575-vjetori i ngritjës së flamurit kuq e zi në Krujë nga Gjergj Kastrioti Skënerbeu.

Kur Skënderbeu hyri në Krujë, i hoqi flamujt turq e vendosi atë të vetin me shqipën e zezë dykrenare mbi sfond të kuq, ndërsa populli thërriste : Rrofsh, rrofsh Skënderbeg ! Dhimitër Frangu, (Venezia, 1480)

Fjala e Skënderbeut kur ngrit flamurin në Krujë : Lirinë nuk ua solla unë,atë e gjeta këtu midis jush.

Krujë qyteti i bekuar, Prite, prite Skënderbenë, Po vjen si pëllumb i shkruar, Të shpëtojë memëdhenë! Naim Frashëri, (1896)

RROFTË 28 NëNTORI DITA E SHPALLJES SE PAVARESISE FESTA KOMBËTARE E SHQIPTAREVE

Fotogtafia historike e shpalljës së Pavarësisë më 28 Nënntor 1912 Ismail Qemali para flamurit

FAN NOLI Isa Buletini me Ismail Qemalin. Isa erdhi nga Kosova për shpalljën e Pavarësisë Hymni i Flamurit

O Flamur gjak, o flamur shkabë, O vënd e vatr' o nën' e babë, Lagur me lot, djegur me flagë, Flamur i kuq, flamur i zi.

Fortesë shkëmbi tmerr tirani, S'të trëmp Romani, as Venecjani, As Sërp Dushani, as Turk Sulltani, Flamur i math për Vegjëli

Flamur që lint Shën Kostandinin, Dom Nikoll Kaçorri Pajton Islamn' e Krishtërimin, Figurë qendrore e shpalljës së Pavarësisë Çpall midis feve vllazërimin, Flamur bujar për Njerëzi.

Me Skënderben' u-lavdërove Dhe në furtun' i funtmi u-shove, Me Malon prapë lart vrapove, Yll i pavdekur për Liri.

Sa shpesh pastaj për-dhe u-shtrive Me zjarr e zi u-ndeze u-nxive, Po çdo mizor me shpat' e grive, O fushë-kuq, o shkabë-zi.

Përpjetë pri-e Shqipërinë, Përlintj'a shpirtin dhe fuqinë, Luigj Gurakuqi Diell për vllanë, yrnek për fqinë patriot i pakursyer i Pavarësisë. Për botën ëndr' e qjell i rI.

janë mllef kundër askujt, qoftë shqiptar e patriot EDITORIAL 130 i mirë, qoftë ndonjeni që nuk e ndien veten shqiptar, por turkoshak ose arab. Eshtë zgjedhje e shije tyre, De gustibus non discutadum est, siç Kemi hyrë në 575-vjetorin e ngritjës së flamurit thoshte latini. Nga ana tjetër, na qenka respekt nga Gjergj Kastrioti Skënderbeu, në Krujë me 28 për të drejtën e fjalës e mendimit. Ku na del një Nëntor 1443, që na jepet nga Dhimitër Fra,gu: problem. Edhe në kohën e diktaturës, kur Skënderbeu hyri në Krujë, i hpoqi flamujt turq Skënderbeu nderohej e respektohej, sa që iu e vendosi ate te vetin me shqipën e zezë dy krenar ngritën monumente e iu kushtuan vepra arti të mbi fushë të kuqe, ndërsa populli thërriste : Rroftë, çdo lloji. U shkruan njz dy libra, dhe u përkthye e rroftë Skënderbeu ! Që është dokumenti i parë që botua vepra e Marin Barletit. Askush s’e hapi na përshkruan flamurin e kastriotit. Ndërsa gojën për keqardhje, as e ngrysi fytyrën, karshi Marin Barleti do na jepte shprehjën e bukur të nderimit e glorifikimit që po i bahej Gjergj Skënderbeut: Lirinë nuk ua kam sjellë un, atë e Kastriotit Skënderbeut. E kundërta, krej eufori e gjeta këtu midis jush ! Dhe ne shqiptarët e dhe entuziazëm për atë Hero Kombetar të sotëm , kudo jemi e mblidhemi, e festojmë me shqiptarve, qe kishte marrë edhe permasat krenari ditën e shejtë të kombit shqiptar, 28 europiane e botërore. Sa që Europa dhe bota, Nëntorin e vitit 2018, i shpallur viti mburrëshin për këtë Princ, gjeneral e strateg të mbarkombëtar i Gjergj Kastriotit Skënderbeut. madhe, që çuditi botën me veprat e tij luftarake, Ne gjeneratat e shekujve 20 dhe 21, qe Kemi e bani me plas një Sulltan nga marazi, e tjetrin sa lindur e jemi rritur duke pasur si simbol nuk po çmendej, për katastrofat që pësonin kombëtar figurën e Skënderbeut, sigurisht se në ushtritë e tij nga Skënderbeu Ishin 25 pashallarë çdo ditë të festës së flamurit, ndjejmë krahas që Skënderbeu i nisi të turpëruar për në krenarisë edhe emocion të madh. Na duket sikur Stamboll, pasi ua kishte shpatalluar ushtritë. jemi mbledhur dhe ne rreth Skënderbeut në atë Kështu u shkrua historia e tij e sado që ka ditë historike të ngritjës së flamurit në Krujë. historianë e shkrimltarë teleshmenë shqiptarë e Por.por, po ka edhe diçka tjetër që kërkon ta të huaj, që kërkojnë ta denigrojnë e të ia ulin zbehë, ë ketë ditë, nga dy pikpamje të ndryshme. famën e pretigjin e madh që gëzon kudo në botë Njera është ajo e komunistëve qe e ngritën me të Por me e keqja e të keqijave, është kur na dalin madhe 29 Nëntorin e tyre si festë kopmbëtare, të do sojsorollopë, pseudo historianë e shkrimtarë, tyre, me prettkstin e një « çlrimi » të paqenë, as që kërkojnë të pjekin qiqrra në hell, sepse s’ia me keq i lidhur me te njejtën festë kombëtare të dalin dot me dije e kulturë. Ku në këtë rast Jugosllavisë. 28 Nëntori u la menjanë i dorës së gjendën para faktesh historike që trajtohën me dytë, për t’u përmendur sa me thenë e larë gojën., kompetencë historianësh të mirëfilltë, që gjasëm se po e kujtojmë. Por kjo s’është fort figurën e Skënderbeut e kanë përjetësuar në tragjike sa ana tjetër, e atyre që e mohojnë dimensionin e vërtetë të tij, si një personazh Skënderbeun, e shajnë dhe ofendojnë, që u ngrit madhor në historinë e njerëzimit. Sa që veprat e kudër Sulltanëve dhe hoqi flamujt e osmanllive shkruara e krijuara për të e kalojnë shifrën për të ngritur atë të vetin, flamurin kuq ezi me njëmijë. Bemë një analizë të frymëzuar nga festa shqipën e zezë dy krenare. Jazek or Skënderbeg, kombëtar e 28 Nëntorit, që mbetet festa më e therraisin, që tradhtove turqinë, shpëtimtarën madhe e mbar kombit shqiptar, me përparësi të tonë. Jazek të qoftë që mohove fenë islame e Shqipërisë, ku Heroi jetoi, mbretëroi e luftoi, për përqafove përsëri atë të të pafevë të krishterë. liri, pavarësi e mbrpojtje të Atdheut, dhe po ashtu Kjo urrejtje ndaj Heroit tonë kombëtar, arriti që të Europës, që e konsideron edhe ajo si një Hero në ditën e Bajramit, mbushur shshi dhe bulevardi të saj. me njerëz të përkulur, monumenti i Skënderbeut Skënderbeg or burrë i dheut, u mbulua, gjoja gabimsiht nga stendat ekrane Për ty flet veç historia, telrvizive gjigandë, që të mos shihej. Më e Mbrojtës u bëre i Atdheut, çuditëshëm e skandaloz ishte qendrmi i shtetit Tmerr prej teje pat Turqia. me qeverinë, e presidentin, që s’e bene qefin Dy Sulltanë i çorodite, gjëderr, e s’thanë asnjë fjalë, qortuese ose te kotë Shpartallue ua kish ushtritë, fare, rreth kësaj fyerje absurrde, ndaj figurës me Sa që sot e kësaj dite, të madhe historike dhe Heroit, krenari e lavdi e Te këndohën trimëritë. mbar kombit shqiptar. Këto që u shkruan, nuk 550-vjetori i Gjergj Kastriotit Skënderbeut

DHIMITËR FRANGU Veprat e lavdishme të Skënderbeut

Përktheu nga italishtja e vjetër Lek Pervizi

KREU XXXVII

Princi Turk u njoftue menjëherë për vdekjen e Ballbanit e për shpartallimn e ushtrisë si dhe për humbjen e furnizimeve që ishin Princ Skanderbeu të vetëve, për turp e marre të kunorës tij. E sa mund t’ishte i madh dëshpërimi tij, sëcili në vetvehte mund ta marrë me mend, prandaj nuk mund gjente tjetër ngushëllim veçse me shkue përsëri me një numër ma të madh njerëzish për me provue fatin, e i bindun se fitorja mund të arrihej me Skёnderbeu, tabllo i piktorit italian, S. Polaroli një numër të madh ushtarësh dhe jo me ndihmën e favorin e shenjtë hyjnor, i mblodhi gjithë forcat dhe i bashkoi në një ushtri prej 200 mijë Turqish, që përbanin një ushtri të hekur e zjarr, e se nuk do të kishte kursye fuqishme e të pajisun mirë, me të cilën u nis askënd, pa dallim gjinie apo moshe, dhe se do dhe shkoi së pari në Durrës, qytet shumë i të hakmerrej ndaj tyne egërsisht. U përgjigjen të vjetër e i lavdishëm, që kishte qenë koloni e rrethuemit, se u kishte pasë ba herën tjetër të Romakëve, të cilit i vuni rrethimin, tue mendue njëjtin propozim, prandaj i kthenin të njejtën se nuk do ta gjente shumë të përgatitun, por përgjigje që i dhanë atëhere, e për çdo rastësi shpejt u zhgënjye, sepse pas dy muejve që e ose lojë fati, ma përpara do të pranonin të sulmonte dhe i shkaktonte dame, u detyrue me vdisnin me nder e lavdi në shërbim të fesë të u largue me shumë humbje e turp, sepse kishte Zotit tyne Jezus Krishtit, dhe të Princ gjetë në atë qytet njerëz aq të aftë e trima që i Skanderbeut, se sa t’i nënshtrohëshin një treguen mirë se nuk e çmonin aspak, jo vetëm skllavnie poshtnuese e të turpshme. Si u për ato dy muej (siç ndodhi) por edhe për dy kthyen Ambasadorët dhe ia njoftuen Sulltanit vjet, kështu kur e pa se plani i rrethimit të përgjigjen, ai u mbush plot me inat dhe vendosi Durrësit nuk i eci, e hoqi ushtrinë dhe shkoi në ta niste sulmin e përgjithshëm. Nga ana tjetër, Krujë. Kur mbrriti atje, si vendosi kampin, dhe Skanderbeu, ishte pak i shqetësuem, sepse vuni rregull në ushtri, e si e qarkoi qytetin me ushtria e anmikut ishte tepër e madhe dhe e një rrethim të rreptë, dhe i zuni të gjithë shtigjet fuqishme, por megjithatë nuk u merakos e vendosi ushtrinë në mënyrë të tillë, që askush shumë, sepse nuk dyshonte për ndihmën nuk mund të hynte as të dilte prej qytetit, pa u hyjnore, dhe i porosiste të vetët që ta ndiqnin ndeshë në njësitë e ushtrisë tij. Pastaj dërgoi në në çdo rrethanë të fatit. Ndërkaq vendosi të atë qytet dy Ambasadorë, me u thanë të shkonte e ta ngacmonte vazhdimisht anmikun, rrethuemve (si zakonisht) që të dorëzohëshin aq shumë, sa që të mërzitej dhe të lodhej e me kondita dhe me dëshirë, dhe se po ta banin kështu të detyrohej ta braktiste atë rrethim. këtë punë, jo vetëm se do t’u kishte falë jetën e Mbasi e ndau ushtrinë në tri pjesë, e dy i çoi në pasunitë, por do t’i kishte shpërblye me dy krahët e anmikut, dhe vetë mbajti të tretën, dhurata shumë të mëdha, por në qoftë se do të filloi të bante sulme të shpeshta tue i shkaktue refuzonin, i kërcenonte t’i kalonte të gjithë në shumë dame ushtrisë kundështare e tur vra shumë turq. Disa herë të tjera, tue kalue nëpër shtigje të fshehta, i godiste befasisht anmiqtë, shumë prej tyne, kurse të tjerët ikën. Si iu tue i çoroditë e pështjellue. Ndërkohë edhe ata paraqit Skanderbeut një i tillë rast i mirë të qytetit dilnin shpesh për me sulmue e fitorëje, pa humbun kohë, filloi t’i ndiqte damtue rrethuesit, sa që Princi Turk tue e pa se anmiqtë kamba kambës, tue i vrarë e coptue me ushtria e tij shkonte vazhdimisht drejt shumicë. Princi Turk e kuptoi se e kishte pakësimit, keq e ma keq, dhe se pak nga pak ajo humbë atë ditë, dhe tue mos gjetë rrugëdalje, as po zvogëlohej, u mbush me mllef dhe inat dhe mënyrë tjetër për të korrë fitore, u largue me vendosi të mos e vononte sulmin, e kështu u pjesën e mbetun të ushtrisë që mundi ta ndiqte, lëshoi urdhën gjithë komandantëve që të rrinin dhe mbrriti në Cepin Rodonit pranë detit të gatshëm, sepse mengjesin tjetër do të fillonte Adriatik, ku Princ Skanderbeu kishte ndërtue sulmi e përgjithshëm. Të rrethuemit që e dinin qytetin e quejtun Curril, akoma i planin e anmikut, rrinin të gatshëm e të papërfunduem dhe i pabanuem, të cilin, nga furnizuem mirë për ta përballue, tue e pritë me inati, Sulltani e shembi nga themelët. Pastaj ankth në zemër ditën e nesërme. Në këto shkoi nëpër vendin e Skanderbeut, tue shkretue rrethana as Princ Skanderbeu nuk e humbte fushat, por nuk mundi të pushtojë asnjë kohën, sepse ne dijeni se anmiqtë donin me i kështjellë të vogël, e në pamundësi me ba dhanë sulmin vendimtar qytetit, i mblodhi ndonjë dam tjetër, shkoi në disa vende malore, njerëzi e tij në një forcë të vetme, e ngriti prita ku kishte shumë shqiptarë me shtëpitë e në shumë vende afër qytetit, në pritje të fillimit familjet e tyne, kujt u bani luftë, por u zbraps të sulmit të turqëve, me shpresë se do t’i trimnisht prej tyne, me humbje dhe turp. Në dëbonte ato me humbje e turp të tyne. Kur këto rrethana, Sulltani, i pënduem që kishte gëdhiu agimi i asaj dite, u dëgjuen në ushtrinë dalë aq fatkëqësisht i mundun, sa që me i ardhë anmike, tinguj të ndryshme borijesh, turp e marre nga vetvetja, u largue dhe u kthye trumpetash, fyjesh, daullesh, dhe veglash të në Kostantinopol. tjera kumbuese luftarake. Në ato çaste erdhën dhe e lajmëruen disa spiunë, se kampi po lëvizte krejt i bashkuem, për të fillue sulmin e përgjithshëm mbi Krujën. Princi dërgoi KAPITULLI XXXVIII menjëherë një skuadron të kalorsisë që të zinte vend në një pyll të vogël, pranë mureve të qytetit, me porosi që sapo të dallonin pararojën e anmikut që të afrohej me shkallë dhe mjete të Si sosi në Kostantinopol, Sulltani, zuni me e tjera për t’u ngjitë mbi muret e qytetit, të shikue ma qetësisht punën e tij, e formoi sulmonin dhe të hynin mes radhëve të tyne, që bindjen, se ai kurrë nuk do të arrinte ta mundte t’i çrregullonin aq sa mos të afrohëshin te muret as ta nënshtronte Skanderbeun, e prandaj për do kohë. Nga ana tjetër ai me gjashtë mijë vendosi të mos e ngacmonte ma deri sa të mos i kalorës, shkoi në krahun tjetër të kampit të paraqitej një rast i volitshëm, dhe i ngulun në anmiqve, që do të nisëshin për sulmin e atë vendim, çoi e thirri dy Komandantët e tij, përgjithshëm. Ndërsa Sulltani nuk dyshonte Alibegun dhe Ajazbegun, dhe u dha 28 mijë fare as për prita as për anmiq, kur e pa se ato Turq, që ashtu së bashku të shkonin në roje të ishin aq të pakët në numër, që as që mund t’i kufijve, me urdhën të rreptë që në asnjëmënyrë afrohëshin numërit të madh të ushtrisë tij, të mos luftonin me Skanderbeun as me shkonte i qetë dhe nuk ruhej nga kush tjetër Komandantët e tij, dhe mos të jepnin kurrë përveç se nga ato të qytetit. Kështu ai e nisi shkas për t’u kacafytë me to. Kështu të menjëherë një skuadron Turqish me shkallë, që vepronin, në qoftë se ai ose të vetët nuk i me britma e potere iu afrohëshin murëve, por provokonin, dhe të ruenin mirë vendin deri në kur erdhën afër atij pylli të vogël, ranë në pritën ardhjen e tij. Shkuen ato të dy Komandantët e skuadronit të Skanderbeut, prej ku me vrull dhe u vendosën në ato kufij, e tue iu bindun të madh u sulmuen dhe u thyen, ndërsa Zotnisë tyne, rrinin të qetë, ne roje të vendit e shkallët e mjetet e tjera u hodhen të coptueme. tyne, por ndërkaq kërkonin, pothuajse Sa e mori vesht Skanderbeu, nuk vonoi fare dhe nëndoraz, si të gjenin mënyrën me e marrë me i ra krahut të ushtrisë anmike me hov e të mira Skaderbeun, tue i çue dhurata të tërbimsa që turqit u çrregulluen e u çmueshme, që Princi i pranonte me pështjelluen, dhe të frikësuem mendonin se do shpirtmadhësi e mirësjellje. Nga ana tjetër ai, vritëshin të gjithë, e si frikamanë e të pa burrni po ashtu, u pergjigjej me dhurata po aq të siç ishin, u shpërdnanë kush këndej kush andej vlefshme, që merrnin kuptim paqëje e mirësie, në ikje te parregullt. Kur e pa Princi Turk, u dhe këtë ai e bante, jo se ai i çmonte sado pak mundue t’i mblidhte e t’i bashkonte përseri me ato, por për të mos u dukë mosmirënjohës dhe i tingujt e borijeve dhe me mënyra të tjera, por pasjellshëm, ndërsa, i kushtonte shumë pa sukses, sepse ushtria e llahtarisun, kishte vemendje e përkujdes punëve të shtetit tij. marrë ikjen e largohej nga flamujt e nga Ndërkohë, nga disa spiunë të tij besnikë në simbolet e tjera. Kur e morën vesh ato të qytetit, Kostantinopol kishte marrë vesh se Sulltani i dolën menjëherë jashtë, dhe tue u a marrë kishte çue ato Komandantë me porosi, që në krahët, i rrethuen shumë anmiq dhe vranë asnjë mënyrë të mos vepronin kundër Skanderbeut, por vetëm të ruenin kufinin, NE KUJTIM kështu që ai kur e kuptoi se ata do të rrinin të qetë, u nis për të vizitue gjithë vendin, për t’u TË AGIMIT TË LIRISË interesue për nevojat e tij, dhe për të pa nëse Në vigjilje të 106-vjetorit të zyrtarët e ministrat i kishin trajtue e qeverisë Pavarësisë Kombëtare mirë shtetasit, e nëse drejtësia kishte qenë e drejtë dhe e administrueme mirë për të gjithë, prandaj (siç thamë më sipër) u largue bashkë Nga Frank Shkreli me një grup kalorësish për të vizitue shtetin, i pritun kudo me gëzim dhe kënaqësi, ku i banin dhurata të shumta, sepse të gjithë ishin të kënaqur nga sjelljet e tij fisnike, dhe në të gjitha rastet e ngjarjet që ndodhnin, tregohej i prirun ma tepër nga mirësia dhe mëshira se sa nga rreptësia dhe denimi, prandaj ishte i dashtun dhe i nderuem prej të gjithëve pa dallim. Juve që kini për për fis trimërinë; Që keni për memëdhe malet, E shtëpi pyjet e lisit. – s’e keni marrë vesh akoma, që ai njeriu, që do të rroj i lirë, s’pret ndihëm nga të huajt!? Lipset vet të thyej hekurat e tija, lipset me krah të tija, të rrembejë –Lirinë!!!

(Nga “La Nazione Albanese”, 15 Korrik, 1909)

Në numrin e revistës mujore kulturore “Leka”*, numri 4, prill, i viti 1937 botohej “Memorandumi i Shqiptarvet që kanë Dalun Malevet”, dërguar Perandorisë Otomane. Memorandumi që mban datën, “Në Shqipnie me 28 të Vjeshtës III, 1910) është një thirrje drejtuar jo vetëm Perandorisë Osmane, por edhe “Botës së qytetnueme të Evropës”, ku shprehen pakënaqësitë dhe padrejtësitë nga “Shqiptarët e Dalun Malevet” dhe në të cilin i paraqiten qeverisë otomane kërkesa specifike si dhe plotësimin e tyre. Ata shprehen se, “Me anën e ksaj, na Shqiptarët që gjindemi malevet, po paralajëmorjmë hyqymetin e sotshme të Perandorisë Ottomane si dhe gjithë botën e qytetnueme t’Evropës se i vetmi shkak që na jemi bamun firare edhe kemi dalë malevet ashtë Qeveria Ottomane vetë. Me të vërtetë, po të mos ishim bamu firare, kush na siguron se shumë prej nesh – në mos të gjithë –do të mos ishim varun,do të mos ishim burgosun, ose do të mos ishim bamun syrgjyn si shumë prej shokëve tonë, megjithqë nuk kemi tjetër faj, përveç se Zoti na ka bamun Shqiptarë dhe na dëshirojmë që të aresohemi me anë të gjuhës t’onë amtare dhe të vdesim Shqiptarë.”

Malësorët thonë në Memoradumin e tyre drejtuar Qeverisë Otomane dhe “botës së qytetënueme”-- në një kohë kur Evropa i quante Shqiptarët njerëz të egjër barbarë e kundërshtarë të çdo përparimi, siç është shprehur At Gjergj Fishta në shkrimin Lot e Gjak -- se ata nuk kanë dalë maleve për të rrëmbyer ose për të vrarë ndonjë njeri. “Përkundrazi”, theksojnë ata, “Kemi dalë për një qellim të shënjtë Botim i hollandez ku rreth gravurës shkruhët, për me i kallzue botës se nuk jemi të kënaqun me Qeverinë e sotshme Gjergj Kastrioti i quejtur Skënderbeg, tmerri i të Perandorisë Ottomane, për me protestue mbe botën e qytetnueme për të gjitha pa drejtësitë që ashtë tue bamë sot kjo Qeveri kundër Kombit turqëve Shqiptar dhe për me luftue deri me nji, derisa Qeveria turke të bindet dhe të mbushë kërkimet t’ona.”

Në “Memorandumin e Shqiptarvet që Kanë Dalun Malevet”, të vitit 1910, bëhën tri kërkesa kryesore, pa të cilat ata thonë se, “Nuk munt të rrojmë”, e të cilat kanë të Shqipnie me 28 të Vjeshtës III, 1910), vendosmërisht i bëjnë me lirinë në përgjithësi, ndërsa kërkesat e tjera, sipas përgjigjet qeverisë otomane duke i thënë se, “Fjala e jonë e tyre, kanë të bëjnë me, “Qetësinë dhe Përparimin e vendit”. fundit për Qeverinë Ottomane ashtë se nuk kemi bamun ndonji faj Ata paraqesin këto tri kërkesa kryesore në memorandumin dhe nuk do të këthehemi të gjallë në katundet tona derisa kërkimet që e tyre: numëruam në këtë shkresë do të mos mbushen dhe gjersa të mos marrim siguri të plotë se kurrë ndonjë herë tjetër do të mos shkelen” 1)“Një falje të përgjithshme për të gjithë vëllaznit tonë Shqiptarë, më, këto liri e të drejta. qofshin ata Musylmanë, qofshin Kristianë, të dënuem për politikë. *(Burimi: Revista e përmuajshme “Leka”, botim i klerit 2)Liri të plotë për të gjithë Shqiptarët, Musylmanë edhe Kristianë që katolik shqiptar dhe organ i shoqatës LEKA, i themeluar të aresohen me anën e gjuhës amtare, me shkronjat tona kombtare. më 9 dhjetor 1928 në Shkodër, shërbente si një revistë 3)Liri të plotë që të hapen të gjitha shkollat shqip të mbylluna prej mujore kulturore, politike, filozofike, shoqërore, historike, Qeverisë; liri të plotë për të dalë të gjitha gazetat shqip të ndalume nga letrare, pedagogjike e folklorike. Numri i parë doli në Qeveria dhe të hapunit e Shtypshkronjës Shqip që ka mbyllun qarkullim, në prill të vitit 1929. Në vitin 1941, botimi i saj Qeveria.” u ndërpre përkohësisht, ndërsa në vitin 1942 doli një botim i veçantë me rastin e 25-vjetorit të Shpalljes së Pavarësisë Këto ishin tri kërkesat bazë të Memorandumit të malësorve së Shqipërisë. “Leka” do të botohej deri në vitin 1944. kryengritës të “dalur maleve”, por ata njëherazi ngulnin këmbë që qeveria otomane -- për hir të qetësisë dhe përparimit të vendit të tyre – të plotësonte edhe një numër kërkesash të tjera. Kërkon që mësuesit të mos jenë turq, por shqiptarë, pasi “ata dijnë gjuhën shqipe dhe zakonet e vendit”, dhe që qeveria të jepte, “Urdhër zyrtarisht që gjuha shqip të mësohet nepër të gjitha shkollat që gjënden në Shqipni, jo me shkronjat arabisht, por me shkronjat tona kombëtare.”

Duke paraqitur këto kërkesa, natyrisht, se pas pas 500-vjet robërimi otoman, ata kishin si shqetësim kryesor ruajtjen e identitetit kombëtar, të gjuhës e të kulturës shqiptare, por ishin të shqetësuar edhe për mirëqenjen e popullit në përgjithësi dhe konsideronin si të rëndësishëm edhe zhvillimin ekonomik dhe bujqësor të vendit. I kërkonin qeverisë otomane, “Të hapi Shkolla bujqësie, tregtare dhe normale në tre ose katër qytete të mëdha të Shqipënisë dhe që të gjitha shkrimet të jenë shqip me shkronjat tona kombëtare.” Në memorandumin e tyre ata nuk shpreheshin kundër pagesës së taksave, por vendosmërisht kërkonin që ato, “të holla të përdoren për me bamun xhade dhe udhë të hekurta në Shqipni.”

Këto ishin mjaft kërkesa të avancuara për atë kohë, nga një popull i shtypur për 500-vjet. Kërkonin që qeveria otomane, “Të hapi banka bujqësie, të cilat t‘u japin Shqiptarëve të holla për me blemun vegla dhe maqina për me punuem vendin e tyne dhe kështu të mundin të fitojnë për të rrojtur...”

Madje, i bënin thirrje qeverisë otomane që “të lejojë kapitalin e huaj të hyjë në Shqipëni, për tregti e për bujqësi...por që këto kapitale të mos kenë prapa tyne ndonji propagandë të huaj...”

Përveç këtyre kërkesave, Memorandumi përmbante edhe një paralajmërim të fortë për qeverinë otomane dhe për botën tjetër nëqoftse këto kërkesa nuk do të plotësoheshin: “Le t’a dijë mirë e tanë bota e qytetnume dhe veçanërisht Qeveria e Perandorisë Ottomane, se të gjithë Shqiptarët, Toskë e Gegë, nuk do të pushojnë së luftuari për këto tri kërkime, që thamë më sipër...” dhe se , “Të gjithë me anën e kësaj, po e lajmërojmë hyqymetin e Turqisë se e morëm ftesën që na dërgoi, me anë të cilës na jepte haberin se na falë fajin që kemi bamun.?! dhe na këshillon që të zbresim Marrë nga “Kryengritja e Ded Gjo’Lulit”, Ernest nga malet dhe të kthehemi nëpër shtëpiat tona.” Koliqi, Romë, 1971 “Memorandumi i Shqiptarvet që kanë Dalun Malevet”, dërguar Perandorisë Otomane, e që mban datën, “Në perëndimore. Aty ku janë vendosur shqiptarët për të PROFILI I NJE REVISTE – NE ndërtuar një jetë të re për veten dhe familjet e tyre, KUADER TE 550-VJETORIT TE janë shtuar edhe gazetat, portalet e revistat në gjuhën shqipe. Intelektualë, gazetarë individë ose grupe GJERGJ KATRIOTIT individësh drejtojnë ente të tilla mediatike anë e mbanë diasporës shqiptare në Evropë dhe në Shtetet SKENDERBEUT - e Bashkuara. Njëri prej tyre, Z. Lek Previzi, i njohur gjithashtu edhe si — “Piktori i kampeve të vdekjes 25-VJET KUQ E ZI të regjimit të Enver Hoxhës” — është një i ish- përndjekur dhe vuajtës i kampeve të internimit të Ng a Frank Shkreli regjimit komunist të Enver Hoxhës, i cili ç’prej vitit 1993, boton në Bruksel revistën “Kuq e Zi”, e cila këtë vit shënon 25-vjetorin e botimit të saj në internet.

Është një revistë patriotike, mbi të gjitha, pasi ashtu e kishte përcaktuar misionin e saj në editorialin e parë, botuesi Previzi, ku thoshte se revista Kuq e Zi do të synonte të shërbente si tribunë shqiptarizmi, “Ku ata që vuajtën dhe u sakrifikuan nën dhunën komuniste gjatë një gjysëmë shekulli, të kenë mundësinë të shprehin e të tregojnë aftësitë e tyre në fusha të ndryshme të dijes e të kulturës.” Siç dihet, jo të gjithë ata që ishin të dënuar në ato kampe, patën fatin të dilnin të gjallë nga kampet e përqendrimit të regjimit më të egër komunist në Evropën Lindore. Njëri prej Fund javën që kaloi, Shoqata e këtyre dëshmitarëve që i shpëtoi vdekjes në kampin e Shkrimtarëve Shqiptarë në Belgjikë Tepelenës është edhe Lekë Pervizi, pikërisht botuesi i revistës Kuq e Zi, një nga vuajtësit dhe dëshmitarë të organizoi takimin me shkrimtarin dhe jetës në ato ato kampe dhe siç thotë edhe ai vet, një botuesin Lek Pervizi, me rastin e 25– prej, “Përjetuesve të asaj shfarosjeje sistematike e të planifikueme me gjakftohtësi të madhe nën diktatin e vjetorit të revistës kulturore euro– të huejve: jugosllavë, rusë e kinezë, për t’i zhdukun të shqiptare, “Kuq e Zi” dhe botimit të dy gjithë tiparet shqiptare, si burrëninë, besën e traditat, ashtu edhe historinë, gjuhën e kulturën. Këto iu librave: “Gjenerali” dhe “Odiseja e nënshtruen falsifikimit e manipulimit, sipas pafajsisë”. strategjisë së ideologjisë marksiste të zhdukjes totale të trashigimisë sonë mijëravjeçare”, ka shkruar ai një editorial të revistës, Kuq e Zi.

Është kjo revistë pra, përvjetorin e të cilës shënuan antarët e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptarë në Belgjikë, të shtunën që kaloi. Revista Kuq e Zi është një pasurim, jo vetëm mediatik, por edhe kulturor dhe politik për diasporën shqiptare në veçanti dhe për botën shqiptare në përgjithësi. Lek Previzi, me sakrifica personale ia del, për një çerek shekulli tashti, të përgatisë botimin e revistës Kuq e Zi, me artikuj mjaft interesantë, të cilët – për nga subjekti dhe përmbajtja — rallë mund të gjënden në revistat, gazetat dhe portalet shqiptare të ditës. Unë kam pas fatin të jem “ndeshë” në këtë portal para disa viteve. Është kjo revistë pra, përvjetorin e të cilës shënuan antarët e Shoqatës së Shkrimtarëve Shqiptarë në Belgjikë, të shtunën që kaloi. Revista Kuq e Zi është një pasurim, jo vetëm mediatik, por edhe kulturor dhe politik për diasporën shqiptare në veçanti dhe për botën shqiptare në përgjithësi. Lek Previzi, me sakrifica personale ia del, për një çerek shekulli tashti, të përgatisë botimin e revistës Kuq e Zi, me artikuj mjaft interesantë, të cilët – për nga subjekti dhe përmbajtja — rallë mund të gjënden në revistat, Me shembjen e komunizmit në Shqipëri dhe në gazetat dhe portalet shqiptare të ditës. Unë kam pas Evropën lindore, qindra mijëra qindëra mijëra fatin të jem “ndeshë” në këtë portal para disa viteve shqiptarë janë larguar nga Atdheu për në vendet dhe kam venë re se secili numër është më i pasur dhe zgjedhur lexuesish e miqësh të botuesit. Z. Previzi më interesant se tjetri. thotë se kohët e fundit, revista është digjitalizuar komplet nga Nr. 1 deri në numërin e tanishëm 126, në Bibliotekën Kombëtare në Tiranë dhe në Bibliotekën e Shkodrës, ndonëse ka kërkesa edhe nga biblioteka të tjera. Revista Kuq e Zi, kushtar Heroit Kombëtar të Shqiptarëve, Lek Previzi shkruan se ai, në të vërtetë, ia ka kushtuar gjithë numërat e këtij viti të revistës, 550-vjetorit të Gjergj Kastriotit Skenderbeut. file:///C:/Users/fgshkreli/AppData/Local/Packages/ microsoft.windowscommunicationsapps_8wekyb3d8 bbwe/LocalState/Files/S0/30630/Revista%20nr.%2 0126[56291].p Lek Previzi është gjithashtu edhe përkthyes nga italishtja e vjetër i librit, “Veprat e lavdishme të Skenderbeut”, të Dhimitër Frangut, që konsiderohet edhe si libri i parë i shkruar për Gjergj Kastriotin Skenderbeu, një libër sipas tij i haruar nga historianët Lek Pervizi me Presidentin e Republikës, Z. Ilir Meta në e ish-regjimit komunist, për të mos thënë i Kampin e Tepelëns, duke shikuar vizatimet, ku u humbur. Libri “Vepra të famshme të Skenderbeut” i kujtuan të mbijetuarit e atij kampi, Gusht, 2018. vitit 1480, jo shumë e njohur ndër shqiptarë, por i vlerësuar nga të huajt, shkruar latinisht nga At Botimi i revistës Kuq e Zi ka filluar pra të botohej në Dhimitër Frangu, e përkthyer nga Previzi, cilësohet në Bruksel tetorin e vitit 1993, nga Lek Previzi, ky ish i parathënien e tij si një, “…Libër që ashtë shkrue burgosur politik, i cili pas shembjes së komunizmit latinisht me dorë prej Dhimitër Frangut, i cili ishte i doli nga burgjet dhe kampet e diktaturës komuniste të pranishëm personalisht dhe i mirë informuem për të Enver Hoxhës. Botimi i revistës Kuq e Zi nuk ishte gjitha betejat e veprat e atij Princi.” diçka e rastit, sipas Z. Previzi. Duke përshkruar Në një intervistë, Lek Previzi shprehet se respekti i tij fillimin e vështirë të botimit, ai shprehet se “Revista për Heroin Kombëtar ishte ç’prej rinisë dhe se kjo Kuq e Zi, s’u krijue kot pse mu tek mue, por pse unë e figurë i ndjekë të gjithë shqiptarët gjatë gjithë kisha si një detyrë që më takonte të kryeja, në nder të historisë së tyre. Por, atij pas 40-vjet burgjesh e atyne burrave që mendonin vetëm për përparimin e kampesh përqëndrimi – ku nuk kishte as të drejtë dhe naltësimin e kombit shqiptar, ku dhe një revistë sado as mundësi – më në fund iu dha mundësia që të jepte e vogël dhe e thjeshtë, do të lozte rol të madh. Me kontributin e vet në fushën e kulturës dhe historisë këto premisa ishte si një formë amaneti që unë duhej shqiptare, përfshirë edhe jetën dhe veprimtarinë e të përmbushja. Sigurisht se në këto kushte, Heroit Kombëtar Gjergj Kastriotit Skenderbeu – pavarësisht se gjendëshim në botën e lirë, truri ynë veçanërisht në këtë 550-vjetor të Tij dhe me rastin e ishte akoma i bllokuem, nga ndikimi i shtypjës së 25-vjetorit të botimit të revistës Kuq e Zi. diktaturës. Dashje pa dashje, truni ynë ishte formatuë Frank Shkreli dhe duhej kohë që të rikthehej në gjendjën normale”, ka shkruar Leka. Kështuqë, me gjithë problemet dhe sfidat fillestare, sidomos ato financiare, Leka ai doli, ja arrijti që më në Koment fund në Bruksel, siç thotë edhe ai vet, “Po ripërtrihej Revista “KUQ e ZI” e z. Lek Pervizit asht nje nder nisma e Faik Konicës, pas rreth 100 vjet, jo me titullin “Albania” por Kuq e Zi”. Kjo u bë e mundur, shkruan veprat ma Atdhetare qe mundet me ba nje Previzi, me ndihmën dhe me inkurajimin e disa Shqiptar sot ne Shekullin XXI, kur ne Shqipni po miqëve të tij të dalluar si, Mikel Koliqi, Guljelm Deda, errsohet gjithshka nga “rilindja”… Mitat Araniti, Lazër Radi, Arshi Pipa, Nermin Vlora, Veprat e z. Lekes , ne kampet e shfarosjes duhen Renzo Falaski, Injaz Zamputi, Mark Dema, Zef Pllumi, Nikoll Mazrreku, Ndue Pjetër Gjomarku, Tef Krroqi, J- shumfishue dhe ruejte atje ku, me paturpesi edhe sot, H. J Lanksch, Myrteza Bajraktari; Idriz Bésha, vazhdohet me i vue dafina tiranve e diktatoreve arbëreshi Vinçenz Golletti Baffa, etj., prej të cilëve barbar si “heroj”… erdhën përgëzime dhe urime dhe të cilët, fatkeqësisht, Pershndetje dhe jete te gjate z. Lekes ne pragun e nuk jetojnë më. Por me kohë, nisma modeste e botimit të kësaj kesaj Feste! reviste, sipas botuesit të saj, ndryshoi dramatikisht Me shume respekt. me paisjen me kompjuter, gjë që rriti cilësinë si dhe shpërndarjen e revistës. Përballë mos aftësisë për të Federik Radovani përballuar shpenzimet e botimit të revistës, ai vendosi që si alternativë, revistën Kuq e Zi ta botonte në internet, ndërkohë që ua dërgonte një numri të tyepër se themeluar e drejtau nga një ish i burgosur politik, që kishte njohur 45 vjet përsekutim, burgje e internime. Ku pë^rveç të tjerave ai vuri në dukje se leka kishte bërë një vepër tjetër të rendësishme me vizatimet e kampit të tepelenës, etjera kampe. Si dhe botimin e Albumit të veprave të krijuara për Skënderbeun në Europë tash 550 vjet. Kisjte të tjertë që donin të merrnin fjalën por koha nuk e lejonte. Përveç se për revistë aty u paraqitën dhe dy libra të lek pervizt “Gjenerali” dhe “Odiseja e Pafajsisë”, për tyë cilët u fol dhe autori dhe shpjegime. Mbledhja ishte e suskseshme dhe intersimi ipjesmarrësve shumë e përzemërt dhe entuziaste. Si gjithmonë, aktivitetiu mbyll me nje kokteil, dhe biseda shoqërore d shoqëruar me fotografi kujtimore. , Foto nga aktiviteti

25-vjetori i revistës Kuq e Zi u përkujtua në Bruksel më 27 tetor 2018, orgaaanaizaur nga Shoqata e Shkrimtarëve Shqiptare udhëhequr nga Znj. Shqiponja Duro. Me një pejesmarrje te mirë të shqiptarve të Belgjikës, ku e ndroj takimin Ambasadorja e Shqipërisë Znj. Suela Janina, që përshendeti ngjarjën e vlerësoi punën e z. Lek Perviizi, që ndonse ne moshë shumë të shtyrë, arrin të mbajë të gjallë këtë revistë qe tashmë është bërë legjëndare. Takimi i drejtuar nga Znj Shqiponja Duro u hap me nje bashkëbisedë me z. Lek Perviz, rreth themelimit te revistes, dhe punës kembëngulëse të tij për ta botuar prej 25 vjet pandërprerje. Biseda u zhvillua rreth idesë që lindi për këtë revistë dhe intelektualët që iu bashkuan që në fillim, me Shqiponja Duro e Lek Pervizi entuziazëm, figura të shquara, që tashti s’janë më, por që i dhanë forcë e mbështetje të madhe morale botimit të revistës. Emra si Arshi Pipa, Injac Zamputi, Guljelm Deda, Nermin Vlora dhe Renzo Falaski, Mark Dema, kardinal Mikel Koliqi, Dom Nikom Mazrreku, At Zef Pllumi, Visar Zhiti,Prof. arbëresh Vinçenc Golletti-Baffa, Q

At ³mbroz Martini, dhe të huajt miq të shqiptarve, Hans- Joachim Lanksh, Robert Elsie, poeti italian Ivan Pozzoni, etj. Ashtu lexues e simpatizues të saj, si F zz. Frank Shkreli, Federik radovani, Thansa Gjika, Mergim Korça, Piro e Peter Tase, Ilir Konomi, arbëreshi Agostino Giordano, Saimir Lolja, , etjerë që e përtgëzojnë e i japin kurajo revistës që të vazhdojë akoma punën e saj si kultivues e idealëve kombëtar të mishëruar nëtë si Tribunë ne Shqiptarizmit. Në këtë mbledhe e morën fjalën, z. Myrteza Bajraktari, që Shqiponja Duro e Myrteza Bajraktari theksoi njohjën e që në kohën e diktaturës, miqësinë me Lek Pervizin e në vazhdim, Nd Prof. Kolë Tahiri, bëri një analëë të revistë dhe vlerës së saj, aq më 25-vjetori Foto nga aktiviteti i 25 vjetorit të revistës Kuq e Zi

Kolë Tahiri , Myrteza Bajraltar, Lek Pervizi , në mur projeksioni nga revista Kuq e Zi.

Promovim i librave

Autografë

Diiskutime

Me Bujar Kelmendin që siguroj këto foto.

Frang Bardhi, nxënës i Kolegjit “Propoganda Fide”, Vazhdojmë në kuadrin e vitit të Gjergj episkop i Sadës dhe i Sardës si dhe administrator i Kastriotit Skënder beut me Pulatasve dhe popullsive të tjera të Arbërisë e shkroi librin e tij për të mbrojtur historinë dhe figurën e Gjergj Kastriot Skënderbeut

FRANG BARDHIN Frang Bardhi është padyshim një dijetar dhe një nga personalit Shqiptar i shquar etet më të mëdha të kulturës në shekullin e XVII deri personalitet i madh i shek.XVII. në ditët tona. Ai është me origjinë nga katunti i Nënshatit, prej të cilit kanë dalë katër peshkopë, Gjergj Suma, Tozo Bardhi, Nikoll Bardhi si dhe Gjergj Bardhi i cili qe kryepeshkop i Tivarit. Frang Bardhi është i gjakut dhe pasardhës i tyre. Familja dhe fara e Bardhëve është bujare në Shqipëri. Gjergji ka qënë ungji i Frangut dhe paraardhës i tij si peshkop i Zadrimës. Familja e Bardhëve krenohet dhe për burra të tjerë të dëgjuar, ndër të cilat përmendet dhe Preng dhe Pavël Bardhi. Këto të dhëna dalin në relacioni që vetë Frang Bardhi i ka dërguar Kongrekacionit të “Propogandës Fide”.

Si historian Frang Bardhi citon burimet historike bizantine si kronikanin e dëgjuar të bizantit Niqifor Gregoraj (1296-1360), Joan Kantakuzenin, Perandor i Bizantit (1341-1355) dhe pas vitit 1365 një shkrimtar veprash teologjike dhe historike, Laonik Kalkokondili, nga Athina (1430- Siç dihet Frang Bardhi ka shkruar nje libër Tetor ne 1490), kronikan i shquar bizantin etj. Por citon edhe Brksel, org&anizuar nga 20“Apôlogjia e Skënderbeut, burimet europiane të kronikanëve dhe dijetarëve të përveç veprave të tjera si Fjaalori latinisht-shqip, nddryshëm. Frang Bardhi i referohet Joan Fjalë t’urta e proverba, etj. Nderkohë ai shkruan Leonkavit (1533-1593) ka qënë linguist historian Apologjinë e Skënderbeut, si pergjigje një dashakeqi dhe jurist gjerman. Si nëpunës pranë ambasadës sllavo*serb Jan Tomku, që kishte pretenduar se Imperiale në Stamboll mësoi turqishten, vizitoi Skënderbeu s’ishte shqiptar, por bosnjak, etjera Turqinë dhe ka shkruajtur vepra historike mbi profka të padurueshme. Turqinë si psh. “Annales sultanorum othoma Ne nuk do të merremi me atë libër, se s’ia vlen të nidorum, historia e musulmanicae” në 18 libra etj., humbësh kohë. Jo që ajo vepër s’ëhtë e rendësishme, Nikolla Doglioni, shkrimtar italian i shekullit të por trajton një çeshtje që, sot, nuk ka interes per XV, Paul Jovin (1483-1552), historian italian, shqiptarët as historianët. Por që sigurisht se merr historiograf kryesor i rilindjes italiane, Iosif vlerë për njohjen e Frangut, në aspekti letrar e Rozaçi (1530-1620), mjek dhe gjeograf temperamentin e një historiani,të një intelketuali të italian, Volterranin (1434-1516), shkrimtar, lartë, për kohën që jetoi e punoi dhe më gtjerë. historian, teolog dhe humanist italian i cili ka bërë dhe një biografi të shkurtër për Skënderbeun, Joan Duke i lenë shteg kohës, për të trajtuar figurën ne tij Boterin (1533-1617), gjithashtu humanist dhe në numërat e ardhshëm të revistës, nga Frang Bardhi gjeograf italian, Joan Lonicerin (1499-1569) kemi marre kete paraqitje te shkrimtarëve të asaj humanist gjerman, autor veprash të ndryshme, Joan kohë që kan shkruar për Skënderbeun. Vetëm për Baptista Pigna(1530-1575), kancelari i Alfonsit të dçka na vjen çudi, sepse ai s’përmend aty, as Dhimitër Dytë dhe historian zyrtarë i tij, Anton Bonfini (1427- Frangun as Paolo Jovion. Veçanërtisht për Jovion, që 1502), historian humanist italian, të cilin mbreti ishte një figurë e rendësishme, si Pëshkop i Noçerës, humbarez Mattia Korvini më 1486 e thirri në oborrin dhe shkrimtar, historian e sekretar i katërpapëve, si e vet dhe e ngarkoi të shkruante historinë e Hungarisë dhe kushtuar figurës së Gjergj kastritit Skënderbeut . (për këtë vepër Bonfinit iu dha titulli i Bujarit Magjithatë paraqitja e mëposhtme për shkrimtarët që Hungarez),A.G. Busbekvi (1522-1595), diplomat, i kushtuar Skënderbeut veprat e tyre, tregon kujdesin arkeolog, natyrist dhe shkrimtar, i lindur në Plandër e tij, për tëmbeshtetur figurën ne Skënderbeut, me të Francës, si diplomat ka qënë i dërguar shpesh në vepra seriuoze të hskrimtarëve të asj periudhe. Stamboll, është i përmëndur për “letrat mbi Turqinë” (A.G.Busbekvi “Legationis turcicae epistolae IV”, Gjergj Bartoldi, shkrimtar dhe historian i shekullit të XVII, Joan Karol Saraçeni, shkrimtar italian i shekullit të XVI, Jakov Gordoni (1541-1620), dijetar skocez, i Urdhërit të Jezuitëve, Cezar Kampana (1540-1606), historian italian shumë i njohur, Papa Piu i II-të, Humanist dhe adhuronjësi i antikitetit, ka shkruar poezi, komedi, si dhe veprën “Commentari”, dmth., “Kujtimet” në 121 libra, një lloj autobiografie lidhur me ngjarjet e kohës së vet, Cabeliku (1436-1506), historian humanist italian, që emrin e vërtetë e ka patur Merkaanton Koçi, që ka shkruajtur veprat “Historia e Venedikut prej themelimit të Romës”, në 33 libra, si dhe “Rapsoditë e historive”, një farë historie universale në 92 libra, Francisk San Sovini (1521-1583), dijetar dhe historian italian, Lazar Soranxi, jetoi në shekujt XVI-XVII, që ka shkruajtur një vepër për Perandorinë Otomane, Bartolome Dionisi, shkrimtar italian, Petro Bendi, i lindur në Venedik në vitin 1470, filolog e humanist i dëgjuar i kohës së tij, ka shkruar një histori për Fjalori shqip-latinisht, i pari i Republikën e Venedikut, Tuberoni Dalmatas, këtij lloji, në historinë e gjuhës shqipe, i historian i shekullit XVI, ka shkruar “Commentari” për përciellur me proverba e fjalë t’urta shqipe. historinë e periudhës 1490 gjer në 1522 në 11 Me termin Epir dhe Epirotë, ,njihëshin libra, Joan Baptista Marini(1569-1625), poet italian, asokohë, Shqiperia e Shqiptarët. përfaqësues kryesor i “Marianizmit” dmth., i artit Barok në letërsi, Margarita Sarokki, (vdekur në Romë në 1618), në fillim dashnorja dhe më vonë armike më e egër e poetit Joan Baptista Marinit, e Nga Moikom Zeqo njohura e Galileo Galileut, poeteshë italiane që ka shkruar një poemë të madhe prej 23 këngësh të quajtur (“Scanderbeide”), Joan Jakov Rici, poet Dijetari më i madh shqiptar i shekullit XVII-të italian i shekullit XVI (me mbiemrin Rici njihen mjaft është padyshim Frang Bardhi. Mbas Marin dijetar italian e sidomos piktorë), Joan Tarkognati (i Barletit ai është përfaqësuesi i dytë i madh i lindur në fund të shekullit të XVI dhe i vdekur në humanizmit shqiptar. 1566), historian italian i cili synonte të bënte histori Lindi në Kallmet të Zadrimës, pranë qytetit të universale të përbotëshme, etj. Lezhës, ku siç dihet më 1444 Gjergj Kastrioti Skënderbeu, bëri Kuvendin e Besëlidhjes së princave shqiptarë për t’u bashkuar në luftë kundër Otomanëve. Vazhdoi studimet në kolegjin e Loretos në Itali, studime të cilat i nisi në vitin 1628 dhe i mbaroi në qershor të vitit 1633. Nga viti 1633 deri më 1635, Frang Bardhi ndoqi studimet më të larta në një kolegj të Romës. Gjatë kësaj kohe atij i lindi ideja për të bërë një fjalor dygjuhësh: latinisht-shqip. Më 1635 Frang Bardhi e boton fjalorin. Fjalori përmban 5000 fjalë të përkthyera në shqip, si dhe disa shtojca në fund, kurse pjesa shqipe përmblodhi afro 2500 fjalë. Fjalori ka edhe 113 proverba e shprehje të shqipes, si dhe emrat e toponimet e qyteteve Apologjia e Skënderbeut shqiptare më të rëndësishme. vepër me vlerë historike Në parathënien e shkruar shqip për lexuesit, Frang Bardhi ka theksuar se: “Në të errët dhe pak dritë vlen e kushton shumë”. Ai e kish bërë (të shtira, të qëlluara M.Z.) e një të bame”. Në të vetin parimin e humanizmit të kohës për vend të rimës kemi asonancën “shtane-bane”. shkrimin e gjuhëve amtare, se gjuha është “tipari i parë dallonjës i një kombi”. Në “Apologjinë e Skënderbeut” Frang Bardhi Një vit më vonë, më 1636, brenda një kohe citon tri strofa të një poeti të shek. XV, Gjon shumë të shkurtër, prej afro 15 ditësh, Frang Jakov Recinit, me sa duket me origjinë Bardhi shkruan kryeveprën e vet “Apologjia e dalmatine. Skënderbeut”. Ato janë marrë nga vepra e poetit e quajtur Në këtë libër, Frang Bardhi bën një polemikë të “Beteja e Herkulit me Skënderbeun”: ashpër e me argumente shkencorë kundër Tomeo Markoviçit, një peshkopi boshnjak, i cili Skënderbeu epirotas fluturon me anë të një librushke i mohonte me forcë të madhe si stuhi, shqiptarësinë Skënderbeut, duke e quajtur duelin e ashpër e fiton sllav. krenar, zemërfatos si ai. Kundër këtij falsifikimi, të cilin Frang Bardhi e Kalin e papërmbajtshëm mban quan “të kobshëm”, dijetari ynë mbështetet në Skënderbeu i lindur nga Epiri fakte dhe dokumenta. Metoda shkencore në e shigjeton me sytë prej ylli. histori që përdor Frang Bardhi është më e Ai parzmore prej lëkure ka përparuara për kohën. shigjetë, shtizë e hark gjigant, Frang Bardhi thekson se dy parime të mëdha tek Herkuli i Tebës një topuz hata kanë rëndësi për historikun “metoda dhe e E hedh ai me furi që larg. vërteta”. Apologjia e Skënderbeut është një vepër e shkëlqyer dhe e bën autorin të spikasë Gjon Jakov Recini bën një shtjellim të subjektit midis dijetarëve të shquar të Europës. të ndërthurur me mitologjinë (Herkulin) dhe Këtë vepër Frangu e shkroi në moshën 30 historinë (Skënderbeun). vjeçare. Për ta lartësuar këtë të fundit, krijon një skenë Në librin eseistik e historik “Apologjia e fantastike dyluftimi të Herkulit me Skënderbeut”, Frang Bardhi citon dhe aforizma Skënderbeun, duke e nxjerrë fitimtar këtë të poetike, emra poetësh, duke dëshmuar kulturën fundit, pra më të madh e të fuqishëm sesa e vet letrare dhe poetike, klasike e humaniste. Herkulin. Kështu historia lartësohet më shumë Që Bardhi ka qenë i njohur me hullitë poetike, sesa mitologjia. këtë mund ta vërtetosh lehtë e qartë. A ka apoteozë më të bukur dhe fantastike për Bardhi është i pari që na flet për një dukuri kryetrimin tonë? tejet interesante për rimën, në një kohë që Duke zgjedhur këto fragmente poetike, Frang Eposi Mesjetar i Veriut, po edhe shekujt më pas Bardhi shpreh publikisht referencat dhe hobitë De Rada te “Milosao” përdorin vargje të bardhë, e tij për poezinë në përgjithësi, një shpirt poeti domethënë pa rimë. të vërtetë. Në shtator të vitit 1636 ai vendoset në Zadrimë Kur u fut rima në poezinë shqipe? të Lezhës. Nga Zadrima ai shkruan disa letra Në një studim të tijin pretencioz, Bonlow ka dhe relacione të rëndësishme, si ato më datë 7 thënë se, janë shqiptarët që për herë të parë shtator 1636, 8 shkurt 1637, 5 maj 1637, 28 kanë përdorur rimën në poezinë gojore në maj 1637, qershor 1637, 19 prill 1641 etj. Europë, duke u shpërndarë kjo shëmbëlltyrë Nga përmbajtja e letrave dhe relacioneve edhe te popujt e tjerë. mësojmë se Frang Bardhi është marrë edhe me Në “Fjalorin latinisht-epirotikisht” të Frang përkthime nga gjuhët e huaja në shqip, Bardhit, më 1635, autori ka përfshirë edhe disa përkthime, të cilat për fat të keq, deri më sot proverba të rimuara, pra është i pari që tregon nuk janë gjetur nga dijetarët e interesuar rreth se rima kishte hyrë tashmë në poezinë apo figurës së tij, për etnografinë e kulturën folklorin artistik shqiptar. “Qysh asht gjykue, popullore vendase, si dhe për projektet rreth s’ka me mungue”. Ky proverb mund të kthehet kryengritjeve kombëtare për liri nga Bardhi në dy vargje të mirëfillta 6 rrokëshe. vetë. Një tjetër shembull: “Kush s’asht i besuem, s’di Më 1643 në moshën 37 vjeçare Frang Bardhi me urdhnuem”. Rimat janë foljore, por edhe vdes papritur, ka të ngjarë nga malarja. mbiemrore. Një shembull i tretë: “Shumë shtane Frang Bardhi nuk jetoi shumë, por ka patur një 70 vjetori i themelimit të gjimnazit emër të madh dhe të ndritur. Ai qe një patriot i “Frang Bardhi” në Mitrovicë shquar dhe i flaktë, sypatrembur e luftarak. Ai LULE DHE MIRËNJOHJE NË 25- arriti një shkallë të lartë kulturore për kohën dhe shkroi vepra të guximshme e me VJETORIN E AAWO, kompetencë. MOTRAT QIRIAZI Me këto vepra, ai ka kontribuar në kulturën tonë kombëtare si një nga përfaqësuesit e saj më të mëdhenj në shekuj. Një bashkëkohës ka shkruar për Frang Bardhin: “Le të krenohet Shqipëria dhe të gëzojë fisi i Bardhajve që i dha atdheut bij të denjë.”

PARASHQEVI SEVASTI

Nga Marjana Bulku

25 vjetori i krijimit të Albanian American Women Organization "Motrat Qiriazi" AAWO mblodhi këto ditë në Manhattan qindra shqiptaro- amerikanë, ambasadorë të misioneve tona diplomatike nga Shqipëria e Kosova; Besiana Kadare dhe Teuta Sahatçija ,kongresmeni Eliot Engel dhe Patricia M .Engel që ishte e veçanta e Frang Bardhi në filateli. kësaj galaje jubilare ku një falenderim special shkon për Gena Bajramin (botuese e gazetës Iliria) e cila e nominoi zonjën Patricia M. Engel, madje bëri të mundur edhe prezencën e saj mes shqiptaro amerikanësh dhe AAWO, nderonin me pjesmarrje gjithashtu Council Member Mark Gjonaj, Ariel Palitz, (NYC Nightlife Mayor,cityof New York) ,aktivistë dhe mjaft personalitete të njohura të komunitetit shqiptaro-amerikanë të Federatës Panshqiptare Vatra.Ishte një mbrëmje ku 25 vjetët e punës dhe përkushtimit, vullnetarizmit dhe kontributeve do të nderoheshin me mirënjohje dhe vlerësime për humanitarizmin , arritjet jetësore, lidershipin, si dhe mbështetjen e vazhdueshme ndër vite. Dy himnet , performuara bukur e me mjeshtëri nga tenori Riad Ymeri çelën këtë mbrëmje duke e bërë edhe më të ngrohtë atmosferën.

Mbrëmja u hap përmes një fjale të shkurtër ku presidentja e AAWO Beti Beno në mënyrë të përmbledhur bëri një paraqitje të asaj çka AAWO ka arritur në këtë gjysmëshekull përmes diasporën amerikane ku u nderua Shkolla Shqipe iniciativave, "Alba Life" me drejtues Kozeta dhe Qemal Zylo si programeve, workshopeve , ndihmave dhe Children of the Eagle -Albanian American medicinale , bursave dhe se çfarë kjo organizatë Dual Language &Culture School me Drita do mund të bëjë më tej duke e bërë edhe më të Gjongecaj. fortë zërin e grave , bijave dhe motrave tona në funksion të civilizimit të familjes, komunitetit. Sabita Ballo, Kino Gira u vlerësuan për mbështetjen permanente financiare dhe Dr .Anna Kohen ,Esmeralda Mosko,Dr.Shpresa kulturore në shërbim të AAWO. Xhakli në fjalët e tyre përshëndetëse në këmbim Beqir Sina u vlerësua gjithashtu për punën e të vlerësimeve theksuan se çmimet janë palodhur si gazetar . përgjegjësi e përbashkët pasi gjithçka që ato kanë Falenderime dhe vlerësime shkuan gjithashtu për mundur të realizojnë do ishte e pamundur pa Shqipe Malushin e cila me përkushtimin dhe mbështetjen e komunitetit. punën e saj të palodhur në shërbim të Mjaft emocionues ishte dokumentari që Vera komunitetit shqiptaro-amerikan zë vend të Belliu dhe Albanian Culture Tv kishin realizuar veçantë në kujtesën e tyre. enkas për këtë event. Materialet e hershmefilmike të regjistruara dhe transmetuara Netë të tilla vlerësimesh dhe nderimesh na bëjnë nëpër vite nga drejtuesi i ketij televizioni Adem të reflektojmë mbi aktet tona të përditëshme, se Belliu,ku ngjarjet , personazhet,intervistat , sa të paharrueshme bëhen ato kur i shërbejnë festimet janë përmbledhur bukur përmes një qëllimeve që nën një kujtesë të tillë falin kaq video përshëndetjeje konceptuar mrekullisht. shumë tekst dhe nëntekst e mbi të gjitha përcjellim dashuri për Njeriun.

Në një jubile të tillë vlerësimet janë jo vetëm AAWO motrat Qiriazi u krijuan 25 vjet më parë mirnjohje dhe falenderim por edhe lutje e ftesë mbi historinë shqiptare të Parashqevi dhe Sevasti që këto kontribute të nxitin dhe frymëzojnë të Qiriazit të cilat konsiderohen si nëna të tjerë në mënyrë që solidariteti dhe humanizmi, civilizimit, edukimit dhe diplomacisë duke ruajtja e kulturës dhe gjuhës të trashëgohen kontribuar e lënë gjurmë në historinë tonë e cila nëpër gjeneratat pasardhëse. Ndaj edhe nuk na bën më europianë se kurrë kur e prezantojmë munguan nderimet për aktivistët e spikatur të veten përmes Vlerash të cilat edhe të ftuarit komunitetit shqiptaro-amerikan që e kanë amerikanë që ishin prezentë nuk mund të mos i mbështetur misionin dhe punën e AAWO- as vinin re. E nën këtë llogjikë ishte edhe fjala sistematikisht, Harry Bajraktari, Fadil Berisha, mbresëlënëse e Mrs .Patricia M.Engel e cila nuk e Sergio Bituçi, Lou Fundos, Georgio Kolaj, Edward fshehu aspak kënaqsinē që mori nga ky nderim Toptani ,Esq, Isidoros Tsamblakos ,Esq, Kumrie dhe vlerësimin për komunitetin shqiptaro- Selimaj, Albert Fundos. amerikan që rritet përmes vlerash. Nuk munguan edhe vlerësime për mbështetjen që ia ka rritur qasjen dhe profilin në publik AAWO ndër vite dhe këtu spikat televizioni Albanian Culture me producent Adem Belliu si një kanal mediatik që ka ndjekur në progresivitet të gjitha veprimtaritë e AAWO në këto 25 vjet.

Nderohet gjithashtu Illiria Newspaper Vehbi &Gena Bajrami, publisher. VATRA, the Pan-Albanian Federation of America, Albanian Yellow Pages me Ismer Mjeku, gjithashtu nje vlerësim special shkoi për Albana Krasniqi për shpëtimin e jetës së fëmijëve shqiptare. Cjerasim e Gjergj Qriazi

Mjaft mirë u pritën edhe vlerësimet meritore të cilat kanë zhvilluar edukimin e gjuhës shqipe në Si i trajtoj krimineli Enver mori fund definimi i kufijeve të rinj të Evropës dhe ky Traktat i filloj punimet më,28 Qershor Hoxha pasardhësit e Ismail 1919 duke i perfunduar më,21 janar 1920. Prej Qemal Bey vitit 1920 e deri në vitin 1944 të gjitha Qeveritë shqiptare që kaluan në shenjë respekti për j Vlores dhe ku gjendet familjen e Ismail Qemail bey Vlores ja akorduan një pension për familjen dhe atë pension e kishte proceverbali i Pavarsisë së marrë Qazim Bey Vlora. Me të ardhur në pushtet Shqiperisë komunistët e Rusisë në Shqipëri ata si moto e kishin shkatrrimin e familjeve tradicionale shqiptare dhe jo vetëm mashkujt por edhe grat e fëmijët e këtyre familjeve, për këtë janë dëshmitë e burgjeve dhe kampeve të Tepelenës dhe gjithandej Shqipërisë. Qazim Bey Vlora pas një polemike me kriminelin Enver Hoxha ai e leshoj Shqiperinë dhe u vendos në Strugë.Por me vete mbante gjithmonë një grumbull dokumentësh. Dhe pikërisht këto dokumente ishin mjaftë me vlerë për historinë e Pavarsisë së Shqipërisë.Qazim Bey Vlora vdiq në vitin 1953 në Strugë i rrethuar nga struganët atdhetarë. Ai u varrosë në varresat e këtij qyteti dhe dokumentët e tij u konfiskuan nga policia komuniste e asaj Nue Oroshi kohe. Shtrohet pyetja a ruhet dikund ky procesverbal i Pavarasisë së Shqipërisë apo është zhdukur si shumë dokumente të vlefshme të Gjysma e Pavarsisë së Shqiperisë e cila erdhi si historisë sonë shqiptare.Është mirë të verifikohet këmbëngulje e atdhetarëve shqiptarë dhe fakti nga historianët shqiptarë në Maqedoni se përkrahjes që i bëri Mbretëria e Austro- çka në të vërtetë ka ndodhur me këto dokumente Hungarisë në krye me Franz Jozefin e cila që i ka pasur me vete Qazim Bey Vlora. Mund të përkrahje ishte vendimtare që të formohet edhe ketë ndodhur që para vdekjes t’iu ketë dhënë kjo gjysmë e Shqiperisë duke u nisur nga fakti se ndonjë miku të tij të afërm apo vërtet këto Perendoria Osmane e cila ishte në shkatërrim e dokumente janë konfiskuar nga policia sipër i dorzonte serbeve dhe malazezeve qytetet komuniste e asaj periudhe kohore.Gjetja e këtyre Shqiptare siç ishte rasti i Shkodrës,Kosovës, dokumentëve është mjaftë e rëndësishme për Malsisë së Madhe dhe shumë vendbanimeve tjera ditën e 28 nëntorit 1912 kur është shpallur shqiptare.Por ajo që deshiroj ta trajtoj sot në këtë Pavarsia e Shqipërisë. Dilemat që duhet të shkrim do të jetë fakti se ku gjindet procesverbali qartësohen ishte edhe fakti se a kishte i shpalljës së Pavarësisë së Shqipërisë dhe çfarë perfëqësues pjesëmarrës në këtë kuvend nga trajtimi ju bëri krimineli Enver Hoxha familjarëve Austro-Hungaria dhe Gjermania kur u shpallë të mbetur të Ismail Qemail Bey Vlorës. Djali i Pavarësia e Shqiperisë më,28 nentor 1912 sepse vogël i Ismail Qemail Bey Vlorës, Qamili u burgos dihet mirëfilli se diten kur është shpallë Pavërsia dhe pas lëshimit nga burgu ai ishte i sëmurë e Shqiperisë Flamurin Shqiptar që është shpallur rendë nga semundja e mushkërive dhe në vitin Pavarsia e Shqipërisë nga shtepia e Ekrem Bey 1950 vdes në heshtje pa e ditur kush përpos Vlorës e ka marrur shkrimtarja dhe studiuesja familjarëve të ngushtë. Fati edhe më tragjik e gjermane Mari Amelie von Godin dhe ju ka dhanë ndjeki percjellësin me të afërt të Ismail Qemail luftëtareve shqiptarë dhe pikërisht ky Flamur ka Bey Vlorës, Qazim Bey Vlora. Qazimi gjatë gjithë valuar në Vlorë më,28 Nëntor 1912.Këto janë kohës e kishte percjellur të atin, me një fjalë ishte edhe shumë fakte të tjera që flasin se Pavarsia e sekretari i Ismail Qemail Bey Vlorës. Ai u helmua Shqipërisë kishte ardhur pikërisht nga në Perugjia të Italisë së bashku me Ismail Qemail mbeshtetja që i kishte dhënë Austro Hungaria Bey Vlorën nga të derguarit e Esat Pashë Toptanit dhe Gjermania shtetit të posaformuarë shqiptarë për shkakun kryesorë të ndalimit që të mos në kohën më të vështirë kur aleancatë serbo- merrte pjesë në Traktatin e Versajës ku edhe malazeze-osmane ishin në muajin e mjaltit të tyre Gjithashtu, ai ka bërë udhëtime të shumta për shkatërrimin e kombit tonë shqiptarë. në Paris, Rome/Milan, Bruksel, Gjenevë, Londër, Cambridge dhe në metropole të tjera të mëdha evropiane. Vilmot ka qenë gjithashtu në Shqipëri, Kosovë dhe Bosni&Hercegovinë. Autori i ka mbështetur të dhënat dhe përfundimet e tij me materiale të shumta e të besueshme referuese dhe me fragmente nga 120 botime dhe romane prestigjioze; duke filluar nga gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare, shkrimtarë/publicistë të tjerë të njohur, si Fatos Kongoli, Besnik Mustafaj, Fatos Lubonja, Fahri Balliu, Blendi Fevziu, Amik Kasoruho, Uran Butka, Shaban Sinani, Ylljet Aliçkaj, Safet Kryemadhi, njohësit dhe personalitetet e historisë sonë Edith Durham, Robert Elsie, Libri i Sebastian Vilmot, Miranda Vickers, Noel Malcom, Herman Fati i një vendi të vetmuar. Bernstein, etj.

Përgatitur nga Jorgji Kote Vlen të theksohet se Sebastien Vilmot i Në muajin Korrik 2018 u promovua në është referuar dhe autorit/publicistit të Paris libri i autorit francez Sébastien njohur të antikomunizmit, zotit Lek Pervizi. VILMOT « La solitude d’une destin » Më konkretisht, në faqen 183 - 184 të librit » ( Shqipëria - Fati i një vendi të vetmuar ) Albanie - Solitude d’un destin » botohen tre që është i disponueshëm dhe në internet fragmente nga libri e Lek Pervizit « Dans nëpërmjet Amazon fr. les cercles l’enfer » 2014 ku përshkruhet Ky libër i ri është produkt i një pune trajtimi çnjerëzor në Kampin e Internimit në shumëvjeçare kontaktesh, intervistash, Tepelenë. takimesh dhe konsultimesh me personalitete shqiptare dhe të huaja dhe Editori i librit, Vincent de Crayencourt me kërkime të panumurta në arkiva të nënvizon ndër të tjera se pak botime të huaja nga një njohës fin i Ballkanit dhe kësaj natyre kanë mundur të shpjegojnë tejet i apasionuar pas historisë së vendit bindshëm se si brenda fare pak vitesh tonë, nga lashtësia deri në ditët e sotme. Shqipëria u kthye nga një Mbretëri e Ndër të tjera, Vilmot ka shkëmbyer ide e vetshpallur në diktaturën më të egër tw mendime me ish-Presidentin Rexhep Shekullit të XX. Meidani, Kryetaren e Grupit Parlamentar Por, autori jep dhe mendimet e veta mbi të Miqësisë Francë - Shqipëri, zonjën periudhat dhe personalitetet madhore të Viviane de Dissez, nipin e ish - Mbretit historisë së këtij vendi, sidomos për Zog, Skënder Zogu, familjarë të të ndjerit Skënderbeun, Zogun, Fan Nolin, Enver Pjetër Pepa ish-Ambasadori ynë i parë në Hoxhën, Ramiz Alinë e të tjerë; krahas Vatikan dhe autor i librit « Pagine sulla denoncimit dhe qëndrimeve kritike, dittatura », Profesorin e feve në sidomos për periudhën e monizmit, Vilmot Universitetin e Romës, Roberto Morozzo nuk nguron të përmendë bindshëm edhe della Rocca, Ambasadorin e Shqipërisë në dukuri të caktuara pozitive për secilën prej Francë, Dritan Tola, Këshilltaren e këtyre periudhave, duke iu shmanguar Kulturës në Ambasadën franceze në vlerësimit « bardhë e zi » Tiranë, Rose - Anne Bisiaux, shkrimtarët Ndërkohë, duke shigjetuar përgjegjësinë e Bashkim Shehu dhe Besa Myftiu, autorin e faktorit ndërkombëtar, Vilmot shprehet se disa librave mbi komunizmin, Ylli « e sunduar nga otomanët, e injoruar nga Demneri, etj. Bismarku, e braktisur nga Lidhja e Kombeve dhe e aneksuar nga Italia, mos i shihnin, nga frika se do të merreshin Shqipëria është instrumentalizuar dhe egërsisht në pyetje nga Sigurimi. tradhëtuar nga protektorët e saj ». Kontakti im i dytë me Shqipërinë daton në Ky botim ka patur menjëherë jehonë vitin 1985, pas vdekjes së Enver Hoxhës. pozitive te lexuesit e huaj; këta të fundit i Ndërmjet Romës dhe Tiranës shpërtheu një krizë e rëndë diplomatike kur pesë shtetas kanë vlerësuar të 11 kapitujt me 247 faqe antarë të familjes Popajt, me origjinë nga të librit si një « guidë dhe sintezë të gjallë Durrësi kërkuan strehim politik në të historisë së një vendi të panjohur por të Ambasadën italiane në Tiranë. Roma refuzonte mrekullueshëm që të mahnit nga me kokëfortësi t’i dorëzonte ata te polica kapitulli në kapitull ». shqiptare. Shefi i Qeverisë italiane, Giulio Nisur nga sa sipër, vështirë të kishte një Andreotti vendosi të më dërgonte te vendi i hyrje më të mirë se Parathënia e shkruar shqiponjave në përpjekje për gjetjen e një nga Zoti Paolo Foresti, Ambasadori i Italisë rrugëdaljeje nga ajo krizë. Në fakt, viza e hyrjes në vendin tonë gjatë periudhës së as m’u dha dhe as m’u refuzua, por më në tensionuar dhe shpërthyese 1993 - 1997. fund u vendos që të hiqnim dorë nga ky Ai vazhdon të jetë mik, mbështetës, mision. Pesë vjet më vonë, pas shembjes së Murit të njohës i shkëlqyer dhe shtetas i vendit Berlinit dhe ngjarjeve që ndodhën më pas, tonë. qeveria komuniste e Ramiz Alisë dëshironte ta Për kënaqësinë e lexuesit po e japim këtë zgjidhte konfliktin me Romën dhe pranoi Parathënie dhe në shqip. transferimin e Popajve në Itali. Mirë kjo ndoshta mund të interpretohej si një sinjal për të gjithë ata që donin të largoheshin nga Kur Shqipëria ishte e vetmuar vendi të cilës qeveria shqiptare i druhej në fatin e saj gjithmonë. Në atë kohë, turma të mëdha njerëzish përpiqeshin të hynin në ambasadat Nga Paolo FORESTI perendimore në Tiranë për të marrë një vizë. Një mijë shqiptarë vinin në Ambasadën Në Shqipëri shkova për herë të parë në vitin italiane, shumë të tjerë ndaloheshin nga 1970 me Ambasadorin francez Pierre policia ose tentonin të kapërcenin kangjelllat e Sebillaud. rrugën nga Beogradi ku punoja si larta mbrojtëse të këtyre ambasadave. diplomat italian e bëmë me autoveturë. Edhe Më 1991, si Këshilltar Diplomatik i Ministrit të pse miku im i shquar ishte i akredituar në të Mbrojtjes u angazhova me përgatitjet për dy vendet, e lamë atë në kufi dhe udhëtuam Operacionin Pelican. Mbi 1000 ushtarë italianë me një makinë të Ambasadës franceze në transportuan dhe shpërndanë ndihma Tiranë. ushqimore në territorin shqiptar, duke dhënë Gjatë tre orëve të udhëtimit na ndiqnin një kontribut vendimtar për stabilizimin e agjentë të Sigurimit të Shtetit, i frikshmi gjendjes ekonomike të vendit. Sigurimi, që nuk na u ndanë asnjëherë, edhe Një vit më vonë, shoqërova Presidentin kur Pierri e detyronte shoferin shqiptar të Scalfaro gjatë vizitës së tij zyrtare në Tiranë. bënte pa pëlqimin e tij devijime të vogla gjoja Ndërsa, në vitin 1993, u emërova Ambasador i për kryerjen e nevojave urgjente. « Engjëjt Italisë në Shqipëri në një atmosferë tejet të tanë mbrojtës» afroheshin menjëherë te vetura tensionuar. Ai funksion, që e ushtrova për jonë duke na rikujtuar me një frëngjishte katër vjet rezultoi jashtëzakonisht i ngarkuar perfekte se nuk duhej në asnjë rast të dhe shpesh i dhimbshëm ; gjithsesi, më duhet devijonim nga itinerari i parashikuar. të pranoj dhe vlerësoj faktin se ato ishin vitet Gjatë rrugës, pamë jo më shumë se një duzinë më pasionante dhe më të pasura të jetës time. veturash dhe pak kamionë. Shumica e Misioni im diplomatik përfundoi në momentin shqiptarëve lëviznin me këmbë, të tjerët, më e shpërthimit të « piramidave famëkeqe me fat me biçikletë ose me karroca që financiare », që provokuan pothuajse një luftë tërhiqeshin nga kuajt. civile. Tirana na u duk e rregullt dhe e pastër por ajo Për fat të mirë, gjendja u vu nën kontroll me që më çuditi ishte sjellja e banorëve: të gjithë shpejtësi, falë veprimit të vendosur dhe kalimtarët me të cilët kryqëzoheshim në rrugë vendimtar të komunitetit ndërkombëtar, ulnin kokat ose kalonin në trotuarin tjetër. sidomos të Italisë, me mbështetjen e BE-së dhe Pierri më shpjegonte se shqiptarët donin të SHBA-ve. evitonin të gjitha kontaktet me të huaj, që të Qysh atëhere, nuk jam ndarë më nga Shqipëria. Edhe tani në pension në fshatin e 28 NANDOR 1443 qetë Ombrie, të rrethuar me ullinj mijëvjeçare, vazhdoj të ndjek zhvillimet e vendit ku kam shumë miq. Kështu, psh, gjatë viteve 2006 - 2014 isha Rektor i Ëisdom University të Tiranës, ku kontribuova për themelimin e tij.

Libri i Sébastien Vilmot, Albanie, la solitude d’un destin, ( Shqipëria, fati i një vendi të vetmuar) është një ilustrim i shkëlqyer i historisë së mundimshme të atij vendi të vogël, 6 PRILL 1911 që ka dalë nga mjegulla që e kishte mbuluar DEDË GJO’ LULI NGRITI FLAMURIN NË gjatë 50 viteve të fundit. BRATILË I pasur me referenca të shkurtëra dhe elokuente, libri jep një panoramë të gjerë të dramaturgjisë së jetës shqiptare: epokës ilire, arritjet e Heroit Skënderbej, Pavarësisë nga sundimi otoman për ta mbyllur me një përshkrim shumë të goditur të ardhjes së komunizmit dhe ingranazhet e diktaturës së Enver Hoxhës. Për të gjithë ata që duan të kuptojnë ose dhe thjesht të rifreskojnë disa nga faqet me të pabesueshme të historisë evropiane, të lëna 28 NANDOR 1912 për në kohë të gjatë në kufijtë e harresës, nuk ISMAIL QEMALI NGRITI FLAMURIN NË VLONË ka mënyrë më të mirë se sa të « zhyten » në këtë botim me plot fakte të reja. Përgatiti:Jorgji Kote

:

28 NANDOR 1912 ORA 10:00 GJIN PJETER PERVIZI NGRITI FLAMURIN NE MILOT

Nga Fritz Radovani

FLAMURI I GJERGJ KASTRIOTIT 6 PRILL 1911

DEDË GJO’ LULI NGRITI FLAMURIN NË BRATILË

28 NANDOR 1912 ISMAIL QEMALI NGRITI FLAMURIN NË VLONË

28 NANDOR ORA 10:00 GJIN PJETER PERVIZI FLAMURI I GJERGJ KASTRIOTIT NGRITI FLAMURIN NE MILOT Forcat e amatosuna të Sigurimit komunist zhdukun M U E J NANDOR 2 0 1 8: K u j t o j m ë … Vorrezat e të pushkatuemve… 9 NANDOR 1944 MUNTAZ KOKALARI Intelektual i njohun gjinokastrit shkruen një leter tri ditë para  27 NANDOR 1945: TRAKTI I pushkatimit pa gjyq nga terroristi vrasës Enver ORGANIZATES ANTIKOMUNISTE NË Hoxha: SHKODER, “BASHKIMI SHQIPTAR” : “Mos “Po përjetojmë ditë të vështira. Kam vendosur me gabo me votue per bishat komuniste!” brengë në zemër të largohem nga Shqipëria ime e Ndersa tjetri ishte: “Masakrat në Shqipni i bukur, nga familja e dashur… Këtë vendim e mora bajnë me urdhen të Titos dhe Stalinit!”. mbasi më njoftuan disa nga miqtë e mi të besuar se Fillojnë arrestimet me pjesmarrës në jeta ime dhe e të afërmve të mi është në rrezik nga Organizatë me Gjovalin ZEZAJ dhe Luigj bashtua, Enver Hoxha. Ai ka urdhëruar djajtë e kuq KÇIRA. kundër nesh. Kjo kuptohet: Thjesht për motive personale…Kjo është fatkeqësi e kombit tonë dhe e 6 Nandor 1946 Arrestohet Don Prek Qafalia. Ishte Shqipërisë së gjorë, që ka rënë në duart e një njeriu të Meshtar në Mirditë. përbindshëm, tinëzar, hakmarrës, inatçi, dinak, 10 Nandor 1946 Vritet pabesisht në Reç nga megaloman, egoist, kumarxhi e gënjeshtar, që i do komunistët Don Luigj PICI (1907 – 1946). njerëzit nën vete; edhe kur qe jashtë për studime nuk 12 Nandor 1946 Arrestohet At Petraq ISAK . U dënue dha asnjë provim, mbeti pas kabareve, kazinove etj. në Elbasan me 15 vjet burg… Ne intelektualët gjirokastritë ia dimë të gjitha sa i vlen 12 Nandor 1946 Arrestohet: At Donat KURTI, Don lëkura, prandaj kërkon të na asgjësojë…”(AQSH, F.14 Mark HASI dhe Don Anton MUZAJ. d.2/a v.1944) 14 Nandor 1946 Pushkatohet në Tuz Imzot Nikoll  U pushkatuen pa gjyq dhe pa faj nga TUSHA…Mik i Gazullorëve. gueriljet komuniste pranë hotel Bristol në 15 Nandor 1946 Arrestohet Imzot Frano GJINI Tiranë, me urdhën të Enver Hoxhës dhe …Rregjent Apostolik i Vatikanit. zbatuesit të urdhnave të tij, kriminelit 15 Nandor 1946 Arrestohet At Mati PRENNUSHI Kristo Themelko, agjent i njohun i …Provinçial i Françeskanve. jugosllavëve deri në vdekje, edhe 14 15 Nandor 1946 Arrestohet Fra Ndue VILA, nuk i intelektualë të shquem të kombit e të dorzon çilsat e Kishës sigurimit shtetit. kulturës Shqiptare. Ata ishin: Ismail Agë 16 Nandor 1946 Pushkatohet i dënuem dy vjet Petrela, Muntaz Kokalari, Vesim Kokalari, Misionari gjerman Don Zef MAKSEN. Syrja Kokalari, Nebil Çika, Reshat Stërmasi,  16 – 17 NANDOR 1946 Futen armët rreth Muharrem Lleshi, Rifat Tërshana, Lluka orës 2 – 4 të mjesit nga Sigurimi i Shtetit në Xhumari, Ali Panariti etj. Ditët e terrorit Kishen Françeskane të Shkodres, dhe komunist kishin nisë nga gueriljet qysh më Kuvendi kthehet në Burg me 800 të 28 tetor 1944, kur u pushkatuen në dyer të burgosun… shtëpive, nëpër rrugica dhe sheshe etj.., me  25 Nandor 1946 Pushkatohen në Prizren të qellim terrori e frike ish-oficerët e akuzuemit e pafajshem me Organizaten karrierës së Ushtrisë Kombëtare: Akil “Katoliçeskaja Banda”: At Bernard LLUPI, Sakiqi, Nazmi Uruçi, Fahri Dabulla, Maria SHLLAKU, Prof. Kol PARUBI dhe Muharrem Liku etj, dhe vijuan deri më 16 mësuesi Gjergj MARTINI. nëntor 1944. 12 Nandor 1947 Arrestohet Don Ejell DEDA, vdes në 17 NANDOR 1944:Forcat ushtarake pushtuese burg 31 vjeçar. gjermane ikin nga Tirana në Veri. 20 Nandor 1947 Vdes në tortura Imzot Frano  29 NANDOR 1944 Forccat ushtarake GJURAJ… I kerkohet mohimi i Zotit! gjermane dalin nga Shkodra ora 3.00 nade, 6 Nandor 1956 Arrestohet At Rrok GURASHI: Vdes në e mbasi ikin edhe nga Jugosllavia, këta dy burg..,pranon akuzat. popuj të pushtuem nga komunistët e Titos, 9 Nandor 1956 Vdes papritmas Imzot Bernardin u konsideruen të “çliruem”. E Hoxha Shllaku në Shkoder. deklaroi: “Ndaj Jugosllavisë nuk kemi 22 Nandor 1956 Vdes në burgun Burrel nga torturat pretendime!” At Klement Miraj (1882 – 1956). 12 Nandor 1957 Arratiset At Pjeter Stajka, dhe 20 NANDOR 1866 U le shkrimtari i Madh Don Ndre Shugurohet jashta shtetit në 1960. MJEDJA(1866 – 1937). 1 Nandor 1958 Shugurohet meshtar Don Martin 12 Nandor 1944 Pushkatohet pa gjyq perkthyesi TRUSHI (Nandor 1933 – 1998). Lorenc RASHA 44 vjeç… 5 Nandor 1958 Arrestohet per të dyten herë At Florian BERISHA S.J. ( 1897 – 1970). 2 NANDOR 1945 Dita e të Shuemve në Zallin e Kirit 5 Nandor 1958 Arrestohet per herë të dytë At mbas Vorreve të Rrëmajit. Leonard SHAJAKU. Nuk tregon Rrëfimin! 10 Nandor 1958 Pushkatohet mbas arrestimit të tretë Don Ejëll KOVAÇI (1920 – 1958) . FRANO KULLI: 10 Nandor 1958 Arrestohet per herë të dytë At Marjan PRELA (1885 – 1974). 27 Nandor 1968 Arrestohet e torturohet Don Marin Katolikët, martirë ose… të SHKURTI (1933 – 1969). përdorur? NANDOR 1969 Shembet nga anadollaku Fadil Ymeri Kisha e Vaut të Dejës e vitit 1361, ku asht kunorzue Në shpërdorjen e rrëmujshme mediatike të fjalës këtu te Heroi Kombtar Gjergj KASTRIOTI – SKENDERBEU. ne, këtyre ditëve është lakuar dendur edhe emri i 17 Nandor 1973 Arrestohet Don Ndoc NDOJA (1914 – përgjithshëm: katolik. Në të gjitha rasat është lakuar, në 1996)Vorroset në Rrëmaj. gazeta, në televizione në portalet e shumta e në rrjetet 12 Nandor 1975 Vdes At Gjon Karma S.J.(1896 – sociale, duke përmbushë kështu edhe atë hapësirën e 1975) mbas sa vitesh burg. mjaftë boshe, në të cilën mungon përmendja e tij. Shkaku 18 Nandor 1979 Vdes At Zef VALENTINI S.J. (1900 – ishte emërimi i zotit Sandër Lleshi, ministër i 1979) Studjues i njohun dhe historian per Shqipninë. Brendshëm. Dhe njëra prej dy kredencialeve, që u lançua Profesor i Seminarit Jezuitëve në Shkoder deri 1946. si përparësi, ishte besimi i tij katolik. 4 Nandor 1985 Vdes në Shkoder Prof. Gasper UGASHI (1909 – 1985) Në të vërtetë, nuk është vështirë të dallohet se vetëm në  17 Nandor 1985 Papa GJON PALI II i këto dy mënyra e mbi këta dy kategoritë e përmendura në shkruen dy letra personale Presidentit titullin e këtij shkrimi ka qenë e mundur të ndërtohej një Ronald REGAN dhe Mihajl GORBAÇOV, per marrëdhënie e shtetit shqiptar me katolikët e veriut të takimet me frymë paqsore në Gjenevë. Shqipërisë, me përfaqësinë më të zgjedhur të tyre, në 20 Nandor 1987 Vdes në Tiranë Prof. Lasgush rend të parë. Në regjimin e Hoxhës, që përbën gati PORADECI(1899 – 1987)… gjysmën e kohës së qenies së shtetit shqiptar, marrëdhënia me katolikët u shfaq që herët, në fillesë, si 9 Nandor 1989 Rrëzohet pergjithmonë Muri i Berlinit. një patologji urrejtjeje. Një urrejtje që mbështetej mbi Terroristi komunist dhe anadollak Ramiz Alia, diferenca ideologjike me elitën e katolikëve. Jo veç prej vazhdon me vra Rininë Antikomuniste nder kufijt e formimit të tyre në shkollime perëndimore, por edhe për Shqipnisë… shkak të marrëdhënies së tyre dashurore me vendin e 4 e 11 Nandor 1990 në Rrëmaji Shkoder, Don Simon popullin e vet. Ata, me bindje të palëkundshme, JUBANI thotë Meshen e Parë mbas vitit 1967, kur u përgjithësisht ishin kundërshtarë, që në zanafillë, të ideve mbyllen të gjitha Kishat me “Revolucionin Kulturor komuniste. Por urrejtja mbështetej edhe mbi disnivele 1967”. kulturore e prirje qytetërimore të ndryshme e madje krejt 26 NANDOR 1994 Emnohet nga Papa Gjon PALI II të kundërta. Nëse katolikët, elitat e tyre më së pari ishin mbas 38 vjetësh nder burgje e interrnime nga prirja dhe krahu i oksidentit, vijimtarë në hullitë e komunistët, KARDINALI I PARË SHQIPTAR Imzot hershme të orientimit të shqiptarëve, prijësit e ri Mikel KOLIQI. komunistë i kishin ngulë piketat e orientimit të tyre në 10 NANDOR 2002 Kanonizimi i Martirëve Shqiptar tjetrin krah, andej kah ishte shfaq “ai dreqi i kuq”. Dhe nga Vatikani. elita e katolikëve, “fara e zgjedhur” si me thanë, ishin NANDOR 2018: U Kanonizuen 38 Martirë nga gjithashtu edhe prelatë të kishës.. Vatikani… Ndersa “Shteti Shqiptar” dekoroi në këta 28 vjetë mija kriminelë, vrasëS. Edhe atëherë kur kjo elitë, në ballë të rilindjes së kombit, do të bashkëngjitej natyrshëm me themelimin e me ringjalljen e shtetit shqiptar, megjithatë marrëdhëniet me prijësit e tij nuk është se kanë shkuar vaj. Jo veç Fishta e Mjeda a Nikollë Kaçorri, që ishin edhe klerikë, por edhe 28 NENTORI 1443-2018 Gurakuqi, një gur i rëndë fort në themelet e shtetit shqiptar e kontribuues i paepur i tij, duke qenë kundruall arbitraritet të prijësve u gjend pabesisht i vrarë… Pastaj, 675-VJETORI një dekadë e diçka më vonë, edhe shkollat katolike, ani pse ishin më të mirat e shkollave të pakta të Shqipërisë, u tentua të ndalen e më pas të mbyllen. U mbyllën, në I NGITJES SE FLAMURIT NE KRUJË kohën e Mbretërisë e u bë e mundur të rihapeshin mbas NGA GJERGJ KASTRITI një vendimi të Gjykatores së Naltë të Europës.

SKENDERBEU Për prijësit e shtetit shqiptar, gjithherë katolikët kanë qenë të padashtun. Shembujt e historisë, e shumta e vërtetojnë këtë, kurse të paktë fort janë shembujt që vërtetojnë të kundërtën. Në respekt e nderim të së shpejt i erdhi në nevojë një… ministër katolik. Kjo cilësi vërtetës do pohuar kjo. i është përmendur si njëra prej dy elementeve të qenësishme të CV-së tij. Bashkëshoqëruar me Kurse komunistët dhe prijësi i tyre paranojak, i background-in serioz profesional në fushën ushtarake, si demonstroi të gjitha mënyrat edhe më monstruozet për t’i dhe një konfermë të pëlqyeshme, certifikuar prej asgjësuar “armiqtë” katolikë. Me një strategji të kopsitur shkrimtarit tonë të shquar bashkëkohor, Ismail Kadaresë. e të lidhur me “dredhat e djallit”, siç do të thoshte Fishta, të egër e të akullt, sikur të kishte përballë e në kundërshti Cilësi dhe certifikata për gjeneral Sandrin, të cilat njerëz “të përtej detit” e jo bashkëkombës të vet, me të Kryeministri ynë i ka aty, në zyrën e tij, bashkë me vetë gjitha djallëzitë i luftoi deri në sfilitje asgjësuese ata. gjeneralin këshilltar, që prej 5 a 6 vjetësh. Direkt me dhunë e egërsi, por tërthorazi edhe me metodat otomaniste, të përdorimit të të vetëve. Por që, ja, tani po rifreskohen. Thua si nevojë përdorimi për gjeneral Sandër Lleshin? Martirët katolikë, Atë Gjon Shllaku, Padre Giovani Fausti, Atë Danjel Dajani, Gjelosh Lulashi, Mark Çuni, Marre nga gazeta Qerim Sadiku (katolik në besim), orën e mbrame para PANORAMA pushkatimit, një tjetër katolik, Tonin Miloti, qe caktuar që të dënuarve prej “gjyqeve të popullit” t’ua merrte ai fjalën e fundit… PASURIA IME MË E Aspirant Tonin Miloti qe zgjedhur të formalizonte aktin e pushkatimit dhe në fund të procesverbalit, ai firmosi VYER ËSHTË LIRIA E amanetet e tyre. Procesverbalit, në krye të të cilit VENDIT TIM shkruhej ende: Vdekje fashizmit-Liri Popullit, anipse fashizmi ishte mundur dy vjet e sa më parë. Qe zgjedhur ai edhe pse qe… zëvendësi i prokurorit dhe jo prokurori vetë. Mbasi prokurori vetë duhej medoemos të qe prej të Nga Marjana Bulku tjerave krahina. E mbas këtij akti nuk vonon shumë e vetë ky Tonin Miloti, pason fatin e viktimave të veta martire… Skënderbeu , ky lidershqiptar i njohur Punë kasnecësh e njerëzish të vegjël kjo punë. Se njerëzit ndërkombëtarisht dhe i pranuar historikisht nga e mëdhenj, rilindës të vërtetë prej të cilëve e kemi shqiptarët si një rast unik që arriti ti bashkonte ato si Shqipërinë, të tjera sjellje e të tjera kode kanë pasë… rrallkush, vjen këtë herë krejt ndryshe në veprën " Eqrem Çabej, albanologu i famshëm nga Gjirokastra, në Naltësimi i Iskanderit" nga Benjamin Disrael, dy një kartolinë urimi do t’i shkruante lirikut të vlertë herë kryeministër i Mbretërisë së Bashkuar (1868 pogradecar, Lasgushit sqimatar: Lexova “Lahutën…” e u dhe 1874-80.) , përkthyer mjeshtërisht nga studiuesi mrekullova. Jam magjepsur prej saj dhe jam gati të Mal Berisha. Kur Patricia Nugge ekspozonte rreth bëhem katolik prej Fishtës.1 37 libra për Skënderbeun, antikuare autorësh të ndryshëm, nuk di nëse e dinte që një prej ish - Marrëdhënia me katolikët e prijësve të shtetit, përpos kryeministrave të vendit të saj kishte shkruar egërsisë së skajshme e ka pasë edhe këtë dukurinë e pikërisht këtë vepër tërësisht letrare në vitin 1833 ndërmjetme; ka pasë katolikë shërbyes, që në fillesë janë thirrur atje si përfaqësim në zyrat e shtetit, por kjo vetëm ''The Rise of Iskander" e cila vjen e përkthyer nga sa për dukje (fasadë). Se më pas, janë përcjellë që andej një ish ambasadori shqiptar në Mbretërinë e pak a shumë me të njëjtin fat, kur shërbesa e tyre nuk ka Bashkuar, studiuesi dhe autori i disa veprave me gjalluar mâ si nevojë. Porse shëmbëlltyrën e deformimit karakter historik, biografik, shënime, ketë herë me të kësaj marrëdhënie të katolikëve të veriut me shtetin e një profil tjetër atë të përkthyesit Mal Berisha. ka sjellë të përkryer Kryeministri aktual i vendit, zoti Edi Kishte mjaftuar një udhëtim nëpër Mesdhe ku Rama. Ai mori në institucionet më të larta të ngrehinës së natyrisht Shqipëria dhe historia e saj e kishin nxitur shtetit, si përfaqësim i katolikëve të veriut, “katolikë” që Disraelin për këtë vepër por pa dyshim efekti Bajron raportin e vetëm me institucionet e shtetit e kishin pasë i cili Shqipërinë në vargjet e tij e konsideron "vendin me institucionin e riedukimit, kryesisht. Dhe i solli në atë ku lindi Iskanderi" , janë mbase kēto disa arsyje më aulën e shenjtë, siç është Parlamenti për një komb të shumë për një trajtim të tillē ku rrëfimi rrjedh qytetëruar. I solli ata në ndenjëset e Gurakuqit, të Fishtës, të Mjedës, të Maliq Bushatit, të Hilë Mosit e Riza përmes përshkrimeve , dialogjeve dhe ngjarjeve që Danit… Vetëm e vetëm si nevojë përdorimi për përshkojnë pothuaj tërë Mesdheun. pushtetin. Për ta siguruar më së pari atë… Por tani që Vepra përshkrohet nga romantizmi i kohës ku siguria e pushtetit i është zvetënuar, tani që të dy sfondi letrar ndërton një hero me shpatë e ministrat e Brendshëm i ranë si “limonë të shtrydhur”, përkrenare, betejash e dyluftimesh po ku brenda të cilit jetojnë edhe ndjenja lirike e njerëzore , dashurie e raportesh me miq, të dashur e kundërshtarë që veprës i japin një dimension të ri , të panjohur më parë , atë të heroit i cili jeton midis ndjenjës për Idunën detyrimeve ndaj atdheut e ku triumfon kjo e dyta. Në fakt po t'u referohesh kërkimeve pothuajse nuk ka asnjë histori zyrtare mbi martesën e Skënderbeut dhe aty ku shkruhet pak aludimet dhe pasaktësitë intensifikohen por dihet që kronologjitë historike mbi Skënderbeun kanë në themel Marin Barletin,Gjon Muzakën, Fan Nolin ku përmendet Marina me të cilën lidhet dasma e Skënderbeut nē vitin 1451. Disraeli ka sjellë një vepër ku sfondi historik nuk mungon duke u bërë prezent përmes personazheve reale(Gjergj Kastrioti , Hyniadi i Hungarisë,Princ Mehmeti II , sulltani i ardhshëm Faith, pērmes toponimeve gjeografike si; Petrela,Kruja, Kështjella e Justinianit, Fusha e Kallishtës, Kulla e Babelit, si dhe mjaft përshkrime realiste të mjediseve , veshjeve Si përftyrohej Skënderbeu të cilat e bëjnë të gjallë ngjarjen . " Qilimat persianë Gravurë gjermane sh. XVI , kolltukët e kadifenjtë, banjat në formë guaske , apo çatitë dritpërçuese" vizatojnë edhe kohën se kur zhvillohet ky idil , ku nuk mungon realizmi, aksioni, me trupa të vdekur, armë pa zot, çadra e flamuj, re trilli. tymi që bëjnë hije mbi ta" Përshkrime tē tilla të gjalla Mal Berisha na ka sjellë Skënderbeun të zbritur nga nuk mund të jenë pjesë e trillit por me siguri ato janë kali , më njerëzor se kurrë, në raportet e tij me pasojë e historive që Disraeli falë natyrës së tij miqtë, kundërshtarët , ndjenjat, veprimet. Është kërkuese e studjuese ka shfrytëzuar për të sjellë një pikërisht ky hero - njeri që i ka munguar lexuesit vepër të tillë që lexohet nga çdo brez tashmë edhe në shqiptar i cili është mësuar ta shohë Skënderbeun gjuhën shqipe. midis legjendës dhe historisë , gjithmone një hero në Dialogjet dhe rrëfimet, përshkrimet dhe përsiatjet e dyluftim. Vepra na sjell gjithashtu një tjetër qasje , ndjenjave konfigurojnë thelbin patriotik të veprës tashmë të një politikani të shquar britanik i cili para çka ravijëzohet përmes fatit dhe disfatës, betejave të se të jetë i tillë ishte shkrimtar dhe gazetar , drejta dhe të padrejta dhe që prevalon në fjalët e publicist dhe autor i disa veprave prandaj trajtimi i Iskanderit " Pasuria ime më e vyer është liria e Skënderbeut prej tij konsiderohet si avantazh për ne vendit tim" .E dukshme , e nëndheshme , gjithmonë si komb i vogël me udhëheqës gjurmët e të cilëve i prezente , angazhimi patriotik u fal heronjve realë njeh, ruan , çmon dhe përçon mes veprash Europa . dhe jo realë të kësaj vepre letrare energji të "Vepra gjithashtu është risi për përkthyesin e saj Mal pafundme njerëzore , përçimi i të cilave edhe 550 Berisha i cili duke i qëndruar besnik tekstit ka sjellë vjet më vonë përcjell dimensione sa historike e një dialog të zhdërvjellët përmes të cilit lexuesi i patriotike po aq edhe humane gjithmonë e më vëmendshëm kupton karakteret në vepër , ata realë aktuale në terrenin shqiptar e kudo ku jetojnë ato. A që i njeh historia dhe ato jorealë që e plotësojnë atë. mund të konsiderohet vepra si një dokument më Naltësimi i Iskanderit'' vjen si një vepër më shumë shumë mbi atë figurë historikë tashmë unike në në kolanën e gjatë të veprave kushtuar Heroit tonë historinë tonë?! Mendimi im është po edhe pse vepra kombëtar Gjergj Kastriot Skenderbeu ku atmosfera e është letrare konflikti historik është aty, luftës është gjithmonë prezente edhe pse ka trill, protagonistët e saj gjithashtu dhe për më tepër kështjella, fate princeshash, burgime ëndrrash, vendet , kalatë , udhëtimet Kruja na e bëjnë sfondin tablotë e luftës nuk mungojnë" turq të masakruar, historik të epokës së Skënderbeut më prezent se kodra të mbushur me turq që ikin , epiriotë që i kurrē. ndjekin, fusha të shtruara

Tiranë Krujë

Michigam SHBA Prishtinë

Monumente kushtuar Skënderbeut nga skulptorë shqiptarë

konsiderohet si një hap përpara, jo vetëm drejt TË MOHUAR NGA REGJIMI: përballimit të shoqërisë shqiptare me të kaluarën e saj të BURGJET, SISTEMI I hidhur komuniste, por edhe si një hap drejt zbulimit të së vërtetës historike, me qëllim të zbulimit të krimeve të INTERNIM-DËBIMEVE komunizmit në Shqipëri. Për këtë kontribut, merita i DHE PUNA E DETYRUAR NË shkon pikësëpari, “Autoritetit për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit”, ashtu si edhe SHQIPËRI 1945-1990 sponsorizuesve dhe mbështetësve të tjerë, vendas dhe ndërkombëtarë ndër të cilët, sipas Autoritetit ishin: zyra e OKB-ës, PNUD në Shqipëri, Qeveria e Italisë, në kuadër Nga Frank Shkreli të projektit, “Përkujtojmë për të shëruar dhe parandaluar”, Fondacioni Konrad-Adenauer (KAS), Rrjeti Europian i Kujtesës dhe Solidaritetit (ENRS) dhe Muzeu Historik Kombëtar. Siç mund të shihet edhe nga programi https://www.fhf.edu.al/wpcontent/uploads/2018/10/PRO GRAMI-KONFERENCA.pdf, ishte kjo një konferencë, e parë e këtij lloji, në nivel shkencor, akademik dhe historik, ku u paraqitën punime të studiuesve vendas dhe të huaj, të organizuar në panele të punës shkencore dhe kujtesës. Kryetarja e AIDSSH, Zonja Sula, deklaroi në hapjen e konferencës se enti që ajo kryeson, “Me Për ata që mund t’u ketë shpëtuar partnerë shumë të çmuar ia ka dalë ta gjejë veten duke lajmi, ose për ata që nuk kanë mësuar nga mediet e luajtur një rol të rëndësishëm, mes një procesi të përditëshme shqiptare, të cilat siç duket nuk e mbuluan hulumtimit që synon rishqyrtimin e historisë siç duhej dhe sa duhej, më 30-31 Tetor, 2018, në Tiranë u bashkëkohore, ’44 -‘90””, ndërkohë që gjithsejt, “36 mbajtë Konferenca Ndërkombëtare Shkencore me temë: studiues, nga brenda dhe jashtë vendit, kanë vënë mundin “Të Mohuar nga Regjimi: Burgjet, Sistemi i Internim- e djersën e tyre, plus intelektin dhe formimin, me qëllim Dëbimeve dhe Puna e Detyruar në Shqipëri 1945-1990”. që të ndihmojnë shoqërinë tonë t’u përgjigjet pyetjeve Për nga përmbajtja e programit si dhe për nga lista e “Pse?” dhe “Si ndodhi?”, që në një kohë aspak të largët, pjesëmarrësve, vendas dhe ndërkombëtarë, duket se shqiptarët u “vunë kundër njëri-tjetrit”, siç e thotë bukur duhet të ketë qenë një konferencë tepër interesante, me një rrëfyes”, ka thënë ajo. Znj. Gentiana Sula, u shpreh një rëndësi të veçantë historike dhe shoqërore, kur të në hapje të takimit, se “Ne e kemi provuar në lëkurë që merret parasyshë se Shqipëria zyrtare ka qenë shumë e studimi i historisë bashkëkohore ka sfida të mëdha. ngadalshme, për të mos thënë aspak active dhe as e Protagonistët ende jetojnë, faktet akoma nuk kanë dalë të gatëshme, këto 28-vjetë komunizëm, për tu përballur me gjitha në dritë; kujtimet dhe ditarët janë ende pa të kaluarën e saj komuniste. Me sa vura re, mungesa e mbledhur e pa botuar; arkivat, përveçse janë masive, janë pjesëmarrjes së përfaqsuesve të qeverisë dhe e opozitës ende të pashfrytëzueshme, plotësisht. Vetëm një studim në këtë konferencë është një shenjë e mëtejshme treguese korrekt dhe një dialog i bazuar në dokumente e fakte për një mos interesim të vazhdueshëm të tyre në këtë mund të bëjë të mundur që historia bashkëkohore ’45 - subjekt, tepër me rëndësi, për historinë kombëtare, për të ‘90 e periudhës që kemi në dorë, të mund të kuptohet më tashmen dhe për të ardhmen e Kombit. Siç u shpreh në mirë”, ka theksuar ajo në fjalën e saj me rastin e hapjes së fjalën e saj të hapjes së Konferencës edhe Kryetarja e punimeve të konferencës. Autoritetit Për Informim Mbi Dokumentet e Ish- Sigurimit të Shtetit, (AIDSSH) Zonja Gnetiana Sula, “A Autoriteti për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit është normale që ende sot të mbetemi kaq të përçarë? të Shtetit njofton në faqen e tij të internetit se të ftuar Kaq të pandjeshëm për vuajtjet e bashkëqytetarëve tanë? shqiptarë e të huaj dhe personalitete të kërkimit shkencor Kaq pak të interesuar për të vërtetat?” e institucioneve të kujtesës, hapën siparin e kësaj https://www.facebook.com/notes/autoriteti-për- konference të parë që trajton, përmes studimesh cilësore, informim-mbi-dokumentet-e-ish-sigurimit-të-shtetit- periudhën e diktaturës komuniste në Shqipëri. 19441991/fjala-e-hapjes-në-konferencën-shkencore-të- Perspektivës studimore të profesorëve dhe akademikëve mohuar-nga-regjimi-kampet-burgjet- vendas e të Kosovës, u është shtuar kontributi i ndjeshëm dhe/2102364843149461/ Megjithëkëtë, kjo konferencë i studiuesve të huaj dhe pjesëmarrja aktive e Rrjetit ndërkombëtare -- e organizuar nga AIDSSH në Europian të Kujtesës (ENRS) e BsTu, Autoritetit gjerman bashkëpunim me Institutin e Historisë pranë Akademisë të Hapjes së Dosjeve, thuhet në njoftimin e AIDSSH-it, së Studimeve Albanologjike, me Institutin për Studimin e ku jepet një përmbeldhje e shkurtër e disa prej folësve Krimeve dhe Pasojave të Komunizmit dhe me Institutin vendas dhe të huaj. për Integrimin e ish-të Përndjekurve Politikë -- duhet të Ndër ta Z. Beqir Meta, drejtor i Institutit të Historisë dhe deputete e Kuvendit të Shqipërisë, anëtare e Komisionit anëtar i këshillit shkencor të konferencës, veç kënaqësisë të Ligjeve, vuri në dukje bashkëpunimin në organizimin e për realizimin e një aktiviteti shkencor të përmasave të konferencës, mes të gjitha institucioneve zyrtare të tilla, e vuri theksin te diskutimet e shumta që pritet të kujtesës, në respekt të rekomandimeve të rezolutës së hapen pas trajtimit të temave të përzgjedhura. Ndërsa, Z. Kuvendit për ta. Sipas Hysit, “përkujtimi është detyrë e Brian Williams, përfaqësues i OKB në Shqipëri, shoqërisë së sotme, e cila duhet të marrë përgjegjësitë që mbështetës i veprimtarive të Autoritetit, nënvizoi i takon”. rëndësinë e objektivave të Kombeve të Bashkuara, mes të cilëve është përmbushja e detyrimeve të shoqërisë për të Në emër të Institutit për Studimin e Krimeve dhe drejtat e njeriut, sidomos për të dënuarit dhe të Pasojave të Komunizmit, z. Çelo Hoxha, se veç ndëshkuarit në diktaturë. Z. Bernd Borschardt, entuziazmit për përfshirjen e shumë aktorëve në ambasador i OSBE-së në Shqipëri u tha të pranishëmve organizimin e konferencës, nënvizoi se “tek e shkuara se, “Është e domosdoshme të krijohet një narrativë për të nuk duhet të përqendrohemi te dhimbja, duhet të shkuarën, të qëmtohen faktet dhe të arrihet tek e vërteta. fokusohemi te padrejtësia, kush e shkaktoi dhe Ne e mbështesim fuqimisht këtë proces”, është shprehur përgjegjësitë që rrjedhin prej kësaj”. ambasadori i OSBE-së në Shqipëri. Në të njëjtën linjë, drejtori i Institutit të të Përndjekurve Ndërkaq, në vijim të konferencës, Znja. Rafaella Politikë, z. Bilal Kola, e vuri theksin te koncepti juridik i Campanati, përfaqësuese e Ambasadës Italiane, shpjegoi ndëshkimit sa i përket punës së detyruar, jo dënimit si të rëndësinë e posaçme që ka projekti “Përkujtojmë për të tillë. Fëmijë i lindur, rritur dhe burrëruar në internim, i shëruar dhe parandaluar”, në kuadër të të cilit ndëshkuar që në lindje, z. Kola bëri thirrje që “të organizohet konferenca. Sipas saj, “Duke e analizuar të dëgjohet zëri i kësaj shtrese, e cila e rrëfen me fakte jetën shkuarën dhe duke u dhënë zë viktimave, do të mund ta e saj, përvojën e mundimshme dhe projektojmë më mirë të ardhmen”. Znj. Vasilika Hysi, mbijetesën, përballë dokumentacionit të makinës së se konferenca me temën: “Të Mohuar nga Regjimi: pushtetit”. Burgjet, Sistemi i Internim-Dëbimeve dhe Puna e Detyruar në Shqipëri 1945-1991”, që u mbajtë javën që Drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, z. Dorian Koçi, kaloi në Tiranë, të frymëzojë zbulimin e mëtejshëm të së bëri një paraqitje të bashkëpunimeve institucionale në vërtetës dhe të çojë në zbardhjen e plotë të krimeve të kuadër të kujtesës, të cilat prej më shumë se një viti kanë komunizmit në Shqipëri: në hapjen e të gjitha dosjeve synuar të ndërtojnë një paradigmë studimore, ku me dhe arkivave si dhe në njohjen e vuajtjeve dhe në kujtimin e të gjitha viktimave të komunizmit në atë vend, Në vijim u shfaq filmi “Dyert memece të Ferrit”, një me shpresën që totatilitarizmi të mos rikëthet më, në rrugëtim nëpër burgjet dhe kampet e punës së detyruar në asnjë formë të veten. institucion a organizatë në trajtimin Shqipëri, i realizuar nga bashkëpunimi i Institutit të e së shkuarës, të arrihet në ndërtimin e strategjive të Studimit të Krimeve dhe Pasojave të Komunizmit dhe përbashkëta për të pasur rezultate të qenësishme dhe Fondacionit Konrad Adenauer. (Burimi: Autoriteti për kontribute të ndjeshme në të sotmen, me punën Informim mbi Dokumentet e Ish-Sigurimit të Shtetit profesionale të të gjithëve. Në emër të Fondacionit 1944-1991) Konrad Adenauer, znj. Klaudia Zerva kërkoi që pas përvojave përkatëse të secilit konferencën shkencore Siç u shpreh edhe Profesori i Filozofisë Gjergj Sinani, arrijnë të projektojnë njëherazi kujtesën dhe lirinë. njëri nga pjesëmarrsit në atë konferencë se, “Pa të Vërtetën nuk ka Liri”. Prandaj, sot pothuaj 30-vjetë post- komunizëm -- siç tha edhe Kryetarja e AIDSSH-ës, Zonja Gentiana Sula, “Mungesa e një procesi të mirëfilltë shkencor për studimin e historisë ka bërë që empatia dhe mirëkuptimi të mungojë sot e kësaj dite për këto privime. Nga njëra anë është zemërimi, trishtimi, ankthi, humbja dhe të ndjerët i përjashtuar nga grupet e prekura, kurse nga ana tjetër është mohimi i krimeve, mungesa e ndjeshmërisë për vuajtjet dhe viktimat, si dhe nostalgjia për arritjet e diktaturës, siç u bë e qartë në studimin që OSBE kreu mbi perceptimet për diktaturën në vitin 2016”, ka thënë ajo.

Është konstatuar gjatë këtyre 30-vjet post-komunizëm, nga ekspertë dhe historianë nga Evropa dhe më gjërë, se Zonja Gentiana Sula, Kryetarja e Autoritetit Për shumë prej krimeve të regjimeve komuniste – bazuar në Informim Mbi Dokumentet e (AIDSSH) Ish- ligjet ndërkombëtare ç’prej vitit 1945 – mund të Sigurimit të Shtetit cilësohen si krime kundër njerëzimit. Le të shpresojmë ,

Me rastin e shkrimit të mesipërm të Frank Shkrelit paraq esim këtë vizatim të njohur të Lek Pervizit, I paraqitur shumë qartë qartë, se si ishin Kazermat e kampit te Tepelenes ku siç shihet, të internuarit rrinin të stivosur si mos me keq. Si t’ishin plaçka e leckurtina dhe jo qenje njjerëzore, gjendjen e mjerueshme në te cilën jetonin të mbyllur të intertnuarit në ato kapanone ciklopike. Një kamp me të tilla kondita primitive s’ka ekzistuuar ne asnjë vend tjetër komunist të Evropës lindore, dhe as në ato nazistë.

Dy vjersha nga kampi i Tepelenës 1948-1954

Vajtim i O JU MALE QE NA RRETHONI DILES BAJRAKTARIT (Tepelenë 1949 - 1954) PREJ VUKLIT (Turan -Tepelenë 1949) 0 ju male që na rrethoni Çka po më duket e madhe çudi E në Shkoder s'na lini me shkue Tuj ankue natë e ditë kto fëmi. E në kët vend na keni ngujue Po i zen gjumi rrazë gurëve Na të shkretët çka ju kemi ba Te strolIi i gjarpnit, rrazë currëve. Mbyllun në kamp fëmi e gra Oj !...oj...po vdesin foshnjet çdo ditë Rrethue me telin e ferrës Oj !...oj...po i vorrosin në terr pa dritë Nën hijen e kalasë Tepelenës Oj !...oj...kuku nanat kërcuna Ku na i groposin fëmitë Oj I...oj...vdesin gjindja nga uja Ku vdesin njerzit zijet Oj !...oj...vdesin gjindja nga sëmunja Ku vdesin pleq e të ri ……Burrat na i kan pushkatue Me barkun bosh e pa u ngi. ……VlIaznit na i kan burgue O Zot kush kje njaj kriminel ……Baballarët na i kan shue Qi na rrethoi këtu me tel ……Trimat kanë dalë në dhe t'huej Qi na ka ndry si bagëtia …… Ku gjaku besa bahet ujë Vdesin nga të ftoftit dhe urija ….....Qeveri paska qanë e pa emën Faqja e zezë për ty qeveri .. ….Gjysa mashkull e gjysa femën Qi merresh me gra e me fëmi ……N'maje t'gjuhës e paska rrenen Kob ma t'zi s'ka pa Shqipnia ….....Na treti rrugave tuj na mundue As nuk e shkruen historia ! ……Qoftë true kjo qeveri e qoftë mallkue !

Viti i Skënderbeut ndër arbëreshë: Presidenti italian në Shën Mitër

Presidenti i Italisë, Sergio Mattarella, do të shkojë në Kalabri, së bashku me presidentin e Presidfenti Italisë Mattarella nderon Gjergj Shqipërisë, Ilir Meta, me rastin e Vitit të Skënderbeut. Kastriotin Skënderbeun, në Kalabri, midis enttuziasmit të Arbëreshëve me R.SH. – Vatikan presidentin e Shqipërisë, Meta. Japin lajmin e përthapun nga shtypi italian ne Ngjarje historike në Shën Mitër Korona, në faqet e para të gazetave. Ky celebrim, i Kalabri, një nga qendrat më të njohura të kreut të shtetit italian, ven në dyshim arbëreshëve të Italisë. Me rastin e 550-vjetorit të vdekjes së Gjergj Kastriotit-Skënderbeut, në Vitin heshtjën e shtetit shqiptar, ku 550 vjetori i mbarëkombëtar kushtuar Heroit të madh, më 7 Skënderbeut nuk u celebrohët zyrtarisht nëntor, do të shkojë në këtë fshat të Kozencës, me madhështinë që i takon. Nga ku presidenti i Italisë, Sergio Mattarella, dhe kuptohet se rendësia që i jepet figurës së presidenti i Shqipërisë, Ilir Meta. Skënderbeut në Europë është më e madhe Përkujtimi i Gjergj Kastriotit Skënderbeut, në të se sa në Shqipëri. Gjesti i Presidenti cilin marrin pjesë dy presidentët, do të bëhet në Kolegjin italo-shqiptar të Shën Adrianit në Shën Mattarella, të bën të mëndosh shumë për Mitër, siç njihet San Demetrio Corona nga sjellkjen e dobët të shqiptarve ndaj Heroit shqiptarët, zgjedhur pikërisht për rolin shumë të të Madh Kombëtar të tyre. rëndësishëm, që luajti ky institucion gjatë Risorxhimentos italiane dhe gjatë Rilindjes shqptare. Lajm sipas shtypit italian

SAN DEMETRIO CORONE (CS) – Il presidente della Repubblica Sergio Mattarella è giunto in elicottero a San Celebrazioni di Demetrio Corone, comune arbereshe della provincia di Cosenza, per partecipare, assieme al presidente della Repubblica d’Albania, Ilir Meta, alla celebrazione del Scanderbeg: 550° anniversario della morte di Giorgio Castriota Skanderbeg. Mattarella e Meta, accolti da centinaia di Mattarella in Calabria persone, tra cui molti bambini, che sventolavano le bandiere italiana e albanese, sono in Calabria per con il presidente commemorare l’eroe nazionale del “Paese delle aquile”, molto amato anche dalle comunità albanofone calabresi eredi delle popolazioni giunte in Italia dalle regioni d’Albania Meta balcaniche tra il 15° e il 18° secolo. A ricevere i due Capi di Stato il presidente della Regione Calabria, Mario Oliverio, ed il sindaco di San Demetrio Corone, Salvatore Lamirata. Nell’occasione i due Capi di Stato hanno inaugurato una targa commemorativa dedicata a Skanderbeg. I due Presidenti sono stati accolti, nello spazio antistante il Collegio Sant’Adriano, con una cornice di canti e balli tradizionali albanesi proposti da gruppi di giovani di San Demetrio Corone. Il presidente della Repubblica Sergio Mattarella, prima della Fjala e guvernatorit të Calabrisë cerimonia ufficiale per il 550° anniversario della morte di Giorgio Castriota Skanderbeg, ha avuto un colloquio privato con il presidente della Regione Calabria Mario IL GOVERNATORE DELLA REGIONE CALABRIA : Oliverio. Il Capo dello Stato e il Governatore calabrese “Con il presidente Mattarella ho un rapporto di amicizia e hanno discusso della situazione determinata in Calabria stima. Abbiamo condiviso il percorso parlamentare e non a dalla recente ondata di maltempo, che ha provocato caso la sua prima uscita pubblica da Presidente della anche alcune vittime, e delle problematiche legate al Repubblica la fece in Calabria per l’inaugurazione della dissesto idrogeologico della regione. Cittadella regionale. Oggi arriva per la terza volta in Calabria e posso affermare che ha un forte legame con il Sud e con la nostra terra e conosce bene le problematiche della nostra terra”. Lo ha detto il presidente della Regione Fjala e Presidentit Mattarella Calabria, Mario Oliverio, a margine della visita a San Demetrio Corone del Capo dello Stato Sergio Mattarella e del presidente dell’Albania Ilir Meta. “Oggi è una giornata IL PRESIDENTE DELLA REPUBBLICA importante – ha aggiunto Oliverio – perché il nostro Presidente ritorna in Calabria, e questa volta per rendere SERGIO MATTARELLA ; omaggio ad un grande albanese e alla comunità arbereshe che nella nostra regione è la presenza più consistente. Ieri “L’eredità più autentica e attuale che ci lascia Giorgio ho avuto modo di ricevere il presidente Meta e abbiamo Castriota Skanderbeg, abile stratega e politico, è la scambiato punti di vista e idee per avviare alcune forme di promozione di n modello statuale che coniuga e collaborazione. La presenza della comunità albanese in contempera le differenze”. Lo ha detto il Presidente della Calabria risale ad oltre cinque secoli e testimonia la buona Repubblica Sergio Mattarella nel suo intervento a San accoglienza e integrazione. L’accoglienza non ha alternative Demetrio Corone. “Un messaggio – ha aggiunto il Capo dello se non il rispetto degli uomini e delle comunità. Voglio Stato – che aiuta ad orientarci e agire in un’epoca nella ricordare che proprio da una figlia dall’Albania, Madre quale sembrano moltiplicarsi e prevalere artificialmente le Teresa di Calcutta, è arrivato un grande messaggio di tensioni, l’esacerbarsi degli scontri, l’enfatizzazione delle amore, a sostegno degli ultimi. Nella nostra regione, in un differenze, il miope innalzamento di barriere ideologiche e momento in cui si vogliono chiudere i porti, noi, ancora una identitarie che presuppongono una contrapposizione volta, dimostriamo che l’integrazione è possibile”. permanente con l’altro”. Ha sottolineato il presidente Sergio Mattarella ricordando la figura dell’eroe albanese Giorgio Castriota Skanderbeg che fu un modello che seppe coniugare le differenze. “Quella arbereshe è un’esperienza che costituisce, mi fa piacere ricordarlo, una concreta Fjala e Kryetarit të Bashkiës të manifestazione del principio enunciato nel sesto articolo San Demetrio Corone della nostra Costituzione, dedicato alla tutela delle minoranze – ha detto a San Demetrio Corone il Capo dello IL SINDACO DI SAN DEMETRIO CORONE : Stato Sergio Mattarella – . “Noi rappresentiamo il principio della libertà e

dell’autodeterminazione dei popoli. Qui si è formata la Una previsione che rappresenta uno snodo di fondamentale comunità arbereshe, favorendo l’amicizia tra i due popoli e importanza perchè inscindibilmente collegato all’unità e stabilendo un legame vero e autentico”. Lo ha detto il indivisibilità della nostra Repubblica, con il riconoscimento sindaco di San Demetrio Corone, Salvatore Lamirata, nel e la valorizzazione delle diverse culture presenti nel paese. corso delle celebrazioni per il 550° anniversario della Una previsione che si pone a presidio del pluralismo morte di Giorgio Castriota Skanderbeg. “Noi siamo italiani e cardine della democrazia ed elemento imprescindibile di arbereshe – ha aggiunto il sindaco Lamirata – e se questo un sistema che non vuole assimilare le differenze ma costituisce un patrimonio in più e anche una responsabilità riconoscerle e valorizzarle. A unirci, al di sopra di tutto, è la in più, allora vi chiedo di esserci vicini e di farci continuare comune vocazione a costruire insieme agli altri membri a svolgere il ruolo che Skanderbeg ci ha affidato, essere il della famiglia europea, un continente unito e integrato. ponte tra l’Italia e l’Albania. E questo per mantenere il Soltanto il nutrimento delle nostre radici, accompagnato legame indissolubile tra i nostri Stati e continuare ad dal rispetto e dall’apertura nei confronti di quelle altrui – essere un popolo al servizio di questa bellissima ha aggiunto Mattarella rivolgendosi al presidente della intesa tra Italia e Albania”. Repubblica d’Albania Ilir Meta – possono consentirci di procedere con determinazione e serenità verso il futuro. Un futuro nel quale, ne sono convinto, anche l’Albania sarà parte integrate dell’Unione europea, dopo l’ingresso nella comunità euro-atlantica”.

ARBËRESHËT NË KUADËR bashkimit të Italisë, duke nënvizuar faktin se vizita e kreut të shtetit shqiptar në Shën Mitër Korona nesër, TË 550-VJETORIT së bashku me Presidentin italian Mattarella në kuadër TË GJERGJ KASTRIOTIT- të Vitit Mbarëkombëtar të Gjergj Kastriotit Skënderbeut është historike dhe shumë e SKENDERBEUT rëndësishme jo vetëm për komunitetin arbëresh, por edhe për të gjithë Rajonin e Kalabrisë dhe Jugun e Italisë, duke pasur parasysh edhe ndjeshmërinë dhe Kujtojmë Jeronim De Radën lidhjet e veçanta që Presidenti Matarella ka me arbëreshët.

Nga Frank Shkreli Një meritë të veçantë për këto lidhje dhe për rolin që kanë lujatur gjatë shekujsh arbëreshët e Italisë, për të cilat folën Zotërinjtë Meta dhe Oliveiro, e ka Jeronim De Rada, i cili konsiderohet edhe si rilindasi i parë i lëvizjes kombëtare. I lindur më nëntor të vitit 1814 në fshatin Makji (Macchia Albanese), bir i një prifti katolik i ritit kishtar bizantin, ai fillon në moshë të re, duke ndjenur me katundarët arbëreshë, të mbledhte këngët popullore arbëreshe. Kështu i hyri në qejf Mediet shqiptare njoftojnë se edhe përdorimi i gjuhës së stërgjyshëve të tij, për t’a Presidenti i Republikës së Shqipërisë Z. Ilir Meta ka përdorur atë si një mjet letrar. Mbledhë këngët nga nisur dje një vizitë zyrtare në krye të një delegacioni goja e popullit dhe në vitin 1936 shkon në Napoli dhe në Kalabri të Italisë, në kuadër të Vitit të shpallur boton poemthin Milosao. De Rada vazhdon të shkruaj Mbarë-kombëtar të Heroit tonë, Gjergj Kastriotit - poema si dhe veprën “Divinazioni Pelasghie”, në të Skënderbeut. Pritet që Presidenti Meta, gjatë kësaj cilën deklaron vjetërsinë e gjuhës shqipe. Kështu zuri vizite, të takohet edhe me homologun e tij, fill dituria arbënore. Në një biografi të hollësishme të Presidentin e Italisë, Z. Sergio Mattarella, e të cilët së De Radës, përmbledhur nga Ernest Koliqi dhe botuar bashku do të takojnë arbëreshtë dhe përfaqsuesit er në një numër të veçant të revistës Shejzat të vitit tyre vendor dhe fetarë. Ndërkohë, me të arritur dje 1964, kushtuar 150-vjetorit të lindjes De Radës -- në Kalabri, Presidenti shqiptar u prit nga Presidenti i shënohet se në vitin 1845, Jeronim De Rada takon në Rajonit të Kalabrisë, Gerardio Mario Oliverio, njofton Napoli Demetrio Kamarda-n, një “shqiptar i vërtetë gazeta e Tiranës, Telegraf. Njoftohet se gjatë këtij me mend e me zemër”, me të cilin thuhet se takohej takimi, Presidenti Meta vuri në dukje raportin e shpesh për të biseduar, “rreth ringjalljes shqisore e ngushtë mes Shqipërisë e Kalabrisë, ndërsa shtoi se, morale të kombit të përbashkët, ma i vorfnuemi ndër “Kalabria është shumë e rëndësishme për ne, sepse atdhena të njerëzvet”. Përveç veprave të shumta, këtu është zemra e bashkësisë arbëreshe të përfshirë Milosaon dhe botime mbi historinë zhvendosur në Itali që në Mesjetë. Ju jemi mirënjohës shqiptare, De Rada fillon në vitin 1848, botimin e që kanë ruajtur gjuhën, traditat, zakonet, identitetin “L’Albanese d’Italia”, që konsiderohet si revista e parë që nga koha e Skënderbeut. Është meritë e tyre, por shqiptare. Merr pjesë aktive në lëvizjet për ringjalljen edhe e kalabrezëve dhe italianëve, që i kanë e Italisë, por me deshtimin e tyre, ai këthehet në mirëpritur”, është shprehur Presidenti Meta. Ndërsa vendlindjen e tij Makji, një fshat prej “600 frymësh, pa Presidenti i Rajonit të Kalabrisë, Oliverio vlerësoi gjyqtar, pa kryetar bashkije, pa xhendarë: aty linda i lartë vizitën e kreut të shtetit shqiptar si një sinjal lirë e pa frej sundimi.” shumë domethënës për bashkëpunimin mes dy vendeve, duke nënvizuar lidhjet e vjetra historike dhe marrëdhëniet e ngushta mes dy popujve, si dhe rolin e rëndësishëm të bashkësisë arbëreshe në rajonin e Kalabrisë, në këtë drejtim. “Është një bashkësi që ka treguar përgjatë shekujve se si kultura, ekzistenca, ruajtja e traditave dhe gjuhës, por sidomos integrimi i tyre në Itali, kanë treguar se kjo është rruga e drejtë për të ilustruar mesazhet e paqës dhe bashkëjetesës”, citohet të ketë thënë Presidenti i rajonit të Kalabrisë, Gerardio Mario Oliveiro, në takimin e tij me Presidentin e Shqipërisë Z.Ilir Meta. Jeronim De Rada Gazeta Telegraf raporton se të dy personalitet vlerësuan rolin e arbërësheve gjatë Rilindjes dhe Në vitin 1849 themelon katedren e gjuhës shqipe në foshnjore që ia turbullojnë fillimin e një jete të re. Kolegjin Shën Adrjan, ku vet merr përsipër mësimin e Edhe ne po e pagojmë këtë tagrin: herë në mundime gjuhës dhe letërsisë shqipe. Në vitin 1861 boton të brendshme, herë me vështirsinat që na shkakton “Antichita della lingua Albanese” dhe më 1866 ka moskuptimi i jashtëm. Nuk kemi kujt t’i ankohemi. botuar “Rapsodie d’un poema abanese”, një Për marritë që kemi bërë, po bejmë edhe do të bëjmë përmbledhje këngësh popullore arbëreseh që vet. Lutemi që Zoti na dhëntë durim edhe koha lartësojnë emrin shqiptar ndër qarqet kulturore të harrim… Mos kuptimet e të huajve na kanë ndaluar kohës. Në vitin 1868 del i pari vëllim i “Skanderbeut ose vonuar zhvillimin e plotë të idealeve kombëtare. të pafanë” i De Radës i pasuar nga vëllimet 2, 3, 4 dhe Dikush na ka kujdisur, dikush na ka patur besim e 5. Në vitin 1983, ai fillon botimin e të përkohëshmes, dikush nuk na ka druajtur. Me dashje ose pa dashje, “Fiamuri i Arbërit” e cila vazhdon të botohet deri në të gjithë na kanë dëmtuar! Duhet të flasim haptazi se vitin 1888. Në vitin 1892 i ngarkohet rishtas mësimi i kështu sigurisht nuk e kanë ëndërruar De Rada edhe gjuhës shqipe në Shën Mitër me dekret të Ministrit të shokët e tij zhvillimin e kulturës kombëtare Arsimit, Pasquale, Villari, një mbështetës i madh i shqiptare!” ka shkruar Eqrem Vlora me rastin e 150- Jeronim de Radës dhe i kulturës arbëreshe. Ndërron vjetorit të lindjes së Arbëreshit të njohur. jetë në Shën Mitër me 28 shkurt, 1903, në varfërinë më të thekësuar dhe në vetminë më të madhe, pa Mund të shtojmë se në 550-vjetorin e vdekjes së tij pasur asnjë njeri për tu kujdesur për të. besoj se edhe Gjergj Kastrioti Skenderebu do të ishte tepër i zhgënjyer me zhvillimet aktuale të proceseve E sjelli këtë shënim modest për të kujtuar dhe kombëtare me ato ato që po ndodhin sot në botën nderuar Jeronim De Radën, në këtë muaj të lindjes së politike shqiptare. tij dhe në kuadër të Vitit të shpallur Mbarëkombëtar të Heroit tonë, Gjergj Kastriotit -Skënderbeut, të cilit ai në veprat e tija, shumë i këndoi dhe gjithmonë e kujtoi. Shpresoj që edhe vizita, këto ditë, e Presidentit të Shqipërisë, Z. Ilir Meta në komunitetet arbëreshe të Italisë, në kuadër të veprimtarive me rastin e Vitit të shpallur Mbarëkombëtar Heroit tonë, Gjergj Kastriotit -Skënderbeut – të kujtohet Jeronim De Rada dhe të gjithë arbëreshët e Italisë, të cilët brez pas brezi, për më shumë se 500-vjetë në dhe të huaj, kanë ruajtur gjuhën shqipe, traditën dhe kulturën kombëtare. Ashtuqë -- siç është shprehur edhe Ernest Koliqi në një editorial kushtuar De Radës me rastin e 150- vjetorit të lindjes së tij – “Na Shqiptarët që morëm në dorëzim nga De Rada amanetin e lanun Arbëreshvet prej Skanderbegut, d.m.th. pasqyrimin e Shqipërisë së lirë, duhet t’i jemi mirënjohës Poetit të Makjit, por edhe vëllazënvet gjuhe e gjaku, që nen qiella të huaja, atë amanet ruajtën me besniki të patrandëshme”. Ndërsa përfundon duke thënë se, “Nepër poezi e apostullatë të Jeronim De Radës, Arbëreshët e Italisë, kryen at vepër të mistershme shpërblimi njerzor e kombtar, që i Nalti Perëndi u përcaktoi atyre, kur në një stinë duhije e tmeri, lanë brigjet e Atdheut dhe mërguan në një vis të huaj, me ikona fetare e me hire shqiptare.”

550-vjet nga vdekja e Gjergj Kastriotit Skenderbe dhe ç’prej largimit të një pjese të madhe të shqiptarëve nga brigjet e Atdheut drejtë Italisë, pas ikjes nga kjo e jetë e Mbrojtsit dhe Heroit të tyre, fati i Kombit shqiptar ka kaluar kohë të vështira, me mundime dhe Tabllo nga Spiro Xega. vuajtje. Ashtu si edhe pa kohës së Skendërbeut, sot një përqindje e konsiderueshme e popullit shqiptar objektiv ka largimin nga Atdheu, duke synuar brigje dhe vende të huaja. Fatkeqësisht, siç ka shkruar edhe Eqrem Vlora, “Çdo popull duhet të pagoj tagrin e caktuar nga natyra e vet për të kaluar sëmundjet Në vijim të kushtimit 550-vjetorit Stambillit dhe e konvertimit në krishterim, duke rifituar pavarësinë e principatës dhe të popullit të tij. të Skënderbeut. Subjekti tërheq veçanërisht për përmbajtjën epike. Heroi që vendosi të rikthehet në besimin e krishterë, Në listën e shkrimtarëve që kanë shkruar për bëhet paradigmë e një urdhërimin qiellor e të Skënerbeun ësht dhe emri i Margherita Sarocchi sovranisë së fatit. Elementi i konvertimit, i rifitimit (Saroki), për një poem që ajo kishte shkruar e botuar të lirisë, të principatës e popullit të tij, me per Skënderbeun në Romë më 1606. Pamvarësisht ndërthurje epîke-heroike pas poetit epik Torkuato se nuk ia njohim veprën, ajo meriton që t’i Tasso, e ngrejnë Skënderbeun si protagonist të kushtojmë dy fjalë falenderimi të meritueshëm që e përsosur për një poem heroik. ka vlerësuar Skënderbeun, si një figure madhore të Për Margherita Sarrocchi shumë të dhëna mund të nxirren nga Pinacotheca .. Janus Nucio Eritreo. autor historisë, frymëzues përt vepra historike e letrarë. shumë i njohur. Eritreo e lavderon haptazi për Urojmë që vepra e saj të njihet nga shqiptarët, qoftë talentin poetik, aftësinë për të hartuar me lirizëm dhe ne nje botim italisht, meqe për një përkthim shtjellimn epik dhe shkathtësinë intelektuale të shqip nuk besojme te kete njeri që ta bejë. vlerësuar në rrrethet Akademike. Këto ishin disa te dhëna nga shtypi letrar Italian, per Margherita Saroicchin, poeteshë e njohur, që e nderoi figurën e Poetja italiane e poemit Skënderbeut me nje poem epik- heroik, i cili mjerisht « La Scanderbeide » ka mbetur i pa përkthyer nga ndonjë poet shqiptar. Kjo do t’ishte një punë e lavderueshme. E paraqitem këtë poeteshë italiane, qe pati frymëzimin e meritën të krijojë një poem për Gjergj Kastriotin Skënderbeun. Nga ana tjetër vërtetohet se si figura e Skënderbeut, trajtohej e glorifikohej jo vetëm në Itali, por në Europën mbarë.

MARGARITA SAROCCHI

Margherita Sarocchi (Gragnano, 1560 - Roma, 1617) ishte një poete italiane. Një grua me kulturë të madhe jo vetëm humaniste, ajo kishte studiuar filozofinë dhe teologjinë dhe i ishte kushtuar shumë poezisë. Puna kryesore është poema epike në dymbëdhjetë këngë La Scanderbeide, kushtuar heroit tonë të madh Scanderbeut. .

Poema e Sarrocchit në fakt ishte botuar nga Lepidus Facij, në Romë, më 1606, dedikuar Donna Costanza Libri i kushtuar Skënderbeut nga poetja italiane Sforza Colonna Markezë Carauaggio. Margherita Sarocchi, Roma, 1606.

Në La Scanderbeide emëruar sipas protagonistit të Ndërhyrja jonë, i kushtohet autorës së veprës së saj, historisë epike, Gjergj Kastrioti Skënderbeut, i hequr prindëve e imarrur peng nga Sulltan Mehmeti I, kur aq më tepër që rezulton se La Scanderbeide e ky Sulltan pushtoi Shqipërinë. I konvertuar në Islam, Margherita Sarrocchi te jete poemi i pare i botuar ai u r rit e u bë komandant i jeniçerëve. Poema u pas Jerusalemme Liberata”di Torquato Tassos. Kjo frymëzua nga pjesa e dytë të jetës së heroit, që gjatë shkon në nder te Marg heritës, që të krahasohet me rrethimit të Beratit, iu forcua bindja e rebelimit ndaj nje poet të shquar si Turkuato Tasso. Na takonte qe t’i kushtonim hapësinë ne revistën Me këtë duam të themi, kush mund t‘i dalë zot tone, kësaj poeteshe italiane me emër, që i ka përkthimit të veprës së Margherita Sarocchit sot? kushtuar Heroit tone kombëtar një poemë të Mirë do të ishte ta kishim edhe italisht, ose anglisht, rendësihëm të nivelit të lartë letrar. Urojmë që ky për të pa se si ajo Margherita i ka kënduar jetës e liber të jetë diku në Bibliotekën Kombëtare në Tiranë. heroizmave te Gjergj Kastriotit Skënderbeut, Heroi Nuk e dimë nëse është botuar rishtas në Itali ne kohët tonë Kombëtar. Mirë do t’ishte të njihej italisht siç e e fundit, që mund të gjendet. Ajo është nje vepër që kishte shhkruar ajo. ne nje botim të ri, që urojme ta duhet të njihet nga shqiptarët, edhe ne nje botim bejnë italianët vetë, që ta njohim këtë vepër poetike italian, me që për ta përkthyer zor ti dalë kush zot. kushtuar Skënderbeut. Jo vetëm si histori, por për të pare e vlerësuar edhe nivelin poetik të autorës së nderuar, që kohët e fundit po intereson edhe vetë Biografia e Margherita Sarocchit letrarët italianë, si një poete për t’u zbuluar e njohur. E nxierrë nga anglishtja, për arësye se, poemi i saj për Këtë paraqitjë të poetes italiane Margherita Sarocchi, Skënderbeun u përkthye e botue në Amerikë, e bemë në kuadrin e vtitit jubilar të Skënderbeut, Chigago, i nga Rinaldina Russell, më 2006, që ajo dhe meqë ajo i kushtoi ati një vepër poetike, për të cilën vepra e saj u u benë të njohura. flien fjalë të mira, por që ne s’kemi asgjë y të lexuar prej saj. Margherita Sarrocchi (rreth 1560-1617) u lind në një familje të mirë në Napoli; pas vdekjes së babait të saj, Kardinali Guglielmo Sirleto, i cili e vendosi në manastirin e Santa Cecilia në Trastevere në Romë. Luca Valerio (1552-1618) mori një edukim humanist në gjuhët klasike, si dhe shkencat. Sarrocchi u bë dijetare e njohur për aftësitë e saj, e vlerësuar si intelektuale për aftësitë e saj në greqishtën dhe latinishtën, retorikën, logjikën, gjeometrinë, astrologjinë, filozofinë natyrore, dhe teologjisë. Qyshë në moshën 15 vjeçare ajo njihej si një fenomen në shoqërinë romake dhe u përfdhi me një nga poezitë e saj në një antologji letrare. Andej nga fillimi i viteve 1580 Sarrocchi u martua me Carlo Biraghi dhe kishte themeluar një sallon letrar në shtëpinë e tyre në

Romë. Sarrocchi arriti j të bëhej anëtare i shoqërisë Margherita Sarocchi e kishte njohur Galileo Galileun, akademike. Ajo u bashkua me Akademinë në vitin 1602 - gruaja e parë që bëri pjesë në shoqërinë e të dhe kishte korespondencë me të, siç tregonhet m sipër mësuarit ku recitonte poezinë e saj. Sarrocchi ishte me një letër që i ka shkruar atij. autore e La Skënderbide, një poem epik në vargje, përveç një numri veprash të tjera që nuk kanë TE DHENA : mbijetuar. Gjatë kësaj kohe Sarrocchi u njoh me një shkrimtar Napolitan, poetin Giambattista Marino, i cili ------mori pjesë në tubime në shtëpinë e saj. Të dy ishin Margherita Sarrocchi, Scanderbeide: the heroic fillimisht të ngushtë, por më vonë miqësia përfundoi deeds of George Scanderberg, King of Epirus edited në sherr dhe kritika publike për punën letrare të and translated by Rinaldina Russell Chicago : njëri-tjetrit. Sarrocchi u takua me Galileo Galilein në University of Chicago Press, 2006. vitin 1611 kur ai u zgjodh në Akademinë Lincean në Romë, një vit pasi ai publikoi zbulimet e tij me Nadia Verdile, “Contributi alla biografia di Margherita teleskop. U lidh një korrespondencë midis tyre, së Sarrocchi,” in Rendiconti dell’Accademia di cilës ruhën shtatë letra . Këto letra gjenden në BNCF Archeologia, Lettere e Belle Arti di Napoli, 1989-1990, Mss. Galileans Par. VI. Makina T. XIV. 33 vol. LXI, pp.165-206.

Antonio Favaro, Amici e corrispondenti di Galileo: E qe të dinet, ishin të burgosurit politikë që bënin edited, with introduction by Paolo Galluzzi , perkthimet nga kryeveprat e poezisë epike italiane; Salimbene, 1983, Vol 1 pp.29-30 Dante, Ariosto, Tasso, etj. Ashtu dhe poetët Latinë, Virgjili, Oraci, Ovidi, Tibulli, Plauti etJ. Iliadën e Paraqesim me poshte si veshtrohet kjo vepër e Odisenë të Homerit. E pastaj, veprat e para të margherita Sarocchi në botën angleze, ku marrim shkruara e botuara për Skënderbun, të Dhimiter vesh se vepra është përkthyer në prozë, dhe na vjen Frangut e Paolo Jovios. nga 412 vjet të botimit të saj në Romë, 1606. Përkthyesja është Rinaldina Russell. Disa botime angleze për Skënderbeun Scanderbeide

THE HEROIC DEEDS OF GEORGE SCANDERBEG, KING OF EPIRUS

2 Botimi inglisht i Rinals dina Russell

MARGHERITA SARROCCHI

Edited and Translated by Rinaldina Russell 448 pages | 6 x 9 | © 2006 The Other Voice in Early Modern Europe

The first historical heroic epic authored by a woman, Scanderbeide recounts the exploits of fifteenth-century Albanian warrior-prince George Scanderbeg and his war of resistance against the Ottoman sultanate. Filled with scenes of intense and suspenseful battles contrasted with romantic episodes, Scanderbeide combines the action and fantasy characteristic of the genre with analysis of its characters’ motivations. In selecting a military campaign as her material and epic poetry as her medium, Margherita Sarrocchi (1560?–1617) not only engages in the masculine subjects of political conflict and warfare but also tackles a genre that was, until that point, the sole purview of men.

First published posthumously in 1623, Scanderbeide reemerges here in an adroit English prose translation that maintains the suspense of the original text and gives ample context to its rich cultural implications.

Rendësia e kësaj vepre është se eshstë e para e llojit e krjuar nga nje femër në poezinë epike, si poem kushtuar një peronazhi historic, si Skënderbeu.

E zgjatëm pak po ia vlente që kjo poete të njihej e vleresohej për kushtimn ndaj figures së Skënderbeut,pothuaj në epokën e tij, 140 vjet pas vdekjës, ku historia e tij gjallëronte ne Europë.

ME NDËRRIMIN E STINËVE Jusuf Zenunaj Interesi çelës i rrugëve të mia, kur ndërrohen stinët AHHH, DEMO, DEMO ! pse të mos ndërrohet partia?! Dje isha në njëren, Ahh, Demo, Demo Berisha ! sot jam në tjetren, Ku të zuri nata, ku të zbardhi dita ?! mos u befasoni Grave e fëmijëve u ke zënë prita, në shkofsha në më të vjetren. gjaku i tyre , britma ,as vaji Ndërrimet në parti nga ushtria serbe si në ekip të futbolli, nuk mundi të të ndajë ! kështu thotë partiaku Dardaninë e vjetër Guralec Tomorri. shkele pa mëshirë, J.Z. 1 nëntor 2018 nën këmbën vrastare të mos sheh hënë , as diell. DIKUR NË KASOLLË Ahh, Demo, Demo kapiten, plaga e atdheut fare nuk të dhemb! Në luftë komandant Luftove UÇK -ën, edhe nga hoteli, në luftën e saj për liri, sot, ngreh kokën lart sot, Këshilli Kombëtar Shqiptar si n'ag mbi pleh gjeli. kërkon me i pri !!? Në lagje, fshat J.Z. 4 nëntor 2018 edhe në qytet, NJËRA ANË E IBRIT kudo me pushtet , Njëra anë e Ibrit në Kosovë, sillet e mbështillet tjetra në "Kosmet", sikur t'ishte mbret !? flamujt serb valojnë Sejmenët përreth ditë e natë kudo në qytet ! sikur ai kush ka dorë të gjatë ? Shteti ynë me sovranitet, Dikur në kasollë; rrymën ia pagun veriut mbas lufte me villë sikur çdo vjet ! edhe në bregdet J.Z. 3 nëntor 2018 pasurinë që ka nuk e di as vetë !? BËHUNI GATI J.Z. 1 nëntor 2018

Gazetat e Tv -et ÇETA E " AGIMIT TË ARTË " do na ia çelin sytë me lajm të "freskët": Çeta e " Agimit të Artë" Djali i filanit do të bëjë namin tokën ilire erdhi të përgjak ! bashkë me një tjetër, Kocias vetë i gjashti asgjë nuk na solli me kallash; politika e vjetër ! rrugës pakrye Bëhuni gati i hyri në Bularat, se tash nis vrapi në tokën e gjakosur me një parti të re, shtatë pashë . me fjalë të mëdha, J.Z. 30 tetor 2018 për punë e atdhe. J.Z. 2 nëntor 2018 PA MARAZ QETË NË ZGJEDHË Dy qe në një zgjedhë, Gjeli sikur dje në arën midis mali këndoi pa maraz, mbrapa i ndiqte lavërtari. për akrepat e orës Njëri ka në të majtë që i kthyen një orës pas. tjetri ngrehte në anën tjetër, Deri në fundmars bujku kishte harruar thuprën, ndryshe maten nata edhe dita, zanatin e tij të vjetër... ehhh, sikur ora J.Z. 2 nëntor 2018 të ndërrohej politika ?! J.Z. 28 tetor201 Disa piktura kushtuar Gjergj Kastriotit Skënderbeut nga piktorë shqiptarë 1968-2018