DOCSLIB.ORG

1521 Mrs Zbigniew Raszewski SPACEREK W LABIRYNCIE

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
1521 Mrs Zbigniew Raszewski SPACEREK W LABIRYNCIE 1521 MrS Zbigniew Raszewski SPACEREK W LABIRYNCIE Zbigniew Raszewski SPACEREK W LABIRYNCIE BIBLIOTEKA Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego Warszawa Zbigniew Raszewski SPACEREK W LABIRYNCIE O teatrze polskim po roku 1958 Wybór i opracowanie Jerzy Timoszewicz OFICYNA WYDAWNICZA ERRATA WARSZAWA 2007 Biblioteka Narodowa Warszawa 30001006646033 © Copyright by Anna Raszewska, 2007 © Selection and editing copyright by Jerzy Timoszewicz, 2007 Indeks: Ewa Narożniak Korekta: Anna Kruk Na ok²adce fotografia Grażyny Wyszomirskiej ze spektaklu Jak wam siI podoba, reż. Krystyna Skuszanka, scen. Krystyna Zachwatowicz, Teatr Polski we Wroc²awiu, 1966. Fotografie pochodz5 ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego. Im*. ISBN 978-83-60950-16-6 T iM\,m Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego Aleje Ujazdowskie 6 00-461 Warszawa www. instytut-teatralny, pl (S) Oficyna Wydawnicza Errata Wasilkowskiego 11/10 02-776 Warszawa tel. (22) 6445326 [email protected] &oo2e W63 O teatrze Dejmka Upodobanie do bardzo dawnych form teatralnych, czIsto z trudem daj5cych siI odtworzy7, stanowi ważn5 cechI dzisiejszego teatru. PrawdI mówi5c, dziwi tro- chI u pokolenia, które najmniej interesuje siI przesz²o- Ëci5, ceni teraêniejszoË7, a marzy o przysz²oËci. Tym bardziej że wypowiada siI w formach niepokoj5co róż- norodnych. Któż podj5²by siI np. dowieË7 bliskiego po- krewie´stwa pomiIdzy misterium paryskich Theophi- liens i Pastora²k5 Leona Schillera. Albo pomiIdzy Meyerholda gustem do komedii dell’arte, Pietruszk5 Strawi´skiego i Piccolo Teatro z Mediolanu^ Albo po- miIdzy Reinhardta inscenizacj5 Każdego i ÊwiIt5 Jo- ann5 u Brechta. Ile nazwisk, tyle kierunków i trudno uwierzy7, żeby wiod²y do jednego celu. Twórcy tych przedstawie´ prawdopodobnie by go nie uzgodnili. Na- tomiast wszyscy podaliby tI sam5 przyczynI swoich upodoba´. Zapewniliby nas, że podróże w czasy sprzed Moliere’a (Restauracji, Goldoniego, Lessinga, OËwie- cenia) wcale nie wynikaj5 z fantazji. S5 nastIpstwem Miko²aj Rej, ëYWOT JÓZEFA. Insc. i reż. Kazimierz Dejmek. Scen. Zenobiusz Strzelecki. Muz. Witold Krzemie´ski. ±ódê, T. Nowy. Prem. 6 IV 1958. niedoskona²oËci póêniejszej sztuki teatralnej. Maj5 wzbogaci7 dzisiejsz5 i przygotowa7 teatr przysz²oËci. Podarujmy sobie na razie pytanie, czy to tylko spe- kulacja pokrywaj5ca jakieË nieuËwiadomione albo za- maskowane sk²onnoËci dialektyków. Zapytajmy naj- pierw, kto zaszczepi! Europie tI historyczn5 podróżo- maniI. Nie ulega w5tpliwoËci, że romantycy. To oni wymyËlili „powrót” do tradycji przedoËwieceniowej jako lekarstwo na skostnienie teatru. Romantycy zrehabili- towali Shakespeare’a i pierwsi zainteresowali siI sce- n5 elżbieta´sk5. W tamtych czasach powsta² Faust, na- pisany na nowo, ale wedle powieËci gminnej. I Polski ten ruch nie omin5². Misteryjne pierwiastki w Dziadach, zachwyt S²owackiego dla wertepu, a Dem- bowskiego dla Albertusa, wo²ania Meciszewskiego i m²odego Kraszewskiego o wystawienie Odprawy po- s²ów greckich daj5 dziË wiele do myËlenia. ëeby nie wspomnie7 o misteriach Norwida. By²y to pewnie za- datki jakiejË ciekawej inicjatywy, przyt²umionej, jak tyle pomys²ów romantyzmu, w drugiej po²owie XIX w. Na codzienne życie naszego teatru has²o do „powrotu” za- czI²o oddzia²ywa7 wtedy, kiedy powtórnie i jeszcze g²o- Ëniej zabrzmia²o na Zachodzie. Wiadomo, że chodzi 0 prze²om stuleci, chociaż pierwszy Ëlad polski jest o wie- le wczeËniejszy. Prowadzi tam, gdzie po katastrofach z pierwszej po- ²owy wieku uda²o siI odbudowa7 badania historyczne 1 bez wiIkszych obaw można by²o rozpamiItywa7 prze- sz²oË7 Rzeczypospolitej. W roku 1884 w Krakowie, pod- czas pierwszej manifestacji zami²owa´ staropolskich, jak5 stanowi! zjazd naukowy w 300 rocznicI Ëmierci Kocha- nowskiego, teatr Koêmiana wystawi² OdprawI pos²ów greckich. „Obawia7 siI należa²o - napisa² wtedy Ba²uc- ki do «Tygodnika Ilustrowanego» - że sztuki te, maj5ce już wiIcej historyczne znaczenie w naszej literaturze dra- matycznej, nie przypadn5 do smaku dzisiejszej publicz- noËci. Tymczasem obie wypad²y nadspodziewanie dobrze. 8 O teatrze Dejmka W Odprawie pos²ów, któr5 odegrano na urz5dzonym ad hoc miniaturowym teatrzyku greckim na scenie, dekla- macja (bo o grze nie ma tu co mówi7) pani HofFmanno- wej w roli Kasandry i Podwyszy´skiego w roli pos²a, wyst5pi²a na pierwszy plan i żywo zajI²a uwagI widzów.” Rozbrajaj5ce „ad hoc” Ba²uckiego nie nastraja zbyt życzliwie. A jednak stanowi datI w historii teatru pol- skiego. Do ko´ca stulecia gimnazja galicyjskie jeszcze dwa razy wystawi²y OdprawI, tamtejsze Ërodowisko zży²o siI z ni5 i nie przez przypadek w Krakowie i we Lwowie doczeka²a siI najpiIkniejszych inscenizacji dwu- dziestolecia. Po Odprawie przysz²a kolej na komedie. Jeszcze przed pierwsz5 wojn5 wystawiono Potrójnego w Krakowie, a Z ch²opa król w Warszawie. W latach dwudziestych zaczIto wystawia7 misteria, w trzydzie- stych wróci² na scenI Albertus. Powrót do teatru staro- polskiego stal siI faktem. Nie byl ²atwy. KilkanaËcie Ëwietnych przedstawie´ Schillera, Trzci´skiego czy Horzycy to jeszcze nie pro- ces historyczny. Dramat staropolski nie zdoby² sobie do dzisiaj trwa²ego miejsca w repertuarze. A jednak postIp od roku 1884, chociaż powolny, jest niezaprze- czony. Zakres repertuaru rozszerzy² siI znacznie. Po najwybitniejszym poecie staropolskim, a póêniej „po- mniejszych”, obj5² w dwudziestoleciu nawet anonimów. By²a to próba nie lada odwagi. Komedie Ciekli´skiego czy Baryki, wystawiane przed pierwsz5 wojn5, przypo- mina²y, chociaż trochI, dziewiItnastowieczne pieces bien faites i gra²o siI je jak Grochowy wieniec Ma²ec- kiego. Inscenizacje misteriów w Reducie wymaga²y ËwiadomoËci, że chodzi o teatr zupe²nie niepodobny do odziedziczonego po wieku XIX. Otóż egzamin ze zrozu- mienia dla dawnego teatru przeby²o dwudziestolecie z powodzeniem. O Pastora²ce Schillera napisano, że po raz pierwszy zerwa²a ze scen5 pude²kow5 i z „aparatu- r5 psychologiczn5”, że sta²a siI wielkim „doËwiadcze- niem”, z którego wynik²a „zapowiedê kszta²tu” „polskie- go teatru monumentalnego”. Niewiele przedstawie´ dwudziestolecia doczeka²o siI tak pochlebnej oceny. MogliËmy siI po niej spodziewa7 dalszego doskonale- nia staropolszczyzny. MieliËmy prawo oczekiwa7 no- wych odkry7 repertuarowych i coraz lepszego oswoje- nia z praktyk5 dawnego teatru. Poza jednym odkryciem: poza teatralnym objawieniem Reja. Pomys² Dejmka zaskoczy² nas zupe²nie. Wiemy przecież, że Rej by² ostatnim poet5 wieku XVI, który doczeka² siI sprawiedliwoËci w naszych czasach. Jesz- cze Wyspia´ski, wychowany w uwielbieniu dla wieku z²otego, gardzi² Rejem i zachwalanie jego dzie² w gim- nazjach uważa² za nieporozumienie. Wymowna obrona historyków pokona²a póêniej te uprzedzenia, ale histo- rycy spierali siI o poetI, nie o dramatopisarza. W 1905 roku odby² siI w Krakowie zjazd naukowy poËwiIcony Rejowi, podczas którego postanowiono wystawi7 jakiË dramat staropolski. Nikt nie pomyËla², że móg²by to by7 utwór Reja i wybór pad² na Potrójnego. W dwu- dziestoleciu sytuacja siI nie zmieni²a. Autorzy podrIcz- ników wiedzieli, że pisz5c ëywot Józefa, Rej wyzyska², zdaje siI, holenderski dramat Crocusa. Nie odmawiali mu talentu dramatopisarskiego. Ale nie przypuszczali, żeby pisa² dla sceny. Pomys² wystawienia go w naszych czasach nadal nikogo nie zaprz5ta². Możliwe, że nawet Dejmek uleg²by tym opiniom, gdyby poza monografiami i podrIcznikami nie pleni²a siI pisanina niewiele robi5ca sobie z autorytetów. Na szczIËcie wszIdzie jej pe²no i nieraz bywa, że to nie monografia, ale jakieË zapomniane pisemko przyczynia siI do rozproszenia przes5dów. O losie Reja w teatrze rozstrzygnI²o skromne wydawnictwo pod nieco preten- sjonalnym tytu²em Biblioteka klejnotów literatury polskiej redagowane przez Jaros²awa Mici´skiego. Wychodzi²o od 1935 roku i co miesi5c, po godziwej ce- nie 1 z²otego i 40 groszy dostarcza²o swoim prenume- ratorom jakiË klasyczny tekst polskiej literatury. 10 O teatrze Dejmka Miody Dejmek, który wówczas móg² sobie tylko marzy7 o w²asnym teatrze, zaprenumerowa² te klejno- ty. W pocz5tku 1936 zżyma² siI pewnie na redakcjI, bo numer 2 bardzo siI opóêni². Okaza²o siI jednak, że wcale nie z jej winy, tylko z powodu „strejku” drukarzy. Za- wartoË7 zeszytu wynagrodzi²a mitrIgI w dwójnasób. Dejmek znalaz² w nim aż cztery utwory Miko²aja Reja: ëywot Józefa, PrzemowI krótk5, ëegnanie ze Ëwia- tem i Apoftegmata „w opracowaniu M. Wieliczki”. Ta- kie to i by²o opracowanie: historykowi skóra cierpnie na widok tego tekstu. Za to dzisiaj jeszcze z zaintereso- waniem przeczyta krótki, dwustronicowy wstIp. Dej- mek dowiedzia² siI z niego, że ëywot Józefa „to pierw- sza (w twórczoËci Reja) próba utworu scenicznego”. „Niew5tpliwie - upiera² siI p. Wieliczka - utwór ten pisany by² dla relacji i st5d znany by² bardziej wËród wspó²czesnych niż z ksi5żki. Jedyny, znajduj5cy siI w bi- bliotece kórnickiej z dat5 1545 roku egzemplarz, nie posiada nawet nazwiska autora, jakby Rej, wiedz5c o po- pularnoËci swej «jase²ki», uważa² za zbIdne podawa7 czyjego jest pióra. TI nieskażenie naiwn5 groteskI, pi- san5 przepiIknym jIzykiem, nie zaszkodzi dwa razy przeczyta7, dla szczególnych wzrusze´ estetycznych. Takiego klasycznego prymitywu nie stworzy dzisiaj na- wet najbardziej utalentowane pióro!” By²a to pochwa- la przekonywaj5ca, a nie ko´czy²a siI bynajmniej na ocenie estetycznej. Wieliczka przedstawi² Reja jako moralistI. Ca²y swój talent - dowodzi² - poËwiIci² ten pisarz wychowaniu „rzetelnego Polaka”, którego cecho- wa²aby „celowoË7 w postIpowaniu czyli Ëcis²e, dok²ad- ne wymierzenie sil na zamiary”. Dejmek mia² prawo zainteresowa7
Load more

Recommended publications
  • Conflicts in the People's Republic of Poland
    Conflicts in the People’s Republic of Poland Conflicts in the People’s Republic of Poland Lesson plan (Polish) Lesson plan (English) Conflicts in the People’s Republic of Poland Source: licencja: CC 0. Link to the lesson Before you start you should know Conflicts are natural and cannot be avoided. They occur in every society because there are always groups of people with conflicting interests. Sometimes conflicts are necessary to bring the desired changes to a society. You will learn You will know all the most important conflicts between the society and the communist authorities in the People’s Republic of Poland. You will understand the reasons of the protests and demonstrations. You will be able to explain how the subsequent protests and events led to a fall of communism in Poland. Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl nagranie abstraktu Exercise 1 Do you remember what the polical situaon in Poland before 1989 was? Read the text carefully and fill in the gaps. the cizens' opinion, democracy, Polish People's Republic, communist, voters, the people, deaths, Greek In 1989, in Poland, there was a polical transformaon – the ................................................ system gave way to ................................................. In democrac states, the authories must take ................................................ into account. This is a fundamental principle of democracy – from ................................................ the name of the polical system means "power of ................................................". The rulers must remember that cizens are ................................................ and if their opinions are not considered, they can withdraw their support for the government at the earliest opportunity. However, this was not always the case in Poland. Before the ................................................ was replaced by the Republic of Poland in 1989, the communist authories repeatedly suppressed by force the protests and demonstraons of the society dissasfied with the government.
    [Show full text]
  • Polish Background Resources. Wilmette Public Schools District# 39
    DOCUMENT RESUME ED 418 900 SO 028 113 AUTHOR Omalley, Joan; Koscielak, Gosia; Long, Chris Przybyla; Retzloff, Joan TITLE Polish Background Resources. Wilmette Public Schools District #39, IL. INSTITUTION Wilmette Public Schools, IL. SPONS AGENCY Illinois State Board of Education, Springfield. PUB DATE 1995-00-00 NOTE 87p.; Some maps and figures may not reproduce well. PUB TYPE Guides Non-Classroom (055) Information Analyses (070) Reference Materials Bibliographies (131) LANGUAGE EDRS PRICE MF01/PC04 Plus Postage. DESCRIPTORS Elementary Secondary Education; *Foreign Countries; Global Education; Instructional Materials; Minority Groups; North Americans; *Polish Americans; Polish Literature; Social Studies IDENTIFIERS *Poland ABSTRACT This packet contains resource materials to help teachers include Polish studies in the school curriculum. Sections include: (1) "Geography"; (2) "History"; (3) "Fine Arts"; (4) "Resources"; and (5) "Appendix," covering miscellaneous facts and figures about Poland, its education system, monuments, national parks, language, and literature. (EH) ******************************************************************************** * Reproductions supplied by EDRS are the best that can be made * * from the original document. * ******************************************************************************** PCOMAISEIE 313.A.C161GaRCKFAnD IRJESCOTJRCE IiiVIXAMETTIE I:bT.7113I4IC SCHOOLS DISTRICTateao Sam Milsmixellim, Supt. 615 Locust Wilmette, XL 60091 7013/256-2450 PERMISSION TO REPRODUCE AND DISSEMINATE THIS MATERIAL HAS BEEN GRANTED BY At. SPA GNI°L.o TO THE EDUCATIONAL RESOURCES INFORMATION CENTER (ERIC) U.S. DEPARTMENT OF EDUCATION Office of Educational Research and Improvement rr) EDUCATIONAL RESOURCES INFORMATION CENTER (ERIC) XThis document has been reproduced as received from the person or organization originating it. 0 Minor changes have been made to improve reproduction quality. 00 Points of view or opinions stated in this document do not necessarily represent official OERI position or policy.
    [Show full text]
  • Stereotypes of Jews in Poland in the Context of Political Antisemitism
    Stereotypy wzajemnego postrzegania w świadomości pokoleniowej 1 Jerzy Sielski, Jan Długosz Academy Stereotypes of Jews in Poland in the Context of Political Antisemitism The perception of ethnic minorities and nationalities has its own longstanding tradition. The stereotype of Jews is linked to the phenomenon of antisemitism. One of the most well-known definitions of antisemitism belongs to Jean-Paul Sartre: “Antisemitism seeks to find, in the existence of Jews, the cause of all or some failures, personal and collective; and the belief that it is possible to solve problems through partially or totally depriving Jews of their rights, through excluding them from the economy and society, driving them out of the country or even extermination "1. Alina Cała proposes a wider definition in her monograph Żyd - wróg odwieczny? Antysemityzm w Polsce i jego źródła (The Jew – the Eternal Enemy? Antisemitism in Poland and Its Sources): Antisemitism – an ideology, a world view or political current, containing a complex prejudice, justifying a hostile attitude to Jews. The formation of the concept of nationalism and totalitarianism was based on a tradition of anti-Judaism. Sometimes, it is referred to as racism, incorrectly singling out Jews as an anthropological race. In a broader sense – the defining of social attitudes, manifesting themselves in a world view in which an important role is played by aggression, verbal or physical, disapproving generally of and showing prejudice against Jews, and justifying such conduct through religious, nationalist, racist, political or economic reasons2. Daniel Jonah Goldhagen, in his book Hitler’s Willing Executioners, Ordinary Germans and the Holocaust, in which he tries to understand the conduct and mentality of thousands of Germans who became the perpetrators of genocide, distinguishes three dimensions of antisemitism3.
    [Show full text]
  • Iw17 Program.Pdf
    Igrzyska Freedom Wolności Games to spotkanie ludzi ciekawych świata i głodnych nowych idei z udziałem wybitnych światowych are a meeting of individuals who are curious about the world and open for new ideas. It is ekspertów oraz intelektualistów. To dyskusje o najważniejszych wyzwaniach, przed jakimi a gathering of renowned experts and intellectuals, a discussion about the key challenges stoją społeczeństwa Zachodu w XXI wieku. Igrzyska Wolności to interdyscyplinarne, unikalne the Western societies must face in the 21st century. Being a unique interdisciplinary event w skali kraju wydarzenie, którego zasadniczym celem jest kreowanie twórczej przestrzeni of this kind held in Poland, its main objective is to offer a creative space for exchanging wymiany myśli pomiędzy ludźmi kultury, biznesu i uczestnikami życia publicznego różnych ideas between the representatives of culture, business and public life, among others. We branż. Budujemy wiodące intelektualne wydarzenie o skali światowej. build a leading intellectual event on an international scale. Tegoroczny temat przewodni wydarzenia jest poświęcony wpływowi technologii na This year’s leading theme of Freedom Games focuses on the influence of technology on społeczeństwo, demokrację i rynek pracy. Przełom technologiczny ostatniej dekady societies, democracies and labor market. The technological advancement of the previous spowodował rosnącą integrację cyfrowej rzeczywistości i codziennego doświadczenia. decade resulted in an increasing integration of digital reality and every-day experiences. Media społecznościowe zmieniają sposób interakcji z innymi ludźmi, a także znacząco Social media have not only influenced the way in which people interact with one another, but wpływają na kulturę, politykę i stosunki społeczne. Automatyzacja i komputeryzacja wywarły have also had a significant impact on culture, politics and social relations.
    [Show full text]
  • The Post-Traumatic Theatre of Grotowski and Kantor Advance Reviews
    The Post-traumatic Theatre of Grotowski and Kantor Advance Reviews “A brilliant cross-disciplinary comparative analysis that joins a new path in theatre studies, revitalizing the artistic heritage of two great twentieth-century masters: Tadeusz Kantor and Jerzy Grotowski.” —Professor Antonio Attisani, Department of Humanities, University of Turin “Among the landmarks of postwar avant-garde theatre, two Polish works stand out: Grotowski’s Akropolis and Kantor’s Dead Class. Magda Romanska scrupulously corrects misconceptions about these crucial works, bringing to light linguistic elements ignored by Anglophone critics and an intense engagement with the Holocaust very often overlooked by their Polish counterparts. This is vital and magnificently researched theatre scholarship, at once alert to history and to formal experiment. Romanska makes two pieces readers may think they know newly and urgently legible.” —Martin Harries, author of “Forgetting Lot’s Wife: On Destructive Spectatorship,” University of California, Irvine “As someone who teaches and researches in the areas of Polish film and theatre – and European theatre/theatre practice/translation more broadly – I was riveted by the book. I couldn’t put it down. There is no such extensive comparative study of the work of the two practitioners that offers a sustained and convincing argument for this. The book is ‘leading edge.’ Romanska has the linguistic and critical skills to develop the arguments in question and the political contexts are in general traced at an extremely sophisticated level. This is what lends the writing its dynamism.” —Dr Teresa Murjas, Director of Postgraduate Research, Department of Film, Theatre and Television, University of Reading “This is a lucidly and even beautifully written book that convincingly argues for a historically and culturally contextualized understanding of Grotowski’s and Kantor’s performances.
    [Show full text]
  • Merry Christmas! Wesołych Świąt!
    “Together – We Can and We Will” ZGODA THE OFFICIAL PUBLICATION OF THE OF THE U.S. OF N.A. The officialPOLISH Publication NATIONAL of ALLIANCE the Polish OCTOBER/NOVEMBER/DECEMBERNational 2015 Alliance www.pna-znp.org of North America1881-2015 Vol. 145; No. 4 WesołychWesołych Świąt!Świąt! MerryMerry Christmas!Christmas! (USPS 699-120) Published Quartely 3 – 4 Presidents’ Corner The Official Publication 6 – 36 Fraternal News & Activities of the Polish National Alliance • 100 Anniversary of Blyskawica • District 12 Convention 6100 N. Cicero Avenue • 25th Anniversary of Amicus Poloniae Chicago, IL 60646-4385 • Runners Trek Around Stanica Phone: (773) 286-0500 • PNA Dance Studio Fax: (773) 286-0842 • District XV Debutante Ball www.pna-znp.org • Results of 2015 Photo Contest Polish National Alliance • New Members of US of NA • Christmas Promotion Wesley E. Musial • We are Proud Of Censor • New Lodge Home for Polish Cadets Irene S. Grabowy • The Chicago Society, PNA Lodge 1450 Vice Censor • It’s Cool To Be in Polish School • District 1 Presentation Ball Executive Committee • Christmas Greetings Frank J. Spula • In Memoriam President 39 – 49 Life of Polonia David G. Milcinovic • Polish Presidents in U.S. Vice President, Union of Poles Division • Polish Heritage Month Celebrations Charles A. Komosa • Pulaski Day Parade in New York & Philadelphia National Secretary • American Dream Marian Grabowski • Magdalena Abakanowicz Sculptures Treasurer • Wojtek the Soldier Bear Send all articles, correspondence • The Alliance College Alumni Foundation and materials to: 50 – 55 Poland Today ZGODA Magazine • 70 Years of Poland in the United Nations Alicja Kuklinska • New Polish Government Editor • 250th Anniversary of the National Theatre in Poland e-mail: [email protected] • UNESCO World Heritage Sites – Centennial Hall 6100 N.
    [Show full text]
  • Dziady Directed by Kazimierz Dejmek – an Attempt at Demythologisation
    ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA LITTERARIA POLONICA 6(44) 2017 http://dx.doi.org/10.18778/1505-9057.44.05 Natalia Popłonikowska* Dziady directed by Kazimierz Dejmek – an attempt at demythologisation On 25 November 1967 in the National Theatre in Warsaw one of the most im- portant theatre premières in Polish history took place: Dziady (Forefathers’ Eve) directed by Kazimierz Dejmek. Through staging Dziady: Part III the Ministry of Culture and Art wanted to celebrate the October Revolution. That decision proved to be a failure on the part of the authorities, but most of all it was one of the fac- tors which spurred demonstrations and strikes. The removal of the play from the repertoire was one of the indirect causes of the events March of the following year. It is noteworthy that the director, having anticipated the possible consequ- ences of staging Dziady, decided to move the première from the 7th to the 25th of November. During rehearsals, the actors did not feel the play was supposed to provoke anyone to any demonst rations, but the growing politics-based social unrest caused some anxiety amongst them as well.1 Less than a month after the première, the play was cancelled due to the illness of the lead actor: Gustaw Holoubek. The actor’s health problems caused speculation that the play was inconvenient for the authorities due to its anti-Soviet nature. To- day, one could refer to such a situation as a marketing strategy, since the cancelling of the play and the related rumours resulted in increased attendance. The spirit of Romanticism was reborn in Poles.
    [Show full text]
  • Biuletyn Nr 52
    BIULETYN ARCHIWUM POLSKIEJ AKADEMII NAUK NR 52 Warszawa 2011 Przygotowuje Komitet Redakcyjny w składzie Joanna Arvaniti, Anita Chodkowska, Hanna Krajewska, Hanna Szymczyk, Mieczysław Wrzosek Korekta Joanna Arvaniti, Tomasz Rudzki Tłumaczenie Marta Staniszewska Adres Redakcji Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Warszawa, ul. Nowy Świat 72 Wydano z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego ISSN: 0551-3782 Skład, łamanie i druk AMALKER Warszawa, ul. Okrzei 21/4 www.amalker.com Spis treści Wykaz ważniejszych skrótów występujących w inwentarzach ........ 5 Joanna Arvaniti Wspomnienie o Ani Grzebieluch ..................................................... 6 Joanna Arvaniti Inwentarze archiwalne ................................................................. 11 Katarzyna Słojkowska Materiały Zygmunta i Natalii Batowskich .................................... 14 Marian Kmita, Piotr Michałowski, Jolanta Stasiak Materiały Janiny Bemówny .......................................................... 64 Anita Chodkowska Materiały rodziny Kalinowskich ................................................... 72 Agnieszka Bodecka, Anita Chodkowska, Urszula Roguska Materiały Janiny Zakrzewskiej ................................................... 126 Jolanta Stasiak Archiwiści warszawscy i ich spuścizny w zbiorach Polskiej Akademii Nauk Archiwum w Warszawie ...................... 150 Joanna Arvaniti Wystawa „Archiwa warszawskie dawniej i dziś” ......................... 174 Katarzyna Słojkowska Materiały Marii Skłodowskiej-Curie w zbiorach Polskiej
    [Show full text]
  • Polish Culture Yearbook 2017
    2017 POLISH CULTURE YEARBOOK 2017 POLISH CULTURE YEARBOOK Warsaw 2018 TENETS OF CULTURAL POLICY FOR 2018 2017 Prof. Piotr Gliński, Minister of Culture and National Heritage 5 REFLECTIONS ON CULTURE FROM AN INSTITUTIONAL PERSPECTIVE Prof. Rafał Wiśniewski, Director of the National Centre for Culture 13 TABLE O CONTENTS TABLE 1. CENTENARY CELEBRATIONS OF THE REPUBLIC OF POLAND REGAINING INDEPENDENCE 17 THE MULTI-ANNUAL GOVERNMENTAL ‘NIEPODLEGŁA’ PROGRAM (Ed. Office of the ‘Niepodległa’ Program) 18 2. FIELDS OF CULTURE AND NATIONAL HERITAGE 27 POLISH STATE ARCHIVES (Ed. Head Office of Polish State Archives) 28 LIBRARIES (Ed. The National Library) 38 CULTURAL CENTRES (Ed. Centre for Cultural Statistics, Statistical Office in Kraków) 52 POLISH CULTURE YEARBOOK POLISH CULTURE CINEMATOGRAPHY (Ed. Polish Film Institute) 60 MUSEUMS (Ed. National Institute for Museums and Public Collections) 69 MUSIC (Ed. Institute of Music and Dance) 82 PUBLISHING PRODUCTION - BOOKS AND MAGAZINES (Ed. The National Library) 90 BOOK MARKET – THE CREATIVE ECONOMY (Ed. Book Institute) 98 ART EDUCATION (Ed. Centre for Art Education) 104 DANCE (Ed. Institute of Music and Dance) 113 THEATRE (Ed. Zbigniew Raszewski Theatre Institute) 118 HISTORICAL MONUMENTS: THE STATE OF CONSERVATION (Ed. National Heritage Board of Poland) 128 3. POLISH CULTURE ABROAD 141 POLISH CULTURAL HERITAGE ABROAD (Ed. Ministry of Culture and National Heritage Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses ) 142 NATIONAL MEMORIAL SITES ABROAD (Ed. Ministry of Culture and National Heritage Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses ) 162 RESTITUTION OF CULTURAL PROPERTY (Ed. Ministry of Culture and National Heritage Department of Cultural Heritage Abroad and Wartime Losses) 169 4.
    [Show full text]
  • Art Criticism in Times of Populism and Nationalism. 52Nd International
    Art Criticism in Eastern Europe Panel 7 MODERATION LIAM KELLY MAJA FOWKES REUBEN FOWKES MAŁGORZATA STĘPNIK Perrier, Danièle (ed.), Art Criticism in Times of Populism and Nationalism. Proceedings of the 52nd International AICA Congress, Cologne/Berlin 1–7 October 2019, Heidelberg: arthistoricum.net, 2021. DOI: https://doi.org/10.11588/arthistoricum.891, e-ISBN 978-3-98501-024-0 ABSTRACTS 149 Democracy on the Defensive: East European Art Criticism in the Era of Iliberal Globalisation Maja Fowkes and Reuben Fowkes In this paper Maja and Reuben addressed the topic of art criticism as a reaction to populist tendencies in (cultural) politics’ by examining the response of critics both to the spread of populist ideology in the cultural sphere and to art projects dealing with the rise of political populism in Eastern Europe. Vox populi – politicians as art critics Małgorzata Stępnik The main aim of Małgorzata’s paper was »to analyse and compare the ›critical‹ statements of Polish politicians, accompanying the events of the memorable March 1968 (among others, politicians responsible for the censorship of Mickiewicz’s drama Dziady, directed by Kazimierz Dejmek) and also today’s political discourse over art in Poland – widely present in both traditional and social media and highly polarized along party lines«. Panel 7: Art Criticism in Eastern Europe 150 Fig. 18: Burial of the Műcsarnok, Budapest, 10 August 2013 DEMOCRACY ON THE DEFENSIVE: EAST 151 EUROPEAN ART CRITICISM IN THE ERA OF ILIBERAL GLOBALISATION Maja und Reuben Fowkes »People with integrity became speechless. Almost overnight it was possible to utter the most outrageous nonsense and spread lies without anyone raising his or her voice in oppo- sition.
    [Show full text]
  • Igrzyska Wolności 2017
    Drodzy Ladies and Państwo, Gentlemen, oddajemy w Państwa ręce folder podsumowujący Igrzyska Wolności 2017. we give you a folder summaziring Freedom Games 2017. Nasz niewielki zespół po raz czwarty udowodnił, że pomimo bardzo ograniczonych zasobów Our small team has once again proved that despite limited resources it is capable of jest w stanie organizować wydarzenie o europejskiej skali i zasięgu, stanowiące jednocześnie organizing an event on a European scale thus providing the residents of the city of Lodz świetną ofertę edukacyjną i kulturalną dla mieszkańców Łodzi. with a great educational and cultural offer. Igrzyska Wolności to spotkanie ludzi ciekawych świata i głodnych nowych idei. To zjazd Freedom Games are a meeting of individuals who are curious about the world and open wybitnych światowych ekspertów oraz intelektualistów i dyskusja o najważniejszych for new ideas. It is a gathering of renowned experts and intellectuals, a discussion about wyzwaniach przed jakimi stoją społeczeństwa Zachodu w XXI wieku. Igrzyska Wolności the key challenges the Western societies must face in the 21st century. Being a unique to interdyscyplinarne, unikalne w skali kraju, wydarzenie którego zasadniczym celem jest interdisciplinary event of this kind held in Poland, its main objective is to offer a creative kreowanie twórczej przestrzeni spotkania ludzi kultury, biznesu i życia publicznego różnych space for exchanging ideas between the representatives of culture, business, and public life, branż. Tegoroczny temat przewodni wydarzenia był poświęcony wpływowi technologii na among others. This year’s leading theme of Freedom Games focused on the influence of społeczeństwo, demokrację czy rynek pracy. Tematyka edycji 2017 wydarzenia związana z technology on societies, democracies, and labor market.
    [Show full text]
  • Ladies and Gentlemen, Every Year Around the International Museum
    Ladies and gentlemen, Every year around the International Museum Day on 18th May, a specific spectacle takes place in numerous cities in Poland and throughout Europe, initiated modestly by museums exactly. In the beginning, it aimed to promote those institutions, alter the ambiance associated with museums as places where one walks around wearing house slippers and talks in a quiet voice. The Long Night of Museums has shown just how extraordinarily interesting collections owned by these institutions can be, and how originally they may be presented. Others started to envy the success – not in terms of the turnout, but creativity and the ability to get across to the public with the seemingly difficult message behind the high culture. Due to being active in fields not associated with culture, state administration, courts, temples of various faiths, schools, services, and many, many more, wanted their share in this success. They used their chance superbly. This is the Long Night of Museums cultivated by Warsaw for over a decade now. A modest event with participation of 11 museums evolved into an enormous, logistically developed happening encompassing Warsaw and its surroundings. Every institution participating in the project wants to present itself in an original, unique way. They encourage viewers-guests to come by preparing special exhibitions and presentations, on show for this one night only. They open their doors, despite remaining diligently guarded on a daily basis. They think up programmes for children. And the experience is a really big thing for the youngest ones as well, because oftentimes they stay in the city with their parents until midnight.
    [Show full text]