Zdjêcie Wies³aw Seidler Nr 5 (182) Maj 2014 20 lat Szczecin Œæ¿¿ê¹óŸñœ¯Æ³£ Nr 3 (200) Nr 3 (170) NrISSN 9 (186) 2300-9691 Marzec 2016 Marzec 2013 Listopad 2014 Szczecin Szczecin Szczecin Kwiecieñ ISSN 2300-9691 ISSN 1426-6474 ISSN 2300-9691 MMiieessiiêêcczznniikk ppeeddaaggooggiicczznnyy Cena 6 z³ Œæ¿¿ê¹óŸñœ¯Æ³£ NrNr 99 (156)(156) ListopadListopad 20120111 Nasz patron SzczecinSzczecin ISSNISSN 1426-64741426-6474 CenaCena 66 z³z³ Pomagamy Miesiêcznik pedagogiczny Miesiêcznik pedagogiczny Szko³a a r u i s wc¹ i wyda M a n n a o J e i Harcerstwo c Polacy ê j a d k c Z i ; n a a r k a k c i c S i n a n i szko³a r r n a a o S S w a I iicczz a SSiieennkkiieeww ajcie HHeennrryykk Wit n : n zja Gimna o a o w k w I d I : a : ³ a a k k RROOKKUU 22001166 k PPAATTRROONN d O d a ³ a ³ k k w szkole O do likwO idacji? Akcje, charytatywne 2 1996-2016 Dialogi 20 lat minê³o... 3 W numerze: Dialogi Miesiêcznik To ju¿ 20 lat Pedagogiczny i 200. numer e-mail: Drodzy Czytelnicy, marcowe Dialogi s¹ podwójnie Jubile- [email protected] uszowe mija w³anie 20 lat od powo³ania do ¿ycia periodyku, a Wydawca: tak¿e jest to 200 numer! Podwój- Pa³ac M³odzie¿y ne wiêto, podwójny powód do ra- Pomorskie Centrum * My wszyscy z niego? ......... 4-13 doci. Nasz miesiêcznik, z racji Edukacji wieku, jest dojrza³y i nadal stano- wi forum wymiany dowiadczeñ szczeciñskich nauczycieli oraz ro- Redaguj¹: dziców. Dziêkujemy zatem wszyst- Ewa Karasiñska kim naszym wiernym Czytelnikom (redaktor naczelna) oraz wspieraj¹cym nas Autorom Ryszard Goclan * Chiny coraz bli¿ej ............ 14 za sta³¹ obecnoæ na naszych (redaktor techniczny) ³amach, dzielenie siê swoimi uwa- gami i przemyleniami. Mamy na- Kolegium redakcyjne: dziejê, ¿e dotrwamy do kolejnego Pawe³ Bartnik dziesiêciolecia, a mo¿e i d³u¿ej Redakcja Katarzyna Fenczak Ró¿a Czerniawska- * Zwierzenia Stra¿nika Karcz * Relaks z ksi¹¿k¹ ................ 23 Akceptacji .......................... 15 * Poezja retro -futuro ........... 24 Bogdan Mat³awski * O Z³ot¹ Metaforê Wies³aw Seidler konkurs poetycki ........... 25-26 Zastrzegamy sobie prawo do skracania, opracowañ, redagowania i adiustacji tekstów oraz zmiany ich tytu³ów. * Akcent ................................. 16-19 Za treæ og³oszeñ * Wieczory literackie ......... 20-23 * Z wiatrem w ¿aglach .......... 26-30 odpowiedzialnoci nie ponosimy. Warsztaty, konferencje, spotkania, projekcje Sala do wynajêcia Adres redakcji: Pa³ac M³odzie¿y oferuje do wynajêcia salê multimedialn¹ na 50 osób. Sala znajduje siê w budynku nowej siedziby, przy al. Piastów 7 (centrum Pa³ac M³odzie¿y PCE Szczecina). Wyposa¿ona jest w nowoczesny sprzêt techniczny, m.in. al. Piastów 7 projektor, rzutnik multimedialny i nag³onienie w systemie dwiêko- 70-327 Szczecin wym dolby surround. Mo¿na tu tel. 91 422 52 61 zorganizowaæ m.in. warsztaty, kon- Konto: PeKaO S.A. ferencje, spotkania, projekcje. Gwa- rantujemy pomoc techniczn¹ przy II O/Szczecin obs³udze. 75124039271111 Warunki wynajmu i terminy re- zerwacji w sekretariacie 001006361605 PM-PCE, tel. 91 422 52 61 4 bra³a zaledwie kilka zagadnieñ, które zosta³y je- O Henryku Sienkiewiczu dynie zasygnalizowane. (1846-1916), Wobec twórczoci Henryka Sienkiewicza nikt patronie roku 2016 nie pozostawa³ obojêtny. By³ uwielbiany przez prawdy, plotki i anegdotki czytelników, a wiele jego utworów oceniano jako arcydzie³a. Nazywano go hetmanem dusz pol- skich, pokrzepicielem narodu, wielkim ja³- My wszyscy mu¿nikiem, krzepicielem wiary w zmartwych- wstanie Ojczyzny, stra¿nikiem ducha Narodu, z niego? krzewicielem têsknot i d¹¿eñ do Polski wolnej, wskrzesicielem rycerskiej tradycji praojców Dla uczczenia 170. rocznicy urodzin oraz 100. (niektóre z tych tytu³ów znalaz³y siê na tabli- rocznicy mierci pierwszego polskiego pisarza cach nagrobnych). Ta pe³na patosu retoryka uhonorowanego Literack¹ Nagrod¹ Nobla , do- przykroi³a na dziesiêciolecia postaæ Sienkiewi- cenionego za ca³okszta³t twórczoci i jak wów- czas stwierdzono rzadko spotykany ge- niusz, który wcieli³ w sie- bie ducha Narodu, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (Uchwa³¹ z dn. 22 grudnia 2015 r.) w na- dziei, ¿e Sienkiewiczow- ska spucizna stanowiæ bêdzie podstawê patrio- tycznego wychowania m³odych pokoleñ Pola- ków, ustanowi³ rok 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza. W uzasad- nieniu Uchwa³y sejmo- wej podkrelone zosta³y zas³ugi dla Narodu i nie- oceniony udzia³ w dziele odrodzenia Polski oraz fakt, ¿e twórczoæ Hen- cza, tworz¹c pos¹g wielkiego Polaka, a jedno- ryka Sienkiewicza, dzia³alnoæ spo³eczna i nie- czenie odzieraj¹c jego biografiê z wszelkich nie ustanne orêdownictwo za niepodleg³ym pañ- pasuj¹cych do symbolu zwyk³oci , sprzeczno- stwem polskim odegra³y niezwykle istotn¹ rolê w ci i wad. A tymczasem warto odkryæ spod p³asz- odzyskaniu przez Polskê wolnoci. W tekcie cza heroizmu i mocy lwa spragnionego walki Ustawy przypomniano, ¿e za swoje obywatelskie (wed³ug okrelenia Stefana ¯eromskiego) Sien- zas³ugi dla Ojczyzny Sienkiewicz zwany by³ przez kiewicza zwyczajnego cz³owieka, podlegaj¹ce- wspó³czesnych Hetmanem Duchowym Pola- go zwyk³ym ludzkim s³abociom; pisarza, który ków, a za etos dobroczynnoci Wielkim Ja³- przedziera³ siê przez nie³atwe ¿ycie, tworz¹c czê- mu¿nikiem Narodu. Jak bowiem pisa³ o Nim Sta- sto w warunkach bardzo niesprzyjaj¹cych. Trze- nis³aw Cat-Mackiewicz: My wszyscy z niego. ba przypomnieæ, ¿e po szczêliwych, choæ nie Trudno w krótkim, rocznicowym tekcie przed- op³ywaj¹cych w dostatki latach dzieciñstwa, stawiæ fenomen popularnoci Sienkiewicza i boryka³ siê z wieloma trudnociami w okresie wp³yw jego ksi¹¿ek na kolejne pokolenia czytel- gimnazjalnym, gdy bywa³o g³odno i ch³odno; ników. Dzi, gdy sienkiewiczologia polska i wia- gdy brak rodków na op³atê czesnego spowo- towa obejmuje tysi¹ce publikacji, próba ogar- dowa³ jeszcze przed matur¹ roczn¹ przerwê w niêcia tak z³o¿onego zjawiska literacko-spo³ecz- nauce, by podreperowaæ bud¿et na posadzie na- nego, jakim by³a twórczoæ, translacje i recepcja uczyciela domowego; gdy po zerwanych zarê- dzie³ autora Krzy¿aków jest prawie niemo¿li- czynach przez rodziców narzeczonej, Marii Kel- wa. Na potrzeby niniejszego tekstu autorka wy- lerówny(1853-1919) Marii nr 1, wed³ug nume- 5 racji Barbary Wachowicz z ksi¹¿ki Marie jego (któr¹ bawi³a siê czêæ polskich elit), a potem ¿ycia szuka³ swej przysz³oci w Ameryce kilkuletnie starania o uniewa¿nienie niefortun- (co, na szczêcie, zaowocowa³o fascynuj¹cymi nego ma³¿eñstwa przypuszczalnie sta³y siê jedn¹ do dzi Listami z podró¿y do Ameryki i wiet- z przyczyn nerwicowych k³opotów twórcy, neu- nymi nowelami, z Latarnikiem na czele); gdy rastenii (jak wówczas mawiano) po³¹czonej z po zaledwie czterech latach ma³¿eñskiego szczê- okresow¹ bezsennoci¹. W listach do wielu przy- cia szuka³ w ró¿nych sanatoriach Europy ra- jació³, w tym do Adama Krechowieckiego, re- tunku dla chorej na grulicê ¿ony, Marii z Szet- daktora Gazety Lwowskiej Sienkiewicz, pracu- kiewiczów (Maria nr 2), pisz¹c kolejne odcinki j¹cy nad Quo vadis uskar¿a³ siê na uporczywe Trylogii w ró¿nych hotelach, by móc op³aciæ bóle g³owy i przemêczenie (list z 9. 02.1896 r.), koszty leczenia; gdy po mierci ukochanej ¿ony które z latami siê nasili³y. Szczególnie trudny (w wieku zaledwie 30 lat), pozosta³ z dwójk¹ dla Sienkiewicza by³ rok 1903. Pisarz pracowa³ maleñkich dzieci. Drugie ma³¿eñstwo, zawarte w wówczas nad powieci¹ pt. Na polu chwa³y", listopadzie 1893 r., po omiu latach wdowieñ- powiêcon¹ królowi Janowi III. Sobieskiemu. W stwa, z blisko 30 lat m³odsz¹ Marynuszk¹ (Ma- tym okresie pojawi³y siê z ró¿nych stron ataki ria nr 3) Romanowsk¹ przybran¹ córk¹ Konstan- na Sienkiewicza. Ukaza³a siê wówczas nies³y- tego i Heleny Wo³odkowiczów, magnatów z Ukra- chanie krytyczna rozprawa Henryk Sienkiewicz iny okaza³o siê nieudane i zakoñczy³o siê po- i jego stanowisko w literaturze wspó³czesnej wrotem ¿ony do domu rodzinnego ju¿ podczas autorstwa Stanis³awa Brzozowskiego. Na ³amach po dró¿y polubnej (Sienkiewicz sportretowa³ Kuriera Warszawskiego i G³osu swoje pole- potem Marynuszkê jako Linetê Castelli, a jej przy- miki z Sienkiewiczem publikowa³ Wac³aw Na³kow- bran¹ matkê jako ciotkê Broniszow¹ w powieci ski. Pisarz zareagowa³ na te ataki k³opotami zdro- Rodzina Po³anieckich). Ma³¿eñska wpadka wotnymi. W licie do Krechowieckiego (z 7.08. 1903 r.) pisarz pisa³ Siedzê w Oblêgorku od czerwca i chorujê na nerwy. Jeszcze w Warsza- wie od 4-ch lub 5-ciu miesiêcy poczê³a mnie drêczyæ bezsennoæ, która zwiêksza siê coraz bardziej i doprowadza mnie do takiego zmê- czenia, ¿e nie wiem, jak d³ugo zdo³am je wy- trzymaæ. Doktor kaza³ mi siê absolutnie wstrzy- maæ od wszelkiej pracy, nawet od czytania i to jest powód, dla którego Sobieski (tzn. Na polu chwa³y) czeka lepszych czasów. Spra- wy osobiste te¿ nie by³y klarowne. Niepowo- dzeniem zakoñczy³ siê flirt z du¿o m³odsz¹, a przy tym chwiejn¹ emocjonalnie dziennikark¹, Mari¹ Radziejowsk¹ (1875-1911) Mari¹ nr 4. Najlepszym rozwi¹zaniem, jak pokaza³a przy- sz³oæ, okaza³ siê lub z Mari¹ Babsk¹ (1864- 1925), dalek¹ kuzynk¹, który odby³ siê w 1904 r. w dniu 58. urodzin w obecnoci najbli¿szej rodziny. Nieobecni na lubie przyjaciele pisarza wys³ali mu dowcipny telegram: Oby by³ taki mêski, jak ona babska. Ich zwi¹zek okaza³ siê dla obojga niezwykle udany. ¯ona otoczy³a pi- sarza troskliw¹ opiek¹, by³a dla niego ogrom- nym wsparciem, odci¹¿aj¹c pisarza w wielu ¿yciowych sprawach. Mariê nr 5, nazywan¹ przez mê¿a Marytk¹ lub Markiem pokocha³y doros³e ju¿ dzieci pisarza, polubili przyjaciele Henryka, Henryk Sienkiewicz dzieæmi, Henrykiem Józefem i Ja- a nawet akceptowa³a surowa Wanda Szetkiewi- dwig¹, ok. 1886 r. Warszawa, Zak³ad fotograficzny Konrad Brandel.