Berastegi II

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Berastegi II PAULO IZTUETA ARMENDARIZ BERASTEGI 2 Gatazken tenorean PAULO IZTUETA ARMENDARIZ BERASTEGI 2 Gatazken tenorean Utriusque Vasconiae Liburu honek Berastegiko Udalaren laguntza jaso du © Paulo Iztueta Armendariz © Utriusque Vasconiae Lehen argitaraldia: Donostia, 2010eko Urria ISBN: 978-84-937658-9-7 Lege-gordailua: Azaleko argazkia: Lobo Altuna Diseinua eta maketazioa: P.I.A. UTRIUSQUE VASCONIAE - Ategorrieta Hiribidea, 3-3 20013 Donostia. Tel.: 943-270433 Iparraldean: 0033547640386 Banatzailea: BITARTE - 31195 Berriozar (Nafarroa) Tel.: 948-302239 Inprimatzea eta koadernotzea: Monte Carmelo. Apdo.19. 09080 Burgos Debekatuta dago, legean aurrikusitako kasuetan izan ezik, liburu honen errepro- dukzioa, banaketa, komunikazio publikoa eta eraldaketa egitea jabe tza intelek- tuala duten titularren baimenik gabe. Aipatutako eskubideak haustea jabetza intelektualaren kontrako delitutzat har daiteke (Kodigo Penaleko 270 art. eta ond.) 4 Eskaintza Erredionen munduratu ninduten Fermin eta Madalen gurasoei, eskerronez eta oroitzapen ahantzezinez. AURKIBIDEA Hitz bi . 11 AUZI, GERRA ETA DIKTADUREN ARTEAN I. Auzotarren eta jauntxoen arteko liskarrak (1500-1605) . 15 1. Jauntxoen zerga-eskubideak herri-lurren gain . 18 2. Berastegiko oinetxeko jauntxoen jatorria ezbaian 1535eko auzian . 24 3. Berastegiko jauntxoaren zerga-eskubideak 1536ko auzian . 33 4. Juan Martinez jaunaren maiorazkoaren sorrera (1548) . 46 5. Auzi-katea eliz patronatuaren inguruan . 53 5.1. San Martin eliza berria zabaltzeko lursailen erosketa (1530-1549) . 55 5.2. Arrateko errota berria (1552) . 59 5.3. Hamarrenen borroka luzea: diruaren hotsa . 60 5.4. Eserlekua eta hilobia: jauntxo-ohorea jokoan . 72 6. Berastegiko jauntxoen kasu partikularra testuinguru zabalago batean . 87 6.1. Berastegiko Francisco jauntxoaren desafioa (1624) . 91 7 6.2. Bedaio auzoa Berastegiko jaun feudalen uztarpean (XVI-XIX) . 95 7. Apaizteriaren kexa arrazaoitua . 101 8. “Verastegui” oinetxeko jauntxoen izaera soziala . 103 9. Estamentuzko gizartetik berdintasunezkora 106 II. Lehen karlistadan (1842-1926) . 109 1. Foruen arazoa Euskal Herrian . 109 2. Jose Antonio Muñagorri Otaegi eskribaua- ren aldarri politikoa: Bakea eta Foruak (1794-1841) . 111 III. Azken Karlistadan: Foruen erabateko abolizioa (1872-1876) . 129 1. Manuel Santa Kruz apaiz gerrillariaren pasadizoak . 130 2. Santa Kruzen ekitaldiak gerrillan . 134 3. Salatariak omen zirela eta... 145 3.1. Tolosako postaria Berastegiko plazan . 145 3.2. Juan Andres Aldunzin alkateordearen fusilatzea (1873) . 146 4. Liberalak Berastegiko gotorlekutik leku- tzeko mehatxuak . 159 5. Azken consideranda batzuk . 165 IV. Azken gerratekoan (1936-1939) . 175 1. Berastegiren egoera politikoa Gipuzkoako hauteskunde-emaitzen mapan (1900-1936) 178 1.1. Espainiako Gorteetarako hauteskundeak 178 1.2. Gipuzkoako udal-hauteskundeak . 185 2. Erreketeak Urton barna 1936ko uztailean 189 8 V. Frankismoaren sotoan (1936-1975) . 203 1.Atxikipenak eta omenaldiak . 204 2. Gastu militarrak gerratekoan . 206 3. Adierazpen erlijiosoak gerra ondoren . 209 4. Arazketak udal-administrazioan . 211 5. Ondasunen konfiskazioak . 213 6. Udal-enplegatuen izendapenak eta soldatak 214 MANKOMUNITATETIK JABETZA PRIBATURA VI. Berastegi eta Elduain: lursailen ustiapen konpartitua (1319-1848) . 221 VII. Herri-lurren pribatizazioa . 227 1. Ondazilegi-lurrak direla-eta, aurre- zehaztapenak . 228 2. Pribatizazio-prozesua: Gerrak eta amorti- zazioak . 232 3. Legeria . 236 4. Herri-lurren egoera . 241 5. Protesten uholdea . 244 6. Pribatizazioa, zergatik eta nola? . 249 VIII. Zorioneko herri-lurren kronika (1919-1946) . 253 Oharrak . 289 Bibliografia . 331 9 HITZ BI Lehen liburuko sarreran esanak ditugu esatekoak eta hemen ez goaz hangoak errepikatzera. Bihoaz, halere, ohar bat edo beste, testu honen argigarri. Ohartuko da irakurle ernea bigarren liburu honetako atal guztiak ez direla luzera bereko edo antzekoak eta gai batzuk sakonago aztertu ditugula beste batzuk baino. Berastegiko jauntxoei eskainitako lehen atalak, adibidez, lan monografiko baten tankera hartu du, eskuartean izan dugun dokumentu argitaragabeak horretako bide eman baitigu. Ezinezkoa gertatu zaigu horrelako iturri aberats baten aurrean ezinikusiarena egitea. Lehen hurbilketa bat egiteko saio bat izan da gurea. Ez gehiago. Gerrez eta gerra ondoez aritu garenean, ez dugu ez horien historiarik ez horren antzeko ezer egin nahi izan, gai honetaz historiografia luzea baita. Gure herriak ere horre - lako egoerak bizi eta ezagutu baititu, ohiko gizarte-gatazka areagotzen duten egoera horiek Berastegi herrian zuzenean edo zeharka izan duten eragina aipatzera baino ez gara mugatu, eskura izan ditugun datu publikoetan oinarrituta. Zalantzarik ez da atal horiek itxi gabeak direla eta zer 11 azterturik geratu dela. Nahiz eta horrelako egoerak ahaz - tekoak hobeak diren, memoria historikoak berea eskatzen baitu, honi men egin diogu. Horrela jokatzean, noski, beste hainbat lan akademikoren bideari jarraitu baino ez dugu egin. Paulo Iztueta Armendariz 12 AUZI, GERRA ETA DIKTADUREN ARTEAN I AUZOTARREN ETA JAUNTXOEN ARTEKO LISKARRAK (1500-1605) Lehen esan dugu Goiz Erdi Aroaz (IX-X) ezer gutxi dakigula. Garai horretako gertakari nagusia da Gipuzkoa Gaztelako erresumakoa izatera pasatzen dela eta, ondorioz, Alfonso VIII.ak kostaldeko hiriak sortzeari ekiten diola eta ondorengoek politika berberari eusten diotela itsasaldearen populatzea areago eramanez. Epealdi honetan (1500-1766), bandokideen gizartea utzi eta, Probintzia antolatzen da. Antolaketa hau maila desberdinetako burgesia heterogeneoak gidatzen du, ge - hienbat Donostian kokatzen den hark. Horretarako, gi - zartean ordena ezartzea izan zuen helburu, bandokideen gatazkarekin behingoz bukatzeko. Horretarako nekazariak menpean hartu eta diziplinatu behar izan zituen, Jesusen Lagundiaz baliatuz. “Gizarte-berdintasuna” lortzeko, herri- lurrak mantentzea eta sistema politikoa antolatzea izan ziren haren xedea. Nahiz Gipuzkoako nekazaritza ahula izan, ahulezia hori burdingintza eta ontzigintzarekin 15 gainditzen zuen. Eta XVII. mende-bukaerako zailtasunek ondorio larriak izan ez bazituzten, neurri handi batean, artoaren sarrerak nekazaritzan ekarri zuen iraultzarengatik izan zen eta, ez gutxi, baita karea eta laiari esker ere (Fernández, 1975, 373). Berastegiko karobiez Jabier Salba - rredik (2008, 28-31) idazten duen artikulua interesgarria gertatzen da zer ziren eta nolako tradizioa izan duten jakiteko. Esana daukagu, halaber, nola aurkitzen den elizaren ondoan Jaundegi dorretxea. Urrutitik begiratuta ez zaio antzematen eraikin berezia izan daitekeenik. Ez du bereziki erakartzen ez bere handitasunak, ez bere edertasunak. Hantxe herri-erdian galdua, baserri baten eta elizaren on - doan kokatua, bera nabarmentzen da antzinako lekuko nagusi bezala. Muga-gatazkez jardutean, ikusi dugu, baita ere, jaundegi edo gotorleku hartatik zer-nolako erasoak egiten zituzten hango jauntxoek inguruko herrietan. XV. mendearen bigarren erditik aurrera, Aro Modernoan (1492-1789) sartzearekin batera Ameriketarako bideak irekitzen direnean, gurean hiriak sendotzen doazen heinean Ahaide Nagusien indarra ahultzen joaten da. Baina kontuz, Ermandadeak Ahaide Nagusien gain duen hegemonia ez baita erabatekoa. Oraindik ere jauntxo horien itzala kon - tuan hartzekoa izango da, ez baitira nornahi. Ermandadeak lortu zuen, neurri zorrotzak hartuz, maila batean bederen, haien bidegabekeriak eta jokabide anarkikoak urtzea; halere, ondoko mendeetan ere maila sozioekonomikoan eragin handia izanez eta nekazal gizartean –hemen, batez ere–, nagusi izanez segituko dute (Carrion, 1975, 69). Be - rastegiko jauntxoen kasuan, XVIII. mendera arte bederen bai. 16 Testuinguru hori begien aurrean dugula joango gara osatzen Berastegiko jauntxoen inguruan gertatzen diren hainbat auziren kronika. Berastegiko jauntxoen garrantzia herrian bertan nola - koa izan zen ikusteko, XVI. eta XVII. mendeetan zehar herritarrek eta apaizek jauntxoekin izan zituzten auziak aztertu beharra dago. Auzi hauek leku eta jurisdikzio-maila desberdinetan eman ziren: Tolosako Epaitegian, Valladolid- eko Kantzelaritzan, Iruñeko Gotzaindegian, Erromako Ro - tan, Errege-Kontseiluan. Auzi hauei buruzko gorabeherak datarik ez daraman baina ustez XVII. mendean inprimatua izan zen oroitza-txosten batean aurkitzen dira, Berastegiko Udal-Artxiboan gordetzen dena eta izenburu luze hau daramana: Memorial aiustado del pleito que se trata en el Consejo entre el señor Fiscal y Don García de Verastegui del abioto de Santiago, señor del Mayorazgo y Casa de Verastegui. Y Doña Francisca de Verastegui su hermana, que como inmediata sucesora que dize ser en dicho Mayorazgo, ha salido a él en la instancia de revista. Con los Cabildos Eclesiásticos, y Seculares de la villa de Verastegui, y Eldua su Barrio1. Iturri honetan oinarritzen dira gai hau aztertu izan dutenak. Aurreko mendeetan Berastegi herriak Tolosa hiriarekin izan zituen bezala bere auziak, orain bertako jauntxoekin izango ditu, udal- eta eliz mailetan, bietan. Izan ere, XVI. mendeko hirugarren hamarkadan hasten dira Berastegi unibertsitateko auzotarrak jauntxoarekin auzitan, honen feudo-izaerako eskubideak abolitzearen aldeko borrokan murgilduta. Bi mendez luzatzen diren auzi hauetan jauntxo feudala bere garrantzia eta errentak galduz joaten da. Ha - lere, XVII.aren erdialdera arte eliz hamarrenak jasoz eto - rriko da. Horregatik, herritarrek epealdi luze horretan 17 herriko jauntxoekin izan dituzten auzi desberdinek duten izaeraren eta kronologiaren arabera, azalpena bi sailetan zatituta emango dugu. Lehen jarduna
Recommended publications
  • On the Surnames of Latin American Presidents
    BASQUE LEGACY IN THE NEW WORLD: ON THE SURNAMES OF LATIN AMERICAN PRESIDENTS Patxi Salaberri Iker Salaberri UPNA / NUP UPV / EHU Abstract In this article we explain the etymology of the surnames of Basque origin that some presidents of Latin American countries have or have had in the past. These family names were created in the language called Euskara, in the Basque Country (Europe), and then, when some of the people who bore them emigrated to America, they brought their sur- names with them. Most of the family names studied here are either oiconymic or topo- nymic, but it must be kept in mind that the oiconymic ones are, very often, based on house-nicknames, that is, they are anthroponymic in the first place. As far as possible, we have related the surname, when its origin is oiconymic or toponymic, to its source, i.e. to the house or place where it was created. Key words: Basque, etymology, family name, Latin America, oiconym, placename, nickname. Laburpena Artikulu honetan Erdialdeko eta Hego Amerikako herrialdeetako presidente batzuek dituzten eta izan dituzten euskal jatorriko deituren etimologia azaltzen dugu. Abizenok euskararen barnean sortu ziren, Euskal Herrian, eta euskaldunek Ameriketara emigratu zutelarik eraman zituzten berekin. Aztertzen diren deitura gehienak etxe edo toki ize- nak dira, baina aintzat hartu behar da oikonimikoek, askotan, etxe izengoitietan dutela sorburu, hots, antroponimikoak zirela hasmentan. Ahal izan dugunean abizena iturria- rekin lotu dugu, etorkiz etxe edo leku izena zenean, alegia, deitura sortu zen etxe edo le- kuarekin batu dugu. Giltza hitzak: Euskara, etimologia, deitura, Hego eta Erdialdeko Amerika, etxe izena, leku izena, izengoitia.
    [Show full text]
  • Azentu Bariazioa Gipuzkoan
    Azentu Bariazioa Gipuzkoan IÑAKI GAMINDE * 0. SARRERA Lan honetan1 Euskal Herri osoan burutzen gabiltzan azentuari buruzko lan orokor baten datuetan oinarrituta, Gipuzkoan jaso ditugun berba isola- tuen arabera, azentua ere kontutan hartuta, herrien aldentze maila aztertu nahi dugu. Alderaketak egin ahal izateko, mugatzaile singularrarekin jasotako berba isolatuak erabiliko ditugu. Argi dago zenbait barietatetan markatuen jokabi- dea neurtzeko ez dena nahikoa berbak isolatuki jasotzea, izan ere, berba hauen jokabidea ilun samarra izan daiteke, eta talde fonologikoan baino ezin iger daiteke euren izaera markatua (ikus bitez esatebaterako: Hualde 1995, Gaminde eta Hualde 1995). Guztiarekin ere, hemengo helburuetarako nahi- ko erizpide ona dela uste dugu. Lan honetarako jaso ditugun datuen artean 70 berba aukeratu ditugu, eurok 50 herritan dauzkaten bariazio mailak aztertzeko. Helburua herrien ar- teko desberdintasunak kuantifikatzea da. Honetarako aukeratu ditugun ber- bak ondokook dira: burua txoria intxaurra oilarra afaria aurpegia arratoia indaba oilaskoa alarguna ilea ilargia porrua arraultza semea bekokia eguzkia piperra txakurra alaba belarria euria aza katua gizona begia txingorra marrubia herria lehengusua bihotza trumoia mahatsa sukaldea aitona odola tximista behia mahaia amona kuntzurruna lurra idia ohea zuria eskua iturria astoa izara beltza * UPV. EHU. 1. Lanhau UPV051.354-EA107/95 ikerkuntza-proiektuaren barruan egin da. [1] 361 IÑAKI GAMINDE atzamarra pikoa ardia ogia horia atzazala udarea gazta ardoa gaztea alkondara sagarra
    [Show full text]
  • Problem-Based Learning in University Studies on Renewable Energies: Case of a Laboratory Windpump
    sustainability Article Problem-Based Learning in University Studies on Renewable Energies: Case of a Laboratory Windpump Alain Ulazia 1,* and Gabriel Ibarra-Berastegi 2,3 1 Department of NE and Fluid Mechanics, University of the Basque Country (UPV/EHU), Otaola 29, 20600 Eibar, Spain 2 Department of NE and Fluid Mechanics, University of the Basque Country (UPV/EHU), Alda, Urkijo, 48013 Bilbao, Spain; [email protected] 3 Plentzia Itsas Estazioa, PIE, University of the Basque Country (UPV/EHU), 48620 Plentzia, Spain * Correspondence: [email protected] Received: 12 February 2020; Accepted: 20 March 2020; Published: 23 March 2020 Abstract: In the last eight years, the new faculty of Engineering in Renewable Energies at the University of the Basque Country in Eibar has developed several sustainability goals related to clean energy and climate change, but also in educative terms related to co-operative learning, motivation, and reflective thinking. The case of the laboratory-windpump challenge is paradigmatic in this sense, since it constitutes successful problem-based learning for the students in terms of the activation of heuristic tools (analogies or diagrams), critical discussions combining complex ideas about aerodynamics, mechanics and hydraulics, and a good group atmosphere. The conclusions of this work are supported by qualitative and quantitative results within a theoretical background based on the logic of discovery and its corresponding constructive-learning strategy, rather than on the logic of justification with given and well-known aprioristic assumptions. Keywords: fluid mechanics; renewable energy; learn to learn; windpump; reflective thinking; higher education 1. Introduction The pioneering faculty of Engineering in Renewable Energies in the University of Basque Country (Engineering School of Gipuzkoa at Eibar, [1]) is a challenging educational project that is tied in with the global sustainability agenda due to the importance of renewable energies in clean-energy production and in the fight against climate change [2].
    [Show full text]
  • Municipios Pequeños De Gipuzkoa: Diagnóstico Y Catalogación De
    3.1. METABOLISMO DEMOGRÁFICO .................................................................................. 10 3.2. COHESIÓN SOCIAL ....................................................................................................... 13 3.3. SOCIO-ECONOMÍA ....................................................................................................... 15 3.4. MEDIO AMBIENTE Y METABOLISMO SOCIAL .............................................................. 18 4.1. METABOLISMO DEMOGRÁFICO .................................................................................. 21 4.1.1. Evolución de la población entre el 2008 y el 2018 .............................................. 21 4.1.2. Tasa de envejecimiento ....................................................................................... 22 4.1.3. Tasa de sobreenvejecimiento ............................................................................. 23 4.1.4. Tasa de jóvenes ................................................................................................... 24 4.1.5. Índice de envejecimiento .................................................................................... 25 4.1.6. Feminización de la población en edad de trabajar ............................................. 26 4.1.7. Tasa de población nacida fuera del estado ......................................................... 27 4.2. COHESIÓN SOCIAL ....................................................................................................... 28 4.2.1. Tasa de bajo nivel de formación
    [Show full text]
  • Evaluation of Lebanon's Offshore-Wind-Energy Potential
    Journal of Marine Science and Engineering Article Evaluation of Lebanon’s Offshore-Wind-Energy Potential Gabriel Ibarra-Berastegi 1,2,*,† , Alain Ulazia 3,† , Jon Saénz 2,4,† and Santos José González-Rojí 4,5,6,† 1 Department of NE and Fluid Mechanics, University of the Basque Country (UPV/EHU), Bilbao Engineering School, 48002 Bilbao, Spain 2 Plentzia Itsas Estazioa, PIE, University of the Basque Country (UPV/EHU), 48620 Plentzia, Spain; [email protected] 3 Department of NE and Fluid Mechanics, University of the Basque Country (UPV/EHU), Gipuzkoa Engineering School, 20600 Eibar, Spain; [email protected] 4 Department of Applied Physics II, University of the Basque Country (UPV/EHU), 48940 Leioa, Spain; [email protected] 5 Oeschger Centre for Climate Change Research, University of Bern, 3003 Bern, Switzerland 6 Climate and Environmental Physics, University of Bern, 3003 Bern, Switzerland * Correspondence: [email protected] † These authors contributed equally to this work. Received: 21 September 2019 ; Accepted: 5 October 2019 ; Published: 10 October 2019 Abstract: The only regional evaluation of Lebanese wind-energy potential (National Wind Atlas) dates back to 2011 and was carried out by a United Nations agency. In this work, data from the most recent reanalysis (ERA5) developed at the European Center for Medium Range Weather Forecast (ECMWF), corresponding to the 2010–2017 period, were used to evaluate Lebanese offshore-wind-energy potential. In the present study, wind power density associated to a SIEMENS 154/6 turbine was calculated with a horizontal resolution of 31 km and 1 hour time steps. This work incorporated the impact of air density changes into the calculations due to the seasonal evolution of 3 pressure, temperature, and humidity.
    [Show full text]
  • Gida Ingelesez.Indd
    GIPUZKOA THE GREEN REGION Euskadi 04 Discover Tolosaldea 08 Tradition and culture 14 Naturaly Taste it... 20 The 28 boroughs around Tolosa make up the region of Tolosaldea within the province of Gipuzkoa, only 25 km from San Sebastian and well communicated via train and road. The region is located within the Aralar Country Park and the Ernio Mountains, where the charm of more than twenty villages of less than 1,000 inhabitants combines with the bustling commerce Accommodation 26 and culture of Tolosa. Tolosaldea offers the visitor a wide variety of activities in harmony with nature, with twenty-five rambling walks signposted, all adapted for the family. Tolosaldea Tour Tourist Information Office offers a complete range of services: booking accommodation, guided tours, walking and rambling routes, information about various scheduled events and activities throughout the Shopping 34 TOLOSALDEA TOUR year and advice on how to get the most out of your stay. Tourist Information Office Andre Maria plaza 1 Discover Tolosaldea! 20400 Tolosa 943 697 413 www.tolosaldea.net [email protected] 02 03 DISCOVER TOLOSALDEA Discover Tolosaldea Guided tours Gastronomy Cultural Tolosaldea offers numerous One of the most characteristic heritage and chances to go on guided tours: and distinguishing features of traditions museums, handicraft workshops, Tolosaldea is its gastronomy. mills and fairs, etc. Beans, cheeses, T-bone steaks, Tolosaldea is a region which INFORMATION: cider, garden produce and sweets, maintains a rich cultural tradition: 943 697 413 etc., share the privilege and language, folklore, Basque sports, www.tolosaldea.net reputation of being of outstanding handicrafts, carnival, fairs and [email protected] quality.
    [Show full text]
  • Berastegi Bizitzeko PROGRAMA
    Berastegi bizitzeko PROGRAMA Berastegi bizitzeko PROGRAMA 1. Instaurar un nuevo sistema de reciclaje y recogida de residuos Para vivir Berastegi proponemos aplicar un nuevo sistema de gestión de residuos basado en el reciclaje y recogida selectiva, más efectivo y que de mejor servicio a las necesidades de la ciudadanía, igual a los más modernos de las localidades de nuestro entorno. El sistema imperante en Berastegi, además de agotado, genera problemas de olores y similares con el compostaje. BEASTI BIZI propone un sistema de recogida selectiva de residuos basado en cinco contenedores: Contenedor marrón: para residuos orgánicos, con uso de bolsas compostables y apertura con tarjeta. Contenedor gris: para la fracción resto, con apertura con tarjeta. Iglu verde: para el vidrio. Contenedor amarillo: para envases de plástico, metal y brik. Contenedor azul: para papel y cartón. Espacio garbigune: contenedor de reciclaje de ropas, pilas y aceite. Y recogida periódica de elementos voluminosos. El objetivo que nos planteamos es que el 85% de los residuos que generamos en el hogar se reciclen a través su recogida en los cuatro contenedores (orgánico, vidrio, envases, papel y cartón). Reciclar en fácil, y el medio ambiente, la economía y la salud pública lo merecen. Planteamos que el nuevo sistema de recogida y reciclaje esté en marcha en 2021. 2. Cubrir la zona deportiva de Muñagorri herri eskola para usos escolares y ciudadanos. Para vivir Berastegi, BEASTI BIZI propone cubrir la zona deportiva (fútbol) de Muñagorri Herri Eskola. Esas instalaciones además de ser la zona de juegos y deportiva para escolares, constituyen un pulmón esencial para nuestro pueblo.
    [Show full text]
  • ROSEO: Novel Savonious-Type BIWT Design Based on the Concentration of Horizontal and Vertical Circulation of Wind on the Edge of Buildings
    ROSEO: Novel Savonious-type BIWT Design based on the Concentration of Horizontal and Vertical Circulation of Wind on the Edge of Buildings Oscar Garcia1, Mario del Rio1, Alain Ulazia2, Juan Luis Osa3 and Gabriel Ibarra-Berastegi2 1ROSEO start-up, University of Basque Country (UPV/EHU), Otaola 29, 20600 Eibar, Basque Country, Spain 2NI and Fluid Mechanics Department, University of the Basque Country (UPV/EHU), Basque Country, Spain 3Mechanical Engineering Department, University of the Basque Country (UPV/EHU), Basque Country, Spain Keywords: Building Integrated Wind Turbine, Savonious, ERA-Interim, ERA5, Anemometer, Calibration. Abstract: In this paper a new Building Integrated Wind Turbine (BIWT) called ROSEO-BIWT is presented. The ROSEO-BIWT is installed on the edge of the buildings and it consists of a Savonius wind turbine and two concentration panels that have the purpose of accelerating the usual horizontal wind together with the vertical upward air stream on the wall of the building, improving the performance of the wind turbine and also getting a good architectural integration. We have studied its hypothetical performance and design configuration in a tall building of Bilbao using wind data from the reanalysis ERA-Interim (European Centre for Medium-Range Weather Forecasts’ reanalysis), from an anemometer to calibrate the data, and its real small-scale behavior in a wind tunnel. Promising preliminary results have been obtained, which could suppose an energy production increment of 20%. 1 INTRODUCTION ing energy with wind turbines of 100 kW or less to cover an area smaller than 200 m2, can play a very In general terms,the market of the small wind tur- interesting role.
    [Show full text]
  • 3º Hiruhilabetea
    TOLOSALDEKO EA21 2015 -2016 KONTSUMO eko -LOGIKOA Udal Foroak Herri diagnostiko aren emaitzak aurkezteko zitak Ai ama, zein azkar pasatzen den denbora!!! Dagoeneko joan gera udaletxeetara gure emaitzak aurkeztera. Udalen erantzunaren zain geratzen gara! (Ikasleek proposatutakoak) Erosketa berdeari Ekoboli eta antzerakoak ofizialtasuna ematea! erabiltzea. Berastegi Konponketa ikastaroak antolatzea Alegia Ibarra Lurrean jolas Azoka egiteko desberdinak margotzea Etxe hutsak aukera aztertzea zailtasun ekonomikoak Villabona dituztenentzako bideratzea. Zizurkil Sentsibilizazio kanpainak egitea Tolosa Irura Asteasu Ikastolara Anoeta Soberan bidaltzen ditugun diren oharrak jostailuei elektroniko erabilera edo txuri- berria beltzean ematea izatea Dendetan bertako produktuak identifikatzea Aduna EA21 proiektuan elkarrekin goazen Tolosaldeko 10 herrietako ikasleek VIII Topaketa ospatu eta ingurumen egunerako erakusketa osatu dugu. Primeran pasa dugu! Eta datorren ikasturtean zer??? Ez ahaztu, oporretan ere Zerutik lurrera eta lurretik zerura nabil, IZAN eko LOGIKO!!!! bidean gertatzen zaidana zaindu, Datorren ikasturte arte, denontzako fresko egon nadin. ONDO PASA!!! Zer naiz? ... TOLOSALDEKO EA21 2015 -2016 CONSUMO eco -LOGICOA Foros munnicipales Citas para presentar los resultados del diagnóstico ¡Madre mia, que rápido pasa el tiempo! Hemos ido a los ayuntamientos a presentar los resultados obtenidos. Aunque ya nos adelantaron alguna cosa, quedamos a la espera de la respuestas definitivas. (Aqui algunas propuestas que se hicieron) Dar oficialidad
    [Show full text]
  • Léxico Etnográfico Vascos
    Juan Garmendia Larrañaga Léxico etnográfico vascos 39 aga Bilduma ñ Juan Garmendia Larra 1987. Léxico etnográfico vasco = Euskal Lexiko etnografikoa / Juan Garmendia Larrañaga. - Donostia-San Sebastián : Sociedad Guipuzcoana de Ediciones y Publicaciones = Argitalpen eta Publikapenen Gipuzkoar Erakundea ; Servicio Editorial Universidad del País Vasco = Argitarapen Zerbitzua Euskal Herriko Unibertsitatea, 1987 1998. Léxico etnográfico vasco = Euskal Lexiko etnografikoa / Juan Garmendia Larrañaga. - En : Medicina popular. Ritos funerarios. Léxico etnográfico vasco (Euskal Herria. Etnografia. Historia. Juan Garmendia Larrañaga. Obra Completa ; 6). - Donostia : Haranburu Editor, 1998 2007 Léxico etnográfico vasco / Juan Garmendia Larrañaga ; textos introductorios Koldo Mitxelena, Julio Caro Baroja, Jose Miguel de Barandiaran ; portada Julio Caro Baroja ; ilustraciones Carlos Landi. - Donostia: Eusko Ikaskuntza, 2007. - XXXV, 417 p. : il. ; 24 cm. – (Juan Garmendia Larrañaga Bilduma ; 39). - ISBN: 978-84-8419-102-5. - Edición dedicada a Juan Antonio Garmendia Elósegui. - Versión euskérica de Xabier Mendiguren. - Tesis Universidad del País Vasco Portada Julio Caro Baroja Ilustraciones Carlos Landi Sorondo Ilustraciones cedidas por Juan Antonio Garmendia Elósegui EUSKO IKASKUNTZA - SOCIEDAD DE ESTUDIOS VASCOS - SOCIÉTÉ D’ÉTUDES BASQUES Institución fundada en 1918 por las Diputaciones Forales de Álava, Bizkaia, Gipuzkoa y Navarra. Miramar Jauregia - Miraconcha, 48 - 20007 Donostia - Tel. 943 31 08 55 - Fax 943 21 39 56 Internet: http://www.eusko-ikaskuntza.org - E-mail: [email protected] Fotocomposición: Michelena artes gráficas. Astigarraga Digitalización y publicación electrónica con la ayuda de la Diputación Foral de Gipuzkoa Léxico etnográfico vasco Juan Garmendia Larrañaga Página Créditos Texto introductorio Koldo Mitxelena . 5 Texto introductorio Julio Caro Baroja . 9 Texto introductorio José Miguel de Barandiarán . 17 Introducción del autor . 21 Léxico etnográfico vasco Carnaval .
    [Show full text]
  • Garaikoetxea 1) Significado
    GARAIKOETXEA 1) SIGNIFICADO: La Casa que está en (lugar) alto. 22) CASA SOLAR: En Navarra con casas solares en los lugares de Azpilcueta, Sumbilla, Lanz y Latasa, del Valle del Baztán, y en el de Gamio, de la jurisdicción de Labort, en la Navarra francesa, y en el Barrio de Eldua (Berastegi) en Gipuzkoa. Esta última es, precisamente, la localización de nuestro primer Garaikoetxea documentado en las Partidas Bautismales de sus hijos: Martin Garaycoechea. (Ver Descendientes de Martin Garaycoechea) Sin embargo, sabemos que la Casa Solar de estos Garaicoechea está situada en Alkiza, según Expediente de Hidalguia de su biznieto Sebastian Garaicoechea Salberridi ante la Justicia de Gabiria en el año 1691. 3) LUGARES: Recorrido a través del tiempo Ubicaciones 4) ANTEPASADOS: En el Barrio Eldua, en Berastegi vivía Martin Garaycoechea, casado con Gracia de Malcorra. Tuvieron 5 hijos, dos de ellos antepasados del Garaicoechea que llegaría a Zalla 200 años más tarde. 11 Generación: 1591-06- Bautismo Garaicoechea Pedro Garaycoechea Malcorra H Berastegi Eldua 09 1593-02- Bautismo Garaicoechea Gracia Garaycoechea Malcorra M Berastegi Eldua 21 1596-05- Bautismo Garaicoechea Martin Garaycoechea Malcorra H Berastegi Eldua 19 1597-08- Bautismo Garaicoechea Maria Garaycoechea Malcorra M Berastegi Eldua 03 1599-07- Bautismo Garaicoechea Pedro Garaycoechea Malcorra H Berastegi Eldua 12 1601-06- Bautismo Garaicoechea Joanes Garaycoechea Malcorra H Berastegi Eldua 12 10 Generación: Martin Garaycoechea Malcorra (Berastegi Eldua 1596), casó en 1615 en Berastegi
    [Show full text]
  • Tolosaldea 1615 : El Nacimiento De 14 Villas
    TOLOSALDEA 1615 : EL NACIMIENTO DE 14 VILLAS Estibaliz González Dios Junio 2015 1 TOLOSALDEA 1615 : EL NACIMIENTO DE 14 VILLAS ÍNDICE GENERAL INTRODUCCIÓN 5 Iª parte. LOS AVECINDAMIENTOS COLECTIVOS A LA VILLA DE TOLOSA: EL ORIGEN DE UNA HISTORIA COMÚN 8 1.- Los contratos de avecindamiento y su contexto histórico 8 2.- Relaciones villa-aldea vistas a través de los contratos de vecindad 15 IIª parte. CUESTIONES INSTITUCIONALES Y SOCIALES SOBRE LAS POBLACIONES DEPENDIENTES DE LAS VILLAS GUIPUZCOANAS 21 1.- El entramado institucional 22 1.1.- Comunidad, jurisdicción y territorio 22 1.2.- La casa en el entramado comunitario 23 1.3.- El aparato de gobierno y la costumbre no escrita 26 2.- Aspectos sobre sus organizaciones sociales 28 2.1.- La admisión a la vecindad y el ejercicio de ser vecino 28 2.2.- La conflictividad en torno a la vecindad 29 2.3.- Dinámicas de cambio: restricciones y ampliación del grupo vecinal 30 3.- La gestión de los términos y bienes de los lugares 31 IIIª parte. LA CONFLICTIVIDAD ENTRE TOLOSA Y LAS ALDEAS DE SU JURISDICCIÓN DURANTE LOS SIGLOS XV-XVI 33 1.- Las controversias económicas de los años 1435-1450 y la concordia de 1450 33 2.- Los conflictos causados por los llamamientos militares 35 3.- La representación de la villa de Villabona en las Juntas Provinciales 36 4.- Las diferencias económicas de mediados del siglo XVI 37 5.- Los intentos de abrir caminos por el valle de Leizaran 38 6.- Cuestiones sobre la administración de justicia 40 7.- Otros motivos de conflicto 41 IVª parte.
    [Show full text]