Barnefjernsyn LEIAR
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
MEDLEMSBLAD FOR KRINGKASTINGSRINGEN NR. 4, 2008 Temanummer (side 2-10) Barnefjernsyn LEIAR Gode barneprogram på nynorsk! Det er viktig å arbeide for meir møte ansvarlege – eller leikne nynorsk overalt i etermedia, og – vaksne som snakka til born. særleg viktig er det i program for No er det stadig oftare born vi barn og unge. I dette nummeret møter som programleiarar, skode- syner vi fram nokre som lagar spelarar og røyster. Det er ikkje nynorsk barnefjernsyn. tvil om at denne endringa har kome fordi vi tek born meir på Håvard B. Øvregård alvor. Det er bra, men samtidig leiar i Kringkastingsringen skapar det ekstra utfordringar. Dei to siste åra har Kringkas- Det er godt å sjå at NRK tek tingsringen arbeidd særleg med desse utfordringane på alvor, og Dersom NRK skal greie kravet å få meir nynorsk i program for legg fleire produksjonar til dis- om å senda 25 prosent nynorsk barn og unge. Vi har teke opp triktskontora. I dette nummeret på NRK Super, så må vi òg få sjå spørsmålet i møte med både har vi snakka med dei ansvarlege teiknefilmar dubba til nynorsk og NRK-leiing og politikarar, og i bak Her er eg! og Newton, to po- møte programvertar som bruker fjor haust skipa vi til eit seminar pulære program der nynorsk og nynorsk. under Dei nynorske mediedagane dialekt vert brukt som den mest Det er godt når arbeid gjev der vi prøvde å sjå på emnet frå sjølvsagde saka i verda. Andre resultat. Eg må vedgå at eg vart fleire synsstader. distriktskontor har òg merkt seg at eg vart mjuk om hjarta då eg Barn er ei viktig målgruppe ut med solide produksjonar på såg Yasmin Syed på Julemorgon for fjernsyn, trass i at bar- dialekt, til dømes Tromsø med og høyrde henne syngje kjen- nefjernsyn tradisjonelt sett har dyreprogrammet Ugler i mosen. ningsmelodien på nynorsk. No hatt liten status. Dei har lenge Det ligg òg eit stort potensiale har vi nådd langt, og NRK prøver hatt tilgang til internasjonale hjå uavhengige produksjons- verkeleg. kanalar som Disney Channel og selskap. NRK er bundne til å Dette er siste leiarteigen frå Cartoon Network, og for eit år kjøpa ein del av programma sine mi hand. Det har vore tre gode sidan kasta NRK seg på med ein frå eksterne produsentar. Det år, og eg har stor tru på arbeidet eigen barneka- finst solide pro- til Kringkastingsringen vidare. nal, NRK Super. «Det er godt å sjå at duksjonsmiljø Når vi diskuterer mange stader i barnefjernsyn, NRK tek utfordringane Noreg, og når er det viktig på alvor, og legg fleire desse skal tevle å hugse på at produksjonar til om å få NRK- borna har ein distriktskontora.» oppdrag, trur stor marknad å vi at det kan velje frå og at dei er kompetente vere eit konkurransefortrinn å mediebrukarar: Dei er snøgge tilby produksjonar som kan visa til å velje bort det som er dårleg. fram heile Noreg. Difor er det avgjerande at barne- Når det er sagt, så skal heller program på nynorsk og dialekt ikkje heile ansvaret for meir også har høg kvalitet. nynorsk barnefjernsyn kvile Forma på barnefjernsyn har på distrikta. Marienlyst ligg i òg utvikla seg mykje berre dei Oslo, den staden i Noreg der siste tiåra. Før var det vanleg å dialektmangfaldet er størst. 2 Kringom 4–2008 4–2008 Kringom 3 MEDIEMÅLLAGET Barneprogram viktig for språkleg mangfald og toleranse Er det så viktig korleis det vert av det skriftlege mangfaldet då tala i barneprogramma i radio og vi tok til med nynorskundervis- fjernsyn? Kva slags spørsmål er ninga. det i eit land som Noreg? Her er Mine eigne erfaringar har gitt mitt eige, personlege svar. meg ei særskild uro for at borna i dag ikkje får tilsvarande mang- Berit Rekve leiar i Mediemållaget felte språklege inntrykk gjennom kultur og underhaldning i radio Det vil ikkje minst handla om far og fjernsyn. Det dreiar seg ikkje min. Han er ein framifrå opp- berre om at dei ikkje får høyra lesar, noko eg fekk stor glede av korleis andre talar, men òg at i oppveksten. Då var han mykje dei ikkje får oppleva at måten rundt og las Prøysen-tekstar, men dei sjølve talar på, er bra nok. på ulike dialektar og nynorsk. framfor alt las han for meg om For skal ein ikkje kunna krevja Ikkje alle er så heldige at dei kvelden. Ei spesiell oppleving var av kringkastinga – som ein veks opp med eit heilt høyrespel det når han las høgt frå Stompa- kulturell institusjon i Noreg – at av talemålsvariantar når det bøkene. Det er grunnen til at eg ho medverkar til å styrkja den skal lesast godnattsoger. Dess vil gi han slik plass her. språklege sjølvkjensla, mangfal- viktigare er det at dei som syter Når far las Stompa, høyrdest det og toleransen i landet? for programtilbodet til borna, òg det ut som eit radiohøyrespel. Sjølvsagt finst det grenser for tek eit ansvar for det språklege Han las med rett dialekt på alle kor langt ungar kan reisa for å mangfaldet. personane. Vel er han svært god vera med i produksjonar, slik vi til å ta desse talemåla, men han har høyrt frå Marienlyst. Men må ha vore inspirert av høyre- allmennkringkastarane må ta spela frå Laurdagsbarnetimen eit stort ansvar for å leita fram og filmane. Slik styrkte han krefter som kan sikra at barne- opplevinga og innsikta mi i noko programma gir eit langt betre av talemålsmangfaldet i Noreg. uttrykk for talemålsstoda. Nokre Eg lærte å skjøna og setja pris dosar normert nynorsk må det òg på at det finst mange variantar vera rom for. Det finst skodespe- av norsk tale. Kanskje var dette larar som kan dubba film, og det kimen til at norsklæraren min finst miljø ved distriktskontora kunne skapa ei forståing hjå meg som kan laga gode barneprogram Kringom nr. 4/2008 mars 2009 Nettstad: www.kringkastingsringen.no Framsidebilete: Kringkastingsringen Foto: Tarjei Vågstøl Postboks 9161 Grønland Redaktør: 0134 Oslo Tarjei Vågstøl Trykkeri: Telefon: 23 00 29 50 Oslo Aksidenstrykkeri [email protected] Form: Tarjei Vågstøl Takk til alle bidragsytarar. 2 Kringom 4–2008 4–2008 Kringom 3 TEMA: BARNEFJERNSYN Her, i Sogn og Fjordane, er eg! Når ein skal snakka om barne- fjernsyn på nynorsk i dag, er det heilt umogleg å koma utanom Her er eg! Tarjei Vågstøl [email protected] I desember 2008 gjekk serien rett etter julekalenderen Jul i Blåfjell, ein av dei mest populære programpostane NRK har for born. Serien er likevel ikkje ny, og heilt sidan 2004 har Eva West- vik ved NRK Sogn og Fjordane laga dokumentarhistorier om dei store hendingane i liva til små barn: Korleis er det å få ein hund, å byrja på skulen, å få ei veslesys- ter eller overnatta i telt for fyrste gong? Serien har fått mykje merk- semd, og mange lyfte nok litt på augneloka då det vart kjend at den arabiske TV-kanalen Al- Jazeera skulle senda kvardags- historier frå Sogn og Fjordane i heile Asia.No står Westvik midt i sluttføringa av åtte nye episo- dar (til saman 27), og vi spurde henne kva som er hovudideen bak serien. – Eg utvikla ideen i 2004, to år etter at eg hadde kome til NRK Sogn og Fjordane frå Dagsrevy- en. Det eg gjer, er ganske enkelt å følgja små born gjennom ei Eva Westvik. Foto: Anne Liv Ekroll,NRK oppleving som er spanande for dei. Det er den indre spaninga på det. Eg trur ungar liker å sjå hjå ungane som står i fokus og på andre ungar, og dei historiene – Korleis finn du fram til borna du driv historia fram. vi fortel er allmenne og ganske lagar reportasjar om? spanande. Det er ikkje alltid ein – Det handlar mykje om å – Og dette er noko ungar likar å får sjå så mykje av det: ofte møter god, gamaldags research. Når eg sjå på? vi born i ein dramatisert setting har ein ide til ei sak det kunne – Responsen vi har fått tyder eller i studioproduksjonar. vera spanande å laga ein episode 4 Kringom 4–2008 4–2008 Kringom 5 TEMA: BARNEFJERNSYN om, må eg ut og leita etter ungar som kan passa. Då eg skulle laga saka om ei jente som fekk ein hund, leita eg i avisa etter lysingar der folk ville gje vekk ein hund. Etter kvart som serien er vorten meir kjend, får eg òg inn tips. – Før vi set i gang med ein episode, reiser eg heim til borna for å møta dei. Då leikar me og pratar saman ein times tid, slik at eg kan vurdera om dei passar el- ler ikkje. Samstundes har eg ein god diskusjon med foreldra der vi utvekslar idear om korleis vi kan leggja opp episoden. Episodane er til ein viss grad iscenesette, men likevel ekte og opplevde. – Kva slags born ser du etter? – Alle typar born, eigentleg. I Her er eg prøver vi ikkje å vera hippe og kule, og det kan vera like bra med ein som er litt tenk- sam og reflekter enn ein som er kvikk i replikken. I «Her eg eg!» får vi vera med born på spanande og nye opplevingar, som til dømes Eva Westvik har bakgrunn frå då Regine Nesheim skulle få gå på breen for fyrste gong. Foto: NRK Dagsrevyen og andre nyhendere- daksjonar. Utanom Her er eg ar- fordrande: born kan vera brutalt og dialekt på skjermen beider ho stort sett med nyhende ærlege. Vaksne intervjuobjekt – Det er eigentleg ikkje noko og reportasjar om og for vaksne. prøver ofte å gjera sitt beste for å eg tenkjer noko særleg over. – Er det annleis å arbeida med svara på eit spørsmål sjølv om det Normalisert nynorsk er arbeids- born? er uklart eller upresist.