DOCSLIB.ORG

Magazyn 312 03 HD 010.Pdf

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Magazyn 312 03 HD 010.Pdf 11 - : ' EX LI B RIS B. CERKWIEWICZ_& i r * f. HENRYK SIENKIEWICZ OBRAZ TWÓRCZOŚCI UŁOŻYŁ, POPRZEDZIŁ WSTĘPEM ORAZ UZUPEŁNIŁ ŻYCIORYSEM, BIBLJOGRAFJĄ I PRZYPISAMI KAZIMIERZ CZACHOWSKI r NAKŁAD GEBETHNERA I WOLFFA WARSZAWA ZASTRZEGA SIĘ PRAWA UKŁADU I OPRACOWANIA. PRZEDRUK I PRZEKŁAD ODDZIELNYCH ARTYKUŁÓW DOZWOLONY WYŁĄCZNIE PO UPRZEDNIEM POROZU­ MIENIU Z WŁAŚCIWYMI AUTORAMI I WYDAWCAMI. KRAKÓW — DĄUK W. L. ANCZYCA I SPÓŁKI ' 1931 ...nad talent jego i genjusz, nad artyzm i język wylatywała jego miłość. Miłość była mistrzynią jego umiejętności. Miłość rządziła jej ustrojem i była natchnieniem intuicji wielkiego artysty; była miarą i wagą czułą, na której odważał zasługi i winy przeszło­ ści; była wzrokiem i źrenicą, która przez groby i gruzy posiewy życia wypatrzeć umiała; była troskliwą zbieraczką spuścizny przeszłości; kształcicielką praw ducha narodu, która dochowała i przetworzyła to wszystko, co daje historji narodu niespożytość, a życiu jego «nieskazitelność». Polska, zaklęta jego piórem, wyszła z osłon przeszłości, z po­ piołów i gruzów taka żywotna, że żyć, czuć, działać poczęła w ser­ cach dzisiejszych pokoleń i krwią się stała krwi naszej i duszą naszej duszy. X. Józef Teodorowicz, Arcybiskup. («Wobec ideałów Sienkiewicza». Kraków 1917, str. 9). ...Żal całego narodu, żal szczery i głęboki otoczył jego mo­ giłę. żałuje go Korona, jak długa i szeroka, jednego z najlepszych swych synów, jakich przez wieki wydała. Żałuje go Litwa święta, którą na nowo po wielkich Litwinach w całej ozdobie i bujnej przeszłości ukazał. Żałuje go Chełmszczyzna, której był najpil­ niejszym nauczycielem wytrwania i gorliwym obrońcą. Płacze po nim ziemia poznańska niemem łkaniem Jurandowem i krwa- wemi jego łzami. Opłakują go ziemie śląskie, które głęboko mi­ łował i ze wszech sił wspierał w ich narodowej pracy. Szczerze i głęboko żałuje go literatura polska, którą wywyższył, rozsławił po ziemi i bezcennemi klejnotami ozdobił. Cześć, wdzięczność i miłość po wsze czasy jego imieniowi. Stefan Żeromski. («Przemówienie o Sienkiewiczu» (1916), druk. z rękopisu w «Elegjach» Żeromskiego. Warszawa 1928, str. 177) I WSTĘP • Z powodu wydanej niedawno angielskiej książki Moniki M. Gardner o Sienkiewiczu *) zauważono słusznie, że literatura polska nie posiada o wielkim pisarzu obszerniejszego studjum krytycz­ nego, odpowiadającego dzisiejszym wymaganiom naukowym. Stać się niem była mogła praca Konstantego Wojciechowskiego (Hen­ ryk Sienkiewicz, wyd. II, Lwów 1925, str. VII+158), ale nie wszyst­ kie utwory Sienkiewicza są w niej równomiernie wyczerpująco opracowane. Mimo to jednak na równym z nią poziomie możemy postawić zaledwie jedno studjum Stefana Papeego (H. Sienkiewicz jako humorysta, Poznań 1921, str. 160). Z opracowań popularnych najbardziej wyczerpującą i odpowiadającą zadaniu jest, mimo nie­ które usterki, książka Stanisława Lama (Henryk Sienkiewicz. Ce­ chy i elementy jego twórczości, Poznań 1924, str. 141). Z odmiennych stanowisk ujęte dawniejsze dzieła Piotra Chmielowskiego (Henryk Sienkiewicz w oświetleniu krytycznem, Lwów 1901, str. 225, oddzielne rozdziały w czasopismach od roku 1884; Henryk Sienkiewicz, Złoczów 1903, str. 95) i Stanisława Tar­ nowskiego (Henryk Sienkiewicz, Kraków 1897, str. VI+363, od­ dzielne rozdziały w czasopismach od r. 1881) są już dziś pod wie­ loma względami przestarzałe, oddawna zresztą wyczerpane i nie obejmują całej twórczości pisarza (Chmielowski omawia ją do Krzyżaków włącznie, Tarnowski uwzględnia tylko ważniejsze 0 Monica M. Gardner: The patriot novelist of Poland. Henryk Sien­ kiewicz. Londyn 1926. Str. VIII -f 281. Por. sprawozdania Wacława Boro­ wego w «Warszawiance» (1926, 311), Romana Dyboskiego w «Przeglądzie Współczesnym» (1926, nr. 55, tom XIX, str. 297—301), Zdzisława Grabow­ skiego w «Kurjerze Poznańskim» (1926, 470), Juljana Krzyżanowskiego w «Ru chu Literackim» (1926, nr. 9, str. 277—279). 8 utwory powieściowe od pierwszych tomów nowel do Quo uadis). Książki Józefata Nowińskiego (Sienkiewicz, Warszawa 1901, str. 173) nie brano poważnie pod uwagę nawet w roku jej wydania, gdyż jest to panegiryk bez głębszej wartości krytycznej. Z oddzielnie wydanych studjów ciekawe charakterystyki lub cenne szczegóły przynoszą: Tadeusz Pini (H. Sienkiewicz jako pi­ sarz narodowy i artysta, Tarnów 1901, str. 19), Ignacy Chrzanowski (Henryk Sienkiewicz, wyd. II, Kraków 1917, str. 38), Stanisław Cy­ wiński (Sienkiewicz, Wilno 1916, str. 96), Józef Kallenbach (Twór­ czość Sienkiewicza. Rozwój duchowy, Kraków 1917, str. 35), Wil­ helm Bruchnalski (Sienkiewicz, Lwów 1917, str. 35), Bronisław Chlebowski (Henryk Sienkiewicz, Warszawa 1917, «Rocznik Towa­ rzystwa Naukowego Warszawskiego», str. 153—160), Tadeusz Zie­ liński (Idea Polski w dziełach Sienkiewicza, Zamość 1920, i w zbio­ rze: «Z ojczystej niwy», Zamość 1923, str. 103—150, poprzednio po rosyjsku w «Wiestniku Jewropy», 1917), wydawnictwo zbiorowe: «Szkoła Główna Sienkiewiczowi» (Warszawa 1917, str. 48), St. Ba­ czyński: Henryk Sienkiewicz (Warszawa 1928, str: 55, toż w to­ mie p. t. «Nasi powieściopisarze», Warszawa 1928, str. 109—164). Charakter czysto okolicznościowy lub wyłącznie popularny mają broszury: Edwarda Kozikowskiego (H. Sienkiewicz, War­ szawa 1916, str. 24), Zbigniewa Topora (H. Sienkiewicz, Poznań 1916, str. 24), Tadeusza Uhmy (H. Sienkiewicz, Kijów 1916, str. 64), Kazimierza Przerwy-Tetmajera (Na śmierć Henryka Sienkiewicza, Kraków 1916, str. 13), J. F. (Wspomnienie poświęcone pamięci Sien­ kiewicza, Moskwa 1916, str. 8), Józefa Maciejowskiego (H. Sienkie­ wicz, Warszawa 1917, str. 128), Stanisława Piołun-Noyszewskiego (H. Sienkiewicz, wielki powieściopisarz i obywatel, Warszawa 1917, str. 41), Aleksandra Patkowskiego (Umysłowość i artyzm Sienkiewi­ cza, Sandomierz 1917, sir. 14), Macieja Wierzbińskiego (Roman Rola: H. Sienkiewicza życie i zasługi, Poznań 1917, str. 80), Józefa Ujej­ skiego (Na zgon Henryka Sienkiewicza, Kraków 1917, str. 9), Mi­ chała Asanki-Japołła (Genjusz H. Sienkiewicza, Jasło 1917, str. 10), Jana Dąbrowskiego (H. Sienkiewicz, Petrograd 1917, str. 63), Ta­ deusza Grabowskiego (Henryk Sienkiewicz. Jego życie i dzieła na tle współczesnej epoki, Kraków 1918, str. 45), Wiktora Dody (Kim był Henryk Sienkiewicz dla młodego pokolenia, Poznań 1924, str. 12), Cecylji Niewiadomskiej (Henryk Sienkiewicz. Wskrzesi­ ciel ducha, Warszawa 1924, str. 13), Jana Czempińskiego (Henryk Sienkiewicz, duchowy wódz narodu. Jego żywot i czyny, Warszawa 9 1924, sir. 138), Wilhelma Bruchnalskiego (Na dzień sprowadzenia prochów Henryka Sienkiewicza do ojczyzny, Lwów 1924, str. 16), Janiny Królińskiej (Dlaczego powinniśmy czcić pamięć Henryka Sienkiewicza, Lwów 1924, str. 28), Władysława Kucharskiego (Hen­ ryk Sienkiewicz. Życie i dzieła, Lwów 1924, str. 32), Ignacego Chrza­ nowskiego (W dniu pogrzebu Sienkiewicza, Kraków 1924, str. 13), ks. Romualda Koppensa T. J. (Henryk Sienkiewicz, Chyrów 1924, str. 32), Władysława Koryckiego (Henryk Sienkiewicz, wybraniec narodu, Warszawa 1924, str. 31), Teodora Turka i F. Flaka (0 Hen­ ryku Sienkiewiczu, Łowicz 1924, str. 15), Klemensa Jędrzejew­ skiego (Henryk Sienkiewicz, Płock 1924, str. 16), ks. J. Kłopotow­ skiego (Czem dla nas Henryk Sienkiewicz, Warszawa 1924, str. 40), Mieczysława Cieślińskiego (Sienkiewicz. Szkic popularny, Maków n/Oszycem 1925, str. 16), Stanisława Sas-Lityńskiego (Wielki pa- trjota polski, Henryk Sienkiewicz, Warszawa 1925, str. 15). Do tegoż typu wydawnictw wypadnie zaliczyć oddzielnie dru­ kowane mowy kapłańskie, wygłoszone na nabożeństwach żałobnych przez księży: Nikodema Cieszyńskiego (Poznań 1917, str. 23), Wło­ dzimierza Jasińskiego (Hetman i nauczyciel narodu, Kalisz 1917, str. 16), J. Kłosa (Poznań 1916, str. 27), Adama Maciejowskiego (Płock 1917, str. 17), Stefana Momidłowskiego (Przemyśl 1917, str. 18), Marcelego Nowakowskiego (Warszawa 1916, str. 15), arcyb. Józefa Teodorowicza (Wobec ideałów Sienkiewicza, Kraków 1917, str. 61), Rudolfa Tomanka (Hetman słowa i czynu, Cieszyn 1917, str. 22), Kapłanów diecezji sandomierskiej (Sandomierz 1917, str. 56). Ilościowo plon jest obfity, ale już sama niewielka objętość większości tych wydawnictw każe słusznie przewidywać, że poza wyrazami hołdu pamięci wielkiego pisarza, wypowiedzianemi mniej lub więcej udatnie, mało co nadto w nich znajdziemy. Nie wyczer­ puje to jednak polskiej literatury o Sienkiewiczu. Jest ona obszerna i bogata, ale przeważnie ukryta po czasopismach i dziennikach, rza­ dziej w zbiorach studjów krytycznych. Ważniejsze jej pozycje wy­ mieniamy w przypisach do poszczególnych rozdziałów tej książki. Bibljografja jej zresztą nie została dotychczas ogłoszona, a złoży­ łoby się samych tytułów na spory tom. Ze specjalnych numerów czasopism, poświęconych Sienkie­ wiczowi, do najciekawszych należą: «Gazeta Polska» 1900, 293— 294; «Kurjer Codzienny» 1900, 353; «Kurjer Warszawski» 1900, 353; «Tygodnik Illustrowany» 1900, 10; «Wieś i Dwór» 1914, 11—12; 1 E X L I B R I S 10 «Kurjer Lwowski» 1916, 227 (oraz wiele numerów następnych w tymże roku i w roku 1917); «Kurjer Warszawski» 1916, 321; «Praca» 1916, 19; «Tygodnik Illustrowany» 1916, 48; «Wychowa­ nie w domu i szkole» 1916, 10; «Sfinks» 1917, I; «Tygodnik Illu- strowany» 1924, 43; «Wiadomości Literackie» 1924, 43; «Nowa Zie­ mia Lubelska» 1924, nr. 293; «Głos Lubelski» 1924, nr. 294; «Gazeta Bydgoska» 1927, nr. 173. W podręcznikach historji literatury polskiej szerzej uwzględ­ nia Sienkiewicza pierwszy Adam Kuliczkowski (Zarys dziejów litera­ tury polskiej, Lwów 1884, str. 459—460); z opracowań późniejszych przytoczymy: Piotra Chmielowskiego (Zarys najnowszej literatury
Load more

Recommended publications
  • HENRYK SIENKIEWICZ WIELKI POWIESCIOPISARZ I OBYWATEL
    WYDAWNICTWO IMIENIA M. BRZEZIŃSKIEGO =iiiiiiiiiłii«iiiiiiiiiHiiiiiiiiiłiiaiiiiimiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifitiłiiii«iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitHiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiaiii»= HENRYK SIENKIEWICZ WIELKI POWIESCIOPISARZ i OBYWATEL OPRACOWAŁ STANISŁAW PIOŁUNNOYSZEWSKI. WYDRNIE DRUGIE. □O WA R S Z AWA „KSIĘGARNIA POLSKA” TOW. POLSKIEJ MACIERZY SZKOLNEJ. 1924. *• ^ t r \ 'WMt ■ * fe ■ i ^ >/'- ' . /* _ WYDAWNICTWO IMIENIA M. BRZEZIŃSKIEGO. HENRYK SIENKIEWICZ WIELKI POW1EŚCIOPISARZ i OBYWATEL OPRACOWAŁ STANISŁAW PIOŁUN-NOYSZEWSKI. WYDANIE DRUGIE. WA R S Z AWA „KSIĘGARNIA POLSKA” TO W. POLSKIEJ MACIERZY SZKOLNEJ. 1924. £ mm MPUN T < Drak. A rt K. Kopytowskl i $-ka, Warszawa, Nowy-Śwlat 47. ZASŁUGI HENRYKA SIENKIEWICZA I JEGO ZNACZENIE DLA NARODU. Chyba niema dziś w Polsce człowieka, któryby nie sły­ szał o Henryku Sienkiewiczu. Sławne to przecież nazwisko, sławne nietylko w naszej ojczyźnie, ale i w całym świecie, gdzie tylko żyją narody oświecone. Henryk Sienkiewicz, który 15 listopada 1916 roku zszedł z tego świata, był lekarzem naszej smutnej i znękanej duszy narodowej, naszą chlubą i naszą chwałą. Jego piękne, pełne miłości rodaków i ziemi ojczystej księgi zbłądziły już odda- wna pod strzechy wieśniacze, a więc tam, gdzie pragnął wi­ dzieć swe dzieła niezapomniany wieszcz nasz, poeta Adam Mickiewicz. W czemże leży zasługa Henryka Sienkiewicza dla kraju, dla nas wszystkich razem i dla każdego zosobna? kim był ten człowiek? — ciśnie się na usta pytanie. Odpowiedź na to nie łatwa. Jeśli powiemy, że był on wielkim powieściopisarzem, że wydał i napisał wiele pięknych książek, które czyta się z przyjemnością i zainteresowaniem, to tłumaczenie takie będzie powierzchowne i zupełnie niewystarczające. Aby bowiem zasługi jego ocenić, należy wiedzieć, c o . pisał, jakie mu pragnienia i ideały w pracy tej przyświecały do czego dążył i co zdziałał, W ten dopiero sposób ujrzy-' my, jak w blasku jasnego słońca, wielką duszę tego człowieka Sienkiewicz pisać i działać począł u nas przed laty pięćdziesięciu, a więc w dobie bardzo smutnej.
    [Show full text]
  • The Image and the Figure. Our Lady of Częstochowa in Polish Culture And
    ANNA NIEDŹWIEDŹ THE IMAGE AND THE FIGURE Our Lady of Częstochowa in Polish Culture and Popular Religion jagiellonian u n ív e r s ít y p r e s s This book is a changed and abbreviated edition of the original Polish version: Anna Niedźwiedź, Obraz i postać. Znaczenia wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego The book was reviewed by Ewa Nowina-Sroczyńska The publication of the book has been financed from funds donated by Katherine P. Kubala, funds of the Faculty of History Jagiellonian University, and funds of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology Jagiellonian University TRANSLATED Anna Niedźwiedź Guy Torr PROOFREADING AND EDITING OF ENGLISH TEXT Meredith Volker COVER DESIGN Łukasz Dąbrowski © Copyright by Anna Niedźwiedź & Jagiellonian University Press First edition, Kraków 2010 All rights reserved No part of this book may be reproduced, translated, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, microfilming, recording, or otherwise, without written permission from the Publisher. ISBN 978-83-233-2900-8 I w ydaw nictw o] UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO www.wuj.pl Jagiellonian University Press Editorial Offices: Michałowskiego St. 9/2, 31-126 Kraków Phone: + 48 12 631 18 80, + 48 12 631 18 82, Fax: + 48 12 631 18 83 Distribution: Phone: + 48 12 631 01 97, Fax: + 48 12 631 01 98 Cell Phone: + 48 506 006 674, e-mail: [email protected] Bank: PEKAO SA, IBAN PL80 1240 4722 1111 0000 4856 3325 To Kathy Kubala, who taught me that real friendship can cross borders.
    [Show full text]
  • Pan Wołodyjowski – Henryk Sienkiewicz
    Henryk Sienkiewicz Pan Wołodyjowski Spis treści Wstęp .......................................................................................................................................... 4 Rozdział I ..................................................................................................................................... 4 Rozdział II ................................................................................................................................... 11 Rozdział III .................................................................................................................................. 14 Rozdział IV .................................................................................................................................. 20 Rozdział V ................................................................................................................................... 24 Rozdział VI .................................................................................................................................. 34 Rozdział VII ................................................................................................................................. 44 Rozdział VIII ................................................................................................................................ 53 Rozdział IX .................................................................................................................................. 59 Rozdział X ..................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Sienkiewicz Ponowoczesny
    Sienkiewicz ponowoczesny Sienkiewicz ponowoczesny pod redakcją Bartłomieja Szleszyńskiego i Magdaleny Rudkowskiej Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2019 Recenzenci prof.dr hab. Tadeusz Budrewicz dr hab. Wacław Forajter redakcja i korekta Beata Bińko projekt okładki Paweł Ryżko Projekt typograficzny i skład Maria Narewska (TEKSTura) Publikacja sfinansowana z grantu Narodowego Projektu Rozwoju Humanistyki Sienkiewicz ponowoczesny – laboratorium cyfrowe, nr rejestracyjny 2aH 15 0195 83 ISBN 978-83-66076-50-1 Spis treści OD REDAKTORÓW, Słowo wstępne 7 Na pograniczu męskości GRAŻYNA BORKOWSKA, Sienkiewiczowski teatr okrucieństwa 15 MAGDALENA RUDKOWSKA, Heroizm. Sienkiewiczowskie (in)wersje 41 DAWID MARIA OSIŃSKI, Składnia uczucia. Kobiety i mężczyźni, kobiecość i męskość w twórczości Henryka Sienkiewicza 61 Doświadczenie granicy. Czytanie biografii i miejsc BARTŁOMIEJ SZLESZYŃSKI, Henryk Sienkiewicz: przestrzeń i biografia. Od Ameryki do Afryki 101 AGNIESZKA BĄBEL, Self-made man. Eksperyment amerykański Henryka Sienkiewicza 135 KONRAD NICIŃSKI, Sienkiewicz na amerykańskich kresach – tworzywo Trylogii? 165 ALEKSANDRA WÓJTOWICZ, Miasto paradoksów, czyli o Warszawie w felietonach Henryka Sienkiewicza 201 Sienkiewicz i (nie)widzialne PIOTR KUBKOWSKI, Żywe obrazy Sienkiewicza. Przyczynek 239 IWONA KURZ, Wspólnota obrazów. Sienkiewicz na ekranie 271 IGOR PIOTROWSKI, „To wielki polski patriota i zasługuje na uhonorowanie”. Pomniki i inne upamiętnienia Henryka Sienkiewicza w przestrzeni publicznej 303 Polityka i wiara. W kręgu Sienkiewiczowskiej teologii
    [Show full text]
  • Title: Ciała Sienkiewicza : Studia O Płci I Przemocy Author: Ryszard
    Title: Ciała Sienkiewicza : studia o płci i przemocy Author: Ryszard Koziołek Citation style: Koziołek Ryszard. (2015). Ciała Sienkiewicza : studia o płci i przemocy. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego NR 3399 Wydawnie III KATOWICE 2015 Redaktor serii Historia Literatury Polskiej Marek Piechota Recenzent Grażyna Borkowska Publikacja będzie dostępna – po wyczerpaniu nakładu – także w wersji internetowej: Śląska Biblioteka Cyfrowa www.sbc.org.pl Spis treści Objaśnienia skrótów . 7 Jasienkiewicz . 9 1. Projekt . 9 2. Rozchwianie . 23 3. Tylko artysta . 38 4. Dopowiadanie Sienkiewicza . 50 Miejsca po ojcach . 58 1. Puste znaczenie . 58 2. We władzy performatywów . 69 3. Syn, który się waha . 81 4. „i”? . 97 Płeć idei . 109 1. Alegoria straty . 109 2. Czy Sarmatki mają ciała? . 122 3. „Trzeba świat zaludniać!” . 132 4. We mgle . 154 5. Płeć idei . 162 Eros w żałobie . 168 6 Spis treści Śmiech Zagłoby . 208 1. „Nieznajomy człowiek z bezczelną twarzą warchoła i opoja” . 208 2. Stary Don Juan . 218 3. „– Nikt się nie śmieje! Nikt się nie śmieje!” . 228 4. „I klnąc, odmawia pacierz lub dwa w trwodze” . 240 5. Kontrnarrator . 248 Popisy przemocy . 258 1. Tekst w afekcie . 258 2. Pismo przemocy . 273 3. Czytanie rany . 287 4. Praca zabijania . 303 5. Folga . 315 6. „Budowniczy lustra” . 327 Krzepa . 340 1. Wrogowie życia . 340 2. Choroba na Francję . 352 3. Muskuły myślenia . 372 4. O potrzebie Trylogii dla życia nowoczesnego . 380 5. Niewczesny suplement (heraklitejski) . 394 6. Słabnąca ręka . 402 Indeks osobowy . 416 Objaśnienia skrótów D – Henryk Sienkiewicz, Dzieła, wyd. zbiorowe pod red. J. Krzyżanowskiego, t. 1–60, Warszawa 1948–1955. BD – Bez dogmatu, oprac.
    [Show full text]
  • Położenie Litwy W Czasach „Potopu”. Prawda I Fikcja Literacka
    PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Zeszyty Historyczne 2017, t. XVI, s. 133 –148 http://dx.doi.org/10.16926/zh.2017.16.10 Andrzej STROYNOWSKI Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Położenie Litwy w czasach „p otopu ”. Prawda i fikcja literacka W setną rocznicę śmierci Henryka Sinkiewicza nie sposób pominąć jego d o- konań w dziedzinie popularyzacji historii w najszerszych kręgach społeczeństwa polskiego. Jej efekty przejawiały się w niewątpliwym zafascynowaniu l osami głównych bohaterów, owocującym niebywałą popularnością imienia A ndrzeja Kmicica, chorążego orszańskiego 1. Dla miłośników Potopu nieistotny był fakt, że powinien był nosić imię Samuela, bohatera walk z Iwanem Chowańskim, chociaż dopiero pod Połonką 28 VI 1660 roku 2. Nie jest jednak moim celem przedstawianie biografii bohaterów Sienkiewiczowskiego Potopu , chociaż może mieć to sens, skoro prawdzie historycznej w tej powieści poświęcono nieporó w- nanie mniej miejsca niż zawartej w Ogniem i mieczem 3. Zachęca to jednak do bliższego zapoznania się z rzeczywistością historyczną w Potopie Henryka Sienkiewicza. Tu jednak pragnę ograniczyć się do zaprezentowania sytuacji p o- 1 Ten urząd mógł wskazywać na próbę przekazania przez Henryka Sienkiewicza informacji o l o- sie 30 000 r odzin, które zbiegły z terenów zajętych przez wojska moskiewskie w 1654, L. K u- bala, Wojna moskiewska r. 1654 –1655. Studia historyczne. Seria trzecia , Kraków 1910, s. 237. 2 A. Rachuba, Konfederacja Kmicicowska i Związek Braterski wojska litewskiego w latach 1660 –1663 , Warszawa 1989; T. Wasilewski, Kmicic Samuel , [w:] Polski słownik biograficzny [dalej: PSB ], t. 13, s. 81; idem, Wyprawy wojenne pułkownika Samuela Kmicica, chorążego o r- sza ńskiego w latach 1659 –1665 , „Mówią Wieki” 1973, nr 10, s.
    [Show full text]
  • Koziołek Ryszard. (2010). Ciała Sienkiewicza : Studia O Płci I Przemocy
    Title: Ciała Sienkiewicza : studia o płci i przemocy Author: Ryszard Koziołek Citation style: Koziołek Ryszard. (2010). Ciała Sienkiewicza : studia o płci i przemocy. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego NR 2821 Redaktor serii Historia Literatury Polskiej Marek Piechota Recenzent Grażyna Borkowska Publikacja będzie dostępna – po wyczerpaniu nakładu – także w wersji internetowej: Śląska Biblioteka Cyfrowa www.sbc.org.pl Spis treści Objaśnienia skrótów . 7 Jasienkiewicz . 9 1. Projekt . 9 2. Rozchwianie . 23 3. Tylko artysta . 38 4. Dopowiadanie Sienkiewicza . 50 Miejsca po ojcach . 58 1. Puste znaczenie . 58 2. We władzy performatywów . 69 3. Syn, który się waha . 81 4. „i”? . 97 Płeć idei . 109 1. Alegoria straty . 109 2. Czy Sarmatki mają ciała? . 122 3. „Trzeba świat zaludniać!” . 132 4. We mgle . 154 5. Płeć idei . 162 Eros w żałobie . 168 6 Spis treści Śmiech Zagłoby . 208 1. „Nieznajomy człowiek z bezczelną twarzą warchoła i opoja” . 208 2. Stary Don Juan . 218 3. „– Nikt się nie śmieje! Nikt się nie śmieje!” . 228 4. „I klnąc, odmawia pacierz lub dwa w trwodze” . 240 5. Kontrnarrator . 248 Popisy przemocy . 258 1. Tekst w afekcie . 258 2. Pismo przemocy . 273 3. Czytanie rany . 287 4. Praca zabijania . 303 5. Folga . 315 6. „Budowniczy lustra” . 327 Krzepa . 340 1. Wrogowie życia . 340 2. Choroba na Francję . 352 3. Muskuły myślenia . 372 4. O potrzebie Trylogii dla życia nowoczesnego . 380 5. Niewczesny suplement (heraklitejski) . 394 6. Słabnąca ręka . 402 Indeks osobowy . 416 Objaśnienia skrótów D – Henryk Sienkiewicz, Dzieła, wyd. zbiorowe pod red. J. Krzyżanowskiego, t. 1–60, Warszawa 1948–1955. BD – Bez dogmatu, oprac. T. Bujnicki, BN I 301, Wrocław 2002.
    [Show full text]
  • {PDF EPUB} the Deluge by Henryk Sienkiewicz the Deluge, Vol
    Read Ebook {PDF EPUB} The Deluge by Henryk Sienkiewicz The Deluge, Vol. II. (of 2) An Historical Novel of Poland, Sweden, and Russia. By: Henryk Sienkiewicz (1846-1916) The war with cannon was no bar to negotiations, which the fathers determined to use at every opportunity. They wished to delude the enemy and procrastinate till aid came, or at least severe winter. But Miller did not cease to believe that the monks wished merely to extort the best terms. In the evening, therefore, after that cannonading, he sent Colonel Kuklinovski again with a summons to surrender. The prior showed Kuklinovski the safeguard of the king, which closed his mouth at once. But Miller had a later command of the king to occupy Boleslav, Vyelunie, Kjepits, and Chenstohova. "Take this order to them," said he to Kuklinovski; "for I think that they will lack means of evasion when it is shown them." But he was deceived. The prior answered: "If the command includes Chenstohova, let the general occupy the place with good fortune. He may be sure that the cloister will make no opposition; but Chenstohova is not Yasna Gora, of which no mention is made in the order." When Miller heard this answer he saw that he had to deal with diplomats more adroit than himself; reasons were just what he lacked, and there remained only cannon. A truce lasted through the night. The Swedes worked with vigor at making better trenches; and on Yasna Gora they looked for the damages of the previous day, and saw with astonishment that there were none.
    [Show full text]
  • The Polish Code of Honor) Author(S): Oscar Swan Source: the Polish Review, Vol
    The Polish Duel and Its Last Apologia: Władysław Boziewicz's Polski kodeks honorowy (The Polish Code of Honor) Author(s): Oscar Swan Source: The Polish Review, Vol. 58, No. 1 (2013), pp. 3-14 Published by: University of Illinois Press on behalf of the Polish Institute of Arts & Sciences of America Stable URL: http://www.jstor.org/stable/10.5406/polishreview.58.1.0003 Accessed: 18-05-2015 19:56 UTC Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of the Terms & Conditions of Use, available at http://www.jstor.org/page/ info/about/policies/terms.jsp JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range of content in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and facilitate new forms of scholarship. For more information about JSTOR, please contact [email protected]. University of Illinois Press and Polish Institute of Arts & Sciences of America are collaborating with JSTOR to digitize, preserve and extend access to The Polish Review. http://www.jstor.org This content downloaded from 141.211.155.157 on Mon, 18 May 2015 19:56:12 UTC All use subject to JSTOR Terms and Conditions The Polish Review, Vol. 58, No. 1, 2013 © The Board of Trustees of the University of Illinois Oscar Swan The Polish Duel and Its Last Apologia Władysław Boziewicz’s Polski kodeks honorowy (The Polish Code of Honor) The “code of honor” as most people know it is a set of assumptions and expectations about what a person is entitled—indeed, is obliged by social custom—to do when “insulted” in order to preserve his personal self-respect and public dignity.
    [Show full text]
  • A C Rha S Wy Wita Zw S K Po Azja Dac ? I Ji
    Zdjêcie Wies³aw Seidler Nr 5 (182) Maj 2014 20 lat Szczecin Œæ¿¿ê¹óŸñœ¯Æ³£ Nr 3 (200) Nr 3 (170) NrISSN 9 (186) 2300-9691 Marzec 2016 Marzec 2013 Listopad 2014 Szczecin Szczecin Szczecin Kwiecieñ ISSN 2300-9691 ISSN 1426-6474 ISSN 2300-9691 MMiieessiiêêcczznniikk ppeeddaaggooggiicczznnyy Cena 6 z³ Œæ¿¿ê¹óŸñœ¯Æ³£ NrNr 99 (156)(156) ListopadListopad 20120111 Nasz patron SzczecinSzczecin ISSNISSN 1426-64741426-6474 CenaCena 66 z³z³ Pomagamy Miesiêcznik pedagogiczny Miesiêcznik pedagogiczny Szko³a a r u i s wc¹ i wyda M a n n a o J e i Harcerstwo c Polacy ê j a d k c Z i ; n a a r k a k c i c S i n a n i szko³a r r n a a o S S w a I iicczz a SSiieennkkiieeww ajcie HHeennrryykk Wit n : n zja Gimna o a o w k w I d I : a : ³ a a k k RROOKKUU 22001166 k PPAATTRROONN d O d a ³ a ³ k k w szkole O do likwO idacji? Akcje, charytatywne 2 1996-2016 Dialogi 20 lat minê³o... 3 W numerze: Dialogi Miesiêcznik To ju¿ 20 lat Pedagogiczny i 200. numer e-mail: Drodzy Czytelnicy, marcowe Dialogi s¹ podwójnie Jubile- [email protected] uszowe mija w³anie 20 lat od powo³ania do ¿ycia periodyku, a Wydawca: tak¿e jest to 200 numer! Podwój- Pa³ac M³odzie¿y ne wiêto, podwójny powód do ra- Pomorskie Centrum * My wszyscy z niego? ......... 4-13 doci. Nasz miesiêcznik, z racji Edukacji wieku, jest dojrza³y i nadal stano- wi forum wymiany dowiadczeñ szczeciñskich nauczycieli oraz ro- Redaguj¹: dziców.
    [Show full text]
  • Marceli Kosman Rodzina W Trylogii Henryka Sienkiewicza
    Marceli Kosman Rodzina w Trylogii Henryka Sienkiewicza Prace Polonistyczne / Studies in Polish Literature 61/1, 33-41 2006 Prace Polonistyczne, seria LXI, 2006 PL ISSN 0079-4791 Marceli Kosman RODZINA W TRYLOGII HENRYKA SIENKIEWICZA Mawiano, że Polska stała jednostkami. Rzec by raczej można, że stała rodziną. W spo­ łeczeństwie tak niedostatecznie obwarowanym instytucjami ładu i bezpieczeństwa pu­ blicznego, w kraju, o którym Rej piszący w porze, co w oczach wszystkich późniejszych pokoleń uchodziła za złote czasy narodowego bytu, powiada z goryczą, że „żadna hor­ da, a snadź i cygańska, nie jest w takiej niedbałości, a snadź jest w lepszym opatrzeniu, niźli sławne a zacne to państwo nasze” - przeważna część tych obowiązków, które speł­ niać winny państwo, władze, ustawy, spadała na rodzinę. Najsurowszy nawet sędzia przeszłości przyznać musi, że rodzina polska spełniała ten wielki obowiązek, że była naj­ silniejszym fundamentem obywatelskim i narodowym i że w najgorszych nawet czasach być nim nie przestała. Kiedy wszystko poszło w gruzy, na niej budowało się nowe życie, przechowała w sobie wiernie wszystko, co było warunkiem i rękojmią odrodzenia.1 Tak pisał Władysław Łoziński w wydanym po raz pierwszy w 1907 roku Życiu polskim w dawnych wiekach. Książka ta spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem, porównywal­ nym z Trylogią i Quo vadis?, służyła też idei „pokrzepienia serc”. Równie barwnie pisali o obyczajowości staropolskiej ci historycy, których dzieła stanowiły lekturę powieściopi- sarza, zanim przystąpił on do pracy nad „powieścią wielką”, jaką miało być jednotomo­ we Wilcze gniazdo o kresowej rodzinie Kurcewiczów, które przekształciło się w trakcie re­ alizacji w trzynaście tomów Trylogii. Mam na myśli w pierwszym rzędzie Antoniego Rollego, Karola Szajnochę i Ludwika Kubalę.
    [Show full text]
  • THEATER JOURNAL English Issue 2/2015 2
    THEATER JOURNAL English Issue 2/2015 2 / 3 INTRODUCTION GROTOWSKI, WOMEN AND HOMOSEXUALS 4 Agata Adamiecka-Sitek. GROTOWSKI, WOMEN AND HOMOSEXUALS: ON THE MARGINS OF A “HUMAN DRAMA” 17 Agata Adamiecka-Sitek, Leszek Kolankiewicz. CORRESPONDENCE ATTEMPTS AT NEGATIVE PERFORMATIVITY 28 Joanna Jopek. THE PRACTICE OF FAILURE: ATTEMPTS AT NEGATIVE PERFORMATIVITY 37 A COMPELLING GAME: BLENDING FICTION AND REALITY. Oskar Dawicki in conversation with Piotr Kosiewski 43 “A COMPELLING GAME THAT BLENDS FICTION AND REALITY,” OR: ANOTHER FAILED SELF-PORTRAIT. OSKAR DAWICKI in conversation with Katarzyna Nowaczyk And Angelika Topolewska EMBARRASSING PERFORMANCES BY LOSERS 47 Marcin Kościelniak. EMBARRASSING PERFORMANCES BY LOSERS: COUNTERHISTORIES OF POLITICAL THEATER 55 IN THE SPIRIT OF POSITIVE DISGRACE. Justyna Wasilewska in conversation with Katarzyna Lemańska PERFORM OR… 60 Małgorzata Dziewulska. COVERED / UNCOVERED: GAMES WITH MEMORY IN THE PROMISED THEATER 67 Monika Kwaśniewska. FROM A REBEL TO AN EXPERT: THE MEDIA IMAGES OF JAN KLATA A CHORUS 78 Ewa Guderian-Czaplińska. [h 'reı] 82 Agata Łuksza. A CHORUS LACED WITH BRONIEWSKI 85 I SING THE BODY ELECTRIC. Marta Górnicka in conversation with Justyna Stasiowska 88 LIST OF PHOTOS 89 CONTRIBUTORS didaskalia 2 / 2015 3 / Introduction In 2012 we published the first English-language edition of Didaskalia. We now present the sec- ond issue, containing a selection of texts printed in our magazine between 2011-2013. The articles and interviews chosen for publication present the key phenomena in Polish theater, as well as the current academic interests and methodological approaches to theater history and today’s theater in contemporary theater studies. We begin with texts that deal with the reinterpretation of the Jerzy Grotowski’s work.
    [Show full text]