DOCSLIB.ORG

A Kislovag Regény

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
A Kislovag Regény Henryk Sienkiewicz A kislovag Regény Fordította: Mészáros István BEVEZETÉS A magyar háború után megtörtént Andrzej Kmicic uram esküvője Aleksandra Billewiczówna leányasszonnyal, s ugyanakkor készült házasságra lépni a Köztársaság egy másik hírneves és érdemes gavallérja, Jerzy Michal Wolodyjowski uram, a laudai zászlóalj ezredeskapitánya, Anna Borzobohata-Krasienska kisasszonnyal. Ámde elháríthatatlan akadályok merültek fel, amelyek az esküvőt késleltették, halogatták. Borzobohata leányasszony Jeremi Wisniowiecki herceg özvegyének, Gryzelda herceg- asszonynak a neveltje volt, s így a hercegasszony engedelme nélkül nem akart az oltár elé járulni. Michal uram tehát, a nyugtalan idők miatt, kénytelen volt menyasszonyát Wodoktyban hagyni, hogy aztán ő maga menjen el Zamoscba a hercegasszony hozzájárulását és áldását kikérni. Csakhogy nem járt szerencsével. A hercegasszonyt nem találta Zamoscban, mert a fia neveltetése végett Bécsbe utazott, a császári udvarhoz. A kitartó lovag oda is utánament, ámbár ez igen sok idejét elvette. Ott aztán szerencsésen végére járt a dolgainak, s jó reménységgel tért vissza hazájába. Odahaza azonban nyugtalan állapotok várták, a vitézek konföderációkba tömörültek, Ukrajná- ban még most is tartottak a lázadások, a keleti határ felől sem aludt még ki a tűzvész, új hadakat állítottak hát talpra, hogy legalább némiképpen fedezzék a határokat. Mielőtt tehát Michal uram, hazafelé menet, Varsót elérte volna, már várt rá a rutén vajda utasítására nevére kiállított toborzóparancs. Mivel pedig úgy vélekedett, hogy a haza dolga mindenkor előbbre való a privátánál, a gyors menyegző tervét tehát elejtette, s nyomban elindult Ukrajnába. Ott hadakozott néhány esztendeig, alig jutván annyi alkalmatos időhöz, hogy itt-ott egy-egy levelet menesszen szerelmetes kisasszonyának, hiszen folytonos tűzben, kibeszélhetetlen fáradalmak és munka közepette teltek napjai. Később követségben járt a Krímben, majd kitört ama szerencsétlen Lubomirski-féle bel- háború, melyben a király oldalán vitézkedett a gyalázatos áruló ellen, végül pedig Sobieski uram pálcája alatt újra Ukrajnába indult. Növekedett is a lovag híre-neve, úgyhogy országszerte a Köztársaság első vitézének tartották, ámde esztendei súlyos gondok, sóhajtozás és epekedés közepette teltek. Végre eljött az 1668-ik esztendő, mikor is kastellán uram parancsára szabadságra bocsáttat- ván, a nyár elején elment szíve leánykájáért, s véle együtt Wodoktyból Krakkóba igyekezett. Gryzelda hercegasszony ugyanis a császári birodalomból már hazaérkezett, s Krakkóba invitálta őket lakodalomra, megígérvén, hogy ő maga vállalja az örömanya tisztét. Kmicicék egyedül maradtak Wodoktyban, nem is remélve, hogy hamarosan hírt halljanak Wolodyjowskiról, különben is teljesen lefoglalta őket a Wodoktyba ígérkező kicsiny vendég. A Gondviselés ugyanis eddigelé megtagadta tőlük a gyermekáldást, s csak most jött a változás, amelyre terjes szívükből vágytak. Rendkívül termékeny volt ez az esztendő. A gabona oly bő termést hozott, hogy a csűrökbe be sem fért, s az országot széltében-hosszában szinte elborították az asztagok. A háború pusztította vidékeken a fiatal fenyőerdők egy éjszaka többet növekedtek, mint máskor két év alatt. Az erdőkben elszaporodott a vad, bőven termett a gomba, a folyókban nyüzsgött a hal, mintha a föld termékenysége átterjedt volna a rajta élő mindenféle teremtményre. Wolodyjowski barátai mindezt kedvező előjelnek vélték házasságára nézve, ámde a sors másképpen határozott. 2 I. FEJEZET Egy verőfényes őszi napon árnyékos lugasában ült Andrzej Kmicic uram, ebéd utáni mézborát iszogatva. A vadkomlóval befutott rácson át feleségét nézegette, amint a lugas előtt sétált a szép tisztára söpört úton. Rendkívül szép asszony volt, a haja szőke, arca derűs és szinte angyalian bájos. Lassan, óvatosan lépkedett, s szinte sugárzott róla az áldott állapotához illő komolyság. Andrzej Kmicic uram csak nézte, nézte, s tekintetéből túláradó szerelem sugárzott. Minden mozdulatát olyan hűséges ragaszkodással követte, akár a kutya gazdája lépteit. Olykor-olykor el is mosolyodott, s meg-megpödörte bajuszát nagy gyönyörűségében. Ilyenkor arca afféle duhaj kifejezést öltött. Látszott rajta, hogy született katona, s nagy tréfacsináló lévén, legénykorában sok csínyt követhetett el. A kert csendjét csak a lehulló érett gyümölcs huppanása és a rovarok zümmögése zavarta meg. A derűs idő tartóssá vált. Szeptember eleje volt. A nap már nem perzselt valami erősen, de azért még bőven ontotta arany sugarait, megcsillantak a vörös almák a sárguló falevelek között, oly sűrűn töltve meg az ágakat, hogy szinte teljesen elborították a fákat. A szilvafák ágai hajladoztak a hamvas gyümölcs súlya alatt. A vénasszonyok nyarának előhírnökei, az ökörnyál foszlányai, az ágakhoz tapadva lágyan lengedeztek a szellő rezdülésére, mely olyan könnyed és gyengéd volt, hogy még a faleveleket sem zizegtette meg. Talán ez a verőfényes idő is hozzájárult, hogy Kmicic ábrázata egyre derültebb lett. Végül egyet hörpintett a mézborból, s így szólt feleségéhez: - Jöszte ide, Olenkám! Mondanék valamit. - Csak olyat ne, amit nem szívesen hallgatnék. - Istenemre, nem! Addsza a füledet! Azzal átölelte az asszony derekát, bajuszát a hajához érintve súgta a fülébe: - Ha fiú lesz, hadd legyen Michal. Az asszony elfordította kissé piruló arcát, s súgva felelte: - Azt ígérted, nem leszel ellene, hogy Heraklius legyen a neve. - Mert látod... Wolodyjowski kedvéért... - Nem előbbrevaló-é a nagyapa emléke? - Ki nekem jótevőm is... Hm! Ebbiz igaz... De a második Michal lesz. Nem lehet másképpen! Olenka felkelt, s szabadulni szeretett volna Andrzej uram karjaiból, de az még erősebben magához ölelte, s csókolgatni kezdte a száját, a szemét, egyre csak azt hajtogatva: - Ó, én egyetlen kincsem, én édes szerelmem! Beszélgetésüket a szolgalegény zavarta meg, aki most tűnt fel a kerti út végén, s gyors léptekkel közeledett a lugashoz. - Mit akarsz? - kérdezte Kmicic, feleségét elengedve. 3 - Charlamp úr van itt, s odabent vár a belsőházban - felelte a legény. - Ímhol jön ő maga is! - kiáltott fel Kmicic, a lugas felé közeledő férfiú láttára. - Istenem, mennyire megőszült a bajusza! Isten hozott, barátom uram, kedves öreg cimborám! Azzal már ki is ugrott a lugasból, s tárt karokkal, futva igyekezett Charlamp uram elé. Charlamp azonban előbb mélyen meghajolt Olenka előtt, akit hajdanában gyakran látott a vilnai hercegvajda kiejdanyi udvarában, azután az asszony kezét rengeteg bajuszához szorította, s csak ezek után vetette magát Kmicic karjaiba, s a lovag vállára borulva, keserves zokogásra fakadt. - Az isten szerelmére, mi lelte kegyelmedet? - kérdezte a házigazda álmélkodva. - Az Úr az egyiknek nagy boldogságot ád, a másiktól pedig megtagadja - hüppögte Charlamp. - Bánatomnak okát azonban csak kegyelmednek mondhatom meg. Itt Olenkára pillantott, aki megértvén, hogy a lovag őelőtte nem akar beszélni, így szólt férjeurához: - Küldök ki mézbort, most pedig magukra hagyom kegyelmeteket... Kmicic maga után vonta Charlampot a lugasba, a padra ültette, s megkérdezte: - Mi történt? Segítségre van szükséged? Reám úgy számíthatsz, akár Zawiszára!1 - Velem semmi - mentegetőzött a vén harcos -, segítségre sincs szükségem, amíg ez a kéz forgatni tudja a kardot; de közös barátunkat, e Köztársaság legjelesebb lovagját kegyetlen bánat érte, s nem tudom, ha egyáltalán van-e még benne lélek. - Krisztus sebeire! Wolodyjowskival történt valami? - Vele! - nyögte ki Charlamp, s ismét megindult könnyeinek árja. - Tudja hát meg kegyelmed, hogy Anna Borzobohata leányasszony itthagyta e siralomvölgyet. - Meghalt! - kiáltotta Kmicic, mindkét kezével rémülten fejéhez kapva. - Akár a madárka, akit a nyíl eltalált. Pillanatnyi csend állt be, csak a lehulló almák huppantak nagyokat a földön, és Charlamp szuszogott egyre hangosabban, könnyeit fékezve. Kmicic pedig kezeit tördelve és fejét csóválva hajtogatta: - Irgalmas Isten! Irgalmas Isten! Irgalmas Isten! - Ne csodálkozzék kegyelmed könnyeimen - szólalt meg végre Charlamp -, mert ha a kegyel- med szívét a szomorú hír puszta hallatára elviselhetetlen dolor2 szorongatja, mit mondjak én, aki láttam halódását és barátunk minden emberi mértéket meghaladó szenvedését. Jött a szolgalegény, kancsót és másik serleget hozva a tálcán, nyomában pedig Andrzejowa asszony, mert semmiképpen nem bírta legyőzni kíváncsiságát. 1 Zawisza Czarny legendás hírű XIV-XV. századi lengyel lovag. A lovagi erények példaképe. A galambóci csatában Zsigmond magyar király szolgálatában török fogságba került, ahol 1428-ban meggyilkolták. 2 Fájdalom. 4 Látva férjeura arcát, s rajta a mély fájdalmat, mindjárt megkérdezte: - Minémű híreket hozott kegyelmed? Ki ne küldjetek innen, majd vigasztalom kegyelmeteket, vagy együtt sírok veletek, de netán valamelyes tanáccsal is szolgálhatok... - Erre már a te fejedtől sem telik jó tanács - vélte Andrzej uram. - Ámde attól félek, hogy a nagy fájdalomnak netán az egészséged vallja kárát. - Sokat elbír az én egészségem - ellenkezett Olenka. - Rosszabb bizonytalanságban élni... - Anusia meghalt! - mondta meg Kmicic. Olenka kissé elsápadt, s nehézkesen ereszkedett le a padra. Kmicic azt hitte, elájul, de a fáj- dalom erősebb volt, mint a váratlan hír hatása, úgyhogy sírva fakadt, mire a két lovag is követte példáját. - Olenka - szólalt meg végre Kmicic, hogy felesége gondolatait más irányba terelje -, nem hiszed-é, hogy ő a mennyországban van? - Nem az ő sorsát siratom én, hanem elvesztésén sírok, meg Michal uram nagy árvaságán. Mert ami az ő örökkévaló boldogságát illeti, szeretném, ha a magam megváltására lehetne annyi
Load more

Recommended publications
  • HENRYK SIENKIEWICZ WIELKI POWIESCIOPISARZ I OBYWATEL
    WYDAWNICTWO IMIENIA M. BRZEZIŃSKIEGO =iiiiiiiiiłii«iiiiiiiiiHiiiiiiiiiłiiaiiiiimiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifitiłiiii«iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitHiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiaiii»= HENRYK SIENKIEWICZ WIELKI POWIESCIOPISARZ i OBYWATEL OPRACOWAŁ STANISŁAW PIOŁUNNOYSZEWSKI. WYDRNIE DRUGIE. □O WA R S Z AWA „KSIĘGARNIA POLSKA” TOW. POLSKIEJ MACIERZY SZKOLNEJ. 1924. *• ^ t r \ 'WMt ■ * fe ■ i ^ >/'- ' . /* _ WYDAWNICTWO IMIENIA M. BRZEZIŃSKIEGO. HENRYK SIENKIEWICZ WIELKI POW1EŚCIOPISARZ i OBYWATEL OPRACOWAŁ STANISŁAW PIOŁUN-NOYSZEWSKI. WYDANIE DRUGIE. WA R S Z AWA „KSIĘGARNIA POLSKA” TO W. POLSKIEJ MACIERZY SZKOLNEJ. 1924. £ mm MPUN T < Drak. A rt K. Kopytowskl i $-ka, Warszawa, Nowy-Śwlat 47. ZASŁUGI HENRYKA SIENKIEWICZA I JEGO ZNACZENIE DLA NARODU. Chyba niema dziś w Polsce człowieka, któryby nie sły­ szał o Henryku Sienkiewiczu. Sławne to przecież nazwisko, sławne nietylko w naszej ojczyźnie, ale i w całym świecie, gdzie tylko żyją narody oświecone. Henryk Sienkiewicz, który 15 listopada 1916 roku zszedł z tego świata, był lekarzem naszej smutnej i znękanej duszy narodowej, naszą chlubą i naszą chwałą. Jego piękne, pełne miłości rodaków i ziemi ojczystej księgi zbłądziły już odda- wna pod strzechy wieśniacze, a więc tam, gdzie pragnął wi­ dzieć swe dzieła niezapomniany wieszcz nasz, poeta Adam Mickiewicz. W czemże leży zasługa Henryka Sienkiewicza dla kraju, dla nas wszystkich razem i dla każdego zosobna? kim był ten człowiek? — ciśnie się na usta pytanie. Odpowiedź na to nie łatwa. Jeśli powiemy, że był on wielkim powieściopisarzem, że wydał i napisał wiele pięknych książek, które czyta się z przyjemnością i zainteresowaniem, to tłumaczenie takie będzie powierzchowne i zupełnie niewystarczające. Aby bowiem zasługi jego ocenić, należy wiedzieć, c o . pisał, jakie mu pragnienia i ideały w pracy tej przyświecały do czego dążył i co zdziałał, W ten dopiero sposób ujrzy-' my, jak w blasku jasnego słońca, wielką duszę tego człowieka Sienkiewicz pisać i działać począł u nas przed laty pięćdziesięciu, a więc w dobie bardzo smutnej.
    [Show full text]
  • The Image and the Figure. Our Lady of Częstochowa in Polish Culture And
    ANNA NIEDŹWIEDŹ THE IMAGE AND THE FIGURE Our Lady of Częstochowa in Polish Culture and Popular Religion jagiellonian u n ív e r s ít y p r e s s This book is a changed and abbreviated edition of the original Polish version: Anna Niedźwiedź, Obraz i postać. Znaczenia wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego The book was reviewed by Ewa Nowina-Sroczyńska The publication of the book has been financed from funds donated by Katherine P. Kubala, funds of the Faculty of History Jagiellonian University, and funds of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology Jagiellonian University TRANSLATED Anna Niedźwiedź Guy Torr PROOFREADING AND EDITING OF ENGLISH TEXT Meredith Volker COVER DESIGN Łukasz Dąbrowski © Copyright by Anna Niedźwiedź & Jagiellonian University Press First edition, Kraków 2010 All rights reserved No part of this book may be reproduced, translated, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, microfilming, recording, or otherwise, without written permission from the Publisher. ISBN 978-83-233-2900-8 I w ydaw nictw o] UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO www.wuj.pl Jagiellonian University Press Editorial Offices: Michałowskiego St. 9/2, 31-126 Kraków Phone: + 48 12 631 18 80, + 48 12 631 18 82, Fax: + 48 12 631 18 83 Distribution: Phone: + 48 12 631 01 97, Fax: + 48 12 631 01 98 Cell Phone: + 48 506 006 674, e-mail: [email protected] Bank: PEKAO SA, IBAN PL80 1240 4722 1111 0000 4856 3325 To Kathy Kubala, who taught me that real friendship can cross borders.
    [Show full text]
  • Pan Wołodyjowski – Henryk Sienkiewicz
    Henryk Sienkiewicz Pan Wołodyjowski Spis treści Wstęp .......................................................................................................................................... 4 Rozdział I ..................................................................................................................................... 4 Rozdział II ................................................................................................................................... 11 Rozdział III .................................................................................................................................. 14 Rozdział IV .................................................................................................................................. 20 Rozdział V ................................................................................................................................... 24 Rozdział VI .................................................................................................................................. 34 Rozdział VII ................................................................................................................................. 44 Rozdział VIII ................................................................................................................................ 53 Rozdział IX .................................................................................................................................. 59 Rozdział X ..................................................................................................................................
    [Show full text]
  • Sienkiewicz Ponowoczesny
    Sienkiewicz ponowoczesny Sienkiewicz ponowoczesny pod redakcją Bartłomieja Szleszyńskiego i Magdaleny Rudkowskiej Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2019 Recenzenci prof.dr hab. Tadeusz Budrewicz dr hab. Wacław Forajter redakcja i korekta Beata Bińko projekt okładki Paweł Ryżko Projekt typograficzny i skład Maria Narewska (TEKSTura) Publikacja sfinansowana z grantu Narodowego Projektu Rozwoju Humanistyki Sienkiewicz ponowoczesny – laboratorium cyfrowe, nr rejestracyjny 2aH 15 0195 83 ISBN 978-83-66076-50-1 Spis treści OD REDAKTORÓW, Słowo wstępne 7 Na pograniczu męskości GRAŻYNA BORKOWSKA, Sienkiewiczowski teatr okrucieństwa 15 MAGDALENA RUDKOWSKA, Heroizm. Sienkiewiczowskie (in)wersje 41 DAWID MARIA OSIŃSKI, Składnia uczucia. Kobiety i mężczyźni, kobiecość i męskość w twórczości Henryka Sienkiewicza 61 Doświadczenie granicy. Czytanie biografii i miejsc BARTŁOMIEJ SZLESZYŃSKI, Henryk Sienkiewicz: przestrzeń i biografia. Od Ameryki do Afryki 101 AGNIESZKA BĄBEL, Self-made man. Eksperyment amerykański Henryka Sienkiewicza 135 KONRAD NICIŃSKI, Sienkiewicz na amerykańskich kresach – tworzywo Trylogii? 165 ALEKSANDRA WÓJTOWICZ, Miasto paradoksów, czyli o Warszawie w felietonach Henryka Sienkiewicza 201 Sienkiewicz i (nie)widzialne PIOTR KUBKOWSKI, Żywe obrazy Sienkiewicza. Przyczynek 239 IWONA KURZ, Wspólnota obrazów. Sienkiewicz na ekranie 271 IGOR PIOTROWSKI, „To wielki polski patriota i zasługuje na uhonorowanie”. Pomniki i inne upamiętnienia Henryka Sienkiewicza w przestrzeni publicznej 303 Polityka i wiara. W kręgu Sienkiewiczowskiej teologii
    [Show full text]
  • Title: Ciała Sienkiewicza : Studia O Płci I Przemocy Author: Ryszard
    Title: Ciała Sienkiewicza : studia o płci i przemocy Author: Ryszard Koziołek Citation style: Koziołek Ryszard. (2015). Ciała Sienkiewicza : studia o płci i przemocy. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego NR 3399 Wydawnie III KATOWICE 2015 Redaktor serii Historia Literatury Polskiej Marek Piechota Recenzent Grażyna Borkowska Publikacja będzie dostępna – po wyczerpaniu nakładu – także w wersji internetowej: Śląska Biblioteka Cyfrowa www.sbc.org.pl Spis treści Objaśnienia skrótów . 7 Jasienkiewicz . 9 1. Projekt . 9 2. Rozchwianie . 23 3. Tylko artysta . 38 4. Dopowiadanie Sienkiewicza . 50 Miejsca po ojcach . 58 1. Puste znaczenie . 58 2. We władzy performatywów . 69 3. Syn, który się waha . 81 4. „i”? . 97 Płeć idei . 109 1. Alegoria straty . 109 2. Czy Sarmatki mają ciała? . 122 3. „Trzeba świat zaludniać!” . 132 4. We mgle . 154 5. Płeć idei . 162 Eros w żałobie . 168 6 Spis treści Śmiech Zagłoby . 208 1. „Nieznajomy człowiek z bezczelną twarzą warchoła i opoja” . 208 2. Stary Don Juan . 218 3. „– Nikt się nie śmieje! Nikt się nie śmieje!” . 228 4. „I klnąc, odmawia pacierz lub dwa w trwodze” . 240 5. Kontrnarrator . 248 Popisy przemocy . 258 1. Tekst w afekcie . 258 2. Pismo przemocy . 273 3. Czytanie rany . 287 4. Praca zabijania . 303 5. Folga . 315 6. „Budowniczy lustra” . 327 Krzepa . 340 1. Wrogowie życia . 340 2. Choroba na Francję . 352 3. Muskuły myślenia . 372 4. O potrzebie Trylogii dla życia nowoczesnego . 380 5. Niewczesny suplement (heraklitejski) . 394 6. Słabnąca ręka . 402 Indeks osobowy . 416 Objaśnienia skrótów D – Henryk Sienkiewicz, Dzieła, wyd. zbiorowe pod red. J. Krzyżanowskiego, t. 1–60, Warszawa 1948–1955. BD – Bez dogmatu, oprac.
    [Show full text]
  • Comparisons and Discourses.Pdf
    COMPARISONS AND DISCOURSES ESSAYS ON COMPARATIVE LITERATURE AND THEORY 2 BOGUSŁAW BAKUŁA COMPARISONS AND DISCOURSES ESSAYS ON COMPARATIVE LITERATURE AND THEORY Edited by Emilia Kledzik _____________________________ Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne POZNAŃ 2017 PRACE INSTYTUTU FILOLOGII POLSKIEJ UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA Publication series of the Library of “Porównania. A journal on comparative literature and interdisciplinary studies”, Vol. VII Comparisons and Discourses. Essays on Comparative Literature and Theory Reviever: Dr Jakub Lipski Kazimierz Wielki University, Bydgoszcz Edited by: Emilia Kledzik Translated by: Marcin Tereszewski, Marcin Turski Copyeditor: Katarzyna Kołodziejczyk Cover design: Andrzej Komendziński Typesetting: Agata Strykowska Preparation and editorial editing, translating into English 20 texts published in the journal “Porównania” in Polish – type of task: creating of English-language versions of published publications. Funded on the basis of the agreement 501/P-DUN/2016 from the funds of the Mini- stry of Science and Higher Education for the spread of science. Financing proposal preparation: Dobrochna Dabert © Copyright by Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2017 ISBN: 978-83-65666-32-1 Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” ul. Fredry 10, 61-701 Poznań, Poland tel. 61 829 45 90 CONTENTS EMILIA KLEDZIK Comparisons and Discourses. Introduction .......................................... 7 PART ONE. THE CULTURE OF POSTCOLONIAL SITUATION DOROTA KOŁODZIEJCZYK Where Is a Place
    [Show full text]
  • Położenie Litwy W Czasach „Potopu”. Prawda I Fikcja Literacka
    PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Zeszyty Historyczne 2017, t. XVI, s. 133 –148 http://dx.doi.org/10.16926/zh.2017.16.10 Andrzej STROYNOWSKI Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie Położenie Litwy w czasach „p otopu ”. Prawda i fikcja literacka W setną rocznicę śmierci Henryka Sinkiewicza nie sposób pominąć jego d o- konań w dziedzinie popularyzacji historii w najszerszych kręgach społeczeństwa polskiego. Jej efekty przejawiały się w niewątpliwym zafascynowaniu l osami głównych bohaterów, owocującym niebywałą popularnością imienia A ndrzeja Kmicica, chorążego orszańskiego 1. Dla miłośników Potopu nieistotny był fakt, że powinien był nosić imię Samuela, bohatera walk z Iwanem Chowańskim, chociaż dopiero pod Połonką 28 VI 1660 roku 2. Nie jest jednak moim celem przedstawianie biografii bohaterów Sienkiewiczowskiego Potopu , chociaż może mieć to sens, skoro prawdzie historycznej w tej powieści poświęcono nieporó w- nanie mniej miejsca niż zawartej w Ogniem i mieczem 3. Zachęca to jednak do bliższego zapoznania się z rzeczywistością historyczną w Potopie Henryka Sienkiewicza. Tu jednak pragnę ograniczyć się do zaprezentowania sytuacji p o- 1 Ten urząd mógł wskazywać na próbę przekazania przez Henryka Sienkiewicza informacji o l o- sie 30 000 r odzin, które zbiegły z terenów zajętych przez wojska moskiewskie w 1654, L. K u- bala, Wojna moskiewska r. 1654 –1655. Studia historyczne. Seria trzecia , Kraków 1910, s. 237. 2 A. Rachuba, Konfederacja Kmicicowska i Związek Braterski wojska litewskiego w latach 1660 –1663 , Warszawa 1989; T. Wasilewski, Kmicic Samuel , [w:] Polski słownik biograficzny [dalej: PSB ], t. 13, s. 81; idem, Wyprawy wojenne pułkownika Samuela Kmicica, chorążego o r- sza ńskiego w latach 1659 –1665 , „Mówią Wieki” 1973, nr 10, s.
    [Show full text]
  • Wrocławski Teatr Współczesny Im. E. Wiercińskiego We Wrocławiu Dyrektor Naczelny I Artystyczny – Krystyna Meissner
    Wrocławski Teatr Współczesny im. E. Wiercińskiego we Wrocławiu Dyrektor Naczelny i Artystyczny – Krystyna Meissner KASPAR , Petera Handke przekład – Jacek St. Buras reżyseria, scenografia i opracowanie muzyczne – Barbara Wysocka kostiumy – Julia Kornacka Występują : Szymon Czacki Marta Malikowska – Szymkiewicz Tomasz Cymerman Maciek Prusak Premiera - marzec 2009 czas trwania spektaklu – 1 godz. 22 min. 10 maja, godz. 20.30, Magazyn, przedstawienie konkursowe Teatr Rozmaitości w Warszawie Dyrektor Naczelny i Artystyczny – Grzegorz Jarzyna MIĘDZY NAMI DOBRZE JEST , Doroty Masłowskiej reżyseria – Grzegorz Jarzyna scenografia – Magdalena Maciejewska opracowanie muzyczne – Piotr Domiński, Grzegorz Jarzyna kostiumy – Magdalena Musiał reżyseria światła - Jacqueline Sobiszewski wideo: Cukierek&Pani K. Występują : Osowiała Staruszka na Wózku Inwalidzkim – Danuta Szaflarska Edyta – Roma Gąsiorowska Bożena – Maria Maj Halina – Magdalena Kuta Prezenterka – Agnieszka Podsiadlik Mała Metalowa Dziewczynka – Aleksandra Popławska Monika – Katarzyna Warnke Aktor – Rafał Maćkowiak Mężczyzna – Adam Woronowicz (głos z radia) – Lech Łotocki Premiera - 26 marzec 2009, Berlin Premiera polska 5 kwietnia 2009 TR Warszawa czas trwania spektaklu – 1h 40 min ( bez przerwy) 8 maja, godz. 19.00 Duża Scena, przedstawienie konkursowe Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi Dyrektor Naczelny – Wojciech Nowicki Dyrektor Artystyczny – Waldemar Zawodziński WEDŁUG AGAFII , na podstawie „Ożenku” Mikołaja Gogola adaptacja, reżyseria i scenografia – Agata Duda – Gracz muzyka – Jakub
    [Show full text]
  • Koziołek Ryszard. (2010). Ciała Sienkiewicza : Studia O Płci I Przemocy
    Title: Ciała Sienkiewicza : studia o płci i przemocy Author: Ryszard Koziołek Citation style: Koziołek Ryszard. (2010). Ciała Sienkiewicza : studia o płci i przemocy. Katowice : Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego NR 2821 Redaktor serii Historia Literatury Polskiej Marek Piechota Recenzent Grażyna Borkowska Publikacja będzie dostępna – po wyczerpaniu nakładu – także w wersji internetowej: Śląska Biblioteka Cyfrowa www.sbc.org.pl Spis treści Objaśnienia skrótów . 7 Jasienkiewicz . 9 1. Projekt . 9 2. Rozchwianie . 23 3. Tylko artysta . 38 4. Dopowiadanie Sienkiewicza . 50 Miejsca po ojcach . 58 1. Puste znaczenie . 58 2. We władzy performatywów . 69 3. Syn, który się waha . 81 4. „i”? . 97 Płeć idei . 109 1. Alegoria straty . 109 2. Czy Sarmatki mają ciała? . 122 3. „Trzeba świat zaludniać!” . 132 4. We mgle . 154 5. Płeć idei . 162 Eros w żałobie . 168 6 Spis treści Śmiech Zagłoby . 208 1. „Nieznajomy człowiek z bezczelną twarzą warchoła i opoja” . 208 2. Stary Don Juan . 218 3. „– Nikt się nie śmieje! Nikt się nie śmieje!” . 228 4. „I klnąc, odmawia pacierz lub dwa w trwodze” . 240 5. Kontrnarrator . 248 Popisy przemocy . 258 1. Tekst w afekcie . 258 2. Pismo przemocy . 273 3. Czytanie rany . 287 4. Praca zabijania . 303 5. Folga . 315 6. „Budowniczy lustra” . 327 Krzepa . 340 1. Wrogowie życia . 340 2. Choroba na Francję . 352 3. Muskuły myślenia . 372 4. O potrzebie Trylogii dla życia nowoczesnego . 380 5. Niewczesny suplement (heraklitejski) . 394 6. Słabnąca ręka . 402 Indeks osobowy . 416 Objaśnienia skrótów D – Henryk Sienkiewicz, Dzieła, wyd. zbiorowe pod red. J. Krzyżanowskiego, t. 1–60, Warszawa 1948–1955. BD – Bez dogmatu, oprac. T. Bujnicki, BN I 301, Wrocław 2002.
    [Show full text]
  • {PDF EPUB} the Deluge by Henryk Sienkiewicz the Deluge, Vol
    Read Ebook {PDF EPUB} The Deluge by Henryk Sienkiewicz The Deluge, Vol. II. (of 2) An Historical Novel of Poland, Sweden, and Russia. By: Henryk Sienkiewicz (1846-1916) The war with cannon was no bar to negotiations, which the fathers determined to use at every opportunity. They wished to delude the enemy and procrastinate till aid came, or at least severe winter. But Miller did not cease to believe that the monks wished merely to extort the best terms. In the evening, therefore, after that cannonading, he sent Colonel Kuklinovski again with a summons to surrender. The prior showed Kuklinovski the safeguard of the king, which closed his mouth at once. But Miller had a later command of the king to occupy Boleslav, Vyelunie, Kjepits, and Chenstohova. "Take this order to them," said he to Kuklinovski; "for I think that they will lack means of evasion when it is shown them." But he was deceived. The prior answered: "If the command includes Chenstohova, let the general occupy the place with good fortune. He may be sure that the cloister will make no opposition; but Chenstohova is not Yasna Gora, of which no mention is made in the order." When Miller heard this answer he saw that he had to deal with diplomats more adroit than himself; reasons were just what he lacked, and there remained only cannon. A truce lasted through the night. The Swedes worked with vigor at making better trenches; and on Yasna Gora they looked for the damages of the previous day, and saw with astonishment that there were none.
    [Show full text]
  • Magazyn 312 03 HD 010.Pdf
    11 - : ' EX LI B RIS B. CERKWIEWICZ_& i r * f. HENRYK SIENKIEWICZ OBRAZ TWÓRCZOŚCI UŁOŻYŁ, POPRZEDZIŁ WSTĘPEM ORAZ UZUPEŁNIŁ ŻYCIORYSEM, BIBLJOGRAFJĄ I PRZYPISAMI KAZIMIERZ CZACHOWSKI r NAKŁAD GEBETHNERA I WOLFFA WARSZAWA ZASTRZEGA SIĘ PRAWA UKŁADU I OPRACOWANIA. PRZEDRUK I PRZEKŁAD ODDZIELNYCH ARTYKUŁÓW DOZWOLONY WYŁĄCZNIE PO UPRZEDNIEM POROZU­ MIENIU Z WŁAŚCIWYMI AUTORAMI I WYDAWCAMI. KRAKÓW — DĄUK W. L. ANCZYCA I SPÓŁKI ' 1931 ...nad talent jego i genjusz, nad artyzm i język wylatywała jego miłość. Miłość była mistrzynią jego umiejętności. Miłość rządziła jej ustrojem i była natchnieniem intuicji wielkiego artysty; była miarą i wagą czułą, na której odważał zasługi i winy przeszło­ ści; była wzrokiem i źrenicą, która przez groby i gruzy posiewy życia wypatrzeć umiała; była troskliwą zbieraczką spuścizny przeszłości; kształcicielką praw ducha narodu, która dochowała i przetworzyła to wszystko, co daje historji narodu niespożytość, a życiu jego «nieskazitelność». Polska, zaklęta jego piórem, wyszła z osłon przeszłości, z po­ piołów i gruzów taka żywotna, że żyć, czuć, działać poczęła w ser­ cach dzisiejszych pokoleń i krwią się stała krwi naszej i duszą naszej duszy. X. Józef Teodorowicz, Arcybiskup. («Wobec ideałów Sienkiewicza». Kraków 1917, str. 9). ...Żal całego narodu, żal szczery i głęboki otoczył jego mo­ giłę. żałuje go Korona, jak długa i szeroka, jednego z najlepszych swych synów, jakich przez wieki wydała. Żałuje go Litwa święta, którą na nowo po wielkich Litwinach w całej ozdobie i bujnej przeszłości ukazał. Żałuje go Chełmszczyzna, której był najpil­ niejszym nauczycielem wytrwania i gorliwym obrońcą. Płacze po nim ziemia poznańska niemem łkaniem Jurandowem i krwa- wemi jego łzami. Opłakują go ziemie śląskie, które głęboko mi­ łował i ze wszech sił wspierał w ich narodowej pracy.
    [Show full text]
  • The Polish Code of Honor) Author(S): Oscar Swan Source: the Polish Review, Vol
    The Polish Duel and Its Last Apologia: Władysław Boziewicz's Polski kodeks honorowy (The Polish Code of Honor) Author(s): Oscar Swan Source: The Polish Review, Vol. 58, No. 1 (2013), pp. 3-14 Published by: University of Illinois Press on behalf of the Polish Institute of Arts & Sciences of America Stable URL: http://www.jstor.org/stable/10.5406/polishreview.58.1.0003 Accessed: 18-05-2015 19:56 UTC Your use of the JSTOR archive indicates your acceptance of the Terms & Conditions of Use, available at http://www.jstor.org/page/ info/about/policies/terms.jsp JSTOR is a not-for-profit service that helps scholars, researchers, and students discover, use, and build upon a wide range of content in a trusted digital archive. We use information technology and tools to increase productivity and facilitate new forms of scholarship. For more information about JSTOR, please contact [email protected]. University of Illinois Press and Polish Institute of Arts & Sciences of America are collaborating with JSTOR to digitize, preserve and extend access to The Polish Review. http://www.jstor.org This content downloaded from 141.211.155.157 on Mon, 18 May 2015 19:56:12 UTC All use subject to JSTOR Terms and Conditions The Polish Review, Vol. 58, No. 1, 2013 © The Board of Trustees of the University of Illinois Oscar Swan The Polish Duel and Its Last Apologia Władysław Boziewicz’s Polski kodeks honorowy (The Polish Code of Honor) The “code of honor” as most people know it is a set of assumptions and expectations about what a person is entitled—indeed, is obliged by social custom—to do when “insulted” in order to preserve his personal self-respect and public dignity.
    [Show full text]