DOCSLIB.ORG

Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka. 2019, Nr 1

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka. 2019, Nr 1 ŚLĄSKI KWARTALNIK HISTORYCZNY SOBÓTKA – ROCZNIK LXXIV (2019) NR 1 ŚLĄSKI KWARTALNIK HISTORYCZNY SOBÓTKA – ROCZNIK LXXIV (2019) NR ŚLĄSKI KWARTALNIK HISTORYCZNY SOBÓTKA Informacja o kwartalniku Śląski Kwartalnik Historyczny „Sobótka” wydawany jest we Wrocławiu od 1946 r., początkowo jako półrocznik i rocznik pod tytułem „Sobótka”, a od roku 1957 jako kwartalnik pod obecnym tytułem. Należy do najstarszych w Polsce regionalnych czasopism naukowych o profilu historycznym, pozostając ważnym elementem polskiej humanistyki. Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii Uchodzi za jeden z najważniejszych periodyków śląskoznawczych, ale Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego jego łamy pozostają otwarte również na materiały o innym zakresie tematycznym. Służy prezentacji wyników badań nad dziejami Europy Środkowo-Wschodniej – ze szczególnym uwzględnieniem Śląska, sąsiednich regionów i krajów, zarazem refleksji nt. dziejów regionalnych. Przez wiele lat pismo znajdowało się w gestii Wrocławskiego Towarzystwa Miłośników Historii (Polskiego Towarzystwa Historycznego), obecnie ŚLĄSKI ukazuje się pod auspicjami Uniwersytetu Wrocławskiego. Dodatkowe informacje o czasopiśmie znajdują się na stronie: http://sobotka.uni. wroc.pl, na której można znaleźć jego bieżące i archiwalne numery. KWARTALNIK HISTORYCZNY Na łamach „Śląskiego Kwartalnika Historycznego Sobótka” publikowane są materiały (rozprawy, artykuły, miscellanea źródłowe, recenzje, polemiki i inne) w językach polskim, czeskim oraz kongresowych. SOBÓTKA Materiały należy nadsyłać drogą elektroniczną na adres redakcji: [email protected]. Składane teksty należy przygotowywać według instrukcji znajdującej się na stronie: http://sobotka.uni.wroc. pl/redakcja. Nadsyłane teksty są recenzowane przez dwie osoby wskazane przez Redakcję i na tej podstawie kwalifikowane do druku. Procedura recenzowania jest opisana na wyżej wymienionej stronie internetowej. Redakcja zastrzega sobie prawo do proponowania zmian lub skrótów w tekstach. e-ISSN 2658-2082 ROCZNIK LXXIV (2019) PL ISSN 0037-7511 NR 1 Slaski_Kwartalnik_Historyczny_Sobotka_2019-01_170x240_cover.indd 1 01-08-2020 20:12:02 UNIWERSYTET WROCŁAWSKI WROCŁAWSKIE TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW HISTORII ODDZIAŁ POLSKIEGO TOWARZYSTWA HISTORYCZNEGO ŚLĄSKI KWARTALNIK HISTORYCZNY SOBÓTKA ROCZNIK LXXIV (2019) NR 1 REDAKCJA / Editorial Board Tomasz Przerwa (Wrocław, Redaktor naczelny / Editor-in-chief) Robert Kołodziej (Wrocław, Zastępca redaktora naczelnego / Deputy Editor) Wojciech Kucharski (Wrocław, Zastępca redaktora naczelnego / Deputy Editor) Miron Urbaniak (Wrocław, Redaktor tematyczny / Section Editor) Marek L. Wójcik (Wrocław, Sekretarz / Secretary) Współpraca przy redakcji naukowej tomu / Collaboration in the scientific edition of the volume: Grzegorz Strauchold, Katarzyna Bock-Matuszyk, Dariusz Misiejuk KOMITET NAUKOWY / Scientific Committee Joachim Bahlcke (Universität Stuttgart) Marie Bláhová (Univerzita Karlova, Praha) Tomasz Jurek (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk) Ryszard Kaczmarek (Uniwersytet Śląski w Katowicach) Padraic Kenney (Indiana University, Bloomington) Teresa Kulak (Uniwersytet Wrocławski) ADRES REDAKCJI / Editorial Office ul. Szewska 49, 50-139 Wrocław, Polska / Poland http://sobotka.uni.wroc.pl e-mail: [email protected] Prace publikowane w „Sobótce” są recenzowane / ŚKH „Sobótka” is a peer reviewed journal Wydanie czasopisma zostało sfinansowane przez Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego Właściciel praw autorskich: Uniwersytet Wrocławski Czasopismo opublikowane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-bez utworów zależnych 4.0 (CC BY-ND 4.0). https://creativecommons.org/licenses/by-nd/4.0/deed.pl Tłumaczenie na język angielski i korekta językowa / English translation and proofreading: Marek Misiak Opracowanie redakcyjne / Editorial development: Redakcja Korekta / Proofreading: Zofia Smyk Skład / Typesetting: Aleksandra Kumaszka, eBooki.com.pl Wersją pierwotną czasopisma jest wydanie papierowe / The hard copy edition is the reference version for this journal e-ISSN 2658-2082 | PL ISSN 0037-7511 Uniwersytet Wrocławski Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych Instytut Historyczny http://wnhip.uni.wroc.pl/Instytut-Historyczny Ośrodek „Pamięć i Przyszłość” we Wrocławiu ARTYKUŁY I STUDIA MATERIAŁOWE DOI: 10.34616/SKHS.2019.1.5.20 Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka Rocznik LXXIV (2019), 1 e-ISSN 2658-2082 | PL ISSN 0037–7511 KAMIL PAWŁOWSKI Uniwersytet Wrocławski ORCID 0000-0002-8215-4251 I ONA BOWIEM WSPIERAŁA WIELU... EWANGELICKA DIAKONIA ŻEŃSKA NA ŚLĄSKU NA PRZYKŁADZIE EWANGELICKIEGO ZAKŁADU DIAKONIJNEGO W ZĄBKOWICACH ŚLĄSKICH W LATACH 1860–19141 FOR SHE ALSO SUPPORTED MANY… EVANGELICAL FEMALE DIACONAL INSTITUTION IN SILESIA ON THE EXAMPLE OF THE EVANGELICAL DIACONAL INSTITUTION IN ZĄBKOWICE ŚLĄSKIE IN 1860–1914 Abstract: The article presents the activities of evangelical female deacons in Silesia in the time period before World War I. On the example of Evangelical Diaconal Institution in Ząbkowice Śląskie the development of establishments of this kind was pictured. The fe- male deacons in Ząbkowice Śląskie cared for the sick, educated the children and managed orphanages and creches. Keywords: Silesia, Ząbkowice Śląskie, evangelical diaconal institution, Innere Mission Do powstania żeńskiej diakonii doszło dzięki pastorowi Theodorowi Flied- nerowi (1800–1864)2, a była ona odpowiedzią na problem biedy i bezrobocia wśród 1 Baza źródowa do powstania niniejszego artykułu została zgromadzona w ramach grantu badawczego pt. Ewangelicki Zakład Diakonijny w Ząbkowicach Śląskich w latach 1860–1946 na tle śląskich instytucji charytatywnych, w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Diamentowy Grant” (nr rej. DI2016 016546, nr umowy 0165/DIA/2017/46). 2 Temat żeńskiej diakonii na Śląsku nie doczekał się kompleksowego opracowania. Kwestia ta poruszana była jedynie fragmentarycznie, najczęściej w odniesieniu do poszczególnych domów, w ujęciu wyznaniowym. Można tu wskazać m.in. prace: Walter Schüßler, Die ehemals schlesi- schen Diakonissenmutterhäuser, [w:] Das Evangelische Schlesien, Bd. IV, red. Gerhard Hultsch, Ulm 1957, s. 46–47; Christian-Erdmann Schott, Die Anfange der Diakonie im Schlesien des 19. Jahrhunderts, [w:] Beiträge zur ostdeutschen Kirchengeschichte, Folge 5: Die Anfänge der Diakonie 6 Kamil Pawłowski kobiet. Niezamężne kobiety, pozostające w trudnej sytuacji materialnej, otrzyma- ły szansę godnego życia w służbie bliźniemu3. W 1836 r. pastor Fliedner wraz z żoną Friederike (1800–1842) założył w Kaiserswerth koło Düsseldorfu (dziś dzielnica tego miasta) pierwszy Dom Macierzysty sióstr diakonis. W 1898 r. dzia- łało już 49 domów, wchodzących w skład Generalnej Konferencji Kaiserswerth (Kaiserwerther Generalkonferenz), 12 osobnych domów oraz trzy kształcące nowe siostry. Pełniąc posługę wśród chorych i potrzebujących, miały one naśladować ewangeliczny wzór, którego wyraz czerpał Fliedner z Listu do Rzymian: „Polecam wam Febę, naszą siostrę, diakonisę Kościoła w Kenchrach. Przyjmijcie ją w Panu tak, jak się świętych winno przyjmować. Wesprzyjcie ją w każdej sprawie, w któ- rej pomocy waszej będzie potrzebowała. I ona bowiem wspierała wielu, a także i mnie samego”4, chcąc dokonać odrodzenia diakonii apostolskiej5. W 1848 r., w czasie Dni Kościoła w Wittenberdze, pastor Fliedner i Johann H. Wichern po- wołali do życia Misję Wewnętrzną (Innere Mission), dzieło skierowane na pomoc bliźniemu i głoszenie słów Ewangelii. Ze względu na to, że Misja nie była inicja- tywą Kościoła, spotykała się z krytyką, ale nie przeszkodziło to w jej rozwoju. Podczas wizyt na Śląsku Johann Wichern przekonał się, że idea Misji We- wnętrznej znajdzie w tej pruskiej prowincji podatny grunt. Już w 1850 r. z Domu Macierzystego w Keiserwerth przyjechała do Wrocławia siostra diakonisa, która dała początek ewangelickiego dzieła diakonijnego na tym terenie. Tak też rozpoczął swoje funkcjonowanie pierwszy Ewangelicki Dom Macierzysty „Bethanien” we Wrocławiu. Wypada wspomnieć, że już dwa lata wcześniej wysłał Fliedner siostry do Starej Wsi (dziś część Pszczyny), które pomagały głodującej ludności, ale ich obecność nie miała trwałego charakteru. Dekadę później powstały w regionie im östlichen Europa, Münster 2002, s. 68–75; idem, Auf dem Weg zu einer neuen Kirche. Die Inne- re Mission in Schlesien von den Anfängen bis 1900, „Jahrbuch für Schlesische Kirchengeschichte“, 88/89 (2009/2010), s. 129–141; Konrad Müller, Vom Wirken der Inneren Mission in Schlesien, [w:] Das Evangelische Schlesien, s. 7–45; Małgorzata Bruder, Zaczęło się od Johanna Hessa... Krótki rys historii wrocławskiej diakonii do 1945 r., [w:] Mieszczaństwo wrocławskie, red. Halina Okólska, Wrocław 2003, s. 98–104; Aleksandra Błahut-Kowalczyk, Ewangelickie diakonise w służbie chorym na Śląsku, [w:] Zgromadzenia zakonne w medycynie i farmacji na Śląsku i Zagłę- biu, red. Bożena Urbanek, Warszawa 2013, s. 159–173. 3 K.Gerhard Schäfer, Volker Herrmann, Geschichtliche Entwicklungen der Diakonie, [w:] Diakonisches Kompendium, red. Günther Ruddat, Gerhard K. Schäfer, Göttingen 2005, s. 57–58. 4 Por. Pismo Święte, List do Rzymian 16,1–2. 5 Die Macht der Nächstenliebe. Einhundertfünfzig Jahre Innere Mission und Diakonie 1848– 1998, Hrsg. Ursula Röper, Carola Jüllig, Stuttgart 1998, s. 140. I ona bowiem wspierała wielu... Ewangelicka diakonia żeńska na Śląsku 7 kolejne domy, a patronował im zawiązany w 1863 r. w Legnicy Śląski Prowincjonalny Związek Misji Wewnętrznej (Schlesischer Provinzialverein für Innere Mission). Podczas spotkania założycielskiego omawiano
Load more

Recommended publications
  • Looking Westwards
    Founded in 1944, the Institute for Western Affairs is an interdis- Looking westwards ciplinary research centre carrying out research in history, political The role of the Institute for Western Affairs science, sociology, and economics. The Institute’s projects are typi- in the construction of the Lubusz Land concept cally related to German studies and international relations, focusing On local historical policy and collective on Polish-German and European issues and transatlantic relations. memory in Gorzów Wielkopolski The Institute’s history and achievements make it one of the most Cultural heritage against a background important Polish research institution well-known internationally. of transformation in 1970s and 1980s Western Since the 1990s, the watchwords of research have been Poland– Ger- Poland many – Europe and the main themes are: Polish interest in the early medieval past • political, social, economic and cultural changes in Germany; of Kołobrzeg • international role of the Federal Republic of Germany; The Greater Poland Uprising in the French and British daily press • past, present, and future of Polish-German relations; • EU international relations (including transatlantic cooperation); Rosa Luxemburg against war • security policy; Literary fiction and poverty. The example of Gustav Freytag’s novel Soll und Haben • borderlands: social, political and economic issues. The Institute’s research is both interdisciplinary and multidimension- Coming to terms with the West German 68ers in the writings of the 85ers al. Its multidimensionality can be seen in published papers and books The manuscript of the letter of the Polish on history, analyses of contemporary events, comparative studies, bishops to the German bishops and the use of theoretical models to verify research results.
    [Show full text]
  • 1 Through Rosa-Colored Glasses: Rosa Luxemburg As
    THROUGH ROSA-COLORED GLASSES: ROSA LUXEMBURG AS A FEMINIST ICON By JANET MELISSA ROBY A THESIS PRESENTED TO THE GRADUATE SCHOOL OF THE UNIVERSITY OF FLORIDA IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ARTS UNIVERSITY OF FLORIDA 2012 1 © 2012 Janet Melissa Roby 2 To My Parents 3 ACKNOWLEDGMENTS The completion of this thesis would have been unimaginable without the support of the following people. First and foremost, I owe an enormous debt of gratitude to my extraordinary committee members, Dr. Peter Bergmann, Dr. Alice Freifeld, and Dr. Sheryl Kroen, for the countless ways in which they have assisted me throughout my graduate studies and for never once doubting my capabilities, when facing both the normal setbacks of graduate study as well as the personal challenges of chronic illness. Dr. Bergmann and Dr. Freifeld have always encouraged me to pursue my interdisciplinary interests, on which this project is based. I am also particularly grateful for the unwavering support of Dr. Kroen, who originally suggested that I look into the work of Rosa Luxemburg. I am also grateful for the guidance and support of Dr. Stuart Finkel. Although his influence cannot be clearly felt in this particular research project, he has played an important role in my intellectual development. Last but not least, I would like to extend my thanks to my family and friends. I remain grateful to my wonderful parents for their support of all my efforts, scholarly and otherwise. I also wish to thank Toby Shorey for friendship beyond measure. Our conversations have guided my thinking and therefore this thesis in many interesting ways.
    [Show full text]
  • Erwachsenenbildung Und Soziales Engagement – Historisch-Biographische Zugänge THEORIE UND PRAXIS DER ERWACHSENENBILDUNG
    Theorie und Praxis der Erwachsenenbildung Peter Faulstich/Christine Zeuner Erwachsenenbildung und soziales Engagement – Historisch-biographische Zugänge THEORIE UND PRAXIS DER ERWACHSENENBILDUNG Herausgeber Prof. Dr. Sigrid Nolda, Universität Dortmund Prof. Dr. Ekkehard Nuissl von Rein, Universität Marburg Prof. Dr. Rudolf Tippelt, Universität München Herausgebende Institution Das Deutsche Institut für Erwachsenenbildung ist eine Einrichtung der Wis- senschaftsgemeinschaft Gottfried Wilhelm Leibniz (WGL) und wird von Bund und Ländern gemeinsam gefördert. Als wissenschaftliches Institut erbringt es Dienstleistungen für Forschung und Praxis der Weiterbildung. Das Institut wird getragen von 18 Einrichtungen und Organisationen aus Wissenschaft und Praxis der Erwachsenenbildung, die Mitglieder im eingetragenen Verein „DIE“ sind. Die Deutsche Bibliothek – CIP-Einheitsaufnahme Faulstich, Peter: Erwachsenenbildung und soziales Engagement : historisch-biographische Zugänge / Peter Faulstich ; Christine Zeuner. Hrsg.: Deutsches Institut für Erwachsenenbildung. - Bielefeld : Bertelsmann, 2001 (Theorie und Praxis der Erwachsenenbildung) ISBN 3-7639-1820-5 Verlag: W. Bertelsmann Verlag GmbH & Co. KG Postfach 10 06 33 33506 Bielefeld Telefon: (0521) 9 11 01-11 Telefax: (0521) 9 11 01-19 Bestell-Nr.: 14/1073 © 2001 W. Bertelsmann Verlag GmbH & Co. KG, Bielefeld Satz+Grafiken: Grafisches Büro Horst Engels, Bad Vilbel Herstellung: W. Bertelsmann Verlag, Bielefeld ISBN 3-7639-1820-5 Inhalt Vorbemerkungen.........................................................................
    [Show full text]
  • Rosa-Luxemburg-Stiftung
    Michael Brie/Jörn Schütrumpf Rosa Luxemburg Eine revolutionäre Marxistin an den Grenzen des Marxismus V VS VSA: Michael Brie/Jörn Schütrumpf Rosa Luxemburg Eine revolutionäre Marxistin an den Grenzen des Marxismus Dr. Michael Brie ist Vorsitzender des Wissenschaftlichen Beirats der Rosa-Lu- xemburg-Stiftung. Seine Arbeitsschwerpunkte sind Theorie und Geschichte des Sozialismus und Kommunismus. Zu seinen jüngsten Veröffentlichungen gehören »Lenin neu entdecken. Dialektik der Revolution und Metaphysik der Herrschaft« und »Sozialist-Werden. Friedrich Engels in Manchester und Bar- men 1842–1845«. Dr. Jörn Schütrumpf ist Leiter der Fokusstelle Rosa Luxemburg am Histori- schen Zentrum der Rosa-Luxemburg-Stiftung. Er gibt die Schriften von Paul Levi heraus. Zu seinen jüngsten Veröffentlichungen gehört: »Spartakusauf- stand: Der unterschlagene Bericht des Untersuchungsausschusses der verfas- sunggebenden Preußischen Landesversammlung über die Januar-Unruhen 1919 in Berlin«. Michael Brie/Jörn Schütrumpf Rosa Luxemburg Eine revolutionäre Marxistin an den Grenzen des Marxismus Eine Veröffentlichung der Rosa-Luxemburg-Stiftung VSA: Verlag Hamburg www.vsa-verlag.de www.rosalux.de Das Foto auf dem Umschlag und die Fotos im Bildteil nach Seite 88 sind aus dem Archiv der Rosa-Luxemburg-Stiftung. Dieses Buch wird unter den Bedingungen einer Creative Commons License veröffentlicht: Creative Commons Attribution- NonCommercial-NoDerivs 3.0 Germany License (abrufbar unter www.creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/legalcode). Nach dieser Lizenz dürfen Sie die Texte für nichtkommerzielle Zwecke vervielfältigen, verbreiten und öffentlich zugänglich machen unter der Bedingung, dass die Namen der Autoren und der Buchtitel inkl. Verlag genannt werden, der Inhalt nicht bearbeitet, abge- wandelt oder in anderer Weise verändert wird und Sie ihn unter vollständigem Ab- druck dieses Lizenzhinweises weitergeben.
    [Show full text]
  • Literarisch Politisch Künstlerisch Skulpturen Briefe
    Rengha Rodewill HUNZINGER LUXEMBURG literarisch politisch künstlerisch Skulpturen Briefe Danksagung Die Herausgeber danken dem Dietz Verlag Berlin für die Genehmigung zur Veröffentlichung der Briefe von Rosa Luxemburg und der Rosa-Luxemburg-Stiftung Berlin für die Genehmigung zur Veröffentlichung einzelner historischer Fotos. Für die Veröffentlichung historischer Fotos, die uns aus Privatbesitz zur Verfügung gestellt wurden, danken wir. Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek: Die Deutsche Nationalbibliothek verzeichnet diese Publikation in der Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind im Internet unter https://www.dnb.de abrufbar. Alle Rechte vorbehalten: Das Werk (E-Book) einschließlich aller seiner Teile ist urheberrechtlich geschützt. Jede Verwertung außerhalb der engen Grenzen der Urheberrechtsgesetze ist ohne Zustimmung von artesinex eBook publi- shing unzulässig und strafbar. Dies gilt insbesondere für Vervielfältigungen, Übersetzungen, Mikroverfilmungen, Verfilmungen und die Einspeicherung und Verarbeitung auf DVDs, CD-ROMs, CDs, Videos, in weiteren elektroni- schen Systemen, sowie für Copyright-Verstößen auf Internet-Plattformen. Impressum: Copyright © artesinex eBook publishing, Berlin (Germany), 2019 Herausgegeben von: Rengha Rodewill und Micaela Porcelli Textbearbeitung: Rengha Rodewill www.rengha-rodewill.com Idee und künstlerische Gesamtkonzeption: Rengha Rodewill Grafik: Shaya Schwartz Titelgestaltung: © Rengha Rodewill Fotografien: Rengha Rodewill © VG Bild-Kunst Bonn,
    [Show full text]
  • Rosa Luxemburg, the Legacy of Classical German Philosophy and the Fundamental Methodological Questions of Social and Political Theory1
    Rosa Luxemburg, the legacy of classical German philosophy and the 1 fundamental methodological questions of social and political theory By Doğan Göçmen For Narihiko ITO sensei in friendship and respect In the preparation of the 15th International Rosa Luxemburg Conference of 2007 in Tokyo I feel now that there begins a new epoch in Rosa Luxemburg research. This means to us Rosa Luxemburg researchers that we are bound, with our Rosa Luxemburg research, to overcome globalised capitalism and imperialism. Narihiko ITO In this dialectical, as is taken here, and herewith in the grasping of opposition in its unity or of the positive in the negative consists the Speculative. It is the most important side, but for thought power still not trained, not free, the most difficult one. G. W. F. Hegel Introductory Remarks Luxemburg is very popular. She personally enjoys great sympathy among almost all leftwing parties and groups and even among various schools of bourgeois academics. Curious it is, her intellectual and political work occupies however hardly the place in research and debates, 1 This paper draws on my paper presented to the 15th International Rosa Luxemburg Conference in Tokyo (April 1-2, 2007). I thank International Rosa Luxemburg Society very much for giving me the opportunity to present this paper. I owe also many special thanks to Professor Narihiko Ito sensei for his generous support, without which I could hardly appear at the conference. 1 which she deserves. Even among leftwing political movements broadly speaking her name is often reduced to not more than a mere popular symbolism.
    [Show full text]
  • Social Democratic Responses to Antisemitism and The'judenfrage'in
    Social Democratic Responses to Antisemitism and theJudenfrage in Imperial Germany: Franz Mehring (A Case Study) PhD Thesis Lars Fischer Hebrew and Jewish Studies Department University College London ProQuest Number: U642720 All rights reserved INFORMATION TO ALL USERS The quality of this reproduction is dependent upon the quality of the copy submitted. In the unlikely event that the author did not send a complete manuscript and there are missing pages, these will be noted. Also, if material had to be removed, a note will indicate the deletion. uest. ProQuest U642720 Published by ProQuest LLC(2015). Copyright of the Dissertation is held by the Author. All rights reserved. This work is protected against unauthorized copying under Title 17, United States Code. Microform Edition © ProQuest LLC. ProQuest LLC 789 East Eisenhower Parkway P.O. Box 1346 Ann Arbor, Ml 48106-1346 Abstract This thesis examines German attitudes towards Jews in the late nineteenth and early twentieth century, focusing on a dimension of political discourse typically noted for its resistance to antisemitism: Social Democracy. Most scholarship on the dealings of Imperial German society with matters Jewish tends to focus specifically on self-defined antisémites and overt manifestations of antisemitism. In contrast, this study examines how a broader set of prevalent perceptions of (supposedly) Jewish phenomena was articulated by theoretically more sophisticated Social Democrats. Their polemics against antisémites frequently used the term 'antiSemitic' simply to identify their party-political affiliation without necessarily confronting their hostility to Jews, let alone did it imply a concomitant empathy for Jews. While the party-political opposition of Social Democracy against party-political antisemitism remains beyond doubt, a genuine anathematization of anti- Jewish stereotypes was never on the agenda and the ambiguous stance of Franz Mehring (1846- 1919) was in fact quite typical of attitudes prevalent in the party.
    [Show full text]
  • Narratives of Self and Captivity by Women Political Prisoners in Germany 1915-1991
    1 Re-capturing the Self: Narratives of Self and Captivity by Women Political Prisoners in Germany 1915-1991 Kim T. Richmond PhD, German Studies The University of Edinburgh 2010 2 My signature certifies that this thesis represents my own original work, the result of my own original research, and that it has not been submitted for any other degree or professional qualification except as specified. 3 Acknowledgements I would like to thank the Arts and Humanities Research Council for funding this project as well as a research trip to Berlin in the summer of 2008. My thanks also go to those who assisted me in my research: Annelies Laschitza, Christoph Rinser, the Bundesarchiv Berlin, Jürgen Ritter, Thomas Gaevert, Elisabeth Graul, the staff at Hohenschönhausen prison and the employees at the Stollberg Stadtsbibliothek, all of whom provided valuable knowledge. The staff at the German Department of Edinburgh University have been enthusiastic and supportive throughout the project and have always been ready to listen and to give advice. In particular I would like to thank Bill Webster for his support during my first year and my supervisor Sarah Colvin, for her guidance, insight and enthusiasm throughout the breadth of the thesis. I have received much support from my friends and family, for which I am extremely grateful. In particular, I’d like to thank Fiona, Ana and Neil. I wish to dedicate this thesis to Hilary and Rosy. 4 Abstract Re-capturing the Self: Narratives of Self and Captivity by Women Political Prisoners in Germany 1915-1991 This project represents one of the few major pieces of research into women’s narratives of political incarceration and is an examination of first person accounts written against a backdrop of significant historical events in twentieth-century Germany.
    [Show full text]
  • Rosa Luxemburg. Band 1
    www.ssoar.info Rosa Luxemburg. Bd. 1: Leben und Wirken Jacob, Frank (Ed.); Scharenberg, Albert (Ed.); Schütrumpf, Jörn (Ed.) Veröffentlichungsversion / Published Version Sammelwerk / collection Empfohlene Zitierung / Suggested Citation: Jacob, F., Scharenberg, A., & Schütrumpf, J. (Hrsg.). (2021). Rosa Luxemburg. Bd. 1: Leben und Wirken. Marburg: Büchner-Verlag. https://doi.org/10.14631/978-3-96317-782-8 Nutzungsbedingungen: Terms of use: Dieser Text wird unter einer CC BY-NC Lizenz (Namensnennung- This document is made available under a CC BY-NC Licence Nicht-kommerziell) zur Verfügung gestellt. Nähere Auskünfte zu (Attribution-NonCommercial). For more Information see: den CC-Lizenzen finden Sie hier: https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0 https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.de Diese Version ist zitierbar unter / This version is citable under: https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-71711-8 Rosa Lu xemburg. Band 1: Leben und Wirken Prof. Dr. Frank Jacob, geb. 1984, studierte von 2004 bis 2010 an der Julius-Maximilians-Universi- tät in Würzburg sowie an der Osaka University Geschichte und Japanologie. 2012 wurde er an der Friedrich-Ale xander-Universität Erlangen-Nürnberg im Fachbereich Japanologie mit einer Arbeit zu Geheimgesellschaften in Deutschland und Japan promoviert. 2014 erhielt er einen Ruf auf eine Tenure-Track-Professur für Welt- und Globalgeschichte ab 1500 an die City University of New York, 2018 einen Ruf auf eine Professur (tenured) für Globalgeschichte (19. und 20. Jahrhundert) an die Nord Universitet, Norwegen. Er ist Autor und Herausgeber von mehr als 70 Büchern, darunter 1917: Die korrumpierte Revolution, der Sammelband Engels @ 200 und Rosa Luxemburg: Living and Thinking the Revolution.
    [Show full text]
  • Øst·Forum Nordisk
    [1·03] Nordisk Øst·forum Sankt Petersborgs grundlæggelse og tidlige historie En politikk basert på minner: St. Petersburgs trehundreårsjubileum Sankt Petersborg – en by af føderal betydning Demokrati och nostalgi i Central- och Östeuropa Rosa Luxemburg, nasjonalitetsspørs- målet og polsk selvstendighet Nr. 1 - 2003 17. Årgang Norwegian Institute Norsk of International Utenrikspolitisk Affairs Institutt [1] Innhold 3 Forord 5 Sankt Petersborg – 300 år Peter Ulf Møller og Rikke Haue 9 Sankt Petersborgs grundlæggelse og tidlige historie Hans Bagger 29 En politikk basert på minner: St. Petersburgs trehundreårsjubileum Pertti Joenniemi og Vjatsjeslav Morozov 49 Sankt Petersborg – en by af føderal betydning Lars P. Poulsen-Hansen 65 Demokrati och nostalgi i Central- och Östeuropa Joakim Ekman och Jonas Linde 85 Rosa Luxemburg, nasjonalitetsspørsmålet og polsk selvstendighet Tanja Storløkken 109 Velkommen til Internett Bokomtaler 113 Pains of Partition. Nationalism, National Identity, and the Military in Post-Soviet Russia Recenserad av Johan Öhman 116 Kazakhstan – Hvor bjergene er høje og steppen bred Omtalt av Bergljot Hovland 119 Russia: More different than most Recenserad av Björn Badersten 122 Women after Communism. Ideal images & real lives Omtalt af Brit Aaskov Kaznelson 124 Russia’s Potential in the 21st Century Omtalt af Mette Skak 126 Russia and Europe: Putin’s Foreign Policy Recenserad av Timo Hellenberg 131 Russia’s Attitudes Towards the EU: Political Aspects Omtalt av Per Kristian Aale 133 Regionernes Rusland Omtalt av Helge Blakkisrud 137 Nye bøker i Norden Forord St. Petersburg fyller år Om noen ganske få uker markeres trehundreårsjubileet for grunn- leggelsen av St. Petersburg, det håndfaste symbolet på Peter den stores reformverk og ambisjon om å gjøre Russland til en europeisk stormakt.
    [Show full text]
  • Der Junge Carnap in Historischem Kontext : 1918–1935
    Veröffentlichungen des Instituts Wiener Kreis Christian Damböck Gereon Wolters Editors Der junge Carnap in historischem Kontext: 1918-1935 / Young Carnap in an Historical Context: 1918–1935 Institut Wiener Kreis Konstanzer Online-Publikations-System (KOPS) URL: http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bsz:352-2-j1ohz00kr81s2 Veröffentlichungen des Instituts Wiener Kreis Series Editors Martin Kusch, Institut für Philosophie, Universität Wien, Wien, Austria Esther Ramharter, Ins. for Philosophy, Ins. Vienna Circle, University of Vienna, Wien, Austria Friedrich Stadler, Institut Wiener Kreis, Universität Wien, Wien, Austria Diese Reihe, begonnen bei Hölder-Pichler-Tempsky, wird im Springer-Verlag fortgesetzt. Der Wiener Kreis, eine Gruppe von rund drei Dutzend WissenschaftlerInnen aus den Bereichen der Philosophie, Logik, Mathematik, Natur- und Sozialwissenschaften im Wien der Zwischenkriegszeit, zählt unbestritten zu den bedeutendsten und einfußreichsten philosophischen Strömungen des 20. Jahrhunderts, speziell als Wegbereiter der (sprach) analytischen Philosophie und Wissenschaftstheorie. Die dem Wiener Kreis nahestehenden Persönlichkeiten haben bis heute nichts von ihrer Ausstrahlung und Bedeutung für die moderne Philosophie und Wissenschaft verloren: Schlick, Carnap, Neurath, Kraft, Gödel, Zilsel, Kaufmann, von Mises, Reichenbach, Wittgenstein, Popper, Gomperz - um nur einige zu nennen - zählen heute unbestritten zu den großen Denkern unseres Jahrhunderts. Gemeinsames Ziel dieses Diskussionszirkels war eine Verwissenschaftlichung der Philosophie
    [Show full text]
  • Związki Róży Luksemburg Z Wrocławiem; Rosa Luxemburg's
    DOI: 10.34616/SKHS.2019.1.21.42 Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka Rocznik LXXIV (2019), 1 e-ISSN 2658-2082 | PL ISSN 0037–7511 KATARZYNA GELLES Uniwersytet Wrocławski Instytut Studiów Międzynarodowych ORCID 0000-0002-3122-4889 ZWIĄZKI RÓŻY LUKSEMBURG Z WROCŁAWIEM ROSA LUXEMBURG’S AFFILIATIONS WITH WROCŁAW Abstract: The article concerns the affiliations of Polish socialist and German social democrat Rosa Luxemburg with Wrocław and party activists from this city. Wrocław played an important role in her political activities. She spoke in public in Wrocław several times and systematically collaborated with the local press organ of SPD (Sozialdemokratische Partei Deutschlands – Social Democratic Party of Germany) – “Volkswacht”. During the World War I, from July 1917 to November 1918, she was held in custody without trial in preventive detention in the Wrocław prison on present day Kleczkowska Street. Keywords: Rosa Luxemburg, Wrocław, SPD, „Volkswacht”, preventive custody Róża Luksemburg1 (1871–1919) była polską socjalistką oraz niemiecką so- cjaldemokratką2. Na przełomie XIX i XX w. Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (Sozialdemokratische Partei Deutschlands, SPD) stanowiła jedną z kluczowych sił politycznych wilhelmińskiej Rzeszy i to z jej ramienia R. Luksemburg udawała się w liczne podróże agitacyjne, których droga prowadziła także przez Wrocław. Pierwszy raz przyjechała do nadodrzańskiej metropolii w 1898 r., miała zaś po- wrócić tu po blisko dwóch dekadach w zgoła odmiennych okolicznościach. Podczas I wojny światowej przetrzymywana była w areszcie prewencyjnym, najpierw 1 Rozalia (Róża) Luksemburg (Luxemburg, Luxenburg), w Niemczech znana jako Rosa Lu- xemburg. 2 Liderka powstałej w 1893 r. partii Socjaldemokracji Królestwa Polskiego (SDKP), przemia- nowanej w 1900 r. na Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL).
    [Show full text]