MKUTANO WA KUMI NA MBILI Kikao Cha Ishirini
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TAZANIA ______________ MAJADILIANO YA BUNGE _______________ MKUTANO WA KUMI NA MBILI Kikao cha Ishirini na Tano – Tarehe 16 Julai, 2008 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Mwenyekiti (Mhe. Jenista J. Mhagama) Alisoma Dua HATI ZILIZOWASILISHWA MEZANI Hati zifuatazo ziliwasilishwa mezani na:- NAIBU WAZIRI WA AFYA NA USTAWI WA JAMII: Hotuba ya Bajeti ya Waziri wa Afya na Ustawi wa Jamii kwa Mwaka wa Fedha 2008/2009. MAKAMU MWENYEKITI WA KAMATI YA HUDUMA ZA JAMII: Taarifa ya Kamati ya Huduma za Jamii kuhusu utekekelezaji wa Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii kwa Mwaka wa Fedha uliopita, pamoja na maoni ya Kamati kuhusu Makadrio ya Matumizi ya Wizara hiyo kwa mwaka 2008/2009. MHE. OMAR ALI MAZEE K.n.y. MSEMAJI WA KAMBI YA UPINZANI WA WIZARA YA AFYA NA USTAWI WA JAMII: Taarifa ya Msemaji wa Kambi ya Upinzani kuhusu utekelezaji wa Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii kwa Mwaka wa Fedha uliopita, pamoja na maoni ya Upinzani kuhusu Makadirio ya Matumizi ya Wizara hiyo kwa Mwaka wa Fedha 2008/2009. MASWALI NA MAJIBU Na. 222 Mtaji Ulioanzisha BOT MHE. DR. HAMAD RASHID MOHAMMED aliuliza:- Je, nini msimamo wa serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania juu ya mtaji ulioanzisha Benki Kuu ya Tanzania, BOT? NAIBU WAZIRI FEDHA NA UCHUMI (MHE. JEREMIA S. SUMARI) alijibu:- Mheshimiwa Mwenyekiti, ruhusa yako na kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri wa Fedha na Uchumi, naomba nijibu swali la Mheshimiwa Hamad Rashid Mohammed, Mbunge wa Jimbo la Wawi na Kiongozi wa Upinzani Bungeni, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Mwenyekiti, Benki Kuu ya Tanzania, BOT, ilianzishwa kwa mujibu wa Sheria ya Benki Kuu ya Tanzania ya mwaka 1965, mtaji wa awali ulioanzisha Benki Kuu ulitoka kwenye Mfuko Mkuu wa Serikali ya Jamhuri ya Muungano ya Tanzania na ulikuwa kiasi cha shilingi 20,000,000/=. Kufuatana na matakwa ya Sheria ya Benki Kuu ya Tanzania ya mwaka 1995, mtaji huo uliongezwa na kufikia shilingi bilioni 10. Aidha, Sheria ya Benki Kuu ya Tanzania ya mwaka 2006 ilipelekea kuongezwa kwa mtaji wa Benki Kuu hadi kufikia kiasi cha shilingi bilioni 100. MHE. HAMAD RASHID MOHAMED: Mheshimiwa Mwenyekiti, nina maswali mawili ya nyongeza. Mwaka 2002/2003 Benki Kuu ya Tanzania ilitoa gawio la dividend kwa Serikali ya Zanzibar na leo Waziri anasema kwamba Zanzibar kwa maana hiyo haina hisa katika Benki Kuu ya Tanzania. Mheshimiwa Mwenyekiti, kama unavyofahamu Benki Kuu ya Tanzania ilitokana na kuvunjika kwa East African Currency Board ambapo Zanzibar ilikuwa na hisa 11.2, Tanganyika ilikuwa na shea zake, Kenya ilikuwa na shea zake na Uganda ikawa na shea zake. Ni vipi leo Zanzibar haina shea katika Benki Kuu ya Tanzania, swali la kwanza. (Makofi). Mheshimiwa Mwenyekiti, je, kwa kufanya hivyo ni kwamba Zanzibar, sasa ni mkoa ndio maana haiwezi kupata hisa? (Makofi). NAIBU WAZIRI FEDHA NA UCHUMI (MHE. JEREMIA S. SUMARI): Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa ruhusa yako na kwa niaba ya Waziri wa Fedha na Uchumi, naomba nijibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Hamad Rashid Mohamed, Mbunge wa Wawi, kwa pamoja kama ifuatavyo. Mtaji ulioanzisha Benki Kuu, mwaka 1965 ulikuwa wa shilingi 20,000,000/=. Fedha hizi zilitoka kwenye Mfuko Mkuu wa Serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Kwa hiyo, kwa maana hiyo Zanzibar na yenyewe ilichangia kwenye ule mtaji isipokuwa sio kama Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar. Katika EAC, East African Currency Board shea ya Zanzibar ilikuwa 45, ya Kenya ilikuwa 32% ya Muungano wa Tanzania ilikuwa 32% na Uganda ilikuwa 32%. Na kwa hiyo kwa Zanzibar kupata gawio kutoka kwenye faida inayopatikana na Benki Kuu sio kitu cha ajabu. Lakini nilisema hapa kwamba jambo hili kwasababu linaendelea kuulizwa ni moja ya mambo ambayo yameainishwa kama mambo ya kuzungumza kwenye Tume ya Pamoja ya Fedha. Kwa hiyo tunatarajia kwamba pale majadiliano yale yatakapofikia tamati basi na jambo hili litafikia mwisho wake. (Makofi). MHE. KHALIFA SULEIMAN KHALIFA: Mheshimiwa Mwenyekiti, nakushukuru pamoja na majibu ya Mheshimiwa Naibu Waziri, ambayo amethibitisha kwamba Zanzibar nayo ilichangia kinyume na maelezo yake ya awali,. Sasa je, kama hivyo ndivyo; na kwa kuwa, hili jambo ni la muda mrefu anaweza kutueleza hapo alipopeleka gawio lilikuwa kiasi gani? Na kwanini mwanzo walipeleka gawio na sasa inaonekana ni suala la kuzungumzwa, isiendelee kugawiwa tu wakati walishaanza. Kwanini wasiendelee kugawa gawio hilo inabidi sasa lizungumzwe? Tunazungumza kwasababu gani? NAIBU WAZIRI FEDHA NA UCHUMI (MHE. JEREMIA S. SUMARI): Mheshimiwa Mwenyekiti, kwa ruhusa yako kwa niaba ya Waziri wa Fedha na Uchumi, naomba nijibu swali la Mheshimiwa Khalifa, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Mwenyekiti, nimesema Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar kama Serikali, haikuchangia kwenye mtaji wa mwanzo wa Benki Kuu. Nimesema kwamba mtaji wa 20,000,000/= ulitokana na Mfuko Mkuu wa Serikali ya Jamhuri ya Muungano ya Tanzania. Na Zanzibar, kama sehemu ya Muungano unaweza kudai kwamba kwahiyo Zanzibar ilichangia lakini nimesema kwamba Zanzibar kama Zanzibar, haikuchangia. Nimesema vilevile kwamba jambo hili kwasababu ya maswali haya limeorodheshwa kwenye mambo ambayo yatazungumzwa kwenye Tume ya Pamoja ya Fedha. Kwa hiyo, ninachoomba sasa ni tusubiri basi mazungumzo yale yafanyike, na kama tunavyojua yanaendelea kufanyika, na halafu mwishowe tutapata jibu la kumaliza utata huu. Na. 223 Ahadi za Kuondoa Kero za Muungano MHE. HAFIDHI ALI TAHIR aliuliza:- Kwa kuwa, wakati wa kampeni za Uchaguzi Mkuu wa mwaka 2005, Mheshimiwa Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania alitembelea sehemu mbalimbali za mikoa ya Zanzibar na kuahidi kuchukua hatua madhubuti kuimarisha Muungano wetu, kuongeza kasi ya kushughulikia kero za Muungano na kuongeza mchango wa Serikali ya Muungano katika kusukuma Maendeleo ya Tanzania Zanzibar:- (a)Je, baada ya kipindi cha kuwa madarakani hadi sasa ni ahadi gani kati ya hizo imekamilika? (b)Je, ni faida gani imepatikana au udhaifu gani uliojitokeza katika utekelezaji wa ahadi hizo? WAZIRI WA NCHI, OFISI YA MAKAMU WA RAIS alijibu:- Mheshimiwa Mwenyekiti, napenda kujibu swali la Mheshimiwa Hafidh Ali Tahir, Mbunge wa Dimani, lenye sehemu (a) na (b) kama ifuatavyo:- (a) Mheshimiwa Mwenyekiti, si rahisi kwa ujumla wake kusema kuwa maeneo matatu ya ahadi hizo ambazo Mheshimiwa Hafidh Ali ameulizia yamekamilika kwasababu ni ahadi na maeneo endelevu, isipokuwa zipo hatua mbalimbali katika ahadi hizo zimekamilika. Mchango wa Serikali ya Muungano kwa mfano, katika kusukuma Maendeleo, umekuwa ukikua mwaka hadi mwaka. Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar imeweza kupata ongezeko katika gawio lake kama ifuatavyo:- Shilingi bilioni 18.65 mwaka 2005/2006, Shilingi bilioni 23.02 mwaka 2006/2007 na shilingi bilioni 28 mwaka 2007/2008. Aidha, serikali ya Muungano imetoa jumla ya shilingi bilioni 1.9 kuchangia ujenzi wa Ofisi ya Baraza la Wawakilishi la Zanzibar. (b) Mheshimiwa Mwenyekiti, faida zilizopatikana katika utekelezaji wa ahadi hizo ni pamoja na:- ·Utekelezaji wa Sheria ya Haki za Binadamu Zanzibar umeshaanza. .Ushirikishwaji wa Zanzibar katika Jumuiya ya Afrika Mashariki na Taasisi za nje, umetoa fursa mbalimbali za Maendeleo. ·Utekelezaji wa Sheria ya Uvuvi katika Ukanda wa Bahari Kuu utakuza uchumi na mapato. Miradi ya kiuchumi kama vile TASAF II, PADEP, MACEMP, MCC na UKIMWI inaendelea kutekelezwa kwa pamoja na kuleta Maendeleo kwa wananchi wote. Mheshimiwa Mwenyekiti, kila udhaifu ukitokea Serikali zote mbili hukutana na kuukabili. MHE. HAFIDH ALI TAHIR: Mheshimiwa Mwenyekiti, kwanza nafarijika na majibu ya Mheshimiwa Waziri, japokuwa majibu yenyewe yako nusunusu. Wakati akijibu swali (a), Mheshimiwa Waziri, amesema kwamba ziko ahadi ambazo zimekamilika hadi sasa. Hivyo anaweza kuliambia Bunge, hili ahadi mbili tu ambazo zimekamilishwa na Jamhuri ya Muungano wa Tanzania kwa Zanzibar? Mbili tu. Mheshimiwa Mwenyekiti, swali la pili, moja katika ahadi ambazo ziliwekwa na Mgombea au Rais wa Jamhuri ya Muungano hivi sasa, ni kuongeza mchango wa ajira zile 1,000,000/= kwa Dola ya Zanzibar. Je, Zanzibar mpaka hivi sasa imeshapata ajira ngapi hadi kufikia wakati huu? WAZIRI WA NCHI, OFISI YA MAKAMU WA RAIS: Mheshimiwa Mwenyekiti, napenda kumjibu Mheshimiwa Hafidh, kama ifuatavyo, nia yangu ni kumjibu sio nusunusu, kujibu kamili lakini bahati mbaya anahisi nusunusu; nitajitahidi sasa kumjibu kamili ili na yeye pia afarijike:- Mheshimiwa Mwenyekiti, swali la pili la ajira, mimi sina takwimu za kujua kwamba fedha hizi ambazo Rais wa Jamhuri ya Muungano amezisaidia kwa Zanzibar zimetoa ajira ngapi, hili ni suala ambalo linaweza kujibiwa zaidi na Waziri katika Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar. Katika majibu yangu nimesema hapa kwamba nimetoa mfano wa ahadi ambazo zimetekelezwa ni pamoja na utekelezaji wa haki za binadamu ambayo ilikuwa Zanzibar haifanyi kazi. Nimezungumzia pia sheria ya uvuvi ya Bahari Kuu, ambayo imetekelezwa lakini pia nimezungumza kwamba miradi mbalimbali ya TASAF, PADEP, hii ni sehemu ya mchango wa Jamhuri ya Muungano wa kusaidia uchumi wa Zanzibar. Kwa hivyo nimesema kuwa mambo yako mengi na haya ni machache yake tu. (Makofi). MHE. JUMA H. KILLIMBAH: Mheshimiwa Mwenyekiti, ahsante sana kwa kuniona. Kwa kuwa suala la Muungano halikuanza jana au mwaka 2005, na kwa kuwa, hili suala la Muungano wakati unafikiwa ilikuwa ni maafikiano ya pande hizi mbili kati ya Zanzibar na Tanzania Bara. Na kwa kuwa, mara zote ndani ya Bunge hili Tukufu na hasa katika kipindi hiki kumeonekana upande mmoja ukionekana kulalamika sana kana kwamba hautendewi haki na Serikali ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania. Mheshimiwa Mwenyekiti, je, serikali sasa ipo tayari kuukana