UCHWAŁA NR XXVII/187/21 RADY GMINY W RADWANICACH z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz ądzie gminnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 713 ze zmianami) oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami), w zwi ązku z Uchwał ą Nr XII/86/19 z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice, Rada Gminy w Radwanicach uchwala, co nast ępuje:

§ 1. Uchwala si ę Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice, zwane w dalszej cz ęś ci uchwały „Studium”.

§ 2. Studium obejmuje swym zasi ęgiem obszar w granicach administracyjnych Gminy Radwanice.

§ 3. Integralnymi zał ącznikami do uchwały s ą kolejno: 1) tekst „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice” – zał ącznik nr 1; 2) rysunek „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice. Uwarunkowania”, w skali 1:10 000 – zał ącznik nr 2; 3) rysunek „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice. Kierunki”, w skali 1:10 000 – zał ącznik nr 3; 4) rozstrzygnięcie Rady Gminy w Radwanicach w sprawie rozpatrzenia uwag wniesionych do wyło żonego do publicznego wgl ądu projektu Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice – zał ącznik nr 4; 5) dane przestrzenne w postaci dokumentu elektronicznego GML – zał ącznik nr 5.

§ 4. Wykonanie uchwały powierza si ę Wójtowi Gminy Radwanice.

§ 5. Uchwała wchodzi w życie z dniem podj ęcia.

Przewodnicz ący Rady Gminy w Radwanicach

UZASADNIENIE DO UCHWAŁY NR XXVII/187/21 RADY GMINY W RADWANICACH z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie uchwalenia Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice

Prace nad Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice prowadzone były zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami) i innych przepisów prawa oraz w oparciu o uchwał ę Nr XII/86/19 z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice. Studium obj ęto cały obszar w granicach administracyjnych Gminy Radwanice. Studium zawiera tekst, rysunki „Uwarunkowania” i „Kierunki”, rozstrzygni ęcie Rady Gminy Radwanice w sprawie rozpatrzenia uwag wniesionych do wyło żonego do publicznego wgl ądu projektu Studium oraz dane przestrzenne. Zakres Studium obejmuje problematyk ę okre śloną w art. 10 i 10a ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami). Czynno ści formalno- prawne udokumentowane s ą w sporz ądzonej dokumentacji prac planistycznych. Projekt Studium uzyskał pozytywn ą opinię Gminnej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej w Radwanicach w dniu 25 wrze śnia 2020 r. Nast ępnie uzyskał wszystkie niezb ędne uzgodnienia i opinie. Projekt Studium został uzgodniony z Zarz ądem Województwa Dolno śląskiego w zakresie jego zgodno ści z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i z Wojewod ą Dolno śląskim w zakresie jego zgodno ści z ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1. Ponadto na podstawie art. 13 ust. 3a, art. 16 ust. 7 i art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 55 ze zmianami) projekt Studium został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska we Wrocławiu, a na podstawie art. 166 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami) z Pa ństwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie. Zgodnie z art. 11 pkt 7 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami) oraz art. 39 w zwi ązku z art. 54 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 247), dnia 12 lutego 2021 r. ukazało si ę ogłoszenie w prasie oraz na tablicy ogłosze ń Urz ędu Gminy Radwanice wywieszone było obwieszczenie Wójta Gminy Radwanice o terminie wyło żenia do publicznego wgl ądu projektu Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice wraz z prognoz ą oddziaływania na środowisko, w dniach od 19 lutego 2021 r. do 12 marca 2021 r. Dyskusja publiczna nad przyj ętymi w projekcie Studium rozwi ązaniami odbyła si ę w dniu 1 marca 2021 r. Uwagi do projektu Studium i do prognozy mogły być składane w terminie do dnia 2 kwietnia 2021 r. W okresie podanym w ogłoszeniu wniesiono 3 uwagi, z których 1 została uwzgl ędnione, a 2 nie zostały uwzgl ędnione. W zwi ązku z powy ższym Wójt Gminy Radwanice przekazał Radzie Gminy w Radwanicach do uchwalenia projekt Studium. Po uchwaleniu Studium przez Rad ę Gminy Radwanice uchwała wraz z zał ącznikami oraz dokumentacj ą prac planistycznych, zostanie przekazana Wojewodzie Dolno śląskiemu w celu oceny ich zgodno ści z przepisami prawa. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice nie jest aktem prawa miejscowego, a jedynie dokumentem okre ślaj ącym polityk ę w zakresie gospodarki przestrzennej. Kierunki rozwoju gminy okre ślone w Studium stanowi ć b ędą wytyczne koordynacyjne dla prowadzenia dalszych prac, w szczególno ści sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zał ącznik Nr 4 do Uchwały Nr XXVII/187/21 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 15 kwietnia 2021 r.

ROZSTRZYGNI ĘCIE RADY GMINY W RADWANICACH w sprawie: rozpatrzenia uwag wniesionych do wyło żonego do publicznego wgl ądu projektu Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice

Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami) oraz rozstrzygni ęcia Wójta Gminy Radwanice w sprawie rozpatrzenia uwag zgłoszonych do wyło żonego do publicznego wgl ądu projektu Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice wraz z prognoz ą oddziaływania na środowisko podczas wyło żenia do publicznego wgl ądu w dniach od 19 lutego 2021 r. do 12 marca 2021 r. oraz w okresie ich składania wyznaczonym do dnia 2 kwietnia 2021 r., Rada Gminy w Radwanicach rozstrzyga co nast ępuje:

1. Uwaga zło żona przez: osob ę fizyczn ą: a) nieruchomo ść , której dotyczy uwaga: działki nr ewid. 46, 47, 259, obr ęb Przesieczna, b) tre ść uwagi: zwracam si ę z uwag ą, by w cz ęś ci działek oznaczonych w projekcie studium jako przeznaczenie ww. gruntów na usługi, umo żliwi ć dopuszczenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej lub mieszkaniowo-usługowej, c) rozstrzygni ęcie: uwaga nieuwzględniona, d) uzasadnienie: przedmiotowe działki poło żone s ą w zasi ęgu strefy wysoko ściowej elektrowni wiatrowych, w której obowi ązuje zakaz lokalizacji budynków mieszkalnych i budynków o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa, zgodnie z ustaw ą z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 981 ze zmianami).

2. Uwaga zło żona przez: osob ę prawn ą: a) nieruchomo ść , której dotyczy uwaga: obszar obj ęty Studium, b) tre ść uwagi: Wnosimy o uzupełnienie procedowanego Studium wskazanymi ustaleniami, rekomendacjami i wytycznymi dla gmin LGOF, uj ętymi w tre ści obowi ązuj ącego PZPWD, jak równie ż o umieszczenie w nim elementów zamieszczonych na rysunku PZPWD nr 13 – Legnicko- Głogowski Obszar Funkcjonalny, w tym obszaru obj ętego koncesj ą na rozpoznawanie / poszukiwanie złó ż oraz obszaru obj ętego wnioskiem o udzielenie koncesji na rozpoznawanie / poszukiwanie złó ż; wnosimy o wprowadzenie zapisów dotycz ących posiadanej koncesji „Nowe Miasteczko" (wraz z uj ęciem obszaru koncesyjnego w cz ęś ci rysunkowej) oraz prowadzonych przez nas pracach i tym samym mo żliwo ści poszerzenia działalno ści zwi ązanej z eksploatacj ą poszukiwanych i rozpoznawanych złó ż rud miedzi, c) rozstrzygni ęcie: uwaga nieuwzgl ędniona, d) uzasadnienie: zgodnie z ustaleniami Planu zagospodarowania przestrzennego województwa dolno śląskiego w granicach gminy Radwanice nie wskazano obszarów obj ętych koncesj ą na rozpoznawanie / poszukiwanie złó ż oraz obszaru obj ętego wnioskiem o udzielenie koncesji na rozpoznawanie / poszukiwanie złó ż. Ponadto, zgodnie z ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące z występowanie udokumentowanych złó ż kopalin, a nie granice obszarów obj ętych koncesj ą na poszukiwanie i rozpoznawanie złó ż.

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

ZAŁĄCZNIK NR 1 DO UCHWAŁY NR XXVII/187/21 RADY GMINY W RADWANICACH z dnia 15 kwietnia 2021 r.

2021

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

SPIS TREŚCI

I. WPROWADZENIE ...... 7 1. Podstawowe informacje. Tryb opracowania ...... 7 2. Powiązania polityki przestrzennej samorządu terytorialnego z polityką przestrzenną województwa ...... 8 3. Podstawa opracowania studium ...... 9

II. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...... 11 1. Uwarunkowania wynikające z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu ...... 11 1.1. Podstawowe informacje o gminie...... 11 1.1.1. Obszar gminy ...... 11 1.1.2. Funkcje gminy ...... 11 1.2. Dotychczasowe przeznaczenie i zagospodarowanie terenu ...... 11 1.2.1. Zabudowa mieszkaniowa ...... 13 1.2.2. Zabudowa zagrodowa ...... 13 1.2.3. Zabudowa usługowa ...... 13 1.2.4. Przemysł i rzemiosło produkcyjne ...... 13 1.2.5. Tereny zieleni ...... 14 1.2.6. Użytki rolne ...... 14 1.2.7. Wody ...... 14 1.3. Uzbrojenie terenów...... 14 1.3.1. Wodociąg ...... 14 1.3.2. Kanalizacja ...... 15 1.3.3. Gazownictwo ...... 15 1.3.4. Zaopatrzenie w ciepło ...... 15 1.3.5. Elektroenergetyka ...... 15 2. Uwarunkowania wynikające ze stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony ...... 15 3. Uwarunkowania wynikające ze stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego ...... 16 3.1. Rzeźba terenu ...... 16 3.2. Budowa geologiczna ...... 17 3.3. Gleby ...... 18 3.4. Wody powierzchniowe i podziemne ...... 19 3.5. Warunki klimatu lokalnego ...... 20 3.6. Fauna i flora ...... 21 3.7. Hałas ...... 23 3.8. Pole elektromagnetyczne ...... 24 3.9. Uwarunkowania ekologiczne ...... 25 4. Uwarunkowania wynikające ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ...... 29 4.1. Rys historyczny ...... 29 4.2. Obiekty zabytkowe wpisane do rejestru zabytków ...... 30 4.3. Obiekty zabytkowe ujęte w gminnej ewidencji zabytków ...... 31 4.4. Stanowiska archeologiczne ...... 34 4.5. Krajobraz kulturowy ...... 39 4.6. Program opieki nad zabytkami ...... 41

1 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

5. Rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym oraz określone przez audyt krajobrazowy granice krajobrazów priorytetowych ...... 43 6. Uwarunkowania wynikające z warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony zdrowia .. 43 6.1. Warunki życia mieszkańców ...... 43 6.2. Administracja ...... 44 6.3. Opieka medyczna i socjalna ...... 44 6.4. Usługi sakralne ...... 44 6.5. Oświata i wychowanie ...... 45 6.6. Kultura, sport, turystyka i rekreacja ...... 45 7. Uwarunkowania wynikające z zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia ...... 47 7.1. Zagrożenie powodziowe ...... 47 7.2. Zagrożenie osuwaniem się mas ziemnych ...... 48 7.3. Zagrożenie działalnością górniczą ...... 48 7.4. Zagrożenie bezpieczeństwa publicznego ...... 48 8. Uwarunkowania wynikające z potrzeb i możliwości rozwoju Gminy Radwanice ...... 48 8.1. Analiza ekonomiczna ...... 48 8.2. Analiza środowiskowa ...... 50 8.2.1. Przyrodnicze predyspozycje do kształtowania struktury funkcjonalno-przestrzennej ...... 50 8.2.2. Możliwości rozwoju i ograniczenia dla realizacji zabudowy i zagospodarowania terenów ...... 53 8.2.3. Obszary, na których występują ograniczenia wynikające z konieczności ochrony zasobów środowiska oraz występowania uciążliwości i zagrożeń środowiska ...... 54 8.2.4. Ocena przydatności terenów dla różnych sposobów zagospodarowania ...... 55 8.3. Analiza społeczna ...... 56 8.3.1. Liczba i rozmieszczenie ludności ...... 56 8.3.2. Ruch naturalny ludności ...... 57 8.3.3. Migracje ludności...... 58 8.3.4. Uwarunkowania społeczne w zakresie rynku pracy ...... 58 8.4. Prognoza demograficzna ...... 59 8.5. Możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a także infrastruktury społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy ...... 60 8.6. Bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę ...... 61 8.6.1. Maksymalne zapotrzebowanie na nową zabudowę ...... 61 8.6.2. Chłonność obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych ...... 62 8.6.3. Chłonność obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę ...... 63 8.6.4. Porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na nową zabudowę oraz sumy powierzchni użytkowej zabudowy na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych oraz na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę ...... 63 8.7. Możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnych i infrastruktury technicznej oraz społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy ...... 65 8.8. Potrzeby inwestycyjne gminy wynikające z konieczności realizacji zadań własnych, związane z lokalizacją nowej zabudowy na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych i na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę oraz poza tymi obszarami ...... 66 8.9. Strategia Rozwoju Gminy Radwanice ...... 69 9. Uwarunkowania wynikające ze stanu prawnego gruntów ...... 70

2 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

10. Uwarunkowania wynikające z występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych ...... 70 10.1. Rezerwat przyrody ...... 70 10.2. Przemkowski Park Krajobrazowy ...... 71 10.3. Obszary Natura 2000 ...... 71 10.4. Pomnik przyrody ...... 72 11. Uwarunkowania wynikające z występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych ..... 73 12. Uwarunkowania wynikające z występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych ...... 73 12.1. Udokumentowane złoża kopalin ...... 73 12.2. Główne zbiorniki wód podziemnych ...... 75 13. Uwarunkowania wynikające z występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych ...... 75 14. Uwarunkowania wynikające ze stanu systemu komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami ...... 75 14.1. Sieć komunikacyjna ...... 75 14.2. Zaopatrzenie w wodę ...... 80 14.3. Odprowadzanie ścieków ...... 81 14.4. Zaopatrzenie w energię elektryczną, ciepło i gaz...... 81 14.5. Gospodarka odpadami...... 82 14.6. Telekomunikacja ...... 82 15. Uwarunkowania wynikające z zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych ...... 82 16. Uwarunkowania wynikające z wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej ...... 83

III. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...... 85 1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, w tym wynikające z audytu krajobrazowego, uwzględniające bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę ...... 85 1.1. Wytyczne wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego . 85 1.2. Wytyczne w zakresie kształtowania struktury przestrzennej gminy ...... 87 1.3. Wytyczne określania w planach miejscowych zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów wraz z dopuszczalnym ich zakresem i ograniczeniami ...... 90 2. Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone z zabudowy ...... 98 2.1. Minimalne i maksymalne parametry i wskaźniki urbanistyczne ...... 98 2.2. Wytyczne określania wymagań dotyczących parametrów i wskaźników urbanistycznych w planach miejscowych ...... 100 2.3. Tereny wskazane do ograniczenia zabudowy ...... 100 2.4. Tereny wskazane do wyłączenia spod zabudowy ...... 100 3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego i uzdrowisk ...... 101 3.1. Wytyczne określania zasad ochrony w planach miejscowych, wynikające z potrzeb ochrony środowiska, o których mowa w przepisach o ochronie środowiska: ...... 101 3.2. Wytyczne określania zasad ochrony w planach miejscowych, wynikające z obowiązujących ustaleń planów ochrony ustanowionych dla parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz innych form ochrony przyrody występujących na terenach objętych studium i uzdrowisk...... 107 4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ...... 108

3 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej...... 111 5.1. Wytyczne określania w planach miejscowych wykorzystania i rozwijania potencjału już istniejących systemów oraz koordynacji lokalnych i ponadlokalnych zamierzeń inwestycyjnych ...... 111 5.1.1. Wodociąg ...... 112 5.1.2. Kanalizacja ...... 112 5.1.3. Gazownictwo ...... 113 5.1.4. Elektroenergetyka ...... 113 5.1.5. Ciepłownictwo ...... 115 5.1.6. Telekomunikacja ...... 115 5.1.7. Zagospodarowanie odpadów ...... 115 5.2. Układ drogowy ...... 116 5.3. Sieć kolejowa ...... 118 6. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym ...... 118 7. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1 ...... 119 8. Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej ...... 120 9. Obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne ...... 120 10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej...... 121 10.1. Obszary, w których planuje się zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne ...... 121 10.2. Tereny rolnicze ...... 121 10.3. Tereny trwałych użytków zielonych, zadrzewień i zakrzewień ...... 122 10.4. Tereny leśne ...... 123 10.5. Tereny przeznaczone do zalesienia ...... 123 11. Obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary osuwania się mas ziemnych ...... 124 12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny ...... 125 13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady ...... 125 14. Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji, rekultywacji lub remediacji ...... 125 15. Obszary zdegradowane ...... 126 16. Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych ...... 127 17. Obszary, na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW, a także ich strefy ochronne związane z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu ...... 127 18. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie ...... 128

4 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

IV. WPŁYW UWARUNKOWAŃ NA USTALENIE KIERUNKÓW I ZASAD ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY...... 129

V. POLITYKA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA ...... 129

VI. INTERPRETACJA ZAPISÓW USTALEŃ STUDIUM ...... 131

VII. UZASADNIENIE PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ I SYNTEZA USTALEŃ STUDIUM ...... 131

VIII. OBJAŚNIENIE ZMIAN W NOWYM OPRACOWANIU W STOSUNKU DO POPRZEDNIEJ EDYCJI STUDIUM ...... 132

5 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

6 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

I. WPROWADZENIE

1. Podstawowe informacje. Tryb opracowania

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami) kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy należy do zadań własnych samorządu lokalnego. Podstawowym dokumentem określającym kierunki jej realizacji oraz lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Pomimo, iż studium nie jest aktem prawa miejscowego, jego ustalenia są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych. Rada Gminy w Radwanicach Uchwałą nr XXVII/158/17 z dnia 29 grudnia 2017 r. przyjęła „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Radwanice”, w którym określono główne cele i kierunki rozwoju przestrzennego oraz zasady prowadzenia polityki przestrzennej na obszarze gminy. Zachodzące zmiany gospodarcze, społeczne i przestrzenne wpłynęły na potrzebę dokonania aktualizacji polityki przestrzenno-gospodarczej gminy. Planowany dalszy rozwój gminy, wynikający zarówno z potrzeb realizacji polityki przestrzennej, jak i zainteresowania inwestorów prywatnych, wymagał dostosowania zapisów studium w zakresie zasięgu i lokalizacji terenów inwestycyjnych przy uwzględnieniu potrzeb i możliwości rozwoju gminy, w tym bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę. Konieczne stało się określenie nowych ustaleń studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, spełniających aktualne oczekiwania i potrzeby społeczności lokalnej, co w dalszej perspektywie umożliwi sporządzenie aktualizacji miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z zachowaniem ładu przestrzennego oraz potrzeb ochrony najcenniejszych walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Biorąc pod uwagę wyniki oceny aktualności studium Wójt Gminy Radwanice wystąpił do Rady Gminy z wnioskiem o przystąpienie do sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Rada Gminy w Radwanicach Uchwałą Nr XII/86/19 z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice wyraziła wolę opracowania nowego dokumentu. Nowe studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice stanowi czwartą całościową edycję dokumentu. Zgodnie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami) sporządzającym studium jest Wójt Gminy Radwanice. Studium przyjmowane jest uchwałą Rady Gminy i podlega nadzorowi Wojewody w zakresie jego zgodności z obowiązującym prawem. Studium składa się z części tekstowej i graficznej obejmującej dwie plansze: „Uwarunkowania” oraz „Kierunki” wykonane w skali 1:10 000. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego powstało przede wszystkim w oparciu o ustawę z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami), rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. z 2004 r. Nr 118, poz. 1233) oraz przepisy odrębne. Studium jest podstawowym narzędziem kształtowania polityki przestrzennej na terenie gminy. Jest ono dokumentem o charakterze planistycznym, w którym samorząd przyjmuje określoną wizję i cel rozwoju przestrzennego gminy. Drogą do ich osiągnięcia jest przestrzeganie przyjętych w studium zasad oraz podjęcie koniecznych i pożądanych działań w polityce przestrzennej. Głównym zadaniem studium jest określenie polityki przestrzennej gminy wpisanej w politykę przestrzenną państwa i województwa oraz ogólnych kierunków i zasad zagospodarowania przestrzennego gminy. Podstawowym zadaniem studium jest także identyfikacja lokalnych uwarunkowań oraz określenie kierunków zagospodarowania

7 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

przestrzennego, dzięki czemu staje się ono dokumentem wyznaczającym ogólną politykę przestrzenną gminy. Dokument ten jednocześnie zawiera wytyczne do sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Określona w studium polityka przestrzenna jest zgodna z zasadami ustanowionymi przepisami prawa i uwzględnia następujące zagadnienia: − dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu, − stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony, − stan środowiska, przyrody i krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego oraz wymagania jego ochrony, − stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, − rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym, − warunki i jakość życia, ochrona zdrowia oraz bezpieczeństwa ludności i mienia, − potrzeby i możliwości rozwoju gminy, − stan prawny gruntów, − występowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie odrębnych przepisów, − występowanie udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych, − występowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych, − stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopień uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami, − zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych, − wymagania dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury, − walory ekonomiczne przestrzeni i prawo własności, − potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa, − wymagania wynikające z ochrony przeciwpowodziowej. Zgodnie z art. 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, studium uchwala rada gminy. Nie jest ono jednak aktem prawa miejscowego, ale zawarte w nim zasady polityki przestrzennej są wiążące podczas sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Studium stanowi ważny akt władztwa wewnętrznego, w którym rada gminy bezpośrednio wpływa na działania władzy wykonawczej.

2. Powiązania polityki przestrzennej samorządu terytorialnego z polityką przestrzenną województwa

W myśl art. 11 pkt 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Wójt Gminy Radwanice sporządzając studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego ma obowiązek uwzględniać ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa, a w przypadku braku planu zagospodarowania przestrzennego województwa lub niewprowadzenia do planu zagospodarowania przestrzennego województwa zadań rządowych, uwzględnia ustalenia programów, o których mowa w art. 48 ust. 1 ustawy. Wójt przedkłada projekt studium do zaopiniowania i uzgodnienia. Szczególnie istotnym jest, aby w studium zostały uwzględnione zamierzenia w zakresie ponadlokalnych inwestycji związanych z zagospodarowaniem terenów.

8 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

3. Podstawa opracowania studium

Podstawą prawną przystąpienia do opracowania zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice” jest art. 9 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami). Podstawę formalną opracowania stanowi natomiast Uchwała Nr XII/86/19 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Radwanice.

9 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

10 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

II. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

1. Uwarunkowania wynikające z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu

1.1. Podstawowe informacje o gminie

1.1.1. Obszar gminy Gmina Radwanice jest gminą wiejską, położoną w północnej części województwa dolnośląskiego i północno-zachodniej części powiatu polkowickiego. Gmina ta od północnego zachodu graniczy z gminą Gaworzyce (powiat polkowicki), od zachodu i południowego zachodu z gminą Przemków (powiat polkowicki), od południa z gminą Chocianów (powiat polkowicki), od południowego wschodu z gminą Polkowice (powiat polkowicki), od wschodu i północnego wschodu z gminą Jerzmanowa (powiat głogowski) oraz od północy z gminą Żukowice (powiat głogowski). Powierzchnia Gminy Radwanice wynosi 8 424 ha (84,24 km 2). Obszar gminy jest podzielony na 13 sołectw: Buczyna, Strogoborzyce, Drożów, Drożyna, Jakubów, Kłębanowice, Lipin, Łagoszów Wielki (ze wsiami Łagoszów Wielki i Dobromil), Nowy Dwór, Nowa Kuźnia (ze wsiami Nowa Kuźnia i Teodorów), Przesieczna (ze wsiami Przesieczna i Borów), Radwanice (ze wsią Radwanice i Pudło) oraz Sieroszowice (ze wsiami Sieroszowice i Ułanów).

1.1.2. Funkcje gminy Dominującymi funkcjami gminy Radwanice jest rolnictwo, mieszkalnictwo i górnictwo. Duże walory przyrodnicze oraz atrakcyjny krajobraz stwarzają ponadto warunki do rozwoju różnych form turystyki. Według danych za 2010 rok na terenie gminy Radwanice prowadzonych było 356 gospodarstw indywidualnych o łącznej powierzchni 4 322 ha. Jednocześnie w gminie w 2018 roku zarejestrowanych było 368 podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, z czego 350 prowadziło działalność w sektorze prywatnym. W gminie funkcjonowało 280 osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, 8 spółek handlowych, 3 spółdzielnie, 4 fundacje oraz 25 stowarzyszeń i organizacji społecznych. Większość podmiotów gospodarczych zajmuje się działalnością w zakresie handlu hurtowego i detalicznego (18,21% ogółu podmiotów gospodarczych), budownictwa (16,03% ogółu podmiotów gospodarczych), transportu i gospodarki magazynowej (10,05%) oraz pozostałej działalności usługowej (10,05% ogółu podmiotów gospodarczych). Istotnymi sektorami działalności są ponadto: przetwórstwo przemysłowe (8,15% ogółu podmiotów gospodarczych) oraz działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (6,79% ogółu podmiotów gospodarczych). Gmina Radwanice posiada silne związki funkcjonalne z okolicznymi miejscowościami Legnicko- Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Część mieszkańców gminy znajduje miejsce pracy w dużych zakładach produkcyjnych zlokalizowanych poza terenem gminy Radwanice.

1.2. Dotychczasowe przeznaczenie i zagospodarowanie terenu

Gmina Radwanice posiada 13 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla wybranych obrębów ewidencyjnych: 1) Uchwała Nr XIX/104/2000 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 30 października 2000 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego cmentarza komunalnego w Buczynie na działce nr 2/6 (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2000 r. nr 18, poz. 185); 2) Uchwała Nr XXXIII/185/02 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części działki nr 341/41 w Strogoborzycach, obręb Buczyna, gmina Radwanice (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2002 r. Nr 154 poz. 2077);

11 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

3) Uchwała Nr XII/60/08 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 29 kwietnia 2008 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego „Sieroszowice I” w obrębie Gminy Radwanice, z fragmentem obrębu Kłębanowice i Drożów, bez fragmentu obrębu Radwanice (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2008 r. Nr 187 poz. 2097); 4) Uchwała Nr XXX/146/10 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 23 czerwca 2010 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla gazociągu wysokiego ciśnienia relacji Polkowice-Żary w granicach administracyjnych gminy Radwanice (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2010 r. Nr 141 poz. 2200); 5) Uchwała Nr VI/16/11 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 21 marca 2011 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów położonych w obrębach geodezyjnych Drożów i Przesieczna (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2011 r. Nr 89 poz. 1410 ); 6) Uchwała Nr XVIII /84/12 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obrębu geodezyjnego Sieroszowice (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2013 r. poz. 734); 7) Uchwała Nr XXIX/160/14 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębu geodezyjnego Łagoszów Wielki w gminie Radwanice (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2014 r. poz. 2428) – wyrokiem Nr II SA/Wr 61/15 Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu stwierdzono nieważność fragmentów uchwały (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2015 r. poz. 3242); 8) Uchwała Nr XXXI/167/14 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 26 sierpnia 2014 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych Łagoszów Wielki, Drożyna, Lipin, Przesieczna i Kłębanowice z przeznaczeniem pod rozmieszczenie elektrowni wiatrowych oraz działek w obrębie Łagoszów Wielki; Przesieczna; Jakubów i Kłębanowice, w gminie Radwanice (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2014 r. poz. 3630); 9) Uchwała Nr X/52/15 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 22 grudnia 2015 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla części obrębów geodezyjnych Łagoszów Wielki, Drożyna, Lipin, Przesieczna i Kłębanowice z przeznaczeniem pod rozmieszczenie elektrowni wiatrowych oraz działek w obrębie Łagoszów Wielki; Przesieczna; Jakubów i Kłębanowice, w gminie Radwanice (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2015 r. poz. 6164); 10) Uchwała Nr XVII/100/16 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obrębów Radwanice i Pudło (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2017 r. poz. 32); 11) Uchwała Nr X/65/19 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 30 września 2019 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obrębów: Drożyna, Drożów, Lipin, Przesieczna w gminie Radwanice (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2019 r. poz. 5766); 12) Uchwała Nr XII/79/19 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 19 grudnia 2019 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obrębu Przesieczna w gminie Radwanice (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2020 r. poz. 21); 13) Uchwała Nr XVIII/130/20 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 28 lipca 2020 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obrębu Jakubów (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2020 r. poz. 4507). Granice obszarów objętych powyższymi planami miejscowymi przedstawiono na planszach studium „Uwarunkowania”.

12 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Gmina Radwanice jest gminą wiejską, co w bezpośredni sposób wpływa na sposób zagospodarowania przestrzeni i pełnione funkcje. Na terenie gminy wyróżnić można następujące formy zagospodarowania: − zabudowa mieszkaniowa, − zabudowa zagrodowa, − zabudowa usługowa, − zabudowa produkcyjna, składy i magazyny, − tereny eksploatacji podziemnej, − tereny eksploatacji powierzchniowej, − zabudowa obsługi gospodarstw rolnych, − tereny zieleni, − użytki rolne, − cieki i zbiorniki wodne.

1.2.1. Zabudowa mieszkaniowa Ze względu na wiejski charakter gminy zabudowa mieszkaniowa występuje głównie jako element zintegrowany zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych. Coraz częściej jednak pojawiają się wolnostojące budynki mieszkalne jednorodzinne, niezwiązane z prowadzeniem gospodarstwa, lokalizowane przede wszystkim w pasmach zabudowy wzdłuż dróg. Największy zespół zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej znajduje się w północnej części Radwanic. W poszczególnych miejscowościach występującą także pojedyncze budynki mieszkalne wielorodzinne.

1.2.2. Zabudowa zagrodowa Zabudowa zagrodowa występuje we wszystkich wsiach na terenie gminy Radwanice i związana jest bezpośrednio z gospodarstwami rolnymi. Składa się z budynków mieszkalnych, budynków inwentarskich (np. obór, chlewni, stajni), składowych (stodół), szklarni oraz gospodarczych (garaży, składów itp.), w zależności od profilu gospodarstwa. Wzrostowi efektywności produkcji rolnej nie sprzyja stosunkowo duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych na terenie gminy. Wśród 356 gospodarstw indywidualnych jedynie 86 (24,16%) posiada powierzchnie większą niż 10 hektarów, co pozwala na osiąganie zysków z efektów skali produkcji rolnej. Można przypuszczać, że gospodarstwa poniżej 5 hektarów, których jest na terenie gminy 270 (75,84%), w znacznej części nie stanowią głównego źródła utrzymania ich właścicieli. Średnia powierzchnia użytków rolnych przypadających na jedno gospodarstwo indywidualne wynosi 11,72 ha, co w polskich warunkach jest wynikiem znacznie powyżej średniej krajowej, wynoszącej 6,01 ha. Na tym tle struktura powierzchniowa gospodarstw na obszarze gminy Radwanice prezentuje się bardzo korzystnie.

1.2.3. Zabudowa usługowa Gmina Radwanice jest wyposażona w obiekty służące zaspokajaniu podstawowych potrzeb jej mieszkańców w zakresie administracji, oświaty, opieki medycznej, handlu, kultu religijnego, kultury oraz sportu i rekreacji.

1.2.4. Przemysł i rzemiosło produkcyjne Gmina Radwanice posiada stosunkowo dobrze rozwinięte zaplecze produkcyjne. W 2018 roku na terenie gminy funkcjonowało 30 przedsiębiorstw zaliczanych do grupy przetwórstwa przemysłowego i 59 związanych z budownictwem. Istniejące profile działalności zakładów produkcyjnych zlokalizowanych na terenie gminy związane są głównie z produkcją materiałów budowlanych. Przemysł i budownictwo oraz rozwijająca się zróżnicowana działalność gospodarcza mają wiodące znaczenie w sferze gospodarczej, społecznej i przestrzennej gminy Radwanice. Największym podmiotem przemysłowym funkcjonującym na obszarze gminy jest KGHM Polska Miedź S.A.,

13 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

posiadający dwa szyby górnicze: szyb zjazdowo-materiałowy SG-1, pełniący w systemie wentylacyjnym kopalni funkcję wdechową, oraz szyb górniczy SW-3, pełniący rolę szybu wdechowego, należące do Zakładów Górniczych „Polkowice-Sieroszowice” oraz obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w Jakubowie.

1.2.5. Tereny zieleni Położenie geograficzne, ukształtowanie terenu i wody powierzchniowe mają znaczący wpływ na rodzaj i charakter zieleni występującej w gminie. Największą powierzchnię zajmują lasy oraz łąki i pastwiska, położone przede wszystkim w dolinie Szprotawy. Naturalny system zieleni uzupełniony jest przez skwery, cmentarze oraz zieleń towarzyszącą zabudowie zagrodowej i mieszkaniowej. Tereny zieleni urządzonej pełnią funkcje wypoczynkowe, ekologiczne i zdrowotne, kształtują układy urbanistyczne, wprowadzają ład przestrzenny oraz nadają specyficzny i indywidualny charakter miejscowości.

1.2.6. Użytki rolne Użytki rolne zajmują 6 222 hektarów, co stanowi 74,20% całej powierzchni gminy. Większość z nich – 4 147 ha jest wykorzystywana jako grunty orne. Łąki zajmują 1 662 ha, pastwiska – 306 ha, sady – 9 ha, grunty pod stawami – 10 ha, a grunty pod rowami – 88 ha. Najlepsze gleby klasy II i III zajmują 7,01% powierzchni użytków rolnych w gminie), natomiast gleby IV klasy bonitacyjnej 28,95% powierzchni użytków rolnych w gminie, natomiast gleby najsłabsze zaliczane do klasy VI zajmują 10,39% gruntów ornych gminy. Odzwierciedleniem jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej jest dobór gatunków roślin do uprawy. W produkcji roślinnej dominują zboża (83,28% zasiewów), w tym najwięcej żyto (16,62%), pszenica (14,46%), jęczmień (13,13%), pszenżyto (12,98%) i owies (8,,43%). Inne zboża łącznie z kukurydzą na ziarno stanowią 8,42% zasiewów. Z upraw okopowych ziemniaki zajmują 3,65% powierzchni, a rzepik i rzepak – 7,93% zasiewów.

1.2.7. Wody

° cieki wodne Gmina Radwanice należy do zlewni rzeki Szprotawy. Większymi ciekami płynącymi przez gminę są także Szprotawica, Skłoba, Kłobka i Kłębanówka. Poza ciekami naturalnymi na obszarze gminy znajdują się cieki sztuczne: Kanał Północny, Młynówka, Doprowadzalnik A, Kanał Nowodworski, Kanał Błotny oraz Syfon II. W gminie występują ponadto liczne rowy melioracyjne i sieci drenarskie.

° zbiorniki wodne W granicach obszaru gminy Radwanice występuje wiele zbiorników wodnych, przeważnie o niewielkiej powierzchni. Większe ze zbiorników wodnych występują w obrębach: Buczyna, Kłębanowice, Radwanice i Lipin.

1.3. Uzbrojenie terenów

1.3.1. Wodociąg Gmina Radwanice charakteryzuje się wysokim stopniem zwodociągowania. Długość czynnej sieci wodociągowej wynosi 66,5 km. Obsługuje ona 99,0% mieszkańców gminy. Ogółem 1 111 budynków było podłączonych do sieci rozdzielczej. Łącznie gospodarstwom domowym dostarczono 126,7 tys. m3 wody. W przeliczeniu na jednego mieszkańca oznaczało to zużycie na poziomie 26,6 m 3.

14 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

1.3.2. Kanalizacja Na terenie gminy Radwanice systemem kanalizacji sanitarnej objęte są miejscowości: Borów, Dobromil, Jakubów, Lipin, Przesieczna, Radwanice, Łagoszów Wielki, Sieroszowice i Strogoborzyce. System kanalizacyjny gminy Radwanice tworzą kolektory o łącznej długości 65,2 km. Do sieci podłączonych jest 701 budynków. W ujęciu rocznym odprowadzanych jest łącznie 118,0 tys. m 3 ścieków. W pozostałych miejscowościach na terenie gminy gospodarka ściekowa rozwiązywana jest indywidualnie w oparciu o zbiorniki bezodpływowe, w których ścieki są gromadzone i okresowo wywożone sprzętem asenizacyjnym do punktów zlewczych. Na terenie gminy funkcjonuje ponadto kilkadziesiąt indywidualnych oczyszczalni przydomowych.

1.3.3. Gazownictwo Długość rozdzielczej sieci gazowej na terenie gminy w 2018 roku wynosiła 20 293 m. Ogółem 383 budynki podłączone są do sieci gazowej, która obsługuje 1 351 mieszkańców.

1.3.4. Zaopatrzenie w ciepło Na terenie gminy Radwanice gospodarka cieplna opiera się na indywidualnych lub lokalnych kotłowniach. Większość instalacji grzewczych na terenie gminy zasilana jest węglem.

1.3.5. Elektroenergetyka Źródłem zasilania terenów gminy w energię elektryczną są Główne Punkty Zasilania (GPZ) zlokalizowane w Polkowicach i Przemkowie, skąd energia elektryczna liniami średniego napięcia 20kV przesyłana jest do stacji transformatorowych zlokalizowanych w następujących obrębach: Buczyna, Drożów, Drożyna, Jakubów, Kłębanowice, Lipin, Łagoszów Wielki, Nowa Kuźnia, Przesieczna, Radwanice i Sieroszowice. Sieć energetyczna średniego i niskiego napięcia pokrywa gminę proporcjonalnie do stopnia jej urbanizacji.

2. Uwarunkowania wynikające ze stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony

Pod względem aktualnego sposobu zagospodarowania terenów gmina Radwanice charakteryzuje się stosunkowo niewielkim zróżnicowaniem struktury funkcjonalno-przestrzennej. Na obszarze gminy dominujący jest udział rolniczej przestrzeni produkcyjnej, obejmującej przede wszystkich tereny upraw rolnych oraz łąki i pastwiska położone przede wszystkim w dolinie Szprotawy i jej dopływów. Otoczenie terenów rolniczych stanowią lasy zlokalizowane w północnej, południowo- wschodniej i południowo-zachodniej części gminy. Naczelną rolę przy kształtowaniu systemu osadniczego gminy pełni układ komunikacyjny. Jego głównymi elementami są drogi krajowe przebiegające z północy na południe i ze wschodu na zachód. Dopełnienie stanowią drogi powiatowe i gminne. W oparciu powyższy układ następował rozwój osadnictwa w gminie. Sieć osadnicza gminy zlokalizowana jest głównie przy ciągach komunikacyjnych w postaci pasm zabudowy. Negatywnym skutkiem takiego typu zagospodarowania przestrzeni jest brak wyraźnych granic pomiędzy miejscowościami. Rozlewanie się zabudowy przy głównych ciągach komunikacyjnych wpływa niekorzystnie na jakość przestrzeni i uniemożliwia wyodrębnienie centrów miejscowości. Zjawiskiem coraz powszechniejszym jest lokalizowanie terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w sąsiedztwie zabudowy zagrodowej. Wraz ze zmieniającą się strukturą zatrudnienia w gminie, stopniowo zmniejsza się liczba osób zatrudnionych w rolnictwie, a co za tym idzie powierzchnia gruntów rolnych użytkowanych rolniczo. Największą jednostką osadniczą jest wieś Radwanice, będąca siedzibą władz gminnych, która wyposażona została w szereg nadrzędnych usług. Na terenie wsi znajdują się osiedla domów jednorodzinnych oraz liczne obiekty usługowe – administracji, oświaty, ochrony zdrowia czy handlu.

15 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

W pozostałych wsiach obecność funkcji usługowej ogranicza się do usług służących zaspokajaniu podstawowych potrzeb mieszkańców. Obecne obszary zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej nie zaspokajają w pełni potrzeb gminy Radwanice. Głównym celem powinno być racjonalne zwiększenie terenów przeznaczonych pod określony rodzaj zabudowy. Rozwój powinien się ściśle wiązać z potencjałem demograficznym gminy i przebiegać etapowo. W pierwszej kolejności należy dążyć do uzupełniania i uporządkowania struktury istniejącej zabudowy, a dopiero po odpowiednim wypełnieniu przestrzeni przystępować do zagospodarowania terenów niezainwestowanych. Przyjęte rozwiązania powinny zapewniać ochronę ładu przestrzennego, zachować harmonię przestrzenną oraz odpowiednią skalę i proporcje zabudowy. Nie można zapominać o wyposażeniu nowych obszarów w niezbędną infrastrukturę techniczną podnoszącą jakość życia mieszkańców. Charakterystycznym elementem struktury funkcjonalno-przestrzennej są tereny eksploatacji podziemnej kopalni rud miedzi, obejmujące obiekty zlokalizowane w obrębie Jakubów i Sieroszowice.

3. Uwarunkowania wynikające ze stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego

3.1. Rzeźba terenu Według podziału Polski J. Kondrackiego na krainy fizyczno-geograficzne gmina Radwanice leży w zasięgu mezoregionu Wzgórz Dalkowskich (318.42) należących do rozległego systemu spiętrzeń czołowo-morenowych Wzgórz Trzebnickich (318.4), leżących w zasięgu Nizin Środkowopolskich (318). Wzgórza Dalkowskie rozciągają się pasem o szerokości około 10 km i długości około 100 km pomiędzy: Pradoliną Głogowską (na północy), Obniżeniem Ścinawskim (na wschodzie), Równiną Szprotawską i Wysoczyzną Lubińską (na południu) oraz Wzniesieniami Żarskimi (na zachodzie). Generalnie Wzgórza Dalkowskie obejmując obszar pomiędzy dolinami: Bobru, Odry i Szprotawy. W zasięgu Wzgórz Dalkowskich wyróżniono cztery mikroregiony, w tym Grzbiet Dalkowski (318.423), który obejmuje fragment gminy Radwanice oraz fragmenty gmin: Gaworzyce, Nowe Miasteczko, Niegosławice, Żukowice, Jerzmanowa, Polkowice i Grębocice. Południowo-zachodnia części obszaru gminy Radwanice leży w mezoregionie Równiny Szprotawskiej (317.75), stanowiącej fragment makroregionu Niziny Śląsko-Łużyckiej (317.7), będącej częścią Nizin Sasko-Łużyckich (317). Równina Szprotawska rozciąga się pomiędzy: Wzgórzami Dalkowskimi (na północy i wschodzie), Wysoczyzną Lubińską (na południu) i Borami Dolnośląskimi (na zachodzie). Jest to denno-morenowa równina, związana z rozległą doliną akumulacyjną rzeki Szprotawy i jej licznymi drobnymi dopływami, o prawie płaskiej powierzchni. Na obszarze gminy Radwanice granica pomiędzy ww. jednostkami fizyczno-geograficznymi przebiega pomiędzy wsiami: Buczyna, Strogoborzyce i Nowa Kuźnia. Nie jest ona widoczna w terenie. Wzgórza Dalkowskie tworzą ciąg wzgórz morenowych złożony z moren końcowych. Centralną częścią jest wał wznoszący się na maksymalną wysokość około 230 m n.p.m. w okolicy miejscowości Dalków, około 10 km na północny-zachód od Radwanic. Bliskie położenie Pradoliny Głogowskiej sprawia, że wysokość względna omawianego terenu dochodzi do 150 m. Wzgórza opadają dość stromo ku północy (w kierunku Pradoliny Głogowskiej) i łagodniej ku południu (w kierunku Równiny Szprotawskiej). Rozcinają je dość liczne, szerokie doliny. Wzgórza Dalkowskie powstały w trakcie stadiału trzebnickiego zlodowacenia środkowopolskiego. Ich zróżnicowana rzeźba terenu jest efektem licznych procesów glacjalnych (erozyjnych i akumulacyjnych). Ostateczna rzeźba terenu została ukształtowana w holocenie. W tym czasie istotną rolę odgrywały procesy denudacyjne, które w znaczący sposób złagodziły wcześniejsze deniwelacje. W podłożu Wzgórz Dalkowskich zaznaczają się zaburzenia glacitektoniczne, w wyniku których wyciśnięte zostały utwory podczwartorzędowo-neogeńskie i miejscami przemieszane z utworami plejstoceńskimi.

16 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

W przypadku Równiny Szprotawskiej rzeźba terenu przechodzi w kotlinowate obniżenie dolinne, o szerokości 10 km. Powierzchnia obszaru wynosi 530 km 2. Rzeźba terenu jest wynikiem zlodowacenia środkowopolskiego, a więc działań erozyjno-denudacyjnych. Jej powierzchnia jest płaska oraz poprzecinana przez sieć drobnych cieków, które spływają ze Wzgórz Dalkowskich. Północny obszar równiny Szprotawskiej stanowi morena denna, która wykazuje niewielki spadek ku Szprotawie. W efekcie na terenie gminy występują relikty bagien oraz torfowiska, zwłaszcza na obszarach wzdłuż rzeki Szprotawy. Rzeźba terenu na obszarze gminy Radwanice jest dość zróżnicowana. Największe kontrasty występują w północno-wschodniej części, gdzie wzgórza morenowe sąsiadują z łagodniejszymi wzniesieniami opadającymi ku spłaszczeniem szerokiej Równiny Szprotawskiej. Wzgórza morenowe posiadają tu zróżnicowane kształty grzbietów (kopuł, stożków lub łuków). Rzędne terenu w zasięgu Wzgórz Dalkowskich wahają się od 140 m n.p.m. w rejonie wsi Łagoszów Wielki i Radwanice do 208 m n.p.m. w rejonie wsi Jakubów. Południowo-zachodnia część gminy, w zasięgu Równiny Szprotawskiej, położony jest natomiast na rzędnych od 135 m n.p.m. w obrębie Buczyna do 160 m n.p.m. w obrębie Nowy Dwór. Wyjątek stanowią tereny położone w dolinie Szprotawy o rzędnych od 130 m n.p.m. do 134 m n.p.m.

3.2. Budowa geologiczna Pod względem geologiczno-strukturalnym obszar gminy Radwanice leży w obrębie Monokliny Przedsudeckiej (jednostki tektonicznej), wchodzącej w skład platformy zachodnioeuropejskiej. Granice monokliny przedsudeckiej wyznaczają: blok sudecki i Sudety (na południu), uskok środkowej Odry (na północnym zachodzie), nieckami szczecińską (na północy) i mogileńsko-łódzką (na północnym wschodzie) oraz niecką miechowską i zapadliskiem śląsko-krakowskim (na wschodzie). Monoklina przedsudecka została ostatecznie utworzona na przełomie kredy (era mezozoiczna) i trzeciorzędu (era kenozoiczna), w wyniku ówczesnych ruchów tektonicznych. Najstarsze utwory monokliny przedsudeckiej, stanowiące jej podłoże, powstały w prekambrze oraz w starszym paleozoiku. Utwory te tworzą kompleks skał krystalicznych, na które składają się: łupki metamorficzne, granity oraz granitognejsy. Utwory te zalegają prawdopodobnie na głębokości 1-2 km p.p.t. Ich obecność na omawianym obszarze wynika z sąsiedztwa metamorficznych skał bloku przedsudeckiego. Ponad omawianymi formami zalegają osadowe skały permu (era paleozoiczna), powstałe w epoce perm dolny oraz perm górny. W epoce permu dolnego powstały pokłady skał czerwonego spągowca (w tym m.in.: zlepieńce, piaskowce i łupki ilaste, zalegające na głębokości od 1250 m n.p.m. do 1000 m n.p.m.; osiągających miąższość do 350 m). Natomiast perm górny został wzbogacony o skały cechsztynu (m.in.: wapienie, dolomity, margle, piaskowce i łupki ilaste, zalegające na głębokości od 1000 m n.p.m. do 500 m n.p.m.; o miąższości do 150 m.). Z tą warstwą litostratygraficzną związane są łupki miedzionośne. Nad utworami permskimi w podłożu monokliny przedsudeckiej zalega warstwa utworów triasowych – skał klastycznych (złożonych z klastów, tj. ziaren/okruchów, które powstały ze zniszczonych starszych skał, budujących dawny ląd). Tworzą ją m.in.: pstry piaskowiec (dolny i środkowy), kajper oraz retyk. Utwory triasowe zalegają na głębokości od 500 m n.p.m. do 250 m n.p.m. Nad warstwą skał triasowych zalegają utwory paleogenu i neogenu (era trzeciorzędu), reprezentowane przez: oligoceńskie piaski lub iły z przewarstwieniami burowęglowymi, a także mioceńskie iły z węglem brunatnym i plioceńskie poznańskie iły pstre. Miąższość serii utworów trzeciorzędowych określa się na 300-350 m. Skały trzeciorzędowe pokrywają utwory czwartorzędowe: plejstoceńskie (m.in.: piaski, żwiry wodnolodowcowe i gliny zwałowe) oraz holoceńskie (m.in.: mułki, piaski i żwiry rzeczne, torfy i osady deluwialne). Osady czwartorzędowe na monoklinie przedsudeckiej zalegają generalnie na głębokości od około 100 m n.p.m. do około 250 m n.p.m. Miąższość tych osadów lokalnie przekracza 50 m. Na obszarze gminy występuje jedno geostanowisko, w skład którego wchodzą tzw. źródło św. Jakuba oraz kościół p.w. św. Jakuba Apostoła w Jakubowie, zbudowany częściowo z głazów narzutowych.

17 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

3.3. Gleby Podstawowym czynnikiem glebotwórczym jest budowa geologiczna wierzchniej warstwy litosfery. Natomiast o morfologii i właściwościach gleby decydują: ukształtowanie terenu i warunki wilgotnościowe. Utwory wierzchnich warstw podłoża gruntowego gminy Radwanice są zróżnicowane, przy czym zdecydowanie dominują utwory czwartorzędowe. W północno-wschodniej części gminy występują: żwiry, piaski, głazy i gliny moren czołowych, wytworzone w kredzie dolnej (era mezozoiczna), przy czym nie dotyczy to podłoża terenów osadniczych wsi Jakubów i terenów rozciągających się na zachód od wsi, do granicy gminy, gdzie występują: żwiry, piaski, plejstoceńskie głazy i gliny moren czołowych zlodowacenia środkowopolskiego (era kenozoiczna). W utworach powierzchniowych północno-zachodniej części gminy, na północny zachód od Drożyny, występują lessy zlodowacenia północnopolskiego (era kenozoiczna) oraz piaski i żwiry sandrowe zlodowacenia środkowopolskiego. Z kolei pas terenów rozciągających się na południowy zachód od drogi krajowej nr 3 (obejmujących: Dobromil, Lipin, Radwanice i Łagoszów Wielki) oraz południowo-zachodnią część gminy budują: gliny zwałowe ich zwietrzeliny oraz piaski i żwiry wolnolodowcowe zlodowacenia środkowopolskiego. Utwory te występują także wzdłuż odcinka drogi krajowej nr 12 z Nowego Dworu w kierunku Buczyny. Utwory wierzchnich warstw podłoża gruntowego doliny Szprotawy i jej dopływów stanowią holoceńskie (era kenozoiczna): piaski, żwiry, mady rzeczne oraz torfy i namuły. Piaski i żwiry sandrowe zlodowacenia środkowopolskiego występują w rejonie Sieroszowice i Nowego Dworu, południowo- wschodniej części gminy oraz w podłożu terenów rozciągających się na północny zachód od Buczyny. W podłożu pozostałego fragmentu gminy występują natomiast piaski, żwiry i mułki rzeczne zlodowacenia północnopolskiego. Użytki rolne obejmują około 74% obszaru gminy Radwanice (w tym grunty orne stanowią około 49% obszaru gminy). Pod względem genetycznym, w użytkach rolnych gminy dominują mursze o lekkim składzie mechanicznym. Stosunkowo wysoki jest także udział gleb: pseudobielicowych i brunatnych oraz gleb starych teras rzecznych (czarnych ziem zdegradowanych, gleb bielicowych i gleb brunatnych wyługowanych). Spośród pozostałych typów gleb występujących miejscami na obszarze gminy wyróżnia się m.in.: gleby piaszczyste, pyłowe typu brunatnego i gleby torfowe. Biorąc pod uwagę bonitację gleb gruntów ornych zauważyć można, że w gminie przeważają gleby słabe, tj. klasy V, obejmujące łącznie ponad 53% areału gruntów ornych gminy. Największe ich areały występują w obrębach: Radwanice (399,10 ha), Buczyna (378,77 ha), Sieroszowice (355,36 ha) i Łagoszów Wielki (278,22 ha). Gleb ornych najlepszych (klasy I) w gminie nie zewidencjonowano. Niewielki jest areały gleb ornych bardzo dobrych (klasy II), które zajmują jedynie 0,02% gruntów ornych gminy (0,7 ha) i występują jedynie w obrębie Drożyna. Gleby orne dobre (klasy IIIa) i średnio dobre (klasy IIIb) obejmują łącznie 7,01% areału gruntów ornych gminy. Większe areały gleby tych klas występują przede wszystkim na gruntach ornych obrębów: Przesieczna (50,4 ha), Lipin (46,03 ha), Drożów (45,41 ha) i Łagoszów Wielki (29,9 ha). W obrębach: Nowy Dwór, Nowa Kuźnia, Kłębanowice, Pudło, Sieroszowice i Radwanice gruntów ornych klas III nie zewidencjonowano. Gleby średniej jakości (klas IVa i IVb) obejmują łącznie 28,95% areału gruntów ornych gminy. Występują one głównie w obrębach: Buczyna (263,93 ha), Łagoszów Wielki (178,89 ha) i Sieroszowice (174,98 ha). Gleby najsłabsze (klasy VI) zajmują 10,39% gruntów ornych gminy. Największe areały gleb ornych tej klasy występują w obrębach: Łagoszów Wielki (93,11 ha), Sieroszowice (62,20 ha) i Lipin (44,03 ha). Użytki zielone obejmują centralną i południową część gminy. Wśród tych użytków przeważający udział mają użytki zielone średnie. Poza tym miejscami na obszarze gminy występują także użytki zielone słabe i bardzo słabe. Niemal 60% powierzchni trwałych użytków zielonych gminy Radwanice stanowią użytki klasy IV. Największe ich areały występują w obrębach: Sieroszowice (278,95 ha), Buczyna (254,43 ha), Radwanice (139,10 ha), Nowa Kuźnia (136,73 ha) i Łagoszów Wielki (103,66 ha). W skali gminy stosunkowo duży jest także odsetek użytków zielonych klasy V (31,74% użytków zielonych gminy). Użytki tej klasy występują przede wszystkim w obrębie Nowa Kuźnia (190,85 ha). Użytków zielonych najsłabszych (klasy VI) na obszarze gminy jest stosunkowo mało – zajmują one 4,87%

18 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

powierzchni ogółu użytków zielonych. Jednocześnie porównywalną powierzchnię (4,57%) zajmują użytki zielone bardzo dobre (klasy III). Największe areały użytków zielonych klasy III występuje w obrębie Sieroszowice (30,99 ha), a użytków zielonych klasy VI w obrębie Nowa Kuźnia (42,31 ha). Użytków zielonych klas I i II na obszarze gminy nie zewidencjonowano. Rozpatrując przydatność gleb do produkcji roślinnej, określanej za pomocą kompleksów rolniczej przydatności gleb, można stwierdzić, iż jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy Radwanice jest generalnie niska, choć zróżnicowana. Zgodnie z Planem urządzeniowo-rolnym gminy Radwanice na obszarze gminy dominują gleby kompleksów żytnich (dobrego, słabego i bardzo słabego), obejmujące łącznie ponad 55% powierzchni gruntów ornych gminy. Występują one generalnie w całe gminie, ale dominują w części centralnej i południowej. Miejscami na obszarze gminy, w tym np.: w północno- zachodniej części obrębu Sieroszowice, południowej części obrębu Łagoszów Wielki i w północno- wschodnim fragmencie obrębu Pudło, wyróżnia się także gleby słabych kompleksów: zbożowo- pastewnego mocnego i zbożowo-pastewnego słabego. Gleby kompleksów najlepszych: pszennego bardzo dobrego, pszennego dobrego, pszennego wadliwego i żytniego bardzo dobrego (pszenno-żytniego) występują w północnej części gminy, w pasie terenu ciągnącego się od północno-zachodniej granicy gminy w kierunku Łagoszowa Wielkiego, przez obręby: Drożyna, Drożów, Lipin i Przesieczna. Gleby ww. kompleksów występują także miejscami w północnej i wschodniej części obrębu Jakubów. Gleby o wysokiej przydatności rolniczej obejmują łącznie niespełna 15% powierzchni gruntów ornych gminy Radwanice. Wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej dla obszaru gminy Radwanice wynosi 65,7 punktów. Jest to wartość porównywalna z wielkością wskaźnika średniokrajowego (66,6 pkt), ale znacznie niższa od wielkości wskaźnika średniowojewódzkiego (ponad 86 pkt). Najkorzystniejsze dla rolnictwa warunki występują w północnej części gminy, tj. w obrębie Drożyna (96,8 pkt). Najniższe w skali gminy walory rolniczej przestrzeni produkcyjnej występują w obrębach: Sieroszowice (55,2 pkt), Nowy Dwór (53,2 pkt) i Nowa Kuźnia (51,3 pkt).

3.4. Wody powierzchniowe i podziemne Obszar gminy Radwanice należy do zlewni Szprotawy (III-go rzędu), dorzecza Bobru. Odcinek Szprotawy (o długości około 8,4 km) płynie przez południowo-zachodnią część gminy Radwanice, w tym przez wieś Buczyna oraz w pobliżu miejscowości Teodorów i Nowa Kuźnia. Radwanicki odcinek Szprotawy jest na całej długości skanalizowany i obwałowany. W zasięgu gminy znajdują się liczne dopływy Szprotawy. Największe z nich to naturalne dopływy prawostronne: Szprotawica (przepływająca przez południowo-zachodnią część obrębu Radwanice, północny fragment obrębu Kłębanowice oraz południowo-wschodnią część obrębu Łagoszów Wielki) i Skłoba (płynąca przez obręb Buczyna i Sieroszowice). Większymi ciekami płynącymi przez gminę Radwanice są także Kłobka (prawy dopływ Szprotawicy płynący niemal wzdłuż północnej granicy gminy oraz przez wsie Drożyna i Jakubów, w pobliżu wsi Drożów) i Kłębanówka (prawy dopływ Skłoby płynący przez obręb Kłębanowice). Poza ciekami naturalnymi na obszarze gminy Radwanice znajdują się cieki sztuczne: Kanał Północny (płynący przez obręby Pudło, Radwanice i Lipin), Młynówka (przepływające przez obręby: Pudło, Radwanice, Lipin, Przesieczna, Jakubów i Drożów), Doprowadzalnik A (płynący na zachód od miejscowości Radwanice oraz przez obręb Kłębanowice), Kanał Nowodworski (prowadzący przez obręby: Nowy Dwór i Nowa Kuźnia), Kanał Błotny (przecinający obręby: Sieroszowice i Nowa Kuźnia) oraz Syfon II (którego odbiornikiem jest Kanał Północny). Powyższe cieki naturalne i sztuczne tworzą system melioracji podstawowej. Oprócz ww. cieków w gminie występują liczne rowy melioracyjne i sieci drenarskie (zwłaszcza w części południowej) tworzące system melioracji szczegółowej. Są to w większości rowy o charakterze odwadniająco-nawadniającym. Większość sieci drenarskich została wykonana w pierwszych 40 latach XX wieku. Od tamtej pory nie były one systematycznie konserwowane, więc obecnie wiele z nich wymaga napraw lub odbudowy. Zalecane jest podjęcie działań ukierunkowanych na konserwację i odbudowę – w niezbędnym zakresie – wszystkich istniejących rowów melioracyjnych. Zgodnie z

19 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Planem urządzeniowo-rolnym gminy Radwanice prace te zaleca się jednak ograniczyć na odłogowanych użytkach zielonych na terenach objętych formami ochrony przyrody w obrębach: Buczyna, Nowy Dwór i Nowa Kuźnia. Ograniczenie to spowoduje powstanie środowiska lęgowo-bytowego dla ptactwa wodno-błotnego. W granicach obszaru gminy Radwanice występuje wiele zbiorników wodnych, przeważnie o niewielkiej powierzchni. Występują one w niemal wszystkich obrębach gminy (z wyjątkiem Pudła i Nowego Dworu). Większe ze zbiorników wodnych zidentyfikowano w obrębach: Buczyna, Kłębanowice, Radwanice i Lipin. Zbiorniki te pełnią funkcje retencyjne lub hodowlane. Wody użytkowe na obszarze gminy Radwanice zalegają w różnych utworach, w kilku warstwach. W utworach czwartorzędowych i mioceńskich wyróżniono po dwie warstwy wodonośne, natomiast w głębszych utworów oligoceńskich wyróżniono jedną warstwę wodonośną. Wody wszystkich tych warstw to wody porowe w utworach piaszczystych. W najniżej zalegających utworach triasowych występują wody szczelinowe w utworach piaskowcowych oraz wody szczelinowo-krasowe w utworach węglanowych. Wody szczelinowe są silnie zmineralizowane. Wody słodkie w zasięgu występują prawdopodobnie na głębokości do 300 m. W związku z prowadzoną działalnością górniczą na obszarze gminy Radwanice, od 1968 r. odwadniane są poziomy: czwartorzędowy, mioceński i oligoceński. Ponadto występuje tu zjawisko migracji wód między poziomami oligoceńskim i mioceńskim oraz czwartorzędowym. Głębokość zalegania pierwszej warstwy wód podziemnych (gruntowych) na obszarze gminy Radwanice jest zróżnicowana i zależy od struktury litologicznej wierzchnich warstw podłoża i rzeźby terenu. W południowo-zachodniej części gminy, na Równinie Szprotawskiej, omawiane wody występują na głębokości do 2 m p.p.t. Wody te posiadają zazwyczaj zwierciadło swobodne (pod ciśnieniem atmosferycznym), w którym stan wody podlega sezonowym (lub nawet wieloletnim) wahaniom. W pozostałej części gminy, w zasięgu Wzgórz Dalkowskich, pierwszy poziom wód podziemnych zalega na głębokości 5-10 m p.p.t., przy czym w rejonie najwyższych wniesień spada poniżej 10 m p.p.t. Te głębsze poziomy wodonośne posiadają zwierciadło napięte, w którym stan wody generalnie nie podlega zmianom. Przepuszczalność gruntów w gminne Radwanice jest dość zróżnicowana, przede wszystkim w poszczególnych układach osadniczych. Generalnie w północno-zachodniej części gminy (a także miejscami w rejonie wsi: Radwanice, Łagoszów Wielki, Buczyna, Kłębanowice i Sieroszowice) występują grunty słabo przepuszczalne. Bardzo słabo przepuszczalne grunty zidentyfikowano na północ od wsi Sieroszowice. Przepuszczalność gruntów na pozostałej, przeważającej części obszaru gminy jest średnia lub zmienna. Na tych obszarach środowisko wodne jest najbardziej wrażliwe na zanieczyszczenia z powierzchni terenu.

3.5. Warunki klimatu lokalnego Według regionalizacji klimatycznej Polski A. Wosia gmina Radwanice położona jest w zasięgu południowowielkopolskiego regionu klimatycznego (XVI), którego zasięg obejmuje Wał Trzebnicki, Obniżenie Milicko-Głogowskie oraz skrawek Niziny Południowowielkopolskiej. Według regionalizacji pluwiometrycznej A. Schmucka gmina znajduje się natomiast w zasięgu regionu nadodrzańskiego wrocławsko-legnickiego, który obejmuje cały obszar Niziny Śląskiej. Klimat tego regionu – najcieplejszego na Dolnym Śląsku – kształtują zarówno wpływy kontynentalne, jak i oceaniczne (choć te drugie w niewiele mniejszym stopniu). W regionie tym najwyższa spośród regionów klimatycznych obszaru Dolnego Śląska jest zarówno średnia roczna temperatura powietrza (przekraczająca 8,0°C), jak i średnia półrocza letniego (przekraczająca 14,0°C). Najcieplejszym miesiącem w ciągu roku jest lipiec (ze średnią temperaturą 17,5°C), a najchłodniejszym styczeń (ze średnią temperaturą 1,1 °C). Klimat gminy Radwanice nie odbiega znacząco od klimatu regionalnego. Jest to zatem klimat przejściowy, w którym występują znaczne odchylenia parametrów klimatycznych w poszczególnych latach od średnich wieloletnich. Niemniej średnia temperatura roczna na obszarze gminy Radwanice wynosi 8-9°C. Usłonecznienie rzeczywiste w gminie waha się od 3,5 h do 4 h dziennie, a usłonecznienie względne w roku waha się od 32% do 34%. Lato termiczne na obszarze gminy jest dość długie i ciepłe.

20 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Stosunkowo ciepła i łagodna jest także zima. Pokrywa śnieżna utrzymuje się na terenie gminy 60-70 dni. Roczna średnia suma opadów w gminie Radwanice jest stosunkowo niewielka i wynosi 550-600 mm, z czego znaczna część opadów przypada na okres wegetacyjny (maj-październik). W okresie wegetacyjnym opady wynoszą przeciętnie 350-400 mm. Gmina Radwanice należy do obszarów o ujemnym klimatycznym bilansie wodnym. Średnia wieloletnia z okresu od 1966 r. do 1995 r. wartość klimatycznego bilansu wodnego dla roku wyniosła tutaj mniej niż 50 mm. Wartość taką miał także średni wieloletni klimatyczny bilans wodny dla półrocza letniego (1966-1995). Według informacji zawartych w Programie małej retencji wodnej w województwie dolnośląskim problematycznym obszarem jest zlewnia rzeki Szprotawy, w której występuje znaczny niedobór opadów (wartość klimatycznego bilansu wodnego dla roku wyniosła tu 23 mm, a dla półrocza letniego 69 mm). Na obszarze całej gminy przeważają wiatry: zachodnie, południowo-zachodnie i północno- zachodnie. Latem dominują wiatry z kierunku północno-zachodniego, natomiast zimą nasilają się wiatry z południowego zachodu. Najsilniejsze wiatry wieją na wyższych wysokościach – o średniej prędkości 6,76 m/s na wysokości 60 m n.p.g. i 7,80 m/s na wysokości 120 m n.p.g. (z lat 1988-2015). Udział cisz atmosferycznych stanowi 20-25%. Warunki przewietrzania gminy określa się jako ogólnie dobre.

3.6. Fauna i flora Według zaktualizowanej regionalizacji przyrodniczo-leśnej Polski (2010) obszar gminy Radwanice leży w Krainie Śląskiej (V), mezoregionie Wzgórz Dalkowskich (V.1). Potencjalna roślinność naturalną gminy Radwanice była zróżnicowana. Północną i centralną część gminy zajmowały niegdyś generalnie grądy środkowoeuropejskie odmiany śląsko-wielkopolskiej, formy niżowej, serii żyznej Galio-Carpinetum . Południowe fragmenty gminy porastały grądy środkowoeuropejskie odmiany śląsko-wielkopolskiej, formy niżowej, serii ubogiej Galio-Carpinetum i niżowe łęgi jesionowo-olszowe Fraxino-Alnetum . Łęgi rosły także miejscami w północno-wschodniej części gminy Radwanice. Ponadto miejscami w zachodniej i południowo- zachodniej części gminy rósł acydofilny środkowoeuropejski las dębowy Calamagrostio arundinaceae-Quercetum . Z czasem ww. pierwotne siedliska w większości wykarczowano (przede wszystkim w celu udostępnienia gruntów na cele rolnicze i osadnicze). Zbliżone do naturalnych, zgodnych z siedliskowymi warunkami, zbiorowiska roślinne zachowały się miejscami wyłącznie w niewielkich fragmentach, pozostałe zastąpiono w przeważającej części monokulturami sosnowymi. Zgodnie z geobotanicznym podziałem Dolnego Śląska, opracowanym na podstawie podziału geobotanicznego Polski według Władysława Szafera przez Zespół Zakładu Systematyki i Fitosocjologii Uniwersytetu Wrocławskiego, obszar gminy Radwanice został przypisany do Prowincji Niżowo- Wyżynnej, Działu Bałtyckego (A), Poddziałów: Pas Kotlin Podgórskich (południowo-zachodni fragment gminy) i Pas Wyżyn Środkowych (północno-wschodnia część gminy). W ramach Pasa Kotlin Podgórskich gmina Radwanice leży w zasięgu fragmentów: Krainy Kotliny Śląskiej (6), Okręgu Nizina Śląsko-Łużycka (6.1), Podokręgu Bory Dolnośląskie (6.1.1) oraz Równina Szprotawska (6.1.2). Natomiast w ramach Pasa Wyżyn Środkowych gminę Radwanice obejmują fragmenty: Krainy Wał Trzebnicki (2), Okręgu Żarsko-Trzebnicko- Ostrzeszowskiego (2.1), Podokręgu Dalkowskiego (2.1.2). Pod względem geobotanicznym Okręg Żarsko-Trzebnicko-Ostrzeszowski jest bardzo urozmaicony. Stoki północne i południowe charakteryzuje tu odmienna pokrywa roślinna – ze względu na południkowo-równoleżnikowy układ całego Wału Trzebnickiego, zróżnicowaną pokrywę glebową i wyniesienie nad poziom morza. Stoki północnych wzniesień omawianego okręgu stanowią dogodne siedliska dla zbiorowisk higrofilnych (dostosowanych do życia w wilgotnym środowisku), w tym m.in. lasów z udziałem buka i jodły. Na południowych zboczach rozwijają się natomiast ciepłolubne postacie: grądów, łęgów i dąbrów oraz ciepłolubne zarośla, okrajki (roślinność występująca zwykle na granicy lasu i łąki lub pola) i zbiorowiska murawowe. Na fragmencie Podokręgu Dalkowskiego obejmującego gminę Radwanice przeważają tereny użytkowane rolniczo, z udziałem lasów. Pokrywa roślinna drugiego z okręgów obejmujących fragment gminy Radwanice – Okręgu Nizina Śląsko-Łużycka – jest mniej zróżnicowana. W zasięgu fragment podokręgu Bory Dolnośląskie obejmującego gminę Radwanice

21 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

przeważają lasy i tereny użytkowane rolniczo, a w zasięgu Podokręgu Równina Szprotawska dominują tereny użytkowane rolniczo. Generalnie obecnie szata roślinna na obszarze gminy Radwanice ma charakter: lasów, użytków rolnych i zielonych, zieleni urządzonej (w tym m.in.: cmentarzy, parków, sadów oraz ogródków przydomowych) lub zadrzewień (przydrożnych i śródpolnych). Ponadto, miejscami rosną „samosiejki” drzew i krzewów. „Półdziki” charakter ma tu także również roślinność trawiasta i zielna. Skład gatunkowy zbiorowisk roślinnych jest generalnie dobrze rozpoznany, zwłaszcza zbiorowisk leśnych i zbiorowisk objętych formami ochrony przyrody. W strukturze użytkowania gruntów obszaru gminy Radwanice dominują użytki rolne, w tym grunty orne, przy czym znaczna część z nich jest odłogowana. Prawdopodobnie w całości są to dawne ekosystemy leśne przekształcone w agrocenozy, o uproszczonym składzie gatunkowym. Agrocenozy te posiadają niskie wartości przyrodnicze – na polach uprawia się przede wszystkim zboża, w znacznie mniejszym stopniu rośliny okopowe. Bardziej zróżnicowane gatunkowo siedliska przyrodnicze wykształciły się na łąkach. Do najcenniejszych ze zidentyfikowanych na obszarze gminy Radwanice należą ekstensywnie użytkowane nizinne łąki świeże Arrhenatherion elatioris [6510] z I Załącznika Dyrektywy Siedliskowej (Dyrektywy 92/43/EWG). Siedliska te zidentyfikowano w różnych częściach gminy Radwanice, jednak większe ich połacie obejmują południowe jej fragmenty. Na obszarze gminy zidentyfikowano także rozległe siedliska terenów podmokłych: szuwarów właściwych, szuwarów wysokich Phragmition i szuwarów wysokoturzycowych Magnocaricion . Siedliska te są istotne dla zapewnienia trwałości ekosystemów higrofilnych, z którymi związana jest duża część różnorodności biologicznej Przemkowskiego Parku Krajobrazowego. Ponadto na obszarze gminy – na południe od wsi Łagoszów Wielki – zidentyfikowano płat siedliska podmokłego z przewagą zarośli wierzbowych Salix . Lasy zajmują około 1 411 ha, a stopień lesistości gminy 16,8%. Lasy na obszarze gminy są rozmieszczone nierównomiernie. Większe kompleksy leśne występują w północno-wschodniej i południowo-zachodniej części gminy. Według danych ewidencyjnych najwyższy wskaźnik lesistości występuje w obrębie Nowy Dwór. Stosunkowo wysoki wskaźnik lesistości charakteryzuje także obręby Jakubów i Przesieczna. Najniższy wskaźnik lesistości występuje w obrębach Kłębanowice i Radwanice. Obręby te są niemal bezleśne. W strukturze własności gruntów leśnych na obszarze gminy Radwanice dominuje własność Skarbu Państwa w zarządzie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu, nadleśnictw: Głogów (północna część gminy z obrębami: Drożyna, Drożów, Jakubów, Przesieczna, Lipin, Pudło, Radwanice i Łagoszów Wielki), Lubin oraz Przemków. Dominującym gatunkiem jest sosna zwyczajna Pinus sylvestris . Poza tym istotnymi gatunkami lasotwórczymi na obszarze gminy Radwanice są m.in.: akacja Acacia , brzoza brodawkowata Betula pendula Roth , dąb szypułkowy Quercus , dąb bezszypułkowy Quercus petraea , klon pospolity Acer platanoides , lipa Tilia , olsza Alnus Mill , świerk Picea , topola osika Populus tremula i wiąz Ulmus L . Ponadto wśród radwanickich zbiorowisk leśnych zidentyfikowano cenne siedliska przyrodnicze z I Załącznika Dyrektywy Siedliskowej (Dyrektywy 92/43/EWG; w tym siedliska przyrodnicze o znaczeniu priorytetowym oznaczone *): 91E0b* – łęgi olszowe, olszowo-jesionowe i jesionowe Alnenion glutinoso- incanae , 9170a – grąd środkowoeuropejski lub subkontynentalny (typowy) Galio-Carpinetum, Tilio- Carpinetum , 91F0 – łęgowe lasy dębowo-wiązowo-jesionowe Ficario-Ulmetum , 9190-2 – kwaśne dąbrowy (śródlądowe) Quercion robori-petraeae . Pomimo iż w lasach gminy Radwanice dokonano istotnych zmian pierwotnego składu gatunkowego, obecny skład gatunkowy omawianych lasów jest generalnie częściowo zgodny lub nawet zgodny z lokalnymi uwarunkowaniami siedliskowymi. Według danych zgromadzonych przez Bank Danych o Lasach na obszarze gminy Radwanice dominują drzewa w I klasie wieku (1 – 20 lat). Stosunkowo wysoki jest tu także udział powierzchniowy drzew V klasy wiekowej (81 – 100 lat). Natomiast drzewostanów starych, tj. VI klasy wieku (100 – 120 lat), jest stosunkowo niewiele.

22 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Wśród roślin objętych ochroną gatunkową w zasięgu obszaru gminy Radwanice zidentyfikowano stanowisko bielistki siwej Leucobryum glaucum . Ponadto zlokalizowanych jest kilka stanowisk innych cennych gatunków roślin, jak: bluszcz pospolity Hedera helix , konwalia majowa Convallaria majalis , kruszyna zwyczajna Frangula alnus , paprotka zwyczajna Polypodium vulgare i pierwiosnek lekarski Primula veris . Do zidentyfikowanych na obszarze gminy gatunków porostów należą: barwinek mniejszy Vinca minor , brodaczka kępkowa Usnea hirta , mąklik otrębiasty Pseudevernia furfuracea , odnożyca mączysta Ramalina farinacea , przylepka łuseczkowata Melanohalea exasperatula i przylepka okopcona Melanelixia fuliginosa . Na obszarze gminy Radwanice zidentyfikowano występowanie wielu gatunków zwierząt, w tym objętych ochroną gatunkową. Najliczniej reprezentowane są ptaki. Północno-zachodnia i południowa część gminy stanowi obszary występowania błotniaka łąkowego Circus pygargus i błotniaka stawowego Circus aeruginosus . W południowej części gminy występują także kania ruda Milvus milvus i żuraw Grus grus , w części południowo-zachodniej, w obrębie Nowy Dwór, znajduje się obszar występowania kobuza Falco subbuteo , natomiast wschodnia część gminy (fragment obrębu Pudło) stanowi miejsce występowania bociana czarnego Ciconia nigra . Ponadto na obszarze gminy zidentyfikowano stanowiska innych, cennych gatunków ptaków: bociana białego Ciconia ciconia , czajki Vanellus vanellus , derkacza zwyczajnego Crex crex , dudka Upupa epops, dzięcioła zielonosiwego Picus canus , dziwoni Erythrina erythrinus , kszyka Gallinago gallinago , lerki Lullula arborea , przepiórki Coturnix coturnix , siniaka Columba oenas , srokosza Lanius excubitor , strumieniówki Locustella fluviatilis i świerszczaka zwyczajnego Locustella naevia . Wśród pozostałych gatunków zwierząt chronionych na obszarze gminy zidentyfikowano także stanowiska ssaków (jeża zachodniego/wschodniego Erinaceus europaeus/roumanicus , karczowniaka ziemnowodnego Arvicola amphibius , kreta Talpa europaea , ryjówki aksamitnej Sorex araneus i wydry Lutra lutra), płazów (miejsca rozrodu i występowania grzebiuszki ziemnej Pelobates fuscus , kumaka nizinnego Bombina bombina, traszki zwyczajnej Lissotriton vulgaris , żaby trawnej Rana temporaria , żaby moczarowej Rana arvalis , żaby wodnej Pelophylax esculentus i ropuchy szarej Bufo bufo ), gadów (miejsca rozrodu i występowania zaskrońca zwyczajnego Natrix natrix i padalca zwyczajnego Anguis fragilis ), bezkręgowców (pachnicy dębowej Osmoderma eremita , modraszka nausithous Phengaris nausithous oraz jelonka rogacza Lucanus cereus ), a także ryb (śliza pospolitego Barbatula barbatula ).

3.7. Hałas Na obszarze gminy funkcjonują obiekty usługowe i produkcyjne, których działalność kształtuje klimat akustyczny terenów bezpośrednio z nimi sąsiadujących. Lokalnie negatywne oddziaływania akustyczne powodują zakłady produkcyjne, gospodarstwa rolne i szyby górnicze. Główne źródła hałasu stanowią natomiast drogi – o znaczeniu krajowym, powiatowym i gminnym, odznaczające się zróżnicowanym obciążeniem komunikacyjnym, stanowiące jednocześnie podstawowe źródło emisji spalin i gazów. W ich rejonie występuje lokalne pogorszenie warunków akustycznych. Przez gminę Radwanice przebiega droga krajowa nr 3 (S3), oddana do użytku w standardzie drogi ekspresowej w 2018 roku , wokół której występuje zwiększone zanieczyszczenie powietrza gazami i pyłami oraz zwiększone zagrożenie hałasem związanych z ruchem komunikacyjnym. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w 2015 r. przeprowadziła generalny pomiar ruchu na drogach krajowych, w tym na dawnej drodze krajowej nr 3. Rejestrowi podlegały wszystkie pojazdy samochodowe oraz rowery i pojazdy zaprzęgowe. W roku 2015 natężenie ruchu (SDR) na drodze krajowej nr 3, na odcinku droga krajowa nr 12 – Potoczek /DW329/ kształtowało się na poziomie 11 236 pojazdów/dobę, z czego 7 442 pojazdów/dobę stanowiły samochody osobowe i mikrobusy, a 2 806 pojazdów/dobę stanowiły samochody ciężarowe. Przez gminę Radwanice przebiega ponadto droga krajowa nr 12. Według wyników generalnego pomiaru ruchu w roku 2015 natężenie ruchu (SDR) na drodze krajowej nr 12, na odcinku Przemków (droga wojewódzka nr 328) – droga nr 3, kształtowało się na poziomie 4 739 pojazdów/dobę, z czego

23 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

3 385 stanowiły samochody osobowe i mikrobusy, a 867 samochody ciężarowe, natomiast na odcinku droga nr 3 – Nielubia (droga wojewódzka nr 298) kształtowało się na poziomie 3 999 pojazdów/dobę, z czego 2 641 stanowiły samochody osobowe i mikrobusy, a 863 samochody ciężarowe. Uciążliwości związane z hałasem najbardziej odczuwalne są na terenach położonych w bezpośrednim sąsiedztwie , w szczególnie we wsiach: Borów i Dobromil. Według wyników badań klimatu akustycznego, przeprowadzonych w punktach zlokalizowanych przy terenach chronionych akustycznie wzdłuż odcinka dawnej drogi krajowej nr 3 w rejonie Borowa (na północny zachód od wsi) i Dobromila (na wschód od wsi), zostały przekroczone wartości zarówno wskaźnika LDWN , jak i wskaźnika L N. W przypadku długookresowego średniego poziomu dźwięku wyrażonego w decybelach, wyznaczonego w ciągu wszystkich dób roku i z uwzględnieniem pór: dnia, wieczoru i nocy (L DWN ), odnotowano przekroczenie wartości poziomu dopuszczalnego o maksymalnie 15 dB na wschód od Dobromila (o 10 dB miejscami we wsi) oraz o maksymalnie 10 dB w rejonie Borowa. Takie same przekroczenia odnotowano w odniesieniu do wartości dopuszczalnego długookresowego średniego poziomu dźwięku wyrażonego w decybelach, wyznaczonego w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako przedział czasu od godz. 22:00 do godz. 6:00). W 2014 r. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu przeprowadził badania poziomu hałasu emitowanego przez pojazdy samochodowe poruszające się odcinkiem drogi krajowej nr 12 (ul. Głogowska w Radwanicach). Z badań tych wynika, że w pasie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (4-15 m od krawędzi jezdni) poziom równoważny hałasu odpowiadał 69,2 dB przy natężeniu ruchu 389 pojazdów/godzinę i przy wysokim 14,9% udziale pojazdów ciężkich w ogólnym strumieniu ruchu. W strefie oddziaływania znajdowały się 54 budynki jednorodzinne. Pewna uciążliwość ze względu na zwiększony hałas może występować wzdłuż linii kolejowej o znaczeniu państwowym nr 14 relacji Łódź Kaliska – Tuplice – granica państwa. Uciążliwość transportu kolejowego wynika z wysokiego poziomu emitowanego hałasu i znacznego zasięgu jego oddziaływania, zwłaszcza w porze nocnej. Ze względu na dość krótki odcinek linii kolejowej w granicach gminy Radwanice i jej oddalenie od terenów osadniczych, jest mało prawdopodobne, aby powyższe emisje znacząco negatywnie wpływały na pogorszenie klimatu akustycznego na najbliższych terenach chronionych akustycznie. Źródłem hałasu oprócz infrastruktury drogowo-kolejowej zlokalizowanej na terenie gminy Radwanice mogą być napowietrzne linie energetyczne. Pomiary zakłóceń, wykonane w pobliżu typowych linii 110 kV (jak nakazuje norma, w odległości 20 m od rzutu poziomego skrajnego przewodu) wykazują poziom w granicach 30-40 dB, czyli znacznie mniej niż wynosi wartość dopuszczalna w normie krajowej. Przepisy dotyczące ochrony środowiska przed hałasem ustalają jego dopuszczalne poziomy według rodzaju terenu, przez który przebiega linia wysokiego napięcia, w szczególności wyróżniając obszary uzdrowiskowe i chronione oraz tereny zabudowy mieszkaniowej. Wokół linii średnich napięć: 20 kV hałas od ulotu praktycznie nie pojawia się, gdyż przekroje przewodów – dobierane do przesyłu prądów roboczych – są na tyle duże, że przy ww. napięciach wyładowania niezupełne nie występują. Na obszarze gminy znajdują się ponadto szyby górnicze Zakładów Górniczych „Polkowice- Sieroszowice” KGHM Polska Miedź S.A. Źródłem hałasu są tu przede wszystkim stacje wentylatorów przy szybach. Ze względu na liczne urządzenia tłumiące hałas, stosowane w tego typu obiektach, zagrożenie szkodliwym poziomem hałasu przemysłowego zarówno dla pracowników kopalni, jak i mieszkańców pobliskich miejscowości nie powinno występować. Pewnym problemem może być hałas komunikacyjny związany z obsługą szybów górniczych. Dotyczy to także hałasu generowanego przez pojazdy i maszyny dojeżdżające i pracujące na obiekcie unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w Jakubowie oraz rekultywowanej obecnie w kierunku leśnym hałdzie skały płonnej.

3.8. Pole elektromagnetyczne Źródłem promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego są systemy przesyłowe energii elektrycznej, stacje radiowe, telewizyjne i telefonii komórkowej, urządzenia diagnostyczne, terapeutyczne, urządzenia przemysłowe i urządzenia użytku domowego. Promieniowanie to występuje powszechnie w środowisku. Ujemny wpływ na stan środowiska i zdrowie ludzi mają urządzenia, które

24 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

emitują fale elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości od 0,1 do 300 MHz i mikrofal od 300 do 300 000 MHz, umieszczone w środowisku naturalnym. W gminie Radwanice do sztucznych źródeł emisji pól elektromagnetycznych stanowiących potencjalne zagrożenie dla środowiska należą linie elektroenergetyczne, stacje bazowe telefonii komórkowej oraz urządzenia emitujące pola elektromagnetyczne wykorzystywane w przemyśle, ośrodkach medycznych, policji, straży pożarnej. Linie elektroenergetyczne wymagają ustalenia pasów technologicznych, w obrębie których nie należy lokalizować obiektów kubaturowych ze względu na ochronę ludzi i środowiska przed oddziaływaniem pola elektromagnetycznego, możliwe jest natomiast prowadzenie gospodarki rolnej (uprawy polowe, wypasy). Istniejące urządzenia na terenie gminy Radwanice będące źródłem promieniowania elektromagnetycznego nie stanowią większego zagrożenia pod warunkiem, że pola elektromagnetyczne będą monitorowane w ramach projektowanych i istniejących systemów oraz będą przestrzegane zapisy zawarte w raportach oddziaływania na środowisko na terenach obszarów dostępnych dla ludności, a urządzenia emitujące promieniowanie będą lokalizowane na terenach zaakceptowanych przez lokalną społeczność.

3.9. Uwarunkowania ekologiczne

Wody powierzchniowe i podziemne Głównym zagrożeniem dla jakości wód w gminie Radwanice są spływy obszarowe (zanieczyszczenia spłukiwane z terenów rolnych oraz terenów tras komunikacyjnych drogowych) oraz odprowadzanie nieoczyszczonych ścieków do gruntu lub do cieków powierzchniowych na terenach nieuzbrojonych w sieć kanalizacyjną. Ładunek zanieczyszczeń wprowadzany do środowiska z tych źródeł zależy od szeregu czynników, m.in.: stopnia skanalizowania danego obszaru, poziomu kultury rolnej, stopnia zurbanizowania i intensywności ruchu komunikacyjnego danego obszaru. Istotny wpływ na jakość wód gruntowych i powierzchniowych ma rolnictwo. Źródłem zanieczyszczeń z rolnictwa są zarówno źródła obszarowe tj. spływy powierzchniowe, jak i źródła punktowe: niewłaściwie przechowywane nawozy mineralne i organiczne (obornik, gnojówka, gnojowica), pestycydy, odcieki kiszonkowe. Rolnictwo ma także wpływ na erozję glebową i w konsekwencji na ładunki namułów dopływających do rzek i zbiorników wodnych. Podnoszenie produkcji rolnej powoduje drenaż, odwodnienie i przekształcenia obszarów podmokłych, podobnie jak całych dolin rzecznych. Niekwestionowana konieczność ochrony zasobów i jakości wód podziemnych wynika z roli, jaką woda odgrywa w gospodarce (zaspokajanie potrzeb bytowo-gospodarczych ludności, rolnictwo, przemysł). Długofalowe działania na rzecz ochrony wód powinny dotyczyć przede wszystkim ograniczenia ilości ścieków wykorzystywanych rolniczo oraz przestrzegania obowiązków wynikających z pozwoleń wodno-prawnych. Gmina Radwanice położona jest w granicach JCWP „Szprotawa od Chocianowskiej Wody do Bobru”, „Leszczynka”, „Szprotawica”, „Błotna” i „Rzuchowska Struga” stanowiących silnie zmienioną części wód oraz w granicach JCWP „Kłębanówka” stanowiącej naturalną część wód. Zgodnie z ustaleniami „Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry”, zatwierdzonego Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r., stan JCWP określono jako zły (zagrożone). Przyczyną zagrożenia nieosiągnięcia celów środowiskowych (dobrego potencjału ekologicznego i dobrego stanu chemicznego) w przypadku JCWP „Szprotawa od Chocianowskiej Wody do Bobru” i „Szprotawica” jest brak możliwości technicznych. W zlewni JCWP występuje presja komunalna, presja przemysłowa. W programie działań zaplanowano działania obejmujące przegląd pozwoleń wodnoprawnych na wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi przez użytkowników w zlewni JCWP z uwagi na zagrożenie osiągnięcia celów mające na celu ograniczenie tych presji tak, aby możliwe było osiągnięcie wskaźników zgodnych z wartościami dla dobrego stanu. Z uwagi jednak na czas niezbędny

25 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

dla wdrożenia działań, a także okres niezbędny aby wdrożone działania przyniosły wymierne efekty, dobry stan będzie mógł być osiągnięty do roku 2027. W przypadku JCWP „Błotna”, „Leszczynka”, „Rzuchowska Struga” i „Kłębanówka” przyczyną zagrożenia nieosiągnięcia celów środowiskowych jest natomiast brak możliwości technicznych oraz dysproporcjonalne koszty. Z uwagi na niską wiarygodność oceny i związany z tym brak możliwości wskazania przyczyn nieosiągnięcia dobrego stanu brak jest możliwości zaplanowania racjonalnych działań naprawczych. Zaplanowanie i wdrożenie jakichkolwiek działań będzie generowało nieuzasadnione koszty. W związku z tym w JCWP zaplanowano działanie mające na celu rozpoznanie rzeczywistego stanu ekologicznego – przeprowadzenie monitoringu badawczego. W przypadku potwierdzenia złego stanu po 2 latach wprowadzone zostanie działanie mające na celu rozpoznanie jego przyczyn. Takie etapowe postępowanie pozwoli na racjonalne zaplanowanie niezbędnych działań i zapewnienie ich wymaganej skuteczności. Według klasyfikacji i oceny stanu jednolitych części wód dla wód Rzuchowskiej Strugi w 2017 roku w punkcie pomiarowo-kontrolnym poniżej m. Żukowice oraz dla wód Kłębanówki w 2018 roku w punkcie pomiarowo-kontrolnym ujęcie do Szprotawy (m. Kłębanowice), wykazano umiarkowany stan/potencjał ekologiczny (3 klasa) i zły stan wód, dla wód Szprotawy w punkcie pomiarowo- kontrolnym ujście do Bobru (m. Szprotawa) w 2018 roku wykazano umiarkowany potencjał ekologiczny (3 klasa), stan chemiczny poniżej dobrego i zły stan wód, natomiast dla wód Szprotawicy w punkcie pomiarowo-kontrolnym ujście do Szprotawy (okolice m. Rudziny) w 2018 roku wykazano słaby potencjał ekologiczny (4 klasa), stan chemiczny poniżej dobrego i zły stan wód. Wody podziemne ze względu na ich znaczenie, jako podstawowego źródła wody do picia, objęte są monitoringiem, którego celem są obserwacje zmian jakości tych wód, określenie trendów i dynamiki zmian. Badania prowadzone są w trzech sieciach monitoringu: krajowej, regionalnej i lokalne. Gmina Radwanice położona jest w granicach jednolitych części wód podziemnych JCWPd nr 77 i 78. Zgodnie z ustaleniami „Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry”, zatwierdzonego Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r., stan ilościowy i chemiczny JCWPd nr 77 i 78 określono jako dobry. Tym samym brak jest zagrożenia dla nieosiągnięcia celów środowiskowych (dobrego stanu chemicznego i dobrego stanu ilościowego). Najbardziej aktualna ocena jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu operacyjnego została przeprowadzona w roku 2016 przez Państwowy Instytut Geologiczny. Według ocen jakości wód podziemnych w granicach JCWPd nr 77 i 78 wykazano dobry stan ilościowy i chemiczny.

Gleby Zgodnie z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych z 3 lutego 1995 r. (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1161 ze zmianami) na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczać przede wszystkim grunty oznaczone w ewidencji gruntów jako nieużytki, a w razie ich braku – inne grunty o najniższej przydatności produkcyjnej. Ze względu na niewielki udział gleb najwyższych klas bonitacyjnych powinny być one szczególnie chronione przed wyłączeniem z produkcji rolnej. Ochrona gruntów rolnych polega na ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze i nieleśne, zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej i ruchów masowych ziemi, rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze, zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych oraz ograniczeniu zmian naturalnego ukształtowania powierzchni ziemi. Wpływ na gleby i ziemię polega na ich degradacji poprzez deponowanie zanieczyszczeń z opadów atmosferycznych (siarczany, azotany, zakwaszenie), nadmierną chemizację rolnictwa oraz zanieczyszczeń komunikacyjnych szczególnie wzdłuż dróg. Chemiczne zanieczyszczenie gleb prowadzi do ich zakwaszenia, naruszenia równowagi jonowej, a zwłaszcza nagromadzenia związków chemicznych czynnych biologicznie. Źródłami skażenia gleb w gminie są przede wszystkim rolnictwo i komunikacja.

26 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Z badań Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej we Wrocławiu wynika, że na użytkach rolnych gminy Radwaniec dominują gleby kwaśne (87% areału użytków rolnych), w tym o odczynie: lekko kwaśnym (37% powierzchni użytków rolnych), kwaśnym (33%) i bardzo kwaśnym (17%). Gleby obojętne występują na 11% powierzchni użytków rolnych gminy, a gleby zasadowe na jedynie 2%. Z przywołanych badań wynika jednocześnie, że na 55% powierzchni użytków rolnych gminy potrzebne jest wapnowanie, w tym na 21% powierzchni użytków rolnych gminy wapnowanie jest wskazane, na 19% jest ono konieczne, a na 15% potrzebne. Jednocześnie, według przywołanych badań, na 26% powierzchni użytków rolnych gminy wapnowanie jest zbędne, a na 19% należy je ograniczyć. Stopień zanieczyszczenia metalami ciężkimi gleb użytkowanych rolniczo na obszarze gminy Radwanice można ocenić na podstawie wyników badań przeprowadzonych w 2013 r. przez WIOŚ we Wrocławiu. Analiza próbki gleby pobranej z punktu kontrolno-pomiarowego w Buczynie wykazała podwyższoną zawartość w glebie ołowiu i miedzi (stopień I zanieczyszczenia metalami ciężkimi w skali IUNG). Natomiast zawartość innych badanych metali ciężkich (kadmu, niklu, cynku i chromu) w powyższej próbce gleby była neutralna (stopień 0 zanieczyszczenia metalami ciężkimi w skali IUNG). Badania próbki gleby z Buczyny wykazały także na podwyższone stężenie w tej glebie, poza wspomnianym wcześniej ołowiem i miedzią, benzo(a)pirenu Wpływ na jakość gleb mają również procesy erozyjne. Na erozję wietrzną podatne są okresowo, tj. gdy pozostawia się je bez pokrywy roślinnej, wszystkie gleby na gruntach ornych gminy Radwanice. Podatność gleb użytków rolnych obszaru gminy na erozję wietrzną, wyrażona w deflacji (rozumianej jako wywiewanie drobnych frakcji skalnych przez wiatr, z uwzględnieniem właściwości gleb, rzeźby terenu oraz warunków wietrznych) wynosi na przeważającej części użytków rolnych gminy >50, a miejscami (w rejonie skrzyżowania dróg krajowych nr 3 i 12 oraz na południowy zachód od Drożowa) 20-50 lub (w pasach terenów rozciągających się wzdłuż większych cieków wodnych) 0-20. Na erozję wodną narażone są przede wszystkim stosunkowo niewielkie areały użytków rolnych w obrębach: Jakubów, Drożyna i Drożów, o urozmaiconej rzeźbie terenu. Gleby te są bardzo silnie lub silnie podatne na erozję wodną. Gleby średnio podatne na erozję wodną, to generalnie gleby średniej jakości, obejmujące znaczącą części gminy, w tym zwłaszcza jej północny fragment. Gleby bardzo słabo podatne na erozję wodną występują przede wszystkim w południowej części gminy.

Powietrze atmosferyczne Na obszarze gminy Radwanice na stan powietrza atmosferycznego wpływają punktowe, liniowe i powierzchniowe źródła zanieczyszczeń. Do źródeł punktowych należą zakłady przemysłowe, w tym szyby górnicze, źródła liniowe stanowią przede wszystkim drogi, a źródła powierzchniowe to kopalnia odkrywkowa, obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w Jakubowie i indywidualne systemy grzewcze. Na stan powietrza atmosferycznego negatywnie mogą również oddziaływać emisje zanieczyszczeń generowanych przez działalność rolniczą i leśną Głównym źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego w gminie są obecnie kotłownie węglowe. Te niskie źródła emisji w zabudowie zwartej mają znaczący udział w tle zanieczyszczeń. Emisja z lokalnych źródeł jest niewspółmiernie duża do ilości wytwarzanej energii. Spowodowane jest to niską sprawnością cieplną kotłów, rodzajem paliwa oraz niedoskonałym spalaniem. Zanieczyszczenia emitowane przez kotłownie węglowe domów mieszkalnych, powodują znaczące zanieczyszczenie środowiska w okresie grzewczym w zakresie stężeń dwutlenku siarki, tlenków azotu, tlenku węgla, pyłów, węglowodorów, sadzy i benzopirenu. Spalanie oleju opałowego czy gazu ziemnego spowodowałoby dużo niższą emisję zanieczyszczeń z kotłowni. Po przejściu na ogrzewanie gazowe znacznie zmniejszy się emisja zanieczyszczeń i nastąpi znaczna poprawa stanu atmosfery. Wyeliminowana byłaby emisja dwutlenku siarki i rakotwórczego benzopirenu. Potencjalnym emitorem zanieczyszczeń powietrza na obszarze gminy jest także szyb górniczy SW-3 w obrębie Sieroszowice, należący do Zakładów Górniczych „Polkowice-Sieroszowice” KGHM Polska Miedź S.A. Jest to szyb, którego jedyną funkcją jest rola szybu wydechowego w systemie wentylacyjnym kopalni. Powietrze zasysane jest z wnętrza kopalni za pomocą wentylatorów wyciągowych i odprowadzane do atmosfery poprzez dyfuzory. Z analizy dotychczasowych, wieloletnich

27 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

wyników badań emisji z szybu SW-3 wynika, że szyb ten nie jest źródłem znaczących negatywnych oddziaływań na stan jakości powietrza. Ilości wprowadzanych do powietrza gazów i pyłów nie naruszają warunków korzystania ze środowiska w zakresie ochrony powietrza ustalonych w odpowiednich decyzjach administracyjnych. Lokalny problem pylenia może wiązać się również z pracami prowadzonymi w obiekcie unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w Jakubowie oraz rekultywowanej hałdzie skały płonnej, położonej w bezpośrednim sąsiedztwie obiektu. Z ogólnodostępnych informacji nie wynika, aby dochodziło tu do emisji zanieczyszczeń powietrza, mogących mieć znaczący negatywny wpływ na pogorszenie stanu jakości powietrza. Źródłem emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego na terenie gminy jest ruch samochodowy. Pojazdy samochodowe emitują gazy spalinowe zawierające głównie dwutlenek węgla, tlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory oraz pyły zawierające związki ołowiu, niklu, miedzi, kadmu. Ilość emitowanych zanieczyszczeń zależy przede wszystkim od natężenia ruchu samochodowego i stanu nawierzchni dróg. Wpływ tych zanieczyszczeń na środowisko zaznacza się w najbliższej odległości od drogi. Potencjalnym liniowym źródłem zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego jest też linia kolejowa nr 14 relacji: Łódź Kaliska – Tuplice – granica państwa, prowadząca przez północno-zachodnią część obszaru gminy. Na tym odcinku jest to linia niezelektryfikowana, stąd przejeżdżają nią pociągi stanowiące źródło emisji zanieczyszczeń powietrza. Wielkość tych emisji nie jest obecnie znana. Niemniej ze względu na fakt, że przez gminę Radwanice prowadzi bardzo krótki odcinek tej linii, jest mało prawdopodobne by jadące nią pociągi znacząco wpływały na pogorszenie lokalnego stanu jakości powietrza. Źródłami zanieczyszczeń powietrza jest ponadto działalność rolnicza i leśna, w tym maszyny i pojazdy służące do tych działalności (emisja gazów i pyłów). W przypadku działalności rolniczej zagrożeniem dla stanu jakości powietrza są także niewłaściwe „praktyki rolnicze” takie jak: nieodpowiednie stosowanie nawozów (cząstki nawozów sztuczny i pestycydy roznoszą się w powietrzu) oraz praktykowane w Polsce dość często wiosną i jesienią wypalanie traw i spalanie odpadów ogrodowych (praktyki te wpływają także negatywnie na różnorodność gatunkową lokalnej fauny i flory). Ponadto działalność rolnicza powoduje nasilenie pylenia z pól oraz erozji eolicznej (wietrznej). Na podstawie wyników pomiarów stężeń zanieczyszczeń w powietrzu przeprowadzana jest coroczna ocena jakości powietrza atmosferycznego. Rezultatem końcowym rocznej oceny jakości powietrza jest każdorazowo określenie klas wynikowych dla poszczególnych zanieczyszczeń w danej strefie. Wyniki rocznej oceny jakości powietrza za rok 2018 dla gminy Radwanice należącej do strefy dolnośląskiej według kryteriów odniesionych do ochrony zdrowia i ochrony roślin przedstawiają się następująco: 1. W kryterium ochrony zdrowia sklasyfikowano: − dla poziomu dopuszczalnego dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, ołowiu, benzenu, tlenku węgla, pyłu PM 2,5 oraz poziomu docelowego arsenu, kadmu, niklu – w klasie A, − dla poziomu dopuszczalnego pyłu PM10 − w klasie C, − dla poziomu docelowego arsenu, benzo(a)pirenu i ozonu − w klasie C. 2. W kryterium ochrony roślin strefę dolnośląską sklasyfikowano: − dla SO 2 i NO x zaliczono do klasy A, − dla O3 zaliczono do klasy C. Przekroczenia dopuszczalnych i docelowych poziomów substancji w powietrzu na terenie strefy dolnośląskiej były podstawą do zatwierdzenia przez Sejmik Województwa Dolnośląskiego Uchwały Nr XLVI/1544/14 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 12 lutego 2014 r. w sprawie uchwalenia Programu Ochrony Powietrza dla województwa dolnośląskiego z uwagi na przekroczenia pyłu zawieszonego PM10, benzo(a)pirenu i ozonu (Dz. Urz. Woj. Doln. z dnia 25 lutego 2014 r. Poz. 985), Uchwały Nr XV/351/15 z dnia 29 października 2015 r. w sprawie określenia Programu ochrony powietrza dla strefy dolnośląskiej z uwagi na przekroczenie poziomu docelowego arsenu w powietrzu, Uchwały Nr XV/350/15 z dnia 29 października 2015 r. w sprawie zmiany uchwały nr XLVI/1544/14 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 12 lutego 2014 r. w sprawie uchwalenia Programu ochrony powietrza dla województwa dolnośląskiego, Uchwały Nr XL/1330/17 Sejmiku Województwa

28 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Dolnośląskiego z dnia 26 października 2017 r. w sprawie przyjęcia Programu ochrony powietrza dla strefy dolnośląskiej z uwagi na przekroczenie poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu oraz Uchwały Nr XXXVIII/1255/17 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 28 września 2017 r. w sprawie zmiany uchwały nr XLVI/1544/14 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 12 lutego 2014 r. w sprawie uchwalenia Programu ochrony powietrza dla województwa dolnośląskiego (dotyczy zmian redakcyjnych).

4. Uwarunkowania wynikające ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

4.1. Rys historyczny Początki osadnictwa w granicach obecnej gminy Radwanice sięgają już pradziejów i epoki kamienia. Ślady osadnictwa z tamtych okresów odnaleziono m.in. w rejonie dzisiejszych miejscowości: Buczyna, Kłębanowice, Łagoszów Wielki, Przesieczna, Radwanice i Sieroszowice. Prawdopodobnie w rejonie ww. miejscowości znajdowały się niegdyś niewielkie osady rolnicze. Ze względu na ubogą jeszcze wtedy znajomość zasad gospodarki rolnej (brak wiedzy o płodozmianie, możliwości nawożenia gleb itp.), osady te były krótkotrwałe. Pierwsze oznaki ustabilizowanego osadnictwa na obszarze gminy pojawiły się u schyłku epoki kamienia, w neolicie. Wówczas na obszar obecnego Dolnego Śląska, zatem także na radwanickie ziemie, przybyła tzw. ludność kultury pucharów lejowatych, która prowadziła osiadły tryb życia – oparty głównie na rolnictwie i hodowli, ale także działalności górniczej (eksploatowano i przerabiano surowce skalne). Ślady działalności człowieka z powyższego okresu odkryto w dzisiejszych Kłębanowicach i Nowej Kuźni. W następnych stuleciach przez radwanickie ziemie przemieszczały się kolejne fale osadników różnych kultur. Znaczący wpływ na rozwój tego obszaru miały plemiona z okresu kultury łużyckiej i Dziadoszanie. Plemię z okresu kultury łużyckiej (epoki brązu) zaczęło tu wznosić osady i grody (osady obronne). Ich pozostałości (w postaci faktów archeologicznych) zachowały się w większości miejscowości gminy Radwanice. Plemię prowadziło osiadły tryb życia, oparty przede wszystkim na roli i hodowli, ale także (uzupełniająco) na handlu, rybołówstwie, myślistwie i zbieractwie. Zajmowano się także metalurgią i garncarstwem. Istotny wpływ na rozwój osadnictwa na obszarze dzisiejszej gminy Radwanice mieli także Dziadoszanie. Plemię to we wczesnym średniowieczu zamieszkiwało rozległy obszar pomiędzy Odrą, środkowym Bobrem a Nysą Łużycką. Wznosili oni dość duże (jak na owe czasy) skupiska osad, z których niektóre (te większe) dały początek dzisiejszym miastom (np. Głogów). Pomimo zmieniających się z czasem stosunków własnościowych, sposobów zagospodarowania osad czy grodów oraz liczby ich mieszkańców, kolonizacja obszaru gminy Radwanice była ciągła, co potwierdzają dokumenty średniowieczne. Pierwsze zapiski historyczne na temat tego obszaru pochodzą z 991 r. Dotyczą wsi Jakubów oraz znajdującego się w niej kościoła, który został wybudowany na miejscu wcześniejszego kultu pogan. Osadnictwo na omawianym obszarze ustabilizowało się w XIII w. i XIV w. Powstały wtedy dzisiejsze wsie: Przesieczna (1201 r.), Kłębanowice (1260 r.), Łagoszów Wielki (1305r.), Sieroszowice (1350 r.), Drożów (1360 r.) i Buczyna (1369 r.). W XIV w. po raz pierwszy w źródłach papierowych wspomniano także wsie Ransdorf i Wiesau, z połączenia których (po 1938 r.) powstała dzisiejsza miejscowość Radwanice. Początkowo wsie stanowiły zespoły osadnicze złożone z grodu i rozwijających się wokół niego osad przygrodowych (od kilku do kilkunastu, w zależności od wielkości i rangi grodu). Z czasem przekształciły się we wsie łańcuchowe. Charakterystycznym elementem zagospodarowania tego typu wsi była droga prowadząca przez jej środek. Przy drodze znajdowały się zagrody, do których przynależało pole i las. Taki układ posiadała większość powstających wówczas wsi – w niektórych zachował się on, z mniejszymi lub liczniejszymi przekształceniami, do dziś (np. we wsi Łagoszów Wielki). W XIII wieku wykształciła się także sieć dróg Dolnego Śląska. Relacje części z tych tras przetrwały do dziś; np. przez północną część dzisiejszej gminy Radwanice już wówczas prowadził

29 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

ważny szlak komunikacyjny – ówczesna trasa relacji Polkowice – Kożuchów, stanowiąca obecnie fragment drogi krajowej nr 3 (S3) relacji: Jakuszyce – Świnoujście. Pomimo tak dogodnego powiązania z regionem, nie rozwinęła się tu wówczas żadna większa osada. Wpływ miały na to prawdopodobnie lokalne uwarunkowania środowiskowe – znaczną część omawianych terenów pokrywały bardzo trudne do zagospodarowania lasy, bagna i mokradła. Powyższe czynniki wpłynęły również na rozproszenie osadnictwa na obszarze gminy Radwanice, co jest widoczne do dziś. Średniowieczni mieszkańcy radwanickich osad zajmowali się głównie rolnictwem i hodowlą. Z czasem osady utraciły wyłącznie rolniczy charakter. W pierwszej połowie XIX w. rozbudowano część z radwanickich wsi, wzbogacając je w infrastrukturę techniczną (dokonano elektryfikacji, utwardzono drogi) i społeczną (sklepy, szkoły itp.). Jedynymi z najprężniej funkcjonujących miejscowości gminy Radwanice tamtego okresu były wspomniane już wcześniej wsie Wiesau i Ransdorf (w centralnej części gminy). Mieszkańcy pierwszej z nich parali się głównie rolnictwem, ale we wsi Wiesau znajdowały się także m.in.: browar, fabryka krochmalu, szkoła i tartak. W latach 30. XIX w. we wsi rozpoczęto eksploatację torfu. Mieszkańcy drugiej z wymienionych wcześniej wsi – Ransdorf – zajmowali się przede wszystkim hodowlą bydła i owiec. Na początku XX wieku istniała w omawianej wsi także dość dobrze prosperująca roszarnia (oddział zakładu włókienniczego). Przez siedem lat (1938-1945) wsie: Lipin, Łagoszów Wielki, Wiesau i Ransdorf tworzyła gminę Wiesau, przy czym po 1938 r. wsie Wiesau i Ransdorf połączono, tworząc miejscowość Radwanice. Wieś ta stanowi obecnie centrum społeczno- administracyjne gminy Radwanice. Proces powstania miejscowości gminy Radwanice zauważalny jest w charakterze ich zabudowy. W większości wsi dominują budynki mieszkalne i mieszkalno-gospodarcze, w których widoczne są lokalne tradycje budownictwa wiejskiego z różnych okresów – głównie z końca XIX w. Są to przeważnie budynki jedno- lub dwukondygnacyjne, murowane z kamienia lub cegły i pokryte dachówką ceramiczną. Do rozwoju osadnictwa w gminie Radwanice przyczyniło się także odkrycie w 1957 r. w rejonie Sieroszowic ogromnego złoża polimetalicznych rud miedzi. Stopień rozpoznania znacznej część z odkrytych wówczas zasobów rud miedzi pozwalał na rozpoczęcie ich eksploatacji zarówno na obszarze gminy Radwanice, jak i w gminach sąsiednich.

4.2. Obiekty zabytkowe wpisane do rejestru zabytków Na obszarze gminy Radwanice zlokalizowanych jest 29 zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, w tym 20 obiektów i 9 obszarów. Obszary zabytkowe ujęte w rejestrze zabytków stanowią: parki (5, w tym 3 krajobrazowe) i cmentarze (4). Natomiast zabytkowymi obiektami są: kościoły (5), plebanie (3), budynki mieszkalne, pałace (po 2), dwór, kaplica grobowa, kapica kościelna, wieża bramna – dzwonnica, mur przykościelny, karczma, kuźnia i szkoła. Najwięcej zabytków nieruchomych ujętych wpisem do rejestru zabytków znajduje się w miejscowości Jakubów (7) i Buczyna (6). Mniej licznie występują one w: Łagoszowie Wielkim (5), Sieroszowicach (4), Radwanicach (3) i Przesiecznej (2). We wsi Kłębanowice zidentyfikowano dotychczas jeden zabytek nieruchomy, wpisany do rejestru zabytków.

Buczyna 1. Budynek mieszkalny (Buczyna nr 1), nr rej. A/2743/671 z dnia 18.12.1963 r. 2. Cmentarz parafialny parafii pw. św. Michała Archanioła w Łagoszowie Wielkim, nr rej. A/1449/883/L z dnia 16.02.1990 r. 3. Cmentarz parafialny parafii prawosławnej pw. św. Dymitra Sołuńskiego, nr rej. A/1451/873/L z dnia 16.02.1990 r. 4. Kościół filialny pw. św. Bartłomieja (przynależny do parafii pw. św. Michała Archanioła w Łagoszowie Wielkim), nr rej. A/1448/50/298/L z dnia 20.03.1955 r. 5. Plebania parafii prawosławnej pw. św. Dymitra Sołuńskiego (Buczyna 46), nr rej. A/1450/2086/430/L z dnia 05.05.1971 r. 6. Park krajobrazowy, nr rej. A/2742/680/L z dnia 27.12.1983 r.

30 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Jakubów 7. Dawny dwór/szkoła, (obecnie dom mieszkalny nr 20), nr rej. A/2916/166 z dnia 15.03.1961 r. 8. Kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła, nr rej. A/1781/165 z dnia 15.03.1961 r. 9. Kaplica grobowa (rodu von Kreckwitz (stoi wewnątrz murów otaczających kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła), nr rej. A/1781/165 z dnia 15.03.1961 r. 10. Pałac (obecnie ruina), nr rej. A/2915/665 z dnia 18.12.1963 r. 11. Park przypałacowy, nr rej. A/2915/665 z dnia 18.12.1963 r. 12. Plebania parafii pw. św. Jakuba Apostoła (Jakubów 34), nr rej. A/1782/689 z dnia 18.12.1963 r. 13. Wieża bramna – dzwonnica, nr rej. A/6079/1 z dnia 07.05.2018 r. 14. Mur przykościelny, nr rej. A/6079/2 z dnia 07.05.2018 r.

Kłębanowice 15. Park krajobrazowy, nr rej. A/3005/678/L z dnia 27.12.1983 r.

Łagoszów Wielki 16. Cmentarz przykościelny parafialny parafii pw. św. Michała Archanioła w Łagoszowie Wielkim, nr rej. A/2217/884/L z dnia 16.02.1990 r. 17. Kaplica pw. św. Jana Nepomucena (dobudowana do murów kościoła pw. św. Michała Archanioła), nr rej. A/2215/698 z dnia 18.12.1963 r. 18. Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, nr rej. A/2214/177 z dnia 15.03.1961 r. 19. Kuźnia (obecnie dom mieszkalny nr 59), nr rej. A/3060/700 z dnia 18.12.1963 r. 20. Plebania (Łagoszów Wielki 33), nr rej. A/2216/699 z dnia 18.12.1963 r.

Przesieczna 21. Dwór (obecnie budynek mieszkalny nr 14), nr rej. A/3286/705 z dnia 18.12.1963 r. 22. Karczma (obecnie budynek mieszkalny nr 4), nr rej. A/3287/706 z dnia 18.12.1963 r.

Radwanice 23. Budynek mieszkalny (ul. Przemysłowa 39), nr rej. A/3308/708 z dnia 18.12.1963 r. 24. Kościół filialny pw. Niepokalanego Serca Naj świętszej Maryi Panny (przynależny do parafii pw. św. Michała Archanioła w Łagoszowie Wielkim), nr rej. A/2360/707 z dnia 18.12.1963 r. 25. Park dworski, nr rej. A/3307/557/L z dnia 06.05.1980 r.

Sieroszowice 26. Cmentarz przykościelny komunalny, nr rej. A/2406/885/L z dnia 16.02.1990 r. 27. Kościół filialny pw. św. Piotra i Pawła (przynależny do parafii pw. św. Michała Archanioła w Łagoszowie Wielkim), nr rej. A/2405/51 z dnia 21.03.1955 r. 28. Pałac, nr rej. A/3352/730/L z dnia 26.06.1986 r. 29. Park krajobrazowy, nr rej. A/3353/679/L z dnia 27.12.1983 r.

4.3. Obiekty zabytkowe ujęte w gminnej ewidencji zabytków Na obszarze gminy Radwanice, obok obiektów i obszarów wpisanych do rejestru zabytków, zidentyfikowano 115 obiektów i obszarów zabytkowych ujętych w gminnej ewidencji zabytków. Przeważającą część wszystkich z powyższych obiektów i obszarów stanowią budynki mieszkalne i mieszkalno-gospodarcze. Mniej licznie występują: obory, stodoły, cmentarze, kościoły, dwory, pałace i plebanie. Część obiektów ujętych w gminnej ewidencji zabytków wchodzi w skład zabytkowych zespołów: dworskiego (w Lipinie), folwarcznego (w Sieroszowicach) i zabudowań Zakładu Rolnego Wierzchowice (w Drożowie). Najwięcej niearcheologicznych zabytków wpisanych do gminnej ewidencji zabytków z obszaru gminy Radwanice znajduje się we wsi Łagoszów Wielki (25), Radwanice (23), Buczyna (13) i Sieroszowice (12) i Kłębanowice (15).

31 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Buczyna 1. Kościół prawosławny pw. św. Dymitra Sołuńskiego 2. Budynek mieszkalny nr 3 3. Budynek mieszkalny nr 4 4. Budynek mieszkalny nr 6 5. Budynek mieszkalny nr 7 6. Budynek mieszkalny nr 21 7. Budynek mieszkalny nr 29 8. Budynek mieszkalny nr 32 9. Budynek mieszkalny nr 40 10. Budynek mieszkalny nr 47 11. Budynek mieszkalny nr 50 12. Budynek mieszkalny nr 53 13. Budynek mieszkalny nr 61

Drożów 14. Zespół zabudowań Zakładu Rolnego Wierzchowice 15. Obora I 16. Obora II 17. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 2 18. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 5 19. Budynek mieszkalny nr 7 20. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 12

Drożyna 21. Budynek mieszkalny nr 1 22. Budynek mieszkalny nr 4 23. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 5 24. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 6 25. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 7 26. Kapliczka przydrożna obok nr 7 27. Obora nr 12

Jakubów 28. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 5 29. Budynek mieszkalny nr 6 30. Budynek mieszkalny nr 21 31. Budynek mieszkalny nr 27 32. Budynek mieszkalny nr 31

Kłębanowice 33. Pałac 34. Stodoła przy nr 13 35. Budynek mieszkalny nr 17 36. Stodoła przy nr 17 37. Budynek mieszkalny nr 23 38. Budynek mieszkalny nr 24 39. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 26 40. Budynek mieszkalny nr 28 41. Budynek mieszkalny nr 34

32 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Lipin 42. Teren pocmentarny poza wsią 43. Budynek mieszkalny nr 4a 44. Budynek mieszkalny nr 12

Łagoszów Wielki 45. Mur cmentarza przykościelnego 46. Cmentarz parafialny parafii prawosławnej pw. św. Dymitra Sołuńskiego poza wsią 47. Zespół dworski nr 14 48. Dwór nr 14 49. Obora I nr 14a 50. Obora II nr 14a 51. Budynek gospodarczy nr 14 52. Budynek mieszkalny nr 1 53. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 4 54. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 6 55. Budynek mieszkalny nr 15 56. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 18 57. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 19 58. Budynek mieszkalny nr 21 i 21a 59. Budynek mieszkalny nr 27 60. Budynek mieszkalny nr 29 61. Budynek mieszkalny nr 32 62. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 47 63. Budynek mieszkalny nr 53 64. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 55 65. Stodoła nr 55 66. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 56 67. Szkoła nr 62 68. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 63 69. Budynek mieszkalny nr 70

Nowa Kuźnia 70. Budynek mieszkalny nr 5 71. Budynek mieszkalny nr 8 72. Budynek mieszkalny nr 9 73. Budynek mieszkalny nr 10 74. Budynek mieszkalny nr 17 75. Budynek mieszkalny nr 49

Nowy Dwór 76. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 5 77. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 9 78. Budynek mieszkalny nr 11 79. Budynek mieszkalny nr 16

Radwanice 80. Teren pocmentarny na południe od wsi 81. Budynek mieszkalny ul. Głogowska 45 82. Budynek mieszkalny ze sklepami ul. Głogowska 53/1, 53/2 83. Budynek mieszkalny ul. Głogowska 57

33 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

84. Budynek mieszkalno-gospodarczy ul. Parkowa 11 85. Budynek mieszkalny ul. Parkowa 15 86. Budynek mieszkalny ul. Przemysłowa 9 87. Budynek mieszkalny ul. Przemysłowa 29 88. Obora ul. Przemysłowa 29 89. Stodoła ul. Przemysłowa 26 90. Budynek mieszkalny ul. Przemysłowa 37, 37a 91. Obora ul. Przemysłowa 39 92. Stodoła ul. Przemysłowa 43 93. Dwór ul. Przemysłowa 45 94. Obora ul. Przemysłowa 47 95. Stodoła ul. Przemysłowa 47 96. Budynek mieszkalny ul. Przemysłowa 59 97. Budynek mieszkalny ul. Spadzista 2, 2a, 2b 98. Obora ul. Spadzista 2, 2a, 2b 99. Budynek mieszkalno-gospodarczy ul. Spadzista 3, 5 100. Budynek mieszkalno-gospodarczy ul. Spadzista 7 101. Budynek mieszkalny ul. Szkolna 12 102. Stodoła ul. Szkolna 21

Sieroszowice 103. Cmentarz parafialny (dawniej ewangelicki) 104. Zespół folwarczny 105. Budynek mieszkalny 106. Obora 107. Kurnik 108. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 5 109. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 28 110. Budynek mieszkalny nr 29 111. Budynek mieszkalny nr 32 112. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 40 113. Budynek mieszkalno-gospodarczy nr 42 114. Obora przy nr 44 115. Obora nr 55

4.4. Stanowiska archeologiczne Na terenie gminy Radwanice znajduje się jedno stanowisko archeologiczne wpisane do rejestru zabytków – grodzisko, nr 1/1 AZP 69-19, nr rej. 214/85 KZA-1-V-136/68 z dnia 1 grudnia 1968 r. Stanowisko to objęte jest ścisłą ochroną konserwatorską. Dotychczas na obszarze gminy Radwanice zidentyfikowano 112 faktów osadniczych w 65 stanowiskach archeologicznych. Występują on na pięciu obszarach AZP (Archeologicznego Zdjęcia Polski): 69-18, 69-19, 70-17, 70-18 i 71-18. Zabytki archeologiczne zidentyfikowano w następujących obrębach: Buczyna (15), Kłębanowice (13), Radwanice (10), Drożów (6), Łagoszów Wielki (5), Nowa Kuźnia i Sieroszowice (po 4), Jakubów (3), Przesieczna (3), Lipin i Nowy Dwór (po 1). Wykaz tych zabytków zawarto w tabeli nr 7.4.1. Wszystkie z nich wpisano do gminnej ewidencji zabytków. Zawartość stanowisk archeologicznych, stanowiąca przedmiot ochrony, to różnego rodzaju relikty przeszłości, tzw. fakty osadnicze. W ramach jednego stanowiska może występować kilka takich reliktów. Na obszarze gminy Radwanice dotychczas zidentyfikowano: cmentarzysko szkieletowe, grodzisko, osada, punkt osadniczy, skarb, ślad osadnictwa i założenie obronne. Spośród zidentyfikowanych na obszarze gminy Radwanice faktów osadniczych najliczniej występują ślady osadnictwa (56) oraz osady (46). Ponadto na obszarze gminy udokumentowano: punkty

34 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

osadnicze (4), grodziska (2), cmentarzysko szkieletowe, skarb i założenie obronne (po 1). Większość obecnych wsi gminy powstała w średniowieczu. Potwierdzają to zidentyfikowane na obszarze gminy zabytki archeologiczne. Większość z faktów osadniczych pochodzi z epoki kamienia (25, z tego 4 z neolitu i 2 z mezolitu) lub z okresu pradziejów (19). Liczne są także relikty ze średniowiecza (29, w tym 9 z wczesnego i 20 z późnego średniowiecza). Występujące na obszarze gminy Radwanice zabytki archeologiczne zakwalifikowano do trzech grup wielkości: o powierzchni do 0,01 ha, o powierzchni od 0,01 ha do 0,5 ha oraz o powierzchni ponad 0,5 ha. Zasięgi stanowisk archeologicznych podlegających ochronie konserwatorskiej zostały oznaczone na planszy studium „Uwarunkowania”.

Tab. 4.4.1. Stanowiska archeologiczne Nr Nr Nr stanowiska Lp. Miejscowość stanowiska Funkcja Kultura Chronologia obszaru w na obszarze miejscowości

ślad osadnictwa łużycka - 1. Buczyna 70-18 12 1 epoka osada - kamienia

ślad osadnictwa - pradzieje

późne 2. Buczyna 70- 18 13 2 ślad osadnictwa - średniowiecze

punkt osadniczy łużycka -

późne ślad osadnictwa - średniowiecze

3. Buczyna 70- 18 14 3 osada łużycka -

epoka ślad osadnictwa - kamienia

ślad osadnictwa - pradzieje 4. Buczyna 70- 18 15 4 późne ślad osadnictwa - średniowiecze późne 5. Buczyna 70-18 16 5 osada - średniowiecze XIV-XV późne osada - średniowiecze 6. Buczyna 70-18 17 6 XIII-XIV epoka ślad osadnictwa - kamienia późne ślad osadnictwa - średniowiecze 7. Buczyna 70- 18 18 7 epoka ślad osadnictwa - kamienia

ślad osadnictwa - pradzieje

8. Buczyna 70- 18 19 8 osada łużycka -

epoka ślad osadnictwa - kamienia późne 9. Buczyna 70- 18 20 9 osada - średniowiecze

35 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

późne 10. Buczyna 70-18 21 10 osada - średniowiecze późne 11. Buczyna 70-18 22 11 osada - średniowiecze XIII-XIV późne 12. Buczyna 70-18 23 12 ślad osadnictwa - średniowiecze

osada łużycka - 13. Buczyna 70-18 24 13 epoka ślad osadnictwa - kamienia epoka 14. Buczyna 70- 18 25 14 ślad osadnictwa - kamienia późne osada - średniowiecze 15. Buczyna 70- 18 26 15 XIV-XV epoka ślad osadnictwa - kamienia późne 16. Drożów 69-18 3 1 osada - średniowiecze wczesne 17. Drożów 69-18 4 2 skarb - średniowiecze XI cmentarzysko 18. Drożów 69-18 5 3 - OWR szkieletowe wczesne osada - średniowiecze 19. Drożów 69-18 30 4 ślad osadnictwa przeworska OWR

ślad osadnictwa - pradzieje 20. Drożów 69-18 31 5 osada - OWR

21. Drożów 69- 18 41 6 ślad osadnictwa - ON

późne 22. Jakubów 69-19 1 1 grodzisko - średniowiecze

23. Jakubów 69-19 2 2 ślad osadnictwa - neo lit?

założenie 24. Jakubów 69-19 40 3 - ON XVI? obronne

25. Kłębanowice 70-18 10 1 ślad osadnictwa - pradzieje

epoka 26. ślad osadnictwa - kamienia

27. Kłębanowice 70- 18 11 2 osada łużycka -

późne 28. Kłębanowice 70- 18 28 3 osada - średniowiecze późne osada - średniowiecze 29. Kłębanowice 70-18 29 4 osada łużycka -

30. ślad osadnictwa - pradzieje

Kłębanowice 70- 18 30 5 późne 31. osada - średniowiecze XIV-XV

36 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

późne 32. Kłębanowice 70-18 31 6 ślad osadnictwa - średniowiecze

osada - pradzieje

późne 33. Kłębanowice 70-18 32 7 ślad osadnictwa - średniowiecze epoka ślad osadnictwa - kamienia

osada - pradzieje

wczesne osada - średniowiecze 34. Kłębanowice 70- 18 33 8 osada łużycka -

epoka ślad osadnictwa - kamienia wczesne ślad osadnictwa - średniowiecze 35. Kłębanowice 70- 18 34 9 ślad osadnictwa łużycka -

ślad osadnictwa - pradzieje

późne 36. Kłębanowice 70-18 39 12 osada - średniowiecze wczesne ślad osadnictwa - średniowiecze

37. Kłębanowice 70-18 42 13 ślad osadnictwa - neolit

ślad osadnictwa - pradzieje

wczesne 38. Lipin 69-18 40 1 ślad osadnictwa - średniowiecze

punkt osadniczy łużycka -

Łagoszów późne 39. 70-18 1 3 osada - Wielki średniowiecze

ślad osadnictwa - pradzieje Łagoszów 40. 70-18 2 4 Wielki późne osada - średniowiecze późne osada - Łagoszów średniowiecze 41. 70-18 3 5 Wielki epoka ślad osadnictwa - kamienia

ślad osadnictwa - pradzieje Łagoszów 42. 69- 18 32 1 Wielki późne osada - średniowiecze późne osada - Łagoszów średniowiecze 43. 69-18 33 2 Wielki osada łużycka -

Nowa 44. 71-18 1 1 osada - mezolit Kuźnia Nowa 45. 71- 18 2 2 osada - neolit Kuźnia

37 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

późne Nowa 46. 71- 18 10 3 osada - średniowiecze Kuźnia XIII-XIV późne osada - średniowiecze Nowa 47. 71-18 11 4 osada łużycka epoka brązu Kuźnia

osada - neolit

48. Nowy Dwór 70-17 19 1 osada - mezolit

ślad osadnictwa - pradzieje

osada - OWR 49. Przesieczna 69-18 35 1 osada łużycka -

epoka ślad osadnictwa - kamienia wczesne ślad osadnictwa - średniowiecze

ślad osadnictwa - pradzieje 50. Przesieczna 69- 18 36 2 osada łużycka -

epoka ślad osadnictwa - kamienia

51. Przesieczna 69-18 43 3 osada przeworska OWL

późne 52. Radwanice 70-18 4 3 punkt osadniczy - średniowiecze

ślad osadnictwa - pradzieje

wczesne 53. Radwanice 70-18 5 4 ślad osadnictwa - średniowiecze epoka ślad osadnictwa - kamienia

ślad osadnictwa - OWR

54. Radwanice 70- 18 6 5 osada łużycka -

epoka ślad osadnictwa - kamienia

55. Radwanice 70- 18 7 6 osada łużycka -

56. Radwanice 70- 18 8 7 ślad osadnictwa - pradzieje

osada - pradzieje 57. Radwanice 70- 18 9 8 osada łużycka halsztat

epoka 58. Radwanice 69- 18 13 1 ślad osadnictwa - kamienia - epoka brązu II

59. Radwanice 69-18 34 2 ślad osadnictwa - pradzieje

późne 60. Radwanice 70-18 40 9 grodzisko - średniowiecze XIV-XV

38 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

późne 61. Radwanice 70-18 41 10 osada - średniowiecze epoka 62. Sieroszowice 70-18 27 1 ślad osadnictwa - kamienia późne 63. Sieroszowice 70- 18 37 2 punkt osadniczy - średniowiecze

ślad osadnictwa - pradzieje

późne 64. Sieroszowice 70-18 38 3 osada - średniowiecze XIV-XV epoka ślad osadnictwa - kamienia

65. Sieroszowice 70- 18 43 4 ślad osadnictwa - epoka brązu?

Źródło: Gminna Ewidencja Zabytków Gminy Radwanice, 2015.

Na obszarze gminy wyznaczono ponadto strefy „OW” ochrony archeologicznej obejmujące układy ruralistyczne wsi o wczesnej metryce historycznej: Buczyna, Drożów, Drożyna, Jakubów, Kłębanowice, Lipin, Łagoszów Wielki, Nowa Kuźnia, Nowy Dwór, Przesieczna, Radwanice i Sieroszowice oraz obszary o zachowanych reliktach intensywnego pradziejowego i historycznego osadnictwa we wsi Kłębanowice i Sieroszowice wyznaczone w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

4.5. Krajobraz kulturowy Większą część obszaru gminy Radwanice charakteryzuje krajobraz rolniczo-osadniczy. Jedynie w północno-wschodniej części gminy występuje krajobraz leśno-osadniczy. W krajobrazie rolniczo-osadniczym przeważają wielkopowierzchniowe grunty rolne, uzupełnione dość zwartymi układami osadniczymi poszczególnych wsi oraz licznymi pasami i enklawami zadrzewień śródpolnych. Krajobraz ten uzupełniają stosunkowo liczne nasadzenia alei przydrożnych oraz zadrzewienia rosnące wzdłuż cieków wodnych. Powyższe typy krajobrazów gminy najwyraźniej widoczne są z lotu ptaka, ale charakterystyczne cechy dostrzec można z powierzchni ziemi poruszając się systemem dróg. Głównymi osiami komunikacyjnymi są odcinki dróg krajowych i wojewódzkich, z których widocznych jest wiele panoram wsi. Widoki te często jednak przysłaniają aleje i szpalery przydrożne lub zadrzewienia śródpolne. W północnej części gminy widoczne są fragmenty układów osadniczych wsi: Borów, Drożów i Drożyna. Zabudowa wsi nie jest wysoka, a tło i bliskie przedpola ekspozycji miejscowości obfitują w zieleń wysoką. W przypadku Borowa widok otwiera się jedynie na pojedyncze zabudowania. W panoramach miejscowości nie ma dominant, ale ze względu na ich położenie na terenie pagórkowatym, charakterystycznym dla Wzgórz Dalkowskich, widoki na zabudowę są dość malownicze,. W panoramie Drożyny widoczne są akcenty kolorystyczne obiektów budowlanych – czerwone dachy. Wieś Dobromil, ze względu na aleje przydrożną, praktycznie nie jest widoczna z głównej drogi. Na zachodnim końcu wsi wzrok przykuwają jedynie białe ściany zabudowań mieszkalnych i gospodarczych. W północno-wschodniej części gminy położona jest wieś Jakubów, jednak ze względu na położenie miejscowości na terenie pagórkowatym, wśród lasów, widoki są ograniczone ze wszystkich stron. Panorama miejscowości jest najlepiej widoczna z drogi powiatowej nr 1016D dla jadących w kierunku Łagoszowa Małego w gminie Jerzmanowa. W sylwecie Jakubowa wyróżnia się wieża sanktuarium św. Jakuba zlokalizowanego w centrum wsi, stanowiącą lokalną dominantę. Widok na pozostałe zabudowania sanktuarium przy każdym wjeździe do wsi przysłania zabudowa poprzemysłowa lub budynki mieszkalne, w przeważającej części dysharmonizujące z obiektami sanktuarium (kolorystyką, stanem technicznym elewacji). W krajobrazie Jakubowa brakuje harmonii

39 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

krajobrazu, zabudowa ma charakter rozproszony, bez wyraźnego rozplanowania (np. w zakresie położenia budynków względem dróg). Na południe od drogi wojewódzkiej nr 333 widoczne są sylwety: Przesiecznej, Radwanic i Łagoszowa Wielkiego, położonych poniżej poziomu usytuowania drogi. Dodatkowo Przesieczna i Radwanice znajdują się w dolinie Młynówki. Wskazane miejscowości, a także Drożyna i Drożów, widoczne są także z odcinka drogi krajowej nr 12, z której w luce pomiędzy zabudowaniami wsi Radwanice, po stornie zachodniej, można dostrzec także układ urbanistyczny Lipina. Na wschód od drogi krajowej nr 12 rozciąga się widok Nowy Dwór. Z drogi widoczne są także częściowo panoramy wsi Radwanice i Buczyna oraz pojedyncze zabudowania Kłębanowic. Przesieczna jest miejscowością zatopioną w zieleni, gdzie ponad zabudową wyraźnie rysuje się kontur zadrzewień – zarówno tych znajdujących się w centrum, jak i na obrzeżach wsi. Miejscami, na tle zadrzewień wokół miejscowości, widoczne są akcenty kolorystyczne obiektów budowlanych – czerwone lub szare dachy. W panoramie Łagoszowa Wielkiego zwraca uwagę wieża kościoła, górująca nad dość zwartymi zabudowaniami mieszkaniowymi. Od strony drogi wojewódzkiej nr 333 przedpole widokowe stanowią pola uprawne, bez przesłonięć widokowych, z wyjątkiem pojedynczych enklaw leśnych. Panorama wsi rozciąga się także z drogi krajowej nr 12, od strony Kłębanowic. Z trasy, pomiędzy zadrzewieniami, widoczna jest również zabudowa zagrodowa i mieszkaniowa Radwanic oraz wieża kościoła, przy czym panorama ta jest mniej malownicza od wcześniej wspomnianego widoku na Łagoszów Wielki – walory wizualne zakłócają silosy zlokalizowane po lewej stronie drogi. Jak już wcześniej wspomniano z drogi krajowej nr 12 od wschodu widoczna jest sylweta wsi Kłębanowice. Układ urbanistyczny miejscowości jest zwarty, uporządkowany, dzięki czemu krajobraz wsi jest harmonijny. Nie ma w nim jednak dominant, więc nie wyróżnia się szczególnie w krajobrazie gminy. W Buczynie, przez którą prowadzi odcinek drogi krajowej nr 12, wzrok skupia się na odrestaurowanej cerkwi i zabytkowym kościele. Elementy te wyraźnie wyróżniają się na tle pozostałych zabudowań wsi – kościół z wieżą stanowiącą dominantę, a cerkiew ciekawą formą architektoniczną. We wsi wyróżnia się także park z zadbaną zielenią, przez który płynie Szprotawa. W oddali, pomiędzy zabudowaniami wsi Buczyna, widoczne są ponadto sylwety Nowego Dworu i Strogoborzyc. Dla jadących droga krajową nr 12 w panoramie Nowego Dworu uwagę skupiają zaniedbane budynki gospodarcze przy wjeździe do wsi. Ze względu na swój stan techniczny elementy te niekorzystnie wypływają na lokalny krajobraz. Nieestetyczne są także zaplecza części posesji wiejskich, widoczne dla jadących z Buczyny w kierunku Przemkowa. Widok ten częściowo przysłania szpaler drzew. Panoramy pozostałych miejscowości gminy nie posiadają szczególnie wyróżniających cech. Wyjątek stanowią panoramy Strogoborzyc i Sieroszowic. Najbardziej charakterystycznym elementem krajobrazu w Sieroszowicach jest zabytkowy kościół, widoczny z wielu miejsc we wsi. Jest to zdecydowanie najbardziej wartościowy element kompozycyjny dość chaotycznego układu urbanistycznego wsi. Zabudowa jest bardzo zróżnicowana pod względem formy architektonicznej, kolorystyki dachów i elewacji, jak i położenia względem drogi powiatowej nr 1125D, stanowiącej oś komunikacyjną miejscowości. Elementem charakterystycznym dla Strogoborzyc są zabudowania poprzemysłowe, widoczne już z daleka, szczególnie dla jadących drogą powiatową nr 1146D z Nowej Kuźni pomimo szpaleru drzew. Zabudowa poprzemysłowa dominuje także w samej miejscowości. Ma ona w przeważającej części konsekwentną, dość prostą formę architektoniczną, ale ze względu na zły stan techniczny, wpływają negatywnie na estetyczny odbiór krajobrazu. Zabudowa mieszkaniowa w Strogoborzycach jest stosunkowo nieliczna, występują zarówno budynki jednorodzinne, jak i wielorodzinne, niewyróżniające się formą architektoniczną i kolorystyką elewacji od zabudowy poprzemysłowej. Wyjątkiem są budynki wielorodzinne położone na skraju wsi, przy drodze w kierunku Buczyny, które ze względu na przysłonięcie roślinnością wysoką niemal ze wszystkich stron, nie są dobrze widoczne w krajobrazie wsi. Spójność form architektonicznych oraz kolorystyki dachów i elewacji budynków powoduje, że krajobraz

40 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

wsi odbierany jest jako harmonijny. Charakterystycznym elementem Strogoborzyc jest także centralnie położony pusty plac, otoczony drogami. Miejscowości gminy Radwanice, poza elementami dominującymi z zewnątrz (w panoramie), w większości posiadają pewne wyróżniki wewnątrz układów osadniczych. Są to między innymi zespoły parkowe i pałacowe (np. w Jakubowie i w Sieroszowicach), tworzące jednocześnie lokalne wnętrza urbanistyczne. Większość zespołów jest w złym stanie technicznym. Większość zabudowy mieszkaniowej na terenie gminy Radwanice powstała do 1945 roku. Są to głównie budynki wykonane z cegły, na które z czasem nałożono tynk. Kolorystyka jest raczej stonowana, chociaż częste są przypadki, zwłaszcza wśród nowej zabudowy oraz pośród budynków remontowanych w Nowej Kuźni i w Kłębanowicach, stosowania na elewacjach kolorów jaskrawych, odbiegających od charakteru zabudowy istniejącej.

4.6. Program opieki nad zabytkami Gmina Radwanice posiada „Gminny Program opieki nad Zabytkami dla Gminy Radwanice na lata 2020-2023” przyjęty Uchwałą Nr XIX/139/20 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 27 sierpnia 2020 r. Program określa priorytety, kierunki działań i zadania dla realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami: 1) Priorytet I – Ochrona i światome kształtowanie krajobrazu kulturowego: a) Zahamowanie procesu degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania: − Konsekwentne wdrażanie zapisów dokumentów programowych w odniesieniu do zabytków i krajobrazu kulturowego gminy. − Zabezpieczenie gminnych obiektów zabytkowych przed pożarem, zniszczeniem i kradzieżą. − Uporządkowanie ewangelickiego terenu pocmentarnego w Lipinie. Dla terenów cmentarzy w Lipinie i Radwanicach należy w widocznym miejscu umieścić tablicę informacyjną. − Rewaloryzacja zespołów zabytkowej zieleni, z uwzględnieniem starodrzewia na terenie zespołów podworskich. Na szczególną uwagę zasługują parki dworskie znajdujące się w rejestrze zabytków oraz aleje dojazdowe prowadzące do dworów. − Kontynuacja działań rewitalizacyjnych w zabytkowym parku w Radwanicach poprzez: czyszczenie, sadzenie kwiatów, utworzenie ścieżki edukacyjnej i placu/siłowni plenerowej, a także odnowienie i odtworzenie ścieżek o przebiegu historycznym. − Bieżący monitoring stanu technicznego ruin pałacu w Jakubowie oraz jego otoczenia. − Zagospodarowanie terenu Parku w Buczynie: renowacja szaty roślinnej – prace restauratorskie, remont i renowacja ogrodzenia parku wzdłuż drogi krajowej nr 12, wykonanie ścieżek pieszych – ciągów komunikacji, oczyszczenie i umocnienie brzegu cieku wodnego „Młynówka”, roboty porządkowe. b) Dotacje na dziedzictwo kulturowe: − Aplikowanie wniosków w celu pozyskania funduszy na remonty zabytków będących we własności gminy z funduszy unijnych i krajowych. − Kontynuacja działań związanych z udzielaniem dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków Gminy Radwanice. c) Podejmowanie działań mających na celu przywrócenie ładu przestrzennego oraz estetyki miejsca, z uwzględnieniem zabytkowej tkanki: − Przestrzeganie ustaleń zawartych w opracowanych MPZP oraz Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego w odniesieniu do obiektów zabytkowych, stref ochrony konserwatorskiej. − Ochrona zabytkowych układów ruralistycznych.

41 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

− Kontynuacja działań zmierzających do aktualizacji MPZP oraz Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. 2) Priorytet II – Rewaloryzacja dziedzictwa sakralnego: a) Działania parafii w oparciu o dotacje gminne: − Remont ośmiogłosowych zabytkowych organów w Jakubowie. − Prace tynkarskie i malarskie w nawie głównej kościoła w Łagoszowie Wielkim. − Wymiana dachu kościoła w Sieroszowicach. b) Bieżące działania własne parafii: − Utrzymanie czystości w kościołach, wywóz śmieci na cmentarzach. − Prace sezonowe przy obiektach zabytkowych - odśnieżanie, zamiatanie liści, koszenie trawy. − Wietrzenie strychów w kościołach w czasie upałów, w celu uniknięcia deformacji drewnianych belek oraz utrzymania poziomu odpowiedniej wilgoci. 3) Priorytet III – Badanie i dokumentacja dziedzictwa: a) Prowadzenie i monitoring gminnej ewidencji zabytków: − Bieżąca aktualizacja i weryfikacja obiektów znajdujących się w Gminnej Ewidencji Zabytków. − Aktualizacja GEZ w oparciu o nowe Rozporządzenie Ministra Kultury I Dziedzictwa Narodowego z dnia 10 Września 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem. b) Korzystanie z nowoczesnych technik informatycznych do dokumentacji dziedzictwa kulturowego: − Uwzględnienie rejestrowych zabytków przy aktualizacji gez na portalu e-mapa.pl − Zamieszczenie aktualizacji GPOnZ na stronie internetowej gminy. − Publiczne umożliwienie wglądu kart gminnej ewidencji zabytków (poddanych aktualizacji) poprzez zamieszczenie jej na stronie internetowej gminy. − Aktualizacja informacji o zabytkach rejestrowych z terenu gminy na stronie internetowej gminy. − Skanowanie oraz poszerzenie bazy dawnych fotografii z terenu gminy w nawiązaniu do obiektów zabytkowych na stronie internetowej gminy we współpracy z Regionalną Izbą w Pamięci ZSP. 4) Priorytet IV – Promocja oraz edukacja mieszkańców w zakresie dziedzictwa kulturowego: a) Zwiększenie świadomości kulturowej społeczności lokalnej przez włączenie jej przez różne formy aktywności: − Upowszechnianie edukacji w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego, poprzez zaangażowanie placówek oświatowych, wychowawczych oraz kościelnych w organizowanie warsztatów, pracowni, szkoleń, wykładów. − Przygotowanie ofert prac sezonowych dla bezrobotnych mieszkańców gminy przy bieżących pracach pielęgnacyjnych prowadzonych na terenie zabytkowych założeń zielonych. b) Wzbudzenie zainteresowania historią i kulturą materialną regionu zapisaną w dziełach architektury, budownictwa, lokalnej tradycji: − Kultywowanie tradycji związanej z postacią Jana Wyżykowskiego oraz promocja tzw. „pierogów Wyżykowskiego” jako element dziedzictwa niematerialnego. − Przywrócenie Przeglądu Zespołów Ludowych, Kapel i Orkiestr Dętych w Radwanicach. − Wsparcie w organizacji konkursów dla dzieci i młodzieży związanych z dziedzictwem kulturowym gminy, np. rysunki zabytków z terenu gminy, konkurs fotograficzny, konkurs wiedzy o historii gminy, itp.

42 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

c) Wspieranie rozwoju lokalnych inicjatyw kulturotwórczych w zakresie podtrzymania miejscowych tradycji folklorystycznych: − Wsparcie działalności kół gospodyń wiejskich. − Wsparcie dla stowarzyszeń związanych z dziedzictwem kulturowym oraz zespołów ludowych. d) Podejmowanie działań umożliwiających gromadzenie i eksponowanie pamiątek lokalnych: − Wspieranie rozwoju izb pamięci. − Odnowienie części eksponatów przekazanych przez mieszkańców gminy do Regionalnej Izby Pamięci w ZSP. e) Turystyczna promocja regionu: − Promocja istniejących tras turystycznych, w szczególności trasy św. Jakuba. − Odnowienie oznakowania szlaku rowerowego oraz jego promocja. − Udostępnienie zwiedzania ruin pałacu w Jakubowie przez pielgrzymów/turystów. − Dalsza organizacja i promocja imprez i festynów nawiązujących do dziedzictwa kulturowego gminy. − Promocja gminy w oparciu o najważniejsze zabytki: zabytkowe kościoły, grodzisko i pałac w Jakubowie. − Promocja książek, publikacji dotyczących gminy i jej zasobów przyrodniczo- kulturowych, a także legend związanych z gminą. f) Stworzenie odpowiedniej infrastruktury turystycznej: − Stworzenie projektu form małej architektury (ławki, śmietniki, altany) towarzyszącej trasom turystycznym i najważniejszym obiektom zabytkowym gminy. − Działania zmierzające w kierunku powstania gospodarstw agroturystycznych. − Stworzenie sezonowego punktu informacji turystycznej na terenie gminy. − Pomoc w powstaniu brakującej bazy gastronomicznej na obszarze gminy.

5. Rekomendacje i wnioski zawarte w audycie krajobrazowym oraz określone przez audyt krajobrazowy granice krajobrazów priorytetowych Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz. U. 2015 poz. 774) Sejmiki poszczególnych województw uchwalą audyty krajobrazowe w terminie 3 lat od dnia wejścia w życie ustawy. Aktualnie na obszarze województwa dolnośląskiego nie obowiązuje audyt krajobrazowy.

6. Uwarunkowania wynikające z warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony zdrowia

6.1. Warunki życia mieszkańców Zasoby mieszkaniowe i ich wyposażenie to jeden z podstawowych warunków poziomu i jakości życia mieszkańców. W 2018 roku w gminie Radwanice zlokalizowanych było 1 427 mieszkań, o łącznej powierzchni użytkowej 6 635 m2. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań wynosi 98,52 m2 (tab. 6.1.1).

43 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tab. 6.1.1. Zasoby mieszkaniowe Zasoby mieszkaniowe 2003 2008 2013 2018 mieszkania 1 187 1 225 1 329 1 427

izby 5 237 5 458 6 098 6 635

powierzchnia użytkowa mieszkań w m 2 107 773 112 858 128 052 140 598 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

Stan zwodociągowania obejmuje 98,11% mieszkań (w kraju 96,88%). Mieszkania wyposażone w centralne ogrzewanie stanowią 81,92% ogółu mieszkań w gminie (w kraju 82,60%). Ponad 90% mieszkań wyposażona jest w sanitariaty (92,43% mieszkań w gminie posiada łazienkę i 95,66% mieszkań posiada ustęp spłukiwany). Jedynie 27,33% mieszkań posiada dostęp do gazu sieciowego.

6.2. Administracja Wieś Radwanice wyposażona jest w większość usług charakterystycznych dla ośrodka gminnego, do których w zakresie administracji należą: − Urząd Gminy Radwanice, − Bank Spółdzielczy w Legnicy. Filia w Radwanicach. − Filia Urzędu Pocztowego w Przemkowie, − Rewir Dzielnicowych w Radwanicach.

6.3. Opieka medyczna i socjalna Podstawową opiekę medyczną mieszkańcom gminy świadczy Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Eskulap” przy ul. Głogowskiej 43 w Radwanicach. W skład zakładu wchodzą 5 poradni: lekarza rodzinnego, pielęgniarki środowiskowej – rodzinnej, położnej środowiskowej – rodzinnej, i medycyny pracy. Ponadto placówka posiada gabinet zabiegowy, punk szczepień, gabinet opieki przedlekarskiej i gabinet stomatologiczny. W zakresie leczenia specjalistycznego i szpitalnego ludność gminy korzysta z placówek zlokalizowanych przede wszystkim w Głogowie i Lubinie. Jedynie w mniejszych ośrodkach wiejskich stan opieki medycznej można uznać za utrudniony. Zaopatrzenie w zakresie środków medycznych pełni apteka w Radwanicach. Opiekę socjalną sprawuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Radwanicach przy ul. Przemysłowej 7a. Ośrodek zajmuje się zadaniami zleconymi i własnymi, w tym przede wszystkim prowadzi postępowania, przyznaje i wypłaca świadczenia, realizuje zadania z zakresu rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych.

6.4. Usługi sakralne Na obszarze gminy Radwanice funkcjonują dwie parafie rzymskokatolickie i jedna parafia prawosławna: − Parafia p.w. św. Jakuba Apostoła w Jakubowie – obejmuje swoim zasięgiem 14 miejscowości położonych w 4 gminach (Gaworzyce, Jerzmanowa, Radwanice i Żukowice), w tym z obszaru gminy Radwanice wsie: Borów, Drożów, Drożyna, Jakubów i Przesieczna. − Parafia p.w. św. Michała Archanioła w Łagoszowie Wielkim – obejmuje swoim zasięgiem przeważającą część gminy Radwanice, tj. wsie: Buczyna, Dobromil, Kłębanowice, Lipin, Łagoszów Wielki, Nowy Dwór, Nowa Kuźnia, Radwanice, Sieroszowice, Strogoborzyce i Ułanów. Poza kościołem parafialnym w Łagoszowie Wielkim do omawianej parafii przynależą trzy kościoły filialne w: Buczynie (p.w. św. Bartłomieja), Radwanicach (p.w. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny) i w Sieroszowicach (p.w. św. Piotra i Pawła). Parafia posiada także kaplicę Matki Bożej Częstochowskiej we wsi Nowa Kuźnia.

44 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

− Parafia prawosławna p.w. św. Dymitra Sołuńskiego w Buczynie obejmuje swoim zasięgiem wsie: Buczyna, Dobromil, Kłębanowice, Łagoszów Wielki, Nowy Dwór, Nowa Kuźnia i Radwanice. Przy parafii działają: Komitet Cerkiewny (wspierający działania proboszcza), komitet odbudowy cerkwi i chór. Na obszarze gminy Radwanice funkcjonuje 8 czynnych cmentarzy, w tym dwa prawosławne. Cmentarze rzymskokatolickie znajdują się we wsiach: Buczyna (przy kościele), Łagoszów Wielki (na północ od wsi) i Sieroszowice (przy kościele). W Buczynie i w Łagoszowie Wielkim znajdują się także cmentarze prawosławne. Cmentarze komunalne znajdują się natomiast w Sieroszowicach (poza wsią, przy drodze w kierunku Jabłonowa) i w Jakubowie (na północny wschód od centrum wsi) i w Łagoszowie Wielkim (na północ od centrum wsi). Na obszarze gminy znajdują się ponadto miejsca pocmentarne.

6.5. Oświata i wychowanie Na terenie gminy funkcjonują dwie szkoły podstawowe w Radwanicach i Buczynie. Szkoła podstawowa im. Mariana Falskiego w Radwanicach obsługuje dzieci klas I-VIII z miejscowości: Borów, Dobromil, Drożów, Drożyna, Jakubów, Lipin, Łagoszów Wielki, Przesieczna i Radwanice, natomiast Szkoła podstawowa im. Marii Konopnickiej w Buczynie obejmuje swym zasięgiem wsie: Buczyna, Nowy Dwór, Nowa Kuźnia, Kłębanowice, Sieroszowice, Strogoborzyce i Ułanów. Do szkół podstawowych w 2018 roku uczęszczało łącznie 420 uczniów. Na terenie gminy funkcjonuje przedszkole publiczne w ramach Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Radwanicach i punkt przedszkolny przy Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Buczynie. Na terenie gminy nie znajdują się obiekty szkolnictwa średniego i wyższego.

6.6. Kultura, sport, turystyka i rekreacja W zakresie działalności kulturalnej główną rolę na terenie gminy pełni Gminny Ośrodek Kultury w Radwanicach przy ul. Szkolnej 5a. Placówka oferuje zajęcia dla osób w różnym wieku. Dla dzieci i młodzieży organizowane są m. in. cykliczne zajęcia: plastyczne, teatralne, fotograficzne, muzyczne, nauki tańca i gry na instrumentach oraz wolontariat. Prowadzone są także zajęcia świetlicowe, zarówno w swojej siedzibie, jak i w świetlicy wiejskiej w Jakubowie (zajęcia animacyjne i fotograficzne) oraz w świetlicy wiejskiej w Sieroszowicach (zajęcia fotograficzne). Zajęcia dla dzieci oferuje także szkoła podstawowa im. Mariana Falskiego w Radwanicach. Działa przy niej chór dziecięcy „Rybałci”. Chór prowadzony jest także przy Publicznym Przedszkolu w Radwanicach. Dla seniorów w Gminnym Ośrodku Kultury w Radwanicach dedykowane są m.in.: gimnastyka, spotkania Rękodzieła Ludowego i spotkania członków Klubu Seniora „Optymiści”. Dla osób dorosłych organizowane są warsztaty i wykłady. Przy Ośrodku działa zespół ludowy „Swojacy”. Ośrodek organizuje także różnego rodzaju imprezy sezonowe i okolicznościowe (w tym turnieje, wystawy) oraz wycieczki tematyczne. Znaczna część z tych wydarzeń ma miejsce w salach Gminnego Ośrodka Kultury w Radwanicach lub pobliskim parku. W budynku przy ul. Tenisowej działa Gminna Biblioteka Publiczna. Działania kulturalne na obszarze gminy inicjowane są również przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Radwanicach oraz działające na obszarze gminy grupy i stowarzyszenia, w tym m.in.: Stowarzyszenie „Koń i Człowiek”, Grupy Odnowy Wsi gminy Radwanice, Towarzystwo Przyjaciół im. Jana Wyżykowskiego z Sieroszowic i Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w Radwanicach. Wydarzenia te przeważnie odbywają się w świetlicach wiejskich, położonych w niemal wszystkich miejscowościach gminy, w remizach strażackich lub w obiektach sportowych (np. na boiskach). Zarówno placówki samorządowe, jak i lokalne społeczności gminy Radwanice organizują imprezy sezonowe i okolicznościowe. Wśród wydarzeń organizowanych corocznie warto wymienić: rocznice odkrycia rud miedzi przez J. Wyżykowskiego (Sieroszowice), Dni Gminy Radwanice (Radwanice, Jakubów), Festyn Profilaktyczny „Czas Dzieci” (Radwanice), Polska wieś XXI wieku (Radwanice), odpust św. Jakuba (Jakubów), Gminne Dożynki i „Parkujemy Plenerowe Kino Rodzinne” (Radwanice), Święto Pieczonego Ziemniaka (Nowa Kuźnia), „Hubertus” (Jakubów), „Święto Mirabelki” (Strogoborzyce), piknik motocrossowy (Dobromil) i Bieg Papieski (Radwanice). Popularnością wśród

45 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

mieszkańców gminy cieszą się także: spotkania autorskie, występy dzieci i młodzieży oraz spotkania okolicznościowe. Bazę rekreacyjno-sportową na obszarze gminy Radwanice tworzą przede wszystkim: boiska sportowe, place zabaw, siłownie zewnętrzne i parki. Istotną rolę w gminie odgrywa także jeździectwo. W południowo-zachodniej części wsi Jakubów znajduje się kompleks sportowo-rekreacyjny (duża wiata z miejscem na ognisko, stajnia, parkur). Boiska wiejskie znajdują się ponadto we wsiach: Buczyna, Drożyna, Kłębanowice, Lipin, Łagoszów Wielki, Nowa Kuźnia, Przesieczna, Sieroszowice i Strogoborzyce. W Buczynie oddano do użytku także nowoczesne, oświetlone boisko wielofunkcyjne. W Radwanicach przy ul. Sportowej 10 funkcjonuje natomiast kompleks boisk wielofunkcyjnych „Orlik 2012”. Ponadto boisko znajduje się przy ul. Ogrodowej w Radwanicach. Z kompleksu boisk korzystają przede wszystkim uczniowie. Boiska w Buczynie służą przede wszystkim lokalnemu klubowi piłkarskiemu „Zadziorowi Buczyna” z drużyną juniorów i seniorów. Drugi z funkcjonujących na obszarze gminy klub piłkarski „Płomień Radwanice” z drużyną seniorów trenuje na boisku przy ul. Ogrodowej w Radwanicach. Infrastrukturę sportową na obszarze gminy uzupełniają takie obiekty sportowe, jak: kort tenisowy, sala sportowa przy szkole podstawowej w Radwanicach, boiska do gry w piłkę koszykową, ręczną i siatkówkę przy szkole podstawowej w Buczynie, tor motocrossowy w Dobromilu oraz Otwarta Strefa Aktywności w Radwanicach (siłownia zewnętrzna, plac zabaw i strefa relaksu). Do celów rekreacyjno-sportowych (np. w celu zawodów wędkarskich) wykorzystywane są także zasoby radwanickich stawów (np.: w Buczynie, Drożynie, Przesiecznej, Radwanicach) i większych cieków wodnych np. (Szprotawy i Kanału Północnego). Popularyzacją wędkarstwa zajmują się m.in.: koło nr 30 Polskiego Związku Rybackiego z siedzibą w Przemkowie i koło wędkarskie „Kleń” z Buczyny. Infrastrukturę rekreacyjną na terenie gminy Radwanice tworzą także place zabaw w Buczynie, Drożowie, Drożynie, Jakubowie, Kłębanowicach, Lipinie, Łagoszowie Wielkim, Radwanicach i w Sieroszowicach oraz parku położone w Buczynie, Jakubowie, Kłębanowicach, Łagoszowie Wielkim, Radwanicach i Sieroszowicach. Zieleń w większości parków jest stosunkowo dobrze utrzymana. Brakuje w nich natomiast elementów małej architektury (w tym zwłaszcza oświetlenia i ławek), a w wielu przypadkach także ścieżek spacerowych. Atrakcją gminy Radwanice jest ponadto turystyka konna. W celu jej promowania w Jakubowie działa Stowarzyszenie Hodowców i Miłośników Koni „Koń i Człowiek”. Stowarzyszenie organizuje atrakcje i zajęcia z udziałem koni takie jak np. przejażdżki bryczką i przejażdżki końmi, biesiady kowbojskie, hipoterapię, naukę jazdy konnej, rajdy konne. Stowarzyszenie przygotowuje corocznego „Hubertusa”, na którym główna atrakcją są pokazy rodeo oraz skoki przez przeszkody. Impreza ta cieszy się dużą popularnością. Ponadto na obszarze gminy funkcjonują stajnie ze szkółkami jazdy konnej w Jakubowie i w Teodorowie. Na obszarze gminy Radwanice znajduje się rozbudowana sieć szlaków turystycznych, w tym pieszych, rowerowych i konnych. Szlaki wyznaczone na terenie gminy łączą główne atrakcje krajobrazowe, przyrodnicze i kulturowe na terenie gminy i w całym regionie. Największe zagęszczenie szlaków występuje w północno-wschodniej części gminy, w rejonie Jakubowa. Miejscowość ta jest punktem wyjścia dla większości wycieczek po gminie. Wśród wyznaczonych na terenie gminy Radwanice szlaków należy w szczególności wymienić: − Dolnośląska droga św. Jakuba (pieszy/rowerowy/konny; znak z białą muszlą z krzyżem św. Jakuba na niebieskim tle oraz żółte strzałki) – odcinek Jakubów – Chocianów o długości 50 km; szlak rozpoczyna się przy źródle św. Jakuba w Jakubowie, następnie prowadzi drogą w kierunku Maniowa Górnego w gminie Jerzmanowa; przez gminę Radwanice prowadzi także „Maryjny szlak do źródła św. Jakuba”, stanowiący odcinek „Dolnośląskiej drogi św. Jakuba” – szlak pieszy z Głogowa do Jakubowa; − Szlak Dziadoszan (pieszy/rowerowy, krajowy, czerwony) – trasa piesza przebiega z Chobieni (gmina Rudna) do Bytomia Odrzańskiego, a odcinek rowerowy – z Chobieni do Wierzchowic (gmina Gaworzyce); na obszarze gminy Radwanice prowadzi przez obręb Jakubów;

46 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

− Wokół Gminy Radwanice (rowerowy, niebieski) – trasa o długości 49 km zaczynająca się i kończąca przed Urzędem Gminy w Radwanicach; prowadzi poprzez niemal wszystkie większe miejscowości gminy: Buczynę, Nowy Dwór, Teodorów, Nową Kuźnię, Ułanów, Sieroszowice, Kłębanowice, Łagoszów Wielki, Jakubów i Drożynę; − Przez Wzgórza Dalkowskie (rowerowy, czarny) relacji: Gilowice – Gaworzyce o długości około 33 km; na obszarze gminy Radwanice prowadzi przez wsie: Jakubów, Drożów i Drożyna; − Przemkowski Park Krajobrazowy (rowerowy, żółty) – trasa o długości 40 km rozpoczynająca się i kończąca w Przemkowie; na obszarze gminy Radwanice przebiega przez obręby: Radwanice i Pudło; − Przemków – Krzyżowa koło Ścinawy (rowerowy, czerwony), odcinek Przemków – Lubin o długości 69 km; radwanicki odcinek tego szlaku wytyczono przez: Nowy Dwór, Teodorów i Nową Kuźnię; − Pętla Jerzmanowa – Głogów – Jerzmanowa (rowerowy, bez oznakowania) o długości około 32 km; na obszarze gminy Radwanice przebiega przez obręb Jakubów; − Szlak Konny po Wzgórzach Dalkowskich (pomarańczowy i niebieski) – z Sobina (gmina Polkowice) do Małomic (w powiecie żagańskim, w województwie lubuskim) o długości ponad 150 km; na obszarze gminy Radwanice przebiega przez obręb Jakubów; − szlak Jakubów – Trzebcz (konny); rozpoczyna się w Jakubowie, następnie prowadzi przez: Drożów, Drożynę, Radwanice, Buczynę, Strogoborzyce, Teodorów, Nową Kuźnię, Ułanów i Sieroszowice. Poza szlakami turystycznymi na obszarze gminy Radwanice, w rezerwacie przyrody „Buczyna Jakubowska” wyznaczono ścieżkę edukacji ekologicznej. Ścieżka o długości 2 km jest dobrze oznakowana (z tablicami informacyjnymi).

7. Uwarunkowania wynikające z zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia

7.1. Zagrożenie powodziowe W granicach gminy Radwanice zagrożenie powodziowe stanowią wody rzeki Szprotawy. Zgodnie z mapami zagrożenia powodziowego gmina Radwanice położona jest częściowo na obszarach, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie (10%, czyli raz na 10 lat), średnie (1%, czyli raz na 100 lat) i niskie (0,2%, czyli raz na 500 lat), oraz na obszarach między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano wał przeciwpowodziowy, a także wyspy i przymuliska, stanowiące działki ewidencyjne. Obszary zagrożone powodzią o prawdopodobieństwie 1% i 10% oraz obszary między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano wał przeciwpowodziowy, a także wyspy i przymuliska, stanowiące działki ewidencyjne stanowią obszary szczególnego zagrożenia powodzią, w granicach których obowiązują przepisy odrębne. Obszary zagrożenia powodziowego wyznaczono wzdłuż rzeki Szprotawy od terenów na zachód od Nowej Kuźni, przez wieś Buczyna do zachodniej granicy gminy, zarówno na jej prawym i lewym brzegu, a także wzdłuż odcinków: Kanału Nowodworskiego od granicy obrębu Nowy Dwór do ujścia do Szprotawy, Kanału Błotnego od drogi powiatowej nr 1146D do ujścia do Szprotawy i Skłoby od działki nr ewid. 351/3 w obrębie Buczyna do ujścia do Szprotawy. W granicach gminy Radwanice wyznaczono ponadto obszary obejmujące tereny narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego. Obejmują one północno-zachodnią część obrębu Buczyna i południowo-zachodni fragment obrębu Pudło, po obu stronach koryta Szprotawy, od Buczyny do zachodniej granicy gminy, oraz tereny położone wzdłuż odcinków: Kanału Północnego, Szprotawicy i Młynówki. Obszary narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego stanowią grunty orne i leśne.

47 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

7.2. Zagrożenie osuwaniem się mas ziemnych Według „Rejestru terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których te ruchy występują dla powiatu polkowickiego” prowadzonego przez Starostwo Powiatowe w Polkowicach na obszarze gminy Radwanice nie występują obszary zagrożona osuwaniem się mas ziemnych.

7.3. Zagrożenie działalnością górniczą Z prowadzoną na obszarze gminy Radwanice działalnością górniczą związane są oddziaływania górnicze. Skutki tych oddziaływań mogą wystąpić w zasięgu terenów górniczych ustanowionych w koncesjach na wydobywanie kopalin z poszczególnych złóż. W przypadku eksploatacji złóż rud miedzi metodą podziemną oddziaływania górnicze występują na rozległych obszarach. Są to przede wszystkim: deformacje powierzchni terenu w formie obniżeń terenu, nachyleń, krzywizn, poziomych przemieszczeń i odkształceń (wpływy ciągłe), wstrząsy górnicze wyzwalające drgania sejsmiczne (wpływy dynamiczne) oraz obniżenia terenu spowodowane odwodnieniem górotworu (wpływy pośrednie). W związku z rozszerzeniem prowadzonej obecnie na obszarze gminy Radwanice eksploatacji złoża rud miedzi „Radwanice-Gaworzyce”, mogą ulec zmianie zasięgi terenów objętych skutkami prowadzenia podziemnej działalności górniczej.

7.4. Zagrożenie bezpieczeństwa publicznego Za bezpieczeństwo publiczne w gminie Radwanice odpowiada Rewir Dzielnicowych w Radwanicach podlegający Komendzie Powiatowa Policji w Polkowicach. W gminie funkcjonuje sześć jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej z remizami w Buczynie, Jakubowie, Łagoszowie Wielkim, Nowej Kuźni, Radwanicach i w Sieroszowicach.

8. Uwarunkowania wynikające z potrzeb i możliwości rozwoju Gminy Radwanice

Dla oceny uwarunkowań wynikających z potrzeb i możliwości rozwoju gminy przeprowadzono analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne, ze szczególnym uwzględnieniem prognozy demograficznej, oceny możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a także infrastruktury społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy oraz bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę.

8.1. Analiza ekonomiczna Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat odnotowano systematyczny wzrost dochodów Gminy Radwanice, które w 2018 r. osiągnęły poziom 32 194 262,47 zł. Na dochód ogółem składają się dochody własne, subwencja ogólna, dotacje celowe z budżetu państwa oraz środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej i inne środki określone w odrębnych przepisach.

48 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tab. 8.1.1. Dochody ogólne Kategoria dochodu 2008 2013 2018

Dochody ogółem 14 060 257,26 zł 20 800 350,60 zł 32 194 262,47 zł

Dochody własne 6 344 093,98 zł 13 321 671,24 zł 18 682 451,50 zł

Subwencja ogólna 3 773 312,00 zł 3 779 229,00 zł 4 487 939,00 zł

Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

Subwencje ogólne są przekazywane przez organy państwowe na zadania własne gmin i stanowią, łącznie z dochodami własnymi, podstawę do planowania wydatków budżetowych na dany rok. O przeznaczeniu środków przekazanych w ramach subwencji decyduje organ stanowiący – Rada Gminy w Radwanicach. Zgodnie z ustawą z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 38) źródłami dochodów gminy są: 1) wpływy z podatków: − od nieruchomości, − rolnego, − leśnego, − od środków transportowych, − dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej − od spadków i darowizn, − od czynności cywilnoprawnych; 2) wpływy z opłat: − skarbowej, − targowej, − miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów, − reklamowej, − eksploatacyjnej, − innych stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów. W strukturze dochodów własnych Gminy Radwanice największy udział mają podatki stanowiące dochody budżetu państwa – podatek dochodowy od osób fizycznych (26,12%), wpływy z opłaty eksploatacyjnej (24,55%) oraz wpływy z podatku od nieruchomości (15,97%).

Tab. 8.1.2. Wybrane kategorie dochodów Kategoria dochodu 2008 2013 2018

Podatek od nieruchomości 1 784 942,80 zł 2 023 699,40 zł 2 983 306,57 zł

Opłata eksploatacyjna b.d. 6 842 604,64 zł 4 587 357,80 zł

Podatek dochodowy od osób fizycznych 2 376 419,00 zł 2 847 604,00 zł 4 828 895,00 zł

Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

Wydatki Gminy Radwanice związane są z realizacją zadań, do których należą, zgodnie z art. 6 ustawy o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 713 ze zmianami), wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów oraz z realizacją zadań, do których należą, zgodnie z art. 7, zadania własne zaspakajające zbiorowe potrzeby wspólnoty.

49 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Wydatki ponoszone przez jednostki samorządu terytorialnego podzielić można pod względem przeznaczenia na dwie duże grupy: − wydatki bieżące – związane z zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania poszczególnych obiektów jednostek samorządu terytorialnego i zaspokajaniem bieżących potrzeb wynikających z realizacji zadań, − wydatki inwestycyjne – służące podwyższaniu standardów i zakresu usług oraz szeroko rozumianemu rozwojowi jednostki samorządu terytorialnego.

Tab. 8.1.3. Wydatki Wydatki 2008 2013 2018

Wydatki ogółem 16 297 293,79 zł 20 275 934,12 zł 38 368 190,60 zł

Wydatki bieżące 9 436 219,34 zł 14 110 099,79 zł 20 052 241,44 zł

Wydatki inwestycyjne 6 861 074,45 zł 6 165 834,33 zł 18 315 949,16 zł

Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

W strukturze wydatków bieżących największy udział mają wydatki przeznaczone na szeroko rozumianą pomocą społeczną, które od kilkunastu lat systematycznie rosną. Drugą co do wielkości grupę wydatków bieżących stanowią wydatki na administrację publiczną, a kolejna grupa wydatków budżetowych związana jest z wydatkami na oświatę (tab. 8.1.4).

Tab. 8.1.4. Wydatki bieżące Kategoria wydatków 2008 2013 2018

Oświata i wychowanie 4 838 408,73 zł 6 479 074,44 zł 7 841 004,89 zł

Pomoc społeczna 1 723 761,29 zł 2 059 201,81 zł 893 692,47 zł

Administracja publiczna 1 539 184,43 zł 2 446 567,68 zł 3 262 066,32 zł

Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

Powyższe dane wskazują na znaczny wzrost dochodów i wydatków Gminy Radwanice w okresie ostatniego dziesięciolecia, w tym w szczególności wydatków inwestycyjnych. W związku z powyższym uruchamianie nowych terenów przeznaczonych pod zainwestowanie powinno wynikać z możliwości realizacji niezbędnej infrastruktury technicznej, obsługi komunikacyjnej i dostępności usług publicznych. Jednocześnie nowe inwestycje powinny stać się źródłem nowych dochodów budżetowych gminy, przede wszystkim w zakresie podatków od nieruchomości oraz udziału w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa.

8.2. Analiza środowiskowa

8.2.1. Przyrodnicze predyspozycje do kształtowania struktury funkcjonalno-przestrzennej

Rzeźba terenu Zróżnicowana morfologia terenu predysponuje obszar do odmiennego zagospodarowania i użytkowania jego poszczególnych części. Spadki terenu z przedziału 0-12% umożliwiają wprowadzenie zabudowy. Przy większych kątach nachylenia powierzchni ziemi możliwości realizacji budynków są ograniczone i wymagają poniesienia dodatkowych nakładów finansowych. Przy spadkach tereny przekraczających 8% konieczne jest sytuowanie budynków równolegle do przebiegu poziomnic. Ma to

50 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

szczególnie istotne znaczenie przy realizacji obiektów o większej powierzchni, w przypadku budynków jednorodzinnych ograniczenia te nie mają tak istotnego znaczenia. Gmina Radwanice posiada bardzo urozmaiconą rzeźbę powierzchni, charakteryzującą się dużą różnorodnością form morfologicznych. Północno-wschodnia część obszaru gminy położona w obrębie Wzgórz Dalkowskich charakteryzuje się deniwelacjami dochodzącymi do 60 m. Wzgórza morenowe posiadają tu zróżnicowane kształty grzbietów (kopuł, stożków lub łuków). Na tych terenach należy ograniczać rozwój zabudowy. Nieumiejętna ingerencja w powierzchnię ziemi podczas realizacji inwestycji może doprowadzić do uruchomienia procesów stokowych, w tym osuwania mas ziemnych, Pozostała część gminy, położona w obrębie Równiny Szprotawskiej, charakteryzuje się stosunkowo równinną rzeźbą terenu o deniwelacjach nie przekraczających 20 m, co na ogół sprzyja rozwojowi większości funkcji mieszkaniowych, produkcyjnych, rolniczych, leśnych i komunikacyjnych.

Budowa geologiczna Wpływ budowy geologicznej na kształtowanie struktury funkcjonalno-przestrzennej oraz użytkowanie terenu jest w zasadzie niewielki. Podstawowym ograniczeniem dla zainwestowania jest występowanie złóż surowców mineralnych oraz warunki geotechniczne podłoża. Wierzchnią warstwę litosfery na obszarze gminy budują głównie osady czwartorzędowe reprezentowane przez piaski, żwiry wodnolodowcowe i gliny zwałowe oraz mułki, piaski i żwiry rzeczne, torfy i osady deluwialne. Ich przydatność dla posadowienia zabudowy uzależniona jest od czynników geotechnicznych. Na analizowanym terenie przeważają grunty spoiste w stanie zwartym, półzwartym i twardoplastycznym oraz grunty niespoiste średniozagęszczone i zagęszczone, na których nie występują zjawiska geodynamiczne (spadki terenu są mniejsze od 12%). Wymienione grunty stanowią korzystne podłoże budowlane. Podłożem nienośnym utrudniającym budownictwo są zwykle grunty spoiste w stanie miękkoplastycznym i plastycznym, grunty niespoiste luźne oraz grunty organiczne. Występują one przede wszystkim w dolinie Szprotawy i innych cieków wodnych oraz w lokalnych zagłębieniach terenu. Wśród pozostałych ograniczeń geologiczno-gruntowych wskazać należy udokumentowane złoża piasków podsadzkowych „Sucha Górna” (PP 572) oraz kruszywa naturalnego: „Sieroszowice” (KN 5116), „Łagoszów Wielki” (KN 17106) i „Buczyna I” (KN 17962). Wśród ograniczeń geologiczno- gruntowych wskazać należy także wpływ eksploatacji udokumentowanych złóż rud miedzi „Sieroszowice” (RM 29), „Polkowice” (RM 23) i „Radwanice-Gaworzyce” (RM 17668), którego skutkiem są deformacje powierzchni terenu w formie obniżeń terenu, nachyleń, krzywizn, poziomych przemieszczeń i odkształceń (wpływy ciągłe), wstrząsy górnicze wyzwalające drgania sejsmiczne (wpływy dynamiczne) oraz obniżenia terenu spowodowane odwodnieniem górotworu (wpływy pośrednie).

Gleby Pokrywę glebową na obszarze gminy Radwanice należy rozpatrywać zarówno pod kątem potencjalnych możliwości rolniczego użytkowania, jak i bariery dla rozwoju funkcji wymagających przekształceń w zakresie wyłączeń z produkcji rolnej. W gminie przeważają gleby słabe, tj. klasy V, obejmujące łącznie ponad 53% areału gruntów ornych gminy. Gleb ornych najlepszych (klasy I) w gminie nie zewidencjonowano. Niewielki jest areały gleb ornych bardzo dobrych (klasy II), które zajmują jedynie 0,02% gruntów ornych gminy (0,7 ha, natomiast gleby orne dobre (klasy IIIa) i średnio dobre (klasy IIIb) obejmują łącznie 7,01% areału gruntów ornych gminy. Powyższe uwarunkowania stanowią istotną barierę dla rozwoju zainwestowania oraz przeznaczenia terenów na cele nierolnicze. Wskazać należy, iż wyznaczanie nowych terenów inwestycyjnych, a tym samym wyłączenie z produkcji rolnej gruntów najlepszej jakości, będzie wymagało przeprowadzenia postępowań administracyjnych poprzedzonych uzyskaniem zgody Ministra Rolnictwa. Stosunkowo niewielki areał użytków rolnych o istotnej wartości produkcyjnej na terenie gminy sprawia, że w działaniach planistycznych powinno się dążyć do maksymalnego ich zachowania.

51 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Na terenach rolnych zagrożonych erozją wodną w stopniu intensywnym (spadki ponad 6°) należy stosować zabiegi agrotechniczne zmierzające do zwiększenia retencyjności gleby i zmniejszenia spływów powierzchniowych przez stosowanie orek wzdłuż warstwic, odpowiednie zmianowanie i dobór roślin uprawnych oraz niektóre zabiegi fitomelioracyjne. Erozji wietrznej przeciwdziałają natomiast zalesienia, wprowadzanie zadrzewień śródpolnych i specjalnych pasów wiatrochronnych.

Wody powierzchniowe Sieć wodna gminy Radwanice należy do zlewni rzeki Szprotawy. Większymi ciekami płynącymi przez gminę są także Szprotawica, Skłoba, Kłobka i Kłębanówka. Poza ciekami naturalnymi na obszarze gminy znajdują się cieki sztuczne: Kanał Północny, Młynówka, Doprowadzalnik A, Kanał Nowodworski, Kanał Błotny oraz Syfon II. W gminie występują ponadto liczne rowy melioracyjne i sieci drenarskie. Zarówno niestabilność podłoża oraz wysoki poziom zalegania wód gruntowych towarzyszące ciekom i zbiornikom wodnym stanowią istotne ograniczenie dla zagospodarowania samych wód i ich otoczenia. Głównym zagrożeniem dla jakości wód w gminie Radwanice są spływy obszarowe (zanieczyszczenia spłukiwane z terenów rolnych oraz terenów tras komunikacyjnych drogowych) oraz odprowadzanie nieoczyszczonych ścieków do gruntu lub do cieków powierzchniowych na terenach nieuzbrojonych w sieć kanalizacyjną. Ładunek zanieczyszczeń wprowadzany do środowiska z tych źródeł zależy od szeregu czynników, m.in.: stopnia skanalizowania danego obszaru, poziomu kultury rolnej, stopnia zurbanizowania i intensywności ruchu komunikacyjnego danego obszaru. Istotny wpływ na jakość wód gruntowych i powierzchniowych ma rolnictwo. Źródłem zanieczyszczeń z rolnictwa są zarówno źródła obszarowe tj. spływy powierzchniowe, jak i źródła punktowe: niewłaściwie przechowywane nawozy mineralne i organiczne (obornik, gnojówka, gnojowica), pestycydy, odcieki kiszonkowe. Rolnictwo ma także wpływ na erozję glebową i w konsekwencji na ładunki namułów dopływających do rzek i zbiorników wodnych. Podnoszenie produkcji rolnej powoduje drenaż, odwodnienie i przekształcenia obszarów podmokłych, podobnie jak całych dolin rzecznych. Rozdzielenie oddziaływania źródeł obszarowych i punktowych na jakość wód nie jest możliwe. W tym aspekcie stan i jakość wód powierzchniowych może stanowić barierę ograniczającą rozwój większości funkcji (osadniczej, rolniczej, przemysłowej, rekreacyjnej). Ograniczeniom tym przeciwdziałać będzie poprawna eksploatacja istniejących oczyszczalni ścieków, likwidacja niekontrolowanych zrzutów zanieczyszczeń oraz wdrażanie w życie zasad Kodeksu dobrej praktyki rolniczej, w tym racjonalnego stosowania nawozów i środków ochrony roślin.

Wody podziemne Południowo-zachodni fragment gminy Radwanice położona jest w zasięgu Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 315 o nazwie „Zbiornik Chocianów-Gozdnica”. Kluczowym ograniczeniem dla realizacji zabudowy jest głębokość zalegania pierwszego poziomu wód podziemnych. Płytko zalegające wody podziemne wpływają na obniżenie parametrów geotechnicznych gruntów i utrudniają posadowienie obiektów budowlanych. Tego typu ograniczenia obejmują nieznaczną część powierzchni gminy, przede wszystkim w obrębie dolin rzecznych (głębokość zalegania pierwszego poziomu wód podziemnych do 2 m p.p.t.). Płytkie zaleganie wód gruntowych ma miejsce również w obniżeniach terenowych w sąsiedztwie rowów melioracyjnych (od 0,5 do 1,5 m p.p.t.) Bardziej korzystne warunki występują na obszarach wysoczyznowych (od 2 do 5 m p.p.t.).

52 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Klimat i stan sanitarny powietrza Zarówno klimat jak i stan sanitarny powietrza na przedmiotowym obszarze nie stanowią bariery dla zagospodarowania i użytkowania terenu oraz bytowania człowieka. Średnioroczne stężenie tlenków azotu i dwutlenku siarki, stanowiące podstawę oceny stanu powietrza w strefie dolnośląskiej pod kątem ochrony roślin, nie wykazały przekroczeń dopuszczalnych poziomów na terenie gminy. Problem stanowią natomiast przekroczenia dopuszczalnych wartości ozonu. W świetle kryteriów oceny powietrza pod kątem ochrony zdrowia w strefie dolnośląskiej, nie wykazano przekroczeń dopuszczalnego poziomu dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, ołowiu, benzenu, tlenku węgla, pyłu PM2,5 oraz poziomu docelowego arsenu, kadmu i niklu. Stwierdzono jedynie przekroczenia poziomu dopuszczalnego dla PM10 oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu i ozonu, przy czym dane te należy odnosić do całej strefy dolnośląskiej. Wzrost zanieczyszczenia powietrza w podanym zakresie należy traktować jako problem lokalny, związany z procesami spalania w sektorze komunalno-bytowym (tzw. niska emisja). Pył zawieszony wykazuje bowiem wyraźny wzrost stężeń w sezonie zimnym, a przekroczenia ustalonych norm jakości powietrza dotyczą wyłącznie 24- godzinnych poziomów substancji. Znaczące zanieczyszczenie powietrza na terenie gminy uznano za mało prawdopodobne. Jedynie okresowo na terenach zabudowy wiejskiej, zwłaszcza w sezonie grzewczym, a także w sąsiedztwie tras komunikacyjnych i zakładów przemysłowych, w tym terenów eksploatacji podziemnej kopalni rud miedzi, możliwy jest wzrost zanieczyszczenia powietrza. Tereny te stanowią także źródło potencjalnego zagrożenia hałasem. Uwarunkowania te wpływają na konieczność uwzględnienia w działaniach planistycznych tworzenia szerokich stref buforowych pomiędzy zabudową mieszkaniową a szlakami komunikacyjnymi i terenami produkcyjnymi. Rozwój jednostek osadniczych powinien odbywać się ponadto poza dnami dolin, które najbardziej narażone są na inwersje termiczne. Klimat lokalny gminy uzależniony jest od ukształtowania terenu i szaty leśnej. Najkorzystniejsze warunki klimatyczne z punktu widzenia stałego pobytu człowieka występują w obrębie wzgórz morenowych. Tereny te wolne są od inwersji termicznych i posiadają najkorzystniejsze warunki solarne. W południowo-zachodniej części gminy, w dolinie Szprotawy, oraz w rejonie obniżeń o płytko zalegającej wodzie gruntowej, mogą występować mniej korzystne warunki termiczno-wilgotnościowe: duże uwilgotnienie, zwiększona częstotliwość występowania mgieł radiacyjnych i spadek temperatur.

Świat roślin Istniejące formy ochrony przyrody należy uznać za wystarczające dla zabezpieczenia poprawnego funkcjonowania istniejących powiązań ekologicznych i zabezpieczenia stanowisk rodzimej flory i fauny. W północnej części gminy Radwanice utworzony został rezerwat przyrody „Buczyna Jakubowska”, natomiast południowa część obszaru gminy została włączona w system obszarów chronionych, obejmujący Przemkowski Park Krajobrazowy oraz dwa obszary Natura 2000: specjalny obszar ochrony (OSO) „Bory Dolnośląskie” PLB020005 oraz obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (OZW): „Jelonek Przemkowski” PLH020097. W granicach gminy ustanowiono także jeden pomnik przyrody. Powyższe uwarunkowania stanowią istotne ograniczenie dla rozwoju poszczególnych funkcji. Wynikają one przede wszystkim z konieczności eliminacji negatywnego wpływu na cele i przedmiot ochrony ustanowionych form ochrony przyrody, co wiąże się z koniecznością ograniczania rozwoju funkcji mogących znacząco oddziaływać na środowisko albo stosowania odpowiednich działań zabezpieczających lub kompensacji przyrodniczej.

8.2.2. Możliwości rozwoju i ograniczenia dla realizacji zabudowy i zagospodarowania terenów Uwarunkowania wynikające bezpośrednio z przeprowadzonej analizy stanu rolniczej przestrzeni produkcyjnej, predyspozycji geograficzno-klimatycznych, jak również wyników inwentaryzacji poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego warunkujących rozwój przestrzenny gminy Radwanice, pozwalają określić predyspozycje i ograniczenia dla rozwoju określonych funkcji

53 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

związanych z nowymi terenami przeznaczonymi pod zabudowę.

Funkcja mieszkaniowa Zabudowę mieszkaniową należy realizować przede wszystkim w obrębie miejscowości o w pełni wykształconej strukturze funkcjonalno-przestrzennej. Preferowane tereny do rozwoju tej funkcji to obszary zwartej zabudowy. Tereny przeznaczone pod zabudowę powinny być dobrze nasłonecznione i przewietrzane. Należy ograniczać możliwość lokalizacji nowej zabudowy na obszarach położonych w obrębie dolin rzecznych oraz na terenach gleb o najlepszych klasach bonitacyjnych.

Funkcja zagrodowa Zabudowę zagrodową należy realizować na terenach wsi poprzez rozbudowę istniejących terenów zainwestowanych pod warunkiem właściwego wyposażenia infrastrukturalnego oraz zachowania wszelkich norm ochrony środowiska. Dopuszczalna jest także zmiana funkcji istniejącej zabudowy zagrodowej na cele mieszkaniowe przy braku negatywnego jej oddziaływania na tereny sąsiednie. Tereny przeznaczone pod zabudowę powinny być dobrze nasłonecznione i przewietrzane.

Funkcja przemysłowa Na terenie gminy Radwanice funkcje produkcyjne zlokalizowane są punktowo w różnych częściach gminy. Lokalizacje nowych obiektów należy rozważyć na terenach dziś zainwestowanych jako uzupełnienie istniejącej zabudowy. Ponadto należy zachować istniejące tereny eksploatacji podziemnej kopalni rud miedzi oraz uwzględnić konieczność utworzenia stref buforowych od strony terenów o innym sposobie zagospodarowania lub użytkowania.

8.2.3. Obszary, na których występują ograniczenia wynikające z konieczności ochrony zasobów środowiska oraz występowania uciążliwości i zagrożeń środowiska Do obszarów, które powinny podlegać ochronie przed zmianą użytkowania, należy zaliczyć tereny o szczególnych warunkach ekologicznych zlokalizowane w południowej części gminy, na obszarach objętych ustanowionymi formami ochrony przyrody. Ograniczenia w zagospodarowaniu dotyczące rezerwatu przyrody, Przemkowskiego Parku Krajobrazowego oraz obszarów Natura 2000 wynikają z pełnionych przez nie funkcji – są one naturalnymi korytarzami ekologicznymi, hydrologicznymi i przewietrzającymi. Wszelkie inwestycje lokalizowane w ich granicach i w bezpośrednim sąsiedztwie obszarów chronionych nie mogą powodować zagrożeń dla wartości przyrodniczych. Do innych form ochrony przyrody zaliczyć należy pomnik przyrody, który zachowuje swój status i podlega specyficznym ograniczeniom wynikających z przepisów odrębnych. Z zainwestowania należy wyłączyć dolinę Szprotawy i innych cieków wodnych, które powinny łączyć się bez przeszkód z dolinami na terenach sąsiadujących z gminą i tworzyć z nimi jednolity system ekologiczny. W tym celu w ich obrębie nie wolno wyznaczać terenów zwartej zabudowy w sposób stanowiący przegrody poprzeczne dolin. Wskazane jest także wprowadzanie ograniczeń w zakresie wysokości budynków. Ograniczenia dotyczące terenów o najwyższych walorach glebowych dla rozwoju rolnictwa powinny odnosić się do zakazu wprowadzania w ich obrębie zabudowy. Gospodarka rolna powinna być prowadzona przy ograniczonym stosowaniu nawozów sztucznych i środków ochrony roślin. Z zainwestowania należy ponadto wyłączyć tereny lokalizacji udokumentowanych złóż kruszywa naturalnego, stanowiących obszary perspektywicznej eksploatacji. W przyszłym zagospodarowaniu i zabudowie należy ponadto uwzględnić zagrożenia wynikające z prowadzonej na obszarze gminy podziemnej działalności górniczej. Ograniczeniem dla realizacji nowych obiektów przeznaczonych na pobyt ludzi są także linie elektroenergetyczne. Ze względu na oddziaływania w zakresie hałasu i pól elektromagnetycznych

54 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

zabudowa powinna być lokalizowana poza granicami pasów technologicznych. Z zainwestowania wyłączą się także strefy kontrolowane gazociągu wysokiego ciśnienia. Należy ponadto zachować odległości terenów przeznaczonych pod nową zabudowę od dróg charakteryzujących się największym natężeniem ruchu.

8.2.4. Ocena przydatności terenów dla różnych sposobów zagospodarowania Klasyfikacja terenów na poszczególne kategorie określające ich przydatność do różnych sposobów zagospodarowania została wykonana w oparciu o analizę wybranych elementów środowiska przyrodniczego. Na podstawie głównych uwarunkowań ekofizjograficznych, wydzielono trzy kategorie terenów o różnych predyspozycjach dla ich przyszłego zagospodarowania:

1. Tereny wyłączone z zabudowy 1) ze względu na sposób użytkowania i funkcje ekologiczne: − rzeki, mniejsze cieki, rowy stałe lub okresowe, − zbiorniki wodne, − tereny podmokłe, zabagnione, − tereny leśne i większe zadrzewienia, − tereny łąk pełniących funkcje ekologiczne; 2) ze względu na ochronę prawną: − rezerwat przyrody „Buczyna Jakubowska”, − obszary wpisane do rejestru zabytków, − tereny cmentarzy; 3) ze względu na zagrożenie powodzią: − obszary szczególnego zagrożenia powodzią;

2. Tereny z ograniczeniami w zagospodarowaniu: 1) ze względu na funkcje ekologiczne i ochronę prawną terenów przyrodniczych: − tereny w granicach Przemkowskiego Parku Krajobrazowego, − tereny w granicach obszarów Natura 2000: „Bory Dolnośląskie” PLB020005 i „Jelonek Przemkowski” PLH020097; 2) ze względu na strefy ochronne i parametry techniczne: − tereny wzdłuż drogi krajowej nr 3 (S3), − tereny wzdłuż drogi krajowej nr 12, − tereny wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 333, − tereny wzdłuż linii kolejowej nr 14, − tereny wzdłuż linii elektroenergetycznych 110 kV, − tereny wzdłuż gazociągu wysokiego ciśnienia; 3) ze względu na warunki gruntowo-wodne: − tereny charakteryzujące się płytkim poziomem wód gruntowych (do 1,0 m p.p.t.); 4) ze względu na zagrożenie powodzią i osuwiskami: − tereny w granicach obszarów szczególnego zagrożenia powodzią; 5) ze względu na obecność obszarów perspektywicznych dla złóż kopalin: − tereny udokumentowanych złóż kopalin; 6) ze względu na działalność rolniczą: − tereny predysponowane do wyznaczenia rolniczej przestrzeni produkcyjnej, o korzystnych warunkach glebowych, które powinny zostać niezabudowane, predysponowane jedynie w swych strefach peryferyjnych do rozwoju zabudowy zagrodowej.

55 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

3. Pozostałe tereny korzystne dla zainwestowania: 1) tereny zbudowane z gruntów mineralnych (piasków luźnych i gliniastych) o dużym zróżnicowaniu warunków gruntowo-wodnych i geotechnicznych, korzystne dla zabudowy z ograniczeniami, 2) tereny zbudowane z gruntów mineralnych (piasków gliniastych i glin), o warunkach gruntowo- wodnych umożliwiających zainwestowanie oraz stosunkowo korzystnych warunkach geotechnicznych, 3) tereny zbudowane z gruntów mineralnych (piaszczysto-żwirowych), bez ograniczeń geotechnicznych, bardzo korzystne dla zabudowy, 4) tereny częściowo już zabudowane, w większości posiadające uzbrojenie techniczne, korzystne do kontynuowania na nich nowych inwestycji.

Analiza jakości poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego wskazuje na istotne przekształcenia środowiska przyrodniczego gminy. Prowadzona od wielu lat intensywna gospodarka rolna w sposób decydujący wpłynęła na środowisko naturalne gminy. Stopień degradacji poszczególnych komponentów jest jednak nieznaczny. Niewielkie pogorszenie stanu sanitarnego powietrza atmosferycznego wynika z lokalnej emisji zanieczyszczeń pyłowo-gazowych z indywidualnych palenisk domowych, zakładów produkcyjno-usługowych oraz emisji spalin ze środków transportu wzdłuż najbardziej uczęszczanych szlaków komunikacyjnych. Pogorszenie stanu wód powierzchniowych jest wynikiem zrzutu ścieków, przede wszystkim pochodzących z gospodarstw domowych. Powyższe uwarunkowania stwarzają pewne ograniczenia dla rozwoju przestrzennego. Przy wyznaczaniu nowych terenów przeznaczonych pod zainwestowanie istotne jest jednak uwzględnienie wymagań wynikających z uwarunkowań przyrodniczych, a zwłaszcza obszarów objętych formami ochrony przyrody, lasów, trwałych użytków zielonych, zadrzewień i zakrzewień oraz terenów rolniczych najwyższych klas bonitacyjnych. Szczególne znaczenie ma ponadto konieczność ochrony wód i uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej.

8.3. Analiza społeczna

8.3.1. Liczba i rozmieszczenie ludności Gmina Radwanice należy do obszarów słabo zaludnionych na tle województwa dolnośląskiego. Gęstość zaludnienia kształtuje się znacznie poniżej średniej przypadającej dla powiatu i w 2018 roku wynosiła 57 osób/km 2 (średnia dla powiatu polkowickiego to 81 osób/km 2). Gęstość zaludnienia w gminie Radwanice jest ponadto zdecydowanie niższa od średniej dla województwa (145 osób/km 2) i od średniej krajowej (123 osoby/km 2). Analizując gęstość zaludnienia w gminie na przestrzeni ostatnich 10 lat obserwujemy stopniowy wzrost wartości wskaźnika (tab. 8.3.1.1).

Tab. 8.3.1.1. Gęstość zaludnienia Nazwa 2008 2013 2018 Polska 122 123 123 woj. dolnośląskie 144 146 145 powiat polkowicki 79 81 81 gmina Radwanice 54 56 57 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

Gminę Radwanice pod koniec 2018 roku zamieszkiwało 4 805 osób, w tym 2 378 kobiet (tj. 49,49% ogółu ludności) i 2 427 mężczyzn (odpowiednio 50,51%). W porównaniu do 2003 roku liczba ludności gminy zwiększyła się o 531 osób (tab. 8.3.1.2).

56 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tab. 8.3.1.2. Liczba ludności Liczba ludności 2003 2008 2013 2018 Ogółem 4 274 4 561 4 680 4 805 Kobiety 2 108 2 271 2 324 2 378 Mężczyźni 2 166 2 290 2 356 2 427 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

W analizowanym okresie występowała liczebna przewaga mężczyzn nad kobietami, co znalazło odzwierciedlenie we wskaźniku feminizacji, określającym liczbę kobiet przypadającą na 100 mężczyzn. Wskaźnik ten w 2018 roku wynosił 99 kobiet na 100 mężczyzn (tab. 8.3.1.3). Odpowiednio dla kraju wskaźnik feminizacji wynosi 107, a dla województwa – 108, a dla powiatu – 102.

Tab. 8.3.1.3. Wskaźnik feminizacji Nazwa 2008 2013 2018 Polska 107 107 107 woj. dolnośląskie 108 109 108 powiat polkowicki 102 102 102 gmina Radwanice 97 99 99 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

Z powyższej tabeli wynika, że wskaźnik feminizacji na terenach wiejskich gminy Radwanice jest niższy w porównaniu z innymi jednostkami. W powiecie, województwie i w kraju, gdzie brano pod uwagę średnie z terenów wiejskich i miejskich, wskaźnik ten utrzymuje się na wyższym i niemal niezmienionym poziomie.

8.3.2. Ruch naturalny ludności W gminie Radwanice w latach 2008-2018 obserwujemy niewielki spadek wartości wskaźnika urodzeń żywych na 1000 ludności (tab. 8.3.2.1). Wskaźnik ten w 2018 roku wynosił 11,33 i był wyższy od średniej dla powiatu (10,38), województwa (9,58) i średniej krajowej (10,11).

Tab. 8.3.2.1. Urodzenia żywe na 1000 ludności Nazwa 2008 2013 2018 Polska 10,87 9,60 10,11 woj. dolnośląskie 10,38 8,86 9,58 powiat polkowicki 12,15 10,60 10,38 gmina Radwanice 15,21 12,43 11,33 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

Pomimo spadku wskaźnika zgonów na 1000 ludności na początku analizowanego okresu, lata 2013-2018 charakteryzowały się wzrostem wartości wskaźnika, podobnie jak w pozostałych jednostkach (tab. 8.3.2.2). Za niekorzystne należy uznać wyższe wartości wskaźnika zgonów na obszarze gminy w porównaniu z danymi dla powiatu i województwa.

Tab. 8.3.2.2. Zgony na 1000 ludności Nazwa 2008 2013 2018 Polska 9,69 9,75 10,10 woj. dolnośląskie 9,16 8,91 9,30 powiat polkowicki 8,84 8,70 9,30 gmina Radwanice 9,53 9,43 9,70 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

Pomimo ujemnych wartości wskaźnika przyrostu naturalnego obserwowanych na początku analizowanego okresu, od 2013 roku na terenie gminy nastąpiło odwrócenie niekorzystnych tendencji.

57 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Odmiennie sytuacja kształtowała się natomiast w powiecie, województwie i kraju, gdzie w ostatnich latach odnotowuje się stały spadek wskaźnika przyrostu naturalnego (tab. 8.3.2.3).

Tab. 8.3.2.3. Przyrost naturalny ludności Nazwa 2008 2013 2018 Polska -0,37 0,92 -0,46 woj. dolnośląskie -1,38 -0,21 -1,61 powiat polkowicki 2,00 3,72 2,23 gmina Radwanice -3,71 6,17 5,36 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

8.3.3. Migracje ludności Wskaźnik migracji uznawany jest często za wskaźnik atrakcyjności gminy. Analiza tego wskaźnika może także określić zakres wpływu migracji na dynamikę ludności oraz obszar problemów związanych z procesem asymilacji ludności napływowej. W całym województwie dolnośląskim występuje tendencja migracji ludności z gmin wiejskich do miast. Są to zarówno migracje wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Analiza procesów migracji na terenie gminy Radwanice wskazuje jednak na stały napływ nowych mieszkańców, co związane jest prawdopodobnie z potrzebą poprawy warunków zamieszkania oraz lepszą dostępnością do rynku pracy. Spadek wartości salda migracji obserwowany jest natomiast w powiecie polkowickim, jak i w całym kraju (tab. 8.3.3.1).

Tab. 8.3.3.1. Saldo migracji Nazwa 2008 2013 2018 Polska -0,4 -0,4 -0,5 woj. dolnośląskie -0,8 -0,4 0,0 powiat polkowicki -2,3 -2,0 -2,6 gmina Radwanice 6,7 5,7 3,6 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

8.3.4. Uwarunkowania społeczne w zakresie rynku pracy Analizując ludność w wieku przedprodukcyjny, produkcyjnym i poprodukcyjnym w latach 2003-2018 na terenie gminy Radwanice dostrzega się charakterystyczną tendencję. Maleje udział ludności w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym, rośnie natomiast udział ludności w wieku poprodukcyjnym (tab. 8.3.4.1).

Tab. 8.3.4.1. Ludność według grup ekonomicznych Ludność w wieku Lata przedprodukcyjnym % produkcyjnym % poprodukcyjnym % 2003 1 045 24,45% 2 740 64,11% 489 11,44% 2008 1 036 22,71% 3 037 66,59% 488 10,70% 2013 965 20,62% 3 084 65,90% 631 13,48% 2018 1 004 20,89% 2 999 62,41% 802 16,69% Źródło: obliczenia własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS, 2020.

Struktura ludności gminy w podziale wiekowym w 2016 roku przedstawiała się następująco (K – kobiety, M – mężczyźni): − grupa przedprodukcyjna (0-17 lat) – 20,89% ogółu ludności, − grupa produkcyjna (K 17-59 lat, M 17-64 lat) – 62,41% ogółu ludności, − grupa poprodukcyjna (powyżej K 60 lat, M 65 lat) – 16,69% ogółu ludności.

58 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Osoby w wieku produkcyjnym stanowią niespełna 63% ogółu ludności gminy. Wskaźnik starzenia się ludności (udział ludności w wieku poprodukcyjnym do ludności ogółem) wynosi dla gminy prawie 17%. Analizując zatrudnienie ogółem w latach 2003-2018 obserwujemy odmienne tendencje. Do 2008 roku odnotowano znaczny wzrost liczby pracujących mieszkańców gminy Radwanice, natomiast w 2013 roku nastąpił istotny spadek zatrudnienia, przy czym w kolejnych latach nie zaobserwowano istotnych zmian na rynku pracy (tab. 8.3.4.2).

Tab. 8.3.4.2. Pracujący Pracujący wg płci 2003 2008 2013 2018 ogółem 420 655 548 550 mężczyźni 222 413 331 308 kobiety 198 242 217 242 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

Analizując rynek pracy można stwierdzić w latach 2003-2018 odnotowuje się stały spadek liczby bezrobotnych w kraju, województwie i powiecie, przy czym w poszczególnych okresach poziom bezrobocia podlegał dość istotnym wahaniom. Podobnie przedstawia się sytuacja bezrobocia w gminie Radwanice. W 2003 roku zarejestrowanych było 529 bezrobotnych. Istotny spadek bezrobocia odnotowano natomiast w 2008 r. (171 osób), a w 2013 roku ponowny jego wzrost (239 osób). Obecnie liczba bezrobotnych mieszkańców gminy wynosi 125 osób, w tym 74 kobiety i 51 mężczyzn. Udział bezrobotnych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym wynosi obecnie 4,17%. Wartość ta jest niższa od obserwowanej na terenie powiatu (4,29%), natomiast wyższa od średniej wojewódzkiej (3,58%) i ogólnopolskiej (4,16%). Gmina Radwanice położona jest w zasięgu bezpośredniego oddziaływania dużych ośrodków miejskich (Polkowice, Głogów, Lubin), co w konsekwencji powoduje spadek liczby bezrobotnych na terenie gminy. Niska stopa bezrobocia rejestrowanego jest konsekwencję zmian zachodzących w gospodarce ogólnokrajowej.

8.4. Prognoza demograficzna Prognoza demograficzna obejmuje przewidywanie kształtowania się w przyszłości zjawisk i procesów demograficznych, ich kierunków oraz tempa rozwoju, jak również przemian strukturalnych. Przewidywanie przyszłych kierunków zmian procesów demograficznych zawsze jest obarczone dużą niepewnością wynikającą przede wszystkim z braku możliwości określenia zmiany dynamiki i kierunku rozwoju społeczno-gospodarczego. Prognozę demograficzną na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Radwanice opracowano na podstawie analizy intensywności i dynamiki zmian liczby ludności w latach 2003-2018. W analizowanym okresie ostatnich piętnastu lat odnotowano wzrost liczby mieszkańców gminy na poziomie +12%. W związku z powyższym dla określenia prognozowanej liczby ludności na obszarze gminy Radwanice w założonym horyzoncie czasowym przyjęto zachowanie dotychczasowej dynamiki zmian liczby mieszkańców na poziomie +12%. w okresie każdego następnego piętnastolecia. W tabeli 8.4.1. zaprezentowano uzyskane wyniki dotyczące prognozowanej liczby ludności w 2033 i 2048 roku.

Tab. 8.4.1. Prognozowana liczba ludności Rok 2018 2033 2048

Liczba ludności 4 805 5 382 6 028

Źródło: obliczenia własne.

59 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Wskazać jednak należy na niepewność prognozowania demograficznego, które nie jest w stanie przewidzieć faktycznych zjawisk w przestrzeni, które w istotny sposób mogą odwrócić dotychczasowe tendencje zmian liczby ludności. Powyższe uwarunkowania wymagają powiązania wyników prognozy demograficznej z aktualnymi czynnikami rozwoju społeczno-gospodarczego. Dobrym przykładem jest pojawianie się dużych inwestorów o istotnym zapotrzebowaniu na siłę roboczą oraz ich kooperantów, co w perspektywie kilku najbliższych lat może korzystnie wpłynąć na stan i strukturę ludności. Ze względu na potrzebę pozyskania wykwalifikowanej siły roboczej, konieczne będzie zaproponowanie nowych przestrzeni inwestycyjnych przeznaczonych pod zabudowę. Aktualnie brak jest informacji pozwalających określić skalę tego zjawiska. Uwarunkowania demograficzne stanowią istotny argument przemawiający za racjonalizacją polityki przestrzennej. Nowe tereny przeznaczone pod zainwestowanie, przede wszystkim pod zabudowę mieszkaniową, powinny uwzględniać faktyczne zmiany w zakresie przekształceń struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy, tendencje w zakresie wzrostu średniej powierzchni mieszkań i potrzebę poprawy warunków zamieszkania w zakładanej perspektywie planistycznej, biorąc pod uwagę przede wszystkim nowe czynniki rozwojowe, które w sposób znaczący mogą wpłynąć na zmiany sytuacji demograficznej gminy Radwanice.

8.5. Możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a także infrastruktury społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy Dla oceny możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a także infrastruktury społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy, istotna jest przede wszystkim analiza wydatków inwestycyjnych. Na przestrzeni ostatnich lat odnotowano zmienny poziom wydatków inwestycyjnych w zakresie transportu i łączności oraz gospodarki komunalnej i ochrony środowiska, istotnych z punktu widzenia jej rozwoju społeczno-gospodarczego (tab. 8.5.1.). Wynikają one przede wszystkim z wartości planowanych do realizacji inwestycji w danym roku oraz możliwości pozyskania środków zewnętrznych na ich współfinansowanie.

Tab. 8.5.1. Wydatki majątkowe inwestycyjne Kategoria wydatków 2008 2013 2018

Transport i łączność 806 085,09 zł 1 675 429,76 zł 7 454 563,09 zł

Gospodarka komunalna 5 776 199,37 zł 2 837 367,96 zł 9 212 846,22 zł i ochrona środowiska

Oświata i wychowanie 81 631,93 zł 17 870,78 zł 0,00 zł

Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS, 2020.

Powyższe uwarunkowania wskazują na systematyczny wzrost potencjału inwestycyjnego gminy, pozwalający na dalsze wyposażanie poszczególnych miejscowości w niezbędną infrastrukturę techniczną i społeczną. W celu minimalizacji kosztów po stronie samorządu w pierwszej kolejności należy uruchamiać nowe tereny w zasięgu istniejącej infrastruktury technicznej, przede wszystkim sieci wodociągowej, elektroenergetycznej i kanalizacyjnej, posiadające dogodną dostępność komunikacyjną, w tym środkami transportu publicznego, oraz gwarantujące właściwą obsługę mieszkańców w zakresie dostępności do usług publicznych. Przygotowanie nowych terenów przeznaczonych pod zainwestowanie powinno być poprzedzone prognozą skutków finansowych sporządzaną na etapie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, która określi bilans dochodów i wydatków wynikających z określonego obszaru.

60 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

8.6. Bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę

8.6.1. Maksymalne zapotrzebowanie na nową zabudowę Maksymalne zapotrzebowanie na nową zabudowę w skali gminy oszacowano na podstawie: − analizy ekonomicznej obrazującej poziom dochodów i wydatków gminy, ze szczególnym uwzględnieniem wydatków inwestycyjnych służących podwyższaniu standardów i zakresu usług oraz szeroko rozumianemu rozwojowi jednostki samorządu terytorialnego, − analizy środowiskowej obrazującej stan i jakość poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego oraz obszarów objętych ochroną prawną, stanowiącej podstawę do określenia uwarunkowań w zakresie rozwoju przestrzennego, − analizy społecznej obrazującej stan i strukturę demograficzną społeczności gminy, ze szczególnym uwzględnieniem ruchu naturalnego, migracji i rynku pracy, stanowiącej podstawę dla racjonalnego kształtowania docelowej struktury przestrzennej gminy, − prognozy demograficznej zakładającej wzrost liczby ludności w założonej perspektywie planistycznej na poziomie 12% do 6 028 osób w 2048 roku, stanowiącej podstawę dla określania kierunków zmian w zakresie wyznaczania nowych terenów pod zabudowę mieszkaniową, − oceny możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a także infrastruktury społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy, ze szczególnym uwzględnieniem aktualnego poziomu wydatków inwestycyjnych w zakresie transportu i łączności oraz gospodarki komunalnej i ochrony środowiska, istotnych z punktu widzenia jej rozwoju społeczno-gospodarczego, − prognozowanego wzrostu przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań w założonej perspektywie planistycznej na poziomie +32% w latach 2018-2033 r. (do 34 m2 na 1 mieszkańca w 2033 roku) oraz na poziomie +256% w latach 2031-2046 (do 121 m2 na 1 mieszkańca w 2048 roku), − ustaleń dotychczasowych dokumentów planistycznych i decyzji administracyjnych, w tym przede wszystkim przesądzeń w zakresie kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy i przeznaczeniu terenów wynikających z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obrazujących faktyczne potrzeby inwestycyjne mieszkańców i inwestorów. Dla określenia maksymalnego zapotrzebowania na nową zabudowę przyjęto perspektywę 30 lat oraz niepewność procesów rozwojowych poprzez zwiększenie zapotrzebowania o 30% w stosunku do powyższych wyników analiz. Przyjmując wyniki powyższych analiz określono zapotrzebowanie na nową zabudowę w skali gminy dla poszczególnych kategorii terenów przeznaczonych pod zabudowę w oparciu o poniższe założenia: 1. Dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej przyjmuje się zapotrzebowanie na nową zabudowę na poziomie 678 718 m2 powierzchni użytkowej zabudowy na podstawie prognozowanego wzrostu liczby ludności oraz zakładanego wzrostu przeciętej powierzchni użytkowej mieszkań przypadającej na jednego mieszkańca gminy do poziomu 121 m2; 2. Dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej przyjmuje się zapotrzebowanie na nową zabudowę na poziomie 28 068 m2 powierzchni użytkowej zabudowy na podstawie prognozowanego wzrostu liczby ludności oraz zakładanego wzrostu przeciętej powierzchni użytkowej mieszkań przypadającej na jednego mieszkańca gminy do poziomu 121 m2; 3. Dla terenów zabudowy zagrodowej przyjmuje się zapotrzebowanie na nową zabudowę na poziomie 265 612 m2 powierzchni użytkowej zabudowy na podstawie prognozowanego wzrostu liczby ludności oraz zakładanego wzrostu przeciętej powierzchni użytkowej mieszkań przypadającej na jednego mieszkańca gminy do poziomu 121 m2, a także zakładanego rozwoju istniejących gospodarstw rolnych o rozdrobnionej strukturze agrarnej, z uwzględnieniem 30% udziału powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych w ogólnej powierzchni użytkowej wszystkich budynków na terenach zabudowy zagrodowej;

61 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

4. Dla terenów zabudowy usługowej przyjmuje się zapotrzebowanie na nową zabudowę na poziomie 25 106 m2 powierzchni użytkowej zabudowy na podstawie zakładanego wzrostu przeciętej powierzchni użytkowej usług przypadającej na jednego mieszkańca gminy do poziomu 6 m2 oraz wzrostu zapotrzebowania na nową zabudowę mieszkaniową, dla której konieczne będzie wprowadzenie odpowiedniego wyposażenia usługowego, w tym realizacji usług publicznych, biorąc pod uwagę konieczność zabezpieczenia nowych terenów inwestycyjnych jako oferty dla istniejących i nowych inwestorów; 5. Dla terenów zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów przyjmuje się zapotrzebowanie na nową zabudowę na poziomie 884 831 m2 powierzchni użytkowej zabudowy na podstawie zakładanego wzrostu przeciętej powierzchni użytkowej obiektów produkcyjnych, magazynowych i składowych przypadającej na jednego mieszkańca gminy do poziomu 119 m2 na podstawie analizy potrzeb wynikających z zabezpieczenia nowych terenów inwestycyjnych jako oferty dla istniejących i nowych inwestorów, ze szczególnym uwzględnieniem istniejących funkcji przemysłowych gminy; 6. Dla terenów zabudowy obsługi gospodarki rolnej przyjmuje się zapotrzebowanie na nową zabudowę na poziomie 16 944 m2 powierzchni użytkowej zabudowy na podstawie zakładanego wzrostu przeciętej powierzchni użytkowej obiektów obsługi gospodarki rolnej przypadającej na jednego mieszkańca gminy do poziomu 4 m2 na podstawie analizy potrzeb wynikających z zabezpieczenia nowych terenów inwestycyjnych jako oferty dla istniejących i nowych inwestorów. 7. Dla terenów zabudowy usług sportu i rekreacji przyjmuje się zapotrzebowanie na nową zabudowę na poziomie 50 614 m2 powierzchni użytkowej zabudowy na podstawie zakładanego wzrostu przeciętej powierzchni użytkowej usług przypadającej na jednego mieszkańca gminy do poziomu 10 m2 oraz wzrostu zapotrzebowania na nową zabudowę mieszkaniową, dla której konieczne będzie wprowadzenie odpowiedniego wyposażenia w zakresie usług sportu i rekreacji.

Tab. 8.6.1.1. Maksymalne zapotrzebowanie na nową zabudowę [w powierzchni użytkowej w m 2] Powierzchnia użytkowa Kategoria terenu przeznaczonego pod zabudowę [w m 2] Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 678 718 Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 28 068 Tereny zabudowy zagrodowej 265 612 Tereny zabudowy usługowej 25 106 Tereny zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów 884 831 Tereny zabudowy obsługi gospodarki rolnej 16 944 Tereny zabudowy usług sportu i rekreacji 50 614 Suma 1 949 893 Źródło: opracowanie własne

8.6.2. Chłonność obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych Chłonność obszarów, rozumianych jako możliwość lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, określono na podstawie analizy zagospodarowania i zabudowy na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach istniejących jednostek osadniczych. Poniżej przedstawiono chłonność obszarów dla lokalizacji nowej zabudowy określoną w powierzchni użytkowej zabudowy według poszczególnych kategorii zabudowy. Chłonność miejscowości położonych na obszarze gminy Radwanice oszacowano wyłącznie dla wsi charakteryzujących się zwartą strukturą funkcjonalno-przestrzenną. W analizie nie uwzględniono zabudowy rozproszonej.

62 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Ze względu na istniejący charakter terenów zainwestowanych chłonność obszarów oszacowano według podziału na poszczególne kategorie terenów, przy założenia lokalizowania nowych terenów przeznaczonych pod określony typ zainwestowania w sąsiedztwie terenów istniejących o tej samej funkcji.

Tab. 8.6.2.1. Chłonność obszarów miejscowości w gminie [w powierzchni użytkowej w m2] Powierzchnia użytkowa Kategoria terenu przeznaczonego pod zabudowę [w m 2] Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 284 918 Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 24 532 Tereny zabudowy zagrodowej 213 344 Tereny zabudowy usługowej 16 125 Tereny zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów 29 280 Tereny zabudowy obsługi gospodarki rolnej 5 609 Tereny zabudowy usług sportu i rekreacji 7 018 Suma 580 826 Źródło: opracowanie własne

8.6.3. Chłonność obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę Chłonność obszarów, rozumianych jako możliwość lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, określono na podstawie analizy obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obejmujących tereny położone poza obszarami o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach istniejących jednostek osadniczych. Poniżej przedstawiono chłonność obszarów dla lokalizacji nowej zabudowy określoną w powierzchni użytkowej zabudowy według poszczególnych kategorii zabudowy.

Tab. 8.6.3.1. Chłonność obszarów w planach miejscowych [w powierzchni użytkowej w m 2] Powierzchnia użytkowa Kategoria terenu przeznaczonego pod zabudowę [w m 2] Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 122 909 Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 0 Tereny zabudowy zagrodowej 0 Tereny zabudowy usługowej 2 539 Tereny zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów 128 321 Tereny zabudowy obsługi gospodarki rolnej 0 Tereny zabudowy usług sportu i rekreacji 15 639 Suma 269 408 Źródło: opracowanie własne

8.6.4. Porównanie maksymalnego w skali gminy zapotrzebowania na nową zabudowę oraz sumy powierzchni użytkowej zabudowy na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych oraz na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę Określenie zapotrzebowania na nową zabudowę z chłonnością terenów położonych na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych oraz na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę ma na celu wykazanie priorytetów w zakresie wyznaczania nowych terenów przeznaczonych pod zabudowę. W poniższej tabeli przedstawiono wyniki przeprowadzonej analizy.

63 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tab. 8.6.4.1. Porównanie zapotrzebowania na nową zabudowę z chłonnością obszarów na terenie gminy Radwanice [w powierzchni użytkowej w m2] Chłonność Chłonność obszarów obszarów o w pełni Kategoria terenu przeznaczonego Zapotrzebowanie na przeznaczonych wykształconej Porównanie pod zabudowę nową zabudowę w planach zwartej strukturze miejscowych pod funkcjonalno- zabudowę przestrzennej Tereny zabudowy mieszkaniowej 678 718 284 918 122 909 270 891 jednorodzinnej Tereny zabudowy mieszkaniowej 28 068 24 532 0 3 536 wielorodzinnej

Tereny zabudowy zagrodowej 265 612 213 344 0 52 268

Tereny zabudowy usługowej 25 106 16 125 2 539 6 442

Tereny zabudowy produkcyjnej, 884 831 29 280 128 321 727 230 składów i magazynów Tereny zabudowy obsługi 16 944 5 609 0 11 335 gospodarki rolnej Tereny zabudowy usług sportu 50 614 7 018 15 639 27 957 i rekreacji

Suma 1 949 893 580 826 269 408 1 099 659

Źródło: opracowanie własne

Na podstawie przeprowadzonej analizy formułuje się następujące wytyczne do określania kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów: 1. Dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w celu realizacji pełnego zapotrzebowania, dopuszcza się kształtowanie nowej zabudowy poza obszarami o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych oraz poza obszarami przeznaczonymi w planach miejscowych pod zabudowę o maksymalnej powierzchni użytkowej zabudowy wynikającej z przeprowadzonego bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę; 2. Dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej w celu realizacji pełnego zapotrzebowania, dopuszcza się kształtowanie nowej zabudowy poza obszarami o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych oraz poza obszarami przeznaczonymi w planach miejscowych pod zabudowę o maksymalnej powierzchni użytkowej zabudowy wynikającej z przeprowadzonego bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę; 3. Dla terenów zabudowy zagrodowej w celu realizacji pełnego zapotrzebowania, dopuszcza się kształtowanie nowej zabudowy poza obszarami o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych oraz poza obszarami przeznaczonymi w planach miejscowych pod zabudowę o maksymalnej powierzchni użytkowej zabudowy wynikającej z przeprowadzonego bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę; 4. Dla terenów zabudowy usługowej, w celu realizacji pełnego zapotrzebowania, dopuszcza się kształtowanie nowej zabudowy poza obszarami o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych oraz poza obszarami przeznaczonymi w planach miejscowych pod zabudowę o maksymalnej powierzchni użytkowej zabudowy wynikającej z przeprowadzonego bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę;

64 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

5. Dla terenów zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów, w celu realizacji pełnego zapotrzebowania, dopuszcza się kształtowanie nowej zabudowy poza obszarami o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych oraz poza obszarami przeznaczonymi w planach miejscowych pod zabudowę o maksymalnej powierzchni użytkowej zabudowy wynikającej z przeprowadzonego bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę; 6. Dla terenów zabudowy obsługi gospodarki rolnej, w celu realizacji pełnego zapotrzebowania, dopuszcza się kształtowanie nowej zabudowy poza obszarami o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych oraz poza obszarami przeznaczonymi w planach miejscowych pod zabudowę o maksymalnej powierzchni użytkowej zabudowy wynikającej z przeprowadzonego bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę; 7. Dla terenów zabudowy usług sportu i rekreacji, w celu realizacji pełnego zapotrzebowania, dopuszcza się kształtowanie nowej zabudowy poza obszarami o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych oraz poza obszarami przeznaczonymi w planach miejscowych pod zabudowę o maksymalnej powierzchni użytkowej zabudowy wynikającej z przeprowadzonego bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę.

8.7. Możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnych i infrastruktury technicznej oraz społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy Możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnych i infrastruktury technicznej oraz społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy, determinowane będą poziomem uzyskiwanych dochodów. Rozwój nowych terenów inwestycyjnych zwiększy wpływy do budżetu gminy z tytułu podatku od nieruchomości. W poniższej tabeli przedstawiono prognozowane dochody gminy z tytułu podatku od nieruchomości po zrealizowaniu maksymalnego zapotrzebowania na nową zabudowę w perspektywie 30 lat.

Tab. 8.7.1. Prognozowane dochody z tytułu podatku od nieruchomości na terenie gminy Radwanice Podatek od Podatek od Kategoria terenu przeznaczonego Powierzchnia Powierzchnia nieruchomości nieruchomości pod zabudowę gruntów [m 2] użytkowa [m 2] (powierzchnia (grunt) użytkowa) Tereny zabudowy mieszkaniowej 6 138 797 678 718 3 069 399 zł 549 762 zł jednorodzinnej Tereny zabudowy mieszkaniowej 253 866 28 068 126 933 zł 22 735 zł wielorodzinnej

Tereny zabudowy zagrodowej 2 402 383 265 612 1 201 192 zł 215 146 zł

Tereny zabudowy usługowej 227 072 25 106 113 536 zł 20 336 zł

Tereny zabudowy produkcyjnej, 8 003 021 884 831 7 602 870 zł 21 147 461 zł składów i magazynów Tereny zabudowy obsługi 153 255 16 944 145 592 zł 404 962 zł gospodarki rolnej Tereny zabudowy usług sportu 457 790 50 614 228 895 zł 407 443 zł i rekreacji

Suma 17 636 184 1 949 893 12 488 416 zł 22 767 843 zł

Źródło: opracowanie własne

65 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Uruchamianie przez gminę nowych terenów inwestycyjnych wiąże się z koniecznością rozbudowy infrastruktury technicznej – sieci wodociągowej i kanalizacji sanitarnej oraz doprowadzeniem do tych terenów dróg publicznych. Realizacja infrastruktury odbywać się będzie etapowo w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat biorąc pod uwagę priorytety w zakresie wyposażania określonych terenów. Finansowanie ww. działań opierać się będzie przede wszystkim na podstawie dochodów własnych gminy, ale także poprzez pozyskanie różnego rodzaju dotacji. W przypadku niedoboru środków finansowych budżetu istnieje ponadto możliwość zaciągania kredytów.

8.8. Potrzeby inwestycyjne gminy wynikające z konieczności realizacji zadań własnych, związane z lokalizacją nowej zabudowy na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych i na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę oraz poza tymi obszarami Potrzeby inwestycyjne gminy Radwanice wynikające z konieczności realizacji zadań własnych, związanych z lokalizacją nowej zabudowy przedstawiono w podziale na trzy kategorie: 1) obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych, 2) obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę, innych niż wymienione powyżej, 3) obszarów pozostałych. W analizie uwzględniono potrzeby inwestycyjne związane z realizacją infrastruktury komunikacyjnej i technicznej. Ze względu na ogólny charakter niniejszego bilansu oraz oparcie jej na przyjętych założeniach, brak jest możliwości prawidłowego oszacowania potrzeb związanych z realizacją infrastruktury społecznej. Zakłada się, iż realizacja infrastruktury społecznej będzie uzależniona od faktycznego zapotrzebowania na usługi publiczne (m.in. szkoły, przedszkola, ośrodki opieki społecznej itd.) na danych terenach. Lokalizacja nowej zabudowy na obszarach o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych nie pociąga za sobą realizacji nowej infrastruktury technicznej i drogowej (tab. 8.8.1). Wynika to z faktu, że nowa zabudowa stanowić będzie uzupełnienie istniejącej, na terenach już wyposażonych w infrastrukturę techniczną oraz posiadających dostęp do dróg publicznych.

Tab. 8.8.1. Zapotrzebowanie na infrastrukturę obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostek osadniczych Dłu goś ć nowej Kategoria terenu przeznaczonego Powierzchnia Powierzchnia Długość nowych infrastruktury pod zabudowę gruntów [m2] użytkowa [m 2] dróg [km] technicznej [km] Tereny zabudowy mieszkaniowej 2 576 993 284 918 0,0 0,0 jednorodzinnej Tereny zabudowy mieszkaniowej 221 880 24 532 0,0 0,0 wielorodzinnej

Tereny zabudowy zagrodowej 1 929 630 213 344 0,0 0,0

Tereny zabudowy usługowej 145 846 16 125 0,0 0,0

Tereny zabudowy produkcyjnej, 264 829 29 280 0,0 0,0 składów i magazynów Tereny zabudowy obsługi 50 736 5 609 0,0 0,0 gospodarki rolnej Tereny zabudowy usług sportu 63475 7 018 0,0 0,0 i rekreacji

Suma 5 253 389 580 826 0,0 0,0

Źródło: opracowanie własne

66 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Lokalizacja nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na obszarach objętych obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego będzie wymagała budowy po ok. 11,1 km nowych dróg publicznych i sieci infrastruktury technicznej (tab. 8.8.2). W odniesieniu do pozostałych kategorii terenów zakłada się, że realizacja dróg i infrastruktury technicznej odbywać się będzie na koszt inwestorów.

Tab. 8.8.2. Zapotrzebowanie na infrastrukturę obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę Długość nowej Kategoria terenu przeznaczonego Powierzchnia Powierzchnia Długość nowych infrastruktury pod zabudowę gruntów [m 2] użytkowa [m 2] dróg [km] technicznej [km] Tereny zabudowy mieszkaniowej 1 111 673 122 909 11,1 11,1 jednorodzinnej Tereny zabudowy mieszkaniowej 0 0 0,0 0,0 wielorodzinnej

Tereny zabudowy zagrodowej 0 0 0,0 0,0

Tereny zabudowy usługowej 22 967 2 539 0,0 0,0

Tereny zabudowy produkcyjnej, 1 160 620 128 321 0,0 0,0 składów i magazynów Tereny zabudowy obsługi 0 0 0,0 0,0 gospodarki rolnej Tereny zabudowy usług sportu 141 452 15 639 0,0 0,0 i rekreacji

Suma 2 436 712 269 408 11,1 11,1

Źródło: opracowanie własne

Realizacja inwestycji zostanie rozłożona w okresie 30 lat i będzie przebiegać etapowo, w zależności od stopnia zainwestowania poszczególnych terenów. Prognozowane koszty realizacji dróg publicznych oraz infrastruktury technicznej zostały przedstawione w poniższej tabeli.

Tab. 8.8.3. Prognozowane koszty budowy dróg publicznych oraz realizacji infrastruktury technicznej obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę Sieć kanalizacji Kategoria planowanych inwestycji Drogi publiczne Sieć wodociągowa sanitarnej

Prognozowane koszty 1 111 700,00 zł 2 979 356,00 zł 6 392 275,00 zł

Źródło: opracowanie własne

Lokalizacja nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na pozostałych obszarach na terenie gminy będzie wymagała budowy po ok. 24,5 km nowych dróg publicznych i sieci infrastruktury technicznej (tab. 8.8.4). Zakłada się, że na terenach pozostałych, na których planowana jest nowa zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, zabudowa zagrodowa, zabudowa usługowa, zabudowa produkcyjna, składy i magazyny, zabudowa obsługi gospodarki rolnej i zabudowa usług sportu i rekreacji realizacja dróg i infrastruktury technicznej odbywać się będzie na koszt inwestorów.

67 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tab. 8.8.4. Zapotrzebowanie na infrastrukturę pozostałych obszarów Długość nowej Kategoria terenu przeznaczonego Powierzchnia Powierzchnia Długość nowych infrastruktury pod zabudowę gruntów [m 2] użytkowa [m 2] dróg [km] technicznej [km] Tereny zabudowy mieszkaniowej 2 450 131 270 891 24,5 24,5 jednorodzinnej Tereny zabudowy mieszkaniowej 31 986 3 536 0,0 0,0 wielorodzinnej

Tereny zabudowy zagrodowej 472 753 52 268 0,0 0,0

Tereny zabudowy usługowej 58 259 6 442 0,0 0,0

Tereny zabudowy produkcyjnej, 6 577 572 727 230 0,0 0,0 składów i magazynów Tereny zabudowy obsługi 102 519 11 335 0,0 0,0 gospodarki rolnej Tereny zabudowy usług sportu 252 863 27 957 0,0 0,0 i rekreacji

Suma 9 946 083 1 099 659 24,5 24,5

Źródło: opracowanie własne

Realizacja inwestycji zostanie rozłożona w okresie 30 lat i będzie przebiegać etapowo, w zależności od stopnia zainwestowania poszczególnych terenów. Prognozowane koszty realizacji dróg publicznych oraz infrastruktury technicznej zostały przedstawione w poniższej tabeli.

Tab. 8.8.5. Prognozowane koszty budowy dróg publicznych oraz realizacji infrastruktury technicznej obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę Sieć kanalizacji Kategoria planowanych inwestycji Drogi publiczne Sieć wodociągowa sanitarnej

Prognozowane koszty 2 450 100 zł 6 566 268 zł 14 288 075 zł

Źródło: opracowanie własne

Powyższa analiza wykazała, że łączny koszt związany z budową dróg publicznych i infrastruktury technicznej, obejmującej sieć wodociągową i sieć kanalizacji sanitarnej, wyniesie 33 587 774 zł, co przy średnim poziomie wydatków inwestycyjnych i prognozowanych wpływach z tytułu podatku od nieruchomości, pozwala stwierdzić, że inwestycje w tym zakresie mogą zostać zrealizowane w założonej perspektywie 30 lat. Jednocześnie zakłada się, że zarówno wpływy z tytułu podatku od nieruchomości oraz wydatki związane z konieczności realizacji zadań własnych, realizowane będą w oparciu o politykę przestrzenną gminy polegającą na etapowym sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów przeznaczonych pod zabudowę, na etapie których określone zostaną prognozowane zyski i straty wynikające z uruchomienia nowych przestrzeni inwestycyjnych. Oznacza to, że realizacja maksymalnego zapotrzebowania na nową zabudowę następować będzie etapowo w nawiązaniu do aktualnych potrzeb i możliwości rozwoju gminy. Przedstawione potrzeby inwestycyjne przy założonych wskaźnikach, nie przekraczają możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnych i infrastruktury technicznej oraz społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy.

68 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

8.9. Strategia Rozwoju Gminy Radwanice Obowiązująca „Strategia rozwoju gminy Radwanice na lata 2015-2023”, przyjęta Uchwałą Nr XI/64/16 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 23 lutego 2016 r., określa wizję rozwoju gminy, zdefiniowaną w następujący sposób: „Gmina Radwanice posiada bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę społeczną, gwarantującą wysoką jakość życia swoim mieszkańcom. Jest obszarem atrakcyjnym inwestycyjnie i turystycznie, dbającym o środowisko naturalne, zamieszkiwanym przez zintegrowanych, przedsiębiorczych i zdrowych mieszkańców”. Wizja precyzyjnie określa pożądane cechy Gminy Radwanice oraz precyzuje kluczowe wartości Strategii. Ponadto, na potrzeby opracowania Strategii misja Gminy Radwanice określona została w następujący sposób: „Gmina Radwanice, wykorzystując przewagi lokalizacyjne, buduje swoją atrakcyjność inwestycyjną, rozwija i wzmacnia przedsiębiorczość, czerpiąc przy tym z dziedzictwa kultury i przyrody. Gmina Radwanice prowadzi politykę rozwoju ukierunkowaną na współpracę i integrację różnych środowisk, wspierając ambicje osobiste i zawodowe mieszkańców”. Dla określenia celów strategicznych opracowano diagnozy społeczno-gospodarcze, badania ankietowe mieszkańców, dokonano analizy mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń rozwoju. Logika wypracowanych założeń strategicznych opiera się na wskazaniu obszarów i celów strategicznych oraz przypisanych im pół i celów operacyjnych: 1. Obszar strategiczny „Gospodarka lokalna” – cel strategiczny: wykorzystanie potencjału inwestycyjnego, wsparcie rolnictwa, przedsiębiorczości i zatrudnienia oraz rozwój turystyki: − Pole operacyjne 1.1. Atrakcyjność inwestycyjna – wykorzystanie potencjału inwestycyjnego gminy i absorpcja kapitału inwestycyjnego dla budowania trwałych przewag konkurencyjnych i rozwoju rynku pracy, − Pole operacyjne 1.2. Rolnictwo i przedsiębiorczość – wzrost konkurencyjności sektora małych i średnich przedsiębiorstw i rozwój nowoczesnego rolnictwa, − Pole operacyjne 1.3. Zatrudnienie – wzrost kompetencji zawodowych mieszkańców oraz poprawa komunikacji strony podażowej i popytowej rynku pracy, − Pole operacyjne 1.4. Turystyka – budowanie trwałych przewag konkurencyjnych obszaru w oparciu o dziedzictwo kultury i przyrody; 2. Obszar strategiczny „Spójność techniczna i środowisko” – cel strategiczny: zapewnienie dostępu do wysokiej jakości, spójnej i nowoczesnej infrastruktury technicznej oraz poprawa jakości środowiska naturalnego: − Pole operacyjne 2.1. Odnawialne źródła energii i gospodarka niskoemisyjna – zmniejszenie negatywnej presji człowieka na środowisko poprzez zwiększenie wykorzystania OZE oraz zmniejszenie zużycia energii i emisji CO2, − Pole operacyjne 2.2. Gospodarka sieciowa – kompleksowe uporządkowanie gospodarki sieciowej dla ochrony środowiska i jakości życia mieszkańców, − Pole operacyjne 2.3. Infrastruktura drogowa i komunikacja – poprawa bezpieczeństwa i komfortu w ruchu drogowym oraz podniesienie konkurencyjności inwestycyjnej i tury- stycznej obszaru, − Pole operacyjne 2.4. Rewitalizacja i ład przestrzenny – podniesienie estetyki przestrzeni publicznej i uporządkowanie ładu przestrzennego, − Pole operacyjne 2.5. Infrastruktura kultury – dostosowanie infrastruktury kultury do rosnących wymagań odbiorców i dla podniesienia atrakcyjności turystycznej obszaru, − Pole operacyjne 2.6. Infrastruktura sportowa i rekreacyjna – dostosowanie infrastruktury sportowej i rekreacyjnej do rosnących wymagań odbiorców i dla podniesienia atrakcyjności turystycznej obszaru, − Pole operacyjne 2.7. Bezpieczeństwo publiczne – podniesienie bezpieczeństwa miesz- kańców oraz ochrona środowiska naturalnego i mienia;

69 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

3. Obszar strategiczny „Spójność społeczna” – cel strategiczny: zapewnienie dostępu do wysokiej jakości infrastruktury społecznej i usług: − Pole operacyjne 3.1. Usługi czasu wolnego i integracja mieszkańców – wzrost integracji mieszkańców i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, − Pole operacyjne 3.2. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu – zmniejszenie intensywności zjawiska wykluczenia społecznego, − Pole operacyjne 3.3. Ochrona zdrowia – poprawa dostępności do programów profilaktycznych i promocja zdrowego stylu życia oraz edukacji zdrowotnej, − Pole operacyjne 3.4. Edukacja – poprawa dostępności do wysokiej jakości usług edukacyjnych, w tym w zakresie kompetencji kluczowych na rynku pracy, − Pole operacyjne 3.5. Współpraca partnerów rozwoju i efektywne zarządzanie w samorządzie – wzrost efektywności zarządzania w samorządzie lokalnym oraz rozwój współpracy z otoczeniem.

9. Uwarunkowania wynikające ze stanu prawnego gruntów

Według rejestru gruntów ogólna powierzchnia ewidencyjna gminy Radwanice wynosi 8 387 ha. Struktura własności gruntów według grup rejestrowych przedstawia się następująco: 1) grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste – 2 503 ha (29,84%), w tym: − grunty wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarby Państwa – 1 006 ha, − grunty w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe – 1 318 ha, − grunty wchodzące w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych w trwały zarząd – 23 ha, − pozostałe grunty Skarbu Państwa – 156 ha; 2) grunty Skarbu Państwa przekazane w użytkowanie wieczyste – 34 ha (0,41%), w tym: − grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym osób fizycznych – 4 ha; − grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym pozostałych osób – 30 ha; 3) grunty gminne z wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste – 302 ha (3,60%), w tym: − grunty wchodzące w skład gminnego zasobu nieruchomości z wyłączeniem gruntów przekazanych w trwały zarząd – 137 ha; − pozostałe grunty wchodzące w skład gminnego zasobu nieruchomości – 165 ha; 4) grunty osób fizycznych – 4 552 ha (54,27%), w tym: − grunty osób fizycznych wchodzące w skład gospodarstw rolnych – 4 094 ha, − grunty osób fizycznych niewchodzące w skład gospodarstw rolnych – 458 ha; 5) grunty spółdzielni – 22 ha (0,26%); 6) grunty kościołów i związków wyznaniowych – 9 ha (0,11%); 7) grunty powiatów – 40 ha (0,48 %); 8) grunty spółek prawa handlowego, stowarzyszeń i innych podmiotów – 925 ha (11,03%).

10. Uwarunkowania wynikające z występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych

10.1. Rezerwat przyrody W granicach gminy Radwanice zlokalizowany jest rezerwat przyrody „Buczyna Jakubowska”. Został on powołany Rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego z dnia 5 maja 2001 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego Nr 2, poz. 22). Rozporządzenie to utraciło moc (na podstawie art. 157 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody) z dniem wejścia w życie Zarządzenia Nr 3 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 16 lipca

70 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Buczyna Jakubowska” (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego Nr 134 poz. 2063, z późn. zm.), zmienionego Zarządzeniem Nr 17 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 10 lutego 2011 r. (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego Nr 38, poz. 473). Rezerwat o powierzchni 19,28 ha leży w całości w zasięgu gminy Radwanice, w obrębie Jakubów. Rezerwat utworzono w celu zachowania, ze względów przyrodniczych, naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych, naturalnych zbiorowisk leśnych (starych lasów bukowych, grądów i łęgów), w których żyje wiele chronionych gatunków ptaków i roślin. Ciekawa atrakcją rezerwatu przyrody „Buczyna Jakubowska” są źródliska, a zwłaszcza jedno z nich, tzw. źródła św. Jakuba, którego wody – według legendy – posiadają właściwości uzdrawiające.

10.2. Przemkowski Park Krajobrazowy Przemkowski Park Krajobrazowy został ustanowiony Rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego z dnia 4 kwietnia 2007 r. w sprawie Przemkowskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Województwa Dolnośląskiego Nr 94, poz. 1104), zmienionym Rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego nr 16 z dnia 12 listopada 2008 r. (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego Nr 303, poz. 3491). Przemkowski Park Krajobrazowy ustanowiono w celu zachowania walorów przyrodniczych i krajobrazowych doliny Szprotawy wraz z obszarami wodnymi i wodno-błotnymi w zlewni rzeki Bóbr oraz w celu zachowania siedlisk borowych, w tym suchych wrzosowisk. Park krajobrazowy, o łącznej powierzchni 22 340 ha, rozciąga się na fragmentach obszarów gmin: Gaworzyce, Przemków i Radwanice. W zasięgu gminy Radwanice obejmuje on fragmenty obrębów: Nowy Dwór, Nowa Kuźnia i Buczyna, o łącznej powierzchni około 1 011 ha, co stanowi około 12% obszaru gminy (4,5% obszaru parku). Wokół Przemkowskiego Parku Krajobrazowego wyznaczono otulinę o powierzchni 15 467 ha, położoną na obszarach gmin: Chocianów, Gromadka, Gaworzyce i Radwanice. Otulina Przemkowskiego Parku Krajobrazowego obejmuje około 34% powierzchni gminy Radwanice (2 878 ha). Dla Przemkowskiego Parku Krajobrazowego obowiązuje plan ochrony przyjęty Uchwałą Nr XXII/669/16 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 25 maja 2016 r. (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2016 r. poz. 2865).

10.3. Obszary Natura 2000 Na terenie gminy Radwanice znajdują się dwa obszary Natura 2000: specjalny obszar ochrony (OSO) „Bory Dolnośląskie” PLB020005 oraz obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (OZW): „Jelonek Przemkowski” PLH020097.

Obszar Natura 2000 „Bory Dolnośląskie” PLB020005 Obszar o powierzchni 172 093,4 ha obejmuje rozległą równinę sandrową porośniętą przez zwarty kompleks Borów Dolnośląskich, tworzących jeden z największych obszarów leśnych w Polsce położony w dorzeczu Odry. Główną rzeką jest Bóbr. Rzeźba terenu jest mało zróżnicowana, przeważają tereny równinne. Południkowo przecinają je doliny rzek. Występują tu zwarte drzewostany sosnowe z ubogim runem, które stanowi wrzos i borówka. W podszycie występuje jałowiec i żarnowiec. Panującym gatunkiem jest sosna, domieszkowo występuje dąb, brzoza, buk oraz jodła i świerk. W bardziej żyznych rejonach występują bory mieszane i lasy liściaste (fragmenty buczyn i grądów). Doliny rzeczne stanowią enklawy z bardziej bujną i wielowarstwową roślinnością. Urozmaicenie stanowią także liczne stawy rybne. Niektóre z nich są porośnięte szuwarami, natomiast część jest pozbawiona roślinności wskutek ich renowacji. W zasięgu gminy Radwanice obszar obejmuje około 339 ha, co stanowi około 4% powierzchni gminy (niespełna 0,2% powierzchni obszaru chronionego). Przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 „Bory Dolnośląskie” PLB020005 są następujące gatunki ptaków: Włochatka zwyczajna Aegolius funereus , Zimorodek zwyczajny Alcedo atthis , Cyraneczka zwyczajna Anas crecca , Puchacz zwyczajny Bubo bubo , Gągoł Bucephala clangula , Lelek zwyczajny Caprimulgus europaeus , Bocian czarny Ciconia nigra, Siniak Columba oenas , Łabędź krzykliwy Cygnus cygnus, Dzięcioł czarny Dryocopus martius , Sówczka zwyczajna Glaucidium passerinum, Żuraw Grus grus,

71 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Bielik zwyczajny Haliaeetus albicilla , Lerka Lullula arborea , Nurogęś Mergus merganser , Kania czarna Milvus migrans , Kania ruda Milvus milvus , Trzmielojad zwyczajny Pernis apivorus , Dzięcioł zielonosiwy Picus canus , Kropiatka Porzana porzana , Słonka zwyczajna Scolopax rusticola , Cietrzew zwyczajny Tetrao tetrix tetrix , Głuszec zwyczajny Tetrao urogallus oraz Samotnik Tringa ochropus . Zagrożenia dla walorów przyrodniczych obszaru Natura 2000 „Bory Dolnośląskie” PLB020005 to: zmiany stosunków wodnych spowodowane przez człowieka, nierodzime gatunki zaborcze, zmiana przebiegu koryt rzecznych na dużą skalę, zmiana składu gatunkowego (sukcesja), drapieżnictwo, antagonizm ze zwierzętami introdukowanymi, gospodarka leśna i plantacyjna, użytkowanie lasów i plantacji, sporty i różne formy czynnego wypoczynku rekreacji, uprawiane w plenerze oraz wypełnianie rowów, tam, stawów, sadzawek, bagien lub torfianek. Dla obszaru Natura 2000 „Bory Dolnośląskie” PLB020005 obowiązuje plan zadań ochronnych ustanowiony zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 21 maja 2014 r. (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2014 r. poz. 2445).

Obszar Natura 2000 „Jelonek Przemkowski” PLH020097 Obszar położony jest około 2 km na południe od wsi Nowy Dwór i obejmuje swym zasięgiem oddziały 238, 239 i 237 Leśnictwa Nowy Dwór w nadleśnictwie Przemków. Granice ostoi stanowią linie oddziałowe i poprowadzone na nich drogi leśne. Znaczna część lasu jest ogrodzona wysokimi płotami, w celu wyeliminowania zniszczeń w odnowieniach powodowanych przez sarny i jelenie. Obszar położony jest w całości w granicach gminy Radwanice i zajmuje powierzchnię 62,6 ha. Obszar ma istotne, a nawet kluczowe znaczenie dla przetrwania Jelonka rogacza Lucanus cervus na Dolnym Śląsku. Stanowi on ostoję dla największej dolnośląskiej populacji Jelonka rogacza i jest jednym z nielicznych współcześnie potwierdzonych miejsc występowania tego gatunku w Polsce południowo- zachodniej. Stanowisko to stanowi ważny łącznik między stanowiskami w dolinie Odry w okolicach Nowej Soli, a innymi stanowiskami w Borach Dolnośląskich. Z tego też punktu widzenia jest ono niezwykle istotne dla zachowania ciągłości populacji na śląsku i zachowania w dłuższej perspektywie jej zmienności gatunkowej. Występuje tu również nieduża populacja Pachnicy dębowej Osmoderma eremita , gatunku wymagającego do rozwoju starych dziuplastych drzew liściastych. Ponadto obszar ten chroni ponadto duży fragment ponad 100-letniej acydofilnej dąbrowy, zbiorowiska leśnego bardzo rzadko spotkanego na terenie Borów Dolnośląskich. Przedmiotem ochrony obszaru Natura 2000 „Jelonek Przemkowski” PLH020097 jest Jelonek rogacz Lucanus cervus . Nie zidentyfikowano zagrożeń dla obszaru Natura 2000 „Jelonek Przemkowski” PLH020097.

10.4. Pomnik przyrody Na terenie gminy Radwanice ustanowiono jeden pomnik przyrody – dąb szypułkowy Quercus robur w obrębie Buczyna, na działce nr ewid. 115/1. Pomnik przyrody ustanowiono Rozporządzeniem Wojewody Legnickiego z dnia 27 maja 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Legnickiego Nr 12, poz. 85), a następnie Uchwałą Nr XXVII/131/10 Rady Gminy w Radwanicach z dnia 26 lutego 2010 r. w sprawie pomnika przyrody (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego Nr 54 poz. 828). Ponadto na obszarze gminy Radwanice, w miejscowościach Nowy Dwór i Nowa Kuźnia, znajduje się łącznie 9 drzew kwalifikujących się do objęcia ochroną jako pomniki przyrody (dęby szypułkowe, topola czarna oraz lipy drobnolistne i szerokolistne)

72 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

11. Uwarunkowania wynikające z występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych

Według „Rejestru terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których te ruchy występują dla powiatu polkowickiego” prowadzonego przez Starostwo Powiatowe w Polkowicach na obszarze gminy Radwanice nie występują obszary zagrożona osuwaniem się mas ziemnych.

12. Uwarunkowania wynikające z występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych

12.1. Udokumentowane złoża kopalin Na obszarze gminy Radwanice występują złoża rud miedzi, w których pierwiastkiem towarzyszącym jest przede wszystkim srebro, ale także m.in.: cynk, ołów, kobalt, nikiel, wanad i molibden. Zgodnie z informacjami uzyskanymi z Państwowego Instytutu Geologicznego na obszarze gminy Radwanice znajdują się trzy udokumentowane złoża rud miedzi: − Złoże rud miedzi „Sieroszowice” (RM 29), o powierzchni 9 659 ha, obejmuje swoim zasięgiem gminy: Grębocice, Jerzmanowa, Polkowice, Radwanice i Żukowice. W gminie Radwanice zajmuje ono około 2 907 ha, co stanowi około 30% powierzchni całego złoża i 34,5% powierzchni gminy. Kopalinami towarzyszącymi w złożu „Sieroszowice” są sól kamienna i anhydryt. Zgodnie z Bilansem zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce według stanu na 31 grudnia 2018 r. zasoby geologiczne bilansowe złoża wynoszą 224 083 tys. ton rudy, w tym 6 179 tys. ton miedzi metalicznej i 14 444 ton srebra, natomiast zasoby przemysłowe omawianego złoża wynoszą 203 230 tys. ton rudy, w tym 5 581 tys. ton miedzi metalicznej oraz 13 143 ton srebra. Wydobywanie rud miedzi z tego złoża odbywa się (metodą podziemną) na podstawie koncesji nr 11/2013 wydanej przez Ministra Środowiska dnia 12.09.2013 r. W ramach koncesji przedsiębiorca górniczy może – w trakcie prowadzenia robót górniczych związanych z wydobywaniem rud miedzi ze złoża „Sieroszowice” – wydobywać także kopaliny towarzyszące rudom miedzi w omawianym złożu. Ważność ww. koncesji upływa 31.12.2063 r. W nadkładzie złoża rud miedzi „Sieroszowice” udokumentowano cechsztyńską sól kamienną. Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa Decyzją nr KZK/012//W5882/91 z dnia 31.05.1991 r. zatwierdził dokumentację geologiczną złoża soli kamiennej występującej ponad złożem rud miedzi kopalni „Sieroszowice” w gminach: Jerzmanowa, Grębocice, Polkowice, Radwanice (północno-wschodni fragment) i Żukowice. Następnie w 1998 r. Minister Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wydał Koncesję Nr 68/98/p na okres 15 lat (do roku 2013), zmienioną decyzją Ministra Środowiska nr DG/wk/AK/487-196/2002 z dnia 15 stycznia 2002 r., na rozpoznanie złoża soli kamiennej w obszarze „Kazimierzów” z dokładnością w kategorii B i C1. Obecnie eksploatowane jest udokumentowane złoże „Bądzów” (SK 16917), stanowiące stosunkowo niewielki fragment złoża soli kamiennej występującej ponad złożem rud miedzi kopalni „Sieroszowice”. Złoże to znajduje się w całości w gminie Jerzmanowa. − Złoże rud miedzi „Polkowice” (RM 23), o powierzchni 6 629 ha, obejmuje swym zasięgiem gminy: Chocianów, Lubin, Polkowice i Radwanice. Na obszarze gminy Radwanice zalega stosunkowo niewielki fragment tego złoża o powierzchni około 223 ha co stanowi zaledwie 3,3% powierzchni złoża oraz 2,7% powierzchni gminy. Zgodnie z Bilansem zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce według stanu na 31 grudnia 2018 r. zasoby geologiczne bilansowe złoża wynoszą 93 483 tys. ton rudy, w tym 2 226 tys. ton miedzi oraz 4 399 ton srebra. Zasoby przemysłowe omawianego złoża wynoszą 77 08 tys. ton rudy, w tym 1 772 tys. ton miedzi metalicznej oraz 3 379 ton srebra. Kopaliną towarzyszącą rudom miedzi w złożu „Polkowice” jest anhydryt. Na wydobywanie rud miedzi ze złoża „Polkowice”

73 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Minister Środowiska udzielił koncesji Nr 7/2013 z dnia 14.08.2013 r. W ramach koncesji przedsiębiorca górniczy w trakcie prowadzenia robót górniczych związanych z wydobywaniem rud miedzi może wydobywać także anhydryt. Ważność powyższej koncesji mija 31 grudnia 2063 r. − Złoże rud miedzi „Radwanice-Gaworzyce” (RM 17668), o łącznej powierzchni 6 878,69 ha, rozciąga się na obszarach gmin: Gaworzyce, Polkowice, Przemków, Radwanice i Żukowice. W zasięgu gminy Radwanice znajduje się znaczna część tego złoża, o powierzchni około 3 600 ha (około 52% powierzchni złoża), co stanowi 42,7% obszaru gminy Radwanice. Omawiane złoże rud miedzi zostało udokumentowane w 2014 r. Złoże to obejmuje udokumentowane wcześniej złoża rud miedzi „Radwanice” i „Gaworzyce”. Zasoby tych dwóch złóż zostały zweryfikowane i włączone do zasobów złoża „Radwanice-Gaworzyce”. Tym samym w dodatkach do dokumentacji geologicznych złóż „Radwanice” i „Gaworzyce” dokonano stosownych rozliczeń zasobów tych złóż. Głównymi pierwiastkami w złożu rud miedzi „Radwanice- Gaworzyce” są miedź i srebro. Wśród pierwiastków współwystępujących w złożu rud miedzi „Radwanice-Gaworzyce” wymienia się: ołów, kobalt, molibden, nikiel i wanad. Kopaliną towarzyszącą jest tu sól. Zgodnie z Bilansem zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce według stanu na 31 grudnia 2018 r. zasoby geologiczne bilansowe złoża wynoszą 343 829 tys. ton rudy, w tym 4 725 tys. ton miedzi metalicznej i 9 073 ton srebra, natomiast zasoby przemysłowe omawianego złoża wynoszą 78 566 tys. ton rudy, w tym 2 011 tys. ton miedzi metalicznej oraz 3 710 ton srebra. Szacunkowe zasoby pierwiastków współwystępujących (w kategorii D) w złożu „Radwanice-Gaworzyce” wynoszą odpowiednio: 115 102 ton ołowiu, 4 897 ton kobaltu, 5 881 ton molibdenu, 9 473 ton niklu oraz 21 220 ton wanadu. Fragment złoża rud miedzi „Radwanice-Gaworzyce” obejmujący gminę Radwanice jest obecnie częściowo eksploatowany – wydobycie prowadzone jest w polu Radwanice Wschód, zwanym dotychczas złożem „Radwanice-Wschód” (południowa część gminy). Eksploatacja tej części złoża „Radwanice-Gaworzyce” prowadzona jest metodą podziemną na podstawie koncesji Nr 8/2013 wydanej przez Ministra Środowiska dnia 14 sierpnia 2013 r. Ważność koncesji mija 31 grudnia 2063 r. Ponadto Minister Środowiska dnia 23 lutego 2017 r. wydał koncesję nr 2/2017 na eksploatację innej części złoża „Radwanice-Gaworzyce” (obejmującej m.in. północny fragment gminy Radwanice). Pozostałe fragment złoża „Radwanice-Gaworzyce” nie są obecnie zagospodarowane. Poza złożami rud miedzi w gminie Radwanice znajdują się także udokumentowane złoża kruszywa naturalnego oraz piasków podsadzkowych: − Złoże piasków podsadzkowych „Sucha Górna” (PP 572) – fragment złoża rozpoznanego szczegółowo zlokalizowany jest w północno-wschodniej części obrębu Sieroszowice i rozciąga się także na obszarach gminy Polkowice i Jerzmanowa. W granicach gminy Radwanice zajmuje ono około 127 ha, co stanowi 1,5% powierzchni gminy (17,2% powierzchni całego złoża). Zgodnie z Bilansem zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce według stanu na 31 grudnia 2018 r. zasoby geologiczne bilansowe omawianego złoża wynoszą 177 879 tys. m 3. Złoże nie jest eksploatowane. − złoże kruszywa naturalnego „Sieroszowice” (KN 5116) – złoże rozpoznane szczegółowo, zlokalizowane w północno-zachodniej części obrębu Sieroszowice. Złoże to nie jest obecnie eksploatowane. Zgodnie z Bilansem zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce według stanu na 31 grudnia 2018 r. zasoby geologiczne bilansowe wynoszą 374 tys. ton. − złoże kruszywa naturalnego „Łagoszów Wielki” (KN 17106) – złoże rozpoznane szczegółowo, znajduje się także w zachodniej części obrębu Łagoszów Wielki. Zgodnie z Bilansem zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce według stanu na 31 grudnia 2018 r. zasoby geologiczne bilansowe wynoszą 862 tys. ton. − złoże kruszywa naturalnego „Buczyna I” (KN 17962) – złoże udokumentowane szczegółowo, zlokalizowane w zachodniej części obrębu Buczyna. Zgodnie z Bilansem zasobów kopalin

74 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

i wód podziemnych w Polsce według stanu na 31 grudnia 2018 r. zasoby geologiczne bilansowe wynoszą 4 734 tys. ton Na wydobywanie kruszywa naturalnego z części tego złoża, na działkach nr ewid. 222/1 i 264/1 w obrębie Buczyna, Marszałek Województwa Dolnośląskiego decyzją nr 14/E/2016 z dnia 1 grudnia 2016 r. udzielił koncesję na rzecz Baj Buczyna Sp. z o.o. W koncesji ustanowiono obszar i teren górniczy „Buczyna I pole 1”. Ważność mija 31 grudnia 2036 r.

12.2. Główne zbiorniki wód podziemnych Południowo-zachodni fragment gminy Radwanice położona jest w zasięgu Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 315 o nazwie „Zbiornik Chocianów-Gozdnica”.

13. Uwarunkowania wynikające z występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych

Zgodnie z informacjami uzyskanymi z Państwowego Instytutu Geologicznego w granicach gminy Radwanice ustanowiono następujące tereny górnicze: − obszar i teren górniczy „Sieroszowice” – w granicach gminy Radwanice zajmuje około 2 907 ha, co stanowi 34,5% powierzchni obszaru gminy (30% ogólnej powierzchni obszaru górniczego). − obszar i teren górniczy „Polkowice” oraz teren górniczy „Polkowice” – w granicach gminy Radwanice zajmuje około 223 ha, co stanowi 2,7% powierzchni gminy (3,3% ogólnej powierzchni obszaru górniczego). − obszar i teren górniczy „Radwanice Wschodnie” – obejmuje południowo-wschodnią część gminy Radwanice. − obszar i teren górniczy „Gaworzyce”. − obszar i teren górniczy „Buczyna I pole 1”.

14. Uwarunkowania wynikające ze stanu systemu komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami

14.1. Sieć komunikacyjna

Powiązania zewnętrzne Gmina Radwanice położona jest w sieci dróg krajowych stanowiących ważny element podstawowego układu komunikacyjnego kraju w układzie północ – południe i wschód – zachód. Przez północną część gminy przebiega droga krajowa nr 3 (S3) relacji Świnoujście – Szczecin – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – Lubin – Legnica – Bolków – Jelenia Góra – Jakuszyce (granica państwa), łącząca Pomorze Zachodnie z Dolnym Śląskiem. Dostęp do drogi krajowej nr 3 (S3) zapewnia węzeł „Głogów Zachód”, zlokalizowany w granicach obrębu Drożów. Drugą osią komunikacyjną jest droga krajowa nr 12 relacji Łęknica (granica państwa) – Żary – Żagań – Szprotawa – Przemków – Radwanice – Drożów – Głogów – Szlichtyngowa – Wschowa – Leszno – Gostyń – Jarocin – Pleszew – Kalisz – Błaszki – Sieradz – Łask – Rzgów – Piotrków Trybunalski – Sulejów – Opoczno – Przysucha – Radom – Zwoleń – Puławy – Kurów – Lublin – Piaski – Chełm – Dorohusk (granica państwa), przebiegająca południkowo przez obszar gminy Radwanice. Drogi krajowe zapewniają powiązania gminy Radwanice z autostradami A2, A4 i A18. Położenie gminy w ciągu dróg krajowych zapewnienia dobrą dostępność komunikacyjną obszaru w skali kraju i regionu. Powiązania zewnętrzne o znaczeniu ponadlokalnym zapewnia droga wojewódzka nr 333 łącząca drogę wojewódzką nr 292 w okolicach Nowej Soli z węzłem „Kazimierzów” na drodze krajowej nr 3 (S3),

75 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

na północ od Polkowic. Powiązania zewnętrzne o charakterze międzygminnym zapewnia układ dróg powiatowych. Wśród najważniejszych elementów układu komunikacyjnego wskazać należy drogę powiatową nr 1016D zapewniająca dostęp do Głogowa, drogę powiatową nr 1125D prowadzącą w kierunku Polkowic, drogi powiatowe nr 1139D i 1144D prowadzące w kierunku Chocianowa oraz drogę powiatową nr 1149D łączącą Radwanice z Gaworzycami. Przez obszar gminy Radwanice przebiega ponadto fragment linii kolejowej o znaczeniu państwowym nr 14 relacji Łódź Kaliska – Tuplice – granica państwa (ok. 30 m). Na odcinku przechodzącym przez obszar gminy Radwanice jest to linia jednotorowa, niezelektryfikowana. Linia kolejowa przystosowana jest do obsługi transportu osobowego oraz towarowego, jednak obecnie kursują po niej wyłącznie składy towarowe. Najbliższe porty lotnicze znajdują się w Babimoście (Port Lotniczy Zielona Góra – Babimost) i we Wrocławiu (Port Lotniczy Wrocław – Starachowice). Ponadto, w odległość około 24 km na południowy wschód od miejscowości Radwanice, znajduje się lotnisko sportowe należące do Aeroklubu Zagłębia Miedziowego w Lubinie. Lotnisko to obecnie obsługuje loty prywatne.

Powiązania wewnętrzne Wewnętrzny system komunikacyjny gminy Radwanice oparty jest na drodze krajowej nr 12, powiązanej z drogą krajową nr 3 (S3) poprzez węzeł „Głogów Zachód”, drodze wojewódzkiej nr 333 oraz na drogach powiatowych i gminnych. Droga krajowa nr 3 (S3) przebiega równoleżnikowo przez obręby: Drożyna, Drożów, Przesieczna, Jakubów i Łagoszów Wielki, natomiast droga krajowa nr 12 prowadzi południkowo przez obręby: Drożów, Przesieczna, Radwanice, Kłębanowice, Buczyna i Nowy Dwór zapewniając, obok powiązań zewnętrznych, wewnętrzną obsługę komunikacyjną gminy.

Tab. 14.1.1. Wykaz dróg krajowych na terenie gminy Radwanice Lp. Nr drogi Nazwa drogi Klasa techniczna Świnoujście – Szczecin – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – Lubin – 1. 3 (S3) S Legnica – Bolków – Jelenia Góra – Jakuszyce (granica państwa) Łęknica (granica państwa) – Żary – Żagań – Szprotawa – Przemków – Radwanice – Drożów – Głogów – Szlichtyngowa – Wschowa – Leszno – 2. 12 Gostyń – Jarocin – Pleszew – Kalisz – Błaszki – Sieradz – Łask – Rzgów – G Piotrków Trybunalski – Sulejów – Opoczno – Przysucha – Radom – Zwoleń – Puławy – Kurów – Lublin – Piaski – Chełm – Dorohusk (granica państwa) Źródło: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad.

Droga wojewódzka nr 333 wyznaczona starym śladem drogi krajowej nr 3, która straciła swą kategorię w wyniku otwarcia drogi krajowej nr 3 (S3). Zapewnia ona dostępność komunikacyjną miejscowości położonych w północnej części gminy.

Tab. 14.1.2. Wykaz dróg wojewódzkich na terenie gminy Radwanice Lp. Nr drogi Nazwa drogi Klasa techniczna S3 (węzeł Nowa Sól Południe) – Nowe Miasteczko – S3 (węzeł Nowe Miasteczko) – granica województwa – Mieszków – S3 (węzeł Gaworzyce) – 1. 333 GP Kłobuszyn – S3 (węzeł Głogów Zachód) – Dobromil – Potoczek – S3 (węzeł Głogów Południe) Źródło: Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu.

Wewnętrzny system komunikacyjny gminy Radwanice oparty jest na sieci ośmiu dróg powiatowych. Łączna długość dróg powiatowych na terenie gminy wynosi nieco ponad 29 km. Drogi powiatowe pełnią szczególnie istotną rolę dla ruchu lokalnego, zapewniając obsługę poszczególnych miejscowości.

76 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Niemalże wszystkie drogi powiatowe prowadzące przez gminę Radwanice mają nawierzchnię bitumiczną. Wyjątek dotyczy nawierzchni odcinka drogi powiatowej nr 1143D wykonanego z kostki brukowej.

Tab. 14.1.3. Wykaz dróg powiatowych na terenie gminy Radwanice Lp. Nr drogi Nazwa drogi Klasa techniczna 1. 1016 D Granica powiatu – Borów – droga wojewódzka nr 333 Z 2. 1125 D Polkowice – Sieroszowice – Kłębanowice – droga krajowa nr 12 Z 3. 1139 D Sieroszowice – Jabłonów – Jędrzychówek – Pogorzelisko – Parchów L 4. 1143 D Dobromil – Łagoszów Wielki – Radwanice L 5. 1144 D Nowa Kuźnia – Jabłonów L 6. 1146 D Buczyna – Strogoborzyce – Nowy Dwór – droga krajowa nr 12 L 7. 1148 D Droga wojewódzka nr 333 – Przesieczna – droga krajowa nr 12 L Źródło: Polkowicki Zarząd Dróg Powiatowych.

Powiązania realizowane są ponadto poprzez układ 55 dróg gminnych o łącznej długości 57 km. Większość dróg gminnych przebiegających przez poszczególne miejscowości posiada nawierzchnię twardą ulepszoną (asfaltową lub z kostki brukowej) albo twardą nieulepszoną (gruntowe utwardzone kruszywem). Poza obszarami zabudowy drogi gminne posiadają przeważnie nawierzchnię miękką ulepszoną (żwirowo-gruntową) bądź twardą nieulepszoną. Stan dróg gminnych jest generalnie dobry, chociaż wiele odcinków dróg o nawierzchni żwirowej i żużlowej wymaga bieżących napraw, zwłaszcza po sezonie zimowym. Układ dróg gminnych dopełniony jest przez drogi wewnętrzne pełniące w systemie komunikacyjnym gminy rolę dojazdów do wsi, siedlisk i pól. Gęstość dróg znaczenia lokalnego jest wystarczająca dla zapewnienia wewnętrznej obsługi komunikacyjnej gminy.

Tab. 14.1.4. Wykaz dróg gminnych na terenie gminy Radwanice Lp. Nr drogi Przebieg drogi

Droga powiatowa nr 1143D – granica gminy Jerzmanowa – Zofiówka (dz. nr ewid. 473 cz., 460/1, 1. 100516D 460/2, obręb Łagoszów Wielki)

2. 100981D Droga powiatowa nr 1143D – most nad rzeką Szprotawą (dz. nr ewid. 459, obręb Radwanice)

Droga powiatowa nr 1144D – Nowa Kuźnia – droga gminna nr 100984D (dz. nr ewid. 89, obręb Nowa 3. 100982D Kuźnia) Strogoborzyce (droga powiatowa nr 1146D) – Ułanów (dz. nr ewid. 352, obręb Buczyna, dz. nr ewid. 4. 100983D 297, obręb Sieroszowice) Droga powiatowa nr 1146 D – droga powiatowa nr 1139D Nowa Kuźnia (dz. nr ewid. 103, obręb 5. 100984D Buczyna, dz. nr ewid. 63, obręb Nowa Kuźnia) Lipin (droga powiatowa nr 1149D) – Przesieczna (droga gminna nr 100991D) (dz. nr ewid. 96, 86, 6. 100985D obręb Lipin) Jakubów – Drożów – Drożyna – Kłobuczyn (dz. nr ewid. 142/5, 141, obręb Drożyna, dz. nr ewid. 69, 74, 7. 100986D 85, obręb Drożów, dz. nr ewid. 199/2, 199/1, obręb Jakubów)

8. 100987D Jakubów (droga powiatowa nr 1014D – las) (dz. nr ewid. 247, 76/2, obręb Jakubów)

9. 100988D Kłębanowice (obwodnica w ciągu drogi krajowej nr 12) (dz. nr ewid. 82, 90, 212, obręb Kłębanowice)

Droga powiatowa nr 1143D – droga powiatowa nr 1143 D (Radwanice, ul. Parkowa) (dz. nr ewid. 10. 100989D 489/3, 489/2, 489/1, 796/4, obręb Radwanice) Droga powiatowa nr 1125 D do wsi Ułanów – droga powiatowa nr 1139D (dz. nr ewid. 4/2, 479/2, 11. 100990D 479/1 cz., 4/13, 4/6, 367/2, 368, obręb Sieroszowice) Drożyna – Lipin – Radwanice (ul. Włókiennicza) – Buczyna – droga krajowa nr 12 (dz. nr ewid. 83, 12. 100991D obręb Buczyna, dz. nr 549/2, 484, 481, 479/4, obręb Radwanice, dz. nr ewid. 211, 206/2, 159, 86, obręb Lipin, dz. nr ewid. 12/2, 12/1, obręb Przesieczna, dz. nr ewid. 143/1, 134, obręb Drożyna) Drożów – droga gminna nr 100987D (dz. nr ewid. 238, obręb Jakubów, dz. nr ewid. 162/2, 162/1, 73, 13. 100992D obręb Drożów)

77 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Lp. Nr drogi Przebieg drogi

Radwanice (ul. Lipowa, droga krajowa nr 12) – Lipin (droga gminna 100985D) (dz. nr ewid. 523/2, 14. 100993D 487,2, 791/1, obręb Radwanice, dz. nr ewid. 200, obręb Lipin) Radwanice (ul. Spadzista, droga krajowa nr 12) – Łagoszów Wielki (droga powiatowa nr 1143D) 15. 100994D (dz. nr ewid. 519, obręb Radwanice, dz. nr ewid. 505, obręb Łagoszów Wielki) Łagoszów Wielki (droga powiatowa nr 1143D – droga krajowa nr 3) (dz. nr ewid. 510, 330/21, 333/10, 16. 100995D 518 cz., obręb Łagoszów Wielki, dz. nr ewid. 260/2, 162, obręb Przesieczna) Łagoszów Wielki (droga powiatowa nr 1143D – droga gminna nr 100995D) (dz. nr ewid. 508/3, 508/1, 17. 100996D obręb Łagoszów Wielki) Łagoszów Wielki (droga powiatowa nr 1143D) – Przesieczna (droga wojewódzka nr 333) (dz. nr ewid. 18. 100997D 517/1, 517/2, obręb Łagoszów Wielki, dz. nr ewid. 150/2, obręb Przesieczna) Łagoszów Wielki (droga powiatowa nr 1143D) - Przesieczna (droga wojewódzka nr 333) (dz. nr ewid. 19. 100998D 2, obręb Łagoszów Wielki) Sieroszowice (droga powiatowa nr 1125D – droga powiatowa nr 1139D) (dz. nr ewid. 624, 606, 367/1, 20. 100999D 381, obręb Sieroszowice) Przez Sieroszowice (droga powiatowa nr 1125 D – droga powiatowa nr 1139D) (dz. nr ewid. 131, 135, 21. 101000D obręb Sieroszowice) Droga gminna nr 100990D – droga powiatowa nr 1125 D (przy lesie; Ułanów) (dz. nr ewid. 508, obręb 22. 101001D Sieroszowice) Droga powiatowa nr 1144D – droga gminna nr 100984D (Nowa Kuźnia) (dz. nr ewid. 68, obręb Nowa 23. 101002D Kuźnia) Radwanice (ul. Rolna, od drogi powiatowej nr 1143D) (dz. nr ewid. 475, obręb Radwanice, dz. nr ewid. 24. 101003D 93, 92, obręb Pudło)

25. 101004D Przez wieś Nowy Dwór (dz. nr ewid. 146, obręb Nowy Dwór) (dz. nr ewid. 195/2, obręb Nowy Dwór)

26. 101005D Droga powiatowa nr 1146D – las (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

27. 101006D ul. Dębowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

28. 101007D ul. Klonowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

29. 101008D ul. Wierzbowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

30. 101009D ul. Brzozowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

31. 101010D ul. Bukowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

32. 101011D ul. Świerkowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

33. 101012D ul. Cisowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

34. 101013D ul. Kasztanowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

35. 101014D ul. Topolowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

36. 101015D ul. Olchowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, obręb Radwanice)

37. 101016D ul. Wiejska w Radwanicach (dz. nr ewid. 371/2, 373/16, obręb Radwanice)

38. 101017D ul. Akacjowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 791/1, 524/2, obręb Radwanice)

39. 101018D ul. Mechaniczna w Radwanicach (dz. nr ewid. 360/8, 360/39, obręb Radwanice)

40. 101019D ul. Ogrodowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 362/9, obręb Radwanice)

41. 101020D ul. Kwiatowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 399/31, obręb Radwanice)

42. 101021D ul. Różana w Radwanicach (dz. nr ewid. 398/27, 398/25, obręb Radwanice)

43. 101022D ul. Irysowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 398/26, obręb Radwanice)

44. 101023D ul. Prosta w Radwanicach (dz. nr ewid. 517, obręb Radwanice)

78 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Lp. Nr drogi Przebieg drogi

45. 101024D ul. Jaworowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 525/2, obręb Radwanice)

46. 101025D ul. Storczykowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 527, obręb Radwanice)

47. 101026D ul. Kościelna w Radwanicach (dz. nr ewid. 494/7, 494/8, obręb Radwanice)

48. 101027D ul. Stawna w Radwanicach (dz. nr ewid. 479/1, 550, obręb Radwanice)

49. 101028D ul. Polna w Radwanicach (dz. nr ewid. 499, obręb Radwanice)

50. 101029D ul. Szkolna w Radwanicach (dz. nr ewid. 493, 494/4, obręb Radwanice)

51. 101030D ul. Stolarska w Radwanicach (dz. nr ewid. 94/5, 93/18, obręb Radwanice)

52. 120441D ul. Sportowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 506/1, 506/2, 510, 511/1, 483, obręb Radwanice)

53. 120442D Droga do wysypiska śmieci w Radwanicach (dz. nr ewid. 513, obręb Radwanice)

54. 120443D ul. Tenisowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 501, 508, obręb Radwanice)

55. 120444D ul. Modrzewiowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 488/2, 791/1, 490/5, obręb Radwanice)

56. 120445D ul. Jodłowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 811/6, obręb Radwanice)

57. 120446D ul. Cedrowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 369/8, obręb Radwanice)

58. 120447D ul. Sosnowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 366/8, 812/6, obręb Radwanice)

59. 120448D ul. Lipowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 351/2, 810/1, obręb Radwanice)

60. 120449D ul. Jesionowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 373/22, obręb Radwanice)

61. 120450D ul. Jarzębinowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 162/9, obręb Radwanice)

62. 120451D ul. Kalinowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 359/19, obręb Radwanice)

63. 120452D ul. Azaliowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 158/52, obręb Radwanice)

64. 120453D ul. Magnoliowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 158/52, obręb Radwanice)

65. 120454D ul. Malinowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 124/1, obręb Radwanice)

66. 120455D ul. Poziomkowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 123/8, obręb Radwanice)

67. 120456D ul. Promykowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 268/7, obręb Radwanice)

68. 120457D ul. Słoneczna w Radwanicach (dz. nr ewid. 269/6, obręb Radwanice)

69. 120458D ul. Krótka w Radwanicach (dz. nr ewid. 254/4, obręb Radwanice)

70. 120459D ul. Boczna w Radwanicach (dz. nr ewid. 94/23, obręb Radwanice)

71. 120460D ul. Goździkowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 405/15, 405/7, obręb Radwanice)

72. 120461D ul. Wrzosowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 373/21, obręb Radwanice)

73. 120462D ul. Truskawkowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 492, 494/4 cz., obręb Radwanice)

74. 120463D ul. Jagodowa w Radwanicach (dz. nr ewid. 480, obręb Radwanice)

75. 120464D Łagoszów Wielki (dz. nr ewid. 502)

76. 120465D Łagoszów Wielki (dz. nr ewid. 518)

79 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Lp. Nr drogi Przebieg drogi

77. 120466D Łagoszów Wielki (dz. nr ewid. 440/1, 129/8, 128/3)

78. 120467D Kłębanowice (dz. nr ewid. 116, 120/13)

79. 120468D Kłębanowice (dz. nr ewid. 113/5)

80. 120469D Kłębanowice (dz. nr ewid. 62)

81. 120470D Buczyna (dz. nr ewid. 67, 11)

82. 120471D Buczyna (dz. nr ewid. 233, 247/3)

83. 120472D Sieroszowice (dz. nr ewid. 146, 140)

84. 120473D Sieroszowice (dz. nr ewid. 83, 1/50)

85. 120474D Sieroszowice (dz. nr ewid. 12)

86. 120475D Sieroszowice (dz. nr ewid. 209)

87. 120476D Sieroszowice (dz. nr ewid. 210)

88. 120477D Sieroszowice (dz. nr ewid. 244, 249/4)

89. 120478D Sieroszowice (dz. nr ewid. 240)

90. 120479D Sieroszowice (dz. nr ewid. 198, 2/3, 513/2, 5/2, 513/1)

91. 120480D Jakubów (dz. nr ewid. 265/1)

92. 120481D Jakubów (dz. nr ewid. 239)

93. 120482D Jakubów (dz. nr ewid. 63/21, 264/4, 63/14)

94. 120483D Jakubów (dz. nr ewid. 264/9 , 143)

95. 120484D Jakubów (dz. nr ewid. 146/2)

96. 120485D Jakubów (dz. nr ewid. 212/8, 148/2, 135/1, 148/1)

97. 120486D Jakubów (dz. nr ewid. 240, 242, 241)

98. 120487D Borów (dz. nr ewid. 190 obręb Przesieczna)

99. 120488D Borów (dz. nr ewid. 213/2 obręb Przesieczna)

100. 120489D Borów (dz. nr ewid. 195 obręb Przesieczna)

101. 120490D Przesieczna (dz. nr ewid. 1, 70, 100)

102. 120491D Przesieczna (dz. nr ewid. 101)

103. 120492D Przesieczna (dz. nr ewid. 34) Źródło: Urząd Gminy Radwanice.

14.2. Zaopatrzenie w wodę Gospodarką wodno-ściekową na obszarze gminy Radwanice zajmuje się Gminna Spółka Komunalna w Radwanicach z siedzibą w Kłębanowicach. Zakład jest odpowiedzialny za funkcjonowanie istniejących sieci komunalnych oraz urządzeń i obiektów służących gospodarce wodno-ściekowej. Ponadto na terenie gminy działalność z zakresu gospodarki wodno-ściekowej prowadzą gminy Jerzmanowa i Przemków. Zakres ich działań ogranicza się jednak do doprowadzania wody odpowiednio do wsi Jakubów oraz Nowy Dwór.

80 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Obszar gminy Radwanice zaopatrywany jest w większości w wodę z dwóch ujęć zlokalizowanych w Strogoborzycach i Radwanicach. Przy ujęciach działają stacje uzdatniania wody (SUW). Wieś Jakubów korzysta natomiast z ujęć należących do Gminy Jerzmanowa, a mieszkańcom Nowego Dworu woda dostarczana jest z ujęcia zlokalizowanego w Ostaszowie (gmina Przemków). Jedynie wieś Ułanów nie posiada obecnie wyposażenia w sieć wodociągową. Ujęcie wody w Strogoborzycach obejmuje 1 studnię głębinową o głębokości 98 m. Wydajność eksploatacyjna ujęcia wynosi 40 m 3/h, wydajność maksymalna wynosi 363 m 3/dobę. Ujęcie w Radwanicach obejmuje 2 studnie głębinowe o łącznej wydajności eksploatacyjnej 31,7 m 3/h i łącznej wydajności maksymalnej na poziomie 474 m 3/dobę. Ponadto funkcjonuje studnia głębinowa o głębokości 23 m w celu poboru wód podziemnych na potrzeby nawadniania boiska sportowego w Radwanicach w ilości maksymalnej 15 m3/h. Żadne z ww. ujęć wody nie ma obecnie ustanowionej strefy ochronnej.

14.3. Odprowadzanie ścieków Sieć kanalizacyjna w gminie Radwanice obsługuje miejscowości Borów, Dobromil, Jakubów, Lipin, Przesieczna, Radwanice, Łagoszów Wielki, Sieroszowice i Strogoborzyce. Jest to sieć sanitarna grawitacyjno-tłoczona, składająca się z odcinków o łącznej długości 65,1 km. Sieć jest drożna, awarie występują stosunkowo rzadko. Ścieki z gospodarstw domowych z pozostałej części gminy gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych, a następnie wywożone do oczyszczalni lub odprowadzane do najbliższego cieku. Niestety część z gromadzonych ścieków trafia do gruntu, zanieczyszczając środowisko gruntowo-wodne. Ścieki komunalne z terenu gminy Radwanice odprowadzane są do dwóch mechaniczno- biologicznych oczyszczalni ścieków zlokalizowanych we wsi Radwanice i Buczyna. Wydajność oczyszczalni w Radwanicach wynosi 400 m3/d (maksymalna wydajność oczyszczalni wynosi 600 m3/d), natomiast oczyszczalnia w Buczynie posiada wydajność na poziomie 140 m 3/d.

14.4. Zaopatrzenie w energię elektryczną, ciepło i gaz W skład sieci dystrybucyjnej na terenie gminy Radwanice wchodzi linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia 110 kV przebiegająca przez zachodnią część obszaru. Dodatkowo istniejące szyby górnicze (SG i SW-3) zlokalizowane w obrębach: Jakubów i Sieroszowice posiadają własne stacje elektroenergetyczne, zasilane liniami 110 kV biegnącymi przez wschodnią część gminy, niemal na całym odcinku jej granicy. Na terenie gminy Radwanice brak jest głównego punktu zasilania. Źródłem zasilania terenów gminy w energię elektryczną są Główne Punkty Zasilania (GPZ) zlokalizowane w Polkowicach i Przemkowie, skąd energia elektryczna liniami średniego napięcia 20kV przesyłana jest do stacji transformatorowych zlokalizowanych w następujących obrębach: Buczyna, Drożów, Drożyna, Jakubów, Kłębanowice, Lipin, Łagoszów Wielki, Nowa Kuźnia, Przesieczna, Radwanice i Sieroszowice. Sieć energetyczna średniego i niskiego napięcia pokrywa gminę proporcjonalnie do stopnia jej urbanizacji. Wraz ze wzrostem intensywności zabudowy wymagana będzie jednak modernizacja i rozbudowa sieci. Zlokalizowane na terenie gminy linie elektroenergetyczne stwarzają ograniczenia inwestycyjne. Należy zachować przewidziane przepisami odrębnymi odległości zabudowy od linii i urządzeń elektroenergetycznych. W miejscowości Radwanice zlokalizowana jest elektrownia fotowoltaiczna o mocy do 1 MW, położona na działkach nr ewid. 134/17 i 134/18.

Ciepłownictwo Na terenie gminy Radwanice gospodarka cieplna opiera się na indywidualnych lub lokalnych kotłowniach. Większość instalacji grzewczych na terenie gminy zasilana jest węglem. Ma to bezpośredni wpływ na jakość powietrza i jednocześnie rzutuje na znaczny udział „niskiej emisji” w emisji całkowitej zanieczyszczeń powietrza.

81 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Gazociągi Przez obszar gminy Radwanice, w granicach obrębów: Pudło, Radwanice, Przesieczna i Łagoszów Wielki, przebiega odcinek gazociągu wysokiego ciśnienia relacji Legnica – Polkowice – Żary o średnicy nominalnej DN 300 i ciśnieniu nominalnym MOP 5,5 MPa. Gmina Radwanice jest zgazyfikowana w niewielkim stopniu. Gaz dostarczany jest, poprzez stację redukcyjno-pomiarową w Gaworzycach, ale tylko do wsi Radwanice.

14.5. Gospodarka odpadami Gmina Radwanice zlokalizowana jest w Północnym Regionie Gospodarki Odpadami. Zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2016-2022 przyjętym Uchwałą nr XLIII/1450/17 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 21 grudnia 2017 r. regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) obsługujące Region Północny wyznaczono w: Lubinie, Legnicy, Głogowie (Biechowie) i Trzebczu (gmina Polkowice). Do RIPOK w Trzebczu trafiają obecnie odpady zebrane od właścicieli nieruchomości zamieszkałych, a z pozostałych także do RIPOK w Głogowie i w Lubinie. Punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK), do których mieszkańcy mogą bezpłatnie oddawać odpady problemowe, tj. np.: odpady wielkogabarytowe, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte akumulatory, baterie i opony, na terenie powiatu polkowickiego został wyznaczony w Polkowicach. Na terenie gminy znajdują się dwa nieczynne składowiska odpadów: komunalne i przemysłowe. Składowisko odpadów komunalnych, zlokalizowane we wsi Radwanice, działało do 2005 r. Zostało ono zamknięte na podstawie decyzji Starosty Polkowickiego z dnia 20.10.2004 r., znak: SR 76441-48/04 ze zm. Składowisko to zostało poddane rekultywacji. Składowisko odpadów przemysłowych stanowi natomiast hałda skały płonnej w rejonie szybu SG w Jakubowie. Obiekt został zamknięty w 2007 r. na podstawie decyzji Wojewody Dolnośląskiego z 21.12.2007 r., znak: SR.IV.6621-3/2/JB07. Teren jest obecnie w trakcie rekultywacji. Do zrekultywowanej hałdy skały płonnej w rejonie szybu SG w Jakubowie od południowego zachodu przylega czynny Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych (OUOW) w Jakubowie.

14.6. Telekomunikacja Gmina Radwanice jest wyposażona w stacjonarną sieć telekomunikacyjną. Ponadto na terenie gminy zlokalizowanych jest pięć stacji bazowych telefonii komórkowej – po jednej w Dobromilu, Nowym Dworze i Radwanicach oraz dwie w obrębie Jakubów.

15. Uwarunkowania wynikające z zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych

Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych na terenie gminy Radwanice wynikają z ustaleń Planu zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego. Należą do nich: − Linia 400 kV Polkowice – Zielona Góra (inwestycja przewidziana do realizacji poza horyzontem planu rozwoju operatora elektroenergetycznego systemu przesyłowego), − Szprotawa – modernizacja koryta i wałów, − Budowa odcinków sieci wodociągowej i kanalizacyjnej osiedle przy ul. Jana Pawła II w Radwanicach, − Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w ul. Jarzębinowej w Radwanicach, − Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w ul. Akacjowej w Radwanicach, − Budowa odcinków sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w Jakubowie gmina Radwanice, − Budowa odcinków sieci wodociągowej w Łagoszowie Wielkim gmina Radwanice, − Budowa odcinków sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w Dobromilu gmina Radwanice, − Budowa kanalizacji sanitarnej w Radwanicach – przekierowanie ścieków z miejscowości

82 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Jakubów, Przesieczna Dobromil, Drożów, − Przebudowa sieci kanalizacyjnej w Radwanicach na odcinku ul. Szkolna - oczyszczalnia ścieków, − Budowa sieci wodno-kanalizacyjnej w planowanej drodze od ul. Włókienniczej dz. nr 484, do drogi krajowej nr 12 dz. nr 787 w Radwanicach, − Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych, − Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów. Powyższe zadania warunkują konieczność niezbędnej rezerwacji terenu i zagospodarowanie niebędące w sprzeczności z tymi zadaniami.

16. Uwarunkowania wynikające z wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej

W granicach gminy Radwanice zagrożenie powodziowe stanowią wody rzeki Szprotawy. Zgodnie z mapami zagrożenia powodziowego gmina Radwanice położona jest częściowo na obszarach, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie (10%, czyli raz na 10 lat), średnie (1%, czyli raz na 100 lat) i niskie (0,2%, czyli raz na 500 lat), oraz na obszarach między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano wał przeciwpowodziowy, a także wyspy i przymuliska, stanowiące działki ewidencyjne. Obszary zagrożone powodzią o prawdopodobieństwie 1% i 10% oraz obszary między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano wał przeciwpowodziowy, a także wyspy i przymuliska, stanowiące działki ewidencyjne stanowią obszary szczególnego zagrożenia powodzią, w granicach których obowiązują przepisy odrębne. Obszary zagrożenia powodziowego wyznaczono wzdłuż rzeki Szprotawy od terenów na zachód od Nowej Kuźni, przez wieś Buczyna do zachodniej granicy gminy, zarówno na jej prawym i lewym brzegu, a także wzdłuż odcinków: Kanału Nowodworskiego od granicy obrębu Nowy Dwór do ujścia do Szprotawy, Kanału Błotnego od drogi powiatowej nr 1146D do ujścia do Szprotawy i Skłoby od działki nr ewid. 351/3 w obrębie Buczyna do ujścia do Szprotawy. W granicach gminy Radwanice wyznaczono ponadto obszary obejmujące tereny narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego. Obejmują one północno-zachodnią część obrębu Buczyna i południowo-zachodni fragment obrębu Pudło, po obu stronach koryta Szprotawy, od Buczyny do zachodniej granicy gminy, oraz tereny położone wzdłuż odcinków: Kanału Północnego, Szprotawicy i Młynówki. Obszary narażone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego stanowią grunty orne i leśne. Zgodnie z art. 176 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami) w celu zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych zakazuje się wykonywania robót lub czynności, które mogą wpływać na szczelność lub stabilność wałów przeciwpowodziowych, w tym: 1) przejeżdżania przez wały oraz wzdłuż wałów pojazdami lub konno oraz przepędzania zwierząt, z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych; 2) uprawy gruntu, sadzenia drzew lub krzewów na wałach oraz w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału; 3) prowadzenia przez osoby nieuprawnione robót lub czynności ingerujących w konstrukcję wałów przeciwpowodziowych, w tym ich rozkopywania, 4) uszkadzania darniny lub innych umocnień skarp i korony wałów, wbijania słupów i ustawiania znaków; 5) wykonywania na wałach przeciwpowodziowych obiektów lub urządzeń niezwiązanych z nimi funkcjonalnie;

83 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

6) wykonywania obiektów budowlanych, kopania studni, sadzawek, dołów oraz rowów w odległości mniejszej niż 50 m od stopy wału; 7) lokalizowania cmentarzy w odległości mniejszej niż 50 m od stopy wału. Zakazów, o których mowa w ust. 1 pkt 1-5, nie stosuje się do robót związanych z utrzymywaniem, odbudową, rozbudową lub przebudową wałów przeciwpowodziowych.

84 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

III. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, w tym wynikające z audytu krajobrazowego, uwzględniające bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę

1.1. Wytyczne wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego Zgodnie z ustaleniami Planu zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego, przyjętego Uchwałą XIX/482/20 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 16 czerwca 2020 r., obszar gminy Radwanice znalazł się w granicach Legnicko-Głogowskiego Obszaru Funkcjonalnego, dla którego wprowadzono następujące ustalenia w zakresie zasad zagospodarowania przestrzennego: 1. Prowadzenie współpracy w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych w celu zarządzania przestrzenią w taki sposób, aby następowała integracja oraz łączenie funkcji komplementarnych w przestrzeni w celu zmniejszenia kosztów funkcjonowania infrastruktury komunalnej i podniesienia jakości życia mieszkańców, z uwzględnieniem: 1) zrównoważonej mobilności, w tym zwiększenia udziału ruchu rowerowego w transporcie, m.in. poprzez: a) wskazanie w studiach gmin przebiegu planowanych głównych tras rowerowych województwa dolnośląskiego, b) planowanie i realizowanie wzdłuż dróg gminnych pozostałych tras rowerowych pozwalających na powiązanie jednostek osadniczych bezpośrednio z celami codziennych dojazdów do szkoły, pracy i usług lub przystanków i węzłów transportu zbiorowego, mogących stanowić jeden z etapów tych podróży (z zachowaniem odpowiednich rozwiązań zapewniających bezpieczeństwo, adekwatnych, c) w szczególności do natężenia ruchu na poszczególnych odcinkach tych dróg), 2) wspólnego planowania rozwoju zabudowy mieszkaniowej w formie kompleksowych zespołów zabudowy, z zapewnieniem w miejscu zamieszkania dostępu do podstawowych usług publicznych, infrastruktury technicznej oraz transportu zbiorowego, 3) potrzeb ochrony obszarów cennych przyrodniczo i ochrony krajobrazu kulturowego oraz tożsamości miejsca, 4) potrzeb kształtowania struktur przestrzennych umożliwiających zachowanie i funkcjonowanie terenów otwartych i zieleni w obszarach zurbanizowanych, powiązanych z miejskimi systemami zieleni, 5) potrzeb ograniczania zagospodarowania terenów dotychczas niezurbanizowanych i zapobieganiu temu zagospodarowaniu, 6) potrzeb zachowania obszarów dostępnych publicznie w ramach struktury zagospodarowania przestrzeni miejskich, 7) kształtowania wysokiej jakości przestrzeni publicznych, w tym rewitalizacji obszarów zdegradowanych. 2. Wzmacnianie funkcjonalno-przestrzennej spójności obszaru funkcjonalnego oraz jego powiązań zewnętrznych. 3. Wzmacnianie potencjałów wewnętrznych wynikających z renty położenia i charakteru miejskiego obszaru funkcjonalnego, stanowiących o jego konkurencyjności. 4. Zachowanie bezpiecznej, eliminującej potencjalne konflikty przestrzenne, odległości od istniejących i planowanych obiektów infrastruktury przemysłu miedziowego, przy wyznaczaniu terenów zabudowy podlegającej ochronie przed hałasem. 5. Uwzględnienie w studiach gmin elementów systemu zielonej infrastruktury wskazanych do zachowania oraz powiązań systemu zielonej infrastruktury.

85 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

6. Określenie na terenie gminy co najmniej jednego dużego, zwartego kompleksu publicznie dostępnego terenu rekreacyjno-wypoczynkowego, zapewniającego mieszkańcom możliwość wspólnego spędzania czasu wolnego w otwartej przestrzeni, a przy tym sprzyjającego nawiązywaniu i pogłębianiu relacji oraz kontaktów społecznych. Zwarty kompleks publicznie dostępnych terenów rekreacyjnowypoczynkowych musi stanowić wyodrębnioną przestrzennie jednostkę funkcjonalną lub składać się z kilku odrębnych, lecz powiązanych funkcjonalnie, jednostek funkcjonalnych o przeznaczeniu podstawowym zawierającym się w zakresie pojęcia publicznie dostępnych terenów rekreacyjno-wypoczynkowych. 7. Określenie, dla jednostek osadniczych o wielkości powyżej 250 mieszkańców, publicznie dostępnego terenu rekreacyjno-wypoczynkowego w zasięgu pieszego dojścia i dojazdu rowerem. 8. Określenie odpowiednich proporcji pomiędzy terenami zabudowy mieszkaniowej a publicznie dostępnymi terenami rekreacyjnowypoczynkowymi poprzez ustalenie dla osiedli, jednostek osadniczych lub jednostek bilansowych wytycznych do planów miejscowych w zakresie wskaźnika minimalnej powierzchni publicznie dostępnych terenów rekreacyjno-wypoczynkowych przypadającej na jednostkę powierzchni terenów zabudowy mieszkaniowej. 9. Ograniczenie przeznaczania pod zabudowę podlegającą ochronie przed hałasem terenów narażonych na ponadnormatywne oddziaływanie infrastruktury transportowej. 10. Separowanie terenów zabudowy podlegającej ochronie przed hałasem od dużych zwartych kompleksów terenów zabudowy produkcyjnej, usługowej lub produkcyjno-usługowej poprzez ustalenie minimalnych odległości między tymi terenami i kompleksami. 11. Określenie minimalnych odległości pomiędzy terenami zabudowy podlegającej ochronie przed hałasem a najbliższymi terenami zabudowy związanej z potencjalną emisją fetoru. 12. Planowanie rozwoju struktur przestrzennych w oparciu o metodę Transit Oriented Development (TOD). 13. Wprowadzenie wytycznych pozwalających na ograniczenie, poza terenami miast, lokalizacji zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej do zabudowy niskiej. 14. Uwzględnienie lokalnych warunków nasłoneczniania terenu przy ustalaniu wytycznych dla kształtowania terenów mieszkaniowych pod kątem optymalnego wykorzystania energii solarnej do wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej oraz minimalizacji zjawiska kumulacji cieplnej poprzez określenie zasad: 1) kształtowania układu drogowego w sposób determinujący kierunki sytuowania zabudowy, 2) kształtowania wysokości zabudowy na terenach sąsiednich, 3) dopasowania rodzajów dachu i ich kąta nachylenia do lokalnych warunków, 4) nasycania terenów zabudowy zielenią – w szczególności wysoką, 5) ograniczania powstawania dużych połaci terenu o utwardzonej nawierzchni, cechujących się wysokim poziomem akumulacji cieplnej, 6) defragmentacji dużych połaci terenu o utwardzonej nawierzchni elementami wprowadzającymi zacienienie. 15. Ustalenie wytycznych kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu oraz jego wyposażenia uwzględniające warunki przewietrzania terenów poprzez określenie zasad: 1) kształtowania układu przestrzennego zabudowy i zagospodarowania terenu zapewniających odpowiednie warunki przewietrzania na terenach zabudowanych i przeznaczanych pod zabudowę, 2) uwzględniania systemu terenów zieleni jako elementu wpływającego na warunki przewietrzania, 3) określania udziału terenów biologicznie czynnych oraz zieleni wysokiej, w tym na terenach komunikacyjnych,

86 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

4) wprowadzania szpalerów lub alei drzew w obszarach dróg lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie, 5) stosowania podcieni lub arkad umożliwiających, poza ruchem powietrza, swobodne przemieszczanie się osób w tej przestrzeni, w przypadku braku możliwości wprowadzenia szpalerów lub alei w pasach drogowych wzdłuż zabudowy kwartałowej lub pierzejowej, w ścisłej zabudowie śródmiejskiej. 16. Zachowywanie pomiędzy jednostkami osadniczymi wolnych od zabudowy i zagospodarowania (z wyłączeniem dróg i sieci uzbrojenia terenu) terenów otwartych lub zalesionych. 17. Integrowanie transportu poprzez wyznaczanie w studiach gmin oraz budowę gminnych i aglomeracyjnych zintegrowanych węzłów przesiadkowych. 18. Zachowanie terenów otwartych, zagrożonych powodzią i podmokłych, jak również lasów, parków, alei drzew, obszarów tworzących korytarze ekologiczne, jako potencjału do budowy systemu zielonej infrastruktury. 19. W przypadku opracowania koncepcji zielonej infrastruktury uwzględnienie ustaleń tej koncepcji w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w celu zagwarantowania spójnego wdrażania. 20. Wskazanie w studiach gmin korytarzy ekologicznych, w tym korytarzy rzecznych. Pozostawienie wzdłuż rzek, mniejszych cieków i urządzeń melioracji podstawowych pasów terenów zielonych, wolnych od zabudowy. 21. Wskazanie w studiach gmin powiązań (ciągłości) terenów zielonych (otwartych), klasyfikowanych ze względu na sposób użytkowania jako obszary leśne, rolnicze, zadrzewione, parkowe, ogrody działkowe oraz związane z wodami powierzchniowymi – w tym mokradłowe.

1.2. Wytyczne w zakresie kształtowania struktury przestrzennej gminy Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie jest aktem prawa miejscowego, lecz jedynie dokumentem określającym politykę przestrzenną gminy. Jednocześnie ustalenia studium są wiążące dla organów gminy sporządzających plany miejscowe. Na podstawie bilansu terenów przeznaczonych pod zabudowę Studium wyznacza zasięgi rozwoju przestrzennego osadnictwa w obrębie poszczególnych miejscowości – jednostek osadniczych, zobrazowany na planszy „Kierunki”. Rozwój odbywał się będzie poprzez lokalizację zabudowy w granicach obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach poszczególnych jednostek osadniczych oraz na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudowę, a w dalszej kolejności na pozostałych obszarach zgodnie określonym zapotrzebowaniem na nową zabudowę. Nowe tereny przeznaczone pod zabudowę wyznaczono głównie w istniejących ciągach po jednej lub po obu stronach istniejących dróg obsługujących wsie (drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne), w których istnieje lub będzie realizowana podstawowa sieć infrastruktury technicznej: wodociąg, kanalizacja, elektroenergetyka. Osadnictwo rozwijać się będzie na bazie istniejącego zainwestowania poprzez: wymianę istniejącej zużytej zabudowy, uzupełnienia na wolnych działkach lub w nowych obszarach zlokalizowanych w sąsiedztwie istniejącego zainwestowania. W pierwszej kolejności nowa zabudowa lokalizowana będzie na glebach niskiej klasy bonitacji. Studium kontynuuje dotychczasowe kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Radwanice wynikające z przyjętej w obowiązujących dokumentach planistycznych struktury funkcjonalno-przestrzennej. W zakresie przeznaczenia terenów w niniejszej edycji studium dokonano częściowej weryfikacji ustaleń dla wybranych obszarów. Wynikają one z konieczności dostosowania polityki przestrzennej do zmieniających się uwarunkowań, potrzeb i możliwości inwestycyjnych. Niniejsze studium wprowadziło ponadto nowe nazewnictwo dla poszczególnych funkcji terenów

87 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

dostosowując je do obowiązujących przepisów prawa. Ustalenia zawarte w tekście i załącznikach graficznych studium wyrażają kierunki zagospodarowania przestrzennego obszaru, nie są zaś ścisłym przesądzeniem o rodzaju i granicach zainwestowania i użytkowania terenów. Granice poszczególnych obszarów przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego mogą ulec korekcie, zwłaszcza w kontekście własności nieruchomości, czy szczegółowego projektowania układu komunikacyjnego. Określenia dotyczące formy użytkowania terenów dotyczą jedynie podstawowych oraz uzupełniających i towarzyszących rodzajów zabudowy. Na tych terenach mogą jednak być realizowane także inne formy zabudowy, pod warunkiem braku sprzeczności z ustaleniami studium. Przy opracowywaniu planów miejscowych dla terenów przeznaczonych pod zabudowę należy przewidzieć zieleń, stwarzającą warunki do wypoczynku i rekreacji mieszkańców, a także zwiększającą estetykę przestrzeni oraz możliwość komunikacji pieszej. Zgodnie z obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego na obszarze gminy Radwanice ustalono lokalizację elektrowni wiatrowych. W związku z powyższym w studium uwzględnia się wymogi określone w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 981 ze zmianami), zgodnie z którą odległość planowanych budynków mieszkalnych albo budynków o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa, od elektrowni wiatrowej jest równa lub większa od dziesięciokrotności wysokości elektrowni wiatrowej. Oznacza to, że na strefach wysokościowych elektrowni wiatrowych wskazanych na planszy studium „Kierunki” dopuszcza się realizację budynków mieszkalnych i budynków o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa, wyłącznie pod warunkiem opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w terminie określonym w przepisach odrębnych. Jednocześnie w strefach wysokościowych elektrowni wiatrowych nie wyznaczono nowych terenów przeznaczonych pod zabudowę, na których możliwa byłaby realizacja nowych budynków mieszkalnych albo budynków o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa, a jedynie zachowano tereny wyznaczone w dotychczas obowiązujących dokumentach planistycznych. W studium wyznaczono tereny dla lokalizacji funkcji związanych z perspektywicznym rozwojem obszarów gminy Radwanice. Służyć będą one jako oferta dla inwestorów. Ich atutem jest dobra dostępność komunikacyjna oraz istniejące walory przyrodniczo-krajobrazowe. Atrakcyjność tych obszarów będzie zróżnicowana w zależności od rodzaju inwestycji.

Funkcja mieszkaniowa Studium wyznacza tereny preferowane ze względu na swe położenie dla rozwoju mieszkalnictwa w jednostkach osadniczych. Rozwój funkcji mieszkaniowej wiąże się z zabezpieczeniem terenów pod zabudowę mieszkaniową. Preferowane jest zachowanie istniejących układów urbanistycznych, uzupełnienie istniejącej zabudowy w nawiązaniu do ulicowego charakteru obecnego budownictwa (zabudowa zwarta) oraz przeciwdziałanie rozproszeniu budownictwa. Konieczne jest także rezerwowanie nowych terenów dla rozwoju funkcji mieszkaniowej. Poprawa warunków mieszkaniowych może nastąpić ponadto poprzez modernizację istniejącej zabudowy mieszkaniowej, jak również realizacje nowego budownictwa jednorodzinnego. Obiekty mieszkaniowe powinny być realizowane zgodnie z tradycją, ale jednocześnie winny uwzględniać nowe standardy technologiczne i techniczne. Rozwój funkcji mieszkaniowej uzależniony jest od wzrostu stopnia wyposażenia infrastrukturalnego oraz od zwiększenia rynku pracy nie tylko na obszarze gminy, ale także w sąsiednich miastach. Celem rozwoju mieszkalnictwa jest przede wszystkim zwiększenie atrakcyjności zamieszkania w gminie poprzez podniesienie standardu, ograniczenie rozproszenia budownictwa poprzez intensyfikację wykorzystania terenów mieszkaniowych w ramach istniejącej substancji mieszkaniowej oraz wyznaczanie nowych terenów jako uzupełnienie zabudowy rozproszonej, a także zapewnienie odpowiedniego wyposażenia w usługi. Funkcje te powinny być rozmieszczone na terenie całej gminy, ze szczególną koncentracją w Radwanicach, ze względu na rangę ośrodka i rolę jaką pełni w systemie osadniczym gminy. Poprzez podniesienie standardu zamieszkania należy rozumieć przeprowadzenie

88 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

szeregu działań, których efektem będzie wyższy standard techniczny budynków mieszkalnych i ich wyposażenie w instalacje, pełne wyposażenie terenów budowlanych w infrastrukturę techniczną, prawidłowa obsługa komunikacyjna, estetyka i wysoka jakość przestrzeni publicznych w terenach zabudowy oraz dostępność do podstawowych usług publicznych: przedszkola, szkoły, ośrodka zdrowia, placówek kulturalnych na poziomie zadowalającym potrzeby mieszkańców.

Funkcja usługowa Celem rozwoju funkcji usługowej jest przede wszystkim zabezpieczenie możliwości realizacji potrzeb ludności w zakresie usług publicznych oraz poprawa atrakcyjności poszczególnych wsi jako lokalnych ośrodków usługowych poprzez wzbogacenie struktury usług publicznych i komercyjnych, a także poprawę dostępności komunikacyjnej. Realizacja powyższych celów powinna doprowadzić do wykrystalizowania się sieci ośrodków usługowych w gminie. Ośrodkiem usług lokalnych pozostaną Radwanice. Rozwój usług publicznych i komercyjnych na terenie gminy powinien wpłynąć na wzrost atrakcyjności zamieszkania. Studium wskazuje na potrzebę rozszerzenia oferty usługowej gminy dla zapewnienia równego dostępu wszystkim mieszkańcom, zwłaszcza w zakresie usług kultury, sportu, turystyki i rekreacji. Funkcje usługowe, uzupełniające istniejącą strukturę funkcjonalno-przestrzenną gminy, powinny być zlokalizowane w każdej wsi. Rozwój przestrzenny funkcji usługowej realizowany będzie poprzez wykorzystanie terenów wolnych lub przekształcenia terenów zainwestowanych z uwzględnieniem nowych terenów rozwojowych, zabezpieczenie terenów przeznaczonych na cele usługowe jako uzupełnienie terenów zabudowy mieszkaniowej, tworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju usług komercyjnych, a tym samym sterowanie ich rozwojem zgodnie z występującym zapotrzebowaniem, przekształcanie jakościowe istniejących obiektów i placówek usługowych.

Funkcja produkcyjna Studium wskazuje na potrzebę rozwoju zróżnicowanej działalności gospodarczej o charakterze produkcyjnym i wytwórczym aktywizujących rozwój całego obszaru gminy Radwanice. Podstawą rozwoju funkcji będą przekształcenia strukturalne dotychczasowej bazy produkcyjnej, składowej i magazynowej, jak również tworzenie warunków dla powstawania nowych podmiotów gospodarczych kooperujących z istniejącymi przedsiębiorstwami. Tereny przeznaczone pod działalność gospodarczą wyznaczono w Drożowie, Drożynie i Przesiecznej (w rejonie węzła „Głogów Zachód”) Radwanicach (w rejonie drogi krajowej nr 12 w północnej części miejscowości oraz w sąsiedztwie oczyszczalni ścieków w zachodniej części wsi), Jakubowie (na północ od placu szybowego SG) i w Sieroszowicach (w rejonie placu szybowego SW-3). Wskazany jest rozwój małych i średnich jednostek gospodarczych, wykorzystujących najnowsze i bezpieczne technologie, przyjazne dla środowiska. Istotnym potencjałem gminy jest możliwość wykorzystania nieużytkowanych terenów produkcyjnych, a także zagospodarowania nowych terenów inwestycyjnych. Powstanie małych i średnich przedsiębiorstw produkcyjnych, a zwłaszcza pozyskanie inwestorów zewnętrznych, powinno przyczynić się do przyspieszenia rozwoju gospodarczego gminy. W studium zachowuje się istniejące tereny infrastruktury górniczej kopalni rud miedzi, obejmujące dwa szyby górnicze Zakładów Górniczych „Polkowice-Sieroszowice” oraz obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w Jakubowie.

Funkcja rolnicza Funkcja rolnicza stanowi dominujący element struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy. Podstawowym atutem jej dalszego rozwoju jest stosunkowo dobra jakość gleb oraz położenie gminy w pobliżu ośrodków miejskich stanowiących cenny rynek zbytu. Czynniki te stwarzają możliwość rozwoju rolnictwa ekologicznego. Wskazuje się na potrzebę rozwoju drobnego przetwórstwa rolno-spożywczego na terenie całej gminy, stanowiącego pożądany kierunek specjalizacji gospodarstw rolnych zwiększający

89 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

konkurencyjność i sprzyjający wdrażaniu nowych metod produkcji żywności i sposobów żywienia. Jednym z kierunków rozwoju rolnictwa może być rozwój produkcji żywności metodami ekologicznymi, co przy współczesnych trendach konsumpcji daje możliwość utrzymania stałych i stabilnych rynków zbytu. Kierunki działań w zakresie rozwoju funkcji rolniczej powinny koncentrować się na poprawie struktury agrarnej i struktury gospodarstw rolnych. Zabezpieczenie potrzeb lokalizacyjnych dla gospodarstw drobnotowarowych powinno być realizowane na terenach przeznaczonych pod zabudowę zagrodową z niezbędną infrastrukturą techniczną. Nowe zakłady przetwórstwa rolniczo-spożywczego powinny być lokalizowane przede wszystkim na terenach obsługi produkcji rolnej.

Funkcja leśna Niewielka lesistość gminy w powiązaniu z wymogami ochrony wymaga określonych działań. Jako kierunki rozwoju leśnictwa gminy przyjmuje się dążenie do zgodności składu gatunkowego z gospodarczym typem drzewostanu.

1.3. Wytyczne określania w planach miejscowych zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów wraz z dopuszczalnym ich zakresem i ograniczeniami Poniżej przedstawiono wytyczne służące określaniu w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu poszczególnych rodzajów terenów według funkcji podstawowych wskazane na planszy studium „Kierunki”. Określono także dopuszczalny zakres i ograniczenia przedmiotowych zmian.

Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej, − tereny zabudowy usługowej; ° Charakterystyka: − tereny obejmujące istniejącą i projektowaną zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, − największe powierzchnie terenów przeznaczonych pod lokalizację zabudowy mieszkaniowej zlokalizowane zostały przede wszystkim w rejonie miejscowości Radwanice, − na pozostałych obszarach nowe tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wyznaczono w oparciu o dotychczasowe przesądzenia w dokumentach planistycznych; ° Wytyczne: − zachowanie istniejącego zagospodarowania z dopuszczeniem remontów, rozbudowy i przebudowy budynków, z uwzględnieniem potrzeby porządkowania istniejącej zabudowy, jej uzupełniania i dostosowania do nowych warunków, − uzupełnianie terenów o dodatkowe funkcje: usługi podstawowe, zieleń urządzoną, tereny usług sportu, turystyki i rekreacji (skwery, boiska i place zabaw), adekwatnie do wielkości oraz potrzeb społeczności lokalnej, − wyznaczanie ciągów komunikacyjnych zapewniających dostęp do nowych terenów zabudowy z uwzględnieniem ich właściwego powiązania z zewnętrznym układem drogowym, − kształtowanie charakteru i formy architektonicznej nowych budynków w nawiązaniu do istniejącej zabudowy, Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy oraz rozbudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejącej zabudowy, − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

90 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej, − tereny zabudowy usługowej; ° Charakterystyka: − tereny obejmują istniejącą i projektowaną zabudowę mieszkaniową wielorodzinną zlokalizowaną przede wszystkim w Radwanicach, Łagoszowie Wielkim, Kłębanowicach i Lipinie; ° Wytyczne: − zachowanie istniejącego zagospodarowania z dopuszczeniem remontów, rozbudowy i przebudowy budynków, z uwzględnieniem potrzeby uporządkowania istniejącej zabudowy, jej uzupełniania i dostosowania do nowych warunków, − uzupełnianie terenów o dodatkowe funkcje: usługi podstawowe, zieleń urządzoną, tereny usług sportu, turystyki i rekreacji (skwery, boiska i place zabaw), adekwatnie do wielkości oraz potrzeb społeczności lokalnej, − wyznaczenie dodatkowych miejsc parkingowych dla mieszkańców, − kształtowanie charakteru i formy architektonicznej nowych budynków w nawiązaniu do istniejącej zabudowy,

Tereny zabudowy zagrodowej ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, − tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, − tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej, − tereny zabudowy usługowej, − tereny zabudowy obsługi gospodarki rolnej; ° Charakterystyka: − zabudowa zagrodowa stanowi dominującą funkcję kształtującą przestrzeń gminy, dla której przewiduje się adaptację istniejącego zagospodarowania oraz sukcesywne uzupełnianie w ramach pasm zabudowy; ° Wytyczne: − zachowanie istniejącego zagospodarowania z dopuszczeniem remontów, rozbudowy i przebudowy budynków, z uwzględnieniem potrzeby porządkowania istniejącej zabudowy, jej uzupełniania i dostosowania do nowych warunków, − wprowadzenie funkcji uzupełniającej w postaci zabudowy usługowej, − dopuszczenie lokalizowania zakładów przetwórstwa rolnego z ograniczeniem oddziaływania na środowisko do granic własności nieruchomości, − kształtowanie charakteru i formy architektonicznej nowych budynków w nawiązaniu do istniejącej zabudowy. Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy oraz rozbudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejącej zabudowy, − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

91 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tereny zabudowy usługowej ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej, − tereny zieleni urządzonej, ° Charakterystyka: − istniejące tereny zabudowy usługowej zaspokajają podstawowe potrzeby mieszkańców gminy w zakresie handlu, gastronomii, instytucji finansowych, kultury, oświaty, wychowania, zdrowia, opieki społecznej, administracji, łączności i kultu religijnego, − tereny zabudowy usługowej są w dużej mierze zagospodarowane, wymagają jednak uporządkowania, przekształceń oraz dostosowania do wymaganej jakości, − w pozostałych miejscowościach zabudowa usługowa obejmuje przede wszystkim szkoły, kościoły i obiekty handlowe o znaczeniu miejscowym; ° Wytyczne: − zachowanie istniejącego zagospodarowania z dopuszczeniem remontów, rozbudowy i przebudowy budynków, z uwzględnieniem potrzeby porządkowania istniejącej zabudowy, jej uzupełniania i dostosowania do nowych warunków, − kształtowanie charakteru i formy architektonicznej nowej zabudowy w nawiązaniu do istniejących budynków, − zapewnienie wysokich walorów architektonicznych, ekspozycji przestrzennej oraz odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa. Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy oraz rozbudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejącej zabudowy, − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

Tereny zabudowy usług sportu i rekreacji ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy usługowej, − tereny zieleni urządzonej; ° Charakterystyka: − tereny usług sportu i rekreacji obejmują istniejące i projektowane obiekty sportowe wraz z infrastrukturą oraz zapleczem, − w celu zapewnienia mieszkańcom gminy Radwanice możliwości wspólnego spędzania czasu wolnego w otwartej przestrzeni, sprzyjającego nawiązywaniu i pogłębianiu relacji oraz kontaktów społecznych, wyznaczono duży zwarty teren rekreacyjno-wypoczynkowy w Nowym Dworze, położony w północnej części wsi, − dla jednostek osadniczych o wielkości powyżej 250 mieszkańców (Buczyna, Łagoszów Wielki, Radwanice i Sieroszowice) i innych miejscowości wyznaczono tereny rekreacyjno- wypoczynkowe położone w zasięgu pieszego dojścia i dojazdu rowerem, zlokalizowane w obrębie lub bezpośrednim sąsiedztwie obszarów zwartej zabudowy wsi; ° Wytyczne: − zachowanie istniejącego zagospodarowania z dopuszczeniem remontów, rozbudowy i przebudowy budynków, z uwzględnieniem potrzeby porządkowania istniejącej zabudowy, jej uzupełnieniem i dostosowaniem do nowych warunków, − kształtowanie charakteru i formy architektonicznej nowych budynków w nawiązaniu do istniejącej zabudowy, − nakaz wyznaczenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego publicznie dostępnych terenów rekreacyjno-wypoczynkowych, stanowiących co najmniej 5% ogólnej

92 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

powierzchni terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej w granicach poszczególnych jednostek osadniczych.

Tereny zabudowy obsługi gospodarki rolnej ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów, − tereny zabudowy usługowej, − tereny rolnicze; ° Charakterystyka: − tereny obejmują obiekty i urządzenia obsługi gospodarki rolnej wraz z obiektami i urządzeniami towarzyszącymi, zlokalizowane w Drożowie, Kłębanowicach i Łagoszowie Wielkim; ° Wytyczne: − zachowanie istniejącego zagospodarowania z dopuszczeniem remontów, rozbudowy i przebudowy budynków, z uwzględnieniem potrzeby porządkowania istniejącej zabudowy, jej uzupełniania i dostosowania do nowych warunków, − dopuszczenie lokalizacji zabudowy związanej z produkcją rolniczą na podstawie przepisów odrębnych, a także przekształcenie istniejącej funkcji na cele produkcyjne, składowe, magazynowe i usługowe, − kształtowanie charakteru i formy architektonicznej nowych budynków w nawiązaniu do istniejącej zabudowy.

Tereny zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy usługowej, − tereny zabudowy obsługi gospodarki rolnej, − tereny infrastruktury technicznej; ° Charakterystyka: − tereny zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów obejmują istniejące i planowane obiekty budowlane zlokalizowane przede wszystkim w Drożowie, Drożynie i Przesiecznej (w rejonie węzła „Głogów Zachód”) Radwanicach (w rejonie drogi krajowej nr 12 w północnej części miejscowości oraz w sąsiedztwie oczyszczalni ścieków w zachodniej części wsi), Jakubowie (na północ od szybu SG) i w Sieroszowicach (w sąsiedztwie placu szybowego SW-3); ° Wytyczne: − zachowanie istniejącego zagospodarowania z dopuszczeniem remontów, rozbudowy i przebudowy budynków, z uwzględnieniem potrzeby porządkowania istniejącej zabudowy, jej uzupełniania i dostosowania do nowych warunków, − wprowadzanie zieleni minimalizującej oddziaływania pochodzące z tych obszarów, poprawiającej walory krajobrazowe oraz podkreślającej strukturę przestrzenną, podziały funkcjonalne i własnościowe, − dopuszczenie lokalizacji nowych obiektów produkcyjnych, składów i magazynów w sąsiedztwie terenów mieszkaniowych pod warunkiem ograniczenia oddziaływania na środowisko do granic nieruchomości, − określenie dopuszczalnych rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko na podstawie rozpoznania procesu technologicznego planowanych działalności produkcyjnych, w tym rodzaju urządzeń grzewczych, poboru wody i odprowadzenia ścieków oraz wód opadowych, zagospodarowania odpadów oraz minimalizacji poziomu hałasu, − dopuszczenie lokalizowania urządzeń i obiektów zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz gospodarki ściekowej,

93 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

− stosowanie zabezpieczeń eliminujących lub ograniczających negatywne oddziaływania na środowisko, − dopuszczenie lokalizacji urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW na dachach i zadaszeniach obiektów oraz w ich bezpośrednim sąsiedztwie wyłącznie w zasięgu wyznaczonych terenów elektrowni fotowoltaicznych o mocy przekraczającej 100 kW.

Tereny eksploatacji podziemnej ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów, − tereny infrastruktury technicznej; ° Charakterystyka: − tereny obejmują dwa place szybowe Zakładów Górniczych „Polkowice-Sieroszowice” oraz obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w Jakubowie, należące do KGHM Polska Miedź S.A.; ° Wytyczne: − zachowanie istniejącego zagospodarowania z dopuszczeniem remontów, rozbudowy i przebudowy budynków, z uwzględnieniem potrzeby porządkowania istniejącej zabudowy, jej uzupełniania i dostosowania do nowych warunków, − wprowadzanie zieleni minimalizującej oddziaływania pochodzące z tych obszarów, poprawiającej walory krajobrazowe oraz podkreślającej strukturę przestrzenną, podziały funkcjonalne i własnościowe, − dopuszczenie lokalizacji nowych obiektów produkcyjnych, składów i magazynów w sąsiedztwie terenów mieszkaniowych pod warunkiem ograniczenia oddziaływania na środowisko do granic nieruchomości, − dopuszczenie lokalizowania urządzeń i obiektów zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz gospodarki ściekowej, − stosowanie zabezpieczeń eliminujących lub ograniczających negatywne oddziaływania na środowisko.

Tereny eksploatacji powierzchniowej ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny rolnicze, − tereny leśne; ° Charakterystyka: − tereny eksploatacji powierzchniowej obejmują wyznaczone tereny przeznaczone pod działalność górniczą, na których prowadzone jest wydobycie zgodnie z przyznaną koncesją; ° Wytyczne: − wyznaczenie filarów ochronnych zabezpieczających tereny sąsiednie oraz ograniczających wszelkie oddziaływania prowadzonej działalności górniczej, − dopuszczenie lokalizowania urządzeń i obiektów zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz gospodarki ściekowej, − stosowanie zabezpieczeń eliminujących lub ograniczających negatywne oddziaływania na środowisko. Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy oraz rozbudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejącej zabudowy, − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

94 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tereny ogrodów działkowych ° Charakterystyka: − tereny obejmują istniejące ogrody działkowe; ° Wytyczne: − dopuszczenie wprowadzania alternatywnych funkcji, w szczególności zieleni oraz sportu i rekreacji, − dopuszczenie wyposażenia w infrastrukturę służącą rekreacji (ścieżki piesze, rowerowe itp.).

Tereny zieleni urządzonej ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy usługowej, − tereny leśne; ° Charakterystyka: − tereny zieleni urządzonej obejmują istniejące i projektowane skwery oraz parki; ° Wytyczne: − zachowanie ogólnodostępnego charakteru i reprezentacyjnej funkcji oraz wyeksponowanie wartości kulturowych, − dopuszczenie lokalizowania obiektów sportu, rekreacji, kultury, parkingów, obsługi, usług handlu i gastronomii oraz obiektów małej architektury jako elementów integralnego wyposażenia, − ochrona i konserwacja istniejącego drzewostanu. Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy oraz rozbudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejącej zabudowy, − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

Tereny cmentarzy ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zieleni urządzonej; ° Charakterystyka: − tereny obecnie przeznaczone pod cmentarze zaspokajają dotychczasowe potrzeby gminy; przewiduje się zachowanie istniejącego zagospodarowania; ° Wytyczne − dopuszczenie lokalizowania obiektów i urządzeń związanych z podstawową funkcją terenu, − nakaz określenia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego zasięgu stref sanitarnych, w których obowiązują ograniczenia dla lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej lub związanej z obrotem artykułami spożywczymi, zgodnie z przepisami odrębnymi.

Tereny infrastruktury technicznej ° Charakterystyka: − tereny obejmują obiekty i urządzenia infrastruktury technicznej zaopatrzenia w wodę (w tym ujęć wód), oczyszczania ścieków, elektroenergetyki, gazownictwa, telekomunikacji oraz składowania i unieszkodliwiania odpadów wraz z zapleczem; ° Wytyczne: − kształtowanie gabarytów i formy architektonicznej obiektów w sposób ograniczający negatywne oddziaływania na krajobraz.

95 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tereny komunikacji ° Charakterystyka: − tereny komunikacji obejmują istniejące i projektowane ciągi komunikacyjne, place i parkingi, ° Wytyczne: − dopuszczenie lokalizowania obiektów i urządzeń związanych z podstawową funkcją terenu.

Tereny lokalizacji elektrowni fotowoltaicznych o mocy przekraczającej 100 kW ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów, − tereny rolnicze; ° Charakterystyka: − tereny lokalizacji elektrowni fotowoltaicznych o mocy przekraczającej 100 kW obejmują wyznaczone obszary rozwoju energetyki fotowoltaicznej wraz ze strefami ochronnymi; ° Wytyczne: − każdorazowa realizacja tego typu przedsięwzięcia wymaga przeprowadzenia badań mających na celu szczegółowe określenie oddziaływania na środowisko w celu ustalenia szczegółowych lokalizacji elektrowni fotowoltaicznych; − wszelkie oddziaływania wywołane przez tego typu przedsięwzięcia nie mogą przekraczać dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach objętych ochroną akustyczną.

Tereny lokalizacji biogazowni o mocy przekraczającej 100 kW ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy obsługi gospodarki rolnej, − tereny zabudowy produkcyjnej, składów i magazynów, − tereny rolnicze; ° Charakterystyka: − tereny lokalizacji biogazowni o mocy przekraczającej 100 kW obejmują wyznaczone obszary dla lokalizacji instalacji wytwarzającej energię z biomasy, biogazu rolniczego oraz z biopłynów wraz ze strefami ochronnymi; ° Wytyczne: − każdorazowa realizacja tego typu przedsięwzięcia wymaga przeprowadzenia badań mających na celu szczegółowe określenie oddziaływania na środowisko w celu ustalenia szczegółowych lokalizacji biogazowni; − wszelkie oddziaływania wywołane przez tego typu przedsięwzięcia nie mogą przekraczać standardów jakości środowiska.

Tereny leśne ° Charakterystyka: − tereny obejmują kompleksy leśne stanowiące ważny element ekosystemu gminy; ° Wytyczne: − utrzymanie i ochrona bioróżnorodności kompleksów leśnych, − dopuszczenie lokalizowania wyłącznie zabudowy związanej z gospodarką leśną. Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy oraz rozbudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejącej zabudowy. − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

96 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tereny przeznaczone do zalesienia ° Charakterystyka: − jako główne funkcje obszarów przeznaczonych do zalesień określono uzupełnianie luk w kompleksach leśnych, scalenie mniejszych skupisk oraz jako alternatywne zagospodarowanie gruntów rolnych o niższych klasach bonitacyjnych i nieużytków, a także jako kierunek rekultywacji terenów poprzemysłowych; ° Wytyczne: − dostosowanie nowych zalesień do występujących w otoczeniu kompleksów leśnych oraz innych uwarunkowań środowiskowych.

Tereny trwałych użytków zielonych, zadrzewień i zakrzewień ° Charakterystyka: − tereny stanowią naturalne obszary ochronne dla cieków i zbiorników wodnych, rowów oraz dolin rzecznych; ° Wytyczne: − ograniczanie rozwoju terenów położonych wzdłuż rzek i innych cieków oraz podtrzymanie dotychczasowego kierunku zagospodarowania w celu zapewnienia dobrej jakości wód powierzchniowych i funkcji korytarzy ekologicznych, − maksymalnie zachowanie istniejącego drzewostanu, − dopuszczenie wyposażenia w infrastrukturę służącą rekreacji (ścieżki piesze, rowerowe, plaże itp.), − dopuszczenie lokalizowania niezbędnych inwestycji liniowych z zakresu infrastruktury realizowanych z zachowaniem i poszanowaniem walorów przyrodniczych z maksymalnym ograniczeniem negatywnych oddziaływań na środowisko. Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy oraz rozbudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejącej zabudowy. − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

Tereny rolnicze wyższych klas bonitacyjnych ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy zagrodowej na podstawie przepisów odrębnych, − tereny zabudowy związanej z produkcją rolniczą na podstawie przepisów odrębnych; Charakterystyka: − tereny obejmują grunty orne o przewadze gleb wyższych klas bonitacyjnych (II, IIIa i IIIb) stanowiące podstawę gospodarki rolnej gminy; ° Wytyczne: − wyłączenie gleb najwyższych klas bonitacyjnych z trwałego zainwestowania, z wyjątkiem zabudowy zagrodowej zgodnie z przepisami odrębnymi, − maksymalnie zachowanie istniejącego drzewostanu. Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy oraz rozbudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejącej zabudowy, − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

97 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Tereny rolnicze niższych klas bonitacyjnych ° Funkcja towarzysząca lub uzupełniająca: − tereny zabudowy zagrodowej na podstawie przepisów odrębnych; − tereny zabudowy związanej z produkcją rolniczą na podstawie przepisów odrębnych; ° Charakterystyka: − tereny obejmują grunty orne o przewadze gleb niższych klas bonitacyjnych (IV-VI); ° Wytyczne: − wyłączenie gleb niższych klas bonitacyjnych z trwałego zainwestowania, z wyjątkiem zabudowy zagrodowej zgodnie z przepisami odrębnymi, − dopuszczenie lokalizacji stawów hodowlanych, − dopuszczenie wprowadzania zalesień, − maksymalnie zachowanie istniejącego drzewostanu. Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy oraz rozbudowy i zmiany sposobu użytkowania istniejącej zabudowy. − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

Tereny śródlądowych wód powierzchniowych ° Charakterystyka: − tereny śródlądowych wód powierzchniowych obejmują cieki i zbiorniki wodne; ° Wytyczne: − dopuszczenie lokalizowania urządzeń z zakresu ochrony przeciwpowodziowej oraz elementów dla obsługi turystyki wodnej.

2. Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone z zabudowy

2.1. Minimalne i maksymalne parametry i wskaźniki urbanistyczne

W niniejszym rozdziale przedstawiono parametry i wskaźniki urbanistyczne dla poszczególnych kategorii terenów przeznaczonych pod zabudowę. W zależności od lokalnych możliwości i ograniczeń kształtowania przestrzeni dopuszcza się ich modyfikację na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a w szczególności minimalnych powierzchni działek budowlanych oraz parametrów zabudowy, zwłaszcza dla terenów zainwestowanych.

Zabudowa mieszkaniowa: ° Maksymalna powierzchnia zabudowy: − dla zabudowy jednorodzinnej – 40%, − dla zabudowy wielorodzinnej – 60%, ° Minimalna powierzchnia terenu biologicznie czynna: − dla zabudowy jednorodzinnej – 40%, − dla zabudowy wielorodzinnej – 20%, ° Maksymalna wysokość budynków: − dla zabudowy jednorodzinnej – 12 m, − dla zabudowy wielorodzinnej – 16 m,

98 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

° Maksymalna liczba kondygnacji: − dla zabudowy jednorodzinnej – 2, − dla zabudowy wielorodzinnej – 4, ° Rodzaj dachu: dachy skośne o jednakowym kącie nachylenia połaci dachowych do 45° lub dachy płaskie, ° Minimalna powierzchnia działki budowlanej: − dla zabudowy jednorodzinnej wolnostojącej – 800 m2, − dla zabudowy jednorodzinnej bliźniaczej – 600 m2, − dla zabudowy jednorodzinnej szeregowej – 300 m2, − dla zabudowy wielorodzinnej – 300 m2.

Zabudowa zagrodowa: ° Maksymalna powierzchnia zabudowy – 40%, ° Minimalna powierzchnia terenu biologicznie czynna – 25%, ° Maksymalna wysokość budynków – 12 m, ° Maksymalna liczba kondygnacji – 3, ° Rodzaj dachu: dachy skośne o jednakowym kącie nachylenia połaci dachowych do 45 ° lub dachy płaskie, ° Minimalna powierzchnia działki budowlanej – 3000 m 2.

Zabudowa usługowa: ° Maksymalna powierzchnia zabudowy – 60%, ° Minimalna powierzchnia terenu biologicznie czynna – 20%, ° Maksymalna wysokość budynków – 25 m, ° Maksymalna liczba kondygnacji – 3, ° Rodzaj dachu: dachy skośne o jednakowym kącie nachylenia połaci dachowych do 45 ° lub dachy płaskie, ° Minimalna powierzchnia działki budowlanej – 400 m2.

Zabudowa usług sportu i rekreacji: ° Maksymalna powierzchnia zabudowy – 30%, ° Minimalna powierzchnia terenu biologicznie czynna – 20%, ° Maksymalna wysokość budynków – 20 m, ° Maksymalna liczba kondygnacji – 3, ° Rodzaj dachu: dachy skośne o jednakowym kącie nachylenia połaci dachowych do 45 ° lub dachy płaskie, ° Minimalna powierzchnia działki budowlanej – 500 m2.

Zabudowa produkcyjna, składy i magazyny: ° Maksymalna powierzchnia zabudowy – 85%, ° Minimalna powierzchnia terenu biologicznie czynna – 10%, ° Maksymalna wysokość budynków – 40 m, ° Maksymalna liczba kondygnacji – 4, ° Rodzaj dachu: dachy skośne o jednakowym kącie nachylenia połaci dachowych do 30° lub dachy płaskie, ° Minimalna powierzchnia działki budowlanej – 1500 m2.

Zabudowa związana z obsługą gospodarki rolnej: ° Maksymalna powierzchnia zabudowy – 50%, ° Minimalna powierzchnia terenu biologicznie czynna – 10%, ° Maksymalna wysokość budynków – 20 m,

99 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

° Maksymalna liczba kondygnacji – 3, ° Rodzaj dachu: dachy skośne o jednakowym kącie nachylenia połaci dachowych do 30 ° lub dachy płaskie, ° Minimalna wielkość działki budowlanej – 3000 m2.

Dla pozostałych terenów parametry obiektów i urządzeń należy określić na etapie sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Dopuszcza się odstępstwa od określonych parametrów i wskaźników urbanistycznych w zakresie powierzchni działek oraz intensywności zabudowy na terenach istniejącej zabudowy, a także zachowanie dotychczasowych wartości wynikających z obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Nowa zabudowa powinna ponadto nawiązywać swym charakterem do lokalnego stylu budownictwa rozumianego jako zespół cech charakterystycznych dla historycznego budownictwa na obszarze jednostki osadniczej, obejmujący sposoby kształtowania dachów i elewacji oraz rozplanowania w rzucie budynków. Formy wszystkich budynków i ich wysokości należy harmonijnie wkomponować w krajobraz oraz otoczenie. Ponadto, dla terenów lokalizacji elektrowni fotowoltaicznych i biogazowni gabaryty i formę architektoniczną projektowanych obiektów budowlanych należy każdorazowo określać ze świadomością silnej ingerencji w krajobraz, a co za tym idzie, przy pracach architektonicznych należy przeanalizować dostępne technologie budowlane. Decyzje lokalizacyjne winny być podejmowane ze szczególnym uwzględnieniem terenów podlegających ochronie akustycznej położonych w sąsiedztwie, ewentualnych tras wędrówek ptaków, wpływu inwestycji na krajobraz oraz występujących w sąsiedztwie obszarów ochrony przyrody. Przy określaniu lokalizacji należy dążyć do maksymalnego ograniczenia zakresu potencjalnych uciążliwości na otoczenie. W przypadku projektowanych lokalizacji budowli oraz urządzeń infrastruktury technicznej związanych z prowadzoną działalnością w ramach zagospodarowania terenów opisanych powyżej zaleca się maksymalną wysokość 50 m n.p.t. Dla terenów zieleni urządzonej parametry obiektów i urządzeń należy określić na etapie sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

2.2. Wytyczne określania wymagań dotyczących parametrów i wskaźników urbanistycznych w planach miejscowych Wymagania dotyczące parametrów i wskaźników urbanistycznych stosowanych w planach miejscowych przedstawiono w pkt 2.1 jako proponowane standardy urbanistyczne. Przy sporządzaniu planów miejscowych powyższe wskaźniki należy traktować jako wielkości preferowane. Każdorazowo na etapie sporządzania planu miejscowego konieczne jest przeanalizowanie uwarunkowań przestrzennych w celu odpowiedniego ich uszczegółowienia i dostosowania podanych wielkości do konkretnych zamierzeń planistycznych.

2.3. Tereny wskazane do ograniczenia zabudowy Do grupy terenów wskazanych do ograniczenia zabudowy należą: ° obszar Natura 2000 „Bory Dolnośląskie” PLB020005 ° obszar Natura 2000 „Jelonek Przemkowski” PLH020097, ° Przemkowski Park Krajobrazowy wraz z otuliną, ° tereny rolnicze niższych klas bonitacyjnych (IV-VI), ° tereny przeznaczone do zalesienia.

2.4. Tereny wskazane do wyłączenia spod zabudowy Do grupy terenów wskazanych do wyłączenia spod zabudowy należą: ° tereny leśne, ° tereny trwałych użytków zielonych, zadrzewień i zakrzewień, ° tereny rolnicze wyższych klas bonitacyjnych (II, IIIa i IIIb),

100 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

° tereny wód powierzchniowych śródlądowych, ° tereny cmentarzy, ° obszary szczególnego zagrożenia powodzią, ° strefy ochronne ujęć wody, ° strefy oddziaływania obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej: pasy technologiczne linii elektroenergetycznych najwyższych napięć oraz wysokiego i średniego napięcia, strefy kontrolowane gazociągów, ° udokumentowane złoża kruszywa naturalnego i piasków podsadzkowych. Obok terenów leśnych największym terenem wskazanym do wyłączenia spod zabudowy jest obszar łąk w dolinie Szprotawy oraz pozostałe tereny trwałych użytków zielonych, zadrzewień i zakrzewień. Wyłączenie spod zabudowy służyć ma przede wszystkim zachowaniu walorów krajobrazowych, klimatycznych, ekosystemu wód, przeciwdziałania lub zapobiegania szkodliwym wpływom na środowisko powodującym jego zniszczenie lub zmianę charakteru elementów przyrodniczych. Dla ochrony rolniczej przestrzeni produkcyjnej zakazem zabudowy niezwiązanej z rolnictwem obejmuje się grunty rolne najwyższych klas bonitacyjnych podlegające ochronie.

3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego i uzdrowisk

3.1. Wytyczne określania zasad ochrony w planach miejscowych, wynikające z potrzeb ochrony środowiska, o których mowa w przepisach o ochronie środowiska:

Przepisy o ochronie środowiska określają szczegółowe wytyczne dotyczące zapewnienia warunków utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalnej gospodarki zasobami środowiska, w szczególności poprzez:

° ustalanie programów racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi, w tym na terenach eksploatacji złóż kopalin, i racjonalnego gospodarowania gruntami oraz uwzględnianie obszarów występowania złóż kopalin oraz obecnych i przyszłych potrzeb eksploatacji tych złóż

Przekształcenia krajobrazu spowodowane eksploatacją surowców z punktu widzenia kształtowania krajobrazu na obszarze gminy nie stanowią istotnego problemu. Jak wykazała inwentaryzacja na obszarze gminy znajdują się udokumentowane złoże piasków podsadzkowych „Sucha Górna” (PP 572) oraz trzy złoża kruszywa naturalnego: „Sieroszowice” (KN 5116), „Łagoszów Wielki” (KN 17106) i „Buczyna I” (KN 17962). Dla obszarów występowania złóż piasków podsadzkowych i kruszywa naturalnego postuluje się przyjęcie następujących zasad użytkowania przestrzeni: – działalność wydobywcza kruszyw naturalnych może być prowadzona na wyznaczonych terenach eksploatacji powierzchniowej w oparciu o wydane decyzje administracyjne; – dopuszcza się eksploatację odkrywkową kruszyw na terenach rolniczych w oparciu o wydane decyzje administracyjne, pod warunkiem zachowania wymogów przepisów odrębnych dotyczących ochrony środowiska i ograniczenia ingerencji w krajobraz, – rekultywację obszarów pokopalnianych należy prowadzić zgodnie z obowiązującymi decyzjami administracyjnymi oraz dokumentacjami technicznymi dla poszczególnych złóż – rekultywacja powinna być ukierunkowana na ich zadrzewianie, zakrzewienie lub wypełnienie wodą w celach rekreacyjnych. W studium dopuszcza się dalszą eksploatację udokumentowanych złóż rud miedzi „Sieroszowice” (RM 29), „Polkowice” (RM 23) i „Radwanice-Gaworzyce” (RM 17668), zgodnie z wydanymi decyzjami administracyjnymi, w sposób minimalizujący oddziaływanie eksploatacji na

101 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

środowisko przyrodnicze. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego dla terenów położonych w zasięgu terenów górniczych ustanowionych dla eksploatacji złóż rud miedzi, należy uwzględnić następujące wytyczne: – nakaz uwzględnienia występowania wpływów podziemnej eksploatacji górniczej w rozwiązaniach przyjmowanych w planowanych inwestycjach, – nakaz stosowania rozwiązań konstrukcyjnych dla nowej zabudowy oraz rozbudowy, nadbudowy i przebudowy istniejących obiektów budowlanych, uwzględniających prognozowane parametry wpływów eksploatacji górniczej określane na bieżąco przez przedsiębiorcę górniczego, zgodnie z przepisami odrębnymi.

° uwzględnianie konieczności ochrony wód, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem w związku z prowadzeniem gospodarki rolnej

Działalność rolnicza wywiera wpływ na właściwości wody, gleby, powietrze oraz przyczynia się do zmian bioróżnorodności i krajobrazu. Istotnym aspektem ochrony wód jest tworzenie warunków dla funkcjonowania rolnictwa proekologicznego oraz konsekwentne obniżanie ilości stosowanych w rolnictwie nawozów i środków ochrony roślin. W celu poprawy jakości wód spływających z terenów rolnych do wód powierzchniowych, wzdłuż zbiorników i cieków wodnych należy wprowadzać strefy buforowe w postaci barier biologicznych (zaroślowe i leśne zbiorowiska łęgowe). Wśród sposobów ochrony gleb przed chemiczną degradacją ze strony rolnictwa szczególne znaczenie mają: – stosowanie środków ochrony roślin i nawozów mineralnych w sposób racjonalny i umiarkowany – wielkość stosowanych środków należy dostosować do wymagań upraw, struktury gleb, warunków wodnych oraz ukształtowania terenu, – ograniczenie zmiany użytkowania gruntów rolnych zdrenowanych, – stosowanie nawozów naturalnych oraz biologicznych i mechanicznych metod ochrony roślin, – wprowadzanie i stosowanie na szerszą skalę metod proekologicznej produkcji rolniczej, zwłaszcza na terenach o szczególnych walorach przyrodniczych oraz w bezpośrednim sąsiedztwie tych obszarów, mając na uwadze występujące na terenie gminy ustanowione formy ochrony przyrody. W celu zapewnienia ochrony powierzchni ziemi konieczne jest ograniczenie prac polegających na zmianie ukształtowania terenu na gruntach rolnych.

° zapewnienie ochrony walorów krajobrazowych środowiska i warunków klimatycznych

W celu poprawy funkcjonowania środowiska oraz podniesienia walorów przyrodniczo- krajobrazowych wprowadza się następujące ustalenia: – zachowanie fragmentów naturalnych ekosystemów, w szczególności ekosystemów łąkowych w dolinach rzecznych, ekosystemów leśnych, zadrzewień przydrożnych, parkowych, zwłaszcza ze starodrzewem, zadrzewień zlokalizowanych w dolinach cieków wodnych oraz kęp i pasm w obrębie użytków zielonych i na obniżeniach terenu, gdzie wspomagają naturalną retencję wody i stanowią siedliska drobnej fauny, – utrzymanie zróżnicowanych form użytkowania, zadrzewień śródpolnych, zbiorników wodnych, które korzystnie stymulują utrzymanie lub wzrost różnorodności biologicznej, poprzez wytworzenie warunków ostojowych dla jak największej liczby zwierząt, – ochrona znajdujących się na terenie gminy obszarów podmokłych i dolin cieków wodnych przed trwałym zainwestowaniem; – ochrona, pielęgnacja i uzupełnianie zieleni urządzonej (parki, zieleńce, zieleń uliczna),

102 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

– realizacja nowych zadrzewień, zwłaszcza jako ciągów zieleni krajobrazowej i izolacyjnej w oparciu o sieć dróg publicznych, cieków wodnych, system terenów zielonych oraz w strefach występowania konfliktów przestrzennych, – zachowanie korytarzy ekologicznych umożliwiających migrację gatunków pomiędzy obszarami o największej bioróżnorodności, – zachowanie istniejących i odtworzenie zniszczonych siedlisk bytowania, żerowania i odpoczynku wszystkich gatunków zwierząt w granicach pozwalających na zachowanie ich populacji na poziomie odnawialności, – objęcie ochroną miejsc i terenów eksponowanych, panoram i punktów widokowych przed dominacją elementów obcych, w szczególności sieci infrastruktury technicznej, tablic reklamowych, zabudowy substandardowej; – podkreślanie terenów eksponowanych, punktów widokowych i panoram poprzez włączanie ich w system połączeń pieszych i rowerowych; – nadawanie obiektom kubaturowym oraz naziemnym urządzeniom infrastruktury technicznej formy architektonicznej harmonizującej z otoczeniem; – porządkowanie przebiegu linii energetycznych i likwidacja kolizji z zabudową mieszkaniową; – prowadzenie nowego uzbrojenia oraz ciągów komunikacyjnych z uwzględnieniem lokalizacji obszarów chronionych, mieszkaniowych i wypoczynkowych, na których znajdują się obiekty przeznaczone na stały pobyt ludzi oraz wymogów ochrony przyrody; – wprowadzanie zieleni izolacyjnej w strefach granicznych obszarów o różnych funkcjach, w których może wystąpić konflikt przestrzenny; – stosowanie zieleni izolacyjnej lub innej formy osłony zielenią elementów negatywnie oddziałujących na walory krajobrazowe środowiska. Ochronie podlegają tereny leśne, parki, cmentarze oraz zieleń na terenach zabudowanych. Ochrona krajobrazu w stosunku do tych obiektów polega głównie na zachowaniu dotychczasowych funkcji, pielęgnacji istniejącej roślinności oraz wprowadzeniu zakazu lokalizacji obiektów i urządzeń niezwiązanych z określoną funkcją terenu. Istotnym elementem ochronnym jest także zachowanie form zagospodarowania terenów otwartych niekolidujących z funkcją przyrodniczą. Ważnym elementem krajobrazu przyrodniczego gminy Radwanice jest dolina Szprotawy, która powinna podlegać wyłączeniu z zabudowy. Ochroną należy objąć także wszelkie zadrzewienia i obszary leśne. Są one ważnym czynnikiem retencji i stabilizacji warunków wodnych, zmniejszają zagrożenie powodziowe, łagodzą niedobory wód, chronią gleby przed erozją oraz poprawiają warunki aerosanitarne.

° uwzględnianie potrzeb w zakresie zapobiegania ruchom masowym ziemi i ich skutkom

Dotychczas na terenie gminy Radwanice nie stwierdzono obszarów objętych ruchami mas ziemi, zatem nie określa się potrzeb w zakresie zapobiegania ruchom masowym ziemi i ich skutkom.

° uwzględnienie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi

Poprawa jakości powietrza jest możliwa dzięki zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń. W tym celu w studium określa się następujące działania: – eliminowanie zanieczyszczeń pochodzących z emisji pyłów i szkodliwych gazów, pochodzących z gospodarstw domowych, w których następuje spalanie tradycyjnych źródeł energii (tzw. „emisji niskiej”), poprzez ograniczenie stosowania tradycyjnych paliw na rzecz niskoemisyjnych źródeł energii: gazowych, olejowych i odnawialnych, lub poprzez podłączanie obiektów do scentralizowanych źródeł ciepła (budowa sieci ciepłowniczej), a także poprzez wykonywanie termomodernizacji budynków,

103 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

– stosowanie urządzeń eliminujących lub ograniczających emisję szkodliwych gazów i pyłów do atmosfery oraz wprowadzanie zmian technologicznych w zakładach przemysłowych; – preferowanie wykorzystania proekologicznych technologii produkcji w zakładach przemysłowych, – wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, – wprowadzanie pasów zieleni izolacyjnej wzdłuż tras komunikacyjnych oraz w sąsiedztwie obiektów i urządzeń emitujących zanieczyszczenia i odory do powietrza. Jednocześnie w studium uwzględnia się ustalenia wynikające z Uchwały Nr XLI/1407/17 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 30 listopada 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa dolnośląskiego, z wyłączeniem Gminy Wrocław i uzdrowisk, ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2017 r. poz. 5155). W zakresie ochrony wód podstawowym celem studium jest poprawa stanu ich czystości oraz zwiększanie retencji. Wynika to przede wszystkim z układu przyrodniczych powiązań zewnętrznych i wzajemnych oddziaływań, niskiej jakości zasobów wodnych oraz zagrożenia powodziowego w południowej części gminy. W celu ochrony wód ustala się następujące zasady: – zachowanie naturalnego biegu cieków wodnych oraz ochrona przed zanikiem wszelkich zbiorników wodnych oraz towarzyszących im zadrzewień, – wprowadzanie zadrzewień i zakrzewień pełniących funkcję bariery biochemicznej w sąsiedztwie cieków, oczek wodnych oraz rowów melioracyjnych na terenach rolniczych, – zapewnienie dostępności do publicznych wód powierzchniowych i rowów melioracyjnych na potrzeby powszechnego korzystania i wykonywania robót związanych z utrzymaniem przez administratora, zgodnie z obowiązującymi przepisami, – ochrona przed wprowadzaniem zabudowy i ogrodzeń przy brzegach rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, – utrzymanie linii zabudowy od cieków i zbiorników wodnych oraz rowów melioracyjnych w odległości zapewniającej możliwość wykonywania robót związanych z ich konserwacją, – dążenie do osiągnięcia jak najlepszego stanu czystości wód przez bezwzględne wykluczenie zrzutów zanieczyszczeń (szczególnie substancji biogennych, organicznych i toksycznych) zarówno do gruntu jak i do wód powierzchniowych, – dostosowanie lokalizacji nowych obiektów gospodarczych do warunków i struktur hydrogeologicznych, – objęcie szczególną ochroną terenów zlokalizowanych w obrębie stref ochronnych ujęć wód, zgodnie z obowiązującymi przepisami, – budowę zbiorczej kanalizacji sanitarnej eliminującej w maksymalny sposób indywidualne sposoby odprowadzania ścieków sanitarnych, – stosowanie szczelnych zbiorników bezodpływowych na obszarach przewidzianych do objęcia zbiorczą kanalizacją sanitarną wyłącznie jako rozwiązanie tymczasowe do czasu jej budowy, – dopuszczenie oczyszczania ścieków w przydomowych oczyszczalniach lub odprowadzania ścieków do zbiorników bezodpływowych jedynie na obszarach, które z uzasadnionych ekonomicznie względów nie zostaną przewidziane do objęcia zbiorczą kanalizacją sanitarną, przy czym lokalizowanie oczyszczalni przydomowych ogranicza się do miejsc, na których odprowadzanie ścieków do gruntu nie będzie zagrażało jakości wód podziemnych lub powierzchniowych (szczególnie w obrębie stref ochronnych ujęć wód), – stosowanie nowych technologii w zakresie działalności produkcyjnej i usługowej wpływających na stan i ilość odprowadzanych ścieków, w tym budowę i modernizację urządzeń oczyszczających ścieki, – zakaz rolniczego wykorzystania ścieków w strefach ochronnych ujęć wód oraz zbiorników wód podziemnych,

104 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

– kompleksowe rozwiązanie odprowadzania wód opadowych i roztopowych z ciągów komunikacyjnych, placów, parkingów i innych powierzchni zanieczyszczonych oraz oczyszczanie ich zgodnie z obowiązującymi przepisami, – stosowanie urządzeń do oczyszczania wód opadowych i roztopowych przed wylotem kanałów deszczowych do cieków naturalnych i rowów melioracyjnych, – zwiększanie małej retencji wodnej, w tym budowa zbiorników wodnych, oraz wdrażanie proekologicznych metod retencjonowania wody w celu przeciwdziałania skutkom suszy, – prowadzenie wodochronnej gospodarki w zlewniach poprzez wprowadzanie zalesień i zadrzewień, – przebudowa i dostosowanie sieci drenarskiej do projektowanego usytuowania budynków i budowli w celu zachowania możliwości dalszego funkcjonowania urządzeń drenarskich na przyległym terenie. Głównymi źródłami degradacji powierzchni ziemi i gleb są: eksploatacja surowców naturalnych, i zanieczyszczenie gleb środkami chemicznymi. Konieczna jest ochrona gleby o najwyższych w skali gminy klasach bonitacyjnych, gdyż warunkują one efektywność prowadzenia działalności rolniczej. Dla tej funkcji powinny być zachowane tereny o najwyższej przydatności rolniczej. Rejony skoncentrowanego ich występowania w kontekście sprzyjających warunków klimatycznych oraz dobrych warunków aerosanitarnych powinny stanowić podstawę dla rolnictwa ekologicznego ukierunkowanego na produkcję zdrowej żywności. Strefy występowania gleb słabych (marginalnych), mało przydatnych rolnictwu, powinny być podstawą tworzenia nowych powierzchni leśnych. Każda zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze musi uwzględniać wszelkie uwarunkowania środowiskowe, a przede wszystkim wykazywać dużą racjonalność wynikającą z bilansu potencjalnych zysków i strat. Postuluje się przeznaczanie gruntów o najniższych klasach bonitacyjnych, gruntów odłogowanych i nieprzydatnych dla produkcji rolniczej pod zalesienia. Przeznaczenie części gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne na etapie opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wymaga wyrażenia zgody przez określone w obowiązujących przepisach ograny. Zanieczyszczenia gleb powodowane funkcjonowaniem przemysłu na terenie gminy ma lokalne znaczenie. Istotnym źródłem degradacji gleb jest natomiast komunikacja. Najbardziej zanieczyszczone gleby występują w bezpośrednim sąsiedztwie dróg. Gleby te wykazują dużą zawartość związków ołowiu i tlenków azotu, a także cechują się silnym zasoleniem związanym z zimowym utrzymaniem. Sposobem ochrony gleb przed zanieczyszczeniami jest tworzenie naturalnych osłon biologicznych (fitosanitarnych) w postaci pasów zieleni oraz ograniczenie stosowania soli w okresie zimowym. W celu zachowania i ochrony rzeźby terenu preferuje się przyjęcie następujących zasad użytkowania przestrzeni: – ograniczanie przekształcania rzeźby terenu, w szczególności w strefie cieków wodnych, – przeciwdziałanie procesom erozyjnym i zapobieganie degradacji gleb – wykorzystanie gleb wyższych klas bonitacyjnych dla rolnictwa, – ochrona przed powstawaniem procesów erozyjnych poprzez wprowadzanie szaty roślinnej stabilizującej grunt oraz odpowiednie prowadzenie gospodarki rolnej, – minimalizacja skutków zaistniałych zmian w rzeźbie terenu (zrekultywowanie terenów poeksploatacyjnych), – wykorzystanie zbędnych mas ziemnych powstających w czasie realizacji inwestycji do nowego ukształtowania terenu w granicach działki własnej lub na działkach sąsiednich. W odniesieniu do prowadzonej działalności eksploatacyjnej udokumentowanych złóż rud miedzi określa się następujące wytyczne: – dopuszcza się magazynowanie, składowanie, zbieranie lub wykorzystanie odpadów wydobywczych i innych powstałych w wyniku działalności górniczej, przy uwzględnieniu obowiązujących przepisów odrębnych, w miejscach i na zasadach określonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub zgodnie z obowiązującą decyzją wydaną przez właściwy organ administracji publicznej,

105 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

– dopuszcza się zagospodarowanie mas skalnych powstających w wyniku eksploatacji kopalin do wypełniania pustek poeksploatacyjnych skałą płonną w celu ograniczania wpływu robót górniczych zgodnie z przepisami odrębnymi, – dopuszcza się zagospodarowanie mas ziemnych i skalnych powstających podczas działalności górniczej, w tym w szczególności prowadzenia robót inwestycyjnych, remontowych, działalności wydobywczej rudy miedzi, w tym głębienia szybu, oraz odpadów z flotacji rud miedzi, w sposób niezagrażający zdrowiu i życiu ludzi oraz środowisku zgodnie z przepisami odrębnymi, na cele: ° utwardzania powierzchni terenów, do których przedsiębiorca górniczy posiada tytuł prawny, ° wykorzystania w podziemnych technikach górniczych, polegających na wykorzystaniu odpadów jako składnika podsadzki hydraulicznej i samozestalającej, do doszczelniania zrobów, które powstały w wyniku eksploatacji prowadzonej systemem z ugięciem stropu, podsadzki suchej i innych, do profilaktyki przeciwpożarowej i budowy korków izolacyjnych, do likwidacji zbędnych wyrobisk w tym szybów, do wzmocnień i stabilizacji wyrobisk górniczych oraz do utwardzania dróg na dole kopalni, ° budowy wałów, nasypów kolejowych i drogowych, ° podbudowy dróg, ° utwardzania barier ziemnych, ° wykorzystania przy rekultywacji istniejących składowisk oraz obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, ° wykorzystania przy rekultywacji wyrobisk poeksploatacyjnych, nieeksploatowanych części wyrobisk, – dopuszcza się zagospodarowanie w podziemnych wyrobiskach górniczych odpadów powstałych w wyniku eksploatacji i przerabiania wydobytej na powierzchnię ziemi rudy miedzi zgodnie z przepisami odrębnymi, przy czym: ° odpady wydobywcze nie mogą zagrażać zdrowiu i życiu ludzi oraz środowisku, ° odpady wydobywcze nie mogą oddawać odcieków do otoczenia przekraczających parametry określone w przepisach odrębnych oraz zagrażać środowisku; Dla ochrony powierzchni ziemi z zainwestowania należy wyłączyć tereny obniżeń dolinnych rzek i cieków wodnych oraz strefy brzegowe zbiorników wodnych. Do głównych źródeł emisji hałasu na terenie gminy należy komunikacja i zakłady przemysłowe. Ochrona środowiska przed szkodliwym oddziaływaniem hałasu pochodzenia komunikacyjnego i przemysłowego polegać będzie na stałym ograniczaniu jego emisji poprzez następujące działania: – zachowanie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku wynikających z przepisów odrębnych dla terenów objętych ochroną akustyczną, – uwzględnienie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lokalizacji obiektów przemysłowych, których funkcjonowanie powoduje przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarach podlegających ochronie akustycznej poprzez zapewnienie odpowiednich odległości terenów przeznaczonych pod nową zabudowę lub stosowanie odpowiednich barier akustycznych, – uwzględnienie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego określonych natężeń hałasu wzdłuż drogi o znaczeniu krajowym i wojewódzkim poprzez zapewnienie odpowiednich odległości dla terenów przeznaczonych pod nową zabudowę, – stosowanie środków technicznych, technologicznych lub organizacyjnych zmniejszających poziom hałasu co najmniej do wartości dopuszczalnych na terenach wymagających ochrony akustycznej. W celu ograniczania hałasu przemysłowego pochodzącego z szybu górniczego SW-3 w obrębie Sieroszowice wyznaczono strefę zieleni izolacyjnej, stanowiącą element systemu zielonej infrastruktury, w zasięgu której konieczna jest realizacja następujących działań:

106 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

– zachowanie istniejących lasów i wprowadzenie nowych zalesień pełniących funkcje izolacyjne w pasie o szerokości co najmniej 30 m od strony granic zewnętrznych strefy, – wykluczenie możliwości realizacji nowych inwestycji stanowiących źródło ponadnormatywnych oddziaływań akustycznych, – dopuszczenie lokalizacji elektrowni fotowoltaicznych o mocy przekraczającej 100 kW, – wprowadzenie zakazu lokalizacji terenów objętych ochroną akustyczną. W zakresie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym na terenie gminy Radwanice konieczne będzie uwzględnianie poniższych działań: – wprowadzenie zakazów lokalizowania nowych obiektów przeznaczonych na stały pobyt ludzi w pasach technologicznych wzdłuż linii elektroenergetycznych najwyższych napięć oraz wysokiego i średniego napięcia, – uporządkowanie istniejących konfliktów przestrzennych pomiędzy zabudową mieszkaniową a liniami elektroenergetycznymi, – ograniczenie lokalizowania stacji bazowych telefonii komórkowych emitujących promieniowanie elektromagnetyczne w postaci masztów antenowych w bezpośrednim sąsiedztwie terenów mieszkaniowych oraz na terenach przeznaczonych pod funkcję mieszkaniową.

° sposób zagospodarowania obszarów zdegradowanych w wyniku działalności człowieka, klęsk żywiołowych oraz ruchów masowych

W południowo-wschodniej części wsi Jakubów zlokalizowane jest nielegalne składowisko odpadów, na którym w dniu 24 lipca 2018 r. wybuchł pożar. Realizacja docelowego sposobu zagospodarowania możliwa będzie po przeprowadzeniu działań naprawczych, w związku z wystąpieniem szkody w środowisku powstałej w wyniku pożaru odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne, które były nielegalnie gromadzone na tym terenie, zgodnie z przepisami odrębnymi.

3.2. Wytyczne określania zasad ochrony w planach miejscowych, wynikające z obowiązujących ustaleń planów ochrony ustanowionych dla parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz innych form ochrony przyrody występujących na terenach objętych studium i uzdrowisk Ochronę form ochrony przyrody zapewniają przepisy o ochronie przyrody oraz akty prawne dotyczące zindywidualizowanych form ochrony. Spośród form ochrony ustalonych w powyższych przepisach na terenie gminy Radwanice znajduje się rezerwat przyrody „Buczyna Jakubowska", Przemkowski Park Krajobrazowy, obszary Natura 2000 „Bory Dolnośląskie” PLB020005 i „Jelonek Przemkowski” PLH020097 oraz pomnik przyrody. Rezerwat przyrody „Buczyna Jakubowska” został on powołany Rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego z dnia 5 maja 2001 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego Nr 2, poz. 22). Aktualną podstawą prawną jest Zarządzenia Nr 3 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 16 lipca 2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Buczyna Jakubowska” (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego Nr 134 poz. 2063, z późn. zm.), zmienionego Zarządzeniem Nr 17 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 10 lutego 2011 r. (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego Nr 38, poz. 473). W ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w stosunku do terenów rezerwatu przyrody należy brać pod uwagę ustalenia określone w obowiązujących aktach prawnych dotyczących ochrony rezerwatu przyrody. Przemkowski Park Krajobrazowy został ustanowiony Rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego z dnia 4 kwietnia 2007 r. w sprawie Przemkowskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Województwa Dolnośląskiego Nr 94, poz. 1104), zmienionym Rozporządzeniem Wojewody Dolnośląskiego nr 16 z dnia 12 listopada 2008 r. (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego Nr 303, poz. 3491). Wokół

107 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Przemkowskiego Parku Krajobrazowego wyznaczono otulinę. W ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w stosunku do Przemkowskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny należy brać pod ustalenia określone w obowiązujących aktach prawnych dotyczących ochrony parku krajobrazowego oraz ustalenia Planu ochrony Przemkowskiego Parku Krajobrazowego, przyjętego przyjęty Uchwałą Nr XXII/669/16 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 25 maja 2016 r. (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2016 r. poz. 2865). Na terenie gminy Radwanice znajduje się ponadto pomnik przyrody. W ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w stosunku do pomnika przyrody należy wziąć pod uwagę wytyczne określone w obowiązujących przepisach dotyczących ochrony przyrody oraz ewentualne inne akty prawne, dotyczące ochrony pomników przyrody. Odrębnym zagadnieniem jest problematyka Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 stanowiącej system ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego wdrażany od 1992 r. w sposób spójny pod względem metodycznym i organizacyjnym na terytorium wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Natura 2000 jest zbiorem obszarów chronionych wyznaczonych według jednolitych kryteriów w całej Unii Europejskiej, w taki sposób by zachować na nich siedliska przyrodnicze i gatunki, które uznane zostały jako „ważne dla Europy”. Podstawami prawnymi funkcjonowania obszarów Natura 2000 są na poziomie prawa europejskiego: Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa oraz Dyrektywy w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory 92/43/EWG, zwanej Dyrektywą Siedliskową, uchwalonej 21 maja 1992 r. Głównymi aktami związanymi z utworzeniem i prowadzeniem sieci Natura 2000 w Polsce są: ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 55 ze zmianami) oraz ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 247 ze zmianami). W ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w stosunku do obszarów Natura 2000 należy wziąć pod uwagę wytyczne określone w obowiązujących przepisach dotyczących ochrony przyrody, obowiązującym planie zadań ochronnych ustanowionym zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 21 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Bory Dolnośląskie PLB020005 oraz przyszłych planach ochrony oraz planach zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000. Na terenie gminy Radwanice nie znajdują się uzdrowiska.

4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

Przepisy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami zobowiązują do ochrony dóbr kultury. Zadaniem samorządu lokalnego jest zapewnienie w tym celu warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych. Na mocy przepisów o ochronie zabytków w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uwzględnia się w szczególności ochronę zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia oraz innych zabytków nieruchomych znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków oraz parków kulturowych. W przypadku, gdy gmina posiada gminny program opieki nad zabytkami, ustalenia tego programu uwzględnia się w studium. Na etapie sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego należy ustalić właściwy sposób ochrony tych zabytków, a zwłaszcza obiektów o szczególnych walorach kulturowych i historycznych poprzez odpowiednie działania konserwatorskie Gmina Radwanice nie dysponuje aktualnym programem opieki nad zabytkami. W Studium wskazuje się obszary objęte strefami ochrony konserwatorskiej „U”, „K” i „OW” oraz ustala obowiązujące zalecenia konserwatorskie. Granice stref przedstawiono na planszy studium „Kierunki”.

108 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Strefy „U” ochrony konserwatorskiej układu ruralistycznego wsi Strefy „U” wyznaczono w obrębie historycznych układów urbanistycznych wsi, które zachowały swój charakterystyczny układ przestrzenny, wraz z zabudowaniami rozmieszczonymi w układzie historycznych podziałów własnościowych i funkcjonalnych. Celem ochrony strefy „U” jest zachowanie i rewaloryzacja historycznego układu ruralistycznego, w szczególności jego kompozycji przestrzennej oraz historycznej architektury. Cenne układy ruralistyczne wsi Jakubów, Kłębanowice, Łagoszów Wielki, Radwanice i Sieroszowice zostały objęte wpisem do ewidencji zabytków i zasługują na objęcie ochroną w ramach strefy „U”. W zasięgu stref „U” ochrony konserwatorskiej układu ruralistycznego wsi określa się następujące zalecenia konserwatorskie: 1) zachowanie historycznego układu dróg wraz z historycznymi nawierzchniami, historyczną linią zabudowy i zasad zagospodarowania parceli, 2) zachowanie i rewaloryzacja historycznego układu przestrzennego we wszystkich jego elementach, 3) dostosowanie nowych obiektów do historycznej kompozycji przestrzennej i historycznej architektury w zakresie linii zabudowy oraz sposobu usytuowania budynku w stosunku do drogi, wyznaczonego przez zachowaną zabudowę historyczną, oraz utrzymania gabarytów wysokościowych zabudowy wytyczonych wysokością zachowanej zabudowy historycznej, 4) zakaz lokalizacji masztów, wież, wolnostojących nośników reklamowych oraz elektrowni wiatrowych, 5) zakaz lokalizacji obiektów o formach i kubaturze obcych w historycznie ukształtowanej przestrzeni. Dla nowej zabudowy lokalizowanej w zasięgu strefy „U” ochrony konserwatorskiej układu ruralistycznego wsi określa się następujące wytyczne: 1) dostosowanie gabarytów, kształtu oraz pokrycia dachów do historycznego sąsiedztwa (budynków z przełomu XIX i XX oraz początku XX wieku) 2) stosowanie dwuspadowego układu połaci dachowych o kącie nachylenia 40-45°, 3) stosowanie pokrycia dachu dachówką karpiówką ceramiczną lub cementową w kolorze matowym naturalnym ceglastym lub odcieniu czerwieni, 4) stosowanie materiałów nawiązujących do lokalnej tradycji budowlanej: tynk, cegła klinkierowa (zakaz stosowania na elewacjach okładzin z tworzyw sztucznych, okładzin drewnianych, drewnopodobnych, z płytek kamiennych i ceramicznych), 5) zakaz stosowania kolumn, podpór o przekroju koła oraz wieżyczek, baszt, w elewacjach (w przypadku podparcia dachu ganku należy zastosować lekką konstrukcję drewnianą), 6) stosowanie ogrodzeń ażurowych (stosowanie elementów prefabrykowanych dopuszcza się tylko jako słupki i podmurówki ogrodzeń). Wszelkie inwestycje w zasięgu stref „U” ochrony konserwatorskiej układu ruralistycznego wsi należy uzgodnić z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, zgodnie z przepisami odrębnymi.

Strefy „K” ochrony krajobrazu Strefy „K” obejmują przedpola wsi widoczne z ciągów komunikacyjnych. Celem ochrony strefy „K” jest ograniczenie negatywnego wpływu na percepcję chronionych układów ruralistycznych. Strefą „K” ochrony krajobrazu objęto otoczenie miejscowości objętych ochroną w ramach strefy „U” ochrony konserwatorskiej układu ruralistycznego wsi. W zasięgu stref „K” ochrony krajobrazu określa się następujące zalecenia konserwatorskie: − zachowanie formy krajobrazu, − zharmonizowanie nowej zabudowy z historyczną kompozycją przestrzenno- architektoniczną, w szczególności poprzez zachowanie wynikających z historycznego sąsiedztwa: skali, ukształtowania bryły, poziomu posadowienia parteru oraz geometrii i pokrycia dachu oraz poprzez stosowane materiały powinny nawiązywać do lokalnej tradycji budowlanej,

109 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

− zakaz lokalizacji obiektów o formach i kubaturze obcych historycznie ukształtowanej przestrzeni, oraz wolnostojących masztów i wież, a w przypadku konieczności ich lokalizacji w zasięgu strefy, konieczność ich zharmonizowania z otoczeniem oraz nadania atrakcyjnej formy architektonicznej, podkreślającej walory wizualne, funkcjonalne oraz kulturowe otaczającej przestrzeni.

Strefy „OW” ochrony archeologicznej Obejmują układy ruralistyczne wsi o wczesnej metryce historycznej we wsiach: Buczyna, Drożów, Drożyna, Jakubów, Kłębanowice, Lipin, Łagoszów Wielki, Nowa Kuźnia, Nowy Dwór, Przesieczna, Radwanice i Sieroszowice oraz obszary o zachowanych reliktach intensywnego pradziejowego i historycznego osadnictwa we wsi Kłębanowice i Sieroszowice wyznaczone w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Dla ochrony archeologicznego dziedzictwa kulturowego podczas robót ziemnych lub w przypadku zmiany charakteru dotychczasowej działalności należy przeprowadzać badania archeologiczne zgodnie z przepisami odrębnymi.

Obiekty i obszary zabytkowe Studium określa ochronę obiektów i obszarów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków i ujętych w gminnej ewidencji zabytków wraz z ich najbliższym otoczeniem. Dla zabudowy historycznej wprowadza się następujące wytyczne konserwatorskie: − utrzymanie historycznej formy architektonicznej budynków (gabarytów wysokościowych, formy i kształtu dachu, kąta nachylenia połaci dachowych, rodzaju i koloru pokrycia dachowego, kompozycji i wystroju architektonicznego elewacji, formy stolarki okiennej i drzwiowej), − dopuszczenie wymiany stolarki okiennej z odtworzeniem oryginalnych podziałów słupków i szprosów (zakaz stosowania podziałów imitujących szprosy wewnątrz szyb) z uwzględnieniem konieczności stosowania jednolitej kolorystyki stolarki okiennej w jednym budynku, a w przypadku zachowanej ozdobnej, drewnianej stolarki okiennej i drzwiowej, nakaz jej zachowania lub odtworzenia, − zachowanie oryginalnego wyglądu elewacji, tj. kompozycji osi, otworów okiennych i drzwiowych, architektonicznych detali wystroju elewacji, oryginalnych konstrukcji murów, drewnianych ganków i balkonów, − zakaz umieszczania elementów technicznego wyposażenia budynków na fasadach (klimatyzatorów, anten satelitarnych, przewodów dymowych i wentylacyjnych, reklam niezwiązanych z prowadzoną w danym obiekcie działalnością), − zakaz ocieplania od zewnątrz budynków posiadających architektoniczny detal wystroju elewacji lub posiadających oryginalny ozdobny materiał elewacji (w uzasadnionych przypadkach dopuszcza się termomodernizację budynków od zewnątrz, które nie posiadają oryginalnych ozdobnych elementów wystroju elewacji), − zakaz stosowania sztucznych i naturalnych okładzin na elewacjach np. siding, okładziny ceramiczne, drewniane i drewnopodobne, − stosowanie kolorystyki elewacji w odcieniach naturalnych, monochromatyczych, Dla parków, cmentarzy i innych zabytkowych form zaprojektowanej zieleni wprowadza się następujące wytyczne konserwatorskie: − utrzymanie i odtworzenie historycznych układów kompozycyjnych parków poprzez systematyczne uzupełnianie drzew i krzewów zgodnie z materiałami archiwalnymi, utrzymanie lub odtworzenie urządzeń wodnych w celu zapewnienia właściwej gospodarki wodnej. − zakaz lokalizacji nowych budynków poza lokalizacją historycznej zabudowy w obrębie zabytkowych parków;

110 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

− zakaz lokalizacji zabudowy na terenie zabytkowych cmentarzy, zachowanie miejsc pochówku, zabezpieczenie elementów kamieniarskich i zachowanie historycznych murów i ogrodzeń Wszelkie inwestycje planowane w obiektach i na obszarach zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków i ujętych w gminnej ewidencji zabytków należy realizować zgodnie z wymogami przepisów odrębnych z zakresu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Wszelkie prace przy obiektach zabytkowych oraz na obszarach zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków wymagają natomiast uzyskania pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, natomiast prace w obiektach i na obszarach z ujętych w gminnej ewidencji zabytków, wymagają uzyskania opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Stanowiska archeologiczne Studium określa ochronę zinwentaryzowanych stanowisk archeologicznych, w tym wpisanego do rejestru zabytków oraz ujętych w gminnej ewidencji zabytków. Na terenie gminy Radwanice znajduje się jedno stanowisko archeologiczne wpisane do rejestru zabytków – grodzisko, nr 1/1 AZP 69-19, nr rej. 214/85 KZA-1-V-136/68 z dnia 1 grudnia 1968 r. Stanowisko to objęte jest ścisłą ochroną konserwatorską. Na terenie stanowiska archeologicznego wpisanego do rejestru zabytków obowiązuje zakaz lokalizacji nowej zabudowy. Dla pozostałych stanowisk archeologicznych ujętych w gminnej ewidencji zabytków obowiązuje nakaz przeprowadzenia badań archeologicznych zgodnie z przepisami odrębnymi podczas robót ziemnych lub w przypadku zmiany charakteru dotychczasowej działalności.

5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej

5.1. Wytyczne określania w planach miejscowych wykorzystania i rozwijania potencjału już istniejących systemów oraz koordynacji lokalnych i ponadlokalnych zamierzeń inwestycyjnych

Jednym z najistotniejszych czynników rozwoju społeczno-gospodarczego jest odpowiednia infrastruktura. Stanowi ona podstawę wszelkiej działalności gospodarczej oraz determinuje warunki życia i pracy ludności. Infrastruktura w pewnym stopniu warunkuje ten rozwój, a w niektórych przypadkach może go nawet stymulować. Brak właściwego wyposażenia infrastrukturalnego może wpływać niekorzystnie na zainteresowanie potencjalnych inwestorów lokowaniem kapitału na obszarze pozbawionym sieci i urządzeń infrastrukturalnych. Powoduje także ograniczenia w rozwijaniu inicjatyw lokalnych, dotyczących powstawania nowych zakładów pracy. Utrudnia ponadto możliwość pełnego wykorzystania walorów turystycznych i rekreacyjnych wsi, a także obniża jakość produkcji rolnej i możliwości wykorzystania surowców rolniczych. Wysoki poziom wyposażenia w infrastrukturę techniczną wpływa również na atrakcyjność inwestycyjną terenów i umożliwia stworzenie konkurencyjnej oferty gminy. Poza elementami infrastruktury technicznej wskazanymi na załączniku graficznym studium, w zależności od potrzeb, możliwa jest realizacja nowych sieci i urządzeń, których lokalizacja zostanie ustalony w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Za zgodne z ustaleniami studium uznaje się także zachowanie dotychczasowego przeznaczenia wynikającego z obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub aktualnego sposobu użytkowania gruntów dla terenów, na których przewiduje się realizację nowych sieci i urządzeń infrastruktury technicznej. Dopuszcza się również dokonywanie zmiany przebiegu lub lokalizacji wyznaczonych sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przy zachowaniu relacji połączeń.

111 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

5.1.1. Wodociąg Istniejąca sieć wodociągowa zabezpiecza obecne potrzeby gminy. Gminne zapotrzebowanie na wodę pokrywane jest z dwóch ujęć zlokalizowanych w Strogoborzycach i Radwanicach. Wieś Jakubów korzysta natomiast z ujęć należących do Gminy Jerzmanowa, a mieszkańcom Nowego Dworu woda dostarczana jest z ujęcia zlokalizowanego w Ostaszowie (gmina Przemków). Docelowo należy zapewnić podłączenie wsi Ułanów do sieci wodociągowej . Zakłada się przeprowadzenie koniecznych remontów oraz modernizacji sieci i stacji uzdatniania wody (SUW), a w przypadku zaistniałej potrzeby, w następstwie rozwoju przestrzennego w zagospodarowywaniu nowych terenów inwestycyjnych, dla zapewnienia potrzebnej ilości i jakości wody konieczna będzie rozbudowa sieci i urządzeń wodociągowych oraz ujęć wód. Dla zabezpieczenia jakości eksploatowanej wody należy objąć ochroną istniejące ujęcia oraz modernizować stacje uzdatniania wody. W przypadku ewentualnej realizacji na terenie gminy nowych ujęć wód służących do zbiorowego zaopatrywania ludności w wodę do picia i potrzeb gospodarstw domowych oraz produkcji artykułów żywnościowych i farmaceutycznych należy ustanowić odpowiednią strefę ochronną. Strefy ochronne można również ustanowić w innych przypadkach, jeżeli wymaga tego interes użytkownika lub względy społeczne.

5.1.2. Kanalizacja Głównym problemem gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy Radwanice jest niewystarczający stopień rozwoju infrastruktury kanalizacyjnej doprowadzającej ścieki do oczyszczalni. Jest to zjawisko niekorzystne, zwłaszcza ze względu na wysoki stopień zwodociągowania. W takiej sytuacji konieczne jest podjęcie zdecydowanych działań zmierzających do uporządkowania systemu odprowadzania ścieków. W Studium zakłada się realizację niezbędnej infrastruktury kanalizacyjnej w granicach istniejących i projektowanych terenów inwestycyjnych. Stosowanie szczelnych zbiorników bezodpływowych na obszarach przewidzianych do objęcia zbiorczą kanalizacją sanitarną należy dopuścić wyłącznie jako rozwiązanie tymczasowe do czasu jej budowy. System oczyszczania ścieków oparty jest oczyszczalnie w Radwanicach i Buczynie. W związku z wyznaczeniem nowych obszarów przewidzianych pod inwestycje konieczna będzie dalsza rozbudowa sieci i urządzeń kanalizacyjnych. Studium zakłada budowę niezbędnej infrastruktury kanalizacyjnej w granicach istniejących i projektowanych terenów inwestycyjnych. Stosowanie szczelnych zbiorników bezodpływowych na obszarach przewidzianych do objęcia zbiorczą kanalizacją sanitarną należy dopuścić wyłącznie jako rozwiązanie tymczasowe do czasu jej budowy. Na terenach, które z uzasadnionych ekonomicznie względów nie zostaną objęte zbiorczą kanalizacją sanitarną postuluje się realizację przydomowych oczyszczalni ścieków dla zespołów zabudowy. Lokalizowanie oczyszczalni przydomowych dopuszczone jest wyłącznie w miejscach, w których nie będą one stanowiły zagrożenia dla jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Konieczne jest także zapewnienia odprowadzania wód opadowych i roztopowych z utwardzonych powierzchni zanieczyszczonych, głównie na terenach zakładów przemysłowych i usługowych oraz terenach narażonych na zanieczyszczenia pochodzenia komunikacyjnego. W celu usunięcia substancji ropopochodnych i zawiesin z wód opadowych i roztopowych należy stosować separatory i urządzenia podczyszczające. Jednocześnie należy dążyć do ograniczania powierzchni utwardzanych w celu odprowadzenia wód opadowych bezpośrednio do gruntu. Z obszarów o zwartej zabudowie wody opadowe i roztopowe winny być odprowadzone przy pomocy kanalizacji deszczowej do cieków wodnych poprzez urządzenia podczyszczające spływające wody. Nie należy wykonywać kanalizacji ogólnospławnej. Większość wód opadowych i roztopowych na terenach wiejskich będzie odprowadzana powierzchniowo poprzez infiltrację do gruntu. Oczyszczanie wód opadowych lub roztopowych należy przewidzieć jedynie dla dróg o powierzchniach utwardzonych oraz obszarów gdzie kanalizacja deszczowa nie istnieje. Koniecznie należy spowodować odcięcie od tej sieci przyłączy kanalizacji

112 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

sanitarnej. Na projektowanych i istniejących wlotach kanalizacji deszczowej należy zamontować piaskowniki i separatory.

5.1.3. Gazownictwo Studium zachowuje istniejący przebieg gazociągu wysokiego ciśnienia relacji Legnica – Polkowice – Żary o średnicy nominalnej DN 300 i ciśnieniu nominalnym MOP 5,5 MPa. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie (Dz. U. z 2013 r. poz. 640) dla gazociągów na okres ich użytkowania należy wyznaczyć strefy kontrolowane. W strefach kontrolowanych nie należy wznosić obiektów budowlanych, urządzać stałych składów i magazynów oraz podejmować działań mogących spowodować uszkodzenia gazociągu podczas jego użytkowania. W strefach kontrolowanych nie mogą rosnąć drzewa w odległości mniejszej niż 2,0 m od gazociągów o średnicy do DN 300 włącznie i 3,0 m od gazociągów o średnicy większej niż DN 300, licząc od osi gazociągu do pni drzew. Wszelkie prace w strefach kontrolowanych mogą być prowadzone tylko po wcześniejszym uzgodnieniu sposobu ich wykonania z właściwym operatorem sieci gazowej. Zagospodarowanie nowych terenów inwestycyjnych pod funkcje mieszkaniowe, usługowe oraz przemysłowe wymaga zapewnienia zaopatrzenia w gaz, co wiąże się z rozbudową nowych stacji i sieci gazowych. Zaopatrzenie w gaz z sieci gazociągów odbywać się winno z zachowaniem przepisów odrębnych po uzgodnieniu z operatorem systemu dystrybucyjnego w zależności od szczegółowych warunków technicznych i ekonomicznych uzasadniających rozbudowę sieci gazowej. Gazociągi powinny być prowadzone w liniach rozgraniczających drogi z zachowaniem stref kontrolowanych i przyłączy gazowych układanych w ziemi lub nad ziemią zgodnie z przepisami odrębnymi.

5.1.4. Elektroenergetyka

Elektroenergetyczna sieć przesyłowa Na terenie gminy Radwanice planowana jest budowa dwutorowej linii elektroenergetycznej 400 kV relacji Polkowice – Zielona Góra, dla której wyznaczony zostanie pas technologiczny o szerokości 70 metrów (po 35 metrów od osi linii w obu kierunkach), w którym obowiązywać będą ograniczenia zagospodarowania i użytkowania terenów. Dla terenów znajdujących się w pasach technologicznych obowiązują następujące ustalenia dotyczące ograniczeń ich użytkowania i zagospodarowania: 1) W pasie technologicznym linii: a) ustala się zakaz realizacji obiektów budowlanych przeznaczonych na stały pobyt ludzi, tj.: − zakazuje się lokalizowania budynków mieszkalnych i budynków użyteczności publicznej typu szkoła, szpital, internat, żłobek, przedszkole i podobne, − zakazuje się lokalizowania miejsc stałego przebywania ludzi w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, turystyczną, rekreacyjną, − odstępstwa od tej zasady może udzielić właściciel linii, na warunkach przez siebie określonych. b) należy uzgadniać warunki lokalizacji wszelkich obiektów z właścicielem linii, c) nie wolno tworzyć hałd, nasypów w pasie technologicznym oraz sadzić roślinności wysokiej. 2) Teren w pasie technologicznym linii nie może być kwalifikowany jako teren przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową lub zagrodową ani jako teren związany z działalnością gospodarczą (przesyłową) właściciela linii. 3) Wszelkie zmiany w kwalifikacji terenu w obrębie pasa technologicznego linii i w jego najbliższym sąsiedztwie powinny być zaopiniowane przez właściciela linii.

113 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

4) Zalesienia terenów rolnych w pasie technologicznym linii mogą być przeprowadzone w uzgodnieniu z właścicielem linii, który określi maksymalną wysokość sadzonych drzew i krzewów. 5) Lokalizacja budowli zawierających materiały niebezpieczne pożarowo, stacji paliw i stref zagrożonych wybuchem w bezpośrednim sąsiedztwie pasów technologicznych wymaga uzgodnień z właścicielem linii.

Elektroenergetyczna sieć dystrybucyjna Istniejąca sieć dystrybucyjna zapewnia właściwe zaopatrzenie gminy w energię elektryczną. Energia elektryczna jest rozprowadzana poprzez Główne Punkty Zasilania (GPZ) zlokalizowane w Polkowicach i Przemkowie, skąd dostarczana siecią średniego napięcia do wszystkich miejscowości, a następnie rozprowadzana siecią niskiego napięcia zasilaną za pośrednictwem stacji transformatorowych umożliwiających podłączenie poszczególnych miejscowości i grup odbiorców. Dodatkowo istniejące szyby górnicze (SG i SW-3) zlokalizowane w obrębach: Jakubów i Sieroszowice posiadają własne stacje elektroenergetyczne, zasilane liniami 110 kV biegnącymi przez wschodnią część gminy, niemal na całym odcinku jej granicy. W studium dopuszcza się budowę nowej infrastruktury sieciowej wysokiego napięcia 110 kV, średniego napięcia 20 kV i niskiego napięcia 0,4 kV oraz przebudowę istniejącej infrastruktury sieciowej wraz z niewielką korektą ich trasy na warunkach określonych przez zarządcę sieci. Dopuszcza się także modernizację sieci elektroenergetycznej. Planowane zagospodarowanie nowych terenów powinno uwzględniać ich dostęp do sieci elektroenergetycznej i możliwość zasilania nowych odbiorców. Dla zaopatrzenia w energię terenów planowanych pod zainwestowanie, niezbędne jest przeznaczenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego powierzchni pod stacje transformatorowe z uwzględnieniem powiązań z istniejącymi liniami elektroenergetycznymi. Realizacja nowych inwestycji elektroenergetycznych oraz usuwanie kolizji projektowanych obiektów z istniejącymi sieciami energetycznymi odbywać się musi zgodnie z przepisami odrębnymi. Należy zachować pasy technologiczne wzdłuż napowietrznych linii elektroenergetycznych o szerokościach: − dla linii 110 kV – 40 m (po 20 m od osi linii w obie strony), − dla linii 20 kV – 15 m (po 7,5 m od osi linii w obie strony), − dla linii 0,4 kV – 3 m (po 1,5 m od osi linii w obie strony). W zasięgu pasów technologicznych napowietrznych linii elektroenergetycznych występują ograniczenia w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenów, między innymi dla lokalizowania budynków mieszkalnych, użyteczności publicznej i innych przeznaczonych na stały pobyt ludzi, kolizyjnego z tymi liniami tworzenia hałd i nasypów oraz sadzenia roślinności wysokiej. Dopuszcza się zmniejszenie szerokości pasów technologicznych dla napowietrznych linii elektroenergetycznych wyłącznie za zgodą zarządcy sieci. Pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi nie należy sadzić drzew, krzewów i innej zieleni, której wysokość może przekroczyć 3,0 m w odległościach mniejszych niż: − dla linii 110 kV – 12,5 m od skrajnego przewodu linii w obie strony, − dla linii 20 kV – 6 m od skrajnego przewodu linii w obie strony, − dla linii 0,4 kV – 1 m od skrajnego przewodu linii w obie strony. Ponadto należy zachować pasy technologiczne wzdłuż kablowych linii elektroenergetycznych o szerokościach: − dla linii 110 kV – 11,0 m (po 5,5 m od osi linii w obie strony), − dla linii 20 kV – 3,0 m (po 1,5 m od osi linii w obie strony), − dla linii 0,4 kV – 2,0 m (po 1,0 m od osi linii w obie strony.

114 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Na trasach projektowanych i istniejących linii kablowych zakazuje się lokalizacji zabudowy, nasadzeń drzew i krzewów o rozbudowanym systemie korzeniowym, a także zakaz prowadzenia wykopów, sytuowania stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub maszyn i urządzeń budowlanych.

5.1.5. Ciepłownictwo W gminie Radwanice nie funkcjonuje zorganizowany system zaopatrzenia w ciepło. Sposób ogrzewania budynków opiera się na wykorzystaniu lokalnych źródeł ciepła – kotłowni lokalnych, przemysłowych i indywidualnych zasilanych tradycyjnymi nośnikami energii. W celu ograniczenia szkodliwej emisji spalin główne zmiany dotyczyć będą modernizacji źródeł ciepła oraz stopniowej ich wymiany na zasilane paliwem ekologicznym. Studium przewiduje także możliwość wykorzystania w celach grzewczych istniejącej i projektowanej sieci gazowej. Kolejnym krokiem do stworzenia ekologicznie czystego obszaru powinno stać się wykorzystywanie odnawialnych źródeł ciepła w postaci geotermiki ziemi, pomp cieplnych, a także kolektorów słonecznych.

5.1.6. Telekomunikacja Rozwój obszarów zabudowy mieszkaniowej i usługowej zwiększy jednocześnie zapotrzebowanie mieszkańców na nowoczesne usługi telekomunikacyjne. Studium zakłada modernizację i rozbudowę istniejącego systemu łączności poprzez zwiększanie zasięgu telefonii komórkowej, rozszerzanie dostępu do szerokopasmowego i bezprzewodowego Internetu oraz lokalizację sieci regionalnych. W związku z powyższym, dopuszcza się lokalizowanie na terenie gminy inwestycji telekomunikacyjnych, w tym związanych z siecią telekomunikacyjną służącą do zapewnienia szerokopasmowego dostępu do Internetu oraz innej infrastruktury telekomunikacyjnej. Zasady lokalizowania inwestycji telekomunikacyjnych, winny być zgodne z ustawą z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2410 ze zmianami). Obowiązujące przepisy prawa nie pozwalają na wprowadzanie zakazów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, a tym samym uniemożliwianie realizacji inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej. Dopuszcza się jednak ustanawianie ograniczeń w lokalizowaniu tych inwestycji pod warunkiem, iż są one usankcjonowane prawnie. Mimo niewielkich możliwości ingerencji, należy dążyć do takiego ustalania lokalizacji stacji bazowych telefonii komórkowej, aby ograniczyć do minimum negatywny wpływ na zdrowie ludzi oraz krajobraz przyrodniczy i kulturowy. W związku z szybkim rozwojem komputerowych systemów sieciowych o charakterze globalnym, należy przewidzieć konieczność rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej, której realizacja winna być skoordynowana z innymi sieciami – w przypadku budowy nowych dróg należy przewidzieć stosowne kanały technologiczne w liniach rozgraniczających drogi.

5.1.7. Zagospodarowanie odpadów Zagospodarowaniem odpadów pochodzących z terenu gminy Radwanice zajmują się regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) obsługujące Region Północny wyznaczono w: Lubinie, Legnicy, Głogowie (Biechowie) i Trzebczu (gmina Polkowice). Gospodarka odpadami na terenie gminy powinna być realizowana w oparciu o regulamin utrzymania porządku i czystości w gminie, z uwzględnieniem segregacji odpadów i właściwego zabezpieczenia odpadów niebezpiecznych. W procesach produkcyjnych wskazuje się na potrzebę stosowania technologii bezodpadowych i małoodpadowych lub zapewniających maksymalne gospodarcze wykorzystanie odpadów.

115 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

5.2. Układ drogowy Wysokiej jakości sieć drogowa warunkuje możliwość szybkiego i bezpośredniego dotarcia do każdej miejscowości, a zatem zwiększa atrakcyjność inwestycyjną gminy.

Drogi krajowe W studium zachowuje się istniejący przebieg drogi krajowej nr 3 (S3) relacji Świnoujście – Szczecin – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – Lubin – Legnica – Bolków – Jelenia Góra – Jakuszyce (granica państwa). Dojazd do drogi krajowej nr 3 (S3) odbywa się wyłącznie poprzez istniejący węzeł drogowy „Głogów Zachód”. Prowadzenie infrastruktury technicznej (kanalizacja sanitarna, sieć wodociągowa, energetyczna, gazowa, itp.) niezwiązanej z funkcjonowaniem dróg należy przewidzieć poza pasem drogowym dróg krajowych. Dopuszcza się możliwość lokalizowania w pasie drogowym obiektów budowlanych i urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogą lub potrzebami ruchu drogowego po uzyskaniu zezwolenia zarządcy drogi. W studium zachowuje się także istniejący przebieg drogi krajowej nr 12 relacji Łęknica (granica państwa) – Żary – Żagań – Szprotawa – Przemków – Radwanice – Drożów – Głogów – Szlichtyngowa – Wschowa – Leszno – Gostyń – Jarocin – Pleszew – Kalisz – Błaszki – Sieradz – Łask – Rzgów – Piotrków Trybunalski – Sulejów – Opoczno – Przysucha – Radom – Zwoleń – Puławy – Kurów – Lublin – Piaski – Chełm – Dorohusk (granica państwa), z możliwością jej przebudowy i rozbudowy zgodnie z przepisami odrębnymi. Aktualnie dla planowanej obwodnicy miasta Głogowa wraz z opracowaniem połączenia z drogą ekspresową S3 opracowywane jest studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowe. Zgodnie z przedstawionymi wariantami w granicach gminy Radwanice zachowuje się istniejący przebieg drogi krajowej nr 12. W zakresie rozbudowy układu komunikacyjnego przyjmuje się wariant przebiegu projektowanego obejścia miejscowości Buczyna. Planowane obejście ma za zadanie wyeliminowanie ruchu tranzytowego z miejscowości położonej w ciągu drogi krajowej nr 12. Po zrealizowaniu projektowanej obwodnicy niezaadaptowany istniejący odcinek drogi krajowej, zgodnie z przepisami prawa, zostanie zaliczony do niższej kategorii. Dostępność terenów położonych przy drodze krajowej nr 12 należy zapewnić drogami publicznymi niższych kategorii lub drogami wewnętrznymi. Bezpośrednie połączenia z drogą krajową winny uwzględniać bezpieczeństwo ruchu. Elementy infrastruktury technicznej winny być prowadzone poza pasem drogowym, na warunkach określonych przez zarządcę drogi. W szczególnych przypadkach dopuszcza się lokalizację infrastruktury w pasie drogowym, poza jezdnią, a w obrębie jezdni, wyłącznie celem przejść poprzecznych. Należy dążyć do likwidacji istniejących zjazdów na drogę krajową nr 12 poprzez realizację dróg serwisowych doprowadzających ruch do istniejących skrzyżowań.

Droga wojewódzka W studium zachowuje się przebieg istniejącej drogi wojewódzkiej nr 333 relacji S3 (węzeł Nowa Sól Południe) – Nowe Miasteczko – S3 (węzeł Nowe Miasteczko) – granica województwa – Mieszków – S3 (węzeł Gaworzyce) – Kłobuszyn – S3 (węzeł Głogów Zachód) – Dobromil – Potoczek – S3 (węzeł Głogów Południe). Dostępność terenu do drogi wojewódzkiej nr 333 należy zapewnić wewnętrznymi układami komunikacyjnymi, połączonymi z tą drogą poprzez drogi niższej kategorii, a w przypadku ich braku bezpośrednio z drogi wojewódzkiej, za pomocą istniejących i projektowanych zjazdów z tej drogi. Dopuszcza się przebudowę włączeń do drogi wojewódzkiej (skrzyżowań i zjazdów) na warunkach określonych przez zarządcę drogi. Przy lokalizacji nowych, bezpośrednich włączeń (skrzyżowań i zjazdów publicznych) do drogi wojewódzkiej, należy uwzględnić rozwiązania techniczne pozwalające zapewnić bezpieczeństwo wszystkim użytkownikom ruchu drogowego, takie jak np. rozbudowa drogi wojewódzkiej o dodatkowe pasy ruchu dla relacji skrętnych (lewoskrętów i pasów włączenia i wyłączenia pojazdów), zmiana lokalizacji zjazdów przy równoczesnej likwidacji zjazdów istniejących, budowa dróg wewnętrznych równoległych do pasa drogowego o funkcji zbiorczo-rozprowadzającej

116 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

ruch. Lokalizację infrastruktury technicznej niezwiązanej z funkcjonowaniem drogi (jak np.: kanalizacja sanitarna, sieć wodociągowa, energetyczna, gazowa itp.) należy przewidzieć poza pasem drogowym. W szczególnych przypadkach dopuszcza się lokalizację infrastruktury w pasie drogowym, poza jezdnią, a w obrębie jezdni, wyłącznie celem przejść poprzecznych.

Drogi powiatowe W zakresie dróg powiatowych wskazuje się na potrzebę wykonywania bieżących remontów i modernizacji oraz dostosowania do aktualnych klas technicznych w celu unowocześnienia coraz bardziej obciążonej sieci drogowej. Przy projektowaniu rozbudowy układu drogowego należy zwrócić szczególną uwagę na ograniczenie ilości zjazdów indywidualnych na drogę oraz ograniczenie ilości skrzyżowań. Na terenach zwartej zabudowy należy przewidzieć wykonanie chodników, ścieżek rowerowych (zgodnie z programem zarządcy dróg), parkingów dla samochodów osobowych oraz uregulowania odwodnień w oparciu o system kanalizacji deszczowej na terenach zabudowy. Ewentualną lokalizację drzew przydrożnych należy przewidzeń w odległości min. 3 m od krawędzi jezdni. Parkowanie pojazdów ciężarowych może odbywać się tylko w miejscach wyznaczonych. W zakresie rozbudowy układu dróg powiatowych wskazuje się przebieg projektowanego obejścia miejscowości Sieroszowice w ciągu drogi powiatowej nr 1125D.

Drogi gminne W studium zakłada się budowę obwodnicy miejscowości Radwanice w oparciu o istniejące i projektowane odcinki dróg gminnych. Ponadto zakłada się zachowanie i przeprowadzenie remontów istniejących dróg gminnych, a także rozbudowę sieci dróg lokalnych wraz z rozwojem przestrzennym poszczególnych terenów inwestycyjnych. Poza drogami gminnymi wskazanymi na załączniku graficznym studium, w zależności od potrzeb wynikających z planowanego zagospodarowania terenów, możliwa jest realizacja nowych dróg, których przebieg zostanie ustalony w drodze decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej lub w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

W części graficznej studium określone zostały przebiegi dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Modernizację układu dróg należy realizować w oparciu o Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Sieć drogowa powinna zostać sparametryzowana na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zgodnie z przepisami odrębnymi. Poza układem drogowym wskazanym na załączniku graficznym studium, w zależności od potrzeb, możliwa jest realizacja nowych dróg, których przebieg zostanie ustalony w drodze decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej lub w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Za zgodne z ustaleniami studium uznaje się także zachowanie dotychczasowego przeznaczenia wynikającego z obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub aktualnego sposobu użytkowania gruntów dla terenów, na których przewiduje się realizację nowych odcinków dróg. Dopuszcza się również dokonywanie zmiany przebiegu wyznaczonych dróg przy zachowaniu relacji połączeń. Na wszystkich terenach przeznaczonych pod zabudowę dopuszcza się realizację parkingów. Lokalizacja obiektów budowlanych od strony dróg krajowych i drogi wojewódzkiej, w tym urządzeń reklamowych (tablice reklamowe, szyldy itp.), nie może powodować uciążliwości dla użytkownika drogi, takich jak np.: utrudnienie czytelności informacji drogowskazowej, ograniczenie widoczności, olśnienie. Obiekty budowlane, przeznaczone na pobyt ludzi, należy lokalizować poza zasięgiem uciążliwości drogi (jak: hałas, drgania i wibracja, zanieczyszczenie powietrza), określonym w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1219 ze zmianami). Zalecane minimalne odległości obiektów z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej od dróg publicznych wynoszą:

117 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

− dla klasy drogi ekspresowej – 90 m (budynki jednokondygnacyjne) i 110 m (budynku wielokondygnacyjne), − dla klasy drogi głównej ruchu przyspieszonego – 50 m (budynki jednokondygnacyjne) i 70 m (budynku wielokondygnacyjne). W przypadku braku możliwości zachowania podanych odległości należy przewidzieć środki techniczne, technologiczne lub organizacyjne zapewniające ograniczenie emisji hałasu do poziomów dopuszczalnych na terenach podlegających ochronie akustycznej, określonych w obowiązujących przepisach. Studium określa zalecaną minimalną liczbę miejsc postojowych dla poszczególnych kategorii terenów przeznaczonych pod zabudowę, w tym minimalną liczbę stanowisk postojowych dla samochodów osobnych: − dla zabudowy mieszkaniowej – 1,5 miejsca postojowego na 1 mieszkanie, − dla zabudowy usługowej, produkcyjnej, składów i magazynów – 2 miejsca postojowe na każdych 3 zatrudnionych. Na obszarze gminy wskazuje się lokalizację zintegrowanego węzła przesiadkowego w rejonie centrum wsi Radwanice, obejmującego przystanki komunikacji autobusowej oraz parkingi dla samochodów i rowerów, służącego integracji transportu publicznego i indywidualnego.

5.3. Sieć kolejowa Przez obszar gminy Radwanice przebiega linia kolejowa nr 14 relacji: Łódź Kaliska – Tuplice – granica państwa, prowadząca przez północno-zachodnią część obszaru gminy. Dla terenów położonych w sąsiedztwie linii kolejowych występują ograniczenia dotyczące sytuowania budowli, budynków, drzew i krzewów oraz wykonywania robót ziemnych wynikające z zapisów ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1043 ze zmianami) oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów ochrony akustycznej i wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 1227).

6. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym

Stosownie do art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym zadania własne gminy, w tym zawarte w niniejszym studium, obejmują w szczególności sprawy: 1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, 2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, 3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, 4) lokalnego transportu zbiorowego, 5) ochrony zdrowia, 6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, 6a) wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, 7) gminnego budownictwa mieszkaniowego, 8) edukacji publicznej, 9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, 10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych, 11) targowisk i hal targowych,

118 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

12) zieleni gminnej i zadrzewień, 13) cmentarzy gminnych, 14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego, 15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, 16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej, 17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, 18) promocji gminy, 19) współpracy z organizacjami pozarządowymi, 20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw. Realizacja inwestycji będzie przebiegać zgodnie z obowiązującymi przepisami. Sposób realizacji inwestycji zaliczanych do zadań własnych gminy może ulegać modyfikacji wraz z dokonującym się postępem techniczno-technologicznym, zgodnie z zasadą stosowania najlepszej dostępnej techniki, o ile nie nastąpi naruszenie ustaleń studium.

Na terenie gminy Radwanice w ramach inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym przewiduje się w szczególności: – budowę, przebudowę i modernizację dróg gminnych i konieczne w tym zakresie ustalenie lokalizacji dróg w nowych liniach rozgraniczających zgodnie z aktualnie obowiązującymi kategoriami dróg publicznych, – rozbudowę sieci wodociągowej i kanalizacyjnej wraz z przyłączami do poszczególnych budynków wraz z rozwojem przestrzennym miejscowości, – zachowanie rezerwy terenów dla nowych linii elektroenergetycznych 20 kV, zlokalizowanych poza korytarzami dróg publicznych, – modernizację i rozbudowę obiektów oświatowych i bazy sportowo-rekreacyjnej. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym realizowane będą w obrębie wyznaczonych terenów o różnym przeznaczeniu.

7. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1

Zgodnie z art. 39 ust 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami) w planie zagospodarowania przestrzennego województwa umieszcza się inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym. Poniżej przedstawiono propozycje zadań rządowych i samorządowych służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych na obszarze gminy Radwanice: − Linia 400 kV Polkowice – Zielona Góra (inwestycja przewidziana do realizacji poza horyzontem planu rozwoju operatora elektroenergetycznego systemu przesyłowego), − Szprotawa – modernizacja koryta i wałów, − Budowa odcinków sieci wodociągowej i kanalizacyjnej osiedle przy ul. Jana Pawła II w Radwanicach, − Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w ul. Jarzębinowej w Radwanicach, − Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w ul. Akacjowej w Radwanicach, − Budowa odcinków sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w Jakubowie gmina Radwanice, − Budowa odcinków sieci wodociągowej w Łagoszowie Wielkim gmina Radwanice, − Budowa odcinków sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w Dobromilu gmina Radwanice, − Budowa kanalizacji sanitarnej w Radwanicach – przekierowanie ścieków z miejscowości

119 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Jakubów, Przesieczna Dobromil, Drożów, − Przebudowa sieci kanalizacyjnej w Radwanicach na odcinku ul. Szkolna - oczyszczalnia ścieków, − Budowa sieci wodno-kanalizacyjnej w planowanej drodze od ul. Włókienniczej dz. nr 484, do drogi krajowej nr 12 dz. nr 787 w Radwanicach, − Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych, − Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów. Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym realizowane będą na poszczególnych obszarach wskazanych na planszy studium „Kierunki”.

8. Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej

W gminie Radwanice nie przewiduje się obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m 2. Nie przewiduje się obszarów obowiązkowo wyznaczonych do przeprowadzenia scalenia, a tym samym nie zachodzi potrzeba wyznaczania terenów do przeprowadzenia scaleń i podziałów, o których mowa w przepisach dotyczących gospodarki nieruchomościami. Obszarami o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjających nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na ich położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, czyli obszarami przestrzeni publicznej w rozumieniu przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym są tereny położone w Radwanicach, obejmujące plac w sąsiedztwie Urzędu Gminy przy ul. Przemysłowej 17. Granice obszaru przestrzeni publicznej przedstawiono na planszy studium „Kierunki”. Dopuszcza się jej doprecyzowanie na etapie sporządzania zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

9. Obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne

Gmina zamierza sporządzić miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla obszarów dotychczas nieobjętych aktami prawa miejscowego, w tym przede wszystkim dla obrębów Buczyna, Nowy Dwór i Nowa Kuźnia oraz Drożów i Drożyna. W toku realizacji ustaleń studium konieczne będzie ponadto sporządzenie zmian obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla wybranych obszarów w celu dostosowania ich regulacji do aktualnych wytycznych w zakresie kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy i przeznaczeniu terenów. Ze względu na wymogi określone w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 981 ze zmianami), w celu określenia przeznaczenia terenów z uwzględnieniem lokalizacji budynków mieszkalnych i budynków o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa, konieczne jest sporządzenie aktualizacji miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obejmujących strefy wysokościowe elektrowni wiatrowych wskazanych na planszy studium „Kierunki” w terminie określonym w przepisach odrębnych. Granice obszarów, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszarów wymagających zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, przedstawiono na planszy studium „Kierunki”.

120 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Zakłada się ponadto, że w ramach opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego będą respektowane przyjęte cele polityki przestrzennej gminy oraz przyjęte zasady kształtowania jej struktury przestrzennej, a także prowadzony będzie stały monitoring zmian w zagospodarowaniu przestrzennym.

10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej

Wysokie walory przyrodnicze, tereny leśne, tereny rolnicze, tereny trwałych użytków zielonych, zadrzewień i zakrzewień oraz cieki i zbiorniki wodne stanowią o atrakcyjności krajobrazowej gminy, które powinny zostać objęte właściwą ochroną. Dbałość o ład przestrzenny należy do zadań samorządu terytorialnego.

Uporządkowanie przestrzeni rolno-leśnej powinno polegać na docelowym wykształceniu sposobu użytkowania gruntów w kierunku rolnym lub leśnym, poprzez wyznaczenie na obszarze gminy terenów leśnych oraz gruntów przeznaczonych wyłącznie na cele rolne. Przebieg granicy rolno-leśnej powinien być ustalony w oparciu o warunki glebowo-przyrodnicze oraz naturalne granice fizjograficzne i wprowadzony do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy Radwanice.

10.1. Obszary, w których planuje się zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne Zgodnie z obowiązującymi przepisami przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1161 ze zmianami) na cele nierolnicze i nieleśne wymagającego zgody dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczenie na cele nierolnicze i nieleśne gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III wymaga uzyskania zgody ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, natomiast gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa – wymaga uzyskania zgody ministra właściwego do spraw środowiska. W przypadku pozostałych gruntów leśnych wymagana jest zgoda marszałka województwa wyrażana po uzyskaniu opinii izby rolniczej. Na terenie gminy Radwanice występują grunty rolne klas II, IIIa i IIIb, które wymagają zgody właściwego organu na ich przeznaczenie na cele nierolnicze. Na planszy „Kierunki” wyznaczono obszary, w granicach których planuje się zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne. Są to tereny, dla których ustalono możliwość realizacji inwestycji w zakresie poszczególnych funkcji, scharakteryzowanych w rozdziale „Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny wyłączone z zabudowy”.

10.2. Tereny rolnicze Na planszy studium wyznaczono tereny rolnicze. Polityka przestrzenna na tych terenach polega przede wszystkim na ochronie kompleksów gleb o najwyższych klasach bonitacyjnych, najbardziej przydatnych dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej, oraz wykorzystaniu terenów o niższych klasach bonitacyjnych stosownie do ich predyspozycji. Ustala się następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego terenów rolniczych: – ochrona rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych wartości terenu, – zachowanie zadrzewień śródpolnych i zbiorników wodnych, korzystnie stymulujących utrzymanie lub wzrost różnorodności biologicznej, – budowa, rozbudowa i modernizacja systemów melioracji, w tym dopuszczenie realizacji nowych zbiorników wód powierzchniowych, z wyłączeniem obszarów gleb chronionych, – wykorzystanie terenu na cele produkcji rolniczej ze znacznym udziałem gospodarki polowej i ograniczanie jego przeznaczania na cele nierolnicze, – poprawa wartości użytkowej i efektywności rolniczej przestrzeni produkcyjnej,

121 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

– sukcesywne przekształcanie upraw na uprawy ekologiczne, – dopuszczenie wprowadzania nowej zabudowy zagrodowej i zabudowy obsługi gospodarki rolnej na gruntach rolnych, zgodnie z przepisami o ochronie gruntów rolnych i leśnych, – zakaz realizacji nowej zabudowy niezwiązanej z rolnictwem, – dopuszczenie adaptacji istniejącej zabudowy zagrodowej z możliwością jej rozbudowy i wymiany budynków w ramach istniejącego siedliska, – dopuszczenie rozbudowy lub lokalizacji nowych obiektów związanych funkcjonalnie z podniesieniem efektywności gospodarki polowej, – stosowanie pasm zadrzewień i zakrzewień osłaniających istniejącą zabudowę o negatywnym oddziaływaniu na środowisko i krajobraz, – stosowanie rozwiązań ograniczających skutki ujemnego oddziaływania na środowisko przy budowie, rozbudowie i modernizacji obiektów związanych z działalnością rolniczą, a także innych obiektów budowlanych, – zapewnienie właściwych standardów wyposażenia w infrastrukturę techniczną, z dopuszczeniem lokalnych rozwiązań w zakresie zaopatrzenia w wodę, odprowadzania i oczyszczania ścieków. Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy, − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

10.3. Tereny trwałych użytków zielonych, zadrzewień i zakrzewień Tereny trwałych użytków zielonych, obejmujące także doliny rzeczne i zadrzewienia, pełnią funkcję lokalnych korytarzy ekologicznych. Polityka przestrzenna na tych terenach polega przede wszystkim na ochronie ich wartości przyrodniczych i krajobrazowych oraz na udostępnianiu tych obszarów dla turystyki i wypoczynku, w granicach umożliwiających zachowanie wartości przyrodniczych. Ustala się następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego dla terenów trwałych użytków zielonych: – ochrona przyrodniczej struktury zieleni wysokiej, średniej i niskiej, cieków i zbiorników wodnych, w tym wszystkich terenów stanowiących system lokalnych węzłów i korytarzy ekologicznych, mających wpływ na funkcjonowanie przyrody i odtwarzanie jej zasobów poprzez ograniczenie zabudowy, – utrzymanie istniejących zadrzewień śródpolnych wraz z możliwością ich powiększenia poprzez przeznaczenie tych terenów do zalesienia w oparciu o obowiązujące przepisy w zakresie regulowania granicy rolno-leśnej, z wyłączeniem zalesień w granicach obszarów Natura 2000, – stosowanie biologicznej obudowy cieków w celu zabezpieczenia koryt przed erozją, – wykorzystanie terenów trwałych użytków zielonych jako zaplecza gospodarki hodowlanej (łąki i pastwiska) w sposób eliminujący zagrożenia dla środowiska, – dopuszczenie wykorzystania na cele rekreacyjne przy zachowaniu właściwych zasad organizacji ruchu turystycznego (pieszego, rowerowego i konnego) – dopuszczenie realizacji urządzeń niezbędnych dla właściwego funkcjonowania gospodarki wodnej i rolniczej, – dopuszczenie lokalizacji urządzeń związanych z turystyką, wypoczynkiem i sportem, a także niezbędnych urządzeń z zakresu gospodarki wodnej i rolniczej oraz komunikacji i infrastruktury technicznej spełniających wymagania w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego określone w przepisach odrębnych.

122 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy, − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

10.4. Tereny leśne Tereny leśne pełnią przede wszystkim funkcje ochronne i turystyczne. Polityka przestrzenna na tych terenach polega na ochronie ich wartości przyrodniczych i krajobrazowych oraz udostępnianiu dla turystyki i wypoczynku, w granicach umożliwiających zachowanie wartości przyrodniczych, z wykluczeniem rozwoju funkcji osadniczych. Studium ustala ochronę istniejących zasobów środowiska leśnego. Utrzymanie kompleksów leśnych i zadrzewień śródpolnych musi być realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Cele gospodarki leśnej realizowane będą zgodnie z ustawą z dnia 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1463). Ustala się następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego dla terenów leśnych: − zachowanie istniejących kompleksów leśnych wraz z możliwością powiększenia w oparciu o obowiązujące przepisy, − wyznaczenie strefy ekotonowej wyłączonej z zabudowy o zalecanej szerokości minimum 20 m od ściany lasu, − dopuszczenie realizacji urządzeń melioracyjnych, lokalizacji obiektów i budynków oraz urządzeń związanych wyłącznie z gospodarką leśną zgodnie z przepisami odrębnymi, − dopuszczenie wykorzystania na cele rekreacyjne przy zachowaniu właściwych zasad organizacji ruchu turystycznego (pieszego, rowerowego i konnego), z określeniem rejonów swobodnej penetracji terenu, w uzgodnieniu z Nadleśnictwem Głogów, Lubin oraz Przemków, z wyłączeniem rezerwatu przyrody, − dopuszczenie lokalizacji urządzeń związanych z turystyką, wypoczynkiem i sportem, a także niezbędnych urządzeń z zakresu gospodarki leśnej oraz komunikacji i infrastruktury technicznej zgodnie z przepisami odrębnymi, − dopuszczenie przeprowadzania liniowych elementów infrastruktury technicznej wyłącznie w przypadku braku możliwości ich usytuowania w ciągach dróg i szlaków. Charakter obecnego i przyszłego użytkowania tych terenów wynika z konieczności zachowania zasad gospodarki leśnej ustalonych przez państwowe służby leśne. Gospodarka leśna na tym obszarze podporządkowana musi być wymogom ochrony wynikającym z ustanowionych obszarów chronionych. Dla terenów położonych w zasięgu obszarów szczególnego zagrożenia powodzią ustala się: − zakaz lokalizacji nowej zabudowy, − nakaz zabezpieczenia wszelkich obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej przed uszkodzeniami w czasie powodzi, − nakaz uwzględnienia zakazów wynikających z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami).

10.5. Tereny przeznaczone do zalesienia Ustala się następujące kierunki zagospodarowania przestrzennego dla terenów przeznaczonych do zalesienia: − dopuszczenie realizacji zalesień, w szczególności w oparciu o system cieków wodnych oraz na gruntach o niskich klasach bonitacyjnych i nieużytkach, pod warunkiem braku kolizji z planowanym przebiegiem inwestycji z zakresu komunikacji i infrastruktury technicznej, − dopuszczenie realizacji zalesień terenów poprzemysłowych w ramach prowadzonej rekultywacji,

123 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

− dopuszczenie rolniczego użytkowania terenów przeznaczonych do zalesienia oraz realizacji zalesień w miejscach innych niż określonych na planszy studium „Kierunki” pod warunkiem braku sprzeczności z pozostałymi ustaleniami studium i przepisami odrębnymi. Powyższe ustalenia mają na celu ochronę terenów wartościowych poprzez zachowanie i kształtowanie odpowiedniej równowagi w ekosystemach.

11. Obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary osuwania się mas ziemnych

Zgodnie z mapami zagrożenia powodziowego dla rzeki Szprotawy, gmina Radwanice położona jest częściowo na obszarach, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie (10%, czyli raz na 10 lat), średnie (1%, czyli raz na 100 lat) i niskie (0,2%, czyli raz na 500 lat), oraz na obszarach między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano wał przeciwpowodziowy, a także wyspy i przymuliska, stanowiące działki ewidencyjne. Obszary zagrożone powodzią o prawdopodobieństwie 1% i 10% oraz obszary między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano wał przeciwpowodziowy, a także wyspy i przymuliska, stanowiące działki ewidencyjne stanowią obszary szczególnego zagrożenia powodzią. Zgodnie z art. 77 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami) na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią zabrania się gromadzenia ścieków, nawozów naturalnych, środków chemicznych, a także innych substancji lub materiałów, które mogą zanieczyścić wody, prowadzenia przetwarzania odpadów, w szczególności ich składowania, w szczególności ich składowania, oraz lokalizowania nowych cmentarzy. Ponadto zgodnie z art. 176 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 310 ze zmianami) w celu zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych zakazuje się wykonywania robót lub czynności, które mogą wpływać na szczelność lub stabilność wałów przeciwpowodziowych, w tym: 1) przejeżdżania przez wały oraz wzdłuż wałów pojazdami lub konno oraz przepędzania zwierząt, z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych; 2) uprawy gruntu, sadzenia drzew lub krzewów na wałach oraz w odległości mniejszej niż 3 m od stopy wału; 3) prowadzenia przez osoby nieuprawnione robót lub czynności ingerujących w konstrukcję wałów przeciwpowodziowych, w tym ich rozkopywania, 4) uszkadzania darniny lub innych umocnień skarp i korony wałów, wbijania słupów i ustawiania znaków; 5) wykonywania na wałach przeciwpowodziowych obiektów lub urządzeń niezwiązanych z nimi funkcjonalnie; 6) wykonywania obiektów budowlanych, kopania studni, sadzawek, dołów oraz rowów w odległości mniejszej niż 50 m od stopy wału; 7) lokalizowania cmentarzy w odległości mniejszej niż 50 m od stopy wału. Zakazów, o których mowa w ust. 1 pkt 1-5, nie stosuje się do robót związanych z utrzymywaniem, odbudową, rozbudową lub przebudową wałów przeciwpowodziowych. Według „Rejestru terenów potencjalnie zagrożonych ruchami masowymi ziemi” prowadzonego przez Starostwo Powiatowe w Polkowicach, w gminie Radwanice nie zarejestrowano terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy. Na obszarze gminy nie powinny zatem występować zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia wynikające z możliwości osuwania się mas ziemnych.

124 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny

Filarem ochronnym jest część obszaru górniczego, w której dla zabezpieczenia chronionych obiektów przed szkodami wskutek robót górniczych prowadzenie tych robót może być dozwolone pod szczególnymi warunkami, zapewniający w dostateczny sposób ochronę przed tymi szkodami. Na obszarze gminy Radwanice wskazane zostały dwa obiekty, dla których wyznacza się w złożach rud miedzi filary ochronne: − obszar obejmujący szyb górniczy SG-1 (położony poza granicami gminy Radwanice) i obiekty przyszybowe, − obszar obejmujący szyb górniczy SW-3 i obiekty przyszybowe. Ponadto wskazuje się obszar obejmujący rzekę Szprotawę, dla którego wyznacza się filar ochronny w Polu 2 złoża kruszywa naturalnego „Buczyna I” (KN 17962). Do obszarów, dla których należy wyznaczyć w złożu kopaliny filar ochronny, zalicza się tereny eksploatacji powierzchniowej oraz udokumentowane złóż kopalin, w stosunku do których podjęta zostanie eksploatacja powierzchniowa. Przed przystąpieniem do eksploatacji należy przeprowadzić procedurę przewidzianą przepisami odrębnymi. Eksploatacja kruszywa i sposób rekultywacji nie może naruszać stosunków wodnych na terenach sąsiednich. Od zabudowy, lasów, dróg i wód powierzchniowych, należy zachować filary ochronne o szerokości zgodnej z przepisami odrębnymi, a skarpy wyrobiska należy kształtować w sposób zabezpieczający przed ruchami mas ziemi.

13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady

Na terenie gminy Radwanice nie występują obszary pomników zagłady. W związku z powyższym nie ustanawia się stref ochronnych i nie wprowadza się ograniczeń prowadzenia działalności zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (t.j. Dz. U z 2015 r. poz. 2120).

14. Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji, rekultywacji lub remediacji

Na obszarze gminy Radwanice wskazuje się obszary wymagające rekultywacji: − wyrobisko poeksploatacyjne powstałe po zakończeniu wydobycia kopaliny metodą odkrywkową zlokalizowane w obrębie Sieroszowice, zgodnie z kierunkiem rekultywacji ustalonym na podstawie przepisów odrębnych, − teren eksploatacji podziemnej obejmujący obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w Jakubowie (zalecany leśny kierunek rekultywacji) i hałdę skały płonnej rekultywowanej obecnie w kierunku leśnym. Dla zapewnienia atrakcyjnego wyglądu miejscowości niezbędne jest przeprowadzenie działań polegających na: − rewitalizacji zabytkowej zabudowy, − kształtowaniu reprezentacyjnych, wspólnych przestrzeni publicznych poprzez atrakcyjne urządzenie posadzek, placów, ulic i małej architektury, modernizację, renowację i rehabilitację zabudowy istniejącej, − utrzymywaniu charakterystycznych układów przestrzennych poszczególnych miejscowości, − realizacji nowej zabudowy ze szczególnym uwzględnieniem formy i gabarytów zabudowy istniejącej, − kształtowaniu zabudowy wiejskiej poprzez tworzenie zagród stanowiących charakterystyczne dla wsi zespoły zabudowy zwartej,

125 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

− rewaloryzacji i konserwacji zaniedbanych zespołów dworsko- i pałacowo-parkowych oraz cmentarzy Na obszarze gminy Radwanice wskazuje się obszar wymagający remediacji obejmujący nielegalne składowisko odpadów, zlokalizowane w granicach działek nr ewid. 125/16 i 125/17 w Jakubowie. W dniu 24 lipca 2018 r. na składowisku w Jakubowie wybuchł pożar, w którym spłonęła większość nielegalnie składowanych odpadów. Wójt Gminy Radwanice zlecił w ramach wykonania zastępczego usunięcia odpadów niebezpiecznych z nielegalnego składowiska. Ponadto Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu prowadzi postępowanie w sprawie wydania decyzji nakładającej na podmiot korzystający ze środowiska obowiązek przeprowadzenia działań naprawczych, w związku z wystąpieniem szkody w środowisku powstałej w wyniku pożaru odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne, które były nielegalnie gromadzone na tym terenie. Na obszarze gminy Radwanice nie występują obszary wymagające przekształceń lub rehabilitacji.

15. Obszary zdegradowane

Na obszarze gminy nie wyznaczono obszarów zdegradowanych, o których mowa w ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 485). W obowiązującym „Lokalnym Programie Rewitalizacji dla Gminy Radwanice na lata 2016-2023” wyznaczono obszar rewitalizacji o łącznej powierzchni 162,034 ha (tj. 2,01% powierzchni gminy), zamieszkałe przez 690 osób (tj. 14,7% populacji gminy Radwanice). Składa się on z 5 podobszarów. Większość z podobszarów rewitalizacji zlokalizowanych jest w Radwanicach. Wynika to koncentracji negatywnych zjawisk społecznych i towarzyszących im problemów funkcjonalno- przestrzennych. Dodatkowo na tym obszarze zidentyfikowano punktowe zjawiska środowiskowe i techniczne, które dodatkowo pogarszają sytuację w miejscowości. Radwanice jako jedyna wieś w gminie wykazała się kumulacją problemów we wszystkich badanych sferach, włącznie ze zjawiskami punktowymi. Na tle gminy najpoważniejszymi problemami, jakie dotykają Radwanice są: bezrobocie, alkoholizm i wykluczenie społeczne. Zarówno w tych aspektach jak i w kwestii liczby popełnianych przestępstw, miejscowość ta negatywnie wyróżnia się pośród sąsiadujących wsi. Pozostałe dwa podobszary rewitalizacji obejmują fragmenty wsi Strogoborzyce i Kłębanowice, w których także zidentyfikowano kumulację negatywnych zjawisk społecznych i przestrzenno-funkcjonalnych, jak również występujące punktowo problemy techniczne (zdegradowane budynki). W dokumencie określono wizję realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji, czyli oczekiwanego stanu gminy Radwanice oraz obszarów zdegradowanych, jaki społeczność lokalna chciałaby osiągnąć po wdrożeniu Lokalnego Programu Rewitalizacji: „Gmina Radwanice jest atrakcyjna do zamieszkania i inwestowania, posiadająca bezpieczne i przyjazne przestrzenie publiczne i charakteryzująca się zintegrowaną społecznością, zaangażowaną w życie lokalne”. Wnikliwa analiza sytuacji w gminie Radwanice w wielu wymiarach, tj. społeczno-gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym i technicznym umożliwiła określenie celów rewitalizacji w gminie. Cele te ujęto w formie trzech celów głównych (strategicznych) oraz szeregu celów szczegółowych, przy czym poszczególne cele szczegółowe, mimo że przyporządkowane są do danego celu głównego, w pewnym sensie pozwolą realizować także pozostałe cele główne: 1. Zintegrowana i zaangażowana społeczność: 1.1. Promocja aktywnego trybu życia. 1.2. Ograniczanie patologii społecznej i jej skutków. 1.3. Poprawa oferty kulturalnej. 1.4. Pobudzenie integracji lokalnej. 1.5. Przeciwdziałanie nierównościom społecznym i wykluczeniu społecznemu. 1.6. Rozwój aktywności społeczności lokalnej. 1.7. Atrakcyjność gminy jako miejsca zamieszkania.

126 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

1.8. Wzrost poziomu bezpieczeństwa w przestrzeniach publicznych. 2. Gmina aktywna gospodarczo: 2.1. Wzmocnienie społecznych potencjałów innowacyjnych i przedsiębiorczości. 2.2. Aktywizacja bezrobotnych. 2.3. Ożywienie gospodarcze gminy. 2.4. Aktywna promocja gospodarcza gminy. 2.5. Wzrost liczby miejsc pracy. 2.6. Poprawa dostępności komunikacyjnej obszarów gminy. 3. Przyjazna przestrzeń, zadbane zabytki i czyste środowisko: 3.1. Estetyzacja przestrzeni publicznych. 3.2. Poprawa dostępności terenów zielonych. 3.3. Poprawa jakości powietrza. 3.4. Ochrona dziedzictwa kulturowego. 3.5. Modernizacja zasobu mieszkaniowego gminy. 3.6. Zagospodarowanie niewykorzystanych przestrzeni o wysokim potencjale. 3.7. Zachowanie obiektów zabytkowych i sakralnych. 3.8. Ograniczanie niskiej emisji. 3.9. Poprawa efektywności energetycznej. 3.10. Modernizacja wraz z poprawą dostępności obiektów użyteczności publicznej.

16. Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych

Na terenie gminy Radwanice znajdują się tereny zamknięte kolejowe, o których mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2052), obejmujące działkę nr ewid. 157, obręb Drożyna, położoną w ciągu linii kolejowej nr 14 relacji Łódź Kaliska – Tuplice – granica państwa. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, stosownie do przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, określa się granice terenów zamkniętych oraz granice ich stref ochronnych. Ustalenia miejscowych planów określają ograniczenia w zagospodarowaniu i korzystaniu z terenów położonych w strefach ochronnych. Planu miejscowego nie sporządza się natomiast dla terenów zamkniętych, z wyłączeniem terenów zamkniętych ustalanych przez ministra właściwego do spraw transportu.

17. Obszary, na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW, a także ich strefy ochronne związane z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu

Energetyka wiatrowa i słoneczna jest kierunkiem rozwoju umożliwiającym wykorzystanie potencjału gospodarczego gminy z zachowaniem dotychczasowego przeznaczenia terenu (produkcja rolna). Korzystne ukształtowanie terenu, koegzystencja ze sferą rolniczą oraz czynniki ekonomiczne wskazują na celowość wykorzystania terenu gminy pod takie przeznaczenie. Z uwagi na ten fakt można traktować ją jako funkcję dopełniającą. Zgodnie z obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego na obszarze gminy Radwanice ustalono lokalizację elektrowni wiatrowych. Niemniej, ze względu na wymogi określone w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 981 ze zmianami), zgodnie z którą odległość elektrowni wiatrowej od planowanych budynków mieszkalnych albo budynków o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa, od jest równa lub większa od dziesięciokrotności wysokości elektrowni wiatrowej, nie ma możliwości realizacji nowych elektrowni wiatrowych o wysokościach wynikających

127 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

z ustaleń planów miejscowych. W związku z powyższym w studium zakłada się rezygnację z planowanych elektrowni wiatrowych poprzez zmianę ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w przedmiotowym zakresie. Wyznacza się natomiast nowe tereny dla lokalizacji elektrowni fotowoltaicznych i tereny lokalizacji biogazowni o mocy przekraczającej 100 kW oraz ich strefy ochronne. Na granicy wyznaczonych stref ochronnych wszelkie przedsięwzięcia nie mogą przekraczać standardów jakości środowiska. Zgodnie z wymogami określonymi w ustawie z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 981 ze zmianami) w studium określono strefy wysokościowe elektrowni wiatrowych wskazane na planszy studium „Kierunki”, w których dopuszcza się realizację budynków mieszkalnych i budynków o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa, na zasadach określonych w przepisach odrębnych, do czasu zmiany ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego przewidujących możliwość lokalizacji elektrowni wiatrowych.

18. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym w zależności od uwarunkowań i potrzeb zagospodarowania występujących w gminie

Obszar funkcjonalny jest to obszar szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych, stanowiący zwarty układ przestrzenny składający się z funkcjonalnie powiązanych terenów, charakteryzujących się wspólnymi uwarunkowaniami i przewidywanymi jednolitymi celami rozwoju. Na terenie gminy Radwanice nie określono obszarów funkcjonalnych o znaczeniu lokalnym.

128 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

IV. WPŁYW UWARUNKOWAŃ NA USTALENIE KIERUNKÓW I ZASA D ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY

Kompleksowa analiza uwarunkowań funkcjonalno-przestrzennych i środowiskowych, stanu zachowania dziedzictwa kulturowego, istniejących powiązań przyrodniczych, ekologicznych, komunikacyjnych, infrastrukturalnych, a także powiązań zewnętrznych gminy, przy uwzględnieniu zamierzeń samorządu, społeczności lokalnej i organów nadrzędnych, pozwoliła na stworzenie koncepcji rozwoju gminy Radwanice. Koncepcja określa cele społeczno-gospodarcze, kulturowe, ekologiczne, infrastrukturalne i przestrzenne oraz wskazuje pożądane kierunki rozwoju przestrzennego. Podstawową zasadą przyjętą w koncepcji jest zachowanie i rozwój istniejących walorów gminy. Obszar gminy charakteryzuje się uporządkowaną strukturą funkcjonalno-przestrzenną. Znaczną część obszaru stanowią tereny rolnicze niezabudowane, niewielki jest natomiast udział lasów. Tereny zabudowy mieszkaniowej zlokalizowane są przede wszystkim Radwanicach. W pozostałych miejscowościach dominuje natomiast zabudowa zagrodowa. Charakterystycznym elementem struktury funkcjonalno-przestrzennej są tereny eksploatacji podziemnej kopalni rud miedzi, obejmujące obiekty zlokalizowane w obrębie Jakubów i Sieroszowice. Tereny zainwestowane są w większości wyposażone w niezbędną infrastrukturę techniczną, istniejąca sieć drogowa zapewnia powiązania komunikacyjne w relacjach wewnętrznych i zewnętrznych. Problem stanowi natomiast częściowo zdekapitalizowana zabudowa wymagająca podjęcia działań modernizacyjnych, a także sposób uporządkowania przestrzeni publicznych. Sukcesywnych remontów wymagają także poszczególne drogi. Wyznaczone kierunki rozwoju przestrzennego zakładają sukcesywny rozwój istniejących funkcji mieszkaniowych, usługowych i produkcyjnych w sąsiedztwie terenów już zainwestowanych przy założeniu równoczesnej rozbudowy infrastruktury technicznej i komunikacyjnej oraz stopniowego przekształcania zabudowy siedliskowej w różne formy aktywności gospodarczej wspomagające rozwój społeczno-gospodarczy oraz wykorzystanie gospodarcze terenów rolnych. Północna i południowo-zachodnia część gminy charakteryzuje się stosunkowo dużą wartością przyrodniczą i krajobrazową. Zostały one objęte zróżnicowanymi formami ochrony przyrody. Istotny jest także udział gleb o najwyższej przydatności rolniczej. Z zainwestowania powinno się wyłączyć lasy i inne tereny porośnięte zwartą zielenią wysoką, tereny gleb najwyższych klas bonitacyjnych czy też tereny trwałych użytków zielonych, zwłaszcza w obrębie doliny Szprotawy. Występujące na obszarze gminy Radwanice dobra kultury charakteryzują dużą wartość historyczną. Konieczne jest zatem utrzymanie i atrakcyjne wyeksponowanie zachowanych zasobów krajobrazu kulturowego, zachowanie i kształtowanie wysokiej jakości środowiska antropogenicznego i zapewnienie jego trwałego użytkowania. Koncepcja zawarta w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Radwanice” wskazuje na możliwość pobudzenia większej aktywności gospodarczej, dostosowanej do zmieniających się uwarunkowań, potrzeb i możliwości rozwoju, a jednocześnie chroni i rozwija istniejące walory przyrodnicze, kulturowe i przestrzenne. Koncepcja stwarza także możliwości poprawy warunków życia mieszkańców gminy oraz podnoszenia jej rangi w strukturze województwa.

V. POLITYKA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA

Polityka przestrzenna ma na celu zagwarantowanie zrównoważonego, proekologicznego rozwoju wszystkich elementów struktury przestrzennej gminy. Schemat gospodarowania i programy działań na rzecz rozwoju przestrzennego w aspekcie przyrodniczym, krajobrazowym, społecznym, gospodarczym i infrastrukturalnym będą zorientowane na rozwój zrównoważony poprzez organizację

129 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

przestrzeni życia mieszkańców, a szczególnie prawidłowe gospodarowanie ziemią, energią, powietrzem, wodą, substancją budowlaną oraz obiegiem zasobów materiałowych, jak również prawidłowe kształtowanie krajobrazu. Podstawą formułowania celów polityki przestrzennej są zidentyfikowane problemy. W wyznaczonych celach dążyć się powinno do stopniowej likwidacji zagrożeń oraz wykorzystania szans jakimi dysponuje gmina. W zależności od zmieniających się uwarunkowań, możliwości i wyboru ścieżki rozwoju hierarchia celów może ulegać modyfikacjom. W trakcie opracowywania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego kierowano się zasadą zrównoważonego rozwoju. Niniejszy dokument spełnia jego podstawowe kryteria: − cele społeczno-gospodarcze realizowane są poprzez tworzenie warunków przestrzennych do aktywizacji społeczno-gospodarczej dzięki podnoszeniu poziomu wykształcenia, ograniczaniu bezrobocia, zaspokajaniu podstawowych potrzeb społeczeństwa w zakresie infrastruktury społecznej poprzez sukcesywną modernizację bazy usługowej w zakresie kultury, oświaty oraz sportu i rekreacji, stymulacji budownictwa mieszkaniowego powiązanej z przygotowaniem terenów dla różnych form zamieszkiwania, a także restrukturyzacji rolnictwa (w tym tworzeniu gospodarstw towarowych i rozwojowi usług dla obsługi rolnictwa); − cele kulturowe osiągane są poprzez kształtowanie harmonijnego krajobrazu struktur przestrzennych, zachowanie obiektów i zespołów zabytkowych oraz objęcie ochroną obiektów i obszarów o wysokich wartościach kulturowych; − cele ekologiczne osiągane są poprzez tworzenie warunków przestrzennych umożliwiających ochronę unikatowych i charakterystycznych cech naturalnych środowiska przyrodniczego i osiągnięcie odpowiedniej ich jakości dzięki zapewnieniu ochrony i eksponowaniu tych cech, utrzymaniu równowagi ekologicznej i zdolności ekosystemów do odtworzenia zasobów przyrody, a także ochronę ekosystemów przed szkodliwym działaniem czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Środowisko przyrodnicze zapewnia dobre warunki dla osadnictwa; − cele infrastrukturalne osiągane są poprzez tworzenie warunków przestrzennych umożliwiających rozwój sieci i urządzeń infrastruktury technicznej jako czynnika powodującego wzrost poziomu życia ludności i rozwoju społeczno-gospodarczego, jak również osiągnięcia właściwego standardu jakości środowiska przyrodniczego dzięki budowie nowych dróg oraz modernizacji istniejących, z uwzględnieniem właściwych parametrów i natężenia ruchu, systematycznej poprawie ich nawierzchni, tworzenia ścieżek rowerowych i chodników, zabezpieczeniu miejsc parkingowych, modernizacji sieci wodociągowej i realizacji systemów odprowadzania ścieków i gazyfikacji wsi, stosowaniu do celów grzewczych paliw proekologicznych oraz zorganizowanemu systemowi gromadzenia i utylizacji odpadów; − cele przestrzenne osiągane są poprzez kształtowanie i rozwój miejscowości gminnej oraz pozostałych wsi stymulujących wielofunkcyjny rozwój obszaru gminy dzięki rozwojowi lokalnego centrum usługowego, rewitalizacji i podnoszeniu ładu przestrzennego gminy, w tym porządkowaniu struktury zabudowy. Na podstawie dokonanych analiz i studiów oceniono obszar gminy pod kątem predyspozycji poszczególnych terenów do pełnienia określonych funkcji. Na tej podstawie sformułowano politykę funkcjonalno-przestrzenną. Została ona przedstawiona na planszy studium „Kierunki”, na której przedstawiono lokalizację poszczególnych obszarów realizujących wyznaczone cele polityki. W studium dokonano charakterystyki funkcji poszczególnych obszarów, przedstawiono ich przestrzenne rozmieszczenie, a także określono dopuszczalny zakres funkcji uzupełniających. Dla każdego z terenów przedstawiono pożądane wytyczne dotyczące kształtowania zabudowy i zagospodarowania. Doprecyzowanie i uszczegółowienie przypisanych danemu obszarowi funkcji zostanie dokonane na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

130 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

Sporządzenie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest niezbędnym etapem procesu planowania przestrzennego. Studium określa pełny zakres możliwości i ograniczeń poszczególnych zamierzeń planistycznych, stanowi nie tylko zbiór wytycznych dla opracowywania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, ale także odzwierciedla zamierzenia rozwoju gminy.

VI. INTERPRETACJA ZAPISÓW USTALEŃ STUDIUM

Zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie jest aktem prawa miejscowego, lecz jedynie dokumentem określającym politykę przestrzenną gminy. Jednocześnie ustalenia zawarte w studium są wiążące przy sporządzeniu planów miejscowych. Ustalenia zawarte w tekście i załącznikach graficznych studium wyrażają kierunki polityki przestrzennej. W studium przedstawiono zgeneralizowane ustalenia dla poszczególnych terenów. Oznacza to, że określone na planszy przeznaczenie terenów oznacza jedynie funkcję podstawową, a nie wyłączną. Funkcja ta może być uzupełniona innymi, które jednak nie mogą kolidować lub powodować konfliktów z funkcją podstawową i nie mogą naruszać pozostałych ustaleń studium. Każda działalność nie może swoim oddziaływaniem wykraczać poza granice użytkowanej działki. Ostateczne ustalenia granic terenów przeznaczonych do zabudowy będą dokonywane w ramach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Za zgodne z ustaleniami studium uznaje się ustalenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dotychczasowej funkcji wynikającej z aktualnego sposobu zagospodarowania i użytkowania gruntów, a także zachowanie dotychczasowego przeznaczenia wynikającego z obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, zwłaszcza dla terenów zainwestowanych i terenów wymagających uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne. Opracowywanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów przeznaczonych pod zabudowę wymaga uwzględnienia potrzeb wynikających z konieczności wzbogacenia tych terenów o zieleń urządzoną, zachowania wysokich standardów architektonicznych i estetyki obiektów, tworzenia wnętrz urbanistycznych, czy zapewnienia odpowiedniej liczby miejsc parkingowych. W zależności od potrzeb wynikających z planowanego zagospodarowania terenów, dopuszcza się realizację ciągów komunikacyjnych innych niż wskazane na planszy studium „Kierunki”, których przebieg zostanie ustalony w drodze decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej lub w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Za zgodne z ustaleniami studium uznaje się także wyznaczanie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego terenów infrastruktury technicznej.

VII. UZASADNIENIE PRZYJĘTYCH ROZWIĄZAŃ I SYNTEZA USTALEŃ STUDIUM

Celem studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest wyznaczenie kierunków rozwoju przestrzennego gminy Radwanice. Studium stanowi podstawowy dokument systemu planowania przestrzennego na poziomie gminy mimo, iż nie jest ono aktem prawa miejscowego. Opracowany dokument zawiera informacje wynikające z inwentaryzacji aktualnego stanu zagospodarowania i funkcjonowania gminy, istniejących uwarunkowań ekologicznych, społecznych, gospodarczych, kulturowych i przestrzennych oraz barier i ograniczeń rozwoju. Dokument wyznacza kierunki rozwoju i zagospodarowania przestrzennego gminy, a także podstawowe zasady polityki przestrzennej. Jednocześnie stwarza podstawy do koordynacji sporządzania planów miejscowych, integruje politykę przestrzenną państwa i województwa z interesami samorządu gminy, a także promuje

131 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

walory i możliwości inwestycyjne. Podczas kolejnych etapów sporządzania studium analizie poddano istniejące dokumenty planistyczne i strategiczne, opracowania statystyczne oraz wnioski złożone przez mieszkańców, lokalnych inwestorów i zawiadomione instytucje. W ten sposób zidentyfikowane zostały potrzeby społeczności lokalnej, przedsiębiorców i organów władzy publicznej. Zebrane informacje posłużyły do ustalenia stanu środowiska przyrodniczego i kulturowego, stanu wyposażenia w infrastrukturę techniczną, transportową i społeczną, potencjału demograficznego, ekonomicznego i gospodarczego gminy oraz sytuacji na rynku pracy i problemów związanych z bezrobociem. Przeprowadzona analiza dokonanych ustaleń pod kątem możliwości przestrzennego kształtowania obszaru gminy stanowiła podstawę do określenia kierunków jej rozwoju oraz rozpoznania predyspozycji i możliwości z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju. Wyznaczone nowe tereny inwestycyjne stanowią spełnienie potrzeb mieszkańców i inwestorów w zakresie zapotrzebowania na tereny mieszkaniowe, usługowe i produkcyjne, przy jednoczesnym zachowaniu wymogów ochrony wszystkich elementów środowiska. Studium zawiera ponadto wytyczne dotyczące zagospodarowania terenów rolnych i leśnych w sposób zapewniający ich ochronę przed degradacją. Przyjęty przez Radę Gminy w Radwanicach dokument studium będzie realizowany w ciągu najbliższych lat. Głównym jego zadaniem będzie stymulowanie rozwoju przestrzennego i funkcjonalnego gminy, realizowanie programów zmierzających do poprawy jakości życia mieszkańców, tworzenie infrastruktury technicznej i komunikacyjnej dla istniejących i planowanych obszarów inwestycji. Studium stanowi ponadto wyraz udziału samorządu gminy w procesie opracowywania, uchwalania, aktualizacji i oceny realizacji zadań z zakresu planowania przestrzennego, zapewnia współdziałanie samorządu gminy z samorządem powiatowym i wojewódzkim w zakresie współpracy związanej z zagospodarowaniem przestrzennym, a także pozwala na przeprowadzanie analiz i kontroli stopnia wykorzystania gruntów. Przeprowadzona wieloaspektowa analiza stanu i funkcjonowania przestrzeni gminy wskazuje na możliwość kontynuacji dotychczasowych funkcji i kierunków rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności zapewnienia zrównoważonego rozwoju oraz wzrostu aktywizacji dotychczasowych funkcji w celu zagwarantowania całościowego rozwoju gminy Radwanice.

VIII. OBJAŚNIENIE ZMIAN W NOWYM OPRACOWANIU W STOSUNKU DO POPRZEDNIEJ EDYCJI STUDIUM

Rada Gminy w Radwanicach Uchwałą nr XXVII/158/17 z dnia 29 grudnia 2017 r. przyjęła „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Radwanice”, w którym określono główne cele i kierunki rozwoju przestrzennego oraz zasady prowadzenia polityki przestrzennej na obszarze gminy. W dniu 19 grudnia 2019 r. Uchwałą Nr XII/86/19 Rada Gminy w Radwanicach wyraziła wolę opracowania nowego dokumentu. Nowa edycja Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Radwanice została opracowana zgodnie z wymogami obowiązującej ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 293 ze zmianami). Dokument zawiera zaktualizowaną i uzupełnioną część dotyczącą uwarunkowań w zakresie wymaganym przepisami prawa. Zaktualizowano ustalenia dotyczące systemów infrastruktury, komunikacji, środowiska przyrodniczego, w tym form ochrony przyrody, dziedzictwa kulturowego, procesów społeczno-gospodarczych oraz oceniono stan ładu przestrzennego. W części kierunkowej zweryfikowano i przeklasyfikowano tereny przeznaczone pod zabudowę z uwzględnieniem bilansu terenów, potrzeb i możliwości finansowych gminy, ustalono wytyczne określania w planach miejscowych zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów wraz z dopuszczalnym ich zakresem i ograniczeniami oraz kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów. Wskazano także tereny ograniczania

132 STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RADWANICE

zabudowy wyłączenia spod zabudowy, obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego. W studium uwzględniono także rozmieszczenie inwestycji celu publicznego o znaczeniu gminnym i ponadlokalnym, określono obszary przestrzeni publicznej oraz obszary, dla których sporządzenie planu miejscowego jest obowiązkowe na podstawie przepisów odrębnych i dla których gmina zamierza sporządzić plan miejscowy, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne. W studium uwzględniono obszary występowania udokumentowanych złóż surowców mineralnych, określono tereny lokalizacji elektrowni fotowoltaicznych i biogazowni o mocy przekraczającej 100 kW wraz ze strefami ochronnymi oraz obszary szczególnego zagrożenia powodzią. W studium uwzględniono także wnioski zgłoszone przez instytucje właściwe do uzgadniania i opiniowania dokumentu.

133