(Oabt T\374Rk Dili Soru
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI 2013 ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLİĞİ DEĞERLENDİRME RAPORU, SORULARI VE ÇÖZÜMLERİ Temmuz, 2013 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI ÖĞRETMENLİĞİ “Eski ve Yeni Türk Dili” ile ilgili toplam 13 soru sorulmutur. Sorular, “Eski Türkçe”den balayarak “Osmanlı Türkçesi”ne kadarki bilgi leri kapsamaktadır. Bu bölümde “Türkiye Türkçesi”ne (Günümüz Türkçesine) ait herhangi bir soru sorulmamı, günümüz Türkçesinin ses, yapı, sözcük türleri ve cümle bilgisine ilikin sorulara yer verilmemitir. Sorularda çoğunlukla “biçim bilgisi” üzerinde durulmu ve döneme ait sözcük dağarcığı yoklanmıtır. Bu bölümdeki sorular, dikkatli bir okuma getiren sorulardır. Çeldiriciler oldukça güçlü hazırlanmıtır (özellikle 9. soru). Soruların güçlük derecesi yüksektir. Sınavın ayırt edici sorularının büyük bölümünün bu bölümde yer aldığı söylenebilir. Ayrıca soruların kapsam geçerliliği yüksektir. “Türk Halk Edebiyatı” ile ilgili toplam 9 soru sorulmuştur. Soruların güçlük derecesi yüksek olmamakla birlikte 14. sorunun “Halkbilim Araştırma Yöntem ve Kuramları”na ilişkin olması ilginçtir. Ayrıca sadece bu bölümün değil, sınavın da seçici sorulardan biri olan 22. soru zor bir soru olması bakımından dikkat çekicidir. Bunun dışındaki sorular ise zor olmayan sorulardır. 16. soru, “Türk Halk Edebiyatı” ile “Yeni Türk Edebiyatı”nı birleştiren bir soru olmuştur. Bu bölümdeki ilginç sorulardan biri de 17. sorudur. Soru, zor olmamakla beraber akademisyenler arasındaki yaklaşım farkını göstermektedir. Nitekim soruda “destan” bir “nazım şekli” olarak değil, “nazım türü” olarak gösterilmiştir. Bu nedenle bundan sonraki sınavlarda da bu tür adlandırmaların bir ayırt ediciliği olmayacakmış gibi görünmektedir. “Eski Türk Edebiyatı” ile ilgili olarak 9 soru sorulmutur. Soruların çoğu, verilen metnin yorumlanmasına ilikindir. Bu nedenle bilgi olmadan da metin doğru yorumlanmısa doğru cevaba kolaylıkla ulaılabilir (25, 26 ve 28. sorular). “Edebî sanatlar” bu balık içinde sorulmutur ve “aruz bilgisi”yle ilgili de 1 soruya yer verilmitir. Bu bölümde yer alan 27. soru ayırt ediciliği yüksek olmakla birlikte D seçeneğindeki bilginin doğruluğu ya da yanlılığının kesin olarak belirlenebilmesi için “musammat”ın ilk bendinin de verilmesi yerinde olurdu. Bu nedenle bu soru da sınavın zor sorularından biri olarak değerlendirilebilir. “Yeni Türk Edebiyatı” ile ilgili 9 soru sorulmutur. Bu bölümde yer alan sorular sınavın zorluk derecesinin en düük olduğu sorulardır. Kapsamı nedeniyle oldukça geni bir içeriğe sahip bu alandan sorulan sorularda ayrıntıya inilmemi, temel bilgiler yoklanmak isten mitir. 1 soru “Tanzimat Edebiyatı”yla, 1 soru “Servetifünun Edebiyatı”yla, 4 soru ise “Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı”yla ilgilidir. 32. soruda, dolaylı olarak “sanatçıdönemzihniyetestetik tavır” incelenmi ve verilen bilginin örneğinin bulunması istenmitir. 1 soru da “Yeni Türk Edebiyatının Oluumu ve Kaynakları” ile ilgilidir. 1 soruda da “iirde ahenk”i sağlayan unsurlardan redif sorulmutur . Soru No: Soru No: 1. Dünya Dillerinin Sınıflandırılması 26. XVII. Yüzyıl Türk Edebiyatı 2. Çağda Türk Yazı Dilleri 27. Divan Edebiyatı Nazım ekil ve Türleri 3. Orhun Türkçesi ve Uygur Türkçesi Metinleri 28. XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı 4. Türk Dili ve Lehçelerinin Sınıflandırılması 29. XVII. Yüzyıl Türk Edebiyatı 5. Eski Anadolu Türkçesi Metinleri 30. Divan Edebiyatının Kaynakları (air Tezkireleri) 6. Harezm Türkçesi 31. Divan Edebiyatı Nazım ekil ve Türleri 7. Uygur Türkçesi 32. Türk Edebiyatında Akımlar 8. Orhun Türkçesi 33. Türk iirinde Ahenk Ögeleri 9. Çağatay Türkçesi ve Osmanlı Türkçesi 34. Yeni Türk Edebiyatının Oluumu ve Kaynaklar ı 10. Eski Anadolu Türkçesi 35. Tanzimat Edebiyatı 11. Eski Anadolu Türkçesi (Sanatçılar) 36. Servetifünun Edebiyatı 12. Osmanlı Türkçesi 37. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (Coku ve Heye cana Bağlı Metinler) 13. Türkçenin Ses Özellikleri 38. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (Öğretici Metin ler) 14. Halk Bilimi Aratırma Yöntem ve Kuramları 39. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (Anlatmaya Dayalı MetinlerRoman) 15. Türk Destanları 40. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (Anlatmaya Dayalı MetinlerHikâye) 16. Türk Halk Fıkraları 41. iirde Ahengi Sağlayan Ögeler 17. Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimi ve Türleri 42. Edebiyat Öğretiminde Yararlanılan Öğretim Yöntem ve Teknikleri 18. Halk Hikâyeleri 43. Edebî Metinlerde Bakı Açısı 19. Âık Edebiyatı (Sanatçılar) 44. Anlatmaya Dayalı Metinlerin Biçim ve İçerik Özellik leri 20. Tekke (DinîTasavvufî) Edebiyatı (Sanatçılar) 45. iirin İçerik ve Biçim Özellikleri 21. Âık Edebiyatı 46. Edebî Akımlar 22. Âık Edebiyatı Nazım ekli ve Türleri 47. Hikâye Türleri 23. Aruz Bilgisi 48. Metinlerin Sınıflandırılması 24. Edebî Sanatlar 49. Öğretim İlke ve Yöntemleri 25. Divan Edebiyatının Mitolojik Kaynakları 50. Öğretim İlke ve Yöntemleri 2013 KPSS / ÖABT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 000000000 ÖĞRETMENLİĞİ TESTİ 1. Bu testte 50 soru vardır. 1. Aağıdaki eletirilmi dillerden hangileri yapı 3. Aağıdaki eserlerden hangisi runik alfabeyle bakımından benzer değildir? yazılmamıtır? A) Çince – Tibetçe A) Altun Yaruk B) Arapça – Farsça B) Bilge Kağan Yazıtı C) Bulgarca – Lehçe C) Köl Tigin Yazıtı D) Portekizce – Rumence D) Irk Bitig E) İngilizce – Flemenkçe E) Tunyukuk Yazıtı Çözüm: Yapı bakımından diller üç gruba ayrılır: Çözüm: Türkrunik (Orhun, Köktürk) alfabesi, Göktürkler ve kısmen de II. Göktürk Devleti’nin devamı olan Uygur Türk A. Yalınlayan (=Tek Heceli) Diller: Çince, Tibetçe, Viet çesine ait kimi metinlerde kullanılmıtır. II. Göktürk Devleti namca, Baskça gibi. zamanına tarihlenen Orhun Yazıtları ( Köl Tigin, Bilge Kağan B. Bağlantılı ve Kaynatıran (=Eklemeli) Diller: ve Tunyukuk Yazıtları ) ile Uygurlara ait Maniheist Çevrede a. Bağlantılı Diller: Türk dili ve köken bakımından içinde yazılmı olduğu sanılan, aynı zamanda bir fal kitabı olan yer aldığı UralAltay dilleri ile bazı Asya ve Afrika dilleri gibi. Irk Bitig Türkrunik alfabesiyle oluturulmutur. Altun Yaruk ise yine Uygurlara ait Uygurca yazılmı bir eserdir. Ayrıca b. Kaynatıran Diller: Gürcü, Eskimo, Kızılderili dilleri gibi. eserin Arap harfleriyle yazılmı bir nüshası da mevcuttur. C. Bükümlü (=Çekimli) Diller: a. Kök Bükümlü Diller: Arapça ve içinde yer aldığı Hâmi Cevap A Sâmi dilleri gibi. b. Gövde Bükümlü Diller: İngilizce, Almanca, Fransızca vb. HintAvrupa dilleri gibi. Çince ve Tibetçe, köken bakımından “yalınlayan”; Bulgar caLehçe, PortekizceRumence, İngilizceFlemenkçe “bü kümlü diller”den “gövde bükümlü” dillere aittir. Arapça ve Farsça ise “bükümlü diller”dir ancak Arapça “kök 4. Bir Türk dili olmasına rağmen r/z ve I/ ses denk bükümlü”, Farsça ise HintAvrupa dil ailesine mensup oldu likleri bakımından Moğolcayla paralellik göster ğundan “gövde bükümlü” bir dildir. mesi ve çok erken dönemlerde Genel Türkçeden ayrılması ile de Altayistik ve Türkoloji çalımala Cevap B rında önemli bir yere sahip olan Türk dili aağıda kilerden hangisidir? A) Halaçça B) Altayca C) Hakasça 2. Aağıdakilerden hangisi Kıpçak grubu yazı dille D) Çuvaça E) Yakutça rinden biri değildir? A) Nogayca Çözüm: Çuvaça, Türk Dilleri arasında, bir taraftan Moğol B) Kumukça caya diğer taraftan da FinUgor dillerine olan yakınlığı ile özel bir yer tutar. Bu nedenle, bir Türk dili olduğunun kanıt C) KaraçayBalkarca lanması uzun tartımalardan sonra gerçeklemitir. Çuva D) Bakurtça ların ataları olan Bulgar Türklerinin, Orta Asya Türk toplulu ğundan ayrılıp batıya doğru göç eden ilk Türk boyları içinde E) Hakasça olmaları nedeniyle (bu göçün milat sıralarında gerçekletiği düünülüyor) Çuvaça, Türk dilleri içinde en eski olanıdır ve tek baına Batı Türkçesini temsil eder. Çuvaça, bir r/l Çözüm: Türk dili ve lehçelerinin sınıflandırılmasına yönelik dili olan ilk Türkçe Dönemi’nde Türk dil birliğinden ayrıldığı farklı yaklaımlar (Talat Tekin tasnifi, R. Rahmeti Arat tasnifi için yine bir r/l dili olan Ana Çuvaçaya, buna karılık diğer vb.) söz konusudur. Bu tasniflerde farklı balıklar altında bütün Türk dilleri bir z/s dili olan Ana Türkçeye giderler. da olsa “Nogayca, Kumukça, KaraçayBalkarca, Bakurtça/ Bakırtça” Türk dilinin Kıpçak grubu içinde yer alır. Hakasça Bu nedenle soru kökünde tanıtılan Türk dili, Çuvaçadır. ise “Güney Sibirya Türk lehçeleri” içinde çoğunlukla “Altay ve Tuva Türkçesi”yle bir arada değerlendirilir. Cevap D Cevap E 3 D ğer sayfaya geç n z. 2013 KPSS / ÖABT 000000000 5. 7. Ol ödün ayıg ögli tigin, inisi, inçe tip sakıntı: Ögüm kaŋım içim tiginke sever, mini aklayur erti. Amtı içim I. Kara eek baına uyan ursaŋ katır olmaz. taluyka barıp erdini kelürser, takı agırlıg bolgay men II. Kız anadan görmeyince ögüt almaz. takı uçuz bolgaymen tip sakıntı: amtı birle barayın! Ötrü kaŋı hanka inçe tip ötünti: içim tigin ölüm yirke III. Yapagulu gökçe çimen güze kalmaz. barır. Negülüg kalır men teŋrim? IV. Güyegü ogul olmaz. Bu parçaya göre Uygur Türkçesiyle ilgili olarak V. Kül depecük olmaz. aağıda verilenlerden hangisi yanlıtır? Bu cümleler aağıdakilerin hangisinden alınmı A) Belirli geçmi zaman eki, tonlu sesle sonlanan olabilir? sözcüklere de tonsuz biçimde eklenmektedir. A) Garibname B) Yönelme durumu ekinin ünsüzü uyum dışındadır. C) Eklerin sonundaki g sesi korunmutur. B) Dede Korkut D) Gelecek zaman için kullanılan ek “sar/ser”dir. C) Kutadgu Bilig E) Geni zaman ekine eklenen kii eki zamir D) Divanü Lügâti’tTürk kökenlidir. E) Atebetü’lHakayık Çözüm: Metinde geçen “sakıntı (düündü)”, “ötünti (hitap etti)” sözcükleri belirli geçmi zamanda çekimlenmitir. Söz cükler tonlu bir ünsüzle bitmesine rağmen (n) belirli geçmi Çözüm: Öncülde verilen cümlelerin ki bunlar atasözüdür