Perspex

Jaargang 9 | Nummer 34 | uitgave van PerspectieF, ChristenUnie-jongeren

Religie en politiek: een goede combinatie? Het geloof is onze kracht Interview met Inhoud

Pag. 4 PerspectieF zorgt voor vuurwerk op ChristenUnie-congres

Pag. 5 Actie tegen uitval Hoger Onderwijs

Pag. 7 Even voorstellen... de nieuwe bestuursleden pagina 4

Pag. 8 Christelijke politiek,bestaat dit?

Pag. 10 PerspectieF zoekt jou!

Pag. 11 Iedereen gelooft (column)

Pag. 12 Eerlijk leven zonder te geven? pagina 7 Pag. 14 ChristenUnie op het pluche

Pag. 15 Kredietcrisis in Nederland?

Pag. 16 Hoe verandert een islamitische samenleving je kijk op de islam?

Pag. 18 Interview met Arie Slob pagina 12

Pag. 20 Op zoek naar gebed en stilte

Pag. 22 Reactie op ontwikkelingshulp

Pag. 24 Colofon

pagina 18

Pagina 2 Afdelingen

Jongerenavond Brabant groot succes

Door: Gerard André “De Held van Brabant” Op de jongerenavond van Per- spectieF Brabant werd ook “De Een inspirerende avond was het, Held van Brabant” uitgereikt. de afsluitende jongerenavond Gerben van Helden, voorzitter van van PerspectieF Brabant. Deze PerspectieF Brabant, gaf deze pri- avond in november stond in het js aan de vrijwilligers van de sticht- teken van ‘Staan wij als christe- ing Voedselbank Altena. Voedsel- nen dienend in de samenleving?’ bank Altena bestaat uit een groep vrijwilligers die belangeloos een IJmert Muilwijk en Hermen Vreu- uitermate belangrijke bijdrage Tijdens het optreden kregen gendenhil (Lid Provinciale Staten leveren aan de vermindering van IJmert en Hermen een echte voor CU-SGP), waren te gast. (verborgen) armoede in de regio. Bijbelquiz voor de kiezen. Hoewel Daarnaast gaan zij de onnodige ze met sommige vragen best wat Herman Vreugenhil stond in de verspilling van kostbaar voedsel moeite hadden,slaagden ze toch opening van de avond stil bij tegen. PerspectieF Brabant vindt beide voor het “examen”. Kijk de rode draad van deze avond: het erg belangrijk dat dit belangri- voor meer informatie over Rob Staan wij als christenen dienend in jke werk onder de aandacht wordt Favier op www.robfavier.nl de samenleving!? De liefde, zoals gebracht. Daarom is de Voedsel- De afdeling PerspectieF Brabant die beschreven staat in Korinthe, bank Altena uitgeroepen tot “Held kan terug kijken op een druk, moet volgens hem centraal staan van Brabant 2008”. De stichting maar succesvol jaar en een leuke in het werk van de ChristenUnie in was erg blij met de erkenning. afsluiting. de samenleving. IJmert Muilwijk zorgde voor het Rob Favier Nieuwe afdelingsopzet volgende stuk van het program- Toen was het na de pauze tijd PerspectieF Brabant heeft ma. Na een lange reis (want hij voor het hoogtepunt van de gekozen voor een nieuwe afde- was verdwaald geraakt in Uppel, avond: een optreden van caba- lingsopzet. Actieve ChristenUnie wat best knap is aangezien dat retier Rob Favier. Het werd een jongeren zijn schaars in Brabant. een boerengat is met net twee afwisselend, interactief optreden De gedachte is dat deze actieve straten....) was hij toch nog mooi met veel aandacht voor hoe je als leden beter direct bij de kiesver- op tijd. Hij vertelde waarom hij de Christen in de samenleving moet enigingen van de ChristenUnie politiek is in gegaan en waar Per- staan. Ook werd regelmatig de actief kunnen worden dan alleen spectieF voor staat. Volgens hem koppeling met de ChristenUnie voor PerspectieF Brabant. Vervol- kan je juist in een politieke vereni- gelegd. gens is PerspectieF Brabant dan ging ervoor zorgen dat er zaken een netwerk van actieve Christen- veranderen waar jij je als individu Unie jongeren in de Provincie dat boos over maakt. Weetje ervoor zorgt dat actieve leden met Ook leidde hij een debat over Niemand van de veertig elkaar in contact komen en elkaar de OV-jaarkaart (“Moeten MBO- aanwezigen had al zijn stem ondersteunen. Door het nieuwe studenten ook een OV-jaarkaart uitgebracht voor de water- plan worden acties in samen- krijgen”) en over Barack Obama schappen. Het betoog van werking met de kiesverenigingen (“Zouden jullie in Amerika op Hermen om dit wel te doen, opgezet. In 2008 is het al een Barack Obama gestemd heb- maakte indruk: de helft van de succes gebleken. ben?”). aanwezigen besloot te gaan Kijk voor meer informatie op www. De debatonderwerpen zorgden stemmen op de ChristenUnie. brabant.perspectief.nu voor een leuke discussie.

Pagina 3 Nieuws

PerspectieF zorgt voor vuurwerk op ChristenUnie-congres

Op zaterdag 31 januari was het ChristenUnie partijcongres. Voor PerspectieF is dat een mooie gelegenheid om nieuwe dingen aan de orde te brengen. Deze keer stonden Europa, Irak en onderwijs centraal. ‘s Morgens kwam het Europees verkie- zingsprogramma aan de orde. Daarop had PerspectieF een vijftal amendementen (aanpas- singvoorstellen) ingediend. Twee van de vijf werden uiteindelijk overgenomen door het bestuur. Naast de amendementen had PerspectieF ook een motie over de aansluiting van de Christen- Unie bij de Europese Volkspartij De aanwezigen luisteren geduldig naar de moties van PerspectieF (EVP) in het Europees Parlement waar vanuit Nederland ook het In de middag kwam het echte politieke steun die Nederland aan CDA in zit. Ook die motie werd vuurwerk. PerspectieF’s resolu- de inval in Irak verleende stond overgenomen. tie voor een onderzoek naar de volop in de picture. Perspec- tieF heeft daar eerder dit jaar al aandacht voor gevraagd. NOS, Houd de ChristenUnie scherp RTL en alle grote kranten had- den de oren gespitst. Wat zou PerspectieF heeft afgelopen van winstpunten op het gebied er uit komen? Na een betoog maand de website www.houd- van alternatieven voor abortus, van PerspectieF voorzitter IJmert dechristenuniescherp.nl gelan- koopzondagen en het jeugd en Muilwijk vóór het onderzoek ceerd. Met deze website willen gezinsbeleid. Er wordt een 100 kwam ChristenUnie-senator we kijken of de winstpunten die dagen tour gemaakt om dit te Egbert Schuurman die tegen de door de ChristenUnie in het co- onderzoeken. De verschillende resolutie was. De stemming ein- alitieakkoord zijn binnengesleept organisaties waar het kabinet digde op het nippertje tegen een ook daadwerkelijk verzilverd tijdens de 100 dagentour op be- onderzoek. Slechts 18 stemmen worden. IJmert Muilwijk, zoek kwam worden nu door Per- verschil! PerspectieF-voorziter: ,,We zijn spectieF bezocht. Hierbij wordt blij met de deelname van de gekeken naar de vooruitgang en Ook vroeg PerspectieF aandacht ChristenUnie aan deze regering, verbetering in de afgelopen twee voor de uitval in het hoger onder- maar we zijn er nog niet. We jaren. Naast het evaluerende wijs op het congres. PerspectieF willen op de helft van de regeer- onderzoek start in deze periode bepleitte eerder al projectsubsi- periode onderzoeken welke ook een onderzoek naar de me- die voor deze zogenaamde tus- punten door de ChristenUnie ningen van kiesverenigingen over senjaren. Dit voorstel werd door zijn verzilverd en waar nog flink de prestaties van de Christen- een ruime meerderheid van de de schouders onder gezet moet Unie in het huidige kabinet. Op ChristenUnie-leden met gejuich worden.” PerspectieF gaat on- deze manier houdt PerspectieF ontvangen. Zie hierover ook een derzoek doen naar de realisatie de ChristenUnie scherp. stuk elders in de Perspex.

Pagina 4 Nieuws

Actie tegen uitval in het Hoger Onderwijs

Eind januari heeft PerspectieF het manifest gelan- studenten van de betrokken scholen naar bene- ceerd om de uitval in het Hoger Onderwijs tegen den. Alle aanwezigen genoten zichtbaar van het te gaan. Dit alles gebeurde op een spectaculaire spektakel en de goede sfeer die er hing. Nadat alle manier bij de Evangelische Hogeschool. Onder studenten hadden gesprongen was er alle gelegen- luid gejuich sprong een eerste student met een heid om onder het genot van een kop koffie na te manifest naar beneden en kwam met behulp van praten met elkaar. Ook hiervan werd goed gebruik een outdoor organisatie veilig aan op de grond. Dit gemaakt. PerspectieF kijkt terug op een gelaagde manifest werd overhandigt aan de directeuren van actie. Voor het manifest kun je terecht op www. de Evangelische Hogeschool, de Vrije Hogeschool perspectief.nu. en de Wittenberg.Hierna sprongen nog meer

EH-studenten springen tegen uitval Hoger Onderwijs, ook de bestuursleden van perspectieF wagen de sprong.

Hans van Baalen ‘Engel van het jaar’

VVD-kamerlid en beoogd christelijke partij. Eerder wonnen autoriteiten in Laos en over de fractievoorzitter in het Europees Hans Wiegel, mishandeling van de Palestijnse Parlement is en Jeroen Dijselbloem de prijs. journalist Mohamed Omer door door PerspectieF uitgeroepen PerspectieF-voorzitter IJmert Israëlische grenswachten. IJmert tot Engel van het jaar. Hij krijgt Muilwijk roemt Van Baalen om Muilwijk: ,,Terwijl veel kamer- deze onderscheiding vanwege het opkomen voor mensen- leden zich alleen bezig hielden zijn voortdurende inzet voor rechten. Van Baalen stelde met mensenrechten in Tibet en mensenrechten en in het bijzon- Kamervragen over de positie China rondom de Olympische der de positie van onderdrukte van christenen in Indonesië, het Spelen maakte Van Baalen zich christenen. De ‘Engel van het oppakken van 110 christenen in zorgen over de mensen die geen jaar-award’ is een prijs voor de Eritrea en geweld tegen chris- stem hadden. Hij is daarmee politicus die zich het afgelopen tenen in Noord-Irak en India. een redder van mensen in nood. jaar heeft ingezet voor christelijke Ook vroeg hij onder andere om Daarom is hij voor ons de ‘Engel idealen en zelf geen vertegen- aandacht voor de arrestatie van van het jaar’. woordiger is van een traditioneel bijna honderd christenen door de

Pagina 5 Nieuws

Fellowsprogramma van start In januari is de aftrap gegeven van gesprek over de kern van chris- Er is grote belangstelling binnen het ambitieuze fellowsprogramma telijke politiek en hoe dat bij hem de achterban van de ChristenUnie van het Wetenschappelijk Instituut gevormd is. en PerspectieF om meer verdie- van de ChristenUnie en Perspec- Het fellowsprogramma gaat een ping over de christelijk sociale tieF. Dit gezamenlijke initiatief jaar lang 16 ambitieuze jonge wortels van de partij. Directeur is samen met de Kaderschool christenen opleiden in de chris- Gert-Jan Segers van het Weten- van de ChristenUnie startte in telijke sociale denktraditie van de schappelijk Instituut van de Chris- de Nieuwe Kerk te Amsterdam. ChristenUnie. De fellows gaan tenUnie: “Revoluties zijn vaak De Nieuwe Kerk is de plek waar aan de gang gaan met klassieke in kleine groepen ontstaan, de Abraham Kuyper op 20 oktober werken van Calvijn en Althusius verwachtingen van jullie zijn hoog” 1880 zijn rede over de soeverei- en maken studie van studie van is wat hij de deelnemers voor niteit in eigen kring heeft gehou- het werk van Groen van Prin- hield. Of het daadwerkelijk tot een den. Deze rede staat samen met steren. Aan het einde van het revolutie leidt is afwachten. Het andere klassieke teksten centraal programma zullen de ‘fellows’ programma loopt tot 14 decem- in het fellowsprogramma. Op een essay schrijven waarin zij een ber 2009 en er zijn al gesprekken deze historische plaats ging mi- actueel onderwerp koppelen aan gaande voor een tweede versie in nister Rouvoet met de ‘fellows’ in één van de klassieke werken. september 2009.

Om de tafel tegen eenzaamheid

PerspectieF organiseerde on- kende verhalen. Mensen weten Je maaltijd reserveer je, je plaats langs een gesprek met ver- niet uit het isolement te komen. niet. Dit zorgt er voor dat je met schillende betrokkenen uit het In het gesprek wordt al snel onbekende mensen aan tafel werkveld over sociaal isolement. duidelijk dat ook veel mantelzor- zit en nieuwe contacten kunt Dit gesprek vond plaats in de gers eenzaam zijn. ChristenUnie leggen. Eén van de manieren gemeente Rotterdam waar Tweede Kamerlid om eenzaamheid te bestrijden. verschillende experimenten rond schrikt als er door Jenny Zwij- De PerspectieF-bestuursleden preventie van eenzaamheid nenburg van Charlois Welzijn schuiven deze avond ook aan worden gedaan. De jongeren wordt verteld dat veel mantelzor- en laten zich de maaltijd goed willen hiermee onderstrepen dat gers door de intensieve hulp die smaken. In de keuken wordt de verschillende organisaties samen ze geven aan een dierbare zelf maaltijd onder de bezielende nog eens goed kijken hoe er sa- totaal in een sociaal isolement leiding van Arcan Ates bereid. mengewerkt kan worden om tot leven. Dit is een groep mensen Hij houdt het Van HarteResto een oplossing van dit probleem die zwaar belast worden met een Restaurant in Rotterdam draai- te komen. belangrijke taak, maar daardoor ende, en dat doet hij met verve. Sociaal isolement is een groot niet meer in staat zijn om andere De aanwezigen bij het gesprek onderschat probleem. Dat werd contacten te leggen. zijn het er snel over eens. Hier wel duidelijk uit het gesprek met Het was een gesprek in een ligt een taak voor de overheid. verschillende belangrijke mensen unieke setting. PerspectieF was Maar ook elk individu heeft een op het gebied van eenzaam- namelijk te gast bij Van Harte- verantwoordelijkheid. Er is een heid. Ruim één miljoen mensen Resto in Rotterdam. Een goed mentaliteitsverandering nodig in Nederland leven in een sociaal initiatief om verschillende mensen in Nederland. Omkijken naar je isolement. Anja Machielse weet met elkaar in contact te bren- buurman zou vanzelfsprekend waar ze over praat. Ze doet al gen. Het middel: een maaltijd. moeten zijn jarenlang onderzoek naar sociaal Mensen uit de buurt kunnen een isolement. Ze kent de schok- hele voordelige maaltijd krijgen.

Pagina 6 Even voorstellen

Hoi! Mijn naam is Esther Gerard André stelt zich voor Kruijsbergen en ik ben negen- Mijn naam is Gerard André en ik woon in tien jaar oud. Ik woon in Hoe- het altijd pittoreske Dronten. Met mijn 19 velaken, een klein dorpje vlakbij jaar zit ik in het vierde jaar van een techni- Amersfoort. Op dit moment ben sche MBO opleiding in Harderwijk. Wan- ik derdejaarsstudent Communi- neer je je ooit afgevraagd hebt hoe je tele- catie aan de Christelijke Hoge- visie of mobieltje werkt aan de binnenkant school Ede. Ik ben een veelzijdig dan moet je bij mij zijn. Dat hoop ik allemaal persoon en ik doe veel dingen op geleerd te hebben als ik volgend jaar mijn het gebied van sport en ouderen- diploma ontvang. zorg. Maar ik wil breder inzetbaar Als lokale PerspectieF’er ben ik al ruim een jaar actief lid van Per- zijn. Daarom heb ik besloten om spectieF. In november vorig jaar heb ik de aftrap gegeven voor een mij ook in te willen zetten voor lokale afdeling van PerspectieF in Dronten, waar we nu met erg veel PerspectieF. plezier onze plek gevonden. Binnen PerspectieF zal ik de lokale afdelingen onder mijn hoede gaan nemen. Komende tijd zullen we proberen nog meer afdelin- gen op te richten, o.a. in de grote steden waar we nu nog niet zo goed vertegenwoordigd zijn. Ook de bestaande afdelingen willen we uiteraard behouden en professionaliseren, door een nog betere ondersteuning en meer betrokkenheid vanuit het landelijk bestuur. Dit laatste is voor mij erg belangrijk, op de contacten tussen werk- groepen, commissies en andere lokale afdelingen van PerspectieF kunnen we nog veel meer inzetten.

Linda van Gaderen stelt zich voor Ik ben al enige tijd politiek geïn- Als bestuurslid politiek zal ik me voorna- teresseerd, maar ik wilde me pas melijk bezig houden met ruimte & mobi- gaan inzetten voor een partij als ik liteit, binnenland & justitie en economie. daar voor honderd procent achter Zelf studeer ik milieukunde op de van Hall kon staan. Dit heeft geresulteerd Larenstein Hogeschool te Leeuwarden. in PerspectieF. Ik wil betrokken Het is een heerlijke diverse opleiding met zijn omdat ik het belangrijk vind niet alleen modules over milieuvervuiling dat ook christelijke jongeren een of mestoverschot maar ook ruimte in stad stem hebben in de samenleving. en land, energie, klimaat, economie en En om nou niet te vervallen in ga zo maar door. Oorspronkelijk kom ik uit het prachtige stadje loze woorden en gedachtes heb genaamd Brielle op de Zuid-Hollandse eilanden. Ik ben zo goed als ik besloten om me actief in te opgegroeid in een pinkstergemeente daar in de buurt waar ik me zetten voor Gods koninkrijk. Ik wil compleet thuis voel en dus nog steeds lid van ben. Doordat ik voor niet direct politiek actief zijn maar mijn studie zo ver weg ben gaan wonen kan ik helaas niet wekelijks wel mijn ondersteuning bieden. Ik in mijn thuisgemeente zijn, maar ik wordt met veel liefde als gast hoop dat ik mijn plekje kan vinden verwelkomd in een volle-evangelie gemeente in Leeuwarden. in de komende paar jaar en dat ik Ik hoop in de komende tijd als bestuurslid in eerste instantie te ver- een fijne en vooral gezegende tijd diepen in wat er al aan kennis en ervaring aanwezig is. Vervolgens tegemoet ga bij PerspectieF. zal ik me volledig inzetten om binnen de werkgroepen te motiveren, te helpen (indien nodig) bij het knopen doorhakken en met actuele onderwerpen en acties in teamverband bezig te gaan.

Pagina 7 Achtergrond

Christelijke politiek: bestaat dit?

Door: Eva van Soest

Christelijke politiek direct uit de bijbel? (bron: Christian-wallpaper.com)

Als de ChristenUnie in het de identificatieplicht. Het lijken voor ons welzijn. Hieruit zijn ech- nieuws komt, gaat het vaak issues waarvan je niet zo een- ter nog geen concrete politieke over het homohuwelijk of twee-drie kunt zeggen wat hét maatregelen af te leiden. De Bij- abortus. Blijkbaar worden deze christelijke standpunt is. De bel is in eerste instantie dan ook standpunten door de media Bijbel is geen politiek handboek, een boek dat gaat over wie God waar je rechtstreeks allerlei op- is, hoe Hij met mensen omgaat vooral met christelijke partijen vattingen aan kunt ontlenen. Wat en het geeft handreikingen voor geassocieerd. Maar gaat het wel opvalt in de Bijbel als het een christelijk leven. Er staan niet om veel meer standpun- gaat over de overheid is Romei- geen of weinig concrete tips in ten? En wat maakt politiek nu nen 13. Paulus schrijft daar dat voor overheden. Dat maakt het specifiek christelijk of niet- de overheid het zwaard niet voor dus ook lastig om over christe- christelijk? niets voert, dat zij degene die lijke of bijbelse politiek te praten. het slechte doet moet straffen Vandaar ook dat minister Donner en bij onrecht moet ingrijpen. De ooit heeft gezegd dat hij het ge- De invoering van de euro, wel overheid staat volgens Paulus vaarlijk vindt om iets christelijke of geen Europese grondwet, in dienst van God en is bedoeld politiek te noemen.

Pagina 8 Achtergrond

Christelijke politiek? De overheid is een opvoeding, waarbij ouders Maar betekent het feit dat de bedoeld voor ons samen om hun kinderen heen Bijbel geen overheidsbeleidplan staan en de tijd voor ze nemen. is dat je niet meer van christelijke welzijn Daarbij mag ook best genoemd politiek kunt spreken en christe- worden dat scheidingen (hoe lijke politieke partijen overbodig pijnlijk vaak ook voor de ouders zijn? Ik denk het niet. Je kunt Visie zelf) toch ook een negatief effect politiek bedrijven met als basis Opvallend is dat over de waarde hebben op kinderen en jongeren. het voorbeeld van Jezus en de van het menselijke leven de Een door de overheid aangebo- leefregels die de Bijbel ons geeft standpunten nogal verschillen den huwelijkscursus voor ouders en die goed zijn voor een samen- bij politieke partijen. Elke partij in die op het punt staan om te leving. In de Bijbel wordt veel Nederland erkent de gelijkheid scheiden is daarom zeker geen nadruk gelegd op de waarde van of gelijkwaardigheid van mensen slecht idee. Hoewel dat soms als elk menselijk leven. Het leven is en dat zij hetzelfde behandeld betuttelend wordt ervaren, blijkt immers door God geschonken. dienen te worden. Maar alleen hieruit juist een grote bewogen- de christelijke partijen willen heid met mensen! De Bijbel is geen het ‘recht’ op abortus afschaf- fen, omdat zij menen dat leven De visie op de mens politiek handboek van God komt en je zelf niet zomaar mag beslissen om dit in de wereld is leven te doden. Hieruit blijkt dat de achterliggende visie op de belangrijk voor een En verder: zorg voor de zwak- waarde van het leven en van een partij keren in de samenleving die het mens van groot belang is. Geloof niet op eigen houtje redden, leef je dat leven pas leven is op het verantwoordelijk en zorg voor de moment dat het geboren is? Of schepping. Dat zijn punten die je is elk beginnend leven door God wél praktisch kunt toepassen in bestuurd en waardevol? Christelijke politiek zou dan ook de politiek. In de kerk is diaconie gekenmerkt moeten worden ingesteld om de minder bedeel- Bewogenheid door een grote bewogenheid den te helpen. Maar lang niet alle De achterliggende visie op de voor iedereen, onafhankelijk van mensen zijn lid van een kerk en mens in de wereld is dus be- seksuele geaardheid. En verder de kerk heeft dus ook niet het langrijk voor een politieke partij. zou de waarde van het leven overzicht over wie er werkelijk Geloof je dat het leven hier op centraal moeten staan, met extra arm is en steun nodig heeft. Het aarde het enige is en dat je er aandacht voor de zwakkeren is heel waardevol dat de overheid zo veel mogelijk uit moet halen? in de samenleving. Ook spelen hierin haar verantwoordelijkheid Dan is het logisch dat een partij het zorg dragen voor en het neemt, bijvoorbeeld door (tijdelijk) standpunten heeft waarin men- behouden van Gods schepping uitkeringen te verstrekken aan sen zo min mogelijk ingeperkt een belangrijke rol. Met als doel mensen die niet in staat zijn om moeten worden in hun vrijheden, het rechtvaardiger maken van te werken, zoals gehandicap- waarin iedereen doet wat hij zelf de samenleving. Hiermee wordt ten of psychisch zieken, en te graag wil en waarin alles moet uiteindelijk een bijdrage geleverd proberen om deze mensen een kunnen. Een christelijke partij on- aan het Koninkrijk van God! gepaste baan toe te wijzen. Ver- derscheidt zich juist hiervan door der zal een christelijke partij zich te benadrukken hoe belangrijk inzetten voor het zo min mogelijk sommige waarden zijn voor een vervuilen van het milieu, Gods maatschappij, zoals de waarde schepping! van het gezin en het belang van

Pagina 9 Vacatures

Commissie promotie en ledenwerving Werkgroepleden Ruimte en Mobiliteit De commissie promotie en ledenwerving is een belangrijk on- De werkgroep Ruimte en Mobiliteit zoekt versterking. Centraal derdeel van PerspectieF. Dit team zorgt er namelijk voor dat binnen deze werkgroep staat het streven naar een duurzame nieuwe leden PerspectieF weten te vinden. Als lid van deze opzet van de ruimtelijke ordening, het verbeteren van de commissie organiseer jij promotieactiviteiten op grote festivals bereikbaarheid en een zorgvuldig waterbeheer. zoals Soul Survivor en het Flevofestival. Dit betekent dat er De creatieve ideeën van de werkgroep worden omgezet een mooie stand wordt ingericht en dat met ludieke acties in opinieartikelen, moties, resoluties en voorstellen aan het de aandacht op PerspectieF wordt gevestigd. Maar ook op bestuur. Daarnaast houdt de werkgroep de Tweede Kamer andere manieren, zoals bijvoorbeeld met een spetterende fractie scherp in de gaten. Als je lid wordt van de werkgroep promotietour langs verschillende steden probeer jij Perspec- dan heb jij ook de mogelijkheid om hier aan mee te werken. tieF onder de aandacht te brengen. Per maand komt de werkgroep één keer bijeen om de plan- nen en activiteiten te bespreken. Wij zoeken personen die: • Organisatietalent hebben Wij zoeken jongeren die: • Goed kunnen samenwerken • Lid zijn van PerspectieF • Creatief zijn • Een paar uur per week kunnen vrijmaken • Andere mensen kunnen enthousiasmeren voor PerspectieF • Actief aan de slag gaan • Goed kunnen samenwerken Wij bieden: • Kennis hebben van ruimtelijke ordening, volkshuisvesting, • Samenwerking in een leuk team • mobiliteit of waterbeheer • Onkostenvergoeding Wij bieden: • Veel ruimte voor eigen creatieve ideeën • Verdieping in onderwerpen die jij interessant vindt • Cursussen om jezelf te ontwikkelen • De mogelijkheid om je vaardigheden verder te ontwikkelen • Mogelijkheid om op kosten van PerspectieF festivals te • Ruimte voor eigen initiatief en inbreng bezoeken • Invloed op de politieke standpunten van PerspectieF • Betrokkenheid bij projecten van PerspectieF Je kunt solliciteren door een brief en CV te sturen naar Wouter Kremer, [email protected]. Je kunt solliciteren door een brief en CV te sturen naar Linda van Of bel 06 1590 6938 Garderen, [email protected]. Of bel 06 2529 9976

Assistent voorlichter Commissie Maatschappelijke Bewustwording PerspectieF is regelmatig zichtbaar in de media. Ac- De commissie maatschappelijke bewustwording zorgt er ties rondom eenzaamheid, schooluitval staan volop in de voor dat we onze maatschappelijk “plicht” ook in de praktijk aandacht. Het bestuurslid Communicatie werkt samen met volbrengen. Deze commissie brengt bezoeken aan scholen de bestuursleden Politiek en de werkgroepen samen om zo en studentenverenigingen om hen te vertelen over politiek, veel mogelijk aandacht te krijgen voor de standpunten van wat je ermee kunt en hoeveel invloed politiek op je leven PerspectieF. Om dat professioneler aan te kunnen pakken is heeft. Deze commissie is nog niet zo oud. Hierdoor ligt nog PerspectieF op zoek naar een assistent voorlichter. Samen lang niet alles vast waardoor je veel vrijheid hebt om deze met het bestuurslid Communicatie ga je aan de slag om de commissie vorm te geven. Binnen de commissie zijn we op politieke boodschap van PerspectieF uit te dragen. Je schrijft zoek naar een voorzitter die de kar kan trekken. Daarnaast is persberichten, maakt een knipselkrant en assisteert werkgro- hij/ zij er verantwoordelijk voor om vergaderingen te plannen epen en bestuursleden bij mediaoptredens. en het contact met het bestuurslid intern te onderhouden. Daarnaast maakt hij/ zij deel uit van het politieke beraad van Wij zoeken jongeren die: PerspectieF. Naast een voorzitter zijn we ook op zoek naar • Die lid is zijn PerspectieF iemand die wil meedenken in de commissie en mee wil gaan • Gevoel hebben voor actualiteit en hier snel op in kunnen langs scholen. springen Wij zoeken jongeren die: • Die van aanpakken weten • Die lid is zijn PerspectieF • Goed kunnen samenwerken • Hun organisatietalent in de praktijk willen brengen • En graag nieuwe contacten legt. • Feeling hebben met jongeren • Goed kunnen samenwerken Wij bieden: • Andere graag iets willen vertellen • Een uitdagende functie in het hart van de politiek • Bereid zijn om 3-6 uur per week te investeren in PerspectieF • Onkostenvergoeding • Goede begeleiding en ruimte op jezelf te ontwikkelen Wij bieden: • Veel uitdaging Je kunt solliciteren door een brief en CV te sturen naar • Veel vrijheid om de functie zelf in te richten Wouter Kremer, [email protected]. • Veel zelfstandigheid Of bel 06 1590 6938 • Veel leuke contacten, zowel binnen als buiten PerspectieF

Pagina 10 Column

Iedereen gelooft andersdenkenden? Nee, integendeel. In het chris- tendom staat tolerantie centraal. Een politicus is Ghandi zei ooit: “Wie religie en politiek wil scheiden, geen dominee. Dit besef begint ook door te dringen heeft van beide niets begrepen.” Dit lijkt een waar- bij de SGP. Zij hebben onlangs besloten niet meer heid als een koe. Zestig jaar na zijn dood zijn er het woord ‘theocratie’ te gebruiken. Een goed teken helaas nog steeds veel mensen die hier niet aan wil- wat mij betreft. Je kunt als Christen geen recht op len. Sterker nog, met de ChristenUnie en het CDA in eisen wat je anderen ontzegt. één kabinet zijn de tegen geluiden sterker dan ooit. Betutteling, Spruitjeslucht en Christen fundamenta- Iedereen gelooft uiteindelijk. We hebben allemaal lisme. Maar wat is er van waar? overtuigingen over goed en kwaad, waarheid en onwaarheid, over oorsprong en zin van het leven, De grootste kritiek op religie in de politiek is dat het die uiteindelijk niet wetenschappelijk te bewijzen zijn. vrijheid inperkt van niet-gelovige. De ChristenUnie Gek genoeg trappen sommigen op de rem wan- zou waarden op willen leggen. “Terug naar de jaren neer dit geloof op een godsdienst is gefundeerd. vijftig”. Oei. Dat klinkt serieus. Maar wat wordt daar Waarom mag een politicus niet naar voren brengen nu eigenlijk mee bedoeld? Wat willen we opleg- wat hem of haar werkelijk beweegt? Openheid over gen? Christelijke waarden zijn zaken die wij belang- onze zinbronnen is juist een belangrijk onderdeel van rijk vinden. Solidariteit tussen rijken en armen en het democratische debat omdat je dan weet waar beschermwaardigheid van ieder leven zijn goede iemand uiteindelijk voor staat. voorbeelden. Niet al die waarden hoeven door de overheid gewaarborgd te worden. Maar in sommige Niemand kan zijn of haar geloofsopvattingen thuisla- gevallen moeten mensen tegen zichzelf of de ander ten. Geloof kun je niet uitdoen als een jas. Niemand beschermd worden. Gek genoeg is een gordel om kan zijn meest basale opvattingen achter de voor- de auto geen betutteling en jeugdbeleid wel? Er deur laten. Kortom, politiek is geloof. wordt met twee maten gemeten. Is er binnen christelijke politiek geen ruimte voor voorzitter IJmert Muilwijk

Regionale contact personen (5) Als regionaal contactpersoon heb je ongeveer 5 lokale afdelingen onder je hoede, waarvan er maximaal 2 in opricht- ing zijn. Dat houdt in dat je regelmatig contact hebt met de afdelings- voorzitters in jouw regio, en dat je inspirerende en enthousiasmerende taak hebt richting de afdelingen. Je zet de afdelingen aan tot actie en wijst hen op alle ondersteunende mogelijkheden die PerspectieF heeft. Ook draag je zorg voor de continuïteit binnen een afdelingsbestuur. Je wordt lid van de commissie Afdelingen, waarin de penningmeester Afdelingen, het bestuurslid Afdelingen en de andere regionaal con- tactpersonen deel van uitmaken.

Daarnaast ga je actief op zoek naar mogelijkheden om in jouw regio nieuwe afdelingen op te richten. Dit doe je in sa- menspraak met het bestuurslid Afdelingen. In de nieuw opgerichte afdeling neem je een voortrekkersrol in het samenstellen van een volwaardig afdelingsbestuur, en je ondersteunt bij het organiseren van de eerste activiteit.

Wij zoeken jongeren die: • Ongeveer 3 uur in de week beschikbaar zijn • Sterke netwerkers zijn • Vrijwilligers kunnen aansturen en enthousiasmeren • Ervaring hebben met een lokale afdelingen (geen voorwaarde, wel een pré)

Wij bieden: • Een uitdagende functie • Veel zelfstandigheid • Veel afwisselende contacten binnen PerspectieF • Ruimte voor eigen initiatief en ideeën

Je kunt solliciteren door een brief en CV te sturen naar Gerard Andre, [email protected]. Of bel 06 1590 6941

Pagina 11 Achtergrond

Eerlijk leven zonder te geven?

Door: Sietske Broekhuizen

Vreemd eigenlijk. We laten elke grondstoffen halen uit mijnen met kel betaalt voor je spijkerbroek, maand een x bedrag afschrij- nog slechtere werkomstandighe- leg je neer voor de bekende ven voor de minderbedeelden den: “ De arbeiders sjouwen de naam. Een eerlijke spijkerbroek hele dag met zakken erts van 20 zul je niet in elke H&M vinden, elders in de wereld maar tege- kilo voor een loon van een paar maar veel duurder is hij ook niet. lijkertijd kopen we producten dollars per dag.” Ook kinderen waarvoor diezelfde mensen worden ingezet: “Het komt nog Eerlijke regels elders op de wereld uitgebuit al eens voor dat een van die kin- De producten zelf zijn niet het deren in een put op het mijnter- enige waaraan een luchtje worden. Aan veel voedsel, kle- rein valt en omkomt.” zit. Ook de regelgeving is niet ding en zelfs aan onze mobiel- altijd rechtvaardig. De overheid tjes zit een luchtje. Hoe kunnen Ver van mijn bed show subsidieert sommige producten wij met ons koopgedrag de Niet alleen mobieltjes zijn ‘be- door middel van bijvoorbeeld smet’ ook veel andere producten een exportsubsidie, waardoor wereld verbeteren? En kunnen die we allemaal gebruiken zijn ze voor een lagere prijs verkocht we die maandelijkse afschrij- niet eerlijk gemaakt. Veel choco- kunnen worden in het buitenland. ving naar het goede doel dan lade is bijvoorbeeld ‘fout’. Een Voor de producten die geïmpor- vaarwel zeggen? ver van mijn bed show is het dus teerd worden in Nederland moet allerminst. “Gelukkig zijn er alter- vaak een importheffing betaald natieven,” vertelt Frank: “je kunt worden. Hierdoor komt het voor Daar doe ik niet aan mee letten op keurmerken, bijvoor- dat een product dat in een ander De meeste christenen hech- beeld Max Havelaar voor voed- land goedkoper geproduceerd ten waarde aan een christelijke sel en MADE-BY voor kleding.” word, toch voor een hogere levensstijl: we zijn aardig tegen Ook eigen initiatief levert wat op, prijs in de Nederlandse schap- onze buurman, verdienen ons op internet kun je bijvoorbeeld pen terecht komt. Andersom brood door hard te werken en veel informatie vinden over de kan je in derde wereld landen gooien een royale gift in elke producten die je koopt. Ook zie vaak Europese producten kopen collectebus die onze voordeur je steeds vaker merken en win- die door subsidie zo goedkoop passeert. Jonge kinderen laten kels die zich richten op fair-trade zijn dat de producten uit eigen werken in gevaarlijke mijnen? producten. land hier nauwelijks mee kunnen Daar doen wij niet aan mee! Of Allemaal mooi en aardig, maar is concurreren. Zo werd de eens toch wel? Frank Mulder is van dat eerlijk leven niet veel te duur zo bloeiende melkindustrie in Time to Turn, een organisatie die voor jongeren? “Dat is eigenlijk Jamaica weggeconcurreerd toen zich bezighoud met het promo- hetzelfde als een dief die vraagt het land in 1992 , gedwongen ten van een rechtvaardige en “is het duur om niet te stelen?” door de Wereldbank, haar gren- duurzame levensstijl. Hij vertelt reageert Frank: “We halen heel zen openstelde voor de melkim- dat bijna iedereen in Nederland veel producten uit ontwikkelings- port. Het goedkope Europese meewerkt aan oneerlijke arbeid: landen waar we te weinig voor melkpoeder stroomde binnen, “Tenminste als je een mobieltje betalen, dus het zou best eens terwijl de Jamaicaanse boeren bezit.” Vrijwel alle mobieltjes wat duurder mogen worden.” regelmatig hun verse melk weg komen uit dezelfde fabrieken Eerlijke producten hoeven niet moesten gooien omdat er geen in Azië, fabrieken met slechte veel duurder te zijn. Het grootste markt voor was. werkomstandigheden, die hun deel van de prijs die je in de win-

Pagina 12 Is de wereld wel zo eerlijk verdeeld? (bron: creative.commons.org)

Soms worden Europese en Ame- Toch zal het initiatief bij de burger ontwikkelingslanden leven men- rikaanse goederen ‘gedumpt’ op moeten liggen. Frank: “Ik was sen van de landbouw, oneerlijke de buitenlandse markt. Door de een paar jaar geleden op de VN- handel raakt hun dus direct. subsidies kunnen vooral Europe- conferentie over duurzame ont- se en Amerikaanse bedrijven hun wikkeling in Johannesburg, waar Door een fair-trade product te overtollige producten zo goed- alle ‘good guys’ samen waren: kopen verander je niet gelijk de koop, vaak onder de productie- alle milieuministers en ministers wereld, maar dat is geen excuus prijs, op een buitenlandse markt van ontwikkelingssamenwerking, om het dan maar te laten. Om brengen dat de handelskansen en alle duurzame afdelingen met een bekende reclameslogan voor andere landen worden van multinationals. Ze hebben te spreken: Verbeter de wereld uitgeschakeld. Een bekend gepraat en gepraat, maar zonder begin bij jezelf. Dat dat beter voorbeeld hiervan is het dumpen echte stappen te zetten. Dat kan werken dan je denkt bewijst van suiker. Elk jaar subsidieert de was omdat ze allemaal niet thuis het verleden vertelt Frank: “Toen EU de suikerproductie met 819 konden komen met iets pijnlijks, Engelse christenen in de 19e miljoen euro. Hierdoor ontstaat zoals “we moeten eerlijk gaan eeuw suiker van slavenplanta- overproductie en dumping. Het consumeren”. ” De politiek is in ges gingen boycotten, en actie dumpen zorgt ervoor dat andere zekere zin ook afhankelijke van gingen voeren tegen de slaver- landen hun suiker niet kwijt kun- het mechanisme: “ U vraagt, wij nij, werd het afgeschaft.” Je nen en broodnodige inkomsten draaien”. De Nederlander wil rij- stem laten horen kan op allerlei mislopen. Volgens berekeningen ker worden, economische groei. verschillende manieren: door van Oxfam/Novib loopt Brazilië We willen best een eerlijkere han- goede producten te kopen, maar bijvoorbeeld jaarlijks 494 miljoen del, als dat maar niet ten koste ook door mee te doen aan acties euro mis. van onze eigen koopkracht gaat. van organisaties als time to turn. En dat is vrijwel onmogelijk. Als wij met z’n allen eerlijk gaan Politiek leven dan hoeven we op een dag De consument kan dit probleem Druppel niet meer te geven. niet zelf oplossen. In de politiek Het is belangrijk dat er wat zou meer aandacht moeten zijn gebeurt, want een groot deel Bronnen: Time to turn & Oxfam/Novib voor eerlijke handel tegenover van de wereld leeft in armoede giften voor ontwikkelingswerk. door deze situatie. In de meeste

Pagina 13 Recensie

Leuk van buiten, slap van binnen

Door: Karin de Geest

Wat doe je als klein ideologisch gaan dan in een krantenartikel. burgemeester Cees van der partijtje in de regering? Riekelt Maar dat gebeurt in ChristenUnie Knaap uitgebreid aan het woord Pasterkamp schreef er een op het pluche niet. Je leest over komt. Van der Knaap was een boek over: ChristenUnie op geïnterviewden die vinden dat tijdje staatssecretaris onder Rouvoet misschien beter geen Eimert van Middelkoop, dus is het pluche. Een evaluatie van minister had kunnen worden, dat het logisch dat hij zijn licht werpt anderhalf jaar ChristenUnie in je in de regering vuile handen op de werkwijze van de minis- het kabinet. Althans, dat staat moet maken, dat de Christen- ter. Maar een groot deel van het in grote letters op de achterflap. Unie zichzelf wel wat beter zou hoofdstuk gaat gewoon over mogen profileren. Dit is allemaal de persoon van Van der Knaap, niet erg vernieuwend als je een over zijn carrière en hoe leuk Toen ik ChristenUnie op het beetje het nieuws rond de Chris- hij het vindt om burgemeester pluche voor het eerst zag, had tenUnie bijhoudt. De schrijver te zijn. Dat deze CDA’er een ik zin om het te lezen. Het is een legt geen verbanden en heeft hoop pagina’s spreektijd krijgt, aantrekkelijk boekje: niet al te dik geen extra onderzoek gedaan. verbaasde mij nog meer toen ik (189 pagina’s, inclusief regeerak- Bovendien kun je je afvragen of ontdekte dat koord), met een fleurige omslag het na anderhalf jaar mogelijk is helemaal niet aan het woord en met foto’s. En toen ik de eer- te evalueren. Het kabinet heeft komt. Pasterkamp schetst wel ste pagina’s had gelezen, was ik nog nauwelijks tijd gehad om de een portret van haar, roddelt nog steeds positief. Het taalge- plannen in beleid om te zetten en zelfs dat ze ‘naar verluidt’ nogal bruik is toegankelijk en de vorm de ChristenUnie is nog maar net eens ontbreekt bij het bewinds- is leuk. Pasterkamp, journalist gewend aan haar regeringsrol. liedenoverleg en citeert Meindert bij het Reformatorisch Dagblad, Waarschijnlijk kun je pas over Leerling, die het verkeerd vindt beschrijft werkbezoeken van twee jaar zeggen of de partij echt dat Huizinga als moeder in het André Rouvoet en Eimert van verschil heeft gemaakt in het parlement kwam. Het was wel zo Middelkoop, gaat uitgebreid met kabinet. eerlijk geweest als de staatsse- de ministers in gesprek, vraagt cretaris, net als Rouvoet en Van leden van de achterban om hun Roddel Middelkoop, haar kant van het mening en laat betrokkenen van Wat me echter vooral stoorde, verhaal had mogen vertellen. buiten de partij aan het woord. was dat de schrijver de hoofd- Al met al is het boek niet een zaak niet goed weet vast te Het boekje heeft wel leuke wetenschappelijke analyse, houden. Voorbeeld: Pasterkamp aspecten. Het is grappig om te maar een boekje voor het grote geeft in zijn boekje een verslag lezen hoe een werkbezoek van publiek om meer zicht te krijgen van een werkbezoek van André Rouvoet en Van Middelkoop op de ChristenUnie. Rouvoet in Middelburg. Dan ver- in elkaar steekt. Maar verder is telt de schrijver ineens uitgebreid ChristenUnie op het pluche be- Frons over de geschiedenis van het hoorlijk zinloos en soms storend. Maar toen ik de eerste hoofd- logement waar de minister heeft Ik had beter de krant had kunnen stukken had gelezen, verdween vergaderd. Best interessant dat lezen… mijn enthousiasme voorgoed. Willem van Oranje ooit in dat Voor een deel omdat de diep- gebouw heeft geslapen, maar ChristenUnie op het pluche; gang ontbreekt. Een voordeel waarom staat dat in een boek Riekelt Pasterkamp; Kok, 2008; van een boek is dat je veel dieper over de ChristenUnie? Prijs: € 17,50. op bepaalde kwesties in kunt Ook is het verbazend dat CDA- ISBN 978 90 886 5044 4.

Pagina 14 Opinie

Kredietcrisis in Nederland?!

Door: Roosmarijn Veldstra

Het zal niemand ontgaan zijn dat zijn. Het zijn ernstige zaken waar fondswerving één van de grote we zeker wat aan moeten gaan financiële speerpunten van Per- doen. Maar het is misschien wel spectieF is voor 2009. Ter voor- verstandig om te kijken naar de bereiding op 2009 heb ik vorige prioriteiten die we stellen aan week een bezoek gebracht aan geld. Hoe komt het dat we het de Nationale Fondswervingsdag. minder goed gaan krijgen, maar Ja, echt waar: dit bestaat echt! ondertussen honderden euro´s Op die dag heb ik ontzettend uitgeven aan sinterklaasca- veel nuttige dingen geleerd om deautjes en kerstlichtjes? Is het fondsen te werven. Wat me het Kerstinkopen niet veel belangrijker om goede meeste opviel was dat er op die Als Sinterklaas weer voorbij is, dingen met ons geld te doen dan dag niets te merken was van komt kerst alweer om de hoek de consumptiemaatschappij van de kredietcrisis in Nederland. kijken. Op dat moment vind ik Nederland te voeden? Er werd wel over gepraat, maar de winkels altijd een stuk minder er werd meteen bij vermeld dat leuk, maar dat komt omdat kerst We kunnen veel leren van deze er nog steeds zo’n 30 miljoen voor mij niet draait om opblaas- kredietcrisis. En dan vooral hoe euro besteed wordt aan goede bare Kerstmannen en lichtjes. we niet met ons geld om moeten doelen. Is er dan wel sprake van De meest dure cadeaus staan gaan. Het is niet goed om altijd een kredietcrisis? klaar om door de mensen uit de maar op geld gefixeerd te zijn en winkels geroofd te worden. Kre- het kan niet zo zijn dat alles maar Of Sinterklaas ook onder deze dietcrisis in aantocht? Ik zie hem kan. Je kunt niet alles kopen en goede doelen valt weet ik niet, nog niet. Misschien dat alleen er hoeft niet altijd winst te zijn. Dit maar ik weet wel dat er nog de werkgevers iets gaan mer- is iets waar PerspectieF zich ook steeds gruwelijk veel uitgegeven ken van de kredietcrisis? Nou, van bewust is. Je hoeft niet altijd wordt tijdens Sinterklaas. Begrijp zelfs dat denk ik niet… Gisteren veel geld te hebben om dingen me niet verkeerd, persoonlijk ben ontdekte ik dat 95% van alle te bereiken. Daarnaast zijn er ik een grote fan van Sinterklaas. kerstpakketten al uitverkocht is. blijkbaar meer euro’s te krijgen Wat is er nou leuker dan blijven Denk je nog uitgebreid te kunnen via fondswerving, dan door geloven dat er een man is die kiezen wat voor kerstpakket je contributies van je leden. En als cadeautjes voor ons koopt? Ook neemt, zijn de meeste al uitver- de kredietcrisis dan toch gaat al mist er ineens een aanzienlijk kocht! Dus nee, de werkgevers toeslaan in het leven van de (toch bedrag op je studentenrekening. houden niet hun hand op de al arme) student, is er nog een Vele weken geleden kwamen er knip. zorg minder: Sinterklaas is ook al hele containers binnen bij Etos, leuk met surprises en gedichten volgestapeld met geuren en Prioriteiten in plaats van bergen cadeaus… cadeaudozen. Als ik de hoeveel- Natuurlijk is de kredietcrisis niet heid moet geloven, zal er dit jaar één grote onzin. Een heel aantal niets minder uitgegeven worden mensen is geld kwijtgeraakt door tijdens Sinterklaas! Kredietcrisis? geld te sparen bij de verkeerde Volgens mij is dat bij Sinterklaas banken of door te beleggen in nog niet aangekomen… aandelen die enorm gekelderd

Pagina 15 Interview

“Door mijn ervaringen in Egypte ben ik dichter bij moslims komen te staan, maar verder van de islam”

Door: Bram Mulder

Een man geeft samen met zijn de politiek, de economie en de van de keuzes die de betreffende vrouw en twee kinderen gehoor wetenschap.” personen maken, op basis van aan een roeping. Zij ruilen het Vlak na zijn terugkomst uit Egyp- hun overtuiging. te verhuisde hij met zijn familie “Democratie betekent dat je de vertrouwde, democratische Ne- naar de Verenigde Staten om mens laat beslissen over goed derland in voor een staat waarin een specialisatie ‘Midden-Oosten en kwaad, terwijl alleen God het leven sterk door de islam en islam’ te doen binnen zijn daarover beslist. Het Westen wordt bepaald. Hoe verandert master Internationale Betrekkin- negeert God en onze regering gen. In juni keerde hij terug naar negeert God, dat is precies het- een islamitische samenleving Nederland, waar hij sindsdien zelfde. (…) Alleen de islam kan je kijk op de islam? En hoe ver- werkzaam is als directeur van het onze oude glorie weer herstel- andert je beeld over moslims? Wetenschappelijk Instituut van len.” (uit: ‘Twee broers en een Wat draagt zo’n ervaring bij de ChristenUnie. meisje met geel haar’) aan je visie op de integratie van Het fanatisme zoals in dit citaat moslims in onze samenleving ‘Fanatisme ontstaat naar voren komt, ontstaat en in onze politiek? door ontwikkelings- volgens Segers mede door de ontwikkelingsachterstand die Gert-Jan Segers besloot in 2000 achterstand’ veel Arabische landen hebben samen met zijn vrouw om zich op het Westen. Eerder was met hun twee kinderen te laten Frustratie, vlucht en fanatisme het Arabisch nationalisme een uitzenden naar Egypte. Segers In zijn onlangs verschenen roman samenbindende factor, maar kreeg werk bij een christelijke uit- ‘Twee broers en een meisje met door de grote verdeeldheid die geverij in Caïro waar hij bijdroeg geel haar’ draait het om de in het Midden-Oosten is ont- aan de opbouw van een stu- religieuze, culturele en politieke staan, is men gevlucht in religie. die- en toerustingcentrum voor conflicten waar de hoofdpersoon De islam biedt antwoorden en christenen. “Ondanks het gemak tegenaan loopt. Een Egyptische nieuwe hoop. “In Egypte wordt waarmee er in de Egyptische familie, gefrustreerd door de eco- door de regeringsleiders misbruik samenleving over ‘God’ gepraat nomische en politieke situatie, gemaakt van deze vlucht in de wordt, wordt actieve evange- komt in aanraking met een Wes- islam.” Zo gebruiken zij, volgens lisatie helemaal niet op prijs terse familie. Dit leidt tot diverse Segers, de islam om hun daden gesteld.” Zo kan een christen, conflicten en spanningen, waarbij goed te praten. Hij verklaart: volgens Segers, prima moslim iedereen zijn eigen weg kiest “Door mijn ervaringen in Egypte worden, terwijl de omgekeerde om met de situatie om te gaan. ben ik dichter bij moslims komen weg een stuk moeilijker te be- Zo komen met name religieus te staan, maar verder van de wandelen is. “In een dergelijke extremisme en politiek fanatisme islam.” omgeving, waarin het christelijke aan de orde, maar ook de vlucht geloof bijna tot etniciteit gemaakt in het ‘voorgeprogrammeerde’ Passieve samenleving lijkt te worden, ervaar je de grote leven. Door deze uiterste vormen “‘Wat gebeurt hier als een invloed die de islam heeft op het naast elkaar te leggen, wordt het moslim christen wil worden?’ dagelijks leven, maar ook op erg duidelijk wat de gevolgen zijn vroeg Edith. ‘Een moslim die

Pagina 16 Interview

kritische blik niet op prijs gesteld denkt dan ook dat dit één van de wordt. Het is zoals het door de redenen is dat er onder moslims religieuze leiders wordt uitgelegd. in Nederland weinig politieke Hierbij geeft hij het voorbeeld van activiteit is in de vorm van een verschillende belprogramma’s islamitische partij. op de Egyptische televisie. In deze programma’s is een imam Perspectief in het islamdebat te zien die binnenkomende Binnen het hele debat rondom praktische vragen van gelovigen de islam, is een unieke rol weg- beantwoordt over wat wel of niet gelegd voor de ChristenUnie en mag. Deze passiviteit is volgens Perspectief. “De ChristenUnie Segers desastreus voor Egypte. heeft een ruime ervaring in het Het beïnvloedt niet alleen het vasthouden van de scheiding van dagelijks leven, maar zeker ook kerk en staat, waarbij ze toch ge- de wetenschap en de toepassing loof en politiek weet te verenigen” Gert-Jan Segers, directeur van religie in de politiek. zegt Segers. Hij ziet het dan ook van het Wetenschappelijk als taak van Perspectief en Instituut van de ChristenUnie, ’De ChristenUnie heeft een de ChristenUnie om meer actief woonde en werkte zeven jaar ruime ervaring in het vasthou- te worden in het islamdebat en in Egypte. Uitgezonden door den van de scheiding van kerk haar ervaring te delen wat betreft de Gereformeerde Zendings- en staat, waarbij ze toch geloof het combineren van geloof Bond (GZB) droeg hij bij aan en politiek weet te verenigen’ en politiek, maar “zonder het de opbouw van een studie- en afschrijven van onze eigen wil en toerustingcentrum voor chris- vermogen om keuzes te maken”. tenen in Caïro. Na zijn master De passieve houding is een be- Als voorbeeld van zo’n activiteit Internationale Betrekkingen in langrijk aspect in het vraagstuk draagt Segers een rapport aan de Verenigde Staten, presen- over de integratie van moslims in van het Perspectiefbestuur dat teerde hij eind november zijn Nederland. Er ontstaat hierdoor in februari zal verschijnen. Hierin roman ‘Twee broers en een namelijk een systeem waar ver- staat een onderzoek beschreven meisje met geel haar’ over po- andering slechts mogelijk is door dat gaat over de verhoudingen litieke en religieuze conflicten geweld. “Debatteren en discus- tussen christenen en moslims in Egypte. siëren is hierin onverenigbaar in Nederland. Een grote groep met de politiek, omdat mensen moslimjongeren en een groep dan de wet bepalen in plaats christenjongeren deden hiervoor christen wil worden? Daar heb ik van God. Als je niet leert zelf na mee aan een enquete over het nog nooit van gehoord.’ En het te denken, maar afgaat op de beeld dat er over de andere verbaasde me dat ik nooit eerder visie van machthebbers, hoe groep bestaat. over die optie had nagedacht.’” wil je dan ooit een verandering (uit: ‘Twee broers en een meisje bewerkstelligen door het gesprek met geel haar’) aan te gaan?” Het nieuwe boek van Gert-Jan Segers geeft een helder beeld Segers geeft aan dat veel mos- van het dagelijkse leven in Caïro, ‘Men is gevlucht in lims niet bekend zijn met onze de gevolgen van de islam op religie’ vorm van politiek en bestuur. In onze samenleving en de religi- zijn ogen is het Nederlandse po- euze en politieke conflicten die litieke stelsel vrij uniek, doordat hierbij komen kijken. In de ogen van Segers is de je stem slechts gehoord wordt islam een religie waarbij een door de ander te overreden. Hij

Pagina 17 Interview

“Ik geloof dat er van boven af altijd voor me wordt gezorgd”

Door: Rianne van der Sar

Nog maar een paar dagen is derdduizenden mensen in tijdens den. Zo wordt er soms heel fel Arie Slob terug van zijn reis het wachten op de toespraak gereageerd als we het over onze van Obama, staat daar opeens christelijke principes hebben. naar de Verenigde Staten. Hij een zwarte predikant op het po- Maar het maakt mij alleen maar kreeg de unieke kans om daar dium, waarop het doodstil wordt. strijdbaarder. We zitten hier om de presidentsverkiezingen mee De man houdt een zeer enthou- het gesprek aan te jagen en onze te maken en is daarvan nog siast verhaal en gaat voor in verantwoordelijkheid te nemen gebed. Een groot gedeelte van die we hebben als regeringspar- erg onder de indruk. Welke rol de mensen roept na het gebed tij.” speelt religie in de Amerikaanse ook ‘amen’. Ja, dat kan daar en politiek? Waarin verschilt dit het is heel normaal.” ‘We zoeken steeds van het christen zijn in Den biddend een weg’ Haag? En hoe geeft hij God ‘Het maakt mij een plaats in zijn persoonlijke strijdbaarder’ leven? Deze felle reacties maken je strijdbaarder. Waar haal je de Hoe was het om met je neus “Hier in politiek Den Haag wordt kracht om deze strijd te leveren bovenop het nieuws te zitten je heel snel aan de kant gescho- vandaan? tijdens de presidentsverkiezin- ven als je het over je geloof hebt. “We zoeken steeds biddend een gen? Wij hebben een premier die ook weg. Er zijn een heel aantal last- “Het waren unieke verkiezingen christen is maar hier is het toch ige onderwerpen waar we dan met een historische uitslag, dat heel anders. In de V.S. is het in gebed aandacht voor vragen. was geweldig om mee te mogen niet eens de vraag of het kan, Soms samen, maar ook in mijn maken. Voorheen moest ik alles het gebeurt gewoon. Ik vind dat persoonlijke gebed. We moeten vanuit Nederland meemaken, alleen maar mooi om te zien. Als dan nadenken over alternatieven, maar nu kreeg ik de kans om ik mensen vrijmoedig over God grenzen verkennen van wat kan erbij te zijn.” Arie vond het ook hoor spreken hoe belangrijk Hij in en wat niet kan. We moeten bijzonder om te zien dat het hun leven is, en als ik dan zie hoe soms echt zoeken naar wegen, christelijk geloof zo’n belangrijke zoveel mensen bij zo’n mani- maar dat gaat altijd biddend. rol speelt in de Amerikaanse poli- festatie bidden, dan kan ik dat Geloof is de drijvende kracht in tiek. Hij geeft toe dat er in Neder- alleen maar meebidden. Ergens mijn leven. Het is bij mij een diep land veel christenen zijn die daar ben ik daar wel een beetje jaloers besef dat het christelijk geloof sceptisch over zijn. Hij vind dat op, omdat dat in Nederland op publiek terrein een rol kan niet nodig: “Ik heb geen enkele helemaal niet zo vanzelfsprek- spelen. De mogelijkheden die je behoefte om hun uiting van ge- end is. Niet dat wij van de CU er daarvoor krijgt moet je optimaal loof op het publiek terrein kleiner ons voor schamen om voor ons benutten. Als ik om me heen te maken dan het is. Je kunt het geloof uit te komen, maar we kijk in de fractie en bij de andere vreemd vinden dat er aan het worden er ook wel redelijk om Kamerleden, dan zie ik die drive eind van elke toespraak ‘God besmuikt. Mensen weten soms om er vanuit hun geloof mee bless America’ wordt geroepen, ook niet wat ze ermee moeten. bezig te zijn.” maar ondertussen zéggen ze het God moet vooral buiten het Maar het blijft niet alleen bij bid- wel. Ik stond daar tussen hon- publieke domein gehouden wor- den, er moet ook gewoon

Pagina 18 (Foto: Ruben Timmermans, Nowords) Interview

‘Het geloof is onze Lukt het om stille tijd met God nodig heb.” (deze zin hangt erbij, te vinden in de hectiek van de gewoon weglaten?) drijvende kracht’ Haagse politiek? “Ik merk wel dat ik het erg nodig Hoe merk je Gods leiding in je heb, het is mijn dagelijkse voed- leven? gewerkt worden. “Ik zie bij mezelf ing. Toch is het iets wat je ook “Ik ben niet echt heel zweverig, en bij de andere medewerkers actief moet onderhouden, want maar ik heb wel een diep besef een enorme wil om de mouwen door de tijdsdruk schiet het er van Gods leiding. Ik heb deze op te stropen. We krijgen nu de soms bij in. Je merkt het wel als baan niet actief gezocht, het mogelijkheden om een christelijk je er een tijd minder aandacht is gewoon op mijn levenspad geluid te laten horen, laten we aan besteedt. Net als elke relatie gekomen. Ik zie het als een stuk die kans met beide handen moet je wandel met God ook leiding in mijn leven dat ik nu hier aanpakken! Die drive wordt ook onderhouden worden. Als je je op deze plek zit en dit werk mag duidelijk als je ziet dat mensen auto nooit meer een beurt geeft, doen. Ik heb een diep besef dat hier geen negen-tot-vijfmentaliteit staat deze na verloop van tijd dit geen toeval is, dit is mijn plek hebben; er wordt ook gewoon ook stil. Als het op momenten hier. Hier hoor ik met mijn kwali- knetterhard gewerkt. Het is dan eens wat minder gaat, heb ik teiten en talenten en dan zal ik er af en toe ook heel erg zwaar, mensen in mijn omgeving die mij ook wat van maken. Wat je ook zowel fysiek als mentaal. En het aansporen om met deze dingen doet, waar je ook staat als chris- is niet altijd dankbaar: iedere bezig te zijn. Mijn echtgenote, ten, wees je bewust van het feit beweging wordt geregistreerd. mijn kinderen en mijn vrienden dat God je daar neerzet. Je moet We kiezen ook niet altijd de moedigen mij dan aan om er met de mogelijkheden die Hij makkelijkste weg door in dit land steeds aandacht aan te blijven geeft aan de slag. Houd je beide christelijke politiek te bedrijven. besteden. Nu ik door de week benen op de vloer, pak datgene Als we ons geloof niet hadden, in Den Haag woon en niet meer op wat voor handen komt en als dat onze drijvende kracht niet in Zwolle, heb ik meer mogeli- doe wat je moet doen. Ik geloof was geweest, dan zouden we jkheden om in mijn Bijbel te lezen dat er van boven af altijd voor me het nooit op deze manier kunnen en tijd vrij te maken voor God. wordt gezorgd, in dit besef voel doen. Het blijft iets wat ik ontzettend ik mij geroepen”.

Pagina 19 Gebed

Stilte tussen de bedrijven door

Door: Sietske Broekhuizen en Mieke Groenewegen

Mensen zijn op zoek naar stilte en wanneer we bidden”, zo zegt en zingeving, juist in het leven Jolande Berendrecht, één van de van alledag. Gebedsgroepen gebedscoördinatoren. Jolande, en stilteruimtes zijn dan ook een jonge vrouw met blond haar en gekleed in een mantelpakje op allerlei plekken te vinden. is christen en werkzaam bij het Op sommige plaatsen worden Ministerie van Onderwijs, Cul- ze meer gewaardeerd dan op tuur en Wetenschappen. In een andere en in vorm verschillen vergaderzaal op de tiende ver- ze enorm. Toch hebben ze een dieping van het ministerie vindt elke maandag in de lunchpauze ding gemeen: een moment van Bidden op het Ministerie van OC&W een gebedsbijeenkomst plaats. bezinning tussen alle drukte (foto: Sietske Broekhuizen) Jan van Dijk, beleidscoördinator door. Media bij het ministerie, is een man achterin de vijftig. Nu mag vaste bezoeker van de gebeds- Elke vrijdag komen ze op de de gebedsgroep nog wel flyers groep. Hij ziet de gebedsgroep derde verdieping samen: de neerzetten, maar die moeten dan als belangrijk onderdeel op het gebedgroep bestaande uit tien gedrukt zijn op papier zonder be- ministerie: “Het zout zijn voor de personen, bidt al jaren voor het drijfslogo. De verzekeringsmaat- organisatie, dat is het doel van bedrijf waarvoor ze werken. Ma- schappij wil niet geassocieerd het gebed.” rijke bidt: “Helpt U ons om onze worden met de gebedsgroep en hoop op U te stellen in plaats van ziet bidden als een privé-aange- te vertrouwen op geld”. Er wordt legenheid. De gebedsgroep is “Het zout zijn voor stilgestaan bij situaties die het druk bezig om erkend te worden de organisatie, dat bedrijf aangaat, zoals de financi- als personeelsvereniging. “Dit is ële crisis. De top van het bedrijf erg belangrijk, want zo krijgen we is het doel van het ontbreekt niet in de gebeden. een eigen plekje op het intranet” gebed.” Zo bidden zij dat God hen zal vertelt Marlon. “Zo hopen we helpen de juiste beslissingen te meer mensen aan te trekken.” nemen. “We willen graag dat het Dankbaarheid goed gaat met ons bedrijf” zegt Jolande is deze maandag als Marlon, die sinds 2006 aange- “Hoop op God in eerste aanwezig in de grote witte sloten is bij de gebedsgroep. plaats van vertrou- vergaderzaal die uitkijkt op Den Ook wordt er voor persoonlijke Haag. Deze keer komen er ne- problemen van collega’s gebe- wen op geld” gen personen om te bidden voor den, zoals het ongeboren kindje het land, het volk, de ministeries van een collega. en collega’s. Jolande opent de Zout bijeenkomst door een gedeelte Streng Veel meer dan bij de verzeke- uit de bijbel te lezen. Een man Het beleid van het bedrijf ten ringsmaatschappij heerst er van in de vijftig bidt: “Heere God aanzien van de groep wordt openheid over de gebedsgroe- wilt U alstublieft zijn met alle kin- steeds strenger. “De eerste twee pen bij de overheid. “Het is een deren en gezinnen in Nederland, jaar piepte niemand over de pos- privé-initiatief maar beneden laat Uw ware liefde zien”. Vol ters die we als gebedsgroep op- op het aankondigingbord met overgave bidt Jolande dat zoveel hingen”, zo verklaart Jaap, een vergaderingen staat wel waar mensen Gods Geest zo hard

Pagina 20 Gebed

interkerkelijk, legt Dirk uit: “Ieder- een is hier vrij om God op zijn of haar manier te zoeken.” Dit zorgt voor een interkerkelijk en zelfs interreligieus publiek. Maar er zijn grenzen: “Een moslim vroeg of we een poster van Mekka wilden ophangen, maar dat hebben we geweigerd.” Het stiltecentrum heeft geen evangeliserend karakter. Dit be- tekent dat er niet vaak gebeden wordt met de bezoekers. “De mensen iets opdringen past niet bij ons karakter” vertelt Dirk. “Ik geloof in de kracht van gebed, maar daarvoor moet er wel eerst iets loskomen. De mensen hier hebben meer aan ontmoeting. Op die manier herkennen ze God in elkaar.” Zoek de stilte in het Stiltecentrum op Utrecht Centraal (foto: Sietske Broekhuizen) “Iedereen is hier nodig hebben. Opvallend is de winkelend publiek is daar ineens vrij om God op zijn plaats die er in de verschillende de stilte. De kapel lijkt van binnen gebeden is voor dankzegging. op een gewone kerk, maar dan of haar manier te Ze danken God voor wie Hij is en wel een stuk kleiner. Af en toe zoeken.” voor Zijn grootheid. Een mede- komt er iemand binnen, maar de werkster van het Ministerie van meeste mensen blijven niet lang. Justitie bidt tijdens het gebed Een jongetje komt binnen met van iemand anders, prevelend zijn moeder, voorzichtig steken Bezinning is voor velen een inge- mee in zichzelf: “Jesus, Jesus, ze samen een kaarsje aan. Als burgerd onderdeel van de dag, thank You Jesus”. moeder al bijna buiten staat, wil ook bij de verzekeringsmaat- het jongetje nog niet mee: hij schappij blijft dit zo. “Het bidden Luisteren heeft zijn kruisje nog niet gesla- kunnen ze ons niet afpakken, Het stiltecentrum in winkelcen- gen. Snel slaan ze samen een hoogstens de ruimte. Maar als trum Hoog Catharijne in Utrecht kruisje en verdwijnen weer in de ze dat doen, dan gaan we toch brengt het geloof op een heel mensenmassa. gewoon naar buiten?”. andere manier in de praktijk. “Luisteren staat hier centraal, Interkerkelijk In het stukje over de verzekerings- luisteren naar God, maar ook Opvallend vaak beginnen de maatschappij wordt de naam van dit naar de ander” zegt coördinator gebeden in het gastenboek bedrijf en de achternamen van de Dirk van den Hoven. Het cen- met ‘lieve Maria’. En dat is niet bidders niet genoemd, omdat het trum bestaat uit een kapel en verwonderlijk, want in een hoek bedrijf niets te maken wil hebben een ontmoetingsruimte die voor van de kapel staat ‘Onze Lieve met de gebedsgroep. iedereen toegankelijk is. Tus- Vrouwe’, omgeven door een zee sen de herrie en drukte van het van kaarsjes. Toch is de kapel

Pagina 21 Reactie

Door: Dirk Zwart

Ontwikkelingshulp heeft binnen bink een generalisatie die niet meespelen, zoals de wereld- christelijke kringen een bijna klopt, en daarin ben ik het met economie. Inderdaad hangt het onaantastbare positie verworven. hem eens. De bovenstaande ervan af wat je met hulp wilt Je naaste helpen is God welge- klacht is nog van een eerdere als je onderzoek doet naar het vallig en vanuit dat perspectief generatie hulpverlening, en de effect ervan. Wil je alleen maar is hulp aan arme landen bijna te huidige hulp is, behalve nood- hongerige mensen voeden, of vereenzelvigen met de goddelijke hulp, juist vaak op zelfredzaam- huizen bouwen voor daklozen, wil. Dat brengt vanzelfsprekend heid en onderwijs gericht. dan is het economisch ren- gevaren met zich mee, want het • Er zou meer naar eerlijke dement waarschijnlijk weinig. leven is te gecompliceerd om handel gestreefd moeten Maar dat wil nog niet zeggen ‘voor’ of ‘tegen’ hulp te zijn. Ik worden dan naar het geven dat dergelijk onderzoek onzin heb sterk de indruk dat de grote van geld. Hoebink is het ook is. Mensen moeten weten waar problemen die er zijn met het hiermee in principe eens, maar ze aan geven. Lange tijd is geven van ontwikkelingshulp niet zegt dat het één niet helemaal de theorie geweest dat door ernstig genoeg worden benaderd los van het ander gezien kan hulp van donoren een land in christelijke kringen, of dat er worden. Ook hiermee kan ik het automatisch economisch zou door de mensen die er verstand van harte eens zijn. groeien. Dat is dus niet altijd van dienen te hebben, niet vol- • Economische hulp zorgt voor zo. Ook is het aanwijzen van doende naar geluisterd wordt. een slechte concurrentiepo- de wereldeconomie als schul- In het laatste nummer van Per- sitie van arme landen. Dat is dige wel heel simplistisch, want spex worden enige bezwaren onzin, volgens Hoebink. Zoveel zo’n uitspraak wijst indirect van de huidige ontwikkelingssa- geld krijgen arme landen niet. altijd naar het rijke Westen als menwerking kort behandeld door Ten hoogste 10% van hun BNP onderdrukker van de arme prof. Hoebink, bijzonder hoogle- is ontwikkelingshulp. Ik zal in Afrikaan. Het is ook een feit dat raar Ontwikkelingssamenwerking alle eerlijkheid zeggen dat ik Mugabe (ondanks buitenlandse te Nijmegen. Hoewel ik het op hier geen verstand van heb, en hulp) van de graanschuur van veel punten met hem eens kan het voor deze keer maar aan de Afrika een woestijn heeft weten zijn, zijn er ook genoeg zaken hoogleraar over zal laten. te maken. waar hij zich mijns inziens veel te • Ontwikkelingshulp maakt gemakkelijk vanaf maakt. Laat ik Tot zover zijn de hoogleraar en landen afhankelijk van het de stellingen uit die Perspex even ik het met elkaar eens, maar nu Westen, want ze worden zo op een rijtje zetten. komen de meningsverschillen. niet gemotiveerd om aan de slag te gaan. Hierop antwoordt • Als rijke landen voedsel • Er zou geen verband zijn Hoebink dat het niet erg is dat uitdelen aan armen in andere tussen de economische groei landen afhankelijk zijn van hulp. landen, kopen die niet meer van een land en de hoeveel- Zuid-Korea was veel hulpafhan- bij hun eigen boeren. Dat heid geld die een land krijgt kelijker in de jaren ’50 en ’60 klopt volgens Hoebink, en hij van donoren. Hier stelt Hoe- van de vorige eeuw, en kijk wat zegt daarbij dat dit niet meer bink dat het onderzoek naar daar van terecht is gekomen. zo vaak gebeurt. Voor zover ik een verband tussen gegeven Waar het om gaat is dat een weet is dat zo en ik kan het dus geld en economische groei land een goede regering heeft, helemaal met hem eens zijn. over het algemeen onzin is. die zelf aan de slag gaat. Hoe- • Hulp richt zich te weinig op Het is veel te simplistisch om bink raakt hier het belangrijke het zelfredzaam maken van dit verband te leggen, meent punt dat hij in de vorige stelling mensen. Dat is volgens Hoe- hij, omdat er meer factoren naar voren hoorde te brengen.

Pagina 22 Reactie

De laatste stelling is echter ge- samenwerking aan het eind van om het geld daarvoor op een paster voor een nadere uitwer- het fiscale jaar het overgebleven onverantwoorde manier uit te king hiervan. geld bijna lukraak weggeven, geven. Hulp moet effectief zijn, • Ontwikkelingshulp gaat vaak om hun budget maar op peil te en het verspillen van hulpgelden naar dictators. De gewone houden. draagt alleen maar bij aan een mensen hebben er geen baat De stellingen laten nog wel klimaat waarin elke hulp als het bij. Dat is iets van vroeger, enige andere problemen bui- over de balk gooien van geld meent Hoebink. Tegenwoordig ten beschouwing, die William wordt gezien. Hulporganisaties wordt er goed gecontroleerd Easterly in zijn boek The White en hoogleraren Ontwikkelings- en als het mis is, rammelen de man’s burden beschrijft. Zo is de samenwerking moeten dit onder grote landen met hun beur- benadering van hulp nog veel te ogen zien en kritiek niet al te zen. Ook bestuderen gevende vaak bureaucratisch en gericht snel naast zich neer leggen. In landen de plaatsen waar het op makkelijk meetbare resulta- de tussentijd is het beter dat geld naartoe gaat en werken ten. Het stichten van scholen en iemand die geld wil doneren zelf ze beter met de ontvangende het aanleggen van wegen zijn goed onderzoekt waar zijn geld landen samen. Je moet er maar mooie projecten met een dui- naartoe gaat. op vertrouwen dat dat ook delijk meetbaar resultaat, maar werkelijk gebeurt. Er zijn nog vaak wordt verzuimd om deze vele tientallen Nederlandse mil- zaken te onderhouden, zodat de joenen waarvan niemand weet wegen vervallen en de scholen waar ze naartoe zijn gegaan. geen leerkrachten of boeken Niet dat het zoveel beter is als hebben. De regeringen kunnen we het wel weten. Onlangs was of willen die voorzieningen vaak er nog een grote rel over geld niet onderhouden, zodat er van dat indirect (via Caritas) naar die kant niet veel te verwachten rebellen in Oeganda zou zijn valt. gegaan. Al zijn dat niet strikt Nog een probleem van hulp genomen dictators, hun wreed- zijn de heilsverwachtingen die heid verschilt niet zoveel van die worden geschapen en de illusie van een Mugabe. De Verenigde dat hulp die allemaal tot stand Naties werken trouwens gere- kunnen brengen. Een voorbeeld geld met verderfelijke regimes daarvan zijn de millennium- samen en sturen hen geld als doelstellingen. Ze klinken mooi, het gaat om ontwikkelings- maar zijn onmogelijk allemaal te samenwerking. Daar stellen ze volbrengen en men wil vaak geen wel hun eisen met veel papier- keuzes maken tussen doelstel- werk voor op, maar het contro- lingen, terwijl dat op de lange leren daarvan is niet zo gemak- termijn misschien wel voordeliger kelijk en kost aardig wat tijd. Of kan zijn. Daarbij worden de doe- de zwakken in de samenleving len, als een deadline niet ge- die tijd hebben, is niet eens haald wordt, alleen maar hoger belangrijk: de gevende landen gesteld. Dat geeft een blindheid zelf gunnen zich geen tijd. Het weer voor eigen tekortkomingen. is bekend dat de Nederlandse Ontwikkelingshulp is van zichzelf ministers van ontwikkelings- niet slecht, maar het is wel slecht

Pagina 23 Colofon

Colofon: Penningmeester: Perspex wordt uitgegeven door Roosmarijn Veldstra PerspectieF, ChristenUnie-jongeren Internationaal Secretaris: Hoofdredactie: Samuela Wijnja Jonathan van Tongeren Eindredactie: Mieke Groenewegen Bestuurslid Communicatie: Redactieleden: Wouter Kremer Sietske Broekhuizen Bestuurslid Intern: Pieter Leemhuis Karin de Geest Bestuurslid Afdelingen: Gerard André Bram Mulder Aanspreekpunt Internationale Con- Eva van Soest tacten: Auke Minnema Rianne van der Sar Druk: Van der Weij, Hilversum Redactieadres Perspex: Postbus 439 NAW-gegevens 3800 AK Amersfoort PerspectieF registreert NAW ge- tel.: 06-137 741 34 gevens van alle leden. Zorgvuldig e-mail: [email protected] geselecteerde derden stellen wij af en toe in staat om u gerichte aan- Lidmaatschap: biedingen te doen. Vragen of bez- €12,50 per jaar waar? Neem dan contact op met de ledenadministratie.Dan vermelden we Opzegging van het lidmaatschap dat u geen aanbiedingen wilt. dient schriftelijk te gebeuren, ten- minste 4 weken voor het eind van het jaar. Dit kan per mail (ledenad- [email protected]) of per brief.

Informatie PerspectieF, ChristenUnie-jongeren Postadres: Postbus 439 3800 AK Amersfoort Bezoekadres: Puntenburgerlaan 91 3812 CC Amersfoort tel: 033- 422 69 51 fax: 033- 422 69 68 [email protected] www.perspectief.nu

Bestuur PerspectieF: Voorzitter: IJmert Muilwijk Vice-voorzitter en bestuurslid Politiek: Marijn Gunnink Bestuurslid Politiek Binnenland: Linda van Garderen Bestuurslid Politiek Buitenland: Niels Kruithof Algemeen secretaris: Esther Kruijsbergen

Pagina 24 Het opinieblad van PerspectieF, ChristenUnie-jongeren Eigenwijzer

Intergratie gezocht op pagina 3

Change is coming!? op pagina 5

25 Voorwoord

Hier ligt ie voor je. De Eigenwij- ook naar jou te kunnen bren- is te downloaden op www.per- zer, het eigen opinieblad van gen. De onderwerpen die in de spectief.nu/ eigenwijzer. Daar PerspectieF. Hierin staan stuk- Eigenwijzer aan bod komen zijn kun je ook reageren op de ar- ken geschreven door de voor- velerlei. De vrijheid van onder- tikelen. zitters van de werkgroepen, wijs, het waarom van integratie bestuursleden of de voorzitter. of biodiversiteit en het duur- PerspectieF is een actieve club, zaamheidsvraagstuk. De eigen- Marijn Gunnink, bestuurslid steeds op zoek naar debat. Met wijzer zal met iedere Perspex politiek en vice-voorzitter dit medium hopen we dat debat verschijnen. De digitale versie @: [email protected] Maak Openbaar Onderwijs Bijzonder!

Door Marijn Gunnink, vice-voorzitter van PerpectieF, ChristenUnie-jongeren

Decenia lang wordt er al ge- der visie op het kind of en ma- echter niet per diffinitie een discuseerd over de plaats van nier van onderwijs geven, is vol- religieuze te zijn. Momenteel bijzondere scholen in het Ne- gens onmogelijk. Iedere school bestaat zelfs al de mogelijk- maakt keuzes en het is belang- heid om binnen het bijzonder derlandse onderwjissysteem. rijk dat de ideeën die aan het onderwijs een school op te rich- Regelmatig wordt geopperd onderwijs ten grondslag liggen ten vanwege een ander pedago- om het bijzonder onderwijs af duidelijk zijn en goed worden gisch inzicht als een bestaande te schaffen. PerspectieF, de gecommuniceerd. school. jongerenorganisatie van de ChristenUnie, pleit er in een Een ander belangrijk aspect Momenteel zijn de regels om dat meegenomen moet worden een nieuwe school op te rich- vandaag gelanceerd visiedo- in deze discussie is dat ouders ten echter streng. Het is alleen cument voor om al het on- kinderen opvoeden vanuit hun mogelijk als je aan kunt tonen derwijs ‘bijzonder’ te maken. eigen ideaal. Zij willen hun kind dat de school die je wilt oprich- het beste meegeven en doen ten duidelijk verschilt van de dat op grond van eigen ideeën bestaande scholen. De meeste Het belangrijkste kenmerk van over wat goed is voor het kind. gemeenten zijn niet bereid om bijzonder onderwijs is dat men Het is daarom niet meer dan een nieuwe school in hun scho- een duidelijke visie heeft op logisch dat ouders een school lenplan op te nemen. Deze re- het kind dat onderwijs volgt kiezen die aansluit bij de lijn gels zullen dus verruimd moeten en op de manier van lesgeven. van de opvoeding. Daarom is worden: de eis dat een school Openbare scholen beroepen het essentieel dat openbare ‘aantoonbaar moet verschillen’ zich vaak te makkelijk op een scholen duidelijk maken waar- dient te vervallen. Dit biedt ‘neutrale visie’. Lesgeven zon- voor zij staan. Deze visie hoeft meer ruimte om nieuwe scho-

2 len op te richten. Voorwaarde Doorredenerend moeten ge- openbare scholen. Dit kan door is hierbij wel dat aangtoond meenten stimuleren dat ouders de verenigingsvorm te verkie- moet worden dat er voldoende de verantwoordelijkheid voor zen boven de stichting. Ouders leerlingen naar de school gaan. de school overnemen. Dit is in worden dan lid van de school Daarnaast draagt aanpassing lijn met de ontwikkeling dat de en dragen daarmee verantwoor- van de huidige regelgeving ook gemeentelijke overheid het be- delijkheid voor ondermeer de bij aan het ‘verbijzonderen’ van stuur van het openbaar onder- onderwijsvisie. Kortom, ouders bestaande openbare scholen. wijs steeds verder op afstand bewaken de visie van de school Scholen krijgen zo de mogelijk zet. Het is dan ook nog maar een waarvoor zij bewust gekozen om hun eigen visie, samen met kleine stap voor gemeenten om hebben in lijn met de opvoeding de ouders, uit te werken en te ouders geheel verantwoorde- van hun kinderen. dragen. lijk te maken voor ‘bijzondere’ Integratie gezocht

Door: IJmert Muilwijk

Vogelaarwijken, islamisering deze term eens ontleden. De en allochtoon, vaak geen di- en straatterrorisme. Het zijn meeste gangbare definitie van rect contact. Sterker nog, veel zomaar een paar woorden integratie is ‘het proces waar- zenders hebben vaak helemaal die we onder de hoed van het bij verschillende componenten geen baat bij contact met de samensmelten tot een geheel’. ontvanger. Electorale belangen zogenaamde integratiede- Die componenten zijn in dit lijken een belangrijker motief. bat vandaan kunnen toveren. geval culturen. Hierbij moeten Zo bleek tijdens Woorden die tegenwoordig we gezamenlijk bepalen wat de de algemene politiek beschou- standaard in het vocabulaire Nederlandse cultuur is, hoe die wingen weer koning in ongenu- van Nederlands thuis horen. verschilt van andere culturen anceerdheid te zijn: “Henk en Iedereen kan een greep uit de en op welke manier deze het Wim betalen voor Achmed en beste in elkaar kunnen ‘smel- Ali”. grabbelton doen en selfmade ten’. Maar willen we überhaupt integratie goeroe worden. wel ‘samensmelten’? Willen we Zonder al te veel van een an- Maar wat is een integratiede- eigenlijk wel integreren? Hier- dere cultuur te weten worden bat eigenlijk? voor is debat noodzakelijk. er allerlei harde statements ge- maakt. Dat zorgt er voor dat er Dit brengt ons bij de definitie helemaal geen echte gedachte- Bas van der Vlies merkte laatst van een behoorlijk publiek de- wisseling op gang komt. Politici terecht op dat er sinds Fitna bat. Van Dale omschrijft debat zoals Wilders creëren bewust eigenlijk geen debat meer ge- simpelweg als gedachtewisse- een kloof. Een gapend gat in weest is over integratie. Maar ling. Een integratiedebat zou fundamentele waarden. is er direct na de lancering van dus een gedachtewisseling zijn Fitna eigenlijk wel een debat over het proces waarbij ver- Ik ben absoluut geen cultuur geweest? En wat te denken over schillende samenlevingen sa- relativist. Ofwel, er zijn vol- de tijd daaraan voorafgaand? Is mensmelten. Zo’n gedachtewis- gens mij zeker Nederlandse en er eigenlijk überhaupt wel een seling moet, wil het effectief Christelijke waarden die niet integratiedebat geweest? zijn, gestructureerd contact onderhandelbaar zijn. Ook ben zijn tussen zender en ontvan- ik er van overtuigd dat er wel De vraag die opdoemt, is wat ger. In het bestaande ‘inte- degelijk waarden conflicten zijn wij onder een ‘goed’ integratie- gratiedebat’ hebben zender tussen de Nederlandse cultuur debat verstaan. Laten we eerst en ontvanger, lees autochtoon en nieuwe bevolkingsgroepen.

3 Maar laten we in plaats van di- in veel overwegend islamitische naastenliefde centraal te stel- rect te schreeuwen eens begin- landen zeer problematisch. En len. Dat betekent niet dat we nen met het definiëren van die dan te bedenken dat slechts een naïef door het leven moeten verschillen. handje vol geluiden van Chris- gaan en alles over onze kant tenvervolging ons bereikt. Ik laten gaan. Maar het betekent Direct nadat we als ChristenUnie begrijp daarom dat de beelden wel dat we iedereen een eerlij- jongeren aangekondigd hadden hiervan onze kijk op moslims in ke kans moeten geven om zijn een politieke dialoog aan te Nederland beïnvloed. Dat doet of haar visie met ons te delen. gaan met moslims, waarbij we het bij mij ook. Maar moeten Laten we daarom niet bij voor- feit van fictie willen scheiden, we moslims in alle streken van baat groepen veroordelen. Kri- kwamen er negatieve reacties. de wereld aan elkaar gelijk stel- tisch zijn mag, maar dan wel “En wat denk je dan van Chris- len? Zien wij onszelf volledig te- graag onderbouwt! tenvervolging door moslims?”. rug in evangelicals in de VS? Godsdienstvrijheid is inderdaad Als Christenen behoren we

Het milieu als basis voor een gezonde, duurzame economie Van “carpe diem” naar dienstbaarheid

Door Harm Hilvers en Martijn van de Kamp, werkgroep Economie & Financiën

De huidige economische crisis lijkt wereldwijd een in omvang Het consumptiegedrag in de nog niet te overzien probleem te worden. De aanstaande Westerse wereld, en daarmee Amerikaanse president Barack Obama spreekt daarom al in Nederland, heeft ertoe ge- leid dat we de wereld waarin over “historische proporties” die een dringend ingrijpen ver- wij leven volledig dreigen uit te eist. Binnen alle sectoren zullen duizenden banen verdwijnen putten. Het credo lijkt dan ook en evenzoveel mensen dreigen daardoor hun baan kwijt te bijna te zijn “carpe diem quam raken. Maar wat gaat deze wereldwijde crisis betekenen voor minimum credula postero”, of- de wereld waarop wij leven? Betekent dit dat het milieu op- tewel “pluk de dag, vertrouw nieuw het ondergeschoven kindje gaat worden? Dat we ons zo weinig mogelijk op de vol- gende”. Door deze levenshou- weer enkel gaan richten op het overleven op de korte ter- ding ontstaat echter een groot mijn? Of biedt deze economische crisis ten aanzien van het probleem. Want wat als de ge- milieuvraagstuk een enorme kans? Juist nu kunnen we het hele wereld zichzelf eenzelfde uitputten van onze wereld door de economie een halt toeroe- levensstandaard aanmeet als de pen! De economische grondvesten wankelen immers en alles Westerse wereld? Dan ontstaat er een groot tekort aan grond- wat zeker leek blijkt toch onzeker te zijn. Laten we daarom nu stoffen, neemt de beschikbare kiezen om het milieu de basis te laten worden van onze eco- leefruimte voor mens en dier nomie en zo onze toekomst op deze aarde zeker te stellen. sterk af, ontstaan er voedsel-

4 problemen en neemt de ver- komstige generaties. Hierdoor ken en handelen, zeker in het vuiling enorm toe. Kortom: we gaat de druk eraf om op korte Westen. We moeten dan dus af tekenen ons eigen doodvonnis! termijn grote prestaties neer te van neo-koloniale omgangsvor- Het is daarom van groot belang zetten en creëren we rust voor men, waarbij West-Europa en dat we in de economie verder en op de lange termijn. Daar- de VS de armere landen liever kijken dan onze neus lang is. We mee dienen we de komende ge- dom houden om er zodoende moeten ons niet alleen richten neraties in plaats van dat we ze zelf beter van te worden. op de dag van vandaag, maar in hun bestaan bedreigen. juist op de dag van morgen en Alleen door samen te werken, de vele dagen die daarop vol- Wij kunnen in Nederland helaas zowel nationaal als internatio- gen. Dit betekent een omslag in niet de milieuproblemen van de naal, kan de milieucrisis stapje ons denken en onze houding. hele wereld oplossen. Dat moe- voor stapje weggewerkt wor- ten we samen met de wereld den. Dan moeten we korteter- Om de leefbaarheid van onze doen. Via de Europese Unie, mijnpolitiek achter ons laten wereld niet alleen voor onszelf, via bedrijven met internatio- en moeten we ons richten op maar ook voor onze kinderen te nale contacten, via vrienden en de lange termijn, op duurzaam- waarborgen, is het belangrijk vriendinnen in het buitenland, heid, op dienen en gediend dat we een dienende econo- het zijn allemaal mogelijkhe- worden. Alleen zo kunnen we mische houding aannemen. De den om het buitenland te stimu- de economie inrichten met de economie is niet bedoeld om leren duurzame technieken toe hulpmiddelen die het milieu ons een “carpe diem”-levensstijl te passen. Elk land wil tenslotte biedt! mogelijk te maken, maar juist meedoen in de vaart der volke- om de basis te vormen voor ren?! De enige manier waarop Dit artikel is een bewerking van duurzame ontwikkeling. Hier- dat kan is als er door rijke en het volledige artikel ‘Van “carpe door komen ecologische, eco- arme landen gezamenlijk in goe- diem” naar dienstbaarheid’ dat nomische en sociale belangen de dialoog gezocht wordt naar terug te vinden is in de digitale samen en wordt er gewerkt aan mogelijkheden, technieken of versie van Eigenwijzer. evenwicht. Onze kwaliteit van plannen om milieubewust leven leven neemt daardoor toe, maar en werken mogelijk te maken. dat gaat niet ten koste van toe- Dit vergt verandering van den-

5 Veelbelovende woorden, hooggespannen verwachtingen. Change is coming!?

Door: Trineke Palm, voorzitter van de werkgroep Buitenlandse Zaken.

4 November 2008 zal de geschiedenisboeken ingaan als de valkuilen?). Obama wil bin- dag dat de eerste Afro-Amerikaanse president werd gekozen. nen het systeem veranderingen doorvoeren. Is dat de verande- 40 Jaar na Martin Luther King’s beroemde speech ‘I have a ring waar veel Amerikanen op dream’ staat er weer een donkere man op om een boodschap hopen? van hoop te brengen. In tegenstelling tot president In Europa, in ieder geval in Ne- je spreekt over een land waar Bush heeft Obama gezegd dat derland, werden de verkiezingen veel kinderen geen gezond- hij een actieve milieupolitiek in Amerika gevolgd alsof het om heidszorg kunnen ontvangen, wil voeren en zich niet langer de eigen nationale verkiezingen omdat ze niet verzekerd zijn. afzijdig wil houden van inter- ging. Nederland, en de rest van Ook hebben de Republikeinse nationale verdragen om de kli- de wereld, is Obama-minded. presidenten zelden daadwerke- maatverandering aan te pakken. In Amerika stemmen veel ortho- lijk maatregelen getroffen om Hij heeft toegezegd zich te wil- doxe christenen op een Republi- abortus tegen te gaan. len inzetten om de CO2 uitstoot keinse kandidaat, vanwege hun van de VS flink te verminderen. opvattingen over het gezin, het Wat gaat er dan Obama wil minder afhankelijk homohuwelijk en abortus. Ook veranderen? worden van energievoorziening deze verkiezingen was dat het van andere landen en zoekt de geval. Toch was er deze verkie- Obama’s aandacht zal worden oplossing hiervoor vooral op het zingsstrijd meer discussie dan opgeslorpt door de economi- gebied van zonne- en windener- voorgaande periodes en heeft sche situatie. Hoe passen zijn gie om toch te voldoen aan de een (klein) deel van hen zelfs beloften over gezondheidszorg, energievraag die er in de VS is. voor het eerst op de democra- klimaatverandering en energie- ten gestemd; voor christenen onafhankelijkheid in dit plaat- Buitenlands beleid in Amerika was het niet meer je? Er zijn altijd meer wensen ‘gewoon logisch’ om op McCain dan middelen en zeker in het Het buitenlands beleid is wat in plaats van op Obama te stem- huidige economische klimaat is Nederland het meest direct men. Beide kandidaten spraken deze stelling van toepassing. De raakt. Er is zeker sprake van (open) over hun geloof en beide uitwerking van zijn mooie be- nieuwe kansen. Obama is meer onderwierpen zich aan een in- loften in concrete plannen zal op diplomatie en samenwer- terview met de bekende evan- nog heel wat voeten in de aarde king gericht dan zijn voorganger gelische dominee Rick Warren. hebben. Bush en diens partijgenoot Mc- Op de stelling, die op de Per- Cain. Dit zal ook belangrijk zijn spectieFsite stond, ‘Obama is in Wat betreft gezondheidszorg om de huidige economische si- staat de VS te veranderen’ rea- wil Obama grote bedrijven tuatie effectief aan te pakken. geerde ruim 80% positief. Veel dwingen hun werknemers te ChristenUnie-leden en veel Per- verzekeren. Er zijn nu 47 mil- Obama wil zo snel mogelijk te- spectieF’ers hechten belang aan joen Amerikanen zonder een rugtrekken uit Irak en zal hier- de -standpunten van kandidaten ziektekostenverzekering. Hil- voor een tijdsplan opstellen. Hij op het vlak van homohuwelijk lary Clinton heeft als First Lady wil daarentegen extra troepen en abortus. Maar publieke ge- dit probleem geprobeerd aan te naar Afghanistan sturen. Dit is rechtigheid is meer dan het te- pakken, maar liep destijds vast van belang voor de Nederlandse gengaan van abortus, zeker als (hoe ontwijkt Obama dezelfde troepen in Afghanistan. Ook wil

6 Obama, evenals McCain daar- opkomende) supermacht; waar dan aan investeren in veilig- voor pleitte, een snelle sluiting zal de balans in de praktijk naar heid, stabiliteit en ontwikkeling van Guantanamo Bay en een overhellen? in ‘the global South.’ stop op het martelen van ge- vangenen. In tegenstelling tot veel van zijn Change will not come if we wait voorgangers heeft Obama Afrika for some other person or some Wat betreft China heeft Obama al bezocht voor hij president other time. We are the ones zowel aangeven het land niet wordt. Hij wil zeker verande- we’ve been waiting for. We are als vijand nog als vriend te zien. ring brengen in de situatie op the change that we seek. Hij heeft aangegeven China het continent, hoewel president Een mooie uitspraak om te ont- aan te zullen spreken op men- Bush ook erg veel gedaan heeft houden; waar staat Obama over senrechtenschendingen waar om aids in Afrika tegen te gaan. vier jaar? Zal hij daadwerkelijk China direct en indirect een rol Maar veel van zijn Democrati- positieve verandering gebracht in heeft. Obama laat zich dus sche partijgenoten zullen meer hebben of zijn zijn woorden po- niet duidelijk uit over zijn hou- hechten aan het verbeteren van litieke grootspraak gebleken? ding tegenover deze (wederom de situatie van eigen burgers,

7 De Wajong: het kan beter!

Op 19 november 2008 werd het nieuwe wetsvoorstel voor de de jonggehandicapte gaat er in Wajong van minister Donner van Sociale Zaken en Werkgele- totaal een halve euro in inko- genheid ingediend bij de Tweede Kamer. De nieuwe regeling men op vooruit bij iedere euro die hij meer verdient. Op deze gaat gelden voor jongeren die vanaf 2010 in de Wajong ko- manier is meer werken dus wél men. PerspectieF, ChristenUnie-jongeren, maakt zich zorgen lonend voor de Wajong’er. Zo over de groep Wajong’ers die onder de oude regeling valt. maakt het kabinet echt werk Zij profiteren namelijk niet van de verbeterde regeling, terwijl van ‘samen werken’. deze regeling noodzakelijk is om jongeren met een handicap Wajong’ers aan het werk hel- zoveel mogelijk kans te geven op een passende baan. Naar pen is een gezamenlijke verant- woordelijkheid van overheid, onze mening bereikt de overheid met de nieuwe wet slechts werkgevers en Wajong’ers. gedeeltelijk het gewenste effect. De overheid presenteert in de nieuwe wet daarom ook plan- nen om informatie over de Wa- jong transparanter te maken voor werkgevers.

Het kabinet wil de nieuwe wet alleen invoeren voor jonge- ren die na 1 januari 2010 voor het eerst een Wajong-uitkering aanvragen. Dit betekent dat de oude en de nieuwe regeling nog tot uiterlijk 2057 naast el- kaar zullen blijven bestaan. Dit is onwenselijke, want op deze manier wordt de Wajong juist onoverzichtelijker en com- plexer en missen de nieuwe maatregelen dus hun effect. (bron: Erkelens Digital Imaging) de Wajong’er niet lonend en in Bovendien moeten alle jonge- strijd met de plannen van het ren gelijke kansen krijgen en In de huidige wetgeving ligt de kabinet om de arbeidsparticipa- zou er niet met twee maten nadruk vooral op wat jonge- tie te verhogen. In het nieuwe gemeten moeten worden. Het ren niet kunnen. In het nieuwe wetsvoorstel voor de Wajong zou goed zijn als de nieuwe wet wetsvoorstel let het kabinet wordt dan ook een ander sys- ingevoerd wordt naast de oude juist de nadruk op wat jong- teem gepresenteerd voor de wet voor een beperkte periode, gehandicapten wél kunnen, berekening van de hoogte van zodat de knelpunten ontdekt waarbij de functie van inko- de uitkering. Een jonggehan- kunnen worden. Na een aantal mensvangnet van de Wajong ge- dicapte die parttime werkt, jaren moet de nieuwe wet dan waarborgd blijft. In het huidige krijgt daarnaast een uitkering. de oude wet volledig vervan- systeem leidt meer werken niet De helft van het inkomen wordt gen, zodat daadwerkelijk alle per definitie tot meer inkomen. in mindering gebracht op deze Wajong’ers een eerlijke kans Op deze manier is werken voor uitkering. Met andere woorden, krijgen op een passende baan!

8