Z. 2 „Rocznik Kresowy“ 2020 © Copyright by Muzeum Niepodległości W Warszawie RECENZENCI: Prof

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Z. 2 „Rocznik Kresowy“ 2020 © Copyright by Muzeum Niepodległości W Warszawie RECENZENCI: Prof Rocznik VI • 2020 • nr 6(8), z. 2 „Rocznik Kresowy“ 2020 © copyright by Muzeum Niepodległości w Warszawie RECENZENCI: prof. dr hab. Piotr Matusak prof. dr hab. Wojciech Włodarkiewicz RADA NAUKOWA: dr Stanisław Dziedzic (Uniwersytet Jagielloński), doc. dr Mykoła Genyk (Podkarpacki Uniwersytet Narodowy w Iwano-Frankiwsku), dr Mariusz Kardas (Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni), prof. dr hab. Norbert Kasparek (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Archiwum Pań- stwowe w Olsztynie), prof. dr hab. Włodzimierz Osadczy (Katolicki Uniwer- sytet Lubelski), dr hab. Adam A. Ostanek (Wojskowa Akademia Techniczna), dr Rafał Roguski (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedl- cach), dr hab. Piotr Semków (Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni), dr Tadeusz Skoczek (Muzeum Niepodległości w Warszawie), prof. dr hab. Aleksander Smoliński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) dr hab. Jolanta Załęczny (Muzeum Niepodległości w Warszawie) KOLEGIUM REDAKCYJNE: mgr Krzysztof Bąkała – zastępca redaktora naczelnego (Muzeum Nie- podległości w Warszawie), mgr Tibor Gerencsėr (Eötvös Loránd Tudomá- nyegyetem, Budapest), mgr Małgorzata Izdebska-Młot – redaktor języ- kowy, dr hab. prof. PUNO Zbigniew Judycki (Fundacja Polonia Semper Fidelis), dr Izabela Mościcka (Muzeum Niepodległości w Warszawie), mgr Janusz Paluch (Biblioteka Kraków), mgr Dorota Panowek (sekretarz re- dakcji), dr Tadeusz Samborski (Stowarzyszenie Kulturalne „Krajobrazy“), dr Jan Sęk (Fundacja Willa Polonia), dr Tadeusz Skoczek – redaktor naczel- ny (Muzeum Niepodległości w Warszawie), dr Anna Varanytsya (Instytut Ukrainoznawstwa Ukraińskiej Akademii Nauk we Lwowie), mgr Łukasz Żywek (Muzeum Niepodległości w Warszawie) ISSN: 2391-6435 ISBN: 978-83-958896-0-8 Wydawnictwo Muzeum Niepodległości (Unikatowy identyfi kator wydawnictwa naukowego: 42 700) X Pawilon Cytadeli Warszawskiej ul. Skazańców 25, 01-532 Warszawa [email protected] Spis treści Krzysztof Bąkała – Religijne dziedzictwo Kresów ............................................... 5 ARTYKUŁY I ROZPRAWY Ihar Melnikau – Tak umierali Litwini. Tragedia szlacheckiej rodziny Druc- kich-Lubeckich z Nowego Pola pod Mińskiem ................................................. 9 Ks. bp Marian Buczek – Wznowienie hierarchii rzymskokatolickiej na Ukrainie w roku 1991 przez Jana Pawła II oraz mianowanie kolejnych biskupów ......................................................................................................... 25 Stanisław Dziedzic – Forteca Najświętszej Panny (Berdyczów) ..................... 65 Izabela Mościcka – Nurt Nowej Rzeczowości w twórczości Michała Rouby ...... 115 Andrzej Kotecki – Warszawskie Madonny Kresowe. Matka Boża Jazłowiec- ka. Jazłowiec – Szymanów ............................................................................ 139 Adam Adrian Ostanek – Drugoplanowi ojcowie Niepodległej. Ludwik Wła- dysław Giebułtowicz (1898–1972) ............................................................... 159 Piotr Olechowski – Życie profesora Juliusza Makarewicza w powojennym Lwowie (1945−1955) .................................................................................... 179 Aleksander Smoliński – Kamieniec Podolski – dzieje i obecny stan kresowej twierdzy dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów ................................... 217 Ks. Błażej Michalewski – Księdza Donata Nowickiego pobyt na Sołówkach ..... 263 Beata Michalec – Droga do pojednania. Skwer gen. Marka Bezruczki na war- szawskiej Woli .............................................................................................. 307 MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE Maciej Franz – Obraz Symona Petlury w świetle źródeł policyjnych woje- wództwa stanisławowskiego 1921−1939 ..................................................... 325 Łukasz Żywek – Zofi i Sadowskiej spotkanie z Wołyniem ................................ 343 OMÓWIENIA I RECENZJE Rafał Michliński – Wyprawy kijowskiej szkic zbiorowy – rzecz o albumie Ośrodka KARTA w 100-lecie wyprawy ...................................................... 359 Piotr Cichoracki – Dzieje wołyńskiej policji okresu międzywojennego ............ 367 IN MEMORIAM Krzysztof Bąkała – Profesor Piotr Matusak ..................................................... 373 Autorzy .............................................................................................................. 376 Religijne dziedzictwo Kresów Zapraszamy do zapoznania się z treścią kolejnego numeru ,,Rocz- nika Kresowego”. Jak zwykle staraliśmy się dobrać materiał o jak najszerszym zakresie tematycznym, w wielu wypadkach nieporu- szanym w szerszej publicystyce w ogóle bądź w niewystarczającym jeszcze zakresie. Mimo to, z pewnością każdy czytelnik, zapoznając się ze spisem treści zauważy, iż w bieżącym numerze pisma domi- nują zagadnienia związane ze sferą sacrum. Historyk zwolniony jest z rozważań, czy współcześnie jesteśmy w Polsce świadkami końca katolicyzmu jako dominującej formy kulturowej, jednakże pochylając się nad zagadnieniami tematyki kresowej nie może mieć najmniej- szej wątpliwości, że chrześcijaństwo, niezależnie, w jaki sposób wy- konywano znak krzyża, było dominującym determinantem na wielu polach życia polityczno-społecznego Rzeczypospolitej. Po jej upadku narodził się wyraźny model obyczaju patriotycznego charakteryzu- jący się zrośnięciem ceremonii z obrzędem sakralnym. ,,Bóg Pola- ków utracił część swoich atrybutów uniwersalnych stając się bogiem nieszczęśliwych”1. Nie rozwijając nadto tematu, wystarczy przypo- mnieć, iż wieszcz Mickiewicz – przyjmując dzisiejszą nomenklaturę kresowy Litwin – będąc profesorem literatury łacińskiej na uniwer- sytecie w Lozannie podczas swego pierwszego wystąpienia poświę- cił wykład poetom wczesnochrześcijańskim piszącym po łacinie. Na temat swojej ortodoksyjnej postawy z dumą pisał w liście do Kaj- siewicza2: ,,Jestem pierwszy katolik – profesor od czasów jak stoi arcy- -protestancka akademia”3. 1 B. Jedynak, Dziedzictwo obyczaju narodowego Polaków. Pamięć i zapomnienie, Lublin 2004, s. 70. 2 Hieronim Kajsiewicz, kaznodzieja, pisarz religijny, współzałożyciel zakonu zmar- twychwstańców. Spowiednik Cypriana Kamila Norwida i Zygmunta Krasińskiego. 3 B. Urbankowski, Adam Mickiewicz. Tajemnice wiary, miłości i śmierci, Warszawa 1999, s. 172. 5 Wracając jednak do zawartości ,,Rocznika”. Jesteśmy u progu 2021 roku, w którym obchodzona będzie 100. rocznica ustaleń porządku ryskiego, decydującego o ostatecznym kształcie wschodniej grani- cy Polski. Dokonał on podziałów wsi, gospodarstw, a także rodzin. O tragicznych losach jednej z nich − Druckich-Lubeckich − przypo- mina Ihar Melnikau. Wśród innych przypadających w przyszłym roku rocznic trzeba też zaznaczyć 30-lecie wznowienia hierarchii rzymskokatolickiej na Ukrainie, a także wspomnieć o pielgrzymce św. Jana Pawła II na Ukrainę, której przypadać będzie 20. rocznica. O tych wydarzeniach oraz o mianowaniu biskupów dowiemy się z artykułu ks. biskupa Mariana Buczka. Materiał jest ważnym przy- czynkiem do badań nad najnowszą historią Kościoła. Autor w la- tach 1991−2002 był kanclerzem kurii metropolitalnej we Lwowie, zaś od roku 1992 do 2014 roku pełnił funkcję sekretarza generalnego kon- ferencji episkopatu rzymskokatolickiego Ukrainy. W latach 2002−2007 był biskupem pomocniczym Lwowa, zaś w roku 2007 został miano- wany koadiutorem. Od 2009 do 2014 roku był biskupem diecezji char- kowsko-zaporoskiej. Wobec pełnienia tych funkcji, osobiście uczest- niczył w wielu zdarzeniach opisywanych w materiale. O niezwykłych losach i miejscu, jakie w historii Polski odegrał klasztor karmelitów bosych, powstały w Berdyczowie, w dawnym zamku Tyszkiewiczów, opowiada tekst Stanisława Dziedzica. Obiekt ten z uwagi na słynący z cudów obraz Matki Bożej Śnieżnej zyskał w historii miano Fortecy Najświętszej Maryi Panny. Wyczerpująco historię oraz stan obecny innej twierdzy − Kamień- ca Podolskiego − przedstawia Aleksander Smoliński. Podkreśla, iż miejsce to jest jednym z wielu nierozerwalnie związanych z burz- liwymi, niemal mitycznymi, dziejami potężnej niegdyś Rzeczypo- spolitej Obojga Narodów. Stanowi też ważne świadectwo dorobku cywilizacyjnego tego wieloetnicznego, wielokulturowego i wielore- ligijnego państwa. Istotną rolę w dziedzictwie kresowym pełni twórczość artystycz- na. Sylwetkę związanego z Wilnem Michała Rouby przedstawia Izabela Mościcka. Autorka omawia wykonany przez artystę w la- tach 1929−1941 cykl wedut Wilna. Przypomina też, iż malarz był współzałożycielem Wileńskiego Towarzystwa Artystów Plastyków. Z kolei Andrzej Kotecki kontynuuje na łamach ,,Rocznika” swój cykl 6 poświęcony warszawskim madonnom kresowym. Tym razem opisu- je losy rzeźby Matki Bożej, zwanej Jazłowiecką i kult, jaki jej towarzy- szył w Jazłowcu, a który obecnie, w wyniku dziejowej zawieruchy kontynuowany jest w Szymanowie. Wspomina też jej twórcę − To- masza Oskara Sosnowskiego, uważanego za jednego z najwybitniej- szych rzeźbiarzy sztuki sakralnej w XIX-wiecznej Europie. Przybliżanie życiorysów mniej znanych postaci jest jednym z na- szych zasadniczych celów. Tym razem Adam A. Ostanek przedstawia sylwetkę Ludwika Giebułtowicza, który jak tysiące innych w obronie ojczyzny stanął z bronią w ręku do boju. Autor wykorzystał materiały znajdujące się w Centralnym Archiwum Wojskowym oraz dokumen- ty z pieczołowitością przechowywane przez córkę bohatera artykułu, Heleną Sak. Warto zwrócić uwagę, iż artykuły biografi czne są rów- nież niezwykle interesujące z genealogicznego punktu widzenia. Kolejną upamiętnioną w tym numerze postacią jest profesor Ju- liusz Makarewicz i jego losy w powojennym
Recommended publications
  • Powstanie W 1412 Roku Metropolii Lwowskiej Obrządku Łacińskiego Oraz Jego Historyczny I Kulturowy Kontekst
    Title: Powstanie w 1412 roku metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego oraz jego historyczny i kulturowy kontekst Author: Józef Krętosz Citation style: Krętosz Józef. (2012). Powstanie w 1412 roku metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego oraz jego historyczny i kulturowy kontekst. "Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne" (T. 45, z. 2 (2012), s. 316-330). Śląskie studia historyczno-teologiczne 45,2 (2012), s. 316-330 ks. JÓzef krętosz uniwersytet Śląski w katowicach Wydział teologiczny Powst Anie w 1412 ro Ku metroPolii lwows KieJ obrządku łAcińsKiego orAz Jego Historyczny i Kulturowy K onteKst erection of the archdiocese of LvoV of the latin rite in 1412 and its historical and cultural conteXt ABSTRACT Papież Jan Paweł II reaktywował 15 stycznia on 15 January 1991 Pope John Paul II reactivated, 1991 r. liczącą obecnie 600 lat metropolię i archi- being currently 600 years old, the Metropolitan diecezję lwowską obrządku łacińskiego. Jej pierw- archdiocese of lvov of the latin rite. Marian szym arcybiskupem metropolitą został mianowany Jaworski was appointed its first archbishop. Marian Jaworski. Metropolia ta jako halicka po- the Archdiocese was erected in 1375 with its wstała w 1375 r., a jako lwowska istnieje od 1412 r. seat in halych and it was moved to lvov in 1412 w trudnych warunkach pogranicza łacińsko-bi- in difficult conditions in the latin and Byzantine zantyjskiego. zamierzeniem tego artykułu jest borderland. the aim of this article is to present przedstawienie bogatej tradycji kościoła rzymsko- the rich tradition of the roman catholic church katolickiego i jego twórczej, sześćsetletniej obec- and her creative presence for 600 hundred years ności na ziemiach obecnej ukrainy zachodniej.
    [Show full text]
  • Katyn Massacre
    Katyn massacre This article is about the 1940 massacre of Polish officers The Katyn massacre, also known as the Katyn Forest massacre (Polish: zbrodnia katyńska, 'Katyń crime'), was a mass murder of thousands of Polish military officers, policemen, intellectuals and civilian prisoners of war by Soviet NKVD, based on a proposal from Lavrentiy Beria to execute all members of the Polish Officer Corps. Dated March 5, 1940, this official document was then approved (signed) by the entire Soviet Politburo including Joseph Stalin and Beria. The number of victims is estimated at about 22,000, the most commonly cited number being 21,768. The victims were murdered in the Katyn Forest in Russia, the Kalinin (Tver) and Kharkov prisons and elsewhere. About 8,000 were officers taken prisoner during the 1939 Soviet invasion of Poland, the rest being Poles arrested for allegedly being "intelligence agents, gendarmes, saboteurs, landowners, factory owners, lawyers, priests, and officials." Since Poland's conscription system required every unexempted university graduate to become a reserve officer, the Soviets were able to round up much of the Polish intelligentsia, and the Jewish, Ukrainian, Georgian and Belarusian intelligentsia of Polish citizenship. The "Katyn massacre" refers to the massacre at Katyn Forest, near Katyn-Kharkiv-Mednoye the villages of Katyn and Gnezdovo (ca. 19 km west of Smolensk, memorial Russia), of Polish military officers in the Kozelsk prisoner-of-war camp. This was the largest of the simultaneous executions of prisoners of war from geographically distant Starobelsk and Ostashkov camps, and the executions of political prisoners from West Belarus and West Ukraine, shot on Stalin's orders at Katyn Forest, at the NKVD headquarters in Smolensk, at a Smolensk slaughterhouse, and at prisons in Kalinin (Tver), Kharkov, Moscow, and other Soviet cities.
    [Show full text]
  • Sacred Architecture in the Area of Historical Volhynia
    E3S Web of Conferences 217, 01007 (2020) https://doi.org/10.1051/e3sconf/202021701007 ERSME-2020 Sacred architecture in the area of historical Volhynia Liliia Gnatiuk1,* 1National Aviation University, Interior Design Department, Faculty of architecture, construction and design, Kyiv, Ukraine Abstract. This article discusses the genesis and historical development of the sacred complexes of historic Volhyn. Based on historical and architectural analysis, it is presented that sacred complexes of historic Volhynia were built according to the canons of temple architecture, and at the same time they have their own characteristics, related to national traditions and regional features which appeared as a result of the process of forming Christianity as a religion associated with national development in the specific study territory. The results of a comprehensive analysis of historical and archival documents found in the archives of Ukraine, Poland and Russia, as well as field research are presented. Results of system and theoretical research of significant retrospective analysis of canonical, historical and political prerequisites of sacral complexes were generalized. The concept of sacred complex structures throughout ХІ-ХІХ th centuries is suggested in correlation with the change of religious identity formation and differentiation according to religious requirements. Existence of autochthonous traditions and genuine vector of the Volhynia’s sacred complex development, considering the specific geopolitical location between East and West in the area where two different cultures collide with each other has been proved. The work is shifting statements concerning direct borrowing of architectural and stylistic components of architectural and planning structure and certain decorative elements. 1 Introduction Architecture more than other forms of art reflects the state of society, its political level, the degree of economic development, aesthetic tastes and preferences.
    [Show full text]
  • Sport in Volyn in the Years 1921–1939. Outline History
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE Історичні, філософські, правові й кадрові проблеми фізичної культури та спорту УДК 796(477.82+438)"1921/1939" SPORT IN VOLYN IN THE YEARS 1921–1939. OUTLINE HISTORY Eligiusz Małolepszy1, Teresa Drozdek-Małolepsza1 Daniel Bakota1, Anatolii Tsos2 1 Jan Długosz University in Częstochowa, Institute of Physical Education, Tourism and Physiotherapy, Częstochowa, Poland, [email protected] 2 Lesya Ukrainka Eastern European National University, Lutsk, Ukraine, [email protected] https://doi.org/10.29038/2220-7481-2017-03-73-81 Abstract Introduction. The aim of this paper is to outline the history of sport in Volyn (the area of the Volhynian province in the period of the Second Polish Republic) in the years 1921–1939. The Volhynian province was established on 19 February 1921. As of April 1, 1939 its area covered 35,754 km2 and had a population of 2,085,600 people (as of 9 December 1931). The population of Polish nationality was 16,6 %, of Ukrainian nationality – 68,4 %, of Jewish nationality – 9,9 %, of German nationality – 2,3 %, of Czech nationality – 1,5 %, of Russian nationality – 1,1 %, the remaining nationalities – 0,2 %. Townspeople of the province represented only 13,3 % of the population. The province consisted of the following counties: Dubno, Horochów, Kostopil, Kovel, Kremenets, Liuboml, Lutsk, Rivne, Sarny, Volodymyr and Zdolbuniv. The county of Sarny (formerly included in Polesia province) became a part of the Volhynian province in December 1930. Methods and Research Problems. As part of preparation of this study the following research methods have been used: analysis of historical sources, the method of synthesis and comparison.
    [Show full text]
  • Sixty Years After Ethnocidal Akcja Wisla, Lemkos Work to Preserve
    INSIDE: • Ukrainian American cycles cross-country for a cause — page 9. • “An Artful Afternoon” highlights 14 artists — page 11. • Ukrainian Bandurist Chorus performs in New York — page 15. HE KRAINIAN EEKLY T PublishedU by the Ukrainian National Association Inc., a fraternal non-profitW association Vol. LXXV No. 21 THE UKRAINIAN WEEKLY SUNDAY, MAY 27, 2007 $1/$2 in Ukraine Sixty years after ethnocidal Akcja Wisla, With no end to the crisis in sight, Lemkos work to preserve their heritage the tide in Ukraine turns yet again by Zenon Zawada most patriotic part of the Ukrainian by Zenon Zawada Kyiv Press Bureau nation,” Mr. Pavlychko, a longtime Kyiv Press Bureau admirer of Lemko culture, said to exu- KYIV – The tide in Ukraine’s political This is the first of the two-part series. berant applause. “Where there are crisis appeared to turn in favor of the Lemkos, there is Ukraine.” coalition government led by Prime LVIV – For 60 years, hundreds of As more than 500 Lemko leaders repre- Minister Viktor Yanukovych after three thousands of Lemkos have thrived in the senting seven nations convened at the judges dismissed by President Viktor diaspora after being forced by the Polish Liudkevych Lviv Philharmonic between government from their ancestral home- Yushchenko took control of the May 4 and 6 to commemorate the 60th Constitutional Court, leading it to its first land, which would forever lose its anniversary of Akcja Wisla and celebrate Ukrainian character. verdict in at least nine months. The verdict their achievements since, they also con- happened to be in the coalition’s favor, as Wherever they settled, the Lemkos fronted an uncertain future for their people.
    [Show full text]
  • New Look Bukovel
    Maps Events Restaurants Cafés Nightlife Sightseeing Shopping Hotels Lviv February - March 2014 New Look In Your Pocket gets a makeover Bukovel The best Ukrainian Ski inyourpocket.com resort N°19 Contents ESSENTIAL CIT Y GUIDES Arrival & Getting around 6 Getting to the city, car rentals and transport Eternal symbol of the city of lions The Basics 8 What to see 33 All you’d better know while in Lviv Essential sights, museums, and famous churches Bukovel 10 Where to stay 40 The best Ukrainian ski resort Lviv accommodation options Culture & Events 12 Shopping 44 Ukraine’s cultural capital Where to spend some money Eat 16 Directory 45 The selection of the best restaurants in the city Medical tourism, lifestyle and business connections Cafes 26 Maps & Index Our choice from dozens of cafes around Lviv City centre map 47 Drink & Party 28 City map 48 City’s best bars, pubs & clubs Street index 50 Country map 51 facebook.com/LvivInYourPocket February - March 2014 3 Foreword Foreword Lviv is probably the most tourist friendly city in Ukraine! Here hospitality is not only a local tradition, but it is the COVER STORY IN YOUR POCKET MOBILE main business of the whole city. The local authorities and inhabitants seem to go out of their way to make Lviv In Your Pocket is proud to In Your Pocket is now available on all smartphones your stay in Lviv unforgettable. give its readers a brand new de- via our responsive mobile platform, found at Publisher Lviv is a city with much to offer, a city of unique old- ESSENTIAL sign.
    [Show full text]
  • The Ukrainian Weekly 1991
    iished by the Ukrainian National Association Inc., a fraternal non-profit association! rainian Weekl Vol. LIX KNo. 4 THE UKRAINIAN WEEKLY SUNDAY, JANUARY 27, 1991 v 50 cents The other side of separatism: Ukrainian Independence Day recalled in Kiev Crimea votes for autonomy Somber tone prevails in commemorations loving people who have perished in their Though Moscow has balked at re­ by Marta Kolomayets by Kathleen Mihalisko struggle for independence. They also storing national-territorial autonomy Radio Liberty came to hear today's democratic leaders to the deported Crimean Tatars, a KIEV — Celebration marking the 73rd anniversary of the proclamation of - Dmytro Pavlychko, Mykhailo MUNICH - The inhabitants of program was implemented in 1989 to the Ukrainian National Republic Horyn, Larysa Skoryk, Volodymyr Crimea Oblast, the scenic peninsula on help resettle those who wish to return to (UNR) and the 72nd anniversary of the Yavorivsky and Volodymyr Cherniak Ukraine's Black Sea coast whose popu­ their homeland. The influx of Crimean unification of Ukrainian lands into one to name a few - address the problems lation swells each year at vacation time Tatars, who now account for more than independent state took on a somber of the future. with Kremlin VIPS and legions of 100,000 of the oblast's 2.5 million tone in the shadow of recent aggression The ceremonies, which took place ordinary citizens, were called to the inhabitants, has exacerbated housing by Soviet troops in Lithuania. polls on January 20 to participate in a and job shortages on the peninsula. against the backdrop of the golden More than 15,000 citizens of Ukraine referendum on the future status of their Clashes between Slavs and the re- domes of St.
    [Show full text]
  • Inis.Iaea.Org
    PL9902258 ISSN 1425-204X INSTITUTE OF NUCLEAR CHEMISTRY AND TECHNOLOGY (27 no Iff] /a} IT 1998 I 30-44 EDITORS Wiktor Smuiek, Ph.D. Bozena Bursa PRINTING Sylwester Wojtas © Copyright by the Institute of Nuclear Chemistry and Technology, Warszawa 1999 All rights reserved CONTENTS GENERAL INFORMATION 9 MANAGEMENT OF THE INSTITUTE 11 MANAGING STAFF OF THE INSTITUTE 11 HEADS OF THE INCT DEPARTMENTS 11 PROFESSORS AND SCIENTIFIC COUNCIL 12 PROFESSORS 12 ASSOCIATE PROFESSORS 13 ASSISTANT PROFFESSORS (Ph.D.) 13 SCIENTIFIC COUNCIL (1995-1999) 15 HONORARY MEMBERS OF THE INCT SCIENTIFIC COUNCIL (1995-1999) 16 RADIATION CHEMISTRY AND PHYSICS, RADIATION TECHNOLOGIES 17 PHOTOOXIDATION OF METHIONINE DERIVATIVES IN AQUEOUS SOLUTIONS K. Bobrowski, G.L. Hug, B. Marciniak 19 HYDROXYL RADICAL INDUCED OXIDATION OF (x-(METHYLTHIO)ACETAMIDE IN AQUEOUS SOLUTIONS P. WiSniowski, K. Bobrowski 20 SILVER CLUSTERS IN ZIC-4 ZEOLITES J. Michalik, Jong-Sung Yu, J. Sadio 21 ESR STUDY OF POLYCRYSTALLINE TRIPEPTIDES G. Strzelczak, K. Bobrowski, J. Michalik 24 EPR STUDY OF PARAMAGNETIC PRODUCTS IN DRUGS FOLLOWING y-STERILISATION H.B. Ambroz, E.M. Kornacka, B. Marciniec, G. Przybytniak 26 MODIFICATION OF DNA RADIOLYSIS BY DTT AT CRYOGENIC TEMPERATURES H.B. Ambroz, E.M. Kornacka, G. Przybytniak 27 THEORETICAL STUDY ON DECOMPOSITION OF ETHYL CHLORIDE IN DRY AIR UNDER INFLUENCE OF ELECTRON BEAM H. Nichipor, E. Dashouk, A.G. Chmielewski, Z. Zimek, S. Buika 28 EFFECT OF SELECTED INORGANIC SCAVENGERS ON RADIOLYTIC DEGRADATION OF 2,4-DICHLOROPHENOL P. Drzewicz, P.P. Panta, W. GJuszewski, M. Trojanowicz 30 RADIATION YIELD OF MULTI-IONIZATION SPURS IN SOLID ALANINE Z.P. Zagorski 33 FREE RADICALS IN EB IRRADIATED BLENDS OF POLYETHYLENE AND BUTADIENE-STYRENE BLOCK COPOLYMER G.K.
    [Show full text]
  • Losy Świątyń I Wspólnot Rzymskokatolickich W Obwodzie Kamieniecko-Podolskim (Chmielnickim)1 W Latach 1944-1964
    ARCHIWA, BIBLIOTEKI I MUZEA KOŚCIELNE 115 (2021) https://doi.org/10.31743/abmk.8781 VLADYSLAV ROZHKOV* – LUBLIN LOSY ŚWIĄTYŃ I WSPÓLNOT RZYMSKOKATOLICKICH W OBWODZIE KAMIENIECKO-PODOLSKIM (CHMIELNICKIM)1 W LATACH 1944-1964 Streszczenie Celem artykułu jest przestawienie sowieckiej polityki wyznaniowej wobec Kościoła rzymskokatolickiego w obwodzie kamieniecko-podolskim (chmiel- nickim) na Ukrainie w latach 1944-1964, ze szczególnym uwzględnieniem przedsięwzięć władz państwowych ukierunkowanych na likwidację katolic- kich obiektów sakralnych. Akcja masowego zamykania świątyń rozpoczęta przez Sowietów na prze- łomie lat 1946-1947, mimo że nie była do końca zrealizowana, przeniosła znaczne rezultaty. W 1964 r. z ponad 30 funkcjonujących po wojnie świątyń katolickich, w obwodzie kamieniecko-podolskim (chmielnickim) pozostało jedynie 11: w Gródku Podolskim, Gołuzubińcach, Mińkowcach, Manikow- cach, Podleśnym Mukarowie, Derażni, Kitajgrodzie, Latyczowie, Strudze, Greczanach i Połonnem. Pretekstem do zamykania kościołów był brak stałego duszpasterza, nie- wielka liczba wiernych, zły stan techniczny pomieszczeń czy też zbyt mała odległość świątyni od innych budynków sakralnych. Niekiedy powodem była np. pilna potrzeba założenia domu kultury, szkoły bądź biblioteki. Zgodnie z zarządzeniem pełnomocnika Rady ds. kultów religijnych zamknięte świątynie mogły być przeznaczone wyłącznie dla celów kulturalno-oświatowych. W rze- * Vladyslav Rozhkov – mgr historii, doktorant Szkoły Doktorskiej, Katolicki Uniwersytet Lu- belski Jana Pawła II e-mail: [email protected]
    [Show full text]
  • Yuliya Domitrak the SELF-IDENTIFICATION AND
    СОЦІОЛІНГВІСТИКА УДК 81΄271΄286(=162.1)(477.43/.44)ʺ19/20ʺ DOI: 10.18523/lcmp2522-9281.2020.6.92-114 Yuliya Domitrak https://orcid.org/0000-0001-6238-4618 THE SELF-IDENTIFICATION AND LANGUAGE AWARENESS OF POLES IN EASTERN PODOLIA: SURVIVAL OR DECLINE OF “POLISHNESS”? (based on the 20th–21st century materials from Gródek Podolski) 1 The article deals with the main principal categories of Polish minority self-identification and some problems of religious and language awareness in Eastern Podolia. The analysis is based on recordings collected in Gródek Po- dolski and its neighbourhoods at the turn of the 20th and 21st centuries. The au- thor of the paper analyzes what is the image of the identification being reflected in the statements of local Polish inhabitants, finds out what motivates the inter- viewees to define themselves as Poles, and describes the ways of eliminating the Polish population in Eastern Podolia by authorities, through indicating the main factors that hinder the Poles’ self-identification. The paper concludes that the Catholic religion is an element integrating the national minority that en- hances the Polish national identity and maintains the transmission of cultural traditions. The language as a bearer of the sense of identity influences a person’s 1 The speech was delivered at the Summer Convention of the Association for Slavic, East Eu- ropean, and Eurasian Studies entitled “Cultural Wars” held at the University of Zagreb (Croatia) on June 14th–16th, 2019. The present paper is a revised and extended version. Publikacja powstała przy wsparciu finansowym uzyskanym z Programu zintegrowanych działań na rzecz rozwoju Uni- wersytetu Warszawskiego (ZIP), współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Spo- łecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014–2020, ścieżka 3.5.
    [Show full text]
  • Patriotic Upbringing of Women According to the Idea of the Blessed Marcelina Darowska As Preparation for the Fight for the Independence of the Republic of Poland
    60 Czech-Polish Historical and Pedagogical Journal Patriotic Upbringing of Women According to the Idea of the Blessed Marcelina Darowska as Preparation for the Fight for the Independence of the Republic of Poland Anna Haratyk / e-mail: [email protected] Institute of Pedagogy, University of Wrocław, Poland Haratyk A. (2019). Patriotic Upbringing of Women According to the Idea of the Blessed Marcelina Darowska as Preparation for the Fight for the Independence of the Republic of Poland. Czech-Polish Historical and Pedagogical Journal, 11/1, 60–69. https://doi.org/10.5817/cphpj-2019-007 From the second half of the 19th century the educational system in Polish lands became a method of fighting for independence and preparation for life in free fatherland. Patriotic and civic upbringing would also include girls who, as wives, mothers, guardians of the homes, and social activists were to be responsible for the future of Poland. One of the educational systems aimed to form wise, reliable, honest, sensible, realistic Polish Christian women, capable of making sacrifices for the good of the fatherland, was developed and implemented by Blessed Mother Marcelina Darowska, founder of the Congregation of the Sisters of the Immaculate Conception of the Virgin Mary. The institution for girls established in Jazłowiec became a model not only for the institutions subsequently founded by the Congregation, but also to the entirety of the Polish society. It became a great example of responsible education and preparation of Polish women for independence. Key words: upbringing of girls; patriotic and civic upbringing; fight for Polish independence; Blessed Marcelina Darowska; Congregation of the Sisters of the Immaculate Conception of the Virgin Mary During the era of the Partitions of Poland the Polish society would constantly struggle to regain independence.
    [Show full text]
  • Habemus Primum Doctorem Honoris Causa – Joannem Paulum II Papam the Thought of Granting the Holy Father St
    The Person and the Challenges Volume 9 (2019) Number 1, p. 337–351 DOI: http://dx.doi.org/10.15633/pch.3380 Stanisław Nabywaniec ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1117-536X University of Rzeszów, Poland Habemus primum doctorem honoris causa – Joannem Paulum II papam The thought of granting the Holy Father St. John Paul II the title of doctor honoris causa of the University of Rzeszów (UR), as the first person to be granted such a title in the five-year history of the University, was already conceived while the Pope was still alive. In actual fact, this took place during the academic ses- sion: “Martyrs and witnesses of faith. Communist repressions against the clergy in Rzeszów”, which took place at UR on 18th January 2005, with the participation of H.E. Archbishop Edward Nowak, the then secretary of the Congregation for the Causes of Saints, since the said session was related to the ongoing beatifica- tion process of Fr. Władysław Findysz,1 martyr of the communist period in Po- land. During a conversation session with the participation of Archbishop Edward Nowak,2 the Rector of UR, prof. Włodzimierz Bonusiak,3 as well as the Ordinary of the Diocese of Rzeszów, H.E. Mons. Kazimierz Górny,4 the idea of granting the first doctor honoris causa at the 5th Anniversary of the establishment of UR 1 Blessed Władysław Findysz (1907-1964) a Polish Roman Catholic priest. He was imprisoned under the Communist regime in 1963 until not too long before his death on the charges of sending religious newsletters to his parishioners.
    [Show full text]