DOCSLIB.ORG

Janusz Degler

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Janusz Degler JANUSZ DEGLER „Można nie lubi7 mnie jako artysty, ale twierdzenie, że nie jestem wcale artyst5, uważam za nieco przesadzone i obawiam siI, że s5d przysz²ych pokole´ nie bIdzie zbyt pochlebny dla nie¬ których moich krytyków. Jak¬ kolwiek, wskutek nienasycenia form5 i wymaga´ kompozycyj¬ nych, sztuki moje nie s5 foto¬ graficznym odbiciem życia, jed¬ nak nad »banialukami« (...) w nich zawartymi pomyËl5 jeszcze kiedyË przyszli historycy literatury”. (S. I. Witkiewicz, Teatr, s. 221—222) w i ² k a c y w teatrze miIdzywojennym Janusz Degler wi²kacy w teatrze MIHDZYWOJENNYM Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe • 1973 VO V Projekt obwoluty i ok²adki JÓZEF CZERWI³SKI Redaktor JOLANTA CZUBEK-OLEJNICZAK WYDAWNICTWA ARTYSTYCZNE I FILMOWE WARSZAWA 1973 Wydanie I. Nak²ad 4000 + 237 egz. Ark. wyd. 14,2 Ark. druk. 14,5 + 1. Papier druk. mat. III kl. 82 X 104/80 1 pap. kredowany III kl. 70 X. 100/90 Podpisano do druku w kwietniu 1973 r. Druk uko´czono w czerwcu 1973 r. Zam. 364/73 B-07-2319 Cena z² 30.— Krakowskie Zak²ady Graficzne, Zak²ad nr 6 Kraków ul. Orzeszkowej 7 WSTHP Redakcja „PamiItnika Teatralnego”, publikuj5c w roku 1961 kilkanaËcie listów Stanis²awa Ignacego Witkiewicza, stwier¬ dza²a w swym komentarzu: „Najwyższy czas, aby również hi¬ storia teatru sp²aci²a d²ug wobec tego fenomenalnego pisarza, który może nie by² geniuszem, ale z pewnoËci5 cz²owiekiem o znamieniu genialnoËci”. Zg²oszony wówczas postulat podjI¬ cia prac, które by opisa²y przebieg wspó²pracy Witkacego z teatrami w latach miIdzywojennych, pozostawa² jednak nie zrealizowany. Konstanty Puzyna, wydaj5c dramaty Witkiewi¬ cza, zebra² w specjalnej „Nocie” podstawowe dane o wiIk¬ szoËci inscenizacji, a Andrzej Makowiecki w artykule zamiesz¬ czonym w programie do spektaklu Kurki Wodnej (Teatr Na¬ rodowy) skrótowo i pobieżnie omówi² ważniejsze przedstawie¬ nia z okresu dwudziestolecia miIdzywojennego. Od zg²oszenia przez „PamiItnik Teatralny” postulatu opra¬ cowania dziejów scenicznych Witkacego up²ynI²o ponad 10 lat i sprawa podjIcia tego typu bada´ nabra²a w tym czasie szczególnego znaczenia. W minionych bowiem latach nast5pi² niezwyk²y zwrot w recepcji twórczoËci autora Szewców — zwrot nie maj5cy w²aËciwie precedensu w naszej literaturze. Niemal zupe²nie niedoceniony za życia, teraz Witkiewicz uzna¬ ny zosta² za prekursora najbardziej nowoczesnych form dra¬ matycznych i teatralnych. KiedyË go oËmieszano i wykpiwa- no — obecnie widzimy w nim najwybitniejszego pisarza dwu¬ dziestolecia, który szerokoËci5 horyzontów myËlowych i od¬ krywczoËci5 rozwi5za´ artystycznych przewyższa swoich wspó²czesnych. W krótkim czasie — w ci5gu paru lat — Witkacy sta² siI klasykiem. O jego dzia²alnoËci artystycznej zgodnie siI dzisiaj mówi jako o najoryginalniejszym zjawisku w dziejach naszej kultury, a za powszechnie obowi5zuj5cy uważa siI już pogl5d, który sformu²owa² Kazimierz Dejmek, że utwory Witkacego to, obok Dziadów Mickiewicza i drama¬ tów Wyspia´skiego, „jedyne polskie rozwi5zania dla naszej sztuki scenicznej”. 6 Zmiana zapatrywa´ na dramaturgiI Witkacego zadecydo¬ wa²a o tym, iż jego utwory wesz²y przed paru laty na sta²e do repertuaru naszych teatrów. DziË możemy z ca²kowit5 pew¬ noËci5 stwierdzi7, że by²o to niezwykle ważne wydarzenie dla polskiej kultury teatralnej. Na pocz5tku i w²aËciwie do nie¬ dawna każd5 premierI sztuki Witkiewicza przyjmowano jako swego rodzaju ewenement i wydarzenie — prasa skrzItnie odnotowywa²a przedstawienia nawet na scenkach amatorskich, a krytycy obszernie omawiali kolejne inscenizacje. Ta atmo¬ sfera zaciekawienia, pewnej fascynacji, ale i niepewnoËci by²a jednak w pe²ni uzasadniona. Otwarte bowiem pozostawa²o wówczas pytanie, czy sko´czy siI na kilku lub kilkunastu pró¬ bach i twórczoË7 Witkacego okaże siI, jak to obrazowo okre¬ Ëli² jeden z krytyków, „spróchnia²ym szkieletem, na którym nie sta²o już teatralnego miIsiwa”, czy też w jego utworach teatr i publicznoË7 potrafi odnaleê7 nie tylko elementy pre¬ kursorskie w stosunku do form dzisiejszego teatru, ale przede wszystkim — wspó²czesne treËci, aktualn5 problematykI. Dwie premiery na naszych reprezentacyjnych scenach — Matki w Starym Teatrze oraz Kurki Wodnej w Teatrze Na¬ rodowym w roku 1964 — a potem niezwyk²y sukces Szewców we wroc²awskim Kalamburze rozstrzygnI²y owo pytanie w sposób ostateczny. Nieoficjalny „festiwal” sztuk Witkacego na naszych scenach w ostatnich latach by² tego najlepszym potwierdzeniem. Nie ma już dziË w²aËciwie poważnego teatru, który by dot5d nie gra² Witkacego. Od roku 1964 do czerwca 1971 odby²o siI 61 premier, w tym 7 prapremier. PiI7 utwo¬ rów pokazano w teatrze telewizji. Niemal równoczeËnie twórczoË7 Witkiewicza pocz5² odkry¬ wa7 Ëwiat. Przek²ady sztuk ukaza²y siI w Austrii, Czechos²o¬ wacji, Jugos²awii, Meksyku, na WIgrzech. W NRF opubliko¬ wano już osiem dramatów, w Stanach Zjednoczonych wyszed² w znakomitym opracowaniu i t²umaczeniu Daniela C. Geroulda tom sztuk Witkacego i przygotowywany jest nastIpny. W Szwajcarii ukaza²y siI pod redakcj5 Alain van Crugtena cztery tomy zbiorowej, planowanej na szeË7 tomów, edycji wszystkich utworów dramatycznych Witkacego. Tak5 sam5 edycjI zapowiada w²oskie wydawnictwo „Donato” (w r. 1969 wydano pierwszy tom), jednoczeËnie firma „Tinaldo” opubli¬ kowa²a tom z²ożony z trzech przek²adów (Wariat i zakon¬ nica, Kurka Wodna, Szewcy), a czasopisma „II Dramma” i „Si- pario” og²osi²y t²umaczenia W ma²ym dworku, Pragmatystów 6 i Nowego Wyzwolenia. We Francji u Gallimarda w serii tea¬ tralnej „Théâtre du monde entier” ma siI ukaza7 dziesiI7 utworów w odrIbnych tomikach (do tej pory wysz²y cztery: Matka, Metafizyka dwug²owego cielIcia, Kurka Wodna i Szew¬ cy). Nienasycenie przet²umaczono na jIzyk w²oski, francuski i niemiecki, przek²ad angielski czeka na swego edytora. We W²oszech i Szwajcarii wydano Pożegnanie jesieni, zapowiada¬ na jest edycja niemiecka tej powieËci. W różnych antologiach i czasopismach ukaza²y siI fragmenty pism teoretycznych Witkacego. RoËnie także liczba artyku²ów i opracowa´ po¬ ËwiIconych jego twórczoËci. Slawista belgijski, van Crugten, napisa² kilkusetstronicow5 ksi5żkI o dramaturgii (S. I. Wit¬ kiewicz aux sources d’un théâtre nouveau). W Ëlad za t²umaczeniami przysz²y premiery teatralne. Od¬ by²o siI ich już ponad trzydzieËci (Wariata i zakonnicI wy¬ stawiono nawet w Nowej Zelandii). Grany pocz5tkowo na scenach studenckich i eksperymentalnych, od czasu paryskie¬ go sukcesu Matki, wystawionej w teatrze Récamier z Ma¬ deline Renaud w roli tytu²owej, wszed² Witkacy do reper¬ tuaru najpoważniejszych scen nie tylko europejskich. ZwyciIstwo sceniczne Witkiewicza sta²o siI zatem faktem, a problem, czy gra7 jego sztuki już nie istnieje. Nie rozwi5¬ zana pozosta²a jeszcze kwestia: jak gra7? I z tym proble¬ mem nasze teatry nie potrafi²y sobie do tej pory poradzi7. Stanowisko krytyki jest tu na ogó² jednomyËlne — wiIkszoË7 koncepcji inscenizacyjnych uznano za nieporozumienie, wiIk¬ szoË7 pomys²ów reżyserskich potraktowano jako niezgodne z tekstem i wol5 autora, b5dê wypaczaj5ce sens utworu, wiIkszoË7 rozwi5za´ scenograficznych oraz kreacji aktorskich oceniono bardzo krytycznie. Nieustanne k²opoty z Witkacym, Si²a z²ego na jednego — Witkacego, Witkacy „z boku” i „od ko´ca” — oto wybrane tytu²y omówie´ Witkiewiczowskich spektakli. Artyku² Konstantego Puzyny Na prze²Iczach bez¬ sensu („PamiItnik Teatralny” 3/1969) by² najbardziej autory¬ tatywnym potwierdzeniem opinii, że prawie wszystkie do¬ tychczasowe doËwiadczenia teatru z dramaturgi5 Witkiewi¬ cza uzna7 trzeba za nieudane. W ten sposób przywracaj5c Witkacemu należne mu miejsce w naszej kulturze narodowej, teatry przysporzy²y sobie za¬ razem niema²o k²opotów. Witkacy okaza² siI ponownie pisa¬ rzem trudnym, a znalezienie klucza interpretacyjnego do jego 7 dramatów — nie lada zadaniem. Nasuwa siI pytanie, co de¬ cyduje o tych trudnoËciach, gdzie tkwi przyczyna k²opotów, czym t²umaczy7 te tak liczne nieporozumienia i pomy²ki in¬ scenizacyjne. Przy próbach odpowiedzi może w jakiejË mie¬ rze okaza7 siI przydatne odtworzenie tradycji inscenizacyj¬ nej sztuk Witkacego. PrzeËledzenie ich dziejów scenicznych mia²oby, obok swego znaczenia historycznego, także i pewien walor aktualny. Nie ta jednak sprawa wyznacza podstawowe zadania niniejszej pracy. Jej bowiem zasadniczym celem jest opracowanie ma²ego fragmentu historii naszego teatru — roz¬ dzia²u, który stanowi5 inscenizacje sztuk Witkiewicza w okre¬ sie dwudziestolecia miIdzywojennego. Jest to bez w5tpienia rozdzia² odrIbny i doË7 osobliwy, którego znaczenie uËwiada¬ miamy sobie dopiero dzisiaj. W latach miIdzywojennych odby²o siI 18 premier jego sztuk (wystawiono dwanaËcie utworów; dwukrotnie w jed¬ nym przedstawieniu prezentowano dwa tytu²y). W pracy omó¬ wiono w uk²adzie chronologicznym kolejne premiery, poËwiI¬ caj5c wiIkszoËci z nich odrIbne czIËci. Próby rekonstrukcji kszta²tu inscenizacyjnego przedstawie´ oparte s5 przede wszy¬ stkim na recenzjach, zachowanych zdjIciach oraz relacjach ustnych, listach i wspomnieniach osób, które uczestniczy²y w po¬ szczególnych spektaklach. Trzeba jednak od razu stwierdzi7, że nie jest to materia², który by stwarza² pe²n5 możliwoË7 zrealizowania zasadniczych celów pracy. Fakt, że nieraz na¬ wet o przedstawieniach na scenach zawodowych niewiele pewnego można powiedzie7, t²umaczy7 trzeba tym, iż chociaż uda²o siI zebra7 prawie wszystkie recenzje teatralne, to jed¬ nak zawarte w nich opinie i uwagi o samej inscenizacji oka¬ zywa²y siI czIstokro7 banalne. Zachowa² siI ubogi materia² ikonograficzny — kilka szki¬ ców dekoracji i kostiumów (w tym dwa autorskie) oraz za¬ ledwie 23 zdjIcia
Load more

Recommended publications
  • Conflicts in the People's Republic of Poland
    Conflicts in the People’s Republic of Poland Conflicts in the People’s Republic of Poland Lesson plan (Polish) Lesson plan (English) Conflicts in the People’s Republic of Poland Source: licencja: CC 0. Link to the lesson Before you start you should know Conflicts are natural and cannot be avoided. They occur in every society because there are always groups of people with conflicting interests. Sometimes conflicts are necessary to bring the desired changes to a society. You will learn You will know all the most important conflicts between the society and the communist authorities in the People’s Republic of Poland. You will understand the reasons of the protests and demonstrations. You will be able to explain how the subsequent protests and events led to a fall of communism in Poland. Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie abstraktu Exercise 1 Do you remember what the polical situaon in Poland before 1989 was? Read the text carefully and fill in the gaps. the cizens' opinion, democracy, Polish People's Republic, communist, voters, the people, deaths, Greek In 1989, in Poland, there was a polical transformaon – the ................................................ system gave way to ................................................. In democrac states, the authories must take ................................................ into account. This is a fundamental principle of democracy – from ................................................ the name of the polical system means "power of ................................................". The rulers must remember that cizens are ................................................ and if their opinions are not considered, they can withdraw their support for the government at the earliest opportunity. However, this was not always the case in Poland. Before the ................................................ was replaced by the Republic of Poland in 1989, the communist authories repeatedly suppressed by force the protests and demonstraons of the society dissasfied with the government.
    [Show full text]
  • Polish Background Resources. Wilmette Public Schools District# 39
    DOCUMENT RESUME ED 418 900 SO 028 113 AUTHOR Omalley, Joan; Koscielak, Gosia; Long, Chris Przybyla; Retzloff, Joan TITLE Polish Background Resources. Wilmette Public Schools District #39, IL. INSTITUTION Wilmette Public Schools, IL. SPONS AGENCY Illinois State Board of Education, Springfield. PUB DATE 1995-00-00 NOTE 87p.; Some maps and figures may not reproduce well. PUB TYPE Guides Non-Classroom (055) Information Analyses (070) Reference Materials Bibliographies (131) LANGUAGE EDRS PRICE MF01/PC04 Plus Postage. DESCRIPTORS Elementary Secondary Education; *Foreign Countries; Global Education; Instructional Materials; Minority Groups; North Americans; *Polish Americans; Polish Literature; Social Studies IDENTIFIERS *Poland ABSTRACT This packet contains resource materials to help teachers include Polish studies in the school curriculum. Sections include: (1) "Geography"; (2) "History"; (3) "Fine Arts"; (4) "Resources"; and (5) "Appendix," covering miscellaneous facts and figures about Poland, its education system, monuments, national parks, language, and literature. (EH) ******************************************************************************** * Reproductions supplied by EDRS are the best that can be made * * from the original document. * ******************************************************************************** PCOMAISEIE 313.A.C161GaRCKFAnD IRJESCOTJRCE IiiVIXAMETTIE I:bT.7113I4IC SCHOOLS DISTRICTateao Sam Milsmixellim, Supt. 615 Locust Wilmette, XL 60091 7013/256-2450 PERMISSION TO REPRODUCE AND DISSEMINATE THIS MATERIAL HAS BEEN GRANTED BY At. SPA GNI°L.o TO THE EDUCATIONAL RESOURCES INFORMATION CENTER (ERIC) U.S. DEPARTMENT OF EDUCATION Office of Educational Research and Improvement rr) EDUCATIONAL RESOURCES INFORMATION CENTER (ERIC) XThis document has been reproduced as received from the person or organization originating it. 0 Minor changes have been made to improve reproduction quality. 00 Points of view or opinions stated in this document do not necessarily represent official OERI position or policy.
    [Show full text]
  • Stereotypes of Jews in Poland in the Context of Political Antisemitism
    Stereotypy wzajemnego postrzegania w świadomości pokoleniowej 1 Jerzy Sielski, Jan Długosz Academy Stereotypes of Jews in Poland in the Context of Political Antisemitism The perception of ethnic minorities and nationalities has its own longstanding tradition. The stereotype of Jews is linked to the phenomenon of antisemitism. One of the most well-known definitions of antisemitism belongs to Jean-Paul Sartre: “Antisemitism seeks to find, in the existence of Jews, the cause of all or some failures, personal and collective; and the belief that it is possible to solve problems through partially or totally depriving Jews of their rights, through excluding them from the economy and society, driving them out of the country or even extermination "1. Alina Cała proposes a wider definition in her monograph Żyd - wróg odwieczny? Antysemityzm w Polsce i jego źródła (The Jew – the Eternal Enemy? Antisemitism in Poland and Its Sources): Antisemitism – an ideology, a world view or political current, containing a complex prejudice, justifying a hostile attitude to Jews. The formation of the concept of nationalism and totalitarianism was based on a tradition of anti-Judaism. Sometimes, it is referred to as racism, incorrectly singling out Jews as an anthropological race. In a broader sense – the defining of social attitudes, manifesting themselves in a world view in which an important role is played by aggression, verbal or physical, disapproving generally of and showing prejudice against Jews, and justifying such conduct through religious, nationalist, racist, political or economic reasons2. Daniel Jonah Goldhagen, in his book Hitler’s Willing Executioners, Ordinary Germans and the Holocaust, in which he tries to understand the conduct and mentality of thousands of Germans who became the perpetrators of genocide, distinguishes three dimensions of antisemitism3.
    [Show full text]
  • Iw17 Program.Pdf
    Igrzyska Freedom Wolności Games to spotkanie ludzi ciekawych świata i głodnych nowych idei z udziałem wybitnych światowych are a meeting of individuals who are curious about the world and open for new ideas. It is ekspertów oraz intelektualistów. To dyskusje o najważniejszych wyzwaniach, przed jakimi a gathering of renowned experts and intellectuals, a discussion about the key challenges stoją społeczeństwa Zachodu w XXI wieku. Igrzyska Wolności to interdyscyplinarne, unikalne the Western societies must face in the 21st century. Being a unique interdisciplinary event w skali kraju wydarzenie, którego zasadniczym celem jest kreowanie twórczej przestrzeni of this kind held in Poland, its main objective is to offer a creative space for exchanging wymiany myśli pomiędzy ludźmi kultury, biznesu i uczestnikami życia publicznego różnych ideas between the representatives of culture, business and public life, among others. We branż. Budujemy wiodące intelektualne wydarzenie o skali światowej. build a leading intellectual event on an international scale. Tegoroczny temat przewodni wydarzenia jest poświęcony wpływowi technologii na This year’s leading theme of Freedom Games focuses on the influence of technology on społeczeństwo, demokrację i rynek pracy. Przełom technologiczny ostatniej dekady societies, democracies and labor market. The technological advancement of the previous spowodował rosnącą integrację cyfrowej rzeczywistości i codziennego doświadczenia. decade resulted in an increasing integration of digital reality and every-day experiences. Media społecznościowe zmieniają sposób interakcji z innymi ludźmi, a także znacząco Social media have not only influenced the way in which people interact with one another, but wpływają na kulturę, politykę i stosunki społeczne. Automatyzacja i komputeryzacja wywarły have also had a significant impact on culture, politics and social relations.
    [Show full text]
  • The Post-Traumatic Theatre of Grotowski and Kantor Advance Reviews
    The Post-traumatic Theatre of Grotowski and Kantor Advance Reviews “A brilliant cross-disciplinary comparative analysis that joins a new path in theatre studies, revitalizing the artistic heritage of two great twentieth-century masters: Tadeusz Kantor and Jerzy Grotowski.” —Professor Antonio Attisani, Department of Humanities, University of Turin “Among the landmarks of postwar avant-garde theatre, two Polish works stand out: Grotowski’s Akropolis and Kantor’s Dead Class. Magda Romanska scrupulously corrects misconceptions about these crucial works, bringing to light linguistic elements ignored by Anglophone critics and an intense engagement with the Holocaust very often overlooked by their Polish counterparts. This is vital and magnificently researched theatre scholarship, at once alert to history and to formal experiment. Romanska makes two pieces readers may think they know newly and urgently legible.” —Martin Harries, author of “Forgetting Lot’s Wife: On Destructive Spectatorship,” University of California, Irvine “As someone who teaches and researches in the areas of Polish film and theatre – and European theatre/theatre practice/translation more broadly – I was riveted by the book. I couldn’t put it down. There is no such extensive comparative study of the work of the two practitioners that offers a sustained and convincing argument for this. The book is ‘leading edge.’ Romanska has the linguistic and critical skills to develop the arguments in question and the political contexts are in general traced at an extremely sophisticated level. This is what lends the writing its dynamism.” —Dr Teresa Murjas, Director of Postgraduate Research, Department of Film, Theatre and Television, University of Reading “This is a lucidly and even beautifully written book that convincingly argues for a historically and culturally contextualized understanding of Grotowski’s and Kantor’s performances.
    [Show full text]
  • Merry Christmas! Wesołych Świąt!
    “Together – We Can and We Will” ZGODA THE OFFICIAL PUBLICATION OF THE OF THE U.S. OF N.A. The officialPOLISH Publication NATIONAL of ALLIANCE the Polish OCTOBER/NOVEMBER/DECEMBERNational 2015 Alliance www.pna-znp.org of North America1881-2015 Vol. 145; No. 4 WesołychWesołych Świąt!Świąt! MerryMerry Christmas!Christmas! (USPS 699-120) Published Quartely 3 – 4 Presidents’ Corner The Official Publication 6 – 36 Fraternal News & Activities of the Polish National Alliance • 100 Anniversary of Blyskawica • District 12 Convention 6100 N. Cicero Avenue • 25th Anniversary of Amicus Poloniae Chicago, IL 60646-4385 • Runners Trek Around Stanica Phone: (773) 286-0500 • PNA Dance Studio Fax: (773) 286-0842 • District XV Debutante Ball www.pna-znp.org • Results of 2015 Photo Contest Polish National Alliance • New Members of US of NA • Christmas Promotion Wesley E. Musial • We are Proud Of Censor • New Lodge Home for Polish Cadets Irene S. Grabowy • The Chicago Society, PNA Lodge 1450 Vice Censor • It’s Cool To Be in Polish School • District 1 Presentation Ball Executive Committee • Christmas Greetings Frank J. Spula • In Memoriam President 39 – 49 Life of Polonia David G. Milcinovic • Polish Presidents in U.S. Vice President, Union of Poles Division • Polish Heritage Month Celebrations Charles A. Komosa • Pulaski Day Parade in New York & Philadelphia National Secretary • American Dream Marian Grabowski • Magdalena Abakanowicz Sculptures Treasurer • Wojtek the Soldier Bear Send all articles, correspondence • The Alliance College Alumni Foundation and materials to: 50 – 55 Poland Today ZGODA Magazine • 70 Years of Poland in the United Nations Alicja Kuklinska • New Polish Government Editor • 250th Anniversary of the National Theatre in Poland e-mail: [email protected] • UNESCO World Heritage Sites – Centennial Hall 6100 N.
    [Show full text]
  • Dziady Directed by Kazimierz Dejmek – an Attempt at Demythologisation
    ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA LITTERARIA POLONICA 6(44) 2017 http://dx.doi.org/10.18778/1505-9057.44.05 Natalia Popłonikowska* Dziady directed by Kazimierz Dejmek – an attempt at demythologisation On 25 November 1967 in the National Theatre in Warsaw one of the most im- portant theatre premières in Polish history took place: Dziady (Forefathers’ Eve) directed by Kazimierz Dejmek. Through staging Dziady: Part III the Ministry of Culture and Art wanted to celebrate the October Revolution. That decision proved to be a failure on the part of the authorities, but most of all it was one of the fac- tors which spurred demonstrations and strikes. The removal of the play from the repertoire was one of the indirect causes of the events March of the following year. It is noteworthy that the director, having anticipated the possible consequ- ences of staging Dziady, decided to move the première from the 7th to the 25th of November. During rehearsals, the actors did not feel the play was supposed to provoke anyone to any demonst rations, but the growing politics-based social unrest caused some anxiety amongst them as well.1 Less than a month after the première, the play was cancelled due to the illness of the lead actor: Gustaw Holoubek. The actor’s health problems caused speculation that the play was inconvenient for the authorities due to its anti-Soviet nature. To- day, one could refer to such a situation as a marketing strategy, since the cancelling of the play and the related rumours resulted in increased attendance. The spirit of Romanticism was reborn in Poles.
    [Show full text]
  • 1521 Mrs Zbigniew Raszewski SPACEREK W LABIRYNCIE
    1521 MrS Zbigniew Raszewski SPACEREK W LABIRYNCIE Zbigniew Raszewski SPACEREK W LABIRYNCIE BIBLIOTEKA Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego Warszawa Zbigniew Raszewski SPACEREK W LABIRYNCIE O teatrze polskim po roku 1958 Wybór i opracowanie Jerzy Timoszewicz OFICYNA WYDAWNICZA ERRATA WARSZAWA 2007 Biblioteka Narodowa Warszawa 30001006646033 © Copyright by Anna Raszewska, 2007 © Selection and editing copyright by Jerzy Timoszewicz, 2007 Indeks: Ewa Narożniak Korekta: Anna Kruk Na ok²adce fotografia Grażyny Wyszomirskiej ze spektaklu Jak wam siI podoba, reż. Krystyna Skuszanka, scen. Krystyna Zachwatowicz, Teatr Polski we Wroc²awiu, 1966. Fotografie pochodz5 ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego. Im*. ISBN 978-83-60950-16-6 T iM\,m Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego Aleje Ujazdowskie 6 00-461 Warszawa www. instytut-teatralny, pl (S) Oficyna Wydawnicza Errata Wasilkowskiego 11/10 02-776 Warszawa tel. (22) 6445326 [email protected] &oo2e W63 O teatrze Dejmka Upodobanie do bardzo dawnych form teatralnych, czIsto z trudem daj5cych siI odtworzy7, stanowi ważn5 cechI dzisiejszego teatru. PrawdI mówi5c, dziwi tro- chI u pokolenia, które najmniej interesuje siI przesz²o- Ëci5, ceni teraêniejszoË7, a marzy o przysz²oËci. Tym bardziej że wypowiada siI w formach niepokoj5co róż- norodnych. Któż podj5²by siI np. dowieË7 bliskiego po- krewie´stwa pomiIdzy misterium paryskich Theophi- liens i Pastora²k5 Leona Schillera. Albo pomiIdzy Meyerholda gustem do komedii dell’arte, Pietruszk5 Strawi´skiego i Piccolo Teatro z Mediolanu^ Albo po- miIdzy Reinhardta inscenizacj5 Każdego i ÊwiIt5 Jo- ann5 u Brechta. Ile nazwisk, tyle kierunków i trudno uwierzy7, żeby wiod²y do jednego celu. Twórcy tych przedstawie´ prawdopodobnie by go nie uzgodnili. Na- tomiast wszyscy podaliby tI sam5 przyczynI swoich upodoba´.
    [Show full text]
  • Biuletyn Nr 52
    BIULETYN ARCHIWUM POLSKIEJ AKADEMII NAUK NR 52 Warszawa 2011 Przygotowuje Komitet Redakcyjny w składzie Joanna Arvaniti, Anita Chodkowska, Hanna Krajewska, Hanna Szymczyk, Mieczysław Wrzosek Korekta Joanna Arvaniti, Tomasz Rudzki Tłumaczenie Marta Staniszewska Adres Redakcji Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Warszawa, ul. Nowy Świat 72 Wydano z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego ISSN: 0551-3782 Skład, łamanie i druk AMALKER Warszawa, ul. Okrzei 21/4 www.amalker.com Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów występujących w inwentarzach ........ 5 Joanna Arvaniti Wspomnienie o Ani Grzebieluch ..................................................... 6 Joanna Arvaniti Inwentarze archiwalne ................................................................. 11 Katarzyna Słojkowska Materiały Zygmunta i Natalii Batowskich .................................... 14 Marian Kmita, Piotr Michałowski, Jolanta Stasiak Materiały Janiny Bemówny .......................................................... 64 Anita Chodkowska Materiały rodziny Kalinowskich ................................................... 72 Agnieszka Bodecka, Anita Chodkowska, Urszula Roguska Materiały Janiny Zakrzewskiej ................................................... 126 Jolanta Stasiak Archiwiści warszawscy i ich spuścizny w zbiorach Polskiej Akademii Nauk Archiwum w Warszawie ...................... 150 Joanna Arvaniti Wystawa „Archiwa warszawskie dawniej i dziś” ......................... 174 Katarzyna Słojkowska Materiały Marii Skłodowskiej-Curie w zbiorach Polskiej
    [Show full text]
  • Polish Culture Yearbook 2017
    2017 POLISH CULTURE YEARBOOK 2017 POLISH CULTURE YEARBOOK Warsaw 2018 TENETS OF CULTURAL POLICY FOR 2018 2017 Prof. Piotr Gliński, Minister of Culture and National Heritage 5 REFLECTIONS ON CULTURE FROM AN INSTITUTIONAL PERSPECTIVE Prof. Rafał Wiśniewski, Director of the National Centre for Culture 13 TABLE O CONTENTS TABLE 1. CENTENARY CELEBRATIONS OF THE REPUBLIC OF POLAND REGAINING INDEPENDENCE 17 THE MULTI-ANNUAL GOVERNMENTAL ‘NIEPODLEGŁA’ PROGRAM (Ed. Office of the ‘Niepodległa’ Program) 18 2. FIELDS OF CULTURE AND NATIONAL HERITAGE 27 POLISH STATE ARCHIVES (Ed. Head Office of Polish State Archives) 28 LIBRARIES (Ed. The National Library) 38 CULTURAL CENTRES (Ed. Centre for Cultural Statistics, Statistical Office in Kraków) 52 POLISH CULTURE YEARBOOK POLISH CULTURE CINEMATOGRAPHY (Ed. Polish Film Institute) 60 MUSEUMS (Ed. National Institute for Museums and Public Collections) 69 MUSIC (Ed. Institute of Music and Dance) 82 PUBLISHING PRODUCTION - BOOKS AND MAGAZINES (Ed. The National Library) 90 BOOK MARKET – THE CREATIVE ECONOMY (Ed. Book Institute) 98 ART EDUCATION (Ed. Centre for Art Education) 104 DANCE (Ed. Institute of Music and Dance) 113 THEATRE (Ed. Zbigniew Raszewski Theatre Institute) 118 HISTORICAL MONUMENTS: THE STATE OF CONSERVATION (Ed. National Heritage Board of Poland) 128 3. POLISH CULTURE ABROAD 141 POLISH CULTURAL HERITAGE ABROAD (Ed. Ministry of Culture and National Heritage Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses ) 142 NATIONAL MEMORIAL SITES ABROAD (Ed. Ministry of Culture and National Heritage Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses ) 162 RESTITUTION OF CULTURAL PROPERTY (Ed. Ministry of Culture and National Heritage Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses) 169 4.
    [Show full text]
  • Art Criticism in Times of Populism and Nationalism. 52Nd International
    Art Criticism in Eastern Europe Panel 7 MODERATION LIAM KELLY MAJA FOWKES REUBEN FOWKES MAŁGORZATA STĘPNIK Perrier, Danièle (ed.), Art Criticism in Times of Populism and Nationalism. Proceedings of the 52nd International AICA Congress, Cologne/Berlin 1–7 October 2019, Heidelberg: arthistoricum.net, 2021. DOI: https://doi.org/10.11588/arthistoricum.891, e-ISBN 978-3-98501-024-0 ABSTRACTS 149 Democracy on the Defensive: East European Art Criticism in the Era of Iliberal Globalisation Maja Fowkes and Reuben Fowkes In this paper Maja and Reuben addressed the topic of art criticism as a reaction to populist tendencies in (cultural) politics’ by examining the response of critics both to the spread of populist ideology in the cultural sphere and to art projects dealing with the rise of political populism in Eastern Europe. Vox populi – politicians as art critics Małgorzata Stępnik The main aim of Małgorzata’s paper was »to analyse and compare the ›critical‹ statements of Polish politicians, accompanying the events of the memorable March 1968 (among others, politicians responsible for the censorship of Mickiewicz’s drama Dziady, directed by Kazimierz Dejmek) and also today’s political discourse over art in Poland – widely present in both traditional and social media and highly polarized along party lines«. Panel 7: Art Criticism in Eastern Europe 150 Fig. 18: Burial of the Műcsarnok, Budapest, 10 August 2013 DEMOCRACY ON THE DEFENSIVE: EAST 151 EUROPEAN ART CRITICISM IN THE ERA OF ILIBERAL GLOBALISATION Maja und Reuben Fowkes »People with integrity became speechless. Almost overnight it was possible to utter the most outrageous nonsense and spread lies without anyone raising his or her voice in oppo- sition.
    [Show full text]
  • Igrzyska Wolności 2017
    Drodzy Ladies and Państwo, Gentlemen, oddajemy w Państwa ręce folder podsumowujący Igrzyska Wolności 2017. we give you a folder summaziring Freedom Games 2017. Nasz niewielki zespół po raz czwarty udowodnił, że pomimo bardzo ograniczonych zasobów Our small team has once again proved that despite limited resources it is capable of jest w stanie organizować wydarzenie o europejskiej skali i zasięgu, stanowiące jednocześnie organizing an event on a European scale thus providing the residents of the city of Lodz świetną ofertę edukacyjną i kulturalną dla mieszkańców Łodzi. with a great educational and cultural offer. Igrzyska Wolności to spotkanie ludzi ciekawych świata i głodnych nowych idei. To zjazd Freedom Games are a meeting of individuals who are curious about the world and open wybitnych światowych ekspertów oraz intelektualistów i dyskusja o najważniejszych for new ideas. It is a gathering of renowned experts and intellectuals, a discussion about wyzwaniach przed jakimi stoją społeczeństwa Zachodu w XXI wieku. Igrzyska Wolności the key challenges the Western societies must face in the 21st century. Being a unique to interdyscyplinarne, unikalne w skali kraju, wydarzenie którego zasadniczym celem jest interdisciplinary event of this kind held in Poland, its main objective is to offer a creative kreowanie twórczej przestrzeni spotkania ludzi kultury, biznesu i życia publicznego różnych space for exchanging ideas between the representatives of culture, business, and public life, branż. Tegoroczny temat przewodni wydarzenia był poświęcony wpływowi technologii na among others. This year’s leading theme of Freedom Games focused on the influence of społeczeństwo, demokrację czy rynek pracy. Tematyka edycji 2017 wydarzenia związana z technology on societies, democracies, and labor market.
    [Show full text]