Nakala Ya Mtandao (Online Document) 1 BUNGE LA TANZANIA
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA ___________ MAJADILIANO YA BUNGE ____________ MKUTANO WA ISHIRINI Kikao cha Nne – Tarehe 15 Mei, 2015 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) D U A Spika (Mhe Anne S. Makinda) Alisoma Dua TAARIFA YA SPIKA SPIKA: Waheshimiwa Wabunge, kuanzia wiki iliyopita kulikuwa na Kilele cha Wiki ya Elimu Kitaifa na leo Rais Dkt. Jakaya Mrisho Kikwete atahutubia Taifa. Kwa maana hiyo basi, kwa asubuhi hii hakutakuwa na matangazo ya moja kwa moja ya TBC hapa Bungeni. Yatawekwa kwenye rekodi zao na baadaye zitachezwa kufuatana na muda utakavyopatikana; kwa hiyo, asubuhi hii tutakuwa tunajiona wenyewe hapa. MASWALI NA MAJIBU SPIKA: Waheshimiwa Wabunge, tunaanza na maswali kutoka Ofisi ya Waziri Mkuu na Mheshimiwa Deogratius Aloys Ntukamazina, atauliza swali hilo; naona kwa niaba yake ni Mheshimiwa Mwambalaswa! Na. 25 Shule za A-Level Wilayani Ngara MHE. VICTOR K. MWAMBALASWA (K.n.y. MHE. DEOGRATIUS A. NTUKAMAZINA) aliuliza:- Wilaya ya Ngara ina Shule za Serikali za A-Level tatu; Kabanga, Muyezi na Lukole High School, ambapo kabla ya Julai 2014 zilikuwa ni shule mbili tu zenye wanafunzi 450 zikiwa zinapewa shilingi milioni 32 kwa mwezi, lakini baada ya kuongezeka Muyezi High School wanafunzi wameongezeka kufikia 780 kuanzia Julai 2014 na kwa miezi sita Serikali imetoa shilingi milioni 48 tu wakati Wazabuni peke yao wanandai shilingi milioni 144 ili waweze kununua chakula:- (a) Je, ni lini Serikali itapeleka fedha za kutosha kwa ajili ya shule hizo tatu badala ya shule mbili? 1 Nakala ya Mtandao (Online Document) (b) Je, ni lini Serikali itawalipa wazabuni kiasi cha shilingi milioni 144 wanachodai? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ELIMU): Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Deogaratius Ntukamazina, Mbunge wa Ngara, lenye sehemu (a) na (b), kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, kwa Mwaka wa Fedha 2014/15, Serikali ilitenga shilingi bilioni 42.1 kwa ajili ya huduma za chakula cha wanafunzi wa shule za sekondari za bweni. Hadi mwezi Aprili 2015, jumla ya shilingi bilioni 28.1 zilikuwa zimeshatolewa na Halmashauri ya Wilaya Ngara kupata shilingi milioni 171.3, kuwahudumia Wanafunzi wa Shule za Sekondari Kabanga, Lukole na Muyenzi. Mheshimiwa Spika, kuanzia mwezi Januari hadi Aprili 2015, Serikali imetoa fedha kwa ajili ya chakula cha wanafunzi kuwezesha wazabuni wakiwemo Rulenge Traders Company na Muhsy and Asha Company Limited kulipwa sehemu kubwa ya madai yao. Serikali itaendelea kutoa fedha za chakula za kutosha kwa kila Halmashauri kulinagana na Bajeti iliyotengwa kwa mwaka husika hadi kufikia mwisho wa mwaka husika. Mheshimiwa Spika, kupitia Bunge lako Tukufu, nimpongeze sana Mheshimiwa Mbunge, kwa juhudi kubwa anazofanya kufuatilia utoaji wa huduma kwa wanafunzi wa Wilaya yake. Aidha, Halmashauri zote nchini zinahimizwa kuwa na takwimu sahihi za wanafunzi wote wakiwemo wa bweni na kuziingiza kwenye Bajeti kwa ajili ya kutengewa fedha ipasavyo. MHE. VICTOR K. MWAMBALASWA: Mheshimiwa Spika, ninakushukuru sana na pia ninamshukuru Mheshimiwa Naibu Waziri, kwa majibu mazuri, lakini pamoja na hayo nina maswali mawili ya nyongeza. (i) Mheshimiwa Ntukamazina alikuwa anasema toka Januari mpaka Aprili ni fedha ngapi zimepelekwa kwa ajili ya kuwalipa Wazabuni; lakini Mheshimiwa Waziri anasema ni fedha nyingi, hajasema ni fedha kiasi gani. Ninaomba aseme ni fedha kiasi gani zimepelekwa kwa ajili ya kuwalipa wazabuni? (ii) Shule zilizoko Wilaya ya Ngara ni sawasawa na shule zilizoko Wilaya ya Chunya; kwa mfano, Sekondari ya High School ya Kiwanja na ya Maweni. Je, ni lini Serikali itakuwa inapeleka fedha za kutosha kuwalipa wazabuni kwa ajili ya huduma za wanafunzi hao? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ELIMU): Mheshimiwa Spika, naomba kujibu maswali mawili ya nyongeza ya Mheshimiwa Mwambalaswa, kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Spika, jambo hili ni kweli limekuwa na kelele nyingi miezi miwili iliyopita, pale ambapo shule nyingi zilionekana kama zinataka kufungwa, kwa sababu ya kukosa fedha ya chakula. Suala hili halikuwa sahihi, kwa sababu Serikali imeendelea kutuma fedha kwenye maeneo yote na kuhakikisha shule za bweni zinapata fedha kwa ajili ya chakula cha wanafunzi wetu. Kwa hiyo, suala hili la kwanza la kiasi gani kimepelekwa Ngara ili aweze kufahamu tumepeleka kiasi gani kule, kama ambavyo nimesema, kuanzia Julai 2014 mpaka Aprili 2015, jumla ya shilingi 171,330,000 zilishatumwa Wilayani Ngara kwa ajili ya kuhudumia shule zake tatu za bweni. Mchanganuo upo, kuanzia Julai na miezi yote, kila mwezi tumetuma fedha ambazo mwezi Julai 2014 shilingi milioni 15.1, mwezi Septemba 2014 tulituma shilingi milioni 30.2, mwezi Oktoba tulituma shilingi milioni 15.1, mwezi Novemba milioni 9.2 na mwezi Januari 2015 shilingi 2 Nakala ya Mtandao (Online Document) milioni 15.1, Februari 2015 ni milioni 15.1, Machi 2015 milioni 15.3, Aprili 2015 jumla ya milioni 20. Fedha zote hizi ni kwa ajili ya Wilaya ya Ngara, kwa matumizi ya chakula kwa shule tatu zilizoko pale. Mheshimiwa Spika, swali la pili ambalo linataka kujua takwimu za utumaji wa fedha; kama ambavyo nimesema, nchi nzima kwa shule zetu za bweni, tumeshazitumia jumla ya shilingi bilioni 28.1 kwa ajili ya shule zilizoko kwenye Halmashauri zetu zile za bweni. Kuanzia Julai mpaka Machi, fedha iliyotumwa inatosha kabisa kila Halmashauri kupeleka shule na kulipa wazabuni hata kama si kwa asilimia 100, lakini kiasi cha kumuwezesha mzabuni kuendelea kutoa huduma bila kuwa na matatizo makubwa. MHE. ESTHER A. BULAYA: Mheshimiwa Spika, ninashukuru kwa kunipa nafasi na mimi niweze kuuliza swali dogo la nyongeza. Mheshimiwa Spika, tunaomba suala hili Serikali iwe very serious, ni tatizo kubwa sana. Kwa Mkoa wa Mara peke yake, wazabuni wanaosambaza vyakula mashuleni wanadai bilioni mbili madeni. Nimepata message kutoka Njombe na kutoka Mikoa mingine, watu wanaosambaza vyakula katika Taasisi za Serikali na Mashule hali yao ni mbaya. Wengine wamekopa benki wanashindwa kulipa na wamepata magonjwa ya moyo. Tunaomba Wabunge tunapouliza jambo hili ni jambo nyeti sana, wazabuni wanadai na wengine walifikia hatua ya kugoma. Sasa je, ni lini Serikali mtapeleka pesa ikiwepo na Mkoa wa Mara? Ahsante. SPIKA: Umesemea Mkoa wa Mara tu, Mheshimiwa Naibu Waziri! NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ELIMU): Mheshimiwa Spika, naomba kujibu swali la nyongeza la Mheshimiwa Bulaya, kama ifuatavyo:- Kwanza, mimi ninataka kuwahakikishia wazabuni wote nchini ambao wanatoa huduma kwenye shule zetu za sekondari kwamba, madeni yao ambayo tayari wametuhudumia na hatujamudu kukamilisha yatakamilishwa. Ninataka niwahakikishie tu kwamba, kuanzia Mwaka wa Fedha wa 2014/15, mwezi Julai 2014 mpaka leo hii, kila mwezi tumepeleka fedha kwenye Halmashauri zetu zote nchini kwa ajili ya kuwalipa wazabuni ili waendelee kununua chakula kwenye shule zetu. Hakuna mwezi ambao hatujapeleka fedha; kwa mfano, mwezi Julai 2014 mpaka Oktoba, kila mwezi tumepeleka bilioni 3.5 nchi nzima. Mwezi Novemba tumepeleka bilioni 2.1, lakini mwezi Machi 2014 tumepeleka bilioni 8.4 nchi nzima, ambazo zinatosha kila Halmashauri kupata mgao na kuweza kuwahudumia wazabuni wetu kuweza kupeleka chakula kwenye mashule. Mheshimiwa Spika, ambacho ninataka niwahakikishie Waheshimiwa Wabunge, ninajua kama alivyoeleza Mheshimiwa Bulaya kwamba, jambo hili nisingependa litokee; ninataka kuwahakikishia haitatokea shule kufungwa kwa sababu ya ukosefu wa chakula. Kitu kilichotokea Kagera, Mkuu wa Shule alikuwa na hofu ya upungufu wa chakula, lakini siyo kukosekana kwa chakula moja kwa moja; na tayari mwezi uleule fedha ilikuwa imeshaingia Bukoba kwa ajili ya shule zao zote za bweni na kwenye Halmashauri ya Manispaa walishakuwa na mgao huo. Pale hakukuwa na mawasiliano kati ya Mkurugenzi wake na Mkuu wa Shule. Ninataka nieleze katika hili, Mkuu wa Shule hana mamlaka ya kufunga shule bila kum- consult Mkurugenzi wa Halmashauri, kuona kama tatizo analompelekea kufunga shule kweli lipo. Mkuu wa Shule hana mamlaka hiyo, lazima atoe taarifa kwa Mkurugenzi na Mkurugenzi hawezi kufunga shule mpaka apate confirmation kwa Katibu Tawala wa Mkoa. Katibu Tawala 3 Nakala ya Mtandao (Online Document) wa Mkoa atapata mawasiliano na Katibu Mkuu, ndiye atakayetoa kibali cha kufunga shule, kama kweli shule hiyo ina tatizo kubwa la chakula. (Makofi) Kwa hiyo, ninatakata kuwahakikishia kuwa, huduma hizi tunaendelea kuzitoa na shule zetu ziendelee, watoto wetu watapa chakula kama ambavyo tumekubaliana. SPIKA: Tunaendelea na swali linalofuata, Mheshimiwa Diana Mkumbo Chilolo! Na. 26 Kutenga Asilimia Kumi ya Mikopo ya Vijana na Wanawake MHE. DIANA M. CHILOLO aliuliza:- Halmashauri nyingi nchini zimekuwa hazitengi ipasavyo asilimia kumi kwa ajili ya Mfuko wa Wanawake na Vijana kama ilivyo utaratibu wa Serikali kwa kila Halmashauri:- (a) Je, ni Halmashauri ngapi hadi sasa zinadaiwa fedha hizo kwa ajili ya Mfuko wa Wanawake na Vijana? (b) Je, Serikali inasemaje kuhusu Halmashauri ambazo hazitekelezi agizo hilo? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (TAMISEMI): Mheshimiwa Spika, kwa niaba ya Mheshimiwa Waziri Mkuu, ninaomba kujibu swali la Mheshimiwa Diana Mkumbo Chilolo, Mbunge wa Viti Maalum, lenye sehemu (a) na (b), kama ifuatavyo:- (a) Mheshimiwa Spika, Mfuko wa Wanawake na Vijana ulianzishwa katika Mamlaka za Serikali za Mitaa mwaka 1993 kwa Azimio la Bunge kwa Mujibu wa Ex-chequer na Audit Ordinance ya Mwaka 1961. Lengo lilikuwa ni kuwawezesha akina mama na vijana kupata