DOCSLIB.ORG

Dam Im Imię Na Wieki D Am

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Dam Im Imię Na Wieki D Am Biblioteka Drohiczyńska VII POLACY Z OKOLIC TREBLINKI RATUJĄCY ŻYDÓW RATUJĄCY TREBLINKI OKOLIC Z POLACY wieki na imię im Dam D am (Księgaimna Izajasza imięwieki 56,5) Polacy z okolic Treblinki Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat ratujący Żydów (Talmud Babiloński, Sanhedryn 37a) (I Estera Nirenberg (siedzi pierwsza z lewej) na weselu swej wnuczki Diny (Jerozolima 2005): z 56,5 w pierwszym rzędzie – dwaj prawnuczkowie Estery; W drugim rzędzie od lewej – Estera i nowożeńcy Gideon i Dina oraz Hudes Kosman, druga babcia Diny; W trzecim rzędzie – czworo wnuczków ) Estery wraz z małżonkami oraz jej córka Dvoyre (siódma z lewej) z obok stojącym mężem rabinem Josephem Kosmanem i jego bratem. Esthera Nirenberg w latach 1942-1945 była ukrywana przez Gustawa i Kazimierę Rytel-Andrianik P. Kopówka, ks. E. (z d. Abramowicz) Diehlów w ich domu (4 km od Obozu Zagłady w Treblince). Biblioteka Drohiczyńska VII Edward Kopówka, ks. Paweł Rytel-Andrianik DAM IM IMIĘ NA WIEKI (Iz 56:5) Polacy z okolic Treblinki ratujący Żydów Oxford-Treblinka 2011 Biblioteka Drohiczyńska VII Wydawcy: Drohiczyńskie Towarzystwo Naukowe Kuria Diecezjalna w Drohiczynie Edward Kopówka, ks. Paweł Rytel-Andrianik DAM IM IMIĘ NA WIEKI (Iz 56:5) Polacy z okolic Treblinki ratujący Żydów Oxford-Treblinka 2011 © Biblioteka Drohiczyńska Projekt okładki i skład: Paweł Roguski Korekta: Katarzyna Bruszewska, Joanna Gryn, Halina Rytel-Skorek, Agnieszka Skórzewska ISBN: XXX-XX-XXXX-XXX-X Wydawnictwo Sióstr Loretanek ul. L. Żeligowskiego 16/20; 04-476 Warszawa tel. (22) 673 50 95; fax (22) 612 93 62 e-mail: [email protected]; www.loretanki.pl Druk i oprawa: Drukarnia Loretańska, Warszawa-Rembertów ANTONI DYDYCZ BISKUP DROHICZYŃSKI Zawsze warto pamiętać ks. bp Antoni Dydycz (w przygotowaniu do składu) 5 Dam im imię na wieki... Prof. Antony Polonsky (w przygotowaniu) 6 Wstęp MCw dy ytmwjbw ytybb Mhl yttnw twnbmw Mynbm bwf trky al rCa wl Nta Mlwo MC (56,5 :whyoCy) Dam im w moim domu i w moich murach miejsce i imię (yad vashem) lepsze od synów i córek; dam im imię na wieki, które nie zaginie. (Iz 56,5) Dam im imię na wieki… to słowa zaczerpnięte z tego samego wersetu Księgi Izajasza, z którego pochodzi nazwa znanego Instytutu Pamięci Męczenników i Bohaterów Yad Vashem w Jerozolimie. Podobna idea przyświeca tej publi- kacji, która jest również oddaniem hołdu Męczennikom i Bohaterom, tak Żydom, jak i Polakom z bliższych i dalszych okolic Treblinki. Prezentowana książka jest owocem kilkunastoletnich badań nauko- wych prowadzonych z różnym natężeniem. W pierwszym rozdziale ukazane są dzieje miejscowości Treblinka od początków jej istnienia do XX wieku. Kolejne dwa rozdziały poświęcone są Karnemu Obozowi Pracy – Treblinka I (dla Polaków) i Obozowi Zagłady – Treblinka II (dla Żydów). Następne zaś ukazują zamordowanych za pomoc Żydom, Sprawiedliwych Wśród Nardów Świata i osoby pomagające ludności żydowskiej. W ramach tych rozdzia- łów zaproponowano podział na dwie części. Pierwsza część stanowi listę osób z podaniem krótkiej charakterystyki pomocy; druga zaś jest szerszym opisem wybranych postaci. Całość materiału jest ułożona w porządku alfabetycznym wg nazw miejscowości. Taki podział na listę i opisy ma nie tylko znaczenie praktyczne, ale jest też nawiązaniem do tytułu książki i tradycji żydowskiej, ponieważ hebrajski wyraz lista (hmyCr) zawiera rdzeń słowa imię ( MC). Książkę zamykają relacje świadków: ocalonych Żydów, byłych więźniów Treblinki I oraz mieszkańców z sąsiedztwa obozów. Przy tej okazji chcemy wspomnieć, iż pierwszy rozdział został przygotowany przez ks. Pawła Rytela-Andrianika, 7 drugi i trzeci przez Edward Kopówkę, kolejne zaś rozdziały zostały przez nas wspólnie opracowane przy współpracy z innymi osobami, których nazwiska są umieszczone przy ich tekstach. Zakres terytorialny badań uwzględniona te miejscowości z okolic Treblinki, z których deportowano Żydów i Polaków do tamtejszych obozów. Ograniczono się jednak zasadniczo do 16 powiatów: bialskiego, bielskiego, brańskiego, garwolińskiego, łomżyńskiego, łosickiego, łukowskiego, mińskiego, ostrowskiego, parczewskiego, radzyńskiego, siedlec- kiego, siemiatyckiego, sokołowskiego, węgrowskiego, wysokomazowieckiego. Książka ta nie jest publikacją polemiczną, ale faktograficzną. Dlatego też komentarze są ograniczone do minimum, aby pozostawić Czytelnikowi zupełną swobodę interpretacji dokumentów archiwalnych czy też relacji świad- ków. Wiele świadectw i zdjęć jest publikowanych po raz pierwszy. W książce podane są te informacje, które staraliśmy się krytycznie zweryfikować. W posiadaniu Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince oraz wielu innych archiwów są jeszcze nieopracowane materiały, które czekają na naukowe opracowanie. Mamy też nadzieję, że Czytelnicy będą zgłaszać nowe infor- macje dotyczące pomocy Żydom niesionej przez Polaków z badanego przez nas obszaru na adres: Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince, 08-330 Kosów Lacki, mail: [email protected], tel. (0-25) 781-16-58. Warto też wiedzieć, iż w Muzeum w Treblince od 2010 roku jest możli- wość szerszego prowadzenia działalności naukowej i pedagogicznej w nowym budynku wystawienniczo-administracyjnym z salą konferencyjną, który powstał z inicjatywy Andrzeja Matuszewicza – Dyrektora Muzeum Regionalnego w Siedlcach. Publikacja książki w obecnej formie jest możliwa dzięki pomocy wielu osób. Szczególną wdzięczność wyrażamy za Słowo Wstępne ks. bp. Antoniemu Dydyczowi, reprezentującemu diecezję drohiczyńską, na tere- nie której jest obecnie Treblinka. Dziękujemy serdecznie prof. Antony’emu Polonsky’emu za słowo wstępne na bazie obecnych badań żydowskich. Wyrazy podziękowania kierujemy w stronę prof. Glendy Abramson, z depar- tamentu judaistyki na Uniwersytecie w Oxfordzie za stałe wsparcie tej publi- kacji. Dziękujemy bardzo serdecznie tym, którzy zaangażowali się w pisanie i opracowanie tekstów oraz zbieranie materiałów do publikacji. Są w tym gro- nie m.in: Katarzyna Bruszewska, Angela Costley, Marcin Celiński, al. Michał Grudziąż, Joanna Gryn, Dvoyre Kosman, Joanna Kierylak, al. Michał Kisiel, Sławomir Kordaczuk, Urszula Kwiek, Aleksandra Namysło, Monika Omielańczuk Maria Pisarek, Danuta Padley, Paweł Roguski, ks. Zbigniew Rostkowski, Jan i Halina Rytel-Skorek, Agnieszka Skórzewska, Kohava Tzur, 8 Wstęp Anna Wierzbicka oraz wszyscy, którzy udzielili wywiadów. Dziękujemy także dyrekcjom i pracownikom instytucji, gdzie przeprowadzona została kwe- renda, a które są wymienione w bibliografii. Słowa podziękowania kierujemy również do Beate Stollberg i Ute Soldan z Trägerkreis Shoah-Gedenkstätten in Verbindung beim Kirchenkreis Bilefeld (Inicjatywa na rzecz wspierania Miejsc Pamięci Shoah – Koło Kościelne Bielefeld). Niniejsza monografia wychodzi naprzeciw szerokiemu zainteresowaniu Czytelników tematem Treblinki i okolic. Odnosi się ona głównie do okresu okupacji hitlerowskiej, podczas której Niemcy zamordowali w Obozie Zagłady w Treblince ok. 900 000 Żydów i w Karnym Obozie Pracy połowę z 20 000 Polaków, głównie z okolicznych powiatów. Jest faktem, że postawy miesz- kańców badanego terenu w okresie II wojny światowej były różne. Z jednej strony znane są przypadki denuncjacji czy też zabójstwa osób pochodzenia żydowskiego, z drugiej zaś strony liczne są osoby, które z narażeniem życia ratowały Żydów. Okrutny czas wojny weryfikował ludzkie możliwości czynie- nia dobra. Świadomi tego nie wchodzimy w polemikę, ale pragniemy oddać szacunek tak Żydom, jak i Polakom, Męczennikom i Bohaterom. Dlatego też w książce znajduje się obszerny opis Zagłady tych, których jedyną „winą” było żydowskie pochodzenie. Są też świadectwa dotyczące ponad 1000 Polaków ratujących Żydów: ok. 250 zamordowanych za ukrywanie Żydów, ponad 330 Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata i ok. 450 osób, które z naraże- niem życia niosły pomoc ludności wyznania mojżeszowego. A byli to katolicy, prawosławni, protestanci i mariawici. I to właśnie im wszystkim należy się pamięć na wieki. dr Edwar Kopówka, ks. mgr lic. Paweł Rytel-Andrianik 9 Tłumaczenie angielskie (w przygotowaniu) 10 Rozdział I TREBLINKA I OKOLICE (DO XX W.) Treblinka to nazwa miejscowości położonej nad Bugiem, a zarazem nazwa jednego z największych cmentarzy ludzkości. Tam znajdowała się ostat- nia stacja kolejowa, przez którą przejeżdżały setki tysięcy obywateli Polski oraz innych krajów skazanych na zagładę tylko dlatego, że byli pochodzenia żydowskiego, a także wielu Polaków, którzy sprzeciwiali się niemieckiemu okupantowi. Co jednak wiadomo o historii tej miejscowości i jej okolicy na przestrzeni wiekow?1 Najstarsze znane osadnictwo w okolicach Treblinki datuje się na epokę kamienia od schyłkowego paleolitu po neolit (na tych terenach około 10 000– 1800 lat p.n.Chr.)2. W odległości około 1 km przed Prostynią, po lewej stro- nie torów, znaleziono fragmenty krzemiennych narzędzi i odpadów związa- nych z ich produkcją oraz niewielki ułamek ceramiki. Ponadto w zbiorach Państwowego Muzeum Archeologicznego znajdują się fragmenty glinianych naczyń z tego rejonu. Datowane są one na wczesną epokę brązu i wiązane z plemionami tzw. kultury trzcinieckiej (około 1500–1200 lat p.n.Chr.)3. W pobliskiej Wólce Okrąglik odkryto ślady osadnictwa z epoki brązu, związane z plemionami tzw. kultury łużyckiej (ok. 1200–400 lat p.n.Chr.)4. Świadectwa średniowiecznego osadnictwa na tym terenie pochodzą ze Złotek, gdzie znaleziono fragment naczyń glinianych z XIII wieku5. W minionych stuleciach gospodarka opierała się na intensywnej eksploatacji środowiska 1 Szczegółowy opis historii Treblinki i okolic można znaleźć w książce: ks. P. Rytel-Andrianika, Sanktuarium
Load more

Recommended publications
  • On the Threshold of the Holocaust: Anti-Jewish Riots and Pogroms In
    Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions. of the Holocaust carried out by the local population. Who took part in these excesses, and what was their attitude towards the Germans? The Author Anti-Jewish Riots and Pogroms Were they guided or spontaneous? What Tomasz Szarota is Professor at the Insti- part did the Germans play in these events tute of History of the Polish Academy in Occupied Europe and how did they manipulate them for of Sciences and serves on the Advisory their own benefit? Delving into the source Board of the Museum of the Second Warsaw – Paris – The Hague – material for Warsaw, Paris, The Hague, World War in Gda´nsk. His special interest Amsterdam, Antwerp, and Kaunas, this comprises WWII, Nazi-occupied Poland, Amsterdam – Antwerp – Kaunas study is the first to take a comparative the resistance movement, and life in look at these questions. Looking closely Warsaw and other European cities under at events many would like to forget, the the German occupation. On the the Threshold of Holocaust ISBN 978-3-631-64048-7 GEP 11_264048_Szarota_AK_A5HC PLE edition new.indd 1 31.08.15 10:52 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 11 Geschichte - Erinnerung – Politik 11 Tomasz Szarota Tomasz Szarota Tomasz Szarota Szarota Tomasz On the Threshold of the Holocaust In the early months of the German occu- volume describes various characters On the Threshold pation during WWII, many of Europe’s and their stories, revealing some striking major cities witnessed anti-Jewish riots, similarities and telling differences, while anti-Semitic incidents, and even pogroms raising tantalising questions.
    [Show full text]
  • Holocaust Archaeology: Archaeological Approaches to Landscapes of Nazi Genocide and Persecution
    HOLOCAUST ARCHAEOLOGY: ARCHAEOLOGICAL APPROACHES TO LANDSCAPES OF NAZI GENOCIDE AND PERSECUTION BY CAROLINE STURDY COLLS A thesis submitted to the University of Birmingham for the degree of DOCTOR OF PHILOSOPHY Institute of Archaeology and Antiquity College of Arts and Law University of Birmingham September 2011 University of Birmingham Research Archive e-theses repository This unpublished thesis/dissertation is copyright of the author and/or third parties. The intellectual property rights of the author or third parties in respect of this work are as defined by The Copyright Designs and Patents Act 1988 or as modified by any successor legislation. Any use made of information contained in this thesis/dissertation must be in accordance with that legislation and must be properly acknowledged. Further distribution or reproduction in any format is prohibited without the permission of the copyright holder. ABSTRACT The landscapes and material remains of the Holocaust survive in various forms as physical reminders of the suffering and persecution of this period in European history. However, whilst clearly defined historical narratives exist, many of the archaeological remnants of these sites remain ill-defined, unrecorded and even, in some cases, unlocated. Such a situation has arisen as a result of a number of political, social, ethical and religious factors which, coupled with the scale of the crimes, has often inhibited systematic search. This thesis will outline how a non- invasive archaeological methodology has been implemented at two case study sites, with such issues at its core, thus allowing them to be addressed in terms of their scientific and historical value, whilst acknowledging their commemorative and religious significance.
    [Show full text]
  • September / October
    AMERICAN SOCIETY FOR YAD VASHEM Vol. 46-No. 1 ISSN 0892-1571 September/October 2019-Tishri/Cheshvan 5780 “TWO ARE BETTER THAN ONE… AND A THREEFOLD CORD CANNOT QUICKLY BE BROKEN” n Sunday, November 17, 2019, the are leaders of numerous organizations, including membrance for their grandparents, and to rein- American Society for Yad Vashem AIPAC, WIZO, UJA, and American Friends of force their commitment to Yad Vashem so that will be honoring three generations of Rambam Hospital. the world will never forget. Oone family at our Annual Tribute Din- Jonathan and Sam Friedman have been ll three generations, including ner in New York City. The Gora-Sterling-Fried- deeply influenced by Mona, David and their ex- David’s three children — Ian and his man family reflects the theme of this year’s traordinary grandparents, Jack and Paula. Grow- wife Laura, Jeremy and his wife Tribute Dinner, which comes from Kohelet. “Two ing up, they both heard Jack tell his story of AMorgan, and Melissa — live in the are better than one… and a threefold cord can- survival and resilience at the Yom HaShoah pro- greater New York City area. They gather often, not quickly be broken” (4:9-12). All three gener- ations are proud supporters of Yad Vashem and are deeply committed to the mission of Holo- caust remembrance and education. Paula and Jack Gora will receive the ASYV Remembrance Award, Mona and David Sterling will receive the ASYV Achievement Award, and Samantha and Jonathan Friedman and Paz and Sam Friedman will receive the ASYV Young Leadership Award.
    [Show full text]
  • Peter Black Odilo Globocnik, Nazi Eastern Policy, and the Implementation of the Final Solution
    www.doew.at – Dokumentationsarchiv des österreichischen Widerstandes (Hrsg.), Forschungen zum Natio- nalsozialismus und dessen Nachwirkungen in Österreich. Festschrift für Brigitte Bailer, Wien 2012 91 Peter Black Odilo Globocnik, Nazi Eastern Policy, and the Implementation of the Final Solution During the spring of 1943, while on an inspection tour of occupied Poland that included a briefing on the annihilation of the Polish Jews, SS Personnel Main Office chief Maximilian von Herff characterized Lublin District SS and Police Leader and SS-Gruppenführer Odilo Globocnik, in the following way: “A man fully charged with all possible light and dark sides. Little concerned with ap- pearances, fanatically obsessed with the task, [he] engages himself to the limit without concern for health or superficial recognition. His energy drives him of- ten to breach existing boundaries and to forget the boundaries established for him within the [SS-] Order – not out of personal ambition, but much more for the sake of his obsession with the matter at hand. His success speaks unconditionally for him.”1 Von Herff’s analysis of Globocnik’s reflected a consistent pattern in the ca- reer of the Nazi Party organizer and SS officer, who characteristically atoned for his transgressions of the National Socialist code of behavior by fanatical pursuit and implementation of core Nazi goals.2 Globocnik was born to Austro-Croat parents on April 21, 1904 in multina- tional Trieste, then the principal seaport of the Habsburg Monarchy. His father’s family had come from Neumarkt (Tržič), in Slovenia. Franz Globocnik served as a Habsburg cavalry lieutenant and later a senior postal official; he died of pneumonia on December 1, 1919.
    [Show full text]
  • Interpreting Race and Difference in the Operas of Richard Strauss By
    Interpreting Race and Difference in the Operas of Richard Strauss by Patricia Josette Prokert A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy (Music: Musicology) in the University of Michigan 2020 Doctoral Committee: Professor Jane F. Fulcher, Co-Chair Professor Jason D. Geary, Co-Chair, University of Maryland School of Music Professor Charles H. Garrett Professor Patricia Hall Assistant Professor Kira Thurman Patricia Josette Prokert [email protected] ORCID iD: 0000-0002-4891-5459 © Patricia Josette Prokert 2020 Dedication For my family, three down and done. ii Acknowledgements I would like to thank my family― my mother, Dev Jeet Kaur Moss, my aunt, Josette Collins, my sister, Lura Feeney, and the kiddos, Aria, Kendrick, Elijah, and Wyatt―for their unwavering support and encouragement throughout my educational journey. Without their love and assistance, I would not have come so far. I am equally indebted to my husband, Martin Prokert, for his emotional and technical support, advice, and his invaluable help with translations. I would also like to thank my doctorial committee, especially Drs. Jane Fulcher and Jason Geary, for their guidance throughout this project. Beyond my committee, I have received guidance and support from many of my colleagues at the University of Michigan School of Music, Theater, and Dance. Without assistance from Sarah Suhadolnik, Elizabeth Scruggs, and Joy Johnson, I would not be here to complete this dissertation. In the course of completing this degree and finishing this dissertation, I have benefitted from the advice and valuable perspective of several colleagues including Sarah Suhadolnik, Anne Heminger, Meredith Juergens, and Andrew Kohler.
    [Show full text]
  • Grace in Auschwitz: a Glimpse of Light in Utter Darkness
    Grace in Auschwitz: A Glimpse of Light in Utter Darkness By Jean-Pierre Fortin A Thesis submitted to the Faculty of Theology of the University of St. Michael‟s College and the Department of Theology of the Toronto School of Theology in partial fulfilment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy in Theology Awarded by the University of St. Michael‟s College © Copyright by Jean-Pierre Fortin 2014 Grace in Auschwitz: A Glimpse of Light in Utter Darkness Jean-Pierre Fortin Doctor of Philosophy in Theology University of St. Michael‟s College 2014 Abstract Since the postmodern human condition and relationship to God were forged directly in the crucible of or in response to Auschwitz (the Shoah), the Christian theology of grace cannot elude the challenge of radical evil it paradigmatically embodies and symbolizes. The present dissertation attempts to provide a theology of grace that would enable twenty-first century postmoderns to meaningfully relate to the Christian tradition. A theological interface accomplishing the transposition of the theology and categories of the traditional account of grace into ones accessible to twenty-first century westerners is therefore constructed. By means of the study of landmark literary, philosophical and theological works on Auschwitz produced by individuals who directly suffered it, an attempt at monitoring the human (and ultimately postmodern) condition, experience and evolution (in themselves and in relation to the transcendent) through time from before, through the event and up to the experience of renewed freedom is made. This is followed by the consideration of the reality of grace as it has been experienced, reflected upon and understood by western Christianity.
    [Show full text]
  • Generate PDF of This Page Notify About This Page
    Institute of National Remembrance https://ipn.gov.pl/en/news/7052,The-pendulum-of-memory-The-lack-of-knowledge-about-German-war- crimes.html 2021-10-04, 06:20 09.02.2021 The pendulum of memory. The (lack of) knowledge about German war crimes. A lot was written and spoken about the crimes of the Third Reich during the Communist era – although in accordance with the official narration. After 1989, the memory about them gradually withered and a generation gap was created among its researchers. It’s dangerous, especially in light of the aggressive historical policy of Germany. -What did your father do during the war? - He was lucky enough not to had been sent to the front. He served in a reserve Wermacht company at Hannover. In the kitchens. - Like everyone – commented Boznański. - It was an especially large kitchen with especially huge number of people. - Yes, I’ve been travelling across Germany for so many years and never have I met any relatives of the officers of the SS who served in Warsaw, first slaughtered 200 thousand people in a few weeks, then burned the entire city down, and finally took Wyczółkowski as a souvenir so their grandchildren could erase the signatures a few decades later and, with the help of some experts, earn a proper coin for holidays in Thailand. Such dialogue between a Polish and German art dealer can be found in the latest thriller by Zygmunt Miłoszewski, entitled Priceless. The novel tells the story of a search for the Portrait of a Young Man by Raphael, the number one on the list of Polish war losses1.
    [Show full text]
  • Hannah Arendt Und Die Frankfurter Schule
    Einsicht 03 Bulletin des Fritz Bauer Instituts Hannah Arendt Fritz Bauer Institut und die Frankfurter Schule Geschichte und MMitit BeiträgenBeiträgen vonvon LLilianeiliane WWeissberg,eissberg, Wirkung des Holocaust MMonikaonika BBolloll uundnd Ann-KathrinAnn-Kathrin PollmannPollmann Editorial haben wir uns in einer Ringvorlesung den zentralen Exponenten die- ser Auseinandersetzung zugewandt: Peter Szondi, Karl Löwith, Jacob Taubes, Ernst Bloch und anderen. Unsere Gastprofessorin, Prof. Dr. Liliane Weissberg, hat in einem Seminar Hannah Arendts umstrittene These von der »Banalität des Bösen« neu beleuchtet, während das Jüdische Museum sich mit den Rückkehrern der »Frankfurter Schu- le« (Horkheimer, Adorno, Pollock u.a.) beschäftigte. Im Rahmen ei- ner internationalen Tagung führte Liliane Weissberg die beiden The- men »Hannah Arendt« und »Frankfurter Schule« zusammen. Zwei der dort gehaltenen Vorträge drucken wir in diesem Heft ab. Sie werden ergänzt durch einen Artikel zu Günther Anders, dessen Überlegungen zu »Auschwitz« und »Hiroshima« einen deutlich anderen Denkansatz in dieser deutsch-jüdischen Nachkriegsgeschichte darstellen. Liebe Leserinnen und Leser, Die vom Fritz Bauer Institut gemeinsam mit dem Jüdischen Mu- seum Frankfurt, dem Deutschen Filminstitut – DIF und CineGraph die Herbstausgabe unseres Bulletins, – Hamburgisches Centrum für Filmforschung e.V. organisierte Jah- Einsicht 02, war dem Prozess gegen John restagung der Arbeitsgruppe »Cinematographie des Holocaust« fand Demjanjuk gewidmet. Die Gerichts- dieses Jahr im Jüdischen Museum statt und hatte Benjamin Murmel- verhandlung in München hat erst nach stein (1905–1989) zum Thema. Der Rabbiner, Althistoriker, Gelehr- dem Erscheinen unseres Heftes begon- te und umstrittene letzte »Judenälteste« von Theresienstadt gewährte nen, sodass wir uns darin vor allem auf Claude Lanzmann 1975 in Rom – zur Vorbereitung seines Shoah- die Vorgänge, die zum Schwurgerichts- Films – ein 11-stündiges Interview.
    [Show full text]
  • Lessons from the Treblinka Archive: Transnational Collections and Their Implications for Historical Research Chad S.A
    Journal of Contemporary Archival Studies Volume 5 Article 14 2018 Lessons from the Treblinka Archive: Transnational Collections and their Implications for Historical Research Chad S.A. Gibbs University of Wisconsin-Madison, [email protected] Follow this and additional works at: https://elischolar.library.yale.edu/jcas Part of the Archival Science Commons, European History Commons, and the Jewish Studies Commons Recommended Citation Gibbs, Chad S.A. (2018) "Lessons from the Treblinka Archive: Transnational Collections and their Implications for Historical Research," Journal of Contemporary Archival Studies: Vol. 5 , Article 14. Available at: https://elischolar.library.yale.edu/jcas/vol5/iss1/14 This Case Study is brought to you for free and open access by EliScholar – A Digital Platform for Scholarly Publishing at Yale. It has been accepted for inclusion in Journal of Contemporary Archival Studies by an authorized editor of EliScholar – A Digital Platform for Scholarly Publishing at Yale. For more information, please contact [email protected]. Lessons from the Treblinka Archive: Transnational Collections and their Implications for Historical Research Cover Page Footnote No one works alone. True to this statement, I owe thanks to many for their assistance in the completion of this work. This article began as a seminar paper in Professor Kathryn Ciancia's course "Transnational Histories of Modern Europe." I thank her and my classmates for many enlightening discussions and the opportunity to challenge my ongoing research in new ways. As always, I thank my advisor at the University of Wisconsin- Madison, Professor Amos Bitzan. His guidance and example are always greatly appreciated. In completing this work, I also had the support of my colleague Brian North and Professors Christopher Simer of the University of Wisconsin-River Falls and Connie Harris of Dickinson State University.
    [Show full text]
  • Intimacy Imprisoned: Intimate Human Relations in The
    INTIMACY IMPRISONED: INTIMATE HUMAN RELATIONS IN THE HOLOCAUST CAMPS In fulfillment of EUH 6990 Dr. Daniel E. Miller 1 December 2000 Donna R. Fluharty 2 Each person surviving the Holocaust has their own personal narrative. A great number of these narratives have been written; many have been published. It is important for personal accounts to be told by each survivor, as each narrative brings a different perspective to the combined history. Knowing this, I dedicate my research to the narratives I was unable to read, whether they were simply unavailable or, unfortunately, unwritten. More importantly, this research is dedicated to those whose stories will never be told. 3 In his book Man’s Search for Meaning, Viktor Frankl states that a human being is able to withstand any condition if there is sufficient meaning to his existence, a theme which permeates the entire work. 1 For a significant number of people, the right to this search for meaning was denied by a Holocaust which took the lives of an undetermined number of European Jews, war criminals, homosexuals, Gypsies, children, and mentally or physically handicapped persons. This denial of humanness was an essential component of Adolph Hitler’s plan to elevate the Aryan nation and rid the world of undesirables. In spite of laws which dictated human associations, through the triumph of the human spirit, certain prisoners of the Nazi ghettos, labor camps, and death camps were able to survive. Many of these survivors have graced the academic and public world with a written account of their experiences as prisoners of the Nazis.
    [Show full text]
  • Analyzing Processes of Knowledge Production
    Beyond the Memory: the Era of Witnessing – Analyzing Processes of Knowledge Production and Memorialization of the Holocaust through the Concepts of Translocal Assemblage and Witness Creation by Myriam Bettina Gerber B.A., University of Victoria, 2008 A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of MASTER OF ARTS in Interdisciplinary Studies © Myriam Bettina Gerber, 2016 University of Victoria All rights reserved. This thesis may not be reproduced in whole or in part, by photocopy or other means, without the permission of the author. Beyond the Memory: the Era of Witnessing – Analyzing Processes of Knowledge Production and Memorialization of the Holocaust through the Concepts of Translocal Assemblage and Witness Creation by Myriam Bettina Gerber B.A., University of Victoria, 2008 Supervisory Committee Dr. Alexandrine Boudreault-Fournier, Supervisor (Department of Anthropology) Dr. Charlotte Schallie, Co-Supervisor (Department of Germanic Studies) i | P a g e Supervisory Committee Dr. Alexandrine Boudreault-Fournier, Supervisor (Department of Anthropology) Dr. Charlotte Schallie, Co-Supervisor (Department of Germanic Studies) Abstract This paper considers the symbiotic relationship between iconic visual representations of the Holocaust – specifically film and Holocaust sites – and processes of Holocaust memorialization. In conjunction, specific sites and objects related to the Holocaust have become icons. I suggest that specific Holocaust sites as well as Holocaust films can be perceived as elements of one and/or multiple translocal assemblage/s. My focus in this analysis is on the role of knowledge production and witness creation in Holocaust memorialization. It is not my intention to diminish the role of Holocaust memorialization; rather, I seek to look beyond representational aspects, and consider the processual relationships involved in the commemoration of the Holocaust in institutions, such as memorial sites and museums, as well as through elements of popular culture, such as films.
    [Show full text]
  • Eu Sou O Último Judeu
    Chil Rajchman Eu sou o último judeu Treblinka (1942-1943) Prefácio Annette Wieviorka Diretora de Pesquisas do Centre National de la Recherche Scientifique Tradução André Telles A todos a quem não foi possível contar. Andrés, Daniel, José Rajchman. “Mesmo quando terrível, o escritor deve dizer a verdade, e o leitor, conhecê-la. Esquivar-se, fechar os olhos, passar adiante é insultar a memória dos que pereceram.” VASSILI GROSSMAN “Terminara a época em que os dias se sucediam vivos, preciosos, únicos: o futuro erguia-se à nossa frente, cinza e sem contornos, como uma invencível barreira. Para nós, a história tinha parado.” PRIMO LEVI Mapa da Polônia em 1943 Sumário Prefácio, por Annette Wieviorka 1. Em vagões chumbados rumo a um destino desconhecido 2. Entramos num bosque. Uma imagem da morte. Os homens à direita, as mulheres à esquerda! 3. Descrição do campo 4. Viro tonsurador 5. A primeira noite no galpão. Moyshe Etinger conta que sobreviveu e que não se perdoa por isso. Outros fazem a prece do fim do dia e recitam o kaddish 6. Trabalho como tonsurador. O vestido da minha irmã. A última vontade de uma velha senhora. As gargalhadas de uma adolescente. Cantamos 7. Novos comboios. O shema-Israel nas câmaras de gás. Nossa primeira decisão de fugir. Meus últimos dias no campo nº 1 8. Treblinka – campo nº 2. Viro carregador de cadáveres. Arrancamos os dentes de ouro da boca dos mortos. A técnica de carregar cadáveres 9. O companheiro Yankel me escolhe como parceiro. Sonho com minha mãe morta. O corredor dos judeus enforcados 10.
    [Show full text]