Download De EVR 2019
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ECONOMISCHE VERKENNING ROTTERDAM 2019 GROEI VAN DE STAD. INHOUDSOPGAVE. Voorwoord 4 Trends en ontwikkelingen Groei van de stad 6 Essay Uitdagingen voor een groeiend Rotterdam 10 Essay Diensten motor voor Rotterdamse economie 12 Rabobank Herboren Rotterdam houdt wind in de zeilen 24 Kamer van Koophandel Groeien kun je leren 28 UWV Oplossingen voor het personeelstekort 32 Essay Hoe ziet Rotterdam er in 2035 uit? 34 Essay Dit kan Rotterdam leren van andere steden 38 InHolland Rotterdam heeft een duurzaam voedselsysteem nodig 48 CGI Mobility as a Service houdt de Maasstad bereikbaar 50 Essay Rotterdamse woningmarkt naar een nieuw evenwicht 52 Ooms In toekomstig Rotterdam gaan wonen en werken samen 58 R’damse Nieuwe Houd de stad toegankelijk voor alle Rotterdammers 60 Interview Rotterdam groeit: wat doen we goed en wat blijft achter? 62 Havenbedrijf Plek voor stad én haven 64 Essay Spanning tussen wonen en maakindustrie 66 Erasmus Universiteit Rotterdam Grotere baankansen bij goede vervoersinfrastructuur 76 Randstad Naar een arbeidsmarkt voor iedereen 78 UWV Potentiële beroepsbevolking Rijnmond krimpt 80 Albeda Samenwerken aan een sterke stad voor de toekomst 82 Essay Consumptieve voorzieningen als vliegwiel 84 Rotterdam Partners Zorg dat kennismigranten zich thuis voelen 92 Colofon 94 EVR 2019 Rotterdam | Inhoudsopgave 3 Voorwoord VOORWOORD. Rotterdam is aanjager van de economie in de regio. De vestigingsklimaat ontwikkelen waar we rekening houden met werkgelegenheid groeit en er komen steeds meer nieuwe alle veranderingen die de transitie naar de nieuwe economie bedrijven bij. Steeds meer wijken en mensen profiteren met zich meebrengt. We zetten ons in voor digitalisering, van de groei van de economie. omdat we geloven dat dit de basis is van de transitie naar een energie neutrale en circulaire economie. Ik wil dit vooral Niet alleen de economie groeit, maar ook het aantal bij het MKB stimuleren en de ondernemers ondersteunen op inwoners en bezoekers. We verwachten ongeveer 55.000 weg naar de nieuwe economie. nieuwe inwoners tot 2035. Het totale inwonersaantal zit dan op 700.000. Wat betekent dat voor de economie? Voor Rotterdam groeit. Maar nog niet iedereen in de stad onze voorzieningen? Wat voor effect heeft de groei op de profiteert (nog) van de groei. Hoe blijven we een inclusieve woningmarkt? stad? Hoe zorgen we ervoor dat de sterke daling van de werkloosheid doorzet en de werkgelegenheid blijft groeien? Meer bedrijvigheid en meer inwoners en bezoekers vragen Hoe blijft Rotterdam een stad waar het ook in de toekomst om slimme oplossingen van het gebruik van de beschikbare prettig wonen, werken en verblijven is? Komende periode ruimte. Wonen en werken kunnen op veel plekken naast el- houd ik mij, samen met mijn collega’s, bezig met het beant- kaar bestaan. Functiemenging biedt hier kansen voor. Maar woorden van deze vragen. Ik roep u op om de uitdagingen er blijven uiteraard bedrijven die vanwege geluid, uitstoot, die de groeiende economie met zich meebrengt met ons te geur, veiligheid of grootte geen wonen eromheen verdragen. omarmen en juist hiervoor de technologische ontwikkelingen Ook hiervoor blijven we ruimte houden en maken. Dat moe- en mogelijkheden in te zetten. Dan zorgen we er samen voor ten we zorgvuldig doen. dat ook in 2035 Rotterdam nog steeds ‘the place to be‘ is! Het staat vast dat er beroep gedaan wordt op de innovatie- kracht van ons bedrijfsleven. Digitalisering en duurzaamheid Barbara Kathmann zijn veranderingen die de komende jaren veel inventiviteit van Wethouder gemeente Rotterdam het Rotterdamse bedrijfsleven vergen. Wij willen graag een Economie, Wijken en kleine kernen 4 EVR 2019 Rotterdam | Voorwoord 5 TRENDS EN ONTWIKKELINGEN Trends en ontwikkelingen Trends GROEI VAN DE STAD. Het gaat goed met Rotterdam. De economie, het aantal Inkomen Rotterdammers inwoners en het aantal bezoekers groeit. De economie is Sinds 2012 stijgt het besteedbaar inkomen van de weerbaarder geworden door haar verbreding naar een Rotterdammer. Dit heeft alles te maken met het herstel van de diensteneconomie. economie en de daling van de werkloosheid (zie tabel 1). Inwoners Bestedingen Rotterdam groeit. In de afgelopen 10 jaar met 55.000 De bestedingen van Rotterdamse inwoners in de stad zijn inwoners, waarvan 12.500 inwoners van Rozenburg dat in een belangrijke economische drager. In tabel 2 (pagina 8) 2010 gemeente Rotterdam is geworden. De bevolking van wordt aangegeven wat inwoners van Rotterdam op jaarbasis Rotterdam zal tot 2035 naar verwachting groeien met nog besteden tijdens vrijetijdsbezoek aan de stad. eens 55.000 personen tot 694.000 inwoners (zie figuur 1). Bezoekers Huishoudens Naast het aantal inwoners groeit het aantal bezoekers. Het Ook het aantal huishoudens zal tot 2035 stijgen. Van aantal hotelovernachtingen steeg tussen 2012-2017 met 318.000 nu tot 351.000 in 2035 (zie figuur 2). 50%. In 2018 verwelkomde de stad 1,3 miljoen toeristen. Een groei met 15% ten opzichte van 2017. Leeftijdsopbouw Het aandeel inwoners van 65 jaar en ouder zal stijgen van Gezien de wereldwijde groei van het aantal toeristen, ook 15% nu naar 19% in 2035. Maar er is ook sprake van een in de komende jaren, is de verwachting dat de groei van het toenemend aantal jeugdigen door een toenemend aantal aantal toeristen in Rotterdam zal doorzetten. gezinnen in Rotterdam. De verwachting is dat 2035 8.000 meer jeugdigen tussen 0-19 jaar zal tellen. Het relatieve Toeristen in Rotterdam besteedden in 2018 93 miljoen euro, aandeel blijft hiermee 21% (zie figuur 3). waarvan 86,6 miljoen in het centrum. FIGUUR 1: BEVOLKINGSONTWIKKELING GEREALISEERD (1990-2018) EN PROGNOSE 2018-2035 720 700 680 samenvoeging 660 met Rozenburg +12.500 inwoners 640 620 600 580 560 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 2032 2034 Realisatie Prognose 2015 Prognose 2018 BRON: OBI, GEMEENTE ROTTERDAM 6 FIGUUR 2: AANTAL HUISHOUDTYPES ROTTERDAM 2018-2035 351374 Totaal huishoudens 317896 172012 Alleenstaand 149712 74217 Paar zonder kind 68344 100459 Gezin met kind(eren) 95229 Overig 4686 4611 0 50 100 150 200 250 300 350 400 2018 2035 x 1000 FIGUUR 3: LEEFTIJDSOPBOUW ROTTERDAMSE BEVOLKING 2018-2035 70000 vergrijzing 60000 50000 40000 30000 20000 meer gezinnen 10000 0 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 >=95 2018 2035 BRON: FEITENKAARTEN BEVOLKINGSMONITOR, TE VINDEN OP HTTPS://ROTTERDAM.BUURTMONITOR.NL/DOCUMENTS/BEVOLKING TABEL 1: BESTEEDBAAR INKOMEN ROTTERDAM Gestandaardiseerd besteedbaar huishoudinkomen* 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017** Rotterdam € 23.100 € 23.200 € 23.400 € 24.600 € 24.700 € 25.600 € 26.200 Amsterdam € 25.500 € 25.900 € 26.200 € 27.800 € 28.100 € 29.200 € 29.700 Den Haag € 25.400 € 25.500 € 25.700 € 27.100 € 27.100 € 27.800 € 28.300 Utrecht € 26.400 € 26.700 € 27.000 € 28.400 € 28.700 € 29.700 € 30.000 Overige stadsregio € 26.900 € 27.000 € 27.300 € 28.600 € 28.300 € 29.200 € 29.800 Zuid-Holland € 26.500 € 26.600 € 26.800 € 28.200 € 28.000 € 29.000 € 29.500 Nederland € 26.200 € 26.400 € 26.500 € 28.000 € 27.800 € 28.900 € 29.400 BRON: RIO, CBS / BEWERKING OBI *excl. studenten ** voorlopig Trends en ontwikkelingen | Groei van de stad 7 TABEL 2: GESCHATTE UITGAVEN OP JAARBASIS AAN VRIJETIJDSBEZOEK IN ROTTERDAM NAAR LEEFTIJDSGROEP BEWONERS Geschatte uitgaven op jaarbasis tijdens vrijetijdsbezoek aan Gemiddeld aantal Gemiddelde besteding Geschatte gemiddelde Rotterdam naar leeftijdsgroep bewoners Rotterdam in 2017 bezoeken per jaar tijdens laatste bezoek uitgave op jaarbasis p.p. 13 t/m 24 jaar 37 € 40 € 1.000 25 t/m 44 jaar 37 € 47 € 1.300 45 t/m 64 jaar 30 € 41 € 900 65 t/m 75 jaar 26 € 28 € 600 BRON: VRIJETIJDSONDERZOEK, OBI TABEL 3: AANTAL HOTELOVERNACHTINGEN BUITENLANDSE GASTEN EN TOTAAL Aantal overnachtingen 1e helft ontwikkeling ontwikkeling buitenlandse gasten (* 1.000) 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018* ‘12-’17 ‘16-’17 Nederland 17.827 18.351 20.184 21.708 23.169 26.343 13.534 48% 14% Zuid-Holland 2.327 2.501 2.713 2.960 3.103 3.379 1.715 45% 9% Rotterdam 603 662 754 746 824 920 550 53% 12% Amsterdam 8.743 9.103 10.197 10.661 11.790 13.394 6.744 53% 14% Den Haag 613 615 687 816 849 911 428 49% 7% Utrecht 253 241 257 312 293 413 191 63% 41% Totaal aantal 1e helft ontwikkeling ontwikkeling overnachtingen (* 1.000) 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018* ‘12-’17 ‘16-’17 Nederland 36.536 37.390 39.684 41.617 44.590 48.873 28.804 34% 10% Zuid-Holland 5.024 5.319 5.745 6.070 6.474 7.100 3.626 41% 10% Rotterdam 1.216 1.260 1.458 1.547 1.670 1.820 1.083 50% 9% Amsterdam 10.563 11.262 12.538 12.899 13.983 15.858 8.158 50% 13% Den Haag 1.241 1.312 1.377 1.483 1.587 1.736 857 40% 7% Utrecht 483 462 474 542 533 719 343 49% 35% BRON: CBS * voorlopig cijfer (gasten en hun overnachtingen in alle hotels, motels, pensions, appartementen met hoteldienstverlening, jeugdaccom- modaties en bed&breakfasts met ten minste 5 slaapplaatsen; uit buitenland en totaal aantal (dus incl. Nederlandse gasten) (x 1000)) N.B. Er zijn geen vergelijkbare cijfers van voor 2012. Een gast die meer dan twee maanden aan- eengesloten verblijft in een logiesaccommodatie, wordt als vaste gast aangemerkt en telt niet mee. 8 Trends en ontwikkelingen | Groei van de stad 9 UITDAGINGEN VOOR EEN Essay GROEIEND ROTTERDAM. Centraal in de Economische Verkenning Rotterdam (EVR) vers gevraagde kwalificaties en vaardigheden stijgen in sec- van 2019 is het gegeven dat de stad groeit.