K Albanian. Supplementary Reader, Pat 1. Monterey, CA 93940

DOCUMENT REsomp

ED 177 892 *EL 010 633

- TITLE k Albanian. Supplementary Reader, PAt 1. INSTITUTION Defense Language Inst., Monterey, Calif. PUB DATE Aug 65 NOTE 104.; For related documents, fee FL 010, 626-632 a3id FL 010 634,648 AVAILABLE FROM Defense Language Institute, Fcreign liati4uage Center, Nonresident Itstrlicticn Division, Prepidic of Monterey, CA 93940 LANGUAGE Albanian

EDRS-JULICE MF01/PC05 Plus Postage, 4( DESCRIPTORS 'Adult Education;/*Albanian; Audiolingual Methods; *Classroom Materials; *Instructional Materials: *Language Instruction; PoStsezOndary Education; Reading Covprehension; .*Reading Materials; *Second Language'Iearning: Speech Communicalion; Uncommonly T4ught Languages

ABSTRACT The 73 readings in this volume average one page each in length and are intended as a supplement to "Albanian: Basic urse." 6,10 . 4 0

4*****************4t**************************************************** *, liepioductions suppl2ted by MRS are the best that caLbe maae * e from +lc original dOcument. , *

. . U S DEPRTNIENT OF NEL TN "PERMISSION 10 REP RODUCE MIS EDUCTION II WELFARE MAIEFIIAl HAS BEEN GRANTED BY NAIIONAL INSTITUTE OF EDUCATION

THISDOCUAAl NI HASHI INRI PRO 4Q-ktNakste__ Mk 0 E AA( It Y AS RE (' () 1IOM 11 elf pjr 14 SON OR ORGAN, Z A IION OR IGIN AIIN(,Il POINTS OF VIW0I1OPINIONS SIAlf 0 00 NOT W(1..541411., IllPRI SI NT Ot I I( NA 1 1ONAL INST I 01 OTOMM 1- OW Al ION P051 I ION OR POI 10 THE IDUCATIONAL RESOURCES INFORMATION CI NIT 11 (I RIC)"

WESY CW.9T 1110.MTIt

PRESIDIO OF MONTEREY', CALIFORNIA.

71 I ,!: auwArciokl.

I CP,11CkCiliPB_ATC' Kr] POLSK1 AtBANIAN

SHQ1P .1

1 MAGYAR 1, EAAHNIKA` W

: A ti 4ft it 101

_T uRlicE SUPPLEMENTARY READER ESPASOI, poiniiGuis Ti POT 1

[ ___40MANA

YKPAilICIA A , FT1TALIANO I

[BAHASA INDONESDC]

. KINWAIMILI 1

t I .U. S. ARMY I .4.

0 1 .111, _

DEFENSE LANGUA,E INSTITUTE WEST COAST MANCH - Presidio of Monteley, CaliTornia

gr,

his* pamphlet is for use by the_faculty and staff of the Oefense Language Institute solely for official purposes, lIt is NOT for general distribution.It may NOT be released to other perspns, quoted or extracted for publication, or otherwise copled or distributed without specific permission in each instance fiom the Director, Defense Language Institute or the Commandant, Defense language Instttute, West Coast ranch.

'FOR THE COMMANDANT:

or' WI S N Col App ecre6Ary

or a

AL IIANIAN

# Supp entary Reader Part r

/. Ar Augutt 1965

DEUNSE LANGUAGE INSTITUTE e WEST COAST BRANCH v Presidio ofMonter&y, California

4 ). . . AN

1.DRiJAitI I G2ZUESHEM

Napolioni 19 qd kishte dale nji ditti me shetitemdkale, P4 no nil pylld* nil druaratue punue e tue kdndue. "Qe", thal me vete; "ky punetuer e ftton bukdnmemUnd.td madh, e me gjtthe kdtë dtlket'i lumtun I"

- . I u-afruetdhe e pyetiA . %Ica 'td ban kaqd te.gdzueshem ?"

. Ai i u-ptirgjegj: "MO ka f ale Zoti'shendet'e punoj amrandje: a nukkant,plea,' hrsye te jem I gezueshdm ?!! , "Sa fiton n8 ditd ?" "Tre franga".' a ilaftojnd pertf e pdr familjen tande ?1! "Posi s'mjaftojnd; mbaI\grueme tre femigt dhe md teprojnd edhe t'ap td holla MQ kamatd e td paguej disa detyrd,td vjetra". "E si iisht e mundun ?" "Ap te h9lla me kamatd tue I cue fdmijet e mij nO paguej dhe detyrdt.e vjetrapie I mbajtd prinitit e mijon . ck)

°Pt KLLUKA 4

Mbramd- thahana ..-pashd nd nji kopdsht td vogdi, td rrethuem prej shtdpfsh sd.nalta, nji kllukO mlb1njimddhet4 zogj te vogjdl. Nji vajzg e kandeshme u-hodh nd mes td tyne dhe pu;.. la, e trembun, pl/11. td kokoriste, tue I tbulUe me krahd zogjt r e vet. . Erdhi I at i vajzds;Aine e vijova udhdtimin ter pa u-mendue ma pr ta. Sonte, tash pak kohe, ihikoval poshtd n'at kollbsht. (Yjithan- dej ishte getsi, por ne nji gas e.pashe prap at vajzd tdvogel, tue ecO daldngadald bri kasolles, tue e geld derdn e tue shkue teipula e zogjt, td eilet u-shperdangmenjiherd tue edredrue e tue I pOrpjeke krahet. Vajza I mori Und I shifshem neper nji vrimd td murit .IFort Widhnol ajo vaja,dhe Ati, i cili, tue e kapd per krahu, soya vetdm kur i a behi.i ^ i be titi dhe ma'me t'egdr sg natOn pOrpara. Va3za uli kryet; lotdt i'vezullojshin nd skt e saj td

k tert. ...-- "cka ban kau ?" e pyeti I ati. "Desha t'a puth kllukdn e Va. lypite falun Per gka I kam :ba mbeimd", pergjogji vajza tueq,"por mac guxova me td thand". I ati, I permallueml p puthi.nd ball bilOn e vet: und me .*dritdrkjel43e l.a putha syt e gojOn.

f f 4?*

31 TE FYEMET EIDEREMAT'

.- L , Kishte paski genii nji herinji princ i ri. Kis, ati kur i vdiqj u-ba mbret. Ndirditit e pars ti sundimit,tue 9end shun% A ril slikoi 0 kdshillohesh menji vetmit4ftdAijtun204; . rtonte a breg tidetit2 nil nji shpelli tigelun nddr shkrepL to nji mali. *- .

. , "go. kirkon2 o mbret i ri2 Oi.ej plakut td shki.etli?" . peti ky porsa e.pi. "Kam.ardhd ti v lypi nji kMshill.bias s'dijende td qeveris nji popull e (1412t1u htj ni Semi? shtetasvettO miJ. cka. td baj ?" . Vetmitart e ihikoi e i thas . "Td bajsh gka po td thom Und. Ejame mue"! Dhe e goi nd .breg td.detit2 ku kishtemjaft rani t'imti. Atye pyeti: '"A td ka fye kvahndonji herd ?" "Po", i pirgjegji Mbreti,"mil kand fiee kand fold keq,ptir mus." 4. "Merre pri, kit kallam e me ti shkruej mbi rand emnate. atyne njerdzve qi td kandmarri nipir gOjdpdr td kteq". Mbreti e ndigloi.H , "Ertashtija mbas psjel" . f thayethpiari; Dhe.e.4i ni ? shpe'lld td vette aty e.pystit 0120 nderdna, a ke pesi prejndokujt 1" "Pea flik priti Mbreti,edhe nderini kam.iasdmjaft". "Gaheni &a, mbi kitshkamb2 emnatVe atyne q8 tdkand ba riderdna". E i dhq.njigekig nji dalti2me td cilat mbreti gdheni mbi shkamVemnate njerizvet2 preq_td cildve.kishte past; ndertina. , - "E tash", 1. tha vetilteril"bund td shkojsh-p ke 'per t'u-kiiitiVe mbas triditish". , Td ks.pirtan ditd mbretiu.kithye nd shpelld tovetmitarit. Kyse'goi prap nil bregMI detit e aty i tha: "Ktiur !" NO 240 s'kishte mbeti.anji thaj prej atyne fjaldve 4O kishte shkrue mbreti. Ojurmat mjerizvet2 valit e deVtt dhe' era i kishiq zhduki krejt. . . Mbasandej e- got te shpella4 i tha: , "Ktfur tash mbi shkalubi" , Emant e njerdzvet2 0i kishin IA nderdnal ishin 'laykrejt aShtu si i kishte gdhgnii triditd pirpara, "A more veshtl Ae di tashti se gka do id bajsh ?" ',Tel wdii. DUftett'i harro4 MI fyemete t'ilimjtoj . nderdnat. TO falem nderdiendejtslime shdndet". ' Mbreti u-nis2 veproimbas lashi1lit till'plakutdhe (let 1nmtun e i dashun,nga tiigjithi ihtetasitie vet.

I. 4. DELJA

( Deljeve butd, mbass1 kishte bajtdushumö tdkdqqa prej shtAzdvet tjera, vojt1 nji'd1tO pdrpara Perendis dhe 1 uolut

0 t'1 a lehtbsonte dis1 vuejtjet. . Perendija e ndigjoi dhe i thas "Edhe und e shot, o krijatyrd e daShun, se nuk 10 %am dhAnd gjA pdr tql-mprojtde Me thuej se gimmund td la. bilj tasht1 qd td td'endihmoj ndmotrojdn q15 ke.'A dishron q0 t'i forcoj kambdt e tua me gaped apor'gojdn,tinde me dhAmbd tO prefdt ?"

noA ii , jo thg delja, l'nuk due till dukem si sht&z0 e egdru. Iwo "A do qii t'arvil helmin nd pdshOmd tAndeAd. gjarpdnit ?" "Jo, jo", pörgjegji-delja, "pse gjarpijt Jane, tdmenfm

prej gjithe njerözvot." . "Poigka do, pra ? A dishron qe,tif tti ve 0 brina nO bill Milt e t'l ap fuql qaftis date ?" "As kOto sll. duer.9 At i mire, m kam,frik4 se do tO loj to. zihcm si sqopt.". 41"E pra, duhet to jesh e zdja tW bAjsh keq", 1 a prit1 Porondija, "Or nd dag q8 mos t8 guxojnd US td bAjnO ta kOqija 't4 tjertit". "A kOshtu gonka fsh5n1 deija. "Atelier* mO 16 si jam, o At, pse druo sa tue,mujtk.mobâ keq, do_td dj,shroj t'At bfil t8 kosion. Ma mird t'a vuejd nj1 tO 110, se sa't'u abij tO lir tjortivo".$ Percndija bokoi dolen e butd er ato fja1koqd thi, e *sh prej asaj dito ajo s'u-ankuo Ma.

5.KASOLLJAE DHEL.PU2S fat

Kapi dimni, Alsi tO toftit e bora, dho dhelpna fillo1 tO' , niiirdhitto,tqu-ropt,A" 0 u-b5 pdr td-ngordhd. ."Vog no nos den:3", tha, "hurr prendvera, se s'rrij pa e blnjt kasollo sa td ngordh tnerisht un0 kdshtu proj tO ftoftit". u-mbuluo londa me gjethd e toka mo biro, Pronavera .. dhelpnOn I: doll lead I rf pors1 kadifo. Nji von3 e kandfino kish4 ri nO mtingj arin; 1odro4 proj hUnago, 11.;!:11krryo, nandoj nd kokr td shpind 9 h-Alt r;rpj3t3; o tuo o hjedhd bishtin p4rnljprl, tha: "Q3 ta::;11 1 a Om kulmin knsollee. MJon Orrnlla Opulloro so njoriut dori sa tO jotEt ngusht Or mond 0 s'rat, Iran prcAtIm qJ t'i dali Orpara ngushticos \icio y hnpi; par td dalmLn aio rigulhtico, harron prcmtimin, ngulalqa e z3 rjr mcnd q i'k'i.

1" 6. MIDHA

N'Azi.to vjetOr jetonte motit nj/ mbret-fort 1pasun, to cilia e quejshin MOM. Ng ghtOpi t8 118t1j mbreit ghkoi nj1 hes% nji prej Perendi- vet. Midhi 01)priti dhe0 pOrooll1 me shum8 nderlme, aq8 sa Ilerendija.mbot aqtrt kOnaqun sa I thA ktirkonte gka t'l palcionteimA'teptir,Se-klehte pOr t'i a dhAnti. Midha, me gjith8_01 lthte mjaft 1 Tann, mik.ishte ivklinaqun me gka kishte, prandej 1 klirkoi Peren4is nderOn qO tO mundtO kOthente 1:Lir-gdo send.q4 a1 pOrkittelmodor8i. Perendija i a go1 menjiher8 dlshirin nV vend. Klishtu Midha u-bA mA i pasuni i bot8s, por Ornjiher4 edhe mA fatziu 1 t8 gjithliVe; pse edhe buka, (18 donte tO hante, i-b&hosh irn8' dor8, e me ir'nieriu nuk ushqehet. NO kOt mOntril Midha fillo1 t8 shkonte ahumO keg;0 m

. gjith8 pasunfn q8 kiebte, erdhl n8 nj/ gjendje /KO tO mjer8, sa:gati vd1q urijo. ) I u-lut att1herN Perendis qo VI. a merke at peghgesh qti- la Perendija e ndigjoi-dhe 1 tha-441 t8,shkonteme u-14 nO bnrimin e lumit Paktolosi rina e tO cilitobrah.it u-ba e artd.

7. USU E ICAL/

Nj1 ujk stand 1-einshOm shkonte tue kOrkuoPme gka t'a nente barkun. Vojt1 e takol nO nj1 1{611,0 ishte tue.kullot8n8 nj1. livsdh. Poroa e pi kalln, menjlhor8 I thas "POr Perendi,lum kali, jam tue tt1 hangOr !""Mos rola bAn kMt*tr-xes8 !" / a prittkalie"S1 po rati ha t1uo ?" "Mjaft po mO dhimbesh", 1

. a kUtheu ujku,\"por s'kam 41f&-t8 sepse jam tue ngordh8 urijo". "Ani pra"1 ttiot8 kali,'"mbassie paske catO eekOn njilland q&i tO mO hash, m8 ha ! Por ka disa WAN, 0 m8 kA ht nj1 thua nd ktubd t8 tabrEue gsht tua m8 dhimbtO fort. Po ttl lutcA m'a hiq Wit thuLlb, ermbasandej m0 ha kur to dueSh". Ujku u.afrue t't a nxirt0 thumbine kali 1 a rrasi.bhgelm ballit dho o ldsboi Mug Ord/16. Parase t8 ngorOhte ujku, tha: "nir6mip bani kali t Po unti mbassi babOn mbathtar ntike kam pnc3;41!" glychin jof mue nlmthtir gka mO goi jO bahcal i"

4164,

tI I. 8. WIRUSHA MIRNJOFT2SE

Tuo kaluoiaji shtegt6r n4dr bjoshkds takon diharusha. 1::.r..e te hiki Proj.frikes por.njana i ban sh3jmR, kamb4 td :Aikonto e t'i hiqte nji kW drunis hk ne shpute akambes

O mbrtmoe . ShtogtarVtuo u.dridhel e ban zemren girl iafrohet e. i a hjoke Mandoj harusha i ban me shaj prap qe t'i a diegi vondin . e plages mo One pishee Per t'i a shperblye ndorens.qe .1: i prinl shtogtarit dhee goi te nji zgaverr landes mbush0 me mjaltee Ky kallxim perkon me perrailene luanit t'Androklits rob: romake Androkli i paSka pose hjoke dikmr ferrenprej kambe nji luinie Kur e qiten n'anfitheaterper te.qeng shkye prej bichevot t'egras ai luA p'njofti bamirsine vet e i fishpdtoi otgn. Ket pefralle e kdllxon Senekas fllozoflatin'e. w' (

9. SA POSHTE KA RA KATUNDI

, . fid njikatund s'ishte kusk qd neligjorite te bahoshkryeplake Frandoj katundi u-ba nd nji fjiald tgzgjidhte per kvyoplak.ma td Roqin o katundit. I phkue prás-kiltij.to dora dhee luten 0 td ndigjonto tO baloch-krylake Ky u.mund.mo t'i chpetonto JP köpaj punos por s'ujtism pse ishin via O. gjithde Na,nd fund dha,fjalUn so po'u ndigjontospor u lypOnji kushte U tha: "Kuchdo i katundit ld to vdosissa US l'an votd kryeplaks nUk do t'a chtini'nd dho pa md thirrdlpdrparapuo to i vdokuni". - Katundil:'.dha fjaldnso tdtAiLhfr hishto per t'i a krye. Kuchdo 0 vdistes o thirrshin kryoplakuntel vdchuni. Krye- .plaku uloch tolli vdekunie A thonto digka ne vesh; mbasandoj l'thonto hatundit: "Tada futniond dh6-kurte doni I"!bassi,. kaluon do ditdskatundardt.filluomtd flitchin nderinjOttyno: "C::a do t'u thotS ky te vdohunvotpara se t'i fusin nd dhet ?" P Kil3 fjalti.antilku e shhuenme e pydte, Mbassi 1 ch4uon to slIalpija, i than3 r!6 dojthin t'apyptchiu pdr nji fjaltis dhe i u-1un (100 nos 't'.l vinte koq.. ".1.6",- u tha Aryoplakus "Pohl . so 011:: ntt: m3 vlon kce. "Qui. tithuo td\ydoknvot,,paraso t'i ful.J.1 nli dho ?" "ro:qttditc:A",*u tha hiyoplakur,"si nnk prni mujU mo o ronrrii votbmo mend. Und n tlIcl: 118-ju pyot- shin tJ plq2:t tond atjo n'at jets, di.rIshttuD sill:no katundi, tj..;:r 1:on II thoni, vog kathonin'hur:h (i!..htlaTopinkt o atakerb 1:i: 1r tla narrii.vc:7ht. votE., ca LA rii katundi".

z 9) .3

10. TWAZik

Nji babe u a dau pisunin td tre.djelmvettd mbetO edhe nji unâze kushtueshme. U ,tha djelmvOt se unizen.: do t'a Monte aloe do.td binte nji burrnftd mbOrle".. Djelmt'u.shpOrdane dhe erdhdriprep mbas tre muejsh. . I pari tregoi snji zotni I kishte line nji,010 plotme pare td verdha qd tit a ruente pa i lypd diftesC Thase do tO ki,shte mujtd Me 1 pdrvetsuepor nuk e kishte shpdrdorui besimin, zotnije; tha se kur erdhi i a kishte ktithyearken si kishte ling, pa prekti kurrgji. tha se pune te mird kishte bitpor kurrgjA ma tepdr se gki\l. ishte dashd tti 'Ante. I dyt4. tha se kishte shkue nji dite-breguttd njiaumi dbe kishte pi tue ref mbrendd fdmijd td voglil. Po mOs VIa ) kishte ng itd dordn, femija do t'ishte mbytembrende ;1)randej. ishte zhy d n'ujd, e kishte kapd per krahudhe e kishte shpdtue. Edhe içetlj I tha 1. atise pund td mird kishte bA, por kurrglA m "tepdr se gka dUhet td bAjmdtd gjity4 I tha se secili e ka r detyrd t'iondihmojd shokut kur Asht nO rrezi.4. . I treti llxoi s ditd, kur po shetitte, .kishte pi prej so latgu i'nri, I cili s'donte t'a shine gSallO at& e kishte marrd gjumi nd buzd tO nji mali; pak gjApo t8 kishte ilOvizO do td kishte 1.4.poshtd I vdekun; thase etishte cne ngadald agadald dhe see kishte largue nga ai rrezik.

. I àti e mori ngryk6 dhee puthi tue I thAnd: "TO lumtd, ti ke fitue unAzdn !" 4.

11. zpu E QINDRESP

Nji njori, qd me andje td madhe vrentebubrrimin e sht- zdvet.td vogla, pa nji herd nji thnogialle cila me gjithifi fuqi mundohephme cue nd banesd td vet.nji ashke tO vogdl. Ashkja ishte chum8 m e madhe se thnegra vetd dhe I sh-pdtonte pa prA; por me gjlthkëtô e kapte pOrsdri barrOne vet. Njizot o nandd herde gol thnogla achken deri nd maje tO banesdss por aqd herd u-rrokullisme barrdn e vet shpatit toposhtd. A "Tash ma", mendot burn I mird, "ohtazzae lodhun do Vl shporret asaj prove. For jo, thneglOne vogn mik o'llishoi zclAra. Fir tU tridhottiin herd t a ngjitt:barr6a4io me facie tO bardhi: o 4oi no ban3sd.

0 6 . 12. S'E VLEN KEQI WEN. lic- f.

- ,NA katundir n:ji herd i.goi njizOtnijs'hji:i.e4 *irate.; ',Si shkuen din ditd, s4kon e i thotdvr;otnikam nevojd td niadhe shumd e md Authen nji mAjd'groshra.mti ep Vetdiapor me bills dordz nds 44 tli gjej ke mji vend' tjetdrk?" . Zotni nuk e'goi gjatd, por thdrret sherbetorindhei ttiote: err e epia kegin kftij-mikU, se nuki a vlen 4eql. .

mijen". .. b \ . '

13. PLAKA E DHIT K EGRA

1 Xithte as* (lend nji plak e nli ple0cd q* slkishinIrrnI tö,znhz" shtöpija. Erdhi dimni e 1. gjet pa drfi e pa mjd. ,if HA me 4kue td bajshdrfi me gjylpfindfl, po i thotd plaku plaices, "ap r td mbushish ujd me shosh8 ?ft "Jo", thotd plalca, "ma mire po shkoj td mbush uje me shoshd".. Mev-shoshdn dhe shkon. tikmbushi:njd, nddrsa,plaku mem *(Almesede Okon tindt e ban Oft nd mal e ktjthehet n* shtVg. Plaka s!po mundet me e mbush* kurrnji plkö, mdrzitet eWho- het nd shtdpi pa..011. wM'a gel derdn i thotd plakut. 10h t Jo", pdrgjegj plaku, "s'jam tue tja ge144eri sate . bjere bora deri nd gjfi". Bie bora.,deri n* gjfi, kdrset plakaindjderd e thotdt "M'a gtel, p1k se ka ri boraderindgjet l" HIPjamitua. t'a geld", i a pret plaku, "deri sa tdbahet 'bora deri n4 brez". Ri bora dent n* brez e Iypi plaka t'i a gelte derdn; por plaku kishte pas* (lend i padhimbOshdm e i that

"3'4am tue t'a gold ptir pa u-ba, bora deri ndfyid. . U.ba borstderi nO tyt.e shtdpija e vogel u-mbuluekfOlt prej bore. U-niS atUherd plaka nOptirrbo0 egjet shpelldp-e: dhivet t'egra. Aty rrijshin shtatddhi t'ograt ma e madhja kishte shtatil st, e dyta.gjasht*, e trotapesg, e ktittrta .kattir, e pasta trey e gjachta dy 4 ma a vogla nji119. U-fsheh plaka e pör gjithd ditd u a fshinte e u a pastrortto'vendin pa gond diktue. -"Kush na e fchin kdshtuorendin ?", po pyet ajomrt e madhja. "Kush na o fshin kdshtu vendift ?",.po pyosin tjorat. rdhn vondojnd td rrijnd e td ruojnd. Rrima e madhjapor prej edi*zijo e z8 gjtA, e plaka 1).n pundn e vet;fshin.e pastron e fshohet prap.

7(1 to. Zyr

!! itt , "Simujta"me di4tue.gjfi !",(ihotddhija me erratd qirijVetd", thotd ajolMe gjashte Por pdr rrezik edhe. a ate e zijumi, e kdshtu u ndodh td gjithave derind mfi td vogldn. Rri e ruen ajo mfie vogia me nask e shtihetse po flan. Rrehet plaka e kujton sd,tdgjithajanöfjet2e nis td fshijd.e td pastrdjd,kur ge kiicert-dhfjame nitiy dhe e kape thotd: 10 "Td lumtd na9 nana johd, ti na fshin.e na pastroni 1 ti na shtron ega mbu1on1dr .

. 0 on plakdn te dhit tjera e nisin t'a duen e bfihe.t plaka t si z shtdpije. ilte dhit e zOnte kosd barite djepthd e-jeton-i 41. m srmiri. I . ...a II dito plikkandpdr bord e shkoi, shtdpija e plakut. Muer do kos.mck vetee nji lugd. P1a144 isht; shtri pdr

td vdekd pse s'kishte.gkatd hante. , Plaka e shikon prej dritorjedh9 I 'a get ji .1ugOkos në . gojd. Plakut 1 vjen frymae bdrtet "Edhe nji pilktt'vorr4A". Plaka ia get odhe nji'lugd. Plakut po'ia kfinde epbtrtet: "Qit sorrd, td lumtd sgepiV.Atdherd plaka4as e,flOW".kuk" 'jamorrO si po kujton ti,por jam plaka svvice.AAndmbrend8, e rrij to dhlt e egra tuo hangUre tuo pf gjithesek tdueti utman 1"9 I thotd plaku9 morr edhe mue9 se kdstituepo vdes fini". "S'knr4 so si" a prot plaka, "co mdtromigndhit". "NIA t'i trc.A 119 thotdplalcu,"por /man mos 0 i4 E uerr p1aha mo voto dho 6con to dhlt9 por ato sa; ikin o narrin shpatilge. "qua gjot 1"9 thOtii plaka. E vilet tTndjellIr ual: "Haj9 ca, cap9 me dallap9 Haj9,cal dhI, mo nji E dhit orChUn njinga u-bashkuon prap e dreshtbn -).41111LnImil,pqr o mhflyon gjithd dimnin o gjoti4. 1,

14. MARMANGA,KUMALLAE WLETA , s

lI.a jotonto njimv)itirs4ta n ojI AOtrf 4 _1 t' IHAL-) LI.1 niira n ti; . . t1:1 tij V. I 17,ot, imnelt:11. . o I. -4 ,73 .1.111.nt,',C a ;-_-_,r1tio o./;I lionto doi "0 1-!:; c. n".1 "g1I . t'Ir111h11. I o f;Inh1;_if.r, e kalojian kohtin.-4, diir fqlj. Vettim Valza e *ova' epte' shpresiV t mtrir dho e -Spa -k nnesh. tue e 1)4 n rrug tabarti; Nji u-SNinue9- qfp_ !we zojame a3t0 e uhdeffl.mortit shtrat. Njt dltd, ishte ye 4 6htdp1t pose .tti 14.4ati a Or .01:-.arsye a. 'per nji tjetNri kishin Aktie nddr 400144 * J.Ivq0oWntlightl, Otirget:njr-MmijgetN huilj pdx,t'la vajkOn e m:adh6.-Dja1i-e ndigjoi, shkolndUr kij.e'hult pushoi der/00 4 gjeit. Por iur vajzamper vesht se 'e ima po's 'Ptefliuk u-trazue"aspqr)ei PUrgjegji djalit t'i thonte . Ns se nOk mund tO vihte,*sepse ishte and ty.le iiindO do Liffilhurti.''Hur,gaka.e- nijerO 'muelc-vesht q'pdigjegje kishte 1. i4 zemra, jefeTtriil, irneind-t14-

"Endsh e AndShoe mos qitsh kurrgWne treg I" , . Petendit i ndigjuen te:fDhamote plaices e &at gasalo 1:40 o mbraptisht u-nddrrue i1marimange, 0 me 0 vOrtetN end 4 aso 2130sh. pa (MO a#gja /le trog, Atdhord e.shkrota nan4 dOrgon m'ethirrii vajzOn e dytei me shoqe tjera po argtohosh. Tue ndigjue pOr &nOn qO po e kerkonte, nuk d gau kryet pgpak o madje 1 pertjegl*.djalp se nuk kishtd koheste shkonte"to e Amao.psti ishte tuelendupe tug vallsue, K/e-pOrglpgjo e veaihtd e pozmatoi zemrlin.e skf - jortis nano 0 fshn1 e pemi: "Kendofch e kendofth-deri sa te tplasi somre, Dho Porondft e ndigjuon,.0 per tdechkim.o nderruon at bije telkOlzrapthiht n5 kungallUi'o cila gjithe voren kNrkat stOna shurdhon e mandej pelnet..SO mbr0.1111 .zcla5r plasta plat:8 901 kerkonte va33en 6-yoga e kjo sa'ndigloi per hall te Dimas, la ,argtimot e.vota o fluturoi prune nhtratit te naj, Sae p4 o tma e.uroi te Idjen tun I th!And: "0 bije, qofch'uchqioi i tO gjalle-, ,vot o,drita e tiP.vdokunvotfi. E Porondit 0 guon ne vond urimin: e platten, Xt13 o ndUrrno vajan nO bletd, qO naop mjaltin .uhqin e dyllift per qirij, qO ndozon per chpirt te tO vdokunvet. Dhe blota qo gfithitiond e ndorucue dhe o gillucmo; sa t nuk gm:dn gojd njeriu tti thottl,so ka ngordhe, por ka idoke,

150 DIJCE MANDARINIT

Uji verWAI mo lr_hutti n5nlitijqt tuo-p;ohik,

nlLhLop, Lt,ht3 uutriWi dr-vi to lral o I rrilon:;)ittLino vor,61 no nji gjylicA,h1.1dho sidinto 4 (lilt)1-Onn tjot3r !It. Kr14 goli a b:411 nil tmgti voji, po tiati p:h.to . 11 1 11. Wa ij tI tr:jca i, o t hollavoL" :1.44 1v1.14

- lb

P _auI verbt1 Iiyp1 nO shand tiegtarit dhe e-mbante4iid dord trainn 0 randd me td holla bakris qd tregtar1 kishte Titus tue shit@ voj. Kui mrrijtdn nd bregun tjetdr, tregtar1 bimirds bashkg me tg ho110 veta desh tU marri edhe pdonj1 talnderim. Por verbt1 I tha se td hollat ishin td Mat, dhe menjiherd filloi td bdrtitte tue i u-qi dheut, tue thind se at1j, lypsit td mjerd, dojshin t11 a igrabitshin td hollat. Kat kund8r-, shto1 tregtario Td dy zihsit vrapuen te Mandartni, i 0111 ishtq gjyqtar1 I qytetit, 1 rand ng gjilj Orpara, dh900111 binte be A se .0 hollat ishin tä tijat. Mand'afini ndigjOrrne .... qtt irb&nt-dtsa yetj. din nta- sandej that: "Po 1 a limd Perendis s'ulit t'a dajd kdt gashtjeAli Urdhdno1 t'l sillshin nj1 in@ td madhe meujä, I fut1 td hollat mbrendd dhe I pdrzieu mird e Mbasandel umkrrus mbi ind t'ujit dhe shlkol mbrendd me kujdee. "TO hollat jand të tregtarlt tib vojit", tha Mandaria, "e ti, muziktir verböt, ke pdr td pass nj1 qind dhkopij 1" Td gjithd u-habitgn. "Kbqyrni kdtu 1", tha Manericini. "Përmb1uj kd dald voji. N'i padtd,f1tue td hollat tregtár1 tue shitg vojt do t'a bajng ato gjurmön e zejes sd tij". Mb1 ujd shifesh1n vdrtetd do pika tO mddhaja von. Popull/ e lavdo1 dijen e Mandarinit dhe jasht4 Wrtitte muziktar1 1 verbdt prej ehkoprjvet qd po tante.

16. NDEROJE MPS I

Nj1 zotni duel nji kern td shlodhesh n8 fushd dherng nj1 hhteg td ngnshtd.: Pak hapa mbrapa e ndicite shdrbtoril LTAe banto pallton e gotnis. Kur qe, tue gjimue'niin nji barrd ttinvindd ban, po vinte pEr ,bill tyne nji korrgs. Zotnija u-stuDiang në nji an8 dhe e la puntitorin td kalonte. ShdrbtOr1 pOrkundrazi ngurrol n8mes 7, t'udhOs dhe I u-ngermue: "Malok I trashdI A s'e di ti se duhet- t'u a ldshpjmd rrugtin zotnivet 7".- *gartakandas u-kdthye zo,tnija'mbrapa e thal "Jo, kUrr I Mue rni pOrket td 16shoj rrugO, sepse,s'jam 1. lodhun. Po Omujta t11 a lehtdsoj barrdn pundtorit, isht faciee zezd t'i_ a rAndoj. Kush sle uderon pundn, s'e meriton pushimin I". Slairbtor1 u11 kryet turpnueshft, korrsi u.gdzue pdr zemdr td drejtd t'atij zotnije.

. y . 17.'TRE. QET EUJKU

Tre qdkishin pase dale ne bjeshke e kullotshin sbashku. ' UdojtUn gjithe Voren e gjate etreten rrtige e.i'dijten mg te . kethoheohin te shtepija, por isemi vjeshta ne mal. I,hetoi- ujku. "TO punoftebafti", 'tha "se tek me ka ardhe nafaka te dera 1". Dhe u sillet e shikon t'i angjisi ndonjAnit, por s'mundet.kurrsesi, pse q6t, porsa eshifshtn, afroheshin td tre shpind per shpind e Ondrojshin mebrim'. Ufukt.i)illite : -pars 4 bari filloi me u-paksue. R& bryma . ngjite baeku ricurriz, e nuk i um.dahesh qevet. e"u thote: Nji ditel.,ligi gjen dy mg te Tljt mlandsh e merr ..--"Koqyrni,-.-84--edhe-pak---tash4cvSen bora; aimAimadhi &Olt kah ju a mbaron krejt barin; AshtmA mire te me.leni t'a' hi, pso kdshtu ju koni per MI tase ushqim mjaq e une poshttj sedho ndonli dite". __.1 "S'po thue keg", i a pritdn dyOA e rij. Dhe keshtu kaut

tiff madh i shkoi )tryet. , Ri bora e pare. Ujku po u sillet dy qevet, pors'po mund- t'i presi pse ata te-baihkuom shpine pershpind', gendrojshin trimnicht. AJjku vendon Med fold atijmg ti vogit. I afrohet e i ihotel "Kdor, nuk tash po ngjat td bjore bora tjeter e ti tash po hlok-koq. Mo pas# perteme line tla hi at shogintinily und do tO kishom Waft dori ne prendverdltie pr,ndvere mando dalin shqorrat e sht91 edho mire". RrChet.1 vogli,dho e len ujkun t'abAje punen e vet. Nuk shkon shumli kohe e ujku dukot prap a ithotd kaut te rf:'"Mjaft keq po me vjen, more shea, tette.hi, por mbassi mue m'huht mbaruo mishi e tir t'Asht mbaruebari,' sikam gka to bij". Dho i kUcou ne 140'0 e e preu. , Fdrralla:na lawn se ku Asht bashkimi,Asht sforca, eku // ( Asht dasija Asht shkatrrimi. ..

18. TE VOBEGTIT

J(Ia.dhandjotUn pJr atdh6, asht nji virtyt naltd, por ti Ink du!lot td qnsish mbas chpino virtytet evogla, o bir'in. Cot n6 Cingjos, tuo oa palm mojo, hur 11,1. po u.köthojnho Orej kalovc para njit gesjo,sO vorPft, qd mbanto nd'prchbn nji fo:.hnjo to t:Lmundii m topOr vdokO.ao gja113. Ajo td rjrLoi rU1iiti, por ti e nhikovo o nuk idh6 gjA, ndonso ti td 11611a nd kulotd. Ndlgjo, o bfr: mon u.U6sotd-kalojr:h

11 a A ) i .para mjerimit, qd tg shtrindo:n,pgr pa e kujtue.toAcionji mbnyrd,,dhe,4q6 ma pakpara nji nine qd tg kgrkon nji`lbmosh§ pgr foshnjen e vet. Mendose ndoshta aVfgmijg mund-tg ketg peso uriAffhe kujtojerkujdesins ksaj nine sa mjerg. Morre me% mend disprimin e nangs sate,pattishte e shtgrnguemeAldonji AMU me'tg thangi "Enrik,sot nUk kam as bUkg tg/tlapOu Kurt grutitakon t'i ap uji ndihmg ndonjitg vobegti, aisillete mg thotg: ."Zoti t8 ruejtg me shUndet ti efbm1j0t e t1 u.Ti nUk , mUnd t'a tharrishme mend ngudhllimin, qgI.apin zeords dime. ato fja10, dhe mirgnjoftbsinqg ndiej pgr at tg ngratg. Mb duket se at. üajin i mire, me,tgvdrtetg dO tä nae ruejg shdnde- tin pgr t8 gjEtiii mot, dheköshtu kgthehem ng shtöpfe kgnaqun e tuemendue-se---at-i-vorten-mii-dha-mii-tepgr--serl-dhastrtE-prscl. 0, birf vepro ng nji mbnyrd, qg t'andigjoj at urim tg merituam proj teje; nxir herd bergndonji lek nga kuleta jotepgr t'a 1gshue4% dorg tg nji plakupa mbUshtetje, tg nji :lanepa bukg, tg nji foshnje pa Wing. TOvobogtit'e kang pgr zemgrlgmoshgn e fbmijdvet. Shilp so gjitObmonp gjindentg vobeggt rreti shkollgs. Ldmosna eniinjitriu tg rritun fight njivepgr pu- nije, por ajo e nji kalamani ishtedhe nji vepgr pgrkgdhelje: Asht sikur t8 binteprej dorgs sg tij nji lule dhenji lok pörnjiheri. Mondo so 0 nuktg mungon kurrgjfi dhese atyno u mungon gjithligka; se ndUrsa ti lakmontg josh I lumtun, atyne u mjafton mos ,t4 vdosin urije. Mendo de fisht nji tmerim, qgiië mes sa nddrtesash s Odnja, Optirrruga ku kalojnd karroca e femijd td voshun mo kadifo, td gjindon gri foshnje qd s'kand gka td hand. Mosme pasd US hand I Ah, o Zot I PdmijUvet si td mird e td zgjuot, t'u mungojdbuka e gojgs, n8 mar to nji qyteti, si bish8vott'ogra 0.shUroti 0 Enrik, mos kalo i kurr para nji rine, q tf shtrin dordnpa i a njomd me ndonji ndihm8 I

19: AA E MiRA POROSI

Man nji lajmi, qd nji\tregtArkishto botue*nii flotoro,no dont() në tregtoro td vot njishkarth, u paraqitdairpo6Udh9td djelm. Trogtnri zgjodhime tO shpejtd njgnin proj tyno dho Iper- colii tO tjoriA. "Kirh tIn dif", I tha nji.mik, "pne e pdlgove Q.! r;ftri rrnji poroof projndokujt". "1-o gLAAlc:r!h", i-u-pOrgjogjtroatnriOky cm 1m vlivAL;poro- Ky f.ftfnI kUnrcatpnrn f,o tJ M;fito nIndd aho nbyill durdn, pr-TiOA toit I hujdemi.i. I n elha knrrIOn oevot atij p1ru td

0. 12 vhkjepet ps.mi.ndue holld eljatti me Mita tregol. awrin e tij, tb mlr8 HogokOsu1Uu4 kur hynt mbrehddl dte,1..to.p8rgjegj 'Shpett' e mirti pyetjevet tinlja; prandej Asht I ftjtrzishdm-dhe-ka e td)mird. Ngriti 1brIn q* un4 deghtas'e k4ohem.ltishlie pdrd e, nd8rsa td tjerdt e shOnV de.kambti apo m n në thUe nti to. Priti qitsisht e nuk u-fUr8 nji dishii e mirO per sjelljen e ti38 njerzishme. Vilma ré edhe, se.petkat etija ishin t* fshime'm1rO e se fYtyra e duert e tija ishin t* pastra. Po a s'asht kjo ni& e mire porosf ap miohume per at gja, 0-dij per nji njerl, mbassi t'a shof nja dhetrminutas se p8r tW gjitha fjalet tingUlluese e tO mira, qe shkruhen ndOr letra porosije":, . /I

20. ZOGLA E DHELPNA

Zogla e dhelpna u-bAn8 nj/ here bashk8 e menduen tO mbidh- thin nji cope tokO. Ti", I tha dhelpnal"mblidh far8n, e und kam p8r.t'a mbjelle. U-va zogla aty-k8tu e e bashkol krejt farOn. "Tash na e thotti dhelpnds,'"se t'a bashkova". "Jou, i a priti dhelp.na,' "me,e mbjell8 Odij, por tash n11 here mbi1le tis e do t'a korr,vet8. I a kIni zogla punds e me shum0 inuOime 0. mbuloi firOn kok8rr pör kolarr flë dhé. 'Fara bijti pdr bukuri, u-rrlt, lidhi e "A po na e korr ?", i tha zogla dhelpn8s. '"Jo",.1 a prit1 dhelpna, "und me e korrif.s'dij, pOr korre ,t1 e t'a fshij vet*". .1%1 k8shtu ?I", tha zogla. B u.offlykAb L kAp VkAp e k8- puti grunin kallxe pOr ka11x8 e e mblodhl grumbull. "Tash", tha, "une e korri, e ti dhelpens na e fshij". "Jo", Orgjegji. dhelpna, "fshlje tj dhe .0 dij vete". I ugsdesh zogles me e fshi grunin, e dau nä njAnen anti bykun e n8 tjetriin kokrrat, punove", tha dhelpnas "ti merribykun e-und kokrrat".

*gm t'a bAj bykun. ?", i a iwiti zogla. "Und e kam bA krejt . mundin a tash td dal pa. pjes8t Kjo Asht e pa drejte, e'l qesim ploqt kur të duenh". -"Hajt", thotd dholpna, 'Use O I Aesim pleqt. Ti do te me 'Mesh per plak nji path te madh". Kujtonte so po ha 11('m carent hem patinin. Nisot zoas mo e kerkue patAnin e ndosh nd mal nd nji gjh- d që I thot:J: "Mos.e morr pr pink pathnin, se dahesh keg, or morr njat lneguo, që.sht shtri ne brog Verbs njatje poshOn,

7 , -Shkonztigla te langoni e e'gjantie ngordhe. se kam.nji 0. "Kumbáro, I thote zogla,,"a me Om per. r4a1c, //13dhelpniin "? "S'kam sesi;moj ndrikulle",..1 apret langoni,"a s'po shef A. Pim baipor ndigjoje'1fjale:N qofte ao mla ngop barkun so in kryeland e jalpc. qe te me vljë paksafor6a, e në. clone m'a lyen shtat n me.voj, satëmezbutet lekura o .mundcm melevize,atehere po vilplak e pó t'ac13(itiplecinin IA' se miri". "Kollaj", thote zogla., "Po, as'do tjeter veg ?Eja mbas 1" moS6 *sebtk owe kohlis cilles po 1.ban zaI zati 1. tires grueS se vet e po1 thotes -0j grue, shpejto tnasjellish Gruoja o ndien.Kfshto pase bg gati njul. kryelane me gjalp. E yetepsIn mbi kryo e nisotkah pundtoret menji fend tit vogel per doro. Zogla, t ' a pamen,'I thote 'mezg t'qlt langonit "Fshehu ketu, mbas kagubo 9 SO Spo fvonoj te t'ap gkalype". Fshohet langoni, e zogla shkon ei del perpara femijes e keeen aty ngjat si mostedonte mo bike. "Uh.Mine, zogu 1", bertotfemija. E-viihet i'a kapi.Zogla nuk fluturon, por sillet atyngjat. tue-e Mundue..femijen. E ma rr8het-e kujton pernjimend so zoglas'hiken.

"Frit", thote, "se poto.a'z8 ntina". . Ul tepsin ne toke evalet mbaszogut. 76g1a, dalengadal largohot, I lapn mosti8j langonitt'avitesh me hanger e, kur e shci.' so po HpintetepsIntriuturon me hike. Kethohot grtlejat zarri kryblanin; pon- saguditet kur kujtahot.. co i a kishto hangerlangoni. Bnhlt barthke zogla me langonin.. "Per nji chtog", I thotlangonix "me. ke kenaqe e- me ka krojt force; tash vog te megjejsh edhe do voj s..a t'a lyoj nhtatin". "Koliaj 1", I a prot zogla, "ejambfts me11". ShkojnZj no rtugd tO. vojnavot, icu poputliojchin do shtcgtarti o 1 kinhln tokii rreshiqat me vol.. TO gjitheI kishto zn dunk o vogujl po ruento. Farr Ulet zogla mbi nji rrechig.Shtogtari egjmn mo nji gnr.-,1nr 7ogla s'luon vendi, por dr,-..dhon ja.Pfja E ::!j dytto zogla prepArAhon. k-ap K chtegtari nji A1."0 ogjurn,yalkidhnim. NZ.; vnnd binto zogRn, 1 1.1r glt. (Theo rhicod o u drJ.Oh Voji, u thl nn u-prish njirrtif.hig". (--1;1. rnbl cdhn tr!, rnroiri inqif:h.tqat o hITI;,1.:1",tr't.;ha 7,orinr tlr:Ont t "f! U; gjota voj mjari". 1-, ,!1'., 1,1x;o 11113.0 n' voj e I u-nhut NED "Kur td duosh", tha"zogdlt td vij per plik". , .101brr zoga njithest-dhe,eshtie mbrendd.litigonin.e shkon .nd Qafti td Shpellavet't aty ku kishte b4 me u-pjekd me dhelpndh.x . , . . . 1 "Dholpdn t", thdrret. "Hojat" 1 . . ftl. "Tla prfina patinin, qd,md.ke lypd.pdrplak; por afrohu !lg..'

4 .herd". Afrohet dholpna e kujtohet se s'k1shte pail e po thotd: i "I madh gerika plaku e $i kodra-kodra e$lpo mund t'dfrohomk

fort ngjat." , Nd kdto fjeld zogla 9e1 grykdn ethesitedel langonie i - vghet nd dhpind dhelpnds: Nga njinat nga tjetrit der1 sa dheilpna gjot nj1 Agavdrr nd rrijd td nj1 11s1 et sa bAn1 td 119-nte mbro- nddi e kepi langonl per bishti. Ajo ngreh e ky ngreh; 1 u-ktiput biShtt a-vet*, shpdtot. , Langonl 1 a 9o1 bishtin zoglds e 1 tha: . , "Bishtin 1 a kdputa"e tash baje grunin U. vetem, se s'td \ thotd mi gji".

21.*TJAE MBRAME E TIM ETI

Nj1 zotni I vjetdr.e I mbajtun mire kallxo1 nj1 herd ket. ngjarje td jet84, sd Vet: ,Prind8t e mlj ishin bujq td thjeshtd dhe punojshin nj1 told) to vogdl nd katund. Mbass1 dola proj shkollds, u ndihmojshcat mbas fugis simot nddr pundt ashtu 811 binte !tine. E acid Da 4 fort do td bAjshomIlishtu, mbass1 im At Ishtoil vjetdr dhe im v114 para mejet ge der1 atdherd kishte gond kryeshtylla o babds, tash nji'vjetd gjindesh n'ughtri. Nd kdt kohd ndodh nj1 ngjarjot e 011a gjithOmond ka per td me ndejtd para shpirtit. Pose I kishowmbushd g:ashtdmddhetu vjetdt. Ishem tho mblodhd sand ndliyadh. Mot1 ishte 1 bukur e kosa e rrashgolja punojshin zollshdm gd prej agimit Mims nji'dito se nxclidt prirej dio111 persdri nga prendimit e.mbass1 ung e rrogtar1 e kishim mbarue pundn nd lIvafli,. u..klithyem gdzueshUm kah shtUpija. Nd rrugd td madhet e ale prej katundit tonU td conto n3 gytott qi ishto nja nil ord lent hasi me n6 1M it, 0 mbanto nO krah nji pagotd. "Po, nga poi. a mbatbabd /", o pyeta und. "Kja pag3t3",N1'u.pUrgjegj im 4i, "dihet td vollet qe sonto ne posW. Jot'in I ka ba gati sot mbasdreke teshat, pur.td alat-pat chkruo yt v114, e nd mrrljshin sonte nd postd, nosbr mund t'i bfjne nU dord. Edho nji Ord slmbyllet posta; nd mund u grafsha knubUvot, mrril mo kohd atje. Apo," vijoi rryoshir im 6t,flulos po do ti t'a bajnh kdt puntind vend tim ?".

9 A

; A

% SpAti'Tblqou aspak Rldloun*,sepseishem loothshUm e dishrOj- 4 1:11tha fort puship.se nli rrUgg'd§Ordsh. Pdr*eg kdsal,e kishom Lindcn me shkile no mbrame n'ushtrime.tg gjimnastikgs,'emd ma'pard edhe me u-lie mqvulmddrrlo loretkagt;.Nb ladosha të kunddrshtojshcml.sepse Werdhi'keg,(411 im .4t kdrka' prej mejo nji pund td tillg, tue 004punue unggjithd ditgn e lumo. Po mos td ndljOshemjmeshkue undo, pat me.shkue ai vetd, tcpso ishte burr i but 2 i urueshdm e vjetdr. Porse,m'u-duk ' t6 me ndalonte nji 4ja end mbrendameje, qg mos t'a diftoj garthkendoniteme. Mbas njmendimi td shkurtg sepse td gjitha . ato mcndime u-pdrshkuen si rrufeja ndpOrkryet tem, thash und: "Posit babe; one poe kryej kdt puns". a dhash rrogtaritkosdn Ude e'.baba m'a dhapagetbn me kao fjalb: "Tb falem nderit,MXraAh; do td shkojshem vetd;por nuk po ndlhom krejt mire sot". Tue u-nisd, m'i\rku dordne.tha: "TO falem nderitmore gjithemong mg ke)qong bir I mire". Mekaqd.u-demb. Kgto tion t mbrhmet fjale, 4ndigjova prej go4ds sg tim eti;sepso mbassi e kreva urdhdnine tij e u....kdtheva ngutshdm nga katundi, me duel rrogtari'ynd pdrparae mg kumtol me lotd nddr'sts "Yt at vdici. I ri ptka porsau-dciprejteje'tOk mrrijti nd. shtdpi". prej aso here kam pa shumd,po dita me ditg md del para shpirtit ajo ngjarje, dhe falem nderit perendis qg s'ia refuzova lu jen e mbrame atit timdhe qd fjaldt4rmbriime td tija 'II me ke (lend gjithdmond nji bir \ 4 .

22. DETYRA E DJELMVET

'a) Bljt u a kand detyrd prindevetbindjen e ndigjesdn; b) Do td rrljnd nen sundim tIi t'etderi sa td vdesi ky; c) q'mund td sjellindordn m0 ta, as m'i ri nde'sh fjalds; r:;1- gdo punt; do tOmerren vesht me t'and; d) Pa leje td t'et s'mund tgshkojng kund; dh) Pa leje td t'et s'mund td tarojndas s'Inund td ehesin gra, e as fare marredhanje s'inund td kend me kend; e) S'mundenme h9 dorftfinds, pose pdr aqd sa u bajnd armet e brozit. f) S'mundcn m'e qit Vane nil rrugd td madho edhepse a pinlcd fort; Dlnlit to parO 1 pOrket sundimi I shtepfsmball vdokjes t'ot; " ,j gj) Vllni I pard do.t0 pycAetpbr gjithdska mbrendae jashta f

orr.rrb

16 23,12.2 'ME MIQT

e , Nji njeri kishte tie mig. Dy7tdtpardt i donee;td trotit i rrinte ftofet, ndonse ky sillesh'shume.m0 mireme .t1t. Nji ditg

go-thirrd para gjygit pdr nji padi 48 I. kishin ngralepa pasg , ba'asnji faj. *Hcili prej.jush", u tha Iti t* tiomicivet,"do td vijg me I muo, gg td mg da1iA0t4ti dishmitii ?Jam'padite si fajtuer e mbreti isht idhnue for me mos". I pari nddr td trmigt e ti,4 i lypi Ag faluntue i th0 8 so ki hte disa_pm01. r tit krye e nuk d t s kon. Air to:- Ayti e pgrcolli de e dera e gjygit, por at kgthye me t shpej mbrapa porsa e pi gj qtarin tlidhnuem tteti, per td cilin te paditunit nuk is nte kurr mendja se do t'i gjindesh n8 n ihmd. nd ditg td ngush WI me t0 Ili gjyq dhe i duol age fort zdtl.tue'dishmuese is e i pafa sa gjyqtari e nxori monjiherd td pafajshem. Edhe njoriu nd ket shekull ka tre mig. Sisillen IOU miq n8 fill t* mortjeo, kur Zoti e therret njerinpdrpara fronit per tg dhane arsyen e vepravet td veta ? .

Gjaja, alarm& i mirie 10 ma e para e na Shkon me to. , Prinddt, t'afermit e migtq tij e perojellin derlkte vorri e kfthohon mandej nder shtepit 0 veta. I treti mikrtecilin simosh o kishte harrue ne jete, ishtvopra e mire qd ka kryo. ,Votöm ky e percjell d?ri te fronii Perendis, f bAhet fjale mire e i nxjorr perdaue hir.

24, VIGANI EGOIST

Cdo mbasdrche e kishin zakon femijet9.-kur dilshihproj Eill:0110,VS hWhin o te luojchin ne lulishte 4is vinnit., hhto kjo nji lulishtele madhe dhee bulum, mbuluo wo VI, te njol. Andoj a kUtoj11 chOrdit mbi bár .dukothinlulo pora hyj o dyoUclihotU pjoe,hk4 cle nb prondvord thl.n plot mof lulo tg njc..Aal t:I:ca,!nroi,o,(15 nd vjophtdI.k fchin g..:aat plot U3 fryto ZoAt vijnin n!jr.ir p.-_at43 kh':;ndojFhin knQU f:rabA., tti ry,, micinji holil fCAijdtelejttin lojtin pUr.t'indic. "011: Sa t'i ltAr) jc li na lci;u", i thoj!_thin chogi.:Thojt. NA (11:'vf(1 ditUh ro kUtLohet vir;tni. Ai kftlit pil :11!Ar, 1-1:; 1"1,:i '.-11 J'or.i mihnn,o vnt OL:rin4in,o kitht:. n1r:jt3 t, IF ::1:1;.-1; vj. ;, a krIlr..n kiito chi:1U.vj-tiio ::'111t id`.. In;t i i.;.111_, . oloi il ii-k;ithyo 1.1:i K;!Iltjll t6 w:t. . k 1 " Kur mrrijti,ipi fdmijdt tue iuejt,hdlulishtd. "cka po bini kdtu 1! Y9Irtiti plot tdhnim..E fdmijdt u-vOkiti nd t'ikun. "Kjo lulishtë iisht imji",othaviganis "gjithdkush duhet dijd, e veg und mund td 1'194 në ti" per t'u-sigu- rue ma mird, e rrethoi me nji,mOr td náltde;Anihalt edhe nji tab ld me kéto 4S'isht lejame ht,nd lulishtd". .e Ishte pdrnjimend nji vigan fbrt egoist. Fdmijdte shkretd nuft dijshin tash kurrsesise ku td shkojshin per ft; luejtd. Provuen te luejStIVA nti_rrugetiLmadhe por.k4o.ishte.plot-pllihun e gurd, etdmijdvet s'u bAhesh me luejtd aty. Kurdilshin prej shkolle silleshin rreth atij muri tueshetitd etlitshin per at lullshtd te bukur qe ishte mbrendb. "Oh 1 Sa td lumtun ishimna aty", thojshin. -Mandel duel prendverae tind at vend u-mbush me lule e me zogj. yeg ne lulishtd td viganit egoistishte ende dimdn. Zogjiet nuku kishte anda td kdndojshin tash q nuk ishih fdmijdt, e pemet kishin harrVe-td bulojshine td lulzojshin. Nji herd veg nji lUle e *gele Ott kryet jashta birit, por kur de 'pa tabelen, I erdhi kdge keq perfemijdt, sa htni prap'nd dhê , e 3coI. t flênte. Të vetmit qd.ishin to kOnaqunishin bora e .akulil. "Orendvera e ka harruelulishten",thojshin kisitas "kbphtu taSh jetojmd na gjithe vjetin 1" Bora e mbulonte barin sime hji garof tO madh e td bardpi, e ahulli I kishte ngjire pcmdt mbare me ngjyrd t'argjandit. Mnndoj tbirren verin, e edhe ky erdhi.Ishte peshtjelle krejt gOzof e bdrtitte gjithe diten, perrethlulishtes e frtntelnd tymtaret e sht0ivet qd ishin aty pari. "Ketu gsht mAmird td .rrtjn61', thonte' Ai, "e do t'ishte miret'a therrabim edbe.bresh- ain q td vijd me na pl". Ktishtu ia mrrtjti edhe breshnit. Pdr gjithb ditd nga trf ord,pa i a alerrifte pullazin e shtepls, deri thi tati te faiths tjef;u11at edkandejngau monjihere .n6 liii I 3htE. hte veshe krejt nd ngjyre hinie frymdn e kishte simaku111. "S'po mund td marr vesht,'pseasht tue vonue sivjet kaqe fort prendvora", thpnte vigani egoist,qd rrinte te dritorja, proj rica shikonte lulishtdne ngrime. "Shpresoj se shpejt do te ndiirroje moti". Porr.o prendvera s'erdhie as vera s'u-duk. .Vjeshta I falte seeilds lulishtd pembt'artat vetem lull- shtiin e viganit.e kloihte landpa gjg. "Ai gsht teper egoist", thontA. vjeshtn. Keshtumbet aty gjithemone dimene flint() veriu; brefliniet)ort hecejshin neper peme. Nji dite vigani isbte shtri nd shtrat,kur qp po ndien nji muzike per bukurf. Kaciti forte prekul sage kujtoi se muziktaret o mbrotit po kalojshin andej pari. Poese s'ishtetjettr veg nji trt ge: I kendonte pars dritores;por kage kohe kishte kalue is* pa !idle zogj tue kendue nO 1u1ishtd tevet, sage mini I trum- cahut 1. tingelloi ne vesh porsi mge bqkura muzike e dheuto Mandel breshni s'keceu mg mbi.kryetd tij, veriu s'frkni mae

18 / .nji erd ekand8shme i,hgni mbrendd'prej dritorbs. "Und.kujtoj se i a mrrijti ma n8 fundprendiTera"itha!vigani; e keceujirel.

shtratit kdqyri'jashtd. . _cka pa ? ) PA digka per t'u-bindd Prej nji hire nd mir Xishin.hgnd e po rrijihin mbi degiltd'pemdvet. Nd seeildn pemd ound td shifte rrinte nji MAO i yoga. E pemdt ishin --aqg tO -.1.umtlana -mepasii---rUhtas--rem1484saqVishirLinbulueLplat_L__ me lule e shtrojshinambel degdt e.veta mbi Isoka td fomijilvet. Zogjt fluturojshin pdrreth e pingrolshin plot mill e lulet qit- shih sgt jashta barit tO blert-e qes0Sshin. Ishte nji pamje pdr bukuri. Veg.nd nji skAj tO Iulishtds ishte'ende dimen..Ishte skiji ma i largdt I lulishtds, e itje rrinte nji fdmijid 1. vogol. Ishte . aqd i vogdl saqd s'mund td mrtinte te degOt.e peas, e prandej sillesh rreth trupit e qante me t'a kdputd zemrdn. E shkreta pea

md ishte ende mbulue me bord e me skull, e-veriu,s1prante tue . frg rreth saj. "Kacaviru, o fdmijd I vogdl", I thonte peffia, e'i pdrkulte sa ku-mundte degtit é veta. Por fdmija ishte tepdr yoga. E zemra e viganit u-shkri krejt kur shikoi jashttl. "Oh t Sa egoist paskam Elea !" thonte.. "Tashipo,e dij pse s'donte td vinte prindvera. Und due t'a ye at femijd-t8 vet41.1 mbi pea, 0 mandej due Vi rrenoj muret, e lulishta lme do td jesi gjithil- mond si vend loje pdr femijd". Xdshtu u-ul prej shkalleth, geli daldngadald derdn e hgni nil lulishtd. Por tek sa-e ',and fdmijdt, káqd.fort u-tremben, saqii Iktn menjiherd e u-b& prapdian nd lulishtd. Veg Itmija I vogia slluejti vendi, pse I kishte sgt aqd mbushil me lotd saqd s'mujti me e pi vigantne E vigani I u-afrue. si tlnOz, e muek d'aldngadald ne duer td veta e evfini mbi pea. E menjiherd u-mbulue pema me lule; erdhen zogjt e kenduen, e fOinija I vogOl I hapi td.dy.krahdt e vet, e shtOrngoi viganin pdr qafe,dhe e puthi. - , E kur fOmijdt tjerd e pane se vigani nuk ishte ma aqd I keq, U-kethyen-prap n8 lulishtO e me ta u-kilthye edhe prendvera, *"Mbas sodit kjo lulishtd Asht jueja, o fOinijO US dashun",

tha vigani, e muer nji sqepAr td madh fort me td eilin e rrdxoi . murin, E kur shkuen gjindja nd treg ne drekd, e pane viganin tue.luejtd me fdmijd nd lulishtd td vet, e lulishta ishte ma e bukura e dheut.' Gjithe ditbn luejshin fdmljdt atyt e nd mbrame shkojshin te Vigani pdr.t'l thAnd lamtumire. "Port ku Asht shoqi juej I vogel", tha all "ku Asht at fdmijd qd kam vu mbi pemd V. Vlgani e donte pdrmbi te tjeret pso ai o kishte puthd si e puth fdmlja babdn. "Nuk e Orgjegjdn atat "al ka dald e shkue".. "Ju do t'l thoni qd td vijd nesdr me sigurf". a I Porso fdmijet 1 thanetetora dijs in shtdpin e qd kurr l'e kishin, pi E viganit i h trishtim imadh. gdo mbasdre el kur mbaronteishko la,. vijshinata kalamij Go-11. .ne lulishtee ejshiti me viganin.Por ai i vogli, qd-donte.- ,vigani, nnk u...duk mi. . . Vigani i donteedhe fdmijdt Nerd,porse kishte mill Or. at fdmijdne vogel, .e shumd herd flitteper ti. "Oh, c'kpshem dishrue t'a shifshemt" thonteishpeth here. KaIuen vjete 6 vjete,e vigani filloi tO plaketeitd trash. Widne nii-i zatr-O-Iiiente,e prandej mbeshtetesh md nji karrige td madheprej nga vrente filmijete lulishten. i'llne kam shumd luletd bukura", thonte,"por fdmijet Jane Inlet mit td bukuraqe.kam". Nji ditd dimni nd mengjee Aorta prej dritorje tue veshd . ktipuedt, Tash nuk e kishte ma ne mendim dimnin,,pse e dints se prendvera flêntee o4 prap do te gelshin Inlet. 1 habitun Menjihere, si ) ferkoi sgt e kdqyri. . `I gka pa ? ,_ Ishi;e liji pend me td mrekullue. Nd skijmi tdiirgettd lulistittis ishte nji pemdmbulue krejt me lule td tardha per \ 4bukur1. Ouggt i klobte ari, e frytet argjandi ishin vjerrenil te, e ndn to rrintefdmija i tijoi qd ai aqd fort e donte. Plot gdzim ulet viganiprejhkalldsh ehget nd lulishte. Tue ngtLshkel rin e i afrohet Por si i u-afrue mire, i kdcou gjaku tiijes, n krye i tha plot dffnlm: "KushIcaguxue me te Tilague kdsodor " Perse nder shupakd td duervet tlatij te vocrrt dukeshin shajete 0 gozbdav , e shajet e d§ gozhdavet dukerhin odhe nder kambdtd njoma "Kurth ka guxue td tdplagojd kOs dore 7", bdrtiti prap - vigani, "Ind kallxo,e und po marr nji shpatd te madhe'e a pros kryet !". po i ,"Jo", pdrgjegji fdmija,"pse keto SaAd plaget.e dashunls". "Kush je ti", tha vigani,e nji dhimbe e forts i Oni nd zemdr, e u.ul nd gjajpare fdmijIls Esti vocdrr. . Fdibtja harti,hu7jin ndgaz e the: "Ti me ke land dikur qd0 -Atie'l eldlultshtd tandb, iotdo td vijsh memue nd lulishtd temp, cid asht Parrizi". E kur tdmtjdt tjer*shkuentd luejshin nd lulishtd.mbasdreke, e gjetdn vtganin td vdekun nen atpemd, mbulue krejt bardha. me lule td 7 ,

25. DIELLI E HANA NEPAST

colwt; 11,11 dl turej cii ti gh hinae shkon nipasi.te labroLiIhi t.6!; Shkdlcienttinte të pasii ande el piirveg dodhura- trivo Lbnkural mblodh nëper glenedlie do tubza hYjshe I a it

goi diellit. Si4 e kriu detyrdna vet, u-kdthye "cap nd cakun e

pdrparshdm. . t'i a kdthenté pasin, por kishteri , Tash i pdrkitte diellit ngucht e sdinte g'dhuratdt'i gonte: "ck VI goj?cka t'i goj"? I ri nd mend t'i gonte,nji/pardpetka td bukura tdpremerpdr shtat td saj. Thirrma til mirinbill-rrob qepds e i a diftoi . dishirin; e hylli po e get nd rruggper ijj pund, 5e4veg ata hyj, qd rrijshin pdrreth hands tueu-perrald me te, e kiship

. , , hetue. 1 . , "Po und, more mbret", po i thotdhylli-rrobaqepes diellit, "si t'i a pres kdto petkahands, 0 sWa,ks\kurrnjiditd shtatin barabar, por ,sot frghet errumbullakohet\e nesdr thithet, e mbas do ditdsh krruset sidrarini. Tash ti qg sundon mbi mi e di sa s'dijme td gjithe nasbashku, a md meson s \I. t'i a OreskUto petka ?". "Line, lane", pergjegjet dielli. E shkonUli tE; hana. liana mujuldhet me i b& ndere e°me I ardhd rrethmbrettt t qiellit, por kur 6 shef me duerthatd, nis disi tdvrahetvetullash e thotd trup ng faqe: "Kur kam ardhd me ti pi, kam ardheme'nji mijp td mira el jellun piej hyjvet ma td bukur, qd kam mujtd mebashkue rru-

-ge 9 e tis la 0 erdhe.veteM, poasnji &end me thandi s'je kuj-. tue td mW biesh "Ashtu âsht;"t a.pret dielli, "por..jo krejtsi thue ti. A Tana Duna e dhurst s mg ka ba"me a shtg ditd ndtjetrgn e mos td v U td shof: MendOvadmori bije, tdtd bie nji pard petka dhe thirra ma td mirinhill-rrobaqepds id t'i presi, por kur ai me thi se 0,0 td nddrrontetytyra e shtatt dita me ditd, e lash petkun e erdhanjikdshtu mdirhef, veg mos me u-turpnue me O. Nji rjald po t'a thorn:5Or pe pag nevojd per dritd teme, merr ntê sa td duhet per tO hijeshue trupin tand, pgr tletijr, t8 mirdu-parshiplo:r.\E u-que e shkoi. Hana u-2bi prej idhnimitIttqysh at ditdea me e kdqyrd die llin disi terthuer.

26. GJUHA

-Gjuha itsht nji cope mish e nllgjyrntyr a vfimeprej-krijue- sit ne goje te njeriut pr t'i shprehme Nale mendimet e veta. Gjuha i shdrben fort njeriut nO te pdrtypunt'Ubhcamevet e per t'i kaperdl, pse mbledh prej gjitha anevettd gojiis gka njeriu shtje pdr td Idnger, e sjel1 andej e ketojper t'a pdrtypO e mandej i op tepoOtd. Por punama fisnike e gjuhVs asht sidomos per t'iFshqlptue fjaldt. Dijetardt ebindunoLtnd se asht nji

21 . mraullfe madhe-me epa kët vegd1, qd ka gjandan e dy tishta- vet, nga pershkruen bukurft e panumdrta td,SipdrfaqeLsdtokds, td e td thellsivet td detit:-fletgjuhdt e' f panjehunaktd popujvetOtd botdsvmundet t'i ngushllogtti mje- ruemit, t'i niisi luftardt; t'a fyejd shokun,t'a gdnjej-d, t'i a. marrf nderdn e ea e sa tjera Diviz-lehtdsisht, Priishget si njald, ther.si heshtd; largou pig eban anmiq, shkakton shpon tf e gaz; pörhap paktinaqUsf,.e menji fjald a td sjelime, ther , keqas e shpeshherd edhe mbyt. Thotd Luc Apuleu se Perendija u ale dhand gjuhdn bagtivet.41.mjet per td4hti ne bark at^sasf ushqimi qd u nevojitet, ndOrsa njeriut'jo leetdm i a kadhand si bagtfs, por qd t'i shprehi me Ia mendimet ma qartas. Mjeku kur shkon me pi ndonji td sdmunddi para se t'a pyesi a td.thikop pdr shejetjera 1 thotd td sdmundit: "Qite gjuh40 e Prej ngjyrds a zmadhimittitesaj, prej ngadalfsa shpejtdsfs no td luejtun; prej te rreshk iti a gka dij vetd sa e sa tjera ai di td dallojd gfard sOmundje ka e nga vjen sdmundja. Piandej edhe na kur duem tO njofim.nji nprit'nuk kemi pse mundohemi td bajmd shumd hetime, mjaft t'avemd,r6 si e ka gju- hen; e me fjald tjera, tO njofim gka get prej goje e me td shpejtd kemi pdr t'a Nate. -: Mbassi.e pamd gka asht,gjuha,stOshikojmij tash si dahet gjuha.*amok Gjuhildahet d§ faresh: gjuhd-e mire e gjuhd e keqe.'Erre- thun4 nji herd Ezopin disa djelmosha e me kushdi gfardmendimi e pyetdns "gkà isht e mir ase e keqja ?". Ezopi iu-ritirgjegj: "Asht gjuha . Gjuha e mire flet fjaid e mOstme td mira, e gjuha e keqe asht, si thotd populli, gjuha e lashtd, flet keq, ase flet në mdnyrd ciVe damton shokun nga ndéra e pasunija. Menjat gjuhd. qd urojmd, shine njate shajme, namim e mallkdjmd... Njt herd I 1%4 rasa nji'gjyqtari tO gjykonte nji njeriqd -kishte prozhmue shokUn e per t'i abushd men en se i kishte sjelld nji dam mjaft td madh shokut, a vfini me detyrd qO t'i zhduktepuplat e nji ,pule tue t hjedh8 prej nji kumbonarje poshte qe t'i merrte era ato pupla; mafidel te shkonte te gjyqtart qd t'i,diftonte me di.shmitard se kishte veprue gka kishte Fajtori bAnt me td shpejtii gka I tha gjyqtari e u.kkphye- qO t'i diftonte se e klshte krye pendan. Gjyqtari atUrerti e detyrot 46 td dilte me i mbledhd at a.'Fajtori t gudttupi Orgjegji: "Zotni, nuk Asht e mundun; ato I ka marrii era e ka Apdrdii gjithandej e s'ka qd t'i mbledhi. Gjyqtart a piitt: "Mendo, pray damin qd Ike sjelld shokut me fjaletO tul; ato knnd marre dh4n e und st do td te gjykojt§ ?". Tw qenC pra se fort lehtas mund t'a damtojme shokun me kdt gluhdn tond, arsyeja e lypen qd td mundrhemi me e ruejte mir, e mbagsi Perendija na ka dhAnd ,roje tO gjuhUst ppiiorsyns, edhe roje td mirnd.m.th. buedt e dhrimbdt, 11 mo t 1rn td nn dalt pr goje fjals qd td nabiljne te pendo- h,.qt.

22 Atie .40

27. GJINDJA EVOBEGLT

mbrato FilApi giti hd 6t barker) e vet te vogel me kari- . tue shikue gielith ge ktghte nisdte'vrahet. E shoqja me te tre femipt 1) vet e-kishteperdjelle dent ne breg. Ai i puthi td biTt e h9mi rib barke tue.i thane se shoges: "Ndoshtas'do td shIcropi_ndanji atuhl; Zoti ev,di se duhet apidte hane kety- netemijeve I". Mandejfillotte vozittb e Mba-a-pak-kohe pra nga e shogja, e Ltha: "0 Roze, mos te harrojsh.., shko mandej'e shife te mjeren Xaleo. , .Nata erdhi menjihere, Apt,t0 ha* té bijiett t'i gve- tii vajd td fliijne Zotrsa-pune.per te_ba_t (Ve ajo e veje e shkretd e e semundCkush e di si prttte, me ata dyfdmi- je rie koliben e vet. Ndekage r4st me u-gutnji ere; i shoqi eindesh he det. Per ngut eArrera grue I kreu punetAiqe kishteper te bâ, mby- ili mandel derdn e shtepis e sa duel jashtenji.ere e forte gati sa s'e rrexolvpdr tbkë. betl gjimontd fort, ndpitgiell,pershkoheshin pa pg vetimat; e kapi nji'here frika; pormahdej prap eci nd terr me zemdr te trishtueme. "0 Zojd, pajtorja e detit :".Lutesh e shkreta, el mrrijti he koliben e Kates. Gjt9. deren,gele. e hyni. Nd nji dritd te vogel ge bante nji kandllvqji, pit njAnin fdmije që ishte kacavjerre per shtrattd s'Ame's e po ekegyrte. Do me td largUe td keg". 2 "Katth kegyr. st te shikon ytbir

!Uta nukl)ergjegji. . "Mos flên ?"1.tha me vete Roza dhe a preku ballin. Ishte bi "cka'po moj hjome e shkretd ?Mos e go amen !", tha a-Where e mlbra grue tue u-drldhij,dhe e hog foshnjen prej stitratit, Ky 'hist te bertfae eatehere tjetri ge po flen-. teligr toke u-zgjuef e filloi edhe al te gante. 11Rrini urte",' u thonte Roza tue I shternAueper gjoks. "Rrini urtd se po e goni nanen El tua fbl, ndiente idhnin e fjalevettp veta, n1 td preme zemre, sikur nji gegdnjen dtsa fertshte. gka td bante ? Td , . thdrritte Oindd ? Aty afPr s'ishte kush;bumbulltmat s'praj- shin, ne det stuhtja ushtonte; neshtepf t bijt ndoshta e . ,(Othirrshin; ."e vdekuna s'kishte mnevoje per asgja. Por ata dy femijeduhesh t't a Iargonte prej ttndej. Kryete.Rozes rrifte si gekig. PerWthere 1 dllio votes Zerner,;ant nji rube mbi fytyren e sii.vdekunes, I morl te dy femtjet ngryke edoll tue u-leshue ne dord"te Zottt. Kur mrrljti ne shtept te vet 1.vant, ata dy fdmije ng btrdt'Arer tP-vetOye e-mu-Itt me dale-he 4orb_perte-plt stuhin, e 1. u-duk sé kjo ishte tue pra. E pse kjo stuhf, IcIar peshkatnr1 Asht ned4t.,e grueja e tij vuon n t,toki n mundohet bip mire ? Khluen orbt: femijet.te.gjith0 po flAjnhtn;Bomi lo... 14

4 4,7 23 4. v.

td zirdhun tO dritds erdhiFilipi dhe.e gjeti tti shoo:len:9m. "A ke'ndigjuese glnatti tha ai. "Ntik e kam pshue voten, pse do td mundohem pdr tir e pOr amigopor krahdt nuk di0 punoj-.

shin mi". , . E u-ul me ndejid tue ktfilyriitokiin e tue menduese no e nesre dIdo.td kishin as,bukd pdrtd%hangdr. % . "A !" thambas pak kohe,pse ndoshta kishte mendue se ne botd ka edhe mi td mjerdse ai ? "e te Kata a kp genii ?". "Po", i pOrgjegji Aoza tuewisdr1,d4O; "ka vdekt0'.

"Ata amijd td mjerd Okandtashti as n4nO". "Asht e vOrtetd tha Filipii tue e dhikue grUene vet midis sg e tue e krue ballin:"Po I S'kapd and ! Mos t'ishte... . Por na kemi tre tondt...e slkemi bukd.., me gjithklit6 ! A Jane tondt-fjet8 ? Eja Maimmue, eja td shkojmd 11 marrim ata fiftijd tO shkret0e bijmd kdtu I" - floza ndieu nji ngushllim; mori ptir-dore Obo1n,e gdi te shtretnit e femijilvetie ithat 4 "KO4yri I Tek I ke kdtuI". "Qorih bekue,moj grue !", tha Filipi, "time zemdr tinde . do t'a bajsh td Lumincid tti mendojti pdr n6". 'Aft Dhe I mbajttin tO dy fOmijOt,e u-band pesti me tre tO tifie I Vepra tO mira qd bAjndnga nji herd gjindja e vobegdt

28.,9ENT E SH'BERNARDIT

N Qent e Sh'Bernardit jand shtazdtd medhaja,leshatikee tO fucashme fort, me turij tdshkurt0 e td gjind e.me veshOt4,, medhaj, me veshtrim tdpikatun e me besniki tit jashtilzakonshmo. . Atdheu i'ketyne shtizdvefisnike iisht Strehae Sh'Bernardit nd Svicdr. Kiatu nd ketgee malt td malldngjyeshme,gati nd'gji to bords 00.pdrherdshmei dimni zgjatet deri nd ninddmuej, nO td cilin bie thermbmetri donnO 27 'radii Celsius an pikOne td ngr1mit, ndOrsa ndmuejt mit td nAOhdt tdyards cdo mtingjes e gdo mbrfimje uji ngrihet akulldhe nO td gjith8 vjetisks'dij a jand dhetd ditd fare tO kOthiellta pir6 a mjegulld. Vetkim vorUs bijnb fije td mUdhajabore, se dimnit gati breshnf bore gjithdherti bit), e thate, kokerrvogele brishte, dhe aqde imte, saqbera e rras'dh4 e pershkon,at8 torjo Wiper gdo plea dere a.dri- Udhtitimi mbi kt qafikmali tti vjetdr, vettimveres me mot asht pa ndonjirrezi.k, se nti dimOn,kur hauset &hum- bnoret n shualta janOtO mbuluememo bord, udhUtimi aqU edho 1 re-iikthEM.-Gatigdo vjntdo Oran ky mal flin 6vot. Tash bie shtogtarine nji

01. 8 01. s.

hau, ta:;i1 vof:vtin-ndonji eita, tash e mbe htjellmjegulla, saqd tret iT1::i dhe vdcs 11S'shkreti prej sgodhuni e prej urije, tash e e; gjuml, prejtd cillt nuk zgj et mg. Kush uChUton ndien nji dishir e - ndpdr ato naltgsi ng kohd tgftoföt fort ncwojd te madhe pdr gjumg. Tgftoftit, tlodhunit dhe njiformg. , sila e krahings.e pijngveprimin e trlvet. Ma sg,pari Agrihet gjaku ndgf &IV t'imta tg skajme,tggjakut, mbasandej fIllon me qarkullue ma ngadalg nd tg gjithdtrupin, dert silkg mAjg fare garkullimi, ma parg nder gjymtyrddhe sellibrami ndgr triii I ko- ---npuem prej gjumit t'amb417e-tggetd, vdes rrezikziu. Pa veprim theroripla4 tg mungargvetfisnikg, Qafa e Sh' . )Bernardit vetem pak muej til vjetit doteliuml td kaloheshi Qysh . . prej shekullit tg tette i jang kushtueklita shgrbimit dhe shpti. .timit .tij shtegtargvet; i gostisin dhe iperbfijne pa tg holla. 6 . Ndgrtesat e forta t8 gurit nd votra-tdt8 cilave kurr nuk shu.:. het zjarmi, nd nevojd mund tgptirbfija disa V.nda vettish. Stroha asht gjithashtu e paspn ndgr ushqimel Por glajama e quditshme &sht shgrbimi i.siguris, i pOrdorun /do ord dhe indihmuem mjafi prej do genve tiii permendun arrieIcand botgs. gdo ditg dy shdrbgtorg tO Strehds-shkoln ngpOr vendetO rrezikshme tg ga. oshtmes kasollo tg Streh ns sg malit, njanipgrpjetg-prej ma 6)plis nga Streha dhe'tje tilrite shtizi. NO kohd tg bords sO 'madhe e orti esh trefishohet numi dhe shumgmungard bashkohen II dhe q me "hulmtojsi 9 tg dila jang tii perojellun prej qensh kang me te,te plote, h0j, vigj dhe gjAna ushqimikOndell gide gjurmg e dys imshme ndiget papushim.Pa pra tinge Ind she- . jet, gent vrehen gjurmd pdr gjurmg. KOtajand md se si t'i ndjekin gjurmat e njerezvet dheshpeshherd dita me ditd i per- shkolpg deshtas tti gjitha rruggt ehuMbneret e bjeshkgs. vripojuti si zhgjeta ng b 10 gjetmen ncl,ji tg shtanguem, kuvond, tue i rikruggs mA tg shkurtgi lehin rrepdtdile mo sigurf u prijng mungartivet te vendi, kugjindet ai g8 asht ng rrezik. Kur hasi /le mdonji ortekme nuhatjeet holld klirkojnd pale a po.dikojng gjurmdn e n nj njeriu, dhe si td befl kjo rasd, menjiherd I_ a fillojn4 td. rpushin, qd t'a nxjerrin jashtti td mbuluemin, e Ogr kilt g a uapin dord mg OS miri k6- thetrat e,forta dhe fuqija e madhe eshtatit td tyne. Po s'qend to zotgt-Vetd t'a sbpdtojnO toshtanguemin, atdherd shpejtojnO - e marrin ndihmO ndkuvend. Shpeshherd kand rid qafd nga nji shportO me gjAna fuddhgnse apo nganji gastare me \fond dho rid shpind mbulesa tti leshta. Numri I tOshptucmvot nga ktta con veshtrakd asht i madh dhe i shenuemme.pd6rgjogje nddr regji- strat e kuvendit. Qeni ma i pdrmendun 1 kjfaro ka cionij Barry; nji shtgzO e palodhOshme e hosniho, qi: p6r na gogjalle u a shpiitoLlotftma shumd se dyzet vethvo. 'Zolli 1 tij'ithto i jashtdrondfli&n. Porsa shifesh kundproj f-,6larrtn ndonji o rama bQre. a mjogullels'e ndalto gjA n6 knvond, Tnl hir1;t1 e tue,loM,papushim, i Wirshkonta or qn7-v1!70-ri*t.-r-rf-f4kn-hm:4-1, Vopra e tij ma e Ormallshme pr dym'ddhetti vjetd shdrbimi n4 kuvend rrdfehet kdsodore: Nji here ky gen gjet n4 nji shpellë akulii nji femijd gjymes td shtanguem, q4 kishte tretd rrugd dhe qd e klshte pushtue gju- m1 i vdekjes. Menjiherb f111oi t'a 1dpinte dhe t'a ngrofte me gluh6, der1 sa e zgjo1; mbasaddej me td pdrkildheluna dijti t'a / joshte, qd t'i hypte md shpind dhe td mbahesh per gafdne Kdshtu u-kdthye nd kuvend tue brohorttb me barrbne vet.

. 29, MJER KUSH S'i NJEF FATIN 4

Kishte pitsd qend njilwrd_nji.hjeri i ngratd,qd sa mg fort

t4 mundohesh, aqii ma pak i kishte fryt Om. . "He ! 1 :Bier' und, i mjert 1", thonte, "SA paskam 16pa fat:" Nj1 dttd prej ditdsh merr vesht se nb nji vend, diku largo jetonte nji dijetir 1 fameshdm. "S'e la", thotbme vete, "pa shkue t'a pyes; a do te ndesh ndonji herd nd fat,apor jou, . Shterngohet per rrugd e niset. Ec, e ec; ndeshi nb nji ujk. "Ndesha e mire; bre cubi i malit 1"; i thottl. "Mirbse vjen, more I. b1r1 i Adamit",-1 a pret ujku, pse aso kohe flitshin edhe shthz6t.

. "Si ke shkue ? A ke mujtd me gjuejtg gjfi ?". mos pyet pdr mue", i a pret ujku. "Tash sa mot m'a ka ndr. ShIMarku gojen: bie ne tufg.td berrevete td dhlvet e s'mund t'u baj kurrgja, Kbqyr nji herb se prd 0 mjerim kam . voW. E po t1 nga je tue shkue kdshtu ?". , "Mue, lum miku; m'Asht pre fat1 e(i'jam.tue bfi hajr,e prandej jam tue shWue te nji dtjetir i fiatimbshem mos po md difton ndonji flan tg mire.'! "Po te porosis"; 1thotb ujku, "mbass1 genke tue shkuese tue'shku6 te dijetari a m'a pyet eldhe per mue, a ka cka i bahet kostij gojes sime " , "Po bre! Mos kij kujdes; tash po e pyes e f4 diftoj kur te kethehem". VehAt shtnqart prap pdr rrugde mrrin ne nji katund te nil mriz i mire; aty gje'n plakun e katundit. "Mirese te gjej !". "Mire se vjon !". "A je burrii 1". "Tti pagim,a je burrd, si po je ? Po nga keshtft ?", "Dori te dijetari'; po 1 thottl shtegtari. "Due t'a pyes, a me ka mbetii kund fat ne ket jetd;so fi tue me shkue moti si h ma zf". ";-)() te porosis", po 1 thote plaku; "mbassipo shkon te m'n pyot eahe Or dji pune teme..yka aome thantio'cle per gjlthi; vjoUi e kosts,ltvnahin e e vA mulla e pdr gjithd vjetd dicka m'a djeg 9", "Mos klj kujdos"; 1 a pret shtegtari;'so do t'a pyen e;

2 6 naa tkbthehcm do td td diftoj". Falet me t8e 116het prep Or rrugd.,Ec, e ec, o eel kur qe ne nji shgj vendi ndOshnd nji milecAnochd, q po i printe ushtrist por nuk u-njifte se ishte gruo. E ndalon mbrztnesha shtegtarin dhe e pyet,se prej nga yinto o ku donte te shkonte. "Kam daltryirej vendit tiet ia pret shtegtarit "prej mje- rithit e jam tip shkue te nji dijetirtpdr t'a pyetet a me ka mbete kund fat ne'ket-jets,apor Jo". "Po te porosist more.djald"t I thote mbretneshat"mbassi po shkon se poidhkont a ea pyet dijetarin edheper nai nevoje me,?.Zott gka dome thane", th1.1011 "q6kUrdohete'qd bie luftUt kurr s'fitoj ? Shtghem deridiku fort mire, e pa-prite e pa kujtue m'epet o mbrapshta e me sharron-gjithe ushtrija". "'rash po e pyes" I thote dja it "e aspak kujdesmos biJ. _Nga 0.10.thehem..,A.0 tla_late_perg rruge. Mrrijti ne br..ég te nji lum; aty gjeon nji peshk tue u-perplase Wiper zill. "gka bttn ketu ?"1 e pyet shtegtari. "Tash sa mot", i a pret peshkut "Kaqe ishtnga me mundon

dhimba e króst sa s'i pashe tjeter shpetim vetestveg ppr te b. kbcye jashta-ujit per t'u-perplase rib záll". "Mo' bret"t i a kethen 4tegtaritpo tif si do te plasish ne zill ? Dice n'uje dhe nji herde Ondro si te mundesh -deri sa te kethehom vete. Jam tile shkue te nji dijetirI fameshem per nji pune tome e do t'a pyes edhe per Otse ndoshta di te me kallxoje-ndoniji bar". I mbushot mendja peshkut dhe pershendetenme njani tjetrin; peshku kecen n'ujd e udhetark vgthet per rruge é s'ngjat9humd . e mrriri tek e mbramja te dijetari. "Mire se tirgjejl" "Mire se vjen.1". Falet me 0e ulet e'rri. "Jam prej nji katundi te larket", thote shtegtari, " e :\t44,kammesg siNjeri mendshem qe jet per nji nevoje tome, po te lutom mos fsheh gji !" "Fol", i a pret dijetarit "ebos kij kujdes:". Vehet e i a difton fill pr Ajeten e vet e mandej.o pyet edhe per ujkun, per plakune katundit, per mbretnIshen e per peshkun. Dijetarit mbassi mendohet miree mire, sillet ngw"eitogtn- .ri e I thote: "Me tri fate 0 paske ti,as s'i ka wised kush as s'ka Or t'i pase, por g'dobl,se s'u a dijtko yieren e ke pdr t'i ba n'angja. Ujkut m'i thuoj qe td hap ma tdparin.nlorl qe tO hast, pso aty e mbrnpn ka pdr t'i ndojtd gojn zhr1/1. Plnkut ke Or t'i thane: remoje toktinaty ku ke parji vfl mullara, se aty do td gjojsh shkakun; rageandoj e brm mo tI

. _ Mbrotnef:Win tkluejlAgveshi tenhet0 hurvils-e verThn ni gruo. Je fu!An e si fcmen nuk je per lufte,'por per pund shtepije; martchu, e per burr morK ma te parin hjeri qC td hastsh ! Ai

. ka t'l pri ushtris sate e sIdo t'i kalojd luftd pa fitue. Pe:Thkut shkella.kryet Me kambd e itty per aty do Vi pusho- je dhimba e kT6s". I falet nderds shtegiart.dijetarit e geTueshem morr rrugdn me u-kdthyo ne vend tet,vet. Mrrijti te lumi e aty e gjeln peshkun e 1 a difton fjalen e dijetarit. Porsa i a shkel kryet me kambd,' i del iposhkut per gojo nji gür I gmueshem menjiherd I pushon dhimbq e krés". "Terre",1. thote peshku shtegtarit, "kdt glir, se do td i pasun me tat". "T'u rritet ndera !, i a pretihshtegtari,'"se s'kam nevog. Dijetaxi md ka thAnd se me tri fate, qC kam und, p't ka. kush". E vis!hot pOr rruge e mrrin to mbretnesha. Edho asaj ia dittos gjitha fjalOt e dtjetarit. "Pale", thote ajome vete, "st -ku- Mu lte -al- me t rA nd te, so- und Sam grua e joiyarr, -Dori ta-Slir 100.'1ca mujte mo me diktue njenlI gSalle; at asmij njef,as i'ka fold me mue.Duket se pernjimend digka dijtka !" edhepa tjetdr sIllot nga slhtQgtari e I thotd: "Fjaldt o di(jotarlt Jane tue m'u-dukeme vend, e due t't ndIgjojt e tuolgene 070 je ma I part buried, 0.jam tue pit 4 mbasst e ndlevA ket fjale, po te shtrij dorene td paga fat per jet6 o gofth njiheri edho prisi I ushtris.slme". 4 falem ndords !"2-1.a pret shtegtati)ote te shpejtd, "und S!krm novoje pör kurrgja, pso dljetari me ka t1yiCse cle tri knin nue, as s' ka pase, as s't ka, as 'ka pet t'i pa- E u-nis nd pund tO vet dho gjet plakune katundit. n u-kiithove d\?". "Po, u-kethova". "Po,a tha gra dijetart pijr muo ?". "Po,morel ka thAnd odhe shume". E h9n e difton gjlthegka I kishto thane. Aty,iWr aty motr plaku pundtort e shkon dhee remon'token p;;r nin mullard: s'paten coletan dy pll5mbee qe so ndoshen ne ntnji k;t7,:in te mbyllunv E.nxjerrin,e golin, o gka me poi?; pls0 gene kazanl plot me pare art: gefThhIn fald !", I thote plaku shtegtarlt. "MeirriUi gjitIvi e u a panhe hajrin ! So ne saje'te Zottto tandon s'ka min-dlege mi sana".

"lY fajlem nderds", J. a prot shtegtarI, "une s'kam novoje prneo o w; r)ir kurrgjA tjeter, se mC ka th5nd dijetaris mo tr.( ro(11(1:; pvketi,kurrkush nd botii s'4,ka pasd, n't ka, 1ca pi;r t'i pal.;0". "r.r1.1 plrot, more krnlithaO, Ithotii plaku, "po'gIe ao f'11.111 mir6 "ntil novoy, s'kem nevojn", prgjedi shtogtarl. E

v:h I. pr;i) p;./. voto(q n6 (11f0 I", t,hc)t.e plaku e s'e shihonmi 1,1111.'0 nddli !-.11t/tnri Ki!Alte genii bl w;ht e 16- hnri. po indhto ut4j1 fort., w "A kam fardishprese ?", I tho d ujku. "gka ka thfind dijetari

spUr muo V" . mird !", i a pret shte tart. "Ha t4 parin njeri qd ndo!;hish, ka thand dijetari, e goja ka pOr td mbetd zhdrk pdr gjithdmond". Ujku mbledh gjith8 fUqin qo I kishte mbettit I afrohet shteg-

tarit-si tue dashd me i u-fal8 nderOst e kur i a pi gjaidnt 1. ktioeu n4 fyt dhe e shke4 pOr sO gjalli; kUshtu e shoi urfnt qO e kishte mundue p8r sa mot.

30. NGACMIMI I MUSEKAJAVET

J\ 1 NdOrkaq8 metmija ime eidhi e u-shtue. Dy te bijt e rojtdsit, 0 sO pari vijshin.nga nji herO p81' t* ndeltd me must ilea shkrue nd shkoll0 et tue Uri, prandejt me ndejt8 pak a sht8pl, nuk vijshin ma te und. Nana e motrat td eilatv kuç ishin.fdmijUti ndaleshin edhe shpesh pdr tO bisedue me mue 9 tas nuk dUkeshin mA veg sa Or Mi m8 pru kafen e mandej largoheshi . P8r nandn nUk m8 vinte gjithaq0 keq, pse nuk diftohesh zemUrdhimbOshmet por. e bijat sad4 0 dtsi e keqe.nd fytyrdt kishte do tti MyruT na t8 kand8shme'e fja10 q* Or mue e kishin at vlerOn e vet.' Kur..kjo m'a bintel Wen e thontep kam pjekti vet8", mii dUkesh pund e madhe. Kur thonte: "E ka p ekil ninetind dukesh spiri:- ling. uP8r arsye se m8 binte,rrall8 td takoheshem me njer0z, nisa tii talleshem me "do bubrreCa qd vijshin rid dritore teme; tue i ushqye mir8, ato shkuen e grishOn nji urdi shoqesht dho dritorja u-mbush me to. I a vijshem menden edhe nji marimange sii bukur, qd kishte nd8 ptilhuriin e vet n8 njanin mUr Modes. KOt8 e ushqeva me miza e mushkajle09,u-miqsue aOt sa mb vinte edhe nO shtrat e n8 dor8 e merrte proj gishtavet td mij pr6n e vet. TO kl.shin genii lato t8 vetmet kandrrat q0 vijshin'me m8 pi: Ishim gjithOnji nO prendver8 e mushkajat kishin nisti td shtoho- shint,mund tii thorn, :W.:1g m0nyr8 t* tmershme. Dimni pat genii i butii e, mbassi frylido erd nd Mars, erdhi td nxehtit. S'ka si diftohet me gojd si u-ndez ajri 1 atij strofulli ku und rrijshem. Vendue shi npa Jugu, hdn nji pullaz plumbi, me dritore mbi pullaz td Sh'Markut, edhe ai prej plumbi, 0 vapdn e vet m'a derdhte mbrendd krejt pdrmnershem; mue me merrosh fryma. 114k me kishte rá kurr td provojshem nji vapii qd mund te ndrydhte gjithaV. Gjithe kdtij mundimi i shtoheshin Mushkajat n(Vi me shumie, sa edhipse luejshem pdr se gjalli, und ish.ml ------tivaul, gjirtMgkrIfja fshte mbulue e mbrenda ode ishin me mija,

4 , 29 a

qd shledjshin e vijshin prej dritorje,me nji.td.aukatun te fundit td ferrit. Td therunate mushkajavet shleaktojnd.dhimba, (3,, kur njeriut.mos t'i dahen qd nd mengjese deri ne mbrAme, kur' nleriut t'i'bjere mde vijua gjatd merzin e kujdesit 0 td paksbhot numri V'tyne, peson pernjimendshumd ne ehpfrt e ne

trup. , Kur, tue vet 1.11 nji shpApke te tille,i a njofta rAndimin e nuk mujta me nxjerrg 0 te md nddrrojshin burg,m'u-suell ndonji tundim qd t'a mbytshemveten, a ndonji here dreshtase po luejshcm mendsh. Por fatemi ilderes Zotit, ishintrazime 0 nuk ngjatshing a besimi me _mbante gjitheriji. Alm'a mbushte menden se njeriu do td pdsoje,e do tpesoje me fuqi; me binte me ndie si njifard kenagesijenddrhimba, gezim se nuk po me.noinshtronte gjA,se ngadhnAejshem mb gjithegka. Une thojshem sa mA e mundeshmepo m bhet jetaaqd mA pak ka per td me pi me u-tmerue, kur, I. ri sikurse jam, do t'adi.J veten te gjyklItem me'vdekje. Pa keto mendimef araprake ndoshta do td diftoheshem ne vdekje burrd i ligdsht.%mandejLa kam und virtyte td Ulla qti té meritoj lumnf ?E eto ku no ? Tue e shqyrtue veten me nji shtdrngese te drejte,nuk gjêj- shem nder vjete, nddr td cilat jetova,veg rrypina kohe disi te pelqyeshme: gjithe koha tjetdr ishte plotme epshe te marra, me idhujtari, me virtyte krenare e td rrejshme. Animireper- fundojshem und, hiqikeq, more I. padeje.Edhe per ne td mbytshin njerzit e mushkajat me terbim e.padrejtesisht,njifi per irgla td drejtdsfs hyjnore, e rripa za :.

3.'MIKU 4 k

Ne pike te vapds sekretari ia tehi m l para kulldS s'Uc Lleshit e vikati prej se poshtmi: "Zotnt Toger 0 Zotni Toger :" * He Lenhi doli nd krye t shkalles tue pbrgjegjd: "c'e zeni ?" 1, Mandej si e njofti njerfn, mori.me u-uld tuei bzajtb mikut: "Urdheno "Jo, joy s'po rrij";.1 a pritt tjetri raja% kalit, "por kemi ; nji u140h6n prej Shkodree. erdha td t'a liAlliebj. Ka ike mbrflm nji gazettir prej andej, nji asi shkolArdshqe shkruejne kundiir geveris e duket se Asht nisdme kapercye kuf/nin kendej r1,;a'rinn jone. Qoverija e kerkon kdt njorl. Duhet,pre, td vesh roje rjlthrtndej 0 mos t!a.lAm6 t'a kalojdkurrseni". He L10:.ht u-mendue pak,e mandej tha: 'Wore, a e dint Mir0 q s'ka dald Ortel kapi kuftnth-Wd.hji nat 7 Ai mbrAm6, 1ca.dni6 prej Shkodto dho diUntpa e pasti kryet goliku,

30 s'ka guxue sigurisht t'udhetoje 0 . "Atehere veg ne fluturolte per ajrt se Wecteper toket i gjalle kufinin kgtej pari s'po t'a kapercen.Po ti ndilu e pije li kafe". , Zotni Toger; metret krahinari. Do te dalimedhe , uS'mundem$ na t'a ndjekim t'ikunin.Immtum re O. flUdhambare; e,m'i thuej ktahinarit qe mos.te bijUaspai' kujdes persa i peapt punes sime ketu". , *, E merdore difTb1 rrethin e kufinitt'aferm.. 4. .

Sa u-nis sekretari i krahinds Uci i thaMirashit4 te nieit: . uSlhko shpejlt e m'i mblidh gjindarmet e m'i goketu,sa ma pare..Tue kalue.nga prozhmit leshoizi Dodds edhe Nikollös e thueju t'a line punkin e te ngasin te vete.Hajtt shpejto O., Djaloshi fluturoi e Uci i lypi'se.shoq\faituniformenqd e veshte vetem kur thirresh ne ndonji sherbimi ky; perndryshe hante at gjymes rroge neshteti si oficer rezerve e keqyrte punet e vete. U-vesh, mbathi opangatvngjeshiarmet e zdrypi poshte n'oberr me prite njerzito Burre t.shkurtet me shpatullEt, tegjina e te fuqishmet kambet pak'si te lakuemet Uc Lleshit megjithe qe floket s'i kishte fort td thinjunt diftonte sepaku,pesedhete vjete te-.plota. Por.... vizat energjike te fytyres sb djegvn prej diellit eOt si xixa diftojshin edhe set per.shpejti e guximt nuk i alinte dale nji te riu. Njeri me influence n at pjese teMalcfs ku banontet ki-, shte pase prej qeveris grada e shperblime perte perfshi forcen e madhe.te tijt qdpethdryshe mind t'ishte e damshmet ne maqinen- (e Shtetit. Ennukkishte gene mese administrative e vbueme kjo per at kohet,pse qysh se Uct veshi uniforments'guiehte i'aratisun ttu-endte n'ato ana edhe undhenat1 40qeveris zbatioheshin mi se miri. S'kishte nen komande gjIndriu e terregullett por I njerez besniket 01 i mblidhte nii refill ö nevojes. Keta ishin gjindarmete tij. Gjinde qe shkojshin vriteshin per to, pa kurrfare shperblimit veg per nderim qe kishin e pernderena till' vogla qe ati takonte me u IDA no, qytet ene.mal. Edhe at 1 ditet porsa a vojt lajmi2.1. a mrrijten fluturimnloborr te ku-, 'lles, t'armatosun ma sd forti.k nci u a diftoi.gashtjen gji hd-sesi e mbaroi tue-thand: "E kemi do pund, bur/qt. Do te ha takojd ndoshta tdrrijme d§ a tri note pa fjetd. Duhet tli hapimmire s9t,e mos td lime _4a.mizen td fluturojeu. ndryshme 0 Kurrkunh ma third se ai nuk i njifte shtigjet e , te qesin ne kufi, pse kishte.pase shpeshherdnevoje per to ne rasa te kritihme tembardshme. Nga 'dy e dy I drejtoi njerzit . .7. nder vende ku i lypte nevoja e mbasstu-nisen teljithe, u tha te bijvet, Dodes e Nikolles: "Ngjeshni armet e eni me mue1 Ti.Miiish,-rri ne shtdpi t E u-ul m djelmt teposht4. .

.E6en pa ie.. Doda e Nikolla, i pari shkhrtaiaq si i. ati e i dyti...metrlviganivnukguxojshin td gelshin gojd pa gene, te gyetun. Uci.e kishte zakonl ud401Lte mencionte shume e te nitte pak. Teb bijt e.dijshin qd gdo mendim i Vet ishte per nderd e lumni te-familjes. . "Kishte pet te gene shume mire per t'a hetue e per' t'a zine ket dreg shkollari. Kishem Or t'a percjelld und vet ne ahko- der, per t'a dordzue edhe me thine gartas Ile 'qeveri s\i ka ardhe koha ge te me bilne kapiten. lid me dalte me e.krye ket slier- bim si duhet, kam te drejte t'a gel gojdn. .. ". Keto mendime e Wine Uc Lleshin !lb (leg. P,unet i shkojshin gjithemone mbare, prandej kur i ngulesh mendja nd nji send, iehte gatt 1.sigurte se', me pak duriM e mpshtri, do Vi dilte- ne krye. Ishte njeri me.ore. Vetem nji gja nuk i kishte ecd de ri n'at dite, e kjo per tat ishte plagVe pambyllun qd i a brente zemren, dite e nate. Vjetin para, shtepija e Gjokd Vates i kishte vri te vllan, 'Vane e Mtrashit, e me gjithd t'orvatu- nit e te perpjekunit e tij e te Mhshkujvet td tjere te shtepfs, endes'kishte gene 1 zoti tea a merrte gjakun. Por s'ist4e-per t'u-gudite: shtepija e GjokTVates, anmikut tiff perherdshem t'Ucit n'at krahine, ishte e fortG, edhe ajo me rreth MI madh, e gj1nd6t e saj nuk mund te vriteshin lehtesisht. Kishin .ec ma se nji ore neper.teposhte te mAlit, kur U6 . Lle:thi u-ndal e u tha te bijvet:' - "Jil te dyve po!Su ye në rojO ketu, te Shtegu i Barijvet. Jlm islgurte se malcoret 0 e percjellin at Shkodranin, do t'a -kthillojne 0 te clan neffr ket gryke. Asht si me hjfinland'e rn(r(lo3r1e so o gjejne te llreshme. Ju po pant si, kapnie, n'ardh- t 1,jitu pari; perndryshe, gjalle mos e lent te kaloj ...". Uci u-kethye veteM. I u-ngjit prap malit; ne njihej vondi nderroi rruge e vojt td kontrolloW.nji nga nji_ ojet e vi)lw 440r shtlgje, gjate kufinit. Kur mrrtjti, lodhe ,e kepute n'ohotr'tekullbAse vet,po 1 err0:111. , .. , Tuo u-ngjite nalt, vendoi te hante shpejt e shpejt, t6 pu,- houto pak, tij merrte Mirashin me vete e te dllte ne roje gji- ti6' nitiin. To t'a twtojr;h1n kund t'aratisunIn dhe, tue e ndjeke pljo.litri!ht, mind t'a futtliin'si., ne Rurthe'ne.ndonji shteg te %

:'.inun proj njor6zvet titij. E aty ta. kapin me dord. . N;; caidllt. rraci Vrpik.dt i qudltun. Kishte pa dritd n'oden 0piqvct'o (i)Lpnrhkii-yrtr-d-rxd-kTraiarr.- 4.1 rIlt(::-: doll gviloj:i prcl odess'ii zjarmit, e lajmueme nga 7hP': 1, Irtwtvot pi'r ardhjo td tlju

11-11 : n'od t-, mlqvot 1?-11,n pyeti al, VaLa.... fh

P 32 "Ktish ?", e perep1t1 pyotion me zA .td plasun. "Gjokd yata me i Shkodrandue. Uci.u-pre. Pdrgethje td forta ia mbuluen shtatin. Gjaksi vllait ng shtdpf td tij ? A ishtelndOrr A zhgjAndOrr ? Pdrmblodh krejt forcat e vullnetite u-shkund. Vari pushkdn e vet brig tjerave e'u-mundue fytyrg. H9nie Miqt po rrijshin.me Mirathin. -Ns_ uMbrimja e mird, burra,e mire se ju ka prfi Zoti". Ata U.guen ,md kambd. Uclu-muer ngrykd mA pare me Gjoke -Vatdn, qd ishte moshatir I tij,por mA 1. gjatd e me musteqe qd

. i:shkojshin dredha dredha deri ng veshde mandej me Shkodranin. Ky dOkesh ihumd I rf, ishte pak si Ithithun e 1 zbetg nd fyty- j. rd, veshd alafranga. P Sdejten. Uci qiti kutfne dUhanit e u bird cingare. Pyeti gjinddt e vet: "A u keni prfi kafe "Kemi pf, kemi pf", thotd Gjok8 Vata. "Bini edhe'nga nji tIetdr !", porositi Uci. Per do kohP ngelgn ng heshtje. Ucit 1. pikonte gjak plaga qëe kishte te pambyllun nd ze. mdr. Gjaksin,A8 e kdrkoi kot nji vjetg rresht.hdpgr vetmite bjeshkdvet er, t'i"rti pushkd lules sd ballit,qe, e kishte para. E zakoni e detyronte tla pritte e't4 bilgonteme t4 si me mg tg shtrialtin dashamird, mbassi 1. kittte rimik ng shtdpi 1 Por idhnimin e pdrmbrenddshdm mbas pea kohe eAkaptirqeu . kureshta. Po pse, van., Gjoka e bAni at hap td vdshtird ?Tue shikue Shkodranin, Ucit digka I shkoi ndpOr mend si,yetima,pot s'desh t'aiArtypte gjatg at mendim qde pezmatonte pdr sd te- Ora. Dau t'i'shtrohesh/sd keqes qde kishte takue, pa stUrbdar) llime td kota mendje. Mbassioysh nd td hkm, menjiherd kishte vet nise miqt shin 'gjithgnji td ngjeshun rrypat e fyshekdvet dhearmdt e zit, si u-pf kafj,a e dytd, U-suell prej tynee u tha: "Lironiu, burra :". .Gjokd Vata hoq revolverin me doretargjandi edhe rrypine A. a dha Mirashit. Ashtu bAni edhe Shkodrani. NU raki, td dy palcordt snmtql biseduen mbigjithlifard flesh, tuedt ndejtO larg, me hollOsfne zakonshme td tyne, 0- shtjevet qd mund t'i a prishlishin qejfin njAnitase tjetrit. Atij qd I shifte tO ndejun kundruellshogishogit, tue pi duhan E, tue tbrazd gota rakije, kurr nuk-mund t'l shkonte mendja qd nesdrmen, po t'u.ndeshdshin.kund, ata dy buivado tli bijshin' pu!thkd hokurt pa mdshtrd.njani tjotrit. Shkodranidukenh nd kujdes; Ovate gog vegs 'i u-pOrgjegjte urimovotqi1. u-baj- rhtn nd plje. Uci o Gjoka kuvenduen mjaft,pa u-shikuo gati kurr rldr sEr. 7 Njatle vend, mbasst klshi.n rrokullue nji numdr ta meet\go. Gjek;_i Vati' got td veton o I u.suoll Shkodranit: "Pi.;r t6 mir, Zetni, po fainm edhe und me nji got6.411 s'ke pse rri ndmenAtash që je nd.besd t'Uc Lieshit". "Prig td mire, Gjokd Vata I" i a priti ai si tue u-zgjue prej gjumit. "Po me kande t'a ndigjoj kuvendin tuej, se sa/tdi mehdime md kan lodhd vetdm derl.sa mujta me mrrijtti te.defa jote 6 ne ket shtdpi". Uc kuptol e uli kryet. Slkighte mi pikd,dyshimil Shkodrani q I kishte pra jo1e Vata nd derd s'isbte tjetlir veg- se glzetari I aratisUn, njeru pdr td cilin ai kishte dyndd td gjithe njerzit e vet e zand an'. e kand shtigjet d.k4finit. Mendimu gjithilfardsh i a dogjdn trOt si'flaka e rrufés. "I mendshdm ky Gjoka, he shitoftu Zina-1 Mix% mjaft kishte mujte t'wgjente mbnyrdn'si t'a shpdtonte. mikun Shkodrand edhe ndryshe. Por asht I holldI E ka mendue se vehesh nd rrezik tue e ndjek6 until lo vetdm si gjakds qO e kam, por edhe si fajtuer perpara qeveris. E kishem marrd md gal% e gji e me shtdpii Por I ka dale punes para..." A Shqipnija ka zakone td'quditshme. Shtepija e Uc Lleshit s'kishte njaftd kurr turp.,Kushdo qO e kishte mdsSf, kishte (lend / 1,sigurtd se gdzonte mprojtje derl nd shkatrrimin e plotdtë saj. 'Merl I shtepis e zakonet e vendit rrijshin pdr Ucin pdrmbi gdo interesd, permbi gdo urdhdn qeverlje e pdrmbi gdo ndle- si e arsye tjeter. -Prandej.fghani e tha me vete: "A6pat, kjo I" dhe tue u-sjelld prej Gjok8s pOrgjegji: "Cka qofte, um Gjoka, e Writ qoftd.... pdr kOt mik, qO as emnin s'po i a ":ihefget.Kadijc0, i a pritt vet§ Shkodrani4 tue I a Viputti fjaldn per gjymds. "Qofsh ,shOndosh !....Ndlq, si.gesh tue thfind, gka qoftd e hrijr,It cloftO, per ket Zotnf. Sa per mud, nuk do td kursehem me a IA borxhin cid na kanO land td pardt pdr mikun. Mandej fundl, le tO dall ku td dali :" 1ba3 Otyne fjaleve u-shtPue sofra. Para.se tla kapte bu-, kdn nc dorO, Gjoke VAta, mbassi kishte mrrijtO t'a binte tIse- cIn ku I duhesh, tha: '"Zoti t'a rrttOt oxhakun, Uc Lleshi !" E tue e shikue per te pardn here drelt nd sg, vijoi: "Ky Zotni kurr ma hgusht se sot nuk asqt gjetd nd jetd te vet, Qeverija e kerkon1 po t'a zand vaj halli I tij M'a ka mi:!sY shtiipin e md ka ra nd besd. Und t'a kam pra qO td m'a ma- rr1t6h nO besO e te m'a qitish shdndosh andej kufinit, pse e dlj mirO V, pa ndihmOn tande, kufininl.nd ket andn tone, s'ka burri;(If! e kalon". 1.10.1 me sa flitte Gjpka, e kishte_ vendue pundn e vet. Pdr- gjojI, tue e pOrpjekt4 edhe at shiktmin me ate to kunddrshtarit.

"Hnii pr kOt Zotni, dia tO bAj gka td md vijd pdr dore.. Por . nit hort. po hamO e mandej do td mendoAd".

VOuti mba4 darkel't zoLl I shtOpfs u ngrit tue thand: "Durrat erdhl koha t'a bijmO hit pune.

. 34- U-guen td gjithd, ngjeshdn armdt, u-pdrfaldn megri e doldn. Gjokd VataI a bini te dera epborrit: "T'ardhdshim pdr td mird, Uc Lleshi. Und poiij kah shtdpl- ja. S'i nevoja td vij meA. Zoti rriti4t jetdn pdr gka I biin kätij Zotaje".. ,i.. Ucl a,kdtheu: "Qofsh me jetd e e mira td gjetdt. Por ti vetdm nuk po shk9n..Mirash,104falle !" U-pdrqafuen td gjithd4 Gjokd Vata humbi.ndterr, I pdrcje- :nun prej td birit t'atij qd kishtevri nil, vjetd para.

Nata ishte e freskdt, plot me hyj e pahind. Agimi :Otto . ttls4e larg. Shkodrani shkol ndpdr errsi, I udhdhequn prej Ucit qd nddrronte hapat nepdr rrugd tind gurd mesiguri td gudltdshme. Mbas nji ore Aid po 1 bijshin teposhtes sd malit, urndaluenke nji sbteg I ngushtd. Hknd nd nji grykd, prej nga shifesh vetdm nji pjesd qielli I qindlsun me ir td hyjvet. Diku, nd nilvend, Uci ldshol nil thirrje: "Dodd ! Nikolld !" Pre4 terrt,t, nga fundi I grykds, erdhl Orgjegja: "cla AAA ?" 4 "Und jam: Uci; po ju, me kg jeni ?" "Vetdm jeml". Dy djelmt, si u-sfruen, hapdn skt tuepi Shkodrafiln, por nuk band ei. Uldn kryet e u-vund mbas t'et. Kur dolOn nga gryka, qd ishte mjaft e gjatd, qlelli po gar- tOsohesh prej Undies. Pdrpara tyne rridhte nil pdrrue, me vargje td gjata shelqesh ndpdr brigje. Ndrigimet e paratiagimit nisdn me u-dridhli mbi ujd qd gurgullonte. Uci tha: A "Tashti je I shpdtuem, lum Zotaja. Pdrtej pOrronitAsht toka e huej. Kam mendue se prej kdsal gryke do tddilshem kapiten e shum8 drue qO kdtu mbrendd do tO 11 ndoshta edhetoger- llekun. Por ani, s'ka gajle: pa bead e 'pa miq s'ka gka naduhet as jeta nO kdto malet tona.Udhambard 11Pag t4 mbard e Zoti td ruejtd, pc Lleshi", tha gazetari, "Mit nderd Okam pdr t'a harrue sa t4 Jew". U-pdrqafuen tiVgjithd, nji nga nji, me te-. Ai gveshi kOpucd e garapd e e kapiirceu pdrronin.

32. SHPELLA E POLIFEMIT

) Trete në detin e hapet ecte me shpejtsf-anija e lJhlksl.t, e njl dishfr I madh per te dale ne toke e shkrinte zemren eFato- vuejshin per mungesd . sit e te shokevet te tij, pse4tash sa kohe .,

... ushgimi, e ishill te lodhun e ig.kdputun gjymtyrdshprej udheti- --revet td gjata. .Por qe se 0 td Zbardhlla t4\pji agiol te kethiellet,u duket lunddrtarevet bregu i pylizulm i njiishulli me shkambij t'ashpdr, por i blikure me nji 11m4 .te hapet e US sigurte. Gjindeshin n'ishull te Katallijvet, viganame.trup td bishdm, e fort td perbinddshem pse kishin nli 0 tie bill. - Land. anin ne nji vend td sigurte te A.maill.L..Uliksi zdrypen .pdr te 'pi-se gfa0 njerzfel banojshin n'at vend, njerez Vegjer, apor mikpr1t0 A bukedhands per shtegtarin e mjere. Dymddhetd ndA.: shok4 .td vet mi td mire kishte zgjedhe FatOsi, pdr,t'a percjd116, tue marrdme vete edhe nji iireshiq me vane td mire pdr t'i a dhurue asal tryeze qe do t'i prittesi miq. Si ecen pak butes s'ujite hyne ne pill, u ra menjihere ne st Ntb njishpelld e madhe dhe e errdt prej hijga sddafinavet. Gjiri desh aty 116 vathe, nji tufd dhênah, lilrnga bariu, 1 cili. sir , gurisht Jo fort larg prej atij vendi4.kullottegrigjen eyet.' Tek qiid Uliksie shokdt e tij nd shpelle, mbeten krejt pa mend tue pa end'plot.me djathdlme gjalp e me qumesht e vathen mbu- shO me qingja e edha td damme Tend, td mddhajt, te moonlit e te vogjlit nddr kdthina tO posagme. Ene nji.skij shifeshin tue pluskue mbi hirrd Andt e stanite kupat ku per dite.bariu milte dhênt e dhlte vilta. Shoket, tue'i p4 te gjithk atop mira,.iu-lUten fort Uliksit qd tO merrshin asi bylmetie disa qingja e edha e td ketheheshin shpejt n'anf, or Fatosi mik desh:donte.te shifesh me barfn e me 1. pase dhuntft prej dj. LundOrtarbt shtegtard, si ndezen zjarmine band nji fl1 ne nderim tij Zojzit, hangrdn asi bYlmeti, pinequmesht,.e priten aty ne shpelle tie t'uktithente i zoti. Ky mrrtjti nga muzgu i mbriimes bashkeme grigjdn e vet e

me nji berre dra tethata nd krah; por ma mire kurr mbs i kishin pritO, kaqe u Atlni tmerin vetdmpamja e tije Kur e leshoi, barren e rAndd pOr tokO,u ndigjue nji jb.uigiIlmO age e madhe sa te gjithd td trembun, e me ta edh iksi, u fshe- hen ne fung td-rthpellds. . Shtinl mandej mbrendd berret, la clepete deshn'oborr 0 ai vete, si hgni i mbr&mi, me nji shkrep tdmadh rind8,* e / mbylli gryken e shpellds. ,i..4. NJI NATI;1 E TMEBSHME .. Katalliint mandejgetOsisht nisi t'l milte me.kujdes dhênt e dhit, tuo va pastajndn sectlOn qingjin a edhin per te pi gji. Vg1121. gjyms'One qumshtit te cilin, kur shta10, e qiti nJi.r Shporta tOvogla xunktha.sh per te ku11uhirra, e glym.*n tjtiix e shttni nddr tqld tje ishin aty prnne Or t'a pi Kur te e vOna vbjtt te ndezto zjarmln,. atdherd, ne dritd td. 1 pi mtqtq.klohte ri hpilii, e pa u-shgetsue aspak *J.

36 1 9

. ;04 "Gjindd t'tirdhun pritl se largu, kush jepi ju ? E prej brigldsh jeni nisd per td dale ndketd vende te largta? jéni tregtard-? A per strkusart gndeni nepdr.deSt per.pla.' \?." Kdshtu 1 pyeti Polifea me nji%z# td trashd qt qe mi tori në Oasim te bumbullimes e qd e ligeihtoi zemrdn e.madhe Maksite mi fort zemrat'e Vogla te shokevet te.til. E.vetem uTgjetle'i pergjegjesh e 1.thas ' "411 jemi Grekd qd poi.kMthehemi nga Trojai ku vojtem.mbas Agamanon Atritit, vuejtdm shumd, ram% Sider lufta dhe fituitm ()Visite madh lumnfje.Areq ne td kethyemptleptuni Qs. I perplasi e na. i 'then mat per shkamb, aty ku toka jote sos wshtrihet ne' dét,m0, nji-thep td madh. Glithegka ilatdm humbem.e'mezi mrrfj--

taAMe'u-kape me.keta sholte ne ket breg. Por Zojzitiri qoffihim t fald per.jetd,. 48 na prO te-ky-4241,01.yt._4Ult_q4,ndigjon lutjet è Ategtarit td mjerd,larg votrde sO vet". Zbstitu.i u*perglegj me fjald td matuna Fatosi. Katillani I egdr nuk. ndleu kiirrfare dhimte, por zgjatite r dy.krahet e tmershem, kapi pernjiherd-dy shoke \-/- *ngriti pOrpjetd, e pastaj I perplasi per toke, eogjak e- trA u 10 11. a. derdhf Orreth. E ata.dy trupa tirdermuem I shkeu, I bani . copd.copd mq aterper td fucashme, e mandej sl nji Lu& i 4shem 11A mali eshtnet e mishin e rropullit td gjithaA pOrpi4. Qajshin, tue denese, Uliksi e shoket e tIjga shifshih_me s, ket kob-te-mjeruem, e. Zojlit'i luteshih qd tm.a ndeshkonte hji td tine mizorf e t'i shpetonte nga ky rrezik. Katallini; si e pat qope mire barkun me mish njeriu e"pi. mjaft qumesht, u-shtrt gjand e gjatend mes te,berrevet e r nO pike.td gju-:° .mit.e UlIksIdesh me e nxjerre shpaten .e vet td prefet 'per t'i a rrasd,ne krahnuer,'por, mendoi se'nji vdekje e tMershmeldo 1'1 kishte gjete edhe ata aty mbrendd,.pse's!do te kishih lend td-zotdt m'e luejtd vendi shkre'pin e randd cid tante grykdn e

# shpelldp. Prandej, tue denesd e tue_q4 It.ten qO td dike drita.

IMI4 TR TilISNTUEME

Tek%zbardhl dritae qielli u-kuq, bariu la shtrojen ngurtd, IA me xunitha te grumbulluem nb nli ska, ndezi zjar- . min, moli.dheintVe I vfini mandej secilds nen gji qing,111 e yoga, pa u-sjelld aspak nga miqt e shkretd, tdeliOt, lb strukup ne fund td shpellA, rrijshin td tmernem tue mendue se do t'u vtnte rrAdfia edhe atyne pdt td gene,te perpim prej atij e'mizori. E njimena, porsaj kreu ato pune te pOrditdshme, zgjati -prap krahdt e kapi sale dy shokdltd tjerd t'Uliksit, e me mish njeriu u-ngt edhe at mengjes. si engopi mird barkun, e nxuer grigjOn prej shpellds é me tti shpejtii i a Irani prap gry- Res,pa kurrfaA0 mundi, at shkrep rând6r. 9S.hdkae Uliksit qajghin mbrenda shpelldssh4okbt qëu kishin vdokWe te trishtuem drojshin ajovvdekje e tmershme 40 -°` IT do t'i gjiAte edhe ata. Por nuk trembesh Ulikai, i dal ntimende t8 vet, s'bluente tjet8r gpgseitinund t'u a merrte ehpejt gja. kun shok8vet e si mund t8 thpOtojehin. E nji mendla, menjiher8 . i a ndriti menden. Gjindesh nb sh0118, 15niCp8r tok8 q tthaheih, dhe ende njomt nji trung I madh until., q Orbindehi I eglir e kiehte shkuld qb tb barite me'tê nji ehtag8 plr t'u.mbliehtet8. Ka0 ishte I gjatd dhe I madh sa0 n8 t8 pam mund t8 merresh pr 4ji shtylld anije, td nji anije sd madhe tregtare\gb me eiguri gin e murme td dettit. Mit trung shkoi dhe,e miler Ulik4, a preu tUe e i&n t8 gja. tb.kund nja gjashtti kambd, e mandej tt a dha shok8vet qb t'a . pastrojshin e t'a ldmOjshin. Mbassi u-pastrue mire, atdherd I bini majen nd njindn and, e shtini nd zjarm qd td pdrallohesh e t'a toroonte flake dhe e fshehi npreh, qd gjindesh 1. grumbulluem nd nji skfij. dej qiti short nddr'shokd qd do td ngriheshin me a t'i a nguld Katallânit n8 Whfinin e kuqun porsa t'a k shte,zing gju. mi. pdr fat sho;ti ra nddr shokdt ma td ird, qd edhe ai dishronte: ' Nga muzgu i mbrâmes u-kdt bariu prej fushds, e.kdsaj here krejtgrigjdn e shtini n8hpelld si td kishte ndonji dy- shim, a por pse kdshtu e kishte urdhdnue Zojzi. mindej u-ul qe t'i miltedhênt e dhft e .t'i-pbargshtronte si pOher8. E xi kreu td gjitha pundt, i miler prap UliNsit edhe dy shokd td tjerd e me mish td tyne u-ngi edhe at darkU. Atehere Uliksi I u-afrue Katallanit, e tue I dhinti nji kup8 asp veqe që kishte prO me vete prej anije, I the:. o Katallai mbassi,e ke ngopd barkun mire Me mish njeriu, pi tash kdso vane qe td shofish 80 gfard pile kishte n'udhdtim anija jond". g Katallani muer kupen dhe e piu,e si I u-duk e mird, ker- Rol qti t'i a mbushte edhe nji.herdo 4M'ep prap", I thal "köso vane td mird dhe mES ditto emnin trud qd'td 'Oa shpdrblej me nji dhuratti kdt td gostitun". E Uliksi I (tr\mbushi kupdn plot e pdrplot me vane edhe nji here, e ptap ecjhe trf herd tO tjera I dha td pinte.e si e pa qC filloi me i:ra nd'krye, atithdtd me driphf I u-pdrgjegjkb- shtu: 2 "Emnin from do me dlittir'Mue quejnd Aurrkush. Me Mit emdn mdthdrrasin.timii.d im' 0 im at tti gjithd shokdt e miqt. Te prinldt, sigurisht, mbas dhtratbs qd mO ke premtue, do td -md kdthejsh,shdndosh". E KatalUni mizuer, Me egdrsim i a priti: "Si t'i hi tp. gjithd shoklit e ti pOrpara, ti,o Kurrkush ha ma A% mbramim. Qese q'dhuratd ke pdr td pasti pAki meien4 10040 tha e rá nd'kokdrr Uzi shpinds, kalamendd prej vane, Aho e zUVIhnji gjumd I rindO. 4 4 ULI4p) VERBON POLIFEMIN 40/,

, Atdherd Uliksi nxuer me vrik nga plehu hunin qd kishte fshehO, e vftni prap nd Zjarm që të kuqesh dhe u fo1ishokvet qd t'u epte pak zemdr. Si u-pdrallue e u-kuq mird, e hoq prej prushit e me katdr shokdt e vet shktit aty ku ptirbinOshi gjindesh shtri e nd gjumd. Sbokdt i a bguldn hanin e kuqun ndgro- pd td sPnit e UlIksl., tue randue mbi te, i a tillte rrotUll si nji turjeld qd shpon ndonji ddrrasd anije. Gjaku kullonte rrd- Ilajd, vetulla, mlezat (kapakdt e Onit) e minza (bebja0Onit) digjeshin e ndigjohesh nd zgavdr td Omit nji kdredllim I tmer- shëm sikur ushtqn nji farkd atdherd kur. farkdtari zhyt nlujd td ftofdt.nji sqeptir a nji spatd td kuqun prej zjarmit. Td gjithd, td trembun, u-zmbrapon andej e ktindej. Aie hoq nga zgavra e Onit hfnln e lyem me gjak dhe e hodh larg e mandej thirri nd ndihmd vllaznit katallaj qd banojshin atrafdr, 4 nddr shpella t'atyne shkambijve td rrafun prel ere. Katallaji, ngand td gjlth to shpella e Polifemit mbas zanit td tij tO tmershdm, ka ngjA, o Polifem ? Pse kdshtu naiprish natdne kandshme e gjumin e ambd1 ?Mos ka ardhd ndonji td Vavjedhi grigjdn ? A por me dredhi do qd td td mbysi ti ?" d-"Kurrkush"2 pdrgjegji Polifemi, prej fundit td shpellds. "Mbassi s'asht kurrkush", i a pritdn Katalajt, "atdherde liga td vjeri drejtóprej Zojzit e shpdtim nuk ke". E u-ktithyen nddr shpella td veta. Uliksi, I cili të gjitha fjaldt I kishte ndie, §dzohesh nga shifte se me nji fjald td vetme e kishte andd ma sd miri dredhin e vet.

KATALLAN

Katallani, tue fshal prej dhimbavet td forte,me hamende vojti te.dera e shpellds, luejti vendit shkrepin prej grykds e u-ul td rrinte mu nd td hPme me krahd td shtrim, qd tikmun t'i kapte robdti, kur td dilshi bashkd me grigjd. Por Uliksi nuk e humbi veten, e zOni tEl m ndonte se si t'a gjente mdnyrdn pbr tEl dald. Gjindeshin nd grigjd tEl Katallanit disa desh tEl mddhaj, tEl mbajten mifrd e me lesh shumd. Uliksi zgjodhi ma tEl mddhajte lidhi tre nga tre me degd xunkthash qd pbrdoronte pdrbindshi per shtrat. Dasht 1 mesdm mbante ntin bark nji nddr shokd, e dy td tjerdt pdr brtjd 1 tshin si mprojtje kunddr Polifemit. Ullksi mori Or vete dashim in& tEl madhe mA tEl bukur tEl grigjost e u-fsheh-nkin bark tEltlj,tue u-kapd metij dyja duert. Kur nist t'agonte e qtellt fillot tO kuqesh, zfind atdherd me dald dhAnt nga vatha per tEl shkue nd kullosd, e KatallAni, me dIthd qd ndtente dhlm tEl mddhaja, tEl gjithd, desht I preku nji nga nji riiishptnii, e.siga-kujtue aspiek se nen bark tEl tyne 1 ishin fshehii rob6t.

000a

3 , L fair"

-Uliksi, mbassiiu4argue pak shpellits,kUshtu zeini shpo- titte Katallanins "0 Polifem i Aashpirt I NV gofthse ndokush tO pyet se si u-verbove, diftoi se Uliksi, banues I Itakhsdhe I biri i Laertit tla humbi drithne diellit". Katallani, porsa%ndigjoi kUtofjalh, u-thrbue e me shpejth hog prej malit njl shkrep td madhdht e hodh me turr n'at drejtim hga vinte zAni. Shkrepikaloi rip anis,e ri nti dét tue shungullue,e tue e gue_plirpjetti uj Dliksi,i ghzuem.phr eh tephrmi,vojtie u bashkue me shokh. At ditd ndejthn tue ngrantie tue pi, e phuen at natif ndpdr det th hapht.

1,1 .33. DORSI

Pwrsi (le nji skele deti forte rrahn edhe para se Korin- thasit t'a ngrehshin, sikurna kallxon historija, n vjetin 628 p.Kri., mbi kodrinatqh e rrethoja, kolonin6 vet q e quejthn Epidsmnus. Ky qytet nisi th lul-zonte ad pari.si limatregtije pr tO h'm td-gjanavet industrore thGreklivet e pair dalje tliprodhi- pevet t'Ilirdvet. / Ma vonh Republikae Romhs, si filloi t'kshtrinte sundimin e vet nd kht and th bregut tonh:, ngrehinDervits nji koloni td madhe, e kht vend e quejti Dyrracchium.,Por Durrsi nn Ro- 4paktit nuk (le nji vendokrejt I shtruem;ge nji qytet 1. 1ire tat,tager,me pre pare te veta. Prej bukuris sh vendite prej_klimhs sh shliddoshlit vijshin kdtu per gjithd vjet shumë pasanikb e faMilje bujare.thRomtis pdr td verue. Nd Durrds banoi pdr dokohd edhe oratori mendun, Ciceroni, i cili kdt qytete t.men "admirabilis Urbs"e duket se n'at kohh ka paso nji popullafshumh th madhe dhe ka qenI phrparuem e vend argtimesh;pse ohkruente se do t'ishte shternguem. me u-1argue prej zhurmdssd tepdrt qd ia lodhte 'menden. Nd ilm& thapdt td Durrett Pompeu mu3,.1me i Ondrue fuL rfs së Cezarite me ivmprape ushtrit e rre%tath tija. Si skele deti me rAnddsf,af.dr brigjevei t'Italis,qe prandej e6the shteti mire' pertdkalue nddr In.sete mbrenddshme te Ballka9it. Prej kendej histemotit udha e N:eter Egnatia "Via Egnatia" qd nddrtuenRomakdt në td dytin s`.ekullp:Kr. per te quo ushtrft e vetenga Elbasani, Ohri e Manastiri derind Selanik e prej SelaniWutneper Rumelf deri nd Biz%ne. Ky qytet u-rrenuo ne vjotin 341 mb.Kr1prej n3i tdrmeti td forte, por u-p6rtriprap me te shpejte ne madhnf tt nerpareshme. Mh sundlmit tO RomOs, Durrsiqe pushtue prej slalmd popujve

t'J:1 tjerd. Me 1351 r& nd dord td mbretit td Napolit, td Karlit tlAnjou, e.ndejti ndn pundimin e kUsaj sht8p1jemb4itnore der1 me 1368. Mbasandej u-pushtueprej Republik83 s8 Vetiedikut, e cila e mbajt/ der1 nd vjetin 1501, kurri nd dord td Turvet. Nd vjetin 1272 nj1 tOrmet I tmersh8m q rreno1 krejt e s'mujti me u-ngla118 m& n8 pasuni a bukuri td Hapsin e madhnin e ktij qytet1 e dishmojnii rrenimet a diva murevevromake e bizantine q8 gjinden nga Ver1-Prendimi nja400 metra lang kdshtjellit t8 sotsh8m, I c111, ndreq8 prejVened1-- kasvet, shifet ende pUrreth. Nd kdto kohdt e vona Durrsi ka n1s4 prap tN pUrtrihet e ishtFb& nj1 nddr skelet m& td rrahuna td bregut tong e genddr e g3allë tregaje,psi gjindet I 11d1un me rruga td mira me td gjitha qytetet e mbrenddshme.

. 34. KORgA

Mrrijta natdn e s'pata fatin t'a kundroj qysh larg prij atyne maleve, kur fillon e duket tue ecd njeriu me automobill kdshtu me td parin sh1k1m, nuk mujtt8 m'a pOrlante s#ni thd at pamje td natyrds qd e rrethon e e atolls. Ata gka md tdrhoqi vrejtjen m& teadr qe shija elustbrds, 4 pors1 sh&J dalluds I Korgar1t, paahd nd vesh8 e n8 mbath8, nOpdr rruga t8 Otetit e nddr banime edhe tO vobektvet. E rr8- fej td.drejtdn, kaq0 md kdnaq1 kjo pund, sam'u-bi, si t'ishem kund pdrjashta n'Europd 0 jo nOShq1pni.. Zakon1 qO secila familje t'a fshijd udh6n e madhe ggne e gjatd sa merr shtdpi3a4 m8 rd nd s#, m'u b& si tO dojshin t'1 bijshin komkurrencd ngna tjetrds pOr td mbdjtd pastorti toll odash, vendosje tO pdlqyeshme orendish, pdr nj ryijil, Jo glithaq8 td madhnueshme por simetrike.e td pOrkueshme. teti 1 Korgds, tue b& pak plitjashtime, ka nd vetenj1 tyne, rrugat e shest1m1 tyne, dis1 njisii shtdpft e st111 bAjn8 nj1 njisI, gfacien me nj1 karakteriet1k8 njimend mesatare, por td pdlqyeshme. NO Korgd, n6 gdo piktipamjendihet frymti qytetnimi. Mit puni Korgari, kryesisht duhet t'1 a dljd tO dalunit prashta and 0. kand n6 bot6, e pitsuniNt, 46 der1 tash para do jettive, prej gJithekahlconte e derdhte n fam1lJen e nO qytetin. e vet. % Pdrveg kkityne shkageve, qd I apl.n lavdl qytetit tO Korgds, m'u-duk se edhe natyra vet8, ashtu n'at mdnyrti e stolisun e e vendosunt ka tè bâjo edhe shumli nO shpirtin e nd karakteriati- ken e atij qyteti. a Korgari nuk e ndien rréptOsfn e bumbullimavet, nuk epOr- gjon rrytOn e perrojvet tO- shenavet; atij nuk 1 a vrasin o,

Ordn'as rremore,as humbnere, as thellina; and e Wand fushe te rafshbt e lemuet, silnd nuk ndesh nder terraas ne kasuba; as kamba nder gurd-e ndbrbalta; rreth e pdr qark natyra`e stolisune e vendosun si nji nuse, veshd e ngrehd per te ndelte ashtu !lb nusi tb vet Wheree panderrueshme. Sa do t'u-donte per t'ipershkrue rrethet e Korces Ato- katunde td bukura, tb vendosunaandej e Itbndej fushes2me Ato shtdpf td grumbullueme,si qyteza tb vogla, stolijama e bukur e rrethit th Korges, td bajne pershtyplene nji gjiri te.kandb- shoal nga pamja lidhen,e Orplgenme qytet, si te hyllnale me tê. Mandej Ajltheal blerim në gjithe at nal&kpi ' Ajo temperaturee paqbt Ato rruga te gjanae td drejtirneper te ellat qyteti perpiget large larg me banime, tue dhane jet§ e gjalleni Nji natyrd, njimend jogjlthaqe e fugishme, per e ndejshme, e gettl. Uati te nlAjten petshtypje me binimbrendb qyteti me ndertesa. Jo shtdpf td medhaja,,as tebukura fort; adiltu kishat, ashtu fabrikat, ashtu edhe ndOrtesattjera. nesatare te thuesh.gdo gjg,por me vend, meitend e perpje- stlm, me njlfard shljee slmetrije.

35,LIOENT I OFIRIT

Dikor, desh Zoti, dhe.u-kapOmnO.lak td Qafes se Thanes, pak WI pa prendue dielli. c'pamjeateherd I u-shtrue Ovet 'tone piirpnra. LiOni I Ohrlt, qd netb gjlthe madhnin plumbge t;; veten OrfS4lhet prej se-naltlme nil te Xeqyrun sgni; malet -prte_11.j_prarioleme prej rrezevet td mbrgmetb Ohri ne breg te Llgenit, n'anene majtb toner); Shen Nauml djathta#, O mandej ne te dyja anet fusha, rudina,kodra, suka e.ne fUnd, ne nil prospektiv4 td kethlellet,horlzonti I hapet per nja gjymds drite, te thueshf kjo Tamjemd parashtrohesh prej "atij laku tO Qafes se Thanes slgurlshtsi njana nder ma te bukurnt'e ShOpnfs. Prej Elbasanite ne Qafe tb Thanes e ha- rrova tgjlthe merzfn e rrugespars asaj mrekullije sepaper- shkrueshme, asnj bukuthje natyrore:saqd as s'e vuna r6 rrugen qL kishte b1 automobill prq majds sd Qafdg%e deri mbi Lin- nji .fshnt,mo nd buzd tti Liqodite njeshe rrAnzds sd nil gjuhe tokel nde, si ne tO lakuem, thellembrenda ujit2 g'at fshat ze- her,h penhku aqU I pdrmendun I Llgenitt'Ohrlt sldomos njl 11()j trortwil vogla e me plkla te kuqe,tO quejtun "koran". E kiintitu ue shkue gatigjithaundilbuzes se LlOnite tue 1)._prflorm, ni'piir do fshltetjera, automohili u-ndal nePogra- (Ivo:vprld bukurf pfr t.O veruelpso kishteedhe do ndOrtesa mjnrt h mirn. 1

36: GJIU IlitONYS'

Gjiul Vlonds isht shumI bukur'prej natyrUse mjaft haptite Kur shtegtari I afrohet Vlondsme avullore, shef pUrpa- ra istu11in e vogel e td thatdAO Sazanit, nji shkamb ne hgmje td gryktisti naltd 331 metre', r gjatti miteptir se dy mild.e Orals e.me nji sipOrfaqe 950 hektarOsh.Nga ana e djathtO e ketij ishullf, pests kilometre largiglinderKepi1. Glostis a Linguetta, ku fillon Gjuhae Dukatit a si e quejten Turgit Gadishulli 1 Karaburunit, qd shtrifiet,ne gjasim nji hunde,' rreth gjiut nga Jugu me nji varg maleshad thata e tpabanue- shme. Nga am a. majte, nd nji largesishtatti kilometrash Asht Kepi Trepbrtit me bregun e'Art8s, PrejKepit tif Treportits deri tskella e VlonOs bregu &Mit td thueshkrejt ranishte, 'plot me kOnera e vende-vendeme togje th vogla rine e me xunk- .tha. KOndej part Jane kryporete afar Kepit gjindet katundi bukur I Ai,tes me nji mogal tO madh plotpeshk, nlane't8 Veriut. Prej timanit nuk shifet qyteti-i VlonOsqd gjindet mg mbrendelkund nja dy kilometra largo no rranzetO disaskodrave, por duket mire skelja me pak ndOrtesa. POrbill, shtegtarit'i bijnOmenjiherii nO s9 nji rreiht ko- drash, shpatet e tO cilave blerojne prej'ullijvettO mbjellun qysh M kohO td sundimit tO Venedikut, . NO maje tO nji kodre m& td naltOcon kryet nji,kdshtjell e pak ma poshtd'shifen sht8pit e bardha tO qytetit historik td Kanines, ku lindie u-rrit Donika, e shoqja e Skanddr- beute MA pOrtej Jana.. naltdsit s ujit tO Ftofdt,Mali i Shashi- cds, nd zâ,pdrkuliosO,e td tjera kodra tO blerta mbi ti4 cilat duken fshatets Rradhima, e permendun p8r mjaltO,e Tragjasi, Gju Abaron nO fush8 td Dukatit, nji fushtie hapOt dhe e frytshme, por pak e punueme, qd shtrihet nOn QafOne Stift Gjergjite Xetu ngrihesh, ndOr kohO tO her8Shme, qyteti IOrikut e Rikua,gOr- nadFit....e

,43 nd kohd t1utt civile. Republikae lienedikut e mbajt1 Vlondn nën sundim td vet derime 1690 e liminin e forcoime kdehtjell. Sot kand mbetd s1kujtim t'asaj kohe iota'sledhet e vjetra td ktishtjellit td kanlndse afdr skeles sd Vlonds kane (lend der1 tashti vond murete kshtje11lt td vjetdr.'

37. APOIJONIJA

, 1.rrethuem prej nji mur1/td gjinWeme piiisje, ngrihesh krenueshUm.ky qytet 1 madh/me shtdpftd panumdr me kdshtje- 111n e.vet td madhnueshilime Taltore hartistik e theatrin e vet td pdrmendun.e me pallatete bUkura tdqy4P11asvet. Broth theatrit naltoheshin nddrttsatiimddhaja; nj1 shtyllde nj1 faltbre jand ruejtd edhend ditd td dotshme; prejkdsaj shtylle ka marl% emnin katundi ShtyllasnM Jugun Pojanit. Nj1 faltore e dytd ishte nd Jug-Lindje td Pojanit,aftir llevet tit mje- rueme td Xatundit Kryegjata. Afdr kronit, sh murevet td, qytetit, ishte nji gjimnale e nji vend gjimnaj4k7Ile, 1 rrethuem prej shtdpfsh pör stdrvitjentrupore tit djelmoshavet tdqytetit. Mos t'ishin pdrmendorete gurta, qd u.gjetbn dhe gjinden nd Pojan, nuk kishte plir tlu.besuese nji herd nd klit fushd'veta- tare e td mbulueme me-kdneta,ka.cond nji etesd aqde *andd. shme, nj1 pdrparim aqd 1 madhe nji kulturd acid e naltd. .' I madh ishte n'at kohl; kujdes1pdr td vdekuns gdovorr Id. shte pdrmendorene yet, madhsija dhe cils1jae td alit mvaresh nga gjendja pasunore gdo njeriu; kdshtu b.f.shifeft sot ud Pojan guru td vogjdlvorresh prand pdrmendoreshtd madhnueshme nd trajtd tempujsh e shajtnoresh. Mb1 *Alto pdrkujtore vaji,td pardt e ShqiptardvetpdramshOjehin, td dashunite vet me spikama ase me trupore. Pdr shembull mb1n spikamd, e dila ;wallet derdn e nji shtdpije sdpasun shife 1 gdhitnun nj1 djald' V 24, tue u.di nga nina baba td veshunV 1B1 e me lots nddr fags Nji tjetdr Ormendoreparagetnji.urrd e nji grue.1 afdrburrit gjindet e gdhênun nj1 veg81musik re, (Ala na dishmon se must- ka ishte e pdrhapun n'anSnprendirnore td.gadishullit tdBallka. nit. . Pundtordt, idpuebtardt, zdrUkthtárft, 1 kishin td gdhilnu-i na mbi gurdt e vorrevet td veta veglate punds; grit i kishin veglat e stolisjes. NUnji gdr vorri gjindet 1 plkzuemprank . nji ports nXburrdt 1 dili1 shtrfn dordngrues sii vet. Nd krye td portds, majtas4 djathtas, jand pazuem veglate shkr1- mit td burrit. / Nji veg4nsf nddr kttopdrmendore t'Apolonfs jand pllakat . e pingulta, IM cilat n'andne pdrparme -And td mbuluememe sto- neje td buliura e td punueme me nji mjeshtrf td posagme's1b.f. me flocks, file Ohtfize Orrallash (Orshembull gjysma shOpae gjymsa lua), meokunora, me drandofille, etj. Keto farestoli- sjesh deri sot nuk Janegjetd n'asnji qytettjetdr te botes. Nji grup tjeterpUrmendbresh te Shqipnfsse mople sajojnd ato permendore, qg rib qytetin Apolonfparaqitshin Hyjnite mythologjfs stivjetdr; nji grup tjeterparaget argtimet popullore te banorevet, si per shembullvegla theatrie ma vong rani. shten me shpatatardte me luftimet e tyne kunder shtazdvet. nga shumica e kdtyne pdrmendoreve Por argtimeshl.nuk pqrfundon ie banoret e Apolonfsmerreshin vetem me gjana landore. Apolonija . qe edhe shpirtnisht e pgrparueme: aty gjindesh,ndkohdn mbas Krishtit nli 'vend ipdrmendun studimesh, cili ndiqesh prej nji.Universitet, djelmoshavet te Romes.Ketu.ne ket"magna urbs et gravis" (qytet Imadh e me randesf), .ba studimet, Jul Cezari goi per.te djalime nipit te yet,perandorin e Romds, Okta- vjan Augu tin, I cili mbas gjashte muejsh,kur u-mbyt Cezari, u.nis pr kdndej per ne Rome.

0. LIQENI I PRESPES

Porsa te gfaciet pamja e liganit tePrespes, sime magjf te ban per vetebukurija e natyrdssd tij: bregore-te na td gjelbrueMe, vargje vogla, lugi- malesh maje majeedhe me rrepina td- frikeshme, td shefsyni'i habltun.Katundi Pustec zbardhon buze tluJnavetl_kurse ne gadishulli4 blikur Igjiut te tij sikur te fton per tdkallxue vjetersine vet te shume vlefshme,ki- shen mije vjegare t'apostujvet Pjetdre Pal me gjithe afresket shumd artistike. Shpella, qd strukkishdzen, fight shume shtore elle nen tmerin, madhe- qe te shkakton tedullet sikur tembu- lon ed nalti nii qiellI pafun4 prej shkambl. Udhetojme gjaterrugds Korgd-Manastir:pr.nji cope herd na zhduket pamjae liqônit e na rremben thelldsija e madhee lu- ginds_sd Gllombogit.Beim per brijd thl ne-buzd t vneshtavet e qe persdifje- llqnit, te katundiGllombog. Asht ende dielli porsa ka dale indngjes.e nd horlzont.Nderkage pdrzihemime peshka. taretNqd bajneme aqd shpfrt treg per kuajt jand gati; peshkun e zanun natdn; vetdm presin gmimine prm tC peshkut per t'a gue ngarkestin nO Korqd. Nuk na durohet: hgjmdnd lunddr pt4 njl. Barka leviz getsisht shotitje nd 110.. nE thellesite ujnavet, kurse pdrpara-' nesh horizonti zmadhohet e nA derdhni 9' mldhshtfne nit: sa o bukUrqC duket ranishta 1;11r1 jet lakuriqzhyten' shtrfhen'nd ranishtti. Qe edhe Zaverl'ifriktishdm: duket nji gojd vigani I angopun edhe duket sikmr do,16 prej na perplje andn e kilsaj gojeii qln.1 I Prenpds nL,T1 Malin e Thatd pdrcj01 ujnate vet pdr nd 11 qritn burimet e Ohrit tue.salue me. up td ftoNt tdShdn N4umit. N.6mes t'd ItOnit e madh tO Shen Mer.enes, A Alla) n vet dym.jh, klAha Lb vjetra, pemlOtd shume Ilol 1(:!tiling t,e! POrandsh, gjW e shumdt tg 114,nity g0,1 ruLon rid thelldsit tads, kurse vwjet a Plant td That69 td Galigicds e tlOros zgjatet ujnavet st btsht I ufat dhelpne, gadishulli I Bdz- 1:1,!htit, si tavd elpgrmbysitn gadis ulli i Gllombogit edhesi thtke ajo e Nivicds. Fusha e.Resnds me qytetinevt Jukatundet e facies 'sd Pertste it varge varg tg kapuna dorg lrir pgrshiindesin me malL-mljd vjegar. Mbrapa vargut 1. pa fshehet 1tqn1 1 voggl me ishullin Hail, kryeqytet mbretit Samuel. Pgrmbi tg gjitha kgto, s9nina prrshkambij td mgdhaj, nger greminn tg frlkdshmedhe qhnnsh niipOr buzgt e licronit vrojm ff.ne trajtd harku ,ore fare td bardha si gjerdana x1evahirI. Uafrohe- edhe nOper shkambilt e tyrm gomna td thella. neor keto ,r7n;.) frIkhLihmo.'ku nuk mund te 1c1;!;10a 8 /1.1.0 fiLorim td ngrehuna.me

. ail ktshdza. jand pdrdo- _1 ..i) a 37, _%;ols,er,A a kgto afreskg ar- h9 men a p d .A,J'shflettibon td kalueMen

H.! . l;'pi fl( tf (lbeteLn e ng tg njlipddhAttAn she- -! 1 Ji.muQ19 .vAehr4 A Gjon_lilladimirit,'ktitue rriti veta e po ketu u-shue hylli I tij. .0; 1;. o'.1.0.s.tortfl po shkelim: fleta vetvetiu me,to trkbyi prOithgnji ngadhgnjimee huMbje v19..eu artistthe shumb td-gmueshme w:t-l'!ilive5t e.td fetardvet t4 tjerg. !),_4 KL:Jirinat o kishavet, niemlsticlz- eJwWvot w1119 rowanticizmin e pashoq tg natyrds. lc,!1'1J41 o lundrhs por nd tokd, por kurdoherg td i!1 Fit1ar1 i pIlumbavet, qd na gfagenpa ilandehd T):',1 cri,1 qPievnt ibe nga krenijae pacavet td bardhg,

. . Olnavt-

39.POJDIIANP,.tfi,BI ,TVMORRIN

- Ali 1rb njl and n bulcuv e cila nji ditd na vilazdn vAutnal ,Qrrin dhe ShpiragUn. Sikursé hord ndOr gojdhAna dhr) shpesh nO tC v6rtet6n,dy 7 I rirC u hshonf td forte nd to;,kjo dashuni 1.trazoi 11.1d zeulrat o -Vno, tuoshkx_Iktuo nji lufp.m Vegbr Ttomorrt tunp'r. shpitd te nh1ce1veshme, I rit r11 IlOrlij 1 armatosun me nji topuz shum6 td.rand*, I u-turr, tue 1. ri re furl. Zoti

ateherd, i zemruen,prej kdsa4 pamje dhe grindje sd pdrgjakd- . shme, I kdthen fajtordt nd gur,.tue i ddnueme mbajteTd0f...4he- kuj gjurmat e dukeshme kdtij lurtimi trtmershöm. Kdshtu, . vllai I madh TOmorri, I difton diellit brijdte veto td cop-, tueme me plasa td pjerruna, dhe vllai I Vogel Shpiraku, tregoh hapsit e zeza te gropavet td veta. Mbassi shkaktarjae kdsaj grindje sd rrepte, Una e bukur tdrhjekse, nuk duhesh t'i &pd. tonte mdnis 56 Zotit, kye kdtheu.edhe ketil nd nil kodrind gurore, mbi te ellen nji din u-veind gure mbi gurd dhe u-nddrtue nji kdshtjell I madh: kdshtjell qd sot sundonmbi qytetin e vogdl td Beratit. Kjo light shkurtimisht gojdhina që regojne me nji frikd td fshehdt,pleqt e vendit, tue I diftue di majetqe ngrihen me madhdshti mbi lugindn. Mandejtue ON1pejte glshtin ne drejtim. th lumit Osum qd e din qyshme rrjedhbn e vet t'arglandtN qy. tetin e vogdl, pleqt e vendit vijojnd tmtregue se Aid 0 rrjedh qetsisht nd lugindn nddrmlet di brigjevetU pyllzueme, !sht 1. sajuem prej lotevet, qd Zan&e bukuY isht s denueme të derdhi pergjithdmond, si ndeshktm te fajlt ë vet, Fantazija e flaket populloree ka teprue tue krijue hji gojdhA40 epshore dhe dramatikeo Po) Asht,evertetd se kjo pamje ka nji fushii aqd t gjetne se 'Le le 6 qudttlIn dhe td mall. ngjyem. VeganerishTomorri qd naltPsohet me majete mbulueme me bord nddrmjet nji bierimi lisash dhe pishash, araclitet vrfind dhe kdrenues, Asht malt mA I nalte I Shqipns sd Jugut, dhe on nj1fard a4ari te shejtd rettir dhe kombtir pa dallim be sh dhe ftsesh.IMbi majen e tij na'tdsohet nddrtesae t e e nji tegje e pasm The kjo prej nj1 rradhe gojdhinash luf arakedhe kb u mblidhen we 15 Gusht shtegtare tdkrishtend dhe muhamedanb9 t 4-vllaznuem prej njl frymese vetme besimi dhe vllaznije kombtare. Mund td shtohet qb Tomorri kagene nddr shekuj e Asht edhe sot 3imboi1 I bashkimit ethnik Irracds shqiptar4 nji emb1em4 perfAhuese dhee pathyeshme, rreth se ales populli shqiptár, trim dile luftarak, kakdrkue pa dobi nd td kalUemen per td mrrtjte at bashkim kombtir,qd fatet e kunddrta dhe pangopestja e polittkandvetpa ndOrgjegje, kishin pengue der1 dje. Betimi p4r Tomorrin Asht per,ShOptarin nji - base e pathyeshme, e lldhun ne mprojtjen e Perendfs, Tomorri , Asht nji besim, nji zakon I shejtd, qëvllaznon njerzit pertej kunddrshtimevet fetare e fisesh. Perbáll ngrihet Berati, nji nddrkryevendet e ShOpnfs,qe tdrhjek mA teper fantazin e turistit. Berattme shtdpit e tija td voglar dhe td bardha e me dritore te shumtaperhapet mbi shtatd kodrina dhe nd gryka't'errta td greminavettd pjerruna. Bera- ti njoft1 case lavdije ushtarake dheartistike; njoftimet mA td sigurta shquhen nd mesjetdn e voneshmeokur Skanderbeudhe Vene- dikasit u kundOrshtuen Turqvet, td diete pushtuen nb vjetin 1440. Bizanti dhe Republika Venedikase kane 1fingjurmat n veta, td cilat edhe sot Ondrojne në pikturat, siedhP elementat

1 #

arkitektonik td disa pdrmendoreve tetyne, dhe nddrtuen emere- metuen fortesen e madhe qe sundon mb1Aytetin prej nj1 naltesije gurore. Qyteteth1 I kdshtjellit, trrethuemme ledhe td trashal ndonse ka gene I shkatrruem prej egbrsisse shekujvet, u ep strehd 1500 frymevet, si edhe disakishave me nj1 vleftd te rindestehme artistike. Nj1lagje e tine, plot gjalldni dhe ngjy- ra td ndryshme, mbeshtetet ke muret qindvjetoreqe na kujton sulmin e madh t'armatavet turke,kurse nd pjesen tjetdr te re, mb1 brigjete Osumit, Ondrori struktura e hone dhee hijshme e nj1 ure shtatd harqesh qd thohetse Asht ndertim venedikas. Edhe ketu fantazijae popull1t ka dashd t'a 11110Foje gojdhindn e tijVerret: ne nj1 grope te rrethuememe a ne mes t'urds thohet se isht vorrue nji vaj2drobneshe virgjint qde lane US vdiste nga urija per tepaqtue zemrimet e Mumvet (zotavette rrejshem) që nuk do t'1lejojohin ndryshe njerzit per teshkele ujnat e lumit te shejteme kambdt qe mbajne harqet e ures._Edhe sot gjindet ndokush që nder netestuhije thote se ndigjon gji- met e flfs,e cila nder shekuj renkon vuejtjete veta;

40. BERATI

Prej mbramje rtjtem ne Kosar ku edhe beijtem.Ket vend e sajojne disa kaso a te mbulueme me kashtel nji shtdpfe.pasun, e adertueme mire dhe nji shkollee ndertueme ne maje V: nji kip:, dre, e cIla, e hangun prej Devollit,leshohet ne njiinen ane thik teposhte nga lumi. Nena lane t'a kalojshilknaten n'at shkoile. Drital sado e marrtee mbrAmes, na lente te dallojshim prej , dritorevet shume bukuri natyreperreth asaj kodre: N'ane te ',Indies kodrat n'anene andejshme te lumit; qd dukeshin si kamb6t e nji shkalle qd ngjitetmadhnisht e te con fillnga Tomorri i madhnueshem, agetie za sidomos nd kohe t'Illrevet, 0 me majen e vet, Tomoracdn,-kapetne nj1 naltesi 2400me- trash. Qielli 1 praruem andejnga Prend1m1, e kodrinate ylta te qesin ndbr méI1 detine aferm, e pörs-kllme t'imbel, te flet qetsija e mites e qiparisate shpeshet 0 rriten nddr atoana. Nga Jugil shtrihet lugu 1hapet i Osumit, rrethue prej malevet te Veriut t'Epirit, majete te cllave shifen td mbuluememe borii. Neper blerime te nji lugine,kund nja njizet kilometra larg nesh, skni, tuee pOrshkue erresinen e mites dallon nji shr,j1,6 bar-dile, njl.kunorb te ndritshme,nig veqim nate ne bujtind tone. Ti; nonerth'en, (16 (le njl (lite shume e bukur, nii dite.elandd- shme idvore, kaluem me kuaj ne nji-vAujln e Devollite

148 e mujtEm.ktishtu të shtkheshimpga Beratis ku mrrijttm njaty prej mesdite. Rruga lakon,majtas pdrreth njasaj na1tds1jes qd me mure td madhdnueshme td.veta pershdndet mAssd par1 gdo 'Oar, g0 td mrrijd nd_kdt qytet.- Brljd kdshtjellit shtrihetpjesa e mógme e qytetitsme obo-, rre 1 rrethueme me e me minare td shpeshta Lum1 Osume din Beratin e 1.1jettir qe" Asht n'and tb djathtds prej Gorices qd asht4desae re. NdOr td dyja*ndt vAmb ré kodrat qd ulen thik teposhtdder1 nd breg tO lumlts veshiiime shtdpis fort afdr njAname tjetrdns td.tAna td bardhas "Or st,fort td pdlqyeshmesme dritore'td panjehunas qd duken pors/sy qd kdnagen me gjithd at bilkurinatyre; nddrmjet shtdpivet tuba landdsh gjithdfartishs n0mes td c114ve dallojrati disa lashaor- thodokse eat rralld minare xhamish. Mb1 shtdpi qd naltohen fill njanambas tjetrtis n'iand tit Allithtd td bregut zotnonme nj1 madhtni td pashoqe kOshtjell1 mogdms qd me mure td veta rrethonpjesdn ma td vjetdr td qytetit. Kdshtjell1 qe ndbrtue nd fillimtO 13t1tAindvjets kohdn e dhespogt t'Epirits Mikel Komnenitspse edhe Ormat-e para t'lemnit,tt tij gjinden t'amshuemendOr mure td tija. Keshtjell1 qe nddrtue pdr rojd td vendite pOr t'u b& ball ushtrivet anmike qe kurdoher8 mund td lOshoheshinpOr t11 pushtue ato vende aqd te) bukura e td pasuna. Por kjo nddrtesd nuk u7kryeattiherd rlshtass por u-ngrehtue u-bA pdrmirdsime nd kOshtjellqd gjindesh aty pdrparandejspse historija e kdshtjellit kapet qysh prej kdsaj kohe der1 nti mase nj1 mijO e pesd qind vjetd para. Qyteti I forcuem Antipatrea mb1Apsus (Osiml) t'epdrms qO pdfmendet prej Polypit riO historitd sO dytds luftd punikes nuk mund td Jere tjetdr veg Berati Isotshems.0 kjo pund mund td vdrtetohet edhe mA fort tuelexue diftimet karakteristikeqd gjinden nd Livius mb1 qytetinAntipatrea. Td shumta qentisul- met anmikes tO cilave I u-deshketij keshtle111 tit bAnte balls sidomos nd kohd tO mesme. Kykdshtjell I bani ball lumnisht Iljaty nga.gjymsae tO 13t1t shekulls njimddhetd vjetd rrenhts kryetarit ushtarakSu11LF,I c111 qe gue prej Kaillt, t'Anjou. Kur nj1 qind vjetd mavond u-afruen ushtrit e hands , sd kuge, I U-duel kdtyne ttapushtojshin "KOshtjellin d bardhd" vetdm-mbas sa e sa vjetOsh luftlmesh.NO kdt kohd qe ndOrtue edhe pjesa,e fundshme e qytetit,n'and tO djatht4 td luMt.

. Lamb(tt-il njifilolog, e qd fisht marrOme gashtje.shcap- taro dift(n mbi ndUrLes6 td KOshtjelitt td ri nO kohdneMikel Kommlnit, nji perrand forttti bukur: fucii tdpanjoftuna td %( natyrds 0 kundOrshtojshin fortnd nthirtesiPt4 murevet.Muret e tromet e ndOrtueme ditft,shkaterohoshIn riatAn. Pra mbaskOshi- nji punOtogl, u-vendos td merreshTAP grue qd tdkishte nil fi;m1j6.0r gjiu"piir t'a ndrir Trihruu(M. Kishtm edheqe bi., Gruoja, o cila-s6 part at minde mwr porsi nj.1 lop, 0 floj , !;h1n tO purWtrovOt, muertroshr. mnudoj se atqn kishin

9 , e-se lypesh vdekja e saj pdr shpdtim td qytetit. Me lotd per faqe u lypdn atdherti nji ndere ma td mbraman, qd tli lithesh geld ne mur nji dritore e vogdl, nUpdr td cildn mund t'a shujtonte femijdn e vat. Dishtri I qe gue nd vend, asaj grueje e kdshtu mujtilijo t'a mbante fdmijpn e vet qd- utstrit- e u-ba djald i forte,. Edhe sot, kdshtu thotd pdrra- 11a, muret pikojnd "qumesht'V'qd nUk asht sd mbrilmi.tjetdr veg njato plki uji qti ldShOWIlagOihtina e murevet e td cilat nga pdrshkohen ndpdr gdlgere 4a1in td bardhimta ! E kur ndonji grue prej Beratit nuk ka gg me se tla ushqejd fdmijdn e vet, merr nji cope bUkd, 18 td derdhet mbi ta disa pika "qumshti", ha bukdn.e kdshtu.sherohet prej ldngate... Td pamit e qytetit td Beratit duket edhe ma karaktetistik sidmos niipdr Tomorr,I. cili nddrmjet kodtivet ngjitet madhd- night nga qielli. Asht pdr t'u-bindd nga shef njeriu gjith at mal, mbulue td shumten e herbs me bord, ku rralld fort münd.t8 shklasi kamba e bartut, e ndigjojme mandej popullin tue treshtue mbt t8 gjithdfard'Orrallash. Dett, fushat e malet, qeand elementat ma td par që trajtojn6 tokdn shqiptare, alegorizohen, paraqiten nd traltd td njerbivet a tti hyjnivet qe,al mapiojnii dIsa nd popull, zotnojnd mbi vullnet a mbi fate.td njeplut. Sikurse Olimpt I Helendvet pdrmbledh nd vetvete e tyne, kdshtumbatiet edhe Tomorri st kryetir hyjnish e qUhet "Haba-Zomorri", apnin e te cilit e Ordorojnd Shqiptardt e kftyne krahtnave 1Ddhe ndOr be qd bajad. Botdn qe mbuloh majen ,e malit e mbajnd per p-lhurE me td ellen mbdshtillet bUkura e dheut". Baba Tomorrt e'ka ruejte shumd herd e me dobf qytetin e Berattt prej furije anmike. Edhe sot, Shpiragu, nji m61 nti Jug-Prendim td Beratit9 I na1t0 1207 metre, ka nd ball sh8jet e varrdvet qe_me nji kemes0 te veten I shkaktot hyjntja eher- shine, kur.u-matdn rid luft iji trazim qpatdn nddrmjetvedit, pse si njini ashtu edhe iie4joute t'a mbante qytetin per vete.

41. 01-KRE1TIM NAO4LBA34N

gdo vjetd bAhet me 4 Qer3huor, ne Manastirin eShellGjon Vladimirit, nji kremtlm per.kujtim te kdtij Shejti. Ky manastir, I ndôrtuem nd majen e nji kódrine se bukuk, ndermjet ultishtavet shekullore dhe nd bregun e djathtd td KuAes, dee e lumit Shkumbi, I kalon, per rindesih e tijarti- stike, te gjltha manastiret e ShOpnls se mesme. Trupi I Shej- tit pu,khon nen K1shen, a ella ishte 1j1 tempull pagah, dhe simbag trf sIbIshkrimevet, nd leinishte, grecashte dhe sllavi- shte, ti-rIndertue prej Karl ToOls, zotni i'plotfmtishem 1 ° Durrsit dhe I Elbasanit I cill A pordoroi per hyjndertmin e krishteni.!. 4 o\A t '/- Gjon Vladimiri ishte prtnci i Krhjds,nji basfitind n'afdr-' sit e ligênit t'Ohrit. 1 hijshdmcdhe. guximt6r,gdzonte nil nderim.ndOr vapaldt e tij. Al,u-dha mbas vepraviattO mira dhp /*u-bii engjulli mprojtds i ksahinds mbard.Popullortisija'dhe dashunija me td1C11Bn td*gjilihde rrethojshin, ngjalli nji smird .-nddr fuqit e mddhaja dhe nd 1016 GjonVladimiri u-vtit prej ku- ---, natit td vet Vladislav, mtreit' 1Bullgardvett'Ohrit. Trupl 1- tij u-voPi-os nd KishOne Shdn Mris nd Krajd. Mbas vdekjes.a tij, populli i muer Ishtnate tij dhe i naltdsoi nd nderimet e . altarit. . , . N# 1215 dhesp i i Epirit, Mikel-Komnenite shOrngu11 . trupin e ShAjtit, nd vijim t0,nji.1uftimi kundbrS11avOvet,. rid .. , Durrds d dndej nd manaStirin ku gjindtt sot. Kjopund 'vdrtetohet prej atyhe di shkrimeve qd gjindennd dertin e kishds. a tri dad para datiOs sd caktueme, Manastiri i Shdn - Gjonit Asht vend i nji shtegtije sijvijueshme pa dallim feja Ohe sek0t'ardhun nga td gjitha andte Shqipnis. * r ? ,. Pdrveg pjesds fetare, gfaqSet marrin.nji trajtd feste popl.t... llore me kingd dhe kOcime qd zgjas.in derin'ordt e vona td tA natds. fecqje ihoqnohen praj orkestravet til voglapopul).o- re q gdo grui thjeshtd kujdesohet t'iJsjelli . me vete: , - . pdrjashtimin e atyne qd vijnd apostafat pdr tdAend prand nceremonfn, ma shumicd jand edhetti sdmundit qd e talojnd natdn nddrmjet ditOvet 3 dhe 4 Qershuor niinharkun ku gjindet trupi i Shêjtit. . 1W.mtng-Seakn e 1Qershgrit, turma.mblidfiet,perpara kishds tue pritd nxjerrSen ii-trurift.Nd 11 fillonkcitteu i prim prej ptiftdnvet, mbrapa td cildve vjen'trupi i ShAjtitI bajtun prej fisnikOvet td vendit. Mbas plotdsimittd-qarkulliiiiit rreth- murevet tO Kishds, cerement iO zhvillohet nti-mestd nji nderimi 't0 devogdm tO poppilit, procesjont.drejtohet pdrserfnga Kisha. Nd vijimin e procesjonit, popullishtyhet, tue e mbajtd 41 bindine duhun, qd t'a pdrkdsin me rubat e vett' trupine Shej- sepse Asht nji bindje e pdrgjithdshme qd kjo sjellfatbar- dhdsf. Vallet dhe kging8t popullorevijojnd mhas ceremonis deri nvagim.

0,1420 .GJI1i0KASTRA V _ -

Gjetdm nd Gjirokastdr,njd gkelqim tO quditshdmdhe njd ngjy- r0 td vecantd,shumd,pdr te vOnd rti. Nukkujtoj se mund td Retd ndonjd tjat4"tylet nO botd si Gjirokastra.Duket klitu-ketje . sikur Osht libretrija e'sd Bukurds sd Dheut- njd mbretdri pakOz ,,e lodhur, e cila ka pard ditd m8 td pdluera. Magjija m6tdrhe- Ose e Gjiroklstrds ndodhet n'atO and Vi mrteiiti'dsht larguar

. c, ./' .

4 a 4,s

nga tregu. Ne gjithe kdto te perpjeta,gendrojnd shtepi metri kate,, dhjetd dritore gSate ballit, goshke dhe ballkone me stre- Ag.aq td gjdra sa dukesikunder jand hedhur jashtd murevet, dhe gdo shtepi e msdhe, mekopeAht Osht é rrethuar me muret e saja. Pallatet jand te pikturuara-hw-zbukurime tO tjera; numri A 1 madh I shtyllavet td ballkonevet thella jand gdhendur me dord, tavanet e.ballkonevet Jane td lara me flort tibe td pikturuara, sic Jane edhe kubetd dhe parmakdt, dhe addzet vjet me radhd, gjithe 'veto bukurira Jane lend pa kujdes, koha ka hedhur ermbi 'to njd ngjyrd vjeterije dhe pleqdrije td shpejtuar. KO- 4041 mund td ladn1 me mendjen tuaj nje fytyre td keltij qyteti 4:the Bije td qudltshme.

ft 43. DITA E VEAS

-4$ .. Vdsht Dtta e Veres ? 2slit dita ne td cildn'stergjyshdrit tane, Vur s'kish iindur edhe'krishterimi, kremtojin bashkO me -Romaket dhe me Grekdt e vjetdr, pereAdit e lulevet, td shelgje- vet. Kui gkrin d1mei4i, kur galet vera e buzdgeshur, e holld dhe e g atli, si_nd pikturd tb Baticelli-t, zpmra e njeriut gkarkohet nga nje barre, shijon nje-getes1, njd lumtes1 t'Ombel. NO kOt ge,z170, stergjysherlt tand ndjejln njd detyrd t'u fn1Pn porondivet qd siilnin kdto mirdsira. Dhe ashtu leu festahireplo- te (ii.; e.qua2044DUa AL Verbs. Nd p31,6 dite4010 nqiper1# besnikOt e funtme te paganizmit, bosniko pa dashUF dh.'\MIa_d_ljtupo do te rrethojnO me verore*de- OtP thnnvet9.te (1011 114Vavet;ite dafinavet, te gjith shelgje- vo tii ndoruara. Do td keputip dee tti gjelbdra dhe Mi-vend w;rmbi kryot e shteplvet.

TO mOs 1 iiim'qo tj hurlibasin l4eto festa te vjetra te races SOO. Nuk 1 hOjn ..m 'njerlut. Sjellin nje gezim te kulluar nO shtOpi. NO nje vent ku jetn te vegjOlvet esht aq.e trishtUar, djelmurija dhe vajzat kand njd rasd te rralld per t'u-ddfryer. iNir td mOdhenjte9. Dita'e Veres ka nje shlje poetike te h011ti e t0 rralld. *veroro: gi1nu psh tO kuq a te bardhe qO ltdhin femijet nO dori, ditEin e pard V Marstt e vijne dallendyshat, 1 hjpdhin ma.winj mbi dpget e daffhavet'e td drandofillevet tun u 16;ndue kaqi;n:

oj dalWndynho Na kit gjalm0 td gjerti, rngoknip Shpier-o nd dot P117A,ubugo: ; Sillna nO sh6ndqt0 STT d(Ap:;ri;, P1.1ht 44. GJAHU I MALSOREVET

Mark Shale Gjati u-ngreh mekambdt'e tha: Pa ndigjonit o. gjahtardt rrethonie pyllln gd keni Orparat garkonie dendunt mos td na shpdtojd gjA e'gjalld pa'e vril zeni pritat gjithd-- secili prej jush e Ondrani njizet e 1)40 hapa larg njAni tjetrit, mos shgni mbi 1.0 se vritni shogi-shogint por shtini 'dmejtd: ldshOhl gent e langojt nd pill td bijnd mbas erdste td gojnd egersit nga strofujtt dhe kur t'a ndigjoni zAnin e burls sd pardt asaj,burije sd madhe prij brini te kaut gti do t'i bie und P atdherd zbrazni push dt td gjithd ptirnjiherdt e.nddrseni 'gent, bdrtitni me zA td tr she! qd td tremben egersft e pyfllt e'td dalin 4ashtdt dhe nd 'and t'i a mbajndt epfti zi shogi-sho- git tue I ra Vurfs. Shkonit prat e zenl pritatt e mos lueni vendit tare, Ondroni si burra td fortdt gjueni si gjahtard td mire armdt mos i nxini Ty ty ty ty ty ty ty-ty ty (bie burija e gjahut). 1 Ha ha ha ! ha ha ha . ha ha ha !,(nddrsejnd gent). Kam kum 1 kam kum !'kam kum (lefin gent). Taf tuf, taf tuf taf tuf (kbrset.pushka). Pritet-o Kolb Piitet o Gjergj Prite, o Gjon Taf tur taf tuf taf tuf (kdrset pushka). * Ha ha ha : ha ha ha : ha ha ha, L (nddrsejnd gent).

Kam kum Ocam kum kam kum L (lefin gent). Ty ty ty ty ty ty ty ty ty 1 (bie burlja e gjahut) Pritel p Markse pa te vjen nji thi I madht qd m(1 ka dhAmbdt njf Rllamd e njl pergik najerrd jashtd nofullash. VAne

pushkdn md syt shenoje mire . Bjeri md lule td ballit ! A e vrttve ? Td lumtd Ha ha ha : ha ha ha : ha ha ha !(ndd'rsejnd gent).

Taf tuf f.taf tuf taf tuf L (kdrset pushka). Ty ty ty L ty ty ty ty ty ty I(bie burila e gjahlit). Pritet o Ndrekdt se td doll Orpara nji dre me nji pard brijd td mftahaj Tar II ra drAnit n'ijdt dhe e depdrtoi plumbi tej m'at and: drAni 1.4 nti gjfij, dhe derdhl lotd prej s9sh . Ah se gibAna und (thotd gjahtari), mA mird mos 'a kishem vrti at drA: shift si derdh lotdt prej sgsht e qán porsi,njeri I. Ha ha : ha ha : (nddrsejnd gent). Kam kum kam kum (lefin gent). Taftuf Taf tuf (kdrset pushka Ty ty ty Ity ty ty I(ble burija). Bjert atij kapro111 qd pc) shkon prand TafI e goditi me ,plumb. ts, Bjerl atij ujku gd po shkon aty drejti ! Mos e vra (thotd tjetrl) le t'l ldshojmd gent t'a shkyejnd e t'a bAjnd copa-c9pa.

Ha ha.ha : ha ha ha : nddrsejne gent e ldshohen tue lefd. 'Kam kum kam knm n1. hidhen m shpind e e I/6nd poshtd, e

;)411 1. a shkyejnd barkun, e t'a bajnd copa-copast: Mire m'i a bitd atij ujkuild na ha dhint Ha ha ha ha ha ha !(ndersejnd (lent). Kam kum kim amm (lefin gent). Taf tuf taf tuf (kdrset'pushka): Ty ty ty ty ty ty L(ble burija). Prlte, o- Mark, se e ke Bjerl, o Ojergj, Se po td,vjen Vraje, o Gjon, se po td shkpn prand

Taf tut ! taf tut I (ktrset pushka), Bjeri, b Filip, asaj dhlje s'egdr qd po shkon n'at breg mall Asht e trembun prej gensh Sheno mird Tale ; e godlti me plumb n'ljd 1 Dhija e egër, porsa e ndieu plumbin ge e shpoi tej per tej, u-hodh qd nga shkambi I naltd, e ra poshtd nd toke pa frymd. Te lumte dora, o gjahtár I mird ; Ha ha ha; harha ha !(nOritejnd gent).

Kam kum ; kaht kum ; (lefln gent):

Taf tuf ; taf tuf (kersei pushka).

Ty ty ty ; ty ty ty 1 (bie burtja). Nje ku u-duk nji.harushd e murme I Ishte e madhe sa nil go- mar, edhe.ecte daldngadale mbi td katdr kambgt; porsa, e pang gent e rrethuen per qark; attherd harushari.nd bleht dhe u.que me kaibë si njeri, hapte gojen nil kutt gjing, e pglliste ei lope, dhetpdsht9nte (lent, e I lagte me pdshttmg. Bjeri, o Gjergj, se e ke ptrpara IShenoje nd krahnuer, se po të rrl me kambd si njerl Vraja se po te pergesh Mos e vrltM,. I (thotd Gjergji) se po vete ung vetg, e po e zg gjalltt. Mos, o Gjergj, se td kafshon me dhimbd Poshonl Ju s'dinl gjg: harusha nuk kafshon me dhimbd, por tC shterngon me 0 kambdt e para, e to merr frkmOn; td pOshtkn e td lag e te btin gal; sinet mandej e tiff bie me guru; por siell gurb per st6 mb-rapshtt, jo -per stimbari; ngjitet edhe nd - maje tdiunit si njeri, por neper ato dege qd jand shul s'mund t'eci: une s'e kam frikti-harushgn Imrr, thotd gjergji, dhe vete pdrmbl harusheft, e I fut njl thike nd zanier, dhe ha- zusha ble pa fryme per dhe. Td lumtd, o Gjergj, (1 thone shoket) se genke burrd me td

Kam kum kam kum I (lefin gent). Prite, o Tosk61 at skile, sé'e kane vu perpara gent e po

t'a triple drejte I Taf I sillet me pushke Toska, por I shkol pluirbl Kot, fOrnujti mo e goditiJ, sepse skilja bfinl dredha e nderroludhen. Ah, e'maUkumja (thotO TOska) se m'a la pushkft nt; facie pa e vrA Nor] til oGogi,a.saj sktlje Taf It siltet Gega me pushke sklytol. e i a kdputi blshtin plumbil por s'mujtt me e vrA. 446-)

51- Ah, ajo din ke id vjedh ntqdn, se m4turpnoi pushkda 1 (tho-

td Gega). i Prite ti, o\Arbdn,' se.po td shk n prand i Ah, nd td lasha te gjalld unti, Zoti z0a marrte jetdn 1 (thotd,Arbeni)i4 dhe shtje me pushke taf ! dhe e goditi ne krye. 11# lumte, Q Arben, se na tbardhe fagen ' (1 thond shokdt). Kw vend gjihtardt t'a marrinate atjeiulirgjesh mbi dhli, ajo u.ngreh Ornjiherd me kambe, dhe iku me vrap,sepsebarite sikur kishte ngordhe. \ Bini, o gjahtard, bini asaj skilje seu-turpnuem l' Taf tuf : shtijne Mb pushke tOeithd gjahtardt, dhe e vra. * , sin, --I Prite se po td vjen : . 'Vraje at lepur se po td shkon prand : (,:s Mos e vritni : mos e vritni k let'a and gent gjalld.se e , kand vet perpara, Porsa e pg me sg.langoniL u-ldshue me vrap,dhe me.dy tre hapa e arii per gafe, dhe po ebinte gjalld; por gent." a rrEmbyen prej goje dhe po e ndukshin medhambd. , Rrembanja genvet at lepur, (thondgjahtardt) se po 1 a hane mishin, mbasandej s'gjuejndmi: -. ., Dile ata e shkeputdn.lepurinApejdhimbdvet td genvet, 'Ty ty ty : . Ty ty ty : ty ty ty : ty'ty ty :

.Ty ty 1

. Ty, ty : ty ty ty : ty ty ty : , KUsh i bie burije kdshtU.?pyesin gjahtardt. Wini pushkdt lêni pushiat :,e mos gjueni mit,o'gjaktard ' urdhdnon Mark Sha d Gjatil (i'part i gjahut) mjaft.mil se u-nk% ys, e po na zinata ketu ne pyll. Mblidhae gjahun gd ke4yrs, dile e bini, n'at bythelisi se nashti vijne sherbtordt a engarkojn

45 PERBUJTJA NDER MALE? E SHQIPNIS Nga "Kanuni I LekdDukagjinit"

, -Shtepija e'Shgiptarit i5ht4.Zaptit e emikut,. Miku nuk mund te hgjd neshtdpi, pa bi z& n'oborr. .Si td alp zA miku, I koti ishtepfs a kuih I shtdpis pergjegjet e i del perpdra, - Falet memik,:armet i a merr, e I pr/n ndshtepf. -Armen i a %rap he krrabel edhe e con ndkrye td vendit ke votra. -Pdipushet zjarmi, lypen edhe drft. "Mikudb litkut do t'i biihet nderd: "Bukd a krype ezemdr". 4- Buti,i e zemra, zjarmi e trungu edo firi per shtroje c1(1 nat65 e do t, f-%Itnion 1;AiA r'r 1111- r:4

:) 9

55 )4 -Mikut td fodhundo Vl vihét rreth me td pritun me ndertc - *Mtkut-i Wien "kaMbdt. Pdr Mik zemre duhteCduhttni, kafjae njbë1, rakija e bukd e Mikut I ldshohet kryet e vendit si pdr nderd, si edhepoAe qe td jetd mfi nd td pim e nd shij, si edhemos td pdrzihet noMr njerzit e shtdpis. - Po te hgni miku në shtdpf, gjak me td pasdl do tli thuegh: "Mire'se erdhe". Mtku do td Orcillet deri ku td lypi qd td.pdrcillet. Mtkul edhe pse e ze kryet e vendit nd shtiipia kudo, kurr s'prin, por do VI. prijsh. - MIku percillet edhe me nji tdmijd, po qeAdjald a vajzd, gjithenji si nji burrda grue. - Si t'i prijsh mikut, gdd dhune tli bijd,kult ky, lypet ne' tY. - Kanuniurdh8non që te percillet mikusa Mos tla gjiije ndo- .nji pune e ligd, sa edhe mAvtli bfijd ndonjidam me bukd tande. Po bani ndonji pund te keqe mrku nebukd tinde, areyeja lypet prej teje. - I dfiunuemi e I damtuemi s'fisht n8 detyre tla ndjeki at8 qe e dhunoi e që e-damtoi, por I kdrset ne dere atij, qee mbajti nd shtepf e I dhajekb.

- Buka e14n damin. . Yanfl Asht pre, qe,t'i\prihet sepse zehet se nuk di rrugd e nuk e di,ki do td ndeshet nd mik a glanmik. Q2 t'i prrjsh, pseje rdIsi i mikut, sime i a largue rre- zfNan, si edhe per ndalue prej punes se keqe.

460 AKIL1

911 Kallxohet se Akili, idhnue fort me'Agamemnonin, mbreitine 'Akelvet, dau td shmangesh nd shatorre t4 vet'tue e lane qe te" Akatrrohesh ushtrijh grtke, e elle,pa ndihmen e krahut td tij, kurrsest rink mund*t'u IAA*, bill sulmevet terrepta te Hektorit e td Trojanevet. Agamemnoni I ddrgon njerdz qd tlia mbushin menden td dilte ne lame te luftds. Por Akilins'e tuente gjit. Ai i u-pdrgjegj delegetenvetse ,jo vetdm qe slkishte per te da- 16 nd lame td luftes madje td nesermen kishte per td mbledhe Le gptha anft dhe Mirmidondte vet 0 t'u-kethente n'atdhi; qroki:t le te bijne si t'u mbushetmendja, e le t'a leshojnerre- t.himin e td kethehen tl mundune td turpnuem, a lb mbarojne nd Jtn t lupftds, td pershkuem prej slhgjetavette Hektorit. gjlthd kdt pdrgjegje tiashpdr, Akilinuk pat veshtiresf Li; dt1J.o o td flitte me ta porsi t'ishinmiq mfi te dashun; t'l pami;n Or 4; largu, e ldshon qesten argjandi,me te ellen po kalonte kohOn, agrehet me kambd,eu asp dordn td gjitheve tue te.

0 u thind: !Ju,falem !Po gdzohem qd po ju she: und me gjithA se Jam idhnue me Akej, ju due me zemde. U prin n shatorre td vet, bAn td rrijnd mbi qylym kadifjee I urdhdnon Patroklit, qtY td bjerd vanen mit temird, pse ka Oisa'miq td dashun nd shatorre td vete Mandej van nji kazan nd zjarm e shtje mbrendd kashdt e majme td njidelje,e td nji dhije ku isht4"mA e mira, tue e pdrzi me to edhp ushujin e nJl. derri të ma*. Mishin tjetdr mandej e pjekin mbi nji zjdfm td madh, eitue prej Patroklit, e pdrkrypin me krypd td shugurueme, e vets Akili gohet e u a din miqvet pdrreth. U kushtohen hyjniyet frytet mA tg para e mandej soset gjithdgka tue e kapdrdf buktin e bardhd e mishin e njomd

, me mashtrapat shkumbuese td vênds gazmoree C Kur miqt marrin me,u-nisd, me WO nd zembr, pse sli a kishin dald qdllimit, Ajaksi sillet prej Akilit e i thotd:.Nde-' roji sti paku tagret e shajta pdrbujtjes, mendo se na ke pass miq-nd banesd tande'4. Kaqd mjaftoi e Akili e dha fjaldn se s'kishte pdr t'u-largue andej, por kishte tlu këcye nd shpind Trojandvet porsa td dukeshin andej. E njimend Akin e ,mbyti Hektorin, e Troja qe shtrue rrafsh pSr tokd.

47, SHKUMBINI

Shkumbini vdrtetd nuk Asht aqd I madh sa Drini, sa Devolli sa Vijosa, per sado qd s'e ka madhosfn e ktityneve, Aiht,po, pdr t'u-quejtd pdr gjA td madhe e ka nji vleftd nd vete nga puna e veridit, ku ndodhet e ku ecdp Shkumbfni ASIA kuft I td dy lagjevet të mOdhaja td ShOpnis, din Geglinfn nga Toskiinija-W-me ujnat e tij ujit fusha pj-ellore, që me korrdn e tynepbahet nji krahind e madhe e Gegdnfs,

Sa kujtime td bukura, qd ijell nddr mend ky lum plak me' vent e tija, qd kane pi sa e sa ngjarje historike td vendit' tone ! Sa fort i rrdqethet e I kdnaget shpirtenjeriut, kur shef kdta kufi madhUshtuer td dheut tone e kur 1 shkon mendja, se apdr*dto, si rid/Air nji pasqyrd te gjalld, Asht pdrshkue e Asht 8ndd shumii herdjfati, e mbara dhe e ligae dheut tone ! Se sa herd ujnat e tij Jane kapdreye nga ushtrft e td dy pjese- vet td vendit tone, per t'i a dhAnd.dordn shogja-shoqes nd kohd td rrezikut a per'tlu-defrye ne kohe te gezimit I bie nOlp mend njeriut Gllafku, mbreti bujitr I Ilirevet, ail rrlti net shtepl VI vet Pirron, mbretin e ToAkenfs, e e ruejti pdr kaqe kohe nga anmiqt. Kur u-ba ky,dymedhete vjec, u.nisIthote Plutarku, me fuqi te madhe.ushtaresh, kaperceu ku- Min a Iltris e e v ne shkamb te t'et, nd Iron te ToOdnfs, Vjen ndbr mond koha e marteses t birit te 011afkUttAur Pirroja shtatifmddhetb vjeg,atOherg, u-ngrIt me ToSktilk e 10t,e to Itt 0 57 v 911tv.441 4.

Ai.:

......

.h5rni n'Iliri'me njishumicd krushqish td veshunatdherdu= fustane si edhe Apt, per t'u-gjetd nd darsdm td shokut tdV. me - td cilin ishte rrltë bashke.Shkon ndper mend koha kur vendOsit e td di lagleVet,t'Ilirfs et'Epiritsuanditihin krahdt shoqi-gshoqit per t'i ndejtdkunddr rrezikut td madh td ltdtynevel shkoni ndpdr mendajo kohd e zezd, kur tlikunitnga gy- tetet e nga katundete Epirit, td shkretuemle td rrenuemprej Pal Emilitt kapdrcejshinküftnin e gjelshinstrehd nddr shkre- pat e Iliris sd thyeme prej fuqfs sdmadhe td Romds. Se sa herd ushtrfte Skanddrbeut kane kapdrcye ujnate .stikumldnit, qd të bashkohen per 4 ot tokOvet N- ttt e td tjerd Princavettd Toskdnis. Se saTherë ushtrfte To60- nfs e kand kalue'Shkumbinind tdbashkohen,me Gegdt e td luftojnd sdbashku non urdhdn td.Divittd trujes Sa kalorf krushqish 'Toskd,- td ves4un me fustane e t'armatoeun anle )(ande kand kapdrcye atdherd Shkumbinin. kur Arianiti nisi td bijdn9 Alaniken, e e goi nd Kruje, per tli vukunord me Skanddrbén. Gegd e Toskd jand bashkue ndpdr kdt kuftper tli u-gjetd sho shoqit si rid kohd td rreztkut,ashtu edhe'nt ditd td gdzim Shkumbiniora, nuk e.d4n Gegdnfnnga Toskdnija; ai, si kuft I natyrshdm qd Asht, I kaafrue e I ka bashkue kdto dy laje. Ura madheshtoree tij me nji kambd na Gegenfe me tjet nd Toskenf Asht nji urdbashkirli I td difisevet tO mOdhaa td vendit tond.

48. ATDHEU

Nji fjale ma e ambel, mae kAnddshme e mg e nderueshme qd mitt o njerezvet e shqipton neket 1434 e q8 me jone td tin- gullit te vet,na le to kenaqun e zemrat na I ndez rid trimnf edhe na shtSin t'a apim jetdnper te, asht atdheu. Dashunija

. ndqj atdhen len me njerin, Val-6 detyrash ka ndaj atdhAnnji gtdhetiir A mirde ,ndershem'? Atdhetarill mird e 1. ndershem fightnd detyrd't'a dojd atdhAn e vet,e djersdt e ballit t'i derdht pdr dobf ttitij; UI rWrkujdeset por tq, ndritunite tij; t'i rrijd md kambd çdo urdhdnl td tij; t'i 40 ngjisidordn tO lAnunve e nevojetar yet; t'u rrtje pqrevet ne ndlgjese; tla keshtloje tO ndOrdy- shmln e Li jetb krejt I atdheute I kombit. Detyra e sectlit atdhot4r Asht t'u aptkrah e ndlhme, mba fuqfs, tO gjithd nja- tyne rrojnii ne njl vend. (Om mund te preslp prejntdhetnrit tO mixt ? Atdhetari I mirtOluhet tO jetO sundimtárI âmhOl,gjyqtar drolV, Mr 1 ndigtueshOm, ushtirtrim, prfs zemrak, tatil :hml, zcitnf I njefiishiim, rrogtrir besnik, dashamirdI pa te keg '40 1 m1r6.

fi `. foal*

1' 1 .4

A Nuk mund ti presi atdheu ndonji ncierd prej esi.djelmshitil Allikoct e derdhin mundin mkt* jo pdr tA,por per fitim td vet, e h e kdqYrin tia mirdn e atdheut e,td mniiin-e perglitheshme itd ombit, por td veten. '

Ar. :r2 ,PARET °Ma

Prej Detit td Z1e nd bteg t'Aariatikut, prej Karpathdvet (kd jand kufijt e Polakevete td Hungarezdvet) e dennë Durrds, hapeshmotit, qysh 3000 vjetWpara Krishtit, njikomb i madh,-. Ilirdt, Ata And td wilt tondo Mott bréngjithegkovhapet nd mes td bjeshkds nji landd e madhe qd thue sulk e luen gjA; shperthen murrlint rreth saj, e rrefera per gjithd and, por landa nuk pdrkulet,' nuk e ndien. Mott fillonme 6 dobsue, i thahen do gAma, I kalben; i,bie copa-copa trupi,e WI. mate kur rAndon bora, a frtn murrlAnix landaep nji,krizdm, qe shungullon mall, e bie per tow me i land vendin ndonji linde tjetdr'per t'u-rri- td, NjikdshteIlirdt, sado komb I madh qd ishin,pak nga pak ' shkuen tue u-paksuce, poyr-nUk u.shuen krejt. Porsin11$. shkamb e rref detl me tallize,(por's'e luen, porsi qêt qd-i gjusn moti, por nuk 1,dermon; giaku'ynd, sadoi,qd pat anmiq shUmde mA td mddhal se veten, fj,SIn, gjuh8n & vendit tonee)nbajti gjithemo-

nd brez mbas brA44'ndonse shumd herd edhbndn.urdhdn td'huej, " Shqiptari qe gjithmone lire, porsi ihqtpja ne mes.td Nd di vl1azn0A mddhaja dahesh atdherd kombiI Ilirdyets Ilirdt nga Lindjee diellite Iliret nga Prendtmil Nga Lindja perfshijshin gka.Asht sot Rumeli, Bullgarf,Rumani-e Hungarija lindore deri nd.breg td Detit ttS ZI. NdnTune quheshin Threkaj, et.mbi Tune doldn mA vond Dakajt. Nga Prendimi gjate detit Adriatike nddr dhena tej detin, deri te Tunie madhe ishin vllaznft e Ilird-Panondvet/lirdt rrijoht101 Shqipn$ t'eperme, nd Mal td Z1, ne Dalmac nd Her- cegov 1;nd Bosnje, ne Kroaof e n'Istrf td sotshme;permbi Dravds,-Savdsl'AlpelA dhe Tunds banojshin Panondt.

' ,

500 MBRETNIJA ILIRtVET

Sado,i forte qd te.lete nji vende sado trim nji komb, po , 5 nuk qe bashkiml e dashunilame shoqi-shojne, kurrfare qendre nuk ka. Njikeshtu edhe kombi I Ilirevet,sa qe dA seeili fis ne vete, pa nji pi pare qeme i ndigjue te tane, nuk paten fare dobije. I ilne sa here mbrende Maqedonfskur u-keqen, por fugit e ItOsaj mblidheshin te tinabashke kunder ketyne qC ishin

.4.

ts 4 td dam e me gjithd trimnfq diftojshin, shkuenposhtd $humd. vllazni tona. Kur u-mblddhdn td gjithd non Bardhy1in4 vllaznite Ardand- vet, dhe e'njoftdn pr mbrete td pare, atehere ngrehemng bretn1 aqd td madhe, qO pdrfShinte-Hercegovindne sotshme, nji copd Id madhq td posnjes, Maline Zi e Shqipnin deri nd DurrdS. Atdherti edhe punale luftdsu eci mbard; mdsynd Maqedonasit, thyen prisin e tyne Perdikdn,,qd mbet nd,luftij me 4000 vete,e e Oternguen te gjithd at dhe me li njifardpage.

51. BESIMI I ILIR2VET

Iliret e mogem'adhurojshin idhuj,por ndertesa pOr lutje, a si methane tempuj, nuk ngrehOn kurr. Luteshin nOn pemd td mddhaja e afdr krojevet td ftqfta, pse kujtojshinse nd ldvi- zje tO gjethit a nd rrjedhd t'ujit mund tO dihesh ckakishte per te ndodhe. Por mi fort se vende per 1utje,4atakishin ku- vende katundi per t'u-marre vesht shoqme shoq pdr ndonji punt! , a plecinfi aty mblidheshin td gjithd bufrat qd ishin td zotOte vetes. Bahesh nWfestee madhe me gjithefare lojnash, e secili mundohesh t'a4iiitte per fushd fuqfne trimnin e vet, pse i vlefshmi kish facien e bardhe. Nderimin ma td inadhe kishin nja ta qd mbetshin ne luftd,e kur u a bAjshp jmOn, njehshin per- , Tallshem :trimnfn e urtfne tyne. TO vdekunit I shtijshin ne dheme shumWpadhbnf, ndermiet tymit te kemit e te gjakut te bagtivet qOpritshin pOr ta:. Ndreqshin vorre td medhaja, qedme mijashifen edhe sot gji.thd- kund qd nga Bosnjake Aeri ne Toskenf: Nderojshin natkrtch e kujtojshln, bie fjalk,se Uridua ishte ,mbretnesha e urtfs; Frombae frymds s'erenavet e td shtdrgata- vet e Skutona e shendetit. NO secilen.pemd,ne secildn kagubd, ne secilin perrue kujtojshinse gjejshin fshehti pun6t e natyrds. Prej4 andej lefesojshin nji mije marri,Aenddr to edhe sot ka asish ridOr ne qe kujtojne ende semerr mtisysh ndonji send. $

52. JETESA E Infib/ET

IllrOt Ishin njerOz te fugishem, te pafrige,e me gka .gjindet sot nder vorre te vjetra, do te kene gene njerdztO Wisue me hjekO keq, s'e merrshin nO doreas per td ftnfi`t N5 pi'r tr nxohict; nibor e n'nkull si nkin \rape te

60 zhegut, pa nji strehe kulla shtijsb/n.kryet; pa hanger e pi pi, zbathe e zdeshe.-Petkat e_tyne ateherd ishin 1,0kura berresh a shtfizesA s'egra, qe gjuejshin vete me trimnf trrezik te madh, M& vone filluen to pritshin tirq e xhurdija, ashtu edhe te mbathshiri opanga e te vijshin nd kme qdleshe. 'Token nUk dijshin t'a'punolshin e'Phsunija e tyne ishte gji-

, ja e gjalle e armet, qd I ati i a Ante brez mbas.breat, qO tla kishte nails mend gjithemonetrimnin e te parevet; e kur pleqt u diftojshin iqe fjald, u ndezesh zemra te riAvet ne burrni e .ne dishire qe t'u.pergjajshin'te parevet, louna.ma e ndershme per nji burre ishte gjahu e luftai-nd to e gjejshin jete4en e u zhvilIoheshtuqiia e mendja per t'i a zbardhe facien vetes e kombit te Vet. Grudja e ateherdshme, si Shqiptarja e mire e sotshme, ishte punetore e shtepipke e dinte t'i rritte MA-jet me ndere. Bu- rri shkonte me gja te gjalle ne ffial e dilte ne lune e.-,grueja e mbareshtronte shtepin e e punonte token; mbillte, te drei e ngarkue me to shkonte tue1. dhine gif nji ase dy ftto mijvet pernjihere,Kur v/nte koha qe.t'i falte Zotipfemije ndonjl grueje, dilte prej shtdpije e merrte pyllin; e mbas do di- tOsh kethehesh me femije ngrykd e thonte tue I ardhe turp se e kiihte gjete ne pill. Grit e Ilirevet, ishin edhe trimnesha,aqW sa.dilshin te luftojshin si burrat, Kallxojnii shkrimet se kur

Oktavjani e rrethoi qytetin e Salones, grit e Ilirdvet, veshe - me te zeza,..dolen natOn pdr,terr, e si VishIn zâna, e mes9rie aqd me hov ushtrfn e Romakdvet*,. sa atyne burraVe tO mddhaj u.desh me hike.

53. LEKA, I MADH

Penskrah me td pariit tond Ilirdt, ishin Maqedonasit, komb fortd e prej nga duel nji hill s!prendon kurr, kulshedra e luftbs, Leka 1 Madh. Edhe nd mos qofshin Maqedonasit kushri- ni me ne, trimnit e Lekds na pOrkasin dist, pse prej dfleut tond lypi e muer WO vetd, dOelm tO zgjedhun, pOr t'i mbajtd gjithekund me vete, n'AzI a ku tO lypeshin. Leka qe I biri i Filipit td dytd, mbretit tti Maqedonis. Qysh ndAreminije dukesh. gfard njeriu do tod dilte, pse dishiri I tij ma i madh ishte te ndiente ngjarje e kngO tr1mnije49.kur levdohesh ndokush fort, thonte: "Edhe und due tq bahem 91 Si". Kur ndiente se i ati fitonte ndonn lufU, si t'i vinte keq thonte: "E mue çka mi;le, baba qe te fitoj ?". KOnagesh I ati tue,pa gjithd kdt zemiq te vet. Nji here i "Mrko, biro, mbretnf tjetiir'q)i-;r vete, se Maqedonlja asht toPr e vegel pdr tr ", Njizet vjeg hypl ne k-imbP te t'et e pi-;rnIthere filloi td

G !I61 3 t' luftontes pse diqa vendes'kur ndiense kishte vdeke Filipil de- shtin dilshin dore mbretnfs se Maqedonasvet. Nesa ishte tue IDA lufte me tas doli fjalase Lekeh e kishin vri: ateherd Theba dhe Athina u-ngreh6n td dilshin ne vete. Kurpa prite i a behi Leka ne Thebe dhe e.rrethol per gjithe ageshie pse stridigjuen to bijshin ne dore e mes9ni me furl te tadhe dhe,e shkatrroi krejt. Kjo shuelake I bAni te dridheshin Grekete nuk guxuen te golshin krye ma. Atehere Leka mujtime i a 119 punes qe kishte paO nder mend te bAnte I ati. NO Korinth u-emnue I pan. I te-gjithe ushtrfse ne prendve- tO vjetit 334 p.Kr. u-nis per n'AzIme 35.000 ushtare kU ishin ma trimat.: Me dy qind barke e bajti andej Helespontit ushtrfne gka duhesh per lufte; e si mrrtjti n'Azfl Lekal I parii te gjithe- , ye keceu ne toke. NO breg te Granikuts qe gisht.njilum i yogel, Ishin rreshtue Persjanet per t'ia ridale rrugen, por Leka s'u-trmb, i sulmot, I theu e I shperdau,por per 'pak qe tue mhete wbrende. Shkonte ne maje te kaltt tue luftuee'tue korre me shpate krena Persjanesh e nuk ishte kuStue se kishte mbas shpine nji anrik (40-ktshte yojte kunder tije kishte cue krahun t'i binte me shpate. Por per fat te bardhe te tij,i a mrrij- tt n'at cas Klitonis i pare 1ushtrfs sO tijse me shpate 1 a kputi krahun atq anmikule eshpetoi Leken. Mhosasaj'lufte AzijaPe yor,e1 ri e tane ne dord te Lekes.. No nji qytet te Frigjfs, ge I thojshin Gorde,ishte nji nye 11,111;: ;1(ii; mlwthtrish,t, qO kurrkush s'dinte t'a zgjidhtee njer- 7,it thQ1:thin kn:th zgjldhtf!Adot'a fitonte Azin mbare. .ftt e kHiy.t.;; age holl P nxuer shpaten dhe e keputt nenin. r. k Lo Iurtl,Leka ra nji herij 1 stilundi' fort, a0 sa * fink dtjlthin se nr,a-t'l a mbajshin. Nit nder tal cid1 onntt Filip, vendol t'i epte nji bar te fortee te tkir ato 1.1NP; 1 ylen Lekiis nji leter prej njt rjr.r1.,.rill Li vet, Parnwnjottit, q' I thonte tO Ruhesh prej Fi- l!pit wjek, fir Vshte hanrnr pare prej Persjanevete do:rtg- t'a fwmmonte. rbrott i a dhA at, leU-;r n0 dord. Filtpit, pin liarin. heka u-shi.ndo!lh e mbas pik dttesh prtn1 n:;htrf:i rh lnitA

Mbuflt.ti I 'f'r!if s, IJirI nF H,id f..,hte .n,1 Ituctitrf Adht.,0 I 10.16.(.-, UslAr-f t

r1!;!; I t ni c,1 I I (f; n rri .1111n, tort LekAl por k-til nhk I u-trcrb a:;prik; t r. licv u e I then krye pLI, , HirIn i'pm, nor rol-'t 1 Lelcl wn nji

17L,, 1 v lii,g- i tn, Iiy ft (Alcitorre hu t !Lir I lit 1c Ii Iii I p r 1.,1(inI II!;, 1,(1(11

U 1' 1 1 iI Hilt 1,11rI ;' P Iithii U Ii I ,nmr pp ,111rin e 1 fbrdhl

*1/4. p.

tprp; dhe Ieka i a 'priti: "Nuk ka gjlit moj Windt se edhe kytoht

r Dariu e pa veten ngusht e goi lajmtard te Leka per t'u-paj- tue me tê e t'i.thonte se po i a ldshonte gjymsön embretnfs. Por Lektis nUk I pdlqeu kjo fjaldt pge.e donte mbretnin mbard. Atdherd Parmenjont I tha: "E pra po t'istlem und sl ti, do t'a pranojshee. E Leka i a pritil "Edhe und(po t'ishem si ti". Prej andej Lelta kdrkoi qytete bregut td Mesdheut e td gjitha shtroi; e Tirin qd desh t'i qdndrontdiftl fort, e rrethoi shtatd muej rreshtt deri sa mi rid fund i-hSrni mbrendd dhe e bint vrrafsh. Duel Palestindn tdrthuer e hn1 n'Egjypt ku venddsit e pritdn me krahd'hapdt. Aty ngrehi nji qytett Aleksandrint prej emnit td vett qti me td shpejtd u-b& lulja e td gjitha qytetevet t'atij Dariu nuk kishte ndejtd fjetd. Mo'odho nji ushtrf td madh sa s'thohet e zfini vend afdrNinives sb magme. Leka a ngjati as al,1. kaloi me trimnf td madhe dy ujnat e mddhaj e td rreptd, Eufratin e Tigrint e"u-ndesh pdrbitll me Persjand. Maqedonasit tue e pi gjithd at morf ushtrije qd kishte mbledhd anmiku, u-prendt e td pardt i thand Lekes mos t'u binte por fshehtazi e natUn. Por Leka u pdrgjegji:"Jo,,se s'kam dale td vjedh luftg"; e r4 me fjetd si most'isKte gja:\Td nesdrmen Parmen*joni shkoi t'a zgjontet e tue e gjetd fjetd4 si prej gudi- je I tha: "Qysh mund td flAjsh kdshtu si t'a kishe nd dord,fi-

timin e lufttis ?". E Leka tue qeshd I. a priti: "A sle kemind dord.fitimin qysh.se s'asht nevoja t'i vehemi Dariut nd shpind tue ngti ?". Zeini luftdn dhe Persjanevet I u-dha e mbrflpshta. NU sa ikte mbreti I tyne DariuvLeka muerBabilonfn, Susdn e Perse= 'polin, ku gjet visare td panjehuna. Mbasandej mbrapa Dariut, por td -shkretin e eini rob nji I paa'i atyne vendeve; i a shtini kambet nd drOj e e muer me vete nga ikte prej luftds. Loka e ndieu ket pune tei keg() e nd shpind trathtarit, por aloe mos t'a hutonte gja rrues, e la mbrapa në nji clerr , , Darin td ISlaggem. Pak para se t'i a mrrinte Leka, Dariu vdiq. Leka e qau at mbret te shkretg e I leshoi siper petkun e Vet mA te mirth; e e hisi nd Persepol per t'a vorrue; e s'u-ndal pa a zAnd trathtarin faciezit tj cilin e mbytl.

9 Nd mbarim td prendveres, nd vjetin 327, Leka mblodhi nAi ushtrf 100.00(Yburrash që VI hi)nte mbrende dheut te Hindis per t'a shti no dord. Shumd mbretdn I sundojshin ata dhena 6 shpesh bajshin fjald shog me shog. Leka e kaloi lumln e madh Hindin, e nd breg t'Idaspes (tti njI bIshtt tO Hindit) ndeshl ne njiushtrf te madhe t Porit, mbretit t'asaj ane, 0 I klshte dale perpara me 300 elefanta. U-ndez lufta glithandPj, e tO dyjaandt Juftuen si burrat, por ma rW fund Hindasit u-thyen dhe hikOn. Mhet ne flake te luftes, gatl vetem, Pori, qO edhe-pse 1sht9m ne moshd luftonte s1.nj1 djaPj 1ri ne maje te njl elpfantl te bardhe.

63 I- 4 r

0 Por ne fund tihe :ttij e e guen.te Leka.

Lek atdh'ei-e pyAl: "31 t Olgen me .td pritd und tSf.?6:. 4 "Si mbret"-.4_a pritl d. Edhe Loin 1a la prap ne dore mbret nmn e vet por ni4 pi.thtet td r;!acie..lonfs. Leka donte te stityhesh derl te bregu i Gangitt'por ushtaidt u-quen e1 thund:,"DerI ketu e mndej nuk shkyjme". Ishin lo- dhë tue luCtue pa di e u.-ishte cue mall per vend te vet.' MAassi e pi se luente gjd, u-kdthye te4dilte deri ne Suse. Aty mbushl me dhura,ta ushtardt mi pleg e i nisi ne shtepf. Mcndja'e Lekes kurr s'zênte vend e gjithemone mendonte'fi- t time Tjera. mundi I madh, ge kishte hjekd n'ato lufta, e kiShte lodhe ort, e i ishte pil4she shendeti. Ne Babiloni e ei- ne ethet, age te rrepta, a u-pa se nuk ktshte shpetim. Ne vjetin 32 p.Kr., tue gene tridhete e trl vjeg, Leka 1. Madh vdiq, 4e me te mbarot mA I madhi luftir ge'ka prase botai.

54. TEUTA

Por td gjithe mbretnit e Tlirevet, cleApaten gen e. para tij, kaloi per madhenf e fugi, Agroni ge mudr ishujt e Dalmaclis, Lesinen, Lisen e Kurculln. Ky me pese rnIj hire e me nji qind barite sulmot Etolat, I theu e I plackitt krejt, e gka I pelqeu, muer e i ngarkot bhrkdt e veta e u-kethye ne dhé te vet. Por fatz1u, prej gezimit se e mund t komb te forte e kr, sr u-ldshue mbas heje e mbas plje ti 4 rehe gosta e lo per e PA I semunde e vdig. Mba.- ,,Pkjes se tij, ne vend te birlt, sundot e shogja Teuta, e aq, mire1.41 te kiShte gene Por atdhere ishin kohe tjera. Iltrdt, ge rrIjshin hregut t detit, ishIn dhine mbas .plackel e sa '4ere mujshin, dilshin e plagkitshin barket e Roma- kvot q lundrojshin aty pari. Nkohe td Teutes puna e plagkes" pat shkue tek s'b4n mA. Roraket edhe pse atehere nuk e kIshir endoat widheni, (Id e fituen.daltinp,adal,ia ge te sundojshin, gj I th dhri mbaff, gjlthdnji ishIn te fortd. Republika P RomIWI.pra, cot prej ands se vendit dy zotni to Touta per t'i thirW qit'l shtirngonte Iliret (le mos t'u biklhin elm ma. Teuta u pdrglegji: "Pr,ej me,le kurrnj1 te keg s'do td konl, s'do tbilOtk,oxojd te ju mesyje hal-Wage; por ckA b1jnd njorzlt nd torr P n6pdr Cerra, nuk mund t'i perzthemi kuJt". LNjmtirvot. tt Iorn nuk u pJ len kjo Cjale e I a prl- tn "N pun nl e 1C'Hi.' kiri tlu Aphr. ndeshkim edhe " ;ityno koq tindz. K n'iihr6;t;; Zotit s'do t shkoje shilmi; 0 (1,i ti; kll]xojm:; rrunHn tj", Proj ktyne nate- vo t'n'711pri Toqt,i V-ri(Ihru, r!Htn /Ityne dy p vrnu. vr;IA1 Hji ft,r rigo. V zezei,sepse

t 1.ici)11,.` ktirr r.,' ltj% Atdherd Romakdt u-idhnuen.e ndvjetin229 p:Kr, u rand pdr tokd e per (bit IlirdVet, Ithyen, e Teuta e humbi shumicdne dhenavet tb veta.'

1 ROMAKET NE SHQIPNI

Por.ai qd e kapOrdinf krejt mbretnfnqd.kishin nd vete. Ilirdt., qe Genci, mbreti ityne, rrinte ne4Shkoder..Nd itje.;,. tin l684,"qd do me tht* 61 vjetdm so pards luftd qVapatdp me ne, Romakdt guen nji ushtrf tdma he niin prisin Anic, i cili, e rrethoi Shkodrbn a td gjitha antit.Mbretit i u-desh t'i bin-$ te nd dord anmikut pa qyshke; Aniciu-nis pdr Romdme tele me td glithdapjerztt .43shtdpfs sd vet, e Gericit i takoi td Onte .. n'at qyteillidhdme vargoj ari mbas qerres tdbngadhdnjyesit. . 4 Aty é mbrapa Shqiptardt ndejtdnr nen sh4fPe td Romds.Td ,,,, Partit tond jetojshin nddr male t'Ilirfs,e RomakUtlidshin disli ushtard per roje nderqytete tO Dalmacfs sd sotshme,lb Bosnjes e nij Shkoddr, ku filluentd zejshin vend edhe shtepijakO. nga Roma, pse Shkodra ishte edheatdherd e medhdnueshme sikuer selija e mbretOnvet t'Ilirfsqd pat.send. . , Ushtartit qd mbajten Romaket ndfdisa qytete t'Ilirli fiend pdP-td-mird tevendit, pse, menjihe 6 pushuengrabitjet 'e pundt e keqija.-Rrugat qe geldn, uratqe ngrehen.evendi qe shtruen sa 0 shkonte gjithekush Or urdhOnt'autoriteteve, fighte dutun se do te thlrrshin tregtard prej td gjithaaneVet, Mdsuen edhe t'a punojshrn ma mire token;e parmenda qbekemi sot, Ashtpar- *ride romake, Fibtimtd madh i solldn vendit tuefillue me nxjerre ár prej Aheut. Flomaket i njifghin mird4k pardttonet4greprandej nuk u a prish4shin Icier qejfinpo mos t'i.shtdrngontepuna, i land, .pra, si paten (lend pdrpara np vetqeverimin .t e vendit nd Hercego- / vind td sogme, nd palmacf td poghtdme e nd Shqipnf t'eperme, . e u thand "Illiricbm".. Kur Romakdt kishin* nevoSd perburra td fortdl.vtjshin tena, e i gojshin Ilirdt ku ishte rreziku'ma'imadh per.mbretni.td ,tyne. Prandej shofim ushtard.prejIlirije shperdi n1Anglf.t1-. sogme, Gjermanf e deri n'Afrike. E Jo veg pertoke, por edhe per d4t, Ilirdt ishin ushtardte permendun; derisa erdh koha e. pdr shume vjote mbretnijae pomes qe me dore t'Iltrdvet.-

4 PIRROJA

Edhe n'Epir a Shqiprifte poshtdmeqe nji mbret, te cilit thojshin emnit PArro a lipmri: gurrtluftoi me Magefonas e me Greke, e I mundi e I ndoq fort, e,shtini ne dolt. shume katundc,e qytete qd lshin afer kufljvet tttLj. Prejsh,ptAjtesije nga mesgnte e I thynte ushtrft e anmikut,.ushtaret e Toskgras i a kishin vet emnin Shqipe. Por Tirroja.0 peraegji nji. ditd: "Verteteashtu fisht; por ne qofsha veyi Shqlpe, ju jeni itrahete mij me te dint fluturoj per te, thYe ushtrft e anraikut,P. Prej asaj kohe duketse u mbeti tEigjitha fisevet tona emni Shqiptaree dheut tone Shqipnl, dhe gjUhes gond shqipe. Kjo Agjarje.gjindete shkrueme prej Plutarkut ne jete td Pirros.1 .Mbps,si bfinilketo.trimnf,'Pirrojae shkapdrceu detin me nji ushtrf td madhele duel n'Italf,ku luftoi shumd me Bomake per tirt dal0 zot populltt te nji,qyteti qe I thojshinTaranto. Aty lini shume lufta e'ndonse nder td gjithaI mundl Romaket, porse keta luftuen me trimnf acid te.madhe,sa Pirros i mbeti e vrame shuraict;'e ushtrfs,e kur ne lpfte td fundit pg se i kishin mbetd te vram age shumd ushtare "Edhe nji lufte ne fitofsha iteshtu, une jam I. humbun". Prandej shpejtoi e bani liage e lidhi miqsf me Romaket e - u-kdthye me rage tbarghe prej Italije nd dhA tdvet;tue derdhe e tue e pdrhape 7jithandej emnin-e zinine trimnfs se ShOptarevet.

r57. SHETIMI I PIRROS

Pirroja, mbretij Epirit, .e krahasdnte vetenme LekOn'e Mudh, dhe, re vtante veten ffs' me Ajaksin e.me Akilip. Tue . dashi; t'l pergjante tekds °$d Magh, desh Pirrojaprej.Epirit, prej (rtegfs s; Madhe e prej Sigilljeme formue nji shtet te madh 0, tue zotnue rreth e rreth mbi det, td mujtteme kohe tiblinte per vete edhe RomenliKartagjenene Keltdt. Mendlm i vidh nlimend, si(le edhe projekti 1 LekOs se Madh, por nji qtnd here ma 1 v6shtlre per t'u.-krye nga anae Prendirat, oe nwi analakLindjes s'atChrshmR:. Pirroja nuk k143hte nji shteg . t0.sJrumwm ple.njl,us-htrt .t., tqrtd, si e pat Liflica Nagedonfn. . 0 reqfn;.. (i.reki;t:e .ihtoete ioga tityn.ok n'Itatf- Ishin krejt miri!;he prej.,!;htetovet 't'iLeks, kpripl soSh PIrrojaIpak shpro-

:;; mund t;; k4e pOr shtet Li-f 4i; donte te thtmekhnteu : PIrro:; s'kliile kush t'ia rueftte'tiiw;sfn. Mpirit.-Me.nji fjald: I nAdh (plary*himl.ndOrmjet rf,endl-mit tii IAii;s:.o ,t,i Pimp, 51- kurw ;:idhcid nlry!lhlhi ndi'llletTrendirOt i'.1,1i-tAjes. Ma pa- .

..: ] 70 , 66 ',,f) 411P , .

/ re do te kishte mujte Leka te forconte nji monarkfushtarake me kryeqytet në Babilonf se Pirroja ne Tarantoa ne Sirakuzd, pse Republikat greke, tue pase gene gjithehere n'agonf,ishin kunddr keso pune. Mire i pat njoftdketo republika Filipi i Ma- qedonfs, e prandej nuk deshkurr t'i bashkonte me shtet te vet. Nga ana e Lindjes popujt tshinmdsue me dhespotizemiwe prandej pdr ta'ishte gjlthenji per t'isundue nji ase nli tjetdr. amni- tdt mund shtronte Pirroja, por s'mund t'i bantekurr si fe- lahdt e Egjyptit, as katundardte Homes s'mund t'l bAnte bujq te p sanikevet td Greqfs. N'ekrahasojshim fuqfn,e PIrrose td Lekesbeselidhunit e njinite td tjetrif e fuqfn e anmikut te njAni / e te tjetrit, td glitha keto I ka Tase shume in te mira Leka se irroja. Leka I ve themel nji sistemite rf shtetnuer, ndersa shéstipi I Pirros ashtveg nji epizod historik; ghestimi i Lekds ngjat edhe mbas vdekjesse tij, ndersa Pirroja edhe per se gjalli e p shestimim e vet,tue u-shkatrrue. Pirroja qe nji pris ushtrije mendehollit,por Leka 9e edhe 4mg I mendshmi burre shteti Ikohes se vet. Trimiu a hyni veg atyne pundve, td cilavee dinte se mund!jt'idilte ne skaj, se nji aventurjer nis edhe aso punegh, tO dilats'mund td kry- hen. Kjo gsht arsyeja, per te cl.1.ën ndonjl histoijake ka quejte Pirron,aventurjer. Me dithe ketegjithOkush e do PIrron,pse qe nji trfin besnik, e pse ai qe I pari.4Qa,ffinae Lindjes, 0* u-ndesh trimnisht me Romake. ' *1; orA,, It". %

4. 58. SOLONI E KRESI

Solon! lshte njl nder mA t'urtit qd permenden ne Greqf td

mogme. Nji hkre tue bâ rruge Oper A 1. td Vogdll 1 takot te . dilte nga Sar0a, n11 qytet I mogemku mbretnonte Kreql, qe ka land nit za Or gjae begatf te madhe citi pat. Kresie thirrl. SolOntn e 1 a kallxo1 td gjlthe gjane vet e mandel'e- pyetl: "A ke pa kund mbt toke njt mate lumtun se mue ?". I khkonte mendja attj se po 1 thonte Solontse "nuk ka ne bote njerl ma tO lumtun se tY, qe ke te gjlthakto te mtra", prandeje pyetl. Solont u-mendue njf here,e mbasandej thn: "VA te lurtunse gjlthd kam pa njt plak,q letol,shumi; me shi;ndet,pa e lane 'kamba e dora;'pat djelm shur0,i'e njAninmA tm1r'se tjetrin; 1 martol te pA edhA nipate st6rnIpat;. sa jepl pat kurrn11 t keg ni z(me e kur vdlq 1 la mbrapa t. gjlthW's Kre31 u-gud1t, e d1s1 u-liThmul, tile.pAse oonI e binte ii 1,;; irmtun at pink sn, nt(s, q klshte t.i jithi; at dA. Por tha me.vete, "ndosht9do b.'ttO mbnji; vr te dyt1n", dhee pyeti prap: "E mbas WIa ke pA ridoktid tIcti;r

. .67

V s. "Vbas tir, I.a priti Solonil "kam pdy vllazen te forte e tAma s1 zana, 0 ktshin nil mine dhe e dojshin fort. Nji dite, qh Ishte nji fest:0 e madhe, gjithekushe gonte nanen e vet me qerr n'at vend ku luteshtn; ketyne dy vllazenve Iu-vonuen get; e gliN bane ? H9ne vete nen zgjedhee e quen nanen ku ishin nanatitlera. Atje te gjithe burrat tlevduen'keta dy vllazen,e u-gudltiin prej fugis,q0 kishin;e grát u-mblodhen rreth s'Ames se tyne e1 thojshin: 1E lumja tt, moj zoje fatmadhe,ge paske kesi fard jelmsh, kage trtmae te forte, e ge te.duen q te nderojne kage fort:por Zot, 1 pac !". Ateheree. Arm i got duert nga qiellt e 1 u-lut Zotit t'u epte te bljvet gka,Asht ma mire mbl toke; por kurat vdtgen te dy te bijt eatcasle kuptot se ma e mira e te'dithave asht vdekjame nderd. Qytetaret i nde..0 I/ .rlion fort ata djelme u hanij trupore, 0 mos t'u humbte emni kurr". KresI s',Iurot ma glattl e hertItt: "Epo' mue, me te gjitha, ki,tot:! mtra e kiito begatf, s'po me kujtonkeper te lumtun ?". "Jet1 e njeriut" t tha (i1o1on1, "ashtshtatedhete vjetex a mii shurMi a mil pakikhsal jote gcloori5 e4do.dit6 sq gjason ,. njana tjetriis; nil njeri qhe shef sot th lumtun, neser mild th bAhot III I mjer1. I th dithOve;. edhe th lumtun nuk i ban vegitIsunlja,so shumh th pasun jand aqh t.6 mjere sa u a kanti . sntrh Li vorfhnvot. Prandej,pa e pa si mbaron jeta jote., s'll:und th I. thom nt; se je i lumtnn". kr0:At s'I polgeu kju fjal.ii, edhe s'A vflni vesh mgt'urtit. i'urmilk nr,jatI ;Ilum;I, o fjalt,;t 0 ;;olonitI dueldn LS gji-

th.i. FO k I :01 to ilyci Jo lm1 I r»adh 1 I :;hte shurdhh ,e1 pagojdo 1 vt,r,.I I I !;h1.0 1 r t.11,1;;IIhr e trim. !1.1.as nja ,(i.heti.i Lilthsh, tue iinelto 111fI'0di;r1 1 u-vra (1.ja1i A vogij,e Kresi.mbet Re mi.j1 II,j,d); !ihurdlic, 0 t.;; p,,,,,ujh. qhil: shkot. shumh koh%e duel°., - ivrI, !!).rot,I I radii 'I 1or!;k1 o Iiiin1 lufth me Kresin, e mundl, ve 7.11 1,t II 1i; t'urdhi:no1th 11,i110sh nj1 turrhmedrisl,pir t'a vu Krt";In HI iat turrh ,opi'r to 1 wirmi zj;irm ni'll.,tis?. Kure p4 t\ro:ii .i0 pu dido!;h 0,,pervec se io,humbte th'\r,11the gjane vot o ril.T44nfri, 1),,I. pn (10,. odhP !;\')pIrtVn me tmer, tive tri he-

r- 1, r, I,, H., 1 1, .: "0-lun t. ;;u1un 1 ;;o I un 1. u Ky rl e pyet: .1 t, k v ,^1);III,;cy I h, .1.1.4411 :;01,)11 1, pid ?", to ,K re s I. I a kall >col th

6,.11 WI rm.] I. (Ii rid,Iiitp, fhI1 hT.:;u4ofiel., Kyrlt 1 phligYen at

t',I.1 . c I or,IIII ji,041 p,;rt...-!;Iiicr01.in; prmdej urdlihrilli t'im. t 1- ,,I,.1 .1 ij t.iii-ro ,I 1.1.11, Iku 0 lcIh4.0 rrothuefl:llia1 eI' a ..* f., I If ' 11 , t 7- ..k.

NI ,I , I Iiir.v, )-.I I 1 j I ,'II, .:. ..,1ii,,,,,r, o 1 y,jit .. i,, lop!. 1. -.VI 1.1

I. Ii'll,'',Ii.;"P 1ni,¶:i I -,ht,,. t.no I, a 4,:...... L.L1.1.0,,o. Pr111.10.17 rj I LH-1,

.,,,,ilil I I I 11I I !I41' In* rl :!1,11 0.,11-if:, ,11):1:;11In V' I niIhr----

I ,..1 pr I ,, 1 III fl'.11I ve. t ri.I'll I, .,111.1 I, :14,.,rHflm.!, r.io (1;1'1( ' I.. a iv

kishte mujtb t'a shkatrronte Rombn;.prandej parfja goi e muer Menen Agrippbn, qd'e donte vogjlija,per t'a zbutd. reneni nuk u-kursye 2 shkoi e I tha vogjlis keshtu: "Nji herdgjymtyret e ,truptt u-guen to tana kundbr stomakut.Na punojmerthojshin,e ky ha ne shpind tone, pa bâ kurrfardpune; sot e mbrapa s'do t'i apim tb hajb, tla ftIojd vete,ne dashte. Stomaku,pse nuk pat gka td hante, u-rrudh;poredhergjymtyret'tjéra u-kdputen. ,K4r e pand se gjithe-fuq1jau filshte 'wise ardhb nga stomaku, u-penduen te nijerat,e prap filluen t'1 epshin me hanger stomakut". 0. Vogjlija e muer vesht de ku vrittefjala, e u-pajtuen me shoqi-shoqin; mbassi edhe parlja dA.gkau leshoi per tlu ardhd te rruga..' -Pa dashunime shoqi-shoqin, pa bashk1m, nuk ka gender nji shtepi, d ma pak nji popull. Kushteda te,miren"b vendit tdvet do te mundohet tb"shkojd mireme shokb.-E ka'dhand Zot1 tb shkoje I padijshm1 mbas td dljshmitambas atij qd d1 ma tepdr, 1 voglt mbas tb madhtt,e I madhl t'1 a kbqyri tb vogltt.

\ 60. 28 NiXDOR

. i, 28 Nendor ll2 ! DIU') vjeshte. @lent i mbuluarme re td rendal plot'sh1. NO mbngjes, retb sittn nje'shitO hone e te dbndur qd deptirton gjer ne kockat e-kurrizit.Tregtoret jape mbylluri ,festa duket ndbr syt'e njerdzvet tb mbledhur kbtu e atje, tp gjlthd blsedojne rendOsind e\dltils,dhetd mtrat qb premton ngjarja e madhee gpalljes sti 11rlsO. Minutat kalojnb teptir nadalb: td tthe e prestn me pa- durim oren e mbledhjes. Kohae hapjes sd kuvOndit tisht caktuar md3i , por te diirguartt.p\popullit nisenod me 3.t'i I zdne fronat radhuar rrethsofres sO gjatb nOsaldn e jashtOme td shteptsd se. Xhem1lj3eut0 Vjerlpas tjatrit hyjnb shumb bu- 'pra t'ardhur Ter kOtd ditti riga gjithdviset e tokOs shcaptare. Geg' e Toskd, nhNeedand e,td Krishterd,delegatd td Kosovds ett5 camdrise, td,Bregut-te-Detit0 tO Shkodres jetike, td Kor- Os sd bukur e tO.Malsts sd Gjakovds.TO ditha krahinat jand pOrfaqsuar.. Md 31 hapet mbledhja. Snlaidsht plot. NO krye td sofrOs rrl Ismajl Qemall. Kurr s'Osht dukur 111C: 1 r11. Fytyra e tlj e bmbiil fiton mo,t, parii, zemrat dhe nderlmine atyre-We qar-

kolnO. Vlekra e hr(ll1e i iliibora I. stiplis fagot plot sWndet. Syt' e kulluar trathtojnt; me sh161q1min o tyro, gi'zlilin e fe- , 11 q'l ndien zemra nO ,01 Ost tO:iii)dh'pi'rhi5torin e kombit. Afi; tlj isht Von Kagorri. Gjit1Wmoni'Im7,-go,:hurt flyt e , tij shumO V levizshm 10;rker:1-micit nli;rV rjith:1 iii:ndel e

sa1 s pOr L'u thi'n t. AO Hn'jatjnoW ,,Ir ili;n 1 ndjorl kish n36 theksim tti vegantb. Aty prandgjindet dhe Luigj Gurakuq19 cil1 nblititd ctishtje dsht,me tdoviirtet69 "dora e djatAtde Plakut"., Midis gjithe td tjereve (Le kane njdeqdr me shume a me pak te famshdm, tbrheq vdrejtjurytyra e-Isa tuletinit. Nefytyre e ne shtat Isa "Begi" perMriedh vetijate Shqiptarit dhe jo me pakmd jeten e tij shpirt6rore..T0pamtftluftarl, gjithOmone vrejtur, kurr s'i qesh buzEupashkak te rende. I gjate,dhe hone, trupi dsht lidhurme dej te hekurt. Nddgjon shume dhe flet pak; s'pOrzihet ne flalOne tjatrit dhe, kur net, s'ngu- tet. Ay s'qe njeriu I fjaiOs,porIpunimit a, mfi pushkds. Mund te thohen per Isa Buletininvargjet qd i a ka kushtuar At Flshta Marash Ucits

Arm't i kjen ktij babae nana; .Sab' tagani e rign! breshana; Vlla e motdr dy pistolet; Dy gjarpnusha preVtamboilet:

Por askush nuk mund t'a.shikOje IsaBegun pa Vendre edhe plakan qb rrl mb'at'and td sofrdl. gslitBab Dud Karbudara, dele- gat I 'Beratit. Mjekrae tij 4 gjate.dhe e rrallee tregon, midis.te tjereve,'si nle fytyrd te huaj. Me nje shami te kuqe4, fsh n, fshehurazi, lotet qd 1rrjedhln kunddr vullnetit tetij. Qfshmos tiii qajd i mieri plak.? ZeVrae tij s'mund tta perfshije gjithtYgezlmin e kbsa. dite. Tdrd jetOne tij e kish pritur kdtd cast, per te cilinjcish predikuarpa dishperim dhe tanie sheh me sy ! "Td faleW, o Lot :" thote BabDuda. "Per kete dite A lutesha Lotit td m'a zglaste jetbn.Tani e pashd: mund t'i mhyll sytd"... Kish.kaluar ora '- kur u-nitu Isajlm Qemali, dhe, ngadald;.. (-143 kthjellttisi, tregol OliAmin e mbledhjes. Pdrshkrimi i .' yuajtjevet td shUma tO pOpullitshqiptar nen zgjedhe, .sajonirr pjosOn e pard td fpilds sb kryetarit. Pastaj foli Mr shtetet - o tlera tO Ballltanit, gysh u-liruan dhe qyhrrojne e pdrpa- rojnO. KOto fituan miciiisin"e Shtetevet to mddha, dhe e rritdn fuqin' e tyre WI sn 1 cpalItlin luftd, Turyisd dhe poe mundin. . Po ata s'duan td pushtojnd yetdmviset qii Jane te tyre. Lakmi- mi 1tyre asht pamasO dhe pdrnhin gjlthti trashOgimine Tur-o clts6 n6 Ballkan, pral dhe Shdpiirind.Veriga q'e mbajti.lidhur, ShOpiirinii me mhretdrin'.e SuIltanavet etd, - sot ii5ht o .kOputur. Kombi r,hqinta ; a dbrguar kditu kaqe viirf*16sonlOs tO ndershOm,A s 'ti4 durojd kurr to hylenOn nji; !;k1lali(jr1 tOre% miiit clo'se tO pariin ? "Kurr" e "kurrnjiih '4)11t ipirr!jeRj4 e shpejtd 0 delnga r,Hjil Pt.f'1,,,jithii bu' vet.

_ .1)11(i Inrnji Q 1 ml)(hron duko'ithno: Itto: . 'Mai] S ptnr nn ',v!lodhl o nn di,rp,olnii kdtd mbledhje 'i ii. ti ktiq gmlpi;r ship.tirtin o atdhout. SWitimi eshtnje i vntiTI: 1ln. Fr3nd;01 dul;c ii-rititotur rb1 tO droltate 4

VC) shenjta dhe mbi deshiren e vullnetin e patundur td gjithe popu- nit, nal perfaqesonjesit e tlj, e çpalilm Shqiperind shtet

1/) vehtel td lire e te pamvtrur_" 'Td gjIthe Jaz* ne,kembe. Nld "Rroftd Shqiperija" e "Rrnoftd Shqipnija",-4b del prej te gjithe kraherorvet I mbulon fjaldt e furidit Qemalit. Urimet perseriten eAle s'marrin fund. Njd flamur,uppgfaq n'at 9ast nd mes tjatdr flamur I rrefehet, nd dritore, foopullit q'ishte mbledhur n'oborr td shtdpisd. Gdzimi ish pdrshkrojtur ndpdr td gjitha fytyrat.. Shumd qanin. Qysh mund tl mbanin lotet duke pare njd skene td tilld: Shqiptare prej td g,jitha visevet, qd kurr s'jang pare njeri me tjatrin; nje-N

rdz te cilet gjer djelduke patur.fe dhfis te ndryshem, shi- ' koheshin si te huaj dhe sot Sot, pas qindra vjetdsh, e kuptojne perseri se rane vellezer,qe Almund te *end vreg njti Td bashkuar te mprojne nderin e asaj nene q'i ka bashkuar sot rreth saj, rreth flamurit te kuq me shqipen e zezd I tdrO qyteti kremton. Te:gjithe e'shtkojnd me shprese ko- hbn e pastajme dhe telegrafi 1 lajmon botes lindjen eitid Shte- ti td ri. 4

61. DITA E KWURIT

A E duam flamurin e kuq me thkabbn e zezO me dy'krerti, se dsht flamuri ynO,sjit hOn'tO clo to rrojmO tO lire, to nderuar dhe kryelartb,n0 plies te kombevet to qyteteruara t'Europes.. E nderojme flamurin e kug me shkaben e zeze me dy se Osht flamuri 4 kurorbzuar me nder6 eme-1avd11 kryeushta- rit dhe luanit!tO shkelqyer qO quditi botOn me trimerit' e tila dyke thyer njOzet e pe'sO vjote me radhO.njOrOn pasAla- tros ushterite me te forta t'ipsaj kohe, td kryesuara p'rej SulitanOvet me tO medhaj te TurqlsO.'Kur Europa dridhej nga Mlzoritd Otomane, diagoti shqiptar qd s'dinteq'eshNfrikal me njö grusht, trimash td'zgjedhur,vOrvitej,mbl armlkun si rrufe qO tundte malet ahe 'shkiimbinjt dhe u jipte arrattn6 kulceqravet aziatike me ate shpatiin o tij e rftdO qe vettk- ante'dhe tmeronte, nr atd flamur tO kuq the shkabOri e zeze ffe dy E ngremii lart flamurin e math t k0n1Lrbeut,se ay qd e

jaajtt I thi rn trO botes Ne trumhOtV! çt zotitd bdid 'IC ;;Ilqipi;t1ri Iciir 1)1 sh1OnVirri.rIn0 nderin dhe da-

shurl* e Nendtt-hiyeL -Nun, kryet.irt I Fri!Iht0rimtt ne Perisulim AcpuhlIkl d VenedlkutgrJvcfr, hl Ietov(.!tt dhe td jretrtt!dhp ilvtuccrite Eurdpiills hohi'n P;Icili(lertwut e p0rshvridohdn flamuriutond Me bekino,1):11medhe lly(Vrt- (1,111,1.n1 kur p0r nt por ;To, 1.;y joti;1 e ,Thq W11E( 1)sita e 43titotevr,t, rrt(11)0

\41P 4 1711 .) mjerimi dh0 roberija e shtvpen dhe e vogeluan ne sy te bob:is. Por kur u-ngrit ahe valol perserl ne Vlore dhe u-pershendet /Id- Durres me gjemlne topash prej ant:levet te fuqivet europlane, kockat e shenjteruara te Skenderbeut u-dritheruan ne varr dhe nai kur e pame si n'enderrldarlhdm loth mallengjimi, gazi, shprese dhe Wryelar esije kombtare; 41ft q'domethene flamur huaj, ihpate, kamOk dhe zjarr armiku: fshatra tb djegura, ara tb shkretuara; pleq, gra, femije te therur pa meshire, a t'arratisur ne shpella e perrenj, te .gve- shur e te zbathur, pa buke, te rrahur prej se ftoftlt, te Oerur prej urise, shtiydhur prej smundjevet, me syrin e errur prej helmit dhe deshperimit. Nga goja e kesaj ushtrije.deshmo- q rdsh tO pafajshem tii harharise dhe pashpirtesise slarmiqvet t6 : pabesd nd 3hg1perinii e shkretuar dhe nga zemra e te gjithe Shqlptaevet tb.merguar e te shperndare sl zoqt e korbit ne vise 0huajangrihet sot nje lutje e nxehtd, e mdshirdshme, e''.

mallehdyer pdrpara fronit tO Perendisd: . 0 Zot Imqth9-1, drejtd\aLle_i dhOmpshdruar, shpdto-e popu-

ilin dho liendin tont ti- wjerdi nddro-e piirseri me liri ndn : flniurin tone, flamurt6 ekiinderbeut, flamurin e kuq me shka- bOn e zeze me dy krerii.

6d. ALri;;F. TOKE

N. (1:1(.1rn t e kopsht,et me drithna-rme e lri .tit.n(100, t.'piinnjrne toki.n me mjeshtrl e me -kui-- (10;t,t tr:Oh. Derl prozhn et e 11 vadhet e lypin mjeshtrfne dords s(; ukii t. . i' çka kishte per tEigenii pdrnesiklr mos td kishim me clii .t'a thyej8shim t.okri,qd nga nji here hihet si / viç mo e me thoj ?Veg mundlt qe s't'a merr tendja e veg kohes fp: do- t ' kurrkush nuk do tc mundte t' I dilte Por njeri friDunne toknn n per t 'a fltue bukpn flfl(iler's dljtd t'i MJ yeti; edhe arNiset; qd4.1. duhen p r t'l lehtesue PrUIdQI shofin,' 1.10(.11 t e perdorojn6 e thyen to- thtk e !;jell; shatin, e liyimeon; rrashelelin pr tli rr:Ifshije viiljt,,etri nen pi;rt. '1triple i pi'r t'i rrnfshue

:it-it:N4)r Wiwi vete edhes,h0llimi I a ka celi; menden njertut qe rt() ji;ni I 1 ii e Lit.I r v,11(1tv-inr,Os ku pima e sal geni; t.p'I rLU Ihe e kushtneshre. Kje-Filmise t.t)iu-And;Ie l 1 l't)rd 11110,t' In nThimhim nenden vetes se re pI rreruh t" i knfle !visete; wietonii, sl edhe sot 1. H..1 rink dolif pl tier1 A-1 ri; jo yeg te t.e MA Pt}tI ki'n p)r. eiihe "do te ketirijI vesh pi-;r ' ;Ilkon t,;; k1trdFir poshoPn t' 1,1 !HA. t 1 (;11eun I11 ';1 f I YPen punny f;(;micivoj t'u shAhet dorzavt. Veg me keso almisesh toka punohet thellAj si rib njivend nd nji tleter, e" zagnat bAhen te drejtae pa peshtjellime.

.63. BUKA

// I kenaget zemra mikut nga I shef miqt tuehanger me te buken e dalun prej toke e prej mundit te tij. Ju e dini se sa mind, ta shqetsime,sa vuejtje permbahen ne nji cope bUI01,. Qt e medhaj qe e-rinuentoken, bujku që e hodhi fardn ne vjeshte, krandethite 1:lare qd I Ondruen lagOshtines s'err.pt e korrsit.qe perkulin gjithd diten qa fat e.zeshkta.

E.mandej duhet te lidhen dorzat, te cohen nelame, r !E01:.4.k hen qd td shkogen kokrrat prej ka/ixash. E duhet to pritet qO te fr9je pak erd per te d4me shoi. kokrrat e mira prej hSedhes, e mandej duhet tO b1uhu t'i higen krundet, te sitet,i.te nxefi4 uji per t'a ngjeP rierlult per nx4 furren me dru; te gltha keto mine Auher a it,t durim e dashuni para se tla shóf."'ket bykeqt; ati u d4r1 femijevet e miku miqvet e perbujtsi sht6gtar6ve tebue,j. Bujqlt per t'a thye token e per t'a hjedh, t-I:otrsY' mullisit e furretaret, te gjithe kane cicolheUjersi ira0n madhe e n'afshin e zjarmit para se gruni verdlig j i- shnddrrohetnd buken é erandeshme te try

64. Tg GJETUNIT 121 . -Kristofor Kolombi leu ne Gjenove ne itin14,

katermedhate v3eg I a ntsi shetitte 01(Li ) gati te tana ato qe ishin aty,pari. Fialit per do dhena, cle,kishin gjetd ne.nes1,4; detit rutt,,e- s. a ndezen edhe ma rrt ket dishfr. I hish a hicite gjA, se t ka isht e rrumbul-lakLii prandebndersa PQr\tugeziit shkojshinn( 1V1(: 1M fIfs

rrij rrugen nga llndja e dielllt, KolonW it. mendja se mund te mrrlhesh-atje PHI c Per t'l dale rti- ski0 mi mir ki'saj 1015 t

per te miet0 e pOr t6 nxAn. Disa senOt. (1( fly 1('! e forcojshIn mi fort n'at mend1m, ngn,

driij t6 punuem mjeshtrishte do kal,.)1, I r il

lurrkitnd n'Europi;;, pra thonte me vete "d 1

. 73 prej nga vtjnd k6to grana". - Por edhe atij i a pritte mendja se*edhepo td mrrthesh nd dhe te Hindis n'at ane qe dontevete, shkonte puna gjatde duheshin barke, ushtare, ushqim e te holla shume. ati s'ishte i zoti t'i viente gjA,pse ishte I vorfOn. U-suell, pra, e lypi ndihme prej qytetit tevet, Gjenovds, por s'l vOn1 kush vesh asaj fjale,pse e mbajshin si nji nleri qd flltte inddrra. Pose vjete u-suell I shkretiKolomb, tue u-lut mijdhajvet per gjithe and ndlhmd, esb ruhrmi ulr'etnesha e Snanjes, ia ngjiti doren, i dha (9 e sa vende te zbUlonte, i a la tll )1,

v'ptv 1 lq K;)1,nribi prej skeless'Andaluzesk, Hnji qind e njlzet detard tunat qe4turrkush s'ikishte nO td tAna afiet detpa J1. I Ir. dht Hen, udhdtuen shume dite4

11; ; i ; I, 1 Millen te llgeshtoheshin -- i'1rflnrrte ne wife, t'l (1i1(4t'l Itercnohes1 se LI ri, 11-k0thento. Veg Kolom la t li- Irn.1 L(' shamevet, i rrte Ai 10r*vet t;-i vet, te ci-

i,rf til tii. ',Iforo!;h ls prej sii largu. 'HW110nji nulc lwikesh, e TO.()ri.t is,01-bfi sepo i nosrn nj1 tub6

1 ill, i0 0 Nut'.

i), ' ;,.111 tT 1 't 01 f. %Iki.e si a ,r Inn; detarb e

nji

le 6ima I I resa:

rbri-

11 al

i U-err: kuttkush s'flente:secili ngulte stnga shkonte barks. Kolombi kishte hype ne ma teFnaItin vend 9 nd pupe; e 0 orepare mesnate pa per sd larg&nji.drite që ecte: 1 a . tregoi nji zyrtarie te dy thirren nji shot' tjeter,por para se te mrrinte al, drita humbi. DSThere u-duk eprap humbi. U-prend el u-pergethshtati, kur qe prejbarkes qd printe, shungullon nji zA: "Toke,tokd 1" Td gjithdve prej gezimi u-shpetuen lotd e kush e kishte munduevii fortKolombin, I bie ne gjed e I lypdnte falun. E njimend kur agoi drita,u duel para s9sh nji ishullme pyje e me livadhe terpashocie, e rrezete diellit shkindritshin ara e pemd qd s'u kishte pa kurr sErni. Me .vegla muzikoree me flevir qd e hapteera, me brohori e gezim si ai qd ka krye nji pdnete madhe, atashtegtard bardhe e ldshuen hekurin fat- ne toke td 1.4. Me flamirtd Spanjes majtas e me.hpate ne toedjathtdn, Koloinbi- delI pan-ne-breg e puth token; detarei te gjithe bijnene gjfij.per t'iu-fald nderes te madhit Zot, qe I qitin'at dh4 (12 Tetuer 1492). Vendesit u-grumbullaen tezalli, si femijdt,kur del ndper' . katund nji serld qe s'e kand p4kurr; me duere me gishta dukesh se i Mbajshin pernjerez qd kishin ranga qielli. Edhe SpanjoIet u-gaditentue i pa ata njerezpa petka ne shtat, me nji boje te remte e me mercelat'arte ne veshee ne hunde. Kolombi i a ngjiti emninatij ishulli "San Salvador" thand "1 Shelbuemi", qe do me per t'i a dilte per nderdte naltit lot n'at dhti. Spanjoldt u atyne njereve xixa,gastare glithefard ngjyrash, gjylpina e sendevezullojse; e prej tynemoren shumd copa 4r. E mbassi pane se Spanjolevetu pagente fort ari, venddsit u kalixuen me gisht vendin e Jugut. U=nisKolombi niat-kratre glet ishulline Kubes. Edhe ata glinde u-mreku- iluen tue I pa keta njereztd hubj e barkete tyne; e kur keta u kallxuen do leskra ari, vendgsitu band me shej per td shkue nga lindja e diellit e tholshin "Haiti, flaitir.Europjanet u-nisdn pernjimend niatane e mrrtjten n'ishalline Haltit, sot i thone San Domingo. Edheaty gaklat e Europes me Ar t'Amertkös. u-nd6rruen

Por Kolombi kIshte plas t't conte fjnflmbretneshiis s6. Spanps pee dhenaq kighte gletii. I. Tvira!;E) t'u-niste we nig bark q "k1shte mbetin zAll, lini stnj1 qytet a 1 emnin Natividad, a nt;11..ti e l mbrende tridhet6ateti.1 vat'O prej s6. vetsh; Iporositi 1.6 rrijAinnrti; dh0 t'Ishin tic njerl.,itm me gjithiikend. Nga A113 tjeti5t , pl!r frtkn ;dyne. tO vendit par Europjan6 q lente a'ty, 1 e U bant sh'61 me rroThtot njorzit.o v41 1zbraziarmat.Kri pnshki.vet dhe wetushttni tmerin e 7topa- a tyna shicr(:?tiiv(!,a LAO n Vvia

rd. 9

6,1 41, sa th gjithe r'ane me fytyre perdhé.. - re 4 te Kallnorit te vjetit 1493 Kolombi u-nis te kethehesh n'Euro0. Udhes e zünl nji furtunee madhe sa nuk besoi Se do shp6tonte; por ma fort se per:jete te met, kishte idhnim se s'po mrrinte n'Europe askush per te kallxue per ato vende ge kishte gjete, prandej I shkroi lajmet e veta ne nji lekure e1. ndr9ni ne nji vozge te lyeme mire me peshkve dhe e git1 ne shpresa e tij ishte se dikur valet e detit do t'a gitshin ne breg at vozge n'Europii, per t'u-dijte ato mine. Por desh Zoti e shpetuen prej aso furtune, e me 15 Mars prap h9ni ne lima td Palos prej nga kishte qene nise. -Vendi e pritishume mireme kumbone e me gdzim te nji populli te panjehun ge duel !le breg, e kur duel kishte vu para sendet ma te quditshme e ma te kushtueshme, ge kishte sjelle prej dheut te rf.y

65. DIJA

"Njeriu, age sa di, Nundet". Te verteten e kesaj fjale te Mkonit e foreon ecthe puna, qC nder disa gjuhd, me nji fjale votme shprehet mendimi "me mujth" edhe mendimi "me dljte", pse fuqlj'tshkolmbas dijes; por fort e ma fort na e dishmojne pu- IPA e tq mrehullueshmel.q njeriut sidomos nder kohet O Vona,mrrljti tA perkryente npi;r.fuqf te dijese te hollimit thondes. I\N;pi;r dije s9n1 I njeriut depertoi, kaltCrtin e thellueshme tt, kup;;,-1 pariatuR t terthores s'Empirit, e caktoi ravet e shtli;let 0 shkelqyeshme t6 hinavet e te diellavet e t'atyne kolft,tive znarttse, n6 shnunge !te kripit tb tC cilave dridhetl n felr,ron odhe sot padlja. dije njeriu u-dorgj kamtW te sigurti4 ndi'r Ito angrrat shungulluese te dheut, e fflyidhHitjyos e thnu hovtn e tallazevet f;; pellgut tipafund e !;hkopisi air) !fllqipjl o'pafriueshme, fluturim nga qielli, P 11-Hrf;h1m, ni*r re e vls0 iperbore, thue se pi,rnjimend po do i'mjztt t'l i nxjorri doPe)c.ufet bumbulluese, dhe vend per t- Hilto riid I nat o luIncleTee e pvrhere te blerta t'Olympit.' J(), pn, h.trvt o Iwri!Oiro) hdodhjet prvendoret-"6 v-j,ctral

ochwtjo hi!ltorlja ' 1rj t.rijt1 v.11.11 dati; liawiljotesh, n r v,,rifyt t, cilit pH-!;11,1r11p jota e fisevot dhq e !o..1,,v.,t to; rt!lit 1,;; dIshmojni.:, se burn I urt;:i

!;(-, ,111 1 rucii-;h:;m; Impr di_jsh;'m norti; dh0

i:;. iij I unrmil I Huh .i:z; It I .1,'t;.1. vo(:, 50 10 on U I shumzueno fI "11' I 1.1I;1' dri t.' (11 (' 1 1 !;11-1rot, so popul 1 1 1 ripil::10'n, N: 1, I .1 7 H t CI liii cr d lavro-

, !;11.111-;, fri mlitrHp I J.1 i 1 1 !;Iwklhot

,d110 1 1 1 1;m11 1 Fr' dij0 :;1(1.notron ls1 1):010t si 66. liASHKIMI BAN FORCEN

Qe nji nate e kdthielldt. Sgni ynd tret nd hapsindn 6 pamatun td qiellit tue vrejtd miljarda hyjsh qd xixillojnd porsi xhevahire.td shkapdrderdhune: per zbukurimin e kupds st qiellit. N'at heshtim ngulim sgt si td,pgrim, pse mendja jond humb si para nji mlsteri. Por astronomi me tejqyrdn e vet, e ndjek udhiitimin e tyne, i mat largdsit qd kand nj.nI prej tjetrit, u a llbgarit peshdn e pdrfundon se ajo mon/ trupash qiellord nuk Andet n'at hp.psind td Pamatun ashtu kot e si miza pa krye,por ndjek nji ligjd td caktueme. Pecili h511, gimbas pdrpjesdtimit td peshds e td largesis prej tjertivel ka at ndikesdn e vet mbi pta ase asht I ndikuem prej tjereve aqd mjeshtrisht sa na le pa mend ai rregullim I guditshdm, ajo bukuri e pashoqe, shkaktue prej lidhnije e bashklmi. T'a ulim shikimin tone mbi natyrdn xeherore. Edhe kdtul edhe pse esht natyrd e pa jetd, e vdekun,- gjithdnji shofim se bashkimi ban forcdn. Malet madhdsfitOre qt4 me maje td pa- mrr/jshme na duken se eTerkasin qiellin; mermerdt shumd ngjyrash, xehet e Oueshme, td lgngta e' tb ngurta e gjithegka pdr- fshin mbretnija xeherore, a s'janbashkimi I atonevet, te cilat sajojne malin, arin, argjandin, vojin e gurit, thdngji-. llin, etj. Shkdndija eogëi qd shperthen re takimin e'te- lavet t'elektrikut, gsht gjg e pa fare rgnddsije; por rrufeja qd shkrep ne nji ditd stuhije e qe ka fue t0 djegi e td shkrumboje njerez, bagtf, banesa, s'isht tjetbr veg bashkimi shumd energjive elektrike. Po rot, s'hful perrojet, lumejt e detnat e pafund a s'jand bashkimi shume pikave.uji. E po ba- nesat tona, as?jandbashkimi I shume gureve, I shumd tullave, i rands, i geigeres, etj. g'na thond pallatet e bukura, urat e shtrueme, rrugat e'punueme, fabrikat e pamgshme ? Te gjitha nji igni na difIpjne.se bashkimi ban forcdn. Prej mbretnis xeherore mund t'i shtrijme vrejtimet tpna nd mbretnfn bimore e tue I kalue nji mbas nji te gjitha blmCt prej fijes sd barit e deri nd ma td trashin lis, shofim se.bashkimi ban forcdn.4T'a-pyesim botanikun gka gsht ai lis aqd i trashd, te chlin shume burra sdbashku s'mund t'a"perfshijne me krahe te vet e na thote se gsht bashkimi I shume fijeve te holla, td cilat kohd mbas kohelt'ushqyeme' prejibtoke, e trashdn dhp e forcuen aqd fort. E powe fije kanpi e linila nuk bajme na ,fdr- kuza p Mare aqd td forte sa tb ngris'ir e td tbrheqim gfarddo. peshe ?Shkurt, td gjitha sendete kisa.j bote janitO lidhuna njana re tjetrin lotA' to dhknO jetlAvreuillm e harmonf. Tijgjithi4 frymor6t e paarsyesh-yetvetiu ndjekIn n'at menyrn e vet - nji rregull bashktri n, rjaft mq vrejtj, peshOt n'up, zogjt n'ajr e deri epiersftn(YrNpy,ipe kernipi;r tn jet6 msime t6 panjehuni bashklmt.

77 1 67. NGJARJ NGA JETA E EZOPIT

Ezopi ge mi I madhi perralltAr I kohevet te vjetro mhdje baba i te Mine perralltarbvet te hereshem e te tashem. Te vjetrit e mbajsliin per pune te madhe;, mjaft me thand se Sokratil me .0ca thote Platoni, mundohesh ne burg me.vfi ne vjersha disa perralla te tija. Me gjithe kete jeta e ketij njeriu, i pajisun me kuptfm e hones{ iendje, humbet ne mister. Mbas gjase jetoi /le mes VII e VI shekull p.Kr. Duket se ge prej Azis se Vogel, e rob nil Samo I njAnit ge mbahesh filozof.*`Thohet se ma vond udhetoi ne Babinnf, n'Egjypt e ne Greqf. Banoret e Delfit, * eilet af i kishte page zemrue me.nji perralle veten,*e mby- ten. rreth vjetlt 650 p.Kr. E para ngjarje që kallxohet per Ezopin Asht ngjarja e yet. Ne kopesht, ku punonte,Ezopi kur (ie rob, dy prej shok6vet te tIji ran6 pr6 nji fiku. Kur u-ketilye zotnfja, e paditen Ezopin'se kinse ai I kishte perl& te trine ata fig. Kishin kape thuprat nb dorb gati pE-;1- t'a ndeshkue... Por-Ezopi, tue u-lute ma fort.me duer sq me goje (ende *s'e kishte wise nderen e Dja- n s*)nxori qe t'a pritshin pak. Ngau nC gjelletore, u-lcdthye ma,nji kusi me uje te rxehit.e aty, nder s9-te gjithOve, e piu. shtini mandej gishtat nifyt el mbassi Ezopi ishte me td vertete esull, vuell ujin ekulluet e tp paster sikur e kishte pl. E ndrkaciii I 'Ante sh6j me gisht zotnis që edhé dy paditsit t'l dotyronte me e b5 at prove..Prdva q-ba el ne mes te gazit dithi;ve k'cA-, here do10n ulO e fig. Keshtu thuprat i hangri

kuf;h 1. klsbto mer1Lne.

ml 1/016, i qe shite nji tregtari robesh. E I u-desh me Wi rrugv te. cdo rob per udlitim e klshte barrene vet; imr Ezopil JO; alAngerc1.1 gjor6 qe kursye. Ejo pune nuk .u-duk e drejte E. opit, dronte edhe smiren e robevet tb'tjere, nuk e pranot. thane Nteher,t'a Igjidhte ai vete.barrbn. E mblssit ke yri mIr6 tiv,Aset, FInet, ngarkesat, ko%hat e te sendet tjern, zdodhi per'vete.njl kosh tC Ahdh me kif;hte qentc iktiio 'per dy.robe vigann. ShOrtbeugçizl ditheklh. Mh4 dy orsh n-ba pushimi I parb, e irwren citli;r1; o blr.va e Ezopit zhritt he nji te trete. NO rui ne Ne rrbrrime, lciir robi;t, tjeri; ishln keputi;

pr(j udiwtirlt prej kirreh, ge 1ung:10-yne krye t. vargut,

I 11;(! koM ztl';1.,70,t,

u dirtol udhi'n do ,;ht.erAlrive 4 * e OjAu: ishin priften te 1).1Anm 111:111liq.r I u-dulF0,1 dhe 1,011

r/H 0

e.!

4')Dirkae gjuhevet gsht teper-e,njaftun per t'a

. Ktanti kishte thIrre -gojtaret e te dijshmit e Samo-s e 1 uldhe noi E2opit-te ente per'ket rase gka te gjindesh.mg e mire rfe treg. Gualgagi- gni eti nji darke ku'te tgna h4t ishin bg me gjuhe, gjuhe me gdo slce, por vetem gjuhd. Ithirrun prej zotnis per te"dhâne arsye, mujti lehtd Ezopi me u provue atyne. Zftnive se s'ka.gja ne botepii-te mire se gjlklen: Gjuha geisi I g4o dije, veila"e se vertetes die Warsyes, neni I jei:49 shOcinore.l. Td nesermen ne mbrgme gene_thirre po ata miq, e ket W ere Ezo- pi kishte urdhen -me ble..gka te dente mg te keqe prati darka qe fund e maje gjuhe. E a thue puk AmIt gjila gurra e gdo shpifje, arsyeja e,gdo gabimf, ngna e kundershtimevet, e poteres, 'e gjyqlvept,?.shkakui 4do,lufte ?

4 ' Ndoshtooka ndodh kot, por e verteta gsht se filozofi Ksant -nddr Adhete herd,..Ainde he shifesh nd tryezd. I pelgentg shume td 'Tante., por mg fort td P. th. i'ladje nil herd, nepör tymtaje td vends, i ki-rti-tillendja.JPe mund td4ilshte etJe aqd td madhé, 0 te: luenteme kONfit te t6 nesOrmen do. t'a pinte detin.. Ml ktsht pernjim4hd shtepfn dhe td-tAna pasunft tWit.

) Kur i duel plja n'e nesre,/filozofl e kuptoi se e.kishte keq / purldn. KisKte mbetd 1 gjori nd breg t'atiJ deti, qe do t'a p4tel-tue i prite-a.tal'mt, te cilet klshte va kusht. Kur.qe

vlen galOpi qe e shpetoil dhe i thotd: . ... -,KsantlbAn Kur tij vijne 4a, 'do t'u thuesh kdsht4:

, und u-lidha,pc), meepf detin, por Jo lumelt, 46 derdhen mbrende. M'l ndalnij, pra, lumejt e und detin po el:4j. 's

, b a Asht e ehtd td kuptohet 'se si zgni i gungacit.s6.0t doll, prej 'shtdpis sii Kiantit e muer td and dh6n e Samo-s. Sa per td Shkue koadnl.h9n1,njl Wer6 Ezopi rid nil WantJer ku ndreqeshin anf- 6 barite. Punetoret 0 A,a dliJshin natyren, u-grumbulluen dhe tilluen t'a nraemojshihr. Plzopl u pirgjeg.j1: -- . I "PlInetdrCte dashup, dlkur s'.44 gen0 vec haus e,..uje. Por 4*'40.SziA, I eill d'onte10- t'Ishte 411he j1 element tjetkr, dheu, .r.1 tha toeis trip' Orplpte detin tri hersh, 14.menjiheire toka te 4 pariin her11rol'malef. Kur toka thithi prop, doliql N5ha.t. E

O -tlsh 614 u-mhushiA mendja toks p6r Li; nlyr.ehi; edho nji tter , 1 .., ,. ,. awfore to dashnn, ju Ifteni pi:A. teLE.1-4!ti. 0.:7,A11". .!11v 40= ...... 0.,,,..4 v .. ja , . a - ' , 7, .. , 41.' "k. Z I*.1 ' ' ), , , 1 % I . 194 . -14-.. ' , .....'. k 4141, 4. tts,"" ttt

*1, 1368.PERRALLAT E EZOPITH

1) 14ku ingopun - -

Njt uSkIligt e bii loddr, p'VnIt dele shtrtper WO: E , kuptoi se ajo ishte rrdxue.na frikd'e til:tu-afrue2'e stgli-... rot tue i premtue se do t'a lênté te shkOnte',.ve9t:i. thonte tri sende pa drbdhl.Evdelja'atehere.i that

, .r. Pikesepari: mi. mird se'kurrgA,kishom dishl'ue mos7Me td 0, pase takue. E dyta:.e mbasst kjo nuk mujti me-qpildio,kishemda- ', she me. 6 pase-takUe te ilerbet4 E tretal ju maerdtpushka te , -_,gjitheT ujqt, qe, , pa pasd anji'dam_prejmds.14. na bâni luftd ...... , .gjithemo 6. - . .

. Iljku 1. .ngopun,tue epri se Aelja,folApa dredlifv e la te : li 4 ;Shkoje..

4 , A 4." ' , .2) Trimnija.e atlj qd ka frik6 -,

. . 4, Jut dito ,lepujt_and mbledhIee u-4nkuen ndermjet*tyne per., nji !je46 aqe.te keqe,....aq6 Fe krye n6 ger*Iineqö bAjshin; a tpue nft kan6 anmiq.njerzit, gent, shqipete't6.*gjitha shtgzdt ?. 1MA mire td mbarejme nji bere'eper gjithemone, se td 'jetojmiiime k6019prie. Si p moren,.ki,t trendim, tegjithe lepujt.S0bashku' , u-1VApen riga .011kenetii pi-jr t'u-hjedhii:-mbrende,cot'u-pbytshin.... Por bret:kocatcii;rri jshin ni-ctieshtrlm rretti kCnetEiss por6a ndigluen f6itshiql.ThOn e-i_epujvet, kercien n''uj6.AtCher62. nddr, lepujt, ii_ r;11% 1:mQndshml. tha:

.: a-Trimnohi, shoki-i : Ka kafshit.q0 ktfne frike edhema fort 2

-.- , t ,3)GryksTIta o (16tjt _ .

. . 4 11.11.barlu, kullotte bregnt te dotit 'grigjOn.o.vet-9tue get:;fnP radhe t'ujit, u-mbush mondja me.lundrne,e 11-0 ,A1Cti dolet, bien.nji ngarkol me hurma e 11114- ni volat. .Por_shpejt, ijt I nqe'e madhe ea barka q"tue u-kakrdt. 'Bar atOlari4 ho ne dot gjithegka e9.fald- winder;'s ZOtbt,(1;) u-ki;thye ne,breg at shendoshe barka zbra- kohem4vone bariu u-got prap tEl brogu. NI1. 40(1 1 tij kaloi e s'pushonto tue bukurIn e getAn e detit, harim thh: - Ktshem me sf.;" detit 1 kiilideprap hurMa. Qe, pse 114 urt6. VO.

N, 4

I 0 4 'X)Bariul dhivet e dhft eegra

Nji barf kishte clitd dhft.evets nt; kullosd, u-kujtuese ishin perzie me to edhe do dhf tjera t'egra. Kurerdhi mbrâmja, shtini,td gjitha ne vathd.-N'enesre shpertheu nji stuhf; e, mbassi's'mujti Me i cue nd kullosd,I grdzhdoi mbrendd. Dhivet td veta nuk u dhaveg nji grusht elb, sapos td ngordhshin;por me td tjerat u-diftue I gjand, gjoja pd;?t'imdsueolos td hik- ship. Duel MOti i miree bariu 4 nxuer,lashtd tO tgrka, e dhit e egra tue ng4 u-nisdn nga mall. "Ah, raciezeza u bertitte mbrapa bariu,"apo hikni-a ?E ju kam rugjte e`ju kam banderd edhe tepdr...". Ato solldn krkete 1 erdegjdn: "Postafat nuk duhet td të besojm4. Kur tina More ma Fie td mire nO, qO kishim ardhe djellse tufdne macme, sigurisht se po t8 vijshin nesdr dhf tjers, do tena lgjshe mbhs dore ne per to4. 4

5) 'flajmuni rrênaeak \ 'Kush udheton ped detmerr me vete shpeshhere nji gen tdtvo- gela nji majmun SA per -te kalue kohen

gjatd 1.4hetimit. Nji . njeri, që po udhdtonte per 'det,kishte me ve.te nji majmun.Kur mrrtjti ne Semon, kep n'Atikdte Gregfs, u-que nil stuhf;anijI u-kaperdi', e te-tAne shpetuenne not, re gjithe majmun. Por ndersa majmurif po bAnte not2e pa nji delfin dhe e kujtol per njeri; erdhl e I *ni nen te,e ngriti dhe e.bajti dert nebreg. Kishin mierfjte ne pire, qC Asht limAniI Ntbines, kur'd6lfini e pyeti majmunin ne se ish,te_nga Athina. "Pol sigurisht"pergjegji majmuni. E kOtoise n'Athind klshte prinde e gjinff Delfini ateherde 13$3,etl.rie se e njifte.Piren. E. majmuni,,tne kujtue se Pireu ishte fijI njerf,tha se'pol se madje Piren kisfite mlk fort. firena 0 age e madhe.sa44elfinit. I u-nd/, es. e majmunl u-mbyt mbren0.::

;. -411, 6).Grue/ae pljaneeit

. !kf 1 Nli grue,e kishteburrin pljanee. Qe t'i.alAigteat ves, ge. çkamendol. PrIti q burrt, l.dejun me 1/60, td binte negjume aq0 sa mc-A-te fidtente kurrgji;e ngarkoi,n6 shpine, e gel nc;Vir

vorre", e ult'aty e shket. Knr 1u-dulc. se i kishte dale pija, - grnejau-16;thyee traklioi ne de&; voryczlvot. "Kusn k6rset9.# rvet1 "J'ir I Jo doiis J01 I.rro hinrhr tO xrdeklinvo t" pH.,!lety,11. gruoja. "re 11:Intr,Or? 1):10 no Iintit;'r A dic1c:1 5,10- ? sill Ino pf TI0 (11 .sols 'tarntrishtilmictir thue tro harirOr n10pf jo !"."E 7oza tin0.'va'Ato 1.ytwi,t; "aslc Jo 1 oj6 dobfBurrk, ith edlio :10vdekuni do t.i: (lejoL". ,.

7) e Minerva

Herktait nji here I u-desh te kalonte neper nji rruge te ngushtd, kur i §hkuen s'Yt e pti.digka per toke, sa nji mond,e d'esh t'a shkelte. Ai send u-zmadhue dy herd ac0. Herkuli e shkelisma me fuqi, e I rA me shkop. Sendi u-fri edhe ma tepdr,' u-ba aq6 i madhf sa t6 zente rrugen. Kreshnikue leshoi shkopin e mbet shtang me gojd hapbt,I'kur qe I u-duk Minerva e i tha: - Ndalu, vlla Ai send qb je tue pA asht grindja. Po Mos t'a*perkas4sh mibetet sa asht. Pd t'a ngaemOjsh, rt. shef si rritot ?

8) Korbi e luftari

Nji nleril,je-,fort trim, u-nls pir luftd.'rue bairrU6, . ndirjoi korbat 0.krrok6n, e menjiher6 i-uli armbte nuk luejti.,/ Aandej Ikapi 7irmiA dht u-provue t'octe. Por mbassi korbat t' of. * krrokiin grapy luftari npk e ma e tha me za te ortd: - Krrokni sa to donl, r sa pr mish tem.d0 td ju pgell

, skppi mbylpi. \) .i v- en4 0 0 MC'. , as fit 9) Burr] rre'vue crindaveco

arM htshte Urjirrue, qv u lshte ha e m6rzitshme gjith6 t t. pfs.. T hyii1.a tOlerii t shoq t dishiri tb din- 41.,,";-ni." Ishte nshtu ed1 r! mo st-Wrbe tore t6 glinis se vet;e 17.A64.)nj.i':Irsye a rbushi Wenden t6 shkonte.Kur,mba,h .(1 dit,;sh, rrueja u-kethyel I;hoqI e pyett se si e kishin. prite.. 4 - j tn 0 geV0 piqTje-gji ajo- e barl j t mO shi kuen.

- No rrue ,k ur te 1)196 hii;rzf nta gO dni in me bagtf t H.! ;1110 dri La e kOtheiwn whan!;1 t' orret natal wtitrre me vend

1 1 t.e k(!ti; (100e ppr.70.,1111; kane ndejt6 me, 13il-gjithii

1',5f4tti optit!s

. , ffi

II 1 I':;7'11.11t1(10 "hltr...*:0... t. n1,1(11311 1 po I ji te,i. pt;I'fr.kif,j 11;111.P(1 10 r:i0.;1111/11;; %:tivile.. , - ;:ir;;, (),I.t.-1..)vi11.1,411...... t,--. . . .. ,:ji.I..;01,1-.110.1ik.:(500 pyl. 1 1)01'f' ler 1f',.f. h 1 c;h t.(3r):Ir>6 ,6 .

II' I,I titt,i i I' I rt,(.1"*te.,:,I, ..'...11.0...i :.

I! 1 i k ,5 i) ,7; h. t 017V-M.....,.44.4t.h.1 1: ,I ik n. 1,11l'..1.11.c,)1,11 ,Is'1..li t';i-,fct.''...Lt, 5.41 t.1.1,,II hyriill t... ni;,,k1r,h1c110

1 irk - 1 111-C I :;,c iiii,11 .-1:;(liti, 1...1 I. i1.,;- 1 ;1 5)1'1 t.I1110-1'.'it(tth " p

Ii" III '.; l':_ri III 1 ;1 I.Ilinr. 11,1I / (I f'k i!;Iit.(1.1 s(11100 1y(41t.i;;',f.tt:t1t1flin'

,) . NN si lshte. t Shiko n I pdrgjegji 1 sdmundi, -kacilepd banin matilit4 per dite, sa po shkoj mebg vegsha".

11) Hermetis e gdhensl,.

Hermeti, I ,shOm nga kureshtja per tedifte se glthonte blyi peg te, muer trajte njeriue\hyni ne,punoren e njigdhenii. nji truporete Zojzit dhe e , I 4hkuen sift e pa ne njandn ane pyetit "Sa bgn?". F gdhensi Ipergjegji: "Nji drahme". Hermeti bgni-buzen nd gaz.dhe.e pyeti: "E truporja eBrea sa "Mg teper".4Kur pa atehere nji trupore qb perfaqsoriteatirvete,, Herm2ti -mendoi me vete:"Mbassi une jam hem.lajmtari I Zojzit, hem hyu I tregtts, sigurishtnjerzitgdo te m'apin randesi. '..Pyeti pra per qm1m.Ugdhensi I pergjegji: dN'i blejsh d truporet-tjera, Hermetin po t'a.ap fale.

12) Gomari I nderuem

Nj1nl ngarkoi truporen e njl ilyjn e mbi nJigomeir e urni pr ne qytet. Udhetard.t qe etaltojshin, I bajshin nderim tru- pores,e gomarlikujtonte se panderojshin ate; u-fil me kreni., e 1,a allot te garritte,e s'donted hecte para. Por I zoti, qe e njlfte miregomarfn e vet, i.a nxort gjumln me sktegd..' Eh.i.gmendun. Edho kjo tash:°mOadhuruenJerzit.gomarin

13) Me u-ruejte p'rej mizavet t'Unshme

Nji dhelpft pi nii nji grope age tengushte efte thellet, sa

. Jo vetem ge s'mund te dilte, por as melevize nutC muJtte. Nit ,morf mizash I U-grumbulluën slpri e nuk ihiqesbin. Nji iriq, %- ,q0 a qtti ftuga anaej pari,pat dhimbsunt per dhelpndn e i that-- ."A do 465.te t'l Viargoj keto miza?". Jo". "E pse /",."Pse keto Jan* ngt tashmg e s'pijnegjak veg ndoriji pike. 'Po te lex= gohen, vine tjera ge Jandanshem e s'm'a Find piken". / ...... ',4 . . ..,

14) LptrA e mbyllun 4 01- NjI. r,orrir enitgen po Nildhiitmjshin'bashkli; E q trl pane ne Lokii nj tleti;rLi; mbyl inn. Gorr1r1 e hapi j-then vulai dhe e 1P.x.o1 zi nieTif,;(le 'a nil I gjonte Fidho gerd .Fli bosh per kni rcr,11-)rsani,;%o 1 b, 1c13ht;' "Qeri1t,nurirti g,ine kiso sende-4h,

(ry ti; 1 1:.`erknriet'i1 hi H.. IZ4i)j tia jiio I a jr, Pert;nd I vetPerendl Intl go 1 trizth eI tregt-rs.

A3 u-mdrzit e,i tha gomarit: "Shok, shiko ma poshtes ne mos ka ndonji fjald pdr eshtna e pdr mish".

. Gomari e Iqyr1 krejt letren, por nuk gjet çka dishrontege- ni. E qeni atehere i tha: "M d t'a hudhish at leter; nuk thfinka gjA". r.

sab, 69. S,HPENDI a 41 -Drejtori i silkolles se mqsme,me njoftoise autoritetet e . nalta arsimore kishiglipasd mir4fn te Amla pritshin bursen.Ky shilim i lindun getsfitht-ne rradakene pasun te burokratit hijerande sdbashku me kaqurrelate tykit te cingares sd tij, S. shkrept me.terhim murrant mbi kupte"tels te shkretet Ne fillim mbeta shtang pa mujtd td shprehem.nkurrnji fare menyre . kundra kOsaj mast. Prandej lypa fat cltdM dhe bashkd me tg nisa.at vajtim te kdndirup are isht i vetmi ngushllim i tdhim- burtvet td kdsaj bote. Mbas disa ditdshl td kalueme ne ket erresf mjerimil di- . 1' kush pat Id4n e ndritun, te md ki!shillonte 9emos tO gendrojshem mA rje qytet, por t Orejtoheshem- hga ato male, nd prehOn td td cilave 4t p mij puthOn p0r t0 Tlarbri here rrezete ? II u-disprpe; mos bre burre, shkojshin tue m0 thane ket9, dashamiret e mij t6 qytetit,qe nhk mrrTjshin rn e. kuptue n0 gptsfniovet se.sa iAgf ishte mje- rImi im. Sa gojAmb01 dijn6 me gene gytetarete bute me fytyra. .tlajuna e.pe g j yn tyrIt0.plog.ta Nji dite t0 lump Korriku u-nisa r tP shkue nga katundi i vendlindjes'sime. Tjera her.kur veheshem 1064 ha ket AJOhCtiml shlfshem tuo ec0 prpara meje, n6,s9t e mendjessim,veRimiri rn: t. mr6kuljunshm tO kunOri-is sik.majevet,q6i rrethon kltundit ltoduer, mbytun rr nji-;41e1.11 dritas p fek- gimosh td quditshme. At diti_;1-v(igliiii'.1.Vjetlir u-fik pprhjiheri me !;hpresn (IP deri n'a koi16.mi; Pshte kolovit ngra ato dishire P. (101.11.me, t0 c llat ptotOsojni'd1P ck.bijni-i.jet0n mA bulare". .

il!-: ilriOmi nrs1 gytet1 nuk m0 brini.r7 shijoj pOre.alliuet 'e ni6 mocw(' (10 w0 falshIn ndArIpt k0nodoce. Huh u th149,h VAmtur1 r6ipas( .m.0s1w!hvet,:141 drPltorIt e a;1s1iok0vet: S1um0.vorre u-kujtovase (1111wt t!lsh(0, pc,r!11411,Irti; si: -0.1kU we shohun mil t'afPrm*,Llpin; , rpIntip"CpletPr mil: e ne,116,11 :1(ii; th',11i;'!In :11fritkegs n tome: I

vrilIA nuk.rulti ;If; rq(r.:' twushllue tllm pi;t-hty0a0'i; ifhlni

oiol ri 1 I mi tor It./..1 evr t. I. ' 0pr't:i rY: I TII(Try,int,./. plw;i; tup,Ahesht6 -iiio: r7.0 je !It ridOrd IVt1 I n I l'/' 1 '!;10.I1.V(' t;7171r:.0 ti t,,-. Tlhi.rbtori t

!;111:(mi;!;,1..).1.1sIT l'IrtAlr.ir, e li n'i!;ht.rngoi dori'n't-l'huz6- .

III 1;0nit(' !,li ::1I;olii!lit.,. :t I.III-1.( rinki'(ILS p 01. rrr;. ka f',:i1-1 . ? , -i

I. /. Kur'dola per dere, bAna sikur nukoi pashe shoket qt leijshln

,thkollen ku kishin shkue per te maire diftesat. Shumicanuk me - vrejten as, mue_tue (lend se numrat.O. kecejshin perpara Ovet te tyne e kishin thithe krejt kureshten. .Nji shikim te Vjedhun I. hodha tregtizes se sendevet4hko- llore, me dritore td medhaja plot libral fletorel letrailapsa e Onda te bukura. Kalova shpejt nga frika se mos te me ndalonte -shitst per te m'i Ilerkue ata pese lekUte fletorevet qe bleva aty kahmot. Gjithe qyteti. m'u-paraqit sinji vegim andrrUer fluturak: vargu I.fregtorevet me njerez qe si bletet b5rjnd,e dalin.prej dyervet,te'tyne; katundaretqe vine 6i.ej trethevet (kishte takue dite tregu) me kuaje gomare te ngar-, 0 uem plot drill bostan, fiqe gjithenduer barishtesh se freskta; katundcat e reja me shllunga flokesh td.zezte veshet,(disa prej tyne duken si kuklIa te brishta I)ejme petka ngprrash te fortal te cilat n'Amshtin e qytetit td madhsjellin kahgen e heshtun te gjakut te tyne te kerthnezet. Nj1 Aganjf 1 kalova td gjitha rrlfgat, ne te cilat u-pershkuva per (litesi.,student zellshem me libra ne_dore. Mandej keto erdhdn tue u-hgushtue rder1 satmA ne fund u-gleta ne nj1 udhe plot pluhun'tebardhel: 1Tb1 td cildn rreshclitshinfIuturimth1 automobilatmbushe re njorez. Afer disa gardhiqeve rruga,ime u-dAnga udha e madhe dhe ne shtigjete ngushtal qd kalojshin brijd skAjit t'aravet tO-misrit, fhllova re marre frymb ri liri!sht'AheDeendie mA qarta-mlzorfns e fatlt t1m. Kater ditb gjata u-deslbn) Per tb cue deri te shtepir ja. TO katOrten ditb, ildersd pc) ka]ojsheig.nbpernj1-ahlshtCth hlje te dtqadunal1 a nisi nj1 shf I. butIllAhocinue me.are:-tue u-pbrkule, landet vlganore leshpen rbnk4Mv t thella e me k 41 tuon tmerin (leshpi.;rthennb d1mbn kur kjo'patyrde bute eg sohet. Kodray ahishtes zbrot der1 nb breg telunrit e e4 burimin nder walet pirwb1 liatund tem. UP. tWkster, tue u-,rrexue ndpex shkambij we gulfa shkumbore- tL bardhel perqudi nuk goi -ne trup.tem at pOrgethje , fr,-.1klje me tO chlbn zakonisht me-fton- nb.vrtrt,et e kalueme per akullue gjymtyret e lodhuna.nga zhegu. Dukesh slkur jhth ajo rryme kalonto andellpari vettim per td 119 pjesbs1sht n vhin qb rrotullon-mul]ininqv tecllin 40 cl3r. katundet fqtj. 01 Katundi Im, me sht6pi ti zezati dame tringa,c1-};'ciAo tri ara iiisri9 e. Joe nj Ihk rep tbardhi.i qn zhrn t mbi p.(irrue,,V 111 I J4eL(ath I iii1 j 1 1.hirron6 lofta nga 1u1c rva I.Irefytyrr°141:ii ni:rdlie!;huna. VIz hrint e shicrepl t thhet nilriii 'IurridtiIyanndi t.,)t}u1noj ronTr bi, Thtipin biinre 1,V1zi, progtas-ni; c1rn.t r1:1L'014Atat-J; 170,iAlJos ty I it ,r r'r Ij i;ri r ,irt.1 j fro IQ! ji;ryfyrat.;;ndry1;hrne. (Po 011(110.1 p0rs;r1i`pf,-..:11(frirvTht,i'r t no t,vit. qi; nat ti sog,in p.-trijfihrop e dronit vot vi ;0*r:ill!! ;111 ti!';111jyrlivot int>1:;111:ro1)l n toy.), 11..; t-01:;infrt hurotmn Irrh! (0,. !;111.151'filth!'111),1 t Lunirrol )1.'1 !;-1 in v10 tin II Nd r to tia .eigeri't. (the 0 A j'''!; t.11 Au;'.4r gi 1.1-n;unn6. 11:; n'rIndi'rinItlurrill.kin n.11.j0 1..1 : ;11 171 la le 1)ardbe si

ft!; 1,

bora, me dritore tO medHajirper td reshd dhe trollin e namun t6 stdrgjyshavet te mij bekimet e mohueme tlait e te drites, rrethue me ara te vogla ne'te cilat toka e loun nga rrajdt' misrit mijevjeggr gufon nd ngadhnjimin.e kallxavet te grunit;f atmbrende zojd familje tue mbareshtrue rrangdt shtepijakeme .urti, Dila- mallima i flakdt që njofta ne jete..Se sa mija herösh e andyrova mbrgtneshd nti*gerdhdn teme telloaqdt, mbret-. neshd td shrobnpemelmta *tiranija e prindevet td pagdhenun,nga shtepija e mbrapdsht që nuk lejon me shperthye plotesisht lulen4

. e rinis se.Saj e nga'ato zakone te shtrembtalete, td eilat randuen e band te. ploget 9do 1.6viije te trupitte mbuluem m6

zhele te tutlueme e te ndyta. . E tasty, und shlirimtari I ndezun I rrethtt tim te salvuep nga fati 1 viishtire 1 motevet, do t!a krrus shpinen,idn peShen e robnfs sd banoses sime Verret, me arat e Vogla te misrit qe me mijaNjetesh,u-Ortrt nd kdt 51h6.

70. DEDALIJA E KATALLANI

'AjlfardDoda1i4,i 411 kurt-'nuk I hmTte dr buke ne nji 4vendlndeshi nji dite nd" nil njerl,q6 ishte shtri buze nji mall me rdh4 e po i kmnbiitpërpjet "Pse tri ashtu, or-A*0", I thotd-Dedalija. . flP0 wiyij malln, or vik; pse, drue so m0 bie slprl,. pdrgjegji "Jo, o burri;, rrwk klj frikd", i'h kUthen ky, "se miain t'a ; whrij vetl-por ejairts mej(0'. c, 1 i ndlgjuemen at() rjaM, al s'bani as nji as dy, porutvü mbls tlj vtjuen rrWn k. dy sAilshku. Nuk pt knlue koh6. C qv, se lide34l1 n ninj1 Nerl'tje--

tOr, I clli IshterjitrI,sln1 i 'part, me alpine pi:Tdhe ne mes. nllrustie o kishto cue pi;rplet, k:imtlet'e duert.

"114,',e rri Nclhtu, or Ptroitk 7", i th4W. Dodalj1%i "Po s'e shot se 1.71m,tue mhajtO kupiin e qitiit,pse ipdrue se,'po pi;rded-)1 ate "Hoc, or tt, mbas mejel se qiellIn t'a,mhij veVir, a pret 1)("1:111.1:11 e pl tjeter odhe hyo werr Irbrapa. Tuo udh-tue 1,;; tro-sil)althku vrnd ri vend, njl dit6 prej ti t11 ti,f01 1 fiuu t lAta 4-1;; MW; Qji ghiko kendej, shiko nndej, kur u 11;- sSr rtt r ii 1:01U, nj1 (1rtt buz nji 011eamtd.

U-dreltuen 1.! WIrrugi, ni u-;ifroQn, 1 bzinC,:

"A do wig, or i /,(a1 I slit;ip(f,1 V". urdh-no", prej fund1t t6 shpe-:

Idrv(m mi,11 u iI tlr,r1t,io eiIrby- deri'3 e IN: %/Sall ,41-,11ul in; 11...1 ili .11 1)W-. vot,rs por

4. '4 .1 epet me i a ldshue sift shpeikes, shoYin njinjeri Veer me nji ne ball, fie ishte tue mjelb dele,t bashkeme te$4ocien. U-pine te tre,por gka te bajihin mbas shpella ishte shkreo gjalIe e deren e kishte hekUri. Matuehmatu fShehtas e .shoqi4hoqin sajuenme uzshtf se s'po i kujtohen rrezikute filluen me hape gojen here njani heretjetri, si t'ishin kepute prej Mbas nji cope he1464 bfine,zelffen gdre i thone Katallanit, mos' te merrte merzipr ta; se ishin,te lodhuft nuk dojshin me sthtf gji.ne gdje, e.;u-shtrtnePrane yotres.e niben me,erhita, st ne. pa te mirin-gjume,. KatallAnt mbassi hangri darkE me t'amen e me te shqq-en ne nji skutd td shpelleu, tue i vojte mendjat se-pdnjimendmiqt ishin ne pi,k0 d gjumitl.merr-e I thotes amqs: 4 "Nako, a e shef se sonte kemipase dy per tre, por nesdr

mbrama nga per shoq, ?" ; "Mos baj kujdes, te paste Naku,por shtol Lot !", i pergjegji e Apa e ndedten edhe pakoz, mbaSsiud.que sofral, e u.;shtr1n0 per te'fjete. Dedalijalshte tue pergjuee tue mendue, se qysh me i shpAUe atijw'rreziltu;6 si e pi, se katallftninme t'amen e mec_ to shogen, i kishte, pase.kapepika e gjumit, merre u thote.''' shokeyet te yet: 4 "Têni mend e.mos lueni per segjalli deri sa td ju bajme dijte und", t.u-que ngadald.tue ferkue s9tklnse ishte per- gjumshi,im, i a ngjlti doreu njl.hellite p-odh hekurl, cle ishte mbi5shtete aty part, e fillo,1me shpuzai.; retezjarmln. Pi sejcatalllni nukpo e ndlente, e la helllff td.kuclosh vire, kapi tre desh e'1 ropt.si vetimac u a shtln1 m1Shin 'n6 .001 gro0. 11..dha atiFiere hokevetTliPa nyt lkur dasht0 ti,'a,vesiVshtnc tipi,r.ziheshin in e1o,c edhe ai.ve.t,t Likurdn; hellin e kuclun 1a rras katallinit e''136rzilffet me dole. BUrtiti katallani ne qiellit. "Ndeze', bre Nako, pishin,- se dikush m6 1.6-i-frbt 1.01. . Ndozen pish6n dhe kUrkuon dtsa hercslj vend,Nrvend shpolldn, pox' s'mujtnme diktue gji; e :JtChOr, mbassl dera e helcurit Ishte, mbyll, pritijn te dilteldrIta,pse e mueren me mend se doemos mIcit do t'ishin diAiu fshchii nTir d1i6n. . Poroa drItal katallan1 shkol no hArendjgre zrini vend te prnku t dors e.1 tha sC shogesme 1 rreshVi.A0let se delte t'i nroj vathi;s nj1 nt,1 nji. PpreLnj1 her. 11?; :Oinin;'vynandej r!.-LilLeLi; knlonte nrr dero,nor pai nar r ruefzi p/2,14,1).11 t: .*,j; j3 1H0 r;hoLrnjti w(! cii11-%11,1tx-, .1i.Lnynt, 0 1 "07 11.-.%;e11.1.el.ne Iidr., n (411. (1' Y " veh.q1 ii ri;1pft;; 4 !.4 1;13 1,11 11 V 11 11."I' '.1.r; :11(10Ti f;'.;(11-in 1-j- '.1 f* 4p nh7)1.!1.91 "01 .11 (loH:11 t D,' 11)1#1.",01 11 I rr I

. .4. 0 4o 4

.1) .11 "Nd mos.neser mbrallA, prit nji nate tjeter pergjegji .

KAM I KWALLANIT

Ptina e Dedalfs mori dhen,*.por dyshoket e tij kishin marrd inat` me tii, pse i kishte,pasecue ne rrezik me e lâne kryet, pranuej mendojshln se si.t'i bijshinrreng per tla leshue nd dord to katallânit. Ybassl blseduenmire e mire me shoiii-shoqin, li rA ne mendse katallini kishte nji kale mos Me ia pa kund shoqin; i a ehtine prandej ne veshmbretit, sel po.te donteDe- dalija, ishte 1 vetmi, qe mund t'l.a.merrte. Mbreti e thirri ateherb Dedalfn e i tha: , . . : t "Te rutem, or Dedalf, te shkdjshe te m'i a. marrish kalin njeriiut Veer !". . "Po mire, per hater te Madhenfssateledno,no tqk lit kryet age me bin", thote Dedalija, "pw.segkal, me,lypet nji,shAt . . d nji sqepAr ku te jend mA te miret".' . Mbretl i a pregatiti menjihere gkai i 40alija, e ky pa tjoter u-dreftue per rruge. . . . Si mrrilti te shpellae katallAnit, cell ji vrime te ma:- dhe ne.drejtim te vendit ku ishtelidhe kali dhshtrini doren t'a kapteopar,ai tringlloime patkoj e Oiskati m te.madhe:." -"A ku je, njeri ipeer,se me mori njeriu i b tli :11 BAHI braf Me kambb katallgnie keqyri agdej e onden por, -tije (lend se Dedallja i kilht6 pas'ci,vilnji shicrep ykes se vri- ms & isnte 'struk, tue mos 1 ri gji 126 s911 sh oi mendja Se e kishtc, prisiirrjtd,:ka111 e t'a rrafime nji shtage te madhe, , 'tue ith:iae: , . "Rueju e wos gabo te tti-al-Ajsh milse t'd ndreq samarin ;" e--shIc.ol ffil-fi' binte me.fje.V. S1 e pq so kAallrinin niorI gjumil Dedalijae luejtt vendit MIkrepirt, xtuti dorn,dhe e kapt kalinpbr f1p1d6sh, por al biLl ti s pariql he&i. ".A.ku 'eg6r, se mi;. mon njer1 I but6' ada]e dhe Vrojt1 an'e kand.shpelini, -pur sidIktol gj5,p;;.p D2dalija 1 kishte vilShkreptijerykes se; IrrImi,s p'crnbrenda e Irditiv shell si,heren e phre, promdej i ,u-.1C11.10-k:tlite 01 rrittrl herdwe stitag6 ne shpine,ntuo i

Arth'ill(;: . . . . v "Th dlj:;h1 o po Ti)';1tra7.ovny'qiitblu;pin pir sa iindrra cie !ol,r, . L; Hi qj. t'i dhipMf,!Ov gurite d'risiolt !", e :;hko_ifill te

blilL.,i!'. r .1. , r-iiiih.n.; . r) 1,tajN, tv)m o Icot,n1,151'4j11m1 t1lin1n,e 111,,i LI :.,11.',;.r())111 nr-j \ 1-11.-;!; 0 t u-r,n:11 .14-11 1t.:'

u, , _&_. 6, L: I -11.:1 HI I. (.,:lp ,0 t.011 dho T li 111,0 , tr.'111. ? Ti L'o (hi i., tl r4 1: f'jl LI 'V'; f:('..101 fl do tfr coj te

r .1*..t,,1 1 ) 111 11 '' 1 LI 10 I. I. oL. !%.i:I.H: do t.,' 1:0::11.i,. viPtAl.e.0Q1h ;

11 . Kali tile u-gjetd ngusht, *bassi fundii fundit nuk dishronte /ragtd hante e te pinte mird, Iu-ldshue ne dord Dedalfs e mueren rrugen. Mba pak kohe qe kdta ishin tueudhdtue, I u-ba katallanit, se tka kdrsiti eu-gue-shpejt md kambe, por shiko'andej,.shi.L ko Rendej, uk e shef kalin kdrkund, e tueu-kujtue se pdrnjimend do VI. kishte vjedh8 Dedalija, I u-vs nd shpingderl nd buze t'ujit, s'ki te leje t'a kalonte, e atyu-ndal e I bzini: "0 të lumtd, or Dedall, porta vjen mik nesdrmbrgma ?" "0 n8 mos nesiiir mbrgma, m8 prit nji natetjeter, more !", pdrgjegji Dedalija, e pa vones8 shkoi e i adordzoi kalin mbretit, i cili.u-gezue shum8 e 1. dha sishperblim gjg e mail mjaft.

4 UNAZA E VJEDHUN

Kur e pane te dy shoket smirdzez seDedalija shpdtoi edhe at shteg, i thand mbretit se njeriui eger kishte nji ungz8 qö S'e kishte kund shogen ne faciene dheut. Mbreti.porsa endieu at fjald, i urdhd i Dedalfs t6 shkonte e t'lkmerrte. Ky,A mbas trdhenit td m retit,.u-niste shkonte.tliwa merrte unazen- njeriut t'eger, e aty nga mesnatah9ni mbre drid shpelld ndpdr . vrimbarqj rga e kishte nxjerre kalin.Shi kjiA on rreth e trotull; .. e shefkatallinin ne kokerr te Oumit buze votres. 1 afrohet fshehtazi e i a Iljek me turr unazenprej gishtit, por katallg- Dedalija tue mos dijtg se, gka t8 . ni e ,kapi e t'a shtro4 e bante, e kap ungzen qd e kishte shterngue ndgrusht, e e hjedh nd goje. Katallgni s'i ep pundspertql por si e kishte nder duet, merr dhe e ve'ne'vargoj dhe e le ashtuvjerrd. Si Aoli - drita, njeriu i eget merr e i thotes'gmds: "Njikgt gjoje do t'a pjekish.mire emite ne furrd per darkd e grueja let, shkojd e.to kullosP delet se.uneAue te 2 dal per gjah!!.

. Si kaloi pak dita, plaka i a*shtini zjarmin flir,r6s2 e si e kuqi mite e mire e hog prushin eshpfizen 9 e uli Dedalln dhe e . vani nd Oth per t'a shti ne.furrd; por ky, sa e afronte te

1 gryka'e furres, drejtohesh mg kambd, keshtu qi.4 grykanuk e . perfshfnte. Provo' plaka ashtu 0 4 trf here.tue i u-kerenue, por kotl'e atbherdDedaltja merr e 1 thotd: "Po pse hjek keg me mue, nan45; unb pa e p62 s'e marr me mend se si h;fhet nb fufrd; hyp ti njt herd nbg(rthqd tij shof si rrihde"-, , .Plaka pa tjetiir shtrThet mbi geth e Dedalija i.rri gatt e

tla tif nd furr; 1vos kapllial dhe niset e i con mbretit . . unzdn, i ctli gzohet WI sb tepi;rmi. KurmrrlAtbn te shpella lib mu7,Natal]fini dho e shocipy f!, s'e gjetr1nInn, mbansi VC* _dArka ishte fltl, LIf1il)1. .tndj1 c njo.do ti; kishte !",hkun te rvIonji nhoge W-.:A. bilibill s'l Tit1;; -ver,hlt Vr at pilli e , ./

..,eL

. B9 f 'V Attruen soften, par menjiherd kuStohense Dedalija,-u kishte pub hike eu dkishte pase shtf no furre e pjeke ngnen, prandej.4 , 'u-lidh-buka e s'mujten'Me shtf gjâne goje at nate. A isrw 4

Poor te dyshoket e Dedalls qd nuk lejshin gjgpa trillue per te mujt6 ir*%e shporrd'ate kesojeLe, i thane tbrelOWSe nuk gjindeah.,nd .bote njeri mg i hijsheme ma i bashem se njeriu 1 egerl'e,keshtul mbas mendes sdtyne, Dedalija do te sharronte me doemos. Mbretl prej dishirit qd t'a shifteme sg katananin, con e e therret Dedalfn e I thotg: "Mbassi, 1:um Dpplalija; me keque.ne end cdo dt0h1r temin", ne.qofsh burfe, sHko e m'a bie edhenjer n e egerl" Dedalija v.3nd p'Shtin ne tamthper pak kohd, e: "Mbassi e ke vu shpresen i thote mbretit, "Ipe do te vete, por due q6 te m'apish njige ms. te.mire me nji_peilde, .buej te forte; nji spate, nji sqepire do gozhda", qeshi fytyra mbretit dhe Ikpregatitigjithecka.i rypi Dedalija, e ky, i veshun,st maraire,hypi ne gerr e u-nise shkol. I Si mrrfjtt ne njt 4111r11 kundruellme shpelle Alenjeriut t'eger, zdrypt prej qerrite nisi te prittelande. T'a ndiemen krImen e spatbs, kntallAni,shot zA: "Rush jefi;bore ?" "0, jam nji talcore tue çi cWrrasa,se na ,ka vdeki' Dedali- ja, more", i pergjegjl "cka po 1 t ka vdeke ?" a ilp je "Prit," bre burrneshd, se po vrje :,ndl jeeç nj Zot e di se cka m ka' A at faciee:. Men j i hex a 14414 j ti ed 1-e u.vilne OfDdyme 0 derrasa, fre. e si patin ga a I 44pshin Itrthyen mt mire me gozhda," e vu fte.gerr thot Iralco tangnit: A pci hfl herii rehren ' provu a1e-a mund t'a 111)(;rthejsh; s 4cnn fr 1_10 m dalj. Dedallja, e atehelq; vaj hal rWr k tof ) .Kltal lint hYnt mhre. 7401014111a,)co1es,por .tue e tue nA 4 :fuct e shpCJ:thqu. '"31 t'i a briln, eft hijRu 71!, nr)le)rja. a1 e mue", I Shkol fii lia e ruer (10 (11.rasa te ';hpf- I visini clerrl 1 mbi'rthyen me do 7)7,}1(1:1) (-p; prim I Ile', tt!ri d ry nJ rit.1!;h edho n,11 J-J1a-wa1eoja-1. "pale.,aii und t' a

FC:1 t.:1,1U'irilVint or;:ipi brenril, e mbanandej si I d'hT 1 i:f; v; 11 cm. :t n e rr da1.6 s ' *wide t Iciirr if,je: "cele, Dj burrneshe", I thotel "se s'ka burrs qd mund tla shperthejd". "A; a s'mund t'a shOerthejsh-a 7". "Ngadalei pm, se und jam Dedalija". El eja ogd, VII ban qevet e ç gon.tub berate-6 tue qudite dhén der1 te mbreti, cilt, mbass1 e*p4 Se q'perbindsh ishte, u-kujtue se to dy shoket e Dedalls kIsn pasë dasHe tli bajshin rreng per t'a zhdukel

' prandej atyqe u dha rrugen_e detit bashke.me katallânin, eDe-10 .

dalfn e mbailt1 nysh at ite afer vetes e I dha te bijen per gr .

710 GJYKATSI I HULE

*0. Emisri 1 Algjerfs, desh t6 shifte vete n'ishin td verteq ato qd'thoheshin se, ne nj1Agytet te krahines se aj, gjinfish nji'dykates,shumii I zot12 t*cf11 nuk gabonte kurr nd vendlmet e.vetal%keshtu qe asnji bakeq nuk mund te ktehohesh qd t!a kishte gerTjyesndonji her60 Ne.td hgm te qytetlt, nj1 1 shkjepte 1 u-afrue Emtrit e lypi Iftoshe. Emir1 Idha digka e desh *Oa vijonte udhgtimin 41, kur I shkjepti e kap1 pir petkash. , -,"c'kerkon ?"1 e. pyeti .Em1r1, "A dhash lemoshen ?". "Po", ia prla lypsil "por md ban edher,nj1 të mird; me Mem' 'hie kale e me go derl te shesh1 i qytetft, pse kam frikd mos te me shtypin devet e 44Ajt, po f'ect me kambe". Emir1 e mor1 me vithete *Alit lypsln' dhe e goi der1 te Shashi.'

..Aty e.ndalo1 kalln, por 1 shkjepfl quk zbriti. "Pse n"uk zbret ?" e pyeti Emiri. "4trit, A'Opte 41,1 mrrljte -"W ps6.46 zbres ?", u-pOrgjegj lypsi. "Xall -Aasht 1m1; ne mos (lag me 0/a dhAnO we t6 mire, atehere te shkojme te gjyT kats1"., Shumii njorz u-wb1odhi.in e1 sh1kojshln, nga ztheshln. A "Thkoni te gjykats1V11. u thojshln. "fti do ti ju ndreql": Ewir1 dho lyppl vfljten te gjykats1 1 famshft. gjykatore

1shte "ledh6 popull 1 madh. Gjykats1 1 thirrte me rradhe Ata' (16 ishIn pi;r t'u-rjykue. aara te vTnte rradha 0 EmArlt, gjykatsi thirrl nj1 tAr e nji k.Jundir, f(ta tO dy hahesh1n.pi'r n.j 1 rue: Rptundarl thonte.qe grupp ishto e !Jmq:0) P rwnite se ishte etij;t. Mh:r;:l A101(!jol tha: "Ecnto gruon L:Au L. thoHlini !". .11,;11 :111,11el1 AO L. dy, nji nji.

tr(;f;t;4' voji. Inla 1 nOm o troLarl ki!;hte nitllA voji.,

14 , . / .

91: mbante ne dore nji shume td hollash dhe'tre3tari mbante pe'r dore mishtarin, "Bleva o voj nga ky4hSeri", thote mishtaril "e hapa kuleten scie' t'a paguej,,kur ky m'a kapi dordn qd td m'i merrte td hollat; prandej-kemi al,dhe kdtu.pdrpara teje, und tue mbajtd kuleten e ky doren teine". "Jo Th hollat Jane te wijat,e ky lisht vjedhsi qd dap' tij me plagkitte !", u-pergjegj trOgtari i vojit. "Mishtari. erdh te blente voj e me tha qC t'i nddrrojshem nilpare ari: unenxora te hollat e I liana mbi tryeze. Ky I kapi e desh td hikte, por une e zilna dhe e solla ketu Or dore".

Gjykatsi, mbass1 pak, tha: -* . ketu te hollat dhe eni ne4541;" Kur erdhi rradha e EwirAt dhe eTsit,EmirLtregbi se si- kishte ntlá puna. Gjykatsi e ndigjoi e pastaje pyeti edhe lypsin. gjltha keto ge hote ky njeri Jane genjeshtra :" tha lypsi. "Une ishem me kale e po vljshem ne qytet, kurky m'u-lut qC t'a werrshem me vithe e t'a-sillshem deri te sheshi. E Mora me'kal6 dhe 9 solla deri aty, por mande.j ai nuk desh td ibritte, tue thane se kali ishte Itij; kjo s'isht e vertete". Gjykatsi, si u-wendue pak, tha: "Lenie ketu kalin e kethehuni neser 1" .'Prap te neserwen, shurne njerijz ishin mbledhe nd g/ykatkre tj; ndigjolsh-in venOwet e gjykatsit te famshem. Dijetari dhe katundari u-rylrAcliten te paret.

"rex-re gruen tinde L" I tha dijetarif g3ykatst, "dhe Vie .topen kltundarit posi:dheti; .shkopTj mhas sbpine !" Njotari e morl gruen o vet e tjetnt I. hangri shkoptjt ne sSr tp ti; riithi;vo. rindoj gjykntst thirri mishtartne I tha:. "Paret twit !" el tue shenue tregtarin-e vojit, shtel: "ALij t'l open pefliAhoti; shkopij wbas shpine :" Pl!AAj erdhl. rradha o Emtrit dhe e lypsit. "A rmnd, t'I njefif;11 kAin trind nres t6 njizet.kua tjer 7" e pyoti f!jyh41!;t Ertrin.

. "Po mund t'n njor". .."Po(.1 ?" 'Mho u pi;rder;j

HEjn fto WM' In i tJi dyk:Itsi Eririt. E tv (ly vojti;n n0 Emtrl e njoftt wenjihere kalin o vet, fi'r10; t, h117,0t Imijvet tjer. randej gjykitst thirri Iv; 1 thl t0 dilftonte se cili_ishte kalid Llj. kyof:1 o kilin 0 41 diftor re gisht.-- /11.-1 r(: Oyklt:J u-1.;;thye1'n:; voudIn o vete I. thn Emfrit: I. ytl.: r-rN. "kyp!:It t'l ,Alk(u)1,1.1" l'u-k0Lhonte rii hU;pf v01,. 1)1.."1p

a , "clkerkon.?"As e pyeti gjykatsi.. i "A nuk /e i kdndqunme -1.. vegdimin'tem ?" "Posi, jaw shumd i kenaguniivetem ..iti.;td md diftojsh se gysh e dijte ge gruejalOtee dijetarit e jo,e katundarttt'qd. td hollat ishin td misht4rite jo td tregtfty td vojit e Ae kali ishte imt e jo i lypsit". - "Qe si e gjeta td vertetdn per.gruene dijetarit. E thirra gruen n8 mengjes e A-thash: "Qiepak ngjyrd,nd dividtem t" Ajo:e mort.divilin,e pastroi mire dhe-e mbushi me nglyrd. Pra / ajo ishte mesue me at punti% Po.t6 kishtvqend gruejae katundarit, nuk do td kishte dijtd se sl(mbdshet diviti; nga s Acjo-Mnb- e.gjykovase dijetari kishtia.--Te drejte. Sa per te hollate mishtarit, qe si e gjeta td verteten. I shtina td hollat ne nji éne Me ujd e.sotnd mdngjes kdqyra ne mos ki4ite dale tiersipri ndonji pikevoji, Po -tb ki:Shin gene td hollat e tregtarit te vojit, ky, 'padyshim, tue J.-Ma- rx:0 ndpdr duer te lyememe voj, do t'i kishte ndI; mbassi uji ,mbet'i pastert pral te hollat ishin temishtarit". ... a pdr karim tand, puna ishte rre veshtite. Lypsi, porst , ti, e njObti kalin menjihere9.nd rds te njizetkuajvet tO tlere; por und 'ju proywa tdyve ge.teshifshemAe,egip,ndqp. ju td dy do tn njifte kali, Vete. icur 1 u-aftoyeti kaliete k ketheu kryet nga jote, kursel kur i u-anue lypsi,*ngriti 4 " AfAndn kambd:.Qes .e dijta qe ti ishe .pernjimend i toti i ka- _ , I .lit". . Atehere Emiri f 1. tha gjykatsit: I "line nuk jam tregtir,por jam vete Emiri yt. Erdha ketu t'd shof me ,st e te verteta ato ge kishem ndl- gjue pkr Tashti po e shof'Se genke njeri f dijOieme nji gjykalt" I zoti.'Kerko.prej reje g'tetduesh.e dotë,t'a ap", "Nuk due Wonji §hperblim I"uTpergjdgj gjykatSi.'"Jam mjaft I lumtueme lavdet ge me ban,-Emirl'im:" )

72.

gdhTnte. Horizonti tchte verh r purpqr e Mr:de kialzqt'e 11c/iLl ppthihIn inlote e ern e 1Cind;:Thme Li ylolicavrA e t zycigl,tver\I dridho!thin ndi'r vneht:1e kodNna... Clytott n;. ,Alite!Th nji p131-11catTl1 . tne u-sjelt 11,.! cet:it'vThw,j(,.;1....nh .!.:t,-1...1;QV 11111 rr?!7h....:(11h1r1.1.. djiV iril nn1It,(1.11n fl Oritor-, slov(ipt 4-- 111100-. nr V11;:l IP'n

) 39t e djalit u-daneprej valbvet, u-shtrInd nd fush0e u-ngulen ndervorreza Njt e fshfime e gjatb i duelbga zeAra e pikiluemq etider mollza td Zageveti,riguen 1oV4 t'idhtd. Nand 1" rrenkot Ingratit e mo kt emtin a pershkuen zemren keto kujtime

40$ ' Ktshin rá kumbonet.e mbrAmese muzgu I mites I bgnte me u-drtdhe,lulet e njoma ne fushd. Udhlaeret, te keputunnga rruga p gjatë, kishin uldryetne parzrri e mbylle sErt st ne "gjume. ,t Mitomobtltmuer djathtas. "Cka jAne ate drita qëvezullojne atje poshte ?" metinji.. student. "Jane hyjt e qie11it qCshtkohen ne 110'1* "Shkodra 1 Atdheu 1" vrrit studenti'mezAte pdiialluem. Udhetaret'que'n kryee,u-shkunddn e me'jetEt /vier fagiA atdheut. Mundt e veshttresfte I./juges se gjatil ulharruen: shtreptja e tyne po 1 thirrteper se-largu.. Udhetaret s(t"dane.s.ift prpjhyPret ne liqjter1sa Tine te dert sa.ne vesh td tyne mrr-ljtigurgullimi,i valevet q lodrojshin nez11. * Keth I pritte vaporrie u-ntsen per ne-Shkoder. Nji nder buklurf qd kUnorojne ShOmintone e.per'te chat .me-telOrdjte e ndiejme veten telumtun'e kranarti per nAnene bukur (10 kemi e qi I terhjekln edhe skt e.njinit0 kg shetiid boti;n mbare, ilsht njl udhtimnate ne lige tO Shkodrbskur hinza 16shon drttene argjandte e Mtja *jsh feksbjne ne qiell- ve nkuje. .

. . dlatht0 shbf kqsAlepeshkataresh qe fiejne ne buze Ii. e mi1 Itij I unitshti-ipf t deMhuna rider kodrina si grigjene push im; r-tjt:tst'tOrh jek st nji fushiie gginee lideshkdtë lytrdlyi e co.jn i!kryet pe_madhi;shtf naltngaqiellf. Si brii--; z :firg.hudi duken iiirnejt qu e rPetthojneqytetint ku xixi- 1 e Sn '(Irt ta derdhunn ao14,0j e kOndej:hyjn6lige, tly,1ni;\.qytot.;'tdukot se (00111 Pisa ulene toke e ky tempull i hnkIkri,s t'a kullptrendenndi.r ato vende t'arta qEi kallxohen fticr p.-rral1at e mol) Nj 1 7, tr idicnte he zemi;r.studonti tue vrojtii k-tobukurinntyr )0o Icypi;r sa e sn vjetee ktshte :1Idh6n,P. pihtet1 derdhte lote, tehWs vozl!pojshin si margarttali IAto atv i lutiltun n'at1h6 1...DeEi flladi qe e 14onte WTI)tf`n rit)in` hnej eI dukesh sinj I tpu- 1.1111-;d- r Ihy 1 ().1:;ti Iti hukur so ata 1.:;fino. I r1 I ;; n'i ii h t,E tyr,r,tr, It.,. ' I up riutlirIli;prol forr-ish knlon niflI. fushii n I ii!11, fnle. (11ior P "ihni tun nga repritan s 'di ku , iii 11 I. IT pi r o I iituron pri prel nji luljefl njl tje- t ,1H(174)1dotiti.,A1/4p,; t wyl forra t e mi;rgIml t.tue pEt gjithd ato gezime qee pritshin 'atdhé e tue dash§ plot me mall me u-kenaqd me cilindo, s'dinte Adhe ky Si flutura ku tla ndalonte zemren ma parti, kalonte prej nji lulje nd-tjetren e fytyra I shdndritte nga lurAhija. / Ky qe hovi I pardi pse mbas sa kohe keto gdzime veg mill guen zemrds se djegun nd mdrgim... I quen mall per nji lule ma te kandeshme se drandofillin e.Majit, pOr dy hyj ma td bukur se ata td qiellit4e, sa rr.A fort qe. I afrohesh bregut, age ma e nalte shperthentii flaka.e ketij malli, sikur ndezet dishiri lulevat teNiles per rreze te diellit edhe ma fort_kur:Asht veshd honzonti ne purptir. S'kishte%kerkend per t'ia geld zemrdn, por vetdm hanza e shikontelpldt. me Mall.

. "Hanze/e bUkur, mErthuej nji herd si e kmn amen teme A i.ke thane se vij Donta ?... A e ke.puthe pdonji herd per mue Md thuej, a e ka marrdmalli per'djalin e A i ke thane se und u-dogja, u-shkrina ftne fill per te ?.j, . Ahaulb Vaporri fishkulloi: mrrijtem Studenti, sin'anddy muer Olagkate keceu ne Okd. "Zot, ku shkelin kambOt e mija ? NCtok'd shqiptare, nd Wed td lektleme"1 E-drtdkesh.si thupra n'ujd. Ai kishte trete ne med el po t'a pyetshe: cila rrugd td con ne shtepf, s'kishte dijtO me t'u-pdrgjegje, edhe te verbtin te nana e gojne kambbt vete. NO qytet mbretnonte nji getsi e thelld e studenti kena- qesh tue I shikue rrugat ku ktshte lodrue ndfdmijdnf. .-Pak hapa para tij nji shk rth 1 vogel po u-kethente ne famllle e kendonte nji kAng0 popullore:

0 ju malet e Shqipnis Edhe jul lisatce gjatd, Kbdra, male,.fdshee pyje, N'ment u;kam dit' e natd A

Mergimtarit i_vinte Ai kangd engjujsh. KrIdget popullore duken.telperzltshme kur,ndihen per por njanit qe ka pi helmin e\mdremit e sq/ka ndie veshi por Jona. te hueja a coptojne zemren, i,n jcrrin lotet e duken si melod pa- rrTzi. I u-afrue shtOpfs, Wersa e ballit e lotet u.pbrziene bashk6 e tue u-dridh kaloi prakini e N'ode te ngnes tshte drit, A thue te mjerep s'e merrte dumi e gets{ te nates mendonte pOr e vet ? A thue e dishronte &re e thirrte rfe teme tic; vet ? Te shkrain p wotiirziin luqnte me macen e "Lizi3 I", i that 4jam un6 Lee', vllat yt". E perqafoll shtrngol enfr dhe e puthi. "Ku tiht ana) ku khm nirWn teme ? Fol :"

(i 95t],"1 '21 Motdrza tue rrudhe Vetullate Voglat vani gishtin nddr buze e l "Lec 1"1."ule.zAnin, nAna gsht fjetd, ruejuse po e zgjon Por Lecl. s'mujt1 me u-nddle, malI1 per naneni a pervlonte zemren, Auer motgrzdn per doree lehte lehte hgng Wodd td nines. Nji kandil I vogel leshonte diitd. Fytyra e bukture mines ishte tháe zbe; por ne buzd td saja vezu13,onte nit tOcieshun 1. gmbeltpduert 1 shtdrngonteper 'zemer e ndär s qd ishin mbylld me gjumd t'Ambel shifeshin lotd . Lote.1 A thue nAna e shkrete I kishte mbylle sgte bukur .nd gjume tue dishrue djaline vet ?. A thue ndoshta po e shifte n 'Anderr qd shterngonte duert per zemdr ? A thuepo i diftonte ndonji engjull ne,gjumdse drita e sgvet I Xlshte kethyet mbass1 ne buzd te saja vezullonte ai te qeshun ? "NAne NAne-1" thirri I shuem1 tue wit "jam une Loci, Led: , yt Kam ardhd td te shof". Me keto fjale u-leshuene gjfij para se shtruemes; tue u-drldhe kap1 dorpne nAnes e e puthil por...menjihore e ldshoi me nj1 britem td kobshme.Ajo dore ishte e ftofdt.Te.puthunit e djalit s'e zgjoi nAnent mina kish-

te ri ne gjume t'amshueshem 1 . 0

Prej kinbonaiës jehuen kumbondt perser1 Nji do e njome 1 lemol faciet e djalit qd peshtete ne dr1- tore shikonte -- , , IlL6dYfimd thue mos terciaj, me thue 'se .nAnado te kethehet prap, I ti vetd po shkrtheshend yap?! Mos q4j, tiff pilot mos. qdj, mos me bAn te q4j.edhemue 1". Me nil te fshAme nga Jogka e zemres u-largue djaling drI-% torla, e shterngo1 per zemer gocen, e puthie pastaj dord ne dord vila e m'oter dolennga shtepija e shkuen 114i u-lutd te vorri i nes. .

73, TREGTAR FLAMUJSH

Njt ndtesf e erret, si nj1 neverfe pappjegueshme, e mbante larg 'Mush Vilzen nsga dyyan1.1 Gasper Tragagit. Kur 1duhesh domosdo te binte aty parli ece rrAze dyclanevetkundruell, /'- shpejt e shpejt, pa e sjelld kryet, pezullnd frike mos pode;.7 trogtarl ke dera t'a therrasi. E nji dite,a nji tjetdrai er . pritto ket pune, sepse I.a kishte borxh nj1,v1z1temlkut td vjeter te shtepfs! Edhe mhas vdekjes se t'et tdHilusht, Gasprl e ruejti micisfn st perparal vInte perfesta e per emfia kujdesesh ne rasa te ndryshme per shtepf,ndersa ba- nonte jaskta :Thqi-Pnijo pi;r t'u-shkoliue. EHilushit, fakht1 qe u-kethye ne shkoder, I perkltte t'u-shiftee te rrinte me te. -Gjflmnisht e ndlente at detyre. Vendonteper dite t% shkOnte:. r(;r dlce shterngonte t'a shtcinte dite ne tjeter. Uji (lite s'pat ma ngn Wikte.

0 S. r Tue kalue ands kundruell me Remzt Frashnjetin (kur ndOdhte 9.

. me ndonji 'shok i dukesh vetja 114 trim) ndigjoi nji krizdm nd

4' xham t'atijdyqani. I u-desh t'i sillte sgt'dhe Wtregtarin mbas xhamtt td dritoresciM pars ku mbante tryezdn,,.tue i ba

. me shilij qd td kdthehesh. Me nji shqetsim nd zemdr,a0 ai vetd e quejti n8yetvete qesharak, u-di prej shokutlthe hgni

a-ty mbrendd. , \... Gaspri rrinte Ind kambd mbas tryezds n8 krye tO dy4antt.' "Po ti'hajde !" bani miqsishtue i,shtri td dyia.duertmga i iiu. "Pse mg hikdn ?IlKu jo qti s'yjen ? Slmd ke gja borxh:...! .Qeshte'tue i thiind)kdto fjald./ Ai td qeshun nuk ia zbu- tonte aspak ngursfn e ashkes sd sgnit, e'cila rrinte pdrherd nguld niii nji ftoftdsf arenzi. Hollak, me flo gati krejt td thim ndonse jo fort i shtgm nd mot, flittem shpfrte me energjf, por kumbimi i einit-ashtu si ashkja è sgnitOndronte i ftofdt edhe ndOr_ fjald ma mielsore.. Hilushi u-ul nd nji ndejsq para tryezds dhe nisi tue bol- bdzue td gfajsohell pgr.vones4n e asaj vizite sd detyrdshme".

. Tregtari, pa ii.v0 vesh'gfajsimevet tO tija, vijol.f . $ , "A i mbarove krejt .shkelldt1,XTd lumtg ! Sotpo lypet, pre., dip. Jam.gdzue shumd qd kektjetd nji ndpunsf td mirde ...- . ,.tg,qatd. Ase pi-duhanin ?" f tr- Hiplushi mbdsfitolli njirclngare ne ekutf,dirieti'l qitipara. "Mue md al qd nuk ulem me ndejp; e kam zakon tO rril m4 kambd". k. Heshti s grima, mand.N prap nisi: ts "ti je djali i miYiltma td ngushte 0 kam pae..." Zani kOtu i mori nji Aingull te qudttptim permallimi,'por vetdm Or nji gas. "Yt. At (dritti PastO ;) kur vdiq t'i la shumd ngatrruefshdid, pundt a shtegs. Nit bi aisa gabime.... Nejse ! MO fal'se po AA flas kdshtu. Flas per te mirdn tAnde. E kam njifard tddrej- te; si thue ? Do pund, sa (pi pOrjasbta, t'i kam rregullue; tjerat do t'i ndreqish vets tash qd u-kdtheve. Dishrojqd td -vehesh per fije Wi herd mixed: a po kujtohe ?" Djaloshi e falnderoi pOshtjellueshdm. Ndiente vdrtetd mirOnjoftje per kujdelin qd tregtari u kushtoi pundvet tiff tija kur ndodhesh tepdr i rf np moshde larg shtepfsf por i , ldvizte pOrmbrenda edhe nji d4Rl kundOrshtir per mdnyrd aspak tp njoille me td cildn al'e Ormendte emnine t'et dhtt nderdnat e bame. SIdij gka kishte dhand n'atgas mos me i pasd pdr detyre ato fainderime qd., pa ndonjiarsye ti.4ca tueme, i.dukeshin shumd td randa. e ke 14rogOn ?" . . i .Djaloshl quditesh me vete pdr hutiisinme te ellen e te 'peigjegjel nddrsa nO shpfrt ndiesijakundiirshtare i shn erro- hesh nIurtejtle to hovshme. 4 Gaspdi Tragacime fjalf to shicurta e td preme, e kkishilloi sa te shpinzonte nd muej pdr shtdpf, cilat nevoje ti, plote;onte, .chlat tti li3nte tangut.dhe sa tO ruente. Tue fole hove hove a 1"1...

".4 I '; f.t '1 'fP . , . ,f1 d 04'

kaett4fditki,barai sfivraf bekurose mit sd miri, .. qafen"-e thate.,.plotgjatrienf 010!to ngrehun, tash.pga rruga. mb4s'xhamit, tash Otte dyclanit te:AjAnd*e Wuld,:t deri.lid.tupd, ku mbas pli.banakU rrilshin he heshtle.sileggrtkt,; StAterhe- ilun magnetikisfit-jr"ej atij shikimim6-1:eks.ime,:'atenzt;.edhe:Htta--).. lushiI. leshiA syt mbA,rafta eTibi banalcmbug.Wme'aithentrd- malinash, n4per,te.glitha Skfijet edyclanit..plot.e'per°06t iiii),.:' -denga-e ine'arkti.,;me .sendet mitelapOntueshme ndermjet tynev ..

41prejish011it lar.-kepuce deri he pallitende ilekuri grumbullue . pa kvIrrnjilatter ostetik, gati.simiedhand .pershtypjen..e nji pasUnije,s'e pamasdqi nevojti:e rendimikt. Krejtjetemi, I, dej, 011itte i. a kiqhte kushtsue, fitimiad burrdthgel-iind 1 ..,.. . $ . aty .flAeme clendrese td , mbas asaj.tryeze. Me mUndime e me hekurt, tuonisi'i*izIti prej asNA4ev'orrliti'dhe.e4operqeu lellind-n me u-pasunuesi 'Tr.)s kushf.,Nga skftjt ke dritOrja lat: yare eroe,ij.dygani,gjithe.diteneme kainbe Mbareshtroute tregtfn e'...madhe e p4retAiendue_gjithb-.. 'Sh:ipft, ,tokepeyetat , kah mpinterese. Vegnuk,e gezohte simpattme qytetit;.i perm mbledhan; 1 -vrasht6 ne fjale ffieatalWbibeshin nevoja fe lti,,j,:.., g j,;Allonte J.veciieff n6 mes te g4as, sd, framati.lit Aspak -kpprrao, wh, v'et(!, pa femi.jel juilen'e shti_lAnJ. mbahte'rnA sb miriA, Por i . '. i-ralle 'fo..rtT`ridihrilontq ,t1E,V:rislind.. Pak fien,c14pne, uAligente 4*tral:,,,, poy tiij's) gui.ta e te pe-rpikeshme. Per.ta 'jeta.i. -sheth.bullenter' nii lufteR ne ,te di 1 iTh trIILS. zglueti 'eni i zW njeheshal. clb. f ftont6 n :-1shlimeiti, holl.a. Interd,sat shOtrtndee sita, ttsazojsOn;:., 0. Idioc.1, I n puni;iii,rn:i Lyra tii-'jignhtaf vtghesh,ietOm pye- '. - tla: .5,1?K.jo rpondsf 0 qfacieEjh npr -f .144 Vt144.9. e- turbil- 1 Intl t.,,,111.1.n Th,in .A ty,iii ' :t t :.dygan wbusliii ,-IT1P'malina te-, kmhtue,=,_ !iliHn,pirel.ii.j,,4nsHri.0 ,/..noi.r,j11c11,-P .prendijnd" e fla16 tC .-preinel

nd 1 f....rli.,e.ilit,ens i1)r 10:114 t,Isti, Nogil 1tiwAzqt,s1 é t6 phillqf I. . l'',.''.;h.1 1-let. erj(i t,'Ntrilv,tlii, Ace,sh tur. 1 .ilif4 undoi: -. ._. 4 r,f;tnpiir q;ntj; munq'oph. lojR",' m6, ndido.mpet...i.oja e 'r-iin njortn tilTri.flun.Ti;p:r!-...un e :prAndej Li 11:re. Psel, vare ..' 11.;vc,!;hki, t fl:r16(16pm -.b;thorri'l\rec.: al (le s'ka nevojO Per td. . , ... . t Ari;.. 11 sht 1'1 I r;;...1' Fy ;) ror 1 zi;rn I p!inrI tun, shqi p.tue nga at,z A. me tinguj meta-4 I ik, 1;1,!0,1r,i-t;111n-i(I,ilio!;11.11.s.1 eirrif n krenare th zak'onshme.

7 l'Aie M gItte-th Ith 1 n:0, po t,:r Icundrn 'mendexre të ngushta qii. di- MI re.t.1,:ind()re kryHr.,rontrohnoln;*,I ronin e pnefet me te cilen t ryi,,I..., iyire; rrf.tint0 priij shoki'vet pih-pigesh me dbritrue prf,1f;ii1.1.1'1ut,rL-Aci H i n(.pi; r fi tirni t te eti;s se 1.-onnicësnij 1 (1y . ? r-tlyr:if,ti..1HI't:' a kuptio baten (V; dukesh mi e n p. !;,-I Jo f%,v;:,,i:;klui!.1 col:I ty 1 ii-trand .E nd I nu veten Sal- t 11 wAr i it.,i . iyq t.:i rI n ,,Ic T' I LC' rep;i rap 11r10 qi-,TrPsS) doper- t-.1, ,';ii I 1,,,nt ,tul, 1 I:;h;;t,.fril0f,(li.n(tu!;ht,;.1niifSr tyr. ti;ti.j , n utr',1ft i. Iii ,,,, jot,.. :1.1 viore mund t'l epte, al

)11,.:rlt l',..,;1»,;IHII j-f,ii.. 11 1 tt ..).4r (1lc ( I pnjoi-if.!Jtin.o npnrn. prv;11r1 is ;Hlt t r)7 r.,,1,1 11(111'nre',I ri, Irt. t. 11'14.t)rf 10d 11.1, (V;Tri.s.ojni! IT,w -b.r i11:-.' t. 164-1 1 I. ' -1-,t,t ..p ri:111-nd,;iirt,01kni juo IT e runUlme .I.,'t'1 it ii H I,' r.t lit,(-(,th;(7()1,-ri. ill'M Lir; f ' \wtr,-1 bn ta e bukur A .: '4_ t ,.. its, .

.28P

' 0 4

vegantd fir,tija-qe d9 td zbulohash eopd'copdndör'vepra,t1*rdhesh- u-t rratit dal6ngadald niatidyclan,ku.orkullonte, ,1 tue depdr- ',ue.per hundesh nd.shpfrt erae poeagma e aty4e mallnaye Ape pdr- ji dishfr 1.',sterfutlishftme u-gue e me dale, m6 hike prej. ,andej,-4-dridhi fund.e maje Por simujti mr-luejte, ngujue.aty , ,p4ej. nji pyetje s@ ttegtatit., -9 kicand'thAne.se di me,00.vjersha".. 'H lusht-i got sgt n'ga ái.Por n'at gas dikush hgni td blen- ..:.te,digkae mbet ajo fja1aghtu e varun. Pat kohe ndAkdtndali shifurte t'i mblidhtetd gjitha fuqft e veta'eme u-gatue nji Ondresd tetundme.'E kuptOnte fare miretaktikdn e '-'Ga'sper Tragagit. ' l'N'èmen te nji Urtije kallpe,tue kujtue se md meson teiye- , ., , hem per Me ne.Yetd,e gjlij lumnfn ashtu sie kupton al.! tas,h .po md predikon*.e tash pd me porositmos y merrem me One ko Ale.s!qesin unjt dobf."Por kesaj heres'po e lA pa Or- , gje I" 4 'Ars'Yetimi atyslpunonte. Si mund.tlarsyetohetma nji njeri qdjusei nji tr4porje te hyjnueshmete Praksttelit perpiget te .% rixjerri nji kambd per shkallen e.vette mermertd ?, 416 realitet-ee'hdiente-vetentd_sigurtd. Ai.dronte se r njomsija'e.mendimevet tkullueta e td ndritdihMerndrg . 'clarisht,"ne Tund te vetes, themel I botesse fshehdt'vehtjake nd,td Cilen ai vegohesh te jetonte nder gasa ma muakordkuI. k vikida e peshtjellueshmee ndiesivet te dalldisuna harmonizo- ,,.'- ;,hesh papritmas mbOeshtrue nga sqeptri I honeI zânes që u-epte shfrim rib-16nel ai drontese njomsija e asaj.bote shpirtnore nuk do te- mujtteme e durue sulmin fyes td fjaleveti .te trasha të tregtarit.. Sime ii-mprojte, -gka me dhand'pergje-. gje ? Shpetimin.e"shifte Wikje-6 Vetemtue u-gue e tue,dale nga ai dyclan ku I merresh tryma e I ttirbulloheshmendja, mund tla ruonte t pacenueme shAjtnoren e ndritdshme td tit skAgn hyjnuerl'kU strukesh airsyeja mAe gmueshme, e krejt jetes4ped tij. Por do fjald te tregtarits'è land prapme lue,fte vendit. Ishte Nderr ii.zhgjAnderr ? IPom'i kand levdue do,shkri 6:tueja...A e di Sa mtisht bâ qejf Ka nevoje,shued vendi dr kdso gjAna : a po kuitol he ? Kemi mbetd mbrapa...9 Tallesh, apor flltte p6rnjimehd 7 IN16. zie ne ytyre nuk hetoi asnji qllIm tallje. E u-guditsa 'ka. "Psel a shof ti ? T6 gjlthd, nbbote e duen vendin e.vet, veg-nesh. S'ndiejnd kiitu gjindja, Porduhet t'i bjmC të . ndiejneme perdhuni. Dikur ndr.nekishte.njerdz.ri.t6 nxeliCt p6r kiiso punes0. At:Mori-itpral s'kichte ShOpnl e sotjka. Tash qëkal's'duem tO dijmij p6r to'. Apo Imjtohe ? Un6," rtrr vete, nuk shof piTrparim n kOt Hilushit nisl t'i brentezowra. Pse,,re e gjykue Gaspbr,Tra- 'gagin, mfkun e t'ee, mbas flalijvett6 116tds 3 S'duhet kurt-t8o ngutemi e to dOnojmil nji njerlpa.e njofti: vit0. ik4w

A - " Y: "Duhet qe ju,td rijt Ate punoni.Me fold, me predikue pa u-lodhe, a po kujtohe ? Eme shkrue, sidomos U. zoti. duhet t'a mbajme Iset ShOpni;me i a mbuihd-menden td madhit.e tc.4 voglit qe teperparqme...." "T§ lumte goja. Ishalla bahet ei thue ti.Por und drue se kam ri mbrendd". Hilushi coi fytyrdn-nga al nd menyrdpyetse. \ I "Po, po: drue se kam 1.4mbrendI..Ejae shit' I" % Kaluen mbas banakevet neper nji dereqe gelesh midis murit te mbrendeshft td dyclanit. DjalOshie ndoqii mbushe, me kureshtd, Kaluen n6pdr nji lugind tl.errshmelplot arkd gjithenduerrase e kashuj td Iltivuem njani mbi tjetrin,e u-ndalten ke nli derd ode. Gaspri nxori prej xhepit njitube gelsa, ejeti ate td bravds statyshme dhee hapi. Hilushi i rrOtUlloi s9te gmeri- tun'. Ajo ode, mjaft e madhe, ishte plotme flamuj kuz-e-zL ° Vfnte n'at ode nji eree posagme, ere topash pelhure ad 1.4- grumbullue nd nji and te-mbYllun qd s'merrair. , NO, raftat der ne tavan që rrethojshinkatdr zdatket e odds, the- lAnd lireshemvetem Atgorinipedritores nga oborri MI:ea ,dyclanit, rrijshin pilue qinda pagetashte trash& mbesht elle .ne later td verdhd. Letrae shkyeme vende vende leshont ej . do pagetash sqepin e ndonji kindi td ku4.DiSa gypa td gja -q,elpe n6. ,be4p7shifeshin 1-.-mbeshtetun pingulper Taftab pjedhd. ne nji kand aferciritoc:es dukoshtij kuqt e nji flamurime shtize-veshO'ne kadife. rermbantemija flamujsh ajo odde errt. Vjerstiatari i ril mi'sue clyshRrej rints ma se-pareme shnthirrue ndiesft e pacaktueme ne prfrafytyrimetd glalla nendoi: "Mlja agimesh epoppje se kuqe fjetend burgun'e nji ,,, . , , , hphe s'muge,t". , , aumbt nti njifluturim.ttj vr'ikshft mendimesh lirike. I nd-odhte shpesh te harronte shqimitvondin ku gjindesti e rrethln Ili; tirilin rrinte, l joshun slnga nji muzikd e holld zgjue vrik ne fund te shpirtit,ng"do largiisfajrore ku rasa ma pa-1

..--- 1.1ndi, e il)rshkiicimenr shluidrita tO dishirit poetik, lierrte fytyren e nji aralje sd mrekulliieshme. Ipa ata fl uicl t, nhtjenuentAtii nji drite ti;glivlIC fitoresh kumbore-ne krye te nji kOmbi 0 lire mbi udha W4,6t brohorf t'ardhemenfs ku ern e larit tymtorite e pasUr dr6jt difellit.. Ipa aio shqipe tue u-lirue nga burgu i erret i nil kohe sezezueme 0 t,ne rr'71h flatrqt ripi;14ajrf,t ,. knqe sii engjuj drejtsije 1 :.ijef, nii ti; fnhehuna tl; fIll6vet n 't ,. fnshavet tlatdheut. " :;111!f!;ilyin ri ;thr(di;? 'Tun, shprAne se nuk do t6 rrin- t.,, lit..'nflit.1r .trr '.rtr:1 njL., 1 r)(ir,)!:i t,l, n e turra. Por s ' bien ;,InH:1:-.10 lc-in;, rt.et'; Ti .11--;h It :..i."ift, Prq 7 ,111 kar ":1-6 1. , t 0 . . , . . . ti. . .

,,i fillv10 1 .,..._ -, r4.111!: 1' th,.n!Iii(vrtfli vef!initt,.; lirgPt I.1 tw , . ,,1 1 ;... 1 ri m i briv :}t !, 1 1:-,'1 iii w.:I j't lw.;11-1 t;.pi:1-!11-rnIda. Dont., t t.hont.,, di ,;1. 1 "Ti. r t. 1 tyi.I.r.,\;*Iri 1;16-rI;o1 n erend nji t !;11 ;: 1.I i ll:I':i) l. 1i ,'17,i4-2,

. t. ,

"..4e :lc() Gasii.A-Travci, pa--.4-kujtue pdr shikiE plot neverf që i flakuroi djaloshit, e mori nji prej gypivet qepd, nd bezel nxori me.l.ujdes njiall4ralrNte mtdshtjellun, u-kethye nga Hilu- shi qd qAdronte afJ? deres s'odes,dhe nisi me e shtjellue . cohen e mird td tij re shqipe tb zezd punue mjeshtrisht, tue e rrotullue nder duer shtizen. "Gjynah te jesi pa qrshitd ky fare malli

Nddrsa.me dordn e majtd mbante shtlzdn, ffdlffe0-ate-te . djathtdn "n.ji kind te pelhures se kuqe. e,i u-afrue,djalostlit tue e nduke:* "Shif sa cohe emiN 1" Po td kishte vrejtd di duer td ndyta tdrbue n'egsh shta-' zarak tue u-shtri nga 6-upi I nji krijatyre se njome e se da- shuri, pergethje ma e rrepte sido t'i a kishte trondite mishin e shtatit. Befas e me rrdmbim I ydrviti duert perpara e'i a hoq.pelhuren tregtarit. Ky I ngdrdhuci Hilush Vilza tha me zft t'u]At, por te ndezun: "Mos e grek me ato duer 1" Tregtari, vane ñë gudi e pezmattm, bani: "Ke dale meg-a ? gica te gjet ?" Nji irqn1 eithelle I shperthente tO riut.ke buza. "Bukur, besa, e paske mendue.... HAni, ju mesues.te rij,' atdhe: kit jeni? Srpo affteii aspak flamuj " Gasper6Tragagin:e kishte ngri qudija nd vend. Djaloshi vijoi: "Posi:... U-ba Shqipnija. Dali%te marret e vikasin: 4 Rrnoftd Shqipnija Ti; i mendshem pergjegje tile bertite ne kupd td 4rnofte, po E shpejt me porositOdflamuj. Na. 'shkyeju: rrnOte 1e ti shit, ben.pare tueitregtue mbh

ndiesit tona. Lojd e bukur, por s'td Ica dale..." : Gaspgr Tragagi e leshoi shtizOl.e u-afrue kercnueshem Flamuri ra per toke. Hilushi, s'luejti Shikonte

syt e ftofdt qe leshojshin shkendija idhnimi. Tregtari u-ndal.

parh tij. T1 "Mos t'iShte hatri I Miqsfs,se mogme qe kam me ,shtWn ), tAnde, dij und..." I riu i a priti: "Per hater t'asaj miqsije tash 1:166 bejta me. t'u.shite flamujt". 'Me zA qe I dOdhesh prej pezmit, tjetri i a ketheu: "Po, patf ti veg te qestsh'bejia. Jeto biru mbas indrravet. 1,44 vjem keel per gjIrRW tuej Se. tash I qe,t ne rruge te madhe, me Oa po shdf une. Hajt, hajt, qit bejta e aueje ShqipnIn: bejfat jShqipnija krin4 per te qitd ne dritd".

V-afrue'.edhe te0r e pOshpi-;r1t1 si nu nji.fishkull1MO: . "U-shiten a sLu-shiten flArujt, si'qkldroi Shqip- hija, un6 kam mjaft, shygyr me jettle:.a-ror. yesht, E tash,

1-), "iieadale.'..." 1a pritl djalosh1 re t' r\IPsYt vetubn: "dal vete, s'asht nevoja te qitlsh jashte ti. Por edhe nji fjale due me t'a thanee te lutem vare ne vesh si at keshill qe'me dhe pare ne dyclan. Ti.thueqe jeton, por rrehesh. Ti je shlye..prej numrit te te 04ilevetush Se je ndrSi nd ket diclan mbushe me m411. Ky asht vorriyt E sa per ShOpnf,po td siguroj se do tO Ondroje.Prandej iros bn marakse edhe fla- nuSt kand per t'u-shitekrejt. Por rueje shpirtin tgndmos . tqa shitish drectit". E Hilush Vilza doti, lehtdsuene zemer nga ai shfTim, per t(i thithe air te kulluet n'udhd,sepse era e atij dyclaniI. a merrte frymen.

4 102 m B A..J TJA

i. DRWAI1 G2ZUESHEM p 0 . Facie 1. 2. KLLUKA , " 1 . ,3. It FYEMET E .NDERENAT to 2 , 4. DELJA 11 3( 5.1 KASOLLJA E DHELP.NPS to 6.MI DHA to fr 7. UJKU E KALI 11 4 8. HARUSHA MIRENJOFTEBE,.. . 11 5 9. SA POSHTKA RA KATUNDI. 4-4tr? 11 5 10. UNAZA ,?"' 11 6 11.ZELL E QINDRESE 4 11 6 12. S ' KEgI MIJEN os 7 13. PLA E DHIT E EGRA to of 14. MARI NGA tKUNGALLA E BLETk g g 15. DIJA E MANDARINIT r 11 9 lEr. NDEROJE PUNEN' f .11 10 17.TRE QET E IIJKU, . ., . to 11 n Iff. °T2 ATOBEGTIT .. . .,,. . e f 10 0*- 69.900 11 19. ,. ir RA PORO It 12 20. ow E HELPNA to 13 t. 21 LUTJA E RA E TIM ETI ,,, u 15 2 DEVIRA E D ELMVET ... of '16- 7 u 23. Tg TRE MIQT .. 17 . n 24. VI G ANI EGOIST... a. 4 rlc/.. 17 25. DIE LI E HiiNA NE Pkr to 20 /4" 26 4,' V u 21 27.GJINDJA E VOBEGgT 11 28. QENT E SH BERNARDI T ii N. 29. MJER KUSH S E NJEF FATIN to 261 30. NGACMIMI I MUSHKAJAVET to 29 31.MIKU Aii, eo 30 4"". 32. SH PELLA" E POLIFEMIT u* .o's,. 35 -. 3,3e. DUR HS I . Is 40 34.-.KOFIcA u 41/ 35. LI QENI I OHRIT u .)42 />< u . 36. GJIU I VLOMES . 11 37. A POLONIJA 112' , 38.LI Q allI PRES PI'S 11 45 39. u GOJ Ulf ANE ri-,I TOVORR I N V . 46 11 48 41 Jut KR EINTIMi" ' El1 ,,t .. ,1,r 11 50 % 4 2. GJIRDKA5 TR A . .

ON.

103

1 7 41.

43. IiITA E VERES Faqe52 11.11 GJAHU I MALgOREVET 'II 53 SI 45. PERBUJTJA NDLR MALET E SHOIPiaS *IP00 55 -N. II AKILI t 111. .56 47SHKUMBIN/ 57 48 ATDHEU .- . 4 II 49TE PARET TONE a ) 59 50. MBRETNIJA E I LIREVET °II 59 51BESIMI I I LIREVET SI 60 52.JETESA E I LIREVET SI 60 SI 53. LEKA I MADH S 61 54.TEUTA I '61+ SI 55.ROMAKET Ng S#QI PNI. . s, I; ' 65 56.PIRROJA t II 66 e 111 57.S HES TIMI I PIRROS 41, c 66 58SOLONI EKRES I II 67 59.MENEN AGRI PPA 11 '68 60.28 NENDOR 11,* 69. 61.:OITA E FLAMURIT 21 0 62. ALMISE TOKE 6,3. BUKA 64.TE GJETUNFP E AMERIK8S 73 . 65. DIJA " 76 s" 66, BASHKI VI. BAN FORCEN 7 7 67. NGJARJE NGA JETA E EZO PI T 11.68. PERRALLAT E EZO PI T.o. 69. SU PENDI 70. DEDALIJA E KA TALLANI 71.G.TYKA IS I I ROLLE , 72. NANA 73. TREGTAR FLAMUJSH

(' ( 104-