Rotterdams Klimaatakkoord A Inhoud Voorwoord __________________________________________________ 4 Inleiding _____________________________________________________ 6 Facts & figures ______________________________________________ 8 Haven en industrie __________________________________________ 10 Gebouwde omgeving ________________________________________ 16 Mobiliteit ____________________________________________________ 24 Schone energie _____________________________________________ 30 Consumptie _________________________________________________ 36 Deelnemende partijen ______________________________________ 42 Doe mee met de Energieswitch www.energieswitch010.nl 22 november 2019 3 Voorwoord Drie op de vier Rotterdammers maken onderschreef begin dit jaar in het Met de plannen uit het akkoord zorgen we zich zorgen over de gevolgen van Raadsakkoord Energietransitie volmondig er niet alleen voor dat we de CO2-uitstoot klimaatverandering. Dat aantal is in de de doelstellingen uit het Klimaatakkoord in de komende 10 jaar halveren, maar afgelopen jaren gestaag toegenomen, van Parijs. ook dat we de energietransitie inzetten zo blijkt uit de Omnibusenquete 2019. als vliegwiel voor nieuwe bedrijvigheid en Rotterdammers maken zich vooral Als gemeente zijn we ons er volledig extra banen. We bouwen hiermee samen zorgen over de zeespiegelstijging en van bewust dat we de energietransitie aan een groene en gezonde stad en een de gevolgen van klimaatverandering niet in ons eentje kunnen realiseren. toekomstgerichte haven. De energietransitie voor planten en dieren. Daarom zijn we begin dit jaar de zetten we bovendien hand in hand in om Rotterdamse Klimaatalliantie gestart, een energiearmoede en vervoersarmoede tegen Dat is niet verwonderlijk. Rotterdam ligt samenwerkingsverband met meer dan 100 te gaan. midden in een rivierdelta en is daarom bedrijven en maatschappelijke organisaties relatief kwetsbaar voor klimaatverandering. met als belangrijkste opdracht een Het Rotterdamse Klimaatakkoord is het De eerste effecten van een veranderend Rotterdams Klimaatakkoord te schrijven. resultaat van een jaar hard werken. Het is klimaat zijn bovendien al merkbaar in echter niet het eindpunt van een proces, de vorm van heftigere regenbuien en In het afgelopen jaar hebben tijdens meer maar eerder het beginpunt van een nieuw langere periodes van droogte. dan 50 bijeenkomsten meer dan 1000 tijdperk. We staan aan het begin van een Rotterdammers onder leiding van de vijf ingrijpende transitie van samenleving Daar komt bij dat Rotterdam op dit moment voorzitters van de Rotterdamse klimaattafels en economie die we in de komende tien meer dan gemiddeld bijdraagt aan de geschreven aan het Rotterdamse jaar met elkaar gaan gaan realiseren. uitstoot van broeikasgassen. Ruim 20% van Klimaatakkoord. Het resultaat is een De energieswitch is begonnen! de landelijke CO2-uitstoot komt uit onze prestatie waar alle betrokkenen trots op gemeente, vooral uit het havengebied. mogen zijn. Met bijna vijftig klimaatdeals wordt concreet invulling gegeven aan Arno Bonte Voor het stadsbestuur reden om van de de ambitie om Rotterdam van de meest Wethouder Duurzaamheid, Luchtkwaliteit aanpak van klimaatverandering topprioriteit vervuilende stad van Nederland te en Energietransitie te maken. De energietransitie is speerpunt veranderen in de koploper duurzaamheid. in het coalitieprogramma ‘Nieuwe Energie De CO2-uitstoot buigen we om van een voor Rotterdam’ en de gemeenteraad jaarlijkse stijging in een scherpe daling. 4 5 Inleiding Het Rotterdamse Klimaatakkoord is gereed. De vijf klimaattafels hebben samen 49 klimaatdeals opgesteld met concrete maatregelen die zorgen voor een halvering van de CO2-uitstoot in de komende 10 jaar. Met de klimaatdeals wordt de Rotterdamse doelstelling gerealiseerd om binnen vier jaar een trendbreuk te realiseren in de CO2-uitstoot: van een jaarlijkse stijging naar een scherpe daling. Als alle plannen worden gerealiseerd is de CO2-uitstoot in 2030 met 49,6% procent gereduceerd t.o.v. 2017. De ambitie van Rotterdam is nog groter, namelijk om in 2030 de CO2-uitstoot onder de 12.000 kton te brengen. Om die ambitie te kunnen realiseren is nog meer nodig. Een stevigere hulp van de Rijksoverheid is daarbij essentieel. Duidelijkheid over de CO2-heffing, een goede warmtewet en verschoning van transport zijn daarbij belangrijke randvoorwaarden. EffectgrafiekEffectgrafiek Rotterdams Rotterdams Klimaatakkoord Klimaatakkoord Effectgrafiek Rotterdams Klimaatakkoord 35.00035.000 30.00035.00030.000 25.00025.00030.000 20.00025.00020.000 15.00015.00020.000 10.00015.00010.000 5.00010.0005.000 0 5.0000 2017 2017 2021 2021 2025 2025 2030 2030 0 2017 2021 2025 2030 Zeker - 2.149 2.273 10.630 Verwacht - 9 311 672 Beoogd - 10 157 4.152 Restopgave - - - 3.983 CO2- uitstoot 31.167 29.021 28.485 11.832 Cijfers in kiloton CO2 6 7 Facts & Figures 5 klimaattafels 49 klimaatdeals Bewoners Energieswitch010.nl Meer dan 50 bijeenkomsten Trendbreuk: Ondernemers Energieswitch-bijeenkomsten binnen 4 jaar van stijging Meer dan 100 bedrijven en organisaties naar daling CO2-uitstoot VVE’s Klimaascafé’s Meer dan 1.000 Rotterdammers 49% CO2-reductie in 2030 Scholieren Conferenties Nieuwe duurzame bedrijvigheid Studenten MKB-borrel Extra banen Professionals Scholierendebat Aanpak energiearmoede Wetenschappers Stadsmakerscongres Verminderen vervoersarmoede Raadsleden Klimaatoproepbijeenkomsten Schone lucht Gebiedscommissies Energy Port Conferentie Wijkraden Expertmeetings 8 9 Voorzitter aan het woord Haven en industrie “De regio Rotterdam heeft een forse afstemming vraagt, en er nog veel op toegevoegde waarde voor de landelijke het pad van de haven en industrie komt. economie. Het haven- en industrie cluster is Bijvoorbeeld het werk van de landelijke de vestigingsplaats van vele internationale Taskforce Infrastructuur Klimaatakkoord, bedrijven, biedt direct en indirect werk maar ook de nieuwe SDE++ regeling en aan bijna 400.000 mensen, bedient een andere regelgeving. Ik kijk met veel plezier groot achterland en groeit nog altijd aan terug op dit deel van het proces. Nu is innovatiekracht. het zaak de Rotterdamse mentaliteit van opgestroopte mouwen vast te houden en Het ontwikkelen van een klimaataanpak die elkaar te versterken in de uitvoering.” broeikasgassen drastisch terugschroeft en tegelijkertijd de waarde van dit gebied overeind houdt, is een lastig Alice Krekt vraagstuk. De klimaattafel Haven en Voorzitter klimaattafel Haven en Industrie Industrie kon denkwerk van de regionale industriewerkgroep voor het nationale Klimaatakkoord als basis gebruiken. Voor een effectieve realisatie van projecten heeft de tafel daaraan kritische succesfactoren toegevoegd. Als voorzitter stel ik vast dat we daarin zijn geslaagd. Nu is het zaak de Rotterdamse mentaliteit We maken van Rotterdam graag de duurzaamste haven van de wereld en daar doen van opgestroopte mouwen we heel veel voor! De klimaattafel Haven en Industrie is breed samengesteld met hierop los te laten. daarin, het Havenbedrijf Rotterdam, energiebedrijven, de provincie Zuid-Holland en de gemeente, bedrijven van het Haven Industrieel Complex van Rotterdam, energie (infra)bedrijven, andere overheden, kennisinstellingen, de Natuur en Milieufederatie Met een brede samenstelling hebben de Zuid-Holland en de Omgevingsdienst DCMR. Eerder hebben we in het Nationaal leden van de tafel intensief gewerkt aan een Klimaatakkoord een gezamenlijk plan ontwikkeld. Daar bouwen we verder op voort. reeks klimaatdeals die geplande projecten helpt versneld van de grond te krijgen. De eerste stap: we beginnen met efficiencymaatregelen.A Restwarmte wordt gebruikt om Ook is een agenda opgesteld met wat er Alice Krekt is sinds 2017 woningen, bedrijfsgebouwen en kassen te verwarmen. CO2 wordt afgevangen en opgeslagen nodig is van verschillende overheden, op programmadirecteur Deltalinqs onder de Noordzee. De tweede stap is het veranderen van het energiesysteem. Veel zowel gemeentelijk, provinciaal, landelijk als Climate Program. Deltalinqs is de processen in de industrie hebben hoge temperaturen nodig. Daar is betaalbare elektriciteit Europees niveau. ondernemersvereniging van de voor nodig uit duurzame bronnen als zon, wind en water. En de derde: de overgang van Rotterdamse haven- en industriële fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen. De opgave is enorm, maar dat geldt De publicatie van dit Rotterdamse bedrijven. Alice heeft veel ervaring ook voor de kansen voor het creëren van een nieuwe economie, met veel werkgelegenheid Klimaatakkoord betekent niet het einde met het realiseren van publiek private en een stevige concurrentiepositie voor Rotterdam. van de werkgroep. De leden hebben samenwerking op het snijvlak van aangegeven door te willen gaan, omdat economie en duurzaamheid. de uitvoering van de projecten goede 10 11 In 3 stappen naar een groene haven in 2050 ondersteuning te geven bij het vinden van wikkeld. Verder werken we aan pilotprojec- financiering en het wegnemen van barriè- ten en de ontwikkeling van een duurzame res in wet- en regelgeving. Zo zorgen de Back-up Boiler voor stoomnetwerk Botlek. partijen er met elkaar voor dat de projecten gericht op de toepassing van waterstof, in- dustriële elektrificatie, industriële restwarm- #Klimaatdeal 6 te en circulaire processen naar de volgende Duurzame warmte vanuit fases (van pilot naar opschaling) in investe- de industrie ringstrajecten worden versneld. We dragen bij aan het realiseren van een warmtetransportnet in Zuid- Holland, waar- #Klimaatdeal 4 door we met restwarmte, warmte uit geo- Grootschalige