Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VIII

Sprawozdanie Stenograficzne z 3. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 2 grudnia 2015 r.

Warszawa 2015 Porządek dzienny*)

3. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 2 grudnia 2015 r.

2. Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywia- du, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura An- tykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służ- by Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (druk nr 30). 3. Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projek- tu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 51). 6. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego (druki nr 56 i 57). 7. Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 61). 8. Pytania w sprawach bieżących. 9. Informacja bieżąca.

Obecni posłowie według załączonej do protokołu listy obecności

*) Punkty 1. i 4. zostały skreślone z porządku dziennego – patrz str. 5. Punkt 5. porządku dziennego nie został zrealizowany. dowym od osób fizycznych. osób od dowym docho podatku o ustawy zmianie o ustawy projekt przyjął. propozycję Sejmu. 37 4regulaminu ust. art. zastosowanie dę na Zygmunta im. Wojciechowskiego.tucie Zachodnim Długosza. rok Jana Rokiem bieżący ogłosił skiego”. Pol polskie Królestwa sławnego Kroniki czyli „Roczniki, państwo – opisującego dzieła największego autorem Był duchownego. i dyplomaty historyka, go wybitnego Jana Długosza, urodzin polskie rocznica kadencji. V Sejm na poseł Kłopotek, Andrzej poseł br., zmarł kadencji. iVIII VII VI, V,IV, Sejm na poseł Tomczykiewicz, Tomasz poseł zastrzeżeń. wobec niewniesienia jęty Soboń. Artur oraz Myrcha Arkadiusz Myrcha. słowie Arkadiusz Sylwester oraz Tułajew Truskolaskiego. Krzysztofa oraz Sobonia Artura Myrchę, Arkadiusza Tułajewa, stra Dolniak i Barbara wicemarszałkowie oraz Kuchciński Marek Projekt to druk nr 51 nr druk Projekt to przedłożył Polskiej Rzeczypospolitej Prezydent słyszę. nie Sprzeciwu Jeżeli nie zgo usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wyraził Sejm przypadku tym w aby Proponuję, 49. nr druk Projekt to Grupa posłów przedłożyła projekt ustawy o Insty Sejm że posłom, panom i paniom Przypominam 600. minęła wczorajszym dniu W Izbo! Wysoka Dziękuję. ( Uczcijmy ciszy. chwilą ich pamięć Natomiast dwa dni wcześniej, w dniu 26 listopada pan br. zmarł listopada 28 dniu W Izbo! Wysoka przy za uważam Sejmu posiedzenia 2. Protokół Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie po będą sekretarzami obrad części pierwszej W Sylwe powołuję obrad dzisiejszych sekretarzy Na ( posiedzenie. Otwieram Marszałek: ( Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską laską uderza trzykrotnie Marszałek Zebrani wstają, chwila ciszy a oidei pr posiedzeniu Na zewodniczy marszałek Sejmu marszałek zewodniczy . ) ) ( Początek posiedzenia ogodz. 11Początek min 01 ) ------

10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów w pierw w klubów imieniu w oświadczeń 10-minutowych przyjął. propozycję Sejm Sejmu. 37 4regulaminu ust. art. zastosowanie dę na projektu. tego czytanie niu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze uzupełnie o decyzję KonwentuSeniorów, podjąłem dzisiaj dzisiaj zwrócić doidąc jakby w pana marszałka, ślad ni przebiegiem tego posiedzenia komisji, chciałem się widzów, którzy bylirównież zainteresowa żywotnie od telefonów, wiele zapytań odebraliśmy tucyjnego, Konsty Trybunału do komisję przez opiniowanym kandydatom pytanie zadać chcieli którzy posłów, i i pozbawieniem możliwości tych wszystkich posłanek siedzenia Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka przebiegiem wczorajszego ze skandalicznym ku po tof Ludowego. Paszyk, Polskiego klub Stronnictwa Sy w są Sejmu. dostępne Informacyjnym stemie poprawek, bez przyjął Senat które zaopiniowa Sejmu przez iKonwentną Prezydium Seniorów. kolejnością z zgodnie rozpatrywane będą Obywatelska. Platforma Parlamentarny Klub wnosił siedzeniu informacji bieżącej, o której przedstawienie po obecnym na rozpatrzenia Sejmu Prezydium cję przyjął. propozycje nego. dzienporządku punktami kusjach nad pozostałymi dys klubów w imieniu w oświadczeń 5-minutowych ustaw i30. 25 nr wdrukach zawartych projektów obywatelskich czytaniach szych Prezydium Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał słyszę. nie Sprzeciwu że rozumiał, będę sprzeciwu, usłyszę nie Jeżeli zgo wyraził Sejm przypadku tym w aby Proponuję, opinii jednolitej uzyskaniu po tym, z związku W Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W związ W Posłowie! Panowie i Panie Marszałku! Panie Poseł Paszyk: Krzysztof Krzysz poseł pan się zgłosił formalnym wnioskiem Z ustaw, wykaz także a sprawie, tej w Informacja porządku Punkty dziennego bieżącego posiedzenia Informuję, że Konwent Seniorów propozyprzyjął słyszę. nie Sprzeciwu Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał ) ------

Spis treści 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 4 Sprawy formalne

Poseł Krzysztof Paszyk mnę państwu, jak bardzo mocno optowaliście za re- gulaminem Sejmu, kiedy uchwały, które kończą, prze- za prośbą, którą złożył Klub Parlamentarny Polskie- rywają kadencje sędziów Trybunału Konstytucyjne- go Stronnictwa Ludowego, o to, aby poprzedzić gło- go, uważaliście za niezgodne z regulaminem. sowanie nad wyborem sędziów Trybunału Konsty- Na wczorajszym spotkaniu, w którym pan uczest- tucyjnego możliwością zadania pytań tym kandyda- niczył, u pana prezydenta Andrzeja Dudy także i pan, tom. Niektórzy z nich budzą uzasadnione wątpliwo- i pan prezydent stawiali regulamin Sejmu na pozio- ści. Chcielibyśmy w drodze pytań skierowanych do mie równym ustawie. Jeżeli szanujemy Sejm, jeżeli nich mieć możliwość te wątpliwości rozwiać, tak żeby szanujemy się nawzajem, to szanujmy też regulamin. nie tylko ta Izba, ale i Polki i Polacy, którzy również Wnoszę o zamknięcie tego posiedzenia Sejmu, śledzą tryb procedowania nad uzupełnieniem składu zwołanie Konwentu Seniorów i rozpisanie nowego Trybunału Konstytucyjnego, który ma miejsce od posiedzenia Sejmu, zgodnego z regulaminem Sejmu. ubiegłego tygodnia, mieli możliwość w sposób czytel- (Wesołość na sali, oklaski) ny ocenić wartość proponowanych kandydatów. Dzię- kuję bardzo. (Oklaski) Marszałek:

Proszę państwa, panie przewodniczący, również Marszałek: tego wniosku nie mogę uznać za wniosek formalny, a ponadto informuję pana przewodniczącego, że pan, Proszę bardzo. powołując się na art. 171 ust. 1 regulaminu Sejmu, nie Panie pośle, oczywiście nie mogę uznać pańskiej przytoczył ust. 2, który brzmi: W szczególnie uzasad- wypowiedzi za wniosek formalny. O tym, co jest nionych wypadkach termin, o którym mowa w ust. 1, wnioskiem formalnym, mówi art. 184 regulaminu może ulec skróceniu. (Oklaski) Sejmu. Natomiast informuję pana posła, że ta sprawa (Poseł Andrzej Halicki: Wniosek formalny, wnio- była omawiana na Konwencie Seniorów. Poinformo- sek formalny.) wałem wszystkich państwa, przedstawicieli Konwen- (Głos z sali: Wniosek.) Spis treści tu Seniorów, w jakim trybie i w jaki sposób zamie- (Głos z sali: Idź, Andrzej, na mównicę.) rzam przeprowadzić ten punkt. Proszę zgłosić się do Tak więc nie przyjmuję tego wniosku. przewodniczącego klubu, który w tym Konwencie Proszę państwa, dopuszczam jeszcze do wniosku brał udział. formalnego posła Jerzego Meysztowicza z klubu No- Z wnioskiem formalnym zgłasza się poseł Sławo- woczesna, ale zwracam się do pana posła, żeby mir Neumann, klub Platformy Obywatelskiej. pan, zgodnie z art. 184 regulaminu Sejmu, z wnio- skiem formalnym odniósł się, do którego punktu tego regulaminu pan przedstawia swój wniosek. Poseł Sławomir Neumann:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z ra- Poseł Jerzy Meysztowicz: żącym naruszeniem Regulaminu Sejmu Rzeczypo- spolitej Polskiej chciałbym w imieniu klubu Platfor- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zapewniam pana my Obywatelskiej zwrócić się do pana marszałka na marszałka, że nie będę tutaj przekraczał swoich praw. podstawie art. 171 regulaminu: Marszałek Sejmu Art. 184 ust. 3 pkt 1. Wnoszę w imieniu Nowoczesnej, najpóźniej na 7 dni przed planowanym posiedzeniem Klubu Poselskiego Nowoczesna, o odroczenie dzisiej- zawiadamia o dacie i porządku dziennym tego posie- szego posiedzenia Sejmu oraz przywrócenie możliwo- dzenia posłów, prezydenta, marszałka Senatu, człon- ści i powrót do procedowania wyboru sędziów Trybu- ków Rady Ministrów, pierwszego prezesa Sądu Naj- nału Konstytucyjnego w komisji. wyższego, prezesa Trybunału Konstytucyjnego, pro- W związku z faktem, że komisja była pozbawiona kuratora generalnego, prezesa Najwyższej Izby Kon- podstawowych możliwości wysłuchania wypowiedzi troli, prezesa Narodowego Banku Polskiego, rzeczni- kandydatów, zadawania pytań, zostały złamane ka praw obywatelskich oraz rzecznika praw dziecka. wszelkie dopuszczalne normy etyczne, Wysoki Sej- To posiedzenie Sejmu zostało zwołane z narusze- mie, etyczne. Bardzo proszę, żeby przywrócić tę moż- niem tego artykułu regulaminu Sejmu. Jest to rażą- liwość. ce naruszenie regulaminu. Siedem dni mija jutro, Jeżeli ten wniosek nie zostanie uwzględniony i ta panie marszałku, więc wnoszę o zamknięcie tego sprawa nie wróci do komisji, na podstawie tego same- posiedzenia, zwołanie Konwentu Seniorów i zwołanie go artykułu, art. 184 ust. 3 pkt 1, zwracam się do w sposób prawidłowy posiedzenia Sejmu… (Oklaski) Wysokiej Izby i do pana marszałka o to, by odroczyć (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Co oni robią?) to posiedzenie i, biorąc pod uwagę fakt, jak wielką …ponieważ jest olbrzymie ryzyko, że jakiekolwiek wagę przywiązuje klub Prawa i Sprawiedliwości do decyzje podejmowane dzisiaj będą nieważne. Przypo- polityki historycznej, by procedować wybór tych 5 no- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Sprawy formalne 5

Poseł Jerzy Meysztowicz Z wnioskami formalnymi zgłosili się panowie po- słowie. wych sędziów Trybunału Konstytucyjnego w nocy Andrzej Halicki, klub Platforma Obywatelska. z 12 na 13 grudnia – to też jest niedziela. Dziękuję Proszę bardzo. bardzo. (Oklaski) Poseł Andrzej Halicki: Marszałek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Takiego bałaga- Dziękuję bardzo. nu to ta Izba nie widziała naprawdę nigdy. (Oklaski) Ogłaszam 15-minutową przerwę. (Głos z sali: Jak to? Przecież głosowanie było.) Wy nie tylko łamiecie konstytucję Rzeczypospoli- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 12 tej, ale pan marszałek łamie… do godz. 16 min 05) (Głos z sali: I kto to mówi?) …świętą dla każdego marszałka rzecz, mianowi- cie regulamin Sejmu, i to po raz n-ty. Marszałek: (Głos z sali: Właśnie to nas boli.) Przed chwilą braliśmy udział w głosowaniu, tylko Wznawiam obrady. do tej pory nie wiemy, bo nie rozstrzygnęliśmy kwe- Prezydium Sejmu przedłożyło wniosek w sprawie stii podstawowej, czy to posiedzenie jest w ogóle zwo- zmian w składach osobowych komisji sejmowych. łane, czy czekaliśmy… Głos z sali Wniosek to druk nr 61. ( : Zwołane.) …kilka godzin po to, żeby uczestniczyć w formal- W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii nie i prawidłowo zwołanym posiedzeniu. Bo pan mar- Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- szałek nie odpowiedział, na jakiej podstawie zwołał niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- dzisiejsze posiedzenie. Wiemy, że nie jest to posiedze- trzenie tego wniosku. (Gwar na sali) nie nadzwyczajne… Ale prosiłbym państwa posłów o zajęcie miejsc. Po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podją- Spis treści łem decyzję o skreśleniu z porządku dziennego bie- Marszałek: żącego posiedzenia punktów 1. i 4., tj.: Pierwsze czy- tanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie Panie pośle, wniosek formalny proszę sformułować. ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyro- bów medycznych oraz ustawy o zawodach lekarza i le- Poseł Andrzej Halicki: karza dentysty (druk nr 25) oraz Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o Instytucie Zachodnim Wiemy, że nie jest to posiedzenie nadzwyczajne, im. Zygmunta Wojciechowskiego (druk nr 49). i wiemy, że pan marszałek powiedział, że są szczegól- Wysoka Izbo! Przypominam, że przed przerwą ne okoliczności, a więc powołał się na art. 171 pkt 2, zgłoszono wniosek formalny o odroczenie posiedzenia. czyli: w szczególnych wypadkach termin, o którym Wniosek ten poddam pod głosowanie. mówimy, 7-dniowy, może ulec skróceniu. Przystępujemy do głosowania. W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej wnoszę Czy wszyscy państwo posłowie są przygotowani? o pisemne uzasadnienie… (Głos z sali: Tak.) (Głos z sali: Ooo...) Przystępujemy do głosowania. …tego szczególnego wypadku. Czy to jest zamach Kto z pań i panów posłów jest za odroczeniem po- na Trybunał Konstytucyjny, który planujecie, czy kwestia jutrzejszego posiedzenia? (Oklaski) Wnoszę siedzenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. o pisemne uzasadnienie ze strony pana marszałka, (Głos z sali: Nie działa!) na jakiej podstawie mamy uczestniczyć w tym posie- (Głos z sali: Chwilę, moment!) dzeniu. (Oklaski) (Głos z sali: Chwileczkę, chwileczkę!) (Poseł Beata Szydło: Chwileczkę, chwileczkę jesz- cze.) (Poruszenie na sali) Marszałek: Kto jest przeciw? (Poseł Anna Zalewska: Czy pan Niesiołowski me- Panie pośle, to nie był wniosek formalny. W wy- lisę wypił dzisiaj?) kazie wniosków formalnych zawartych w regulami- (Głos z sali: Halo!) nie Sejmu takiego wniosku nie ma, więc uważam, że Kto się wstrzymał? to jest ze strony pana posła albo niezrozumienie re- Głosowało 428 posłów. Za głos oddało 196 posłów, gulaminu, albo nadużycie. Już więcej nie dopusz- przeciw – 232 posłów, nikt się nie wstrzymał. czam pana do głosu. Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił. (Poseł Stefan Niesiołowski: Dlaczego?) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 6 Sprawy formalne

Marszałek tów jest wysłuchanie i zadawanie pytań. To nie przy- padek, że pan przewodniczący Piotrowicz nie pora- Informuję... dził sobie z prowadzeniem Komisji Sprawiedliwości (Poseł Andrzej Halicki: Ponieważ...) i Praw Człowieka. A zatem proszę pana marszałka, Panie pośle, proszę opuścić mównicę. aby to oddalił i aby jeszcze raz odbyło się posiedzenie (Poseł Stefan Niesiołowski: Co to jest?) Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, aby kan- Panie pośle… dydatom można było zadać pytania. (Poseł Andrzej Halicki: Doprecyzuję.) (Poseł Rafał Grupiński: Pseudokandydatom.) Proszę opuścić mównicę. (Część posłów uderza To jest podstawowe prawo posła. (Oklaski) Prze- w pulpity) wodniczący złamał to prawo, a pan marszałek, jeżeli (Głos z sali: Skandal!) uważa, że służy Sejmowi, a nie prezesowi, to powi- (Poseł Andrzej Halicki: Doprecyzuję.) nien w tym trybie powrócić do posiedzenia komisji Proszę opuścić mównicę. sprawiedliwości. Żadne pytanie nie zostało zadane (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Na siłę zabiera głos.) i to jest złamanie praw opozycji. Gdzie wasze dekla- Zwracam panu posłowi uwagę, że zakłóca pan racje dotyczące pakietu demokratycznego? obrady Sejmu. (Głos z sali: Co robiliście przez osiem lat?) Powtarzam, panie pośle, proszę opuścić mównicę. Nigdy ich nie było. Każdego dnia... (Poseł Stefan Niesiołowski: Skandal!) (Poseł Andrzej Halicki: Skoro pan nie chce poinfor- mować nas, proszę poinformować przedstawicieli klu- bów na Konwencie Seniorów o podstawie prawnej.) Marszałek: Panie pośle, na podstawie art. 175 ust. 3 regula- minu Sejmu przywołuję pana do porządku. Pani poseł, proszę o wniosek formalny. (Poseł Stefan Niesiołowski: Siebie przywołaj.) (Poruszenie na sali) Pana posła Niesiołowskiego upominam... Poseł Krystyna Skowrońska: (Poseł Stefan Niesiołowski: Siebie przywołaj. Od- Spis treści czep się!) ...w każdej godzinie łamiecie prawo w parlamen- ...żeby pan zachowywał się tak, jak należy na po- cie. (Dzwonek) To nie prawo opozycji, to prawo naro- siedzeniu Sejmu. du. (Oklaski) (Poseł Stefan Niesiołowski: Jak pan się zachowuje?) (Głos z sali: Osiem lat.) Nie był to wniosek formalny. Wysoka Izbo, informacja o obecnym posiedzeniu Sejmu została przekazana wszystkim państwu po- słom zgodnie z regulaminem. Marszałek: (Głosy z sali: Nie…) Z wnioskiem formalnym zgłosiła się pani poseł Pani poseł, to nie był wniosek formalny, to było Krystyna Skowrońska. oświadczenie pani poseł wypowiedziane z mównicy. Proszę bardzo. Proszę państwa, w związku z tym, że państwo posłowie nie zgłaszają wniosków formalnych... (Poseł : Ja!) ...tylko składają oświadczenia i występują na Poseł Krystyna Skowrońska: mównicy, proszę państwa w takim razie, jeżeli ktoś Szanowny Panie Marszałku! Chciałabym, żeby z państwa chce zgłosić wniosek formalny, naprzód pan z pokorą wysłuchał tego, o co wnosiły w dniu tutaj do mnie proszę podejść, żeby przedstawić... (We- wczorajszym kluby na posiedzeniu Komisji Sprawied- sołość na sali) liwości... (Poseł Cezary Grabarczyk: Proszę bardzo.) (Głos z sali: Wniosek formalny.) ...w jakiej sprawie, jaki wniosek formalny. ...i Praw Człowieka. Aby pan marszałek, jeżeli Słucham pana posła. chce utrzymać swój autorytet, zwołał posiedzenie (Głosy z sali: Cenzura! Cenzura!) Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, nie roz- (Poseł Elżbieta Radziszewska: A co to marszałka patrywał dzisiaj sprawozdania z dnia wczorajszego obchodzi, w jakiej sprawie? Co to jest?) w sprawie wyboru kandydatów czy zaopiniowania (Poseł Rafał Grupiński: Czarek, co to jest?) kandydatów na sędziów Trybunału Konstytucyjne- (Poseł Elżbieta Radziszewska: Co to jest? Cesarz? go. Przewodniczący Komisji Sprawiedliwości i Praw Wolne żarty.) Człowieka złamał podstawowe prawo posła do zada- Dobrze. wania pytań kandydatowi na członka, na sędziego Proszę bardzo, pan poseł Cezary Grabarczyk, Trybunału Konstytucyjnego. Dobrym obyczajem przy wniosek formalny. wyborze przez parlament jakichkolwiek reprezentan- (Głos z sali: Dziękujemy, marszałku.) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Sprawy formalne 7

Poseł Cezary Grabarczyk: Marszałek:

Dziękuję, panie marszałku, to wielka łaskawość Panie pośle... (Wesołość na sali, oklaski), że pan marszałek chce stosować regulamin. Ale ten Sejm nie będzie Sejmem niemym, bo to się źle Polakom kojarzy. Poseł Cezary Grabarczyk: Na podstawie art. 184 ust. 3 pkt 1 i 6 regulaminu Sejmu wnoszę o odroczenie obrad Wysokiej Izby i prze- Władza ustawodawcza nie może wykręcać rąk kazanie sprawozdania ponownie do rozpatrzenia władzy sądowniczej. (Oklaski) Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Uzasad- niam: W dniu wczorajszym odbyło się posiedzenie komisji, podczas którego żaden z kandydatów nie Marszałek: udzielił odpowiedzi na formułowane pytania. Panie pośle, zwracam panu uwagę, że przekroczył (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie było pytań.) pan czas. Pytania zostały sformułowane dwa... (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie było.) ...ale przewodniczący nie umożliwił odpowiedzi na te pytania. Była długa lista pytań, którą przygoto- Poseł Cezary Grabarczyk: wali wszyscy posłowie. Pan marszałek powinien stać na straży konstytucji. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ale nie zadawali.) To jeden argument uzasadnienia. (Oklaski) Dru- gi: Wysoka Izba dowiedziała się, że w dniu wczoraj- Marszałek: szym Trybunał Konstytucyjny przesłał do pana mar- szałka jako do przedstawiciela strony postępowania Panie pośle, zaraz będę musiał panu odebrać głos. przed Trybunałem Konstytucyjnym postanowienie... (Poseł Krystyna Pawłowicz: No i co z tego?) ...o zabezpieczeniu wniosku...

Poseł Cezary Grabarczyk: Spis treści (Poseł Anna Paluch: Ale to nie jest spór o miedzę, panie pośle, ani o mur graniczny.) I proszę wyjaśnić Wysokiej Izbie, dlaczego łamie ...który zawisł przed Trybunałem Konstytucyj- pan orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. (Oklaski) nym. W postanowieniu sentencja brzmi: Zabezpie- (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Ale nie ma okupacji czyć wniosek grupy posłów przez wezwanie Sejmu mównicy, proszę pana.) RP do powstrzymania się od wykonywania czynności zmierzających do wyboru sędziów Trybunału Kon- stytucyjnego do czasu wydania przez Trybunał Kon- Marszałek: stytucyjny ostatecznego orzeczenia w sprawie o syg- naturze akt K 34/15. Wysoki Sejmie! Pan poseł Grabarczyk złożył Wysoka Izba nie otrzymała (Dzwonek) żadnego wniosek formalny w dwóch kwestiach: odroczenia wyjaśnienia ze strony pana marszałka (Oklaski), dla- i odesłania do komisji. Wniosku o odroczenie już nie czego pan marszałek nie respektuje orzeczenia sądu poddam pod głosowanie, ponieważ wcześniej go prze- Rzeczypospolitej Polskiej, Trybunału Konstytucyj- głosowaliśmy i został on odrzucony, natomiast, ow- nego. (Oklaski) Wysoka Izba ma prawo żądać, aby szem, ust. 3 pkt 6 regulaminu Sejmu – chodzi o ode- pan marszałek oświadczył, dlaczego łamie prawo. słanie do komisji – przegłosujemy. Mało tego… (Poseł Krystyna Pawłowicz: Jest głos przeciwny.) (Poseł Ryszard Terlecki: Nie krzycz.) Jest jeszcze głos przeciw. …Trybunał Konstytucyjny, zgodnie... Pani poseł Małgorzata Wassermann. Proszę bardzo. Głos przeciwny w stosunku do tego wniosku. Marszałek: (Głos z sali: Uzasadnienie.) (Poseł Krystyna Skowrońska: Uzasadnienie prosimy.) Panie pośle, minął czas na zgłoszenie wniosku formalnego. (Poseł Waldemar Andzel: Czas minął.) Poseł Małgorzata Wassermann:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż chciałabym Poseł Cezary Grabarczyk: odpowiedzieć na to, co postanowił w poniedziałek Trybunał Konstytucyjny. (Poruszenie na sali) Tak jest, ale Trybunał Konstytucyjny zgodnie (Głos z sali: Ale wniosek formalny!) z konstytucją jest jednym z organów władzy sądow- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Mów!) niczej. (Głos z sali: Panie marszałku…) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 8 Sprawy formalne

Poseł Małgorzata Wassermann (Poseł Krystyna Skowrońska: Trzeba było panią poseł przywołać.) Chciałabym odpowiedzieć w ten sposób również Byłem wymieniony jako przedmówca. na wniosek złożony przed chwilą przez mojego przed- Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym w art. 74 mówcę. Otóż, Wysoka Izbo, Trybunał Konstytucyjny stanowi: „W sprawach nieuregulowanych w ustawie już raz rozstrzygnął kwestię postanowienia o zabez- do postępowania przed Trybunałem stosuje się odpo- pieczeniu. Zrobił to w 2006 r. Powiedział wtedy, że wiednio przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. taki wniosek jest niemożliwy i bezprawny. (Oklaski) – Kodeks postępowania cywilnego”. (Oklaski) I Ko- (Głos z sali: Nie w tej sprawie!) deks postępowania cywilnego w części drugiej „Po- Jeżeli Wysoka Izba pozwoli, odczytam kawałek stępowanie zabezpieczające” zawiera wyraźne pod- uzasadnienia. (Poruszenie na sali) „Szczególny cha- stawy do tego, aby postanowienie zabezpieczające rakter postępowania przed Trybunałem Konstytu- mogło być wydane. cyjnym powoduje, że przepisy Kodeksu postępowania (Poseł Arkadiusz Czartoryski: We własnej sprawie.) cywilnego o postępowaniu zabezpieczającym są nie- Sprawa, która zawisła przed Trybunałem Konsty- adekwatne do niniejszego postępowania”. tucyjnym, jest sprawą precedensową, dlatego też (Poseł Stefan Niesiołowski: To jest inna sprawa!) w tym przypadku Trybunał Konstytucyjny orzekł (Głos z sali: W jakiej sprawie?) o potrzebie wstrzymania wszelkich działań Wysokiej (Poseł Krystyna Pawłowicz: Czytaj, mów!) Izby, które spowodują, iż orzeczenia, które zapadną Wysoka Izbo! Chciałabym podkreślić jeszcze jed- jutro i dziewiątego… ną rzecz, że chyba w Polsce nie mieliśmy do tej pory (Głos z sali: Co ty gadasz?) do czynienia z takim przypadkiem… (Oklaski) …będą mogły być wykonane. Dlatego pan mar- (Głos z sali: Nie mieliśmy!) szałek powinien wstrzymać procedowanie dotyczące (Głos z sali: Dokładnie!) głosowania nad wyborem sędziów. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie ma żadnych kom- Poseł Arkadiusz Czartoryski ( : Nie drzyjcie się, lu- petencji.) dzie, jesteśmy w Sejmie.) …iż wpływa wniosek o zabezpieczenie do trybu- nału w dniu trzydziestego i w dniu trzydziestego Spis treści udaje się skompletować pełny skład trybunału, który Marszałek: wydaje orzeczenie, notabene niezgodne z dotychcza- Dziękuję. sową linią i niezgodne z prawem. (Oklaski) Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem. (Głos z sali: Na rozkaz.) Kto z pań i panów posłów jest za odesłaniem do Chciałabym powiedzieć przede wszystkim jedną rzecz. Oczywiście na ten moment nie mamy możli- komisji wniosku w sprawie wyboru sędziów Trybu- wości sprawdzenia tego, ale to będzie do sprawdze- nału Konstytucyjnego, zechce podnieść rękę i nacis- nia, ile minut zabrało trybunałowi zebranie się po nąć przycisk. wpłynięciu wniosku, bo będzie konkretna godzina, Kto jest przeciw? kiedy wpłynął ten wniosek… Kto się wstrzymał? (Głos z sali: Jak odzyskacie trybunał.) Głosowało 440 posłów. Za głos oddało 206 posłów, (Poseł Krystyna Skowrońska: A prezydent?) przeciw – 233, 1 poseł wstrzymał się od głosu. (Poseł Rafał Grupiński: Nie są szybsi od was. Od Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił. was nie są szybsi.) Pan poseł Adam Szłapka zgłosił się… …podjęcie tej decyzji i napisanie uzasadnienia. (Głos z sali: Teraz głosujemy.) (Oklaski) Tylko w jakim trybie, panie pośle? (Poseł Adam Szłapka: Wniosek formalny.) Proszę mi powiedzieć, panie pośle, jaki wniosek Marszałek: formalny. (Wypowiedź poza mikrofonem) Grupy posłów przedłożyły wnioski w sprawie wy- Dziękuję, pani poseł. boru sędziów Trybunału Konstytucyjnego. (Poseł Cezary Grabarczyk: Panie marszałku, w try- Wnioski to druk nr 56, opinia to druk nr 57. bie sprostowania.) Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono Pan poseł Cezary Grabarczyk w trybie sprosto- sprzeciw wobec uzupełnienia porządku dziennego. wania. Jest to… Proszę bardzo. (Głos z sali: Sprzeciw!) (Głos z sali: Ale był sprzeciw zgłaszany!) (Głos z sali: Sprzeciw, panie marszałku.) Poseł Cezary Grabarczyk: Proszę państwa, proszę uważać. …w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu punkt Dziękuję. sporny porządku dziennego. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Propozycję uzupełnienia porządku dziennego (Poseł Wojciech Jasiński: Nie było cytowania.) o ten punkt poddam pod głosowanie. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Sprawy formalne 9

Marszałek nie Sejmu, skoro był wniosek Trybunału Konstytu- cyjnego o zabezpieczenie. Tego nie rozstrzygniemy Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regu- w głosowaniu. Pan marszałek nie może zastępo- laminu Sejmu głosowanie to nie jest poprzedzone wać…, nie poinformował ani Konwentu Seniorów, debatą ani zadawaniem pytań. ani Wysokiej Izby, a wydaje się, że przy tej preceden- Przyjęcie propozycji uzupełnienia porządku sowej sprawie jest obowiązek pana marszałka… Je- dziennego oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgodę na żeli pan marszałek chciałby stać na straży godności zastosowanie art. 30 ust. 4 regulaminu Sejmu. Sejmu, na straży godności urzędu, to pan marszałek (Głos z sali: Sejmu niemego.) jest winien to wyjaśnienie. Jeśli pan marszałek lek- (Poseł Rafał Grupiński: Sejmu niemego, zgadzam się.) ceważy nas, posłów, w tej Izbie, to pan marszałek Przystępujemy do głosowania. powinien to powiedzieć Polakom, bo pana postępo- (Poseł Krystyna Skowrońska: Panie marszałku…) wanie w tej sytuacji łamie wszystkie reguły parla- (Głos z sali: Wniosek formalny.) mentaryzmu. Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem Wskazano, iż została złamana konstytucja, regu- porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Wybór lamin Sejmu… sędziów Trybunału Konstytucyjnego, druki nr 56 i 57, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Marszałek: Kto się wstrzymał? Głosowało 441 posłów. Za głosowało 234 posłów, Pani poseł, to nie jest wniosek formalny z pani przeciw – 206 posłów, wstrzymał się 1 poseł. strony. Stwierdzam, że Sejm propozycję przyjął. (Głos z sali: Jaki wybór?) (Poseł Rafał Grupiński: Co to w ogóle jest?) Poseł Krystyna Skowrońska: (Poseł Krystyna Skowrońska: Panie marszałku…) Pani poseł Krystyna Skowrońska… W jakim trybie? …i również ustawa o Trybunale Konstytucyjnym. (Poseł Krystyna Skowrońska: Wniosek formalny.) I to, o czym mówiła pani poseł Wassermann, to roz- Proszę bardzo, wniosek formalny. strzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego, nie doty- Spis treści czyło tej sprawy. A zatem, pani poseł, ja nie wierzę. Mam dużą atencję dla pani, wiarę w pani umiejętno- ści, ale bardziej wierzę w trybunał. (Oklaski) Poseł Krystyna Skowrońska:

Panie marszałku… Marszałek: (Głos z sali: Minuta.) Czy kolega prowadzi, czy pan prowadzi? Pani poseł… Uprzejmie informuję Wysoką Izbę, że to jest kolejny wniosek, kolejne wystąpienie posła, które nie jest wnioskiem formalnym. Marszałek: Jak chodzi o pismo, korespondencję z trybunałem, z prezesem Trybunału Konstytucyjnego, to oczywi- Proszę, pani poseł, przedstawić wniosek formalny. ście wysłałem odpowiedź prezesowi Trybunału Kon- stytucyjnego. Sprawę skierowałem do Komisji Usta- wodawczej. Jeżeli ta odpowiedź zostanie przesłana, Poseł Krystyna Skowrońska: państwo posłowie informację otrzymają. Ale ponieważ widzę, że tutaj jest notoryczne nad- Jak dużo mam czasu? używanie wniosków formalnych… (Poseł Agnieszka Pomaska: Panie marszałku…) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Wniosek.) Marszałek: (Głos z sali: Proszę złożyć wniosek.) (Poseł Elżbieta Radziszewska: Cierpliwości.) Na przedstawienie wniosku formalnego ma pani (Głos z sali: Wiary.) 2 minuty. (Poseł Agnieszka Pomaska: Panie marszałku, wniosek formalny.) Proszę zająć miejsce, proszę pani. (Poruszenie na Poseł Krystyna Skowrońska: sali, posłowie uderzają w pulpity) Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. po- Dziękuję bardzo. rządku dziennego: Wybór sędziów Trybunału Szanowny Panie Marszałku! Pan poseł Grabar- Konstytucyjnego (druki nr 56 i 57). czyk złożył wniosek, aby pan marszałek uzasadnił, Na podstawie art. 194 ust. 1 Konstytucji Rzeczy- z jakiego powodu zostało zwołane dzisiejsze posiedze- pospolitej Polskiej oraz art. 30 ust. 1 i ust. 3 pkt 5 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 10 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Marszałek Zwróciłem się do przewodniczących klubów o to, żeby wnioski formalne były zgłaszane przez prze- w związku z art. 26 ust. 1 regulaminu Sejmu grupy wodniczącego klubu bądź upoważnionego wiceprze- posłów zgłosiły następujące kandydatury na stano- wodniczącego klubu. (Poruszenie na sali) wiska sędziów Trybunału Konstytucyjnego: Henry- (Poseł Elżbieta Radziszewska: Nie ma takiej moż- ka Ciocha, Lecha Morawskiego, Mariusza Romana liwości.) Muszyńskiego, Julii Anny Przyłębskiej i Piotra (Poseł Grzegorz Schetyna: Nie ma na to zgody.) Pszczółkowskiego. Został również zgłoszony wniosek o imienne gło- (Poseł Agnieszka Pomaska: Wniosek formalny, sowanie. panie marszałku. Pan ma obowiązek udzielić mi gło- (Głos z sali: Panie marszałku, można?) su. Wniosek formalny w sprawie zmiany sposobu W tej chwili mamy wniosek formalny o imienne prowadzenia obrad, panie marszałku.) głosowanie, panie pośle. Chwileczkę. (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Wniosek formalny.) Został zgłoszony wniosek o imienne głosowanie… (Głos z sali: No nie…) (Poseł Ewa Kopacz: Nad czym?) Proszę pani, proszę opuścić mównicę. …przez panią poseł Kamilę Gasiuk-Pihowicz, (Głos z sali: Wniosek formalny.) tak? Przez grupę posłów. (Głos z sali: Nie schodź.) (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Panie Marszał- Głos z sali ( : Głosowanie trwa.) ku! Wysoka Izbo...) (Głos z sali: Czas leci.) Pani poseł, ale ja pani jeszcze nie poprosiłem na Pani poseł, zwracam pani uwagę, proszę opuścić mównicę. mównicę. Informuję państwa posłów, że grupa posłów z klu- (Poseł Agnieszka Pomaska: Nie zejdę. Pan mar- bu Nowoczesna zgłosiła wniosek o imienne głosowa- szałek łamie regulamin Sejmu. Konstytucja, panie nie, który przegłosujemy. (Poruszenie na sali) marszałku, nie mówiąc o regulaminie Sejmu.) (Głos z sali: Głosujemy.) (Głos z sali: Ale zawsze jest imienne.) (Głos z sali: To jest formalny wniosek…) (Głos z sali: Uzasadnienie tego wniosku!) (Głos z sali: Agnieszka, mów.) Ten wniosek podpisało 34 państwa posłów. Kto z państwa posłów z uzasadnieniem tego wnio- Spis treści Pani poseł Agnieszce Pomaskiej zwracam uwagę, że zakłóca pani obrady Sejmu. sku? Pan przewodniczący Petru? (Poseł Agnieszka Pomaska: Panie marszałku, pan (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Ja z upoważnie- łamie regulamin Sejmu. Proszę udzielić mi głosu nia pana przewodniczącego.) w sprawie wniosku formalnego o zmianę sposobu Pani poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz. prowadzenia…) Proszę bardzo. (Głos z sali: Regulamin.) (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska podnoszą egzemplarze Regulaminu Sej- Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: mu Rzeczypospolitej Polskiej) Pani poseł, na podstawie art. 175 ust. 3 regulami- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! nu przywołuję panią do porządku. (Poruszenie na Nasz wniosek o imienne głosowanie, o głosowanie na sali, posłowie uderzają w pulpity) kartach został zgłoszony z tego względu, że uważa- (Poseł Agnieszka Pomaska: Panie marszałku, pro- my, iż w tym momencie dochodzi do pewnej histo- szę o udzielenie mi głosu.) rycznej chwili, że mamy do czynienia z bardzo szcze- (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma gólnym momentem w historii Rzeczypospolitej. Chcia- Obywatelska wstają i skandują: Konstytucja! Kon- łabym, aby każdy z nas, każdy, kto dzisiaj będzie stytucja!) głosował, czuł powagę i rangę tego, co robi, żeby pod- (Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Jak wam jął tę decyzję zgodnie z własnym sumieniem, a nie dzisiaj nie wstyd? Jak wam nie wstyd?) decyzją prezesa danej partii. Zarządzam 5-minutową przerwę i zwołanie Kon- (Poseł Jolanta Szczypińska: Tak, tak...) wentu Seniorów. Szanowni Państwo! Chciałabym także podkreślić, (Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 28 że my jako Nowoczesna stoimy na stanowisku, iż do godz. 16 min 42) Rzeczpospolita w dalszym ciągu jest demokratycz- nym państwem prawa, że w Rzeczypospolitej prze- strzega się prawa. Konstytucyjny organ, jakim jest Marszałek: Trybunał Konstytucyjny, wydał postanowienie, po- stanowienie w trybie zabezpieczającym, które zobo- Wznawiam obrady. wiązało... Informuję państwa posłów, że uzyskałem od prze- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Wniosek!) wodniczących klubów zapewnienie, że zgłaszane ...Sejm do tego, żeby nie głosować. Proszę mieć przez państwa posłów wnioski formalne będą wnio- świadomość, że państwo dzisiaj podejmą decyzję o gło- skami formalnymi. (Oklaski) sowaniu wbrew prawu, wbrew postanowieniu sądu. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 11

Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz (Poseł : To nie kierownica.) ...my żeśmy ją wywalczyli. (Oklaski) I chciałabym, żeby państwo, głosując imiennie, czuli Dzisiaj proszę tylko, żebyśmy się nie ośmielali jej właśnie powagę tego momentu. zniszczyć. To po pierwsze. Szanowni Państwo! Premier Tadeusz Mazowiecki (Część posłów trzyma w górze egzemplarze Kon- kiedyś powiedział: „Wolność jest jak powietrze. Naj- stytucji Rzeczypospolitej Polskiej) bardziej ją cenimy, gdy jej brak”. Od dziś w Polsce (Poseł Grzegorz Schetyna: Do mikrofonu, do mi- będziemy mogli – obawiam się, że będziemy musieli krofonu!) – mówić, że... (Głos z sali: Do mikrofonu! Do nas mów!) (Poseł Iwona Ewa Arent: I ten paluszek...) Po drugie, bardzo proszę o szacunek dla konsty- ...tę wolność musimy cenić coraz bardziej, że może tucji. Bardzo was proszę, żebyście się zastanowili. jej w ogóle nawet nie ma. (Oklaski) Was również, bo wśród was siedzą moi byli koledzy. My żeśmy naprawdę przepłacili... (Oklaski) ...zaraz Marszałek: będzie 13 grudnia, ciężkie dla nas lata stanu wojen- nego... Dziękuję, pani poseł. (Poseł Grzegorz Schetyna: Do mikrofonu!) Nie słyszę głosu przeciw. (Głos z sali: Do mikrofonu mów, Henia!) Poddam ten wniosek pod głosowanie. ...ciężkie lata stanu wojennego. Dokładnie pamię- (Poseł Agnieszka Pomaska: Jest głos przeciwny.) tamy, jak to było. Przystępujemy do głosowania. (Głos z sali: Do mikrofonu!) Kto z pań... (Głos z sali: Konstytucje do góry!) Głos przeciw? (Gwar na sali) Pamiętamy, jak błagaliśmy, żeby nas zrozumiano. (Głos z sali: Wniosek formalny chyba.) Chodziło nam wtedy o demokrację, chodziło nam o wol- Proszę państwa, proszę o spokój. Jest wniosek ność słowa, której nie ma na tej sali. (Oklaski) formalny, który muszę poddać pod głosowanie. (Głos z sali: Brawo!) Kto z pań i panów posłów jest za przeprowadze- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Cicho!) niem głosowania imiennego, zechce podnieść rękę Nie wspomnę o szacunku do innego człowieka. i nacisnąć przycisk. (Część posłów wstaje i skanduje: Konstytucja! Spis treści Kto jest przeciw? Konstytucja!) (Głosy z sali: Uuu...) Kto się wstrzymał? Głosowało 436 posłów. Za głos oddało 196, przeciw Marszałek: – 234, wstrzymało się 6 posłów. Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił. Dziękuję, pani poseł. (Poseł Anna Zalewska: Przecież za każdym razem To nie był wniosek formalny. jest głosowanie imienne.) Z wnioskiem formalnym, tak? Poseł (Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Tak.) Henryka Krzywonos-Strycharska: (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie!) (Poseł Elżbieta Radziszewska: Tak, z wnioskiem Śmiejecie się na tej sali, chciałabym więc wam formalnym.) przypomnieć, że... Pani poseł Krzywonos, proszę bardzo. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Czas!) (Poseł Marek Suski: Czas minął!) Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska: Marszałek: Panie Marszałku! Szanowna Izbo! Chciałabym prosić o to, aby te obrady były takie, o jakie walczy- Pani poseł, to nie jest wniosek formalny. liśmy... (Głos z sali: Wniosek formalny!) (Głos z sali: Do was mówi.) Poseł ...godne każdego człowieka, godne posła... Henryka Krzywonos-Strycharska: (Głos z sali: Wniosek!) ...godne posłów przede wszystkim. Chodzi o kon- ...o godz. 6 rano pukali do naszych drzwi i nie było stytucję. Chodzi o konstytucję... wcale wesoło. (Dzwonek) (Głos z sali: Ciii...) ...a to nie jest rzecz, którą dostaliśmy w prezencie... (Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska pokazuje Marszałek: zebranym egzemplarz Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) Pani poseł, będę zmuszony wyłączyć pani mikrofon. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 12 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł ...o zmianę sposobu prowadzenia obrad... Henryka Krzywonos-Strycharska: (Głos z sali: A jaki?) ...o to, żeby zgodnie z regulaminem Sejmu każdy Dzisiaj to może się powtórzyć. Ja się zastana- z parlamentarzystów... wiam... mówię do wszystkich ludzi, do naszych oby- (Głos z sali: Jeszcze pytania!) wateli...... miał prawo zgłoszenia wniosku formalnego i żeby (Głos z sali: Czas!) pan marszałek to prawo respektował, żeby też – jeśli (Głos z sali: Czas!) pan marszałek uznaje to za stosowne, chociaż jest to ...zastanówcie się... (Oklaski) wątpliwe – panu najpierw... (Marszałek wyłącza mikrofon poseł Henryce Krzy- wonos-Strycharskiej) Marszałek: (Głos z sali: Skandal!) (Głos z sali: Skandal!) Pani poseł, to nie jest wniosek formalny. (Część posłów uderza w pulpity)

Poseł Agnieszka Pomaska: Marszałek: Panie marszałku, dokończę: żeby panu... Pani poseł, to nie był wniosek formalny. Wysoki Sejmie! Państwo zmuszają mnie, żebym ponownie ogłosił przerwę... Marszałek: (Część posłów skanduje: Komuna! Komuna!) ...dla uspokojenia nastrojów. Uprzedzam panią... Z wnioskiem formalnym zgłosiła się pani poseł Ag- nieszka Pomaska. Poseł Agnieszka Pomaska:

Spis treści Tylko dokończę: żeby… Poseł Agnieszka Pomaska:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Marszałek: Zgodnie z regulaminem Sejmu zgłaszam wniosek formalny o zmianę sposobu prowadzenia tych obrad. Jeszcze raz… Te obrady są prowadzone w sposób skandaliczny. (Oklaski) Wczoraj mieliśmy początek pewnego festi- walu zamykania parlamentarzystom, wybranym w wy- Poseł Agnieszka Pomaska: borach powszechnych... (Głos z sali: Brawo!) …panu szeptać, co jest wnioskiem formalnym. To ...zamykania parlamentarzystom ust, zabrania- bardzo... nia parlamentarzystom zadawania pytań. Nie padły żadne odpowiedzi. W związku z tym, panie marszał- ku, wczoraj powinniście dostać dobrą – mam nadzie- Marszałek: ję, że dostaliście – lekcję tego, jak obrady nie powin- ny być prowadzone. Pani poseł... Panie marszałku, apeluję do pana, żeby pan tego błędu nie powielał. W związku z tym wnoszę o zmia- nę sposobu prowadzenia obrad. Wnoszę o to, żeby pan Poseł Agnieszka Pomaska: marszałek dopuszczał parlamentarzystów do głosu. To jest wniosek formalny o to, żeby pan publicznie mówił o tych wnioskach formalnych... Marszałek:

Pani poseł, to nie jest wniosek formalny. Marszałek:

Pani poseł, utrudnia mi pani... Poseł Agnieszka Pomaska:

To jest wniosek formalny... Poseł Agnieszka Pomaska: (Głos z sali: Jest! Jest!) (Głos z sali: Jest! To jest wniosek!) ...które pan odrzucił... 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 13

Marszałek: Drodzy państwo z Platformy, mam wśród was wielu znajomych, których cenię i szanuję. Pana Nie- ...prowadzenie obrad. siołowskiego również bardzo lubię. (Głos z sali: Niemożliwe.) (Poseł Stefan Niesiołowski: Dziękuję.) Poseł Agnieszka Pomaska: Proszę państwa, drodzy państwo, byłem… Wczo- raj uczestniczyłem jako członek w Komisji Ustawo- ...i żeby pan uzasadniał, dlaczego... dawczej. Rzeczywiście głosowałem za tym, żeby py- (Poseł Elżbieta Radziszewska: Jeszcze ma 20 se- tania można było zadawać. Ale przecież to państwo kund!) posłowie z Platformy zrobili piekielną awanturę, ...nie dopuszcza pan parlamentarzystów do głosu. właśnie nadużywając wniosków formalnych... (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) ...wstając, rozmawiając, robiąc… Marszałek: (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) Po prostu zerwaliście komisję. (Oklaski) Zerwali- Pani poseł, jeszcze raz apeluję do pani. ście wczoraj komisję. Drodzy państwo, naprawdę (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Cały czas gadacie.) chciałbym, żebyśmy się wszyscy szanowali. (Poseł Magdalena Kochan: To jest wniosek for- malny?) Poseł Agnieszka Pomaska: Bardzo was proszę o to, ponieważ my obniżamy w tej chwili rangę nie tylko trybunału, ale Sejmu To jest wniosek formalny. Bardzo proszę o prze- przede wszystkim... głosowanie. Dziękuję bardzo. (Poseł Magdalena Kochan: To na pewno nie my!) Drodzy państwo... Marszałek: Marszałek: Proszę państwa, nie ma wniosku formalnego o zmia- nę prowadzenia obrad (Oklaski), jest o zmianę… Panie pośle, przepraszam pana bardzo, ale to tak- Spis treści (Głos z sali: Są!) że nie jest wniosek formalny. ...w sposobie prowadzenia dyskusji, a to jest za- sadnicza różnica. (Głos z sali: No właśnie!) Poseł Janusz Sanocki: W tym momencie nie ma dyskusji. (Poseł Ewa Kopacz: A co to jest?) ...błagam i proszę, naprawdę opanujcie tę histerię, Nie przystąpiliśmy jeszcze w tym punkcie do dys- ponieważ to nie podnosi powagi ani waszej... kusji, proszę państwa... (Głos z sali: Proszę mówić za siebie.) (Głos z sali: Bo tu nie ma dyskusji!) Drodzy państwo, proszę, nie przerywajcie, jak ...więc ja nie mogę przyjąć tego wniosku jako ktoś się wypowiada, bo to też nie jest jarmark. wniosku formalnego. (Poseł Elżbieta Radziszewska: Pan marszałek (Głos z sali: Przez te 4 lata tak będzie?) mówi.) Pan poseł Janusz Sanocki, poseł niezrzeszony. Państwo co chwila mi przerywacie. Apeluję o to, Proszę bardzo. żebyśmy rozpoczęli debatę, ale też apeluję o to... (Poseł Rafał Grupiński: No trudno.) ...i mam wniosek konkretny, już nie formalny, Poseł Janusz Sanocki: szanowni państwo...

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- stwo! Droga Pani Henryko! Ja akurat należę do ludzi, Marszałek: którzy przesiedzieli w więzieniach parę lat w stanie wojennym, i apeluję do wszystkich państwa. Mam Nie, panie pośle. Panie pośle, proszę bardzo... wniosek formalny polegający na tym, panie marszał- (Poseł Ewa Kopacz: To w końcu jest wniosek for- ku, żeby dopuścić do dyskusji już teraz, bo i tak ta malny, czy nie?) dyskusja trwa. Ale chcę powiedzieć wszystkim pań- ...pana, żeby pan zszedł już z mównicy. To nie jest stwu, jak tu siedzimy, proszę i błagam – obniżmy tę wniosek formalny. histerię tutaj, bo w ten sposób wyrżniemy się jak... (Poseł Rafał Grupiński: Jaką histerię?) ...Tutsi z Hutu. Naprawdę. Poseł Janusz Sanocki: (Poseł Rafał Grupiński: Ale kto tak robi?) W takich warunkach nie można obradować, pro- Już schodzę, panie marszałku. (Dzwonek) szę państwa. Proszę o obniżenie tempa tej histerii, bardzo pro- (Głos z sali: A kto to mówi?) szę. Dziękuję. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 14 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Marszałek: (Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: To Sło- nimski!) Proszę państwa... …tej zasady (Dzwonek) i trzymać się tej zasady. Pa- (Poseł Ewa Kopacz: To też był apel, a nie wniosek nie marszałku, polecam tę zasadę. W związku z tym formalny.) zgłaszam wniosek – ze względu na to, że są duże Poza porządkiem obrad mogę dopuścić posła obiekcje co do sposobu prowadzenia dzisiejszych ob- z wnioskiem formalnym… rad – o zmianę prowadzącego obrady. Dziękuję bar- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Już ich nie zachęcaj.) dzo. (Oklaski) …ale prosiłbym państwa, żebyście państwo wszy- (Głos z sali: Brawo!) scy przestrzegali regulaminu Sejmu. Informuję państwa, że uzgodniłem na Konwen- cie Seniorów, że dyskusja zostanie przeprowadzona, Marszałek: tylko... (Głos z sali: Ooo...) Dziękuję panu posłowi, ale to nie jest wniosek ...proszę państwa, żebyście umożliwili przeprowa- formalny, w związku z tym nie odnoszę się do niego, dzenie tej dyskusji. Wprowadzając, występując for- tylko uprzedzam pana posła, żeby pan więcej nie nad- malnie z wnioskiem formalnym, choć praktycznie to używał mojej uprzejmości. nie jest wniosek formalny, państwo utrudniacie pro- Poseł Krzysztof Mieszkowski również z wnio- wadzenie obrad. (Oklaski) skiem formalnym, tak? Więc prosiłbym bardzo państwa jeszcze raz o uspo- Proszę bardzo. kojenie emocji i o to, żebyśmy przeszli ad rem. Pan poseł Jerzy Meysztowicz też z wnioskiem for- malnym. Poseł Krzysztof Mieszkowski: (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ile można tych wnio- sków? Jezu, znowu?) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Coraz trudniej nam formułować wnioski formalne. (Poseł Arkadiusz Czartoryski: No pewnie!) Spis treści Poseł Jerzy Meysztowicz: Chciałbym przedstawić wniosek formalny w imie- niu naszych obywateli, obywatelek. W jakim pań- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! stwie chcecie państwo żyć, w jakiej demokracji? (Poseł Krystyna Pawłowicz: Wniosek!) Proszę sobie na to pytanie odpowiedzieć. Dzięku- Marszałek: ję bardzo. (Oklaski) (Głos z sali: Ha, ha, ha.) Przepraszam, panie pośle, z wnioskiem formal- nym, tak? Marszałek: Poseł Jerzy Meysztowicz: Dziękuję bardzo. Oczywiście. Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Asta w celu przedstawienia kandydatur pana Henryka Ciocha oraz pana Piotra Pszczółkowskiego. Marszałek:

Proszę bardzo, słucham pana. Poseł Marek Ast: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Poseł Jerzy Meysztowicz: W imieniu wnioskodawców mam zaszczyt przedsta- wić kandydatury na sędziów Trybunału Konstytu- Nadużyję trochę pana uprzejmości, jak pan to kie- cyjnego – pana prof. Henryka Ciocha i pana mecena- dyś określił. Dziękuję bardzo. sa Piotra Pszczółkowskiego. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie nadużywaj, tylko Nim przystąpię do przedstawienia tych kandyda- mów. Wniosek i już.) tur, chcę powiedzieć, Wysoka Izbo, jedno: że odpo- Proszę państwa, wydaje mi się, że powinniśmy wiedź… rzeczywiście troszeczkę ostudzić nastroje. Włady- (Poseł Rafał Grupiński: To są karykatury, nie sław Bartoszewski kiedyś powiedział: Jeżeli... kandydatury!) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Wniosek!) Trybunał Konstytucyjny na swój wniosek, który ...nie wiesz, jak się zachować (Dzwonek), zachowuj jest swoistym kuriozum, wniosek – tego panu mar- się przyzwoicie. Staram się dotrzymywać... szałkowi nie wypadało powiedzieć, ale to musi paść 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 15

Poseł Marek Ast nym uwzględnieniem prawa rzeczowego, spółdziel- czego i fundacyjnego. z tej trybuny – postanowienie, które jest po prostu W 1978 r. po odbytej aplikacji sądowej zdał egza- sprzeczne z konstytucją. min sędziowski. Od 1997 r. wykonuje zawód adwoka- (Głos z sali: O czym ty mówisz?) ta. Dwukrotnie był ekspertem prezydenckiego zespo- Ono jest sprzeczne nie tylko z dotychczas przyję- łu powołanego do przygotowania projektu ustawy tą linią orzeczniczą Trybunału Konstytucyjnego, ale Prawo spółdzielcze. Był także członkiem Komisji wręcz sprzeczne z polską konstytucją. To Trybunał Kodyfikacyjnej Ministerstwa Sprawiedliwości – Ze- Konstytucyjny w tym momencie, tym postanowie- społu do opracowania ustawy o spółdzielni europej- niem narusza trójpodział władzy i państwo tego nie skiej. W latach 2006–2007 był przedstawicielem pre- widzicie. zydenta Rzeczypospolitej Polskiej w Komisji Nadzoru (Poseł Magdalena Kochan: Dokładnie to robicie!) Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, a następnie Ale myślę, że te słowa, które państwo wypowie- w Komisji Nadzoru Finansowego. W latach 2010– dzieliście tutaj, z tej trybuny, i te słowa, które padły 2011 był członkiem Narodowej Rady Rozwoju. w postanowieniu… W 2011 r. został wybrany na senatora VIII kaden- (Poseł Magdalena Kochan: Ty się wstydzisz kon- cji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Mandat senato- stytucji?) ra sprawował społecznie, pracując w Komisji Budże- …będą zapamiętane. I oczywiście pan marszałek tu i Finansów Publicznych oraz kierując Senackim w imieniu Wysokiej Izby na to postanowienie odpowie. Zespołem Spółdzielczym. Był również przedstawicie- (Głos z sali: Post factum.) lem parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej w Zgroma- (Głos z sali: Proszę przedstawiać kandydatury!) dzeniu Parlamentarnym Rady Europy. (Gwar na Teraz przystępuję do przedstawienia kandydatur. sali, dzwonek) (Poseł Cezary Grabarczyk: To poprośmy marszał- Zarówno wykształcenie, jak i bogate doświadcze- ka, niech odpowie.) nie zawodowe wskazują, iż pan Henryk Cioch jest Proszę państwa, przystępuję do przedstawienia dobrym kandydatem na sędziego Trybunału Konsty- kandydatur. tucyjnego. (Oklaski) Pan profesor Henryk Cioch urodził się 30 lipca (Poseł Rafał Grupiński: A do kiedy w PZPR? Jaki 1951 r. w Lubaczowie. (Gwar na sali) Spis treści aktywny był w PZPR? Co tam robił towarzysz?) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie zwracaj uwagi, Pan mecenas Piotr Pszczółkowski urodził się 23 mów!) sierpnia 1970 r. w Łodzi. W latach 1989–1994 studio- (Głos z sali: Fachowiec…) wał i ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa (Poseł Iwona Ewa Arent: Marek, czytaj.) i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego w systemie W 1973 r. ukończył z wyróżnieniem studia na Wy- dziennym. Przez cały okres studiów otrzymywał sty- dziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W 1982 r. uzyskał pendium naukowe, otrzymywał także nagrody rek- tytuł doktora nauk prawnych. W latach 1984–1985 tora Uniwersytetu Łódzkiego. Pracę magisterską przebywał na rocznym stypendium Fundacji Hertz napisał na temat „Instytucja zatrzymania w prawie Stiftung na Uniwersytecie w Bonn. W 1996 r. na Wy- karnym procesowym” w Katedrze Prawa Karnego dziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdań- Procesowego pod kierunkiem prof. dr. hab. Janusza skiego uzyskał stopień doktora habilitowanego na Tylmana. Praca została oceniona na ocenę bardzo podstawie rozprawy habilitacyjnej na temat „Funda- dobrą. Studia ukończył z oceną bardzo dobrą. cje w ujęciu prawa polskiego na tle prawnoporównaw- W latach 1994–1998 odbywał czteroletnią aplika- czym”. W 2002 r. uzyskał tytuł naukowy profesora cję adwokacką w Izbie Adwokackiej w Łodzi, zakoń- nauk prawnych. czoną egzaminem adwokackim złożonym w 1998 r. W latach 1973–2012 był asystentem, adiunktem, z wynikiem celującym. a następnie profesorem Instytutu Prawa Cywilnego Od 1999 r. jako członek Izby Adwokackiej w Łodzi Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii prowadzi nieprzerwanie praktykę ogólną w obszarze Curie-Skłodowskiej w Lublinie, w którym od 2006 r. prawa karnego, cywilnego i gospodarczego. Zajmuje kierował Zakładem Prawa Spółdzielczego i Organi- się szkoleniem pracowników korporacyjnych z pod- zacji Spółdzielczości. Od 1997 r. pracuje na Wydziale staw prawa i zagadnień etycznych. Sprawował i spra- Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katoli- wuje obowiązki patrona wielu aplikantów adwoka- ckiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II na ckich, obecnie adwokatów i aplikantów Izby Adwo- stanowisku profesora zwyczajnego i kierownika I Ka- kackiej w Łodzi. W samorządzie zawodowym pełnił tedry Prawa Cywilnego. Pełnił funkcję prodziekana funkcję członka Sądu Dyscyplinarnego Izby Adwo- Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administra- kackiej w Łodzi oraz zastępcy rzecznika dyscyplinar- cji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz dy- nego Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi. W ostat- rektora Instytutu Prawa Prywatnego. W latach 2003– nich latach zajmował się prawnymi aspektami kata- 2005 był rektorem Wyższej Szkoły Finansów i Ban- strofy smoleńskiej. Pełnił i nadal pełni obowiązki kowości w Radomiu. Jest autorem licznych publikacji pełnomocnika kilkudziesięciu osób wykonujących naukowych z zakresu prawa cywilnego, ze szczegól- prawa pokrzywdzonych ponad 20 ofiar katastrofy 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 16 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Marek Ast basadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie. Pełnił też funkcję przedstawiciela ministra spraw zagra- w postępowaniach karnych prowadzonych przez woj- nicznych do spraw współpracy polsko-niemieckiej. skowe i powszechne jednostki prokuratury. Był przedstawicielem rządu Rzeczypospolitej Polskiej W 2015 r. został posłem VIII kadencji Sejmu oraz w niemieckiej fundacji „Pamięć, Odpowiedzialność przewodniczącym Komisji Odpowiedzialności Kon- i Przyszłość”. stytucyjnej, a także delegatem Sejmu Rzeczypospo- Kandydat posiada też doświadczenie eksperckie. litej Polskiej do Krajowej Rady Prokuratury. Jest Był członkiem Rady Legislacyjnej przy prezesie Rady bezpartyjny. Ministrów w latach 2007–2009, a także wieloletnim Zarówno wykształcenie, jak i bogate doświadcze- ekspertem Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, podko- nie zawodowe wskazują, iż pan Piotr Pszczółkowski misji sejmowych, jak również Klubu Parlamentarne- jest dobrym kandydatem na sędziego Trybunału go Prawo i Sprawiedliwość. Konstytucyjnego. Dziękuję. (Oklaski) Działał też na forum organizacji pozarządowych. Był przewodniczącym Zarządu Fundacji „Polsko- -Niemieckie Pojednanie”. Marszałek: Sejm dwukrotnie obdarzył go zaufaniem, wybie- rając na członka Trybunału Stanu na kadencję 2011– Dziękuję panu posłowi. 2015 oraz na funkcję zastępcy przewodniczącego Proszę o zabranie głosu pana posła Andrzeja Ja- Trybunału Stanu w 2015 r. worskiego w celu przedstawienia kandydatur pana Zarówno wykształcenie, jak i bogate doświadcze- Mariusza Romana Muszyńskiego oraz pani Julii nie zawodowe wskazują, iż pan Mariusz Roman Mu- Anny Przyłębskiej. szyński jest dobrym kandydatem na sędziego Trybu- nału Konstytucyjnego. (Oklaski) Wysoki Sejmie! Pani Julia Anna Przyłębska, z domu Poseł Andrzej Jaworski: Żmudzińska, urodzona w 1959 r. w Bydgoszczy, w 1982 r. ukończyła studia na Wydziale Prawa i Ad- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt ministracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

Spis treści przedstawić dwie kandydatury. w Poznaniu, uzyskując tytuł magistra prawa na pod- Pan Mariusz Roman Muszyński, 51 lat, doktor stawie pracy magisterskiej dotyczącej pojęcia dóbr habilitowany prawa, profesor Uniwersytetu Kardy- osobistych. W czasie studiów działała w Niezależnym nała Stefana Wyszyńskiego. Studia prawnicze Zrzeszeniu Studentów. ukończył na Wydziale Prawa i Administracji Uni- W 1988 r. po odbyciu aplikacji sędziowskiej i ase- wersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W Toru- sury w pionie cywilnym okręgu Sądu Wojewódzkiego niu uczęszczał też na aplikację prokuratorską, poza- w Poznaniu została sędzią Sądu Rejonowego w Po- etatową. znaniu w Wydziale Cywilnym Nieprocesowym. Od Prof. Muszyński specjalizuje się naukowo w pra- 1991 r. do 1998 r. orzekała najpierw jako sędzia de- wie publicznym, zarówno międzynarodowym, jak legowany, a następnie sędzia Sądu Wojewódzkiego i państwowym, w tym również w prawie Unii Euro- w Poznaniu w Wydziale Ubezpieczeń Społecznych. pejskiej oraz polskim i niemieckim prawie konstytu- W latach 1990–1992 była przewodniczącą Rady Pra- cyjnym. Jest autorem oraz współautorem blisko 200 cowniczej w Okręgu Sądu Wojewódzkiego w Pozna- publikacji naukowych i prasowych. Publikował w Pol- niu, a w latach 1990–1997 była członkiem i zastępcą sce i za granicą, m.in. w Stanach Zjednoczonych, przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji Wyborczej Niemczech i na Ukrainie. Wiele z nich dotyczy funk- w Poznaniu. cjonowania państwa w środowisku prawnym. W latach 1998–2007 po zrzeczeniu się stanowiska Jest redaktorem naczelnym rocznika „Polski sędziego pracowała w służbie dyplomatycznej jako przegląd stosunków międzynarodowych” oraz człon- konsul i dyplomata, radca ambasady w ambasadzie kiem rad naukowych i kolegiów redakcyjnych w wie- Rzeczypospolitej Polskiej w Kolonii i Berlinie. Jako lu czasopismach naukowych w kraju i za granicą. przedstawiciel ambasady Rzeczypospolitej Polskiej Jest członkiem stowarzyszenia naukowego Interna- była członkiem grupy negocjacyjnej dotyczącej od- tional Law Association. szkodowań z tytułu pracy przymusowej. Odpowie- Posiada doświadczenie dydaktyczne. Prowadzi dzialna za współpracę rzecznika interesu publiczne- wykłady od 2002 r. Prócz uniwersytetu wykładał też go z Urzędem ds. akt Stasi doprowadziła do nawią- problematykę prawa na uczelniach prywatnych i goś- zania kontaktów obu urzędów, a później koordyno- cinnie na uczelniach zagranicznych. Na uniwersyte- wała współpracę z IPN-em. Była członkiem zespołu cie pełnił też funkcję kierownika katedry oraz pro- ds. pozyskiwania informacji przez obywateli polskich dziekana do spraw współpracy międzynarodowej. z archiwum w Arolsen. Doprowadziła do zwrotu Kandydat posiada doświadczenie w pracy w ad- w 2006 r. nieruchomości nabytej przez rząd Rzeczy- ministracji centralnej. Był zatrudniony w Minister- pospolitej Polskiej w 1939 r. na budowę Instytutu stwie Spraw Zagranicznych na stanowiskach praw- Polskiego w Berlinie. Przygotowywała dla Minister- nych, w tym był kierownikiem działu prawnego w Am- stwa Spraw Zagranicznych analizy prawne z zakresu 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 17

Poseł Andrzej Jaworski Profesor Lech Morawski zajmuje się podstawowy- mi problemami współczesnej filozofii prawa, a zwłasz- prawa krajowego i międzynarodowego. W latach 2005– cza problematyką państwa prawa, aktywizmu sę- 2007 koordynowała rozmowy w sprawie odszkodo- dziowskiego, precedensu sądowego, zasad prawnych, wań związanych z działaniem III Rzeszy oraz przy- postępowania dowodowego i wykładni prawa. W ostat- znania Polonii w Niemczech statusu mniejszości. nim czasie ważne miejsce w jego twórczości naukowej Odznaczona medalem Stowarzyszenia Żydów zajmują analizy dotyczące podstaw filozoficznych Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej poszkodowa- prawa międzynarodowego, kwestie związane z suwe- nych przez III Rzeszę. rennością współczesnych państw, integracją europej- W 2007 r. na podstawie postanowienia prezyden- ską oraz zagadnieniami etosu nauki akademickiej. ta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego Był stypendystą fundacji Humboldta oraz wielu wróciła na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego uniwersytetów, m.in. w Kiel, Bochum, Sydney, Glas- w Poznaniu w Wydziale VIII Ubezpieczeń Społecz- gow, Hull, Lund oraz Leuven. Brał udział w realiza- nych, gdzie pełniła funkcję zastępcy przewodniczącej cji wielu prestiżowych projektów międzynarodowych, wydziału, a od 1 lipca 2015 r. jest przewodniczącą w tym dotyczących precedensu sądowego oraz akty- Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. wizmu sędziowskiego pod kierownictwem MacCor- Brała udział w stażach europejskich oraz konfe- micka, Summersa i Peczenika. Uczestniczył w licz- rencjach na temat prawa krajowego i europejskiego. nych krajowych i międzynarodowych konferencjach. Świetnie zna języki angielski i niemiecki. Za swoją rozprawę habilitacyjną „Argumentacje, Zarówno wykształcenie, jak i bogate doświadcze- racjonalność prawa i postępowanie dowodowe”, To- nie zawodowe wskazują, iż pani Julia Anna Przyłęb- ruń 1988, otrzymał I nagrodę w konkursie „Państwa ska jest dobrym kandydatem na sędziego Trybunału i Prawa”. Konstytucyjnego. Dziękuję. (Oklaski) Profesor Lech Morawski był promotorem kilku- nastu rozpraw doktorskich, kilkuset prac magister- skich i licencjackich oraz recenzentem kilkudziesię- Marszałek: ciu rozpraw doktorskich i habilitacyjnych. Profesor Lech Morawski jest założycielem i redak- Spis treści Dziękuję. torem naczelnym bardzo cenionego kwartalnika Proszę o zabranie głosu pana posła Marka Matu- „Prawo i Więź”. Blisko współpracował ze śp. prezy- szewskiego w celu przedstawienia kandydatury pana dentem Lechem Kaczyńskim, biorąc udział w orga- Lecha Morawskiego. nizowanych przezeń sympozjach i konferencjach. Był Przepraszam, pan poseł Andrzej Matusiewicz. również członkiem zespołu ekspertów przy rzeczniku praw obywatelskich śp. dr. Januszu Kochanowskim. Przygotowywał wielokrotnie ekspertyzy dla Biura Poseł Andrzej Matusiewicz: Analiz Sejmowych i prowadził wykłady dla asysten- tów w Sejmie. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kolejnym kandy- W latach 1972­–1974 odbył aplikację sędziowską datem na sędziego Trybunału Konstytucyjnego jest w sądzie wojewódzkim w Bydgoszczy oraz zdał egza- prof. Lech Morawski. Urodził się 14 września 1949 r. min sędziowski. Jest arbitrem sądu polubownego w Bydgoszczy. Ukończył z wyróżnieniem Wydział przy Komisji Nadzoru Finansowego. W latach 2014– Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Koper- 2015 był sędzią Trybunału Stanu. nika w Toruniu w 1972 r. Jest emerytowanym profe- W związku ze swoją działalnością w strukturach sorem zwyczajnym. Przez wiele lat był kierownikiem „Solidarności” na mocy decyzji Instytutu Pamięci katedry filozofii i teorii państwa i prawa na Uniwer- Narodowej, Delegatury w Bydgoszczy otrzymał sta- sytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warsza- tus pokrzywdzonego. Jego doświadczenie i dorobek wie i na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toru- naukowy wskazują, że jest bardzo dobrym kandyda- niu. Jest autorem 8 książek i podręczników oraz tem na sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Dzię- ponad 80 artykułów i innych publikacji, w tym sze- kuję bardzo. (Oklaski) roko znanych i wielokrotnie wydawanych monografii i podręczników, takich jak „Główne problemy współ- czesnej filozofii prawa”, Warszawa 2005, pięć wydań, Marszałek: „Zasady wykładni prawa”, Toruń 2010, cztery wyda- nia czy mający już 15 wydań podręcznik „Wstęp do Dziękuję panu posłowi. prawoznawstwa”, Toruń 2013. Jego książka „Zasady Proszę panią poseł Małgorzatę Wassermann o za- wykładni prawa” jest od lat bardzo często cytowana branie głosu w celu przedstawienia opinii komisji. w orzecznictwie polskich sądów, zaś podręcznik (Poseł Robert Kropiwnicki: Panie marszałku, z wnio- „Wstęp do prawoznawstwa” jest podstawą nauczania skiem formalnym.) na wielu polskich uniwersytetach, na wydziałach Za chwileczkę. prawa. (Głos z sali: Nie teraz, nie teraz.) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 18 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Małgorzata Wassermann: Poseł Andrzej Jaworski:

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Spra- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po raz kolejny wiedliwości i Praw Człowieka po rozpatrzeniu ww. z ust przedstawiciela Platformy Obywatelskiej słyszymy wniosku na posiedzeniu w dniu 1 grudnia 2015 r. o tym, że coś działo się nie tak. Wczoraj rzeczywiście oraz przeprowadzeniu dyskusji postanowiła kandy- byliśmy w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, datury pana Henryka Ciocha, pana Lecha Moraw- a nie w restauracji Sowa i Przyjaciele czy na stacji ben- skiego, pana Mariusza Romana Muszyńskiego, pani zynowej. (Oklaski) I to państwo wczoraj pokazaliście Julii Anny Przyłębskiej oraz pana Piotra Pszczółkow- arogancję i nieprzygotowanie do pełnienia funkcji posła. skiego zaopiniować pozytywnie. Dziękuję. (Oklaski) (Poseł Rafał Grupiński: Mówi pan o wicemini- strze Morawieckim?) Jeżeli występują wasi posłowie i mówią, że nie Marszałek: wiedzą, po co tutaj są, albo nie znają prawa, to naj- pierw niech się zastanowią, dlaczego są posłami i czy- Dziękuję bardzo. je interesy reprezentują – czy są posłami Rzeczypo- W jakim trybie, panie pośle? spolitej Polskiej… (Poseł Robert Kropiwnicki: Wniosek formalny (Poseł Magdalena Kochan: Panie marszałku, co o zmianę sposobu dyskusji.) to jest?) (Głos z sali: Nie ma takiego trybu.) …i mają podejmować suwerenne decyzje, czy są Pan poseł Robert Kropiwnicki z wnioskiem for- lobbystami jakiejkolwiek organizacji czy organu wy- malnym. branego przez Sejm. Dziękuję. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!)

Poseł Robert Kropiwnicki: Marszałek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj na posie- W trybie sprostowania poseł Kropiwnicki. dzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka po Proszę bardzo.

Spis treści raz pierwszy posłowie nie mogli zadawać żadnych pytań kandydatom. (Poseł Piotr Gliński: Kłamstwo!) Poseł Robert Kropiwnicki: Poseł przewodniczący brutalnie przerwał posie- dzenie, gwałtownie przeprowadzając głosowanie, po Panie marszałku (Gwar na sali, dzwonek), te obraź- to żeby zamknąć posłom usta i nie pozwolić na dys- liwe słowa, które przed chwilą padły z ust posła Ja- kusję nad kandydatami. Dzisiaj Sejm, pan marszałek worskiego, są skandaliczne. proponuje łaskawie, żebyśmy mieli 5 minut na omó- (Poseł Magdalena Kochan: Komisja etyki.) wienie pięciu kandydatów, czyli po 1 minucie na jed- Nie można pozwolić na to, żebyście w merytorycz- nego kandydata. To naprawdę przekracza wszelkie nej debacie… standardy państwa demokratycznego i debaty. Dla- (Poseł Sławomir Nitras: Czyje interesy...) tego wnioskuję do pana marszałka o to, abyśmy mo- …w momencie kiedy chcemy dyskutować o kan- gli przeprowadzić dyskusję rozłączną, czyli żeby było dydatach, na których zgłosiliście swoich członków, po 5–10 minut na dyskusję nad każdym kandydatem… sympatyków Prawa i Sprawiedliwości, obrażali Plat- (Poseł Marek Suski: Ale nigdy nie było takiej pro- formę Obywatelską… cedury.) (Poseł Zbigniew Ziobro: Ooo…) …albo o przeprowadzenie debaty łącznej średniej, …żebyście obrażali posłów, którzy chcą demokra- tak żeby był czas na dyskusję nad kandydatami, któ- tycznie dyskutować. Wczoraj właśnie pokazaliście, rych państwo chcecie zgłaszać, to znaczy zgłosiliście. jak butem w nocy depczecie demokrację. Nie można (Głos z sali: Przykład…) do tego dopuścić. Dziękuję bardzo. (Oklaski) A nie w ten sposób, że zamykacie usta wszystkim posłom, bo wam się spieszy, bo chcecie zdążyć przed wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. To jest nie Marszałek: do pomyślenia w demokratycznym państwie: forso- wanie butem własnych decyzji w parlamencie. Dlate- To nie był tryb sprostowania, panie pośle. go bardzo proszę pana marszałka o zmianę sposobu (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Nie no, panie mar- dyskusji. Dziękuję bardzo. (Oklaski) szałku!) W jakim trybie? (Poseł Andrzej Jaworski: Sprostowanie.) Marszałek: Sprostowanie do sprostowania, proszę bardzo. (Poruszenie na sali) Dziękuję. Pan poseł Andrzej Jaworski, sprostowanie do Z głosem przeciwnym wobec tego wniosku pan sprostowania. poseł Andrzej Jaworski. (Poseł Rafał Grupiński: Co to jest?) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 19

Poseł Andrzej Jaworski: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji wysłuchania 5-minutowych oświadczeń Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Można całe po- w imieniu klubów w dyskusji, proszę podnieść rękę siedzenie komisji spokojnie zobaczyć, zapoznać się ze i nacisnąć przycisk. stenogramem i wtedy będziecie wiedzieć… Kto jest przeciw? (Poseł Rafał Grupiński: Czekamy na przeproszenie.) Kto się wstrzymał? …czy byliście przygotowani, czy nie byliście przy- Głosowało 433 posłów. Za głosowało 235, przeciw gotowani. I jeżeli głosowaliście wczoraj za tymi kan- – 174, wstrzymało się 24. dydatami, których przedstawialiśmy… Sejm propozycję przyjął. (Poseł Magdalena Kochan: W czyim interesie dzia- Czy pani poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz… łasz?) Dziękuję bardzo. …to wzięliście udział w legalnie odbywającym się Przystępujemy do dyskusji. posiedzeniu komisji. Listę mówców otwiera pan poseł Marek Ast w imie- (Poseł Magdalena Kochan: Nielegalnie!) niu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Doskonale o tym wiecie. (Oklaski) (Głos z sali: Ale przerwana jest komisja.) Poseł Marek Ast: Marszałek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Wysoki Sejmie, został zgłoszony wniosek formal- W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- ny… wiedliwość mam zaszczyt przedstawić kandydatury (Głos z sali: Panie marszałku…) i opinie w sprawie kandydatur mojego klubu… sta- Przepraszam, pani poseł, zaraz udzielę pani głosu. nowisko mojego klubu w sprawie właśnie tych kan- …wniosek formalny o zmianę sposobu przeprowa- dydatów. dzenia dyskusji. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, jak przed chwilą zostało to powiedziane, pozytywnie za- Ja uprzejmie informuję Wysoką Izbę, że art. 182 opiniowała kandydatury pana Henryka Ciocha, pana Spis treści reguluje zakres uprawnień marszałka, odsyłam. Lecha Morawskiego, pana Mariusza Romana Mu- Ale padł wniosek formalny, właściwy, o zmianę szyńskiego, pani Julii Anny Przyłębskiej oraz pana sposobu przeprowadzenia dyskusji. Wobec sprzeciwu Piotra Pszczółkowskiego. przystąpimy do głosowania. Z tym że ja będę propo- Osoby te w sposób oczywisty, jak wynika z ich nował Wysokiej Izbie, aby Sejm w dyskusji wysłuchał biografii, z ich życiorysów, z ich ścieżki kariery za- 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów. wodowej, gwarantują dobre wykonywanie funkcji (Głos z sali: Tak jest!) sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Z pełną odpo- Głos z sali ( : 50 sekund.) wiedzialnością rekomendujemy państwu te kandyda- Taką propozycję chcę państwu złożyć i już mam tury i jestem zaszczycony, że w imieniu Klubu Par- zgłoszonych w imieniu klubów państwa posłów. lamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mogę pań- W związku z tym… stwu zarekomendować tak znakomitych kandyda- (Głos z sali: Panie marszałku, ale indywidualnie?) tów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Ja rozumiem, że głos pana posła to jest… (Poseł Rafał Grupiński: Debata średnia.) Zmiana, czyli sprzeciw wobec propozycji, jaką zło- Marszałek: żyłem, wobec propozycji 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów. Tak, panie pośle? Dziękuję bardzo. (Poseł Robert Kropiwnicki: Tak, żebyśmy przepro- Głos ma pan poseł Rafał Trzaskowski, klub Plat- wadzili debatę średnią łączną albo indywidualnie po forma Obywatelska. 5 minut.) Dobrze. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Dziękujemy.) Poseł Rafał Trzaskowski: W związku z tym będziemy głosowali, Wysoki Sejmie, nad sprzeciwem wobec propozycji, jaką zło- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzi- żyłem, czyli będziemy głosowali nad tym, kto jest za siejszy dzień nie jest wcale o wyborze pięciu sędziów, tym, żeby w dyskusji Sejm wysłuchał 5-minutowych konkretnych sędziów, ani nawet nie o samym trybie oświadczeń w imieniu klubów. wyboru sędziów, ponieważ to, miejmy nadzieję, roz- (Głos z sali: Nie, nie.) strzygnie jutro Trybunał Konstytucyjny, jeżeli oczy- Sprzeciw. Rozumiem, że wniosek formalny pana wiście pozwolicie Trybunałowi Konstytucyjnemu to posła Kropiwnickiego jako wniosek o debatę średnią rozstrzygnąć. Dzisiaj chodzi o rzecz absolutnie fun- jest sprzeciwem wobec tego punktu. damentalną, czyli o to, że większość sejmowa kwe- Przystępujemy do głosowania. stionuje Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej i coś, 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 20 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Rafał Trzaskowski Marszałek:

co jest dla demokracji absolutnie święte, a mianowi- Dziękuję bardzo. cie trójpodział władzy, który jest zapisany w art. 10 Zaraz, chwileczkę, pani poseł, jeszcze nie popro- tejże konstytucji. siłem panią o zabranie głosu. Ja rozumiem, że dla pana prezesa nie ma rzeczy Zwracam się do pana posła i do innych państwa świętych, kiedyś się porwał nawet na księżyc, i chcia- posłów. łem powiedzieć, że do tej pory w tej roli był najbar- (Głos z sali: Że co?) dziej sympatyczny… Jeżeli występujecie państwo w imieniu klubów (Głos z sali: Licz się ze słowami.) w tej dyskusji, to proszę mówić do rzeczy, a nie ad …tylko chodzi o sprawę zupełnie poważną, kry- personam. (Poruszenie na sali) stalicznie poważną, a mianowicie prezydent Rzeczy- (Głos z sali: Eee!) pospolitej Polskiej uzurpuje sobie władzę, którą mają Proszę bardzo. tylko i wyłącznie sądy. Uzurpujecie sobie władzę (Poseł Elżbieta Radziszewska: Pan nie jest komen- sądu konstytucyjnego, o konstytucyjności ustaw de- tatorem!) cydując sejmową uchwałą. I to jest po prostu zamach Głos ma pani poseł Henryka Krzywonos, klub na demokrację. Ja wiem, że wy nadużywacie słowa Platforma Obywatelska. „zamach” i że się przyzwyczailiście do tego słowa, ale (Poseł Elżbieta Radziszewska: W cara się pan bawi?) to jest zamach... (Głos z sali: Ej, ej, ej!) ...na konstytucję (Oklaski), a to jest chyba najgor- Poseł sza rzecz, jakiej może się dopuścić poseł Rzeczypo- Henryka Krzywonos-Strycharska: spolitej Polskiej. Podział władzy jest absolutnie kluczowy dla rze- Panie Marszałku! Szanowna Izbo! Chciałam po- czy fundamentalnej, a mianowicie dla zachowania wiedzieć, że tu nie chodzi o tych pięciu sędziów, ab- wolności, a wy depczecie konstytucję z niespotykaną solutnie. Gdyby tak bardzo o to chodziło, to pan pre- do tej pory hucpą. Różnym rządom się zdarzało odro- zes siedziałby na tej sali. (Oklaski) To po pierwsze.

Spis treści binę pychy, natomiast wy w kilka dni przebiliście A druga sprawa, zobaczcie na ławy PiS-u, jak ich jest 25 lat polskiej wolności, jeżeli o to chodzi. Łamiecie mało. konstytucję w sposób absolutnie spektakularny. (Głos z sali: Tutaj siedzimy.) Cytując Monteskiusza, jeżeli w jednym ciele ze- W ogóle, tak szczerze, nie o to chodzi. Chodzi o to, spolona jest władza ustawodawcza, wykonawcza i są- żeby zmienić, tylko i wyłącznie zmienić konstytucję downicza, prowadzi to do stanowienia prawa tyrań- Polski… skiego. I ja rozumiem, że o to wam po prostu chodzi. (Poseł Arkadiusz Czartoryski: No i co z tego?) Wtedy będziecie mieli wszelkie sankcje, żeby wpły- …tę, na którą tak mocno wszyscy pracowaliśmy. wać na to, co się w Polsce dzieje. Nie będziecie mu- Mówiłam tutaj do posłów PiS-u, jest ich bardzo sieli stosować sankcji rozproszonych, których pan dużo. Kolega mówi: ja siedziałem. (Poruszenie na sali) prezes tak bardzo nie lubi. Siedzieliśmy za tę konstytucję, za wolność, za demo- Pan prezes, który niestety wyszedł, mówił w swo- krację. Siedzieliśmy i byliśmy poniewierani, druko- im długim exposé, że będzie tolerował pewne odchy- waliśmy i robiliśmy różne rzeczy, kawałki tej konsty- lenia od normy. Chciałem bardzo serdecznie podzię- tucji. I nie wiem, czy wam nie jest wstyd, bo mnie za kować za to, że jesteście tak łaskawi, że będziecie was bardzo. (Oklaski) takie odchylenia od normy tolerować. Ja i my wszyscy (Głos z sali: Brawo, Henia!) tutaj, po tej stronie sali, będziemy właśnie takim od- Ja się wstydzę, że muszę w tej chwili stać przed chyleniem od waszej normy. (Oklaski) I uwaga, w czym wami i przypominać wam chwile stanu wojennego. jak w czym, ale w nieposłuszeństwie oraz w buncie Chwile stanu wojennego, gdy ukradkiem chodziliśmy Polacy są naprawdę doskonali. Będziemy odchyle- po domach, drukowaliśmy i myśleliśmy o tym, żeby niem od waszej normy i będziemy stać na straży pra- była wolność. I nastała. Przeżyliśmy 25 lat, a teraz worządności. Będziemy odchyleniem od waszej nor- niszczymy to, co sami zbudowaliśmy. Czyż to nie jest my i będziemy bronić praw opozycji, nawet tej naj- wstyd? mniejszej, której tak bardzo nie lubicie. (Oklaski) Patrzę na czas, żeby go nie przekroczyć, bo na- Będziemy odchyleniem od waszej normy, kiedy bę- uczyłam się przez te lata, że należy żyć normalnie dziemy bronić praw mediów publicznych. Będziemy i być prawym człowiekiem. Tak żyję od czasu 1980 r. odchyleniem od waszej normy, broniąc praw mniej- (Głos z sali: A wcześniej?) szości. Nawet chyba skłonicie mnie do tego, żeby Konstytucja to jest dla mnie największe prawo, pójść na paradę równości. Będziemy odchyleniem od jakie może być w Polsce, dla nas wszystkich. (Oklaski) waszej normy i będziemy ją tworzyć razem z obywa- I na koniec. Proszę państwa, jeśli to zniszczymy, telami. I wiecie co? Wydaje mi się, że po prostu nie będą pukać (Dzwonek) do nas do domów o czwartej dacie rady. Dziękuję bardzo. (Oklaski) rano. (Poseł Jakub Rutnicki: Brawo, Rafał, brawo!) (Głos z sali: Ooo...) (Głos z sali: Brawo!) Nie będziemy bezpieczni. Dziękuję. (Oklaski) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 21

Marszałek: chania przed komisjami, przez tygodnie toczy się otwarta, szeroka debata publiczna, dlatego że to są Dziękuję, pani poseł. bardzo ważne stanowiska. (Oklaski) Głos ma pan poseł Stanisław Tyszka, klub Ku- (Poseł Rafał Grupiński: Nie w PiS-ie!) kiz’15. (Poseł Magdalena Kochan: O, szybko wam przy- szło.) Mamy do czynienia w tym momencie ze skrajnym Poseł Stanisław Tyszka: upolitycznieniem Trybunału Konstytucyjnego. Naj- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy do czynie- wyraźniej było to widoczne w zachowaniu prof. An- nia z poważnym kryzysem ustrojowym, z kryzysem drzeja Rzeplińskiego, który najpierw bezpośrednio konstytucyjnym. Żeby było ciekawiej, w ciągu ostat- uczestniczył w pracach nad ustawą, w komisjach, niego miesiąca mamy już drugi kryzys. Pierwszy później przyszedł do Sejmu i tutaj, prawda, ustalał polegał na żenującym spektaklu – konflikcie o krze- stanowisko z posłami Platformy Obywatelskiej, No- sło na szczycie Unii Europejskiej między Kancelarią woczesnej i PSL. (Oklaski) Prezydenta a poprzednim rządem. Teraz mamy prze- (Poseł Ewa Kopacz: Co ty gadasz?) pychanki, awanturę na linii Trybunał Konstytucyjny (Poseł Sławomir Nitras: Ale co ty gadasz?) – Sejm. Klub Poselski Kukiz’15 nigdy nie postrzegał, nie (Głos z sali: To nie ten czas!) będzie postrzegał polityki jako batalii o stanowiska. Te problemy wynikają z tego, że mamy źle upo- Nam zależy na zmianie ustroju i naprawie Rzeczy- rządkowane relacje między władzą ustawodawczą, pospolitej. Nie będziemy wyznaczać sędziów, którzy wykonawczą i sądowniczą w konstytucji. (Oklaski) (Głos z sali: Aaa... Okej.) musieliby stać na straży obecnie obowiązującej, złej (Głos z sali: Aaa...) dla Polaków konstytucji. Uważamy, że sędziowie Trzeba jak najszybciej zmienić tę złą konstytucję orzekający o zgodności ustaw z konstytucją powinni z 1997 r., konstytucję Aleksandra Kwaśniewskiego. być prawdziwie niezależni. Dlatego apelujemy o roz- (Oklaski) poczęcie debaty o reformie sądownictwa konstytu- Spis treści (Poseł Ewa Kopacz: Nie, oczywiście, wszystko cyjnego. w jednych rękach, cała władza w jednych rękach.) Naszym zdaniem obecny model, zapoczątkowany Klub Kukiz’15 po wnikliwej analizie roli Trybuna- komunistyczną ustawą o TK z 1985 r., nie sprawdza łu Konstytucyjnego, zarówno jego miejsca ustrojowe- się. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie orzekał go, jak i tego, jak funkcjonował w III Rzeczypospolitej, pod dyktando polityczne, jak choćby w sprawie gra- a także trwającej debaty zdecydował się nie wysta- bieży oszczędności z OFE czy podniesienia wieku wiać kandydatów do Trybunału Konstytucyjnego. emerytalnego. Proponujemy zatem poważną dysku- Zgodziliśmy się na zmianę ustawy o Trybunale Kon- sję o likwidacji Trybunału Konstytucyjnego i prze- stytucyjnym, zgodziliśmy się na odwołanie uchwał Sejmu o powołaniu sędziów Trybunału Konstytucyj- kazanie jego kompetencji, kompetencji do badania nego, bo zrobiliśmy to w proteście przeciwko próbie konstytucyjności ustaw, do Sądu Najwyższego. Bar- zamachu na Trybunał Konstytucyjny, której chciała dzo mnie cieszy, że jeden z kandydatów wystawio- dokonać koalicja PO–PSL. (Oklaski) nych przez Prawo i Sprawiedliwość, prof. Lech Mo- (Poseł Ewa Kopacz: Nie, oczywiście, wszystko rawski, również proponuje tego typu reformę, czyli w jednych rękach, cała władza w jednych rękach.) likwidację trybunału i przekazanie kompetencji do (Poseł Magdalena Kochan: Teraz dopiero nie ma Sądu Najwyższego. zamachu.) Natomiast ze względu na sposób procedowania Zgodziliśmy się także na powoływanie nowych tych kandydatur, ze względu na szacunek dla na- sędziów, natomiast nie zgadzamy się na powołanie szych wyborców, na szacunek dla Polaków, po prostu ich w tym trybie. (Oklaski) nie możemy się wypowiedzieć w kwestii tych kandy- Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego na datur, dlatego że mamy obowiązek reprezentować 9-letnią kadencję to niezwykle istotna kwestia ustro- jowa. Nie powinno się jej podejmować w ciągu 24 go- obywateli. Obywatele się po prostu nie mogli z nimi dzin, a tyle czasu otrzymaliśmy zarówno my, jak zapoznać. Dziękuję bardzo. i Polacy na ocenę tych kandydatur. (Poseł Sławomir Nitras: Byli w pracy.) (Poseł Sławomir Nitras: Nie dali wam.) Uważamy, że powinniśmy mieć dłuższy czas na rozważenie, kto będzie prawdziwie niezależnym, nie- Marszałek: zawisłym sędzią. Powinniśmy pozwolić na zapozna- nie się z tymi kandydaturami Polakom. W momencie Dziękuję. kiedy powołuje się sędziów Sądu Najwyższego w Sta- Głos ma pan poseł Ryszard Petru, Klub Poselski nach Zjednoczonych, przez tygodnie trwają przesłu- Nowoczesna. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 22 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Ryszard Petru: instytucję państwa. Pytam: Co będzie później? Będą media publiczne, bo niektórzy dziennikarze nie po- Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! dobają się rządzącym. Będzie Komisja Nadzoru Fi- Szanowni Państwo, budujecie imperium nihilizmu. nansowego, bo zabrała się do nadzorowania SKOK- Za nic macie konstytucję i rację stanu. ów. Będzie rzecznik praw obywatelskich, bo śmiał (Głos z sali: Ooo...) zapytać Trybunał Konstytucyjny o zgodność tych (Głos z sali: Asystent.) uchwał z konstytucją. Czy będzie Sąd Najwyższy? Bo (Głos z sali: Sztandar młodych.) może mieć wątpliwości co do niektórych ostatnio uła- Budujecie imperium cynizmu, szyderczo śmiejecie skawionych. się, jak ktoś mówi prawdę. (Oklaski) Budujecie impe- (Głos z sali: Franki!) rium głuchych. Nigdy nie macie żadnych wątpliwości. Szanowni państwo, mieliście mieć szuflady pełne Budujecie imperium bezprawia. Uważacie, że jak się ustaw gospodarczych. Są puste. A to, co jest pełne, ma większość, to się jest ponad prawem. to są ustawy, o których nie mówiliście w kampanii. (Głos z sali: Wiesz, że to nieprawda.) To jest to, co wrzucacie nam nocą. Nie takiej władzy Zatrzymajcie się. Zatrzymać was może jeszcze oczekiwali Polacy. prezydent Andrzej Duda. Ma na to parę godzin. (Poseł Anna Paluch: Proszę nie kłamać.) (Oklaski) Powinniście wstrzymać ten obcy tradycji Proszę państwa, nie będziemy zgłaszać kandyda- marsz. tów do Trybunału Konstytucyjnego, nie zgłosiliśmy Pan poseł Kornel Morawiecki powiedział w ze- ich, dlatego że to powołanie, które ma miejsce dzi- szłym tygodniu, cytuję: Prawo jest rzeczą ważną, ale siaj, jest niezgodne z prawem. Mogliście, o co zwra- prawo to nie świętość, prawo, które nie służy naro- całem się do marszałka, poczekać do 9 grudnia na dowi, to bezprawie. Panie pośle – pana nie ma – to są rozstrzygnięcie trybunału. Wtedy nie stawialibyście bardzo niebezpieczne słowa. w trudnej sytuacji, z narażeniem na Trybunał Sta- Mam pytanie. Jakie to cechy Trybunału Konsty- nu, prezydenta Andrzeja Dudy. tucyjnego nie służą narodowi? Od kiedy to nieprzy- (Poseł Anna Paluch: Proszę się nie odgrażać.) jęcie zgodnie z konstytucją ślubowania od trzech Piszecie czarne karty polskiej historii. Dziękuję poprawnie wybranych posłów jest złe dla Polski? bardzo. (Oklaski) Spis treści (Poseł Monika Wielichowska: Sędziów!) Sędziów, przepraszam. Skąd pewność, że sędziowie wybrani przez po- Marszałek: przedni układ koalicyjny nie służą naszej ojczyźnie, a ci, którzy mają być wybrani dzisiaj, będą służyć? Dziękuję. Postarajcie się udowodnić, w czym tamci byli gorsi Głos ma pani poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz, od tych. klub Nowoczesna. (Poseł Rafał Grupiński: Nie z PiS-u po prostu.) Bezprawie zaczyna się wtedy, kiedy prawo nie jest przestrzegane. Chciałem zacytować waszego prezesa. Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Aktem niższej rangi – uchwałą unieważniliście usta- wę. Wasz prezes mówił w 2008 r.: Można to porównać Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! do dania komuś zamiast banknotu kserokopii, bo Nie wiemy, kto PiS-owską nowelizację ustawy o Try- taka będzie różnica między uchwałą a konstytucją. bunale Konstytucyjnym napisał… Kserokopią prezes Jarosław Kaczyński nazywał (Poseł Elżbieta Rafalska: Jaką PiS-owską?) uchwałę, banknotem – ustawę. I co się zmieniło? Mia- …ale możemy mieć pewność, że żaden z posłów nowicie to, że teraz jesteście rządzący, wtedy byliście Prawa i Sprawiedliwości tej ustawy nie przeczytał. w opozycji. Jak byliście w opozycji, to dla was uchwa- Nie macie żadnej postawy prawnej, by wybrać kolej- ła była ważna. Jak jesteście rządzący, to potem jest… nych sędziów trybunału. Tych pięć osób, których Dzień dobry, jest pan prezes. kandydatury dzisiaj będą przeforsowane, może oczy- Wtedy pan uważał, że uchwała to jest kserokopia. wiście być wpuszczonych do Trybunału Konstytucyj- Dzisiaj pan uważa, że to jest banknot. Poczekajcie do nego, ale co najwyżej na stołówkę. (Wesołość na sali, jutrzejszego rozstrzygnięcia trybunału. Nie wiem, oklaski) skąd ten pośpiech. Wtedy nie będzie ryzyka. Naraża- Termin do złożenia wniosku w sprawie kandyda- cie pana prezydenta Andrzeja Dudę na Trybunał tur do trybunału w ustawie obecnie obowiązującej Stanu. minął 30 września, a w ustawie, która dopiero wej- Szanowni państwo, dziwię się ludziom, którzy nie dzie w życie, państwa ustawie, jeszcze nie zaczął biec, mają wątpliwości. Tacy są najbardziej niebezpieczni. bo zacznie biec dopiero 5 grudnia. A sam regulamin To trochę wygląda jak wojsko. Dziwię się ludziom, (Oklaski) nie znajduje w tym momencie zastosowa- którzy brną ślepo na skraj przepaści, i tym, którzy nia, dlatego że jest aktem podrzędnym w stosunku reagują szyderczo, śmiechem na argumenty. do ustawy i do konstytucji. Proszę państwa, boję się, że wy dzisiaj osłabiacie Wysoka Izbo! Przede wszystkim obecnie brak jest polską młodą demokrację. Ona ma 26 lat. Osłabiacie wolnych stanowisk sędziowskich w trybunale. Chcia- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 23

Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz cedować, czy nie? Chciałbym wreszcie zapytać sza- nowną większość sejmową: Czy konieczne było w tak łabym w związku z tym zapytać kandydatów na 16., skandaliczny sposób przeprowadzać wczorajsze po- 17., 18., 19. i 20. sędziego Trybunału Konstytucyjne- siedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka? go (Dzwonek): Czy naprawdę chcecie wejść w skład Ta komisja, drodzy państwo, to był dotychczas sym- instytucji decydującej o najważniejszych prawach bol refleksji i powagi, natomiast wczoraj, poprzez Rzeczypospolitej w sposób, który jest całkowicie nie- podeptanie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, zgodny z prawem? Będziecie najbardziej znanymi który się jasno wyraził w swoim orzeczeniu z 30 li- sędziami Trybunału Konstytucyjnego, właśnie dla- stopada, pokazała, że niestety przechodzi do historii tego że jesteście grabarzami polskiej demokracji. ta powaga i ten szacunek do prawa. Chciałbym na (Oklaski) koniec zapytać drogich parlamentarzystów większo- (Głos z sali: Czas!) ści sejmowej, pana prezesa, klub PiS-u: Czy, drodzy państwo, nie szkoda wam tego zaufania, które otrzy- maliście od Polek i Polaków? (Oklaski) Marszałek: (Głos z sali: Brawo!) Czy nie szkoda wam tego zaufania, które otrzy- Dziękuję, pani poseł. maliście, żeby je w takim kiepskim stylu, jak to jest Głos ma pan poseł Krzysztof Paszyk, Polskie od paru dni, dezawuować? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Stronnictwo Ludowe. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie ma za co.) (Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: Panie mar- szałku, zostało jeszcze troszkę czasu. Jeśli można…) Poseł Krzysztof Paszyk:

Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Pa- Marszałek: nowie Posłowie! Dziś w tej Izbie kończy się kolejny akt smutnego spektaklu, nie tylko zmierzającego do Oczywiście. stopniowego marginalizowania Trybunału Konsty- (Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: Można, pa- tucyjnego, ale, szanowni państwo, samej konstytucji. nie marszałku?) Spis treści Tak, nie boję się użyć tego słowa. Nie ma konstytucji (Głos z sali: Ooo… prokurator.) bez niezawisłego Trybunału Konstytucyjnego. Ja się Pozostałą część czasu Polskiego Stronnictwa Lu- nawet dzisiaj nie dziwię, że klub Kukiz’15 przestaje dowego wypełni wypowiedź pana posła Władysława głosować z PiS-em, bo chyba koledzy z tego klubu Kosiniaka-Kamysza. sami widzą, w czym brali udział jeszcze do tej pory, i się z tego wycofali, za co chyba wypada podzięko- wać. (Oklaski) Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: Szanowni Państwo! Nie na to Polki i Polacy cze- kali, ażeby pierwszy miesiąc funkcjonowania Sejmu Dziękuję bardzo. VIII kadencji upłynął właśnie pod znakiem zamachu Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! To na jedną z fundamentalnych instytucji demokratycz- jest ostatnia szansa, bo mamy ostatnie minuty jako nego państwa prawnego, a niestety to się dzieje. klub parlamentarny, na zabranie głosu i zaapelowa- Chciałbym drogie panie i panów posłów, pana pre- nie jeszcze raz do pana prezydenta o wypowiedzenie zesa PiS-u zapytać: Co takiego się stało w Polsce się w kwestii zamieszania dotyczącego Trybunału przez ten ostatni miesiąc? Konstytucyjnego. W kampanii wyborczej pan prezy- (Głos z sali: W czerwcu!) dent, wtedy kandydat, Andrzej Duda mówił, że ma (Głos z sali: W czerwcu co się stało?) być prezydentura aktywna, że Polacy potrzebują pre- Co takiego się stało w naszym kraju? Czy jakieś zydentury aktywnej. niebezpieczeństwa wiszą nad nami, których my nie Tak, Polacy dziś potrzebują aktywności pana pre- widzimy, a może państwo widzicie... zydenta. (Oklaski) Polacy dziś oczekują… To dobrze, (Poseł Krystyna Pawłowicz: Do okulisty!) że wczoraj zostały zwołane konsultacje, dobrze, że ...że trzeba było w tak szybkim tempie zmieniać mieliśmy szansę się wypowiedzieć, wszystkie kluby ustawę o Trybunale Konstytucyjnym? Chciałbym parlamentarne, nie wybrani, bo demokracja jest dla zapytać panie posłanki i panów posłów z PiS-u: Co wszystkich, nie dla wybranych. Ale dzisiaj powinna takiego stało się, że w takim szybkim tempie, pod być konkluzja z tego spotkania. osłoną nocy procedowaliśmy nad uchwałami uchyla- Panie Prezydencie! Szanowni Państwo! Jest jącymi poprzednie uchwały o powołaniu sędziów Try- ostatnia szansa przed głosowaniami, dlatego też bunału Konstytucyjnego? Chciałbym zapytać pań- zwracam się z prośbą do pana marszałka o ogłoszenie stwa parlamentarzystów z PiS-u: Co takiego stało jeszcze przerwy, o danie szansy, żeby Polacy i Wyso- się, że nie możemy, tak jak tu przedmówca mówił, ka Izba mogli zapoznać się ze stanowiskiem pana zaczekać do 9 grudnia na orzeczenie Trybunału Kon- prezydenta Andrzeja Dudy w sprawie Trybunału stytucyjnego, żeby jasne było, czy możemy dalej pro- Konstytucyjnego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 24 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Marszałek: …że nie zamierzacie państwo szanować porządku konstytucyjnego… Dziękuję panu przewodniczącemu. (Poseł Stefan Niesiołowski: Bezczelny.) Jeszcze w ramach czasu Klubu Parlamentarnego …ograniczacie się do sloganów… Prawo i Sprawiedliwość głos zabierze pan poseł Sta- (Poseł Jakub Rutnicki: Skandal!) nisław Piotrowicz. …i wywijania konstytucją. My zaprowadzamy ład (Głos z sali: A ile jest tego czasu?) (Dzwonek) konstytucyjny w państwie. (Wesołość na sali, oklaski) (Część posłów uderza w pulpity i skanduje: Precz (Głos z sali: Ooo…) z komuną!) Mamy przyzwolenie rodaków. (Poseł Tomasz Lenz: Ilu siedziało za PRL-u?) (Poseł Tomasz Lenz: Edward Gierek! Edward Gierek!) Polacy zaczepiają nas na ulicach i oczekują od nas Poseł Stanisław Piotrowicz: zdecydowanych działań… (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! …bo widzą, że przez osiem lat nie realizowano Jeżeli ktoś miał jeszcze wątpliwości, czemu miał interesów państwa polskiego, nie realizowano inte- służyć czerwcowy zamach Platformy Obywatelskiej resów Polaków. i Polskiego Stronnictwa Ludowego na Trybunał Kon- (Głos z sali: Brawo!) stytucyjny, to od wczoraj ma na to niezbite dowody. (Poseł Ewa Kopacz: Co ty gadasz? Co ty gadasz?) Zawłaszczenie Trybunału Konstytucyjnego przez Dlatego odebrali Platformie Obywatelskiej i Pol- Platformę Obywatelską… skiemu Stronnictwu Ludowemu prawo do dalszego (Poseł Magdalena Kochan: Kłamstwo!) sprawowania władzy. (Poseł Rafał Grupiński: Nieprawda!) (Głos z sali: Tak jest!) …zmierzało do zablokowania reform… (Głos z sali: Brawo!) (Poseł Magdalena Kochan: Kłamstwo! Jak ci nie (Poseł Stefan Niesiołowski: Kłamiesz!) wstyd?) (Dzwonek) (Poseł Ewa Kopacz: Żal mi ciebie.) …do których przeprowadzenia Polacy zobowiąza- Żeby nie być gołosłownym: to właśnie po tych wy-

Spis treści li Prawo i Sprawiedliwość. (Oklaski) darzeniach, kiedy tak państwo stajecie jako hipokry- (Głos z sali: Brawo!) ci w obronie Trybunału Konstytucyjnego… Mówiliście państwo… (Głos z sali: Tak jest!) (Część posłów uderza w pulpity i skanduje: Precz …notowania Prawa i Sprawiedliwości wzrosły z komuną!) w społeczeństwie. (Oklaski) (Poseł Izabela Kloc: Mów, mów.) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Brawo!) Mówiliście państwo o trójpodziale władzy, o auto- (Część posłów skanduje: Precz z komuną!) nomii tych władz. (Dzwonek) Postanowienie Trybu- Społeczeństwo domaga się od nas zdecydowanego, nału Konstytucyjnego z dnia 30 listopada wydane twardego realizowania programu. I od realizowania w niespotykanym, ekspresowym tempie… Oklaski (Poseł Magdalena Kochan: Ty jesteś Trybunałem programu nie odstąpimy. Dziękuję. ( ) Konstytucyjnym? Poczekaj do jutra!) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) …na żądanie i zlecenie Platformy Obywatel- skiej… (Poseł Magdalena Kochan: Kłamstwo!) Marszałek: …pokazało tożsamość Trybunału Konstytucyjne- go z Platformą Obywatelską. (Oklaski) Dziękuję bardzo. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) Pan przewodniczący z wnioskiem formalnym, tak? Bezprecedensowe orzeczenie ingerujące w auto- Przewodniczący Neumann z wnioskiem formalnym. nomię najwyższej Izby, Sejmu Rzeczypospolitej Pol- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Znowu?) skiej… (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) …wzywające Sejm do zaprzestania tego, co czynić Poseł Sławomir Neumann: na mocy konstytucji winien… (Oklaski) (Poseł Rafał Grupiński: Sejm jest stroną w procesie.) Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! …to wkroczenie w autonomię Wysokiej Izby, to Chciałbym zwrócić się do pana marszałka z wnio- złamanie podstawowych zasad konstytucji. Państwo skiem formalnym o ogłoszenie przerwy, żeby pan tego nie dostrzegacie. poseł Piotrowicz trochę ochłonął. (Poseł Magdalena Kochan: Kłamstwo!) (Głos z sali: Żebyście wy ochłonęli.) Drodzy państwo… Rozumiem, szanowni państwo, że wam się w gło- (Poseł Magdalena Kochan: Żadni drodzy dla ciebie.) wie nie mieści trójpodział władzy, ja to rozumiem. …nie ma cienia wątpliwości, że ostatnie wydarze- (Głos z sali: Panie marszałku!) nia pokazują… Zdobyliście władzę i uważacie, że macie wszystko. (Głos z sali: Prawda boli.) (Głos z sali: Wniosek, panie marszałku!) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 25

Poseł Sławomir Neumann Pan poseł Piotrowicz mówił o zamachu dokona- nym w czerwcu na… Ja to rozumiem, ale jednak ta konstytucja obo- (Głos z sali: To prawda.) wiązuje. …ustawę o Trybunale Konstytucyjnym. Jeszcze (Głos z sali: Wszystkich.) raz przypominam, że o zgodności lub niezgodności (Poseł Małgorzata Gosiewska: Wniosek formalny ustaw z konstytucją może orzekać tylko i wyłącznie miał być.) Trybunał Konstytucyjny, nie Wysoka Izba. (Oklaski) Dzisiaj nie obowiązuje konstytucja z 1952 r., w któ- To jest pierwsza kwestia. rej Sejm był jedyną, najwyższą władzą. Ja wiem, że (Głos z sali: Brawo!) wam się to marzy, bo macie większość w Sejmie. Druga kwestia, panie pośle, jeżeli uważacie, że (Oklaski) jest ona niezgodna z konstytucją, ta zmiana z czerw- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Art. 4!) ca, macie do tego prawo, oczywiście. To nie jest konstytucja PRL-u. To nie jest PRL. (Poseł Jolanta Szczypińska: Tak?) To nie jest PRL. (Oklaski) Macie do tego prawo. (Poseł Grzegorz Schetyna: Prokurator jest z PRL!) (Głos z sali: Tak? Dziękujemy bardzo.) Obrażanie trybunału, mówienie o upolitycznie- To dlaczego (Dzwonek) na podstawie ustawy niu, mówienie o sędziach z Platformy jest obrazą tych zmienionej w czerwcu chcecie dzisiaj wybierać sę- ludzi i obrazą Platformy. dziów Trybunału Konstytucyjnego? (Głos z sali: Tak jest, brawo!) (Głos z sali: Właśnie.) To są niezależni sędziowie. Myśmy nie zgłaszali Dlaczego? Dlaczego dzisiaj na podstawie tej samej własnych posłów i senatorów. (Oklaski) ustawy… (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Prof. Kieres nie był (Poseł Rafał Grupiński: Na podstawie niekonsty- senatorem Platformy?) tucyjnej ustawy.) Za chwilę będziecie głosować nad kandydaturami …chcecie wybierać sędziów Trybunału Konstytu- własnych posłów. Jeżeli mówicie o upolitycznieniu, cyjnego i nie czekacie… spójrzcie na siebie. (Poseł Zbigniew Ziobro: Na podstawie regulaminu.) (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Senator Kieres, dwie …na wejście w życie ustawy zmienionej przez kadencje!) was? To jest pytanie, które rodzi się po sformułowa- Spis treści Spójrzcie na siebie. Dzisiaj obowiązuje konstytu- niu przez pana posła myśli o niekonstytucyjności cja III Rzeczypospolitej, nie PRL-u, i znamienny, ustawy z czerwca 2015 r. Dziękuję bardzo. (Oklaski) bardzo znamienny jest fakt, że w debacie ze strony (Głos z sali: Brawo!) Platformy występuje legenda „Solidarności” Henryka Krzywonos. (Poseł Jolanta Szczypińska: Jaka legenda?) Marszałek: A wasza legenda to prokurator stanu wojennego. (Oklaski) Dziękuję bardzo. (Głos z sali: Brawo!) Pan poseł Stanisław Piotrowicz także w trybie (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- sprostowania, tak? watelska wstają, podnoszą egzemplarze Konstytucji (Poseł Stanisław Piotrowicz: Sprostowanie.) Rzeczypospolitej Polskiej i skandują: Konstytucja! Proszę bardzo, w trybie sprostowania. Konstytucja!) (Część posłów uderza w pulpity i skanduje: Precz z komuną!) (Dzwonek) Marszałek: Panie pośle, ale ja bym prosił, żeby jednak nie Poseł Stanisław Piotrowicz: wprowadzać tutaj wątków personalnych (Poruszenie na sali), bo to powoduje, że zaczynacie państwo wza- Też tak myślę. jemnie się obrażać. Drodzy państwo, chcę jasno i klarownie powie- W trybie sprostowania pan poseł Kosiniak-Kamysz. dzieć, wielokrotnie to podkreślałem, ale państwo (Głos z sali: Przypomniała się „Solidarność”.) tego nie słuchaliście. (Głos z sali: Ile osób wsadziłeś do więzienia za PRL-u?) Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: Orzecznictwo, orzeczenie Trybunału Konstytu- cyjnego nie pozostaje w związku z tym, nad czym Do pana posła Piotrowicza. pracuje w tej chwili Wysoka Izba. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) (Głos z sali: Towarzysza.) Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie bę- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! dzie miało wpływu na dzisiejsze procedowanie Sejmu… (Poseł Elżbieta Radziszewska: Towarzysz Piotro- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) wicz.) (Głos z sali: Kłamstwo!) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 26 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Stanisław Piotrowicz Głosujemy nad kandydaturą pana Henryka Cio- cha w miejsce sędzi Marii Gintowt-Jankowicz, której …z tego względu, że dzisiaj Sejm proceduje… kadencja upłynęła w dniu 6 listopada 2015 r. (Poseł Magdalena Kochan: O to wam chodzi?) (Poseł Grzegorz Schetyna: Są pytania.) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) Do zadania pytania zgłosił się pan poseł Michał (Głos z sali: Wstyd!) Szczerba, klub Platforma Obywatelska. …w oparciu o regulamin Sejmu… Proszę bardzo. (Poseł Elżbieta Radziszewska: Nieprawda.) (Poseł Ewa Kopacz: Wniosek formalny.) …a nie w oparciu o ustawę z czerwca 2015 r. (Poseł Cezary Grabarczyk: Panie marszałku...) (Poseł Zbigniew Ziobro: Nauczcie się czytać.) To później. (Poseł Elżbieta Radziszewska: Co za farmazony Proszę bardzo, pan Michał Szczerba, klub Plat- pan opowiada?) forma Obywatelska. Regulamin Sejmu precyzyjnie reguluje ustrój we- (Głos z sali: Jak to później?) wnętrzny Sejmu i sposób procedowania w Sejmie. Czas na zadanie pytania – 1 minuta. Proszę bardzo. (Poruszenie na sali) Ten akt prawny jest najbliższy parlamentowi, najbliż- Panie pośle… szy nam, posłom. (Poseł Izabela Kloc: Nie jeszcze.) (Głos z sali: Bo zmieniłeś go tydzień temu.) (Głos z sali: To nie jest Szczerba.) Przewiduje tryb wyłaniania osób na ważne sta- …mówię do pana posła Cezarego Grabarczyka, nowiska państwowe określone w konstytucji. proszę opuścić mównicę. Nie udzieliłem panu głosu. (Poseł Elżbieta Radziszewska: Źródłem prawa nie Nie udzieliłem panu głosu, udzieliłem głosu panu... jest regulamin, panie pośle.) Przedstawi pan wniosek, jak udzielę panu głosu. Regulamin nie jest też jakimś, jakby niektórzy (Poseł Cezary Grabarczyk: Zwracałem się z wnio- powiedzieli, podrzędnym aktem prawnym. Regula- skiem.) min Sejmu jest… W tej chwili głos ma pan poseł Michał Szczerba, (Poseł Elżbieta Radziszewska: Nie jest źródłem klub Platforma Obywatelska. prawa.) Czas na zadanie pytania – 1 minuta.

Spis treści …aktem prawnym wymienionym w konstytucji. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie chce mówić, to nie.) Drodzy państwo, procedujemy w oparciu o regulamin Sejmu, a nie w oparciu… (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) Poseł Michał Szczerba: (Poseł Elżbieta Radziszewska: Nieprawda.) …o zaskarżone ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy wątpliwości, czy to posiedzenie jest legalne. Jesteśmy natomiast pewni, że to pan marszałek legitymizuje Marszałek: działania niezgodne z prawem i to panu będzie zapa- miętane. (Wesołość na sali) Nie mamy do czynienia Dziękuję. z wyborem, ponieważ… Zamykam dyskusję. (Głos z sali: Straszne.) Przechodzimy do głosowania. …miejsce po pani prof. Marii Gintowt zostało ob- Sejm na podstawie art. 17 ust. 2… sadzone. Jest sędzia Trybunału Konstytucyjnego, (Głos z sali: Pytania.) który czeka na złożenie ślubowania przed prezyden- (Poseł Jakub Rutnicki: Pytania.) tem Rzeczypospolitej. Głos z sali Proszę państwa, pytania będą, tylko proszę słu- ( : Głosować.) Szanowni państwo, prof. Leszek Garlicki napisał chać uważnie tego, co mówię. w komentarzu do konstytucji… Sejm na podstawie art. 17 ust. 2 ustawy o Trybu- (Głos z sali: Pytanie.) nale Konstytucyjnym wybiera sędziów Trybunału Zaraz. Konstytucyjnego bezwzględną większością głosów. …niełatwo jest przyjąć, że parlamentarzysta z dnia Głosujemy nad kandydaturą pana Henryka Cio- na dzień przekształci się w apolitycznego sędziego. cha w miejsce… Kogo wy zgłaszacie? (Głos z sali: Pytania.) (Głos z sali: Kieresa.) (Poseł Cezary Grabarczyk: Panie marszałku…) Zgłaszacie pana posła Pszczółkowskiego, który Wysoki Sejmie, pytania będą, tylko proszę… tam siedzi (Dzwonek), na apolitycznego sędziego Try- (Poseł Elżbieta Radziszewska: Wniosek formalny.) bunału Konstytucyjnego. (Oklaski) (Poseł Rafał Grupiński: No jak, po wyborze?) (Głos z sali: Brawo!) Chwileczkę. Zaraz tym z państwa, którzy zgłosili Zgłaszacie senatora Ciocha… się do zadania pytania, udzielę głosu. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Brawo!) (Poseł Grzegorz Schetyna: Po głosowaniach będą …senatora Prawa i Sprawiedliwości. pytania.) (Głos z sali: Czas.) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 27

Marszałek: Czas na zadanie pytania pan wyczerpał. (Głos z sali: Pytanie chce zadać.) Panie pośle, czas minął. Proszę zadać pytanie. Panie pośle, na podstawie art. 175 ust. 3 przywo- łuję pana do porządku. Zakłóca pan prowadzenie obrad. Poseł Michał Szczerba: (Głos z sali: Zadaj pytanie.) (Głos z sali: Proszę zejść.) Senatora, któremu nie mogliśmy wczoraj zadać (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Zerknij tam czło- pytania, tak samo jak panu posłowi Pszczółkowskie- wieku, ile czasu minęło.) mu, który, Wysoka Izbo… Panie pośle, czas pańskiego wystąpienia już minął. (Wypowiedź poza mikrofonem, oklaski) Panie pośle, proszę opuścić mównicę. Marszałek: Panie pośle, na podstawie art. 175 ust. 4 regula- minu Sejmu przywołuję pana do porządku i stwier- Panie pośle, zwracam panu uwagę, że pan... dzam, że uniemożliwia pan prowadzenie obrad. (Głos z sali: Czas się skończył.) (Głos z sali: On nie zrozumie.) (Poseł Iwona Ewa Arent: Czas.) (Wypowiedź poza mikrofonem, oklaski) W tej chwili z wnioskiem formalnym zgłosił się pan poseł Cezary Grabarczyk. Poseł Michał Szczerba:

…sam głosował wczoraj, jako członek Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, nad swoją kandy- Poseł Cezary Grabarczyk: daturą. Panie Marszałku! Czy słyszy pan, jak trzeszczy kręgosłup Rzeczypospolitej? (Wesołość na sali, oklaski) Marszałek: (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie.) Wysoka Izbo! (Dzwonek) Czy Wysoka Izba godzi Spis treści Panie pośle, zaraz będę musiał odebrać panu głos. się na to, aby trzeciej władzy wykręcać ręce? (Głos z sali: Czas minął.) (Głos z sali: To już było.) Panie pośle… Panie Marszałku! To jest postanowienie. Być może pan marszałek nie zapoznał się z postanowie- niem, które nakazuje wstrzymać się z czynnościami Poseł Michał Szczerba: zmierzającymi do wyboru sędziów Trybunału Kon- stytucyjnego do czasu wydania przez Trybunał Kon- Szanowni państwo… stytucyjny ostatecznego orzeczenia. Jeżeli pan mar- szałek nie zdążył się zapoznać, przekazuję w pana ręce. Marszałek: (Głos z sali: Ale to miał być wniosek formalny.)

Czas pańskiego wystąpienia minął. Marszałek:

Poseł Michał Szczerba: Oczywiście to nie jest wniosek formalny. Informowałem Wysoką Izbę, że odpowiedź do pre- Mamy pytanie o motywację. Mamy pytanie o… zesa Trybunału Konstytucyjnego wystosowałem, a jego (Poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie) pismo z załączonymi pismami i wnioskami klubu (Głos z sali: Już koniec.) Platforma Obywatelska przekazałem do Komisji Ustawodawczej. Z pytaniem zgłosiła się teraz pani Katarzyna Marszałek: Lubnauer, klub Nowoczesna. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Paluszek do góry. Bę- Panie pośle, zwracam panu uwagę, że w tej chwi- dzie wygrażać.) li już zakłóca pan obrady Sejmu. (Poseł Jakub Rutnicki: Nie zakłóca.) (Głos z sali: Michał, zostań tam.) Poseł Katarzyna Lubnauer: Proszę opuścić mównicę, ponieważ wyczerpał pan czas na zadanie pytania. Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Posłowie! Panie pośle, proszę opuścić mównicę. Przy tak przyspieszonym trybie powoływania sę- (Poseł Ewa Kopacz: Panie marszałku, czy pan już dziów Trybunału Konstytucyjnego istnieje spore ry- absolutnie oszalał?) zyko pomyłki lub błędnej oceny przydatności kandy- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 28 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Katarzyna Lubnauer Głosowało 409 posłów. Większość bezwzględna wynosi 205. Za głos oddało 236 posłów, przeciw – 167, data. Nie mieliśmy możliwości na Komisji Sprawied- wstrzymało się 6 posłów. (Oklaski) liwości i Praw Człowieka ocenić, czy są to ludzie (Głos z sali: Brawo!) nieskazitelnego charakteru i wyróżniającej się wie- Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością dzy prawniczej. Pierwszy raz uniemożliwiono zada- głosów wybrał pana Henryka Ciocha na stanowisko nie jakichkolwiek pytań kandydatom. sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Czy w przypadku gdyby okazało się, że osoba (Poseł Sławomir Neumann: Z wnioskiem for- wskazana jako kandydat na sędziego trybunału, a na- malnym.) stępnie wybrana na to stanowisko, nie spełnia wy- Z wnioskiem formalnym pan przewodniczący magań dotyczących pełnienia swojej funkcji, przewi- duje się możliwość skorzystania z trybu uchwał ta- Neumann. kich jak podjęte 25 listopada 2015 r.? Chodzi o uchwa- ły w sprawie stwierdzenia braku mocy prawnej uchwał w sprawie wyboru sędziów Trybunału Kon- Poseł Sławomir Neumann: stytucyjnego. Można przyjąć, że taki przyspieszony tryb procedowania oznacza wadę prawną w procedo- Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! waniu. Nasze procedowanie przypomina sądy 24-go- Chciałbym się zwrócić z wnioskiem formalnym do dzinne (Dzwonek), a nie obrady Sejmu. pana marszałka o zarządzenie przerwy i danie moż- (Głosy z sali: Czas!) liwości… I powiem szczerze, że mam wątpliwości co do… (Głos z sali: Ale są głosowania.) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Czas!) …przygotowania się albo posłowi sprawozdawcy, …tego nieskazitelnego charakteru, jeśli kandydat albo kandydatom do odpowiedzi na pytania, bo to, co zdecydował się na udział w takiej hucpie. Dziękuję. się dzieje, jest wyjątkowym skandalem. Nie dość, (Oklaski) że… (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie ma obowiązku.) Marszałek: …nie mogliśmy zadawać pytań na komisji spra- Spis treści wiedliwości, bo zostało to zablokowane, to także tutaj. Głos ma pan poseł Paweł Bejda, Polskie Stronni- (Poseł Izabela Kloc: A wy odpowiadaliście?) ctwo Ludowe. Prośba, panie marszałku, o ogłoszenie przerwy i danie szansy wam na przygotowanie się do odpo- wiedzi. (Oklaski) Poseł Paweł Bejda: (Głos z sali: Nie uda się wam.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do kandydata, pana Henryka Ciocha. Czy uważa pan, Marszałek: że jest pan dobrym i bezstronnym kandydatem, sko- ro był pan senatorem z ramienia PiS-u i startował… Proszę państwa, przerwa była wcześniej już ogło- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Przecież nie ma za- kazu.) szona i decyzją Sejmu ten wniosek został rozstrzyg- …pan ostatnio do Senatu też z ramienia PiS-u? nięty. Dziękuję bardzo. (Poseł Rafał Grupiński: Pan jest marszałkiem. (Głos z sali: Wspaniałe pytanie.) Partia panem rządzi.) Natomiast jeżeli będę widział, że przedstawiciel wnioskodawców czy poseł sprawozdawca komisji Marszałek: będą chcieli zabrać głos, bez wątpienia głosu udzielę. Pani poseł Scheuring-Wielgus z wnioskiem for- Dziękuję bardzo. malnym. W tej chwili przystępujemy do głosowania. Proszę bardzo. Kto z pań i panów posłów jest za wyborem pana (Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Jak on Henryka Ciocha na stanowisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego, proszę podnieść rękę. (Poruszenie może tak robić?) na sali) (Głosy z sali: Nie! Nie!) (Głos z sali: A odpowiedzi?) Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Kto się wstrzymał? (Głos z sali: Skandal!) Mam wniosek formalny, proszę państwa, skiero- (Głos z sali: Sprzeciw!) wany do Prawa i Sprawiedliwości. (Poruszenie na Kto jest przeciw? sali) Czy nie zechcielibyście państwo… (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie ma takiego wnio- watelska skandują: Konstytucja! Konstytucja!) sku.) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 29

Marszałek: Ale, pani poseł, proszę mi powiedzieć, jaki to jest wniosek formalny. Pani poseł, przepraszam bardzo. Pani poseł, pro- (Głos z sali: Co to jest?) (Poruszenie na sali) szę złożyć wniosek formalny… (Głosy z sali: Nie!) (Poseł Izabela Kloc: Do przedszkola proszę.) (Poseł Elżbieta Radziszewska: Do konfesjonału, co?) …zgodnie z art. 184 regulaminu Sejmu. Wniosku (Głos z sali: Ale co to jest?!) formalnego skierowanego do jakiejkolwiek grupy po- (Poseł Rafał Grupiński: Nie ma tego w regulami- słów nie ma. nie, żeby się spowiadać.) (Poseł Magdalena Kochan: Nie można egzekwo- (Poseł Anna Paluch: Proszę nie krzyczeć.) wać regulaminu od posłów, jak się samemu nie prze- strzega.) Poseł Monika Wielichowska:

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Premier! Mroczne to grudniowe popołudnie dla Pol- Dobrze. Mogę już? ski i dla Polaków. W czasie, kiedy łamana jest kon- stytucja, kiedy Prawo i Sprawiedliwość łamie demo- krację, pani premier Beata Szydło i jej rząd, pani Marszałek: premier wraz z rządem Prawa i Sprawiedliwości...

Proszę bardzo. Marszałek:

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Pani poseł, proszę złożyć wniosek formalny.

A więc zgłaszam wniosek formalny do przerwy… (Wesołość na sali, oklaski) i zachęcenia (Dzwonek) Poseł Monika Wielichowska: Spis treści wszystkich państwa, szczególnie tych, którzy tutaj ...najwyraźniej wstydzą się tego, co tutaj, na tej się śmieją, i pana prezesa Jarosława Kaczyńskiego, sali, się dzieje... abyście wyszli teraz przed Sejm… (Poseł Krystyna Pawłowicz: Wniosek!) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Daj spokój.) ...bo puste są ławy rządowe. …i zobaczyli, co się dzieje, do czego doprowadzili- Panie marszałku, mam czas. ście swoimi rządami. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Weź te paluszki.) Do tego, że ludzie są podzieleni. Marszałek:

Proszę złożyć wniosek formalny, pani poseł. Marszałek: (Poseł Jakub Rutnicki: Zaprośmy panią premier!) Pani poseł... Poseł Monika Wielichowska:

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Najpierw jest uzasadnienie, panie marszałku. Do tego, że ludzie są podzieleni. Wyjdźcie i to zo- baczcie w tym momencie. Marszałek:

Najpierw wniosek formalny, potem proszę uza- Marszałek: sadnić. (Poseł Grzegorz Schetyna: Uzasadniaj!) (Porusze- To nie jest wniosek formalny. Bardzo mi przykro, nie na sali) ale uprzedzam państwa posłów, że nie będę dopusz- (Głos z sali: Wniosek!) czał do występowania z takimi wnioskami. Bardzo przepraszam panią. (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: To jest wnio- Poseł Monika Wielichowska: sek formalny!) To nie jest wniosek formalny. Wysoka Izbo! Pani premier i rząd Prawa i Spra- Pani poseł Monika Wielichowska, klub Platforma wiedliwości wolą siedzieć na sali sejmowej, zlewając Obywatelska. się z całością Wysokiej Izby. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 30 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Marszałek: mier wraz ze swoim rządem Prawa i Sprawiedliwości przeniosła się do rządowych ław. Pani poseł, proszę złożyć wniosek formalny. (Głos z sali: Nie kłam!) Polacy chcą widzieć, co wyprawiacie. Pani jest twarzą tego, co się tutaj dzieje... (Oklaski) Poseł Monika Wielichowska: (Głos z sali: Brawo!) ...oprócz pana marszałka Kuchcińskiego, który tą Pani premier uciekła i ucieka od odpowiedzialno- twarzą jest od pierwszego posiedzenia Sejmu, bezpra- ści, i wstydzi się tego, co wyprawia jej ugrupowanie, wia i niesprawiedliwości. (Oklaski) na którego czele przecież stoi. (Wesołość na sali) (Poseł Anna Paluch: Panie marszałku, z wnio- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Wniosek!) skiem przeciwnym.) Szanowni państwo, Prawo i Sprawiedliwość prze- istacza się w partię bezprawia i niesprawiedliwości (Oklaski), a prezydent Andrzej Duda to bezprawie wspiera. Marszałek: Dziękuję bardzo. Marszałek: Wniosek formalny o przerwę był już poddany pod głosowanie, więc uważam go za bezzasadny. Pani poseł... Pan poseł Kropiwnicki także z wnioskiem formal- nym? (Poseł Robert Kropiwnicki): Tak, w sprawie trybu Poseł Monika Wielichowska: prowadzenia obrad.) (Głos z sali: Spadaj!) Ja wiem, pani premier, że zgubiła pani niebieską Proszę bardzo. teczuszkę, tę, którą pani dumnie prezentowała pod- (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Ale jest głos przeciw.) czas kampanii. (Poruszenie na sali) Spis treści

Marszałek: Poseł Robert Kropiwnicki:

Pani poseł, bo będę musiał pani odebrać głos. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż chciałbym państwu przypomnieć, że przed chwilą złamaliśmy jako Izba regulamin po raz kolejny – pierwszy raz Poseł Monika Wielichowska: dlatego, że nie dotrzymujecie postanowienia Trybu- Mam czas, panie marszałku, mam czas. nału Konstytucyjnego o powstrzymaniu się od dzia- (Poseł Cezary Grabarczyk: Nie wolno! Jakim pra- łań zmierzających do wyboru sędziów. Teraz chciał- wem?) bym państwu przypomnieć art. 30 ust. 4 regulaminu Sejmu. Proszę państwa, żebyście posłuchali, jeśli nie przeczytaliście wcześniej. „Poddanie pod głosowanie Marszałek: wniosków w sprawie wyboru lub powołania przez Sejm poszczególnych osób na stanowiska państwowe Najpierw wniosek formalny. Proszę o wniosek określone w art. 26, 27–29 nie może odbyć się wcześ- formalny. niej niż siódmego dnia od dnia doręczenia posłom druku zawierającego kandydatury, chyba że Sejm postanowi inaczej”. Nie było takiego postanowienia Poseł Monika Wielichowska: (Wesołość na sali, oklaski), Sejm nie głosował tego, nie podjęliśmy żadnej decyzji w tej sprawie. Czyli gło- Mam czas. sowanie powinno nastąpić co najmniej za tydzień, po Tę niebieską teczuszkę pani zgubiła – my jej za upływie tygodnia od dostarczenia druku posłom, panią nie znajdziemy – tę teczuszkę niebieską z ty- siącem obietnic... a państwo robicie to wszystko w jedną grudniową (Głos z sali: Pani poseł, niech pani sobie przypo- noc. Naprawdę, za chwilę 13 grudnia – wracają naj- mni teraz ósemkę...) mocniejsze, najczarniejsze scenariusze polskiej demo- ...i projektów ustaw, które miały być realizowane. kracji. Tymczasem Prawo i Sprawiedliwość demoluje demo- Panie marszałku, proszę o to, żebyśmy przerwali krację – demoluje demokrację! (Oklaski) te obrady. Dziękuję bardzo. (Oklaski) I, przechodząc do wniosku formalnego, panie (Poseł Andrzej Halicki: A w ogóle to nie ma tego marszałku, proszę o 5 minut przerwy, aby pani pre- posiedzenia!) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 31

Marszałek: Przystępujemy do głosowania. (Głos z sali: Wniosek formalny.) Wysoki Sejmie, wniosek pana posła jest bezzasad- (Poseł Cezary Grabarczyk: Rajmund Miller.) ny, ponieważ przegłosowaliśmy wcześniej wprowa- Pan poseł Rajmund Miller z wnioskiem formal- dzenie do porządku obrad tego punktu zgodnie z re- nym. gulaminem Sejmu, a więc Sejm postanowił inaczej. Proszę bardzo. (Poruszenie na sali) (Poseł Robert Kropiwnicki: Nie, panie marszałku.) (Głos z sali: To było głosowanie nad zmianą po- Poseł Rajmund Miller: rządku obrad.) Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Składam wnio- (Poseł Rafał Grupiński: Jedno nie znaczy drugie.) sek formalny, żeby głosowanie nad wyborem tego (Poseł Elżbieta Radziszewska: To jest zupełnie coś sędziego przełożyć na dzień 13 grudnia, bo to, co innego.) państwo robicie, kojarzy nam się jednoznacznie – szy- (Poseł Anna Paluch: Wniosek przeciwny.) kujecie nam podobną sytuację, jak komuna, stan (Poseł Robert Kropiwnicki: Art. 30 ust. 4 wyraź- wojenny. nie mówi: ...chyba że Sejm postanowi inaczej.) Panie prezesie, czy panu nie wstyd za to, co pań- Panie pośle, tak, Sejm postanowił inaczej. Prze- stwo robicie? Państwo posłowie z PiS-u macie jeszcze czytam formułę, którą wcześniej odczytałem: Przy- ostatnią szansę, żeby wasze nazwiska nie zapisały jęcie propozycji uzupełnienia porządku dziennego się w czarnej historii polskiego parlamentaryzmu. oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgodę na zastoso- Depczecie dzisiaj demokrację! Łamiecie słowo złożo- wanie art. 30 ust. 4 regulaminu Sejmu. (Oklaski) ne społeczeństwu! (Poseł Anna Paluch: No!) (Poseł Magdalena Kochan: Targowica!) (Głos z sali: Nie było to przegłosowane.) My na to – deklaruję państwu w imieniu Platfor- (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Panie marszałku, my Obywatelskiej – my na to nie pozwolimy! uzasadnienie.) (Głos z sali: Dobrze, dobrze.) Pani poseł Anna Paluch z wnioskiem... (Głos z sali: Ojej…) Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Poseł Anna Paluch: Z wnioskiem przeciwnym.) Spis treści Ale, pani poseł, wniosek pana posła Kropiwni- ckiego jest bezzasadny, więc chyba nie ma potrzeby, Marszałek: żeby... (Poruszenie na sali) Nie było wniosku, pani poseł, a więc prosiłbym Dziękuję. panią... Nie było wniosku. (Poseł Sławomir Nitras: Rozliczymy!) (Poseł Robert Kropiwnicki: Panie marszałku, Głosujemy w tej chwili nad kandydaturą pana przepraszam. Jeżeli pan powiedział o tym, że będzie Lecha Morawskiego w miejsce sędziego Marka Kot- miało to zastosowanie, to znaczy, że stosujemy zapis linowskiego… o 7 dniach, bo nie powiedział pan wyraźnie, że zrze- (Poseł Rafał Grupiński: Nie można głosować! kamy się terminu 7-dniowego według tej formuły. 7 dni!) Proszę ją jeszcze raz przeczytać.) …którego kadencja upłynęła w dniu 6 listopada Dziękuję bardzo. 2015 r. (Głos z sali: Prosimy o powtórzenie formuły.) Do zadania pytania zgłosił się pan poseł Tomasz Panie pośle, sprawa została rozstrzygnięta, pro- Szymański z klubu Platforma Obywatelska. szę opuścić mównicę. (Poseł Robert Kropiwnicki: Ale, panie marszałku, naprawdę w momencie, kiedy ma zastosowanie ten Poseł Tomasz Szymański: artykuł, oznacza to, że 7 dni powinniśmy mieć na dostarczenie druków.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do (Poseł Rafał Grupiński: Do mikrofonu!) pana prof. Lecha Morawskiego, profesora Uniwersy- tetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, kierownika Ka- (Głos z sali: Traci zastosowanie art 30.) tedry Teorii Prawa i Państwa na uniwersytecie, któ- (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Chyba że Sejm zde- rego jestem absolwentem, rocznik 2003. cyduje inaczej.) Szanowny Panie Profesorze! Poseł wnioskodawca Panie pośle, proszę opuścić mównicę, bo pański przywołał pana bardzo bogatą biografię. Przywołał wniosek nie jest wnioskiem w trybie formalnym. również pana dorobek naukowy, wspominając, iż Sprawa została, proszę państwa, rozstrzygnięta podręcznik pt. „Wstęp do prawoznawstwa”, który li- wcześniej. czy kilkanaście edycji, jest niesamowitym kompen- (Poseł Robert Kropiwnicki: Ale nie została roz- dium wiedzy dla tysięcy prawników, którzy ukończy- strzygnięta!) li studia prawnicze. Pozwoli pan, że zacytuję obszer- (Głos z sali: Ale nie zdecydował!) ny kawałek tegoż podręcznika: „Wspólne dla idei Proszę opuścić mównicę. państwa prawa i rządów prawa jest przekonanie, że 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 32 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Tomasz Szymański Poseł Joanna Scheuring-Wielgus:

sprawowanie władzy musi się opierać na regułach Pytanie moje jest takie: Czy kandydatom nie prawa, a nie na kaprysie rządzących”. (Oklaski) przeszkadza, że są kandydatami do Trybunału Kon- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Właśnie!) stytucyjnego w okolicznościach, które wzbudzają tyle (Głos z sali: Ooo!) wątpliwości różnych instytucji? Wymienię je: Helsiń- Strona 199, wydanie 12. podręcznika akademi- ska Fundacja Praw Człowieka, INPRIS – Instytut ckiego pt. „Wstęp do prawoznawstwa”. Prawa i Społeczeństwa… Panie profesorze, jaką wartość mają pańskie wy- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ooo!) dania akademickie (Dzwonek), jaką wartość mają …prezes Sądu Najwyższego, Krajowa Rada Są- pańskie podręczniki… downictwa, prokurator generalny… (Poseł Krystyna Pawłowicz: Koło gospodyń wiej- (Głos z sali: Dużą!) skich.) …w kontekście zamachu na Trybunał Konstytu- …rzecznik praw obywatelskich, prawnicy Polskiej cyjny, jaki PiS nam serwuje, w którym będzie pan, Akademii Nauk, rada wydziału i katedry Uniwersy- ani chybi, też brał udział? I co pan powie tysiącom tetu Jagiellońskiego – macierzystej uczelni prezyden- polskich studentów… ta Andrzeja Dudy… (Poseł Krystyna Pawłowicz: To co z tego?) …Fundacja Batorego, Naczelna Rada Adwoka- Marszałek: cka, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Instytut Spraw Publicznych, Fundacja Panoptykon, Watchdog Proszę kończyć, panie pośle. Polska, Forum Obywatelskiego Rozwoju… (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Oraz „Gazeta Wy- borcza”.) Poseł Tomasz Szymański: …i wszyscy obywatele, którzy stoją dzisiaj pod Sejmem i protestują. (Oklaski) …którzy mają dyplom, mają indeks z pana… (Głos z sali: I stowarzyszenie gejów i lesbijek.) Spis treści (Głos z sali: Czas!) Wszyscy obywatele. Czy ci kandydaci mają świa- Czy oni mają wydrzeć stronę z pańską oceną? domość całej tej sytuacji?

Marszałek: Marszałek:

Czas pańskiego wystąpienia minął. Dziękuję. Z wnioskiem formalnym zgłosiła się pani poseł Agnieszka Pomaska, klub Platforma Obywatelska. Poseł Tomasz Szymański:

Czy mają spalić w ognisku swój dyplom? Poseł Agnieszka Pomaska: Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po- Marszałek: zwolę sobie najpierw zrobić bardzo krótki wstęp do tego wniosku formalnego, bo myślę… (Głos z sali: Nie ma sensu.) Dziękuję panu posłowi. (Głos z sali: Nie, najpierw wniosek.) (Poseł Iwona Ewa Arent: Nie, wniosek.) …że to jest bardzo ważne. Poseł Tomasz Szymański: 1 listopada 2015 r. mogliśmy przeczytać wywiad z jednym z profesorów na temat Trybunału Konsty- Oklaski Dziękuję. ( ) tucyjnego. Jednym z ostatnich zdań tego wywiadu (Głos z sali: Brawo!) było: „Funkcja sędziego Trybunału Konstytucyjnego (Głos z sali: Dobry jest!) stała się zapłatą za lojalną służbę”. (Głos z sali: Ale był zdenerwowany.) (Głos z sali: To u was.) (Głos z sali: Tak było u was.) To były słowa prof. Lecha Morawskiego. Marszałek: Zgłaszam wniosek formalny o ogłoszenie prze- rwy… Głos ma pani poseł Joanna Scheuring-Wielgus, (Głos z sali: Już był.) klub Nowoczesna. …i po przerwie przedstawienie nam konkretnej (Głos z sali: Przerwa!) informacji ze strony wnioskodawców, za jaką służbę 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 33

Poseł Agnieszka Pomaska Ani jeden przedstawiciel klubu nie zabrał głosu. (Oklaski) prof. Lech Morawski jest dzisiaj kandydatem PiS do (Głos z sali: Komisja obradowała!) Trybunału Konstytucyjnego. Już nie mówimy o tym, żeby ktokolwiek z posłów (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ojczyźnie!) mógł zadać pytanie. Było to w takiej formule, jaką (Głos z sali: Ojczyźnie!) państwo wprowadziliście, i z uporem godnym lepszej Dziękuję bardzo. (Oklaski) sprawy egzekwowaliście przez całą, przez dwie po- przednie kadencje, że w imieniu klubu zabiera głos tylko jeden poseł… Marszałek: (Poseł Rafał Grupiński: Wtedy nie zgłaszaliście protestów, nie chcieliście debaty.) Pani poseł… …ma minutę na wygłoszenie swojej wypowiedzi (Poseł Anna Paluch: Mam wniosek przeciwny.) i po minucie wyłącza mu się mikrofon. Proszę sobie Wniosek przeciwny. przypomnieć. Ja tylko informuję panią poseł Pomaską, że ten (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) wniosek formalny był już kilkakrotnie zgłaszany, Jest takie dobre stare przysłowie: nie pamiętał a wcześniej przegłosowaliśmy wniosek o ogłoszenie wół, jak cielęciem był. przerwy. I kwestia druga. Jak pytacie o afiliacje polityczne, (Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Ale nie do to, posłowie Platformy Obywatelskiej, przypomnijcie tego tematu.) sobie, kto kandydował z waszych list w 2005 r. Czy Jest wniosek przeciwny. nie był to przypadkiem niejaki (Dzwonek) Andrzej Proszę bardzo, pani poseł Anna Paluch. Rzepliński, profesor prawa? (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) A jak wymachiwaliście konstytucją, to którą? Tą, Poseł Anna Paluch: którą złamaliście w czerwcu, czy tą, która obowiązu- je dziś? Tyle. (Oklaski)

Dziękuję bardzo, panie marszałku. (Poseł Elżbieta Radziszewska: Schowaj palec!) Spis treści Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! PO, Platforma Obywatelska, która tutaj z takim za- pałem szturmuje mównicę, która nadwyręża głos, jak- Marszałek: by nie zauważyła, że mikrofony są na tej sali i wszyst- ko doskonale słychać… Dziękuję. (Poseł Elżbieta Radziszewska: Ojejej…) (Porusze- Z wnioskiem formalnym zgłosił się pan poseł nie na sali) Krzysztof Brejza. Chciałabym państwu odświeżyć pamięć. Otóż, proszę państwa, a i młode posłanki, które też z taką emfazą mówią o łamaniu demokracji… Poseł Krzysztof Brejza: (Głos z sali: Wniosek formalny!) …chciałabym zachęcić do lektury sprawozdania, Wniosek, w imieniu Klubu Parlamentarnego Plat- stenogramu z obrad sejmowych z 8 października, forma Obywatelska, o 15 minut przerwy… kiedy to były wybierane te kandydatury, o które tak (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie ma!) państwo wojujecie, czyli panów sędziów Hausera, …i wyjaśnienie następującej sprawy. Panie mar- Sitka, Sokali, Ślebzaka i Jakubeckiego. szałku, otóż kandydat, nad którym teraz debatuje- (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Oko za oko, ząb my, jest redaktorem naczelnym kwartalnika „Pra- za ząb.) wo i Więź”. Mam takie pytanie – to trzeba wyjaśnić: Otóż, proszę państwa, przeczytajcie sobie i sprawdź- Jakie są związki, zwłaszcza związki finansowe, cie. Ówczesny punkt porządku obrad poświęcony kwartalnika, którego kandydat jest redaktorem na- wyborowi obejmował tylko wystąpienia posła Grzesz- czelnym… czaka, który zgłosił Romana Hausera i Bronisława (Poseł Anna Paluch: Ale do rzeczy, panie pośle.) Sitka… …z tzw. Spółdzielczym Instytutem Naukowym (Głos z sali: Ale wcześniej była komisja!) powiązanym ze SKOK-ami? (Poseł Rafał Grupiński: Komisja była.) (Głos z sali: Jakie są związki TVN-u?) …posła Wenderlicha, który zgłosił Andrzeja So- Czy ten pan zasiada w radzie naukowej tego kalę, posłanki Radziszewskiej, która zgłosiła sędziów kwartalnika? Ślebzaka i Jakubeckiego, i wystąpienie posła Kropiw- (Głos z sali: Ooo…) nickiego, który przedstawił opinię komisji. Nie było Czy zna osobiście pana Grzegorza Biereckiego, bo debaty klubowej. zdaje się, że zna? (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) (Głos z sali: Ale co to ma do rzeczy?) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 34 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Krzysztof Brejza I chciałbym zadać kandydatowi drugie pytanie o słowa, które skierował (Dzwonek) wobec pana An- Czy jego postać, jego osoba gwarantuje apolitycz- drzeja Sokali, dyskredytujące jego dorobek naukowy. ność kandydatury? Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Gwarantuje.) (Głos z sali: Gwarantuje.) Marszałek:

Marszałek: Dziękuję. Głos ma pani poseł Anna Paluch, Prawo i Spra- Chciałem zapytać pana posła przewodniczącego wiedliwość. klubu: Czy to jest wniosek o przerwę dla klubu? (Poseł Anna Paluch: Dziękuję, panie marszałku, (Poseł Sławomir Neumann: 15 minut – tak jest.) dziękuję bardzo.) Proszę bardzo. Dziękuję bardzo. Ogłaszam 15-minutową przerwę. W takim razie przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za wyborem pana (Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 23 Lecha Morawskiego na stanowisko sędziego Trybu- do godz. 18 min 40) nału Konstytucyjnego, proszę podnieść rękę i nacis- nąć przycisk. (Poseł Anna Paluch: Panie marszałku, nie działa, Marszałek: chwileczkę.) Czy działa? Wznawiam obrady. (Głos z sali: Działa.) Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 6. porząd- (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma ku dziennego. Obywatelska podnoszą egzemplarze Konstytucji Rze- Proszę o zadanie pytania pana Krzysztofa Paszy- czypospolitej Polskiej i skandują: Konstytucja! Kon- Spis treści ka, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego. stytucja!) (Głos z sali: Wniosek formalny. Art. 184…) (Posłowie Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- Proszę państwa, nie przyjmuję wniosków formal- wiedliwość skandują: Złodzieje! Złodzieje!) nych, bo to, co w tej chwili państwo wprowadzacie, Kto jest przeciw? to nadużycie. Kto się wstrzymał? (Głos z sali: Skandal!) Głosowało 392 posłów. Większość bezwzględna (Głos z sali: Panie marszałku, art. 184 pkt 1…) – 197. Za głosowało 232 posłów, przeciw – 156 posłów, Panie pośle, proszę opuścić mównicę. wstrzymało się 4 posłów. (Poseł Cezary Grabarczyk: A regulamin?) Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością (Głos z sali: Regulamin.) głosów wybrał pana prof. Lecha Morawskiego na sta- (Poseł Cezary Grabarczyk: Marszałku, regulamin.) nowisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Pan poseł Paszyk z pytaniem. A gwoli informacji pana posła, który pytał o pana Czy pan rezygnuje z pytania? prof. Morawskiego, to oprócz niego w tej redakcji, (Poseł Krzysztof Paszyk: Nie, panie marszałku, w radzie naukowej tego pisma byli i inni państwo, absolutnie nie rezygnuję.) m.in. obecna prezes pani Małgorzata Gersdorf, sę- Proszę bardzo. dzia Sądu Najwyższego, czy pan sędzia Pietrzykow- ski. (Oklaski) (Głos z sali: Naprawdę?) Poseł Krzysztof Paszyk: (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) (Głos z sali: Ale w redakcji czy w radzie naukowej?) Chciałbym zacząć od cytatu. Otóż 26 listopada (Głos z sali: Co z tego wynika?) 2015 r. w wywiadzie z Jarosławem Kaczyńskim na (Głos z sali: Że będą w trybunale za to.) portalu Bankier.pl padły takie słowa ze strony pana (Poseł Elżbieta Radziszewska: Następni kandy- prezesa: Chodzi o to, by skład trybunału był bardziej daci…) zróżnicowany i oddawał różne opcje, jakie występują (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Panie marszał- w naszym społeczeństwie. Chciałbym zapytać kan- ku, wniosek formalny.) dydata, o którym w tej chwili dyskutujemy, jak będzie (Poseł Zbigniew Ajchler: Panie marszałku, chciał- się czuł wobec takich słów, zwłaszcza w kontekście bym zabrać głos. Jestem świeżym posłem, nowym silnych związków i współpracy z Prawem i Sprawied- posłem…) liwością. Pan poseł Zbigniew Ajchler z wnioskiem formal- (Głos z sali: Dobrze.) nym. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 35

Poseł Zbigniew Ajchler: Panie pośle, w tej chwili proszę już opuścić mów- nicę. Panie Marszałku! Szanowni Panowie Posłowie (Poseł Agnieszka Pomaska: Co się pan dziwi?) i Posłanki! Pani Premier! Jestem nowym posłem, (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Panie marszał- praktykującym. (Wesołość na sali, dzwonek) ku, wniosek formalny.) Chciałbym, panie marszałku, zadać pytanie. Dla- Pani poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz z klubu No- woczesna z wnioskiem formalnym. (Oklaski) czego nie zarządza pan, żeby kandydaci na sędziów Ale, pani poseł, uprzedzam panią, proszę zgłosić sądu mieli możliwość odpowiadania na zadane pyta- wniosek formalny. nia posłanek i posłów? Co ja mam powiedzieć w gmi- nie, w mojej gminie, czy w naszym samorządzie, na wsi, w małych miasteczkach? Zgłaszani ludzie nie Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: odpowiadają na pytania. (Poseł Piotr Kaleta: Nudni jesteście z tymi prze- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym zgło- rwami.) sić w imieniu klubu Nowoczesnej wniosek formalny. (Poseł Anna Paluch: Proszę dokształcić się w pra- Dotyczy on sytuacji, z którą w tym momencie mamy wie.) do czynienia. (Głos z sali: Tak.) (Poseł Grzegorz Schetyna: Do mikrofonu.) (Głos z sali: Wniosek!) Przecież ta procedura jest zachowywana nawet (Głos z sali: Z jaką?) w tych najmniejszych samorządach. No, ta edukacja Żadna odpowiedź na pytania, które zostały zada- moja... ne, nie padła. (Poseł Grzegorz Schetyna: Do mikrofonu mów.) (Głos z sali: Co z tego?) Ta edukacja moja, panie marszałku, przebiega To jest naprawdę doprowadzenie sytuacji do ab- dość słabo i w takich warunkach chciałbym wiedzieć, surdu. Ludzie, obywatele nie wiedzą, o kim się roz- na kogo mam głosować. A tej możliwości nie mam. mawia. Nie znają twarzy tych ludzi. Nic o tym nie Bardzo proszę. wiedzą. Nie chcę się ustosunkowywać do innych rzeczy, Spis treści które tu się dzieją, które są dla mnie nowością. Marszałek:

Pani poseł, nie jest to wniosek formalny. Marszałek:

Panie pośle, przepraszam bardzo, ale nie jest to Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: wniosek formalny. Przypominam panu posłowi art. 184 regulaminu Nowoczesna na komisji sprawiedliwości... Sejmu. Proszę zapoznać się z tym artykułem, do- To jest wniosek formalny o cofnięcie tych wszyst- kładnie przeanalizować, co może być wnioskiem kich spraw do komisji… (Poruszenie na sali) formalnym. (Głos z sali: Było...) (Poseł Cezary Grabarczyk: Do wszystkich.) …dlatego że nie mieliśmy możliwości zadania pytań. Nowoczesna złożyła ponadto wniosek formalny Poseł Zbigniew Ajchler: przed komisją, który nie został rozstrzygnięty przez przewodniczącego Piotrowicza. Czy mam rozumieć, panie marszałku, że kandy- daci na sędziów nie będą odpowiadali na nasze pyta- nia? Ale proszę o odpowiedź. Marszałek: (Głos z sali: Zapytaj swoich kolegów.) Pani poseł, to nie jest wniosek formalny.

Marszałek: Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz:

Proszę państwa, zgodnie z regulaminem w tej Nie. Wniosek o cofnięcie do komisji. chwili na pytania mogą odpowiadać w imieniu wnio- Nie został rozpatrzony wniosek o to, aby organi- skodawców poseł wnioskodawca i poseł sprawo- zacje pozarządowe... zdawca. (Poseł Anna Paluch: To nie jest wniosek formalny.) (Poseł Agnieszka Pomaska: Niech odpowiadają.) ...mogły wziąć udział w komisji sprawiedliwości. Taki jest tryb. Taki jest regulamin. (Głos z sali: Wniosek.) Tak że bardzo pana przepraszam, ale proszę za- Dzisiaj też nie dopuszczono organizacji pozarzą- poznać się z regulaminem Sejmu. dowych do udziału... 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 36 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Marszałek: Druga rzecz. Mamy wątpliwości oczywiście – niech to się zaprotokołuje, panie marszałku – czy to posie- Pani poseł... dzenie Sejmu, tak samo jak posiedzenie wczorajszej (Głos z sali: Niebywałe.) komisji, jest konstytucyjne. Natomiast chcę zadać panu Muszyńskiemu pytanie. (Głos z sali: Nie można.) Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: (Poseł Jolanta Szczypińska: Regulaminu się na- ucz.) ...w obradach Sejmu. Pan Muszyński wczoraj – kiedy nie mogłem zadać Wysoka Izbo! Gdzie jest transparentność, przej- pytania podczas komisji – zwrócił się do mnie, że mo- rzystość i rzetelność... żemy sobie porozmawiać po posiedzeniu. Ale cieszę (Głos z sali: Jest PiS.) się, że można te pytania zadać. ...procesu wyboru osób należących do Trybunału (Głos z sali: Nie można.) Konstytucyjnego. On stwierdził, że, cytat: Warunkiem niezawisłości sędziów Trybunału Konstytucyjnego jest apolitycz- ność. Teraz ja dodam, że również kultura i godność. Marszałek: Jak to się ma do słów waszego kandydata, kandyda- ta Prawa i Sprawiedliwości, który w sprawie okolicz- Pani poseł, przez grzeczność nie... ności udziału prezydenta podczas pochówku śp. prof. Bartoszewskiego stwierdził: Normalnie Bóg się uśmiecha do Polaków. (Dzwonek) Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: (Głos z sali: Ooo…)

Nic nie wiemy o tych osobach. Zgłaszam wniosek formalny o cofnięcie tych spraw Marszałek: do komisji... (Wypowiedź poza mikrofonem, oklaski) Dziękuję, panie pośle. Spis treści Marszałek: Poseł Krzysztof Brejza:

Dziękuję bardzo. Jak to się ma do człowieka, który zwrócił się... Tego typu wniosek już był głosowany. Nie udzielam. (Poseł Krzysztof Brejza przemawia przy wyłączonym (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Ale nastąpiła mikrofonie, poruszenie na sali) zmiana, państwo nie odpowiadacie na ważne pytania.) Nie dopuszczam tego wniosku formalnego. (Głos z sali: Pan nie może.) Marszałek: Głosujemy nad kandydaturą pana Mariusza Ro- mana Muszyńskiego… Panie pośle, powiedziałem: proszę zakończyć py- (Poseł Krystyna Skowrońska: Ale, panie marszał- tanie. ku, wniosek formalny.) (Głos z sali: Eeej!) …w miejsce sędziego Wojciecha Hermelińskiego, (Posłowie Platformy Obywatelskiej uderzają w pul- którego kadencja upłynęła... pity.) (Głos z sali: Wniosek formalny.) Panie pośle, skończył się panu czas. …w dniu 6 listopada 2015 r. Dziękuję panu posłowi bardzo. Do zadania pytań zgłosili się posłowie. (Poseł Elżbieta Radziszewska: Panie marszałku!) Pan poseł Krzysztof Brejza, klub Platforma Oby- Panie pośle, zwracam się do pana posła Krzysz- watelska. tofa Brejzy, proszę opuścić mównicę. Skończył się panu czas. (Poseł Krzysztof Brejza: ...że to brak seksu. Jak to Poseł Krzysztof Brejza: się ma do godności kobiet?) Panie pośle, skończył się panu czas. Panie pośle, Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! zwracam panu uwagę, że w tej chwili zakłóca pan Powiem jedną rzecz. Pan Rzepliński nie brał udziału obrady Sejmu. w wyborach spod szyldu Platformy. To jest kłamstwo. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Pana nie słychać.) Nie kandydował w wyborach z Platformy Obywatel- Panie pośle, na podstawie art. 175 ust. 3 regula- skiej. (Oklaski) minu Sejmu przywołuję pana do porządku. (Poseł Iwona Ewa Arent: Jak?) (Poseł Rafał Grupiński: Panie Marszałku! To I nie kłamcie tutaj. uniemożliwia obrady Sejmu.) (Poseł Anna Paluch: Brał, brał.) Proszę opuścić mównicę. (Głos z sali: Brał, brał.) (Poseł Krzysztof Brejza: To te pytania na mówni- (Poseł Zbigniew Ziobro: A w PZPR był?) cy zostawię.) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 37

Marszałek ...dopowiedzieć panu Krzysztofowi Brejzie, posło- wi. Czy nie wstyd panu, panie Mariuszu Muszyński, Panie pośle, proszę opuścić mównicę. z powodu tych słów skierowanych pod adresem śp. (Głos z sali: Pana nie słychać.) prof. Władysława Bartoszewskiego... (Poseł Izabela Kloc: Czy on w ogóle powinien być (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie, nie wstyd!) posłem?) ...niekwestionowanego autorytetu moralnego? Głos ma pan poseł Krzysztof Mieszkowski, klub (Poruszenie na sali, oklaski) Aby zostać sędzią Try- Nowoczesna. bunału Konstytucyjnego, potrzebne są wysokie kwa- lifikacje, jeśli chodzi o stopień naukowy, wykształce- nie, dorobek, szanowni państwo, ale równie ważne Poseł Krzysztof Mieszkowski: są też te kwalifikacje moralne. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! (Głos z sali: Bardzo ładnie.) Chciałbym zapytać pana Muszyńskiego, czy to jest prawda… (Głos z sali: Nie!) Marszałek: (Głos z sali: Że nie był na spektaklu.) A przydałoby mu się. Dziękuję. (Poseł Piotr Kaleta: Kiepski teatr!) Głos ma pan poseł Kornel Morawiecki, klub Otóż 24 maja… Kukiz’15. Bardzo proszę o uwagę, jest poważna sytuacja. (Poseł Rafał Grupiński: Nie trać czasu.) Bardzo poważna. Poseł Kornel Morawiecki: 24 maja odbyła się II tura wyborów prezydenckich. Obowiązywała cisza wyborcza. Muszyński, zamiesz- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta sytuacja bar- czając informacje o wynikach wyborów o godz. 15, dzo oburza mnie i martwi. otwarcie łamał prawo przed ogłoszeniem wyników (Głos z sali: Ooo...) Spis treści wyborczych. Bardzo. Przytoczone są tutaj słowa, nie wiem, czy (Głos z sali: Ooo!) prawdziwe... Czy to jest prawda? (Poseł Elżbieta Radziszewska: Prawdziwe!) (Poseł Elżbieta Radziszewska: Sondażowe wyniki (Poseł Krzysztof Brejza: Prawdziwe.) to są.) ...czy nie, ale tyczące ludzi, którzy już nie żyją. (Głos z sali: Apolityczni!) Moi koledzy – Grzesiek Schetyna, ty, Rafał, słuchacie Druga rzecz. Pan Mariusz Muszyński na swoim spokojnie, jak się mówi o tym, że to, co się tu dzieje, Twitterze, który zlikwidował, napisał następujące to tak jest jak w stanie wojennym. słowa: Same staropolskie rodziny we władzach No- (Głos z sali: Tak!) woczesnej – Petru, Lubnauer, Scheuring i Schmidt. To przecież… Myślałem, że to Bundestag. (Poseł Magdalena Kochan: Tak jest. Bo tak jest.) Czy pan przyjmuje kryteria antropologiczne? No panowie, panowie, przecież jakaś miara rze- (Dzwonek) Proszę odpowiedzieć na to pytanie. To jest czy. (Oklaski) To, co się tu dzieje... Trybunał Kon- bardzo groźne. stytucyjny został poprzednio wybrany niekonstytu- cyjnie. (Poseł Magdalena Kochan: Nieprawda!) Marszałek: Niekonstytucyjnie. Wszyscy to mówią. Nie jestem ekspertem od konstytucji. Dziękuję. (Głos z sali: Aaa…) Głos ma pan poseł Krzysztof Paszyk, klub Polskie- Nie jestem. Ale to państwo stwierdzacie to (Dzwo- go Stronnictwa Ludowego. nek), mówiąc… Pan poseł Krzysztof Paszyk, klub Polskiego (Poseł Elżbieta Radziszewska: Nie, czekamy na Stronnictwa Ludowego. wyrok trybunału.) …że dwóch sędziów trybunału było wybranych niekonstytucyjnie. Poseł Krzysztof Paszyk: (Poseł Elżbieta Radziszewska: Czekamy na wy- rok.) Przepraszam, panie marszałku, ale nie słyszałem. I teraz, i wtedy… Ja bym chciał, żeby taki trybu- Ja również chciałbym kontynuować to, co uniemoż- nał, który... liwiono... (Głos z sali: Rafał, powiedz mu!) (Głos z sali: Uuu...) (Poseł Sławomir Nitras: Rafał, powiedz!) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 38 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Kornel Morawiecki Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- sku formalnego… ...łamał konstytucję, po prostu sam ustąpił. (Poseł Krzysztof Brejza: Głos przeciwny jest.) (Oklaski) …zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Posłowie Prawa i Sprawiedliwości wstają, klasz- Przepraszam. czą i skandują: Konstytucja! Konstytucja!) (Poseł Cezary Grabarczyk: No!) (Głos z sali: Nowa konstytucja!) Jest głos przeciwny. (Głos z sali: Jak nowa?) Proszę bardzo… (Głos z sali: Czas!) (Poseł Izabela Kloc: Praca, głosowanie! Tutaj się Jak parę dni temu mówiłem (Dzwonek), dobro na- pracuje.) rodu, dobro społeczne musi być nad prawem… …pan poseł Rafał Grupiński. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) (Głos z sali: Głosowanie!) …nawet nad... (Poseł Ewa Kopacz: Kiedy to państwo bezprawia.) ...konstytucją. Tak. Proszę teraz państwa... Poseł Rafał Grupiński: (Poseł Magdalena Kochan: Precz z komuną.) ...moich kolegów posłów, żebyśmy się nawzajem nie Panie Marszałku! Chciałem wypowiedzieć głos obrażali (Dzwonek), nie wyzywali się od komuchów przeciwny. Po pierwsze, co... (Gwar na sali) Proszę (Oklaski), bo są tutaj różni (Wesołość na sali) ludzie na o chwilę spokoju. (Dzwonek) Proszę o chwilę spokoju. tej sali, ale każdy z nas został wybrany demokratycznie. Zabieracie państwo mój czas. Chciałem głos sprzeci- (Poseł Elżbieta Radziszewska: Prezesowi to mówić.) wu w tej sprawie zgłosić, po pierwsze… I bardzo proszę państwa i moich... (Poseł Jolanta Szczypińska: Wyprowadzić go.) (Głos z sali: Panie marszałku, czas!) …dlatego, że byli wcześniej zapisani posłowie do ...rodaków, Polaków, proszę... głosu i nie powinno się po takim fakcie zgłaszać (Poseł Tomasz Lenz: Czas.) wniosku o zamknięcie...... żeby się nie dali nabrać na to zwycięstwo pro- (Głos z sali: Pytania!) wokacji. ...dyskusji, to po pierwsze, i zadawania pytań. (Poseł Jolanta Szczypińska: O tym decyduje mar-

Spis treści (Poseł Krzysztof Brejza: Panie marszałku, dlacze- go pan mi przerwał?) szałek.) To nie może być prowokacja. (Oklaski) Po drugie, drogi Kornelu, chcę jednak dwa słowa (Głos z sali: Czas!) powiedzieć, bo zostałem wymieniony w twojej wypo- wiedzi. Otóż nie może być tak, że w państwie, demo- kratycznym państwie prawa jakieś ideały, których Marszałek: bliżej nikt nie precyzuje, a mogą je precyzować wy- łącznie, jak widać, rządzący, bo mają większość... Dziękuję panu posłowi. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak.) Pan poseł Ryszard Terlecki z wnioskiem formal- ...będą stały ponad prawem. nym? (Głos z sali: Pamiętamy!) (Głos z sali: Tak.) Tego nie może być w żadnym państwie demokra- (Poseł Rafał Grupiński: Panie marszałku, ja chcia- tycznym. (Oklaski) Po to… łem.) (Poseł Marek Ast: Przez osiem lat było.) Myśmy rzeczywiście łamali prawo, ale prawo sta- nu wojennego. (Wesołość na sali) Dzisiaj sytuacja jest Poseł Ryszard Terlecki: taka, że ty swoją wypowiedzią wspierasz byłych członków PZPR, którzy mają nam... Panie Marszałku! Wysoka Izbo! (Poseł Mariusz Kamiński: Święcicki. Nie obrażaj (Głos z sali: W jakim trybie? W jakim trybie to Święcickiego!) jest?) ...ustawiać Trybunał Konstytucyjny. (Oklaski) Zgodnie z regulaminem zgłaszam wniosek for- (Głos z sali: Święcicki!) malny o przejście do głosowania. (Oklaski) Proszę państwa… (Głos z sali: Ja jestem zapisany do wniosku for- (Głosy z sali: Święcicki! Święcicki!) malnego!) Proszę państwa, mówimy o kandydatach do Try- (Głos z sali: …specjalistą od przerywania dyskusji.) bunału Konstytucyjnego, więc miejcie wiarę w tej sprawie, to po pierwsze. Po drugie, powiem tak: mam Marszałek: ogromny szacunek do ciebie, Kornelu, za wszystko, co zrobiłeś w okresie stanu wojennego, w latach 80., Ten wniosek formalny poddam pod głosowanie. ale nie powinieneś dawać się wykorzystywać przez Przystępujemy do głosowania. Prawo i Sprawiedliwość, które zgłasza swoich... (Głos z sali: Ej…) (Głos z sali: Brawo!) (Poseł Cezary Grabarczyk: Ale jest głos przeciwny, ...partyjnych funkcjonariuszy do Trybunału Konsty- panie marszałku!) tucyjnego. (Oklaski) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 39

Poseł Rafał Grupiński (Poseł Krystyna Skowrońska: Ale wniosek doty- czył tamtej osoby, panie marszałku.) Tego nie było po prostu... (Poseł Grzegorz Schetyna: Trzeba ręcznie liczyć.) (Poseł Jolanta Szczypińska: Jak to nie było?) (Głos z sali: Jeszcze raz wniosek!) …że poseł, że senator, że ludzie związani ze SKOK-a- Czy możemy rozpocząć głosowanie? mi idą do Trybunału Konstytucyjnego w sytuacji, (Głos z sali: Jeszcze nie.) w której już dawno te miejsca zostały zajęte przez po- (Poseł Krystyna Skowrońska: Czy ja mogę zgłosić słów. I tylko Trybunał Konstytucyjny może orzekać, co wniosek formalny?) jest konstytucyjne, a co nie jest. (Dzwonek) (Poseł Agnieszka Pomaska: Zepsuło się.) (Głos z sali: We własnej sprawie?) (Poseł Sławomir Neumann: Serwery padły.) Nie my i nawet nie ty ze swoim pięknym życiorysem. Przystępujemy do głosowania. (Głos z sali: Czas!) Kto z pań i panów posłów jest za wyborem pana Wyłącznie Trybunał Konstytucyjny, bo do tego Mariusza Romana Muszyńskiego na stanowisko sę- został powołany przez nas, kiedy uchwalaliśmy kon- dziego Trybunału Konstytucyjnego, zechce podnieść stytucję. Dziękuję bardzo. (Oklaski) rękę i nacisnąć przycisk. (Poseł Magdalena Kochan: Konstytucja.) Kto jest przeciw? (Poseł Piotr Kaleta: Wstańcie!) (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Marszałek: Obywatelska skandują: Konstytucja! Konstytucja!) Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo. Głosowało 410 posłów. Większość bezwzględna Wysoki Sejmie, będziemy teraz głosować nad wynosi 206. Za głosowało 236 posłów, przeciw – 170, wnioskiem. wstrzymało się 4 posłów. (Oklaski) (Poseł Magdalena Kochan: Nie!) Stwierdzam, że Sejm większością głosów wybrał (Głos z sali: Nie!) pana posła Mariusza Romana Muszyńskiego na sta- (Poseł Elżbieta Radziszewska: Najpierw posłowie…) nowisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Nie dopuszczę państwa do głosu, tych, którzy się (Głos z sali: Skandal!)

zgłaszali, ponieważ zdecydowana większość wnio- Spis treści (Głos z sali: Brawo Krysia! Nie daj się!) sków formalnych była elementem dyskusji. (Głos z sali: Ooo…) (Głos z sali: Sprostowanie.) Wysoki Sejmie, ogłaszam 5 minut przerwy. (Poseł Magdalena Kochan: Cenzura, łamiesz re- (Głos z sali: Brawo!) gulamin.) Prosiłbym państwa posłów, żeby nie zakłócali Proszę państwa, w związku z tym powołuję się na w ten sposób porządku obrad, bo będę musiał posu- art. 184 ust. 3 pkt 7 regulaminu Sejmu i tak traktu- ję wniosek formalny o natychmiastowe przystąpienie nąć się do decyzji dyscyplinarnej. do głosowania. (Poseł Grzegorz Schetyna: Straż Marszałkowska!) (Poseł Elżbieta Radziszewska: Tryb prewencyjny?) (Poruszenie na sali) (Głos z sali: Ja mam, panie marszałku, wniosek formalny dotyczący kandydata.) (Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 04 Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- do godz. 19 min 11) sku, abyśmy przystąpili natychmiast do głosowania bez dyskusji, proszę podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Marszałek: Kto się wstrzymał? Głosowało 433 posłów. Za głos oddało 238 posłów, Wznawiam obrady. przeciw głosowało 177, wstrzymało się 18 posłów. Z wnioskiem formalnym zgłosił się pan poseł Jo- Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął. achim Brudziński. (Gwar na sali, dzwonek) (Poseł Elżbieta Radziszewska: Ale przejście do głosowania nie zamyka wniosków formalnych.) Kto z pań i panów posłów jest za wyborem pana Poseł Joachim Brudziński: Mariusza Romana Muszyńskiego na stanowisko sę- dziego Trybunału Konstytucyjnego, proszę podnieść Dziękuję. rękę i nacisnąć przycisk… Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na podstawie (Poseł Elżbieta Radziszewska: Wnioski formalne art. 184 ust. 3 pkt 5... zawsze mogą być złożone.) (Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę odczytać.) (Poseł Cezary Grabarczyk: Wniosek formalny!) ...zwracam się do pana marszałka o niezwłoczne (Poseł Grzegorz Schetyna: Wniosek formalny!) przejście do realizacji porządku dziennego. (Poseł Krystyna Skowrońska: Panie marszałku, Uzasadnienie. wniosek formalny.) Szanowni Państwo! Zwracam się do obecnych na Przystępujemy do głosowania… galerii przedstawicieli służb mundurowych ze słowa- (Głos z sali: Maszyna nie działa!) mi przeprosin. (Oklaski) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 40 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Joachim Brudziński Z wnioskiem przeciwnym zgłosił się pan poseł Krzysztof Paszyk. Szanowni Państwo! Przytoczę, przytoczę w tej chwi- Proszę bardzo. li, jak powinien wyglądać porządek obrad. (Oklaski) (Poseł Agnieszka Pomaska: Głos przeciwny.) (Poseł Grzegorz Schetyna: Wniosek formalny.) Pan poseł Krzysztof Paszyk z głosem przeciwnym. Powinniśmy być w tej chwili podczas pierwszego Proszę bardzo. czytania obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków… (Głos z sali: To nasza wina? Trzeba było to robić.) Poseł Krzysztof Paszyk: Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu... (Głos z sali: Przestań! Przestań!) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drogi panie mar- Panie marszałku, bardzo proszę o uspokojenie... szałku, najpierw pan powinien przeprosić za cyrk, (Poseł Agnieszka Pomaska: Kłamca.) który się wczoraj odbył na komisji sprawiedliwości. Powinniśmy być teraz podczas pierwszego czyta- To po pierwsze. (Oklaski) nia obywatelskiego projektu ustawy... (Poseł Cezary Grabarczyk: Brawo!) (Głos z sali: Kłamca.) Nikt nie zwolni was, PiS, z tego cyrku, który (Poseł Andrzej Halicki: No właśnie.) wczoraj się odbył na Komisji Sprawiedliwości i Praw ...o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym Człowieka. funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa We- (Poseł Cezary Grabarczyk: Nie ma rozgrzeszenia.) wnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywia- (Poseł Grzegorz Schetyna: Bo Czarek się tym zaj- du Wojskowego, Straży Granicznej... muje.) (Głos z sali: O godz. 11 miało być.) To po pierwsze. ...Biura Ochrony Rządu… Ja też z szacunkiem patrzę na osoby, które przy- (Głos z sali: Kłamca.) patrują się tym obradom z galerii. Ale, panie mar- Powinniśmy być podczas pierwszego czytania szałku Kuchciński, miliony Polaków patrzą przez kamery, co robicie od wczoraj z tą Izbą. przedstawionego przez prezydenta Rzeczypospolitej (Głos z sali: Wy robicie cyrk.) Polskiej projektu ustawy o zmianie ustawy... Spis treści I ich też trzeba by przeprosić, panie marszałku. (Głos z sali: Zmieńcie marszałka.) (Oklaski) ...o podatku dochodowym od osób fizycznych. (Poseł Marek Ast: Za Burego, za Burego!) I w końcu, szanowni państwo, powinno być pierw- Tak że proszę tu więcej szacunku dla Polek i Po- sze czytanie poselskiego projektu... laków. (Oklaski) Poseł Stefan Niesiołowski ( : Kłamiesz.) (Głos z sali: Gdzie jest Bury?) ...ustawy o Instytucie Zachodnim im. Zygmunta Państwo występujecie z pozycji siły. Tylko pamię- Wojciechowskiego. tajcie, że występowanie z pozycji siły prędzej czy póź- (Głos z sali: Po co robiliście 5 godzin przerwy?) niej się mści. Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Poseł Rafał Grupiński: Ale to nie my zrobiliśmy przerwę do 16.) Uspokójcie się, szanowni państwo. Marszałek: Jeszcze raz zwracam się do obecnych tutaj na ga- lerii przedstawicieli służb mundurowych. (Dzwonek) Dziękuję bardzo. Szanowni Państwo! Przepraszam państwa za ten Kontynuujemy punkt 6. cyrk, który w tej chwili tutaj urządza Platforma Oby- Przystępujemy do głosowania. watelska. (Oklaski) (Poseł Agnieszka Pomaska: To nie był wniosek (Poseł Stefan Niesiołowski: Ty pajacu.) przeciwny.) Panie Marszałku! Składam wniosek formalny na Kto z pan i panów posłów jest za przyjęciem wnio- podstawie art. 184 o głosowanie bez dyskusji. Dzię- sku, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. kuję uprzejmie. (Głos z sali: W trybie sprostowania, panie mar- (Posłowie Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- szałku.) wiedliwość wstają, oklaski) (Głos z sali: Głosowanie!) (Poseł Agnieszka Pomaska: Kłamca, kłamca, Kto jest przeciw? kłamca...) Kto się wstrzymał? (Poseł Elżbieta Radziszewska: To jest zamykanie ust. Specjalista od zamykania dyskusji.) Marszałek: Głosowało 414 posłów. Za głos oddało 234, prze- ciw – 165, wstrzymało się 15 posłów. Panie pośle, rozumiem, że to jest wniosek formal- W związku z tym stwierdzam, że Sejm wniosek ny dotyczący głosowania bez dyskusji. (Poruszenie na przyjął. sali) Nie dopuszczam żadnych głosów poza pytaniami, (Głos z sali: Tak, panie marszałku, oczywiście.) do których zadania posłowie się zgłosili. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego 41

Marszałek w większości państwo poparliście, na czele z Jarosła- wem Kaczyńskim. Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Głos z sali: Sprostowanie!) (Poseł Cezary Grabarczyk: Brawo!) Proszę opuścić mównicę, panie pośle. (Głos z sali: Panie marszałku, debata miała za- cząć się... To pan marszałek przesunął.) Marszałek: Głosujemy nad… (Wypowiedź poza mikrofonem) Dziękuję. Panie pośle, proszę opuścić mównicę. Głos ma poseł Grzegorz Furgo, klub Nowoczesna. Panie pośle, zwracam panu posłowi uwagę, że za- kłóca pan obrady Sejmu. (Poseł Cezary Grabarczyk: Słusznie zrobił.) Poseł Grzegorz Furgo: Panie pośle, proszę opuścić mównicę. Proszę opuścić mównicę. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do wnioskodawcy. Na jakiej podstawie państwo dzisiaj pro- (Poseł Piotr Kaleta: Ale zdenerwowany.) cedują, skoro z ustawy Platformy Obywatelskiej wyni- Głosujemy nad kandydaturą pani Julii Anny ka, że kandydatury należało składać do 30 września, Przyłębskiej w miejsce sędzi Teresy Liszcz, której z ustawy Prawa i Sprawiedliwości zaś wynika, że kadencja upływa w dniu 8 grudnia 2015 r. kandydatury należy składać od 5 do 12 grudnia, czy- Do pytań zgłosił się pan poseł Arkadiusz Myrcha, li przez siedem dni? Klub Platformy Obywatelskiej. (Poseł Elżbieta Witek: Trzeba było składać.) (Głos z sali: Nie ma.) (Oklaski) Nie jest to materia, która jest wyłącznie w regu- (Poseł Cezary Grabarczyk: Jest wniosek formalny.) laminie, bo jest także w ustawach. Przypomnę, że Jeżeli nie widzę, nie słyszę, pan poseł… Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z 9 lipca (Głos z sali: Jest!) 2002 r. K1/02 jasno wskazał, że w sytuacji, w której Proszę bardzo. określona materia regulowana jest zarówno w usta- (Poseł Cezary Grabarczyk: Przypomnij, że to on wie, jak i w regulaminie – a z tą sytuacją mamy tu zarządził przerwę.) ewidentnie do czynienia – to przepisy regulaminów Spis treści (Głos z sali: O tym przesunięciu powiedz.) parlamentarnych muszą być zgodne zarówno z kon- stytucją, jak i z ustawami, w tym z ustawą o Trybu- nale Konstytucyjnym. (Oklaski) Poseł Arkadiusz Myrcha: I na koniec, do legendy Sejmu, pana marszałka Mo- rawieckiego, cytat: Bądźmy niewolnikami (Dzwonek) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam służ- prawa, abyśmy mogli być wolni. Kto to powiedział? by mundurowe za organizację pracy przez marszałka Powiedział to Cycero, panie marszałku. (Oklaski) Sejmu i rozpoczęcie debaty o godz. 16. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!) (Głos z sali: Nie ma pytań.) Marszałek: Pragnę zwrócić się do pani sędzi z trzema pyta- niami, do pani jako praktyka, chociaż nie ma pani na Dziękuję. sali. Jakie znaczenie ma w pani ocenie dla dzisiejsze- Głos ma pani poseł Urszula Pasławska, Polskie go postępowania wydane przez Trybunał Konstytu- Stronnictwo Ludowe. cyjny postanowienie o zabezpieczeniu roszczenia i powstrzymaniu się od wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego? (Oklaski) Poseł Urszula Pasławska: (Głos z sali: Brawo!) Szanowny Panie Prezesie! Panie Marszałku! Pani Drugie pytanie. Czy w pani ocenie jako sędzi pre- Premier! (Wesołość na sali, oklaski) Myślę (Dzwonek), zydent Rzeczypospolitej Polskiej ma prawo do oceny, że od dzisiaj właściwie ta precedencja powinna obo- czy akt normatywny jest zgodny z konstytucją, czy też wiązywać, bo jest po prostu prawdziwa. (Wesołość na nie? (Oklaski) I trzecie pytanie. Wykonuje pani zawód sali, oklaski) najwyższego zaufania publicznego, wydaje wyroki (Głos z sali: Brawo!) w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Czym dla pani Wysoka Izbo, kiedy dowiedziałam się, że kobieta, jest bezstronność w kontekście tego, że część kandy- sędzina, pani Julia Przyłębska… datów to aktywni politycy Prawa i Sprawiedliwości? (Głos z sali: Sędzia!) (Głos z sali: Żadnego.) (Poseł Zbigniew Ziobro: Żona sędziego to sędzina.) A skoro wywołany jest (Dzwonek) temat sędziego …ma szansę zostać sędzią Trybunału Konstytu- Kieresa, to przykro mi, że jako debiutant muszę pań- cyjnego, wielce się ucieszyłam, bo kobiet w tym zac- stwu przypomnieć o tym – kieruję to do posłów nym sądzie jak do tej pory było niewiele, ale bardzo z Prawa i Sprawiedliwości – że kandydaturę tę szybko zrozumiałam, jakie jest powiązanie tej nomi- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 42 Wybór sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Urszula Pasławska demokrację grudniową nocą? Czy tak ma postępować sędzia Trybunału Konstytucyjnego? nacji z działalnością pana prof. Przyłębskiego, męża, Chciałem państwu przypomnieć, że w ten sposób który jest aktywnym działaczem Akademickiego w latach 30. w Niemczech zaczynał się faszyzm, gdy Klubu Obywatelskiego im. Lecha Kaczyńskiego i ot- mówiono o tym, że wola ludu jest ważniejsza, ponad warcie mówi o tym, iż sympatyzuje z PiS. prawem. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Brawo!) Chciałem też zapytać pana mecenasa, czy będzie (Głos z sali: Obywatelski.) głosował na siebie jako na sędziego Trybunału Kon- Ale wracając do pytania. W związku z tym, że stytucyjnego. (Gwar na sali, dzwonek) Trybunał Konstytucyjny, a właściwie sędziowie Try- (Głos z sali: Będzie.) bunału Konstytucyjnego powinni się cechować wy- (Głos z sali: Może.) jątkową wiedzą, wybitną wiedzą prawniczą, mam Jest chyba pierwszym kandydatem, który przed pytanie, jakie publikacje do tej pory (Dzwonek) pani chwilą głosował na czterech sędziów Trybunału Kon- sędzia popełniła i jakim tytułem naukowym się ho- stytucyjnego, bierze czynny udział w wyborach kan- noruje. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dydatów do Trybunału Konstytucyjnego. (Dzwonek) (Poseł Zbigniew Ziobro: Praktyka czyni mistrza.) (Poseł Marek Ast: Sędzia Kotlinowski.) To nie powinno nigdy mieć miejsca. (Oklaski) Dlatego, panie mecenasie, pytam pana też tak po Marszałek: ludzku: Czy panu po prostu nie wstyd? Dziękuję bar- dzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za wyborem pani Marszałek: Julii Anny Przyłębskiej na stanowisko sędziego Try- bunału Konstytucyjnego, proszę podnieść rękę i na- Głos ma poseł Jerzy Meysztowicz, klub Nowoczesna. cisnąć przycisk. Spis treści Kto jest przeciw? (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Poseł Jerzy Meysztowicz: Obywatelska podnoszą egzemplarze Konstytucji Rze- czypospolitej Polskiej i skandują: Konstytucja! Kon- Panie Marszałku! Panie Prezesie! (Wesołość na stytucja!) sali) Pani Premier! Szybciutko pytanie. Kiedy patrzę Kto się wstrzymał? na to, co tu się dzieje, to przypominają mi się słowa Głosowało 407 posłów. Większość bezwzględna Jana Nowickiego z filmu „Wielki Szu”: Ty oszukiwa- wynosi 204. Za głos oddało 234 posłów, przeciw – 166, łeś, ja oszukiwałem. Wygrał lepszy. (Oklaski) Myślę, wstrzymało się 7 posłów. że jakby można zastanowić się, czy to nie jest odpo- Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością gło- wiednie do tego, co tu się dzieje. sów wybrał panią Julię Annę Przyłębską na stanowisko (Poseł Cezary Grabarczyk: Co ty bredzisz?) sędziego Trybunału Konstytucyjnego. (Oklaski) Ale ja chciałem zapytać w imieniu 28 posłów No- Głosujemy nad kandydaturą pana Piotra Pszczół- woczesnej, którzy nigdy nie zasiadali w parlamencie, kowskiego w miejsce sędziego Zbigniewa Cieślaka, i 70% ludzi, którzy nie głosowali na PiS. 70% społe- którego kadencja upływa w dniu 2 grudnia 2015 r. czeństwa nie oddało na was głosu. (Oklaski) Do zadania pytania zgłosił się poseł Robert Kro- (Poseł Elżbieta Rafalska: Ale na was.) piwnicki, klub Platforma Obywatelska. Oni mają prawo wiedzieć, co tu się dzieje, i mają (Poseł Agnieszka Pomaska: Wniosek formalny, prawo zadawać pytania, czy to, co tu się dzieje, jest panie marszałku.) zgodne z prawem. (Głos z sali: A ilu na was nie oddało?) (Poseł Andrzej Halicki: 82%.) Poseł Robert Kropiwnicki: Pytanie do pana posła Pszczółkowskiego: Czy wi- dząc, w jakiej atmosferze będziecie wybrani, po pro- Panie Prezesie! Panie Marszałku! (Oklaski) stu nie jest wam wstyd? Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!) Pan mecenas Pszczółkowski jest adwokatem. Ad- wokatura zawsze kładła mocny nacisk na wartości, Marszałek: na aksjologię sprawowanego nadzoru. Chciałem pana zapytać: Jaka jest pana opinia Dziękuję. o tych sformułowaniach dotyczących tego, że wola Głos ma poseł Krystian Jarubas, Polskie Stron- ludu jest ważniejsza od prawa, że gwałtem bierzecie nictwo Ludowe. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych 43

Poseł Krystian Jarubas: Poseł Agnieszka Pomaska:

Panie Prezesie! Panie Marszałku! Pani Premier! Panie marszałku, wyszłam na tę mównicę po to, Mam pytanie do szanownego pana mecenasa Piotra żeby powiedzieć o tym… Pszczółkowskiego. Panie mecenasie, chciałbym się (Poseł Krystyna Pawłowicz: Dziękujemy, już dosyć.) dowiedzieć, jaki pan ma tytuł naukowy i ile publika- …że dzisiaj pan marszałek powinien przede wszyst- cji naukowych pan wydał. kim zapoznać się z konstytucją. (Głos z sali: No, złotnikiem to on nie jest.) (Głos z sali: Nie na temat.) Może w opisie kandydata nie zostały one wymie- Ale, po pierwsze, pan marszałek powinien zapo- nione. Chociaż jest to mało prawdopodobne, gdyż znać się z regulaminem Sejmu. w opisie znajdowały się różne inne, mniej ważne in- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie na temat.) formacje. Gdyby takowe posiadał, na pewno zostały- Posłowie mają prawo do tego, żeby zgłaszać wnio- by zamieszczone. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ski formalne, a pan marszałek te wnioski…

Marszałek: Marszałek: Pani poseł, pani w swoim wystąpieniu odbiega od Dziękuję bardzo. przedmiotu obrad… Przystępujemy do głosowania. (Poseł Cezary Grabarczyk: Cenzura wyszła z mody.) (Głos z sali: Pytania!) …określonego w porządku dziennym. Przywołuję Kto z pań i panów posłów jest za wyborem pana panią do rzeczy. Piotra Pszczółkowskiego na stanowisko sędziego (Poseł Elżbieta Radziszewska: Panie marszałku, Trybunału Konstytucyjnego, proszę podnieść rękę to skandal!) i nacisnąć przycisk. (Głos z sali: Wniosek formalny.) Proszę iść głosować, pani poseł. (Wesołość na sali) Poseł Agnieszka Pomaska:

Kto jest przeciw? Spis treści (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa- Chwileczkę, panie marszałku. telska podnoszą egzemplarze Konstytucji Rzeczypospolitej Panie marszałku, chciałam pana marszałka pro- Polskiej i skandują: Konstytucja! Konstytucja!) sić, żeby zrobił przerwę i przywołał pana posła Bru- Kto się wstrzymał? dzińskiego do porządku, bo pan poseł Brudziński… Głosowało 407 posłów. Większość bezwzględna (Poseł Krystyna Pawłowicz: Do rzeczy!) wynosi 204. Za głos oddało 233, przeciw – 166, …po prostu kłamał. (Oklaski) wstrzymało się 8 posłów. (Oklaski) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Złodzieje.) Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością Marszałek: głosów wybrał pana Piotra Pszczółkowskiego na sta- nowisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Pani poseł, ponownie przywołuję panią do rzeczy. Wysoki Sejmie, ja wnioski formalne, jak mówiłem wcześniej, zacząłem traktować od pewnego czasu jako głos w dyskusji. Był wniosek o głosowanie bez Poseł Agnieszka Pomaska: dyskusji. Został ten wniosek przegłosowany. Pan poseł Brudziński kłamał, dlatego że dzisiej- (Poseł Magdalena Kochan: Gdzie regulamin?) sze obsunięcie obrad Sejmu było wynikiem tego, że (Głos z sali: Wniosek formalny, panie marszałku.) parlamentarzyści PiS-u nie byli obecni na tej sali. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. po- Panie marszałku… rządku dziennego: Zmiany w składach osobo- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie drzyj się!) wych komisji sejmowych (druk nr 61). (Głos z sali: Czego krzyczysz, kobieto?) Prezydium Sejmu na podstawie art. 20 ust. 1 i art. 148a ust. 12 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w spra- Marszałek: wie zmian w składach osobowych komisji sejmowych. (Głos z sali: Panie marszałku, wniosek formalny.) Pani poseł, w związku z tym, że nie reaguje pani (Poseł Monika Wielichowska: Mam pytanie do na moje upomnienia, na podstawie art. 175 ust. 2 tego punktu.) regulaminu Sejmu odbieram pani głos. (Wesołość na Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos sali, oklaski) w sprawie przedstawionych propozycji? Nikt się nie zgłasza. (Poseł Agnieszka Pomaska: Ja mam pytanie.) (Głos z sali: Panie marszałku, ja do pytania…) Proszę bardzo, pani poseł Pomaska. Przystępujemy do głosowania. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 44 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Marszałek wania niepodległości. Funkcjonariusze celni razem ze Strażą Graniczną stali na straży polskich granic, (Głos z sali: Panie marszałku…) broniąc ich przed przywozem towarów niebezpiecz- (Poseł Cezary Grabarczyk: Jak to nie? Zgłosiła się.) nych dla życia i zdrowia obywateli. (Gwar na sali) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- Jeśli chodzi o eksport, strzegli dziedzictwa narodo- sku w brzmieniu z druku nr 61, zechce podnieść rękę wego, aby nie było nieprawnie wywożone za granicę. i nacisnąć przycisk. (Dzwonek) Pobierając cło i podatki importowe, zapew- Kto jest przeciw? niali dochód budżetowi państwa polskiego. W 1939 r. Kto się wstrzymał? celnicy czynnie uczestniczyli w obronie polskich gra- (Poseł Monika Wielichowska: Z wnioskiem for- nic i polskiego majątku. Wielu zostało zesłanych do malnym, panie marszałku.) łagrów i do obozów, wielu oddało życie na posterunku Głosowało 417 posłów. Za głos oddało 381 posłów, w obronie ojczyzny. przeciw – 21 posłów, wstrzymało się 15 posłów. Straż Graniczna i Służba Celna pełnią podobne Sejm podjął uchwałę w sprawie zmian w składach funkcje, często w tym samym miejscu, z tym że Straż osobowych komisji sejmowych. Graniczna odpowiada za kontrolę przepływu osób, Zarządzam 3-minutową przerwę. a Służba Celna za kontrolę towarów, w tym tych sta- (Poseł Monika Wielichowska: To poczekamy.) nowiących zagrożenie, jak broń i amunicja – ostatnio zatrzymano 21 granatników RPG na przejściu gra- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 19 min 29 nicznym z Ukrainą – narkotyki czy środki psycho- do godz. 19 min 35) tropowe, niebezpieczne materiały, materiały radio- aktywne, towary podwójnego zastosowania itd. Służ- ba Celna odpowiada także za pobór należności bu- Wicemarszałek Barbara Dolniak: dżetowych. Obecnie celnicy chronią granic Unii Europejskiej. Granic celnych wewnątrz Unii Euro- Bardzo proszę panów posłów i panie posłanki pejskiej nie ma, ale przestępcza działalność trwa tam o zajmowanie miejsc, żebyśmy mogli wznowić obrady. nadal, tylko jest trudniejsza do wykrycia, np. prze- Proszę państwa, jeszcze raz bardzo państwa pro- wóz odpadów, narkotyków, towarów akcyzowych. Spis treści szę o zajmowanie miejsc, ponieważ chcemy wznowić I tutaj nasza działalność ma charakter typowo po- obrady. licyjny: tak jak policja, celnicy mają prawo do za- Proszę państwa, wznawiam obrady. trzymania, do prowadzenia przeszukania obiek- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. po- tów, uczestniczenia w czynnościach operacyjnych rządku dziennego: Pierwsze czytanie obywatel- innych służb, np. w razie zagrożenia nienaruszal- skiego projektu ustawy o zmianie ustawy o za- ności granicy i w innych przypadkach celnicy mogą opatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Poli- użyć broni palnej. Celnicy prowadzą dochodzenia, cji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Woj- śledztwa, wnoszą do sądów akty oskarżenia wobec skowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Central- sprawców przestępstw, sami też mają prawo wy- nego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicz- mierzyć karę. Służba Celna spełnia również wiele nej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży innych zadań ważnych dla bezpieczeństwa obywa- Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin teli, a ułamek tego, czym się zajmujemy, możecie oraz niektórych innych ustaw (druk nr 30). państwo obejrzeć, także jutro, w gablotach, które Proszę o zabranie głosu przedstawiciela Komitetu od wczoraj są ustawione w Sejmie. Serdecznie pań- Inicjatywy Ustawodawczej pana Sławomira Siwego stwa zapraszamy. w celu przedstawienia uzasadnienia projektu ustawy. Celnicy pełnią służbę ramię w ramię z funkcjona- (Poseł Monika Wielichowska: Pani marszałek, ale riuszami Straży Granicznej, Policji i innych polskich był wniosek formalny.) służb oraz służb z innych krajów, w Polsce i na mi- Bardzo proszę pana Sławomira Siwego o przed- sjach zagranicznych. Funkcjonariusze celni nie ro- stawienie uzasadnienia projektu ustawy. zumieją powodów ich dotychczasowej dyskryminacji. Pełniąc służbę o podobnym charakterze, poddając się temu samemu reżimowi służby, narażając się na po- Przedstawiciel Komitetu dobne zagrożenia, wykonując zadania tak samo waż- Inicjatywy Ustawodawczej ne dla polskiego bezpieczeństwa jak te wykonywane Sławomir Siwy: przez funkcjonariuszy innych formacji munduro- wych, powinni mieć prawo do renty i emerytury po- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Funkcjonariusze licyjnej, odszkodowania czy ochrony w razie chorób celni obecni na galerii Sejmu i przed monitorami! zawodowych. Silne służby to silne państwo. Służba Celna to służba Proszę Sejm VIII kadencji, Wysoką Izbę, aby dzia- mundurowa. Polska Służba Celna w wolnej Polsce łając w interesie publicznym, przywrócił etos i status zawsze była służbą mundurową, począwszy od jej funkcjonariusza celnego, jakim cieszył się ten zawód powstania po 123 latach zaborów, poprzez lata budo- w czasie II Rzeczypospolitej. Niniejszy projekt usta- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 45

Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Chwierut, uznając za zasadne objęcie funkcjonariu- Ustawodawczej Sławomir Siwy szy celnych zaopatrzeniowym systemem emerytal- nym, jednak odkładając to ponownie w czasie. Na- wy, który mam zaszczyt przedstawić, zdecydowanie stępnie w 2011 r. premier na spotkaniu przybliża nas do tego celu. z funkcjonariuszami w Kuźnicy Białostockiej gwa- W imieniu 200 tys. obywateli Rzeczypospolitej rantował funkcjonariuszom celnym równe traktowa- Polskiej mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie nie w zakresie emerytur z funkcjonariuszami innych projekt ustawy, którego przyjęcie nie powinno budzić służb mundurowych. wątpliwości ze względu na konieczność zarówno hi- Szanowni państwo, władza powinna wywiązywać storyczną, faktyczną, jak i prawną. Najważniejsze się ze swoich zobowiązań, w przeciwnym razie działa jest jednak – o czym jest mowa w uzasadnieniu pro- przeciwko interesowi publicznemu, także z tego po- jektu – uchwalenie tej ustawy w celu poprawy sku- wodu, że obraca po prostu wniwecz zasadę zaufania teczności działań Służby Celnej i wdrożenia dalszych funkcjonariusza do państwa. szerokich zmian prawa, które pozwolą na skutecz- Przechodzimy teraz do konieczności prawnej wy- niejsze ograniczenie tzw. szarej strefy, czyli na wzrost dania tej ustawy. Mianowicie wynika ona czy jest ona wpływów budżetowych, zwiększenie bezpieczeństwa skutkiem treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego obywateli i przestrzeganie zasad zdrowej konkuren- z dnia 3 marca 2015 r., sygn. akt K39/13, który cji. Tak więc niniejszy projekt jest dopiero pierwszym wreszcie potwierdził podnoszone od lat twierdzenia krokiem, to jest warunek sine qua non, który musi środowiska funkcjonariuszy celnych o ich prawnej, być spełniony, aby móc realizować powyższe założe- bezpodstawnej i niezasadnej dyskryminacji wyraża- nia. Funkcjonariusze celni mają propozycje pakietu jącej się w nieobjęciu funkcjonariuszy Służby Celnej rozwiązań w tym kierunku i mają nadzieję na współ- zaopatrzeniowym systemem emerytalnym. Z satys- pracę z Wysoką Izbą w tym zakresie w interesie pub- fakcją muszę przyznać, że wyrok ów uzyskaliśmy licznym. również dzięki zaangażowaniu posłów Klubu Parla- Konieczność historyczna i faktyczna wydania ni- mentarnego Prawo i Sprawiedliwość, którzy złożyli niejszej ustawy wynika z obowiązku realizacji zobo- w tej sprawie wniosek do Trybunału Konstytucyjne- wiązań rządu Rzeczypospolitej Polskiej zawartych go, a ich pełnomocnikami w dniu składania wniosku w porozumieniu podpisanym w dniu 30 listopada byli obecny wiceminister spraw wewnętrznych pan Spis treści 1998 r. pomiędzy stroną rządową a stroną związko- Jarosław Zieliński i pan prezydent Andrzej Duda, wą, w którym ówczesny rząd Rzeczypospolitej Pol- wtedy jeszcze poseł na Sejm RP, z którymi rozma- skiej – był to rząd pana premiera Jerzego Buzka wialiśmy i którzy, jak się przekonaliśmy, doskonale – zobowiązał się do powołania jednolitej i umundu- rozumieją specyfikę stosunku administracyjnopraw- rowanej Służby Celnej, której funkcjonariusze mieli nego, znają zasady funkcjonowania służb munduro- mieć uprawnienia emerytalne na poziomie porówny- wych i sytuację w Służbie Celnej. walnym do innych służb mundurowych. Jest to za- Należy podkreślić raz jeszcze, iż Służba Celna jest łącznik – to porozumienie – do tegoż projektu ustawy. obecnie jedyną służbą mundurową pozostającą poza Jednostronne wycofanie się rządu Rzeczypospolitej zaopatrzeniowym systemem emerytalnym. Jest to z podpisanego porozumienia oznacza naruszenie sze- ostatnia formacja mundurowa nieobjęta tym syste- regu przepisów konstytucji, choćby art. 59 ust. 2, art. mem. Trzeba tę nieprawną niesprawiedliwość w koń- 7 czy art. 20, ponieważ porozumienie, przepraszam, cu wyeliminować. Katalog służb mundurowych jest ustawa z 1999 r. nie uwzględniała wszystkich posta- bowiem zamknięty. W Polsce jest 11 służb munduro- nowień tegoż porozumienia. wych, a sądy – Sąd Najwyższy, Naczelny Sąd Admi- Potem było stanowisko strony rządowej z 30 stycz- nistracyjny i Trybunał Konstytucyjny – wymieniają nia 2008 r. i zawarte w nim kolejne zobowiązanie oczywiście także Służbę Celną, a więc jedyną służbę rządu polskiego wobec funkcjonariuszy celnych. mundurową poza zaopatrzeniowym systemem eme- W stanowisku tym rząd zobowiązał się, że szef Służ- rytalnym. Stąd wynika ta dyskryminacja. Nie może by Celnej przedstawi do dyskusji projekt ustawy mo- być tak, że tylko jednej służby mundurowej dotyczą dernizacyjnej, której celem będzie zrównanie warun- wszystkie ograniczenia praw i swobód konstytucyj- ków pracy Służby Celnej z warunkami pracy innych nych, nawet nieznane w innych formacjach, wszyst- służb mundurowych. Stanowisko podpisał w imieniu kie rygory i restrykcje służby, pełna dyspozycyjność rządu pan minister Michał Boni oraz ówczesny szef i podległość służbowa, brak działania szeroko poję- Służby Celnej pan minister Jacek Dominik. Ustawy tego prawa pracy i że nie jest to rekompensowane zawierającej to rozwiązanie szef Służby Celnej nigdy możliwością wcześniejszego przejścia na emeryturę, nie przedstawił, a zatem złamał po raz kolejny zobo- prawem do odszkodowania czy świadczenia w razie wiązanie rządu, kolejne zobowiązanie rządu Rzeczy- wystąpienia choroby zawodowej. Trybunał Konsty- pospolitej Polskiej. tucyjny w wyroku, o którym mówiłem, orzekł, że Były też obietnice Klubu Parlamentarnego Plat- zróżnicowanie sytuacji prawnej funkcjonariuszy forma Obywatelska składane tutaj na sali plenarnej Służby Celnej względem innych służb mundurowych podczas uchwalania ustawy o Służbie Celnej w 2009 r. jest arbitralne i dyskryminujące. Trybunał uznał, że W imieniu klubu przedstawiał je pan poseł Janusz trzy artykuły ustawy o emeryturach służb mundu- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 46 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Po siódme, likwidacja patologii w strukturze za- Ustawodawczej Sławomir Siwy trudnienia nastąpi wraz z tą ustawą, ponieważ prze- sunięcie większej ilości etatów będzie mogło nastąpić rowych są niezgodne z konstytucją, wskazał, że funk- zgodnie z potrzebami, jak również uwolnienie nor- cjonariusze Służby Celnej mają węższe uprawnienia malnej fluktuacji kadr i możliwości rozwoju, możli- emerytalne niż funkcjonariusze np. Straży Granicz- wość pozyskania osób o pożądanych kwalifikacjach nej czy Policji mimo wielu cech wspólnych tych służb do wykonywanych przez Służbę Celną zadań. Obec- i że jest to nieuzasadnione z punktu widzenia zasady nie mamy taką patologię, że przyjmowani funkcjona- równości wyrażonej w konstytucji. riusze bez względu na ich kwalifikacje będą mogli A zatem ustawa, którą mam zaszczyt prezento- ubiegać się o kierownicze stanowisko nie wcześniej wać, wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego. niż za 40 lat. Taką mamy patologię obecnie w Służbie Szczegółowa i wyczerpująca komparatystyka statusu Celnej. Równie daleka jest perspektywa uzyskania funkcjonariuszy celnych w stosunku do funkcjona- stanowiska wyższego, tzw. eksperckiego. Który fa- riuszy innych służb stanowi załącznik do projektu. chowiec na to się zgodzi? Jaka firma lub instytucja Jest to bardzo, bardzo precyzyjny referat pani Marii może sobie pozwolić na takie marnowanie zasobów Mrugały, do którego bardzo serdecznie państwa od- kadrowych? Służba Celna niestety na to przyzwala, syłam. przełożeni. Tak więc przyjęcie proponowanych regulacji usta- Po ósme, opisane wyżej korzystne procesy kadro- wowych umożliwi wywiązanie się państwa z obo- we spowodują wzrost efektywności i skuteczności wiązku wykonania wyżej wymienionego wyroku kontroli, a zwiększenie efektywności tylko o 1% daje Trybunału Konstytucyjnego, ale przyniesie też na- w skali roku ok. 5 mln zł zysku. Tak więc każdy 1% stępujące korzyści – tutaj jest aż 13 punktów – dla zwiększenia skuteczności Służby Celnej pozwoli na interesu publicznego. sfinansowanie ok. 150–200 emerytur netto, bez się- Po pierwsze, zakończy się proces ujednolicania gania do budżetu państwa. służb mundurowych. Funkcjonariusze Służby Celnej Po dziewiąte, zatrudnienie osób młodych z kwa- zostaną jako ostatni z wszystkich służb w pełni wypo- lifikacjami adekwatnymi do potrzeb oraz zwiększe- sażeni w analogiczną rekompensatę obostrzeń i rygo- nie fluktuacji kadr, mniej osób wykona bowiem te Spis treści rów służby oraz ograniczeń praw i swobód konstytu- cyjnych wynikających z cech stosunku służbowego. same zadania. Zwiększenie fluktuacji kadr umożliwi Po drugie, nastąpi poprawa efektywności Służby zmniejszenie liczby etatów o ok. 1 tys., zatrudnienie Celnej w zasadniczych obszarach jej działalności tych osób młodych w związku z tą ustawą, dzięki – jest to ochrona granic, skuteczny nadzór nad pro- temu będzie można po odejściu np. 2 tys. zatrudnić dukcją, obrotem wyrobami akcyzowymi, wspieranie tylko 1 tys. Środki z tego tytułu wystarczą na sfi- przedsiębiorczości, wzmacnianie konkurencyjności nansowanie 3,5 tys. emerytur w minimalnej wyso- legalnych firm, a w konsekwencji znaczący wzrost kości 40% lub 1800 emerytur w maksymalnej wy- wpływów do budżetu. Nastąpi ograniczenie szarej sokości 75%. strefy powodujące spadek zysków zorganizowanych Po dziesiąte, wejście tej ustawy w życie spowodu- grup przestępczych, a więc także ich wpływu na ży- je też jednorazowe zasilenie budżetu składkami zgro- cie społeczne i polityczne w kraju. Nastąpi skutecz- madzonymi w OFE, bo taka jest zasada. niejsza ochrona wartości takich jak życie, zdrowie, Po jedenaste, likwidacja niedoborów kadrowych bezpieczeństwo. oznacza likwidację aktualnie stale występujących Po trzecie, co spowoduje ta ustawa? Spowoduje kosztów delegacji, przeniesień i szkoleń do nowych ona wzmocnienie statusu funkcjonariuszy Służby zadań w ramach ciągłego łatania braków kadrowych. Celnej wykonujących bardzo istotne dla funkcjono- Po dwunaste, nastąpi likwidacja kosztów alokacji wania państwa i obywateli zadania publiczne. wynikających z przeniesień dużej liczby funkcjona- Po czwarte, wzmocnienie zabezpieczenia i ochro- riuszy Służby Celnej do innych miejscowości, które ny funkcjonariuszy Służby Celnej, uzyskanie równo- w 2015 r. wynoszą rocznie ponad 4,5 mln zł. To po- wagi między wymaganiami, ograniczeniami i wa- zwoli na sfinansowanie 160–270 emerytur, w zależ- runkami służby a czynnikami niwelującymi koszty ności od ich wysokości. tych warunków i ograniczeń. Po trzynaste, nastąpi wzmocnienie zaufania Po piąte, wprowadzenie bardzo istotnego i sku- funkcjonariusza celnego do państwa poprzez realiza- tecznego czynnika antykorupcyjnego w postaci utra- cję zobowiązania rządu, które wymieniałem wcześ- ty mundurowych uprawnień emerytalnych za popeł- niej, o włączeniu funkcjonariuszy celnych do zaopa- nienie przez funkcjonariusza Służby Celnej przestęp- trzeniowego systemu emerytalnego. stwa korupcyjnego. Jak wygląda dzisiaj sytuacja kadrowa w Służbie Po szóste, zatrzyma to proces odchodzenia ze Celnej? Zarządzanie kadrami jest od 10 lat zaburzo- służby funkcjonariuszy o szczególnych kwalifika- ne i obecnie sytuacja jest wręcz krytyczna. W Służbie cjach – uprawnienia emerytalne mają bowiem cha- Celnej ponad 30% to osoby w wieku powyżej 50 lat, rakter motywacyjny – i spowoduje zmniejszenie kosz- podczas gdy w Policji, Straży Granicznej lub Służbie tów szkoleń ich następców. Więziennej takich osób jest mniej niż 3%, takie mamy 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 47

Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy produkcji papierosów. Rosną straty przemysłu spiry- Ustawodawczej Sławomir Siwy tusowego, paliwowego. Spada dochód budżetu pań- stwa z akcyzy. porównanie. Jest to kadra z lat 90., więc za kilka lat Chciałbym państwu przytoczyć dosłownie kilka ponad połowa w Służbie Celnej będzie w wieku 50+. tylko typowych ujawnień dokonanych przez funkcjo- Należy dodatkowo podkreślić, iż projektowane nariuszy Służby Celnej, np. 47 kg kokainy na lotni- niniejszą ustawą zmiany znacząco wzmocnią i popra- sku Chopina w 2012 r. czy w 2014 r. świeże ujawnie- wią efektywność funkcjonowania Służby Celnej, roz- nia na przejściu w Dorohusku – 96 kg heroiny, mie- wiązując jednocześnie znaczną większość obecnych siąc później w Medyce – 150 kg heroiny o wartości problemów o charakterze kadrowym i organizacyj- rynkowej 30 mln zł. Na jednej z posesji celnicy ujaw- nym, które potwierdza sam minister finansów, np. nili 14 tys. l alkoholu w trakcie produkcji nalewek, w odpowiedzi na interpelację poselską nr 10 466 w których 15 razy przekroczona była dopuszczalna z 19 sierpnia 2011 r. ilość metanolu. To później trafia niestety także na Należy zapytać za drem Andrzejem Halickim, półki w sklepach. Blisko 7,5 tys. l podrabianego alko- musimy zapytać, czy godzimy się jako społeczeństwo holu w Łodzi. Ilość ta pozwala na wyprodukowanie na to, by zaawansowany wiekowo funkcjonariusz, 22 500 półlitrowych butelek wódki imitującej marko- a więc osoba o obniżonej sprawności psychofizycznej wy trunek. Była tam urządzona nielegalna fabryka i niższych zdolnościach poznawczych, chronił nas spirytusu. Takich spraw jest niestety dużo. Ponad przed napływem do Polski skażonego spirytusu, tok- 60 tys. paczek papierosów zabetonowanych w pusta- sycznych odpadów, broni, amunicji, substancji psy- kach na przejściu w Medyce. Celnicy np. w Chełmie chotropowych i innych materiałów, stanowiących re- udaremnili przemyt blisko 2 tys. pluszaków. Celnicy alne zagrożenie dla bezpieczeństwa obywateli. Nega- zatrzymują rocznie ok. 5 mln podróbek, bardzo często tywna odpowiedź wymaga podjęcia konkretnych zawierających substancje niebezpieczne, stanowiące działań, w tym objęcia funkcjonariuszy systemem zagrożenie dla życia i zdrowia naszych dzieci. emerytur przysługującym funkcjonariuszom innych Analizując uwarunkowania dotyczące Służby Cel- służb mundurowych. nej, nie sposób odnieść wrażenia, że państwo, oszczę- Szanowni Państwo! Ponad 2 tys. emerytur może dzając miliony na emeryturach funkcjonariuszy cel- być sfinansowanych tylko z tytułu wydatków, których Spis treści nie będzie po wprowadzeniu emerytur mundurowych. nych, traci miliardy z tytułu patologii w zarządzaniu Tutaj odsyłam uprzejmie do kalkulacji, która jest formacją. w załączniku do uzasadnienia projektu na str. 14. Niniejsza ustawa jest jednym z elementów wzmoc- Środki, jakie pozostaną z tytułu składek na ubez- nienia Służby Celnej, który wraz z kolejnymi zmia- pieczenie emerytalne i rentowe, wystarczą na sfinan- nami prawnymi jest warunkiem znaczącej margina- sowanie pozostałych emerytur, a nadwyżka zostanie lizacji szarej strefy i pozwoli na zasilenie budżetu w budżecie. Do tego dochodzą środki zgromadzone państwa wieloma miliardami dodatkowych wpły- w OFE, które zostaną przekazane do budżetu, bo wów, co przełoży się na znaczący wzrost stopy życio- taka jest zasada. Już tylko te środki zapewniają fi- wej wszystkich rodaków. (Oklaski) Szacujemy, że nansowanie tej zmiany przez pierwsze lata. nawet ponad 10 mld zł rocznie jest możliwe do pozy- Z całą mocą należy podkreślić, że od lat nie są skania, i wiemy, jak to zrobić. w Polsce podejmowane systemowe działania, które Uważamy, że elitarna formacja mundurowa, jaką zmierzałyby do marginalizacji szarej strefy w sferze jest Służba Celna, kadrowo porównywalna do dużej działalności Służby Celnej, którą szacujemy dzisiaj komendy wojewódzkiej Policji, przynosząca do budże- na ponad 20 mld zł; 20 mld zł. Przeprowadzona przez tu ponad 1/3 wpływów, dbająca o bezpieczeństwo poprzedni rząd częściowa modernizacja Służby Cel- obywateli całej Unii Europejskiej, bo to jest zewnętrz- nej oraz wprowadzone wraz z nią rozwiązania nie na granica Unii Europejskiej, i zasady zdrowej kon- w pełni ograniczają funkcjonowanie szarej strefy. Co kurencji, powinna być traktowana przez państwo trzecia złotówka w budżecie państwa pochodzi z dzia- adekwatnie do doniosłości realizowanych przez funk- łalności gospodarczej nadzorowanej przez Służbę cjonariuszy zadań, tak aby mogła generować znacz- Celną. nie więcej wpływów do budżetu i skutecznie zapew- W 2014 r. funkcjonariusze celni zajęli prawie niać ochronę obywateli i interesów przedsiębiorców. 400 mln papierosów i ponad 320 t tytoniu, ponad 1 t Uregulowanie uprawnień emerytalnych, tak jak i ponad 40 tys. sztuk narkotyków, ponad 670 tys. l jest w innych formacjach, nie jest szczególnym przy- spirytusu, ponad 7 mln l paliwa. Zajmowali też dobra wilejem, ale jest elementem spójnego systemu, który kultury, waluty, okazy CITES, leki niewiadomego zapewnia efektywne funkcjonowanie formacji i wyko- składu, bursztyn, szkodliwe zabawki i wiele, wiele nywanie zadań na oczekiwanym poziomie. Tak jest innych przedmiotów. Likwidowali nielegalne fabryki w Polsce we wszystkich innych służbach munduro- papierosów i alkoholu, które możecie państwo nieste- wych. Tak jest w każdym kraju, który dba o swoje ty znaleźć także na półkach w sklepie. Z drugiej stro- interesy, dba o bezpieczeństwo obywateli. Jest kilka ny systematycznie rosną straty polskich firm tyto- krajów, które się z tego wycofały, ale tego żałują. Nigdy niowych z powodu wzrostu przemytu i nielegalnej jednak tego nie powie rząd, bo jest to niepolityczne. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 48 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Proszę państwa, Sejm ustalił, że w dyskusji nad Ustawodawczej Sławomir Siwy tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-mi- nutowych oświadczeń w imieniu klubów. W imieniu Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej Otwieram dyskusję. proszę Wysoką Izbę o wsparcie przedłożonego pro- O zabranie głosu poproszę posła Klubu Parlamen- jektu ustawy i szybkie wdrożenie regulacji w przed- tarnego Prawo i Sprawiedliwość pana Arkadiusza miotowym zakresie w życie. Czartoryskiego. Dziękujemy wszystkim za dotychczasowe wspar- Bardzo proszę, panie pośle, o zabranie głosu. cie naszych starań. Dziękujemy posłom i senatorom, którzy nas wspierali, oraz wszystkim obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej, którzy projekt obywatelski Poseł Arkadiusz Czartoryski: podpisali. Dziękuję bardzo za uwagę. (Oklaski) Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowni Pań- stwo! Chciałbym podziękować panu przedstawicielo- Wicemarszałek Barbara Dolniak: wi wnioskodawców za te historyczne przypomnienia: i te odnoszące się do II Rzeczypospolitej, ale i te od- Dziękuję przedstawicielowi Komitetu Inicjatywy noszące się do ostatnich lat, kiedy rzeczywiście tych Ustawodawczej. zobowiązań rządu było wiele, włącznie z panem pre- Z wnioskiem formalnym pani poseł Monika Wie- mierem Donaldem Tuskiem. To jest znamienne. lichowska, Klub Parlamentarny Platforma Obywa- Szanowni Państwo! W dniu dzisiejszym, na po- telska. czątku tej kadencji Sejmu, mamy już drugi przykład Bardzo proszę, pani poseł. obywatelskiego projektu ustawy i drugi obywatelski projekt ustawy, który, szanowni państwo, nie został wyrzucony do kosza. Chcę państwu przy tej okazji Poseł Monika Wielichowska: powiedzieć, że Prawo i Sprawiedliwość właśnie w ten sposób popiera wnioski obywatelskie, że czas wyrzu- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Osiem lat pracuję cania wniosków obywatelskich do kosza się skończył. Spis treści w parlamencie i chcę pani marszałek powiedzieć jako (Oklaski) W poprzednich latach nawet te wnioski, nowej posłance i nowej pani marszałek, że niedopusz- które miały 2 mln podpisów, nie były procedowane czalne jest niedopuszczanie do głosu parlamentarzy- w polskim parlamencie. stów, którzy zgłosili się wcześniej, którzy chcieli wy- (Poseł Krystyna Skowrońska: Były procedowane!) stąpić z wnioskiem formalnym. Pani marszałek, to To à propos tej walki o demokrację. niechlubny zwyczaj. Proszę nie iść drogą, którą idzie I po drugie, mamy tutaj do czynienia, proszę pań- stwa, z sytuacją związaną z wyrokiem Trybunału pan marszałek Kuchciński. Konstytucyjnego z marca 2015 r. Też charaktery- (Głos z sali: Pani nie poucza pani marszałek.) styczna rzecz. Słyszymy tyle głosów z ław opozycji, Gest, który pani przy tym uczyniła względem mo- że oto łamana jest demokracja, jest zamach na wol- jej osoby, nie przystoi marszałek tej Izby. Ani w sto- ność, na demokrację, a tymczasem chcę bardzo wy- sunku do mnie, ani w stosunku do żadnego innego raźnie powiedzieć w imieniu Klubu Parlamentarne- Oklaski parlamentarzysty. Dziękuję. ( ) go Prawo i Sprawiedliwość, że jesteśmy za tym, aże- (Poseł Iwona Ewa Arent: Co to miało być?) by ten wyrok Trybunału Konstytucyjnego był re- (Głos z sali: Co to było?) spektowany. Jasno jest określone w wyroku, że w takim zakresie, iż Służba Celna nie jest objęta świadczeniami emerytalnymi funkcjonariuszy mun- Wicemarszałek Barbara Dolniak: durowych, jest to niezgodne z art. 32 konstytucji. Zgadzamy się z tym wyrokiem w całej rozciągłości, Pani poseł, to, po pierwsze, nie był wniosek for- a zatem popieramy przystąpienie do prac nad obywa- malny, ale oświadczenie, a po drugie, ja żadnych ge- telskim projektem ustawy zgłoszonym przez pana stów w stosunku do pani nie wykonywałam. Powie- przedstawiciela wnioskodawców. działam, że udzielę pani głosu, jak zabierze głos Szanowni Państwo! Chciałbym też podziękować przedstawiciel, który przed chwilą głos zabierał. jeszcze za jeden bardzo wyraźny argument, który (Poseł Iwona Ewa Arent: Bezczelna.) został tutaj użyty przez pana wnioskodawcę, a mia- Trudno było jeszcze więcej czasu kazać czekać nowicie ten argument, który odnosi się do sytuacji osobie, która i tak już długo czekała w dniu dzisiej- na naszych granicach. Faktycznie jest tak, że nie szym. Ale dziękuję za radę, na pewno będę ją miała… tylko służby rządowe, ale również organizacje pozarzą- (Poseł Monika Wielichowska: Wniosek formalny dowe, w tym międzynarodowe, wyraźnie pokazują, iż stracił po prostu na znaczeniu.) na granicy – na granicy zewnętrznej Unii Europejskiej Dobrze, dziękuję bardzo w takim razie. i na granicach państwa polskiego – tracimy miliardy (Głos z sali: Pani poseł, proszę złożyć oświad- złotych na manipulacjach związanych z VAT-em, na czenie.) wyłudzeniach związanych z VAT-em, z CIT-em, na 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 49

Poseł Arkadiusz Czartoryski ...i to są argumenty świadczące o tym, że to pra- wodawstwo zmierzało ku temu, że w przyszłości po- przemycie, na przemycie i niepłaceniu akcyzy itd. To winniście się stać służbą mundurową. A zatem za- są kwoty, które sięgają dziesiątek miliardów złotych. pewne kolejne nowelizacje i kolejne zmiany w prawie I to, co pan przedstawiciel wnioskodawców powie- będą konieczne. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dział – że państwo jesteście otwarci na dalsze prace, tak ażeby Służbę Celną wyposażyć w instrumenty prawne i żeby czerpać z waszej wiedzy w tym celu, Wicemarszałek Barbara Dolniak: żeby naprawić system finansowy na granicy, ażeby państwo polskie nie traciło tych, jak pan tutaj powie- Dziękuję bardzo. dział, nawet 10 mld. Nawet 10 mld jest możliwe do Kolejnego posła proszę o zabranie głosu. pozyskania tylko przy skorzystaniu z państwa wie- To pan Tomasz Szymański z Klubu Parlamentar- dzy. To jest niezwykle ważne, że pan to powiedział nego Platforma Obywatelska. tutaj, w polskim parlamencie, że państwo nie tylko Bardzo proszę, panie pośle. prosicie o to, żebyście byli objęci takimi przywilejami, jakimi są objęte służby mundurowe, ale jesteście też otwarci na dyskusje, na prace i na dalszą pracę nad Poseł Tomasz Szymański: uszczelnieniem naszej granicy celnej. Te słowa są niezwykle ważne. Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- Szanowni Państwo! Służba Celna jest bez wątpie- soka Izbo! Funkcjonariuszki i Funkcjonariusze Służ- nia jedną ze służb mundurowych o bardzo istotnym by Celnej! Witam was bardzo serdecznie. Chciałbym znaczeniu dla państwa i jego funkcjonowania. Spe- oczywiście odnieść się do słów, które tutaj padły, cyfika Służby Celnej zbliżona jest do specyfiki służb adresowane były do was, że jesteście świadkami rze- mundurowych, zwłaszcza Straży Granicznej. Dzisiaj czy kuriozalnych, które się dzisiaj faktycznie działy na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw We- w Sejmie. Byliście naocznymi świadkami i uczestni- wnętrznych w polskim parlamencie mieliśmy okazję kami rozgardiaszu i łamania zasad dotyczących ob- rad Sejmu, ponieważ to nie Platforma Obywatelska podobne informacje usłyszeć z kolei od funkcjonariu- zapraszała na godz. 12.30. Szanowni państwo wiecie, Spis treści szy Straży Granicznej – o przemycie, o handlu ludź- że punkt ten miał być procedowany o godz. 12.30. mi, o użyciu nowoczesnych środków do przemytu, Z niektórymi z państwa, z was, o tym rozmawiałem czyli np. dronów, bezzałogowców. Rzeczywiście wzmoc- i przewidywałem, że taki scenariusz może mieć miej- nienie naszych służb jest jak najbardziej właściwe, sce. I to się ziściło. Rozpatrywanie tego projektu, jak bo państwo polskie traci konkretne pieniądze, a do- państwo widzicie, zostało wskutek autokratycznej datkowo w zmieniającej się sytuacji w Europie bez- decyzji opóźnione o 7 godzin, za co przepraszam, po- pieczeństwo na naszych granicach jest niezwykle nieważ wiem, że czas wszystkich jest cenny. Ale ważne, obywatele również są zainteresowani tym, co przejdźmy do meritum. dzieje się na naszych granicach. Szanowni Państwo! Mam zaszczyt przedstawić Szanowni Państwo! Prawo i Sprawiedliwość jest stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- za tym, ażeby skierować ten obywatelski projekt do watelska dotyczące obywatelskiego projektu ustawy dalszych prac w komisjach. Tak jak powiedziałem, o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funk- jesteśmy otwarci na państwa argumenty. Dziękuję cjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa We- też, że pan przedstawiciel wnioskodawców przywołał wnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywia- informację o tym, że to grupa posłów Prawa i Spra- du Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Cen- wiedliwości oraz oczywiście trzech związków zawodo- tralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicz- wych celników złożyła wniosek do Trybunału Konsty- nej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Po- tucyjnego i Trybunał Konstytucyjny orzekł w duchu żarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz nie- takim, jak przypuszczaliśmy, to znaczy, że Służba których innych ustaw, zawartego w druku nr 30. Celna jest de facto służbą mundurową. Przedmiotowy projekt ustawy jest swoistą odpo- Myślę jeszcze, że na zakończenie powinniśmy wiedzią na przywołany przez pana wnioskodawcę mieć świadomość, że te prace… Zresztą pan przed- wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 marca stawiciel wnioskodawców też mówił, że po tej nowe- 2015 r. Serdeczne wyrazy uznania i wyrazy podzię- lizacji, po tych zmianach prawnych będą konieczne kowania za to, że państwo z taką determinacją i w ta- kolejne zmiany – takie zmiany, które dadzą Służbie kiej liczbie… Blisko 188 tys. podpisów zebranych Celnej instrumenty do pracy. Stosunkowo niedawno tylko przez jedną grupę zawodową. Dlatego pełen przecież parlament, ustawodawca wyposażył, prawo szacunek, że tak szybko państwo zorganizowaliście wyposażyło Służbę Celną chociażby w możliwość projekt, który dzisiaj może być procedowany. Sędzio- używania broni palnej, też jesteście państwo objęci wie Trybunału Konstytucyjnego, na szczęście jeszcze chociażby zakazem używania prywatnych urządzeń niezawisłego Trybunału Konstytucyjnego, i tak po- telekomunikacyjnych... zostanie, stwierdzili, iż w polskim systemie prawnym (Poseł Krystyna Skowrońska: Nie, nieprawda.) funkcjonują pewne nieprawidłowości dotyczące nie- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 50 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Poseł Tomasz Szymański innych służb mundurowych wykazuje pełną zbież- ność w zakresie określenia podstawowych elementów równego traktowania funkcjonariuszy Służby Celnej specyfiki pełnienia służby, w tym rygoru wykonywa- w stosunku do funkcjonariuszy innych formacji mun- nia służby, sposobu powoływania do służby, ponie- durowych. Państwo bardzo często porównujecie spe- waż, jak państwo wiecie, nie jest to zatrudnienie cyfikę waszej służby ze Strażą Graniczną, która jest w myśl Kodeksu pracy, tylko decyzja administracyj- praktycznie tożsama w realizacji zadań. Zdaniem no-prawna ze wszystkimi tego typu obowiązkami. sędziów nieprawidłowości te przejawiają się nieobję- Jest to także specyfika i charakter poszczególnych ciem funkcjonariuszy Służby Celnej zaopatrzeniem służb oraz przedmiotowy zakres ich działania. Bez- emerytalnym, którym objęci zostali funkcjonariusze dyskusyjny również jest fakt, iż Służba Celna jako pozostałych formacji mundurowych. jedyna formacja mundurowa nie została objęta za- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z uzasadnienia opatrzeniem emerytalnym, którym objęte zostały dołączonego do przedmiotowego projektu ustawy wy- pozostałe służby mundurowe. nika, że 30 listopada 1998 r. pomiędzy działającym Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Platforma z upoważnienia prezesa Rady Ministrów podsekre- Obywatelska, stojąc na straży obowiązującego w Pol- tarzem stanu w Ministerstwie Finansów a stroną sce systemu prawnego i broniąc podstaw demokra- związkową podpisane zostało porozumienie, na mocy tycznego państwa prawa, tym samym przestrzegając którego ówczesny prezes Rady Ministrów zobowiązał zapisów ustawy zasadniczej, którą jest Konstytucja się do powołania jednolitej i umundurowanej Służby Rzeczypospolitej Polskiej, za podstawowy obowiązek Celnej oraz do objęcia jej zaopatrzeniem emerytal- uważa realizację wyroków niezawisłych sądów oraz nym porównywalnym do tego, którym objęci byli niezależnego Trybunału Konstytucyjnego. Uważa- funkcjonariusze innych służb mundurowych. Powo- my, że zmiana dotychczas obowiązującego systemu łanie Służby Celnej nastąpiło w 1999 r. na mocy usta- prawnego, w którym funkcjonariusze Służby Celnej wy o Służbie Celnej. Niestety w ustawie tej pominię- jako jedyni spośród funkcjonariuszy służb munduro- te zostały kwestie objęcia funkcjonariuszy Służby wych niejako pozostawieni zostali w powszechnym Celnej zaopatrzeniem emerytalnym porównywalnym systemie ubezpieczeń, powinna nastąpić w możliwie do tego, którym objęci byli funkcjonariusze, tak jak krótkim czasie. Celem procedowanego dziś obywatel- Spis treści wspomniałem, innych służb mundurowych, szczegól- skiego projektu ustawy będzie uporządkowanie sy- nie funkcjonariusze Straży Granicznej. Zgodnie z obo- stemu prawnego z zakresu zaopatrzenia emerytalne- wiązującą dziś ustawą z dnia 27 sierpnia 2009 r. go już wszystkich służb mundurowych. Jednak już o Służbie Celnej służba ta jest jednolitą, umunduro- dziś zwracam szanownej Izbie uwagę na możliwość waną formacją utworzoną w celu zapewnienia ochro- ny i bezpieczeństwa obszaru celnego Unii Europej- wystąpienia niepożądanych skutków w postaci możli- skiej, w tym zgodności z prawem przywozu towarów wości pozbawiania funkcjonariuszy Służby Celnej – po- na ten obszar oraz wywozu towaru z tego obszaru, przez przenoszenie możliwości pozbywania albo ogra- a także wykonywania obowiązków określonych w prze- niczania funkcjonariuszy Służby Celnej – właśnie tego pisach odrębnych, w szczególności w zakresie podat- zaopatrzenia mundurowego, o którym mówimy dzi- ku akcyzowego oraz podatku od gier. siaj, poprzez przenoszenie do komórek organizacyj- Bezsprzeczne jest, że gospodarka oparta na poli- nych, w których nie realizuje się zadań związanych tyce celnej jest filarem polityki gospodarczej państwa z wykrywaniem, zabezpieczaniem, zwalczaniem lub ugrupowania integracyjnego. Istotnym elemen- przestępstw i wykroczeń oraz zapobieganiem im. tem polskiej polityki celnej jest funkcja ochronna Dlatego klub Platforma Obywatelska RP, jak już wie- ukierunkowana na realizację koncepcji zrównoważo- lokrotnie wspominałem, dostrzega potrzebę objęcia nego rozwoju Polski, jak i Unii Europejskiej. Politykę funkcjonariuszy Służby Celnej zaopatrzeniem eme- celną rządu Rzeczypospolitej Polskiej realizuje Służ- rytalnym, którym objęci zostali funkcjonariusze ba Celna, której priorytetem jest najlepsza obsługa służb mundurowych. Uważamy jednak, że w celu przedsiębiorców, zapewnienie wpływów finansowych tworzenia dobrego prawa niezbędne są konsultacje do budżetu państwa, o czym przedstawiciel wniosko- i pogłębione analizy. dawców wspomniał. Realizujecie państwo ok. 1/3 Mając na uwadze powyższe, Klub Parlamentarny wpływów do budżetu. Za 2014 r. bodaj było to blisko Platforma Obywatelska RP będzie głosował za skie- 89 mld zł. W dobie globalizacji ważnym zadaniem rowaniem przedmiotowego projektu ustawy do prac realizowanym przez Służbę Celną jest skuteczne we właściwych komisjach. Dziękuję. (Oklaski) zwalczanie przestępczości w celu zachowania zdro- wia i życia ludzi oraz zwierząt, ochrony praw włas- ności intelektualnej, środowiska naturalnego i dóbr Wicemarszałek Barbara Dolniak: kultury, a także ochrona przed zagrożeniem terrory- stycznym. Dziękuję panu posłowi. Analiza prawnoporównawcza specyfiki statusu O zabranie głosu poproszę pana posła Roberta prawnego funkcjonariuszy Służby Celnej w zestawie- Winnickiego z Klubu Poselskiego Kukiz’15. niu ze specyfiką statusu prawnego funkcjonariuszy Bardzo proszę, panie pośle. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 51

Poseł Robert Winnicki: Przechodząc do omówienia obywatelskiego pro- jektu, nad którym procedujemy, trzeba sobie powie- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Żeby powiedzieć dzieć jasno, że jeśli chodzi o kwestię tzw. emerytur o naszym stosunku, naszej opinii na temat tego oby- mundurowych, ale dotyczy to również systemu in- watelskiego projektu, bliskiego mojemu sercu, jak nych emerytur wcześniejszych, mamy do czynienia wszyscy funkcjonariusze Służby Celnej czy również z pewnymi wątpliwościami. Na to rzeczywiście zwró- bliźniaczej, podobnej służby – Straży Granicznej, cił też uwagę Trybunał Konstytucyjny, tak dzisiaj z racji łużyckiego usytuowania moich stron rodzin- mocno eksploatowany w tej Izbie. Warto się odnieść nych i pogranicza polsko-czesko-niemieckiego, trze- do tego wyroku mimo wszystkich zastrzeżeń, jakie ba powiedzieć najpierw, za jakim modelem emerytal- można mieć do Trybunału Konstytucyjnego w obec- nym się opowiadamy docelowo, jak postrzegamy nym czy w przyszłym składzie, który to trybunał obecny system emerytalny w Polsce. Otóż obecny wymaga oczywiście reformy konstytucyjnej, a nie system emerytalny oparty jest na zastępowalności tylko zamiany jednej ekipy na drugą. W tym wyroku pokoleń. To znaczy ten model, który funkcjonuje Trybunału Konstytucyjnego została zwrócona uwa- w Polsce, oparty jest na takim założeniu, że z poko- ga na następującą rzecz: jedynie funkcje Służby Cel- lenia na pokolenie przybywa pracujących w stosunku nej bezpośrednio związane ze zwalczaniem przestęp- do emerytów, a co najmniej, że ta liczba jest stała. czości spełniają cechy tożsamości z pozostałymi służ- Obecnie w Polsce mamy do czynienia, oczywiście od bami mundurowymi i jedynie przepisy wyłączające wielu lat już, z ogromnym kryzysem demograficz- nym. Ten kryzys demograficzny przekłada się na fakt funkcjonariuszy zajmujących się tą tematyką z usta- taki, że ZUS, Zakład Ubezpieczeń Społecznych coraz wy o emeryturach służb mundurowych są niezgodne gorzej przędzie. I ten proces będzie się pogłębiał, pro- z konstytucją. Przy tym warto zwrócić uwagę, że ta ces zadłużania się państwa, zadłużania się tych in- sytuacja de facto dotyczy innych służb munduro- stytucji. ZUS jest już faktycznym tak naprawdę ban- wych, dotyczy również innych grup zawodowych. krutem. Nie można tego stwierdzić w związku z obo- Również w górnictwie na przykład mamy do czynie- wiązującym systemem prawnym, ale jest niewydolny. nia z taką sytuacją, że na emerytury górnicze idą I to, co postulujemy jako reformę systemową, reformę pracownicy administracyjni, biurowi. I to jest pato- ustrojową, to wprowadzenie oczywiście systemu eme- logia, proszę państwa, to trzeba bardzo jasno powie- Spis treści rytury obywatelskiej. dzieć. Niezależnie od tego, czy taka sytuacja dotyczy System emerytury obywatelskiej, który nie może służb mundurowych, górników czy jakiejkolwiek in- być wprowadzony oczywiście z dnia na dzień, tylko nej grupy – sytuacja, w której pracownicy admini- musi zakładać dobrych kilkadziesiąt lat etapu przej- stracyjni, pracownicy biurowi są traktowani, jeśli ściowego w związku z tym, że dotyczyć będzie przede chodzi o system emerytalny, w taki sam sposób, jak wszystkim wyłącznie tych roczników, które wchodzą liniowi funkcjonariusze, jak górnicy dołowi – jest to dopiero na rynek pracy, jest jednak konieczny, jest sytuacja niezdrowa, sytuacja patologiczna. Na to rozwiązaniem, które funkcjonuje na Zachodzie, zwracamy uwagę. Zwracamy na to uwagę również w bardzo wielu krajach rozwiniętych, jest warun- w imię sprawiedliwości społecznej, bo trzeba sobie kiem koniecznym do tego po prostu, żeby polski sy- jasno powiedzieć, że jest to odbierane powszechnie stem emerytalny nie zbankrutował, nie zawalił się, w społeczeństwie, to równouprawnienie administra- żebyśmy byli w stanie wypłacać emerytury. cji i urzędników w danych służbach czy w danych Ktoś może powiedzieć: dobrze, a co w takim razie branżach z funkcjonariuszami liniowymi, jako nie- w odniesieniu do systemu emerytury obywatelskiej, sprawiedliwe, jako rażące. Na to na pewno będziemy czyli powszechnej, powszechnego, równego świadcze- zwracali uwagę również w pracach nad tą ustawą. nia o charakterze socjalnym wypłacanego wszystkim Oczywiście nie zmienia to faktu, że Służba Celna obywatelom po osiągnięciu określonego wieku, z tymi, jest rzeczywiście ostatnią służbą mundurową nieob- którzy, tak jak pracownicy, bardzo wielu pracowni- jętą tym systemem emerytalnym, który jest stosowa- ków Służby Celnej, pracują w bardzo ciężkich warun- ny wobec innych służb. Tak, to jest prawda, z tym kach, narażają swoje życie czasami. Dotyczy to oczy- wiście wielu funkcjonariuszy służb mundurowych, zastrzeżeniem, że nasze ugrupowanie, nasz klub dotyczy to grup szczególnego ryzyka, chociażby gór- parlamentarny opowiada się docelowo za likwidacją ników. Co z takimi ludźmi? Otóż sytuacja jest prosta w ogóle przywilejów emerytalnych jakichkolwiek – oczywiście opowiadamy się za tym, żeby ci, którzy grup społecznych i za podniesieniem płac w tych gru- wykonują ciężką pracę, którzy mają trudne warunki pach. To trzeba sobie jasno powiedzieć. pracy, po prostu dobrze, godnie zarabiali, odpowied- Dlatego nasz klub będzie za skierowaniem do od- nio do swojej ciężkiej pracy, plus system emerytury powiednich komisji tego projektu ustawy i za rozpo- obywatelskiej. Ale to jest przyszłość, to jest to, o co częciem dyskusji nie tylko nad kwestią Służby Celnej, będziemy zabiegali, czyli więcej pieniędzy w kieszeni ale w ogóle nad kwestią emerytur w grupach uprzy- tych, którzy ciężko pracują, w kieszeniach wszyst- wilejowanych pod względem emerytalnym, do któ- kich pracujących, a jednocześnie powszechny system rych należą służby mundurowe. Dziękuję serdecznie. emerytury obywatelskiej. (Oklaski) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 52 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Powyższe opinie są jedynie przykładem szeregu błę- dów i decyzji budzących wątpliwość Zakładu Ubezpie- Dziękuję panu posłowi. czeń Społecznych, zawartych w projekcie ustawy. Proszę o zabranie głosu panią poseł Joannę Au- Po trzecie, projekt ustawy, tak jak już tu było wspo- gustynowską z Klubu Poselskiego Nowoczesna. minane wielokrotnie, jest realizacją wyroku Trybu- Bardzo proszę. nału Konstytucyjnego, który orzekł, że trzy artykuły ustawy o emeryturach służb mundurowych są nie- zgodne z konstytucją z powodu węższych uprawnień Poseł Joanna Augustynowska: funkcjonariuszy Służby Celnej niż te posiadane przez funkcjonariuszy Straży Granicznej mimo wielu wspól- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy jest nych cech tych służb. Niemniej jednak ten sam Try- realizacją porozumienia rządu ze związkami zawo- bunał Konstytucyjny w tym samym orzeczeniu dowymi służb celnych z 1998 r. Oznacza to, że od wskazuje, iż wspomniana nierówność dotyczy tylko ponad 17 lat rząd nie uregulował tych postanowień. części celników realizujących tzw. zadania policyjne, Może i słusznie, ponieważ projekt dotyczy jedynie o których mój przedmówca bardziej szczegółowo opo- wybranej grupy pracowników mundurowych, to zna- wiadał. Jak czytamy w orzeczeniu trybunału, w za- czy funkcjonariuszy Służby Celnej. Fakt, iż projekt kresie, w jakim wśród osób uprawnionych do świad- ustawy nie uwzględnia innych służb mundurowych czeń emerytalnych pomijają funkcjonariuszy Służby – mam na myśli np. strażników ochrony kolei czy Celnej, którzy wykonują zadania określone w art. 2 Służby Leśnej – pogłębia jeszcze bardziej i tak istnie- ust. 1 pkt 4–6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. jący podział na lepszych i gorszych. o Służbie Celnej, są niezgodne z art. 32 konstytucji. Nowoczesna nie poprze projektu ustawy z nastę- Przywołane przez trybunał pkt 4–6 dotyczą jedynie pujących względów. Po pierwsze, projekt ustawy zo- zadań z zakresu rozpoznania i zwalczania przestęp- stał negatywnie zaopiniowany przez Naczelną Radę czości oraz ścigania przestępstw, a nie wszystkich Lekarską, która to w stanowisku nr 6/15 z dnia zadań wykonywanych przez funkcjonariuszy Służby 16 października 2015 r. stwierdza, iż, cytuję: Szcze- Celnej. gólne uprzywilejowanie funkcjonariuszy Służby Cel- Nowoczesna w pełni rozumie, że prawo nie może Spis treści nej w zakresie uprawnień emerytalno-rentowych nie różnie traktować osób wykonujących te same zadania ma podstaw biomedycznych. czy podobne czynności, ale przywileje emerytalne po- (Głos z sali: Ha, ha, ha…) winniśmy pomniejszać, a nie rozwijać o kolejne grupy (Poseł Marek Jakubiak: O, a to dobre…) zawodowe. Statystyki dotyczące przywilejów emery- Ponadto w opinii możemy przeczytać, iż Naczelna talno-rentowych są przerażające. Dla przykładu Rada Lekarska zwraca uwagę, że w Rzeczypospolitej spójrzmy na emerytury wojskowe. W budżecie na 2015 r. Polskiej jest zbyt wiele grup uprzywilejowanych do róż- 38 mld zł zostało przeznaczonych na obronę narodo- nego rodzaju świadczeń emerytalno-społecznych. No- wą. Prawie 1/3 tych pieniędzy przeznaczona jest na woczesna w pełni przychyla się do tego stanowiska. pensje, a nieco mniej, ok. 7 mld zł, na świadczenia, Po drugie, opinia Zakładu Ubezpieczeń Społecz- w tym ponad 6 mld zł na emerytury i renty. Z tych nych również wykazuje szereg błędów techniczno- ponad 38 mld zł na modernizację techniczną Sił Zbroj- -prawnych zawartych w projekcie ustawy. W opinii nych wydanych ma być w tym roku 8,2 mld zł. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 paź- Udział obciążeń wynikających z przywilejów eme- dziernika 2015 r. czytamy bowiem, iż, cytuję: Projek- rytalnych jest zdecydowanie za duży. Za dużo wyda- towana ustawa nie odnosi się do rent z tytułu nie- jemy na wynagrodzenia wojskowych, a za mało na zdolności do pracy, w tym do rent szkoleniowych oraz samo wojsko. Ponadto w 2015 r. deficyt wyniesie ok. do rent rodzinnych, zasiłków chorobowych, świad- 60 mld zł. W tej sytuacji nadawanie przywilejów eme- czeń rehabilitacyjnych, do których prawo funkcjona- rytalnych jednym sprawi, że inni będą musieli pra- riusze celni lub członkowie rodzin nabyli przez dniem cować dłużej lub odbiorą niższe emerytury. Rząd wejścia w życia ustawy zmieniającej. chce cofnąć reformę emerytalną podwyższającą wiek Ponadto w swojej opinii ZUS negatywnie odnosi emerytalny. W takiej sytuacji wrócimy do starych się do regulacji zawartej w projekcie, dotyczącej prze- wyliczeń w zakresie narastania problemów demogra- kazywania składek na ubezpieczenia emerytalne ficznych, z których jednoznacznie wynika, że w ciągu zewidencjonowanych na koncie lub subkoncie ubez- sześciu lat, między 2013 r. a 2019 r., luka powstała pieczonego. między pracującymi a tymi, którym trzeba wypłacać Kolejną regulacją budzącą wątpliwość ZUS-u jest świadczenia, wzrośnie o 2,6 mln osób, gdyż w tym zasada wyboru systemu emerytalnego wyłącznie czasie ubędzie 1,3 mln osób w wieku produkcyjnym, w oparciu o oświadczenie funkcjonariusza. Zakład a z drugiej strony przybędzie ok. 1,3 mln osób w wie- Ubezpieczeń Społecznych wskazuje na niemożność ku poprodukcyjnym. podjęcia takiej decyzji przez osobę wymienioną Nowoczesna uważa, że zasada sprawiedliwości w przepisach, ponieważ nie będzie ona w stanie sa- i równości wobec prawa wymaga, aby wszyscy pra- modzielnie stwierdzić, czy spełnia lub spełniać będzie cujący, niezależnie od miejsca i charakteru pracy, warunki konieczne do otrzymania tej emerytury. podlegali tym samym zasadom emerytalnym. Dąży- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 53

Poseł Joanna Augustynowska nia na rzecz państwa, często z narażeniem życia i zdrowia. my do likwidacji odrębnych systemów emerytalnych Godzi się przypomnieć, iż w dniu 3 marca 2015 r. dla osób zaczynających karierę zawodową, jak rolni- Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok, orzekając, iż cy, górnicy, policjanci, i dołączenia ich do powszech- istotnie nastąpiła dyskryminacja funkcjonariuszy nego systemu emerytalnego. Osoby wykonujące już Służby Celnej poprzez nieobjęcie tej formacji zaopa- tę pracę utrzymałyby stare zasady emerytalne oczy- trzeniowym systemem emerytalnym właściwym dla wiście w imię ochrony praw nabytych. pozostałych służb mundurowych. Jako dodatkowy, Nowoczesna popiera decyzję o podniesieniu wieku nie mniej istotny, argument podniesiono fakt, iż emerytalnego i będzie dążyć do jej utrzymania. W sy- funkcjonariusze Służby Celnej wykonują stanowione tuacji starzejącego się społeczeństwa i dłuższego życia prawo, stosują prawo i dokonują jego subsumpcji, co jest to jedyny sposób, by emerytury były w satysfak- oddziałuje zarówno na obywateli, jak i na przedsię- cjonującej wysokości. Obniżenie wieku emerytalnego biorców całej Wspólnoty Europejskiej. Z tym zaś po- oznaczać będzie tylko i wyłącznie niższe emerytury. glądem trudno jest polemizować. W przywołanym Projekt ustawy nadal nie reguluje podstawowej powyżej wyroku Trybunał Konstytucyjny wskazał niesprawiedliwości, jaką są przywileje wybranych wprost na niezgodność przepisów o zaopatrzeniu grup zawodowych uprawniające do wcześniejszego emerytalnym funkcjonariuszy Policji, ABW, AW, przechodzenia na emeryturę wybranych grup lub SKW, SWW, CBA, SG, BOR, Państwowej Straży Po- prowadzące do podlegania przez te grupy odrębnym żarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin z przepi- systemom emerytalnym. Dlatego zgodnie z naszymi sem art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. obietnicami złożonymi w kampanii wyborczej złoży- Panie i Panowie Posłowie! Przedstawiony Wyso- my ustawę przewidującą likwidację przywilejów eme- kiemu Sejmowi projekt ustawy nie tylko znosi do- rytalnych dla wybranych grup. (Oklaski) tychczasowe nierówności w zaopatrzeniu emerytal- Reasumując, przedstawiony projekt ustawy ma na nym Służby Celnej w porównaniu z innymi służbami mundurowymi, ale także wskazuje na kryteria wy- celu zwiększenie przywilejów grup zawodowych, co magane do osiągnięcia ustawowych świadczeń, takie działa ze szkodą dla społeczeństwa, poczucia spra- jak wiek funkcjonariusza, staż i miejsce pracy oraz wiedliwości, równości oraz ze szkodą dla budżetu zakres wykonywanych obowiązków. Spis treści państwa. W związku z powyższym Nowoczesna bę- Nie bez znaczenia dla nowelizacji omawianej dzie głosowała za odrzuceniem projektu ustawy. i procedowanej materii pozostaje fakt prawnoporów- Dziękuję bardzo. (Oklaski) nawczych czynności wykonywanych przez funkcjo- nariuszy Służby Celnej w zestawieniu chociażby z czynnościami wykonywanymi przez funkcjonariu- Wicemarszałek Barbara Dolniak: szy, zwłaszcza Straży Granicznej. Rzecz jasna, że specyfika tych służb nie jest tożsama, ale rodzajowo Dziękuję, pani poseł. bardzo zbieżna. O zabranie głosu poproszę pana posła Zbigniewa Panie i Panowie Posłowie! Zarówno część dyspo- Sosnowskiego, Klub Parlamentarny Polskiego Stron- zytywna projektu ustawy, jak i uzasadnienie tegoż nictwa Ludowego. projektu przywołują warunki, tryb i wymagania sta- Bardzo proszę. wiane kandydatom do pełnienia służby w organach Służby Celnej, czego nie będę z uwagi na określony czas wystąpienia przytaczał. Poseł Zbigniew Sosnowski: Na istotne podkreślenie zasługuje fakt, iż funk- cjonariusze Służby Celnej nie są zatrudnieni w opar- Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Mi- ciu o przepisy ustawy Kodeks pracy. To jedynie do- nistrze! Wysoki Sejmie! Rząd Rzeczypospolitej Pol- datkowo przemawia za traktowaniem ich na równi skiej w dniu 30 listopada 1998 r. podpisał ze stroną z pozostałymi służbami mundurowymi. Funkcjona- związkową porozumienie, na mocy którego ówczesna riusza Służby Celnej można oddelegować na czas nie Rada Ministrów zobowiązała się do powołania jedno- dłuższy niż 6 miesięcy do pełnienia służby na tery- litej i umundurowanej Służby Celnej. Funkcjonariu- torium innego państwa, a także przenieść na takie sze nowo powołanej formacji mieli mieć zagwaranto- samo lub równorzędne stanowisko do innej jednostki wane uprawnienia emerytalne na poziomie porów- organizacyjnej. Można wydać funkcjonariuszowi po- nywalnym do innych tzw. służb mundurowych. Jed- lecenie pełnienia obowiązków na innym stanowisku. nakże koleje losu sprawiły, iż oczekiwanych upraw- To tylko nieliczne przykłady dyspozycyjności. Słusz- nień emerytalnych funkcjonariuszom Służby Celnej nie wskazuje się na liczne zakazy obowiązujące funk- nie przyznano. cjonariuszy w czasie pełnienia służby. Przywołam W tym miejscu godzi się zasadnie podnieść fakt, jeden, ale jakże istotny, zakaz korzystania z prywat- iż Służba Celna obok wymienionych w tytule ustawy nych przenośnych urządzeń służących do komunika- wszystkich podmiotów istotnie należy do rodziny cji elektronicznej w czasie wykonywania zadań służ- państwowych służb mundurowych, wykonuje zada- bowych. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 54 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Poseł Zbigniew Sosnowski du, żeby administracja korzystała z takich uprzejmo- ści ze strony Skarbu Państwa, dlatego że administra- Wysoka Izbo! W zakresie zmiany ustawy o Służbie cja czy to izby celnej, czy administracja w mojej firmie Celnej wskazano 13 zmian. Zostały one dość precy- nie różnią się w zasadzie niczym oprócz tego, że jed- zyjnie zreferowane przez przedstawiciela wniosko- ni mają więcej papierów, drudzy mniej. Rozszerzanie dawców. Jako jedną z istotniejszych kwestii chciał- tego na służby mundurowe w mojej ocenie nie jest bym wskazać rozporządzenie ministra finansów zasadne. w sprawie wykazu chorób i schorzeń pozostających A panu sprawozdawcy z izby celnej chciałbym po- w związku ze służbą w Służbie Celnej. To wbrew po- wiedzieć, trochę w obronie izby celnej, że retoryka zorom wskazuje na właściwości lub warunki służby. taka: jak będziemy wszyscy mieli emerytury mniej- Istotne staną się regulacje w odniesieniu do powoła- sze czy te bardziej wygodne dla nas, to nam się węch nia organu właściwego w sprawach zaopatrzenia eme- poprawi, co najmniej śmiesznie brzmi. Jeżeli w taki rytalnego funkcjonariuszy Służby Celnej oraz ich sposób jest relacjonowany pogląd izby celnej, że jak rodzin. Tak więc wraz z projektem ustawy pojawia będziemy mieli emerytury po 15 latach, to 15 czy się cała gama zagadnień pokrewnych. 10 mld więcej wpłynie do Skarbu Państwa, to też jest Wysoki Sejmie! Dokonując pobieżnej analizy za- troszeczkę nie tak. Bo pytanie brzmi: To w takim gadnienia implementacji uprawnień przynależnych razie co teraz robicie? A ponieważ wiem, że wszystko służbom mundurowym określonym w tytule projek- robicie, to uważam, że ta teza jest po prostu tezą tu ustawy do uprawnień funkcjonariuszy Służby nietrafioną. Izby celne w tej chwili nie prowadzą Celnej, nietrudno oprzeć się wrażeniu, że procedowa- strajku włoskiego, robią, co mogą, funkcjonują na ny projekt z założenia jest słuszny i racjonalnie uza- 100%. I chodzi o to, żeby ci, którzy tam w terenie sadniony. Musi on być jednak dogłębnie przeanalizo- siedzą, mieli uprzywilejowane emerytury. To tyle. wany na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wewnętrznych. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludo- wego opowiada się za skierowaniem projektu do komi- Wicemarszałek Barbara Dolniak: sji, gdzie – jak mniemam – zostaną wypracowane sto-

Spis treści sowne rozwiązania. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Bardzo dziękuję. Panie pośle, jeszcze raz przepraszam za próbę po- minięcia pana wypowiedzi. Wicemarszałek Barbara Dolniak: (Poseł Marek Jakubiak: Ależ nie gniewam się, pani marszałek.) Dziękuję, panie pośle. Natomiast jeżeli chodzi o zadawanie pytań, po- O zadanie pytań poproszę panią poseł… proszę panią poseł Bożenę Szydłowską z Klubu Par- (Poseł Marek Jakubiak: Marek Jakubiak, syn lamentarnego Platforma Obywatelska. Franciszka.) Bardzo proszę panią poseł o zadanie pytania. Ach, przepraszam. Klubowi Poselskiemu Ku- kiz’15 zostały 2 minuty i 36 sekund. (Oklaski) W związku z tym bardzo proszę pana posła Mar- Poseł Bożena Szydłowska: ka Jakubiaka o zabranie głosu. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Drodzy Goście! Szanowny Przedstawicielu Wniosko- Poseł Marek Jakubiak: dawców! Przede wszystkim chciałabym państwu po- dziękować za cierpliwość i przeprosić za to, co miało Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nie wiem, czy miejsce na tej sali. Na co dzień to nie powinno się tu powinienem się wypowiadać, dlatego że ja z celnika- nigdy dziać, powinniśmy procedować w oparciu o naj- mi bardzo blisko pracuję, codziennie. Wiem, jaka to ważniejszy akt, jakim jest nasza konstytucja. A tu jest ciężka i szczególnie mozolna praca. miało miejsce niestety łamanie tej konstytucji i do- Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę Wysokiej brych obyczajów, jakie panują w tej Izbie. Izby na fakt, że służby celne dzisiaj są chyba najbar- Mam pytanie do wnioskodawcy. Doceniam oczy- dziej zbiurokratyzowanymi służbami w Polsce, że tak wiście wagę, obszar pracy i zadania, jakie przed naprawdę ta bardzo skomplikowana dziś na każdym wami stoją i które wykonujecie. Chylę za to przed kroku procedura wiąże ręce naszym celnikom. Ale wami czoło. Ale mam pytanie do pana wnioskodawcy. to nie wszystko. Chcę powiedzieć, że celnicy różnią Czy nie uważa pan, iż wraz z włączeniem Służby Cel- się, jest administracja i są ci, którzy tam w tych kap- nej do służb mundurowych należałoby wprowadzić turach na mrozie stoją i pilnują tak granic Polski, jak taki zapis, iż funkcjonariusze tej służby nabywaliby i przebiegu celnego oznaczania towarów. Jestem zda- uprawnienia emerytalne według zasad określonych nia, że celnicy powinni być traktowani jak wszystkie dla służb mundurowych zatrudnionych po 31 grud- służby mundurowe pracujące w szczególnych warun- nia 2012 r.? Jeszcze jedno pytanie do pana wniosko- kach dla zdrowia i życia. Natomiast nie widzę powo- dawcy. Czy macie państwo wyliczenia, ilu funkcjona- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 55

Poseł Bożena Szydłowska Poseł Małgorzata Pępek: riuszy Służby Celnej uzyska możliwość przejścia na Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak zauważył sam emeryturę po wejściu w życie tej projektowanej usta- wnioskodawca, w Służbie Celnej na dzień 1 stycznia wy? Dziękuję bardzo. (Oklaski) 2015 r. pracowało 4620 funkcjonariuszy, którzy ukończyli 50. rok życia, co oznacza, że większość Wicemarszałek Barbara Dolniak: z nich nabyła prawa emerytalne w rozumieniu usta- wy o zaopatrzeniu emerytalnym. Stąd moje pytanie Dziękuję pani poseł za zadanie pytań. do wnioskodawcy: Ilu z wcześniej wspomnianych Po zakończeniu zadawania pytań przez trzeciego funkcjonariuszy, po wejściu w życie ustawy państwa z kolei posła zamknę listę. projektu, skorzysta z tej możliwości i odejdzie na Przyjmujemy, że czas na zadanie pytań to dla każ- emeryturę? dego posła 2 minuty. Drugie pytanie chciałabym zadać ministrowi fi- Proszę o zadanie pytań panią poseł Bożenę… po- nansów. Panie ministrze, czy nie byłoby efektywniej- sła Ryszarda Wilczyńskiego. Przepraszam bardzo. sze i mniej kosztowne z punktu widzenia finansów państwa, gdyby po włączeniu Służby Celnej do za- Poseł Ryszard Wilczyński: opatrzeniowego systemu emerytalnego w dalszym ciągu za wypłatę świadczeń emerytalnych i rento- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozumiem, że isto- wych odpowiedzialny był Zakład Ubezpieczeń Spo- tą projektu jest usunięcie dysproporcji w zakresie łecznych? Dziękuję. (Oklaski) uprawnień emerytalnych w łonie służb munduro- wych czy formacji mundurowych. W uzasadnieniu czytamy, że Służba Celna jest ostatnią formacją mun- Wicemarszałek Barbara Dolniak: durową pozostawioną w powszechnym systemie ubezpieczeń społecznych. Tu trzeba zauważyć, że tak Bardzo dziękuję, pani poseł. nie jest, bo w istocie formacją mundurową jest też I o zabranie głosu proszę pana posła Józefa Las-

Inspekcja Transportu Drogowego czy straż rybacka sotę z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa- Spis treści i one są w powszechnym systemie ubezpieczenia spo- telska. łecznego. Zwracam na to uwagę, bo mowa jest tutaj Bardzo proszę. o małych formacjach mundurowych, które wykonują Nie ma pana posła? zadania o charakterze policyjnym. Warto to zauwa- To bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł żyć. Przy okazji rozpatrywania tego projektu warto Joannę Fabisiak, również z Klubu Parlamentarnego ten problem zauważyć, że te różnice w traktowaniu Platforma Obywatelska. formacji mundurowych dotyczą nie tylko Służby Cel- Bardzo proszę. nej, ale są szersze. Oczywiście Inspekcja Transportu Też nie ma? Drogowego, która ma tylko 580 inspektorów czy pra- cowników, nie upomni się o swoje prawa w takim (Poseł Krystyna Skowrońska: Jest pani poseł.) zakresie, jak może to zrobić Służba Celna. Chciałbym Jest? zwrócić uwagę, że mamy okazję uporządkować te Nie ma. kwestie. (Poseł Krystyna Skowrońska: Jak nie ma?) Stawiam pytanie wnioskodawcom, czy w toku To w takim razie bardzo proszę o zabranie głosu przygotowywania projektu rozważali kwestie Inspek- pana posła Jarosława Urbaniaka, również z Klubu cji Transportu Drogowego jako bratniej formacji mun- Parlamentarnego Platforma Obywatelska. durowej, czy też nie zajmowali się tym problemem. Nie ma? Również warto sformułować pytanie do ministra ad- To kolejnym posłem czy raczej posłanką, która ministracji i spraw wewnętrznych, czy przy okazji zapisała się do głosu, jest pani poseł Bożena Kamiń- procedowania tego projektu nie byłoby dobrze zasta- ska, także z Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- nowić się nad statusem Inspekcji Transportu Drogo- watelska. wego, tak aby rozstrzygnąć, czy jest to administracja, Bardzo proszę panią poseł. czy jest to służba, która w sposób policyjny dba o prze- strzeganie prawa na drogach. Dziękuję bardzo. Poseł Bożena Kamińska: Wicemarszałek Barbara Dolniak: Dziękuję bardzo. Bardzo dziękuję. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! O zadanie pytania proszę panią poseł Małgorzatę Mam dwa pytania do pana ministra finansów i jedno Pępek z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa- pytanie do wnioskodawców. telska. Pierwsze pytanie do pana ministra finansów: Czy Bardzo proszę, pani poseł. mógłby pan udzielić informacji o tym, o ile uszczu- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 56 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Poseł Bożena Kamińska Rozumiem, że dzisiaj pewnie nie będzie możliwo- ści udzielenia odpowiedzi, więc oczekuję odpowiedzi pliły się – w postaci ceł i podatków – dochody budże- na piśmie. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) tu państwa za towary zajęte przez Służbę Celną? Drugie pytanie do ministra finansów: Czy mógłby pan udzielić informacji na temat tego, ile wyniosły Wicemarszałek Barbara Dolniak: ubiegłoroczne dochody budżetu państwa wymierzone i pobrane przez Służbę Celną? Dziękuję panu posłowi. I pytanie do wnioskodawców: Czy posiadają pań- I o zabranie głosu proszę kolejnego posła z Klubu stwo informację o łącznej wysokości środków zgro- Parlamentarnego Platforma Obywatelska pana posła madzonych na indywidualnych kontach emerytal- nych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych? Dzięku- Zbigniewa Ajchlera. ję bardzo. (Oklaski) Bardzo proszę, panie pośle.

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Poseł Zbigniew Ajchler:

Dziękuję, pani poseł. Pani Marszałek! Szanowni Posłowie! Chciałbym I o zadanie pytania poproszę pana posła Marka zadać pytanie ministrowi finansów. Czy w związku Rząsę z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa- z planowaną nowelizacją ustawy budżetowej na 2015 r. telska. planują państwo, planuje pan również zmiany w bu- Bardzo proszę. dżecie Służby Celnej? Na plus czy na minus? Jestem przedsiębiorcą i czuję ważność tych służb. One są superważne, one są nerwem rynku obrotu towarów, Poseł Marek Rząsa: tego uczciwego rynku, chronią uczciwych polskich producentów. Nie ma gorszej sprawy niż niezadowo-

Spis treści Dziękuję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem posłem lenie służb celnych czy to z wynagrodzeń, czy to ze z Przemyśla, miasta, w którym swoje siedziby mają świadczeń emerytalnych na niezbyt określonym po- izba celna i urząd celny, a w którego pobliżu są dwa ziomie. Jestem za tym, żeby było ono jak najmniejsze, duże przejścia graniczne: w Medyce i w Korczowej, ale nic za darmo. Chciałbym dowiedzieć się, czy we- więc na co dzień mogę przyglądać się ciężkiej, odpo- ryfikacja efektów pracy służb celnych będzie inaczej wiedzialnej pracy funkcjonariuszy Służby Celnej. zorganizowana. Czy liczebność personelu się zwięk- W 2007 r. kilkudziesięciu funkcjonariuszy Służby szy, czy zmniejszy? Z tego, czego się dowiedziałem od Celnej zostało aresztowanych w pokazowej akcji, mojego przedmówcy, wynika, że raczej się zmniejszy, głównie pod zarzutem przyjmowania korzyści mate- a zaoszczędzone pieniążki przeznaczy się na wypłatę rialnych. Większość z nich otrzymała zarzuty proku- emerytur. Ja jestem zdania, że polska gospodarka ratorskie i w związku z tym zgodnie z przepisami potrzebuje rynków trzeciego świata. Wszystkie nasze obowiązującymi w Służbie Celnej została zwolniona placówki dyplomatyczne winny szukać nowych ryn- z pracy. W 2012 r. prawomocnymi wyrokami sądów ków zbytu. Nasze – nazwijmy to – inne służby dyplo- zostało uniewinnionych 18 z nich, w kolejnych latach matyczne też muszą to czynić. Zwiększy się obrót uniewinniano kolejnych funkcjonariuszy, część z nich gospodarczy, w związku z czym zwiększą się pewne przywrócono do służby. ryzyka. Moje pytania nie będą się odnosiły do meritum A zatem (Dzwonek), panie ministrze finansów, jak państwa projektu, ale myślę, że będą ważne z punk- to będzie wyglądało? Czy nasze służby rzeczywiście tu widzenia funkcjonowania państwa służby. Mam będą to spełniały według nowych przepisów ustawy, pytanie do pana ministra: Ilu funkcjonariuszy cel- z większym zadowoleniem osobistym z wykonywanej nych w latach 2005–2014 zostało zatrzymanych pracy niż do tej pory? Dziękuję bardzo. (Oklaski) w związku z przyjmowaniem korzyści materialnych? Ilu z nich postawiono zarzuty prokuratorskie? Ilu uniewinniono, a ilu skazano? Ilu przywrócono do służby? Czy resort finansów poniósł koszty w przy- Wicemarszałek Barbara Dolniak: padku roszczeń finansowych uniewinnionych funk- cjonariuszy? Jakie? Jaka jest liczba funkcjonariuszy Dziękuję bardzo panu posłowi. Służby Celnej, wobec których obecnie toczą się śledz- I o zabranie głosu poproszę pana posła Mieczysła- twa w związku z podejrzeniem przyjęcia korzyści wa Kasprzaka z Klubu Parlamentarnego Polskiego materialnych? Stronnictwa Ludowego. (Poseł Krystyna Skowrońska: Majątkowych.) Panie pośle, proszę o zadanie pytania. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 57

Poseł Mieczysław Kasprzak: Celna w roku ubiegłym z tytułu wypłat dodatków funk- cyjnych na stanowiskach kierowniczych lub samodziel- Dziękuję bardzo. nych. Drugie pytanie: Czy mógłby pan minister podać Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! obecną liczbę funkcjonariuszy Służby Celnej, którym Paradoks dzisiejszego dnia – przed kilkoma godzina- przysługuje zwrot kosztów podróży spowodowanych mi kwestionowaliśmy funkcjonowanie Trybunału przeniesieniem funkcjonariusza do służby w innej miej- Konstytucyjnego, jego wyroki, słuszność tych wyro- scowości? Dziękuję bardzo. (Oklaski) ków, a w tej chwili odwołujemy się do wyroku Trybu- nału Konstytucyjnego funkcjonującego w tym skła- dzie i uznajemy, że był on słuszny, bo wszyscy obie- Wicemarszałek Barbara Dolniak: cywali, wszyscy chodzili, ale potrzebny był wyrok Trybunału Konstytucyjnego, żeby dzisiaj rozpocząć Dziękuję, pani poseł. poważną debatę nad problemem, który do tej pory Bardzo przepraszam za pominięcie, to z racji wy- nie został rozwiązany. kreślenia wielu osób. Mam pytanie do pana ministra. Rzeczywiście A teraz wywołany wcześniej pan poseł Tomasz mamy do czynienia z potrzebą szybkiego procedowa- Szymański, również z Klubu Parlamentarnego Plat- nia, bo musimy szybko zrealizować wyrok Trybuna- forma Obywatelska. łu Konstytucyjnego. Mam pytanie: W jakim terminie Bardzo proszę, panie pośle. pan minister przewiduje – trudno tutaj pytać wnio- skodawców, bo to rząd będzie musiał poprzez swoje struktury, instytucje realizować tę przyszłą ustawę, Poseł Tomasz Szymański: którą przyjmiemy – w jakim terminie rząd planuje przeprowadzić tę ustawę? Jakie będą skutki? I czy Dziękuję bardzo. rząd będzie w stanie przygotować się do tego? Jeżeli Pani Marszałek! Szanowni Wnioskodawcy! Panie to ma być już w tym roku, to oczywiście należałoby Ministrze! Wysoka Izbo! Dzisiaj de facto zaczynamy odpowiednio rozmieścić środki w budżecie, bo trzeba dyskusję nad zaopatrzeniem emerytalnym funkcjo- przesunąć te środki z systemu powszechnego do sy- nariuszy służb celnych, ale nie jest tajemnicą, że co- stemu zaopatrzeniowego. raz częściej w środowisku mówi się, pojawiają się Spis treści Pytanie: Jak to również wpłynie – już padało głosy dotyczące strażników ochrony kolei. W ramach tutaj to pytanie – na funkcjonowanie struktur cel- tej straży funkcjonują grupy operacyjno-interwencyj- nych? Wiek wielu pracowników może spowodować, ne, które realizują de facto zadania specjalne, zapo- że z chwilą wejścia ustawy zaczną oni przechodzić biegają przestępstwom i wykroczeniom na obszarach wcześniej na te świadczenia. (Dzwonek) Czy jesteśmy, kolejowych. Mówimy także o pracownikach Inspekcji czy rząd jest do tego przygotowany i jak zrealizuje Transportu Drogowego. wyrok Trybunału Konstytucyjnego? Dziękuję bar- I tutaj moje pytanie do strony rządowej. Panie dzo. (Oklaski) ministrze, czy planujecie państwo przygotowanie projektu ustawy, która jakby spowoduje, wpłynie na zaopatrzenie emerytalne tych właśnie dwóch grup Wicemarszałek Barbara Dolniak: pracowników, czyli strażników służb ochrony kolei, a także Inspekcji Transportu Drogowego? Wszak oby- Dziękuję panu posłowi. dwie te służby również realizują działania związane O zabranie głosu celem zadania pytania proszę z wykrywaniem i zwalczaniem przestępstw i wykro- pana posła Tomasza Szymańskiego z Klubu Parla- czeń oraz zapobieganiem im. Dziękuję bardzo. mentarnego Platforma Obywatelska. (Poseł Tomasz Szymański: Pani poseł Henczyca jest przede mną.) Wicemarszałek Barbara Dolniak: A jest, faktycznie. Bardzo proszę panią poseł z tego samego Klubu Dziękuję, panie pośle. Parlamentarnego Platforma Obywatelska. O zadanie pytania proszę pana posła Adama Ab- Bardzo proszę, pani poseł, o zadanie pytania. ramowicza z Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- wiedliwość. Bardzo proszę, panie pośle. Poseł Bożena Henczyca:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Funkcjona- Poseł Adam Abramowicz: riuszki i Panowie Funkcjonariusze Służby Celnej! Mam pytanie do ministra finansów. Niewątpliwie Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! apel wnioskodawców jest słuszny, natomiast ja bym Uprawnienia emerytalne, te specjalne, mają otrzy- chciała zapytać ministra finansów, czy mógłby pan mywać celnicy, którzy bezpośrednio pracują przy udzielić informacji o kosztach, jakie poniosła Służba granicy, tzw. celnicy liniowi, ale projekt ustawy nie 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 58 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Poseł Adam Abramowicz Poseł Krystyna Skowrońska:

doprecyzowuje dokładnie, jak mają być wyłaniani, Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Po- jak to ma być liczone, dlatego że część celników pra- słowie! Panie i Panowie Celnicy! Ukłony dla repre- cowała już przy biurkach, potem była przesuwana do zentanta inicjatywy obywatelskiej pana Sławomira pracy liniowej, potem wracała znowu do pracy biuro- Siwego. Wielokrotnie rozmawialiśmy o tej różnicy wej, a więc jest wielu takich funkcjonariuszy, którzy pomiędzy systemem powszechnym a systemem za- w swojej karierze zawodowej byli i tu, i tu. Mam py- opatrzeniowym i wykładnia Trybunału Konstytucyj- tanie do wnioskodawców, jak to doprecyzować, żeby nego dała nam szansę na pokazanie tego modelu była jasna sytuacja, żeby nie budziło to wątpliwości i wyrównywanie tych uprawnień, jakie posiadają wśród celników. I jeszcze zachodzą takie obawy, że inne służby mundurowe, w stosunku do celników. przełożeni będą mogli wykorzystywać tę sytuację Dzisiaj na tej sali nie ma pani premier, myślę, że także do karania nieposłusznych funkcjonariuszy, najważniejszej osoby, bo pomimo deklaracji pana po- przesuwając ich w razie jakiejś swojej decyzji do prac sła Czartoryskiego w imieniu klubu Prawa i Spra- biurowych. Ten projekt, jak mówiłem, nie zawiera wiedliwość państwo będą głównie decydować. Ale takiego doprecyzowania tych wszystkich spraw i my- jest pan minister Zieliński. Ja zatem mam pytanie ślę, że w czasie prac w komisji powinno to być bardzo do pana ministra: Czy ustalono już mapę, w jakim dokładnie wyjaśnione i doprecyzowane. Dziękuję. okresie budżet będzie przygotowany na przejście (Oklaski) z systemu powszechnego do systemu zaopatrzenio- wego, tak jak jest mowa w projekcie obywatelskim? To po pierwsze. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Drugie pytanie rodzi się w związku z prawami, z okresem, kiedy funkcjonariusze Służby Celnej będą Dziękuję bardzo za zadanie pytań. przechodzili na emeryturę. Jak państwo podchodzi- Proszę o zadanie pytań panią poseł Ewę Toma- cie do tego tematu? szewską z Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- Trzecia sprawa. W systemie zaopatrzeniowym funk- wiedliwość. cjonariusze nie płacą składek emerytalnych. W jakiej Spis treści Bardzo proszę, pani poseł. wysokości te składki za funkcjonariuszy będzie płacił Skarb Państwa, będzie płacił budżet? I czy w związku z tym rząd rozważa albo rozważał… Jakie jest podej- Poseł Ewa Tomaszewska: ście rządu? Bo dzisiaj państwo mają swoje wynagro- dzenie opodatkowane i ozusowane. (Dzwonek) W przy- szłości w systemie zaopatrzeniowym to wynagrodze- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pamiętamy wszy- nie nie będzie ozusowane, nie będzie się płacić skład- scy, jakie koszty, także ludzkie, poniosły służby celne ki emerytalnej. Jaka to jest wielkość, w jakim okresie w trakcie wchodzenia Polski do Unii Europejskiej będzie to przygotowane? i strefy Schengen w związku z przesuwaniem logi- Cieszy mnie to i chciałabym, żeby ta inicjatywa, stycznym miejsc pracy celników. Był to okres bardzo tak jak powiedział pan poseł Czartoryski, znalazła trudny. Ale jeśli chodzi o kwestie dotyczące kosztów szczęśliwe zakończenie. Klub Platformy deklarował, stanowisk pracy w okresach dawniejszych, Najwyż- że będziemy głosowali czy będziemy bardzo aktywnie sza Izba Kontroli wskazywała w swych ocenach bu- uczestniczyli w tym, żeby ten projekt był rozwiązany, dżetu, jakie relacje istnieją między kosztem stanowi- jednak, szanowni państwo, dzisiaj to, jak wasz pro- ska pracy, jeśli chodzi o celników, a efektami istnie- jekt obywatelski będzie potraktowany, zależy od pań- nia tego stanowiska pracy. Wówczas to były wielkości stwa. Zobaczymy. Wtedy cieszyliśmy się, że możemy 6–8 razy wyższe. razem pracować, z państwem, ale teraz to, jak szyb- W związku z tym chciałabym zapytać, czy istnie- ko on będzie, nie od nas zależy. My byśmy chcieli, ją takie szacunki, czy można z tego wyciągać jakieś żeby on był przygotowany jak najszybciej. Dziękuję wnioski dotyczące ewentualnych skutków zmian bardzo. w zatrudnieniu. Co do sprawy dyskryminacji tej grupy zawodowej nie mam wątpliwości. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Bardzo dziękuję, pani poseł. Wicemarszałek Barbara Dolniak: (Poseł Arkadiusz Czartoryski: A 8 lat?) (Poseł Krystyna Skowrońska: Wy mieliście 2 lata Bardzo dziękuję, pani poseł. i też nic nie zrobiliście.) O zadanie pytania poproszę panią poseł Krystynę O zadanie pytania poproszę pana posła Jana Ło- Skowrońską z Klubu Parlamentarnego Platforma patę z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronni- Obywatelska. ctwa Ludowego. Bardzo proszę panią poseł. Bardzo proszę, panie pośle. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 59

Poseł Jan Łopata: stwie Finansów są takie pomysły, żeby łączyć Służbę Celną z urzędami skarbowymi. Kieruję również to py- Bardzo dziękuję, pani marszałek. tanie do przedstawiciela wnioskodawców, bo w gruncie Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie rzeczy mówimy o zaopatrzeniu emerytalnym, ale także Ministrze! Nim zadam pytanie, nim sformułuję py- mówimy o warunkach pracy, w jakich będziecie pań- tanie, cytat: Jeśli chodzi o administrację, będzie zli- stwo do tej emerytury dobiegać w najbliższych latach, kwidowanych albo połączonych kilka ministerstw. więc chciałbym prosić o odpowiedź na następujące Jest szereg różnych inspekcji, organizacji kontrol- pytania: Czy po ewentualnym połączeniu Służby Cel- nych, które sprawdzają całą działalność handlową, nej z urzędami skarbowymi lepiej będzie chroniona produkcyjną, rolniczą. One będą połączone, podobnie granica? Czy lepiej będzie przebiegała kontrola obro- – i tu, uwaga – izby celne i administracyjne fiskalne tu towarowego? Słyszę bowiem od celników, że Mini- w jednolity urząd podatkowy. sterstwo Finansów bardzo chętnie ustawiłoby celni- Starałem się dosłownie zacytować słowa pana po- ków przed monitorami komputerowymi, żeby odciąg- sła, ówczesnego pana posła Pawła Szałamachy, dzi- nąć ich po prostu od sprawdzania towarów, które siejszego ministra. Wprawdzie to był maj 2012 r., ale wpływają do państwa polskiego bądź z niego wypły- patrząc na niektóre posunięcia, które już się odby- wają. Czy będzie lepszy nadzór nad produkcją i obro- wają, jeśli chodzi o łączenie, zmiany organizacyjne, tem wyrobami akcyzowymi? Czy będzie większa wydaje się, że to jest realizowane. skuteczność ścigania przestępczości, która też jest W związku z tym, na tle tej wypowiedzi, mam udziałem Służby Celnej? Bardzo proszę o odpowiedź pytanie: Czy planowana jest konsolidacja Służby Cel- na te pytania w szczególności pana wnioskodawcę nej ze służbami skarbowymi w ramach tzw. krajowej oraz pana (Dzwonek) ministra finansów. Dziękuję administracji skarbowej? Bo takie są obawy, przynaj- bardzo. (Oklaski) mniej części przedstawicieli Służby Celnej, żeby w wyniku przewidywanej konsolidacji nie nastąpiła swoista weryfikacja celników. A z dobrodziejstwa, bo Wicemarszałek Barbara Dolniak: tak trzeba to określić, tej obywatelskiej inicjatywy skorzystałoby wówczas niewielu celników. Bardzo Dziękuję bardzo. Spis treści bym prosił pana ministra o odpowiedź pisemną na to Proszę o zadanie pytania pana posła Edwarda Oklaski postawione pytanie. Dziękuję za uwagę. ( ) Siarkę z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawied- liwość. Bardzo proszę. Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Dziękuję. Proszę o zadanie pytania pana posła Bogdana Poseł Edward Siarka: Rzońcę z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawied- Pani Marszałek! Panie Ministrze! W naszym sy- liwość. stemie prawnym rzeczywiście funkcjonują rozwiąza- Bardzo proszę. nia, które, można by powiedzieć, nierówno traktują podmioty, które odpowiadają jak gdyby za ten sam Poseł Bogdan Rzońca: obszar działalności państwa. Na pewno, jeżeli chodzi o kwestię działalności Służby Celnej, od dłuższego Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wszyscy pięknie czasu spotykamy się z oto taką sytuacją, że nawet na kłaniają się dzisiaj służbom celnym, a ja tylko chcę tej sali, jeżeli z kolegami posłami rozmawiamy, to przypomnieć, że za rządów koalicji PO–PSL ani je- niektórzy nowi posłowie wyrażają zdziwienie infor- den projekt obywatelski nie został rozpatrzony w tej macją, że Służba Celna jako służba mundurowa nie Izbie. (Oklaski) Gdy PSL zaczyna… przepraszam, ma tych samych uprawnień, co pozostałe służby. Rze- gdy Prawo i Sprawiedliwość przejęło władzę, od razu czywiście na ten temat od dłuższego czasu toczy się daliśmy możliwość projektom obywatelskim. Oczy- dyskusja w Sejmie. Ta sprawa nigdy nie znalazła wiście ja także w imieniu klubu parlamentarnego właściwego rozstrzygnięcia, nie toczyła się na ten kłaniam się nisko państwa służbie. temat jakaś dłuższa debata, dopiero ten obywatelski Przy okazji chciałbym zapytać ministra finansów, projekt, który dzisiaj jest procedowany, stwarza moż- ponieważ właśnie w minionych miesiącach zrodziły liwość, żeby rzeczywiście temu tematowi bliżej się się takie pomysły w Ministerstwie Finansów, żeby przyjrzeć. łączyć urzędy skarbowe ze Służbą Celną, pozbawia- Moje pytanie dotyczy takiej oto sytuacji, mianowi- jąc celników funkcji funkcjonariusza i chcąc dopro- cie wiemy, że funkcjonariusze Służby Celnej w trakcie wadzić do tego, żeby funkcjonariusze pracowali jak wykonywania swoich czynności, tak jak i pozostali urzędnicy w oparciu o Kodeks pracy. Tego moim funkcjonariusze, ulegają czy są poszkodowani w wy- zdaniem nie da się zrobić. Chciałbym poznać zdanie niku prowadzenia tych czynności. Ileś takich przypad- ministra finansów w tej kwestii, czy dalej w Minister- ków w ciągu roku mamy. Chciałem zapytać pana 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 60 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Poseł Edward Siarka była uregulowana, to trzeba było to załatwić. Trzeba było to załatwić. Mieliście czas na to – 8 lat. ministra, czy taka statystyka jest prowadzona i w związ- (Głos z sali: Nikt nie krytykował.) ku z tym ilu funkcjonariuszy, powiedzmy sobie, w cią- Nie było waszego głosu. A funkcjonariusze Służby gu 2014 r., 2013 r. czy 2012 r., poniosło uszczerbek na Celnej walczyli długo o tę sprawę, walczyli tak na- zdrowiu w wyniku prowadzonych czynności. To jest prawdę prawie 20 lat. Ten wyrok Trybunału Konsty- ważne, żebyśmy jak gdyby od tej strony również po- tucyjnego z 3 marca 2014 r., tak? patrzyli na tę służbę, bo wtedy otrzymamy oczywisty (Poseł Arkadiusz Czartoryski: 2015 r.) obraz, czym Służba Celna jest w naszym systemie 2015 r., przepraszam... prawnym przy wykonywaniu tych wszystkich zadań, (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Chyba 2015 r., świeży.) które wykonują inne służby. W przypadku Służby To dobrze, czas tak szybko nie biegnie. Celnej jest tak (Dzwonek), że wykonuje zadania tak, …jest wyrokiem historycznym, bo naprawdę ta jak pozostałe służby, ale jeśli chodzi o uprawnienia, walka celników trwała bardzo długo. Trybunał Kon- to są one bardzo poważnie ograniczone. Dziękuję stytucyjny po rozważeniu argumentacji przedstawio- bardzo. (Oklaski) nej we wnioskach związków zawodowych działają- cych w Służbie Celnej i argumentów sformułowanych w naszym wniosku, Klubu Parlamentarnego Prawo Wicemarszałek Barbara Dolniak: i Sprawiedliwość, wydał ten wyrok, który wszyscy państwo znacie. Dziękuję bardzo panu posłowi. Tu od razu powiem, bo było pytanie, że terminu W ten sposób wyczerpaliśmy listę posłów zapisa- dostosowania przepisów ustawy do treści wyroku ten nych do głosu. wyrok nie zawiera, nie jesteśmy związani jakimś O zabranie głosu proszę przedstawiciela ministra konkretnym terminem. Ale to jest wyrok, który sza- spraw wewnętrznych i administracji pana sekretarza nujemy, honorujemy i chcemy go wykonać. Mówił o tym stanu Jarosława Zielińskiego. pan przewodniczący Arkadiusz Czartoryski w imie- Bardzo proszę. niu klubu parlamentarnego. Nasze stanowisko, szanowni państwo, w żadnej

Spis treści sprawie, w tym w tej, przed wyborami i po wyborach Sekretarz Stanu w Ministerstwie się nie zmienia. Jesteśmy konsekwentni we wszyst- Spraw Wewnętrznych i Administracji kich sprawach, które przedstawialiśmy, deklarowa- Jarosław Zieliński: liśmy, o które zabiegaliśmy jako opozycja, i teraz fakt, że wygraliśmy wybory dzięki poparciu społe- czeństwa, stworzyliśmy rząd i możemy o tym decy- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym najpierw dować, niczego tu nie zmienia. Wręcz przeciwnie, stwierdzić, że na tym etapie prac nad obywatelskim jeszcze bardziej nas zobowiązuje do tego, żeby to projektem ustawy formalnego stanowiska rządu jesz- wszystko, co było zapowiadane, wykonać. cze nie ma. Natomiast dwa ministerstwa zostały upo- Będzie praca w komisji czy komisjach – nie wiem, ważnione do reprezentowania rządu podczas pierw- jak to zostanie rozstrzygnięte – i tam będziemy szego czytania w tej debacie, w tej dyskusji: Minister- wszystkie istotne aspekty, wszystkie ważne szczegó- stwo Finansów i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ły, zakres regulacji ustalać. To jest oczywiście przed i Administracji, z powodów oczywistych. nami. Natomiast kierunek jest jasny. I ten pogląd, Chciałbym się odnieść na początku do tych gło- który w dalszym ciągu podzielamy, że jeżeli istnieje sów, które polegały na takich ukłonach wobec funk- odrębny zaopatrzeniowy system emerytalny dla funk- cjonariuszy Służby Celnej – pozdrawiam państwa cjonariuszy, to funkcjonariusze Służby Celnej powin- oczywiście serdecznie – które były takimi umizgami ni być do niego włączeni, jest uzasadniony i aktualny. do was ze strony Platformy Obywatelskiej. Proszę Pojawiało się tutaj chyba pewne niezrozumienie państwa, to jest hipokryzja. Szanowni funkcjonariu- w wypowiedziach, bo niektórzy spośród posłów za- sze, przecież czekaliście na dzień takiej dyskusji dłu- bierających głos mówili o tych, którzy pracują na linii go i przez osiem lat rządów koalicji PO–PSL tego się frontu, i tych, którzy pracują w biurach. Proszę pań- nie doczekaliście. Mało tego, to nie Platforma Oby- stwa, trzeba odróżnić trzy kategorie osób. Po pierw- watelska reprezentowała taki pogląd, żeby uregulo- sze, to są funkcjonariusze Służby Celnej i pracowni- wać tę kwestię i włączyć Służbę Celną do systemu cy cywilni, tak jak w każdej służbie takie dwie kate- zaopatrzeniowego, emerytalnego przed Trybunałem gorie występują, a państwo myśleliście na pewno Konstytucyjnym, tylko Prawo i Sprawiedliwość. Ja o takim innym rozróżnieniu, o takiej trzeciej kate- miałem tę przyjemność w imieniu Klubu Parlamen- gorii, czyli o funkcjonariuszach, którzy aktualnie tarnego Prawo i Sprawiedliwość występować przed w danym momencie nie pracują jako ci liniowi, ale Trybunałem Konstytucyjnym. (Oklaski) Więc dzisiaj oni w każdej chwili mogą być tam skierowani. te głosy przedstawicieli Platformy Obywatelskiej są I tu prośba, żebyście myśleli państwo w ten spo- zupełnie nieuprawnione, niezrozumiałe. Jeżeli tak sób, że funkcjonariusze Służby Celnej, tak jak wszy- dobrze tej służbie życzycie i chcecie, żeby ta kwestia scy inni funkcjonariusze, nie pracownicy cywilni, to 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 61

Sekretarz Stanu w Ministerstwie 2013, kiedy to badaliśmy – to jest 28,5 roku. A więc Spraw Wewnętrznych i Administracji trzeba te mity, proszę państwa, też obalać, bo prze- Jarosław Zieliński ciwnicy tego odrębnego systemu chcą wmówić reszcie społeczeństwa, tym, którzy korzystają z systemu jest jedna grupa, jedna kategoria. To jest bardzo ZUS-owskiego czy KRUS-owskiego, że to jest taka istotna sprawa, bo gdybyśmy dzisiaj, na tym etapie grupa, która ma szczególne przywileje, z których ko- naszego myślenia i prac, dokonali takiego rozróżnie- rzysta, i to są ogromne świadczenia. Tak nie jest. To nia, to oczywiście należałoby to zrobić w stosunku są po prostu mity. do innych służb mundurowych także. A przecież Na tym tle mogę wypowiedzieć jeszcze jedną w Straży Granicznej tego podziału nie ma, w Policji myśl, która wydaje mi się oczywista i która tu powin- tego podziału nie ma czy w Państwowej Straży Po- na zostać wyartykułowana. Otóż każde dobrze zor- żarnej też tego podziału nie ma. ganizowane, odpowiedzialne państwo powinno trosz- Jeżeli mówimy o uprawnieniach emerytalnych, to czyć się, dbać o tych, którzy mu służą, którzy zapew- dotyczą one wszystkich funkcjonariuszy w tych służ- niają jego bezpieczeństwo czy przynoszą dochody, jak bach, a nie wybranych. Trybunał wprawdzie w swo- w przypadku celników. O te służby państwo musi dbać im orzeczeniu, powiedzmy, osiągnął pewien kompro- w sposób szczególny z tych racji, o których powiedzia- mis, wskazał trzy konkretne punkty art. 2 ust. 1 łem, i dlatego że służba w tych formacjach jest szcze- ustawy o Służbie Celnej, stwierdzając, że to właśnie gólnie trudna, niebezpieczna, wiąże się z najróżniej- niewłączenie tych funkcjonariuszy do systemu eme- szymi ograniczeniami, obostrzeniami, wyrzeczenia- rytalnego jest niezgodne z konstytucją, ale nie po- mi itd. wiedział nic innego o pozostałych, co nie oznacza, że Wracam do istoty orzeczenia trybunału. Trybu- kazał nam podzielić funkcjonariuszy na takich i in- nał powiedział tyle: jeżeli jest odrębny system eme- nych, na tych, którzy będą mieli uprawnienia emery- rytalny, to niewłączenie celników do niego w tym talne z systemu zaopatrzeniowego, i tych, którzy tych zakresie, o którym mowa w wyroku, jest niekonsty- uprawnień mogą nie mieć. To oczywiście jest decyzja tucyjne. To musimy naprawić i chcemy to naprawić. ustawodawcy, ale powtarzam, że gdyby dzisiaj we- Liczymy na to oczywiście, że to będzie jeden z ele- dług obecnego stanu prawnego takie myślenie przy- mentów – oczywiście niejedyny, niewystarczający, jąć, to oczywiście zaraz pojawi się pogląd, uzasadnio- mamy tego świadomość, z różnych innych powodów Spis treści ny, że to samo dotyczyć może i powinno pozostałych powinna być pełniona pełna oddania profesjonalna, służb, prawda? A tego postulatu nikt przecież nie ofiarna służba, i oczywiście taka ona jest – że ten formułuje. czynnik też będzie sprzyjał temu, żeby jeszcze lepiej Panie przewodniczący, chyba jasno tłumaczę tę celnicy pełnili swoją służbę dla państwa polskiego. kwestię czy… Rzeczywiście jest tak, że 1/3 budżetu, dochodów (Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Ustawodaw- budżetowych jest gromadzona w budżecie za pośred- czej Sławomir Siwy: Komisyjnie można to zrobić.) nictwem Służby Celnej. To jest ogromna kwota, wiel- Jeżeli niejasno, to jeszcze mogę to zrobić inaczej. ka odpowiedzialność. Tu są też pewne możliwości Chodzi o to, że takie postawienie sprawy na sa- jeszcze lepszego, sprawniejszego działania i zwięk- mym początku tej dyskusji, że zajmujemy się tylko szenia tych dochodów, o czym państwo celnicy na jedną grupą funkcjonariuszy Służby Celnej, jest, bardzo wielu spotkaniach mówią. To, że chcemy tę krótko mówiąc, dość niebezpieczne. Myślę, że to tak kwestię uregulować, to jest jedno, ale oczywiście od- trzeba powiedzieć. rębną kwestią – i to też mówię w imieniu rządu, bo Proszę państwa, trudno jest dzisiaj – będzie jesz- to nie jest nasz resort, spraw wewnętrznych i admi- cze o tym mówił pan minister finansów – przedstawić nistracji, tylko minister finansów, ale tak czy inaczej koszty, dlatego że, po pierwsze, nie wiadomo, jaki jest to rząd – jest to, że jest taka wola, żeby te prze- zakres ta ustawa przyjmie, po drugie, nie wiadomo, pisy, które państwu przeszkadzają w sprawnym dzia- w jakim czasie, w jakim rytmie funkcjonariusze łaniu, a co do których nawet istnieją wątpliwości, czy Służby Celnej będą korzystali z uprawnień emerytal- nie były świadomie tak kształtowane – to też pań- nych. Pamiętajmy, że zawsze w służbach munduro- stwa opinia, z którą trudno w wielu przypadkach się wych jest tak – i w starym systemie tak było, i w tym nie zgodzić – będą poprawione. Krótko mówiąc, one zmienionym od 1 stycznia 2013 r. też tak jest – że muszą stanowić szczelny system, a nie sito, z którego opłaca się pozostawać w służbie dłużej, że za każdy korzystają ci, którzy są nieuczciwi, zwłaszcza zorga- rok służby funkcjonariusze nabywają prawa do pro- nizowane grupy przestępcze. Na granicach, w cle, centowo wyższych świadczeń emerytalnych. To jest w akcyzie jest sporo takich, jak się okazuje, możliwo- motywujące do tego, żeby pozostawać dalej w służbie. ści, które mogą być też wykorzystywane. Pamiętam taką dyskusję na temat policjantów. Chcemy, żeby budżet państwa otrzymywał to, co Niektórzy uważali, że policjanci przechodzą po 15 jest mu należne, i oczywiście mówimy o tym w kate- latach na emeryturę, bo należą im się te najniższe goriach tego, co jest należne w obecnym systemie, uprawnienia 40-procentowe. Tak, ale jak zbadaliśmy czyli bez zwiększania obciążeń obywateli czy bez tę kwestię, okazało się, że 1% przechodzi po 15 latach zwiększania jakichkolwiek podatków czy danin. Je- służby, a średnia służby – to był chyba rok 2012 albo żeli nieuczciwi ludzie, przestępcy korzystają na tym, 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 62 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Sekretarz Stanu w Ministerstwie skutecznie, ale może być ich mniej. O jedną zmniej- Spraw Wewnętrznych i Administracji szymy, a zwiększymy sprawność działania w tym Jarosław Zieliński obszarze. Praktycznie to chyba wszystko, co ważne, co dzi- że ten system prawny, zwłaszcza system przepisów siaj można powiedzieć z punktu widzenia resortu wykonawczych, jest nieszczelny, to trzeba to zmienić. spraw wewnętrznych i administracji. I to jest bardzo ważny aspekt tej sprawy, o której Tu padło jedno pytanie, które jest pytaniem sze- rozmawiamy. rokim, bo dotyczy nie tylko tego resortu, ale także Proszę państwa, tu były też podnoszone kwestie dotyczące innych służb, które noszą mundury. Odróż- resortu sprawiedliwości, o kwestie kar, statystyk. nia się służby mundurowe i służby umundurowane, Oczywiście musimy te dane zebrać. Dzisiaj tak od a tu państwo przywoływaliście przykłady służb umun- ręki odpowiedzi na to pytanie udzielić się nie da, ale durowanych, które nie podlegają pewnym rygorom to zostanie zbadane i pan poseł pytający czy pani pragmatyki służbowej tak jak służby mundurowe. poseł pytająca – bo nawet nie zapisałem nazwiska, Odróżnia się te dwie kategorie, ale niezależnie od tego, ale znajdziemy to w protokole – otrzyma na nie od- co o tym powiedzielibyśmy, wyrok trybunału dotyczy powiedź. przecież Służby Celnej, nie innych służb, i dlatego Kończąc… o niej dzisiaj rozmawiamy, to jej dotyczy obywatelski (Poseł Krystyna Skowrońska: A mapa, panie mi- projekt ustawy, który dzisiaj rozpatrujemy. nistrze?) Co do innych służb, jest to kwestia zupełnie inne- Ja pani poseł mówiłem, że termin w wyroku try- go czasu na dyskusję. Mogę tylko powiedzieć o jednej bunału nie został przesądzony, nie ma tam terminu. z nich, bo tu padało też dwa razy co najmniej pytanie My rozpoczynamy nad tym prace w komisji, bo sądzę, o Inspekcję Transportu Drogowego. Chciałbym po- że ten projekt trafi do komisji, i nie jest sprawą rządu wiedzieć raz jeszcze, bo już była ta informacja obecna wyznaczanie mapy prac nad tą ustawą. w przestrzeni publicznej, że zgodnie z programem (Poseł Krystyna Skowrońska: Ale państwo...) Prawa i Sprawiedliwości, które bierze dzisiaj odpo- Mam nadzieję, że te prace będą przebiegały wiedzialność za państwo w wyniku wygranych wy- sprawnie. A dzisiaj trudno w jakikolwiek sposób za- planować wydatki, skoro nie ma ustawy. Proszę nie Spis treści borów, zechcemy tę służbę włączyć do Policji. To spowoduje usprawnienie wykonywania zadań tej oczekiwać tego, że będzie np. poprawka do ustawy służby – wykonywanie ich w ramach dużej formacji budżetowej na 2016 r., skoro nie ma takiej ustawy. policyjnej, policji drogowej. Sprawy emerytalne siłą Pani poseł dobrze wie, że to jest niemożliwe, general- rzeczy funkcjonariuszy ITD, jeśli tak można dzisiaj nie niemożliwe, bezsensowne itd. powiedzieć: funkcjonariuszy, tak powiem, zostaną Przy okazji dyskusji o kosztach, całości, nie w tym też rozwiązane jakby w tym procesie włączania do jednym miejscu, chcę zwrócić uwagę, że powstaną Policji. Czyli ta kwestia nie będzie stanowiła już póź- wydatki w tym systemie. Będzie też dalsze pytanie, niej problemu. W tej chwili trwają prace analityczne jeżelibyśmy tę ustawę uchwalili, jak obsługiwać ten nad tym, jak to przeprowadzić, kiedy to zrobić, jak system. Oczywiście jest tu też pytanie, czy nie dołą- różne zadania ułożyć, żeby doświadczenie tej służby czyć np. do istniejącego systemu. System emerytalno- dobrze zostało wykorzystane i dobrze służyło bezpie- -rentowy funkcjonujący w Ministerstwie Spraw We- czeństwu w przestrzeni publicznej, na drogach i temu wnętrznych i Administracji jest dość silną strukturą. wszystkiemu, co realizuje dzisiaj Inspekcja Trans- Pewnie można by pomyśleć, mimo że ta służba nie portu Drogowego. należy do tego resortu, że obsługa mogłaby być prze- Nie chcę wchodzić w szczegóły związane z fotora- jęta na zasadzie jakiegoś porozumienia czy ustawy. darami, z opłatami, z mandatami, z tym, że służba To jest kwestia do przemyślenia, czy nie tworzyć od- tego typu winna pracować całą dobę, nie powinna dzielnej służby, czy też tworzyć oddzielną służbę mieć tych ograniczeń kodeksowych, jak to dzisiaj jest emerytalno-rentową. Wojsko ma swoje rozwiązania, w przypadku Inspekcji Transportu Drogowego. Po- MSWiA ma swoje rozwiązania. Trzeba będzie to roz- wiem tylko dla uspokojenia tych, którzy by myśleli, strzygnąć, ale to jest kwestia do rozstrzygnięcia że to jest jakieś działanie nieskonsultowane, nieak- w trakcie prac nad ustawą. Chcę podkreślić jeszcze ceptowane, iż samo środowisko osób zatrudnionych to, że funkcjonariusze Służby Celnej płacili składki w Inspekcji Transportu Drogowego akceptuje to roz- do ZUS przez cały czas, do tej pory. Tak że jeżeli wiązanie, wręcz domaga się tego rozwiązania. Otrzy- mowa o kosztach, to trzeba przynajmniej o te koszty, mujemy teraz właśnie takie wnioski, postulaty, żeby że tak powiem, to wszystko per saldo, globalnie po- spotkać się i mapę działań ustalić, żeby poinformo- mniejszyć, bo oni odprowadzali składki. wać, kiedy to będzie. Takie jest oczekiwanie, a więc (Poseł Krystyna Skowrońska: Zrozumieliśmy, że… mamy tutaj partnera w tej służbie, która chce być Dopytamy.) właśnie włączona do Policji. Zmniejszy się przez to To, czy one są na kontach, czy one są w ZUS, to liczba służb uprawnionych do kontroli. My ciągle je- jest oddzielne zagadnienie. Oczywiście, że ich nie ma. steśmy zatrzymywani jako obywatele przez najróż- Przecież budżet dokłada co roku wiele miliardów zło- niejsze służby. One muszą działać, muszą działać tych do ZUS, do KRUS. Wszyscy o tym dobrze wiemy. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 63

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Ponieważ było to obszernie przedstawione przez Spraw Wewnętrznych i Administracji wnioskodawcę, a także w trakcie wystąpień klubo- Jarosław Zieliński wych te sprawy zostały dokładnie przedstawione, ja może przejdę do pytań, do odpowiedzi na te pytania, Ale oni, funkcjonariusze Służby Celnej, państwo tu które tu padły. siedzący i cała służba płacili te składki przez te lata. Podtrzymuję to, co przed chwilą powiedział pan Liczba osób uprawnionych w poszczególnych la- minister Zieliński, że nie ma oficjalnego stanowiska tach po przyjęciu ustawy oczywiście będzie wyliczo- rządu w tej sprawie. Projekt nie wykonuje prawa Unii na, ale uprawnienie nie oznacza, że te osoby będą Europejskiej. W ocenie ministra finansów ten projekt z tego korzystały. Jeszcze raz przypomnę, jak wyglą- zasługuje na poparcie, niemniej konieczne są prace da ta sprawa choćby w Policji. Uprawnienie do otrzy- we właściwych komisjach, co najmniej jednej, jeżeli mania najniższej emerytury nie oznacza korzystania nie trzech. z tego uprawnienia. Oczywiście jest też kwestia za- Przechodzę do pytań. Pani poseł Pępek była ła- kresu, zakresu, o którym rozstrzygnie ustawa, tego, skawa zadać pytanie, co byłoby lepsze, czy wypłata kogo będzie dotyczyła ta ustawa w ostateczności. świadczeń na dotychczasowym poziomie i dotychcza- Pamiętajmy także, że mamy dwa systemy w służbach sowych warunkach w ramach ZUS, czy przeniesienie mundurowych, ten starszy, sprzed 2013 r., i ten now- funkcjonariuszy do tzw. systemu zaopatrzeniowego szy, od 1 stycznia 2013 r. Te kwestie też tu trzeba służb mundurowych. Musimy ten problem rozpatry- będzie dobrze rozważyć. Ale to jest przed nami. wać z dwóch punktów widzenia. Jeżeli popatrzymy Proszę państwa, kończąc, jeszcze raz powtarzam: na to z punktu widzenia efektu fiskalnego, tzw. kosz- nie ma formalnego stanowiska rządu, takiego napi- tu dla budżetu i wydatków długookresowych, to nie- sanego, sprecyzowanego, które można by państwu wątpliwie koszt ten będzie większy w systemie za- przedstawić, ale jesteśmy z ministrem finansów upo- opatrzeniowym, a mniejszy w ZUS. Natomiast jeżeli ważnieni do reprezentowania na tym etapie w pra- popatrzymy na to, że Służba Celna nie jest powołana cach nad tą ustawą rządu i moja wypowiedź część do stricte – sama nazwa: służba – pewnych rzeczy, tego stanowiska wstępnego na dzisiaj wyczerpuje. które wiążą się z pewną odpowiedzialnością, a zwłasz- Pan minister finansów powie oczywiście za chwilę cza ze zwalczaniem szeroko definiowanej przestęp- o swojej części. Ja państwu bardzo dziękuję. czości, bo nie jest to tylko przestępczość podatkowa, Spis treści Liczę na to, że sprawę tę załatwimy tak, żeby do- to mówimy o tzw. bezpieczeństwie finansowym i bez- brze służyła państwu polskiemu i funkcjonariuszom, pieczeństwie obywateli, które trudno przekładać na którzy dla tego państwa w bardzo istotnym miejscu, wynik finansowy. dostarczając dochodów do budżetu państwa, pracują. Kolejne pytanie – pani poseł Kamińska – dotyczy Przy okazji dziękuję państwu, panie i panowie funk- zakresu uszczuplenia dochodów budżetu państwa za rok ubiegły, jeżeli dobrze zanotowałem. Mniej wię- cjonariusze Służby Celnej, za dotychczasową part- cej… Jeżeli przeliczymy to globalnie, to jest to mniej nerską współpracę przed trybunałem i powiem tak więcej 9% PKB. Takie są uszczuplenia w rozumieniu – co będzie dla państwa zrozumiałe – i nie tylko. tzw. luki podatkowej. Tylko nie mylcie państwo tego Wspólnie damy radę! Dziękuję bardzo. (Oklaski) z szarą strefą – ona jest na poziomie 23,2%. Czyli luka podatkowa jest na poziomie ok. 9% PKB, tj. ok. 180 mld zł. Natomiast – tak rozumiem to pytanie – jaka rola Wicemarszałek Barbara Dolniak: była Służby Celnej w ograniczeniu tejże luki, to ta- kich wyliczeń nie posiadamy. Ile wyniosły ubiegło- Bardzo dziękuję. roczne dochody budżetu państwa pobrane przez O zabranie głosu w imieniu ministra finansów Służbę Celną? To jest mniej więcej, ok. 25–30% wpły- poproszę podsekretarza stanu pana Konrada Racz- wów budżetowych za ubiegły rok. Natomiast dokład- kowskiego. ne szacunki trzeba byłoby wyliczyć. Jeżeli chodzi o pytanie pana posła Marka Rząsy, to na prośbę pana posła odpowiedź będzie udzielona Podsekretarz Stanu na piśmie. w Ministerstwie Finansów Podobne pytanie było zadane przez pana Ajchlera Konrad Raczkowski: – rozumiem, że chodzi o nowelę ustawy budżetowej. Proszę państwa, obradujemy nad czymś, czego fak- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie chciał- tycznie nie ma. Nie ma tutaj żadnych rozwiązań bym powiedzieć, że obradujemy nad obywatelskim szczegółowych, chociażby tego, ile osób docelowo ma projektem ustawy o tzw. zaopatrzeniowym systemie ta ustawa objąć, czy będą to stanowiska tylko funk- emerytalnym służb mundurowych. Dlaczego zebra- cyjne w rozumieniu kontroli, dozoru i obsługi tzw. liśmy się w tej sprawie? Żeby wykonać postanowienie granicy, czy będą to stanowiska, które wymagają Trybunału Konstytucyjnego, który uznał, że dotych- pracy biurowej albo łączenia pracy biurowej z pracą czasowe rozwiązania są niezgodne z art. 32 konsty- operacyjną i pracą w mundurze, chociażby bezpo- tucji. średnio przy odprawach towarów. Jak również zna- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 64 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów rozwiązanie, które jest planowane i nad którym pra- Konrad Raczkowski cuje rząd. Jeżeli chodzi o pytanie pana Jana Łopaty, to też komicie zauważył pan poseł Zieliński, służba wiąże będzie udzielona odpowiedź pisemna. To pytanie w za- się z tym, że ta praca może być wykonywana w każ- sadzie pokrywa się z pytaniem pana Bogdana Rzońcy: dym miejscu i tak naprawdę 24 godziny na dobę. Czy planowane jest połączenie służb podległych Mini- I jeszcze ostatni element ujęcia systemowego: Od sterstwu Finansów i jaki miałoby to skutek? Pan po- którego roku byłaby taka emerytura liczona? Czy od seł nie doprecyzował pytania i w zasadzie nie wiem, momentu wejścia w życie ustawy o Służbie Celnej, o które połączenie chodzi: funkcjonalne czy struktu- czy od momentu funkcjonowania dawnego Głównego ralne w ramach ustawy. Jeżeli mówimy o połączeniu Urzędu Ceł, a jeżeli tak, to od którego roku, bo tam funkcjonalnym, to takie połączenie już w tej chwili też jest kilka okresów, które to obejmują? Dalej do- się odbywa i ono nie zmienia w zasadzie nic, znaczy, chodzimy do następnego elementu: Ile lat? Dla kogo w pełni nie zmienia nic, jeżeli chodzi o ustawodaw- 15 lat, a dla kogo 25 lat? To jest do rozstrzygnięcia, stwo, natomiast zmienia dużo w koordynacji i we jak rozumiem, w komisji. wzmocnieniu współpracy w ramach tych służb, czyli Odniosę się do pytania pana posła Mieczysława trzech pionów administracji będących w resorcie fi- Kasprzaka: W jakim czasie ta reforma może być prze- nansów, a więc Służby Celnej, pionu podatkowego prowadzona, jakie będą tego skutki? Pełne skutki dla i urzędów kontroli skarbowej. Jeżeli taką konsolida- budżetu można oszacować tylko i wyłącznie wtedy, cję pan poseł miał na myśli, to taka konsolidacja kiedy będą znane dokładne założenia tejże reformy. funkcjonuje od wielu lat, tylko z mizernymi skut- W jakim czasie? Tutaj wyrok Trybunału Konstytu- kami. I w tej chwili tę konsolidację funkcjonalną, cyjnego nie nakazuje, nie wyznacza żadnego terminu jeszcze raz przypominam, próbujemy wzmocnić, żeby wykonania tego orzeczenia, natomiast wskazane jest zwalczanie przestępczości podatkowej, zmniejszanie przeprowadzenie, jak rozumiem, bez zbędnej zwłoki luki podatkowej, a tym samym przyczynianie się do procedowania tej sprawy, ustalając oczywiście te ele- zwiększonych wpływów budżetowych odbywało się menty, o których mówiłem, doprecyzowując to. w tym kierunku. Kolejne pytanie – pan poseł Kasprzak – Jak to Ostatnie pytanie pana Edwarda Siarki: Ilu funk- wpłynie na funkcjonowanie struktur celnych? Czy Spis treści cjonariuszy poniosło uszczerbek na zdrowiu w wyni- rząd jest przygotowany do realizacji tego wyroku ku prowadzonych czynności? Też pozwolę sobie od- Trybunału Konstytucyjnego? Proszę państwa, jak to wpłynie na funkcjonowanie struktur? Możemy do- powiedzieć na piśmie po sprawdzeniu tej statystyki mniemywać, że podniesie to morale i bardziej zobli- w strukturze resortu finansów. guje do pracy, natomiast pełna ocena skutków regu- W zasadzie to jest tyle. Bardzo państwu dziękuję. lacji w szerokim tego słowa znaczeniu, również w ro- (Oklaski) zumieniu sprawnościowym, jest do przeprowadzenia. Można domniemywać na podstawie doświadczeń Policji i innych służb mundurowych, że jeżeli takie Wicemarszałek Barbara Dolniak: zabezpieczenie emerytalne funkcjonuje, to przynaj- mniej do emerytury funkcjonariusz jest związany Dziękuję bardzo. prawdziwą służbą i rzetelniej wykonuje powierzone O zabranie głosu proszę przedstawiciela Komitetu mu obowiązki. Natomiast po przekroczeniu pierw- Inicjatywy Ustawodawczej pana Sławomira Siwego. szego progu uprawniającego go do przejścia na eme- Bardzo proszę. ryturę – z progiem czterdziestoprocentowym ostat- (Poseł Zbigniew Ajchler: Pani marszałek, prze- niego wynagrodzenia – ta efektywność może spadać, praszam, czy mógłbym w trybie sprostowania swojej bo funkcjonariusz czuje się bezpieczniej, bo te upraw- wypowiedzi?) nienia nabył. Natomiast procent osób przechodzą- Bardzo proszę. cych na emeryturę po 15 latach służby w tych forma- cjach jest właściwie bardzo znikomy, ponieważ eme- rytura jest na niezbyt wysokim poziomie. Poseł Zbigniew Ajchler: Kolejne pytanie – pani poseł Bożena Henczyca – tu są właściwie dwa pytania, nie będę ich odczyty- Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Posłanki i Po- wał. Pozwolę sobie odpowiedzieć na piśmie. Chodzi słowie! Chciałbym w trybie sprostowania – do pana tu o koszty wypłat z tytułu dodatków funkcyjnych sekretarza stanu Jarosława Zielińskiego. Panie mi- i z tytułu zwrotów kosztów dojazdów – rozumiem, że nistrze, dlaczego u pana tyle, nazwijmy to, złego i cią- poza miejscem stałego zatrudnienia albo w ramach głego upominania nas: 8 lat rządziliście i nic nie tzw. alokacji. zrobiliście, teraz my itd.? Nie będę tego komentował. Pytanie pana posła Tomasza Szymańskiego: Czy Jestem członkiem Platformy jeden rok. Jeden rok planujemy włączenie Służby Ochrony Kolei i Inspek- jestem członkiem Platformy i nastawiony jestem po- cji Transportu Drogowego do tego systemu? Nie pla- zytywnie. Budujmy lepszy klimat, tak myślę, bo tego nujemy. Niemniej jeżeli chodzi o Inspekcję Transpor- oczekują od nas Polacy. I tyle chciałbym na ten temat tu Drogowego, to pan minister Zieliński przedstawił powiedzieć. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin 65

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Bardzo proszę. (Poseł Krystyna Skowrońska: Brakło klasy panu Bardzo dziękuję. ministrowi.) Czy zechce pan zabrać głos? (Poseł Zbigniew Ajchler: Panie ministrze, jest tylu Bardzo proszę. młodych posłów. To niepotrzebne.) Bardzo proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jarosław Zieliński: Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Wszyst- Sławomir Siwy: ko dobrze, tylko fakty są takie, jak ja mówiłem, a nie jak pan mówił. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Od kiedy liczyć (Poseł Krystyna Skowrońska: A gdzie nasze rekompensatę w postaci możliwości przejścia na kwoty?) wcześniejszą emeryturę? Oczywiście w projekcie jest W związku z tym jeżeli wychodzą na mównicę data: od 1983 r., ponieważ wtedy funkcjonariusze posłowie Platformy Obywatelskiej, czyli pańscy ko- celni zaczynali mieć pierwsze obostrzenia, rygory ledzy, pańskie koleżanki klubowe, i mówią, że teraz służby tożsame z innymi służbami mundurowymi, to pięknie, będą tutaj się przyczyniać do tego, żeby i jest pełna swoboda Wysokiej Izby, jak to zostanie te sprawy rozwiązać, są za celnikami itd., to ja mu- uregulowane. Takie przypadki w historii już były. siałem to powiedzieć, bo przecież nie można tego Przykładem jest ustawa o Państwowej Straży Pożar- fałszu tolerować. nej, gdzie wszystkim strażakom, kiedy wprowadzano Dlatego nie mówiłem o jeszcze jednej sprawie, o któ- zaopatrzeniowy system emerytalny, uwzględniono rej tutaj też powinno być powiedziane. Teraz powiem, wszystkie wcześniejsze lata w służbie mundurowej jeżeli pan już to wywołał. Przy tej ustawie miała do wysługi, emerytury mundurowej, ponieważ zada- miejsce próba jakby wikłania tego sporu politycznego nia się nie zmieniły, wykonywali wcześniej te same o trybunał w ten wyrok. Co ma jedno z drugim wspól- Spis treści zadania. A więc tutaj jest pełna swoboda Wysokiej nego? (Oklaski) Izby. (Poseł Krystyna Skowrońska: A mógłby pan mieć Teraz kolejne pytanie: Ile lat liczone, czy 25, czy trochę klasy?) 15, a więc ten nowy system, który obowiązuje w in- Jeżeli trybunał sam siebie w swoim działaniu upo- nych służbach mundurowych dla zatrudnionych po litycznił, to jest spór. Jeżeli Platforma go upolitycz- niła, to jest spór. A jeżeli mamy konkretny wyrok 31 grudnia 2012 r.? Jeżeli dostosowujemy, wprowa- w sprawie, która jest w kompetencji trybunału, i do- dzamy pełną harmonię, nie może być w Służbie Cel- tyczy to rzeczowej, konkretnej ustawy, to o tym roz- nej inaczej niż w innych służbach mundurowych. To mawiamy dzisiaj. I to tyle. Proszę jednego z drugim jest sprawa oczywista i poza dyskusją. Nie może być nie mieszać, nie łączyć, to są dwie różne sprawy. tak, że na przykład gdyby liczyć… My mówimy: li- (Poseł Krystyna Skowrońska: Ale trzeba było mieć czymy od 1983 r., jednak gdyby rozważać, tylko roz- trochę klasy, panie ministrze.) ważać, liczenie dla przykładu od 1999 r. i 25 lat, to Nikt nie kwestionuje wyroków trybunału, jeżeli doszłoby do dyskryminacji, bo policjant czy każdy one dotyczą konkretnej materii i są rzeczowe, niepo- inny funkcjonariusz służby mundurowej zatrudniony lityczne itd. Przecież nikt tego nigdy nie chciał jakoś w 1999 r. przechodziłby na emeryturę po 15 latach, dezawuować. Natomiast czym innym jest toczący się a funkcjonariusz celny po 25, tak że to odpada. Na- od paru, parunastu dni spór o trybunał, który zaczę- tomiast mówienie o dacie, prawda, 25 lat od dnia ła Platforma, z tym skokiem, który przeprowadziła wejścia wyroku w ogóle nie wchodzi w rachubę, po- w VII kadencji, kiedy pana nie było właśnie. Pan po- nieważ trybunał stwierdził dyskryminację. Państwu wiedział, że pan jest od roku w Platformie Obywatel- powiem, myśmy policzyli, to jest 12 tys. tych, którzy skiej. Przepraszam, to pana decyzja, gdzie pan jest. te zadania wykonywali, o których wąsko w sen- Ja bym powiedział, że szkoda, może o rok za dużo. tencji mówi trybunał, więc w ogóle nie ma się co roz- (Wesołość na sali, oklaski) drabniać. Jest 14 tys. funkcjonariuszy. Jeżeliby liczyć (Głos z sali: Cha, cha, cha...) od dnia wejścia wyroku, to w ogóle nie ma o czym roz- (Poseł Krystyna Skowrońska: To już brakło panu mawiać, bo stwierdzono dyskryminację, trybunał klasy.) stwierdził dyskryminację. To co, ona ma być zniesio- na dopiero za 25 lat? Przecież to jest absurd. A więc Wicemarszałek Barbara Dolniak: te dywagacje, myślę, na posiedzeniu komisji zostaną jeszcze szczegółowo wyjaśnione, doprecyzowane i ta Jeszcze raz proszę przedstawiciela Komitetu Ini- sprawa zostanie domknięta, zostanie to uwzględnio- cjatywy Ustawodawczej pana Sławomira Siwego o za- ne, tak jak jest to w naszym obywatelskim projekcie, branie głosu. zgodnie z wolą tych blisko 200 tys. obywateli. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 66 Projekt ustawy o zmianie ustawy dotyczącej zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych oraz ich rodzin

Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy tego rodzaju kwestii. Jest sprawą oczywistą, że mun- Ustawodawczej Sławomir Siwy durowy funkcjonariusz będzie lepiej ścigał, będzie bardziej dyspozycyjny, w związku z tym będzie sku- Szanowni Państwo! Jest tutaj też niepokojące sta- teczniej ścigał zorganizowaną przestępczość, jak nowisko dwóch klubów. Nie atakuję, tylko naprawdę w naszym wypadku. mówię jako funkcjonariusz, który widzi, co się dzieje. Podział, czy tylko liniowi, czy będzie karanie Są to kluby Kukiz i Nowoczesna. Mówią o tym, żeby przesunięciem… Bardzo słuszne pytanie. Nie pamię- znieść w ogóle, prawda, możliwość przejścia na tam, kto z pań czy panów posłów zadał pytanie, czy wcześniejszą emeryturę w służbach mundurowych. będzie karanie przesunięciem, gdyby był jakiś po- Szanowni państwo, nie atakuję, to jest niepokój, to dział. Dokładnie do tego by doszło. O tym, czy ktoś jest obawa, w trosce o interes publiczny to mówię, bo jest w systemie emerytalnym służb mundurowych, dojdzie do czegoś takiego właśnie, co jest w Służbie decydowałby kierownik, a nie ustawodawca, bo by Celnej, mianowicie do takich patologii, że sześćdzie- przesunął funkcjonariusza na dwa lata czy rok przed sięciolatkowie będą ścigać dwudziestoletnich wyspor- nabyciem prawa. A więc sprawa w ogóle niekonsty- towanych młodzieniaszków. W sferze działań Służby tucyjna, niewykonalna. Tak więc trzeba objąć wszyst- Celnej akurat działa najwięcej zorganizowanych kich już choćby z racji tego, że w innych służbach grup przestępczych. To są raporty ministerstwa mundurowych po prostu taka sytuacja nie obowią- spraw wewnętrznych, rokroczne, o stanie bezpie- zuje i nie mogłoby przez tę regulację prawną dojść do czeństwa państwa. Najwięcej zorganizowanych grup kolejnej, dalszej jakby dyskryminacji funkcjonariu- przestępczych działa w sferze działalności Służby szy celnych. Czyli chcemy znieść dyskryminację, ale Celnej, bo to jest akcyza, czyli paliwo, hazard, tytoń, jednak dalej ich dyskryminujemy, wprowadzając przemyt itd. I tutaj naprawdę dla bezpieczeństwa ustawę. A więc, moim zdaniem, również kwestia do obywateli, czyli w interesie publicznym, ważne jest, zupełnego pominięcia na posiedzeniu komisji. aby móc z nimi, z tymi dwudziestoletnimi młodzie- Różnicowanie na funkcjonariuszy uprawnionych niaszkami działającymi w zorganizowanej przestęp- do emerytur mundurowych i pozostawienie części czości rywalizować psychofizycznie, sprawnościowo, w systemie powszechnym doprowadziłoby do patolo- zdrowotnie itd. A więc uczulam państwa, nie używaj- gicznych wręcz zjawisk w zarządzaniu kadrami. Jak

Spis treści cie tych haseł, bo z czasem dojdzie do tego, że do mówiłem, jest 12 tys. policzonych, tych, którzy te wypadku drogowego czy do pożaru będzie jechał zadania wykonywali. Mamy taką sytuację, że Służba sześćdziesięcioletni strażak. Dojdzie po prostu do ta- Celna… Kiedyś granice, tak? W 2004 r. weszliśmy do kich sytuacji, jakie są w tej jedynej służbie munduro- Unii. Granica południowa, granica zachodnia, tysią- wej, która jest poza zaopatrzeniowym systemem eme- ce funkcjonariuszy, którzy 20 lat spędzili na tej gra- rytalnym, czyli w tej naszej Służbie Celniej. Odejdź- nicy, czyli wykonywali zadania. Ściganie, zwalczanie cie państwo od tego, proszę w interesie publicznym. przestępstw itd. Dzisiaj zostali przeniesieni do pracy Padały pytania o to, że nieprawdą jest, że to jest np. w finansach albo w logistyce. I co? On był dyskry- ostatnia służba mundurowa. Otóż jest to ostatnia minowany przecież przez 20 czy 15 lat, taki funkcjo- służba, która jest nieobjęta zaopatrzeniowym syste- nariusz, i dzisiaj nie można mu powiedzieć, że tego mem emerytalnym. Mówiłem w swoim wystąpieniu, nie było, tak? Ty nie służyłeś ojczyźnie. Nie ma w ogó- że katalog służb mundurowych jest zamknięty. le takiej możliwości. W ogóle struktura Służby Celnej Mamy 11 służb mundurowych. O tym mówią wyroki była oparta na oddziałach celnych, a więc ogół funk- sądów. O tym będę mówił na posiedzeniu komisji, cjonariuszy wykonywał te czynności, o których wą- żeby już tego nie rozszerzać. Czyli nie ma żadnego sko mówi trybunał. Natomiast jeżeli się odniesiemy zagrożenia, że będą roszczenia jakichś innych grup do trybunału, on nie ograniczył ustawodawcy, tylko zawodowych. Gdyby wolą parlamentu było, żeby znalazł jedną cechę relewantną. Znalazł i poprzestał, wpuścić do zaopatrzeniowego systemu innych noszą- po co ma szukać dalej. Gdyby trybunał zaczął porów- cych mundury, jak Służba Ochrony Kolei na przykład nywać do Straży Granicznej, to znalazłby mnóstwo czy inne, to najpierw trzeba by z nich zrobić służbę innych cech podobnych, relewantnych do Służby Cel- mundurową, czyli znieść Kodeks pracy. Musieliby się nej i wówczas tę sprawę, tę sentencję mógłby rozsze- stać funkcjonariuszami służby mundurowej. Trzeba rzać. Znalazł jedną cechę relewantną, wystarczy. Są byłoby wprowadzić stosunek administracyjnoprawny dyskryminowani funkcjonariusze Służby Celnej, i wszystkie związane z tym rygory, obostrzenia, ogra- stwierdza to trybunał. Reszta należy do ustawodawcy, niczenia praw, swobód konstytucyjnych. Czyli Służba tutaj żadnych ograniczeń trybunał nie wprowadził. Celna jest ostatnią poza tym systemem. Jeżeli były jeszcze jakieś pytania, to pozwolę so- Tutaj jest parę pytań w kwestii wzrostu skutecz- bie odtworzyć je ze stenogramu i odpowiedzieć, bo ności. Jest sprawą oczywistą, że funkcjonariusz służ- nie chciałbym już przedłużać ze względu na porę, by mundurowej jest bardziej dyspozycyjny niż pra- chyba że ktoś z pań i panów posłów czuje się pomi- cownik, który jest zatrudniony na podstawie Kodek- nięty, to bardzo proszę o powtórzenie pytania. Je- su pracy. Na przykład w służbie mundurowej nie stem do dyspozycji. działa Kodeks pracy, a więc nie ma mobbingu, nie (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Już dziękujemy.) można się poskarżyć na mobbing i wiele, wiele innych Dziękuję bardzo. (Oklaski) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 67

Wicemarszałek Barbara Dolniak: łożonym przez pana prezydenta proponuje się pod- wyższenie tej kwoty do 8 tys. zł. Oznacza to, że kwo- Bardzo dziękuję. ta, która w skali roku będzie podlegała odliczeniu od Zamykam dyskusję. należnego podatku, wynosić będzie już nie 556,02 zł, Po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu proponu- ale 1440 zł, co w skali miesięcznej będzie oznaczało ję, aby Sejm skierował obywatelski projekt ustawy odliczenie kwoty w wysokości 120 zł. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funk- Według danych Instytutu Pracy i Spraw Socjal- cjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa We- nych za ubiegły rok kwota, która jest potrzebna do wnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywia- zaspokojenia podstawowych potrzeb, tego minimum du Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Cen- egzystencji, to dla gospodarstwa pracowniczego kwo- tralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicz- ta ponad 6500 zł rocznie. Dla gospodarstwa emery- nej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Po- ckiego jest to kwota blisko 6200 zł. W związku z tym żarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz nie- aktualna kwota wolna od podatku wynosząca 3091 zł których innych ustaw, zawarty w druku nr 30, do jest prawie dwukrotnie niższa. Trybunał Konstytu- Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komi- cyjny w swoim ostatnim wyroku, z 28 października sji Finansów Publicznych oraz Komisji Polityki Spo- br., wskazał, że kwota wolna od podatku nie powinna łecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia, z zaleceniem być na tak niskim poziomie. To powinna być kwota, zasięgnięcia opinii Komisji do Spraw Służb Specjal- która zabezpiecza podstawowe potrzeby egzystencjal- nych. ne, która zabezpiecza wiele osób przed popadnięciem Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że w stan skrajnego ubóstwa. Podwyższenie kwoty wol- Sejm propozycję przyjął. nej od podatku przede wszystkim będzie służyło za- Sprzeciwu nie słyszę. bezpieczeniu przed popadnięciem w ubóstwo, będzie Na tym zakończyliśmy ten punkt porządku dzien- także umożliwiało wielu osobom, które w tej chwili nego. uzyskują dochody na bardzo niskim poziomie, zaspo- Dziękuję państwu przedstawicielom Komitetu kajanie tych potrzeb bez konieczności korzystania Inicjatywy Ustawodawczej za cierpliwość. (Oklaski) z systemu zabezpieczenia socjalnego. Dziękuję państwu. Osoby, które uzyskają dochód roczny w wysokości 8000 zł, a po zastosowaniu zaokrąglenia przewidzia- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. po- Spis treści rządku dziennego: Pierwsze czytanie przedsta- nego w Ordynacji podatkowej – 8002 zł, w ogóle nie wionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Pol- zapłacą podatku dochodowego od osób fizycznych. skiej projektu ustawy o zmianie ustawy o podat- Osoby, które nieznacznie przekroczą tę kwotę, będą ku dochodowym od osób fizycznych(druk nr 51). płaciły podatek, ale w zdecydowanie niższej wysoko- Proszę panią podsekretarz stanu w Kancelarii ści. Tego typu rozwiązania przede wszystkim mają Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Annę Surów- sprzyjać eliminacji wykluczenia społecznego, mają kę-Pasek o przedstawienie uzasadnienia projektu zabezpieczać zwłaszcza te osoby, które osiągają naj- ustawy. niższe dochody. Niewątpliwie wpłyną one bardzo Bardzo proszę. korzystnie na gospodarstwa emeryckie, a także na gospodarstwa zwykłych pracowników osiągających niskie dochody oraz osób, które prowadzą działalność Podsekretarz Stanu gospodarczą, ale rozliczają się w oparciu o ustawę w Kancelarii Prezydenta RP o podatku dochodowym od osób fizycznych. Anna Surówka-Pasek: Jeżeli chodzi o tę projektowaną ustawę, to można powiedzieć, że ona otwiera drogę do tego, żeby polep- Dziękuję, pani marszałek. szyć byt Polaków. W tej chwili w Polsce kwota wolna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedłożony przez od podatku jest na poziomie jednym z najniższych pana prezydenta projekt ustawy o zmianie ustawy w Europie. W Polsce jest to kwota odpowiadająca o podatku dochodowym od osób fizycznych zmierza mniej więcej kwocie 750 euro. W Słowacji jest to rów- do podwyższenia kwoty wolnej od podatku. Jak wia- nowartość 3800 euro. W Niemczech jest to kwota o wie- domo, kwota wolna od opodatkowania powinna być le wyższa – ponad 8000 euro. W związku z tym pro- jednocześnie i racjonalna, i sprawiedliwa, a przede jekt pana prezydenta wychodzi naprzeciw oczekiwa- wszystkim powinna zabezpieczać tzw. minimum eg- niom społecznym, zwłaszcza osób, które są na progu zystencji, minimum, które pozwala na zaspokojenie ubóstwa. Dziękuję bardzo. (Oklaski) podstawowych potrzeb człowieka. Obecnie kwota wolna od podatku jest określona w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w sposób pośredni, Wicemarszałek Barbara Dolniak: tzn. poprzez określenie kwoty, którą odlicza się od należnego podatku. W tej chwili wynosi ona 556,02 zł, Dziękuję, pani minister. co oznacza, że kwota, która nie będzie podlegała opo- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- datkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycz- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- nych, wynosi aktualnie 3091 zł. Jest to kwota na czeń w imieniu klubów. bardzo niskim poziomie, natomiast w projekcie przed- Otwieram dyskusję. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 68 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Wicemarszałek Barbara Dolniak czekają na taką zmianę prawa. Ona była zapowie- dziana przez pana prezydenta w toku kampanii wy- O zabranie głosu w imieniu Klubu Parlamentar- borczej, podtrzymana również przez Prawo i Spra- nego Prawo i Sprawiedliwość poproszę pana posła wiedliwość w toku kampanii wyborczej w wyborach Wiesława Janczyka. do parlamentu. Dzisiaj mamy tę nowelę gotową. Ona Bardzo proszę. może nie jest obszerna, ale jest bardzo poważną zmianą podatkową. Nie bójmy się tego powiedzieć również o określonych, niemałych, dużych skutkach Poseł Wiesław Janczyk: dla dochodów budżetu państwa. One są tutaj oszaco- wane przez wnioskodawców na poziomie ponad 15 mld Dziękuję bardzo. i trzeba przyznać, że w znacznym stopniu będą rów- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! nież rzutować na dochody jednostek samorządu te- Mam zaszczyt w imieniu klubu Prawo i Sprawiedli- rytorialnego, szczególnie dochody gmin, ponieważ wość przedstawić nasze stanowisko w odniesieniu do partycypowanie w dochodach z tego podatku PIT projektu zawartego w druku nr 51, skierowanego gmin, samorządów gminnych stanowi 39,4%. Są to przez pana prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, za- kwoty bardzo wysokie. wierającego propozycję zmiany ustawy o podatku Cóż więcej można powiedzieć? To jest dobra wia- dochodowym od osób fizycznych. domość, że pan prezydent wyszedł z tą inicjatywą, Projekt zawiera propozycję zmiany ustawy z dnia wykonując swoje zobowiązanie względem wyborców. 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi- Należy zrobić wszystko, żeby dzisiaj znaleźć w budże- zycznych polegającą na wprowadzeniu dla płatników cie kwoty, które pozwolą na realizację tego postulatu, podatku PIT kwoty zmniejszającej podatek w wysoko- tym bardziej że mamy tak drastyczną sytuację w po- ści 1440 zł. Dochody z rent i emerytur oraz pracy równaniu z innymi krajami sąsiadującymi z Polską podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. i z innymi krajami Unii Europejskiej. Obecnie kwota 3091 zł stanowi maksymalny dochód, Ja tylko dodam na zakończenie, że w okresie rzą- od którego w obowiązującym systemie prawnym nie dów Platformy (Dzwonek) ta kwota niechlubnie zo- występuje zobowiązanie podatkowe. stała podniesiona tylko o 2 zł. To jest powód, żeby

Spis treści Zgodnie z przedłożeniem zawartym w projekcie dzisiaj się tego wstydzić. Pewnie dyskusja na ten zgłoszonym przez pana prezydenta kwota wolna od temat nie byłaby tak interesująca, gdyby ta kwota podatku miałaby zostać podniesiona do 8 tys. zł. była waloryzowana, gdyby była podnoszona w okre- W doktrynie prawa podatkowego wskazuje się, że sie ostatnich co najmniej ośmiu lat, a przypomnę, że dochód wolny od opodatkowania powinien odzwier- również w tym okresie były zamrożone wynagrodze- ciedlać minimum bytowe, które bierze pod uwagę nia w sferze budżetowej. Dziękuję bardzo. koszt biologicznej i społecznej egzystencji podatnika. Klub Prawo i Sprawiedliwość wnioskuje o prze- Roczne minimum egzystencji wynosi obecnie 6529,08 zł kazanie, o skierowanie projektu do dalszych prac dla gospodarstw jednoosobowych pracowniczych w Komisji Finansów Publicznych. (Oklaski) i 6185, 16 zł dla gospodarstw emeryckich. Także Try- bunał Konstytucyjny orzekł 28 października 2015 r., że brak mechanizmu korygowania kwoty zmniejsza- Wicemarszałek Barbara Dolniak: jącej podatek, gwarantującej co najmniej minimum egzystencji, jest niezgodny z art. 2 i art. 84 konsty- Dziękuję bardzo. tucji. Pan poseł Janusz Cichoń wystąpi w imieniu Klu- Kwota wolna od podatku obecnie w Polsce jest bu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. mniejsza pięciokrotnie niż na przykład na Słowacji, Bardzo proszę, panie pośle. jedenastokrotnie mniejsza niż w Niemczech i blisko osiemnaście razy mniejsza niż w Wielkiej Brytanii. Obecnie kwota zmniejszająca zaliczki na podatek Poseł Janusz Cichoń: dochodowy wynosi 46,33 zł. Po wejściu w życie tej noweli wynosiłaby 120 zł. Według GUS stopa ubó- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po raz stwa skrajnego wynosiła w 2014 r. 7,4%, poniżej mi- kolejny dzisiaj przywołujemy Trybunał Konstytucyj- nimum egzystencji żyło w Polsce 2,8 mln mieszkań- ny i wyrok, zupełnie świeży, z października tego ców, 2800 tys. osób. roku, wskazujący na to, że kwota wolna od podatku Proponowane zmiany wpłynęłyby korzystnie na powinna być zwaloryzowana. sytuację emerytów, rencistów, ale też wszystkich To w gruncie rzeczy bardzo ważny projekt, ocze- osób, które płacą podatek dochodowy PIT, tych osób, kiwany społecznie. To wynika z faktu, że z kwoty które pobierają emerytury i renty, renty rodzinne. wolnej korzystają wszyscy podatnicy uzyskujący do- Mamy w tej chwili 7 mln obywateli. Szczególnie waż- chody opodatkowane według skali podatkowej, czyli na byłaby ta zmiana dla osób, które zarabiają na- tacy, którzy uzyskują wynagrodzenie z pracy, eme- prawdę niewiele, zarabiają w okolicach tych 8 tys., 10 tys. ryturę, rentę, ale także ci, którzy uzyskują dochód zł. Trzeba przyznać, że te osoby w dużym stopniu z działalności gospodarczej, także dochód z umów 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 69

Poseł Janusz Cichoń z czego 8,7 mld to są ubytki dochodów jednostek sa- morządu terytorialnego (Dzwonek), bo prawie 50% zlecenia czy umów o dzieło, bez względu, nawiasem tego podatku trafia do nich. Niższe będą też wpływy mówiąc, na wysokość tego dochodu. Liczba korzysta- do NFZ-u. Państwo tego w ogóle nie zauważacie. To jących z kwoty wolnej mówi o tym znaczeniu i od- jest ewidentnie błąd w kalkulacji tych skutków. 1,8 mld zwierciedla to dobrze – prawie 25 mln podatników. – tyle one będą z grubsza wynosiły, bo brak zaliczki Podatnicy poza kwotą wolną korzystają też – pamię- tak naprawdę skutkuje brakiem składki zdrowotnej, tajmy o tym – z innych preferencji, takich jak łączne a składka wobec tego będzie o tyle niższa. opodatkowanie dochodów małżonków czy preferen- I teraz mogę powiedzieć: pozytywnie zaskakuje cyjne opodatkowanie dochodów osób samotnie wy- w tym projekcie tylko termin wejścia w życie, 1 stycz- chowujących dzieci. nia 2016 r. Rozumiem, że uzgodniony z rządem i że (Poseł Krystyna Skowrońska: Ulga rodzinna.) wypełniacie swoje obietnice. Ale trochę się tego, po- Mamy szereg ulg podatkowych, takich, które od- wiem uczciwie, boję, bo boję się o stabilność polskich liczamy od dochodu, np. składki na ubezpieczenia, finansów publicznych. I mam pytanie wobec tego: wpłaty na indywidualne konta emerytalne, wydatki W jaki sposób chcecie zrekompensować ubytek do- na cele rehabilitacyjne, a także odliczane od podatku, chodów samorządom? Jak chcecie zrekompensować takie jak składki na ubezpieczenia zdrowotne krajo- ubytek dochodów NFZ-u? I tylko powiem tyle, że we i zagraniczne czy ulgi na dzieci. mam nadzieję, że nie zwiększając deficyt. Pytanie, Biorąc pod uwagę powyższe preferencje i ulgi obo- czy stać nas na takie rozwiązanie. Zachęcam też do wiązujące w podatku PIT, według danych za rok 2013 głębszej refleksji i być może do skorzystania z propo- – nie mamy świeższych danych – średnia efektywna zycji, koncepcji Platformy Obywatelskiej: jednolitego stawka podatku dochodowego od osób fizycznych podatku, który w większym stopniu oddziałuje na wyniosła 8,24%, w tym 7,13% w pierwszym przedzia- klin podatkowy, a skutki jego wprowadzenia byłyby le dochodu podatkowego, czyli do kwoty 85 528 zł, potencjalnie mniejsze. i 15,73% w drugim przedziale dochodu. To oznacza Niemniej jednak, biorąc pod uwagę oczekiwania tak naprawdę, że korzystanie z tych preferencji po- społeczne, a także wyrok Trybunału Konstytucyjne- zwala na znaczne obniżenie obciążenia podatkiem go w tej sprawie, zdaniem klubu Platforma Obywa-

PIT, a efektywna stawka podatkowa jest ponad telska ten projekt powinien być dalej procedowany Spis treści 2,5-krotnie niższa w pierwszej skali podatkowej okre- w komisji. Odnoszę wrażenie, że biorąc pod uwagę ślonej w ustawie, zaś w drugiej grupie czy w drugim termin, jak widzę, uzgodniony z rządem, pewnie po- progu 2-krotnie niższa. winniśmy nad tym projektem pochylić się w trybie Jakbyśmy przyjrzeli się rozliczeniom PIT przy za- pilnym. Dziękuję bardzo. (Oklaski) stosowaniu skali podatkowej w 2013 r., to takiego roz- liczenia dokonało prawie 25 mln podatników, 24,7 mln, z czego 20,3 mln wykazało podatek należny, obliczo- Wicemarszałek Barbara Dolniak: ny według skali, pomniejszony m.in. o odliczenia składki zdrowotnej, ulgi na dzieci, 4,4 mln podatni- Dziękuję, panie pośle. ków nie wykazało podatku należnego, nie zapłaciło I o zabranie głosu w imieniu Klubu Poselskiego żadnego podatku. Kukiz’15 poproszę pana posła Rafała Wójcikowskiego. Teraz: Co zmieni propozycja prezydenta? W grun- Bardzo proszę. cie rzeczy 18% najbiedniejszych podatników, którzy nie płacą żadnego podatku, nie zyska na tym rozwią- zaniu nic. Ich sytuacja się absolutnie nie zmieni. Sko- Poseł Rafał Wójcikowski: rzystają za to podatnicy o wyższych dochodach, w tym ci o dochodach najwyższych. Może warto się zasta- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu nowić, czy nie ograniczyć możliwości odliczenia tej Poselskiego Kukiz’15 mam zaszczyt zaprezentować kwoty po przekroczeniu progu dochodowego. W kie- stanowisko w sprawie prezentowanego przez Kance- szeniach tych, którzy w pełni będą mogli odliczyć tę larię Prezydenta, przez pana prezydenta projektu kwotę wolną, zostanie 74 zł miesięcznie. To magia zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób fi- liczb. 8 tys. zł – kwota wolna, ale tak naprawdę zysk zycznych. w postaci tej kwoty zmniejszającej znacznie mniejszy Jako Klub Poselski Kukiz’15 bardzo cieszymy się, – w układzie miesięcznym 74 zł. Tak to wygląda że pan prezydent idzie razem z nami, z posłami wol- z punktu widzenia podatnika. Dla tych najbogat- nościowymi, z posłami antysystemowymi w kierun- szych to kwota prawie niezauważalna. ku marginalizacji podatku dochodowego od osób fi- Natomiast biorąc pod uwagę tę liczbę podatników zycznych. Szkoda, że nie idzie tak daleko pan prezy- i tę niewielką kwotę, skutki finansowe z punktu wi- dent, jak my byśmy tego chcieli. Nasi wyborcy, którzy dzenia budżetu państwa, budżetów samorządowych na nas głosowali, i nasi posłowie chcieliby zlikwido- są bardzo duże. Tutaj nie do końca wydają mi się wać ten niesprawiedliwy podatek, który karze ludzi poprawne szacunki Kancelarii Prezydenta. 17,6 mld za pracowitość, za przedsiębiorczość, który obciąża to tylko skutki, jeśli chodzi o podatek dochodowy, nadmiernie, razem ze składkami na ubezpieczenia 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 70 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Poseł Rafał Wójcikowski dochodów obywateli. Czas najwyższy ten trend od- wrócić, żeby dochody rozporządzalne obywateli ro- społeczne, ludzką pracę, czyniąc ją niejednokrotnie sły, a dochody rozporządzalne urzędników malały, nieopłacalną. bo na tym polega państwo wolnościowe, że to oby- Naszym zdaniem kwota wolna od podatku docho- watele decydują o swoich pieniądzach, a nie urzęd- dowego od osób fizycznych oraz kwota wolna od skła- nicy. dek obowiązkowych na ubezpieczenia społeczne to są Klub Poselski Kukiz’15 będzie rekomendował dwa najbardziej skuteczne i najlepsze instrumenty oczywiście przekazanie projektu do dalszej pracy polityki prorodzinnej. Polityka prorodzinna jest prio- w komisjach i, tak jak wspomniałem, będziemy tam rytetem tego rządu, dlatego chcielibyśmy, żeby to te aktywnie działać i zgłaszać nasze poprawki, zwłasz- instrumenty dominowały w jej realizacji. To są znacz- cza związane z poprawką dotyczącą kwoty wolnej nie lepsze instrumenty niż szeroko reklamowane degresywnej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) świadczenie – zasiłek 500+. Chcielibyśmy, żeby kwo- ta wolna docelowo była na tyle duża, aby znakomita większość Polaków nie płaciła podatku dochodowego od osób fizycznych bądź płaciła go w sposób symbo- Wicemarszałek Barbara Dolniak: liczny. Chcielibyśmy, żeby było tak jak na Węgrzech, gdzie rodziny z trójką dzieci w praktyce nie płacą Bardzo dziękuję panu posłowi. podatku dochodowego, a rodziny z dwójką dzieci pła- Pani poseł Paulina Hennig-Kloska zabierze głos cą podatek znacząco mniejszy, niż wynikałoby to ze w imieniu Klubu Poselskiego Nowoczesna. skali podatkowej. Bardzo proszę, pani poseł. W imieniu Klubu Poselskiego Kukiz’15 chciał- bym zgłosić – jeżeli stosowna nowelizacja ustawy będzie w komisji – poprawkę. Tam w komisji zgłosi- Poseł Paulina Hennig-Kloska: my poprawkę, żeby kwota wolna – mamy takie trzy postulaty – po pierwsze, była większa, po drugie, Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Pod- żeby zastanowić się nad zapewnieniem jej wzrostu stawowym celem zaproponowanej przez pana prezy- Spis treści w kolejnych latach, czyli nie byłoby tak, że w tym denta nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od roku jednorazowo ona wzrasta, a potem znowu bę- osób fizycznych jest, jak czytamy, poprawa sytuacji dziemy 10 lat czekać z tą samą kwotą. Chcielibyśmy ekonomicznej gospodarstw domowych. Drogą, dzięki wprowadzać mechanizm wzrostu tej kwoty stopnio- której mamy to uzyskać, jest zwiększenie kwoty wol- wo, tak żeby docelowo ta kwota wynosiła równowar- nej od podatku z 3091 zł do poziomu 8 tys. zł. Nowo- tość rocznego minimalnego wynagrodzenia. Na czesna jest oczywiście zwolennikiem obniżania zobo- dzisiaj jest to ok. 23–24 tys. zł. To byłaby kwota – wiązań podatkowych gospodarstw domowych. Wy- kwota wolna od podatku – równa minimalnemu chodzimy z założenia, że obywatel lepiej niż państwo wynagrodzeniu. Naszym zdaniem byłaby to odpo- umie wydać pieniądze. Jest jednak kilka aspektów wiednia kwota docelowa. Trzeci postulat. Chcieliby- tej ustawy, które nas niepokoją. Niestety nowa kwo- śmy, żeby kwota wolna od podatku była, tak jak ta wolna nie poprawi sytuacji ekonomicznej osób naj- w przypadku funkcjonowania jej w Wielkiej Bryta- nii, kwotą inteligentnie degresywną, czyli żeby tym niżej uposażonych. A taka, przypomnę, była główna osobom, które przekraczają odpowiedni dochód – intencja orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w naszym przypadku to dochód 85 528 zł, czyli taki, w tej sprawie. Jak czytamy w uzasadnieniu, w 2013 r. gdzie płaci się 32-procentową stawkę podatku do- aż 16% ogółu płatników uzyskało dochód nieprzekra- chodowego – osobom, które zarabiają powyżej, stop- czający 8 tys. zł w skali roku. Paradoksalnie te 16% niowo malała kwota wolna od podatku. Proponuje- najmniej zarabiających Polaków praktycznie ze my, żeby za przekroczenie dochodu powyżej 85 528 zwiększonej kwoty wolnej nie skorzysta. W przypad- zł o złotówkę kwota wolna malała o 50 gr, czyli od- ku tej grupy osób wyższa kwota wolna wejdzie bo- powiednio za 2 zł – 1 zł, tak żeby przy osiąganym wiem w miejsce odliczanego od podatku ubezpiecze- dochodzie w wysokości 105 528 zł osoby, które prze- nia zdrowotnego. kroczą taki dochód, nie miały kwoty wolnej od po- Niezorientowanym przypomnę, że ubezpieczenie datku. Ten mechanizm pozwoliłby, naszym zda- zdrowotne w wysokości 7,75% odliczamy od podatku niem, zwiększyć kwotę wolną od podatku już dzisiaj należnego. Jeśli więc podatnik nie zarobi w danym do 10 tys. zł, a nie, tak jak proponuje pan prezydent roku więcej niż 8 tys. zł, nie będzie miał podatku – do 8 tys. zł. Naszym zdaniem zmiany ustawowe należnego i nie będzie mógł odliczyć zapłaconej spowodują oczywiście, jeżeli nie będzie jakiejś re- składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jeden odpis za- kompensaty, zmniejszenie dochodów samorządów, stąpi więc drugi, bez wartości dodanej dla tego po- ale naszym zdaniem istotniejszym dobrem jest do- datnika. Drugi problem, jaki widzimy, to wpływy bro obywateli, dobro podatników niż dobro urzęd- znikające z kasy samorządów. Według naszych wyli- ników. Ostatnie 8 lat rządów Platformy Obywatelskiej czeń zwiększenie kwoty wolnej zmniejszy wpływy i PSL-u to wzrost dochodów urzędników, a spadek z podatku PIT nawet o 20 mld zł. Ale nawet jeśli przy- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 71

Poseł Paulina Hennig-Kloska Poseł Genowefa Tokarska: jęlibyśmy wyliczenia wnioskodawcy, to i tak przycho- Dziękuję bardzo. dy z PIT zmniejszą się o 15,5 mld zł rocznie. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Przypomnijmy, że więcej niż połowa przychodów Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego z PIT zasila kasy samorządów różnych szczebli. To przedstawię stanowisko w sprawie projektu ustawy oznacza dla nich utratę wpływów na poziomie ok. 8 według druku nr 51. mld zł. Projekt ustawy, jak już mówiono, dotyczy podwyż- Przedstawiony projekt nie rozwiązuje tego prob- szenia kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób lemu. Wizja powrotu tych środków do samorządu fizycznych. Podwyższa tę kwotę wolną od podatku poprzez pobudzanie konsumpcji i wyższe zyski firm z 3,091 tys. zł do 8 tys. zł. Zmiana ta wprowadzona nie ma twardych ekonomicznych podstaw, a przypo- jest w projekcie, podobnie zresztą jak było to dotych- mina raczej pobożne życzenie. Tymczasem taki czas, nie wprost, a poprzez kwotę zmniejszającą po- uszczerbek w dochodach samorządów może oznaczać datek należny. W obecnie obowiązującym prawie kolejne zamykane szkoły, dziurawe drogi oraz rosną- kwota, o którą pomniejsza się podatek, wynosi 556,02 zł, ce zadłużenie najbiedniejszych gmin. a nowelizacja proponuje podwyższenie jej do kwoty Na poprzednim posiedzeniu Sejmu był czytany 1,440 tys. zł. Przez analogię podatnik, który uzyska obywatelski projekt ustawy nawołujący do zrekom- roczny dochód w wysokości 8 tys., nie będzie zobo- pensowania samorządom spadku dochodów wyni- wiązany do zapłaty podatku, a nawet w świetle obo- kających z poprzednich ulg podatkowych. Skalku- wiązujących zasad zaokrągleń ta kwota zwolniona lowano wtedy tę kwotę na ok. 12 mld zł rocznie. z podatku wyniesie 8,002 tys. zł. Teraz chcemy zabrać samorządom kolejne 8 mld. Proponuje się, aby ustawa weszła w życie z dniem Idea ważna, cel bezwzględnie słuszny, czas jednak 1 stycznia 2016 r. zastanowić się, jak zrekompensować samorządom Tak więc, biorąc pod uwagę zasady rozliczania te znikające dochody. Możemy oczywiście nie wi- tego podatku, płatnicy, czyli zakłady pracy, będą zo- dzieć, że wzrasta dług publiczny, możemy pozostawić bowiązani obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki samorządy samym sobie, ale to oznacza obniżkę ja- na podatek dochodowy od osób zobowiązanych do Spis treści kości życia w naszych miastach, gminach i powia- płacenia tego podatku. Kwota zaliczki będzie więc tach. Konieczne są więc kolejne decyzje i kolejne zmniejszona o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. działania. Widzimy trzy możliwe sposoby rozwiąza- Stąd dziś obowiązujące zmniejszenie, które wynosi nia tego problemu. Po pierwsze, zwiększenie udziału 46,33 zł, wzrośnie do kwoty 120 zł. samorządów w podatku PIT, po drugie, przekazanie Proponowana regulacja ma na celu poprawę sy- samorządom części wpływów z VAT, po trzecie, tuacji ekonomicznej gospodarstw domowych, a także zwiększenie subwencji ogólnej. przedsiębiorców podlegających opodatkowaniu ich Dlatego klub Nowoczesna rekomenduje dalsze dochodów podatkiem dochodowym od osób fizycz- procedowanie nad nowelizacją tej ustawy w komi- nych. Ustalając kwotę zwolnioną z opodatkowania sjach wspólnie ze zmianą ustawy o dochodach samo- w wysokości 8 tys. zł, projektodawca ustalił ją nieco rządu terytorialnego. (Dzwonek) powyżej tzw. minimum egzystencji, które wynosi od- Podsumowując, Nowoczesna poprze projekt zwięk- powiednio nieco ponad 6,5 tys. dla jednoosobowego szający kwotę wolną od podatku, ważne jest, by Po- gospodarstwa pracowniczego i nieco powyżej 6,1 tys. lacy zarabiali więcej. Widzimy jednak w tej ustawie zł, prawie 6,2 tys., dla jednoosobowego gospodarstwa zagrożenie dla samorządów. Chętnie weźmiemy emeryckiego. Tak ustalona kwota nieopodatkowania udział w pracach rozwiązujących te problemy, mamy spowoduje, że osoby, których dochody są niskie, nie swoje konkretne propozycje w tej materii. Pamiętaj- będą zobowiązane do zapłaty podatku. my też, że wraz z obniżaniem dochodów państwa nie Pragnę podkreślić, że niniejszy projekt wychodzi wolno nam zwiększać i tak wysokiego deficytu pań- również naprzeciw ocenie sytuacji podniesionej przez stwa. Warto w zamian pomyśleć o oszczędnościach Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia – niedaw- – skromniejszej administracji, ograniczeniu przywi- no – 28 października 2015 r. Obecnie obowiązująca lejów, większej gospodarności państwa i jego przed- kwota nieopodatkowania, należy to przyznać, jest stawicieli. Dziękuję bardzo. (Oklaski) rażąco niedostosowana do realiów społeczno-gospo- darczych, bowiem podatek obciąża również dochody tych, których wysokość nie zapewnia nawet biolo- Wicemarszałek Barbara Dolniak: gicznej egzystencji człowieka. Tym swoim wyrokiem Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 27 ust. 1 Dziękuję, pani poseł. ustawy w zakresie, w jakim nie przewiduje mechani- O zabranie głosu proszę panią poseł Genowefę zmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek gwa- Tokarską w imieniu Klubu Parlamentarnego Pol- rantującego co najmniej minimum egzystencji, jest skiego Stronnictwa Ludowego. niezgodny z art. 2 i art. 84 konstytucji, i w związku Bardzo proszę. z tym trybunał orzekł, że traci swoją moc we wska- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 72 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Poseł Genowefa Tokarska samorządom, ale również wpływy do Narodowego Funduszu Zdrowia? To po pierwsze. zanym zakresie z dniem 30 listopada przyszłego Do pana ministra finansów mam następujące py- roku. tanie. W przyszłym roku kończy się obowiązywanie Projekt ustawy jednak, trzeba to szczególnie pod- ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorial- kreślić, znacząco wpłynie na finanse publiczne, na nego w zakresie tzw. janosikowego, a termin wprowa- dochody budżetu państwa i dochody jednostek samo- dzenia w życie tej ustawy to 1 stycznia 2016 r. Jak pan rządu terytorialnego. Projektodawca wprawdzie pod- minister sobie poradzi z tymi dwoma problemami? kreśla tzw. efekt mnożnikowy dzięki zwiększeniu Jest również pytanie do Kancelarii Prezydenta, popytu konsumpcyjnego, ale rodzi się pytanie, czy do pani minister: Czy ten projekt był konsultowany nie jest on oszacowany zbyt optymistycznie. To praw- z samorządami? Jakie stanowisko w tym zakresie da, że część utraconych dochodów budżetowych wró- przyjęły samorządy? Bo jeśli chodzi o całe dochody ci do sektora finansów publicznych, ale projektodaw- w roku 2015, wpływy z podatku PIT to kwota 44,5 mld ca zakłada, że znacząca część z nieopodatkowanej zł. Szacowane przez kancelarię w tym projekcie kosz- kwoty przeznaczona będzie właśnie na cele kon- ty to ok. 16 mld zł. Udziały gmin w podatku PIT to sumpcyjne. Mam nadzieję, że finansowe skutki wpro- ok. 40%, udziały powiatów są również znaczące, bo wadzenia tych, trzeba przyznać (Dzwonek), dobrych w wysokości 10,25%, i udziały samorządów woje- zmian zostaną rzetelnie skalkulowane przez resort wództw – 1,6%. Jak zatem państwo, planując taki finansów obecnego rządu, a rząd zapewni również, projekt, mając Narodową Radę Rozwoju, to zaplano- i to ze szczególnym podkreśleniem, rekompensatę waliście i ile przysporzyliście samorządom dodatko- utraconych dochodów jednostek samorządu teryto- wej pracy w planowaniu (Dzwonek) projektów budże- rialnego. tu na rok 2016? Mój Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Raz jeszcze zarówno stronę pana prezydenta, jak Ludowego jest za przekazaniem projektu do dalszych i ministra poprosiłabym o odpowiedź: Czy ten projekt prac w parlamencie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) na tym etapie, tak sformułowany jest realny? Bo to nie to, co obiecanki, tylko jak państwo do tego pod- chodzicie. Chciałabym raz jeszcze powiedzieć, iż tak Spis treści Wicemarszałek Barbara Dolniak: się dzisiaj składa, że po raz trzeci przywołujemy Try- bunał Konstytucyjny – najpierw łamanie Trybunału Dziękuję, pani poseł. Konstytucyjnego, a potem dwa razy projekty. W tym Na liście posłów, którzy zapisali się do zadania przypadku pan prezydent powołał się na orzeczenie pytania, jest 15 osób. Trybunału Konstytucyjnego, pan minister Zieliński Na zadanie pytania będzie czas 2 minuty. z wielkim przyklaskiem dla projektu inicjatywy oby- Lista zostanie zamknięta z chwilą zakończenia watelskiej w zakresie Służby Celnej. Czy to los nie przedstawiania pytania lub pytań przez trzeciego płata nam takiego figla, że rzeczywiście Trybunał kolejnego posła lub panią poseł. Konstytucyjny jest potrzebny? Jako pierwszą proszę o zadanie pytania panią po- seł Małgorzatę Pępek z Klubu Parlamentarnego Plat- forma Obywatelska. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Bardzo proszę. Nie ma pani poseł. Dziękuję, pani poseł. W takim razie proszę, również z tego samego klu- O zadanie pytania poproszę pana posła Marka bu, pana posła Józefa Lassotę. Sowę z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywa- Też nie ma. telska. W takim razie widzę, że jest pani poseł Krystyna Bardzo proszę, panie pośle, o zadanie pytania. Skowrońska. Bardzo proszę panią poseł o zadanie pytania. Poseł Marek Sowa:

Poseł Krystyna Skowrońska: Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Ja również w tym samym duchu, co pani przewodniczą- Szanowna Pani Marszałek! Mam pytania zarów- ca, chciałbym zapytać, bowiem w uzasadnieniu do no do reprezentantów pana prezydenta, jak i do mi- ustawy nie ma ani słowa o ubytkach i planach zre- nistra finansów. kompensowania tej kwoty samorządom, a warto tutaj Po pierwsze, 15 października pan prezydent po- te kwoty precyzyjnie przywołać – to jest ponad 270 mln wołał Narodową Radę Rozwoju. Czy ten projekt był tylko dla samorządów województw, to jest 1750 mln zł konsultowany z Narodową Radą Rozwoju? Jak on dla powiatów i to jest 6,5 mld zł dla gmin. Zatem wpłynie na koszty dla samorządów i jaki będzie tego pytanie: Jak państwo planujecie zrekompensować efekt? Skąd wziąć pieniądze, aby zrekompensować to ubytki jednostkom samorządu terytorialnego? 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 73

Poseł Marek Sowa czej, a także z ideą Trybunału Konstytucyjnego w tym zakresie? To po pierwsze. Pytanie do pana ministra: Czy planowane jest I druga grupa pytań, dotycząca skutków finanso- zwiększenie udziału podatku PIT z 47,5% – bo dla wych, które już znamy. To są ogromne skutki dla tych trzech jednostek łącznie to jest taka wysokość budżetu państwa, w szczególności dla budżetów – np. do 60% po to, aby w pełni, w całości to zrekom- gmin. Stanowią one bardzo ważne źródło dochodów pensować? Czy jest przewidziane rozpoczęcie pracy gmin i tak jak słyszałam – wyraźnie chcę to tutaj nad ustawą o dochodach jednostek samorządu tery- podkreślić – nie są to dochody urzędników, jak sły- torialnego? Bo w mojej ocenie, biorąc pod uwagę szeliśmy od przedstawiciela klubu parlamentarnego właśnie kwestię janosikowego, jest to niezwykle po- Kukiz’15. Są to bardzo ważne dochody, które gwa- trzebne. Od 1 stycznia 2017 r. taka ustawa powinna rantują prawidłowe funkcjonowanie gmin. Również obowiązywać i tam oczywiście wszystkie te kwestie powstają znaczne skutki, jeżeli chodzi o dochody Na- w sposób precyzyjny powinny zostać uregulowane. rodowego Funduszu Zdrowia. W związku z powyższym bardzo proszę o jasną odpo- I już powtarzające się pytanie: Jakie są plany do- wiedź w tym względzie, bo nie mam żadnych wątpli- tyczące rekompensaty tych utraconych dochodów, co wości, że to, że ten projekt jest składany przez pana niewątpliwie będzie miało miejsce? Dziękuję bardzo. prezydenta, nie przez rząd, jest spowodowane tylko (Oklaski) i wyłącznie jedną intencją… (Poseł Krystyna Skowrońska: Nie ma konsultacji.) …żeby całkowicie pominąć przedstawicieli strony Wicemarszałek Barbara Dolniak: samorządowej, którzy muszą wyrazić swoją akcepta- cję dla projektów rządowych, muszą wypowiedzieć Bardzo dziękuję, pani poseł. się na komisji wspólnej rządu i samorządu. Jeżeli te Czy jest pan poseł Grzegorz Raniewicz? skutki byłyby negatywne, to wiadomo, że taka usta- Nie ma. wa w tym trybie nie miałaby żadnych szans trafić pod W takim razie proszę o zabranie głosu pana posła obrady Wysokiej Izby (Dzwonek), a w przypadku ini- Mirosława Pampucha z Klubu Poselskiego Nowo- cjatywy poselskiej czy inicjatywy pana prezydenta czesna. ten przepis już nie obowiązuje i to jest typowe pójście Bardzo proszę. Spis treści na łatwiznę po to, aby sfinansować część obietnic wy- borczych kosztem samorządów. (Oklaski) Poseł Mirosław Pampuch:

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Ekspresowe tempo. Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Tutaj Dziękuję, panie pośle. już była mowa o tym, że termin wejścia w życie tej Czy jest pan poseł Andrzej Halicki? ustawy to 1 stycznia 2016 r., a więc trzeba bardzo Nie ma pana posła. pilnie procedować nad tą ustawą i mam nadzieję, że W takim razie o zabranie głosu poproszę panią w tym trybie zostanie ona procedowana. Ale równie poseł Zofię Czernow z Klubu Parlamentarnego Plat- pilna jest praca nad ustawą o dochodach jednostek forma Obywatelska. samorządu terytorialnego, bowiem, panie i panowie Przypominam też, że z chwilą zakończenia zada- posłowie – już była tutaj również o tym mowa – ponad wania pytania przez panią poseł zamykamy listę 51% przychodów z podatku dochodowego od osób fi- posłów, którzy zapisali się do zadania pytania. zycznych to są przychody jednostek samorządu tery- Bardzo proszę, pani poseł. torialnego. Jednostki samorządu terytorialnego na gruncie ustawy o finansach publicznych są objęte regułami Poseł Zofia Czernow: budżetowymi, wydatkowymi. Dochody budżetowe muszą być zrównoważone z wydatkami budżetowy- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Prezydencki pro- mi. Brak dochodów z podatku dochodowego od osób jekt ustawy wprowadza jednakowe zasady w zakresie fizycznych spowoduje to, że znaczna część jednostek kwoty wolnej od podatku dla wszystkich podatników samorządu terytorialnego po prostu nie uchwali swo- niezależnie od poziomu dochodów. W praktyce ozna- ich budżetów. Zamiast tych budżetów zostanie czać to będzie, że osoby o najniższych dochodach za- uchwalone… Te budżety zostaną wtedy uchwalone płacą relatywnie więcej, czyli mniej skorzystają, ani- przez regionalne izby obrachunkowe. Co więcej, re- żeli osoby o wyższych dochodach, które będą więk- gionalne izby obrachunkowe uchwalą budżety tylko szymi beneficjentami. i wyłącznie w częściach związanych z realizacją za- Mam pytanie: Czym kierował się pan prezydent, dań koniecznych przez jednostki samorządu teryto- proponując takie rozwiązanie, które stoi w sprzecz- rialnego. To spowoduje, że te jednostki samorządu ności z hasłami głoszonymi przez pana prezydenta terytorialnego nie będą wtedy mogły prowadzić dzia- i Prawo i Sprawiedliwość podczas kampanii wybor- łań inwestycyjnych, a tym samym stanie pod zna- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 74 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Poseł Mirosław Pampuch dent przedstawi w trybie pilnym projekt zmian na- prawiający ten błąd i rekompensujący w pełni utra- kiem zapytania możliwość absorpcji środków unij- cone dochody samorządom? Dziękuję bardzo. nych przez jednostki samorządu terytorialnego. Tak że to są ogromne problemy dla jednostek sa- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek morządu terytorialnego i mam nadzieję, że pan mi- Sejmu Ryszard Terlecki) nister finansów, panie i panowie posłowie i pan pre- zydent jesteście tego świadomi. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Bardzo dziękuję. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Pytanie zadaje pan poseł Adam Abramowicz z klu- bu Prawo i Sprawiedliwość. Dziękuję, panie pośle. Bardzo proszę. O zabranie głosu i zadanie pytania proszę pana posła Jana Grabca z Klubu Parlamentarnego Plat- forma Obywatelska. Poseł Adam Abramowicz: Bardzo proszę, panie pośle. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kwota wolna od podatku w Polsce jest kompromitująco niska, kil- Poseł Jan Grabiec: ka razy niższa niż w biednych krajach afrykańskich Bardzo dziękuję. i azjatyckich i kilkanaście razy niższa niż w bogatych Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- krajach Unii Europejskiej, w której także Polska stwo! Zmiana ustawy o podatku dochodowym od przecież jest. Platforma Obywatelska przez 8 lat pod- osób fizycznych zawiera bardzo poważny błąd. Usta- niosła tę kwotę, uwłaczającą Polakom, o 2 zł. wa zmniejsza bowiem obciążenia podatkowe obywa- Panie i Panowie Posłanki i Posłowie Platformy

Spis treści teli, jednocześnie zmniejszając, i to drastycznie, Obywatelskiej! Ja bym na waszym miejscu dzisiaj ze dochody wszystkich polskich samorządów. Gdyby wstydu milczał, dlatego że to, żeście tej kwoty nie ustawa w tym brzmieniu została przyjęta przez podnosili, uderzało właśnie w Polaków. Sejm, samorządy stracą w przyszłym roku według I dzisiaj mam pytanie do Ministerstwa Finansów: wyliczeń sprzed kilku tygodni Ministerstwa Finan- Czy po uchwaleniu tej ustawy ministerstwo planuje sów 8600 mln zł. Oznaczałoby to w praktyce ban- wprowadzenie rewaloryzacji stałej, corocznej o kwo- kructwo bardzo wielu samorządów. Ustawa w tym tę przynajmniej równą inflacji? Bo dzisiaj państwo brzmieniu naruszałaby art. 167 konstytucji, mówią- nie może pobierać podatków od ludzi, którzy nie za- cy o tym, że dochody jednostek samorządu teryto- pewnili sobie nawet minimum socjalnego. rialnego muszą być odpowiednie do nakładanych na A więc to jest krok prezydenta w bardzo dobrym nie zadań. Cytuję: „Jednostkom samorządu teryto- kierunku, krok poprawiający te 8 lat rządów Platfor- rialnego zapewnia się udział w dochodach publicz- my Obywatelskiej, która, jak mówiłem, chciała na- nych odpowiednio do przypadających im zadań”. prawiać finanse państwa, uzupełniać finanse pań- Ustawa nie zmniejsza zakresu zadań nakładanych stwa kosztem najuboższych. I ten krok prezydenta na samorządy, drastycznie redukując dochody na powinien być przez państwa tylko i wyłącznie popie- realizację zadań własnych. rany, a ewentualnie prace w komisji mogą iść w kie- Gminy i powiaty uchwalają właśnie swoje budże- runku poprawiania, tak aby nie zaburzało to finan- ty na 2016 r. Ten projekt przewiduje zmniejszenie sów publicznych. dochodów samorządów z tytułu PIT o ponad 20%. Każdy z samorządów może sobie wyliczyć, ile będzie Jeszcze raz dziękuję panu prezydentowi za tę ini- wynosił ubytek ich dochodów. Warszawa na przykład cjatywę. To jest naprawdę bardzo dobra wiadomość straciłaby 800 mln zł, Radom 42 mln zł, a podwar- dla Polaków: kwota wolna od podatku z 3 tys. wzroś- szawskie Legionowo 13 mln zł. Są to ogromne środki, nie do 8 tys. (Dzwonek) I to jest ten pierwszy krok do których brak oznaczałby drastyczne cięcia, na przy- tego, aby doganiać kraje takie, jak Wielka Brytania, kład likwidację żłobków, przedszkoli czy podwyżki gdzie w przeliczeniu z funtów jest to 56 tys. zł. Dzię- cen w komunikacji publicznej. Obywatele zyskują kuję bardzo. (Oklaski) siedemdziesiąt kilka złotych, ale tracą jednocześnie miejsca w żłobkach i przedszkolach. Czy właśnie o to chodziło autorowi projektu ustawy, by przerzucić Wicemarszałek Ryszard Terlecki: koszty podniesienia kwoty wolnej na samorządy? Czy ma to być kolejny zamach, tym razem zamach na Bardzo dziękuję. samorządy, na samodzielność finansową samorzą- Pytanie zadaje pan poseł Andrzej Maciejewski, dów? Czy też jest to pomyłka kancelarii i pan prezy- klub Kukiz’15. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 75

Poseł Andrzej Maciejewski: najwyraźniej pan prezydent na serio traktuje własne słowa. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przecieram oczy Natomiast przechodząc do pytania – to się właś- mimo późnej pory: oto od kilku minut słyszę, że Plat- nie też przejawiało w dzisiejszej dyskusji nad tym forma przemawia ludzkim głosem – Platforma, która projektem, a pytam także jako samorządowiec, jako przez 8 lat (i PSL) wpędziła samorządy w „bagatelne” były radny Rady Miasta Bydgoszczy. Faktycznie jest długi, dzisiaj ponad 10 mld. Nikt inny, tylko państwo, tak, że samorządy będą miały uszczuploną jakąś nie ma na sali innych osób odpowiedzialnych, bo to kwotę, ale padają liczby, które często ciężko zweryfi- wy rządziliście w 100%, to wy 3 lata trzymaliście kować. Czy kancelaria albo Ministerstwo Finansów w zamrażarce ustawę o rekompensacie, waloryzacji planowało, myślało o tym, aby przedstawić listę gmin tej kwoty. To wy, nikt inny! Proszę państwa, dzisiaj z wykazem, jakie to konkretnie mogą być ubytki dla bycie wujkiem „dobra rada” to nie jest już wielki każdej z tych gmin? Bowiem kiedy słyszę ze strony problem. Ja wiem, że zmieniła się relacja odnośnie do pana prezydenta miasta, że w Bydgoszczy to będzie siedzenia. 70–80 mln, a w przypadku innych miast porówny- Wracając do zagadnienia – mam prośbę do pani walnej wielkości słyszę o zupełnie innych kwotach, minister z kancelarii. Temat jest istotny. Jako szef to zastanawiam się, czy są to liczby podawane ad hoc, komisji samorządu mogę o czymś zapewnić i propo- czy też stoją za nimi jakieś szczegółowe wyliczenia. nuję taki oto deal. Państwo macie wolę polityczną, Dziękuję bardzo. (Oklaski) by wprowadzić wyższą kwotę wolną od podatku. Tu nie ma wątpliwości, mamy urągająco niską kwotę wolną od podatku w porównaniu i z Europą, i ze Wicemarszałek Ryszard Terlecki: światem. Trzeba ją podnieść. To, że jest wola poli- tyczna, widać zarówno w decyzjach parlamentu, jak Bardzo dziękuję. i decyzjach pana prezydenta i pani premier. To się Teraz pytanie zadaje pan poseł Artur Szałabawka przewijało w kampanii. Ja ze swojej strony zrobię z klubu Prawo i Sprawiedliwość. wszystko, aby w komisji samorządu, przy współpracy

z komisją finansów, ta ustawa o rekompensacie zo- Spis treści stała jak najszybciej przeprowadzona, ale proszę Poseł Artur Szałabawka: – i tutaj liczę na waszą wolę polityczną, tu jest proś- ba do kolegów z Prawa i Sprawiedliwości – aby to Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Grzech zaniedba- wszystko zgrać w jedną całość i wprowadzić, tak żeby nia to jest coś, co Platforma zrobiła. Jako samorzą- nie narażać samorządów na pustkę i doprowadzenie dowiec powiem, że najgorsze, co może być, to niewa- do tej ściany, do której doszły dzięki PO i PSL. Zrób- loryzowanie pewnych spraw finansowych. Tutaj do- my to wspólnie dla samorządu i dla Polski. Dziękuję szliśmy do takiej sytuacji, że my, chcąc dla Polaków bardzo. (Oklaski) jak najlepiej, zajmujemy się kwotą wolną od podatku. Ja osobiście chciałbym, żeby ta kwota była jeszcze większa. Gdy patrzymy na kraje europejskie – tu były Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wymieniane różne kraje – to ta kwota i tak jest bar- dzo niska, np. w porównaniu z Hiszpanią, gdzie jest Bardzo dziękuję. ona kilkukrotnie wyższa. Pytanie teraz zadaje pan Łukasz Schreiber, klub Natomiast ten grzech zaniedbania i to, co zrobi- Prawo i Sprawiedliwość. liście z gminami… Duże miasta mogą sobie z tym jeszcze poradzić, ale małe gminy, gdzie dochody bie- żące równoważą się i one wychodzą na zero przez Poseł Łukasz Schreiber: waszą 8-letnią politykę, co doprowadza do tego, że te gminy są biedne… Faktycznie może pojawić się tu Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym na niepokój burmistrzów, wójtów małych gmin wiejsko- wstępie wyrazić podziękowanie dla Kancelarii Pre- -miejskich. Bo duże miasta to sobie poradzą. zydenta za tak szybkie i sprawne przygotowanie tego Wszyscy mieszkańcy, wszyscy Polacy na tym zy- projektu ustawy. Tym samym pan prezydent do- skają. Szczególnie zyska młodzież. Chciałbym powie- wiódł, że obietnice czy słowa z kampanii wyborczej dzieć, że młodzież jest bardzo zadowolona, że dora- obowiązują także natychmiast po zakończeniu wy- bianie w czasie wakacji już nie będzie problematycz- borów. ne, opodatkowane, nie będzie tak, że w wakacje nie Nie sposób też nie wyrazić zdumienia przebiegiem będzie mogła zarobić sobie więcej niż 3 tys., będzie dzisiejszej dyskusji, zwłaszcza ze strony właśnie Plat- mogła zarabiać godnie. To samo osoby starsze. Jak formy Obywatelskiej. Platforma Obywatelska, nie- ja tu słyszałem, że któryś z posłów Platformy Oby- którzy inni z państwa też, się dziwi, że prezydent watelskiej powiedział, że to dotknie osoby starsze, to Andrzej Duda realizuje swoje obietnice wyborcze. No, nie wiem… Uśmiechać się tylko pozostaje. Tak że jest proszę nie mierzyć innych swoją miarą. Otóż tak, to bardzo dobra rzecz. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 76 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Poseł Artur Szałabawka kuset tysięcy złotych. Czy nie warto przy okazji tej ustawy w ciągu najbliższych miesięcy dokonać ana- Moje pytanie dotyczy tylko tych gmin, które na lizy tych często mało sensownych zadań, przekaza- tych wydatkach budżetowych wychodzą na… tych nych samorządom w ostatnich latach, po to, żeby je małych. Czy w jakiś sposób (Dzwonek) ta rekompen- z samorządów zdejmować i choćby w ten sposób w czę- sata będzie dla nich dokonana? Dziękuję ślicznie. ści zrekompensować ubytek, który w finansach sa- (Oklaski) morządów nastąpił? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję bardzo. Bardzo dziękuję. Teraz głos ma pan poseł Szymon Szynkowski vel Głos ma pan poseł Jan Łopata z klubu Polskiego Sęk, klub Prawo i Sprawiedliwość. Stronnictwa Ludowego. (Poseł Jan Łopata: Parlamentarnego, panie mar- szałku.) Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Tak, parlamentarnego.

Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Kwe- stia samorządów i troska o samorządy to troska rów- Poseł Jan Łopata: nież bliska mojemu sercu. Jestem samorządowcem, przez 9 lat byłem radnym miasta Poznania i w kon- Bardzo dziękuję. tekście tej ustawy, także innych projektów, które Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ubie- będziemy tu rozpatrywali, ta kwestia jest dla mnie głym tygodniu, na poprzednim posiedzeniu Sejmu ważna. rozpatrywaliśmy czy rozpoczęliśmy procedowanie, Ale troska o samorządy w ustach posłów Platfor- tak to będzie lepiej brzmiało, obywatelskiego projek- my Obywatelskiej to troska zdecydowanie spóźniona. tu ustawy o zmianie ustawy o dochodach JST. Rze-

Spis treści Słusznie mówił – zwracam na to uwagę – pan poseł czywiście projekt ten był prezentowany przez miesz- Maciejewski, że to Platforma Obywatelska w ciągu kańca Poznania czy województwa wielkopolskiego, ostatnich lat nie troszczyła się o samorządy, że to pana Andrzeja Porawskiego, tu się zgadzam. Było samorządy w ciągu ostatnich lat mogły tak napraw- wiele zachwytów, że jest zmiana obyczajów, że to pro- dę w miliardach liczyć swoje ubytki w budżetach, jekt obywatelski, że teraz już będzie inaczej, że koa- a zadania były regularnie przekazywane bez odpo- licja tym właśnie różni się od poprzedniej, ale w uza- wiedniej rekompensaty, bez wyrównania w docho- sadnieniu czytamy – i ważne są tu daty, drodzy pań- dach. stwo parlamentarzyści, posłowie – otóż tak, w uza- To z Poznania, z mojego rodzinnego miasta wy- sadnieniu projektu prezentowanego przez pana An- szedł obywatelski projekt ustawy, stawka większa niż drzeja Porawskiego czytamy: 16 listopada 2006 r. 8 mld, bo dokładnie 8 mld zł, jak wyliczono, wyniósł ubytek samorządów na skutek zadań przekazanych Sejm uchwalił zmiany w ustawie o podatku PIT, w ostatnich latach. To jest ten obywatelski projekt które wprowadziły m.in. nową, dwustopniową skalę ustawy, nad którym obradowaliśmy w zeszłym tygo- podatku – 18% i 32%. Weszły one w życie 1 stycznia dniu, to było jego pierwsze czytanie. 2009 r. i rodziły skutki w tymże roku. 5 września Jednak musimy powiedzieć sobie jasno, że dzisiaj 2007 r. – warto zapamiętać ten rok – Sejm uchwalił troska o samorządy jest troską wyrażaną o tyle za kolejne zmiany w ustawie o podatku PIT, które wpro- późno, że nie musielibyśmy się martwić o to, czy oby- wadziły ulgi na wychowanie dzieci. Weszły one watelom zwiększamy kwotę wolną – co im się ewi- w życie od razu, począwszy od roku 2008, bo wtedy dentnie należy, projekt prezydencki wychodzi na- można było je odliczyć. Efekty tych zmian zostały przeciw tym elementarnym oczekiwaniom obywateli, określone kwotowo i procentowo w sprawozdaniach jest to spełnienie deklaracji z kampanii prezydenckiej Ministerstwa Finansów i je zacytuję. Otóż skutki ulgi – gdyby samorządy nie były w takim stanie finanso- prorodzinnej w roku 2008 wyniosły 5,4 mld zł, z czego wym, w jakim zostawiła nam je po 8 latach Platforma dla samorządu – 2,6 mld, zaś skutki zmiany skali Obywatelska. podatkowej w roku 2009 wyniosły 8,6 mld, a dla JST Jednym z elementów, którego ma dotyczyć moje – 4,2 mld, czyli łącznie dla jednostek samorządu te- pytanie, jest kwestia tych zadań, często bezsensow- rytorialnego w tychże latach 2005–2007, drodzy pa- nie przekazywanych samorządom, często takich za- nowie posłowie, to jest blisko (Dzwonek) 7 mld zł. dań, jak – podam tutaj przykład – dodatek energe- Pytanie może retoryczne, chociaż po wypowiedzi tyczny. Wypłata dodatku energetycznego została pana przewodniczącego komisji samorządu wydaje zlecona samorządom. Dodatek w kwocie kilkunastu, się, że może już nie: Może wstrzymajmy się z proce- czasami 20, 25 zł dla mieszkańca jest obciążony kosz- sem legislacyjnym dotyczącym tego obywatelskie- tami administracyjnymi przerzuconymi na samorzą- go projektu w aspekcie tych zaległości i spróbujmy dy w kwocie (Dzwonek) w przypadku Poznania kil- oszacować to, co wynika z prezydenckiego projektu – 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 77

Poseł Jan Łopata bo dla samorządów to rodzi prawdopodobnie najpo- ważniejsze skutki. Trzecia rzecz, czy wnioskodawcy mówimy o 8,6 mld – i załatwmy to w jednym roz- mają świadomość, że obniżenie dochodów samorzą- strzygnięciu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dów spowoduje obniżenie jakości usług świadczonych przez samorządy na rzecz mieszkańców i co z tym zamierzają zrobić? I wreszcie jeszcze jedno pytanie, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: bo stracą nie tylko samorządy, ale również budżet państwa. I tutaj chciałem zapytać, o ile zwiększy się Bardzo dziękuję. deficyt budżetu państwa w związku z wprowadze- Głos ma pan poseł Mirosław Suchoń, Klub Posel- niem przepisów, nad którymi procedujemy? Dziękuję ski Niezależna. bardzo. (Poseł Mirosław Suchoń: Panie marszałku, No- woczesna.) Przepraszam. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: (Poseł Marzena Machałek: Ha, ha, ha.) Bardzo dziękuję. Głos ma pan poseł Błażej Parda, Klub Poselski Poseł Mirosław Suchoń: Kukiz’15.

Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Po- Poseł Błażej Parda: słowie! Oczywiście, prawda może nie tak stara jak świat, ale bardzo aktualna, podatki trzeba obniżać. Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Chociaż, tak prawdę powiedziawszy, przy dzisiej- 8 tys. zł na ten moment wydaje się odpowiednią kwo- szych obietnicach wyborczych należy dbać raczej tą, tylko pytanie, co z kolejnymi zmianami. Moi o to, żeby ich nie podwyższać, bo te obietnice, jeżeli przedmówcy powiedzieli, że dzisiaj jest ten skok z 3 na będziemy... Jeżeli rząd będzie je próbował realizować, 8 tys., bo wcześniej Platforma Obywatelska nic w tej to staniemy przed takim dylematem, czy powiększać kwestii nie zrobiła. To prawda, 8 tys. zł, pytanie, czy

deficyt budżetu państwa, czy podwyższać podatki. Spis treści to będzie 8 tys. zł przez kolejne 8 lat? W związku Jedna i druga droga wydaje się dzisiaj troszeczkę z tym czy nie byłoby lepiej stworzyć jakiegoś mecha- niebezpieczna. nizmu, który podnosiłby tę kwotę wolną od podatku Oczywiście kierunkowo postulat obniżania obcią- żeń podatkowych jest jak najbardziej słuszny i wpi- automatycznie co rok? Na przykład uzależnić to od suje się w to, czego oczekuje społeczeństwo i wydaje średniego wynagrodzenia, wtedy co roku urząd sta- się racjonalny. To dotyczy również kwoty wolnej od tystyczny będzie podawał tę kwotę publicznie i nie podatku. To pozwoli na pobudzenie inicjatywy gospo- będzie trzeba tworzyć kolejnych ustaw w następnych darczej, zwiększy konsumpcję, itd., same plusy. Jed- latach. Po co tracić czas na coś, co może dobrze funk- nak obniżając podatki, trzeba zawsze analizować cjonować już od razu? Twórzmy prawo na lata, by dokładnie, na co wpłynie taka obniżka. Jaki będzie w przyszłości jak najmniej je aktualizować. Dziękuję. jej koszt finansowy, ale i społeczny. Ja mam takie (Oklaski) wrażenie, że zabrakło tutaj wnioskodawcom czasu na taką analizę, zwłaszcza w stosunku do skutków tej noweli dla samorządów, ale również ich mieszkań- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ców, bo wydaje się, że to właśnie samorządy, a co za tym idzie, mieszkańcy stracą stosunkowo najwięcej Bardzo dziękuję. na tej noweli. Przypominam też, że samorządy już Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- otrzymują na realizację zadań zleconych mniej fun- pana. duszy, niż powinny i dopłacają do realizacji zadań ze Na pytania odpowie podsekretarz stanu w Mini- swojej własnej kasy. sterstwie Finansów pan Konrad Raczkowski. Dlatego mam następujące pytania: po pierwsze, Bardzo proszę. czy wnioskodawcy lub Ministerstwo Finansów może ma przykładowe kalkulacje, np. dla trzech różnej wielkości gmin, takie case, które by pokazywały, jak Podsekretarz Stanu ta nowela wpłynie na ich finanse? Jeżeli tak, to pro- w Ministerstwie Finansów siłbym o ich przedstawienie. Jeżeli nie, to mam na- Konrad Raczkowski: dzieję, że jest możliwość wykonania takich analiz dla, powiedzmy, małej, średniej i dużej gminy, tak Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przejdę od razu żebyśmy mogli (Dzwonek) poznać skalę problemu. Po do odpowiedzi na pytania. drugie, czy projekt był konsultowany z organizacjami I tak po kolei zacznę od pani poseł Skowrońskiej. samorządów w zakresie wpływu na ich finanse, bo Było tu pytanie o janosikowe i jak sfinansować ten wydaje się racjonalne, że jeżeli dotykamy finansów projekt. Janosikowe, czyli tzw. subwencja wyrównaw- samorządów, to powinniśmy z nimi to skonsultować, cza, kończy się właściwie w tym roku. Ona dalej bę- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 78 Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Podsekretarz Stanu Konrad Raczkowski w Kancelarii Prezydenta RP Anna Surówka-Pasek: dzie obowiązywała, jak państwo wiecie, na mocy usta- wy, która też została w tym roku uchwalona i gwa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tylko kilka kwe- rantuje samorządom nie mniejszą niż w ubiegłym stii pozostało do ustosunkowania się. roku dotację z tego funduszu, z tej rezerwy. Nato- Po pierwsze, jeszcze raz podkreślę, że ten projekt miast jeszcze dodatkowo jest rezerwa celowa w wy- ustawy stanowi realizację obietnic wyborczych pana sokości 210 mln zł przeznaczona na ten cel. Oczywi- prezydenta. I bardzo proszę nie insynuować tutaj, że ście ona jest niewysoka. jest to jakaś próba przerzucania się odpowiedzialnoś- Odnośnie do sfinansowania to będzie takie tro- cią czy przerzucania się projektami. Pan prezydent chę, moja odpowiedź na te pytania będzie taką odpo- zapowiadał jeszcze przed wyborami parlamentarny- wiedzią zagregowaną właściwie do pani poseł Zofii mi, że zaraz jak ukonstytuuje się nowy parlament, Czernow, częściowo do pana posła Jana Grabca i pana ten projekt złoży, bo jest on gotowy. To jest raz. posła Artura Szałabawki. Mianowicie jakie źródła, Odpowiadając tutaj pani poseł Skowrońskiej, pro- jak to sfinansować? Na pewno trzeba zastosować tu- jekt był konsultowany w Narodowej Radzie Rozwoju, taj mechanizm kilkustopniowy, czyli mechanizm przeszedł jej pozytywną akceptację. Uwagi Narodo- degresywny z jednej strony, być może mechanizm wej Rady Rozwoju zostały uwzględnione w uzasad- dochodzenia do tej kwoty w kolejnych latach. To za- nieniu do projektu. Natomiast pojawiające się tutaj leży, co będzie zaproponowane w komisji. Natomiast uwagi dotyczące tego, dlaczego projekt dotyczy również poprzez uszczelnienie systemu podatkowego wszystkich osób i dlaczego ta kwota jest wspólna dla i zwiększenie być może udziału samorządu w PIT… wszystkich… Trybunał Konstytucyjny w swoim wy- Te rozwiązania wyliczamy w tej chwili, na ile one by roku bynajmniej nie kazał tej kwoty różnicować zabezpieczały w sposób realny, żeby jednak te jed- w zależności od tego, kto jaki poziom dochodów osią- nostki samorządu terytorialnego nie były pozbawia- ga, wręcz przeciwnie. Tutaj przytoczę fragment orze- ne istotnych środków. czenia trybunału: Istotą kwoty zmniejszającej poda- Tutaj padło pytanie od pana posła Artura Szała- tek jest korygowanie podstawy wymiaru podatku bawki, przepraszam, pana Mirosława Suchonia, jak

Spis treści w taki sposób, by w dyspozycji każdego podatnika to finansować, o ile zwiększy się deficyt budżetu pań- pozostawić określoną kwotę dochodu, która nie po- stwa. To zależy, jaki mechanizm będzie przyjęty, jaka winna być opodatkowana. Z tego względu określenie będzie ta degresywność i jakie mechanizmy docho- kwoty zmniejszającej podatek nie może być oderwane dzenia. Jeżeli ustalimy… No i trzeci mechanizm, od normatywnych podstaw pozwalających określić jakie progi przyjmiemy do ustalenia tej kwoty wolnej, minimum egzystencji, które wynika z godności czło- czyli kogo de facto ona będzie obowiązywała. Tych wieka, a także ma swoje podstawy w prawie zabez- wyliczeń nie mamy do końca zrobionych, robimy je. pieczenia społecznego. To nie jest projekt rządowy i my się też do tych pro- W związku z tym ten projekt wychodzi naprzeciw pozycji ustosunkujemy, ustosunkowujemy na podsta- orzeczeniu trybunału, zapewniając to minimum eg- wie danych realnych w tym momencie. zystencji, które w tej chwili kwotą na poziomie 3091 Natomiast, no właśnie, kto miałby być beneficjen- zł nie jest gwarantowane. Dziękuję bardzo. tem tych rozwiązań? Czy każdy, czy być może też w ramach ustalonych progów dochodowych? W związku z tym odpowiedź, na ile zwiększy się deficyt budżetu Wicemarszałek Ryszard Terlecki: państwa, będzie, że w tej chwili on się nie zwiększy w ustawie budżetowej na kolejny rok, bo to nie było za- Bardzo dziękuję, pani minister. planowane, natomiast jeżeli ustawa miałaby obowiązy- Zamykam dyskusję. wać od 1 stycznia 2016 r., to istotnie będzie to miało Po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu proponu- skutki dla budżetu państwa. Jakie? To zależy od szcze- ję, aby Sejm skierował przedstawiony przez Prezy- gółowych rozwiązań, które będą przyjęte w tej ustawie. denta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmia- Jeżeli chodzi o kalkulacje przykładowe dla gmin, nie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz- do pana posła Mirosława Suchonia, to przedstawimy nych, zawarty w druku nr 51, do Komisji Finansów takie wyliczenia niezwłocznie. W ciągu kilku dni Publicznych w celu rozpatrzenia. prześlemy panu posłowi. Bardzo dziękuję. (Oklaski) Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. po- rządku dziennego: Pytania w sprawach bieżą- Bardzo dziękuję. cych. Teraz głos zabierze podsekretarz stanu w Kance- Przypominam, że postawienie pytania nie może larii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pani Anna trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi Surówka-Pasek. nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do posta- Bardzo proszę, pani minister. wienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 79

Wicemarszałek Ryszard Terlecki spółek w zakresie systemu non profit, jak również przepisów, które ograniczają przekształcenia w spółki. posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie Będzie dodatkowe pytanie, tak? Bo jeśli nie, to może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca od- oczywiście mogę powiedzieć więcej na ten temat. powiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marsza- łek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Proszę o zadanie pytania panie posłanki Berna- detę Krynicką, Joannę Borowiak z klubu Prawo i Spra- Pewnie będzie, panie ministrze. wiedliwość. Pytanie w sprawie prac związanych ze (Poseł Joanna Borowiak: To może jeszcze ja bym zmianą przepisów dotyczących zaniechania komer- zapytała?) cjalizacji szpitali publicznych i propozycji minister- stwa w tym zakresie. Jest to pytanie do ministra zdrowia. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Piotr Warczyński: Poseł Bernadeta Krynicka: Proszę bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z obo- wiązującą ustawą o działalności leczniczej istnieje przymus przekształcania publicznych szpitali w spół- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ki. I tak dzieje się w rzeczywistości. Następnym kro- kiem oczywiście jest prywatyzacja. Przez osiem lat Bardzo proszę o zadanie dodatkowego pytania rządzący próbowali pozbyć się odpowiedzialności za panią Joannę Borowiak z klubu Prawo i Sprawiedli- publiczny system ochrony zdrowia. Trudno nie za- wość. uważyć, że pacjent w tym systemie stał się pozycją w księgowości, a szpital – przedsiębiorstwem. Perso-

nel średni i niższy oraz pracownicy administracji Poseł Joanna Borowiak: Spis treści w większości przekształconych szpitali otrzymują minimalne wynagrodzenia za pracę. Restrukturyza- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! cja tych szpitali polegała głównie na redukcji zatrud- Bardzo dziękuję panu ministrowi za informacje o eta- nienia białego personelu, a opieka nad pacjentem pie prac związanych ze zmianą przepisów dotyczą- stała się fikcją. cych zaniechania komercjalizacji szpitali publicznych. Moje pytanie brzmi: Na jakim etapie są prace Bezpieczeństwo zdrowotne obywateli to bardzo związane ze zmianą przepisów dotyczących zanie- ważne zadanie dla nowego rządu, bowiem kluczowe chania komercjalizacji szpitali publicznych? Dzięku- jest zapewnienie obywatelom pomocy szybkiej, o wy- ję bardzo. (Oklaski) sokiej jakości, a przy tym bezpłatnej. Pan minister przedstawił punkty obowiązującej ustawy o działal- ności leczniczej zdiagnozowane jako punkty rodzące Wicemarszałek Ryszard Terlecki: problemy. Widać pilną, ogromną potrzebę zmian, potrzebę, by przywrócić misję społeczną, jaką powin- Bardzo dziękuję. ny pełnić szpitale funkcjonujące dzięki środkom pub- Proszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarza licznym. stanu w Ministerstwie Zdrowia pana Piotra War- Panie ministrze, jakie są propozycje ministerstwa czyńskiego. w tym zakresie?

Podsekretarz Stanu Wicemarszałek Ryszard Terlecki: w Ministerstwie Zdrowia Piotr Warczyński: Bardzo dziękuję, pani poseł. Jeszcze raz proszę pana ministra Piotra Warczyń- Panie Marszałku! Szanowni Państwo Posłowie! skiego o odpowiedź. Dzisiaj odbyło się kolegium w Ministerstwie Zdrowia. Projekt, o który pani poseł pytała, uzyskał akcepta- cję tego kolegium i został skierowany do uzgodnień Podsekretarz Stanu wewnętrznych. W przyszłym tygodniu, po kolejnym w Ministerstwie Zdrowia kolegium, projekt będzie przekazany do uzgodnień Piotr Warczyński: zewnętrznych i wszyscy państwo będziecie mogli zo- baczyć jego założenia. Dotyczą one zmiany przepisów Dziękuję. odnoszących się do wystąpienia ujemnego wyniku fi- Panie Marszałku! Szanowni Państwo Posłowie! nansowego, przepisów dotyczących funkcjonowania Te zmiany dotyczą takich trzech głównych nurtów. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 80 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia W związku z powyższym zwracam się do pana Piotr Warczyński ministra z pytaniem: Czy i jakie działania minister- stwo zamierza podjąć w kwestii kontynuacji progra- Jeden to pokrywanie ujemnego wyniku finansowego, mu „Maluch” i jakie środki zostaną przeznaczone na który przy aktualnych regulacjach może doprowa- ten program? Dziękuję. dzić m.in. do konieczności przekształcenia. Nowe zapisy będą pozwalały na zachowanie dotychczaso- wej formy organizacyjno-prawnej. Drugi obszar, bar- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: dzo istotny, to wykorzystywanie zysków w tych pod- miotach leczniczych, które są spółkami. Tam będzie- Bardzo dziękuję, pani poseł. my mieli zapisy, które będą mówiły o konieczności Odpowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Ro- wykorzystywania zysku spółki na działalność statu- dziny, Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed. tową, a konkretnie – na działalność leczniczą. I wresz- Bardzo proszę, panie ministrze. cie trzeci obszar, dotyczący udziałów publicznych w tych spółkach. Będziemy proponowali wprowadze- nie zakazu zbywania akcji bądź udziałów powyżej Sekretarz Stanu w Ministerstwie 49%, tak aby w spółkach, które do tej pory mają włas- Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ność publiczną, ta własność publiczna nadal była Stanisław Szwed: zagwarantowana. Dziękuję bardzo. (Poseł Joanna Borowiak: Dziękujemy.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Po raz pierwszy w nowej roli, bo zawsze z tamtej strony sali zadawałem pytania, a teraz będę odpowiadał. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: (Poseł Anna Nemś: Trzeba się przyzwyczaić.) Ale dziękuję bardzo pani poseł za te pytania. Bardzo dziękuję, panie ministrze. Prawo i Sprawiedliwość w swoim programie, ale Proszę teraz panią poseł Mirosławę Nykiel z Klu- również w projektach, które przedstawia, politykę bu Parlamentarnego Platforma Obywatelska o zada- prorodzinną, politykę rodzinną stawia na pierwszym nie pytania w sprawie resortowego programu „Ma- Spis treści miejscu, stąd też – jak państwo doskonale wiedzą luch – edycja 2015”. To jest pytanie skierowane do – nasz pierwszy projekt, który będzie złożony w par- ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. lamencie, dotyczący polityki rodzinnej, ten program przewiduje 500-złotowy dodatek jako świadczenie Poseł Mirosława Nykiel: wychowawcze na każde dziecko. To jest jedna rzecz, najważniejsza. Uzupełnieniem tego programu bę- Dziękuję bardzo, panie marszałku. dzie, bo jest kwestia dotycząca opieki nad dziećmi Szanowny Panie Ministrze! Resortowy program w wieku do lat 3, program „Maluch 2015”, o który rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat panie posłanki pytają. 3 „Maluch” realizowany jest od 2011 r. i umożliwia Przypomnę główne cele programu „Maluch”. Jest dofinansowanie każdego miejsca opieki na kwotę ok. to realizacja polityki rodzinnej rządu odnoszącej się 200 zł. Środki te pozwalają pokryć deficyt budżetowy do wspierania rodziny w działaniach opiekuńczych w żłobkach wynikający z faktu, że w większości przy- nad małymi dziećmi poprzez: stworzenie warunków padków rodzice nie są w stanie pokryć realnych kosz- do rozwoju zróżnicowanych instytucji opiekuńczo- tów opieki żłobkowej we własnym zakresie. Bez do- -edukacyjnych dla dzieci w wieku do lat 3, w wyjąt- finansowania żłobki przynosić będą straty. Trzeba kowych przypadkach do lat 4; poprawę standardów podkreślić, iż z miejsc opieki w żłobkach i klubach funkcjonowania instytucji opieki nad małymi dzieć- dziecięcych korzystają najczęściej osoby będące w mi, umożliwienie rodzicom i opiekunom dzieci, w tym trudnej sytuacji społeczno-ekonomicznej, które mu- studentom, doktorantom oraz osobom zatrudnionym szą wracać na rynek pracy, a nie posiadają rodziny, przez uczelnię lub osobom wykonującym zadania na która udzieli im wsparcia w opiece nad dziećmi. Opie- rzecz uczelni na podstawie umów cywilnoprawnych, ka żłobkowa jest najbardziej kosztowną formą opieki podjęcia aktywności zawodowej; wsparcie jednostek nad dziećmi – w porównaniu na przykład z opieką samorządu terytorialnego w tworzeniu instytucji przedszkolną – a przy tym jedyną, której dofinanso- opiekuńczo-edukacyjnych dla małych dzieci zgodnie wanie nie jest obowiązkiem gminy. z potrzebami lokalnej społeczności; zapewnienie Większość żłobków korzystających z programu dzieciom w wieku do lat 3 miejsc w instytucji opieki „Maluch” działa na terenie małych miast i wsi, w któ- do czasu osiągnięcia przez nie poziomu rozwoju rych często są jedyną tego typu zorganizowaną formą i umiejętności niezbędnych do rozpoczęcia edukacji opieki nad dziećmi. Trudno wymagać, aby pełny przedszkolnej. koszt opieki nad dziećmi wzięli na siebie rodzice. Na- Jeśli chodzi o rok 2015, o który pyta pani poseł, leży także podkreślić, że przeznaczona w zeszłym środki z programu zostały przeznaczone na powsta- roku kwota 150 mln z budżetu państwa zostanie jak nie ok. 4,5 tys. nowych miejsc opieki oraz funkcjono- zwykle efektywnie wykorzystana. wanie prawie 30 tys. miejsc opieki. Program, przypo- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 81

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed Bardzo dziękuję. mnę, finansowany jest ze środków budżetu państwa Bardzo proszę o dodatkowe pytanie panią poseł ujętych w budżecie państwa w rezerwie celowej: Mirosławę Nykiel. Środki na realizację zadań wynikających z ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Dotacja udzie- lana jest przez wojewodę po uzgodnieniu z ministrem Poseł Mirosława Nykiel: właściwym do spraw rodziny. Wojewoda, udzielając podmiotowi dotacji, zawiera z nim umowę. Panie ministrze, proszę zaczekać, mam dodatko- W 2015 r. opłata ponoszona przez rodziców dzieci we pytanie. Szybko policzyłam, jak pan dodawał te przebywających w niepublicznych instytucjach opie- trzy moduły, że przeznaczymy w 2016 r. 120 mln, ki została zmniejszona o 244 zł miesięcznie. Dotyczy- gdzieś ok. 120 mln, czyli to będzie mniej niż w roku ło to ponad 20 tys. dzieci. Natomiast w instytucjach bieżącym, bo jak powiedziałam, było przeznaczonych opieki nad dziećmi prowadzonych przez szkoły wyż- 150 mln, efektywnie wykorzystanych. Czy tak, czy do- sze lub podmioty współpracujące z tymi szkołami, brze zrozumiałam? Bo tak podawał pan minister szyb- w tym mieści się program „Maluch na uczelni”, kosz- ko te liczby, że… Dlatego bardzo proszę o odpowiedź. ty ponoszone przez rodziców zostały zmniejszone o 400 zł miesięcznie i dotyczyło to 1400 dzieci. W perspektywie unijnej 2014–2020 zaplanowano Wicemarszałek Ryszard Terlecki: 350 mln euro na rozwój instytucji opieki nad dziećmi Bardzo dziękuję. w wieku do lat 3. Nadal zgłaszane jest zapotrzebowa- Proszę pana ministra o odpowiedź. nie na ok. 25 tys. miejsc opieki, dlatego program „Maluch” powinien być kontynuowany, i Minister- stwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej będzie ten Sekretarz Stanu w Ministerstwie program kontynuowało. Jednocześnie aby przyspie- Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szyć rozpoczęcie jego realizacji, pani minister Elżbie- Stanisław Szwed: Spis treści ta Rafalska podjęła decyzję o ogłoszeniu edycji tego programu na rok 2016 już w grudniu, aby pieniądze Celem nie jest zmniejszanie środków. Myślę, że te trafiły do rodziców w kwietniu i maju, a nie, tak jak środki będą na tym samym poziomie lub nieco więk- było w poprzednich latach, na przełomie sierpnia. szym niż w ubiegłym roku, ale dokładnie to spraw- Na chwilę obecną przewiduje się, że program dzę, pani poseł, i przekażę pisemną odpowiedź w tej „Maluch” w 2016 r. będzie składał się z trzech mo- sprawie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dułów. Na moduł pierwszy, dla gmin, przeznacza się (Poseł Mirosława Nykiel: Bardzo o to proszę i bar- 60 mln zł. Wysokość dofinansowania – nie więcej niż dzo dziękuję.) 30 tys. na jedno nowo utworzone miejsce, a w przy- padku wydatków na funkcjonowanie – nie więcej niż 400 zł na jedno funkcjonujące miejsce utworzone Wicemarszałek Ryszard Terlecki: w 2016 r. Moduł drugi, dla gmin i podmiotów niepublicz- Bardzo dziękuję. nych. Na ten moduł przeznaczamy 80 mln zł. Wyso- Teraz proszę o zadanie pytania pana posła kość dofinansowania będzie wynosiła nie więcej niż Krzysztofa Sitarskiego z klubu Kukiz’15. 400 zł miesięcznie wydatków bieżących na jedno Pytanie w sprawie kontroli rządu nad spółkami miejsce opieki utworzone przez gminy z programu górniczymi, tj. Kompanią Węglową, Katowickim Hol- dingiem Węglowym oraz Jastrzębską Spółką Węglo- „Maluch” i nie więcej niż 400 zł miesięcznie na jedno wą, do prezesa Rady Ministrów. dziecko objęte opieką dla podmiotów niegminnych. Bardzo proszę, panie pośle. Moduł trzeci, dla uczelni i współpracujących z uczel- niami podmiotów. Na ten moduł będzie przeznaczone 11 mln zł. W przypadku tego modułu dofinansowanie Poseł Krzysztof Sitarski: na utworzenie nowych miejsc opieki – nie więcej niż 4000 zł na jedno nowo utworzone miejsce dla uczelni Panie Marszałku! Panie Ministrze! Zwracam się lub podmiotów współpracujących. z prośbą o odpowiedź na następujące pytanie: Czy Tak jak już w swojej odpowiedzi powiedziałem, rząd planuje utrzymać kontrolę nad spółkami górni- pani minister podjęła decyzję o przyspieszeniu reali- czymi, tj. Jastrzębską Spółką Węglową, Kompanią zacji programu w przyszłym roku, aby środki mogły Węglową i Katowickim Holdingiem Węglowym? jak najszybciej trafić do zainteresowanych podmio- Obecna sytuacja finansowa powyższych spółek wsku- tów. Stąd ten program będzie realizowany. Dziękuję, tek ustanowionych zabezpieczeń na majątku tych pani poseł. (Oklaski) spółek może doprowadzić do utraty kontroli państwa 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 82 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Krzysztof Sitarski ły. Spółka poniosła znaczne koszty przygotowania emisji akcji i w ogóle, jeśli chodzi o prywatyzację, na rzecz banków i innych instytucji finansowych, co ponosi duże koszty związane z upublicznieniem, na- spowoduje utratę kontroli nad sektorem górniczym tomiast te środki, ok. 5,5 mld zł, stały się dochodem i istotnie zmniejszy bezpieczeństwo energetyczne budżetu państwa. Polski. Wierzytelności wobec instytucji finansujących W innych spółkach węglowych sytuacja była taka, górnictwo są zabezpieczone kluczowym majątkiem że w tym czasie, kiedy przez te kilka lat, od 2009 r. spółek górniczych. W dalszej perspektywie ewentu- do 2012 r., częściowo do 2013 r., były dobre ceny wę- alne przejęcie kontroli przez inne podmioty niż Skarb gla, spółki odnosiły znaczne zyski. W związku z tym, Państwa może spowodować zagrożenie bezpieczeń- jeżeli były zyski, to trzeba było wypłacać dywidendę. stwa energetycznego państwa, dalszy wzrost kosztów Polityka, która w tamtym momencie była przyjęta, wytwarzania energii, co przełoży się na wzrost cen sugerowała wyraźnie, że rząd Platformy i PSL posta- dla gospodarstw domowych, obniżenie konkurencyj- nowił doprowadzić do upadku polskiego górnictwa. ności polskich przedsiębiorstw. Dlaczego? Dlatego że od 2008 r., kiedy Katowicki Kolejne pytanie: Czy z treści podpisanych umów Holding Węglowy przygotowany został do wejścia na z wierzycielami wynikają dodatkowe zagrożenia giełdę, kiedy w połowie marca 2008 r. był przygoto- związane z utratą kontroli, tzn. czy zabezpieczenia wany dzwonek na giełdzie, czyli rozpoczęcie sprzeda- ustanowione na majątku spółek mają taki charakter, ży akcji – te akcje, ta sprzedaż, chodzi o powiększenie że wierzyciele mogą bezpośrednio przejąć przedmiot kapitału, to miało być dochodem, miało powiększyć zabezpieczenia w wypadku nieterminowej spłaty zo- środki finansowe spółki – z nieznanych dotychczas bowiązań lub nieterminowego wykupu obligacji przyczyn zaniechano działania, które spowodowało- przez spółki węglowe? Jakie kroki zamierza podjąć by, że przynajmniej holding byłby niezależny finan- rząd, aby nie dopuścić do tak negatywnego scena- sowo. Prawdopodobnie stałby się on, jeśli chodzi o moż- riusza, i czy w świetle powyższych faktów rząd pla- liwość unowocześnienia i usprzętowienia wewnętrz- nuje dokapitalizować spółki górnicze celem przywró- nego, o uruchomienie nowego szybu wydobywczego, cenia im płynności i spłaty zobowiązań? Uprzejmie jedną z lepszych spółek. Nie ma do dzisiaj odpowie- proszę także o odpowiedź na piśmie na zadane py- dzi, dlaczego tak się stało, dlaczego zaniechano tej

Spis treści tania. Dziękuję bardzo. prywatyzacji. Jedyna możliwa odpowiedź jest taka, że nie chciano, żeby spółka węglowa wyszła z tarapa- tów finansowych. Dalsze działania związane z prywa- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: tyzacją Jastrzębskiej Spółki Węglowej ten kierunek działania potwierdzają, ponieważ sprzedaż akcji bez Bardzo dziękuję. emisji akcji na powiększenie kapitału wyraźnie Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów odpo- świadczy o tym, że nie chodziło przy tej prywatyzacji wiada minister energii Krzysztof Tchórzewski. o to, żeby stało się coś lepszego. Bardzo proszę, panie ministrze. Dzisiaj można dookreślić to tak, że w tej dziedzi- nie zobowiązania ogółem na dzień 30 września, właś- ciwie nawet według stanu na dzień 31 października, Minister Energii wynoszą ok. 15 mld zł. Z punktu widzenia możliwości Krzysztof Tchórzewski: płatniczych tutaj właściwie cała rzecz polega na tym, że trzeba renegocjować terminy płatności, trzeba Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odpowiadając szukać rozwiązań, które doprowadzą do tego, że te na pierwsze pytanie, czy rząd zamierza utrzymać spółki będą w stanie przetrwać. Można powiedzieć, kontrolę, chcę jednoznacznie powiedzieć, że rząd zro- że w najtrudniejszej sytuacji jest Jastrzębska Spółka bi wszystko, żeby utrzymać kontrolę nad spółkami Węglowa, gdzie zobowiązania wynoszą w tej chwili górniczymi. I potwierdzam znaczną część wypowie- 7,5 mld zł. Jednocześnie, jeśli chodzi o Jastrzębską dzi pana posła, że sytuacja, jeśli chodzi o zadłużenie, Spółkę Węglową, mogę powiedzieć tak, że w ciągu jeśli chodzi o zabezpieczenia, jest dosyć trudna. Jest poprzednich ośmiu lat ta spółka w ramach dywidend pan posłem śląskim, to pan doskonale wie, jakie i świadczeń z tytułu… Po prostu 10 mld zł wyniósł ostatnio były prowadzone negocjacje, jeśli chodzi dochód Skarbu Państwa z tytułu jej udziału w zy- o Jastrzębską Spółkę Węglową. W tej spółce, w naj- skach czy też emisji obligacji. Tak to wygląda. lepszej wcześniej spółce, jeśli chodzi o stan finanso- Dzisiaj jesteśmy na finiszu negocjacji z bankami, wy, ta sytuacja przed laty była bardzo dobra. Na tej które rzeczywiście chciały przejąć kontrolę nad Ja- podstawie została ona skierowana do prywatyzacji strzębską Spółką Węglową. Niemniej jednak banki giełdowej, ale wyjątkowo… Dlaczego w ogóle podej- wolą brać odsetki, a nie zarządzać majątkiem. Właś- muje się decyzje prywatyzacyjne? Jedne decyzje pry- ciwie po przedstawieniu programu, który został z nie- watyzacyjne są po to, żeby wyprzedać majątek, ale chęcią zaakceptowany przez załogę, przedwczoraj zasadniczo, jeżeli popatrzymy na firmy, które podej- uzyskaliśmy porozumienie, które na razie jest para- mują decyzje prywatyzacyjne, to jest to po to, żeby fowane – musi być przez poszczególne organy, rów- dokapitalizować. W tym przypadku sprzedano udzia- nież przez rząd. Do tego się będę odnosił, ponieważ 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 83

Minister Energii Krzysztof Tchórzewski Minister Energii Krzysztof Tchórzewski: dopiero od wczoraj mam prawo podejmowania decyzji jako minister energii. Tak samo wszystkie ciała sta- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! tutowe, bankowe także muszą się do tego odnieść. Z punktu widzenia logiki tak powinno się dziać, na- Ale porozumienie zostało wynegocjowane i mam na- tomiast sytuacja budżetowa w tej chwili nie pozwala, dzieję, że spółka zacznie normalnie funkcjonować. żeby w tym kierunku iść. Chciałbym tylko tutaj do- Jeśli chodzi o Kompanię Węglową, to sytuacja jest dać, że w tej chwili z punktu widzenia kapitałowego taka, że w sumie z punktu widzenia jastrzębskiej tutaj kontrola jest pełna. To jest spółka akcyjna, zobowiązania są mniejsze (Dzwonek), bo wynoszą ok. a więc na akcjach kredyty nie są zabezpieczane. 4 mld zł. Niemniej tutaj sytuacja jest trudniejsza, bo A więc patrząc z takiego punktu widzenia, jeżeli weź- jest zachwiana płynność. Natomiast nie ma takiej miemy pod uwagę, że 55% akcji Jastrzębskiej Spółki sytuacji, takiego zagrożenia, jeśli chodzi o przejęcie Węglowej jest własnością Skarbu Państwa, to tutaj udziałów, jakie miało miejsce w Jastrzębskiej Spółce kontrola jest zapewniona. Natomiast jeżeli popatrzy- Węglowej. Myślę, że tutaj idę w takim kierunku, żeby my na możliwości dalszego funkcjonowania, to wy- dopiąć sprawy, które są związane właśnie z dokapi- daje mi się, że ta spółka będzie miała szansę z tara- talizowaniem Kompanii Węglowej, po to, żeby uzy- patów, w jakich się znalazła, wyjść. Tutaj też potrzeb- skała ona płynność finansową i żeby przeprowadzić ne są działania, na temat których jeszcze rozmowy restrukturyzację, która w perspektywie najbliższego nie zostały zakończone, nie ma ich finiszu. Jest przed- czasu powinna spowodować to, żeby ta spółka mogła wcześnie, żebym mógł powiedzieć to, co jeszcze nie jest normalnie funkcjonować. do końca ustalone. Sposób komunikacji nie jest usta- Dodam tylko, jeżeli pan marszałek pozwoli, bo to lony z bankami, więc trudno mi w tej sprawie do koń- ważna sprawa, że praktycznie do 1/4 spadły inwesty- ca odpowiedzieć, dbając o interes obu stron. cje w sektorze, co powoduje trudności, jeżeli chodzi Natomiast chciałbym też odnieść się do tego, że o nowe ściany wydobywcze i eksploatację, a jedno- w tej trudnej sytuacji, która już zależy od nas, bo 100% akcji Kompanii Węglowej jest własnością Skar- cześnie jeżeli odniesiemy się do sytuacji finansowej, bu Państwa, Kompania Węglowa innej drogi… Tutaj

to nawet jeżeli weźmiemy koniec października, to Spis treści patrząc bardziej z punktu widzenia jej potencjału, wynik finansowy, jeżeli weźmiemy pod uwagę sam decydujemy się na dokapitalizowanie właśnie Kom- węgiel kamienny, wynosi −1126 mln zł. A więc jest panii Węglowej. Wszystkiego po prostu nie da się zrobić. prawie o 750 mln zł gorszy niż w roku ubiegłym, bo To też będzie trudne przedsięwzięcie. Dziękuję. w roku ubiegłym wynosił −390 mln zł. A więc to (Oklaski) wymaga radykalnych działań i takie działania mam zamiar podjąć. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Bardzo dziękuję, panie ministrze. Pytanie zada pan poseł Witold Zembaczyński z klu- Bardzo dziękuję. bu Nowoczesna. Z pytaniem dodatkowym zgłosił się pan poseł Bardzo proszę, panie pośle. Krzysztof Sitarski.

Poseł Witold Zembaczyński: Poseł Krzysztof Sitarski: Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dziękuję za Ministrze! Pytanie dotyczy projektu ustawy o podat- wyczerpującą odpowiedź. Jeszcze mam dodatkowe ku od wielkopowierzchniowego handlu detalicznego pytanie. Czy jest brany pod uwagę ewentualny wy- na terenie Polski. Jednym z podstawowych założeń kup akcji Jastrzębskiej Spółki Węglowej? One w tej projektu ustawy, poza zwiększeniem wpływów fiskal- chwili są na bardzo niskim poziomie. Byłoby dobrze nych do budżetu, miała być ochrona narodowych i w interesie Polski, gdyby jednak ta struktura włas- interesów poprzez wsparcie polskich przedsiębiorców ności była bardziej po stronie rządu niż po stronie handlowych w konkurencji z zagranicznymi podmio- akcjonariuszy. Dziękuję. tami. Duży nacisk w uzasadnieniu wprowadzenia ustawy został położony na konieczność zmniejszenia różnicy wielkości pomiędzy podmiotami polskimi i za- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: granicznymi. Jednym z elementów miało być ogra- niczenie transferu zysków osiągniętych na terenie Bardzo dziękuję. kraju przez duże koncerny, a także przeciwdziałanie Pan minister Krzysztof Tchórzewski odpowie na ekspansji zagranicznych sieci handlowych, które dodatkowe pytanie. podporządkowały sobie rynek detaliczny w Polsce, 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 84 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Witold Zembaczyński nas, biorą pod uwagę doświadczenia węgierskie i m.in. zastrzeżenia Komisji Europejskiej co do węgierskiej doprowadzając do upadku wiele rodzinnych i rodzi- ustawy wprowadzającej opłaty za kontrole żywności. mych sklepów. Zaplanowany mechanizm nowego po- Chcemy, aby projekt odpowiadał na potencjalne za- datku zrealizuje tylko jeden z deklarowanych celów, rzuty niekonstytucyjności, i to, co jest istotne, to to, jego wdrożenie, czyli cel fiskalny. Nowy podatek pla- by projekt trwale zakorzenić w polskim porządku nowany w wymiarze 2% od obrotu ma wygenerować prawnym. Projekt Prawa i Sprawiedliwości, o którym ok. 3,5 mld zł wpływu do budżetu, z czego zdecydo- mówił pan poseł, jest dobrym punktem startu, ale waną większość wniosą sieci spożywcze. Pozostałe tak naprawdę to, co jest istotne, to warto powiedzieć, spodziewane skutki wprowadzenia podatku stoją że kryterium powierzchni sprzedaży nie jest szczelne w sprzeczności z deklarowanymi celami. I tu poja- i najprawdopodobniej projekt, który… To, co mogę wiają się pierwsze pytania: Czy projektowany poda- powiedzieć, to to, że projekt, który w najbliższym tek obejmie w równym stopniu zarówno sieci zagra- czasie zostanie ukończony w Ministerstwie Finan- niczne, jak i znaczną grupę polskich przedsiębior- sów, nie będzie bazował na powierzchni sprzedaży ców? Czy do grupy podatkowej trafią także podmioty, jako tym istotnym kryterium opodatkowania skle- którym podatek skonsumuje zdecydowaną więk- pów wielkopowierzchniowych. Kryterium powierzch- szość, jak nie całość dochodów? Nieobjęte podatkiem ni nie jest szczelne, otwiera bowiem możliwość uni- zostały potężne zagraniczne grupy kapitałowe kon- kania opodatkowania przez np. sztuczne dzielenie solidujące i uzależniające od siebie polski handel, sklepów. Projekt jest w przygotowaniu, więc na szcze- które w swoich kanałach, obejmujących także małe gółowe pytania będziemy mogli odpowiedzieć w mo- powierzchnie, zajmują dominującą pozycję na rynku. mencie, kiedy zakończą się prace w Ministerstwie Czemu projekt ustawy nie obejmuje sprzedaży inter- Finansów. netowej realizowanej przez wielkie międzynarodowe koncerny dysponujące potężną siłą zakupową? Istot- na część polskich przedsiębiorstw handlowych pra- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: cuje (Dzwonek) przy bardzo małej rentowności, czę- sto zdecydowanie poniżej planowanego w projekcie Bardzo dziękuję, panie ministrze.

Spis treści ustawy 2-procentowego podatku. Czy chcemy chronić Czy będzie dodatkowe pytanie? nasz rodzimy handel? Dlaczego zatem nie stworzymy (Poseł Witold Zembaczyński: Tak, bardzo proszę.) ustawy, która obejmie głównie podmioty zagranicz- Bardzo proszę, pan poseł Witold Zembaczyński. ne? Czy jednym z głównych celów jest przeciwdziała- nie transferom zysków zagranicznych przedsiębiorstw, jak to zrobić? Czy wiadomo, że np. sieć spółdzielcza Poseł Witold Zembaczyński: Społem posiada w większości sklepy o powierzchni po- wyżej 250 m2? Czy również wiadomo, że EBITDA za- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! chodnich sieci wynosi ok. 7,5%, a polskich oscyluje Wysoka Izbo! Zatem skoro kryterium powierzchni w okolicy 3,5? Istotne jest również, że deklarowane nie jest szczelne, jak określił pan minister, czy moż- inwestycje sieci zachodnich to nadwyżki kapitału obro- liwe jest w zamyśle projektowanie tej ustawy, wpro- towego pochodzące od polskich producentów zmuszo- wadzenie rozwiązania w oparciu o podatek progre- nych do terminów płatności powyżej 60 dni. Bardzo sywny, również generowany na zasadzie wielkości dziękuję i proszę o odpowiedź. obrotu? I to jest moje pytanie. Dziękuję.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Bardzo dziękuję, panie pośle. Dziękuję bardzo. To jest pytanie do ministra finansów, na które Panie ministrze, bardzo proszę o odpowiedź. odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Finan- sów pan Leszek Skiba. Bardzo proszę, panie ministrze. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Chętnie odpowiem na to pytanie, ale tak napraw- Leszek Skiba: dę, to jest ważne, prace muszą się zakończyć. A więc w momencie, w którym prace zostaną ukończone, pro- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odpowiadam jekt zostanie upubliczniony. Wtedy, mam nadzieję, bę- na pytanie posła Zembaczyńskiego. W Ministerstwie dzie dobra okazja, żeby już porozmawiać o tym nowym Finansów prowadzone są prace, które biorą pod uwa- projekcie podczas innych pytań. Tak że dziękuję gę doświadczenia innych krajów i, co ważne jest dla bardzo. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 85

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: jeżdżającego po godz. 15, lub zaplanowanie w nowym rozkładzie jazdy zatrzymywania się pociągu „Lech” Bardzo dziękuję, panie ministrze. na stacji Łowicz Główny, lub zmianę godziny odjaz- Teraz pytanie zadaje pan poseł Paweł Bejda z Klu- du z dworca Warszawa Wschodnia pociągu „Mewa” bu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowe- z 14.43 na 15.20 i zaplanowanie (Dzwonek) zatrzy- go w sprawie zmiany w rozkładach jazdy pociągów mywania się tego pociągu na dworcu Łowicz Główny. PKP na trasie Warszawa – Łowicz. To jest pytanie Tak się dzieje, że co roku mamy zmianę rozkładu do ministra infrastruktury i budownictwa. jazdy i zawsze jest taka zmiana, że jest w dużym stopniu niedogodna dla mieszkańców Łowicza i powiatu łowi- ckiego. Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję bardzo. Poseł Paweł Bejda:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Mini- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: strowie! Na podstawie art. 191 i art. 196 regulaminu Sejmu składam na ręce pana marszałka pytanie w spra- Bardzo dziękuję. wach bieżących do ministra infrastruktury i budow- Na to pytanie odpowiada podsekretarz stanu nictwa pana Andrzeja Adamczyka dotyczące zmiany w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa pan w rozkładach jazdy pociągów PKP. Piotr Stomma. Od 13 grudnia 2015 r. zostanie wprowadzony Bardzo proszę, panie ministrze. nowy rozkład jazdy PKP, który spotyka się z głęboką dezaprobatą mieszkańców Łowicza i powiatu łowi- ckiego. Zakłada on bowiem m.in. likwidację połączeń Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Warszawa – Łowicz, co przy braku przystanku kole- Infrastruktury i Budownictwa jowego w Łowiczu dla pociągów „Mewa”, „Lech” Piotr Stomma: i „Kujawiak” w znacznym stopniu utrudni lub wręcz uniemożliwi dojazd do pracy mieszkańcom Łowicza Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pytanie doty- i okolic. To jest ponad 1000 osób. Na trasie Warszawa czy kwestii szczegółowej, natomiast należy zastrzec, – Łowicz kursują wprawdzie pociągi Kolei Mazowie- że wniosków tego rodzaju w tej chwili wpływa do Spis treści ckich, ale czas podróży jest znacznie dłuższy niż po- resortu bardzo wiele. Dotyczą one wszystkich regio- ciągami Tanich Linii Kolejowych lub InterRegio. nów kraju. W przypadku osób codziennie dojeżdżających do pra- Trzeba stwierdzić na wstępie, że w okresie rządów cy dodatkowe godziny spędzone w pociągu to godziny pani premier Beaty Szydło pozostało nam odnotować stracone, odebrane rodzinie. Połączenia kolejowe są ogłoszenie rozkładu jazdy, co nastąpiło 22 listopada, jednym z podstawowych środków komunikacji zbio- do rozkładu zamknięciowego, co jest tylko formal- rowej na terenie miasta Łowicza, a ich ograniczenie nym zakończeniem wielomiesięcznego okresu prac lub niedostosowanie do potrzeb mieszkańców może nad rozkładem w oparciu o założenia, które rzeczy- w sposób bardzo istotny przyczynić się do wzrostu wiście, biorąc przykład pytania pana posła Pawła i tak już dużego bezrobocia. Bejdy, dają wiele do myślenia i nie są łatwe do ziden- W związku z powyższym proszę o odpowiedź w na- stępującej kwestii: Czy brana jest pod uwagę możli- tyfikowania. Praca nad identyfikacją tych założeń wość pozostawienia bez zmian obecnie obowiązują- rozpoczęła się w resorcie i wnioski z niej będą wyko- cego rozkładu jazdy pociągów bądź taka zmiana go- rzystane. dzin kursowania pociągów, która umożliwi miesz- Trzeba zdecydowanie stwierdzić, że wprowadze- kańcom Łowicza dogodny dojazd do i z pracy w War- nie wszelkich ewentualnych zmian będzie możliwe szawie lub okolicach? I tutaj chcę ewentualnie pod- w ramach najbliższej rocznej korekty rozkładu jazdy, powiedzieć: panie ministrze, jeżeli nie można by zo- co może nastąpić w marcu, konkretnie 14 marca stawić tego starego rozkładu jazdy, to są pewne 2016 r. Kolejne korekty są możliwe w okresach kwar- rozwiązania, a mianowicie proszę o rozważenie moż- talnych w ciągu roku 2016. liwości zmiany godzin kursowania pociągu TLK Na możliwości tej korekty, co oczywiście z góry nr 61 200 „Aurora”, tak aby dojeżdżał na stację War- należy zastrzec, będzie wpływać efekt procesów mo- szawa Wschodnia minimum kilkanaście minut przed dernizacyjnych infrastruktury. Efekty tego procesu godz. 7, co zabezpieczy poranne przejazdy do pracy w tym momencie też nie są do końca jasne, aczkol- osób zaczynających pracę w stolicy o godz. 7.00. wiek są podejmowane zdecydowane wysiłki, także W przypadku połączeń powrotnych ze względu na z udziałem resortu, aby te efekty były najbardziej długą przerwę między pociągami TLK „Gombro- korzystne i wspierały jakość oferty, którą będzie moż- wicz”, godzina odjazdu ze stacji Warszawa Centralna na przedstawić w roku 2016. Ważnym ograniczeniem – 14.30, a Intercity „Kujawiak”, godzina odjazdu ze możliwości modyfikacji w ciągu roku 2016 rozkładu stacji Warszawa Centralna – 16.25, bardzo proszę jazdy jest limit środków zaplanowanych w projekcie o uruchomienie dodatkowego połączenia w kierunku ustawy budżetowej na dofinansowanie kolejowych Łowicza ze stacji Warszawa Wschodnia, pociągu od- przewozów pasażerskich. W związku z tym możliwo- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 86 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Infrastruktury i Budownictwa Piotr Stomma Bardzo dziękuję, panie ministrze. ści zamawiania dodatkowych połączeń są bardzo Bardzo proszę, dodatkowe pytanie. ograniczone, jak też konkretne możliwości będą moż- Pan poseł Paweł Bejda. liwe do ustalenia po zamknięciu prac budżetowych. Generalnie, stwierdzając wyraźnie ograniczony limit środków zaplanowanych w projekcie ustawy Poseł Paweł Bejda: budżetowej na 2016 r. na dofinansowanie przewozów pasażerskich, resort ma małe możliwości czy prak- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ja jestem tycznie nie posiada w tej chwili zobowiązania prze- absolutnie niezadowolony z pana odpowiedzi. Prak- woźnika do świadczenia nowej usługi bez zapewnie- tycznie to, co pan powiedział, mógł pan powiedzieć nia rekompensaty z tytułu jej realizacji. Tak że to w 30 sekund. (Oklaski) jest generalne tło sytuacji, w jakiej się znajdujemy. Skoro pani premier powiedziała, że rząd powinien Natomiast odnosząc się do konkretnej kwestii słuchać, to niech rząd słucha. Ponad tysiąc miesz- oferty dla mieszkańców Łowicza, jak również wielu kańców Łowicza i powiatu łowickiego jest niezadowo- innych miast, mogę zapewnić, że jest to troską resor- lonych, a pan mi tutaj udowadniał, że wszystko jest tu infrastruktury, zgodnie z deklaracjami Prawa okej, że nie ma pieniędzy i w ogóle wszystko jest nie i Sprawiedliwości. wiadomo kiedy – czy w I, czy w II, a może w III kwar- Analizując sytuację, trzeba powiedzieć, że oferta, tale, a może za rok. Panie ministrze, niech pan mi która wiąże się z wchodzącym w życie rozkładem konkretnie odpowie, bo ja pojadę do Łowicza, będę jazdy, nie jest wprost porównywalna do tej obowią- musiał odpowiedzieć samorządowcom, burmistrzowi, zującej dotychczas, zmienia się wiele elementów w roz- staroście, ludziom, którzy przychodzą do mnie i pyta- kładzie jazdy w kategorii pojazdów, w kategorii po- ją. Wszyscy się tym żywo interesują. Panie ministrze, ciągów, siatka połączeń też jest oparta na innych niech pan mi konkretnie odpowie, co ja mam odpowie- założeniach. Niemniej można stwierdzić, że w godzi- nach (Dzwonek) szczytu mamy tutaj generalnie 12 par dzieć mieszkańcom Łowicza i powiatu łowickiego. Głos z sali pociągów w kategorii TLK i Intercity, które będą się ( : Że rządziliście osiem lat.) Spis treści zatrzymywać na stacji Łowicz Główny. Pociągi wy- (Poseł Anna Zalewska: Przede wszystkim zaprze- jeżdżające z Łowicza, przyjeżdżające na stację War- stańcie budować wiatraki.) szawa to pociągi o godz. 6.51, 8.15, 9.38, od Łowicza dojeżdżające do stacji Warszawa Centralna – o godz. 14.05, 14.30, 16.25, 17.25, 18.30. Ponadto w godzi- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: nach szczytu zaplanowano pociąg TLK „Warta” re- lacji Poznań Główny – Warszawa Wschodnia, który Bardzo dziękuję. przyjeżdża do Warszawy Centralnej o godz. 8.19. Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź na do- Pociąg ten, w celu zapewnienia krótszego czasu prze- datkowe pytanie. jazdu, nie zatrzymuje się na stacji Łowicz Główny. Bardzo proszę o przestrzeganie dyscypliny czasu. Z uwagi na zbliżone godziny kursowania do pociągu Panie ministrze, proszę. TLK „Przybyszewski” – przyjazd Warszawa Central- (Poseł Arkadiusz Mularczyk: Ostro, panie ministrze, na o godz. 8.15 – resort nie widzi konieczności wpro- ostro.) wadzania dodatkowych postojów dla wyżej wymie- nionego pociągu. Panie marszałku, kończąc wypowiedź – przepra- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie szam za przedłużenie – chciałbym powiedzieć, że Infrastruktury i Budownictwa konkretne propozycje zgłoszone przez pana posła Piotr Stomma: oczywiście zostaną szczegółowo rozpatrzone. Oczy- wiście ograniczeniem w kolejnym roku będą uwarun- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo kowania finansowe. Tutaj generalnie sytuacja byłaby za to pytanie, ono zachęca mnie do zaakcentowania poprawiona poprzez uruchomienie dodatkowego po- tego faktu, że w początkowym okresie funkcjonowa- ciągu międzywojewódzkiego, co jednak przy niskich nia rządu nastąpiło ogłoszenie rozkładu jazdy, który przychodach z tytułu sprzedaży biletów wymagałoby był układany, jak rozumiem, w wyniku wnikliwego znacznego zwiększenia dofinansowania ze strony pochylenia się przez rząd koalicji Platformy Obywa- ministra infrastruktury, bo możliwości w tym mo- telskiej i PSL-u nad wnioskami klientów kolei w okre- mencie są trudne do ustalenia wobec stanu prac bu- sie wielomiesięcznym. Tak jak powiedziałem, resort dżetowych. Wobec czego deklaruję, że resort będzie analizuje założenia, które skutkują tak niesatysfak- informował, przygotowując korekty rozkładu jazdy cjonującym rozkładem jazdy, i mogę zapewnić, że – korekty i w ogóle układanie nowego rozkładu jazdy dojdziemy do konkluzji, które pozwolą wskazać, kiedy – o możliwościach i uwarunkowaniach, tak aby ten i jakie nastąpiły zaniedbania, jeżeli chodzi o uwzględ- proces był bardziej transparentny niż do tej pory. nienie uzasadnionych potrzeb klientów kolei. Będzie- Dziękuję bardzo. my precyzyjnie informować o historii układania roz- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 87

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Infrastruktury i Budownictwa Piotr Stomma Bardzo dziękuję. kładu jazdy na rok 2016. Będę wdzięczny za zakomu- Odpowiada podsekretarz stanu w Ministerstwie nikowanie tej informacji społeczności miasta Łowi- Infrastruktury i Budownictwa pan Jerzy Szmit. cza. Dziękuję bardzo. Bardzo proszę.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Bardzo dziękuję, panie ministrze. Jerzy Szmit: Teraz bardzo proszę pana posła Arkadiusza Mu- larczyka z Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję wiedliwość o zadanie pytania w sprawie ograniczenia za to pytanie pana posła Mularczyka i pana posła ruchu pojazdów ciężarowych na moście granicznym Edwarda Siarki, bo rzeczywiście porusza ono niezmier- na Popradzie w Piwnicznej. Jest to pytanie do mini- nie istotny problem naszej komunikacji ze Słowacją. stra infrastruktury i budownictwa. Jest oczywiste, że dla Polski możliwość komuni- kowania się z południową częścią Europy właśnie przez Słowację jest niezmiernie istotna. Niestety sześć przejść granicznych, które mamy ze Słowacją, Poseł Arkadiusz Mularczyk: jest w średnim albo gorzej niż w średnim stanie. Jed- no przejście, o którym mówił pan poseł, które spełnia Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! dziś europejskie wymogi, przejście w Barwinku jest To pytanie ma zakres szerszy, ponieważ dotyczy ge- jedynym, przez które można przejechać z maksymal- neralnie komunikacji, przejazdu pojazdów ciężaro- nym naciskiem na oś 11,5 t. To jest jedyne przejście. wych przez granicę polsko-słowacką. Otóż okazuje Co prawda 15 grudnia będzie uruchomione drugie, się, że na tak długim odcinku granicy polsko-słowa- w Hyżnem, a w przyszłym roku w Zwardoniu, nie- ckiej na obszarze Małopolski tylko w dwóch miej- mniej dzisiaj rzeczywiście sytuacja jest bardzo trudna. Spis treści scach istnieje przejście graniczne dla samochodów Panie pośle, chciałbym poinformować, że do ta- ciężarowych. Myślę tu o przejściu granicznym w Bar- kich rozmów między ministrem Andrzejem Adam- winku i w Hyżnem. To oznacza, że firmy transporto- czykiem, naszym ministrem infrastruktury i budow- we, których jest niezwykle dużo na Sądecczyźnie czy nictwa, a ministrem Republiki Słowackiej dojdzie już też w Małopolsce, chcąc przekroczyć granicę, muszą bardzo szybko, mianowicie 10 grudnia w Brukseli pokonywać trasę do Barwinka czy też do miejscowo- będzie spotkanie ministrów właściwych do spraw ści Hyżne, tj. kilkaset kilometrów. Czyli praktycznie transportu krajów Unii Europejskiej i tam będzie też okazja do rozmowy z ministrem słowackim na ten chcąc przekroczyć granicę, jadąc np. z Nowego Sącza temat. Tak że na pewno sprawa będzie już wkrótce czy z Piwnicznej, czy z Rytra, czy spod sądeckich poruszona. Wiem o tym, bo dostaliśmy jako minister- miejscowości do sąsiedniego Popradu, muszą przejeż- stwo zaproszenie na 7 grudnia do Nowego Sącza, aby dżać dystans 300–350 km. Z tego powodu sytuacja uczestniczyć w spotkaniu, w którym będą brali ta musi być uregulowana. Okazuje się, że z różnych udział przewoźnicy, transportowcy, też władze samo- powodów Słowacy przy nowo wybudowanym moście rządowe Sądecczyzny. Postaramy się tam być obecni. – wybudowano go ze środków unijnych, kosztował Co prawda w najbliższym czasie jest wiele wyjazdów, ponad 50 mln zł – ustanowili ograniczenie dla pojaz- ale problem znamy. Na pewno będzie też tam przed- dów ciężarowych powyżej 7 t, argumentując to kiep- stawiciel ministerstwa, aby porozmawiać i przekazać skim stanem dróg w miejscowości Mniszek. Ta sytu- tę informację, że naprawdę dołożymy wszelkich sta- acja budzi olbrzymie rozgoryczenie firm transporto- rań, aby jak najszybciej ten problem rozwiązać. Nie- wych, dużych firm, które korzystają z transportu stety po stronie słowackiej, tak jak pan poseł powie- drogowego, ponieważ są w sposób, powiedziałbym, dział, czasami jest niezrozumiałe zachowanie, sta- często nieproporcjonalny karane przez policję słowa- wianie znaków, świadome ograniczanie ruchu odnoś- cką. Mandat za przekroczenie w tym miejscu granicy nie do strony polskiej. Tu musimy bardzo stanowczo, jednoznacznie domagać się normalnej przepustowo- wynosi 1 tys. euro. (Dzwonek) Wiele z tych firm po ści granicy, normalnej wymiany handlowej, normal- prostu prosi o pomoc parlamentarzystów, zwracają nej komunikacji. Dziękuję bardzo. się także do samorządowców. Panie ministrze, ta sprawa pozostała nam w spad- ku po poprzednim rządzie, rządzie Platformy i PSL-u, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ale wymaga pilnego uregulowania. Dlatego mam proś- bę, panie ministrze, o podjęcie pilnych działań i pil- Bardzo dziękuję. nych rozmów ze stroną słowacką w tej sprawie. Czy dodatkowe pytanie? 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 88 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Arkadiusz Mularczyk: parlamencie, łącznie ze mną, powinniśmy stanąć i sta- wić czoło wyzwaniu. Ceny w sklepach są niepropor- Pozostaje tylko życzyć, że tak powiem, panie mi- cjonalne, absolutnie nie spadają, a jeśli, to w mini- nistrze, dobrej drogi do Nowego Sącza i owocnych malnym zakresie. Nie możemy pozwolić na to, żeby rozmów pana ministra Andrzeja Adamczyka w Bruk- ludzie (Dzwonek) płacili niepotrzebnie ogromne pie- seli 10 grudnia. niądze, a z drugiej strony dbać o to, żeby na przykład nie płacili tyle za leki, bo trzeba, żeby te koszty były mniejsze. Zdaję sobie sprawę, że polska gospodyni, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie kupując mięso wieprzowe w sklepie, nie wie, że pra- Infrastruktury i Budownictwa wie 30% jest niewyprodukowane w polskim gospo- Jerzy Szmit: darstwie. Sytuacja jest nadzwyczajna, potrzebne jest uru- Dziękuję bardzo. Jest to rzeczywiście bardzo waż- chomienie wszystkich ministerstw… ne dla nas zadanie. Mam nadzieję, że rozmowy pana (Poseł Marzena Machałek: Panie marszałku, czas.) ministra Adamczyka przyniosą nowe otwarcie w tych …i placówek dyplomatycznych w poszukiwaniu stosunkach i wskażą nową drogę – to, że sprawy nowych rynków. Dlatego, panie ministrze, deklaruję przejść granicznych i komunikacji, transportu dro- swoją osobistą pomoc jako poseł mający 35-letnie do- gowego można między Polską a Słowacją rozwiązywać świadczenie – już to deklarowałem na komisji rolni- inaczej niż do tej pory. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ctwa – aby rozwiązać ten problem. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Bardzo dziękuję za tę wymianę uprzejmości. Bardzo dziękuję. Teraz pytanie zadaje pan poseł Zbigniew Ajchler Odpowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Rol- z klubu Platforma Obywatelska. nictwa i Rozwoju Wsi pan Jacek Bogucki. To jest pytanie w sprawie aktualnej sytuacji na Bardzo proszę, panie ministrze. Spis treści rynku trzody chlewnej. Jest ono kierowane do mini- stra rolnictwa i rozwoju wsi. Bardzo proszę, panie pośle. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Bogucki: Poseł Zbigniew Ajchler: Panie Marszałku! Panie pośle, dziękuję za tę de- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłanki i Po- klarację. Aktualna sytuacja na rynku trzody chlew- słowie! Ja sobie zdaję sprawę, że pytanie, które chcę nej jest wynikiem splotu kilku czynników. Od począt- zadać, jest kierowane do pana ministra, który dopie- ku 2014 r., kiedy w Unii Europejskiej pojawił się ro zaczyna sprawować tę funkcję. Ta sprawa była afrykański pomór świń i wprowadzone zostały ogra- przedmiotem dzisiejszego posiedzenia komisji rolni- niczenia importowe przez Federację Rosyjską, poja- ctwa, jednak na tym rynku, z tego rynku żyje kilka- wiły się trudności ze zbytem części wieprzowiny wy- dziesiąt tysięcy ludzi i sprawa jest nadzwyczajna. produkowanej w Unii Europejskiej. Do tego nałożył Zdaję sobie z tego sprawę, dlatego chcę poruszyć ten się wzrost produkcji wieprzowiny w Unii Europej- ważny temat jednak dzisiaj, pomimo tak późnej pory. skiej rzędu 2%, co przy utracie części rynków przy- Na dzień dzisiejszy, panie ministrze, ceny skupu czyniło się do zwiększenia nadwyżki. trzody chlewnej spadły do poniżej 3 zł za 1 kg wagi Polski rynek wieprzowiny jest silnie związany żywej, to jest dramat dla polskich producentów. Jakie z rynkiem europejskim. W Unii Europejskiej także działania zamierza pan minister wraz ze swoimi spadają ceny skupu, aczkolwiek spadają w mniejszym służbami wdrożyć, aby złagodzić istniejącą sytuację? stopniu niż w Polsce. Rynek wieprzowiny w Polsce Wyżej wymieniony stan na rynku grozi sporymi, dotykają także problemy narosłe od wielu lat, nieste- żeby nie powiedzieć dużymi protestami społecznymi. ty, rząd PO–PSL przez osiem lat niewiele zrobił Rynek trzody chlewnej jest drapieżny i bardzo trud- w tym zakresie. Dużym utrudnieniem jest również ny, wiele ekip rządowych miało ogromne problemy, niedostępność wielu rynków eksportowych, szczegól- żeby sobie z nim poradzić. nie azjatyckich, z uwagi na konsekwencje afrykań- (Poseł Anna Zalewska: Szczególnie PO–PSL.) skiego pomoru świń. Dlatego w ministerstwie rolni- Zdaję sobie sprawę, że jednak wszyscy powinni- ctwa podejmowane są działania doraźne oraz działa- śmy się skupić, ponad podziałami, żeby temu temato- nia długofalowe mające na celu poprawę bieżącej wi zaradzić. Najważniejszym elementem, panie mi- sytuacji. nistrze, jest, uważam, potworny, nikomu niepotrzeb- Minister Krzysztof Jurgiel skierował do komisa- ny import, sięgający w tym roku prawdopodobnie rza Phila Hogana pismo, w którym poruszył kwestię 7 mln warchlaków. I wszyscy, jak tu jesteśmy w tym trudnej sytuacji na rynku wieprzowiny oraz wnio- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 89

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa nia tego programu. Jak na trzeci tydzień pracy mi- i Rozwoju Wsi Jacek Bogucki nistra Jurgiela, to już jest znacząca część działań, które byliśmy w stanie przygotować w zakresie roz- skował o podjęcie działań mających na celu jej stabi- woju stad zarodowych, zakupu materiału genetycz- lizację. Komisja Europejska podjęła decyzję o urucho- nego, uproszczenia zasad pozyskiwania wsparcia mieniu dopłat do prywatnego przechowywania wie- w ramach programu obszarów wiejskich, utworzenia przowiny od 4 stycznia 2016 r., jednak Polska wnosi funduszu poręczeniowego dla ubojni i przetwórni o przyśpieszenie tych działań. Ponadto zwróciliśmy z udziałem kapitałowym rolników. uwagę na rozdysponowanie mięsa zgromadzonego Ważnym działaniem będzie także podniesienie w wyniku dopłat do prywatnego przechowywania. jakości doradztwa dla rolników i uruchomienie syste- Powinno to nastąpić na rynki trzecie, poza rynek mu ubezpieczeń i funduszu w zakresie rekompensat Unii Europejskiej, tak aby trwale usunąć tę nadwyż- za straty rolników, w tym w hodowli trzody chlewnej. kę z rynku unijnego. W tym celu niezbędne jest ak- Polska chce też aktywnie włączyć się w prace tywowanie refundacji wywozowych do mięsa wieprzo- związane z przeglądem wspólnej polityki rolnej po- wego. Ponadto przygotowany został wniosek o omó- przez przygotowanie propozycji dotyczących zmian wienie pogarszającej się sytuacji na rynku wieprzo- w zakresie rynku wieprzowiny. winy na posiedzeniu Rady Unii Europejskiej ds. Rol- Mamy także zaplanowane kolejne spotkania z pro- nictwa i Rybołówstwa, które odbędzie się w dniach ducentami i przetwórcami. (Dzwonek) Liczymy na 14 i 15 grudnia. Na to posiedzenie wybiera się pan merytoryczną dyskusję w tym zakresie. minister Jurgiel. Chcemy zwrócić uwagę innych Rynek trzody chlewnej jest w tej chwili prioryte- państw członkowskich na konieczność szybkiego tem w działaniach ministra rolnictwa i rozwoju wsi. działania, a także na analizę potrzeb sektora w per- Dziękuję. (Oklaski) spektywie długookresowej. Chciałbym również poinformować, iż w związku z sygnałami, że zakłady przetwórstwa mięsa stosują niskie ceny skupu wobec trzody chlewnej od krajo- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wych producentów, co sugeruje praktyki monopoli- Bardzo dziękuję, panie ministrze. styczne i zmowę cenową, minister rolnictwa i rozwo- Czy będzie dodatkowe pytanie? Spis treści ju wsi wystąpił do Urzędu Ochrony Konkurencji i Kon- Bardzo proszę, pan poseł Zbigniew Ajchler. sumentów o zbadanie, czy zachowania rynkowe przedsiębiorców prowadzących skup żywca wieprzo- wego nie naruszają zasad konkurencji. W szczegól- ności zwróciliśmy się o zbadanie, czy nie występują Poseł Zbigniew Ajchler: nadużycia przy rozliczaniu systemu nakładczego przez zakłady i czy zakłady nie płacą więcej za suro- Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! wiec do produkcji sprowadzany z zagranicy w stosun- Dziękuję za odpowiedź. Ona jest ciekawa. ku do cen oferowanych polskim producentom i w ten Chcę powiedzieć w uzupełnieniu jeszcze jedną sposób nie naruszają warunków konkurencji. Odpo- rzecz, że dzisiaj rynek zrobił z naszego rolnika czar- wiednie służby inspekcyjne mają także zweryfikować nego murzyna, nie powinienem tego powiedzieć, ale informacje o gorszej jakości sprowadzanego surowca. w układzie usługowym. Omijając przepisy fiskalno- Ponadto przedstawiciele ministra rolnictwa i roz- -podatkowe, niektórzy handlowcy, przetwórcy po- woju wsi oraz podległych służb spotkali się z repre- zwalają sobie na tzw. tucz usługowy w sposób nie do zentantami rolników, organizacji rolniczych, a także końca zgodny z prawem, który polega na tym, że prze- przedstawicielami ubojni i zakładów przetwórczych właszcza się danemu rolnikowi zwierzęta, które mu w celu omówienia przyczyn i skutków obecnej sytu- się dostarcza, wykorzystuje się element jego pracy acji na rynku trzody chlewnej. Ministerstwo przygo- w sposób permanentny. Niewiele mu zostaje. Całe zło towuje też program działań długofalowych mających wynikające z cech produkcji zostaje w naszych gospo- na celu ustabilizowanie sytuacji w sektorze wieprzo- darstwach. I element, że rolnik wystawia faktury winy. Te działania dotyczyć będą zwiększenia nad- (Dzwonek) na nie własny towar i obdarza je numerem zoru w zakresie sprawdzania jakości produktów po- własnego gospodarstwa. To jest niezgodne z pra- chodzenia zwierzęcego, a także przyspieszenia roz- wem i ten temat trzeba zlikwidować jak najszybciej. mów na temat dostępu do rynków zbytu, o których Dziękuję bardzo. pan poseł wspominał, i znoszenia barier weteryna- ryjno-sanitarnych dla wieprzowiny na tych rynkach. Będziemy działać na rzecz zwiększenia efektywności Wicemarszałek Ryszard Terlecki: funduszy promocji w zakresie promocji polskiej wie- przowiny. Bardzo dziękuję, panie pośle. Ważnym zadaniem jest także zminimalizowanie Czy będzie odpowiedź pana ministra? skutków ASF dla produkcji trzody chlewnej. Ponadto (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Roz- pracujemy nad programem odbudowy produkcji trzo- woju Wsi Jacek Bogucki: Tak.) dy chlewnej. Opracowane już zostały główne założe- Bardzo proszę, pan minister Jacek Bogucki. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 90 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Szanowni Państwo! Karpacki Oddział Straży Rolnictwa i Rozwoju Wsi Granicznej z komendą w Nowym Sączu działał na Jacek Bogucki: granicy Polski i Słowacji. Oddział miał kiedyś pod sobą ponad 20 strażnic, od Bieszczad po Beskid Ży- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Ten wiecki, swoim zasięgiem obejmował także lotnicze problem znany jest ministerstwu rolnictwa. Pracu- przejście graniczne w Balicach pod Krakowem. Na jemy nad rozwiązaniami dotyczącymi tuczu w syste- podkreślenie zasługuje fakt, że Karpacki Oddział mie nakładczym. Analizujemy sprawę identyfikacji Straży Granicznej w Nowym Sączu był jedynym na zwierząt i systemu, który w tym zakresie obowiązu- południowej granicy posiadającym doświadczenie je. Chcemy też pracować nad lepszym powiązaniem w zwalczaniu handlu ludźmi. producentów trzody chlewnej z zakładami przetwór- Przeniesienie oddziału z Nowego Sącza do Raci- czymi, zarówno powiązaniem w zakresie obowiązku borza spowodowało, że na granicy polsko-słowackiej zawierania umów, który istnieje i w prawie polskim, nie ma żadnego oddziału straży i nie ma strażnic. i w prawie unijnym, ale w Polsce nie jest uregulowa- Szlak bałkański przerzutu osób i towarów jest nato- ny w sposób wystarczający, jak i powiązaniem kapi- miast wciąż aktywny i niebezpieczny. Ostatnio do- tałowym, o którym mówiłem, poprzez wspieranie chodzą też głosy, że część imigrantów z Bliskiego udziału rolników w zakładach uboju i przetwarzania Wschodu w drodze na zachód przedostaje się do nas mięsa, także w zakresie odzyskiwania rynku krajo- właśnie z południa. wego przez polskich producentów, mając na uwadze Przywrócenie oddziału Straży Granicznej w No- także to, że odkąd jesteśmy w Unii Europejskiej, nie wym Sączu oraz odtworzenie placówek wydaje się możemy stosować praktyk, które kogokolwiek by dys- więc koniecznością. My, parlamentarzyści Prawa i Sprawiedliwości, mówiliśmy o tym w poprzedniej kryminowały, ale będziemy bezwzględnie bronić pol- kadencji i mówiliśmy o tym zdecydowanie, bardzo skich rolników, będziemy bezwzględnie zabiegać o to, zdecydowanie w czasie kampanii wyborczej. Teraz aby nie byli traktowani gorzej na wspólnym rynku. z radością przyjmujemy informacje, które do nas do- Będziemy starać się, aby odzyskać dla polskich rol- cierają, że oddział zostanie przywrócony. ników polskie rynki, ale także rynki eksportowe, i to Pragnę zapytać pana ministra, kiedy to może na-

Spis treści w Unii Europejskiej i poza Unią Europejską. stąpić i czy będą też odtworzone (Dzwonek) placówki, Mam nadzieję, że te działania, o których tu mó- strażnice. Myślę tu m.in. o strażnicach w Wysowej- wiłem, tak jak pan poseł deklarował, będą wspierane -Zdroju, w Piwnicznej, w Muszynie. przez posłów opozycji, ponieważ służyć będą polskie- Pragnę też zapytać o budynki, które wybudowano mu rolnictwu. Dziękuję. (Oklaski) na granicy ze Słowacją, na przejściu granicznym, które było w Koniecznej, bo te budynki teraz niszcze- ją. Nie udało mi się nawet uzyskać informacji, do kogo Wicemarszałek Ryszard Terlecki: one należą. W każdym razie one dzisiaj niszczeją, dla- tego chciałam panu ministrowi zwrócić na to uwagę. Bardzo dziękuję, panie ministrze. Dziękuję. (Oklaski) Pytanie zadają teraz państwo posłowie Barbara Bartuś i Józef Leśniak z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Jest to pytanie w sprawie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: przywrócenia oddziału Straży Granicznej w Nowym Sączu oraz placówek tej formacji, zwłaszcza na połu- Bardzo dziękuję. dniowo-wschodnich granicach Polski, m.in. w Koniecz- Na pytanie odpowiada sekretarz stanu w Mini- nej, Muszynie i Piwnicznej. Jest to pytanie do mini- sterstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan stra spraw wewnętrznych i administracji. Jakub Skiba. Bardzo proszę. Bardzo proszę, panie ministrze.

Poseł Barbara Bartuś: Sekretarz Stanu w Ministerstiwe Spraw Wewnętrznych i Administracji Dziękuję. Jakub Skiba: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W 2013 r. rząd PO–PSL podjął bulwersującą wszyst- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie kich Sądeczan, wszystkich mieszkańców Sądecczy- Posłowie! Pragnę poinformować, że obecnie dokony- zny decyzję i wbrew wszelkim zasadom, wbrew logi- wana jest wstępna ocena przeprowadzonej w latach ce zlikwidowano Karpacki Oddział Straży Granicz- 2013–2014 przez poprzedni rząd reorganizacji Straży nej. Ze służby w Nowym Sączu odeszło wtedy wielu Granicznej. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Ad- fachowców, wielu przeniesiono do służby w Racibo- ministracji analizuje stan faktyczny w jednostkach rzu, Zakopanem, Krakowie, Tarnowie, a wielu zmie- Straży Granicznej oraz funkcjonowanie struktur, ze niło mundur straży na mundur policyjny. szczególnym uwzględnieniem wprowadzonych zmian. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 91

Sekretarz Stanu w Ministerstiwe Spraw cza na kierunku południowym, z którego możemy Wewnętrznych i Administracji Jakub Skiba oczekiwać napływu imigrantów w związku z wystę- pującym obecnie kryzysem migracyjnym. Należy podkreślić, że dla rządu Rzeczypospolitej Kryzys migracyjny wiąże się z kwestiami bezpie- Polskiej bezpieczeństwo obywateli stanowi najwyż- czeństwa, zagrożeniem terrorystycznym oraz desta- szy priorytet i zagadnienie bezpieczeństwa ma wobec bilizacją strefy Schengen wynikającą z nieskutecz- tego kluczowe znaczenie, w szczególności w kontek- ności istniejących do tej pory systemów zabezpieczeń ście aktualnej sytuacji związanej z kryzysem migra- granic. Nie dotyczy to Polski, jest to problem ogólno- cyjnym, ostatnimi zamachami, których dokonano europejski. Dotychczas sytuacja ta nie dotyczyła Pol- w Paryżu, oraz zagrożeniem terrorystycznym wystę- ski, która skutecznie broni granic i która położona pującym również poza Unią Europejską. Dlatego też jest w zasadzie poza głównymi szlakami przemiesz- wszystkie niezbędne działania w obszarze zabezpie- czania się imigrantów, jednakże może się to zmienić czenia granic będą podejmowane z pełnym uwzględ- radykalnie i nagle, bowiem rozwój kryzysu migracyj- nieniem uwarunkowań w zakresie bezpieczeństwa. nego jest, proszę państwa, nieprzewidywalny. Ozna- Tutaj widzimy jednoznaczny związek. cza to, że polska Straż Graniczna jest formacją w du- Ostatnie wydarzenia oraz dynamiczne zmiany żej mierze odpowiedzialną za stabilność całej strefy powodują, że konieczny jest przegląd obecnej struk- Schengen i należy pracować nad jej organizacyjnym, tury Straży Granicznej na terytorium całego kraju kadrowym i technicznym wzmocnieniem. i jej dostosowanie do nowych wyzwań. Stąd też Mi- W tym kontekście decyzje dotyczące likwidacji nisterstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji do- Karpackiego Oddziału Straży Granicznej nie wydają konuje obecnie oceny i weryfikacji przyjętych rozwią- się trafne, biorąc pod uwagę jego geograficzne umiej- zań, mając na uwadze te cele, o których mówiłem. scowienie oraz potencjalny wzrost liczby prób niele- Jedną ze zmian wprowadzonych przez poprzedni galnego przekroczenia granicy w związku z kryzy- rząd było zniesienie Karpackiego Oddziału Straży sem migracyjnym. Granicznej. Zmiana ta polegała na rozformowaniu Panie i Panowie Posłowie! Zmiany organizacyjne komendy oddziału, natomiast placówki Straży Gra- powinny służyć jak najbardziej efektywnemu wyko- nicznej po byłym oddziale, po oddziale, który zlikwi- nywaniu zadań nałożonych na Straż Graniczną. Z tego względu niezbędne jest dokonanie szczegółowej ana- dowano, zostały włączone w zasięg terytorialny Spis treści Śląsko-Małopolskiego Oddziału Straży Granicznej. lizy dotyczącej: możliwości wystąpienia zagrożeń, zwłaszcza od strony południowej granicy Rzeczypo- W wyniku tych zmian w Nowym Sączu został spolitej Polskiej, stanu infrastruktury Straży Gra- utworzony Karpacki Ośrodek Wsparcia Straży Gra- nicznej na całej granicy wewnętrznej, a także kosz- nicznej. Oddział ten ma wspierać działania dokony- tów ekonomicznych ewentualnych zmian organiza- wane przez pozostałe jednostki oraz realizację zadań cyjnych oraz lokalizacji placówek. Dodam, że nie zleconych przez komendanta głównego Straży Gra- ewentualnych, a bardzo prawdopodobnych zmian nicznej. organizacyjnych. W związku z tym decyzje dotyczące Wskutek likwidacji Karpackiego Oddziału Straży przywrócenia rozformowanych placówek oraz Kar- Granicznej przeniesiono do pełnienia służby w innych packiego Oddziału Straży Granicznej, które zostaną jednostkach 673 funkcjonariuszy, w tym 651 stanowi- podjęte, zostaną poprzedzone wnikliwą weryfikacją ły przeniesienia z urzędu, zaś w 22 przypadkach były w zakresie zagrożeń, lokalizacji i kosztów. to przeniesienia na wniosek samych funkcjonariuszy. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administra- Warto również zauważyć, że wcześniej, do roku cji podejmie w tej sprawie odpowiednie decyzje w jak 2010, w komendzie Karpackiego Oddziału Straży najbliższym czasie. Prawdopodobnie zmiany zostaną Granicznej zrealizowano trzy inwestycje, w wyniku dokonane, zrealizowane w roku przyszłym. Dziękuję których zmodernizowano obiekty, w których była bardzo. siedziba komendy oddziału. Obiekty te obecnie tylko w części są wykorzystywane przez Straż Graniczną, czyli zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pragnę zapewnić, szanowni państwo, że kierując się nadrzędnym priorytetem, jakim jest bezpieczeń- Bardzo dziękuję, panie ministrze. stwo obywateli naszego państwa, Ministerstwo Dodatkowe pytanie, jak rozumiem, zada pan po- Spraw Wewnętrznych i Administracji będzie podej- seł Józef Leśniak. mowało decyzje w zakresie wprowadzenia niezbęd- Bardzo proszę, panie pośle. nych zmian w obecnych strukturach organizacyjnych Straży Granicznej. Wzmocnienie Straży Granicznej w obecnej sytuacji jest dla rządu działaniem nadrzęd- Poseł Józef Leśniak: nym. Wobec tego będziemy umacniać zewnętrzną granicę Polski, stanowiącą również zewnętrzną gra- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! nicę Unii Europejskiej oraz strefy Schengen. Jednak- Bardzo dziękuję za odpowiedź. Chciałbym jeszcze że dostrzegamy również potrzebę wzmocnienia dopytać, czy widzi pan minister możliwość odtworze- ochrony wewnętrznych granic strefy Schengen, zwłasz- nia jednostki Straży Granicznej w Nowym Sączu. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 92 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Józef Leśniak ment procesu modernizacji Sił Zbrojnych. To również szansa na nowe miejsca pracy i rozwój sektora nowo- I chciałbym zadać pytania o dwie takie bardzo istot- czesnych technologii w Polsce. Zgodnie z publicznymi ne kwestie. Mianowicie czy rozważaliście państwo deklaracjami przedstawicieli zarządu firmy Airbus rozwiązanie kwestii nieruchomości dawnej komendy Helicopters część produkcji podzespołów do śmigłow- Karpackiego Oddziału Straży Granicznej? Problem ców Caracal ma się odbywać w Radomiu. Ze względu polega na tym, że obiekty te zajmuje nie tylko karpa- na wysokie bezrobocie, jakim dotknięte są Radom cki oddział wsparcia Straży Granicznej – część z nich i region radomski, jest to przedsięwzięcie niezwykle przekazano Policji, a inną część Państwowej Straży istotne dla ich mieszkańców. Nie dziwi więc to, że Pożarnej. z niepokojem śledzą oni wypowiedzi ministra obrony I druga sprawa. Część funkcjonariuszy odeszła do narodowej o możliwym unieważnieniu przetargu. cywila, kilkuset sądeckich pograniczników przeniesio- Dlatego jako poseł ziemi radomskiej pytam pana mi- no do innych jednostek Straży Granicznej na wschod- nistra o stan faktyczny procesu negocjacji tego kon- niej granicy – przez co m.in. rozdzielono rodziny – a inni traktu. Na jakim etapie jest przetarg na dostawę przeszli na wcześniejszą emeryturę. Wielu z byłych śmigłowców dla polskiej armii? Czy w negocjacjach pograniczników z chęcią powróciłoby do służby na offsetowych polski rząd stawia sprawę wywiązania Sądecczyźnie. (Dzwonek) Czy te kwestie, jakże istot- się przez firmę Airbus z deklaracji dotyczących no- ne, również weźmiecie państwo pod uwagę? Dziękuję. wych miejsc pracy, w tym w Radomiu? I na kiedy przewidziano finalizację negocjacji i podpisanie umowy na dostawę śmigłowców dla polskiej armii? Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Dziękuję. (Oklaski)

Bardzo dziękuję. I proszę o odpowiedź pana ministra Jakuba Skibę. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Bardzo dziękuję. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Na to pytanie odpowie sekretarz stanu w Mini- Spis treści Spraw Wewnętrznych i Administracji sterstwie Obrony Narodowej pan Bartosz Kownacki. Jakub Skiba: Bardzo proszę, panie ministrze.

Bardzo dziękuję, panie pośle, za to pytanie czy właściwie cały szereg pytań. Oczywiście na wszyst- Sekretarz Stanu kie z nich odpowiedź brzmi: tak. Ale jest to odpo- w Ministerstwie Obrony Narodowej wiedź kierunkowa. Jak powiedziałem, Ministerstwo Bartosz Kownacki: Spraw Wewnętrznych i Administracji musi poprze- dzić jakiekolwiek działania w tym zakresie wnikliwą Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie pośle, mam analizą, tego wymaga nasza urzędnicza rzetelność. wrażenie, że nie do tego resortu, tak naprawdę, pan Tak że oczywiście uważamy, że jest to absolutnie skierował pytanie i został pan wprowadzony w błąd słuszny kierunek myślenia, z tym że czeka nas jesz- przez swoich kolegów partyjnych: byłego ministra cze wiele pracy w tym zakresie. Chodzi o to, żeby tę obrony narodowej i byłą panią premier. Ale rzeczy- substancję, która tam się wytworzyła, doświadczenia wiście zgadzam się z panem posłem, że proces mo- ludzi, kompetencje po prostu wykorzystać dla bezpie- dernizacji polskiej armii może być szansą na tworze- czeństwa obywateli naszego państwa. Dziękuję. nie miejsc pracy w Polsce, może być szansą na pewien (Oklaski) skok technologiczny dla zakładów, które są lokowane w Polsce. Tylko że tak musi tę sprawę, tę kwestię postawić polski rząd. Jeżeli rząd tej kwestii nie sta- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wia jako najważniejszej, to dzieje się tak, z przykroś- cią muszę to powiedzieć: 9 września br. zakończono Bardzo dziękuję, panie ministrze. negocjacje w ramach Ministerstwa Obrony Narodo- Bardzo proszę o zadanie pytania państwa posłów wej – z przykrością to mówię – stosowna umowa zo- Leszka Ruszczyka i Annę Białkowską z Klubu Par- stała parafowana i złożona w Inspektoracie Uzbroje- lamentarnego Platforma Obywatelska. nia i, jak pan wie, zamiast 70 otrzymamy 50 śmigłow- ców, a kwota tego przetargu to grubo ponad 13 mld zł. (Głos z sali: Ta sama cena…) Poseł Leszek Ruszczyk: Co więcej, jak wiemy, na etapie wcześniejszych negocjacji można było zakończyć ten przetarg i wie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje pytanie do- my, że oferta wybrana do dalszych negocjacji zawie- tyczy kontraktu z Airbus Helicopters. rała szereg uchybień. Ale na dzisiejszym etapie, do Szanowny Panie Ministrze! Przetarg na dostawę czasu zakończenia negocjacji offsetowych, które były śmigłowców dla polskiej armii to bardzo ważny ele- skierowane do Ministerstwa Gospodarki, a dzisiaj są 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 93

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony no-Humanistycznym w Radomiu i prace są już bar- Narodowej Bartosz Kownacki dzo zaawansowane, nawet jakiś element już jest w prototypowni. Tak że pańska wiedza chyba nie jest w ministerstwie rozwoju… To nie jest pytanie do mi- pełna. nistra obrony narodowej. W chwili obecnej toczą się Mam zatem pytanie: Kto będzie negocjował ten takie negocjacje i powinien pan pytać ministerstwo kontrakt, ponieważ tam było 120 dni do zakończenia, rozwoju. Jednakże mam wrażenie, i to jest podsta- a zegar zaczął bić od września? (Oklaski) wowa kwestia, że został pan wprowadzony w błąd, oszukany, być może świadomie, przez swoich kolegów partyjnych, przez panią premier Kopacz, przez pana Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ministra Siemoniaka, przez pana ministra Mroczka, dlatego że, szanowny panie, w projekcie zobowiązań Dziękuję bardzo. offsetowych, czyli tych warunków, które miały być Bardzo proszę o odpowiedź: pan minister Bartosz spełnione przez oferenta, nie był umieszczony Ra- Kownacki. dom. Pański rząd nie troszczył się o miejsca pracy dla Radomia i okolic. Nie zobowiązał oferenta do tego, żeby utworzyć lub utrzymać miejsca pracy w Rado- Sekretarz Stanu miu. Nie możemy mówić dzisiaj o negocjacjach na w Ministerstwie Obrony Narodowej tym etapie, bo państwo nie zagwarantowaliście tego Bartosz Kownacki: dla swojego regionu. I z informacji, które posiada Mi- nisterstwo Obrony Narodowej, a oferta offsetowa Panie pośle, każdą firmę w Polsce witamy z ot- była kierowana do Ministerstwa Gospodarki, wyni- wartymi rękoma. To nie jest uzależnione od takiego ka, że takie propozycje nie zostały złożone. Te pro- czy innego przetargu. Jeżeli Francuzi chcą na tym pozycje, o których pan myśli, pana koledzy partyjni czy innym uniwersytecie prowadzić badania, to my opowiadali o nich jako o wielkiej szansie dla regionu, się z tego cieszymy. Ministerstwo Obrony Narodowej to są swobodne deklaracje firmy Airbus Helicopters, nie będzie negocjowało tego przetargu, bo już zakoń- one mogą powstać, mogą nie powstać, to zależy od czyło negocjacje, to po pierwsze, a po drugie, nie będzie Spis treści dobrej woli tej firmy i nieważne, jak zakończą się te negocjowało na temat Radomia, dlatego że państwo negocjacje, one nigdy nie powstaną, bo jeszcze raz pół roku temu, rok temu nie postawiliście tego punk- podkreślam: pański rząd wtedy, kiedy był ku temu tu, więc nie ma o czym w tym zakresie rozmawiać. czas, nie zagwarantował tego, ażeby Radom miał ja- W pozostałym zakresie, wydaje mi się, że bardzo kieś korzyści formalne z tego przetargu. Dziękuję. jasno powiedziałem, że to nie jest kompetencja mini- (Oklaski) sterstwa obrony, tylko obecnie ministerstwa rozwoju. (Głos z sali: Brawo, panie ministrze!) Kończąc już, powiem, na razie państwo wiecie o tym, że być może powstałyby jakieś miejsca pracy w Ra- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: domiu, tyle że nie ma, nie było… państwa rząd tego nie zamieścił w zobowiązaniach offsetowych, nato- Bardzo dziękuję. miast z deklaracji, o których już wiemy, zwolniono Czy będzie dodatkowe pytanie? kilkaset osób w Świdniku i Mielcu. To jest konse- (Poseł Leszek Ruszczyk: Tak, chciałbym dopytać.) kwencja tego, że nie zabezpieczyliście interesów Ra- Bardzo proszę, pan poseł Leszek Ruszczyk. domia, Świdnika, Mielca i wielu innych zakładów (Głos z sali: Konkretnie.) przemysłowych tutaj, w Polsce. Dziękuję. (Oklaski)

Poseł Leszek Ruszczyk: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Panie ministrze, wyciągnął pan wszystkich z... Bardzo dziękuję, panie ministrze. (Poseł Marzena Machałek: Konkretna, krótka od- (Poseł Leszek Ruszczyk: Czy mogę jeszcze dopytać?) powiedź.) Kolejne pytanie zadadzą posłowie Artur Szałabaw- ...Platformy Obywatelskiej, ale tak naprawdę to ka i Leszek Dobrzyński z Klubu Parlamentarnego... ja pytałem, tak że proszę do mnie kierować, a nie do (Poseł Marzena Machałek: Nie przedłużajcie.) poprzedniego rządu. To jest jedna taka uwaga tech- …Prawo i Sprawiedliwość. Pytanie w sprawie niczna. Kto zatem będzie negocjował? braku pełnego dofinansowania dla akcji osiedleńczej (Poseł Marzena Machałek: Pan się nie identyfi- w Szczecinie dla Polaków z Mariupola, którzy nie kuje?) mają nadanego statusu repatriantów. Jest to pytanie Może pan nie zna historii, ale od ponad dwóch lat do ministra spraw wewnętrznych i administracji. Airbus współpracuje z Uniwersytetem Technologicz- Bardzo proszę. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 94 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Artur Szałabawka: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niedawno przy- Panie pośle, ale... witaliśmy w Polsce 149 osób polskiego pochodzenia ze wschodniej Ukrainy. To bardzo dobry sygnał dla jeszcze wielu, wielu tysięcy rodzin z polskimi korze- Poseł Artur Szałabawka: niami, które tam się znajdują. Wreszcie jest szansa, że może będą mogły wrócić do Polski po ostatnich Przepraszam. Już. Bo bardzo by nam, szczecinia- latach zaniedbań i przesuwania w budżecie 30 mln nom, zależało, żeby przyjąć te rodziny i przepraszam… na repatriantów z roku na rok. (Oklaski) Mam takie pytanie, bo Szczecin jest zaintereso- (Poseł Marzena Machałek: Brawo!) wany przyjęciem grupy rodzin polskiego pochodzenia przybyłych z rejonu Mariupola, znajdujących się te- raz w obozach na Mazurach i tam czekających, co Wicemarszałek Ryszard Terlecki: będzie dalej. Niestety brak jest do tej pory pełnego dofinansowania dla akcji osiedleńczej. Miasto, na Bardzo dziękuję. przykład Szczecin, dostarczyło lokale, ale ponosi Odpowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw również większość kosztów związanych z samoosied- Wewnętrznych i Administracji pan Jakub Skiba. leniem, bowiem Polacy z Mariupola nie mają nada- Bardzo proszę o przestrzeganie dyscypliny czaso- nego statusu repatriantów. To uniemożliwia obecnie wej. Jest późna pora i musimy… brzmienie ustawy o repatriacji. I rzeczywiście, są oni (Poseł Artur Szałabawka: Przepraszam.) jakby poza tą ustawą o repatriacji, jest odmienny za- ...szanować swoje zdrowie nawzajem. kres geograficzny, czyli dotyczy to tylko azjatyckiej Bardzo proszę, panie ministrze. części byłego ZSRR. Również są poza Kartą Polaka, która nie daje obecnie możliwości osiedlenia się i wspar- cia finansowego takiej akcji. Rozmawiałem z przed- Sekretarz Stanu w Ministerstwie stawicielami środowiska, ale też myślę, według mnie Spraw Wewnętrznych i Administracji Spis treści jest proste i szybkie wyjście z tej sytuacji. Wiem, że Jakub Skiba: planowana jest nowa ustawa o repatriacji, bo ona musi powstać, tylko że to będzie czas. Ja rozumiem, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie że to nie odbędzie się w ciągu miesiąca czy dwóch, Posłowie! Chciałbym podkreślić, że jednym z priory- a tutaj są Polacy z Mariupola, którzy mogliby już być tetów obecnego rządu jest pomoc osobom polskiego wstępnie zaopiekowani przez poszczególne miasta. pochodzenia, których życie i zdrowie są zagrożone ze Jest takie rozwiązanie. Obecna ustawa z 2000 r. względu na sytuację panującą na wschodzie Ukrainy. (Dzwonek) daje możliwość szybkiej zmiany zakresu Jest to poza tym wymiarem solidarnościowym, hu- geograficznego, z którego jest prowadzona repatria- manitarnym także szansa dla naszego kraju, bo cja. Wystarczy postanowienie Rady Ministrów w for- w ten sposób możemy w jakiś sposób odpowiedzieć mie rozporządzenia, i tutaj właśnie jest ta szansa, na kryzys demograficzny, który dotyczy naszego kra- i umożliwia to art. 9 dotychczasowej ustawy. W art. 10 Rada Ministrów może określić w drodze rozporzą- ju. Oczywiście więc w sensie ideowym jest to bardzo dzenia inne państwa lub inne części Federacji Rosyj- piękna idea. skiej niż wymienione w art. 9, w których obywatele W stosunku do osób polskiego pochodzenia prze- polskiego pochodzenia mogą ubiegać się o wydanie bywających na terytorium objętym konfliktem zbroj- wizy krajowej w celu repatriacji, w szczególności nym na Ukrainie, które zwróciły się do polskich pla- w których osoby polskiego pochodzenia są dyskrymi- cówek o pomoc w realizacji zamiaru osiedlenia się nowane ze względów religijnych, narodowościowych w Polsce, po dokonaniu analizy sytuacji humanitar- i politycznych. Tutaj chciałbym zaznaczyć: narodo- nej w zakresie bezpieczeństwa na wschodzie Ukrainy wościowych, bo właśnie ci Polacy z Mariupola są na podjęto działania w trybie nadzwyczajnym, tak jak innym statusie i oni byli tam bardziej... pan poseł zauważył, działania, które nie dotyczyły (Poseł Krystyna Szumilas: Czas.) oczywiście postępowania w ramach ustawy o repa- ...prześladowani – już kończę – niż chociażby triacji, a ta ustawa rzeczywiście swoim zasięgiem Ukraińcy. Zmiana tego statusu pozwoliłaby na uru- terytorialnym nie obejmuje terytorium Ukrainy, bo chomienie zapisanych, prawdopodobnie zapisanych obejmuje takie państwa jak Armenia, Azerbejdżan, 30 mln, które... Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turk- (Poseł Izabela Kloc: Ciii...) menistan, Uzbekistan oraz azjatycką część Federacji ...niewykorzystane za miesiąc przejdą, tak jak Rosyjskiej, ale właśnie nie ten rejon konfliktu. Wobec w poprzednich latach, do rezerwy budżetowej. tego ta grupa 149 osób w dniu 23 listopada 2015 r. (Poseł Izabela Kloc: Okej, okej, okej.) przybyła do Polski i została zakwaterowana w ośrod- Ja tylko, kończąc, powiem, że rozmawiałem z pre- ku edukacyjno-wypoczynkowym w Rybakach oraz zydentem miasta, który zadeklarował... ośrodku w Łańsku. Ośrodek w Rybakach jest obecnie 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 95

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw 100-procentowej pewności również co do profilu tych Wewnętrznych i Administracji Jakub Skiba osób, że się ograniczę do takich stwierdzeń. (Dzwonek) Tak że bardzo obiecująca, z całą pewnością, akcja zarządzany przez Caritas, ośrodek w Łańsku jest powinna być kontynuowana, naszym zdaniem. Jej ośrodkiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Tam rozwój jest możliwy w kierunku właśnie umożliwie- mają zapewnione warunki w postaci wyżywienia, za- kwaterowania, podstawowej opieki medycznej, kursów nia jakiejś refundacji gminom. Natomiast wymaga języka polskiego, a także poradnictwa zawodowego, to jeszcze studiów i obserwacji. Dziękuję bardzo. czyli jest to taki wstępny okres ochrony, w którym są przygotowywani do wystartowania w normalne życie w polskich warunkach. Bardzo istotne było tutaj Wicemarszałek Ryszard Terlecki: współdziałanie Archidiecezji Warmińskiej, które zo- stało dokonane na podstawie przepisów ustawy o dzia- Bardzo dziękuję, panie ministrze. łalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Dodatkowe pytanie zada pan poseł Leszek Do- Większość tych przybyłych osób legitymuje się brzyński. Kartą Polaka, co zgodnie z ustawą o cudzoziemcach uprawnia je do ubiegania się o udzielanie zezwolenia na pobyt stały w uproszczonym trybie. Wśród ewa- Poseł Leszek Dobrzyński: kuowanych są także osoby, które wystąpiły z wnio- skiem o azyl do szefa Urzędu do Spraw Cudzoziem- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! ców. Uzyskanie tego statusu także będzie przesłanką Kilkadziesiąt dni temu, jeszcze za poprzedniego rzą- pozytywną przyczyniającą się do uzyskania zezwole- du, była przeprowadzana akcja, jeżeli chodzi o nego- nia na osiedlanie się na terytorium Rzeczypospolitej cjacje co do ilości, co do kwoty uchodźców, których Polskiej. Polska miałaby ewentualnie przyjąć. Mówię tutaj Aktualnie realizowane są procedury związane oczywiście o uchodźcach z terenów objętych wojną z legalizacją pobytu tych osób w Polsce. Odbywa się w Syrii. Była też robiona taka akcja rozpoznania w po- to w postaci uzyskania zezwolenia na pobyt stały, wiatach, ile jest ewentualnie wolnych miejsc, który Spis treści tzw. karty pobytu, która będzie skutkowała możli- powiat może tych uchodźców przyjąć. wością objęcia tych osób systemem opieki społecznej oraz zapewni im dostęp do rynku pracy. Pozwoli to Natomiast moje pytanie jest takie: Czy Minister- na podjęcie przez te wspomniane osoby zatrudnienia stwo Spraw Zagranicznych dysponuje jakąkolwiek bez uzyskiwania pozwolenia na pracę oraz stworzy statystyką, jakimikolwiek informacjami, jeśli chodzi możliwość rozpoczęcia własnej działalności gospo- o ewentualnych polskich repatriantów z terenów darczej bądź samozatrudnienia. Niemniej jednak jest wschodnich, i to oczywiście zarówno jeśli chodzi o te prawdą, że ustawa o repatriacji, która pozwala na tereny na Ukrainie, objęte walkami, ale też i byłe dofinansowanie gminom, które udzieliły ze swoich państwa czy byłe republiki byłego Związku Sowie- zasobów mieszkań i zajęły się tymi osobami… A więc ckiego? (Dzwonek) Czy mamy tutaj jakiekolwiek dane, taka możliwość w aktualnym stanie prawnym jest które oczywiście zostały jeszcze z poprzednich lat? niemożliwa. Muszę powiedzieć jednakowoż, że w odniesieniu do tej grupy 149 osób w tym momencie zbieramy ofer- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ty ze strony różnych gmin, samorządów i jak dotych- czas muszę powiedzieć, że odzew jest bardzo pozy- Dziękuję. tywny. Cały szereg miast zareagował bardzo pozy- O odpowiedź jeszcze raz proszę pana ministra tywnie i praktycznie każdego dnia napływają nowe Jakuba Skibę. oferty. Jest to naprawdę budujący przykład solidar- ności społecznej i myślę, że ten pozytywny trend trze- ba kontynuować. Ale cóż, ramy prawne są takie, jakie Sekretarz Stanu w Ministerstiwe są, i być może właśnie ta linia myślenia, którą pan Spraw Wewnętrznych i Administracji poseł zaprezentował, powinna zostać zastosowana. Trzeba przeprowadzić cały szereg analiz, które doty- Jakub Skiba: czyłyby także adaptowania się tych osób w środowi- Dziękuję bardzo, panie marszałku. Chętnie bym sku polskim, bo prawda jest taka, że cała akcja, któ- ra ma swój wymiar społeczny, jak powiedziałem, odpowiedział na to pytanie panu posłowi, ale nie re- jednoznacznie pozytywny, to jednak nie w każdym prezentuję Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Na- przypadku kończy się sukcesem. Trzeba o tym pa- tomiast mogę zadeklarować, że nawiążemy w tej miętać bardzo dobrze, że nie wszystkie z tych osób się sprawie kontakt z Ministerstwem Spraw Zagranicz- po prostu akomodują do polskich warunków, a więc nych i udzielimy państwu odpowiedzi na piśmie. jest jeszcze taki aspekt bezpieczeństwa. Nie mamy (Poseł Leszek Dobrzyński: Dziękuję.) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 96 Pytania w sprawach bieżących

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Bardzo dziękuję. Bardzo dziękuję. Przechodzimy do pytania, które zadają państwo Na pytanie odpowie podsekretarz stanu w Mini- posłowie Iwona Ewa Arent i Andrzej Jaworski, w spra- sterstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan wie sytuacji w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Sebastian Chwałek. Opieki Zdrowotnej MSW z Warmińsko-Mazurskim Bardzo proszę, panie ministrze. Centrum Onkologii w Olsztynie. Jest to pytanie do ministra spraw wewnętrznych i administracji. Bardzo proszę. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Sebastian Chwałek: Poseł Iwona Ewa Arent: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Otóż Dziękuję bardzo. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko- Z informacji uzyskanych od pracowników polikliniki -Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie jest wynika, iż sytuacja ekonomiczna w Samodzielnym placówką ochrony zdrowia, w której udzielany jest Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Minister- szeroki zakres świadczeń zdrowotnych. Szpital ten stwa Spraw Wewnętrznych z Warmińsko-Mazurskim jest znacznym ośrodkiem leczenia chorób nowotwo- Centrum Onkologii w Olsztynie jest bardzo trudna rowych w województwie warmińsko-mazurskim. i ciągle się pogarsza. Same koszty obsługi zadłużenia Szanowni Państwo! Kierownictwo ministerstwa placówki od początku 2010 r. do czerwca 2014 r. wy- zna sytuację ekonomiczną tej placówki. Możemy po- niosły 9 237 601,88 zł. Ponadto do tej pory nie zaob- twierdzić, że nie jest ona oczywiście najlepsza. Z uwa- serwowano, aby wprowadzono jakikolwiek program gi na docierające do ministerstwa informacje o prob- restrukturyzacyjny dla szpitala. Z uzyskanych prze- lemach szpitala podjęto decyzję o przeprowadzeniu ze mnie informacji wynika, iż decyzje administracyj- kontroli w tejże placówce. Kontrola ta odbyła się Spis treści w 2014 r., a jej celem było ustalenie faktycznej sytu- ne podejmowane w placówce są często nieuzasadnio- acji, w jakiej znajduje się szpital. Kontroli podda- ne i prowadzą do pogłębienia trudnej sytuacji. Za no obszary potencjalnych nieprawidłowości, w tym takie przykłady pracownicy uważają: realizację bu- w szczególności dokonano oceny wybranych decyzji dowy ośrodka radioterapii w Ełku, oczywiście nie kierownictwa placówki oraz działania audytu we- przeprowadzono wcześniej stosownych analiz, zanie- wnętrznego. Podczas przeprowadzonej kontroli ne- chanie utworzenia pododdziału chirurgii piersi w szpi- gatywnie oceniono prowadzoną politykę kadrową, talu w Olsztynie pomimo przekazania środków fi- pozyskiwanie środków z funduszy europejskich oraz nansowych na ten cel czy też kolejne przekazywanie stosowanie ustawy Prawo zamówień publicznych. działów szpitala do obsługi outsourcingowej. Zazna- W tych obszarach niestety nie zdano egzaminu w tym czyć również należy, że według kadry szpitala w pla- szpitalu. Ponadto ministerstwo zawiadomiło rzecz- cówce panują niezdrowe stosunki między przełożo- nika dyscypliny finansów publicznych o ujawnionych nymi a niektórymi pracownikami, którzy szczególnie okolicznościach wskazujących na naruszenie dyscy- angażują się w naprawę sytuacji polikliniki, co ob- pliny finansów publicznych w szpitalu. jawia się między innymi szykanami i tworzeniem Panie i Panowie Posłowie! Trudna sytuacja eko- atmosfery strachu. nomiczna placówki nie wynika wyłącznie z niedopła- W związku z powyższym uprzejmie proszę pana cenia świadczeń ponadlimitowych przez Narodowy ministra o ustosunkowanie się do informacji oraz Fundusz Zdrowia. W 2014 r. strata ta wyniosła ok. o odpowiedź na trzy pytania: Czy w MSW, tj. w De- 34 mln zł. Sytuacja ta wynika również z niedostoso- partamencie Zdrowia jako organie założycielskim wania przez dyrekcję placówki w poprzednich latach nadzorującym szpital w Olsztynie wobec systema- struktury kosztów do osiąganych przychodów, co tycznie postępującego zadłużenia się jednostki opra- m.in. stanowiło przyczynę rozwiązania stosunku cowano program restrukturyzacyjny? (Dzwonek) pracy z pełniącym do czerwca 2014 r. funkcję dyrek- Jakie są jego główne założenia? tora szpitala. Drugie: Czy Departament Zdrowia MSW podjął Szanowni Państwo! W tym kontekście też należy działania w kierunku wyjaśnienia przyczyn nieutwo- poinformować, że poprzedni dyrektor placówki pod- rzenia pododdziału chirurgii piersi pomimo przeka- jął tę, o której pani wspominała, nietrafioną decyzję zania środków finansowych na ten cel? dotyczącą zawarcia umowy ze Szpitalem Wojskowym I trzecie: Czy przekazywanie w outsourcing kolej- w Ełku na dzierżawę przez okres 10 lat budynku, nych działów szpitala nie przełoży się w dłuższej per- w którym miały być udzielane świadczenia medyczne spektywie czasowej na wzrost kosztów funkcjonowa- w zakresie onkologii, oraz części nieruchomości nia placówki i w rzeczywistości nie stanowi próby wy- gruntowej, na której miał być wybudowany ośrodek prowadzenia środków finansowych z tego podmiotu? radioterapii. Po zmianie na stanowisku dyrektora 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 97

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie wobec ciągłego wykonywania ponadlimitowych Spraw Wewnętrznych i Administracji świadczeń bez uzyskiwania zgody na ich refinanso- Sebastian Chwałek wanie. Wobec utrzymującej się tej niekorzystnej sy- tuacji w maju 2015 r. nowy dyrektor opracował kolej- szpitala obecny dyrektor ocenił, że brakuje możliwo- ny program naprawczy dla szpitala. Główne jego ści kontynuowania umowy dzierżawy, bowiem po- założenia to restrukturyzacja zadłużenia poprzez wierzchnia wydzierżawionej działki jest niewystar- pozyskanie kredytu konsolidacyjnego w Banku Go- czająca na usytuowanie ośrodka radioterapii, w któ- spodarstwa Krajowego, przekazanie podmiotom ze- rym planowano uruchomienie jednego akceleratora, wnętrznym w ramach outsourcingu jedynie wyży- a zgodnie z wymogami powinny znajdować się tam wienia, sprzątania i prania – te trzy elementy zosta- dwa. Stanowisko to znalazło również potwierdzenie ły wyprowadzone, oszczędność na poziomie 3,5 mln zł w opinii konsultanta krajowego w dziedzinie radio- – zmniejszenie poziomu nadwyżek w ramach umów terapii onkologicznej. W związku z tym obecny dy- zawartych... rektor placówki w Olsztynie podjął działania w celu rozwiązania umowy dzierżawy zawartej ze Szpitalem Wojskowym w Ełku za zgodnym porozumieniem Wicemarszałek Ryszard Terlecki: stron. Umowa została rozwiązana w dniu 29 paź- dziernika 2015 r., przy czym szpital w Olsztynie zo- Panie ministrze, bardzo proszę o przestrzeganie bowiązał się wypłacić Szpitalowi Wojskowemu w Ełku dyscypliny czasowej. kwotę 300 tys. zł w 13 ratach tytułem zwrotu kosztów. Odnosząc się do kwestii nieutworzenia pododdzia- łu chirurgii piersi, chciałbym wyjaśnić, że jego otwar- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie cie miało opierać się na oddzielnym finansowaniu Spraw Wewnętrznych i Administracji w ramach projektu Ministerstwa Zdrowia, na tzw. Sebastian Chwałek: Breast Units. Założeniem poprzedniej dyrekcji było utworzenie interdyscyplinarnego ośrodka leczenia Tak jest. nowotworu piersi oraz uzyskanie akceptacji Między- Wydzierżawiono też punkty handlowe. Warto też narodowego Towarzystwa Senologicznego. Departa- powiedzieć, że analiza poziomu zadłużenia jednostki Spis treści ment Zdrowia MSW, uznając zasadność tego działa- na dzień 30 września 2015 r. w porównaniu do... nia, przekazał dotację celową w wysokości 71 tys. zł (Poseł Krystyna Szumilas: Czas!) w celu sfinansowania utworzenia pomieszczenia za- ...grudnia 2014 r. wskazuje na poprawę sytuacji. 2 biegowego o powierzchni ok. 20 m na potrzeby pod- Nie ma też problemu z ewentualną likwidacją mam- oddziału chirurgii piersi. Niemniej po odstąpieniu mografii screeningowej, ponieważ cały czas te usługi przez Ministerstwo Zdrowia od odrębnego finanso- będą tam miały miejsce. Chciałbym również zapew- wania dokonano analizy ekonomicznej przedsięwzię- nić, że ministerstwo będzie na bieżąco monitorowało cia, w wyniku której ustalono nierentowność odręb- sytuację szpitala, m.in. poprzez zaplanowaną na nego prowadzenia takiej działalności. Podstawą ta- 2016 r. wizytację placówki i ocenę realizacji progra- kiej oceny jest fakt, iż procedury w zakresie chirurgii mu naprawczego. Dziękuję. piersi są wykonywane w ramach ogólnego oddziału chirurgii. W związku z pojawieniem się trudności z realizacją tego pierwotnego założenia w miejsce Wicemarszałek Ryszard Terlecki: pododdziału chirurgii piersi został przeniesiony od- dział ortopedii, który obecnie wykorzystuje utworzo- Bardzo dziękuję, panie ministrze. ne ze środków ministerstwa pomieszczenie. Dodatkowe pytanie zadaje pan poseł Andrzej Panie i Panowie Posłowie! Z kolei w odniesieniu Jaworski. do opracowania programu restrukturyzacyjnego Bardzo proszę. pragnę poinformować, że zadanie to należy oczywi- ście do kompetencji dyrektora zakładu, który zgodnie z ustawą o działalności leczniczej odpowiada za za- Poseł Andrzej Jaworski: rządzanie nim. Głównym założeniem programu (Dzwonek) było ograniczenie wykonywania świad- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dziękujemy czeń ponad limit określany umowami z Narodowym za tę odpowiedź. Na szczęście nie we wszystkich pla- Funduszem Zdrowia, bowiem zakład prowadził poli- cówkach MSW jest tak dramatyczna i tragiczna sy- tykę nadmiernego przekraczania kontraktu na po- tuacja. Natomiast jako posłowie jesteśmy zaintere- ziomie 15–25%. Takie działania ówczesnego dyrek- sowani także placówkami MSW w innych miejsco- tora okazały się w dłuższej perspektywie niekorzyst- wościach. Mnie bardzo interesuje przyszłość placów- ne dla kondycji finansowej szpitala i stale pogłębiały ki chociażby w Gdańsku. W związku z tym mam jego zadłużenie. Mimo częściowego wdrożenia zało- pytanie: Czy ministerstwo przygotowuje raport, co żeń programu naprawczego nie udało się osiągnąć będzie w tych placówkach w najbliższym czasie się zakładanych efektów, tj. poprawy sytuacji jednostki, działo, czy będą podejmowane różnego rodzaju inwe- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 98 Informacja bieżąca

Poseł Andrzej Jaworski Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: In- formacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut. stycje i czy będzie przedstawiony stan funkcjonowa- Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- nia tych placówek na konkretny dzień, abyśmy jako dawców panią poseł Krystynę Szumilas. posłowie mieli pełen ogląd sytuacji? Dziękuję. Bardzo proszę, pani poseł.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Krystyna Szumilas:

Bardzo dziękuję, panie pośle. Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Minister! Proszę o odpowiedź pana ministra Sebastiana Wysoka Izbo! Po pierwsze, chciałam sprostować in- Chwałka. formację pana marszałka, ponieważ klub Platformy Obywatelskiej wnioskował o wprowadzenie do po- rządku obrad informacji w sprawie planowanej anty- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie reformy edukacyjnej, tj. wycofania się z obniżenia Spraw Wewnętrznych i Administracji wieku szkolnego, skutkującej brakiem miejsc w przed- Sebastian Chwałek: szkolach dla trzy- i czterolatków, brakiem naborów w przyszłym roku szkolnym do klas pierwszych, ma- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za to sowymi zwolnieniami nauczycieli, psychicznymi i wy- pytanie, panie pośle. Jeżeli jest takie zapotrzebowa- chowawczymi konsekwencjami powtarzania klasy nie, to oczywiście postaramy się przygotować taką przez najmłodszych uczniów oraz drastycznym zmniej- informację dla państwa. Myślę, że najlepiej na komi- szeniem budżetów samorządów terytorialnych. sję spraw wewnętrznych i administracji. Dysponuje- Po raz pierwszy w tej Izbie zdarzyło się, że więk- my na bieżąco bilansami szpitali, ale sądzę, że naj- szość sejmowa, czyli PiS, ocenzurowała tytuł infor- lepszym okresem byłoby zakończenie roku rozlicze- macji bieżącej. Rozumiem, że to jest w ramach pakie- niowego. Myślę, że w styczniu można byłoby najwia- tu demokratycznego i dobrego traktowania opozycji. rygodniej oddać sytuację szpitali. A teraz, wracając już do uzasadnienia wniosku.

Spis treści Można powiedzieć, że cała grupa ma bardzo dobry Otóż ta antyreforma kształcenia najmłodszych to jest wynik, dodatni. Rzeczywiście szpitale MSW na tle antyreforma antyrozwojowa. Pani premier Beata Szyd- pozostałych jednostek wypadają bardzo dobrze. Ale ło w swoim wystąpieniu wiele razy powtarzała słowo oczywiście jeżeli jest takie zapotrzebowanie, dekla- „rozwój”. A państwo tym najmłodszym obywatelom ruję, że to przygotujemy, chętnie podzielimy się tymi naszego kraju chcecie zaproponować coś, co jest całko- informacjami. Dziękuję państwu. (Oklaski) wicie antyrozwojowe. Nie będę mówiła o tym, że póź- (Poseł Andrzej Jaworski: Dziękujemy.) niejsze rozpoczynanie edukacji w stosunku do rówieś- ników w krajach Unii Europejskiej zmniejsza szanse edukacyjne, że to jest uderzenie w dzieci wiejskie, że to Wicemarszałek Ryszard Terlecki: jest niewykorzystanie tego okresu, kiedy dziecko jest najbardziej chłonne i najwięcej może się nauczyć. Ale Bardzo dziękuję, panie ministrze. to, co państwo chcecie zgotować tym... Pytanie to kończy rozpatrywanie tego punktu (Poseł Zbigniew Dolata: Słuchać...) porządku dziennego. ...najmłodszym dzieciom, to jest tragedia. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. po- (Głos z sali: To państwo zakładali, żeby w przed- rządku dziennego: Informacja bieżąca. szkolu uczyć dzieci.) Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu To jest po prostu coś, co się w głowie normalnego zostanie rozpatrzona informacja w sprawie cofnięcia człowieka nie mieści. Otóż po pierwsze, odejście od reformy edukacyjnej, o której przedstawienie wnosił reformy, od zmiany, od obniżenia wieku szkolnego Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska. spowoduje, że w przyszłym roku trzylatek nie dosta- Przypominam również, że przedstawienie uza- nie się do przedszkola, a te dzieci, które dzisiaj w wie- sadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnio- ku 3 lat nie znalazły miejsca w przedszkolu, również skodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzie- tego miejsca w przedszkolu nie znajdą. To jest bloko- lenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów wanie możliwości powrotu do pracy matek małych – dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów w dys- dzieci, to jest uderzenie w dzieci wiejskie, którym ta kusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Na zakoń- wczesna edukacja jest najbardziej potrzebna. czenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciel Proszę, pani minister, nie mówić, że czeka 100 tys. wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów. miejsc w przedszkolach, bo tych miejsc będzie potrze- Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie ba 300 tys., a te 100 tys., o których pani mówi, to są może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przed- przede wszystkim miejsca w przedszkolach prywat- stawiciela Rady Ministrów – dłużej niż 10 minut. nych. Jeżeli Prawo i Sprawiedliwość chce obniżyć Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie opłaty za przedszkola w taki sposób, żeby wyrzucić wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. te najbiedniejsze dzieci do prywatnych przedszkoli, 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 99

Poseł Krystyna Szumilas Wicemarszałek Ryszard Terlecki: to gratuluję takiego rozwiązania. Ta antyreforma Bardzo dziękuję, pani minister. powoduje, że dziecko 6-letnie czy 7-letnie będące dzi- siaj w klasie I będzie musiało zostać w I klasie, bo minister edukacji namawia rodziców do zostawiania Poseł Krystyna Szumilas: dzieci w I klasie, i dziecko będzie stygmatyzowane na całe życie, bo ma zostać w I klasie. …o ustosunkowanie się do tych pytań. (Oklaski) (Poseł Dariusz Piontkowski: Wy zmusiliście do pójścia do szkoły wcześniej, niż chciał...) Państwo proponujecie, aby te dzieci, które zosta- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ły odroczone, 90 tys. dzieci, które będą musiały pójść od września do szkoły, chodziły do klas zbiorczych Pani poseł, chciałbym tylko zwrócić uwagę, że to albo, tak jak mówiła pani wiceminister, chodziły do nie Prawo i Sprawiedliwość cenzuruje... klas łączonych. W XXI w. mówicie: Nie, nie, nie, (Poseł Dariusz Piontkowski: To był scenariusz chodźcie do klas łączonych, bo nam się podoba to, horroru, który pani robiła w ministerstwie.) ...tytuł pani wniosku, tylko przewodniczący pani żeby w przyszłym roku nie było I klasy. Jeżeli w gmi- klubu na posiedzeniu Konwentu Seniorów uznał, że nie wiejskiej będzie jedno dziecko albo dwójka dzieci, tytuł jest głupi, i go zmienił. (Wesołość na sali, oklaski) to one albo będą musiały kilka kilometrów jechać do Bardzo proszę, pani minister. szkoły, albo będą wtłoczone z dziećmi 7- i 8-letnimi (Poseł Zbigniew Dolata: Zmieńcie przewodniczą- do II klasy, bo minister edukacji wymyślił, że najle- cego.) piej uczyć je w klasach łączonych. (Głos z sali: Taka sytuacja.) (Głos z sali: Nie trzeba było mieszać.) Podstawa programowa, książki, przygotowanie pro- gramów nauczania. Chcecie to zrobić w ciągu 6 tygo- Minister Edukacji Narodowej dni? Kiedy nauczyciel pozna tę podstawę programo- Anna Zalewska: wą i kiedy do tego się przygotuje? I proszę nie mówić, Spis treści że antyreforma PiS-u zapewni pracę nauczycielom, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzy tygodnie bo jeżeli nie będzie I klas (Dzwonek), to nauczyciele temu pani premier Beata Szydło przedstawiła plan po prostu nie będą mieli miejsc pracy. działania polskiego rządu na 4 lata, ale przede wszyst- I jeszcze samorządy terytorialne. Dzisiaj samo- kim wskazała priorytety i 100 pierwszych dni. Jestem rząd terytorialny dostaje 5357 zł na jedno dziecko dumna z tego, że wśród tych najważniejszych projek- w klasie I. tów ustaw na pierwsze 100 dni znalazł się projekt mó- (Poseł Marzena Machałek: Czas!) wiący o obywatelskości i wolności rodziców, mianowi- Kiedy to dziecko zostanie w przedszkolu, to sa- cie przywrócenia wolnego wyboru rodzicom i decyzji, morząd dostanie bardzo dużą kwotę, czyli 1273 zł, czy dziecko 6- czy 7-letnie pójdzie do szkoły. Pani pre- o 4 tys. mniej, razy 300 tys. – miliard dwieście. Skąd mier mówiła jednoznacznie: dzieci to inwestycja, a nie pani minister... koszt. Przypominam wnioskodawczyni słowa jej byłe- (Poseł Zbigniew Dolata: Pani czas minął!) go przewodniczącego, który mówił, że rodzina jest …weźmie pieniądze na rekompensatę dla samo- obciążeniem. Długo tłumaczył się z tych słów. rządów braku subwencji oświatowej? Chcę oczywiście państwu przypomnieć historię, Patrzyłam również, panie pośle... postawić małą diagnozę, po trosze odnieść się do in- (Poseł Marzena Machałek: W poprzedniej kadencji.) synuacji i półprawd, dlatego że nie możemy mówić ...na wypowiedzi posłów Prawa i Sprawiedliwości. o rzeczywistości, dlatego że za kilka dni projekt Jest godz. 1.15 w nocy, siedzimy tutaj... z gotowymi rozwiązaniami, które notabene są szero- (Poseł Marzena Machałek: Czas minął.) ko konsultowane, trafi do polskiego Sejmu. Wtedy będziemy liczyć. Bo te liczby, o których pani mówi, są po prostu nieprawdziwe, powiedziałabym, wyssa- ne z palca. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Tak jak powiedziałam, mimo że jest to projekt, który w bardzo szybkim tempie jest pisany, jest on Pani minister, bardzo proszę o.. przemyślany i bardzo precyzyjny i wyeliminuje ten chaos i tę sytuację, którą zgotowaliście polskim dzie- ciom i rodzicom dzisiaj. W ciągu 2 tygodni dyskusje Poseł Krystyna Szumilas: na ten temat odbyły się we wszystkich trzech związ- kach. Odbyły się z rodzicami i z posłami, którzy roz- ...i też grzecznie czekaliśmy, aż skończą swoje wy- mawiają o tym w terenie. Ja wiem, że dla państwa to powiedzi. Bardzo proszę, pani minister… jest nieprawdopodobne, żeby w ciągu 2 tygodni wy- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 100 Informacja bieżąca

Minister Edukacji Narodowej Obecne przepisy przewidują, że z dniem 1 wrześ- Anna Zalewska nia 2016 r. – to państwa ustawa – funkcjonujące w szkołach podstawowych oddziały przedszkolne zo- ciągnąć rękę do tak szerokiego gremium. Ale rzeczy- staną przekształcone w przedszkola. Organy prowa- wiście kilka faktów, diagnoz. dzące szkoły podstawowe z oddziałami przedszkol- Przypominam ustawę, bo zdaje się, że pani jest nymi, zarówno gminy, jak i inne osoby prawne i fi- jedną z ostatnich, która tę ustawę rozumie, bo już zyczne, wielokrotnie postulowały konieczność prze- pasjonaci czytają ustawę o systemie oświaty, tak nie- sunięcia tego terminu, argumentując to brakiem czytelny i źle skonstruowany dokument państwo dostatecznego czasu na przystosowanie do nowych przygotowali. Tam jest zapisane, że w szczególności przepisów lokali zajmowanych przez oddziały przed- system oświaty realizuje prawa każdego obywatela szkolne, brakiem środków finansowych – my trosz- Rzeczypospolitej Polskiej do kształcenia się, dostoso- czymy się o finanse organów prowadzących – na to wania treści, metod i organizacji nauczania do moż- przystosowanie, trudnościami w spełnieniu przepi- liwości psychofizycznych uczniów, a także możliwości sów rozporządzenia, szczególnie w budynkach niety- korzystania z opieki psychologicznej i specjalnych powych, adaptowanych do potrzeb szkoły. Dlatego form opieki dydaktycznej, oraz ustawa gwarantuje przesuwamy, pani poseł... wspomaganie przez szkołę – uwaga – wychowawczej (Poseł Krystyna Szumilas: Pani już nie jest w opo- roli rodziny. zycji.) W przypadku obniżenia wieku obowiązku szkol- ...o trzy lata to rozwiązanie po to, żeby dyskutując nego, od 6. roku życia, to wola i rola rodziców nie była o zmianie systemu, który państwo organizowali, złe- respektowana w należyty sposób. W związku z po- go systemu, pomyśleć nad rozwiązaniami – po pierw- wyższym zakres zmiany w ustawie o systemie oświa- sze, przyjaznymi dla ucznia, po drugie, przyjaznymi ty, tej zaprojektowanej i przedstawionej za kilka dni dla samorządów. Jednocześnie pani troska o brak w polskim Sejmie, uwzględnia zdanie rodziców, któ- miejsc wychowania przedszkolnego jest płonna, dla- rzy protestowali przeciwko obniżeniu wieku szkolne- tego że, przypominam, w 2013 r. była największa go, podpisując się pod obywatelskimi projektami kumulacja dzieci korzystających z przedszkoli, w tej ustaw przywracających obowiązek szkolny od 7. roku chwili mamy o ok. 60 tys. dzieci mniej, co roku zresz-

Spis treści życia. Protesty te rodzice wyrażali – uwaga – w roku tą kolejne dziesiątki tysięcy znikają z systemu, bo po 2012 i 2015. Swoje stanowisko rodzice wyrazili także prostu nie ma dzieci. Mam nadzieję, że nasza polity- we wniosku o referendum edukacyjne w 2013 r., któ- ka prorodzinna odpowie na to, co państwo zrobili, ry państwo zmielili. Dzisiaj byśmy o tym nie dysku- i rzeczywiście spowodujemy, że będziemy się mar- towali, mielibyśmy to rozstrzygnięte, obywatele by twić, o ile więcej przedszkoli zbudować. zdecydowali. Jednocześnie jest troska o nauczycieli, jest troska Obniżenie wieku obowiązku szkolnego zostało również o tzw. klasy zbiorcze. Oczywiście mówiłam, wprowadzone wbrew woli większości rodziców, dla- że do tego wrócę. Problem mało licznych klas nie jest tego projektowane zmiany w ustawie o systemie nowym zjawiskiem. Mam przypomnieć liczbę zlikwi- oświaty uwzględniają zdanie rodziców, którzy tak dowanych szkół, szczególnie małych, wiejskich szkół? głęboko nie zgadzają się z państwa propozycjami. Tej troski nie słyszałam w pani ustach. W obecnym Protestując przeciwko obniżeniu wieku szkolnego, roku szkolnym, mimo że w klasach I i II mamy re- rodzice i specjaliści zwracali uwagę przede wszyst- kordową liczbę uczniów, odpowiednio 510 tys. i 537 kim na emocjonalne problemy dziecka, nieprzygoto- tys. wobec 362 w klasach III, mamy – uwaga – ponad wanie infrastruktury części szkół na przyjęcie sześ- 1100 szkół podstawowych z klasami łączonymi. Istot- ciolatków, nauczanie w oddziałach mieszanych zło- nie, należy spodziewać się jeszcze jakiegoś ruchu, ale żonych z 6- i 7-letnich dzieci – bo to się teraz dzieje, nie będzie to ruch dramatyczny. Szkoły, szczególnie pani poseł, o tym za moment, jest to wymysł państwa małe, są do tego przyzwyczajone, dlatego że są szko- ustawy i państwa rozwiązań – niedostosowanie opie- łami przyjaznymi dla dziecka. Dlatego też m.in. ki świetlicowej do potrzeb emocjonalnych młodszych w tym projekcie ustawy, który im zaproponujemy, dzieci. Niech pani zaglądnie do większości szkół, zadbamy o to, aby organy prowadzące tak łatwo nie niech pani zobaczy, co się dzieje w świetlicach. likwidowały tych szkół. Kurator otrzyma prawo weta Niepodważalna jest rola rodziców w wychowaniu wobec takich decyzji. własnych dzieci, oni najlepiej wiedzą, jakie są ich po- Mowa jest oczywiście również histeryczna, bo trzeby i możliwości. Gminy – przypominam pani poseł mnóstwo tu epitetów, emocji i angażowania polityki – będą zobowiązane do zapewnienia miejsc w placów- Platformy Obywatelskiej do szkół, straszenia rodzi- kach wychowania przedszkolnego dla wszystkich ców i nauczycieli. Klasy I szkół podstawowych od uprawnionych dzieci. Mając na uwadze możliwości września 2016 r. będą stały otworem nie tylko dla organizacyjne gmin, dzieci 3-letnie uzyskają prawo dzieci 7-letnich, również dzieci 6-letnie, jeśli rodzice do wychowania przedszkolnego z dniem 1 września wyrażą taką wolę, będą mogły uczestniczyć w edu- 2017 r., i nie wiem, czemu pani się martwi, bo to jest kacji szkolnej. Dla wielu rodziców, chociażby ze projekt państwa ustawy. W dokumencie, który jest, względu na spodziewane mało liczne oddziały klaso- jest mowa o wrześniu 2017 r. we, możliwość taka będzie wydawała się bardzo 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 101

Minister Edukacji Narodowej Jako pierwsza zapisała się pani poseł Marzena Anna Zalewska Machałek, klub Prawo i Sprawiedliwość. Czas na pytanie – 2 minuty. atrakcyjna. Szacujemy, że to będzie ok. 15% sześcio- latków zmuszonych do tego, żeby pójść do I klasy, i ich rodzice mają taką wolę, mają takie życzenie, plus Poseł Marzena Machałek: kolejne procenty dzieci 6-letnich, które szczególnie w małych środowiskach będą chętnie korzystały z ta- Dziękuję, panie marszałku. kiego rozwiązania. Pani Minister! Wysoka Izbo! To rzeczywiście nie- Potrzeby w zakresie koniecznej liczby nauczycieli prowadzących proces dydaktyczny w klasach I od słychane, że współautorka ciemnej karty polskiej września 2016 r. i odpowiednio w kolejnych latach edukacji w ostatnich ośmiu latach dzisiaj rwie szaty w klasach starszych niewątpliwie będą mniejsze, jed- nad stanem polskiej edukacji. nak spadek liczby oddziałów klas I będzie znacznie (Poseł Krystyna Szumilas: Nad tym, co się zdarzy, mniejszy niż spodziewany spadek liczby dzieci w kla- nad tym, co się zdarzy, pani poseł.) sach I. Jednocześnie konieczne będzie zatrudnienie Ja dziękuję pani minister za wyczerpującą infor- większej liczby nauczycieli w przedszkolach, oddzia- mację, ale dodam jeszcze, że pamiętam, bo występo- łach przedszkolnych, w szkołach podstawowych i in- wałam w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości, jak nych formach wychowania przedszkolnego. Ostatecz- przekonywaliśmy was, byście nie wprowadzali – wy nie łączna liczba dzieci w wieku szkolnym i przed- – tej szkodliwej pseudoreformy, reformy przymuso- szkolnym, niezależnie od tego, gdzie będzie przeby- wego wcielania 6-letnich dzieci do nieprzygotowa- wał sześciolatek, będzie podobna. Nauczycieli na- nych szkół. Później próbowaliście łagodzić skutki tej uczania początkowego nie trzeba będzie zwalniać ze szkół, żeby następnie zatrudnić ich w przedszkolu, reformy, ale dzisiaj mamy ogromny bałagan, który zgodnie bowiem z przepisami ustawy Karta Nauczy- należy posprzątać. ciela nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowa- (Poseł Krystyna Szumilas: Pani poseł nie była nia może być przeniesiony na własną prośbę lub w szkole.) z urzędu za jego zgodą ze szkoły do przedszkola w celu Sytuację polskiej edukacji trzeba uporządkować Spis treści zapewnienia obsady na stanowisku nauczyciela z wy- i trzeba odwrócić szkodliwą pseudoreformę. O niej maganymi kwalifikacjami. Przeniesienia nauczyciela można by powiedzieć w cudzysłowie, że była antyre- może także (Dzwonek) dokonać organ prowadzący. formą, bo było to eksperymentowanie na dzieciach, Chcę jednocześnie, pani poseł, powiedzieć, że było to eksperymentowanie na młodym pokoleniu. w ciągu ostatnich 20, dwóch… nie 22, tylko dwóch Rzeczywiście tak jest, bo 23 grudnia 2008 r. wpro- lat przymuszania rodziców sześciolatków, żeby pusz- wadziliście podstępnie podstawę programową, w któ- czali dzieci, by spełniać ten obowiązek, liczba nauczy- rej zakazaliście uczenia pisania i czytania 6-letnich cieli wzrosła o 23 tys., w tym 13 tys. to właśnie ci, dzieci w przedszkolach. I to są fakty. A potem właś- którzy są związani z nauczaniem w klasach, do któ- rych przymusowo poszły siedmio- i sześciolatki. ciwie zmuszaliście rodziców do tego, by posyłali 6-let- A tak na koniec – bo oczywiście będę gotowa do nie dzieci do szkół. Skutkiem tego było to, że im dłu- bardzo konkretnych pytań, a myślę, że najbardziej żej próbowaliście wprowadzać tę reformę, tym bar- interesująco będzie wtedy, kiedy będzie projekt usta- dziej w stosunku do niej występował opór rodziców. wy, wówczas będziemy mogli dodawać, liczyć odejmo- Prawo i Sprawiedliwość szanuje rodziców. Prawo wać – chcę powiedzieć, że Prawo i Sprawiedliwość i Sprawiedliwość dba o interesy dzieci. Dlatego my obniżyło wiek szkolny. Sześciolatek będzie miał pod- oczekujemy projektu reformy, który odwróci tę anty-, stawę programową. Nie będzie musiał w zerówce pseudo-, szkodliwą reformę, którą wyście wdrażali. korzystać z tajnych kompletów i będzie w bezpiecz- Czekamy na projekt. nych i przyjaznych warunkach spełniał ten obowią- Mam pytanie do pani minister o pewne szczegóły zek. Dziękuję bardzo. (Oklaski) tego projektu. Kiedy będzie można wreszcie pomóc (Głos z sali: Pięknie!) rodzicom, pomóc dzieciom, żeby rodzice (Dzwonek) mieli ten wybór i mogli sami decydować, czy 6-letnie, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: czy 7-letnie dziecko posłać do szkoły, bo najlepiej zna- ją swoje dzieci? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję, pani minister. Dziękuję pani minister Annie Zalewskiej. Informuję, że zgłosili się posłowie do dyskusji. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze zapisać się do głosu? Bardzo dziękuję, pani poseł. Zamykam listę mówców. Pytanie zadaje pani poseł Anna Nemś, Platforma Otwieram dyskusję. Obywatelska. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 102 Informacja bieżąca

Poseł Anna Nemś: (Poseł Marzena Machałek: Do siebie.) (Poseł Dariusz Piontkowski: Tak jest.) Panie Marszałku! Pani Minister! Dzieci nie trze- Tak się składa, że subwencje na ten rok planowa- ba ratować przed szkołą, tylko trzeba wspierać ich li panowie i panie z Platformy Obywatelskiej i PSL. rozwój. Spośród 202 państw 134 wysyłają sześciolat- To wy doprowadziliście samorządy na skraj bankru- ki i młodsze dzieci do szkoły. W Unii Europejskiej są ctwa. Osiem lat… to 22 kraje. Dzieci, które poszły już jako sześciolatki (Wypowiedź poza mikrofonem) do szkoły, mają bardzo dobre wyniki, a ich rodzice są Nie, osiem lat, proszę pani. Ja nie jestem z koali- zadowoleni z tego, że one są w szkole. cji, z PO… W związku z tym pytanie: Czy nie widzą państwo, (Poseł Anna Nemś: Ale my nie mówimy o koalicji.) jaki charakter antyrozwojowy niesie ze sobą państwa Chwileczkę. Bądźmy uczciwi i obiektywni. Prawo propozycja? Zamiast zapytać o to, co jeszcze możemy i Sprawiedliwość, pani minister, jest od tygodnia. zrobić, żeby dzieci lepiej się czuły w szkole, żeby lepiej Państwo rządziliście osiem lat. Cyfry są takie, jakie prawo dostosować, państwo siejecie niepokój, lęk są, nie zaklinajmy rzeczywistości. i wycofanie u dzieci, u rodziców i u nauczycieli. Czy Kolejna sprawa, to, co powiedziała pani Szumilas. to jest działanie dla dobra dzieci? Państwo nadal nie rozumiecie istoty swojego błędu. Szanowna pani minister, pani dzisiaj powiedziała: Problemem nie jest wiek sześciu, siedmiu lat, pytanie my troszczymy się oczywiście najwięcej o dzieci. To jest inne. Udowodniliście po raz kolejny, że urzędnik dobra inwestycja. My troszczymy się też o jednostki i polityk wiedzą lepiej niż rodzic. Istotą tak napraw- samorządu terytorialnego. Ja dzisiaj prosiłam panią dę nie jest kwestia edukacji, ale odebrania przez pań- w przerwie o interwencję i powtarzam to jeszcze raz stwo, czytaj: urzędników, dzieci rodzicom. I to jest stanowczo. Jeżeli te wszystkie rzeczy państwo pro- istotą problemu. To jest istotą problemu – pozbawia- ponujecie – sześciolatki, gimnazja i inne rzeczy nie rodziców tej wolności decydowania o dzieciach. uszczuplające wpływy samorządu, to we mnie jest Taka jest prawda, to jest istota problemu. ogromna obawa, że to, co dzieje się dzisiaj u mnie, Kolejna sprawa, jeśli chodzi o obecną tutaj panią w Porębie, w moim regionie, gdzie od dwóch miesięcy, minister. Będę miał spotkania ze Związkiem Nauczy- za listopad i za grudzień, 100 nauczycieli nie otrzy- cielstwa Polskiego i prosiłbym o harmonogram. Jaki Spis treści muje uposażeń, będzie się działo nie tylko w Porębie. jest przewidywany harmonogram wprowadzenia I ja dzisiaj poprosiłam o interwencję. Pani mi powie- państwa planów? Myślę, że czas najwyższy, aby działa, że to burmistrz, że wojewoda jest nie taki, w polskiej edukacji skończyć z zasadą: co wybory, to a widziałam konferencję, na której pani zainterwe- reforma (Dzwonek), bo to jest to kalectwo i problem, niowała. Były flesze. Druga godzina dochodzi, nie ma z którym się dzisiaj wszyscy borykamy w kraju. Dzię- kamer, jesteśmy tutaj tylko garstką i ja panią proszę kuję bardzo. (Oklaski) o interwencję, proszę o to, żeby 100 nauczycieli w Po- rębie… Kiedy my dostaniemy swoje uposażenia, pani swoją wypłatę, będziemy je mieli, oni na zbliżającą się Wigilię nie będą mieli swoich wypłat. Pani mówi, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: pani premier Szydło też mówiła, że wszystkie, nawet Bardzo dziękuję, panie pośle. te najdrobniejsze problemy… (Dzwonek) To jest ten Pytanie zadaje poseł Lech Sprawka, klub Prawo problem, którym dzisiaj trzeba się zająć, i o to do pani i Sprawiedliwość. dzisiaj apeluję – żeby pani się tym zajęła. A jeszcze dodam, bo na pewno pani powie, że to Platforma, że zdarzały się takie przypadki w tej gminie i w każdym takim przypadku reagowaliśmy, pomaga- Poseł Lech Sprawka: liśmy. I o taką pomoc dla mieszkańców i dla nauczycie- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! li w Porębie dzisiaj apeluję do pani. Dziękuję. Pani minister, czy nie uważa pani za sensowne wy- dania białej księgi, w której obnaży się wszystkie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: kłamstwa Platformy Obywatelskiej i PSL o rzekomej reformie prorozwojowej z roku 2008, tej, która za- Bardzo dziękuję. funkcjonowała w rzeczywistości w ostatnich latach? Pytanie zada pan poseł Andrzej Maciejewski, (Oklaski) klub Kukiz’15. (Poseł Marzena Machałek: Właśnie.) Po pierwsze, kłamstwo jest następujące. Dzisiaj Poseł Andrzej Maciejewski: przy okazji dowiedziałem się o jeszcze jednym argu- mencie: że po to posłano dzieci do szkoły rok wcześ- Dziękuję. niej, żeby zrobić miejsce i upowszechnić wychowanie Słuchając pań z Platformy Obywatelskiej, jestem przedszkolne trzylatków. Pani minister, wasza refor- pełen podziwu, bo powinny panie te skargi kierować ma polega na tym, że edukację wczesną skróciliście do swoich koleżanek i kolegów. z czterech lat do trzech, ponieważ po 1 września 2007 r., 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 103

Poseł Lech Sprawka zbudujecie system, w którym będziecie chronić tę siedmioletnią dziewczynkę? Co wy zrobicie? po zmianie rozporządzenia o podstawie programowej W tej chwili chcecie rozwalić system, ale rozwale- wychowania przedszkolnego, wczesna edukacja roz- nie systemu może doprowadzić do paraliżu systemu, poczynała się w zerówce, gdzie formalnym wymo- do zniszczenia czegoś, co jest wypracowywane stop- giem była nauka liczenia, czytania i pisania. To, co- niowo. W tej chwili mam mnóstwo przykładów ze ście państwo zlikwidowali, i to, co było realizowane strony samorządów, które mówią: Nie dla takich roz- w zerówce i w trzech pierwszych klasach szkoły pod- wiązań, bo to tak naprawdę spowoduje, że nie dadzą stawowej, czyli przez cztery lata, wtłoczyliście w trzy sobie rady ze szkołami, z przedszkolami, z naborem lata. Na tym polega prorozwojowość waszego rozwią- i z absorpcją, z przyjęciem tej młodzieży. To jest bar- zania – to po pierwsze. dzo odważne, bardzo niebezpieczne i tak naprawdę Po drugie, ubolewała pani dzisiaj nad powtarza- może spowodować, że i nauczyciele stracą pracę, niem klasy przez tych, którym stwarzamy możliwość i rodzice nie będą zadowoleni. A czy nie lepiej pomyśleć jak gdyby cofnięcia. A czy pani wie, co się dzieje z tymi o usprawnieniu tego, co jest, a nie o zburzeniu? Nie dziećmi, które mają odroczenia, chociażby z tymi 20%, burzcie tego, co nie powinno być zburzone. którym w tym roku to odroczono? Przecież w roku… (Głos z sali: Co nie powinno być w ogóle.) One po raz drugi są w obowiązkowych grupach pię- Pani Minister! Czy to oznacza, że sześciolatki za- ciolatków, realizują tę samą podstawę programową. czną edukację od powtórzenia tych samych elemen- Pani straszy jakimś powtarzaniem, które jest uza- tów programowych? Czy to nie spowoduje regresu leżnione od woli rodziców (Dzwonek), a wyście to już rozwojowego albo zatrzymania w rozwoju? (Dzwonek) zafundowali. Straszy pani zwolnieniem nauczycieli, Czy zatrzymanie dzieci 6-letnich w przedszkolach nie a załóżmy, że nie przeprowadzimy tej reformy. Co się ograniczy przyjęcia dzieci 3-letnich? Czy w szkołach będzie działo, kiedy opuści klasy I–III obecna II kla- podstawowych w 2016 r. nie będzie mniej oddziałów? sa, a za rok kolejny – obecna I klasa… Ilu nauczycieli w wyniku tego działania straci pracę? (Poseł Dariusz Piontkowski: Dokładnie.) Pani Minister! W dwa dni od ogłoszenia, powoła- …gdzie są dwa roczniki po 500 tys. w stosunku nia na Facebooku społeczności „Nie dla likwidacji do normalnych 300 tys.? Dlaczego pani nie mówi gimnazjum” zapisało się mnóstwo ludzi na tej stronie o tym, że ci nauczyciele też będą tracili pracę? I to Spis treści do tej społeczności. Ludzie zaczynają się bać waszych będzie się przetaczać i przez klasy IV–VI, i przez gim- reform. Zaczynają bać się was. (Oklaski) nazjum, i przez szkołę średnią. (Głos z sali: Straszcie dalej.) (Poseł Krystyna Szumilas: Ale to co najmniej dwa lata.) Tylu równocześnie kłamstw i manipulacji, jakich państwo dokonaliście przy tej reformie, to po 1989 r. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: nie było. (Oklaski) Bardzo dziękuję, panie pośle. Pytanie zadaje pan poseł Zbigniew Dolata, klub Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Prawo i Sprawiedliwość.

Bardzo dziękuję, panie pośle. Pytanie zadaje pan Tomasz Piotr Nowak, Platfor- Poseł Zbigniew Dolata: ma Obywatelska. Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Wystąpienie pani minister Szumilas świadczy o jed- Poseł Tomasz Piotr Nowak: nym, że Platforma niczego nie zrozumiała, że Plat- forma niczego się nie nauczyła. Nawet klęska wy- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! borcza nie spowodowała właściwie żadnej refleksji, Pani minister, podziwiam odwagę. Jest pani bardzo a na zwycięstwo Prawa i Sprawiedliwości pracowa- odważna. Każdy rewolucjonista jest bardzo odważny. ła i pani minister Hall, i pani minister Szumilas, A wie pani dlaczego? Ponieważ kieruje się przeświad- i pani minister Kluzik-Rostkowska. Tutaj zasługi czeniem, że ma rację. Ale nie do końca. Nie jestem dla naszego zwycięstwa są duże. Tylko niestety od- nauczycielem, nie jestem samorządowcem, ale słyszę było się to kosztem rodziców, uczniów, nauczycieli. to od rodziców. Jestem dziadkiem i boję się o swoje Dzisiaj powinniście zrozumieć, że przegraliście dla- wnuczki. Boję się o to, że w pewnym momencie trafią tego, że forsowaliście w sposób absolutnie brutalny do systemu, w którym… Uruchamiając pani wyob- i pozbawiony jakiejkolwiek refleksji zmiany, które raźnię, o której pani mówiła, jak to jest teraz strasz- my musimy jak najszybciej odkręcić. Musimy dzisiaj nie w świetlicach, wyobraźmy sobie, że za cztery czy naprawić to, co zepsuliście w systemie oświaty. Mu- pięć lat siedmiolatka wejdzie do tej świetlicy i stanie simy spowodować m.in. to, aby rodzice decydowali naprzeciwko grupy kilku, kilkunastu czternastolet- o tym, kiedy dzieci rozpoczynają realizację obowiąz- nich osób. Jak wychowawczo wy się zachowacie? Jak ku szkolnego. 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 104 Informacja bieżąca

Poseł Zbigniew Dolata pytanie: Jak zostanie rozwiązana sytuacja w małych gminach, jeśli w danej szkole, najbliższej miejsca za- Kiedy forsowaliście obniżenie wieku szkolnego, mieszkania 6-letnich przedszkolaków, z powodu zbyt twierdziliście, że głównym celem jest tzw. wyrówny- małej liczby dzieci samorząd nie utworzy oddziału wanie szans. Wyłamał się z tego pan minister Boni, klasy I? Czy pójdą one od razu do II klasy i zostaną który powiedział, że chodzi o to, żeby po prostu mło- w tyle za rówieśnikami, czy też będą dowożone do dzi ludzie szybciej wkraczali na rynek pracy. Ale ge- innych szkół? Jak ta sytuacja zostanie uregulowana? neralnie taki był przekaz. I co się okazało? Okazało Jeszcze jedna kwestia. Do nauczania pierwszaków się, że ośrodek, który podlegał ministerstwu eduka- zatrudnia się ok. 54 tys. nauczycieli edukacji wczes- cji i podlega do dzisiaj, Instytut Badań Edukacyjnych noszkolnej. Czy są znane szacunki, ilu z nich w wy- wydał raport Pierwszoklasista 2014. I co czytamy niku planowanych zmian może stracić pracę? Jak w tym raporcie? Badaniu podlegały kompetencje rząd planuje im pomóc na rynku pracy? Dziękuję. pierwszoklasistów. Okazało się, że umiejętności ma- tematyczne, umiejętności czytania, a zwłaszcza pisa- nia, dzieci 7-letnich są wyższe niż dzieci 6-letnich. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Czyli nie nastąpiło żadne wyrównywanie szans. (Poseł Krystyna Szumilas: Nieprawda, nieprawda.) Bardzo dziękuję. Oczywiście, że tak i pani minister o tym dosko- Teraz pytanie zadaje pan poseł Dariusz Piont- nale wie, ale teraz będziecie zaprzeczać najbardziej kowski, klub Prawo i Sprawiedliwość. oczywistym faktom. (Poseł Krystyna Szumilas: To wy kłamiecie.) I czyńcie tak dalej, ale prawda jest inna. Dzisiaj Poseł Dariusz Piontkowski: trzeba wyciągnąć wnioski z tych błędów, które po- pełnił rząd Platformy i PSL. Ja zamiast pytania mam Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! prośbę do pani minister, aby konsekwentnie, szybko Platforma próbuje nam wmówić, że przez ostatnie naprawiła błędy nie tylko dotyczące obniżenia wieku 8 lat Polska była krainą mlekiem i miodem płynącą. szkolnego… Nagle tu w wykonaniu pani Szumilas mieliśmy

Spis treści przedstawienie, początek filmu pt. „Horror”, „Horror w Polsce”. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: (Poseł Krystyna Szumilas: Dokładnie.) Państwo z komików zamienili się w tych, którzy Panie pośle, bardzo proszę… wszystkich i wszystkim straszą. Przez 8 lat psuliście edukację. Teraz oczekujecie od nas, że w ciągu tygodnia czy dwóch wszystko to Poseł Zbigniew Dolata: ulepszymy. I będziemy próbowali to robić. Będziemy próbowali to robić, ponieważ zobowiązali nas do tego …ale i inne, które popełnił rząd Platformy i PSL, bo wyborcy, zobowiązali nas do tego rodzice, którzy set- tego oczekują rodzice, nauczyciele, dzieci, eksperci edu- kami tysięcy zbierali podpisy, aby powstrzymać te kacyjni, tego oczekują Polacy. Dziękuję. (Oklaski) tzw. reformy, których dzisiaj chcecie bronić. Te reformy to głównie ta, o której mówiła pani Szumilas, czyli dotycząca przymusu szkolnego dla Wicemarszałek Ryszard Terlecki: sześciolatków. To przeciwko temu zawiązano stowa- rzyszenie pod bardzo znamienną nazwą „Ratujmy Bardzo dziękuję. maluchy”, ratujmy maluchy właśnie przed wami. Pytanie zadaje pani poseł Małgorzata Pępek, klub I my dzisiaj te maluchy ratujemy, bo rodzice tego od Platformy Obywatelskiej. nas oczekują. I my to zrobimy. Pani minister Szumilas mówiła o tym, że trzeba ochronić osiągnięcia, że nie można ciągle zmieniać Poseł Małgorzata Pępek: oświaty. A wy co robiliście? Przecież zmiana progra- mowa była jedną z pierwszych rzeczy, którą zrobili- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! System oświaty ście. Przymus dla sześciolatków to też było odejście jest jednym z najważniejszych filarów państwa. Po- od zwyczaju, który panował w Polsce od bardzo wie- trzebuje stabilizacji i spokoju, żeby wypracować do- lu lat. A dzisiaj próbujecie bronić zmian, które były bry efekt edukacyjny. Mówiłam już z tego miejsca, że fatalne. oświata nie potrzebuje rewolucji. Pani nie chciała się pochwalić jeszcze jedną refor- Pani minister, w Polsce jest ok. 91 tys. dzieci mą, która dotknęła nauczycieli – przymusem bezpłat- z rocznika 2009, które nie poszły jeszcze do I klasy. nej niewolniczej pracy w szkole. W waszym zamiarze Ich rodzice po konsultacji z poradniami pozostawili miały to być niby zajęcia dodatkowe. W większości pociechy w placówkach przedszkolnych, od jednego wypadków skutkuje to tym, że nauczyciele są posy- do kilkorga dzieci w grupie. Proszę o odpowiedź na łani na bezpłatne zajęcia opiekuńcze do świetlic, bo 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 105

Poseł Dariusz Piontkowski niż była w momencie wprowadzenia tego. Jeśli pań- stwo mi nie wierzycie, to proszę, zapytajcie panią samorządy próbują oszczędzać na oświacie. (Dzwo- premier Beatę Szydło. Przecież nie chciała swojemu nek) Tu pytanie do pani minister Zalewskiej. Czy od dziecku zaszkodzić, posyłając je w wieku 6 lat do tej reformy, od niewolniczej pracy dla nauczycieli szkoły. Dlaczego premier rządu chce zwiększyć szan- ministerstwo pod pani kierownictwem odejdzie? I dru- se rozwojowe swojego dziecka, a nie chcecie tego zro- gie pytanie. Czy w przeciwieństwie do rządów Plat- bić dla wszystkich? (Oklaski) formy Obywatelskiej przy podejmowaniu ważnych (Głos z sali: Przecież chcemy.) zmian w edukacji będzie pani konsultowała swoje (Głos z sali: Rodzice decydują.) decyzje m.in. z rodzicami i związkami zawodowymi? (Poseł Dariusz Piontkowski: Panie pośle, pan Dziękuję bardzo. (Oklaski) z kosmosu chyba spadł.) (Głos z sali: Jakie prawo wyboru?)

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Bardzo dziękuję, panie pośle. Pytanie zadaje pan poseł Marek Sowa, klub Plat- Bardzo dziękuję. formy Obywatelskiej. Pytanie zadaje pani poseł Krystyna Wróblewska, Prawo i Sprawiedliwość.

Poseł Marek Sowa: Poseł Krystyna Wróblewska: Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Myślę, że na tej sali jestem jedyną osobą, która roz- Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowne Panie poczynała szkołę w wieku 6 lat. Nie jestem specjali- i Panowie Posłowie! Mam świadomość i państwo też, stą z zakresu edukacji, ale mogę się podzielić włas- że każda zmiana powoduje opór, ale chciałabym nym życiowym doświadczeniem. Nie bójcie się. To zwrócić szczególnie uwagę na trudną sytuację dzieci człowiekowi nie szkodzi. 6-letnich związaną z adaptacją tych dzieci w szkole. Spis treści (Poseł Dariusz Piontkowski: Ale my nie zabrania- Chcę podkreślić, że dzieci polskie są bardzo mądre, my. Dzieci 6-letnie będą mogły pójść.) mają bardzo wysoki iloraz inteligencji, ale dane sta- Pójście w wieku 6 lat naprawdę człowiekowi nie tystyczne, badania pokazują, że 80% dzieci ma obni- szkodzi. Ja się o tym na przestrzeni swojego życia żoną sprawność motoryczną, motorykę dużą, a więc doskonale przekonałem, bo zanim trafiłem do tej zgrabność ruchową całego ciała. Dzieci siedzą przy Izby, przeszedłem drogę od sołtysa małej miejscowo- komputerze, są otyłe, mało się ruszają. Motoryka ści do marszałka województwa. mała – mają bardzo małą sprawność ręki. Często nie (Poseł Zbigniew Dolata: Byle nie zmuszać.) potrafią zawiązać obuwia, butów, słabo piszą, źle I teraz chciałbym zadać pytanie pani minister trzymają długopis, mają z tym problemy. Bardzo źle właśnie w sprawie tych lokalnych społeczności. Pani się z tym w szkole czują. 60% polskich dzieci 6-letnich doskonale zdaje sobie sprawę, że żadna klasa w wio- ma wady wymowy, niekorygowane przez logopedów sce do 2 tys. nie zostanie uruchomiona, bo nawet w przedszkolach. Dlaczego? Bo w przedszkolach nie jeśli zgłosi się tam 5–6 uczniów, to żaden wójt, bur- ma logopedów. Nie są przez to gotowe do nauki czy- mistrz nie zgodzi się na uruchomienie klasy. Musicie tania i pisania. Mają z tym problemy. Są niedojrzałe państwo zdawać sobie z tego sprawę. emocjonalnie i społecznie, mimo że są bardzo zdolne. (Głos z sali: Nie trzeba było psuć.) Te dzieci od razu, na początku są wpisane do grupy Alternatywą pójścia do szkoły będzie wożenie ryzyka niepowodzeń szkolnych, już na starcie. Na- tego dziecka do najbliższego miasta, tam gdzie taka uczyciele, kiedy to widzą, podejrzewają u nich dys- klasa zostanie uruchomiona. Przecież to spowoduje leksję, tzw. dysleksję rozwojową. Co się wtedy dzieje? ogromne problemy i oczywiście będzie związane Muszą prosić rodziców, żeby rodzic skierował to dzie- z redukcją liczby nauczycieli. Myśmy to szacowali cko do poradni. Sami tego zrobić nie mogą. w województwie małopolskim. To może być nawet Proszę państwa, przykładowo w mieście Rzeszo- 3 tys. nauczycieli, którzy nie znajdą zatrudnienia. wie w tym roku na 900 dzieci zgłoszonych przez ro- Zostawicie państwo samorządy bez subwencji, o czym dziców do poradni 700 dzieci zostało odroczonych. była już mowa, z koniecznością płacenia odpraw, (Dzwonek) To jest ponad 20%. I dzisiaj co się dzieje? a dwie godziny czy trzy godziny temu była prezento- Rozmawiam z dyrektorami poradni psychologiczno- wana ustawa, która kasuje samorządom 8,5 mld zł. -pedagogicznych. Co się dzieje? Rodzice w tej chwili, Do czego chcecie doprowadzić? do końca grudnia, już sami odraczają obowiązek Każda reforma budzi opory, to jest dla mnie zro- dzieci, żeby te dzieci wróciły do I klasy, bo te dzieci zumiałe, ale jak już się to przejdzie, to jest po prostu po prostu emocjonalnie sobie w szkole nie radzą. akceptowalna. Jestem przekonany, że dzisiaj akcep- Dlatego też mam pytanie do pani minister, a za- towalność dla 6-latków jest dużo większa (Dzwonek), razem prośbę. Bardzo proszę panią minister o jedno: 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 106 Informacja bieżąca

Poseł Krystyna Wróblewska blokując miejsca trzylatkom i tym czterolatkom, któ- re nie poszły do przedszkola w wieku trzech lat. To żeby zadbała pani o jak najlepszą sytuację tych dzie- jest prosty rachunek, prosty rachunek. ci, których obowiązek jest odraczany i które po raz (Poseł Marzena Machałek: Kiedyś nie blokowały.) drugi będą chodzić do I klasy, żeby pani… Skąd samorządy wezmą pieniądze, żeby od wrześ- nia 2016 r. wybudować 300 tys. miejsc w przedszko- lach? Proszę odpowiedzieć na to pytanie. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pani poseł… Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję, pani poseł. Poseł Krystyna Wróblewska:

…zadbała o te dzieci, jak i o ich rodziców, po pro- Poseł Krystyna Szumilas: stu o atmosferę, żeby to było w jak najlepszej atmo- sferze, ale bardzo często staje się to po prostu ko- Wiem, co pani minister szykuje w projekcie usta- niecznością. Dziękuję bardzo. wy, że będzie to zrealizowane bezkosztowo, bo sama mi to pani powiedziała w kuluarach. Bezkosztowo? Zobaczymy. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję, pani poseł. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Proszę o zadanie pytania panią poseł Krystynę Szumilas. Dziękuję, pani poseł. (Poseł Zbigniew Dolata: To nieelegancko cytować to, co powiedziano w kuluarach.) Spis treści Poseł Krystyna Szumilas: (Poseł Krystyna Szumilas: Zadałam oficjalne py- tanie pani minister i oficjalnie odpowiedziała. W ku- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! luarach też się jest posłem.) Usłyszeliśmy z tej mównicy wiele zaklęć. Miałam (Poseł Dariusz Piontkowski: Już więcej nikt z pa- wrażenie, że słucham nie ministra edukacji, tylko nią rozmawiać w kuluarach nie będzie.) lidera opozycji, który zamiast odpowiadać na pyta- Bardzo proszę, pani poseł Iwona Ewa Arent zada nia, co się stanie jutro, analizuje, kryje się, pokazuje pytanie. winnych wszędzie, a to pani jest odpowiedzialna za Nie ma pani poseł. to, co się stanie 1 września 2016 r., kiedy państwo Bardzo proszę, pan poseł Aleksander Mrówczyń- planujecie antyreformę związaną z wycofaniem się… ski, klub Prawo i Sprawiedliwość. (Głos z sali: Antyreformę.) Tak, antyreformę. ...z obniżenia wieku szkolnego. Mam konkretne Poseł Aleksander Mrówczyński: pytanie, pani minister, bo pani opowiadała o tym, jak to dobrze będzie przedszkolakom od września 2016 r. Panie Marszałku! Pani Minister! Państwo Posło- Skąd i jakie kwoty dostaną samorządy terytorialne, wie! Dziwię się wypowiedziom mojej przedmówczyni. żeby wybudować nowe przedszkola dla dzieci cztero- Skąd pieniądze wziąć na to, na tamto? Pani minister, i trzyletnich, które w przyszłym roku będą chciały subwencja oświatowa od wielu lat jest niezmieniona. pójść do przedszkoli? W momencie kiedy nie będzie Jestem nauczycielem, wieloletnim dyrektorem od pani pozwalała na to, aby w szkołach istniały oddzia- prawie 40 lat i wiem, co oznacza niezmieniona sub- ły zerowe, i w momencie kiedy pozwoli pani na to, wencja oświatowa. Jeżeli mówimy o pieniądzach, aby sześcioletnie dzieci pozostały w przedszkolach, mówmy najpierw o tym. Mam nadzieję… To jest bo pani tak pięknie opowiada o tym, jak te przedszko- pierwsze pytanie do pani minister: W jakim czasie ta laki będą się uczyły w tych przedszkolach, tylko py- subwencja zostanie zmieniona, bo jest to niezbędne? tam, skąd będą dla nich miejsca? Jeżeli 300 tys. sześ- Natomiast wracając do tematu siedmiolatków czy ciolatków pozostanie w przedszkolach, to nie będzie sześciolatków, od zawsze w Polsce siedmiolatkowie miejsc dla dzieci trzy- i czteroletnich (Dzwonek), dla rozpoczynali klasę I, a tylko w sporadycznych przy- tych, których dzisiaj już w przedszkolu nie… padkach rodzice posyłali swoje dzieci do klasy I (Poseł Dariusz Piontkowski: Sześciolatków jest w wieku 6 lat. Potem bywało z tym różnie w procesie dwa razy więcej niż czterolatków czy trzylatków.) edukacji, ci sześciolatkowie różnie sobie radzili. Tu To jest prosta matematyka. Trzeba po prostu na- przypomnę panu posłowi z Platformy, że wtedy kiedy uczyć się liczyć. Te dzieci zostaną w przedszkolu, on rozpoczynał swoją edukację w wieku sześciu lat, 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 107

Poseł Aleksander Mrówczyński minister planuje wspomóc dyrektorów szkół i samo- rządy w zakresie wprowadzania nowej reformy nie było zerówki, co jest bardzo istotne. Dzisiaj jest oświaty? Dziękuję. zgoła odwrotnie. Przyjęta ustawa nakazuje sześcio- latkom pójść do klasy I mimo petycji i sprzeciwu po- nad 2 mln rodziców. Owszem, rodzic może ubiegać Wicemarszałek Ryszard Terlecki: się o przyjęcie do klasy I siedmiolatka za orzeczni- ctwem poradni. Przecież już to jest dyskryminujące. Bardzo dziękuję, pani poseł. Na samym początku edukacji rodzic musi pójść do Bardzo proszę, pani poseł Anna Paluch, klub Pra- poradni po orzecznictwo. To jest zgroza. Ponadto wo i Sprawiedliwość. przyjęta ustawa stwarza możliwość, że do zerówki, Nie widzę pani poseł na sali. której kiedyś nie było, powtarzam, mogą trafić ucz- Pan poseł Sylwester Tułajew, klub Prawo i Spra- niowie mający 4 lata i 9 miesięcy. wiedliwość. Pytanie do pani minister: Pani minister, czy na święta Bożego Narodzenia roku 2015 dzieci polskie otrzymają prezent w postaci ustawy, która mówi, że Poseł Sylwester Tułajew: do klasy I (Dzwonek) trafią siedmiolatkowie? Dzięku- ję bardzo. Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wy- soka Izbo! To, co najbardziej przeszkadza polskiej oświacie, to niewątpliwie biurokracja, przeogromna Wicemarszałek Ryszard Terlecki: biurokracja. Należy zatem zrobić wszystko, aby uwol- nić edukację od biurokracji. To postulat bardzo wie- Bardzo dziękuję. lu nauczycieli, z którymi rozmawiam. Dziś nauczy- Pytanie zada pani Anna Cicholska, Klub Prawo ciele zamiast skupić się na uczniu, zamiast skupić się i Sprawiedliwość. na nauczaniu, są zobowiązani do wypełniania szere- gu dokumentów, analiz, raportów itd. Każdą swoją decyzję muszą skrupulatnie opisywać. Nic dziwnego, Poseł Anna Cicholska: skoro są oceniani właśnie na podstawie takich doku- Spis treści mentów, a nie na podstawie rzetelnej pracy z ucz- Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wy- niem. Dlatego pytanie do pani minister: Czy pani soka Izbo! Pomysł posyłania sześciolatków do szkoły minister zamierza walczyć z biurokracją w oświacie? Oklaski wzbudził wiele kontrowersji. Szanowni państwo, pol- Dziękuję. ( ) skie szkoły nie są na to przygotowane, niektóre są w złym stanie technicznym, brakuje sal lekcyjnych. Wielkim problemem jest też wyposażenie tych sal. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Według ministra edukacji narodowej każda sala po- Bardzo dziękuję. winna mieć dwie części: edukacyjną wyposażoną Pytanie zadaje pani poseł Iwona Michałek, klub w tablicę, stolik oraz rekreacyjną nadającą się do za- Prawo i Sprawiedliwość. bawy, wyposażoną w sprzęt audiowizualny, gry czy Bardzo proszę. też zabawki. Brak podziału na strefy dla uczniów młodszych i starszych naraża maluchy na stres, agre- sję i przemoc. Dzieci nie potrafią funkcjonować Poseł Iwona Michałek: w systemie lekcyjnym, przepełnione są świetlice, ław- ki w salach lekcyjnych nie są dostosowane do wzrostu Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Pań- dzieci. To samo dotyczy dostosowania toalet. Zwięk- stwo! Na początku dzisiejszej debaty o edukacji pani szyła się grupa dzieci z deficytami rozwojowymi. poseł Szumilas mówiła, że komuś tam się coś w gło- W zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej wie nie mieści. Ja chcę powiedzieć, że to, co zrobiła konieczne są zajęcia w zakresie komunikacji społecz- Platforma Obywatelska z dziećmi i z naszą edukacją, nej. Dzieci te mają problem z czynnościami samoob- naprawdę w głowie się nie mieści, ponieważ w tym sługowymi, nie odrabiają też prac domowych. Brak roku szkolnym są miasta, są szkoły, gdzie jest po 11, koncentracji na lekcji. Nauczyciele obserwują na- 12, 18 klas I. Proszę mi powiedzieć – tak naprawdę gminny problem z opanowaniem umiejętności czyta- gdzie tutaj jest dobro dziecka? nia i liczenia w zakresie dziesięciu. Te niedostosowa- Wszyscy pamiętamy, że od kilku lat rodzice bez- nia generują, proszę państwa, dodatkowe koszty dla skutecznie walczyli o to, aby to oni mieli prawo decy- szkoły. Należy zatrudniać nauczycieli wspomagają- dować o tym, kiedy posłać swoje dziecko do szkoły. cych czy też nauczycieli asystentów. (Dzwonek) Cię- O tym, że zmielono prawie 2 mln podpisów, też już żar odpowiedzialności za wprowadzone reformy prze- tu dziś powiedziano. I chciałabym zapytać panią mi- sunięto na barki dyrektorów szkół i samorządy. nister, proste pytanie zadać, bo rodzice z niedowie- W związku z tym chciałabym zadać pytanie: Jak pani rzaniem tego słuchają. Czy to prawda, że to rodzic, 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 108 Informacja bieżąca

Poseł Iwona Michałek Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

i tylko on, będzie miał prawo decydować o tym, kiedy Bardzo dziękuję, panie pośle. swoje dziecko pośle do szkoły? To jest pierwsze pytanie. Głos ma teraz pan poseł Adam Ołdakowski. I drugie pytanie, pani minister. Chciałabym po- Nie ma posła na sali. wiedzieć tak: podejmując decyzję o posłaniu sześcio- Bardzo proszę, pani poseł Joanna Borowiak, klub latka do szkoły, należy wziąć kilka różnych rzeczy Prawo i Sprawiedliwość. pod uwagę, np. rozwój społeczny, emocjonalny, oczy- Proszę bardzo. wiście możliwości intelektualne dziecka. Jest to trud- na decyzja i chciałabym zapytać, czy taki rodzic bę- dzie miał wsparcie w podjęciu tej decyzji, czy to bę- Poseł Joanna Borowiak: dzie np. jakaś instytucja, bo jednak niektórzy rodzi- Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wy- ce mogą mieć z podjęciem tej decyzji problem. Bardzo soka Izbo! Przywrócenie rodzicom dzieci 6-letnich proszę o taką odpowiedź. Dziękuję bardzo. (Oklaski) możliwości decydowania o wcześniejszym – lub nie – podjęciu przez ich pociechy obowiązku nauki szkol- nej w klasie I, którą, jak doskonale wiemy, odebrała Wicemarszałek Ryszard Terlecki: rodzicom Platforma Obywatelska, jest decyzją ze wszech miar słuszną i długo oczekiwaną przez rodzi- Bardzo dziękuję, pani poseł. ców. Niemniej może jednak nastąpić sytuacja, w któ- Pytanie zadaje pan poseł Jacek Kurzępa, klub rej nie wszyscy rodzice będą mieli pewność, jaką Prawo i Sprawiedliwość. decyzję podjąć. Czy dziecko 6-letnie posłać właśnie w tym wieku do klasy pierwszej, czy może poczekać, aż skończy lat 7 i jeszcze troszeczkę dojrzeje. Poseł Jacek Kurzępa: Chciałam zapytać panią minister, kto tych niezde- cydowanych rodziców wesprze w podjęciu tej jakże waż- Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Pań- nej decyzji, dotyczącej przyszłości ich dzieci, czy dziecko Spis treści stwo! Ja myślę, że nie jesteśmy butni, nie jesteśmy 6-letnie jest już gotowe do podjęcia nauki w klasie aroganccy jako reprezentanci tej partii, która wygra- pierwszej, czy jeszcze nie? Dziękuję. (Oklaski) ła wybory, ale przyszliśmy do Sejmu po to, żeby rea- lizować określone zamiary i intencje również w za- kresie reformy systemu edukacji. Dlatego też chciał- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: bym prosić naszych adwersarzy o to, żeby nie odbie- Bardzo dziękuję, pani poseł. rali nam prawa do rozsądku i racjonalności myślenia Pan poseł Jerzy Gosiewski. i działania. Jednocześnie chciałbym powiedzieć, że Nie ma go na sali. cieszę się z atmosfery tej debaty głęboką nocą, gdy Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- wiele polskich rodzin już dawno spokojnie śpi, bo mo- dawców panią poseł Krystynę Szumilas. żemy rozmawiać o losie i doli i niedoli młodej Polki czy młodego Polaka i ich rodziców, którym chcemy przywrócić pełnię praw rodzicielskich i odpowiedzial- Poseł Krystyna Szumilas: ności za ich dziecko w systemie edukacji, który ma wspierać rodzica w wychowaniu własnego potom- Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! stwa, nie może zaś odbierać mu należnych praw. Dla- Poprosiliśmy o włączenie tego punktu do dzisiejszej tego też chciałbym również, pani minister, rzeczywi- dyskusji Sejmu, ponieważ oczekiwaliśmy od ministra ście potwierdzić, że w ostatnich dniach nieustannie edukacji narodowej informacji uspokajającej rodzi- debatujemy o tym w rozmaitych środowiskach, tak ców co do tego, co się stanie od 1 września 2016 r. jak ja wczoraj z sekcją nauczycielstwa NSZZ „Soli- Odpowiedź jest taka, jak byście państwo byli dalej darność” ziemi lubuskiej. Tam też nauczyciele popro- w opozycji i używacie tych samych argumentów, nie sili mnie o pewien kalendarz zdarzeń. Poprosili o to, zauważając, że zmieniła się sytuacja, że w klasach pierwszych szkół podstawowych jest cały rocznik żebyśmy również wykorzystywali nie tylko postulaty sześciolatków, że rodzice mieli możliwość odrocze- środowiska nauczycielskiego, ale z uwagi na to, że nia obowiązku tych dzieci, co do których mieli wąt- reprezentuję świat nauki, też wsłuchiwali się w te pliwości... wszystkie diagnozy i raporty, które zarówno Zespół (Poseł Lech Sprawka: Powtarzają tę samą klasę.) Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk ...obowiązek 90 tys. dzieci został odroczony, to jest (Dzwonek), jak i wiele instytutów pedagogicznych, ok. 20%, sama pani minister to potwierdzała. Nato- szkół wyższych w Polsce przedstawiały i prezentowa- miast dzisiaj rodzice nie boją się o to, czy szkoły są ły również poprzedniej władzy, która te diagnozy przygotowane, bo w tych szkołach sześciolatki są, i raporty ignorowała. Dziękuję bardzo. (Oklaski) rodzice boją się czegoś innego – boją się braku miejsc 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 109

Poseł Krystyna Szumilas Wicemarszałek Ryszard Terlecki: w przedszkolach i telefony oraz rozmowy z młodymi Pani poseł, proszę nie prowadzić dyskusji... rodzicami to poświadczają. Oni chcą wiedzieć, czy od (Poseł Marzena Machałek: Czas, czas.) września 2016 r. te młodsze dzieci znajdą się w przed- ...z salą. Proszę zmierzać do końca. szkolach. Rodzice boją się tego, że jeżeli zdecydowali w ubiegłym roku o odroczeniu ich 6-letniego dziecka, to teraz to dziecko będzie musiało chodzić do klasy Poseł Krystyna Szumilas: łączonej albo będzie musiało dojeżdżać, tego się boją rodzice. ...w czasie, kiedy była kampania wyborcza. Gdyby Rodzice boją się tego, że to, co państwo proponu- szkoły nie były przygotowane, gdyby tak, jak wy mó- jecie, zmusi ich do tego, aby iść do poradni psycholo- wicie, rodzice nie chcieli tych dzieciaków posłać do giczno-pedagogicznej wtedy, kiedy będą pewni, że ich dziecko jest gotowe do szkoły. Nauczyciele boją się szkoły, to naprawdę kampania wyborcza jest takim tego, wbrew waszym zaklęciom, że nie będą mieli momentem, kiedy bardzo głośno mogliby to powie- pracy. I tutaj jeden z panów posłów mówił, pani mi- dzieć. Te dzieci są już w szkołach. I bardzo proszę, nister to zresztą w swoim wystąpieniu potwierdziła, pani minister... że obniżenie wieku szkolnego uratowało wiele etatów (Poseł Lech Sprawka: Oprócz 20%.) nauczycielskich. I zarzut jednego z panów posłów, że ...nie oglądać się na to, co było, tylko pokazać re- oni za dwa lata stracą pracę, jest zarzutem… Wy alne rozwiązania dla tych, którzy dzisiaj boją się chcecie, żeby oni już teraz tę pracę stracili. Po co o przyszłość swoich dzieci. Dziękuję. mają jeszcze dwa lata pracować? Waszym zdaniem jest lepiej, jak oni dzisiaj tę pracę stracą, tak? (Głos z sali: Naszym zdaniem za dwa lata.) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: To jest, to jest wasza... (Głos z sali: A bez reformy nie stracą?) Bardzo dziękuję, pani poseł. ...propozycja dla nauczycieli. Proszę o zabranie głosu minister edukacji naro- Samorządy boją się tego i to pani minister po- dowej panią Annę Zalewską. Spis treści twierdziła z tej mównicy dzisiaj, że zostaną zmuszo- Bardzo proszę. ne do przyjęcia wszystkich czterolatków, zostaną zmuszone do przyjęcia wszystkich trzylatków w innej sytuacji, w sytuacji, w której wszystkie sześciolatki Minister Edukacji Narodowej też będą miały prawo do wychowania przedszkolne- Anna Zalewska: go. W sytuacji, w której nie zrekompensujecie im tego, straconej subwencji oświatowej, i nie dacie pie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę najpierw niędzy na stworzenie nowych miejsc wychowania przedszkolnego. To są realne, pani minister, proble- rzeczywiście ten uśmiech sympatii do pani poseł wy- my. To są realne problemy. Jak byliście państwo tłumaczyć, dlatego że rzeczywiście pani poseł posłu- w opozycji, mieliście prawo i obowiązek pokazywania guje się po pierwsze insynuacjami, po drugie wadli- tego, co wam się nie podobało. Ale ja dzisiaj nie mó- wymi wyliczeniami niemającymi podstaw, bo nie ma wię o tym, co mnie się nie podoba, bo antyreforma projektu ustawy, straszeniem Polaków, robieniem żadnemu rozsądnemu politykowi nie będzie się podo- histerii. Mam wrażenie, pani poseł, że państwo do bać. Występuję tutaj w imieniu rodziców, którzy dzi- serca sobie wzięliście te wszystkie memy na temat siaj mają totalny chaos i nie wiedzą, co się stanie od pani byłej premier Kopacz, gdzie komentowano wa- 1 września. Ja dzisiaj występuję w imieniu nauczy- sze hasło: Słucham, rozumiem, pomagam. Pani nie cieli, którzy od 1 września mogą stracić pracę. Pani słuchała, pani nie chce zrozumieć, pani w ogóle nie minister się uśmiecha, pani minister się uśmiecha. chce pomóc. Tę minę powinni ci nauczyciele dzisiaj zobaczyć. Tę Wracając do konkretnych pytań, konkretnych od- minę powinni dzisiaj ci nauczyciele zobaczyć. powiedzi. Pani poseł Marzena Machałek pytała, kie- Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska ( : To dy projekt. Ponieważ współpracujemy przy tym pro- z sympatii do pani poseł. Chcę pani dodać otuchy.) jekcie, mamy tę świadomość, że to jest już kwestia dni, Bardzo się cieszę i bardzo dziękuję pani minister tym bardziej że rzeczywiście tam będziemy wprowa- za tę sympatię, ale proszę tę sympatię i tę troskę przerzucić na tych, którzy na waszej reformie stracą. dzać też zapisy dotyczące kuratorów. W związku (Dzwonek) Proponujecie państwo w imię bardzo z tym zależy nam, żeby to weszło jak najwcześniej szczytnych haseł coś, co powoduje chaos, coś, co spo- właśnie po to, żeby nie było chaosu, który państwo woduje... zaproponowaliście, który trwa do dzisiaj, m.in. w zbyt (Poseł Lech Sprawka: To wyście sprawili.) licznych poziomach klas pierwszych, które siedzą Panie pośle, sześciolatki są w szkołach, poszły do w klasie mimo pięknie wybudowanych placów zabaw, tych szkół... nie mają gdzie ćwiczyć, żeby rzeczywiście to wszyst- 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 110 Informacja bieżąca

Minister Edukacji Narodowej to znaczy odwołać, doprowadzić do wystarczającej Anna Zalewska procedury i poprosić premiera o powołanie komisarza. Jednocześnie, proszę państwa, w ciągu tych dwóch ko wyeliminować, żeby zdążyć z podstawami progra- dni jestem w stałym kontakcie z kuratorem śląskim, mowymi. Pani poseł zapomina też, że ten problem kuratorem oświaty, który wczoraj dostarczył mi peł- jest dla nas od września 2017 r., bo wtedy rzeczywi- ną notatkę, dlatego że to, gdzie ja jestem, gdzie ku- ście sześciolatki, które będą się uczyć pisać i czytać, rator oświaty… Dlatego mogłam się pojawić w Zespo- pójdą do szkoły. le Szkół nr 22 w Warszawie. To pilnowanie przebiegu Pani poseł Anna Nemś w sposób taki medialny, procesu dydaktycznego, zabezpieczenie dzieci i na- bo to rzeczywiście takie argumenty dosyć często po- uczycieli. wtarzane, jacy to nie jesteśmy nowocześni, bo Unia Myślę, że jeżeli organ prowadzący, samorząd… Europejska, bo kraje europejskie. Myślę, że rzeczy- Pani poseł, nie wiem, gdzie pani była przez ostatnie wiście powinniśmy poświęcić wiele czasu na debatę miesiące, skoro sygnalizuje pani, że rzeczywiście od na temat edukacji. Ja taką zaproponuję od końca kilku miesięcy trwa ten proces. Rzeczywiście powin- stycznia następnego roku. Tam będzie podany har- niście się państwo zaangażować. Jestem do dyspozy- monogram ogólnopolskiej debaty i dyskusji. Mam cji od strony nadzoru pedagogicznego. Tak jak mó- nadzieję, że pani poseł będzie w tej dyskusji uczest- wię, sprawdzę, bo prawnicy to analizują, jak można niczyć, gdzie rzeczywiście porównamy sobie te syste- było po prostu ukraść subwencję oświatową. my, bo on nie jest taki sam. On wygląda zupełnie Jednocześnie było pytanie od przedstawiciela ru- inaczej, tam są zupełnie inne podstawy programowe, chu Kukiza, bo ma spotkanie z ZNP. Przypominam, tam są zupełnie inne szkoły i inne wymagania. Przy- że miałam z prezesem panem Sławomirem Bronia- pominam o takim wzorcu osobowym dla każdego rzem i grupą ZNP spotkanie. Po tym spotkaniu pan systemu edukacji – Finlandii. Tam dzieci idą do kla- Broniarz, mimo takiej ogólnopolskiej akcji, która jest sy VII i nikt nie dyskutuje o obniżeniu wieku. Uzna- przeprowadzana, też bardzo dyskusyjna w gimna- no, że to jest najlepszy moment. zjach… Dzwonią rodzice, denerwują się, odchodzę Jednocześnie mówiła pani też nieprawdziwe sło- troszeczkę od tematu, dlatego że ich dzieci są zmu- Spis treści wa, dowolnie manipulując sobie naszą rozmową pod- szane do tego, żeby z domu przynieść podpisy pod czas przerwy, na temat pani gminy, mianowicie Po- protestem w stosunku do czegoś, czego nie ma. Ale ręby. to rzeczywiście nowe zwyczaje. (Poseł Krystyna Szumilas: No pani minister, pani Harmonogram reform. W wypadku sześcio- i sied- minister…) miolatków to jest kwestia dwóch, trzech dni. Chcemy A więc, proszę państwa, trudno to zweryfikować. rzeczywiście doprowadzić do tego, żeby do końca grudnia ten przepis został uchwalony, dlatego że Następnym razem rzeczywiście będę z panią rozma- mamy jeszcze cztery projekty, w tym, uwaga, projekt wiać, robiąc notatkę służbową. Proszę państwa, gmi- zrujnowany przez Platformę Obywatelską i PSL, za- na, o której pani poseł mówiła, to gmina trawiona od grożony niewydatkowaniem czy oddaniem 67 mln kilku miesięcy, jak dowiedziałam się, bo w ciągu i zagrożony niewydatkowaniem w nowej perspekty- dwóch dni miałam pełną diagnozę sytuacji w tej gmi- wie 2 mld. Będę miała do pani poseł pytania, kiedy nie, która rzeczywiście przeinwestowała. To taki dra- ten projekt będzie w Sejmie, bo trzeba go zrobić do matyczny przykład tego, co się będzie działo. Samo- końca grudnia. rządy są niewydolne. Samorządy przeinwestowały. Jeżeli chodzi o pozostałe harmonogramy, to oczy- Samorządy naciskane przez urzędy marszałkowskie, wiście one zostaną państwu, zgodnie z moimi pub- ministerstwa wykorzystywały czasami w sposób ab- licznymi deklaracjami, pokazane pod koniec stycznia surdalny fundusze europejskie, powodując, że są mak- następnego roku. Wszystko musi się odbywać w okre- symalnie zadłużone. To jest przykład m.in. tej gminy, ślonym rytmie, dlatego że, proszę państwa, chaos chociaż widziałam budżet. Subwencja oświatowa, pro- w instytucjach państwowych, m.in w Ministerstwie szę państwa, wpłynęła w pełnej wysokości. Prawnicy Edukacji Narodowej, powoduje, że rzeczywiście te zastanawiają się, czy nie zawiadomić prokuratury, determinanty zaczynają być równoległe, to znaczy dlatego że ktoś dokonał zamachu na pieniądze, które projekty ustaw, w związku z którymi, przypominam, zostały absolutnie, bezwzględnie i właściwie wyliczone rząd Platformy Obywatelskiej i PSL zawsze prosił dla każdego nauczyciela. Również z panią poseł roz- o 100 dni spokoju, które muszą płynąć, żeby napra- mawiałam o takim bardzo szybkim trybie. Pani poseł wiać system edukacji. My rzeczywiście mamy poważ- ma wojewodę. Jeszcze wojewodów Zjednoczonej Pra- ne problemy m.in. w ministerstwie edukacji. Na kil- wicy, Prawa i Sprawiedliwości nie ma. kaset milionów plus te 2 mld zagrożone są projekty (Poseł Anna Nemś: Nie…) europejskie, m.in. „E-podręcznik” obciążony 50 mln zł Żeby szybko uzdrowić sytuację i poradzić sobie i w perspektywie kolejnymi 50 mln. z wójtem, który dokonuje takich zamachów na sub- Chcę tylko pani poseł zwrócić uwagę, bo to się wencję oświatową, wystarczy powołać tam komisarza, przyda do debaty o edukacji, bo to też ma związek 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 111

Minister Edukacji Narodowej Pan poseł Marek Sowa mówił, że burmistrz nie Anna Zalewska zgodzi się na otwarcie klasy. Proszę państwa, my za- pominamy o tym, że współodpowiadamy razem z or- z sześcio- i siedmiolatkami, kiedy pani chce mówić ganami prowadzącymi, i to jest podstawowe zadanie o nowoczesnej szkole. Chcę powiedzieć, że ta diagno- samorządu – prowadzenie oświaty. Obywatele płacą za na podstawie twardych danych jest zupełnie inna. tam podatki, tak jak płacą do budżetu państwa. Nie Mówimy o „E-podręczniku”, 10-letnich komputerach możemy zwalniać organów prowadzących z tego, by i o braku komputerów w salach lekcyjnych. W związ- razem z nami uczyły, dbały o dzieci ze swojej własnej ku z tym nauczyciel, który prowadzi e-dziennik, robi gminy. Jednocześnie pan marszałek, były marszałek to podwójnie. Najpierw sprawdza na lekcji, po czym mówił, że szacowali na jakiejś podstawie. Nie ma pro- idzie do pokoju nauczycielskiego i czeka w kolejce, jektu, więc trudno mi się do tych szacunków odnieść. żeby wprowadzić to do komputera. Jednocześnie nie- stety audytujemy, dlatego że co chwila dowiadujemy się w ministerstwie o różnych dziwnych zdarzeniach, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: np. o niedziałających programach rządowych. Wie pani, że jeśli chodzi o jeden z programów, „Bezpiecz- Pani minister, proszę zmierzać do końca. na szkoła”, to jedna z fundacji poszła do nauczycieli poprosić o 300 zł za szkolenie, żeby zawiesić tablicz- kę, że szkoła jest bezpieczna. A w dodatku jedyne, co Minister Edukacji Narodowej ci nauczycieli mają zrobić, to napisać procedurę, któ- Anna Zalewska: ra wynika z rozporządzeń i m.in. z definicji „Niebie- skiej linii”. W związku z tym, że oczywiście każde pytanie Jednocześnie, pani poseł, bo myślę, że to jest waż- było ważne, postaramy się odpowiedzieć na pytania ne, bo to też jest to, czym również się, niestety, zaj- pisemnie, jeżeli ktoś z państwa nie będzie usatysfak- mujemy, żeby rzeczywiście nie być narażonym na cjonowany. Ale jeszcze dosłownie ostatnie zdanie, różnego rodzaju dyscypliny finansów publicznych, które ma uwypuklić, że po pierwsze, pani poseł, po- odkrywamy fundacje. Zresztą mnóstwo fundacji ma sługujemy się twardymi danymi, które m.in. są Spis treści duże pieniądze, które są poza systemem edukacji. w systemie informacji. Muszę też panią zmartwić, bo Odkrywamy fundacje, które na przykład otrzymy- wały po 800 tys. w ostatnim roku, a w radach zasia- ten system, który państwo budowali, trzeba prawdo- dało kierownictwo Ministerstwa Edukacji Narodo- podobnie naprawiać. To też jest kompetencja, która wej. To rzeczywiście są realne problemy. W związku wskazuje na to, kto i w jaki sposób chciał budować z tym apel pana posła Sprawki o białą księgę jest system edukacji. I podkreślam, że my dajemy wol- apelem, który jakby czytamy, i myślę, że Polacy tę ność rodzicom. Jeżeli rodzic będzie chciał posłać sześ- diagnozę, oprócz systemu edukacji, stanu edukacji, ciolatka, to go pośle, jeżeli siedmiolatka, to też go otrzymają, żeby wiedzieli, w jaki sposób zarządzana pośle, bo taki będzie miał obowiązek. A to, do czego była edukacja w Polsce. mamy zmierzać, to do tak usytuowanej szkoły, do tak Poseł Nowak oprócz powtarzanych pytań, bo miał zorganizowanej, do tak niefikcyjnie omawianej, żeby zapisane pytania, na które udzieliłam odpowiedzi, rzeczywiście każdy realnie i dobrze się czuł. A przed- gdyż były one spisem tych pytań, które przedstawiła szkola? Nie mam już czasu. Podyskutujemy na ten pani poseł Szumilas, mówił o tym, że rewolucjonista temat, bo mówiłam o tym, że subwencja się nie zmie- ma przeświadczenie o swojej nieomylności. Ja jestem ni, natomiast to, co pani powiedziała, jest nieprawdą. rewolucjonistą miliona rodziców i miliona dzieci. Mianowicie rzeczywiście będzie biała... Tak, mam przeświadczenie, że działam dla ich do- bra, a jestem tylko urzędnikiem. Jednocześnie pan poseł podnosił kwestię tego, że – bo wychodził i chciał Wicemarszałek Ryszard Terlecki: dyskutować o tym, o czym nie dyskutujemy, mając priorytety trochę inaczej ustawione – musimy po- Pani minister, proszę zmierzać do końca. rządkować system, że oto kiedyś tam siedmiolatek będzie obok czternastolatka. Proszę państwa, dzisiaj pięciolatek jest obok siedemnastolatka, dlatego że Minister Edukacji Narodowej mówimy o zespołach szkolno-przedszkolnych (Dzwo- Anna Zalewska: nek) i jeszcze gimnazjalnych do tego. Pani Małgorzata Pępek powtarzała tylko i wy- ...księga. Przyjrzę się tym projektom budowy przed- łącznie pytania, też jakby nie słyszała, że odpowie- szkoli, które kosztowały 16,5 mln, mimo że w najbliż- działam, jak ten następny rocznik będzie wyglądał. szej kilkuletniej perspektywie nie ma możliwości, żeby Jeżeli chodzi o Kartę Nauczyciela, to jest kolejny zapełnić przedszkola dziećmi. 16,5 mln, proszę pań- projekt, który będziemy tutaj państwu prezentować, stwa, to co najmniej pięć przedszkoli. Ale dostawali mianowicie likwidację godzin karcianych. koledzy ministrów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. 112 Informacja bieżąca

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Anna Nemś:

Dziękuję, pani minister. Dobrze. (Głos z sali: Skandal!) Pani minister, jestem pod ogromnym wrażeniem Wypowiedź pani minister kończy rozpatrywanie pani energii i naprawdę, gdyby ona w głównej części ) tego punktu porządku dziennego* . nie lądowała na Platformie i PSL-u, to byłoby wspa- (Poseł Krystyna Szumilas: Przepraszam, w trybie niale. Przed chwilą powiedziała pani, że współodpo- sprostowania.) wiadamy z organami prowadzącymi, w odpowiedzi... (Poseł Anna Nemś: Sprostowanie.) Bardzo proszę, w trybie sprostowania. (Głos z sali: Tak mówią ustawy.) Pani poseł, 2 minuty. ...dla pana posła Sowy, przy czym gdy ja prosiłam o interwencję w tej gminie, to już wtedy nie. I proszę nie mówić, że ja czymś manipuluję. Naprawdę nie. Poseł Krystyna Szumilas: Jeżeli źle się zrozumiałyśmy, to może pani troszkę inaczej interpretuje pewne rzeczy. Bardzo dziękuję. (Poseł Marzena Machałek: Nie, proszę.) Panie marszałku, myślę, że pani minister nie zro- Proszę mi powiedzieć, szanowna pani… Jeżeli zumiała tych prostych pytań, bo na żadne pytanie mówi pani, że dzisiaj jest wina marszałka, który przy- nie odpowiedziała. Ja zrozumiałam z odpowiedzi musza, to ja jako samorządowiec, gdy słyszę, że mar- pani minister, że zrobimy antyreformę, to znaczy szałek do czegoś przymusza, a w ogóle to prokuratura, cofniemy wszystko i sięgniemy do kasy samorządów terytorialnych, żeby za to zapłaciły. Pani minister, ja to naprawdę, jeszcze raz proszę panią minister – dzi- wydrukuję pani słowa dotyczące współodpowiedzial- siaj jest problem ludzi i ten problem trzeba rozwiązać. ności i tego, że za wszystko to, co wy zepsujecie, będą I proszę nie szukać i nie mówić mi, że wojewoda jest płaciły samorządy. nie nasz. On jest nasz, śląski, on dzisiaj pełni tę funk- (Głos z sali: Ustawa mówi, kto za co odpowiada.) cję, a państwo (Dzwonek) jesteście w rządzie. I proszę I bardzo proszę, pani minister, bez osobistych wy- wziąć za to odpowiedzialność i działać.

Spis treści cieczek. Proszę dyskutować rzeczowo, na temat… (Poseł Anna Nemś: Sprostowanie!) …a nie spychać tego wszystkiego gdzieś na bocz- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ny tor. Dziękuję. (Poseł Anna Nemś: Panie marszałku, krótkie Bardzo dziękuję, pani poseł. sprostowanie z mojej strony.) (Głos z sali: Dziękujemy.) Poseł Anna Nemś: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Taka jest moja prośba. Dziękuję. Bardzo dziękuję. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 3... (Poseł Anna Nemś: Poproszę o sprostowanie.) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Proszę? (Poseł Anna Nemś: Poproszę o sprostowanie. Bardzo dziękuję. Krótkie.) (Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska: A czy była pani wymieniona? Tylko jedno zdanie.) (Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska: Pani minister, 1 minuta. Tak, ja nazwisko wymieniłam, odpowiadając na py- tania.) Bardzo proszę. Minister Edukacji Narodowej (Poseł Anna Nemś: Nazwisko, pani minister. Przepraszam, moje nazwisko, proszę sobie sprawdzić, Anna Zalewska: na 100%.) (Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska: Panie posłanki, proponuję, żeby przeczytać usta- Ale powiedziałam, że wymieniłam pani nazwisko, wy, w których jest precyzyjnie zapisane, kto za co potwierdziłam.) odpowiada. Naruszanie kompetencji, jak dobrze pani (Poseł Lech Sprawka: No przecież potwierdziła!) wie, jest niemożliwe. (Poseł Anna Nemś: Tak. Mogę?) (Poseł Anna Nemś: Działanie jest możliwe.) Bardzo proszę. Wsparłam tę gminę tymi działaniami. W związku 1 minuta. z tym chciałabym, żeby pani jednak dyscyplinowała i powściągała swoje wypowiedzi, które są niepraw- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. dziwe. (Oklaski) 3. posiedzenie Sejmu w dniu 2 grudnia 2015 r. Sprawy formalne 113

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przej- rzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu. Bardzo dziękuję, pani minister. Porządek dzienny 4. posiedzenia Sejmu, zwołane- Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 3. po- go na dni 9 i 10 grudnia 2015 r., został paniom i pa- siedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. nom posłom doręczony. (Głos z sali: Dobranoc.) Zamykam posiedzenie. Na tym kończymy 3. posiedzenie Sejmu Rzeczy- pospolitej Polskiej*). (Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszał- *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. kowską)

(Koniec posiedzenia o godz. 2 min 31) Spis treści

chodzić będziemy 104. rocznicę urodzin Gracjana Fróga Fróga stać tego żołnierza kapitana piechotywyklętego, i bro Gracjana urodzin ps rocznicę 104. będziemy chodzić Fróga Gracjana wżycie? kompe niu zmian testach europejskich w tencyjnych będą brane pod uwagę przy wprowadza gimnazjalistów skich pol wyniki wysokie bardzo oraz szkolny, obowiązek podjęły sześciolatków, które umiejętności i petencje kosz poniesie kto i gimnazjów, ewentualnychty zwolnień zawodowych? ww. grup likwidacją oraz latków sześcio dla szkolnego obowiązku zniesieniem tj. mi, zmiana planowanymi z związku w nychpracę straci bra z szkoli? wynikających ku dochodów subwencji na sześciolatki uczęszczające do przed utratę oraz nazjalnych gim obiektów nowych budowy lub przystosowania koszty sześciolatków, potrzeb do placówek sowania morządomponiesione terytorialnym koszty przysto gimnazjów? likwidacji oraz sześciolatków dla szkolnego wiązku ster: jej sposobów przeprowadzania. dotyczących kosztów wyliczeń danych reformy oraz wprowadzeniem z jakichkolwiek związanych także jest Brak władzę. nową przez proponowana edukacyjnej lityki po strategia publicznej całościowa opinii znana jest nie dotąd Jak rodziców. także a oświaty, cowników prasamorządowców, środowisku w szczególnie sji, ponowane przez obecny rząd, budzą wiele kontrower pro sześciolatków, dla szkolnego obowiązku sieniu . „Szczerbiec”. Chciałbym zatem przypomnieć po „Szczerbiec”.. zatem przypomnieć Chciałbym Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 8 grudnia br. ob br. grudnia 8 Izbo! Wysoka Marszałku! Panie urodzin rocznicy 104. sprawie w Oświadczenie Prawo Parlamentarny iSprawiedliwość) (Klub Poseł Waldemar Andzel Oświadczenia poselskie kom wysoko oceniających badań wyniki Czy 4. administracyj pracowników i nauczycieli Ilu 3. sa zrekompensuje resort sposób jaki w i Czy 2. obo zniesienia koszty szacunkowe są Jakie 1. Mini Panią pytam powyższego do odniesieniu W znie i gimnazjów likwidacji na polegające Zmiany Platforma Parlamentarny Obywatelska) (Klub Rząsa Poseł Marek dziennego 9. porządku – punkt bieżąca Informacja Teksty wystąpieńniewygłoszonych ------ckiej, z której jednak zdołał uciec. Dotarł do Przemy do Dotarł uciec. zdołał niemie jednak niewoli której do z wtedy ckiej, się Dostał Lubelskim. wem Tomaszo pod bitwie w Walczył Wileńskiej Kawalerii. Brygady ramach w działającym Pancernym nie szwadronuw 33. techniczno-gospodarczego Dywizjo dowódca jako wrześniowej kampanii w uczestniczył i7.Bugiem wGrodnie. Pancernym Batalionie nad Brześciu w Pancernym Batalionie 4. w kolejnych latach w a Sanoku, w Podhalańskich Strzelców Pułku 2. w Służył podporucznika. stopniu w lat 22 wieku w ją Ukończył Mazowieckiej. rowie-Ostrowi Komo w Piechoty Podchorążych Szkoły do wstąpił i Bronisławy z domu Pawłowskiej. Po zdanej maturze Stanisława synem Był Podkarpaciu. na Laskówce w AK. Brygady skiej Wileń 3. WojskadowódcyPolskiego, pancernych ni spiracyjnej w ramach Ośrodka Mobilizacyjnego Wi Mobilizacyjnego Ośrodka ramach w spiracyjnej kon działalności Postawiono zarzuty mu czeństwa. Bezpie Urzędu funkcjonariuszy przez aresztowany lipcu W 1948 r. Łodzi. w przeprowadzanej ramach X” został „Akcji do następnie a Wilna, do dotrzeć i Po mu bliskoudało 2 latach się zbiecZSRR. z obozu terenie na Riazaniem pod wDiagilewie NKWD Łukisz na więzienia do kach w Wilnie, a następnie przewieziono Trafił go do obozu NKWD. przez towany stopień na awans kapitana. otrzymał „Szczerbiec” r. 1944 ope lipca 14 Brama”. ramach w „Ostra racji stoczonych Wilno o też brał walkach w brygadą udział swoją ze wraz Fróg Gracjan forma cji. kolaboracyjnej rozbiciem i Polaków cięstwem się ona Zakończyła skiego Korpusu Lokalnego. zwy Litew oddziałami z bitwę stoczyła Wileńska gada Bry 3. Oszmianka Murowana wsi r. pobliżu w 1944 maja 14 zdobywa na 13 Z wyposażenie. i amunicję broń, przeprowadzania no ich wyniku W mocniczej. przeciwko po policji litewskiej akcjach kolaboranckiej oraz Niemcom zbrojnych wielu w udział brał częto 3. nazywać Brygadą Wileńską Oddział AK. ten za czasem z który Sużan, rejonie w partyzanckim w szeregach Krajowej. Armii Dowodził on oddziałem konspiracyjną działalność rozpoczął Fróg miecką, nów zwięźniami. kolejarzom, którzy odczepili ostatnich kilka wago polskim dzięki ZSRR r. głąb w 1941 wywiezienia w uniknął NKWD przez aresztowaniu Po Pułko wych. Kołach w konspiracyjną działalność dził mu udało się zbiec. drugi śla, gdzie został aresztowany przez Sowietów. Po raz Po wybuchu II wojny światowej Gracjan Fróg Fróg Gracjan światowej wojny II wybuchu Po r. 1911 grudnia 8 świat na przyszedł Fróg Gracjan Kilka dni po awansie Gracjan Fróg został aresz nie okupacją pod się znalazło Wilno jak tym Po prowa gdzie Wilna, do powrócił Fróg Gracjan Załącznik ------

Spis treści 116

leńskiego Okręgu AK. Oskarżano go również o współ- tycznych to obraza związkowców z „Solidarności”. pracę z Niemcami w zwalczaniu partyzantki sowie- Przez 8 lat rządy Platformy Obywatelskiej niszczyły ckiej na Wileńszczyźnie. W listopadzie 1950 r. Gra- dialog społeczny w Polsce, kpiły z praw pracowni- cjan Fróg został skazany na karę śmierci. Wyrok czych i związkowych, a dziś demonstracyjnie próbu- wykonano w maju następnego roku w więzieniu ją wchodzić w prawa członków związku. Nazwa i znak mokotowskim. NSZZ „Solidarność” są prawnie zastrzeżone. Decyzję „Szczerbiec” został zrehabilitowany w 1959 r. Jego o możliwości ich użycia podejmuje Komisja Krajowa symboliczny grób znajduje na Cmentarzu Wojskowym NSZZ „Solidarność”, a podejrzewam, że nikt się do na Powązkach w Warszawie w kwaterze na Łączce. niej w tej sprawie nie zwracał. Młodym posłankom Wśród nadanych mu odznaczeń wymienić można Or- z Nowoczesnej zwracam uwagę, że to my płaciliśmy der Virtuti Militari (nadany dwukrotnie, raz po- wolnością i zdrowiem, nie godząc się na prawa stanu śmiertnie), Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami czy wojennego, by żyć w demokratycznym kraju. Panie Krzyż Walecznych. z efektów naszej działalności korzystacie, nie pono- Cześć i chwała bohaterom! Dziękuję. sząc żadnych kosztów. Tymczasem śmiało poniżacie tych, którzy te koszty ponieśli. Proszę o trochę za- stanowienia, a może i zapoznanie się z najnowszą Poseł Ewa Tomaszewska historią Polski. (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) Co do Trybunału Konstytucyjnego to przypomnę, że wybranych na wniosek Platformy Obywatelskiej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skandowanie na było 14 na 15 sędziów trybunału. Wybranych na sali obrad słowa „solidarność” przez posłów Platfor- wniosek Prawa i Sprawiedliwości – 0. To określa cha- my Obywatelskiej dla obrony swych interesów poli- rakter tego „zamachu”. Dziękuję. Spis treści SPIS TREŚCI

3. posiedzenie Sejmu (Obrady w dniu 2 grudnia 2015 r.)

Porządek dzienny Poseł Krzysztof Paszyk ...... 23 Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 23 Otwarcie posiedzenia Poseł Stanisław Piotrowicz ...... 24 Zmiana porządku dziennego Poseł Sławomir Neumann ...... 24 Marszałek ...... 3 Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 25 Sprawy formalne Poseł Stanisław Piotrowicz ...... 25 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 3 Poseł Michał Szczerba ...... 26 Poseł Sławomir Neumann ...... 4 Poseł Cezary Grabarczyk ...... 27 Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 4 Poseł Katarzyna Lubnauer ...... 27 Poseł Paweł Bejda ...... 28 (Przerwa w posiedzeniu) Głosowanie Marszałek ...... 28 Wznowienie obrad Poseł Sławomir Neumann ...... 28 Zmiana porządku dziennego Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 28 Marszałek ...... 5 Poseł Monika Wielichowska ...... 29 Sprawy formalne Poseł Robert Kropiwnicki ...... 30 Poseł Andrzej Halicki ...... 5 Poseł Rajmund Miller ...... 31 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 6 Poseł Tomasz Szymański ...... 31 Poseł Cezary Grabarczyk ...... 7 Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 32 Poseł Małgorzata Wassermann ...... 7 Poseł Agnieszka Pomaska ...... 32 Poseł Cezary Grabarczyk ...... 8 Poseł Anna Paluch ...... 33 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 9 Poseł Krzysztof Brejza ...... 33 Punkt 6. porządku dziennego: Wybór sę- (Przerwa w posiedzeniu) dziów Trybunału Konstytucyjnego Wznowienie obrad (Przerwa w posiedzeniu) Punkt 6. porządku dziennego (cd.) Wznowienie obrad Poseł Krzysztof Paszyk ...... 34 Punkt 6. porządku dziennego (cd.) Głosowanie Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 10 Marszałek ...... 34 Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska . . . . .11 Poseł Zbigniew Ajchler ...... 35 Poseł Agnieszka Pomaska ...... 12 Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 35 Poseł Krzysztof Brejza ...... 36 Poseł Janusz Sanocki ...... 13 Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 37 Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 14 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 37 Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 14 Poseł Kornel Morawiecki ...... 37 Poseł Marek Ast ...... 14 Poseł Ryszard Terlecki ...... 38 Poseł Andrzej Jaworski ...... 16 Poseł Rafał Grupiński ...... 38 Poseł Andrzej Matusiewicz ...... 17 Poseł Małgorzata Wassermann ...... 18 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Robert Kropiwnicki ...... 18 Wznowienie obrad Poseł Andrzej Jaworski ...... 18 Sprawy formalne Poseł Robert Kropiwnicki ...... 18 Poseł Joachim Brudziński ...... 39 Poseł Andrzej Jaworski ...... 19 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 40 Poseł Marek Ast ...... 19 Punkt 6. porządku dziennego (cd.) Poseł Rafał Trzaskowski ...... 19 Głosowanie Poseł Henryka Krzywonos-Strycharska . . . . .20 Marszałek ...... 40 Poseł Stanisław Tyszka ...... 21 Poseł Arkadiusz Myrcha ...... 41 Poseł Ryszard Petru ...... 22 Poseł Grzegorz Furgo ...... 41 Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 22 Poseł Urszula Pasławska ...... 41 Poseł Robert Kropiwnicki ...... 42 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 42 Spraw Wewnętrznych i Administracji Poseł Krystian Jarubas ...... 43 Jarosław Zieliński ...... 65 Punkt 7. porządku dziennego: Zmiany Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy w składach osobowych komisji sejmo- Ustawodawczej Sławomir Siwy ...... 65 wych Punkt 3. porządku dziennego: Pierwsze Sprawy formalne czytanie przedstawionego przez Prezy- Poseł Agnieszka Pomaska ...... 43 denta Rzeczypospolitej Polskiej projek- Punkt 7. porządku dziennego (cd.) tu ustawy o zmianie ustawy o podatku Głosowanie dochodowym od osób fizycznych Marszałek ...... 44 Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Anna Surówka-Pasek ...... 67 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Wiesław Janczyk ...... 68 Wznowienie obrad Poseł Janusz Cichoń ...... 68 Punkt 2. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Rafał Wójcikowski ...... 69 czytanie obywatelskiego projektu usta- Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 70 Poseł Genowefa Tokarska ...... 71 wy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu Poseł Krystyna Skowrońska ...... 72 emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Poseł Marek Sowa ...... 72 Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Poseł Zofia Czernow ...... 73 Agencji Wywiadu, Służby Kontrwy- Poseł Mirosław Pampuch ...... 73 wiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Poseł Jan Grabiec ...... 74 Wojskowego, Centralnego Biura Anty- Poseł Adam Abramowicz ...... 74 korupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Poseł Andrzej Maciejewski ...... 75 Ochrony Rządu, Państwowej Straży Poseł Łukasz Schreiber ...... 75 Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich Poseł Artur Szałabawka ...... 75 rodzin oraz niektórych innych ustaw Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk ...... 76 Przedstawiciel Komitetu Inicjatywy Poseł Jan Łopata ...... 76 Ustawodawczej Sławomir Siwy ...... 44 Poseł Mirosław Suchoń ...... 77 Sprawy formalne Poseł Błażej Parda ...... 77 Poseł Monika Wielichowska ...... 48 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Punkt 2. porządku dziennego (cd.) Konrad Raczkowski ...... 77 Poseł Arkadiusz Czartoryski ...... 48 Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Poseł Tomasz Szymański ...... 49 Anna Surówka-Pasek ...... 78 Poseł Robert Winnicki ...... 51 Punkt 8. porządku dziennego: Pytania Poseł Joanna Augustynowska ...... 52 w sprawach bieżących Poseł Zbigniew Sosnowski ...... 53 Poseł Bernadeta Krynicka ...... 79 Poseł Marek Jakubiak ...... 54 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Bożena Szydłowska ...... 54 Piotr Warczyński ...... 79 Poseł Ryszard Wilczyński ...... 55 Poseł Joanna Borowiak ...... 79 Poseł Małgorzata Pępek ...... 55 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Bożena Kamińska ...... 55 Piotr Warczyński ...... 79 Poseł Marek Rząsa ...... 56 Poseł Mirosława Nykiel ...... 80 Poseł Zbigniew Ajchler ...... 56 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 57 Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed . . 80 Poseł Bożena Henczyca ...... 57 Poseł Mirosława Nykiel ...... 81 Poseł Tomasz Szymański ...... 57 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Poseł Adam Abramowicz ...... 57 Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed . . 81 Poseł Ewa Tomaszewska ...... 58 Poseł Krzysztof Sitarski ...... 81 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 58 Minister Energii Krzysztof Tchórzewski . . . .82 Poseł Jan Łopata ...... 59 Poseł Krzysztof Sitarski ...... 83 Poseł Bogdan Rzońca ...... 59 Minister Energii Krzysztof Tchórzewski . . . .83 Poseł Edward Siarka ...... 59 Poseł Witold Zembaczyński ...... 83 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Spraw Wewnętrznych i Administracji Leszek Skiba ...... 84 Jarosław Zieliński ...... 60 Poseł Witold Zembaczyński ...... 84 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Konrad Raczkowski ...... 63 Leszek Skiba ...... 84 Poseł Zbigniew Ajchler ...... 64 Poseł Paweł Bejda ...... 85 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Andrzej Jaworski ...... 97 Infrastruktury i Budownictwa Piotr Stomma . . .85 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Paweł Bejda ...... 86 Spraw Wewnętrznych i Administracji Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sebastian Chwałek ...... 98 Infrastruktury i Budownictwa Piotr Stomma . . .86 Punkt 9. porządku dziennego: Informacja Poseł Arkadiusz Mularczyk ...... 87 bieżąca Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Krystyna Szumilas ...... 98 Infrastruktury i Budownictwa Jerzy Szmit . .87 Minister Edukacji Narodowej Poseł Arkadiusz Mularczyk ...... 88 Anna Zalewska ...... 99 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Marzena Machałek ...... 101 Infrastruktury i Budownictwa Jerzy Szmit . .88 Poseł Anna Nemś ...... 102 Poseł Zbigniew Ajchler ...... 88 Poseł Andrzej Maciejewski ...... 102 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Poseł Lech Sprawka ...... 102 i Rozwoju Wsi Jacek Bogucki ...... 88 Poseł Tomasz Piotr Nowak ...... 103 Poseł Zbigniew Ajchler ...... 89 Poseł Zbigniew Dolata ...... 103 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa Poseł Małgorzata Pępek ...... 104 i Rozwoju Wsi Jacek Bogucki ...... 90 Poseł Dariusz Piontkowski ...... 104 Poseł Barbara Bartuś ...... 90 Poseł Marek Sowa ...... 105 Sekretarz Stanu w Ministerstiwe Spraw Poseł Krystyna Wróblewska ...... 105 Wewnętrznych i Administracji Jakub Skiba . . 90 Poseł Krystyna Szumilas ...... 106 Poseł Józef Leśniak ...... 91 Poseł Aleksander Mrówczyński ...... 106 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jakub Skiba . . 92 Poseł Anna Cicholska ...... 107 Poseł Leszek Ruszczyk ...... 92 Poseł Sylwester Tułajew ...... 107 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Poseł Iwona Michałek ...... 107 Narodowej Bartosz Kownacki ...... 92 Poseł Jacek Kurzępa ...... 108 Poseł Leszek Ruszczyk ...... 93 Poseł Joanna Borowiak ...... 108 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Poseł Krystyna Szumilas ...... 108 Narodowej Bartosz Kownacki ...... 93 Minister Edukacji Narodowej Poseł Artur Szałabawka ...... 94 Anna Zalewska ...... 109 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Poseł Krystyna Szumilas ...... 112 Wewnętrznych i Administracji Jakub Skiba . . 94 Poseł Anna Nemś ...... 112 Poseł Leszek Dobrzyński ...... 95 Minister Edukacji Narodowej Sekretarz Stanu w Ministerstiwe Spraw Anna Zalewska ...... 112 Wewnętrznych i Administracji Jakub Skiba . . 95 Zamknięcie posiedzenia Poseł Iwona Ewa Arent ...... 96 Załącznik – Teksty wystąpień niewygłoszonych Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Marek Rząsa ...... 115 Spraw Wewnętrznych i Administracji Poseł Waldemar Andzel ...... 115 Sebastian Chwałek ...... 96 Poseł Ewa Tomaszewska ...... 116 TŁOCZONO Z POLECENIA MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KANCELARIA SEJMU: redakcja i skład – Sekretariat Posiedzeń Sejmu, druk – Wydawnictwo Sejmowe. Nakład 41 egz. PL ISSN 0867-2768. Cena 6,30 zł + 5% VAT