Selçuklu Medeniyeti Araştirmalari Dergisi (Sema)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
SELÇUKLU MEDENİYETİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ (SEMA) JOURNAL OF SELJUK CIVILIZATIONAL STUDIES (JSCS) YIL: 2019 SAYI: 4 ISSN: 2651–2602 e - ISSN: 2548-0367 Konya, 2019 Selçuklu Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (SEMA) Journal of Seljuk Civilizational Studies (JSCS) Yıl:4 Sayı:4 2019 Sahibi / Owner of Journal Necmettin Erbakan Üniversitesi Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Uygulama ve Araştırma Merkezi Adına Prof. Dr. Cem ZORLU Editor / Editor in Chief Prof. Dr. Ahmet Ç AYCI Editör Yardımcıları / Assistant Editors Prof. Dr. Ayşe Dudu KUŞÇU Doç. Dr. Ali Fuat BAYSAL Doç.Dr. Murat AK Dr. Öğr. Üyesi Zekeriya ŞİMŞİR Sekreterya / Secretaria: Ahmet Müştak ER Yazışma Adresi / Communication Adress Prof. Dr. Ahmet ÇAYCI Yaka Mah. Kasım Halife Sok. No:11 0332-221 06 84 www.erbakan.edu.tr/selcuklukultur [email protected] / [email protected] ISSN: 2651‐2602 e-ISSN: 2548‐0367 Tasarım & Dizayn / Graphic & Design Büşra UYAR Muhammed Sami TEKİN Mustafa ALTINTEPE Kapak Deseni / Cover Design Sahib Ata Türbesi Kemer Karnındaki Çini Tezyinat Çizim: Dr. Öğr. Üyesi Zekeriya ŞİMŞİR Baskı / Printing 1 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ...................................................................................... 3 MAKALELER/ARTICLES İzzetullah ZEKİ Gazneli Devleti’nde Sultan Mahmud Sonrası Taht Mücadeleleri (1030‐1040) ........ 7 Sait KOFOĞLU Principality of Tekeoğulları ......................................................................... 27 İlhami DURMUŞ Eski Türk Savaş Araç‐Gereç ve Taktiği .......................................................... 49 İbrahim DUMAN Ortaçağ İslâm Dünyasında Kullanılan Karaçori Kılıcı Hakkında Bazı Düşünceler . 71 Mücahit Sami KÜÇÜKTIĞLI Haçlıların Tanınırlığı: Konya Üniversite Gençliği Örneği .................................. 87 Kemal ÖZKURT Kitabe Geleneğimizde Büyük Selçuklular ve İsfahan’daki Örnekleri .................. 109 İbrahim KUNT Konya Merkezinde Bulunan Karamanoğlu Beyliği Dönemine Ait Kitabeler ........ 151 Ahmet ŞEN Konya Gevale Kalesi Kazılarında Bulunan Taş Gülleler (2013–2016) ............... 189 ÇEVİRİ/TRANSLATION Çetin KASKA Dîvân‐ı Şems‐i Tebrîzî .............................................................................. 227 KİTAP TANITIMI/BOOK REVİEW Pınar KAYA TAN Irak Selçuklu Devleti Atabegleri ................................................................. 237 1 ETKİNLİKLER‐KONFERANSLAR/ACTIVITIES‐CONFERENCES Cahit KARAKÖK Uluslararası Selçuklu Tarihi Coğrafyası: Suriye, Irak, Filistin Sempozyumu ....... 247 Fatma Şeyma BOYDAK 16. Uluslararası Türk Sanatları Kongresi ..................................................... 259 Tunay KARAKÖK Anadolu’da İlhanlı‐Eratna Dönemi ............................................................. 281 Ahmet YAVUZYILMAZ Divriği Mengüceklileri ve Şaheserleri .......................................................... 287 VEFEYÂT/OBITORY Sedef ÇOKAY KEPÇE Klasik Arkeoloji’nin Acı Kaybı: Prof. Dr. Haluk Abbasoğlu (1943‐2019) ............ 293 Bayram ÜREKLİ Prof. Dr. Mustafa Köksal Kafalı (20.01.2934 – 28.08.2019) ............................. 297 HABERLER/NEWS Ahmet ÇAYCI-Zekeriya ŞİMŞİR Konya Filobad Sarayı Bulundu ................................................................... 303 2 Yayın Kurulu/Editorial Board Prof. Dr. Ahmet ÇAYCI N.E.Ü. Sos. ve Beş. Bilimler Fak. Prof. Dr. Ayşe Dudu KUŞÇU N.E.Ü. Sos. ve Beş. Bilimler Fak. Doç. Dr. Bekir BİÇER N.E.Ü. Sos. ve Beş. Bilimler Fak. Doç. Dr. A. Fuat BAYSAL N.E.Ü. Güzel Sanatlar Fak. Doç. Dr. Murat AK N.E.Ü. A. K. İlahiyat Fak. Dr. Öğr. Üyesi Erkan AYGÖR N.E.Ü. Sos. ve Beş. Bilimler Fak. Dr. Öğr. Üyesi Hacer KARA N.E.Ü. Sos. ve Beş. Bilimler Fak. Dr. Öğr. Üyesi İ. Mete MİMİROĞLU N.E.Ü. Sos. ve Beş. Bilimler Fak. Dr. Öğr. Üyesi Mustafa AKKUŞ N.E.Ü. Sos. ve Beş. Bilimler Fak. Dr. Öğr. Üyesi Zekeriya ŞİMŞİR N.E.Ü. Sos. ve Beş. Bilimler Fak. Öğr. Gör. Ahmet YAVUZYILMAZ N.E.Ü. Sos. ve Beş. Bilimler Fak. Arş. Gör. Cahit KARAKÖK N.E.Ü. Sos. ve Beş. Bilimler Fak. Bu Sayının Hakemleri/Academic Referees of This Issue Prof. Dr. Abdullah Şevki DUYMAZ Süleyman Demirel Üniversitesi Prof. Dr. Ahmet Turan YÜKSEL Necmettin Erbakan Üniversitesi Prof. Dr. Ayşe Dudu KUŞÇU Necmettin Erbakan Üniversitesi Prof. Dr. Bayram ÜREKLİ Selçuk Üniversitesi Prof. Dr. Erkan GÖKSU Ege Üniversitesi Prof. Dr. Hayri ERTEN Necmettin Erbakan Üniversitesi Prof. Dr. Hikmet ATİK Necmettin Erbakan Üniversitesi Prof. Dr. İsmail Hakkı ATÇEKEN Necmettin Erbakan Üniversitesi Prof. Dr. M. Hanefi PALABIYIK Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet MEMİŞ Sakarya Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa YILDIRIM Necmettin Erbakan Üniversitesi Prof. Dr. Nermin ŞAMAN DOĞAN Hacettepe Üniversitesi Prof. Dr. Salim KOCA Gazi Üniversitesi Prof. Dr. Scott REDFORD University of London Prof. Dr. Yusuf KÜÇÜDAĞ Karatay Üniversitesi Doç. Dr. Ali Fuat BAYSAL Necmettin Erbakan Üniversitesi Doç. Dr. Bekir BİÇER Necmettin Erbakan Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet ŞİMŞİR Selçuk Üniversitesi Doç. Dr. Mustafa UYAR Ankara Üniversitesi Doç. Dr. Mustafa Kemal ŞAHİN Aydın Adnan Menderes Ün. Doç. Dr. Fatih ÖZKAFA Marmara Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Ahmet GEDİK Kastamonu Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Tülin ÇORUHLU Sakarya Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Zekeriya ŞİMŞİR Necmettin Erbakan Üniversitesi Dr. Roman SHLIAKHTIN Johannes Gutenberg-University 1 Danışma ve Hakem Kurulu/Advisory Board and Referees Prof. Dr. Abdullah ATİYYE Mansura Üniversitesi, Mısır Prof. Dr. Abdülhalik BAKIR Bilecik Üniversitesi Prof. Dr. Abdülkerim ÖZAYDIN İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Abdullahil AHSAN International Islamic Uni., Malezya Prof. Dr. Adnan ÇEVİK Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Prof. Dr. Ahmet Yaşar OCAK TOBB Üniversitesi Prof. Dr. Ahmet Turan YÜKSEL Necmettin Erbakan Üniversitesi Prof. Dr. Alfina SUBGATULLINA Rusya Bilimler Akademisi Prof. Dr. Ali TEMİZEL Selçuk Üniversitesi Prof. Dr. Caner ARABACI Necmettin Erbakan Üniversitesi Prof. Dr. Bayram ÜREKLİ Selçuk Üniversitesi Prof. Dr. Bilal KUŞPINAR Necmettin Erbakan Üniversitesi Prof. Dr. Cüneyt KANAT Ege Üniversitesi Prof. Dr. Dmitriy VASİLYEV Rusya Bilimler Akademisi Prof. Dr. Fatih Yahya AYAZ Çukurova Üniversitesi Prof. Dr. Gülay Öğün BEZER Marmara Üniversitesi Prof. Dr. M.Hanefi PALABIYIK Atatürk Üniversitesi Prof. Dr. Haşim KARPUZ Karatay Üniversitesi Prof. Dr. İhsan FAZLIOĞLU Medeniyet Üniversitesi Prof. Dr. İlyas GÖKHAN Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üni. Prof. Dr. İsmail YİĞİT Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet Ali HACIGÖKMEN Selçuk Üniversitesi Prof. Dr. M. Ali KAPAR Necmettin Erbakan Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet ŞEKER Uşak Üniversitesi Prof. Dr. Mikail BAYRAM Selçuk Üni. (Emekli Öğr. Üyesi) Prof. Dr. Muharrem KESİK İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa DEMİRCİ Selçuk Üniversitesi Prof. Dr. Mustafa DAŞ Dokuz Eylül Üniversitesi Prof. Dr. Osman BAKAR University Brunei, Brunei Prof. Dr. Ömer Soner HUNKAN Trakya Üniversitesi Prof. Dr. Ömür BAKIRER ODTÜ Emekli Öğr. Üyesi Prof. Dr. Refik TURAN Gazi Üniversitesi Prof. Dr. Remzi DURAN Selçuk Üniversitesi Prof. Dr. Salim CÖHCE İnönü Üniversitesi Prof. Dr. Salim KOCA Gazi Üniversitesi Prof. Dr. Scott REDFORD University of London Prof. Dr. Selçuk MÜLAYİM Marmara Üni. (Emekli Öğr. Üyesi) Prof. Dr. Stephen P. BLAKE St. Olaf College, Northfield, Minnesota, USA Prof. Dr. Tuncer BAYKARA Uşak Üni. (Emekli Öğr. Üyesi) Doç. Dr. Altay Tayfun ÖZCAN Dumlupınar Üniversitesi Doç. Dr. İbrahim KUNT Selçuk Üniversitesi Doç. Dr. Shahriar HASSANZADEH Islamic Azad University, İran Dr. Roman SHLIAKHTIN Johannes Gutenberg-University 2 ÖNSÖZ Selçuklu denildiği zaman ismi kadar onun bulunduğu coğrafya akla gelmektedir. Nitekim Horasan’dan başlayan bu coğrafya insanlık tarihinin ilk yerleşim yerleri olan Anadolu ve Kudüs’e kadar uzanan kültürel birikim alanlarını teşkil etmekteydi. Bu kültürel çevrede geçmişte var olan birikim ile Selçukluların Doğu’dan getirdiklerinin birleşmesi sonucu çok kısa sürede üst düzeylere taşınmıştır. Bu durum, bir anlamda döneminin cazibe merkezi olmasını sağlamıştır. İşte bu cazibe merkezi özellikle İslam coğrafyasının diğer merkezlerinden hicret edenlerle daha büyümüş ve gelişmiştir. Bu sayede ilmin mekanı olan eğitim kurumları inşa edilmiş ve buna bağlı olarak üretim unsurları geliştirilmiştir. Selçuklu Medeniyeti Araştırmaları Dergisi’nin dördüncü sayısında sahanın önemli araştırmacılarının emek ve gayretlerini sizlere kazandırma mücadelemiz devam etmektedir. Bu sebeple dergimizin bu sayısında birbirinden farklı konularla karşınızdayız. “Ortaçağ’da Harp Silahları” altında gerçekleştirdiğimiz panel sayesinde silahlar konusunda bazı makaleleri buraya dahil ettik. Hem Büyük Selçuklu hem de Karamanoğlu döneminin belli merkezlerindeki kitabe konusundaki araştırmalar az ele alınan meselenin ortaya konulması bakımından manidardır. Yine Ortaçağın önemli konu başlıklarını sahanın meraklılarına kazandırmanın mutluluğunu taşımaktayız. Ayrıca Gazne’den Anadolu Selçuklu coğrafyasına kadar uzanan birbirinden 3 kıymetli araştırmaların yine bu sayıya girmiş olması sevindiricidir. Diğer sayılarımızda olduğu gibi bu sayımızda da düzenlenmiş olan sempozyum ve konferansların tanıtımına yer verilmiştir. Ayrıca yaptıkları çalışmalarla bilime önemli katkıları bulunmuş ve 2019 yılı içerisinde aramızdan ayrılmış kıymetli hocalarımızın biyografileri de yer almaktadır. Her bir sayı uzun bir sürecin sonunda ortaya çıkmaktadır. Bu sayının teşekkülünde makaleleriyle katkı sağlayan değerli araştırmacılarla birlikte makaleleri değerlendirme zahmetine katlanan sayı hakemlerimize teşekkür etmek isterim. Yine bu sayımızın baskısına destek sağlayan üniversite rektörümüz Prof. Dr. Cem Zorlu hocama özellikle teşekkürlerimi sunarım. Prof.