22 Grudnia 2015 R

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VIII

Sprawozdanie Stenograficzne z 6. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 22 grudnia 2015 r. (drugi dzień obrad)

Warszawa 2015

SPIS TREŚCI

6. posiedzenie Sejmu (Obrady w dniu 22 grudnia 2015 r.)

Wznowienie posiedzenia zawodowych nabytych w państwach Komunikaty członkowskich Unii Europejskiej Sekretarz Poseł Krystian Jarubas ...... 77 Poseł Sprawozdawca Włodzimierz Bernacki . . . . .85 Ślubowanie poselskie Poseł Włodzimierz Bernacki ...... 86 Poseł Waldemar Olejniczak ...... 77 Poseł Wojciech Ziemniak ...... 86 Sprawy formalne Poseł Krystian Jarubas ...... 87 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 78 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki Poseł Borys Budka ...... 78 i Szkolnictwa Wyższego Aleksander Bobko ...... 87 Poseł Krzysztof Brejza ...... 78 Poseł Włodzimierz Bernacki ...... 88 Poseł Krzysztof Jurgiel ...... 79 Poseł Marian Zembala ...... 88 Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 80 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Zbigniew Konwiński ...... 80 Punkt 1. porządku dziennego: Sprawozda- Wznowienie obrad nie Komisji Infrastruktury o rządowym Punkt 8. porządku dziennego: Sprawozda- projekcie ustawy o zmianie ustawy o kie- nie Komisji Ustawodawczej o poselskim rujących pojazdami (cd.) projekcie ustawy o zmianie ustawy Głosowanie o Trybunale Konstytucyjnym Marszałek ...... 81 Poseł Sprawozdawca Marek Ast ...... 89 Punkt 3. porządku dziennego: Sprawo- Poseł Arkadiusz Mularczyk ...... 89 zdanie Komisji Administracji i Spraw Poseł Sławomir Neumann ...... 90 Wewnętrznych o poselskim projekcie Poseł Borys Budka ...... 91 ustawy o zmianie ustawy o działach Poseł Tomasz Rzymkowski ...... 91 administracji rządowej oraz niektórych Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 91 innych ustaw (cd.) Poseł Barbara Dolniak ...... 92 Głosowanie Poseł Marek Ast ...... 93 Marszałek ...... 81 Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 93 Punkt 17. porządku dziennego: Sprawozda- Poseł Marek Ast ...... 93 nie Komisji do Spraw Energii i Skarbu Poseł Barbara Dolniak ...... 93 Państwa o poselskim projekcie ustawy Poseł Eugeniusz Kłopotek ...... 93 o zmianie ustawy o funkcjonowaniu Poseł Krzysztof Paszyk ...... 94 górnictwa węgla kamiennego (cd.) Sprawy formalne Poseł Andrzej Czerwiński ...... 81 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 94 Poseł Marek Suski ...... 82 Poseł Monika Wielichowska ...... 94 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Poseł Krzysztof Brejza ...... 95 Grzegorz Tobiszowski ...... 82 Poseł Robert Kropiwnicki ...... 96 Poseł Andrzej Czerwiński ...... 83 Poseł Marek Suski ...... 96 Poseł Krzysztof Sitarski ...... 84 Poseł Krzysztof Brejza ...... 97 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Punkt 8. porządku dziennego (cd.) Grzegorz Tobiszowski ...... 84 Poseł Barbara Bartuś ...... 97 Głosowanie Poseł Zbigniew Konwiński ...... 98 Marszałek ...... 85 Poseł Mirosław Pampuch ...... 98 Poseł Piotr Zgorzelski ...... 98 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Marek Ast ...... 99 Wznowienie obrad Poseł Krzysztof Brejza ...... 99 Punkt 16. porządku dziennego: Sprawo- Poseł Marek Suski ...... 99 zdanie Komisji Edukacji, Nauki i Mło- Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 100 dzieży o rządowym projekcie ustawy Poseł Paweł Bejda ...... 100 o zasadach uznawania kwalifikacji Poseł Waldemar Buda ...... 100 Poseł Agnieszka Pomaska ...... 100 Punkt 12. porządku dziennego: Spra- Poseł Michał Stasiński ...... 101 wozdanie Komisji Kultury i Środków Poseł Jan Łopata ...... 101 Przekazu o poselskim projekcie uchwa- Poseł Rafał Trzaskowski ...... 101 ły w sprawie ustanowienia 2016 roku Poseł Arkadiusz Mularczyk ...... 102 – Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 102 Polski Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 103 Poseł Sprawozdawca Elżbieta Kruk ...... 123 Poseł Krystyna Pawłowicz ...... 103 Poseł Jacek Świat ...... 123 Poseł Monika Wielichowska ...... 103 Poseł Anna Białkowska ...... 124 Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 104 Poseł Elżbieta Borowska ...... 124 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 104 Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 125 Poseł Tomasz Jaskóła ...... 105 Poseł Józefa Hrynkiewicz ...... 125 Poseł Stanisław Piotrowicz ...... 105 Punkt 13. porządku dziennego: Spra- Poseł Marek Ast ...... 108 wozdanie Komisji Kultury i Środków Komunikaty Przekazu o poselskim projekcie uchwa- Sekretarz Poseł Marcin Duszek ...... 109 ły w sprawie ustanowienia roku 2016 (Przerwa w posiedzeniu) Rokiem Cichociemnych Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz ...... 126 Wznowienie obrad Poseł Piotr Babinetz ...... 126 Punkt 10. porządku dziennego: Spra- Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska ...... 127 wozdanie Komisji Kultury i Środków Poseł Jarosław Porwich ...... 128 Przekazu o poselskim projekcie uchwa- Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 128 ły w sprawie ustanowienia roku 2016 Poseł Piotr Babinetz ...... 128 Rokiem Henryka Sienkiewicza Poseł Marek Jakubiak ...... 129 Poseł Sprawozdawca Elżbieta Kruk ...... 110 Poseł Piotr Babinetz ...... 129 Poseł Joanna Lichocka ...... 110 Punkt 14. porządku dziennego: Pytania Poseł Elżbieta Gapińska ...... 111 w sprawach bieżących Poseł Bartosz Józwiak ...... 112 Poseł Izabela Leszczyna ...... 129 Poseł Grzegorz Furgo ...... 112 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Urszula Pasławska ...... 113 Poseł Krzysztof Głuchowski ...... 114 Wznowienie obrad Zmiana porządku dziennego Punkt 14. porządku dziennego (cd.) Wicemarszałek Stanisław Tyszka ...... 114 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Punkt 11. porządku dziennego: Spra- Infrastruktury i Budownictwa wozdanie Komisji Kultury i Środków Piotr Stomma ...... 130 Przekazu o poselskim projekcie uchwa- Poseł Izabela Leszczyna ...... 131 ły w sprawie ustanowienia roku 2016 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rokiem Feliksa Nowowiejskiego Infrastruktury i Budownictwa Poseł Sprawozdawca Urszula Pasławska . . . .114 Piotr Stomma ...... 131 Poseł Robert Kołakowski ...... 115 Poseł Elżbieta Borowska ...... 131 Poseł Anna Wasilewska ...... 115 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury Poseł Robert Mordak ...... 116 i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin 131 Poseł Grzegorz Furgo ...... 116 Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 132 Poseł Urszula Pasławska ...... 117 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Poseł Tadeusz Dziuba ...... 117 Wewnętrznych i Administracji Punkt 18. porządku dziennego: Sprawo- Sebastian Chwałek ...... 133 zdanie Komisji Finansów Publicznych Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 133 o poselskim projekcie ustawy o zmianie Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw ustawy o zmianie ustawy o podatku Wewnętrznych i Administracji dochodowym od osób fizycznych Sebastian Chwałek ...... 134 Poseł Sprawozdawca Tadeusz Cymański . . . .118 Poseł Joanna Kopcińska ...... 134 Poseł Maria Zuba ...... 119 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Zofia Czernow ...... 119 Infrastruktury i Budownictwa Jerzy Szmit . .134 Poseł Rafał Wójcikowski ...... 119 Poseł Czesław Mroczek ...... 135 Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 120 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Poseł Genowefa Tokarska ...... 121 Narodowej Bartosz Kownacki ...... 136 Poseł Ewa Tomaszewska ...... 122 Poseł Czesław Mroczek ...... 137 Poseł Mirosław Suchoń ...... 122 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Poseł Tadeusz Cymański ...... 122 Narodowej Bartosz Kownacki ...... 137 Poseł Anna Białkowska ...... 137 Poseł Joanna Augustynowska ...... 150 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Głosowanie Narodowej Bartosz Kownacki ...... 138 Marszałek ...... 150 Poseł Anna Białkowska ...... 138 Poseł Artur Dunin ...... 150 Poseł Leszek Ruszczyk ...... 139 Poseł Ewa Lieder ...... 151 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Sprawy formalne Narodowej Bartosz Kownacki ...... 139 Poseł Rafał Grupiński ...... 152 Poseł Włodzimierz Bernacki ...... 139 Punkt 5. porządku dziennego: Sprawozda- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki nie Komisji do Spraw Energii i Skarbu i Szkolnictwa Wyższego Piotr Dardziński . . . 139 Państwa o poselskim projekcie ustawy Poseł Włodzimierz Bernacki ...... 140 o zmianie ustawy o efektywności ener- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki getycznej (cd.) i Szkolnictwa Wyższego Piotr Dardziński . . . .141 Poseł Sprawozdawca Maciej Małecki ...... 152 Poseł Lidia Burzyńska ...... 141 Głosowanie Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Marszałek ...... 152 Narodowej Teresa Wargocka ...... 142 Punkt 6. porządku dziennego: Sprawozda- Poseł Anna Paluch ...... 142 nie Komisji do Spraw Energii i Skarbu Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Państwa o poselskim projekcie ustawy Mariusz Gajda ...... 143 o zmianie ustawy o odnawialnych źród- Poseł Kazimierz Matuszny ...... 144 łach energii (cd.) Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Poseł Sprawozdawca Wojciech Zubowski . . . . .153 Mariusz Gajda ...... 144 Głosowanie Poseł Maks Kraczkowski ...... 144 Marszałek ...... 153 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 153 Paweł Chorąży ...... 144 Poseł Wojciech Zubowski ...... 153 Poseł Maks Kraczkowski ...... 145 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 154 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju Poseł Zbigniew Gryglas ...... 154 Mariusz Haładyj ...... 145 Poseł Wojciech Zubowski ...... 154 (Przerwa w posiedzeniu) Minister Energii Krzysztof Tchórzewski . . . . .155 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 155 Wznowienie obrad Punkt 4. porządku dziennego: Sprawozda- Punkt 16. porządku dziennego: Sprawo- zdanie Komisji Edukacji, Nauki i Mło- nie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzie- dzieży o rządowym projekcie ustawy ży o poselskim projekcie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji o Zintegrowanym Systemie Kwalifika- zawodowych nabytych w państwach cji (cd.) członkowskich Unii Europejskiej (cd.) Poseł Sprawozdawca Włodzimierz Bernacki . . . .156 Głosowanie Głosowanie Marszałek ...... 147 Marszałek ...... 156 Sprawy formalne Poseł Paweł Skutecki ...... 158 Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 147 Minister Edukacji Narodowej Punkt 18. porządku dziennego: Sprawo- Anna Zalewska ...... 158 zdanie Komisji Finansów Publicznych Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska ...... 158 o poselskim projekcie ustawy o zmianie Minister Edukacji Narodowej ustawy o zmianie ustawy o podatku Anna Zalewska ...... 159 dochodowym od osób fizycznych(cd.) Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska ...... 159 Poseł Sprawozdawca Tadeusz Cymański . . . . 148 Punkt 8. porządku dziennego: Sprawozda- Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 148 nie Komisji Ustawodawczej o poselskim Poseł Tadeusz Cymański ...... 148 projekcie ustawy o zmianie ustawy Głosowanie o Trybunale Konstytucyjnym (cd.) Marszałek ...... 149 Poseł Sprawozdawca Marek Ast ...... 159 Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 149 Poseł Borys Budka ...... 160 Punkt 2. porządku dziennego: Sprawo- Poseł Agnieszka Pomaska ...... 160 zdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Poseł Arkadiusz Mularczyk ...... 161 Wsi o poselskim projekcie ustawy Poseł Marek Ast ...... 161 o zmianie ustawy o ubezpieczeniu Poseł Borys Budka ...... 162 społecznym rolników oraz niektórych Głosowanie innych ustaw (cd.) Marszałek ...... 162 Poseł Sprawozdawca Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 162 Jan Krzysztof Ardanowski ...... 150 Poseł Jacek Protas ...... 163 Poseł Paweł Bejda ...... 163 Poseł Agnieszka Pomaska ...... 181 Poseł Krystian Jarubas ...... 163 Poseł Piotr Apel ...... 181 Poseł Arkadiusz Marchewka ...... 163 Poseł Katarzyna Lubnauer ...... 182 Poseł Małgorzata Pępek ...... 164 Poseł Robert Kropiwnicki ...... 182 Poseł Elżbieta Stępień ...... 165 Poseł Patryk Jaki ...... 183 Poseł Bożena Henczyca ...... 165 Sprawy formalne Poseł Marta Golbik ...... 165 Poseł Sławomir Neumann ...... 183 Poseł Artur Dunin ...... 166 Punkt 8. porządku dziennego (cd.) Sprawy formalne Głosowanie Poseł Jakub Rutnicki ...... 166 Marszałek ...... 183 Poseł Joachim Brudziński ...... 166 Poseł Killion Munyama ...... 184 Poseł Mirosław Suchoń ...... 184 (Przerwa w posiedzeniu) Poseł Borys Budka ...... 184 Wznowienie obrad Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 185 Sprawy formalne Poseł Tadeusz Cymański ...... 185 Poseł Joachim Brudziński ...... 167 Poseł Ryszard Petru ...... 186 Poseł Stefan Niesiołowski ...... 167 Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz ...... 187 Poseł Borys Budka ...... 167 Poseł Borys Budka ...... 187 Punkt 8. porządku dziennego (cd.) Poseł Patryk Jaki ...... 187 Poseł Bożena Kamińska ...... 168 Poseł Stanisław Piotrowicz ...... 188 Głosowanie Sprawy formalne Marszałek ...... 168 Poseł Jolanta Hibner ...... 190 Poseł Michał Stasiński ...... 168 Poseł Monika Wielichowska ...... 191 Poseł Marek Rząsa ...... 169 Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 191 Poseł Arkadiusz Mularczyk ...... 169 Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 192 Poseł Michał Szczerba ...... 192 Sprawy formalne Poseł Monika Rosa ...... 169 Punkt 10. porządku dziennego: Spra- Poseł Joachim Brudziński ...... 170 wozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwa- Punkt 8. porządku dziennego (cd.) ły w sprawie ustanowienia roku 2016 Poseł Monika Wielichowska ...... 170 Rokiem Henryka Sienkiewicza (cd.) Poseł Grzegorz Furgo ...... 170 Głosowanie Głosowanie Marszałek ...... 193 Marszałek ...... 170 Punkt 11. porządku dziennego: Spra- Poseł Mirosław Pampuch ...... 171 wozdanie Komisji Kultury i Środków Poseł Grzegorz Raniewicz ...... 171 Przekazu o poselskim projekcie uchwa- Poseł Andrzej Jaworski ...... 171 ły w sprawie ustanowienia roku 2016 Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 172 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego (cd.) Poseł Elżbieta Gapińska ...... 172 Głosowanie Poseł Barbara Dolniak ...... 173 Marszałek ...... 193 Poseł Tomasz Szymański ...... 173 Punkt 12. porządku dziennego: Spra- Poseł Piotr Misiło ...... 173 wozdanie Komisji Kultury i Środków Poseł Krzysztof Paszyk ...... 174 Przekazu o poselskim projekcie uchwa- Poseł Marek Sowa ...... 174 ły w sprawie ustanowienia 2016 roku Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 175 – Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Poseł Michał Szczerba ...... 175 Polski (cd.) Poseł Arkadiusz Myrcha ...... 175 Głosowanie Poseł Robert Kropiwnicki ...... 176 Marszałek ...... 193 Poseł Joanna Schmidt ...... 176 Punkt 13. porządku dziennego: Spra- Poseł Arkadiusz Mularczyk ...... 177 wozdanie Komisji Kultury i Środków Poseł Adam Szłapka ...... 177 Przekazu o poselskim projekcie uchwa- Poseł Krzysztof Brejza ...... 178 ły w sprawie ustanowienia roku 2016 Poseł Andżelika Możdżanowska ...... 178 Rokiem Cichociemnych (cd.) Sprawy formalne Głosowanie Poseł Patryk Jaki ...... 178 Marszałek ...... 194 Punkt 8. porządku dziennego (cd.) (Przerwa w posiedzeniu) Głosowanie Marszałek ...... 179 Wznowienie obrad Poseł Lidia Gądek ...... 179 Punkt 15. porządku dziennego: Informa- Poseł Cezary Tomczyk ...... 180 cja bieżąca Poseł Krzysztof Sitarski ...... 194 Poseł Marian Zembala ...... 202 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Marek Polak ...... 203 Piotr Gryza ...... 194 Poseł Stanisław Pięta ...... 203 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Gabriela Lenartowicz ...... 204 Krzysztof Łanda ...... 195 Poseł Marian Zembala ...... 204 Poseł Andrzej Sośnierz ...... 197 Poseł Krzysztof Sitarski ...... 205 Poseł Bartosz Arłukowicz ...... 197 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Paweł Grabowski ...... 198 Krzysztof Łanda ...... 205 Poseł Tomasz Latos ...... 198 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Poseł Beata Małecka-Libera ...... 198 Piotr Gryza ...... 207 Poseł Krzysztof Sitarski ...... 199 Oświadczenia Poseł Joanna Kopcińska ...... 199 Poseł Norbert Kaczmarczyk ...... 209 Poseł Marek Hok ...... 200 Poseł Szymon Giżyński ...... 210 Poseł Piotr Uściński ...... 200 Zamknięcie posiedzenia Poseł Barbara Bartuś ...... 201 Załącznik – Teksty wystąpień niewygłoszonych Poseł Lidia Gądek ...... 201 Poseł Urszula Pasławska ...... 211 Poseł Stanisław Pięta ...... 202 Porządek dzienny

12. 10.30,– godz. sją Samorządu i Terytorialnego Polityki Regionalnej głosowań, porannych kończeniu głosowań, porannych siedzenia Komisji: 13. wPoznaniu –godz. Dziecięcego 10.30, iWolnorynkowych –godz. wych parlamentarnych: zespołów następujących posiedzenia się odbędą dzisiejszym dniu W r. 2015 komunikatów. Duszek. Marcin oraz Jarubas Krystian Marchewka. iArkadiusz Jarubas słowie Krystian Marchewkę. iArkadiusza Jarubasa Duszka, Krystiana Marcina Babiarza, Łukasza Piotra słów: -Błońska Kidawa Małgorzata i Tyszka Stanisław Dolniak, Barbara wicemarszałkowie oraz Kuchciński Marek — Administracji i Spraw Wewnętrznych – godz. godz. – WewnętrznychSpraw i Administracji — — do 11, Spraw –godz. Unii Europejskiej 10, –godz. iMłodzieży Nauki — Edukacji, Komi z wspólnie Młodzieży i Nauki Edukacji, — — Łączności z Polakami za Granicą – godz. 10.15, zakończeniu po minut 10 – Petycji Spraw do — za po bezpośrednio – Publicznych Finansów — po się odbędą dzisiejszym dniu w że Informuję, — Parlamentarnego Zespołu ds. Budowy Szpitala Systemo Reform ds. Zespołu Parlamentarnego — Komunikat o posiedzeniach zespołów, 22 grudnia Jarubas: PosełSekretarz Krystian Proszę bardzo pana posła sekretarza o odczytanie Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie po będą sekretarzami obrad części pierwszej W po powołuję obrad dzisiejszych sekretarzy Na Wznawiam posiedzenie. Marszałek: ( Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu marszałek przewodniczą posiedzeniu Na ) ( Wznowienie posiedzenia ogodz. 10 min 06 ------pieniu na jego miejsce pana posła Waldemara Olejni Waldemara poselskiego. się do ślubowania zgłosił który posła czaka, wstą o pana miejsce jego postanowiłem na pieniu wyborczego Kodeksu 5 § 251 art. podstawie na WojciechaJasińskiego posła pana tu aiu em gooai t ne et poprzedzone pytań. zadawaniem debatą ani jest nie to głosowanie Sejmu laminu punkt poddam pod głosowanie. dziennego. sporny porządku punkt dziennego. porządku sprzeciw wobec uzupełnienia Konstytucyjnym. le Trybuna o ustawy zmianie o ustawy projekcie o nie ślubowanie poselskie. złożył Konsty przestrzegać Polskiej”.tucji iinnych praw Rzeczypospolitej obywateli, dobra i Ojczyzny pomyślno ści dla wszystko czynić Państwa, interesów i nywać wobecobowiązki Narodu, strzec suwerenności słów proszę opowstanie. żenie się do a prezydialnego, stołu panie i panów po Proszę Proszę pana posła Waldemara Olejniczaka o zbli Informuję, że manda w z związku wygaśnięciem Dziękuję bardzo. Marszałek: Przypominam, że zgodnie z art. 173regu 4 ust. art. z zgodnie że Przypominam, Propozycję uzupełnienia porządku dziennego o ten Jest to, w myśl 173art. Sejmu, ust. 4 regulaminu zgłoszono Seniorów Konwentu posiedzeniu Na 144. nr Sprawozdanie druk to sprawozda przedłożyła Ustawodawcza Komisja Olejniczak Waldemar poseł pan że Stwierdzam, Dziękuję bardzo. Marszałek: Ślubuję. dopomóż mi Tak Bóg. ( Poseł Waldemar Olejniczak: Waldemar Olejniczak.Pan poseł wyko sumiennie i rzetelnie ślubuję „Uroczyście ślubowania. rotę odczytam Obecnie ( Zebrani wstają ) ) Oklaski ) ------

Spis treści 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 78 Sprawy formalne

Marszałek Ja nie wiem, skąd szanowna pani premier miała informacje dotyczące tego, w jaki sposób posłowie opo- Przyjęcie propozycji uzupełnienia porządku dzien- zycji chcieli pracować, ale to, o czym pani dzisiaj rano nego oznaczać będzie, że Sejm wyraził zgodę na za- mówiła w audycji radiowej, jest nieprawdą. Posłowie stosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu. bardzo chętnie, posłowie opozycji chcą pracować… Z wnioskami formalnymi zgłosili się pan poseł (Głos z sali: Ha, ha…) Krzysztof Paszyk, Polskie Stronnictwo Ludowe, i pan …tylko, szanowna pani premier, musimy wiedzieć poseł Borys Budka, Platforma Obywatelska. nad czym. Wyszliście państwo bardzo poza ten za- Proszę bardzo. kres. Jestem przekonany, że gdyby pani premier to wiedziała, nie dopuściłaby do tego typu sytuacji. Panie marszałku, prosiłbym o to, by pan marsza- Poseł Krzysztof Paszyk: łek (Dzwonek), tak jak poprzednio, wystąpił o tę opi- nię, żeby pan marszałek spowodował, żeby Wysoka Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z pro- Izba mogła się z tym zapoznać. pozycją poszerzenia porządku obrad, posiedzenia (Poseł Marek Suski: Czas minął.) chciałbym na podstawie art. 184 regulaminu Sejmu I jeszcze jedna rzecz: ten druk nr 144 został dorę- zgłosić wniosek formalny o przerwę w obradach i pro- czony dzisiaj rano. Nie było nawet możliwości zapo- sić pana marszałka, w związku z licznymi zastrzeże- znania się z tym sprawozdaniem. Liczę na to, że pan niami zarówno o charakterze materialnym, jak i proce- marszałek wykona obowiązki regulaminowe, za co duralnym, dotyczącymi projektu, o który poszerzamy z góry dziękuję. (Oklaski) porządek obrad, o zaproszenie na ten punkt pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, prokuratora generalnego, przewodniczących Krajowej Rady Prokuratury Marszałek: i Krajowej Rady Sądownictwa. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Poseł Krzysztof Brejza z wnioskiem formalnym. Ja rozumiem, panie pośle, że także dotyczy to Spis treści Marszałek: tego punktu spornego porządku dziennego. (Poseł Marek Suski: I też o przerwę? Już był wnio- Dziękuję. sek o przerwę.) Pan poseł Borys Budka, klub Platforma Obywa- telska. Poseł Krzysztof Brejza:

Nie, panie pośle Suski, nie o przerwę. Poseł Borys Budka: (Poseł Marek Suski: Nie o przerwę?) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Panie Prezesie! Szanowny Panie Marszałku! Pani Zgłaszam wniosek o głosowanie imienne podpisany Premier! Wysoka Izbo! Ja również chciałbym popro- przez posłów Platformy Obywatelskiej. sić pana marszałka o ogłoszenie przerwy do czasu (Poseł Marek Suski: Każde głosowanie jest imienne.) doręczenia posłom oraz Komisji Ustawodawczej opi- Chciałbym zwrócić uwagę na taką rzecz. Wczoraj nii dotyczącej tego sprawozdania. Komisja Ustawodawcza pracowała 12 godzin. Eks- Wczoraj podczas posiedzenia Komisji Ustawodaw- perci Biura Legislacyjnego wielokrotnie wskazywa- czej Biuro Legislacyjne wyraźnie wskazało, że ponie- li… Mówię: eksperci, nie politycy Platformy Obywa- waż to sprawozdanie obejmuje tak szerokie novum telskiej, eksperci, mecenasi i mam nadzieję, że nie ustawodawcze, konieczne jest ponowienie tej proce- spotkają ich za to żadne negatywne konsekwencje. dury, którą pan marszałek zapoczątkował przy dru- (Głos z sali: Ha, ha…) ku nr 122. Bo wczoraj np. zmieniony został dyrektor BAS-u, Otóż pan marszałek, zgodnie z zasadami regula- czyli Biura Analiz Sejmowych, nie wiem, czy państwo minowymi, wystąpił o opinie do Sądu Najwyższego, o tym wiecie. Od wczoraj jest już nowy dyrektor Krajowej Rady Sądownictwa, prokuratora general- BAS-u. Eksperci Biura Legislacyjnego wskazywali nego, Naczelnej Rady Adwokackiej i Krajowej Rady na wyjście poza zakres przedłożenia i na ewidentne Radców Prawnych. Te opinie zostały komisji przed- naruszenie artykułów konstytucji. Przede wszystkim łożone. Podczas wczorajszego posiedzenia w sposób wracacie państwo do tej konstytucji, do ustawy, prze- ewidentny rozszerzono zakres przedmiotowy ustawy, praszam, z 1985 r., dopuszczając możliwość wygasza- wprowadzając 19 poprawek, które nie dotyczyły dru- nia przez Sejm mandatów sędziów. Taki przepis był ku objętego pierwszym czytaniem. Wyraźnie wska- w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym z 1985 r. zało to Biuro Legislacyjne i wyraźnie było to podno- Wprowadzacie zerodniowy termin vacatio legis. W związ- szone przez posłów opozycji. ku z tym mam pytanie: W jaki sposób Trybunał Kon- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Sprawy formalne 79

Poseł Krzysztof Brejza (Głos z sali: Cicho!) (Poseł Agnieszka Pomaska: Pan był wtedy szefem stytucyjny ma zbadać ustawę ewidentnie niezgodną komisji.) z konstytucją? To jest z waszej strony bardzo niebez- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Taka praktyka Sejmu.) pieczny ruch, ponieważ w grudniu zapadło orzecze- Tak że jest wniosek przeciwny. I zastanówcie się nie Trybunału Konstytucyjnego, z którym też mie- panowie, po co zakłócacie obrady Sejmu. Pracujcie. liście problemy, z jego opublikowaniem. (Oklaski) (Poseł Marek Suski: Że złamaliście konstytucję.) (Głos z sali: Brawo.) (Poseł Ewa Kopacz: Ale uspokój się.) Właśnie Platforma nie złamała żadnego ze 137 Marszałek: artykułów ustawy czerwcowej. (Głos z sali: Złamała, złamała.) Dziękuję bardzo. (Poseł Ewa Kopacz: Uspokój się…) W takim razie zostały zgłoszone dwa wnioski. Wy złamaliście tę konstytucję totalnie w waszej Poddam je pod głosowanie. noweli listopadowej. Zgłoszony został wniosek formalny o przerwę (Głos z sali: Złamaliście konstytucję wczoraj.) w obradach. W grudniu zostało to stwierdzone przez Trybunał Ten wniosek poddam pod głosowanie w pierwszej kolejności. Konstytucyjny i żeby uniknąć powtórki, czyli żeby Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem trybunał wam nie wytknął tego błędu, chcecie unie- przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć możliwić trybunałowi zbadanie tej ustawy. To jest przycisk. niesamowite. Kto jest przeciw? Druga rzecz jest taka, że wczoraj w posiedzeniu Kto się wstrzymał? komisji uczestniczył ekspert Helsińskiej Fundacji Głosowało 429 posłów. Za głosowało 168 posłów, Praw Człowieka – młody człowiek, młody prawnik, przeciw – 251, wstrzymało się 10 posłów. którego (Dzwonek) kilkakrotnie przewodniczący ko- Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił. misji nie dopuszczał do głosu. Przez 8 godzin ekspert Drugi wniosek dotyczy głosowania imiennego. strony społecznej podnosił rękę i chciał zadać pytanie Przystępujemy do głosowania. Spis treści dotyczące tego projektu ustawy. Jak wy słuchacie Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- społeczeństwa? (Gwar na sali, oklaski) sku o głosowanie imienne nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Marszałek: Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Dziękuję. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Zawsze jest imienne.) Z wnioskiem formalnym, tak? Głosowało 435 posłów. Za głosowało 168 posłów, Pan poseł Krzysztof Jurgiel. przeciw – 252 posłów, wstrzymało się 15 posłów. (Poseł Krzysztof Jurgiel: Wniosek przeciwny.) Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił. Głos przeciw. Przystępujemy do głosowania nad wprowadze- Proszę. niem do porządku obrad punktu spornego. Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Sprawo- Poseł Krzysztof Jurgiel: zdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyj- Panie Marszałku! Ja mam prośbę, aby sekretariat nym (druki nr 122 i 144), zechce podnieść rękę i na- czy Biuro Legislacyjne zrobiło sprawozdanie z posie- cisnąć przycisk. Kto jest przeciw? dzenia komisji rolnictwa w ubiegłej kadencji, kiedy Kto się wstrzymał? to jednego dnia przynoszono 30 poprawek niemają- (Głos z sali: Skandal!) cych nic wspólnego z ustawą… Głosowało 435 posłów. Za głos oddało 234 posłów, (Głos z sali: Nie na temat.) przeciw – 176 posłów, wstrzymało się 25 posłów. (Głos z sali: Ale o co teraz chodzi?) (Głos z sali: Głośniej!) …a po nocnych (Dzwonek) negocjacjach w kance- Stwierdzam, że Sejm wniosek, propozycję przyjął. larii premiera następnych 30 poprawek, które całko- Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem po- wicie zmieniały obraz ustawy. rządku dziennego Sejm wysłuchał 5-minutowych (Poseł Ewa Kopacz: Bzdura totalna.) oświadczeń w imieniu klubów. (Poseł Agnieszka Pomaska: I co, podobało się wam?) (Poseł Magdalena Kochan: Po co tyle, panie mar- Albo wrzucano poprawki w nocy, kiedy to wpro- szałku? Wystarczy 1 minuta.) wadzono podatek ryczałtowy dochodowy dotyczący Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę rozumiał, że sprzedaży bezpośredniej do ustawy, która nie może Sejm propozycję przyjął. funkcjonować. (Głosy z sali: Sprzeciw!) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 80 Sprawy formalne

Marszałek Będziemy głosowali, kto jest za przyjęciem propozycji 5-minutowych oświadczeń, zgłoszonej przeze Jest sprzeciw. mnie. (Poseł Rafał Grupiński: Sprzeciw!) Kto jest za przyjęciem propozycji 5-minutowych (Poseł Piotr Kaleta: Weto!) oświadczeń, proszę podnieść rękę i nacisnąć przy- Proszę posła, który zgłasza sprzeciw, o przedsta- cisk. wienie sprzeciwu. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie działa!) Pan poseł Meysztowicz, proszę bardzo. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? (Poseł Kinga Gajewska: Po co debata w ogóle?) Poseł Jerzy Meysztowicz: Głosowało 435 posłów. Za głosowało 243 posłów, przeciw – 171, wstrzymało się 21 posłów. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Stwierdzam, że Sejm potwierdził wniosek złożo- Uważam, że niedopuszczalne jest, żeby rozmawiać ny, zgłoszony przeze mnie i przyjął, że wysłuchamy i dyskutować na temat tej ustawy, która została tak w debacie nad tym punktem, w drugim czytaniu, skopana, w ciągu 5 minut. Uważam, że powinno być 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów. co najmniej 10 minut, dlatego że zastrzeżenia są tak Z wnioskiem formalnym zgłosił się poseł Zbi- poważne, że nie możemy się ograniczyć tylko i wy- gniew Konwiński, klub Platforma Obywatelska. łącznie do głosowania. Wczorajsza komisja, na której miałem okazję być, pokazała, że głosuje się tylko wtedy, kiedy jest pozytywny wynik dla Platformy. Kiedy Poseł Zbigniew Konwiński: przegrywa… (Wesołość na sali, oklaski, dzwonek) Dla PiS-u, dla PiS-u. Głosujecie państwo i jeżeli wygrywa Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu opozycja, jest reasumpcja i głosujecie ponownie. Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej proszę (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Tak było przez 8 lat.) o godzinę przerwy. Chcemy do sprawozdania komisji W związku z tym możemy tylko i wyłącznie gło- zgłosić szereg poprawek. Sprawozdanie, druk spra-

Spis treści sować, brać udział w tych głosowaniach, kiedy PiS wozdania, pojawiło się zupełnie niedawno, chcemy to wygrywa. dobrze przeprocedować i poprawnie zgłosić poprawki. Myślę, że wystarczy 10 minut… Potrzebujemy godziny, dlatego proszę o godzinną (Poseł Marek Suski: Przez 8 lat głosowaliśmy tak, przerwę dla Klubu Parlamentarnego Platformy Oby- jak Platforma chciała.) watelskiej. Mam nadzieję, że marszałek to uszanuje. Myślę, że 10 minut to jest minimum. Jeżeli panu Dziękuję bardzo. (Oklaski) się spieszy, panie pośle… (Głosy z sali: Nie.)

Marszałek: Marszałek:

Dziękuję panu posłowi. Ja proponuję, Wysoki Sejmie, przyjąć następujące rozwiązanie. (Poseł Rafał Grupiński: Zwykle się przyjmuje Poseł Jerzy Meysztowicz: prośby klubu.) W pierwszej kolejności czytalibyśmy sprawozda- …na święta, proszę bardzo, nie musi pan brać nie komisji o rządowym projekcie ustawy o zasadach udziału w tym głosowaniu (Oklaski, dzwonek) i może uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w pań- pan obniżyć kworum, nie ma najmniejszego proble- stwach członkowskich, i to byłaby debata od godz. 10.30 mu. Ja uważam, że to jest zbyt poważna sprawa, i dzię- do godz. 11, a o godz. 11 wrócilibyśmy do Trybunału kuję pani premier i rządowi, i klubowi PiS, że pre- Konstytucyjnego. (Poruszenie na sali) zentują pod choinkę narodowi polskiemu taką usta- (Głosy z sali: Nie!) wę. Dziękuję bardzo. Myślę, że to będzie wystarczający czas. Czy jest państwa zgoda na ten porządek? (Głosy z sali: Tak!) Marszałek: (Głosy z sali: Nie!) (Poseł Ewa Kopacz: Nie ma.) Dziękuję panu posłowi. (Poseł Marzena Machałek: Głosujmy.) Do propozycji, którą zgłosiłem, do propozycji wy- Proszę państwa, o porządku, o kolejności w tym słuchania 5-minutowych oświadczeń w imieniu klu- momencie rozstrzyga marszałek. Jeżeli pan dalej się bu został zgłoszony sprzeciw. upiera przy przerwie… Sprzeciw ten przegłosujemy. (Głos z sali: Jakie „upiera”?) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Sprawy formalne. Punkty 1. i 3. porządku dziennego – głosowanie 81

Marszałek Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Admi- …to w takim razie zarządzę głosowanie nad tą nistracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim przerwą. (Poruszenie na sali) projekcie ustawy o zmianie ustawy o działach (Głos z sali: Ale jakie głosowanie?) administracji rządowej oraz niektórych innych (Poseł Cezary Grabarczyk: Dla klubów? Przerwa ustaw. dla klubów, marszałku.) (Poseł Agnieszka Pomaska: Co to ma znaczyć?) Przystępujemy do trzeciego czytania. Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z dru- Poseł Zbigniew Konwiński: ku nr 130. Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- Panie marszałku, prosiłem w imieniu klubu. No, łości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 130, jest taki dobry obyczaj, prosiłbym, żeby go nie łamać. zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Pan to stosuje bardzo wybiórczo, jak zauważyłem. Kto jest przeciw? Wczoraj był wniosek w imieniu klubu Prawa i Spra- Kto się wstrzymał? wiedliwości, on został uwzględniony, a jak Platforma Głosowało 434 posłów. Za głosowało 401 posłów, zgłasza prośbę o przerwę… To jest prośba o przerwę, przeciw – 28, wstrzymało się 5 posłów. tak to potraktujmy. Klub chce się dobrze przygoto- Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie wać, chcemy zgłosić poprawki. ustawy o działach administracji rządowej oraz nie- Pracujecie państwo w szaleńczym tempie, po no- których innych ustaw. cach, druk pojawia się nad ranem. Powracamy do rozpatrzenia punktu 17. po- (Poseł Adam Abramowicz: Marek, tu stań, żeby rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw cię widział!) Energii i Skarbu Państwa o poselskim projekcie Chcemy do tego druku zgłosić poprawki i chcemy ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu gór- to zrobić poprawnie. Tak że jeszcze raz proszę w imie- nictwa węgla kamiennego. niu klubu Platformy Obywatelskiej o godzinę prze- Przystępujemy do trzeciego czytania. rwy. No, cóż takiego się zdarzy, jak ta godzinna prze- Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy Spis treści rwa się odbędzie? Dziękuję. z druku nr 142. I z pytaniem zgłosił się... Chęć zadania pytania zgłosił pan poseł Andrzej Czerwiński, klub Platforma Marszałek: Obywatelska. Proszę bardzo. Podjąłem następującą decyzję. Ten punkt wpro- Czas... wadzimy o godz. 11.10. Powinno państwu wystarczyć Ile pan potrzebuje czasu na zadanie pytania? 50 minut. (Oklaski) (Poseł Andrzej Czerwiński: 1,5 minuty.) (Głos z sali: Brawo!) 1,5 minuty. Przystępujemy do rozpatrzenia… Proszę bardzo. (Poseł Ewa Kopacz: Ten pedantyczny patriota jeszcze się zgłaszał.) Poseł Andrzej Czerwiński: Powracamy do rozpatrzenia punktu 1. porząd- ku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruk- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani tury o rządowym projekcie ustawy o zmianie usta- Premier! Ustawa o funkcjonowaniu górnictwa rodzi- wy o kierujących pojazdami. ła się w bardzo gorącej atmosferze na przełomie lat. Przystępujemy do trzeciego czytania. Klub, wtedy opozycyjny, PiS na każdym kroku kry- Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy tykował zapisy przygotowane przez rząd pani pre- z druku nr 114. mier Ewy Kopacz. Nie poddaliśmy się presji, nie pod- Przystępujemy do głosowania. daliśmy się też wobec krytyki. Przygotowaliśmy Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w rozsądne rozwiązania, które w tej gorącej atmosferze całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 114, mogły wyprowadzić górnictwo na stabilne ekono- zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. miczne drogi. Kto jest przeciw? W jakiej jesteśmy dzisiaj sytuacji? Jesteśmy w ta- Kto się wstrzymał? kiej sytuacji, że z dnia na dzień dostajemy projekty ustaw (Poseł Ewa Kopacz: Albo jest ta przerwa, albo są nieprzygotowane, nieperspektywiczne, ale ważne. głosowania, bo ja nie bardzo wiem.) I takim projektem jest też projekt ustawy o funkcjo- Głosowało 433 posłów. Za głosowało 408 posłów, nowaniu górnictwa. Dostajemy ustawę, która jest przeciw – 16, wstrzymało się 9 posłów. kopią ustawy przygotowanej przez Platformę Obywa- Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie telską (Oklaski), ale z jej treści nie dowiadujemy się ustawy o kierujących pojazdami. – poza tym, że program będzie obowiązywał do 2018 r. – 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 82 Punkt 17. porządku dziennego

Poseł Andrzej Czerwiński Bośmy dyskutowali merytorycznie, pani premier Kopacz. Jak pan odchodził z resortu, mieliśmy spot- czy rząd PiS przewiduje jakiekolwiek kopalnie do kanie, kiedy pan przekazywał, w jakim stanie jest likwidacji. Słyszymy o wygaszaniu kopalń (Dzwo- Jastrzębska Spółka Węglowa, jaka jest sytuacja w no- nek), ale nie wiemy, co to znaczy. Dlatego chciałbym wej kompanii albo właściwie w kopalni węglowej, i po- zapytać panią premier: Czy w programie, tym, który winien pan mieć świadomość, że kto jak kto, ale pań- my zaaprobujemy, czyli przedłużenia działań o 3 lata, stwo na temat sytuacji w sektorze węgla kamiennego przewiduje pani zlikwidowanie kopalń? Jeśli tak, to nie powinniście w tej sytuacji zabierać głosu. (Okla- których? Jeśli o tym programie mamy dyskutować, ski) A dlaczego? Pan dobrze wie, panie ministrze to kiedy usłyszymy jego szczegóły poza tymi, że re- Andrzeju Czerwiński, że to, iż musimy procedować strukturyzacja górnictwa będzie trwała do 2018 r.? z końcem roku ustawy... Dziękuję. (Oklaski) (Poseł Sławomir Neumann: W nocy.) Nawet w nocy, panie przewodniczący. Marszałek: … jest wynikiem tego, że jak przyszliśmy do resortu, to w stanie upadłości była Jastrzębska Spółka Dziękuję bardzo. Węglowa. I dzisiaj, gdyby nie było pierwszych decyzji Informuję państwa, że do Sejmu nie zostało prze- w Ministerstwie Energii, mielibyśmy upadłość Ja- słane stanowisko rządu, ale jest stanowisko resortu. strzębskiej Spółki Węglowej... Pan poseł, jeszcze z pytaniem? (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak, pan Suski.) ...o czym dobrze wie pan minister Andrzej Czer- Pan poseł Marek Suski, klub Prawo i Sprawiedli- wiński (Oklaski), decyzji dotyczących założeń co do wość. inwestycji i zaplecza kapitałowego w tej spółce. (Gwar na sali) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ciii...) Poseł Marek Suski: (Poseł Piotr Kaleta: Dobrze, Andrzej, stój.) Druga rzecz. Pan dobrze wie, panie ministrze An-

Spis treści Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zadać drzeju Czerwiński, że nie otrzymaliście notyfikacji pytanie też kierowane do pana ministra: Czy to i uruchomiliście setki milionów na sektor węgla ka- prawda, że przez 8 lat Platforma Obywatelska tego miennego bez zgody Unii Europejskiej. (Oklaski) problemu nie załatwiła, zostawiła to temu rządowi? (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ooo!) (Poseł Ewa Kopacz: No, nie rozśmieszaj. Naprawdę, nie rozśmieszaj.) Grozi nam żądanie zwrotu środków. I o tym pan Tak, zostawiła temu rządowi nierozstrzygnięte dobrze wie. sprawy. I czy to prawda, że jedyną metodą załatwia- (Głos z sali: Prawda!) nia problemów w górnictwie przez Platformę było (Poseł Krystyna Pawłowicz: Brawo, właśnie!) strzelanie gumowymi kulami do górników? (Oklaski) Stąd jedną z pierwszych decyzji Ministerstwa (Poseł Ewa Kopacz: Naucz się czytać. Naucz się Energii była ta o wizycie w Brukseli. W jakim celu? czytać.) Ano w takim celu, by zaprezentować inną propozycję Tak, pani Ewo Kopacz, to pani chciała zamykać tworzenia nowej kompanii, i też pan o tym dobrze kopalnie. My je chcemy ratować. (Oklaski) wie, i ustalić treść ustawy, którą dziś procedujemy, (Poseł Ewa Kopacz: Oczywiście. Hipokryta.) byśmy mogli mieć wstępne uzgodnienia, by móc stworzyć sobie narzędzie restrukturyzacji i naprawy górnictwa. Marszałek: I panie ministrze Andrzeju Czerwiński... (Głos z sali: Ha, ha, ha!) W tej chwili głos zabierze wiceminister, sekretarz ...ani razu z ust nikogo nie padło słowo „wygasza- stanu w Ministerstwie Energii pan Grzegorz Tobi- nie”. Ja użyłem w jednym z wywiadów „wyciszanie” szowski. (Wesołość na sali), a to jest totalnie inne sformuło- wanie. Wygaszanie to jest zamykanie, wyciszanie jest Sekretarz Stanu ograniczaniem. Proszę nie wprowadzać opinii pub- w Ministerstwie Energii licznej w błąd. (Oklaski) Grzegorz Tobiszowski: (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) W uzasadnieniu mamy napisane, iż będziemy wy- Panie Marszałku! Pani Premier! Panie i Panowie gaszać niektóre jednostki związane z poszczególnymi Posłowie! Panie pośle, panie ministrze Andrzeju częściami kopalń. Czerwiński, boleję nad tym, że nie było pana o pół- Pani premier Kopacz, proszę dobrze słuchać. nocy, kiedy było drugie czytanie. (Wesołość na sali) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Właśnie.) A wie pan dlaczego? Bo różowe to nie czerwone. (Oklaski) (Poseł Ewa Kopacz: Bo tylko w nocy potraficie.) (Poseł Ewa Kopacz: Naprawdę?) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 17. porządku dziennego 83

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Marszałek: Grzegorz Tobiszowski W trybie sprostowania poseł Andrzej Czerwiński. Bardzo bym prosił, by precyzyjnie się skupić, bo (Głos z sali: Nie był wymieniony.) jednak są różnice w pojęciach. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) Ta ustawa, panie ministrze Andrzeju Czerwiń- Poseł Andrzej Czerwiński: ski, jak cytowałem w komisji i w drugim czytaniu, m.in. służy temu, aby przekazać te części kopalń, Szanowny Panie Marszałku! (Dzwonek) Szanow- które już są nieistotne, które nie są związane z wy- ny Panie Ministrze Grzegorzu Tobiszowski! (Okla- dobywaniem węgla kamiennego w poszczególnych ski) Chciałem pana uprzejmie prosić o słuchanie ze kopalniach, by odciążyć koszta danych kopalń. Od- zrozumieniem… czytam te składniki majątkowe, tj.: pierwsze, Roz- (Głos z sali: Ooo…) bark 5, w tym szyb Ryszard II obejmujący złoże (Głos z sali: Dobry jest.) Bytom II-1, co zostało zgłoszone przez Węglokoks …ponieważ zapytałem o ramy, nad którymi dzi- Kraj. Drugie, likwidowany ruch Anna jako oznaczo- siaj pracujemy, czyli o ustawę o restrukturyzacji gór- na część zakładu górniczego KWK Rydułtowy-An- nictwa, która przedłuża wam, bo o to prosicie, moż- na, żeby kopalnia Rydułtowy mogła efektywniej liwości decyzji do 2018 r. funkcjonować jako kopalnia, stąd zakład Anna, Pytałem panią premier o szczegóły programu, bo który już de facto jest na sczerpaniu, przekazujemy nikt z was o tym nic nie mówił. Trochę mnie cieszy, do Spółki Restrukturyzacji Kopalń, byśmy mogli że zaczyna pan się uczyć górnictwa. (Wesołość na wesprzeć środkami proces unifikacji tej części ma- sali) Przepraszam, że tak mówię, ale napisałem sobie jątku w spółce, która jest do tego powołana. Następ- – żeby przypadkiem panu na odcisk nie nadepnąć – nie, Pole Bojków jako oznaczona część zakładu gór- żeby mówić o wyciszaniu, a nie o wygaszaniu. Jakby niczego KWK Sośnica, gdzie ta kopalnia, jak wiemy, pan dokładnie słuchał tego, co pan powiedział, to pan ma problemy kosztowe, stąd próbujemy ją ratować też powiedział o tym, że jest konieczność likwidacji poprzez obniżenie kosztów m.in. tą decyzją. Czwar- kopalń, bo my to zrobiliśmy. Chcę panu powiedzieć te, rejon Pawłów Górny jako oznaczoną część zakła- wyraźnie, że programem pani premier Ewy Kopacz Spis treści du górniczego KWK Bielszowice również przekazu- była restrukturyzacja górnictwa (Oklaski), że Ja- jemy, bo ten rejon, Pawłów Górny, już dawno jest strzębska Spółka Węglowa zbliżyła się do warunków nieczynny, do Spółki Restrukturyzacji Kopalń. Na- ekonomicznych, że Katowicki Holding Węglowy był stępnie oznaczona część zakładu górniczego KWK o krok od inwestora stabilizującego jego pozycję, że Wieczorek, tj. Katowicki Holding Węglowy, szyb połączenie energetyki z Kompanią Węglową stabili- Poniatowski, również jest przekazywany do SRK. zowało na lata właśnie te 11 kopalń i wy w tej chwi- No i proszę państwa, państwa dzieło, a więc KWK li macie decyzję, co z tym będzie. Makoszowy, z całym dobrodziejstwem związanym O godz. 2 w nocy śledziłem, co powiedział nasz z tym, że dzisiaj KWK Makoszowy jest w SRK i tam przedstawiciel pan poseł Krzysztof Gadowski, i wiem, ponosimy koszta wydobycia węgla. Możemy to uznać że zadeklarował pomoc w wydłużeniu tego progra- za stan, który może i dobrze, że jest, bo ta kopalnia mu, abyście mogli w tym trudnym temacie, niezała- jeszcze funkcjonuje. Abyśmy mogli ją wspierać dalej twialnym z dnia na dzień, popracować. (Dzwonek) Ze dopłatami, musimy przyjąć stosowną ustawę. Bar- zdumieniem przyjmuję pana uwagi dotyczące perso- dzo bym prosił, by nie demonizować, by nie urucha- naliów, omijania problemów i bagatelizowania tego, miać informacji nocnych (Wesołość na sali), różnych co przed panem. Bo ja chciałbym panu pomóc, chciał- opowieści, bo, proszę państwa, to wy postawiliście bym również, żeby pani premier Ewa Kopacz... nas w tej sytuacji, to wy sprawiliście, że w 2010 r. decyzją Rady mamy dzisiaj tylko możliwość likwi- dowania kopalń, a nie naprawiania. Nie mamy na- Marszałek: rzędzi. (Głos z sali: Nie kłam.) Dziękuję, panie pośle. Tak, wasz minister Rostowski nie wniósł zastrze- żenia do decyzji Rady... (Głos z sali: Co ty gadasz?) Poseł Andrzej Czerwiński: ...widząc, że mamy już początki dekoniunktury w sektorze węgla kamiennego. ...miała swój udział w tym, co zrobiła... I bardzo proszę, mamy sytuację poważną w węglu kamiennym. Myślę, że jest to kwestia racji stanu Pol- ski, abyśmy wspólnie: ci, którzy zaszkodzili – milcze- Marszałek: li, a ci, którzy chcą ratować – dostali wsparcie. Dzię- kuję serdecznie. (Oklaski) Panie pośle, proszę nie... (Poseł Andrzej Czerwiński: W trybie sprostowania.) (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Siadaj.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 84 Punkt 17. porządku dziennego

Poseł Andrzej Czerwiński: Ale w przyszłości prosiłbym państwa, żeby zgła- szać się szybciej do sekretarzy posiedzenia, dlatego ...bo nikt jej tego nie zabierze. (Oklaski) że minister już odpowiadał na rundę pytań. Proszę bardzo.

Marszałek: Poseł Krzysztof Sitarski: Proszę nie wykraczać poza procedurę sprostowania. Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! W sumie o tym, co Platforma zrobiła z górnictwem, wszyscy na Śląsku wiedzą, nie trzeba tego za bardzo Poseł Andrzej Czerwiński: mówić. Ale zbliża się Wigilia i to też czuć teraz w kli- macie Sejmu ze względu na to, że w kwestii górni- Kończąc, chciałbym zadeklarować, że nie będzie- ctwa będzie zgoda co do głosowania, bo tu się wszy- my uczyć się pewnej złośliwości... scy do tego przyznają (Wesołość na sali), i Platforma (Poseł Marzena Machałek: Nie musicie się uczyć, się przyznaje do naprawy górnictwa, PiS tak samo wy to macie.) jest po części autorem. W związku z tym myślę, że w tym przypadku będzie głosowanie jednak za, tak żeby górnictwo było dalej utrzymane, bo to jest racją Marszałek: stanu i prawdą jedyną w swoim rodzaju. (Głos z sali: Do rzeczy.) Panie pośle... A ja mam z kolei pytanie do pani premier w związ- ku z górnictwem, które jest wyciszane, wygaszane, bo są różne koncepcje nazwy tego samego trybu: Czy Poseł Andrzej Czerwiński: rząd zamierza renegocjować i ewentualnie przedłu- żyć działanie dyrektywy unijnej z 2010 r., która obo- ...naśladować ten tupot też związkowców, którzy wiązuje do 2018 r., o czas dłuższy, który pozwoli Spis treści mówili: nie chodzi nam o restrukturyzację górni- w sposób jeszcze bardziej sensowny poprowadzić to ctwa, tylko chodzi nam o zmianę rządu. Mógłbym górnictwo, tak żeby wyszło całkiem na prostą? Dzię- powiedzieć nazwiska tych związkowców. kuję bardzo.

Marszałek: Marszałek:

Panie pośle, dziękuję bardzo. Nie wiem, czy to pytanie, panie pośle, nie wykracza poza zakres przedłożenia. No nie wiem. (Gwar na sali) Poseł Andrzej Czerwiński: Pan minister Grzegorz Tobiszowski odpowie na pytanie pana posła. Nam chodzi o to... Proszę bardzo. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Czas!) Ale, proszę państwa (Dzwonek), rzeczywiście ...żeby uzdrowić... w tym przededniu przedednia Wigilii proszę wysłu- chać uważniej. Rozmawiajmy merytorycznie na waż- ne tematy. Marszałek: Proszę bardzo. (Poseł Magdalena Kochan: Możemy zadawać py- Panie pośle... tania?)

Poseł Andrzej Czerwiński: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii ...i postawić na ekonomicznych torach nasze pol- Grzegorz Tobiszowski: skie górnictwo. (Oklaski) (Poseł Piotr Kaleta: Mieliście 8 lat na to.) Panie Marszałku! Pani Premier! Panie i Panowie Posłowie! Mając możliwość jeszcze zabrać głos w sprawie tego, co proponuje rząd pani premier Beaty Szyd- Marszałek: ło, chcę powiedzieć, że rzeczywiście będziemy powo- ływać nową kompanię, i to do I półrocza. Już o tym Jeszcze z pytaniem zgłosił się poseł Krzysztof Si- mówiłem, ja i minister Tchórzewski mieliśmy okazję tarski, klub Kukiz’15. o tym mówić. Będzie 11 kopalń. Budujemy zaplecze 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 17. porządku dziennego – głosowanie. Projekt ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej 85

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Marszałek: Grzegorz Tobiszowski Dziękuję bardzo. kapitałowe. To, co nas w istotny sposób różni, to to, Przystępujemy do głosowania. iż skutecznie będzie zbudowane zaplecze kapitałowe Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- z sektora energetycznego. I to powoduje, że z tą pro- łości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 142, pozycją mieliśmy okazję być w Brukseli i ona zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. wstępnie jest zaakceptowana. W styczniu będziemy Kto jest przeciw? (Poruszenie na sali) przedstawiać kontynuację tych zamierzeń. W ra- (Głos z sali: Uuu…) mach tego zaplecza akcjonariatu budujemy również Kto się wstrzymał? zaplecze finansowe i program inwestycyjny. Byliśmy Głosowało 430 posłów. Za głosowało 404 posłów, już z panem ministrem Tchórzewskim i z panem mi- przeciw – 19, wstrzymało się 7 posłów. (Oklaski) nistrem Kowalczykiem na spotkaniu w Zarządzie Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie Kompanii Węglowej, gdzie przedstawiono nam pro- ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamien- gram inwestycyjny zaplanowany przez zarząd i stan nego. handlowy, jeśli chodzi o kopalnie zrzeszające się jesz- (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Wstyd.) cze w Kompanii Węglowej. Następnie było spotkanie Ogłaszam 3-minutową przerwę. ze stroną społeczną. Chcę państwu przekazać, że w styczniu rozpoczynamy turę rozmów ze stroną (Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 45 społeczną, bo wspólnie chcemy budować strategię do godz. 10 min 49) dla branży, jak również wspólnie ze stroną społecz- ną każdej spółki chcemy rozmawiać, by budować programy dla jastrzębskiej spółki, dla Kompanii Wicemarszałek Barbara Dolniak: Węglowej, a bardziej nowej kompanii i dla katowi- ckiego holdingu. Bardzo proszę państwa o zajmowanie miejsc, by- Co do zbudowania przez poprzedników tej struk- śmy mogli wznowić posiedzenie. tury energetycznej – no, proszę państwa, umówmy Proszę państwa, wznawiam obrady. się, mówmy o faktach. Przecież to spowodowało, że pań- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. po- Spis treści stwo nie przeprowadziliście zaplanowanych w stycz- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edu- niu, w lutym reform, bo się rozsypała kwestia sekto- kacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ra energetycznego. Zamknijmy tę dyskusję, bo to ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji za- nam nie zmienia sytuacji, w której jesteśmy. To wodowych nabytych w państwach członkowskich powoduje... Unii Europejskiej (druki nr 108 i 138). (Poseł Ewa Kopacz: A Brzeszcze, przepraszam?) Proszę pana posła Włodzimierza Bernackiego A Brzeszcze – pani premier, to za tego rządu pod- o przedstawienie sprawozdania komisji. jęto decyzję, że Tauron kupuje… Bardzo proszę, panie pośle. (Poseł Ewa Kopacz: Nie no, proszę...) …i dzisiaj, proszę mi wierzyć, tę transakcję prze- prowadzamy. Nawet o tym również musieliśmy w Bruk- Poseł Sprawozdawca seli rozmawiać, bo proszę zobaczyć: Dlaczego od razu Włodzimierz Bernacki: Tauron nie przejął Brzeszcz? To jest to pytanie: Dla- czego od razu Tauron nie przejął Brzeszcz, tylko Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! z lewej ręki za prawe ucho? Przez SRK przechodzimy Przypadł mi zaszczyt przedstawienia sprawozdania do Tauronu. To jest operacja karkołomna, proszę mi komisji o rządowym projekcie ustawy o zasadach uzna- wierzyć. wania kwalifikacji zawodowych nabytych w pań- Chcę jeszcze powiedzieć tak, że jeśli chodzi o ka- stwach członkowskich Unii Europejskiej, druki nr 108 towicki holding, rzeczywiście mamy list intencyjny i 138. Projekt dotyczy: uproszczenia procedur zwią- podmiotu energetycznego, sprawa nie jest rozstrzyg- zanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych, uła- nięta, będziemy również na początku roku budować twienia uznawania kwalifikacji w zawodach, w któ- wizję tej spółki. I prosiłbym, żebyście państwo zwró- rych w państwach Unii Europejskiej kształci się cili uwagę, że ten rząd jest de facto miesiąc, a mamy odmiennie, stworzenia podstaw prawnych do wpro- już decyzje podjęte co do jastrzębskiej spółki, mamy wadzenia europejskiej legitymacji zawodowej, prze- decyzje podjęte co do nowej kompanii… kształcenia ośrodka informacji do spraw uznawania (Poseł Magdalena Kochan: Bośmy to przygotowali.) kwalifikacji w ośrodek wsparcia dla obywateli, umoż- …mamy decyzje rozpoczęte ze stroną społeczną, liwienia wprowadzenia wspólnych ram kształcenia jeśli chodzi o ustawę i o cykl postępowania, i mamy, i wspólnych testów kształcenia, uznawania w Polsce proszę państwa, przedłużoną ustawę, którą wstępnie zagranicznych praktyk zawodowych, określenia za- przegadaliśmy w Brukseli. Bardzo bym prosił, żeby sad sprawdzania znajomości języka migrujących pra- spojrzeć na tę aktywność i na skuteczność. Dziękuję cowników, wprowadzenia mechanizmu ostrzegania serdecznie. (Oklaski) przez system IMI o specjalistach prowadzących dzia- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 86 Projekt ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej

Poseł Sprawozdawca Włodzimierz Bernacki tyczy to również państw członkowskich Europejskie- go Porozumienia o Wolnym Handlu EFTA oraz Kon- łalność związaną z bezpieczeństwem pacjentów oraz federacji Szwajcarskiej. Projekt ustawy określa rów- edukacją małoletnich, w stosunku do których orze- nież zasady dotyczące świadczenia usług transgra- czono zakaz wykonywania zawodu. nicznych i przede wszystkim określa zasady ubiega- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W trakcie pierw- nia się o wydanie europejskiej legitymacji zawodowej. szego czytania przedstawiono dwie poprawki. Te To właśnie te zasady mają tak naprawdę dopro- dwie poprawki komisja przyjęła. Dziękuję bardzo. wadzić do sytuacji, w której ten przepływ kadr, prze- pływ pracowników w obrębie Unii Europejskiej bę- dzie przepływem w jak najmniejszym stopniu ogra- Wicemarszałek Barbara Dolniak: niczanym. Tym, co rzeczywiście wspiera te działania, to jest, po pierwsze, wprowadzenie procedur uzna- Dziękuję panu posłowi. wania kwalifikacji zawodowych. To jest możliwość Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- czy wprowadzenie testów umiejętności, zaznaczam, rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- testów standaryzowanych, to jest również umożliwie- czeń w imieniu klubów. nie i uregulowanie zasad przeprowadzania stażu Otwieram dyskusję. adaptacyjnego. Natomiast kwestia o znaczeniu fun- W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- damentalnym to wprowadzenie europejskiej legity- wiedliwość wystąpi poseł Włodzimierz Bernacki. macji zawodowej, która rzeczywiście będzie pozwa- Bardzo proszę. lała na dostęp do wykonywania zawodu. W połącze- niu z IMI, czyli z systemem wymiany informacji na rynku wewnętrznym, będzie pozwalała również na Poseł Włodzimierz Bernacki: nadzór i kontrolę nad dokumentacją czy zaświadcze- niami, oświadczeniami, które są niezbędne do uzy- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zostałem popro- skania takowej legitymacji. Ważne jest także to, że szony przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawied- właśnie poprzez ów system IMI będzie możliwe wpro- liwość o przedstawienie opinii Klubu Parlamentar- wadzanie tego, co nazywamy procedurą ostrzeżenia.

Spis treści nego Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu rządo- A więc w przypadku osób, które utracą możliwość wego ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji za- wykonywania zawodu czy też ich dostęp do zawodu wodowych nabytych w państwach członkowskich zostanie ograniczony, takie działania zostaną podję- Unii Europejskiej. te poprzez ten system. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- Ten projekt, projekt rządowy, jest tak naprawdę kon- wiedliwość (Dzwonek) wnoszę o dalsze procedowanie sekwencją rozpoczętych procedur i działań rozpoczę- nad tym projektem ustawy. Dziękuję bardzo. tych przez polski parlament, Sejm już właściwie w styczniu tego roku, kiedy to do partnerów społecz- nych został wysłany projekt w celu przeprowadzenia Wicemarszałek Barbara Dolniak: konsultacji. Ten projekt, projekt rządowy, dotyczący uznawania kwalifikacji zawodowych jest tak napraw- Dziękuję bardzo. dę projektem zmierzającym do dostosowania prawa W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma polskiego do prawa Unii Europejskiej. W istocie ce- Obywatelska wystąpi poseł Wojciech Ziemniak. lem projektu jest wdrożenie przepisów dotyczących Bardzo proszę, panie pośle. uznawania kwalifikacji zawodowych w następstwie wejścia w życie dyrektywy Parlamentu Europej- skiego i Rady nr 55 z 2013 r., z dnia 20 listopada Poseł Wojciech Ziemniak: 2013 r., zmieniającej dyrektywę z roku 2005 w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych oraz rozpo- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność rządzenie Unii Europejskiej nr 1024 z roku 2012 w imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Oby- w sprawie współpracy administracyjnej za pośredni- watelskiej przedstawić stanowisko klubu wobec rzą- ctwem systemu wymiany informacji na rynku we- dowego projektu ustawy o zasadach uznawania kwa- wnętrznym. lifikacji zawodowych nabytych w państwach człon- Ten projekt, projekt przygotowany przez obecny kowskich Unii Europejskiej, druk nr 108. rząd, jak zaznaczyłem, jest kontynuacją prac rozpo- O podstawowych celach ustawy wspomniał już czętych zdecydowanie wcześniej. Intencją, celem tego mój przedmówca, dlatego nie będę tutaj cytować pro- projektu jest tak naprawdę, po pierwsze, wprowadze- ponowanych zmian. nie i określenie zasad uznawania kwalifikacji zawo- Nadrzędnym celem wprowadzanych zmian jest dowych do wykonywania zawodów regulowanych uproszczenie tam, gdzie jest to możliwe, procedur oraz do podejmowania lub wykonywania działalności administracyjnych w zakresie uznawania kwalifika- regulowanych nabytych w innych państwach niż cji zawodowych, w tym wprowadzenie nowych roz- Rzeczpospolita w ramach Unii Europejskiej, ale do- wiązań ułatwiających uznanie kwalifikacji w tych 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej 87

Poseł Wojciech Ziemniak wiązań ułatwiających uznawanie kwalifikacji w tych zawodach, w których nie obowiązuje harmonizacja zawodach, w których nie obowiązuje harmonizacja kształcenia w Unii Europejskiej, ułatwianie mobil- kształcenia w Unii Europejskiej, a także poprawa ności młodym osobom, uregulowanie częściowego dostępności informacji o procedurach i zwiększenie dostępu do zawodu, zwiększenie bezpieczeństwa od- wsparcia dla obywateli. Ponadto przepisy mają uła- biorców usług, zwłaszcza w obszarze zdrowia oraz twić mobilność zawodową osobom, które jeszcze nie edukacji osób małoletnich. uzyskały pełnych uprawnień zawodowych – w obec- Propozycja unowocześnienia systemu wzajemne- nym porządku prawnym nie są one objęte przepisami go uznawania kwalifikacji zawodowych ma na celu unijnymi dotyczącymi uznawania kwalifikacji. Do- znoszenie istniejących barier administracyjnych oraz datkowo projektowana ustawa doprecyzuje w oparciu poprawienie i ułatwienie sytuacji osób migrujących. o dotychczasowe doświadczenia niektóre szczegółowe Przedstawiona propozycja legislacyjna wprowadza kwestie w ramach obecnie obowiązujących regulacji, bardziej przejrzyste i proste z punktu widzenia oby- które budziły trudności interpretacyjne lub powodo- wateli procedury dotyczące uznawania kwalifikacji wały problemy praktyczne. zawodowych. Dlatego też klub Polskiego Stronnictwa Projekt tej ustawy był procedowany w komisji Ludowego wnosi o dalsze procedowanie nad ustawą. i wszyscy zgodnie przyjęli wnoszone poprawki. Moż- Dziękuję bardzo. (Oklaski) na powiedzieć, że klub parlamentarny nie wnosi za- strzeżeń, po prostu popiera projekt w całości i wnosi o uchwalenie przez Wysoki Sejm ustawy. Dziękuję. Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Bardzo dziękuję. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Mi- nisterstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego pana Dziękuję bardzo. Aleksandra Bobko. W imieniu Klubu Poselskiego Nowoczesna popro- Bardzo proszę. szę o wystąpienie panią poseł Katarzynę Lubnauer.

Bardzo proszę. Spis treści Nie ma pani poseł. Sekretarz Stanu w Ministerstwie To w takim razie w imieniu Klubu Parlamentar- Nauki i Szkolnictwa Wyższego nego Polskiego Stronnictwa Ludowego pan poseł Aleksander Bobko: Krystian Jarubas. Bardzo proszę. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W zasadzie naj- ważniejsze rzeczy zostały tutaj powiedziane, natomiast chciałem jedno do tego jeszcze dodać. Miano- Poseł Krystian Jarubas: wicie rzeczywiście jest tak, że ta ustawa została przygotowana właściwie jeszcze przez naszych po- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przedników. Realizujemy tutaj dyrektywę unijną, przyjemność w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa czyli na pewno jest to konieczność, przed którą stoi- Ludowego przedstawić stanowisko wobec projektu my. W założeniach ta ustawa, jak i cała dyrektywa ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodo- ma zapewnić pewną elastyczność i łatwość prze- wych nabytych w państwach członkowskich Unii mieszczania się pomiędzy krajami Unii i korzystania Europejskiej. w krajach innych ze swoich kompetencji zawodowych Szanowni Państwo! Ustawa wdraża przepisy do- nabytych we własnym kraju. Natomiast nasuwa się tyczące systemu uznawania kwalifikacji zawodowych pytanie – przynajmniej dla mnie jako nowego sekre- w związku z wejściem w życie dyrektywy 2013/55 tarza stanu w ministerstwie nauki – i rodzi się pew- Unii Europejskiej nowelizującej dyrektywę 2005/36/ ne spostrzeżenie co do tego, że tworzymy jednak nie- WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. zwykle rozbudowany system biurokratyczny. I myślę, Głównym celem inicjatywy jest ułatwienie mobilno- że warto byłoby strategicznie się zastanowić, czy ści specjalistów oraz świadczenia usług w zawodach rzeczywiście tworzenie takiego molocha biurokra- regulowanych w państwach członkowskich Unii Eu- tycznego, w którym instytucjonalnie próbujemy jak- ropejskiej poprzez uproszczenie procedur admini- by przewidzieć wszystkie możliwe sytuacje życiowe, stracyjnych w zakresie uznawania kwalifikacji zawo- w których następuje właśnie uznawanie kwalifikacji, dowych do wykonywania regulowanych zawodów lub to jest na pewno właściwa droga do uelastycznienia działalności nabytych w państwach członkowskich transferu ludzi i czy to jest rzeczywiście właściwa Unii Europejskiej, poza terytorium Rzeczypospoli- droga do tworzenia przestrzeni wolnej wymiany lu- tej Polskiej, a także zwiększenie dostępności infor- dzi, idei i działalności w ramach Unii Europejskiej. macji o tych procedurach przy wykorzystaniu moż- To jest takie spostrzeżenie, którym jako powołany od liwości, jakie dają nowoczesne technologie, w tym niedawna minister pozwalam się z Wysoką Izbą po- elektronizacja procedur, wprowadzenie nowych roz- dzielić, dając pod rozwagę państwa to, czy nie nale- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 88 Projekt ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki strzeń legislacyjną, a więc w sytuacji zagrożenia biu- i Szkolnictwa Wyższego Aleksander Bobko rokracją i rozrostem administracji powinniśmy do- konać natychmiastowych działań. Dziękuję bardzo. żałoby próbować działać w innym trochę kierunku, (Oklaski) aby wolność w Europie uzyskiwać nie poprzez rozbu- dowę biurokracji, ale przez jej minimalizowanie. Tu- taj, jak powiedziałem, działamy w trybie pewnej ko- Wicemarszałek Barbara Dolniak: nieczności, podjęliśmy zobowiązania, by do 18 stycznia tę ustawę przyjąć jako realizację dyrektywy Dziękuję bardzo. unijnej, stąd też takie przedłożenie rządowe. Za Panie pośle, chciał pan zadać pytanie? To pytanie poparcie tutaj tej ustawy ponad podziałami bardzo do pana posła Mariana Zembali. dziękuję. Bardzo proszę, ale na panu pośle zamykam listę pytających.

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Poseł Marian Zembala: Bardzo dziękuję. I proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji Pani Marszałek! Panie Ministrze! Dołączam się pana Włodzimierza Bernackiego. do głosów o celowości tej przyspieszonej, o zasadności i celowości tej cennej, potrzebnej inicjatywy. Nie tyle pytanie, co uzupełnienie. Otóż szczególnie w obsza- Poseł Włodzimierz Bernacki: rze zdrowia rzeczywiście zasadniczy powód, dla któ- rego trzeba było to wprowadzić, to była potrzeba Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Podzielam w całej rozpoznawania umiejętności w poszczególnych kra- rozciągłości stanowisko pana ministra. Rzeczywiście jach. Ale ta troska, żeby nie zaburzyło ruchu, migra- jest swego rodzaju kłopot. Ja chciałbym się odwołać cji to, co obserwujemy w odniesieniu na przykład do do mojego niekoniecznie ulubionego filozofa angiel- środowiska anestezjologów, jest konieczna i na to

Spis treści skiego z XVII w. Tomasza Hobbesa, który uważał, że zareagowaliśmy. suweren nigdy nie zstąpi poniżej pewnego poziomu A zatem te działania, już współpracując na szczeb- ogólności norm prawnych dla regulowania takich lu ministerstw, samorządów i społeczności zawodo- szczegółów, jak sposób ubierania się czy też sposób wych, będziemy wspólnie z Ministerstwem Nauki bądź nakaz edukacji dzieci w takim lub innym kie- i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwem Zdrowia runku. Ten projekt ustawy rządowej o uznawaniu kontynuować. Dziękuję, to jest cenne i ważne wspól- ne działanie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) kwalifikacji należy łączyć w dużej części z projektem ustawy dotyczącym Zintegrowanego Systemu Kwa- lifikacji. To są dwie ustawy, które współtworzą pew- ną całość. Tu naprawdę w imieniu członków komisji Wicemarszałek Barbara Dolniak: – zarówno tej prawej części, jak i centrum, jak i śro- Dziękuję bardzo. dowiska klubów Kukiz’15 czy Polskiego Stronnictwa Czy pan przedstawiciel ministerstwa lub sprawo- Ludowego – chciałbym mocno podkreślić pewne za- zdawca chce się jeszcze odnieść? niepokojenie z powodu wkraczania tak głęboko w taką Nie słyszę. materię legislacyjną. W związku z tym zamykam dyskusję. Chciałbym też zaznaczyć, że projekt, który dzisiaj Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- procedujemy, tak naprawdę zmienia sześć bardzo my w bloku głosowań. ważnych ustaw. Dokonuje pewnej korekty chociażby Zarządzam przerwę do godz. 11.30. ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej, ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, ustawy o iz- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 08 bach lekarskich, ustawy o izbach aptekarskich, usta- do godz. 11 min 30) wy o zawodzie lekarza weterynarii i ustawy o samo- rządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa. Ten projekt ustawy również wkracza Marszałek: w przestrzeń innych 15 ustaw, a więc z prostego wyliczenia wynika, że już na wstępie można powiedzieć Wznawiam obrady. o zmianach 21 ustaw. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. po- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Usta- Mam nadzieję, że regulacje, których dokonujemy wodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmia- w chwili obecnej, będą podlegały rzeczywiście mocnej nie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druki kontroli, nadzorowi ze strony parlamentarzystów nr 122 i 144). i że wszelkie wątpliwości, które mogą się pojawić przy Proszę pana posła Marka Asta o przedstawienie wykonywaniu tych aktów prawa, przeniesiemy w prze- sprawozdania komisji. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym 89

Poseł Sprawozdawca Marek Ast: watelskiej. Te działania, które miały miejsce w poprzedniej kadencji, które doprowadziły do wyboru Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt dwóch sędziów Trybunału Konstytucyjnego… (Gwar w imieniu Komisji Ustawodawczej przedstawić spra- na sali) wozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie (Poseł Adam Abramowicz: Ciii…) ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, druk nr 122 …ale także później rozstrzygnięcia trybunału, i druk nr 144. które niejako wbijały się w okres wejścia w życie po- Komisja Ustawodawcza pracowała w dniu wczo- szczególnych nowelizacji, pokazują, że Trybunał rajszym od godz. 10 do godz. 24, a zatem myślę, że Konstytucyjny w tym przypadku nie chce zakończyć w czasie wystarczającym na to, aby rozpatrzeć zarów- sprawy, która od dwóch miesięcy powoduje, że mamy no projekt, który został skierowany do komisji, jak w Polsce kryzys konstytucyjny. i poprawki, które do tego projektu zostały zgłoszone. Te zmiany, które zostały zaproponowane… Poprawki zgłaszał klub Nowoczesna. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ciii…) (Poseł Arkadiusz Myrcha: Już zgłaszamy…) …w konsekwencji zmierzają do tego, ażeby ure- Tych poprawek w imieniu klubu Nowoczesna zo- gulować tę sytuację, wyjaśnić i rozstrzygnąć. Kluczo- stało zgłoszonych 10. Poprawki do projektu ustawy we w tej sprawie są regulacje, których celem jest to, zgłaszali również wnioskodawcy, tych poprawek było ażeby prezes Trybunału Konstytucyjnego nie miał łącznie 17. możliwości w sposób dowolny, w taki sposób ustalać Jeżeli chodzi o poprawki Nowoczesnej, polegały terminów rozpraw oraz w taki sposób ustalać skła- one głównie na skreśleniu niektórych przepisów pro- dów poszczególnych izb orzekających, ażeby w kon- ponowanych w projekcie ustawy, natomiast szerszy sekwencji doszło do wydania rozstrzygnięcia, jakie zakres miały poprawki zgłoszone przez wnioskodaw- z góry jest oczekiwane. ców. Tak jak podnosili wnioskodawcy, miały one na Celem poprawek, które składamy, jest to, ażeby celu uwzględnienie tych głosów, które padły w trak- trybunał podejmował decyzje, podejmował orzecze- cie dyskusji w pierwszym czytaniu, jak również po- nia kwalifikowaną większością, ażeby nie było takiej prawę pierwotnego przedłożenia projektu. sytuacji, iż głos jednego sędziego czy dwóch sędziów Poprawki klubu Nowoczesna zostały przez komi- decyduje o tym, czy dana ustawa jest konstytucyjna, sję odrzucone, natomiast zaaprobowane zostały po- czy też nie jest konstytucyjna. Spis treści prawki złożone przez wnioskodawców. Wprowadzamy także rozwiązania, które spowo- W tej sytuacji w imieniu Komisji Ustawodawczej dują, że Trybunał Konstytucyjny będzie orzekał we- zwracam się do Wysokiego Sejmu, aby uchwalił przed- dług kolejności wpływu spraw do Trybunału Konsty- łożony projekt ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) tucyjnego. Tak więc kluczem jest to, ażeby nie było możliwości żonglowania sprawami, tak iż jedne sprawy w Trybunale Konstytucyjnym są czy też nie są Marszałek: rozstrzygane przez dwa, trzy, pięć lat, a inne są rozstrzygane w ciągu miesiąca czy trzech tygodni, jak Dziękuję bardzo. było to dotychczas. Ta sytuacja ma tę sprawę uregu- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- lować. rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- Trzeba też zwrócić uwagę, że zgłoszone są po- czeń w imieniu klubów. prawki, których celem jest eliminacja, tak jak powie- (Poseł Robert Kropiwnicki: Wniosek mniejszości działem wcześniej, możliwości manipulowania ter- powinien teraz być…) minami rozpraw, składem Trybunału Konstytucyj- Otwieram dyskusję. nego oraz procedowaniem w poszczególnych przy- Jako pierwszy głos zabierze poseł Arkadiusz Mu- padkach. Dlatego też ta nowelizacja ma wprowadzić larczyk, klub Prawo i Sprawiedliwość. pewne jasne zasady, jakie sprawy kiedy będą roz- Czy jest pan poseł Mularczyk? strzygane. Uważamy, że ta nowelizacja zakończy kryzys konstytucyjny, jaki mamy w ostatnim miesią- cu, jaki powstał w wyniku działań Platformy Oby- Poseł Arkadiusz Mularczyk: watelskiej. Co jest także niezwykle istotne, ograniczamy Dziękuję bardzo. możliwości zatrudnienia sędziów Trybunału Konsty- Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! tucyjnego na różnych innych stanowiskach, jak to Chciałem przedstawić stanowisko Klubu Parlamen- było dotychczas. Nie powinno być tak, że sędziowie tarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie przedsta- trybunału, którzy są świetnie wynagradzani, którzy wionego sprawozdania o projekcie ustawy o zmianie zarabiają ponad 20 tys. zł miesięcznie, jednocześnie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. są zatrudnieni na wielu etatach i orzekanie w Try- Trzeba podkreślić, że nowelizacja, która zosta- bunale Konstytucyjnym jest niejako dodatkiem do ła przedłożona Wysokiej Izbie, ten projekt ustawy ich działalności. Chcemy, ażeby sędziowie skupili się ma za zadanie zakończyć kryzys konstytucyjny, na orzecznictwie, skupili się na orzekaniu, ponieważ który powstał w wyniku działań Platformy Oby- są do tego wyznaczeni, mają do tego kwalifikacje i kom- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 90 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

Poseł Arkadiusz Mularczyk (Poseł Arkadiusz Myrcha: Są zapisani.) …takie pytanie zadać. petencje, co więcej – po ustaniu ich pracy w Trybu- Od kilku tygodni Prawo i Sprawiedliwość jest na nale Konstytucyjnym posiadają przyznane przez wojnie z Trybunałem Konstytucyjnym. ustawodawcę prawo do stanu spoczynku i 70% swo- (Głos z sali: Na temat!) jego wynagrodzenia, czyli oni w ciągu tych dziewię- Od kilku tygodni jesteście na wojnie z niezawi- ciu lat pracy w trybunale powinni skupić się na orze- słością sędziów, z polską konstytucją. Wyszliście na kaniu i skupić się na tym, żeby sprawy były rozstrzy- wojnę i krok po kroku demolujecie Trybunał Konsty- gane w sposób szybki i terminowy. Uważamy też, że tucyjny, jego autorytet. Do tego argumenty, których te przepisy spowodują, że nie będzie takiej przewłoki używacie, to Himalaje hipokryzji i obłudy. A już zu- jak dotychczas. pełną bezczelnością jest nazwanie tej ustawy ustawą Wyszliśmy naprzeciw pewnym wnioskom ze stro- naprawczą. To jest zupełna bezczelność. (Oklaski) ny ekspertów, które padały, że pełny skład izby do Proponujecie zmiany, które są sprzeczne z konsty- każdej sprawy może spowolnić pracę trybunału. Dla- tucją. Mówią o tym wszyscy konstytucjonaliści. Mówi tego też nasze poprawki, które złożyliśmy, zmierzają o tym Biuro Legislacyjne. Proponujecie zmiany, które ku temu, ażeby skład siedmiu sędziów Trybunału uderzają w fundament państwa prawa i państwa demo- Konstytucyjnego rozstrzygał pytania prawne i skar- kratycznego. Proponujecie zmiany, które uderzają gi obywateli. Reasumując, klub parlamentarny popiera przed- w trójpodział władzy, w niezależność i niezawisłość łożone sprawozdanie. Jednocześnie chcę poinformo- sądów i sędziów. Takie zmiany proponujecie, mówiąc, wać, że składamy jeszcze (Dzwonek) poprawki dopre- że to jest naprawa. Składacie projekt, który znacząco cyzowujące. Dziękuję bardzo. ma ograniczyć możliwość działania Trybunału Kon- stytucyjnego. Zmieniacie go poprawkami, które właś- ciwie mają go sparaliżować. To jest wasza naprawa. Marszałek: To jest wasza dobra zmiana. Paraliż to jest wasza dobra zmiana. (Gwar na sali) Proszę bardzo. Jaki będzie wasz kolejny krok? Z kroku na krok

Spis treści Głos ma poseł Sławomir Neumann, klub Platforma pogłębiacie kryzys konstytucyjny. Co będzie dalej, Obywatelska. kiedy Polacy się nie ugną, kiedy nie ugnie się opozycja przeciwko wam? Będziemy dalej walczyć o wolną, demokratyczną, praworządną Polskę. Poseł Sławomir Neumann: (Głos z sali: Taaak...) Będziemy walczyć o to, żeby przywrócić prawdzi- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nad tą ustawą we znaczenie słów „prawo i sprawiedliwość” w Pol- procedujemy w sposób skandaliczny i urągający ja- sce, bo wy je zakłamujecie. (Oklaski) kimkolwiek standardom dobrego stanowienia prawa. (Poseł Jolanta Szczypińska: Wy?) Teraz dowiedzieliśmy się, że tylko pięciu posłów Jestem sobie w stanie wyobrazić jak najgorsze z klubu może zadawać pytania do tej ustawy. Nie kroki. Bo to, co wy robicie, z dnia na dzień pokazuje, dość, że na komisji… w jakim kierunku idziecie. Pracujecie po nocach, (Poseł Jakub Rutnicki: Pakiet demokratyczny.) wchodzicie do różnych instytucji w nocy. …na wnioski Biura Legislacyjnego nie wystąpił (Poseł Marek Ast: Cały dzień, cały dzień.) pan, panie marszałku, o opinie do instytucji zobowią- Rozumiem, że w nocy można też wejść do trybu- zanych do tego, żeby te opinie do tej ustawy przedsta- nału z wytrychem i zająć budynek. To będzie wasz wić, to teraz jeszcze ogranicza pan czy próbuje pan kolejny krok? Jak daleko się posuniecie w niszczeniu ograniczyć posłom możliwość zadania pytania. To są państwa? Mówicie... rzeczy niespotykane do tej pory w polskim parlamencie. (Poseł Wojciech Skurkiewicz: A jak na cmentarzu (Głos z sali: Co ty gadasz?) Cały czas mówicie, że słuchacie ludzi. (Oklaski) było?) Cały czas mówicie, że jesteście dla ludzi. Panie pośle, trochę spokoju. (Głos z sali: Nie na temat!) (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Jak tam na cmenta- Nie słuchacie ludzi, którzy mówią na ulicach, że rzu?) (Dzwonek) niszczycie prawo (Dzwonek), że niszczycie demokra- Mówicie, że to ustawa naprawcza. Ale mam wra- cję, a teraz jeszcze nie chcecie słuchać posłów, wybra- żenie, że tę naprawę rozumiecie tak jak sowiecki nych w demokratycznych wyborach, wybranych z woli czerwonoarmista, który niezależnie od tego, co na- narodu, szanowni państwo, nie chcecie ich słuchać. prawiał, czy to był czołg czy zegarek, zawsze używał To jest skandal. młotka. Panie marszałku, żądam, aby zmienił pan swoją (Głos z sali: A cmentarz? A zegarek?) decyzję i pozwolił wszystkim posłom, którzy zapiszą (Poseł Wojciech Skurkiewicz: A spotkanie na się do zadania pytania… (Poruszenie na sali) cmentarzu?) (Poseł Krzysztof Brejza: Są już zapisani.) (Poseł Robert Telus: A zegarek?) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym 91

Poseł Sławomir Neumann Poseł Tomasz Rzymkowski:

I wy takich młotków używacie dzisiaj do naprawy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę państwa, bardzo delikatnego instrumentu, jakim jest konsty- ustawa, która została przedłożona, nad którą proce- tucja. dujemy, jest ustawą paraliżującą Trybunał Konsty- Platforma wnosi o odrzucenie tej ustawy. (Oklaski) tucyjny. Wysoka Izbo! Jako posłowie Klubu Poselskiego Kukiz’15 apelujemy o jak najszybsze zajęcie stanowiska w sprawie naszej propozycji rozpoczęcia prac nad Marszałek: zmianą konstytucji. To jest jedyne realne w tej sytuacji, w sytuacji kryzysu konstytucyjnego, rozwiąza- Jest wniosek o odrzucenie ustawy. To się rozłoży nie tej sytuacji. (Oklaski) na poprawki. Ustawa, którą państwo proponujecie, jest ustawą Ja bym prosił państwa posłów, żebyście państwo nie do zaakceptowania, dlatego też będziemy głoso- używali w debacie pewnych słów adekwatnych… wać przeciw. Ustawa ta gwarantuje nam permanen- (Głos z sali: Adekwatnych, właśnie adekwatnych.) tny paraliż Trybunału Konstytucyjnego i nie rozwią- …odnoszących się do projektu ustawy, żeby nie zuje w żaden sposób tej telenoweli, którą w tej chwi- wywoływać niepotrzebnych emocjonalnych sporów. li fundujemy Polakom. Nasza propozycja jest taka, (Poseł Cezary Grabarczyk: Precz z cenzurą!) aby to parlament większością kwalifikowaną 2/3 Głos ma poseł Borys Budka, Platforma Obywatel- głosów zadecydował o wyborze pełnego składu Try- ska. bunału Konstytucyjnego od nowa, a mianowicie koń- czymy kadencję obecnych sędziów Trybunału Kon- stytucyjnego w ciągu 60 dni od wejścia proponowanej Poseł Borys Budka: zmiany konstytucji w życie. To jest jedyne możliwe rozwiązanie tej sytuacji. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To rzecz niespo- Proszę państwa, dalsze procedowanie w tym trybie i w taki sposób powoduje eskalację konfliktów tykana…

społecznych, a my tych konfliktów nie chcemy. My chce- Spis treści (Głos z sali: Na cmentarzu, tak.) my dobrej atmosfery, spokoju społecznego dla potrzeb- …to rzecz niespotykana, w jaki sposób państwo nych reform państwa polskiego. Dziękuję. (Oklaski) traktujecie obywateli. Tymi poprawkami blokujecie dostęp do Trybunału Konstytucyjnego. (Głos z sali: To nieprawda.) Marszałek: Już teraz obywatele mogą być pewni, że żadna skarga konstytucyjna, żadne pytanie prawne sądu Dziękuję bardzo. nie zostanie rozpatrzone przez sąd konstytucyjny. Uprzejmie informuję pana posła i państwa posłów, Trybunał Konstytucyjny to filar podziału władz. To że owszem, został zgłoszony wniosek o zmianę kon- miejsce, gdzie karze się rządzących za butę, gdzie tak stytucji, ale zgodnie z art. 235 konstytucji ten wnio- naprawdę wasze niekonstytucyjne pomysły będą mo- sek będzie mógł być rozpatrzony nie wcześniej niż gły być osądzone. Czego boicie się tak bardzo, że 30 dni po zgłoszeniu tego projektu. Tak że proszę pierwszymi decyzjami paraliżujecie Trybunał Kon- cierpliwie poczekać z tym terminem. stytucyjny? (Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Niemożliwe, Panie marszałku, ja ubolewam, że pan marszałek termin ma takie znaczenie?) dopuścił do tego sposobu procedowania, że wyszliście Proszę, głos ma pani poseł Kamila Gasiuk-Piho- poza zakres, ale przede wszystkim, że gardzicie włas- wicz, klub Nowoczesna. nym narodem. Dziękuję. (Oklaski) Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz:

Marszałek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Działacie z pozy- cji siły. Sejmowa większość daje wam świadomość, że Panie pośle, upominam pana, bo użyte przez pana możecie robić wszystko. słowa są zdecydowanie nieodpowiednie. Mówię do (Poseł Izabela Kloc: To jest demokracja.) pana posła Borysa Budki. Arogancja taka duża, że podnosicie rękę nawet na (Głos z sali: Tu jest wolność słowa.) konstytucję. Mówicie o dialogu, o konsultacjach, o tym, (Poseł Agnieszka Pomaska: Posłanka Pawłowicz że trzeba rozmawiać z ludźmi, a wczoraj nie zgodzi- była lepsza, nie?) liście się na wysłuchanie publiczne, nie wysłuchaliście Głos ma poseł Tomasz Rzymkowski, klub Ku- przedstawiciela organizacji pozarządowych, ograni- kiz’15. czaliście głosy posłów i dzisiaj ograniczacie możli- (Poseł Agnieszka Pomaska: Co z tym wnioskiem wość zadawania pytań. formalnym?) (Poseł Iwona Ewa Arent: Pani zadała pytanie.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 92 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz zgodności ustawy z konstytucją mogły jednocześnie procedować aż trzy składy orzekające, bo ustawa Sposób waszego działania rzeczywiście daje do my- przewiduje 5-osobowy skład. ślenia. Bo nie działacie jak ktoś, kto z podniesioną To, proszę państwa, szalenie wydłuży postępowa- głową, z otwartą przyłbicą walczy o lepszą Polskę. nie. Już w tej chwili mamy długi okres oczekiwania. Działacie chyłkiem, nocą, ukradkiem, w atmosferze Ja wiem, że pan poseł sprawozdawca powiedział, że inwigilacji, z podrobionym kluczykiem. Tak nie działa można procedować codziennie, że rozprawy mogą się ktoś, kto wie, że jest na miejscu, że działa w prawie. odbywać codziennie. To tak nie jest, proszę państwa. Tak działa ktoś, kto wie, że robi źle i musi szybko Do rozpraw, do procedowania trzeba się przygotować. działać, bo za chwileczkę zostanie złapany. (Oklaski) Ja sama wiem, że rozprawa to miejsce, gdzie sędzia Szanowni państwo, słusznie działacie w obawie, musi być przygotowany, a w niniejszym przypadku dlatego że my jesteśmy tu, a w Polsce są miliony oby- orzekamy, proszę państwa, o zgodności ustaw z kon- wateli, którzy będą patrzyli na państwa działania, stytucją. To w szczególności wymaga przygotowania. na państwa ręce. I nie zamęczycie nas nocnymi po- Ale żeby tego było mało, to dołożony został w czasie prawkami, działaniem na ostatnią chwilę, nocnymi posiedzenia Komisji Ustawodawczej projekt przepisu, atakami na prawo. My jesteśmy tu, a obywatele pa- który mówi o oczekiwaniu na rozprawę w wymiarze trzą na państwa działanie, patrzą organizacje praw- trzech miesięcy od chwili doręczenia zawiadomień, nicze, patrzą organizacje pozarządowe. a w przypadku składu orzekającego w pełnym skła- (Głos z sali: Spokojnie.) dzie – aż pół roku. (Gwar na sali, dzwonek) Proszę Będą patrzyli lekarze, których… Podnieśliście państwa, to strasznie, niepotrzebnie przedłuży poprzed chwileczką rękę na Wielką Orkiestrę Świątecz- stępowanie. nej Pomocy. Przede wszystkim jednak będą patrzyli W dzisiejszych czasach doręczanie zawiadomień na państwa ręce obywatele. I obawiajcie się, bo na dla uczestników postępowania odbywa się szybko. podstępie, z podrobionym kluczykiem naprawdę nie Wprowadzone są już procedury, które przewidują zbuduje się silnej, niezależnej Polski. To nie jest me- elektroniczne doręczanie. To się naprawdę odbywa toda działania prawych ludzi. Propozycja, którą pań- szybko. Przedłużono więc z 14 dni na 3 miesiące i na stwo złożyliście, jest propozycją, która niczego nie pół roku. W tym czasie absolutnie większość tego naprawia. To jest propozycja, która powoduje paraliż Spis treści czasu będzie bezprzedmiotowa, bo doręczy się zawia- działania Trybunału Konstytucyjnego. I nie jest to domienia. To jeszcze przedłuży zupełnie niepotrzeb- moja odosobniona opinia. Jest to opinia wyrażona nie postępowanie. Mam więc nadzieję – w związku zarówno w opinii Prokuratury Generalnej, Sądu Naj- z tym, że zostały złożone poprawki – że to zostanie wyższego, Krajowej Rady Sądownictwa. zmienione. Proszę pamiętać również, że przesunęli- Chciałabym także zwrócić uwagę na to, jak ten śmy decyzję o wygaśnięciu mandatu lub złożeniu akt był procedowany. My dzisiaj tak naprawdę mamy z urzędu na Sejm. (Dzwonek) Ustawa w postaci kon- pierwsze czytanie zupełnie nowego aktu prawnego. stytucji przewiduje tylko, że Sejm wybiera sędziów Zakres poprawek, jakie państwo złożyliście w ponie- trybunału. działek, daleko wykraczał poza to, co było czytane Ja wiem, panie marszałku, że już mi się skończył w zeszłym tygodniu. A więc dzisiaj tak naprawdę czas, ale dokończę. mamy pierwsze czytanie i powinny być zamówione nowe opinie prawne zarówno w Sądzie Najwyższym, jak i w Krajowej Radzie Sądownictwa. Ta ustawa Marszałek: prowadzi do paraliżu działania Trybunału Konsty- tucyjnego, ze szkodą dla obywateli. (Oklaski) Proszę bardzo.

Poseł Barbara Dolniak: Marszałek: Konstytucja nie przewiduje innych czynności Sej- Dziękuję. mu w zakresie sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Głos ma pani poseł Barbara Dolniak, klub Nowo- Mam więc nadzieję, że przy rozpatrywaniu popra- czesna. wek, które również zgłaszamy jako klub Nowoczes- na, jeszcze raz pochylimy się nad tymi propozycjami Poseł Barbara Dolniak: i dojdziemy do wspólnych rozwiązań. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na poprzednim posiedzeniu plenarnym usłyszeliśmy o przedstawio- nej w projekcie propozycji zmiany składu orzekające- Marszałek: go z 5 na 13 sędziów w przypadku rozpoznawania wniosków o zbadanie zgodności ustawy z konstytu- Dziękuję. cją. Przy 15-osobowym składzie to oznacza, że w da- Pan poseł sprawozdawca Marek Ast w trybie spro- nym momencie procedować może tylko jeden skład stowania… Jako poseł sprawozdawca. orzekający. Do tej pory nad wnioskami o zbadanie Proszę bardzo. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym 93

Poseł Marek Ast: Marszałek:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Marszałek! Proszę bardzo. (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Ja przepraszam, W tej chwili głos zabierze poseł Eugeniusz Kłopotek, chciałabym tylko sprostować nasz wniosek.) (Poru- Polskie Stronnictwo Ludowe. szenie na sali) Jak najbardziej pani poseł, oddaję pani głos. Poseł Eugeniusz Kłopotek:

Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wczorajszy dzień pokazał podczas prac Komisji Ustawodawczej, Dziękuję bardzo, panie pośle. że mamy do czynienia ze ścianą, z głuchym. Z głu- Przepraszam najmocniej, chciałabym jeszcze tyl- chym, który nie reaguje, skoro jest głuchy na jakie- ko… (Marszałek wyłącza mikrofon poseł Kamili Ga- kolwiek merytoryczne propozycje związane z popra- siuk-Pihowicz) wą waszego projektu. Już nie tylko, że to zgłaszają (Poseł Izabela Kloc: Co to jest? Siadaj.) posłowie opozycyjni, ale nawet kiedy zgłaszają pewne (Poseł Krystyna Pawłowicz: Siadaj.) sugestie, pewne poprawki, by to zmienić, przedstawiciel Biura Legislacyjnego czy Biura Analiz Sejmo- Marszałek: wych, to, praktycznie rzecz biorąc, nie ma z waszej strony żadnego odzewu. Ale zaraz, zaraz, pani poseł. Wprawdzie nie ma na sali dzisiaj waszego prezesa, Pani poseł, proszę opuścić mównicę, nie udzieli- prezesa Jarosława Kaczyńskiego, ale może w gabine- łem pani głosu. (Poruszenie na sali) cie swoim... Pani poseł, bardzo proszę opuścić mównicę. (Poseł Marek Suski: Waszego też nie ma.) Pan poseł Marek Ast, sprawozdawca komisji. ...przysłuchuje się tej debacie. Panie prezesie, w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego apeluję do pana, niech pan zatrzyma to Poseł Marek Ast: szaleństwo związane z demontażem jednej z najważ- Spis treści niejszych instytucji w naszym państwie. Mimo wszyst- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym spro- ko ja wierzę, że pan nie zatracił propaństwowego stować słowa pani marszałek, których przecież nie instynktu. wypowiedziałem w trakcie swojego wystąpienia, jako- Szanowni Państwo i Panie Prezesie! Każda wła- bym powiedział, że komisja powinna pracować codziennie. Nie mówiłem tego, pani marszałek, aczkol- dza przemija. Pamięta pan, jak boleśnie przeminęła wiek zgadzam się, że w trakcie posiedzenia Sejmu w 2007 r. pańska władza. I proszę mi wierzyć, że komisja, jeżeli byłaby taka potrzeba, powinna praco- przyjdzie nowa władza, ale to, co dzisiaj robicie z Try- wać codziennie, tak jak każda inna komisja. I tutaj po bunałem Konstytucyjnym... prostu jesteśmy jako posłowie po to, żeby rzeczywiście (Głos z sali: To jest naprawa, panie pośle.) ciężko pracować. Mówiłem jedynie w swoim sprawo- ...to jego wizerunku nie uda się odbudować przez zdaniu, zgodnie z prawdą, że komisja obradowała od lata. godz. 10 do 14. Był to czas wystarczający na to, aby (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Dbajcie o siebie.) każdy mógł się wypowiedzieć, żeby komisja mogła wy- Dlatego z uwagi na całkowite łamanie wszelkich... pracować sprawozdanie. Dziękuję. (Oklaski) (Poseł Anna Paluch: Sobie podkopał...) ...procedur przy stanowieniu tej nowelizacji Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nie Marszałek: może poprzeć żadnych poprawek ani nie będzie gło- sował za tą nowelizacją. Proszę bardzo. (Głos z sali: Tragedia.) W trybie sprostowania pani marszałek Barbara (Poseł Anna Paluch: Nie może, czy nie chce?) Dolniak. Szanowni Państwo! Członkowie Klubu Parlamen- Proszę bardzo. tarnego Prawo i Sprawiedliwość! Dzisiaj uczciliśmy pamięć śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Proszę Poseł Barbara Dolniak: państwa, gdyby on żył, on by do takiej sytuacji nie dopuścił. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja nie mówiłam o posiedzeniach komisji, tylko o posiedzeniach Trybu- nału Konstytucyjnego. O tym była mowa w pierwszym Marszałek: sprawozdaniu komisji, że trybunał może zwiększyć ilość rozpraw, a nie komisja posiedzeń. Dziękuję bardzo. Dziękuję panu posłowi. (Poseł Krystyna Pawłowicz: To niech się wezmą Głos ma poseł Krzysztof Paszyk, również Polskie do roboty.) Stronnictwo Ludowe. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. 94 Sprawy formalne

Poseł Krzysztof Paszyk: Zanim przejdziemy do pytań, z wnioskiem formalnym zgłosił się pan poseł Krzysztof Paszyk, Polskie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj kolejny Stronnictwo Ludowe. akt deptania konstytucji. Przyzwyczailiśmy się. (Poseł Anna Paluch: Merytoryczne uwagi, na to Poseł Krzysztof Paszyk: czekamy.) Tylko po raz kolejny pytam się w tej Izbie: Gdzie Przepraszam, panie marszałku, myślałem, że już jest prezydent Rzeczypospolitej, zgodnie z konstytu- poszedł w niebyt ten wniosek. Mam wniosek formal- cją strażnik ładu konstytucyjnego w Polsce? ny, panie marszałku, o to, aby jednak pozwolić (Poseł Wojciech Skurkiewicz: W tej chwili w Senacie.) wszystkim posłom i posłankom, którzy wczoraj zgło- Gdzie jest pan prezydent, czemu biernie przyglą- sili się z pytaniami w sprawie projektu, który budzi da się temu, co przedstawiciele jego środowiska wy- wielkie wątpliwości… Mówili tu już dzisiaj liczni po- prawiają z konstytucją? słowie i posłanki o tym, by jednak dopuścić, zreali- (Głos z sali: Naprawiają.) zować listę pytań, która została wczoraj przygotowa- Szanowny Panie Prezydencie! Dalsza pana bier- na. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ność spowoduje to, że Polacy nie będą pana pamiętać z tej zapowiadanej Duda pomocy, tylko zapamiętają pana z Duda niemocy. (Oklaski) Marszałek: Drodzy Wnioskodawcy! Uparcie nie dostrzegacie roli Trybunału Konstytucyjnego dla spraw Polek To nie jest, panie pośle, wniosek formalny. i Polaków. A przypomnę i zapytam was dzisiaj, bo mó- I uprzedzam państwa, bo tu jeszcze jest kilkoro wicie, że Trybunał Konstytucyjny stoi na straży lobby państwa z wnioskami formalnymi, że wyznaczyłem, i osób, które nie mają z Polakami nic wspólnego. uznałem... (Poseł Anna Paluch: No bo stoi.) (Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Na podstawie?) Pytam dzisiaj posłów PiS-u: Czy Trybunał Kon- ...że w dyskusji w drugim czytaniu każdy z klu- stytucyjny, stojąc w obronie waloryzacji kwotowej bów będzie miał prawo zgłoszenia po pięciu posłów emerytur, bronił elit? Nie, stał w obronie emerytów pytających. Spis treści i to tych z najniższymi świadczeniami. (Oklaski) (Poseł Zbigniew Konwiński: Na jakiej podstawie?) Pytam posłów PiS-u: Czy Trybunał Konstytucyj- Na podstawie art. 182 ust. 1, który mówi, że mar- ny, znosząc zakaz uboju rytualnego, który zlikwido- szałek może dopuścić w drugim czytaniu do pytań... waliście, stał po stronie elit i czy stał po stronie rol- (Poseł Marek Suski: Regulaminu Sejmu.) ników, którzy dzięki wam ponieśli dotkliwe straty? ...ale nie musi. (Oklaski) (Poseł Zbigniew Konwiński: Ale to są pytania.) (Głos z sali: A emerytury?) Uznałem, proszę państwa, że zaproponuję pięć Pytam was, drodzy przedstawiciele PiS-u: Czy pytań, i jeżeli będzie wniosek, żeby w ogóle było bez Trybunał Konstytucyjny, zajmując się ochroną dłuż- pytań, to rozpatrzymy go, dlatego że, proszę pań- ników przed bankowym tytułem wykonawczym, stwa, państwa wypowiedzi, szczególnie klubów opo- wspierał elity czy Polaków? (Oklaski) zycyjnych, świadczą o tym, że wypowiadacie się w spo- I jeszcze raz was zapytam: Czy Trybunał Konsty- sób nieadekwatny... tucyjny, stając po stronie karanych za wycinkę drzew (Poseł Cezary Grabarczyk: W obronie konstytucji.) na swoich posesjach, stał po stronie elit czy Polaków? ...bardzo często i raczej mówicie na temat sposobu (Oklaski) pracy, a nie na temat przedmiotu, nad jakim dysku- Czy Trybunał Konstytucyjny, orzekając w spra- tujemy, czyli zmian ustawy o Trybunale Konstytu- wie działkowców, stał po stronie elit czy wspierał cyjnym. działkowców? (Oklaski) W tej chwili z wnioskiem formalnym zgłosiła się (Poseł Waldemar Andzel: Słyszycie Platformę tylko.) pani poseł Monika Wielichowska, Platforma Obywa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym w imie- telska. niu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Proszę bardzo. Ludowego zgłosić poprawki do sprawozdania komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Try- Poseł Monika Wielichowska: bunale Konstytucyjnym, które choć w drobnej mierze przeciwstawiają się tym absurdom, które tam zosta- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od miesiąca PiS ły zapisane. Dziękuję bardzo. (Oklaski) łamie prawo, łamie konstytucję, depcze demokrację. (Poseł Marek Suski: Proszę panią, niech pani nie kłamie.) Marszałek: Teraz opozycji marszałek Kuchciński odbiera głos... (Poseł Cezary Grabarczyk: Suski, milcz, Suski, Dziękuję. milcz.) W tej chwili przechodzimy...... wydając polecenie, że do pytań dopuści po pięciu Aha, jeszcze przepraszam. posłów z każdego klubu. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Sprawy formalne 95

Marszałek: (Głos z sali: Było coś na Konwencie?) (Poseł Krzysztof Brejza: Z wnioskiem formalnym.) Pani poseł, proszę wniosek formalny zgłosić. Natomiast pytania należą do decyzji, czy będzie- (Poseł Cezary Grabarczyk: Teraz ona mówi.) my zadawać pytania, to jest decyzja marszałka. (Poseł Krzysztof Brejza: Czysty wniosek formalny, stuprocentowy.) Poseł Monika Wielichowska: Poseł Krzysztof Brejza z wnioskiem formalnym, klub Platforma Obywatelska. Szanowny Panie Marszałku! Od wczoraj 40 par- lamentarzystów Platformy Obywatelskiej jest zapisanych do pytań... Poseł Krzysztof Brejza: (Poseł Marek Suski: Panie marszałku, z wnioskiem formalnym.) Panie Marszałku! Na podstawie art. 184 ust. 3 ...do dyskursu, który winien odbywać się na tej pkt 1 wnoszę o przerwanie posiedzenia w imieniu sali, bo po to jest ta sala, żeby dyskutować. Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska, ponieważ wcześniej w tym miejscu dopuszczono do zapisania się na listę pytań 42 posłów Platformy Oby- Marszałek: watelskiej i to, co pan marszałek teraz robi, jest za- przeczeniem parlamentaryzmu. Panie marszałku, Czekam na wniosek formalny przez panią zgło- pan nie może, po pierwsze... szony.

Marszałek: Poseł Monika Wielichowska: Panie pośle, to nie jest wniosek formalny. Panie marszałku, zatem prawo sobie, a marszałek sobie. Prawo prawem, a sprawiedliwość musi być po Spis treści marszałka stronie! Poseł Krzysztof Brejza: (Poseł Anna Paluch: Proszę nie krzyczeć, pani poseł.) ...z mównicy kwestionować tego, czy to są pytania. Pan nie zrobi tu loterii... Marszałek:

Pani poseł, proszę zgłosić wniosek formalny. Marszałek: Panie pośle, to nie jest wniosek formalny, więc Poseł Monika Wielichowska: proszę opuścić mównicę.

Z wnioskiem formalnym się zwracam o przerwę i zwołanie Konwentu Seniorów na temat zmiany spo- Poseł Krzysztof Brejza: sobu procedowania, prowadzenia obrad przez pana marszałka, bo zabrania pan debaty na tej sali, zabra- ...nie będzie pan mógł w klubie Platformy losować nia pan debaty w Wysokiej Izbie (Oklaski), a Wysoka pięciu posłów, którzy według pana mogą zabrać głos, Izba jest od tego, żeby debatować. O najważniejszej a którzy nie mogą, bo za chwilę pan zacznie sobie sprawie ustrojowej rozmawiamy, o Trybunale Kon- wybierać: ten może, ten nie może, ten może, ten nie stytucyjnym! może. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie drzyj się.) (Poseł Jolanta Szczypińska: Cicho, nie wrzeszcz.) Który depczecie i niszczycie. (Oklaski) Marszałek:

Panie pośle, to nie jest wniosek formalny. Marszałek: (Poseł Krzysztof Brejza: To jest wniosek formalny. Wnosiłem o przerwę w posiedzeniu.) Dziękuję, pani poseł. Zachęcam pana do przestrzegania regulaminu Ale przypominam pani poseł, że przedtem, przed Sejmu, konkretnie art. 182 ust. 1 regulaminu Sejmu. rozpoczęciem tego punktu, na Konwencie ustalili- (Poseł Krzysztof Brejza: Nie może pan. Złożyłem śmy, że dyskusja w tym punkcie porządku dziennego wniosek formalny. Nie może pan.) będzie obejmowała 5-minutowe oświadczenia w imie- Głos ma pan poseł Robert Kropiwnicki, także niu klubów. z wnioskiem formalnym. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 96 Sprawy formalne

Poseł Robert Kropiwnicki: ...że później nie będę przyjmował państwa głosów, uznając, że chcecie pod hasłem: wniosek formalny, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż na podsta- prowadzić, przedłużać dyskusję. wie art. 184 ust. 3 pkt 8 wnoszę o zmianę w sposobie (Głos z sali: Wniosek formalny.) prowadzenia dyskusji. Zwracam państwu uwagę, że Głos ma poseł Marek Suski, także z wnioskiem zadawanie pytań jest częścią dyskusji, zwłaszcza formalnym. w drugim czytaniu, ponieważ to w drugim czytaniu (Poseł Robert Kropiwnicki: Proszę nie nadużywać.) jest czas, żeby posłowie wszystkich komisji, nie tylko Komisji Ustawodawczej, mogli odnieść się do dysku- towanego wniosku. Poseł Marek Suski: (Poseł Krzysztof Brejza: W regulaminie jest limit czasu.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam wnio- Proszę popatrzeć na to, że ten wniosek był bardzo sek formalny o niezwłoczne przejście do porządku mocno jednak zmieniony, odbiega znacznie od wnio- obrad. (Oklaski) sku, który był debatowany w pierwszym czytaniu. (Poseł Krzysztof Brejza: Niezwłocznie to dwa ty- Zwracam też państwu uwagę, że jeden z artykułów godnie.) zawiera 18 poprawek o wykreślenie wielu regulacji z tej ustawy, na co wskazywało Biuro Legislacyjne. Uzasadniam to w taki sposób. Otóż mamy tutaj Powinny być rozpatrywane osobno, ponieważ te wy- dziesiątki wniosków... kreślenia nie mają żadnego związku ze sobą. Chcecie (Głos z sali: 14 dni to niezwłocznie.) państwo zamykać usta trybunałowi, chcecie zamykać ...dziesiątki wniosków, które nie są wnioskami usta mniejszości parlamentarnej. Tak nie da się spra- formalnymi, tylko są głosami w dyskusji. wować rządów. I macie jeszcze pretensje, że ludzie (Poseł Ewa Kopacz: Znawca regulaminu się zna- wychodzą na ulice. Mówicie, że ci ludzie są zmanipu- lazł.) lowani. Otóż to wy jesteście zmanipulowani, jeżeli Była umowa na Konwencie, że z klubu będzie nie widzicie, że gwałcicie prawa mniejszości... zgłaszany jeden wniosek formalny... (Poseł Anna Paluch: Proszę ważyć słowa, panie (Poseł Ewa Kopacz: Ciekawe bardzo. A gdzie to Spis treści pośle.) jest napisane w regulaminie?) ...gwałcicie prawa Trybunału Konstytucyjnego ...ale żadnych umów, jak widać, nie dotrzymujecie, i chcecie zdemolować państwo prawne. Dlatego, pa- i wnoszę o to, panie marszałku, żeby przejść do py- nie marszałku, proszę o dopuszczenie do debaty nor- tań. A jeśli chodzi o to, co pan Kropiwnicki tutaj malnej, żeby każdy z posłów mógł zadać pytanie wnio- przed chwilą mówił, to wy złamaliście konstytucję skodawcom i sprawozdawcy. Poseł sprawozdawca i to jest wynik waszej czerwcowej... wczoraj przez 14 godzin niemalże tłumaczył nam, że (Poseł Robert Kropiwnicki: 19 listopada uchwali- wszystko jest w porządku, wbrew opiniom Sądu Naj- liście niekonstytucyjną ustawę w całości.) wyższego, wbrew opiniom wielu instytucji i legisla- ...waszej czerwcowej ustawy, która złamała kon- torów, a państwo dalej twierdzicie, że białe jest czar- stytucję, i przez was wybrany trybunał to stwierdził, ne, a czarne jest białe, inaczej, niż prezes do tej pory panie pośle. (Poruszenie na sali, dzwonek) To pan jest mówił. (Dzwonek) tutaj człowiekiem, który doprowadził do tego zamie- (Poseł Maks Kraczkowski: Siadaj.) szania, a dzisiaj próbujecie stroić się w piórka demo- Posłuchajcie prezesa i zejdźcie na to, że białe jest kratów. Przypominam sobie jak na tej sali, marsza- białe, a czarne jest czarne. Dziękuję bardzo. (Oklaski) łek chociażby Komorowski dawał pół minuty czasu na zadanie pytania i tylko jedno pytanie (Poruszenie na sali), jedno pytanie dla klubu przy ustawie. I wte- Marszałek: dy to była demokracja. (Poseł Robert Kropiwnicki: Ale to było przy głoso- Dziękuję bardzo. waniu.) Wysoki Sejmie! Poza jednym wnioskiem formal- To wtedy było łamanie demokracji. Dzisiaj to jest nym zgłoszonym przez panią poseł, panią marszałek targowica, to, co robicie. Dziękuję. (Oklaski) Dolniak wszystkie wnioski przez państwa zgłoszone to są wnioski nieformalne. (Poseł Barbara Dolniak: Jak to nieformalne?) Nadużywacie mojej uprzejmości, proszę pań- Marszałek: stwa... (Poruszenie na sali) (Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Lekka prze- Mogę dopuścić głos przeciw. Kto z głosem prze- sada.) ciw? ...ale to może spowodować sytuację... Poseł Brejza. (Głos z sali: Wniosek formalny, panie marszałku. Proszę bardzo. Wniosek formalny.) (Poseł Marek Suski: Brejza, spadaj.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Sprawy formalne. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym 97

Poseł Krzysztof Brejza: Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? „Spadaj”, panie pośle, to pan może mówić do swo- Głosowało 328 posłów. Za głosowało 221, przeciw ich współpracowników, nie do mnie, dobrze? (Oklaski) – 99, wstrzymało się 8. (Głos z sali: Do nikogo.) Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął. Bardzo brzydko. To jest prawo i sprawiedliwość... Przechodzimy do pytań. Jako pierwsza pytanie zadaje pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość. Marszałek: (Poseł Zbigniew Konwiński: Panie marszałku, 2 minuty, w imieniu klubu.) Panie pośle, to nie jest głos przeciw. Proszę wy- Czas... Ile pani poseł potrzebuje czasu? stąpić z głosem przeciw. (Poseł Marek Suski: Dopiero co był odrzucony.) Pani poseł, ile pani potrzebuje czasu? (Głos z sali: Co to jest za prowadzenie obrad, Wy- Poseł Krzysztof Brejza: soki Sejmie?) Minutę? ...i pełna kultura... (Poruszenie na sali) 1 minuta. (Głos z sali: Wniosek zgłoś.) Proszę bardzo. ...pełna kultura posłów Prawa i Sprawiedliwości: „Spadaj, Brejza”. (Poseł Marek Suski: Ale był wniosek o przegłoso- Poseł Barbara Bartuś: wanie, proszę zejść z mównicy.) (Dzwonek) Wniosek przeciwny. Dziękuję. (Głos z sali: Wstyd.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak często w spra- Wniosek przeciwny. Niezwłocznie, czyli za dwa wie tej nowelizacji podkreśla się w mediach, że wpro- tygodnie według PiS, tak? wadzamy możliwość wygaszania mandatów sędziów. (Poseł Jacek Żalek: Chyba Sądu Najwyższego.) I mam pytanie do posła sprawozdawcy. Czy wyga- Panie marszałku, pan może ograniczyć czas, ale szanie mandatu sędziego jest przewidziane w dzi- Spis treści po tym, jak posłowie Platformy, 42 posłów, dopisali siejszej ustawie i na czym polega zmiana? To jest się już u pracownika Sekretariatu Posiedzeń Sejmu moje jedno... do listy… (Poseł Robert Kropiwnicki: Co to za Sejm!?) (Poseł Arkadiusz Marchewka: Wczoraj.) ...pytanie. …nie ma pan takiego prawa. Pan może czas ogra- Natomiast były tutaj przywoływane wyroki, któ- niczyć, ale nie ma pan podstawy do tego, żeby… re były na rzecz ludzi podejmowane przez trybunał, (Głos z sali: Jest to napisane.) z korzyścią dla nich. Chciałam zapytać pana posła …robić tutaj loterię, żeby wykluczać poszczegól- sprawozdawcę, ile było np. w ubiegłym roku, 2014, nych posłów na tym etapie. Ci posłowie są na liście w ogóle wydanych wyroków. SPS-u i mają pełne prawo do tego, żeby te pytania I chciałam też się powołać na postanowienie, nie zadać. Dziękuję bardzo. (Oklaski) na wyrok, w sprawie ludzkiej, na to, jak trybunał postępuje w sprawie ludzkiej. Zajmuję się teraz projektem ograniczenia egzekucji ze świadczeń emery- Marszałek: talno-rentowych, bo dzisiaj ustawa dopuszcza, że emeryt może zostać bez minimum egzystencji. I była Proszę bardzo. taka skarga do Trybunału Konstytucyjnego, nato- (Głos z sali: Nie mają prawa.) miast trybunał się nią nie zajął (Dzwonek), odrzucił Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem... ją na posiedzeniu niejawnym. Dziękuję bardzo. (Głos z sali: Panie marszałku, wniosek formalny.) (Oklaski) ...o przejście do porządku dziennego. Kto z pań i panów posłów jest za wnioskiem o przej- ście do porządku... Marszałek: (Głos z sali: Wniosek formalny, panie marszałku.) ...dziennego, zechce podnieść... Proszę bardzo. (Głos z sali: Nie działa.) (Głos z sali: Wniosek formalny.) ...rękę i nacisnąć przycisk. Panie pośle, nie ma w tej chwili wniosków formal- (Głos z sali: Jeszcze nie ma!) nych. Nie przyjmuję. Jeszcze raz powtarzam: Przystępujemy do głoso- (Głos z sali: Siadaj.) wania. (Głos z sali: Ale dlaczego nie ma teraz wniosków Kto z pań i panów posłów jest za przejściem do formalnych?) porządku dziennego, proszę podnieść rękę i nacisnąć Pana posła Zbigniewa Kierwińskiego przywołuję przycisk. do porządku. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 98 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

Marszałek Czego się boicie? Że usłyszycie pytania, na które i tak nie udzielicie... Proszę opuścić mównicę. Proszę mi dać... (Głos z sali: Do rzeczy.) (Głos z sali: Nie ma takiego posła, Kierwińskiego ...odpowiedzi? Boicie się usłyszeć pytania? No, Zbigniewa.) w jakim... Konwińskiego, przepraszam bardzo. (Poseł Anna Paluch: Konkretnie.) Pan może teraz zgłosić się z pytaniem… ...kierunku wy zmierzacie? W kierunku sejmu (Głos z sali: Marszałek wie lepiej!) niemego? Powinniście się... …nie z wnioskiem formalnym. Z pytaniem? (Poseł Krystyna Pawłowicz: Bardzo dobrze.) Proszę bardzo. ...wstydzić! Wylądujecie tam, gdzie wasze miejsce, Pan poseł Zbigniew Konwiński, klub Platforma na śmietniku historii. (Oklaski) Obywatelska. Marszałek: Poseł Zbigniew Konwiński: Proszę państwa, jeżeli ktokolwiek z państwa po- Panie marszałku, przed chwilą na sali dowiedzie- słów będzie mówił nie na temat, to rozpocznę proce- liśmy się, że mamy wybrać pięciu posłów z Platformy durę porządkową. (Oklaski) Obywatelskiej, którzy mogą zadać pytania. Uważam, Głos ma poseł Grzegorz Długi, klub Kukiz’15. że zasadne byłoby w tej chwili ogłoszenie przerwy, (Poseł Grzegorz Długi: Ja rezygnuje, dziękuję.) chociażby 5–10-minutową... Dalej, głos ma poseł Mirosław Pampuch, klub No- (Głos z sali: Lepszy sort.) woczesna. ...dla poszczególnych klubów parlamentarnych. Rozumiem, że pan marszałek tego nie chce zrobić i pan mnie tutaj... Poseł Mirosław Pampuch: (Poseł Krzysztof Brejza: Lepszy sort.) Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Po-

Spis treści ...dopuścił do głosu jako pytającego parlamenta- słowie! Pragnę zadać pytanie o cel wprowadzenia rzystę. Z takim łamaniem regulaminu i dobrych oby- nowej regulacji do ustawy o Trybunale Konstytucyj- czajów w parlamencie jeszcze nie mieliśmy do czynie- nym, to jest art. 31a. Na mocy tego przepisu (Gwar nia. Po nocach obradujecie... na sali, dzwonek) zarówno prezydent, jak i minister (Głos z sali: Za Platformą.) sprawiedliwości mogą złożyć wniosek o pociągnięcie ...po nocach ustalacie prawo, łamiecie prawo. do odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziego trybu- nału. To jest ewidentny zamach na zasadę niezawi- słości sędziowskiej. Ale jednocześnie państwo uchy- Marszałek: lacie art. 28 ust. 2, przepis, na bazie którego można było pociągnąć do odpowiedzialności dyscyplinarnej Panie pośle... posła za jego działania przed objęciem mandatu. Ta- jemnicą poliszynela jest, że osoba wybrana przez państwa wsławiła się niechlubnie wpisami na Twit- Poseł Zbigniew Konwiński: terze, a więc tworzycie państwo wyłącznie (Dzwonek) prawo niedobre dla Polek i Polaków, tylko... Taki gwałt... (Głos z sali: Czas minął.) ...dobre prawo dla swoich. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Marszałek: Marszałek: Apeluję do pana, żeby pan wrócił... (Głos z sali: To nie jest pytanie.) Dziękuję. ...do rzeczy, mówił na temat. Głos ma pan poseł Piotr Zgorzelski, Polskie (Poseł Jakub Rutnicki: A co do rzeczy?) Stronnictwo Ludowe.

Poseł Zbigniew Konwiński: Poseł Piotr Zgorzelski:

Czas mi leci, panie marszałku. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak można logicz- Taki gwałt na prawie, na konstytucji dokonał się nie wytłumaczyć rozwiązania zaproponowane przez z 12 na 13 grudnia 1981 r. Proszę was, nie idźcie tą PiS? Zgodnie z waszą poprawką prezydent, Sejm (Oklaski) drogą! Nie idźcie tą drogą! (Oklaski) i minister sprawiedliwości będą mogli wnioskować (Poseł Krzysztof Brejza: Brawo!) o wygaszanie mandatów sędziów Trybunału Konsty- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym 99

Poseł Piotr Zgorzelski ...żeby wprowadzić rozwiązania czysto wodzow- skie? Dlaczego skracacie termin 14-dniowy na pierw- tucyjnego. Prezydent z PiS-u, w Sejmie PiS ma więk- szą rozprawę, wydłużacie ten termin z 14 dni, które szość, minister sprawiedliwości także z PiS-u, czyli były w ustawie Platformy Obywatelskiej, do 6 mie- PiS będzie właściwym organem do wniosków o wy- sięcy? To ma być sprawne, szybkie rozpatrywanie gaszanie mandatów sędziów. Mało tego, będziecie spraw przed Trybunałem Konstytucyjnym? Dlaczego decydować, kogo z sędziów wyrzucić. Bardzo demo- z uporem wracacie do rozwiązań znanych z Polskiej kratyczne rozwiązanie. Była propozycja pakietu de- Rzeczypospolitej Ludowej, do wygaszania mandatów mokratycznego dla opozycji, teraz mamy pakiet de- sędziowskich Trybunału Konstytucyjnego przez mokratyczny dla sądownictwa. Brawo demokracja. Sejm? To rozwiązanie było w ustawie z 1985 r. Dla- (Oklaski) czego łamiecie zasadę nieprzenoszalności sędziów? (Dzwonek) Też jak za komuny chcecie wynieść Try- bunał Konstytucyjny, tak jak w tamtym systemie Marszałek: przenoszono niepokornych sędziów. Dlaczego wreszcie wprowadzacie zerowe vacatio legis, które unie- Dziękuję. możliwi sprawdzenie tej ewidentnie niekonstytucyj- Głos ma poseł Marek Ast, Prawo i Sprawiedliwość. nej ustawy przez Trybunał Konstytucyjny? Przypo- mnę wam, że w wyroku z 3 grudnia trybunał rozje- chał waszą ustawę we wszystkich jej przepisach. Poseł Marek Ast: (Głos z sali: Czas minął.)

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana posła wnioskodawcy. Panie pośle, jaki był śred- Marszałek: ni czas oczekiwania na rozstrzygnięcie sprawy w Try- bunale Konstytucyjnym? Ile spraw zaległych w tej Dziękuję bardzo. chwili w Trybunale Konstytucyjnym oczekuje na roz- W trybie sprostowania zgłasza się poseł Marek strzygnięcie? Czy prawdą jest, że najszybciej Trybu- Suski. nał Konstytucyjny rozstrzygnął we własnej sprawie, Spis treści wyznaczając najkrótsze możliwe terminy w przypadku skarg złożonych na ustawy o Trybunale Konsty- Poseł Marek Suski: tucyjnym, na 3 i 9 grudnia, broniąc własnych przy- wilejów i własnych interesów? Dziękuję. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prostuję. Pan (Głos z sali: Brawo.) poseł pomylił posłów, ja się w ten sposób nie wyrazi- łem. Dziękuję. (Poruszenie na sali) (Głos z sali: Niemożliwe.) Marszałek:

Dziękuję. Marszałek: Głos ma poseł Krzysztof Brejza, Platforma Oby- watelska. Dziękuję bardzo. (Poseł Anna Paluch: Prosimy merytorycznie, pa- Panie pośle, proszę opuścić mównicę. nie pośle, bez bicia piany.) (Głos z sali: O mój Boże.) Panie pośle – zwracam się do pana Konwińskiego po raz drugi – pan zakłóca prowadzenie obrad. Poseł Krzysztof Brejza: (Głos z sali: Brejzy, Brejzy.) (Głos z sali: Proszę posłów nie mylić.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeden z sędziów Przepraszam, przepraszam pana posła Brejzę. do naszego ministra obrony narodowej powiedział: (Poseł Krzysztof Brejza: W trybie ad vocem, padło s...j, a pan poseł Suski przed chwilą do mnie powie- moje nazwisko, zostało przywołane moje wystąpie- dział: spadaj. To jest ta kultura, to jest ten pakiet nie. Chciałbym odnieść się do tego.) demokratyczny. Proszę opuścić... (Poseł Anna Paluch: Panie pośle, prosimy o zada- (Głos z sali: Zejdź.) nie pytania.) (Poseł Anna Paluch: Pan poseł Brejza zostanie Pytanie: Dlaczego dopasowujecie rozwiązania skierowany do komisji etyki za kłamstwa.) prawne do programu PiS? Czy w takim razie dostar- (Poseł Krzysztof Brejza: Mam prawo odnieść się czycie nam statut PiS, żebyśmy wiedzieli, w jaki spo- do swojego wystąpienia.) sób zmieniać konstytucję... Panie pośle, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan (Poseł Anna Paluch: Czy pan poseł wie, że rozma- obrady Sejmu. wiamy teraz o ustawie o Trybunale Konstytucyj- (Głos z sali: Niech pan przeprosi pana posła Su- nym?) skiego.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 100 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

Marszałek ski) Wy zamykacie drogę do sądów dla obywateli. Tym projektem łamiecie wszystkie konstytucyjne Po raz drugi już pana upominam, a pana posła zasady demokratycznego państwa prawa. Dlaczego Konwińskiego przepraszam, pomyłka. przeszkadza wam siedziba trybunału w Warszawie? (Głos z sali: Przeproś, Brejza.) Czy tylko dlatego, że naród ma miejsce do prowadze- Głos ma poseł Jerzy Meysztowicz, klub Nowoczesna. nia protestu? Chcecie wywieźć trybunał ze stolicy, aby zmarginalizować do niego dostęp. W związku z tym mam propozycję, abyśmy ogłosili plebiscyt na- Poseł Jerzy Meysztowicz: rodowy, które miasto chce być siedzibą Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję. (Poseł Anna Paluch: Piotrków Trybunalski.) Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo... (Poseł Anna Paluch: Prosimy o merytoryczne pytanie, a nie...) Marszałek: Czy pani ma jakieś uwagi? Proszę tu przyjść i po- dzielić się z nami. Dziękuję bardzo... Proszę bardzo, głos ma poseł Waldemar Buda, (Poseł Krystyna Pawłowicz: Proszę pana, niech Prawo i Sprawiedliwość. pan przemawia.) ...za dużą łaskawość, że mogę w ogóle zabrać głos. Proszę państwa, wczoraj na Komisji Ustawodaw- Poseł Waldemar Buda: czej jedna rzecz mnie ucieszyła. Pani poseł Pawło- wicz, kasując art. 10 ustawy o Trybunale Konstytu- Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Pre- cyjnym, wykasowała zapis, który mówi, w jakich mier! Wysoka Izbo! Jak słyszę głosy posłów Platfor- przypadkach niestety prezydent, który ulegnie wymy Obywatelskiej, to przypominają mi się słowa pani padkowi, nie będzie mógł sprawować funkcji i co się Agnieszki Holland wypowiedziane na demonstracji, wtedy dzieje. Ucieszyła mnie argumentacja pani po- na ostatnim proteście: Kochani, my walczymy o to, seł, która powiedziała, że za 4 lata, kiedy nie będzie- żeby było tak, jak było. Drodzy państwo, nie będzie

Spis treści my już prawdopodobnie przy władzy, będziecie chcie- tak, jak było. (Oklaski) Nie będzie żonglowania ter- li pozbawić prezydenta, który jeszcze rok będzie minami sądowymi, nie będzie rozpatrywania spraw urzędował, funkcji. Tak że bardzo się cieszę, że macie w zależności od potrzeby i koniunktury politycznej już świadomość, że za 4 lata niestety oddacie tę wła- w miesiąc albo w 3 lata, nie będzie ustalania składów dzę. To była jedyna pozytywna sprawa, która się po- sędziowskich wedle uznania przewodniczącego, nie jawiła na tej komisji. będzie orzekania raz na 2 miesiące albo raz na mie- (Poseł Waldemar Andzel: Urojenia pana posła.) siąc. (Gwar na sali, dzwonek) Chciałem się zapytać, czy rzeczywiście chcecie (Głos z sali: Niczego nie będzie.) autentycznie wykasować ten zapis z takich pobudek. (Poseł Arkadiusz Myrcha: Według uznania preze- Dziękuję bardzo. (Oklaski) sa będzie.) A wracając do pytań, chciałbym zadać pytanie: Czy kiedykolwiek wcześniej była sytuacja, w której Marszałek: Trybunał Konstytucyjny sam sobie napisał ustawę, a później ją zakwestionował orzeczeniem? Dziękuję. Proszę bardzo, głos ma poseł Paweł Bejda, Polskie (Oklaski) Stronnictwo Ludowe. (Głos z sali: Skandal.) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Przepraszam, chcia- łam sprostować, można?) (Poseł Ewa Kopacz: Ale jakie sprostowanie?) Marszałek: Pani poseł, bardzo panią przepraszam. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Niech pan nie kłamie, Proszę, głos ma poseł Agnieszka Pomaska, Plat- kolego.) forma Obywatelska. Proszę bardzo, głos ma poseł Paweł Bejda, Polskie Stronnictwo Ludowe. Poseł Agnieszka Pomaska:

Poseł Paweł Bejda: Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Wszyscy wczoraj mieliśmy możliwość oglądać, jak Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! wygląda pakiet demokratyczny według PiS, na po- Jak do obecnych prac nad trybunałem ma się zasada siedzeniu Komisji Ustawodawczej. wyrażona w konstytucji, w art. 77 ust. 2, który mówi, (Głos z sali: Ciągle to trwa.) że ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej W związku z tym chciałam oświadczyć, że po dochodzenia naruszonych wolności lub praw? (Okla- pierwsze, klub Platformy Obywatelskiej nie przejdzie 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym 101

Poseł Agnieszka Pomaska nał jest wam tak niewygodny: bo broni wolności obywateli. nad tym do porządku dziennego. Takie praktyki są (Poseł Anna Paluch: Status quo.) po prostu nie do zaakceptowania. I oświadczam państwu, że Nowoczesna (Dzwonek) Chciałam w związku z tym, co się wczoraj wyda- będzie tej wolności bronić w każdy możliwy sposób. rzyło, zapytać przewodniczącego komisji albo posła Dziękuję. wnioskodawcę, bo rozumiem, że działacie ramię (Poseł Anna Paluch: Interesów bankowców i fi- w ramię: Który z posłów, którzy brali udział wczoraj nansjerów, którzy nas tu doją od 25 lat.) w głosowaniu nad przerwą do 7 stycznia, nie był uprawniony do wzięcia udziału w tym głosowaniu? Ja odczytam 12 nazwisk, bo tyle głosów padło za tym, Marszałek: żeby nad tą skandaliczną ustawą wczoraj debatę przerwać. Odczytam te 12 nazwisk. I bardzo proszę... Proszę, głos ma poseł Jan Łopata, Polskie Stron- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie masz już czasu: nictwo Ludowe. 7, 6, 5, 4, 3...) ...przewodniczącego komisji lub wnioskodawcę o odpowiedź. Poseł Jan Łopata: (Głos z sali: Czas się skończył.) (Głos z sali: Proszę nie przeszkadzać, pani poseł.) Bardzo dziękuję. Są to posłowie: Borys Budka (Dzwonek), Robert Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W wy- Kropiwnicki, Agnieszka Hanajczyk… stąpieniach wielu wnioskodawców padało stwierdze- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Czas się skończył.) nie: ta nowelizacja zakończy kryzys konstytucyjny. …Ewa Drozd, Danuta Pietraszewska, Katarzyna Otóż niestety nie zakończy, niestety, można dodać wielokroć, bo projekt nowelizacji ustawy o Trybuna- Osos… le Konstytucyjnym zakłada podejmowanie rozstrzyg- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Panie marszałku, nięć większością 2/3 głosów składu orzekającego. czas się skończył.) I po pierwsze: Czy regulacja ta pozostaje w zgodzie …Krzysztof Brejza, Marek Rząsa, Mirosław Pam- z art. 190 ust. 5 konstytucji, zgodnie z którym orze- Spis treści puch, Janusz Sanocki, Jacek Wilk i Jerzy Kozłowski. czenia trybunału zapadają większością głosów? Po Mam nadzieję, że umiecie liczyć do 12. Tu jest ta li- wtóre: Czy regulacja ta nie narusza art. 77 ust. 2 sta. I bardzo proszę o odpowiedź. (Oklaski) konstytucji poprzez ustawowe zamknięcie drogi są- Poseł Krystyna Pawłowicz ( : Dziękuję, dziękuję, dowej do ochrony swych praw i wolności przez wielu siadaj.) obywateli? Jak ustawodawca przewiduje uregulować stan zawisłych spraw w sądach powszechnych, w któ- rych zawieszono postępowanie w celu (Dzwonek) uzy- Marszałek: skania odpowiedzi na pytanie prawne skierowane do trybunału w przypadku braku możliwości uzyskania Dziękuję, pani poseł. w trybunale większości dla wydania wyroku? No i co Głos ma poseł Michał Stasiński, klub Nowoczesna. ze skargami konstytucyjnymi? To szanowni (Dzwonek) wnioskodawcy jawi się jako naruszenie praw i wolności obywateli. Nie po to Poseł Michał Stasiński: był powoływany Trybunał Konstytucyjny. Dziękuję. (Oklaski) Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zaiste wielki jest wkład, panie pośle wnioskodawco, w myśl prawniczą i proceduralną. Wczoraj stworzył pan hi- Marszałek: storyczną, jedyną w swoim rodzaju, nową formułę głosowania, mianowicie głosowanie do skutku. Do- Proszę, głos ma poseł Arkadiusz Czartoryski, dałbym do tego jeszcze jedną formułę, która panu Prawo i Sprawiedliwość. i państwu przyświeca: gramy tylko w to, w co wygry- Nie ma pana posła. wamy. Dlaczego tych 15 sędziów i sędzin jest tak Głos ma poseł Rafał Trzaskowski, Platforma Oby- niebezpiecznych? Dlaczego chcecie tą ustawą przero- watelska. bić trybunał na atrapę, która nic nie znaczy? (Poseł Anna Paluch: Nareszcie żeby się wziął do pracy.) Poseł Rafał Trzaskowski: Kiedy w Austrii przygotowywano Anschluss, pierw- szą instytucją, jaką rozwalono, był trybunał konsty- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja w przeciwień- tucyjny. Kiedy w Norwegii Quisling (Oklaski) przejął stwie do swoich kolegów generalnie się cieszę, że wy władzę, pierwszą instytucją, jaką zniszczył, był trybu- pracujecie tak szybko, dlatego że każda kolejna wer- nał konstytucyjny. Powiem państwu, dlaczego trybu- sja waszego postępowania jest gorsza niż poprzednia. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 102 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

Poseł Rafał Trzaskowski Poseł Joanna Scheuring-Wielgus:

Najpierw zaczęliście kwestionować wyroki Trybuna- Ile mam czasu? łu Konstytucyjnego, potem przygotowaliście skanda- liczną ustawę, a teraz zgłaszacie poprawki, które są jeszcze gorsze. A więc ja się cieszę, że szybko chcecie Marszałek: zakończyć prace, bo zdaje się, że kolejny etap byłby jeszcze gorszy. 1 minuta, pani poseł. Pytam: Jak wy możecie w ogóle spojrzeć swoim wyborcom prosto w oczy, skoro obiecywaliście, że będziecie poprawiać prawo, a je przez cały czas po- Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: garszacie? Ta zasada, która ma doprowadzić do tego, że Sejm będzie mógł złożyć z urzędu sędziów Trybu- Proszę Państwa! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! nału Konstytucyjnego, jest po prostu skandaliczna. Nie ma tego typu przykładów w całej Unii Europej- W związku z tym, że nieodwracalną regułą staje się skiej, nie ma takich przykładów w Stanach Zjedno- to, że zadajemy pytania, ale nie dostajemy odpowie- czonych, żeby móc naruszać trójpodział władzy. Co dzi… Ja na przykład na odpowiedź od pani premier wy wyprawiacie? (Dzwonek) W jaki sposób możecie czekam już od 12 listopada. w ogóle myśleć o tego typu postępowaniu ... Proszę państwa, ja nie zwracam się teraz do pań- (Głos z sali: Nie kłam!) stwa posłów, tylko do obywateli naszego kraju. Czy ...które tak naprawdę narusza i depcze trójpodział chcecie państwo być traktowani tak jak my tutaj, władzy, który jest zapisany w konstytucji… posłowie opozycji... (Głos z sali: Ale nie na tym jesteśmy.) (Głos z sali: Ale to pytanie do obywateli?) …i co więcej, depcze jeszcze do tego sprawę fun- ...gdzie knebluje się usta, gdzie wycisza się nam damentalną, a mianowicie niezawisłość sędziów? głos na mównicy, kiedy czekamy jako... (Głos z sali: Nie kłam.) (Głos z sali: Cały czas krzyczycie.) Skąd wy bierzecie swoje przykłady? (Oklaski) ...przedstawiciele organizacji pozarządowej 8 go-

Spis treści (Głos z sali: Brawo!) (Poseł Arkadiusz Mularczyk: Panie marszałku, dzin na zadanie pytania i nikt nie dopuszcza nas do czy mogę sprostować?) głosu? Czy tego chcecie? Czy chcecie, aby nie szano- (Poseł Cezary Grabarczyk: W jakim trybie?) wano konsultacji społecznych, które są prawem każ- dego obywatela… Marszałek: (Poseł Anna Paluch: Zgłaszajcie mniej wniosków o przerwę.) W trybie sprostowania… …konsultacji społecznych, których unika Prawo (Arkadiusz Mularczyk: Padają kłamstwa.) i Sprawiedliwość? …poseł Mularczyk. Szanowni Obywatele! Prawo i Sprawiedliwość nie złożyło żadnej ustawy rządowej. Wszystkie ustawy, Poseł Arkadiusz Mularczyk: które czekają na rozpatrzenie, są ustawami poselski- mi (Dzwonek) tylko po to, żeby uniknąć konsultacji Panie pośle Trzaskowski, proszę nie kłamać. społecznych. (Dzwonek) Nie ma żadnego trybu znoszenia sędzie- (Głos z sali: Brawo!) go z urzędu. Jeśli zgromadzenie trybunału uzna, że (Głos z sali: Kłamstwa!) są przesłanki do złożenia sędziego, to składa wnio- Czy tego chcecie? sek do Sejmu i to Sejm na podstawie decyzji trybu- nału podejmuje decyzję. Skoro Sejm wybiera, Sejm odwołuje, panie pośle. Dziękuję. A więc niech pan Marszałek: nie kłamie. (Poseł Cezary Grabarczyk: Sędziowie są nieusu- Dziękuję, pani poseł, i zwracam się do pani poseł, walni.) żeby... Informuję panią poseł, że pani wystąpienie (Poseł Jacek Żalek: Czarek, ty jesteś adwokatem, było niewłaściwe, nieadekwatne… głupoty opowiadasz…) (Poseł Magdalena Kochan: No właśnie…) Niech pan nie kłamie. …bo było, po pierwsze, nie na temat… (Poseł Cezary Grabarczyk: Cenzor!) Marszałek: …a po drugie, pytania można kierować, proszę państwa, do posła sprawozdawcy... Proszę państwa (Dzwonek), proszę ostudzić emocje. (Głos z sali: Precz z cenzurą!) Głos ma poseł Joanna Scheuring-Wielgus, klub ...posła wnioskodawcy lub do przedstawiciela rzą- Nowoczesna. du, a nie do innych. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym 103

Marszałek Poseł Krystyna Pawłowicz:

(Poseł Agnieszka Pomaska: Proszę odpowiadać na Chcę stanowczo tutaj powiedzieć, że projekt jest pytania.) całkowicie zgody z konstytucją. (Poruszenie na sali) Nawet pytanie do Wysokiej Izby nie jest właściwe. (Głos z sali: Krysia, spokojnie.) Pani poseł, proszę przeczytać regulamin. Nie narusza w żadnym momencie niezawisłości sędziowskiej. (Wesołość na sali) (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Ja nie jestem (Poseł Cezary Grabarczyk: Ale bredzi!) posłem, tylko jestem posłanką!) Nie daje Sejmowi prawa odwoływania sędziów Głos ma poseł Mieczysław Kasprzak, Polskie Stron- z własnej inicjatywy. (Wesołość na sali) Gdyby miał nictwo Ludowe. to robić… Prawo odwoływania ma Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego i dopiero jeśli z takim wnioskiem wystąpi do Sejmu, to Sejm Poseł Mieczysław Kasprzak: może na wniosek trybunału wygasić mandat takiego sędziego. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! A czy do pana (Poseł Cezary Grabarczyk: Art. 180 konstytucji…) marszałka można kierować pytania, bo będę miał? Proszę nie kłamać. I tutaj oczywiście również roz- (Głos z sali: Nie wolno!) dział 10 został zlikwidowany, dlatego że nie może marszałek Sejmu z własnej inicjatywy... (Głos z sali: Czas leci.) (Głos z sali: A jak będzie większość w trybunale?) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie. …wymyślać powodów, dla których można prezy- Dlaczego jest taki tryb procedowania? Dlaczego nie denta odwoływać. dajemy możliwości ludziom, aby zrozumieli to cho- Pan, który tu był, tak, oczywiście, kłamiecie jak ciaż, zapoznali się z tym, o czym tutaj dyskutujemy, zwykle, więc szkoda w ogóle gadać. nad czym za chwilę mamy głosować? Dlaczego się tak (Głos z sali: Gdzie pytanie?) spieszymy? Przecież ta ustawa z niczym nie jest Co do zasady mówię. Nikt się nie boi, my i tak wygramy. (Oklaski) Wygramy trzy kolejne wybory. związana na dzień dzisiejszy. Rozumiem ustawę gór- O to się nie martwcie. Spis treści niczą – trzeba pomagać górnikom, o OZE – trzeba (Poseł Magdalena Kochan: No...) wspierać wiatraki, co wspieracie. Ale dlaczego tutaj Chodzi nam o czystość konstytucyjną. Jeśli kon- tak procedujemy? stytucja nie reguluje powodów odwoływania prezy- (Poseł Marek Suski: Kłamczuch.) denta... Czy chcemy po prostu, aby ludzie dowiadywali się (Głos z sali: Panie marszałku, gdzie jest pytanie?) na ulicy, co my tutaj uchwalamy? ...marszałek Sejmu nie ma prawa powodów wy- (Głos z sali: Media czekają.) myślać. (Dzwonek) Kłamczuchy jedne. (Wesołość na sali, oklaski) Pytanie drugie do pana marszałka. Panie mar- szałku, pochodzimy z jednego okręgu wyborczego. Czy jest jednak prawdą, że Trybunał Konstytucyjny Marszałek: będzie mieć siedzibę w Przemyślu? Wiele osób pyta mnie o to. Media o to pytają. Ja nie potrafię odpowie- Dziękuję bardzo. dzieć. Natomiast myślę, że pan marszałek ma taką Głos ma pani poseł Monika Wielichowska, klub wiedzę… Platforma Obywatelska. (Gwar na sali) (Poseł Agnieszka Pomaska: Gdzie było pytanie, (Głos z sali: Ale dobre pytanie!) panie marszałku? Gdzie było pytanie?) …więc prosiłbym o udzielenie (Dzwonek) odpowie- (Głos z sali: Bardzo dobre pytanie.) (Dzwonek) dzi. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Monika Wielichowska: Marszałek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszystko tutaj Proszę państwa, pytania, powtarzam, proszę kie- dzieje się poza prawem. Wszystko tutaj dzieje się poza rować do posła sprawozdawcy, posła wnioskodawcy, konstytucją. Zapanowała cenzura, bezprawnie zapa- ewentualnie do przedstawiciela rządu. A praca nad nował nowy regulamin Sejmu, który knebluje głos opozycji. Konstytucja sobie, a PiS sobie. Prawo sobie, projektem ustawy w tym punkcie odbywa się w opar- a PiS sobie. ciu o regulamin Sejmu, między innymi art. 44 regu- (Poseł Anna Paluch: Wszyscy sobie, a pani poseł laminu Sejmu. sobie.) Głos ma pani poseł Krystyna Pawłowicz, Prawo Robicie wszystko, aby podarować na gwiazdkę i Sprawiedliwość. prezesowi joystick, który prezes będzie mógł przyci- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 104 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

Poseł Monika Wielichowska pod tytułem „Problematyka prawna kontroli gospo- darczej”. Tytuł tej publikacji to „Teoretyczne podsta- skać, aby sterować trybunałem, aby blokować try- wy budowy rozwiniętego społeczeństwa socjalistycz- bunał, kiedy ten będzie mu przeszkadzał. W czym? nego w Polsce Ludowej”. (Oklaski) Zapewne w procedowaniu niekonstytucyjnych ustaw. Oczywiście nie kwestionuję ciągłości intelektual- Od miesiąca demolujecie Trybunał Konstytucyjny. nej i politycznej pani Pawłowicz, ale o jedną rzecz Pozbawiacie go autorytetu i pozbawiacie go nieza- chciałbym zapytać i powiedzieć coś, co jest dla mnie wisłości. ważne. Pani premier Szydło uznała za bezsensowne (Poseł Marek Suski: A miał?) (Dzwonek) utrzymanie podmiotowego rządu. Trybu- Zwracam się z apelem do trzech sędziów wybra- nał Konstytucyjny też ma być niepodmiotowy. Dla- nych niekonstytucyjnie 2 grudnia: Zrezygnujcie czego państwo chcecie wyprowadzić miliony Polaków z funkcji. To jedyna droga na wyjście z tej sytuacji. na ulice? To jedyna droga do rozpoczęcia stabilizacji, powrotu (Głos z sali: Wy chcecie.) do stabilizacji i powrotu do demokracji. Przecież ma- Proszę mi na to odpowiedzieć. cie świadomość, drodzy sędziowie (Dzwonek), że do- kładacie się do klęski nie instytucji, dokładacie się do klęski Polski i Polaków. Marszałek:

Dziękuję bardzo. Marszałek: (Głos z sali: Panie marszałku, nie na temat.) Ja też muszę to pytanie uznać za pytanie niedo- Pani poseł, proszę zadać pytanie. tyczące tematu. (Poseł Agnieszka Pomaska: A pani posłanka Pa- włowicz?) Poseł Monika Wielichowska: (Poseł Cezary Grabarczyk: To nie jest kompetencja marszałka.) Mam pytanie. Dlaczego... Proszę, głos ma poseł Krzysztof Paszyk, Polskie Spis treści (Głos z sali: Pytanie trzeba było wcześniej zadać!) Stronnictwo Ludowe. …odbieracie podstawowe prawa Polakom? (Głos z sali: Czas minął.) Dlaczego doprowadzacie do tego, że żadnej skargi żaden obywatel nie złoży już do Trybunału Konsty- Poseł Krzysztof Paszyk: tucyjnego, bo ten będzie zatkany… Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsze pytanie: (Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Nieprawda!) Czy projektodawcy są świadomi niekonstytucyjności …i stracił już tak naprawdę autorytet? proponowanych przepisów dotyczących większości (Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Kłamiesz!) Dlaczego to robicie? 2/3 w zakresie podejmowania uchwał? (Poseł Anna Paluch: Jeden, co umie czytać i pisać.) Ten zapis jest w ewidentnej sprzeczności z art. 190 Marszałek: ust. 5 konstytucji, który mówi jedynie o większości, którą należy rozumieć jako większość zwykłą, a nie Dziękuję bardzo. kwalifikowaną. Jak rozumiem, to pytanie skierowane jest do po- Drugie pytanie: Czy projektodawcy mają świado- sła sprawozdawcy lub do posła wnioskodawcy. mość, ile trwa przeciętne postępowanie przed Trybu- Głos ma poseł Krzysztof Mieszkowski, klub No- nałem Konstytucyjnym… woczesna. (Głos z sali: Czasami 2 lata.) …i jak długo w ich ocenie trwać będzie po doko- naniu nowelizacji powyższych przepisów? Poseł Krzysztof Mieszkowski: I na koniec… Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś Trybunał Konstytucyjny według PiS ma nie Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! przeszkadzać dobrej zmianie. A co, jak dobra zmiana Pani Pawłowicz bardzo energetycznie występuje będzie złą zmianą? Bo wszystko na to wskazuje. Kto przed państwem, ale coś państwu chciałbym prze- będzie wówczas bronił Polek i Polaków? Dziękuję. czytać. Proszę o uwagę. (Oklaski) W 1980 r. w publikacji wydanej przez Instytut (Poseł Anna Paluch: Niedoczekanie wasze.) Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu przy KC PZPR… (Głos z sali: Ale lektura.) Marszałek: ...która to publikacja ukazała się w nakładzie 250 egz., pani Krystyna Pawłowicz napisała tekst Głos ma poseł Tomasz Jaskóła, klub Kukiz’15. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym 105

Poseł Tomasz Jaskóła: (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) Dziś nie wypada wam powiedzieć, że bronicie ści- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sądzę, że ten śle określonych grup społecznych… konflikt, który mógł być już dawno rozwiązany, po- (Poseł Magdalena Kochan: Niech się pan o nas nie winien się potoczyć tą drogą, którą proponował nasz martwi.) klub. Zgadzamy się, co do zasady, że sędziowie po- …że chronicie określoną finansjerę. winni być wybierani większością kwalifikowaną (Poseł Magdalena Kochan: Kłamiesz!) 2/3 głosów, że powinno być 18 sędziów zamiast 15, Dziś tego nie chcecie powiedzieć, tylko znowu za- ale proponujemy również, żeby trybunał, co do zasa- słaniacie się rzekomo prawami i wolnościami obywa- dy, nie orzekał w swojej sprawie, a orzekał Sąd Naj- telskimi, a to jest wielkie zakłamanie, to jest wielka wyższy. Jesteśmy wielkimi zwolennikami tzw. opcji hipokryzja. (Poruszenie na sali, oklaski) Chowacie się zero. Ten konflikt można zakończyć, wybierając za parawan konstytucji, za parawan demokracji, wszystkich sędziów od początku. Tym samym nie praw i wolności obywatelskich… będziecie państwo tweetować i wyprowadzać ludzi na (Poseł Magdalena Kochan: Nie machaj na nas pal- ulicę, konfliktując społeczeństwo. cem!) (Głos z sali: Kto wyprowadza?) …a tak na dobrą sprawę przyświecają wam zupeł- Ja wiem, kto wyprowadza, i znam te relacje. nie inne cele. A tym głównym interesem jest desta- (Poseł Jakub Rutnicki: To niech pan powie!) bilizacja sytuacji w państwie. (Oklaski) (Poseł Cezary Grabarczyk: Śmiało.) (Dzwonek) (Głos z sali: Tak jest!) Panie pośle, sądzę, że ten konflikt uniemożliwia (Głos z sali: Brawo!) pracę nad tym, że 3,5 mln młodych ludzi uciekło W dalszym ciągu nie możecie pogodzić się z wer- z Polski, bo miało dość (Dzwonek), i nad wieloma in- dyktem z 25 października… nymi ważnymi problemami. (Głos z sali: To prawda.) (Poseł Jakub Rutnicki: Teraz, po tym wystąpie- (Poseł Anna Paluch: I tu was boli.) niu, przyjadą.) …bo rząd jeszcze nie powstał formalnie, jeszcze Bardzo dziękuję. nie podjął żadnych działań, a już był atakowany. (Oklaski) Spis treści (Głos z sali: Kto tu kłamie?) Marszałek: (Poseł Agnieszka Pomaska: Kto tu płacze?) Jeszcze prezydent nie objął urzędu, a już był ata- Dziękuję bardzo. kowany, że jeszcze nie spełnił obietnic wyborczych. W tej chwili głos zabierze przedstawiciel wniosko- Nie wstydzicie się tego? dawców pan poseł Stanisław Piotrowicz. (Głos z sali: Nie!) (Głos z sali: Ooo…) Nie macie tej… (Głos z sali: Towarzyszu!) (Głos z sali: Wy się wstydźcie!) (Poseł Magdalena Kochan: Za siebie się wstydź!) Poseł Stanisław Piotrowicz: A zatem mogę powiedzieć, że jesteście ludźmi bez wstydu. (Oklaski) Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Pano- (Głos z sali: Brawo!) wie Posłowie! Ile trzeba mieć w sobie zakłamania… Powiadacie państwo, że stajecie w obronie gwa- (Głos z sali: Brawo!) ranta praworządności, że jesteście obrońcami kon- …żeby chować się za konstytucję, żeby chować się stytucji… za demokrację? (Poseł Magdalena Kochan: Bo jesteśmy.) (Poseł Magdalena Kochan: Dobre pytanie. Proszę …i dlatego do upadłego będziecie bronić Trybu- odpowiedzieć.) nału Konstytucyjnego. Państwo macie usta pełne troski o konstytucję, (Głos z sali: Tak jest!) troski o demokrację… Zupełnie to rozumiem, wszak to jest wasz zaprzy- (Poseł Magdalena Kochan: Bo się o nią martwimy.) jaźniony Trybunał Konstytucyjny. (Oklaski) …i rzekomego ujmowania się za obywatelami. (Poseł Magdalena Kochan: Jak śmiesz?) (Poseł Magdalena Kochan: Bo się o nich martwimy.) Używam tutaj sformułowania waszego klubowego A to, jak się martwicie o obywateli, pokazaliście kolegi pana senatora Jana Rulewskiego. Widać mu- w ciągu 8 lat rządzenia. (Oklaski) szę często te słowa przypominać. Mówił on wówczas, (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) kiedy sprawowaliście władzę, wypowiedział się pub- (Głos z sali: Tak jest!) licznie: Mamy większość w parlamencie, mamy włas- Wyrzucaliście do kosza setki tysięcy podpisów, ny rząd i mamy zaprzyjaźniony Trybunał Konstytu- miliony podpisów obywateli. (Oklaski) Wyrzucaliście cyjny. (Oklaski) do kosza! (Głos z sali: Ooo!) (Poseł Magdalena Kochan: Nieprawda!) (Głos z sali: Świetnie, świetnie…) (Głos z sali: Miliony!) (Głos z sali: Wstyd! Hańba!) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 106 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

Poseł Stanisław Piotrowicz robić i w jakiej kolejności. Dlatego ustawa to cywili- zuje, sędziowie trybunału będą orzekać według ko- A o tym, że ten trybunał jest zaprzyjaźniony, lejności wpływu spraw, będą orzekać w pełnych skła- niech świadczą chociażby takie fakty. Pytaliście pań- dach, a czasami w składach 7-osobowych, tak jak stwo o to, jakie są zaległości w Trybunale Konstytu- przewiduje to nowelizacja ustawy. (Oklaski) cyjnym, jak szybko te sprawy są rozpoznawane. Ano (Poseł Cezary Grabarczyk: Wróć, komuno!) to zależy od tego, kto te skargi składa. Jeżeli skargę Przejmowaliście się państwo przeciążeniem pracą złoży Platforma Obywatelska, to nic nie stoi na prze- Trybunału Konstytucyjnego. Wedle mojego rozezna- szkodzie, żeby rozpoznanie było tego samego dnia. nia na przestrzeni 28 lat trybunał rozpoznał, wydał (Oklaski) ok. 2510 rozstrzygnięć, czyli z pobieżnego wyliczenia (Głos z sali: Brawo!) wychodziłoby, że 86 spraw rocznie, czyli przypadało- Tak było w dniu 30 listopada. Złożyliście państwo by sześć spraw na sędziego rocznie. wniosek… (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Za 20 tys. miesięcznie.) (Poseł Magdalena Kochan: I słusznie.) Ale cóż się dziwić, drodzy państwo, jak sędziowie …kuriozalny, niedopuszczalny z mocy prawa, nie- pracują 2 dni w tygodniu, jak sędziowie pracują na róż- dopuszczalny… nych uniwersytetach i to po kilku naraz, to nic dziw- (Poseł Agnieszka Pomaska: Od kiedy wy prawo nego, że zaległości są takie i takie są efekty pracy. uznajecie?) (Głos z sali: Ooo…) …o zabezpieczenie działań Sejmu, żeby powstrzy- (Poseł Anna Paluch: To się napracowali.) mać parlament przed wykonywaniem jego funkcji Mówiłem już o tym kiedyś, że przecież w grudniu konstytucyjnych. I cóż się okazało? Trybunał Kon- trybunał nie wyznaczył ani jednej rozprawy, a w li- stytucyjny tego samego dnia takie postanowienie stopadzie tylko trzy. (Oklaski) To obrazuje, w jaki wydał. sposób trybunał podchodzi do swoich obowiązków, (Poseł Magdalena Kochan: No, straszne! Okrop- a państwo mówicie, że obywatele czekają. Owszem, ne!) czekają i trzeba, żeby trybunał zajął się tym, czym Sprzeczne z prawem. Jestem przekonany, że uczy- zajmować się powinien. (Oklaski) nił to tylko i wyłącznie dlatego, że był zaprzyjaźnio- Cechą charakterystyczną dla państwa to jest wy- Spis treści ny. (Oklaski) myślanie nieprawdziwych stanów faktycznych i po- (Głos z sali: Tak jest!) tem niesamowite oburzanie się, jak tak można. (Poseł Magdalena Kochan: Jak śmiesz?) (Poseł Magdalena Kochan: Ale wy to robicie cały I myślę też, że uczynił to wbrew swojej dotychcza- czas.) sowej linii orzeczniczej. Właśnie w roku 2005… To jest przecież niesamowite zakłamanie i wprowadzanie opinii publicznej w błąd. (Głos z sali: Cały czas to robicie.) Marszałek: W szczególności powiadacie państwo, że oto w nowelizacji dokonuje się zamachu na niezawisłość Przepraszam pana posła Piotrowicza. sędziowską, bo to parlament chce złożyć z urzędu Panią poseł Kochan upominam. Proszę nie po- sędziów. Nic bardziej pokrętnego, nic bardziej nie- krzykiwać, proszę pani. Utrudnia pani prowadzenie prawdziwego. obrad. (Poseł Anna Paluch: Nie umieją czytać.) (Poseł Jakub Rutnicki: Prokurator cały czas krzy- Wyraźnie chcę to podkreślić z całą mocą. Zarów- czy.) no ustawa z 1985 r… Proszę kontynuować, panie pośle. (Głos z sali: Dobry wzorzec: 1985 r.) (Poseł Cezary Grabarczyk: Ale niech mówi do rze- …to znaczy z 1997 r., jak i z 2015 r. wśród kar czy.) regulaminowych przewidywała karę upomnienia, (Głos z sali: Do rzeczy.) karę nagany i karę złożenia z urzędu sędziego. (Głos z sali: I chłosta, chłosta.) Te wszystkie kary były wymierzane przez Zgroma- Poseł Stanisław Piotrowicz: dzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego, a więc to przecież Trybunał Konstytucyjny w ustawie Pytaliście państwo, jaka jest przewlekłość spraw zaprezentowanej i uchwalonej przez Platformę Oby- w trybunale, i moja odpowiedź w tym fragmencie watelską przewidział karę złożenia sędziego z urzędu. odnosi się do tego: w zależności od tego, kto wystę- My niczego w tym zakresie nie zmieniamy. Niczego. puje do trybunału z wnioskiem. Jak wystąpi Platfor- W dalszym ciągu pozostawiamy tę kompetencję zgroma, orzeczenie jest tego samego dnia. Jak wystąpią madzeniu ogólnemu sędziów. I proszę jasno o tym mó- obywatele, czekają po kilka lat. (Oklaski) My chcemy wić i nie bałamucić w kółko, że jest inaczej. (Oklaski) tę sytuację unormować, żeby nie było tak wedle (Poseł Marcin Święcicki: A prezydent i minister?) uznania prezesa Trybunału Konstytucyjnego, którzy Chcemy co prawda, ażeby zgromadzenie nie czy- sędziowie będą sprawę rozpoznawać, kiedy to będą niło, podejmowało pochopnie tej decyzji o złożeniu 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym 107

Poseł Stanisław Piotrowicz (Głos z sali: Oszuści…) (Poseł Magdalena Kochan: Kłamiesz, zabrakło sędziego z urzędu. Skoro chcemy mieć kontrolę nad posłów PiS.) tą decyzją, no to chyba w trosce o nieusuwalność ze (Poseł Anna Paluch: Kochan, spokój.) stanowiska sędziowskiego. (Oklaski) Bo parlamento- Bardzo państwo się oburzacie w związku z konwi nie służy żadne inne uprawnienie. sekwencjami prawnymi przeniesienia Trybunału (Głos z sali: Oczywiście.) Konstytucyjnego z Warszawy do innych miast Pol- Jeżeli zgromadzenie ogólne nie wystąpi z takim ski. Przy okazji też pokazaliście, i to może było tego wnioskiem, parlament w ogóle żadnych działań nie warte, co myślicie o innych miastach w Polsce ma prawa podejmować i podejmował nie będzie. (Oklaski), co myślicie o mieszkańcach innych regio- A zatem decyzja parlamentu może być taka, że przy- nów Polski. Mówiliście o tym, że przeniesienie try- chyli się do stanowiska zgromadzenia ogólnego albo bunału do innych miast w Polsce uchybiałoby god- obroni nieusuwalność sędziego i jego niezawisłość ności tego urzędu. i stwierdzi, żeby trybunał jednak bliżej sprawie się (Poseł Magdalena Kochan: Demagog!) przyjrzał, bo może zbyt emocjonalnie i pochopnie Okazuje się, że są miasta niegodne takich insty- podszedł do sprawy. To tyle i tylko tyle. tucji w mniemaniu posłów Platformy Obywatelskiej. Mówiliście państwo również o tym, że przyznano (Poseł Agnieszka Pomaska: Które? To wy sobie niespotykane uprawnienia ministrowi sprawiedliwo- drwicie z tego!) ści, że przyznano niespotykane uprawnienia prezy- A my uważamy, że Polacy są wszędzie równi dentowi. Drodzy państwo, przepis brzmi enigmatycz- (Oklaski) i że wszystkie miasta zasługują na zrówno- nie. I rzeczywiście mogę się zastanawiać, czy istotnie ważony rozwój. I o to zabiegamy. Nie czynimy Polski on jest aż tak bardzo potrzebny, dlatego że na dobrą równej i równiejszej, tak jak czyniliście to przez 8 lat. sprawę nie rodzi żadnych skutków. Na dobrą sprawę (Oklaski) Obawiacie się państwo, jakie to będą kosz- nie rodzi żadnych skutków. ty, co z pracownikami itd., itd., a przecież póki co nikt (Głos z sali: To po co wpisywać?) trybunału nie przeniósł i przenosić nie zamierza. Dlaczego? Że jeżeli do prezydenta czy ministra (Poseł Monika Wielichowska: To jest najmniej sprawiedliwości docierają sygnały, które mogłyby istotne.) Spis treści świadczyć o tym, że sędzia trybunału uchybia god- To był test, co myślicie o Polakach i o innych mia- ności sędziego, mogą oni ten fakt zasygnalizować stach. (Wesołość na sali, oklaski) Trybunał pozosta- Trybunałowi Konstytucyjnemu. Tyle i tylko tyle. nie w Warszawie, ale przy okazji dowiedzieliśmy się, Trybunał Konstytucyjny albo zajmie się zbadaniem jakie macie zdanie na temat Polaków i innych miast tej sprawy, albo odmówi badania tej sprawy i na tym w Polsce. się kończy rola prezydenta i ministra sprawiedliwo- (Głos z sali: Zabawa w kotka i myszkę.) ści, więc nie demonizujcie państwo, że są to takie Uwzględniliśmy również wasze sugestie, że jed- wielkie uprawnienia. nak tak lepiej. (Głos z sali: Zależy, jaki będzie skład.) Powiadacie państwo, że trybunał został narażony (Głos z sali: Nie kłamać, jest adwent.) (Wesołość na szwank, że doszło do destabilizacji trybunału. No na sali) to trzeba sięgnąć do korzeni. Kto o to wszystko za- Były tutaj gromkie słowa o rzekomych naduży- dbał? Kto jest twórcą tego bałaganu? Kto jest twórcą ciach podczas posiedzenia komisji, sprowadzających łamania konstytucji w Polsce? się do reasumpcji głosowania. Drodzy państwo, przez (Głos z sali: No kto?) cały przebieg głosowania była określona liczba po- To państwo żeście to zrobili! To państwo żeście to słów Platformy Obywatelskiej. zrobili i muszę to z całą mocą i wielokrotnie powta- (Poseł Magdalena Kochan: Nieprawda.) rzać. Nagle kolejny wniosek o przerwę i pojawiła się (Głos z sali: Ustawa z 19 listopada.) niespotykana wcześniej liczba głosów. Pan Borys Budka... (Poseł Magdalena Kochan: To nieprawda.) (Głos z sali: Kropiwnicki, siadaj.) Natychmiast złożyłem wniosek o reasumpcję. ...powiedział: Przepraszam, to był błąd. No, moż- (Poseł Magdalena Kochan: Kłamiesz.) na zamach błędem nazwać, niewątpliwie tak. Czy to Przeprowadzono reasumpcję i okazało się, że wy- słowo jest adekwatne? A jakich wy słów teraz używa- nik był zupełnie inny… cie? (Oklaski) Jakich? Adekwatnych do sytuacji? (Głos z sali: Tak jest.) A sprawca tego zamachu siedzący tutaj, zaprzyjaź- (Poseł Magdalena Kochan: Kłamiesz.) niony z trybunałem... Trzeba, żeby to wybrzmiało. Taki, jak dotychczas podczas wszystkich głosowań. Niechże pan ma odwagę powiedzieć publicznie... (Głosy z sali: Kłamiesz!) (Poseł Robert Kropiwnicki: Jesteś kłamcą!) Z tego jest niezbity wniosek, że w głosowaniu ...że recenzentem pracy doktorskiej pana posła wzięli udział członkowie (Wesołość na sali), że wzięli Kropiwnickiego jest nie kto inny, a prezes Trybuna- w nim udział posłowie niebędący członkami komisji. łu Konstytucyjnego Andrzej Rzepliński. (Oklaski) (Dzwonek) (Głosy z sali: Ooo...) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 108 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym

Poseł Stanisław Piotrowicz wcześniejszych wyliczeń przytoczyć, jak orzekł try- bunał w przypadku otwartych funduszy emerytal- (Poseł Magdalena Kochan: I z tego jesteśmy dumni.) nych, kiedy zagrabiono Polakom pieniądze. (Oklaski) Państwo widzicie te związki. I teraz wiecie, dla- Orzekł, że jest wszystko w porządku i zgodne z kon- czego tak Platforma zabiegała o to, żeby obsadzić stytucją. Jak orzekł Trybunał Konstytucyjny... trybunał swoimi ludźmi... (Głos z sali: Tak jest.) (Głos z sali: Ale z tego jesteśmy dumni.) ...wtedy, kiedy dopuszczano się nadużyć przy pry- ...łamiąc konstytucję. Łamiąc konstytucję! Bo watyzacji banków polskich, sprzedając je za bezcen. chcieli nie dopuścić... Jak wtedy trybunał orzekł? Że niedopuszczalna jest (Poseł Magdalena Kochan: Rozumiem, jak oskar- komisja śledcza, nie można tego badać. żałeś w 1981 r.) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) …do jakichkolwiek zmian w Polsce. Naród wybrał (Poseł Anna Paluch: Tak właśnie.) nas po to, żebyśmy reformowali kraj. Dał wyraz swo- Jak zachował się Trybunał Konstytucyjny w przy- jemu niezadowoleniu z ośmioletnich rządów Platfor- padku wieku emerytalnego? Polacy czego innego my. (Oklaski) My dotrzymamy obietnic wyborczych, oczekiwali. Uważali, i mieli rację, że zostały naruszo- a wy przy pomocy Trybunału Konstytucyjnego, jak ne ich podstawowe prawa i wolności obywatelskie. twierdzicie, z wami zaprzyjaźnionego, chcecie wkła- Trybunał, tak jak Platforma sobie tego życzyła, dać kij w przysłowiowe szprychy albo przysłowiowy orzekł, że wszystko jest w porządku i podwyższony kij w szprychy reform – jak kto woli. (Oklaski, weso- wiek emerytalny jest zgodny z konstytucją. łość na sali) Jeżeli dziś ktoś mówi, że coś jest niezgodne z kon- Drodzy państwo, nic złego wokół Trybunału Kon- stytucją, to trudno mi się oprzeć refleksji: wszystko stytucyjnego nie dzieje się. jest niezgodne z konstytucją, jeżeli projektu nie przy- (Poseł Marcin Święcicki: Poza paraliżem.) gotuje Trybunał Konstytucyjny. Dziękuję bardzo. Jeżeli działamy pospiesznie, to dlatego że ktoś (Oklaski) doprowadził do destabilizacji. Trzeba powiedzieć (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) o tym, że sędziowie Trybunału Konstytucyjnego, a przynajmniej niektórzy – głównie z kierownictwem Spis treści na czele – przyczynili się do tej destabilizacji. To oni Marszałek: napisali ustawę dla siebie, to oni pracowali nad tą ustawą w komisji sprawiedliwości... Dziękuję. (Poseł Magdalena Kochan: Oddaj ten tytuł magi- Głos ma sprawozdawca komisji poseł Marek Ast. stra prawa. Oddaj!) (Poseł Robert Kropiwnicki: Ze sprostowaniem, ...i w podkomisji komisji sprawiedliwości. Aktyw- panie marszałku.) nie uczestniczyli w tych pracach, zabiegali o konkret- (Głos z sali: Nie ma czasu na sprostowanie.) ne zapisy. Oddają to przecież stenogramy z obydwu... (Poseł Jakub Rutnicki: No jak to, przecież był wy- (Głos z sali: No niestety.) mieniany z imienia i nazwiska.) (Głos z sali: Wydało się.) Proszę o spokój. ...z komisji sprawiedliwości i podkomisji. I teraz Pan poseł Marek Ast ma głos. panowie sędziowie... Proszę bardzo. (Poseł Marcin Święcicki: A w jakim kraju nie uczestniczą?) ...będą oceniać owoce swej pracy. Mało tego, oce- Poseł Marek Ast: nili już owoce tej pracy, stali się sędziami we własnej sprawie. A tak – już, panie marszałku, kończę – na- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z tym, woływali do tego, żeby przestrzegać europejskich że pan poseł wnioskodawca odpowiedział na więk- standardów prawnych. szość pytań, również kierowanych do posła sprawo- (Poseł Marcin Święcicki: Tak, bo tam uczestniczą.) zdawcy, ja bardzo króciutko. To znaczy, że do europejskich standardów praw- Padło pytanie, czy projekt wprowadza instytucję nych w wydaniu pana prezesa Rzeplińskiego należy wygaszania mandatu przez Sejm i czy nie jest tak, że to, żeby być sędzią we własnej sprawie. (Oklaski) To ta instytucja już funkcjonuje w dotychczasowym stanie jest przełamanie starej rzymskiej zasady i ugrunto- prawnym. Otóż rzeczywiście funkcjonuje w dotychcza- wanego porządku prawnego. Trzeba, żeby rodacy sowej ustawie instytucja wygaszenia mandatu sędziego usłyszeli, jaka jest prawda o Trybunale Konstytucyj- Trybunału Konstytucyjnego, a więc wnioskodawcy nic nym. nowego w tej sprawie nie wprowadzają. (Poseł Marek Sawicki: Najlepiej, jak wy powiecie (Głos z sali: Przez sam trybunał.) prawdę...) Wprowadzają jedynie pewną modyfikację, która Platforma chciała obsadzić trybunał swoimi ludź- w jakiś sposób jeszcze bardziej te kompetencje Sejmu mi i blokować w Polsce wszystkie reformy dla obywa- ogranicza, bo wprowadza instytucję działania w tej teli. (Oklaski) A że trybunał działał w taki sposób, sprawie na wniosek Zgromadzenia Ogólnego Sędziów jak Platforma na to liczyła... Warto w kontekście Trybunału Konstytucyjnego, czyli zwiększa jakby 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym 109

Poseł Marek Ast To wszystko, proszę państwa. Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo jeszcze raz. (Oklaski) ochronę niezawisłości sędziego Trybunału Konsty- (Poseł Robert Kropiwnicki: Panie marszałku, ze tucyjnego. sprostowaniem.) Padło pytanie, czy wiemy, jak średnio wygląda rozpatrywanie spraw przez trybunał. Wiemy, oczy- wiście. Wiemy, że średnio sprawa jest rozpatrywana Marszałek: kilkanaście miesięcy, i wiemy też, jak krótko i jak szybko może być sprawa rozpatrzona, mówił o tym Proszę bardzo. pan poseł wnioskodawca. Czyli w sprawach dotyczą- Zamykam dyskusję. cych obywateli, dotyczących ludzkich spraw, sprawy W związku z tym, że w czasie drugiego czytania toczą się 1,5 roku, 2 lata. W sprawach dotyczących zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- interesów sędziów i Trybunału Konstytucyjnego ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- można zakreślić termin na 2 tygodnie od chwili jekt do Komisji Ustawodawczej w celu przedstawienia wpłynięcia wniosku. W ten sposób były rozpatrywa- sprawozdania. ne sprawy i 3 grudnia, i 9 grudnia. Ale tam rzeczy- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wiście chodziło o sprawę Trybunału Konstytucyjne- propozycję przyjął. go, o ustawę uchwaloną z udziałem sędziów Trybu- (Poseł Agnieszka Pomaska: Wniosek formalny, nału Konstytucyjnego i ustawę, która zabezpieczała panie marszałku.) interesy sędziów Trybunału Konstytucyjnego, więc Sprzeciwu nie słyszę. nic dziwnego, że tak szybko została rozpatrzona. To Zarządzam przerwę... jest też wskazówka dla wnioskodawców i dla Wyso- (Sekretarz Poseł Marcin Duszek: Jeszcze jeden kiej Izby, że rzeczywiście można wprowadzić regula- komunikat.) cje proponowane przez wnioskodawców, bo one (Poseł Agnieszka Pomaska: Wniosek formalny, w znakomity sposób jakby te sytuacje wykorzystują, panie marszałku.) że rzeczywiście trybunał ma rezerwy, może szybko Pan poseł sekretarz odczyta komunikat. działać, może nadrobić zaległości i dzięki tej ustawie

(Poseł Agnieszka Pomaska: Panie marszałku, Spis treści będzie mógł to uczynić. z wnioskiem formalnym!) Też pani poseł Pomaska pytała, czy znane mi są nazwiska osób, które głosowały w sprawie przerwy. Nie, nie są mi znane i nie interesuje mnie... Sekretarz Poseł Marcin Duszek: (Poseł Agnieszka Pomaska: Panie pośle...) ...kto w tej sprawie głosował... (Wesołość na sali) Uprzejmie informuję, że posiedzenie Komisji (Poseł Monika Wielichowska: Jasne...) Ustawodawczej dla rozpatrzenia poprawek...... dlatego że przewodniczącemu komisji wystarczy (Poseł Jakub Rutnicki: Przerwa do której?) uprawdopodobnić, że głosowanie budzi wątpliwości. ...zostało zwołane w sali nr 22, budynek G, 30 mi- (Poseł Marcin Święcicki: Spis nazwisk...) nut po zakończeniu tego punktu obrad. Zostało to uprawdopodobnione... (Poseł Krystyna Pawłowicz: A nie o drugiej?) (Głos z sali: Kłamstwo.) ...komisja przeprowadziła reasumpcję głosowania i odrzuciła… Marszałek: (Poseł Arkadiusz Myrcha: Twierdzenie nie jest uprawdopodobnieniem.) Dziękuję. ...wniosek o przerwę. (Oklaski) Zarządzam przerwę do godz. 15. Dziękuję wszystkim państwu, którzy wzięli udział w pracach nad ustawą, szczególnie tym, którzy pra- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 02 cowali merytorycznie, również oczywiście dziękuję do godz. 15 min 03) za udział w posiedzeniu komisji tym posłom, którzy byli spoza komisji, również tym... (Poseł Agnieszka Pomaska: Tym, którym pan nie Wicemarszałek Stanisław Tyszka: udzielił głosu.) ...którzy próbowali zakłócić pracę komisji. Ja je- Wznawiam obrady. dynie chcę powiedzieć, że komisja nie jest od tego, Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. żeby co 15 minut ogłaszać przerwę. Posłowie w par- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji lamencie mają pracować – mają pracować, jeżeli jest Kultury i Środków Przekazu o poselskim projek- taka potrzeba, nawet 12 godzin na posiedzeniu ko- cie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 misji. Rokiem Henryka Sienkiewicza (druki nr 33 i 58). (Poseł Arkadiusz Myrcha: W sprawie przerw eks- Proszę panią poseł Elżbietę Kruk o przedstawie- pertem jest Kuchciński.) nie sprawozdania komisji. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 110 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza

Poseł Sprawozdawca Elżbieta Kruk: Poseł Joanna Lichocka:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamen- przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środ- tarny Prawo i Sprawiedliwość popiera oczywiście ków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w spra- projekt uchwały ustanawiającej rok 2016 Rokiem wie ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sien- Henryka Sienkiewicza. kiewicza. „W pustyni i w puszczy”, „Latarnik”, „Krzyżacy”, Projekt ten został przedłożony przez grupę po- „Ogniem i mieczem”, „Potop”, „Pan Wołodyjowski”, słów z klubu Prawo i Sprawiedliwość. Zostałam upo- „Bez dogmatu”, „Quo vadis”, „Rodzina Połanieckich” – tak, my wszyscy z niego, możemy to powtórzyć za ważniona do reprezentowania wnioskodawców w pra- Stanisławem Catem-Mackiewiczem. Powiedzieć tak cach nad projektem uchwały. pewnie może każdy z nas, z tego pokolenia, które Marszałek Sejmu skierował powyższy projekt do znajduje się tutaj, na sali plenarnej, ale pokoleniu Komisji Kultury i Środków Przekazu do pierwszego naszych dzieci pewnie to zdanie już nie przyjdzie do czytania. Komisja przeprowadziła pierwsze czytanie głowy i wymienienie powyższych tytułów sprawi też i rozpatrzyła projekt w dniu 9 grudnia 2015 r., przyj- kłopot. mując jednogłośnie projekt w następującym brzmieniu: Przedstawiając stanowisko klubu Prawa i Spra- „W 170. rocznicę urodzin oraz 100. rocznicę śmier- wiedliwości w sprawie tej uchwały, powinnam mówić, ci Henryka Sienkiewicza Sejm Rzeczypospolitej Pol- trawestując Gombrowicza: Henryk Sienkiewicz wiel- skiej, mając na uwadze zasługi dla Narodu i nieoce- kim pisarzem był. Ale wiemy dobrze, że w ciągu niony udział w dziele odrodzenia Polski, czci Jego ostatnich 26 lat obowiązywało zupełnie coś innego, pamięć i postanawia ustanowić rok 2016 Rokiem zdanie, że Sienkiewicz był pisarzem, którego należy Henryka Sienkiewicza. zdegradować z panteonu polskich twórców. Najlepsze Henryk Sienkiewicz to pierwszy Polak uhonoro- zdania, jakie o nim mówiono, tak, też były z Gomb- wany Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury, doce- rowicza – że to pierwszorzędny pisarz drugorzędny. niony za całokształt twórczości i – jak wówczas Wymazywano kolejne pozycje z lektur szkolnych. stwierdzono – rzadko spotykany geniusz, który wcie- Dziś uczniowie szkoły podstawowej mogą poznać tyl- Spis treści ko „W pustyni i w puszczy”, w gimnazjum jedną wy- lił w siebie ducha Narodu. Jego powieści historyczne braną powieść historyczną – albo „Quo vadis”, albo podtrzymywały kolejne pokolenia Polaków w czasach „Krzyżaków”, albo „Potop”, w liceum jest tylko „Po- narodowych niedoli. top”. Nic więcej. Za swoje obywatelskie zasługi dla Ojczyzny przez Głoszono, i czyni się to dalej, że Sienkiewicz to pi- współczesnych zwany »Hetmanem Duchowym Pola- sarz fatalny, propagujący szowinizm, zabobon i ciem- ków«, a za etos dobroczynności – »Wielkim Jałmuż- nogród. Wpisywało się to oczywiście w pedagogikę nikiem Narodu«. Twórczość Henryka Sienkiewicza, wstydu i było niestety bardzo skuteczne. W sferze działalność społeczna i nieustanne orędownictwo za „oświeconej” wypadało zatem mówić, że Sienkiewi- niepodległym państwem polskim odegrały niezwykle cza się nie czyta. Jan Klata, gdy realizował w Starym istotną rolę w odzyskaniu przez Polskę wolności. Teatrze przedstawienie „Trylogia”, zwierzał się Niech Sienkiewiczowska spuścizna stanowi pod- w jednym z wywiadów, że musiał bronić dzieł Sien- stawę patriotycznego wychowania młodych pokoleń kiewicza przed aktorami młodego pokolenia, którzy Polaków, jak bowiem pisał o Nim Stanisław Cat- twierdzili, że to miazmat, który trzeba wykorzenić -Mackiewicz: »My wszyscy z niego«”. z naszej tradycji. Tylko na jotę zmieniło się to w ostat- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Kultury nich latach. Gdy prezydent Bronisław Komorowski i Środków Przekazu wnosi, aby Wysoki Sejm raczył zaproponował narodowe czytanie „Trylogii”, i jest to przyjąć projekt uchwały w sprawie ustanowienia jedna z naprawdę niewielu spraw, za które warto do- roku 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza. Dziękuję cenić prezydenturę Bronisława Komorowskiego, roz- legł się niezawodny głos „Gazety Wyborczej”: Sien- bardzo. (Oklaski) kiewicz to klasyk polskiej ciemnoty i nieuctwa – mo- (Głos z sali: Brawo!) gliśmy tam przeczytać – piekielna mieszanka, jad zatruwający życie publiczne i zbiorową wyobraźnię. Słuchać hadko, jak by powiedział Longin Podbipięta. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Ale to przynosi efekty. Pokolenie wychowane w III RP Sienkiewicza prawie nie zna, został zerwa- Dziękuję, pani poseł. ny albo przynajmniej poważnie nadwątlony między- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- pokoleniowy kod kulturowy, który pozwalał Polakom rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- mówić Sienkiewiczem, w lot rozumieć się wspólnocie. czeń w imieniu klubów. Oczywiście wiadomo czemu. Przeciwników Sienkie- Otwieram dyskusję. wicza drażni jego utożsamianie chrześcijaństwa Głos ma pani poseł Joanna Lichocka, Klub Par- z polskością oraz przypominanie wielkości polskiego lamentarny Prawo i Sprawiedliwość. narodu. (Dzwonek) Ale nie tylko to. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza 111

Poseł Joanna Lichocka jako posłanki Platformy Obywatelskiej, jako posła gorszej kategorii poprzez to, że państwo nie udziela- Ja przepraszam, troszeczkę nadużyję… cie nam głosu w trakcie debaty na temat Trybunału To cnoty rycerskie zamiast cwaniactwa, honor Konstytucyjnego. To jest po prostu niedopuszczalne, zamiast obłudy i cynizmu, poświęcenie dla ojczyzny ponieważ jesteśmy tak samo posłami z wyboru jak zamiast prywaty. W III RP, w której głośne były dwa i państwo. hasła, że pierwszy milion należy ukraść i generalnie A teraz przejdę do meritum sprawy. śmierć frajerom, to było obce i groźne. (Oklaski) Sien- (Głos z sali: Na temat.) kiewicz z nas wszystkich, bez względu na pochodze- nie, czyni szlachtę, naród rycerski. A proszę mi po- Myślę, że chociaż wystąpienie pani poseł Lichockiej wiedzieć, czy łatwiej rządzi się narodem rycerskim, było efektowne, to moim zdaniem bardzo pani przesa- czy pańszczyźnianym. dziła, jeśli chodzi o ocenę wszystkich innych poza pani W tych dniach minęła 110. rocznica odebrania ugrupowaniem w stosunku do Henryka Sienkiewicza. przez Henryka Sienkiewicza Nagrody Nobla, ale mija Myślę, że wszyscy obecni na tej sali są przekonani co też 110 lat od innej jego aktywności, jednego z jego do zasług Henryka Sienkiewicza dla literatury polskiej. wielu dzieł dla ojczyzny. Sienkiewicz był współtwórcą To przecież pierwszy Polak, który został uhonorowany Polskiej Macierzy Szkolnej. Na jego wezwanie opub- Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury za swoje zasługi likowane w prasie i kolportowane na pocztówkach dla ojczyzny, zwany także „Hetmanem Duchowym Po- w niespełna w rok Polska Macierz Szkolna w 1905 r. laków”. Henryk Sienkiewicz to jeden z najpopularniej- zgromadziła 100 tys. członków. Zdobyto fundusze szych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w., autor tak pozwalające stworzyć blisko 150 szkół, ponad 300 znanych utworów jak „Trylogia”, „Quo vadis”, „Krzy- ochronek dla dzieci, ponad 500 bibliotek. żacy” i oczywiście wielu innych. Był doceniany i hono- rowany już za życia przez rodaków, którzy z okazji ju- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: bileuszu 25-lecia pracy twórczej podarowali mu mają- tek ziemski w Oblęgorku, gdzie otworzył dom dla dzie- Proszę zmierzać do końca, pani poseł. ci, tzw. ochronkę.

Był zaangażowany w sprawy społeczne. W 1901 r. Spis treści napisał odezwę w sprawie dzieci z Wrześni, a w 1906 r. Poseł Joanna Lichocka: wzywał rodaków z USA do pomocy głodującym w Królestwie Polskim. Gdy w 1905 r. otrzymywał Co wtedy napisał? To jest już ostatni cytat z Sien- Nagrodę Nobla, powiedział, że zaszczyt ten jest kiewicza: „Zrozumiał cały naród, że gdyby Macierz szczególnie cenny dla syna Polski. „Głoszono ją zdołała objąć te obszerne dziedziny, które zamierza umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że żyje. zagarnąć, gdyby stanąwszy na silnej podstawie mo- Głoszono ją pobitą, a oto nowy dowód, że umie zwy- gła i potrafiła spełnić podjęte zadania, to w ciągu lat ciężać”. To on powiedział, że hasłem wszystkich pa- kilkunastu wyrosłyby oświecone, moralne i szlachetne pokolenia, zlane w jeden wielki, oświecony, moral- triotów powinno być: przez ojczyznę do ludzkości, nie ny, szlachetny i patriotyczny naród. A wówczas bez zaś: dla ojczyzny przeciw ludzkości. względu na wszelkie burze zewnętrzne, moglibyśmy Odrzucił propozycję kandydowania do Dumy Pań- spokojnie patrzyć w przyszłość. Na takim gmachu stwowej Imperium Rosyjskiego. Po wybuchu wojny z większą niż na każdym innym słusznością można wyjechał do Szwajcarii, gdzie wraz z Paderewskim położyć napis: »Naród sobie«”. założył komitet pomocy ofiarom wojny w Polsce. Uczyńmy rok 2016 Rokiem Henryka Sienkiewi- Zmarł na obczyźnie w 1924 r. cza. Narodowi. Sobie. Bardzo dziękuję. (Oklaski) (Poseł Joanna Lichocka: Nie, w 1916 r.) Zmarł na obczyźnie – przepraszam, oczywiście zmarł w 1916 r. – a w 1924 r. został pochowany już w wolnej Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Polsce. Prochy pisarza sprowadzono i umieszczono trum- nę w sarkofagu w podziemiach katedry św. Jana obok Dziękuję. prezydenta Gabriela Narutowicza. Głos ma pani poseł Elżbieta Gapińska, Platforma Obywatelska. Platforma Obywatelska poprze projekt uchwały (Dzwonek) w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Elżbieta Gapińska:

Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sza- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: nowni Państwo! Pozwólcie, że zanim przejdę do meritum sprawy, najpierw chciałabym głośno i dobitnie Dziękuję. wyrazić swój sprzeciw przeciwko traktowaniu mnie Głos ma pan poseł Bartosz Józwiak, Kukiz’15. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 112 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza

Poseł Bartosz Józwiak: Wicemarszałek Stanisław Tyszka:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Dziękuję bardzo. przedstawić stanowisko klubu Kukiz’15 wobec Głos ma pan poseł Grzegorz Furgo, Nowoczesna. uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza. Ten zaszczyt mam właściwie jeszcze dodatkowo Poseł Grzegorz Furgo: z dwóch powodów: po pierwsze, jako absolwent wrze- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjem- sińskiego liceum im. Henryka Sienkiewicza i jako tak ność w imieniu Nowoczesnej przedstawić stanowisko naprawdę współczesne dziecko wrzesińskie, które w sprawie ustanowienia Roku Sienkiewicza. Henryk kontynuuje pewne tradycje tych dzieci, którym Hen- Adam Aleksander Pius Sienkiewicz, pseudonim „Li- ryk Sienkiewicz pomagał, w obronie których stanął. twos”, urodził się 5 maja 1846 r. w Woli Okrzejskiej W zbliżającym się 2016 r. mija 170. rocznica uro- w powiecie łukowskim w zubożałej rodzinie szlache- dzin i 100. rocznica śmierci tego wybitnego pisarza, ckiej, pieczętującej się herbem Oszyk, po mieczu wy- jednego z najwybitniejszych i najważniejszych po- wodzącej się z Tatarów osiadłych na Litwie. wieściopisarzy Polski, znakomitego nowelisty i pub- Polski nowelista, powieściopisarz i publicysta, licysty, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie litera- laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z 1905 r. tury, pierwszej polskiej takiej nagrody, którą uzyskał za całokształt twórczości, jeden z najpopularniej- za całokształt swojej twórczości w 1905 r., wielkiego szych polskich pisarzy przełomu XIX i XX w. Wyko- Polaka, który po dziś dzień stanowi niegasnący sym- nywany zawód zdobył poprzez studia medyczne, bol patriotyzmu i dbałości o historię Polski, którą prawnicze i w końcu filozoficzno-historyczne. Posiadł gruntowną znajomość literatury i języka staropol- zresztą z niezrównanym kunsztem uwiecznił na kar- skiego, co tak znakomicie zafunkcjonowało w jego tach swoich dzieł. twórczości powieściopisarskiej. Twórczość Henryka Sienkiewicza to nie tylko W 1869 r. debiutował jako dziennikarz. Zarabiał wielki cykl wspaniałych i doskonale wszystkim znana życie jako reporter i felietonista. Został współ- Spis treści nych powieści historycznych, ale również liczna pub- właścicielem za pożyczone pieniądze dwutygodnika licystyka, opowiadania i prawdziwe arcydzieła nowe- „Niwa”. W lutym 1876 r. jako korespondent „Gazety listyki, choć to przede wszystkim na wspomnianych Polskiej” wraz z Heleną Modrzejewską i grupą zna- cyklach historycznych, w tym na „Trylogii”, wycho- jomych wybrał się w podróż do Stanów Zjednoczo- wały się całe pokolenia polskich patriotów. Jej ogromnych, gdzie w Kalifornii wraz z przyjaciółmi podjął ny wpływ na społeczeństwo, tak w czasach zaborów, próbę stworzenia komuny rolnej. Z tego okresu po- kiedy była pisana ku pokrzepieniu serc, kiedy pod- chodzą „Listy z podróży do Ameryki” drukowane trzymywała wolę oporu przeciwko zaborcom, jak w „Gazecie Polskiej”, które zyskały sobie szerokie również w czasach późniejszych, aż do dnia dzisiej- uznanie czytelników. 8 września1877 r. Sienkiewicz opublikował w dzienniku „Daily Evening Post” ar- szego, nie tylko przyniósł jej autorowi powszechną tykuł pod tytułem „Poland and Russia”, w którym sławę i popularność, jakiej właściwie nie zdobył dotąd zaatakował politykę władz rosyjskich. Pod wpływem żaden inny polski pisarz, ale uczynił bohaterów kart podróży do Stanów Zjednoczonych napisał kilka dal- jego powieści symbolem wszystkiego, co w Polakach szych utworów: „Przez stepy”, „Za chlebem”, „W kra- dobre, szlachetne i warte przyswojenia. inie złota”, „Latarnik”, „Wspomnienie z Maripozy”, Wartości, którymi kierują się bohaterowie Sien- „Sachem”. kiewiczowskich powieści, są ponadczasowe i pomi- Korespondencje ze Stanów Zjednoczonych publi- mo upływu lat, zmieniającej się rzeczywistości nie kowane w prasie polskiej zdobyły szerokie uznanie dezaktualizują się. Obok honoru, miłości do ojczy- i wzbudziły zainteresowanie jego osobą. Powodzenie zny i wielu innych przymiotów, które cechują boha- pisarza świetnie odmalował Bolesław Prus w arty- terów jego powieści, jest jeden, który wydaje się kule „Co pan Sienkiewicz wyrabia z piękniejszą po- szczególnie ważny i godny podkreślenia. To jest ten, łową Warszawy”. Pisał: „Już po powrocie z Ameryki który zawarty jest w dewizie na kolumnie skromne- prawie każda z dam, przechodząc ulicą, posądzała go pomnika poświęconego pułkownikowi Wołody- prawie każdego wyższego i przystojnego mężczyznę o to, że jest Sienkiewiczem. (…) Nareszcie spotykając jowskiemu w Kamieńcu, na której jest napisane fryzury à la Sienkiewicz, wiedząc, że młodzi panowie „Wolność jest wartością najwyższą”. I to jest jedno jeden po drugim zapuszczają hiszpanki, starają się z głównych mott, które dzisiaj powinniśmy sobie mieć posągowe rysy i śniadą cerę, postanowiłem po- przyswoić, w okresie, kiedy o tę wolność cały czas znać jego samego”. musimy zabiegać. W latach 1882–1887 Sienkiewicz został redaktorem Klub Kukiz’15 w całej rozciągłości popiera podję- naczelnym, redaktorem dziennika „Słowo”, w którym cie tej uchwały i uznanie roku 2016 za Rok Henryka 12 maja 1883 r. ukazał się pierwszy odcinek nowej Sienkiewicza. Dziękuję bardzo. (Oklaski) powieści historycznej, cykl nazwany „Trylogią”, obej- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza 113

Poseł Grzegorz Furgo Wicemarszałek Stanisław Tyszka: mujący burzliwe dzieje Polski z XVII w. podczas Dziękuję panu posłowi. wojen z Tatarami, Szwedami i Turkami. Nawiązu- Głos ma pani poseł Urszula Pasławska, Polskie jąc do romantycznej powieści historycznej Waltera Stronnictwo Ludowe. Scotta (Dzwonek), twórczości Aleksandra Dumasa oraz literatury staropolskiej, Sienkiewicz stworzył model łączący pełną przygód fabułę z szerokim Poseł Urszula Pasławska: obrazem wydarzeń obyczajowych i dziejowych dla pokrzepienia serc rodaków. Bardzo dziękuję. W 1894 r. powstały pierwsze rozdziały „Quo va- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imie- dis”. Wydanie książkowe pojawiło się niedługo potem niu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa i zrobiło zawrotną karierę w całej Europie. Książka Ludowego przedstawię stanowisko w sprawie uchwa- do dziś cieszy się wyjątkową popularnością, została ły. Klub PSL z wielką przyjemnością i satysfakcją przetłumaczona na wiele języków, w tym na arabski zagłosuje oczywiście za uchwałą podejmowaną w 170. czy japoński, a także na esperanto. „Quo vadis” wie- rocznicę urodzin i 100. rocznicę śmierci wybitnego lokrotnie adaptowano i wystawiano na deskach te- pisarza, noblisty, człowieka kultury i mecenasa pol- atrów, a w 1913 r. zostało ono po raz pierwszy sfilmo- skości. Podano już tutaj wiele faktów dotyczących wane. Realizacja Jerzego Kawalerowicza z 2001 r. jego działalności literackiej. Ja bym chciała też zwró- pozostaje do dzisiaj najdroższą produkcją kinemato- cić uwagę na działalność społeczną Henryka Sienkie- grafii polskiej. wicz. Od lat 70. XIX w. oddawał się gorliwie pracy publicystycznej i pisarskiej. Angażował się w wiele Wicemarszałek Stanisław Tyszka: społecznych akcji, m.in. w budowę pomnika Mickie- wicza, oddając hołd jego twórczości i działalności dla Proszę kończyć, panie pośle. dobra narodu. Był prezesem kasy przezorności dla

literatów i dziennikarzy, z ramienia której bronił in- Spis treści teresów pisarzy, pomagał w uzyskaniu pożyczek, Poseł Grzegorz Furgo: zapomóg finansowych. Reprezentował literatów, or- ganizował spotkania autorskie, wieczory dyskusyjne Już, sekundkę, panie marszałku. Kończymy. czy kulturalne. Był także współzałożycielem istnie- Po wybuchu wojny Henryk Sienkiewicz wyjechał jącej do dzisiaj kasy im. Mianowskiego dla osób pra- do Szwajcarii. Wraz z Ignacym Paderewskim był jed- cujących na polu naukowym, dzięki której udzielał nym ze współzałożycieli Szwajcarskiego Komitetu Ge- wsparcia i pomocy wydawnictwom naukowym, dążąc neralnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. W 1916 r. do podwyższania poziomu wykształcenia w kraju. otrzymał nagrodę fundacji Erazma i Anny Jerzma- W 1889 r. ufundował stypendium im. Marii Sienkie- nowskich, przyznaną mu przez Polską Akademię wiczowej dla literatów żyjących w ciężkich warun- Umiejętności. kach materialnych. Ufundował również kościół Zmarł 15 listopada 1916 r. Sprowadzono jego pro- w Zakopanem i sanatorium przeciwgruźlicze dla chy. Obok pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie dzieci. przemówienie okolicznościowe wygłosił Stanisław Woj- Zabierał głos w ważnych sprawach publicystycz- ciechowski. Trumnę w sarkofagu złożono w Warszawie nych, politycznych. Wielokrotnie występował przeciw w podziemiach katedry św. Jana, tuż obok trumny pre- pruskiej polityce germanizacyjnej i żądał autonomii zydenta Gabriela Narutowicza. W 1944 r... dla Królestwa Polskiego. Ostatnią jego ważną inicja- tywą było zorganizowanie komitetu pomocy ofiarom wojny w Polsce, który powstał w Szwajcarii po wybu- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: chu I wojny światowej. Współorganizatorami byli Panie pośle, bardzo proszę kończyć. Andrzej Osuchowski i Ignacy Jan Paderewski. Komi- tet gromadził żywność, lekarstwa, ubrania i pienią- dze w ilościach znacznych. Poseł Grzegorz Furgo: Odnosił liczne sukcesy nie tylko jako pisarz, ale przede wszystkim jako człowiek, człowiek pełen mo- …w czasie trwania powstania warszawskiego nie- ralności i empatii. Jego działalność była wyrazem mieccy żołnierze wysadzili katedrę. A po wojnie sar- patriotyzmu i umiłowania ojczyzny. Jestem przeko- kofag i katedrę odnowiono. Oczywiście klub Nowo- nana, że cała Wysoka Izba jednogłośnie, może w dro- czesna popiera ustanowienie roku, uchwałę. Dzięku- dze aklamacji, poprze przedmiotową uchwałę. Bar- ję bardzo. (Oklaski) dzo dziękuję. (Oklaski) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza. 114 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego

Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął. Dziękuję bardzo. Sprzeciwu nie słyszę. Przechodzimy do pytań. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. Jeśli ktoś z państwa chce się jeszcze zapisać, to porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji zapraszam, jeśli nie, to zamykam listę. Kultury i Środków Przekazu o poselskim projek- Do pytań zgłosił się pan poseł Krzysztof Głuchow- cie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 ski, Prawo i Sprawiedliwość. Rokiem Feliksa Nowowiejskiego (druki nr 35 i 59). Bardzo proszę. Proszę panią poseł Urszulę Pasławską o przedstawienie sprawozdania komisji. Poseł Krzysztof Głuchowski: Poseł Sprawozdawca Dziękuję. Urszula Pasławska: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Goście na galerii sejmowej! Chcę serdecznie podziękować tym z pań- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam stwa, tym instytucjom, których zaangażowanie po- przyjemność w imieniu Komisji Kultury i Środków woduje, że dzisiaj w polskim parlamencie możemy Przekazu przedstawić sprawozdanie Komisji Kul- pięknie, głośno czytać Henryka Sienkiewicza, i to tury i Środków Przekazu o poselskim projekcie w obu Izbach: kilka dni temu w Senacie Rzeczypo- uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Ro- spolitej, dzisiaj w Sejmie. Niech mi będzie wolno po- dziękować władzom samorządowym gminy Krzyw- kiem Feliksa Nowowiejskiego. Uchwała została da, władzom samorządowym powiatu łukowskiego, przygotowana i złożona przez posłów Polskiego Sejmikowi Województwa Lubelskiego, sejmowej ko- Stronnictwa Ludowego. misji kultury, Senatowi Rzeczypospolitej, Wysokiej Wysoka Izbo! Feliks Nowowiejski to postać kultu- Izbie za tę decyzję, za taką decyzję. ry muzycznej, która za pomocą nut walczyła o pamięć Jednocześnie chciałbym w imieniu wymienionych i propagowanie kultury polskiej. Mimo że nie urodził Spis treści władz samorządowych, w imieniu pana dyrektora się w Polsce, bo urodził się w Prusach Wschodnich, muzeum, obecnego tutaj na galerii, w imieniu włas- w Barczewie, jego postawa i działalność na rzecz kra- nym serdecznie państwa zaprosić do Woli Okrzej- ju dała wyraz temu, że był prawdziwym patriotą. skiej. To piękne miejsce, miejsce urodzin, ale i piękne Grał w orkiestrze pułku grenadierów, gdzie swo- muzeum. Zapewniam państwa, że z powodu okolicz- imi pieśniami uświetniał i wspierał przemarsze, pa- ności, które towarzyszą Henrykowi Sienkiewiczowi, rady i defilady batalionowe. W 1898 r. otrzymał przyjęcie w Woli Okrzejskiej będzie godne. Serdecz- pierwszą nagrodę stowarzyszenia The British Musi- nie dziękuję. Zapraszam do Woli Okrzejskiej. Dzięku- cian na konkursie kompozytorskim w Londynie za ję bardzo. (Oklaski) utwór „Pod sztandarem pokoju”, który zgodnie z ty- tułem nawoływać miał do pokoju w ojczyźnie. W 1902 r. otrzymał nagrodę za oratorium „Powrót syna mar- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: notrawnego” i „Uwerturę romantyczną”. Przez swo- ją muzykę oddawał hołd kulturze polskiej i nawoły- Dziękuję panu posłowi. wał do walki o ojczyznę. Jego pieśni budziły emocje, Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- zagrzewały do walki i upamiętniały najważniejsze pana. historyczne wydarzenia. Zamykam dyskusję. 15 lipca 1910 r. w Krakowie, w 500. rocznicę bitwy Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi- pod Grunwaldem zebrane na pl. Matejki przed odsło- my w bloku głosowań. niętym pomnikiem Władysława Jagiełły chóry pod Komisja Finansów Publicznych przedłożyła spra- batutą Feliksa Nowowiejskiego zaśpiewały po raz wozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od pierwszy słowa „Roty” Marii Konopnickiej, do które- osób fizycznych. go to wiersza Nowowiejski napisał muzykę. „Rota” Sprawozdanie to druk nr 147. powstała w 1908 r. pod wpływem oburzenia prześla- W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii dowaniami polskości w zaborze pruskim, z którego Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję się przecież wywodził. Dopiero 2 lata później Nowo- o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu- wiejski ułożył do niej melodię. „Rota” była również jący rozpatrzenie tego sprawozdania. śpiewana w czasie stanu wojennego. Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził Po wojnie Feliks Nowowiejski osiadł w Poznaniu zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sej- i czynnie włączył się w nurt odradzającego się życia mu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku kulturalnego miasta – organizował koncerty symfo- dziennego wysłuchał 5-minutowych oświadczeń niczne i chóralne, występował z recitalami organo- w imieniu klubów. wymi. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego 115

Poseł Sprawozdawca Urszula Pasławska ośrodkach muzycznych Europy i na innych konty- nentach. Nowowiejski swoim pieśniami krzepił serca Pola- W czasie podróży po Europie, być może pod wpły- ków, dodawał im otuchy do walki z wrogiem i wnosił wem obserwacji różnorodnych kultur, kompozytor w ich życie pierwiastek kultury. zdał sobie sprawę z przynależności do polskiej kultu- Był postacią cenioną nie tylko w Polsce, ale rów- ry oraz z własnej polskości. Feliks Nowowiejski był nież poza granicami naszego kraju. Jego twórczość autorem wielu pieśni patriotycznych, skomponował doceniały najwybitniejsze postaci kultury muzycznej, m.in. „Rotę”. W latach 20. XX w., kiedy urodzony na do dziś jest inspiracją dla twórców. Warmii jako poddany króla Prus kompozytor opo- Wyrazem wdzięczności i pokłonem za jego dzia- wiedział się za polskością, w niemieckiej prasie jego łalność i twórczość jest nazwanie jego imieniem or- twórczość pomijano milczeniem. W niepodległej Pol- kiestry symfonicznej w Olsztynie, Akademii Muzycz- sce brał czynny udział w tworzeniu i organizowaniu nej w Bydgoszczy oraz szkół muzycznych m.in. życia artystycznego II Rzeczypospolitej. w Gdańsku, Gnieźnie, Szczecinie i Tucholi. W Pozna- Uhonorowany licznymi wyróżnieniami i godnoś- niu działa Towarzystwo im. Feliksa Nowowiejskiego, ciami w latach 30. XX w., m.in. Państwową Nagro- które od 1994 r. jest organizatorem międzynarodo- dą Muzyczną oraz Krzyżem Komandorskim Orderu wego konkursu organowego. Polonia Restituta, z rąk papieża Piusa XI godnością W jego domu, w rodzinnym Barczewie na Warmii, szambelana papieskiego, twórca ten pozostawił ob- mieści się od 1961 r. muzeum, a od 2007 r. nosi ono szerny dorobek, który co prawda w części pochłonę- nazwę Salonu Muzycznego im. Feliksa Nowowiej- ła wojna. skiego w Barczewie. Dziękuję bardzo. Twórczość kompozytorska Feliksa Nowowiejskie- go za jego życia nagradzana i doceniana, po wojnie przez długie lata pozostawała niedoceniona i zapo- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: mniana. Dzisiaj do jego twórczości odwołują się liczni artyści. Koncerty organizowane pod jego patrona- Dziękuję, pani poseł. tem przypominają o tym, jakim był wybitnym i uzdol- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- nionym muzykiem. Proponowana uchwała jest wspa- Spis treści rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- niałą okazją do przywołania tej wielkiej postaci. czeń w imieniu klubów. Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość (Dzwonek) będzie głosował za ustanowieniem roku Otwieram dyskusję. 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego. Dziękuję bar- Głos ma pan poseł Robert Kołakowski, Klub Par- dzo. (Oklaski) lamentarny Prawo i Sprawiedliwość.

Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Poseł Robert Kołakowski: Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Głos ma pani poseł Anna Wasilewska, Klub Par- Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam za- lamentarny Platforma Obywatelska. szczyt przedstawić stanowisko dotyczące poselskiego projektu uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego. Poseł Anna Wasilewska: W przyszłym roku przypada 70. rocznica śmierci tego wybitnego kompozytora, dyrygenta, pedagoga, Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Po- organisty, organizatora życia muzycznego. słowie! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Feliks Nowowiejski studiował w Berlinie, Ratyz- Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wo- bonie i w Pradze. Występował jako dyrygent w wielu bec projektu uchwały w sprawie ustanowienia roku krajach Europy oraz w Azji i Afryce. Był również 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego. wykładowcą w Berlinie, dyrektorem Towarzystwa Szczególną okolicznością przemawiającą za ogło- Muzycznego w Krakowie, później profesorem konser- szeniem roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego watorium w Poznaniu. jest 70. rocznica śmierci, która przypada 18 stycznia Cały dorobek kompozytorski Feliksa Nowowiej- 2016 r., ale i 140. rocznica urodzin kompozytora, któ- skiego jest imponujący i miał duży wpływ na polską ra przypada na początku roku następnego, a miano- i światową kulturę muzyczną. Obejmuje on monu- wicie 7 lutego 2017 r. mentalne dzieła – trzy oratoria, dwie opery, oparte Przedmówcy moi powiedzieli już dużo o życiu, na polskich tańcach ludowych balety, cztery symfo- o twórczości Nowowiejskiego. To kompozytor, dyry- nie na orkiestrę, dziewięć symfonii organowych, kon- gent, pedagog, organista wirtuoz, szambelan papie- certy oraz wiele drobnych utworów instrumental- ski i organizator życia muzycznego. Od dziecka zwią- nych, pieśni, również bogatą twórczość religijną. Jego zany był z ziemią warmińską. Tam się urodził, kompozycje wykonywano we wszystkich większych w Świętej Lipce uczył się muzyki, był organistą 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 116 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego

Poseł Anna Wasilewska ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiej- skiego. w katedrze św. Jakuba w Olsztynie. Studiował w Ber- Szanowni Państwo! Feliks Nowowiejski był wy- linie i właśnie w tym mieście osiągnął pierwsze suk- bitnym polskim kompozytorem, organistą, wirtuo- cesy. Największe zaszczyty przyszły za sprawą „Quo zem, dyrygentem, działaczem narodowym i organi- vadis”, to oratorium inspirowane powieścią Henryka zatorem życia muzycznego. Był też, co warto przypo- Sienkiewicza. Pierwsza i ostateczna wersja tego dzie- mnieć, szambelanem papieskim. Jego wybitny doro- ła wykonana była w Amsterdamie w roku 1909 bek artystyczny powszechnie znany jest melomanom i przyjęta została bardzo entuzjastycznie. Właśnie nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Niemniej z tym dziełem wirtuoz ruszył w świat – był Europie jednak nam, Polakom, Feliks Nowowiejski kojarzy i dotarł do Ameryki. Oprócz tego w dorobku kompo- się przede wszystkim jako autor melodii do tekstu zytora znajdują się m.in. pieśni patriotyczne i wspo- „Roty” Marii Konopnickiej, której premierowe wyko- mniana tu już kilkakrotnie „Rota” skomponowana nanie pod batutą kompozytora miało miejsce w 500. do wiersza Marii Konopnickiej. Pierwsze wykonanie rocznicę bitwy pod Grunwaldem w związku z odsło- tego utworu odbyło się 15 lipca 1910 r. w 500-lecie nięciem 15 lipca 1910 r. w Krakowie Pomnika Grun- bitwy pod Grunwaldem. waldzkiego. Od tej pory „Rota” towarzyszyła Pola- Feliks Nowowiejski to również pedagog, społecz- kom podczas wszystkich walk narodowowyzwoleń- nik w Krakowie i Berlinie, w 1919 r., w odrodzonej czych. W legionach Piłsudskiego, w powstaniach Polsce, na stałe osiadł w Poznaniu, gdzie mieszkał śląskich i wielkopolskim, na wszystkich frontach i tworzył do końca życia. Obecnie tam, w jego domu, II wojny światowej, gdzie walczył żołnierz polski, jest salon muzyczny. To willa wśród róż, ale dzisiaj a także w stanie wojennym. Ta pieśń hymniczna jest jest to placówka edukacyjna, kulturalna i artystycz- również śpiewana współcześnie przy okazji niepod- na. Bardzo podobna placówka jest w Barczewie, ległościowych świąt państwowych. w miejscowości, w której się urodził. W Poznaniu Warto również wspomnieć, że w latach 20., kiedy prezesem Towarzystwa im. Feliksa Nowowiejskiego urodzony na Warmii jako poddany króla Prus, wy- jest jego wnuczka – Bogna Nowowiejska. I to właśnie kształcony w Ratyzbonie i Berlinie Feliks Nowowiej- ona planuje w roku 2016 wydanie teki kompozytorski miał odwagę opowiedzieć się za polskością,

Spis treści skiej – spisu wszystkich jego utworów. To opracowa- w niemieckiej prasie jego wybitną twórczość bojkoto- nie nigdy dotąd nie było wydane. To krok milowy dla wano, pomijając milczeniem. Dlatego dzisiaj na pew- osób zajmujących się twórczością Feliksa Nowowiej- no warto, aby rok 2016 był rokiem, w którym będzie- skiego. (Dzwonek) my mogli przypomnieć wszystkim Polakom i światu W roku 2016 będzie organizowanych wiele kon- w pełnym spektrum twórczość i postać kompozytora certów, aby przypomnieć światowej opinii publicznej melodii „Roty”. wybitną postać polskiej kultury muzycznej, jaką był Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Kukiz’15 Feliks Nowowiejski. Organizowane koncerty w Rzy- będzie głosował za ustanowieniem roku 2016 Rokiem mie, w Berlinie, w Krakowie, w Carnegie Hall w No- Feliksa Nowowiejskiego. Dziękuję. (Oklaski) wym Jorku będą okazją do powrotu do muzycznych miejsc pamięci o kompozytorze i promowania polskiej kultury. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Biorąc pod uwagę te wyjątkowe okoliczności i fakty, mam przyjemność oświadczyć, że Klub Parlamen- Dziękuję bardzo panu posłowi. tarny Platforma Obywatelska będzie głosował za Głos ma pan poseł Grzegorz Furgo, Nowoczesna. przyjęciem projektu uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego i poprze przedstawiony projekt uchwały. Dziękuję bardzo. Poseł Grzegorz Furgo: (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjem- ność przedstawić stanowisko klubu Nowoczesna Wicemarszałek Stanisław Tyszka: w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego. Dziękuję, pani poseł. W 2016 r. przypada 70. rocznica śmierci Feliksa Głos ma pan poseł Robert Mordak, Klub Poselski Nowowiejskiego. Jesteśmy przekonani, że ta rocznica Kukiz’15. jest doskonałą okazją do oddania hołdu naszemu wy- bitnemu rodakowi. Feliks Nowowiejski urodził się 7 lutego 1877 r. w Wartemborku, obecnie Barczewo, Poseł Robert Mordak: na Warmii. Zmarł 18 stycznia 1946 r. w Poznaniu. Polski kompozytor, dyrygent, pedagog, organista, Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! wirtuoz, organizator życia muzycznego, szambelan W imieniu klubu Kukiz’15 mam zaszczyt przekazać papieski. Podstawowe wykształcenie muzyczne zdo- stanowisko dotyczące projektu uchwały w sprawie bywał w przyklasztornej szkole w Świętej Lipce, na- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego 117

Poseł Grzegorz Furgo Klub Nowoczesna poprze uchwałę o ustanowieniu roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego. Dziękuję stępnie w Olsztynie, gdzie podjął pracę w pruskiej bardzo. (Oklaski) orkiestrze pułku grenadierów. Komponował utwory przeznaczone dla orkiestry wojskowej i zespołów amatorskich. Kontynuował naukę na kursach w Ber- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: linie w klasie organów i kompozycji oraz w szkole muzyki kościelnej w Ratyzbonie. Uczęszczał na wy- Dziękuję. kłady z muzykologii i estetyki. Od 1906 r. przebywał Głos ma pani poseł Urszula Pasławska, Polskie w Berlinie, gdzie związał się z zespołami polonijnymi. Stronnictwo Ludowe. Prowadził ożywioną działalność kompozytorską i wir- tuozowską. Wyjeżdżał wielokrotnie do Warszawy, Poseł Urszula Pasławska: Krakowa, Lwowa oraz na Bliski Wschód, gdzie kon- certował m.in. w obecności patriarchy Jerozolimy. Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja W 1907 r. miało miejsce premierowe wykonanie chciałam bardzo serdecznie podziękować w imieniu w Usti nad Łabą oratorium „Quo vadis”. Dzieło to Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Lu- zostało entuzjastycznie przyjęte w całej Europie i Ame- dowego za pozytywne stanowisko, ale również za ryce. Do 1939 r. wykonano je ponad 200 razy. Na przedstawienie bardzo ciekawych informacji, takich ziemiach polskich po raz pierwszy w 1912 r. w War- dodatkowych, odnośnie do osoby Feliksa Nowowiej- szawie. W 1910 r. włączył się do obchodów 500-lecia skiego. zwycięstwa pod Grunwaldem i odsłonięcia w Krako- Ja jeszcze zwrócę uwagę na fakt korespondencji wie pomnika ufundowanego przez Ignacego Jana z poprzednią procedowaną uchwałą, a mianowicie Paderewskiego, komponując „Rotę” do tekstu Marii uchwałą o Roku Sienkiewicza. Feliks Nowowiejski jest Konopnickiej. Pierwotny tytuł utworu „Hasło”. również autorem „Quo vadis”, oratorium „Quo vadis”, Po wojnie osiedlił się w Poznaniu i włączył w nurt które zostało przez niego stworzone w 1907 r. Jak pięk- odradzającego się życia kulturalnego miasta. Wykła- nie koresponduje z rokiem sienkiewiczowskim. dał w konserwatorium w Poznaniu na wydziale mu- Chciałabym również jako mieszkanka Warmii Spis treści zyki kościelnej. Dyrygował orkiestrą, prowadził kla- i Mazur podzielić się też pewną refleksją dotycząca sę organów i naukę improwizacji. W 1924 r. w operze działalności politycznej Feliksa Nowowiejskiego, a mianowicie wspierał on bardzo aktywnie plebiscyt w Poznaniu odbyła się premiera „Legendy Bałtyku”, na Warmii i Mazurach przeprowadzony w 1920 r., którą w ciągu jednego sezonu wykonał 50 razy. oczywiście przegrany przez Polskę, ale to wówczas, W 1920 i 1921 r. zorganizował 400-osobowy chór na- w tamtych czasach Feliks Nowowiejski organizował rodowy. Zasiadał w zespołach sędziowskich wielu w różnych częściach kraju koncerty, z których dochód konkursów. Tradycyjnie w Wielki Czwartek jego re- przeznaczał właśnie na wsparcie tego ruchu polskie- citale organowe były transmitowane przez radio po- go na Warmii i Mazurach. znańskie na całą Polskę. W 1929 r. podczas zjazdu Oczywiście Polskie Stronnictwo Ludowe jako pro- śpiewaczego Nowowiejski dyrygował chórem złożo- jektodawca tej uchwały będzie głosował za. Bardzo nym z 20 tys. śpiewaków, który wykonał jego Psalm dziękuję. 136. „Jeruzalem Ojczyzna”. W 1934 r. w ramach cyklu koncertów kompozytorskich w Paryżu dyrygował swoją operą – baletem „Malowanki ludowe”. Prowa- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: dził w Poznaniu Miejską Orkiestrę Symfoniczną, propagując muzykę współczesną. Dziękuję bardzo. We wrześniu 1939 r. w obawie (Dzwonek) przed Przechodzimy do pytań. aresztowaniem ukrywał się w Szpitalu Sióstr Elżbie- Jeśli ktoś z państwa posłów chce się zapisać, to tanek, a następnie w Krakowie, skąd powrócił zapraszam. w 1945 r. do Poznania. Wkrótce zmarł i został pocho- Jeśli nie, to listę uważam za zamkniętą. Pan poseł Tadeusz Dziuba, Prawo i Sprawiedli- wany na Skałce Poznańskiej w Krypcie Zasłużonych wość. kościoła św. Wojciecha. Feliks Nowowiejski był laureatem wielu prestiżo- wych nagród otrzymanych m.in. w Londynie, Bonn, Poseł Tadeusz Dziuba: Chicago i we Lwowie. Otrzymał też godność szambelana papieskiego, w 1936 r. Krzyż Komandorski Or- Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Jest oczy- deru Polonia Restituta oraz Odznakę Honorową wiste, że w krótkiej uchwale nie można powiedzieć Zjednoczenia Polskich Zespołów Śpiewaczych i Mu- o wszystkim, niemniej w formie pytania chciałbym zycznych. wyrazić żal, że w tekście uchwały nie znalazło się Część jego rękopisów spłonęła w 1945 r. podczas choć jedno zdanie o tym, że Feliks Nowowiejski, uro- działań wojennych, wiele z nich zaginęło. dzony na Warmii, stopniowo odkrywał swoją pol- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 118 Projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Poseł Tadeusz Dziuba powstał pewien problem, że w tym brzmieniu, w jakim przyjęła Wysoka Izba tę ustawę, mogłyby tym skość. Przypomniałoby to zaniedbywany dzisiaj fakt, przepisom podlegać również osoby, które odchodzą że polska kultura, polska tradycja przez stulecia mia- z pracy z tytułu programów dobrowolnych odejść ze ła magiczną moc przyciągającą. Mam nadzieję, że tak znaczącymi odprawami. Uderzyłoby to, ta gilotyna jest dzisiaj. Właśnie z notatek i listów Feliksa Nowo- podatkowa, nie w tych, których Sejm chciał nawet wiejskiego pisanych po niemiecku wiemy, jak stop- nie mocno dotknąć, ale uszczuplić. Rzeczywiście kie- niowo tę swoją polskość odkrywał. Tak to bywa, że rowaliśmy się tu bardzo ważnym interesem społecz- często polskość jest dana, ale czasami jest zadana. nym, ponieważ gigantyczne, wielomilionowe, po- Feliks Nowowiejski to swoje życiowe zadanie wyko- wiedzmy nawet, odprawy nie tylko przykuwały uwa- nał wzorowo. (Oklaski) gę tabloidów i ciekawskich, ale było to też pewnym zgorszeniem i wstydem dla nas, że patrzycie na to i nic nie robicie. Tak że tutaj nie ma żadnej apokalip- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: sy, tu będzie rzeczywiście wysoki podatek, tak jak się mówi. I dlatego, przechodząc do rzeczy, powiem, że Dziękuję bardzo. przyjęliśmy zmianę definicji – bo to jest istota tej Zamykam dyskusję. zmiany – która wyraźnie mówi, że chodzi o osoby Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi- związane bezpośrednio z zarządzaniem, czy na kon- my w bloku głosowań. traktach, czy na umowach, ale z tym związane, o ten Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. po- management, tych, którzy kierują. To oni mają rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finan- ogromne, ogromne zarobki. I dlatego po tych zmia- sów Publicznych o poselskim projekcie ustawy nach, za przyzwoleniem komisji legislacyjnej, rów- o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku do- nież zgodnie z opinią ministerstwa, z pewnym spo- chodowym od osób fizycznych (druki nr 136 i 147). kojem mogę Wysokiej Izbie to przedłożyć. Proszę pana posła Tadeusza Cymańskiego o przed- Co do przebiegu prac, długo to nie trwało. Była stawienie sprawozdania komisji. oczywiście poprawka od kolegów z NowoczesnejPL, która chciała wprowadzić inną propozycję. Była tam

Spis treści propozycja dotycząca tego, bo mamy okres 3-mie- Poseł Sprawozdawca sięczny w tej pierwotnej wersji, że wszystkie odszko- Tadeusz Cymański: dowania, odprawy, które przekraczają 3-miesięczny okres, będą objęte tą redukcją, tym podatkiem. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani poseł jesz- W propozycji Nowoczesnej był okres 12-miesięczny. cze jest obecna, bo poprzedni punkt był tak piękny, Mówiąc wprost, byłoby to łagodzące, łagodzące. To że oddałem się nastrojowi i tyle było wypowiedzi. nie znalazło uznania komisji finansów i w głosowa- Chciałbym się podzielić jeszcze pewnym szczegółem. niu tę złożoną poprawkę Komisja Finansów Publicz- Nadchodzą święta Bożego Narodzenia. Co to ma nych odrzuciła. Była również rozszerzająca definicja wspólnego z Feliksem Nowowiejskim? Otóż jest au- podmiotów: nie tylko przedsiębiorstwa państwowe, torem niezwykle rzadko śpiewanej, bo trudnej, ale ale również osoby prawne oraz spółki. To też nie zna- przepięknej kolędy „Noc cicha w śnie”, znanej rów- lazło uznania. nież pod nazwą „Jezusek czuwa”. Zachęcam koleżan- Reasumując, po dyskusji, chwilami dość żywej, ta ki i kolegów posłów, żeby kliknęli, jak będą święta, poprawka została odrzucona. I przedkładam, i zachę- posłuchali. To będzie piękną formą takiej żywej obec- cam, proponuję w imieniu Komisji Finansów Publicz- ności i uczczenia tego wspaniałego muzyka, ale rów- nych, rekomenduję Wysokiej Izbie przyjęcie ustawy nież patrioty i Polaka, który to odkrywał. To były zawartej w druku nr 136 w wersji proponowanej. zabory, tak, ja to też znam z mojego rejonu. To jest W końcowym – dla dokładności powiem – głosowaniu coś wspaniałego i wzruszającego. nie było głosów przeciwnych, było kilka głosów A teraz przechodzę do rzeczy. Otóż przypada mi wstrzymujących się i wszystkie głosy były za. Za uwa- w udziale, Wysoki Sejmie, zreferowanie krótkiej usta- gę serdecznie dziękuję, a do wysłuchania kolędy Fe- wy, ustawy niezbędnej, niespodzianej trochę, którą liksa Nowowiejskiego serdecznie zachęcam. Dzięku- przed chwilą wypracowaliśmy na posiedzeniu Komi- ję bardzo. (Oklaski) sji Finansów Publicznych. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Była to ustawa, której celem było wpro- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: wadzenie wysokiego, 70-procentowego podatku od ogromnych, od razu to podkreślmy, bardzo wysokich Dziękuję panu posłowi. odszkodowań bądź odpraw dla osób kierujących spół- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- kami. Oczywiście nas interesują spółki z przeważa- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- jącym udziałem Skarbu Państwa, funduszy publicz- czeń w imieniu klubów. nych. I to przyjęliśmy. Jednak, stare powiedzenie, Otwieram dyskusję. pośpiech złym doradcą. Niestety, tak to bywa. Po Głos ma pani poseł Maria Zuba, Klub Parlamen- szczegółowej analizie tego dokumentu, tej ustawy tarny Prawo i Sprawiedliwość. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 119

Poseł Maria Zuba: Poseł Zofia Czernow:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie pracowaliby- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- śmy nad tą ustawą i nie wprowadzalibyśmy tego po- strze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu datku, gdyby nie szerzyła się w naszym kraju ogrom- Parlamentarnego Platforma Obywatelska w sprawie na patologia w zakresie wypłacania olbrzymich od- poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycz- praw i olbrzymich odszkodowań z tytułu zakazu nych, druk nr 136. konkurencji dla członków zarządów spółek Skarbu Wysoki Sejmie! My dziś nie mówimy o patologii Państwa i podmiotów przylegających do tych właśnie i o ograniczeniu tej patologii, bo ten projekt tak na- spółek. Stąd też wczoraj podczas pierwszego czytania prawdę dotyczy poprawienia ustawy czy poprawki do na sali plenarnej dyskutowaliśmy nad tym tematem, ustawy przyjętej przez Sejm 25 listopada br., doty- żeby jak najszerzej osoby, które dopuszczają się tej czącej właśnie tych odpraw. Dziś poprawiamy usta- patologii, wykluczyć z możliwości pozyskiwania tak wę, która na skutek dużego pośpiechu przy procedo- wysokich środków finansowych. A one są rzędu – tak waniu została uchwalona w wersji, która może powo- jak mówił mój przedmówca – nawet milionów złotych, dować szereg problemów w jej interpretacji i w jej w sytuacji kiedy w Polsce nie ma na lekcje dodatkowe stosowaniu. Projekt ustawy tak naprawdę nie wnosi nic nowe- dla dzieci w szkołach, nie ma na szereg podstawo- go do systemu podatkowego, doprecyzowuje tylko wych zadań, które były przez te 8 lat wciskane do przepisy uchwalone w listopadzie tego roku. Jak samorządów bez pytania samorządów, czy mają na wspomniałam, duży pośpiech spowodował to, że to pieniądze. Jednak w grupie tych ludzi, osób, które uchwalona przez Sejm ustawa jest nieprecyzyjna zostały objęte 70-procentowym podatkiem, znalazły i wymaga zmian. To skutki braku należytej staran- się również osoby, które nie wykonują tak naprawdę ności w stanowieniu prawa, braku czasu na analizę zadań zarządczych. Stąd też dzisiaj wprowadzamy projektu. Nie, nie mamy dziś satysfakcji z tego, że poprawkę, która wyłącza hydraulików czy też księ- wskazywaliśmy na błędy i niedoskonałości w projek- gowe, czy osoby inne niewykonujące zadań z zakresu cie, ale większość sejmowa niestety tego nie brała pod Spis treści zarządzania. uwagę. Mamy raczej poczucie wstydu, że Sejm uchwalił ustawę, która jest tak nieprecyzyjna, zawie- I tu muszę podziękować wszystkim klubom, bo już ra wiele luk i dziur, która byłaby źle stosowana, bo wczoraj w czasie debaty podczas pierwszego czytania te błędy, które zawiera, mogły budzić szereg wątpli- zarówno klub PO, jak i Nowoczesna deklarowały wości, i tak naprawdę nie mogłaby być wdrożona poparcie tej poprawki. Dziwi mnie tylko, że klub PSL w pełnym zakresie. To nie powinno się zdarzyć. Chcę podjął decyzję i wyraził swoje stanowisko jako prze- podkreślić, że warto słuchać czasami posłów opozy- ciwne i zapowiedział, że nie będzie głosował nad tą cji, i wierzę, że Prawo i Sprawiedliwość wyciągnie poprawką. Zadaję sobie pytanie, czy posłowie z PSL z tego wnioski. Wyciągnie wnioski z tej lekcji, bo uważają, że właśnie osoby, które są zatrudnione na mamy znacznie więcej ustaw procedowanych w try- umowę o pracę, a nie mają zakresu zadań zarząd- bie przyspieszonym, w trybie, który nie pozwala na czych, też powinny płacić 70% podatku, bo jak inaczej żadną analizę i ocenę. Chcę oświadczyć, że Klub Parlamentarny Platfor- nazwać, jak inaczej odnieść się do takiego stanowiska. ma Obywatelska, tak jak wczoraj powiedziałam na tej Czy ślusarz, tokarz, hydraulik, elektryk i księgowa czy sali, wstrzyma się od głosu podczas głosowania nad też górnik mają płacić 70% w sytuacji, kiedy są pozba- tym projektem ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wiani i odchodzą, są wcześniej zwalniani? Dlatego też wprowadzamy tę zmianę, która zapewnia, że 70-procentowym podatkiem będą obciążeni tylko członkowie Wicemarszałek Stanisław Tyszka: zarządów i osoby wykonujące zadania zarządcze i któ- rych odprawy i odszkodowania z tytułu konkurencji Dziękuję bardzo. będą powyżej limitu ustalonego w tej ustawie i opisa- Głos ma pan poseł Rafał Wójcikowski, Klub Po- nego szczegółowo w tym projekcie. Dlatego bardzo selski Kukiz’15. proszę Wysoką Izbę o poparcie tej poprawki i głosowa- nie za. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Rafał Wójcikowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Poselskiego Kukiz’15 pragnę zaprezentować stanowisko w sprawie zmiany ustawy o zmianie ustawy Dziękuję bardzo, pani poseł. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Głos ma pani poseł Zofia Czernow, Platforma Tak jak już wcześniej wspomniałem, mam wraże- Obywatelska. nie déjà vu – że już całkiem niedawno rozmawialiśmy, 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 120 Projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Poseł Rafał Wójcikowski Wicemarszałek Stanisław Tyszka:

debatowaliśmy o tej ustawie i nie minął miesiąc, Dziękuję bardzo panu posłowi. a ponownie debatujemy o tej samej ustawie, a w za- Głos ma pani poseł Paulina Hennig-Kloska, No- sadzie o kolejnej poprawce do tej ustawy. Okazało się, woczesna. że tempo było za szybkie i trzeba w zasadzie tę usta- wę poprawić, ponieważ z kąpielą wylaliśmy dziecko, a tym dzieckiem są osoby, które uczciwie pracowały Poseł Paulina Hennig-Kloska: w firmach i w tym momencie mogły dostać 75-pro- centowy podatek pod choinkę z tytułu odszkodowań Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mówiłam o tym albo odpraw związanych ze skróceniem okresu wy- wczoraj i powtórzę dziś: tak właśnie w Polsce stano- powiedzenia. Pracowały one rzetelnie, pracowały wione jest prawo. Szybko, bo czas goni, z błędami, często jako inżynierowie, jako górnicy, jako osoby lukami, niedomówieniami, bo trzeba przejąć władzę zatrudnione w spółkach, gdzie Skarb Państwa ma w spółkach Skarbu Państwa i obsadzić swoimi ludź- większość. Swojej pracy nie wiązały z tzw. zarządza- mi najbardziej intratne stanowiska. Szybki proces niem albo z tzw. kontraktami na zarządzanie, które legislacyjny, jaki mieliśmy w tym przypadku, jak wi- polegały na tym, że na kilkanaście lub kilkadziesiąt dać, poskutkował tym, że po niespełna miesiącu wra- dni ktoś podpisywał bardzo lukratywny kontrakt camy na salę obrad z projektem całkiem niedawno opiewający na miliony i potem w glorii chwały odcho- procedowanym i ustawa dalej zawiera, naszym zda- dził z tego stanowiska z milionowym odszkodowa- niem, wiele niedomówień i nieprawidłowości. Dzisiaj, niem albo z milionową odprawą. Tego nigdy nie po- m.in. na komisji, zwracałam uwagę na to, żeby wpro- pieraliśmy, zawsze to piętnujemy i uważamy, że to wadzić poprawkę, która niwelowałaby jedną z wąt- rozwiązanie, które było przedstawiane miesiąc temu, pliwości konstytucyjnych, bowiem oprócz tego, że było słuszne, tylko tempo było za szybkie. Jednak mamy wątpliwości konstytucyjne, które wynikają rozumiemy, że tempo musiało być szybkie. Musiało z faktu, czy możemy różnie traktować podatników być szybkie, dlatego że trzeba było tę ustawę uchwa- pod względem tego, w jakiej spółce pracują, to mamy lić do 30 listopada, bo inaczej nie weszłaby w życie jeszcze wątpliwości co do zasady równości podatni- Spis treści od 1 stycznia 2016 r. Niemniej błąd jest. Dobrze, że ków, wątpliwości co do zasady, związane z zasadą ten błąd niesprzyjający podatnikom możemy napra- mówiącą o pewności opodatkowania czy też zaufaniu wić w grudniu i że może to wejść w życie od 1 stycznia do państwa prawa. Przecież pracownik spółki może 2016 r. Ten błąd jak najbardziej trzeba poprawić, nie znać jej struktury właścicielskiej, więc w prakty- Klub Poselski Kukiz’15 jest za poprawieniem tego ce może się dowiedzieć, jakim podatkiem zostanie błędu. Pozostaje stawka 70% mimo próby obstrukcji obciążony i jaki podatek zapłaci, dopiero w momen- czynionej przez klub Nowoczesna, która chciała cicie jego naliczania i płacenia. Nie wspomnę o tym, chaczem wprowadzić z powrotem stawkę 65%. Nie że nie musi śledzić zmian w strukturze właściciel- udało się też wydłużyć okresu do 12 miesięcy, nadal skiej spółki. mamy 6 miesięcy. Poza Nowoczesną wszystkie kluby opowiedziały Co jeszcze mogę powiedzieć? Najważniejsze jest się przeciwko tej poprawce, mówiąc, że pracownicy to, że uda nam się ograniczyć poważnie patologie i tak są informowani o zmianach właścicielskich związane z odprawami i odszkodowaniami niesłusz- w spółkach. Szanowni państwo, tutaj się nie zgodzę nie w sensie poczucia sprawiedliwości przez obywa- i będziemy składać poprawkę do pana marszałka, teli pobieranymi przez oligarchię, która rządziła ponieważ musimy zdać sobie sprawę z tego, że pra- przez ostatnie 8 lat i znalazła mechanizmy łatwego cownik – nawet jeżeli dociera do niego informacja dorobienia się kosztem spółek Skarbu Państwa, kosz- o zmianach właścicielskich w spółce, w której pracu- tem obywateli. je – może tak naprawdę nie zdawać sobie sprawy ze Podsumowując, Klub Poselski Kukiz’15 zwraca skutków podatkowych, jakie będzie to ze sobą niosło; uwagę na to, że błędy wynikają ze zbyt szybkiego nie musi mieć informacji o tym, jaki jest aktualny procedowania i na przyszłość trzeba unikać tych błę- procent udziału Skarbu Państwa w danej spółce; nie dów, trzeba jednak zwracać uwagę na to, co się pro- musi sobie zdawać sprawy z tego, jaki procent udzia- ceduje. Niemniej poprawka idzie w dobrym kierunku, łu ma cały szereg spółek Skarbu Państwa, w powią- my tę poprawkę poprzemy. Intencje ustawy również zaniu ze sobą, w tej spółce, w której zatrudniona jest jak najbardziej popieramy. 70% to jest minimalny dana osoba. W związku z tym jeszcze raz apeluję do wymiar „kary”, jaką można w tym momencie dać państwa o rozpatrzenie przegłosowania pozytywnie tym osobom, które dopuszczają się tego typu patolo- tej poprawki, bo ona rozwieje jedną z wątpliwości gii, które opisuje ta ustawa. konstytucyjnych. Jeszcze raz powtarzam: poprzemy tę ustawę. Je- Niestety, tak to wygląda. Dzisiaj, w tej chwili, na steśmy za tym, żeby ograniczyć jej działanie wobec Komisji Finansów Publicznych procedowany jest po- osób, które nie mają nic wspólnego z zarządzaniem datek od instytucji finansowych. Także bardzo moc- i uczciwie wykonują swoją pracę w spółkach Skarbu no skracana jest dyskusja, do kolejnych pytań nie Państwa. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dopuszcza się osób, które przyszły specjalnie, czyli 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 121

Poseł Paulina Hennig-Kloska 16 – drugie czytanie, a o godz. 18 było pozamiatane, ustawa weszła. Zaraz, za 2 dni, przyjął tę ustawę zainteresowanych, przedstawicieli banków, związ- również Senat i za 4 dni, bo 29 listopada, podpisał ków banków, Narodowego Banku Polskiego czy też ustawę prezydent Polski. Moi drodzy, czy to jest posłów opozycji, skraca się czas na zadawanie pytań, w porządku? Czy uważacie, że taki proces debatowa- ja osobiście wręcz nie zostałam dopuszczona dzisiaj nia powinien mieć miejsce tutaj, w Wysokiej Izbie? do głosu. A potem mamy taki efekt, że po miesiącu, Należało się spodziewać, że będzie to bubel prawny szanowni państwo, po nieprzedyskutowaniu porząd- i on wróci. Nie spodziewałam się tylko, że on wróci nie tematu, wracamy na salę obrad. tak szybko. A wrócił w niecały miesiąc, jeszcze nie Przypominam, że tak naprawdę przy tworzeniu minął miesiąc od uchwalenia tego projektu. A więc prawa chodzi przede wszystkim o to, aby być skutecz- są pewne granice takiego podejścia do uchwalania nym, a nie robić na szybko jakieś zmiany, które tutaj prawa. A przecież Wysoka Izba to nie jest jakieś umożliwiają Prawu i Sprawiedliwości ruchy w miarę kółko działające na wsi, które może dziś podjąć taką tanio i bez konsekwencji. uchwałę, jutro inną, zmienić i wszystko jest w po- Jak usuwać patologię w spółkach Skarbu Pań- rządku. (Gwar na sali) stwa? Mówiłam o tym wczoraj, mówiłam o tym mie- Czy ja mogę prosić o spokój, panie marszałku? siąc temu: przede wszystkim odpolityczniając przed- (Głos z sali: Tak, tak, tak.) siębiorstwa państwa. Ale, szanowni państwo, my dziś Bardzo proszę. już wiemy, że Prawo i Sprawiedliwość tak naprawdę Pan Cymański, widzę, dalej jest sprawozdawcą. nie ma zamiaru tego robić. Ostatnie nominacje w sferze państwowych przedsiębiorstw jasno pokazują, że wieloletni koledzy pana prezesa, a nie fachowcy będą Wicemarszałek Stanisław Tyszka: trafiać na kluczowe stanowiska w spółkach Skarbu Państwa. I temu służą szybkie zmiany. Miała być Panowie, przepraszam bardzo, bardzo proszę nie zmiana jakości, jest zmiana nazwisk. przeszkadzać pani poseł. Oczywiście samą zmianę, nowelizację popieramy. Uważamy, że pracownicy nie powinni być obciążani tym podatkiem, bo w stosunku do pracownika stosu- Poseł Genowefa Tokarska: Spis treści je się dłuższy zakaz konkurencji, tudzież dłuższą odprawę. Wierzymy, że ma to uzasadnienie meryto- Wracając już do tej debaty, która miała miejsce Oklaski ryczne, a nie polityczne. Dziękuję bardzo. ( ) dzisiaj, przypomnę: tu nic nie zostało poprawione. I co z tego, że wczoraj pytałam, czy państwo z PiS-u nie wstydzicie się takiego procedowania? Podkreślałam Wicemarszałek Stanisław Tyszka: nawet mój szacunek do pani poseł Masłowskiej, sprawozdawcy, ale taki tok pracy w parlamencie jest nie Dziękuję. do przyjęcia. Jeszcze trwa, nie wiem, czy w tej chwi- Głos ma pani poseł Genowefa Tokarska, Polskie li się skończyła, Komisja Finansów Publicznych, Stronnictwo Ludowe. gdzie jest omawiane Prawo bankowe, już oczywiście bez naszego udziału, bo my musimy być tutaj, na sali. Poseł Genowefa Tokarska: I państwo uważacie, że to jest wszystko okej i tak ma być. Wczoraj, jeśli chodzi o moje pytanie, czy nie Dziękuję bardzo. wstydzicie się takiego procedowania, powiedziała- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu bym, że z charakterystycznym dla was tupetem pod- Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawię stano- kreślaliście, że właśnie tak ma być. Macie taką zasa- wisko wobec tej ustawy, wobec projektu ustawy o zmia- dę: głosować i nie szemrać, jak głównie opozycja, żeby nie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym nie miała tutaj nic do powiedzenia. Czy naprawdę dla od osób fizycznych. państwa nie ma znaczenia, czy projekt jest dobry le- Wysoka Izbo! Jestem zbulwersowana jakąś rados- gislacyjnie, czy też nie? Wygląda na to, że nie. Usta- ną dzisiejszą twórczością pani poseł Zuby, bo nawet wa ma być – a jaka, to już nie ma jakby znaczenia. nie posła sprawozdawcy. Wczoraj przez 4 minuty mó- Moi drodzy, nie może tak być. Wczoraj skończyliśmy wiłam, co nam się nie podoba, i nie było absolutnie o godz. 23, dzisiaj po 2 godzinach debaty na Komisji mowy o treści samej ustawy. Zresztą ona ma to spo- Finansów Publicznych odrzucone zostały poprawki łeczne uzasadnienie bardzo mocne. Ta zmiana też klubu Nowoczesnej. No, oczywiste, bo nie są PiS- wnosi dobrą zmianą. Głosowaliśmy za jej przyjęciem -owskie. Ale co ciekawe, moi drodzy, były również poprzednim razem, choć już wówczas zwracaliśmy poprawki zgłoszone przez wnioskodawców. Oni przez uwagę na paradoksalne wręcz prowadzenie, na cały noc pomyśleli, że dzisiaj one będą dobre, i rozmyślili proces legislacyjny takiej ustawy. Przypomnę: 25 li- się, na Komisji Finansów Publicznych wycofali po- stopada, rano, o godz. 10, było pierwsze czytanie, prawki i ich nie ma. Tak się właśnie proceduje i tak o godz. 12 była Komisja Finansów Publicznych, o godz. się przedkłada prawo Wysokiej Izbie. Po raz kolejny 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 122 Projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Poseł Genowefa Tokarska Wicemarszałek Stanisław Tyszka:

postawię pytanie: Czy nie macie sobie nic do zarzu- Głos ma pan poseł Tadeusz Cymański. cenia? My nie mamy jako klub zastrzeżeń co do treści tej ustawy, nie mamy, poparliśmy ją przedtem, a teraz Poseł Tadeusz Cymański: w proteście wstrzymamy się od głosu, bo nie można tak procedować, i to jest nasz warunek. Dziękuję za Moim obowiązkiem jest bardzo spokojnie i bez emocji oddawać tylko… bo tutaj zostały trochę obna- uwagę. (Oklaski) żone niedoskonałości czy niepełna moja informacja, moje sprawozdanie. Chcę powiedzieć jednak, że ten problem, o którym tutaj była mowa, a więc konsty- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: tucyjnych uwag i zarzutów, był podnoszony w czasie dzisiejszego procedowania. Rzeczywiście wszelkie Dziękuję bardzo. zmiany, wychodząc z zasady zaufania do państwa Przechodzimy do pytań. prawa, powinny być z wyprzedzeniem podejmowane, Jeśli ktoś z państwa posłów chce się zapisać, to do 30 listopada. I co to teraz ma oznaczać? Ale przy bardzo proszę. podnoszeniu tej kwestii trzeba wziąć pod uwagę fakt, Jeśli nie, to zamykam listę. że ta ustawa i ta zmiana nie jest utrudnieniem, nie Głos ma pani poseł Ewa Tomaszewska, Prawo jest pogorszeniem. Jest wyciągnięciem ręki – właśnie tu było pytanie pani poseł Tomaszewskiej – do i Sprawiedliwość. wszystkich tych, którzy nie są w zarządzaniu, nie są, tak jak tu się kiedyś określiło, tłustymi kotami. To nie są te osoby, które czekają na gigantyczne odpra- Poseł Ewa Tomaszewska: wy. To są pracownicy – owszem, w branżach czasami dobrze opłacanych, bo mamy w Polsce duże zróżni- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście jeśli cowanie zarobków. To też przykuwa uwagę i wywo- pracuje się szybko, pomyłki są możliwe, ale w tym łuje dyskusje. Ale te grupy w związku z naszymi Spis treści wypadku tempo prac podyktowane było narastają- dzisiejszymi zapisami… Przypomnę i podkreślę to, cym procesem patologicznych odejść z olbrzymimi bo nasze zapisy szczegółowo mówiły, że chodzi o oso- odprawami kosztem finansów publicznych. Był to by, które zarządzają, które kierują i czytaj: mają bar- praktycznie wyścig z czasem ze względu na to, że dzo wysokie uposażenia, to raz, i jeszcze większe, ogromne odprawy. zbyt późno uchwalona ta ustawa mogłaby ze względu To nie jest krytyka, tylko chłodne stwierdzenie na termin wejścia stać się niekonstytucyjna. I to jest faktu, że poprawka Nowoczesnej była jednak wyciąg- zrozumiałe, te problemy związane z przyjmowaniem nięciem ręki – sam zabierałem też głos, w kontekście ustawy są jakoś uzasadnione tą sytuacją, która natych zasad – do tej grupy, bo jeżeli opodatkujemy za- stąpiła. Natomiast wobec właśnie takiej rzeczywisto- robki czy odprawy, odszkodowania, które przekra- ści (Dzwonek) wytworzonej przez ten tryb chciała- czają trzy pensje, to jest to inny podatek. Inaczej bym zadać pytanie: Czy wszystkie grupy pracowni- byłoby, gdybyśmy opodatkowali odprawy, odszkodo- ków objętych dobrowolnymi programami odejść zowania, które przekraczają 12 pensji, co w dzisiejszej stały uchronione przed tym nadwyżkowym podat- poprawce się znalazło, ale komisja była czujna i bardzo społeczna i to odrzuciła. kiem? Bo na to zwracali uwagę związkowcy z „Soli- Co do pośpiechu zgadzam się i też powiem, że pod- darności”. Dziękuję. czas dyskusji była nerwówka. To wszystko prawda, bo mówiła to pani poseł Genowefa Tokarska, i rze- czywiście tak nie powinno być, bo pośpiech był tu Wicemarszałek Stanisław Tyszka: wymuszony. Słyszeliśmy to, ale również oddajmy sprawiedliwość, że nikt – wszystko jest zanotowane, Dziękuję, pani poseł. jest zapis elektroniczny, można sprawdzić – nie pod- Głos ma pan poseł Mirosław Suchoń, Nowoczesna. nosił, nie zgłaszał zastrzeżenia, że wnoszę sprzeciw czy proponuję poprawkę, że to będzie obejmowało również pracowników. Dopiero jak emocje opadły, Poseł Mirosław Suchoń: wróciła refleksja, rzeczywiście, tak się zdarzyło, nie ukrywamy tego, ale krytyka musi być na dwóch fila- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja chciałem po- rach, na faktach, na prawdzie i na życzliwości. Co do prawdy, to podkreślam, były inne uwagi, to prawda, wtórzyć pytanie z wczoraj, ponieważ nie uzyskałem bo też uczestniczyliśmy razem w tych pracach. No ale precyzyjnej odpowiedzi: Czy wnioskodawcy zdążyli wyciągnijmy z tego wnioski. Rzeczywiście może świę- już zorientować się, jaką grupę pracowników, jaką ta nam tutaj trochę pomogą, bo tego bym wszystkim grupę osób zarządzających w podmiotach może objąć życzył. Dziękuję za uwagę, za te błędy przepraszam. przepis, nad którym debatujemy? Dziękuję bardzo. (Oklaski) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia 2016 roku – Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski 123

Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Obchodzone 50 lat temu w 1966 roku uroczystości »Sacrum Millennium Poloniae« były nie tylko maso- Dziękuję panu posłowi. wą demonstracją wiary, ale też wyrazem oporu wo- Zamykam dyskusję. bec komunistycznej władzy. Stały się poprzez to ka- W związku z tym, że w czasie drugiego czytania mieniem milowym na polskiej drodze do wolności. zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok kę, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- 2016 Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski. jekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przed- Wyraża także nadzieję, że rocznicowe obchody będą stawienia sprawozdania. drogą pojednania i odbudowy wspólnoty w oparciu Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm o ponadtysiącletnią tradycję chrześcijańską naszego propozycję przyjął. Narodu”. Sprzeciwu nie słyszę. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Kultury Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. i Środków Przekazu wnosi, aby Wysoki Sejm raczył porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji uchwalić projekt uchwały. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia 2016 roku – Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski Wicemarszałek Stanisław Tyszka: (druki nr 53 i 98). Proszę panią poseł Elżbietę Kruk o przedstawie- Dziękuję bardzo, pani poseł. nie sprawozdania komisji. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- czeń w imieniu klubów. Poseł Sprawozdawca Elżbieta Kruk: Otwieram dyskusję. Głos ma pan poseł Jacek Świat, Klub Parlamen- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z dużą przyjem- tarny Prawo i Sprawiedliwość. nością przedkładam sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały Spis treści w sprawie ustanowienia 2016 roku Rokiem Jubileu- Poseł Jacek Świat: szu 1050-lecia Chrztu Polski. Projekt ten został przedłożony przez klub Prawo Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klu- i Sprawiedliwość. Zostałam upoważniona do repre- bu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zentowania wnioskodawców w pracach nad tym pro- zaszczyt zadeklarować pełne poparcie dla ustanowie- jektem. nia roku 2016 Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Marszałek Sejmu przekazał powyższy projekt do Polski. Komisji Kultury i Środków Przekazu. Komisja prze- Wysoka Izbo! Przyjęcie chrztu przez Mieszka I prowadziła pierwsze czytanie i rozpatrzyła projekt w imieniu własnym oraz całego rodzącego się pań- w dniu 10 grudnia 2015 r. Komisja przyjęła projekt stwa Polan było bez wątpienia najważniejszą decyzją uchwały jednogłośnie. w całej naszej historii. W końcu to dzięki tej decyzji Oto treść projektu. możemy się dziś spotkać w demokratycznie wybra- „W 1050. rocznicę przyjęcia chrztu przez księcia nym parlamencie i czuć się częścią wolnego świata Mieszka I Sejm Rzeczypospolitej Polskiej czci pamięć i najbardziej twórczej cywilizacji w dziejach. tego przełomowego w historii naszego Narodu wyda- Nie chcę tu powtarzać argumentacji zawartej rzenia. w samej uchwale w pięknych słowach Jana Pawła II, Chrzest władcy Polan i jego dworu, a w konse- a dotyczącej religijnego, duchowego czy cywilizacyj- kwencji Chrzest Polski, odbył się w Wigilię Paschal- nego aspektu tej rocznicy i tamtego wielkiego wyda- ną, 14 kwietnia 966 roku. Akt ten miał decydujące rzenia. Chciałbym, żeby uroczystości rocznicowe były znaczenie dla procesu jednoczenia plemion polskich okazją do dwóch refleksji. Po pierwsze, przyjęcie pod władzą Piastów i kształtowania się chrześcijań- chrześcijaństwa za pośrednictwem Czech, a nie Nie- skiej tożsamości naszego Narodu. miec czy odległego Konstantynopola było, w moim Św. Jan Paweł II w przemówieniu do polskich bi- przekonaniu, przejawem bardzo wielkiej mądrości skupów z 14 lutego 1998 roku tak mówił o znaczeniu politycznej. Twórcy państwa Polan mieli świado- przyjęcia chrztu: »Polska weszła w krąg kultury mość, że przyszłość i siła ich państwa możliwe będą chrześcijańskiego Zachodu i zaczęła budować swą tylko w świecie cywilizacji chrześcijaństwa zachod- przyszłość na fundamencie Ewangelii. Od tamtych niego, a jednocześnie uniknęli pułapki uzależnienia czasów staliśmy się pełnoprawnymi członkami euro- się od Cesarstwa Niemieckiego. Polityczna przenikli- pejskiej rodziny narodów ze wszystkimi wynikający- wość i roztropność towarzyszyły pierwszym Piastom mi z tego konsekwencjami. Wespół z innymi naroda- długo i pozwoliły w 1000 r. Bolesławowi Chrobremu mi Europy jesteśmy współtwórcami, a zarazem dzie- uzyskać koronę dla siebie, a dla polskich biskupstw dzicami jej bogatej historii i kultury«. – samodzielność. Myślę, że ta właśnie przenikliwość 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 124 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia 2016 roku – Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski

Poseł Jacek Świat naród, czym związał nas z kulturą europejską, Eu- ropą chrześcijańską, której jesteśmy cząstką od wie- polityczna, mądrość powinny być dla nas pewnego ków, a która to zaprosiła nas do siebie również w ra- rodzaju wzorem i źródłem refleksji przez cały przy- mach Unii Europejskiej. Musimy pamiętać o zasa- szły rok, ale oczywiście nie tylko przez przyszły rok. dach, które przyjęliśmy i które przekażemy naszym Przedmiotem drugiej refleksji w moim przekona- kolejnym pokoleniom: chrześcijańskich zasadach to- niu powinno być w roku jubileuszu przypomnienie lerancji i dialogu. Toteż 2016 r., rok 1050. rocznicy obchodów Milenium sprzed 50 lat. Wielka Nowenna chrztu Polski, będzie ważnym czasem, będzie rokiem ogłoszona przez kardynała Wyszyńskiego – Prymasa refleksji i zadumy nad minionym okresem. Ale niech Tysiąclecia nie tylko przygotowała Polaków do ob- będzie również rokiem patrzenia w przyszłość, ro- chodów rocznicy 1000-lecia chrztu, ale też umocniła kiem jednoczenia. ich w pewności siebie, w oporze przeciwko komuni- Szanowni państwo, klub Platformy Obywatelskiej zmowi, a więc systemowi antyreligijnemu i przeciw- poprze projekt uchwały. Dziękuję serdecznie. (Oklaski) nemu naszej tradycji. (Dzwonek) Pamiętam, że jako 11-latek uczestniczyłem z ro- dzicami we mszy sprawowanej przez kardynała Wy- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: szyńskiego w katedrze wrocławskiej, i pamiętam, jak stutysięczny tłum zgromadzony na Ostrowie Tum- Dziękuję, pani poseł. skim zaintonował pieśń „My chcemy Boga”. Wraże- Głos ma pani poseł Elżbieta Borowska, Klub Po- nie było piorunujące. Była w tej pieśni niezwykła selski Kukiz’15. moc, były moc i energia, które 14 lat później stworzy- ły „Solidarność”, moc i energia, których tak bardzo potrzebujemy i dzisiaj. (Oklaski) Poseł Elżbieta Borowska:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Wicemarszałek Stanisław Tyszka: przedstawić stanowisko klubu Kukiz’15 w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Jubileuszu 1050-le-

Spis treści Dziękuję. cia Chrztu Polski. Głos ma pani poseł Anna Białkowska, Platforma Kościół katolicki przez wieki wspólnie z innymi Obywatelska. instytucjami i podmiotami budował polską tożsa- mość narodową. W naszej historii wiara chrześcijań- ska wielokrotnie była orężem w walce o niepodle- Poseł Anna Białkowska: głość, o zachowanie humanistycznych wartości, o naszą suwerenność, stawiając czoła różnym wrogom i oku- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 2016 r. przy- pantom. pada 1050. rocznica Chrztu Polski. W imieniu klubu W tym momencie należy przypomnieć wielką po- Platformy Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić stać kardynała Stefana Wyszyńskiego, który potę- stanowisko klubu odnośnie do poselskiego projektu piając ateistyczne próby zawłaszczenia sumień Pola- uchwały w sprawie ustanowienia 2016 roku – Rokiem ków i wprowadzenie programu zeświecczenia pol- Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski. skiej kultury, opracował projekt nowenny wdzięczno- Przyjęcie w 966 r. przez Mieszka I i jego dwór ści Bogu za chrzest Polski. Uroczystości milenijne chrztu było podkreśleniem istnienia na obszarze pokazywały związek państwowości polskiej z chrztem ziem polskich zorganizowanego państwa – państwa Mieszka I, a z czasem związek polskiej historii z re- Polan, czyli państwa polskiego. Zrównało to naszego ligią katolicką. Nowenna milenijna i obchody 1000-le- księcia z innymi władcami chrześcijańskimi. Przyję- cia chrztu gromadziły miliony wiernych. Pozwoliły cie chrztu umocniło też znaczenie władcy wobec pod- także na inną interpretację początków państwowości danych. Kościół głosił bowiem, że władza księcia państwa polskiego i jego późniejszych losów niż we- pochodzi od Boga i każde wystąpienie przeciwko dług materialistycznego paradygmatu. władzy uznawano za grzech. Warto też przypomnieć, że 3 maja 1966 r., w cza- Mieszko I jest jednym z naszych pierwszych przy- sie obchodów milenium chrztu polskiego na Jasnej wódców. Wykazał się wielką mądrością – wybrał kie- Górze, Episkopat Polski dokonał aktu zawierzenia runek rozwoju naszego państwa i poprzez przyjęcie Polski na kolejne tysiąc lat Matce Bożej, a także prze- chrztu włączył państwo Polan na stałe do chrześci- kazania nienaruszonej wiary kolejnym pokoleniom jańskiej Europy obrządku zachodniego. Korzystajmy Polaków. Uroczystości te były niezwykle ważnym z jego mądrości. etapem ideowego i etycznego uzdrowienia narodu W 2016 r. minie 1050 lat od momentu rozpoczęcia polskiego. chrystianizacji naszego narodu. Dzięki temu rów- Ustanawiając więc rok 2016 rokiem jubileuszu nież, że Polacy tak mocno stali przy wierze, prze- chrztu Polski, należy również pamiętać o przyszło- trwaliśmy ciężkie czasy zaborów i wojen. Musimy rocznej 60. rocznicy ślubów jasnogórskich, a także pamiętać, że Mieszko I ochrzcił siebie, dwór, plemię, o słowach wielkiego Polaka, ks. Jerzego Popiełuszki, 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia 2016 roku – Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski 125

Poseł Elżbieta Borowska może uszanujecie najważniejszą księgę prawa boskie- go, a w niej, w Księdze Przypowieści Salomona są który powiedział, że tylko naród, który ma zdrowego zapisane takie słowa, które chciałabym wam zadedy- ducha i czułe sumienie, może tworzyć śmiało przy- kować na te święta wigilijne: Pycha chodzi przed szłość. upadkiem, a wyniosłość ducha przed ruiną. Klub Poselski Kukiz’15 będzie głosował za przy- (Poseł Marek Jakubiak: A temat?) jęciem uchwały. (Oklaski) Klub Nowoczesna oczywiście zagłosuje za obcho- dami. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Dziękuję bardzo, pani poseł. Głos ma pani poseł Joanna Scheuring-Wielgus, Pani poseł Urszula Pasławska zgłosiła do proto- Nowoczesna. kołu*). Jeśli ktoś z państwa posłów chce się zgłosić do pytań, to zapraszam. Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: (Poseł Józefa Hrynkiewicz: A można mieć prośbę do pana marszałka? Można?) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Żyjemy w dosyć ciekawych czasach. W przyszłym roku będziemy mie- Pani poseł. li rzeczywiście 1050. rocznicę chrztu polskiego, natomiast w tym roku obchodziliśmy 50. rocznicę listu polskich biskupów do biskupów niemieckich, w któ- Poseł Józefa Hrynkiewicz: rym padły słynne słowa, które, jak myślę, wszyscy państwo pamiętacie: wybaczamy i prosimy o wyba- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Są takie rocz- czenie. Oba te wydarzenia miały i mają bardzo nie- nice w życiu każdego narodu i każdego państwa, któ- bagatelne miejsce w naszej historii. Przyjęcie chrześ- re, jak mi się wydaje, powinniśmy wszyscy bardzo cijaństwa bowiem oznaczało przyjęcie do europejskie- szanować, powinniśmy zdawać sobie sprawę z tego, Spis treści go kręgu kulturowego opartego na chrześcijańskich jaką wagę i jakie znaczenie fakt przyjęcia chrztu wartościach i jednej z najważniejszych wartości – war- przez polskich władców 1 tys. lat temu ma dla naszej tości miłości bliźniego. List polskich biskupów był państwowości, dla naszego narodu. bardzo pięknym gestem przebaczenia, które jest jed- Mam prośbę do pana marszałka, aby takie wystą- ną z kluczowych wartości chrześcijaństwa. To także pienia, jak to, które przed chwilą miało miejsce w wy- gest, który zapraszał do przyjacielskich stosunków konaniu pani posłanki z klubu Nowoczesna, nie były i do budowania dobrych relacji międzyludzkich, cza- wygłaszane na tej sali przy takiej okazji. Jest mi po sami bardzo trudnych, które są w historii. prostu bardzo przykro. Nie sądzę, żebyśmy musieli Oczywiście przyszłoroczne obchody chrztu pol- w takiej atmosferze i w takim wyrazie przyjmować skiego możemy przeżyć zupełnie bezrefleksyjnie, takie oświadczenia. Nie ma takiej potrzeby i napraw- z bogatą oprawą, z fanfarami, z oficjalnymi przyję- dę nie powinniśmy obniżać rangi tej Izby, a także ciami, wspólnymi zdjęciami, bez głębszej treści, za- pozwalać się po prostu obrażać takimi słowami, ja- stanowienia się i refleksji. Ale tak naprawdę mamy kimi byliśmy obrażeni. Bardzo dziękuję, panie mar- się nad czym zastanawiać. Tutaj kierujemy swoje szałku, za to, że pozwolił mi pan zabrać głos. (Oklaski) słowa do polityków Prawa i Sprawiedliwości, którzy bardzo lubią podkreślać swoje przywiązanie do wiary, katolickich wartości, a przynajmniej tak deklaru- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: ją za każdym razem. Jakie wartości, które niosły za sobą te dwa wydarzenia, państwo uosabiacie na tle Dziękuję, pani poseł. tego, co dzieje się od miesiąca w Sejmie? Humani- Zamykam dyskusję. styczne i europejskie? Okazuje się, że nie za bardzo, Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi- ponieważ mamy wrażenie, że zbliżamy się do działań my w bloku głosowań. bardzo nacjonalistycznych. Czy są to wartości, które Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. budują mosty ponad podziałami, między społeczeń- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji stwem, w społeczeństwie? Chyba też nie, ponieważ Kultury i Środków Przekazu o poselskim projek- większość nas, czyli osób, które działają w opozycji, cie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 nazywacie komunistami, złodziejami, bezmyślnymi (druki nr 55 i 99) lemingami albo najgorszym sortem. Po tym miesiącu Rokiem Cichociemnych . bycia w Sejmie okazuje się, że bardzo często bliżej Proszę pana posła Piotra Babinetza o przedsta- jest wam do faryzeuszy niż do chrześcijan, a skoro wienie sprawozdania komisji. nie szanujecie najważniejszej księgi prawa stanowionego, czyli Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, to *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 126 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Cichociemnych

Poseł Sprawozdawca Piotr Babinetz: młodego pokolenia, dziejów i zasług oraz tradycji cichociemnych. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt Odczytam teraz ten projekt: przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środ- „Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w spra- ków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Cichociemnych wie ustanowienia roku 2016 Rokiem Cichociemnych, W lutym 2016 roku przypada 75. rocznica pierw- druki nr 55 i 99. szego zrzutu do walki w okupowanej Polsce Cicho- W listopadzie br. grupa posłów klubu Prawo i Spra- ciemnych – Spadochroniarzy Związku Walki Zbrojnej wiedliwość zgłosiła stosowny projekt uchwały Sejmu / Armii Krajowej, który nastąpił w nocy z 15 na 16 lu- Rzeczypospolitej Polskiej. Wcześniej wniosek w tej tego 1941 roku. sprawie, propozycję zgłosiła Fundacja im. Cichociem- Działania Cichociemnych umożliwiły nawiązanie nych Spadochroniarzy Armii Krajowej z dr. Bogda- łączności z Krajem drogą lotniczą oraz przeprowa- nem Rowińskim działająca we współpracy z jednost- dzanie akcji sabotażowo-dywersyjnych przeciwko ką Wojska Polskiego GROM, która stara się być spad- okupantom. Do końca 1944 roku na obszar Polski kobiercą cichociemnych. zrzuconych zostało 316 Cichociemnych, z których 112 Honorowym prezesem jest kpt. Aleksander Tar- oddało życie za wolną Ojczyznę. Kilkudziesięciu ko- nawski, wraz ze Stanisławem Skowrońskim to ostat- lejnych żołnierzy polskich – spadochroniarzy – skie- ni żyjący żołnierze tej formacji, formacji cichociem- rowano do innych okupowanych krajów w Europie. nych, nazywanej cichociemnymi. Czynne są również Cichociemni, ludzie, którzy odbyli szczególnie rodziny, zarówno w Polsce, jak i za granicą odbywa- profesjonalne i specjalistyczne przeszkolenie, stano- ją się zjazdy rodzin cichociemnych, m.in. w bazie lot- wili elitę Polskich Sił Zbrojnych. Z uwagi na fakt, iż niczej w Brindisi we Włoszech. ich zasługi w bojach o niepodległość Polski były nie- zwykłe, a wyczyny wojenne wyjątkowe, powinni zna- Komisja Kultury i Środków Przekazu na posie- leźć się na stałe w panteonie naszych bohaterów na- dzeniu w dniu 10 grudnia, po wprowadzeniu bardzo rodowych. drobnych poprawek stylistycznych, jednogłośnie po- Wiedza na temat wielkich osiągnięć i poświęcenia parła przedłożony projekt i wniosła pod rozwagę Wy- Cichociemnych musi być upowszechniana, przede sokiego Sejmu uchwalenie projektu. wszystkim wśród młodych Polaków. Działania ich Spis treści Komisja podzieliła opinię, że mijająca w lutym rodzin, zarówno w Kraju jak i na emigracji oraz Fun- przyszłego roku 75. rocznica pierwszego zrzutu ci- dacji im. Cichociemnych Spadochroniarzy Armii chociemnych na teren okupowanej Polski jest właś- Krajowej i innych środowisk, które kultywują trady- ciwym czasem do ustanowienia roku i aktywnego cje Cichociemnych, zasługują na wsparcie instytucjo- uhonorowania poświęcenia cichociemnych dla ojczy- nalne i obywatelskie. zny. Zwrócono uwagę na fakt, że odchodzą już ostat- Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, aby oddać hołd ni z nich, a w przyszłym roku planowane są przez wszystkim Cichociemnym, którym należy się szacu- fundację i rodziny: coroczny, ale bardzo uroczysty nek całego Narodu oraz przekazać pamięć o Nich zjazd rodzin cichociemnych, powołanie ośrodka – cen- kolejnym pokoleniom, ustanawia rok 2016 Rokiem trum cichociemnych, parku cichociemnych – obiektu Cichociemnych”. edukacyjno-muzealnego, i wreszcie utworzenie wir- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komi- tualnego muzeum cichociemnych. sji Kultury i Środków Przekazu rekomenduję Wyso- Warto dodać, że w ostatnich latach powstało kilka kiej Izbie uchwalenie projektu uchwały w sprawie filmów dokumentalnych na temat tej formacji, a tak- ustanowienia roku 2016 Rokiem Cichociemnych. że serial fabularny „Czas honoru”, który znacznie Dziękuję bardzo. (Oklaski) spopularyzował wiedzę o środowisku spadochroniarzy cichociemnych. Dziękuję wszystkim członkom Komisji Kultury Wicemarszałek Stanisław Tyszka: i Środków Przekazu za zgodną pracę nad projektem, a przede wszystkim bardzo dziękuję panu dr. Bogda- Dziękuję bardzo panu posłowi. nowi Rowińskiemu i Fundacji im. Cichociemnych Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Spadochroniarzy Armii Krajowej za inicjatywę oraz rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- ważkie argumenty w tej sprawie. Dziękuję również czeń w imieniu klubów. panu dr. Krzysztofowi Tochmanowi z Instytutu Pa- Otwieram dyskusję. mięci Narodowej – oddział w Rzeszowie za meryto- Głos ma pan poseł Piotr Babinetz, Prawo i Spra- ryczną opinię i poparcie tej inicjatywy. wiedliwość. Mam nadzieję, że fundacja i rodziny cichociemnych, przy wsparciu instytucjonalnym państwa polskiego, przeprowadzą w Roku Cichociemnych plano- Poseł Piotr Babinetz: wane działania, przez które zostanie oddany hołd ludziom, którzy oddali zdrowie, a często i życie w obro- Dziękuję bardzo. nie naszej wolności. Jednocześnie te prace przyczynią Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cichociemni to się do rozpropagowania wśród Polaków, a szczególnie rzeczywiście była elita Polski Walczącej. Inicjatywa 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Cichociemnych 127

Poseł Piotr Babinetz Wicemarszałek Stanisław Tyszka: rozpoczęcia takich działań wiąże się z kpt. Janem Dziękuję bardzo. Górskim i mjr. Maciejem Kalenkiewiczem. W paź- Głos ma pani poseł Małgorzata Kidawa-Błońska, dzierniku 1940 r., po decyzji naczelnego wodza gen. Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska. Władysława Sikorskiego, rozpoczęły się szkolenia. Późniejsi cichociemni, żołnierze Polskich Sił Zbroj- nych, przechodzili szkolenia, kursy sprawnościowe, Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: strzeleckie, dywersyjno-minerskie, spadochronowe, a także specjalistyczne z zakresu dywersji, kontrwy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Platformy wiadu i fałszowania dokumentów. Zgłosiło się ponad Obywatelskiej w pełni popiera ustanowienie roku 2400 ochotników, a przeszkolono 606 osób. Generał 2016 Rokiem Cichociemnych. To wyjątkowa grupa Kazimierz Sosnkowski, odprawiając pierwszych skoczków, mówił: Idziecie jako straż przednia do ludzi, wyjątkowa formacja, która powstała w ramach kraju. Macie udowodnić, że łączność z krajem jest Polskiego Państwa Podziemnego, w ramach Armii w naszych warunkach możliwa. Krajowej. Wszystko to byli ochotnicy, którzy odwa- W nocy z 15 na 16 lutego 1941 r. nastąpił pierwszy żyli się podjąć wyjątkowy trud, poddać się wyjątko- zrzut cichociemnych. Kapitan Krzymowski, por. Za- wym niebezpieczeństwom. Byli wielkimi patriotami, bielski i kurier polityczny Raczkowski zostali zrzu- ale co wyjątkowe, byli bardzo dobrze i profesjonalnie ceni na Śląsku Cieszyńskim pod Skoczowem. Pod przygotowani. To wyjątkowa formacja, dająca wzór. koniec 1943 r. główną bazą, z której dokonywano Teraz szkoli się w taki sposób żołnierzy, przygotowu- przerzutów lotniczych, zostało Brindisi we Włoszech. je do działań specjalnych. Oni do tego byli przygoto- Po przerzucie do kraju cichociemni otrzymywali wani rzeczywiście w sposób perfekcyjny i należy przydział do Komendy Głównej Armii Krajowej, do przypominać, że nawet w tamtych bardzo drama- Wachlarza, do Kedywu lub poszczególnych okręgów tycznych czasach mieliśmy żołnierzy, którzy nie tyl- Armii Krajowej. Zajmowali się łącznością, dywersją, ko swoim patriotyzmem i odwagą świadczyli o przy- sabotażem i wywiadem. Prowadzili również kursy wiązaniu i o walce o Polskę, ale potrafili robić to i szkolenia. w sposób wyjątkowo profesjonalny, dając wzór do Spis treści Zrzucono do kraju 28 kurierów politycznych, a prze- wielu działań na terenie naszego kraju. To, co powie- de wszystkim 316 cichociemnych, z których 112 zgi- dział pan poseł, rzeczywiście każde z tych nazwisk, nęło. I było to tak: 9 – podczas lotu lub skoku, 94 zgi- które wypowiadał, wszystkie te osoby to są osoby nęło w walce z Niemcami lub, znacznie rzadziej, z So- wietami albo zostało zamęczonych przez Gestapo, wyjątkowe i życiorys każdej z nich i to, co te osoby przy czym 10 zażyło truciznę, a 18 z tej grupy 94 zgi- przeżyły, stanowi kanwę do wyjątkowej, dodatkowej nęło w trakcie walki w powstaniu warszawskim, opowieści. Ale może właśnie ten rok pozwoli przypo- z kolei 9 zostało zamordowanych na podstawie wy- mnieć nie tylko cichociemnych, ale także poszczegól- roków komunistycznych sądów. ne nazwiska i poszczególne historie tych osób. Wspo- Tacy najsłynniejsi cichociemni, o których na pew- mniał pan poseł, że wśród cichociemnych była zrzu- no warto wspomnieć przy tej okazji, to gen. Leopold cona do Polski także jedna kobieta. To pokazuje, że Okulicki, płk Kazimierz Iranek-Osmecki, Jan Piw- kobiety nawet w tamtych czasach także nie bały się nik „Ponury”, Hieronim Dekutowski „Zapora” – „Za- tych trudnych wyzwań i na równi z mężczyznami pora” to taka postać, która sama zasługiwałaby na walczyły o wolną Polskę w sposób wyjątkowy i bar- rok pamięci, w którym należałoby ją solidnie dzo niekonwencjonalny, bo formy walki na terenie przypomnieć wszystkim Polakom, jak i propagować Polski pokazują, że używano różnych form, nie tylko – mjr Bolesław Kontrym „Żmudzin”, gen. Elżbieta tradycyjnych, ale cały sabotaż, akcje, wszystkie akcje Zawacka, Maciej Kalenkiewicz „Kotwicz”, Marian sabotażowe były wyjątkowe i są na pewno dla mło- Gołębiewski, prześladowany przez władze komuni- dych ludzi nie tylko ciekawym materiałem dotyczą- styczne jeszcze w latach 80., czy wreszcie Narcyz cym historii naszego kraju, ale także pokazującym, Łopianowski, który 22 września 1939 r. ze swoim przed jakimi trudnymi wyborami stawali Polacy, szwadronem pod Kodziowcami zniszczył 17 czołgów sowieckich, oczywiście to było, jeszcze zanim został jakich musieli dokonywać trudnych wyborów i dzia- zrzucony później, po ucieczce, do okupowanego kraju. łań, żeby walczyć o wolność Polski. Dlatego nasz klub (Dzwonek) w pełni popiera ustanowienie roku 2016 Rokiem Proszę Państwa! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cichociemnych. (Oklaski) Klub Prawo i Sprawiedliwość uważa, że poświęcenie tych żołnierzy cichociemnych na rzecz niepodległości Polski, ich przelana krew, ich całe życie na rzecz na- Wicemarszałek Stanisław Tyszka: szej ojczyzny zasługują na pełne wsparcie i przypomnienie także poprzez ustanowienie przez Sejm Rze- Dziękuję. czypospolitej Polskiej roku 2016 Rokiem Cichociem- Głos ma pan poseł Jarosław Porwich, Klub Posel- nych. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ski Kukiz’15. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 128 Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Cichociemnych

Poseł Jarosław Porwich: Wicemarszałek Stanisław Tyszka:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Historia naszego Dziękuję bardzo panu posłowi. kraju i jego najlepszych synów pozostaje ciągle tema- Głos ma pani poseł Joanna Scheuring-Wielgus, tem mało rozpowszechnionym, dla niektórych nawet Nowoczesna. tematem passé i niewartym eksploracji. Postaci wy- jątkowe, obdarte z czci i honoru przez sowieckich namiestników i ich spadkobierców (Oklaski), zapo- Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: mniane czy wręcz wymazane z historii Polski przez Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu PRL-owskich aparatczyków i politruków, stają przed Nowoczesnej chciałabym powiedzieć, że my też za- nami ciągle jak wyrzut sumienia. Powracają nato- głosujemy za Rokiem Cichociemnych. miast dzięki tym z nas, dla których ich poświęcenie Ja chciałabym może tylko zaznaczyć o „Zelmie”. i oddanie ojczyźnie godne jest naśladowania. „Zelma” to był pseudonim Elżbiety Zawadzkiej, któ- W walce o wolną Polskę, szarpani przez Sowietów ra była jedyną kobietą wśród cichociemnych. Pocho- i Niemców, to właśnie tacy Polacy – jak cichociemni dziła też z Torunia i miała bardzo bogatą historię. – odnajdywali w sobie siłę, by nie tylko przetrwać, ale Wiem, że pan minister Gliński bardzo często mówi by niezłomnie walczyć z poświęceniem życia za nasz o filmach historycznych, więc myślę, że to jest dobra naród. Czy to w kraju, czy na obczyźnie nie ustawa- okazja do tego, aby sfilmować życie Elżbiety Zawadz- li w wysiłkach, by naszą ojczyznę ocalić. kiej, które rzeczywiście było bardzo, bardzo ciekawe Cichociemni – żołnierze Polskich Sił Zbrojnych i warte upamiętnienia. I to tyle, jeżeli chodzi o cicho- i Armii Krajowej, bo o nich tu mowa – w swym zało- ciemnych. żeniu powołani do walki, stanowili zalążek tego, co A korzystając z tego, że jestem przy mikrofonie, w nowoczesnym wojsku nazwalibyśmy siłami dywer- chciałabym tylko przypomnieć pani posłance, która syjno-desantowymi. To oni przyjąć mieli na siebie przed chwilą tutaj odnosiła się do mojej wypowiedzi, zadanie wsparcia Polski Podziemnej w walce z pro- że mównica sejmowa jest zarezerwowana dla wszyst- Spis treści kich, nie tylko dla większości, która zdobyła 18% fesjonalną machiną wojenną wermachtu i jego spe- w wyborach parlamentarnych, ale również dla opo- cjalnych jednostek policyjnych. zycji, która ma prawo wypowiedzi, ma prawo odnie- Skomplikowane losy cichociemnych, jak m.in. je- sienia się do pewnych kwestii. Mówię o tym teraz, bo dynej wśród nich kobiety, Elżbiety Zawackiej, dowo- nikt mi nie wycisza głosu. Chciałabym po prostu dzą heroizmu i determinacji w walce o wolną Polskę. tylko przypomnieć o tym, że opozycja istnieje i chce Pamiętać musimy, że część z nich mordowana była być merytoryczna, nie wyzywając, nie będąc arogan- w lochach ubeckich. Tych natomiast, których do dziś cką i nie zachowując się tak, jak szef Zjednoczonej historia nie rozliczyła i już nie rozliczy, ich oprawców Prawicy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) i katów, skazujących ich komunistycznych sędziów (Głos z sali: A ile procent zdobyła opozycja?) i oskarżających prokuratorów PRL-u, nie spotkała (Głos z sali: 18% zdobyliście.) niestety zasłużona kara. (Oklaski) Dziś nie jest to już możliwe, lecz prawda, prawda historyczna, musi zwy- ciężyć. Zwyciężyć nieprawość. Wicemarszałek Stanisław Tyszka: Pamięć o cichociemnych stanowić powinna mocny element wychowania młodych pokoleń Polaków. Żoł- Pani poseł Urszula Pasławska zgłosiła do proto- ) nierze wyklęci, żołnierze ZWZ, Armii Krajowej, kołu swoje wystąpienie* . Jeśli ktoś z państwa posłów chce się zapisać do WIN-u, Narodowych Sił Zbrojnych, żołnierze z lat pytań, to zapraszam. drugiej konspiracji, działacze opozycji antykomuni- Nikt nie chce. stycznej więzieni i represjonowani w czasach PRL-u, Czy pan poseł Piotr Babinetz, sprawozdawca ko- wreszcie cichociemni zasługują na szczególne miejsce misji, chce zabrać głos? w historii naszej ojczyzny, zasługują na szczególne Bardzo proszę. miejsce w naszych sercach i umysłach. Prawda o ich losach musi pozostać żywa. Naród, który nie szanuje swojej przeszłości, nie zasługuje na szacunek teraź- Poseł Piotr Babinetz: niejszości i nie ma prawa do przyszłości. Słowa mar- szałka Piłsudskiego nie tracą aktualności. Dziękuję. W imieniu Klubu Poselskiego Kukiz’15 rekomen- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę tylko po- duję ustanowienie roku 2016 Rokiem Cichociemnych dziękować klubom za poparcie projektu przedłożone- – ludzi honoru i olbrzymiej odwagi. Dziękuję bardzo. (Oklaski) *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Projekt uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Cichociemnych 129

Poseł Piotr Babinetz Wicemarszałek Stanisław Tyszka: go przez Komisję Kultury i Środków Przekazu, do- Dziękuję bardzo. dać, że rzeczywiście byłoby bardzo dobrze, żeby po- Zamykam dyskusję. wstawały – i myślę, że będą powstawały – filmy fabu- Do głosowania nad projektem uchwały przystąpi- larne, też dokumentalne, ale przede wszystkim duże my w bloku głosowań. filmy fabularne, duże produkcje, które będą przypo- minać tych Polaków, którzy w XX w. nie tylko doko- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek nywali wielkich czynów, walcząc o niepodległość Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska) Polski, szczególnie tych, którzy byli pomijani czy których dzieje były zafałszowane, czy którzy byli wręcz zwalczani lub mordowani przez komunistycz- ne władze. I tutaj bardzo słuszne uwagi przedstawi- Wicemarszałek ciela ugrupowania Kukiz’15 o tym, że niestety ci, Małgorzata Kidawa-Błońska: którzy mordowali, także mordowali cichociemnych, tych najodważniejszych z najodważniejszych polskich Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. żołnierzy, ci komuniści niestety uniknęli kary. Ale to porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżą- już taka bardzo przykra i smutna konstatacja. Nato- cych. miast myślę, że wspólnie wszyscy uczcimy pamięć Przypominam, że postawienie pytania nie może cichociemnych. Dziękuję bardzo. (Oklaski) trwać dłużej niż 2 minuty, a udzielenie odpowiedzi (Poseł Marek Jakubiak: Mogę słowo? Jedno słowo.) nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo postawie- nia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie po- słowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie Wicemarszałek Stanisław Tyszka: może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca od- powiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marsza- Bardzo proszę, panie pośle. łek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na dodatkowe pytanie.

Pierwsze pytanie zadaje pan poseł Maks Kracz- Spis treści Poseł Marek Jakubiak: kowski… Przepraszam bardzo, pierwsze pytanie za- dają panie posłanki Izabela Leszczyna i Halina Roz- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam, pondek, klub Platformy Obywatelskiej, w sprawie przegapiłem moment, przyznaję się do tego. zmiany rozkładu jazdy PKP Przewozy Regionalne na Panu posłowi sprawozdawcy chciałem jeszcze w uzupełnieniu do uchwały powiedzieć, że należy trasie Częstochowa – Kielce przez Koniecpol i Włosz- także zaznaczyć w tej uchwale, że ci ludzie szli na czowę. Pytanie jest do ministra infrastruktury i bu- pewną śmierć. Ci, którzy ich szkolili w Wielkiej Bry- downictwa. tanii, nie dawali im szans przeżycia w okupowanej Bardzo proszę. Europie, a szczególnie w Polsce. Ten moment jest Czy… warty zaznaczenia, bowiem oni świadomie szli na (Głos z sali: Nie ma.) śmierć. To jest bardzo istotne w tym przypadku, w tym Nie ma pani poseł. momencie. (Oklaski) (Głos z sali: Jest.) Słucham? (Głos z sali: Jak nie ma? Jest.) Wicemarszałek Stanisław Tyszka:

Dziękuję panu posłowi. Poseł Izabela Leszczyna: Zamykam dyskusję… (Poseł Piotr Babinetz: Przepraszam, panie mar- Pani marszałek, bardzo przepraszam, ale Komisja szałku…) Finansów Publicznych pracowała niezgodnie z wcześ- Przepraszam. niejszym planem, jak wszystko dzisiaj, co dzieje się w Sejmie. Poseł Piotr Babinetz: Pytanie kieruję do ministra do spraw infrastruktury. To jest pytanie w sprawie zmiany rozkładu jaz- Panie marszałku, dziękuję bardzo. dy PKP Przewozy Regionalne na trasie Częstochowa To znaczy może nie tak wprost, ale w projekcie – Kielce przez Koniecpol i Włoszczowę. uchwały jest ta sprawa zawarta. Tak że myślę, że Panie ministrze, grudzień to oczywiście miesiąc intencją projektodawców i intencją komisji kultury tradycyjnej zmiany rozkładów jazdy pociągów. Zmia- było, aby zauważyć właśnie to, że olbrzymia część ny, które wejdą w życie wraz z nowym rozkładem, są cichociemnych rzeczywiście zginęła w walce, jest to jednak bardzo niekorzystne dla mieszkańców gminy wzięte pod uwagę. Dziękuję bardzo. Koniecpol, którzy korzystają z usług PKP. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 130 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Izabela Leszczyna 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym. Przepi- sy te jednoznacznie wskazują, że to województwa są Koniecpol to gmina dotknięta wysokim bezrobo- organizatorami publicznego transportu zbiorowego ciem. Większość jej mieszkańców dojeżdża do pracy w przewozach wojewódzkich i międzywojewódzkich. w Częstochowie, a ponieważ teraz sytuacja na rynku W związku z tym decyzje o kształcie połączeń kole- pracy zdecydowanie poprawiła się i mamy najniższe jowych w regionach jednostki samorządu terytorial- bezrobocie w historii Polski, wielu mieszkańców Ko- nego podejmują samodzielnie, w oparciu o potrzeby niecpola chce i jednocześnie musi dojechać do pracy przewozowe społeczności lokalnej oraz mając na uwa- w Częstochowie. Dotychczasowy pociąg z Częstocho- dze dostępne środki finansowe w swojej gestii. wy odjeżdżał o 15.51, a więc osoby, które kończyły Tym samym Ministerstwo Infrastruktury i Bu- pracę o 15.30, co jest dość częste, mogły na ten pociąg downictwa nie ma wpływu na kształt przewozów zdążyć. Po zmianach będzie jeden pociąg o 15.30, lokalnych, ponieważ zgodnie ze wskazanymi przepi- kolejny dopiero o 17.30, a więc pracownicy będą mu- sami nie jest zaangażowane w ich organizowanie i do- sieli czekać 2 godziny na powrót do domu z pracy. towanie. Resort nie dysponuje żadną podstawą praw- W związku z tym zwracam się z pytaniem: Jakie ną do wywierania jakiegokolwiek nacisku na decyzje kroki zamierza podjąć ministerstwo, żeby poprawić organów samorządowych oraz na sposób, w jaki dana sytuację pasażerów, przede wszystkim mieszkańców jednostka gospodaruje swoim budżetem. gminy Koniecpol? (Oklaski) Do kompetencji resortu należy natomiast sieć przewozów pasażerskich dotowanych z budżetu pań- stwa przez ministra właściwego do spraw transportu. Wicemarszałek Jest to jednak szkielet połączeń dalekobieżnych, Małgorzata Kidawa-Błońska: w oparciu o który pozostali organizatorzy transportu, w tym samorządowi, kształtują lokalną ofertę Dziękuję bardzo, pani poseł. przewozową. Taki podział zadań wynika z przepisów Ogłaszam 5 minut przerwy. ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym trans- Czekamy na przedstawiciela ministerstwa. porcie zbiorowym. I teraz na zamówienie ministra (Poseł Izabela Leszczyna: Ja właśnie o tym, pani właściwego do spraw transportu w obowiązującym Spis treści marszałek, mówiłam.) od 13 grudnia rozkładzie jazdy odcinek Częstochowa (Głos z sali: Jest minister.) – Koniecpol – Kraków obsługiwany jest przewozami typu dalekobieżnego kategorii TLK lub Intercity, ale (Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 04 do godz. 17 min 06) są to pociągi cechujące się z definicji małą liczbą po- stojów z uwagi na konieczność zapewnienia możliwie krótkiego czasu przejazdu na dużych odległościach. Wicemarszałek Pociąg tej określonej kategorii, gdyby stawał wszę- Małgorzata Kidawa-Błońska: dzie, byłby pociągiem osobowym. Chcę też wyjaśnić, że ze względu na krótki termin Wznawiam obrady. przygotowania odpowiedzi nie udało się uzyskać Kontynuujemy punkt 14. szczegółowych informacji dotyczących trasy Często- Proszę pana ministra Piotra Stommę, podsekre- chowa – Kielce. Próbowaliśmy tutaj uzyskać wyjaś- tarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Bu- nienia urzędów marszałkowskich województw ślą- downictwa, o odpowiedź na pytanie. skiego i świętokrzyskiego, które negocjują z Przewo- Bardzo proszę. zami Regionalnymi, podkreślam: nie z PKP Przewo- zy Regionalne, jak to w pytaniu zostało ujęte, ale z Przewozami Regionalnymi, których właścicielem Podsekretarz Stanu w Ministerstwie nie jest minister infrastruktury. Zakres oferty prze- Infrastruktury i Budownictwa wozowej tychże Przewozów Regionalnych jest dofi- Piotr Stomma: nansowywany przez samorząd. Niemniej mogę obie- cać, że postaramy się skutecznie zwrócić uwagę obu Dziękuję. właściwych urzędów marszałkowskich odnośnie do Pani marszałek, przepraszam za zamieszanie z mo- tego przypadku. Dziękuję bardzo. jego powodu. Wysoka Izbo! Zgłoszone pytanie dotyczy pocią- gów, które zapewniają dojazdy do szkół i miejsc pracy. Wicemarszałek Zaspokajaniu tego rodzaju potrzeb transportowych Małgorzata Kidawa-Błońska: służą przewozy o charakterze regionalnym, tj. pocią- gi osobowe. Dziękuję panu ministrowi. Organizowanie tego typu przewozów jest zada- Pani poseł, czy jeszcze? niem samorządów województw. Powyższe wynika Bardzo proszę, pani poseł Izabela Leszczyna z przepisów art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z grudnia – krótka wypowiedź. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 131

Poseł Izabela Leszczyna: Pytanie zadaje pani poseł Elżbieta Borowska, klub Kukiz’15, w sprawie ochrony terenu Reduty Or- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pan minister dona – do ministra kultury i dziedzictwa narodowego. nie do końca chyba zrozumiał moje pytanie. Ja to Bardzo proszę, pani poseł. wszystko, co pan minister powiedział, wiem, ale Pra- wo i Sprawiedliwość, czyli zaplecze polityczne pana ministra, przez dwie kadencje przekonywało nas, że Poseł Elżbieta Borowska: rząd nie tylko powinien, ale musi interweniować zawsze wtedy, kiedy obywatele mają takie oczekiwania, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! kiedy ich oczekiwania nie są spełniane. Rozumiem, 16 listopada br. decyzją mazowieckiego wojewódzkie- że ministerstwo infrastruktury nie potrafi pomóc go konserwatora zabytków Reduta Ordona została mieszkańcom gminy Koniecpol, więc taką informację wpisana do rejestru zabytków. Niestety, wpis nie po- też mieszkańcom tej gminy przekażę. Na pewno to siada odpowiednio sporządzonej mapy, która uwzględ- jest trudniejsze niż likwidacja Trybunału Konstytu- niałaby fachowe pomiary terenu i badania geodezyj- cyjnego. Dziękuję panu ministrowi za tę lakoniczną ne. Załączono jedynie mapę wnioskodawcy, Stowa- informację czy zapewnienie, że pan minister zwróci rzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, która się do odpowiednich jednostek, żeby zainteresowały jest rozbieżna z innymi dostępnymi mapami, m.in. się tą sytuacją. Dziękuję bardzo. mapami wojskowymi. Co więcej, ta decyzja nie trak- towała tego terenu jako obszaru z zakazem zabudo- wy. Tak wadliwie sporządzony wpis do rejestru nie Wicemarszałek daje właściwej ochrony reducie, stawiając wyżej miej- Małgorzata Kidawa-Błońska: ski plan zagospodarowania przestrzennego. Co wię- cej, posiadacze działek na tym terenie nie zostali zaproszeni do konsultacji. Dziękuję bardzo. Dlatego zwracam się do pana ministra z pytania- Czy pan minister chce jeszcze zabrać głos? mi: Czy korzystając ze swoich uprawnień, zwróci się Tak, proszę. pan do mazowieckiego wojewódzkiego konserwatora

zabytków, aby dokonać ponownie poprawnego wpisu Spis treści z fachowo przygotowaną dokumentacją? Czy plano- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie wany jest wykup ziem objętych terenem Reduty Or- Infrastruktury i Budownictwa dona od deweloperów? Czy minister kultury i dzie- Piotr Stomma: dzictwa narodowego, korzystając ze swoich upraw- nień, zamierza się zwrócić z wnioskiem do prezyden- Dziękuję pani poseł za spokojny, merytoryczny ta o uznanie Reduty Ordona za pomnik historii? To ton reakcji na fakty, które jestem obowiązany jako zapewniłoby najwyższą ochronę w odniesieniu do przede wszystkim wysoki urzędnik państwowy, ale tego terenu. Proszę również o odpowiedź na piśmie. nie polityk, przedstawić – urzędnik dbały o dyscypli- Dziękuję. nę finansów publicznych. A już jako trochę mniej urzędnik, jeśli jestem wywoływany w aspekcie politycznym, chcę powiedzieć, że ten rozkład jazdy ukła- Wicemarszałek dał najbardziej kompetentny rząd, który (Oklaski) Małgorzata Kidawa-Błońska: poprzedzał misję pani premier Szydło, i w tym obszarze właściwa jest jedna z wybitnych postaci poprzed- Dziękuję bardzo. niej koalicji pan marszałek Jarubas, który niewątpli- Odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Kultu- wie bardzo wnikliwie pochylał się także nad tym ry i Dziedzictwa Narodowego pan poseł Jarosław przypadkiem, i mając wiele miesięcy na tworzenie Sellin. rozkładu jazdy, bo to się odbywało od początku tego Bardzo proszę. roku, nie dostrzegł tych potrzeb lokalnej społeczno- ści. Postaramy się to nadrobić. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Poseł! Pani poseł, bardzo dziękuję za zainteresowanie się tą spra- Dziękuję bardzo. wą, bo ona ma też swój wymiar medialny, duże zain- Pytanie... teresowanie opinii publicznej tą sprawą miało miej- (Poseł Izabela Leszczyna: Też się cieszę, że pan sce w ostatnich nawet już latach, nie tylko miesią- minister jednak chce wziąć odpowiedzialność za rząd.) cach. Jest to temat ważny, więc bardzo dziękuję za Dziękuję bardzo. podjęcie tej sprawy. Wszakże na wstępie muszę po- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 132 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury wadzenie do sytuacji, w której jakiś stały podmiot i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin merytorycznie zajmuje się i opiekuje Redutą Ordona jako miejscem pamięci narodowej. Będziemy więc wiedzieć, że to jest sprawa na razie rozpatrywana na zachęcać jakąś instytucję kultury albo miasta sto- poziomie władz samorządowych i służb konserwator- łecznego Warszawy, albo samorządu województwa skich podległych władzom samorządowym zarówno mazowieckiego, żeby objęła opieką Redutę Ordona. szczebla wojewódzkiego, jak i miejskiego... Wówczas będzie możliwość dofinansowania ze środ- (Poseł Izabela Leszczyna: Czyli nic się nie da...) ków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowe- ...ale zaraz powiem, jaka jest droga wyjścia z tej go, stworzenia takiego miejsca pamięci narodowej. sytuacji. Krótko mówiąc, prawdopodobnie przed nami pro- Najpierw może trochę historii. Ten teren tzw. Re- ces nabycia tej nieruchomości przez instytucję, która duty Ordona został objęty ochroną na podstawie się na to zdecyduje, albo szczebla miejskiego, albo ustaleń miejscowego planu zagospodarowania prze- szczebla wojewódzkiego, ze wsparciem ministerstwa strzennego rejonu Szczęśliwic Północnych uchwalo- kultury, i utworzenia w ramach tej instytucji, która nego uchwałą miasta stołecznego Warszawy z grud- nabędzie ten teren, odrębnego oddziału historyczne- nia 2008 r. Niestety – i tu pani słusznie dotknęła tego go miejsca pamięci narodowej, który powinien się po problemu – wobec braku dostatecznego rozpoznania prostu nazywać: Reduta Ordona. Będziemy zachęcać zabytku na podstawie błędnych ustaleń lokalizacji i szukać takiego rozwiązania, będziemy zachęcać ja- Reduty Ordona faktyczny zasięg reduty znalazł się kąś instytucję kultury miasta bądź województwa do poza obszarem ochronnym, natomiast znalazł się na takich działań, bo po prostu mamy taki program terenie o przeznaczeniu inwestycyjnym. Po prostu operacyjny, który się nazywa „Dziedzictwo kulturo- źle odczytano mapy. Rada Dzielnicy Ochota w marcu we”, możemy jako ministerstwo pokryć 100% kosz- tego roku wyraziła swoje stanowisko w tej sprawie, tów opieki nad takim miejscem pamięci, ale warun- żeby dokonać zmian ustaleń miejscowego planu za- kiem, żeby to można było zrobić, jest wystąpienie do gospodarowania przestrzennego zmierzających do ministerstwa kultury przez samorządową instytucję wyłączenia obszaru Reduty Ordona spod działań kultury z takim właśnie wnioskiem. inwestycyjnych. A więc dzisiaj sytuacja jest taka, że rozpatrujemy Spis treści Reduta Ordona została też ujęta w gminnej ewi- to odwołanie właścicieli, bo to wpłynęło dopiero sześć dencji zabytków miasta stołecznego Warszawy na dni temu, i równolegle będziemy szukać instytucji podstawie zarządzenia prezydenta Warszawy ze kultury na poziomie miejskim bądź wojewódzkim, stycznia 2013 r. jako zabytek archeologiczny. W listo- która się zechce tym miejscem zaopiekować, uznać, padzie ubiegłego roku mazowiecki wojewódzki kon- że to jest trwałe miejsce, które ta instytucja chce serwator zabytków w związku z wnioskiem organi- mieć w swoim zasobie. Taki plan tej instytucji kultu- zacji społecznej Stowarzyszenie Naukowe Archeolo- ry ministerstwo kultury na pewno wesprze. Dziękuję gów Polskich Oddział w Warszawie wszczął z urzędu bardzo. postępowanie w sprawie wpisania do rejestru zabyt- ków właśnie tego zachowanego fragmentu pola bitwy, zwanego w pamięci Polaków Redutą Ordona. Wicemarszałek To, o czym pani poseł mówiła, 16 listopada br., Małgorzata Kidawa-Błońska: nieco ponad miesiąc temu, mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków wpisał do rejestru zabytków Dziękuję bardzo, panie ministrze. redutę, czyli pozostałość po tych walkach z 6 wrześ- Przechodzimy do pytania nr 4. nia 1839 r., i to jest już wpisane do rejestru zabytków, Pytanie przygotowali posłowie pan Michał Sta- i obejmuje to zachowane części tej reduty oraz pola siński i pani Joanna Scheuring-Wielgus z klubu No- walki. Natomiast inwestor, który wcześniej został woczesna, w sprawie planowanej zmiany w ustawie tam wpuszczony i planował inwestycję, po prostu o związkach metropolitalnych – do ministra spraw zwykłą, deweloperską inwestycję, wniósł odwołanie, wewnętrznych i administracji. pięciu właścicieli wniosło odwołanie od tej decyzji Bardzo proszę, pani poseł. wojewódzkiego konserwatora zabytków i sześć dni temu to odwołanie wpłynęło do Ministerstwa Kultu- ry i Dziedzictwa Narodowego. Obecnie analizujemy Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: akta sprawy zawierające szeroki zakres materiału dowodowego. Mogę panią poseł zapewnić, że oczywi- Pani marszałek, ile ja mam minut, ile ja mam ście Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowe- czasu? go z natury rzeczy będzie raczej starało się być pa- triotą zabytku, a nie kolejnego budynku deweloper- skiego. Wicemarszałek Jak wyjść z tej sytuacji? Wydaje nam się, że osta- Małgorzata Kidawa-Błońska: tecznym celem działań administracji publicznej, za- równo samorządowej, jak i państwowej, jest dopro- 3 minuty. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 133

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Odnosząc się do pytania państwa posłów, chciał- bym zwrócić uwagę, że ta ustawa, jak pani wspo- 3 minuty. mniała, jeszcze nie obowiązuje. (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Od 1 stycznia.) Wchodzi ona oczywiście w życie od 1 stycznia. Wicemarszałek Ciężko mówić jest w tej chwili o tym, jak ona funk- Małgorzata Kidawa-Błońska: cjonuje, ponieważ jeszcze nie funkcjonuje, więc nie mamy jakby żadnych informacji o skutkach obowią- 2 minuty, przepraszam. zywania tego aktu prawnego. Ustawa ta była zwień- czeniem wieloletnich prac tak naprawdę nad koncep- cją i w takiej formie, w takim trybie, tu można dys- Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: kutować, i w takim terminie została uchwalona. Niemniej jednak w chwili obecnej Ministerstwo Tak. Spraw Wewnętrznych i Administracji nie planuje W zeszłym roku, 9 października została uchwalo- żadnych prac nawet nad koncepcją ewentualnej na ustawa o związkach metropolitarnych tak w za- zmiany, nie pojawiły się żadne istotne przesłanki do sadzie rzutem na taśmę. Najpierw może zadam py- tego, aby rozpocząć takie prace. Ewentualna zmiana tanie od pana Michała Stasińskiego z Bydgoszczy: musiałaby być poprzedzona szerokimi konsultacjami Czy będzie w ogóle jakakolwiek debata, czy będziemy z samorządami czy w ogóle opiniowaniem skutków jeszcze pracowali nad zmianami, nad tą ustawą? Bo ewentualnych zmian. ona jest oczywiście bardzo potrzebna, ale jednak wy- Czy przepisy ustawy w zakresie ewentualnie sko- maga trochę korekt. Pytanie dotyczy art. 5. Czy on rzystania z nich przez Toruń czy potencjalnie Byd- będzie zmieniany? goszcz, bo też jakby ten temat się pojawia, są odpo- Moje pytanie w zasadzie też dotyczy tego artyku- wiednie, czy to ogranicza? Jest wprowadzony limit łu i moje pytanie zadaję też w imieniu prezydenta m.in. ilości mieszkańców terenu, który powinien miasta Torunia – ja pochodzę z Torunia – dlatego że objąć związek metropolitalny, limit 500 tys. Ani To- ruń, ani Bydgoszcz w tej chwili, nawet z gminą, tych według nas treść tej ustawy jest niezgodna i z wymo- ilości mieszkańców nie mają. Są oczywiście i inne Spis treści gami aktów prawnych Unii Europejskiej, i z przyję- kryteria w tej ustawie, które powinien taki związek tymi przez rząd polski dokumentami strategicznymi spełnić, w tej chwili nie stanowi to de facto przedmio- oraz zasadą demokracji i poszanowania prawa. I po tu analizy, ponieważ nie ma takich wniosków. Oczy- prostu czy byłaby możliwość, czy państwo w ogóle wiście Rada Ministrów może z własnej inicjatywy zakładacie dyskusję na temat tej ustawy? Te doku- podjąć taką decyzję, można na wniosek samorządu. menty, o których mówiłam, to „Koncepcja przestrzen- Jak już mówiłem na wstępie, nie prowadzimy w tej nego zagospodarowania kraju 2030” oraz „Krajowa chwili prac i ministerstwo nie planuje w chwili obec- strategia rozwoju regionalnego 2010–2020”. nej takowych zmian. Dziękuję. A więc chciałabym uzyskać taką informację: Czy będziemy, czy jest szansa w ogóle na debatowanie nad zmianami w tej ustawie metropolitarnej, która, tak Wicemarszałek jak powiedziałam na samym początku, uważamy, że Małgorzata Kidawa-Błońska: jest bardzo konieczna, ale jednak potrzebuje trochę poprawek? Dziękuję bardzo panu ministrowi. (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Czy ja mogę już z miejsca?) Wicemarszałek Tak, bardzo proszę, pani poseł. Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, pani poseł. Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Na pytanie odpowie podsekretarz stanu w Mini- sterstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan Ja wiem, że państwo nie planujecie, że tak na- Sebastian Chwałek. prawdę czekamy na to, aż ta ustawa wejdzie w życie, ona była tutaj zatwierdzona przez poprzednią ekipę rządzącą, natomiast jest jednak kilka kwestii, które Podsekretarz Stanu w Ministerstwie uważam, że warte są przedyskutowania. Spraw Wewnętrznych i Administracji Po pierwsze, tak naprawdę ta ustawa pomija Sebastian Chwałek: mniejsze miasta, właśnie takie jak Toruń, ale nie tylko Toruń, Rzeszów też. To jest pierwsza rzecz. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani poseł... Druga rzecz jest taka, że pomija w ogóle aspekt oby- (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Tu jestem.) watelski, nie ma w ogóle mowy o konsultacjach. O! Prawda jest taka, że to jest bardzo ważna ustawa 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 134 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus przysłali łodzianie i mieszkańcy województwa łódz- kiego. Łódź i województwo łódzkie były przez lata i – jakby to powiedzieć dobrze – tak naprawdę każdy pomijane w projektach rządowych, dlatego dziś roz- obywatel w mieście jest wyłączony z konsultowania wój infrastruktury drogowej oraz dokończenie roz- wszystkich procedur, tego, jak będą wydawane pie- poczętych inwestycji są dla mojego miasta, jak i wo- niądze. Zupełnie pominięto ten moment w tej usta- jewództwa niezwykle istotne. Zakończenie budowy wie. Nawet jeżeli państwo nie planujecie, to ja jednak ringu autostrad, budowa tunelu średnicowego od dwor- zachęcam do tego, żeby się przyjrzeć temu. Są eks- ca fabrycznego do dworca Łódź Kaliska, a w szcze- pertyzy Fundacji Batorego właśnie na temat konsul- gólności budowa zachodniej obwodnicy Łodzi, czyli tacji, ale też na piśmie złożę informację z Torunia drogi ekspresowej S14, są w najbliższych latach klu- w związku (Dzwonek) z tym art. 5. Zachęcałabym czowe dla mieszkańców regionu, z którego pochodzę. jednak do przedyskutowania. Dlatego bardzo proszę o odpowiedź na wyraźny sygnał mieszkańców województwa łódzkiego, którzy oczekują szybkiej budowy drogi ekspresowej S14, bra- Wicemarszałek kującego odcinka autostrady A1 w stronę Częstocho- Małgorzata Kidawa-Błońska: wy i tunelu średnicowego. Proszę o informacje w sprawie rozstrzygnięć wyżej wymienionych inwestycji dla Dziękuję bardzo, pani poseł. województwa łódzkiego. Dziękuję. Bardzo proszę, pan minister Sebastian Chwałek.

Wicemarszałek Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Małgorzata Kidawa-Błońska: Spraw Wewnętrznych i Administracji Sebastian Chwałek: Dziękuję bardzo, pani poseł. Na pytanie odpowiada podsekretarz stanu w Mi- Dziękuję, pani marszałek. nisterstwie Infrastruktury i Budownictwa pan Jerzy Pani poseł, oczywiście każda ustawa dotycząca Szmit. Spis treści funkcjonowania samorządu jest konsultowana z Ko- Bardzo proszę. misją Wspólną Rządu i Samorządu, są przedstawiciele samorządów. Konsultacje społeczne szeroko rozu- miane też się odbyły. Jeżeli pojawią się znaczące Podsekretarz Stanu w Ministerstwie potrzeby zmian, to pewnie ministerstwo w jakiś spo- sób odpowie na tego rodzaju potrzeby, niemniej jed- Infrastruktury i Budownictwa nak, jak już mówiłem, w chwili obecnej takowych Jerzy Szmit: potrzeb nie ma, przynajmniej nie są znacząco arty- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za kułowane. Dziękuję. to pytanie, bo rzeczywiście te inwestycje, które pani poseł była łaskawa wymienić, obie panie posłanki, są Wicemarszałek niezwykle ważne dla spójności komunikacyjnej Polski. Małgorzata Kidawa-Błońska: Może zacznę od autostrady A1. Obecnie na odcinku Łódź – Częstochowa w realizacji pozostają trzy Dziękuję bardzo, panie ministrze. pododcinki autostrady pomiędzy Strykowem, węzeł Przechodzimy do następnego pytania. z autostradą A2 na wschód od Łodzi, a Tuszynem. Pytanie zadają posłanki Joanna Kopcińska i Be- Obejmują one łącznie 40 km. Jest to realizowane ata Mateusiak-Pielucha z klubu Prawo i Sprawiedli- w systemie „projektuj i wybuduj”, co oznacza, że wy- wość, w sprawie realizacji inwestycji drogi ekspreso- konawca przygotowuje projekt budowlany i uzyskuje wej S14, autostrady A1 w stronę Częstochowy i tune- zezwolenie na realizację inwestycji, prowadzi roboty lu średnicowego w Łodzi – do ministra infrastruktu- budowlane, aż do uzyskania zgody na użytkowanie. ry i budownictwa. Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Ten odcinek Bardzo proszę, pani poseł Joanna Kopcińska. autostrady nie ma szczęścia do wykonawców. Móg- łbym Wysokiej Izbie tutaj przedstawić długą historię problemów, które były związane z realizacją tej in- Poseł Joanna Kopcińska: westycji: rozwiązywania umów, schodzenia z kon- traktów. No, nie był to niestety pokaz umiejętnego, Dziękuję, pani marszałek. dobrego budowania. Ale ostatecznie 14 stycznia W ramach konsultacji społecznych w sprawie pro- 2014 r... przepraszam, 6 lutego 2014 r. sprawa umowy gramu budowy dróg na lata 2014–2023 łodzianie za- została rozstrzygnięta. I zostało to podzielone na trzy sypywali rząd gradem wniosków w sprawie przesu- odcinki. Jeżeli chodzi o poziom zaawansowania prac nięcia budowy drogi ekspresowej S14 z listy rezerwo- na poszczególnych odcinkach, to jest to na odcinku wej na podstawową. Na 40 tys. wniosków ponad 3 tys. pierwszym 70%, na odcinku drugim – 72%, na od- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 135

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie część takich czy innych wskazań lokalizacyjnych nie Infrastruktury i Budownictwa Jerzy Szmit podoba się mieszkańcom, rodzą się wtedy protesty, które spowalniają proces inwestycyjny. Miejmy na- cinku trzecim – 75%. I to, co jest najważniejsze, Wy- dzieję, że w tym wypadku uda nam się tego uniknąć, soka Izbo, jak myślę, to, co nas najbardziej interesu- ale nie wszystko (Dzwonek) zależy od woli rządu czy je – planowany termin zakończenia prac według za- Polskich Linii Kolejowych, które realizują tę inwe- pisów kontraktowych to początek sierpnia 2016 r., stycję. Dziękuję bardzo. (Oklaski) a więc za dziewięć miesięcy. Czy jest możliwe przy- spieszenie, na to pytanie nie jestem w stanie odpo- wiedzieć. Wicemarszałek Natomiast jeżeli chodzi o drugie pytanie dotyczą- Małgorzata Kidawa-Błońska: ce inwestycji S14, drogi ekspresowej S14, to zadanie będzie realizowane w podziale na dwa pododcinki: Dziękuję bardzo, panie ministrze. odcinek od węzła Łódź-Julinek do węzła Łódź-Teofi- Przechodzimy do następnego pytania. lów oraz odcinek od węzła Łódź-Teofilów, bez tego Pytanie w sprawie próby nieuprawnionego nocne- węzła, do DK94 w miejscowości Słowik. Łączna dłu- go zajęcia pomieszczeń Centrum Eksperckiego Kontr- gość obu odcinków wynosi 28,5 km. Inwestycja bę- wywiadu w Warszawie, do ministra obrony narodo- dzie prowadzona w systemie tradycyjnym, tj. w sy- wej, przygotowali posłowie Czesław Mroczek, Marek stemie, w którym za projekt i przygotowania odpo- Biernacki i Krzysztof Brejza, klub Platforma Obywa- wiada zamawiający, a wykonawca prowadzi roboty telska. budowlane. To jest dosyć istotne, bo to pozwala nam, Pytanie zadaje pan poseł Czesław Mroczek. generalnej dyrekcji, ale też Ministerstwu Infrastruk- Bardzo proszę. tury i Budownictwa na lepsze kontrolowanie tego, na lepszy nadzór nad procesem budowy. W dniu 2 paź- dziernika 2015 r. zostało wszczęte postępowanie prze- Poseł Czesław Mroczek: targowe w sprawie wyboru wykonawców obu odcin- ków realizowane w trybie przetargu ograniczonego. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Pań-

Szacowany koszt budowy odcinka S14 to 1,5 mld zł. stwo! Panie ministrze, 18 grudnia, kilka dni temu, Spis treści Środki na finansowanie pochodzą z budżetu państwa o 1.30 w nocy pracownicy Ministerstwa Obrony Na- oraz Krajowego Funduszu Drogowego. I to, co jest rodowej, wspierani przez żołnierzy Żandarmerii Woj- też, jak myślę, najistotniejsze, to informacja, że pla- skowej, próbowali, usiłowali, w moim przekonaniu nowany termin zawarcia umów to grudzień 2016 r. absolutnie bezprawnie, przejąć, zająć pomieszczenia A zatem realizacja rozpocznie się prawdopodobnie Centrum Eksperckiego Kontrwywiadu NATO. w 2017 r., a zakończenie robót na przełomie lat 2019 Należy w tym momencie przypomnieć, że centra i 2020. eksperckie to instytucje zorganizowane w celu wspie- Co do tunelu średnicowego – o to też pytano – to, rania procesu transformacji oraz rozwoju zdolności tak żeby przejść od razu do informacji najistotniej- Sojuszu Północnoatlantyckiego. Centra są niezależ- szych, powiem, że w ramach prac przygotowawczych nymi międzynarodowymi strukturami wojskowymi do nowej perspektywy opracowywane jest studium realizującymi zadania zlecone przez Sojusznicze Do- wykonalności dla budowy linii kolejowej w tunelu do wództwo Transformacyjne NATO. Każde centrum stacji Łódź Fabryczna, do linii nr 15. To projekt uję- funkcjonuje poza strukturą dowodzenia NATO i na- ty w ramach PO IiŚ 2007–2013. Łączna wartość za- rodową strukturą dowodzenia państwa członkow- dania to 3 mln zł. Obecnie wciąż trwają prace nad skiego. W państwach NATO funkcjonuje obecnie opracowaniem pełnego studium wykonalności. Tak ponad 20 takich centrów. To centrum kontrwywiadu więc tutaj jesteśmy na początkowym etapie wykony- tworzone na terenie naszego kraju, na terenie Polski wania prac. Ocena przeprowadzonych analiz w ra- i Słowacji wspólnie, z inicjatywy Polski i Słowacji, jest mach projektu przygotowawczego i wybór wariantu jedynym NATO-wskim centrum na świecie. Jak po- tunelu zostaną dokonane zgodnie z istniejącymi stan- wiadam, z inicjatywy Polski i Słowacji rozpoczął się dardami, w oparciu o obowiązujące przepisy i wytycz- proces tworzenia tego centrum w naszym kraju. ne właściwych organów. PKP PLK dokłada tu wszel- 29 września br. po kilku latach zabiegów w Norfolk, kich starań, także w zakresie spełnienia postulatów w dowództwie transformacji NATO w Stanach Zjed- społecznych artykułowanych przez władze samorzą- noczonych 10 państw podpisało umowę międzynaro- dowe, jednak do czasu zakończenia prac nie jest moż- dową, w tym porozumienie międzynarodowe w za- liwe wskazanie konkretnego przebiegu tunelu oraz kresie utworzenia tego centrum. Wejście, to bezsen- lokalizacji przystanków. Gdy będą zakończone prace sowne wejście w nocy do pomieszczeń tego centrum przygotowawcze, na pewno będzie to zgodnie z pro- zajmowanego przez oficerów polskich i słowackich, cedurami poddane opiniowaniu, będzie możliwość do instytucji międzynarodowej, w moim przekona- wypowiadania się w tej sprawie. No i mam nadzieję, niu, przerywa ten proces dokończenia tworzenia cen- że ta konsultacja społeczna nie spowolni procesu. trum. Centrum ma jeszcze uzyskać akredytację do- Mamy w kraju liczne wypadki, że, co jest zrozumiałe, wództwa transformacji NATO. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 136 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Czesław Mroczek bianiem znajomości języka rosyjskiego albo białoru- skiego. „Biełka i Striełka”, np. tym się zajmowali w ra- W związku z tym powstaje pytanie: Kto podjął mach godzin pracy, albo „Szamachanskaja carica” decyzję o tej bezprawnej akcji? (Dzwonek) Jaki był cel – tym też się zajmowano w ramach centrum eksper- przeprowadzenia tej próby zajęcia pomieszczeń tej ckiego, domniemanego centrum eksperckiego NATO. instytucji? Czemu w nocy? Czemu tę akcję podejmo- Podjęte działania przez ministra obrony narodo- waliście w nocy? wej zmierzały do tego, żeby centrum eksperckie NATO, rzeczywiście ważna instytucja, mogło po- wstać przed szczytem NATO w Warszawie. Do tego Wicemarszałek była potrzebna prawidłowa obsada funkcjonariuszy, Małgorzata Kidawa-Błońska: żołnierzy tam delegowanych i odpowiednie akredy- towanie tejże instytucji, bo jak sam pan przyznał, to Dziękuję bardzo. centrum nie mogło jeszcze istnieć, bo nie było akre- Na pytanie odpowie sekretarz stanu w Minister- dytowane przy NATO. Otóż nie mogło być akredyto- stwie Obrony Narodowej pan poseł Bartosz Kownacki. wane w ostatnim czasie, dlatego że funkcjonariusze Bardzo proszę. Służby Kontrwywiadu Wojskowego i żołnierze nie mieli odpowiednich dostępów do informacji niejawnych. Ze względu na podejrzenie, iż w sposób niepra- Sekretarz Stanu widłowy obnoszono się z informacjami niejawnymi, w Ministerstwie Obrony Narodowej wszczęto względem nich postępowanie w tym zakre- Bartosz Kownacki: sie. W związku z tym trzeba było dokonać zmiany obsady centrum eksperckiego NATO, co było wyłącz- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Pań- ną kompetencją państwa polskiego, dlatego że, panie stwo stawialiście w wersji pisemnej również zarzut, pośle, zgodnie z obowiązującą w Rzeczypospolitej że to wejście rujnuje wiarygodność i ośmiesza nasze konstytucją taka jest hierarchia aktów prawnych, że państwo na arenie międzynarodowej. Rozumiem, że ustawa stoi wyżej aniżeli nieratyfikowana w drodze ten zarzut również jest podtrzymywany, a ja panu ustawy umowa międzynarodowa. W związku z tym, Spis treści posłowi powiem, że rujnuje wiarygodność państwa jeżeli funkcjonariusze zostali odwołani przez mini- polskiego sytuacja, w której opozycja w celu uzyska- stra obrony narodowej i szefa Służby Kontrwywiadu nia partykularnych korzyści politycznych szarga do- Wojskowego, to jako funkcjonariusze państwa pol- brym imieniem Rzeczypospolitej. Rujnuje wiarygod- skiego, jako żołnierze państwa polskiego winni byli ność państwa polskiego sytuacja, w której służby specjalne sterują mediami. (Oklaski) Jeszcze bardziej wykonać rozkaz. Przez ponad tydzień tego rozkazu rujnuje wiarygodność państwa polskiego sytuacja, nie wykonywali, bezprawnie okupując pomieszcze- w której to służby specjalne piszą interpelacje przednia, które były przeznaczone na centrum eksperckie stawicielom opozycji. (Oklaski) Ja nie wiem, panie NATO. Jeżeli nie zgadzali się z tym rozkazem, jeżeli pośle, kto pisał dla pana pytanie w sprawach bieżą- uważali, że powinna być inna interpretacja przepi- cych, wiem natomiast, że w ramach materiałów za- sów, to dobrze pan wie, że są odpowiednie tryby są- bezpieczonych w rzekomym centrum eksperckim dowe, mogli w tym trybie złożyć odpowiednią skargę. NATO zabezpieczono projekty interpelacji, które Natomiast niewykonywanie rozkazów ministra obro- miały być składane przez opozycję. (Oklaski) ny narodowej i szefa Służby Kontrwywiadu Wojsko- (Głos z sali: Ooo…) wego to jest łamanie, a chyba pan by tego nie chciał, Panie pośle, wydaje mi się, że nie można mówić poleceń legalnych organów Rzeczypospolitej. W związ- o nieuprawnionym wejściu do centrum eksperckiego ku z tym względem tych osób wszczęto stosowne po- NATO, bo to centrum eksperckie jeszcze nie istniało. stępowania w trybie, na podstawie art. 231, 265, To potwierdzili w przesyłanej dokumentacji funkcjo- w kierunku art. 231, 265, 267 i 341 Kodeksu karnego. nariusze oddelegowani do tego centrum eksperckie- W celu sprawnego i bezpiecznego przejęcia po- go. To potwierdzali również swoim zachowaniem, mieszczeń, które od tygodnia okupowały osoby nie- potwierdzali tym, w jaki sposób obchodzili się z in- uprawnione, które miały zezwolenie na posiadanie formacjami niejawnymi. Dla przykładu klucze pozo- broni, dysponowały taką bronią, minister obrony stawione w sejfach, gdzie znajdowały się dokumenty narodowej podjął decyzję o interwencji w nocy i sku- niejawne. Sposób traktowania godła Rzeczypospoli- tecznie, bo wiemy, że nie doszło do żadnych niepra- tej, za wertikalami. Tak teoretycznie w centrum eks- widłowości, przejął te pomieszczenia. W wyniku perckim NATO – pan by chciał, żeby było tak nazy- przejęcia tychże pomieszczeń… O przejęciu tychże wane – traktowano godło Rzeczypospolitej. Tam za- pomieszczeń, o przejęciu centrum kontrwywiadu po- wieszano godło Federalnej Służby Bezpieczeństwa. wiadomiono dużo wcześniej naszych partnerów ra- Ale żeby tego było… Rzeczywiście ci znakomici mowych, czyli Słowację, była o tym uprzedzona, jak eksperci, którzy pracowali za czasów rządów Platfor- również powiadomiono NATO. I jak pan dobrze wie my Obywatelskiej, zajmowali się trudnymi pracami z komunikatu rzecznika prasowego NATO, jak rów- w ramach centrum eksperckiego NATO, np. pogłę- nież strony słowackiej jasno wynika, że jest to we- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 137

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Wicemarszałek Narodowej Bartosz Kownacki Małgorzata Kidawa-Błońska: wnętrzna sprawa strony polskiej. Raz jeszcze podkre- Panie pośle, czas się kończy. ślam: przedtem strona słowacka była wielokrotnie o tym informowana. Chciałbym jeszcze, kończąc, wskazać, panie mi- Poseł Czesław Mroczek: nistrze, panie pośle, jak to centrum eksperckie NATO działało. W ramach zabezpieczonej dokumentacji za- …nikt nie działa w nocy i nikt nie postępuje w ten sposób. Dziękuję bardzo. bezpieczono m.in. materiały dotyczące komisji wery- (Poseł Anna Paluch: Panie pośle, proszę nie uży- fikacyjnej, materiały służące do podsłuchu i podglą- wać takich kategorycznych sformułowań. Skąd pan du. W wyniku zabezpieczenia dokumentacji mamy wie, że nikt nie działa w nocy?) prawo podejrzewać, że w ostatnich tygodniach podej- mowano bezprawne, niezgodne z ustawą działania operacyjno-rozpoznawcze, jak również mamy prawo Wicemarszałek podejrzewać, że funkcjonariusze tychże służb współ- Małgorzata Kidawa-Błońska: pracowali ze służbami innych państw, i to nie państw sojuszniczych. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Pan minister jeszcze chce odpowiedzieć. Bardzo proszę. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Dziękuję bardzo. Bartosz Kownacki: Bardzo proszę, pan poseł Mroczek. Panie ministrze, w kulturze polskiej oficer nie-

podległej Rzeczypospolitej wykonuje rozkazy przeło- Spis treści Poseł Czesław Mroczek: żonych, a państwo nawołujecie do buntu. (Oklaski) Jako posłowi Rzeczypospolitej jeszcze raz chciałem Dziękuję. panu wskazać, że hierarchia aktów prawnych w Pol- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Pań- sce stanowi, iż nie można w nieratyfikowanej umowie stwo! Pana odpowiedź nie odnosi się w zasadzie do międzynarodowej, podpisanej między ministrami, żadnego z moich pytań. Rozumiem, że bezprawnie przekazać kompetencji ministra, kompetencji pań- weszliście do centrum… stwa. To minister obrony narodowej na podstawie odpowiednich ustaw, działając w ramach i w grani- (Poseł Anna Paluch: Poseł jest odporny na argu- cach obowiązującego prawa, ma prawo powołać i od- mentację…) wołać przedstawicieli tego centrum. To potwierdzili …które mozolnie próbujemy ze Słowacją i pozo- również przedstawiciele strony słowackiej, stwierdza- stałymi 8 państwami zbudować, jedynego centrum jąc, że to jest wyłączna kompetencja strony polskiej. kontrwywiadu, które ma przygotować dobry grunt Dziękuję. (Oklaski) dla szczytu NATO w przyszłym roku… (Poseł Anna Paluch: …i fakty.) …i znaleźliście źle powieszone polskie godło i ja- Wicemarszałek kieś logo służby rosyjskiej. Małgorzata Kidawa-Błońska: (Poseł Anna Paluch: No, nie „jakieś”, tylko FSB.) To jest efekt tego waszego działania. Tymczasem Dziękuję bardzo. porozumienie zostało podpisane, jak powiedziałem, Przechodzimy do następnego pytania. przez 10 państw i wprowadziło określoną procedurę Pytanie przygotowali posłowie Anna Białkowska postępowania państw członkowskich w stosunku do i Leszek Ruszczyk z klubu Platforma Obywatelska, tej instytucji. Jeżeli chcieliście wymienić tam… Bo w sprawie Polskiej Grupy Zbrojeniowej SA – do mi- rozumiem, że to była wasza główna myśl: wymienić nistra obrony narodowej. Bardzo proszę o zadanie pytania, pani poseł. oficerów. Nie może być nikogo, kto wam nie podlega, tak? Chcieliście wymienić polskich oficerów, ale ta wymiana musi nastąpić w trybie przewidzianym dla Poseł Anna Białkowska: podpisanej umowy. (Dzwonek) Najkrócej mówiąc: ni- weczycie dorobek kilku lat, ośmieszacie nas w NATO Panie Ministrze! Pytanie, które kieruję do pana i rujnujecie naszą pozycję. Trzeba było postępować ministra, jest wynikiem zmian dokonanych we wła- zgodnie z podpisanym porozumieniem. W NATO, dzach Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Po tych zmianach w tej kulturze… rozeszła się niepokojąca informacja, że oprócz zmian 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 138 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Anna Białkowska …członek zarządu PO w okręgu radomskim, czy członek zarządu województwa. Pani poseł, rozumiem personalnych nastąpi też zmiana siedziby firmy z Ra- tę troskę przedstawicieli Platformy Obywatelskiej domia na inne miasto. Pragnę przypomnieć, że w po- o swoich kolegów partyjnych. wiecie radomskim jest bardzo wysokie bezrobocie, na poziomie 25%, a w Radomiu bezrobocie wynosi 19%, (Poseł Anna Białkowska: Ale bez cynizmu, panie co daje ponad 30 tys. osób pozostających bez pracy. ministrze.) Zmiana siedziby Polskiej Grupy Zbrojeniowej będzie skutkowała utratą pracy przez kolejne osoby i zwięk- szeniem bezrobocia. Wicemarszałek Dlatego zwracam się z pytaniem i oczekuję kon- Małgorzata Kidawa-Błońska: kretnej odpowiedzi w jednym z dwóch wariantów, tj. nie zmieni się siedziba Polskiej Grupy Zbrojeniowej Bardzo panią proszę o spokój, a pana ministra – z Radomia na inne miasto – lub też drugi wariant, o odpowiedź. który niestety będzie niedobry dla mieszkańców Radomia: planowana jest zmiana siedziby Polskiej Grupy Zbrojeniowej na inne miasto. Bardzo proszę o odpowiedź. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Bartosz Kownacki: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Mogę zagwarantować mieszkańcom ziemi radom- Dziękuję bardzo. skiej, że siedziba Polskiej Grupy Zbrojeniowej nie Na pytanie odpowie sekretarz stanu w Minister- zostanie przeniesiona, natomiast nie mogę zagwa- stwie Obrony Narodowej pan Bartosz Kownacki. rantować posłom Platformy Obywatelskiej, że bezrobocie w szeregach Platformy Obywatelskiej nie bę- dzie wzrastało. Spis treści Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej (Głos z sali: Ha, ha, ha!) Bartosz Kownacki: Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Panie Pośle! Ja rozumiem ten szczególny niepokój posłów Wicemarszałek ziemi radomskiej, szczególny niepokój posłów Plat- Małgorzata Kidawa-Błońska: formy Obywatelskiej, bo rzeczywiście Polska Grupa Zbrojeniowa powstała w ramach procesu konsolidacji Ja nie wiem, czy to była śmieszna odpowiedź, pa- polskiego przemysłu zbrojeniowego, ale dobry gospo- nie ministrze. darz czyni tak, że pierw poszukuje dobrych kontrak- tów, dobrych zleceń, dobrych odbiorców, a dopiero (Poseł Anna Białkowska: Panie ministrze… Prze- później buduje sobie znakomitą, luksusową siedzibę praszam, pani marszałek.) i tam ściąga dodatkowych pracowników. Otóż w spra- Tak, bardzo proszę. wie Polskiej Grupy Zbrojeniowej postąpiono dokład- nie odwrotnie. Jeszcze zleceń nie ma, jeszcze kon- traktów nie ma, a już znakomita siedziba, której Poseł Anna Białkowska: ponad połowę stanowią pomieszczenia zarządu, już stoi – stoi w Radomiu. Co więcej, koszt tejże siedziby, Panie ministrze, po pierwsze, nie była to kon- samego dostosowania sięga blisko 5 mln zł. W związ- kretna odpowiedź, o którą prosiłam. Pan odpowia- ku z tym nie byłoby rozsądne, ażeby nowy zarząd zmieniał siedzibę Polskiej Grupy Zbrojeniowej, skoro dał cynicznie. Nie tylko… Członkowie Platformy te – być może nierozważne – koszty już wcześniej Obywatelskiej to też ludzie, którzy potrzebują pra- pozostały poniesione. Natomiast, pani poseł, jak cy, chociażby również byli tam zatrudnieni. Tak że wskazałem na początku, ja rozumiem tę szczególną bardzo mi przykro, że pan tak w ten sposób odpo- troskę, rzeczywiście bezrobocie na ziemi radomskiej wiada. jest wysokie. Szczególnie może to niepokoić posłów (Poseł Leonard Krasulski: Domyślamy się.) Platformy Obywatelskiej, bo – jak zauważamy – tam- że, w Radomiu, zatrudnieni są politycy Platformy, jak były dyrektor Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska czy... Wicemarszałek (Poseł Anna Białkowska: Przepraszam, panie mi- Małgorzata Kidawa-Błońska: nistrze. Prosiłam tylko o konkretną odpowiedź, bez cynizmu.) Bardzo proszę. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 139

Poseł Leszek Ruszczyk: w sprawie planów wdrażania polityki na rzecz rozwoju polskich innowacji w obszarze nauki – do mini- Panie ministrze, Polska Grupa Zbrojeniowa mia- stra nauki i szkolnictwa wyższego. ła konkretny plan zakupów dla polskiej armii, w tym Bardzo proszę o zadanie pytania. Pan poseł Wło- m.in. helikoptera Caracal. Ja już raz pana pytałem. dzimierz Bernacki. Stwierdził pan, że pan nie ma wiedzy, bo to inny minister. Ale czy będzie kontynuowany zakup tego helikoptera, a jeśli nie, to ile wyniosą odszkodowania Poseł Włodzimierz Bernacki: z tytułu odstąpienia od kontraktu? Dziękuję. Wicemarszałek Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Małgorzata Kidawa-Błońska: Polityka rządu na rzecz wzrostu innowacyjności gospodarki jest jednym z kluczowych elementów mają- Bardzo dziękuję. cych znaczenie dla rozwoju kraju. Jej odpowiednie Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź. zaprogramowanie oraz realizacja mają bowiem duży (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodo- wpływ na to, jak dane państwo będzie się rozwijać wej Bartosz Kownacki: Pani marszałek, ja oczywiście w dłuższej perspektywie. W przypadku Polski, kraju, jej udzielę, ale to nie było przedmiotem pytania.) który powinien bardziej niż inne państwa skoncen- Ale ma prawo… mają posłowie prawo tak zadać trować się na tworzeniu innowacyjnych polskich pro- pytanie, panie ministrze. duktów i usług, które będą konkurencyjne na europejskich i globalnych rynkach, aby uniknąć tzw. pułapki średniego dochodu, odpowiednia realizacja Sekretarz Stanu i wspieranie przez rząd działań proinnowacyjnych w Ministerstwie Obrony Narodowej jest i wydaje się być czymś kluczowym. Ostatnie ana- Bartosz Kownacki: lizy i ewaluacje polityki proinnowacyjnej w Polsce, prowadzone m.in. przez ekspertów Banku Światowe- Panie pośle, oczywiście panu odpowiem, chociaż to go, wskazują na brak po stronie rządu silnego ośrod- nie było przedmiotem pytania w sprawach bieżących. Spis treści Otóż, po pierwsze, niestety rzeczywiście nierozważ- ka koordynującego taką politykę. na umowa parafowana przez... wynegocjowana przez Mając powyższe na uwadze, zwracamy się do pana poprzedni rząd może skutkować odpowiednimi konse- ministra z prośbą o zajęcie stanowiska w przedmiocie: kwencjami finansowymi dla rządu polskiego. Jednakże Jak rząd i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższe- my patrzymy na tę umowę pod względem rzeczywi- go zamierzają przygotowywać i wdrażać politykę na stych konsekwencji gospodarczych, które przyniosłoby rzecz rozwoju polskich innowacji w obszarze nauki? zawarcie tej umowy. Trzeba zważyć, czy większym (Oklaski) kosztem będzie zawarcie umowy na zakup śmigłowca Caracal, czy być może większym kosztem będzie wyco- fanie się z tejże umowy. Jednakże na tym etapie nie Wicemarszałek jesteśmy w stanie na ten temat rozmawiać, dlatego że, Małgorzata Kidawa-Błońska: tak jak pana słusznie wówczas odesłałem, właściwe ministerstwo teraz będzie prowadziło w najbliższych Dziękuję bardzo. dniach negocjacje offsetowe i dopiero od wyniku tych Na pytanie odpowie podsekretarz stanu w Mini- ofert offsetowych będziemy mogli uzależniać podpisa- sterstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego pan Piotr nie umowy, więc nie chciałbym przesądzać o tym, co Dardziński. dalej się wydarzy, póki te negocjacje nie dobiegną końca. Bardzo proszę. I takie drobne sprostowanie: Polska Grupa Zbro- jeniowa jest partnerem dla MON-u, a nie realizuje zadania na rzecz MON-u. To MON uzbraja Polskę, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Ministerstwo Obrony Narodowej uzbraja polską ar- Nauki i Szkolnictwa Wyższego mię. Dziękuję. (Oklaski) Piotr Dardziński: (Poseł Leszek Ruszczyk: Dziękuję, panie ministrze. Będę cierpliwie pytał jeszcze.) Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Inno- wacja jest kluczem do przyszłości i rozwoju polskiej Wicemarszałek gospodarki, i rozwoju polskiego społeczeństwa, bo bę- Małgorzata Kidawa-Błońska: dzie uwalniać siłę gospodarczą i będzie uwalniać możliwości działania Polaków. W centrum tego pro- Dziękuję bardzo. cesu znajduje się szkolnictwo wyższe, edukacja i szkol- Przechodzimy do następnego pytania. nictwo wyższe. Pytanie zadają posłowie Włodzimierz Bernacki Ministerstwo nauki dołoży wszelkich starań, by i Kazimierz Moskal z klubu Prawo i Sprawiedliwość, aktywnie uczestniczyć w pierwszej fazie procesu, któ- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 140 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki europejskich, w strukturach badawczych. Chcieliby- i Szkolnictwa Wyższego Piotr Dardziński śmy, żeby polscy przedsiębiorcy również w większym stopniu aktywizowali się jako podmioty, które są ry prowadzi od wynalazku do produktu. To, za co kreatorami transferu wiedzy i są kreatorami infra- odpowiedzialny jest minister nauki i szkolnictwa struktury, w której oni znajdują się na początku jako wyższego, to nadzorowanie i koordynowanie właści- ci, którzy wprowadzają innowacje, z których to inno- wych procesów wynalazczych i umożliwianie na- wacji następnie korzystają inni w procesie produkcji. ukowcom sprawnego komercjalizowania ich wyna- Dzisiaj bardzo często jest tak, że nasi przedsiębiorcy lazków. Do tej pory ten proces był utrudniony m.in. budują swoją siłę konkurencyjną raczej na tym, że są przez skomplikowane procedury biurokratyczne lub podwykonawcami dla większych podmiotów gospo- niejasne przepisy. Pierwszym naszym celem będzie darczych, bardzo często zresztą koncernów między- więc likwidacja tego, co stanowi barierę biurokra- narodowych. To jest zjawisko, które nie jest zjawi- tyczną, i ułatwienia w przepisach, które umożliwią skiem negatywnym, ale ono nie jest dla nas zjawi- naukowcom, umożliwią uczelniom szybszą komercja- skiem optymalnym. Ono powoduje, że my zawsze lizację ich wynalazków. Będziemy też systemowo jesteśmy biorcami, a nie jesteśmy kreatorami tego, wspierali instytucje, które służą temu, a więc centra co jest nowoczesne, tego, co buduje przewagę wiedzy, transferu technologii oraz spółki celowe, które powo- tego, co buduje przewagę konkurencji, tego, co budu- łują uczelnie. Chcielibyśmy, żeby ten transfer doko- je przewagę know-how, a nie wyłącznie przewagę, nywał się dużo szybciej, ale do tego konieczna będzie która opiera się na kosztach. także aktywizacja polskich przedsiębiorców, bo to przede wszystkim polscy przedsiębiorcy powinni być Podsumowując: lepsza dydaktyka z mocniejszym odbiorcami nowoczesnej myśli technicznej, nowoczes- akcentem na praktyczne badania. Wsparcie osobowe nej myśli technologicznej, tego wszystkiego, co z fun- naukowców, którzy już dzisiaj dysponują bardzo czę- duszy polskiego podatnika jest finansowane i opra- sto rozbudowaną infrastrukturą badawczą, bo ta cowywane na polskich uczelniach. infrastruktura badawcza w Polsce istnieje. Dzisiaj Żeby umożliwić ten transfer wiedzy, będzie ko- trzeba przeznaczyć więcej pieniędzy, środków na na- nieczne uruchomienie także środków finansowych, ukowców, a nie na samą infrastrukturę. I trzecia Spis treści dlatego Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego rzecz. Sprawna komercjalizacja wynalazków, tak by będzie aktywnie uczestniczyć w pracach powołanego zarówno polscy naukowcy, jak i polscy uczeni mogli przez Radę Ministrów międzyresortowego zespołu, korzystać ze swojego własnego dorobku i żeby final- który ma umożliwić sprawne rozwiązanie całego pro- nie ten dorobek trafiał do polskich przedsiębiorców. cesu. My odpowiadamy za tę część, która jest zwią- Bardzo dziękuję. (Oklaski) zana z kształtowaniem wynalazku i nauki, i zatrzy- mujemy się w momencie, w którym produkt jest ko- mercjalizowany. Dalsze części dotyczą kwestii opo- Wicemarszałek datkowania, dotyczą kwestii prawa związanego z funk- Małgorzata Kidawa-Błońska: cjonowaniem spółek, dotyczą prawa związanego z ochroną własności intelektualnej i nie są w sposób Dziękuję bardzo, panie ministrze. bezpośredni związane z działalnością Ministerstwa Przechodzimy do następnego pytania. Nauki i Szkolnictwa Wyższego. To pytanie przygotowali państwo posłowie Lidia Chcielibyśmy jednak, żeby w przypadku procesu Burzyńska, Joanna Borowiak… innowacyjności wprowadzić bardzo ścisły system (Poseł Włodzimierz Bernacki: Pani marszałek, wzajemnej koordynacji działań przez kluczowe mi- jeszcze…) nisterstwa, które są odpowiedzialne za poszczegól- Przepraszam, przepraszam bardzo. Są panowie ne części tego procesu. W ramach wdrażania inno- za monitorem, więc nie zauważyłam… wacyjności chcielibyśmy też w większym stopniu położyć nacisk na zwiększenie roli badań w procesie dydaktycznym na polskich uczelniach. Sprawne, Poseł Włodzimierz Bernacki: umiejętne kształtowanie przyszłych młodych wy- nalazców zależy od tego, w jakim stopniu będą zdol- Przepraszam, pani marszałek. ni do opanowania wiedzy teoretycznej, ale także Panie ministrze, chciałbym zadać pytanie dodat- tego, w jakim stopniu będą mieli dostęp już w trak- kowe. Niech za przykład posłuży tutaj synchrotron cie studiów do przeprowadzania realnych badań. To Solaris działający na Uniwersytecie Jagiellońskim, będzie przez nas wspierane w ramach środków, który został, powstał dzięki wielkim nakładom środ- którymi dysponuje Ministerstwo Nauki i Szkolni- ków liczonych w setkach milionów złotych. Otóż to ctwa Wyższego. właśnie Solaris może służyć również naukom nie Bardzo ważne dla całego procesu innowacyjności tylko teoretycznym, ale również naukom technicz- jest też kształtowanie pewnej kultury wynalazczości. nym, wdrożeniom innowacyjnym, może posłużyć do Polscy myśliciele aktywnie biorą udział w sieciach tego, aby wokół niego pojawiła się cała baza, zespół 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 141

Poseł Włodzimierz Bernacki ści rozporządzenia ministra edukacji narodowej do- tyczącego indywidualnego obowiązkowego rocznego instytucji, które rzeczywiście do owej innowacyjności przygotowania przedszkolnego i indywidualnego mogą się przyczynić. nauczania dzieci z rozporządzeniem ministra eduka- Panie ministrze, to jest jeden z takich oto przy- cji narodowej w sprawie ramowych planów nauczania kładów, że synchrotron powstał, natomiast na rok w szkołach publicznych. Pytanie jest skierowane do następny, czyli 2016, nie ma ani złotówki na funkcjo- ministra edukacji narodowej. nowanie owego synchrotronu. (Dzwonek) Czy Mini- Pytanie zadaje pani poseł Lidia Burzyńska. sterstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przewiduje Bardzo proszę. możliwość finansowania tych wielkich inwestycji, które bez kolejnych złotówek albo można po prostu uznać za niebyłe, albo zamknąć na dłuższy czas? Poseł Lidia Burzyńska: Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję. Wicemarszałek Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Małgorzata Kidawa-Błońska: Moje pytanie dotyczy dwóch rozporządzeń funkcjo- nujących w polskiej oświacie, a konkretnie braku Dziękuję bardzo. spójności w rozporządzeniu dotyczącym nauczania Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź. indywidualnego, jak również w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. Może pozwolicie państwo, że posłużę się przykładem, ła- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie twiej będzie zrozumieć, na czym polega brak spój- Nauki i Szkolnictwa Wyższego ności, oczywiście w niektórych elementach, w nie- Piotr Dardziński: których zapisach tych wyżej wymienionych rozpo- rządzeń. Oczywiście tutaj jeszcze pragnę nadmienić, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Profesorze! że te rozporządzenia nie są nowe – jedno funkcjonu- Ta kwestia synchrotronu Solaris jest nam dobrze je w oświacie od 2012 r., a drugie od 2014 r., znowe- Spis treści znana. To jest klasyczny przykład sytuacji, w której lizowane. powstała bardzo zaawansowana infrastruktura ba- Uczeń nauczany indywidualnie musi realizować dawcza, natomiast nie zaplanowano w długotermi- obowiązkowe zajęcia edukacyjne wynikające z ramo- nowych planach, w strategicznych planach odpo- wego planu nauczania danego typu i rodzaju szkół. wiednich środków do tego, żeby ją utrzymać. To jest problem, przed którym stanął nowy rząd. Dzisiaj Tak więc posłużę się przykładem Jasia Kowalskiego, w ministerstwie trwają intensywne prace nad tym, ucznia klasy VI szkoły podstawowej, z niepełno- by przygotować strategiczne systemowe rozwiązania sprawnością intelektualną w stopniu umiarkowa- także dla synchrotronu, ale i innych równie ważnych nym, który – zakładając, że rok szkolny ma 36 tygo- inwestycji. Nie wiem, jak to nazwać, bo trudno tutaj dni – ma przydzieloną, uwaga, maksymalną ilość o jakieś mocne słowa, ale byłoby to z naszej strony godzin z przedziału godzin, przewidzianą dla takich dużą nieroztropnością, gdybyśmy zainwestowali wcześ- uczniów klas IV–VI, czyli 10 godzin tygodniowo. Tak niej miliardy euro i dzisiaj musieli zamykać to, co więc jeśli założymy, że etap edukacyjny to są 3 lata, może przynosić w przyszłości duże korzyści ekono- nasz Jaś Kowalski w całym cyklu edukacyjnym zre- miczne. Natomiast rzeczywiście istnieje kłopot z po- alizował 1080 godzin, natomiast dla takiego ucznia zyskaniem środków, ze znalezieniem środków na ilość godzin zgodnie z ramowym planem nauczania utrzymanie tej dużej infrastruktury. Chcielibyśmy to 2295. Zatem rachunek jest prosty. Na jakiej pod- przygotować rozwiązania, które oprócz zapewnienia stawie Jaś Kowalski kończy szkołę podstawową? Ta doraźnej pomocy tym centrom badawczym rozwiązy- sama sytuacja dotyczy również ucznia, który będąc wałyby też problem w przyszłości. Te prace trwają w normie intelektualnej, w trakcie nieszczęśliwych i myślę, że w ciągu 2–3 tygodni zostanie ogłoszona wypadków w cyklu edukacyjnym realizuje nauczanie decyzja. Dziękuję. indywidualne. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję bardzo, panie ministrze. Przechodzimy, jak mówiłam, do pytania następ- Dziękuję bardzo, pani poseł. nego, które przygotowali posłowie Lidia Burzyńska, Na pytanie odpowie sekretarz stanu w Minister- Joanna Borowiak i Łukasz Schreiber z Prawa i Spra- stwie Edukacji Narodowej pani poseł Teresa Wargocka. wiedliwości. Jest to pytanie w sprawie braku spójno- Bardzo proszę. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 142 Pytania w sprawach bieżących

Sekretarz Stanu kiej samej wysokości jak tej skierowanej do jednego w Ministerstwie Edukacji Narodowej ucznia – są jeszcze bardzo często koszty dojazdu Teresa Wargocka: nauczyciela do ucznia w miejscu zamieszkania. Tak że myślę, że to za wiele jest powiedziane, gdy mówi Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Przy- się o niespójności prawa, natomiast na pewno trze- wołała pani poseł dwa rozporządzenia. Jedno z nich, ba bardzo dokładnie przeanalizować, na ile to na- w sprawie ramowych planów nauczania, dotyczy or- uczanie indywidualne w obecnym systemie jest zor- ganizacji pracy w szkołach. Ramowe plany nauczania ganizowane prawidłowo i faktycznie uczniowie ci podają nam liczbę godzin realizowanych w danym osiągają poziom ucznia uczęszczającego do szkoły. cyklu nauczania i te godziny obowiązują klasę szkol- Dziękuję bardzo. ną. To jest w takim największym skrócie. Ilość godzin języka polskiego, matematyki, biologii jest okre- ślona w ramowym planie nauczania dla każdego Wicemarszałek etapu edukacji. Małgorzata Kidawa-Błońska: Czym jest nauczanie indywidualne w polskiej szkole? Nauczanie indywidualne stosujemy w takich Dziękuję bardzo. przypadkach, kiedy dziecko, a w zasadzie stan zdro- Czy jeszcze ktoś... wia dziecka uniemożliwia lub znacznie utrudnia Dziękuję bardzo, pani minister. uczęszczanie dziecka do szkoły. W każdym przypad- Przechodzimy do następnego pytania. Pytanie ku możliwość skorzystania z takiego nauczania jest zadają pani poseł Anna Paluch i pan poseł Kazimierz przyznawana uczniowi na podstawie orzeczenia po- Matuszny, klub Prawo i Sprawiedliwość. Jest to py- radni psychologiczno-pedagogicznej. Można powie- tanie w sprawie barier prawnych i finansowych unie- dzieć, że nauczanie indywidualne zazwyczaj jest na- możliwiających realizację programu małej retencji uczaniem domowym, zazwyczaj, bo orzeczenia porad- – do ministra środowiska. ni dopuszczają również takie sytuacje, że uczeń z pew- Bardzo proszę, pani poseł Anna Paluch. nymi niepełnosprawnościami może uczestniczyć w zajęciach pozalekcyjnych w szkole, w apelach, Spis treści w uroczystościach, żeby nie izolować tego ucznia zu- Poseł Anna Paluch: pełnie od zespołu klasowego i szkolnego. Teraz przechodzę do kwestii godzin. Faktycznie Dziękuję bardzo. dysproporcja jest bardzo duża. Żeby ułatwić tę ana- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! lizę godzin, to bodajże w klasie IV szkoły podstawo- W województwie małopolskim program małej reten- wej – tak, w klasie IV na przykład – jest 25 godzin cji został przyjęty w roku 2004 i, niestety, do dzisiaj w tygodniu wszystkich zajęć. Uczeń mający nauczanie doczekał się realizacji. Podobnego rodzaju prace nie indywidualne w domu ma 10 godzin. I tak jakby trwały również w innych województwach Polski po- dochodzimy do sedna problemu. Otóż, proszę pań- łudniowej. Mała retencja, czyli budowa małych zbior- stwa, nauczanie domowe, gdzie pozostaje kontakt ników wodnych, ma na celu retencjonowanie wody uczeń – nauczyciel, w dużej mierze jest oparte o sa- i ochronę przed powodzią, tzn. wydłużenie obiegu mokształcenie ucznia. Podstawę programową, jaka wody przez zwiększenie zdolności do zatrzymywania jest na danym etapie edukacyjnym, czyli wszystko wód opadowych, co wpływa korzystnie na bilans wod- to, co realizuje klasa, powinien nauczyciel z uczniem, ny. Ale budowa małych zbiorników oprócz poprawy mając z nim indywidualny kontakt, przepracować. bilansu wodnego ma także znaczenie społeczne i go- Takie są założenia. Czyli z punktu widzenia wymo- spodarcze, ponieważ zwiększa atrakcyjność terenu, gów, jakie stawia się uczniowi mającemu nauczanie ułatwia powstawanie miejsc pracy w sektorze tury- indywidualne, ta podstawa programowa powinna być stycznym, a więc stwarza tym samym szanse na sku- zrealizowana, ale w innej formie nauczania. Oczywi- teczną walkę z bezrobociem. ście jeżeli mamy do czynienia z uczniem z jakimś Otóż w minionych ośmiu latach, niestety, wszel- poważnym stopniem upośledzenia umysłowego, to kie pytanie o wdrażanie tego programu, za którym taki uczeń jest kwalifikowany zazwyczaj do kształ- optowały samorządy lokalne i samorząd wojewódz- cenia specjalnego i wtedy oprócz zajęć edukacyjnych twa, ponieważ widziały w tym programie szansę na dochodzi cały pakiet innego rodzaju zajęć rewalida- prowadzenie zrównoważonego rozwoju w oparciu cyjnych, rehabilitacyjnych, które również temu ucz- o lokalne zasoby, wszelkie pytania na ten temat były niowi przysługują. zbywane przez przedstawicieli ówczesnego rządu. Jako Teraz troszeczkę o czymś, co jest z życia wzięte. powód zaniechania realizacji programu podawano, Z ubolewaniem mogę stwierdzić, że jednostki samo- że stoi w sprzeczności z wymogami ochrony ichtio- rządu terytorialnego starają się, niestety, o te niższe fauny, że budzi protesty podmiotów prowadzących wymiary godzin. Jest drogie nauczanie indywidual- gospodarkę rybacką. Stąd moje pytanie do pana mi- ne, prawda? Zdajemy sobie sprawę z tego, że oprócz nistra: Panie ministrze, czy istotnie program małej tej drogiej godziny lekcyjnej – bo koszt tej samej go- retencji nie może być wdrażany? Czy prawdą jest, że dziny lekcyjnej kierowanej do 25 uczniów jest w tanie można pogodzić jego realizacji z wymogami 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 143

Poseł Anna Paluch Teraz, wracając do programów małej retencji, te programy rzeczywiście były uchwalone w wielu, ochrony środowiska wodnego? Jakie są w tym zakre- właściwie chyba we wszystkich województwach, ale sie plany obecnego rządu i pana ministra? Czy rząd były realizowane, niestety, w sposób słaby. Jedynie powróci do realizacji programu małej retencji tam, w ostatnich latach pewne zbiorniki zostały wykona- gdzie tego samorządy lokalne i regionalne oczekują? ne przez zarządy melioracji i urządzeń wodnych, była Kiedy i na jakich warunkach ten powrót mógłby nana to przeznaczana kwota ok. 210 mln zł rocznie. Ale stąpić? Dziękuję bardzo. (Oklaski) to jest, można powiedzieć, kropla w morzu potrzeb. Tutaj jakby istnieje rzeczywiście kilka możliwości finansowania. Są to Narodowy Fundusz Ochrony Wicemarszałek Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkie fun- Małgorzata Kidawa-Błońska: dusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, ale też właśnie środki prywatne. Trzeba umożliwić wie- Dziękuję bardzo, pani poseł. lu inwestorom, a także samorządom to, żeby mogły Na pytanie odpowiada podsekretarz stanu w Mi- realizować te zbiorniki. Tutaj muszę powiedzieć, że nisterstwie Środowiska pan Mariusz Gajda. będziemy musieli zmieniać przede wszystkim naj- Bardzo proszę. pierw bariery prawne. Teoretycznie w Prawie wodnym jest to bardzo mocno docenione, natomiast w innych aktach prawnych jakby się zakazuje. Praktycznie to Podsekretarz Stanu są zakazy budowy. w Ministerstwie Środowiska Chcielibyśmy ten właśnie program małej retencji Mariusz Gajda: troszeczkę niejako scentralizować, ale tyko w takim sensie, żeby utworzyć programy, a jednocześnie zde- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za centralizować, żeby samorządom pokazać możliwo- te pytania. ści, prawda. Centralizacja ma polegać tylko na tym, Proszę państwa, najpierw taka jakby chwilka re- żeby kształtować te zasoby wodne w taki sposób, aby fleksji. Dlaczego zjawiska powodziowe i zjawiska su- pokazać te możliwości. Tutaj widzę, że tych możliwo- szy tak bardzo mocno narastają w ostatnich czasach? ści jest dużo. I też chcielibyśmy wprowadzić pewne Spis treści Nie tylko dlatego, że zmienia się klimat – bo on się mechanizmy finansowe. One już są, istnieją, bo są zmienia – ale dlatego że postępuje urbanizacja kraju tzw. opłaty retencyjne, ale te opłaty retencyjne po- polegająca m.in. na budowie dróg, na budowie domów, winny wracać do różnych… przede wszystkim do parkingów przy supermarketach i nie ma w tym mo- samorządów na realizację tego programu małej re- mencie przeciwdziałania temu w postaci zbiorników tencji. retencyjnych. Poprzez budowę tych wszystkich na- Chciałem powiedzieć, że naprawdę w tym progra- wierzchni utwardzonych zmniejsza się naturalna mie małej retencji jest bardzo duży potencjał zabez- retencja i powoduje to gwałtowny spływ wód, szcze- pieczenia przed powodzią i przed suszą. Dość dobrze gólnie widać to doskonale na terenach podgórskich realizowały ten program małej retencji Lasy Pań- i górskich, gdzie wystarczy tak naprawdę niewielki stwowe. Na to był w Programie Operacyjnym „Infra- deszcz, żeby powstała fala powodziowa. Potoki dotąd struktura i środowisko”, zresztą ustanowionym pod- spokojne zmieniają się w potoki rwące. Jedyną meto- czas rządów Prawa i Sprawiedliwości, program małej dą tak naprawdę, żeby przeciwdziałać temu zjawisku, retencji na terenach górskich oraz na terenach nizin- jest lokalne zatrzymywanie wody. Oczywiście wielkie nych i dzięki temu w latach 2013–2015, czyli z tego zbiorniki są potrzebne na dużych rzekach, natomiast programu, który był wtedy, w 2007 r., zaprogramo- przede wszystkim trzeba tę retencję tworzyć w spo- wany, powstało ponad 7 tys. obiektów i zretencjono- sób lokalny i tylko wtedy będziemy mogli się zabez- wano prawie 40,5 mln m3 wody. pieczyć przed powodzią i suszą. Chciałbym na koniec podkreślić, że przykładamy Jeszcze chwilka historii. Zaraz po wojnie na tere- naprawdę wielką wagę do tego, żeby woda, która nach obecnej Polski istniało około 10 tys. małych spadnie w danym miejscu lokalnym, była tam zatrzy- zbiorników retencyjnych. Były to młyny, folusze, za- mywana czy żeby nadmiar wody służył potem rekom- kłady o sile wody, jak to się nazywało, służące m.in. pensacie w okresach suszy i żeby te straty powodzio- gospodarce rybackiej, ale też rolnictwu. Większość we były jak najmniejsze. Dziękuję bardzo. (Oklaski) tych obiektów zostało zniszczonych w ramach walki z kułactwem i nie zostały one odbudowane. Jaki jest teraz problem, proszę państwa? Nawet ludzie, którzy Wicemarszałek chcą to odbudować, nie mogą, bo natrafiają na barie- Małgorzata Kidawa-Błońska: ry przede wszystkim tzw. środowiskowe, co nie jest prawdą, bo można wszystko pogodzić ze środowi- Dziękuję bardzo, panie ministrze. skiem. W tej chwili tutaj koncentrujemy się na tym, Następne pytanie… żeby nie mówić: nie, bo nie, tylko mówić, jak zrobić, Dodatkowe pytanie, tak? żeby zachować wartości przyrodnicze. Bardzo proszę. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 144 Pytania w sprawach bieżących

Poseł Kazimierz Matuszny: szenia elastyczności w zakresie wydawania środków unijnych, np. z Europejskiego Funduszu Społecznego Panie Ministrze! Jeszcze króciutkie pytanie, bo – do ministra rozwoju. koleżanka zwróciła uwagę na aspekt takiej retencji jako element nie tylko magazynowania wody, ale też element rozwoju. W pana wypowiedzi tego elementu Poseł Maks Kraczkowski: nie było. Chodzi o to, że… Bo to też jest jakieś poten- cjalne źródło finansowania nie tylko ze środków pry- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie watnych, ale też można popatrzeć na to jako na ele- Ministrze! Na początku przepraszam za to, że dopro- ment działań ministerstwa gospodarki i rozwoju, bo wadziłem do opóźnienia w przedstawieniu tego pyta- mała retencja dobrze zagospodarowana to jest lokal- nia, ale opóźnienie wynika z prac w Komisji Ustawo- ny rozwój. Mamy taki program chociażby na zlewni dawczej. rzeki Soły, stworzony w RZGW w Krakowie, który Panie Ministrze! Pytanie dotyczy zwiększenia jest też nietknięty zupełnie. Dla tej ziemi byłby to elastyczności w zakresie wydawania środków unij- istotny rozwój, gdyby parę takich zbiorników powstało. nych z Europejskiego Funduszu Społecznego, który Dziękuję bardzo. jest, jak wiemy, jednym z pięciu głównych filarów funduszy wspierających w Unii Europejskiej rozwój społeczno-gospodarczy. Warto pamiętać o tym, że Wicemarszałek w okresie 2014–2020 Unia Europejska zdecydowała Małgorzata Kidawa-Błońska: się na przeznaczenie blisko 80 mld euro – to jest mniej więcej 1/4 środków na politykę rozwoju regio- Bardzo proszę jeszcze pana ministra o odpowiedź. nalnego – na wsparcie tego funduszu. Z punktu widzenia wielu potrzeb inwestycji przez nasz kraj w rozwój społeczno-gospodarczy, ale także Podsekretarz Stanu czy w istotnej mierze w kapitał ludzki warto zapytać, w Ministerstwie Środowiska jak w tym kontekście zdaniem resortu, który pan Mariusz Gajda: reprezentuje, pula, która przypada dla Polski, tj. oko-

Spis treści ło 13 mld euro, a jest to naprawdę istotna kwota, Dziękuję bardzo. może być rozdysponowana w sposób bardziej efek- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chcia- tywny, bardziej elastyczny, który umożliwi większą łem tutaj odpowiedzieć oczywiście, że to jest element absorpcję tych środków, i będzie wpływała poprzez rozwoju. I to, co ja mówiłem, że środki prywatne jako szybkość procedur i ilość docelowo kierowanego ka- jeden z możliwych elementów finansowania, nie pod- pitału na poprawę rozwoju społeczno-gospodarczego stawowy, nie podstawowy wcale, bo to jest jeden z moż- w zdecydowanie zadowalającym, szybszym tempie. liwych – umożliwić tym inwestorom. Ale rzeczywiście Dziękuję. (Oklaski) nawet te małe zbiorniki wodne tworzą wokół siebie… Niech każdy mały zbiornik utworzy nawet kilka miejsc pracy. Jeżeli ich będzie dużo, to tych miejsc pracy będzie też bardzo dużo. Przede wszystkim dają Wicemarszałek możliwość zwykłym ludziom taniego i efektywnego Małgorzata Kidawa-Błońska: odpoczynku. Nie muszą jeździć daleko, nie każdego na to stać, mogą sobie przyjechać na rowerze czy Dziękuję bardzo. przyjść na piechotę, żeby odpocząć w lecie nad wodą. (Poseł Maks Kraczkowski: Burza oklasków.) Szczególnie to jest też właśnie na terenach południo- Na pytanie odpowie podsekretarz stanu w Mini- wych, gdzie tych zbiorników praktycznie jest bardzo sterstwie Rozwoju pan Paweł Chorąży. mało, takich nawet rekreacyjnych. Bardzo proszę. I tutaj, dziękując za ten wniosek, będziemy starać się, żeby jakiś program był w ramach programów z funduszy europejskich, które by te programy mogły Podsekretarz Stanu wspomóc. Nie wiem jeszcze w tej chwili, w jaki sposób w Ministerstwie Rozwoju to zrobić, nie odpowiem dzisiaj, ale panie pośle, w cią- Paweł Chorąży: gu dwóch tygodni przekażę panu informację. Dzię- kuję bardzo. (Oklaski) Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o Europejski Fundusz Społeczny, to należy zwrócić uwagę, że Polska zasadniczo nie ma jakichś Wicemarszałek w porównaniu z innymi krajami europejskimi prob- Małgorzata Kidawa-Błońska: lemów z absorpcją tego funduszu. Na pewno to, co jest w tej chwili istotne z punktu widzenia jego wy- Dziękuję bardzo, panie ministrze. rażania, to jest z jednej strony kwestia uproszczeń Następne pytanie zadaje pan poseł Maks Kracz- dla beneficjentów i Polska aktywnie będzie uczestni- kowski, klub Prawo i Sprawiedliwość, w sprawie zwięk- czyć zarówno w dyskusji na poziomie europejskim, 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Pytania w sprawach bieżących 145

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju wa i przygotowywania projektów ustaw adresowa- Paweł Chorąży nych do przedsiębiorców – do ministra rozwoju. jak i na poziomie krajowym na rzecz wprowadzenia zmian. To jest chociażby stosowanie uproszczonych Poseł Maks Kraczkowski: metod rozliczania dla beneficjentów. W najbliż- szym czasie zamierzamy złożyć do Komisji Europej- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! skiej kilka propozycji dotyczących wydania tzw. ak- Kolejna kwestia jest nie mniej istotna, chociaż w przy- tów delegowanych, które umożliwią Komisji Europej- padku funduszy warto pamiętać o tym, że te przed- skiej rozliczanie części wydatków w formach zryczał- stawiane w obecnej transzy są zdecydowanie większe towanych. To jest na pewno uproszczenie z punktu niż te, które były dedykowane Polsce w latach wcześ- widzenia realizatorów Europejskiego Funduszu niejszych. Warto postawić pytanie o to, jak Minister- Społecznego, np. urzędów pracy i organizacji poza- stwo Rozwoju będzie podchodziło do kwestii jakości, rządowych. w jaki sposób zamierza poprawić jakość przygotowy- Kolejny element, który jest pewnym elementem wanych projektów ustaw zarówno w kontekście na- obligatoryjnym, to są tzw. kwoty ryczałtowe. W obec- leżytej legislacji, jak i mając na uwadze to, że na nej perspektywie finansowej wszystkie projekty o rów- przestrzeni ostatnich lat nadprodukcja prawa adre- nowartości mniejszej niż 100 tys. euro są rozliczane sowanego również do sfery działalności osób czy pod- na podstawie kwot zryczałtowanych, czyli w prakty- miotów prowadzących działalność gospodarczą była ce nie ma obowiązku dostarczania faktur, nie ma istotnym problemem w prowadzeniu biznesu w Pol- obowiązku pokazywania dokumentów księgowych. sce. Warto postawić pytanie o to, czy zmienią się za- Beneficjent, realizator projektu jest rozliczany tylko sady tworzenia w zakresie legislacji, ale także czy i wyłącznie z efektów działań. I właśnie efekty dzia- zmienią się standardy, które nie zawsze z punktu łań – z jednej strony uproszczenia związane ze spo- widzenia przedsiębiorców były, nazwijmy to tak, wy- sobem rozliczania, z drugiej strony zorientowanie na starczające czy właściwe, dialogu z partnerami spo- rezultaty, czyli efektywne dostarczanie chociażby umiejętności, kwalifikacji, to jest również kwestia łecznymi o tym, jaki będzie kształt proponowanych rozwiązań, jakie będą niosły ze sobą przygotowywa- związana z procedowaną właśnie ustawą o zintegro- Spis treści wanym systemie kwalifikacji i rejestrze kwalifikacji, ne projekty konsekwencje w skali średnio- i długo- czyli postawienie na efekty – to jest również ten ele- okresowej, jakie będą również konsekwencje ekono- ment, który powinien przyczynić się z jednej strony miczne wprowadzania prawa adresowanego do sfery do zwiększenia elastyczności, z drugiej strony do biznesu – taka ekonomiczna analiza prawa. Krótko podejścia rezultatowego. W przyszłym roku będzie mówiąc, poprawa jakości stanowienia prawa wiąże również wdrażany tzw. plan przyspieszenia związany się z koniecznością lepszego przygotowywania pro- z perspektywą 2014–2020. Jego elementem jest prze- jektów ustaw opartych o dialog, o którym wspomnia- gląd ustawodawstwa, w tym ustawy o wdrażaniu pro- łem. Musimy mieć także na uwadze to, że nadpro- gramów operacyjnych. I tam również chcielibyśmy dukcja przepisów prawnych w Polsce na przestrzeni zaproponować zmiany związane chociażby z tempem ostatnich lat była bardzo mocno krytykowana, a dzie- oceny projektów, bo to jest tak naprawdę element, siątki tysięcy stron przyjmowanych aktów często który w tej chwili również zasługuje na większą uwa- uniemożliwiały płynne zapoznawanie się z treścią gę w związku z tym, że większość konkursów, więk- stanowionego przez polski parlament prawa. Dziękuję. szość naborów jest w tej chwili uruchamiana. (Oklaski) Tak że mówiąc o elastyczności, tak naprawdę mamy dwa paradygmaty, bo jeden to jest paradygmat absorpcyjny, natomiast ten paradygmat nie jest tylko Wicemarszałek i wyłącznie jedynym paradygmatem, jemu powinno Małgorzata Kidawa-Błońska: towarzyszyć również wdrożenie paradygmatu efek- tywnościowego związanego z podejściem rezultato- Dziękuję bardzo. wym, tak żeby środki unijne w większym stopniu były Na pytanie odpowie podsekretarz stanu w Mini- skorelowane z efektami projektów, a nie tylko z kon- sterstwie Rozwoju pan Mariusz Haładyj. centracją na poprawności formalno-proceduralnej. Bardzo proszę. Dziękuję bardzo.

Podsekretarz Stanu Wicemarszałek w Ministerstwie Rozwoju Małgorzata Kidawa-Błońska: Mariusz Haładyj:

Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Szanowny Panie Pośle! Wysoka I następne pytanie także pan poseł Maks Kracz- Izbo! Pytanie jest bardzo systemowe, w związku z tym kowski, w sprawie poprawy jakości stanowienia pra- pewnie trudno odpowiedzieć na to pytanie w sposób 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 146 Pytania w sprawach bieżących

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju libyśmy, żeby nasze przepisy, które będziemy tworzy- Mariusz Haładyj li, przede wszystkim wynikały z oceny stanu przepi- sów obowiązujących, żeby nie powstawały w abstrak- bardzo kompleksowy i wyczerpujący. Natomiast cji czy w oderwaniu od oceny przepisów obowiązują- oczywiście kierunek, który pan poseł zasygnalizo- cych. I oczywiście konsultacje. wał, jest kierunkiem, w którym minister rozwoju Do tej pory skupialiśmy się na utworzeniu narzę- będzie kształtował proces tworzenia prawa, tak żeby dzi i postawieniu, bym powiedział, w takim sensie te cele realizować – mówię to w kontekście stabilno- potocznym systemu tworzenia prawa. Teraz głów- ści prawa i jego nadprodukcji. W jaki sposób? Punk- nym wyzwaniem na pewno będzie wdrożenie tych tem wyjścia przede wszystkim działań w dziedzinie rozwiązań. Wydaje mi się, że to jest jednocześnie naj- kształtowania otoczenia prawnego zawsze będą za- trudniejsze zadanie, być może skorygowanie w wy- mierzenia rządu, jak i poszczególnych ministrów. niku kilkuletnich doświadczeń także niektórych na- Prawo dotyczące przedsiębiorców zgodnie z zapowie- rzędzi. dziami pana premiera Morawieckiego będzie w dużej Jakie elementy, powiedziałbym, na pewno trzeba mierze nakierowane na promocję mniejszych i śred- wzmocnić? Chodzi o to, żeby zwiększyć ocenę wpły- nich przedsiębiorstw, ponieważ one stanowią koło wu czy też wpływ oceny skutków regulacji na rzeczy- zamachowe polskiej gospodarki. To też będzie deter- wisty kształt regulacji, czyli żeby ocena skutków minowało sposób tworzenia przepisów, ale także spo- regulacji nie była tylko i wyłącznie takim formalnym sób patrzenia na przepisy powstające poza Minister- dodatkiem do projektu ustawy, ale żeby odzwiercied- stwem Rozwoju. I tak podstawowym zadaniem bę- lała logikę interwencji legislacyjnej i pokazywała np. dzie znoszenie ograniczeń w zakresie wzrostu, jeśli parę różnych scenariuszy rozwiązań. Wtedy, mając chodzi o firmy, i barier ekspansji zagranicznej, a tak- oba te elementy, mając przygotowaną ocenę skutków że barier konkurencyjności zarówno na poziomie regulacji, można skorygować scenariusz, scenariusz krajowym, jak i międzynarodowym. Oczywiście jed- tej interwencji, mówiąc tak technicznie, legislacyjnej nym z warunków zrealizowania tego postulatu jest i traktować konsultacje jako nie tylko źródło opinii, przyjazne otoczenie prawne – nie tylko w sferze sta- ale także jako źródło danych – to znaczy zaciąganie nowienia prawa, ale też, co pokazuje doświadczenie informacji od przedsiębiorców również do tego, żeby Spis treści ostatnich lat, także w sferze stosowania prawa przez te OSR-y uzupełniać o konkretne dane. administrację. Na tych dwóch aspektach minister Myślę, że warto mocniej położyć też nacisk na rozwoju będzie się starał koncentrować swoje działa- wariant zerowy, czyli co się stanie, jeżeli dana regu- nia. Oczywiście powstaje pytanie, jak, bo to jest jak- lacja nie zostanie w ogóle przyjęta, bo to nam poka- by główna trudność, bym powiedział, w realizacji zuje, czy dany pomysł legislacyjny nie jest podjęty tego celu. zbyt pochopnie. Po pierwsze, skupienie się na takiej ścisłej współ- Konsultacje publiczne. Tutaj wydaje mi się, że umoż- pracy ze środowiskiem przedsiębiorców, i to zarówno liwienie konsultacji nie zawsze równa się aktywnemu na szczeblu ogólnokrajowym, jak i z przedsiębiorcami podejściu samych interesariuszy. Wydaje mi się, że zrzeszonymi w organizacjach regionalnych… (Gwar tutaj jest potrzeba właśnie podejścia jeszcze bardziej na sali) aktywnego do samych konsultacji, także w sposobie kierowania zapytań do przedsiębiorców w zakresie Wicemarszałek opiniowanych projektów. Chcielibyśmy też położyć Małgorzata Kidawa-Błońska: większy nacisk na tzw. test MŚP, czyli żeby przy każ- dej regulacji była też zawsze analiza tego, czy daną Bardzo przepraszam, panie ministrze. regulację można w sposób mniej uciążliwy potrakto- Proszę o spokój, bo nie słychać w ogóle tego, co wać w stosunku do małych i średnich przedsię- pan mówi. Proszę o spokój na sali. biorstw, i żeby na takie pytanie też zawsze w każdym Bardzo proszę. procesie sobie odpowiedzieć. Myślę też, żeby bardziej stabilne były… Będziemy chcieli też, żeby bardziej stabilnie wchodziły w życie Podsekretarz Stanu same ustawy, to znaczy żeby stosować bardziej prze- w Ministerstwie Rozwoju widywalne, np. dwa razy w roku, terminy, w których Mariusz Haładyj: zmieniają się przepisy gospodarcze. Gdy mowa jeszcze o nadprodukcji, myślę, że też Dziękuję. warto zasygnalizować, że od 2–3 lat bardzo zwięk- Skupienie się na rzeczywistych i konkretnych po- szyła się liczba tekstów jednolitych, które wpływają stulatach, czyli zasysanie wiedzy od samych przed- na koniec na tę statystykę, i pewnie na koniec, w tych siębiorców, a następnie przekładanie tego na język końcowych statystykach tego roku do końca się tego legislacji. I tymi instrumentami, które temu mają nie pozbędziemy. To znaczy tekst jednolity, który nie służyć, przede wszystkim będzie ocena skutków re- jest nowym aktem prawnym, powoduje zwiększenie gulacji, zarówno ex ante, jak i ex post. To znaczy chcie- objętości samych dzienników ustaw. Dziękuję bardzo. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 16. porządku dziennego – głosowanie. Sprawy formalne 147

Wicemarszałek korzystał z możliwości uzyskania opinii ekspertów, Małgorzata Kidawa-Błońska: czyli Sądu Najwyższego, Krajowej Rady Sądowni- ctwa, nie uwzględniał tych opinii. Przypomnę tylko, Dziękuję bardzo. że zakres poprawek, które zostały wprowadzone To pytanie kończy rozpatrywanie tego punktu (Dzwonek), jest znacznie szerszy niż zakres projektu, porządku dziennego. który był czytany na pierwszym posiedzeniu Sejmu Ogłaszam przerwę do godz. 19. w zeszłym tygodniu. A zatem to na nowo aktualizu- O godz. 19 odbędą się głosowania. je potrzebę zasięgnięcia opinii Sądu Najwyższego Dziękuję bardzo. oraz Krajowej Rady Sądownictwa. Szanowni pań- stwo, proszę naprawdę spojrzeć na to racjonalnie. To (Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 38 jest tak, że wszyscy jesteśmy omylni. Ustawa zobo- do godz. 19 min 02) wiązuje nas do tego, abyśmy konsultowali akty prawne, które procedujemy, z takimi instytucjami, jak Sąd Najwyższy czy Krajowa Rada Sądownictwa. I ja sobie Marszałek: nie wyobrażam żadnej racjonalnej przesłanki, aby z tego zrezygnować, aby powiedzieć: nie, nie intere- Wznawiam obrady. suje nas to, aby poznać zdanie Sądu Najwyższego czy Powracamy do rozpatrzenia punktu 16. po- Krajowej Rady Sądownictwa. Poza tym już teraz rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edu- tempo prac i składane przez państwa poprawki wska- kacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie zują jednoznacznie na szereg wątpliwości konstytu- ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji za- cyjnych dotyczących tej ustawy. Obawiam się, nieste- wodowych nabytych w państwach członkow- ty, że zarówno błędy proceduralne, jak i materialne skich Unii Europejskiej. dotyczące tej ustawy doprowadzą do tego, że będzie- Przystępujemy do trzeciego czytania. my mieli do czynienia z ustawą, która prima facie jest Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy niezgodna z konstytucją. Jest naprawdę szereg błę- z druku nr 138. dów w tej ustawie, dlatego jeszcze raz proszę o to, aby Przystępujemy do głosowania. zyskać czas na skonsultowanie tego aktu prawnego Czy wszyscy państwo są gotowi? (Gwar na sali) Spis treści z szeregiem instytucji, które mogą nam podpowie- (Głosy z sali: Tak.) dzieć, jak sformułować poszczególne przepisy, tak (Głosy z sali: Nie.) żeby nie godziły w konstytucję, ale działały dla Sprzeczne informacje słyszę. sprawności Trybunału Konstytucyjnego, dla spraw- Można przystąpić do głosowania? (Głosy z sali: Tak.) ności orzekania, ale przede wszystkim dla obywateli. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- (Oklaski) łości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 138, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Marszałek: Kto się wstrzymał? Głosowało 416 posłów. Za głosowało 382, przeciw Dziękuję bardzo. nikt nie głosował, wstrzymało się 34 posłów. Proszę państwa, został zgłoszony wniosek formal- Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zasadach ny o przerwę w obradach. uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w pań- Poddam ten wniosek pod głosowanie. stwach członkowskich Unii Europejskiej. Przystępujemy do głosowania. Z wnioskiem formalnym zgłosiła się pani poseł Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem Kamila Gasiuk-Pihowicz. przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć (Głos z sali: Ojeja...) przycisk. (Głos z sali: O Jezu!) Kto jest przeciw? (Gwar na sali) Kto się wstrzymał? Głosowało 432 posłów. Za głosowało 165, przeciw – 267, nikt się nie wstrzymał. Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Stwierdzam, że wniosek został odrzucony. Powracamy do rozpatrzenia punktu 18. po- Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- Chciałabym, tak, rzeczywiście, ponowić wniosek o prze- nansów Publicznych o poselskim projekcie usta- rwę. (Oklaski) wy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podat- (Głos z sali: Ha, ha, ha. ) ku dochodowym od osób fizycznych. Wynika to z tego, że jeżeli chodzi o prace nad usta- Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 147-A. wą o Trybunale Konstytucyjnym, to w tym momen- Przystępujemy do trzeciego czytania. cie naprawdę już to przekracza wszelkie granice. Ja Proszę pana posła Tadeusza Cymańskiego o przed- nie wyobrażam sobie takiej sytuacji, żeby Sejm nie stawienie dodatkowego sprawozdania komisji. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 148 Punkt 18. porządku dziennego

Poseł Sprawozdawca skiej, więc w praktyce może dowiedzieć się o tym, jaki Tadeusz Cymański: podatek zapłaci, dopiero w momencie jego naliczania. Dodatkowo musimy wziąć pod uwagę to, że ta struk- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ta ustawa, któ- tura własnościowa spółki może ulec zmianie w trak- rą mamy za chwilę przegłosować, wprowadza korek- cie trwania umowy albo kontraktu menedżerskiego. tę do ustawy niedawno podjętej. Trzeba powiedzieć, Pracownik, nawet menedżer, nie powinien być obcią- że w tamtej ustawie pewne rzeczy nie zostały dopre- żany skutkami zmian właścicielskich w spółkach cyzowane. Mówiąc wprost: ustawa o zmianie ustawy Skarbu Państwa, bo nie jest stroną tych umów, które o podatku dochodowym miała na celu i ma na celu one będą wprowadzać. Tego już pewnie niestety nie wprowadzenie wysokiego podatku od kwot odpraw zmienimy, bo wiemy, że nie ma zgody po stronie Prawa i odszkodowań dla – użyję takich słów – wysoko po- i Sprawiedliwości na jakiekolwiek korekty w tej mate- stawionych osób. Głównie chodzi o management rii, możemy jedynie złagodzić problem, i to zapewni ta w spółkach, gdzie dominuje Skarb Państwa. Odnie- poprawka. (Dzwonek) Przyjmując tę poprawkę, po pro- sienie się do tego zjawiska, które spotkało się z bra- stu będziemy mieli obowiązek komunikowania o ta- kiem akceptacji, z oburzeniem, a w ślad za tym poja- kich zmianach. Pan minister w komisji mówił, że po- wiła się inicjatywa Sejmu Rzeczypospolitej, żeby to prawka nie jest zasadna, ale jako jedyny... ograniczyć, znalazło to swój wyraz w tej ustawie. Jednak pewien brak spowodował, że zapisy tej ustawy w pierwotnym brzmieniu mogłyby dotknąć pra- Marszałek: cowników i uszczuplić ich dochody, tych pracowni- ków chociażby, którzy korzystają z programu dobro- Pani poseł, czas minął. wolnych odejść, a nie to przecież było celem naszego działania, stąd ta korekta. Bardzo dziękuję za dys- kusję i uśmiecham się do tych, którzy zechcieli tro- Poseł Paulina Hennig-Kloska: szeczkę ją złagodzić. Ale nie chcę wywoływać awantury czy wielkiej debaty, dlatego apeluję o przegłoso- ...argument podał to, że będzie rodzić dodatkowe wanie projektu, ponieważ atmosfera opłatka się mi czynności. Spis treści udzieliła i nie będę prowokował ani kusił. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Marszałek:

Marszałek: Pani nie zadała pytania.

Proszę bardzo. Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z dru- Poseł Paulina Hennig-Kloska: ku nr 147. Komisja w dodatkowym sprawozdaniu przedsta- Proszę o poparcie poprawki. Dziękuję bardzo. wia również poprawkę, nad którą głosować będziemy (Oklaski) w pierwszej kolejności. W jedynej poprawce wnioskodawcy proponują do- dać ust. 1a do art. 30 ustawy o podatku dochodowym Marszałek: od osób fizycznych, określający obowiązek pracodaw- cy lub podmiotu będącego stroną umowy w przypad- Pani poseł, to jest czas na zadanie pytania, a nie ku zaistnienia sytuacji określonej w przepisie. na stwierdzenia czy głos w dyskusji. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Czy pan poseł sprawozdawca chciałby zabrać głos? Do pytania zgłosiła się pani poseł Paulina Hen- (Głos z sali: Odpowiedzieć chciałby.) nig-Kloska, klub Nowoczesna. Proszę bardzo. Czas – 1 minuta.

Poseł Tadeusz Cymański: Poseł Paulina Hennig-Kloska: Nadgorliwość gorsza od faszyzmu. (Poruszenie na Prosiłabym o dwie. sali) Prosiłem, apelowałem. (Poruszenie na sali) Na- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowelizujemy prawdę, proszę państwa, wszyscy swoje wiedzą i do- dziś ustawę o podatku, która wzbudza od początku kładnie rozumieją. Jest zaufanie do prawa, nie chcę wątpliwości konstytucyjne. Zasada równości podat- nikogo dzielić, ale pytanie jest, kogo bronicie, w czyim nika w systemie podatkowym to jedno, natomiast interesie się wypowiadacie tutaj. (Poruszenie na sali) wątpliwość związana jest też z zasadą pewności opo- (Głos z sali: Brawo!) datkowania czy też zaufania do państwa prawa. Pra- Bo my chcemy obronić zwykłych pracowników, cownik spółki może nie znać jej struktury właściciel- a nie tłuste koty ani głębokie kieszenie. (Oklaski, 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 18. porządku dziennego – głosowanie 149

Poseł Tadeusz Cymański Nie przyjmuję państwa tłumaczeń. (Poseł Paulina Hennig-Kloska: Ale panie mar- poruszenie na sali) Chcecie, wywołujecie, to pani po- szałku, panie marszałku...) wiem. (Poseł Stefan Niesiołowski: Co to jest, panie mar- (Poseł Stefan Niesiołowski: Ciszej, nie drzyj się.) szałku?) (Poruszenie na sali) Przystępujemy do głosowania. Proszę pani, zaraz pani powie, spokojnie. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- (Poseł Paulina Hennig-Kloska: Ale ja nie chcę.) prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Proszę państwa, Sejm powiedział... Kto jest przeciw? (Poseł Stefan Niesiołowski: Nie drzyj się, ciszej.) Kto się wstrzymał? Dziękuję. Sejm powiedział: 70% chcemy opodat- Głosowało 434 posłów. Za głosowało 161, przeciw kować gigantyczne odprawy, nawet wielomilionowe, – 267, wstrzymało się 6 posłów. powyżej 3-krotnego wynagrodzenia. NowoczesnaPL Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. w poprawce proponuje, żeby 70% opodatkować to, co Przystępujemy do głosowania nad całością pro- przekracza 12-krotność. (Poruszenie na sali) jektu ustawy... (Głosy z sali: Uuu...) Z pytaniem – tylko prosiłbym o zadanie pytania (Poseł Paulina Hennig-Kloska: Nie, nie, panie pośle.) – zgłosiła się pani poseł Paulina Hennig-Kloska, klub Proszę przeczytać, proszę przeczytać, zaufanie do Nowoczesna. prawa. Czas – 1 minuta. (Głos z sali: My jesteśmy za, to nie możemy.) (Głos z sali: Skandal.) Jeżeli po 30 listopada zmieniamy podatki, zmniej- Poseł Paulina Hennig-Kloska: szamy podatki, ograniczamy podatki, ograniczamy cięcie, to o jakim zaufaniu mówimy? Kto z pracow- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie marszałku, ników zwykłych, szeregowych, przepraszam za ten chętnie będę formułować pytania, jak pan mi da te język i za to sformułowanie, dla niego jest ważne, czy 2 minuty i się zmieszczę. (Poruszenie na sali) zmienił się udziałowiec spółki Skarbu Państwa, to (Głos z sali: Nie.) grube ryby tym się interesują... Przy okazji chciałabym sprostować, bo pan poseł Spis treści (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) Cymański zupełnie nie zrozumiał. My będziemy po- (Głos z sali: Brawo.) pierać całą zmianę, nowelizację, i ta propozycja, któ- ...bo dla nich to jest. (Poruszenie na sali, oklaski) rą wprowadzałam, nie ma nic do zasadności w ogóle I to trzeba normalnie zauważyć. Pan Petru się uśmie- samego podatku, lecz chodziło tylko i wyłącznie o ukłon cha, ja do niego też się uśmiechnę. w stronę ludzi, którzy będą ten podatek płacić, zwią- zany z kwestią informowania ich o tym, że będą nim objęci, nic więcej. A więc proszę nie mydlić opinii Marszałek: publicznej oczu. (Poseł Iwona Ewa Arent: Przestań się drzeć.) Panie pośle... (Głos z sali: Histeria.) Natomiast jeżeli chodzi o pytanie, to chciałabym zadać jeszcze pytanie skierowane do wnioskodawców, Poseł Tadeusz Cymański: czy możemy trochę w normalniejszy sposób procedo- wać nad ustawami tak ważnymi jak wprowadzające To fajnie, ale to nie jest tak, że wszyscy mają jed- nowe podatki, bo to, co dzisiaj się też działo w Komisji nakowo. Finansów Publicznych w kwestii podatku bankowego, (Głos z sali: Brawo.) i to, co dzieje się w przypadku tego podatku, to jest po (Poseł Ryszard Petru: Ale pan nie zrozumiał, o co prostu nie takie stanowienie prawa... (Dzwonek) chodzi.) (Poruszenie na sali, oklaski) (Głos z sali: Nie krzycz tak.) (Poseł Ryszard Terlecki: Do roboty.) ...jakie powinno w Polsce mieć miejsce, szanowni Marszałek: państwo. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Panie pośle, proszę państwa... (Głos z sali: Sprostowanie.) Marszałek: Pani poseł Paulina Hennig-Kloska nadużyła mojego zaufania, ponieważ wystąpiła nie z pytaniem, Dziękuję bardzo. tylko z elementem dyskusji. I pan poseł sprawozdaw- Przystępujemy do głosowania nad całością pro- ca również nadużył mojego zaufania i wystąpił z ele- jektu ustawy. mentem dyskusji. (Poruszenie na sali) Kto z pań i panów posłów... (Poruszenie na sali) (Głosy z sali: Ooo...) Panie pośle, proszę zejść z mównicy. (Głos z sali: Kara finansowa.) (Poruszenie na sali) (Głos z sali: Głosuj!) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 150 Punkty 18. i 2. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Poseł Joanna Augustynowska:

Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie mam łości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 147, następujące. Proponowany projekt ustawy to jest ko- zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. lejny skok na stołki i państwo mają tego pełną świa- Kto jest przeciw? domość. W szybkim trybie procedowania dzisiaj zo- Kto się wstrzymał? stały wniesione poprawki, za chwileczkę będzie gło- Głosowało 434 posłów. Za głos oddało 409, prze- sowanie i jest państwa większość na sali sejmowej, ciw głosował 1 poseł, wstrzymało się 24 posłów. więc prawdopodobnie ustawa wejdzie w życie. Niepo- Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę zmieniają- kojące są trzy rzeczy, o których powinniśmy powie- cą ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym dzieć, i to jest moje pytanie do posłów wnioskodaw- od osób fizycznych. ców, ponieważ w tych poprawkach poszerzają pań- Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. po- stwo krąg osób, tych stanowisk, na które powoływa- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rol- nie będzie się odbywało poza konkursem. To jest nictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie usta- pierwsza sprawa. wy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecz- Druga sprawa. Ustawa wchodzi w życie z dniem nym rolników oraz niektórych innych ustaw. ogłoszenia, czyli brak tutaj vacatio legis, które jest Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 127-A. tak naprawdę nowym stylem prowadzenia polityki Przystępujemy do trzeciego czytania. przez państwa. Natomiast w odczuciu społecznym Proszę pana posła Jana Krzysztofa Ardanowskie- jest to po prostu bardzo niekorzystne. Pytanie moje go o przedstawienie dodatkowego sprawozdania ko- brzmi: Dlaczego taki zapis? misji. Kolejna rzecz, która jest bardzo niepokojąca, to fakt, że konkursy wszczęte na podstawie dotychcza- sowych przepisów niezakończone do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy ulegają zakończeniu. Poseł Sprawozdawca (Dzwonek) Pytam się, czy to jest uczciwe i czy to jest Jan Krzysztof Ardanowski:

Spis treści ta dobra zmiana. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Nie nadużywając zaufania pana marszałka, chcę Marszałek: przedstawić dodatkowe sprawozdanie Komisji Rolni- ctwa i Rozwoju Wsi. Sejm skierował poprawki zgło- Dziękuję. szone w drugim czytaniu do rozpatrzenia przez Ko- Przystępujemy do głosowania. misję Rolnictwa i Rozwoju Wsi, która dokonała tego Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- na posiedzeniu w dniu 22 grudnia. Zgłoszono 10 poprawek od 1. do 9., zechce podnieść rękę i nacisnąć prawek, w większości ujednolicających zasady zmian przycisk. kadrowych w administracji rolnej. Komisja po dys- Kto jest przeciw? kusji przyjęła wszystkie poprawki i rekomenduje Wy- Kto się wstrzymał? sokiemu Sejmowi przyjęcie wszystkich 10 poprawek. Głosowało 434 posłów. Za głosowało 272 posłów, Dziękuję bardzo. (Oklaski) przeciw – 138, wstrzymało się 24 posłów. Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął. W 10. poprawce do art. 9 projektu ustawy wnioskodawcy proponują, aby ustawa wchodziła w życie Marszałek: z dniem ogłoszenia. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. To oznacza, że komisja wnosi o uchwalenie pro- Do zadania pytania zgłosił się pan poseł Artur jektu ustawy z druku nr 127. Dunin, klub Platforma Obywatelska. Komisja przedstawia poprawki, nad którymi gło- sować będziemy w pierwszej kolejności. W poprawkach od 1. do 9. wnioskodawcy propo- Poseł Artur Dunin: nują m.in. dodanie przepisu stanowiącego, że powo- łanie na określone stanowiska jest równoznaczne Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest ustawa z nawiązaniem stosunku pracy na podstawie powo- oczywiście bardzo dziwna, bo jak państwo przeczy- łania w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks pracy. tacie treść ustawy, projektu zmiany, to jest to zmiana Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz Komisja wnosi o ich przyjęcie. niektórych innych ustaw, a tak naprawdę jest to skok Do zadania pytania zgłosiła się pani poseł Joanna na stołki. Tak się spieszą parlamentarzyści PiS, że z Augustynowska, klub Nowoczesna. 30 dni zrobili 14, a teraz własną poprawką robią tak, Czas – 1 minuta. że ustawa wchodzi z dniem ogłoszenia. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 2. porządku dziennego – głosowanie 151

Poseł Artur Dunin (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Panie marszałku, odebrać im tablety. Nie będą czytać.) Szanowni Państwo! Macie prawo zatrudniać lu- Według wnioskodawców projekt ma na celu uela- dzi, których chcecie, tylko róbcie to zgodnie z przepi- stycznienie powoływania i odwoływania szefów tych sami, z dobrym obyczajem konstytucyjnym wprowadzania ustawy. agencji. (Poseł Robert Telus: To robimy.) (Głos z sali: Pytanie!) Czyli wprowadzenie bez zwłoki... Bez zwłoki – do- Elastyczność każdego materiału ma swoje grani- bre słowo. Wejście w życie ustawy z dniem ogłoszenia ce, cierpliwość obywateli i obywatelek też. Naginanie to jest po prostu nadużycie waszej władzy. prawa i pisanie (Dzwonek) go w sposób niechlujny... (Poseł Robert Telus: A pytanie?) (Głos z sali: Czas minął.) Róbcie to, nie chcemy wam przeszkadzać, nato- ...oraz wykorzystywanie błędów PO do odwetu... miast róbcie to zgodnie z prawodawstwem. (Poseł Cezary Grabarczyk: Chcemy, chcemy.) (Głos z sali: Czas!) (Głos z sali: Nawet nielogiczne.) ...to niedobra zmiana... Dziękuję bardzo, panie marszałku. (Głos z sali: Koniec!) ...tylko odwet na Polsce, a zawsze na tym tracą obywatele. Marszałek: (Głos z sali: Czas!) Panie pośle, to znów nie było pytanie, tylko to był głos w dyskusji. Uprzedzam pana, że nie będę panu więcej udzielał głosu w taki sposób. (Wesołość na sali, Marszałek: oklaski) (Głos z sali: Skandal!) Pani poseł... (Poseł Rafał Grupiński: Przez 4 lata?) (Głos z sali: Od kiedy?)

Przystępujemy do głosowania. Poseł Ewa Lieder: Spis treści Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 10. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Moje pytanie brzmi: Czy naprawdę... Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Głosowało 433 posłów. Za głos oddało 266 posłów, Marszałek: przeciw głosowało 163 posłów, wstrzymało się 4 po- słów. Pani poseł... Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy. Kto z... Poseł Ewa Lieder: (Poseł Ewa Lieder: Zaraz, zaraz.) Z pytaniem zgłosiła się pani Ewa Lieder, klub No- ...uważacie państwo, tak jak sugerował poseł... woczesna. Marszałek: Poseł Ewa Lieder: Pani poseł, wyczerpała pani czas na zadanie py- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiany, o któ- tania. rych tutaj mówimy, dotyczą szefów agencji, konkretnie prezesa KRUS, głównego lekarza weterynarii, prezesa Agencji Rynku Rolnego i wielu innych. To Poseł Ewa Lieder: bardzo istotne stanowiska w administracji publicznej. Obsadzanie tych stanowisk będzie odbywało się ...z komisji rolnictwa, że... bez przeprowadzenia otwartego i konkurencyjnego (Poseł Krystyna Skowrońska: Pan nie jest apteka- naboru w formie konkursu, bez obowiązku publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej, bez weryfikacji rzem.) kompetencji, wiedzy i doświadczenia, a wyłącznie na wniosek właściwego ministra i prezesa Rady Mini- strów. W przypadku wielu innych niższych stano- Marszałek: wisk, w tym stanowiska głównej księgowej, wielu głównych księgowych – na wniosek prezesów agencji. Pani poseł... 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 152 Punkty 2. i 5. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Ewa Lieder: Marszałek:

...takie głębokie zmiany kadrowe podniosą ceny Dziękuję panu posłowi za uwagę, ale stwierdzam, żywca lub uregulują rynek? że będę dopuszczał do zadawania pytań posłów, któ- rzy będą występowali zgodnie z regulaminem. Jeże- li w punkcie: zadanie pytania jest element dyskusji, Marszałek: to będę odbierał głos. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!) Pani poseł, wyczerpała pani czas na zadanie py- Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. po- tania. rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do (Głos z sali: Czaaas!) Spraw Energii i Skarbu Państwa o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o efektywno- ści energetycznej. Poseł Ewa Lieder: Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 125-A. (Głos z sali: Wniosek formalny.) Dziękuję bardzo. (Oklaski) Przystępujemy do trzeciego czytania. Proszę pana posła Macieja Małeckiego o przedsta- Marszałek: wienie dodatkowego sprawozdania komisji.

Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy. Poseł Sprawozdawca Maciej Małecki: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- łości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 127, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja do Spraw wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę Energii i Skarbu Państwa na posiedzeniu w dniu 21 i nacisnąć przycisk. grudnia pracowała nad poprawkami zgłoszonymi Kto jest przeciw? w drugim czytaniu. Kto się wstrzymał? Komisja przyjęła te poprawki i rekomenduje przy- Spis treści Głosowało 435 posłów. Za głosowało 235 posłów, jęcie poprawek przez Wysoką Izbę. Dziękuję. (Oklaski) przeciw – 168, wstrzymało się 32 posłów. Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz Marszałek: niektórych innych ustaw. (Poseł Rafał Grupiński: Wniosek formalny.) Proszę bardzo. Wniosek formalny. Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z dru- Pan poseł Grupiński, proszę bardzo. ku nr 125 i przedstawia poprawki, nad którymi gło- sować będziemy w pierwszej kolejności. Poseł Rafał Grupiński: W 1. poprawce do art. 3 w dodawanym punkcie 15. wnioskodawcy proponują dodać definicję przywozu. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zgłosić Z poprawką tą łączy się poprawka 2. wniosek formalny o przerwę i zwołanie Konwentu Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. Seniorów w związku z zachowaniem pana marszał- Komisja wnosi o ich przyjęcie. ka. (Poruszenie na sali, oklaski) Przystępujemy do głosowania. (Głos z sali: Ojejku.) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem popra- Uważam, że zwrot, którym pan marszałek zapo- wek 1. i 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. wiada, że nie udzieli już głosu posłowi Arturowi Du- Kto jest przeciw? ninowi, brzmi jak groźba nieudzielania głosu wolne- Kto się wstrzymał? mu posłowi przez najbliższe, rozumiem, 3,5 roku. Głosowało 434 posłów. Za głosowało 417 posłów, (Wesołość na sali) Niedopuszczalny jest tego rodzaju przeciw – 2, wstrzymało się 15 posłów. zwrot, który w sposób kategoryczny ogranicza prawa Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął. poszczególnych posłów tej Izby. Jeśli pan marszałek W 3. poprawce do art. 3 projektu ustawy noweli- zwoła Konwent Seniorów, będę rozumiał, że pan zującej wnioskodawcy proponują zmianę odesłania. marszałek uznaje swój błąd w tej sprawie. Jeśli nie, Komisja wnosi o jej przyjęcie. uznaję że... Przystępujemy do głosowania. (Poseł Marek Suski: Że nie uznał błędu.) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. ...sprawdzi się jedna rzecz, którą zresztą pan pre- poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. zes w sprawie Trybunału Konstytucyjnego realizuje, Kto jest przeciw? która zawiera się w istocie w takiej puencie, że jak Kto się wtrzymał? komuś za szybko i za bardzo uderza władza do głowy, Głosowało 433 posłów. Za głosowało 423, przeciw to mu szybciej ta władza wypada z rąk, niż myśli. nikt nie głosował, wstrzymało się 10 posłów. (Oklaski) Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkty 5. i 6. porządku dziennego – głosowanie 153

Marszałek Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Z pytaniem zgłosił się pan poseł Mieczysław Ka- Przystępujemy do głosowania nad całością pro- sprzak, Polskie Stronnictwo Ludowe. jektu ustawy. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- łości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 125, Poseł Mieczysław Kasprzak: wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Dziękuję bardzo. Kto jest przeciw? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Kto wstrzymał? Ta poprawka umożliwia od 1 stycznia produkcję przez Głosowało 435 posłów. Za głosowało 435 posłów, obywateli prądu dla własnych potrzeb i na sprzedaż. nikt nie głosował przeciw, nikt się nie wstrzymał od Jest ogromne zainteresowanie tym zagadnieniem. głosu. (Oklaski) Jest to powrót do wcześniejszych rozwiązań, które Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie zostały już przyjęte przez Wysoką Izbę. Szereg przed- ustawy o efektywności energetycznej. siębiorców, obywateli przede wszystkim, już zainwe- Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porząd- stowało w te rozwiązania. Dzisiaj stawiamy ich w trud- ku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw nej sytuacji, dlatego że ta inicjatywa obywatelska, Energii i Skarbu Państwa o poselskim projekcie produkcja prądu przez Polaków, to, co dzieje się na ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źród- całym świecie, zostaje zahamowane. Jest już szereg łach energii. telefonów od dwóch dni, co dalej będzie z tymi na- Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 139-A. szymi... Przystępujemy do trzeciego czytania. (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Działacze PSL-u.) Proszę pana posła Wojciecha Zubowskiego o przed- Proszę pana, pan też może to sobie zrobić. To nie stawienie dodatkowego sprawozdania komisji. działacze PSL-u. (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Ale co?) To ludzie dzwonią, ludzie, obywatele dzwonią Poseł Sprawozdawca z pytaniem, kto w tej chwili zwróci im poniesione Spis treści Wojciech Zubowski: koszty, kto zapłaci za tę stratę. (Dzwonek) Przez rok ludzie przygotowywali się do tego. Dlatego mam py- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sejm na posiedze- tanie do wnioskodawców: Czy takie rozwiązania są niu w dniu 21 grudnia 2015 r. skierował ponownie projekt ustawy zawarty w druku nr 139 do Komisji potrzebne? Komu szkodzą te rozwiązania, które były do Spraw Energii i Skarbu Państwa w celu rozpatrze- dotychczas w ustawie? Dziękuję bardzo (Oklaski) nia poprawek zgłoszonych w drugim czytaniu. Komisja do Spraw Energii i Skarbu Państwa po rozpatrzeniu rekomenduje przyjęcie poprawki 1. i po- Marszałek: prawki 3. oraz odrzucenie poprawki nr 2. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Proszę bardzo. Na to pytanie odpowie pan poseł Wojciech Zubow- ski, który jest jednocześnie przedstawicielem wnio- Marszałek: skodawców i posłem sprawozdawcą. Proszę bardzo. Proszę bardzo. Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 139 i przedstawia w dodatkowym sprawozda- Poseł Wojciech Zubowski: niu poprawki, nad którymi Sejm głosować będzie w pierwszej kolejności. Dziękuję. W 1. poprawce wnioskodawcy proponują dodać Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Owszem, art. 194a. zmieniamy pewne przepisy, ale pragnę też zaznaczyć, Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. że już w tym momencie jest możliwość, by prosumen- Przystępujemy do głosowania. ci, by ci, którzy produkują energię z odnawialnych Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. źródeł energii, mogli ją sprzedawać. Mało tego, w przyj- poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. mowanych dziś rozwiązaniach przyjmujemy wzrost Kto jest przeciw? ceny, po której mogą ją sprzedawać, o 25%. To jest Kto się wstrzymał? sprawa pierwsza. Głosowało 432 posłów. Za głosowało 317 posłów, Po drugie, chciałbym też zauważyć, że Minister- przeciw – 17, wstrzymało się 98 posłów. stwo Rozwoju sygnalizowało możliwość objęcia tymi Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. taryfami, które wejdą od 1 lipca, tych prosumentów, W 2. poprawce do art. 223 wnioskodawcy proponu- wytwórców energii odnawialnej do 3 i do 10 kW, któ- ją inne brzmienie przepisu o wejściu ustawy w życie. rzy zdecydują się na to, by rozpocząć wpuszczanie do 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 154 Punkt 6. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Wojciech Zubowski Marszałek:

sieci po 1 stycznia. To jest też odpowiedź między in- Proszę bardzo. nymi na sygnały, które padały ze strony pana posła. Drugie pytanie zgłosił pan poseł Zbigniew Gry- Rzecz trzecia, proszę państwa. Owszem, złożyli- glas, klub Nowoczesna. ście państwo, złożył pan, panie pośle, poprawkę, ale w komisji zostało wykazane, że ta poprawka jest nie- spójna, nie było wskazanych źródeł finansowania. Poseł Zbigniew Gryglas: Ona była niemożliwa po prostu do przyjęcia w tym kształcie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ustawa o odnawialnych źródłach energii jest oczekiwanym aktem Marszałek: prawnym przez środowisko inwestorów, a zwłaszcza prosumentów, tych małych inwestorów. Rzeczywiście Proszę bardzo. chciałbym wzmocnić głos mojego przedmówcy. To nie Przystępujemy do głosowania. są duże firmy, to nie są nawet średni przedsiębiorcy Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. czy mali przedsiębiorcy. To są zwykli obywatele, któ- poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. rzy na dachach własnych domów chcą zainstalować Kto jest przeciw? sobie małe wytwórnie fotowoltaiczne. To jest rozpro- Kto się wstrzymał? szone wytwarzanie energii elektrycznej, która służy Głosowało 432 posłów. Za głosowało 194, przeciw gospodarce. A więc mam nadzieję, że to kolejne od- – 231, wstrzymało się 7 posłów. wleczenie momentu wejścia w życie tej ustawy będzie Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. już ostatnim. W 3. poprawce wnioskodawcy proponują dodać Dlatego moje pytanie brzmi: Czy jest gotowy har- art. 2a w projekcie ustawy nowelizującej. monogram działań, który ma na celu zrealizowanie Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. wszystkich niezbędnych prac, które są konieczne do Przystępujemy do głosowania. wejścia w życie ustawy? W szczególności myślę o ak- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. tach wykonawczych. (Dzwonek) Spis treści poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Deklaruję w imieniu Nowoczesnej, że będziemy Kto jest przeciw? państwa rozliczali szczegółowo z harmonogramu Kto się wstrzymał? tych działań i z wejścia w życie tej ustawy. Dziękuję. Głosowało 432 posłów. Za głosowało 296, przeciw (Oklaski) – 136, nikt się nie wstrzymał od głosu. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Przystępujemy do głosowania nad całością pro- Marszałek: jektu ustawy. Do zadania pytania zgłosili się panowie posłowie, Panie pośle, do kogo było to pytanie? Do rządu czy pierwszy poseł Mieczysław Kasprzak, Polskie Stron- do posła sprawozdawcy? nictwo Ludowe. (Poseł Zbigniew Gryglas: Do posła.) Do posła sprawozdawcy. Poseł Mieczysław Kasprzak: Proszę, poseł sprawozdawca Wojciech Zubowski jest proszony o odpowiedź. Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie pośle, kiedy zgłaszaliśmy poprawki, nie było jeszcze druku Poseł Wojciech Zubowski: komisyjnego, sprawozdania komisyjnego, więc niech pan nie wprowadza w błąd Wysokiej Izby. Dziękuję. Szanowni państwo, chcę zwrócić się do was z za- Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Jak nie pytaniem: Dlaczego jesteście przeciwko energetyce wiadomo, o co chodzi, to wiadomo, o co chodzi. To obywatelskiej? Dlaczego nie chcecie wspierać małych może zacznę od powodów, dla których dokonujemy wytwórców energii elektrycznej, a jesteście za duży- tego przesunięcia. mi koncernami? Krytykowaliście kiedyś wiatraki. Tą Jeden z przedmówców mówił o potrzebie docenie- poprawką, tymi zmianami wspieracie wiatraki, na- nia biogazowni. Proszę państwa, w uzasadnieniu do tomiast nie wspieracie biogazowni, nie wspieracie tego projektu jest informacja, że właśnie ze względu fotowoltaiki. Dlaczego na pół roku odsuwacie w cza- między innymi na energię wytwarzaną w biogazow- sie tak dobre rozwiązania, które mogłyby funkcjono- niach, z biomasy chcemy po prostu o te 6 miesięcy wać? Czy macie w tym jakiś interes? Pani minister termin przesunąć. dokładnie wie… (Głosy z sali: Wolniej.) (Poseł Marzena Machałek: Ania, idź, powiedz.) Gdybyśmy tego nie zrobili, z jaką mielibyśmy do …czy wiatraki to jest najlepszy pomysł dla pol- czynienia sytuacją? Ano z taką, że od 1 stycznia we- skiej gospodarki. Dziękuję bardzo. (Oklaski) szłyby aukcje na 15 lat, które naszym zdaniem za- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 6. porządku dziennego 155

Poseł Wojciech Zubowski Marszałek: gwarantowałyby, że wiadome źródła pozyskiwania Pan minister Krzysztof Tchórzewski, minister energii ze źródeł odnawialnych byłyby w zasadzie energii, jest upoważniony do przedstawienia stano- monopolistą na rynku. I tak już jest na chwilę obec- wiska rządu w tej sprawie. ną. Tak więc 6 miesięcy potrzebujemy po to, by wy- Proszę bardzo. pracować rozwiązanie, które między innymi zniwe- luje te olbrzymie dysproporcje. Proszę państwa, kilka faktów, bo pojawiały się też Minister Energii w czasie dyskusji informacje, że energii produkujemy Krzysztof Tchórzewski: za mało. Zdajemy sobie sprawę z tego, że zielona energia jest potrzebna. I tutaj kilka uwag. W 2014 r. uzy- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pragnę oświad- skaliśmy ponad 18 tys. MWh więcej energii z odna- czyć, że popieram poselską propozycję ustawy, jeśli wialnych źródeł energii, niż wynikało to z krajowego chodzi o zmianę ustawy o odnawialnych źródłach planu działań. W 2013 r. było to 16,5 tys. MWh, energii. a w 2012 r. – 15 tys. Moc zainstalowana w roku 2014, Rzeczywistość jest taka, że dzisiaj w Polsce są tutaj, proszę państwa, jest to ponad 5 tys. MW, dokładnie 62 biogazownie. Te 62 biogazownie ledwo a w 2013 r. – prawie 4,5 tys. więcej MW, niż wynika co istnieją. Kwestia jest taka, że jeżeli wszedłby to z krajowego planu działań. Mamy więc do czynie- w życie rozdział 4., to ja bardzo się dziwię panu mi- nia z sytuacją, w której na rynku energii zielonej jest nistrowi, że Polskie Stronnictwo Ludowe tak dba więcej, niż mieliśmy założone, stąd też między inny- o wieś. Otóż w kontakcie z panem ministrem Jurgie- mi cena świadectw pochodzenia zielonej energii jest lem, właśnie także z tej przyczyny, zgłosiliśmy ko- taka, a nie inna. nieczność wstrzymania wejścia w życie tej ustawy, (Głos z sali: Dobrze.) dlatego że wieś potrzebuje biogazowni rolniczych, tych Proszę państwa, kolejna rzecz. Jeżeli popatrzymy małych biogazowni, dlatego że z gnojowicą się dzieje na źródła energii odnawialnej, okaże się, że najwię- bardzo źle, są całe połacie, całe hektary, gdzie jest wy- cej produkują jej elektrownie wiatrowe, ponieważ jest lewana gnojowica, zamiast produkować energię. ich najwięcej. Dla przykładu elektrowni na biogaz czy I druga rzecz, właśnie w takich miejscach, jak Spis treści na biomasę mamy łącznie około 300, a elektrowni miejsca wiejskie, biogazownie generują miejsca pracy. wiatrowych jest w Polsce ponad 1 tys. Mówiąc o elek- Natomiast inne źródła, odnawialne źródła energii – trowni wiatrowej, nie mówię o pojedynczym maszcie, inwestycja i potem nie ma z tego żadnego miejsca tylko mówię o całym zespole, jest to szacowane na pracy, wymagają za to większych dotacji. A więc z ta- ok. 3,5–4 tys. masztów, które stoją. kiego punktu widzenia wyeliminowanie całkowite Jedną z przyczyn, dla których chcemy przesunąć biogazowni z naszego pakietu odnawialnych źródeł wejście w życie 4. rozdziału ustawy o odnawialnych energii, szczególnie jeśli chodzi o te małe biogazow- źródłach energii, jest właśnie chęć uregulowania nie, które powinny być w każdej gminie, to jest po tych wszystkich przepisów, które normować będą prostu olbrzymia strata gospodarcza dla Polski. kwestie budowy elektrowni wiatrowych. Tutaj pod- Ja bardzo się cieszę, że taki projekt poselski wpły- kreślimy jedno: To nie jest niechęć do tego źródła nął i że on jest w tej chwili procedowany. Daje on szan- jako źródła energii odnawialnej, tylko jest to nie- sę poprawienia tej ustawy i doprowadzenia do tego, chęć do tego, z czym mamy do czynienia teraz, czy- żebyśmy w tym całym pakiecie, który miał pójść na li tego, że elektrownie stawiane są, jak popadnie, aukcję, wydzielili jednak pewną grupę środków na to, bez uzgodnień ze społecznościami lokalnymi. I naj- żeby mogły zaistnieć biogazownie. Dlatego też to jest więcej w dokumentach jest troski o ptaki i nietope- potrzebne i jest w interesie polskiej wsi, i w interesie rze, a nie o ludzkie zdrowie i życie. To powinno być polskiego społeczeństwa. Dziękuję. (Oklaski) zmienione. (Oklaski) Proszę państwa, inna kwestia, jeżeli chodzi o bez- pieczeństwo energetyczne. Pamiętajmy, że energia Marszałek: odnawialna pozyskiwana z wiatraków jest to energia niestabilna. Jeżeli popatrzymy na energię z biogazu Proszę bardzo. czy z biomasy, jest to energia, która jest stabilna i jest W trybie sprostowania poseł Mieczysław Kasprzak. dla nas, że tak powiem, łatwiejsza do zaplanowania. Proszę państwa, jak mówiłem na początku, utrzymanie terminu wejścia w życie rozdziału 4. spowodo- Poseł Mieczysław Kasprzak: wałoby, że utrzymałaby się dominująca pozycja tego typu źródła energii, jakim jest energia pozyskiwana Ja się cieszę, że tutaj pan poseł wnioskodawca, z farm wiatrowych, bo aukcje miały się odbywać na sprawozdawca potwierdził to, co ja mówiłem, że my 15 lat. Chcemy zdywersyfikować portfel tych wytwór- stawiamy na dużą produkcję energii odnawialnej. ców energii zielonej i temu m.in. służy wprowadzenie Pan tu mówił o megawatach, natomiast ja mówię tych przepisów. Dziękuję bardzo. (Oklaski) o kilowatach, o 10 kW, tej ludzkiej, normalnej, oby- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 156 Punkty 6. i 4. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Mieczysław Kasprzak W 1. poprawce do art. 2 pkt 2 wnioskodawcy pro- ponują, aby zmienić definicję ustawową „edukacji watelskiej produkcji. Tą ustawą właśnie wspieramy formalnej”. w dalszym ciągu stawianie wiatraków i rozwój du- Z poprawką tą łączą się poprawki 2., 3., 10., 11. i 22. żych farm wiatrakowych. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. Komisja wnosi o ich przyjęcie. Przystępujemy do głosowania. Marszałek: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek od 1. do 3., 10., 11. i 22., zechce podnieść rękę Przystępujemy do głosowania nad całością pro- i nacisnąć przycisk. jektu ustawy. Kto jest przeciw? Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- Kto się wstrzymał? Głosowało 433 posłów. Za głosowało 396 posłów, łości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 139, przeciw głosował 1 poseł, wstrzymało się 36 posłów. wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął. i nacisnąć przycisk. W 4. poprawce do art. 2 pkt 10 wnioskodawcy pro- Kto jest przeciw? ponują, aby zmienić definicję ustawową „kwalifikacji Kto się wstrzymał? pełnych”. Głosowało 430 posłów. Za głosowało 264 posłów, Komisja wnosi o przyjęcie poprawki. przeciw – 135, wstrzymało się 31 posłów. Przystępujemy do głosowania. Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 4. ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz ustawy poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Prawo energetyczne. Kto jest przeciw? Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. po- Kto się wstrzymał? rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edu- Głosowało 430 posłów. Za głosowało 395, przeciw kacji, Nauki i Młodzieży o poselskim projekcie nikt nie głosował, wstrzymało się 35 posłów. ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął.

Spis treści Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 133-A. W 5. poprawce do art. 5 ust. 2 pkt 2 lit. b wnio- Przystępujemy do trzeciego czytania. skodawcy proponują zmiany dotyczące charaktery- styk efektów uczenia się. Proszę pana posła Włodzimierza Bernackiego Z poprawką tą łączą się poprawki od 6. do 8. o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji. Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. Komisja wnosi o ich przyjęcie. Przystępujemy do głosowania. Poseł Sprawozdawca Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- Włodzimierz Bernacki: prawek od 5. do 8., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie drugie- Kto jest przeciw? go czytania poselskiego projektu o Zintegrowanym Kto się wstrzymał? Systemie Kwalifikacji zostało zgłoszonych 26 popra- Głosowało 429 posłów. Za głosowało 394 posłów, wek. W dniu dzisiejszym Komisja Edukacji, Nauki przeciw nikt nie głosował, wstrzymało się 35 posłów. i Młodzieży pochyliła się nad tymi poprawkami i po- Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął. stanowiła rekomendować Wysokiej Izbie przyjęcie W 9. poprawce do art. 8 pkt 11 wnioskodawcy pro- zarówno poprawek, jak i całego projektu ustawy. ponują zmianę redakcyjną. Dodatkowo zwracam uwagę na omyłkę w druku Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. nr 133. Otóż w przepisie art. 98 pkt 1 zabrakło wy- Przystępujemy do głosowania. razów „kolegiów” oraz „służb” we frazie, cytuję: „w tym Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 9. umieszczenie na dyplomach ukończenia pracowni- poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? ków społecznych”. Koniec cytatu. Prawidłowa fraza Kto się wstrzymał? powinna brzmieć, cytuję: „w tym umieszczenie na Głosowało 431 posłów. Za głosowało 398 posłów, dyplomach ukończenia kolegiów pracowników służb nikt nie głosował przeciw, wstrzymało się 33 posłów. społecznych”. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. W 12. poprawce do art. 13 ust. 1 i 3 oraz art. 84 ust. 4 wnioskodawcy proponują, aby po wyrazach Marszałek: „instytuty naukowe” dodać określenie „Polskiej Aka- demii Nauk”. Proszę bardzo. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. A więc zgodnie z informacją pana przewodniczą- Przystępujemy do głosowania. cego w pierwszej kolejności głosować będziemy po- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 12. prawki. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 4. porządku dziennego – głosowanie 157

Marszałek Kto się wstrzymał? Głosowało 432 posłów. Za głosowało 396 posłów, Kto jest przeciw? przeciw nikt nie głosował, wstrzymało się 36 posłów. Kto się wstrzymał? Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Głosowało 434 posłów. Za głosowało 398 posłów, W 18. poprawce do art. 83 ust. 3 wnioskodawcy przeciw nikt nie głosował, wstrzymało się 36 posłów. proponują zmiany dotyczące zakresu informacji gro- Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. madzonych w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji. W 13. poprawce do art. 14 ust. 2 wnioskodawcy Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. proponują zmianę dotyczącą składania wniosku o na- Przystępujemy do głosowania. danie uprawnienia do certyfikowania danej kwalifi- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 18. kacji rynkowej. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto jest przeciw? Przystępujemy do głosowania. Kto się wstrzymał? Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 13. Głosowało 432 posłów. Za głosowało 398 posłów, poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. przeciw nikt nie głosował, wstrzymało się 34 posłów. Kto jest przeciw? Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Kto się wstrzymał? W 19. poprawce do art. 84 ust. 3 wnioskodawcy Głosowało 432 posłów. Za głosowało 397 posłów, proponują zmiany dotyczące podmiotów właściwych przeciw nikt nie głosował, wstrzymało się 35 posłów. do otrzymywania informacji o kwalifikacjach pełnych. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. W 14. poprawce do art. 21 ust. 6 pkt 2 wniosko- Przystępujemy do głosowania. dawcy proponują zmianę dotyczącą negatywnej opi- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 19. nii Rady Interesariuszy. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto jest przeciw? Przystępujemy do głosowania. Kto się wstrzymał? Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 14. Głosowało 431 posłów. Za głosowało 394 posłów, poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. przeciw głosował 1 poseł, wstrzymało się 36 posłów. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Kto jest przeciw? Spis treści Kto się wstrzymał? W 20. poprawce do art. 84 ust. 4 wnioskodawcy Głosowało 431 posłów. Za głosowało 395 posłów, proponują zmianę dotyczącą przekazywania infor- przeciw głosował 1 poseł, wstrzymało się 35 posłów. macji o kwalifikacjach cząstkowych oraz podmioty, Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. przepraszam, przez podmioty, o których mowa w prze- W 15. poprawce do art. 26 wnioskodawcy propo- pisie. nują zmianę redakcyjno-legislacyjną w ust. 1 pkt 2 Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. oraz dodanie ust. 1a. Przystępujemy do głosowania. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 20. Przystępujemy do głosowania. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 15. Kto jest przeciw? poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto się wstrzymał? Kto jest przeciw? Głosowało 432 posłów. Za głosowało 395, przeciw Kto się wstrzymał? – 1 poseł, wstrzymało się 36 posłów. Głosowało 432 posłów. Za głosowało 397 posłów, Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. przeciw nikt nie głosował, wstrzymało się 35 posłów. W 21. poprawce do art. 101 pkt 1 i 2 wnioskodaw- Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. cy proponują zmianę przepisów nowelizujących usta- W 16. poprawce wnioskodawcy proponują, aby wę Prawo o szkolnictwie wyższym. skreślić ust. 3 w art. 35. Z poprawką tą łączą się poprawki 23. i 25. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Nad tymi poprawkami będziemy głosować łącznie. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 16. Komisja wnosi o ich przyjęcie. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Przystępujemy do głosowania. Kto jest przeciw? Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- Kto się wstrzymał? prawek 21., 23. i 25., zechce podnieść rękę i nacisnąć Głosowało 431 posłów. Za głosowało 396 posłów, przycisk. nikt nie głosował przeciw, wstrzymało się 35 posłów. Kto jest przeciw? Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Kto się wstrzymał? W 17. poprawce do art. 35 ust. 5 oraz art. 107 Głosowało 432 posłów. Za głosowało 396 posłów, wnioskodawcy proponują zmianę odesłania. przeciw – 1 poseł, wstrzymało się 35 posłów. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Stwierdzam, że Sejm poprawki przyjął. Przystępujemy do głosowania. W 24. poprawce do art. 110 ust. 1 wnioskodawcy Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 17. proponują zmianę przepisu przejściowego. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Kto jest przeciw? Przystępujemy do głosowania. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 158 Punkt 4. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek siedzeniu. Oto ustawa, która rzeczywiście kosztowa- ła 67 mln, była procedowana 5 lat i zastaliśmy ją Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 24. 3 tygodnie temu bez uzgodnień międzyresortowych. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Poseł Magdalena Kochan: Straszne.) Kto jest przeciw? Jednocześnie nieprzyjęcie tej ustawy do 31 grud- Kto się wstrzymał? nia skutkowałoby brakiem możliwości wydatkowania Głosowało 431 posłów. Za głosowało 395 posłów, 2 mld zł, m.in. na doskonalenie dorosłych. Przypomi- przeciw – 1 poseł, wstrzymało się 35 posłów. nam raport Najwyższej Izby Kontroli, w jakim stanie Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. państwo uczyli się przez całe życie. I proszę zauwa- W 26. poprawce do art. 112 wnioskodawcy propo- żyć, że nikomu nie przeszkadza tempo, i proszę za- nują, aby ustawa wchodziła w życie z dniem nastę- uważyć, że przed chwilą przegłosowaliście państwo pującym po dniu ogłoszenia, z określonymi w prze- to, że ustawa wejdzie dzień po ogłoszeniu (Oklaski), pisie wyjątkami. dlatego że ratujemy pieniądze. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Oczywiście, panie pośle, to jedna z bardzo wielu Przystępujemy do głosowania. bardzo nieefektywnie przygotowanych ustaw. Musie- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 26. liśmy postawić ministerstwo właściwie w stan alertu, poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. żeby posprzątać po Platformie Obywatelskiej i PSL-u. Kto jest przeciw? (Oklaski) W związku z tym, proszę państwa, pozwól- Kto się wstrzymał? cie nam pracować i pozwólcie, żebyśmy właściwie Głosowało 431 posłów. Za głosowało 393 posłów, wypełniali zobowiązania w stosunku do Polaków. przeciw – 2 posłów, wstrzymało się 36 posłów. Audyty są w każdym ministerstwie, ze szczególnym Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. uwzględnieniem bezsensownie często wydawanych Oklaski Przystępujemy do głosowania nad całością pro- pieniędzy z funduszy europejskich. ( ) (Głos z sali: Brawo!) jektu ustawy. Do zadania pytania zgłosił się pan Paweł Skute- cki, klub Kukiz’15. Marszałek:

Spis treści Dziękuję bardzo. Poseł Paweł Skutecki: Przystępujemy do głosowania nad... (Gwar na sali) (Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Przepraszam, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dotychczas me- pytanie…) dia gdybały, ile w Polsce kosztuje ustawa. Teraz już No, pani poseł... wiemy – 68 mln zł albo, jeżeli ktoś woli, 1 mln zł za (Poseł Borys Budka: Naobrażać to można.) jedną stronę ustawy, bo tyle właśnie Unia Europej- Proszę państwa… ska zapłaciła, żeby Polska tę ustawę przyjęła. I my (Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: …chciałabym to zrobiliśmy, dlatego że chcieliśmy, jako kraj, nie zadać pytanie do…) dlatego że musieliśmy. Proszę państwa, to jest precedens, ale proszę Moje pytanie brzmi w ten sposób: Czy w najbliż- traktować to tak, że w tej chwili dopuszczam panią szym czasie planowany jest szczegółowy audyt tego poseł Kluzik-Rostkowską na zasadach wyjątkowych, typu przedsięwzięć, tego typu projektów i czy pozna- ponieważ – i regulamin o tym wyraźnie mówi – wcześ- my kiedyś szczegółowy kosztorys stworzenia tej niej należy do sekretarza Sejmu zgłaszać chęć zada- właśnie ustawy? Dziękuję. (Oklaski) nia pytania. Proszę bardzo.

Marszałek: Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska:

Panie pośle, pytanie skierowane jest w ogóle, tak? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Czyli do posła sprawozdawcy albo do rządu? Chciałam zapytać panią minister: Czy pani minister (Głos z sali: Nie, do…) wie, że tym momentem, w którym Unia powie (Głos z sali: Do rządu.) „sprawdzam”, wcale nie jest moment przegłosowania W imieniu rządu chciałaby zabrać głos pani mi- tej ustawy, tylko koniec 2016 r., kiedy Unia będzie nister Anna Zalewska, minister edukacji. sprawdzała, czy my rzeczywiście te zmiany wprowa- Proszę bardzo. (Gwar na sali, oklaski) dziliśmy? To jest kwestia pierwsza. Po drugie, chciałam zapytać: Czy pani wie, że w październiku ministerstwo edukacji wystosowało Minister Edukacji Narodowej pismo do Unii Europejskiej z harmonogramem prac Anna Zalewska: nad tą ustawą i poinformowaliśmy Unię Europejską, że to będzie drugi kwartał 2016 r.? Czy pani minister Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! może przyznać, że – co prawda w tej kadencji więk- Rzeczywiście to dziwne zjawisko na dzisiejszym po- szość ustaw to są ustawy poselskie, pisane bardzo 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 4. porządku dziennego – głosowanie 159

Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska (Głos z sali: Siadaj!) …sprostowania, nie ad vocem. szybko, na kolanie, takie, które trzeba poprawiać po (Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Sprostowanie.) 2 tygodniach, vide ustawa, nad którą pracowaliśmy W trybie sprostowania. dzisiaj – pani zastała w szufladzie przygotowany bar- Proszę bardzo, pani poseł, w trybie sprostowania. dzo solidnie (Dzwonek) projekt ustawy i tylko dzięki temu możemy w tej chwili nad tym szybko pracować? Ja co prawda spodziewałam się, że będzie to projekt Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: rządowy. Szanuję projekt poselski, natomiast uwa- żam, że informowanie o tym, że stracimy jakieś pie- Pani Minister! Nie byłoby tej ustawy dzisiaj niądze, jest naprawdę zdecydowanie przesadzone. w Sejmie, gdyby nie kilka lat ciężkiej pracy. I proszę Mamy czas do... nie przekonywać szanownej Izby, że ministerstwo jest w stanie przygotować 115 artykułów ustawy w trzy tygodnie. To się udało tylko dlatego, że weszła Marszałek: pani do ministerstwa i w szufladzie czekała przygotowana do dalszego procedowania ustawa. (Oklaski) Dziękuję, pani poseł.

Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Marszałek:

...końca drugiego kwartału 2016 r. Dziękuję. Ale to jest, pani poseł… (Oklaski) (Poseł Ewa Kopacz: Dokładnie, brawo!) Ja muszę panią poseł upomnieć i przypominam państwu. Marszałek: (Głos z sali: Siadaj, siadaj.) Jest zapisane w regulaminie Sejmu, co to jest sprostowanie. To był… Pani poseł wypowiedź trak-

Czy pani minister… Spis treści Pani minister Anna Zalewska chciała odpowie- tuję jako element dyskusji. dzieć. Przystępujemy do głosowania nad całością pro- Proszę bardzo. jektu ustawy. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- łości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 133, Minister Edukacji Narodowej wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę Anna Zalewska: i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Kto się wstrzymał? Pani minister być może nie wie, dlatego że w jej mi- Głosowało 431 posłów. Za głosowało 396 posłów, nisterstwie chyba najwięcej jest upoważnień i pełno- przeciw – 30, wstrzymało się 5 posłów. mocnictw do tego, żeby ktoś inny podejmował decyzje (Głos z sali: To jest sukces Platformy.) i podpisywał dokumenty. I nie przeczytała korespon- Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o Zintegro- dencji m.in. z Komisją Europejską, która mówiła wanym Systemie Kwalifikacji. jednoznacznie: napisanie i podpisanie ustawy do Powracamy do rozpatrzenia punktu 8. po- grudnia, do końca 2015 r. po to, żeby od stycznia 2016 rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Usta- r. wdrażać i zameldować to wdrożenie pod koniec 2016 r. To po pierwsze. wodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmia- Po drugie, jeżeli pani sugeruje, że to zostało przy- nie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. gotowane, to jest pani w błędzie, dlatego że w ciągu Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 144-A. ostatnich trzech tygodni prawie 200 podmiotów mu- Przystępujemy do trzeciego czytania. sieliśmy zmobilizować, żeby rzeczywiście zgłaszali Proszę pana posła Marka Asta o przedstawienie ponad kilkadziesiąt poprawek. W związku z tym czas dodatkowego sprawozdania komisji. powiedzieć: przepraszam. (Oklaski) (Głos z sali: Tak jest.) Poseł Sprawozdawca Marek Ast:

Marszałek: Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ustawodawczej mam zaszczyt Dziękuję bardzo. przedstawić dodatkowe sprawozdanie Komisji Usta- (Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: Ad vocem.) wodawczej, zawarte w druku nr 144-A, o poselskim Nie, pani poseł, mogę tylko panią poseł dopuścić projekcie ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Kon- w trybie… stytucyjnym, druk nr 122. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 160 Punkt 8. porządku dziennego

Poseł Sprawozdawca Marek Ast Marszałek:

W trakcie drugiego czytania łącznie zgłoszono 48 Dziękuję bardzo. poprawek, które zostały zblokowane z uwagi na to, Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z dru- że były tożsame, i w rezultacie tak naprawdę było to ku nr 144, jednocześnie przedstawia wnioski mniej- 28 poprawek. Wysoka komisja rekomenduje odrzucić szości, a także – w dodatkowym sprawozdaniu – 23 poprawki zgłoszone i rozpatrzone przez komisję, wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości oraz natomiast 5 z nich rekomenduje przyjąć. poprawki. Ja poleciłbym uwadze Wysokiej Izby poprawkę W pierwszej kolejności pod głosowanie poddam 23., dlatego że w tej poprawce właśnie komisja reko- wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości. menduje między innymi… Chodzi o przyjęcie po- Komisja wnosi o odrzucenie tego wniosku. prawki polegającej na tym, że artykuł dotyczący sie- Jego przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość po- dziby Trybunału Konstytucyjnego… zostałych propozycji. (Poseł Sławomir Neumann: Strasznie ważne to Z pytaniem zgłosił się pan poseł Borys Budka, jest.) klub Platforma Obywatelska. …pozostanie w ustawie. Tak że myślę, że te emocje, które były do tej pory na temat siedziby Trybu- nału Konstytucyjnego, poprzez przyjęcie tej popraw- Poseł Borys Budka: ki zostaną wyciszone. Rekomenduję również uwadze Wysokiej Izby po- Dziękuję bardzo. prawkę 20., bo w przypadku tej poprawki cała komi- Panie Prezesie! Panie Marszałku! Szanowna Pani sja zagłosowała za jej przyjęciem, za pozytywną opi- Premier! Mam pytania do posłów wnioskodawców: nią dla tejże poprawki. Dlaczego państwo nie jesteście w stanie wsłuchać się Były też zgłoszone dwa wnioski o odrzucenie pro- w słowa swojej liderki, pani premier Beaty Szydło? jektu ustawy. Oczywiście jako jeden były głosowane Dlaczego państwo, wbrew zapewnieniom ze strony i komisja rekomenduje odrzucenie tych wniosków. pani premier, nie pozwoliliście posłom opozycji na zgłoszenie jakichkolwiek zmian, które uratowałyby Spis treści Ja też, uprzedzając ewentualne pytania, chciał- bym się odnieść do jednej sprawy, ponieważ w trakcie ten projekt ustawy przed jego niekonstytucyjnością? posiedzenia komisji kwestionowana przez jednego Mam pytanie do posłów wnioskodawców: Dlaczego z posłów była jej legalność w oparciu o… państwo nie byliście w stanie złożyć w czwartek pro- (Poseł Magdalena Kochan: Przez prokuratora.) jektu ustawy, który byłby kompletny, i dlaczego w spo- sób naruszający art. 119 konstytucji naruszyliście …reasumpcję głosowania, która została prze- zasadę trzech czytań, wprowadzając wczoraj popraw- prowadzona w dniu poprzednim w sprawie wnio- ki, które daleko wyszły poza zakres przedłożenia? sku o przerwę, więc ja przytoczę sytuację z nieda- Dziękuję. (Oklaski) lekiej historii. Jedno z ostatnich posiedzeń Sejmu w poprzedniej kadencji. Obradowały połączone Komisje Zdrowia oraz Sprawiedliwości i Praw Czło- Marszałek: wieka. (Poseł Jakub Rutnicki: Nie ten temat jest.) Dziękuję panu posłowi. W trakcie tych połączonych komisji było głosowa- Z wnioskiem formalnym zgłosiła się pani poseł ne, było procedowane weto prezydenta i została prze- Agnieszka Pomaska. głosowana pozytywna opinia komisji w sprawie przy- Proszę bardzo. jęcia tego weta. Wówczas rządząca koalicja posunęła się do zmiany przewodniczącego komisji po to, aby przeprowadzić reasumpcję głosowania bez jakichkol- Poseł Agnieszka Pomaska: wiek podstaw. Oczywiście w wyniku przeprowadzo- nej reasumpcji głosowania… Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! (Poseł Zbigniew Konwiński: W piekle się pan bę- Chciałam zgłosić wniosek o przerwę i wyjaśnienie dzie smażył za to. Do spowiedzi.) sytuacji, bo ona nadal nie jest wyjaśniona, wyjaśnie- …dokonano zmiany tej opinii. Żaden z posłów nie tego, co się stało wczoraj na posiedzeniu Komisji Prawa i Sprawiedliwości nie biegał wówczas po me- Ustawodawczej. diach, nie podnosił po prostu nielegalności tak prze- Pan przewodniczący Ast mówi nieprawdę. (Oklaski) prowadzonej procedury i muszę powiedzieć państwu, Pan przewodniczący mówi po prostu nieprawdę. Nie że absolutnie jakiegokolwiek wpływu na legalność można tak okłamywać posłów na sali plenarnej, ale też działania Komisji Ustawodawczej w tej sprawie rów- wszystkich, którzy oglądają te obrady. (Oklaski) nież ta reasumpcja nie miała. Panie przewodniczący, wczoraj na posiedzeniu W tej sytuacji w imieniu komisji rekomenduję tak i dzisiaj, dzisiaj bądź wczoraj jedna z telewizji to udo- jak komisja. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wodniła, kto brał udział w głosowaniu. 12 posłów – 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego 161

Poseł Agnieszka Pomaska Panowie, pozostałych panów proszę o opuszczenie mównicy. członków Komisji Ustawodawczej brało udział w gło- (Głos z sali: W trybie sprostowania, dlatego że zo- sowaniu. Przypomnę, byli to posłowie: Budka, Kro- stałem…) piwnicki, Hanajczyk, Drozd, Pietraszewska... Panowie, opuśćcie mównicę. (Poseł Piotr Kaleta: Hańba!) (Poseł Ewa Kopacz: Może się wszyscy zbierzemy?) ...Osos, Brejza, Rząsa, Pampuch, Sanocki… Panie pośle, proszę pana, proszę opuścić mównicę. (Poseł Anna Paluch: Starczy tego.) Pan poseł Mularczyk, panu udzieliłem głosu, tyl- …Wilk, Kozłowski. Umiecie liczyć do dwunastu? ko proszę sprecyzować, w jakim trybie pan... (Gwar Policzcie do dwunastu i powiedzcie, która z tych osób na sali) (Oklaski) nie jest członkiem Komisji Ustawodawczej Z głosem przeciw, proszę bardzo. i na jakiej podstawie wczoraj było powtórzone głoso- wanie. (Oklaski) Nie zostawimy tego tak, bo nie mo- żecie oszukiwać. Nie można kłamać z mównicy! Nie Poseł Arkadiusz Mularczyk: można kłamać. Bardzo proszę, panie marszałku, o zwołanie prze- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Bo- rwy i wyjaśnienie tej sytuacji. Dziękuję bardzo. rysie Budko! Nie kto inny jak pan poseł Borys Budka, (Oklaski) nie kto inny jak pan poseł Kropiwnicki zgłosili po- prawkę, która była niekonstytucyjna. (Poseł Zbigniew Konwiński: Sprostowanie!) Marszałek: Szanowni Państwo! Doprowadziliście do kryzysu konstytucyjnego, łącznie z trzema sędziami Trybu- Pani poseł… Przypominam państwu, że wniosek nału Konstytucyjnego. Musimy po was posprzątać. formalny – w tym wniosek o przerwę może być wnio- Przeszkadzacie, utrudniacie, przewlekacie. skiem formalnym – dotyczy wyłącznie spraw będą- (Poseł Urszula Augustyn: Wy oszukujecie. Oszu- cych przedmiotem porządku dziennego i przebiegu kujecie.) posiedzenia. (Poruszenie na sali) Spis treści (Poseł Ewa Kopacz: No właśnie jest. A nie jest to Szanowni Państwo! Dzisiejszy projekt kończy projekt ustawy o trybunale?) kryzys konstytucyjny. Bardzo dziękuję. (Oklaski) (Głos z sali: Jest!) Proszę państwa, pani poseł opisała sytuację, któ- ra miała rzekomo miejsce na posiedzeniu komisji. Marszałek: (Głos z sali: Miała!) W związku z tym prosiłbym, żeby pani poseł zło- Dziękuję bardzo. żyła tę informację do Prezydium Sejmu. Na Prezy- Głos ma poseł sprawozdawca. dium Sejmu się tym zajmiemy. Proszę bardzo. (Poseł Krzysztof Brejza: A wniosek formalny…) (Poseł Borys Budka: Wniosek formalny. Panie Proszę zająć miejsce, panie pośle. marszałku, wniosek formalny.) Głos ma pan poseł Arkadiusz Mularczyk. Sprawozdawca chciał zabrać głos. Proszę bardzo. (Głos z sali: W trybie artykułu…) To jest, panie pośle, pytanie czy wniosek formalny? Panowie, opuśćcie mównicę. (Poseł Krzysztof Brejza: Ale dlaczego, no dlaczego (Głos z sali: Nie no, nie no…) pan wpuszcza...) (Głos z sali: Ja stoję na podeście.) (Poseł Arkadiusz Mularczyk: To jest odpowiedź, Proszę bardzo, panie pośle. panie marszałku, dla posła Borysa Budki.) (Wesołość na sali) Nie, nie, nie. Chwileczkę. Poseł Marek Ast: (Poseł Krzysztof Brejza: No co jest?) (Poruszenie na sali) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trybie sprosto- Panie pośle… wania. Ja nie będę komentował poziomu kultury pani (Głos z sali: Nie reprezentuje wnioskodawców!) poseł Pomaskiej, bo rzeczywiście to jest trudne do …pan poseł zgłosił się, rozumiem... skomentowania. Natomiast pani poseł albo nie słu- (Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: W jakim chała mojej wypowiedzi, albo po prostu źle ją zrozu- trybie?) miała. Ja przedstawiłem stan faktyczny. Jeżeli pani Może się pan zgłosić z głosem przeciw bądź z wnio- zarzuca mi kłamstwo, to w zasadzie nadaje się to tyl- skiem formalnym... ko do Komisji Etyki Poselskiej. Dziękuję. (Oklaski) (Poseł Ewa Kopacz: Ale proszę podpowiedzieć (Poseł Grzegorz Schetyna: No to dawaj, dawaj do jeszcze.) komisji!) ...bądź z zadaniem dodatkowego pytania. (Poseł Magdalena Kochan: O to nam chodzi…) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 162 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek: Marszałek:

Dziękuję bardzo. Przypominam państwu... (Poseł Borys Budka: Panie marszałku, w trybie (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie ma za co.) sprostowania. Zostałem wymieniony przez pana po- ...że sprostowanie jest sprostowaniem błędnie zro- sła Mularczyka, w związku z tym w trybie sprosto- zumianego lub nieściśle przytoczonego stwierdzenia wania. Przed momentem wymienił…) mówcy. Proszę bardzo, pan poseł Borys Budka... (Głos z sali: No dobrze.) (Głos z sali: Budka, siadaj!) I, proszę państwa, moim zdaniem pan troszkę, że ...w trybie sprostowania. tak powiem, wy... (Wesołość na sali) rozszerzył (Po- ruszenie na sali) interpretację tego trybu. Poseł Borys Budka: (Poseł Cezary Grabarczyk: Ale nieznacznie.) (Głos z sali: Ja mam wniosek formalny, panie Bardzo dziękuję, panie marszałku. marszałku.) Otóż możecie państwo próbować zaklinać rzeczy- Przystępujemy do głosowania. wistość, możecie kłamać z tej mównicy, ile się da. Ale Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- raz jeszcze chciałbym przypomnieć, że Trybunał sku o odrzucenie projektu ustawy w całości, zechce Konstytucyjny 3 grudnia badał ustawę... podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Głos z sali: Sprostowanie!) Kto jest przeciw? (Głos z sali: Panie marszałku, głosowanie.) Kto się wstrzymał? ...przyjętą przez Sejm poprzedniej kadencji. Głosowało 432 posłów. Za głos oddało 195 posłów, Szanowni Państwo! Panie Marszałku! Pan poseł przeciw głosowało 233 posłów, wstrzymało się 4 po- Mularczyk... (Głos z sali: Nawet sprostować nie potrafisz.) słów. ...wprowadza opinię publiczną w błąd, w dodatku Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił. zarzucając mi zgłoszenie jakiejś... Poprawki od 2. do 21. oraz wnioski mniejszości od 1. do 7. zostały zgłoszone do art. 1 ustawy nowelizu- Spis treści (Głos z sali: Jaki błąd?) ...nie wiadomo jakiej poprawki. jącej zawierającego zmiany do ustawy o Trybunale (Głos z sali: Pana kolega zgłosił.) Konstytucyjnym. Chciałem panu wytłumaczyć, że dzięki temu, że W 2. poprawce wnioskodawcy proponują utrzy- posłowie Platformy Obywatelskiej złożyli wniosek do mać dotychczasowe brzmienie w art. 1. Trybunału Konstytucyjnego, Trybunał Konstytucyj- Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. ny w sposób jasny, czytelny wypowiedział się o usta- Do zadania pytania zgłosili się panowie posłowie. wie o Trybunale Konstytucyjnym. Spośród blisko Pan poseł Krzysztof Mieszkowski, klub Nowo- 140 artykułów trybunał orzekł, że wyłącznie w za- czesna. kresie art. 137 poprzedni Sejm popełnił błąd, naru- szył przepisy, gdyż wybraliśmy... (Poseł Krystyna Pawłowicz: Błąd. Konstytucję Poseł Krzysztof Mieszkowski: naruszył.) …dwóch sędziów zbyt szybko. Tymczasem pań- Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! stwo przedstawiliście już poprzednio ustawę, którą Ogromne emocje towarzyszą tej debacie. Zastana- Trybunał Konstytucyjny 9 grudnia wysadził w powie- wiam się, czy my mamy szansę na dialog, czy mamy trze, mówiąc kolokwialnie, a w tej chwili wprowadza- szansę na dialog w Polsce. cie ustawę, która nie ma nic wspólnego z naprawia- Poseł Grzegorz Długi niem trybunału. Słuchajcie swojego prezydenta. Prze- ( : Tylko jak się rozbierzemy.) cież wyraźnie wskazał, że dla państwa ta sprawa jest Słucham? zamknięta. W tej chwili to, co państwo robicie, to jest (Poseł Ryszard Petru: Nie słuchaj ich.) kłamanie opinii publicznej. Ta państwa ustawa nie ma Chciałbym powiedzieć, że państwo odrzucacie nic wspólnego z tym, co było przedmiotem... głębsze rozumienie konstytucji jako ładu moralnego i prawnego. Walczymy o system wartości. Walczymy o pomosty między nami. Walczymy o rozmowę mię- Marszałek: dzy nami. A wy, państwo, jednoznacznie odrzucacie Panie pośle... naszą propozycję dialogu. Zastanówcie się nad tym, czy my w Polsce dzisiaj będziemy mieć szansę na dialog. Jeżeli uchwalicie ustawę o Trybunale Konstytu- Poseł Borys Budka: cyjnym, bądźcie pewni, że społeczeństwo wam tego nie zapomni. (Oklaski) …pierwotnej ustawy. (Dzwonek) Dziękuję, panie (Poseł Krystyna Pawłowicz: Powiedział, co wie- marszałku. (Oklaski) dział.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie 163

Marszałek: Kto się wstrzymał? Głosowało 426 posłów. Za głosowało 191, przeciw Ale to nie było pytanie, panie pośle. – 233, wstrzymało się 2 posłów. Głos ma poseł Jacek Protas, klub Platforma Oby- Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. watelska. W 3. poprawce wnioskodawcy proponują utrzy- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Przecież musiał to mać dotychczasowe brzmienie pkt 4 w art. 8. z kartki przeczytać.) Z poprawką tą łączą się poprawki od 8. do 11. Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie. Komisja wnosi o ich odrzucenie. Poseł Jacek Protas: Z pytaniami zgłosili się panowie posłowie. Arkadiusz Marchewka, klub Platforma Obywa- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W art. 1 proponujecie zapis, który ogranicza możliwość określenia kom- telska. petencji Trybunału Konstytucyjnego tylko do Konsty- (Głos z sali: Nie ma.) tucji RP, a nie ma tu również innych ustaw. Tak umo- (Poseł Ewa Kopacz: Jest, jest.) (Dzwonek) cowane są chociażby Sąd Najwyższy, Naczelny Sąd (Poseł Arkadiusz Marchewka: Chcę to zweryfiko- Administracyjny czy też Sejm Rzeczypospolitej Pol- wać, ponieważ ja się zapisałem do zabrania głosu skiej, który oprócz umocowania w konstytucji ma rów- w sprawie poprawki 10.) nież chociażby swój regulamin Sejmu. Dlatego propo- Dobrze. nujemy, ażeby wykreślić art. 1. (Oklaski) Głos ma poseł Krystian Jarubas, Polskie Stron- nictwo Ludowe. (Poseł Krystyna Skowrońska: Ale jest Marchewka.) Marszałek: (Poseł Arkadiusz Marchewka: Ja się w sprawie 10. zapisałem…) (Gwar na sali) Głos ma poseł Paweł Bejda, Polskie Stronnictwo Ludowe. Poseł Krystian Jarubas: Spis treści Poseł Paweł Bejda: Szanowny Panie Prezesie! Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Pani Krystyna Pawłowicz ostat- Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! nio uzasadniała, że prezydent i minister sprawiedliwo- Mam pytanie do posłów wnioskodawców. Dlaczego tak bardzo boicie się Trybunału Konstytucyjnego jak ści mają prawo wszcząć postępowanie dyscyplinarne diabeł święconej wody? wobec sędziego Trybunału Konstytucyjnego, gdyż (Poseł Piotr Kaleta: Ooo, dobre.) może dojść do naruszenia godności sędziego... (Głos z sali: Dobre.) (Poseł Stanisław Piotrowicz: Ze zrozumieniem...) I pytanie do pani premier. Pani premier, dlaczego ...na przykład poprzez wchodzenie przez niego nie ma opinii rządu w sprawie tak ważnej ustawy? w rolę polityka. Dlaczego więc PiS, dbając o odpo- Jakie ustawy szykujecie dla Polaków? Czyżby nie- wiednie zachowanie sędziów, jednocześnie postuluje zgodne z konstytucją? uchylenie art. 28 ust. 2 dotychczasowej ustawy, który (Głos z sali: Już było to pytanie.) – chodzi o sprawę odpowiedzialności dyscyplinarnej Czy zdajecie sobie sprawę, jak bardzo podzieliście sędziów przed objęciem urzędu – również służył temu Polaków? Czy wy w ogóle jeszcze rozmawiacie z Po- celowi? Dziękuję bardzo. (Oklaski) lakami? (Poseł Piotr Kaleta: Wspaniały człowiek.) (Głos z sali: Taak.) (Poseł Arkadiusz Marchewka: Ja jestem, panie Głos z sali ( : Tak.) marszałku. Arkadiusz Marchewka.) (Głos z sali: Z kim?) Dlaczego... (Głos z sali: Wy rozmawiacie.) ...okłamujecie Polaków, że Trybunał Konstytucyj- Marszałek: ny będzie wam przeszkadzał wprowadzić 500 zł na dziecko? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Proszę bardzo, głos ma poseł Arkadiusz Mar- (Poseł Piotr Kaleta: Dobrze, genialnie.) chewka, klub Platforma Obywatelska.

Marszałek: Poseł Arkadiusz Marchewka:

Przystępujemy do głosowania. Dziękuję uprzejmie. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Głos z sali: Nie ta kartka.) Kto jest przeciw? (Poseł Rafał Grupiński: Zabawne...) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 164 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Arkadiusz Marchewka ...i ma prawo realizować swój program. Granicą bez- piecznej realizacji tego programu jest konstytucja i po- Chciałem zwrócić się z pytaniem dotyczącym rządek prawnoustrojowy, który właśnie jest ekspresowo kwestii tego, że niedopuszczalne jest moim zdaniem, zmieniany na potrzeby PiS. Prace nad ustawą o Try- aby władza wykonawcza miała jakikolwiek, nawet bunale Konstytucyjnym nabrały takiego tempa, jakie- pośredni wpływ na odwołanie sędziów Trybunału go nie zna żadna współczesna demokracja. Konstytucyjnego. Uważam, że jest to pogwałcenie (Poseł Krystyna Pawłowicz: Zna, zna.) konstytucji, art. 10, który mówi o trójpodziale władz. (Głos z sali: Ooo...) Niedopuszczalne jest, aby władza wykonawcza, czyli Trwa wyścig o blokadę prac trybunału. Ludzie minister sprawiedliwości... w poczuciu zagrożenia dla naszego ustroju, dla de- (Poseł Stanisław Piotrowicz: Sejm.) mokracji wyszli na ulice. Tymczasem pani premier ...mógł mieć wpływ na władzę sądowniczą. Dlate- w medialnych wystąpieniach przypisuje organizację go zwracam się z następującymi pytaniami. Czy ce- manifestacji opozycji politycznej. Pani premier, dla- lem tej poprawki jest podporządkowanie sędziów czego pani kłamie? Trybunału Konstytucyjnego, aby pod presją usunię- (Głos z sali: Ooo...) cia ze stanowiska nie próbowali narażać się ministro- Manifestacje organizuje Komitet Obrony Demo- wi sprawiedliwości lub kwestionować zgodności z pra- kracji i zwykli ludzie, którzy (Poruszenie na sali) wy- wem ustaw, które zostały przygotowane przez rzą- rażają swój sprzeciw wobec wprowadzanych zmian. dzących? Drugie pytanie dotyczy tego, iż mówi się (Dzwonek) Uczestniczyłam w jednej z nich i wsłuchi- o szczególnie rażącym przypadku, w którym zgroma- wałam się w to, co mówią i czego oczekują. dzenie ogólne trybunału może złożyć taki wniosek (Głos z sali: Czas!) do Sejmu. (Dzwonek) Co państwo rozumiecie przez rażący przypadek? (Głos z sali: Czas.) To jest mocno zresztą krytykowane przez legisla- Marszałek: torów oraz środowiska prawnicze. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) Pani poseł, proszę kończyć. Spis treści

Marszałek: Poseł Małgorzata Pępek:

Proszę. A pani premier i posłowie opozycji... Przystępujemy do głosowania. (Poseł Marzena Machałek: Czas, czas!) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem po- (Głos z sali: Gdzie pytanie?) prawek 3. oraz od 8. do 11., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Marszałek: Kto się wstrzymał? Głosowało 430 posłów. Za głosowało 161, przeciw Dziękuję, pani poseł. – 233, wstrzymało się 36 posłów. Stwierdzam, że Sejm poprawki odrzucił. W 1. wniosku mniejszości oraz tożsamej 4. po- Poseł Małgorzata Pępek: prawce wnioskodawcy proponują utrzymać dotychczasowe brzmienie ust. 1 w art. 10. Jeszcze chwileczkę. Nad tymi propozycjami będziemy głosować łącznie. Pani premier i posłowie opcji rządzącej... Komisja wnosi o odrzucenie poprawki. Przyjęcie tych propozycji spowoduje bezprzedmio- towość 5. poprawki. Marszałek: Z pytaniami zgłosiły się panie posłanki Małgorza- ta Pępek, klub Platformy Obywatelskiej, i Elżbieta Pani poseł, czas pani się już... Stępień, klub Nowoczesna. Pani poseł Pępek jako pierwsza. Poseł Małgorzata Pępek:

Poseł Małgorzata Pępek: ...zdaje się, słuchają tylko pana prezesa. Chciała- bym zadać pytanie. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- (Głos z sali: Czas!) (Poruszenie na sali) stwo! Jesteśmy demokracją konstytucyjną. Rządzi Dlaczego chcecie sparaliżować pracę trybunału większość, która wygrała wybory... (Dzwonek) poprzez to, że... (Poseł Izabela Kloc: Jesteśmy.) (Poseł Ewa Kopacz: Panie pośle, co to jest?) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie 165

Marszałek: Poseł Bożena Henczyca:

Pani poseł, wyczerpała pani czas na zadanie py- Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! tania. Proszę zakończyć swoją... W związku z tym, iż PiS całkowicie demoluje ustawę o Trybunale Konstytucyjnym, apelujemy o zachowanie resztek przyzwoitości i przyjęcie naszej poprawki, bo nie może być tak, aby prawdziwym celem wpro- Poseł Małgorzata Pępek: wadzenia zasady... (Poseł Piotr Kaleta: Apel do Kukiza.) Dziękuję. ...podejmowania orzeczeń większością 2/3 głosów było to, żeby tych orzeczeń Trybunał Konstytucyjny nie podejmował wcale. Marszałek: Czy waszym celem jest sparaliżowanie prac try- bunału i spowodowanie, że w ogóle przestanie on Dziękuję bardzo. orzekać? Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!) Głos ma pani poseł Elżbieta Stępień, klub Nowo- czesna. Marszałek: (Poseł Grzegorz Schetyna: Brawo ty!) Przystępujemy do głosowania. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 5. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Poseł Elżbieta Stępień: Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Panie Marszałku! Wysoka Izbo! (Gwar na sali) Głosowało 427 posłów. Za głosowało 192 posłów, Art. 10 (Dzwonek) mówi o tym, że zgromadzenie ogól- przeciw – 232, wstrzymało się 3 posłów. ne podejmuje uchwały większością 2/3 głosów w obec- Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Spis treści ności co najmniej 13 sędziów, w tym prezesa lub wice- W 2. wniosku mniejszości oraz tożsamej 6. po- prezesa trybunału, chyba że ustawa stanowi inaczej. prawce wnioskodawcy proponują nie dodawać ust. 2a, Czy nie sądzicie państwo, że zgromadzenie ogólne ust. od 3a do 3c oraz utrzymać dotychczasowe brzmie- podejmujące uchwałę większością 2/3 głosów i w obecnie ust. 5 w art. 12. ności co najmniej 13 sędziów trybunału to coś, co spo- Nad tymi propozycjami głosować będziemy łącznie. woduje całkowity bezwład organizacyjny w pracach Komisja wnosi o odrzucenie poprawki. Pytania zadawać będzie pani poseł Marta Golbik, trybunału? Dziękuję. (Oklaski) klub Nowoczesna. (Poseł Stanisław Piotrowicz: Może się spocić.)

Poseł Marta Golbik: Marszałek: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tradycją tego Dziękuję bardzo. Sejmu stało się nieodpowiadanie na pytania, dlatego Przystępujemy do głosowania. ja konsekwentnie raz jeszcze zadam to pytanie, po- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem nieważ być może wnioskodawcy nie zrozumieli. Te- 1. wniosku mniejszości oraz 4. poprawki, zechce pod- mat… Nowoczesna jest za przyjęciem wniosku mniej- nieść rękę i nacisnąć przycisk. szości i 6. poprawki. Kto jest przeciw? Pytanie moje raz jeszcze brzmi: W sytuacji gdy Kto się wstrzymał? zgłosić kandydata może co najmniej trzech członków Głosowało 430 posłów. Za głosowało 193 posłów, zgromadzenia, a członek może zgłosić tylko jednego przeciw – 233, wstrzymało się 4 posłów. kandydata, co się stanie, jeśli każdy członek zgroma- Stwierdzam, że Sejm propozycje odrzucił. dzenia wyznaczy innego kandydata, żadnego nie W 5. poprawce wnioskodawcy proponują nowe wskaże trzech? Po co wprowadzać takie zapisy i czemu to ma służyć? Dziękuję. (Oklaski) brzmienie ust. 1 w art. 10. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Z pytaniem zgłosiła się pani poseł Bożena Hen- Marszałek: czyca, klub Platforma Obywatelska. (Głos z sali: Nie, nie uważamy.) Dziękuję. (Głos z sali: Tylko pytanie!) Głos ma poseł Artur Dunin, klub Platforma Oby- (Poseł Piotr Kaleta: Kto jest przeciwko?) watelska. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 166 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Artur Dunin: (Głos z sali: Już była.) Polacy patrzą w tej chwili, czekają na odpowiedzi. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo serdecz- Państwo łamiecie konstytucję, a nikt z rządu albo nie dziękuję za udzielenie głosu. Będę mógł wypełnić, posłów Prawa i Sprawiedliwości nie ma odwagi wyjść zgodnie z konstytucją, swój obowiązek poselski, czy- na mównicę i odpowiedzieć na pytania. Proszę li pracować w Sejmie. Panie marszałku, bardzo ser- o przerwę. (Oklaski) decznie dziękuję. (Głos z sali: Brawo!) (Poseł Stanisław Piotrowicz: My też dziękujemy.) Panie Prezesie! Pani Premier! Jest pani gdzieś tam daleko schowana, tak się pani wstydzi za te zmiany konstytucyjne, i słusznie. (Oklaski) Marszałek: (Głos z sali: 41 sekund.) (Głos z sali: Do rzeczy.) Wniosek o przerwę już był wcześniej głosowany, Szanowni Państwo! Panie Posłanki! Panowie Po- panie pośle, a praktyka z poprzednich, ostatnich słowie! dwóch kadencji właśnie była taka, że nie udzielano, (Głos z sali: 30 sekund.) rząd poprzedni nie udzielał odpowiedzi. (Poruszenie Kolejna zmiana, która budzi wielki niepokój, po- na sali) nieważ Trybunał Konstytucyjny może zostać bez Pan poseł Joachim Brudziński. prezesa. Ale ja rozumiem te zamierzenia. Państwu (Głos z sali: Jak to?) zależy na tym, żeby faktycznie trybunał nie działał. Ale, panie pośle, jako głos przeciw. Wasze zapisy są niespójne nawet z wcześniejszymi (Poseł Ewa Kopacz: Co to jest?) zapisami, bo mogłoby tak być, gdybyście wcześniej- szych zapisów nie zrobili od 2/3 głosów. (Głos z sali: Cztery, trzy, dwa, jeden…) (Dzwonek) Poseł Joachim Brudziński: (Głos z sali: Dziękujemy.) Ja mam pytanie: Czy na pewno państwo chcecie Z głosem przeciwnym, panie marszałku. zniszczyć to państwo, wprowadzając takie, a nie inne

Spis treści Chciałbym odpowiedzieć panu posłowi… projekty ustaw? Dziękuję bardzo, panie marszałku, (Głos z sali: Na wszystkie pytania.) w czasie się zmieściłem. (Oklaski) …zarówno Rutnickiemu, jak i poprzedniemu panu posłowi… Marszałek: (Poseł Rafał Grupiński: Na wszystkie pytania od razu.) Przystępujemy do głosowania. …bodajże Budce. Otóż tak, rzeczywiście jest (Poseł Urszula Augustyn: A odpowiedź?) w polskiej tradycji, że odpowiada się na pytanie, ale (Poseł Rafał Grupiński: Proszę pozwolić posłowi nie ma w polskiej tradycji, nie ma zgody na to, aby dojść do swojego stanowiska, panie marszałku.) obrażać kobiety. (Oklaski) Każde państwa pytanie, Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem czy to posła Rutnickiego, czy pana posła Budki, rze- 2. wniosku mniejszości oraz 6. poprawki, zechce pod- komo skierowane pod adresem pani premier jest tak nieść rękę i nacisnąć przycisk. naprawdę obrazą kobiety. Ja wiem, że damskich bok- Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? serów w Platformie Obywatelskiej niestety nie bra- Głosowało 429 posłów. Za głosowało 159 posłów, kuje. (Gwar na sali, oklaski) przeciw – 233 posłów, wstrzymało się 37 posłów. (Poseł Magdalena Kochan: Hańba!) Stwierdzam, że Sejm propozycje odrzucił. Szanowni Państwo! Mój głos sprzeciwu jest na- (Poseł Jakub Rutnicki: Panie marszałku, wniosek stępujący: nie będzie zgody w tej Izbie na to, aby pan formalny.) poseł Rutnicki, aby pan poseł Budka… Dał wam (Głos z sali: Panie marszałku, reasumpcja.) przykład w poprzedniej kadencji pan poseł Niesiołow- Poseł Jakub Rutnicki z wnioskiem formalnym. ski. Jak traktowaliście panie, jak traktowaliście ko- Proszę bardzo. biety w tej Izbie? I dlatego tym głosem sprzeciwu procedujmy. Zgłaszam również wniosek formalny, panie mar- Poseł Jakub Rutnicki: szałku, abyśmy na podstawie art. 184 regulaminu Sej- Bardzo dziękuję. mu przeszli niezwłocznie do dalszego porządku obrad, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie pytają, a nie dawali możliwości do urządzania cyrku… posłowie pytają rząd. Ja mam prośbę, żebyśmy na- (Głos z sali: Brawo!) prawdę zwołali, ogłosili w tej chwili przerwę i na (Poseł Rafał Grupiński: Nie krzycz.) Konwencie Seniorów spróbowali zachęcić może panią …tego typu postawom, jakie tutaj prezentuje pan premier, która nie chce odpowiadać. poseł Rutnicki. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Sprawy formalne 167

Marszałek: Poseł Stefan Niesiołowski:

Dziękuję. Panie marszałku, jakby pan mógł uspokoić patrio- Przystępujemy do głosowania. tów, bardzo bym był panu wdzięczny. (Głos z sali: Panie marszałku, w trybie sprosto- Ja bardzo cierpliwie słuchałem różnych pouczeń, wania.) których wysłuchiwałem także od pana marszałka, (Poseł Cezary Grabarczyk: Do mikrofonu mów.) no i właściwie z uporem godnym lepszej sprawy mil- Panie pośle, proszę opuścić mównicę. Nie zadał czałem w tej debacie, ale jest jakaś granica. pan pytania, tylko obrażał pan państwa posłów. Pro- (Głos z sali: Pan już dawno tę granicę przekroczył.) szę opuścić mównicę. (Poruszenie na sali) Ja rozumiem, że pan poseł Brudziński jest chlubą (Głos z sali: Skandal!) odrodzonego parlamentaryzmu, wzorem taktu i kultury, ale bardzo bym prosił, żeby pan marszałek za- (Głos z sali: Głosowanie.) rządził krótką przerwę… Zarządzam 5-minutową przerwę i proszę Kon- (Głos z sali: Dopiero była przerwa.) went Seniorów. …i pouczył posła Brudzińskiego, żeby swoich oso- bistych sympatii i swojej znanej sympatii do mnie nie (Przerwa w posiedzeniu od godz. 20 min 35 prezentował w tej Izbie zbyt często, ponieważ nie do godz. 20 min 42 ) zabierałem głosu i nie zasługuję na to, żeby ten wybitny mąż stanu, jakim jest poseł Brudziński (Weso- łość na sali), zajmował się moją osobą. Dziękuję bar- Marszałek: dzo. (Oklaski) (Głos z sali: Ha, ha, ha!) Wznawiam obrady. Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 8. porząd- ku dziennego. Marszałek: W trybie sprostowania na Konwencie Seniorów zgłosił się pan poseł Joachim Brudziński. Sprostowanie jeszcze… Proszę bardzo. Proszę, głos w trybie sprostowania zabierze pan Spis treści poseł Borys Budka, Platforma Obywatelska.

Poseł Joachim Brudziński: Poseł Borys Budka: Dziękuję, panie marszałku. Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Chciałbym Panie Marszałku! Szanowna Pani Premier! Wy- w trybie sprostowania bardzo serdecznie przeprosić soka Izbo! Trudno w tej chwili odnosić się do czegoś, pana posła Borysa Budkę, bo w ferworze wynikają- bo akurat te słowa pana posła Brudzińskiego bolą cym ze zdenerwowania z powodu postawy czy to wyjątkowo. Chcę panią premier zapewnić… pana posła Rutnickiego, czy to pana posła Dunina, (Głos z sali: Uuu…) którego miałem na myśli, użyłem nazwiska pana po- Chcę panią premier zapewnić, że darzę wysoką sła Borysa Budki jako przykładu tego bardzo nie- powagą zarówno pani osobę, jak i urząd, który pani grzecznego i niekulturalnego zachowania względem sprawuje. Dyskusja na temat łamania konstytucji… pani premier czy innych pań, artykułowanego pod (Poseł Andrzej Halicki: Konstytucja też jest ko- płaszczykiem tzw. pytań do rządu. bietą.) …na temat tego, co dzieje się w tej chwili w Sej- (Poseł Andrzej Halicki: Niech pan już się nie po- mie, i pytania kierowane przeze mnie do pani pre- grąża.) mier miały na celu tylko i wyłącznie to – i zawsze A więc, panie pośle, bardzo przepraszam (Okla- będą miały to na celu – by pani premier jako lider ski), natomiast absolutnie nie wycofuję się ze słów, ugrupowania, które w tej chwili w Sejmie rządzi, któ- które wyraziłem pod adresem tych, którzy pod płasz- re w sposób oczywisty łamie regulamin sejmowy, czykiem pytania obrażają panią premier czy inne swoim autorytetem wprowadziła jakieś zasady. Mogę panie posłanki na sali sejmowej. Dziękuję bardzo, tylko ubolewać nad tym, że pani koledzy i niektóre panie marszałku. (Oklaski) koleżanki nie wsłuchują się w ten głos, który płynie do nas np. z radia publicznego, bo ja staram się uważ- nie wsłuchiwać w to, co pani premier mówi, i staram Marszałek: się cokolwiek z tego wyłowić pozytywnego. Natomiast, panie pośle Brudziński, jest tak, że Proszę bardzo, z wnioskiem formalnym pan poseł pewne słowa nie pozostają bez echa, ale chcę pana Stefan Niesiołowski. (Poruszenie na sali, oklaski, zapewnić, że w Platformie Obywatelskiej nikomu nie dzwonek) cofaliśmy poparcia na przykład za to, że był słynny (Głosy z sali: Ooo!) z awantur rodzinnych i był słynny z tego, że miał 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 168 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Borys Budka (Poseł Stanisław Piotrowicz: Nie.) (Głos z sali: Brawo, panie marszałku.) konflikty, które państwo upublicznialiście. Cofaliście Przystępujemy do głosowania. takim osobom rekomendacje. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie ma pan klasy.) 7. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Mamy takie standardy, do których przestrzegania Kto jest przeciw? zachęcam również pana i pana kolegów. (Oklaski) Kto się wstrzymał? (Poseł Krystyna Pawłowicz: Zero klasy.) Głosowało 427 posłów. Za głos oddało 132 posłów, (Poseł Jakub Rutnicki: Panie marszałku, w trybie przeciw – 291 posłów, wstrzymało się 4 posłów. sprostowania.) Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. W 3. wniosku mniejszości oraz tożsamej 12. poprawce wnioskodawcy proponują utrzymać dotych- Marszałek: czasowe brzmienie ust. 1–3 w art. 44. Z 3. wnioskiem mniejszości łączy się 8. wniosek Dziękuję. mniejszości. W 7. poprawce polegającej na dodaniu ust. 1b Nad tymi propozycjami będziemy głosować łącznie. w art. 21 wnioskodawcy proponują przepis dotyczący Komisja wnosi o odrzucenie poprawki. ślubowania sędziego trybunału w przypadku niewy- Przyjęcie tych propozycji spowoduje bezprzedmio- znaczenia przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej towość poprawek 24. i 25. daty ślubowania. Z pytaniami zgłosili się panowie posłowie. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Michał Stasiński z klubu Nowoczesna jako pierwszy. (Poseł Jakub Rutnicki: Panie marszałku, w trybie sprostowania. Byłem wymieniony z imienia i nazwiska.) Z pytaniem zgłosiła się pani poseł Bożena Kamiń- Poseł Michał Stasiński: ska z klubu Platforma Obywatelska. Poseł Jakub Rutnicki ( : To jest kultura polityczna, Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Panie panie marszałku.) i Panowie Posłowie! Chciałbym państwu o tak późnej

Spis treści Panowie, proszę zająć miejsca. porze zrobić chociaż małą przyjemność i powiedzieć (Głos z sali: Siadaj!) jedno złe słowo o obecnym Trybunale Konstytucyj- Proszę nie utrudniać mi prowadzenia obrad. nym. Główną wadą procedowania obecnego trybuna- Proszę bardzo. łu jest przewlekłość postępowania. Na orzeczenie czeka się często 19 miesięcy, taka jest średnia, i to Poseł Bożena Kamińska: z możliwością orzekania w składzie 3-, 5- i 9-osobowym. Dziękuję, panie marszałku. (Głos z sali: A tu pięciu.) Pani Premier! Wysoka Izbo! Klub Platformy Oby- Państwo świadomie podnosząc te progi do 3, 7 watelskiej wniósł poprawkę w brzmieniu: „w art. 21 i 13, gwarantujecie to, że orzekanie będzie co naj- po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu: »1b. W przy- mniej dwa razy dłuższe. Dołączacie do tego jeszcze padku niewyznaczenia przez Prezydenta Rzeczypo- wymóg 2/3. spolitej Polskiej daty ślubowania w terminie przypa- I teraz moje pytanie jest następujące: Czy państwo dającym na co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem z nieświadomości i niewiedzy, czy w pełni świadomie kadencji sędziego, osoba wybrana na stanowisko łamiecie art. 45 konstytucji, czyli prawo każdego do sędziego Trybunału składa ślubowanie na piśmie, sądu bez zbędnej zwłoki? Jeżeli tak, to chciałbym jesz- z podpisem notarialnie poświadczonym, a dokument cze państwu powiedzieć, że wzrośnie znacząco liczba doręcza Prezydentowi.«”. spraw kierowanych (Dzwonek) do Europejskiego Try- Zwracam się do wnioskodawców z pytaniem: Dla- bunału Praw Człowieka i obywatela, co trzeba prze- czego wnioskodawcy nowelizacji ustawy o Trybunale widzieć w budżecie, ponieważ na pewno wszystkie te Konstytucyjnym uważają, że nie należy wprowadzić sprawy przegracie. Dziękuję. (Oklaski) rozwiązań zabezpieczających sytuację, gdy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej odmawia (Dzwonek) przyjęcia ślubowania od sędziów wybranych przez Sejm Rzeczy- Marszałek: pospolitej Polskiej? Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Pan poseł Marek Rząsa, klub Platforma Obywa- telska. Marszałek: Przypominam, że przedstawicielem wnioskodaw- ców jest poseł Stanisław Piotrowicz, a posłem spra- Dziękuję bardzo. wozdawcą jest poseł Marek Ast. I do tych panów Czy w imieniu wnioskodawców pan poseł Piotro- posłów należy kierować pytania. wicz zechciałby odpowiedzieć? Proszę bardzo. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie 169

Poseł Marek Rząsa: niejeden prawnik chciałby mieć taką fuchę. A więc to jest pytanie o przewlekłość postępowania. Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! (Głos z sali: Żenujące.) Zapis art. 44 chyba najbardziej oddaje prawdziwe in- Zabrać te etaty na uczelniach i skupić się na orzecz- tencje wnioskodawców. Chodzi o całkowity paraliż nictwie, tak jak jest w Niemczech, gdzie nie ma prze- i wręcz ubezwłasnowolnienie trybunału. Ale wbrew wlekłości postępowania. Dziękuję bardzo. (Oklaski) pozorom to nie trybunał będzie ofiarą tych nocnych (Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Ale co to państwa zmian. Największe szkody poniosą Polacy, było?) których podstawowe prawa obywatelskie zostaną w znacznym stopniu ograniczone. Wystarczy wspo- Marszałek: mnieć, że dziś trybunał w sprawach ważnych dla naszych współobywateli orzeka w 3- lub w 5-osobo- To pytanie skierowane… wych składach. Teraz będzie wymagało to 13 sę- (Poseł Ewa Kopacz: Przepraszam, co to było?) dziów. Wystarczy tylko, proszę państwa, że trzech Przystępujemy do głosowania. sędziów z różnych przyczyn może nie uczestniczyć Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- w danym posiedzeniu. Sprawy będą ciągnąć się w nie- sków mniejszości 3. i 8. oraz 12. poprawki, zechce skończoność. Całe szczęście, że wnioskodawcy poszli podnieść rękę i nacisnąć przycisk. jednak po rozum do głowy i w sprawach wszczętych Kto jest przeciw? skargą konstytucyjną lub w sprawach związanych Kto się wstrzymał? z pytaniem prawnym zapisali w ustawie szczęśliwie Głosowało 432 posłów. Za głosowało 196 posłów, 7-osobowy skład sędziowski. przeciw – 233 posłów, wstrzymało się 3 posłów. Pytam zatem: Czy ograniczenie praw podstawo- Stwierdzam, że Sejm propozycje odrzucił. wych Polaków jest rzeczywistym celem nowelizacji Z wnioskiem formalnym zgłosiła się pani poseł art. 44? (Oklaski) Monika Rosa, klub Nowoczesna.

Marszałek: Poseł Monika Rosa: Spis treści Ja nie wiem, czy to nie jest pytanie retoryczne, Dziękuję. panie pośle. (Wesołość na sali) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na podstawie art. 184 (Poseł Rafał Grupiński: Nie, nie jest retoryczne.) ust. 3 pkt 1 regulaminu chciałabym prosić o przerwę, Głos ma poseł Arkadiusz Mularczyk, klub Prawo krótką przerwę, 10-minutowa pewnie wystarczy. i Sprawiedliwość. Po pierwsze, dziękuję panu marszałkowi Brudziń- (Głos z sali: A w jakim trybie?) skiemu, że stanął w obronie kobiet, ich godności. I chciałabym poprosić, żeby podczas tej przerwy 10-minutowej pan marszałek Brudziński pouczył Poseł Arkadiusz Mularczyk: swoich kolegów z ław poselskich, którzy niestety obrażają posłanki, przede wszystkim posłanki Nowo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Padło fundamen- czesnej, nazywając je wściekłymi feministkami, wy- talne pytanie posła o przewlekłość postępowania. uzdanymi ćwierćinteligentkami i smrodem szatana. A więc, szanowni państwo, chciałem powiedzieć, że… Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Ale pan nie (Głos z sali: To nie jest obrażanie.) jest sprawozdawcą.) (Głos z sali: Brawo!) …w sądach rejonowych czy w sądach okręgowych sędziowie rozpatrują po kilkaset spraw rocznie. Marszałek: (Poseł Rafał Grupiński: A w jakim trybie?) A czy wiecie państwo, ile spraw rozpatrują sędzio- Pani poseł, ja niestety nie poddam tego wniosku wie Trybunału Konstytucyjnego rocznie na osobę? pod głosowanie, chociaż rzeczywiście to jest wniosek Sześć, siedem, osiem spraw. o przerwę, ale uzasadnienie… Apelowałbym do pani (Głos z sali: Pobierając wynagrodzenie.) o przeczytanie ust. 2 tego artykułu, który mówi, Szanowni państwo, ok. 80 spraw rocznie rozpatru- w jakim kontekście wniosek o przerwę powinien być je trybunał. A czy wiecie państwo, ile sędziowie Try- zgłaszany, tym bardziej że na samym początku tego bunału Konstytucyjnego zarabiają miesięcznie? Dwa- punktu już taki wniosek przegłosowaliśmy. dzieścia kilka tysięcy. A oprócz tego dorabiają sobie na W 13… uczelniach, na jednym, drugim etacie, piszą… (Poseł Joachim Brudziński: Panie marszałku…) (Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Ale to jest Panie pośle, w jakim trybie? praca, pracują.) (Głos z sali: W jakim trybie?) …a jednocześnie posiadają wielu ekspertów i dok- (Poseł Joachim Brudziński: W trybie sprostowania.) torantów, którzy przygotowują za nich orzecznictwo (Głos z sali: Nie ma sprostowania.) i uzasadnienia. Szanowni państwo, niejeden Polak, W trybie sprostowania. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 170 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Joachim Brudziński: Marszałek:

Proszę państwa, naprawdę, chciałem przychylić się Głos ma poseł Grzegorz Furgo, klub Nowoczesna. do tego apelu pani posłanki (Dzwonek) i rzeczywiście (Poseł Monika Wielichowska: Dziękuję za ten uważam, że z jakiejkolwiek strony sejmowej słowa uśmiech, panie prokuratorze.) obraźliwe pod adresem jakiejkolwiek pani posłanki są (Głos z sali: Tylko na tyle ją stać.) absolutnie nie na miejscu. (Poruszenie na sali) (Poseł Andrzej Halicki: Rozumiem, że to samo- Poseł Grzegorz Furgo: krytyka.) I rzeczywiście, przychylając się do tego apelu, Panie Marszałku! Pani Premier! Panowie Posło- chciałbym również zaapelować (Oklaski), aby w ra- wie! Pytanie moje dotyczy poprawki co do skarg kie- mach dyskusji w Klubie Poselskim Nowoczesna pani rowanych do Trybunału Konstytucyjnego, które poseł zwróciła uwagę swojemu liderowi, że mówienie mają być rozpatrywane według kolejności wpływa- do pani poseł, pani prof. Krystyny Pawłowicz, puknij nia. Ta bardzo niepozornie wyglądająca poprawka się w łeb... (Poruszenie na sali, oklaski) może oznaczać absolutny paraliż Trybunału Konsty- (Głos z sali: Nie.) tucyjnego. Wytłumaczę. W chwili obecnej prezes Try- bunału Konstytucyjnego może decydować o kolejno- ...jest dalece bardziej niekulturalnym zachowa- ści rozpatrywania skarg, które wpływają do TK. niem niż wszystkie te przykłady, które pani przywo- Rozpatrywanie skarg w porządku chronologicznym łała. Poprawiam, panie pośle, rzeczywiście, mówił spowoduje na pewno, że każda skarga konstytucyjna pan: niech pani nie wali się w łeb, przepraszam będzie mogła być rozpatrywana w bardzo odległej uprzejmie. (Wesołość na sali, oklaski) przyszłości, bo przecież z chwilą wejścia ustawy w życie sędziowie będą musieli zająć się sprawami ustawodawczymi. Czy chodzi państwu o to, żeby Marszałek: wszystkie niewygodne dla rządzących ustawy były procedowane latami? Pani poseł Pawłowicz dzisiaj Proszę państwa, muszę powiedzieć, zwracam

Spis treści rozmarzyła się, komunikując wszystkim perspekty- uwagę... (Oklaski) wę 12 lat rządzenia Prawa i Sprawiedliwości. (Okla- (Poseł Ewa Kopacz: Co to jest w ogóle?) ski) Rozumiem, dlaczego w takim szybkim tempie ...że to jest element dyskusji, a nie sprostowanie. (Dzwonek) rozwalacie tak ważną instytucję dla Pol- (Poseł Teresa Piotrowska: Ale Brudziński może.) ski, a w pani marzenia, pani poseł, nie wierzę. A na W 13. poprawce wnioskodawcy proponują nie do- koniec mam pytanie, jak się czuje w tej rozróbie pan dawać ust. 2 w art. 80. minister Gowin. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. (Głosy z sali: Ooo...) Z pytaniami zgłosili się państwo posłowie. Pani poseł Monika Wielichowska z klubu Platfor- Marszałek: ma Obywatelska. Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania. Poseł Monika Wielichowska: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 13. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym za- Kto jest przeciw? pytać, dlaczego proponujecie, by terminy rozpraw Kto się wstrzymał? albo też posiedzeń niejawnych, na których rozpozna- Głosowało 430 posłów. Za głosowało 194 posłów, wane są wnioski, wyznaczane były według kolejności przeciw – 233, wstrzymało się 3 posłów. wpływu do Trybunału Konstytucyjnego. Uważam, Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. że to jest kolejny zapis, który uderza w obywateli. To W 4. wniosku mniejszości oraz tożsamej 14. po- zapis, który sparaliżuje Trybunał Konstytucyjny. To prawce wnioskodawcy proponują utrzymać dotychczasowe brzmienie ust. 2 w art. 81. w końcu zapis, który będzie wpływał na wydłużanie Z tymi propozycjami łączą się 5. i 9. wnioski czasu orzekania w sprawach Polaków. To jest też za- mniejszości oraz poprawki 17. i 27. pis, który spowoduje, że prezes trybunału przy kie- Nad tymi propozycjami głosować będziemy łącznie. rowaniu spraw do rozpoznania nie będzie mógł przy- Komisja wnosi o odrzucenie poprawek. jąć kryterium wagi sprawy skierowanej do Trybuna- Przyjęcie tych propozycji spowoduje bezprzedmio- łu Konstytucyjnego, na przykład w tych sprawach, towość poprawki 15. które stwierdzają chociażby zgodność ustaw z umo- Do zadania pytania zgłosili się panowie posłowie wami międzynarodowymi. Dlaczego po raz kolejny Mirosław Pampuch z klubu Nowoczesna i Grzegorz w proponowanej ustawie chcecie paraliżować prace Raniewicz z klubu Platforma Obywatelska. Trybunału Konstytucyjnego? (Oklaski) Proszę bardzo. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego 171

Poseł Mirosław Pampuch: Poseł Grzegorz Raniewicz:

Panie Marszałku! Pani Premier! Panie Posłanki! ...bo pani premier została wpuszczona w maliny. Panowie Posłowie! W przedmiotowej regulacji wnio- Wiemy, kto za to wszystko jest odpowiedzialny. skodawcy proponują na wniosek uczestnika postępo- wania rozpoznanie sprawy na rozprawie. Co więcej, zgodnie z kolejną poprawką, 17., z zastrzeżeniem ust. 2, Marszałek: trybunał może rozpoznać wniosek, pytanie prawne Panie pośle, czy pan mnie słyszy? lub skargę na posiedzeniu niejawnym. A więc wystarczy sam wniosek zainteresowanego, by skierować sprawę do rozpatrzenia na rozprawie. Te przepisy Poseł Grzegorz Raniewicz: w porównaniu z poprzednią poprawką prowadzą wy- łącznie do wydłużenia postępowania przed Trybuna- Słyszę, panie marszałku. łem Konstytucyjnym i stanowią przejaw paraliżu tego ciała. Paraliż będzie powodował, i te poprawki, dys- funkcję Trybunału Konstytucyjnego. I jest pytanie: Marszałek: Czy państwa celem (Dzwonek), wnioskodawców, jest Proszę zadać... Właściwie już się czas panu skoń- pozbawienie Polek i Polaków organu, który zapewnia czył. Dziękuję bardzo. ich prawa i wolności? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Grzegorz Raniewicz: Marszałek: Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję. Pan poseł Grzegorz Raniewicz, klub Platforma

Marszałek: Spis treści Obywatelska. Poseł Andrzej Jaworski w jakim trybie? (Poseł Rafał Grupiński: Pytanie.) Poseł Grzegorz Raniewicz: Z pytaniem, tak? Proszę bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Panie Prezesie! Taki bardzo charakterystyczny dzień Poseł Andrzej Jaworski: dzisiaj. Dzisiaj rano piękna uroczystość. (Poseł Piotr Kaleta: Teraz też była.) Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kiedy słucham Wziąłem tekst orędzia prezydenta, wiele pięknych tych pytań, które zadają przedstawiciele Platformy słów, cennych dla wszystkich niezależnie od tego, i Nowoczesnej, zastanawiam się, o co chodzi. Czy cho- kto, gdzie, po której stronie siedzi. Ale z drugiej stro- dzi tylko i wyłącznie o wywołanie awantury, czy chodzi o obrażenie naszych posłanek, naszej pani pre- ny dzisiejsze posiedzenie komisji i dzisiejsze obrady mier, czy chodzi jeszcze... to jest brutalne deptanie całego dorobku Lecha Ka- (Głos z sali: Ooo...) czyńskiego (Oklaski), bo ten prezydent zawsze sza- (Głos z sali: O Jezu.) nował wyroki trybunału. ...o największą obłudę, jaka przed chwilą była? (Głos z sali: Jak go traktowaliście?) (Poseł Agnieszka Pomaska: Pytanie!) Ja nie miałem okazji poznać pana prezydenta, ale Tego typu sformułowania, jakie przed chwilą myślę, że nie byłby dumny, oglądając te dzisiejsze padły... obrady. Myślę nawet, że... Ja jestem osobą wierzącą, (Głos z sali: Pytanie do wnioskodawców!) podobnie jak większość tu z państwa. Myślę, że on ...nie powinny paść nie tylko z ust osób, które się przygląda tym obradom. I czy on jest dumny mają chociaż odrobinę kultury, ale nie powinny z tego? Zadajcie sobie dzisiaj to pytanie. (Dzwonek) paść... Głos z sali Tak osobiście jest mi żal pani premier... ( : Szacunek prezesa Kaczyńskiego jest fatalny.) ...ze strony osób, które mają chociaż odrobinę przyzwoitości w stosunku do osób, które były auto- Marszałek: rytetami i które są dla nas autorytetami. Proszę w żaden sposób... Panie pośle, ale proszę zadać pytanie do posła (Poseł Agnieszka Pomaska: To nie jest pytanie, wnioskodawcy. panie marszałku.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 172 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Andrzej Jaworski Trybunał Konstytucyjny i dlaczego podeptaliście konstytucję. Dziękuję bardzo. (Oklaski) ...nie wycierać sobie ust pamięcią śp. prof. Lecha (Poseł Krystyna Pawłowicz: Taaa... Powiedział, co Kaczyńskiego. (Oklaski) wiedział.) (Głos z sali: Pan słucha ze zrozumieniem.) Co robiliście w stosunku do prezydenta, wiedzą Polacy, a co próbujecie dzisiaj robić, to jest tylko Marszałek: i wyłącznie (Dzwonek) żałosne przedłużanie tego, co dzieje się na tej sali... Pytanie zadaje poseł Elżbieta Gapińska, Platfor- (Poseł Grzegorz Schetyna: Ty jesteś żałosny.) ma Obywatelska. ...i próba naprawienia tego, co popsuliście. (Oklaski) (Poseł Grzegorz Schetyna: Żałosne.) (Poseł Urszula Augustyn: Słuchaj ze zrozumie- Poseł Elżbieta Gapińska: niem.) Panie Marszałku! To dobrze, że pan marszałek pozwolił łaskawie zadawać posłom opozycji pytania... Marszałek: (Głos z sali: Brawo!) ...bo już zaczęłam się czuć jak posłanka gorszego Przystępujemy do głosowania. sortu, chociaż mam tak samo demokratyczny man- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- dat, jak posłowie siedzący po prawej stronie. (Gwar sków mniejszości 4., 5. i 9. oraz poprawek 14., 17. na sali) i 27., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Głos z sali: O nieee...) Kto jest przeciw? (Głos z sali: Ciszej.) Kto się wstrzymał? Z wielką determinacją niszczycie państwo polskie Głosowało 434 posłów. Za głosowało 197 posłów, i Trybunał Konstytucyjny. Czy z taką samą determi- przeciw – 234, wstrzymało się 3 posłów. nacją zajmiecie się państwo wreszcie realizacją swo- Stwierdzam, że Sejm propozycje odrzucił. ich obietnic wyborczych...

Spis treści W 15. poprawce wnioskodawcy proponują m.in. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Już są realizowane.) dodanie ust. 1a w art. 81. (Głos z sali: Tak.) Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. ...zamiast majstrowaniem przy Trybunale Kon- Z pytaniami zgłosili się państwo posłowie Jerzy stytucyjnym? Otwórzcie szeroko te rzekomo pełne Meysztowicz, klub Nowoczesna, i Elżbieta Gapińska, ustaw szuflady, wyjmijcie je. Gdzie je macie, no gdzie? klub Platforma Obywatelska. (Oklaski) Proszę bardzo. (Głos z sali: Cicho bądź.) (Głos z sali: Minuta.)

Marszałek: Poseł Jerzy Meysztowicz: Pani poseł, proszę zadać pytanie. Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! (Poseł Cezary Grabarczyk: Pytanie było.) Pytanie o poprawki tak na dobrą sprawę nie ma sen- su. (Poruszenie na sali) (Głos z sali: To siadaj.) Poseł Elżbieta Gapińska: I tak wszystko państwo przegłosowujecie, jak jest, ale zapytam... Chociaż podejmijcie próbę ich realizacji. Czy wa- (Głos z sali: O, wreszcie.) sze zapisy w tej ustawie o Trybunale...... po co w art. 81 dokładacie punkt, który nie robi (Głos z sali: Pokażcie szuflady.) nic wielkiego, ale znowu wprowadza pewien zamęt. ...Konstytucyjnym mają na celu zahamowanie Bo doprowadzacie do sytuacji, kiedy każdy wniosko- (Dzwonek) i zniszczenie Trybunału Konstytucyjne- dawca może wpisać wszystko i niestety, ale Trybunał go? Panie prezesie, po was popiół tylko zostanie... Konstytucyjny musi tę skargę rozpatrzeć na rozprawie zamiast na posiedzeniu niejawnym, żeby po prostu przyspieszyć postępowanie. Jest to kolejny przy- Marszałek: kład tego, że robicie wszystko, żeby tak na dobrą sprawę ten trybunał nie funkcjonował. Dziękuję, pani poseł. I jeszcze taka drobna uwaga. Wracacie na święta, wszyscy wracamy do domów. Nie wszyscy z waszych przyjaciół, nie wszyscy z waszej rodziny to są wy- Poseł Elżbieta Gapińska: znawcy PiS. Ciekaw jestem, co dzisiaj powiecie tym ludziom, kiedy spytają się, dlaczego skasowaliście ...i zamęt, co idzie w przepaść z burzą. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie 173

Marszałek: Marszałek:

Pani poseł... Proszę bardzo. Głos ma pan poseł Tomasz Szymański, klub Plat- Poseł Elżbieta Gapińska: forma Obywatelska.

Opamiętajcie się. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!) Poseł Tomasz Szymański: (Poseł Grzegorz Schetyna: Brawo!) Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Pokora, umiar, roztropność w działaniu. Marszałek: Pani premier, to są pani słowa z exposé, które pani wygłosiła, które w moim, i nie tylko moim, odczuciu Zwracam państwu posłom uwagę, że niestety mu- nijak się mają do aktualnej rzeczywistości w kontek- szę panią poseł upomnieć, ponieważ pani wypowiedź ście dzisiejszych sporów o Trybunał Konstytucyjny. była ewidentnym przykładem, jak nie należy zada- Wszak do rzeczy. Art. 87 ust. 2 ustawy o Trybuna- wać pytań. (Wesołość na sali, oklaski) le Konstytucyjnym stanowi, że rozprawa nie może się (Głosy z sali: Aaa...) odbyć wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia dorę- Pytanie dotyczyło poprawki, a pani mówiła zupeł- czenia zawiadomienia o postępowaniu. Państwa ponie nie na temat. prawka powoduje wydłużenie tego terminu o 3 mie- (Poseł Cezary Grabarczyk: Ale gdzie te szuflady?) siące i o 6 miesięcy. Jeżeli ktokolwiek zadawał sobie Przystępujemy do głosowania. pytanie, gdzie jest ukryty ten klasyczny klin, paraliż Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 15. po- trybunału, to właśnie tutaj. Tego typu zapisy spowo- prawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. dują, tak jak powiedziałem, paraliż, przewlekłość Kto jest przeciw? postępowania. Nijak to się będzie miało do sprawno- Kto się wstrzymał? ści orzekania, ekonomii procesowej. Będzie to kla- Głosowało 433 posłów. Za głosowało 234 posłów, syczny klin. przeciw – 160, wstrzymało się 39 posłów. Co stoi u podstaw, szanowni państwo – pytanie Spis treści Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. do wnioskodawcy – tak skandalicznego wydłużenia W 16. poprawce wnioskodawcy proponują utrzy- tego terminu? (Dzwonek) Wszak mówicie państwo, że mać dotychczasowe brzmienie ust. 2 oraz nie doda- koniec z arogancją władzy i jej pychą. Dziękuję. wać ust. 2a w art. 87. (Oklaski) Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Z pytaniami zgłosili się państwo posłowie Barba- ra Dolniak, klub Nowoczesna, i Tomasz Szymański, Marszałek: klub Platforma Obywatelska. Proszę bardzo. Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania. Poseł Barbara Dolniak: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 16. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do Kto jest przeciw? proponowanego art. 87. (Gwar na sali, dzwonek) Co Kto się wstrzymał? jest przyczyną, że zróżnicowano dwa terminy: 3 mie- Głosowało 434 posłów. Za głosowało 197 posłów, siące i 6 miesięcy, jakie mają upłynąć od doręczenia przeciw – 234 posłów, wstrzymało się 3 posłów. uczestnikom postępowania zawiadomienia o rozpra- Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. wie do terminu rozprawy? W 6. wniosku mniejszości oraz tożsamej 18. po- I dlaczego są wyznaczone tak długie terminy, prawce wnioskodawcy proponują utrzymać dotych- zważywszy na fakt, że uczestnikom postępowania czasowe brzmienie ust. 1 w art. 99. znana jest materia, która stanowiła podstawę złoże- Nad tymi propozycjami głosować będziemy łącznie. nia pytania prawnego, skargi konstytucyjnej czy Komisja wnosi o odrzucenie poprawki. wreszcie wniosku o zbadanie zgodności ustawy Przyjęcie tych propozycji spowoduje bezprzedmio- z konstytucją? towość poprawki 19. Wreszcie, proszę państwa, ust. 2a tego artykułu: Z pytaniami zgłosili się panowie posłowie. Prezes trybunału może odpowiednio skrócić o połowę Pan Piotr Misiło, klub Nowoczesna. termin wskazany w ust. 2. Mam więc pytanie: Co musi zaistnieć, a więc jakie okoliczności muszą zaist- nieć, by była możliwość skrócenia terminu? Po dru- Poseł Piotr Misiło: gie – co nie wynika z treści przepisu – czy prezes trybunału będzie tego dokonywał z własnej inicjaty- Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! wy, czy też na wniosek? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Mam dwa pytania. Jedno jest bardzo retoryczne, to 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 174 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Piotr Misiło konsekwencji finansowych, kar, które będzie pań- stwo polskie płaciło po orzeczeniach Europejskiego pierwsze będzie retoryczne. Czy zapis o tym, że orze- Trybunału Praw Człowieka, właśnie za przewlekłość czenia trybunału wydawane w pełnym składzie za- postępowań sądowych? Dziękuję bardzo. (Oklaski) padają większością 2/3 głosów, ma doprowadzić do paraliżu Trybunału Konstytucyjnego? Drugie pytanie, pani premier, do pani, bardzo po- Marszałek: ważne wbrew pozorom. Kilka tygodni temu rząd Mo- nachium w porozumieniu z rządem federalnym Nie- Proszę. miec zdecydował o tym, że po 70 latach pierwszy raz Głos ma pan poseł Marek Sowa, Platforma Oby- na początku stycznia zostanie opublikowana „Mein watelska. Kampf” w Niemczech. Chciałem zapytać: Czy pani rząd może wydać podobną decyzję o tym, aby ta książka mogła ukazać się na terenie Rzeczypospoli- Poseł Marek Sowa: tej? To jest ważne pytanie, bo ja dostaję te pytania od swoich wyborców. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Premierze Jarosławie! Marszałek: (Głos z sali: O, Jezu.) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ojej!) Panie pośle... Pełniąc funkcję ministra sprawiedliwości, często kwestionowałeś stanowiska rządu, po czym często bardzo chętnie je komentowałeś publicznie. Dzisiaj Poseł Piotr Misiło: milczysz, a przecież mówiłeś, że warto być ministrem, ale nie za wszelką cenę. (Oklaski) Dzisiaj I korzystając z okazji... sprzedajesz tę konstytucję taniej niż Judasz sprzedał

Spis treści Chrystusa, bo on sprzedał za 30 srebrników. (Poru- szenie na sali) Jaka jest cena, Jarku, twojej wiary- Marszałek: godności? Kiedy zabierzesz głos w sprawach kluczowych dla nas? (Oklaski) Panie pośle... (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Nie wstyd ci?) Marszałek: Poseł Piotr Misiło: Panie pośle, w swoim wystąpieniu odbiega pan od ...składam je na ręce pani premier. (Poruszenie na przedmiotu obrad, określonego porządku. Przywołu- sali) Dziękuję bardzo. ję pana do rzeczy. (Oklaski) (Głos z sali: Do mikrofonu!) (Głos z sali: Brawo!) Marszałek: (Poseł Cezary Grabarczyk: Brawo!) Przystępujemy do głosowania. Upominam pana, bo wypowiedział pan w tej Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem chwili słowa, które nie przystoją posłowi, szczególnie 6. wniosku mniejszości oraz 18. poprawki, zechce w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej. (Oklaski) podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Głos z sali: Do komisji etyki podaj.) Kto jest przeciw? Głos ma poseł Krzysztof Paszyk, Polskie Stronni- Kto się wstrzymał? ctwo Ludowe. Głosowało 433 posłów. Za głosowało 197 posłów, przeciw – 233, wstrzymało się 3 posłów. Stwierdzam, że Sejm propozycje odrzucił. Poseł Krzysztof Paszyk: W 19. poprawce do art. 99 ust. 1 wnioskodawcy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Istotnym działa- proponują, aby orzeczenia trybunału wydawane niem Trybunału Konstytucyjnego jest odpowiedź na w pełnym składzie zapadały większością głosów. pytania prawne, które są kierowane przez sądy Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. w toku rozpatrywania spraw. Państwa zmiany doty- Z pytaniami zgłosili się państwo posłowie Joanna czące składów orzekających z pewnością spowolnią Scherning-Wielgus, klub Nowoczesna, i Michał odpowiedzi na te pytania prawne. Chciałem się zwró- Szczerba, klub Platforma Obywatelska. cić do wnioskodawców z pytaniem: Czy są świadomi (Głos z sali: Pytanie do przerwy.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie 175

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Pani premier z ministrami zdążyła ubrać choinkę (Wesołość na sali, oklaski), nakręciła świąteczny spot. Panie marszałku, nazywam się Scheuring-Wiel- (Poseł Arkadiusz Mularczyk: Do rzeczy.) gus. Proszę zapamiętać. Ale teraz będzie poważnie i będzie do rzeczy. Wysoka Izbo! 76 lat temu padły w tej Izbie słowa: „Jest jedna rzecz w życiu ludzi, narodów i państw… Marszałek: (Poseł Grzegorz Schetyna: Beck.) …która jest bezcenna. Tą rzeczą jest honor”. Te sło- Przepraszam bardzo. wa dedykuję wam. To moje życzenia. (Dzwonek) Jak będziecie się golić przed Wigilią, spójrzcie w lustro.

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Marszałek: Proszę Państwa! Trochę matematyki, skupcie się teraz. (Wesołość na sali) Wyobraźcie sobie sytuację, że Dziękuję. obywatel zaskarża ustawę. Według państwa poprawki wystarczy siedmiu sędziów, żeby wydać wyrok. I czte- rech sędziów mówi, że mam rację, a trzech mówi, że Poseł Michał Szczerba: nie mam racji. Jak mam się czuć w tej sytuacji, jeżeli większość mówi, że mam rację, a według waszej po- Warto je sobie przypomnieć. (Oklaski) prawki większość nie ma racji, bo musi być więcej niż (Głos z sali: Brawo!) 2/3. To jest proste działanie, proszę państwa. (Poseł Stanisław Piotrowicz: Proste.) Dzielenia uczono w pierwszej klasie podstawówki. Marszałek: (Głos z sali: Nieprawda.) Panu posłowi Szczerbie zwracam uwagę, że nie I korzystając z moich 17 sekund jeszcze, chciała- tylko odbiega pan od przedmiotu obrad, ale uniemoż- bym zadać pytanie do pani premier. Pani premier, była liwia pan normalne prowadzenie Sejmu. Spis treści tutaj pani 12 listopada i powiedziała pani, że odpowie (Głos z sali: Czy można z wnioskiem formalnym?) pani na wszystkie pytania opozycji na piśmie. Przystępujemy do głosowania. (Głos z sali: Nie na temat.) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Ja zadałam pani pięć pytań. Dzisiaj mamy który? 19. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Dzwonek) Kto jest przeciw? (Poseł Krystyna Pawłowicz: Zastanów się.) Kto się wstrzymał? Kiedy będą odpowiedzi na nasze pytania? (Oklaski) Głosowało 434 posłów. Za głosowało 198 posłów, przeciw – 234 posłów, wstrzymało się 2 posłów. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Marszałek: W 20. poprawce wnioskodawcy proponują nie do- dawać art. 105a. Dziękuję, pani poseł. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Zwracam państwu uwagę, że jednak trzeba sza- Głos ma poseł Arkadiusz Myrcha, klub Platforma nować słowa, proszę państwa, szczególnie jeżeli się Obywatelska. zadaje pytania i występuje tutaj z mównicy przed (Głos z sali: Pan minister chciał odpowiedzieć.) Wysoką Izbą. (Głos z sali: Nie ma go, nieobecny.) Pan poseł Michał Szczerba, klub Platforma Oby- (Głos z sali: Stracił czas.) watelska. (Głos z sali: Co to za gwizdanie?)

Poseł Michał Szczerba: Poseł Arkadiusz Myrcha:

Wysoka Izbo! Prowadzony obecnie spór nie doty- Można uciszyć? czy polityki, ale tego, czy i w jakim zakresie więk- (Poseł Jolanta Szczypińska: Panie marszałku, on szość parlamentarna i prezydent mogą wpływać na gwizdał.) działalność sądów i trybunałów. Konstytucja przewi- Panie Marszałku! Po raz pierwszy brałem udział duje, że rozstrzygnięcia trybunału zapadają więk- w pracach Komisji Ustawodawczej i przyznam, że szością głosów. Wy chcecie to zmienić ustawą. Czy jako prawnik jestem porażony… (Poruszenie na sali, macie tego świadomość? oklaski) (Poseł Rafał Grupiński: Nie mają.) (Głos z sali: Ojojoj!) Wysoka Izbo! Dzisiaj było dużo słodkich życzeń. …jak PiS ją niszczy niską jakością tworzonego tam (Głos z sali: Proszę cię, dosyć.) prawa. Całkowite ignorowanie ekspertów z Biura Le- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 176 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Arkadiusz Myrcha Marszałek:

gislacyjnego, całkowite ignorowanie organizacji pozarzą- Panie pośle, proszę zadać pytanie. dowych, całkowite ignorowanie ciał opiniotwórczych. Panie pośle, prokuratorze, papier przyjmie wszystko. Żałuję, że to powiedzenie stało się mottem two- Poseł Robert Kropiwnicki: rzenia prawa przez PiS. To mogło być dobre w kampanii wyborczej, ale nie podczas prac w Sejmie. ...którzy kompletnie nie rozumieją państwa prawa, to, że weszli do świata… (Poseł Arkadiusz Mularczyk: Pytanie.) Marszałek: Marszałek: Panie pośle, proszę zadać pytanie. (Poseł Ewa Kopacz: Ale nie przeszkadza pan, pa- Panie pośle, przywołuję pana do rzeczy. Proszę nie marszałku, proszę.) zadać pytanie.

Poseł Arkadiusz Myrcha: Poseł Robert Kropiwnicki:

Panie pośle, proszę powiedzieć, co się takiego sta- …którego nie rozumieją, i zachowują się jak bar- ło od drugiego czytania, że wycofaliście się z zapisu barzyńcy. I chcę was zapytać, dlaczego kasujecie roz- o weryfikacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego. dział 10 w ustawie, który dotyczy odpowiedzialności Wiem, że to jest wasze marzenie, ale czasami lepiej państwa za sytuacje nadzwyczajne. Dotyczy on nad- po rozum pójść późno niż wcale. Dziękuję bardzo. zwyczajnych sytuacji, w których prezydent… (Poseł Arkadiusz Mularczyk: Panie marszałku...) (Oklaski) …nie może sprawować swoich funkcji i trybunał Spis treści jest zobligowany do tego, żeby orzec w takich nad- zwyczajnych sytuacjach. (Dzwonek) Marszałek:

Przystępujemy do głosowania. Marszałek: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 20. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Dziękuję panu posłowi. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? (Poseł Borys Budka: Tak, to ten moment.) Poseł Robert Kropiwnicki: Głosowało 434 posłów. Za głosowało 396 posłów, przeciw – 1 poseł, wstrzymało się 37 posłów. Chcecie pozbawić trybunał możliwości orzekania w sytuacjach najtrudniejszych. Dziękuję bardzo. Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. (Oklaski) (Oklaski) W poprawce 21. wnioskodawcy proponują nie uchylać rozdziału 10. Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. Marszałek: Z pytaniem zgłosił się poseł Robert Kropiwnicki, klub Platforma Obywatelska. Panie pośle, wyczerpał pan czas na zadanie pytania. (Głosy z sali: Uuu…) Głos ma pani Joanna Schmidt, klub Nowoczesna. (Poseł Grzegorz Schetyna: Wzdychają z tęsknotą.) (Głos z sali: Ze zrozumieniem…)

Poseł Robert Kropiwnicki: Poseł Joanna Schmidt:

Panie Marszałku! Panie Prezesie! Pani Premier! Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Proponujecie państwo uchylenie całego rozdziału (Poruszenie na sali) Zbigniew Herbert napisał kiedyś 10 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Są to zapi- taki piękny zbiór esejów „Barbarzyńca w ogrodzie” sy typowo profilaktyczne, prewencyjne, które de fac- (Dzwonek), o ludziach, którzy zgubili się w świecie to chronią urząd prezydenta Rzeczypospolitej. Argu- nie przez nich skonstruowanym. A wy zachowujecie mentujecie uchylenie tego rozdziału tym, że te zapisy się tak samo jak PiS w państwie prawa. Będą o was mają swoje odzwierciedlenie w ustawie zasadniczej. pisać, o ludziach… Tymczasem są to zapisy bardzo ogólne. Właśnie w usta- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie 177

Poseł Joanna Schmidt (Poseł Robert Kropiwnicki: Panie marszałku, chciałem tylko powiedzieć, że prof. Rzepliński nie był wie o Trybunale Konstytucyjnym mamy uszczegóło- moim promotorem, a recenzentem…) wienie tych kwestii, bo przedstawione są okoliczno- (Poseł Arkadiusz Mularczyk: Nie wiedziałem, ści, w jakich to postępowanie może być wszczęte, są niech pan to wytłumaczy.) (Gwar na sali) wskazane osoby, które biorą udział w procedowaniu, Głosowało 430 posłów. Za oddało głos 187 posłów, mamy wskazane terminy, kiedy ten wniosek powi- przeciw – 238 posłów, wstrzymało się 5 posłów. nien być rozpatrzony. Życie pisze swój scenariusz, Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. mogą być różne sytuacje, sytuacje losowe i zdrowot- W 7. wniosku mniejszości oraz tożsamej 22. po- ne. Dlatego moje pytanie jest: Dlaczego chcąc tak prawce do art. 1 pkt 17 projektu ustawy nowelizującej szybko (Dzwonek) procedować i przepchnąć tę usta- wę, uchylacie zapisy, które de facto chronią urząd wnioskodawcy proponują nie uchylać wymienionych prezydenta? Dziękuję. (Oklaski) artykułów w tym przepisie. Nad tymi propozycjami głosować będziemy łącznie. Komisja wnosi o odrzucenie poprawki. Marszałek: Przyjęcie tych propozycji spowoduje bezprzedmio- towość poprawek 23. i 26. Pan poseł Arkadiusz Mularczyk także zgłosił się Do zadania pytań zgłosił się pan poseł Adam Szła- do zadania pytania. pła, klub Nowoczesna. Proszę. (Głos z sali: Szłapka!) Szłapka, przepraszam. (Poseł Adam Szłapka: Panie marszałku, przyzwy- Poseł Arkadiusz Mularczyk: czaiłem się.) (Wesołość na sali) Przepraszam pana posła. Ja mam pytanie do pana posła wnioskodawcy. Panie pośle wnioskodawco, nadrzędną zasadą praw- ną jest, że nikt nie może być sędzią we własnej spra- Poseł Adam Szłapka: wie. Moje pytanie dotyczy roli pana posła Roberta Spis treści Kropiwnickiego, autora tej nieszczęsnej poprawki, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponujecie pań- która spowodowała wybranie sędziów na zapas. Jak stwo ustawę bardzo słabą, którą masakrujecie swoimi wszyscy dowiedzieliśmy się niedawno, pan Robert Kropiwnicki był doktorantem u prezesa trybunału poprawkami. Natomiast ja mam pytanie o art. 28. pana Rzeplińskiego. Proponujecie państwo uchylenie ust. 2 w tym arty- (Głos z sali: Ooo…) kule, który przewidywał odpowiedzialność dyscypli- (Głos z sali: Ale co to jest?) narną sędziego Trybunału Konstytucyjnego za swo- Panie pośle wnioskodawco… je działania podjęte przed wybraniem na sędziego (Poseł Cezary Grabarczyk: Ale co pan jest, w jakim...) trybunału. Ja już o to pytałem. Odpowiedzi nie udzie- …czy uważa pan za właściwe, że taka osoba, któ- liliście państwo, w związku z tym rozumiem, że przy- ra jest doktorantem prezesa trybunału (Gwar na znajecie, że pięciu sędziów trybunału wybranych sali), jest jednocześnie autorem poprawek w sprawie przez Sejm tej kadencji jest niegodnych pełnienia tej trybunału? Czy to jest właściwa zasada, panie pośle? funkcji i kolejni sędziowie, których będziecie wybie- (Głos z sali: Straszne.) rać, będą niegodni pełnienia tej funkcji. A proponu- Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję bardzo. jecie państwo wprowadzenie art. 28a, który przewi- (Oklaski) duje postępowanie dyscyplinarne na wniosek mini- (Poseł Ewa Kopacz: Ale w jakim trybie, panie stra sprawiedliwości, czyli na wniosek funkcjonariu- marszałku?) sza partyjnego. W tym przypadku to będzie pan minister Ziobro, ale mogą to być inni funkcjonariusze Dzwonek Marszałek: partyjni, inni ministrowie. ( ) Jak to się ma do konstytucyjnej zasady niezależności sądów i nie- Przystępujemy do głosowania. (Poruszenie na sali) zawisłości sędziów? Bardzo dziękuję. (Oklaski) (Głos z sali: Sprostowanie!) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 21. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Marszałek: (Poseł Robert Kropiwnicki: Panie marszałku, je- żeli można…) Dziękuję panu posłowi. Kto jest przeciw? Głos ma poseł Krzysztof Brejza, klub Platforma (Poseł Robert Kropiwnicki: Panie marszałku, spro- Obywatelska. stowanie chciałem…) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Zaraz histeria się za- Kto się wstrzymał? cznie.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 178 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Krzysztof Brejza: partii, ugrupowania, czy są zgodne z konstytucją. Czy macie rozwiązanie na sytuację, w której czysto Dziękuję bardzo. teoretycznie pojawia się jakiś demiurg albo grupa Pani Premier! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! demiurgów, partia, która chce znieść wolność zgro- No, klimatycznie, jeśli chodzi o odpowiedzi – cicha madzeń, chce wprowadzić cenzurę prewencyjną, chce noc, zero (Wesołość na sali, oklaski), cisza, spokój, nic np., żeby wojsko uczestniczyło w uroczystościach się nie dzieje. Ale trudno się dziwić, taki wstyd. partyjnych? Panie wnioskodawco, mam pytanie, o co panu (Poseł Arkadiusz Mularczyk: Narodowych.) chodziło, bo tłumacząc jakby sens tego art. 2, który W jaki sposób Trybunał Konstytucyjny bez próbowaliście wprowadzić, usunąć, mówił pan o te- art. 112 ust. 2... stowaniu, panie pośle prokuratorze, posłów, że to (Głos z sali: To Platforma jest.) była taka próba testu. Czy my jesteśmy poligonem ...będzie mógł zbadać zgodność z konstytucją dzia- doświadczalnym? łalności, teoretycznie oczywiście, takiej partii, jeżeli (Poseł Arkadiusz Mularczyk: Daruj sobie.) taka partia pojawiłaby się na scenie politycznej? (We- Czy my jesteśmy poddawani jako posłowie opozy- sołość na sali, oklaski) cji eksperymentom? (Głos z sali: To Platforma.) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak.) Niech pan powie… (Poseł Rafał Grupiński: Pani Pawłowicz mówi, że Marszałek: tak.) …czy znacie też opinie Sądu Najwyższego i pro- Głos ma poseł Andżelika Możdżanowska, Polskie kuratora generalnego à propos wyrzucenia art. 19, Stronnictwo Ludowe. całego mechanizmu wyborów sędziów Trybunału Konstytucyjnego, ponieważ 3 grudnia zapadł wyrok – najświeższy 14 dni temu – Trybunału Konstytucyj- Poseł Andżelika Możdżanowska: nego, który to trybunał (Dzwonek) wskazał przeciw- nie, że macie w ustawie utrzymać coś, co wy teraz Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Spis treści chcecie pozostawić jedynie w regulaminie Sejmu. Szanowny Panie Sprawozdawco! Chciałabym poznać Dziękuję bardzo. (Oklaski) przyczyny kolejnej zmiany siedziby Trybunału Kon- stytucyjnego. Panie sprawozdawco, mam nadzieję, że nie wynika to ze zwykłego podpuszczania parlamen- Marszałek: tarzystów i podpuszczania obywateli, bo Polska lo- kalna zasługuje na to, żeby ją doceniać i mobilizować, Przystępujemy do głosowania. a nie z niej ironizować. (Oklaski) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Jeżeli nie ma pomysłu, to ja proponuję piękną, 7. wniosku mniejszości oraz 22. poprawki, zechce gospodarną, przedsiębiorczą Wielkopolskę z najniż- podnieść rękę i nacisnąć przycisk. szym poziomem bezrobocia (Oklaski), a jeżeli chodzi Kto jest przeciw? o miasto, to proponuję Poznań i Kępno. Bo każdy ma Kto się wstrzymał? w sercu dwie ojczyzny: jedną tę małą, w której się Głosowało 433 posłów. Za głosowało 162 posłów, urodził, wychowuje, pracuje i którą szanuje, swoje przeciw – 266, wstrzymało się 5 posłów. miasto, a drugą tę dużą – Rzeczpospolitą Polską. Stwierdzam, że Sejm wniosek i poprawkę od- (Oklaski) rzucił. (Poseł Marzena Machałek: Bardzo piękne, na- W 23. poprawce wnioskodawcy proponują nowe prawdę wzruszające i na temat.) brzmienie pkt 17 w art. 1 projektu ustawy nowelizu- jącej. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Marszałek: Głos ma poseł Krzysztof Brejza, klub Platforma Obywatelska. Dziękuję. (Poseł Arkadiusz Mularczyk: Szybciej!) Z wnioskiem formalnym zgłosił się pan poseł Pa- tryk Jaki. Proszę bardzo. Poseł Krzysztof Brejza:

Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Poseł Patryk Jaki: Otóż w tym worku wielu przepisów, które niezgodnie z zasadami techniki legislacyjnej usuwacie w drodze Dziękuję. zmiany jednego przepisu, mieści się również usunię- Szanowny Panie Marszałku! Pani Premier! Wy- cie art. 112, bardzo istotnego, który mówi o wskaza- soka Izbo! Chciałbym zgłosić wniosek formalny niu władz partii w trybie kontroli celów i działalności o przerwę i zwołanie Konwentu Seniorów, aby roz- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie 179

Poseł Patryk Jaki Marszałek: szerzyć porządek obrad o informację na temat tego, Ten wniosek formalny poddam pod głosowanie na jak Platforma Obywatelska, która przed chwilą mó- końcu tego punktu. wiła tak dużo o demokracji i cenzurze, traktowała te Przystępujemy do głosowania. dwie wartości w czasach, kiedy rządziła w Polsce. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem (Głos z sali: Przez 8 lat.) 23. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Warto w tej sytuacji przypomnieć kilka spraw. (Poseł Ewa Kopacz: Nie, panie marszałku!) (Poseł Rafał Grupiński: Bez palca.) (Głos z sali: Zostaliśmy wywołani jako Nowoczes- Po pierwsze, mówicie państwo o szacunku do kon- na. Nie zauważył pan marszałek?) stytucji. Wasz szacunek do prawa i konstytucji wi- Kto jest przeciw? dzieliśmy, jak uchwalaliście prawo na cmentarzach Kto się wstrzymał? Głosowało 405 posłów. Za głosowało 261 posłów, i stacjach benzynowych. (Oklaski) przeciw – 112 posłów, wstrzymało się 32 posłów. (Głos z sali: Brawo!) Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. Mówicie o demokracji, o wartościach, przypomnij- (Głos z sali: Panie marszałku…) cie sobie, która to partia wprowadzała służby specjal- Informuję państwa posłów, że wszystkie wnioski ne do jednego z tygodników, przypomnijcie sobie. formalne będę poddawał pod głosowanie na końcu (Oklaski) tego punktu. (Głos z sali: Brawo!) (Poseł Rafał Grupiński: Na podstawie jakiego (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest.) punktu regulaminu?) Przypomnijcie sobie, jeżeli chcecie rozmawiać (Głos z sali: Też wniosek formalny.) o demokracji, przypomnijcie sobie, która partia wpro- W 24. poprawce wnioskodawcy proponują skreślić wadziła o 5 rano do domu dwudziestolatka... art. 2 ustawy nowelizującej. (Poruszenie na sali) (Głos z sali: Tak jest.) Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. ...służby specjalne tylko za to... Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmioto- (Głos z sali: To wy wprowadziliście, jak Blida się wość poprawki 25. zastrzeliła. To wy!) (Głos z sali: Można prosić o trochę przyzwoitości, Spis treści ...że prowadził krytyczną wobec władz stronę in- panie marszałku.) ternetową. Która to partia zrobiła? (Oklaski) Z pytaniem... (Poseł Stefan Niesiołowski: Prosimy o głos.) (Głos z sali: Brawo!) ...zgłosiła się pani poseł Lidia Gądek, klub Plat- (Głos z sali: Tak jest.) forma Obywatelska. Warto też zadać pytanie, Wysoka Izbo, za której Do panów zwracam się o opuszczenie mównicy. władzy złożono najwięcej wniosków o podsłuchy? (Głos z sali: Można trochę o przyzwoitości?) Sprawdziliśmy. Która to partia? Platforma Obywa- (Głos z sali: Wniosek formalny, panie marszałku.) telska. (Oklaski) Do pana posła Budki zwracam się, żeby opuścił (Głosy z sali: Platforma Obywatelska.) mównicę. Mówicie o szacunku do Trybunału Konstytucyj- (Poseł Jakub Rutnicki: Wniosek formalny.) nego. Panie pośle, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan (Głos z sali: Przez 8 lat.) obrady Sejmu i utrudnia prowadzenie obrad. To przypomnijcie sobie, jak wy szanowaliście wy- (Poseł Borys Budka: Dobrze, czy mam od razu roki Trybunału Konstytucyjnego. Sprawdziliśmy. zapisać się…) (Poseł Grzegorz Schetyna: Co to jest?) Panie pośle, proszę opuścić mównicę. Ponad sto niewykonanych wyroków Trybunału (Poseł Borys Budka: Wniosek formalny.) Konstytucyjnego. (Oklaski) Pani poseł Lidia Gądek, klub Platforma Obywa- (Głos z sali: Tak jest.) telska, zgłosiła się do zadania pytania. I w końcu, Wysoka Izbo, chcę powiedzieć jedno: posłowie Nowoczesnej wychodzą na mównicę (Dzwo- nek) i co chwila mówią o tym, że tak naprawdę chodzi Poseł Lidia Gądek: im o to, aby ciężko pracować. Otóż sprawdziliśmy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! (Głos z sali: Czas.) Szanowni Wnioskodawcy! W mediach i na tej sali (Poseł Ryszard Petru: Czas minął.) ciągle słyszymy z jednej strony... (Gwar na sali) Wysoka Izbo! Nowoczesna ile projektów ustaw Panie marszałku, może pan uciszyć? (Dzwonek) złożyła w tej kadencji? Zero. (Oklaski) (Wypowiedź poza mikrofonem) (Głos z sali: Zero.) Nie, akurat teraz tu. Natomiast w jednej sprawie są najlepsi na świecie Proszę o przedłużenie czasu w tym momencie. – 120 wniosków o przerwę. Dziękuję. (Oklaski) Szanowni państwo, słyszymy permanentnie, że (Głosy z sali: Brawo!) zmiana ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nikogo 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 180 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Lidia Gądek Marszałek:

nie interesuje, nie interesuje zwykłego obywatela, że Panie pośle, w swoim wystąpieniu odbiega pan od to jest wojna polityczna, partyjna itd. Otóż nie, pro- przedmiotu obrad (Wesołość na sali) określonego szę państwa. Interesuje, i to bardzo, zwykłego pol- w porządku dziennym. skiego obywatela, ponieważ to, że próbujecie zablo- kować, a właściwie już prawie zablokowaliście dzia- łanie trybunału, najbardziej zaboli zwykłych obywa- Poseł Cezary Tomczyk: teli, bo będą musieli dużo dłużej czekać na rozstrzyg- nięcie skargi konstytucyjnej, co oczywiście wpłynie Ja rozumiem, że pan marszałek mi przedłuży na złą, gorszą ochronę praw, wolności obywatela. możliwość zadania pytania. (Głos z sali: Czas!) Mam pytanie: Dlaczego... (Dzwonek) Czas jest przedłużony z powodu zakłócania. Marszałek: Krótkie trzy pytania. Przywołuję pana do rzeczy i proszę zadać pytanie. Szanowni Państwo! Dlaczego w art. 2 w pkt 2 akurat takie ograniczenie czasowe? Dlaczego w pkt 1 chcecie wyrzucić wszystkie postępowania obecne? Poseł Cezary Tomczyk: (Głos z sali: Czas!) I proszę państwa, jeszcze jedno pytanie. Na całym Szanowni Państwo! Kilka dni temu do parlamen- świecie nawet barbarzyńcy w okresie Świąt Bożego tu wpłynął wniosek klubu PiS i klubu Kukiz’15, ini- Narodzenia kończą wojny albo przerywają, a pań- cjatywa zmiany konstytucji. Mówicie w niej, że od tej stwo powodujecie, że… pory to Sąd Najwyższy powinien oceniać konstytu- (Poseł Izabela Kloc: To skończcie!) cyjność ustaw o Trybunale Konstytucyjnym. Zabaw- …Polakom fundujecie pod choinkę… my się w taką zabawę. (Poruszenie na sali) Sąd Naj-

Spis treści (Poseł Izabela Kloc: Skończcie.) wyższy… …opłatek w formie wojny. (Głos z sali: To nie jest zabawa.) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ciii…) …Sąd Najwyższy, szanowni państwo (Gwar na sali), Sąd Najwyższy zmiażdżył waszą… (Głos z sali: Koniec.) Marszałek: …nowelizację ustawy. (Poseł Izabela Kloc: Siedem, sześć, pięć, cztery, No to, pani poseł, zwracam pani uwagę, bo to było trzy, dwa, jeden, zero, koniec zabawy! Koniec!) porównanie bardzo niewłaściwe. (Poruszenie na sali) Zmiażdżył ją. Zmiażdżył ją też prokurator gene- Przystępujemy do głosowania. ralny, Helsińska Fundacja Praw Człowieka oraz Na- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem czelna Rada Adwokacka. (Dzwonek) 24. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Głos z sali: Koniec zabawy.) Kto jest przeciw? Panie marszałku, w związku z tym, że pan mi Kto się wstrzymał? przerwał, proszę o przedłużenie czasu. Głosowało 431 posłów. Za głosowało 195 posłów, przeciw – 233, wstrzymało się 3 posłów. Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. Marszałek: W 25. poprawce wnioskodawcy proponują nowe Panie pośle, przywołuję pana ponownie do rzeczy, brzmienie art. 2 projektu ustawy nowelizującej. proszę zadać pytanie. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Z pytaniem zgłosił się pan poseł Cezary Tomczyk, klub Platforma Obywatelska. Poseł Cezary Tomczyk:

Do rzeczy. Już kończę, panie marszałku. Zacytuję Poseł Cezary Tomczyk: tylko dwa fragmenty z tej opinii Sądu Najwyższego.

Panie Prezesie! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, uwaga do pana marszałka, bo jestem Marszałek: w tej Izbie trzecią kadencję i mam wrażenie, że tak jednostronnie prowadzącego obrady marszałka ten Panie pośle, proszę zadać pytanie, bo skończył się Sejm jeszcze nie widział. (Oklaski) panu czas. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie 181

Poseł Cezary Tomczyk: Marszałek:

Rażące naruszenie praw i wolności obywatel- Pani poseł, przywołuję panią do rzeczy, więc pro- skich, w tym prawa do sądu, które… szę zadać pytanie. (Głos z sali: Pytanie.) (Poseł Jakub Rutnicki: Ale co to jest w ogóle?) …faktycznie przestaje być chronione. (Marszałek wyłącza mikrofon posłowi Cezaremu Tomczykowi) Poseł Agnieszka Pomaska:

Chciałabym zadać pytanie odnośnie do poprawki Marszałek: nr 26: Dlaczego państwo chcecie… (Gwar na sali) Ale, panie marszałku, proszę uspokoić salę, bo Panie pośle, ponieważ nie reaguje pan na moje próbuję zadać pytanie. upomnienie… (Głos z sali: Czas minął.) …na podstawie art. 175 ust. 2 regulaminu odbie- Marszałek: ram panu głos. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!) Proszę zadać pytanie. (Poseł Ewa Kopacz: To jest skandal!) Przystępujemy do głosowania. (Głos z sali: Panie marszałku, sprostowanie, Poseł Agnieszka Pomaska: chciałbym sprostować.) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Chciałam zapytać: Dlaczego osobom, które prze- 25. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. pracowały na swoim stanowisku co najmniej pięć lat Kto jest przeciw? i mogą przystąpić do egzaminu sędziowskiego w ter- Kto się wstrzymał? minie 36 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, Głosowało 433 posłów, za głosowało 240 posłów, dlaczego ludziom, którzy ciężko pracują, którzy się przeciw – 190, wstrzymało się 3 posłów. uczą, chcecie później odebrać prawo wykonywania Spis treści Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. tego zawodu? (Dzwonek) Dziękuję bardzo. (Oklaski) W 26. poprawce wnioskodawcy proponują dodać art. 2a do projektu ustawy nowelizującej. Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. Marszałek: Z zamiarem zadania pytania zgłosiła się pani poseł Agnieszka Pomaska, klub Platforma Obywatelska. Dziękuję. (Głos z sali: O Jezu...) Głos ma pan poseł Piotr Apel, klub Kukiz’15. (Głos z sali: Apel był pierwszy.)

Poseł Agnieszka Pomaska: Poseł Piotr Apel: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za ciszę. Panie Marszałku! Pani Premier! Panie i Panowie Posłowie! Ja rozumiem, że te westchnięcia ze strony Ja chciałbym na początku skorzystać ze swojego cza- PiS-u, kiedy ktoś z polityków Platformy wychodzi na su i sprostować, że projekt zmiany konstytucji jest mównicę, oznaczają, że bierzecie głęboki oddech, projektem klubu Kukiz’15, pod którym podpisało się żeby… Prawo i Sprawiedliwość, a też zastanawiała się, czy (Poseł Krystyna Pawłowicz: Do rzeczy!) podpisać się pod nim, Platforma, ale jak dowiedziała …za chwilę udzielić odpowiedzi, i mam nadzieję… się, że… (Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Nigdy takiej możliwości nie było. Takiej sytuacji nie było.) Marszałek: …pod projektem podpisuje się PiS, to się wycofa- ła (Wesołość na sali, oklaski), bo chce tutaj, rozu- Pani poseł, proszę do rzeczy. Proszę nie komento- miem, ugrać coś dla siebie w postaci tego konfliktu. wać zachowań innych posłów. Proszę do rzeczy. Skończmy ten cyrk. Proponuję, żebyśmy napraw- (Poseł Jakub Rutnicki: To jest do rzeczy!) dę przeszli do rozwiązań konstruktywnych, a nie nawzajem obrażali się, kłócili, wyzywali od Hitlerów, Poseł Agnieszka Pomaska: Judaszy czy innych postaci. (Oklaski)

Panie marszałku, nie wiem, w jakim trybie… Pa- nie marszałku, ale proszę dać mi dokończyć zdanie. Marszałek: Nie wiem, w jakim trybie pan prowadzi te obrady Sejmu, ale jeszcze się z czymś takim nie spotkałam. Panie pośle… 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 182 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Piotr Apel: Marszałek:

Dziękuję bardzo. Głos ma poseł Robert Kropiwnicki, Platforma Obywatelska. (Poseł Krystyna Pawłowicz: O Jezu...) Marszałek:

Dziękuję panu bardzo, ale informuję pana uprzej- Poseł Robert Kropiwnicki: mie, że tego typu wystąpienia, informacje… (Poseł Krystyna Skowrońska: Ze mną pan nie roz- Panie Marszałku! Panie Prezesie! (Wesołość na mawiał.) sali) Chciałem panu, panie prezesie, zwrócić uwagę, (Głos z sali: Daj mu karę.) że ma pan w swoim zespole ludzi, którzy nie rozu- Jest punkt w porządku dziennym każdego dnia mieją, czym jest vacatio legis, nie rozróżniają promo- posiedzenia Sejmu: oświadczenia, więc prosiłbym tora od recenzenta i nie wiedzą, czym jest tworzenie bardzo, żeby pytań nie wykorzystywać do tego typu ustawy. I takim posłem... informacji. Przystępujemy do głosowania. (Poseł Agnieszka Pomaska: Ale odpowiedź, panie Marszałek: marszałku!) Panie pośle, zwracam panu uwagę, żeby pan mó- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wił do rzeczy. 26. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Poseł Robert Kropiwnicki: Głosowało 431 posłów. Za głosowało 374 posłów, przeciw – 20, wstrzymało się 37 posłów. ...jest człowiek, który chciał mnie obrazić. Proszę Stwierdzam, że Sejm poprawkę przyjął. pamiętać, że vacatio legis to jest przepis... Spis treści W 28. poprawce do art. 4 projektu ustawy nowe- (Głos z sali: Ciszej!) lizującej wnioskodawcy proponują, aby ustawa we- ...który ma dać czas na dostosowanie się wszyst- szła w życie po upływie 2 lat od dnia ogłoszenia. kich podmiotów na wejście w życie. I człowiek, który Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. mówi, że ja jestem złym człowiekiem... Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmioto- (Poseł Marzena Machałek: My słyszymy.) wość 29. poprawki oraz 10. wniosku mniejszości. ...to ten, który lustrował sędziów w nocy… Zgłosili się państwo posłowie celem zadania pytania. (Poseł Arkadiusz Mularczyk: Nad ranem!) Pani poseł Katarzyna Lubnauer, klub Nowoczesna. …który przeprowadzał niszczenie Trybunału Konstytucyjnego wiele lat temu. I państwo się go nie wstydzicie. Uważacie, że pewien poseł jest dobrym Poseł Katarzyna Lubnauer: człowiekiem. To jest tragiczne, ale o tym właśnie mó- wiłem... Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Wprowadzając (Poseł Izabela Kloc: Ciii…) do tej ustawy brak vacatio legis, mieli państwo, to nie ...to miałem na myśli, mówiąc, że jesteście barba- ulega żadnej wątpliwości, jeden zamiar – ten, żeby rzyńcami (Dzwonek) w ogrodzie. Nie rozumiecie pod- Trybunał Konstytucyjny nie mógł sprawdzić zgod- stawowych pojęć i dlatego uważam... ności tej ustawy z konstytucją. Wydaje się jednak, że mogli państwo zaproponować lepsze rozwiązanie. Chciałam zapytać, dlaczego państwo nie zapropo- Marszałek: nowali, żeby ta ustawa weszła w życie z początkiem Panie pośle, w swoim wystąpieniu odbiega pan od grudnia, czyli miesiąc temu. przedmiotu obrad. Przywołuję pana do rzeczy. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Platforma się w tym specjalizowała.) Chciałam zauważyć, że takie rozwiązanie byłoby Poseł Robert Kropiwnicki: bardzo dobre, ponieważ rozwiązałoby dwa państwa problemy: nierealizowane orzeczenia z 3 i 9 grudnia. ...że nie powinniście tego chcieć przyjąć. Proszę W związku z tym chciałam się dowiedzieć, co kiero- państwa, vacatio legis... wało państwem, gdy decydowaliście o tym, że mamy zerowy, a nie minus 1 miesiąc czas wejścia ustawy w życie. (Oklaski) Marszałek: (Poseł Krystyna Pawłowicz: To PO się w tym spe- cjalizowała.) Panie pośle, ponownie przywołuję pana do rzeczy. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie 183

Poseł Robert Kropiwnicki: Marszałek:

...jest koniecznym przepisem, na który wskazują Panie pośle, swoje wystąpienie powinien pan za- wszyscy. kończyć pytaniem. (Wesołość na sali, oklaski) (Poseł Krzysztof Brejza: Mularczyk nie był posłem (Poseł Grzegorz Schetyna: O właśnie, to chciałem przywoływanym.) mu powiedzieć.) (Głos z sali: Prawie nowoczesny.) To nie było... Marszałek: (Głos z sali: Do kąta.) Proszę państwa, wnioski formalne, ponieważ były Panie pośle, nie reaguje pan na moje wystąpienie. do tej pory nadużywane, będę dopuszczał... Odbieram panu głos. (Głos z sali: Mieliśmy z góry nie decydować o tym.) (Głos z sali: Szef klubu.) Poseł Robert Kropiwnicki: Przewodniczący klubu z wnioskiem formalnym, proszę bardzo. Dziękuję bardzo. Poseł Sławomir Neumann: Marszałek: Panie Marszałku! Prosiłbym o 5 minut przerwy, Głos ma pan poseł Patryk Jaki, klub Prawo aby te emocje opadły i żeby pan marszałek mógł pro- i Sprawiedliwość. wadzić dalej obrady w sposób sprawiedliwy. Wiem, że (Poseł Andrzej Halicki: Ale w jakim trybie?) dla was sprawiedliwość jest pojęciem dość obcym Pan poseł Patryk Jaki, klub Prawo i Sprawiedli- (Poruszenie na sali), ale w sposób sprawiedliwy... wość. (Głos z sali: Eee...) ...dla wszystkich stron tej sali. Nie może być tak, Wnioski formalne, poinformowałem państwa, na Spis treści sam koniec tego punktu będę przyjmował. że pan w sposób wybiórczy... (Poseł Rafał Grupiński: W jakim trybie na sam (Głos z sali: Co ty, zwariowałeś?) koniec?) ...faworyzuje jedną stronę, a nie daje możliwości (Głos z sali: Jaki punkt regulaminu?) zadawania pytań opozycji. Proszę bardzo. Panie marszałku... (Gwar na sali) Ciszej, ciszej. Panie marszałku, osobą, która najbardziej zakłó- Poseł Patryk Jaki: ca te obrady, jest, mam wrażenie, pan marszałek. Dobrze byłoby, żebyśmy mogli wszyscy normalnie tu Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoki Sejmie! pracować. (Oklaski) Chciałbym powiedzieć, że to nie jest najlepszy dzień pana posła Kropiwnickiego, ponieważ postawił nam zarzut, że ta ustawa... Marszałek: (Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Co to jest?) Przystępujemy do głosowania. ...że ta ustawa wejdzie... (Poseł Jakub Rutnicki: Przerwa!) (Głos z sali: W jakim trybie?) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem Panie marszałku… 28. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Poseł Magdalena Kochan: W jakim to trybie?) (Poseł Mirosław Suchoń: Panie marszałku, z wnio- …że ta ustawa wejdzie bez vacatio legis (Gwar na skiem formalnym.) sali) i że to rzekomo jest wielki skandal, że to się Kto jest przeciw? nigdy w tej Izbie nie zdarzyło. No to chciałbym po- Kto się wstrzymał? wiedzieć wam, Platformo Obywatelska, że sprawdzi- Głosowało 429 posłów. Za głosowało 161 posłów, liśmy, jak było za waszych czasów. (Oklaski) I chcę przeciw – 266, wstrzymało się 2 posłów. wam powiedzieć, że w ciągu godziny znaleźliśmy Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. 87 takich ustaw. (Oklaski) 87! Przypominam państwu posłom, że wnioski for- (Głos z sali: Brawo!) malne... Naprawdę, litości. (Gwar na sali) Nie róbcie... (Poseł Mirosław Suchoń: Mogę z wnioskiem for- (Poseł Grzegorz Schetyna: Dobra, spadaj.) malnym?) Pan poseł Schetyna w ramach nowej kultury zwró- ...przyjmuję na koniec tego punktu. cił się do mnie zwrotem grzecznościowym „spadaj”. W 29. poprawce do art. 4 projektu ustawy no- Dziękuję, pozdrawiam serdecznie. (Wesołość na sali) welizującej wnioskodawcy proponują, aby ustawa 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 184 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek Chciałem też powiedzieć, że można by mieć wąt- pliwości – po co pytać, skoro na te pytania nikt nie weszła w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogło- odpowiada, a obóz rządzący jak walec przegłosowuje szenia. rozsądne propozycje opozycji. (Dzwonek) Ale my bę- (Poseł Grzegorz Schetyna: Gucwa lepiej prowadził, dziemy pytać. Będziemy pytać, ponieważ z każdą naprawdę.) minutą, kiedy zadajemy pytania, o tę minutę dłużej Komisja wnosi o odrzucenie tej poprawki. w Polsce obowiązuje prawo, które chroni obywatela, (Poseł Grzegorz Schetyna: Wstyd.) prawo zgodne z konstytucją. (Oklaski) I dla każdej Przyjęcie tej poprawki spowoduje bezprzedmioto- z tych minut warto to robić. wość 10. wniosku mniejszości. (Głos z sali: Brawo!) O zadanie pytania poprosił pan poseł Killion Mu- nyana z klubu Platforma Obywatelska. (Poseł Ewa Kopacz: Munyama.) Marszałek:

Przystępujemy do głosowania. Poseł Killion Munyama: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 29. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! Kto jest przeciw? Jako ekonomista obawiam się przede wszystkim, że sparaliżowanie pracy Trybunału Konstytucyjnego Kto się wstrzymał? znacząco wpłynie na bezpieczeństwo finansowe pań- Głosowało 427 posłów. Za głosowało 190 posłów, stwa, umożliwiając egzekucję zawartych właśnie przeciw – 234, wstrzymało się 3 posłów. w konstytucji progów bezpieczeństwa dla zadłużenia Stwierdzam, że Sejm poprawkę odrzucił. się państwa. (Poseł Krystyna Skowrońska: Może ja bym wyszła?) Skąd ten pośpiech? Czy wiecie, że pośpiech jest W 10. wniosku mniejszości do art. 4 projektu usta- potrzebny tylko przy łapankach? Mało tego (Wesołość wy nowelizującej wnioskodawcy proponują, aby usta- na sali), gdy człowiek się spieszy, to diabeł się cieszy. wa weszła w życie po upływie 2 miesięcy od dnia Spis treści (Wesołość na sali, oklaski) Pośpiech... ogłoszenia. (Głos z sali: Przy łapankach!) Przystępujemy do...... jest immanentną cechą republiki bananowej. Z pytaniem zgłosił się pan Borys Budka, klub (Wesołość na sali, oklaski) Polacy tego nie chcą. Platforma Obywatelska. (Głosy z sali: Brawo!) (Oklaski) (Część posłów Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wstaje i klaszcze) Poseł Borys Budka:

Marszałek: Szanowny Panie Marszałku! Pani Premier! Wy- soka Izbo! Otóż moje pytanie skierowane jest do po- Głos ma pan poseł Mirosław Suchoń, klub Nowo- słów wnioskodawców: Czy skorzystacie państwo czesna. z ostatniej szansy na to, by przynajmniej ocalić w jakiś sposób prace Trybunału Konstytucyjnego? Czy pań- stwo skorzystacie z tych podpowiedzi, które płyną Poseł Mirosław Suchoń: z różnych środowisk, które płyną do państwa z Sądu Najwyższego, z Krajowej Rady Sądownictwa, z Kra- Panie Marszałku! (Dzwonek) Szanowna Pani Pre- mier! Wysoka Izbo! Niestety Prawo i Sprawiedliwość jowej Izby Radców Prawnych, z Naczelnej Rady Ad- w poprzednim głosowaniu odrzuciło dobrą poprawkę wokackiej? Państwo potrafiliście udowodnić przez Nowoczesnej, która to poprawka powodowała, że dwie doby, że nie liczycie się z nikim. Macie jeszcze przepis ten byłby zgodny z konstytucją. Mamy jed- szansę, żeby to zmienić. nak koło ratunkowe – poprawkę 29. I, panie marszałku, mam taką prośbę na przy- Szanowni Państwo! Brak vacatio legis narusza szłość. Już szef mojego klubu prosił o to, żeby trak- wprost art. 2 konstytucji, zasadę demokratycznego tować równo ugrupowania, ale prosiłbym również, państwa prawa, co wielokrotnie podkreślał, wielokrot- żeby to miejsce nie stało się miejscem leczenia fru- nie orzekał Trybunał Konstytucyjny. Musicie, szanow- stracji ministra, który miał być w sporcie (Dzwonek), ni wnioskodawcy, znać te orzeczenia. Jaki jest więc cel trafił gdzie indziej, też do resortu na „s”, i palcem braku vacatio legis? Odpowiedź nasuwa się w sposób niczym kibic... jasny: nie chcecie, aby trybunał oceniał zgodność z kon- stytucją tej ustawy, bo z całą pewnością nie zostawiłby na niej suchej nitki. Podobnie zresztą, jak uczynił to Marszałek: 9 grudnia z poprzednią zmianą tej ustawy autorstwa tych samych wnioskodawców. Panie pośle, to już odbiega od tematu. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie 185

Poseł Borys Budka: Marszałek:

...będzie nam groził. Mam prośbę, żeby pan to Pani poseł, ponownie przywołuję... uwzględnił, bo ta mównica nie jest od tego. (Oklaski) Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Marszałek: Jest 20 projektów poselskich... Proszę nie odbiegać od tematu. Głos ma pani poseł Joanna Scheuring-Wielgus, klub Nowoczesna. Marszałek: Głos z sali ( : Spokojnie.) ...panią do rzeczy. (Głos z sali: Znowu matematyka?)

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: ...tylko i wyłącznie dlatego... Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja bym chciała (Głos z sali: I siedem rządowych.) się odnieść do tego, co powiedział młody pan poseł ...że unikacie państwo konsultacji społecznych Jaki. Panie pośle, zanim pan zacznie w ogóle cokol- i udziału obywateli w procedowaniu ustaw. wiek cytować, to pan sprawdzi sobie, ile razy pan (Poseł Krystyna Pawłowicz: Do rzeczy!) występował... (Głos z sali: Powoli.) ...na mównicy sejmowej. Zero. A wie pan, ile razy Marszałek: występowali posłowie Nowoczesnej? (Oklaski) Pani poseł... (Głos z sali: Dużo.) Spis treści Są w pierwszej dwudziestce (Wesołość na sali) najczęściej wypowiadających się osób w Sejmie. (Po- Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: ruszenie na sali, oklaski) (Poseł Krystyna Pawłowicz: O przerwę!) Tylko dlatego. Nie ma ustaw rządowych. Nie okła- Po drugie, chciałabym zaznaczyć, że pani premier mujcie. (Oklaski) Beata Szydło...

Marszałek: Marszałek: Pani poseł, muszę pani odebrać... Pani poseł, pani odbiega od przedmiotu obrad. Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Dziękuję panu bardzo. (Wesołość na sali, oklaski) ...pani premier Beata Szydło... (Poseł Patryk Jaki: W ramach sprostowania, moż- na?)

Marszałek: Marszałek: Zwracam pani uwagę, żeby pani mówiła do rzeczy. Pan poseł Tadeusz Cymański z pytaniem.

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Poseł Tadeusz Cymański:

Mam jeszcze 25 sekund, zaraz zadam pytanie. Mam pytanie do pana posła Mularczyka, bo słu- Zaraz zadam pytanie. chając tego wszystkiego... (Głos z sali: Do rzeczy.) (Poseł Krystyna Skowrońska: Nie ma takiego trybu.) Pani premier Beata Szydło mówiła: tu są ustawy, (Poseł Cezary Grabarczyk: Zmień adresata.) gotowe ustawy. Gdzie te ustawy? Nadchodzą święta, trochę kultury. (Oklaski) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Weź, bo nie na temat.) (Głos z sali: No właśnie.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 186 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Tadeusz Cymański Marszałek:

Naprawdę, bo idzie stąd bardzo zły sygnał do Panie pośle, jesteśmy w punkcie zadawania py- wszystkich Polaków. (Poruszenie na sali) tań, a nie wygłaszania oświadczeń. (Poseł Sławomir Neumann: To prawda.) Przystępujemy do głosowania. Pytanie jest proste. Czas biegnie, pytanie jest pro- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 10. ste. Czy ta ustawa jest lepsza czy gorsza od innych wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć ustaw... przycisk. (Głosy z sali: Gorsza!) Kto jest przeciw? ...i czy korzysta ona z domniemania... Kto się wstrzymał? (Poseł Grzegorz Schetyna: Następne pytanie.) Głosowało 424 posłów. Za głosowało 188 posłów, ...konstytucyjności? Mamy kruchą... przeciw – 233 posłów, wstrzymało się 3 posłów. Stwierdzam, że Sejm wniosek mniejszości odrzucił. (Głos z sali: Przerwa!) W tej chwili z pytaniami zgłosili się państwo po- ...większość. słowie. (Poseł Cezary Grabarczyk: Jeszcze nie.) Ryszard Petru, klub Nowoczesna. Bierzemy na siebie ogromną odpowiedzialność. (Głos z sali: Do Transylwanii.) (Poseł Cezary Grabarczyk: Ooo!) Dlaczego nie chcecie dać nam szansy, dlaczego nie krytykujecie, tylko potępiacie, bez życzliwości? Mówi- Poseł Ryszard Petru: cie o niej najgorsze rzeczy. (Poseł Cezary Grabarczyk: Bo zło trzeba potępiać.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 22 grudnia (Poseł Grzegorz Schetyna: Bez!) 2015 r. przejdzie do historii i to nie będzie dzień, Wielu ekspertów twierdzi, że już (Dzwonek) grze- z którego Polacy będą dumni. chem pierworodnym tego, co się tutaj dzieje… Zwracam się do tych posłów PiS, którzy mają wąt- (Głos z sali: W jakim trybie?) pliwości, aby wyjęli karty i nie zagłosowali w tym Spis treści …były wydarzenia w czerwcu, naprawdę. ostatecznym głosowaniu. (Głos z sali: To jest pytanie?) Ale mam pytania. Chciałbym wiedzieć, jakie to ustawy ma zablokować Trybunał Konstytucyjny, któ- (Poseł Grzegorz Schetyna: Pytanie!) re państwo mają w głowie? Pytanie jest… Panie pośle Mularczyk, proszę tu- I mam pytanie do rządu: Czy jest to ustawa, któ- taj przyjść i powiedzieć… ra planuje wprowadzenie inwigilacji Internetu w ra- (Głos z sali: Do rzeczy.) mach ustawy antyterrorystycznej? Chciałbym się (Poseł Grzegorz Schetyna: Przywołuję do rzeczy.) dowiedzieć, czy planują państwo ustawę zabraniają- Byłem wiele lat w Sejmie, ale naprawdę… cą zgromadzeń publicznych. (Wypowiedź poza mikrofonem) Nie, chciałbym się dowiedzieć, może nie wiemy tego. Marszałek: Na czym polega ustawa medialna, której państwo nie chcecie pokazać, która prawdopodobnie jest nie- Panie pośle, proszę kończyć swoje wystąpienie. zgodna z konstytucją? (Głos z sali: Niee...) Ja bym chciał zobaczyć, jakie to są ustawy, albo Poseł Tadeusz Cymański: zapewnijcie nas, Polaków i posłów tutaj, że nie macie takich zamiarów. …takich kalumnii, złośliwości… (Poseł Rafał Grupiński: Zapewnienie nic nie zna- (Poseł Teresa Piotrowska: Tak nie było nigdy.) czy.) Bo 500 zł na dziecko, niższy wiek emerytalny czy też ustawa obniżająca… (Dzwonek) podwyższająca Marszałek: próg, wyższą kwotę wolną od podatków to jest zgodne z konstytucją. Mam wielką prośbę o odpowiedź na Panie pośle… to pytanie. I proszę pamiętać, można wyjąć kartę i nie głosować. Dziękuję. (Oklaski) Poseł Tadeusz Cymański: Marszałek: Kończę wezwaniem: lejcie oliwę na wzburzone fale, na ranę, a nie dolewajcie oliwy do ognia. Pytanie zadaje pan poseł Władysław Kosiniak- (Poseł Cezary Grabarczyk: Przekonaj prezesa.) -Kamysz, Polskie Stronnictwo Ludowe. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego 187

Poseł Władysław Kosiniak-Kamysz: Chcę państwa zapewnić, że nie spoczniemy, dopó- ki ta ustawa… Dziękuję bardzo. (Głos z sali: Nim dojdziemy.) Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! …ten bubel prawny nie zostanie przez trybunał Dzisiaj podczas porannych obrad pan minister Grze- unieważniony. Platforma Obywatelska już jutro skła- gorz Tobiszewski… da wniosek o zabezpieczenie wraz z wnioskiem o zba- (Głosy z sali: Tobiszowski.) danie konstytucyjności tej ustawy. (Oklaski) Zebra- …zamienił wygaszanie na wyciszanie. Wycisza- liśmy odpowiednią liczbę podpisów i obiecujemy w tym nie, a przez to rozszyfrował hasło, z którym PiS szło miejscu, że nie zostawimy Polaków (Dzwonek) na do wyborów: dobra zmiana. Dobra zmiana oznacza pastwę większości, która nie liczy się z żadnymi za- wyciszanie. W pierwszej kolejności wyciszanie PSL-u sadami. Dziękuję. (Oklaski) w Prezydium, teraz wyciszanie Trybunału Konsty- (Głosy z sali: Brawo!) tucyjnego. (Głos z sali: Panie marszałku, wniosek formalny.) (Głos z sali: Sami się wyciszyliście.) (Poseł Piotr Kaleta: 5%.) A co oznacza słowo wyciszanie, wyciszać, wyciszyć Marszałek: według języka polskiego? (Głos z sali: Do rzeczy.) Z kolejnym pytaniem zgłosił się pan poseł Patryk Przestać informować o jakiejś sprawie, aby ludzie Jaki, Prawo i Sprawiedliwość. o niej zapomnieli. (Oklaski) (Poseł Stefan Niesiołowski: W jakim trybie?) (Głos z sali: Ciii…) Ludzie, Polacy nie zapomną o wyciszaniu Trybu- nału Konstytucyjnego, Polacy nie zapomną tych Poseł Patryk Jaki: ustaw pisanych na kolanie. (Głos z sali: Którzy Polacy?) Dziękuję bardzo. Polacy nie zapomną… Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoki Sejmie! (Głos z sali: Bury.) À propos tego, czego Polacy nie powinni zapomnieć… …Polacy nie zapomną sposobu procedowania nad (Poseł Borys Budka: À propo.) Spis treści tą ustawą. I nie da się wyciszyć głosu opozycji w tej Dążę do pytania. sprawie. (Dzwonek) À propos tego, czego Polacy nie powinni zapo- Pytanie do pani premier: Co z dialogiem społecz- mnieć, i tego, o czym mówił pan premier Kosiniak- nym, jak wyglądały konsultacje społeczne tej usta- -Kamysz (Wesołość na sali, oklaski), chciałbym powy… wiedzieć o górnictwie. Chciałbym przypomnieć Wy- (Poseł Piotr Kaleta: 67 lat.) sokiej Izbie… (Poruszenie na sali) …jak były przeprowadzone rozmowy z partnera- (Poseł Jakub Rutnicki: Ale co to jest?) mi społecznymi? Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Głos z sali: Nie.) (Poseł Michał Wojtkiewicz: Nie da się wyciszyć Chciałbym przypomnieć Wysokiej Izbie… sprawy Burego.) (Poseł Stefan Niesiołowski: Panie marszałku, co to jest?) …kiedy mówiliście prawdę, to znaczy nie wtedy… Marszałek: (Gwar na sali, dzwonek) Panie marszałku, chciałbym zadać to pytanie. Głos ma poseł Borys Budka, Platforma Obywa- telska. Marszałek:

Poseł Borys Budka: Panie pośle, ale pytanie dotyczy Trybunału Kon- stytucyjnego (Oklaski), więc… Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Premier! (Poseł Krystyna Skowrońska: Do rzeczy.) Otóż mam pytanie, chyba retoryczne: Czy państwu …proszę zadawać pytanie. nie jest po prostu, tak po ludzku wstyd? (Głos z sali: Do prezesa klubu.) (Głos z sali: Świetnie!) Czy państwu nie jest wstyd, że jedną z pierwszych tzw. dobrych zmian… Poseł Patryk Jaki: (Poseł Marzena Machałek: On nas straszy po prostu.) Dobrze. …podważacie filary podziału władzy? Stawiacie To mówicie, powiedzieliście przed chwilą, że nie nasz kraj na równi z krajami, co do których do nie- dbamy o państwo. To sprawdźmy, jak wyście to robi- dawna porównanie w waszych ustach byłoby uznane li, i przeczytajmy kilka fragmentów od Sowy. Wice- za najgorszą obelgę. premier w rządzie Platformy Obywatelskiej, cytuję: 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 188 Punkt 8. porządku dziennego

Poseł Patryk Jaki (Poseł Jakub Rutnicki: Bo nie odpowiadacie.) Ile razy można na te same pytania odpowiadać? A jak był problem w państwie, a ja pomyślałam, kur- (Poseł Cezary Grabarczyk: Bez końca.) de, może i pojechałam do tego ministerstwa, a tam Celem pytań nie było uzyskanie odpowiedzi. normalnie siedzą i wódkę piją. (Oklaski, dzwonek) (Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: Jak nie?) Państwo chcieliście bez końca wypowiadać rzeczy niepolegające na prawdzie. Marszałek: (Głos z sali: Ale żebyście się nie zmarnowali, od- powiadając.) Dziękuję panu posłowi. (Głos z sali: Wróżka.) (Poseł Cezary Grabarczyk: Bez końca będziemy bronić demokracji.) Poseł Patryk Jaki: O właśnie, cieszę się z tego. Demokracja, prawa człowieka, prawa obywatela, konstytucja to tylko pa- Cztery osoby… rawan dla waszych ciemnych interesów. To tylko parawan. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!) Marszałek: Waszym celem jest ochrona interesów określo- nych grup społecznych. Panie pośle… Dziękuję panu posłowi, skończył się (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- pański czas, nie zadał pan pytania. watelska uderzają w pulpity, dzwonek) Dziękuję bardzo. (Poseł Rafał Grupiński: Panie marszałku...) (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- watelska: Precz z komuną! Precz z komuną! Precz Poseł Patryk Jaki: z komuną!) (Poseł Rafał Grupiński: Jakie ciemne interesy? Szkoda. Jakie ciemne interesy, pytam pana.)

Spis treści Zaraz powiem, zaraz powiem. Spokojnie, spokojnie. (Poseł Rafał Grupiński: Jakie ja prowadzę ciemne Marszałek: interesy? Bezczelność po prostu.) (Poseł Grzegorz Schetyna: To jest hańba.) (Głos z sali: To jest skandal.) Informuję, że wnioski formalne, jak powiedzia- (Posłowie Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- łem, będą na sam koniec tego punktu. wiedliwość: Złodzieje! Złodzieje! Złodzieje!) Przystępujemy do głosowania nad całością... (Poseł Krystyna Skowrońska: Gdzie pan jest, mar- Jeszcze poseł wnioskodawca i poseł sprawozdawca. szałku?) Naprzód zgłosił się w imieniu wnioskodawców (Głos z sali: Ale co to jest, panie marszałku?) Poruszenie na sali pan poseł Stanisław Piotrowicz. ( ) Rządziliście przez 8 lat i Polacy zobaczyli, ile zna- (Poseł Borys Budka: Ale zaczęliśmy głosowanie.) czą w waszych ustach słowa: by żyło się lepiej. Komu się dziś lepiej żyje? Komu się lepiej żyje? (Głos z sali: PiS-owi!) Poseł Stanisław Piotrowicz: Dziś też chcecie straszyć Polaków... (Poseł Urszula Augustyn: Sami straszycie.) Panie Marszałku! Pani Premier! ...że oto zagrożone są ich prawa i wolności obywa- (Poseł Stefan Niesiołowski: Panie prokuratorze...) telskie. Nic podobnego, my zadbamy o prawdziwe, Panie i Panowie Posłowie! rzeczywiste interesy Polaków. (Wesołość na sali, (Poseł Rafał Grupiński: Podsądni, jak prokurator, oklaski) to podsądni.) (Poseł Jakub Rutnicki: Pakiet demokratyczny!) Padły tu na początku dzisiejszej debaty słowa o ko- Trybunał Konstytucyjny powinien stać na straży nieczności dialogu, słowa o porozumieniu i rzeczywi- zgodności prawa z konstytucją... ście przez moment uwierzyłem, że w tym szczegól- (Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: No właśnie.) nym dniu jest w nas, w was taka wola. (Gwar na sali, ...a nie być na usługach jednego ugrupowania. dzwonek) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) (Poseł Stefan Niesiołowski: Jak w PZPR.) Przed chwilą pan poseł Budka wymachiwał już Ale to trwało krótką chwilę. Ile trzeba mieć w sobie tutaj wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o za- zakłamania i hipokryzji... (Poruszenie na sali) bezpieczenie. Jako prawnik powinien wiedzieć, że to (Głosy z sali: Ooo...) jest niedopuszczalne. (Oklaski) (Głos z sali: O sobie mówisz?) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) (Głos z sali: Wstyd.) O tym, że tego rodzaju działanie jest niedopusz- ...żeby wychodzić na mównicę, zadawać pytania czalne, wypowiedział się trybunał w 2006 r. po to, żeby się nie chcieć niczego dowiedzieć? (Głos z sali: W innej sprawie.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 8. porządku dziennego 189

Poseł Stanisław Piotrowicz: Drodzy państwo, natomiast sędziowie trybunału nie zajmują się tym, czym się zajmować powinni. Wypowiedział się prokurator generalny, że to jest (Poseł Rafał Grupiński: Nauczył się w PRL-u kła- niedopuszczalne, i złożył stosowny wniosek. Państwo mać.) z uporem narażacie trybunał na szwank, ale cóż się Pracują dwa razy w tygodniu, resztę spędzają na dziwić, wszak senator Rulewski powiedział, że to jest uniwersytetach i gdziekolwiek indziej dorabiają, a nie wasz zaprzyjaźniony trybunał. Tak kiedyś o tym powiem, czy państwo wiecie o tym, że nagminnie sę- wiedział. (Oklaski) dziowie Trybunału Konstytucyjnego wizytują inne (Głos z sali: Właśnie.) trybunały w świecie. (Głos z sali: Brawo!) (Poseł Krystyna Pawłowicz: Tak jest!) (Poseł Stefan Niesiołowski: Kłamiesz.) Ostatnio trybunał w Chinach, bo rzeczywiście Jeżeli traktowaliście trybunał serio, jeżeli rzeczy- jest tam się czego nauczyć. (Wesołość na sali, oklaski) wiście przywiązywaliście wagę do tej wartości, jaką Ale to potwierdza pewną prawidłowość. Za wa- prezentują sędziowie Trybunału Konstytucyjnego, to szych czasów Państwowa Komisja Wyborcza też po rodzi się pytanie, po co dokonaliście zamachu, po co nauki do Moskwy dwukrotnie jeździła. (Oklaski) chcieliście trybunał obsadzić tylko swoimi sędziami. (Głos z sali: Brawo!) (Oklaski) (Poseł Stefan Niesiołowski: Znowu kłamiesz.) A teraz trybunał do Chin. Doprowadziliście do Po co wam to było? Rozpoczęliście batalię wokół destabilizacji Trybunału Konstytucyjnego. My spo- trybunału... wodujemy to, żeby trybunał rzeczywiście zajmował (Poseł Rafał Grupiński: Nie zgłaszaliśmy tego.) się tym, do czego został powołany. Dlatego wyzna- ...bo nie mogliście się pogodzić z werdyktem spo- czamy reguły: trybunał będzie rozpoznawał sprawy łecznym z 25 października 2015 r. (Oklaski) Dziś pan wedle kolejności, w jakiej wpływają, a nie po uważa- poseł Budka mówił: Trybunał Konstytucyjny uznał niu, że jak składa wniosek Platforma, to wyznacza za zgodne z konstytucją wszystkie artykuły ustawy na drugi dzień posiedzenie albo jeszcze tego samego o Trybunale Konstytucyjnym z wyjątkiem tego ostat- dnia. (Oklaski) niego. Otóż i w tym zakresie pan poseł powiedział (Głosy z sali: Brawo!) nieprawdę. To nie jest państwo prawa. To nie jest demokra- Spis treści (Głos z sali: Kłamał.) cja, chyba że w waszym wydaniu. Ale na taką demo- Trybunał rozpoznaje sprawę w zakresie zaskar- krację nie ma przyzwolenia Polaków, narodu. Trybu- żenia. Czyżbyście wszystkie artykuły zaskarżyli? nał będzie czynił to, co do jego obowiązków należy. (Oklaski) (Poseł Krystyna Skowrońska: Skąd pan wie?) (Głos z sali: Brawo!) My honorujemy orzeczenia Trybunału Konstytu- (Poseł Borys Budka: Wstydź się. Łżesz jak z nut.) cyjnego. Wszystkie artykuły zaskarżyliście? Nie. (Poseł Rafał Grupiński: Widać.) (Poseł Borys Budka: Wstydź się.) I on będzie, ale nie będzie w takim wydaniu. Trybunał orzeka w granicach zaskarżenia i dla- (Poseł Rafał Grupiński: Nie znacie słowa „ho- tego stwierdził, że jest niekonstytucyjny ten artykuł, nor”.) który zaskarżyliście. Nie będzie trybunał tak sponiewierany, jak wy- (Poseł Stefan Niesiołowski: Znowu kłamiesz.) ście to uczynili. (Oklaski) Drodzy państwo, nie chcieliście się dziś, zadając (Poseł Urszula Augustyn: Wstyd!) pytania, niczego dowiedzieć. Chcieliście wprowadzać I dlatego też, drodzy państwo, ta ustawa przyczy- Polaków w błąd. nia się do naprawy… (Poseł Małgorzata Kidawa-Błońska: Bo nie było (Poseł Stefan Niesiołowski: Kłamiesz.) odpowiedzi.) …zaistniałej sytuacji w państwie. (Dzwonek) Od (Poseł Rafał Grupiński: Nie było odpowiedzi.) tej pory trybunał będzie służył państwu i obywate- Chcieliście ich straszyć, a my doprowadzimy do tego, że Trybunał Konstytucyjny będzie wywiązywał lom. się ze swej roli, z tej roli, do jakiej został powołany. (Poseł Ewa Kopacz: Co to jest w ogóle?) (Oklaski) I my do tego doprowadzimy. Zrealizujemy wszyst- (Poseł Stefan Niesiołowski: Nie strasz, nie strasz.) kie obietnice złożone Polakom w czasie kampanii Mówiliście państwo o paraliżu Trybunału Kon- wyborczej. (Oklaski) Nie przeszkodzicie nam w tym. stytucyjnego, a mnie się wydaje, że ten trybunał to (Poseł Adam Abramowicz: Tak jest.) sam się sparaliżował. Nie przeszkodzi nam trybunał, w którym chcieliście (Poseł Stefan Niesiołowski: Kłamiesz.) mieć tę ostatnią redutę. Dziękuję bardzo. (Oklaski) W listopadzie odbył tylko trzy wokandy. (Posłowie Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- (Poseł Stefan Niesiołowski: Kłamiesz.) wiedliwość wstają i klaszczą) W grudniu żadnej. W ciągu roku na sędziego (Głosy z sali: Brawo!) przypada sześć spraw. (Głos z sali: Konstytucji też nie przeskoczysz.) (Poseł Kazimierz Plocke: Dwie co najmniej.) (Poseł Borys Budka: Sprostowanie.) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 190 Punkt 8. porządku dziennego – głosowanie

Marszałek: (Poseł Grzegorz Schetyna: Nie kompromituj się. Przynajmniej nie będzie ci wstyd.) Przystępujemy do głosowania nad całością pro- Jako pierwsza zgłosiła się pani poseł Jolanta Hib- jektu ustawy. ner, klub Platforma Obywatelska. (Głos z sali: Wniosek formalny.) Proszę bardzo. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- (Poseł Monika Wielichowska: Panie Marszałku! łości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 144, Wysoka Izbo!) wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę Przepraszam panią poseł. i nacisnąć przycisk. Pani poseł Jolanta Hibner z klubu Platforma Oby- (Głos z sali: Są wnioski formalne, panie marszałku.) watelska. (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Oby- Proszę bardzo. watelska uderzają w pulpity) Kto jest przeciw? (Poseł Borys Budka: Dwukrotnie wymieniono Poseł Jolanta Hibner: moje imię.) Kto się wstrzymał? Dziękuję bardzo. (Głos z sali: Skandal!) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja mam takie (Poseł Borys Budka: Dwukrotnie wymieniono pytanie do pani premier. Po co się pani zgodziła być moje imię, panie marszałku, i moje nazwisko. Mam premierem, jak pani nie potrafi odpowiedzieć na żad- prawo do sprostowania.) ne pytania? (Oklaski) Nie rozumiem w ogóle. Funkcja Proszę mi nie przeszkadzać. (Gwar na sali) premiera to nie jest funkcja, którą pani… Głosowało 420 posłów. Za głosowało 235 posłów, przeciw – 181 posłów, wstrzymało się 4 posłów. (Głos z sali: Brawo!) Marszałek: (Posłowie Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- wiedliwość wstają, klaszczą i skandują: Demokracja!) Pani poseł… (Posłowie Klubu Parlamentarnego Platforma Spis treści Obywatelska krzyczą: Hańba!) Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie Poseł Jolanta Hibner: ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Jak… Pani będą teraz koledzy bronić, bo pani jest ko- (Poseł Borys Budka: Sprostowanie, panie mar- bietą. szałku.) (Głos z sali: Zejdź z wokandy!) Panie pośle, proszę opuścić mównicę. Panie pośle, proszę opuścić mównicę. (Głosy z sali: Sprostowanie!) Marszałek: (Poseł Borys Budka: Dwukrotnie wymieniono moje nazwisko.) Pani poseł, to nie jest wniosek formalny. Panie pośle, proszę opuścić mównicę. Panie pośle, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan w tej chwili obrady Sejmu. Poseł Jolanta Hibner: (Poseł Borys Budka: Proszę o umożliwienie sprostowania.) Ja jestem inżynierem i nie muszę mieć obrony (Głos z sali: To jest kabaret.) w postaci kolegów. Zwracam panu uwagę, że zakłóca pan prowadze- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ciii!) nie obrad. Proszę opuścić mównicę. (Poseł Borys Budka: Proszę o umożliwienie sprostowania.) Marszałek: (Poseł Rafał Grupiński: Zostaliśmy nazwani zło- dziejami.) Bardzo przepraszam panią poseł. Panie pośle, na podstawie art. 175 ust. 3 regulaminu Sejmu przywołuję pana do porządku. (Poseł Borys Budka: Proszę o umożliwienie… Zło- Poseł Jolanta Hibner: żę to na piśmie.) (Poseł Jakub Rutnicki: Wykluczyć najlepiej.) Panie marszałku, bardzo przepraszam, ale ja chcę Panie pośle, proszę opuścić mównicę. jeszcze powiedzieć jedno. (Poseł Borys Budka: Proszę o umożliwienie spro- (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ha, ha, jak przeprasza.) stowania.) Panie marszałku, byłam posłem V, VI kadencji, Informowałem państwa posłów, że pod koniec byłam europosłem, takiej rozpierduchy jeszcze nie tego punktu dopuszczę do wniosków formalnych. było. Co się tu dzieje? Ludzie! (Wesołość na sali, oklaski) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Sprawy formalne 191

Marszałek: żeby wnioski formalne składali na następnym posiedzeniu, bo to znacznie ułatwi pracę, panu przede Pani poseł, będę musiał odebrać głos. wszystkim.

Poseł Jolanta Hibner: Marszałek:

Panie marszałku, ja pana… Pani poseł… (Poseł Jolanta Hibner przemawia przy wyłączo- nym mikrofonie) Poseł Monika Wielichowska: Marszałek: Kneblujecie nam usta, ale nie będziecie… Pani poseł, proszę opuścić mównicę. Pani poseł, proszę opuścić mównicę. (Poseł Jakub Rutnicki: Co to jest? Hańba!) Marszałek: (Głos z sali: Hańba!) (Głos z sali: Co to jest?) Pani poseł, proszę złożyć wniosek formalny. (Głos z sali: Jeśli tak, to nie przegraliście, rzeczy- wiście.) Z wnioskiem formalnym zgłosiła się pani poseł Poseł Monika Wielichowska: Monika Wielichowska, klub Platforma Obywatelska. (Poseł Jakub Rutnicki: Brawo, pani poseł, brawo!) …mogli zakneblować ust Polsce i Polakom. (Okla- ski) (Poseł Jakub Rutnicki: Brawo!) Poseł Monika Wielichowska: Spis treści Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj do pol- Marszałek: skich parlamentarzystów zwróciła się przewodniczą- ca Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy Muszę panią poseł Monikę Wielichowską upo- z apelem… mnieć. To nie był wniosek formalny, proszę pani. (Poseł Krystyna Pawłowicz: To nie jest wniosek formalny.) (Poseł Krystyna Skowrońska: A ile pieniędzy?) …o nieprzyjmowanie gwałtownych przepisów od- (Poseł Cezary Grabarczyk: Piątkę.) noszących się do Trybunału Konstytucyjnego, które Głos ma pani poseł Paulina Hennig-Kloska, klub mogą poważnie zagrozić państwu prawa. Bo propo- Nowoczesna, z wnioskiem formalnym. zycja daleko idących ograniczeń uprawnień instytucji sądowych, których… (Poseł Krystyna Pawłowicz: Do rzeczy!) Poseł Paulina Hennig-Kloska: …niezależność jest konstytucjonalnie zagwaran- towana, jest sprawą, która zasługuje na bardzo głę- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skoro i tak już boką refleksję. nie upieczemy karpia, proponuję, znaczy, zwracam (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie na temat.) się z prośbą o przerwę, wniosek formalny o przerwę, To kolejny dzisiaj apel, bo wcześniej z opinią wy- żeby dać ochłonąć posłom, niezależnie od opcji poli- stąpiła Naczelna Rada Adwokacka, która zwróciła się z apelem do pana marszałka… tycznych, którzy tutaj wykrzykują różne rzeczy na (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nie na temat.) sali. (Poseł Piotr Apel: Jestem za.) (Głos z sali: Ciii!) Marszałek: Nie tego – już mówiłam to z tej mównicy – ocze- kują od nas Polacy, by w ten sposób prowadzić nie- Pani poseł, czy zechciałaby pani złożyć wniosek kulturalnie dyskusję na sali plenarnej. To jest jedno. formalny? Drugie, proszę o zwołanie Konwentu Seniorów i pouczenie posła, który reprezentował wnioskodaw- Poseł Monika Wielichowska: ców, gdyż w odpowiedzi na długą dyskusję, usłysze- liśmy dużo polityki i ani jednej odpowiedzi na liczne …o wstrzymanie procedowania projektu. Ale pan pytania merytoryczne, które złożył w tej sprawie marszałek za nic ma posłów Wysokiej Izby. Najlepiej, klub Nowoczesna. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 192 Sprawy formalne

Marszałek: Marszałek:

Wniosek o przerwę był głosowany na początku Panie Pośle! Do pana posła Meysztowicza się tego punktu, więc nie widzę potrzeby, żeby w tej zwracam. Informuję pana, że w trzecim czytaniu nie chwili głosować ten wniosek. ma takiego punktu, takiej możliwości, żebyśmy wpro- (Poseł Ewa Kopacz: Ale wczoraj głosowaliśmy.) wadzili zmiany w prowadzeniu dyskusji, ponieważ Z wnioskiem formalnym zgłosił się poseł Jerzy nie ma dyskusji. Panie pośle, w pierwszym i w dru- Meysztowicz, klub Nowoczesna. gim czytaniu jest dyskusja, w trzecim czytaniu nie ma dyskusji, więc wniosek pański był bezprzedmio- towy. Poseł Jerzy Meysztowicz: Głos ma poseł Michał Szczerba, klub Platforma Obywatelska. Panie Marszałku! Pani Premier! Wysoka Izbo! Mój wniosek formalny to tak troszeczkę musztarda po obiedzie dzięki panu marszałkowi, bo chciałem Poseł Michał Szczerba: wnosić, zgłosić się z wnioskiem formalnym o zmianę Szanowny Panie… Panie Marszałku! Może wy- w sposobie prowadzenia dyskusji. Dotyczyło to za- starczy: Panie Marszałku! Chciałem złożyć wniosek równo braku odpowiedzi na pytania merytoryczne formalny, zgodnie z art. 184 ust. 1, może ust. 3 pkt 1 ze strony wnioskodawców, jak i troszeczkę prowadze- będzie lepszy. nia przez pana marszałka obrad. Chciałem uświadomić państwu, że niemożność Powiem tak: jest mi przykro, że uczestniczę w dzi- efektywnego orzekania przez Trybunał Konstytucyj- siejszym spektaklu. ny spowoduje zwiększenie liczby skarg indywidual- (Poseł Piotr Kaleta: To wy!) nych kierowanych przeciw Polsce do Europejskiego (Głos z sali: Skandal.) Trybunału Praw Człowieka. Pan prezes Kaczyński Jest mi przykro i powiem posłowi sprawozdawcy… często mówi, że… Spis treści (Głos z sali: Oświadczenie…) (Głos z sali: Do rzeczy.) (Głos z sali: Długa droga.) Żalił się kiedyś, że od PZPR niestety dostał tylko Srebrny Krzyż Zasługi. Ja myślę, że po tym, co pan Marszałek: dzisiaj pokazał, jak stał się pan bohaterem narodowym PiS, dostanie pan od pana prezydenta Order Panie pośle, jaki to jest wniosek formalny? (Głos z sali: Formalny.) Orła Białego. (Poseł Cezary Grabarczyk: Wniosek o medal.) Poseł Michał Szczerba:

Marszałek: O zwołanie, o przerwanie obrad i uświadomienie pana marszałka. (Wesołość na sali, oklaski) Panie pośle, to nie jest wniosek formalny. (Poseł Jakub Rutnicki: To będzie bardzo trudne.)

Poseł Jerzy Meysztowicz: Marszałek:

Powiem tak: nie jestem przerażony tym, co robicie Panie pośle, wniosek formalny o przerwę głoso- państwo, naprawdę nie jestem przerażony. Jest rzecz, waliśmy. która mnie bardziej przeraża. W tej chwili muszę stwierdzić…

Marszałek: Poseł Michał Szczerba:

Panie pośle, czy pan mnie słyszy? Szanowny… Przepraszam: Panie Marszałku!

Poseł Jerzy Meysztowicz: Marszałek:

Przeraża mnie bezrefleksyjny uśmiech na wa- Ja w tej chwili muszę stwierdzić, że zakłóca pan szych twarzach. Dziękuję bardzo. (Oklaski) obrady Sejmu. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkty 10., 11., 12. i 13. porządku dziennego – głosowanie 193

Poseł Michał Szczerba: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- łości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 58, Chciałbym uświadomić pana, że pan podąża wę- zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. gierską drogą. Przewodniczący parlamentu węgier- Kto jest przeciw? skiego… Kto się wstrzymał? Głosowało 410 posłów. Za głosowało 409 posłów, nikt nie głosował przeciw, wstrzymał się 1 poseł. Marszałek: Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sienkie- Panie pośle… wicza. Powracamy do rozpatrzenia punktu 11. po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul- Poseł Michał Szczerba: tury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Ro- …zachowywał się podobnie jak pan. kiem Feliksa Nowowiejskiego. Przechodzimy do głosowania. Komisja wnosi o przyjęcie projektu uchwały z dru- Marszałek: ku nr 59. Przystępujemy do głosowania. Na podstawie art. 175 ust. 3 przywołuję pana do Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- porządku. łości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 59, (Poseł Cezary Grabarczyk: Przecież dopuścił pan zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. do głosu.) Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Głosowało 411 posłów. Za głos oddało 411 posłów, Poseł Michał Szczerba: nikt nie głosował przeciw, nikt się nie wstrzymał od

głosu. Spis treści Przewodniczący parlamentu węgierskiego kiero- Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie wał kary finansowe wobec posłów, a później Europej- ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiej- ski Trybunał Praw Człowieka… skiego. Powracamy do rozpatrzenia punktu 12. po- Marszałek: rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul- tury i Środków Przekazu o poselskim projekcie Panie pośle, na podstawie art. 175 ust. 4 regula- uchwały w sprawie ustanowienia 2016 roku – Ro- minu Sejmu przywołuję pana do porządku i stwier- kiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski. dzam, że uniemożliwia pan prowadzenie obrad. Przechodzimy do głosowania. Komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały z druku nr 98. Poseł Michał Szczerba: Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- łości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 98, …uznawał, że one naruszają Konwencję o ochro- zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. nie praw człowieka i podstawowych wolności. Dzię- Kto jest przeciw? kuję bardzo. (Oklaski) Kto się wstrzymał? (Głos z sali: To są nasi bracia!) Głosowało 413 posłów. Za głosowało 413 posłów, (Głos z sali: Miał 40 sekund.) nikt nie głosował przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Sejm podjął uchwałę w sprawie ustanowienia Marszałek: roku 2016 Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Pol- ski. (Oklaski) Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. po- Powracamy do rozpatrzenia punktu 13. po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kul- tury i Środków Przekazu o poselskim projekcie tury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Ro- uchwały w sprawie ustanowienia roku 2016 Ro- kiem Henryka Sienkiewicza. kiem Cichociemnych. Przechodzimy do głosowania. Przechodzimy do głosowania. Komisja wnosi o przyjęcie projektu uchwały z dru- Komisja wnosi o uchwalenie projektu uchwały ku nr 58. z druku nr 99. Przystępujemy do głosowania. Przystępujemy do głosowania. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Punkt 13. porządku dziennego – głosowanie. 194 Informacja bieżąca

Marszałek się w części o ich środki własne, resztę refunduje Na- rodowy Fundusz Zdrowia. Na czym w tym mechani- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- zmie konkretnie mają polegać dopłaty z budżetu łości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 99, państwa? zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Krytycznie pan Konstanty Radziwiłł w wywia- Kto jest przeciw? dzie dla „Gazety Wyborczej” odniósł się do obecnej Kto się wstrzymał? ustawy refundacyjnej. Jak powstrzymać proceder Głosowało 414 posłów. Za głosowało 414 posłów, wywozu leków za granicę i ponownego reeksportu? nikt nie głosował przeciw, nikt nie wstrzymał się od NFZ decyduje o dystrybucji środków finansowych na głosu. leczenie. Placówka medyczna, np. szpital, przystępu- Sejm podjął uchwałę w sprawie ustanowienia je do konkursu ofert na świadczenia zdrowotne. Jak roku 2016 Rokiem Cichociemnych. (Oklaski) wygra, to przyjmuje tyle pacjentów, za ile zapłaci Ogłaszam 3-minutową przerwę. fundusz. Czas oczekiwania na poradę lekarską zale- ży od specyfiki poradni. Rodzaj, liczba i czas oczeki- (Przerwa w posiedzeniu od godz. 22 min 25 wania na realizację świadczenia to wynik ustaleń do godz. 22 min 28) kontraktu z NFZ. Problemem dla samorządów są nadwykonania, za które NFZ nie płaci w całości. Według raportów Najwyższej Izby Kontroli trzeba Wicemarszałek zwrócić uwagę na transparentność etapu negocjacji, Małgorzata Kidawa-Błońska: rzetelną wycenę kontraktowanych świadczeń, w tym ich jakość, a także trzeba weryfikować obsługę kon- Wznawiam obrady. traktowania w Narodowym Funduszu Zdrowia. Czy Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. planuje się zmianę sposobu zawierania kontraktów? porządku dziennego: Informacja bieżąca. Czy rząd Rzeczypospolitej planuje finansować system Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu ochrony zdrowia dwutorowo, tj. przez NFZ i część zostanie rozpatrzona informacja w sprawie zapowia- bezpośrednio przez budżet państwa? Na czym ma danej reformy systemu ochrony zdrowia z perspek- polegać odwrót od komercjalizacji w systemie zdro- Spis treści tywy przyszłości funkcjonowania Narodowego Fun- duszu Zdrowia, o przedstawienie której wnosił Klub wia? Jaka ma być formuła rozdzielania pieniędzy na Poselski Kukiz’15. leczenie w skali państwa i w poszczególnych regio- Przypominam również, że przedstawienie uza- nach? sadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnio- Czynnikiem decydującym o efektywności systemu skodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzie- ochrony zdrowia jest nie tylko wysokość nakładów, lenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Mini- lecz także sposób ich alokacji i szukania oszczędno- strów – dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów ści. Chociażby co z kwestią rozwoju pomocy ambula- w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. toryjnej dla usług niewymagających hospitalizacji? Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno Brakuje kadr, nie ma wymiany pokoleń pracowników przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel w służbie zdrowia. Podsumowując, po analizie raportu Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnio- OECD z tego roku można powiedzieć, że mamy za mało skodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wy- lekarzy, pielęgniarek, za to aparat urzędniczy jak stąpienie przedstawiciela Rady Ministrów – dłużej najbardziej przerośnięty. Dziękuję bardzo. (Oklaski) niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Mi- nistrów. Wicemarszałek Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: In- Małgorzata Kidawa-Błońska: formacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut. Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wniosko- Dziękuję bardzo panu posłowi. dawców pana posła Krzysztofa Sitarskiego. Proszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarza Bardzo proszę, panie pośle. stanu w Ministerstwie Zdrowia pana Piotra Gryzę. Bardzo proszę.

Poseł Krzysztof Sitarski: Podsekretarz Stanu Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! w Ministerstwie Zdrowia Piotr Gryza: Z związku z trudną sytuacją w systemie opieki zdrowotnej proszę o przedstawienie przewidywanej refor- Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Sza- my systemu ochrony zdrowia, w tym z perspektywy nowni Państwo! Szanowny Panie Pośle! Odpowiada- przyszłości funkcjonowania Narodowego Funduszu jąc bezpośrednio na pana pytanie dotyczące przyszło- Zdrowia. Który typ leków ma być bezpłatny i dla ści obecnego systemu ochrony zdrowia, chcę powie- kogo? Zakup leków przez pacjentów seniorów opiera dzieć, że ze względu na potrzebę gruntownego przy- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 195

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Wicemarszałek Piotr Gryza Małgorzata Kidawa-Błońska: gotowania noweli systemu, a także ze względu na Dziękuję, panie ministrze. potrzebę odpowiednio długiego vacatio legis, żeby Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi podsekre- wszyscy uczestnicy tego systemu mogli się z nim za- tarza stanu w Ministerstwie Zdrowia pana Krzysz- poznać, likwidacja Narodowego Funduszu Zdrowia tofa Łandę. nastąpi nie wcześniej niż w roku 2018. Bardzo proszę. Natomiast odnosząc się do pytań postawionych przez pana, do kilku spraw – tutaj będzie dwugłos – odpowiem na kilka spraw, natomiast na kilka Podsekretarz Stanu spraw związanych przede wszystkim z refundacją w Ministerstwie Zdrowia leków oraz koszykiem świadczeń odpowie pan mini- Krzysztof Łanda: ster Krzysztof Łanda. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chcia- Istotne sprawy, które minister zdrowia zamierza łem oczywiście rozpocząć od rzeczy najważniejszej, przeprowadzić, to przede wszystkim zmiana organi- to znaczy od podstawowej choroby systemu opieki zacji dostępu do świadczeń zdrowotnych oraz zmiana zdrowotnej w Polsce. Otóż tą podstawową chorobą organizacji płatnika. Kluczową sprawą tutaj jest re- jest dysproporcja pomiędzy zawartością koszyka lacja pomiędzy lekarzem podstawowej opieki zdro- świadczeń gwarantowanych a wielkością środków na wotnej i lekarzem specjalistą. Ze względu właśnie na jego realizację. te zagadnienia i kwestię przepływu informacji po- (Poseł Bartosz Arłukowicz: Nie, to jest przenika- między tymi dwiema kategoriami świadczeń nienie się sfery publicznej i prywatnej.) zbędna wydaje się zmiana sposobu kontraktowania Mam inne zdanie na ten temat, pozostanę przy z pewnego poziomu kupowania procedur medycznych swoim. na bardziej całościową opiekę nad pacjentem w taki oto sposób, żeby pacjent miał poczucie bezpieczeń-

Wicemarszałek Spis treści stwa poruszania się w systemie i żeby de facto po Małgorzata Kidawa-Błońska: wyjściu od jednego lekarza nie czuł się sam, osamot- niony w poszukiwaniu dalszej drogi leczenia. Bardzo proszę o spokój. Kolejną sprawą, która jest bardzo istotna, żeby zwiększyć dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, jest kwestia środków przeznaczonych na opiekę zdro- Podsekretarz Stanu wotną. W tym zakresie w Ministerstwie Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia zostały podjęte prace w celu zwiększenia możliwości Krzysztof Łanda: pozyskania środków na świadczenia zdrowotne, m.in. myślimy o tym i zostały podjęte intensywne prace, Proszę państwa, oczywiście że w planach jest istot- żeby powrócić do pomysłu z czasów pracy pana prof. ne zwiększenie środków na opiekę zdrowotną, na system ochrony zdrowia w Polsce, na służbę zdrowia. Religi, nieco modyfikując go, czyli pokrywania kosz- (Poseł Bartosz Arłukowicz: Skąd?) tów świadczeń związanych z wypadkami komunika- Będą to głównie środki budżetowe i są one... cyjnymi ze składki ubezpieczenia OC posiadaczy (Poseł Bartosz Arłukowicz: Konkrety.) pojazdów, przy czym w nieco innym rozwiązaniu, (Głos z sali: Pani marszałek, co to jest?) ponieważ w tamtym rozwiązaniu de facto egzekucja tego nie miała możliwości praktycznej realizacji, natomiast tutaj myślimy bardziej o udziale w przypisie Wicemarszałek składki. Małgorzata Kidawa-Błońska: Kolejna sprawa, która została już podjęta przez obecny rząd, to jest próba zwiększenia liczby lekarzy Przede wszystkim to ja prowadzę obrady, jeżeli kształconych na polskich uczelniach medycznych. pan poseł pozwoli. Już tutaj w projekcie budżetu zostały zwiększone Bardzo proszę o spokój na sali. środki, aby polskie uczelnie medyczne mogły kształ- cić więcej lekarzy. To jest odpowiedź bezpośrednio na Podsekretarz Stanu pana pytanie o zwiększenie. Jest to w ogóle jeden w Ministerstwie Zdrowia z elementów strategicznych, żeby dostępność świad- Krzysztof Łanda: czeń opieki zdrowotnej poprawić. O odpowiedź dotyczącą bezpośrednio koszyka Jeśli mogę kontynuować... oraz refundacji leków poproszę pana ministra Otóż żadne dodatkowe środki finansowe w syste- Krzysztofa Łandę. mie nie poprawią sytuacji chorych bez reformy ko- 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 196 Informacja bieżąca

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Oczywiście przygotowujemy w tej chwili, rozpo- Krzysztof Łanda częliśmy przygotowanie dokumentu, który będzie polityką lekową państwa. Wydaje mi się, że głównym szyka świadczeń gwarantowanych. Poprzedni rząd celem tego dokumentu powinna być redukcja deficy- w ciągu ostatnich 8 lat zwiększył istotnie nakłady na tu w handlu lekami z innymi krajami. Polska ma ochronę zdrowia, natomiast kolejki jak były, tak są, bardzo dobre tradycje, jeśli chodzi o produkcję far- a wręcz są coraz dłuższe i jest ich coraz więcej. Po maceutyków. Szkoda, że mamy ten bilans deficytowy, drugie, są to kolejki do zupełnie podstawowych ujemny, i będziemy na pewno z tym walczyć za po- świadczeń specjalistycznych, do których utrzymywa- mocą różnego rodzaju mechanizmów. nie kolejek po prostu jest niemoralne. Zablokujemy nielegalny wywóz leków refundowa- (Poseł Bartosz Arłukowicz: Jaka firma oceniała te nych z Polski. Wprowadzone zmiany zahamowały czy kolejki?) w jakimś tam stopniu ograniczyły legalny wywóz, natomiast wywóz nielegalny kwitnie. Jedyną meto- Wicemarszałek dą, która pozwoli na zahamowanie nielegalnego wy- Małgorzata Kidawa-Błońska: wozu leków refundowanych, jest zbliżenie – mniej więcej – cen urzędowych leków refundowanych w Pol- Bardzo proszę, panie pośle. sce do tych, które są na Zachodzie, ale dzięki instru- mentom ryzyka będziemy obniżać ceny efektywne, czyli koszty, które ponosi NFZ na refundację leków, Podsekretarz Stanu zachowując poziom współpłacenia, przynajmniej w wyj- w Ministerstwie Zdrowia ściowym stopniu, na tym samym poziomie. Krzysztof Łanda: Chcemy odciążyć pacjentów i zredukować dopłaty pacjentów do leków refundowanych. Chodzi tutaj Taryfikacja świadczeń w tym momencie jest bar- głównie o ustawę dotyczącą leków dla seniora. Odpo- dzo istotną rzeczą, natomiast ona nie może być pro- wiadam na pytanie pana posła: głównie trafią tam wadzona tak, że wybieramy tylko i wyłącznie świad- – ale nie wszystkie – leki, w przypadku których wy- czenia czy dziedziny medycyny, w przypadku których stępuje w tej chwili istotne współpłacenie po stronie

Spis treści każdy wie, że są one niedoszacowane. Musimy rów- osób starszych, czyli będą to głównie leki, które dzi- nież zająć się taryfikacją w przypadku tych świad- siaj są w wykazach: 30% i 50% współpłacenia, cho- czeń, które są istotnie przeszacowane. Często mamy ciaż nie tylko – będą, pojawią się również te, które świadczenia zdrowotne, które są nawet dwu- czy dzisiaj są na ryczałt, i to z bardzo różnych grup. Pod- trzykrotnie wyżej wycenione niż w krajach zachod- stawową zasadą oczywiście jest to, że mają to być nich. Tym się musimy zająć. Również w koszyku leki, które rzeczywiście są dedykowane chorobom znajdują się różnego rodzaju, powiedziałbym, co naj- wieku podeszłego, ale oprócz tego będą to leki, które mniej dziwne świadczenia zdrowotne. Nie wiem, czy charakteryzują się niskim hazardem moralnym oraz Wysoka Izba wie, ale finansujemy na przykład zde- niskim ryzykiem nadużywania po stronie świadcze- rzenie ze statkiem kosmicznym, natychmiastową niodawców. A więc my musimy mieć ten budżet pod śmierć, leczenie niedoboru selenu czy wanadu. Pro- kontrolą oraz musimy… Pierwszy wykaz powstanie szę państwa, to świadczy tylko o tym, w jakim stanie w ramach prac wewnątrz Ministerstwa Zdrowia. jest koszyk świadczeń w jego częściach nielekowych. (Poseł Bartosz Arłukowicz: Kiedy?) Te działania są bardzo pilne. Jak państwo skończycie procedować nad ustawą, Proszę państwa, nie mamy rzeczywiście w tej jestem przekonany, że natychmiast te wykazy będą chwili żadnych narzędzi do traktowania w sposób gotowe, a nawet wcześniej. indywidualny pacjentów, którzy są w bardzo szcze- (Poseł Bartosz Arłukowicz: Konkrety.) gólnej sytuacji zdrowotnej. Proponujemy uruchomienie małego funduszu, ale którym będzie dysponował Natomiast te leki, które będą tam wpisywane… minister zdrowia, będzie to ratunkowy dostęp do To będzie pierwszy wykaz, który powstanie, leków technologii medycznych. dla seniora. On będzie stosunkowo niewielki, od razu Pilna jest nowelizacja ustawy refundacyjnej, po- z planem, żeby go poszerzać. Ten wykaz będzie do- dejście egalitarne, zresztą taka nowelizacja jest zgod- pasowany do środków finansowych, które będą prze- na ze stanowiskiem dwóch zespołów parlamentar- znaczone na te leki dla seniorów, tak żeby istotnie nych: do spraw chorób rzadkich oraz onkologii. Mu- odciążyć seniorów, ale z drugiej strony, żeby utrzy- simy oczywiście zmienić wydawanie decyzji sztywno mać te wydatki pod kontrolą. Od razu wiemy, że na 2, 3, 5 lat, to zupełnie nie odpowiada jakiemukol- oczywiście on będzie z założenia poszerzany o kolejne wiek racjonalnemu ratio legis. Oczywiście musimy pozycje, natomiast chcemy mieć to pod kontrolą i bę- zwiększyć tajemnicę, jeżeli chodzi o instrumenty dziemy monitorować, jak te wydatki kształtują się, dzielenia ryzyka w Polsce, ona w tej chwili nie jest jeżeli chodzi o ten wykaz, który będzie wypuszczony zupełna, a w interesie państwa polskiego i zwiększa- jako pierwszy. Natomiast zaręczam, że te pieniądze, nia dostępu do innowacyjnych technologii lekowych które są dodatkowe, poświęcone z budżetu państwa jest zachowanie instrumentów dzielenia ryzyka w ta- (Dzwonek) na finansowanie tych leków, odciążą se- jemnicy. niorów w sposób istotny. Dziękuję bardzo. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 197

Wicemarszałek Poseł Bartosz Arłukowicz: Małgorzata Kidawa-Błońska: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Cieszę się, że mo- Dziękuję bardzo, panie ministrze. żemy zacząć rozmawiać o konkretach. Kilka pytań. Informuję, że do zadania pytań zgłosiło się 16 po- Panie ministrze… Rozumiem, że pana ministra Ra- słów. dziwiłła nie ma, trudno. A więc po pierwsze: Kiedy Czy ktoś jeszcze chce się zgłosić? likwidacja NFZ-u? Poproszę o wszystkie odpowiedzi Jeszcze pani się chce dopisać. na piśmie. Kiedy ustawa wpłynie do Sejmu? Co z od- działami wojewódzkimi NFZ-u? Czy zlikwidujecie Jeżeli nie, to zamykam listę posłów. państwo system konkursowy i wprowadzicie pań- Otwieram dyskusję. stwo system uznaniowy po likwidacji NFZ-u? Proszę Jako pierwszy pytanie zada pan poseł Andrzej o informację, kiedy i o ile zwiększą się środki wyda- Sośnierz, Prawo i Sprawiedliwość. wane na system ochrony zdrowia i z jakich środków Bardzo proszę, 2 minuty. te pieniądze będą wydane. Proszę o informację, czy zamierzacie państwo zwiększyć budżet refundacji w całym budżecie NFZ-u. Jeśli tak, to o ile i skąd Poseł Andrzej Sośnierz: środki finansowe? Jeśli nie, to z jakich środków -fi nansowych z innych leków refundowanych zamierza- Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka cie państwo zabrać te 500 mln zł? Proszę o informa- Izbo! Mam następujące pytanie. W ostatnich latach cję, kiedy ujrzymy listę leków dla osób 75+. Proszę następowała stopniowa centralizacja uprawnień i cen- o informację, kto tę listę będzie ustalał. Poproszę tralizacja władzy w rękach ministra zdrowia. Doszło o informację, w jaki sposób zamierzacie państwo za- do tego, że władza jest w tej chwili tak scentralizo- rządzić majątkiem trwałym NFZ-u, który dzisiaj jest wana, jak jeszcze nigdy w historii powojennej Polski. własnością NFZ-u. Proszę także o informację, czy Ja osobiście – w moim doświadczeniu życiowym jest zamierzacie finansować ze środków publicznych pry- również funkcjonowanie w systemie budżetowej służ- watną służbę zdrowia, czy tylko publiczną służbę zdrowia. Czy zamierzacie finansować prywatne szpi- by zdrowia – byłem lekarzem wojewódzkim i takiej Spis treści władzy ministra, jak w tej chwili, nie było jeszcze tale, czy też publiczne szpitale? W tym zakresie, jaki nigdy. Lekarze wojewódzcy w systemie za tzw. komu- jest dzisiaj? Czy w większym, czy w mniejszym? Wszystkie odpowiedzi poproszę, panie ministrze, na ny, jak to jest czasami mówione, mieli więcej upraw- piśmie. nień niż w tej chwili dyrektorzy oddziałów Narodo- Proszę także o informację, panie ministrze, po wego Funduszu Zdrowia, niż w ogóle prezes Narodo- takiej dobrotliwej wypowiedzi, tłumaczeniu pana mi- wego Funduszu Zdrowia. Wszystko zostało scentra- nistra Radziwiłła o tym, że ma pan liczne zobowią- lizowane. Doprowadziło to do tego, że występuje zania czy zobowiązania wobec różnych instytucji czy istotny paraliż decyzyjny prezesa Narodowego Fun- firm związane m.in. z tym, o czym mówiły media, duszu Zdrowia, już nie mówiąc o dyrektorach oddzia- mianowicie z pana występami na sponsorowanych łów. To właściwie, ja to tak nazywam, kukiełki, któ- przez koncerny farmaceutyczne sympozjach, a także re wykonują zadane ruchy i są pociągane sznurkami spotkaniach, w których pan brał udział, z tego, co przez centralę. mówią media. Proszę o informację, wobec kogo i jakie Moje pytanie: Czy oczekując na zmianę, która bę- zobowiązania (Dzwonek) pan zaciągnął. I jakie i wo- dzie, jak widać, w 2018 r., w międzyczasie przewidu- bec kogo zaciągnął pan zobowiązania, że będzie pan je pan decentralizację decyzji? Bo można delegować mówił o planach i strategii Ministerstwa Zdrowia do decyzje w oczekiwaniu na te zmiany decentralizacyj- koncernów farmaceutycznych czy uczestników sym- ne, po to żeby umożliwić dyrektorom oddziałów Na- pozjum sponsorowanego przez koncerny farmaceu- rodowego Funduszu Zdrowia funkcjonowanie w ra- tyczne, jeśli pan wcześniej przecież nie mógł wie- dzieć, że będzie pan ministrem, kiedy zaciągał pan mach istniejącego prawa, ale też większą decyzyjność te zobowiązania? Chyba że pan już wiedział, że bę- i rozwiązywanie problemów regionalnych. Dziękuję. dzie pan ministrem i te zobowiązania pan zaciągał, (Oklaski) bo mówił pan o strategii Ministerstwa Zdrowia. Bar- dzo dziękuję. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję bardzo, panie pośle. Proszę pana posła Bartosza Arłukowicza, klub Dziękuję bardzo, panie ministrze. Platforma Obywatelska. Proszę pana posła Pawła Grabowskiego, klub Ku- Bardzo proszę. kiz’15. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 198 Informacja bieżąca

Poseł Paweł Grabowski: Dalej: Jakie są losy wywozu leków, o którym wspomniał pan minister, i ewentualnej odpowiedzial- Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka ności za niestosowanie ustawy, która dość jedno- Izbo! Jestem tutaj nie z nadania partyjnego, tylko znacznie (Dzwonek) mówi o pewnych marżach? Czy z wyboru obywateli i też z tymi obywatelami mam ta sprawa jest w dalszym ciągu badana w sensie od- bezpośredni kontakt. I właśnie ostatnio w toku jed- powiedzialności nie poszczególnych urzędników, ale nej z rozmów z obywatelem, normalnym człowiekiem ewentualnie osób nadzorujących? dowiedziałem się o przypadku, który jest co prawda No i wreszcie jak panowie oceniają bałagan, który przypadkiem jednostki, ale pokazuje skalę i właści- został zostawiony w resorcie? Bo jak rozumiem, pew- wie problem, patologię całego systemu. Otóż okazuje się, że można w trudnej sytuacji zdrowotnej, w sytu- ne decyzje i ich odkładanie w czasie bierze się rów- acji kiedy złośliwy, dotkliwy ból doskwiera człowie- nież z tej sytuacji. Dziękuję bardzo. (Oklaski) kowi, pójść do lekarza i zostać odprawionym z kwit- kiem, podczas gdy tak naprawdę chodzi jedynie o wykonanie badania USG. Wicemarszałek Stąd też mój wniosek do panów ministrów tutaj Małgorzata Kidawa-Błońska: obecnych, abyście przy planowaniu i patrzeniu na służbę zdrowia mieli na uwadze nie tylko te piękne Dziękuję bardzo, panie pośle. statystyki, tabelki, technologie, ale żebyście też do- Zapraszam panią poseł Beatę Małecką-Liberę, strzegali i człowieka, bo tak naprawdę w służbie zdro- klub Platforma Obywatelska. wia chodzi o człowieka. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Poseł Beata Małecka-Libera: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! System ochrony Dziękuję bardzo, panie pośle. Spis treści Pan poseł Mieczysław Kasprzak, klub PSL. zdrowia to taki system, który ustawicznie i ciągle Nie ma pana posła. wymaga zmian. I o tym wszyscy doskonale wiemy. Pan poseł Tomasz Latos, klub Prawo i Sprawied- Uzależniony jest od wielu elementów: od zewnętrz- liwość. nych czynników, od wewnętrznych, od tego, kto spra- Bardzo proszę, panie pośle. wuje władzę i w jaki sposób ją chce realizować. Nowy rząd ma prawo realizować swoje zamierzenia tak, jak uważa za stosowne, ale są dwie rzeczy, Poseł Tomasz Latos: które chcę z całą mocą podkreślić. Pierwsza jest taka, że system ochrony zdrowia nie znosi rewolucyjnych Dziękuję bardzo. zmian. Natomiast to, co państwo proponujecie: zmia- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panowie Mini- ny budżetowe, wprowadzenie zmian z kontraktowa- strowie! Muszę powiedzieć, że trudno nie zauważyć, niem, zlikwidowanie właściwie Narodowego Fundu- jak to odpoczynek od rządzenia przewietrza umysły i poprawia myślenie koncepcyjne na temat ochrony szu Zdrowia, odstąpienie od składki ubezpieczenio- zdrowia, a w zapracowaniu, zabieganiu ministerial- wej, to wszystko są zmiany naprawdę rewolucyjne. nym trudno te liczne problemy dostrzec. Przy okazji Pan minister powiedział, że planuje tutaj rok 2018, podpowiadam, że zmarnowana została okazja dla ale tylko i wyłącznie w stosunku do zmian w stosun- kilkunastu interpelacji sejmowych, którymi można ku do Narodowego Funduszu Zdrowia. Co z resztą? by się zająć, zamiast tylko zaledwie odpowiedzi na Jak zaplanowaliście państwo wprowadzenie tych piśmie na zadane pytania. zmian do systemu, jeżeli chodzi o inne obszary? Bo W takim razie, skoro tak dociekamy funkcjono- te obszary są równie ważne i równie rewolucyjne. To wania systemu i tych potencjalnych nieprawidłowo- po pierwsze. ści, bo nie chcę tu używać mocniejszych słów, ja Po drugie, chciałabym również dopytać, w jaki chciałbym zapytać pana ministra o sytuację, którą sposób będziecie państwo wprowadzać ten system też pewnie warto byłoby wyjaśnić, czy bada się rów- budżetowy, ponieważ po części padają tutaj takie de- nież te efekty, ewentualnie również karne, wpływa- nia pismami przez wiceministra na zawieranie kon- klaracje, że to będzie odbywało się częściowo, stop- traktów, na dodatek z jednostkami, które już miały niowo, poprzez wyjmowanie pewnych usług, poprzez kontrakt wypowiedziany, zerwany, i namawiania wprowadzanie właśnie systemu budżetowego co do Narodowego Funduszu Zdrowia do aneksowania niektórych, a niektóre będą pozostawały w systemie. tychże umów. Zapewne stosowna dokumentacja znaj- To rodzi wiele wątpliwości i obaw nie tylko ze strony duje się w resorcie. pacjentów, ale przede wszystkim osób zarządzających. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 199

Poseł Beata Małecka-Libera sama firma sprzedaje go za 150 zł za sztukę. Prosił- bym o wprowadzenie rygorystycznej kontroli finan- Dlatego uważam, że byłoby bardzo dobrze (Dzwonek), sów NFZ. Czy Ministerstwo Zdrowia zakończy gdyby jednak jakieś ramy harmonogramu czasowego wreszcie ten proceder? (Dzwonek) Chciałbym zapytać co do tego, w jaki sposób będą realizowane te zapo- także pana ministra, czy leczenie, tak, leczenie, powiedzi, zostały podane, gdyż one są naprawdę bardzo winno stać się osią nowego programu polityki zdro- istotne przede wszystkim dla osób zarządzających. wotnej. I pytanie: Kiedy to budżetowanie chcecie państwo (Poseł Beata Małecka-Libera: Nie leczenie.) wprowadzić? Rok 2018, tak jak powiedziałam, odno- Przede wszystkim choroby związane z rozwojem si się bowiem tylko do Narodowego Funduszu Zdro- gospodarczym powinny być leczone. Profilaktyka wia. Dziękuję. w tym momencie to jest stanowczo za mało. Dzięku- ję bardzo. (Oklaski)

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję bardzo, pani poseł. Zapraszam pana posła Krzysztofa Sitarskiego, Dziękuję bardzo, panie pośle. klub Kukiz’15. Zapraszam panią poseł Joannę Kopcińską, klub Prawo i Sprawiedliwość. (Poseł Beata Małecka-Libera: O co innego chodzi.) Poseł Krzysztof Sitarski:

Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Poseł Joanna Kopcińska: Izbo! Czy pan minister ma koncepcję rozwiązania problemu niecałkowitego zwrotu kosztów leczenia za Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jaki jest system wieloetapowe leczenie na kilku oddziałach szpitala? ochrony zdrowotnej po 8 latach rządów Platformy

Nie wolno sumować pobytów i procedur na różnych Obywatelskiej i PSL, każdy widzi, a skutki odczuwa Spis treści oddziałach, a finansowana jest najdroższa procedura. pacjent. Zapowiadane przez wiele lat próby przepro- Czy płatnik może zostać rozliczony indywidualnie? wadzenia decentralizacji Narodowego Funduszu Tak, ale gdy całkowity koszt leczenia jest trzy razy Zdrowia przez tu obecnych przedstawicieli resortu większy od kosztu najdroższej procedury. Skąd ten zdrowia niestety nie zostały wprowadzone w życie. absurd? Następna kwestia: jeszcze są wolne łóżka, Skutki tego – powtarzam po raz kolejny – odczuwa jest personel, kontrakt się kończy. pacjent. Koszyk świadczeń gwarantowanych, prze- Kolejna sprawa, dotycząca województwa śląskie- starzały, wymaga natychmiastowej weryfikacji, po- go. Wnioski o kontraktowanie w oddziale przy ul. Kos- nieważ jest powieleniem świadczeń zakontraktowa- sutha ocenia niezawodny komputer. Niech przykła- nych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, to znaczy dem będzie sytuacja z 2014 r. na Śląsku. System jest powieleniem świadczeń NFZ. komputerowy okazał się mądrzejszy od człowieka. (Poseł Beata Małecka-Libera: A jak może być ina- W wyniku kryteriów, które bezbłędnie zastosował, czej?) pozbawił środków na rehabilitację, Caritas – na opie- Pan minister Arłukowicz wielokrotnie zapowia- kę nad obłożnie chorymi, ośrodek rehabilitacji i edu- dał decentralizację Narodowego Funduszu Zdrowia, kacji, wychowawczy, w Cieszynie, leczący ultraskom- zapowiadał, że po jego zmianach Narodowy Fundusz plikowane przypadki, szpital „Bucze” w Górkach Zdrowia będzie jak nowy. Tymczasem nadchodził, ale Wielkich, Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla nowy prezes, który nie wnosił nic nowego, pani poseł. Dzieci w Jastrzębiu-Zdroju, Centrum Pediatrii w Sos- I żadne zmiany nie zostały przeprowadzone. Wiele nowcu. Czy postępowania konkursowe rozstrzygać pytań zostało zadanych, państwa szczegółowe termi- będzie komputer? ny, których się domagacie od przedstawicieli resortu Kolejna sprawa, refundacja, jeśli chodzi o zaopa- zdrowia, którzy są u władzy 30 dni, dziwią, bo mie- trzenie medyczne. Realizacja wniosków NFZ nie liście 8 lat i nawet nie spróbowaliście. Jedyne, co może odbywać się na odległość. Klient, realizując zmienialiście, to personalia. Niestety, nie da się prze- wniosek NFZ dotyczący refundacji sprzętu, wcale nie prowadzić wszystkiego w ciągu 30 dni, ale trzeba dać oszczędza ani swoich pieniędzy, ani pieniędzy NFZ. kredyt zaufania. Chciałabym dopytać pana ministra Sytuacji patologicznych jest mnóstwo. Klient nabywa o zmiany w pakiecie świadczeń... towar po zawyżonej cenie, zaś NFZ dokonuje refun- (Poseł Beata Małecka-Libera: Monodram.) dacji. Na zaopatrzenie w wyroby medyczne w tym ...w koszyku świadczeń, przepraszam, gwaranto- trybie marnotrawimy setki milionów złotych z powo- wanych, bo wszyscy, którzy są zarówno pracownikami du zawyżonych marż sklepowych zaprzyjaźnionych ochrony zdrowia, jak i pacjentami, wiedzą, że wymaga sklepów. Przykład: stabilizator w sklepie – 350 zł, to natychmiastowych i szczegółowych zmian. Prosiła- w sklepie stacjonarnym firmy X, w Internecie ta bym o doszczegółowienie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 200 Informacja bieżąca

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, pani poseł. Dziękuję bardzo, panie pośle. Proszę pana posła Marka Hoka, klub Platforma Zapraszam pana posła Piotra Uścińskiego, klub Obywatelska. Prawo i Sprawiedliwość.

Poseł Marek Hok: Poseł Piotr Uściński:

Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Myślałem, że będziemy mówili o zagadnieniach, o tym, Platforma Obywatelska w ostatnich latach nie przy- jakie są oczekiwania względem resortu, co do przy- łożyła się do systemu ochrony zdrowia. Na Mazow- szłości, bo pani poseł, jak wiem doskonale, przez kil- szu, w mazowieckim NFZ był wielki problem z po- kanaście lat nie udało się żadnemu właściwie rządo- działem środków na szpitale. Ja podam przykład wi tak zreformować ochrony zdrowia, żeby pacjenci szpitala powiatowego w Wołominie, pan minister byli zadowoleni. Zresztą nie ma takiego systemu pamięta, protestowaliśmy kiedyś pod ministerstwem, publicznej ochrony zdrowia w całej Europie, który by protestowaliśmy również pod NFZ, dlatego że szpital dawał satysfakcję pacjentom i pracownikom ochrony w Wołominie był bardzo źle traktowany przez NFZ. zdrowia. Ale chciałbym wrócić do konkretnych py- Nigdy nie dostawaliśmy... tań. Narodowy Fundusz Zdrowia – zapowiedziana (Poseł Bartosz Arłukowicz: A sprawdziliście, jak likwidacja, ale według pana ministra rok 2018. był zarządzany?) W związku z tym jak to będzie się miało do przedłu- ...panie ministrze, sprawiedliwego kontraktu. żania, aneksowania umów z Narodowym Funduszem Mieliśmy zaniżone statystycznie, porównując do ca- Zdrowia, jeżeli chodzi o lecznictwo szpitalne? Głów- łego Mazowsza, środki na leczenie pacjentów z ponie chodzi mi o przedłużenie do 30 czerwca 2017 r. wiatu wołomińskiego. W związku z tym po pół roku praktycznie partnerem (Poseł Bartosz Arłukowicz: Sprawdźcie najpierw, Spis treści w zakresie finasowania już nie będzie fundusz. Nie jak był zarządzany.) wiemy, kto. Może budżet, a jeżeli tak, to w jakiej for- mule? Kolejny problem – sieć szpitali, o której słyszymy Wicemarszałek od bardzo wielu, wielu lat. Jaki będzie algorytm przy- Małgorzata Kidawa-Błońska: stąpienia do tej sieci szpitali? Czy siatka i mapa po- Bardzo proszę o spokój na sali. trzeb zdrowotnych będą o tym decydowały? Czy nie byłoby warto wrócić do koncepcji, aby w danym regionie, danym województwie rzeczywiście jeden sa- Poseł Piotr Uściński: morząd był organem prowadzącym dla wszystkich szpitali publicznych? Może to spowodowałoby możli- Panie ministrze, w powiecie wołomińskim była wość połączenia tych usług w szpitalach, dziesiąt- ograniczona dostępność usług zdrowotnych. Dlatego kach szpitali w danym regionie, aby nie konkurowa- zwracam się z zapytaniem, bo jedną z odpowiedzi ły one ze sobą, nie wyrywały sobie kontraktów, leka- NFZ w negocjacjach, w rozmowach było, że gdy stworzy, personelu medycznego, ale żeby się uzupełniały, rzymy mapę potrzeb zdrowotnych na Mazowszu, co na pewno byłoby bardziej efektywne. wtedy będą mogli sprawiedliwie dzielić środki, a na W końcu ostatnie moje pytanie, które parokrotnie razie to oni tylko będą dzielili te środki na takiej już stawiałem, chodzi o wycenę usług dotyczących zasadzie, jakie były kiedyś kontrakty, takie na kolej- psychiatrii oraz opieki hospicyjnej i opieki paliatyw- ne lata i kolejne lata. Nic nie zrobiliście z mapą po- nej. To te dziedziny, które są (Dzwonek) najbardziej trzeb zdrowotnych przez wiele lat, dopiero w ostat- niedofinansowane, które cierpią z powodu braków nich miesiącach... finansowych, i im grozi naprawdę duży problem w cią- (Głos z sali: Panie pośle, my ją wprowadziliśmy, gu najbliższych paru lat, ich istnieniu. Jeżeli są przy- proszę poczytać.) gotowane przez agencję wyceny nowych kosztów tych ...dopiero w ostatnich miesiącach wprowadziliście świadczeń, dlaczego nie mogą one być zastosowane zarządzenie w tej sprawie. przy aneksie od 1 stycznia, a dopiero za rok, kiedy Ja mam w związku z tym pytanie... ten rok może spowodować dramatyczne pogorszenie (Poseł Bartosz Arłukowicz: Nie zarządzenie, usta- się albo wprost likwidację tych jednostek, a psychia- wę.) tria i hospicja, myślę, są takimi dziedzinami, co do ...do obecnego ministra: Co zastaliście, jak przy- których nie musimy przekonywać siebie, lekarzy gotowania do sporządzenia mapy? Jak to wygląda? i zwłaszcza resortu zdrowia, że powinny być napra- W jaki sposób, co odziedziczyliśmy po Platformie wiane? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Obywatelskiej? Czy jest to przygotowane, szczególnie 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 201

Poseł Piotr Uściński temu, że to właśnie Ministerstwo Zdrowia finansu- je tę opiekę zdrowotną bezpośrednio... w zakresie takich podstawowych świadczeń, chodzi (Poseł Bartosz Arłukowicz: Proszę poczytać.) mi o oddział wewnętrzny, chodzi mi o neurologię? ...w domach pomocy społecznej. Drugie pytanie, które mam, dotyczy tego, w jakim Jeszcze jeden temat, związany z przewidywaniem stanie zastaliśmy (Dzwonek) projekt P1, czyli elek- darmowych leków dla seniorów. Ja wiem, że to może tronicznego dostępu, analizy, udostępniania doku- rodzić patologie, że to może różne sytuacje rodzić, mentacji medycznej. Na jakim jest to etapie, co otrzy- natomiast chciałabym zapytać (Dzwonek) pana mi- maliśmy po Platformie Obywatelskiej? Dziękuję ser- nistra, bo na dzień dzisiejszy jest przewidywane wy- decznie. (Oklaski) pisywanie zleceń, recept na takie leki tylko dla lekarzy rodzinnych: Czy można by mimo wszystko roz- ważyć, żeby seniorom bezpłatne leki mogli też prze- Wicemarszałek pisywać co najmniej geriatrzy? Dziękuję bardzo. Małgorzata Kidawa-Błońska: (Oklaski)

Dziękuję bardzo, panie pośle. Akurat, jeżeli chodzi o szpital w Wołominie, to Wicemarszałek ostatnio tam się bardzo dużo zmieniło i zdaje się, że Małgorzata Kidawa-Błońska: szpital wychodzi na prostą, z tego co wiem z ostatnich tygodni i miesięcy. Dziękuję bardzo, pani poseł. Bardzo proszę, poseł Anna Białkowska, Prawo Zapraszam panią poseł Lidię Gądek, klub Platfor- i Sprawiedliwość. ma Obywatelska. Nie ma pani poseł. Pani poseł Barbara Bartuś, klub Prawo i Spra- wiedliwość. Poseł Lidia Gądek: Bardzo proszę. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministro- Spis treści wie! Tak króciutko tylko powiem, że kredyt zaufania Poseł Barbara Bartuś: z naszej strony jest bardzo duży. To nie myśmy zgło- sili dzisiaj wniosek o informację bieżącą i tylko sta- Dziękuję. ramy się pytać, podsuwać pewne rozwiązania. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministro- Mam krótkie i bardzo konkretne pytania. Czy zmiana pod tytułem: likwidacja Narodowego Fundu- wie! 8 lat rządów Platformy Obywatelskiej to w opie- szu Zdrowia, który, jak wiemy, jest najtańszym płat- ce zdrowotnej, można to określić jednym słowem, nikiem w Europie, jeżeli chodzi o koszty własne, to zapaść. Tematów do naprawiania jest bardzo, bardzo jednocześnie likwidacja niezależnego płatnika? Czy dużo, począwszy chociażby od wynagrodzeń, w tym przejście na tzw. sposób budżetowy będzie jednocześ- pielęgniarek, i nie tylko, bo chodzi też o innych pra- nie świadczyło o tym, że ta nasza składka czy środki cowników opieki zdrowotnej, ale ja chciałam zwrócić przeznaczone będą, że tak powiem, niekumulowane się z dwoma tematami. w jednym źródle, które potem będzie je wydawać? Kilkanaście lat temu domy pomocy społecznej Wiąże się z tym bezpośrednio pytanie, bardzo ważne przeszły w zakres działalności Ministerstwa Pracy dla pacjentów, ale i dla obecnie pracujących w syste- i Opieki Społecznej. Zostały wyjęte z Ministerstwa mie, czy przy kolejnym kontraktowaniu, podziale Zdrowia i w tym czasie w domach pomocy społecznej środków, czy jak by to nazwać, ważna będzie jakość potracili prace lekarze, ale też i pielęgniarki, które i kompleksowość świadczonych przez daną placówkę musiały być zatrudniane na innych etatach, żeby usług, czy ważne będzie, jaki jest organ założycielski, było z czego sfinansować, zatrudniani są przez sa- w sensie publiczny czy niepubliczny. Wiemy, że dzisiaj morządy opiekunowie, opiekunki medyczne. Bywa- praktycznie podstawowa opieka zdrowotna jest w 99% łam wielokrotnie w takich domach pomocy spo- niepubliczna, AOS również. Czy to oznacza jakąś łecznej i tam wiele, wiele osób jest osobami bardzo dużą rewolucję? ciężko chorymi. Dzisiaj brakuje tam opieki zdrowot- Kolejne pytanie: Co z profilaktyką, tą pierwotną, nej. Były debaty m.in. w połączonych komisjach, wtórną i trzeciorzędową? Jak będzie finansowana? w komisji polityki społecznej, przez te ostatnie lata W czyich rękach pozostanie wykonywanie głównych dotyczące przywrócenia do domów pomocy społecz- zadań profilaktycznych? Przede wszystkim jak bę- nej właśnie lekarzy, pielęgniarek, czyli musiałoby dzie finansowana, ponieważ… Musimy wiedzieć, i wszy- to wziąć na siebie ministerstwo. Zwracam na to scy to doskonale wiemy, że bez prawidłowo rozwinię- uwagę, aby Ministerstwo Zdrowia obecnie przyjrza- tej profilaktyki nigdy nie damy sobie rady z ilością ło się temu tematowi, czy można by było doprowa- zachorowań. (Dzwonek) dzić do takiej sytuacji, jaka była kilkanaście lat Pani marszałek, jeszcze minutkę, chwilę. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 202 Informacja bieżąca

Wicemarszałek przedsiębiorstwami przynoszącymi znaczące zyski Małgorzata Kidawa-Błońska: swoim właścicielom. Apeluję do pana ministra o we- ryfikację procedur, o sprawdzenie zasadności prze- Chwilkę, minutę to nie. prowadzania niektórych zabiegów. Mam na przykład taką informację, że ok. 50% zabiegów kardiochirurgicznych wykonywanych jest niezasadnie na pacjen- Poseł Lidia Gądek: tach, którzy tego nie potrzebują. I to mówią lekarze w rozmowach prywatnych. To po prostu służy do Pan minister Łanda. Wielokrotnie spotykaliśmy naciągania Narodowego Funduszu Zdrowia, do za- się na spotkaniach, gdzie mówił o dodatkowych źród- rabiania olbrzymich pieniędzy przez prywatne przed- łach ubezpieczenia, a pan minister Radziwiłł jeszcze siębiorstwa. (Dzwonek) Dziękuję za uwagę. (Oklaski) 2 dni przed wyborami mówił, że na pewno będzie zwiększone finansowanie. Moje pytanie: Skąd wzrost finasowania? My oczywiście bardzo będziemy się cie- Wicemarszałek szyć z tego, żeby ono było, tylko żebyśmy wiedzieli, Małgorzata Kidawa-Błońska: jakie są źródła tegoż finansowania. Bardzo dziękuję, panie pośle. Zapraszam pana posła Mariana Zembalę, klub Wicemarszałek Platforma Obywatelska. Małgorzata Kidawa-Błońska: Bardzo proszę, panie profesorze.

Pani poseł, proszę zmierzać do puenty. Poseł Marian Zembala:

Poseł Lidia Gądek: Panie pośle Pięta, jeżeli mogę pana prosić, żeby pan nie wychodził. Niech pan łaskawie usiądzie. Nie I jeszcze jedno pytanie. W kampanii wyborczej słyszałem pańskiej całej wypowiedzi. Spis treści była informacja o tym, że do szkół wrócą stomatolo- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Pań- dzy i lekarze. Moje pytanie: Skąd ich weźmiemy? Kto stwo! Miałem przyjemność być ministrem zdrowia będzie finansował i na jakich zasadach będą działać? przez 5 miesięcy i z tej perspektywy chcę powiedzieć, Przecież żadnego zabiegu medycznego bez obecności że działania obecnego ministra w roli lidera pana rodzica u małoletniego wykonać nie można. Dzięku- Konstantego Radziwiłła i współpracowników, tak jak ję bardzo. (Oklaski) w całym działaniu w tym trudnym resorcie, są pew- ną kontynuacją. I trzymam, żeby temu zespołowi się udało, ponieważ cel jest najważniejszy. Chcę powie- Wicemarszałek dzieć tak: zarówno mój poprzednik, obecny tutaj, Małgorzata Kidawa-Błońska: zrobił rzecz bardzo istotną, którą w zakresie zdrowia publicznego, w zakresie in vitro, w mojej ocenie, tej Dziękuję bardzo, pani poseł. 5-miesięcznej… Pozostawiłem następcom 12 mld, Zapraszam pana posła Stanisława Piętę, klub środki unijne, których nigdy w historii na ochronę Prawo i Sprawiedliwość. zdrowia nie było, jak duże to ma znaczenie, nie mu- szę tłumaczyć, na najbliższe 3 lata. Drodzy Państwo! Dzięki bardzo dobrej współpra- Poseł Stanisław Pięta: cy z funduszem po raz pierwszy w historii 4 mld, styczeń, listopad, doszły w systemie. Żadnego roku, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! tak jak teraz… W tym roku nie ma pokrytej ilości Chciałbym dowiedzieć się, czy pan minister ma świa- świadczeń. Co to oznacza? Że wciąż w systemie obok domość występowania wielu patologii w systemie. rozwiązań brakuje środków. I miejmy tego świado- Między innymi mamy do czynienia z sytuacją, w któ- mość. W tym roku tych środków było więcej, nadwy- rej pacjenci zgłaszający się do szpitalnych oddziałów konań zapłaconych więcej, a to, co cieszy, dzieci, ko- ratunkowych muszą czekać wiele godzin na przyjęcie biety ciężarne, seniorzy… Po raz pierwszy systemowe przez lekarza i żaden ból, żadne cierpienie nie jest rozwiązanie. Warto pamiętać. (Dzwonek) My dzisiaj tutaj czynnikiem przyspieszającym wizytę. Szpitale jesteśmy troszkę zbulwersowani tym wszystkim, co publiczne nie mogą otrzymać odpowiednich środków się działo, wigilia blisko, ale telekonsultacja polska w ramach kontraktów, które zawierają z Narodowym jest modelem, który stał się modelem europejskim. Funduszem Zdrowia, nie są w stanie zatrudnić od- Wierzę, szanując następców, że uczynią z tego wielką powiedniej liczby lekarzy na izbach przyjęć. Jedno- siłę polskiej medycyny. cześnie placówki prywatne świadczące wybrane, Kończąc, panie pośle, proszę wybaczyć, jest okres wysoko finansowane zabiegi cieszą się bardzo dobry- świąteczny, ja panu wybaczam wiele głupstw. Pan już mi kontraktami. Te szpitale są wysoko dochodowymi bardzo dużo głupich rzeczy powiedział... 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 203

Wicemarszałek Poseł Marian Zembala: Małgorzata Kidawa-Błońska: Także mój wysiłek, który zostawiam, temu celowi Panie pośle... służy. Dziękuję państwu. (Oklaski)

Poseł Marian Zembala: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: ...na temat ikony Śląska, posła Ziętka. Pan jest młodym człowiekiem, niedoświadczonym... Bardzo dziękuję, panie pośle. Zapraszam pana posła Marka Polaka, klub Prawo i Sprawiedliwość. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Marek Polak: Panie... Dziękuję bardzo. Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pa- Poseł Marian Zembala: nie i Panowie Posłowie! Obecne wydatki na ochronę zdrowia wynoszą 4,6% produktu krajowego brutto ...pan bzdury mówi na temat lidera wielkiej orkie- przy średniej unijnej 7,2. Zajmujemy pod tym wzglę- stry, a dzisiaj pan powiedział rzecz niedopuszczalną, dem 4. miejsce od końca w Unii Europejskiej, wyprze- mianowicie mówiąc o 50%, proszę to zarejestrować, dzając tylko Rumunię, Łotwę i Cypr. Te statystyki 50% niepotrzebnych operacji kardiochirurgicznych. wyraźnie wskazują na potrzebę wzrostu nakładów Proszę nigdy bzdur nie mówić, jeżeli pan się na tym na ochronę zdrowia i leczenie, zwłaszcza że mamy do nie zna. Jako konsultant krajowy chcę panu powie- czynienia z nieustannym postępem w medycynie, dzieć, że w kardiochirurgii, może w odróżnieniu od który przecież musi kosztować, oraz zaczynającym

się procesem starzenia się społeczeństwa. Mam oczy- Spis treści polityki, nie da się tak skręcić. Jeżeli pan pozwoli, to wiście pełną świadomość, że nie jest to proste, bo będę prosił pana o bardzo szczegółowe wyjaśnienie... ewentualne podwyższenie składki zdrowotnej pod- wyższy koszty pracy, a to z kolei zahamuje rozwój gospodarczy. Wicemarszałek Dlatego chciałbym zapytać pana ministra, czy Małgorzata Kidawa-Błońska: rząd pracuje nad podwyższeniem wydatków na ochronę zdrowia i leczenie, a jeżeli tak, to czy rozwa- Dziękuję. ża dofinansowanie lub finansowanie kosztów leczenia z budżetu państwa z pominięciem podwyższenia składki zdrowotnej. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Poseł Marian Zembala:

...i będziemy działać. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska:

Wicemarszałek Dziękuję bardzo. Małgorzata Kidawa-Błońska: Proszę, pan poseł Pięta ze sprostowaniem. Bardzo proszę. Dziękuję bardzo.

Poseł Stanisław Pięta: Poseł Marian Zembala: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Ani W atmosferze świąt proszę pana, niech pan dla nie będziemy tolerować żadnych komunistów na po- publicity nie robi głupstw, ponieważ życzę temu rzą- mnikach, ani nie będziemy tolerować żadnych nacią- dowi, to jest ambitne grono ludzi, żeby im szło. I tak gaczy charytatywnych, ani nie będziemy tolerować będzie. sytuacji, w której część pacjentów jest pozbawiana opieki medycznej, narażona na wielomiesięczne czy wieloletnie kolejki, a część lekarzy robi sobie na opie- Wicemarszałek ce zdrowotnej superbiznes. To się skończy, panie po- Małgorzata Kidawa-Błońska: śle. Dziękuję. (Głos z sali: Skandal, skandal!) Dziękuję bardzo. (Głos z sali: Nie do wiary!) 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 204 Informacja bieżąca

Wicemarszałek Poseł Gabriela Lenartowicz: Małgorzata Kidawa-Błońska: ...od wojewódzkiego pogotowia ratunkowego. I my- Dziękuję bardzo, panie pośle. ślę, że byłoby głęboko niesprawiedliwe, gdyby zosta- Bardzo proszę panią poseł Gabrielę Lenartowicz, ły właśnie z powodu meandrów formalnych trwale klub Platforma Obywatelska. gorzej potraktowane. Dziękuję. To jest ostatnie pytanie. Wicemarszałek Poseł Gabriela Lenartowicz: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja mam bardzo Dziękuję bardzo, pani poseł. konkretne pytanie do pana ministra, a szczerze, po- Sprostowanie – pan poseł Marian Zembala. stulat, który wydaje się oczywisty. Chciałam poru- Bardzo proszę, ale bardzo krótkie sprostowanie. szyć pewien problem i zapytać, jak ministerstwo za- Chciałabym, żebyśmy dali szansę na odpowiedzi pa- mierza rozwiązać ten problem, który wyniknął w toku nom ministrom. wdrażania rozporządzenia ministra zdrowia z 8 wrześ- nia 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów, Poseł Marian Zembala: mówiąc w skrócie, który dotyczył właśnie wynego- cjowanych przez pielęgniarki podwyżek. Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Powaga tego Otóż w toku procedowania i wdrażania tych roz- miejsca i szczególny czas bliskości świąt wymaga jed- porządzeń pokrzywdzone, to z całą odpowiedzialnoś- nak pewnego ładu w głowie. Mówimy o człowieku, cią chcę powiedzieć, są pielęgniarki, których nie za- którego pan poseł był łaskaw określić jako komuni- uważono. Mówię tu przykładowo o 12 pielęgniarkach stę. Wśród obecnych dzisiaj na sali, jak pan wie, tak- pracujących w szpitalu powiatowym w Raciborzu, ale że był człowiek, który z lewicą miał wiele wspólnego, dotyczy to wielu innych pielęgniarek w województwie dzisiaj jest jedną z eminentnych postaci. Nie rzucaj Spis treści śląskim, częściowo małopolskim, które pracują w pub- kamieniem, jeżeli nie znasz postaci. licznych szpitalach, a jednocześnie te szpitale są pod- Ten człowiek, mówię o generale Ziętku, został wykonawcami wojewódzkiego pogotowia ratunkowe- człowiekiem 150-lecia, wygrywając z największymi go, i jako pracownicy podwykonawców nie otrzymały postaciami współczesnej historii Śląska, której pan tych podwyżek. nie zna. Tak się składa, że razem z prof. Religą przez Zajmowałam się tym na prośbę tychże pielęgnia- ostatnie 3 miesiące towarzyszyłem temu człowieko- rek jeszcze jako wicewojewoda, w zakresie działalno- wi, jak odchodził od świata, i widziałem kilkadziesiąt ści mając także kwestię nadzoru nad opieką zdrowot- osób, z duchownymi włącznie, którzy przyjeżdżali ną. Otrzymaliśmy wtedy deklarację z resortu, że i powiedzieli, ile mu zawdzięczają. To tyle dla przy- sprawa ta będzie uregulowana w najbliższym czasie, zwoitości Ziętka. mam na myśli przyszły rok budżetowy. W sprawie drugiej postaci, którą pan łączy z lewymi Zwracam się z pytaniem i z prośbą tak naprawdę interesami, chodzi o lidera wielkiej orkiestry, czyli... o deklarację rozwiązania tego tematu, bo z punktu (Poseł Marek Hok: Owsiaka.) (Dzwonek) widzenia kosztów nie są to duże pienią- ...Owsiaka, Jerzego Owsiaka. Daj Boże, daj Boże, dze, ale z punktu widzenia równości, takiej sprawied- żeby była inna postać w tym kraju na dorobku, która ponad 700 mln w 20 edycjach dostarczyła dla dzieci, liwości, w jednym szpitalu jedne dziewczyny uzyska- a także dla seniorów. Takiej postaci innej nie ma, to ją podwyżkę, drugie nie, i ten brak podwyżki będzie jest współczesny samarytanin. się za nimi, że tak powiem, ciągnął. I na koniec chcę powiedzieć: Nie wiem, o kim pan Liczę na to, że będę mogła po dzisiejszej odpowie- mówi, bo wątek, który pan... dzi pana ministra czy wiceministra zawieźć na świę- ta odpowiedź, która da im nadzieję. Zważywszy na obsadę i potencjał, jaki mamy, niski, personelu śred- Wicemarszałek niego, myślę, zwłaszcza że tak jak mówię, to są pra- Małgorzata Kidawa-Błońska: cownice publicznych zakładów opieki zdrowotnej, które zgodnie z prawem pracowały u podwykonawcy, Panie pośle, bardzo proszę kończyć już wypowiedź. tak że zgodnie z prawem zakontraktowanego...

Poseł Marian Zembala: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Kończąc, chcę panu powiedzieć: Nie wiem, ja mó- wiłem o... Co do sprawy nieprawidłowej kwalifikacji Dziękuję bardzo. do operacji kardiochirurgicznych pozwoli pan, że 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 205

Poseł Marian Zembala Kolejna rzecz, import/eksport równoległy leków a refundacje, polega na skupowaniu dużej ilości le- w sposób bardzo szczegółowy będę oczekiwał już ar- ków z rynku hurtowego tam, gdzie one są tanie, i sprze- gumentów. dawaniu w krajach, gdzie one są droższe. Czy to jest Na koniec proszę (Dzwonek) pamiętać, odmawia- mechanizm interkapitalistyczny, wolnorynkowy – jąc Ojcze nasz codziennie... kwestia dyskusyjna. Trzeba byłoby się zapoznać ze sprawą. Wszystko to oczywiście dotyczy leków refundowanych i, uwaga, leków oryginalnych, nie zamien- Wicemarszałek ników generycznych. Do Urzędu Rejestracji Produk- Małgorzata Kidawa-Błońska: tów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych wpływają wnioski importerów o pozwo- Panie pośle… lenia na import równoległy. Państwo ma wgląd w ob- rót tymi lekami. Reglamentacja handlu, kontyngen- Poseł Marian Zembala: ty dostaw, ograniczenie eksportu i importu. Co Mi- nisterstwo Zdrowia zrobi, by ukrócić ten proceder? ...mówimy: i nie wódź nas na pokuszenie... Jak radzi sobie z tym problemem Państwowa Inspek- cja Farmaceutyczna? Skoro już jesteśmy przy farmaceutykach, mam Wicemarszałek jeszcze jedno pytanie. Chodzi generalnie o pomoc Małgorzata Kidawa-Błońska: dzieciom chorym na neuroblastomę. Miała być przed wyborami głosowana poprawka dotycząca art. 37k, Panie pośle… która miała dzieciom pomóc w ten sposób, że była tam kwestia płacenia, to, żeby kliniki miały łatwiej- Poseł Marian Zembala: szy dostęp do niekomercyjnych badań klinicznych. W praktyce oznacza to dostęp do nowoczesnych tera- ...jako my odpuszczamy naszym winowajcom. pii. Do tej pory przepisy nie precyzowały, kto za takie badania ma płacić. Poprawka jasno określała, że pła-

ci za to NFZ. Wybory się skończyły – i teraz kwestia Spis treści Wicemarszałek pomocy dzieciom. To tyle. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Małgorzata Kidawa-Błońska:

Panie profesorze… Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Marian Zembala: Dziękuję bardzo panu posłowi. I tego oczekuję też od pana. (Oklaski) Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Mi- nisterstwie Zdrowia pana Krzysztofa Łandę. Bardzo proszę. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Podsekretarz Stanu Dziękuję bardzo, ale musimy szanować czas. w Ministerstwie Zdrowia (Poseł Lidia Gądek: Niemożliwe, pani marszałek.) Krzysztof Łanda: I bardzo proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Krzysztofa Sitarskiego. Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozpo- Bardzo proszę, panie pośle. cznę od tego, że wydaje mi się, że twierdzenie, że nie ma dobrych systemów ochrony zdrowia, jest radykal- nym przerysowaniem tej sytuacji i zdecydowanie nie Poseł Krzysztof Sitarski: jest zgodne z różnego rodzaju opracowaniami obiek- tywnymi i subiektywnymi, które są dostępne, np. Euro Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja bym jeszcze Health Consumer Index. Wystarczy sobie tam wejść, chciał zadać trzy krótkie pytania. zobaczyć, jakie są systemy, jak są wysoko punktowa- Pierwsze: Czy jest szansa na powrót do negocja- ne, i to systemy zarówno budżetowe, jak i systemy cyjnego systemu kontraktowania, czy rząd rozważa oparte na pełnej konkurencyjności płatników oraz powrót do tego systemu? Przy systemie wyboru przez świadczeniodawców. Więc to, czy akurat świadcze- komputer praktycznie zmiana kilku wskaźników niodawcy są prywatni, czy publiczni, i to, czy mamy i wagi spowoduje to, że są błędne decyzje podejmo- konkurencję płatników oraz świadczeniodawców, czy wane, wręcz... Nie będę się nawet wypowiadał, w jaki też mamy system budżetowy, nie ma większego wpły- sposób potem to rzutuje na dalszą pracę niektórych wu na funkcjonowanie opieki zdrowotnej, szczególnie jednostek szpitalnych. To jest jedna sprawa. z perspektywy pacjenta. 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 206 Informacja bieżąca

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia one są dzisiaj. A więc obciążenia funduszu nie wzros- Krzysztof Łanda ną i również nie wzrosną obciążenia pacjentów. Mamy w tej chwili plan, wdrażamy go, sprawa się (Poseł Bartosz Arłukowicz: To po co wprowadza- toczy, będziecie państwo bardzo szczegółowo o tym cie budżetówkę?) informowani, nie ma żadnego problemu. Uważam Co innego ma znaczenie. Podstawowe znaczenie natomiast, że nie tylko ta tzw. ustawa antywywozo- mają gwarancje składane obywatelom. Czyli koszyk wa, ale i wdrażanie tej ustawy de facto pobudzało świadczeń gwarantowanych nie może być koszykiem wywóz leków refundowanych z Polski. na wyrost. Jeśli traktujemy poważnie obywateli pol- Jeśli chodzi o wyroby medyczne, oczywiście bar- skich, to nie możemy obiecywać im więcej w koszyku, dzo ważna jest taryfikacja. Mamy w Polsce agencję niż jesteśmy w stanie sfinansować. taryfikacji, będziemy te taryfy zmieniać. Planujemy (Poseł Bartosz Arłukowicz: Tniecie koszyk?) również wprowadzenie zakupów centralnych. Trwa Więc podstawowa... Toteż właśnie przechodzę do w tej chwili opracowywanie ekspertyz prawnych do- koszyka. Otóż padło pytanie o koszyk świadczeń gwa- tyczących trzech opcji co do tego, w jaki sposób mo- rantowanych. Jak państwo widzicie, części lekowe żemy sobie z tym poradzić. Podawał pan, i słusznie, koszyka są pod dosyć dobrą kontrolą. Ustawa refun- jeden z przykładów, panie pośle. Oczywiście mogę dacyjna to była beczka miodu, do której niestety ktoś podać wiele, od pieluchomajtek, poprzez różnego ro- dolał kilka łyżek dziegciu. Te łyżki dziegciu oczywi- dzaju wyroby medyczne, endoprotezy stawów biodro- ście psują całą beczkę miodu i postaramy się je w dużej wych czy kolanowych i wiele innych wyrobów. Można nowelizacji ustawy refundacyjnej wyeliminować. by tu dokonywać zakupów w ramach procedury cen- Natomiast proszę zauważyć, że jeżeli chodzi o koszyk, tralnej, one byłyby znacznie tańsze. o jego części nielekowe, on jest kompletnie poza kon- Koszyk świadczeń gwarantowanych, żeby był pod trolą. kontrolą, musi być zapisany w dużej mierze za pomo- Padło pytanie, jaka jest sytuacja, czy jest bałagan cą technologii medycznych, czyli interwencji w bar- w resorcie. Powiem państwu tylko tyle – dwa punkty dzo określonym wskazaniu. Podobnie jest zresztą, poruszę w tej odpowiedzi. Otóż – nie wiem, czy pań- jeżeli chodzi o leki. stwo to wiecie – lekami zajmuje się Departament Po- Teraz kolejna rzecz, bardzo szybko, bo czas, widzę,

Spis treści lityki Lekowej i Farmacji, w którym pracuje ponad 50 umyka. Wprowadzimy, jeżeli chodzi o pielęgniarki, osób, a refundacja w lekach to 8 czy 12 mld zł, nato- w tej chwili albo już zostały opublikowane, albo za miast całą resztą koszyka – czyli 60 mld zł, bo to jest chwilę będą opublikowane, taryfy dla pielęgniarek cała reszta tego koszyka – zajmuje się jeden z wydzia- opieki długoterminowej, w związku z tym z 1 stycznia łów Departamentu Organizacji Ochrony Zdrowia. Czy 2017 r. ich wynagrodzenia na pewno się poprawią. Jeżeli chodzi o leki przepisywane dla 75+, czyli wiecie państwo, ile osób tam pracuje? Sześć. Czy wie- dla seniorów, tam musi być w tej chwili ograniczenie cie państwo, ile z tych osób przeszło szkolenia z zakre- do lekarzy pierwszego kontaktu, podstawowej opieki su evidence based medicine, health technology as- zdrowotnej, ponieważ oni mają aktywne listy. Nieste- sessment, value-based pricing? Zero. I to obrazuje, ty nie mamy systemu informatycznego, który by po- jaka jest powaga co do głównego elementu systemu, zwalał kontrolować, czy pacjent nie pójdzie w różne jakim jest koszyk i jego części nielekowe. miejsca... Poseł Bartosz Arłukowicz ( : Kto będzie ich szkolił?) (Poseł Marian Zembala: Też dobre.) Kolejna rzecz. Trwa w tej chwili, jeżeli chodzi o de- ...zbierze te recepty, wykupi leki, a potem te leki partament polityki lekowej, kontrola dotycząca we- wywędrują za wschodnią granicę na bazary albo wnętrznych procedur, przestrzegania prawa. będą ogniska robione gdzieś w lesie. Do tego nie mo- (Poseł Bartosz Arłukowicz: Piotr Łukowski, tak?) żemy dopuścić, dlatego tu będzie kontrola, jeżeli cho- Wkrótce, na dniach będziecie państwo mieli już dzi o listę aktywną lekarzy POZ. gotowe efekty. Dodatkowe źródła finansowania. Proszę państwa, Jeśli chodzi o efekty wywozu leków i odpowie- myślimy oczywiście przede wszystkim o dodatko- dzialność osób nadzorujących, niestety nie mogę, wych źródłach finansowania z budżetu, to jest spra- proszę państwa, wysoko ocenić wprowadzonych re- wa dyskusji z ministrem finansów i oczywiście z ca- gulacji prawnych, bo one strasznie biurokratyzują łym rządem. Natomiast nie można dolewać pieniędzy system. Zbierane są informacje, które potem trudno do systemu, niezależnie od tego, jakie jest źródło, bo przetwarzać, i w ogóle sprawia to ogromne trudności Platforma i poprzedni rząd dolały przecież pieniędzy osobom i instytucjom, które to raportują. Przyznaję, mnóstwo. Jak mówiłem już, kolejki wydłużyły się częściowo te zapisy ukróciły jednak eksport legalny, i jest ich coraz więcej. Bez opanowania koszyka za- natomiast nielegalny kwitnie. Jedyną metodą, już pisanego za pomocą technologii medycznych wszelkie mówiłem zresztą wcześniej o tym, którą można ukró- dolewanie dodatkowych pieniędzy do systemu nie da cić równoległy eksport leków refundowanych, jest pożądanego efektu, kolejki się nie skrócą. A więc naj- zbliżenie cen urzędowych. Naszym celem będzie zro- pierw koszyk, a dopiero potem dodatkowe źródła fi- bienie tego, czyli podniesienie cen urzędowych w Pol- nansowania. sce przy zmniejszeniu bądź utrzymaniu na stałym Jeżeli chodzi o przeszacowane świadczenia w nie- poziomie tzw. cen efektywnych, na takim, na jakim których dziedzinach, gdzie powstają, rozwijają się 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca 207

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Pan poseł Grabowski wspominał o tym, czy do- Krzysztof Łanda strzegamy człowieka. Już nawet w mojej wypowiedzi wstępnej powiedziałem, że kwestia jest taka, żeby prywatni świadczeniodawcy i oczywiście zarabiają na pacjent miał poczucie bezpieczeństwa i żeby lekarz tym kokosy. Proszę państwa, zmiany taryf, a już mó- o niego zadbał, przede wszystkim w relacji, bo to jest wiłem, jak będziemy ich dokonywać, spowodują, że zupełnie kluczowa relacja, lekarz podstawowej opieki zmieni się atrakcyjność tych świadczeń na rynku. zdrowotnej, lekarz rodzinny i lekarz specjalista. Tu Podniesiemy taryfy tam, gdzie dzisiaj pacjenci cze- w ogóle odbywa się zasadnicza część pracy systemu kają w kolejkach i gdzie rzeczywiście niesprawiedliwe opieki zdrowotnej. Na tym chcemy się skoncentro- są ograniczenia dostępu, zmniejszymy natomiast wać. To jest pierwszy element, który poddamy ana- tam, gdzie te procedury są przeszacowane – tu nie lizie, regulacji, bo tutaj według zapowiedzi ministra będzie zdecydowanie takich możliwości. To jest służ- zdrowia ma to regulować ustawa o POZ, a tak mó- ba zdrowia i z tym należy w tym momencie się liczyć. wiąc szczerze, ogromnie istotne jest wprowadzenie Wzrost środków – oczywiście mówiłem, że z bu- do tej relacji elementu zaufania. Wprawdzie niestety dżetu. to pozostaje w bardzo istotnej opozycji do pewnego Dzieci z neuroblastomą, ostatnia kwestia. Mówi- klimatu, który np. był też w tej Izbie przed chwilą, ale tutaj ochrona zdrowia jest zupełnie szczególnym łem już również państwu, że do ustawy refundacyjnej obszarem, nie tylko sama regulacja prawna, ale też należy wprowadzić podejście egalitarne. W związku pewna kultura wszystkich tych elementów… z tym zamiast analizy ekonomicznej uzasadnienie (Poseł Krzysztof Sitarski: Współpracy.) ceny i zgodnie ze stanowiskiem dwóch zespołów par- ...lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, kultura lamentarnych, do spraw chorób rzadkich i leków sie- w sensie pewnego obyczaju, zachowania, stosunku, rocych, te zmiany planujemy w dużej... obowiązków lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, (Poseł Krzysztof Sitarski: Kiedy?) lekarza opieki ambulatoryjnej i wreszcie pacjenta. Jak najszybciej, w tej chwili pracujemy... Pani poseł Libera słusznie powiedziała, że tak, (Poseł Krzysztof Sitarski: Bo to jest czas, czas.) rzeczywiście, jeśli jest taka potrzeba, to taki harmo- ...nad trzema dużymi zmianami w ustawach – nogram przedstawimy, bo rzeczywiście nie wiadomo, Prawo farmaceutyczne, ustawa refundacyjna i usta- kiedy będą zmiany (Dzwonek), a pracownicy powinni Spis treści wa o świadczeniach – przynajmniej w departamen- wiedzieć, kiedy zmiany mogą nastąpić. tach, za które odpowiadam. Pan poseł Krzysztof Sitarski wspominał... (Głos z sali: Dzieciom tak samo ucieka czas, jak Pani marszałek, czy ja mam… panu w tej chwili.) Właśnie dlatego muszę przyspieszyć. Tu jeszcze pan minister Gryza musi państwu odpowiedzieć, Wicemarszałek więc nie za bardzo wiem, jak sobie z tym poradzić. Małgorzata Kidawa-Błońska:

Tak, tak, proszę jeszcze chwilkę. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Podsekretarz Stanu Dziękuję bardzo. w Ministerstwie Zdrowia (Głos z sali: Pani marszałek może przedłużyć Piotr Gryza: panu ministrowi, bo tak jest zapisane.) A czy można prosić o wyłączenie tej maszynki, bo... Dziękuję bardzo. Bardzo proszę pana ministra Piotra Gryzę o udzielenie odpowiedzi. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska:

Podsekretarz Stanu Już się wyłączyła. w Ministerstwie Zdrowia Piotr Gryza: Podsekretarz Stanu Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Pań- w Ministerstwie Zdrowia stwo! Spróbuję odpowiedzieć na kilka pytań. Trak- Piotr Gryza: tuję zresztą te kilka pytań jako pewną propozycję do rozważenia, więc dlatego postaram się do nich usto- Pan poseł Krzysztof Sitarski pytał się, czy kon- sunkować. kurs rozstrzyga tylko komputer. No niestety, to jest Pan minister Arłukowicz powiedział, że wszystko druga bardzo istotna sprawa systemowa. Czy system chce na piśmie, więc nie ma problemu, nie muszę na jest sterowny, czy nie? I jak my na ten system sterow- te pytania odpowiadać, na piśmie odpowiedzi będą. ny wpływamy? Bo jeśli wrzucimy siano do systemu, 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 208 Informacja bieżąca

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Zresztą zabiegi kardiologiczne są dobrze wycenia- Piotr Gryza ne. Tutaj już pan minister Krzysztof Łanda zapowia- dał, że my dokonujemy takiej pewnej analizy, gdzie to z tego siana, to wyjdzie nam siano z kryteriów np. powstało wiele nowych podmiotów, wiele nowych konkursowych. Niestety kryteria konkursowe mają kontraktów, żeby zobaczyć, czy są obszary jakoś to do siebie, że ktoś wygra, a ktoś przegra. Na tym szczególnie dobrze wyceniane, żeby ewentualnie to polega właśnie ten ból konkursowy, tak? I teraz pan korygować. tutaj zwrócił uwagę, że czasami decyduje jakiś ele- Pan też zapytał o SOR. Tutaj z SOR-em to jest ment, szczegół, bo może po prostu granica tolerancji taka sytuacja. Po pierwsze, jest zamierzenie, żeby powinna być większa w takim sensie stricte matema- SOR-y włączyć do systemu Państwowego Ratowni- tycznego wyliczenia. Między innymi dlatego jest ctwa Medycznego. Ja zresztą w mojej pierwszej wy- kwestia właściwego opracowania kryteriów oceny powiedzi wspomniałem o pewnej próbie pozyskania ofert, która to jest w tej chwili kompetencją ministra dodatkowych środków z tytułu składki OC i taki jest zdrowia, która by uchwyciła możliwość pewnej cało- plan, żeby ewentualnie ten tytuł przeznaczyć na Pań- ściowej opieki i jakości sprawowanej opieki. stwowe Ratownictwo Medyczne i te SOR-y właśnie Kolejna sprawa, która tutaj została postawiona… włączyć w ten system, ale w ogóle sama dostępność To np. pani poseł Lidia Gądek. Mogę panią zapewnić, świadczeń na SOR-ze to jest z jednej strony oczywi- że w obszarze, w którym pani pracuje, czyli podsta- ście kwestia wysokości środków, ale z drugiej strony wowej opieki zdrowotnej, nie ma absolutnie żadnej organizacji. Sam widziałem dobre SOR-y, gdzie po różnicy pomiędzy lekarzem, którego organem zało- prostu pierwszy ruch to jest kwestia zdiagnozowania życielskim jest podmiot publiczny, a podmiotami pry- pacjenta i ocenienie, czy on ma być przyjęty natych- watnymi. Wydaje się nawet, szczególnie poza wielki- miast, w drugiej kolejności, w trzeciej kolejności, mi miastami, że to właśnie lekarz rodzinny, czyli w czwartej kolejności. A więc jeśli rzeczywiście po- podmiot prywatny, jest tutaj zdecydowanie podsta- trzebuje pomocy, to on powinien zostać natychmiast wowym elementem. na tym SOR-ze przyjęty. I to jest kwestia organizacji Powstaje oczywiście pytanie, jeśli chodzi przede pracy, która jest właściwie bardzo trudna do zdefi- wszystkim o sieć szpitali. Pan poseł Hoc o tym wspo- niowania. Można wytyczne przedstawić w regulacji Spis treści minał, tak? Bo przecież pan wspomniał o tym, że jest prawnej, natomiast to jest pewna sztuka, to jest pew- kwestia pewnej konsolidacji. No to stoimy tutaj przed… na sztuka właściwego potraktowania pacjenta w ta- Zresztą ustawodawca w poprzedniej wersji, przepra- kim, w tym miejscu. szam, w poprzedniej pewnej noweli zaproponował Kolejne pytanie, pani poseł Gabrieli Lenartowicz, konsorcja, tak? To była taka pewna idea, żeby Naro- dotyczące tych pielęgniarek. To rzeczywiście jest dowy Fundusz Zdrowia przez możliwość składania sprawa szczególnie drażliwa, ponieważ to są panie konsorcjów umożliwił właśnie budowanie jakichś pielęgniarki zatrudnione u podwykonawcy, no i na takich konsorcjów z kilku podmiotów, które mogłyby tym polega problem. najlepiej wykonywać usługi zdrowotne. To jest jedna (Poseł Gabriela Lenartowicz: To jest w publicz- z zasadniczych spraw, przede wszystkim w zakresie nym szpitalu.) lecznictwa szpitalnego, jak my podejdziemy do sieci Na tym polega problem, pan minister tego po pro- szpitali, na ile to będą podmioty prywatne, a na ile stu, że tak powiem, nie przewidział. Bo nie wszystko… to będą podmioty publiczne. I tutaj odpowiedzi jeszcze w tej chwili nie ma, bo niestety w ogóle w historii My zastanawiamy się nad tym, ponieważ pewien taki wszystkich rządów, które próbowały to osiągnąć, element funkcjonuje też w POZ. A więc zastanawiamy prostej odpowiedzi nie było. się nad tym rozwiązaniem, ale w tej chwili, mówiąc Kolejna sprawa. Pan poseł Sośnierz pytał o decen- szczerze, nie bardzo widzę możliwości rozwiązania tralizację. Ja jestem głębokim zwolennikiem decen- tego problemu. Tak że nie jest to na razie taka odpo- tralizacji, bo w końcu ja z tej tradycji wyrosłem, by- wiedź, jakiej by się pani mogła spodziewać, pomimo łem też dyrektorem kasy na początku, tylko tutaj chęci i zrozumienia, że to jest niesprawiedliwe. mówimy o wielowymiarowej decentralizacji, bo to (Poseł Gabriela Lenartowicz: No jest.) może być fundusz, który ma decentralizację i możli- Rzeczywiście tak jest. wości realizacji zakupu świadczeń na poziomie od- Kolejna sprawa dotyczy… Pan poseł Sitarski jesz- działu, ale też jeśli będzie to inny system organizacji cze raz zadał pytanie, czy jest szansa na negocjacyjny płatnika, nazwijmy to w ten sposób, to tak powinno system kontraktowania świadczeń. Panie pośle, jest się to odbywać raczej przez struktury regionalne, czy zawsze, od samego początku, takie pytanie. Jak jest to przez wojewodę, czy to przez samorządy. płatnik, to musi zapewnić dostęp do świadczeń, musi Kolejna sprawa. Pan poseł Pięta. Tak mówiąc na wybrać najlepszego wykonawcę świadczeń, a wyko- marginesie, mam wrażenie, chociaż nie odnoszę się nawca – szpital, przychodnia, podmiot leczniczy – do wymiaru merytorycznego, że panu posłowi cho- chce w tym kontrakcie uczestniczyć. I jest dylemat, dziło raczej o zabiegi kardiologiczne, tak? Wydaje się, tak? Co to znaczy „negocjacje”? No bo jak się rozma- że raczej to dotyczyło tej przestrzeni. wia z płatnikiem, to można by powiedzieć, że jest (Poseł Marian Zembala: To jest zasadnicza różnica.) propozycja finansowa i później jednak kierunkowe 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. Informacja bieżąca. Oświadczenia poselskie 209

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia struktywną opozycję może prezentować tylko ruch, Piotr Gryza partia na pewno nie. Wracając do tej prawie pustej sali, do świąt w ro- ustawienie, że taki mam budżet i w takim obszarze dzinnym gronie. Na święta wracają wszyscy Polacy: mogę funkcjonować. Można powiedzieć, że tu nego- tak posłowie z Sejmu, jak i Polacy, którzy pracują na cjacji nie ma. To jest pewien istotny dylemat, bo moż- chleb za granicą. Wracają też Polacy do swoich ro- na sobie wyobrazić system, kiedy po prostu jest np. dzinnych wiosek. Często z przymusu musieli je opuś- taki system budżetowania. Budżetowanie to jest jed- cić i podjąć pracę w mieście. Widać to doskonale na na z metod kupowania świadczeń w ogóle. Ona może być zarówno w systemie budżetowym, jak i w syste- przykładzie moich rodzinnych stron, mojego okręgu mie ubezpieczeniowym, bo jakby ex post finansujemy tarnowskiego. „Tarnów miastem emigrantów” – tak świadczenia. No i na czym wtedy mogą polegać ne- piszą dziennikarze i podają, że ludzie nie boją się wy- gocjacje? jazdu, chcą się sprawdzić. Czyste brednie! Co za pro- A więc tutaj można by powiedzieć, oczywiście tak pagandowe brednie lansujące to nasze upośledzenie! prosto: tak, będziemy chcieli, żeby był system nego- Mamy wspaniały naród, a upośledzamy ludzi tym, że cjacyjny, ale to wszystko tkwi w szczegółach, tkwi też nie potrafimy im zapewnić podstawowego minimum w pewnym sposobie prowadzenia rozmów i dostrze- – pracy. Mało kto dostaje szansę od losu, od życia. gania pewnych niuansów. To jest też kwestia pewne- Owszem zdarza się, że ktoś ciężką pracą zachodzi go dobrego obyczaju i w ogóle pewnego zaufania w tym wysoko, ale brak nam szczęśliwych piekarzy, sklepi- systemie, kiedy jeden ma zapewnić świadczenia, a dru- karzy czy rolników. Brak nam w Polsce szczęśliwych gi ma te świadczenia dostarczyć i ma jeszcze zabiegać ludzi. o to, żeby pacjent był należycie zabezpieczony. Czajęczyce – wieś, z której pochodzę – nie tętnią Mam nadzieję, że państwo uznacie moją odpo- już życiem tak jak dawniej. Cały powiat proszowicki wiedź za wystarczającą. Dziękuję bardzo. (Oklaski) staje przed wielką próbą. Zadałem panu Andrzejowi (Poseł Marian Zembala: Dziękujemy.) Dudzie, wtedy jeszcze kandydującemu na urząd prezydenta, pytanie, to było podczas objazdowej kampa- Wicemarszałek nii wyborczej: Co z małymi miastami, co z wioskami, Małgorzata Kidawa-Błońska: które kooperowały z tymi miastami? Odpowiedź: Spis treści Wsparcie i pełne zaangażowanie. Trzymamy za sło- Dziękuję bardzo, panie ministrze. wo, panie prezydencie. Wypowiedź pana ministra kończy rozpatrywanie Supermarkety niszczą handel drobnomieszczań- tego punktu porządku dziennego. ski oraz wiejski. Ludzie na święta nie kupują już od Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 6. po- swoich pań sprzedawczyń na wsiach, bo za drogo. siedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. A jak ma nie być drogo, skoro nie kupują? Żywność Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygło- się psuje, więc trzeba wyrzucić i pokryć koszty. I koło szenia oświadczeń poselskich. się zamyka. Pierwszy oświadczenie wygłosi pan poseł Norbert Cukrownia w Kazimierzy Wielkiej dawała pracę Kaczmarczyk, klub Kukiz’15. rolnikom, którzy sadzili buraki cukrowe. Dawała też Bardzo proszę. pracę mieszkańcom miasta. Dziś ludzie z okolicznych wiosek są za granicą i młodzież też z miasta wyje- chała. Knajpy opustoszały i jakoś tak dziwnie Poseł Norbert Kaczmarczyk: szaro. Okradziono Polskę z duszy, z moich znajomych, z moich przyjaciół. I teraz wy, którzy przyczy- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Okradziono Polskę niliście się do tego ustawą, podniesieniem ręki bądź z duszy. Ja wiem, że nas jest tutaj mało o tej porze, naprawdę jest nas niewiele. Ja wiem, że posłowie zaniechaniem, żeby wam w te święta ość stanęła spieszą się do domów na święta. Po burzliwych posie- w gardle… dzeniach, po szopkach medialnych wracają do swoich rodzin, by odpocząć – odpocząć przed kolejnymi ba- taliami. I tak wielu żyje tutaj tylko od batalii do ba- Wicemarszałek talii, decydując o losach Polaków, często w ogóle tych Małgorzata Kidawa-Błońska: losów nie rozumiejąc i nie znając. Decydują partyjne ambicje. Często nawet myślę, że gdyby jedna partia Naprawdę… podjęła ustawę o możliwości okazywania uczuć najbliż- szym, co już jest niedorzeczne, to druga partia zagło- sowałaby przeciwko z czystej opozycyjnej nienawiści. Poseł Norbert Kaczmarczyk: Po pierwszych posiedzeniach byłem zniesmaczony nieposzanowaniem tej Izby, flagi, godła i tego krzyża, …za tych moich przyjaciół. Ja wierzę. Kiedyś ma- który tutaj wisi i który również był zagrożony, co jest rzyłem, żeby mieć psa. I byłem z nim do ostatnich chwil dla mnie nie do pomyślenia. Dziś już wiem, że kon- jego życia. A teraz wierzę, że w ciągu mojego życia 6. posiedzenie Sejmu w dniu 22 grudnia 2015 r. 210 Oświadczenia poselskie

Poseł Norbert Kaczmarczyk Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: prawdziwi Polacy odbudują ten kraj i prawdziwi Po- lacy wrócą do nas na zawsze, a nie tylko na święta. Dziękuję bardzo, panie pośle, ale mam nadzieję, Zacytuję teraz słowa św. Jana Pawła II: Każdy że nikt ością w te święta się nie udławi i że wszyscy z was, młodzi przyjaciele, znajduje w życiu swoje We- szczęśliwie wrócimy do pracy. sterplatte, jakiś wymiar zadań, które trzeba podjąć Zapraszam do oświadczenia pana posła Szymona i wypełnić, jakąś słuszną sprawę, o którą nie możecie Giżyńskiego z klubu Prawo i Sprawiedliwość. nie walczyć, jakiś obowiązek, powinność, od której nie można się uchylić, nie można zdezerterować. Moim Westerplatte jest Polska i Polacy, moi przy- Poseł Szymon Giżyński: jaciele. I wierzę, że nam się uda. Młodzi ludzie często Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Uwagi po komen- rozmieniają się na drobne za granicą przez te wyjaz- tarzu wicemarszałka Senatu Bogdana Borusewicza dy. Miłość, małżeństwo, jak wiemy, potrzebuje kon- do wystąpienia pana prezydenta Andrzeja Dudy taktu. Związek na odległość jest bardzo trudny. Czę- w Gdańsku 13 grudnia 2015 r. sto można się zagubić w życiu, można popaść w pa- Uwaga pierwsza. Jak sądzi wielu znakomitych tologię i zatracić się, wylądować na dnie i usłyszeć aforystów, nie jest jeszcze wielkim nieszczęściem mó- o sobie: chuligan. A może trzeba wykrzesać z takiej wienie bzdur. Źle jest tylko, jak to pozostaje w przy- osoby potencjał i podać rękę? padku marszałka Borusewicza, mówić bzdury z wy- Nie kibole, ale najbardziej zorganizowana grupa, siłkiem. która potrafi stworzyć niezwykłe oprawy meczowe. Uwaga druga. Pokojowa temperatury elukubracji Dyscyplina i poświęcenie. Tacy ludzie nie nadają się marszałka Borusewicza odpowiada pokojowej skali do pracy za biurkiem, ale na pewno nadają się do jego IQ. obrony tego kraju w chwili zagrożenia. W takiej sy- Uwaga trzecia. Każde wystąpienie publiczne klu- tuacji, jaka miała miejsce w Paryżu, bardzo chciał- bu Platformy Obywatelskiej i marszałka Borusewi- bym mieć u swojego boku jednocześnie kibiców i Wi- cza wystawia jego słuchaczy na ciężką próbę delikat- Spis treści sły Kraków, i Cracovii Kraków. To są charakterne ności uczuć. Dziękuję uprzejmie. jednostki, które trzeba odpowiednio wykorzystać, z pożytkiem dla nich, dla narodu i dla bezpieczeń- stwa. (Dzwonek) Nie wolno bez przerwy mydlić oczu Wicemarszałek opinii publicznej, że są to chuligani. Małgorzata Kidawa-Błońska: Na koniec chciałbym życzyć nam zdrowia, wy- Dziękuję bardzo, panie pośle. trwałości w budowie lepszej Polski. Tylko wspólnymi Na tym zakończyliśmy 6. posiedzenie Sejmu Rze- siłami to osiągniemy. Uśmiechnijcie się do najbliż- czypospolitej Polskiej. szych, pozdrówcie ich, przybijcie pionę, żółwika, Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przej- uderzcie do znajomych, których dawno nie widzieli- rzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu. ście. A panie i panowie posłowie, pomyślcie o tych Porządek dzienny 7. posiedzenia Sejmu zostanie ludziach, bo od nas zależy ich los. Wszystkiego dobre- panom i paniom posłom doręczony. go, wesołych świąt, Polacy, wesołych świąt, pani mar- Zamykam posiedzenie. szałek, i wesołych świąt, Wysoka Izbo. Dziękuję bar- (Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszał- dzo. (Oklaski) kowską)

(Koniec posiedzenia o godz. 23 min 54) ciach zrodziła się trafna nazwa skoczków AK. nazwa się trafna zrodziła ciach Dziś trudno jest określić, kiedy i w jakich okolicznoś kraju. w oporu ruchu polskiego szkolenia i zowania niere prowadzenia okupantem organi oraz z niemieckim celu walki w gularnej światowej wojny II Polski podczas okupowanej do desantowani Zbrojnych Sił Ludowego) ciemnych spra Cicho w Rokiem 2016 uchwały roku ustanowienia projekcie wie poselskim o Przekazu było. wsze tak Polaków i łączył dobrze, aby w odczuciu Polaków za zawsze Kościół PRL-u. zaboróww czasie okresu czy tożsamości naszej bronił lata, przez polskość niósł lat. Kościół jako jako instytucja, wspólnota wiernych także tej wspólnoty przez tysiąc ponad możliwość trwania zawdzięczamy Chrześcijaństwu większego. dominowało chrześcijaństwo, i stać się czegoś częścią ska mogła w końcu utożsamić się z w Europą, której Pol śródziemnomorsko-łacińskiej. kultury obręb w Polskę wprowadzające kulturowym, i spodarczym aspek w kraju go politycznym, także ale naszego religijnym, dla tylko nie cie znaczenie szczególne mające dowego) Polski Chrztu 1050-lecia uszu spra w uchwały Jubile Rokiem – 2016 roku ustanowienia projekcie wie poselskim o Przekazu Cichociemni byli to żołnierze, Polskichpartyzanci Stronnictwa Polskiego Parlamentarny (Klub Pasławska Poseł Urszula dziennego 13. porządku – punkt Środków i Kultury Komisji Sprawozdanie wydarzenie to r. 966 na datowany Polski Chrzest Lu Stronnictwa Polskiego Parlamentarny (Klub Pasławska Poseł Urszula dziennego porządku 12. – punkt Środków i Kultury Komisji Sprawozdanie Teksty wystąpieńniewygłoszonych ------

kondycji fizycznej i olbrzymiej inteligencji. Skoczko kłej odpowiedzialnej służby, znakomitej wymagającej niezwy tej do kandydatów rekrutacji możność oraz ny, niezależ własną łączność posiadał z krajem, własne szyfry najbardziej on był narodowości wszystkich w ramach VI Oddziału Sztabu Naczelnego Wodza. Ze W sierpniu 1940 r. Polskipowstał Specjalny Oddział patrioci. silni, inteligentni, wybrani, specjalnie dzie Lu Krajowej. kierowa Armii dyspozycji do lotniczą drogą ni oficerowie to Byli wrogiem. z walki do stów specjali słowem: jednym fachowców, żołnierzy broni, – różnej kraju w podziemna armia siłę w nąca nas wywalczyli, jest wartością najwyższą, bo jak jak bo najwyższą, przecież wiadomo, bezcenna. wolność jest wartością jest wywalczyli, nas dla co to, że to, w wiary pełni i wykształceni silni, Ludzie Polsce. wolnej w życie zawdzięczmy którym Polacy, to Cichociemni ojczyznę. o walką i tyzmem patrio z się nam kojarzy dziś to który bie Ojczyzno, wieniec ze Polskiznakiem Walczącej oraz napis: To walki. środków wprodukcji łączności, linii, na różnych dowodzenia, stanowiskach w służbie na sztabach, w Działali Polski. ratowania dla życie cicho 91 udział brało ciemnych, się wykazując odwagą swojei poświęcając warszawskim powstaniu W ra. Abweh i Gestapo ich tropiło Zaciekle akcjach. szych dzie. Uczestniczyli niemal we wszystkich poważniej wszę Byli Polsceo zgasła. pamięć aby to, na zwolili po Nie kulturalne. i fizyczne atrybuty korzystując Polskę,wolnąWalczyli mundurowych.wy innycho dla żołnierzy,wzoremrzeszombyli szerokim czenie elitę i instruktorską przekazać swą wiedzę i doświad miała stanowić która wyszkoloną, wszechstronnie kultury i dorobku naszej sięoddali ciężkiej służbie. kadrę Stanowili ratowania oraz dobra naszego ści, dokumentówcze, podrabianie itp. Dla wolnonaszej operacyjno zadania -sztabowe, pancerne i łączność, przeciwpancerne, służby lotni wywiad, partyzantkę, szkolenia, cicho których zasięg obejmował m.in.: dywersję, czyli specjalnych, ciemni, przechodzili bardzo trudne i skomplikowane zadań do spadochronowi wie W okresie wojny to właśnie ich potrzebowała ros potrzebowała ich właśnie to wojny okresie W Ich znak to spadający do walki orzeł, trzymający orzeł, trzymający do walki spadający to Ich znak Załącznik ------

Spis treści Porządek dzienny

6. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 21 i 22 grudnia 2015 r.

1. Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (druki nr 84 i 114). 2. Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw (druki nr 121, 127 i 127-A). 3. Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 115 i 130). 4. Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o poselskim projekcie ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (druki nr 107, 133 i 133-A). 5. Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej (druki nr 120, 125 i 125-A). 6. Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii (druki nr 134, 139 i 139-A). 7. Pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w 10. rocznicę złożenia przysięgi przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego (druk nr 137). 8. Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druki nr 122, 144 i 144-A). Spis treści 9. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druk nr 136). 10. Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwa- ły w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza (druki nr 33 i 58). 11. Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwa- ły w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Feliksa Nowowiejskiego (druki nr 35 i 59). 12. Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwa- ły w sprawie ustanowienia 2016 roku – Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski (druki nr 53 i 98). 13. Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwa- ły w sprawie ustanowienia roku 2016 Rokiem Cichociemnych (druki nr 55 i 99). 14. Pytania w sprawach bieżących. 15. Informacja bieżąca. 16. Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (druki nr 108 i 138). 17. Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (druki nr 135 i 142). 18. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (druki nr 136, 147 i 147-A).

Obecni posłowie według załączonej do protokołu listy obecności

TŁOCZONO Z POLECENIA MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KANCELARIA SEJMU: redakcja i skład – Sekretariat Posiedzeń Sejmu, druk – Wydawnictwo Sejmowe. Nakład 41 egz. PL ISSN 0867-2768. Cena 8,60 zł + 5% VAT