Meze En Eýropo Bulteno De Sar-Lor-Luks-Unio ISSN 1619 – 8344 N-Ro 1 * Unua Jaro * Junio 2002

Meze en Eýropo Bulteno de Sar-Lor-Luks-Unio ISSN 1619 – 8344 n-ro 1 * unua jaro * junio 2002

En tiu æ i numero:

(XURVFRODHQ(VSHUDQWR /DDVWDÙRGH(VSÊUDQWR)UDQFH(VW 1RYDHVWUDURGH8)( 1XQDSHUDVODQRYDHOGRQRGHOD3OHQD,OXVWULWD9RUWDURGH(VSHUDQWR

1LDWLWRODELOGR(G%RUVERRPSUHOHJDVSUL5D\PRQG6FKZDUW] YLGXSDÙRQ © Peter Hauser Estimataj gesamideanoj,

Kun granda øojo mi povas hodiaý prezenti al Vi Æ iuj membroj de la listo poste ricevos la unuan numeron de la nova bulteno de la retmesaøon okaze de la apero de nova numero. Sar-Lor-Luks-Unio. Mi esperas ke la redakcio ankaý estonte ricevos Øia nomo „Meze en Eýropo“ multajn interesajn kontribuojn de indikas al Vi, ke la bulteno Vi por la sekvaj numeroj de la aperas en la mezo de Eýropo bulteno kaj mi tre kore dankas al kaj celas servi kiel platformo æ iuj, kiuj kontribuis al tiu æ i por la informado kaj numero kaj al æ iuj, kiuj pretas komunikado de la diversaj kunlabori ankaý por la sekvontaj. Esperanto-organizaå oj en la koro de Eýropo. Do, mi deziras al Vi æ iuj plenan øojon dum la legado de nia nova Por esti æ ie plej rapide kaj bulteno kaj al la redakcio sukceson malmultekoste havebla, ni en la laboro por “Meze en Eýropo”. uzas la interreton kiel trans- portilon. Pro tio mi tre kore invitas æ iujn klubojn, kiuj deziras partopreni, sendi ret- Via mesaøon kiel eble plej baldaý al la redakcio por kompletigi la informliston. Oliver Walz prezidanto de la Sar-Lor-Luks-Unio

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Estimataj gelegantoj,

Jen okazo, por mi kiel redaktoro Pro teknikaj problemoj la apero de la unua mallonge prezenti min: numero bedaýinde tre longe prokrastis. Tial necesas þovi nun grandparton de la aktuale Mi estas Peter Hauser, preskaý kvardekjara publikenda materialo al la sekvaj numeroj. hardisto kaj maþininøeniero. Nek eblas promesi nek plani dumonatan aper- Esperanton mi komencis lerni en la jaro 1985 ritmon. Malpli granda amplekso kaj denseca en la ercmontara urbeto Schwarzenberg kvalito estas necesa, por ke la deprenado de la (nun en la federacia lando Saksio de FRG). interreto ne daýru tro longe. Se Vi bezonas La proksima landlimo al la tiama Æ SSR kaj la version en preskvalito de foto-nivelo, bonvolu bonaj rilatoj kun la klubo en Karlovy Vary kontakti la redaktoron. Rekomendindas uzi por ebligis viglan kaj impresigan esperantan vivon. la legado æ e ekrano la version 5.0 de la En 1975 iniciatis Jaroslav Klement (†), la tiama programo “Acrobat Reader” aý pli novan. prezidanto de tiu klubo, Amikecajn Renkon- tiøojn, el kiuj sekve fariøis la tradiciaj Mi kore dankas al Edmond Ludwig, Pol Denis, Internaciaj Turismaj Renkontiøoj de Esperan- Armand Hubert, Gilbert Stammbach kaj tistoj en Ercmontaro (ITREE) kun kelkdeko da Edgar Müller, kiuj pretas helpi per tradukoj, partoprenantoj el pluraj socialismaj landoj. konsiloj kaj rekomendoj rilate al la franca lingvo, kiun mi ne regas. La bulteno, kiun Vi vidas sur la ekrano aý kiun Same mi kore dankas al Henri Masson, Germain Vi tenas en Via mano, okupiøas neeviteble pri Pirlot, Xavier Dewidehem, László Szilvási kaj al la aspektoj de lingva politiko en Eýropo. la oficistoj de la Å urnalista kaj Informa Oficejo Ankaý neeviteble øi klopodas kontribui al same de la Federacia Registraro de Germanio por la vigla kaj interesa esperanta etoso, kiel æ e la afabla disponigo de materialoj. paciencaj æ eðaj geamikoj, kiuj dum la unuaj jaroj tiel multe helpis lingve progresi. Via Peter Hauser

2 Enhavtabelo

La tradicia Amikeca Renkontiøo en Metz Euroscola 2002 (4) (4) Raporto pri la dua Euroscola-tago 2002 Gratulon al Prof. Dr. Max Mangold Letero de Jaques Chirac al Vincent Charlot (8) (8) Salutvorto de la prezidento de FRG (1987) (9) (9) Pentekosto: Kongresoj kaj nova estraro de U.F.E. La 51a staøo de Espéranto France-Est (11) (10) Nun aperas: La nova eldono de PIV Resumo de Xavier Dewidehem pri Euroscola

Pres-indikaå oj Paønumeroj en krampoj: resumoj Programo de Sarlanda Esperanto-Ligo por la dua duonjaro 2002- Programm des Saarländischen Esperanto-Bundes für das zweite Halbjahr 2002

0RQDWDNXQYHQR0RQDWVWUHIIHQ ÙLVELV K 5HVWDXUDQWf+DXFN'DV:HLQKDXVt D.XOWXUD6HPDMQILQRGH 6W-RKDQQHU0DUNW6DDUEUÝFNHQ 6DUODQGD(VSHUDQWR/LJR 7HO )RUWELOGXQJVWDJXQJ GHV6DDUOÅQG(VSHUDQWR%XQGHVH9

0RQDWDNXQYHQR0RQDWVWUHIIHQ .DUGLQDO:HQGHO+DXV K +RPEXUJ6DDU 6WHDNKDXV 7HO %DKQKRIVWUDÀH%H[EDFK § HISUHOHJDQWLQR 7HO 'USKLO3LHUUHWWH0ÝOOHU

-DUÇ HINXQYHQR-DKUHVKDXSWYHUV =DPHQKRI)HVWR EDQNHGR DQVHUPDQÙDGR0DUWLQVJDQVHVVHQ K K $QWDÞPHQGRMÙLVODÇH6(/ $QWDÞPHQGRMÇH6(/9RUEHVWEHLP6(% 9RUEHVWHOOXQJHQELVEHLP6(% 5HVWDXUDQWt.ORVWHU+RUQEDFKu *DVWKDXVt3DUNu ,P.ORVWHUEH]LUN+RUQEDFK %DKQKRIVWU%OLHVNDVWHO 7HOHIRQw 7HO ZZZNORVWHUKRUQEDFKGH

3 Tradicia Amikeca Renkontiøo en Metz

Je la 3a de majo 2002 okazis la Oliver Walz (la nuna). Amikeca Renkontiøo de la Espe- Madeleine de Zilah prezentis la rantistoj de Metz (orienta Francio) nove aperintan libron “Tarokoj kaj kaj de Sarlanda Esperanto-Ligo. Epokoj” de Christian Declerck Tiuj bonaj rilatoj en nia trilanda (eldonisto: Flandra Esperanto-Ligo). angulo, retrorigardos en 2003 al 25-jara historio. Bone, ke dum la renkontiøo povis Per la fondo de la Sar-Lor-Luks- øui viglan esperantan etoson ankaý Unio en la jaro 1998 en la konata å urnalisto JOACHIM Saarbrücken ili ricevis kvazaý MESSNER de la Sarlanda sekcio de institucian esprimon. ARD (unua germana þtata televido), kiu filmis kaj intervjuis partoprenantojn. La renkontiøo okazis æ ijare en la luksa Li venis poste al Zweibrücken por intervjui la restoracio « L´Aloyau », æ ar la kutima, edzperantitan familion Walz kaj por ekscii iom komforta renkontejo « La Popote » montriøis pli pri la 11-parta televidserio kun Sandra kaj tro malgranda por la multnombraj Edgar Müller. partoprenantoj. Ilin salutante alparolis Bruno Masala (la unua Sar-Lor-Luks-prezidanto) kaj Pri la renkontiøo raportis Edgar Müller.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Euroscola ist eine Veranstaltung des Europäischen est une manifestation organisée par le Parlamentes. Parlement Européen. Des jeunes (en Dabei sollen Jugendliche (in der Regel général des classes entières) y participent ganze Schulklassen) „spielend“ pour s'initier de manière ludique au trava il parlamentarische Arbeit kennenlernen, in des parlementaires, pour découvrir dans den Kommissionen internationale les commissions la collaboration Zusammenarbeit erleben und dadurch zur internationale et y être encouragés intensiveren Beschäftigung mit à pratiquer de manière plus intensive les Fremdsprachen animiert werden. langues étrangères. Plusieurs fois déjà des groupes Mehrmals nahmen bisher internationale internationaux d'espérantophones y ont Gruppen von Esperantisten teil, unter participé, parmi lesquels se trouvaient denen oft auch Jugendliche aus den également des jeunes originaires des pays osteuropäischen Beitrittsländern waren. d'Europe de l'est candidats à l'adhésion à l'Union Européenne. Die Artikel beschreiben den Ablauf eines Les articles décrivent le déroulement d'une solchen Tages im Europäischen Parlament telle journée au Parlement Européen et und geben Eindrücke eines beteiligten rendent compte des impressions d'un französischen Jugendlichen wieder. jeune participant français. (trad. Edmond Ludwig)

4 Euroscola-en-Esperanto estas certe inter la plej gravaj aranøoj, kiujn la aferon, se dezirindaj reagoj en flua diskuto esperantistoj sukcesis organizi øis nun. ne estas tute trafaj aý foje eæ forestas. Tamen øi ne ludas la rolon en la konscio de Multe pli valoras, afronti neesperantistajn multaj gesamideanoj, kiun øi meritus. junulojn per funkcianta esperantlingva komu- Tion jam montras la fakto, ke neniam parto- nikado kaj etoso enkadre de iu por ili persone prenis germanaj junuloj. tre impresiga aranøo.

Euroscola estas aranøo de la Eýropa Parla- Por lerte eluzi tiun okazon dezirindas pli bona mento, por instigi gimnaziajn lernantojn el esperantlingva nivelo de la partoprenantaj eýropuniaj kaj kandidataj landoj interesiøi pri lernantoj, kiel Xavier DEWIDEHEM, kiu estas la funkciado de parlamento kiel baza elemento unu el la francaj organizantoj, klarigas. de demokratio, kaj por stimuli ilin okupiøi per fremdaj lingvoj. Sendube tio estas tre alta Tiurilate la preparo de Euroscola 2003 devas pretendo. komenci nun æ ie, kie eblas aranøi kursojn por lernantoj. La sukcesa kvalifikado por Memkompreneble Euroscola ne estas forumo partopreni Euroscola-en–Esperanto devas esti plenkore pledanta por Esperanto pro la æ eesto forta instigo same por la lernantoj kaj la kurs- de esperantistoj. gvidantoj. Kvazaý mesiista konduto vekus neutilan La rakonton pri la æ ijare dua aranøo de Xavier kontraýstaron kaj lingvopolitike brilan argu- DEWIDEHEM vi povas legi komplete en tiu æ i mentadon ne eblas supozi en la aøo de la numero. Koran dankon al li pro la afabla agantaj lernantoj. Tial necesas realisme rigardi disponigo de la materialo.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Enkonduko kaj raporto pri la preparoj dum la antaýa vespero

Merkredon la 17an de aprilo okazis la dua La grupoj alvenis Strasburgon je lundo, la Euroscola-tago de tiu æ i jaro, en kiu partoprenis 15an de aprilo. Esperanto-delegacio. Tiu æ i dua delegacio Kun Kristian GARINO, kiu partoprenis la martan konsistis el junaj Esperanto-lernantoj el Belgio, Euroscola-tagon kaj kiu estis kunhelpanta la Italio, Pollando kaj Slovenio. preparon de la aprila, la grupanoj prilaboris la Mi raportas pri la tago, ties preparo kaj dis- temojn de Euroscola. volviøo (-> paøo 6 , aldonante fine pozitivajn kaj negativajn aspektojn kaj rekomendojn por En la vespero okazis kunsido, en kiu ni eventuale venonta Euroscola-en-Esperanto atentigis la partoprenantojn pri pluraj detaloj (-> paøo 13). koncerne la disvolviøon de la tago, kaj prilaboris nian matenan memprezenton Ni unue rememorigu, ke dum la tuta tago ne (elekto de æ efreprezentanto, paroladon). æ iuj eýropuniaj oficialaj lingvoj æ eestas. Sed ni ankau insistis pri la graveco de aktiva Efektive, oni povas paroli øenerale nur en kvin partopreno dum la tago, precipe per pri- lingvoj, nome la angla, la franca, la germana, la demandoj en la mateno, interdiskutoj en la itala kaj la hispana; plue, nur en du lingvojn komisionoj kaj debataj intervenoj en la post- estas tradukataj æ iuj paroladoj, nome en la tagmezo (emfazante pri la eýropunia lingva anglan kaj en la francan. situacio, la egalrajteco de æ iu lingvo, ktp). Tiel funkcias æ iuj ordinaraj Euroscola-tagoj. -> daýrigo sur paøo 6

5 Raporto pri la aranøoj dum la Euroscola-tago

1- Sidis en la æ efdebatejo la "junaj parlamen- c) Fine, italo ne-esperantisto deziris reagi al la tanoj" (JP), la akompanantaj adoltoj (AA) de æ iuj unua respondo de la oficisto (3.a), dirante, ke delegacioj, plie la kromaj junuloj (KJ) de la same kiel nun Eýropa Unio, ankau Italio (kiu Esperanto-delegacio. estas ducent-jara) kalkulis multajn lingvojn kaj kulturojn ; sed *dank' al la lingva unueco* 2- Komence de la mateno, æ iu delegacio laývice (enlanda komuna lingvo) sukcesis la unueco de sin prezentis al la asembleo (franclingve, sed la itala nacio, kial ni ne konsideru tiun precipe anglalingve). ekzemplon por la venonta Eýropa Unio.

La Esperanto-delegacion prezentis juna italo en la itala lingvo: li prezentis ne nur sian lernejon, 4- Post la tagmanøo, dum kiu ili ludis sed trafe la tutan, tuteýropan delegacion. «Eurogame», la JP'j sin arigis en la kvin Li prezentis la lingvon Esperanto kaj imagis øin komisionojn. kiel eblan solvon por atingi la idealon de La itala esperantisto Francesco fariøis la Eýropa Unio (unueco en diverseco). sekretario de la unua komisiono (Homaj rajtoj, Akompanis lin po unu junulo el æ iu Esperanto- demokratio), kaj nia itala, matena grupo, kiuj fine (laývice) elkore salutis la reprezentanto fariøis la prezidanto de la tria asembleon kaj en Esperanto kaj en sia nacia komisiono (Loko de Eýropo en la mondo). lingvo. Sed kiam la flandra belgo parolis flandralingve... mirige kaj mirinde, tiam aplaýdegis la asembleo, precipe la nacia belga delegacio (kiu konsistis el flandroj). Mirige, æ ar neniam øis nun ni konstatis tian elmontritan entuziasmiøon. Vere nia memprezento estis tre taýga kaj celtrafa. Øi eæ ja estis la plej elstara inter la diversaj tiutagaj memprezentoj.

3- Post opiniesploro ne tre interesa por ni, la JP'j havis la okazon pridemandi la kvar parlamentajn oficistojn, kiuj æ eestis en la prezidanta tribuno. Tiam estis kelkaj demandoj pri la lingvoj. a) La unuan demandon vortigis itala 5- Post la enkomisiona laboro, æ iuj residis en la esperantisto. La demando estis simile jena: æ efdebatejo por raporti *kaj debati* pri æ iu "Baldaý estos en Eýropa Unio 20 lingvoj... komisiona rezolucio. Jen rimarkoj pri la Æ u vi intencas aý jam planis adopton de unika raportoj de æ iu komisiono (krom la dua): lingvo, Esperanto ?" La respondo de la oficisto estis plej faciligita (konservo de æ iuj lingvoj kaj a) Komisiono unua: kulturoj, ktp)... +RPDMUDMWRMNDMGHPRNUDWLR. Oni raportis kompreneble pri diskriminacioj, b) Alia junulo (esperantisto) demandis pri sed ne pri la lingva situacio / diskriminacio postuloj de pluraj oficejoj dungi nur homojn, en Eýropa Unio... kies gepatra lingvo estas la angla. Bedaýrinde, neniu kaptis la okazon mencii tiun Oficisto plene neis la ideon, laý kiu ekzistus problemon... tiukaze lingva diskriminacio: "la societoj simple dungas, kiujn ili bezonas laý b) Komisiono tria: la cirkonstancoj". /DORNRGH(ÞURSRHQODPRQGR. Fakte, tiu temo celas precipe tutmondigon, >UHG rilaton al la Tria Mondo... OD NRQFHUQDQ RILFLDODQ SURWHVWRQ GH 8($ ÈH (8 Okaze de la debato, itala esperantisto QLSRYRVSXEOLNLJLQXUHQODYHQRQWDQXPHUR@ pridemandis la komisionan estraron pri la loko

6 de pontlingvo en Eýropa Unio (tiam la parla- komunan lingvon, "æ u Esperanto, æ u la angla" ! menta oficisto rimarkigis la netaýgecon de tiu En la debato, iu reagis malfavore al tiu ideo de demando kadre de tiu æ i temo): la prezidanto komuna lingvo (neceso konservi la riæ econ de (esperantisto) respondis favore al akcepto de niaj tradicioj), sed la komisiona sekretario Esperanto kadre de konservo kaj protekto de la (ne-esperantisto) juøis, ke la principo de aliaj lingvoj kaj kulturoj. komuna lingvo ja estos oportuna por la eýropuniaj institucioj. c) Komisiono kvara: -XQXODUR. Øi priproponis plurajn aferojn rilatajn al kaj 6- Tiel finiøis la Euroscola-tago. interesajn por junularo, nome studojn, tra- Vespere venis en la gastejon CREPS eýropajn vojaøojn, instruadon pri la eýropuniaj å urnalisto de la alzaca æ iutaga å urnalo DNA por institucioj k.s... intervjui kelkajn junajn partoprenin-tojn kaj Sed tiu sama komisiono fine de sia rezolucio adoltojn. deklaris, ke "la angla devus esti instruata tra la tuta Eýropo, tiel ke øi fariøu la komuna lingvo por æ iuj europanoj" !!... 7- Notinde, ke komence de la mateno s-ro Fritz Nenia reago (malgraý ties nepreco) de ia (direktoro de la strasburga parlamentejo) mem esperantisto... Ni tamen memoru, ke en tiu petis al Kristian Garino, ke ni æ itage ne rezolucio la prilingva punkto estis ero inter "varbadu", prilaýdu Esperanton, agu kiel pluraj aliaj eroj, interesaj kaj entuziasmigaj por "propagandistoj" la junuloj kaj ke la parlamenta oficisto mem (li petis franclingve: "nenian mesiadon !"). antaýe rimarkigis, ke tiu asembleo ne estas Kaj kiam fine de la tago Flory Witdoeckt (belga reprezenta por la vera, tuta eýropunia responsulino) danke donacis al s-ro Fritz junularo... dolæ aå ojn, li respondis esti (tre) tolerema pri (kaj malfermita al) partopreno de Esperanto- d) Komisiono kvina: delegacio, sed ke ni atentu nian sintenon kaj /DHVWRQWHFRGH(ÞURSR. prezenton de Esperanto La komisiono proponis kelkajn reformerojn. (i.a. rilate la interpretistojn). Øi i.a. menciis, ke en baldaýa konteksto de 25 lingvoj en Eýropa Unio, ni bezonos unu -> daýrigo sur paøo 13

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Ni gratulas postfeste al Prof. Dr. Max Mangold okaze de la 80-a naskiødatreveno !

Profesoro d-ro Max Mangold, esperantisto de sia 15a jaro, festis je la 08an de majo 2002 sian 80-an naskiødatrevenon. Li havis dum preskaý tridek Elstarajn meritojn li akiris pro la jaroj la katedron pri fonetiko ellaboro de skriboj por afrikaj kaj fonologio de la Universitato lingvoj, kiuj antaýe nur estis de Sarlando en Saarbrücken. parolaj.

Kune kun Günther Becker kaj Oliver Walz li produktis øis la malfunkciigo de la Publika Kanalo Saarbrücken æ ijare en marto entute 130 radio- 1LNRUHJUDWXODVNDM elsendojn pri didaktiko de la lingvo-lernado. GH]LUDVÈLRQERQDQ

7 Letero de Jaques Chirac

La 15-an de aprilo 2002 Jacques Chirac [å ak þirak], do antaý la reelekto por la posteno de la Prezidento de Francio, skribis jenon al samideano Vincent Charlot, la reprezentanto de UEA æ e UNESCO:

.DUDVLQMRUR (VWDV WXWH VHQGXEH NH VH OD VRUWR GH OD XUQRM HVWRV DO PL IDYRUD PL VXEPHWRV DO OD YHQRQWD 9L ERQYROLV DOWLUL PLDQ DWHQWRQ SUL OD SUREOHPR UHJLVWDUR NDM DSDUWH DO OD 0LQLVWUR GH OD 1DFLD GH(VSHUDQWRNDMPLGDQNDVYLQSURWLRÈDUNLHO (GXNDGR OD GHPDQGRQ SUL ÚL D LQNOXGDGR NLHO YL MDP VFLDV WHPDV SUL DIHUR SUL NLX PL HVWDV HOHNWHEOD OHUQREMHNWR HQ OD DELWXULHQWD VLQFHUHIDYRUD HN]DPHQRDSDUWHSURODGH]LURMHVSULPLWDMIDUH GHODJHOHUQDQWRMNDMJHSDWURMNDMSULODHEOHFR (ÈVH SUR NLDORM NLXMQ YL IDFLOH NRPSUHQRV PL YDUEL VXILÈH GD NRPSHWHQWDM HN]DPHQDQWRM GH]LUDVDQWDß ÈLRPLQGHGLÈ LDOODGHIHQGRGHOD IUDQFSDURODQWDUR PL KDYDV SURIXQGDQ 0L SHWDV YLQ NUHGL NDUD VLQMRUR MH OD HVSULPR VLPSDWLRQ SRU (VSHUDQWR NDM OD KXPDQLVWD GHPLDMSOHMERQDMVHQWRM SURMHNWR NLX GLUHNWLV ÚLDQNUHLÚRQ NDM NLX SOL RO LDPDMQDQLPDVÚL D M QKRGLDßDMQGHIHQGDQWRMQ 3OHMNRUH>PDQVNULELWH@

0L RSLQLDV PLDIODQNH NH OD SURJUHVDGR GH Jacques Chirac (VSHUDQWR HQ OD UHVSHNWR GH OD NXOWXUD GLYHUVHFR NLX HVWDV QHGLVLJHEOD GH ÚL HVWXV SRWHQFD IDNWRUR GH KDUPRQLR NDM NRPSUHQLÚR --- LQWHUODSRSRORM fonto: ret-info http://www.eventoj.hu

/H DYULO GRQF DYDQW VD UpHOHFWLRQ j OD 3UpVLGHQFH GH OD 5pSXEOLTXH 0RQVLHXU -DFTXHV &+,5$& D IDLW SDUYHQLU XQH OHWWUH HQFRXUDJHDQWH j 9LQFHQW &+$5/27 GpOpJXp GH O $VVRFLDWLRQ 8QLYHUVHOOH G (VSpUDQWR 8($ DXSUqV GH O 81(6&2,O\SURSRVDLW HQ FDVGHUppOHFWLRQ GH VRXPHWWUH DX QRXYHDX JRXYHUQHPHQW HW HQ SDUWLFXOLHU DX IXWXU 0LQLVWUH GH O (GXFDWLRQ 1DWLRQDOH OD SRVVLELOLWp G LQFOXUH O HVSpUDQWR GDQV -DTXHV&KLUDF GHNVWUH NXQ*HUKDUG6FKUØGHU OHVPDWLqUHVjRSWLRQGXEDFFDODXUpDW GXPDIUDQFDJHUPDQDNRQVXOWLÚRHQ1DQWHV WUDG (GPRQG/XGZLJ %XQGHVELOGVWHOOH%HUOLQ-XOLD)DVVEHQGHU

$P$SULO DOVRYRUVHLQHU:LHGHUZDKO]XP3UlVLGHQWHQGHU)UDQ]|VLVFKHQ5HSXEOLN VFKULHE+HUU -DTXHV &+,5$& HLQHQ ZRKOZROOHQG JHIDWHQ %ULHI DQ 9LQFHQW &+$5/27 GHQ 9HUWUHWHU GHU (VSHUDQWR ZHOWRUJDQLVDWLRQ 8($ EHLGHU81(6&2 'DULQVWHOOWHHUIUGHQ)DOOVHLQHU:LHGHUZDKOGLHhEHUSUIXQJGHU0|JOLFKNHLWHQ(VSHUDQWRDOVIDNXOWDWLYH 6SUDFKSUIXQJLQGHU$ELWXUVWXIHHLQ]XIKUHQGXUFKGHQ1DWLRQDOHQ%LOGXQJVPLQLVWHULQ$XVVLFKW

8 En tiu kunteksto estas interesa la salutvorto de la tiama Prezidento de la Federacia Republiko de Germanio, s-ro Richard von WEIZSÄCKER, okaze de 100-jara jubileo de Esperanto:

„Ihre Idee hat Lebenskraft bewiesen“

(VLVWYRQYLHOHQDQHUNDQQWGDÁHLQHYRQDOOHQ0HQVFKHQ EHKHUUVFKWH,QWHUQDWLRQDOH6SUDFKHGHUEHVVHUHQ 9HUVWÆQGLJXQJGHU9ØONHUXQGGHP:HOWIULHGHQGLHQHQZÞUGH (VSHUDQWRZÆUHDXFKLQGHU/DJHGLH5ROOHHLQHUVROFKHQ ,QWHUQDWLRQDOHQ6SUDFKH]XÞEHUQHKPHQ 'HQQRFKLVW(VSHUDQWRQRFKZHLWGDYRQHQWIHUQWHLQH DOOJHPHLQDN]HSWLHUWH,QWHUQDWLRQDOH6SUDFKH]XZHUGHQ

'LH(VSHUDQWR%HZHJXQJKDWLQGHQOHW]WHQ-DKUHQLKUHV %HVWHKHQVJOHLFKZRKOQLFKWDXIJHKØUW DQGHU9HUEUHLWXQJ GHV(VSHUDQWR]XDUEHLWHQ 6LHKDWGDPLW(UIROJJHKDEW

'LH=HLWHQGDPDQ(VSHUDQWLVWHQIÞUHLQHNOHLQH*UXSSHZHOWIUHPGHU6SUDFKLGHDOLVWHQKLHOWVLQG YRUEHL0HKUXQGPHKUZHUGHQ,KUH$UJXPHQWHHUQVWKDIWHUZRJHQ +RKH9HUWUHWHUQDWLRQDOHU5HJLHUXQJHQXQGLQWHUQDWLRQDOHU2UJDQLVDWLRQHQ]HLJHQ,KQHQØIIHQWOLFK LKU,QWHUHVVHXQGLKUH6\PSDWKLH5XQGIXQNVWDWLRQHQVHQGHQLQ(VSHUDQWR 'HU.UHLVGHU/ÆQGHULQGHQHQ(VSHUDQWRJHOHKUWXQGJHOHUQWZLUGGHKQWVLFKDXV ,KUH,GHHKDW/HEHQVNUDIWEHZLHVHQ

-HPHKUHVVROFKHSRVLWLYHQ=HLFKHQJLEWGHVWRUHDOLVWLVFKHUZLUGGLH+RIIQXQJGDÁ6LHDQLUJHQG HLQHU6WHOOHGHU:HOWGLH0DXHUGHU:LGHUVWÆQGHGXUFKEUHFKHQ %LVGDKLQZHUGHQ6LHZLHELVKHUDXIVLFKDOOHLQJHVWHOOWGDUDQDUEHLWHQPÞVVHQGDÁ,KUH 6SUDFKH VLFKLPPHUPHKUYHUEUHLWHW

,FKEHJUÞÁHHVGDÁYHUPHKUW%HLWUÆJHDXVGHUGHXWVFKHQ.XOWXUGLH(VSHUDQWR/LWHUDWXUEHUHLFKHUQ +LHUPLWHUZHLVWVLFKGDÁ9LHOIDOWGHU.XOWXUHQXQG(LQKHLWLQGHU6SUDFKHNHLQH*HJHQVÆW]HVHLQ PÞVVHQ

5LFKDUGYRQ:HL]VÆFNHU Foto: © Bundesbildstelle, Berlin, Engelbert Reineke Text aus „Esperanto – ein Jahrhundertwerk“ (DEB, 2. Ausg. 1988)

La tiama federacia prezidento, D-ro Richard En 1987, à l'occasion du centenaire de la langue von Weizsäcker, laýdas en la jaro 1987 okaze mondiale, le Président de cette époque de la de la centjara jubileo de nia neýtrala République Fédérale, le Docteur Richard von mondlingvo Esperanton kaj la esperantan Weizsäcker, fait l'éloge de l'Espéranto et du movadon kiel kontribuo al la kultura multeco mouvement espérantiste, lesquels contribuent au en lingva unueco. pluralisme culturel par le biais d'une langue unifiée. Li plikuraøigas nin, labori por la plivastigo de Il nous encourage à travailler à la propagation de la la mondlingvo, kvankam ni ne spertis kaj ne langue mondiale, malgré une absence de soutien dans spertos subtenon de ekster la movado, øis la le passé, absence qui perdurera jusqu'à ce que, muro de la kontraýstaroj estos ie en la mondo quelque part dans le monde, soit ébranlé le mur des trarompita. (resumis Edgar Müller) oppositions. (trad. Pol Denis)

9 Kongresoj kaj la nova estraro de U.F.E.

Dum pentekosto okazis la kongresoj de U.F.E. Pli detalajn rakontojn vi legos kaj abundon da (en Strasburgo) kaj de GEA (en Husum, bildoj vi vidos en la sekva numero, por ke la federacia lando Þlesvig-Holþtejnio). francaj geamikoj havu intertempe la eblecon, La redaktoro de tiu æ i bulteno partoprenis la siaflanke skribi raportojn kaj sendi altkvalitajn GEA-kongreson, kiu krom la jaræ ef-kunvenon fotojn. entenis ankaý la kunsidojn de fakaj asocioj de Kontraste al GEA elektis U.F.E. æ ijare novan GEA kaj cetere brilis pro bona organizado, tre estraron. Plenkore ni gratulas al ties anoj kaj interesa kultura programo kaj pro la pitoreska deziras al ni æ iuj, ke ilia oficperiodo estu tre nordmara naturo. fruktoplena.

* Prezidanto : &ODXGH/RQJXH(SpH * Vicprezidanto pri rilatoj kun la gazetaro : %UXQR)ORFKRQ * Vicprezidantino pri kulturo : &ODXGH1RXUPRQW * ¢enerala sekretario : 2OLYLHU0RUHDX * Kasisto : -HDQ/RXLV7H[LHU * Estrarano - informado kaj rilatoj kun la federacioj : ;DYLHU*RGLYLHU * Estrarano - rilatoj kun la sidejo : -pURPH0DWKLHX

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * La 51a staøo de Espéranto France-Est apartenas kune kun la Kulturaj Semajnfinoj de La æ ijara staøo okazis komune kun la kongreso Sarlanda Esperanto-Ligo, okazantaj decembre de la SAT-amikaro dum pasko en Vigy, en Homburg (Saar), al la kleriga koncepto de la proksime de Metz, la naskiøurbo de Raymond Sar-Lor-Luks-Unio. Schwartz (1894 – 1973).

Kontraste al la plimulto de la samspecaj Nature estis la fama origine esperantlingva aranøoj ili estas æ iujare organizataj de alia loka aýtoro kaj kabaretisto kaj lia verko la æ eftemo grupo de orienta Francio. de la staøo. Tial ili logas æ iam per alia pejzaå o kaj ankaý Ed Borsboom (Nederlando) gvidis la seminarion æ iam per alia aranøa koncepto. pri Raymond Schwartz.

Die jährlich zu Ostern von Espéranto France -Est organisierten Seminare gehören, wie die vom Saarländischen Esperanto-Bund Anfang Dezember, zum Weiterbildungskonzept der Saar -Lor- Lux-Union. Das diesjährige (51.) fand in der Nähe von Metz, der Geburtsstadt von Raymond Schwartz, statt.

Raymond SCHWARTZ (1894-1973) ist einer der hervorragendsten Satiriker unter den Esperanto -Autoren. Als Meister des Wortspiels gründete er 1920 sein erstes Kabarett in Paris, zugleich das erste in der internationalen Sprache Esperanto und lange das einzige mit regelmäßigen Aufführungen.

Sein Roman, Kiel akvo de l'rivero, ein Bestseller, der zur Zeit des Ersten Weltkrieges in Lothringen spielt, wurde ein Klassiker der originalen Esperantoli teratur. Er und sein Werk standen deshalb naturgemäß im Mittelpunkt des Seminars. (Edmond Ludwig).

10 Les séminaires annuels organisés aux environs de Pâques par Espéranto France -Est, ainsi que ceux de la Ligue Sarroise d'Espéranto en décembre, font partie du programme de formation continue de l'Union Sarre-Lor-Lux.Cette année ce stage (le 51e) s'est déroulé près de Metz, la ville natale de Raymond SCHWARTZ (1884-1973), qui est l'un des plus éminents maîtres de la satire et du jeu de mots parmi l es écrivains espérantophones. Il anima son premier cabaret parisien en 1920 qui fut le premier en langue internationale et resta longtemps le seul à proposer régulièrement des représentations. Son roman Kiel akvo de l'rivero, un bestseller, dont l'action se passe en Lorraine dans la période de la Première Guerre Mondiale , devint un classique de la littérature originale en espéranto. L'homme et son oeuvre étaient par conséquent au centre des discussions du séminaire. (Edmond Ludwig)

Pri la kabaretoj de Raymond Schwartz

La tre interesa seminaria materialo, kiun ricevis Dum lia pariza vivado 1952 / 53 s-ano Ledon la partoprenantoj, entenas raporton de mem vizitis æ iumerkrede “La Tri Koboldoj”n, Gilbert René LEDON. kiuj prezentis sin de 1949 øis 1956. En øi li priskribas ankaý la kabaretojn de Raymond Schwartz, la majstro de la vortludo. Aldonendas, ke en la kabaretoj de Schwartz La entute unua esperantlingva kabareto oni tute ne “krokodilis“, kio, kiel ni æ iuj scias, “La Verda Kato” funkciis de 1920 øis 1926. bedaýrinde malfacilas hodiaý al multaj De 1932 øis 1939 ekzistis “La Bolanta Kaldrono“. gesamideanoj eæ en la monataj klubvesperoj.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

La vespera programo entenis specialan Finon trovis la æ ijara Staøo dum ekzkurso al dolæ aå on, æ ar Robert Kueny deklamis la Metz, kiun gvidis Catherine Gallego, la prozaå on “Sub la Regno de Muktuk I-a”. prezidantino de Espéranto France-Est. Dum sekva tago okazis komitat-kunsido de La partoprenantoj de la Staøo adiaýis, dume la Espéranto France-Est, dum kiu reprezentantoj kongreso de la SAT-amikaro daýris ankoraý de Sarlanda Esperanto-Ligo (SEL), de pliajn tagojn. Luksemburgia Esperanto-Asocio kaj de BAVELO Pri la jubilea 50a Staøo 2001 en Storckensohn, (la federaci-landa organizaå o de GEA, kun kiu kiu substrekis per bukedo da elstaraj fakaj Espéranto France-Est havas tre bonajn prelegoj la konstatojn de s-ro D-ro Richard von translimajn rilatojn) parolis pri la æ ijaraj Weizsäcker (-> paøo 9) antaý 15 jaroj, ni planoj. raportos en unu el la sekvaj numeroj.

Akrostiko “Bernardo”

%enata estu tiu dom´ (n kiun venis eta hom´! 5adie brilu super øi 1edifektebla harmoni´! $l la gepatroj de l´bubeto 5espekte iras mia peto: 'onacu al Bernardo fratojn 2bstine æ iujn dek monatojn !

Raymond Schwartz, 27an de majo 1953

Kiam Bernard, la unua filo de lia amiko s-ro Daniel Luez, aøis kvin tagojn, Catherine Gallego æ iæ eronante dum la ekzkurso Raymond Schwartz verkis tiun akrostikon.

11 Finfine aperas: La nova eldono de Plena Ilustrita Vortaro

La Nova "Plena Ilustrita Vortaro Le "Plena Ilustrita Vortaro de de Esperanto" (PIV), formato: Esperanto" (PIV, Dictionnaire 150 x 255 mm, 1265 paøoj, complet illustré d'espéranto), referenca vortaro de Esperanto dictionnaire de référence de en la tuta mondo, kies unua eldono aperis en l'espéranto dans le monde entier, dont la première 1971, estas finfine presita kaj liverita. édition est parue en 1971, est enfin imprimé et livré. Temas pri funde reviziita kaj aktualigita Il s'agit d'une édition entièrement révisée et actualisée eldono, kies ilustraå oj estas lokigitaj ne plu en dont les illustrations sont placées non point à la fin de la lastaj paøoj, sed enkorpigitaj en la teksto l'ouvrage, mais incorporées dans le texte. mem. L'inauguration de l'ouvrage aura lieu avec la La oficiala prezento de la verko okazos kun æ e- participation deson rédacteur en chef, Michel Duc- esto de øia æ efredaktoro, Michel Duc-Goninaz, Goninaz, à l'occasion du congrès de l'Association dum la SAT-kongreso de la 1-an øis la 7-an de Mondiale Anationale (SAT) qui se tgiendra du 1er au 7 julio en Alikanto (Hispanio). juillet à Alicante (Espagne).

Prezo, 70 euroj + registrita afranko. Prix : 70 euros + affranchissement en recommandé. ISBN 2.9502432.5.8 ISBN 2.9502432.5.8 Pro la kongreso kaj libertempoj, la plenumo de En raison du congrès et des congés annuels, les la mendoj kaj antaýmendoj povos okazi nur commandes et souscriptions ne pourront être post la libertempoj. Pliaj informoj estas honorées qu'après les vacances. Des informations riceveblaj de : SAT, 67, avenue Gambetta, complémentaires peuvent être reçues de: SAT, 67, avenue Gambetta, FR-75020 Paris. FR-75020 Paris, Francio.

Was lange währt, wird endlich gut: Die neue Ausgabe des “Plena Ilustrita Vortaro”

Das neue „Plena Ilustrita Vortaro Das „Plena Ilustrita Vortaro de de Esperanto“ (PIV), Format Esperanto“ ist, wie viele andere 150 x 255 mm, 1265 Seiten, Werke auch, ein Beweis für die dessen erste Ausgabe 1971 Ausdrucksvielfalt des Esperanto. erschien, gehört mit dem Es untermauert somit die vom Wörterbuch Esperanto-Deutsch damaligen Bundespräsidenten, von Prof. Dr. Erich-Dieter Krause Dr. von Weizsäcker, (s. Seite 9) (1999 Buske-Verlag Hamburg) getroffenen Feststellungen. 5HG. zu den umfangreichsten lexikografischen Werken in ISBN 2.9502432.5.8 Esperanto. Preis: 70 Euro (zuzügl. Versand) Erhältlich bei SAT, 67 avenue Die von einer Gruppe unter Gambetta, F-75020 Paris, beim Leitung von Michel Duc-Goninaz Buchversand der Esperanto- völlig neu überarbeitete Ausgabe Weltorganisation UEA oder in jeder wird während des SAT- Buchhandlung. Kongresses vom 1. bis 7. Juli Achtung: Auslieferung erst nach in Alicante (Spanien) vorgestellt. den französischen Sommerferien Foto: Joost Witteveen

12 Euroscola-en-Esperanto La aprila Euroscola-tago: Entuziasmigaå oj, bedaýrindaå o kaj propraj rekomendoj

(QWX]LDVPLJDÆRM. a) Estas tre bone, ke æ ijare la diversaj b) Matene estis varma mem- Esperanto-grupoj povis loøi en la prezento de nia delegacio, sama gastejo en Strasburgo, nome en kiu vekis entuziasmiøon de CREPS. Tio ja ebligis pli bonan kaj multaj junuloj ne-esperan- interesan interdiskuton inter la tistaj, kaj dum la tagmanøo grupoj. Komuna gastejo estas necesa pluraj de ili scivole por nia laboro. Iuj proponas veran informiøis pri la lingvo. komunan, turisman kaj distran kromprogra- Tio estas konsiderinda fakto pri bona mon. Tio estus ideala, sed ankaý signifus ja pli akceptado de Esperanto kaj ties junuloj flanke longdaýran restadon kaj tiel estus ekster la la junularo. Euroscola-aranøo. >UHGJUDWXORQSRUODVXNFHVR @

%HGDÞULQGDÆR.

Nia delegacio dividiøis en kvin labor-grupojn por trakti po unu temon. La junuloj mem elektis sian grupon. Bone sed estas bedaýrinde, ke finfine ne æ iuj grupoj kapablis taýge kunkomuniki ene de la komisionoj dum la Euroscola-tago, kaj sekve ne povis influi la redaktadon de la komisiona rezolucio...

5HNRPHQGRM GH ;DYLHU 'HZLGHKHP SRU OD HYHQWXDOH YHQRQWDM (XURVFROD WDJRM. a) Estu en æ iu laborgrupo almenaý unu juna Povi konatiøi, interparoli en Esperanto kun esperantisto, kiu sufiæ e bone regas (krom samaøaj alilandanoj dum la enstrasburga Esperanto) laborlingvon; *nur poste* la ceteraj restado estas por la junuloj mem vera elmontro esperantistoj povu elekti sian komisionon de la praktikaj eblecoj de Esperanto. Tre grava (atente al la trafeco de tiu aý tiu æ i temo). en Euroscola estas paroli pri lingva situacio kaj *pri* (ne *nepre en*) Esperanto. b) Krome þajnas preferinde, ke por venontaj Euroscola-tagoj estu malplej da kromaj junuloj Euroscola-en-Esperanto estas laboro ne unu- (KJ). Ili ja ne povas partopreni la tagon, nur taga, sed unujara. Unu jaro por organizi la æ eesti la du plenkunsidojn: ne estas por ili tiel tago(j)n kun la parlamentaj oficistoj, aranøi entuziasmige kaj tio postulas duoblan atenton listojn kaj detalojn kun la profesoroj... flanke de la AA, por la KJ multe pli ol por la JP. Sed ankaý almenaý unu jaro por fruktodona lernado de la lingvo (kaj ties ideoj !) flanke de c) Fine, esperante reokazigon de Euroscola-en- la junuloj... Esperanto en la venontaj jaroj, ni de nun strebu, propagandu por partopreno de novaj Mi deziras elkore danki æ iujn partoprenintojn, grupoj el la tuta Eýropo. kaj la junulojn kaj la grupresponsulojn, pro ilia Tamen, oni konsciu ne tro hasti en sia parto- laboro kaj partopreno - same mi kore dankas al preno: nia amiko Gilbert STAMMBACH pro siaj gravaj, Euroscola-en-Esperanto celas partoprenon de senæ esaj streboj. tuteýropaj junuloj, kies uzata komuna lingvo estas Esperanto. Xavier Dewidehem Sed ofte ili lernis la lingvon nur de kelkaj monatoj kaj praktike ne kapablas komuniki kun Kunorganizinto de E-Euroscola 2002, aliaj esperantistaj junuloj Responsulo pri la retejo E-Euroscola. ... escepte krokodilante... http://e.euroscola.free.fr

13 IMPRESSUM ISSN 1619 – 8344 MENTION DE ÉDITEUR „Meze en Eýropo“ PRES-INDIKAÅ OJ

Herausgeber Éditeur Eldonisto Saarländischer Esperanto-Bund e. V. (Union Sarroise pour l Espéranto) (Sarlanda Esperanto-Ligo r.a.) PF 1844, D-66468 Zweibrücken www.esperanto-info.net Verantw. Rédacteur Respondeca Peter Hauser Redakteur responsable redaktoro PF 401243, D-63277 Dreieich [email protected]

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Manuskripte senden Sie bitte möglichst per Nous vous prions d'envoyer vos manuscrits par elektronischer Post als Inhalt der Nachricht (bitte keine courrier électronique comme contenu de l'information Dateianhänge). (veuillez ne pas joindre de fichier attachés, s.v.p.). Bildmaterial senden Sie bitte nach Absprache. Prière de n'envoyer du matériel iconographique Für unaufgefordert eingesandtes Material wird keine qu'après consentement préalable. Rücksendung garantiert. Aucun renvoi n'est garanti pour du matériel envoyé Einsender erklären sich mit einer redaktionellen sans que nous vous en ayouns prié. Bearbeitung einverstanden (keine Übersetzung), wenn Les expéditeurs se déclarent d'accord avec une dem nicht ausdrücklich widersprochen wird. version rédigée (pas de traduction), lorsqu'ils ne la contredisent pas de manière explicite..

© © Alle Rechte an Manuskripten, Bildern, Zeichen, u.a. Tous droits d'auteurs de manuscrits, d'images, de bleiben dem Herausgeber oder anderen Inhabern signes et autres sont réservés à l'éditeur et aux autres vorbehalten. Nachdruck, auch auszugsweise, ist ohne détenteurs. La reproduction, même partielle, est Genehmigung des Herausgebers verboten. interdite sans l'autorisation de l'éditeur. Des demandes Anfragen zur Weiterverwendung von Material dieser effectuées afin de pouvir réutiliser le matériel contenu Zeitschrift müssen sich auf konkrete Dokumente dans ce magazine doivent se référer à des documents beziehen. Eine pauschale Genehmigung wäre concrets. Une autorisation globale de reproduction unwirksam, selbst wenn sie erteilt würde. serait sans effet, même si elle était concédée. Les Dokumente des Presse- und Informationsamtes der documents de l'Office de Presse et d'Information du Bundesregierung können auf der Seite Gouvernement Fédéral Allemand peuvent être www.bundesregierung.de (in deutscher Sprache) consultés sur le site www.bundesregierung.de (en eingesehen und ggf. zu den dort veröffentlichten langue allemande) et, le cas échéant, être extraits Bedingungen bezogen werden, nicht jedoch aus dieser sous les conditions qui y sont publiées, mais ne Zeitschrift. peuvent pas être extraits de ce magazine.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * © Æ iuj rajtoj pri manuskriptoj, bildoj, signoj, k.a. estas rezervitaj æ e la eldonisto aý ceteraj posedantoj. Represado, ankaý parte, estas malpermesita sen interkonsento kun la eldonisto. Petoj tiurilate devas mencii konkretan dokumenton. Totala permeso pri Manuskriptojn bv. laýeble sendi per retpoþto represado estus malvalida, eæ se øi estus kiel enhavo de la informo (bv. ne aldonu donita. Dokumentoj de la Å urnalista kaj datumarojn). Informa Oficejo de la Federacia Registraro de Bildmaterialon bv. sendi laý interkonsento. Germanio estas videblaj sur la (germanlingva) Æ e nepetita materialo ni ne povas garantii la retpaøo www.bundesregierung.de kaj laý la tie resendadon. publikigitaj kondiæ oj eventuale riceveblaj kaj Sendintoj deklaras sian permeson de redakcia uzeblaj. Al negermanlingvanoj la redakcio prilaborado (nenia tradukado), se ili ne rekte pretas helpi laý la disponeblaj eblecoj. mencias kontraýon. Deprenado el tiu æ i å urnalo estas malpermesita.