IV spotkanie z poezją Juliusza Słowackiego (str. 4) Nr 16 (527) wrzesień 2016 Tytuł istnieje od roku 1906
Pismo społeczne, ekonomiczne i literackie www.dk.com.ua
Rozmowa z ks. Jarosławem Giżyckim TChr, kapelanem Polaków Żytomierszczyzny „Jerzy Giedroyc i Kultura POLACY W ŻYTOMIERZU - Chrystusowcy pracują na kleryków, w ich liczbie i u mnie, – kontekst ukraiński” Ukrainie już ponad 20 lat. Jakie narodziło się wówczas powołanie były początki tej misji? do pracy misyjnej na Wschodzie. - Papież Pius XI, po rozmo- - Księdza praca na Ukrainie wie z naszym Założycielem, kard. zaczęła się w Winnicy… Augustem Hlondem, wiązał - Potem pracowałem też z działalnością Chrystusowców w Doniecku i Mikołajowie. wielkie nadzieje. Uważał, że Wróciłem następnie do Polski możemy zająć się pracą dusz- na studia na KUL i przez 2 lata pasterską wśród wychodźstwa wykładałem w seminarium piń- polskiego także na Wschodzie. skim na Białorusi. Obecnie, od 5 Były też wprawdzie i inne zada- lat duszpasterzuję w Żytomierzu. nia – np. głoszenie Chrystusa - Na czym polega pra- Króla czy rozpowszechnianie ca kapelana Polaków na czci dla Eucharystii, ale pamiętać Żytomierszczyźnie? warto, że były to czasy wielkie- - Na Żytomierszczyźnie go terroru w ZSRR. I wówczas mieszka dziś nadal najliczniej- to (rok 1932) papież chciał, aby sze zwarte skupisko Polaków Chrystusowcy, już po upadku Ukrainy. Praca w Kapelanii Rosji Radzieckiej, szli właśnie Polskiej polega na prowadzeniu
5 września w „Instytucie Nauk Religijnych św. Tomasza z Akwinu” otwarto wystawę pt.: „Nie ma wolnej Polski bez wolnej Ukrainy” , poświęconą pamięci Jerzego Giedroycia (1906-2000), założyciela Instytutu Literackiego w Paryżu i czasopisma Kultura. ości powitali chargé d’affaires RP na narodem polskim i ukraińskim, przedstawiła prof. GUkrainie Rafał Wolski oraz ojciec dr hab. Aleksandra Hnatiuk, kierownik Stacji Wojciech Surówka OP, dyrektor Instytutu Kijowskiej Studium Europy Wschodniej Uniwersy Nauk Religijnych św. Tomasza z Akwinu. tetu Warszawskiego oraz wspólnego programu Sylwetkę i myśl polityczną Jerzego Giedroycia, studiów magisterskich tejże uczelni i Akademii który w okresie zimnej wojny i układu dwu Kijowsko-Mohylańskiej. blokowego dążył do przyjaznych relacji między Ciąg dalszy na str. 3 Sport Polski weekend w ukraińskiej Znakomicie spisali się polscy Wnętrze katedry pw. św. Zofii w Żytomierzu motorowodniacy w Tarnopolu, gdzie rundzie HydroGP!!! tam i głosili Chrystusa, szczegól- duszpasterstwa w języku pol- w dniach 27-28 sierpnia 2016 odbyły się eliminacje do Mistrzostw nie wśród tamtejszych Polaków. skim. Chodzi o organizowanie Świata w klasie „Formuła-500” Niestety, nie było to wówczas wszystkich naszych uroczystości oraz Mistrzostw Europy w klasach możliwe ze względu na żelazną w duchu polskim. Moim obo- F-125 i F-250. kurtynę i prześladowania religii. wiązkiem jest m.in. odprawianie Pierwsi Chrystusowcy wyjeż- nabożeństw polskich, tak aby ka- dżający do pracy w ZSRR chcieli zanie było również po polsku. tam pracować - nie na stałe, ale Obecnie większość mszy św. na jakiś określony czas – np. na na Ukrainie odprawianych jest 2-3 miesiące. Wielu naszych po ukraińsku. A ja dbam o to, księży, albo ich rodziny, pocho- aby w katedrze żytomierskiej i na dziło przecież ze Wschodu. Żytomierszczyźnie, odprawiana Nasi współbracia jeździ- była msza św. po polsku - jeśli są li na Ukrainę, jeszcze w latach ludzie, którzy modlą się po pol- osiemdziesiątych, do ks. infu- sku. Dla nich to mamy w naszej łata Antoniego Chomickiego katedrze w Żytomierzu 2 msze (+ 1993) z Murafy, duszpasterza św. niedzielne po polsku – o 7.30 Wołynia, Podola i całej Ukrainy i o 13.00. i pomagali mu. U wielu naszych Ciąg dalszy ze str. 1 Za sterem Henryk Synoracki (patrz str. 4) 2016, WRZESIEŃ Nr 16 (527) 2 Aktualności
Wspólne oświadczenia Polska i Ukraina mają Ważne INFORMACJA DLA ORGANIZACJI w Krynicy CZŁONKOWSKICH ZWIĄZKU POLAKÓW NA UKRAINIE Na tegorocznym, XXVI Forum duże pole do realizacji Ekonomicznym Krynicy-Zdroju Szanowni Państwo, premier Polski Beata Szydło wspólnych projektów zgodnie z decyzją ZG ZPU, VIII Kongres ZPU spotkała się z premierem Ukrainy odbędzie się 19-20 listopada 2016 r. w Kijowie. Wołodymyrem Hrojsmanem. W związku z tym przypominamy, że wcześniej a konferencji prasowej została rozesłana prośba do wszystkich organizacji N premier powiedziała: ZPU o nadanie następujących informacji, niezbędnych „Polska i Ukraina mają duże dla uczestnictwa w Kongresie: pole do realizacji wspólnych 1. Karta rejestracyjna (nowy wzór) i dokumenty rejestracyjne projektów infrastrukturalnych, (Виписка з державного реєстру, Свідоцтво про реєстрацію); energetycznych i dotyczących 2. Lista członków; rozwoju instytucji obywatel- 3. Wykaz najważniejszych imprez przeprowadzonych w okresie skich. Pani premier po raz ko- 2015-2016 r. (1-2 strony). lejny zapewniła też, że Ukraina Wszystkie, wymienione powyżej, dokumenty prosimy przesłać może liczyć na polskie wsparcie e-mailem ([email protected]) lub listem poleconym na adres biura: na arenie międzynarodowej. Podkreśliła także, ze wolna i su- Premier Słowacji Robert Fico, premier Ukrainy Wołodymyr Hrojsman, premier RP Beata (01030, Київ, вул. І. Франка, 40Б) do dnia 30.09.2016 r. werenna Ukraina jest gwarancją Szydło, premier Węgier Viktor Orban i premier Czech Bohuslav Sobotka, podczas family Na podstawie tych informacji zostanie określona liczba delegatów photo szefów rządów państw Grupy Wyszehradzkiej i Ukrainy w Krynicy Kongresu od każdej z organizacji. bezpieczeństwa całej Europy. (fot. Grzegorz Momot) Zadeklarowała również, że Program i szczegóły przeprowadzenia Kongresu z czasem zostaną Polska popiera całkowitą rea- ju, za sprzeciw wobec rosyjskiej kali się w Krynicy, by omó- rozesłane wszystkim delegatom. lizację porozumień mińskich agresji na Ukrainę oraz wspie- wić wspólne stanowisko na UCZĘ SIĘ POLSKIEGO oraz przedłużenie unijnych ranie integracyjnych dążeń nieformalny szczyt przywód- sankcji wobec Rosji. Ukrainy. ców 27 państw członkowskich Szanowni Państwo, Z kolei ukraiński premier Wsparcie dążeń integra- Wspólnoty. Na rozmowy grupy pracowników spółek oraz wszystkich zainteresowanych nauką Wołodymyr Hrojsman dzięko- cyjnych Kijowa wyrazili też zaproszono także Ukrainę. Do języka polskiego zapraszamy na lekcje w małych grupach (5-7 osób) wał Polsce za poparcie w spra- przywódcy państw V4, (Grupy spotkania doszło z inicjatywy w godzinach wieczornych do biura MSPPU (m. Kijów, ul. Rejtarska wie konfliktu na wschodzie kra- Wyszehradzkiej), którzy spot- Beaty Szydło. 9, stacja metra „Золоті ворота”). Nowy model W połowie września planowany jest start grup dla początkujących (poziom A1 i A2). Istnieje też możliwość organizacji lekcji języka polskiego w Państwa biurze. Program wspierania ekspansji międzynarodowej W razie jakichkolwiek pytań prosimy o kontakt mailowy: [email protected], [email protected] lub telefoniczny: 044-490-60-29. polskich przedsiębiorstw Serdecznie zapraszamy! Powołanie Polskiej Agencji nowy system wsparcia pomo- * * * Handlu i Inwestycji, likwidacja że stworzyć eksportowe marki Шановні Колеги, nieefektywnego systemu Wydziałów Premium” – podkreślił minister запрошуємо працівників компаній та всіх зацікавлених Promocji Handlu i Inwestycji rozwoju. у вивченні польської мови до офісу МТППУ (м. Київ, м. Золоті Ворота, вул. Рейтарська, 9, оф. 1). oraz zastąpienie go nową „To będzie zupełnie nowy Заняття проходитимуть у вечірні години у маленьких групах siecią zagranicznych placówek i unikalny model, oparty na am- (5-7 осіб). handlowych – to kluczowe bitnych zmianach instytucjonal- com strategie wejścia firm na У середині вересня заплановано старт груп для початківців założenia nowego systemu nych oraz nowoczesnym finan- zagraniczne rynki; (рівні А1 та А2). wspierania eksportu i inwestycji sowaniu i doradztwie. Będzie umożliwi im pozyskanie Також є можливість організувати уроки польської мови zagranicznych polskich firm. dostosowany do poziomu umię- wiedzy o kulturze biznesowej da- в офісі Вашої компанії. dzynarodowienia firm, poten- nego rynku, wspólnie z klientem У разі виникнення будь-яких запитань звертайтеся, будь olejny etap wdraża- cjału administracji publicznej dokona niezbędnego rozeznania ласка, за адресою електронної пошти: [email protected], nia Planu na rzecz K oraz możliwości budżetowych. przepisów i barier regulacyjnych; [email protected] чи телефонуйте: 044-490-60-29. Odpowiedzialnego Rozwoju Przedsiębiorcy zyskają profesjo- dokonana weryfikacji kontra- Щиро запрошуємо! przedstawili wicepremier, nalne i kompleksowe wsparcie, hentów zagranicznych. minister rozwoju Mateusz porównywalne do tego, które W ten sposób pozwoli ogra- Morawiecki, wiceminister Ra oferują państwa wysokorozwi- niczyć koszty związane z wej- Dla tych, którzy szukają swoich korzeni dosław Domagalski oraz pre- nięte” – podkreślił Wiceminister ściem na rynek zagraniczny, zes PFR Paweł Borys podczas Rozwoju Radosław Domagalski. a często wynikające z braku wie- Обласні і районні архіви, костельні архіви, архіви СБУ, XXVI Forum Ekonomicznego Polska Agencja Handlu dzy o zasadach działania handlu РАЦСу, центральний статистичний комітет МВС, w Krynicy. i Inwestycji (PAHiI) Połączy już i dystrybucji w danym kraju czy польські архіви, бази даних репресованих. „Niezbędna jest koordynacja istniejące zasoby i możliwości regionie gospodarczym. Що можна шукати? Метричні книги, свідоцтва про i integracja zarządzania syste- proeksportowe, proinwestycyjne Istotnym komponentem шлюб і хрещення, сповідальні списки, ревізькі казки, mem wsparcia przedsiębiorców i promocyjne. Zintegruje też działalności Agencji będzie tak- загальні переписи населення, Всеросійський поземельний z poziomu centralnej instytu- działania dyplomacji ekono- że zarządzanie instrumentami і погосподарський перепис, місцеві переписи, шлюбні обшуки. cji. Dlatego tworzymy Polską micznej. Będzie odpowiedzialna finansowymi przeznaczony- http://agad.gov.pl Agencję Handlu i Inwestycji, któ- za kreowanie strategii wsparcia mi na działania proeksportowe http://www.szukajwarchiwach.pl ra od stycznia 2017 r. rozpocznie eksportu i inwestycji zagranicz- i inwestycyjne przedsiębiorców. http://www.imena.ua/blog/find-your-relatives/ swoją działalność. Powstanie na nych. Ma także realizować poli- Zapewni ona nowe możliwości http://undiasd.archives.gov.ua/doc/metric-books/mbv3.pdf bazie Polskiej Agencji Informacji tykę promocji polskiej gospodar- finansowania eksportu dla ma- http://www.archives.gov.ua/?page=17 i Inwestycji Zagranicznych i wej- ki. Agencja będzie odpowiedzial- łych i średnich przedsiębiorstw http://www.archives.gov.ua/Rozsekr_mat/#7 dzie w skład Polskiego Funduszu na za rozwój usług doradczych oraz dużych kontraktów ekspor- http://www.archives.gov.ua Rozwoju” – zapowiedział dla polskich eksporterów i inwe- towych. PAHiI będzie organiza- http://uk.rodovid.org/wk/Український_генеалогічний_ Wicepremier, Minister Rozwoju storów. Jako koordynator instru- cją o kulturze biznesowo-mana- портал:Архівний_пошук Mateusz Morawiecki. mentów operacyjnych: gerskiej nastawioną na realizację http://life.pravda.com.ua/travel/2009/09/30/27686/ „Jako jeden z kluczowych ele- będzie organizować zagra- wyznaczonych celów. http://podvignaroda.mil.ru/?#tab=navHome mentów nowego systemu, będzie niczne misje gospodarcze i targi, Budżet Agencji wyniesie ok. http://lists.memo.ru odpowiedzialna za rozwój skali stworzy programy wspar- 100 mln zł w 2017 r. Obecny stalin.memo.ru eksportu polskich firm i zwięk- cia dedykowane poszczególnym budżet PAIiIZ to 12 mln zł. Informacja Maryny Wojnowej szanie ich aktywności inwesty- rynkom lub branżom, Źródło: z fb Polonijnego Stowarzyszenia w Tarnopolu cyjnej za granicą. Liczę na to, że zaoferuje przedsiębior- Ministerstwo Rozwoju (https://www.facebook.com/groups/758718750866628/) 2016, WRZESIEŃ Nr 16 (527) Aktualności 3 „Jerzy Giedroyc i Kultura – kontekst ukraiński” ny filozofii, historii i literatury. i wzajemne zrozumienie wolna wszystkimi wschodnimi są- Wystawa została przygotowa- Polska i wolna Ukraina będą siadami, tworzącymi niegdyś na przez Towarzystwo Opieki umiały zbudować w przyszło- Rzeczpospolitą Obojga Narodów nad Archiwum Instytutu ści strategiczne i sojusznicze – wspólne państwo Polaków, Literackiego w Paryżu w związ- relacje wzajemne. Wierność tej Białorusinów, Ukraińców i wielu ku z obchodzonym w 2006 roku idei głosił od samego począt- innych narodowości. Rokiem Jerzego Giedroycia ku funkcjonowania Instytutu Wystawę będzie można oglądać i prezentowana jest w Kijowie Literackiego – przez cały czas, do końca października. już po raz drugi. Ekspozycja gdy istniał Związek Radziecki Wstęp wolny. przedstawia jego osobę oraz aż do jego upadku! utworzony przezeń Instytut Trudno sobie dlatego wyob- Adres: Literacki w Paryżu w kontekście razić dzisiejszy kształt polsko- Instytut Nauk Religijnych wysiłków Redaktora na rzecz -ukraińskich relacji bez wpływu im. Św. Tomasza z Akwinu Sylwetkę i myśl polityczną Jerzego Giedroycia przedstawiła prof. dr hab. zbliżenia narodu polskiego myśli politycznej Giedroycia, Kijów, ul. Derevlyanska 13 Aleksandra Hnatiuk - inicjatorka konkursu Jego imienia. i ukraińskiego. Giedroyc wie- który konsekwentnie dążył do (metro „Lukianivska”) rzył, że w oparciu o dialog bliskich stosunków Polski ze Inf. Ambasada RP w Kijowie Myśl polityczna szonego wtedy przez Polskę i UNESCO Roku Jerzego Ciąg dalszy ze str. 1 Giedroycia i od tamtej pory w ramach ambasadzkiego przed- Z kolei o organizowanym sięwzięcia jury pod przewodni- przez Ambasadę RP w Kijowie ctwem prof. O. Hnatiuk oceniło od 10 lat Konkursie im. Jerzego blisko 200 prac! Giedroycia na najlepsze pra- W 2015 r. Wydawnictwo ce licencjackie, magisterskie „Duch i Litera” opubliko- i doktorskie, poświęcone histo- wało w języku ukraińskim rii lub współczesności Polski, „Autobiografię na cztery ręce” lub stosunkom polsko-rosyj- Jerzego Giedroycia. Prezentacji skim, przypomniała kierownik książki dokonał wicedyrek- referatu ds. współpracy nauko- tor oficyny Leonid Finberg. wo-oświatowej, Emilia Jasiuk. W trakcie wernisażu można Konkurs został zainicjowany było nabyć również inne pub- w 2006 roku z okazji ogło- likacje wydawnictwa z dziedzi- Wspominając Józefa Łobodowskiego ZA WOLNOŚĆ WASZĄ I NASZĄ tłumaczonego przez moją rom ludobójstwa dokonanego w sowieckiej historiografiiczeństwa. małżonkę i mnie tomu dra- przez nacjonalistów ukraińskich otrzymała błędną interpretację Nie trzeba chyba wyjaśniać, matów Sławomira Mrożka. na obywatelach II RP w latach „zjednoczenia” Ukrainy z Rosją. że jeżeli dziś upadnie Ukraina, Wspominałem na otwarciu 1943–1945” i odpowiedź na nią Błędną gdyż, po pierwsze, żad- to jutro upaść może Polska! wystawy, poświęconej pa- – „Apel w związku z narusze- nej Rosji wtedy jeszcze nie Orientujmy się, więc na mięci Jerzego Giedroycia. niem przez parlament RP usta- było, tę nazwę Moskwa przyjęła Józefa Łobodowskiego. Na jego Wspominam i dzisiaj, w prze- leń odnośnie wspólnej oceny znacznie później, a po drugie, tezę o uścisku wyciągniętej dedniu smutnej daty 17 wrześ- polsko-ukraińskiej konfrontacji „zjednoczyć się” może coś, co ręki i na jego słowa, wypowie- Serhij Borszczewskyj nia (dobrze pamiętając, że II w latach 1943-1945”, podpisa- stanowiło jedność wcześniej. dziane wtedy, w tym samym „Największym przeciwni- wojna światowa rozpoczęła się ny przez działaczy społecznych Ale najgłówniejszym jest to, że w grudniu 1977 roku (pisow- kiem Moskwy będzie Ukraina, 1 września 1939 roku od najaz- Ukrainy (nb. niektórych z nich po tym „zjednoczeniu” Ukraina nia oryginału):„Jeżeli mamy której trzeba pomóc zdobyć du Niemiec hitlerowskich na znam osobiście i poważam). stopniowo traciła, aż ostatecz- się w przyszłości znowu kłócić, całkowitą niepodległość”. Polskę) - kiedy to, w całkowitej Więc co teraz, po tym, jak nie utraciła niepodległość. to powinniśmy przynajmniej Te prorocze słowa w dale- zgodności z paktem Ribbentrop słowo się rzekło? Impas, ślepy Dzisiejszą niepodległość na cmentarzysku imperium kim 1940 roku, w obozie dla - Mołotow - do Polski wtargnęły zaułek? I znów szukam odpo- przyniósł nam rozpad ZSRR, moskiewskiego”. demobilizowanych polskich wojska sowieckie. wiedzi u Józefa Łobodowskiego który obecny prezydent Rosji Serhij wojskowych w Notre Dame de Ciekawe jednak, czy przyj- w odczycie nt. „Polsko- nazwał ongiś „największą kata- BORSZCZEWSKYJ, Livron w Tuluzie napisał w re- dzie do głowy któremuś z po- ukraińska współpraca i jej zna- strofą geopolityczną XX wieku”. pisarz i dyplomata, pierwszy dagowanym przez siebie cza- słów na Sejm, czy senatorowi czenie”, wygłoszonym 3 grud- I dzisiaj Ukraina w starciach wiceprezes Stowarzyszenia sopiśmie „Wrócimy”, jeszcze Rzeczypospolitej, zainicjować nia 1977 roku w Ukraińskim z Rosją zdobywa w walce nie Pisarzy Ukrainy, ekspert młody wówczas, a z czasem - na szczeblu państwowym ob- Domu Ludowym w Nowym proklamowaną, a prawdziwą Centrum Badań Rosji wybitny poeta, tłumacz i rzecz- chody tej daty - 17 września, Jorku na zgromadzeniu ukraiń- niepodległość, ceną życia naj- nik polsko-ukraińskiego poro- chociażby w charakterze asyme- skiej emigracji, powiedział on, lepszych swoich synów starając zumienia Józef Łobodowski. trycznej odpowiedzi na świę- między innymi: się wyswobodzić się z dławią- “Dziennik Kijowski” Wspominałem te słowa zimą to 4 listopada - Dnia Jedności „W przeszłości zawsze było cych «bratnich» uścisków. można zaprenumerować 2014 roku, kiedy widziałem Narodowej - ustanowione jesz- tak, że kiedy zaczynaliśmy W 1686 roku kosztem po- na poczcie!!! polskie flagi razem z ukraiński- cze w trakcie pierwszej kadencji kłócić się, to przy tym prze- działu ukraińskich ziem podpi- Індекс передплати mi, a jeszcze krymskotatarski- Władimira Putina upamiętnia- grywały obie strony, a zawsze sano moskiewsko-polski traktat mi, białoruskimi, gruzińskimi jące „dzień wyzwolenia Moskwy wygrywała trzecia strona”. o wiecznym pokoju. 30678. nad powstańczym kijowskim od polskich interwentów”... Czy warto dziś wyjaśniać, Czy długo trwał ten „wiecz- УКРПОШТА. Majdanem. w 1612 roku. kogo miał on na uwadze? ny” pokój? Nie. Niedługo. oraz przez Internet: Często wspominam je też Wspominałem również Pozwolę sobie na niewielką Zakończył się trzema - w latach www.presa.ua ostatnio, kiedy parę tygodni słowa Józefa Łobodowskiego, dygresję historyczną. 1772, 1793 i 1795 - rozbiorami w rozdziale temu wydawca przekazał mi czytając „Uchwałę Sejmu RP W 1654 roku odbyła się Polski. Otóż o tym powinny „передплата он-лайн” sygnalny egzemplarz prze- w sprawie oddania hołdu ofia- Rada Perejasławska, która pamiętać nasze obydwa społe- 2016, WRZESIEŃ Nr 16 (527) 4 Wydarzenia Polski weekend Poezja łączy IV spotkanie z poezją a cześć J. Słowackiego N nazwane zostały uli- w ukraińskiej ce we Lwowie, Stanisławowie, Juliusza Słowackiego Tarnopolu, Dnieprze, Równym, Łucku, Kopyczeńcach, Barze, Postać i twórczy dorobek wybitnego polskiego poety doby romantyzmu, Drohobyczu i innych miastach dramaturga i filozofa Juliusza Słowackiego jest szanowana i lubiana nie tylko rundzie HydroGP!!! i miasteczkach. Są szkoły i li- na całym świecie i w Polsce, lecz także w kraju gdzie się urodził – u nas - cea, biblioteki i stowarzyszenia na Ukrainie. W Krzemieńcu w zachowanym jeszcze starym budynku rodziny Sport Polaków jego imienia... Słowackich aktywnie funkcjonuje muzeum im. J. Słowackiego, miejscowi największych klubów sporto- Stolica Ukrainy Kijów rów- wych pragnął zdobyć nagrodę! Polacy dbają o grób jego matki, w katolickim kościele p.w. św. Stanisława nież posiada święte miejsce pa- Biskupa Męczennika cudem przetrwał burzliwe czasy ucisku pomnik Juliusza istrzem Europy w kla- Wsparcie moralne dla swego fa- mięci polskiego wieszcza. Jest Słowackiego, dłuta Wacława Szymanowskiego ustawiony tu w r. 1909 dla sie F-125 został polski woryta - Henryka Synorackiego M to piękny pomnik autorstwa uczczenia setnej rocznicy urodzin Poety. zawodnik Henryk Synoracki. zapewnili pracownicy i part- słynnego polskiego rzeźbiarza Jest on wielokrotnym zwycięz- nerzy firmy Plastics-Ukraina. Stanisława Radwańskiego, który celebrował wspólną modlitwę stali uczestnicy Spotkań: Wanda cą w światowych i europejskich Mistrzostwa z inicjatywy władz został uroczyście odsłonięty 20 oraz pobłogosławił zebranych. Pawłowa i Michał Pietuchow. września 2012 roku w samym Nb. duchownym należy się Tradycyjnie w imprezie centrum miasta obok zabytko- szczególne podziękowanie za wzięły udział polsko-ukraińskie wego kościoła św. Mikołaja przy udostępnienie mikrofonu i od- rodziny: nauczyciel języka pol- ul. W. Wasylkowskiej, 75. Od twarzacza, co umożliwiło odpo- skiego, znany działacz polonij- chwili odsłonięcia pomnika i do wiednie nagłośnienie wystąpień. ny Stefan Wieloch z małżonką dzisiaj opiekę nad nim sprawu- W części artystycznej wystę- i całą gromadą swoich uczniów, je Kijowskie Narodowościowo- powali znawcy tematu, osoby od zadziwiając swobodą posługi- Kulturalne Stowarzyszenie wielu lat zaangażowane w kulty- wania się językiem polskim oraz Polaków „Zgoda”. wowanie polskości, jak i amato- dobrą wymową. Walentyna Zainicjowało ono niezwykłą rzy, młodzież, która niedawno Petruczyk z synem Romanem dla wielkiego miasta formę im- wstąpiła w szeregi ruchu polonij- i Wasyl Gwozdowski z małżonką prezy pod „otwartym niebem” o charakterze poetyckim: co- roczne „Spotkania z poezją Mistrz Europy Henryk Synoracki (C) z Dyrektorem Generalnym firmy „Plastics Ukraine” Juliusza Słowackiego”, które od- Ireneuszem Derkiem (P) bywają się tradycyjnie 4 września w dzień urodzin Poety. Celem mistrzostwach. To legendarny lokalnych zbiegły się w cza- sportowiec. W swoim dorobku sie z obchodami Dnia Miasta przedsięwzięcia jest zapoznanie ma 10 światowych zwycięstw Tarnopola. Dzięki podniosłej at- się oraz popularyzacja twórcze- w nich 2 złote medale, również mosferze miejskiego święta, spor- go dorobku poety-romantyka, 18 europejskich zwycięstw (11 to towcom udało się pobudzić stres akcentowanie uwagi kijowian złote medale). wewnętrzny, a goście mieli moż- na samo istnienie pięknego po- Sponsorem Henryka liwość bliżej poznać sport moto- mnika w centrum miasta oraz Synorackiego, jak zawsze, jest rowodny i jego przedstawicieli. poprzez poezję - wzmocnienie Polska firma Plastics Group. Specjalnie dla wielbicieli tego poczucia patriotyzmu wśród W tym roku partnerem tych sportu, firma Plastics-Ukraina Polaków Kijowa i obwodu ki- Mistrzostw w Tarnopolu była zorganizowała możliwość nie- jowskiego – przedstawicieli licz- firma Plastics-Ukraine - jednost- formalnego obcowania z zespo- nych polonijnych zgromadzeń ka zależna Plastics Group. łem Henryka, zarówno podczas pod dewizą: „Poezja łączy!” Ogółem w regatach wzięło zawodów jak i po. W tym roku, 4 września ob- udział 35 sportowców wysokiej „Jeszcze nigdy nie miałem chody z okazji 207-rocznicy klasy, a byli wśród nich przedsta- takiego wsparcia podczas zawo- urodzin Poety rozpoczęły się wiciele z Ukrainy, Polski, Austrii, dów, dla tego swój puchar za świąteczną liturgią w kościele Węgier, Estonii, Bułgarii, Łotwy, 1-sze miejsce, chcę zostawić dla św. Mikołaja. Po jej zakończe- Litwy, Włoch, Niemiec, USA. firmy „Plastics-Ukraine” - po- niu liczna gromada miłośników nego. Członek Związku Pisarzy Świetlaną również stanęli na wy- Oczywiście każdy z zawodników wiedział Pan Synoracki. zebrała się pod pomnikiem. Ukrainy, wspaniały organizator sokości zadania. Wieszcza. ukraińsko-polskich poetycz- Słowa uznania należy skie- Uroczystości rozpoczęła or- nych relacji na ukraińskim ra- rować rodzinie Raczyńskich: ganizatorka spotkania prezes dio, zasłużony dla kultury pol- Rostysławowi, Tatianie i synowi KNKSP „Zgoda” Zasłużona dla skiej, tłumacz i poeta Stanisław Eugeniuszowi, którzy nie tyl- Kultury Polskiej i Ukraińskiej Szewczenko zarecytował własne ko wzniośle recytowali wiersze, Wiktoria Radik, która w swo- wiersze o Słowackim. Pianistka lecz w przededniu uroczystości im przemówieniu serdecznie i pedagog, Helena Arendarewska odświeżyli postument, upo- przywitała zebranych oraz pod- oprócz pięknej recytacji zadzi- rządkowali przyległy placyk, kreśliła wagę spotkań Polaków wiła obecnych pokazując stare udekorowali w szal o polskich Ukrainy bezpośrednio pod po- dokumenty rodzinne, związa- barwach narodowych pomnik a mnikiem Słowackiego miejsca ne z postacią Juliusza: świade- potem nieśli honorową wartę z symbolicznego dla kultury pol- ctwa maturalne jej matki Zofii polskimi flagami. Słowo polskie, skiej, miejsca, łączącego Polaków Bodzińskiej z polskiej szkoły im. wiersze Słowackiego rozbrzmie- w dni dla nich szczególnie waż- J. Słowackiego w 1937 r. w Stryju wały na całą ulicę. Przechodnie z INFORMACJA O FIRMIE ne na wzór tradycji ukraińskiej oraz koperty z korespondencji zaciekawieniem zwalniali krok, zbierania się pod pomnikiem rodzinnej za 1956 r. wysyłanej a kierowcy samochodów weso- „ПЛАСТІКС-УКРАЇНА” – „PLASTICS-UKRAINE» Tarasa Szewczenki. na adres ul. J. Słowackiego we ło naciskali klaksony na widok Sp. z o.o. to dystrybutor tworzyw sztucznych dla reklamy, Po wspólnym uroczystym Lwowie. polskiej flagi. budownictwa, opakowań i przemysłu. złożeniu kwiatów, z pełnym cie- Z bukiecikami jesiennych Prezes Związku Polaków na Firma wchodzi w skład Międzynarodowej Grupy „Plastics pła słowem o Poecie i jego twór- kwiatów przybyli również na- Ukrainie Antoni Stefanowicz International”. Jej oddziały są otwarte w Polsce, na Ukrainie, czości oraz recytacją ulubionych uczyciele języka polskiego ze serdecznie podziękował uczest- w Mołdawii, Gruzji, Rosji oraz w krajach bałtyckich. poezji zwróciła się do uczestni- swoimi wychowankami, wśród nikom i organizatorom spot- „ПЛАСТІКС-УКРАЇНА” prowadzi bezpośrednie dostawy na ków dyrektor Instytutu Polskiego nich dobry poziom językowy kania, wręczając na pamiąt- rynek ukraiński materiałów polimerowych z 20 krajów świata. w Kijowie pani Ewa Figiel. wykazali parafianie kościoła św. kę „Laurki - Podziękowania”. Na ukraińskim rynku działa od 1998 roku. Władze podatkowe Ksiądz proboszcz kościo- Mikołaja na czele z nauczycielem Spotkanie skończyło się uroczy- regularnie umiejscawiają firmę na liście największych płatników ła św. Mikołaja Andrzej Rak w Olegiem Krysinym. Ze szcze- stym odśpiewaniem „Roty”. podatków. asyście ks. Arkadiusza Ochlaka gólnym uczuciem występowali Wiktoria RADIK 2016, WRZESIEŃ Nr 16 (527) Wydarzenia 5 Mocne akcenty Roku Sienkiewiczowskiego w Kijowie
Marek Winicjusz nad Dnieprem polskiego Iwanna Cerkowniak, Łarysa W dniu 3 września w Polsce Bułanowa oraz wo- i poza jej granicami, w tym też lontariusz z Polski na Ukrainie, odbyło się Narodowe Stefan Wieloch. Czytanie powieści Henryka Na wiele róż- Sienkiewicza „Quo vadis”. nych sposobów Czytanie zainicjował Prezydent czytali Sienkiewicza Rzeczpospolitej Polskiej Andrzej wszyscy - licznie Duda wraz z Małżonką. zgromadzona mło- dzież z Sobotniej tym roku dzieło Szkoły Języka Pol Sienkiewicza w in- W skiego przy ZPU ternetowym głosowaniu lektur w Kijowie wraz konkurowało z „Chłopami” z jej dyrektorką Władysława St. Reymonta, Łesią Jermak, dorośli i zapro- „Weselem” Stanisława Wys Uczestnicy Narodowego dzialna w Konsulacie za spra- wana przez Ośrodek Rozwoju szeni Goście. piańskiego, „Popiołami” Stefana Czytania w Kijowie, zorganizo- wy związane z przyznawaniem Polskiej Edukacji za Granicą Żeromskiego oraz powieś- wanego przy wsparciu Fundacji Karty Polaka w kijowskim okrę- dla nauczania w kijow- Oczywiście fragment wy- cią Marii Dąbrowskiej „Noce „Wolność i Demokracja”, gu konsularnym. skiej Sobotniej Szkole Języka bitnej powieści przeczytał też i dnie”. Wybrana powieść „Quo w bezpośredniej transmisji Oryginalną własną koncep- Polskiego przy ZPU. Prezes Związku Polaków na vadis” to wspaniała polska w Internecie z Warszawy, obej- cję interpretacji słownej tekstu Wśród czytających byli też Ukrainie Antoni Stefanowicz, książka o zwycięstwie prawdy rzeli i wysłuchali czytania frag- przedstawiła Anna Leszczyńska nasi nauczyciele: laureatka te- który na zakończenie czytania i miłości. mentu Quo vadis w wykonaniu – nauczycielka z Polski, skiero- gorocznego dyktanda z języka podziękował wszystkim za tak Zawarte w niej bardzo mą- Pary Prezydenckiej. liczny udział w spotkaniu prze- dre przesłanie dla Polaków Przy licznie zgromadzo- prowadzonym pod patronatem Po uroczystości czytania jest dzisiaj szczególnie ważne nej publiczności w gościn- ZPU. powieści, w gronie osób związa- w kontekście 1050 rocznicy nych murach Uniwersytetu nych z nauczaniem języka pol- Chrztu Polski. Tegoroczna edy- Ekonomicznego im. Wadyma skiego długo jeszcze toczyły się cja nawiązuje do ustanowione- Hetmana czytanie dzieła roz- rozmowy przy kawie dotyczące go przez Sejm i Senat RP Roku począł Konsul Generalny RP bieżących spraw w szkolnictwie Henryka Sienkiewicza – w 2016 w Kijowie Tomasz Dederko. i działań edukacyjnych na przy- r. przypada 170. rocznica uro- Swój wybrany fragment po- szłość. dzin i 100. rocznica śmierci wieści przeczytała Konsul RP pisarza. Agnieszka Rączka odpowie- Stefan WIELOCH XVI Rajd Katyński
Właśnie tak, z Warszawy do Niech każdy z nas przebywa Lwowa i dalej przez Kijów, Wspak do wskazówek zegara w duchu zgody, sprawiedliwości Charków, Piatychatki, Moskwę, i po tej Mszy powróci do domu Miednoje, Ostaszków, Smoleńsk, oczyszczony”. Katyń, Mińsk, Ponary, Wilno, Cała Msza Święta przenik- Sokółkę, z powrotem do Warszawy nięta była duchem miłości, zgo- 11 września b.r., została ułożona dy i pojednania. A kiedy głów- trasa XVI Międzynarodowego Rajdu ny celebrans wygłosił zachętę Katyńskiego, który wyruszył „Przekażcie sobie znak pokoju”, w drogę 20 sierpnia. noc w świetle płonących po- chodni otwarła dusze, wzboga- lesie na Bykowni ser- ciła obecnych uświadomieniem W decznie witaliśmy sobie szczególności tej wyjątko- Rajd w zapadającym już zmierz- wej uroczystości. chu, po godz. 19:00. Tym razem, Nie mieliśmy wiele cza- na pierwszy rzut oka, Rajdowcy su na towarzyskie obcowanie wyglądali na zmęczonych. z rajdowcami. Msza, a po- Wyrazili kilka słów wdzięcz- tem uszanowanie grobów po ności pod adresem policji ukra- stronie prawosławnej, skoń- ińskiej, a zwłaszcza kijowskiej, czyły się blisko 22:00, a jutro która w bardzo elegancki spo- o 5:00 Rajd miał startować w dalszą drogę. Mimo at- sób odeskortowała Rajd „na zie- Złożenie wieńców i kwiatów w ukraińskiej części cmentarza lonych światłach” przez zakor- mosfery radości pojednania, kowaną stolicę nad Dnieprem, na czele z ks. Dariuszem wanych do obecnych na uroczy- Polaków Kijowa, stwarza atmo- w powietrzu wisiało pytanie: aczkolwiek odmówili udzielenia Stańczykiem, który od pierw- stości przedstawicieli Ambasady sferę patriotycznego pojednania co czeka Rajd w Rosji? tradycyjnych wywiadów. szych słów przywitania, skiero- i Konsulatu RP w Kijowie oraz w modlitwie, w duchu miłości Na moment ukazania się Od razu wzięli się do usta- i pokoju: tego numeru, Rajd miał być już wiania namiotów i przygoto- „Jesteśmy jedną pol- na Litwie, ale dotąd, wbrew na- wań do Mszy Świętej na te- ską rodziną. Jednoczy szym oczekiwaniom, na portalu renie Polskiego Cmentarza nas tutaj nie tylko brater- Rajdu nie ma żadnego komu- Wojskowego. stwo Rodaków, a przede nikatu o przebiegu wydarzeń. Noc zapada szybko. Wszyscy wszystkim – obcowanie Na razie nie mamy również obecni razem z rajdowcami przy grobach, przy znaj- odpowiedzi na list do kierow- ustawiają się w dwa szeregi po dujących się tu prochach niczki Rajdu, pani Katarzyny obu stronach placu przed oł- pomordowanych polskich Wróblewskiej. tarzem. Zapalają pochodnie, wojskowych, cywilów, Będziemy dobrej myśli wystawiają znicze. Eskorta inteligentów. Módlmy się i módlmy się o pomyślność ca- honorowa rajdowców wnosi o dusze niewinnie zgła- łego rajdowego przedsięwzięcia. Sztandar. dzonych o to, by nigdy Eugeniusz GOŁYBARD Przy ołtarzu obok Ściany Przedstawiciele Ambasady, Konsulatu RP i wspólnoty polskiej Kijowa zapalili pochodnie więcej nie doszło do lu- Pamięci – pięciu kapłanów na Polskim Cmentarzu Wojennym w Bykowni dobójstwa, do zakłamania. (Zdjęcia: S. Wieloch) 6 Misjonarstwo 2016, WRZESIEŃ Nr 16 (527)
Rozmowa z ks. Jarosławem dotarła szybko do ks. kard. Świątka. A on poprosił naszego Giżyckim TChr, kapelanem POLACY W ŻYTOMIERZU generała, którym był wtedy ks. Polaków Żytomierszczyzny Tadeusz Winnicki, o wypoży- odznakę honorową „Zasłużony Swoje słowo do słuchaczy Białorusi, gdzie przez 2 lata wy- czenie mnie do Pińska przynaj- dla Kultury Polskiej”. skierował także abp Claudio kładałem tam biblistykę. mniej na dwa lata. Czas pracy - Jest Ksiądz ponadto wykła- Gugerotti, przekazując błogo- - Tam przepracował Ksiądz na Białorusi wykorzystałem też dowcą w diecezjalnym semina- sławieństwo od Ojca Świętego 2 lata… jako Chrystusowiec, pomagając rium duchownym… Franciszka. Swoim doświadcze- - Ks. kard. Kazimierz Świątek tamtejszym Polakom we wszyst- - Wszystkie inne formy niem Kościoła w czasach komu- odnowił tamtejsze seminarium, kim, o co się do mnie zwraca- działalności duszpasterskiej, to nistycznych represji podzielił w którym sam przez długie li. Szczególnie pomagałem tam jest wyłącznie praca uboczna, się ks. bp odessko-symfero- lata uczył się i w którym, jesz- naszemu ks. Józefowi Wojdzie choć często także bardzo ważna. polski Bronisław Bernacki. cze przed wybuchem II wojny z Hańcewicz. Na Ukrainę wróci- Prowadzę wykłady z teologii bi- Obrady sympozjum transmito- światowej, przyjął święcenia ka- łem w roku 2005. blijnej w tutejszym seminarium wała na bieżąco katolicka tele- płańskie. Seminarium pińskie - Jest Ksiądz ponadto współ- dla całej diecezji żytomiersko-ki- wizja EWTN-Ukraina i ukra- zostało okradzione i zamknięte pracownikiem Radia Maryja… jowskiej, kontynuującym trady- ińska rozgłośnia Radio-Maryja. zaraz po zakończeniu II wojny - Współpracuję też z Radiem cje seminarium żytomierskiego Uroczyste sympozjum zakoń- światowej. Podzieliło los koś- Maryja. Prowadzę w nim ka- - pod Kijowem w Worzelu. czyła Msza św. w konkatedrze cioła katolickiego na Białorusi. techezy na żywo. Wcześniej Ostatnio, w dniach 28-30 św. Aleksandra w Kijowie A kiedy ks. Kazimierz Świątek mówiłem o cnotach, następnie kwietnia 2016, odbyło się w nim 30 kwietnia 2016 roku. został biskupem pińskim, a póź- przez półtora roku o prorokach. Ciąg dalszy ze str. 1 sympozjum naukowe z oka- Seminarium w Worzelu niej arcybiskupem metropolitą Teraz prowadzę cykl o kobietach Kolejnym moim obowiąz- zji 25-lecia odnowienia struk- stworzono dla całej diecezji ży- mińsko-mohylewskim i wresz- w Piśmie św. kiem jest współpraca z polski- tur Kościoła Katolickiego na tomiersko-kijowskiej. Uczy się cie kardynałem, to seminarium - Co jeszcze ważnego dzieje mi organizacjami świeckimi. Ukrainie – „Restaurare omnia in w nim obecnie niewielu kle- stało się jego oczkiem w głowie. się obecnie na Żytomierszczyźnie Bardzo blisko współpracu- Christo”. W sympozjum udział ryków, przeciętnie 15-30 osób. Postanowił je odremontować, i całej Ukrainie? ję ze Związkiem Polaków na wzięli prawie wszyscy bisku- Teren naszej diecezji, bardzo odnowić i ponownie otworzyć. - Żytomierz, w którym obec- Ukrainie, ale także ze wszystkimi pi rzymskokatoliccy z Ukrainy, polskiej i katolickiej, to przede Aby tak się właśnie stało po- nie pracuję, jest najliczniejszym innymi rodakami, którzy chodzą którzy przez cztery dni poprze- ośrodkiem polskim na Ukrainie, do kościoła. Pomagam również dzające sympozjum obradowali który swoim istnieniem świad- przy redagowaniu czasopis- na konferencji episkopatu. czy o tym, jakie wspaniale owo- ma mniejszości polskiej „Tęcza W obradach konferencji ce przynosi tu Polskość w życiu Żytomierszczyzny”. i sympozjum uczestniczyli też: duchowym dla całego ukraiń- Ponadto pracuję duszpa- nuncjusz apostolski na Ukrainie skiego społeczeństwa. I nie tylko stersko w katedrze św. Zofii abp Claudio Gugerotti, abp me- dla nas Polaków, ale także i dla w Żytomierzu jako wikary. tropolita lwowski Mieczysław Ukraińców, Rosjan czy Żydów Trzeba, więc znaleźć czas, aby Mokrzycki, ordynariusz kijow- i wszystkich innych. Polacy, się opiekować tą świątynią. sko-żytomierski śp. abp Piotr którzy tutaj mieszkali przez 200 Jestem najstarszy wśród tutej- Malczuk (+2016), ordynariusze lat, nie mając swojej ojczyzny, szych księży. Często stąd po- diecezji: bp Leon Dubrawski zachowali świadomość narodo- magam naszemu wspaniałemu (Kamieniec Podolski), bp wą. Zawdzięczają ją, w dużym proboszczowi ks. kanoniko- Antal Majnek (Zakarpacie), bp stopniu, Kościołowi i duszpa- wi Wiktorowi Makowskiemu, Witalij Skomarowski (Łuck), bp sterzom żytomierskim pracu- też Polakowi pochodzącemu Bronisław Bernacki (Odessa- jącym wśród naszych rodaków z Żytomierszczyzny. Symferopol), bp Stanisław Szy oraz wybitnym Polakom – takim Mamy wreszcie dobrą współ- rokoradiuk (Charków-Zapo jak: Joseph Conrad, czyli Józef pracę z polskimi placówkami roże), biskupi pomocniczy Leon Konrad Korzeniowski, Józef dyplomatycznymi: z ambasa- Mały (Lwów), bp Radosław Katedra św. Zofii w Żytomierzu Ignacy Kraszewski, Ignacy Jan dą RP w Kijowie, konsulatem Zmitrowicz (Kamieniec Po Paderewski, kompozytor i piani- generalnym RP w Winnicy na dolski), bp Jacek Pyl (Odessa- wszystkim Żytomierszczyzna. trzebni mu byli wykładowcy sta Juliusz Zarębski. Wszyscy oni czele z konsulem generalnym Symferopol), bp Jan Sobiło W Kijowie jest już o wiele mniej i wychowawcy. Dostał jednak je- zapisali wspaniałą kartę w histo- Tomaszem Olejniczakiem. (Charków-Zaporoże) i bp eme- katolików, a parafie są już zdecy- den warunek, aby wykłady były rii Kościoła i narodu polskiego, Współpraca układała się wspa- ryt Marian Buczek. dowanie mniej liczne i liczą po prowadzone w języku urzędo- tu na tych ziemiach. niale także z poprzednim kon- Prelekcje wygłosili m.in. pro- 30-50 wiernych. Na wschodzie wym, czyli po rosyjsku lub po Warto, więc z Polakami i dla sulem generalnym w Winnicy fesorowie KUL z Lublina: ks. zaś, w stronę Charkowa, mamy białorusku. Polaków Żytomierszczyzny, żyć Krzysztofem Świderkiem, który prof. Roman Dzwonkowski SAC, do czynienia z prawdziwymi te- Wszyscy klerycy uczyli się też i pracować, tak abyśmy tworzyli przez kilka lat tutaj pracował. ks. dr hab. Waldemar Żurek, renami misyjnymi. Ale to wcale języka polskiego. Co trzeci dzień, jedną cudowną polską rodzinę, - Proszę o konkretne przykła- o. dr Cyprian Moryc, oraz ks. dr nie znaczy, że stamtąd nie ma po- wszystkie nabożeństwa wraz ale też i rodzinę Bożą. dy… Ryszard Borkowski. Wśród pre- wołań. Najwięcej jednak powołań z kazaniem i modlitwy, pro- Musimy przy tym też pa- - W katedrze organizujemy, legentów swoje referaty wygłosili jest z naszej Żytomierszczyzny: wadzone były po polsku. Poza miętać o naszej tożsamości i jej razem ze Związkiem Polaków także inni zaproszeni goście i wy- Żytomierza, Baranówki czy dniem białoruskim i polskim obronie, tak aby ona nie zosta- na Ukrainie, bardzo różne mod- kładowcy WSD w Worzelu: ks. Berdyczowa. był także dzień łaciński, kiedy ła zatarta przez mocne prądy litwy, akademie, dni pamięci, dr Janis Jalinskis z Łotwy (Ryga), W seminarium prowadzę wszystkie modlitwy prowadzone nacjonalizujące. To samo do- spotkania czy imprezy. Pomagam o. dr Paweł Wyszkowski OMI, wykłady z teologii biblijnej oraz były po łacinie. Przy ponownym tyczy Kościoła, który nigdy nie też w imprezach społecznych, Kijów; ks. Vitold-Yosif Kovaliv, egzegezy Starego i Nowego otwieraniu seminarium pojawiły może być Kościołem nacjonali- w których, w których zawsze proboszcz z Ostroga, redaktor Testamentu. W 1999 roku wy- się problemy z wykładowcami. stycznym - ani ukraińskim, ani biorą udział trzy polskie zespoły nacz. „Wołania z Wołynia”, ks. jechałem z Ukrainy na studia do Takich, którzy prowadzą zajęcia polskim, ani żadnym innym. istniejące przy Związku Polaków dr Jan Szczych, ks. dr Ryszard Lublina na KUL. I teraz, jeżeli tyl- po polsku było bardzo dużo. Ale Kościół jest i powinien być ka- na Ukrainie i naszej Katedrze. Federczyk, Gródek Podolski ko jestem potrzebny jako wykła- tych, którzy mogliby wykładać tolicki dla wszystkich narodów, Są to „Poleskie Sokoły”, Polski oraz ks. mgr lic. Jarosław Giżycki dowca Pisma św., to bardzo chęt- po rosyjsku czy białorusku było w którym wszyscy ludzie mają Chór Katedralny, w którym też TChr, Żytomierz, Kijów. nie służę. Tak było z Pińskiem na niewielu. swoje miejsce i mogą się mod- śpiewają członkowie „Poleskich Ja znałem dobrze język ro- lić w swoim języku. Kto chce Sokołów” i wreszcie Katedralny syjski, ponieważ pracowałem na modlić się po ukraińsku, niech Chór Dziecięcy „Dzwoneczki” wschodzie Ukrainy, gdzie pra- się modli. Kto chce po rosyjsku, prowadzony przez Jadwigę wie wszystko było po rosyjsku. niech też się modli, a kto chce po i Bogdana Poliszczuków – tj. mat- Dlatego dla mnie nie było prob- polsku niech się modli. Do takiej kę i syna. Pani Jadwiga zajmuje lemu podjąć się pracy wykła- właśnie modlitwy każdy wierny się chórem od lat i wiele już dzieci dowcy w pińskim seminarium. powinien mieć prawo. Musimy przyprowadziła do Kościoła. Zadzwonił do mnie w tej spra- też koniecznie pamiętać o pol- Do chóru dziecięcego należą wie wicerektor seminarium du- skich korzeniach Kościoła na dzieci i młodzież w wieku od 5 do chownego z Pińska. Zgodziłem Żytomierszczyźnie i w ogóle na 16 lat. „Dzwoneczki” otrzymały Polski cmentarz w Żytomierzu. Grób rodziców Ignacego Jana Paderewskiego się oczywiście. Moja decyzja Wschodzie. 2016, WRZESIEŃ Nr 16 (527) Wydarzenia 7
Teraz, kiedy Kościół się roz- wija w kierunku języków na- rodowych i miejscowej kultury „Kijowszczyzna - gwiazdozbiór zgody” ukraińskiej, nie można jedno- cześnie zapominać o jego pol- W rocznicę niepodległości wa, na której regiony obwodu, którzy już od dawna zamieszku- Międzynarodowa Organi skich korzeniach. Jeżeli bowiem jak również mniejszości naro- ją terytorium Ukrainy. zacja Społeczna „Sojusz Mię zapomnimy, to umrzemy. I dla- 24 sierpnia 2016 roku w dzień dowe zaprezentowały gościom Polską wspólnotę przedsta- dzynarodowy” przygotowała na tego nasza praca Chrystusowców 25 rocznicy Niepodległości święta swoje osobliwości, trady- wiały stowarzyszenia Polaków święto mapę Ukrainy, na której na Ukrainie jest tak niesłychanie Ukrainy przedstawiciele polskiej cje i odmienności. W obchodach z Białej Cerkwi, Bojarki i miasta schematycznie przedstawiono ważna. Kościół nie jest popraw- mniejszości narodowej już po raz uczestniczyli przedstawiciele Kijowa. W ramach świąteczne- mniejszości narodowe, zamiesz- ny politycznie i nigdy nie był. drugi wzięli udział w festiwalu ponad 30 mniejszości narodo- go koncertu Helena Chomenko kujące nasz kraj. Jeżeli poprawność polityczna wspólnot narodowych pod dewizą wych. Wśród nich byli Polacy, i Helena Sedyk deklamowa- W finale uroczystości przed polega na tym, żeby wszystko w „Kijowszczyzna - gwiazdozbiór Egipcjanie, Palestyńczycy, Af ły wiersz Marka Gajowniczka gośćmi święta wystąpiły naro- Kościele było po ukraińsku, to ja zgody”. W tym roku festiwal rykanie, Niemcy, Żydzi, „Głodowe życia przy urodza- dowe artystki Ukrainy Nina mówię nie! I jeżeli nawet Polacy odbywał się w mieście Browary Bengalczycy, Azerowie, Turcy, ju”, odebrany z aplauzem przez Matwijenko i Dżamała. są w Kościele, nawet dla wielu przy wsparciu Kijowskiej Gruzini, Ormianie, Cyganie, obecnych. Helena CHOMENKO duchownych niewygodni, to ja Obwodowej Administracji w imię katolickości Kościoła bro- Państwowej. nię jego polskości. Ale bronię też odczas przedsięwzięcia jego ukraińskości. To jest nasza przedstawiciele wszyst- misja Chrystusowców, dlatego P kich rejonów i miast regionu pracujemy w pocie czoła mocno broniąc tej polskiej płaszczyzny. stołecznego, przeszli w uroczy- Nikt tego nie da rady za- stym pochodzie, rozwinęli stu- trzeć. Kościół na Ukrainie wyrósł metrową flagę Ukrainy. Ramię z polskości i w swoim czasie bro- w ramię w pochodzie pokoju nił tej polskości. I dlatego teraz tę przeszło wielu przedstawicieli polskość musimy pielęgnować. innych mniejszości narodo- Ciekawe, że Polacy z Ży wych Ukrainy, niosąc flagi swo- tomierza nie lubią, kiedy się ich ich praojczyzn. Pochód pokoju nazywa Polonią. Oni z Polski symbolizował jedność wielona- przecież nigdy nie wyjeżdżali rodowego społeczeństwa ukra- i zawsze tu mieszkali, tyl- ińskiego. ko granice się zmieniły. My W ramach festiwalu odbył Chrystusowcy na Ukrainie nie się koncert zespołów ludowych jesteśmy dla Polonii tylko dla i zorganizowana została wysta- Polaków. I to jest takie nowe oblicze pracy Chrystusowców. Gratulacje Wcześniej byliśmy zawsze dla 4 września swoje 92-lecie obchodzi - żywa legenda, wychodźstwa. A tu na Ukrainie człowiek głębokiej wiary, z trudnym losem a miękkim sercem, takowego nie ma. dobrze znany na Ukrainie i Polsce, żytomierzanin, NIECH ŻYJE NAM - Porozmawiajmy jeszcze Człowiek z dużej litery, Polak – Franciszek Brzezicki. o zmarłych i żytomierskiej najserdeczniejsze życzenia w dniu urodzin! nekropolii… - Żytomierz chlubi się jed- Z okazji Dnia Urodzin ną z najpiękniejszych pamią- członkowie Studenckiego Klubu tek na całej Ukrainie – cmen- Polskiego w Żytomierzu, prezes tarzem polskim. Po cmenta- „Stowarzyszenia Weteranów rzu Łyczakowskim we Lwowie Wojska Polskiego” p. Zygmunt i cmentarzu na Rossie w Wilnie, Węgłowski odwiedzili Pana jest to trzecia, co do ważności, Franciszka. Przyszli, aby zło- polska nekropolia poza gra- żyć najserdeczniejsze życzenia, nicami kraju. Żytomierz był powiedzieć szczere „dziękuję” przemilczany przez wiele dzie- i razem w przyjemnym towarzy- siątków ostatnich lat. Polskość stwie, w miłej rozmowie spędzić Żytomierza była totalnie nisz- czas. czona w ZSRR. W Żytomierzu O Panu Franciszku dużo obowiązywał przez lata zakaz mówiono i pisano. Na przykład mówienia, że był tu Ignacy Jan w lata 2014 i 2015, w Niemczech Paderewski, choć jego rodzice szczególnie aktywnie wspo- i siostra zostali pochowani na tu- minano początek i koniec II tejszym polskim cmentarzu. wojny światowej. Aby głębiej ranciszek Brzezicki, później został zwolniony i reha- skich medal „WIDZNAKA” Paderewski był wpisany w reje- poinformować ludzi o ówczes- Furodził się w 1924 roku, bilitowany. za zasługi dla miasta otrzymał stry szlachty żytomierskiej. Do nych okropnych czasach, uzmy- w Żytomierzu. W wieku 16 lat 11 kwietnia br. w Żytomierzu jedyny w Europie pozostały dzisiaj spotykam się jednak słowić liczbę ofiar na obszarze wspólnie z kolegami założył uszanowano pamięć Ofiarprzy życiu więzień „Majdanka” z wielkim oporem środowisk Europy Wschodniej, Fundacja podziemną młodzieżową anty- nazistowskich Obozów Kon (w lutym 1943 roku było komunistycznych i nacjona- EVZ przeprowadziła kampa- faszystowską organizację. Mając centracyjnych. Zgodnie z roz- ich 1240) i „Leitmeritz”, listycznych chcących wyma- nię pod dewizą „Ja żyję!”, w ra- 18 lat został aresztowany przez porządzeniem władz miej- p. Franciszek Brzezicki. zać fakt pobytu Paderewskiego mach której m.in. opracowano gestapo i wywieziony do obozu w Żytomierzu, który jest naj- i wywieszono w wielu punktach koncentracyjnego Majdanek większym mężem stanu, jaki tu Berlina bilbordy z informacją a przemieszczony do Leitmeritz. mieszkał. Tego się jednak nie da o Panu Franciszku z napisem Jako dziecko, w 1933 roku dłużej ukrywać… „ICH LEBE NOCH”! (na zdjęciu przeżył Wielki Głód. Jego ro- - Dziękuję za ciekawą rozmo- obok). dzice i siostry stały się ofiarami wę. Życzę Księdzu wielu łask i sił Składamy Jubilatowi stalinowskich prześladowań. do dalszej pracy duszpasterskiej najserdeczniejsze i najcieplej- Przeżywszy tortury w nazistow- dla Polaków Żytomierszczyzny sze życzenia zdrowia, szczęś- skich obozach koncentracyj- oraz zbliżenia polsko-ukraiń- cia, radości w każdym dniu! nych był internowany w ZSRR, skiego. lecz jako „wróg narodu”. Rozmawiał Walentyna JUSUPOWA Zbiegł z więzienia. W 1950 i fotografował (Studencki Klub Polski w Żytomierzu) roku został skazany na dziesięć Leszek WĄTRÓBSKI lat sowieckich lagrów. Pięć lat Franciszek Brzezicki (drugi od lewej) w gronie rodziny i przyjaciół 8 2016, LUTY-MARZEC Nr 4 (491)
RYSOWNICY POLSCY Mitologizmy Na ławce w parku siedzą Wisieć na kimś jak miecz Damoklesa dwaj emeryci: - Popatrz, jaka ta dzisiejsza - wyrok losu, niebezpieczeństwo, zagrożenie nieubłaganie młodzież ma ciężko w tym wiszące nad człowiekiem. Pochodzenie: Damokles był dworza- kryzysie! Jednego papierosa ninem Dionizjosa starszego, tyrana Syrakuz. Damokles schle- na pięciu muszą palić... biał swemu władcy bez umiaru nazywając go najszczęśliwszym - No, ale dzielne chłopaki! ze śmiertelników, w końcu ten postanowił, że pokaże słudze, Mimo wszystko chichrają jak to jest być monarchą. W tym celu rozkazał Damoklesowi się na całego! by zasiadł na jego miejscu, a nad głową zawiesił mu na koń- * * * skim włosie miecz. Był to symbol zagrożeń i niebezpieczeństw Podczas seansu kinowego bezustannie czyhających na władcę. Gdy Damokles spojrzał pewien pan szturcha swego w górę i zobaczył wiszący nad sobą miecz, ubłagał Dionizjosa, sąsiada: aby wolno było mu odejść. Odtąd już nie zazdrościł tyranowi. - Mógłby pan łaskawie przestać wreszcie chrapać? - Hmm. Ten film jest taki nudny, niech mi pan nie mówi, że się panu podoba... Czy wiesz, że? - Nie nie, ale przez pana nie mogę spać! Pierwszy strajk w historii USA odbył się w Jamestown w * * * 1619 roku. Był to strajk polskich rzemieślników. - Panie Hrabio, Statystycznie ludzie, których imię zaczyna się na „A” żyją SMS przyszedł! najdłużej, zaś na literę „D” najkrócej. - Niech wejdzie! * * * Kraków powierzchniowo jest trzykrotnie większy od Dwaj panowie rozmawiają Paryża. Należy dodać, że w Paryżu mieszka około 2 244 000 przy kieliszku. osób, w tzw. Wielkim Paryżu ponad 10 milionów, a w całym - Ech, życie jest ciężkie... – zespole miejskim ponad 12! Gęstość zaludnienia wynosi 21 wzdycha jeden z nich. 888 osób/km². Niewielka powierzchnia stolicy Francji wynika - Miałem wszystko o czym z jej podziału administracyjnego. Paryż został podzielony na człowiek może marzyć: 20 okręgów miejskich. cichy dom, pieniądze, dziewczynę... - I co się stało?! - Żona wróciła z wczasów WARTO ZWIEDZIĆ tydzień wcześniej... Jesień nie musi być szara, nudna i przygnębiająca, szcze- * * * - Sąsiedzie wasz pies wpadł gólnie na początku. W Polsce, zazwyczaj wrzesień i paździer- „Miecz Damoklesa” Richard Westall (1812 r.). nik jest w większości słoneczny, z umiarkowanymi tempe- do mojej zagrody i zjadł kurę! raturami w granicach 15°C i jest to wręcz idealny czas, aby - Dziękuje, że mi pan zawitać w polskie góry – przejść się dolinami, podziwiając powiedział. Dziś nie dam Kobieta bez miłości to jak kwiat bez wody… zachwycające majestatem i dostojeństwem Tatry, wejść na mu już jeść! Albo nie przeżyje, albo … kaktus. SZLAK BESKIDZKI i pomaszerować wśród pachnących * * * Dziecko uczące się chodzić upada setki razy, a jednak nigdy nie lasów, zobaczyć zachód słońca nad bieszczadzkimi połonina- W czasie rozprawy pomyślało: „To chyba nie dla mnie”. mi lub odwiedzić obserwatorium meteorologiczne na karko- rozwodowej sędzia zwraca noskiej Śnieżce. się do męża: Jeżeli kobieta nie skrywa swego wieku znaczy jest z siebie zadowolona. Cudowne kolory drzew, cała paleta złota, czerwieni i brą- - A więc zawsze zów, przejrzyste jak kryształ powietrze w południu, poran- wieczorami, kiedy wracał ki spowite sennie miękką mgłą – to powabne uroki, którym pan do domu, zastawał pan Kulinarne specjały z Polski warto ulec. w szafie ukrytego jakiegoś mężczyznę? Co przywieźć w prezencie przyjaciołom z Polski? - Tak jest. - I to było powodem Może słoiczek polskiej musztardy? nieporozumień? Wbrew pozorom w Polsce produkuje się - Tak, bo nigdy nie miałem sporo jej rodzajów. Gorczycę znano nad gdzie powiesić ubrania. Wisłą od wieków, a już najstarsze polskie * * * dzieła kucharskie (XVII wiek) podawały po Dyżurny pogotowia kilka receptur. Późniejsza literatura kuli- gazowego odbiera telefon. narna to już eksplozja przepisów na musz- Dzwoni jakaś starsza pani: tardy angielskie, francuskie czy rosyjskie. - Rano piecyk włączyłam, Dzisiaj najpopularniejsze odmiany a gaz się ciągle nie pali... musztard w Polsce to średnio ostra musz- - A zapałkę, babciu, tarda sarepska (z gorczycy sarepskiej), zapaliliście? miodowa – z dodatkiem miodu oraz chrzanowa – z dodatkiem - Oj! Stara jestem chrzanu. Z kolei musztarda kremska jest robiona z bardzo drob- i zapomniałam! Już zapalam... no mielonej gorczycy, a w smaku jest delikatnie słodka i łagodna.
WYDAWCA: PRG „Dziennik Kijowski” Zespół redakcyjny: Stanisław Panteluk – redaktor naczelny, Adres redakcji – Адреса редакції Projekt Andżelika Płaksina – z-ca redaktora naczelnego, współfinansowany ul. Saksagańskiego 40/85A, Kijów, 01033 redaktor techniczny, w ramach «Дзеннік Кійовскі» вул. Саксаганського, 40/85А, Київ, 01033 Eugeniusz Gołybard – korespondent, Реєстр. свід. КВ 19034-7824 Adam Jerschina – korespondent, sprawowania від 08.05.2012 р. Tel./fax: Stanisław Szewczenko – korespondent, (044) 246 61 39 Borys Dragin – korespondent, opieki Senatu ЗАСНОВНИКИ: e-mail: Sergiusz Łukasz – menedżer promocji i reklamy, Rzeczypospolitej Міністерство культури України [email protected] Łarysa Kaszczuk – księgowość. Za treść reklam i ogłoszeń Redakcja nie ponosi odpowiedzialności, nie Polskiej Спілка поляків України zamówionych rękopisów nie zwraca i zastrzega sobie prawo do skrótów. Numer przygotowało Kolegium Redakcyjne Редакція газети «Дзеннік Кійовскі» Materiały podpisane nie zawsze odpowiadają poglądom redakcji. reprezentujące organizacje polonijne Ukrainy. nad Polonią Газета виходить 2 рази на місяць. Індекс передплати 30678. i Polakami Передплатити можна протягом року в усіх відділеннях зв‘язку України. Газета надрукована у ТОВ Фірма za granicą. Передплатна вартість 3,00 грн. на місяць. Роздрібна ціна у продажу – договірна. «Антологія». Зам. № 194-09-16