DOCSLIB.ORG

Zbornik 71–72

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Zbornik 71–72 YU ISSN 0352-5716/UDK 93/99(05) ZBORNIK MATICE SRPSKE ZA ISTORIJU 71–72 ZBORNIK MATICE SRPSKE ZA ISTORIJU 71–72 NOVI SAD 2005 MATICA SRPSKA ODEQEWE ZA DRU[TVENE NAUKE ZBORNIK MATICE SRPSKE ZA ISTORIJU 71–72 MATICA SRPSKA DEPARTMENT OF SOCIAL SCIENCES PROCEEDINGS IN HISTORY Pokrenut 1970. godine Do 28. sveske (1983) nosio naziv Zbornik za istoriju Glavni urednici Akademik Slavko Gavrilovi} (1970–2004), dr Milo{ Blagojevi}, dopisni ~lan SANU (2005– ) Uredni{tvo Dr Milo{ Blagojevi}, dopisni ~lan SANU Dr Qubodrag Dimi} Akademik Vasilije Kresti} Akademik ^edomir Popov Dr Biqana [imunovi}-Be{lin Glavni i odgovorni urednik Dr Milo{ Blagojevi}, dopisni ~lan SANU YU ISSN 0352-5716/UDK 93/99(05) ZBORNIK MATICE SRPSKE ZA ISTORIJU 71–72 NOVI SAD 2005 SADR@AJ CONTENTS ^LANCI I RASPRAVE ARTICLES AND TREATISES Dr Milo{ Blagojevi}, Sporovi oko sredwovekovnih me|a – Dispu- tes about Medieval Boundary Lines. 7 Mr Momir Samarxi}, Politika Srbije prema Bugarskoj i Tajna konvencija 1881. godine – Serbia’s Policy Towards Bulgaria and The Se- cret Convention from 1881 . 29 Dr Mihailo Vojvodi}, Rad Stojana Novakovi}a na zakqu~ewu `e- lezni~ke i trgovinske konvencije izme|u Srbije i Turske (1887–1888) – Stojan Novakovic’s Work in the Conclusion of the Railway and Trade Convention between Serbia and Turkey (1887–1888) . 43 Dr Sava @ivanov, Osnovi spoqne politike Rusije krajem 19. i po- ~etkom 20. veka – Basis of Russia’s Foreign Policy at the End of the 19th and the Beginning of the 20th Century. 59 Dr Aleksandar Rastovi}, Britanske novine o Srbiji za vreme aneksije – British Newspapers about Serbia during the Annexation . 101 PRILOZI I GRA\A CONTRIBUTION AND MATERIALS Akademik Slavko Gavrilovi}, Deset spisa iz 1790–1791. o srpskom pitawu u Ugarskoj – Ten Documents from 1790–1791 about the Serbian Issue in Hungary. 117 Dr Sergej [ev~enko, Emanueli (Manuilovi~i): od Balkana do Ukra- jine (XVIII–XX v.) – The Emanuels (Manuilovi~es): from the Balkans to Ukraine (18th–20th Century) . 139 Akademik Slavko Gavrilovi}, Predstavka austrijskoj vladi iz 1850-ih godina o zapostavqenosti Srba u Monarhiji i novostvore- nom Vojvodstvu Srbiji – Petition to the Austrian Government from the 1850s about the Neglecting of the Serbs in the Monarchy and Newly- Created Duchy of Serbia. 151 Akademik Slavko Gavrilovi}, Dva dokumenta o srpsko-rumunskim odnosima u Karlova~koj mitropoliji sredinom XIX veka – Two Do- cuments about Serbian-Romanian Relations in the Karlovci Metropolita- nate in the mid–19th century . 159 Akademik Nik{a Stip~evi}, O italijanskim dobrovoqcima u Her- cegova~kom ustanku – On Italian Volunteers in the Uprising in Herzego- vina . 173 Mr Sa{a Markovi}, Ideje o Vojvodini dr Nikole Milutinovi}a, se- kretara Matice srpske od 1932–1941. godine – Ideas about Vojvodina of Dr Nikola Milutinovi}, Secretary of Matica Srpska from 1932 to 1941. 181 PRIKAZI I BELE[KE REVIEWS AND NOTES Dr Milo{ Blagojevi}: Srpski biografski re~nik 1, A–B. 195 D r a g a n T u b i } : Du{an Dejanac, Leksikon poznatih Kikin|ana . 197 Mihael Antolovi}: Thomas Casagrande, Die volksudeutsche SS–Divi- sion „Prinz Eugen“ Die Banater Schwaben und die nationalsozialistischen Krigsverbrechen . 199 Volodimir Miq~ev: Petar Tekelija: Nacrt portreta „Zlog ge- nija“ Zaporo{ke Se~i . 202 Branislav Popovi}: Zoran Peja{inovi}, Ban Milosavqevi}. 210 Goran Vasin: Dejan Mikavica, Posledwi srpski pankalist . 212 Dr Andrija Radeni}: Dokumenti o spoqnoj politici Kraqevine Srbije 1903–1914 . 215 Kata Miri}: Zbornik Matice srpske za istoriju. Sveske 61–70 (2000– –2004). Sadr`aj po autorima . 219 ^LANCI I RASPRAVE UDK 347.238.2(497.11) „04/14“ Milo{ Blagojevi} SPOROVI OKO SREDWOVEKOVNIH ME\A SA@ETAK: U istoriografiji je ukazano na zna~aj seoskih me|a, na ra- zne vrste me|nika, kao i na kultne radwe prilikom obele`avawa, a samo deli- mi~no i na pravni aspekt ove problematike. Istra`iva~i su uo~ili, da se sporne me|e obele`avaju u prisustvu „starinaca“, svedoka, sudija, pristava i nosilaca raznih dr`avnih zvawa i titula, ali nije obja{weno, {ta je u ~ijoj nadle`nosti. Ova rasprava ima za ciq da i to osvetli, koliko omogu}ava ra- spolo`iva izvorna gra|a. KQU^NE RE^I: selo, me|a, starinici, svedoci, sudije, pristavi Zavisni qudi po selima, feudalni gospodari i dr`avne vlasti sred- wovekovne Srbije, nastojali su da se sa~uva celina seoskog zemqi{ta i po{tuju wegove granice koje se jednostavno nazivaju „me|e“.1 Na to je upozorio ve} S. Novakovi}, ravno pre sto dvadeset i pet godina, istakav- {i: „da su me|e seoske i celina seoskoga zemqi{ta bile i onda jo{ pred- met osobitog starawa i bri`qivosti mo`e biti ve}e nego {to je danas“.2 Novakovi}evo pore|ewe odnosi se na XIX vek, a u na{e vreme bi izosta- lo, zbog toga {to su seoske me|e zanemarene, kako od me{tana tako i od dr`avnih vlasti. U sredwovekovnoj Srbiji moralo se uvek znati {ta pri- pada, a {ta ne pripada, seoskom ataru. Za ispoqenu bri`qivost postoja- li su vaqani razlozi. Na prvom mestu u pitawu je pravo kori{}ewa i svojine kultivisanog i nekultivisanog zemqi{ta, za {ta su bili zainte- resovani i zavisni zemqoradnici i gospodari vlastelinstava. Ovo nije i jedini razlog. Selo je kao celina u to doba imalo mnogobrojne obaveze prema vladaru i gospodarima vlastelinstava, a bilo je odgovorno za te{ka krivi~na dela koja su po~iwena u seoskom ataru, pa i u nasequ. Ako vladar 1 U sredwovekovnoj Srbiji me|om se nazivala svaka granica: seoskog atara, nekog pa- {waka, vlastelinstva, `upa, pa i dr`ave. Vidi: \. D a ni~i}, Rje~nik iz kwi`evnih starina srpskih II, Beograd 1863, 61. 2 S. Novakovi}, Selo, S. ]irkovi}, Dopune i obja{wewa, Beograd 19653, 66, 224. 8 sa pratwom prolazi kroz neki kraj, selo je bilo du`no da preda odre|enu koli~inu hrane za qude („obrok“) i obezbedi hranu za kowe, na kojima su vladar i pratwa putovali („pozob“), pa ako lopovi i razbojnici opqa~kaju nekog trgovca na podru~ju sela, me{tani su bili du`ni da nadoknade pri- ~iwenu {tetu („priselica“).3 Selo je moralo da plati kaznu za ubistvo u seoskom ataru („vra`du“), ako se ubica ne prona|e, da nadoknadi {tetu za paqevinu, ukoliko je paliku}a nepoznat, a bilo je i drugih obaveza.4 Na odgovornost sela i zna~aj seoskih me|a upozorio je svojevremeno S. Novakovi}, pa se na tome ne treba du`e zadr`avati,5 dok je o me|ama, ne{to kasnije, prete`no, raspravqao M. Purkovi}.6 On je obratio du`nu pa`wu na nazive i sve vrste me|nika koji se pomiwu u manastirskim po- veqama i hrisovuqama, zatim, na na~in obele`avawa me|a u prisustvu „svedoka“, obi~no 12, ~esto 24, a re|e 8 svedoka, a nabrojao je i prisutne nosioce dr`avnih zvawa i titula, kao {to su: kefalije, ~elnici, tep~ije, sudije, pa i vlastelu. M. Purkovi}u nisu promakli pojedini sporovi oko me|a ili obi~aji prilikom obele`avawa me|a. No i pored toga, u wego- voj raspravi ne mo`e se na}i obja{wewe, za{to se u nekim sporovima po- javquju kefalije, u drugim ~elnici, u tre}im tep~ije, u ~etvrtim sudije, a nije dato ni obrazlo`ewe zbog ~ega se u pojedinim sporovima pomiwu kao prisutni „svedoci“, a u drugim „starinici“. Navedena problematika nije privukla pa`wu ni S. Novakovi}a, prvenstveno zbog toga, {to je u centru wegovog istra`ivawa sredwovekovno selo a ne me|e. Delimi~no obja{wewe le`i i u tome {to S. Novakovi}u i M. Purkovi}u nisu bili dostupni svi izvori, posebno srpski prevod vizantijskog Zemqoradni~kog zakona.7 Na ovom mestu treba jo{ dodati, da su kultne radwe prilikom obele`avawa me|a bile poseban predmet interesovawa M. Barjaktarevi}a, ali se on u istra`ivawima nije udaqavao od nazna~ene problematike.8 Na va`nost sredwovekovnih me|a ukazivali su i drugi istra`iva~i, obi~no uzgred i za potrebe posebnih istra`ivawa.9 Za celinu seoskog zemqi{ta, dana{wi atar, u sredwem veku nije ko- ri{}en jedan naziv, ve} su u tu svrhu upotrebqavane izvedenice iz gr~kih 3 M. Blagojevi}, Obrok i priselica, I^ 18 (1971)165–188. 4 S. Novakovi}, Selo, S. ]irkovi}, Dopune i obja{wewa, 72–87, 224; T. Taranovski, Istorija srpskog prava u Nemawi}koj dr`avi, Beograd 19962, 376–381, 437–446, 457–464. 5 Vidi nap. 2 i 4. 6 M. Purkovi}, Odre|ivawe me|a, Etnologija, god. 1, sv. 2, Skopqe 1940, 65–84. 7 \. Sp. Radoji~i}, Srpski rukopis Zemqoradni~kog zakona, ZRVI 3 (1955) 15–28. 8 M. Barjaktarevi}, O zemqi{nim me|ama u Srba, Beograd 1952. 9 T. Taranovski, Istorija srpskog prava u Nemawi}koj dr`avi, 378–381; A. Solovjev, Zakonodavstvo Stefana Du{ana cara Srba i Grka, Skopqe 1928, 147, 148; Isti, Zakonik cara Stefana Du{ana 1349. i 1354. godine, Beograd 1980, 240–242; S. ]irkovi}, Seoska op{tina kod Srba u sredwem veku, Seoski dani Sretena Vukosav- qevi}a, 5 (1978) 81–88; M. B l a g o j e v i }, Srpska sredwovekovna dr`ava i celina seo- skog zemqi{ta, Zbornik Matice srpske za istoriju 44 (1991) 7–18. 9 re~i: perior, sinor i metoh, ali i doma}i naziv – otes. Pod periorom se podrazumevao zvani~ni opis me|a u Vizantiji, ali je perior mogao „ozna- ~avati i ono {to se u granicama sadr`i“, odnosno seoski atar.10 Za po- sledwu konstataciju mo`e se na}i potvrda u manastirskim ispravama.
Load more

Recommended publications
  • The Development Path of the Serbian Language and Script Matica Srpska – Members’ Society of Montenegro Department of Serbian Language and Literature
    Jelica Stojanović THE DEVELOPMENT PATH OF THE SERBIAN LANGUAGE AND SCRIPT MATICA SRPSKA – MEMBERS’ SOCIETY OF MONTENEGRO DEPARTMENT OF SERBIAN LANGUAGE AND LITERATURE Title of the original Serbian Edition: Jelica Stojanović, Put srpskog jezika i pisma, Belgrade, Srpska književna zadruga, 2017, The Blue Edition series For the publisher JELICA STOJANOVIĆ Editor DRAGO PEROVIĆ Translation NOVICA PETROVIĆ ©Матица српска – Друштво чланова у Црној Гори, Подгорица, 2020. Jelica Stojanović THE DEVELOPMENT PATH OF THE SERBIAN LANGUAGE AND SCRIPT Podgorica 2020 MILOš KOVAčEVIć THE DEVELOPMENT PATH OF THE SERBIAN LANGUAGE AND SCRIPT, MADE UP OF STRAY PATHS Only two years have passed from the two hundredth anni- versary of the beginning of Vuk Karadžić’s struggle for “intro- ducing the folk language in literature”, that is to say, from the introduction of the Serbian folk language in the Serbian literary language, or to put it in the more modern phrasing of today: the standard language. The beginning of that struggle is connected to the year 1814, when, in the royal city of Vienna, Vuk’s first grammar book came out: The Orthography of the Serbian Lan- guage Based on the Speech of the Common Folk, which dealt with resolving the three most important standard-related issues: a) the issue of the Serbian orthography, b) the issue of the morpho- logical structure of the Serbian language, and c) the issue of the name of the language and its national boundaries. Rare are the languages, if, indeed, there are any, which have had such a turbulent history of two hundred years. The histor- ical development of a language can be followed at two histor- ical levels: that of its internal and that of its external history.
    [Show full text]
  • Grey Literature Sources in Historical Perspective: Content Analysis Of
    Grey Literature Sources in Historical Perspective: Content Analysis of Handwritten Notes Snježana Ćirković, Faculty of Philology, University of Belgrade, Serbia1 Abstract This paper describes historical perspective of grey literature in comparison to the postulates of Serbian enlightenment in the 18th century. The theoretical part of this paper describes comparative analysis between main postulates of grey literature given in Pisa Declaration on Policy Development for Grey Literature Resources (Pisa, Italy) on May 16, 2014 in comparison to the first manifest of Serbian enlightenment written by one of the greatest Serbian enlightener Zaharija Orfelin. Orfelin has written this manifest in the preface of the Journal Slaveno-Serbian Magazin, founded in Venice (Italy) in 1768. The second part of this paper describes the handwritten notes, as one of the grey literature forms, made by Zaharija Orfelin on the books in his private library. This library presents one of the first private Serbian libraries from the 18th century, it is a rich collection of the most representative books from that period in different languages (German, Italian, French, Russian, Latin and Slaveno-Serbian) and represents invaluable cultural heritage. Using the method of content analysis, this paper describes these handwritten notes, and their role as grey literature source in reconstructing the biography of Zaharija Orfelin compensating for lack of other primary biographical and historical printed sources. Introduction The 18th century is the century of migrations and great exodus of the Serbian people and re- establishment of Serbian national identity - the century in which modern Serbian civic 1 Author is currently Director of the Head Office at the Austrian Academic Library Consortium (Kooperation E-Medien Österreich), Vienna, Austria.
    [Show full text]
  • Master Plan Za Turističku Destinaciju Sremski Karlovci Sa Fruškom Gorom
    Master plan za turističku destinaciju Sremski Karlovci sa Fruškom gorom © Hosting svetovanje d.o.o. & Fabus Master plan za turističku destinaciju Sremski Karlovci sa Fruškom gorom Predgovor Projekat „Master plan razvoja turizma Sremskih Karlovaca sa Fruškom Gorom“ je jedan u nizu Master planova razvoja turističkih destinacija za koji su okviri navedeni u „Strategiji razvoja turizma Srbije do 2015. godine“. Na osnovu tendera, koji je raspisalo Ministarstvo ekonomije i regionalnog razvoja Vlade Republike Srbije 2008. godine, za realizaciju ovog Projekta odabrana je istraživačko konsultantska kuća „Hosting Svetovanje“, d.o.o. iz Ljubljane sa svojim stručnim saradnicima i partnerima. U projektu je, kao jedan od partnera i podizvođač, učestvovao i Fakultet za uslužni biznis (Fabus) iz Sremske Kamenice, koji je u toku izrade projekta postao članica Univerziteta „Educons“ u Sremskoj Kamenici. Saradnja koja je ostvarena između „Hosting svetovanja“ i institucija iz Slovenije i Srbije, omogućila je da se Master plan razvoja turizma Sremskih Karlovaca, uradi na optimalan način, veoma stručno i naučno potkrepljeno uz maksimalno korišćenje primarnih (field research) i sekundarnih (desk research) izvora informacija kao i radionica na terenu, koje su organizovane sa ključnim zainteresovanim učesnicima u razvoju turizma na destinaciji. U ovom kontekstu, maksimalna stručna i organizaciona podrška data je od strane opštine Sremski Karlovci kao i od strane Turističke organizacije Sremskih Karlovaca uz koordinaciju naručioca t.j. Ministarstva ekonomije i regionalnog razvoja, na čemu se autorski tim iskreno zahvaljuje. © Hosting svetovanje d.o.o. & Fabus Master plan za turističku destinaciju Sremski Karlovci sa Fruškom gorom Naručilac projekta: Ministarstvo ekonomije i regionalnog razvoja Bulevar kralja Aleksandra 15 11000 Beograd Srbija Vođa projekta naručioca: Dr Goran Petković, državni sekretar za turizam Izvođač i nosilac projekta: Hosting svetovanje d.o.o.
    [Show full text]
  • Gerasim Zelić E Il Suo Tempo
    BIBLIOTECA DI STUDI SLAVISTICI ISSN 2612-7687 (PRINT) | ISSN 2612-7679 (ONLINE) – 44 – BIBLIOTECA DI STUDI SLAVISTICI EDITOR-IN-CHIEF Laura Salmon, University of Genoa, Italy AssOCIATE EDITOR Bidovec Maria, University of Naples L’Orientale, Italy SCIENTIFIC BOARD Benacchio Rosanna, University of Padua, Italy Maria Cristina Bragone, University of Pavia, Italy Giuseppe Dell’Agata, University Of Pisa, Italy Marco Sabbatini, University of, Italy Francesca Romoli, University of Pisa, Italy Laura Rossi, University of Milan, Italy INTERNATIONAL SCIENTIFIC BOARD Maria Giovanna Di Salvo, University of Milan, Italy Alexander Etkind, European University Institute, Italy Lazar Fleishman, Stanford University, United States Marcello Garzaniti, University of Florence, Italy Harvey Goldblatt, Yale University, United States Mark Lipoveckij, University of Colorado-Boulder, United States Jordan Ljuckanov, Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria Roland Marti, Saarland University, Germany Michael Moser, University of Vienna, Austria Ivo Pospíšil, Masaryk University, Czech Republic Giovanna Brogi Bercoff, State Universty of Milan, Italy Gerasim Zelić e il suo tempo a cura di Monica Fin Han Steenwijk Firenze University Press 2019 Gerasim Zelić e il suo tempo / a cura di Monica Fin, Han Steenwijk. – Firenze : Firenze University Press, 2019. (Biblioteca di Studi Slavistici ; 44) https://www.fupress.com/isbn/9788864539799 ISSN 2612-7687 (print) ISSN 2612-7679 (online) ISBN 978-88-6453-978-2 (print) ISBN 978-88-6453-979-9 (online) La collana Biblioteca di Studi Slavistici, (<http://www.fupress.com/collane/biblioteca-di- studislavistici/47>), fondata per iniziativa dell’Associazione Italiana degli Slavisti, opera in sinergia con la rivista Studi Slavistici (<http://fupress.com/riviste/studi-slavistici/17>). Editing e progetto grafico: Alberto Alberti.
    [Show full text]
  • Print This Article
    The Historical Review/La Revue Historique Vol. 17, 2020 The Greeks under the Jurisdiction of the Archbishop of Karlovci in the Eighteenth Century Vasin Goran Ninković Nenad Radulović Ifigenija https://doi.org/10.12681/hr.27070 Copyright © 2021 Goran Vasin, Nenad Ninković, Ifigenija Radulović To cite this article: Vasin, G., Ninković, N., & Radulović, I. (2021). The Greeks under the Jurisdiction of the Archbishop of Karlovci in the Eighteenth Century. The Historical Review/La Revue Historique, 17, 161-180. doi:https://doi.org/10.12681/hr.27070 http://epublishing.ekt.gr | e-Publisher: EKT | Downloaded at 01/10/2021 15:44:51 | Articles THE GREEKS UNDER THE JURISDICTION OF THE ARCHBISHOP OF KaRLOVCI IN THE EIGHTEENTH CENTURY Goran Vasin, Nenad Ninković and Ifigenija Radulović Abstract: In the territory of the Habsburg Monarchy during the eighteenth century, the only Orthodox Church whose jurisdiction was recognised by the imperial authorities was that of the Archbishopric of Karlovci, which up to 1766 was an autonomous part of the Patriarchate of Peć. The believers who were part of this archbishopric had the freedom to profess their religion, which is why the Greeks who took up temporary residence in the towns of the Habsburg Monarchy turned to its archbishop when seeking their religious rights. However, there was an important difference in the status of the Greeks and the Serbs, since the former would not become subjects of the Habsburg Monarchy on a large scale until the 1760s while the former were already subjects. Due to their shared religion, in smaller settlements where they were a minority the religious needs of the Greeks were met within the existing Serbian parishes.
    [Show full text]
  • Integration in Geist Und Praxis Handlungsfelder Des Metropoliten
    Integration in Geist und Praxis Handlungsfelder des Metropoliten Stefan von Stratimirović von seinem Amtsantritt bis zum Ende des ersten serbischen Aufstands (1790-1813) Inaugural-Dissertation zur Erlangung der Doktorwürde der Philosophischen Fakultät der Albert-Ludwigs-Universität Freiburg i. Br. vorgelegt von Andreas Samuel Bösche aus Hildesheim SoSe 2015 Erstgutachter: Prof. Dr. Dietmar Neutatz Zweitgutachter: Prof. Dr. Ronald G. Asch Vorsitzender des Promotionsausschusses der Gemeinsamen Kommission der Philologischen, Philosophischen und Wirtschafts- und Verhaltenswissenschaftlichen Fakultät: Prof. Dr. Hans-Helmuth Gander Datum der Disputation: 07.12.2015 Inhaltsverzeichnis I Einleitung.............................................................................................................................................................10 1.1 Statt einer Biografie: Fragestellung.........................................................................................................10 1.2 Der Stratimirović-Komplex: biografische Angaben und Forschungsstand.........................................11 1.2.1 Der Patriot...........................................................................................................................................13 1.2.2 „Auf dem Pfad des Heiligen Sava“? Stratimirović als Kirchenführer und Wahrer der nationalen Identität........................................................................................................................................................14 1.2.3 Aufklärer oder
    [Show full text]
  • (Heb: "Svećnjak") 1
    1 AUTORSKO DELO JE ZAŠTIĆENO UGOVOROM O PRENOSU AUTORSKOG PRAVA, OVERENOG U IV OPŠTINSKOM SUDU U BEOGRADU 2006. NOSILAC AUTORSKOG PRAVA I PRAVA PREVODA MOMČILO MATIĆ CIP - Каталогизација у публикацији Народна библиотека Србије – Београд 27(031) 26(031) 28(031) ЂАКОВАЦ, Александар Leksikon hrišćanstva, judaizma i islama / Aleksandar Đakovac. - 1. izd. - Beograd : Agencija Matić, 2006 (Beograd : Udruženje Nauka i društvo Srbije). 310 str. ; ilustr. ; 20 cm. - (Edicija Leksikoni / [Agencija Matić] ; kolo 1) Tiraž 1.500. - O autoru: str. 310. ISBN 86-83469-91-3 а) Хришћанство - Лексикони b) Јудаизам - Лексикони c) Ислам - Лексикони COBISS.SR-ID 135006988 2 mr Aleksandar Đakovac LEKSIKON HRIŠĆANSTVA, JUDAIZMA I ISLAMA Beograd, 2006. 3 Izdavač AGENCIJA „MATIĆ“ Beograd Bulevar kralja Aleksandra 192 Za izdavača Goran Matić Glavni i odgovorni urednik magistrant pol. nauka Milka Pantić Autor mr Aleksandar Đakovac Redaktor: Protojerej-stavrofor prof. Dr Radovan Bigović Recenzenti Prof. Dr Zoran Krstić Prof. Dr Ksenija Končarević Lektor i korektor prof. Mirjana S. Petrović Redakcija i prodaja: (011) 2198-931, 415-301 063/277-069, 063/8081-945 Tel./ Faks (011) 108-514 e-mail: [email protected] www.mgmatic.co.yu Štampa: Udruženje Nauka i društvo Srbije Beograd, Radoslava Grujića 11a 4 „A vjera je osnov svega čemu se nadamo, potvrda stvari nevidljivih“ Poslanica Jevrejima 11, 1 5 SADRŽAJ PREDGOVOR ................................................................. 7 KAKO KORISTITI OVAJ LEKSIKON? ...................... 10 A ..................................... Error! Bookmark not defined. B...................................... Error! Bookmark not defined. C...................................... Error! Bookmark not defined. Č...................................... Error! Bookmark not defined. D ..................................... Error! Bookmark not defined. E ...................................... Error! Bookmark not defined. F ...................................... Error! Bookmark not defined. G ..................................... Error! Bookmark not defined.
    [Show full text]
  • Print Zbornikv5.Qxd
    NIKONNIKON JERUSALIMAC ZBORNIK ZETSKE SVETE GORE I NIKON JERUSALIMAC Vrijeme - li~nost - djelo Zbornik radova sa me|unarodnog nau~nog simposiona na Skadarskom jezeru 7 - 9. septembra 2000. godine Priredio: Jeromonah Jovan (]ulibrk) Svetigora Cetiwe, 2004. Posebna izdawa, kwiga 18 Fotografije: Goranka Mati} Prevodi na engleski: Tamara Vra~arevi} Prevodi na ruski: Agencija Perolo [tampa: Publikum Beograd 2004. godine Kwigu blagodarimo qubavi i trudu Sr|ana [apera i wegovih saradnika iz agencije McCANN ERICKSON ...i daqe kad se odr`e tre}ine za tu du{u i savr{i Velika Sveta liturgija za wu, podsje}a je an|eo i govori: danas je bo`anstvena `rtva prinijeta Bogu za tebe... \akonu dr. Miloradu Lazi}u (1956-2003) vje~an spomen • Jeromonah Jovan (]ulibrk) Simposion o Nikonu Jerusalimcu i obnovqewe Zetske Svete Gore. 10 • Program Simposiona . 23 • Besjeda Mitropolita Crnogorsko-primorskog Amfilohija na otvarawu Simposiona . 27 I KRUG ZETSKE SVETE GORE • Arhimandrit Makarije (Mavrojanakis) Prilike i duhovno stawe u `ivotu Jerusalimske Crkve u XV veku. 33 • Vidosava Nedoma~ki Zadu`bine Nemawi}a u Svetoj Zemqi . 45 • Mom~ilo Spremi} Crkvene prilike u Zeti u doba Nikona Jerusalimca . 73 • Jero|akon Nikodim (Bogosavqevi}) Zetska Sveta Gora - Duhovni smisao i sadr`aj. 111 • Tatjana Subotin-Golubovi} Dioptra Filipa Monotropa u sredwevekovnoj Srbiji . 123 • Irena [padijer Dijak Andreja - savremenik Nikona Jerusalimca . 137 II KRUG NIKONA I JELENE • Du{an I. Sindik Testament Jelene Bal{i} . 151 • Ninoslava Rado{evi} Nikonov [estodnevnik u rukopisu manastira Savine 21 - Spis „O stvarawu sveta Severijana episkopa Gavale“ u srpskoslovenskom prevodu . 167 • Nade`da Sindik Kodikologija Gori~kog Zbornika.
    [Show full text]
  • The Abolition of the Patriarchate of Peć in the Context of the Eighteenth-Century Ottoman Institutional Developments
    T.C. İSTANBUL MEDENİYET UNIVERSITY INSTITUTE OF GRADUATE STUDIES DEPARTMENT OF INTERNATIONAL OTTOMAN STUDIES THE ABOLITION OF THE PATRIARCHATE OF PEĆ IN THE CONTEXT OF THE EIGHTEENTH-CENTURY OTTOMAN INSTITUTIONAL DEVELOPMENTS CAMILLA PLETUHINA-TONEV SUPERVISOR DR. ELİF BAYRAKTAR-TELLAN JULY 2019 ABSTRACT The eighteenth century was a time of institutionalization for the Orthodox Patriarchates of Istanbul, Jerusalem, Antioch and Alexandria in parallel to the Ottoman social, economic, and administrative developments. In this context, the Patriarchate of Peć was incorporated into the Patriarchate of Istanbul in 1766. Although the regions under the jurisdiction of the church of Peć were important for the Ottoman administration especially in terms of population, the situation on the eve of abolition still remains unexplored. Moreover, the abolition of Peć has so far been evaluated as part of ecclesiastical history, mostly limited to the question of who the initiating actors of abolition were. As recent studies have started to locate the history of the Orthodox Patriarchates in the larger context of Ottoman social, economic and administrative developments, it became clear that the approach towards the abolition of Peć requires revision. This study aims to investigate the interplay between the Ottoman administration, the Patriarchate of Istanbul and the local actors in the context of the eighteenth century economic and administrative developments based on Ottoman archival documents as well as communal sources. Keywords: Patriarchate of Peć, Orthodox Patriarchate of Istanbul, abolition, eighteenth century, institutionalization. i ÖZET On sekizinci yüzyıl, İstanbul, Kudüs, Antakya ve İskenderiye Ortodoks Patrikhaneleri için bir kurumsallaşma dönemiydi. Bu çerçevede, 1766 yılında İpek Patrikhanesi, İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi'ne ilhak olunmuştur.
    [Show full text]
  • Master Plan Za Turističku Destinaciju Sremski Karlovci Sa Fruškom Gorom
    Master plan za turističku destinaciju Sremski Karlovci sa Fruškom gorom © Hosting svetovanje d.o.o. & Fabus Master plan za turističku destinaciju Sremski Karlovci sa Fruškom gorom Predgovor Projekat „Master plan razvoja turizma Sremskih Karlovaca sa Fruškom Gorom“ je jedan u nizu Master planova razvoja turističkih destinacija za koji su okviri navedeni u „Strategiji razvoja turizma Srbije do 2015. godine“. Na osnovu tendera, koji je raspisalo Ministarstvo ekonomije i regionalnog razvoja Vlade Republike Srbije 2008. godine, za realizaciju ovog Projekta odabrana je istraživačko konsultantska kuća „Hosting Svetovanje“, d.o.o. iz Ljubljane sa svojim stručnim saradnicima i partnerima. U projektu je, kao jedan od partnera i podizvođač, učestvovao i Fakultet za uslužni biznis (Fabus) iz Sremske Kamenice, koji je u toku izrade projekta postao članica Univerziteta „Educons“ u Sremskoj Kamenici. Saradnja koja je ostvarena između „Hosting svetovanja“ i institucija iz Slovenije i Srbije, omogućila je da se Master plan razvoja turizma Sremskih Karlovaca, uradi na optimalan način, veoma stručno i naučno potkrepljeno uz maksimalno korišćenje primarnih (field research) i sekundarnih (desk research) izvora informacija kao i radionica na terenu, koje su organizovane sa ključnim zainteresovanim učesnicima u razvoju turizma na destinaciji. U ovom kontekstu, maksimalna stručna i organizaciona podrška data je od strane opštine Sremski Karlovci kao i od strane Turističke organizacije Sremskih Karlovaca uz koordinaciju naručioca t.j. Ministarstva ekonomije i regionalnog razvoja, na čemu se autorski tim iskreno zahvaljuje. © Hosting svetovanje d.o.o. & Fabus Master plan za turističku destinaciju Sremski Karlovci sa Fruškom gorom Naručilac projekta: Ministarstvo ekonomije i regionalnog razvoja Bulevar kralja Aleksandra 15 11000 Beograd Srbija Vođa projekta naručioca: Dr Goran Petković, državni sekretar za turizam Izvođač i nosilac projekta: Hosting svetovanje d.o.o.
    [Show full text]
  • No.87, Year 2013
    МАТИЦА СРПСКА ОДЕЉЕЊЕ ЗА ДРУШТВЕНЕ НАУКЕ ЗБОРНИК МАТИЦЕ СРПСКЕ ЗА ИСТОРИЈУ 87 MATICA SRPSKA DEPARTMENT OF SOCIAL SCIENCES PROCEEDINGS IN HISTORY Покренут 1970. године До 28. свеске (1983) носио назив Зборник за историју Главни уредници Академик Славко Гавриловић (1970–2004) Академик Милош Благојевић (2005–2012) Проф. др Војин Дабић (2013–) Уредништво Др Ђорђе БУБАЛО Др Војин ДАБИЋ Др Петар КРЕСТИЋ Др Ненад ЛЕМАЈИЋ Др Мира РАДОЈЕВИЋ Др Александар ФОТИЋ Др Андреј Леонидович ШЕМЈАКИН Др Биљана ШИМУНОВИЋ БЕШЛИН Главни и одговорни уредник Проф. др Војин ДАБИЋ Copyright © Матица српска, Нови Сад, 2013 ISSN 0352-5716 | UDC 93/99(05) ЗБОРНИК МАТИЦЕ СРПСКЕ ЗА ИСТОРИЈУ 87 НОВИ САД 2013 САДРЖАЈ / CONTENTS ЧЛАНЦИ и РАСПРАВЕ ARTICLES and TREATISES Војин Дабић Vojin Dabić ВОЈВОДСТВО (ВЛАСТЕЛИНСТВО) THE VOIVODESHIP OF PODBORJE: ПОДБОРЈЕ: ПРИВРЕДНЕ ПРИЛИКЕ ECONOMIC CIRCUMSTANCES (1702–1750) (1702–1750) 7–34 Тамара Станисављевић Tamara Stanisavljević КОЛАРЧЕВ НАРОДНИ УНИВЕРЗИТЕТ KOLARAC PEOPLE'S UNIVERSITY (1932–1941) (1932–1941) 35–65 Дмитар Тасић Dmitar Tasić ОСНИВАЊЕ И РАД ЈЕДИНИЦА ESTABLISHMENT AND OPERATION OF НАРОДНЕ ОДБРАНЕ У СРБИЈИ THE NATIONAL DEFENSE UNITS IN (ЈЕСЕН 1944–лето 1945) SERBIA (FALL 1944 – SUMMER 1945) 67–85 ГРАЂА и ПРИЛОЗИ MATERIALS and CONTRIBUTION Исидора Точанац Радовић Isidora Točanac Radović БАЧКА ЕПАРХИЈА У ДРУГОЈ THE EPARCHY OF BAČKA IN THE ПОЛОВИНИ XVIII ВЕКА: SOCOND HALF OF 18TH CENTURY: Реформисање МРЕЖЕ парохија THE REFORM OF PARISHES 87–108 Нино Делић Nino Delić ПРАВОСЛАВНО СТАНОВНИШТВО THE ORTHODOX POPULATION ДАЛМАЦИЈЕ ПРЕМА ПОПИСИМА OF DALMATIA DUE TO SERBIAN СРПСКЕ ПРАВОСЛАВНЕ ЦРКВЕ ORTHODOX CHURCH CENSUSES (1835–1850) (1835–1850) 109–128 Петар В. Крестић Petar V. Krestić ТЕСТАМЕНТ МИЛАНА Ђ.
    [Show full text]
  • ZGODNJI NOVI VEK in NJEGOVA DEDIŠČINA V SLOVANSKEM PROSTORU Zbornik Prispevkov
    8. SIMPOZIJ MLADIH SLAVISTOV ZGODNJI NOVI V SLOVANSKEM PROSTORU VEK IN NJEGOVA DEDIŠČINA V SLOVANSKEM ZGODNJI NOVI VEK IN NJEGOVA DEDIŠČINA PROSTORU TRST, 3.–4. 12. 2020 8. Simpozij mladih slavistov ZGODNJI NOVI VEK IN NJEGOVA DEDIŠČINA V SLOVANSKEM PROSTORU Zbornik prispevkov Uredili: Neža Kočnik, Lucija Mandić, Rok Mrvič Študentska sekcija Zveze društev Slavistično društvo Slovenije Ljubljana 2020 8. Simpozij mladih slavistov / 8° Simposio dei giovani slavisti / 8th Symposium of Young Slavists Philoslavica 2020 Zgodnji novi vek in njegova dediščina v slovanskem prostoru (L’età moderna e la sua eredità nel mondo slavo / Early Modern Period and Its Legacy in the Slavic Lands) Oddelek za pravo in prevajalstvo Univerze v Trstu / Dipartimento di Scienze Giuridiche, del Linguaggio, dell’Interpretazione e della Traduzione; Università degli Studi di Trieste / Department of Legal, Language, Interpreting and Translation Studies; University of Trieste 3.–4. december 2020 / 3-4 dicembre 2020 / 3.-4. December 2020 Organizacijski odbor / Comitato organizzatore / Organising Committee: Neža Kočnik, Lucija Mandić, Karin Marc Bratina, Rok Mrvič, Lidija Rezoničnik Zbornik prispevkov / Atti del convegno / Conference compendium Uredništvo / Comitato editoriale / Editorial Board: Neža Kočnik, Lucija Mandić, Rok Mrvič Recenzentke in recenzenti / Revisori / Reviewers: Vanda Babič, Tatjana Balažic Bulc, Isidora Bjelaković, Aleksander Bjelčevič, Jadranka Cergol, Januška Gostenčnik, Boža Krakar Vogel, Klemen Lah, Andreja Legan Ravnikar, Karin Marc Bratina, Darja
    [Show full text]