DOCSLIB.ORG

Në 60-Vjetorin E Lindjes

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text

Load more

MATTEO MANDALÀ DHE ALBANOLOGJIA SOT Në 60-vjetorin e lindjes Me kujdesin e / A cura di Francesco Altimari Gëzim Gurga Shaban Sinani Fast print Tiranë 2018 Matteo Mandalà dhe albanologjia sot (në 60-vjetorin e lindjes) Me kujdesin e: Francesco Altimari Gëzim Gurga Shaban Sinani Redaktor: Teuta Toska Ballina: Shpend Bengu Botues: Fast print ISBN: 978-9928-271-01-3 Ky libër u botua falë kontributit fi nanciar të Fondacionit për Art dhe Kulturë “Fan Noli”, Tiranë, në bashkëpunim me Fondacionin Universitar “Francesco Solano”, Itali. © Ndalohet riprodhimi i plotë a i pjesshëm i këtij libri pa pëlqimin e autorizuar me shkrim të botuesit. TABULA GRATULATORIA Institucione Akademia e Shkencave e Athinës - Greqi Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës - Kosovë Akademia e Shkencave e Shqipërisë - Shqipëri Russian Academy of Sciences, Saint-Petersburg - Rusi Kuvendi i Shqipërisë - Tiranë - Shqipëri Ludwig-Maximilian Universität München - Germani Martin-Camaj-Gesellschaft e.V., Lenggries - Gjermani Qendra e Studimeve Albanologjike - Shqipëri Università Ca’ Foscari, Venezia - Itali Università della Calabria - Itali Università del Salento – Italia Università di Bari - Italia Università di Bologna - Itali Università di Firenze - Itali Università di Palermo - Itali Università Roma Tre - Itali Universität Erlangen - Gjermani Universität Konstanz - Gjermani Universität Marburg - Gjermani Universität Wien - Austri Universität Zürich - Zvicer Universiteti i Elbasanit Aleksandër Xhuvani - Shqipëri Universiteti i Prishtinës - Kosovë Universiteti i Selanikut Aristotele - Greqi 4 Tabula gratulatoria Universiteti i Shkodrës Luigj Gurakuqi - Shqipëri Universiteti i Tiranës - Shqipëri Universiteti i Vlorës Ismail Qemali - Shqipëri University of Illinois at U-C - USA University of Rhode Island - USA University of Saint-Petersburg - Rusi Department of European Studies, Peter the Great Museum of Anthropology and Ethnography, The Russian Academy of Sciences, Saint- Petersburg - Rusi Department of Modern and Classical Languages and Literatures - University of Rhode Island - USA Dipartimento di Culture e Società - Università di Palermo - Itali Dipartimento di Lettere Lingue Arti, Italianistica e Culture comparate - Università di Bari - Itali Dipartimento di Lettere e Filozofi a - Università di Firenze - Itali Dipartimento di Scienze politiche - Università Roma Tre - Itali Dipartimento di Scienze umanistiche - Università di Palermo - Itali Dipartimento di Studi linguistici e culturali comparati - Università Ca’ Foscari Venezia - Itali Dipartimento di Lingue e Scienze dell’Educazione - Università della Calabria - Itali Dipartimento di Scienze Giuridiche - Alma Mater Studiorum - Università di Bologna - Itali Dipartimento di Studi Umanistici - Università del Salento – Italia Institut für Vergleichende und Indogermanische Sprachwissenschaft sowie Albanologie - Ludwig-Maximilians-Universität - München Martin-Camaj-Gesellschaft - Lenggries - Gjermani Romanisches Seminar Abteilung Sprach- und Medienwissenschaft - Universität Mannheim - Gjermani Tabula gratulatoria 5 Studiues Abate Carmine, shkrimtar - Itali Alimëhilli-Prendushi Gjilda, Università di Bari - Itali Aliu Ali, Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës - Kosovë Aliu-Tahiri, Lindita, Universiteti i Prishtinës - Kosovë Altimari Francesco, Università della Calabria - Itali Arapi Ina, Universität Wien - Austri Baldi Benedetta, Università di Firenze - Italia Bartl Peter, historian - Gjermani Basciani Alberto, Università Roma Tre - Itali Bengu Shpend, artist - Shqipëri Berisha Anton Nikë, Università della Calabria - Itali Breu Walter, Universität Konstanz - Gjermani Camaj Erika, Lenggries - Gjermani Capogreco Carlo Spartaco, Università della Calabria - Itali Cimbalo Giovanni, Università di Bologna - Itali Conforti Emilia, Università della Calabria - Itali D’Alessandri Antonio, Università Roma Tre - Itali Dado Floresha, Akademia e Shkencave e Shqipërisë - Shqipëri De Matteis Mario, Universiteti i Elbasanit Aleksandër Xhuvani - Shqipëri Demiraj Bardhyl, Ludwig-Maximilian Universität München - Gjermani Derhemi Eda, University of Illinois at U-C - USA De Rosa Fiorella, Università della Calabria - Itali Doka Ardian, Universiteti i Tiranës - Shqipëri Friedman Victor A., University of Chicago - USA Genesin Monica, Università del Salento - Itali Giacomarra Mario, Università di Palermo - Itali Glaser Elvira, Universität Zürich - Zvicer Guida Francesco, Università Roma Tre - Itali Gurga Gëzim, Università di Palermo - Itali Gjokutaj Merita, Universiteti Eqrem Çabej Gjirokastër - Shqipëri Haxhi Artan, Universiteti i Shkodrës Luigj Gurakuqi - Shqipëri Hristova-Bejleri Russana, Sofi jskij Universitet Sv. Kliment Ohridski, Bullgari 6 Tabula gratulatoria Hudhri Ferid, historian arti - Shqipëri Ismajli Rexhep, Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës Jochalas Titos, Akademia e Shkencave e Athinës - Greqi Jubani Aljula, Universiteti i Tiranës - Shqipëri Kabashi Besim, Universität Erlangen - Gjermani Kadare Ismail, shkrimtar - Shqipëri Kaminskaya Larisa, University of Saint Petersburg - Rusi Kodra Klara - Qendra e Studimeve Albanologjike - Shqipëri Kristo Ema, Ludwig-Maximilian Universität München - Gjermani Universiteti i Elbasanit Aleksandër Xhuvani - Shqipëri Lafe Genc, Università del Salento - Itali La Luna Michelangelo, University of Rhode Island - USA Lanksch Joachim-Hans, München - Gjermani Likaj Ethem, Akademia e Shkencave e Shqipërisë - Shqipëri Manzini M. Rita, Università di Firenze - Itali Marku Kastriot, studiues - Itali Martucci Donato, Università del Salento - Itali Matoshi Veton, Ludwig-Maximilians Universität München - Germani Matranga Vito, Università di Palermo - Itali Matzinger Joachim, Universität Wien - Austri Memisha Valter, Qendra e Studimeve Albanologjike - Shqipëri Mita Josif, albanolog - Itali Nadin Lucia, historiane - Itali Ndreca Ardian, Pontifi cia Università Urbaniana, Roma - Itali Novik Alexander, Russian Academy of Sciences, Saint-Petersburg, Rusi Omari Anila, Qendra e Studimeve Albanologjike - Shqipëri Paci Evalda, Qendra e Studimeve Albanologjike - Shqipëri Pignoli Maria Luisa - Université Côte d’Azur, Nice - Francë Plangarica Tomorr, Universiteti i Elbasanit Aleksandër Xhuvani - Shqipëri Prifti Elton, Universität Mannheim - Gjermani Priku Mimoza, Universiteti i Shkodrës Luigj Gurakuqi - Shqipëri Qiriazi Dhori, Universiteti i Selanikut Aristotele - Greqi Rugova Bardh, Universiteti i Prishtinës - Kosovë Tabula gratulatoria 7 Rusakov Alexander, University of Saint Petersburg - Rusi Rushi Thoma, Universiteti i Tiranës - Shqipëri Rredhi Gëzim, Universiteti Eqrem Çabej Gjirokastër - Shqipëri Sarro Italo, historian - Itali Savoia Leonardo M., Università di Firenze - Itali Sawicka Irena, albanologe - Poloni Scalora Francesco, Università di Palermo - Itali Sejdiu-Rugova, Lindita, Universiteti i Prishtinës - Kosovë Sinani Shaban, Akademia e Shkencave e Shqipërisë - Shqipëri Suta Blerina, Universiteti i Elbasanit Aleksandër Xhuvani - Shqipëri Sobolev Andrej, University of Saint Petersburg - Rusi Spiridhulla Poçi, Universiteti Eqrem Çabej Gjirokastër - Shqipëri Turano Giuseppina, Università Ca’ Foscari, Venezia - Itali Xhiku Ali, Universiteti i Tiranës - Shqipëri Xhufi Pëllumb, Qendra e Studimeve Albanologjike - Shqipëri Zisi Roland, Universiteti i Vlorës Ismail Qemali - Shqipëri Zoto Naim, botues - Shqipëri Francesco Altimari MATTEO MANDALÀ DHE ALBANOLOGJIA SOT Kur vendosëm të bashkërendonim nismën e ndërmarrë për të nderuar angazhimin kërkimor-shkencor të Matteo Mandalasë me rastin e 6o-vjeto- rit të ditëlindjes së tij, duke ftuar kolegët tanë, studiuesit dhe miqtë akade- mikë të Matteos të merrnin pjesë në këtë homazh të veçantë dhe koral për të, na lindi natyrisht një pyetje jo dytësore: si ta përmbledhim që në titullin e këtij vëllimi profi lin e tij të gjerë dhe të larmishëm studimor? Duke pasur parasysh diapazonin e pazakontë të angazhimit të tij shken- cor më se tridhjetëvjeçar në studimet tona, përgjigjja e kësaj pyetjeje nuk mund të ishte e thjeshtë. Ky angazhim përfshin kryesisht fi lologjinë, që mbetet fusha e privilegjuar e kërkimeve të tij akademike, falë të cilit na dhuroi vepra që për nga përsosja metodologjike do të mbeten si “klasike” për ekdotikën shqiptare dhe arbëreshe, siç janë Kodiku i Kieutit - Palermo 1995, Opera Omnia e Zef Skiroit në 9 vëllime, Soveria Mannelli 1998, Kënga e sprasëme e Ballës e Gavril Darës të Riut, Palazzo Adriano 2007, dhe, mbi të gjitha, E mbsuame e krështerë e Lekë Matrangës - Tiranë 2012. Si çdo lëvrues i mirë i fi lologjisë, Matteo Mandalà e bëri të vetin mësimin e madh të etërve të saj, sipas të cilit tekstin e përcakton medoemos konteksti: kështu shpjegohet edhe angazhimi i tij në fusha të tjera, shumë pranë fi - lologjisë, që shpesh ndërthuren me të, si historia e letërsisë, kritika letrare dhe gjuhësia, por edhe disa fusha që, paçka se formalisht mund të na duken të largëta, në thelb janë shumë të afërta me të, si historia kulturore dhe historiografi a arbëreshe. Edhe me këto është marrë kohët e fundit studiuesi dhe miku ynë i dashur, i shtyrë jo vetëm nga vokacioni profesional, por edhe nga nevoja praktike për të mbushur zbrazëtitë e lëna nga mosangazhimi ose angazhimi i mangët i disa “historianëve” tanë. Në këtë mënyrë Matto Mandalà e lidhi kërkimin e vazhdueshëm të së vërtetës shkencore me burimet e drejtpër- drejta të së vërtetës historike, për të prekur me dorë gurrën autentike të historisë, pra dokumentet arkivore origjinale, pa i zënë shumë besë traditës 10 Francesco Altimari kërkimore të bazuar në citime të citimeve që shtrembërohen dhe misti-
Recommended publications
  • ƘÊNƧ Revistë E Përvitshme Kritike

    ƘÊNƧ Revistë E Përvitshme Kritike

    In memoriam Arshi Pipa ƘÊNƧ revistë e përvitshme kritike I • 2017 KÊNS • Tiranë • •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• ᴥ •ᴥ• KÊNS ‐ I/2017 ▪ revistë e përvitshme kritike ▪ Numër kushtue Arshi Pipës, me rastin e 20-vjetorit të ndamjes nga jeta Botues: Lisandri & Aristea Kola Kryeredaktore: Aristea Kola Zv/kryeredaktor: Fra Censor Ambrozi Komisia shkencore: Arben Prendi, Çezarin Toma, Dhurata Shehri, Edlira Tonuzi, Marsel Nilaj, Persida Asllani, Vinçens Marku, Vjollca Osja Në ballinë: Wassily Kandisky, Rrathë në rreth, 1923 Karikatura Milman Parry dhe Salih Ugljanin: Endri Beqo E-mail: [email protected] Copyright: Lisandri & Aristea Kola Pjetër Budi, Nd. 112/1/24 Tirana, Albania Zip code 1001 ISSN: 2521-7348 KÊNS Tiranë, korrik 2017 KÊNS arshi Pipa KÊNS1920-1997 • Sesioni I / Pipa Opus Parathanie ARISTEA KOLA Rreth tematikës dhe klasifikimit të saj në sonetin e Arshi Pipës ARSHI PIPA Rapsodë shqiptarë në serbokroatisht: cikli epik i kreshnikëve DHURATA SHEHRI Arshi Pipa lexon letërsinë bashkëkohore EDLIRA TONUZI Nòesis noeseos... LISANDRI KOLA Modeli i erotizmit simbas Arshi Pipës tek poezia ‘Epsh’ përmes procedimesh figuracionale MARSEL NILAJ Politika e jashtme shqiptare në vitet 1945-1990, në optikën analitike të Arshi Pipës, dhe burimeve të vendeve perëndimore MUHAMET HAMITI Pamje e letërsisë shqipe në studimet e Arshi Pipës PERSIDA ASLLANI & DHURATA SHEHRI Pipa, lexuesiKÊNS i përjetshëm i Milosaos Parathanie Revista Kêns po i paraqitet publikut shqiptar nëpërmjet nji platforme online, si organ i përvitshëm kritik. Ky numër i parë i kësaj reviste i kushtohet Arshi Pipës, meqenëse në muejin korrik të 2017-s shënohet dhe 20-vjetori i vdekjes së këtij autori e personaliteti.
  • The Albanian Case in Italy

    The Albanian Case in Italy

    Palaver Palaver 9 (2020), n. 1, 221-250 e-ISSN 2280-4250 DOI 10.1285/i22804250v9i1p221 http://siba-ese.unisalento.it, © 2020 Università del Salento Majlinda Bregasi Università “Hasan Prishtina”, Pristina The socioeconomic role in linguistic and cultural identity preservation – the Albanian case in Italy Abstract In this article, author explores the impact of ever changing social and economic environment in the preservation of cultural and linguistic identity, with a focus on Albanian community in Italy. Comparisons between first major migration of Albanians to Italy in the XV century and most recent ones in the XX, are drawn, with a detailed study on the use and preservation of native language as main identity trait. This comparison presented a unique case study as the descendants of Arbëresh (first Albanian major migration) came in close contact, in a very specific set of circumstances, with modern Albanians. Conclusions in this article are substantiated by the survey of 85 immigrant families throughout Italy. The Albanian language is considered one of the fundamental elements of Albanian identity. It was the foundation for the rise of the national awareness process during Renaissance. But the situation of Albanian language nowadays in Italy among the second-generation immigrants shows us a fragile identity. Keywords: Language identity; national identity; immigrants; Albanian language; assimilation. 221 Majlinda Bregasi 1. An historical glance There are two basic dialect forms of Albanian, Gheg (which is spoken in most of Albania north of the Shkumbin river, as well as in Montenegro, Kosovo, Serbia, and Macedonia), and Tosk, (which is spoken on the south of the Shkumbin river and into Greece, as well as in traditional Albanian diaspora settlements in Italy, Bulgaria, Greece and Ukraine).
  • Of Gjon Buzuku, Compared with Today's Albanian

    Of Gjon Buzuku, Compared with Today's Albanian

    ISSN2039Ͳ2117MediterraneanJournalofSocialSciencesVol.3(7)April2012 Formation of the Plural of Names to “Missal” of Gjon Buzuku, Compared with Today’s Albanian Elvira Çaushi Lecturer, Aleksander Moisiu University Durres, Albania Abstract. This study has as a purpose to show the ways for the formation of the plural of names in albanian language, tools used and how they have changed, from Buzuku 1555 until nowadays. To show this thing, it is used the scientific research method and use of tabs, issued by the first albanian book “Missal”. It is seen that, the names in albanian, have a particular theme for the plural. There are many names who form the plural as in today’s Albanian, but there are some names to Buzuku that don’t have the same changes in today’s Albanian. 1. Introduction “Missal” of Buzuku is the first monument written in albanian language. This book has a great linguistic significance, that most of the linguists see it, as the foundation for solving a lot of linguistic problems. The formation of the plural of names, occupies the leading place in bay of this problematic. In documented period the names of albanian language are used in two numbers: singular – plural. With time have been made efforts for creation of a particular theme for plural number, that opposes that of the singular. This process has started after the collapse of the accusative ending, while the form of nominative ending, extended to accusative. There are four ways for the formation of the plural of names. 2. Formation of the plural with suffixes The names in albanian language have a particular theme for the plural.
  • Classica Et Christiana Revista Centrului De Studii Clasice Şi Creştine Fondator: Nelu ZUGRAVU 14, 2019

    Classica Et Christiana Revista Centrului De Studii Clasice Şi Creştine Fondator: Nelu ZUGRAVU 14, 2019

    Classica et Christiana Revista Centrului de Studii Clasice şi Creştine Fondator: Nelu ZUGRAVU 14, 2019 Classica et Christiana Periodico del Centro di Studi Classici e Cristiani Fondatore: Nelu ZUGRAVU 14, 2019 ISSN: 1842 – 3043 e-ISSN: 2393 – 2961 Comitetul ştiinţific / Comitato scientifico Sabine ARMANI (Université Paris 13-CRESC – PRES Paris Cité Sorbonne) Antonella BRUZZONE (Università degli Studi di Sassari) Livia BUZOIANU (Muzeul Naţional de Istorie şi Arheologie Constanţa) Marija BUZOV (Istitute of Archaeology, Zagreb) Dan DANA (C.N.R.S. – ANHIMA, Paris) Maria Pilar GONZÁLEZ-CONDE PUENTE (Universidad de Alicante) Attila JAKAB (Civitas Europica Centralis, Budapest) Fred W. JENKINS (University of Dayton) Domenico LASSANDRO (Università di Bari Aldo Moro) Carmela LAUDANI (Università della Calabria) Patrizia MASCOLI (Università di Bari Aldo Moro) Dominic MOREAU (Université de Lille) Sorin NEMETI (Universitatea Babeş-Bolyai, Cluj-Napoca) Eduard NEMETH (Universitatea Babeş-Bolyai, Cluj-Napoca) Evalda PACI (Centro di Studi di Albanologia, Tirana) Vladimir P. PETROVIĆ (Accademia Serba delle Scienze e delle Arti, Belgrad) Luigi PIACENTE (Università di Bari Aldo Moro) Sanja PILIPOVIĆ (Institute for Balkan Studies, Serbian Academy of Sciences and Arts, Belgrad) Mihai POPESCU (C.N.R.S. – ANHIMA, Paris) Viorica RUSU BOLINDEŢ (Muzeul Naţional de Istorie a Transilvaniei, Cluj- Napoca) Julijana VISOČNIK (Nadškofijski arhiv Ljubljana) Heather WHITE (Classics Research Centre, London) Comitetul de redacţie / Comitato di redazione Roxana-Gabriela CURCĂ (Universitatea „Alexandru Ioan Cuza” din Iaşi) Mihaela PARASCHIV (Universitatea „Alexandru Ioan Cuza” din Iaşi) Claudia TĂRNĂUCEANU (Universitatea „Alexandru Ioan Cuza” din Iaşi) Nelu ZUGRAVU, director al Centrului de Studii Clasice şi Creştine al Facultăţii de Istorie a Universităţii „Alexandru Ioan Cuza” din Iaşi (director responsabil / direttore responsabile) Corespondenţa / Corrispondenza: Prof.
  • (D) Angely, Robert, 949.6 a 650 Enigma : Nga Pellazgët Te Shqiptarët / Robert (D) Angély; Përmblodhi E Përktheu Xhevat Lloshi

    (D) Angely, Robert, 949.6 a 650 Enigma : Nga Pellazgët Te Shqiptarët / Robert (D) Angély; Përmblodhi E Përktheu Xhevat Lloshi

    BIBLIOTECA SCIENTIFICA DELLʹACCADEMIA DELLE SCIENZE Fondata immediatamente dopo l’Accademia della Scienze, nel 1972, la Biblioteca Scientifica (BS), con una consistenza di circa 63.000 volumi, ha sede nell’ex palazzo di re Zog, nel centro della città di Tirana. Pur se nuova come istituzione, ha una notevole tradizione perché riunisce le collezioni librarie dell’ex Istituto degli Studi Albanesi (1940‐1944), poi Istituto di Scienze (1946‐1972), dove hanno svolto il loro lavoro scienziati che hanno segnato la storia della lingua albanese e dell’albanologia, come il prof. Xhuvani, il prof. Cabej, Padre Zef Valentini, il prof. Koliqi etc. L’Istituto degli Studi Albanesi si occupava di raccogliere e pubblicare qualsiasi documento, anche prodotta da stranieri, relativo ai diritti della nazione albanese e alle origini della sua cultura. In questo contesto, si inquadrano le opere ʺArchivio della letteratura albanese, lingua e etnologiaʺ, pubblicazioni di rilevante interesse di Milan Shuflaj, ʺLa lingua albanese e illirico” di Desider Izegh e così via. Inoltre l’Istituto degli Studi Albanesi ha raccolto lavori scientifici su varie materia, quali, la storia e folclore, gli studi sulla musica popolare albanese, sulla toponomastica albanese e sulla medicina popolare. Oggi la BS, oltre al materiale di cui sopra, ha implementato le proprie raccolte rivolgendosi a rilevanti settori di documentazione bibliografica moderna specializzata, secondo i canali di acquisizione canonici (acquisto, dono, scambio). La BS ha infatti istituito protocolli di scambio con una vasta gamma di biblioteche internazionali, e forse oggi (dopo la riforma organizzativa di 2007, che ha visto la separazione della biblioteca dell’Istituto di Lingua e Letteratura albanese) è proprio il canale degli scambi con le istituzioni internazionali che fornisce il canale privilegiato di incremento del posseduto.
  • Fjala E Hapjes E Drejtorit Të Seminarit Xxiv

    Fjala E Hapjes E Drejtorit Të Seminarit Xxiv

    UNIVERSITETI I PRISHTINËS “HASAN PRISHTINA” FAKULTETI I FILOLOGJISË dhe UNIVERSITETI I TIRANËS FAKULTETI HISTORI-FILOLOGJI SEMINARI XXXIV NDËRKOMBËTAR PËR GJUHËN, LETËRSINË DHE KULTURËN SHQIPTARE 34/1 Materialet e punimeve të Seminarit XXXIV Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare Prishtinë, 17-28.08.2015 FAKULTETI I FILOLOGJISË – PRISHTINË FAKULTETI HISTORI-FILOLOGJI – TIRANË SEMINARI XXXIV NDËRKOMBËTAR PËR GJUHËN, LETËRSINË DHE KULTURËN SHQIPTARE THE XXXIV INTERNATIONAL SEMINAR FOR ALBANIAN LANGUAGE, LITERATURE AND CULTURE PRISHTINË, 2015 Fakulteti i Filologjisë – Prishtinë Fakulteti Histori-Filologji – Tiranë SEMINARI XXXIV NDËRKOMBËTAR PËR GJUHËN, LETËRSINË DHE KULTURËN SHQIPTARE Prishtinë, 17-28.08.2015 THE XXXIV INTERNATIONAL SEMINAR FOR ALBANIAN LANGUAGE, LITERATURE AND CULTURE Kryeredaktor: Rrahman Paçarizi Redaksia: Rrahman Paçarizi (Prishtinë), Qibrije Demiri-Frangu (Prishtinë), Bardh Rugova (Prishtinë), Nysret Krasniqi (Prishtinë), Milazim Krasniqi (Prishtinë), Muhamet Hamiti (Prishtinë), Teuta Abrashi (Prishtinë), Suzana Canhasi (Prishtinë), Isa Memishi (Prishtinë), Fehmi Ismajli (Prishtinë), Shezai Rrokaj (Tiranë), Aljula Jubani (Tiranë), Ymer Çiraku (Tiranë), Dhurata Shehri (Tiranë), Mimoza Kore (Tiranë), Vjollca Osja (Tiranë), Bardhyl Demiraj (Munich), Maksimilijana Barančić (Zarë), Aleksandar Novik (Shën Peterburg), Premysl Vins (Pragë), Ibrahim Berisha (Prishtinë), Ardian Gola (Prishtinë), Emilia Conforti (Kalabri), Agron Tufa (Tiranë), Anton Panchev (Sofje), Robert Austin (Toronto) Drejtor: Rrahman
  • Oggetti E Soggetti

    Oggetti E Soggetti

    OGGETTI E SOGGETTI TESTI Direttore Bartolo A Università degli Studi di Bari Comitato scientifico Ferdinando P Università degli Studi di Bari Mario S Università degli Studi di Bari Maddalena Alessandra S Università degli Studi di Bari Ida P Università degli Studi di Bari Rudolf B Ruhr Universität–Bochum Stefania B University of Wisconsin–Madison Maurizio P Università degli Studi di Bari OGGETTI E SOGGETTI TESTI La collana accoglie testi artistici e critico–letterari inediti, o non più pubblicati da molto tempo, di personalità chiave della cultura italiana ed europea. Ogni opera è curata e sottoposta al vaglio critico di studiosi che intendono presentare aspetti nuovi, ignorati o dimenticati degli autori presi in considerazione. FRANCESCO PAOLO SANTORI IL SOLDATO ALBANESE PER L’IMPERO OTTOMANO DEL 1420 Ampliazione Prosaica di una Ballata Antica contenuta in una delle molte Canzoni albanesi che si conservano tuttavia presso quella gente, anche in Italia; e che si cantano ballando nelle così dette Ridde in linguaggio proprio Valia Editio Princeps da un manoscritto inedito a cura di MERITA SAUKU BRUCI ORESTE PARISE © isbn 979–12–5994–105–3 prima edizione ROMA 28 giugno 2021 A Giusy Barci, discendente del Santori, e Gianni Belluscio, insigne albanologo, per sempre uniti da un legame indissolubile per continuare la loro storia d’amore L’amore comincia a casa: prima viene la famiglia, poi il tuo paese o la tua città. Madre Teresa di Calcutta Ma nè Calipso a me, nè Circe il core Piegava mai: chè di dolcezza tutto La patria avanza, e nulla giova un ricco Splendido albergo a chi da’ suoi disgiunto Vive in estrania terra.
  • Matteo MANDALÀ ISMAIL KADARE TRA LA VERITÀ DELL'arte E L

    Matteo MANDALÀ ISMAIL KADARE TRA LA VERITÀ DELL'arte E L

    STUDIA ALBANICA 2016/2 Matteo MANDALÀ ISMAIL KADARE TRA LA VERITÀ DELL’ARTE E L’INGANNO DELLA REALTÀ 6.– L’inverno del “loro” scontento (1973-1975) Per ammissione di Kadare, suffragata dalla moglie Helena, tra la fine degli anni Sessanta e i primi del decennio successivo, nell’opificio dello studioso erano in lavorazione più progetti, dei quali soltanto i due di cui ci siamo appena occupati riuscirono a vedere la luce, mentre la definitiva stesura degli altri e la loro pubblicazione – vuoi a causa delle coercizioni esterne, vuoi per una deliberata scelta dello scrittore –, furono procrastinate ben oltre la seconda metà degli anni ’70, quando in rapida successione apparvero riuniti in diverse raccolte nella forma di racconti brevi1. Tra questi ultimi meritano una menzione speciale due romanzi che, pur ispirati da vicende “moscovite”, per motivi diversi hanno ricoperto un ruolo molto importante per il futuro dell’opera e, si aggiunga, della vita di Kadare. Il primo è Muzgu i perëndive të stepës, che nel 1970 (dunque prima della pubblicazione di Kronikë) era già quasi ultimato2. La sua importanza è notevole perché, rievocando dalla medesima prospettiva critica l’altra tappa fondamentale della formazione del giovane artista, si configura come il naturale continuatore di Kronikë: se in quest’ultimo veniva rivisitata l’esperienza estetica primigenia e intuitiva preadolescenziale, in Muzgu saranno discussi con sagace maturità e anche con particolare gusto surreale per il grottesco alcuni paradigmi fondamentali dell’arte narrativa modernista, quali i concetti di tempo e di spazio, il ruolo 1 Helena Kadare, Kohë e pamjaftueshme. Kujtime, Shtëpia botuese “Onufri”, Tiranë, 2011, f.
  • Albanian Diaspora; Italy's Literary Circle; Koliqi;

    Albanian Diaspora; Italy's Literary Circle; Koliqi;

    GLOBAL CHALLENGE International Journal of Linguistics, Literature and Translation, Vol: I, issue 2, ISSN 1857-8934 ALBANIAN LITERARY CIRCLE IN ITALY Leka Ndoja MSc Tirana University, Faculty of History and Philology, Tirana, Albania [email protected] Abstract: Italy's Literary Circle with his creation after the political emigration wave (1945-1990), in the context of Italian - Arbëresh Colony, as a paradigm of the Albanian Literary System during national Revival, was involved in an aggregate of literary and cultural activities. The Literary Circle of Albanian Diaspora in Italy, marked in production, volume, and norm and determined by university institutions of Palermo - Rome - Naples - Bari. Those universities rendered possible the appropriate climate to set up a national literary sub-system model with all systemic components: production, publications and system-creative magazines as Shêjzat [The Pleiades] (august 1957 - 1978), Koha e Jonë [Our Time] (1962-1992); systemic-center authors as: Father Georg Fishta O.F.M.- Ernest Koliqi and Martin Camaj. But, Ernest Koliqi was as the director of the Albanian Studies Institute at Rome University, the master-key of an increasing in the volume of the intercultural activities, as regards the institutional critique, various national celebrations of emigrants, and international symposiums such as the 20-s anniversary of the death of Father George Fishta O.F.M.; or the celebrations on the 500th anniversary of the death of Scanderbeg, in Palermo and Rome (1968). But the main merit of Koliqi was to restore a new Albanian Literary Center in the West and the foundation in Rome of Shêjzat leterary magazine. The Albanian Rome Literary Circle was the counterpart of the National Center of Tirana and sometimes even an antagonist.
  • Përmbajtja / Sommario

    Përmbajtja / Sommario

    nr. 7 9, viti/anno XIV , janar-theristí /gennaio-giugno 2015 e-mail: jetarbre [email protected] - http://digilander.libero.it/jetarbreshe (Mondo Italo-Albanese) Del nga gjasht ë muaj - Semestra le online della Minoranza linguistica storica Albanese d’Italia - Eianina / Purçill (Cs- Italia) Përmbajtja / Sommario (Numër i kushtuar figurës dhe v eprës së Emanue le G iordano-s) BIOGRAFIA E ZOTIT EMANUELE GIORDANO (1920-2015) faqe 3- 4 EDITORIALI faqe 5 Drejtori NGA ‘FJALIMET E LIPIT’ faqe 6-10 Donato imzot Oliverio, Angelo Catapano, Alessandro Rennis, Caterina La Rocca, Vittorio Giordano KUJTIMI I AMBASADAVET SHQIPTARE NË ITALI E NË VATIKAN faqe 11 Neritan Ceka, Ardian Ndreca KUJTIME E RRËFIME KA AR BËRIA faqe 12-30 Nik Pace, Antonio Bellusci, Kostandin Bellushi, Ferdinando Elmo, Paolo Borgia, Francesco Fusca, Zef Chiaramonte, Carmine Stamile, Vincenzo Cucci, Zef Schirò di Maggio, Mario Massaro, Zef Kakoca, Pierfranco Bruni KUJTIME, MBRESA, STUDIME NGA BOTA SHQIPTARE faqe 31 -44 Lush Gjergji, Odette Luoise, Imri Badallaj, Bardh Rugova, Merita Sauku-Bruci, Klara Kodra, Emil Lafe, Helena Grillo, Vilma Proko (Jasezhiu) AKTE KUVENDES MBI VEPRIMTARINË E ZOTIT EMANUELE GIORDANO Kuvend “Nderim papas Jordanit” (Frasnitë 1996) faqe 45-60 Gennaro Cortese, Spiro Kalemi, Italo Costante Fortino, Alessandro Rennis, Agostino Giordano Kuvend “Presentazione della II* Edizione del “Fjalor” (Frasnitë 2000) faqe 61 Francesco Fusca Kuvend “Vepra fetare dhe kulturore e protopapasit Emanuele Giordano (Frasnit ë 2006) faqe 62-78 Eleuterio F.Fortino, Nik Pace, m.v. Maria
  • Dizionario-Arbereshe-Italiano

    Dizionario-Arbereshe-Italiano

    Gajës, Nikoloit e Rozanës A Gaia, Nicolò e Rosanna www.jemi.it Distribuito da GAETANO GERBINO FJALORI ARBËRISHT-ITALISHT I HORËS SË ARBËRESHËVET Dizionario arbëresh - italiano della parlata di Piana degli Albanesi www.jemi.it PALERMO Distribuito da Pubblicazione a cura della biblioteca comunale «G. Schirò» di Piana degli Albanesi (PA) 2007 © Comune di Piana degli Albanesi Bashkia e Horës së Arbëreshëvet GERBINO, Gaetano Fjalor arbërisht-italisht i Horës së Arbëreshëvet : Dizionario arbëresh – italiano della parlata di Piana degli Albanesi / Gaetano Gerbino ; presentazione di Pietro Manali ; prefazione di Matteo Mandalà . - Palermo : [s.n.] , 2007. 168 p. ; 24 cm. – (Quaderni di Biblos : Guide e manuali ; 19/4) 1. ALBANESI D’ITALIA – Dizionari 2. PIANA DEGLI ALBANESI – Lingua – Dizionari I. MANALI, Pietro II. MANDALÀ, Matteo 491.991 Lingua albanese CDD 20 Scheda catalografica a cura di S. Fusco e G. Ferrara www.jemi.it Questo volume è stato realizzato grazie al sostegno finanziario di cui agli interventi attuativi della L. 482/99 per l’es. 2002 – Progetto “Arbëria 2002” Distribuito da PRESENTAZIONE La storia delle battaglie per la salvaguardia e per lo sviluppo delle peculiarità culturali e linguistiche delle comunità arbëreshe di Sicilia è ormai plurisecolare. Dagli sforzi geniali di Padre Giorgio Guzzetta, il più lungimirante degli intellettuali arbëreshë, a quelli di Paolo Maria Parrino, di Niccolò Chetta, Niccolò Figlia e Demetrio Camarda, alle opere letterarie di Gabriele Dara e Giuseppe Schirò, alle memorie di Giorgio Costantini e Giuseppe Bennici, alla produzione letteraria contemporanea di Giuseppe Schirò Di Maggio, agli studi linguistici di Antonino Guzzetta e quelli filologici e letterari di Matteo Mandalà, all’operosità di Gaetano Gerbino, trascurando colpevolmente molti altri il cui elenco sarebbe molto lungo, costante è stato l’impegno degli Arbëreshë per garantire la sopravvivenza culturale delle loro comunità e la ricerca degli strumenti idonei per sostenerla e svilupparla.
  • Qershor 2012

    Qershor 2012

    100 VJET PAVARESI Market KEN Laprakë, Tiranë Tel: +355 4 22 50 480 Cel. 068 20 36 394 www.rrugaearberit.com GAZETË E PAVARUR. NR. 6 (74). QERSHOR 2012. ÇMIMI: 50 LEKË. 20 DENARË. 1.5 EURO. DEBAT HISTORI KRITIKË LETRARE HOMAZH Beteja e Torviollit Kontributi Naim Berisha - Humbëm u zhvillua në i Dibrës në poeti i jetës, një gazetar Fushën e Kalasë Lidhjen e Prizrenit atdheut, familjes dhe artist Nga: DESTAN RAMA - FAQE 7 Nga: REXHEP TORTE - FAQE 15 Nga: BARDHYL XHAMA - FAQE 8-9 Nga: KAMBER FARUKU- FAQE 23 Turizmi, sukses apo dështim? Qindra turistë, vendas e Turistët më të zakonshëm Dibrës së Madhe i mungon Dibra nuk ka një dyqan të huaj, vizitojnë qarkun janë nga Çekia, Franca, një muze, ku turistët artizanal, ku turistët dhe e Dibrës gjatë periudhës Zvicra, Gjermania. Ata dhe vizitorët nëpërmjet vizitorët do të mund të së verës, por guidat e mahniten nga natyra, fotografive dhe objekteve blinin punime artizanale tyre turistike shpesh nga bukuritë natyrore, të ndryshme do të dhe suvenire, gjë që do ta janë zhgënjyese përsa i por janë shumë njiheshin me të kaluarën ringjallte zejtarinë përket infrastrukturës dhe të zhgënjyer nga e bujshme të Dibrës. dhe do të sillte shërbimit. infrastruktura rrugore. të mira financiare. Në foto: Një grup gjuetarësh peshku me dinamit, të dielën e Festës së Drinit në Muhurr, të cilët jo vetëm “ndihmojnë” për zhdukjen e peshkut në Drin, por edhe rrezikojnë jetën e fëmijëve të vegjël SPECIALE NË FAQET 2-3 AKSIDENT NË GALERI HOMAZH / KUSHTUAR NJEZET VJEÇARES, DONIKA Bulqizë, vdes minatori Dilaver Koçi Minatori, baba i tre fëmijëve, po zhbllokonte me levë një “duçkë”, kur e zuri masivi i gurëve Poemë e shkruar duke lotuar ulqiza, qyteza e minatorëve të kromit, është tronditur nga një tjetër Njerëz të mirë, folni gjithmonë fjalën e amël.