DOCSLIB.ORG

A C Rha S Wy Wita Zw S K Po Azja Dac ? I Ji

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
A C Rha S Wy Wita Zw S K Po Azja Dac ? I Ji Zdjêcie Wies³aw Seidler Nr 5 (182) Maj 2014 20 lat Szczecin Œæ¿¿ê¹óŸñœ¯Æ³£ Nr 3 (200) Nr 3 (170) NrISSN 9 (186) 2300-9691 Marzec 2016 Marzec 2013 Listopad 2014 Szczecin Szczecin Szczecin Kwiecieñ ISSN 2300-9691 ISSN 1426-6474 ISSN 2300-9691 MMiieessiiêêcczznniikk ppeeddaaggooggiicczznnyy Cena 6 z³ Œæ¿¿ê¹óŸñœ¯Æ³£ NrNr 99 (156)(156) ListopadListopad 20120111 Nasz patron SzczecinSzczecin ISSNISSN 1426-64741426-6474 CenaCena 66 z³z³ Pomagamy Miesiêcznik pedagogiczny Miesiêcznik pedagogiczny Szko³a a r u i s wc¹ i wyda M a n n a o J e i Harcerstwo c Polacy ê j a d k c Z i ; n a a r k a k c i c S i n a n i szko³a r r n a a o S S w a I iicczz a SSiieennkkiieeww ajcie HHeennrryykk Wit n : n zja Gimna o a o w k w I d I : a : ³ a a k k RROOKKUU 22001166 k PPAATTRROONN d O d a ³ a ³ k k w szkole O do likwO idacji? Akcje, charytatywne 2 1996-2016 Dialogi 20 lat minê³o... 3 W numerze: Dialogi Miesiêcznik To ju¿ 20 lat Pedagogiczny i 200. numer e-mail: Drodzy Czytelnicy, marcowe Dialogi s¹ podwójnie Jubile- [email protected] uszowe mija w³anie 20 lat od powo³ania do ¿ycia periodyku, a Wydawca: tak¿e jest to 200 numer! Podwój- Pa³ac M³odzie¿y ne wiêto, podwójny powód do ra- Pomorskie Centrum * My wszyscy z niego? ......... 4-13 doci. Nasz miesiêcznik, z racji Edukacji wieku, jest dojrza³y i nadal stano- wi forum wymiany dowiadczeñ szczeciñskich nauczycieli oraz ro- Redaguj¹: dziców. Dziêkujemy zatem wszyst- Ewa Karasiñska kim naszym wiernym Czytelnikom (redaktor naczelna) oraz wspieraj¹cym nas Autorom Ryszard Goclan * Chiny coraz bli¿ej ............ 14 za sta³¹ obecnoæ na naszych (redaktor techniczny) ³amach, dzielenie siê swoimi uwa- gami i przemyleniami. Mamy na- Kolegium redakcyjne: dziejê, ¿e dotrwamy do kolejnego Pawe³ Bartnik dziesiêciolecia, a mo¿e i d³u¿ej Redakcja Katarzyna Fenczak Ró¿a Czerniawska- * Zwierzenia Stra¿nika Karcz * Relaks z ksi¹¿k¹ ................ 23 Akceptacji .......................... 15 * Poezja retro -futuro ........... 24 Bogdan Mat³awski * O Z³ot¹ Metaforê Wies³aw Seidler konkurs poetycki ........... 25-26 Zastrzegamy sobie prawo do skracania, opracowañ, redagowania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytu³ów. * Akcent ................................. 16-19 Za treæ og³oszeñ * Wieczory literackie ......... 20-23 * Z wiatrem w ¿aglach .......... 26-30 odpowiedzialnoci nie ponosimy. Warsztaty, konferencje, spotkania, projekcje Sala do wynajêcia Adres redakcji: Pa³ac M³odzie¿y oferuje do wynajêcia salê multimedialn¹ na 50 osób. Sala znajduje siê w budynku nowej siedziby, przy al. Piastów 7 (centrum Pa³ac M³odzie¿y PCE Szczecina). Wyposa¿ona jest w nowoczesny sprzêt techniczny, m.in. al. Piastów 7 projektor, rzutnik multimedialny i nag³onienie w systemie dwiêko- 70-327 Szczecin wym dolby surround. Mo¿na tu tel. 91 422 52 61 zorganizowaæ m.in. warsztaty, kon- Konto: PeKaO S.A. ferencje, spotkania, projekcje. Gwa- rantujemy pomoc techniczn¹ przy II O/Szczecin obs³udze. 75124039271111 Warunki wynajmu i terminy re- zerwacji w sekretariacie 001006361605 PM-PCE, tel. 91 422 52 61 4 bra³a zaledwie kilka zagadnieñ, które zosta³y je- O Henryku Sienkiewiczu dynie zasygnalizowane. (1846-1916), Wobec twórczoci Henryka Sienkiewicza nikt patronie roku 2016 nie pozostawa³ obojêtny. By³ uwielbiany przez prawdy, plotki i anegdotki czytelników, a wiele jego utworów oceniano jako arcydzie³a. Nazywano go hetmanem dusz pol- skich, pokrzepicielem narodu, wielkim ja³- My wszyscy mu¿nikiem, krzepicielem wiary w zmartwych- wstanie Ojczyzny, stra¿nikiem ducha Narodu, z niego? krzewicielem têsknot i d¹¿eñ do Polski wolnej, wskrzesicielem rycerskiej tradycji praojców Dla uczczenia 170. rocznicy urodzin oraz 100. (niektóre z tych tytu³ów znalaz³y siê na tabli- rocznicy mierci pierwszego polskiego pisarza cach nagrobnych). Ta pe³na patosu retoryka uhonorowanego Literack¹ Nagrod¹ Nobla , do- przykroi³a na dziesiêciolecia postaæ Sienkiewi- cenionego za ca³okszta³t twórczoci i jak wów- czas stwierdzono rzadko spotykany ge- niusz, który wcieli³ w sie- bie ducha Narodu, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (Uchwa³¹ z dn. 22 grudnia 2015 r.) w na- dziei, ¿e Sienkiewiczow- ska spucizna stanowiæ bêdzie podstawê patrio- tycznego wychowania m³odych pokoleñ Pola- ków, ustanowi³ rok 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza. W uzasad- nieniu Uchwa³y sejmo- wej podkrelone zosta³y zas³ugi dla Narodu i nie- oceniony udzia³ w dziele odrodzenia Polski oraz fakt, ¿e twórczoæ Hen- cza, tworz¹c pos¹g wielkiego Polaka, a jedno- ryka Sienkiewicza, dzia³alnoæ spo³eczna i nie- czenie odzieraj¹c jego biografiê z wszelkich nie ustanne orêdownictwo za niepodleg³ym pañ- pasuj¹cych do symbolu zwyk³oci , sprzeczno- stwem polskim odegra³y niezwykle istotn¹ rolê w ci i wad. A tymczasem warto odkryæ spod p³asz- odzyskaniu przez Polskê wolnoci. W tekcie cza heroizmu i mocy lwa spragnionego walki Ustawy przypomniano, ¿e za swoje obywatelskie (wed³ug okrelenia Stefana ¯eromskiego) Sien- zas³ugi dla Ojczyzny Sienkiewicz zwany by³ przez kiewicza zwyczajnego cz³owieka, podlegaj¹ce- wspó³czesnych Hetmanem Duchowym Pola- go zwyk³ym ludzkim s³abociom; pisarza, który ków, a za etos dobroczynnoci Wielkim Ja³- przedziera³ siê przez nie³atwe ¿ycie, tworz¹c czê- mu¿nikiem Narodu. Jak bowiem pisa³ o Nim Sta- sto w warunkach bardzo niesprzyjaj¹cych. Trze- nis³aw Cat-Mackiewicz: My wszyscy z niego. ba przypomnieæ, ¿e po szczêliwych, choæ nie Trudno w krótkim, rocznicowym tekcie przed- op³ywaj¹cych w dostatki latach dzieciñstwa, stawiæ fenomen popularnoci Sienkiewicza i boryka³ siê z wieloma trudnociami w okresie wp³yw jego ksi¹¿ek na kolejne pokolenia czytel- gimnazjalnym, gdy bywa³o g³odno i ch³odno; ników. Dzi, gdy sienkiewiczologia polska i wia- gdy brak rodków na op³atê czesnego spowo- towa obejmuje tysi¹ce publikacji, próba ogar- dowa³ jeszcze przed matur¹ roczn¹ przerwê w niêcia tak z³o¿onego zjawiska literacko-spo³ecz- nauce, by podreperowaæ bud¿et na posadzie na- nego, jakim by³a twórczoæ, translacje i recepcja uczyciela domowego; gdy po zerwanych zarê- dzie³ autora Krzy¿aków jest prawie niemo¿li- czynach przez rodziców narzeczonej, Marii Kel- wa. Na potrzeby niniejszego tekstu autorka wy- lerówny(1853-1919) Marii nr 1, wed³ug nume- 5 racji Barbary Wachowicz z ksi¹¿ki Marie jego (któr¹ bawi³a siê czêæ polskich elit), a potem ¿ycia szuka³ swej przysz³oci w Ameryce kilkuletnie starania o uniewa¿nienie niefortun- (co, na szczêcie, zaowocowa³o fascynuj¹cymi nego ma³¿eñstwa przypuszczalnie sta³y siê jedn¹ do dzi Listami z podró¿y do Ameryki i wiet- z przyczyn nerwicowych k³opotów twórcy, neu- nymi nowelami, z Latarnikiem na czele); gdy rastenii (jak wówczas mawiano) po³¹czonej z po zaledwie czterech latach ma³¿eñskiego szczê- okresow¹ bezsennoci¹. W listach do wielu przy- cia szuka³ w ró¿nych sanatoriach Europy ra- jació³, w tym do Adama Krechowieckiego, re- tunku dla chorej na grulicê ¿ony, Marii z Szet- daktora Gazety Lwowskiej Sienkiewicz, pracu- kiewiczów (Maria nr 2), pisz¹c kolejne odcinki j¹cy nad Quo vadis uskar¿a³ siê na uporczywe Trylogii w ró¿nych hotelach, by móc op³aciæ bóle g³owy i przemêczenie (list z 9. 02.1896 r.), koszty leczenia; gdy po mierci ukochanej ¿ony które z latami siê nasili³y. Szczególnie trudny (w wieku zaledwie 30 lat), pozosta³ z dwójk¹ dla Sienkiewicza by³ rok 1903. Pisarz pracowa³ maleñkich dzieci. Drugie ma³¿eñstwo, zawarte w wówczas nad powieci¹ pt. Na polu chwa³y", listopadzie 1893 r., po omiu latach wdowieñ- powiêcon¹ królowi Janowi III. Sobieskiemu. W stwa, z blisko 30 lat m³odsz¹ Marynuszk¹ (Ma- tym okresie pojawi³y siê z ró¿nych stron ataki ria nr 3) Romanowsk¹ przybran¹ córk¹ Konstan- na Sienkiewicza. Ukaza³a siê wówczas nies³y- tego i Heleny Wo³odkowiczów, magnatów z Ukra- chanie krytyczna rozprawa Henryk Sienkiewicz iny okaza³o siê nieudane i zakoñczy³o siê po- i jego stanowisko w literaturze wspó³czesnej wrotem ¿ony do domu rodzinnego ju¿ podczas autorstwa Stanis³awa Brzozowskiego. Na ³amach po dró¿y polubnej (Sienkiewicz sportretowa³ Kuriera Warszawskiego i G³osu swoje pole- potem Marynuszkê jako Linetê Castelli, a jej przy- miki z Sienkiewiczem publikowa³ Wac³aw Na³kow- bran¹ matkê jako ciotkê Broniszow¹ w powieci ski. Pisarz zareagowa³ na te ataki k³opotami zdro- Rodzina Po³anieckich). Ma³¿eñska wpadka wotnymi. W licie do Krechowieckiego (z 7.08. 1903 r.) pisarz pisa³ Siedzê w Oblêgorku od czerwca i chorujê na nerwy. Jeszcze w Warsza- wie od 4-ch lub 5-ciu miesiêcy poczê³a mnie drêczyæ bezsennoæ, która zwiêksza siê coraz bardziej i doprowadza mnie do takiego zmê- czenia, ¿e nie wiem, jak d³ugo zdo³am je wy- trzymaæ. Doktor kaza³ mi siê absolutnie wstrzy- maæ od wszelkiej pracy, nawet od czytania i to jest powód, dla którego Sobieski (tzn. Na polu chwa³y) czeka lepszych czasów. Spra- wy osobiste te¿ nie by³y klarowne. Niepowo- dzeniem zakoñczy³ siê flirt z du¿o m³odsz¹, a przy tym chwiejn¹ emocjonalnie dziennikark¹, Mari¹ Radziejowsk¹ (1875-1911) Mari¹ nr 4. Najlepszym rozwi¹zaniem, jak pokaza³a przy- sz³oæ, okaza³ siê lub z Mari¹ Babsk¹ (1864- 1925), dalek¹ kuzynk¹, który odby³ siê w 1904 r. w dniu 58. urodzin w obecnoci najbli¿szej rodziny. Nieobecni na lubie przyjaciele pisarza wys³ali mu dowcipny telegram: Oby by³ taki mêski, jak ona babska. Ich zwi¹zek okaza³ siê dla obojga niezwykle udany. ¯ona otoczy³a pi- sarza troskliw¹ opiek¹, by³a dla niego ogrom- nym wsparciem, odci¹¿aj¹c pisarza w wielu ¿yciowych sprawach. Mariê nr 5, nazywan¹ przez mê¿a Marytk¹ lub Markiem pokocha³y doros³e ju¿ dzieci pisarza, polubili przyjaciele Henryka, Henryk Sienkiewicz dzieæmi, Henrykiem Józefem i Ja- a nawet akceptowa³a surowa Wanda Szetkiewi- dwig¹, ok. 1886 r. Warszawa, Zak³ad fotograficzny Konrad Brandel.
Load more

Recommended publications
  • Ogniem-I-Mieczem-Tom-Drugi.Pdf
    Ta lektura, podobnie ak tysiące innych, est dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl. Utwór opracowany został w ramach proektu Wolne Lektury przez fun- dacę Nowoczesna Polska. HENRYK SIENKIEWICZ Ogniem i mieczem TOM II Pewne pogodne nocy na prawym brzegu Waładynki¹ posuwał się w kierunku Dniestru orszak eźdźców złożony z kilkunastu ludzi. Szli bardzo wolno, prawie noga za nogą. Na samym przedzie, o kilkadziesiąt kroków przed innymi, echało dwóch akoby w przednie straży, ale widocznie nie mieli żadnego do strażowania i czuności powodu, bo przez cały czas rozmawiali ze sobą, zamiast da- wać baczenie na okolicę — i zatrzymuąc co chwila konie, oglądali się na resztę orszaku, a wówczas eden z nich wołał: — Pomału tam! pomału! I orszak zwalniał eszcze kroku, zaledwie posuwaąc się naprzód. Na koniec wysunąwszy się zza wzgórza, które osłaniało go swym cieniem, orszak ów wszedł na przestwór oblany światłem księżyca i wtedy to można było zrozumieć ostrożność pochodu: oto w środku karawany idące obok siebie dwa konie dźwigały przywiązaną do siodełek kołyskę, w kołysce zaś leżała akaś postać. Srebrne promienie oświecały bladą e twarz i zamknięte oczy. Za kołyską echało dziesięciu zbronych. Po spisach bez proporców można w nich było poznać Kozaków. Niektórzy prowadzili konie uczne, inni echali luzem, ale o ile dwa adący na przedzie zdawali się nie zwracać namniesze uwagi na okolicę, o tyle ci oglądali się niespokonie i trwożliwie na wszystkie strony. A ednak okolica zdawała się być zupełną pustynią. Ciszę przerywały tylko uderzenia kopyt końskich i wołanie ednego z dwóch adących na przedzie eźdźców, który od czasu do czasu powtarzał swą przestrogę: — Pomału! Ostrożnie! Na koniec zwrócił się do swego towarzysza.
    [Show full text]
  • Obraz Obrony Zbaraża Na Kartach Ogniem I Mieczem H
    PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Zeszyty Historyczne 2017, t. XVI, s. 67 –81 http://dx.doi.org/10.16926/zh.2017.16.05 Anna KRYSZAK Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Jak Skrzetuski z Małym Rycerzem Zbaraż ocalili, chana i Kozaków porobili… Obraz obrony Zbaraża na kartach Ogniem i mieczem H. Sienkiewicza a badania historyków Obrona Zbaraża skupiała na sobie uwagę czytelników Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza śledzących z przejęciem wydarzenia związane z losami głównych bohaterów powieści i przeżywających wraz z nimi wypadki tamtych dni. Walki w obozie zbaraskim stanowią niejako finał pierwszej części Trylogii i obejmują kilka ostatnich rozdziałów drugiego tomu powieści 1. Z kolei w dziejach Kozaczyzny zaporoskiej, a jednocześnie w okresie pierwszych lat powstania Chmielnickiego, wieńczą one wysiłek obu stron walczących w latach 1648–1649. O historyczności i zgodności tych opisów z rzeczywistością historyczną p i- sano j uż niejednokrotnie. Kwestie te wywoływały rozmaite spory oraz ciesz yły się szerokim zainteresowaniem wśród historyków oraz literaturoznawców. Równocześnie samo oblężenie Zbaraża w 1649 roku pozostawało przedmiotem badań historyków zajmujących się dziejami Kozaczyzny czy chociażby biogra- fią Jeremiego Wiśniowieckiego. Znalazło swoje miejsce także w odrębnych st u- diach poświęconym właśnie tym walkom 2. Dlatego nie chcąc powtarzać czy też 1 Dokładnie jest to pięć rozdziałów tomu drugiego Ogniem i mieczem (od XXIV do XXIX). 2 Wśród nich wymienić można takie pozycje, jak: K. Śledziński, Zbaraż 1649 , Warszawa 2005; D. Andrzejczak, Kampania zbaraska 1649 roku , Toruń 2012; L. Frąś, Obrona Zbaraża w r. 1649 , Kraków 1932; L. Kubala, Oblężenie Zbaraża i pokój pod Zborowem , [w:] Szkice hi- storyczne , serya I, Warszawa 1924, s.
    [Show full text]
  • HENRYK SIENKIEWICZ WIELKI POWIESCIOPISARZ I OBYWATEL
    WYDAWNICTWO IMIENIA M. BRZEZIŃSKIEGO =iiiiiiiiiłii«iiiiiiiiiHiiiiiiiiiłiiaiiiiimiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifitiłiiii«iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitHiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiaiii»= HENRYK SIENKIEWICZ WIELKI POWIESCIOPISARZ i OBYWATEL OPRACOWAŁ STANISŁAW PIOŁUNNOYSZEWSKI. WYDRNIE DRUGIE. □O WA R S Z AWA „KSIĘGARNIA POLSKA” TOW. POLSKIEJ MACIERZY SZKOLNEJ. 1924. *• ^ t r \ 'WMt ■ * fe ■ i ^ >/'- ' . /* _ WYDAWNICTWO IMIENIA M. BRZEZIŃSKIEGO. HENRYK SIENKIEWICZ WIELKI POW1EŚCIOPISARZ i OBYWATEL OPRACOWAŁ STANISŁAW PIOŁUN-NOYSZEWSKI. WYDANIE DRUGIE. WA R S Z AWA „KSIĘGARNIA POLSKA” TO W. POLSKIEJ MACIERZY SZKOLNEJ. 1924. £ mm MPUN T < Drak. A rt K. Kopytowskl i $-ka, Warszawa, Nowy-Śwlat 47. ZASŁUGI HENRYKA SIENKIEWICZA I JEGO ZNACZENIE DLA NARODU. Chyba niema dziś w Polsce człowieka, któryby nie sły­ szał o Henryku Sienkiewiczu. Sławne to przecież nazwisko, sławne nietylko w naszej ojczyźnie, ale i w całym świecie, gdzie tylko żyją narody oświecone. Henryk Sienkiewicz, który 15 listopada 1916 roku zszedł z tego świata, był lekarzem naszej smutnej i znękanej duszy narodowej, naszą chlubą i naszą chwałą. Jego piękne, pełne miłości rodaków i ziemi ojczystej księgi zbłądziły już odda- wna pod strzechy wieśniacze, a więc tam, gdzie pragnął wi­ dzieć swe dzieła niezapomniany wieszcz nasz, poeta Adam Mickiewicz. W czemże leży zasługa Henryka Sienkiewicza dla kraju, dla nas wszystkich razem i dla każdego zosobna? kim był ten człowiek? — ciśnie się na usta pytanie. Odpowiedź na to nie łatwa. Jeśli powiemy, że był on wielkim powieściopisarzem, że wydał i napisał wiele pięknych książek, które czyta się z przyjemnością i zainteresowaniem, to tłumaczenie takie będzie powierzchowne i zupełnie niewystarczające. Aby bowiem zasługi jego ocenić, należy wiedzieć, c o . pisał, jakie mu pragnienia i ideały w pracy tej przyświecały do czego dążył i co zdziałał, W ten dopiero sposób ujrzy-' my, jak w blasku jasnego słońca, wielką duszę tego człowieka Sienkiewicz pisać i działać począł u nas przed laty pięćdziesięciu, a więc w dobie bardzo smutnej.
    [Show full text]
  • The Image and the Figure. Our Lady of Częstochowa in Polish Culture And
    ANNA NIEDŹWIEDŹ THE IMAGE AND THE FIGURE Our Lady of Częstochowa in Polish Culture and Popular Religion jagiellonian u n ív e r s ít y p r e s s This book is a changed and abbreviated edition of the original Polish version: Anna Niedźwiedź, Obraz i postać. Znaczenia wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego The book was reviewed by Ewa Nowina-Sroczyńska The publication of the book has been financed from funds donated by Katherine P. Kubala, funds of the Faculty of History Jagiellonian University, and funds of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology Jagiellonian University TRANSLATED Anna Niedźwiedź Guy Torr PROOFREADING AND EDITING OF ENGLISH TEXT Meredith Volker COVER DESIGN Łukasz Dąbrowski © Copyright by Anna Niedźwiedź & Jagiellonian University Press First edition, Kraków 2010 All rights reserved No part of this book may be reproduced, translated, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, microfilming, recording, or otherwise, without written permission from the Publisher. ISBN 978-83-233-2900-8 I w ydaw nictw o] UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO www.wuj.pl Jagiellonian University Press Editorial Offices: Michałowskiego St. 9/2, 31-126 Kraków Phone: + 48 12 631 18 80, + 48 12 631 18 82, Fax: + 48 12 631 18 83 Distribution: Phone: + 48 12 631 01 97, Fax: + 48 12 631 01 98 Cell Phone: + 48 506 006 674, e-mail: [email protected] Bank: PEKAO SA, IBAN PL80 1240 4722 1111 0000 4856 3325 To Kathy Kubala, who taught me that real friendship can cross borders.
    [Show full text]
  • Pan Wołodyjowski – Henryk Sienkiewicz
    Henryk Sienkiewicz Pan Wołodyjowski Spis treści Wstęp .......................................................................................................................................... 4 Rozdział I ..................................................................................................................................... 4 Rozdział II ................................................................................................................................... 11 Rozdział III .................................................................................................................................. 14 Rozdział IV .................................................................................................................................. 20 Rozdział V ................................................................................................................................... 24 Rozdział VI .................................................................................................................................. 34 Rozdział VII ................................................................................................................................. 44 Rozdział VIII ................................................................................................................................ 53 Rozdział IX .................................................................................................................................. 59 Rozdział X ..................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Sienkiewicz Ponowoczesny
    Sienkiewicz ponowoczesny Sienkiewicz ponowoczesny pod redakcją Bartłomieja Szleszyńskiego i Magdaleny Rudkowskiej Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2019 Recenzenci prof.dr hab. Tadeusz Budrewicz dr hab. Wacław Forajter redakcja i korekta Beata Bińko projekt okładki Paweł Ryżko Projekt typograficzny i skład Maria Narewska (TEKSTura) Publikacja sfinansowana z grantu Narodowego Projektu Rozwoju Humanistyki Sienkiewicz ponowoczesny – laboratorium cyfrowe, nr rejestracyjny 2aH 15 0195 83 ISBN 978-83-66076-50-1 Spis treści OD REDAKTORÓW, Słowo wstępne 7 Na pograniczu męskości GRAŻYNA BORKOWSKA, Sienkiewiczowski teatr okrucieństwa 15 MAGDALENA RUDKOWSKA, Heroizm. Sienkiewiczowskie (in)wersje 41 DAWID MARIA OSIŃSKI, Składnia uczucia. Kobiety i mężczyźni, kobiecość i męskość w twórczości Henryka Sienkiewicza 61 Doświadczenie granicy. Czytanie biografii i miejsc BARTŁOMIEJ SZLESZYŃSKI, Henryk Sienkiewicz: przestrzeń i biografia. Od Ameryki do Afryki 101 AGNIESZKA BĄBEL, Self-made man. Eksperyment amerykański Henryka Sienkiewicza 135 KONRAD NICIŃSKI, Sienkiewicz na amerykańskich kresach – tworzywo Trylogii? 165 ALEKSANDRA WÓJTOWICZ, Miasto paradoksów, czyli o Warszawie w felietonach Henryka Sienkiewicza 201 Sienkiewicz i (nie)widzialne PIOTR KUBKOWSKI, Żywe obrazy Sienkiewicza. Przyczynek 239 IWONA KURZ, Wspólnota obrazów. Sienkiewicz na ekranie 271 IGOR PIOTROWSKI, „To wielki polski patriota i zasługuje na uhonorowanie”. Pomniki i inne upamiętnienia Henryka Sienkiewicza w przestrzeni publicznej 303 Polityka i wiara. W kręgu Sienkiewiczowskiej teologii
    [Show full text]
  • Title: Ciała Sienkiewicza : Studia O Płci I Przemocy Author: Ryszard
    Title: Ciała Sienkiewicza : studia o płci i przemocy Author: Ryszard Koziołek Citation style: Koziołek Ryszard. (2015). Ciała Sienkiewicza : studia o płci i przemocy. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego NR 3399 Wydawnie III KATOWICE 2015 Redaktor serii Historia Literatury Polskiej Marek Piechota Recenzent Grażyna Borkowska Publikacja będzie dostępna – po wyczerpaniu nakładu – także w wersji internetowej: Śląska Biblioteka Cyfrowa www.sbc.org.pl Spis treści Objaśnienia skrótów . 7 Jasienkiewicz . 9 1. Projekt . 9 2. Rozchwianie . 23 3. Tylko artysta . 38 4. Dopowiadanie Sienkiewicza . 50 Miejsca po ojcach . 58 1. Puste znaczenie . 58 2. We władzy performatywów . 69 3. Syn, który się waha . 81 4. „i”? . 97 Płeć idei . 109 1. Alegoria straty . 109 2. Czy Sarmatki mają ciała? . 122 3. „Trzeba świat zaludniać!” . 132 4. We mgle . 154 5. Płeć idei . 162 Eros w żałobie . 168 6 Spis treści Śmiech Zagłoby . 208 1. „Nieznajomy człowiek z bezczelną twarzą warchoła i opoja” . 208 2. Stary Don Juan . 218 3. „– Nikt się nie śmieje! Nikt się nie śmieje!” . 228 4. „I klnąc, odmawia pacierz lub dwa w trwodze” . 240 5. Kontrnarrator . 248 Popisy przemocy . 258 1. Tekst w afekcie . 258 2. Pismo przemocy . 273 3. Czytanie rany . 287 4. Praca zabijania . 303 5. Folga . 315 6. „Budowniczy lustra” . 327 Krzepa . 340 1. Wrogowie życia . 340 2. Choroba na Francję . 352 3. Muskuły myślenia . 372 4. O potrzebie Trylogii dla życia nowoczesnego . 380 5. Niewczesny suplement (heraklitejski) . 394 6. Słabnąca ręka . 402 Indeks osobowy . 416 Objaśnienia skrótów D – Henryk Sienkiewicz, Dzieła, wyd. zbiorowe pod red. J. Krzyżanowskiego, t. 1–60, Warszawa 1948–1955. BD – Bez dogmatu, oprac.
    [Show full text]
  • Horseback Riding in the History of Poland – Selected Moments and Reflections
    UNIWERSYTET HUMANISTYCZNO-PRZYRODNICZY IM. JANA DŁUGOSZA W CZĘSTOCHOWIE Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe 2021, t. 4, nr 2 http://dx.doi.org/10.16926/sit.2021.04.08 Wojciech J. CYNARSKI* https://orcid.org/0000-0003-1252-5456 Horseback riding in the history of Poland – selected moments and reflections Jak cytować [how to cite]: Cynarski W.J., Horseback riding in the history of Poland – selected moments and reflections, “Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe” 2021, vol. 4, no. 2, pp. 11–24. Jazda konna w historii Polski – wybrane momenty i refleksje Streszczenie Tło. Konnica była podstawową siłą zbrojną Polaków i ich legendarnych przodków od pradaw- nych czasów, zwłaszcza w historycznych formacjach. Funkcjonuje też jako element narodowej hi- storii w kulturze w różnych jej obszarach. Problem. Jak ten fragment staropolskiej kultury militarnej przejawia się w kulturze wysokiej i kulturze masowej; w świecie filmu, w przestrzeni miejskiej, w obrazach i numizmatyce; a jak manifestuje się w obszarze kultywowanych dzisiaj sztuk walki? Metoda. Odpowiedzi zostaną sformułowane na podstawie analizy 30 wybranych dzieł sztuki, dóbr lub artefaktów kulturowych oraz zilustrowane na przykładach. Wśród przykładów znajdują się filmy polskiej kinematografii (Krzyżacy, Potop, Hubal i inne), seria pamiątkowych medali oraz obrazy wybitnych polskich malarzy, które zainspirowały autorów tych medali. Są to więc zarówno wielkie dzieła malarskie wybitnych twórców (Jan Matejko, Wojciech Kossak etc.), pomniki i ob- razy filmowe, jak i małe formy graficzne (monety, medale). Wyniki i wnioski. Ta prapolska tradycja kultury militarnej przejawia się do dziś w kulturze wy- sokiej (malarstwo, literatura) i kulturze masowej (filmy, piosenki), w przestrzeni miejskiej (po- mniki), w dziełach sztuki medalierskiej.
    [Show full text]
  • Elucidating the Blurred Lines of the National Historical Imagination. the Narrative Allure of Sienkiewicz’S with Fire and Sword in 1933–1934 Poland
    Elucidating the blurred lines of the national historical imagination. The narrative allure of Sienkiewicz’s With Fire and Sword in 1933–1934 Poland Estelle BUNOUT Postdoctoral researcher Centre for Contemporary and Digital History (C2DH), Université du Luxembourg (LU) [email protected] Abstract The novel With Fire and Sword by Henry Sienkiewicz (1846–1916) is an example of the interweaving of fiction, historiography and national collective imagination. It was written at the end of the period of Polish partition (1882–1888) and deals with events that marked the history and the collective imaginations of Poles, Ukrainians and Jews: the history of the Khmel’nyts’kyy Uprising (1648–1657). The epic nature of these historical events already carried the seeds of a powerful and emotional narrative that lends itself to mythicization. However, the reading of this book in a later situation, the Second Polish Republic (1921–1939), led the Polish Sanacja government to withdraw it from the compulsory reading in Polish schools in 1932. This aspect of the Jędrzejewicz school reform sparked a lively debate in the Polish press, whereby historians, literature scholars and journalists discussed the function that this book should have in the patriotic education of young Polish citizens, against the backdrop of tensions between the state and the political opposition on the issue of minorities, namely the Ukrainian minority. This discussion discloses the central place that Sienkiewicz has been given in Polish culture. At the same time, it examines the position that Polish intellectuals attribute to the Ukrainian minority in the Polish state and culture. Keywords: Sienkiewicz, Second Polish Republic, Ukrainian minority, school reform.
    [Show full text]
  • Poland and Hungary)
    DOCUMENT RESUME ED 455 189 SO 032 915 TITLE Projects Submitted by Participants of the Fulbright-Hays Summer Seminars Abroad Program, 2000 (Poland and Hungary). SPONS AGENCY Center for International Education (ED), Washington, DC. PUB DATE 2000-00-00 NOTE 383p.; Some photographs and text will not reproduce well. PUB TYPE Collected Works - General (020) Guides Classroom Teacher (052) EDRS PRICE MF01/PC16 Plus Postage. DESCRIPTORS Citizenship Education; *Curriculum Development; Curriculum Enrichment; Elementary Secondary Education; Filmographies; Foreign Countries; Music Appreciation; Social Studies; Thematic Approach IDENTIFIERS Catholic Church; Economic Growth; Fulbright Hays Seminars Abroad Program; Holocaust; *Hungary; *Poland ABSTRACT These curriculum projects were developed by participants of the Fulbright-Hays Seminars Abroad Program in Poland and Hungary during the summer of 2000. The following 11 projects are in the collection: "A Thematic Multicultural Interactive School Event on Poland and Hungary: Exploration and Learning for 6-to-9-Year-Olds" (Ruth Albert); "Once upon a Time in Hungary and Poland: A Unit for Upper Elementary School" (Linda F. Buzzard); "Curriculum Project" (Cheryl Daugherty); "New Models of Democracy: Applying Central European Democracy to American Civic Education" (Kathy Fagan); "The Catholic Church in Poland and Hungary: The Middle Ages and Today" (Justine Garvey); "Civil Liberties and Sovereignty in the Modern World: Constitutions and Conventions in Europe" (Jack C. Guy); "Nationalistic Elements in the Music of Chopin, Liszt, Bartok and Kodaly" (Karen J. Hom); "A Selected Annotated Filmography of Polish and Hungarian Cinema" (David Munro); "High School Unit of Study on Post-Communist Central Europe, with an Emphasis on Poland and Hungary" (Jon Nuxoll); "Animal, Vegetable or Mineral: Understanding the New Emerging Economies of Poland and Hungary" (Dany M.
    [Show full text]
  • Comparisons and Discourses.Pdf
    COMPARISONS AND DISCOURSES ESSAYS ON COMPARATIVE LITERATURE AND THEORY 2 BOGUSŁAW BAKUŁA COMPARISONS AND DISCOURSES ESSAYS ON COMPARATIVE LITERATURE AND THEORY Edited by Emilia Kledzik _____________________________ Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne POZNAŃ 2017 PRACE INSTYTUTU FILOLOGII POLSKIEJ UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA Publication series of the Library of “Porównania. A journal on comparative literature and interdisciplinary studies”, Vol. VII Comparisons and Discourses. Essays on Comparative Literature and Theory Reviever: Dr Jakub Lipski Kazimierz Wielki University, Bydgoszcz Edited by: Emilia Kledzik Translated by: Marcin Tereszewski, Marcin Turski Copyeditor: Katarzyna Kołodziejczyk Cover design: Andrzej Komendziński Typesetting: Agata Strykowska Preparation and editorial editing, translating into English 20 texts published in the journal “Porównania” in Polish – type of task: creating of English-language versions of published publications. Funded on the basis of the agreement 501/P-DUN/2016 from the funds of the Mini- stry of Science and Higher Education for the spread of science. Financing proposal preparation: Dobrochna Dabert © Copyright by Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2017 ISBN: 978-83-65666-32-1 Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” ul. Fredry 10, 61-701 Poznań, Poland tel. 61 829 45 90 CONTENTS EMILIA KLEDZIK Comparisons and Discourses. Introduction .......................................... 7 PART ONE. THE CULTURE OF POSTCOLONIAL SITUATION DOROTA KOŁODZIEJCZYK Where Is a Place
    [Show full text]
  • Położenie Litwy W Czasach „Potopu”. Prawda I Fikcja Literacka
    PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Zeszyty Historyczne 2017, t. XVI, s. 133 –148 http://dx.doi.org/10.16926/zh.2017.16.10 Andrzej STROYNOWSKI Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Położenie Litwy w czasach „p otopu ”. Prawda i fikcja literacka W setną rocznicę śmierci Henryka Sinkiewicza nie sposób pominąć jego d o- konań w dziedzinie popularyzacji historii w najszerszych kręgach społeczeństwa polskiego. Jej efekty przejawiały się w niewątpliwym zafascynowaniu l osami głównych bohaterów, owocującym niebywałą popularnością imienia A ndrzeja Kmicica, chorążego orszańskiego 1. Dla miłośników Potopu nieistotny był fakt, że powinien był nosić imię Samuela, bohatera walk z Iwanem Chowańskim, chociaż dopiero pod Połonką 28 VI 1660 roku 2. Nie jest jednak moim celem przedstawianie biografii bohaterów Sienkiewiczowskiego Potopu , chociaż może mieć to sens, skoro prawdzie historycznej w tej powieści poświęcono nieporó w- nanie mniej miejsca niż zawartej w Ogniem i mieczem 3. Zachęca to jednak do bliższego zapoznania się z rzeczywistością historyczną w Potopie Henryka Sienkiewicza. Tu jednak pragnę ograniczyć się do zaprezentowania sytuacji p o- 1 Ten urząd mógł wskazywać na próbę przekazania przez Henryka Sienkiewicza informacji o l o- sie 30 000 r odzin, które zbiegły z terenów zajętych przez wojska moskiewskie w 1654, L. K u- bala, Wojna moskiewska r. 1654 –1655. Studia historyczne. Seria trzecia , Kraków 1910, s. 237. 2 A. Rachuba, Konfederacja Kmicicowska i Związek Braterski wojska litewskiego w latach 1660 –1663 , Warszawa 1989; T. Wasilewski, Kmicic Samuel , [w:] Polski słownik biograficzny [dalej: PSB ], t. 13, s. 81; idem, Wyprawy wojenne pułkownika Samuela Kmicica, chorążego o r- sza ńskiego w latach 1659 –1665 , „Mówią Wieki” 1973, nr 10, s.
    [Show full text]