Sprawozdanie Stenograficzne Z 31

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VIII

Sprawozdanie Stenograficzne z 31. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

w dniu 29 listopada 2016 r. (pierwszy dzień obrad)

Warszawa 2016

SPIS TREŚCI

31. posiedzenie Sejmu (Obrady w dniu 29 listopada 2016 r.)

Otwarcie posiedzenia Ordynacja podatkowa oraz niektórych Zmiana porządku dziennego innych ustaw (cd.) Marszałek ...... 3 Sprawy formalne Sprawy formalne Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 20 Poseł Monika Wielichowska ...... 3 Punkt 1. porządku dziennego (cd.) Komunikaty Poseł Izabela Leszczyna ...... 21 Sekretarz Poseł Marcin Duszek ...... 5 Poseł Jakub Kulesza ...... 21 Sprawy formalne Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 21 Poseł Krzysztof Gadowski ...... 5 Poseł Sylwester Tułajew ...... 22 Poseł Bartosz Arłukowicz ...... 6 Głosowanie Poseł Robert Winnicki ...... 7 Marszałek ...... 22 Poseł Janusz Sanocki ...... 7 Punkt 2. porządku dziennego: Sprawozda- Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 8 nie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Punkt 1. porządku dziennego: Sprawozda- o rządowym projekcie ustawy nie Komisji Finansów Publicznych o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju o uchwale Senatu w sprawie ustawy obszarów wiejskich z udziałem środ- o zmianie ustawy o podatku dochodo- ków Europejskiego Funduszu Rolnego wym od osób fizycznych, ustawy na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich o podatku dochodowym od osób praw- w ramach Programu Rozwoju Obsza- nych oraz ustawy o zmianie ustawy rów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz Ordynacja podatkowa oraz niektórych niektórych innych ustaw – trzecie innych ustaw czytanie Poseł Sprawozdawca Tadeusz Cymański . . . . .9 Poseł Sprawozdawca Mieczysław Miazga . . . .22 Poseł Sylwester Tułajew ...... 11 Głosowanie Poseł Izabela Leszczyna ...... 12 Marszałek ...... 23 Poseł Błażej Parda ...... 13 Punkt 3. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Jakub Kulesza ...... 13 czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Ryszard Petru ...... 14 o zmianie ustawy o instytutach badaw- Poseł Genowefa Tokarska ...... 15 czych – kontynuacja Poseł Ireneusz Zyska ...... 15 Poseł Małgorzata Pępek ...... 23 Poseł Janusz Sanocki ...... 16 Głosowanie Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 16 Marszałek ...... 23 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Punkt 4. porządku dziennego: Zmiany Paweł Gruza ...... 17 w składach osobowych komisji sejmo- Poseł Sławomir Nitras ...... 18 wych Poseł Tadeusz Cymański ...... 18 Głosowanie Marszałek ...... 23 (Przerwa w posiedzeniu) Zmiana porządku dziennego Wznowienie obrad Marszałek ...... 23 Zmiana porządku dziennego Sprawy formalne Marszałek ...... 19 Poseł Barbara Dolniak ...... 24 Punkt 1. porządku dziennego: Sprawozda- Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 25 nie Komisji Finansów Publicznych (Przerwa w posiedzeniu) o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodo- Wznowienie obrad wym od osób fizycznych, ustawy Punkt 5. porządku dziennego: Pierwsze o podatku dochodowym od osób praw- czytanie rządowego projektu ustawy nych oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe Punkt 6. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Krzysztof Truskolaski ...... 61 czytanie rządowego projektu ustawy Sprawy formalne Przepisy wprowadzające ustawę Prawo Poseł Krystyna Szumilas ...... 62 oświatowe Punkty 5. i 6. porządku dziennego (cd.) Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska . . 26 Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska . .62 Poseł Marzena Machałek ...... 33 Poseł Urszula Rusecka ...... 62 Poseł Krystyna Szumilas ...... 35 Poseł Paweł Bańkowski ...... 62 Poseł Tomasz Jaskóła ...... 37 Poseł Elżbieta Stępień ...... 62 Poseł Katarzyna Lubnauer ...... 39 Poseł Piotr Uściński ...... 63 Poseł Krystian Jarubas ...... 41 Poseł Krzysztof Gadowski ...... 63 Poseł Jacek Protasiewicz ...... 43 Poseł Kornelia Wróblewska ...... 63 Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska . . 44 Poseł Józefa Szczurek-Żelazko ...... 64 Poseł Katarzyna Lubnauer ...... 47 Poseł Wojciech Ziemniak ...... 64 Poseł Jacek Protasiewicz ...... 47 Poseł Monika Rosa ...... 65 Poseł Ewa Tomaszewska ...... 48 Poseł Bernadeta Krynicka ...... 65 Poseł Agnieszka Pomaska ...... 48 Poseł Marek Rząsa ...... 66 Poseł Stefan Romecki ...... 48 Poseł Jerzy Gosiewski ...... 66 Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 48 Poseł Adam Korol ...... 66 Poseł Dariusz Piontkowski ...... 49 Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 67 Poseł Sławomir Nitras ...... 49 Poseł Kazimierz Moskal ...... 67 Poseł Maciej Masłowski ...... 49 Poseł Szymon Ziółkowski ...... 68 Poseł Joanna Schmidt ...... 50 Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 68 Poseł Iwona Michałek ...... 50 Poseł Zbigniew Dolata ...... 69 Poseł Mirosława Nykiel ...... 50 Poseł Ewa Kołodziej ...... 69 Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 51 Poseł Joanna Augustynowska ...... 70 Poseł Joanna Borowiak ...... 51 Poseł Wojciech Skurkiewicz ...... 70 Poseł Kinga Gajewska-Płochocka ...... 51 Poseł Lech Kołakowski ...... 70 Poseł Ewa Lieder ...... 51 Poseł Krystyna Szumilas ...... 71 Poseł Anna Cicholska ...... 52 Poseł Piotr Kaleta ...... 71 Poseł Joanna Frydrych ...... 52 Poseł Bożena Henczyca ...... 72 Poseł Zbigniew Gryglas ...... 52 Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska . . 72 Poseł Mirosław Pampuch ...... 53 Poseł Bożena Kamińska ...... 72 Poseł Dariusz Kubiak ...... 53 Poseł Andrzej Gawron ...... 73 Poseł Anna Wasilewska ...... 53 Poseł Zofia Czernow ...... 73 Poseł Adam Cyrański ...... 53 Poseł Małgorzata Chmiel ...... 73 Poseł Krystyna Wróblewska ...... 54 Poseł Małgorzata Pępek ...... 73 Poseł Elżbieta Gapińska ...... 54 Poseł Krystyna Skowrońska ...... 74 Poseł Adam Szłapka ...... 55 Poseł Jakub Rutnicki ...... 74 Poseł Jacek Kurzępa ...... 55 Poseł Piotr Cieśliński ...... 74 Poseł Anna Białkowska ...... 55 Poseł Elżbieta Radziszewska ...... 74 Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 55 Poseł Artur Gierada ...... 75 Poseł Jarosław Gonciarz ...... 56 Poseł Joanna Fabisiak ...... 75 Poseł Danuta Pietraszewska ...... 56 Poseł Zbigniew Ajchler ...... 76 Poseł Marek Ruciński ...... 56 Poseł Marcin Porzucek ...... 76 Poseł Aleksander Mrówczyński ...... 56 Poseł Mirosław Suchoń ...... 76 Poseł Izabela Leszczyna ...... 57 Poseł Urszula Augustyn ...... 77 Poseł Katarzyna Lubnauer ...... 57 Poseł Andżelika Możdżanowska ...... 77 Poseł Andrzej Kryj ...... 57 Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska . . 78 Poseł Tomasz Szymański ...... 58 Zmiana porządku dziennego Poseł Katarzyna Czochara ...... 58 Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska . . . 82 Poseł Rafał Grupiński ...... 58 Punkt 7. porządku dziennego: Sprawo- Poseł Grzegorz Furgo ...... 59 zdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Poseł Wiesław Krajewski ...... 59 Człowieka o poselskim projekcie usta- Poseł Ewa Drozd ...... 59 wy o organizacji i trybie postępowania Poseł Marek Sowa ...... 60 przed Trybunałem Konstytucyjnym Poseł Lidia Burzyńska ...... 60 Poseł Sprawozdawca Waldemar Buda ...... 82 Poseł Agnieszka Hanajczyk ...... 60 Poseł Waldemar Buda ...... 82 Poseł Marta Golbik ...... 61 Poseł Arkadiusz Myrcha ...... 83 Poseł Tomasz Piotr Nowak ...... 61 Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 84 Poseł Krystian Jarubas ...... 85 Poseł Zbigniew Gryglas ...... 107 Poseł Michał Kamiński ...... 86 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 108 Poseł Ireneusz Zyska ...... 87 Poseł Ireneusz Zyska ...... 109 Poseł Grzegorz Furgo ...... 88 Poseł Tomasz Piotr Nowak ...... 109 Poseł Marta Golbik ...... 88 Poseł Krzysztof Gadowski ...... 110 Poseł Stefan Romecki ...... 88 Poseł Małgorzata Pępek ...... 110 Poseł Małgorzata Pępek ...... 88 Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 110 Poseł Marcin Święcicki ...... 89 Poseł Zbigniew Gryglas ...... 110 Poseł Monika Rosa ...... 89 Poseł Jarosław Gonciarz ...... 111 Poseł Elżbieta Stępień ...... 89 Poseł Wojciech Zubowski ...... 111 Poseł Zbigniew Gryglas ...... 89 Poseł Mirosław Suchoń ...... 111 Poseł Mirosław Suchoń ...... 90 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Poseł Jerzy Meysztowicz ...... 90 Michał Kurtyka ...... 112 Poseł Adam Szłapka ...... 90 Poseł Wojciech Zubowski ...... 113 Poseł Zofia Czernow ...... 91 Punkt 10. porządku dziennego: Sprawo- Poseł Paweł Kobyliński ...... 91 zdanie Komisji Cyfryzacji, Innowacyj- Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 91 ności i Nowoczesnych Technologii oraz Poseł Paulina Hennig-Kloska ...... 91 Komisji Infrastruktury o rządowym Poseł Stanisław Piotrowicz ...... 92 projekcie ustawy o zmianie ustawy Punkt 8. porządku dziennego: Sprawozda- o kierujących pojazdami oraz niektó- nie Komisji do Spraw Energii rych innych ustaw i Skarbu Państwa oraz Komisji Ochro- Poseł Sprawozdawca Witold Czarnecki . . . . 113 ny Środowiska, Zasobów Naturalnych Poseł Grzegorz Adam Woźniak ...... 113 i Leśnictwa o rządowym projekcie Poseł Paweł Arndt ...... 114 ustawy o zmianie ustawy o funkcjono- Poseł Maciej Masłowski ...... 115 waniu górnictwa węgla kamiennego Poseł Mirosław Suchoń ...... 116 oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo Poseł Kazimierz Kotowski ...... 117 geologiczne i górnicze oraz niektórych Poseł Małgorzata Zwiercan ...... 117 innych ustaw Poseł Paweł Arndt ...... 118 Poseł Sprawozdawca Anna Paluch ...... 93 Poseł Małgorzata Pępek ...... 118 Poseł Beata Mateusiak-Pielucha ...... 95 Poseł Sylwester Chruszcz ...... 118 Poseł Krzysztof Gadowski ...... 96 Poseł Grzegorz Adam Woźniak ...... 118 Poseł Krzysztof Sitarski ...... 96 Poseł Mirosław Suchoń ...... 119 Poseł Zbigniew Gryglas ...... 97 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 98 Piotr Woźny ...... 119 Poseł Ireneusz Zyska ...... 98 Punkt 11. porządku dziennego: Pierwsze Poseł Tomasz Piotr Nowak ...... 99 czytanie poselskiego projektu ustawy Poseł Krzysztof Gadowski ...... 100 o zmianie ustawy Prawo o zgromadze- Poseł Krzysztof Sitarski ...... 100 niach Poseł Mieczysław Kasprzak ...... 100 Poseł Arkadiusz Czartoryski ...... 121 Poseł Stefan Romecki ...... 100 Poseł Jerzy Polaczek ...... 122 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii Poseł Dorota Rutkowska ...... 124 Grzegorz Tobiszowski ...... 101 Poseł Jerzy Jachnik ...... 125 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 126 Mariusz Orion Jędrysek ...... 101 Poseł Mirosław Suchoń ...... 127 Poseł Krzysztof Sitarski ...... 102 Poseł Zbigniew Sosnowski ...... 127 Poseł Ireneusz Zyska ...... 102 Poseł Małgorzata Zwiercan ...... 128 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Poseł Stanisław Huskowski ...... 128 Mariusz Orion Jędrysek ...... 102 Poseł Grzegorz Furgo ...... 129 Poseł Anna Paluch ...... 103 Poseł Sławomir Nitras ...... 130 Punkt 9. porządku dziennego: Sprawozda- Poseł Agnieszka Pomaska ...... 130 nie Komisji do Spraw Energii i Skarbu Poseł Jarosław Gonciarz ...... 131 Państwa o rządowym projekcie ustawy Poseł Zofia Czernow ...... 131 o zmianie ustawy Prawo energetyczne Poseł Sylwester Chruszcz ...... 131 oraz niektórych innych ustaw Poseł Joanna Scheuring-Wielgus ...... 132 Poseł Sprawozdawca Wojciech Zubowski . . . . .103 Poseł Ewa Lieder ...... 132 Poseł Iwona Arent ...... 105 Poseł Dorota Rutkowska ...... 132 Poseł Tomasz Piotr Nowak ...... 106 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 132 Poseł Krzysztof Sitarski ...... 107 Poseł Krzysztof Mieszkowski ...... 132 Poseł Mirosław Suchoń ...... 133 Poseł Jerzy Jachnik ...... 143 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Barbara Dolniak ...... 143 Spraw Wewnętrznych i Administracji Poseł Krzysztof Paszyk ...... 143 Sebastian Chwałek ...... 134 Poseł Ireneusz Zyska ...... 144 Poseł Arkadiusz Czartoryski ...... 134 Poseł Grzegorz Furgo ...... 144 Punkt 12. porządku dziennego: Pierwsze Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości czytanie poselskiego projektu ustawy Michał Wójcik ...... 145 o zmianie ustawy o Polskiej Agencji Poseł Barbara Dolniak ...... 145 Żeglugi Powietrznej Punkt 14. porządku dziennego: Sprawo- Poseł Bogdan Rzońca ...... 136 zdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Poseł Grzegorz Adam Woźniak ...... 136 Człowieka o uchwale Senatu w sprawie Poseł Tomasz Kostuś ...... 137 ustawy o statusie sędziów Trybunału Poseł Sylwester Chruszcz ...... 138 Konstytucyjnego Poseł Paweł Pudłowski ...... 138 Poseł Sprawozdawca Waldemar Buda . . . . . 146 Poseł Kazimierz Kotowski ...... 138 Poseł Waldemar Buda ...... 146 Poseł Małgorzata Zwiercan ...... 139 Poseł Arkadiusz Myrcha ...... 147 Poseł Tomasz Kostuś ...... 139 Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz ...... 147 Poseł Zofia Czernow ...... 139 Poseł Krzysztof Paszyk ...... 148 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Poseł Ireneusz Zyska ...... 148 Infrastruktury i Budownictwa Jerzy Szmit . . .140 (Przerwa w posiedzeniu) Punkt 13. porządku dziennego: Sprawo- zdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Załącznik – Teksty wystąpień niewygłoszonych Człowieka o uchwale Senatu w sprawie Poseł Małgorzata Zwiercan ...... 151 ustawy o zmianie ustawy Prawo Poseł Rafał Weber ...... 152 o ustroju sądów powszechnych oraz Poseł Małgorzata Zwiercan ...... 152 niektórych innych ustaw Poseł Zbigniew Chmielowiec ...... 153 Poseł Sprawozdawca Andrzej Matusiewicz . . .141 Poseł Waldemar Andzel ...... 153 Poseł Daniel Milewski ...... 142 Poseł Jarosław Gonciarz ...... 153 Poseł Zofia Czernow ...... 142 Poseł Krzysztof Szulowski ...... 154 Marek Kuchciński oraz wicemarszałkowie Joachim Joachim wicemarszałkowie oraz Kuchciński Marek niektórych innych ustaw.niektórych oraz podatkowa Ordynacja ustawy o zmianie ustawy oraz prawnych osób usta od dochodowym podatku o fizycznych, wy osób od dochodowym podatku o wy usta zmianie o ustawy sprawie w Senatu uchwale o 993. i 806 ( 771, nr druki publicznej, użyteczności urządzeń i obiektówbudowli, totali nazwy przez ustroju tarnego innego lub komunizmu propagowania zakazie o ustawy oraz kary groźbą pod zabronione o podmiotów odpowiedzialności zbiorowych za czyny Zbrod i cmentarzach wojennych, ustawy o muzeach, ustawy Ścigania Komisji – ni przeciwko Narodowi Polskiemu, Narodowej ustawy o grobach Pamięci stytucie In o ustawy zmianie o projekcieustawy rządowym Polskiemu, Narodowi przeciwko Zbrodni Ścigania Komisji – Narodowej Pamięci Instytucie o ustawy zmianie o ustawy projekcie poselskim o Człowieka ( 984 nr druk stracyjnego, admini postępowania Kodeks ustawy zmianie o wy punktów: posiedzenia żącego bie dziennego porządku z skreśleniu o decyzję łem zastrzeżeń. wobec niewniesienia jęty iElżbieta Duszek Borowska. Marcin Kubów. iKrzysztof Duszek słowie Marcin Gajewską-Płochocką, Kubowa. Krzysztofa oraz Duszka Marcina Kingę Borowską, Elżbietę iRyszard-Błońska Terlecki Brudziński, Barbara Dolniak, Małgorzata Kidawa Gwar sali, na dzwonek Sprawozdanie to druk nr 1070. nr Sprawozdanie druk to projektu komisyjnego usta czytanie — Pierwsze przy za uważam Sejmu posiedzenia 30. Protokół Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie po będą sekretarzami obrad części pierwszej W Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie przedłożyła komisja Właściwa — Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów podją Seniorów Konwentu opinii zasięgnięciu Po Na dzisiejszychsekretarzy obrad powołuję posłów posłów. państwa Witam ( posiedzenie. Otwieram Marszałek: ( Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską laską uderza trzykrotnie Marszałek Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu marszałek przewodniczą posiedzeniu Na ) Gwar sali, na dzwonek ) ( Początek posiedzenia ogodz. 12 minPoczątek 46 ), ), ) ------Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie o decyzję KonwentuSeniorów, podjąłem oświadczenia. 10-minutowe to były by zaproponowano, i sprzeciw klubów ikół. Sej nego 5-minutowych wysłuchał oświadczeń w imieniu regulaminu 5 ust. 54 mu oraz art. w dyskusji nad tym punktem porządku dzien zastosowanie na zgodę sprawozdania. tego trzenie rozpa obejmujący punkt o dziennego porządku niu czy porządku dziennego. Tak że dziękuję pani bardzo. dziennego. żedziękuję Tak pani porządku czy mediów…ności wol ograniczenia próbie o informację przyjmujemy Sejmie. w dziennikarzy cy pra ograniczenia sprawy do się ustosunkował szałek watelska proszę o przerwę, aby w tym czasie pan mar Oby Platforma Parlamentarnego Klubu imieniu w Wniosek formalny.Obywatelska. ( dopuszczę. sków wnio z jeden chwili tej w Może formalnymi. skami wnio z posłów kilkoro także się zgłosiło posłów, że państwa informuję głosowania, do karty sobie bia cierpliwie. Czekamy ( wania. głosowanie. pod dam W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii opinii jednolitej uzyskaniu po tym, z związku W Ponieważ widzę, że kilkoro posłów jeszcze wyra jeszcze posłów kilkoro że Ponieważwidzę, pod chwili tej w sprzeciw ten tym z związku W zgłoszono Seniorów Konwentu posiedzeniu Na wyraził Sejm przypadku tym w aby Proponuję, ( Musimy jeszcze poczekać? ( zpań… Kto Przystępujemy do głosowania. Pani poseł, przepraszam, ale ten wniosek nie doty Marszałek: klub mój i ja niedowierzaniem z marszałku, Panie Panie Wysoka Marszałku! Izbo! Panie marszałku, Dziękuję. Poseł Monika Wielichowska: Pani poseł Monika Wielichowska, klub Platforma Proszę proszępaństwa, przygotować się do głoso Głos zsali Głos : Ciii.) Gwar sali na ) Gwar sali na ) Gwar sali na ) ) ------

Spis treści 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 4 Sprawy formalne

Poseł Monika Wielichowska: Marszałek:

Chciałabym uzasadnić, panie marszałku, wnio- Pani poseł, jeszcze raz panią proszę o opuszczenie sek o przerwę. mównicy.

Marszałek: Poseł Monika Wielichowska:

To już wszyscy posłowie? Posłowie i senatorowie mają obowiązek informo- wania obywateli o swojej pracy. Poseł Monika Wielichowska: Marszałek: Chciałabym prosić, aby pan marszałek mi pozwolił. Pani poseł, stwierdzam, że uniemożliwia mi pani prowadzenie obrad. Marszałek:

Pani poseł, bardzo panią proszę o opuszczenie Poseł Monika Wielichowska: mównicy. Natomiast pana marszałka obowiązkiem jest zapewnienie możliwości realizacji tychże prac. Poseł Monika Wielichowska:

Panie marszałku, prosimy bardzo, aby ustosun- Marszałek: kował się pan do chęci wyprowadzenia… Pani poseł, zwracam pani uwagę, że zakłóca pani w tej chwili obrady Sejmu. Spis treści Marszałek:

Pani poseł, pani wniosek nie dotyczy porządku Poseł Monika Wielichowska: dziennego. (Poseł Magdalena Kochan: O przerwę.) Panie marszałku, wszelkie zakazy, wszelkie ograniczenia zagrażają transparentności i dostępowi opinii publicznej do informacji. Poseł Monika Wielichowska:

…do zakazu wstępu dziennikarzy do głównego bu- Marszałek: dynku Sejmu. Panie marszałku, Polacy mają prawo… Pani poseł, na podstawie art. 175 ust. 3 regulaminu Sejmu przywołuję panią do porządku. Pani poseł, Marszałek: bardzo panią proszę, żeby pani opuściła mównicę.

Pani poseł, proszę mi umożliwić prowadzenie posiedzenia Sejmu. Poseł Monika Wielichowska:

Panie Marszałku! Redaktorzy naczelni mediów Poseł Monika Wielichowska: pracujących w Sejmie, ale także klub Platformy Oby- watelskiej złożyli do pana marszałka pismo z prośbą Panie marszałku, Polacy mają prawo… o ustosunkowanie się do powyższej sprawy. (Poseł Dominik Tarczyński: Panie marszałku, 5 tys.) Oprócz lakonicznej odpowiedzi Biura Prasowego… Marszałek:

Pani poseł, będę musiał pani odebrać głos. Marszałek:

Pani poseł, na podstawie art. 175 ust. 4 regulami- Poseł Monika Wielichowska: nu Sejmu przywołuję panią do porządku i stwierdzam, że uniemożliwia pani prowadzenie obrad. …do pełnej informacji o działaniu parlamentu, (Głos z sali: Kara!) który wybrali. Muszę w tej chwili odebrać pani głos. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Porządek dzienny. Sprawy formalne 5

Poseł Monika Wielichowska: — Rolnictwa i Rozwoju Wsi wspólnie z Komisją Zdrowia – godz. 15.30, Chciałabym, aby pan marszałek umożliwił… — Sprawiedliwości i Praw Człowieka wspólnie (Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia z Komisją Spraw Zagranicznych – godz. 16, przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) — Samorządu Terytorialnego i Polityki Regional- (Poseł Piotr Kaleta: Słabo!) nej – godz. 16, — Edukacji, Nauki i Młodzieży – godz. 17, — Polityki Społecznej i Rodziny – godz. 17, Marszałek: — Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komi- sją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej Dziękuję bardzo. – godz. 20, Czy wszyscy posłowie już odebrali karty? — Łączności z Polakami za Granicą – godz. 20, Możemy przystąpić do głosowania. — do Spraw Energii i Skarbu Państwa wspólnie Proszę państwa, wracamy do głosowania. z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Natural- Przystępujemy do głosowania nad propozycją zanych i Leśnictwa – godz. 20.30, opiniowaną przez Prezydium Sejmu, czyli 5-minuto- — do Spraw Energii i Skarbu Państwa – godz. 21. wych oświadczeń w imieniu klubów i kół. Komunikat o posiedzeniach zespołów. W dniu dzi- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem pro- siejszym odbędą się posiedzenia następujących ze- pozycji zaopiniowanej przez Prezydium Sejmu wysłu- społów parlamentarnych: chania 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów — Lubuskiego Zespołu Parlamentarnego – godz. 15, i kół w dyskusji nad dodanym punktem, zechce pod- — Parlamentarnego Zespołu Górnictwa i Energii nieść rękę i nacisnąć przycisk. – godz. 15, Kto jest przeciw? — Parlamentarnego Zespołu ds. Kultury i Trady- Kto się wstrzymał? cji Łowiectwa – godz. 17. Głosowało 406 posłów. Za głosowało 244, przeciw Ostatni komunikat. Duszpasterstwo parlamenta- – 160, 2 posłów wstrzymało się. rzystów serdecznie zaprasza panie i panów posłów Stwierdzam, że Sejm przyjął propozycję Prezy- na rekolekcje adwentowe, które odbędą się w dniach Spis treści dium Sejmu. 14–16 grudnia br. Tradycyjnie pierwsze dwa dni re- Informuję, że Konwent Seniorów przyjął propozy- kolekcji odbędą się w kościele pw. św. Aleksandra cję Prezydium Sejmu rozpatrzenia na posiedzeniu przy pl. Trzech Krzyży w Warszawie. Rekolekcje informacji bieżącej w sprawie zmiany granic miasta w środę 14 grudnia i czwartek 15 grudnia odbędą się na prawach powiatu Opola i gminy Dąbrowa, gminy o godz. 20. Msza w ostatni dzień rekolekcji, tj. piątek Dobrzeń Wielki, gminy Komprachcice oraz gminy 16 grudnia, będzie miała miejsce o godz. 7.15 w ka- Prószków, która na mocy rozporządzenia Rady Mi- plicy sejmowej. Dziękuję. nistrów z dnia 19 lipca 2016 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta, wejdzie w życie 1 stycz- Marszałek: nia 2017 r., o przedstawienie której wnosił Klub Par- lamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego. Dziękuję panu posłowi. Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia Wysoki Sejmie! Chciałbym poinformować, z przy- będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowa- jemnością informuję Wysoką Izbę, że obecnie na- ną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów. szym obradom przysłuchuje się delegacja szwedz- Informacja w tej sprawie, a także wykaz ustaw, kiego Riksdagu z jego przewodniczącym panem które Senat przyjął bez poprawek, są dostępne w Sy- Urbanem Ahlinem. (Zebrani wstają, oklaski) stemie Informacyjnym Sejmu. Witamy serdecznie. Delegacja przebywa w Sejmie Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komu- w związku z odbywającą się dziś IV edycją Forum nikatów. Polsko-Szwedzkiego. W tej chwili wniosek formalny zgłasza pan poseł Krzysztof Gadowski, klub Platforma Obywatelska. Sekretarz Poseł Marcin Duszek:

Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się po- Poseł Krzysztof Gadowski: siedzenia Komisji: — Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie Dziękuję. z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Re- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trybie art. 184 gionalnej – godz. 14, ust. 3 proszę o odroczenie posiedzenia Sejmu do cza- — Rolnictwa i Rozwoju Wsi – godz. 14, su wprowadzenia do porządku obrad informacji pre- — Sprawiedliwości i Praw Człowieka – godz. 14, miera w sprawie likwidacji kopalń, likwidacji miejsc — Finansów Publicznych – godz. 15, pracy na Śląsku, w śląskich kopalniach. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 6 Sprawy formalne

Poseł Krzysztof Gadowski założenia, że premier polskiego rządu akceptuje tego typu rozwiązania ministra zdrowia. Uzasadniam. Chcemy jasno powiedzieć: Wszyst- Ale, drodzy państwo, jest też dobra informacja. ko, co wy pozamykacie, my otworzymy, bo postawimy Minister zdrowia wymyślił przepis na drożdżówki na gospodarkę. (Wesołość na sali, oklaski) i opatentował nawet nazwę. Nazwał je: radziwiłłów- Jesteście likwidatorami polskiej gospodarki. Nie ki. Mój wniosek polega na tym, żeby pani premier ma na to zgody. spróbowała wkroczyć jednak w kompetencje ministra (Poseł Ewa Kopacz: Brawo!) zdrowia, bo po Schetynie zostały schetynówki, po Ra- Do was to kieruję. Wiecie, kto to powiedział? dziwille zostaną radziwiłłówki, a po pani premier, i ja (Oklaski, dzwonek) Premier Szydło 1 stycznia 2015 r. się tego obawiam, mogą zostać szydłówki – puste szpi- (Oklaski) Za kilka dni Barbórka. Miejcie odwagę po- tale i gimnazja. Mam wrażenie, że pani premier nie wiedzieć górnikom, mieszkańcom Śląska, Polakom, życzyłaby sobie tego typu sytuacji, a minister zdrowia że likwidujecie im miejsca pracy, że nie przygotowa- dzisiaj taką decyzję podejmuje. Ponad 100 szpitali liście programu dla Śląska, że przekazujecie na li- w Polsce, ponad 100 szpitali do zamknięcia według kwidację 8 mld zł. A na rozwój Śląska ile przygoto- projektu ministra zdrowia. waliście? (Oklaski) Byliśmy w Sopocie. Wielki, historyczny szpital, (Poseł Ewa Kopacz: Hańba.) świetnie funkcjonujący, bez zadłużenia, setki ludzi Panie premierze, panie marszałku, wnoszę o to, zgromadzonych wokół tego szpitala tylko dlatego, że żeby pani premier przyszła i powiedziała to wszystkim minister zdrowia podjął decyzję, że w Sopocie szpi- posłom tu, z Sejmu, a przede wszystkim mieszkańcom tala reumatologicznego nie będzie. I nikt nie wytłu- Śląska i górnikom. Dziękuję bardzo. (Oklaski) maczył mieszkańcom dlaczego. (Głos z sali: Brawo!) Próba likwidacji Centrum Leczenia Oparzeń. To jest szpital, który obsługuje całą Polskę… (Dzwonek) Marszałek: Marszałek: Dziękuję bardzo. Spis treści Ale informuję Wysoką Izbę, że ten wniosek doty- Panie pośle, dziękuję bardzo. czący… Wniosek, który pan poseł przedstawił, był omawiany na zebraniu Konwentu Seniorów, został skierowany do Komisji do Spraw Energii i Skarbu Poseł Bartosz Arłukowicz: Państwa w celu rozpatrzenia. Na zebraniu Konwen- tu Seniorów wszyscy otrzymali informację, że komi- ...najcięższe przypadki poparzeń… sja zbiera się w tej sprawie jutro, by to rozpatrzyć, i jesteśmy umówieni, że jeżeli komisja rozpatrzy ten wniosek i będzie taka opinia, wprowadzimy to w pią- Marszałek: tek do porządku obrad. Głos ma poseł Bartosz Arłukowicz, klub Platfor- Panie pośle… ma Obywatelska. Również wniosek formalny. Dziękuję panu posłowi bardzo. Proszę.

Poseł Bartosz Arłukowicz: Poseł Bartosz Arłukowicz: …wypadków kolejowych, samochodowych. Pani Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie! premier, apelujemy do pani, żeby pani sprawdziła, co Był taki minister zdrowia, nazywał się Religa. I ten wyczynia minister zdrowia. (Oklaski) minister, w przeciwieństwie do tego ministra, który (Poseł Ewa Kopacz: Brawo!) dzisiaj jest, był człowiekiem odważnym. Powiedział, że stworzy sieć szpitali i że musi zamknąć w związku z tym ok. 200 szpitali w Polsce. Minister Radziwiłł Marszałek: zapomniał powiedzieć o tym pani premier Szydło, bo nie wierzę tu w złe intencje. Nie może chyba być tak, Panie pośle, dziękuję bardzo. że polski rząd chce zamknąć Dolnośląskie Centrum Ja niestety nie dopatrzyłem się tutaj wniosku for- Chorób Płuc, Centrum Leczenia Oparzeń w Siemia- malnego, a przypominam państwu, że wnioski formal- nowicach Śląskich, Śląskie Centrum Rehabilitacji. ne mogą dotyczyć wyłącznie spraw będących przed- (Poseł Cezary Grabarczyk: Skandal!) miotem porządku dziennego posiedzenia Sejmu. (Głosy z sali: Skandal!) Głos ma poseł Robert Winnicki, poseł niezrzeszony. Pan minister chyba nie poinformował pani pre- Proszę bardzo. mier i stąd mój wniosek formalny. Nie mogę przyjąć Również wniosek formalny. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Sprawy formalne 7

Poseł Robert Winnicki: Marszałek:

Wniosek formalny, panie marszałku. (Gwar na Panie pośle, zwracam panu uwagę… sali, dzwonek) Najpierw uzasadnienie, a potem wniosek formalny sformułuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnich Poseł Robert Winnicki: dniach napływają coraz bardziej bulwersujące informacje, świadczące o tym, że niestety rząd Prawa Panie marszałku, dlatego składam wniosek o prze- i Sprawiedliwości w polityce dotyczącej tradycji, oby- rwę, by rząd mógł przedstawić stanowisko w tej spra- czajów, kultury, ochrony rodziny nie tylko nie prze- wie. Dziękuję. ciwstawił się temu, co robiła Platforma Obywatelska, ale nadal podąża tą tęczową autostradą i nie widać nawet hamowania. Dlaczego? Okazuje się bowiem, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Marszałek: dofinansowało kwotą 200 tys. zł program Fundacji Autonomia, który wchodzi właśnie do polskich szkół, Panie pośle, nie mogę tego wniosku uznać za wnio- w którym to programie mamy m.in. takie pojęcia sek formalny, ponieważ – przypominam jeszcze raz – z zakresu marksizmu kulturowego jak walka z ho- zgodnie z art. 184 ust. 2 wnioski formalne mogą doty- mofobią, walka o równouprawnienie różnych tzw. czyć porządku dziennego, więc prosiłbym o nienad- orientacji seksualnych. Mamy do czynienia z femini- używanie mojej cierpliwości i jednak występowanie styczną, homoseksualną propagandą w polskich według przepisów, które Wysoka Izba sama ustaliła. szkołach za pieniądze Ministerstwa Rodziny, Pracy Poseł Janusz Sanocki, poseł niezrzeszony. i Polityki Społecznej. Panie pośle, mam prośbę. Panie pośle, mam proś- bę, proszę mi powiedzieć, którego punktu porządku Marszałek: dziennego…

Panie pośle, ale którego punktu porządku dziennego pański wniosek dotyczy? Poseł Janusz Sanocki: Spis treści

Poseł Robert Winnicki: Przyszłego. (Wesołość na sali)

Co więcej, jest to kontinuum – za chwilę skończę uzasadnienie i podam, do którego punktu, panie Marszałek: marszałku – co więcej, jest to kontinuum polityki, która została wyrażona przez rząd w czerwcu tego Nie, nie, przyszłe posiedzenie to później, bo w tej roku, kiedy to poparliśmy na forum Unii Europej- chwili… skiej kolejne przepisy tego typu. Co więcej, 21 listopada na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych rząd razem z innymi liberalnymi krajami przeciw- Poseł Janusz Sanocki: stawił się rezolucji grupy afrykańskiej, która nie chce, żeby marksizm kulturowy i homopropaganda Ale ja… funkcjonowały w ONZ. Niestety rząd Prawa i Spra- wiedliwości to popiera i to jest skandal. Ja mam w związku z tym pytanie do posłów ze Marszałek: środowisk katolickich, którzy są w PiS-ie: Co wy robicie w tym Sejmie? Wasz rząd na forum Unii Euro- Nie, bardzo panu dziękuję. Bardzo pana przepra- pejskiej, na forum ONZ… (Poseł Grzegorz Matusiak: Co ty robisz tutaj?) szam, my w tej chwili…

Marszałek: Poseł Janusz Sanocki:

Panie poślę, proszę o wniosek formalny dotyczący Chciałem zawnioskować do Prezydium, żeby konkretnego punktu porządku dziennego. wprowadziło punkt na posiedzenie Sejmu. (Poseł Zbigniew Konwiński: Wtorek jest, wtorek.) Poseł Robert Winnicki:

…i w polityce ministerstwa popiera homopropa- Marszałek: gandę. Co wy robicie w tym Sejmie? Dlaczego popieracie taką władzę? (Dzwonek) Dotyczące bieżącego posiedzenia Sejmu? 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 8 Sprawy formalne

Poseł Janusz Sanocki: licznych z Senatu, to albo przyznajcie, że te zmiany nic kompletnie do finansów Polaków nie wnoszą, albo Żeby Prezydium Sejmu wprowadziło do przyszłe- pokażcie źródło finansowania. Dziś mamy taką sy- go posiedzenia Sejmu, najbliższego, punkt… tuację, że pan senator i pan minister mówią o zupeł- nie innych kwotach odnoszących się do innych grup ludzi. Na koniec okazuje się, że jest wątpliwe, czy Marszałek: w ogóle ludzie na tym cokolwiek skorzystają. Na koniec słyszymy, że w zasadzie to do budżetu wpłynie Ale powtarzam panu, możemy o tym mówić na o miliard złotych mniej, a to jest kolejny miliard, któ- następnym posiedzeniu Sejmu, panie pośle. rego w tym budżecie będzie wam brakować. To jest rzecz niedopuszczalna, aby w ten sposób zarządzać Poseł Janusz Sanocki: finansami państwa. Jeżeli państwo chcecie w tak niechlujny sposób zarządzać finansami, to zarządzaj- To za późno. cie swoimi finansami domowymi… (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ciii… Nie drzyj się!) …a nie państwowymi, bo ja sobie nie życzę jako Marszałek: podatnik, żeby tak zarządzać finansami państwa. Nie wspomnę o tym, że legislacyjnie jest to niedo- To proszę pisemnie się do mnie zwrócić. W tej puszczalne, bo tego typu, tak daleko idące zmiany chwili nie mogę przyjąć pańskiego wniosku jako powinny być poddane trzem czytaniom. (Oklaski) wniosku formalnego. Jest to niezgodne z konstytucją, co dzisiaj robicie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Janusz Sanocki: Marszałek: To będę musiał na przyszłym posiedzeniu. Dziękuję bardzo. Spis treści Marszałek: Ja widzę takie rozwiązanie. Jeżeli miałbym uznać pani wniosek za wniosek formalny, przypominam, że Dziękuję panu bardzo. w pierwszym punkcie będziemy omawiać projekt Głos ma pani poseł Paulina Hennig-Kloska, klub uchwały Senatu, nie Sejmu, to po bloku głosowań, po Nowoczesna. wysłuchaniu opinii przedstawiciela rządu dotyczącej Pani poseł, do którego punktu? tego punktu wrócimy do tej sprawy. W tej chwili przystępujemy do rozpatrzenia… (Poseł Paulina Hennig-Kloska: Panie marszałku, Poseł Paulina Hennig-Kloska: ale mój wniosek… Możemy dostarczyć wyliczenia dotyczące tego punktu. Mamy debatować o punkcie, Pierwszego. w którym rząd w ogóle nie podał wyliczeń, ani nie ma opinii BAS-u, ani Biura Legislacyjnego, ani nie Marszałek: ma żadnych konkretnych obliczeń.) (Poseł Cezary Grabarczyk: Przed debatą oblicze- Pierwszego. nia potrzebne.) Proszę bardzo. Po rozpatrzeniu tego punktu, jeżeli rząd ich nie przedstawi, to złoży pani ponownie ten wniosek. (Poseł Iwona Śledzińska-Katarasińska: Ale do Poseł Paulina Hennig-Kloska: tego punktu.) To znaczy przyjmę pani wniosek do rozpatrzenia. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! W myśl Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. po- art. 184 ust. 3 pkt 1 regulaminu Sejmu wnoszę rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- o przerwę w posiedzeniu i dostarczenie przez rząd nansów Publicznych o uchwale Senatu w spra- dokładnych wyliczeń dotyczących wprowadzonego wie ustawy o zmianie ustawy o podatku docho- sprawozdania komisji o uchwale Senatu w sprawie dowym od osób fizycznych, ustawy o podatku do- ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od chodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmia- osób fizycznych. nie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektó- Ja rozumiem, szanowni państwo, że zwolniliście rych innych ustaw (druki nr 1066 i 1070). ministra finansów, uznaliście, że taka rola w polskim Proszę pana posła Tadeusza Cymańskiego o przed- rządzie nie jest potrzebna, ale chciałam zapytać, czy stawienie sprawozdania komisji. w tym rządzie jeszcze ktoś w ogóle liczy pieniądze. Jeżeli wprowadzacie tak istotne zmiany w kwocie (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemar- wolnej, jakie dzisiaj spadły do Komisji Finansów Pub- szałek Sejmu Joachim Brudziński) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa 9

Wicemarszałek Joachim Brudziński: – czemu nie, ale teraz jest debata, bardzo proszę. (Oklaski) Panie pośle, bardzo proszę. (Poseł Dominik Tarczyński: Brawo!) Otóż sprawozdaję w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Poseł Sprawozdawca ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Tadeusz Cymański: oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw. W skrócie ta sprawa Bardzo dziękuję, panie marszałku. (Gwar na sali, chodzi pod nazwą kwoty wolnej od podatku, dlatego dzwonek) że w tym projekcie ustawy ten temat i ta sprawa cał- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! kowicie zdominowały jej całościową treść. Przypadły mi w udziale zaszczyt, powinność, nie Proszę państwa, Wysoka Izba przekazała do Se- będę ukrywał, że i przyjemność, chociaż to bardziej natu projekt ustawy w wersji bardzo skromnej, jeże- osobisty akcent, przedstawienia sprawozdania z prze- li chodzi o sprawę kwoty wolnej od podatku. biegu pracy, która miała miejsce dzisiaj w Komisji (Poseł Cezary Grabarczyk: Z kwotą wolną od po- Finansów Publicznych. Komisja Finansów Publicz- datku.) nych pochyliła się nad sprawozdaniem Senatu w spra- Przypomnę: decyzją Wysokiej Izby do ustawy wie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym. o podatku dochodowym wprowadzono kwotę wolną Nie jestem przewrażliwiony… (Gwar na sali, w wysokości dotychczasowej. Nie ujęto żadnych dzwonek) zmian i żadnych poprawek, żadnych – użyję języka trybunału – mechanizmów korygujących tę kwotę Wicemarszałek Joachim Brudziński: w duchu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Co się stało? Panie marszałku, Wysoka Izbo, Senat bar- Przepraszam pana posła. dzo śmiało i odważnie rzeczywiście… (Gwar na sali) Panie i panów posłów, którzy prowadzą rozmowy, (Poseł Cezary Grabarczyk: Zlikwidował kwotę bardzo proszę, aby ewentualnie przenieśli te rozmo- wolną.) wy w kuluary. Jesteśmy w ważnym punkcie. Ja nie z salonu, ale bardzo proszę o spokój.

Otóż Senat wprowadził bardzo istotną zmianę, Spis treści szereg poprawek. Poseł Sprawozdawca (Poseł Cezary Grabarczyk: Dokładnie.) Tadeusz Cymański: Wprowadził rozwiązanie, które przyjęło postać… (Poseł Cezary Grabarczyk: Likwidacyjną.) Bardzo dziękuję, panie marszałku. …druku nr 1066 – taka jest sygnatura – w któ- rym, bardzo wyraźnie to powiedzmy, wprowadzone Wicemarszałek Joachim Brudziński: są zmiany, bardzo istotne zmiany w zakresie kwoty wolnej od podatku. Nawet poseł o tak donośnym głosie jak pan poseł Zgodnie z konkluzją trybunału – przypomnijmy, Cymański ma problem, żeby z ważną informacją… to bardzo ważne – trybunał bardzo mocno to podkre- ślał i dał termin, który jutro mija. Ta okoliczność czasu jest tu bardzo ważna, bo oczywiście nie bez Poseł Sprawozdawca powodu są przyczyny i zarzuty, że robimy to błyska- Tadeusz Cymański: wicznie. Tak, czas powoduje, że jak tego nie zrobimy teraz, nie zrobimy tego w ogóle. Można tę krytykę Ja mogę mówić głośniej. (Oklaski) przyjmować, rzeczywiście, ale prawdą jest, że Senat (Głos z sali: Prosimy.) przedstawił i proponuje Wysokiej Izbie teraz, tutaj, (Poseł Bartosz Arłukowicz: Mów.) w Sejmie, rozwiązanie, które, po pierwsze, wprowa- (Głos z sali: Brawo!) dza znacznie wyższą kwotę wolną od podatku. Przy- pomnijmy, jest to kwota, która jest sumą wynika- jącą z pomnożenia kwoty minimalnej, kwoty egzy- Wicemarszałek Joachim Brudziński: stencji, kwoty, o której trybunał mówi w orzeczeniu, razy dwanaście. Mówiąc wprost, w odniesieniu do Bardzo proszę. osób, których dochody roczne są poniżej minimum socjalnego, w duchu i na gruncie konstytucji Senat proponuje, aby Wysoka Izba uznała, że od takich osób Poseł Sprawozdawca podatku dochodowego brać się nie powinno. To jest Tadeusz Cymański: konkluzja stanowiska. Dla znacznej grupy, dla zna- komitej większości podatników ta kwota nie ulegnie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę państwa, zmianie. Natomiast nowatorskie i budzące wielkie naprawdę, to może nie jest ciekawe. (Gwar na sali, emocje oczywiście jest to, że Senat proponuje, aby dzwonek) Nikt tu nie musi, musi na Rusi, głosowania pewna grupa podatników, dokładnie mówiąc, jest to 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa

Poseł Sprawozdawca Tadeusz Cymański Ale ja nie jestem od sprawdzania kryterium prawdy, natomiast… ok. 700 tys. osób… To są nasi obywatele, których (Poseł Monika Wielichowska: No od tego.) dochody roczne przekraczają kwotę 85 tys. zł – …moim zadaniem jest wiernie oddać przebieg de- 450 tys. obywateli, a 127 tys. podatników przekracza baty. Pani poseł to powiedziała, wywołała uśmiech dochody 127 tys. zł. Żeby mówić wprost i obrazowo, i w komisji, i teraz. Widzę, że na sali niektórzy rea- to znalazło swój wyraz w dyskusji w komisji finansów gują. Zamiast się tłumaczyć z 8 lat, lepiej zarzucić, oczywiście, w konkluzji, że nie będzie korzystać że je zmarnowaliśmy, że brak przygotowania. Ja nie z kwoty wolnej od podatku rodzina, jeżeli przyjmiemy wchodzę w te polemiki, tylko zwracam uwagę. Tak wspólne opodatkowanie małżonków, o dochodzie po- było, tak było. wyżej 1/4 mln zł. Pamiętajmy, że ten pożytek jest Pani minister, pani poseł Leszczyna, pani Izabe- 556 zł rocznie, to jest skala. Niektórzy mówią o ciosie, la Leszczyna zwróciła uwagę, postawiła pytanie, kto o ataku, inni mówią o uszczupleniu, ale to jest kwestia naprawdę skorzysta z tego. Cały czas to pytanie wra- stanowiska i to proponuję. Per saldo w założeniu Mi- cało. Czy to rozwiązanie, które dzisiaj Wysokiej Izbie nisterstwa Finansów cała ta operacja będzie skutko- przedkłada Senat, rzeczywiście przyniesie dużą po- wać dodatkowym obciążeniem budżetu poprzez uszczu- moc dla tych osób o najniższych dochodach? To wra- plenie dochodów w wysokości plus minus 1 mld zł. cało cały czas. Mówimy tu per saldo o 1 mld zł, ponieważ 700 tys. W reakcji na te słowa, zabierając głos, pani poseł podatników nie skorzysta z tego dobrodziejstwa, ja- Maria Zuba zwróciła uwagę, że głównym przesła- kim jest kwota wolna od podatku. Rzecz jasna, że niem tych zmian jest troska o najsłabszych. I tutaj zwiększy to wpływy. Per saldo 1 mld skutku, to jest była pewnego rodzaju polemika. Oczywiście zabrał konkluzja. głos również przewodniczący komisji, pan przewod- Co do przebiegu prac w samej komisji, bo mam niczący Sasin. Zwrócił uwagę na dane, które podała obowiązek przedstawić Wysokiej Izbie przebieg tych pani poseł Izabela Leszczyna, pozytywnie wypowia- prac, one się dokonały, jak słyszeliście państwo, dro- dając się o 8 latach, czyli że w tym okresie 8 lat zna- gie koleżanki i drodzy koledzy, dosłownie przed chwi- cząco, bo aż o 10%, zmalał wskaźnik ubóstwa. Na- lą, o poranku. Zabierali głos przedstawiciele opozycji, stępnie, nie wiem, czy mi wolno powiedzieć, w sposób

Spis treści koalicji również. kąśliwy, uszczypliwy zwróciła uwagę, że pan wice- Poseł Janusz Cichoń pytał w swoim wystąpieniu, premier Morawiecki planuje zmniejszenie skali ubó- jakie skutki przyniesie ta ustawa w odniesieniu do stwa o dużo mniej procent. W ciągu ilu lat? osób najmniej zarabiających, o najniższych dochodach. (Poseł Izabela Leszczyna: 16 lat.) Pan poseł zwrócił uwagę, że duża część – i to jest W ciągu 16 lat. Ale to był fragment polemiczny, materiał, który się potwierdza w wypowiedziach – bardziej polityczny, nieodnoszący się do meritum, nie płaci podatku dochodowego. Ten wątek się zresz- a najważniejsze są zmiany, które proponuje Senat tą przewijał w wystąpieniach również innych posłów. Wysokiej Izbie. Pytał o to również pan prof. Włodzimierz Nykiel, pan Jeszcze dla pełnego obrazu, żeby być w zgodzie poseł, pan profesor, który cytując dane z roku 2014, z tymi wydarzeniami… Proszę wybaczyć, że nie jest pytał przedstawiciela ministra finansów, o ile zwięk- to szczegółowe, bo to jest tak ad hoc, to jest robione szy się liczba podatników, którzy nie będą w ogó- szybko, to prawda, więc trochę muszę z pamięci kole płacić podatku. rzystać. W bardzo obszernym, szczegółowym, profesjonal- Pan Rafał Wójcikowski jak zwykle bardzo cieka- nym wystąpieniu pani poseł Paulina Hennig-Kloska wie – przyzwyczaił nas do tego profesjonalizmu, do z Nowoczesnej zwróciła uwagę na pewną grupę pra- dokładności, do stylu – dokładnie wyliczał, jak to cujących, którzy w tej chwili mają taką sytuację, że będzie wyglądało w poszczególnych grupach podat- nie mogą do przychodu wpisywać kosztów związa- kowych, bo rzeczywiście, przyjmując te progi, wpro- nych z dojazdem, z wynajęciem mieszkania, że mogą wadzamy rozwiązania dla pewnych fragmentów. On być osoby, i nie jest ich pewnie mało, dla których w konkluzji powiedział, że ta propozycja będzie kwota wolna od podatku ma bardzo istotne znacze- oznaczać – może w niewielkiej skali, ale jednak – nie. To było, można powiedzieć, puentą jej wystąpie- wprowadzenie kilku progów, de facto, stricte, pro- nia. Oczywiście wpisywała się też w głos swoich ko- gów podatkowych. Z tym minister finansów nie leżanek, kolegów, którzy występowali przed nią, a któ- podjął polemiki, ale pan poseł Rafał Wójcikowski rzy krytykowali to rozwiązanie, sugerując czy twier- o tym mówił. dząc nawet, że ono nie przyniesie żadnych efektów Wywołał on reakcję innego posła, posła Cymań- i jest, cytuję, sztuczką. Tak, padało słowo „sztuczka”. skiego, który odniósł się do jego słów. Powiedział, że Co kto chce, to sobie może myśleć, ale tak to zostało to jest uderzenie czy zamach, że straci na tym klasa przedstawione. średnia, bo te 700 tys. ludzi zapłaci większy podatek. Pani Monika Wielichowska w interesującej formu- Postawiłem pytanie: Czy obecny w komisji jeden z nale zarzuciła obozowi rządzącemu, że nie wykorzystał szych młodych posłów, który ma niepracującą żonę, 8 lat na rzetelne przygotowanie się do tych zmian. jest w klasie średniej, czy nie? Wynika z tego, że nie, (Poseł Monika Wielichowska: No i prawda.) bo za mało zarabia. A więc jeżeli to jest klasa średnia, 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa 11

Poseł Sprawozdawca Tadeusz Cymański Wicemarszałek Joachim Brudziński: ci, którzy nie mają mieć kwoty wolnej od podatku, to Bardzo dziękuję panu posłowi. gdzie jest ta klasa… Może jej w ogóle nie ma? Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Ja zwracam uwagę… Tutaj mogę to mówić, bo też rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- w dyskusji zabrałem głos, w tej debacie. To była chy- czeń w imieniu klubów i kół. ba kluczowa dyskusja. Oczywiście sprawa jest ogrom- I też, uprzedzając, chciałem poinformować Wyso- nej wagi, dlatego że dotyczy praktycznie wszystkich ką Izbę, że w tym punkcie nie przewiduję pytań, po- obywateli. Ona ma ogromny wymiar finansowy, ma nieważ i tak jesteśmy w dużym niedoczasie, a jeszcze wymiar polityczny, ale ma też ogromny wymiar mo- przed nami blok głosowań. ralny i społeczny. Jako sprawozdawca mogę to powtó- Otwieram dyskusję. rzyć, bo też brałem w tym udział. Z tego miejsca, Proszę, jako pierwszy głos zabierze pan poseł Syl- proszę państwa, tak mówiłem… wester Tułajew, Klub Parlamentarny Prawo i Spra- (Poseł Magdalena Kochan: Niestety.) wiedliwość. …z tego miejsca przed wielu laty śp. poseł Prze- mysław Gosiewski mówił, zwracał się do lewicy, że ich Pan Bóg słusznie ukarał, bo lewica i liberałowie Poseł Sylwester Tułajew: wprowadzili podatek 19-procentowy. (Poseł Magdalena Kochan: Ale nie machaj na nas Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt palcami.) przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Na nich teraz macham. (Poruszenie na sali) Prze- Prawo i Sprawiedliwość odnośnie do uchwały Senatu praszam. Przepraszam za emocje, ale tak mówił. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku do- Uzależniał poparcie PiS-u, będącego wtedy w opozy- chodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku cji, od podniesienia kwoty wolnej od podatku. Można dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmia- to sprawdzić, Internet nie zapomina. Tak było. Po- nie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych tem czasy się zmieniły. Mieliśmy i my swoją szansę, innych ustaw. mówię o swoim środowisku, i też z tej szansy, żeby tę Poprawki Senatu wprowadzają degresywną kwo- hańbiącą, niską kwotę podnieść, nie skorzystaliśmy. tę wolną od podatku. Przedstawione regulacje mają Spis treści Ale chyba mamy odwagę, tak mogę powiedzieć, i tak ulżyć osobom, które często żyją na granicy egzysten- mówiłem, żeby dokonać krytycznej oceny własnych cji. Te regulacje, o których mówi Senat, wychodzą dokonań, do refleksji. naprzeciw wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego. Cierpliwość zostaje nagrodzona właśnie dzisiaj. Chcemy jako Prawo i Sprawiedliwość, chcemy jako Ta chwila ma ogromne znaczenie nie tylko w sensie rząd Prawa i Sprawiedliwości, by podatki były spra- polityki, bo tu będą pewnie szły ostre dyskusje, ale wiedliwe, by podatki nie uderzały w najbiedniejszych. nie ulega wątpliwości, że ona jest i ona de facto Podniesienie kwoty wolnej od podatku do 8 tys. zł oznacza przeniesienie, transfer. Tak, jeśli chodzi to nasza obietnica wyborcza, do której w ciągu kolej- o większość, to nic to zmieni. Duża grupa najsłab- nych lat będziemy dążyć. szych, nawet, można powiedzieć, najuboższych, naj- (Poseł Jakub Rutnicki: Kłamstwo!) biedniejszych obywateli otrzyma niewielkie, ale dla Dziś, po roku naszych rządów, podwyższamy tę nich odczuwalne, istotne wsparcie. I nie można ukry- kwotę do kwoty 6,6 tys. zł. wać tego, nie ukrywamy, też powiedziałem o tym, (Poseł Jakub Rutnicki: Dla kogo? Dla wszystkich?) sprawozdając, że pewna grupa, 700 tys. obywateli… Jak te zmiany przełożą się na codzienne życie Po- Tak, ale to nie jest cios, to jest niewielkie uszczknię- laków? Otóż osoby zarabiające 1 tys. zł miesięcznie cie, uszczuplenie. Bogatsi obywatele naszego pań- zyskają 265 zł. Osoby otrzymujące rentę socjalną stwa uczynią pewien gest – może wymuszony – w kwocie 840 zł zyskają 132 zł. To może mało istotne w kierunku najsłabszych. To jest ta zmiana, ogrom- dla państwa, to może mało istotne dla tych, którzy na zmiana, reorientacja. Mówię to dlatego, że wiele tak głośno krzyczeli w Komisji Finansów Publicz- lat cierpliwie na to czekałem i przeżyłem bardzo nych, którzy głośno krzyczeli podczas procedowania wiele rozczarowań. tej ustawy. Ale są to istotne kwoty dla ponad 3 mln Przepraszam w tej chwili koleżanki i kolegów z opo- Polaków, którzy zyskają na proponowanych zmia- zycji za ten bardziej emocjonalny, osobisty akcent, ale nach. mówiłem dokładnie tak też w komisji finansów i dla- Tak jak wspominał bardzo dokładnie pan poseł tego to, co mówię, nie jest wielkim nadużyciem. sprawozdawca, dla zdecydowanej większości podat- Konkludując: przegłosowaliśmy tę ustawę i komi- ników, dla ponad 19 mln podatników sytuacja się nie sja finansów ze swoją całą powagą… zmieni. Kto więc straci? Stracą najbogatsi. Bardzo (Poseł Cezary Grabarczyk: Zlikwidowała kwotę mała grupa osób straci 556 zł. Chodzi o ponad 235 tys. wolną od podatku.) osób, które zarabiają powyżej 127 tys. zł. Kogo więc …apeluje, prosi Wysoką Izbę o przyjęcie tego spra- bronicie? Kogo bronicie, droga opozycjo? Dlaczego wozdania w przedłożonej wersji. Dziękuję bardzo. zapominacie o najbiedniejszych? Dziś wszystko zo- (Oklaski) stało precyzyjnie przeliczone. Po trzech kwartałach 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa

Poseł Sylwester Tułajew Poseł Izabela Leszczyna:

tego roku mamy wpływy podatkowe wyższe o prawie Wysoki Sejmie! Panie Marszałku! Panie Mini- 14 mld zł. Są kolejne rozwiązania uszczelniające sy- strze! Rozumiem, że wstyd każe wam złamać regu- stem podatkowy. Widać, że to wszystko działa. Na- lamin Sejmu i zamknąć usta opozycji. Nie dziwię się, prawiamy finanse publiczne, naprawiamy to, co zobo podnosicie podatki, wmawiając ludziom, że je ob- stało zrujnowane przez 8 lat rządów Platformy Oby- niżacie. To rzeczywiście dość karkołomne, dlatego watelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. boicie się prostych pytań, które opozycja chciałaby (Poseł Jakub Rutnicki: Przekraczacie deficyt.) wam zadać. Usłyszeliśmy bardzo wiele kłamstw od Przypominam, że budżet na rok 2017 to nasz pana posła… pierwszy autorski projekt budżetu państwa. Platfor- (Poseł Sylwester Tułajew: Sylwester Tułajew.) ma Obywatelska nie może się zdecydować, jaką chce …Tułajewa, ale także od pana posła sprawozdaw- być opozycją. Tu rzeczywiście ma wielki problem. cy. Opowiadaliście o 3 mln biednych, którzy doznają Kiedy wprowadzaliśmy program 500+, najpierw po- dobrodziejstwa tej ustawy. To jest kłamstwo. litycy tego ugrupowania to krytykowali. Mówili, że W narodowych mediach z pewnością rozpocznie budżet nie wytrzyma tego programu, że to nierealne, się za moment to, co pan premier Gliński nazwał że to wszystko, co jest związane z 500+, zrujnuje bu- wariactwem propagandowym. Będziecie opowiadać dżet państwa. Później ci sami politycy z Platformy o tym, jak to biedni skorzystają na tej ustawie. Tym- Obywatelskiej proponowali znaczne rozszerzenie czasem czym jest ta ustawa? W tej ustawie likwidu- programu. Podobnie jest dziś. Przez 8 lat rządów jecie kwotę wolną. To robicie tą ustawą. Kwota wolna Platformy Obywatelskiej nie zrobiono praktycznie to był prosty i czytelny element polskiego systemu nic, jeżeli chodzi o kwotę wolną od podatku, chyba że podatkowego. Wszyscy podatnicy są równi wobec pra- uznamy, że podniesienie o 2 zł to krok w dobrym wa. Jeśli nie macie pieniędzy na podniesienie tej kwo- kierunku. Podczas dyskusji nad pierwotnym projekty, bo przez rok zrujnowaliście już polską gospodar- tem krytykowaliście państwo to, że nie podnosimy kę, to miejcie chociaż odwagę wyjść tutaj i powiedzieć kwoty wolnej od podatku, ale kiedy dzisiaj gruntow- Polakom: wywieszamy białą flagę, bo nie mamy pienie wszystko zostało przeliczone… niędzy, rozdaliśmy. (Oklaski) Gospodarka się kurczy. Spis treści (Poseł Krystyna Skowrońska: A gdzie te wylicze- Było 3,9%, kiedy wam ją zostawialiśmy, a teraz macie 2,5% albo i mniej na koniec roku. nia, proszę pana? Gdzie te wyliczenia?) (Poseł Michał Wojtkiewicz: Ale lepiej się gospoda- …i w pełni odpowiedzialności za finanse publiczne rzymy.) możemy wprowadzić wyższą kwotę wolną od podatku, Komplikujecie ten system po to, żeby ukryć, że na państwo z Platformy Obywatelskiej głosujecie przeciw. tej zmianie nikt nie skorzysta. Bo kto skorzysta? PiS Powiedzcie więc uczciwie Polakom, że nie chcecie, aby za krezusa uznał człowieka, który zarabia 750 zł na kwota wolna od podatku była zwiększana. rękę miesięcznie. Zarabiający 750 zł na rękę mie- Poseł Magdalena Kochan ( : To nie jest kwota wolna.) sięcznie to według PiS-u taki krezus, że nie zasługu- (Poseł Czesław Mroczek: 8 tys. dla wszystkich.) je na podniesienie kwoty wolnej. (Oklaski) Taka jest Na posiedzeniu komisji finansów głosowaliście ta ustawa. przeciw. Przez 8 lat nie zrobiliście państwo nic dla (Poseł Jakub Rutnicki: Wstyd!) zwykłych ludzi. (Poseł Michał Wojtkiewicz: A wy 300.) (Poseł Magdalena Kochan: Kłamstwo!) Panie ministrze finansów, niech nam pan odpo- Bieda w Polsce za waszych rządów była kultywo- wie, kto skorzysta z tej kwoty wolnej, skoro minimal- wana. na emerytura to 1 tys. zł od przyszłego roku, a mini- (Poseł Krystyna Skowrońska: Pan kłamie.) malne wynagrodzenie to 2 tys. zł. Wy twierdzicie, że Dziś, będąc w opozycji, nadal te zmiany próbujecie jak ktoś ma na rękę 750 zł, to już nie powinien ko- blokować, na szczęście nieskutecznie. rzystać z tej podwyższonej kwoty. Przecież takie są Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu fakty. Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość opowiada- Panie pośle, rozumiem, że pan chciałby, żeby ta my się za przyjęciem poprawek Senatu i będziemy ustawa miała wymiar moralny, bo to pięknie brzmi, głosować przeciw ich odrzuceniu. Dziękuję bardzo. ale ta ustawa jest niemoralna, bo ona jest po prostu (Oklaski) kłamliwa. (Oklaski) Pan poseł opowiadał o tych 3 mln (Poseł Tadeusz Cymański: Brawo, Sylwek!) biednych. Też chcemy, żeby było im lepiej. Natomiast (Głos z sali: Brawo!) nie wspomniał pan, że 4,5 mln najuboższych polskich podatników po odliczeniu ulg wprowadzonych przez rząd Platformy Obywatelskiej i PSL w ogó- Wicemarszałek Joachim Brudziński: le nie płaci podatku dochodowego, panie pośle. (Okla- ski) To dla kogo wy tę ustawę wymyśliliście? Bardzo dziękuję panu posłowi. Pan poseł przed chwilą mówił, że macie wyższe I bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Iza- dochody podatkowe, że jest wzrost gospodarczy. Na belę Leszczynę, klub Platforma Obywatelska. miły Bóg, dlaczego nie chcecie podzielić się tym wzro- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa 13

Poseł Izabela Leszczyna oczywiście nasz system podatkowy jest bardzo skomplikowany, ale cóż, można go jeszcze trochę bardziej stem z ludźmi, którzy zarabiają kilkaset złotych mie- skomplikować. Zaraz się okaże, że całki, które były na sięcznie? studiach matematycznych, rzeczywiście przydadzą (Poseł Sławomir Nitras: Obiecaliście, oszukali- nam się do tego, żebyśmy mogli sobie obliczyć, jaki to ście.) w ogóle podatek płacimy co roku. Jest pięć progów Podzielcie się tym wzrostem. podatkowych z ruchomą stawką podatkową. Musimy (Poseł Sylwester Tułajew: Właśnie to robimy, dzie- przede wszystkim myśleć o tym, żeby te przepisy limy się.) upraszczać, a nie jeszcze bardziej komplikować. Wiem, Platforma Obywatelska nie będzie legitymizowa- że dla was jest to lepsze, bo mało kto w ogóle się poła- ła oszustwa Prawa i Sprawiedliwości, ponieważ tą pie, kto skorzysta, kto nie skorzysta. W mediach mó- ustawą oszukujecie ludzi. wią, że najmniej zarabiający. Ktoś, kto zarabia mini- (Głos z sali: Do komisji etyki!) mum, pomyśli: o, to chyba o mnie mówią, bo przecież Natomiast prawdziwy powód wprowadzenia jej to nikt mniej nie zarabia, no bo jak? Nie, nie, to nie o tobie nie jest wasz szacunek wobec wyroków Trybunału mówią, nie bój się. To chodzi o zupełnie inną grupę Konstytucyjnego, bo przecież jak 2 tygodnie temu ludzi. (Wesołość na sali, oklaski) głosowaliście w sprawie zupełnie innej kwoty wolnej, Tak naprawdę to jest podwyżka podatku dla 94% ten wyrok już był. To jest wasz strach przed tym, że Polaków, bo zaplanowaliście w budżecie inflację na ludzie pójdą do sądu, że będą oczekiwali, że fiskus poziomie 1,5%, czyli prawie wszyscy Polacy stracą na zgodnie z wyrokiem trybunału będzie musiał oddać utrzymaniu tej kwoty wolnej od podatku. I ten bied- im pieniądze. (Oklaski) ny, który ma minimalną pensję, nawet ten, który (Poseł Sylwester Tułajew: To dlaczego nie chcecie pracuje na pół etatu za minimum, też na tym straci. tego poprzeć?) Obiecywali, że będzie dobrobyt, zapomnieli tylko do- Wprowadziliście tę ustawę, żeby Polacy nie mogli dać, że może dla nich ten dobrobyt zaczyna się na wygrać tych pieniędzy w sądzie. Taka jest smutna poziomie kilkuset złotych. Polaku, jeżeli zarobisz i zupełnie (Dzwonek) niemoralna prawda, panie pośle. 1 tys. zł miesięcznie, czyli minimum i pół etatu, to (Poseł Stanisław Żmijan: Skandal!) dla Prawa i Sprawiedliwości jesteś tłustym byczkiem

i znalazłeś złoty róg. (Wesołość na sali) Dziękuję. Spis treści (Oklaski) Wicemarszałek Joachim Brudziński:

Dziękuję. Wicemarszałek Joachim Brudziński: Proszę o zabranie głosu pana posła Błażeja Pardę, klub Kukiz’15. Proszę o zabranie głosu pana posła Jakuba Kuleszę. (Poseł Sławomir Nitras: Teraz będzie drugie stanowisko.) Poseł Błażej Parda:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, Poseł Jakub Kulesza: samo procedowanie było bardzo dziwne. Po północy okazało się, że jest sprawozdanie Senatu i ta popraw- Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! ka tak naprawdę nie jest poprawką, ale nową ustawą Chciałem coś wyjaśnić, bo troszeczkę nie zrozumia- kompletnie zmieniającą tę ustawę. Nie wiem, czy ma- łem. Obiecaliśmy obywatelom kwotę wolną od podat- cie takie tempo, czy lubicie zwlekać na ostatnią chwi- ku, a proponujemy podatek wolny od kwoty. Zgadza lę, bo tutaj była podnoszona data, że ma to być do koń- się? (Oklaski) No bo tak: dla większości, dla wielu ca listopada. Przecież wiedzieliście o tym od zawsze, obywateli będzie to oznaczało brak kwoty wolnej od a nagle się okazuje, że 5 minut przed końcem miesią- podatku. Zastanawiam się, skąd ministerstwo, skąd ca wrzucacie coś: o godz. 8 rano komisja, o godz. 12 wnioskodawca wziął te 3 mln Polaków, skoro to pod- dzisiaj głosowanie i sprawozdanie. niesienie kwoty wolnej od podatku, tak jak tutaj wy- Kryterium minimum socjalnego w Polsce to rocz- jaśnił mój przedmówca, ani nie będzie obejmowało nie 7700 zł, minimalna emerytura to ma być 12 tys. zł osób, które pracują choćby na pół etatu, ani nie bę- rocznie, renta socjalna to 8600 zł rocznie, zasiłek dla dzie obejmowało emerytów, bo przypomnę, że od bezrobotnych to odpowiednio 7 tys., 8,4 tys. i 10 tys. zł przyszłego roku minimalna emerytura wynosi 1 tys. zł rocznie, minimalne wynagrodzenie – ponad 20 tys. miesięcznie. zł rocznie. Pytanie: Dla kogo jest ten próg 6600 zł? (Poseł Sylwester Tułajew: Będzie. Proszę doczytać.) Chyba przede wszystkim dla mediów i po prostu dla (Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę nie prze- PR-u. szkadzać.) Kolejny bardzo ważny element to jest kompliko- Panie sprawozdawco, w przyszłym roku minimal- wanie już i tak bardzo skomplikowanej ustawy. Pan na emerytura wynosi ile? wiceminister przyznał na posiedzeniu komisji, że (Poseł Tadeusz Cymański: 1 tys. zł.) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa

Poseł Jakub Kulesza Proszę państwa, to jest karykatura waszych obietnic. Tak naprawdę zarówno prezydent, jak i pani 1 tys. zł miesięcznie. Zgadza się. Czyli to jest rocz- premier kłamali w kampanii wyborczej. Zastana- nie… wiam się, jaki wysyłacie sygnał polskim obywatelom, (Poseł Tadeusz Cymański: 12 tys. zł.) przedsiębiorcom, jeżeli w ciągu kilku godzin przed …12 tys. zł. 30 listopada jesteście w stanie zmienić system podat- (Poseł Sylwester Tułajew: I skorzystają 252 zł.) kowy. Jeszcze tydzień temu nie mieliście pomysłu, co Są wyraźnie pokazane progi i liczby. Państwo pro- z tym zrobić, nie wiedzieliście, jak zrealizować zale- ponują, że zyskają obywatele, którzy zarabiają poni- cenia Trybunału Konstytucyjnego. Proszę państwa, żej 550 zł miesięcznie. (Gwar na sali) ta wyższa kwota w wysokości 6,6 tys. zł rocznie tra- (Poseł Sylwester Tułajew: Nieprawda.) fi tak naprawdę do osób dorabiających i tych, którzy 450 zł. pracują na niepełnym etacie, w niepełnym wymiarze. W związku z tym w ogóle nie o tym mówi postanowienie Trybunału Konstytucyjnego. Ta propozycja Wicemarszałek Joachim Brudziński: tak naprawdę dotyczy tych, którzy nie zarabiają wię- cej niż 916 zł miesięcznie. To jest markowanie, sza- Bardzo proszę panów posłów o nieprzeszkadzanie. nowni państwo, markowanie tego, czego Trybunał Konstytucyjny od was wymagał, a tak naprawdę podwyższacie podatki dla tych, którzy są bardziej Poseł Jakub Kulesza: przedsiębiorczy w Polsce. Proszę państwa, czy ktoś to u was w ogóle poli- Powiem tak: dla mnie to jest po prostu gra w ciu- czył, czy ktoś policzył… ciubabkę. Obiecaliśmy obywatelom niższe podatki, (Poseł Sylwester Tułajew: Tak.) a dla większości obywateli będzie to znaczne podnie- …ile mniej pieniędzy wpłynie do Narodowego sienie podatków. Dla mnie to jest zwykłe oszustwo. Funduszu Zdrowia? Bo zwykle jest tak, że jeśli cho- PR-owe, medialne mydlenie oczu (Dzwonek), że to dzi o osoby niezarabiające, cały ich podatek idzie do NFZ. Pytanie: Skąd, z czego będzie finansowana ta będzie jakakolwiek poprawa, jest po prostu mijaniem

Spis treści luka? się z prawdą. Dziękuję bardzo. (Oklaski) (Poseł Dominik Tarczyński: Z afer, z VAT-u.) Z czego będzie sfinansowana ta luka? Proszę pań- stwa, mam pytanie: Czy waszym jedynym sposobem Wicemarszałek Joachim Brudziński: funkcjonowania jest dalsze zadłużanie państwa? Skończycie tak jak w PRL-u, czyli doprowadzicie do Dziękuję panu posłowi. bankructwa. Proszę państwa, kwota wolna powinna Proszę o zabranie głosu panią poseł Genowefę być równa dla wszystkich. Taka jest definicja kwoty Tokarską. wolnej. Nie wiem, czy komuś mam to tłumaczyć, bo Przepraszam, proszę pana posła Ryszarda Petru. widzę, że tu… Jest w ogóle ktoś z Ministerstwa Fi- Przepraszam, panie pośle. nansów? Bardzo proszę. (Poseł Tadeusz Cymański: W skrajnie neoliberal- nej teorii to jest.) A, nie ma takiego ministerstwa teraz. Zapomnia- Poseł Ryszard Petru: łem, że zostało zlikwidowane. Widocznie nie wie, kto ma to policzyć. (Oklaski) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miała być obniż- Szanowni państwo, oczekiwałbym jednak od pana ka podatków – jest łupienie Polaków. wicepremiera Morawieckiego konkretnych odpowie- (Głosy z sali: Ooo...) dzi na następujące pytania. Czy to prawda, że pod- Proszę państwa, prawdziwa nazwa planu Mora- niesiecie podatki do 40% dla przedsiębiorców? wieckiego to: jak złupić Polaków, nie mówiąc im tego. (Poseł Ewa Kopacz: Prawda.) (Głos z sali: Specjalista od łupienia.) Czy to prawda, że planujecie podwyżkę VAT do Rok po zaprzysiężeniu rządu Beaty Szydło można 27%, tak jak zrobiono to na Węgrzech? śmiało powiedzieć, że nie dajecie rady. Naobiecywa- (Poseł Dominik Tarczyński: Do 40.) liście, nie policzyliście, a teraz szukacie sposobów: jak (Poseł Ewa Kopacz: Podniosą.) nie wywiązać się z tych obietnic, które składaliśmy. Czy zniknie liniowy PIT w wysokości 19%? Czy Pamiętam słowa pani premier Beaty Szydło: pod- to prawda, że chcecie zlikwidować wspólne opodat- wyższymy kwotę wolną dla wszystkich. Pamiętacie kowanie małżonków? to państwo? Rok temu jeszcze w ten sposób okłamy- (Poseł Ewa Kopacz: Tak.) wała Polaków. A dzisiaj widać, że nie stać nas na to. (Poseł Dominik Tarczyński: Rysiu, dajże spokój.) Po prostu nie stać. Słyszałem hasła, że był bardzo Czy to prawda, że znikną ulgi prorodzinne? (Po- ciężki budżet po Platformie. Rzeczywiście był bardzo ruszenie na sali) Czy to prawda, że zostanie podwyż- wysoki deficyt. Ale nie wiedzieliście tego? Nie mogli- szona akcyza na samochody używane? ście tego policzyć? (Poseł Ewa Kopacz: Tak.) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa 15

Poseł Ryszard Petru ją pod znakiem zapytania. Nie przewidziano żadnej rekompensaty dla samorządów… Proszę państwa, odpowiedzcie na te pytania, nie (Poseł Dominik Tarczyński: A ile dał PSL?) udawajcie, że podwyższacie kwotę wolną. (Oklaski) …i to jest chyba największy błąd, jaki znalazł się Proszę państwa, zamiast dobrej zmiany mamy zmia- w tych poprawkach. ny chaotyczne. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dlatego też Klub Parlamentarny Polskiego Stron- (Poseł Monika Wielichowska: I kosztowne.) nictwa Ludowego złoży stosowny projekt ustawy, (Poseł Krystyna Skowrońska: Niemoralne.) który będzie rekompensował dochody jednostkom samorządu terytorialnego. (Poseł Dominik Tarczyński: A co zrobił przez Wicemarszałek Joachim Brudziński: 8 lat?) A co do 2017 r. – akurat pracujemy nad budżetem Dziękuję. – złożymy stosowną poprawkę. Uzasadnienie popra- I tym razem proszę już panią poseł Genowefę To- wek Senatu jest bardzo lakoniczne, powierzchowne karską. i, jak podkreślam, bez wyliczenia skutków finansowych Bardzo proszę, pani poseł. zarówno dla budżetu, jak i dla jednostek samorządu terytorialnego. Ustawa generalnie nie realizuje obietnicy 8 tys. zł wolnych od podatku z projektu prezyden- Poseł Genowefa Tokarska: ckiego i wielokroć powtarzanej przez rządzących. Posłowie Klubu Parlamentarnego Polskiego Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Stronnictwa Ludowego wyrażą swoje stanowisko Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego w głosowaniu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) mam zaszczyt przedstawić opinię dotyczącą sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podat- Wicemarszałek Joachim Brudziński: ku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa i innych ustaw, Dziękuję, pani poseł. druki nr 1066 i 1070. I proszę o zabranie głosu pana posła Ireneusza Spis treści Wysoka Izbo! Poprawki Senatu dotyczą projektu, Zyskę. w którym partia rządząca powielała dotychczasowe zasady odliczeń bez respektowania zapisów wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Poprawki zgłoszone Poseł Ireneusz Zyska: przez Senat są próbą realizacji tego wyroku z dnia Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła 28 października 2015 r. w sprawie korygowania kwo- Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stano- ty zmniejszającej podatek, takiej, by gwarantować co wisko wobec sprawozdania komisji o uchwale Senatu najmniej minimum egzystencji. Zgłoszone przez Se- w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku do- nat poprawki zachowują tę minimalną zasadę. chodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku Niestety trzeba stwierdzić, że zgłoszone poprawki dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmia- zawierają bardzo wiele mankamentów. Niezwykle nie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych komplikują naliczanie podatku i odliczanie tej kwoty innych ustaw, druki nr 969 i 1066. wolnej. Wprowadzają pięć progów podatkowych bez Realizacja postulatów z kampanii wyborczych jednolitych odliczeń, a stosowanie kwot degresyw- przez rządzących jest podstawą budowania zaufania nych nie zachowuje jednolitej dynamiki. Zmniejsze- obywateli do demokratycznego państwa. Pozytywnie nie podatku obejmuje w zasadzie tylko osoby dora- należy zatem odnieść się do inicjatywy Senatu, aby biające, bo nawet zasiłki dla bezrobotnych nie zakwa- zrealizować obietnicę podwyższenia kwoty wolnej od lifikują do obniżenia podatku. Zwolnienia z podatku podatku, którą w toku ostatnich kampanii wybor- nie dotyczą emerytów i rencistów, czyli tych osób czych złożyli Prawo i Sprawiedliwość oraz kandydat najsłabszych, w wielu przypadkach nieradzących so- na prezydenta Andrzej Duda. Ten postulat jest niebie. Podobnie jak obietnica darmowych leków, ta zwykle ważny dla Polaków, zwłaszcza dla tych, któ- obiecanka jest również wirtualna. rzy uzyskują niskie dochody, dochody poniżej tzw. Skutki finansowe poprawek nie zostały w ogóle minimum egzystencji ustalonego dla jednoosobowego określone. Senat w ogóle pomija ten temat, w ogóle gospodarstwa. przemilcza tę sprawę, w ogóle nie podaje, nie ustosun- Mając świadomość skutków budżetowych pod- kowuje się do skutków finansowych. Obecny na posie- wyższenia kwoty wolnej od podatku, oczekiwaliśmy dzeniu Komisji Finansów Publicznych minister, dłuższej i merytorycznej debaty dotyczącej reformy przedstawiciel Ministerstwa Finansów, przedstawiciel systemu podatkowego i wydatków publicznych. Po- rządu stwierdził, że będzie to skutek ujemny rzędu prawki Senatu dotyczące kwoty wolnej wprowadzone 1 mld zł. To jest jednak również wielkość wątpliwa, na samym końcu procesu legislacyjnego bardzo ogra- a składki na Narodowy Fundusz Zdrowia w ogóle sto- niczają, a praktycznie uniemożliwiają, głębszą dys- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa

Poseł Ireneusz Zyska kosztował, będzie niósł koszty społeczno-organiza- cyjne na każdym szczeblu, a koszty ściągania podat- kusję na ten temat. Niemniej jednak Koło Poselskie ków nie mogą być pomijane. I z tego względu przede Wolni i Solidarni popiera rozwiązania, które zwięk- wszystkim należałoby patrzeć na tę ustawę jako na szają integralność społeczną oraz służą idei solidar- niestety źle napisaną. nego państwa. Tak bowiem odczytujemy cel popra- Druga sprawa dotyczy zróżnicowania, bo w istocie wek przyjętych przez Senat Rzeczypospolitej. Nie jest następuje tutaj określenie kwoty wolnej od podatku to co prawda zapowiadane 8 tys. zł, jednakże naszym na poziomie 6600 zł, czyli 550 zł miesięcznie, ale tyl- zdaniem jest to krok w dobrą stronę. ko dla najbiedniejszych osób, które tyle zarabiają, Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 28 paź- czyli de facto rząd sięga do kwoty wolnej od podatku dziernika 2015 r. orzekł, że ustawodawca, kształtując tych osób, które zarabiają więcej. Sposób, w jaki to skalę podatkową, powinien chronić poziom życia lu- robi, jest niebywale skomplikowany i budzący podej- dzi tak, aby zapobiegać popadaniu ich w stan ubó- rzenie, że chodzi o to, żeby ukryć ten manewr, powie- stwa i wykluczenia społecznego. Kształtując obo- dzieć: dajemy kwotę wolną od podatku, proszę, jest wiązki podatkowe obywateli, jako Sejm Rzeczypospo- 6600 zł, a po cichu sfinansować to z dochodów osób litej musimy brać pod uwagę obowiązek państwa zarabiających nieco więcej czy więcej. W ten sposób dotyczący zapewnienia każdemu człowiekowi mini- de facto podnoszone są podatki. To jest po prostu mum egzystencji. Wynika to także z nakazu moral- nieuczciwe, to jest ukrywanie intencji i budowanie nego dbania o podmiotowość i godność każdego takiego systemu pewnego matactwa w przekazie pub- członka naszej wspólnoty narodowej. licznym, bo będziemy mówić: mamy tu progi podat- Wprowadzenie degresywnego mechanizmu do wy- kowe, proszę, a o tym nie będziemy wspominać, że liczenia kwoty wolnej jest dobrym kompromisem osobom więcej zarabiającym zabiera się kwotę wolną między obowiązkami państwa wobec najuboższych od podatku. obywateli a możliwościami budżetowymi dotyczący- Kwota wolna od podatku, przypominam, proszę mi pokrywania potrzeb zbiorowych, co w obecnej państwa, ma swoje uzasadnienie w filozofii finansów, sytuacji budżetu ma duże znaczenie. Należy jednak- podatków, bo to jest kwota, którą człowiek przezna- że wskazać także na negatywną stronę zapropono- cza na swoje utrzymanie. Można opodatkowywać

Spis treści wanego przez Senat rozwiązania, jaką jest skompli- dobra luksusowe, można nawet się zgodzić – chociaż kowany algorytm obliczania podatku z uwzględnie- jest to przecież kwestionowane – z tym, że może być niem kwoty wolnej. Powinniśmy dążyć do tego, aby progresja podatkowa, czyli że bogaci mogą być wyżej system podatkowy był prosty i czytelny dla każdego opodatkowani, ale nie można się zgodzić z tym, że obywatela. opodatkowujemy środki, które każdy – i biedny, i bo- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mimo powyższe- gaty – przeznacza na kromkę chleba i na kubek mle- go zastrzeżenia posłowie Koła Poselskiego Wolni ka. Na to się zgodzić nie mogę jako poseł i będę gło- i Solidarni poprą uchwalone przez Senat poprawki sował przeciwko tej ustawie. (Oklaski) do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Or- Wicemarszałek Joachim Brudziński: dynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, oceniając je jako korzystne z punktu widzenia soli- Dziękuję panu posłowi. daryzmu społecznego i budowy wspólnoty narodowej. I głos zabierze jeszcze pani poseł Paulina Hennig- Dziękuję bardzo. (Oklaski) -Kloska w ramach niewykorzystanego czasu klubu Nowoczesna. Bardzo proszę. Wicemarszałek Joachim Brudziński:

Dziękuję panu posłowi. Poseł Paulina Hennig-Kloska: I proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Sa- nockiego. Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Ko- Bardzo proszę, panie pośle. rzystając z czasu, który pozostał jeszcze klubowi No- woczesna, chciałabym dodać parę rzeczy. Przede wszystkim, panie pośle, zwracam się do pana Sylwe- Poseł Janusz Sanocki: stra Tułajewa, proszę nie okłamywać Polaków. Pro- szę nie kłamać Polakom, że naprawiacie budżet, bo Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Przede wy go tylko psujecie. Proszę nie kłamać Polakom, że wszystkim prawo, które tworzy Sejm dla obywateli, naprawiacie system podatkowy… dla urzędników, powinno być proste, czytelne, zro- (Poseł Sylwester Tułajew: Oczywiście, że napra- zumiałe, a te poprawki, ta ustawa taka nie jest, jest wiamy.) niebywale skomplikowana. Algorytm jest tak skom- …bo go tylko komplikujecie. Prosta rzecz: kwota plikowany, że doprawdy będzie on po prostu dużo wolna od podatku, jasna i klarowna dla wszystkich. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa 17

Poseł Paulina Hennig-Kloska pozycji skorzysta ok. 3,5 mln podatników, 20 mln podatników ani nie zyska, ani nie straci, w bardzo Państwo dzisiaj komplikujecie to tak, że będziecie ograniczonym zakresie utracą pewien przywilej po- tylko stwarzać pole do kombinowania, do nadużyć, datkowy podatnicy zarabiający najlepiej, jest to gru- i będziecie sprawiać, tak jak przy 500+, że ludzie pa ok. 450 tys. osób, natomiast maksymalny wymiar będą przechodzili teraz z całego etatu na pół etatu, uszczerbku tej korzyści podatkowej dotknie grupy będą dokonywać podobnych komplikacji. Ale najgor- 250 tys. podatników, to są podatnicy zarabiający sze jest to, że cały czas nie usłyszeliśmy, jaki będzie 146 tys. zł brutto i wzwyż. koszt wprowadzenia tej zmiany i kogo ona obejmie. Jeżeli chodzi o skomplikowanie systemu i o trud- Usłyszałam dzisiaj, że nie potrafię liczyć, ale za- ność w wyliczeniu tego podatku, to chcę powiedzieć, stanawiam się, jak liczą politycy Prawa i Sprawied- po pierwsze, że mamy bardzo skomplikowany system liwości. Pan minister: nowa kwota wolna obejmie podatkowy. Jest to dorobek nie ostatniego roku czy 3,5 mln osób. Senat: 2,8 mln. Wiemy, że 1,8 mln nie nawet poprzedniej kadencji, jest to jakby immanen- wychodzi dzisiaj z dotychczasowej kwoty wolnej, więc tna część naszego systemu podatkowego i… jak ma na tym skorzystać? Niewyobrażalne. 5 mln (Poseł Ewa Kopacz: Czyli należy go jeszcze bar- nie wykazuje podatków, bo odliczenia ulg prorodzin- dziej skomplikować.) nych i inne takie rzeczy to sprawdzają. …rząd będzie prowadził intensywne działania Kwota wolna, szanowni państwo, powinna być w kierunku uproszczenia zarówno systemu poboru, dostępna dla wszystkich. Obiecaliście to Polakom, a dzi- jak i systemu naliczania podatku. siaj słyszymy, że za rok (Dzwonek) zobaczycie, co Jeżeli chodzi o to z perspektywy poszczególnego z tego wyjdzie, i co najwyżej zwaloryzujecie o mini- podatnika, to chciałbym przypomnieć, że mamy mum egzystencji. Nie to obiecaliście Polakom w kam- wprowadzony system dotyczący wstępnego wypeł- panii wyborczej. niania deklaracji podatkowej przez urzędy skarbowe. (Poseł Dominik Tarczyński: A kończy się już ka- Jest to system niedoskonały, ale mam nadzieję, że dencja?) akurat w tym wypadku znajdzie on zastosowanie Nie udawajcie, że realizujecie swoje obietnice wy- i sprawdzi się, tak aby te progi podatkowe czy ta kwo- borcze. Dziękuję. ta wolna, nazywając ją potocznie, była wyliczana. (Poseł Piotr Kaleta: Może ktoś zrobił błąd w spra- Spis treści Z perspektywy pojedynczego podatnika nie będzie wozdaniu.) uszczerbku, jeśli chodzi o ilość pracy administracyjnej związanej z przygotowaniem deklaracji podatkowej. Wicemarszałek Joachim Brudziński: Wracając do realnego wymiaru tej zmiany – z naszych wyliczeń wynika, że na tej zmianie skorzysta Dziękuję, pani poseł. od 1,5 do 2 mln rencistów. Co więcej, uważamy, że Wyczerpaliśmy listę osób zapisanych do głosu, liczba osób, która faktycznie płaci PIT, zmniejszy się dlatego proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu o 1,5 mln. W związku z tym uważamy, że jest to istot- w Ministerstwie Finansów pana ministra Pawła na ulga i istotna korzyść dla podatników. Gruzę. Jeżeli chodzi o koszty wprowadzenia tej zmiany, Bardzo proszę. to maksymalny skutek dla budżetu uwzględniający wszelkie behawioralne zachowania podatników, któ- re mogą prowadzić do uszczuplenia dochodów budże- Podsekretarz Stanu towych, to jest maksymalnie 1 mld zł. Jest to skutek, w Ministerstwie Finansów który będzie kompensowany innymi uszczelniający- Paweł Gruza: mi działaniami, także w zakresie PIT-u. W związku z tym uważamy, że jest to akceptowalny i do ponie- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem wyrazić sienia koszt dla budżetu i sektora finansów publicz- opinię rządu co do projektu zgłoszonego wczoraj na nych. Dziękuję, panie marszałku. posiedzeniu Senatu. (Poseł Paweł Olszewski: Wyraźniej się da?) Rząd popiera tę poprawkę. W opinii rządu popraw- Wicemarszałek Joachim Brudziński: ka wyczerpuje postulat wyroku Trybunału Konstytu- cyjnego z zeszłego roku. Poprawka realizuje cel nad- Dziękuję panu ministrowi. rzędny, jakim jest uprzywilejowanie najsłabiej zara- Z wnioskiem formalnym zgłosił się pan poseł Sła- biających – grupy społecznej, która nie osiąga mini- womir Nitras. mum egzystencji – co do obciążenia podatkowego. Mam nadzieję… Tutaj padły bardzo twarde sformułowania doty- Przepraszam, panie pośle, bo tu mam wniosek czące matactwa. Myślę, że one są nadużyciem. Pro- formalny. wadzimy szczegółowe wyliczenia skutków wprowa- Mam nadzieję, panie pośle, że regulaminowy dzenia tej poprawki, działamy na dwóch zestawach wniosek. danych: z 2014 r. i z 2015 r. Wychodzi, że na tej pro- Bardzo proszę. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 18 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa

Poseł Sławomir Nitras: …pozostawia się obecną kwotę zmniejszenia podatku 556 zł dla podstawy obliczenia od 11 do 85 tys., Panie marszałku, dziękuję i daję panu uroczyste tj. dla 18 mln obywateli. (Oklaski) słowo honoru, że mój głos będzie po to czy jest jakby (Poseł Czesław Mroczek: Wszyscy to wiedzą.) w tym celu, żeby ratować honor Izby, a nie żeby O jakiej likwidacji mówicie? Wszyscy oni, do mar- w jakikolwiek sposób obrażać. ca składając PIT, odpiszą 556. (Oklaski) Chciałbym zapytać… (Poseł Dominik Tarczyński: Brawo.) Nie róbmy takiej propagandy, bardzo proszę. (Gwar na sali) Wicemarszałek Joachim Brudziński: (Poseł Izabela Katarzyna Mrzygłocka: No właśnie nie róbmy.) Mam nadzieję, że zgodnie z regulaminem. Natomiast pretensje, że za mało daliśmy, od 6600, te chwyty znam, bo też w tym pracuję od wielu lat. Taką propagandę bardzo łatwo robić. Może to niedo- Poseł Sławomir Nitras: skonała ustawa, ale ona naprawdę wprowadza… Teraz, uwaga, jeszcze jedna rzecz – logika. Nie …w kwestii formalnej, jak to jest możliwe, że po- możemy stawiać swojej prawdy przeciwko własnej prawka została zgłoszona i przyjęta tak naprawdę prawdzie. Zdecydujmy się. Albo jest zmiana i jest trans- dzisiaj w Senacie, dzisiaj w nocy, a rząd zdążył już co fer… Stracą samorządy, jak mówicie. Skoro stracą, do niej dokonać wyliczeń. Bo pan minister mówi, że to znaczy, że ktoś zyska. To w końcu jak jest? Jak to już mają państwo wyliczenia skutków. w końcu jest? No nie można walić w nas z dwóch A tak naprawdę chciałbym prosić o to, żeby pan stron, kiedy sprawy się wykluczają, bo to jest niepo- minister traktował poważnie Wysoką Izbę. My nie ważne. To jest wyraźny transfer, rzeczywiście, który jesteśmy fasadową instytucją i jeżeli państwo w ostat- ma pewne skutki. nim dniu wymyślacie jakiś projekt, likwidujecie kwo- I jeszcze na koniec o strachu. Proszę państwa, tę wolną i zmuszacie nas do tego, żeby to przyjmować, tak, tak, sam o tym mówiłem. to nie mówcie, że popieracie projekt, który de facto, (Poseł Magdalena Kochan: Oj, byś się wstydził, Spis treści panie ministrze, sami przygotowaliśmy. Szacunek Tadeusz.) przed Wysoką Izbą i szacunek Wysokiej Izbie należy Tu minister Janczyk się przysłuchuje. Były oba- okazać i on każe powiedzieć: To jest wasza poprawka wy, czy obywatele nie pójdą z tym do sądu, jeżeli my i to wy likwidujecie kwotę wolną podatnikom, Sejm nic nie zrobimy, i zmiana, którą zrobiliśmy, była po- z tym (Dzwonek) nie ma nic wspólnego, nie w naszym dyktowana może obawą. A co to złego strach? Bez imieniu. Dziękuję. (Oklaski) strachu nie ma życia. (Oklaski) (Poseł Dominik Tarczyński: Brawo!) Wicemarszałek Joachim Brudziński: Strach jest po prostu gwarantem i warunkiem ży- cia. Nie byłoby na świecie strachu, nie byłoby życia. Dziękuję. Pamiętajcie o tym. I bardzo dobrze Senat zrobił, a rząd Z przykrością jednak stwierdzam, że nie był to się zgodził na to, za co wam dziękuję. Panie pośle, rząd wniosek formalny zgodny z regulaminem Sejmu. dał inspirację, ale podpis jest marszałka Senatu. Ktoś Bardzo proszę, pan poseł Tadeusz Cymański. powie: Znamy te numery, Brunner. Ale pamiętajcie, szanujcie się, my was, a wy nas, naprawdę. Inspiracja, materiał badawczy. Dla precyzji, po- Poseł Tadeusz Cymański: wiem jako sprawozdawca, nikt nie mówił: wyliczenie, bo wyliczenie byłoby takie: 948 tys. 656. Nie, to jest Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czuję się w obo- szacunek… (Oklaski) wiązku… Bardzo bym prosił o naprawdę chwilę uwa- (Poseł Dominik Tarczyński: Dokładnie.) gi. (Gwar na sali, dzwonek) Nie ma lepszej argumen- …to jest różnica, to jest oszacowanie skali efektu. tacji, jak się posłużyć opinią, i to wiarygodną opinią, I skala jest. Niezależnie od tego, co byśmy o tym po- posła opozycji. Przecież przed kilkoma godzinami nie wiedzieli, tu jest, nie wypada mi powiedzieć: jak byk, kto inny jak Rafał Wójcikowski – chylę czoło przed ale jest napisane jasno. Dziękuję bardzo. (Oklaski) liderem, bardzo pracowity, bardzo kompetentny, na- (Poseł Dominik Tarczyński: Brawo, Tadek.) prawdę, chluba wasza – bardzo wyraźnie, dokładnie przedstawił analizę. Tak, jest pięć stref: od zera… (Poseł Rafał Wójcikowski: Do milionera.) Wicemarszałek Joachim Brudziński: …do 6600, od 6600 do 11, od 11 do 85, od 85 do 127 i ponad. To prawda czy nie? Dziękuję panu posłowi. Proszę państwa, panie marszałku… Zamykam dyskusję. (Poseł Czesław Mroczek: To jest ten uproszczony Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy system.) w bloku głosowań. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Porządek dzienny 19

Wicemarszałek Joachim Brudziński W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- Wysoka Izbo! Ogłoszę teraz 3-minutową przerwę niu porządku dziennego o punkty obejmujące trzecie techniczną i po tej przerwie… czytania tych projektów ustaw. (Głos z sali: Chciałam wniosek formalny…) Rada Ministrów przedłożyła projekty ustaw: To po przerwie, pani poseł. — o zmianie ustawy Prawo łowieckie oraz zmie- Dziękuję. niającej ustawę o zmianie ustawy Prawo łowieckie, 3 minuty przerwy technicznej. — o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących (Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 09 nieruchomości warszawskich wydanych z narusze- do godz. 14 min 17) niem prawa. Projekty to odpowiednio druki nr 1042 i 1056. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Marszałek: Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- niu porządku dziennego o punkty obejmujące pierw- Wznawiam obrady. sze czytania tych projektów. Na 30. posiedzeniu Sejm nie przeprowadził głoso- Grupa posłów przedłożyła projekt ustawy o zmia- wań: nie ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. — nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czy- Projekt to druk nr 1047. taniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii o instytutach badawczych, Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- — nad poprawkami Senatu do ustawy o zmianie niu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych in- czytanie tego projektu. nych ustaw. Właściwe komisje przedłożyły sprawozdanie o ko- W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii misyjnym projekcie uchwały w sprawie propozycji Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- ustanowienia unijnego korekcyjnego mechanizmu niu porządku dziennego o punkty obejmujące te gło- alokacji uchodźców oraz mechanizmu solidarności sowania. Spis treści finansowej. Na 30. posiedzeniu Sejm nie przeprowadził trze- Sprawozdanie to druk nr 1036. cich czytań: W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii — rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu trzenie tego sprawozdania. Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz Komisja Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądo- niektórych innych ustaw, wej przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie — rządowego projektu ustawy o przeciwdziałaniu ustawy o wyposażeniu morskim. nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontrak- Sprawozdanie to druk nr 1003. towej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi, W związku z tym, na podstawie art. 95e regula- — rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Pro- minu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu po- tokołu o zmianie Umowy o rozliczeniach wielostron- rządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie nych w rublach transferowych i o utworzeniu Mię- tego sprawozdania. dzynarodowego Banku Współpracy Gospodarczej Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o pro- z dnia 22 października 1963 r., ze zmianami wpro- jektach ustaw: wadzonymi Protokołami z dnia 18 grudnia 1970 r. — o organizacji i trybie postępowania przed Try- i 23 listopada 1977 r., a także Statutu tego Banku, bunałem Konstytucyjnym, ze zmianami wprowadzonymi Protokołami z dnia — o zmianie niektórych ustaw w zakresie bezpie- 18 grudnia 1970 r. i 23 listopada 1977 r., sporządzo- czeństwa i higieny służby. nego w Moskwie dnia 18 grudnia 1990 r., Sprawozdania to odpowiednio druki nr 1052 i 1069. — rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Pro- W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii tokołu o zmianie Porozumienia o utworzeniu i dzia- Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- łalności Międzynarodowego Banku Współpracy Go- niu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpa- spodarczej z dnia 22 października 1963 r., ze zmia- trzenie tych sprawozdań. nami wprowadzonymi Protokołami z dnia 18 grud- Proponuję, aby w tych przypadkach Sejm wyraził nia 1970 r., 23 listopada 1977 r. i 18 grudnia 1990 r., zgodę na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu. oraz Statutu Międzynarodowego Banku Współpracy Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę rozumiał, że Gospodarczej, ze zmianami wprowadzonymi Proto- Sejm propozycje przyjął. kołami z dnia 18 grudnia 1970 r., 23 listopada 1977 r. Sprzeciwu nie słyszę. i 18 grudnia 1990 r., sporządzonego w Warszawie Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o pro- dnia 25 listopada 2014 r. jektach ustaw: 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 20 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa

Marszałek Przepraszam, to nie są pytania, tylko to jest wniosek formalny. Wniosek formalny pana posła — o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa Jerzego Meysztowicza. węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie ustawy Proszę bardzo. Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw, — o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz Poseł Jerzy Meysztowicz: niektórych innych ustaw, — o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości Panie Marszałku! Pani Premier! Panie Premierze przez cudzoziemców oraz niektórych innych ustaw. Gliński!… Sprawozdania to odpowiednio druki nr 1012, 1011 (Poseł Krystyna Pawłowicz: Już wiemy, co powie.) i 1040. Bardzo się cieszę, że wyraził pan swoją opinię, W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii którą podziela większość społeczeństwa polskiego, na Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- temat poziomu telewizji publicznej pod rządami Ja- niu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpa- cka Kurskiego. (Oklaski) trzenie tych sprawozdań. (Poseł Sylwester Tułajew: Nie na temat.) Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o uchwa- Wysoka Izbo! Na podstawie art. 184 pkt 8 wnoszę le Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o wycofanie z porządku obrad tego posiedzenia Sej- o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych in- mu projektu ustawy Prawo o zgromadzeniach, druk nych ustaw. nr 1044. Sprawozdanie to druk nr 1037. Szanowni Posłanki i Posłowie PiS! Mieliśmy mieć W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii IV Rzeczpospolitą, mamy powrót do PRL-u, PRL-bis. Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- Jest niedopuszczalne, aby ustawa o podstawach de- niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- mokratycznego państwa, wśród których jest bez wąt- trzenie tego sprawozdania. pienia wolność organizowania zgromadzeń i manife- Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwen- stacji, była prowadzona jako projekt poselski. Nie tu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian będzie w związku z tym ani konsultacji, ani żadnych w składach osobowych komisji sejmowych.

Spis treści opinii – szybciutko, najlepiej w nocy, trzeba przefor- Wniosek to druk nr 1065. sować ustawę, która uniemożliwi organizacjom po- W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii zarządowym, opozycji organizowanie manifestacji, Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnie- które zostały wywalczone w 1989 r., chciałbym tylko niu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpa- państwu przypomnieć. trzenie tego wniosku. Państwo myślicie, że będziecie rządzić wiecznie. Punkty sporne porządku dziennego rozpatrzymy Nie, proszę państwa. Wy obchodzicie rok rządów Pra- w bloku głosowań. wa i Sprawiedliwości, a my obchodzimy to: jeszcze Wysoki Sejmie, pani poseł Paulina Hennig-Kloska tylko 3 lata tak tragicznych rządów Prawa i Spra- z Klubu Poselskiego Nowoczesna zgłosiła wniosek wiedliwości. Nie ma pana posła Kaczyńskiego, ale o przerwę. chciałbym zwrócić uwagę posłom, którzy przygoto- Czy pani poseł podtrzymuje wniosek? wali tę ustawę, że może się okazać, że tę drabinkę, (Poseł Paulina Hennig-Kloska: Tak.) na której tak pięknie przemawia pan poseł Kaczyń- Podtrzymuje wniosek. ski, będzie mógł ustawić za 3 lata tylko i wyłącznie A więc poddam ten wniosek pod głosowanie. w swoim przydomowym ogródku na Żoliborzu. Po Przystępujemy do głosowania. prostu takie tworzycie prawo. (Oklaski) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- (Poseł Dominik Tarczyński: Zejdź już.) sku o zarządzenie przerwy w obradach, zechce pod- Pytanie jest takie: Czy rzeczywiście o takie prawo nieść rękę i nacisnąć przycisk. wam chodzi? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Kto jest przeciw? (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ulżyło?) Kto się wstrzymał? Głosowało 417 posłów. Za głosowało 164, przeciw – 243, wstrzymało się 10 posłów. Marszałek: Wniosek został odrzucony. Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 1. po- Nie będę odpowiadał za rząd i za klub, ale wydaje rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Fi- mi się, że na pewno nie. (Wesołość na sali) nansów Publicznych o uchwale Senatu w spra- Jeżeli miałbym zaliczyć pański wniosek do wnio- wie ustawy o zmianie ustawy o podatku docho- sków formalnych, to przypominam, że ust. 3 pkt 8 tego dowym od osób fizycznych, ustawy o podatku do- artykułu brzmi – chodzi o zmianę w sposobie prowa- chodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmia- dzenia dyskusji… Skonsumujemy to tak czy inaczej nie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektó- w głosowaniu odnoszącym się do tego projektu. rych innych ustaw. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Nic nie konsumujmy.) Pytania zgłaszają: pan poseł Jerzy Meysztowicz, Przypominam, bo w tej chwili po wniosku formal- klub Nowoczesna. nym jeszcze muszę procedurę przypomnieć, że Sejm 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Punkt 1. porządku dziennego – głosowanie 21

Marszałek Poseł Jakub Kulesza: odrzuca poprawki Senatu bezwzględną większością Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja tak się zasta- głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej nawiam i chciałem zadać pytanie, czy nie doszło… liczby posłów. (Głos z sali: Ooo...) Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu, uważa …przypadkiem do jakiejś pomyłki. Obiecywali- się ją za przyjętą. śmy, także ja, obywatelom wyższą kwotę wolną od W punktach porządku dziennego dotyczących roz- podatku, a prezentujemy podatek wolny od kwoty. patrywania poprawek Senatu głosować będziemy Dojdzie do pierwszego w historii podwyższenia kwo- nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu. ty wolnej od podatku, które de facto dla obywateli W poprawkach od 1. do 3. Senat proponuje nowe będzie oznaczać podwyżkę tych podatków. Bo kim są zasady ustalania kwoty zmniejszającej podatek do- te osoby, te mityczne 3 mln, które mają na tej pod- chodowy od osób fizycznych. wyżce zyskać, które zarabiają to minimum socjalne Nad nimi głosować będziemy łącznie. 6600 rocznie? Ministerstwo Finansów podaje przy- Komisja wnosi o ich przyjęcie. kład fotografa pana Macieja, który zarabia 10 tys. Pytania zadaje pani poseł Izabela Leszczyna, rocznie. Proszę mi znaleźć jednego fotografa w kraju, klub Platforma Obywatelska. który dysponując aparatem za 16 tys., zarabia rocznie Czas na zadanie pytania ustalam na 1 minutę. 10 tys. Nie ma takich ludzi, proszę państwa. (Okla- Pan minister chciałby? Nie. ski) Nie bawmy się w ciuciubabkę z obywatelami. (Dzwonek) Trochę uczciwości. Dziękuję bardzo. (Głos z sali: A posłowie?) Poseł Izabela Leszczyna: A posłowie mają kwotę wolną od podatku w wy- sokości 30 tys. Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ja rozumiem, (Poseł Sylwester Tułajew: To nieprawda, proszę że pani premier tylko się wstydzi być z nami na sali, nie mylić...) jest w pokoiku rządowym i w telewizji nas ogląda. I to też jest skandal i czekamy na odmrożenie (Poseł Sylwester Tułajew: Rozliczne obowiązki.) naszego projektu… A więc zwrócę się do pani, pani premier. Na po- Spis treści przednim posiedzeniu Sejmu powiedziała pani z tej mównicy, że Polacy, którzy mają 60 lat i więcej, właś- Marszałek: ciwie w ogóle pani nie obchodzą, bo rząd PiS-u nie ma zamiaru budować żadnej srebrnej… Dziękuję. Dziękuję panu posłowi. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Wcale tak nie mówiła, nie kłam.) …gospodarki. To była albo arogancja, albo igno- Poseł Jakub Kulesza: rancja, ale ocenę pozostawię pani. (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ale nie kłam. Tak nie …ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) mówiła.) Dzisiaj chciałabym zapytać (Gwar na sali, dzwonek), co pani powie ludziom, którzy zarabiają… Marszałek: (Głos z sali: Nie kłam!) …750 zł na rękę miesięcznie i których w tej ustawie… Głos ma pani poseł Paulina Hennig-Kloska, klub (Głos z sali: 8 lat.) Nowoczesna. …uznaliście za wystarczająco zamożnych, żeby nie podnieść im kwoty wolnej. Też pani nie obchodzą ci ludzie? Poseł Paulina Hennig-Kloska: (Poseł Sylwester Tułajew: To nieprawda, proszę przeczytać.) Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Sza- (Poseł Dominik Tarczyński: Ile, pani poseł?) nowni Politycy Prawa i Sprawiedliwości! Ja bym To ja proponuję wyjść i powiedzieć prawdę. Proszę w końcu chciała usłyszeć, jaki będzie finał kwoty powiedzieć, że skończyły się wam pieniądze, dlatego wolnej (Gwar na sali, dzwonek) w waszym wykona- w tej ustawie likwidujecie kwotę wolną i podnosicie niu, bo jak zwykle przerobiliśmy przez rok już przy- podatki. (Oklaski) najmniej ze cztery wersje i zastanawiam się, ile ich (Poseł Dominik Tarczyński: A ile wy daliście?) jeszcze przerobimy do końca tej kadencji Sejmu. Przypomnę, że w kampanii wyborczej szumnie zaczynaliście od obiecywania wszystkim Polakom Marszałek: podwyższenia kwoty wolnej do 8,5 tys. Państwo, pan prezydent, potem pani premier w exposé również, Dziękuję. potwierdzali, że na 100% ten właśnie postulat zosta- Głos ma poseł Jakub Kulesza, klub Kukiz’15. nie spełniony podczas pierwszych 100 dni rządów. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 22 Punkt 1. porządku dziennego – głosowanie

Poseł Paulina Hennig-Kloska niem takiej kwoty (Dzwonek), głosowała przeciwko tym zmianom? (Oklaski) Potem usłyszeliśmy, że wydaliście za dużo pieniędzy (Poseł Dominik Tarczyński: Brawo!) i niestety nie ma na to środków w budżecie, w związ- ku z czym zostanie to wprowadzone razem z jednolitym podatkiem. Dzisiaj proponujecie, jak to złośliwi Marszałek: się śmieją, kwotę wolną od podatku dla bezrobotnych. Takiego czegoś jeszcze w ekonomii nie stworzo- Dziękuję. no, ale macie okazję wprowadzić unikatowy, nowy Przystępujemy do głosowania. sposób rozliczania kwoty wolnej. (Dzwonek) Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem W związku z tym moje zasadnicze pytanie brzmi: poprawek od 1. do 3., zechce podnieść rękę i nacisnąć Kiedy zrealizujecie swoją obietnicę wyborczą i podnie- przycisk? siecie wszystkim Polakom kwotę wolną od podatku… Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? (Głos z sali: Nie działa.) (Poruszenie na sali) Marszałek: (Poseł Sławomir Neumann: Reasumpcja.) Gdzie jest wynik? (Wesołość na sali) Dziękuję, pani poseł. (Głos z sali: Zawiesił się system.) Głos ma poseł Sylwester Tułajew, klub Prawo Głosowało 419 posłów. Większość bezwzględna i Sprawiedliwość. wynosi 210. Za głosowało 182, przeciw – 221, wstrzy- mało się 16. Sejm poprawki przyjął. Poseł Paulina Hennig-Kloska: Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rol- …do wysokości 8,5 tys. zł? Dziękuję. (Oklaski) nictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Euro- Spis treści Poseł Sylwester Tułajew: pejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Roz- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! woju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz Chciałbym zadać takie pytanie: Czy prawdą jest, że niektórych innych ustaw (druki nr 972, 1019 i 1019-A) ponad 3,5 mln Polaków skorzysta na… – trzecie czytanie. (Poseł Sławomir Neumann: Nieprawda.) Proszę pana posła Mieczysława Miazgę o przed- …zmianach, które proponuje Senat RP? (Oklaski) stawienie dodatkowego sprawozdania komisji. (Poseł Rafał Grupiński: Nieprawda.) Chciałbym zapytać: Czy prawdą jest, że 2 mln emerytów skorzysta na zmianach, które proponuje Poseł Sprawozdawca Senat RP? Mieczysław Miazga: (Poseł Cezary Grabarczyk: Nieprawda.) Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podczas drugie- Chciałbym zapytać, panie ministrze: Czy prawdą go czytania wszystkie kluby parlamentarne pozytyw- jest, że osoby zarabiające 1000 zł miesięcznie zyska- nie zaopiniowały projekt ustawy. Zgłoszona została ją 265 zł? (Oklaski) jedna poprawka przez Klub Parlamentarny Prawo (Poseł Cezary Grabarczyk: Nieprawda.) i Sprawiedliwość, która została skierowana do Komi- Chciałbym również zapytać: Czy prawdą jest, że sji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisja na posiedzeniu osoby otrzymujące rentę socjalną w kwocie 840 zł w dniu 16 listopada 2016 r. rozpatrzyła tę poprawkę zyskają 132 zł? i jednogłośnie zarekomendowała Wysokiej Izbie przy- (Poseł Sławomir Neumann: Też nieprawda.) jęcie jej oraz całej ustawy. Dziękuję. (Oklaski) Ja wiem, że dla państwa to są grosze, to są bardzo małe sumy… (Poseł Sławomir Neumann: Matematyki nie oszu- Marszałek: kasz, chłopie.) …ale dla 3,5 mln Polaków są to istotne kwoty. Dziękuję bardzo. I do posła sprawozdawcy jeszcze mam pytanie: Nad przedstawioną poprawką głosować będziemy Czy prawdą jest, że… w pierwszej kolejności. (Poseł Rafał Grupiński: Do szkoły, uczyć się li- W jedynej poprawce do art. 18 ust. 4 ustawy o wspie- czyć.) raniu rozwoju obszarów wiejskich wnioskodawcy …rząd PO–PSL właściwie zamroził kwotę wolną proponują zmianę przepisu określającego warunki od podatku, podnosząc ją zaledwie o 2 zł? I dlaczego przyznania pomocy do powierzchni gruntu. Platforma Obywatelska głosowała za pozostawie- Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Punkty 2., 3. i 4. porządku dziennego – głosowanie 23

Marszałek Czy wolno nam ten dorobek i potencjał podporząd- kowywać Misiewiczom? (Dzwonek) Dziękuję bardzo. Przystępujemy do głosowania. (Oklaski) Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Marszałek: Kto się wstrzymał? Głosowało 415 posłów. Za głosowało 388, przeciw Dziękuję bardzo. – 1, wstrzymało się 26. Przystępujemy do głosowania. Sejm poprawkę przyjął. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu Przystępujemy do głosowania nad całością pro- ustawy zawartego w druku nr 995, zechce podnieść jektu ustawy. rękę i nacisnąć przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w ca- Kto jest przeciw? łości projektu ustawy, w brzmieniu z druku nr 1019, Kto się wstrzymał? wraz z przyjętą poprawką, zechce podnieść rękę i na- Głosowało 418 posłów. Za głosowało 200, przeciw cisnąć przycisk. – 216, wstrzymało się 2. Kto jest przeciw? Sejm wniosek odrzucił. Kto się wstrzymał? Proponuję, na podstawie art. 39 ust. 3 regulami- Głosowało 417 posłów. Wszyscy głosowali za. nu Sejmu, aby komisja przedstawiła sprawozdanie Sejm jednogłośnie uchwalił ustawę o zmianie usta- o tym projekcie w terminie umożliwiającym rozpa- wy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udzia- trzenie go na bieżącym posiedzeniu Sejmu. łem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Pro- propozycję przyjął. gramu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014– Sprzeciwu nie słyszę. 2020 oraz niektórych innych ustaw. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. po- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. po- rządku dziennego: Zmiany w składach osobo- rządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskie- wych komisji sejmowych (druk nr 1065). go projektu ustawy o zmianie ustawy o instytu- Prezydium Sejmu na podstawie art. 20 ust. 1 re- Spis treści tach badawczych (druk nr 995) – kontynuacja. gulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie pro- Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian jektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam w składach osobowych komisji sejmowych. pod głosowanie. Czy ktoś z pań i panów posłów zechce zabrać głos Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, w tej sprawie? zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Nikt się nie zgłasza, zamykam… Właściwie to nie Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Edu- zamykam. kacji, Nauki i Młodzieży w celu rozpatrzenia. Przystępujemy do głosowania. Pytanie zadaje pani Małgorzata Pępek, klub Plat- Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wnio- forma Obywatelska. sku w brzmieniu z druku nr 1065, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? Poseł Małgorzata Pępek: Kto się wstrzymał? Głosowało 417 posłów. Za głosowało 400, przeciw Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od pyta- – 9, wstrzymało się 8. nia: Czy to kolejna ustawa kadrowa dla Misiewiczów? Sejm podjął uchwałę w sprawie zmian w składach Niniejszy projekt to powrót do centralnego sterowa- osobowych komisji sejmowych. nia. To minister będzie wybierał dyrektorów insty- Rada Ministrów przedłożyła projekty ustaw: tutów badawczych. Trzeba zrezygnować z konkur- — o zasadach zarządzania mieniem państwowym, sów, bo tam wymagane są odpowiednie kwalifikacje, — Przepisy wprowadzające ustawę o zasadach a nie znajomości. Dobrze sobie to wymyśliliście. Znów zarządzania mieniem państwowym, mamy projekt poselski, bez konsultacji, bez opinii — o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej ekspertów. Zawłaszczanie państwowych instytucji Polskiej, przez PiS trwa. — o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywil- (Poseł Sylwester Tułajew: Rozmawialiśmy w kam- nego oraz niektórych innych ustaw, panii z ludźmi.) — o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym Chciałam prosić o refleksję nad sensem propono- funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa We- wanych rozwiązań w warunkach gospodarki rynko- wnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywia- wej. Obecnie mamy w Polsce 115 instytutów badaw- du Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Cen- czych, które dzięki niezależności i dorobkowi nauko- tralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicz- wemu mogą śmiało konkurować z rozwiniętymi nej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Po- technicznie centrami badawczymi w innych krajach. żarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 24 Porządek dzienny

Marszałek Poseł Barbara Dolniak:

Projekty to odpowiednio druki nr 1053, 1054, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam wnio- 1055, 1048 i 1061. sek formalny. Nigdy tego nie robiłam, ale po raz Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono pierwszy muszę to zrobić. Dotyczy on ogłoszenia sprzeciw wobec uzupełnienia porządku dziennego przerwy dla klubów celem rozważenia głosowania o pierwsze czytania tych projektów. w tej kwestii, a w szczególności dla klubu najwięk- Są to, w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu, szego, czyli Prawa i Sprawiedliwości. Dlaczego? Ten punkty sporne porządku dziennego. projekt ustawy obejmuje w swojej treści zmianę usta- Propozycje uzupełnienia porządku dziennego o te wy Kodeks postępowania cywilnego. Do zmian ko- punkty poddam kolejno pod głosowanie. deksów przewidziana jest specjalna procedura i ona Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regu- w tym przypadku nie jest, proszę państwa, wyczerpana. To jest głosowanie wbrew procedurze, bo w przy- laminu Sejmu głosowania te nie są poprzedzone de- padku zmiany kodeksu musi upłynąć 14 dni, w co batą ani zadawaniem pytań. najmniej 14. dniu można głosować. Pan marszałek Przystępujemy do głosowania w sprawie projektu uznał, że może zastosować art. 87 ust. 2. Ja sobie ustawy z druku nr 1053. pozwolę go zacytować. Mianowicie możliwa jest sy- Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem tuacja, że pan marszałek rozstrzyga, czy dany projekt porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Pierwsze jest kodeksem, czy nie, ale w niniejszym przypadku, czytanie rządowego projektu ustawy o zasadach za- proszę państwa, w samej treści projektu pisze się: rządzania mieniem państwowym, druk nr 1053, ze- o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego. chce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Argumentacje są dwie. Po pierwsze, braknie cza- Kto jest przeciw? su, ale to nie może być podstawa do tego, że zmienia- Kto się wstrzymał? my naraz rozumienie regulaminu i Kodeksu postę- Głosowało 418 posłów. Za głosowało 220, przeciw powania cywilnego, bo za każdym razem będziemy – 195, 3 wstrzymało się. zmieniać procedury dotyczące kodeksów. Musimy Spis treści Sejm propozycję przyjął. stosować właściwe prawo. Po drugie, bo tak robili Przystępujemy do głosowania w sprawie projektu poprzednicy. No, proszę państwa, jeżeli coś było ro- ustawy z druku nr 1054. bione źle, to nie może być to ciągnięte dalej. Nie mo- Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem żemy stwierdzić, że nam braknie czasu, i dlatego uznać, że dany projekt nie jest projektem kodekso- porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Pierwsze wym, skoro w samym tytule mówimy o Kodeksie po- czytanie rządowego projektu ustawy Przepisy wpro- stępowania cywilnego. Poza tym nie ma obawy, mamy wadzające ustawę o zasadach zarządzania mieniem jeszcze jedno posiedzenie i możemy wtedy zmieścić ten państwowym, druk nr 1054, zechce podnieść rękę projekt. Stosujmy właściwe reguły do właściwych i nacisnąć przycisk. projektów ustaw. Bardzo dziękuję. (Oklaski) Kto jest przeciw? Kto się wstrzymał? Głosowało 415 posłów. Za głosowało 220, przeciw Marszałek: – 195, nikt się nie wstrzymał. Sejm propozycję przyjął. Podzielam pani pogląd, pani marszałek… Przystępujemy do głosowania w sprawie projektu (Poseł Cezary Grabarczyk: I kłopocik.) ustawy z druku nr 1055. …ale muszę jednocześnie poinformować Wysoką Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem Izbę, że korzystając z uprawnień zapisanych w art. 87 porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Pierwsze ust. 2, trochę, że tak powiem, zastępując rząd, uzna- czytanie rządowego projektu ustawy o Prokuratorii łem, że ten projekt ustawy powinien mieć klauzulę europejskości. Rząd powinien ją nadać, nie nadał, ja Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 1055, ją nadaję… (Oklaski) zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. (Głos z sali: Uuu...) Kto jest przeciw? …oczywiście w przenośni, w pewnym sensie, ale Kto się wstrzymał? podejmuję decyzję w oparciu o stosowny artykuł. Głosowało 413 posłów. Za głosowało 217, przeciw Pan poseł Skurkiewicz, wniosek przeciwny do – 195, wstrzymał się 1 poseł. wniosku formalnego. Sejm propozycję przyjął. (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Tak.) W tej chwili z wnioskiem formalnym zgłasza się W związku z tym będziemy głosować za. Gdyby pani poseł Barbara Dolniak, klub Nowoczesna. to był wniosek dla klubu, to rozumiem, ale jest dla (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ojej, ojej…) klubu przeciwnego, to jest głos przeciw. (Poseł Dominik Tarczyński: Ha, ha, ha!) Głosujemy. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Porządek dzienny 25

Marszałek wy Prawo o zgromadzeniach, druk nr 1044, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem Kto jest przeciw? przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć Kto się wstrzymał? przycisk. Głosowało 418. Za głosowało 218, przeciw – 198, Kto jest przeciw? 2 posłów wstrzymało się. Kto się wstrzymał? Sejm propozycję przyjął. Głosowało 419 posłów. Za było 169, przeciw – 247, Jest wniosek formalny. 3 posłów wstrzymało się. Pani poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz, klub Nowo- Wniosek nie uzyskał akceptacji. czesna. Przystępujemy do głosowania w sprawie projektu (Poseł Krystyna Pawłowicz: Ojej, ojej...) ustawy z druku nr 1048. (Głos z sali: Trochę szacunku dla posłanki Rze- Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem czypospolitej.) porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: innych ustaw, druk nr 1048, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Wysoka Izbo! Na podstawie art. 184 ust. 3 pkt 1 Kto jest przeciw? regulaminu Sejmu wnoszę o odroczenie obrad tego Kto się wstrzymał? Sejmu do czasu uzyskania opinii… Głosowało 418 posłów. Za głosowało 218, przeciw (Poseł Sylwester Tułajew: Głosowaliśmy przecież.) – 198, 2 posłów wstrzymało się. …Krajowej Rady Sądownictwa, Sądu Najwyższe- Sejm propozycję przyjął. go, dotyczącej ustawy Przepisy wprowadzające usta- Przystępujemy do głosowania w sprawie projektu wę o Trybunale Konstytucyjnym. Trzeba nazwać to ustawy z druku nr 1061. po imieniu. To jest ustawa, która wprowadza kontro- Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem lę polityków PiS nad Trybunałem Konstytucyjnym. porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Pierwsze Dzień opublikowania tej ustawy będzie ostatnim Spis treści czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie usta- dniem rzeczywistego funkcjonowania Trybunału Kon- wy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy stytucyjnego. PiS celowo zrobił ten wybieg z ustawą Policji i innych wymienionych służb, o których wcześ- przepisy wprowadzające. Służy ona uniemożliwieniu niej mówiłem, druk nr 1061, zechce podnieść rękę obecnemu trybunałowi sprawdzenia konstytucyjno- i nacisnąć przycisk. ści zapisów tych wszystkich trzech ustaw. Kto jest przeciw? Już pobieżna lektura tej ustawy wskazuje na sze- Kto się wstrzymał? reg zapisów niekonstytucyjnych. W szczególności Głosowało 415 posłów. Za głosowało 222, przeciw art. 16, który jest niekonstytucyjny, niezgodny z kon- – 97, wstrzymało się 96. stytucją, z art. 194. Projekt z jednej strony pozwala Sejm propozycję przyjął. prezydentowi na niewykonanie jego konstytucyjnego Grupy posłów złożyły projekty ustaw: obowiązku powołania prezesa Trybunału Konstytu- — o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach, cyjnego spośród kandydatów przedstawionych przez — Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji zgromadzenie ogólne. Z drugiej strony, umożliwia on i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytu- prezydentowi za zgodą prezesa Rady Ministrów wy- cyjnym oraz ustawę o statusie sędziów Trybunału branie tymczasowego prezesa trybunału. To jest ewi- Konstytucyjnego. dentne pogwałcenie przepisów konstytucji. Po pierw- Projekty to odpowiednio druki nr 1044 i 1059. sze, obowiązkiem prezydenta jest powołanie prezesa Na posiedzeniu Konwentu Seniorów zgłoszono spośród przedstawionych kandydatów. Artykuł 194 sprzeciw wobec propozycji uzupełnienia porządku mówi wprost: powołuje, to jest imperatyw, obowią- dziennego o pierwsze czytania tych projektów. zek, tryb rozkazujący. Prezydent nie ma innej moż- Są to, w myśl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu, liwości. Po drugie, konstytucja w żadnej mierze nie punkty sporne porządku dziennego. dopuszcza możliwości powołania tymczasowego pre- Propozycje uzupełnienia porządku dziennego o te zesa trybunału. Ta regulacja konstytucyjna jest wy- punkty poddam kolejno pod głosowanie. czerpująca w tym miejscu i wynika z niej, że trybu- Przypominam, że zgodnie z art. 173 ust. 4 regu- nałem kieruje prezes, a zastępuje go wiceprezes. laminu Sejmu głosowania te nie są poprzedzone de- Dlatego konieczne jest przed wprowadzeniem batą ani zadawaniem pytań. tego punktu do porządku obrad zapoznanie się z opi- Przystępujemy do głosowania w sprawie projektu niami konstytucjonalistów i powołanych do tego pod- ustawy z druku nr 1044. miotów, abyśmy wiedzieli, my i opinia publiczna, byli Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem w pełni świadomi tego, jakie decyzje są podejmowane porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Pierwsze na tej sali (Dzwonek) i jakie niosą konsekwencje dla czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie usta- polskich obywateli. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Porządek dzienny. 26 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Marszałek: Wicemarszałek Joachim Brudziński:

Dziękuję. Wznawiam obrady. Zgłoszony został wniosek formalny o odroczenie Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 5. posiedzenia. i 6. porządku dziennego: Poddam ten wniosek pod głosowanie. 5. Pierwsze czytanie rządowego projektu Przystępujemy do głosowania. ustawy Prawo oświatowe (druk nr 1030). Kto z pań i panów posłów jest za odroczeniem 6. Pierwsze czytanie rządowego projektu posiedzenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. Kto jest przeciw? ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo Kto się wstrzymał? oświatowe (druk nr 1031). Głosowało 419 posłów. Za głosowało 167, przeciw Proszę panią minister edukacji narodowej Annę – 249, wstrzymało się 3 posłów. Zalewską o przedstawienie uzasadnienia obu projek- Sejm wniosek odrzucił. tów ustaw. Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał Bardzo proszę, pani minister. 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów… Przepraszam, musimy jeszcze przegłosować. Prze- praszam bardzo państwa, jeszcze nie głosowaliśmy. Minister Edukacji Narodowej Przystępujemy do głosowania w sprawie projektu Anna Zalewska: ustawy z druku nr 1059. Kto z pań i panów posłów jest za uzupełnieniem Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rodzice kochają porządku dziennego o punkt w brzmieniu: Pierwsze swoje dzieci i płacą podatki, dlatego pragną dobrej czytanie poselskiego projektu ustawy Przepisy wpro- szkoły. Szkoły, która zapewnia doskonałą jakość edu- wadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania kacji, która nie tylko testuje, ale wychowuje, która przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawę gwarantuje bezpieczeństwo i która daje satysfakcję o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego, druk nr 1059, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk. nauczycielowi i radość z chodzenia do szkoły właśnie Kto jest przeciw? dzieciom. Tak zostało zaplanowane Prawo oświato- Spis treści Kto się wstrzymał? we, tak zostały zaplanowane przepisy wprowadzają- Głosowało 419 posłów. Za głosowało 221, przeciw ce i tak skonstruowane są systematyczne plany na – 198, nikt się nie wstrzymał. przyszłość, na całą kadencję. Sejm propozycję przyjął. Chcemy, proszę państwa, podnieść jakość kształ- Wysoki Sejmie! Prezydium Sejmu proponuje, aby cenia. Rzeczywiście bardzo często w przestrzeni me- Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imie- dialnej słyszycie państwo o międzynarodowych ba- niu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu daniach, które pokazują, że piętnastolatek dobrze kół w łącznej dyskusji nad pierwszymi czytaniami odtwarza. Powinniśmy być dumni z tego faktu. Rze- projektów ustaw dotyczących reformy oświaty. czywiście odtwarza matematykę, czyta, ma umiejęt- Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał ności przyrodnicze. Niestety tylko odtwarza. Te same 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół międzynarodowe badania mówią jednoznacznie, że w łącznej dyskusji nad pierwszymi czytaniami pro- nie potrafi rozwiązywać problemów, nie współpracu- jektów ustaw dotyczących zasad zarządzania mieniem państwowym. je w grupie, nie potrafi zastosować prostego wzoru Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm matematycznego, że zwyczajnie nie lubi szkoły. wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klu- Nie wiem, czy państwo wiedzą, ale polski uczeń bów i kół w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji: jest ostatni w Europie, jeżeli mierzymy jego przychyl- — o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ność wobec szkoły i jej akceptację. Jednocześnie te ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz same międzynarodowe badania, o których państwo niektórych innych ustaw, słyszycie w przestrzeni medialnej, tak często powta- — o projekcie uchwały w sprawie zmiany regula- rzane, mówią jednoznacznie – polski nauczyciel, choć minu Sejmu, świetnie wykształcony, najlepiej wykształcony w Eu- — o ratyfikacji umowy zawartej w druku nr 1018. ropie, nie ma satysfakcji ze swojej pracy. Jednocześ- Prezydium Sejmu proponuje także, aby Sejm wynie, co również widać w międzynarodowych badaniach, słuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów jest tym, który jest w ogonie Europy, jeżeli chodzi i kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami po- o wykorzystywanie technologii informatycznych. Ale rządku dziennego. w jaki sposób ma wykorzystywać tę technologię in- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął. formatyczną, gdy tego zwyczajnie nie ma w szkole. Sprzeciwu nie słyszę. Kilkanaście procent szkół po wielkich, wielomiliono- Ogłaszam 3-minutową przerwę. wych projektach nazywanych „Cyfrową szkołą” – tylko kilkanaście procent szkół – ma przygotowane (Przerwa w posiedzeniu od godz. 14 min 53 sale do tego, żeby rzeczywiście móc korzystać z sze- do godz. 15) rokopasmowego Internetu na miarę XXI w. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 27

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska konkretne pieniądze, tak i w wypadku tych zadań zapisanych w ustawie, o których mówię, również Podniesienie jakości szkoły to właśnie nowoczes- będą zaprojektowane pieniądze. na szkoła, gdzie będzie szerokopasmowy Internet. Jednocześnie mówimy o tym, że w ustawie wprost Razem z panią minister Streżyńską gwarantujemy pojawia się innowacyjność jako zadanie szkoły. każdej placówce oświatowej w ciągu 2 lat szerokopas- Wreszcie – już to zrobiliśmy, będziemy to wzmacniać mowy Internet. Jednocześnie mówimy, że w każdej – nauczyciel ma prawo realizować w dowolnym ryt- klasie ma być – jak to już się przyjęło – aktywna mie i tempie podstawę programową. Wcześniej tylko tablica do tego, żeby nauczyciel w każdej chwili mógł sprawozdawał. Tak projektujemy podstawy progra- z tych nowoczesnych narzędzi skorzystać. Zresztą wy- mowe, które zobaczycie państwo jutro… daliśmy dziesiątki milionów złotych na e-zasoby, po- (Poseł Sławomir Nitras: Jutro?) pularnie nazywane e-podręcznikami. Gdzież je wyko- …tak jak mówiliśmy, tak dotrzymujemy słowa i tak rzystać, jeżeli tego sprzętu zwyczajnie nie będzie? ustaliliśmy ten rytm z wydawcami, którzy po raz Jednocześnie mówimy, proszę państwa, o tym, że pierwszy zjawili się w ministerstwie wszyscy, a nie musi wrócić kształcenie ogólne. Kształcenie ogólne, wybrani, i po raz pierwszy rzeczywiście podporząd- kształcenie przedmiotowe, znowu mówimy o każdym kowali się, nie są w grupie piszącej podstawy progra- przedmiocie – o historii, o geografii, o biologii, o che- mowe, bo kiedyś było tak, że mimo iż pisały się pod- mii, o fizyce, o matematyce. stawy programowe, wydawnictwa były już w szkole, Nie wiem, czy państwo pamiętają, wiedzą, skąd proponowały określone podręczniki. wziął się przedmiot przyroda. Z prostego powodu. Mówimy o takiej realizacji podstawy programo- W międzynarodowych badaniach nie było biologii wej, która da każdemu nauczycielowi na każdej lekcji i chemii – była przyroda. System po raz kolejny mu- możliwość w 20% wolności i pracy projektowej, po to siał podporządkować się jednemu międzynarodowemu żeby kończyć rok szkolny świętem szkoły, po to żeby badaniu. każdy z każdej lekcji, z każdego przedmiotu mógł Chcemy, proszę państwa, wzmocnić kształcenie pokazać to, co razem z grupą, razem z klasą, kole- ogólne, bo polski uczeń będzie uczył się o rok dłużej. żanką zrobił, czego doświadczył, o czym dyskutował. Nieprawdą jest, że zostanie skrócone kształcenie Jednocześnie, proszę państwa, podejmujemy ogrom- ogólne. Przypominam państwu, systematycznie przy- ny wysiłek i trud budowania pracowni przedmioto- Spis treści pominam Komisji Europejskiej, że sześciolatek w pol- wych. Państwo słyszeli o tym, kiedy dyskutujemy skim przedszkolu się uczy. Nauczyciele z radością o tych zmianach ustrojowych, jest wielkie ubolewa- wyciągnęli literki i jeżeli pięciolatek, czterolatek chce nie nad tym, że rzeczywiście znikną pracownie z tego korzystać, chce się uczyć, również ma do tego przedmiotowe. Proszę państwa, po wielu latach wy- prawo. Wcześniej nauczyciel raczej uczył na tajnych datkowania ogromnych pieniędzy pracownie przed- kompletach. Kuratorium pilnowało, żeby edukacji miotowe mamy w 27% gimnazjów, tylko w 18% szkół rzeczywiście nie było, a nauczyciele zakładali okre- podstawowych. Gdzie mówić o doświadczaniu, gdzie ślone karty, indywidualne… mówić o rozwijaniu, o ciekawości świata? To rzeczy- (Poseł Marzena Machałek: Prawda.) wiście wyzwanie i to wyzwanie, które wróci razem …karty, po to żeby rzeczywiście móc wzmocnić z nauczaniem przedmiotowym. chęć dziecka do edukacji. Jednocześnie, proszę państwa, mówimy o tym, Jednocześnie, proszę państwa, trzeba obalić ko- o czym mówią rodzice, nauczyciele, nawet w prze- lejną półprawdę, nieprawdę i kłamstwo: 80% rodzi- strzeni medialnej pojawiło się takie ubolewanie, że ców zdecydowało, że dziecko uczy się w przedszkolu. skoro nie ma egzaminu po VI klasie, to właściwie nie Przypominam: polski uczeń będzie 13 lat w kształ- ma czego uczyć w VI klasie. To zdefiniowanie tego ceniu ogólnym. Jednocześnie dotrzymaliśmy słowa, systemu: przestajemy uczyć pod testy. Test oczywi- bo my zawsze dotrzymujemy słowa, szczególnie wte- ście pojawi się na egzaminie, ale będzie on tylko w po- dy kiedy mówimy samorządom, że nakazujemy, pro- łowie tego egzaminu. To rzeczywiście będzie rozwią- simy, wnioskujemy, planujemy określone zadania. zywanie problemu, bo trzeba odpowiedzieć na mię- Skoro powiedzieliśmy, że sześciolatek ma uczyć się dzynarodowe badania, które właśnie na to wskazują, w przedszkolu – tak mówi o tym ustawa – zadeklaro- że tej umiejętności polski uczeń nie posiada. waliśmy subwencję oświatową. Jak państwo śledzą Jednocześnie, proszę państwa, w Prawie oświato- plany i prace nad projektem budżetu, to widzą pań- wym macie takie rozwiązania, które przełożą się pod stwo, że sześciolatek jest w subwencji oświatowej, to koniec czerwca na krajowy program, krajowy plan 4300. doskonalenia zawodowego nauczycieli. Skutecznie Projekt poselski dotyczący zmiany ustawy o do- zdyskwalifikowaliście państwo to doskonalenie za- chodach jednostek samorządu terytorialnego trafi do wodowe. Rzeczywiście nauczyciel ma słabą ofertę, polskiego Sejmu. Zdążymy, sześciolatek zostanie ob- w dodatku nikomu na tym doskonaleniu zawodowym jęty subwencją oświatową, co zresztą znakomicie nie zależy. Jesteśmy jednym z nielicznych krajów poprawia wskaźniki samorządów. Przypominam w Europie, gdzie nie odpowiada się na zapotrzebowa- państwu, że podobnie jak z 500+, kiedy było określo- nie systemu ani na zapotrzebowanie nauczycieli. Wra- ne zadanie przyporządkowane gminie, poszły za tym ca, proszę państwa, 1%, do którego jest zobowiązany 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 28 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska żyć, przeczytać w Prawie oświatowym, że bardzo wzmacniamy ośrodki doskonalenia zawodowego. samorząd, by odprowadzać środki na doskonalenie 430 placówek uczy polskich nauczycieli, średnio się zawodowe nauczycieli. Trzeba nauczyciela wesprzeć. do tego przykładając. Proszę zobaczyć, że po prostu Nauczyciel ma świadomość, że szkoła, co wynika trzeba będzie mieć akredytację. Proszę państwa, to z międzynarodowych badań, jest na takim etapie, że wynika z badań, tych badań, o których państwo mó- trzeba być z dzieckiem, że cywilizacyjny pęd jest tak wią, na które państwo się powołują. Mało tego, naj- ogromny, że trzeba nadążać za dzieckiem i być nie więksi moi krytycy, najwięksi krytycy reformy, z któ- tylko partnerem, ale przede wszystkim mistrzem, rą przecież Prawo i Sprawiedliwość szło do wyborów, odpowiadającym również za cyfrowy świat, ten bez- wskazują, że mam rację, że nie ma 4-letniego liceum, pieczny cyfrowy świat, który rozpoczynamy budować że nie ma szkoły zawodowej, a uczniowie i nauczycie- w szkole. le szkół podstawowych mówią, że ich praca nie ma Jednocześnie, proszę państwa – to jest wzmocnie- znaczenia, dlatego że gimnazjum jest oknem na nie nauczania ogólnego, nauczania przedmiotowego świat. Nie, proszę państwa, rodzicowi zależy na ca- – rodzice chcą przestać wydawać tysiące złotych rocz- łym systemie. Chcę, żeby rzeczywiście edukacja koń- nie na korepetycje. Proszę państwa, to nie jest prob- czyła się tak, aby absolwent był gotowy do pracy lub lem liceum ogólnokształcącego, tylko to jest problem był gotowy do studiowania, a przede wszystkim, żeby gimnazjum – uwaga – rodzice mówią, że już IV klasy umiał uczyć się przez całe życie. Proszę państwa, szkoły podstawowej. To efekt tak, a nie inaczej skon- nasz uczeń nie umie uczyć się przez całe życie, kiedy struowanej podstawy programowej, podręcznika, z któ- wchodzi w wiek dorosły. Jesteśmy w absolutnym ko- rego ani nie potrafi nauczyć się dziecko, ani dzięki lejnym ogonie Europy uczenia się przez całe życie. To któremu nie pomoże mu rodzic. jest klucz do wyzwań cywilizacyjnych, to jest również W związku z tym rzeczywiście jest to żmudne, klucz do edukacji naszych dzieci, kiedy rodzice mają wieloletnie, cierpliwe dochodzenie do takiego momen- świadomość, że trzeba uczyć się przez całe życie. tu, kiedy rzeczywiście uczeń będzie miał satysfakcję (Poseł Sławomir Nitras: To pani już wszystko ze swojej samodzielności. Teraz bardzo często nie umie.) z jego powodu jest mu to odebrane. I tu dotykamy, proszę państwa, kolejnego przeba- Spis treści Jednocześnie, proszę państwa, mówimy o tym, że danego problemu, który również wybrzmiał i który w polskiej szkole, w której wydaje się ogromne pie- zapisany jest w Prawie oświatowym: małe szkoły. niądze na kształcenie językowe, nie może być tak, że Państwa poprzednie rządy spowodowały rzeczywi- ciągle uczy się języka od początku. To również eta- ście absolutne zdeprecjonowanie małej szkoły, a tak powość, to, że my co 3 lata przerywamy edukację, naprawdę chętnie się jej państwo pozbywali, czasami powoduje, że wydajemy miliardy złotych na języki z tygodnia na tydzień, z miesiąca na miesiąc. Ta obce, a rodzice i tak równolegle wydają pieniądze, płacąc za prywatne lekcje, zapisując do różnych aka- zmiana ma wzmocnić małą szkołę, prawie 30% szkół demii językowych. liczy ok. 70 uczniów. Proszę się nie martwić, bo to też wybrzmiało (Poseł Sławomir Nitras: Pani za to zapłaci.) w przestrzeni publicznej, dwujęzyczność została utrzy- Ma wzmocnić małą szkołę, bo to nie tylko cen- mana. Klasy sportowe, mistrzostwa sportowego zo- trum edukacyjne, ale to centrum cywilizacyjne. To stały utrzymane. Zostaną tak zorganizowane, żeby jest centrum, proszę państwa. Z pogłębionych badań jeszcze intensywniej zadbać o dzieci, żeby rzeczywi- z zakresu uczenia się przez całe życie dorosłego czło- ście szkoła podstawowa od I klasy… Przypominam, wieka wynika jednoznacznie, że wtedy osiągniemy że dzieci w szkole sportowej od I klasy, zgodnie z roz- wyniki w edukacji dorosłych, jeżeli zwiążemy to porządzeniem, można uczyć tylko w określonych właśnie z małymi szkołami. To jest miejsce, gdzie dziedzinach, bo inaczej można dzieciom zrobić babcia albo rodzic ma uczyć się tam, gdzie uczy się krzywdę. A więc szkoły sportowe będą mogły być jego dziecko. Przypominam, to uratowany projekt w zespołach, tak jak do tej pory, szkoły mistrzostwa z grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwali- sportowego. fikacji. Tam są pieniądze, o których mówią pracodaw- (Poseł Sławomir Nitras: O czym pani mówi?) cy, których potrzebują pracownicy, dlatego że wszy- W Prawie oświatowym zabezpieczyliśmy, jeżeli scy inwestorzy, np. lokujący inwestycje w polskich chodzi o kontakt z dyrektorami szkół sportowych, strefach, pytają o kwalifikacje. Potrzebujemy po- szkół z oddziałami sportowymi, każde rozwiązanie, twierdzenia kwalifikacji, potrzebujemy tak zorgani- każdy wysiłek tych, którzy od bardzo wielu lat pra- zowanego szkolnictwa zawodowego. Jednocześnie, cowali nad swoją renomą. Wzmacniamy to Prawem proszę państwa, mała szkoła to jest miejsce, które oświatowym. jest szczególnie ważne dla ministerstwa kultury. (Poseł Sławomir Nitras: Ale to w gimnazjach było.) Tam właśnie będą kierowane pieniądze na nowoczes- Jednocześnie mówimy o tym, że chcemy, proszę ne biblioteki. Pamiętam, że kilka lat temu walczyli- państwa, żeby nauczyciele rzeczywiście odczuwali śmy o bibliotekę, żeby w ogóle została. W tej chwili satysfakcję ze swojej pracy, żeby byli razem z ucz- borykamy się z żenującymi i wstydliwymi wynikami niem, żeby się doskonalili zawodowo. Proszę zauwa- czytelnictwa w Polsce. Dlatego właśnie ta mała szko- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 29

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska My mówimy wyraźnie o bezpieczeństwie. Dlatego, proszę państwa, mówimy o zmniejszeniu obwodów ła, każda szkoła, która została zapomniana, która nie szkół. Dlatego słucham ze zdziwieniem, kiedy ktoś była oknem na świat, ma być oknem na świat. (Oklaski) mówi, że będzie jakiś pusty budynek. Żadnych pu- Proszę państwa, mówimy o 4-letnim liceum, bo stych budynków nie będzie. Będą zmniejszone obwo- taka jest konieczność, bo tak tylko możemy mówić dy, będzie ograniczone dowożenie, na czym zależy o wykształceniu naszych obywateli, dlatego że ostat- rodzicom. Zresztą raporty Najwyższej Izby Kontroli nia zmiana podstawy programowej – wprowadzana są bezlitosne, jak zresztą w większości, kiedy ocenia- właściwie z miesiąca na miesiąc, proszę sobie przy- ją poprzednie rządy Platformy Obywatelskiej i PSL. pomnieć daty – doprowadziła do tego, że mamy 4-let- Są bezlitosne, bo 1/3 gimbusów nie powinna wyje- nie gimnazjum, kończymy podstawę programową chać, żeby transportować, żeby uczestniczyć w dowo- gimnazjum w I klasie, a liceum jest półtorarocznym żeniu dzieci. kursem przygotowującym do matury. Jednocześnie, proszę państwa, będziemy praco- (Poseł Marzena Machałek: To jest prawda.) wać i przymierzamy się do inwentaryzacji subwencji I to jest duże wyzwanie dla nauczycieli, którzy oświatowej, bo ta jest po prostu archaiczna, nieprzy- mają duży problem z realizacją tychże podstaw pro- stająca do wyzwań cywilizacyjnych, do wyzwań, któ- gramowych, którzy rzeczywiście mają dyskomfort, re stoją przed nami. Nie tylko nie oddaje pracy na- bo to wybitni nauczyciele przygotowujący swoich uczycieli, lecz także powoduje konflikty w samorzą- uczniów do studiowania na najlepszych uczelniach. dach. Będziemy analizować subwencję oświatową, Przeszkadza im to, że właśnie taką blokową i infan- żeby wskazać tam wagę. Być może nie będzie to tylną podstawę programową muszą realizować. Pra- waga, bo będą to robić eksperci, również samorządy. codawcy, proszę państwa, mówią jednoznacznie… Będziemy dążyć do jednozmianowości, proszę pań- (Poseł Sławomir Nitras: Od jutra będzie nowe, stwa. To głęboki europejski wstyd, że w polskiej szko- lepsze.) le są dwie zmiany, a nawet 2,5. W związku z tym …40% pracodawców natychmiast, już jutro, za ty- rzeczywiście stwórzmy szkołę, w której dzieci będą dzień, za miesiąc potrzebuje pracowników, potrzebu- chętnie przebywać. (Oklaski) je polskich pracowników. Przypominam, że wszyst- Oczywiście, proszę państwa, wzmacniamy rolę

kie działania polskiego rządu, m.in. podnoszące pła- wychowawczą szkoły poprzez to, w jaki sposób pa- Spis treści cę minimalną, prowadzą do tego, żeby powiedzieć, że trzymy na zadania wychowawcy. Do podstaw progra- zbliżają się czasy pracownika. Dobrze by było, żeby mowych, o czym jutro państwo usłyszą, wracają te był to dobrze przygotowany młody człowiek. Dlatego cele wychowawcze. Czynimy się wszyscy wspólnie mówimy o branżowej szkole. Mówimy o tym, proszę odpowiedzialni, razem z nauczycielami. Trzeba wes- państwa, że podstawy programowe muszą być ela- przeć rodzica, bo to rodzic wychowuje swoje dziecko, styczne, szybko dostosowywane, pisane z pracodaw- ale rzeczywiście muszą być określone zasady na ma- cami, że pracodawca będzie mógł być egzaminato- tematyce, fizyce, historii, biologii i chemii. Wszyscy rem, żeby młody człowiek mógł praktykować, ale w szkole wychowujemy dziecko. Rodzice tego oczeku- również przede wszystkim zdawać egzaminy w miejscu ją, rodzice tego chcą od polskiej szkoły. pracy. Wreszcie, proszę państwa, to, co budzi najwięcej (Poseł Sławomir Nitras: Państwo chcą skrócić emocji, co zostało doskonale opisane razem z samo- szkołę ogólną.) rządowcami, to rzeczywiście domknięcie tego, co wy- (Poseł Marzena Machałek: Proszę nie przeszkadzać.) darzyło się w systemie. Nie można dłużej udawać Jednocześnie, proszę państwa, pokazujemy, jaką i godzić się na to, że nie ma liceum, że nie ma szkoły dużą szansą, modą i trendem powinna się stać, i bę- zawodowej, a szkoła podstawowa nie jest oknem na dziemy o to zabiegać, dbać każdego tygodnia. Pracu- świat. Jednocześnie mądrzy rodzice, mądrzy radni, jemy od bardzo wielu miesięcy na taką pozycję szko- konsolidując również w związku z niżem demogra- ły branżowej, że będzie można II stopień skończyć ficznym budynki, kadrę, finanse publiczne – przypo- maturą, proszę państwa, gdzie egzamin zawodowy minam, że rok do roku do systemu trafia kilkadzie- będzie tym, który jest w katalogu rozszerzonych siąt tysięcy mniej dzieci – już zdecydowali i większość przedmiotów, co spowoduje, że młody człowiek będzie gimnazjów jest w zespołach szkół, zostało 2080 sa- miał szansę studiowania na każdej uczelni. To rze- modzielnych gimnazjów. W związku z tym, proszę czywiście jest istotne dla uczelni wyższych, dlatego państwa, że tam są lepsze wyniki, tam rzeczywiście że niż demograficzny powoduje rzeczywiście duże jest mniej agresji, tam dzieci czują się bezpiecznie. kłopoty, jeżeli chodzi o liczbę studentów. (Poseł Sławomir Nitras: Gdzie?) Jednocześnie, proszę państwa, to, o co zadbali- Tam oczywiście nawet potrafią być oddziały śmy, co wyraźnie wypływa z Prawa oświatowego, przedszkolne, bo jest taka potrzeba, żeby rzeczywi- które – mam nadzieję – razem z państwem w zgodzie, ście młodzi ludzie za siebie wzajemnie odpowiadali. choć dyskutując, w kompromisie, choć czasami mając (Poseł Sławomir Nitras: Siedmiolatek za piętna- odrębne stanowiska, będziemy wdrażać dla spokoju stolatka?) naszych dzieci i dla przyszłych pokoleń... Jednocześnie, proszę państwa, mówimy o bada- (Poseł Sławomir Nitras: Będziecie się w piekle niach, które potwierdzają nasze obserwacje. Nie tyl- smażyć za tę reformę.) ko te międzynarodowe, bo już na nie wskazywałam, 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 30 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska przejściowym, jeżeli Wysoka Izba tak zdecyduje, przez 2 lata one będą mieć 10 roczników w subwencji ale również Instytutu Badań Edukacyjnych, które oświatowej, a docelowo będą mieć dziewięć, tak jak oczywiście nie rekomendują. Proszę państwa, wydać mają w tej chwili. To jest troska o budżety samorządów. 350 mln na badania, bo tyle wydał Instytut Badań Odbyłam setki spotkań. Mogę państwu powie- Edukacyjnych, nie rekomendować i uznać, że należy dzieć tylko o swoich ostatnich doświadczeniach. to wszystko schować do piwnicy – nie, proszę pań- Oczywiście nie omieszkam przypomnieć, ile było dys- stwa, to nie jest odpowiedzialność polskiego rządu. kusji na temat zmiany, którą w tej chwili proponuje- System został zdefiniowany, opisany. My wyciągamy my. Mianowicie odwiedziłam cztery duże miejscowo- wnioski dla dobra dzieci. ści, wspierając i odpowiadając na zaproszenia, też Jednocześnie, proszę państwa, jeżeli chodzi o gim- wprost, lub uspokajając sytuację. To, nad czym bole- nazja, te 2080 czy gimnazja w ogóle w zespołach ję, bo to jest ze szkodą dla dzieci, rodziców i nauczy- – musimy oczywiście patrzeć na to w całości – to jest cieli, to próby zwyczajnej dezinformacji, dezinformo- tam o 33% mniej dzieci, o 12% zwiększyła się liczba wania z premedytacją. Oto np. pan prezydent Czę- gimnazjów. To oczywiście niepubliczne, te, które stochowy napisał do mnie list, napisał, że zwolni uciekają od rejonizacji, od obwodowości. Przypomi- 200 nauczycieli i straci pieniądze. Okazało się, proszę nam, że gimnazja miały być wyrównywaniem szans. państwa, bo mamy te same dane w systemie infor- W dużych miastach aż 25% gimnazjów to właśnie macji oświatowej… Proponuję moim poprzedniczkom gimnazja nieobwodowe, bardzo często niepubliczne przeczytanie raportu Najwyższej Izby Kontroli na – oczywiście z całym szacunkiem dla gimnazjów nie- temat systemu informacji oświatowej. Właśnie jeste- publicznych. Przypominam, że przy całej awanturze śmy na etapie ratowania systemu, który jest związa- o sześciolatki – na szczęście rodzice w 80% zdecydo- ny z wieloma systemami informatycznymi w całej wali, że sześciolatki uczą się w przedszkolach – byłam Polsce. jedyną ratującą, jedyną orędowniczką niepublicznych (Poseł Sławomir Nitras: Ale ma pani informację przedszkoli, szczególnie w Warszawie. One deklarują dzięki temu.) jednoznacznie, że są w stanie objąć wychowaniem I, proszę państwa, cóż się okazało? Okazało się, przedszkolnym 42% dzieci. Ostatnie, świeże dane: że będzie potrzebnych 39 dodatkowych etatów, a sa- Spis treści morząd dzięki waloryzacji, bo przygotowaliśmy pie- trzylatków, proszę państwa, jest 70%. Te wskaźniki niądze i te pieniądze są… Nie podwyżce, proszę nie pewnie podniosą się jeszcze o 10%. ironizować. Właśnie w tej chwili zespół składający Większość gmin, większość samorządów jest przy- się z osób ze związków zawodowych i z ministerstwa gotowana na przyjęcie trzylatków, tym bardziej że edukacji oraz samorządów pracuje nad komplekso- zostawiliśmy dużą elastyczność. Generalnie w dużej wymi rozwiązaniami i w związku z subwencją sa- mierze już uwolniliśmy szkoły od biurokracji, ale cho- morząd będzie miał kilkanaście milionów więcej. dzi właśnie o umiejętności czy możliwości porusza- Jednocześnie, proszę państwa, kiedy dyskutuje- nia się po podstawach programowych, po systemie. my, pojawia się… Tak było w Płocku, tak było w Lub- W związku z tym, proszę państwa, za rok, za 2 lata linie i tak było w Gorzowie. Rzeczywiście w żadnej samorządy w sposób niekontrolowany zwyczajnie li- sytuacji nie było miejsca na utratę pracy przez na- kwidowałyby gimnazja, bo, przypominam, w założe- uczycieli i wszędzie był zysk – od 5 do 18 mln, w za- niach pana ministra Handkego… Staram się z wiel- leżności od tego, jaka była liczba sześciolatków. Przy- kim szacunkiem mówić o jego założeniach, o jego pominam również, że ten sześciolatek, który jest pracy, bo zakładam, że nikt, kto zakłada reformę w 2016 r., też jest „zapłacony” czy jest przewidziany oświaty, nie chce zrobić niczego złego w systemie, ale w subwencji oświatowej, obojętnie czy jest w przed- rzeczywiście to było dziwne, bo wtedy była mowa szkolu, czy w szkole. I, proszę państwa, policzyli- o czterech różnych reformach, m.in. o reformie sa- śmy… To państwo dokładnie wiedzą, bo jest to w uza- morządowej, która absolutnie nie współgrała z decy- sadnieniu. Mamy obowiązek przewidzieć skutki fi- zją dotyczącą gimnazjów. One miały być przy liceach nansowe na 10 lat. To nie zawsze jest takie jedno- ogólnokształcących – takich jest tylko kilka procent, znaczne, ale musimy, jesteśmy zobowiązani ustawa- i to właściwie w miastach na prawach powiatu, gdzie mi. Otóż, proszę państwa, jednoznacznie wynika, że jest ten sam organ prowadzący. przybędzie kilka tysięcy nowych oddziałów i kilka W związku z tym trudno sobie wyobrazić, że sa- tysięcy etatów dla nauczycieli. morządy mogły zachować się inaczej niż tak, jak się Nauczycielu, polski nauczycielu, bądź spokojny. zachowały. To znaczy rzeczywiście w większości są To rząd, który myśli o tym, jak przy dramatycznym to zespoły i trudno dzisiaj powiedzieć samorządowi niżu demograficznym być z tobą i nie tylko wzmóc gminnemu, że oto subwencja oświatowa państwa bę- twoją rolę przy przekształceniu, ale również zadbać dzie mniejsza o trzy roczniki. Ta troska o sześciolat- o to, co będzie za 2, za 3 lata, kiedy kolejnych tysięcy ka wynika z odpowiedzialności za obowiązek eduka- uczniów zabraknie w systemie. cji. Chodzi o to, żeby nie zmniejszyć, ale zwiększyć (Poseł Sławomir Nitras: Uspokoiła pani.) liczbę lat kształcenia ogólnego. Również odpowiedzial- Dlatego przed nami – razem, mam nadzieję, bę- ność za budżety samorządów powoduje, że w okresie dziemy to budować – ustalenie, i to wiąże się też 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 31

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska …więc nie trzeba będzie dokonywać dużych inwestycji, będzie trzeba wymienić toalety, regały biblio- z bezpieczeństwem, jakie jest pensum pedagoga, psy- teczne plus oczywiście fragmenty w świetlicy, które chologa, logopedy, a będzie to w każdej szkole. Jed- będą przystosowane dla małych dzieci. Średnio to nocześnie mówimy o doradcy zawodowym, o metody- jest na dwa oddziały – tak to szacujemy – ok. 100 tys. ku. To są te przepisy, które zaczynają się w Prawie Tak więc 2000 razy 100 tys. – to naprawdę łatwo oświatowym. policzyć. Jednocześnie, polski rodzicu, polski nauczycielu, Tutaj trzeba rzeczywiście odnieść się do tego, co polski samorządowcu, masz 900 mln na dostosowa- funkcjonowało w przestrzeni medialnej, bo też obie- nie… całam państwu, że do tego będę się odnosić, dlatego (Poseł Krystyna Szumilas: Gdzie?) że naprawdę polski nauczyciel i polski rodzic mają …na dodatkowe klasy, na utworzenie oddziałów prawo wiedzieć wszystko, mają prawo pytać, dlatego przygotowawczych. Tak one się nazywają. Po raz pierw- jest uruchomiona strona internetowa, dlatego piszą szy polski system zauważył obcokrajowca w systemie, do nas maile, dzwonią do nas wojewodowie, rozma- w dodatku troszczy się o niego, bo nie chce, żeby mar- wiają samorządowcy i kuratorzy, wizytatorzy są w każ- nował kolejne lata, ucząc się języka polskiego, nie dej szkole. W każdej szkole również dzięki uprzejmo- ucząc się jednocześnie takich przedmiotów, jak ma- ści i umowie z Pocztą Polską jest pakiet informacyjny. tematyka, fizyka, biologia. Jednocześnie są pieniądze Pojawiły się jeszcze dwie takie magiczne, duże na doradztwo zawodowe, wprost, proszę państwa, na liczby, wyliczenia samorządowe. Myślę, że trzeba so- dostosowanie. bie przypomnieć, jak wygląda ustawa o samorządzie, I teraz, proszę państwa, krótka matematyka. Bo jaki jest udział w PIT, CIT samorządów, jeżeli chodzi jeszcze jest 168 mln w rezerwie, chodzi o 0,4, i czuj- o podatki obywateli, i że subwencja oświatowa to nie ność polskiego rządu, bo to będzie proces 5-letni, jest podatek rządu dla samorządu. Subwencja oświa- proces wieloletni. Przypominam. Policzymy i ustali- towa odpowiada za dzieci i za nauczycieli, za podsta- my, jakie to są pieniądze. wy programowe, podręczniki, ale oczywiście organ (Poseł Krystyna Szumilas: To są pieniądze samo- prowadzący to budynek, wyposażenie, ogrzewanie. rządu, a nie rządu.) Rzeczywiście tutaj musimy pokazywać, że jesteśmy razem i razem to zrobimy, jeżeli sobie wzajemnie za- Spis treści To są pieniądze polskiego obywatela, polskiego ufamy. podatnika. Dwie liczby, magiczne liczby, które pojawiały W związku z tym mamy do dostosowania – licz- się w przestrzeni medialnej. Oto samorządy wydały my tak spokojnie – 2000, bez 80, gimnazjów, tak żeby 140 mld zł na gimnazja. Proszę państwa, 140 mld zł stały się samodzielnymi szkołami podstawowymi, przez 17 lat to jest po prostu rozdział w budżecie pań- żeby były mniejsze obwody. stwa, który nazywa się gimnazja i gimnazja specjal- Uwaga: będzie jedna uchwała, która rozpocznie ne, czyli to obojętne, czy byłyby gimnazja czy też by proces. Od 1 września rozpoczynamy 5-letni proces. ich nie było, po prostu ten rozdział byłby inaczej na- Nie będzie niczego takiego w systemie, że oto coś zwany. To jest po prostu suma środków z subwencji wydarzy się jednoznacznie, ostatecznie, oprócz tego, oświatowej przeznaczanych przez 17 lat na dzieci że pojawi się VII klasa, IV i I z nowymi podstawami w takim przedziale wiekowym. To jest pierwsza kwo- programowymi. Będzie 5 lat na to, żeby samodzielne ta i pierwsza magiczna liczba. Druga: 8 mld wyda- gimnazjum z tym samym dyrektorem, z tymi samy- nych na inwestycje. Proszę państwa, to jest prosta mi nauczycielami, z tym samym potencjałem, z umie- matematyka. Proszę podzielić 8 mld przez 17 lat – zo- jętnościami, z metodami, rzeczywiście przygotowało staje nam na rok kilkaset milionów. Proszę podzielić się na to, żeby stać się klasami I–VIII. Choć oczywi- to przez kilka tysięcy gmin. Proszę zobaczyć, jaka to ście widzimy również takie szkoły, które nie będą jest rocznie kwota na owe inwestycje. I to nie są in- mieć tego cyklu. Dlaczego? Bo w danych gminach nie westycje gimnazjalne. To są po prostu inwestycje urodziły się dzieci w jednym roczniku i żadnej takiej w edukację. Bardzo dobrze, samorząd dba i obywatele, klasy nie będzie. Ten system już to widzi, to prawo którzy widzą, jak samorząd dba o polską edukację, już to widzi i o takie szkoły będzie dbać. o szkołę, rzeczywiście odwdzięczają się, po prostu (Poseł Sławomir Nitras: Pani utrzyma te małe wybierają takich wójtów, burmistrzów, prezydentów, szkoły.) a oni w pełni na to zasługują, bo potrafią tak dbać, I oto mamy, proszę państwa, 2000 gimnazjów. tak inwestować w szkołę. Mają takie zadanie. Tak to Sprawdziłam sobie, bo oczywiście, proszę państwa, zostało opisane w ustawie o samorządzie, w usta- samorządowcy w większości wypadków już to poli- wie o systemie oświaty. czyli, nawet jeśli spod grubego palca. W związku z tym I jeszcze jedna liczba. Zapomniałam o niej, powie- dostosowanie sali, tak żeby kupić tam krzesełka, ła- działam o dwóch. Przepraszam, jest jeszcze trzecia. Oto weczki, zrobić małe toalety, bo rozumiem, sprawdzi- 1 mld zł zostanie zabrany samorządowcom w związ- liśmy to, w każdej szkole jest kanalizacja… ku z tym, że nie będzie I klasy gimnazjum, a będzie (Poseł Sławomir Nitras: Wow! To Gomułce trzeba VII. Ano, proszę państwa, to nieprawda. To jedno podziękować.) zdanie i dwie wagi, dwa wskaźniki procentowe, któ- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 32 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska to, żeby nie było dowolności i niejednoznaczności. To jesteśmy winni nauczycielom. re zakładają, że rocznik, który w roku 2017/2018 Przypominam, że zrezygnowaliśmy z testu po powinien pojawić się w I klasie gimnazjum, po pro- VI klasie, nie ma tego testu. Odwołanie od matury stu się spakuje i wyjedzie. Ten rocznik jest. Ten to jest to, co powinniśmy dać – od wyników matury rocznik jest w dodatku lepiej opłacany, dlatego że do okręgowej komisji egzaminacyjnej – młodym oby- dziecko w szkole podstawowej to minimalnie, ale watelom, którzy mają się tej dorosłości uczyć. Zwykła jednak, trochę większe pieniądze, nie bardzo duże, rejestracja tejże pracy, od której człowiek się odwołu- ale trochę większe. je, od oceny – poprzez telefon komórkowy. Komisja Teraz, proszę państwa, proszę zauważyć, bo to też dyscyplinarna – wzmocnienie roli kuratora i tutaj jest powtarzane, musimy się z tym zderzyć, ja muszę jest dalszy ciąg. Tutaj też zauważyliśmy związki za- to powtarzać, bo to jest zwyczajnie nieprawda, że coś wodowe w Prawie oświatowym, których miało nie się dzieje na kolanie, szybko, bez konsultacji, bez de- być za państwa czasów. Bardzo sprawnie rozmawia- baty, bez przygotowania. Od lutego dyskutujemy my ze związkami. Odbyło się kilkadziesiąt spotkań w całej Polsce. Proszę państwa, każdy mógł się na ze związkami zawodowymi… debatę zapisać. Każdy mógł przeprowadzić debatę. (Poseł Sławomir Nitras: Z samorządami woje- Zapowiadałam to, mówiłam na każdej konferencji wódzkimi.) prasowej, na każdym spotkaniu w kolejnym samo- …przede wszystkim w ministerstwie edukacji, ale rządzie i na kolejnych spotkaniach wojewódzkich. To i w radzie dialogu. Przypominam, że jesteśmy w ze- było kilkadziesiąt tysięcy osób, kilkaset spotkań. spole, który pracuje nad wynagrodzeniem nauczycieli. Sami kuratorzy, proszę państwa, zrobili tych spotkań Jednocześnie, proszę państwa, chcę jeszcze po- 177 czy 160. Boję się używać bardzo precyzyjnych wtórzyć jedną rzecz czy przypomnieć to, co wybrzmie- liczb, więc będę mówiła „około”, żeby nie być później wa również w państwa wystąpieniach, mianowi- dyscyplinowaną, że w czymś się pomyliłam. cie, że będzie jakiś kłopot z podwójnym rocznikiem Jednocześnie, proszę państwa, rzeczywiście od w 2019 r. Nie będzie, proszę państwa. Jest tak dra- lutego, cierpliwie: w sobotę, w niedzielę pracowali matyczny niż demograficzny, że nie będzie żadnego eksperci. Być może nie wszyscy myśleli, że będą ana- Spis treści problemu. Jeszcze 6 lat temu to był jeden rocznik. lizować podstawy programowe. Analizowali podsta- W związku z tym, że w systemie informacji oświato- wy programowe po to, żeby bardzo szybko, ale bardzo wej mamy pełne dane, łącznie z dotyczącymi po- precyzyjnie móc napisać podstawy programowe. Ju- mieszczeń, które są w poszczególnych szkołach, mo- tro je państwu zaprezentujemy i pokażemy kolejne żemy w bardzo odpowiedzialny sposób powiedzieć, że etapy, jak dalece to jeszcze uspołecznimy. jest to nieprawda. Jednocześnie przypominam państwu, że odbyły się spotkania rodziców, rad rodziców. Tu, w sali ko- Jeszcze jedna kwestia, bo tak jak państwu obie- lumnowej, z wielką pompą odbywały się spotkania cywałam, te państwa obawy chcę eliminować, że młodzieży. Zresztą samorządowcy, rady pedagogicz- przepadną pieniądze, które zostały wydane na budo- ne spotykały się, by wnioski, które rzeczywiście de- wanie gimnazjów. Nie przepadną. Komisji Europej- finiują zmiany w Prawie oświatowym, dostarczyć do skiej nie interesuje, na jaki to jest etap kształcenia, ministerstwa edukacji. po prostu zwyczajnie ma to być placówka oświatowa. W związku z tym, proszę państwa, że cały czas Zresztą w poprzedniej perspektywie finansowej dokonywaliśmy przygotowań do zmiany systemu, bardzo wielu prezydentów likwidowało szkoły, np. najdramatyczniejsze było oczywiście wszystko to, co w Wałbrzychu tak było, gdzie były wydatkowane pie- działo się w grudniu, bo trzeba było zadbać o pienią- niądze europejskie, ale ponieważ pan prezydent dze europejskie, nie stracić pieniędzy, rozliczyć wszyst- zadeklarował, że będzie tam placówka oświatowa, kie projekty, choć niektóre z dużym drżeniem serca w związku z tym rzeczywiście nie musiał tych pie- podpisywałam, ale na wszelki wypadek zawołałam niędzy zwracać. Najwyższą Izbę Kontroli do e-zasobów i e-podręczni- Proszę państwa, moim zadaniem, naszym zada- ka, żeby rzeczywiście zweryfikowała, w jaki sposób niem, wspólnym zadaniem jest zadbanie o to, aby to wszystko przebiegało, bo nie można odpowiadać rodzic oddawał dziecko do bezpiecznej i dobrej szkoły, za projekt, kiedy jest się przy nim tylko 2 tygodnie. żeby wesprzeć nauczyciela, powiedzieć mu jedno- Jednocześnie przypominam państwu, co wyda- znacznie, że w związku ze zmianami nie będzie żad- rzyło się w systemie, jak spokojnie i bezpiecznie jest nych zwolnień. Konkret i dowód. To samo mówiliście w tej chwili w szkole. Nie ma godzin karcianych. państwo przy sześciolatku, miało być zwolnionych, Obiecywałam monitorowanie i teraz będziecie mieć do dzisiaj pewnie jeszcze to powtarzacie, że… państwo, również dzięki posłom, poprawkę dotyczącą (Głos z sali: 7 tys.) art. 42, bo okazało się – i monitorowanie, tak jest …tak, miało zostać zwolnionych 7 tys. Nie, proszę przy każdym zarządzaniu – że rzeczywiście odbyły pani, zostało przywróconych czy są dodatkowe miej- się jakieś dziwne szkolenia, które pokazywały, w jaki sca dla tysiąca pracowników. Zapraszam do analizy sposób obejść ten przepis, dlatego go wzmocnimy po systemu informacji oświatowej. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 33

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska Wicemarszałek Joachim Brudziński:

W związku z tym, proszę państwa, że zależy nam Dziękuję, pani minister. na określonym uczniu, tak jak i państwu, tak jak Sejm ustalił, że w łącznej dyskusji nad tymi punk- rodzicom, uczeń ma posiadać kilka kompetencji tych tami porządku dziennego wysłucha 10-minutowych najbardziej podstawowych. Ma umieć matematykę. oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych Zobaczcie, nie drażni was, nie martwi was, nie jest oświadczeń w imieniu kół. to dla was alarmem, że uczeń w międzynarodowym Otwieram dyskusję. Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Marzena badaniu odtwarza matematykę dobrze, po czym za Machałek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedli- 3 lata 20% uczniów nie zdaje matematyki na pozio- wość. mie podstawowym? To zatrważające. I rzeczywiście Bardzo proszę, pani poseł. nad tym musimy się wszyscy pochylić, bo każdy z nas ma dzieci, sam chodził do szkoły, wie, po co ta szkoła jest. Mówimy więc o takich kompetencjach, jak ma- Poseł Marzena Machałek: tematyka, język obcy, informatyka – informatyka w postaci uzgodnionej z ekspertami. Jesteśmy doga- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! dani, ile będzie tych lekcji, ale przede wszystkim mó- Prawdziwym zaszczytem jest dla mnie zarekomen- wimy o tym, że ta informatyka ma być na każdej dować projekty ustaw, które naprawią polską szkołę. lekcji, nie na przedmiocie informatyka tylko i wyłącz- Te projekty ustaw nie tylko naprawią polską szkołę, ale są też ważnym krokiem w naprawianiu Prawa nie, bo rzeczywiście jest wyzwanie cywilizacyjne, oświatowego. To też jest bardzo istotne. (Oklaski) żeby tam pojawił się sprzęt na miarę XXI w. Projekty ustaw – Prawo oświatowe oraz ustawa wdra- Mówimy, proszę państwa, oczywiście o języku pol- żająca Prawo oświatowe są kluczem do przyszłości skim, bo trzeba znać swoją kulturę. Nie odbierze się młodych Polaków, są kluczem do przyszłości i rozwo- czy nie będzie się uczestnikiem współczesnej kultury, ju Polski. Może to truizm, może to banał. Wielu po- jeżeli nie będzie się znało historii literatury. Trudno lityków mówi, że edukacja jest ważna dla przyszłości

jest zrozumieć polski współczesny teatr, kiedy np. nie ojczyzny, ważna dla przyszłości Polaków. Ale jakie są Spis treści zna się ewolucji dramatu w ogóle, od tragedii przez fakty? Zniszczyliście polską szkołę, zniszczyliście pol- dramat romantyczny czy też dramat symboliczny. ski system edukacji. (Poruszenie na sali) (Poseł Agnieszka Pomaska: Albo co się wydarzyło (Poseł Jakub Rutnicki: O, tak, ruina w Nowej Soli.) Zniszczyliście przyszłość młodych Polaków. w Jedwabnem.) (Głos z sali: O!) Jednocześnie, proszę państwa, mówimy o czyta- Naraziliście szkoły na niekontrolowaną likwida- niu, o tym, że rzeczywiście będziemy to czytanie cję, likwidując weto kuratora, a szkoły… (Poruszenie wzmacniać różnymi projektami, na które są oczywi- na sali) ście pieniądze, ale również poprzez podstawy progra- (Głos z sali: Mówi pani o nauczycielach, oni pani mowe i czytanie dzieciom w szkole. Stąd też takie słuchają.) (Gwar na sali, dzwonek) podstawy programowe dla klas I–III. Myślę, że bę- (Głos z sali: Nie przeszkadzajcie.) dziecie państwo usatysfakcjonowani, bo tam znalazły Wasz wściekły atak jest nieuprawniony. Doskona- się nie tylko nowoczesne podstawy, nie tylko czyta- le wiecie, jakich złych zmian dokonaliście w polskiej nie, ale też podstawy programowania i podstawy gry szkole. Byłe wasze minister nie są nawet cieniami w waszym gabinecie. Wiecie, jak zniszczyliście polską w szachy, bo to właśnie ma wzmacniać matematykę. szkołę. (Oklaski) (Poseł Sławomir Nitras: A jest coś o szachach (Poseł Kinga Gajewska-Płochocka: Ale to wy ma- w tej ustawie?) cie ministrów z gimnazjów.) To też wynikło z badań, proszę państwa, ale nikt W tej chwili wiemy doskonale, że naprawa polskiej nie zastanowił się, w jaki sposób można było to wdro- szkoły jest konieczna. (Gwar na sali, dzwonek) Myślę, żyć. I mówimy, proszę państwa, o historii. Nie zbu- że kultura osobista też jest konieczna. Naprawa pol- duje się przyszłości, żadnej wspólnoty, żadnego pań- skiej szkoły jest konieczna i my od tej naprawy się nie stwa bez znajomości historii. Dlatego chcemy o niej uchylamy. Chcę powiedzieć, że długo trwała dyskusja mówić z szacunkiem, dając wolność dyskusji. Chcemy wśród ekspertów Prawa i Sprawiedliwości i wśród razem z państwem – bo mam taką nadzieję, że wresz- polityków Prawa i Sprawiedliwości związanych z edu- kacją, kilka lat, zanim podjęliśmy decyzję o tym, że cie staniemy do tego, żeby to uczynić razem – prze- będziemy przywracać kształcenie ogólne w 4-letnich dyskutować, napisać, dokończyć, uzupełnić to. Być liceach ogólnokształcących (Oklaski), że będziemy może macie państwo jakieś pomysły, bo ja jeszcze nie naprawiać, wyprowadzać z zapaści polskie szkoły dostałam żadnych poprawek od państwa czy żadnych zawodowe, gdzie po szkole zawodowej 40% uczniów wystąpień, które rzeczywiście dotykałyby Prawa jest bezrobotnych, a po technikum – 30%. Takie są oświatowego. Warto. Warto dla polskiego ucznia, pol- fakty. skiego rodzica i nauczyciela. Dziękuję. (Oklaski) (Poseł Jakub Rutnicki: A jakie jest bezrobocie?) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 34 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Marzena Machałek zjach… Niewiele, nie więcej niż 25% gimnazjów ma pracownie przedmiotowe. To wstyd. Z tego powinni- Takie są fakty, tak kształciły szkoły zawodowe za ście się po prostu wytłumaczyć. waszych czasów niestety. (Poruszenie na sali) Chcę tutaj złożyć wielkie podziękowania. Zwracam (Poseł Sławomir Nitras: W jakim wy kraju żyjecie?) się do pani minister Zalewskiej. Wzięła pani na siebie Nie zakrzyczycie tych faktów, bo to jest prawda. bardzo wielkie wyzwanie i wiem, jak ciężko pani pra- Chcę powiedzieć, że reforma, która dzisiaj jest pre- cowała. Chcę podkreślić, że też wzięła pani na siebie zentowana, została głęboko przemyślana i głęboko wielki trud rozmów, dyskusji z wieloma różnorodnymi przygotowana. Przypomniałam: dyskusja, a w tej środowiskami, które miały różne racje i różne intere- chwili, od ponad roku, trwają prace nad tą reformą. sy. To było trudne zadanie i, co trzeba podkreślić, Rok 2017 to pierwszy krok w tej reformie. Nie będzie uwzględniona została w projektach ustaw właściwie I klasy gimnazjum, te dzieci pozostaną w szkole pod- większość postulatów związków zawodowych. stawowej, czyli jest to ewidentne, że to jest ewolucyj- Trzeba przypomnieć, jak wyglądała dyskusja za na zmiana. W 2023 r. odbędą się pierwsze matury waszych czasów. Miliony głosów Polaków, którzy się w nowym systemie, a więc wdrażanie zmiany będzie nie zgadzali z waszymi edukacyjnymi zmianami, wy- trwało 6 lat. Gdzie tu jest pośpiech? rzuciliście do kosza bez skrupułów. To, co jest ważne: tworzymy spójny system uczenia (Głos z sali: Elbanowscy za to...) i wychowania i dlatego wzmacniamy szkoły podstawo- Nie macie dziś prawa do tej napaści. Sami sobie we. Odbudowujemy – to, co powiedziałam – zdemonto- to prawo odebraliście. Gdy oddaliśmy wolność Pola- wane przez was licea ogólnokształcące i przywracamy kom, jeśli chodzi o sześciolatki, wybrali odwrotnie kształcenie ogólne. Wyprowadzamy z zapaści szkolni- niż tego chcieliście, w 80%. ctwo zawodowe, tworząc szkoły branżowe, które będą Dziś niestety nie wyciągnęliście z tego wniosków. składały się z dwóch stopni. Młodzież po tej szkole bę- Dalej manipulujecie opinią publiczną, dalej próbuje- dzie rzeczywiście przygotowana do zawodu i będzie cie buntować rodziców przeciwko zmianom w eduka- miała też szansę na dalsze kształcenie. Przywracamy cji. Mało tego, na tajnych spotkaniach ze związanymi nadzór państwa nad edukacją, nadzór, od którego się z wami samorządowcami próbujecie tych samorzą- uchyliliście. Doprowadziliście do tego, że można było dowców namawiać do tego, żeby sabotowali, bojkoto-

Spis treści w sposób niekontrolowany likwidować szkoły, małe wali reformę. To jest niedopuszczalne. Warszawa jest szkoły. Powinniście się za to wstydzić. (Oklaski) tego jaskrawym przykładem. Wczoraj miałam spotka- (Głos z sali: Wstyd.) nie z samorządowcami warszawskimi, którzy powie- I teraz pytanie, które często się powtarza: Dlaczego dzieli, że w ich dzielnicach ta przygotowana reforma należy wygasić gimnazja? Niestety, takie są fakty, że edukacji jest wielką nadzieją na lepszą szkołę… 60% gimnazjów jest razem ze szkołami podstawowymi (Poseł Urszula Augustyn: Samorządowcy z PiS-u i upodabnia się w zasadzie w kształceniu do szkół pod- tylko.) stawowych. To są fakty. Można powiedzieć, że gimnazja …na to, że szkoła będzie bliżej ucznia, na to, że nie przyjęły się w polskim systemie, a te, które funkcjo- będą mogli zatrudnić więcej nauczycieli, nauczycieli nują samodzielnie, bardzo często mają problemy z na- przedmiotowców. Próbujecie zdementować reformę, borem uczniów. Poza tym jak grzyby po deszczu po- zanim została wprowadzona. Straszycie nauczycieli wstały gimnazja społeczne, ponieważ rodzice byli nie- zwolnieniami. Tak samo nie będzie zwolnień, jak nie zadowoleni z tego, co w tych szkołach się dzieje. było przy sprawie wieku szkolnego. (Poseł Adam Szłapka: Jak poseł Kaczyński głoso- A teraz chcę powiedzieć, że jestem przekonana, wał?) zresztą po ilości protestujących nauczycieli, że zde- Ja nie podważam pracy nauczycieli, ciężkiej pracy cydowana, miażdżąca większość nauczycieli z nadzie- nauczycieli w gimnazjach, ale wiadomo, że były to trud- ją patrzy na tę reformę i, jak myślę, chce dla siebie ne szkoły i są to trudne szkoły dla uczniów i nauczycie- dobrej szkoły i bezpieczeństwa pracy. li. I niestety – to, co było najważniejsze w 1999 r. – po- Dzisiaj próbuje się zastraszyć polityków Prawa wstały gimnazja, ale one nie spełniły swojej podsta- i Sprawiedliwości. Pan Sławomir Broniarz, szef ZNP, wowej roli, czyli nie wyrównywały szans, ale dopro- pozwał mnie, ale nie tylko mnie, do sądu. Ale za co? wadziły do segregacji uczniów, do dzielenia uczniów Za obnażenie prawdy? Za pokazanie obłudy? W 1999 r. na lepszych i gorszych, a my się na to nie chcemy pan Broniarz dramatycznie protestuje przeciwko zgodzić. (Gwar na sali, oklaski) gimnazjom, natomiast w 2009 r. nie protestuje prze- (Poseł Sławomir Nitras: Poślizgniecie się na tym.) ciwko zabraniu kompetencji i temu, że pozwolono na I teraz kolejny fakt, który trzeba wyprostować. niekontrolowaną likwidację szkół. W 2015 r. stał ra- Na tę reformę, co pani minister potwierdziła, są przy- mię w ramię ze Zjednoczoną Lewicą, a Zjednoczona gotowane środki finansowe. 1,5 mld – subwencja na Lewica – takie są fakty, proszę sobie sprawdzić na dzieci 6-letnie, niezależnie od tego, czy uczą się w szko- stronie internetowej – miała w swoim programie li- le, czy w przedszkolu, oraz prawie 500 mln w pierw- kwidację gimnazjów. Może pan Broniarz powinien szym etapie na przygotowanie szkół, które, jak już był ten program wcześniej przeczytać. (Oklaski) dokładnie było powiedziane, w wielu wypadkach potrzebują, niezależnie od reformy, pracowni przed- (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek miotowych, których po prostu nie ma. W gimna- Sejmu Barbara Dolniak) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 35

Poseł Marzena Machałek dysponowanie według własnego, przemyślanego, przygotowanego planu. Pani wciska ludziom ciemno- Dziś pan Broniarz stoi ramię w ramię z KOD-em tę. (Oklaski) Pani mówi coś, co już dawno w systemie i protestuje przeciwko wszystkiemu, co proponuje edukacji jest, manipuluje ludźmi, nie odnosi się do Prawo i Sprawiedliwość. Dzisiaj jestem przekonana, tego, co pani naprawdę chce zrobić. To jest skandal. że nauczyciele ze Związku Nauczycielstwa Polskiego (Poseł Cezary Grabarczyk: To nie jest minister- nie są przekonani, że zapisali się do KOD-u. A przede stwo oświaty, tylko zaciemnienia.) wszystkim powinien się wytłumaczyć z tego, że pro- To jest coś, czego… W polskim systemie edukacji testuje przeciwko reformie, która ratuje miejsca pra- chyba do tej pory z czymś takim nie mieliśmy do czy- cy nauczycieli. (Oklaski) nienia. (Oklaski) Bardzo przepraszam, ale jest pani Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! pierwszym nauczycielem tego kraju i czego pani chce Mamy głęboką świadomość odpowiedzialności za uczyć dzieci, młodzież… wprowadzenie tej niezbędnej, koniecznej (Dzwonek), (Poseł Elżbieta Radziszewska: Kłamstwa.) choć niełatwej zmiany. Wiemy, że gdybyśmy jej nie …w tych zreformowanych szkołach? Manipulacji? wprowadzili, nastąpiłaby dalsza zapaść polskiej edu- Kłamstwa? Odnoszenia się do nieprawdy? (Oklaski) kacji, a co za tym idzie – odebranie szansy polskim Budowania świata na fundamentach, które są przez uczniom na dobrą szkołę i lepszą przyszłość. Wybór panią zniszczone? To jest po prostu skandal. To jest jest prosty: głosujmy za lepszym losem młodych lu- coś takiego, co się jeszcze w systemie edukacji nie dzi, głosujmy za lepszą Polską, głosujmy za lepszą zdarzyło. szkołą. Dziękuję. (Oklaski) Kiedy zaczęła pani krucjatę przeciw gimnazjom, (Poseł Jakub Rutnicki: Wybory się skończyły.) rozpoczęła pani od powołania się na opinię naukow- ców i badaczy, którzy rzekomo optowali za likwidacją gimnazjów, powoływała się pani na stanowisko rek- Wicemarszałek Barbara Dolniak: torów uczelni wyższych popierających podobno proponowane zmiany. A jakie są fakty? Media, nauczy- Dziękuję, pani poseł, za zabranie głosu. ciele, badacze już to dawno odkłamali. 99 przedsta-

Dzień dobry państwu. Nastąpiła zmiana za sto- wicieli środowisk uniwersyteckich zajmujących się Spis treści łem prezydialnym, ale pani poseł mogła tego nie za- dydaktyką polonistyczną napisało do pani, że kryty- uważyć, stojąc do mnie tyłem, w związku z tym na kuje pośpiech, brak faktycznych konsultacji i obawia karb tego to składam. się zaprzepaszczenia najważniejszych idei edukacyj- (Poseł Marzena Machałek: Witam panią marszałek.) nych wypracowanych po 1989 r. Solidarni z dziećmi A teraz proszę o zabranie głosu panią poseł Kry- i nauczycielami – kolejny list… stynę Szumilas, klub Platforma Obywatelska. (Poseł Jakub Rutnicki: A Elbanowscy dwie bańki.) Bardzo proszę. …podpisany przez 80 profesorów akademickich z całego kraju. Sygnatariusz tego listu mówi wprost o dyktacie i karygodnej lekkomyślności pani minister Poseł Krystyna Szumilas: edukacji i mówi, że za chwilę będziemy mieć w szkole PRL bis, a dzieci będą nauczone obłudy. (Oklaski) Dziękuję bardzo. (Głos z sali: Nieprawda!) Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mu- Profesor Herczyński, na którego badania czy ar- szę powiedzieć, że po raz kolejny wysłuchałam uza- tykuł pani się powołuje, argumentując konieczność sadnienia projektu ustawy, który wprowadził mnie likwidacji gimnazjów, mówi wprost: Nikt mnie o zdanie w zdumienie… nie pytał. A na pytanie dziennikarki, czy należy likwi- (Poseł Piotr Kaleta: Musicie być gotowi na wszystko.) dować gimnazja, odpowiada twardo: Nie. (Oklaski) …który pokazuje, że albo pani minister żyje w rze- Odpowiada i dodaje: Ani tak nie myślimy, ani w ar- czywistości równoległej i nie zna polskiego systemu tykule, na który powołuje się pani minister, takich edukacji, albo po prostu manipuluje informacją i kłamie. rekomendacji nie ma. (Oklaski) Minister edukacji wielokrotnie powiedziała, że Otóż, pani minister, nauka języka obcego w szko- rektorzy są za reformą. Czy zwróciła się pani mini- łach jest obowiązkowa od I klasy i jest obowiązek ster do Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego kontynuowania nauki tego języka. (Oklaski) To już o opinię? Czy pani minister zwróciła się do Konferen- jest w systemie edukacji. Gimnazjaliści mają dzisiaj cji Rektorów Akademickich Szkół Polskich o opinię obowiązek realizowania projektów edukacyjnych, w tej sprawie? Nie. Ze strachu. (Oklaski) Boi się pani. a pani odkrywa Amerykę i mówi, że to jest ta zmiana. Bo rektorzy w listach samodzielnie, z własnej inicja- (Oklaski) tywy opiniując ustawę, mówią, że tak szaleńczego (Poseł Elżbieta Gapińska: Tak jest!) tempa wprowadzenia reform jeszcze nie widzieli i wąt- Pani minister, dzisiaj podstawa programowa jest pią w ich pozytywny efekt. A pan prof. Jan Szmidt, tak skonstruowana, że nauczyciel ma 20% czasu na rektor Politechniki Warszawskiej, który jest prze- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 36 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Krystyna Szumilas (Poseł Dariusz Piontkowski: Były większe. Prze- ciwko zmianom Platformy.) wodniczącym wszystkich rektorów, powiedział: Po- …przyjechało do Warszawy, a pani minister z lek- dzielamy pogląd, że rewolucyjne zmiany systemu ceważeniem mówi, że to nie oni. edukacji wprowadzane w takim tempie nie będą mia- (Głos z sali: Nie spotkała się pani…) ły pozytywnego wpływu na poziom rekrutów. Czyli Pani minister… to, co pani mówi: lepszy absolwent w opinii profeso- (Głos z sali: Nie wyszła pani do nich.) rów, rektorów… …ci nauczyciele, którzy przyjechali do Warszawy… (Poseł Piotr Kaleta: W kamasze.) (Poseł Sławomir Nitras: Nie spotkała się pani …jest argumentem fałszywym. z nimi. Wstyd.) Kolejne środowisko rzekomo popierające reformę …budowali przez 25 lat polski system edukacji, edukacji, dzisiaj z tej mównicy pani mówiła – samo- budowali gimnazja. Są ludźmi, którzy pomogli na- rządy. Otóż już na początku września do komisji edu- szym gimnazjalistom odnieść sukces. Są tymi, którzy kacji po raz pierwszy wpłynął wniosek łącznie pod- spowodowali, że Polska może być dumna z edukacji. pisany przez sześć związków samorządowych… (Oklaski) (Poseł Marzena Machałek: Korporacje samorzą- (Poseł Sławomir Nitras: Tak jest.) dowe.) …że w badaniach PISA jesteśmy w czołówce Eu- …reprezentujących wsie, małe miasteczka, duże ropy, że nasi gimnazjaliści nie ustępują Finom. A dzi- miasta, aglomeracje miejskie… siaj się okazało, że nasze dziesięciolatki… (Poseł Dariusz Piontkowski: I działacze Platformy.) (Poseł Izabela Kloc: Nie potrafią zdać matematyki.) …i wszyscy ci samorządowcy napisali, że sprzeci- …również dogoniły Finów, również są w czołówce wiają się reformie edukacji, że nie są przygotowani… Europy. (Oklaski) I dlaczego? (Poseł Marzena Machałek: Wszyscy jak jeden mąż.) (Poseł Cezary Grabarczyk: Brawo!) …że marnuje się pieniądze, które zostały wydane Dlatego że przenieśliśmy nauczanie literek do I kla- na system dobrze funkcjonujący. sy szkoły podstawowej. I proszę przeczytać raport ekspertów. A pani to odwraca, pani skazuje dzieci na A teraz te miasta, do których podobno jeździ pani to, żeby nie odniosły sukcesu edukacyjnego, żeby minister. Otóż Kraków miał być wzorem dla innych Spis treści uczyły się w nieprzygotowanych szkołach… samorządów, a poległ. Poległ, kiedy pokazał sieć (Poseł Cezary Grabarczyk: Hańba!) szkolną. Kiedy rodzice zobaczyli, że ich dzieci jak …bez pracowni fizycznych i chemicznych, bez pie- meble będą przesuwane ze szkoły do szkoły, że właś- niędzy. Mityczne 900 mld zł – proszę je pokazać. ciwie nie wiadomo, czy w tej szkole jest gimnazjum, (Głosy z sali: Milionów.) przedszkole czy szkoła podstawowa, zaczęli się bun- Milionów, tak, przepraszam. tować. Pani minister, to przedsmak tego, co stanie (Głos z sali: No właśnie.) się w samorządach od stycznia, we wszystkich mia- (Poseł Piotr Kaleta: Dlatego trzeba zlikwidować…) stach, miasteczkach i wsiach. Zbudowanie nowej sie- 900 mln zł, tak? Proszę je pokazać. Subwencja oświa- ci szkolnej to jest konflikt budowany w lokalnym towa razem z dotacją w 2016 r. wynosi 43 100 mln zł, samorządzie. a na 2017 – 43 200 mln zł. Gdzie te 900 mln, no gdzie? A nauczyciele… Aha, jeszcze o Częstochowie, bo (Oklaski) to padło tutaj – że Częstochowa, że pani przekonała, (Głosy z sali: Nie ma.) że pan prezydent zobaczył, że nie ma zwolnień na- To wirtualne pieniądze, o których pani minister uczycieli. Tylko dlaczego, pani minister, pan prezy- opowiada, które nie są wydatkowane z budżetu pań- dent na oficjalnym spotkaniu u wojewody zażądał stwa, którymi mydli pani oczy rodzicom, ale nie za- zaprzestania rozpowszechniania przez panią mini- mydli pani oczu samorządom terytorialnym, które ster tych kłamliwych informacji… (Oklaski, porusze- potrafią liczyć. nie na sali) Ja mam taką teorię. Jeszcze kilka takich wystą- (Poseł Krystyna Skowrońska: Kłamczucha!) pień pani minister, a suweren powie: nie chcę żadnej …i powiedział, że jeżeli pani tego nie przestanie reformy. Bo rzeczywiście kiedyś było tak, że ludzie robić, podejmie środki prawne? uważali, że trzeba zmienić coś w systemie i może (Głos z sali: Brawo!) trzeba zastanowić się nad przyszłością gimnazjów, (Poseł Krystyna Skowrońska: Kłamczucha!) a dzisiaj zwolenników likwidacji gimnazjów jest już Pani minister, proszę zapytać (Oklaski) wojewody mniej – 42% społeczeństwa jest przeciwna (Dzwonek) śląskiego, jeżeli jeszcze pani tego nie powiedział. likwidacji gimnazjów, a za likwidacją jest tylko 39%. (Poseł Sławomir Nitras: Brawo!) Inny sondaż z wczorajszego dnia mówi o tym, że 48% Nauczyciele – z ironią pani koleżanka klubowa Polek i Polaków chce odłożenia zmiany przynajmniej powiedziała o protestujących nauczycielach. Czy ktoś o rok, a 31% popiera jej wprowadzenie w terminie z państwa widział w ciągu ostatnich 25 lat taki pro- proponowanym przez rząd. test nauczycieli? Ja, pani minister, ułatwię wam sprawę, żebyście (Głos z sali: Nie.) się mogli z twarzą wycofać z tej reformy. Złożę wnio- 35 tys. nauczycieli, rodziców, samorządowców… sek o odrzucenie obu projektów ustaw w pierwszym 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 37

Poseł Krystyna Szumilas Poseł Krystyna Szumilas: czytaniu. (Oklaski) Będziemy nad tym głosować. Jedno zdanie, bo tak byłam wstrząśnięta wystą- Gdybyście jednak nie skorzystali z tej okazji, to po- pieniem pani minister… wiemy: sprawdzam. Zgłosimy na posiedzeniu komisji (Poseł Marzena Machałek: I zmieszana.) wniosek o wysłuchanie publiczne, żebyście mogli po- …że zapomniałam państwu pokazać rekwizyt, słuchać suwerena… (Oklaski) który przyniosłam. Otóż to jest projekt ustawy. Wy- drukowałam druk sejmowy, 484 strony. Zmienianych (Poseł Elżbieta Gapińska: Tak jest!) jest 117 ustaw i PiS chce to zrobić w 2 tygodnie. …a nie tylko mówić o tym, że tego suwerena słu- (Oklaski) chacie. I radzę wam w imieniu klubu, ale też w imie- (Poseł Cezary Grabarczyk: Skandal!) niu rodziców, nauczycieli i samorządowców… Wczoraj byłam na spotkaniu, na sali było 200 osób… Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Wicemarszałek Barbara Dolniak: A teraz pan poseł Tomasz Jaskóła, klub Kukiz’15. Bardzo proszę. Pani poseł, proszę zmierzać do zakończenia. Poseł Tomasz Jaskóła: Poseł Krystyna Szumilas: Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Mini- …ludzie byli zdeterminowani. ster! Socjaliści Wierzący i Niewierzący! Po pierwsze, Pani minister, wycofajcie się z tych zmian, nie bardzo dobre uzasadnienie pani minister, aczkolwiek nie do końca się zgadzam z częścią czy z całością tego krzywdźcie polskich dzieci. (Oklaski) Nie stracicie wystąpienia. Bardzo dobre wystąpienie pani mini- w sondażach. Będziemy wspólnie ratować… ster Szumilas. Ale proszę nie traktować zbyt poważ- Spis treści (Poseł Izabela Kloc: Co wy się tak martwicie o na- nie słów pana prezydenta Częstochowy, bo akurat sze sondaże?) jestem parlamentarzystą z tego miasta (Oklaski), …czy budować, zmieniać polską szkołę… z dwóch powodów. Szybciutko. Po pierwsze, z tzw. programu Gazela zakupiono 40 autobusów MPK i aż 20–30 z nich albo płonie albo jest nieczynnych. Wicemarszałek Barbara Dolniak: (Głos z sali: Nieczynnych?) A po drugie… I tu niestety w kierunku Platformy, Bardzo proszę o… dlatego, szanowni państwo, że nie zareagował. (Poseł Rafał Grupiński: Ale nie omawiamy teraz ustawy Platformy.) Poseł Krystyna Szumilas: Zaraz. W Częstochowie rządzi SLD i Platforma. Dlatego że nie zareagował na człowieka, którego …bez rewolucji, bez rujnowania edukacji. (Oklaski) pani zna osobiście. I mogę wskazać tutaj tego czło- (Głosy z sali: Brawo!) wieka. Ale z tego powodu, że jest członkiem Platfor- my Obywatelskiej, to nikt w Częstochowie nie zare- agował, właśnie ten prezydent miasta, na to, że ów Wicemarszałek Barbara Dolniak: pan, członek Platformy Obywatelskiej dogrodził sobie 400 m2… (Poseł Dorota Niedziela: Mówimy o prezydencie …wniosek na piśmie. Bardzo dziękuję. czy o reformie?) Bardzo dziękuję, pani poseł. (Głos z sali: Prywatnie…) I w imieniu klubu Kukiz’15… Nie, 400 m2 działki szkoły i nikt… I to jest taki fenomenalny prezydent. Tak że ostrożnie z chwale- niem prezydenta miasta Częstochowy. Poseł Krystyna Szumilas: Szanowni państwo, co decyduje… Proszę też zainteresować się edukacją w Często- Pani marszałek, jedno zdanie. chowie, bo ja już chyba dwa zgłoszenia prokurator- skie wysłałem w sprawie edukacji w Częstochowie. (Poseł Rafał Grupiński: Rekordy.) Wicemarszałek Barbara Dolniak: Dobrze, dobrze. Co decyduje o jakości edukacji? (Gwar na sali, Proszę. dzwonek) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 38 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Tomasz Jaskóła reformę odsunąć o 3 lata. I to jest oficjalne stanowisko klubu Kukiz. Trudno. Szanowni państwo, nie jest to podział na Niewątpliwie są i będą problemy z programami, sześć, trzy i trzy – czyli liceum, które rzeczywiście z książkami. Daj Boże, żebyście się państwo wyrobi- stawało się kursem przygotowawczym do matury, co li przez rok. To jest syzyfowa praca, ale może będzie- do tego nie ma wątpliwości, zmieniany na model cie mieć takich specjalistów. Będą zwolnienia na- osiem plus cztery. Decyduje jakość kadry nauczyciel- uczycieli, zresztą w projekcie to wyraźnie wybrzmia- skiej. Tej nie uzyska się podziałem. Decydują dobre ło. W związku z tym, że część szkół… to jest właśnie podręczniki. Ze zdziwieniem patrzyłem, jak państwo ten problem, szkoły są bardzo mocno, niestety, kon- przerzucacie się informacjami rektorów. Szanowni trolowane przez wójtów i bardzo często wójtowie re- państwo, rektorzy, nauczyciele akademiccy od ponad alizują tam swoje preferencje polityczne, więc bardzo 15 lat pokazują regres w wykształceniu ogólnym, i to wielu nauczycieli, którzy dotychczas byli niespójni nie tylko swoich własnych studentów, których muszą z polityką wójta, burmistrza bądź prezydenta, pew- przystosowywać na pierwszym roku do tego, żeby nie nie znajdzie pracy. Będą również problemy bu- byli w stanie podjąć studia. To są fakty, szanowni dynkowe oczywiście. Jeśli państwo mówicie o tempie, państwo. Albo powodem jest idiotyczny pomysł scho- że do 16 grudnia zakończymy procedowanie, to są laryzacji, żeby połowa społeczeństwa miała wykształ- praktycznie 2, 3 tygodnie na zrobienie całej reformy. cenie wyższe, ale przy takich wynikach, że 30% to Szanowni państwo, chciałem zwrócić uwagę, że minimum, aż 20–25% nie zdaje matury, i kompletnie bardzo pozytywne jest to, że wracamy do szkół bran- głupie pomysły, że każdy musi mieć maturę, co jest żowych, ale żeby one nie stały się przestarzałymi absurdem, albo po prostu jest to niedouczenie, które szkołami zasadniczymi, zawodowymi, tylko żeby sta- wynika właśnie z tego systemu. ły się faktycznymi branżowymi szkołami, w których Dobrą edukację buduje również wolność w reali- mamy przełożenie na przemysł, na firmy, które są zacji podstawy programowej. Rzeczywiście ona jest zaangażowane i mają klasy dedykowane. Ja zupełnie w tej chwili w 20%, ale tu chodzi o coś więcej, o wol- nie widzę, ile będzie tych zwolnień nauczycieli, jaki ność w budowie programów, realizacji podstawy pro- jest koszt odpraw nauczycielskich, wreszcie przejścia gramowej. Szanowni państwo, ja zawsze będę twier- w stan nieczynny. To są dość istotne pieniądze, bo Spis treści dził, że najlepszą edukacją jest edukacja, może nie stan nieczynny to pół roku, półroczna odprawa, więc najlepszą, ale edukacja konkurencyjna do publicznej, 12 miesięcy. Pewnie wielu nauczycieli skorzysta z cze- czyli edukacja niepubliczna, która powinna być wspie- goś, co nazwiemy urlopem na podratowanie zdrowia. rana bonem, bonem oświatowym. Póki nie wprowa- Pewnie tak. dzimy faktycznej konkurencyjności, nie będziecie Wykorzystajmy raczej reformę do tego, żeby okre- państwo mieli dobrej edukacji i będziecie ją popra- wiać na szczeblach kuratorskich, organów nadzor- ślić, że w oddziale szkolnym powinno być 20–25 osób. czych i nie będzie zbyt wielkiej zmiany. Być może, szanowni państwo, należy wreszcie się Czego ja jestem, pani minister, przeciwnikiem? zastanowić, bo pani minister mówiła o zmianowości, Szybkości wprowadzania tych zmian i zresztą klub poważnie się zastanowić nad tym, żeby wreszcie Kukiz bardzo wyraźnie pokazuje, że ta szybkość jest wprowadzić obowiązek pracy w danej placówce. zabójcza. Wiele osób rzeczywiście się boi tych zmian. Wiem, że nauczyciele pracują bardzo ciężko, sam by- Ja wiem, że koniec programu, koniec wdrożenia re- łem nauczycielem i mam nadzieję jestem, ale, sza- formy to jest rok 2023. Niemniej jednak jest to szyb- nowni państwo, wydaje się, że wiele problemów roz- ko. Reforma jest potrzebna, reforma jest potrzebna wiąże wreszcie funkcjonowanie nauczycieli od godz. niewątpliwie. Prawie 50% rodziców mówi, że gimna- 8 do godz. 15 bądź 15.30 w szkole, płynność zmiany zja powinny być zlikwidowane, niemniej jednak… sal, szanowni państwo, a poza tym w konsekwencji (Poseł Elżbieta Gapińska: Nieprawda, stare bada- być może tej zmianowości nie będzie. I przy tym tra- nia, panie pośle.) dycyjnym podziale 18–22, to oczywiste. …trzeba pamiętać o tym, że mają również ogrom- Chciałbym, żebyśmy wreszcie wyraźnie powie- ną wartość dodaną. My musimy się również temu dzieli, że w szkołach publicznych powinniśmy zaka- przyjrzeć. Ta szybkość mnie przeraża bez wątpienia. zać pracy emerytom. Bardzo mi przykro, oczywiście Wiele samorządów nie wie, co robić. Jeśli pani mini- nie dotyczy to szkół niepublicznych, prywatnych, ster dotrzyma słowa i pokaże te pieniądze, to oczy- społecznych, jakie sobie tylko wymarzymy, nato- wiście można być spokojnym. Nie sądzę, że to tak miast musimy wreszcie powiedzieć, że osoby, które łatwo pójdzie. weszły w wiek emerytalny, powinny mieć zakaz, ab- Szanowni Państwo! Twierdzę, że należy zapytać solutny zakaz pracy po osiągnięciu wieku emerytal- obywateli. Jeśli mamy taki ogromny problem, a to nego, żeby młodym nauczycielom otworzyć ścieżkę jest problem, który naprawdę rodzi ogromne proble- kariery. my społeczne, to powinniśmy, szanowni państwo, Niestety bywa tak, i to są znowu przykłady czę- odwołać się w trybie 125 artykułu konstytucji do re- stochowskie, że jeśli ktoś się załapuje na współpracę ferendum, czyli do obywateli. Niech to oni zdecydują, z owym prezydentem, koalicją i niestety częściowo czy decydują się na taką reformę, a co najmniej tę wspierającym PiS-em, to, szanowni państwo, otrzy- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 39

Poseł Tomasz Jaskóła Szanowni państwo, chciałbym, żebyśmy wreszcie pomyśleli nad poważną oceną nauczyciela. Jeśli oso- muje takie możliwości. Ja miałem taką radną, która ba – mówię o szkołach publicznych, na uczelniach nie dość, że była radną, otrzymywała emeryturę, to dawno rozwiązano ten problem – korzysta z przywi- jeszcze miała jakieś dodatki w szkole. Szanowni pań- leju ochrony, a nie jest funkcjonariuszem publicz- stwo, dochodzimy do jakichś absurdów. Nie otwiera- nym, takiej jak funkcjonariusz publiczny, bo jest my zawodów dla młodych nauczycieli, natomiast jak pracownikiem szkoły samorządowej, to my musimy się jest znajomym królika, a z legitymacją partyjną wymagać wreszcie zewnętrznej oceny tej osoby jako podwójnie, wtedy się działa w gminie. Nawet mając nauczyciela. Dlaczego? Teraz postawię najważniejsze 68, 67 lat. Takie przykłady mogę pokazać z Często- pytanie, przed którym jedni z państwa zrejterowali- chowy. ście, a drudzy z państwa nigdy się na to nie odważy- (Głos z sali: Niemożliwe.) cie. Jednym z największych problemów polskiej szko- No możliwe, szanowni państwo. Możliwe. Jak się ły jest Karta Nauczyciela, która niestety powoduje państwo wreszcie przyjrzycie gminom, co wyprawia- takie sytuacje, że nie do końca można zwolnić na- cie często w gminach jako partie polityczne, niestety uczyciela słabego, a i nie można promować nauczy- bardzo często koherentnie, to albo nie jeździcie po ciela dobrego. I to jest jedno z clou. Odpowiedzcie na tych gminach, albo państwo nie patrzycie, jak to wy- pytanie, jakie samorządy mają problemy z Kartą gląda. Jedźcie do gmin. Zobaczycie, co się tam dzieje. Nauczyciela. Szanowni państwo, powiem tak. Jeśli ja dostaję Niemniej jednak będziemy w pierwszym czytaniu opinię merytoryczną… oczywiście głosować za tym, żeby propozycja rządu (Poseł Kazimierz Plocke: W których gminach pan poszła do komisji. Serdecznie dziękuję. (Oklaski) był?) …ja rozumiem, że pan nie wytrzymuje ciśnienia. Proszę nie pić kawy. Szanowni państwo… Wicemarszałek Barbara Dolniak: (Poseł Piotr Kaleta: Który to?) …przyznam, że… Jestem przyzwyczajony do tych Dziękuję panu posłowi za zabranie głosu w imie- zaczepek, bo siedzę tutaj i poziom wypowiedzi nieniu klubu. których parlamentarzystów Platformy… A teraz proszę – w imieniu klubu Nowoczesna Spis treści (Poseł Krystyna Skowrońska: Ale proszę nie za- pani poseł Katarzynę Lubnauer. czepiać.) Bardzo proszę. …jest naprawdę nieprawdopodobnie niski. (Poseł Piotr Kaleta: Pani marszałek, bo oni się zaczepiają.) Poseł Katarzyna Lubnauer: Szanowni państwo, mogę? Mogę dokończyć? Bar- dzo proszę. Panie i Panowie Posłowie! Pani Marszałek! W Pol- Otrzymujemy opinię, pani minister, dzisiaj, nie wiem, sce jest wiele do zrobienia, ale są takie dziedziny ży- czy to jest wina Kancelarii Sejmu – o 12.30, 13. No cia, w których tą pracą trzeba kierować szczególnie to jest dość późno, żeby otrzymywać takie opinie. To spokojnie i ostrożnie. Zwłaszcza dzieciom należy się jest jedna z trzech wiążących opinii, oprócz związko- nasz spokój, nasza dojrzałość i wiedza o tym, jak pew- wych, których było sześć. Rzeczywiście takie doku- ne rzeczy trzeba zmieniać. Na dzieciach po prostu nie menty powinniśmy otrzymywać zdecydowanie wcześ- można eksperymentować. Poza tym czasami napraw- niej. Zatem, reasumując, ten nierealistyczny termin dę warto coś naprawiać, a nie od razu burzyć. jest bardzo niebezpieczny. Tak, my chcemy innej szkoły. Tak, widzimy wady Edukacja zmieni się wtedy, kiedy wprowadzimy polskiej szkoły. Tak, chcemy szkoły, która jest bar- bon edukacyjny. W innym wypadku państwo się tyl- dziej przyjazna, bardziej praktyczna, lepiej rozwija ko będziecie przerzucać centralnymi planowaniami, umiejętności kreatywne, umiejętności interpersonal- jak to tworzyć. Aczkolwiek przyznam, że większość ne, takie jak praca w grupie czy umiejętności komu- z państwa siedzących tutaj, na sali, to absolwenci nikacyjne. Ale do tego nie trzeba niszczyć gimnazjów. szkół (Dzwonek) tego trybu 8+4. Tak naprawdę bardzo wiele gimnazjów już w tej (Poseł Elżbieta Gapińska: Co z tego?) chwili to szkoły, które rozwijają takie umiejętności, Oczywiście są też niektórzy, jak państwo wskaza- a można je jeszcze naprawiać. liście, absolwentami gimnazjów. To są same młode Przy każdej reformie jest tak, że powinno się roz- posłanki. Jest tylko jedna osoba na tej sali, która patrzeć dwie rzeczy – jakie są koszty reformy i jakie skończyła zarówno 8-letnią szkołę podstawową, jak są korzyści. W tym wypadku mamy reformę, przy i 4-letnie gimnazjum. I jest to pan Ryszard Petru. Ale której nikt nie przedstawił nam, realnie rzecz biorąc, on jest szczególny, tak? (Wesołość na sali) To jest wy- jakie są korzyści, natomiast wszyscy widzimy, jakie bitna postać na tej sali. są koszty – będą to koszty dla dzieci, będą to koszty Rozumiem, że jeszcze mam troszkę czasu. dla samorządów, będą to koszty dla nauczycieli. Pa- (Głos z sali: Nie, nie.) trząc na komplet dwóch ustaw, które nam przedłożo- Tak. no, widać, że trzeba się zająć dwoma problemami. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 40 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Katarzyna Lubnauer do czynienia ze zmianą, przeciwko której są zarówno nauczyciele, mający ją realizować, jak i samorządy. Jeden to kierunek zmian, a drugi to styl, w jakim są A więc przeprowadzacie państwo zmianę, która jest one dokonywane. przeciwko tym, którzy ją mają realizować, i czynicie Kierunek zmian. Czy warto likwidować gimna- to w tempie, które jest po prostu kuriozalne. To tem- zja? Wszystko wskazuje na to, że gimnazja się spraw- po właśnie, ten brak dyskusji, ten chaos spowodowa- dziły. Sprawdziły się, ponieważ, jeżeli spojrzymy na ły, że 48% Polaków chce odłożenia tej reformy o przy- wyniki naszych uczniów, to zobaczymy, że one się najmniej rok, a tylko 31% chce, żeby ona była reali- znacząco poprawiły w testach PISA, o których jesz- zowana w tym tempie, które państwo proponują. cze potem będę dalej mówić. Widać również, że mamy Podobnie jest w już tutaj przywoływanych danych, nie tylko efekty w postaci ogólnej poprawy jakości dotyczących tego, że 42% Polaków jest w ogóle prze- wiedzy polskich 15-latków, ale i że poprawiliśmy zna- ciwnych tej reformie, a tylko 38% chce reformy pro- cząco te dolne wyniki, czyli że tak naprawdę ci najsłab- ponowanej przez państwa. si uczniowie odnieśli największy sukces, odnieśli W dodatku ta reforma ma jedną wadę, to jest taka największą korzyść z tego, że istnieją gimnazja. podstawowa wada. Ta reforma jest zbudowana na Dodatkowo są sprawy wychowawcze. Bardzo wie- kłamstwach, a zasada jest taka, że żadne kłamstwo le się mówi o tym, że gimnazja są porażką wycho- długo się nie utrzyma. wawczą, ale jeżeli się przyjrzymy uważnie, to widzi- (Poseł Piotr Kaleta: To nie wejdziecie do przyszłego my, że więcej przemocy jest w szkołach podstawo- Sejmu.) wych – w V i VI klasie – a ponadto że gimnazja uczą Proszę państwa, ilość kłamstw, które były prezen- się coraz lepiej pracować z tą młodzieżą. Mając tam towane, nawet dzisiaj z mównicy sejmowej, przy oka- młodzież w określonym wieku, jeżeli jeszcze wspo- zji tej reformy, jest po prostu imponująca. moglibyśmy nauczycieli, zapewniając opiekę psycho- Po pierwsze, opinie ekspertów. Większość wspo- logiczną, większą opiekę pedagogiczną, to tak na- mnianych przez MEN jest przeciwna reformie. Pro- prawdę moglibyśmy w ten sposób uzyskać zdecydo- fesorowie Dolata, Stawiński, Jan Herczyński, powo- wanie lepsze wyniki, niż likwidując gimnazja. łujecie się na tych ekspertów. Wszyscy jednoznacznie Podobnie jest z kwestią tego, że właśnie gimnazja się wypowiedzieli, że są przeciwni likwidacji gimna-

Spis treści są najlepszym miejscem, żeby umieszczać w nich pra- zjów, co więcej, wszyscy wskazywali, że ich badań nie cownie. Nie ma żadnych przeszkód, żeby wyposażyć można w jakikolwiek sposób traktować jako podsta- polskie szkoły w szerokopasmowy Internet, w prawy do likwidacji gimnazjów. cownie. Właśnie np. gimnazja są świetnym miejscem Kolejny argument za reformą, gimnazja same się do tego, żeby tam tworzyć pracownie przedmiotowe: wygasiły. Proszę państwa, używają państwo sloganu, biologiczne, fizyczne, chemiczne. Łatwiej wyposażyć mówiąc, że same się wygasiły, bo na ogół, w 60%, w nie kilka tysięcy gimnazjów niż kilkanaście tysię- gimnazja są przy szkołach podstawowych. Ale odpo- cy szkół podstawowych. wiedzmy sobie na odwrotne pytanie, ile jest szkół Druga kwestia to jest styl zmian. Styl zmian, któ- podstawowych, przy których nie ma gimnazjów, z któ- re państwo przeprowadzają, jest naganny. rych dzieci – z tych szkół podstawowych – idą potem Ale wracając do tamtej kwestii, chciałam jeszcze w celu dalszej edukacji do gimnazjum, które czasami o jednej rzeczy powiedzieć. Jeżeli spojrzymy na Pol- jest w zespole szkół razem ze szkołą podstawową, bo skę jako całość, jeżeli spojrzymy na to, że Polska to po prostu tak było z punktu widzenia warunków lo- są nie tylko duże miasta, ale również małe miejsco- kalowych wygodniej. Tych szkół jest ponad 9 tys. na wości, to nikt z nas nie będzie miał wątpliwości co do bodajże 13 tys. szkół podstawowych w ogóle. Czyli to tego, że w małej miejscowości gimnazjum naprawdę nie jest prawda. jest miejscem, gdzie się wyrównuje szanse, jest miej- Kolejna sprawa, opinie rektorów. Tutaj już dużo scem, gdzie często przebywają dzieci z kilku szkół było na ten temat mówione. Okazuje się, że ci rekto- wiejskich i gdzie mają szansę na prawdziwy rozwój, rzy, których byście rzeczywiście realnie zapytali, są jest tym oknem, które pani wykpiwa, na świat. I do- przeciwni likwidacji gimnazjów i tak szybkiej zmia- kładnie to okno chcecie zamknąć. Dla mieszkańców nie. Raport NIK naprawdę nie mógł temu służyć. On miast problemem tej reformy będzie tylko chaos, służył tylko stwierdzeniu jednej prostej rzeczy, że tymczasowość, sposób jej realizacji – oni sobie jakoś poziom studentów się obniżył. Ale jeżeli w latach 90. poradzą – natomiast dla mieszkańców wsi to będzie studiowało 400 tys., a w 2009 r., w szczycie boomu, prawdziwa klęska. prawie 2 mln studentów, to nic dziwnego, że poziom Styl zmian. Nikt, kto kiedykolwiek przeprowadzał studentów znacząco się obniżył. I nic dziwnego, że jakiś duży projekt, jeżeli ma jakieś projektowe do- teraz matury na poziomie 30% nie zdają wszyscy ucz- świadczenie, nie popełniłby takiego błędu, żeby do- niowie, tylko ok. 80%. Po prostu słabsi do niej pod- konywać tak dużej zmiany systemowej, zmiany na chodzą. taką skalę, na takim obszarze, w tak krótkim czasie. Kolejna kwestia, konsultacje i debaty. No na te- Dodatkowo, jeżeli przeprowadzamy taką zmianę, to mat konsultacji i debat to można by oddzielne prze- warto jest mieć zapewnioną współpracę z tymi, któ- mówienie wygłosić, na temat tego, jak wyglądały te rzy jej będą realnie dokonywać. Natomiast my mamy konsultacje i czym były te debaty. Ja uczestniczyłam 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 41

Poseł Katarzyna Lubnauer kich, którym leży na sercu troska o dzieci, żeby prze- ciwstawili się tej reformie. Wzywam panią minister w konsultacjach, w jednych z tych 17 w miastach wo- Zalewską i cały PiS, żeby wycofali tę reformę, a przy- jewódzkich, o bezpieczeństwie, akurat uczestniczy- najmniej ją opóźnili o co najmniej rok. łam w nich razem z panią minister Szumilas. Wi- Klub Nowoczesna wnioskuje o odrzucenie tej usta- działyśmy, jak wyglądała ta debata. Tam nie było nic wy w pierwszym czytaniu. Zawnioskujemy też w ko- o strukturze szkoły, tam nie było nic o zmianach, misji o wysłuchanie publiczne. To jest ustawa, która które mają być przeprowadzone. Tam było o bezpie- jest eksperymentem na dzieciach. To jest chaos w edu- czeństwie, dyskusja dotyczyła całkowicie czego inne- kacji, to jest niszczenie (Dzwonek) zamiast tworzenia go. Inne konsultacje dotyczyły kwestii finansowania, czegoś dobrego. Proszę państwa, wysłuchajcie opinii kwestii szkolnictwa zawodowego… suwerena. Suweren już nie chce tej waszej reformy. (Poseł Urszula Rusecka: To jest najważniejsze Dziękuję państwu. (Oklaski) w tej reformie.) …i nie pamiętam jeszcze czwartego tematu. Żad- ne nie mówiły o strukturze. W związku z tym to było Wicemarszałek Barbara Dolniak: jedno wielkie oszustwo. Kolejna informacja, skala przemocy w gimna- Bardzo dziękuję, pani poseł. zjum. Już trochę o tym powiedziałam, to jest kwestia Teraz w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Lu- tego, że rzeczywiście najwięcej przemocy jest w szko- dowego pan poseł Krystian Jarubas. le podstawowej, w V i VI klasie. Wy do tej V i VI Bardzo proszę. klasy chcecie wprowadzić jeszcze VII i VIII klasę. To zwiększy ilość przestępstw, a nie zmniejszy. (Poseł Piotr Kaleta: Co za bzdury.) Poseł Krystian Jarubas: Zwróćmy uwagę na jedną prostą rzecz. Bardzo często – bardzo często – państwo się posługują takim Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wyso- populistycznym stwierdzeniem: gimnazjalista kogoś ka Izbo! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Lu- pobił. dowego mam przyjemność przedstawić stanowisko

(Poseł Piotr Kaleta: To są fakty.) odnośnie do projektu ustawy Prawo oświatowe. Spis treści Szybko znalazłam tyle samo informacji o ucz- Szanowni Państwo! Po raz kolejny w tej kadencji niach szkół podstawowych. Bardzo łatwo to się wy- mamy do czynienia z projektem złożonym przez PiS, szukuje, tylko pamiętajcie o jednym: zlikwidujecie który tak naprawdę jest gigantycznym aktem demol- gimnazja, nie zlikwidujecie gimnazjalistów. Dzieci ki, tym razem edukacyjnej. w tym wieku są w okresie dojrzewania, często stwa- (Poseł Piotr Kaleta: Ostro idzie.) rzają problemy wychowawcze rodzicom, dlatego ro- Do czego się sprowadza ta reforma? Ano do zmia- dzice również często zrzucają tę odpowiedzialność na ny nazw – tabliczek i pieczątek, bo poza tym nie ma szkoły. żadnych konkretów. Wielu nazywa ją także antyre- Kolejne kłamstwo, zapewnienie, że dzieci z klas formą i tak ją określając, na pewno się nie myli. Pod- VI zostaną w tej samej szkole podstawowej. Nie, ro- stawowe pytanie brzmi: Po co jest ta zmiana? Nikt dzice nie wiedzą, gdzie one pójdą w przyszłym roku. chyba tak naprawdę nie wie. Może więc wnioskodaw- Mogą pójść do tego samego budynku, w którym obec- cy wyszli z założenia, jak w jednej z polskich komedii, nie jest gimnazjum. pani minister, że skoro nikt nie wie, to nikt nie bę- Kolejna kwestia, PISA sprawdza nie umiejętności, dzie o to pytał. tylko odtwórcze… Widziała pani kiedykolwiek testy (Poseł Piotr Kaleta: Dobry jest.) z matematyki? To są normalne zadania, które wy- Otóż, droga pani minister, życie to nie film, dla- magają konkretnych umiejętności. A te mityczne tego będą pytania. umiejętności, na które się pani minister powołuje, to Jednym z podstawowych jest to: Dlaczego chcecie są umiejętności informatyczne, np. zamówienie bile- zniszczyć ponad 6 tys. placówek oświatowych w Pol- tu przez Internet, i wypadamy w nich lepiej niż np. sce, gdzie dziś ma pracę ponad 100 tys. nauczycieli? Finlandia. Tak, trzeba postawić na edukację prak- Pytanie to nabiera głębszego sensu, gdy odniesiemy tyczną, zgadzam się, trzeba poprawić edukację prak- się do historii. Gimnazja powstały w końcówce lat 90. tyczną. Reforma ministra Handkego, która je wprowadzała, Dodatkowo ta reforma niszczy wiele rzeczy. Klasy ma już prawie 18 lat, można powiedzieć, osiąga peł- dwujęzyczne – jaki sens mają klasy dwujęzyczne, je- noletność, dojrzałość, ale dzisiejsze działania posłów, żeli mają być tylko dla dzieci z tej samej szkoły? Kwe- którzy chcą ją odwracać, zakrawają na coś zupełnie stia szkół muzycznych, które są niedostosowane, innego: skrajną niedojrzałość i brak odpowiedzialno- kwestia metody wprowadzania tej reformy i niektó- ści za swoje czyny i decyzje. Tak, drodzy państwo, bo rych zapisów dotyczących tego, jak mają przebiegać są osoby, które dziś są orędownikami likwidacji gim- uchwały, tymczasowość programów, dwa roczniki nazjów, a głosowały za ich utworzeniem. To nie są w 2019 r. – wad tej reformy jest mnóstwo, dlatego żadne tajemne dane, można je znaleźć na stronie zwracam się do nauczycieli, do rodziców, do wszyst- internetowej Sejmu. Za powstaniem gimnazjów gło- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 42 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Krystian Jarubas objąć nauką osiem roczników, pierwszaki natkną się w nich na piętnastolatków. A jeszcze niedawno krzy- sowali m.in. państwa prezes Jarosław Kaczyński, czeliście, że sześciolatki nie powinny spotykać się Tadeusz Cymański, Mariusz Kamiński, Antoni Ma- z dziesięciolatkami, bo różnica wieku jest zbyt duża. cierewicz, Kazimierz Ujazdowski, Ryszard Czarne- Gdzie tu sens i logika, pani minister? Straciliście je cki. Co ciekawe, Krzysztof Jurgiel był na tym głoso- w tym momencie. waniu nieobecny, ale może dziś jest chociaż na sali? Co gorsza, szybkie tempo wprowadzania antyre- Nie ma? Nieważne… Niektórzy głosujący wtedy za formy ma chyba na celu ukrycie kolejnych problemów gimnazjami być może są dziś na tej sali plenarnej, z nią związanych. Okazuje się, że przez likwidację pytam więc, co się stało, dlaczego zmieniliście zdanie. gimnazjów może zabraknąć miejsca dla dzieci w przed- Dlaczego dziś chcecie zawracać kijem Wisłę? Zwłasz- szkolach przy podstawówkach. W samej tylko War- cza że nie macie, szanowni państwo, racji. Według szawie chodzi o ponad 2 tys. trzylatków, ale na tere- badań PISA rok do roku polepsza się poziom kształ- nach wiejskich wcale nie jest lepiej… cenia w polskich gimnazjach. Od 2000 r. do 2015 r. (Poseł Piotr Kaleta: Może coś tam zreprywatyzują?) polskie piętnastolatki awansowały z poziomu poniżej …nie mówiąc o pozostałych grupach wiekowych. europejskiej średniej do czołówki edukacyjnej świata. To efekt działań PiS w edukacji. We wrześniu znie- To przekłada się na dalszą naukę, oznacza, że rok- śliście obowiązek szkolny dla sześciolatków, pozosta- rocznie zwiększają się szanse absolwentów na znale- wiając przy tym zobowiązanie samorządów do za- zienie coraz lepszej pracy, lepiej płatnej i bardziej gwarantowania miejsca w przedszkolu trzylatkom. prestiżowej. To bardzo ważne w kontekście tego, co W rezultacie, szanowni państwo, placówki muszą mówiono przy tworzeniu reformy – że ma ona niejako przyjąć cztery roczniki. Podstawówki uratowały się, wyrównywać szanse uczniów z różnych środowisk. tworząc oddziały przedszkolne. Teraz muszą wygo- Jak widzicie, wychodzimy na prostą. I co, teraz spodarować nowe miejsca dla siódmo- i ósmoklasi- chcecie zawracać? Szczególnie że tzw. dobra zmiana stów, najprawdopodobniej kosztem najmłodszych. pęka, co pokazuje ostatni sondaż dla jednej z rozgłoś- Dla PSL najważniejsze jest dobro uczniów i na- ni radiowych. Wynika z niego, że 42% badanych jest uczycieli, pani minister. Wasza reforma to dla nich przeciwko reformie likwidującej gimnazja, 39% jest wielka niewiadoma. Tak naprawdę nie omówiono

Spis treści za. To może oznaczać, że tendencja się zmienia. Lu- kwestii zmiany struktury szkolnej. Ministerstwo nie dzie zrozumieli, pytanie, dlaczego wy nie rozumiecie, posiada też żadnych zapisów poruszanych tam spraw. szanowni państwo. Nadal nie wiemy nic o programie nauczania – jaki (Poseł Piotr Kaleta: Przed wyborami mieliście 17%.) dostęp do wiedzy, i jakiej wiedzy, szykujecie naszej Panie Kaleta, skończę, zaraz pan będzie mówił. młodzieży. Nie wiemy też, co będzie z nauczycielami, Dodam też, że ten sondaż nie jest jedynym wy- którzy stracą pracę w gimnazjach. Pani minister ra- znacznikiem trendów społecznych. Związek Nauczy- czyła zapewnić, że każdy z nich otrzyma propozycję cielstwa Polskiego już pod koniec 2015 r. mocno kry- innej pracy. Pytanie: Czy to będzie praca np. w kot- tykował plany PiS związane z reformą, o której mó- łowni? wimy. Nauczyciele zebrali ponad 250 tys. podpisów PSL nie jest opozycją totalną. Wielokrotnie dekla- w obronie gimnazjów i obecnego ustroju szkolnego. rowaliśmy, że jesteśmy skłonni rozmawiać o reformie Co ciekawe, zajęło to niecałe 2 miesiące. To kolejny oświaty, ale w dobrym kierunku, tak by nie były to dowód na to, że proponowana przez PiS reforma nie tylko zmiany pozorne. Nadal nie wiemy, co pani mi- ma tak wielu zwolenników, jak tu próbują nam wci- nister sądzi o naszych propozycjach, bo odpowiedzi skać przedstawiciele rządu. Co zrobicie z tymi podpi- pani minister nie uzyskaliśmy. sami? Wyrzucicie je do kosza? (Poseł Piotr Kaleta: Jakie to propozycje?) Szanowni państwo, PSL nie było zwolennikiem Dotyczące edukacji, panie Kaleta. Postulowali- powstawania gimnazjów, byliśmy przeciwko. Wtedy śmy, by zamiast wydawać pieniądze na zmianę tab- posłowie AWS-u zrobili woltę, przegłosowali po swo- liczek i pieczątek… jemu i stworzyli obecny system edukacji. A więc trze- (Poseł Piotr Kaleta: Ale jakie?) ba być konsekwentnym, szczególnie że pokłosiem …wydawać je na dodatkowe lekcje języków ob- decyzji sprzed kilkunastu lat był olbrzymi wkład cych, tak by była przynajmniej godzina dziennie w każ- pracy nauczycieli, dyrektorów szkół, którzy musieli dej klasie, na posiłek regeneracyjny dla każdego ucz- stworzyć niemal od podstaw gimnazja, a łatwe to nie nia bez względu na status majątkowy i w końcu wnio- było, szczególnie w mniejszych miejscowościach. Od skowaliśmy o rozpoczęcie prac nad zmniejszeniem 1999 r. samorządy wydały na funkcjonowanie gim- liczby uczniów w klasach do 20… nazjów 130 mld zł, w tym 8 mld na inwestycje. Nie- (Poseł Piotr Kaleta: To przez 8 lat mogliście robić.) które samorządy do dziś ponoszą konsekwencje fi- …uczniów, panie Kaleta, tak by nauczyciel mógł nansowe, spłacają długi zaciągnięte na poczet przy- więcej uwagi poświęcać każdemu ze swoich wycho- stosowania się do zmian w edukacji, jakie zafundo- wanków. wali im rządzący w latach 90. posłowie AWS-u. Dziś Do tej pory nie wiemy, jak odnosi się do tych pro- pokazujecie, że nie odrobiliście lekcji. Wasza reforma pozycji ministerstwo, mimo że wielokrotnie o to py- spowoduje chaos. Szkoły podstawowe będą musiały taliśmy. Nie wiadomo też, ile pieniędzy pochłonie to, 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 43

Poseł Krystian Jarubas w kampanii. Są matki wychowujące dzieci, są matki, które otrzymują jałmużnę w zamian za to, że mają co proponuje dziś PiS, czyli wymiana tabliczek, pie- urodzić dziecko niepełnosprawne, mimo obietnicy czątek, sztandarów i papieru firmowego w szkołach. składanej z tej mównicy przez waszą liderkę, panią Pani minister na pewno wie. Zastanówcie się, czy to premier Szydło, a wy 900 mln wyrzucacie w błoto. To się opłaca. Czy nie lepiej zamiast na biurokrację prze- jest drugi powód. znaczyć pieniądze na realną zmianę: poprawę jakości Trzeci: bo to jest szkodliwe dla dzieci, dla uczniów. kształcenia? Wiem, co mówię, ponieważ mój syn jest uczniem Jak widać, pytań jest wiele, a zamiast odpowie- VI klasy szkoły podstawowej. Raz jeszcze wam przy- dzi jak na razie uczniom, nauczycielom i rodzicom pomnę dlaczego i absolutnie pójdzie wam w pięty, brzmieć może dziś w uszach jeden cytat: Ciemno będziecie wstydzić się za te swoje szyderstwa. wszędzie, głucho wszędzie. Co to będzie, co to będzie? (Poseł Piotr Kaleta: Stasia Pięty nie ma.) Pani minister zna ten cytat? (Oklaski) Adam Mickie- Pkt 4: ponieważ jest nie fair wobec nauczycieli, wicz. Cytat adekwatny do sytuacji, bo istnieją poważ- ten projekt reformy jest ogromnie nie fair wobec na- ne obawy, że to, co proponuje pani polskiej edukacji, uczycieli. to żadna reforma. I pkt 5: bo nie rozwiązuje żadnych problemów, bo (Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska: nie rozwiązuje żadnych problemów. Panie pośle, a dalej? Można dalej z Mickiewicza?) (Wypowiedź poza mikrofonem) Szanowna pani minister, to żadna reforma, to Żeby pani usłyszała, pani poseł, bo pani jest głu- – powiem grzecznie – dziadostwo. cha na argumenty rodziców, głucha na argumenty Klub PSL złoży wniosek o wysłuchanie publiczne nauczycieli, więc ja je wykrzyczę, bo to jest mój obo- w tej sprawie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) wiązek. A więc czas. Co oznacza w praktyce reforma, któ- rą proponuje pani minister Zalewska? Otóż oznacza, Wicemarszałek Barbara Dolniak: bo rozmawiałem o tym z samorządowcami z Wrocła- wia, że do końca stycznia trzeba opracować nową Bardzo dziękuję. siatkę szkół, przeprowadzić konsultacje z nauczycie-

lami oraz konsultacje z rodzicami uczniów. Wielu Spis treści W imieniu Koła Poselskiego Europejscy Demo- z nich nie chce, ma różne pomysły na to, co ich dzie- kraci głos zabierze pan poseł Jacek Protasiewicz. ci mają robić dalej, czy zostawać w tym samym bu- Bardzo proszę. dynku na drugą zmianę, czy chodzić do innego budynku tylko dlatego, że jest taki kompletnie nonsen- sowny wymysł. Tłumaczyłem to już wam wcześniej, Poseł Jacek Protasiewicz: na tym się zamknę. A do maja trzeba powołać nowe szkoły, do maja muszą powstać uchwały o powołaniu Dzień dobry. nowych szkół. Szanowna Pani Marszałek! Panowie Posłowie Pkt 2: koszty. Pani mówi 900 mln. Ja wiem jedno. i Panie Posłanki! Zacząłem inaczej, ponieważ słyszę, Pani mówi, że są sanitariaty w tych szkołach. Są. że państwo poselstwo PiS-owskie już się szykuje do Tylko różnica pomiędzy gimnazjum a szkołą podsta- tych swoich szyderstw. Będę o tych szyderstwach mó- wową polega na tym, że w szkole podstawowej ma być wił i będzie wam wstyd za słowa, które wykrzykuje- tzw. węzeł odżywczy, czyli ma być stołówka – w gim- cie z tej części sali. nazjum nie musiała być – i przy podstawówce musi Otóż zacznę od tego, że w imieniu klubu Europej- być plac zabaw. Pani nawet nie wie o tym, że tak jest, skich Demokratów… bo pani nawet nie przygotowała rozporządzeń, które (Poseł Piotr Kaleta: Koła.) by to zmieniały. To jest przykre, że pani nie wie, pani …koła Europejskich Demokratów poprzemy minister, bo myślałem, że pani jest jednym z bardziej wniosek Platformy i Nowoczesnej o odrzucenie obu kompetentnych członków tego rządu. Zawiodłem się tych projektów oraz wniosek Platformy i Nowoczes- srodze. nej o zorganizowanie wysłuchania publicznego, jak Po trzecie, jest to szkodliwe dla uczniów. Mówiłem również wniosek PSL-u o odrzuceniu obu tych pro- wam to już. Ile to będzie kosztować, jakie będą skut- jektów. PSL wniosku o wysłuchanie publiczne nie ki dla mojego syna? Z tej sali padały szydercze pod- zgłosił. powiedzi: zapłacimy ci za korepetycje z hiszpańskie- Dlaczego? Z pięciu powodów. Pierwszym powo- go dla twojego syna. Nie chcę waszych pieniędzy, dem jest czas, tempo tej reformy, które skutkuje cha- mnie stać na korepetycje. Ale co z milionami Pola- osem. Za chwilę wyjaśnię, jak wielkim chaosem skut- ków, których nie stać, którzy chcieli wysłać dzieci do kuje. dwujęzycznego gimnazjum i nie będą mogli wysłać? Po drugie, koszty. Są koszty tej reformy. Pani mi- O nich pomyślcie i przed nimi będziecie się spowia- nister mówi o 900 mln. Czy starczy, nie wiem. Wiem dać, przed nimi będziecie się rozliczać. Ja wam przy- jedno: nawet jeśli to jest 880 mln, to są to pieniądze pomnę za 3 lata, mam nadzieję, że wcześniej. (Poru- wyrzucone w błoto. W Polsce jest dużo więcej potrzeb. szenie na sali) Ja je znam, wy też je znacie, bo mówiliście o nich (Głos z sali: Ooo…) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 44 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Jacek Protasiewicz (Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo, pani mar- szałek.) Pkt 4: jest to nie fair wobec nauczycieli. Powiem A więc spokojnie, jeżeli pani się nie zmieści, to tylko jedną rzecz. Z mocy ustawy dyrektor gimna- będzie pani mogła o tę chwilę przedłużyć, ale musimy zjum zostaje zastępcą tej nowo powstałej podstawów- ustalić jakąś regułę. ki, nawet jak jest lepszy, nawet jak jest znakomitym (Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska: dyrektorem. Mógł być dyrektorem roku, mógł być Pani marszałek…) dyrektorem dziesięciolecia w tym mieście, ale z mocy Nie, pani minister, będzie pani miała czas. Za- ustawy Anny Zalewskiej ma obowiązek bycia zastęp- wsze mogę udzielić pani głosu, ale może poczekajmy cą dyrektora, i to nie na miesiąc, dwa, trzy, tylko do na te pytania, które będą stanowić całą zbiorowość, końca konkursu. Takie są wasze skutki. i wtedy będzie pani mogła w pełni przez dowolną (Poseł Piotr Kaleta: No i bardzo dobrze.) ilość czasu odpowiadać. Pkt 5: te projekty nie rozwiązują żadnych poważ- (Poseł Krystyna Skowrońska: Do której pani ma nych problemów typu dotowanie gmin, które inwe- dyżur?) stują więcej w szkolnictwo publiczne, co skutkuje Jeżeli bardzo pani chce, bardzo proszę, bo ja pani tym, że muszą więcej inwestować w szkolnictwo nienie mogę odmówić zabrania głosu, ale wydawało mi publiczne. Skutek tego jest taki, że powstają prywat- się, że odpowiedź na cały komplet pytań będzie właś- ne licea ogólnokształcące, a zawodówki są puste. We ciwszym sposobem odpowiedzi. (Oklaski) Wrocławiu pracodawcy potrzebują 400 wykwalifiko- Tak więc pani minister zabierze głos w tej chwili, wanych robotników, a jest ich 4. przed rozpoczęciem zadawania pytań. (Głos z sali: Właśnie będzie dobra szkoła zawodowa.) Bardzo proszę. Zajmijcie się tym wreszcie. I ostatnia sprawa. Pani minister mówiła, że więk- szość nauczycieli jest za tą reformą. Otóż bodaj 2 tygodnie temu byłem na pl. Piłsudskiego, byłem z tymi Minister Edukacji Narodowej nauczycielami, widziałem transparenty: zostawcie Anna Zalewska: nasze gimnazjum. Ale widziałem też taki: gimna- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ponieważ rzeczy- Spis treści zjum zostawić, rządzących spławić. (Dzwonek) To jest zdjęcie z tej wielotysięcznej demonstracji. Były to wiście wystąpienia klubów były bardzo emocjonują- jakieś nauczycielki ze Śląska. ce, ja dalej apeluję o rozmawianie o Prawie oświato- (Poseł Piotr Kaleta: Dwie osoby.) wym, o tym, co trzeba w systemie edukacji zmienić. Wiecie skąd? Ja wam powiem skąd, bo nawet nie Pozwoli pani, że rzeczywiście będę próbowała wyjaś- wiecie, że taka miejscowość istnieje. Wielowieś. Jedź- niać już te wątpliwości, które padały tutaj z mównicy cie tam i opowiedzcie o tej swojej reformie, jaka ona sejmowej. Być może w związku z tym pewne pytania jest doskonała. Widłami was pogonią, wywiozą was nie będą się powtarzać, choć oczywiście posłowie na drabiniastym wozie i nauczycie się, że z Polakami mają tutaj wolność. się rozmawia, a nie Polakami się rządzi w taki spo- Kilka bardzo krótkich uwag, proszę państwa, bo sób, w jaki wy proponujecie. Dziękuję. muszę dementować na bieżąco. Były pytania dotyczą- ce opinii rektorów, była mowa o tym, że 26 na 37 po- wiedziało, że absolwenci liceum ogólnokształcącego Wicemarszałek Barbara Dolniak: są nieprzygotowani do studiowania. Tak, to jest raport Najwyższej Izby Kontroli. Uważam Najwyższą Dziękuję panu posłowi za zabranie głosu. Izbę Kontroli za naprawdę rzetelnego audytora sy- (Poseł Piotr Kaleta: Aż się zadumałem.) stemu edukacji. Jednocześnie przypominam, że było (Poseł Jacek Protasiewicz: Naprawdę? Zdarza się?) drugie wystąpienie jakby usprawiedliwiające, dlacze- W imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidarni sta- go tak się dzieje, że rzeczywiście każdy może dostać nowisko na piśmie złożyła pani poseł Małgorzata się na studia, że na historię może dostać się nawet Zwiercan*). ten, kto historii nie zdawał na maturze. W związku Na liście osób, które zapisały się do zadania py- z tym odpowiadam, że tym większa odpowiedzial- tań, są 93 osoby. ność za system 13-letni, który budujemy, za to, żeby Czy ktoś jeszcze chce się zapisać? rzeczywiście ta jakość kształcenia była na najwyż- Nie widzę. szym poziomie. Zamykam listę. Były odwołania do badaczy. Wszyscy ci badacze, Czas na zadanie pytania – 1 minuta. którzy się wypowiadają, jeżeli ktoś właściwie czyta (Poseł Ewa Kołodziej: To jest za mało, 1,5 minuty.) ich komentarze, ich wystąpienia, absolutnie zgadza- Jeszcze się nie zdarzyło, pani poseł, w tym Sejmie, ją się z jednym: nie ma dobrze zorganizowanych lice- żebym odebrała komuś głos, jeżeli trochę przekroczy. ów ogólnokształcących, nie ma szkół branżowych. Sami państwo widzieliście przed chwilą. (Oklaski) Powtarzają to na każdym kroku, podkreślają, że w Polsce jest bardzo niebezpieczny i nietypowy dla *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. żadnego kraju rynek korepetycji. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 45

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska są w systemie, dlatego mówię o bardzo poważnym doskonaleniu zawodowym i tym dorocznym kształ- Jeżeli chodzi o Częstochowę, to tutaj są posłowie, ceniu, ale trzeba zbudować system, który zapewni którzy byli na spotkaniu w Częstochowie. Pana pre- finansowanie tego doskonalenia, a jednocześnie zwią- zydenta nie było na tym spotkaniu, był wiceprezy- że się nie z przypadkowymi firmami, którym zależy dent… na podpisie po to, żeby rozliczyć projekt, a nie na tym, (Poseł Krystyna Szumilas: Ja mówiłam o wicepre- żeby rzetelnie uczyć polskiego nauczyciela. A jedno- zydencie.) cześnie jest jeszcze druga kwestia i o tym właśnie …który próbował dyskwalifikować dane, którymi rozmawiamy w zespole z samorządowcami. Nie wiem, posługiwaliśmy się, pokazując przekształcenie w Czę- czy państwo zauważyli, że samorządowcy mieli duży stochowie. Natomiast ja bardzo prosiłam pana pre- kłopot, jeżeli chodzi o rozliczanie dotacji z niepublicz- zydenta, żeby zweryfikował te dane, dlatego że jego nymi placówkami. Nie potrafili się z państwem do- dyrektorzy do systemu informacji oświatowej dostar- gadać przez 8 lat. Zrobiliśmy to w ciągu 3 miesięcy. czają te dane. W związku z tym gdzieś tam w tych Wtedy nikt nie dyskutował, że jest to tempo błyska- szkołach czy w urzędzie rzeczywiście jest jakiś kło- wiczne. Mają wszystkie narzędzia do tego, żeby dy- pot, a to jest duży kłopot, bo jak państwo wiedzą, scyplinować i odpowiadać za środki publiczne. I jest samorządy, które są kontrolowane przez urzędy kon- ten kłopot blokujący młodym dostęp do systemu, troli skarbowej, później muszą oddawać część sub- związany z tzw. średnią na poszczególnych stopniach wencji oświatowej. awansu zawodowego. I też rozmawiamy na ten te- Padło tutaj oczywiście takie stwierdzenie, że nie mat, za moment uwalniamy samorządy od tejże śred- byłam na manifestacji. Po pierwsze, nie zostałam niej, oczywiście po inwentaryzacji subwencji. Tu zaproszona. Gdyby była taka okazja czy taka możli- musi być zgoda związków zawodowych, wstępna już wość, że miałabym przyjąć delegację, to z najwyż- jest. Mamy nadzieję, że w ten sposób odblokujemy szym szacunkiem i uznaniem. Przypominam, że młodym wejście do systemu. dzień wcześniej rozmawiałam w zespole na temat Mówicie państwo, że to jest nierealistyczny ter- konkretnych rozwiązań dotyczących statusu zawo- min, że powinniśmy to zacząć np. za 3 lata. To po- dowego nauczyciela, wynagrodzenia, tego, co trzeba wiedzcie rodzicom uczniów, którzy czekają na 4-let- zmienić w Karcie Nauczyciela, również na temat pod- Spis treści nie liceum, że dopiero za 8 lat będzie matura, która wyżek. Podzieliliśmy się na zespoły, pracujemy. Zwią- będzie konsumowała 4-letnie liceum. Powiedzcie zek Nauczycielstwa Polskiego również przybył. Przy- pracodawcom, że za 5–6 lat zaczynamy budowę szko- pominam, że większość trosk związkowców, przede ły branżowej. wszystkim „Solidarności”, i forum związków wy- (Poseł Rafał Grupiński: Opowieści głodnej treści.) brzmiała w przepisach Prawa oświatowego. Dalej Myślę, że powinniśmy być odpowiedzialni. budujemy system odpowiedzialności również za sa- tysfakcję nauczyciela. Jeszcze raz podkreślam, proszę państwa, również Padło też takie sformułowanie, że były budowane zwracam się do posłów, którzy będą zadawać pyta- gimnazja. Były budowane różnego rodzaju placówki nia, do tych, którzy występowali w imieniu klubów. oświatowe, nie tylko gimnazja, ale proszę powiedzieć, Nieprawdą jest, że wszystko wydarzy się w 2017 r. jak spojrzycie w oczy mieszkańcom wsi, którzy budo- W 2017 r. rozpoczynamy 5-letnie powolne, ewolucyj- wali szkoły wiejskie własnymi rękami, a za państwa ne dostosowywanie systemu. W dodatku w związku kadencji kilka tysięcy tych szkół zostało zlikwidowa- z reformą, co jest policzone, macie to państwo w uza- nych. (Oklaski) sadnieniu projektu ustawy, nie będzie zwolnień na- Jednocześnie chcę dementować na bieżąco. Rodzi- uczycieli. Pokazujemy, że będzie co najmniej 5 tys. ce zresztą są drażnieni przez polityków, którzy mają nowych etatów. Potrafimy liczyć, udowodniliśmy to, dostęp do pełnej informacji. Dyrektorzy mają dostęp kiedy mówiłam o tym, że w związku z reformą sześ- do pełnej informacji, nauczyciele mają dostęp do peł- ciolatka nie będzie zwolnień nauczycieli. nej informacji, są nie tylko informatory. Przypomi- (Poseł Urszula Augustyn: A ci, co już są zwolnieni?) nam, że w sierpniu uprzedzałam te wszystkie zda- Mamy najnowsze dane z systemu informacji rzenia, żeby absolutnie nikt nie był zaskoczony, więc oświatowej, gdzie jest większa liczba etatów. To są muszę te kwestie dementować. Podręczniki, proszę dane, które spływają z konkretnych szkół, od kon- państwa, podstawy programowe będą gotowe. Pod- kretnych dyrektorów. stawy programowe ani podręczniki nie będą tymcza- Jeżeli chodzi o ocenę nauczyciela – była tutaj też sowe. Powtarzam to za każdym razem i będę to ro- podnoszona taka kwestia – tak, to jest cała komplek- biła systematycznie po to, żeby rzeczywiście nie uda- sowa dyskusja. Mam nadzieję, że wspólnie ze związ- ło się państwu wmówić obywatelom, że rzeczywistość kami zawodowymi i z samorządami uda nam się wygląda inaczej. spojrzeć kompleksowo na wszystko, co jest związane Jeżeli chodzi o blokowanie systemu – tutaj do z nauczycielem, żeby naprawdę o niego zadbać. pana posła z klubu Kukiz – to rzeczywiście tak jest. Pani poseł Lubnauer podkreśla, że trzeba dbać To wynika z dwóch kwestii. Po pierwsze, z niżu de- o dziecko. Tak, w związku z tym nie wolno mieszać mograficznego. Musimy zadbać o nauczycieli, którzy dziecka do dyskusji politycznej. Dziecko nie powinno 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 46 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska ście jestem w stałym kontakcie, liczymy te pieniądze, m.in. są to pieniądze na place zabaw, które przez 8 lat zauważyć reformy, to absolutnie nasza wspólna spra- były skrupulatnie budowane – uwaga – za 150 tys. zł. wa dla jego dobra. Plac zabaw można wybudować za 30 tys. (Poseł Małgorzata Chmiel: Jak dziecko ma nie (Poseł Agnieszka Pomaska: Gdzie pani żyje?) zauważyć reformy?) I teraz, proszę państwa, podnoszona kwestia podwo- Ono ma czuć się bezpiecznie w szkole i mam na- jonego rocznika. Ja tylko spytam państwa i proszę dzieję, że żaden z polityków, który tutaj zabierał głos, o uczciwą i rzetelną odpowiedź: Gdzie państwo byli, nie zaburza rytmu pracy szkoły. Przypominam też kiedy budowało się podwojony rocznik w klasie I art. 56 ustawy o systemie oświaty, myślę, że państwo i w klasie II? Mamy taki podwójny rocznik. posłowie wiedzą, jak on brzmi. (Poseł Krystyna Szumilas: Na 2 lata, właściwie na 3.) Jeżeli chodzi o liczbę, różnicę między liczbą szkół I te podwojone roczniki, proszę państwa, rzeczy- podstawowych, ona jest oczywista. Przypominam wiście są czy były dramatem dla dzieci, bo tam dzie- państwu, że w gimnazjach nastąpiła maksymalna cko 5-letnie spotkało się z dzieckiem 7-letnim. kumulacja w ramach absolutnej oszczędności sub- (Poseł Sławomir Nitras: A teraz jak będzie?) wencji oświatowej. Zresztą twórcy założeń czy pro- (Poseł Agnieszka Pomaska: A teraz 6-letnie gramu mówiący o gimnazjum zakładali, że powsta- z 15-letnim.) nie 5 tys. gimnazjów, powstało i tak więcej – ponad Jeżeli chodzi o odpowiedź, proszę państwa, czy 7 tys. Przypominam, że większość jest w zespołach. wystąpienie przedstawiciela PSL – 6 tys. szkół do Jednocześnie debaty, pani poseł, odbywały się na likwidacji. To nieprawda. W szkołach podstawowych absolutnie różne tematy. Pani była pewnie na jednej nie zmieni się nic z mocy ustawy, bo dyskutujmy o za- czy na dwóch, za co jestem bardzo wdzięczna, bardzo pisach ustawowych, a nie o odczuciach i emocjach. się cieszę, że pani zaszczyciła nas swoją obecnością. We wszystkich szkołach podstawowych nie zmieni się Każdy temat wybrzmiał. Odpowiadaliśmy na pyta- nic z mocy ustawy. nia, byliśmy w kilkuset miejscach. W samorządach (Poseł Krystyna Szumilas: Co się stanie?) posłowie Prawa i Sprawiedliwości również uczestni- Dyrektorzy i nauczyciele szkół podstawowych 6-letnich stają się nauczycielami i dyrektorami szkół czyli w tych debatach, rzeczywiście byli z samorzą-

Spis treści podstawowych 8-letnich. W wypadku gimnazjum i szko- dowcami, rzeczywiście zadawali te pytania później ły podstawowej w zespole zmieni się szyld, dyrektor, w ministerstwie edukacji i nie tylko, w komisjach. nauczyciele z mocy ustawy zostają. Do 31 marca trze- (Poseł Sławomir Nitras: Dobrze, starczy tego.) ba będzie podjąć jedną uchwałę, która będzie począt- Przypominam zresztą, że debaty odbyły się już kiem przygotowywania samodzielnych budynków, kilkakrotnie, zanim dyskutowaliśmy o projekcie po- 2080 budynków dla jednozmianowej szkoły podsta- selskim, o Prawie oświatowym. Po tym, jak ogłosi- wowej. Będzie na to czas, jeżeli zapadnie taka decyzja łam założenia, jak pierwszy raz publicznie zostały samorządów, a one troszczą się o nauczycieli i dyrek- ogłoszone założenia do reformy, pan przewodniczący torów. Zostanie ten sam dyrektor, wszyscy nauczy- komisji edukacji mnie zaprosił, rzeczywiście wielo- ciele. W związku z tym nie ma możliwości, żeby co- krotnie dyskutowaliśmy na ten temat, przedstawia- kolwiek zostało zlikwidowane. W dodatku chcę po- liśmy harmonogram wdrażania. W związku z tym wiedzieć, przypomnieć, bo pan podnosił tutaj kwestię dla nich to absolutnie nie jest zaskoczenie. I rzeczy- zmiany zdania, mówił pan o tym, że iluś posłów głoso- wiście pani poseł powtarza tutaj, że my gdziekol- wało za gimnazjum w 1998 r., że gimnazjum Handke- wiek… To na pewno nie ministerstwo edukacji dys- go po prostu już nie ma, ta reforma nie została zrea- kutuje na temat tego, gdzie jest większa agresja. lizowana. Nigdy nie użyłam takiego argumentu. (Poseł Elżbieta Gapińska: Jak to nie? On tak nie (Poseł Elżbieta Gapińska: Jak to nie?) uważa.) Natomiast w najnowszych badaniach, o których Jednocześnie chcę przypomnieć, że 25 lub 29 li- już była tutaj mowa – nie czas, żeby analizować ca- stopada 1998 r., mogę się mylić, premier Buzek pisał łość tychże badań – wynika jednoznacznie, że dziecko do marszałka Sejmu prośbę o bardzo pilne nadanie czuje się bezpiecznie w szkole podstawowej. biegu ustawie wprowadzającej gimnazja, które były Jeżeli mówimy o klasach dwujęzycznych, bo to wprowadzone we wrześniu następnego roku, gdzie jest nieustająca troska posła Protasiewicza, który nie było mowy o tym, że zabezpieczone są jakiekol- chce, żeby jego syn – przepraszam, jego syna, ale on wiek pieniądze, nie było samodzielnych budynków. jakby używa publicznie swoich prywatnych spraw – (Poseł Agnieszka Pomaska: A to jest?) jak zadeklarował jego syn, jego syn nie chce być w okre- (Głos z sali: Trzeba uczyć się na błędach.) ślonej szkole, pan poseł i owszem. Ale chcę pana posła W przypadku prezentowanej reformy, nowego uspokoić, bo i pan, i pana syn będziecie usatysfakcjo- Prawa oświatowego w uzasadnieniu i w OSR są po- nowani, dlatego że dwujęzyczność zostaje. liczone wszystkie pieniądze. Rozumiem troskę o trzy- (Poseł Rafał Grupiński: Lepiej nie uspokajać, pani latków, ale w związku z elastycznością ustawową już minister.) w tej chwili 70% trzylatków jest w przedszkolu. I żeby było jasne, proszę państwa, pan poseł wspo- (Poseł Krystyna Szumilas: Jest ich mniej niż mina tutaj o rozmowach z Wrocławiem. Ja rzeczywi- w ubiegłym roku.) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 47

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska Nie, nie chodzę po szkołach, nie zaburzam spokoju, nie uprawiam polityki na dzieciach. Rozmawiam Jeszcze raz przypominam, że niepubliczne pla- w zewnętrznych klasach z bardzo wieloma nauczy- cówki są gotowe do natychmiastowej reakcji. Jeżeli cielami i samorządowcami. (Dzwonek) Państwo po w jakiejkolwiek gminie wystąpi taki problem, uru- prostu zaburzają spokój dzieci, ponieważ robicie cha- chamiają placówki przedszkolne. Są tym bardzo za- otyczną reformę, która nie ma najmniejszego sensu. interesowane, bo po pierwsze, są do tego przygoto- (Oklaski) wane, są fachowe, a po drugie, przypominam, że tak są liczone pieniądze, że mają okazję nie pobierać czesnego. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Są zapisy debat, są wnioski z debat, łącznie z na- graniami, bo rzeczywiście były one rejestrowane. Pan poseł Jacek Protasiewicz, drugie sprostowanie. Proszę państwa, kiedy mówimy o tym, że szkoła pod- Bardzo proszę. stawowa i gimnazjum łączą się, żeby stać się szkołą podstawową z oddziałami gimnazjalnymi, jeżeli chodzi o dyrektorów i tę troskę, którą podnosił poseł, to Poseł Jacek Protasiewicz: ta sytuacja ma miejsce wyłącznie do momentu wyga- Dziękuję. szenia gimnazjum. Rzeczywiście później muszą od- Pani Marszałek! Pani Minister! Szanowni Panie bywać się konkursy, w dodatku rzeczywiście będą się i Panowie Posłowie! Otóż w zasadzie ten argument, odbywać co 5 lat, nie będzie możliwości powierzenia. który chciałem wypowiedzieć, pani przewodnicząca Dziękuję. (Oklaski) Lubnauer wypowiedziała. Dokładnie tu chodzi o dzieci, i nie o moje dziecko. Ono już jest dwujęzyczne, my z nim uzgodniliśmy kierunek jego kształcenia. Po- Wicemarszałek Barbara Dolniak: wiem pani jedną rzecz, pani minister, bo pani nawet tego nie rozumie. Pani jest odpowiedzialna za szkol- Dziękuję pani minister za zabranie głosu. nictwo publiczne w Polsce. Sprawy publiczne są pub- Mamy dwa sprostowania.

liczne, a nie prywatne. Wiem, że wam się często myli, Spis treści Pani poseł Katarzyna Lubnauer, klub Nowoczes- zwłaszcza Misiewicze są tego dowodem, publiczne na, a potem pan poseł Jacek Protasiewicz, klub po- z prywatnym, że 8 lat czekaliście, żeby się wreszcie, selski, przepraszam, Koło Poselskie Europejscy De- tak jak niedźwiedź do miodu, do tego publicznego mokraci. dobrać. Minuta dla każdego z państwa posłów. (Poseł Elżbieta Gapińska: Tak jest.) Bardzo proszę. Ale patrzymy wam na ręce. Mój syn sobie da radę. My, ja ze swoją żoną damy sobie radę. Tysiące Pola- ków nie dadzą sobie rady. I pani mówi, że pani rozu- Poseł Katarzyna Lubnauer: mie, że są wyzwania, przed którymi staje młodzież. Jednocześnie pani im każe iść do szkoły w wieku Panie i Panowie Posłowie! Pani Minister! Pani 7 lat zamiast w wieku 6 lat, inaczej niż w większości Marszałek! Chciałabym zauważyć, że jeżeli ktokol- krajów europejskich. Pani im dokładnie w momencie, wiek zakłóca tutaj spokój dzieci, to właśnie państwo. w którym dokonują wyboru ścieżki życiowej (Dzwo- Jeżeli ktokolwiek ma dziecko w szkole, to wie, że to nek), edukacyjnej, to wszystko wywraca do góry no- dziecko, kiedy jest w VI klasie, zaczyna się zastana- gami. wiać, gdzie ono pójdzie do gimnazjum. Wybiera swo- (Głos z sali: Rodzice zdecydowali.) Co jest w was takiego? Skąd ten gen destrukcji? ją drogę życiową, wybiera, nie wiem, tę klasę dwuję- Skąd wy się w ogóle wzięliście? Dziękuję bardzo. zyczną, jak syn pana posła Protasiewicza, lub inny (Oklaski) rodzaj szkoły, szkołę sportową czy ulubione gimna- (Głos z sali: Ja współczuję temu synowi.) zjum, do którego poszli jego starsi koledzy, nie wiem, (Głos z sali: Dziecku współczuję.) każdy rodzaj szkoły, który sobie wymarzył. Nato- (Głos z sali: Lekkie szaleństwo.) miast co państwo robią? Państwo informują te dzieci, że tak naprawdę ich jakiekolwiek plany dotyczące gimnazjum są już niebyłe, że tak naprawdę państwo Wicemarszałek Barbara Dolniak: zmienili im te plany. (Poseł Kazimierz Moskal: To jest sprostowanie?) Bardzo dziękuję panu posłowi. Po drugie, państwo informują ich, że tak napraw- I rozpoczynamy – mam nadzieję, że z mniejszymi dę to, jakie oni mieli zamiary, w ogóle nie ma znacze- emocjami – listę pytań. nia, bo oni są nieistotni, to są pionki w państwa roz- Zaczyna pani poseł Ewa Tomaszewska, klub Pra- grywce. To jest właśnie przedmiotowe traktowanie wo i Sprawiedliwość. dzieci. Bardzo proszę. (Poseł Piotr Kaleta: To jest troska o dzieci.) Czas – 1 minuta, przypominam. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 48 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Ewa Tomaszewska: Poseł Stefan Romecki:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym zadać Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Czy pytanie: Czy zreformowany system oświaty zagwa- jest pani minister za wysłuchaniem publicznym, bo- rantuje pogłębienie edukacji w zakresie przedmiotów wiem wpłynął taki wniosek od Związku Miast Pol- ścisłych i przyrodniczych? Czy przewidywane są skich, Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej w bliskiej przyszłości działania na rzecz utworzenia Polskiej, Unii Metropolii Polskich, Unii Miasteczek i wyposażenia pracowni szkolnych, których dziś brak Polskich i Związku Powiatów Polskich? Czy jest pani zarówno w szkołach podstawowych, jak i w gimna- minister w stanie przekonać swoich kolegów i kole- zjach? Dla mnie jako fizyka jest nie do przyjęcia sy- żanki z PiS-u, by było wysłuchanie publiczne? Uwa- tuacja, w której co czwarte, nawet co piąte tylko żam, że jak się coś zmienia, nie może zabraknąć de- gimnazjum dysponuje pracowniami przyrodniczymi. baty publicznej. I to jest to działanie, które trzeba będzie podjąć. Dzię- Jeszcze jako rodzic i dziadek chciałbym spytać, bo kuję bardzo. (Oklaski) mamy bardzo mądre dzieci, już te kilkuletnie są tak mądre: Czy państwo pytaliście dzieci, czy chcą gim- Wicemarszałek Barbara Dolniak: nazjum, czy nie? Ja akurat kończyłem jeszcze 7-let- nią szkołę podstawową, później były zawodówki, Bardzo dziękuję. szkoły średnie i dopiero wyższe. Pamiętam, że ci, co Pani poseł Agnieszka Pomaska, klub Platforma byli przeciwko gimnazjom, dzisiaj bronią tych gim- Obywatelska, pytanie. nazjów. I ja uważam, że (Dzwonek) to niepotrzebne Bardzo proszę. jest. Dziękuję.

Poseł Agnieszka Pomaska: Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Bardzo dziękuję. Bardzo dziękuję. Pani minister, po pierwsze, chciałam powiedzieć, Pani poseł Paulina Hennig-Kloska, klub Nowo-

Spis treści że pani wystąpienie brzmiało tak, jakby pani broniła czesna, kolejne pytanie. się z okazji wotum nieufności wobec pani. Ale chcę Bardzo proszę. panią uspokoić, to nie dzisiaj, jeszcze nie dzisiaj, ale jestem przekonana, że efekty tej pseudoreformy będą Poseł Paulina Hennig-Kloska: takie, że także to będzie panią czekało. Szanowna pani minister, 7 lat temu usłyszeliśmy Pani Marszałek! Pani Minister! Panie i Panowie z pani ust takie słowa: Jeśli my polskiej oświaty nie Posłowie! Ministerstwo powołuje się na czterech eks- potraktujemy jako takiego priorytetu, gdzie prace pertów, którzy jakoby popierają likwidację gimnazjów. mają być kontynuowane bez względu na to, czy ktoś Pani minister powołuje się na badania prof. Dolaty, jest z jednej, czy z drugiej strony sceny politycznej, dr. Herczyńskiego czy prof. Stawińskiego. Ci zaś eks- to nigdy nie osiągniemy sukcesu. Chciałabym się perci z drugiej strony mówią, że ich badania nie były, pani minister zapytać, czy dzisiaj powtórzyłaby pani nie powinny być wykorzystywane w celu uzasadnie- te słowa. Mówiła pani również, że założenia tej refor- nia likwidacji gimnazjów. Proszę zatem o przytocze- my – mówimy o sytuacji, kiedy mamy gimnazjum nie analiz stworzonych na potrzeby tej reformy przez i szkoły podstawowe – są dobre i one są cały czas kon- ekspertów, specjalistów w dziedzinie edukacji, po- tynuowane. Czy te słowa pani minister są aktualne? twierdzających zasadność likwidacji gimnazjów. Przy reformie w Polsce zapomina się, że ona musi Jeżeli zaś chodzi o pani wypowiedź, pani minister, być obudowana (Dzwonek) pieniędzmi. Pani minister, odnośnie do zakłócania pracy uczniów w szkołach gdzie są dzisiaj te pieniądze? Czy nie lepiej te pienią- i kształcenia uczniów, to nic bardziej, pani minister, dze, które będą przeznaczone na tę pseudoreformę, nie zakłóci tej nauki niż masowe odejścia nauczycie- przeznaczyć na doinwestowanie polskich szkół? Bo li z gimnazjów i ich zmienność na etapie wygaszania te gimnazja, one dzisiaj w wielu miejscach w Polsce oraz zmiany obwodów czy łączenie w jednym gmachu są wzorem dla innych szkół, nie tylko w Polsce, ale nauki sześciolatków z czternasto- i piętnastolatkami. przede wszystkim w Europie. To jest czołówka euro- Dzwonek pejska i niech pani tego nie niszczy. Apeluję do pani ( ) o to dzisiaj. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Pani minister dobrze o tym wie, że właśnie te problemy spędzają dzisiaj sen z powiek zarówno nauczycielom, jak i rodzicom. Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Bardzo dziękuję. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Pan poseł Stefan Romecki, Kukiz’15, kolejne pytanie. Bardzo dziękuję, pani poseł Andżelika Możdża- Bardzo proszę. nowska, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 49

Wicemarszałek Barbara Dolniak Poseł Sławomir Nitras:

Nie ma pani poseł. Dziękuję, pani marszałek. To w takim razie pan poseł Dariusz Piontkowski, Pani minister, polskie gimnazja to ogromny suk- klub Polskiego Stronnictwa Ludowego. ces. 17 lat temu młodzi, ambitni nauczyciele uwierzy- (Poseł Piotr Kaleta: Nie no...) li, że ta reforma jest dla nich, że otwiera się nowa (Głos z sali: Prawo i Sprawiedliwość.) rzeczywistość, która pozwala pracować z uczniem, Przeniosłam pana, przepraszam, Prawo i Spra- która pozwala zapomnieć o starym, komunistycznym wiedliwość. systemie. Uwierzyli, a pani dzisiaj próbuje to wszystko popsuć. Wśród nich był również pani zastępca, pan mini- Poseł Dariusz Piontkowski: ster Kopeć. Jestem ciekaw, tak na marginesie, panie ministrze, jak pan wróci do swojego gimnazjum Nie dam się przenieść. – w którym moja jedna córka się uczy, a druga, mam nadzieję, będzie się uczyć – to co pan powie uczniom, co pan powie nauczycielom, co pan powie tym wszyst- Wicemarszałek Barbara Dolniak: kim, którzy przez 17 lat pracowali… (Poseł Piotr Kaleta: Dobra zmiana.) Ja też tego nie wymagam. Ja bym się nie śmiał, pani minister, nie śmiałbym Bardzo proszę. się. Nie śmiałbym się, bo to jest dramat wielu polskich dzieci, jak również nauczycieli. W XVIII w. kard. Altamirano, który niszczył w Ameryce Południowej Poseł Dariusz Piontkowski: jezuickie misje, które również kształciły (Dzwonek), powiedział: Moim zadaniem było odrąbać kończynę, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Gdyby na poważ- ale nie byłem świadomy jej dorobku. Żeby pani nie nie brać krzyki części posłów opozycji, to należałoby znalazła się w tej samej roli, sytuacji, bo historia za- powiedzieć, że według was gimnazja są podstawą nie

pamięta panią dokładnie tak. Dziękuję. (Oklaski) Spis treści tylko polskiej edukacji, ale i polskiej nauki, bez tego (Poseł Piotr Kaleta: Jakie to głębokie. Gdzie on to nie byłoby osiągnięć naukowych w Polsce. znalazł?) Po drugie, gdyby poważnie traktować to, co mó- wicie, to wszyscy musieliby uznać, że te zmiany w prawie edukacyjnym oznaczają nieobjęcie kilku roczni- Wicemarszałek Barbara Dolniak: ków nastoletniej młodzieży edukacją szkolną i znisz- czenie kilku tysięcy budynków szkolnych, co jest Bardzo dziękuję. oczywiście absurdem. Tylko idioci mogą brać tego Pan poseł Maciej Masłowski, klub Kukiz’15. typu argumenty na poważnie. Bardzo proszę. Próbowaliście zarzucić pani minister, że nie kon- sultowała tych zmian i że z nikim nie rozmawiała. W związku z tym mam prośbę do pani minister, żeby Poseł Maciej Masłowski: zechciała powtórzyć, z jakimi instytucjami, organi- zacjami i związkami rozmawiała, jaki jest efekt tych Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! rozmów, czy projekt pierwotny w stosunku do tego, Proponowana przez rząd stopniowa likwidacja gim- który jest dzisiaj, jest identyczny, i czy pani minister nazjów oznacza w praktyce mniejsze wpływy z sub- otwiera się na argumenty innych. wencji oświatowej dla szkół. Dziś w gimnazjach są Pytanie bardziej konkretne, zadawane często trzy roczniki, za chwilę będą tylko dwa, dalej jeden przez (Dzwonek) nauczycieli WF-u uczących w szko- – aż do całkowitego wygaszenia szkoły. Taka sytuacja łach sportowych. Oni pytają, czy będą mogli tworzyć budzi zasadne obawy, szczególnie w przypadku nie- w przyszłości zespoły obejmujące licea oraz szkoły publicznych gimnazjów na obszarach wiejskich, pro- podstawowe, tak aby móc przygotowywać młodzież wadzonych przez organizacje pozarządowe. sportowo od dosyć wczesnego wieku szkolnego. Dzię- Niedawno miałem okazję być w takiej szkole w miej- kuję bardzo. (Oklaski) scowości Handzlówka w gminie Łańcut na Podkar- paciu. W tym gimnazjum uczy się zaledwie 43 ucz- niów. Stopniowa likwidacja oznacza, że za rok ta Wicemarszałek Barbara Dolniak: liczba spadnie do poniżej 30 itd., a koszty stałe utrzymania szkoły, związane np. z ogrzewaniem budynku, Bardzo dziękuję. utrzymaniem czystości, zapewnieniem pomocy dy- Pan poseł Sławomir Nitras, klub Platforma Oby- daktycznych, zostaną. W jaki sposób stowarzyszenie watelska, kolejne pytanie. prowadzące to gimnazjum ma zapewnić jego prawid- Bardzo proszę. łowe funkcjonowanie przez ostatnie 2 lata? 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 50 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Maciej Masłowski telnych informacji w zakresie prawa oświatowego, ponieważ wizytatorzy nie mieli prawa im tych infor- Mówię o gimnazjach niepublicznych prowadzo- macji udzielać. Mało tego, wiem, że w wielu kurato- nych przez organizacje pozarządowe, ponieważ ich riach w Polsce nawet zakazano udzielania takich sytuacja może być bardzo trudna. Brakujących środ- informacji dyrektorom szkół. ków nie zapewni im samorząd, tak jak to pewnie Chciałam zapytać, czy w nowej rzeczywistości ten będzie w przypadku szkół publicznych. (Dzwonek) dyrektor będzie bardziej zaopiekowany, że tak po- Czy rząd ma propozycję dla organizacji pozarządo- wiem, w tej sprawie. wych, pomysł na zapewnienie normalnego funkcjo- (Poseł Elżbieta Gapińska: Zaopiekowany…) nowania ich placówek przez okres stopniowego wy- Chciałabym zapytać jeszcze, co się będzie działo gaszania? Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję. z tą nieszczęsną ewaluacją, która rozrosła się do nie- botycznych rozmiarów i kosztowała, pochłonęła (Dzwonek) niesamowite publiczne pieniądze. Czy ona Wicemarszałek Barbara Dolniak: będzie ograniczona, ponieważ nic nie daje szkole? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Bardzo dziękuję za kolejne pytanie. A następne zada pani poseł Joanna Schmidt, klub Nowoczesna. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Bardzo proszę. Dziękuję. Pani poseł Mirosława Nykiel, klub Platforma Oby- Poseł Joanna Schmidt: watelska, kolejne pytanie. Bardzo proszę. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani minister Za- lewska wielokrotnie podkreślała, że likwidując gimnazja, spełnia życzenia rektorów. Okazuje się to nie- Poseł Mirosława Nykiel: prawdą. Rektorzy wprawdzie wskazują na obniżenie

Spis treści poziomu kandydatów na studia, ale przyczyn upatru- Dziękuję bardzo. ją kompletnie gdzie indziej, nie w obecności w na- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! szym systemie gimnazjów. Wśród rekomendacji Chcę zaapelować do pani o zatrzymanie tej złej zmia- uczelni zawartych w raporcie NIK, na który powołu- ny dla polskiej edukacji. Po wysłuchaniu dzisiaj pani je się pani minister, nie ma tych postulatów. Wska- wystąpienia pomyślałam, że żyjemy w różnych kra- zywane są inne przyczyny, chociażby to, że w ciągu jach, że nie żyjemy w tej samej Polsce, bo to, że macie 15 lat czterokrotnie, pięciokrotnie, bo z 400 tys. do dzisiaj większość i siłę, nie oznacza, że macie rację, 2 mln, wzrosła liczba studentów w Polsce. Zapewne a tym bardziej mądrość. (Oklaski) Zacytuję pani tutaj musi istnieć inna przyczyna, inny powód likwidacji Gandhiego, który powiedział, że nie jest dobrze zbyt- gimnazjów. nio uwierzyć w swoją mądrość. Należy raczej przyjąć Moje pytanie jest takie: Pani minister, czy ten zasadę – i pamiętać o tym – że nawet największa siła raport NIK-u, na który się pani powołuje, to jedyny maskuje swoje słabości, a nawet najmądrzejsi mogą dokument, który zawiera dane, które dają pani man- czasami się mylić. dat do przeprowadzenia w takim tempie, w taki spo- Wysoki Sejmie, tyle protestów w całej Polsce sób tej reformy? (Oklaski) i w moim okręgu wyborczym, jak mam 11-letnią praktykę parlamentarną, jeszcze nie było. Pani minister, mówi pani, że pani słucha Polaków, że pani Wicemarszałek Barbara Dolniak: jeździ. Słucha pani tylko siebie. Dzisiaj pani wręczę 1400 podpisów tylko z Czechowic-Dziedzic i z małego Bardzo dziękuję. Jaworza koło Bielska. Na moim biurku jest 10 tys. Pani poseł Iwona Michałek, klub Prawo i Spra- podpisów z Bielska-Białej, z Czechowic, z Żywca, wiedliwość, zada kolejne pytanie. z Pszczyny (Dzwonek) i z całego okręgu wyborczego. Bardzo proszę. Niech się pani zastanowi, bo jeszcze ma pani czas na zmianę. Daję to pani do refleksji. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Poseł Iwona Michałek: (Poseł Kinga Gajewska-Płochocka: Brawo!)

Pani Marszałek! Pani Minister! Szanowni Pań- stwo! Mam pytanie do pani minister. Dużo złego się Wicemarszałek Barbara Dolniak: stało w ostatnim czasie w zakresie nadzoru pedagogicznego. Tak naprawdę dyrektorzy szkół, zwłaszcza Pani poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz, klub Nowo- tych szkół przy mniejszych organach prowadzących, czesna, kolejne pytanie. nie mieli szans uzyskiwać właściwych, dobrych, rze- Bardzo proszę, pani poseł. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 51

Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: ły, czy zakłada zwiększenie wagi subwencji dla ma- łych szkół, by nie tylko nie były likwidowane (Dzwo- Pani Minister! Ja zdaję sobie sprawę, że mimo nek), ale by dzieci i nauczyciele mieli w nich lepsze ponagleń ministra Morawieckiego nie potrafi pani warunki do nauki i pracy. Dziękuję. (Oklaski) oszacować kosztów zaproponowanych zmian, bo re- formą tego nazwać nie można z szacunku do autorów prawdziwych reform. Podpowiadając pani nieco, że Wicemarszałek Barbara Dolniak: kosztami będą m.in. koszty wypowiedzeń dla dzie- siątków tysięcy nauczycieli oraz pracowników niepe- Dziękuję. dagogicznych, o których też nie można zapominać, Pani poseł Kinga Gajewska-Płochocka, klub Plat- koszty doposażenia szkół, ich likwidacji, zwrotu fun- forma Obywatelska, kolejne pytanie. duszy unijnych i wiele, wiele innych, chcę pani zwró- Bardzo proszę. cić uwagę na jedną wspólną cechę tych wszystkich kosztów: żadnego z nich nie poniesie MEN, za to wszystkie poniosą samorządy. Poseł Kinga Gajewska-Płochocka: Chcę zatem zapytać, czy MEN – a może MEN z Ministerstwem Finansów lub ministerstwem spraw Pani minister, dlaczego tutaj pani tak się puszy, wewnętrznych – planuje jakiekolwiek wsparcie dla tak odważnie kłamie (Oklaski), a jakoś brakowało gmin, miast i powiatów w związku z tymi kosztami pani odwagi i stchórzyła pani, nie wychodząc do wdrażanej tzw. reformy pani autorstwa. Czy może 35 tys. protestujących? jest to celowe działanie, które zmierza do tego, aby (Poseł Joanna Borowiak: Nie słuchała pani poseł.) osłabić dość mocną pozycję obecnych samorządów Pani minister Kluzik-Rostkowskiej nie trzeba było przed zbliżającymi się wielkimi krokami wyborami zapraszać, a były trzy protesty i do każdego wyszła. samorządowymi? (Oklaski) Pani mówi, że nauczyciele oczekują tej zmiany, i to już jest po prostu szczyt cynizmu. Pewnie pani jeszcze powie, że dzisiaj protestujący przed Sejmem Wicemarszałek Barbara Dolniak: rodzice tak naprawdę nie protestują, tylko tam ska- czą z radości przy Wiejskiej. Natomiast najważniejsi Spis treści Bardzo dziękuję. są faktycznie uczniowie, a więc jak można w środku Pani poseł Joanna Borowiak, klub Prawo i Spra- cyklu edukacyjnego zmieniać uczniom program? Przez wiedliwość, kolejne pytanie. swoje fanaberie doprowadzacie do sytuacji, w której Bardzo proszę. młodzież z klas VI, która zakończyła już swój cykl edukacji, zostanie jeszcze w klasach VII i VIII, i nie wiadomo, co jest z programami, nie wiadomo, co bę- Poseł Joanna Borowiak: dzie robiła przez te 2 lata. (Dzwonek) Pewnie przez 2 lata będziecie starali się im wybić z głowy Lecha Bardzo dziękuję. Wałęsę, a wmówić, że na czele „Solidarności” był Ja- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałoby się po- rosław Kaczyński z Lechem Kaczyńskim. Dziękuję. wiedzieć, że Platforma i PSL przez 8 lat tylko spały, (Oklaski) że przespały te 8 lat. (Poseł Piotr Kaleta: I jak tu nie robić reformy edu- (Poseł Krystyna Skowrońska: Gdybyście wy spali, kacji?) (Gwar na sali, dzwonek) to byłoby lepiej.) Ale Platforma Obywatelska i PSL zrobiły coś gor- szego przez te 8 lat, dlatego że zdemontowały polską Wicemarszałek Barbara Dolniak: szkołę i pozwoliły na niekontrolowaną likwidację szkół. Dziękuję. (Poseł Elżbieta Gapińska: Pani jest nauczycielem, Pani poseł Ewa Lieder, klub Nowoczesna, kolejne niech pani myśli, co pani mówi.) pytanie. W 2012 r. ubyło 349 placówek szkolnych, w latach Proszę. 2013 i 2014 zlikwidowano 1259 szkół. To są dane Głównego Urzędu Statystycznego. Dlaczego? Dlatego że rząd PO–PSL zmniejszał dofinansowanie. Poseł Ewa Lieder: (Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda. To jest nieprawda.) Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Mini- (Poseł Elżbieta Gapińska: Mówiliśmy o tym na ster! Wysoka Izbo! Czy po reformie klasy dwujęzycz- posiedzeniu komisji.) ne będą tylko w klasach VII i VIII szkoły podstawo- Reforma rządu Prawa i Sprawiedliwości jest za- wej, a pierwszeństwo do nich będą miały dzieci z tej planowana, przygotowana i policzona. samej szkoły podstawowej? Jaką szansę dostania się Pani minister, bardzo proszę jeszcze raz powie- do takiej klasy będą miały dzieci z uzdolnieniami dzieć opozycji, czy reforma wesprze także małe szko- językowymi ze szkół rejonowych, w których nie ma 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 52 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Ewa Lieder wać uchwały dotyczące nowej sieci szkół i planowanej ich likwidacji. To tysiące uchwał intencyjnych w ca- takich klas? Co zrobicie z tymi zmarnowanymi ta- łym kraju. Moje pytanie brzmi: Czy pani minister lentami? Co zrobicie z rozczarowanymi dziećmi i ro- posiada dane o tym, ile gimnazjów zostanie prze- dzicami? I co z dziećmi zdolnymi językowo z rodzin kształconych przez samorządy w szkoły innego typu, niezasobnych, które nie mają pieniędzy na kursy ję- szkoły podstawowe czy średnie? Proszę odpowiedzieć zykowe? I jeszcze jedno pytanie, o oddziały przed- również na pytanie, czy naciski na organy prowadzą- szkolne: Czy są dane wskazujące, w ilu szkołach wiej- ce placówki oświatowe w sprawie tworzenia zespołów skich, w klasach, które kiedyś były przystosowane do szkół mają na celu poprawienie statystyki Minister- nauki, klasach VII i VIII, są obecnie oddziały przedszkolne? Czy MEN ma zamiar wspomóc te gminy stwa Edukacji Narodowej dotyczącej liczby likwido- w dobudowaniu dodatkowych pracowni lub przed- wanych gimnazjów i zwalnianych nauczycieli. Dzię- szkoli? Czy to prawda, że w budżecie kwota na zwięk- kuję. (Oklaski) szenie dostępności przedszkoli jest niższa na 2017 r. (Dzwonek), niż była w 2016 r., aż o 300 mln, mimo że od 2017 r. gminy mają obowiązek zapewnić opiekę Wicemarszałek Barbara Dolniak: przedszkolną również trzylatkom? Dziękuję. (Oklaski) Bardzo dziękuję. Pan poseł Zbigniew Gryglas, klub Nowoczesna, Wicemarszałek Barbara Dolniak: zada kolejne pytanie. Proszę. Bardzo dziękuję. Pani poseł Anna Cicholska, klub Prawo i Spra- wiedliwość, kolejne pytanie. Poseł Zbigniew Gryglas: Bardzo proszę. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani minister, ja także jestem ojcem szóstoklasisty. Takich dzieci jest Spis treści Poseł Anna Cicholska: ok. 350 tys., jeśli dysponuję dobrymi danymi. Pani minister, proszę odpowiedzieć mi i setkom tysięcy Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani rodziców, którzy są zaniepokojeni, dlaczego nasze Minister! Najwyższy czas, aby uporządkować polski dzieci muszą być przedmiotem eksperymentu, dla- system oświaty. Czekają na to rodzice, nauczyciele czego nasze dzieci muszą trafić do naprędce zorgani- i uczniowie. Przeprowadziłam szereg rozmów ze swoimi wyborcami, czekają na dobrą zmianę. (Poruszenie zowanych klas, szkół, bo czasu jest niewiele. Dlacze- na sali) go we wrześniu muszą pójść do szkoły, która nie bę- (Poseł Elżbieta Gapińska: O matko.) dzie miała przygotowanego programu? Co stanie się Najwyższy czas, aby wprowadzić nadzór pedago- wreszcie z naszymi dziećmi, kiedy za 2,5 roku trafią giczny, bezpieczeństwo i stabilizację dla nauczycieli razem z idącymi starym tokiem uczniami do szkół i uczniów. Z ogromną satysfakcją słuchałam, jak pani średnich? Czy będzie dla tych wszystkich dzieci miej- minister mówiła o potrzebie dobrze funkcjonujących sce? To są nasze niepokoje. (Dzwonek) bibliotek, świetlic, pracy pedagogów i psychologów. Pani minister, jeżeli nie może pani zrezygnować (Głos z sali: Ha, ha, ha.) z tej reformy, proszę ją odłożyć o rok i dobrze przygo- Tego, proszę państwa, polska szkoła potrzebuje. tować. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Mam do pani minister pytanie: Czy kuratoria oświa- ty będą mieć właściwe uprawnienia do tego (Dzwo- nek), aby dobrze sprawować nadzór pedagogiczny nad Wicemarszałek Barbara Dolniak: polskimi szkołami? Dziękuję. (Oklaski) Bardzo dziękuję. Pani poseł Bernadeta Krynicka, klub Prawo i Spra- Wicemarszałek Barbara Dolniak: wiedliwość, zada kolejne pytanie. Czy pani poseł jest? Pani poseł Joanna Frydrych, klub Platforma Oby- Nie widzę. watelska, kolejne pytanie. Proszę bardzo. (Głos z sali: Nie ma.) To w takim razie pani poseł Urszula Augustyn, klub Platforma Obywatelska. Poseł Joanna Frydrych: Też nie widzę. To pan poseł Mirosław Pampuch, klub Nowo- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani czesna. Minister! Do końca lutego samorządy będą podejmo- Bardzo proszę, kolejne pytanie. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 53

Poseł Mirosław Pampuch: Mam pytanie do pani minister. (Dzwonek) Czy nie należałoby odpolitycznić tej dyskusji o oświacie? Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Dziękuję bardzo. Minister! Myślę, że jeżeli ktoś miał wątpliwości co do (Poseł Marek Rząsa: Najlepiej ją zamknąć.) niezasadności proponowanej przez panią reformy, to (Poseł Elżbieta Gapińska: W ogóle nie dyskutować.) po wysłuchaniu pani wystąpienia uzasadniającego tę reformę w systemie oświaty wpadł w głębokie przerażenie, ponieważ to, co pani raczyła przedsta- Wicemarszałek Barbara Dolniak: wić, to rzeczywiście wyłącznie wiele półprawd. Mam nadzieję, że tylko i wyłącznie z czystej hipokryzji Pani poseł Anna Wasilewska, klub Platforma pani to mówiła, bo nie sądzę, żeby pani nie wiedzia- Obywatelska. ła o wielu rzeczach. Bardzo proszę, kolejne pytanie. Przede wszystkim subwencja oświatowa. Czy pani zdaje sobie sprawę, że gminy dokładają w zależ- ności od struktury gminy od 20% do nawet 150% do Poseł Anna Wasilewska: oświaty, do subwencji oświatowej, żeby utrzymać oświatę? A pani mówi o tym, że będą utrzymywane Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Re- małe szkoły, że będzie jednozmianowość. (Dzwonek) formą edukacji objęte zostaną również szkoły mu- I pytanie, pani minister: Czy zapewni pani ustalenie zyczne. Wprowadzenie 8-letnich szkół ogólnokształ- subwencji oświatowej w wysokości kosztów ponoszo- cących podstawowych i jednocześnie pozostawienie nych przez jednostki samorządu terytorialnego na 6-letnich ogólnokształcących szkół muzycznych I stop- oświatę? Dziękuję bardzo. (Oklaski) nia spowoduje duże zmiany w szkolnictwie artystycz- (Poseł Piotr Kaleta: Roczniki się wydłużają.) nym. W najtrudniejszej sytuacji będą szkoły ogólno- kształcące muzyczne I stopnia niebędące częścią zespołów szkół muzycznych. Rodzice o to dopytują Wicemarszałek Barbara Dolniak: i nie akceptują tego, aby ich dzieci rozpoczynały na- ukę w 6-letniej szkole muzycznej, jednocześnie ogól- Spis treści Bardzo dziękuję. nokształcącej, wiedząc, że po VI klasie, bez ukończe- Pan poseł Dariusz Kubiak, klub Prawo i Spra- nia cyklu kształcenia podstawowego, będą zmuszeni wiedliwość. przenieść dziecko do rejonowej szkoły podstawowej, Bardzo proszę, kolejne pytanie. do klas VII i VIII. W takiej sytuacji zdecydowanie większa grupa zakończy szkolenie muzyczne po 6-letniej szkole muzycznej I stopnia. Mam wrażenie, że Poseł Dariusz Kubiak: (Dzwonek) przez ten pośpiech zgubione będą dzieci zdolne. Pani Marszałek! Pani Minister! Szanowni Pań- Pani minister, to pani kilka lat temu mówiła, stwo! Państwo z Platformy Obywatelskiej, myślę, że że w Finlandii do reformy oświaty przygotowywano myliliście się przy powoływaniu gimnazjów i mylicie się 7 lat, że szkodliwe dla dzieci jest majstrowanie się dzisiaj. przez kolejne rządy przy oświacie naprędce. Co się (Poseł Izabela Leszczyna: Platformy nie było wte- zmieniło w pani poglądach? Czy ten fotel ministe- dy, panie pośle.) rialny spowodował, że zmieniła pani spojrzenie na (Poseł Elżbieta Gapińska: Nawet Platformy nie edukację dzieci? Bardzo proszę o odpowiedź. Dzię- było, panie pośle.) kuję. (Oklaski) (Poseł Piotr Kaleta: Ale Donald Tusk był.) Chcę państwu powiedzieć, że… (Gwar na sali, dzwonek) Pozwólcie państwo, jestem rodzicem trójki Wicemarszałek Barbara Dolniak: dzieci, dwójka przeżyła, przeszła przez gimnazja. W tym czasie byłem w różnych radach, przewodni- Bardzo dziękuję, pani poseł. czyłem radom rodziców. W tym czasie i rodzice, i dzie- A teraz kolejne pytanie zada pan poseł Adam Cy- ci, i nauczyciele, i dyrektorzy, wszyscy uważali, że rański, klub Nowoczesna. gimnazja to jest pomyłka. Bardzo proszę, panie pośle. (Poseł Elżbieta Gapińska: Pewnie posłuchają tego ci nauczyciele. Czy pan to wie?) Dzisiaj niezadowolenie, które państwo generuje- Poseł Adam Cyrański: cie, to niezadowolenie polityczne, tylko i wyłącznie. Ja mam trójkę dzieci i mam nadzieję, że to trzecie Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Ja przejdzie już w normalnym cyklu 8-letnim szkołę mam pytanie w imieniu wszystkich gimnazjów pry- podstawową, a później kolejne szczeble. watnych, które są prowadzone przez podmioty pry- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 54 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Adam Cyrański Wicemarszałek Barbara Dolniak:

watne, ale jednocześnie również na prawach publicz- Bardzo dziękuję. nych, a mianowicie chodzi o takie, które nie mają Kolejne pytanie. rozbudowanych pracowni. Co się stanie z tymi gim- Pani poseł Elżbieta Gapińska, klub Platforma nazjami? One mają 5 lat na przekształcenie się w szko- Obywatelska. ły podstawowe, tym bardziej że jeszcze dostały czas Bardzo proszę. tylko do końca roku. To jest też tak troszeczkę… Nie mają jeszcze podstawy programowej. Taką dostałem informację. Czy ministerstwo edukacji pomoże tym Poseł Elżbieta Gapińska: gimnazjom finansowo i czy wszystkie podmioty, je- żeli będą korzystały z takiej pomocy, będą traktowa- Pani Minister! Szanowni Państwo! Pani minister, ne tak samo? To jest takie pytanie. I jeszcze co będzie jestem zmartwiona i rozczarowana pani dzisiejszą z tymi nauczycielami (Dzwonek), którzy de facto wypowiedzią. w tych gimnazjach są specjalistami? Bo po prze- (Głos z sali: Szok!) kształceniu w szkołę podstawową będzie trzeba przy- Jest gorzej, niż myślałam. (Poseł Dariusz Kubiak: Ale z czym?) jąć nauczycieli nauczania początkowego. A więc cho- Jest pani pierwszym nauczycielem Rzeczypospo- dzi o 5 lat. Co zrobimy ze specjalistami z gimnazjów litej, a to, co pani dzisiaj mówiła o polskiej szkole, nie prywatnych, którzy są na dzień dzisiejszy w tych zostanie pani nigdy zapomniane ani przez rodziców, gimnazjach? Dziękuję. (Oklaski) ani przez nauczycieli. (Poseł Dariusz Kubiak: Na wieki.) Pani minister, proszę mi powiedzieć. Przez 8 lat Wicemarszałek Barbara Dolniak: przygotowywaliście się do przejęcia rządów, przygo- towywaliście się do totalnej destrukcji całego pań- Bardzo dziękuję. stwa, ale myślałam, że dobrą polską oświatę oszczę- dzicie. Okazało się, że się myliłam. Spis treści Pani poseł Krystyna Wróblewska, klub Prawo i Spra- wiedliwość. Pani minister, pani reforma to jest centralizacja, Bardzo proszę, kolejne pytanie. podporządkowanie szkoły kuratorowi oświaty i ministrowi oświaty. (Poseł Anna Cicholska: I o to chodzi w tej oświacie.) A à propos konsultacji, o których pani mówiła, Poseł Krystyna Wróblewska: powołując się przy tym na moje miasto… (Poseł Dariusz Kubiak: To nie jest tylko pani miasto.) Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wy- …otóż powiem pani, że dzisiaj rada miasta podję- soka Izbo! Dzisiaj debatujemy nad bardzo ważną ła uchwałę o tym, że jest przeciwna właśnie tej pań- ustawą Prawo oświatowe. Jest to wynikiem obietnic stwa reformie. (Dzwonek) A jeśli chodzi o te pseudo- wyborczych Prawa i Sprawiedliwości. Na tę ustawę konsultacje, o których pani mówi, to chyba nie uwa- czekają rodzice, uczniowie i nauczyciele. Pani mini- ża pani za konsultacje spotkań, na których pani ster, czy prawdą jest, że ta ustawa przyczyni się do spotyka się tylko z członkami „Solidarności”… wzmocnienia wychowawczej roli szkoły? (Poseł Dariusz Kubiak: Jak pani pseudoopinie, (Poseł Izabela Leszczyna: Nieprawda.) naprawdę, to są pseudoopinie.) Czy przyczyni się do właściwej informatyzacji pol- …i mówi im, że ta reforma i tak wejdzie w życie, skiej szkoły? Czy powstaną pracownie przedmiotowe? nie słuchając w ogóle ich opinii. Miało miejsce podobne spotkanie z jedną z posłanek tutaj siedzących na Pani minister, czy przywrócimy edukacji przed- sali i wyglądało tak samo. Nauczyciele i dyrektorzy miotowej właściwe miejsce w polskiej szkole? Czy szkół byli oburzeni. Zastanówcie się, co robicie. Nie uszczelnimy subwencję oświatową, która była nie niszczcie polskiej szkoły. (Oklaski) zawsze właściwie wykorzystywana, o czym świad- (Poseł Dariusz Kubiak: Wy się nie zastanawiali- czy raport Najwyższej Izby Kontroli? Czy prawdą ście.) jest, że sześciolatek zostanie objęty subwencją (Głos z sali: Brawo!) oświatową, a małe szkoły dostaną lepszy przelicz- nik? (Głos z sali: Ale to już pani mówiła.) Wicemarszałek Barbara Dolniak: Pani minister, czy nauczyciele będą mieli 1% na doskonalenie zawodowe? Pani minister, czy nowa Bardzo dziękuję, pani poseł. reforma przyczyni się do tego, że polskie dzieci będą Pan poseł Adam Szłapka, klub Nowoczesna. lepiej w przyszłości funkcjonowały na rynku pracy? Kolejne pytanie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Bardzo proszę. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 55

Poseł Adam Szłapka: Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Dziękuję bardzo. Mówi pani minister, że są w Polsce zagwaranto- Pani poseł Anna Białkowska, klub Platforma wane środki na przeprowadzenie tej reformy, ale Obywatelska. zapomina pani dodać, że zakłada pani, iż to są środ- Proszę o kolejne pytanie. ki, które zostaną zagwarantowane przez samorzą- dy. Nie mówię tylko o inwestycjach, które zostały poczynione przez szereg samorządów, np. o budowie Poseł Anna Białkowska: gimnazjów, ale mówię o tym, że gminy mają mieć zmniejszoną subwencję na ucznia o 1/9, bo będziemy Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! mieli 8-letnią szkołę podstawową, a nie 6-letnią Chciałabym zapytać o podręczniki. Padnie tutaj wiele pytań, ale chciałabym zapytać o podręczniki, szkołę podstawową i 3-letnie gimnazjum. Jedno- które w polskiej szkole stanowią podstawę nauki. cześnie Ministerstwo Edukacji Narodowej przy tej Z podręcznikami pracują nauczyciele, uczniowie i ro- zmniejszonej subwencji przewiduje wzrost liczby dzice. Dotychczas nowy podręcznik trafiał do rąk oddziałów, szczególnie w klasach wiejskich. Kto za nauczycieli wiosną, a jego fragmenty wcześniej, więc to zapłaci? Czy spotykała się pani z wójtami w gmi- nauczyciele mogli się zapoznać z nimi i wybrać naj- nach czy z burmistrzami? Czy mają na to zagwaran- lepszy dla siebie podręcznik. Ostatecznie mieli do towane środki? Nie, nie mają. czynienia z takim podręcznikiem, z pomocą jakiego I jeszcze konkretne pytanie. Co w sytuacji, kiedy – jak uważali – będą mogli najlepiej pracować z ucz- dziecko nie zaliczy z powodu choroby III klasy gim- niem. nazjum w 2019 r.? Czy trafi do VIII klasy szkoły pod- Jak resort, pani minister, w tym chaosie i pośpie- stawowej i potem do 4-letniego liceum? Czy może chu ma zamiar zapewnić te dobre podręczniki? Przy- pani minister wyjaśnić, ile lat nauki straci? Dzięku- pomnę, że pani minister mówiła, że konsultowała tę ję bardzo. (Oklaski) reformę z szeroką grupą ekspertów, a Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty mówi, że nie ma podstaw programowych. Dla uczniów no- Spis treści wych szkół to zadanie na lata. Przestrzegamy przed Wicemarszałek Barbara Dolniak: pośpiechem i brakiem konsultacji. (Oklaski) Pan poseł Jacek Kurzępa, klub Prawo i Sprawied- liwość. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Bardzo proszę. Bardzo dziękuję. Kolejne pytanie zada pani poseł Joanna Scheu- Poseł Jacek Kurzępa: ring-Wielgus, klub Nowoczesna. Bardzo proszę. Pani Marszałek! Pani Minister! Jako pracownik akademicki, a jednocześnie socjolog młodzieży chciał- bym zwrócić uwagę w tej debacie na pewną kwestię, Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: którą pomijamy. Nieustannie podnosimy efektyw- ność kształcenia poprzez testy PISA, czyli testy Pani Marszałek! Szanowni Posłowie! Żałuję, że kompetencyjne dla piętnastolatków, a jednocześnie nie ma teraz pani minister. Moje pytanie, jak myślę, zapominamy o tym, że jest pewna przestrzeń dys- będzie pierwszym takim pytaniem zadanym dzisiaj. Chciałabym prosić o odpowiedź dotyczącą tego, co funkcji młodego człowieka, dysfunkcji, która zwią- powiedział ostatnio prezydent Andrzej Duda… zana jest z taką antynomią między trwałością wie- (Poseł Piotr Kaleta: Nie ma go tu.) dzy a instrumentalnymi umiejętnościami wypełnia- …ponieważ dowiedzieliśmy się, że teraz nasze nia kwestionariuszy, testów. Druga przestrzeń to dzieci będą uczyły się prawdziwej historii, z której są braki w kompetencjach społecznych wychowan- dowiemy się, kto jest zdrajcą, a kto bohaterem. Chcia- ków, co owocuje również w ich szansach na rynku łabym w takim razie zapytać, kto będzie decydował pracy, gdzie pracodawcy po wielokroć zwracają uwa- o tym, co jest prawdziwą historią, kto jest zdrajcą, gę na braki w relacjach społecznych, umiejętnoś- a kto bohaterem, czy to przypadkiem nie będzie pan ciach pracy zespołowej, w zakresie myślenia przy- poseł Kaczyński albo pan poseł Piotrowicz, bo nie czynowo-skutkowego. wiem, czy pani minister wie, ale szkoła powinna Wobec powyższego, jeśli dostrzegamy dorobek uczyć krytycznego myślenia i analizowania. gimnazjum, to musimy również dostrzec jego dys- (Poseł Piotr Kaleta: I prawdy.) funkcje. Zwracam się wobec tego z pytaniem do pani I w związku z tym, że pozostało mi jeszcze trochę minister: Gdzie jest ta równowaga? (Oklaski) czasu, mam drugie pytanie do pani: Czy pani nie 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 56 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus której – myślę – zlikwidujecie parę szkół mniejszości narodowych, bo jest wam to na rękę. wstyd, że pani kłamie? Kilka lat temu, kiedy nie była I mam jeszcze jedno pytanie: Czy jutro pani pani ministrem, mówiła pani o tym, że reforma edu- przedstawi podstawę programową, jeżeli chodzi rów- kacji powinna być przedstawiana w sposób ewolucyj- nież o edukację mniejszości narodowych i etnicz- ny, a teraz pani robi rewolucję. Nie wiem, czy liczy nych? Dziękuję. (Oklaski) pani na trupy, które po sobie pani pozostawi. (Dzwo- nek) I chciałabym prosić o odpowiedź na moje pytania na piśmie. Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Barbara Dolniak: (Głos z sali: Mowa nienawiści.) Bardzo dziękuję. Pan poseł Marek Ruciński, klub Nowoczesna. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Bardzo proszę.

Bardzo dziękuję. Pan poseł Jarosław Gonciarz, klub Prawo i Spra- Poseł Marek Ruciński: wiedliwość. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam pytanie: Co z gimnazjami plastycznymi i spor- Poseł Jarosław Gonciarz: towymi? Czy taka edukacja będzie kontynuowana w ramach szkoły podstawowej od VII klasy? Jaka Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani będzie organizacja takich szkół i czy będzie do nich Minister! Czy obecnie przez 3 lata nauki w liceum nabór zewnętrzny? można bardzo dobrze przygotować ucznia do wyboru Jako lekarz sportowy bardzo się martwię szcze- każdego kierunku studiów? Nauczyciele liceów do- gólnie o szkoły sportowe, dlatego że do tej pory nasi skonale wiedzą, że jest to za krótki okres. Również sportowcy juniorzy i klasy sportowe to była nasza rektorzy uczelni potwierdzają, że początek studiów duma. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Spis treści to często uzupełnianie wiadomości. Czy proponowana reforma podwyższy poziom edukacji w naszym kraju? Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Pan poseł Aleksander Mrówczyński, klub Prawo Wicemarszałek Barbara Dolniak: i Sprawiedliwość. Bardzo proszę. Dziękuję. Pani poseł Danuta Pietraszewska, klub Platforma Obywatelska. Poseł Aleksander Mrówczyński: Bardzo proszę, pani poseł. Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Non scholae, sed vitae discimus – nie uczymy się dla Poseł Danuta Pietraszewska: szkoły, ale dla życia. (Głos z sali: O matko...) Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Re- Sentencja łacińska, która oznacza, że celem zdo- forma oświaty w pani wykonaniu wywołuje popłoch, bywania wiedzy nie jest zadowolenie nauczyciela, zamieszanie i niesłychany chaos. szkoły, ale zaspokojenie potrzeby życiowej. Sentencja (Poseł Piotr Kaleta: Nikt jeszcze nie ucieka.) ta jest mottem wielu szkół na świecie. Jest odwróce- Odbierana jest jako demolka polskiego systemu niem zdania Seneki: Non vitae, sed scholae discimus edukacji. Jeszcze większe przerażenie panuje wśród – nie uczymy się dla życia, ale dla szkoły. A tak było części społeczeństwa, którą chroni nie tylko konsty- dotychczas. Tymi sentencjami odpowiadamy na py- tucja, ale i ustawa. Chodzi o mniejszości narodowe, tanie, kto jest w szkole najważniejszy, kto powinien które odstawiła pani całkowicie na boczny tor. Nikt być najważniejszy. Jestem nauczycielem prawie od się nimi ani nie zajmuje, ani nie przejmuje. Nie odby- 40 lat. Jestem z tego dumny. Dla mnie uczeń był za- ła się, pani minister, żadna – powtarzam – żadna wsze najważniejszy. Bardzo się cieszę, że proponowa- konsultacja ze środowiskami mniejszościowymi ną ustawą Prawo oświatowe przywracamy to nad- w sprawie zmian w edukacji. Dyrektorzy nie wiedzą rzędne dobro. To dla ucznia dokonujemy tych zmian, dosłownie nic ani o siatce godzinowej, ani o nowej przywracamy sprawdzony system edukacji (Dzwo- podstawie programowej, która jest przecież inna, nek) 8 plus 4 bądź 8 plus 5, jakość kształcenia według choćby w zakresie (Dzwonek) ojczystego języka naro- potrzeb i możliwości. Przywracamy blask szkolni- dowego, historii czy geografii. Nie wiedzą nic o no- ctwu zawodowemu, zapewniamy pracę każdemu na- wych podręcznikach, o nowej rejonizacji, przy okazji uczycielowi, wierząc, że samorządy wykażą się odpo- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 57

Poseł Aleksander Mrówczyński Pani poseł, czekamy na panią. Pani poseł Katarzyna Lubnauer. (Gwar na sali) wiednią troską. Audiatur et altera pars – trzeba wysłuchać i drugiej strony – tak, ale uwag wyważo- nych, bez agresji, bez podniesionego głosu. Poseł Katarzyna Lubnauer: Pani minister, czy spostrzeżenia wyrażające tro- skę o dobro ucznia zostały przez panią minister wzię- Dobrze, ale ja muszę mieć kartkę. te pod uwagę? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Panie i Panowie Posłowie! Pani Marszałek! Kiedy pani minister Zalewska mówiła, to ja notowałam. Chodzi o: jakość edukacji, bezpieczeństwo, radość Wicemarszałek Barbara Dolniak: z nauki bez testów, podręczniki dobre, takie, które umożliwiają samodzielną naukę ucznia, zmianę fi- Dziękuję. nansowania, pracownie przedmiotowe, szerokopas- Pani poseł Izabela Leszczyna, klub Platforma mowy Internet. Obywatelska. No to ja mam takie pytanie: Przepraszam, które- Bardzo proszę, kolejne pytanie. go z tych działań nie da się zrealizować przy pomocy funkcjonującej struktury szkolnej? Żeby stworzyć pracownie, to nawet lepiej, jeżeli są gimnazja, któ- Poseł Izabela Leszczyna: rych liczba jest mniejsza, gdzie można stworzyć pracownie biologiczne, chemiczne, fizyczne. Szerokopas- Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Cały świat puka mowy Internet – zapewniam, że Internetowi jest się w głowę i pyta, dlaczego chcecie zmienić system wszystko jedno, czy on jest w podstawówce, czy edukacyjny, który jest jednym z najlepszych systemów w szkole gimnazjalnej. Radość z nauki bez testów – na świecie. A w Częstochowie wiceprezydent miasta tak, rzeczywiście lepiej, żeby te egzaminy miały cha- odpowiedzialny za edukację, nauczyciele i rodzice nie rakter bardziej otwarty. Bezpieczeństwo – jak bez- wierzą własnym uszom, nie wierzą, że minister edu- pieczeństwo poprawi to, że umieścimy w jednym kacji może kłamać z mównicy sejmowej. Dlatego na budynku dzieci od 6. do 15. roku życia? Jakość edu- prośbę pana prezydenta przytoczę jego oświadczenie: kacji – mamy dla piętnastolatków jedną z najlepszych Spis treści Niniejszym oświadczam, iż podawane w środkach ma- edukacji na świecie. W związku z tym co chcecie sowego przekazu informacje minister edukacji naro- jeszcze poprawiać? Tak, trzeba poprawić polskie liceum dowej pani Anny Zalewskiej są nieprawdziwe. Z da- (Dzwonek), ale można to robić w ramach tego, co nych przekazanych urzędowi miasta przez dyrektorów mamy dotychczas. gimnazjów wynika, że prawie 200 nauczycieli gimna- Natomiast jeśli chodzi o nauczanie przedmiotowe, zjów częstochowskich jest zagrożonych utratą pracy to chciałam zauważyć, że cały świat idzie od naucza- w pierwszym roku wygaszania gimnazjów. 24 listopa- nia przedmiotowego do nauczania interdyscyplinar- da dyrektorzy gimnazjów ponownie pisemnie oświad- nego. My jedyni idziemy w odwrotnym kierunku, czyli, że nie będą zatrudniać nowych nauczycieli, prze- ponieważ mamy inną rzeczywistość. (Oklaski) ciwnie – będą ich zwalniać i ograniczać etaty. Ponadto (Poseł Piotr Kaleta: Ktoś musi zacząć.) dyrektorzy gimnazjów pisemnie oświadczyli, iż nie przekazywali ministerstwu ani Kuratorium Oświaty w Katowicach żadnych pism, dokumentów, analiz, Wicemarszałek Barbara Dolniak: z których by wynikała konieczność zatrudniania nowych nauczycieli w wygaszanych gimnazjach. Zatem Pan poseł Andrzej Kryj, klub Prawo i Sprawied- informacje minister edukacji (Dzwonek) o potrzebie liwość. zatrudnienia 39 nowych nauczycieli w wygaszanych częstochowskich gimnazjach są nieprawdziwe. Podpi- sał dr Ryszard Stefaniak, zastępca prezydenta miasta Poseł Andrzej Kryj: Częstochowy. W rozmowie telefonicznej ze mną pan prezydent Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka poinformował, że jeśli nie przestanie pani wykorzy- Izbo! To, co nowe, zawsze budzi niepokój i jestem stywać Częstochowy w swoich wypowiedziach propa- w stanie zrozumieć te głosy pojawiające się tu i ów- gandowych, to pan prezydent… dzie. Natomiast nie bardzo jestem w stanie zrozumieć (Poseł Wojciech Skurkiewicz: Poda do sądu.) formę krytyki prezentowanej przez opozycję. Chyba …podejmie kroki formalne. (Oklaski, gwar na sali) że jest to opozycja totalna, więc i krytyka jest taka totalna. Krytyka ta zakłada, że reforma się nie może udać, dlatego że po prostu udać się nie może. Argu- Wicemarszałek Barbara Dolniak: mentem, który pojawia się bardzo często, jest to, że nie poradzą sobie z tą reformą polskie samorządy. Pani poseł Katarzyna Lubnauer, klub Nowoczes- (Poseł Elżbieta Gapińska: Nie, to są bardzo kon- na, zada kolejne pytanie. kretne argumenty, bardzo konkretne.) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 58 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Andrzej Kryj Poseł Katarzyna Czochara:

Szanowni państwo, powołujecie się na konkretne Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Od przykłady, choćby Częstochowy. Ja podam przykład kilku miesięcy z ust opozycji totalnej nieustannie inny. Mianowicie ja też jestem w kontakcie z samo- wybrzmiewa, iż reforma oświatowa naszego rządu rządowcami, dzisiaj rozmawiałem z burmistrzem wprowadza chaos, strach… Kunowa w województwie świętokrzyskim, burmi- (Głos z sali: Taka prawda.) strzem gminy, gdzie bardzo dobrze oświata jest w tej …a największy problem reformy to utrata miejsc chwili prowadzona, i on mi powiedział, że w tej chwi- pracy przez nauczycieli. li analizują (Dzwonek) kilka wariantów działań, któ- Pani minister, czy prawdą jest, że reforma oświa- re będzie podejmował samorząd. W tej chwili wybio- towa przewiduje, oprócz podniesienia jakości kształ- rą najlepszy wariant, bo dobro ucznia jest dla nich cenia, premiowanie małych szkół i tam właśnie kie- celem najwyższym. rowane będą dodatkowe środki finansowe? Czy praw- Chciałbym zapytać panią minister: Czy dużo jest dą jest, iż reforma oświatowa przykłada szczególną wagę do wychowania, dlatego też w każdej szkole takich samorządów, które podchodzą w ten sposób, będzie pedagog, psycholog, logopeda, metodyk oraz nie polityczny, tylko merytoryczny? Dziękuję bardzo. doradca zawodowy? Czy prawdą jest, że będzie po- (Oklaski) trzeba więcej etatów, bo pojawi się w systemie ponad 5 tys. nowych oddziałów, dlatego że liczba uczniów w klasach szkół podstawowych (Dzwonek) jest mniejsza Wicemarszałek Barbara Dolniak: aniżeli w klasach gimnazjalnych? Dziękuję. (Oklaski) Pan poseł Tomasz Szymański, klub Platforma Obywatelska, zada kolejne pytanie. Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Bardzo dziękuję. Poseł Tomasz Szymański: Pan poseł Rafał Grupiński, klub Platforma Oby- Spis treści watelska, zada kolejne pytanie. Dziękuję bardzo. Bardzo proszę. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Rozumiem, że to z panem posłem Pawłem Bań- Podczas jednego z ostatnich wywiadów chwali się kowskim uzgodnione? pani, że jest pani wręcz dumna z tego, że ma wsparcie samego pana prezesa Prawa i Sprawiedliwości. Tylko czy jako ministrowi nie powinno pani najbar- Poseł Rafał Grupiński: dziej zależeć na wsparciu płynącym od nauczycieli, rodziców i uczniów przy wprowadzaniu tak ważnej Tak jest. Dziękuję bardzo za zamianę, bo właśnie i odpowiedzialnej reformy? Według ostatniego son- zaraz rozpoczynamy posiedzenie komisji. dażu aż 42% badanych jest przeciwnych pani refor- Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! mie i, co najważniejsze, przeciwnikami są osoby W zasadzie nie chcę się odnosić do tych wszystkich w wieku między 18. a 44. rokiem życia. Kiedyś posił- merytorycznych kwestii, które były poruszane wcześ- kowała się pani przykładem Finlandii, z której pol- niej, tylko skupić się na jednej kwestii, a mianowicie tzw. konsultacjach społecznych. Otóż pani minister ska edukacja powinna według pani brać dobry przy- bardzo dużo mówiła o konsultacjach, które się odby- kład. Mówiła pani, że modelowo została przeprowa- wały szeroko w całym kraju na temat tej pseudore- dzona tamże właśnie reforma edukacji. Sama pani formy. Chcę przytoczyć taki jeden przykład z naszej mówiła, że do tej dobrej reformy przygotowywano się wielkopolskiej Chodzieży. Otóż spotkanie odbyło się 7 lat. Dzisiaj robi pani zupełnie odwrotnie z czysto w dziwny sposób. Mianowicie najpierw było ogłosze- politycznych pobudek. Jak długo zamierza pani lek- nie, że jest to podsumowanie roku rządów Prawa ceważyć głosy samorządowców, którzy de facto za- i Sprawiedliwości, pod pewnym adresem w Chodzie- płacą za pani reformę, oraz wykwalifikowaną kadrę, ży. Kiedy się nasi samorządowcy tym zainteresowali, która nie zostawia na tej reformie suchej nitki? Dzię- okazało się w dniu odbycia się tego spotkania podsu- kuję. (Oklaski) mowującego rok, że to jest spotkanie w sprawie reformy oświatowej. Adres – okazało się, że te konsultacje odbywały się na plebanii (Dzwonek) parafii św. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Floriana i że właśnie w dniu tego spotkania zostało ono nazwane nagle konsultacjami w sprawie reformy Pani poseł Katarzyna Czochara, klub Prawo i Spra- oświatowej. Więc tak przeprowadzaliście te konsul- wiedliwość. tacje. Byli oczywiście sami działacze PiS-u na tym Bardzo proszę, kolejne pytanie. spotkaniu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 59

Wicemarszałek Barbara Dolniak: żeby ewentualnie zminimalizować koszty tej reformy przypadające na nauczycieli szkół gimnazjalnych? Bardzo dziękuję. Drugi wątek, który się przewijał, szanowni pań- Pan poseł Grzegorz Furgo, klub Nowoczesna, bar- stwo, podczas tych spotkań – obszar szkół niepublicz- dzo proszę, kolejne pytanie. nych, szczególnie chodzi o szkoły podstawowe. Brak jest zapisów w tej ustawie, nie tylko w tej ustawie, ale też w tej z poprzedniego okresu (Dzwonek), doty- Poseł Grzegorz Furgo: czących oceny dyrektorów szkół niepublicznych. To ogranicza możliwości ewentualnego ubiegania się Pani Marszałek! Pani Minister! Drodzy Państwo! w konkursach o stanowiska dyrektorskie w szkołach Reforma oświaty jest potrzebna, jest to jednak taka publicznych. I drugie pytanie – pani marszałek, jesz- dziedzina, że należy uważać na eksperymenty. Ale ta reforma jest jednym wielkim, proszę państwa, eks- cze kończąc – brak jest informacji na temat środków perymentem. Nadmieniam, iż negatywne stanowisko finansowych na wsparcie dla niepublicznych szkół w sprawie projektu Ministerstwa Edukacji Narodo- podstawowych. Wiemy, że samorządy otrzymają wej wprowadzającego nowy ustrój szkolny zajęły or- środki finansowe, ale czy samorządy będą mogły ganizacje samorządowe wchodzące w skład Komisji również z tego worka finansowego wspierać szkoły Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Ich niepubliczne? To jest ten segment szkół niepublicz- zdaniem reforma ta nie jest możliwa do wprowadze- nych. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) nia w zaplanowanym czasie, a samorządy nie mają odpowiedniego czasu na przeprowadzenie lokalnych kampanii informacyjnych dla rodziców, dotyczących Wicemarszałek Barbara Dolniak: projektowanych zmian. I teraz, pani minister, pytanie: Czy są symulacje, Dziękuję bardzo. które pozwolą na odpowiedź, ilu uczniów klas VI Pani poseł Ewa Drozd, klub Platforma Obywatelska. (Dzwonek) zostanie w tej samej szkole podstawowej, Bardzo proszę. w której dotychczas się uczyło, a ilu na 2 lata trafi do dotychczasowego gimnazjum? I czy rodzice szó- Spis treści stoklasistów już wiedzą, w którym budynku za rok Poseł Ewa Drozd: będzie się uczyć ich dziecko? Czy rodzice wiedzą, że decyzją MEN, niezależną od samorządu, może to Pani Marszałek! Pani Minister! Pani minister, być dotychczasowe gimnazjum? Dziękuję bardzo. w swoim wystąpieniu mówiła pani o tym, w jak złym Oklaski ( ) stanie jest polska szkoła i polskie szkolnictwo. Pani minister, tymi słowami obraża pani polskich samo- Wicemarszałek Barbara Dolniak: rządowców, polskich nauczycieli i rodziców, którzy są bardzo zaangażowani w prawidłowe funkcjonowanie Bardzo dziękuję. tych szkół. Pan poseł Wiesław Krajewski, klub Prawo i Spra- (Poseł Krystyna Skowrońska: Pani minister, pani wiedliwość, kolejne pytanie. posłucha.) Bardzo proszę. (Poseł Małgorzata Chmiel: Pani minister, to do pani.) (Dzwonek) Ale wygląda na to, że pani minister nie odwiedza Poseł Wiesław Krajewski: polskich szkół. Nawet tę pani troskę o różne rzeczy trochę rozumiem. Przypomnę państwu, jak grzmie- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! liście z mównicy, kiedy wprowadzaliśmy reformę do- Szanowni Państwo! Odbyłem kilka spotkań z dyrek- tyczącą sześciolatków, że polskie szkoły nie są przy- torami szkół podstawowych i gimnazjalnych z wielu gotowane do przyjęcia tych dzieci. Swoją wiedzę gmin z mojego okręgu wyborczego i zapewniam pa- opieraliście na raporcie przygotowanym przez pań- nią minister, że te spotkania były rzeczowe i rzetelne, stwa Elbanowskich. Stąd moje pytanie: Według ja- nie z takim objawem agresji, jaki prezentuje tutaj kiego raportu oceniacie teraz przygotowanie szkół do opozycja. Natomiast, pani minister, jeden temat przyświecał tym spotkaniom, tym rozmowom – oba- przyjęcia pierwszoklasistów? Pani minister mówiła wa. Obawa nauczycieli, szczególnie szkół gimnazjal- o tym, że nie będzie dwuzmianowości. (Dzwonek) To nych, dyrektorów, bo wiemy, że ten segment szkolni- gdzie pierwszoklasiści będą realizować swój obowią- ctwa będzie najbardziej dotknięty tymi reformami. zek szkolny, w stołówce czy w szatni? Czemu dzisiaj Pytanie do pani minister: Czy obawy, które pre- państwo Elbanowscy nie krzyczą w trosce o malu- zentują ci nauczyciele, są faktycznie uzasadnione? chy? Czy 371 tys. to kwota, za którą kupiliście ich Czy istnieje jakiś mechanizm naprawczy czy mecha- milczenie? (Oklaski) nizm osłonowy w Ministerstwie Edukacji Narodowej, (Poseł Piotr Kaleta: Platforma nie bije?) (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 60 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Wicemarszałek Barbara Dolniak: I zacznę od pytania, bo minuta trwa krótko. Pani minister, czy dane z systemu informacji oświatowej Pan poseł Marek Sowa, klub Nowoczesna. są podstawą wiedzy o szkołach, placówkach, nauczy- Bardzo proszę. cielach? Bo dzisiaj w wypowiedziach opozycji wy- brzmiało, że niekoniecznie te dane są wiarygodne. A dlaczego? Ano dlatego. Kiedy tutaj przedstawiane Poseł Marek Sowa: były dane statystyczne pokazujące, że 27% gimnazjów na dzień dzisiejszy posiada klasopracownie, a szkół Pani Marszałek! Pani Minister! Szanowni Pań- podstawowych 18%, to jedna z pań posłanek (Dzwo- stwo! Od początku swojego urzędowania pani mini- nek) Platformy Obywatelskiej powiedziała, że to jest ster zapewniała, że żaden nauczyciel nie straci pracy nieprawda, że my nie chodzimy do szkół. i żadna szkoła nie zostanie zlikwidowana. Ale nie po I druga rzecz, muszę się odnieść do Częstochowy, słowach, a po czynach będziemy oceniali. Weźmy której nazwa dzisiaj tak tutaj wybrzmiewa. Tak, np. powiat oświęcimski. Tam bezwzględną większość dane, które pani minister przywiozła do Częstocho- w radzie powiatu ma Prawo i Sprawiedliwość. W gro- wy i zobrazowała, są to dane właśnie z systemu in- nie rządzących są najbliżsi współpracownicy pani formacji oświatowej. I mowa jest o tym, że 39 nauczy- premier: była asystent, obecna dyrektor biura posel- cieli w Częstochowie będzie zatrudnionych, ale, skiego, wicestarostą odpowiedzialnym za edukację umówmy się, nie w wygaszanych gimnazjach, tylko jest kandydat PiS-u do Sejmu z ubiegłego roku. w 8-klasowej szkole i 4-letnich liceach ogólnokształ- (Poseł Piotr Kaleta: Już nie chwal, nie chwal.) cących. I 29 września ta rada powiatu podjęła uchwałę Proszę państwa, słuchajmy, bo gra słowami do- o likwidacji pięciu szkół. Zlikwidowano zawodówkę, prowadza do takiego chaosu, jaki państwo wprowa- technikum, liceum ogólnokształcące, liceum dla do- dzacie. Mówię to do opozycji totalnej. Dziękuję bar- Oklaski rosłych. dzo. ( ) (Poseł Krystyna Skowrońska: Skandal, skandal, pani minister.) Mało tego, tydzień temu podjęto kolejną uchwałę. Wicemarszałek Barbara Dolniak: Spis treści Dotyczy formalnie tylko i wyłącznie zmiany adresu Dziękuję bardzo. szkoły, ale tak naprawdę przenosi szkołę z ul. Obozo- Pani poseł Agnieszka… (Gwar na sali) wej na ul. Leszczyńską, gdzie uczy się już 700 osób. Ale ja państwa nie przekrzyczę, gdy będziemy Likwidujecie szkołę (Dzwonek), do której chodzi po- wszyscy równocześnie mówić, więc bardzo proszę – nad 300 uczniów. Gdzie zatem pani wiarygodność, przynajmniej kiedy wywołuję kolejnych posłów pani minister? – o chwilę ciszy. Bez komentarzy, bo wtedy nie są I na koniec pytanie od mojego syna Mateusza, potrzebne. który chodzi do VI klasy szkoły podstawowej, o to, Pani poseł Agnieszka Hanajczyk, klub Platforma dlaczego nie będzie mógł iść do gimnazjum. Dzięku- Obywatelska, kolejne pytanie. ję bardzo. (Oklaski) Bardzo proszę. (Głos z sali: Tatuś mu nie wytłumaczy tak prostej rzeczy?) Poseł Agnieszka Hanajczyk:

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Sporo tutaj było cytatów, ja też przedstawię swój ulu- Pani poseł Lidia Burzyńska, klub Prawo i Spra- biony. W moim ukochanym filmie, filmie Juliusza wiedliwość, zada kolejne pytanie. Machulskiego, jeden z bohaterów stwierdza, krótko Bardzo proszę. mówiąc, pani minister, że jest parę niedociągnięć w tym projekcie. Inny by odpowiedział: A gdzie tu są dociągnięcia? Ja tych dociągnięć nie widzę, pani mi- Poseł Lidia Burzyńska: nister. (Poseł Piotr Kaleta: A jaki to film?) Dziękuję. Zupełnie nie zająknęła się pani na temat zmian Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Karty Nauczyciela – art. 19, art. 20, art. 22. A pani Rzec by się tutaj chciało: Skoro jest tak dobrze, to mówiła o przywiązaniu nauczyciela do szkoły, do dlaczego jest tak źle? Ale przechodzę do konkretów. ucznia. Na czym to przywiązanie będzie polegało? Na System informacji oświatowej, proszę państwa, to tym, że nauczyciel będzie biegał od szkoły do szkoły, elektroniczny system baz danych służący do groma- żeby uzupełnić etat? Bardzo źle brzmią w moich dzenia informacji o szkołach, nauczycielach oraz ucz- uszach słowa, że „będzie zaopiekowany” dyrektor. niach, utworzony na podstawie ustawy z dnia 15 kwiet- Zaopiekowany czy podporządkowany? Trzeba odpo- nia 2011 r. o systemie informacji oświatowej. wiedzieć na to pytanie. A teraz tylko jeszcze jedno 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 61

Poseł Agnieszka Hanajczyk Poseł Tomasz Piotr Nowak: pytanie, pani minister. Powiedziała pani o całkowi- Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Li- tym przygotowaniu do zmian (Dzwonek) w szkolni- kwidacja gimnazjów uderzy w najzdolniejszych ucz- ctwie sportowym, w klasach sportowych, w SMS. niów, zdecydowanych na specjalizację, którą mieliby Odpowiedź na interpelację z państwa ministerstwa zapewnioną w gimnazjach dwujęzycznych, muzycz- z 23 listopada, dzisiaj mamy 29 listopada: Minister- nych, sportowych, politechnicznych. Przejście do spro- stwo Edukacji Narodowej wspólnie z Ministerstwem filowanych gimnazjów to przyspieszony rozwój ucz- Sportu i Turystyki ustali w najbliższym czasie pro- nia. Ale likwidacja gimnazjów uderza także w dzieci, pozycje dotyczące projektu nowego rozporządzenia które potrzebują szkolnictwa specjalnego. Obecnie dotyczącego warunków tworzenia, organizacji oraz dzieci wymagające specjalnej troski w wieku do działania oddziałów sportowych, szkół sportowych 15 lat trafiają, kiedy są na poziomie gimnazjów, z klas oraz szkół mistrzostwa sportowego. Macie państwo integracyjnych podstawówek do szkół specjalnych, gotowe te zmiany czy będziecie nad nimi pracować? gdzie mogą przyuczyć się do zawodu i odbyć praktyki Dziękuję bardzo. (Oklaski) jako małoletni w zakładach pracy. Po reformie takie dziecko o 2 lata będzie dłużej uczyć się w podstawów- ce, w tej klasie integracyjnej. A wystarczy, że będzie Wicemarszałek Barbara Dolniak: miało specjalny program wydłużający naukę i choćby jeden raz nie zda do następnej klasy, i po podstawów- Pani poseł Marta Golbik, klub Nowoczesna, zada ce może mieć 18 lat. Nie będzie już mogła taka osoba kolejne pytanie. być chronionym pracownikiem młodocianym, zosta- Bardzo proszę, pani poseł. nie sam na sam (Dzwonek) z rynkiem pracy. Ta reforma niszczy najzdolniejszych uczniów i tych najsłab- Poseł Marta Golbik: szych. To nie jest pytanie, pani minister, to jest wy- krzyknik. (Oklaski) Dziękuję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Ju- Spis treści tro mija termin dany grupom ekspertów na przygo- Wicemarszałek Barbara Dolniak: towanie podstaw programowych. I chciałam panią minister zapytać: Czy te podstawy są już przygoto- Pan poseł Krzysztof Truskolaski, klub Nowoczesna. wane, czy termin zostanie dotrzymany? I czy podsta- Bardzo proszę o zadanie kolejnego pytania. wy programowe, które są najważniejszą częścią edukacji dzieci, będą podlegać szerszym konsultacjom z ekspertami? Jeśli tak, to kiedy i w jakiej postaci Poseł Krzysztof Truskolaski: odbędą się te konsultacje, jak długo one potrwają i z kim to będzie konsultowane? Ile czasu będzie na Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nowo- stworzenie i druk podręczników? czesnego samochodu nie naprawia się dłutem i młot- Pani minister, ja sugeruję jednak opóźnienie re- kiem, tylko nowoczesnym komputerem. formy, tak jak wielu innych ekspertów, dzięki czemu (Poseł Piotr Kaleta: Słowem: nowocześnie.) ministerstwo zyska czas na przygotowanie porządnej Nasza dzisiejsza edukacja jest nowoczesna. To nie ustawy, dzięki czemu będą mogły zostać przygotowa- jest trabant, wartburg czy duży fiat, jak było w latach ne lepsze podstawy programowe, ponieważ w te pod- 90. Stąd mam pytanie: Dlaczego reforma jest prze- stawy programowe, które są pisane teraz na szybko, prowadzana, począwszy od uczniów w obecnej klasie raczej nikt nie wierzy. W obiegu są (Dzwonek) bezli- VI, a nie od tych, którzy pójdą za rok do klasy I, tak tosne dla pani listy naukowców, ponad setki specja- aby nie zmieniać zasad w trakcie trwania gry? Ci listów od badań edukacyjnych, ponad setki dydakty- uczniowie, którzy są teraz w VI klasie, jeszcze mie- ków języka polskiego. Czy nie bierze pani ich opinii siąc temu, 2 miesiące temu, pół roku temu myśleli, pod uwagę i czy to dla pani nic nie znaczy? Bardzo że pójdą do gimnazjum. Niestety tak się nie stanie. dziękuję. (Oklaski) Nie powinno się tych zasad zmieniać i reforma edukacji nie powinna być rewolucyjna, tylko ewolucyjna, pani minister. (Oklaski) Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Pan poseł Zbigniew Biernat, klub Prawo i Spra- Wicemarszałek Barbara Dolniak: wiedliwość, zada kolejne pytanie. Nie ma pana posła. Dziękuję bardzo panu posłowi. W związku z tym pan poseł Tomasz Piotr Nowak, Pani poseł Szumilas, wniosek formalny. Platforma Obywatelska, zada kolejne pytanie. Bardzo proszę. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 62 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Krystyna Szumilas: dobru polskiego ucznia – ucznia dobrze przygotowanego do wejścia na rynek pracy, przygotowanego do Pani Marszałek! Pani Minister! Ja prosiłabym, życia w otaczającej go rzeczywistości? Powtarzacie składam wniosek formalny, o 10-minutową przerwę, tutaj państwo jak mantrę zdanie o chaosie, o tym, że ponieważ pod Sejmem protestują rodzice. (Oklaski) jest pośpiech. Toteż, pani minister, chciałam zadać Pani minister bardzo dużo mówiła o konsultacjach pytanie: Czy we wrześniu 2017 r. coś zmieni się dla społecznych – ma szansę, żeby wyjść do rodziców obecnych licealistów, dla obecnych gimnazjalistów, i porozmawiać z rodzicami, rzeczywiście powiedzieć czy to nie jest tak, że obecni szóstoklasiści ze szkół im o tym, co chce zrobić, ale przede wszystkim po to, podstawowych nie będą zdawać egzaminu gimnazjal- żeby wysłuchać ich głosu. nego (Dzwonek), i czy to nie jest tak, że gdyby nie było (Poseł Piotr Kaleta: Przez 10 minut się nie da.) tej reformy, to ci szóstoklasiści szliby po prostu do Pani minister 10 minut dla rodziców. (Oklaski) innej szkoły, czekałyby ich zmiany? A więc ta reforma naprawdę jest dobrze przygotowana, była zapowia- dana przez rząd Prawa i Sprawiedliwości i na pewno będzie dobrą zmianą dla polskiej edukacji. (Oklaski) Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Ale ja tego wniosku nie uwzględniam, pani mini- Wicemarszałek Barbara Dolniak: ster. W związku z tym… (Poseł Małgorzata Chmiel: W związku z tym nie Bardzo dziękuję. ma pani głosu.) Pan poseł Paweł Bańkowski, klub Platforma Oby- Proszę. watelska. Bardzo proszę, kolejne pytanie. Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska: Poseł Paweł Bańkowski: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie odmawiam

Spis treści Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pani nikomu spotkań, w związku z tym zapraszam rodzi- minister, ta szkodliwa i niezwykle kosztowna pod ców do ministerstwa edukacji. Wystarczy, że zwrócą względem finansowym, przede wszystkim dla samo- się z prośbą (Oklaski) o wyznaczenie terminu, gwa- rządów, i społecznym – dla uczniów, rodziców i nauczy- rantuję, że… cieli – pseudoreforma spotyka się z ogromnym prote- (Głos z sali: Brawo!) stem ze strony właśnie rodziców, samorządów i na- …będzie to najbliższy z możliwych. Dziękuję. uczycieli. Wprowadza pani w błąd opinię publiczną, mówiąc, że reforma ma poparcie m.in. nauczycieli. Mam przed sobą jedno z wielu pism protestujących Wicemarszałek Barbara Dolniak: pracowników gimnazjów, pismo z gimnazjum nr 5 z mojego rodzinnego miasta Jaworzna, w którym na- Teraz muszę już formalnie odnieść się do tego uczyciele akcentują swój protest: „Jesteśmy za ewolu- wniosku. Nie uwzględniam go, bo, po pierwsze, już cją, a nie egzekucją”. W dniu dzisiejszym samorządow- słyszeliśmy wypowiedź pani minister, po drugie, 10 mi- cy m.in. z miasta Sosnowca podają, że w wyniku re- nut, proszę wybaczyć, ale w 10 minut pani minister formy zagrożone utratą pracy jest 50% kadry nauczy- zdąży tylko wyjść z Sejmu, a jeszcze trzeba byłoby cielskiej gimnazjów, tj. 250 osób. I moje pytanie do porozmawiać. pani minister: Jakie propozycje ma pani minister dla (Poseł Piotr Kaleta: Ale oni tak nauczeni byli.) nauczycieli ze Śląska, z Zagłębia, z innych miast Pol- W związku z tym musielibyśmy długą przerwę za- ski, których miejsca pracy są zagrożone w wyniku rządzić. Nie widzę powodów, żeby w tej sytuacji to czynić. (Dzwonek) tej złej i szkodliwej reformy? Pani minister, (Poseł Małgorzata Chmiel: Niech będzie godzina.) jest jeszcze czas, żeby się z tego wycofać. (Oklaski) Pani poseł Urszula Rusecka, klub Prawo i Spra- wiedliwość. Bardzo proszę, kolejne pytanie. Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Pani poseł Elżbieta Stępień, klub Nowoczesna. Poseł Urszula Rusecka: Bardzo proszę.

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! De- batujemy dzisiaj o fundamentalnej zmianie, która Poseł Elżbieta Stępień: zadecyduje o przyszłości naszych dzieci, o przyszłości naszego kraju. Przysłuchując się wystąpieniom klu- Pani Marszałek! Pani Minister! Jaką opinię o tej bowym państwa, jak również pytaniom opozycji, chcę reformie mają Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry zadać pytanie: Czy opozycji tak naprawdę zależy na Kierowniczej Oświaty, Unia Metropolii Polskich, 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 63

Poseł Elżbieta Stępień Pani Marszałek! Szanowna Pani Minister! Chcia- łem zapytać o te konsultacje, które pani prowadzi, Unia Miasteczek Polskich, Związek Gmin Wiejskich chciałem zapytać o Śląsk. Gdzie pani była, w ilu miej- RP, Związek Miast Polskich, Związek Powiatów Pol- scowościach, w ilu powiatach? Do dzisiaj napływają skich i Związek Województw RP, grupy nauczycieli do mnie protesty nauczycieli, dzieci, rodziców, miesz- – laureatów nagrody dla najlepszego nauczyciela kańców z podpisami. Te protesty, które przechowuję roku, Zarząd Krajowy WZZ „Solidarność – Oświata”, gdzieś w moim biurze, napływają setkami, tysiącami. Związek Nauczycielstwa Polskiego, Zarząd Główny Ja pani je przekażę. Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego? Czy to Chciałem pani odczytać kilka informacji, które prawda, że żaden z tych podmiotów nie popiera tej z tych protestów się wyłaniają: Będzie to kolejny eks- reformy? Co sądzą one o sposobie i tempie jej wpro- peryment na młodzieży, a kilka roczników będzie wadzenia? Czy nie mają państwo obaw przed wysłu- skazanych na naukę w chaosie i niepewności. Likwi- chaniem publicznym? Dziękuję. (Oklaski) dacja gimnazjum oznacza rozbiór zespołów nauczycieli, którzy mają wieloletnie doświadczenie w pracy z młodzieżą w tym jakże trudnym okresie dorasta- Wicemarszałek Barbara Dolniak: nia. Przez 17 lat (Dzwonek) wypracowaliśmy własny- mi siłami metody pracy, dokształcania i poszerzali- Dziękuję bardzo. śmy swoje kwalifikacje pod kątem młodzieży gimna- Pan Piotr Uściński, klub Prawo i Sprawiedliwość, zjalnej. kolejne pytanie. Ci nauczyciele mówią również: Nie jesteśmy su- Bardzo proszę. perzadowoleni z tego, jesteśmy jednak za ewolucją, a nie egzekucją. Reforma jest nieprzemyślana, nie- Poseł Piotr Uściński: odpowiedzialna, niepoliczalna i bez konsultacji z nauczycielami, rodzicami i samorządami. Ratujmy Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wyso- przyszłość oświaty. ka Izbo! Po kilkunastu latach od reformy wprowa- Takie napływają do mnie informacje, protesty. dzającej gimnazja trzeba powiedzieć jasno, że gimna- (Poseł Piotr Kaleta: Trzy podpisy.) Te przywiozłem akurat z powiatu żorskiego z gmi- zja nie sprawdziły się. Od lat mówią o tym rodzice, Spis treści nauczyciele i samorządowcy. Sam jako starosta po- ny Mszana… wiatu w 2012 r. na konferencji samorządowej organi- zowanej w sali kolumnowej Sejmu przez klub Prawo i Sprawiedliwość postulowałem powrót do 8-letniej Wicemarszałek Barbara Dolniak: podstawówki. Polacy zagłosowali za tą reformą, gło- sując na Prawo i Sprawiedliwość, i apeluję do opozy- Panie pośle, kończymy. cji, abyście to uszanowali. Mam takie pytanie: Jaka jest podstawa prawna działań pani prezydent Warszawy, która wydaje pub- Poseł Krzysztof Gadowski: liczne pieniądze, wykorzystuje swoje stanowisko sa- morządowe w sposób typowo polityczny dla produkcji …z Gogołowa, z powiatu mikołowskiego. Tak wy- propagandy, która ma przekonać środowiska szkolne, glądają konsultacje, pani minister. Dziękuję bardzo. która ma nakłonić rodziców do protestowania prze- (Oklaski) ciwko tej reformie? Nie taka jest rola samorządu, jak robi to Warszawa. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Bardzo dziękuję. Pani poseł Kornelia Wróblewska, klub Nowoczesna, Pan poseł Krzysztof Gadowski, Platforma Oby- zada kolejne pytanie. watelska. Bardzo proszę. Nie ma pana posła Gadowskiego? (Poseł Krzysztof Gadowski: Jestem.) To, panie pośle, rozmowy towarzyskie trochę póź- Poseł Kornelia Wróblewska: niej. Tu wszyscy są zmęczeni. (Oklaski) (Poseł Piotr Kaleta: Brawo, pani marszałek.) Dziękuję. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałam zadać kilka pytań w imieniu dzieci z nie- Poseł Krzysztof Gadowski: pełnosprawnością. Pani Minister! Dzieci z niepełnosprawnością in- Przepraszam, pani marszałek. Niestety nie wy- telektualną, np. dzieci z zespołem Downa, których padało nie stanąć przy kobietach, które miały pyta- edukacja kończy się na poziomie obowiązkowej edu- nie do mnie. Przepraszam bardzo. kacji ogólnej, czyli po 9 latach, mogą mieć obecnie 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 64 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Kornelia Wróblewska cji, jaką przeprowadzono, wynika, że ok. 300 nauczycieli będzie dodatkowo potrzebnych do pracy po przedłużoną edukację na każdym etapie o rok, czyli wdrożeniu tejże reformy. w sumie do 11 lat. Czy to prawda, że po zmianach (Głos z sali: Rodzice protestują.) ich edukacja będzie mogła trwać maksymalnie 9 lat: Jeden z posłów podawał (Dzwonek) również fał- 8 lat szkoły podstawowej plus dodatkowy rok, czyli szywe informacje na temat powiatu oświęcimskiego, o 2 lata krócej niż obecnie? że starosta oświęcimski likwiduje szkoły. Proszę pań- (Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska: stwa, jest to nieprawda. Rada powiatu podjęła uchwa- Czytała pani prawo?) łę ratującą szkoły branżowe, tworząc centrum edu- Kolejne pytanie, dotyczące dzieci głuchych. Czy kacyjne, które będzie właśnie kształciło m.in. ucz- to prawda, że według reformy ma zostać zlikwidowa- niów szkoły o profilu zawodowym. Dziękuję bardzo. ny specjalny program nauczania dzieci głuchych, tak (Oklaski) że reforma zrówna dzieci niesłyszące z dziećmi nie- pełnosprawnymi? A przecież dzieci niesłyszące nie mają niepełnosprawności intelektualnej. One tylko Wicemarszałek Barbara Dolniak: potrzebują innego języka do nauczania. I tu kolejne pytanie: Czy koordynatorzy programowi (Dzwonek) Pan poseł Wojciech Ziemniak, klub Platforma są przygotowani do stworzenia programu dla języka Obywatelska. migowego, który powinien być traktowany po prostu jako język obcy? Bardzo proszę, panie pośle, o kolejne pytanie. I jeszcze jedno pytanie, dotyczące szkół artystycznych. Czy to prawda, że rząd stwierdził, iż dla dzieci niepełnosprawnych nie ma miejsca w systemie szkół Poseł Wojciech Ziemniak: artystycznych? Chodzi o jedyną w Polsce szkołę mu- zyczną dla dzieci niewidomych. Czy to prawda, że Kra- Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! ków ma oddać 2 mln zł za nieprawnie pobraną sub- Wysoka Izbo! Gmina wiejska Kościan, w której mia- wencję oświatową? Jednocześnie do szkoły nie mogą łem przyjemność być przez kilka lat dyrektorem gim-

Spis treści być przyjmowane dzieci zdrowe, ponieważ jest ona nazjum, składa się z 37 wsi sołeckich. W ramach na terenie ośrodka szkolno-wychowawczego dla dzie- poprzedniej reformy oświatowej wybudowała ona ci niewidomych i słabowidzących. Dziękuję bardzo. dwa nowe budynki gimnazjalne i dobudowała do nich (Oklaski) pełnowymiarowe hale sportowe, dostosowując do nowych struktur obwody szkolne, które zakładały, że z obwodu sześciu szkół podstawowych dzieci będą Wicemarszałek Barbara Dolniak: dowożone do dwóch osobnych gimnazjów. Było to modelowe rozwiązanie. Swego czasu zapraszałem Bardzo dziękuję. panią minister, żeby to zobaczyć, i jeszcze nie zdąży- Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, klub Prawo ła, ale może będzie okazja. Nowa reforma zakłada i Sprawiedliwość. likwidację gimnazjów, a szkoły podstawowe mają stać Bardzo proszę. się 8-letnimi szkołami powszechnymi. Rodzi się wiele pytań. Po pierwsze, co z budynkami likwidowanych gimnazjów? Czy w pełni wyposażone klasopra- Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: cownie przedmiotowe mają świecić pustkami? Co z całym dorobkiem gimnazjów: patron, sztandar, Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! tradycje, osiągnięcia? Dlaczego organom prowadzą- Zmiany w edukacji budzą tak wiele negatywnych cym, jakimi są gminy, nie będzie wolno łączyć małych emocji wśród opozycji. Wymyślacie państwo przykła- szkół podstawowych z jednym oddziałem w roczniku dy tragedii, jaka nastąpi po wdrożeniu tej reformy… w zespoły składające się z większej szkoły i szkół fi- (Poseł Elżbieta Radziszewska: Nie wymyślamy.) …a jednocześnie ubolewacie nad tym, że np. lialnych z klasami I–III i oddziałami przedszkolny- szkolnictwo zawodowe nie spełnia oczekiwań ani ucz- mi? (Dzwonek) Takie rozwiązanie pozwoliłoby na niów, ani przedsiębiorców. Ta reforma wprowadza łączenie małych klas, kilku- lub kilkunastoosobo- właśnie takie zmiany. Między innymi poprzez stwowych, dowożenie ich np. do dobrze wyposażonych rzenie szkół branżowych będą kształceni wspólnie budynków gimnazjalnych, pozostawienie w mniejszych z przedsiębiorcami uczniowie, którzy potem znajdą szkołach pomieszczeń na świetlice szkolne i w końcu pracę w swoim zawodzie. lepsze wykorzystanie subwencji oświatowej. A co z na- Używacie państwo, krytykując te zmiany, nie- uczycielami np. przedmiotów przyrodniczych czy prawdziwych, kłamliwych informacji. Pani posłanka muzyki lub informatyki, którzy w szkole podstawo- mówiła m.in. o Krakowie, że Kraków poległ na refor- wej z jednym oddziałem w roczniku znajdą zatrud- mie. Nie wiem, o którym Krakowie pani mówi, bo nienie na 4–5 godzin? Kraków ma się dobrze, natomiast z analizy informa- (Poseł Marzena Machałek: Czas.) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 65

Poseł Wojciech Ziemniak agresji, nękania, które doprowadzają często do samo- bójstw wśród nieletnich, ma miejsce w gimnazjum. Reformę łatwiej wprowadzić w miastach niż na (Poseł Elżbieta Radziszewska: Nieprawda. Pani prowincji. Dlaczego samorządy pozbawia się wpływu wie, że to nieprawda.) na organizację systemu oświaty na ich terenie? Dzię- Zaserwowanie dzieciom fałszywego poczucia kuję i przepraszam. (Oklaski) wkroczenia w dorosłość i wyrwanie dzieci z dotychczasowego środowiska w okresie buntu i dojrzewania doprowadziło do generowania patologii wśród mło- Wicemarszałek Barbara Dolniak: dzieży. (Poseł Elżbieta Gapińska: Słuchają pani nauczy- Dziękuję bardzo. ciele i uczniowie...) Klub Nowoczesna i pani poseł Monika Rosa, ko- Milcz, kobieto. (Poruszenie na sali, dzwonek) lejne pytanie. Nauczyciel w nowej szkole potrzebuje czasu, aby Bardzo proszę. poznać uczniów…

Poseł Monika Rosa: Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Bardzo dziękuję. Pani poseł, pozwoli pani, że pani przerwę. Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Gimnazjalista wie, że kiedy wprowadzamy tak po- ważne zmiany oświatowe, powinny być one wprowa- Poseł Bernadeta Krynicka: dzane od początku cyklu edukacyjnego. Gimnazjali- sta wie o tym, że aby reforma była potrzebna, to zyski To proszę, żeby… powinny być większe niż straty. Pani minister, może (Wicemarszałek wyłącza mikrofon) warto wrócić do gimnazjum, żeby tych rzeczy się tak- że dowiedzieć. (Poseł Piotr Kaleta: Nie było tego.) Wicemarszałek Barbara Dolniak: Spis treści Proszę mi powiedzieć, czy prawdą jest, że gdy po- wstały gimnazja, twórcy reformy powstanie tych Pani poseł, zwracam pani uwagę, że jest pani na szkół uzasadniali poprawą szans edukacyjnych, szcze- sali sejmowej i takie zwroty po prostu najzwyczajniej gólnie dzieci mieszkających na wsi. Czy teraz szanse w świecie nie przystoją. Może się pani nie zgadzać, na dostanie się do dobrych szkół w większych mia- komentować, ale nie w taki sposób. Proszę wybaczyć, stach w przypadku dzieci ze szkół wiejskich, gdzie są jeżeli pani się jeszcze raz to zdarzy, będę musiała gorzej wyposażone pracownie albo tych pracowni wyciągnąć konsekwencje, czego nie chcę. (Poruszenie w ogóle nie ma, gdzie nauczyciele łączą ze sobą kilka na sali) Proszę się uspokoić. etatów albo uczą kilku przedmiotów, nie spadną? Czy (Głos z sali: Pani marszałek, ale pani poseł też likwidacja gimnazjów nie stanie się dla nich po prostu takim zamknięciem okna na świat? Pani minister, należy zwrócić uwagę.) błądzić jest rzeczą zupełnie ludzką, to się zdarza i to Proszę państwa, proszę się uspokoić. jest możliwe, ale trwać w takim błędzie (Dzwonek) to jest naprawdę bardzo wielkie zło. (Oklaski) Poseł Bernadeta Krynicka:

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Nauczyciele potrzebują czasu, aby poznać ucznia, a mają tego czasu za mało i nie ma możliwości wpły- Pani poseł Bernadeta Krynicka. nięcia na rozwój społeczny. Usystematyzowana wie- Bardzo proszę. dza ogólna, która powinna być przekazania w 4-letnim liceum, została scedowana na 3-letnie gimnazjum. W liceach nauka przedmiotów ogólnokształcą- Poseł Bernadeta Krynicka: cych trwa praktycznie tylko 1 rok. Kadra naukowa bije na alarm. Z każdym rokiem przychodzi młodzież Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! coraz marniej przygotowana. Słusznie przeciwnicy Szanowni Państwo! Reforma, dzięki której utworzo- gimnazjów nazywają tę reformę zbrodnią dokonaną no gimnazja, była bez wątpienia bardzo kosztowna, na polskim systemie oświaty. Czas najwyższy, aby ale czy przyniosła zamierzone korzyści? Miała popra- przywrócić naukę w 4-letnich liceach, które dobrze wić jakość kształcenia i wychowania oraz podnieść przygotują młodzież do kontynuowania nauki na stu- wyniki w nauce uczniów, ale czy rzeczywiście tak się diach wyższych. Dziękuję. (Oklaski) stało? Gimnazjum to moloch, gdzie zebrano młodzież (Głos z sali: Uuu…) w najtrudniejszym okresie jej życia. Gros ataków, (Poseł Krystyna Skowrońska: Kiepskie to było.) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 66 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Czy prawdą jest, pani minister, że wprowadzana reforma jest przygotowana rzetelnie i daje gwarancje Pan poseł Marek Rząsa, klub Platforma Obywa- stabilizacji i bezpieczeństwa, a przede wszystkim telska, bardzo proszę, kolejne pytanie. podniesie poziom… (Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda.) …nauczania na polskiej wsi… (Gwar na sali, Poseł Marek Rząsa: dzwonek) …nauczania polskich dzieci i młodzieży? Dziękuję. Pani minister, czy prawdą jest, że przedłożone Pani Marszałek! Pani Minister! 30 lat byłem na- projekty ustawy wypełniają obietnice Prawa i Spra- uczycielem. Przeżyłem siedmiu ministrów za tzw. wiedliwości wobec wyborców… komuny i 15 w wolnej Polsce. Kilku z nich pięknie (Poseł Elżbieta Gapińska: A tak, to jest prawda.) wpisało się w karty historii, niestety część z nich …którzy za moim pośrednictwem przekazują trafiła na śmietnik tejże historii. Doświadczyłem kil- pani minister… ku reform i zmian organizacyjnych oraz programo- (Głos z sali: Polska w ruinie, panie pośle. Hasło wych, mądrzejszych, głupszych, bardziej potrzebnych wasze główne, Polska w ruinie.) lub zbędnych, ale one wszystkie, pani minister, mia- …głębokie podziękowanie… (Gwar na sali, dzwo- ły wspólny mianownik: kierowały polską oświatę na nek) nową drogę, kierowały polską oświatę do przodu, …w wyniku… realizacji długo oczekiwanej refor- mimo wielu wątpliwości wprowadzały często nowe my edukacji. Bardzo dziękuję. (Oklaski) i innowacyjne rozwiązania i pomysły. Ta deforma, bo trudno ją nazwać reformą, nie wprowadza niczego nowego, ona uwstecznia edukację. Brutalnym dykta- tem niszczy pani kilkunastoletnią pracę nauczycieli, Wicemarszałek Barbara Dolniak: uczniów i samorządowców. W wyniku tej zmiany polscy uczniowie będą teraz rywalizować ze swoimi ró- Ja rozumiem, że te odpowiedzi były od razu po wieśnikami w Europie na historyczne daty, a nie na stronie Platformy Obywatelskiej, bo mamy tam pa- Spis treści informatyczne bity. Celowo nie zadam pytania, po- nią minister Szumilas, ale pani poseł wybaczy, te nieważ pani na te pytania w ogóle nie odpowiada. pytania są do obecnie urzędującej pani minister, (Dzwonek) Pani minister, nie zapisze się pani w hi- w związku z tym odpowiedzi były zbędne. storii oświaty, trafi pani na jej peryferia jako naj- (Poseł Piotr Kaleta: Ale pani poseł nie jest już mi- większy szkodnik polskiej edukacji. (Oklaski) nistrem.) (Głos z sali: O matko…) (Poseł Krystyna Szumilas: Ale nie mogłam się po- wstrzymać, pani marszałek.) Bardzo proszę, pan poseł Adam Korol, klub Plat- Wicemarszałek Barbara Dolniak: forma Obywatelska.

Bardzo proszę, pan poseł Jerzy Gosiewski, klub Prawo i Sprawiedliwość. Bardzo proszę. Poseł Adam Korol: Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ja Poseł Jerzy Gosiewski: też jestem rodzicem szóstoklasisty, który niestety też będzie musiał przez tę pseudoreformę… Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sza- (Głos z sali: Dlaczego niestety?) nowna Pani Minister! Czy prawdą jest, że kłamstwa Niestety, mówię, niestety. Dobrze, okej. Nie prze- i ćwierćprawdy opozycji wprowadzają chaos informa- szkadzałem panu, dobrze? cyjny? Pani minister, czy prawdą jest, że wprowadza- Szóstoklasista to nie sześciolatek, tak? To jest na reforma jest konieczna dla poprawy poziomu na- taka… uczania? Pani minister, czy prawdą jest, że reforma (Poseł Jakub Rutnicki: Drobna różnica.) rozłożona jest na okres 5 lat? Pani minister, czy Dokładnie. prawdą jest, że w wyniku przeprowadzenia reformy Pani minister, jakie są faktyczne powody tej re- edukacji istniejące budynki szkolne będą wykorzy- formy, bo do tej pory nie przedstawiła pani żadnych stane, a żaden nauczyciel pracy nie utraci? konkretnych analiz, wyliczeń, badań z całej popula- (Poseł Krystyna Szumilas: To nie jest prawda.) cji, które by potwierdziły zasadność tych zmian. Po- Pani minister, czy sprawdą jest, że w związku wołuje się pani na debaty, w których nie mówiono nic z większą ilością szkół podstawowych zostanie zwięk- o ustroju szkolnym, rozmowy z rektorami, którzy szona wysokość subwencji? nigdy nie mówili, że trzeba zlikwidować gimnazja. (Poseł Krystyna Szumilas: Nie jest prawdą. Nie- Pani minister, w jaki sposób nowy ustrój szkolny prawda.) zagwarantuje lepszy rozwój i poziom edukacji niż 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 67

Poseł Adam Korol Poseł Kazimierz Moskal: dotychczasowy, ale konkretnie, chciałbym usłyszeć Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Dzi- odpowiedź na to pytanie. Które zmiany i w jaki spo- siaj debatujemy nad dwoma projektami ustaw: Prawo sób wpłyną na (Dzwonek) polepszenie jej jakości i dla- oświatowe i Przepisy wprowadzające ustawę Prawo czego nie chcieliście wypracować wspólnych popra- oświatowe. Pierwsze pytanie, pani minister, czy te dwa projekty są wynikiem realizacji tego, do czego wek ze środowiskiem do obecnego ustroju, a woli pani zobowiązaliśmy się przed suwerenem ponad rok wywrócić cały system do góry nogami? Dziękuję. temu, bo ponad rok temu suweren zobowiązał nas do (Oklaski) przeprowadzenia tej reformy, i to suweren, a nie pewne środowiska są tutaj najważniejsze. Sprawa kolejna… Wicemarszałek Barbara Dolniak: (Poseł Elżbieta Gapińska: A dzisiaj już nie chce.) To wy nie chcecie, wy sobie wmawiacie, że jeste- Bardzo dziękuję. ście (Gwar na sali, dzwonek) suwerenem… Pan poseł Jerzy Meysztowicz, klub Nowoczesna. (Poseł Elżbieta Gapińska: 42%.) Bardzo proszę, kolejne pytanie. …natomiast suwerenem jeszcze nie jesteście. (Poseł Elżbieta Radziszewska: Też jesteśmy.) Natomiast sprawa kolejna, nawet dzisiaj się to przebija bardzo prosto. Są dwie ustawy i zapytałbym Poseł Jerzy Meysztowicz: kogokolwiek z was: Kto z was do tych ustaw się od- nosił? Formułki, frazesy (Dzwonek), nic poza tym. Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ja Nic poza tym. mam szczęście, a może nie ja, tylko moje dziecko, bo (Poseł Elżbieta Radziszewska: Nieprawda. Pan się długie ręce reformy pani minister go nie dorwą, bo odnosi do nas, a nie do ustawy.) jest już w II klasie gimnazjum, w związku z tym jest Natomiast ja tutaj mam pytanie jeszcze jedno, w miarę spokojny. pani minister. Mianowicie, jeżeli chodzi o ucznia, czy dobro ucznia jest tutaj brane pod uwagę, bo pani to (Poseł Krystyna Szumilas: Ooo, panie pośle.) Spis treści mówiła, natomiast pewne osoby w ogóle nie słuchają, (Poseł Piotr Kaleta: Dzień się jeszcze nie skoń- tylko krytykują, nie odnosząc się nawet do ustawy, czył.) i to jest przykre. Dużo było tutaj mowy o konsultacjach, które (Poseł Elżbieta Gapińska: A pan do czego się od- pani przeprowadzała. Chwaliła się pani we wszyst- nosi? A pan o czym mówi?) kich mediach ilością konsultacji, rozmów, dyskusji. Były protesty, ale protestujący również nie wie- Natomiast nie wiem, dlaczego ci wszyscy eksperci, dzą, dlaczego protestują, a są projekty ustaw. Ja którzy podobno byli ekspertami w tych dyskusjach o tym mówię. Projekt tej ustawy, art. 25 ust. 2, pani minister, czy jest szansa i jest możliwość, żeby od- i w tych konsultacjach, proszą, żeby pani skreśliła działy dwujęzyczne mogły być od pierwszego etapu ich z listy konsultantów, dlatego że uważają, że to edukacyjnego, a nie od VII czy VIII klasy? Dziękuję po prostu była czysta fikcja. Dzisiaj pani zaprasza bardzo. (Oklaski) rodziców… (Poseł Elżbieta Radziszewska: Nadużycia.) …ja nie wiem, po co pani zaprasza. Pani minister, Wicemarszałek Barbara Dolniak: pani jest odporna na wszystkie uwagi i wszystkie Dziękuję bardzo. sugestie, więc nie wiem, czy jest sens prowadzenia dalej tych rozmów, tych konsultacji, skoro pani przy- jęła pewien model i jest pani konsekwentna w reali- Poseł Kazimierz Moskal: zacji tej złej reformy, która się odbije na wszystkich dzieciach i na następnych pokoleniach, tym bardziej Trzeba być merytorycznym, drogie panie. że tej reformy po prostu nie będzie można (Dzwonek) (Poseł Elżbieta Gapińska: A pan bardzo meryto- za 3 lata odkręcić. Dziękuję bardzo. (Oklaski) rycznie...) (Poseł Elżbieta Radziszewska: Ale zaniepokoiło pana, czyli nie do końca wszystko jest dobrze.) Wicemarszałek Barbara Dolniak: Wicemarszałek Barbara Dolniak: Bardzo dziękuję. Pan poseł Kazimierz Moskal, klub Prawo i Spra- Pan poseł Szymon Ziółkowski, klub Platforma wiedliwość. Obywatelska, to kolejne pytanie. Bardzo proszę, kolejne pytanie. Bardzo proszę. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 68 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Szymon Ziółkowski: Chciałbym zapytać, dlaczego nie chcecie państwo wprowadzić… Pani Marszałek! Pani Minister! Szanowni Pań- (Głos z sali: Daj se spokój. Siadaj.) stwo! W związku z tym, że w ustawie jest zapis o tym, …świeckiej szkoły w państwie polskim… że minister, w tym wypadku minister sportu, będzie (Głos z sali: Siadaj!) powoływał klasy i szkoły sportowe oraz szkoły mi- …które na mocy konstytucji jest krajem neutral- strzostwa sportowego na zasadzie rozporządzenia, nym światopoglądowo. mam pytanie, kiedy takie rozporządzenie będzie Proszę mi powiedzieć, czy zostanie wprowadzona przygotowywane, aby szkoły mogły przygotować się edukacja kulturalna zamiast nauki religii w szko- do rekrutacji, gdyż są to jednak trochę inne systemy łach. (Dzwonek) Proszę państwa, w małych miejsco- rekrutacyjne niż do zwykłych szkół podstawowych. wościach wszędzie są kościoły, nawet w najmniej- Moje drugie pytanie jest takie. Jednym z argu- szych, natomiast nie ma bibliotek. Byłem niedawno mentów przeciw gimnazjom było stwierdzenie, że w Namysłowie, w miasteczku… gimnazja zwiększają patologię i przemoc wśród ucz- (Głos z sali: Czas!) niów. Jak się to ma do propozycji ministerstwa edu- …18-tysięcznym, gdzie nie ma żadnego kina. Pro- kacji, by szkoły, które będą miały problemy ze ponuję te pieniądze, które są inwestowane w religię, zmieszczeniem dwóch dodatkowych oddziałów, wy- przeznaczyć na edukację kulturalną i na edukację korzystywały budynki gimnazjów jako swojego ro- intelektualną, a także na edukację seksualną, której dzaju filie szkoły podstawowej z klasami VII i VIII? w polskiej szkole brakuje. Upominam się o świecki Jaka to będzie różnica w porównaniu z samoistnie- program w polskiej szkole. Czy mamy szansę na to jącymi gimnazjami? Czy w takim wypadku ryzyko jako obywatele mieszkający w kraju, w którym obo- wystąpienia agresji już nie istnieje? wiązują kryteria świeckie? Dziękuję bardzo. (Oklaski) I moje trzecie pytanie, pani minister. Powtarza pani ciągle, że w związku z reformą żaden z nauczycieli nie straci pracy. Czy w przypadku gdy realia Wicemarszałek Barbara Dolniak: będą odmienne od obietnic (Dzwonek), pani minister Spis treści Oklaski poda się do dymisji? Dziękuję bardzo. ( ) Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Poseł Krzysztof Mieszkowski: Pan poseł Krzysztof Mieszkowski, klub Nowo- Jeszcze jedno pytanie. Czy słyszała pani sugestię czesna, kolejne pytanie. prof. Wojciecha Browarnego, pani kolegi ze studiów, Bardzo proszę. który upominał się o to, żeby pani oddała tytuł ma- gistra? Jak pani się do tego odnosi? Proszę mi powie- Poseł Krzysztof Mieszkowski: dzieć. (Oklaski) (Głos z sali: Trzeba go mieć.) Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Proszę państwa, nauka religii w szkołach kosztuje 1200 mln, i to są pieniądze, koszty zaniżone, jak sły- Wicemarszałek Barbara Dolniak: szałem. Chciałbym zapytać panią, pani minister, czy wprowadzi pani obowiązkowy pacierz przed lekcja- Kolejne pytanie zada pan poseł Zbigniew Dolata, mi. Chciałbym zapytać panią, kiedy religia zostanie klub Prawo i Sprawiedliwość. wyeliminowana z polskiej świeckiej szkoły, bo rozu- Odnosząc się do uwagi pani minister: niestety ja miem, że… mogę zwrócić uwagę, tylko jeżeli jest naruszany re- (Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska: gulamin, natomiast jeśli pani poczuła się urażona, Przepraszam, ale czuję się dyskryminowana.) pozostaje komisja etyki. Nie, nie interesuje mnie, jak się pani czuje. Chciał- Bardzo proszę, panie pośle. bym panią zapytać… (Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska: (Poseł Piotr Kaleta: Taki jesteś niegrzeczny, na- Państwo mówią, że walczą z mową nienawiści i z dys- prawdę.) kryminacją…) Proszę mnie wysłuchać i proszę mi pozwolić zadać Pani minister, w tej komisji może pani to pod- pytanie. (Gwar na sali, dzwonek) Chodzi o zwykłą nieść. umiejętność słuchania. (Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska: (Głos z sali: Zejdź z tej sceny.) …na tym zależy.) Bardzo jesteście państwo wspaniali, zresztą bar- (Poseł Piotr Kaleta: Pani marszałek też powinna dzo was lubię, z waszymi okrzykami. reagować.) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 69

Poseł Zbigniew Dolata: wiście, po czwarte, przyniesie gigantyczne skutki finansowe. Reforma niestety niesie za sobą oczywiste Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! ryzyko zmarnowania znacznej części 8 mld zł, jakie O tym, że konieczna jest naprawa polskiej szkoły, od 1999 r. samorządy wydały na inwestycje w gim- myślę, nie trzeba nikogo przekonywać – nikogo, nazjach. komu uczciwie zależy na przyszłości Polski. Co do W mojej krótkiej wypowiedzi, bo czas nie pozwala tego jeszcze niedawno zgadzały się pewnie wszystkie mi na więcej, chcę się skupić na skutkach społecz- siły polityczne, jak również co do tego, że gimnazja nych. Dlaczego, pani minister, nie mówicie otwarcie, nie sprawdziły się w polskich realiach. Postulat na- uczciwie rodzicom, nauczycielom, uczniom polskich prawy gimnazjów czy likwidacji gimnazjów był obec- szkół, polskich podstawówek, że likwidując gimnazja, ny w programach wielu partii, może z wyjątkiem absolutnie nie przywracacie ośmioklasowej szkoły Platformy, bo Platforma nigdy nie miała programu… podstawowej, takiej w rozumieniu powszechnym? (Poruszenie na sali, oklaski) Nieświadomi obywatele mogą niestety wam uwie- (Poseł Małgorzata Chmiel: Ojojoj.) rzyć. Prawda o waszej reformie natomiast jest taka, …ale poszczególni posłowie Platformy również że podstawówka nie będzie ośmioklasowa. Ona w prak- wypowiadali się w tym duchu. Dzisiejsza debata świadczy o jednym: o tym, że tak naprawdę państwo tyce będzie 4-letnia, bo zamierzacie ze szkoły podsta- nie czytaliście tych dwóch projektów. Niestety zwięk- wowej (Dzwonek) przenieść dwa roczniki, V i VI kla- szacie obawy, które ja rozumiem, nauczycieli, głów- sę, do wskrzeszonej VII i VIII klasy – ale do budyn- nie szkół gimnazjalnych, straszycie. Te wasze dzia- ków zlikwidowanego gimnazjum. I tak dobrze nam łania są absolutnie nieodpowiedzialne. znana ośmioklasowa szkoła podstawowa, do której Chciałem zapytać panią minister o elastyczne wszyscy mają sentyment, będzie miała w swoim bu- rozwiązania (Dzwonek), które są obecne w tym pro- dynku tylko klasy I–IV. Ta sama podstawówka bę- jekcie, bo nauczyciele tego oczekują. Oni np. nie wiedzie miała drugi budynek, po gimnazjum, w którym dzą, że art. 95 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe daje będą się uczyć dzieci z klas V–VIII. samorządom możliwość takiego elastycznego działa- Pani minister, zasadnicze pytanie: Co pani zamie- nia, w przypadku którego możliwe będzie nawet two- rza zrobić z rejonami? Każda szkoła ma swój obwód, rzenie szkół obejmujących część klas szkoły podsta- bo i podstawówka, i gimnazjum mają swoje obwody, Spis treści wowej, w tym także szkoły filialne. Tego oczekują które nie pokrywają się całkowicie, to są inne obwo- liczne samorządy, nauczyciele. Zobowiązałem się – bo dy. Przypomnę, że droga dziecka z podstawówki do uczestniczę w takich debatach w bardzo wielu gim- szkoły to 3 km, gimnazjalisty – 4 km, to jest zagwa- nazjach – do zadania tego pytania, choć wiem, że rantowane ustawą. Pani minister, jak planuje pani takie rozwiązania w tym projekcie są obecne. pogodzić te kwestie? Rozumiem, że będzie pani mu- Myślę, że szeroka akcja informacyjna spowoduje, siała wzruszyć obwody szkół, a chcę przypomnieć, że że całe środowisko edukacyjne, środowisko nauczy- to jest wywoływanie na nowo wojny polsko-polskiej, cieli, rodziców będzie popierało te zmiany, które są ponieważ żaden przytomny rodzic nie zgodzi się na niezbędne, i pani minister przejdzie do historii jako to… reformator polskiej szkoły… (Poseł Piotr Kaleta: Pani marszałek, czas.) (Poseł Krystyna Skowrońska: Oj, chyba to nie gro- …aby dowozić małe dzieci, dodam, 11-letnie i 12-let- zi. Nie grozi to.) …a pan poseł, który wygłosił, przedstawił tutaj nie, z V i VI klasy szkoły podstawowej, do innego inny pogląd, powinien się wstydzić, bo te słowa były budynku szkoły podstawowej. nie na miejscu. (Oklaski) (Głos z sali: Za 2 lata się wszystko okaże.) Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Pani poseł, zmierzamy do końca. Już pani zajęła nam ponad minutę czasu więcej. Pani poseł Ewa Kołodziej, klub Platforma Oby- watelska. Bardzo proszę, kolejne pytanie. Poseł Ewa Kołodziej:

Dziękuję pięknie. (Oklaski) Poseł Ewa Kołodziej:

Pani Marszałek! Pani Minister! Proponowana Wicemarszałek Barbara Dolniak: reforma wywoła ogrom negatywnych skutków. Po pierwsze, stracimy na jakości kształcenia, po drugie, Pani poseł Joanna Augustynowska, klub Nowo- wywoła ona potworne skutki społeczne, po trzecie, czesna – kolejne pytanie. spowoduje astronomiczne problemy techniczne, i oczy- Bardzo proszę. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 70 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Joanna Augustynowska: Szanowni państwo, a co z lekturami? Do czego doprowadziliście, co zrobiliście z kanonem lektur, Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Słu- w którym postawiliście szczególny nacisk na te za- chając pytań partii rządzącej, mam wrażenie, że graniczne, marginalizując najpiękniejsze polskie lek- może i niektórzy z państwa czytali ustawę. Ale czy tury? I w tej chwili uczniom szkoły podstawowej no- państwo ją zrozumieli? wela kojarzy się tylko i wyłącznie z telenowelą. Pań- Pytanie do pani minister. Może byłaby pani stwo doprowadziliście do takiej sytuacji. (Oklaski) uprzejma wytłumaczyć swoim kolegom i koleżan- A na koniec jedno pytanie, dwa pytania do pani kom, ile w Polsce jest nauczycielek i nauczycieli przy- minister. Czy prawdą jest, że 8 lat rządów Platformy rody, którzy nie mają uprawnień do nauczania biolo- Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego gii, chemii, fizyki czy geografii, i czy w związku z po- w naszym kraju doprowadziło do tego, że od 2007 r. wyższym Ministerstwo Edukacji Narodowej przewiduje dla nich czas na zmianę kwalifikacji. Czy więk- zostało w Polsce zlikwidowanych 1040 szkół? Czy szość z nich po prostu straci pracę, bo przyroda zo- prawdą jest, że w tym okresie… stanie tylko i wyłącznie w IV klasie szkoły podstawo- (Poseł Urszula Augustyn: Nieprawdą.) wej? W jaki sposób w związku z tym będą wybierani …pracę straciło ponad 42 tys. nauczycieli? Do nauczyciele, którzy zostaną i utrzymają etat? Czy tego doprowadziły, szanowni państwo, nieudolne rzą- będzie jakaś specjalna selekcja? Jakie będą parame- dy pani Hall, pani Szumilas i pani Kluzik-Rostkow- try, które określą, że akurat ten nauczyciel zostanie skiej. Dziękuję bardzo. (Oklaski) w szkole i będzie mógł pracować, a inny nie? A ci (Głos z sali: Brawo!) nauczyciele specjaliści, czy będą musieli jeździć po (Poseł Urszula Augustyn: Zobaczymy, co będzie całej gminie do różnych szkół, żeby wyrobić sobie z panią Zalewską.) minimum swojej pensji? Jak pani zamierza to orga- nizacyjnie przeprowadzić? Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek Barbara Dolniak:

Spis treści Wicemarszałek Barbara Dolniak: Pan poseł Ireneusz Raś. Nie ma pana posła. Bardzo dziękuję. W takim razie pan poseł Lech Kołakowski, klub Pan poseł Wojciech Skurkiewicz, klub Prawo i Spra- Prawo i Sprawiedliwość. wiedliwość – kolejne pytanie. Bardzo proszę. (Wypowiedź poza mikrofonem) Poseł Wojciech Skurkiewicz: Bo pana posła nie było.

Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Poseł Lech Kołakowski: Chciałbym wrócić do minionych lat historii, szczegól- nie ostatnich lat, kiedy to oświatą w Polsce zarządza- Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! li najbardziej chyba nieudolni ministrowie – najpierw Pragnę pani minister Annie Zalewskiej podziękować pani Hall, później pani Szumilas, a na końcu pani za wsparcie w reformie szkolnictwa zawodowego, któ- Kluzik. re przez 18 lat było degradowane. W konsekwencji (Poseł Urszula Augustyn: Niech się pan liczy ze setki tysięcy uczniów, młodych Polaków, pozbawione słowami.) zostały możliwości zdobycia zawodu w istniejącym Do czego doprowadziły te nieudolne rządy w tym systemie oświaty. W konsekwencji zmuszeni zostali segmencie? do wyjazdu za granicę i podjęcia tam najprostszych (Poseł Urszula Augustyn: A cóż to za recenzent?) prac. Polski rynek pracy, przedsiębiorcy i młodzi Po- Doprowadziły do tego, że historii mamy w szkole lacy oczekują kształcenia zawodowego w kraju, wpro- podstawowej zaledwie 4 godziny w całym 3-letnim wadzenia tej tak bardzo potrzebnej i koniecznej re- cyklu kształcenia, czyli możliwe jest kształcenie tyl- formy. ko w IV klasie – 1 godzina, w V klasie – 1 godzina, Pani minister, pragnę zapytać, w jakiej wysokości w VI klasie – maksimum 2 godziny. To do tego pań- stwo doprowadziliście. Doprowadziliście do tego, że środki finansowe zostaną skierowane na szkoły bran- w tym 3-letnim cyklu nauczania IV–VI są zaledwie żowe i technika. Jakie kierunki kształcenia zawodo- 3 godziny przyrody, która łączy w sobie elementy geo- wego pani minister i rząd uznają za priorytetowe? grafii, elementy chemii i elementy fizyki. 3 godziny. Pragnę też dodać, że proponowana reforma oświaty Zlikwidowaliście takie przedmioty specjalistyczne – naprawdę, proszę państwa – spełnia oczekiwania jak geografia, jak chociażby chemia, mówię już o tych rodziców (Dzwonek), być może nie polityków opozycji. starszych klasach. (Dzwonek) Dziękuję. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 71

Wicemarszałek Barbara Dolniak: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Pan poseł Czesław Mroczek, klub Platforma Oby- watelska, bardzo proszę – kolejne pytanie. Panie pośle, proszę zmierzać do pytania. Nie ma pana posła. Właśnie dlatego, pani poseł – to uwaga do pani poseł Krystyny Skowrońskiej – że nie ma posłów od Poseł Piotr Kaleta: państwa, są oni skreślani z listy. Pani poseł Krystyna Szumilas, kolejne pytanie. Jeżeli pan Mieszkowski jest jeszcze w kuluarach, Bardzo proszę. udzielę mu porady. Kolejna kwestia dotyczy pytania do pani minister. Poseł Krystyna Szumilas:

Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Py- Wicemarszałek tań do projektu jest tyle, że w ciągu tej minuty na Małgorzata Kidawa-Błońska: pewno nie da się ich wszystkich zadać. Mam pytanie dotyczące szkolnictwa zawodowego. Otóż od 1 wrześ- Tak myślę. nia 2017 r. mają powstać szkoły branżowe. Dzisiaj rodzice siedzą z gimnazjalistami, tymi w III klasie, i zastanawiają się, co dziecko będzie robić od wrześ- Poseł Piotr Kaleta: nia przyszłego roku, bo to już jest ten czas, kiedy wybiera się zawód. Proszę mi powiedzieć, skąd rodzic Pani minister, czy dodatkowym argumentem, aby może wiedzieć, jakie szkoły branżowe będą funkcjo- nowały w jego mieście, w jego powiecie od 1 września zastanowić się nad funkcjonowaniem gimnazjów 2017 r., jak jeszcze nie ma ustawy, samorządy jeszcze w polskim systemie oświaty, jest wypowiedź pani nie wiedzą, a o podstawach programowych dotyczą- Kingi Gajewskiej? Rozumiem, że istotą polityki jest cych szkolnictwa zawodowego pani minister nie po- spór, także ostra dyskusja, może nawet czasem nie- wiedziała ani pół słowa. (Dzwonek) Jakie to będą grzeczna, ale wypowiedź pani Kingi Gajewskiej o śp. Spis treści szkoły? Na jakich absolwentów mogą liczyć praco- panu prezydencie Lechu Kaczyńskim w takiej iro- dawcy, kiedy nie wiadomo, jaka szkoła, z jakimi pra- nicznej formie jest po prostu niestosowna i niegrzeczna. cowniami, z jakimi praktykami, według jakich pod- (Dzwonek) staw programowych? Nawet nie znamy nazw tych (Poseł Urszula Augustyn: I kto to mówi?) szkół. Dziękuję. (Oklaski) Pani poseł, jeżeli pani mnie słyszy, jeżeli ma pani w sobie tyle jeszcze młodzieńczej odwagi, niech pani Wicemarszałek Barbara Dolniak: po prostu przyjdzie tutaj i wyrazi słowa przeprosin i skruchy. Dziękuję bardzo. Pan poseł Piotr Kaleta, klub Prawo i Sprawiedli- wość – kolejne pytanie. Wicemarszałek Bardzo proszę. Małgorzata Kidawa-Błońska: (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska) Bardzo proszę zbliżać się do końca, panie pośle.

Poseł Piotr Kaleta: Poseł Piotr Kaleta:

Bardzo dziękuję. Tak, już zmierzam. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na wstępie powiem, Natomiast jeśli chodzi o państwa wypowiedzi do- że szkoda, że nie ma moich dwóch ulubionych adwersa- tyczące tego, czy się nie boimy tych słupków sonda- rzy, pana posła Mieszkowskiego i pana posła Jarubasa, żowych, bo jest bardzo wiele osób, które są przeciwne ale może do nich na początek. Pan poseł Mieszkowski reformie oświatowej, proszę państwa, najlepszym wystąpił z apelem, tzn. z pytaniem do pani minister, czy przed każdym rozpoczęciem lekcji nie należałoby sondażem… mówić pacierza. To w gruncie rzeczy nie jest zły pomysł, bo przecież pacierz nie jest niczym złym, ale myślę, że nie byłoby gorzej, gdybyśmy przed każdym wystąpie- Wicemarszałek niem pana posła Mieszkowskiego odmawiali egzorcy- Małgorzata Kidawa-Błońska: zmy, też by się to przydało. (Oklaski) (Poseł Krystyna Skowrońska: To jest niestosowne.) Panie pośle, bardzo proszę. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 72 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Piotr Kaleta: kakrotnie informacje na temat tego, że polski nauczyciel jest najbardziej wykształcony. W związku …były wybory parlamentarne. Dziękuję uprzejmie. z tym w każdym moim zdaniu wybrzmiewa troska (Oklaski) o tego nauczyciela, że trzeba o niego zadbać, że trzeba pomyśleć o wynagrodzeniu dla tego nauczyciela, o wyposażeniu gabinetów, wybrzmiewa troska o dobro Wicemarszałek ucznia. Małgorzata Kidawa-Błońska: Proszę, żeby pani marszałek nie dopuszczała do tak niefrasobliwych wypowiedzi. Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję bardzo, ale proszę się trzymać czasu. Bardzo proszę, pytanie zadaje pani poseł Bożena Henczyca, klub Platforma Obywatelska. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska:

Poseł Bożena Henczyca: Dziękuję bardzo, pani minister, ale ja nie będę cenzurowała wypowiedzi posłów, to nie jest moja rola. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Mam dbać o to, żeby obrady przebiegały spokojnie. Dokonała pani dzisiaj rzeczy niebywałej. Z charak- (Oklaski) terystyczną dla siebie arogancją i butą obraziła pani Bardzo proszę, następne pytanie zada pan poseł uczniów, nauczycieli, rodziców, a nawet samorządy. Bogdan Rzońca, klub Prawo i Sprawiedliwość. Według tego, co pani mówi, polski uczeń jest niedo- Czy jest pan poseł? uczony, nie potrafi myśleć ani uczyć się samodzielnie. (Głos z sali: Nie ma.) Polski nauczyciel według pani jest niewykształcony Nie ma. i nie potrafi przekazać żadnej wiedzy. Jednym sło- Pani poseł Bożena Kamińska, Platforma Obywa- wem: ciemnogród. Mam wrażenie, że nie ma pani telska. żadnego pojęcia ani o edukacji, ani o problemach polskiej szkoły, ani o samorządach. Pani minister jak Spis treści mantrę powtarza, że odbyła szereg konsultacji i spot- Poseł Bożena Kamińska: kań, ale mam wrażenie, że jedynym efektem tych mitycznych konsultacji było odkrycie przez panią Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! minister, że wszystkie budynki oświatowe mają ka- Pani minister edukacji 2 tygodnie temu, podsumo- nalizację. Gratuluję tej głębokiej analizy. (Oklaski) wując rok rządów Prawa i Sprawiedliwości, mówiła: (Poseł Piotr Kaleta: A ciepłą wodę w kranie?) każde dziecko zasługuje na dobrą szkołę. Tak jak Pytań nasuwa się wiele, ale mogę tylko, mając w przypadku programu 500+ na każde dziecko, ta minutę, z rozpaczą spytać, dlaczego z takim uporem reforma również zapomniała o dzieciach uzdolnio- chcecie w takim pośpiechu wywrócić i zrujnować nych artystycznie. Prawo i Sprawiedliwość, planując polską edukację wbrew wszystkim i wszystkiemu. (Dzwonek) i wprowadzając w pośpiechu reformę edukacji, zapo- (Poseł Anna Kwiecień: Ja chcę.) mniało o uczniach szkół artystycznych, które nie są I miejcie na uwadze jedno: nikt oprócz was tej re- objęte tą reformą. To absurd, aby uczeń tej szkoły już formy nie chce. I jako matka szóstoklasistki Kai nie w podstawówce musiał zdecydować, jak ma wyglądać zgadzam się, aby była ona królikiem doświadczalnym, jego przyszłość zawodowa, aby skazać go na drastycz- jeżeli chodzi o wasze absurdalne pomysły. Dziękuję ną zmianę środowiska na ostatnie 2 lata w najtrud- bardzo. (Oklaski) niejszym okresie dorastania. (Poseł Marzena Machałek: Przecież pani przyznaje, że potrzebna jest reforma edukacji.) Wicemarszałek Pani minister, co czeka te dzieci? Ten pośpiech Małgorzata Kidawa-Błońska: w reformie oświaty, szanowni państwo, jest zupełnie jak katastrofa smoleńska – dziesiątki niedociągnięć, Dziękuję bardzo, pani poseł. chaos, presja czasu. Głos zabierze pani minister. (Głos z sali: Rany boskie!) Bardzo proszę. I czym to się skończyło?

Minister Edukacji Narodowej Wicemarszałek Anna Zalewska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proszę wybaczyć, Dziękuję bardzo, pani poseł. że przerywam bardzo interesującą dyskusję, ale pani Pytanie zadaje pan poseł Andrzej Gawron, klub poseł kłamie. W moim wystąpieniu pojawiały się kil- Prawo i Sprawiedliwość. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 73

Poseł Andrzej Gawron: Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Pani Marszałek! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Niestety większość z tych wypowiedzi opo- Dziękuję bardzo, pani poseł. zycji, które dzisiaj słyszymy, nadaje się rzeczywiście Zapraszam panią poseł Małgorzatę Chmiel, Plat- do Komisji Etyki Poselskiej. Szkoda, bo ustawa jest forma Obywatelska. bardzo ważna, rzeczywiście reformuje szkolnictwo, i to reformuje całościowo. To nie tylko ustawa, która likwiduje gimnazja, ale tworzy, co dla mnie ważne, Poseł Małgorzata Chmiel: 4-letnie licea, 5-letnie technika oraz dwustopniowe Dziękuję. szkoły branżowe. Pani Marszałek! Szanowni Państwo… Przepra- Niestety ze szkolnictwem zawodowym jest bardzo szam. Pani Minister! Szanowni Państwo! Chciała- źle. Brak jest fachowców na rynku pracy, co już wi- bym zapytać panią minister, dlaczego tak bardzo się dzimy, pracodawcy nie uczestniczą w procesie kształ- spieszy z tym niszczeniem gimnazjów. cenia. Myślę, że ta reforma właśnie w tym wymiarze Kilka lat temu przekonywała nas wszystkich pani dużo zmieni, że szkoły branżowe, które będą przygo- w telewizji, że potrzebne są lata na konsultacje, żeby towywać osoby do wykonywania konkretnych zawo- przeprowadzić jakąkolwiek zmianę w edukacji. Na- dów, będą robiły to bardzo dobrze. suwa się więc pytanie, czy przypadkiem nie likwidu- Mam takie pytanie do pani minister: Czy właś- je pani dobrze funkcjonujących gimnazjów w chao- nie w tym elemencie reforma poprawi sytuację szkol- tycznym i ekspresowym tempie, żeby mieć pretekst nictwa zawodowego? Dziękuję bardzo. (Oklaski) do szybkiego wprowadzenia nowych podręczników, zwłaszcza tych do historii. W myśl słów prezydenta Dudy, cytuję: ta reforma Wicemarszałek nareszcie nauczy tej prawdziwej historii, która wska- Małgorzata Kidawa-Błońska: że właściwych bohaterów. Czy o to chodzi kosztem wykształcenia naszych dzieci? Dziękuję. (Oklaski)

Dziękuję bardzo, panie pośle. Spis treści Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, Platforma Obywatelska. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo. Poseł Zofia Czernow: Pani poseł Małgorzata Pępek, Platforma Obywa- telska. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Na początku chcę zaprotestować, żeby nie mówić takich nieprawdziwych rzeczy na temat szkolnictwa Poseł Małgorzata Pępek: zawodowego. W Jeleniej Górze funkcjonują szkoły zawodowe na bardzo wysokim poziomie, są świetnie Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zacznę od cytatu: wyposażone. Proszę nie generalizować, że teraz bę- Nie wolno majstrować przy edukacji, to zadeklaro- dzie bardzo dobrze. Mamy świetne szkoły zawodowe. waliśmy. Nie wolno wywoływać hałasu… chaosu. (Oklaski) (Poseł Piotr Kaleta: Oj, Gosia, Gosia.) (Głos z sali: Brawo!) Takie słowa wypowiedziała pani minister Anna (Poseł Wojciech Skurkiewicz: I będzie jeszcze lepiej.) Zalewska niespełna rok temu, a dziś mamy protesty Pytanie. W ocenie nauczycieli podstawy progra- nauczycieli, rodziców i uczniów. Pani minister, kto, mowe liceów ogólnokształcących, a w zasadzie zało- mówiąc o wygaszaniu gimnazjów, powiedział: Zwięk- żenia tych podstaw – dużo historii, znacznie mniej szy się liczba lekcji historii, fizyki, chemii. To zwięk- biologii – będą skutkowały tym, że dobry uczeń, pod- szenie będzie pełną gwarancją, że nikt nie zostanie kreślam, bez korepetycji z biologii i chemii nie dosta- zwolniony? Mam zatem pytanie, co się stanie z języ- kami obcymi. Teraz dwóch języków obcych młodzież nie się na medycynę. Tak mówią dyrektorzy liceów uczy się od pierwszej klasy gimnazjum, po ich likwi- ogólnokształcących. Czy pani minister o tym wie? To dacji to się niestety zmieni. po pierwsze. Jeszcze jedna kwestia. Kto powiedział po objęciu Po drugie, w ostatnich latach dużymi nakładami resortu edukacji takie słowa: O wygaszaniu gimna- z udziałem środków europejskich wybudowano gim- zjów będę najpierw rozmawiała z nauczycielami i związ- nazja, świetnie je wyposażono. Kto zapłaci wysokie kami zawodowymi? Jak wyglądały do tej pory te kary za niedotrzymanie trwałości tych projektów? rozmowy? (Dzwonek) Dlaczego PiS wprowadza edu- (Dzwonek) I co dalej ze szkołami sportowymi, mu- kacyjny chaos? Nie wierzę w ani jedno pani zapew- zycznymi i innymi artystycznymi? Dziękuję bardzo. nienie. Dlaczego oszukuje pani uczniów, nauczycieli (Oklaski) i rodziców? Dziękuję bardzo. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 74 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Wicemarszałek Jeżeli jesteśmy przygotowani do tego, myślę, że Małgorzata Kidawa-Błońska: po prostu warto byłoby się tam pojawić. Pani minister, chciałem zapytać też w imieniu Dziękuję, pani poseł. nauczycieli, którzy przychodzą i pytają – i czy mini- Zapraszam panią poseł Krystynę Skowrońską. sterstwo może to zadeklarować – czy w wyniku wygaszania gimnazjów żaden z nauczycieli gimnazjów nie straci pracy. To jest pytanie kluczowe, na które Poseł Krystyna Skowrońska: po prostu nauczyciele oczekują odpowiedzi. Bardzo dziękuję. (Oklaski) Na początku chciałam powiedzieć, że bardzo ża- łujemy, pani minister, że państwo nie realizujecie swoich wyborczych zapowiedzi. Mieliśmy dzisiaj do Wicemarszałek czynienia ze zlekceważeniem państwa obietnicy wy- Małgorzata Kidawa-Błońska: borczej: 8 tys. – kwota wolna od podatku, nie mówię o innych. Dziękuję bardzo, panie pośle. (Głos z sali: 2 zł przez 8 lat.) Pan poseł Piotr Cieśliński, Platforma Obywatel- Ale chciałabym powiedzieć, że szkoda i dziwię się, ska, zadaje pytanie. że pani minister idzie jak taran i próbuje wprowadzić tę złą reformę bez konsultowania z rodzicami, nauczycielami, samorządami. Poseł Piotr Cieśliński: Taka stara rzymska maksyma, którą chciałam zadedykować pani minister, mówi: Cokolwiek czy- Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Ja również do tego apelu mojego poprzednika się przy- nisz, czyń roztropnie i patrz końca. I to jest ważne, łączam. Warto wyjść do ludzi i, tak jak pani mówi, żebyście państwo o tym myśleli. Nie było konsultacji z ludźmi rozmawiać. Serdecznie zachęcam. w regionach. Zadałam sobie trud i napisałam do Reforma edukacji przeprowadzona w 1999 r. po- wszystkich samorządów z Podkarpacia. Nie było, przedzona była wieloma badaniami, które wskazy- były spotkania. Nie ma podstawy programowej zapo- Spis treści wały jednoznacznie na archaiczność poprzedniego wiadanej na sierpień. Nie ma spotkań z rodzicami. systemu. Badania kompetencji uczniów gimnazjów (Dzwonek) Nie realizuje się obietnic, nie ma spotkań przeprowadzone w ramach programu międzynarodo- z samorządowcami, bo wszyscy protestują. Nie ma wej oceny umiejętności wskazywały, że polscy gim- pieniędzy na reformę. Państwo po prostu to lekcewa- nazjaliści sytuują się w europejskiej czołówce. Z kolei życie. A suweren, jak powiedział pan poseł Moskal, raport Instytutu Badań Edukacyjnych wskazuje, że to państwa tylko wybrał, a dzisiaj już waszej reformy przemoc rówieśnicza występuje zdecydowanie częś- na pewno nie chce. ciej w podstawówkach aniżeli w gimnazjach. Jakie Pani minister, dlaczego pani idzie jak taran i dla- zatem prawdziwe przesłanki legły u podstaw tego czego lekceważy pani nauczycieli i uczniów? Bo po- kuriozalnego projektu, który chcecie na siłę przepro- wiedziała pani, że jesteśmy z edukacją w ogonie Eu- wadzić, nie licząc się z nikim i z niczym? Czy więk- ropy. To jest stwierdzenie lekceważące. Dziękuję. szość parlamentarna daje wam prawo do podejmowa- (Oklaski) nia działań (Dzwonek), których opłakane skutki do- tkną na wiele lat uczniów i wszystkich pracowników oświaty? Dziękuję. (Oklaski) Wicemarszałek (Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo!) Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, pani poseł. Wicemarszałek Zapraszam pana posła Jakuba Rutnickiego, Plat- Małgorzata Kidawa-Błońska: forma Obywatelska. Dziękuję bardzo. Zapraszam panią poseł Elżbietę Radziszewską, Poseł Jakub Rutnicki: Platforma Obywatelska.

Dziękuję bardzo. Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Poseł Elżbieta Radziszewska: Pani minister, ja myślę, że jest jeszcze dwóch wice- ministrów i warto byłoby mimo wszystko podejść do Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pamiętamy wszy- protestujących rodziców. (Oklaski) Myślę, że byłby to scy wybory, słynne hasło: Polska w ruinie, i fotogra- dobry gest, bo oni po prostu oczekują jasnej, konkret- fie rzeczywiście na tle ruin bez patrzenia, co obok jest nej informacji. piękne. Dzisiaj na tej sali po wielokroć słyszymy, jak (Poseł Krystyna Skowrońska: Szacunku.) to polska oświata jest w ruinie. Jeśli jest fałszywy 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 75

Poseł Elżbieta Radziszewska dzieci? Co zrobiły pani polskie dzieci, że z taką de- terminacją prowadzi pani krucjatę przeciwko nim? obraz, jeśli jest fałszywa diagnoza, to nie może być Przecież właśnie dzisiaj siedzi na sali wielu posłów dobrego leczenia. Szkoła nie jest w ruinie. Jednak Prawa i Sprawiedliwości, tych samych osób, które państwo posługujecie się nieprawdami i kłamstwa- 16 lat temu, 17 lat temu przekonywały, że gimnazja mi, manipulacjami, przeinaczeniami, fałszowaniem to świetne rozwiązanie, że to powrót polskiego szkol- rzeczywistości, fikcyjnymi ekspertami, fikcyjnymi nictwa do świetnych czasów przedwojennych. Co się poparciami samorządów albo związkowców, naukow- stało, że zmieniliście zdanie? Przecież pani minister ców. Fikcyjny suweren was popiera, bo twierdzicie, mówiła jeszcze parę lat temu, będąc w opozycji… że wszyscy, dialog jest bez dialogu i wsłuchiwanie się (Poseł Dariusz Kubiak: W którym miejscu?) – bez słuchania. …że tylko gimnazja trzeba obudować pieniędzmi. Pani minister, ta krucjata przeciwko gimnazjom Dzisiaj tych pieniędzy nie dajecie. i ten chaos, który pani chce wprowadzić w szkole. (Poseł Piotr Kaleta: Artur, gdzie oni siedzą?) Bardzo bym chciała, żeby pani porozmawiała z su- (Poseł Krystyna Skowrońska: Na Nowogrodzkiej.) werenem. I w związku z tym, żeby pani powiedziała, Pani minister, mogę zgodzić się z jednym: rzeczy- na czym pani opiera ten swój hurraoptymizm. (Dzwo- wiście być może nie do końca szkolnictwo zawodowe nek) Zapraszam panią z tego miejsca do mnie, na mój było dopieszczane przez te lata, ale Platforma Oby- teren, na spotkanie z nauczycielami, z rodzicami. Nie watelska zaczęła to zmieniać. Wy jednak, zamiast z prezydentem, burmistrzem z PiS-u, nie z członka- zajmować się tym, co źle funkcjonuje, zmieniacie to, mi „Solidarności”, którzy popierają PiS, ale z praw- co funkcjonuje dobrze. To trochę tak, jakby panią dziwymi, żywymi ludźmi… minister bolała głowa, a robiła pani okłady na stopy. (Poseł Krystyna Skowrońska: Z Polakami.) (Dzwonek) …którzy się boją, którzy mają w sobie głęboki nie- (Głos z sali: Dobre.) pokój o to, co będzie z ich dziećmi, jak pójdą do VII Powiem na sam koniec, już jako ojciec sześciolat- klasy, do VIII klasy, zwłaszcza na takim biednym wiej- ki, pani minister, że dzisiaj, prowadzając moją 6-let- skim terenie jak mój, gdzie jest jedno gimnazjum… nią córkę do publicznej szkoły w Kielcach do I klasy, (Poseł Piotr Kaleta: My po cmentarzach nie cho- wiem, że na przerwach jest ona bezpieczna, że jest dzimy.) w czasie tych przerw ze swoimi rówieśnikami. Wiem, Spis treści …i są trzy małe szkoły podstawowe albo dwie i jed- że po wprowadzeniu tej reformy będzie z czternasto- na większa w gminie. i piętnastolatkami, a nie wiem, czy to jest bezpieczne dla tych dzieci i czy będą z tego zadowoleni ich rodzice. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Pani poseł, bardzo proszę zmierzać do końca. Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, panie pośle. Poseł Elżbieta Radziszewska: Zapraszam panią poseł Joannę Fabisiak, Platforma Obywatelska. Zapraszam panią do mnie. Proszę pani służby, dyrektora gabinetu politycznego o kontakt ze mną w przyszłym tygodniu. Poseł Joanna Fabisiak: (Poseł Piotr Kaleta: To nie te czasy, żeby mieć dyrektora politycznego.) Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Zapraszam, pani minister, do mnie. Dziękuję. Chciałabym się odnieść do dwóch pani stwierdzeń. (Oklaski) Po pierwsze, że są badania, iż szkoła podstawowa jest bezpieczniejsza niż gimnazjum. My o tym wiemy, dlatego właśnie dokonaliśmy przed 17 laty tej refor- Wicemarszałek my. Ale pani chce to zmienić i uczynić tę szkołę bar- Małgorzata Kidawa-Błońska: dziej niebezpieczną. Dlaczego? Tego nie wiemy. Drugie pani stwierdzenie dotyczyło tego, że ucz- Dziękuję bardzo. niowie nie dostrzegą, iż jest wdrażana reforma. Rze- Pan poseł Artur Gierada, Platforma Obywatelska. czywiście, ma pani rację, nie dostrzegą na pewno w Warszawie na Białołęce, gdzie trzecia zmiana bę- dzie kończyła lekcje o godz. 21. O godz. 21 człowiek Poseł Artur Gierada: niczego już nie dostrzega. (Poseł Marcin Porzucek: Słaby prezydent.) Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! I wreszcie rzecz trzecia. To my policzyliśmy, ile to Pani minister, mam pytanie: Co zrobiły pani polskie będzie w Warszawie. To będzie 200 mln. Czy nie le- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 76 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Joanna Fabisiak Poseł Marcin Porzucek:

piej przekazać te pieniądze na wychowawczą rolę Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Czy szkoły? A przypomnę, pani minister, że w poprzed- Prawo i Sprawiedliwość obiecało przywrócenie 8-letniej kadencji – i tu byłyśmy zgodne – mówiłyśmy, że niej szkoły podstawowej i 4-letniej szkoły średniej rola wychowawcza jest niewystarczająca, że trzeba w wyborach, które odbyły się rok temu? Czy Polacy mówić o programach. O programach nie słyszałam, wybrali Prawo i Sprawiedliwość? Czy niespełna rok słyszałam o tym, że będzie logopeda i pedagog temu na tej sali rozmawialiśmy o innym elemencie w szkole. To bardzo dobrze (Dzwonek), ale potrzebne są reformy, czyli zniesieniu obowiązku szkolnego dla jeszcze programy, o których mowy nie było, a szkoda. sześciolatków? Też słyszeliśmy o pseudoreformach, też słyszeliśmy o tym, że Polacy tego nie chcą. Czy Dziękuję bardzo. (Oklaski) prawdą jest, że rodzice 82% sześciolatków zdecydowali czynem, tak jak zaproponowało Prawo i Spra- wiedliwość? W wielu gminach ponad 90% rodziców Wicemarszałek sześciolatków postanowiło, że skorzysta z naszej ofer- Małgorzata Kidawa-Błońska: ty, czyli poparło nas. I tak samo jest w przypadku gimnazjum. Dziękuję bardzo, pani poseł. (Poseł Urszula Augustyn: Zdziwi się pan.) Zapraszam w celu zabrania głosu pana Zbigniewa (Poseł Zbigniew Ajchler: Wszystkie dziedziny Ajchlera, Platforma Obywatelska. zmieniacie. To jest chore.) Pani minister, czy proponowane rozwiązania pod- niosą poziom edukacji w polskiej szkole? Dziękuję. Poseł Zbigniew Ajchler: (Oklaski)

Pani Marszałek! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Nie jestem nauczycielem, jestem przedsię- Wicemarszałek biorcą rolnym, ale jeżeli zmiany prawa będą takie jak Małgorzata Kidawa-Błońska:

Spis treści w rolnictwie, to będzie to klęska i katastrofa, z cof- nięciem się 25 lat wstecz, to państwu gwarantuję. Dziękuję bardzo, panie pośle. Zdumiewające jest to, że państwo dokonujecie zmian Zapraszam pana posła Mirosława Suchonia, klub prawa w każdej dziedzinie. To jakaś paranoja, jakiś Nowoczesna. wirus chorobowy. Czy państwo posłowie pokończyli- ście jakieś Harvardy, Oxfordy? Poseł Mirosław Suchoń: (Głos z sali: Porządne polskie szkoły.) Czy pokolenia Polaków do tej pory to były jakieś Bardzo dziękuję. barany, przepraszam, nie obrażając tych zwierząt? Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wyso- Rewelacyjne wystąpienie koleżanki poseł Krysty- ka Izbo! Wielu ludzi ma takie marzenie, żeby trafić ny Szumilas. Pani minister, proponuję odsłuchać to na karty historii. Nie wiem, czy pani minister takie jeszcze raz – warto. marzenie ma, ale z pewnością na te karty historii Myślę, że ta ilość dokumentów, które są potrzebne pani trafi. Antyreforma edukacji, którą wciska pani do zmiany szkolnictwa w Polsce, wykonanie tego Polakom na siłę, będzie kiedyś synonimem reformy w ciągu 2 (Dzwonek), 3 tygodni nie ma nic wspólnego chaotycznej, wprowadzanej właśnie na siłę, bez kon- z dobrym prawem, to jakiś absurd. Pomimo że nie sultacji, bez refleksji… jestem pedagogiem, wychowałem trójkę dzieci, śledzę (Poseł Piotr Kaleta: Pan jest prorokiem?) to na bieżąco i nasza młodzież na tle Europy kwitnie. …bez przygotowania, wprowadzanej z pobudek Świadczą o tym różne międzynarodowe organizacje, politycznych, z tragicznymi skutkami, czyli po prostu które są do tego przygotowane, żeby to stwierdzić. bardzo złej. I to właśnie słyszę w moim okręgu, kiedy rozmawiam z mieszkańcami, rodzicami, samorzą- A więc nie rozumiem, o co chodzi. Państwo nie macie dowcami, nauczycielami, niezależnie od tego, czy panaceum na każdą dziedzinę naszego funkcjonowa- w Bielsku-Białej, czy w Cieszynie, czy w Czechowi- nia. Państwo to notorycznie robicie. To jest niezro- cach, czy w Pszczynie, czy w Żywcu. A nie dalej jak zumiałe i absurdalne. Dziękuję bardzo. (Oklaski) dziś Rada Gminy Jasienica – też w moim okręgu – przyjęła uchwałę, jako kolejna rada, która wskazuje na słabość tej antyreformy. Wicemarszałek Moje pytanie dotyczy właśnie małych gmin wiej- Małgorzata Kidawa-Błońska: skich. Otóż gminy te mają mieć subwencję na ucznia zmniejszoną o 1/9, bo edukacja ogólna prowadzona Dziękuję bardzo, panie pośle. przez gminę skróci się z 9 do 8 lat. (Dzwonek) Jedno- Zapraszam pana posła Marcina Porzucka, klub cześnie MEN przewiduje wzrost liczby oddziałów Prawo i Sprawiedliwość. szkolnych ze względu na zwiększenie liczby klas 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 77

Poseł Mirosław Suchoń: Proszę mi wytłumaczyć ostatnią rzecz. Jak to możliwe, jak pani stworzy kilka tysięcy nowych VII i VIII w małych szkołach wiejskich, które mają miejsc pracy? Gdzie te nowe miejsca pracy będą? Bar- nieliczne oddziały szkolne. dzo bym chciała to wiedzieć, bo do tej pory nauczy- Chciałem panią minister zapytać: Jak wzrośnie ciele są zwalniani, a pani mówi, że będzie ich pani obciążenie małej gminy wiejskiej ze względu na ko- zatrudniać. nieczność dopłacania do tej najdroższej formy edukacji, czyli małych oddziałów w szkołach wiejskich? Jeszcze raz: nie chodzi mi o te specjalne dotacje, tyl- Wicemarszałek ko o to, czy państwo w ogóle wiedzą, że rozwalają Małgorzata Kidawa-Błońska: budżety małych gmin wiejskich. Dziękuję. (Oklaski) Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Urszula Augustyn:

Dziękuję bardzo, panie pośle. Jak zrozumiem, to być może przyznam pani rację. Pani poseł Urszula Augustyn, Platforma Obywa- Dziękuję. (Oklaski) telska.

Wicemarszałek Poseł Urszula Augustyn: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo, pani poseł. Pani Marszałek! Pani Minister! Ja niestety nie I ostatnie pytanie zadaje pani poseł Andżelika jestem absolwentką gimnazjum, tylko tej starej szko- Możdżanowska, Polskie Stronnictwo Ludowe. ły podstawowej, w związku z czym mam straszny problem ze zrozumieniem pani minister… Spis treści (Poseł Marzena Machałek: Oj, oj...) Poseł Andżelika Możdżanowska: …dlatego postaram się dopytać. Zacznę od pani cytatu: Rodzice kochają swoje dzieci i płacą podatki, Dziękuję bardzo. bo chcą dla swoich dzieci dobrej szkoły. To dlaczego Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wyso- ci rodzice są dzisiaj na ulicy? To dlaczego oni się nie ka Izbo! Ja nie zgadzam się z tymi nieudolnymi rzą- cieszą, że tę dobrą szkołę dostaną? dami, bo przypomnę, że powstały żłobki w gminach (Poseł Andrzej Gawron: Nie wszyscy.) miejskich i wiejskich, przedszkola za złotówkę z do- Dlaczego w sobotę mimo takiego ulewnego desz- tacją przedszkolną i z językiem angielskim w podsta- czu i zimna stali na ulicy rodzice, dziadkowie i wspie- wie programowej i jest wiele innych dobrych rozwią- rali nauczycieli w proteście? Nie rozumiem. zań. Mamy awans w teście PISA z matematyki z 14. Nie rozumiem, dlaczego minister edukacji, osoba, miejsca w 2003 r. na 4. miejsce w 2012 r., z czytania która szkołę powinna znać, nie wie, że był program ze zrozumieniem, i przyroda jest na miejscu 3. w Unii „Biblioteka+”, który spowodował, że jest więcej bi- Europejskiej. Pani minister, to jednak jest cud pol- bliotek cyfrowych, że mamy pracownie przedmiotowe skiej edukacji. w gimnazjach. Pani minister nie wie. Ale zadam pytanie o reformę, taką w regionie, (Poseł Marzena Machałek: 25%.) bowiem jest wczorajsza uchwała rady gminy. Pani Pani minister mówi, że nie ma szkoły zawodowej. minister, mam konkretne pytania do pani minister, Ale w tej reformie, którą państwo proponujecie, obec- żebym mogła wrócić i żeby wybrzmiała troska i pani ne szkoły zawodowe dostają tylko nową nazwę. Czy minister, i moja. Przyjęte są dwie propozycje: jedna pani minister wie o tym, że te szkoły branżowe taka, że wszystkie małe szkoły wiejskie będą prze- kształcą w 203 zawodach? (Dzwonek) Dobrze byłoby kształcone w filie I–III, a druga taka, że trzy szkoły to wiedzieć. będą przekształcone w filie, a tylko dwie na obszarach Mówiła pani minister wielokrotnie, że w różnych wiejskich będą miały klasy od I do VIII. Sytuacja jest dziedzinach jesteśmy w ogonie Europy, mówiąc o pol- taka (Dzwonek), że w klasie I dzisiaj nie ma dzieci, skiej szkole, o polskich nauczycielach. Myślę, że to w klasie II będzie 8, a w klasie… W I klasie będzie jest brak szacunku, pani minister, brak szacunku dla w przyszłym roku 8, II klasy nie będzie, w III klasie samorządowców, dla nauczycieli, którzy dzisiaj w szko- będzie 12. Czy te klasy będzie można łączyć? Czy łach pracują, dla tych, którzy naprawdę o tę szkołę będzie można zwolnić 20 nauczycieli? Bo takie są dbają. Nie rozumiem, jak pani może mówić o wyga- propozycje dzisiejszego samorządu. szaniu gimnazjów, w sytuacji, gdy cała Europa poka- Pani minister, to są podstawowe problemy, ponie- zuje i badania pokazują, i testy pokazują, że nasi waż samorządowcy opierają się na kosztach ekono- gimnazjaliści są naprawdę w czołówce. micznych. Proszę mi udzielić precyzyjnej informacji, 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 78 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Poseł Andżelika Możdżanowska gumentów na rzecz pozaedukacyjnych źródeł nierów- ności szkolnych, co wyjaśnia niewielką możliwość żebym jutro czy w piątek mogła wrócić i na spotkaniu przeciwdziałania tym nierównościom za pomocą re- z nauczycielami, z samorządem, z radnymi, powie- form oświatowych” (str. 51). To dotyczy badań gim- dzieć, czy kuratorium zgodzi się na to, żeby te szkoły nazjów, nie systemu edukacji. Proces różnicowania filialne mogły istnieć, bo one tylko przetrwają, one się gimnazjów i selekcji uczniów opisuje również Ro- będą tylko 2 lata, później po prostu wygasną, nie man Dolata w oparciu o wyniki krajowych egzami- oszukujmy mieszkańców obszarów wiejskich. Czy nów zewnętrznych, sprawdzianu i egzaminu gimna- będą zwolnienia nauczycieli, i możliwość łączenia zjalnego: Analiza wyników egzaminów krajowych klas, i pracowników administracji? Dziękuję bardzo. przeprowadzonych na zakończenie szkoły podstawo- (Oklaski) wej i na koniec gimnazjów nie pozostawia wątpliwo- ści: reforma z 1999 r. uruchomiła w dużych miastach masywny, ukryty proces selekcji na progu gimna- Wicemarszałek zjów. W efekcie tego procesu w dużych miastach u ok. Małgorzata Kidawa-Błońska: 1/4 populacji szkolnej powstaje system selekcyjny w 12. roku życia. Na terenach wiejskich, chodzi o ok. Dziękuję bardzo, pani poseł. 35% populacji szkolnej, kształtuje się system bliski Na pytania odpowie minister edukacji narodowej założeniu szkoły jednolitej. Jednocześnie, proszę pań- pani Anna Zalewska. stwa, Bogusław Śliwerski („Zagadnienia podstawowe” w: „Pedagogika Społeczna”, rok 2013) tytułuje swój tekst: „Polityczny a naukowo bezkrytyczny mo- Minister Edukacji Narodowej nitoring i ewaluacja danych oświatowych”. Konklu- Anna Zalewska: zja przykładowa: Najlepiej sytuowani społecznie uczniowie, którzy osiągają najlepsze wyniki, trafiają do Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zacznę od tego, że liceów ogólnokształcących, nieco słabsi do techników, oddam zbiór podpisów, które wpłynęły na ręce pani a najsłabsi do szkół zawodowych. W przypadku ucz- poseł Mirosławy Nykiel, dlatego że nie wiem, czy tam niów liceów ogólnokształcących predykatorem ich

Spis treści są oświadczenia co do tego, żeby posługiwać się da- wysokich osiągnięć szkolnych jest wykształcenie ich nymi osobowymi. To nie jest kierowane do mnie, rodziców – dlatego tak zależy nam na kształceniu przez obawiam się, że GIODO miałby dużo uwag co do całe życie, o czym mówią m.in. międzynarodowe… tychże podpisów. Osobiście oddam, nie porzucę tak (Poseł Kinga Gajewska-Płochocka: Ale on tam nic tego. Przykro mi bardzo. nie pisał o likwidacji gimnazjów.) (Poseł Elżbieta Radziszewska: Nie ma pani poseł.) …badania – zaś w przypadku uczniów zasadni- (Minister edukacji narodowej Anna Zalewska czych szkół zawodowych: status zawodowy i rodzaj schodzi z mównicy i kładzie kartki z podpisami na pracy wykonywanej przez rodziców (str. 20). miejscu poseł Mirosławy Nykiel) Jeżeli chodzi np. o czytelnictwo – realizacja pod- A więc bardzo proszę, proszę państwa, szanować stawy programowej kształcenia ogólnego, wnioski podpisy obywateli, pytać ich, w jaki sposób mogą być z badań przeprowadzonych przez zespół dydaktyk upowszechniane, w jaki sposób dostarczane. Ja nie szczegółowych IBE z 2015 r., opracowanie zbiorowe czuję się upoważniona do tego, żeby dysponować – 5% ogółu badanych dwunastolatków, czyli absol- PESEL-ami, danymi osobowymi obywateli. wentów szkoły podstawowej, a wśród nich 2% ogółu Oczywiście postaram się maksymalnie szeroko badanych dziewcząt i 8% chłopców, deklaruje, że nie odpowiedzieć na pytania, ale ponieważ ciągle poja- czyta w ogóle, nawet lektur szkolnych. W grupie gim- wiają się różnego rodzaju nazwiska naukowców, po- nazjalistów odsetek osób, które w ogóle nie czytają, jawiają się różnego rodzaju dyskwalifikacje naszych wzrasta do 14% ogółu badanych uczniów – 7% dziew- odniesień do autorytetów, do badań – o międzynaro- cząt i aż 20% chłopców. Na wsi aż 25% piętnastolat- dowym badaniu PISA mówiłam wielokrotnie – to ków nie czyta książek. Najważniejszym wskaźnikiem garść cytatów z nazwiskami tych osób, które pań- przynależności do grupy nieczytelników jest wielkość stwo wymieniają. Między innymi Zbigniew Sawiński domowych i uczniowskich księgozbiorów. w tekście „Gimnazja wobec nierówności społecznych” (Poseł Elżbieta Radziszewska: A teraz zaczną czy- („Edukacja” z 2015 r.) pisze: „Wyniki badań PISA tać?) z lat 2000–2012 nie dają podstaw do twierdzenia, że Nie czyta co trzeci gimnazjalista, w którego domu reforma gimnazjalna przyczyniła się do zmniejszenia nie ma domowej biblioteczki. Jednocześnie, proszę nierówności w polskiej edukacji. W okresie funkcjo- państwa, mamy tutaj powtórzenie tego, co już anali- nowania gimnazjów znaczenie pochodzenia społecz- zowałam, mówiąc o międzynarodowych badaniach. nego dla osiągnięć uczniów utrzymywało się na po- Czy polscy uczniowie są nieszczęśliwi w szkole? dobnym poziomie. Badanie PISA nie dostarcza też – pyta Michał Sitek, IBE 2012 r. Najlepiej szkołę po- przekonujących dowodów na to, że zmniejszył się strzegają Finowie, najgorzej Polacy. Najwięcej pol- wpływ pochodzenia na wybór szkoły średniej” (str. 51). skich piętnastolatków zgadza się ze stwierdzeniem, Kolejna uwaga: badanie PISA „dostarcza wielu ar- że szkoła niewiele zrobiła, by przygotować ich do 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 79

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska ustawach. Podzielone są role, kto z nas za co odpowiada. dorosłego życia. Również największy odsetek naszej Jeżeli chodzi o pytania mówiące o tym, że samo- młodzieży uważa, że szkoła jest stratą czasu – pierw- rząd dokłada do edukacji, są to niewłaściwie stawia- sze miejsce wśród krajów OECD. W tym przypadku ne pytania. Po pierwsze, nie ma dokładania do edu- Polska była liderem wśród krajów OECD na podsta- kacji. Edukacja kosztuje, ale to jest wartość dodana, wie badań PISA z 2009 r. wartość bezcenna. Dyskusje z niektórymi samorzą- I, proszę państwa, możemy oczywiście cytować dowcami rzeczywiście są trudne, kiedy liczymy pie- – jeżeli państwo przejrzą wyniki wszystkich badań, niądze i pokazujemy sobie, że te kwestie finansowe, na które wydano 350 mln zł, a warto z nich korzystać które oni poruszają, wynikają z tego, że zapominają, po to, żeby rzeczywiście działać dla dobra polskiej że mają zadanie własne w postaci wychowania przed- szkoły, polskiego ucznia i polskiego nauczyciela… szkolnego, tak to zostało opisane w ustawie. Czujemy Jednocześnie, jeżeli chodzi o instytut, spotkania się odpowiedzialni za ich zadanie własne, za zadanie z naukowcami, przywołam chociażby dzisiejsze spot- własne samorządowców, dlatego sześciolatek będzie kanie w IBE, gdzie matematycy jednoznacznie mó- objęty subwencją oświatową, pozostały przedszkolak wili, że przez 2 lata nie mogli doprosić się o spotkanie to 1370 zł wsparcia dla gminy w ramach zadania po to, żeby przeanalizować, co zrobić, by podnieść własnego. jakość edukacji w dziedzinie matematyki, o której już Mieliśmy, proszę państwa, wiele trudnych spot- też dzisiaj nieraz dyskutowaliśmy. kań podczas debatowania przed zmianą, bo to rze- I teraz odpowiadając na kilka państwa pytań czywiście nowość, były żmudne konsultacje, odpo- – mówimy i podkreślamy cały czas, że dyskutowali- wiadaliśmy na wszystkie uwagi, ponad 100 uwag śmy, debatowaliśmy, wszystko jest udokumentowane, przyjęliśmy, a bardzo często zdarza się tak, bo prze- pokazane, policzone, statystyki są państwu przedsta- cież tak wiele jest podmiotów, że trzeba szukać kom- wione. Powiem i rozszerzę to jeszcze, jeśli chodzi o to promisu. badanie, te konsultacje. Prawo i Sprawiedliwość Pytacie państwo również o młodzież, o dzieci. Ja przez ostatnie lata odwiedziło właściwie każdą wieś. często bywam w szkole, w szkole podstawowej także Na każdym spotkaniu wybrzmiewały te kłopoty, pytam dzieci i, proszę mi wierzyć, dzieci w VI klasie po prostu nie chcą zmiany. I my im proponujemy brak Spis treści prośby o to, żeby zbudować 4-letnie liceum ogólno- zmiany. Zostaną z ukochanym nauczycielem, zostaną kształcące, żeby zbudować szkołę zawodową, żeby nie w tym samym środowisku… zapominać o wiejskich szkołach. Rzeczywiście ponad (Poseł Elżbieta Radziszewska: To nieprawda, co tysiąc zniknęło z powierzchni ziemi, mimo że naj- pani mówi, to nieprawda.) częściej były to szkoły budowane przez obywateli, …w swojej własnej szkole. przez mieszkańców danej wsi, i ponad 42 tys. nauczy- (Głos z sali: Prawda.) cieli straciło pracę. To również skutek niżu demogra- (Poseł Elżbieta Radziszewska: Dzieci będą prze- ficznego. My zauważamy ten niż, chcemy, żeby był rzucane do innych szkół.) inspiracją dla polskich samorządowców, dla polskiego Jednocześnie, proszę państwa, przy ministrze parlamentu, żeby rzeczywiście przez następnych bar- edukacji została utworzona rada młodzieży i ona dzo wiele lat doprowadzić do tego, żeby szkoła była mimo różnego rodzaju wątpliwości zmiany w prawie bezpieczna, jakość edukacji była doskonała, a na- oświatowym pozytywnie zaopiniowała. uczyciel czuł się bezpieczny. Państwo bardzo często Martwicie się państwo, i my się oczywiście też podnoszą tutaj kwestię nauczyciela. Ja również trosz- martwimy, że nauczyciele się bardzo często zmienia- czę się o przyszłość nauczyciela, widzę niż demogra- ją, że łączą etaty. Tak, to wynik niżu demograficzne- ficzny i widzę, co się dzieje w systemie. go, bo nawet jeżeli dyskutujemy o gimnazjach, które Tak jak deklarowałam jednoznacznie, że w wyni- miały stabilizować sytuację finansową nauczyciela, ku reformy, jeżeli chodzi o danie rodzicom wolnego to gimnazja miały liczyć co najmniej 400 uczniów, wyboru, czy sześcio-, czy siedmiolatek pójdzie do a w tej chwili średnia jest w granicach 150. To jest szkoły, tak się stało, rzeczywiście są dodatkowe miej- po prostu efekt niżu demograficznego i braku czy sca pracy. I tak samo w poszczególnych miejsco- w ciągu ostatnich lat zmniejszenia się liczby uczniów wościach, w Gorzowie, w Płocku, w Lublinie czy też o 33%. Ale tak jak wielu posłów słusznie mówiło, naj- w Częstochowie, posługujemy się całym systemem, ważniejszy jest uczeń, system jest stworzony dla ucz- proszę państwa, organ prowadzący to nie jest jedna nia i my mówimy, że do ucznia trzeba będzie doje- szkoła. Dlatego, proszę wybaczyć, jeśli chodzi o każ- chać, również w tej małej szkole pomyśleć o labora- dego posła, który pyta o swoją własną gminę, popro- torium, pomyśleć o przedmiotowych gabinetach. szę o informację, jaka to jest gmina. Wtedy jesteśmy Jeszcze raz przypomnę, bo wielu posłów powtarzało w stanie w sposób odpowiedzialny wykazać państwu, pytanie, mimo że kilkakrotnie o tym mówiłam – mamy jaka jest liczba etatów, jakie są możliwości i jakimi dokładnie policzone przedmiotowe gabinety: 27% pieniędzmi dysponuje samorząd. Przypominam, że w gimnazjum, 18% w szkole podstawowej. Rzeczywi- w szkole jesteśmy razem z samorządem, zostało to ście jest to wyzwanie. Mamy to wyzwanie omówione opisane w konstytucji, zostało to opisane w kilku wstępnie z kilkoma instytucjami. Chcemy zbudować 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 80 Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska proszę państwa, nie znika, wszystko zostaje wzmoc- nione. taki program, właściwie nawet nie trzeba programu, (Poseł Elżbieta Radziszewska: Szczegóły.) chcemy powoli zacząć wspierać szkoły w zakupie ta- Oczywiście w tej chwili jest finał rozporządzenia kich właśnie laboratoriów. Bardzo interesujące pro- dotyczącego szkół sportowych, oddziałów sporto- pozycje ma centrum Kopernika. wych, szkół mistrzostwa sportowego. Jeżeli chodzi Proszę państwa, mówicie państwo bardzo często, o dwujęzyczność, po pierwsze, pojawiać się ona będzie że to jest bardzo szybka zmiana i że właściwie za w VII klasie. Proszę państwa, to jest dopiero oferta krótko dyskutowaliśmy. No, 17 lat dyskutowaliśmy, dla dzieci zdolnych, dzieci zdolnych z każdego obwo- próbowaliśmy na różne sposoby zmieniać gimna- du, które rzeczywiście będą miały szansę na takie zjum, dawno już nie ma tego gimnazjum zapropono- oddziały dwujęzyczne. W tej chwili przygotowywana wanego przez ministra Handkego. jest autopoprawka, dlatego że wielu ambasadorów Ja też chcę wrócić do niezręcznie cytowanego wy- zgłosiło się do nas z sugestią, czy moglibyśmy zadbać wiadu z 2009 r., bo robię dokładnie to, co powiedzia- finansowo również o tzw. oddziały wstępne. Jest na- łam w tym wywiadzie, i zachęcam państwa do prze- sza zgoda, będzie państwu zaproponowana również słuchania całego wywiadu. Podkreślałam, tak jak taka poprawka, dlatego że w wypadku gimnazjów mówiłam w swoim wcześniejszym wystąpieniu, że dwujęzycznych bardzo często działo się tak, że do nie podejrzewam jakiegokolwiek ministra edukacji, liceów dwujęzycznych trafiała właściwie 1/3 popula- żeby w swych działaniach mógł mieć zamiar pogor- cji uczącej się w gimnazjach dwujęzycznych. Była to szenia systemu edukacji. znakomita okazja do omijania obwodowości. Każde Tak samo było z panem ministrem Handkem, dziecko ma mieć możliwość rozwijania swoich uzdol- który rzeczywiście zaplanował, że będzie gimnazjum nień w szkole, w której przebywa, w której się uczy. przy liceum. Zapomniał o pieniądzach, w związku Również jeżeli chodzi o szkoły muzyczne, my z tym m.in. samorządowcy tak, a nie inaczej się za- zresztą plastykę i muzykę wzmacniamy, jutro wszyst- chowali. A jednocześnie okazało się, że to etapowanie ko państwo zobaczą. W szkole podstawowej wzmac- kształcenia po prostu przeszkadza w edukacji. Na- niamy przedmioty artystyczne, tak jak wzmacniamy prawdę nie możemy dzieciom co 3 lata zawracać gło- geografię, biologię, chemię, fizykę, matematykę i -hi Spis treści storię. Proszę nie martwić się o nauczycieli przyrody, wy i mówić, że zaczynamy od początku. to są ludzie uprawnieni do uczenia biologii, geografii, Były też pytania oczywiście, proszę państwa, a oprócz tego przypominam, że ponieważ bardzo ewo- o szkoły niepubliczne prowadzone przez osoby praw- lucyjnie przeprowadzamy zmianę, jeszcze przez na- ne. Jednoznacznie, wyraźnie, bardzo elastycznie zo- stępne 2 lata, jeżeli Wysoki Sejm uchwali Prawo stało to wypracowane ze wszystkimi podmiotami oświatowe w takim kształcie, będzie klasa V i klasa prowadzącymi niepubliczne placówki. Po pierwsze, VI, gdzie przyroda dalej przecież będzie musiała 5 lat, po drugie, ułatwienia polegające na tym, że funkcjonować. Chcę też jeszcze, zatrzymując się przy samorząd, który ma w dobie niżu demograficznego szkołach muzycznych, stwierdzić, że szkoły muzycz- pokusę, żeby nie umieścić placówki niepublicznej ne nie zauważyły reformy wcześniejszej, dlatego że w sieci szkół, przez 5 lat nie będzie mógł odmówić tam mamy etapy sześć plus sześć, ale teraz, zdając pozwolenia. Będzie bardzo proste uzupełnienie wnio- sobie sprawę z tego, jak ważne są potrzeby rodziców, sku. Nieprawdą jest, że te szkoły będą musiały od jak ważne są potrzeby dzieci, jesteśmy już oczywiście 1 września mieć klasę I, absolutnie nie. One muszą po rozmowie z ministrem kultury, będą klasy VII tylko zgłosić się do organu prowadzącego i powie- i VIII w szkole muzycznej, tam, gdzie jest kształcenie dzieć, że oto są w sieci szkół. I mają 5 lat na to, żeby ogólne. Będą oczywiście egzaminy do szkoły II stop- rzeczywiście skonstruować 8-letnią szkołę podstawo- nia, ale będzie istniała możliwość zaliczenia właśnie wą. To są po prostu pieniądze dla tychże organizacji, tych 2 lat edukacji w VII i VIII klasie. dla tychże podmiotów. Padały tutaj jeszcze odniesienia dotyczące kon- Były też pytania oczywiście o budynki, o inwesty- kretnych miejsc, w których byłam. Ja oczywiście cje. Wszystko jest kwestią tego, kto jest właścicielem przyjeżdżam nie tylko tam, gdzie mnie zapraszają. budynku. Jeżeli jest to samorząd, ma nieograniczone Tak, bardzo często musiałam docierać do wszystkich możliwości, bo to jest jego mienie, w związku z tym korporacji, bo rozmawiałam z nimi od grudnia, dla- warto zawsze podnosić kapitał, warto o to mienie tego że bardzo często zdarzało się, że dzień przed dbać. Myślę, że jeżeli są to współgrające niepubliczne spotkaniem dowiadywałam się, że jest takie spotka- placówki, samorząd zdecydowanie pochyli się nad nie, że jest przygotowane i że mam zabrać tam głos. potrzebami. Dyscyplinowałam się, rzeczywiście odwiedziłam każ- Były też takie dywagacje, że żyjemy w różnych dą korporację, rozmawiałam z nimi i rozmawiam rzeczywistościach. Tak, przez 8 lat miałam takie cały czas. Mamy określone obowiązki wynikające wrażenie i mam wrażenie, że państwo dalej żyją z procedowania rozporządzeń czy też ustaw, wymie- w tej rzeczywistości, w której żyli. (Oklaski) niamy się różnymi opiniami. Pytania, proszę państwa, o dwujęzyczność, klasy Jeżeli chodzi o kuratoria, o wzmocnienie kurato- sportowe, szkoły plastyczne, szkoły artystyczne. Nic, riów, tak, wzmacniamy kuratoria, dlatego że jeżeli 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekty ustaw: Prawo oświatowe; Przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe 81

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska trzebami, to zostaje tu utrzymany wiek do 24. roku życia. Nic się absolutnie nie zmienia, nie ma żadnego w jakiejś szkole, u państwa również, w jakiejś gminie obniżenia wieku, do jakiego niepełnosprawny jest nie było wojewody, nie było kuratorów i wizytatorów, pod opieką systemu edukacji. Chcemy to wzmocnić, oni mają takie zadanie… Pani kurator śląska odwie- projektujemy różne zmiany przy ustawach zapowie- dziła każdą gminę, każda gmina ma swoją teczkę, dzianych przez panią premier Szydło, które są zwią- ma informacje, ma zdiagnozowane problemy, zade- zane z ustawą „Za życiem”. I teraz tak: jeżeli chodzi klarowała, że jest tam, razem, wspólnie analizują o dzieci niepełnosprawne, które uczą się w szkołach zmianę ustroju. I chciałabym przewrotnie powie- artystycznych, to reforma absolutnie niczego nie dzieć, że jeżeli samorządy mają policzone, to znaczy, zmienia. Szkoła muzyczna w Krakowie prowadzi że mają zmieniony ustrój szkolny i że w związku swoją działalność i może przyjmować dzieci niepeł- z tym rzeczywiście, tak jak w większości miast i mia- nosprawne, jak i dzieci, u których niepełnosprawno- steczek, zdają sobie sprawę, że trzeba się przygotować ści nie występują. Działalność szkoły jest absolutnie do tej zmiany. Są powołane zespoły, bardzo często do niezagrożona. Jeżeli chodzi o podstawę programową tych zespołów dopraszani są kuratorzy, wizytatorzy. dla uczniów niesłyszących, to jest ona taka sama jak Oczywiście szczególnie troszczą się o samodzielne dla uczniów pełnosprawnych. Lekcje języka migowe- gimnazja, wspierają je przy tych przekształceniach. go w wypadku potrzeb uczniów są prowadzone i będą Dlatego jeżeli jakiś samorząd chce albo chciałby wy- prowadzone m.in. w ramach rewalidacji. korzystać tę sytuację – nie wierzę w to, bo bardzo Jeszcze było pytanie dotyczące elastyczności prze- dobrze oceniam samorządy – i rzeczywiście dokonać kształceń. Mamy wrażenie, że zauważaliśmy to, bo zwolnień, to nie jest to takie proste, bo jest kilka przecież samorządowcy w trakcie procedowania do- zabezpieczeń w ustawie, a ponadto, proszę państwa, pytywali o to, pokazywali to na przykładzie swoich jest przewidziana tu pozytywna opinia kuratora. Ra- samorządów, wydaje się zatem, że mamy przekształ- zem z kuratorem, razem z wizytatorem będzie usta- cenia pokazane jako jak najbardziej elastyczne, żeby lana sieć szkół. W dodatku, nie wiem, czy państwo absolutnie nie wiązać rąk samorządom, ale z zastrze- zauważyli, ale jest tam związek zawodowy, który też żeniem takiej jednak dyscypliny, odpowiedzialności będzie wspierał dyrektorów, samorządowców i kura- za nauczycieli i za dzieci. I po raz kolejny pojawiła się

tora w dbałości o nauczycieli. I tak jak było to w Czę- informacja mówiąca o tym, że skróci się okres sub- Spis treści stochowie, proszę państwa, posługujemy się tymi wencjonowania dzieci. Absolutnie nie. Po to jest m.in. samymi danymi. Pan prezydent, jego służby, dyrek- sześciolatek uwzględniony w subwencji oświatowej. torzy mają obowiązek wprowadzać do systemu infor- Po wygaszeniu działalności 2080 samodzielnych gim- macji prawdziwe dane. W związku z tym, kiedy poli- nazjów, a, mam nadzieję, powstaniu dodatkowych czy się wszystkie szkoły, wszystkich nauczycieli, 2080 szkół podstawowych, z jedną zmianą, w sub- wszystkie etaty i wszystkie pomieszczenia i – to jest wencji oświatowej będzie uwzględnionych dziewięć to, o co pytała pani poseł – pojawia się wyraźna róż- roczników, przez dwa lata przejściowe – dziesięć. To nica, bo ta różnica występuje w całej Polsce, pomię- są bardzo duże pieniądze dla samorządów. dzy liczbą dzieci w szkole podstawowej, która jest I pojawiają się po raz kolejny pewne pytania, zdecydowanie mniejsza, a liczbą dzieci w gimnazjach w związku z tym ja po raz kolejny czuję się zobowią- – a ustawa mówi, że mają dzieci przechodzić do ko- zana do odpowiedzi na nie. Subwencja oświatowa jest lejnych klas w tych samych grupach środowiskowych uzależniona – i wie o tym każdy, kto zna zasady, – to w sposób oczywisty z prostej matematyki wyni- a myślę, że każdy z posłów, każdy samorządowiec ka, że powstaną tysiące dodatkowych oddziałów i ty- i każdy dyrektor wie, jak jest skonstruowana sub- siące miejsc pracy dla nauczycieli. I jeszcze państwo wencja oświatowa – od liczby dzieci, od liczby na- pytali o Sosnowiec, który był tu przywoływany. Pani uczycieli. W związku z niżem demograficznym rze- kurator oświaty będzie poproszona, żeby porozma- czywiście fakt wsparcia samorządów poprzez sub- wiać z prezydentem o tym, jak prezydentowi pomóc wencje dla sześciolatka doskonale tę subwencję uzu- przy wprowadzaniu prawa oświatowego. pełnia. Z budżetu są dodatkowe środki wynoszące Posługujecie się państwo też powtarzanymi, nie- ponad 400 mln na waloryzację, 900 mln wprost za- prawdziwymi informacjami, jakoby nikt z nikim nie pisanych jest na dostosowanie i przekształcenie i jest rozmawiał. Z każdym rozmawiamy, również z na- gotowa rezerwa budżetowa w wysokości 0,4%, gdzie uczycielami roku. Proszę sobie przeczytać w „Głosie jest 168 mln. Mam dla państwa dobrą informację, że Koszalińskim” o tym, że jeden z nauczycieli roku dzisiaj wszystkie środki zostały uwolnione; po raz wyraża nie tylko poparcie dla zmian prawa oświato- pierwszy od bardzo wielu lat, jeżeli chodzi o rezerwę wego, ale i mówi, że czekał od bardzo wielu lat na budżetową w wysokości 0,4%, wszystkie wnioski sa- takie zmiany. Tak naprawdę z nauczycielami roku morządowców zostały zrealizowane, łącznie z wnio- w bardzo wielu punktach się zgadzaliśmy. Jestem, skami samorządów, które miały… tak jak oni, nauczycielem, więc nie było tutaj więk- (Poseł Krystyna Szumilas: Zawsze cała subwencja szych problemów. Chodzi nam o bardzo podobne wy- była wykorzystana.) zwania i zależy nam na tym, żeby szkoła była dobra. …zaszczyt przyjmować pielgrzymów podczas Jeżeli chodzi, proszę państwa, o wsparcie dzieci Światowych Dni Młodzieży. z niepełnosprawnościami, dzieci ze specjalnymi po- (Poseł Krystyna Szumilas: To jest normalne.) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 82 Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym

Minister Edukacji Narodowej Anna Zalewska o organizacji i trybie postępowania przed Trybuna- łem Konstytucyjnym. Jednocześnie padło po raz kolejny zaproszenie na Posiedzenie komisji odbyło się w dniach 16 oraz spotkanie z rodzicami. Myślę, że dobrym miejscem 23 listopada. Podczas prac komisji przedłożono 13 po- na to jest ministerstwo edukacji albo centrum dialogu. prawek do ustawy oraz szereg poprawek legislacyjnych. Ponawiam prośbę. Razem z rodzicami mam nadzieję Komisja wnosi, ażeby przyjąć projekt ustawy za- budować dobrą szkołę dla dobra ich dzieci. Dziękuję warty w sprawozdaniu oraz odrzucić wszystkie 13 po- bardzo. (Oklaski) prawek, które stanowią wnioski mniejszości. Dziękuję (Poseł Elżbieta Radziszewska: Pani minister, co bardzo. z filiami?)

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję bardzo. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Zamykam dyskusję*). rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- W dyskusji złożono wniosek o odrzucenie w pierw- czeń w imieniu klubów i kół. szym czytaniu projektów ustaw zawartych w dru- Otwieram dyskusję. kach nr 1030 i 1031. Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Waldemar Do głosowań nad tym wnioskiem przystąpimy Buda, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. w bloku głosowań. Bardzo proszę, panie pośle. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka przed- łożyła sprawozdanie o uchwale Senatu w sprawie ustawy o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Poseł Waldemar Buda: Sprawozdanie to druk nr 1073. W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wyso- Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję Spis treści ka Izbo! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmu- mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie jący rozpatrzenie tego sprawozdania. projektu ustawy o organizacji i trybie postępowania Proponuję, aby w tym przypadku Sejm wyraził przed Trybunałem Konstytucyjnym o treści po pracy zgodę na zastosowanie art. 54 ust. 5 regulaminu Sej- w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w dniach mu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dzien- 16 i 23 listopada. nego wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu Szanowni państwo, warto wskazać, że projekt jest klubów i kół. na wskroś kompromisowy, ponieważ zawiera szereg Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że uwag, które były wcześniej podnoszone przy okazji Sejm propozycje przyjął. procedowania nad wcześniejszymi ustawami o Try- Sprzeciwu nie słyszę. bunale Konstytucyjnym. Jest to wypełnienie części Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. po- postulatów, po pierwsze, Komisji Weneckiej, po dru- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spra- gie, zespołu eksperckiego przy marszałku Sejmu, po wiedliwości i Praw Człowieka o poselskim pro- trzecie, części uwag opozycji. jekcie ustawy o organizacji i trybie postępowa- Podczas prac nad ustawą z lipca 2016 r. opozycja nia przed Trybunałem Konstytucyjnym (druki protestowała przeciwko rozwiązaniu wskazywania nr 963 i 1052). trzech kandydatów na prezesa, którzy mogą mieć nie- Proszę pana posła Waldemara Budę o przedsta- wielkie poparcie całego zgromadzenia ogólnego trybu- wienie sprawozdania komisji. (Gwar na sali) nału. Nasza odpowiedź w tym projekcie jest jednoznacz- Jednocześnie posłów na sali poprosiłabym o uci- na. Projekt zakłada, że kandydatami mogą być tylko ci szenie rozmów. sędziowie, którzy mają co najmniej pięć głosów. Bardzo proszę, panie pośle. Kolejna uwaga podnoszona przez opozycję to uwaga odnośnie do wskazywania przez trzech sędziów składu pełnego do rozpatrzenia danej sprawy. Nasza Poseł Sprawozdawca odpowiedź w tej sprawie jest też jednoznaczna – usu- Waldemar Buda: nęliśmy ten zapis. Podczas pracy nad ustawą z lipca wskazywano również na kolejkowanie spraw. Nasza Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Mini- odpowiedź – zrezygnowano również z tej zasady. ster! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Sprawiedliwo- Dodatkowo ustawa przewiduje kadencyjność pre- ści i Praw Człowieka mam zaszczyt przedstawić spra- zesa trybunału, wskazując, że jest to 6 lat, oraz wska- wozdanie z prac tej komisji nad projektem ustawy zuje, kto kieruje trybunałem do czasu wyboru nowego prezesa po ustaniu kadencji obecnie sprawującego *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku. funkcję prezesa. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym 83

Poseł Waldemar Buda Poseł Arkadiusz Myrcha:

Na to wszystko, na te ustępstwa, na tę koncylia- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niecały miesiąc cyjną ustawę opozycja ma stanowisko niezmienne – temu do Sejmu wpłynął projekt ustawy o organizacji tzn. brak akceptacji, awantura polityczna oraz nie- i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytu- zgoda co do wszelkich zapisów. Należałoby zadać cyjnym. Ten projekt ustawy dzisiaj z pewnością moż- pytanie: Dlaczego, skąd takie stanowisko? Prawdo- na nazwać symbolicznym w kontekście wszystkich podobnie chodzi o wypełnienie ostatniej woli czy też ustaw autorstwa Prawa i Sprawiedliwości demontu- prośby prezesa Rzeplińskiego, ażeby dać mu szansę jących Trybunał Konstytucyjny. namaszczenia swojego następcy, żeby on jeszcze mógł Otóż do 117 artykułów samo Biuro Legislacyjne głosować, mógł jeszcze uczestniczyć w wyborze swo- zgłosiło ponad 150 poprawek, przy czym żadne istot- jego następcy. Tutaj niestety pojawia się analogia do ne, merytoryczne poprawki, składane także przez sytuacji z czerwca 2015 r., kiedy to na zapas próbo- posłów Platformy Obywatelskiej, nie uzyskały akcep- wano wybrać sędziów, tak teraz proponuje się na tacji przewodniczącego komisji pana posła Piotrowi- zapas wybrać prezesa trybunału. Niestety na to na- cza, dlatego w trakcie drugiego czytania składamy szej zgody być nie może. wniosek o odrzucenie projektu ustawy w całości. Kolejna poprawka, którą państwo zgłosili, to zmia- To w ewidentny sposób pokazuje, że dla Prawa na kadencji prezesa z 6 na 5 lat. My, proponując zapis i Sprawiedliwości cała ta szopka z pakietem trzech o 6-letniej kadencji, posługiwaliśmy się przykładem pseudonaprawczych ustaw ma jedynie dwa cele. Po i wzorem z ustawy o Sądzie Najwyższym, gdzie pierwsze, chodzi o opisanie procedury wyboru preze- pierwszy prezes Sądu Najwyższego ma właśnie okre- sa Trybunału Konstytucyjnego wskazanego przez śloną kadencję trwającą 6 lat. Państwo wskazali Jarosława Kaczyńskiego, po drugie zaś – o dopusz- w poprawce 5 lat, jednocześnie nie wskazując, czemu czenie do orzekania trzech sędziów nielegalnie wy- miałoby to służyć i dlaczego to rozwiązanie jest lepsze. branych w tej kadencji Sejmu głosami Prawa i Spra- Chciałbym wskazać, że nie chcą państwo pomóc w roz- wiedliwości. W państwa mniemaniu bowiem każdy, wiązaniu problemu konstytucyjnego, który sami kto nie ma poparcia PiS, jest wrogiem i powinien państwo wywołali niespełna rok temu. zostać skrytykowany, a najlepiej w efekcie odwołany. Spis treści Klub Prawo i Sprawiedliwość będzie za projektem Kwestią bezsporną jest, że w Trybunale Konstytu- cyjnym powinni zasiadać najlepsi z najlepszych praw- w obecnej treści. Chciałbym też przedłożyć trzy po- ników. Politycy Prawa i Sprawiedliwości wzięli sobie prawki, niewielkie, drobne poprawki, które doprecy- tę zasadę mocno do serca, nominując do trybunału zowują kilka przepisów ustawy. prawdziwy dream team polskiego środowiska praw- Pierwsza poprawka to poprawka, która uzupeł- niczego. nia i wskazuje na możliwości prowadzenia spraw I tak pan prof. Mariusz Muszyński jest osobą trybunału oraz reprezentowania go na zewnątrz o przede wszystkim nieskazitelnym charakterze. Je- przez sędziego wskazanego, z najwyższym stażem, dynie drobną rysą jest jego niejasna przeszłość doty- w sytuacji, w której nie może działać zarówno wice- cząca współpracy z Agencją Wywiadu, o której nie prezes, jak i sędzia wskazany i upoważniony do dzia- chce wypowiadać się nawet minister Kamiński, ko- łania w imieniu prezesa. ordynator służb specjalnych. Pan profesor zresztą Kolejna poprawka, druga, doprecyzowuje, że pis- wielokrotnie dawał wyraz swojej wysokiej kulturze mo, które nie spełnia wymogów co do treści bądź osobistej i szacunku dla debaty publicznej. W swoich formy, może być zwrócone bądź w takim przypadku oficjalnych publicznych wypowiedziach nazywał by- może być wystosowane wezwanie do jego uzupełnie- łego premiera Polski bandytą, byłemu ministrowi nia. Dokonać tego może nie tylko prezes trybunału, obrony narodowej kazał zjeżdżać, tylko w bardziej ale również osoba upoważniona. niecenzuralny sposób, czy w arogancki sposób wypo- Trzecia poprawka, już zupełnie legislacyjna, wiadał się o orientacji seksualnej prezydenta Słup- wskazuje na to, że osoby upoważnione do reprezen- ska. Jeżeli jednak te argumenty byłyby dla kogoś towania partii politycznej trybunał ustala na podsta- niewystarczające, to z pewnością wielką zaletą pana wie statutu partii lub ustawy. (Dzwonek) I tutaj jest profesora jest jego apolityczność. Przecież za mało wskazanie, że chodzi o ustawę o partiach politycznych. znaczące fakty w życiorysie należy uznać, że za cza- Dziękuję bardzo. sów rządów PiS był pełnomocnikiem ministra spraw zagranicznych Anny Fotygi, a w 2011 r. pełnił funk- cję członka Trybunału Stanu. Odpowiedzialny jest Wicemarszałek także za wiele oficjalnych ekspertyz prawnych przy- Małgorzata Kidawa-Błońska: gotowanych dla Prawa i Sprawiedliwości. Wprost przykład niezależnego sędziego trybunału. Dziękuję, panie pośle. Wtóruje mu inny kandydat z namaszczenia Pra- Zapraszam pana posła Arkadiusza Myrchę, klub wa i Sprawiedliwości – mec. Henryk Cioch. W swoim Platforma Obywatelska. bogatym dorobku ma blisko 20-letnią przynależność Bardzo proszę. do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, ale to 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 84 Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym

Poseł Arkadiusz Myrcha konserwatywnymi ideami? Konserwatywną odpo- wiedzialność za państwo zastąpiliście prawicowym niejedyna ważna partia w jego życiu. Otóż w poprzed- populizmem. Konserwatywne przywiązanie do wol- niej kadencji był senatorem wybranym z list Prawa norynkowej gospodarki zastąpiliście gospodarczą i Sprawiedliwości. Ostatnie wybory nie były tak uda- nieodpowiedzialnością. Dziś konserwatywny szacu- ne, więc nominacja na sędziego trybunału może być nek dla rządów prawa zastępujecie konstytucyjnym swojego rodzaju nagrodą pocieszenia za wieloletnią bezprawiem. Czy dzięki temu zbudujecie lepszą rze- współpracę. A może to także nagroda za to, że przez czywistość? Czy pan prezes Jarosław Kaczyński na- wiele lat Henryk Cioch był pierwszym prawnikiem prawdę wierzy w nieskazitelne intencje każdego, kto SKOK-ów, za którymi nadal stoją niejasne powiąza- siedzi za jego plecami? Był taki minister w państwa nia z PiS i bliskimi mediami. Niezależność – wypisz, rządzie, nazywał się Dawid Jackiewicz. Z tej mówni- wymaluj. cy jeszcze kilka miesięcy temu grzmiał: Gonić zło- Jest jeszcze oczywiście prof. Lech Morawski – czło- dziei, gonić! Nagle okazało się, że pan prezes Jaro- nek komitetu naukowego dwóch konferencji smoleń- sław Kaczyński musiał pogonić pana ministra Ja- skich, których główną tezą było to, że 10 kwietnia ckiewicza. Byli nawet tacy ministrowie z rządu PiS 2010 r. doszło do zamachu na samolot polskiego pre- z lat 2005–2007, którzy swoją polityczną karierę zydenta. Profesor jest także wieloletnim redaktorem zakończyli w więzieniu. Czy naprawdę pan prezes naczelnym kwartalnika „Prawo i Więź” wydawanego Kaczyński tak bardzo wierzy w każdego polityka przez społeczny instytut naukowy. Jak można wy- PiS-u, że jest gotów z nich wszystkich zdjąć konsty- czytać ze strony internetowej SKOK-ów, to element tucyjną kontrolę? wielkiej machiny finansowej sterowanej przez sena- Wysoka Izbo! Sprawnie działające, uczciwe pań- tora PiS Grzegorza Biereckiego. stwo jest oparte na sprawnych mechanizmach wy- Na całą tę trójkę czeka orzekający już sędzia Try- kluczających nieuczciwość, a nie na naiwnej wierze bunału Konstytucyjnego – mec. Piotr Pszczółkowski. w nieomylność i kryształowo czyste intencje wszyst- On również nie jest pozbawiony argumentów w wy- kich członków partii. Przegłosowując pakiet trzech ścigu na najbardziej niezależnego sędziego trybuna- ustaw ostatecznie rozmontowujących konstytucyjną łu. Był przecież nie tylko osobistym prawnikiem Ja- ochronę konstytucyjnych wartości, pan prezes Ka-

Spis treści rosława Kaczyńskiego, ale też w tej kadencji Sejmu czyński bierze na siebie całkowitą odpowiedzialność zasiadał w ławach poselskich jako poseł Prawa i Spra- za każdy przypadek nadużycia władzy i złamania wiedliwości. prawa przez polityka PiS-u. Przyjmując procedowane Przypomnę, że na mocy tej ustawy pracami try- obecnie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, otwie- bunału będzie czasowo kierować pani sędzia Julia racie szeroko wrota do prawnych nadużyć i drastycz- Przełębska mieszkająca na stałe poza granicami kra- nego naruszania wolności i praw obywatelskich. Kie- ju. Pewnie dziełem przypadku jest także, że jej mąż rowanie państwem pozbawionym konstytucyjnych został z nadania PiS polskim ambasadorem w Niem- ograniczeń jest jak jazda bez sprawnych hamulców. czech, a za swój główny cel postawił sobie wyemito- Być może rzeczywiście zmienicie Polskę szybciej, ale wanie w niemieckich kinach filmu „Smoleńsk”. na końcu tej drogi czeka Polskę katastrofa. Zatem wszyscy polscy obywatele mogą dzięki do- Szanowni Państwo! Posłanki i Posłowie Prawa brej zmianie spać spokojnie. Gdy bowiem rząd PiS i Sprawiedliwości! Od roku kierujecie się zasadą: cel będzie chciał naruszyć ich prawa czy wolności, nie- uświęca środki. Zastanówcie się jeszcze raz, czy na strudzeni i niezależni sędziowie z pewnością staną pewno wiecie, gdzie jest wasz cel. Czy na pewno wie- dzielnie w ich obronie. Dziękuję. (Oklaski) cie, kiedy przestaniecie łamać i naginać prawo? Czy wiecie, kiedy po raz ostatni zostaniecie namówieni do złamania polskiej konstytucji? Czy macie pew- Wicemarszałek ność, że Polska, w której władze mogą nie przestrze- Małgorzata Kidawa-Błońska: gać konstytucji, będzie lepszą Polską niż ta, w której obowiązuje – niedoskonała, ale jednak – konstytucja? Dziękuję bardzo, panie pośle. Na koniec chciałabym tylko przypomnieć słowa Zapraszam pana Tomasza Rzymkowskiego, klub śp. premiera Tadeusza Mazowieckiego – Tadeusza Kukiz’15. Mazowieckiego, który w 1989 r. został premierem Nie ma pana posła. m.in. dzięki wsparciu pana Jarosława Kaczyńskiego. To w takim razie zapraszam panią poseł Kamilę Kilka lat temu, podczas uroczystości z okazji 85. uro- Gasiuk-Pihowicz, klub Nowoczesna. dzin, Tadeusz Mazowiecki wypowiedział słowa, któ- rymi powinni kierować się wszyscy, którzy biorą na siebie jakąś część współodpowiedzialności za Polskę. Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Tadeusz Mazowiecki powiedział wówczas: „Wierzę w dobrą Polskę, wierzę w siłę tej dobrej Polski, bo tyle Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kilkanaście lat nam się udało. Po prostu niech ręka boska broni, nie temu Lech i Jarosław Kaczyńscy zakładali Prawo wolno tego zmarnować. Nie wolno tego zmarnować”. i Sprawiedliwość i zakładali partię konserwatywną. W imieniu Klubu Poselskiego Nowoczesna wnoszę Ale co się dzieje z PiS-em? Co się dzieje z państwa o odrzucenie tej ustawy w drugim czytaniu. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym 85

Wicemarszałek Weneckiej. W swoim liście jasno stwierdzają, że żadne Małgorzata Kidawa-Błońska: z tych zaleceń nie zostało zrealizowane. Zamiast iść w kierunku, który wskazują organizacje monitorujące Dziękuję bardzo, pani poseł. praworządność i przestrzeganie standardów demokra- Zapraszam pana posła Krystiana Jarubasa, Pol- tycznych, dalej toczycie wojnę z trybunałem – tak dłu- skie Stronnictwo Ludowe. go, aż nie przejmiecie nad nim pełnej kontroli. Bo czym innym, jeśli nie wojną z trybunałem, są takie zachowania jak ograniczenie budżetu tej instytucji czy Poseł Krystian Jarubas: wstrzymanie się miesiąc temu na posiedzeniu komisji sprawiedliwości z zaopiniowaniem projektu budżetu Szanowna Pani Marszałek! Pana ministra nie TK do czasu, aż Zgromadzenie Ogólne Sędziów Try- ma. Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Mam zaszczyt bunału Konstytucyjnego uchwali go w składzie w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego 15-osobowym? przedstawić nasze stanowisko w sprawie sprawozda- Ustawa reguluje również procedurę wyboru pre- nia komisji o poselskim projekcie ustawy o organiza- zesa i wiceprezesów TK. Zgodnie z projektem zgro- cji i trybie postępowania przed Trybunałem Konsty- madzenie ogólne przedstawia prezydentowi kandy- tucyjnym. datów na prezesa trybunału w terminie miesiąca od Omawiana dziś przez Wysoką Izbę regulacja ma dnia, w którym powstał wakat. Dziś ustawa o TK w założeniu projektodawców zastąpić ustawę z dnia z 22 lipca br. mówi, iż obrady zgromadzenia ogólnego 22 lipca 2016 r. o Trybunale Konstytucyjnym oraz w tej sprawie zwołuje się między 30. a 15. dniem określić jego strukturę organizacyjną, organy we- przed upływem kadencji prezesa. Obradom zgroma- wnętrzne i zakres przyznawanych im kompetencji. dzenia ogólnego w sprawie wyboru kandydata na Ma też ustalić tryb postępowania trybunału, a więc prezesa przewodniczy najmłodszy stażem sędzia try- procedury, dzięki którym możliwa jest realizacja za- bunału. Projekt przewiduje, że prezesa powołuje pre- dań i uprawnień trybunału uregulowanych w kon- zydent spośród kandydatów przedstawionych mu stytucji. przez zgromadzenie ogólne. Zgromadzenie ogólne ma Projekt wraca pod obrady Wysokiej Izby na drugie przedstawiać prezydentowi jako kandydatów wszyst- Spis treści czytanie, po przyjęciu poprawek, głównie o charak- kich sędziów, którzy w głosowaniu otrzymali co naj- terze redakcyjno-legislacyjnym, przy czym w ogóle mniej pięć głosów. Według projektu, jeśli wymaganą nie uwzględniono poprawek opozycji. liczbę pięciu głosów uzyskał tylko jeden sędzia, zgro- Według projektu zgromadzenie ogólne tworzą madzenie przedstawia jako drugiego kandydata na urzędujący sędziowie Trybunału Konstytucyjnego, prezesa tego sędziego, który zdobył najwyższe popar- którzy złożyli ślubowanie wobec prezydenta. Zapis cie wśród sędziów. taki oznacza konieczność dopuszczenia do udziału Szanowni Państwo! Jak słusznie zauważyli kole- w zgromadzeniu ogólnym przez prezesa Trybunału dzy z ław opozycyjnych, projekt ma wadliwy tytuł. Konstytucyjnego trzech sędziów wybranych przez Tak naprawdę powinien on brzmieć: ustawa o wybo- Sejm w grudniu ub.r. Nikt dziś nie ma wątpliwości, rze prezesa Trybunału Konstytucyjnego wskazanego że to jest główny cel projektu – wprowadzenie do przez Jarosława Kaczyńskiego. orzekania tzw. grudniowych sędziów mianowanych W projekcie odstąpiono od szeregu rozwiązań, przez PiS. Podczas prac w komisji posłowie opozycji których zgodność z konstytucją została zakwestiono- sugerowali, by zgodnie z sugestią Biura Legislacyj- wana przez Trybunał Konstytucyjny i Komisję We- nego Sejmu nie rozróżniać urzędujących i nieurzędu- necką. Chodzi m.in. o orzekanie większością 2/3 gło- jących sędziów TK, bo konstytucja wskazuje wyraź- sów, rozpatrywanie spraw według kolejności wpływu nie, ilu sędziów liczy trybunał i nie różnicuje ich czy uzależnianie rozprawy od obecności prokuratora statusu. Można dziś zapytać, co ten podział ma na generalnego. I to jest postęp, ten właśnie kierunek celu. Proponowane rozwiązanie z projektu ma wy- zmian trzeba pochwalić. Szkoda tylko, że eliminując raźnie wskazywać, czym jest zgromadzenie ogólne, jedne kontrowersyjne zapisy, jednocześnie zastępu- by nie można było w tym zakresie dokonywać nie- jecie je kolejnymi, nie mniej kontrowersyjnymi. uprawnionych nadinterpretacji – czytamy w uzasad- Niestety projekt nie odnosi się do kluczowych nieniu projektu. To właśnie wy dziś forsujecie nie- kwestii stanowiących oś kryzysu konstytucyjnego: uprawnioną interpretację, promując trójkę grudnio- publikacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego. wych sędziów. Dzisiaj tę nieuprawnioną interpretację (Dzwonek) Dziś ci, którzy przysięgali na konstytucję, chcecie zamienić w prawo, łamiąc przy tym podsta- celowo ją podważają – mówił niedawno prezes An- wowe zasady praworządności. drzej Rzepliński. Odnosząc się do tych słów, nie mogę Przypomnijmy o niedawnym apelu 93 organizacji nie zauważyć, że zgłaszaliście już państwo wcześniej pozarządowych z całej Europy skierowanym do pre- pięć projektów dotyczących Trybunału Konstytucyj- zydenta Andrzeja Dudy i premier Beaty Szydło. Orga- nego i wszystkie okazały się niekonstytucyjne. Fa- nizacje te apelują o zażegnanie kryzysu wokół Trybu- bryka bubli prawnych posła Piotrowicza – kłaniam nału Konstytucyjnego i wdrożenie zaleceń Komisji się, panie pośle – pracuje pełną parą. Również dziś 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 86 Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym

Poseł Krystian Jarubas rach ta maska spadła bardzo szybko. To oznacza, że dalej macie tę wiedzę, którą mieliście, że ta radykal- omawiany, szósty z kolei projekt z niemałym prawna wizja, którą dziś realizujecie, nie uzyska akcep- dopodobieństwem okaże się niekonstytucyjny i wylą- tacji wyborców. A więc na co liczycie? Przecież nie duje tam, gdzie jego i jego autorów miejsce… liczycie na to, że pod tym radykalnym programem jesteście w stanie uczciwie wygrać wybory, bo son- daże, nawet te najlepsze dla was, pokazują dzisiaj, Wicemarszałek że większość Polaków tego programu i tej wizji Pol- Małgorzata Kidawa-Błońska: ski nie kupuje, niezależnie od tego, jakie dzisiaj kło- poty ma opozycja, o czym też uczciwie trzeba powie- Proszę zmierzać do końca. dzieć. W takim razie rodzi się pytanie. Jeżeli wiecie, a prze- cież wiecie, że uczciwie wyborów nie wygracie, to Poseł Krystian Jarubas: znaczy, że macie na to inny pomysł. Po to jest wam potrzebny zamach na Trybunał Konstytucyjny. I o ile Jedno zdanie, pani marszałek. Przepraszam. w innych sprawach pod naciskiem opinii publicznej …czyli poza nawiasem debaty publicznej. A jak się potraficie się cofać, jak choćby w sprawie aborcji, po- ostatnio dowiadujemy, w drodze jest już siódmy pro- traficie kluczyć, potraficie udawać, o tyle w tej kwestii jekt. od samego początku z żelazną konsekwencją pana Wysoki Sejmie! Klub Polskiego Stronnictwa Lu- przewodniczącego komisji, który w tej sprawie jest dowego nie widzi możliwości poparcia projektu w kształ- bardzo skutecznym, elokwentnym realizatorem po- cie, w jakim otrzymał go z komisji. Dziękuję bardzo. lityki PiS, realizujecie tę politykę. Dlatego dzisiaj tak (Oklaski) wielu ludzi w Polsce obawia się o los naszej demokracji. Właśnie dlatego, że widzi ten atak na Trybunał Konstytucyjny nie jako jakąś fanaberię, taką fana- Wicemarszałek berię, jakiej dzisiaj byliśmy świadkami przy debacie Małgorzata Kidawa-Błońska: oświatowej, nieprzygotowanej, chaotycznej, histe- Spis treści rycznej, ale jako bardzo precyzyjny atak na podsta- Dziękuję bardzo, panie pośle. wową instytucję państwa demokratycznego. Przecież Zapraszam pana posła Michała Kamińskiego, o waszych intencjach świadczą sędziowie, których Koło Poselskie Europejscy Demokraci. wyście wybrali. Bardzo proszę. Tutaj bardzo często padają argumenty, że jeste- ście zapatrzeni w PRL, i one nie dotyczą tylko… Nie będę pastwił się nad biografią pana posła. Jeden z wa- Poseł Michał Kamiński: szych sędziów, jak wiemy, krąży na ten temat informacja, był agentem polskich służb. W polskiej tra- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! My oczywiście nie dycji PRL-u był taki agent, który był ikoną popkul- poprzemy tego projektu. (Oklaski) tury PRL-u – Hans Kloss. Przez kilkanaście odcin- (Głos z sali: Brawo!) ków Brunner go usiłował złapać i nie złapał, a zda- Ten projekt w oczywisty sposób jest elementem je się, jak donoszą media, że tego waszego Hansa realizowania bardzo brutalnego scenariusza politycz- Klossa BND złapało i musiał znikać z Niemiec. O Ja- nego, którym jest ograniczanie demokracji w Polsce. mesie Bondzie mówiło się, że to jest agent Jej Kró- Dlaczego o tym mówię? Dlatego że przebieg kampanii lewskiej Mości. Na usta cisną się słowa: jaka królo- wyborczej z ubiegłego roku świadczy o tym, że pań- wa, taki James Bond. Ale te żarty są żartami przez stwo – tutaj być może nieco cyniczne, ale ukłony dla łzy, ponieważ w tej niemądrej polityce, w tej poli- talentów kampanijnych – zdawaliście sobie sprawę, tyce, która niszczy wizerunek Polski w świecie, która że z prawdziwą twarzą Prawa i Sprawiedliwości, burzy zaufanie Polaków do własnego państwa, w tej z twarzą prezesa Jarosława Kaczyńskiego nie może- polityce – jak się obawiam i powtórzę to – chodzi cie wygrać wyborów. Dlatego w kampanii wyborczej o coś więcej. Chodzi o to, że macie niecne plany i boicie maskowaliście się. Antoni Macierewicz był schowany, się, że te niecne plany mogą być zakwestionowane pani Szydło mówiła, że on nigdy nie będzie mini- przez uczciwy Trybunał Konstytucyjny, dlatego strem obrony narodowej, że pan Gowin będzie mini- z taką żelazną konsekwencją z tym trybunałem wal- strem obrony narodowej. Wiemy, kto jest ministrem, czycie. a kto nim nie jest, itd., itd. Ale zaczął się w Polsce wyścig z czasem. Czy wam Państwo zdawaliście sobie sprawę z tego, że taka się prędzej uda ograniczyć demokrację, czy prędzej radykalna wizja, prawdziwa wizja PiS-u nie zyska przemówi naród i pokaże wam czerwoną kartkę? akceptacji wyborców i trzeba ją schować, trzeba za- Mam nadzieję, że ten wyścig z czasem wygra polska mydlić rzeczywistość. To wam się udało, wygraliście demokracja, nie wygra go Prawo i Sprawiedliwość. wybory. Ale powstaje pytanie, bo przecież po wybo- Dziękuję. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym 87

Wicemarszałek dokonującym aktu powołania jest prezydent Rzeczy- Małgorzata Kidawa-Błońska: pospolitej Polskiej. Jednocześnie trzeba stanowczo podkreślić, że art. 194 ust. 2 konstytucji nie czyni Dziękuję bardzo, panie pośle. prezydenta Rzeczypospolitej notariuszem potwier- I zapraszam pana posła Ireneusza Zyskę, koło dzającym uchwałę dotyczącą przedstawienia kandy- Wolni i Solidarni. datów przez zgromadzenie ogólne. To prezydent ma Bardzo proszę. decydujący głos w tej sprawie, a zgodnie z art. 144 ust. 3 pkt 21 konstytucji to uprawnienie nie wymaga kontrasygnaty prezesa Rady Ministrów. Jest to pre- Poseł Ireneusz Zyska: rogatywa prezydenta. Jedyną uwagę do przedłożonego projektu ustawy Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Koła posłowie Koła Poselskiego Wolni i Solidarni kierują Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stano- w stronę art. 11 ust. 4 projektu, zgodnie z którym wisko w sprawie sprawozdania Komisji Sprawiedli- obradom zgromadzenia ogólnego w sprawie wyboru wości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy prezesa trybunału przewodniczy najmłodszy stażem o organizacji i trybie postępowania przed Trybuna- sędzia trybunału. Jest to dość osobliwa i nieprzysta- łem Konstytucyjnym, druki nr 963 i 1052. jąca do obowiązującego w Polsce zwyczaju funkcjono- Szkody, jakie wywołał spór dotyczący funkcjonowania organów kolegialnych propozycja, gdyż co do wania Trybunału Konstytucyjnego, będą bardzo zasady obradom w sprawie wyboru prezesa czy prze- trudne do naprawienia. Zaufanie obywateli do tej wodniczącego danego organu kolegialnego przewod- instytucji zostało poważnie nadszarpnięte, o czym niczy członek organu najstarszy wiekiem lub stażem. świadczy ostatnie badanie CBOS. Oceny Trybunału W wywiadzie dla „Dziennika Gazety Prawnej” Konstytucyjnego są najgorsze w historii badań opinii przewodniczący komisji pan poseł Stanisław Piotro- publicznej dotyczących działalności tej instytucji. wicz stwierdził, cytuję: Najstarszy stażem sędzia Negatywnie o działalności trybunału wypowiedziało może być osobiście zainteresowany tym, jak się poto- się aż 43% ankietowanych. Czy proponowana ustawa czy zgromadzenie zwołane w celu wyłonienia kandy- przybliża nas do zakończenia tego sporu? data. On bowiem teoretycznie może mieć większe (Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: Absolutnie nie.) szanse na wybranie go na kandydata przez Trybunał Spis treści Jeżeli weźmiemy pod uwagę także dwa inne pro- Konstytucyjny. Na prezesa przez trybunał, przepra- jekty: ustawę o statusie sędziów Trybunału Konsty- szam. Na kandydata na prezesa Trybunału Konsty- tucyjnego i przepisy wprowadzające, które komplek- tucyjnego, przepraszam bardzo. sowo regulują materię funkcjonowania trybunału, to To właśnie to wyjaśnienie wydaje się niezrozu- pojawia się cień nadziei, że do zakończenia sporu jest miałe, panie przewodniczący, w kontekście podanej bliżej niż dalej, zakończenia, w rezultacie którego w uzasadnieniu argumentacji świadczącej o precy- Trybunał Konstytucyjny będzie mógł bez przeszkód zyjności procedury wyboru prezesa trybunału, któ- pracować, odbudowując swoją wiarygodność. rego przecież ostatecznie dokona prezydent Rzeczy- Przyjęcie ustawy o organizacji i trybie postępo- pospolitej. Nawet jeśli jednym z wybranych kandy- wania przed Trybunałem Konstytucyjnym jest ko- datów na prezesa będzie przewodniczący zgromadze- nieczne właśnie chociażby ze względu na uszczegó- nia ogólnego, to i tak nie zwiększa to jego szans na łowienie zasad wyłaniania i przedstawiania kandy- wybór w relacji do pozostałych kandydatów. Ponadto datów na stanowisko prezesa lub wiceprezesa przez przewodniczący komisji pan poseł Stanisław Piotro- Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konsty- wicz wskazał, że rozwiązania, w których danemu tucyjnego oraz zakresu ich uprawnień wynikających gremium przewodniczy osoba najmłodsza wiekiem z konstytucji i samej ustawy o Trybunale Konstytu- lub stażem, cytuję: zdarzają się też w innych krajach. cyjnym. Prosiłbym więc pana przewodniczącego o rozwinięcie Przedmiotowa ustawa po wejściu w życiu powin- tej myśli i wskazanie, w których konkretnie krajach na doprowadzić do przestrzegania konstytucji przez i w jakich organach takie rozwiązanie funkcjonuje. prezesa Trybunału Konstytucyjnego prof. Andrzeja Mimo przedstawionej wyżej wątpliwości, mając na Rzeplińskiego. Ważne, aby wprowadzone przepisy uwadze, że proponowane rozwiązania są niezbędne były stosowane, a w przypadku gdyby tak się nie sta- dla uzdrowienia funkcjonowania Trybunału Konsty- ło, osoby za to odpowiedzialne, w tym obecny prezes tucyjnego (Dzwonek), posłowie Koła Poselskiego Wol- trybunału, poniosły odpowiedzialność z tytułu łama- ni i Solidarni poprą procedowany projekt ustawy. nia prawa. Dziękuję. (Oklaski) Tak jak wspomniałem w ostatnim swoim wystą- pieniu dotyczącym przedmiotowego projektu ustawy, należy zgodzić się z uzasadnieniem projektu, w któ- Wicemarszałek rym wnioskodawca słusznie zauważa, cytuję: Zgro- Małgorzata Kidawa-Błońska: madzenie ogólne nie jest upoważnione do powoływa- nia czy wybierania prezesa albo wiceprezesa Trybu- Dziękuję bardzo, panie pośle. nału Konstytucyjnego. Konstytucyjnym organem Do pytań zapisało się 15 posłów. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 88 Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym

Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska sprzeciwem wobec ostatnich wyborów parlamentarnych, ale właśnie są wyrazem potrzeby respektowa- Czy ktoś jeszcze chce zadać pytanie? nia tych wyborów, ponieważ gdyby wyborcy chcieli Jeżeli nie, zamykam listę. zmiany w konstytucji, toby tak zagłosowali i daliby Czas na zadanie pytania – 1 minuta. państwu większość konstytucyjną, dlatego bardzo Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Grzegorz proszę o szanowanie tego przede wszystkim. Furgo, klub Nowoczesna. Natomiast w nawiązaniu do tego projektu mam pytanie, dlaczego projekt w art. 12 ust. 2 stanowi, że wiceprezes trybunału zastępuje prezesa trybunału Poseł Grzegorz Furgo: tylko wtedy (Dzwonek), gdy jest do tego upoważniony na piśmie. Konstytucja w art. 192 ust. 2 jasno stano- Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Kolej- wi, że w ramach trybunału funkcjonuje również winy odcinek, proszę państwa, walki o Trybunał Kon- ceprezes, który naturalnie powinien zastępować stytucyjny przed nami. Mam wrażenie, że pan pre- prezesa trybunału. Bardzo dziękuję. (Oklaski) zydent, pani premier i cała rzesza polityków PiS są zdziwieni, a jednocześnie oburzeni, że Trybunał Kon- stytucyjny ma czelność jeszcze orzekać. Jak państwu Wicemarszałek trudno się pogodzić z art. 195 ust. 1, w myśl którego Małgorzata Kidawa-Błońska: sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w sprawowa- nym urzędzie są niezawiśli i podlegają tylko konsty- Dziękuję bardzo. tucji. Czy naprawdę chcielibyśmy, aby jakikolwiek Bardzo proszę, pan poseł Stefan Romecki, klub sędzia w naszym kraju podlegał instrukcjom pana Kukiz’15. Zbigniewa Ziobry czy pani Beaty Szydło? Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. W naszym systemie Poseł Stefan Romecki: prawnym nie istnieje żaden akt prawny upoważnia- jący władzę wykonawczą (Dzwonek) do odmowy lub Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Czy spór, który

Spis treści wstrzymania publikacji wyroku Trybunału Konsty- zapoczątkowało PO, o czym musimy pamiętać i przy- tucyjnego. Po co w takim razie ten trybunał, skoro pominać, nowelizacją ustawy o Trybunale Konstytu- o jego orzeczeniach ma decydować rząd? cyjnym, zostanie zakończony przez tę ustawę? Pyta- Pytanie: Na podstawie jakich argumentów zdecy- nie drugie. Co z projektem nowelizacji konstytucji dowano, że obradom zgromadzenia ogólnego, które autorstwa Klubu Poselskiego Kukiz’15? Czy prawdą ma za zadanie wybór i przedstawienie kandydatów jest, że spór wokół Trybunału Konstytucyjnego bę- na stanowisko sędziego Trybunału Stanu, przewod- dzie trwał nadal? Dziękuję. (Oklaski) niczy najmłodszy stażem sędzia trybunału, a nie – tak jak dotychczas – najstarszy wiekiem sędzia try- bunału uczestniczący w zgromadzeniu? Dziękuję Wicemarszałek bardzo. (Oklaski) Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Plat- Małgorzata Kidawa-Błońska: forma Obywatelska.

Dziękuję, panie pośle. Pani poseł Marta Golbik, klub Nowoczesna. Poseł Małgorzata Pępek: Bardzo proszę. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To już szósty projekt, zwany naprawczym, dotyczący Trybunału Kon- Poseł Marta Golbik: stytucyjnego, a do tego trzeci, który dotyczy samego sposobu wybierania władz, a właściwie prezesa. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przede wszystkim Średnio raz na 2 miesiące mamy ustawę o trybunale chciałabym powiedzieć, że trybunał i jego sędziowie z nazwy naprawczą, a tak naprawdę paraliżującą w bardzo niewłaściwy sposób są obecnie przedsta- prace trybunału. Dziś pracujemy nad projektem, któ- wiani przez polityków PiS jako relikt komuny, sędzio- ry ma zawłaszczyć stanowisko prezesa trybunału dla wie trybunału jako politycy, ponieważ wszyscy wie- przedstawicieli PiS-u. Bez żadnych konsultacji, bez dzą, że sędziów Trybunału Konstytucyjnego wybiera eksperckich opinii, w ramach pseudodemokratyczne- Sejm złożony z przedstawicieli narodu wybieranych go ustanawiania prawa, bo jest to przecież projekt w powszechnych wyborach. Demonstracje, które poselski, Prawo i Sprawiedliwość za wszelką cenę sprzeciwiają się naruszaniu konstytucji, zwłaszcza stara się zagwarantować sobie możliwość wpływu na w kontekście Trybunału Konstytucyjnego, nie są wybór prezesa trybunału. Co więcej, zawłaszczenie 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym 89

Poseł Małgorzata Pępek jest trybunał, i zapobiec paraliżowi instytucji. Prosi- łabym o wyjaśnienie, dlaczego wykonywanie obo- trybunału przez PiS nastąpi jeszcze przed wyborem wiązków prezesa trybunału przez wiceprezesa ma prezesa. sparaliżować tę instytucję, a wykonywanie tych obo- W projekcie zapisano, że od dnia wakatu na funk- wiązków przez pełniącego obowiązki prezesa już tacji prezesa trybunału do powołania (Dzwonek) jego kiego paraliżu nie spowoduje. następcy pracami trybunału kieruje sędzia posiada- Przestrzeganie prawa, szanowni państwo, jest jący najdłuższy liczony łącznie staż pracy. Chciałam o wiele trudniejsze niż jego łamanie. Gdyby państwo zapytać pana posła sprawozdawcę, czy ten zapis jest przestrzegali konstytucji, nie musieliby się państwo zgodny z konstytucją i czy można ustawą wskazywać uciekać do niesprawiedliwości. (Oklaski) taką osobę. Dziękuję. (Oklaski)

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska: Dziękuję bardzo, pani poseł. Dziękuję bardzo, pani poseł. Zapraszam panią poseł Elżbietę Stępień, klub No- Pan poseł Marcin Święcicki, Platforma Obywatel- woczesna. ska.

Poseł Elżbieta Stępień: Poseł Marcin Święcicki: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z treści art. 6 ust. 1 Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa wraz projektu wynika, że są dwie kategorie sędziów try- z dwiema innymi ustawami właściwie kończy dzia- bunału: urzędujący sędziowie trybunału, ta katego- łalność niezależnego trybunału. Jej celem jest to, ria sędziów tworzy zgromadzenie ogólne, i nieurzę- żeby na prezesa trybunału wybrać osobę, która może dujący sędziowie trybunału. Proszę wskazać, kogo mieć poparcie mniej niż połowy zgromadzenia ogól- należy zaliczyć do nieurzędujących sędziów trybuna- Spis treści nego. Powołuje się na przewodniczenie trybunału łu i jakie są uprawnienia tych osób, ponieważ te oso- w okresie przejściowym osobę, która nie figuruje by, zgodnie z projektem, są sędziami, tylko nie urzę- w konstytucji, mimo że istnieje stanowisko wicepre- dują. Dziękuję bardzo. (Oklaski) zesa trybunału. Wprowadza się do orzekania trzech dublerów, którzy zostali wybrani na miejsca osób prawidłowo wybranych i prawidłowo obsadzonych Wicemarszałek przez Sejm. W ten sposób, można powiedzieć, po 19 Małgorzata Kidawa-Błońska: grudnia trybunał jako niezależna jednostka kontro- lująca konstytucyjność działalności większości par- Dziękuję bardzo. lamentarnej właściwie przestanie efektywnie funk- Zapraszam pana posła Mirosława Pampucha, cjonować w Polsce. Dziękuję bardzo. (Oklaski) klub Nowoczesna. Czy jest pan poseł? Nie ma. Wicemarszałek Bardzo proszę pan poseł Zbigniew Gryglas, klub Małgorzata Kidawa-Błońska: Nowoczesna.

Dziękuję bardzo, panie pośle. Zapraszam panią poseł Monikę Rosę, klub Nowo- Poseł Zbigniew Gryglas: czesna. Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Procedowane ustawy to ostatnie akordy w sporze dotyczącym Try- Poseł Monika Rosa: bunału Konstytucyjnego. Za chwilę państwo przejmiecie ten trybunał i rzeczywiście nie będzie trzeba Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przestrzeganie pisać już kolejnych ustaw, by dokończyć dzieła. prawa jest zdecydowanie o wiele ważniejsze niż cią- Mam pytanie związane z większością, która do- głe jego zmienianie. Gdyby PiS z taką samą gorliwoś- tyczy orzekania w pełnym składzie. W projekcie prze- cią respektował wyroki trybunału, jak stara się nie- widuje się wymóg minimum 11 sędziów, którzy w ta- udolnie pisać kolejne ustawy, to z pewnością Polska kim pełnym składzie mają orzekać. W oczywisty spo- byłaby państwem prawa. W uzasadnieniu do ustawy sób ta większość wydaje się być skorelowana z liczbą PiS pisze, że przyznanie pełniącemu obowiązki pre- osób nominowanych przez Prawo i Sprawiedliwość. zesa TK uprawnień prezesa ma zapewnić ciągłość Chyba nikt nie ma wątpliwości, że te dwie liczby bar- działania konstytucyjnego organu państwa, jakim dzo dobrze do siebie pasują. Ja tylko proszę o odrobi- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 90 Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym

Poseł Zbigniew Gryglas demolują zasadę, że takie instytucje jak Trybunał Konstytucyjny powinny działać w pewnej ciągłości. nę refleksji, byśmy choć czasem starali się tworzyć Do tej pory było tak, że prezesa trybunału można takie regulacje (Dzwonek), które będą obowiązywały było wyznaczyć i mianować 3 miesiące przed końcem nieco dłużej niż jedną kadencję, bo nie jesteśmy tutaj kadencji poprzednika, w ostatniej ustawie między 30 wyłącznie dla siebie, nie jesteśmy tutaj po to, żeby a 15 dniem. Wprowadzacie nową zasadę, że prezesa tworzyć prawo incydentalne, ale prawo, które będzie się wybiera już po upływie kadencji poprzedniego, obowiązywało nieco dłużej niż jedną kadencję. Dzię- tylko po to, żeby wyznaczyć od razu, praktycznie kuję. (Oklaski) w ustawie, kto ma być pełniącym obowiązki prezesa, żeby mieć wszystko pod kontrolą. To złe prawo. Je- steście państwo odpowiedzialni za zdemolowanie Wicemarszałek Trybunału Konstytucyjnego. Szósta próba. Wszyst- Małgorzata Kidawa-Błońska: kie praktycznie ustawy, które przygotowaliście, są oceniane jako niezgodne z konstytucją. Można tylko Dziękuję bardzo, panie pośle. Zapraszam pana posła Mirosława Suchonia, klub powiedzieć: Prawo i Sprawiedliwość, panie pośle Pio- Nowoczesna. trowicz, jest grabarzem Trybunału Konstytucyjnego. (Oklaski)

Poseł Mirosław Suchoń: Wicemarszałek Dziękuję bardzo. Małgorzata Kidawa-Błońska: Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wojna z trybunałem, którą toczy PiS, to w istocie wojna Dziękuję bardzo, panie pośle. z obywatelami. Ta walka toczy się o to, żeby pozbawić Zapraszam pana posła Adama Szłapkę, klub No- obywateli tej ostatniej, w zasadzie jedynej możliwości woczesna. zablokowania szkodliwej dla Polaków legislacji PiS.

Spis treści Chodzi o to, żeby Polacy nie mieli tej reduty, żeby nikt nie recenzował tego, co PiS robi Polakom w Sej- mie. I oczywiście ta cała wojna, którą państwo toczy- Poseł Adam Szłapka: cie przeciw Trybunałowi Konstytucyjnemu, zasługu- je wyłącznie na to, żeby ocenić ją negatywnie. Przyj- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pytanie do pana dzie czas, żeby te wszystkie złe zmiany, które pań- posła sprawozdawcy oczywiście: Która to jest ustawa stwo wprowadziliście w ciągu tego roku, tę ustawę, o Trybunale Konstytucyjnym w tym roku, w tej ka- która jest dzisiaj, po prostu zlikwidować, przywrócić dencji Sejmu? Szósta, a na tym posiedzeniu procedo- normalność i stan konstytucyjny. (Dzwonek) W ra- wana jest siódma. I mam pytanie do pana jako praw- mach tej złej zmiany chcecie państwo również doko- nika. Pan przecież przez lata był prokuratorem, nać, rzekłbym, bardzo złej zmiany, która spowoduje, przez lata zasiadał w Sejmie, też w komisji, rozu- że wnioski, które będą składane przez grupy posłów miem, ustawodawczej, sprawiedliwości. Czy tak two- albo grupy senatorów w trakcie trwania kadencji do rzy się prawo w stabilnej demokracji w odniesieniu Trybunału Konstytucyjnego, nie zostaną zbadane po do konstytucyjnego organu, że się zmienia je co 1,5 upływie tej kadencji. Jest to w art. 59 ust. 1 pkt 5 miesiąca? Tak się tworzy prawo? Proszę odpowie- projektu. Bardzo bym prosił o wytłumaczenie, dla- dzieć na to pytanie. To jest fundamentalna sprawa. czego chcecie zrobić to Polakom, dlaczego tak wiele Jedna, druga, trzecia ustawa, siedem ustaw. złego chcecie zrobić naszym obywatelom. Dziękuję I druga sprawa. Pytanie też do pana posła oczy- bardzo. (Oklaski) wiście. Proszę powiedzieć, ilu sędziów w Trybunale Konstytucyjnym będzie spełniało kryteria, zgodnie z tą ustawą, wyboru na prezesa? Ilu sędziów? Czy to Wicemarszałek nie jest czasem ustawa pisana pod konkretnego sę- Małgorzata Kidawa-Błońska: dziego? A więc może po prostu powiedzcie to wprost. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Dziękuję bardzo. Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, klub Nowoczesna. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Poseł Jerzy Meysztowicz: Dziękuję bardzo, panie pośle. Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie wiem, dlaczego Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, Platforma państwo zdecydowaliście się na takie zapisy, które Obywatelska. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym 91

Poseł Zofia Czernow: Poseł Krzysztof Mieszkowski:

Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Kolejny projekt Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Od wielu miesięcy ustawy, bardzo ważnej ustawy dotyczącej Trybunału mamy do czynienia z rewolucją, która w Polsce się Konstytucyjnego jest projektem poselskim, a więc toczy, i logika pracy większości rządowej jest podpo- projektem procedowanym bez konsultacji społecz- rządkowana właśnie tej rewolucji. W rewolucji mamy nych, bez uzgodnień międzyresortowych. Po co? Jest do czynienia z taką oto sytuacją, że władza wykonaw- ustalony cel i nic więcej. Projekt jest źle przygotowa- cza jest nadrzędna wobec władzy ustawodawczej i są- ny. W trakcie procesu legislacyjnego do 117 artyku- downiczej. W związku z tym mamy np. takie sytuacje łów wprowadzono ponad 150 poprawek. skrajne zupełnie, kiedy są reżyserowane i wywoły- Projekt określa m.in. kompetencje prezesa i tryb wane afery, kiedy aresztuje się ludzi, którzy są uczci- powoływania. Wprowadza instytucję wakatu po to wi albo którzy mają za sobą jakąś fantastyczną prze- tylko, aby na stanowisko prezesa wybrać swojego czło- szłość. Mamy dzisiaj do czynienia z aktem absolutnie wieka. Historia surowo oceni takie działanie. Apeluję, bezprecedensowym, aresztowano Józefa Piniora, zastanówcie się, nie demolujcie polskiej demokracji. legendę „Solidarności”. To jest ta logika – to jest ta (Dzwonek) To wielki błąd. (Oklaski) logika – i będziecie ją państwo multiplikować. Zasta- nawiam się, jak długo państwo będziecie mogli to robić, jak długo państwo będziecie naszą demokrację Wicemarszałek degradować. (Dzwonek) Zastanawiam się, panie po- Małgorzata Kidawa-Błońska: śle, bo pan tutaj jest przedstawicielem postnaczelni- ka Jarosława Kaczyńskiego, czy pan jest prawdziwy, Dziękuję bardzo, pani poseł. czy jest pan prawdziwym facetem, czy pan naprawdę Zapraszam pana posła Pawła Kobylińskiego, klub doszedł do takiego momentu, żeby w sposób bezkom- Nowoczesna. promisowy, jednoznaczny prezentować postnaczelni- ka, który chce doprowadzić do degradacji polską de- mokrację. (Oklaski) Poseł Paweł Kobyliński: Spis treści

Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym zadać Wicemarszałek pytanie wnioskodawcy. Po co w końcu jest ustawa? Małgorzata Kidawa-Błońska: Proszę, żeby pan mi jeszcze raz wyjaśnił, bo wyjaśnia Dziękuję bardzo, panie pośle. pan, wyjaśnia, a ja do dzisiaj nie rozumiem. Chciał- Zapraszam panią poseł Paulinę Hennig-Kloskę, bym zadać pytanie. Może sam będę sobie odpowiadał, klub Nowoczesna. może szanowny pan wnioskodawca potwierdzi, czy to może dlatego, aby umożliwić wprowadzenie zakazu zgromadzeń – na razie zaczynamy od ogranicze- Poseł Paulina Hennig-Kloska: nia, będzie zakaz – a może po to, aby wyrzucić usta- wowo ateistów i prawosławnych. Jedna z posłanek Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie PiS miała pomysł, żeby tak zrobić. A jeśli ludzie na Przewodniczący! To szósta z siedmiu ustaw o Trybu- to się nie zgodzą, to czy chodzi o to, aby usankcjono- nale Konstytucyjnym, jakie przerobiliśmy w trakcie wać to, że wyślecie prywatną armię Macierewicza ostatnich 12 miesięcy. Jak już chcecie, drodzy pań- i spałujecie tych ludzi? stwo, deptać trójpodział władzy w Polsce, wypadało- (Poseł Anna Paluch: Im bliżej północy, tym bar- by chociaż to robić w sposób profesjonalny, przemy- dziej pan plecie, panie pośle.) ślany, bo to, co robicie, może tylko świadczyć o tym, Pan dużo wie na temat stanu wojennego. Ja wte- że Misiewicze w waszym wykonaniu zasiadają nie dy się urodziłem i chciałbym wiedzieć, jak to jest, tylko w spółkach Skarbu Państwa, ale również w tych szanowny panie, i bardzo proszę, żeby pan odpowie- ławach. Natomiast to, co mi się wciąż nie mieści w gło- dział tak szczerze, raz w życiu szczerze. Dziękuję. wie i o co chciałabym zapytać, to czy prawdą jest, że (Oklaski) w myśl art. 11 ust. 11 i 12 jest możliwe, że panu prezydentowi zostaną przedłożone nazwiska kandyda- tów, którzy uzyskają w trakcie zgromadzenia tylko Wicemarszałek jeden głos. Oznacza to tyle, że pan prezydent może Małgorzata Kidawa-Błońska: na prezesa Trybunału Konstytucyjnego wybrać oso- bę (Dzwonek), która w trakcie zgromadzenia zagło- Dziękuję bardzo, panie pośle. suje tylko i wyłącznie sama na siebie, a nie dostanie Zapraszam pana posła Krzysztofa Mieszkowskie- żadnych dodatkowych głosów poparcia. Dziękuję go, klub Nowoczesna. bardzo. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 92 Projekt ustawy o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym

Wicemarszałek OFE, jak się zachował w przypadku podwyższenia Małgorzata Kidawa-Błońska: wieku emerytalnego. Tak że, drodzy państwo, nie szarżujcie tak tym, że to ten trybunał będzie w dal- Dziękuję bardzo, pani poseł. szym ciągu stał na straży praw i wolności obywatel- Na pytania odpowie przedstawiciel wnioskodaw- skich. My oczywiście jesteśmy za tym, bo taka jest ców pan poseł Stanisław Piotrowicz. rola Trybunału Konstytucyjnego, ale zgodnie z wa- Mam nadzieję, że to będą sprawne odpowiedzi, bo szym podejściem do Trybunału Konstytucyjnego on mamy dosyć duże opóźnienie, a jeszcze przed nami miał być redutą, która wbrew woli narodu nie dopu- bardzo dużo punktów. ści do jakichkolwiek zmian w Polsce. A więc jeżeli wy mówicie, że dziś jest zamach na demokrację, to znaczy, że nie szanujecie woli wyborców. Poseł Stanisław Piotrowicz: Snujecie rozmaite insynuacje: co to będzie, do czego my zmierzamy itd.? Nic. Do niczego. Zmierzamy Dziękuję bardzo, pani marszałek. do zrealizowania woli wyborców i konsekwentnie to Postaram się wobec tego odpowiedzieć w sposób robimy. Nie straszcie już ludzi, bo to przestaje działać zwięzły. na ludzi. Najpierw żeście straszyli, że reforma 500+ (Poseł Anna Paluch: Ale pełny.) jest nieprawdopodobna, bo nie ma pieniędzy, że to Wiele pytań zmierzało do tego, po co kolejna usta- jest niemożliwe, że oszukaliśmy wyborców. Gdy to wa i co chcemy przez to osiągnąć. Chcemy naprawić wprowadziliśmy, to powiadacie: To skandal. Dlacze- to, co stało się złego w czerwcu 2015 r. i w paździer- go nie wszyscy, dlaczego nie więcej pieniędzy? No prze- niku 2015 r. za sprawą wówczas rządzących. Nie lubię cież trzeba stanąć przez chwilę przed lustrem i popa- wracać w kółko do tych samych spraw, ale skoro pań- trzeć. Żeby nie czuć odrazy do tej twarzy, trzeba mieć stwo wręcz stawiacie tego rodzaju pytania, muszę wyjątkową odporność. jeszcze raz to powtórzyć. Przepraszam wszystkich Drodzy państwo, szanujemy konstytucję i przestrzegamy jej, w odróżnieniu od tych, co konstytucją tych, którzy słuchają i już doskonale się orientują, o wywijają i za nic ją mają, nie szanują tego, co w kon- co chodzi, ale jestem zobowiązany odpowiedzieć tym stytucji jest najważniejsze. Ile razy mam powtarzać posłom, którzy mimo wielu debat w dalszym ciągu

Spis treści to, drodzy państwo, że jesteśmy za podziałem władz nie rozumieją albo udają, że nie rozumieją, o co cho- na władzę sądowniczą, wykonawczą i ustawodawczą, dzi. A więc powtórzę jeszcze raz. Konstytucję złama- tak jak jest w konstytucji zapisane. Jesteśmy za rów- no w czerwcu i w październiku. Parlament poprzed- nowagą władz, a to nie jest puste słowo, tylko wypeł- niej kadencji wszedł, większość parlamentarna we- nione treścią i związane z określonymi instrumenta- szła w kompetencje obecnego parlamentu, przyznał mi. Jesteśmy za tym, że Trybunał Konstytucyjny jest to również Trybunał Konstytucyjny, złamano kon- władzą odrębną. Jesteśmy za tym, ponieważ to w py- stytucję. Nawet ten Trybunał Konstytucyjny musiał taniach padało – i zrobimy wszystko, żeby to zagwa- stwierdzić, że rzeczywiście przepisy zawarte w usta- rantować – by była niezawisłość sędziowska. Nieza- wie z 2015 r. są złamaniem konstytucji, a w szczegól- wisłość sędziowska, drodzy państwo, to jest to, że ności ostatni przepis. Rodzi się wobec tego pytanie: sędzia może wyrokować w zgodnie z własną wiedzą Jeżeli wtedy zdecydowano się na złamanie konstytu- prawniczą, z własnym sumieniem i z własnym prze- cji, to po co to zrobiono? Po co to zrobiono? Ano od- konaniem. Na tym polega niezawisłość sędziowska. powiedź na to pytanie jest prosta. Po to, żeby zawład- I to jest szalenie ważne. I wara od tego komukolwiek, nąć Trybunałem Konstytucyjnym. Państwo powia- kto by chciał wpływać i naciskać na sędziego. Ale nie dacie, że my dokonujemy dziś zamachu na Trybunał może być, drodzy państwo, zgody na to, gdy chcecie Konstytucyjny. Państwo dziś powiadacie, że są za- ustanowić władzę sądowniczą władzą nadrzędną nad grożone prawa i wolności obywatelskie. Otóż, drodzy wszystkimi władzami. Przecież to się kłóci z konsty- państwo, wy przy pomocy Trybunału Konstytucyj- tucją, z podziałem i z równowagą władz. Ile razy to nego chcieliście i chcecie ograniczyć prawa i wolności trzeba, drodzy państwo, powtarzać, żeby wreszcie to obywatelskie. Chcecie ograniczyć demokrację. dotarło. (Poseł Paulina Hennig-Kloska: Nie da się tego Pytacie państwo również, kto zostanie prezesem. słuchać.) Nie wiem tego, kto zostanie prezesem. Teza, że pre- (Posłowie Klubu Poselskiego Nowoczesna opusz- zesem może zostać osoba, która uzyska jeden głos, czają salę) która sama na siebie zagłosuje, jest przejawem cał- Ludzie w ostatnich wyborach opowiedzieli się za kowitej ignorancji. No jak można zabierać głos na zmianami w kraju. Dlatego nam powierzyli mandat temat ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, o jego i oczekują tych zmian. A państwo postanowiliście: nie, organizacji i trybie postępowania przed nim, nie my opanujemy Trybunał Konstytucyjny i przy pomo- przeczytawszy tej ustawy. A przecież to jest ewiden- cy Trybunału Konstytucyjnego nie dopuścimy do żad- tny przykład na to, że ta osoba, która podnosiła kwe- nych zmian w państwie. Na to zgody być nie może. stię tego, że ktoś zagłosuje sam na siebie, uzyska je- Państwo powiadacie, że Trybunał Konstytucyjny den głos i może być przedstawiony prezydentowi, stał i stoi na straży praw obywatelskich. No to przy- wykazała się kompletną nieznajomością aktu praw- pomnę, jak się zachował chociażby w przypadku nego, o którym mówiła. Wyraźnie jest w przepisach 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze 93

Poseł Stanisław Piotrowicz jekt do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu przedstawienia sprawozdania. zapisane – i tu uwzględniliśmy postulat opozycji – że Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że żeby być przedstawionym prezydentowi, trzeba uzy- Sejm propozycję przyjął. skać co najmniej 5 głosów poparcia. A więc ręce opa- Sprzeciwu nie słyszę. dają, gdy już po raz któryś tłumaczę te same rzeczy Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. po- i otrzymuję pytania wskazujące na to, że ci, którzy rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do pytają, chcą tylko wygłaszać własne tezy mające się Spraw Energii i Skarbu Państwa oraz Komisji nijak do projektu i snują insynuacje co do tego, co my Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leś- zamierzamy zrobić. Ano nic. Zamierzamy realizować nictwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie wolę naszych wyborców. I to konsekwentnie realizu- ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla ka- jemy. To konsekwentnie realizujemy, drodzy państwo. miennego oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo Dlatego też ta ustawa jest po to, żeby trybunał był geologiczne i górnicze oraz niektórych innych instytucją odrębną, niezależną, sędziowie byli nieza- ustaw (druki nr 996 i 1012). wiśli, żeby cieszył się on szacunkiem społecznym. Proszę panią poseł Annę Paluch o przedstawienie Dziś okazuje się, że trybunał za sprawą prezesa sprawozdania komisji. uwikłał się w politykę. Drodzy państwo, tego nie do- strzegacie, że uwikłanie się przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego w politykę stanowi naruszenie po- Poseł Sprawozdawca Anna Paluch: stanowień konstytucji. Sędziowie winni być apoli- tyczni i bezstronni. I jakoś to nie chce przejść przez Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sprawa, do której gardło. odnosi się omawiany projekt ustawy z druku nr 996 W kółko domagacie się państwo zaprzysiężenia i sprawozdanie połączonych komisji, druk nr 1012, trzech sędziów. A ja pytam: A na jakiej podstawie jest tak stara i znana, jak stare i znane są kopalnie, prawnej? Na jakiej podstawie prawnej? Nie znacie wydobycie węgla i towarzyszący węglowi w złożach państwo uchwały Sejmu w tej materii? O tym, kto metan. jest sędzią, decyduje Sejm – i to właśnie mówi kon- Prowadzone od lat działania restrukturyzacyjne stytucja, to jest w konstytucji zapisane – nie Trybu- w zakresie górnictwa węgla kamiennego powodują Spis treści nał Konstytucyjny. Trybunał Konstytucyjny nie ma nieodpłatne zbywanie do Spółki Restrukturyzacji prawa dokonywać kontroli wyboru. Proszę, ażeby to Kopalń SA zakładów górniczych lub ich części. Ten raz na zawsze sobie państwo zapamiętali. Mało tego, proces wiąże się zazwyczaj z koniecznością wygasza- nawet ten Trybunał Konstytucyjny przecież to nia posiadanych koncesji, które najczęściej dotyczą stwierdził w swoim postanowieniu ze stycznia tego roku. Stwierdził wprost: Trybunał Konstytucyjny wydobywania węgla kamiennego i metanu jako ko- nie ma prawa dokonywania kontroli tzw. uchwał nie- paliny towarzyszącej. A zatem kopalnie w chwili wy- normatywnych Sejmu. To jest autonomiczna i suwe- gaśnięcia koncesji na wydobywanie węgla kamienne- renna decyzja Sejmu. A państwo w kółko wmawiacie go tracą możliwość wydobywania metanu jako kopa- ludziom, że Trybunał Konstytucyjny stwierdził coś liny towarzyszącej, a przecież zazwyczaj posiadają innego. Proszę zajrzeć do sentencji orzeczenia ze system pozyskiwania i gospodarczego wykorzystania stycznia tego roku. Tam jest wyraźnie to napisane. metanu do produkcji energii. Bezmyślność naszych Jeżeli chodzi o to, że Trybunał Konstytucyjny pofol- poprzedników spowodowała, że z uwagi na brak od- gował swojej woli politycznej w uzasadnieniu i nieco powiednich regulacji prawnych trzeba w likwidowa- dalej i w innym kierunku poszedł, to chcę przypo- nych kopalniach zamykać instalacje do odmetano- mnieć, że wartość prawną, normatywną ma senten- wienia lub uwalniać metan do atmosfery, powodując cja, a nie uzasadnienie – i też warto o tym pamiętać szkody w środowisku. Dodam tu, że metan jest wie- – natomiast cała reszta to było chciejstwo polityczne. lokrotnie bardziej szkodliwy w zakresie oddziaływa- Drodzy państwo, kolejna ustawa jest po to, żeby nia cieplarnianego niż dwutlenek węgla. zaprowadzić ład konstytucyjny w państwie. A że nie Wysoka Izbo! Przepisy ustawy z dnia 7 września tak łatwo jest posprzątać po tych, co bałaganu naro- 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamien- bili, o tym świadczy kolejna ustawa. Dziękuję bardzo. nego, ale przede wszystkim przepisy ustawy z dnia (Oklaski) 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze nie dają możliwości pozyskiwania metanu bez uzyskania oddzielnej koncesji, tzw. koncesji węglowodorowej. Wicemarszałek Powoduje to oczywiste straty finansowe, za które Małgorzata Kidawa-Błońska: płaci polski podatnik, bo Spółka Restrukturyzacji Kopalń przecież otrzymuje pieniądze na likwidację Dziękuję bardzo, panie pośle. od Skarbu Państwa. Zamykam dyskusję. (Poseł Krzysztof Gadowski: Tak.) W związku z tym, że w czasie drugiego czytania No, ale jeśli się przepuściło 1,5 mld zł w spółce, zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- która podobno przygotowywała budowę elektrowni ki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten pro- jądrowej, a nie wskazała nawet proponowanej loka- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego 94 oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze

Poseł Sprawozdawca Anna Paluch wydobytej kopaliny. Ta praca musi być w jakiś sposób finansowana, bo służba geologiczna powinna wypeł- lizacji, to czemu się przejmować tym, że miesięcznie niać ciążące na niej obowiązki. Dzięki proponowane- na jednym otworze z powodu niewykorzystania me- mu zapisowi będzie możliwe finansowanie kosztów tanu może być nawet kilkaset tysięcy złotych straty? związanych z nadzorem nad likwidacją kopalń z fun- Bezmyślność granicząca z głupotą. duszu geologicznego. Przypomnę, że ten art. 2, bę- Ale, Wysoka Izbo, ad rem. Art. 1 omawianego pro- dący skutkiem poprawki, został przyjęty 30 głosami jektu zawierający zmiany do ustawy z dnia 7 wrześ- za, przy 5 głosach przeciwnych i 2 wstrzymujących nia 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla ka- się, na posiedzeniu połączonych komisji: Komisji do miennego stanowi w dodawanym art. 8f, że przedsię- Spraw Energii i Skarbu Państwa oraz Komisji Ochro- biorstwo przekazane do Spółki Restrukturyzacji ny Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Kopalń w trakcie likwidacji zakładu górniczego może Art. 3 zawiera zmianę do art. 163 ustawy z dnia w celu ochrony środowiska lub zapewnienia bezpie- 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Do- czeństwa ruchu likwidowanego zakładu górniczego dawane ust. 6–9 dotyczą nadzoru nad instytutem wydobywać metan bez uzyskiwania koncesji w prze- badawczym realizującym zadania w zakresie pań- strzeni objętej planem ruchu likwidowanego zakładu stwowej służby geologicznej w celu wzmocnienia nad- górniczego. Należy tutaj podkreślić, że zgodnie z ra- zoru właściwego ministra nad tymże instytutem. portem Wyższego Urzędu Górniczego w sprawie za- Obecnie obowiązujące przepisy dotyczące instytutów grożeń metanowych na 30 kopalń węgla kamiennego badawczych utrudniają prowadzenie bieżącego nad- w 21 stwierdzono wydzielanie metanu, w tym w 15 zoru ministra nad Państwowym Instytutem Geolo- w pokładach o najwyższej, IV kategorii zagrożenia gicznym – Państwowym Instytutem Badawczym, metanowego. W 2014 r. liczba ścian z IV kategorią, któremu ustawa powierzyła pełnienie funkcji pań- w których prowadzono eksploatację, stanowiła stwowej służby geologicznej. W szczególności mówię 42,5%. Zmiana zawarta w art. 1 omawianego projektu o przepisach dotyczących rady naukowej, dających tu zapewni zatem bezpieczeństwo likwidowanego radzie szerokie uprawnienia, które mają istotny zakładu, bezpieczeństwo sąsiednich zakładów górni- wpływ na realizację zadań państwa w tym zakresie. czych i bezpieczeństwo powszechne oraz wpłynie Ale podkreślmy, to nie rada naukowa, tylko mini-

Spis treści korzystnie na stan środowiska naturalnego, bo pro- ster ponosi odpowiedzialność za prawidłowe realizo- wadzi do ograniczenia ilości metanu emitowanego do wanie zadań publicznych w tej dziedzinie. Podobnie atmosfery. jest z przepisami regulującymi działanie komisji prze- Stanowione przepisy będą dotyczyły jednego prowadzającej konkurs na stanowisko dyrektora Pań- przedsiębiorstwa – jak już powiedziałam – które pro- stwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego wadzi działania likwidacyjne finansowane przez Instytutu Badawczego, które utrudniają sprawowanie Skarb Państwa, przedsiębiorstwa, którego współ- nadzoru przez właściwego ministra. Zadania Pań- właścicielem jest Skarb Państwa. Nowe przepisy stwowej Służby Geologicznej i Państwowej Służby umożliwią zapewnienie bezpieczeństwa podczas li- Hydrogeologicznej wykonywane przez PIG – Państwo- kwidacji zakładów górniczych oraz właściwe wyko- wy Instytut Badawczy, ważne dla realizacji polityki rzystanie cennej kopaliny, jaką jest metan. Tak więc, surowcowej państwa, dają asumpt do takiej właśnie Wysoka Izbo, sprawa jest, powiem bez ogródek, zmiany przepisów ustawy, aby minister miał realny śmiertelnie poważna. wpływ na jednostki, za których działania bądź zanie- Art. 2 omawianego projektu obejmuje zmianę za- chania ponosi odpowiedzialność polityczną i służbową. pisu w art. 401c ust. 2 ustawy Prawo ochrony środo- Art. 4 zawiera zmiany do ustawy z dnia 11 lipca wiska w taki sposób, że pkt 1 otrzymuje brzmienie: 2014 r. o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górni- „1) finansowanie potrzeb geologii na rzecz kraju;”, cze oraz niektórych innych ustaw, czyli tzw. ustawy a pkt 2 uchyla się. Przypomnę, że art. 401c Prawa węglowodorowej. Zmiana dotycząca art. 21 tej usta- ochrony środowiska dotyczy listy zadań publicznych, wy przedłuża z 2 do 4 lat termin, w którym podmio- które mogą być finansowane przez narodowy fun- ty prowadzące roboty w wyrobiskach zlikwidowa- dusz ochrony środowiska. Proponowany zapis jest nych podziemnych zakładów górniczych mają obo- szerszy od dotychczasowego, więc umożliwia finan- wiązek dostosować się do wymogów ustawy Prawo sowanie nie tylko – jak dotąd – rozpoznania budowy geologiczne i górnicze. Druga zmiana w tymże arty- geologicznej kraju, ale również prac poszukiwaw- kule wydłuża czas obowiązywania przepisów wyko- czych i dokumentacyjnych, sprawowania nadzoru nawczych wydanych na podstawie art. 110 Prawa geologicznego, przygotowania i wdrożenia polityki geologicznego i górniczego. Pierwotnie miały one surowcowej państwa, innowacyjnych technologii itp. obowiązywać nie dłużej niż 24 miesiące od dnia wej- W nowym zapisie pkt 1 zawiera się również zakres ścia w życie noweli węglowodorowej, zatem 1 stycznia przedmiotowy dotychczasowego pkt 2, stąd propozy- 2017 r. straciłoby ważność rozporządzenie ministra cja jego uchylenia. środowiska z 16 lutego 2012 r. w sprawie planów ru- Pragnę podkreślić, że Ministerstwo Środowiska chu zakładów górniczych. Ponieważ przepisy doty- w sytuacji likwidacji kopalń i wydobywania metanu czące planów ruchu zakładów górniczych mają być mimo braku koncesji musi m.in. prowadzić ewidencję wkrótce znowelizowane na skutek wdrożenia dyrek- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze 95

Poseł Sprawozdawca Anna Paluch Poseł Beata Mateusiak-Pielucha: tywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/30/UE, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu celowe jest przedłużenie tego terminu do 36 miesięcy, Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość rekomen- czyli o rok. duję przyjęcie rządowego projektu ustawy o zmianie Art. 5, 6 i 7 projektu ustawy zawartego w sprawo- ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamien- zdaniu komisji, w druku nr 1012, to przepisy przej- nego oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologicz- ściowe, o charakterze intertemporalnym, które są ne i górnicze. konsekwencją zmian wprowadzonych do ustawy Pra- W związku z powstaniem Spółki Restrukturyza- wo geologiczne i górnicze. Z kolei art. 8 stanowi, że cji Kopalń SA powstała konieczność wygaszania kon- ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po cesji na wydobycie węgla kamiennego i metanu jako dniu ogłoszenia. kopaliny towarzyszącej, które były udzielane pier- Wysoka Izbo! Omawianym dzisiaj projektem, za- wotnie innym podmiotom gospodarczym. W momen- wartym w sprawozdaniu komisji, naprawiamy rażą- cie wygaśnięcia koncesji na wydobycie węgla kamien- ce błędy popełnione przy uchwalaniu w 2014 r. zmian nego Prawo geologiczne i górnicze nie daje możliwo- do ustawy Prawo geologiczne i górnicze, usuwamy ści wykorzystania metanu bez udzielenia oddzielnej koncesji, tzw. węglowodorowej, w likwidowanych luki i niekonsekwencje. Nie jest to zresztą, przypo- zakładach górniczych. Projekt dotyczy wprowadze- mnę, pierwsza korekta noweli węglowodorowej w tej nia możliwości wykorzystania metanu w likwidowa- kadencji, przypomnę prace nad drukiem nr 364 nych zakładach górniczych lub ich oznaczonych częś- w marcu br. W odniesieniu do pozyskiwania metanu ciach bez konieczności uzyskania nowej koncesji jako kopaliny towarzyszącej złożom węgla kamien- węglowodorowej, co jest czasochłonne i kosztowne. nego pilna nowelizacja przepisów jest sprawą niezwy- Przyjęcie tych zmian pozwoli na wykorzystanie ist- kle, jak powiedziałam, i śmiertelnie poważną, nato- niejących instalacji odmetanowania bez udzielania miast przepisy dotyczące funkcjonowania Państwo- oddzielnej koncesji. Utrzymanie tej ciągłości nie tyl- wego Instytutu Geologicznego – Państwowego Insty- ko jest ważne ze względu na bezpieczeństwo pracy, tutu Badawczego mają oczywisty wpływ na skutecz- bezpieczeństwo powszechne, ale też wpłynie na ogra- ność realizacji nadzoru geologicznego nad pozyski- niczenie emisji metanu do atmosfery. Spis treści waniem kopaliny towarzyszącej, jaką jest metan. Przypomnijmy, że metan jest gazem cieplarnia- Wysoka Izbo! Połączone komisje, Komisja do Spraw nym, którego potencjał cieplarniany jest o ponad 30 Energii i Skarbu Państwa oraz Komisja Ochrony razy większy od potencjału dwutlenku węgla. Celem Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, tej zmiany jest więc zapewnienie bezpieczeństwa przyjęły do projektu ustawy z druku nr 996 cztery podczas likwidacji zakładu górniczego lub jego części poprawki, po analizie opinii Biura Legislacyjnego na i najlepsze wykorzystanie kopaliny, jaką jest metan. temat tych poprawek. Przedłożona ustawa dokonuje także nowelizacji Wysoka Izbo! Połączone komisje: Komisja do Spraw przepisów ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie Energii i Skarbu Państwa oraz Komisja Ochrony ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa przy- innych ustaw. W trakcie ponadrocznego stosowania jęły projekt zawarty w sprawozdaniu połączonych tej ustawy pojawiły się problemy dotyczące dostoso- komisji 29 głosami za, przy 7 głosach wstrzymują- wania jej wymogów do robót prowadzonych w zlikwi- cych się. dowanych podziemnych zakładach górniczych wyko- rzystywanych w szczególności w celach turystycz- Wysoka Izbo! W imieniu ww. komisji proszę o przy- nych, rekreacyjnych, leczniczych. W tego typu jednost- jęcie projektu zawartego w druku nr 1012, na co cze- kach nieprowadzących robót geologicznych i górni- kają kopalnie, a zwłaszcza poddane restrukturyzacji czych nie ma konieczności stosowania przepisów o ru- zakłady górnicze. Dziękuję bardzo. chu zakładów górniczych, co jest dla nich bardzo kosztowne. Konieczne stało się więc wydłużenie okresu, w którym podmioty, takie jak poprzednio Wicemarszałek wymieniłam, prowadzące roboty w wyrobiskach Małgorzata Kidawa-Błońska: zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych dostosowują się do wymogów określonych w ustawie Dziękuję bardzo, pani poseł. Prawo geologiczne i górnicze. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Ustawa wydłuża również czas obowiązywania rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- przepisów wykonawczych wydanych na podstawie czeń w imieniu klubów i kół. art. 110 ustawy z 9 czerwca 2011 r. Prawo geologicz- Otwieram dyskusję. ne i górnicze. Oznacza to, że w związku z prowadzo- Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Beata nymi pracami nad implementacją dyrektyw unijnych, Mateusiak-Pielucha, Klub Parlamentarny Prawo i Spra- w wyniku której będzie konieczne dostosowanie wiedliwość. przepisów o planach ruchu zakładów górniczych, ko- Bardzo proszę. nieczne stało się wydłużenie okresu obowiązywania 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego 96 oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze

Poseł Beata Mateusiak-Pielucha nież na wydobycie węgla. I słusznie, że ta zmiana jest dokonywana. Jest ona rzeczywiście niezbędna. obecnego rozporządzenia ministra środowiska z 16 Wracając do tematu drugiego, a więc do tematu lutego 2012 r. w sprawie planu ruchu zakładów gór- dotyczącego zmiany w Prawie geologicznym i górni- niczych, które straciłoby moc z dniem 1 stycznia 2017 r. czym, chciałem zaznaczyć, że po roku rządów Prawo W związku z tymi wszystkimi okolicznościami i Sprawiedliwość nie jest przygotowane do noweliza- rekomenduję Wysokiej Izbie przyjęcie tej ustawy. cji swoich rozporządzeń. Przez rok i przez 8 lat funk- Dziękuję. (Oklaski) cjonowania w opozycji Prawo i Sprawiedliwość nie przygotowało się do zmiany przepisów, do zmiany dyrektyw, które rzeczywiście powinny wejść w życie Wicemarszałek i na bazie których powinna być przygotowana zmia- Małgorzata Kidawa-Błońska: na przepisów wykonawczych. Ale otóż na posiedzeniu komisji do przedłożenia Dziękuję bardzo, pani poseł. rządowego wprowadzane są poprawki, które dotyczą Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego, przede wszystkim… Te poprawki wykraczają poza klub Platforma Obywatelska. zakres przedłożonego projektu, w jakiś sposób zakres opinii Rady Ministrów, bo przecież ten projekt był… I czego one dotyczą? Poprawki dotyczą przede wszyst- Poseł Krzysztof Gadowski: kim nadzoru związanego z Państwową Inspekcją… (Poseł Anna Paluch: Instytutem.) Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka …Państwowym Instytutem Geologicznym. Cho- Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma dzi o nadanie statutu, chodzi o zmianę dotyczącą Obywatelska chciałem przedstawić stanowisko klubu składu rady naukowej instytutu, przeprowadzenie wobec sprawozdania komisji o rządowym projekcie konkursu na dyrektora Państwowej Inspekcji Pracy. ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górni- Chodzi również, proszę państwa, o zmianę sposobu ctwa węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie usta- finansowania. Czego? Narodowego Funduszu Ochro- wy Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych ny Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dotychczas fi- Spis treści innych ustaw. Właściwie mówimy tu o dwóch dru- nansowanie ograniczone było do rozpoznania budo- kach: nr 996 i 1012. wy geologicznej kraju. Pani premier i Rada Mini- W świetle dziś prowadzonej restrukturyzacji gór- strów nie wyrazili zgody na posiedzeniu Rady Mini- nictwa przez rząd Prawa i Sprawiedliwości zachodzi strów co do zmiany sposobu finansowania. A dziś rzeczywiście poważna potrzeba. Mamy do czynienia przez posłów Prawa i Sprawiedliwości główny geolog ze sprawą śmiertelnie poważną, bo likwidowane są kraju wprowadza, rozszerza katalog zasad dofinan- przecież w założeniach Ministerstwa Energii kolejne sowania do (Dzwonek) państwowego funduszu geo- kopalnie, kolejne ruchy. Chciałem je wymienić, żeby dezyjnego. To jakiś paradoks i jakieś niezrozumienie. to wyraźnie wybrzmiało. W 2016 r. został przekaza- Dlatego klub Platformy Obywatelskiej wnosi po- ny, zlikwidowany Ruch Anna, został zlikwidowany prawki związane ze skreśleniem art. 2, art. 3 i w ślad Ruch Jas-Mos, przynajmniej w dużej części, w 2017 r. za tym również art. 5 i art. 7, które również wynika- przewiduje się likwidację Ruchu Pokój 1, likwidację ją z konsekwencji skreślenia art. 2. KWK Sośnica, likwidację Ruchu Rydułtowy, likwi- Chciałem poinformować Wysoką Izbę, że uzależ- dację Ruchu Śląsk, likwidację kopalni węgla kamien- niamy głosowanie nad tym projektem w kontekście nego. Oczywiście wśród tych, w których to złoże jest wniesionych poprawek. Dziękuję bardzo. czerpane, są również kopalnie, które mają wspaniałe złoża, które mają koncesje co najmniej do 2030 r., 2040 r., mają kadrę. Okazuje się, że te kopalnie mimo Wicemarszałek hucznych zapowiedzi w okresie kampanii, że nie bę- Małgorzata Kidawa-Błońska: dzie likwidacji kopalń, są likwidowane. I tu rzeczywiście pojawiła się bezmyślność na- Dziękuję bardzo, panie pośle. szych poprzedników, bo wtedy – w 2005 r., między Bardzo proszę, pan Krzysztof Sitarski, klub Ku- 2005 r. a 2007 r. – nie przygotowali tej ustawy. Pew- kiz’15. no wtedy nie przewidywali, że będą likwidowali. Nie- stety Platforma Obywatelska też nie przewidywała, że będzie likwidowała kopalnie w okresie 2007– Poseł Krzysztof Sitarski: 2016. A tu się okazuje, że Prawo i Sprawiedliwość przystąpiło mocno do likwidacji kopalń i rzeczywiście Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! następuje tu potrzeba uregulowania przepisów zwią- W imieniu klubu Kukiz’15 chciałem przedstawić sta- zanych z wydobywaniem metanu. To prawda, że dzi- nowisko klubu odnośnie do projektu zmiany ustawy siaj prawo nie pozwala na to, żeby oddzielnie funk- o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz cjonowała koncesja na wydobycie metanu, jak rów- niektórych innych ustaw. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze 97

Poseł Krzysztof Sitarski zakładu wydobywającego kopaliny istnieje nadzór w postaci Wyższego Urzędu Górniczego, mało tego, Generalnie można by się tutaj skupić na dwóch został utworzony kolejny oddział w Gdańsku, jeśli rzeczach. Cała ustawa przygotowana jest w sposób chodzi o górnictwo otworowe, i tu też nie rozumiem, w miarę poprawny. Jedna rzecz jest bardzo dobra, dlaczego te środki są przesuwane. a druga niekoniecznie. A więc tak – reasumując, żeby nie zabierać zbęd- Zacznijmy od tej dobrej. Jest tutaj mowa o wyko- nie czasu, składam, pani marszałek, proszę bardzo… rzystywaniu metanu przez zakłady, gdzie zakończo- na została produkcja. Jest to bardzo dobra rzecz, prośrodowiskowa, a także wspierająca ekonomię Wicemarszałek przedsiębiorstw, które zostały przekazane do Spółki Małgorzata Kidawa-Błońska: Restrukturyzacji Kopalń. Można w ten sposób stwo- rzyć nową bazę jakby jednak energetyczną, wspiera- Dziękuję. jącą zasoby i bilans energetyczny kraju. Tu nie ma wątpliwości, trzeba to jak najbardziej poprzeć. I to jest ta dobra strona projektu. Poseł Krzysztof Sitarski: A teraz trzeba popatrzeć na to, co tu jest negatywne. Negatywny jest tutaj punkt dotyczący finansowa- …dwie poprawki. Jedna to poprawka, która skre- nia potrzeb geologii na rzecz kraju. Nowelizacja śla art. 2. A druga poprawka wnosi temat kolejny, w punkcie drugim generalnie zmieni sposób rozdys- o którym nie wspominałem, mianowicie temat wy- ponowania środków Narodowego Funduszu Ochrony gasających koncesji. Koncesje wszystkich zakładów Środowiska i Gospodarki Wodnej, pochodzących m. górniczych mają swoją karencję, o tym wszyscy wie- in. z opłat górniczych. Dotychczas nie mniej niż pomy. Do roku 2020 koncesje utraci albo będzie bardzo łowa tych środków, zaznaczam, przeznaczona była trudno z uzyskaniem… wygaśnie 40 koncesji. I tu na finansowanie potrzeb geologii w zakresie pozna- mówimy o wszystkich firmach górniczych, od ja- nia budowy geologicznej kraju oraz w zakresie gospo- strzębskiej spółki, poprzez Polską Grupę Górniczą, darki zasobami złóż kopalin i wód podziemnych, na katowickim holdingu kończąc. Także mówimy przeciwdziałanie osuwiskom ziemi i likwidowanie ich o wydobyciu węgla brunatnego. To jest bardzo istot- Spis treści skutków dla środowiska, finansowanie realizacji zana rzecz dla przemysłu górniczego, żeby ten zapis dań Krajowego Administratora Podziemnych Skła- był. Szczegóły oczywiście przedstawię w komisji, dowisk Dwutlenku Węgla, z wyjątkiem zadań, o któ- żeby nie zabierać cennego czasu, bo już mamy opóź- rych mowa w art. 28e ust. 2 ustawy Prawo górnicze nienie. i geologiczne. Proponowana nowelizacja spowoduje, I to tyle. Czyli jeśli chodzi o klub Kukiz’15, popie- że środki przekazane zostaną jedynie na finansowa- ramy korzystne zmiany względem metanu, a popar- nie potrzeb geologii na rzecz kraju i, w drugim przy- cie reszty projektu uzależniamy od rozpatrzenia po- padku, finansowanie realizacji zadań Krajowego prawek wnoszonych do pani marszałek. Dziękuję Administratora Podziemnych Składowisk Dwutlen- bardzo. (Oklaski) ku Węgla, z wyjątkiem zadań, o których mowa w po- wyższym artykule, który wcześniej przytoczyłem. I co istotne? Uzasadniając przesuwanie finansów, Wicemarszałek które spowoduje… Taki przepis generalnie jest nie- Małgorzata Kidawa-Błońska: korzystny dla sektora górniczego, daje bowiem ministrowi środowiska możliwości dowolnego dysponowa- Dziękuję bardzo, panie pośle. nia środkami Narodowego Funduszu Ochrony Śro- Zapraszam pana posła Zbigniewa Gryglasa, klub dowiska i Gospodarki Wodnej, które pochodzą m.in. Nowoczesna. z opłat górniczych. Dotychczas te środki były wydatkowane na badania w zakresie gospodarki zasobami złóż kopalin, wód podziemnych oraz przeciwdziała- Poseł Zbigniew Gryglas: nia osuwiskom ziemi i generalnie całej rewitalizacji terenów pogórniczych. I co tutaj słyszę? Słyszę, że Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam przyjem- należy zastanowić się, ile kopaliny pt. metan zostanie ność zaprezentować stanowisko klubu Nowoczesna wykorzystane. Ja nie wiem, czy w ministerstwie sły- wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o funkcjo- szeli o tym, że zakłady odmetanowania istnieją i są nowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz niektó- liczniki, i nie trzeba z tego specjalnych środków wy- rych innych ustaw. korzystywać, bo każdy zakład zajmujący się profesjo- Program restrukturyzacji kopalń, który jest obec- nalnie odzyskiwaniem metanu taki stan może rapor- nie realizowany, prowadzi często do nieodpłatnego tować na bieżąco, to nie jest żaden problem, żaden zbywania zakładów górniczych do Spółki Restruktu- wysiłek. ryzacji Kopalń, co, jak tutaj już zostało powiedziane, Kolejna sprawa to nadzór konieczny. Oczywiście wiąże się z wygaszaniem koncesji na wydobycie wę- taki nadzór cały czas istnieje, w przypadku każdego gla kamiennego, a wraz z tą koncesją zakłady tracą 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego 98 oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze

Poseł Zbigniew Gryglas nie potrafię tego przypomnieć, zacytować. Natomiast to, co budzi nasze wątpliwości, to druga część projek- możliwość wydobywania i gospodarczego wykorzy- tu – już poprzednicy mówili o tym, że tu została dostania metanu. To z kolei może prowadzić do realne- konana taka wrzutka, po raz kolejny. Może i jest taka go zagrożenia i rzeczywiście nie bagatelizujemy tego potrzeba, ale to, jak to się stało w komisji… nagle zagrożenia – w najlepszym przypadku może prowa- dowiadujemy się, że jeden minister nie wie, co drugi dzić do szkód w środowisku na skutek uwalniania zgłasza, bo taką sytuację mieliśmy. W odpowiedzi na tegoż metanu do atmosfery. I to jest rzeczywiście ta pytanie minister, który reprezentował rząd, miał część ustawy, z którą nie wiążą się zasadniczo wąt- pełnomocnictwo rządu do jego reprezentowania w spra- pliwości. Ustawa umożliwi Spółce Restrukturyzacji wie tej ustawy, wzrusza ramionami i mówi: nic nie Kopalń uzyskanie zezwolenia na wydobywanie tego wiem na ten temat. Jeżeli jeszcze powiemy, że to nie- metanu bez koncesji w likwidowanym zakładzie gór- sie ze sobą dość duże skutki finansowe, o których niczym. rząd i ministrowie nie dyskutowali – a więc nie ma Mówiliśmy podczas posiedzenia komisji o tym, że takiej wiedzy i nie potrafi się tego jednoznacznie naszym zdaniem istnieje tutaj możliwość przeniesie- przedstawić posłom – to budzi to nasze wątpliwości nia tej koncesji czy możliwość wydobywania metanu i zastrzeżenia. Dlatego już nie będę zgłaszał tych po- w przypadku zbycia zorganizowanej części przedsię- prawek, zresztą pytałem też o to na posiedzeniu ko- biorstwa. Muszę powiedzieć, że nadal ta wątpliwość misji, ale te poprawki trzeba poprzeć, bo musi być nas nurtuje, ona nie została w sposób dla mnie prze- jakaś logika. Zresztą zastrzeżenia były również ze konujący wyjaśniona. Istnieje zagrożenie, mówiąc strony Biura Legislacyjnego, bo te poprawki wykra- kolokwialnie, „wyniesieniem” koncesji w przypadku czają poza pierwszy projekt zgłoszony przez Radę zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub Ministrów, przez rząd. Dlatego też tak będziemy się całego przedsiębiorstwa kopalni. To może być wynie- zachowywać. sienie nie tylko koncesji, ale także składników ma- Co do zagospodarowania metanu – każdy element, który potrafi dostarczyć nam troszkę energii, jątkowych, które dzisiaj często służą do gospodarcze- jest cenny i trzeba tu robić wszystko. Jeżeli jest taka go wykorzystywania tego metanu i produkcji choćby możliwość, że obniży się koszty pozyskiwania meta- energii elektrycznej w ten sposób. Oczekujemy, że Spis treści nu, to trzeba to robić i nie trzeba robić z tego jakiejś podczas najbliższego posiedzenia zostanie to osta- sensacji. Można to było nawet wcześniej zrobić przy tecznie wyjaśnione. innych ustawach mówiących o restrukturyzacji gór- Jeśli chodzi o zmiany dotyczące Prawa geologicz- nictwa. nego, podzielam tutaj wątpliwości moich poprzedni- Dlatego klub Polskiego Stronnictwa Ludowego ków co do dystrybucji opłat gazowych będących w dys- będzie popierał projekt ustawy, natomiast będziemy pozycji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska zachowywać się tutaj – powiem tak, bo nie znam jesz- i Gospodarki Wodnej. Dziękuję bardzo. cze treści poprawek, choć one zostały tu w jakiś spo- sób zaprezentowane – rozsądnie, tak żeby była w tym wszystkim jakaś logika. Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Wicemarszałek Dziękuję bardzo, panie pośle. Małgorzata Kidawa-Błońska: Zapraszam pana posła Mieczysława Kasprzaka, Polskie Stronnictwo Ludowe. Dziękuję bardzo, panie pośle. Zapraszam pana posła Ireneusza Zyskę, Koło Po- selskie Wolni i Solidarni. Poseł Mieczysław Kasprzak:

Szanowna Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Poseł Ireneusz Zyska: Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Polskie- go Stronnictwa Ludowego odnieść się do przedmio- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! towego projektu ustawy. W imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidarni przed- Otóż powiało trochę grozą tutaj ze strony pani stawiam stanowisko w sprawie rządowego projektu poseł sprawozdawcy, wszystkie nieszczęścia zostały ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górni- przypomniane, jakie się wydarzyły w ciągu ostatnich ctwa węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie usta- lat. To przy ustawie gospodarczej jest troszkę niepo- wy Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych ważne. Rozmawiamy o poważnych sprawach, o tym, innych ustaw, druki nr 996 i 1012. jak zagospodarować metan, co zrobić, żeby taniej Pierwotnie w projekcie ustawy znajdowały się można było go pozyskiwać, i tutaj nikt nie wątpi dwa merytoryczne artykuły. Pierwszy z nich dotyczył w to, że taka ustawa jest potrzebna, natomiast jakieś nowelizacji, która umożliwiała wykorzystywanie me- straszne słowa tutaj padały o nieszczęściach itd., już tanu w likwidowanych zakładach górniczych lub 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze 99

Poseł Ireneusz Zyska talizacji oraz konkurencji w dostępie do terenu i infrastruktury. Wymaga to wprowadzenia do polskiego w ich oznaczonych częściach bez konieczności uzy- systemu prawnego pełnej ustawowej regulacji, kohe- skania koncesji węglowodorowej. Zasadny jest argu- rentnej ze światowymi standardami i przepisami ment wskazujący na przewlekłość procesu prowadzą- unijnymi. cego do uzyskania koncesji węglowodorowej. Ponad- Nowe Prawo geologiczne i górnicze obejmujące to wstrzymywanie usuwania metanu w likwidowa- gospodarkę zasobami surowców i ochronę geologicznych zakładach górniczych w sposób poważny może ną zasobów surowcowych kraju powinno być kodek- pogorszyć bezpieczeństwo pracy, bezpieczeństwo sową, jednolitą regulacją systemowo i spójnie powią- powszechne oraz niekorzystnie wpływać na ochronę zaną z regulacjami dotyczącymi Prawa wodnego, środowiska poprzez emisję metanu do atmosfery. Za- ochrony środowiska, planowania i zagospodarowania tem przyjęcie zaproponowanego rozwiązania legisla- przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, cyjnego istotnie przyspieszy wykorzystanie metanu ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz zachowania w kopalniach lub w ich częściach przeznaczonych do likwidacji. Poza tym w projekcie ustawy dokonano narodowego charakteru strategicznych zasobów na- korekt mających na celu wyeliminowanie wątpliwo- turalnych kraju. Oczekujemy od właściwych mini- ści przy interpretowaniu nieostrych pojęć „roboty” sterstw podjęcia intensywnych prac mających na celu oraz „zlikwidowane podziemne zakłady górnicze”. przygotowanie projektu systemowej regulacji praw- Dotychczas nie było wiadomo, czy przez pojęcie robót nej w przedmiotowym zakresie. należało rozumieć każdą aktywność, każdą robotę, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Posłowie Koła Po- czy tylko roboty geologiczne i górnicze. Powodowało selskiego Wolni i Solidarni poprą rządowy projekt to trudności w zakresie stosowania pojęcia podziem- ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górni- nych zakładów górniczych, gdyż nie skonkretyzowa- ctwa węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie usta- no, czy chodzi o każdy podziemny zakład górniczy, wy Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych w którym kiedykolwiek prowadzono eksploatację, czy innych ustaw. Dziękuję bardzo. (Oklaski) tylko o zakład górniczy w rozumieniu obecnych prze- pisów ustawy. W rezultacie ustawa była stosowana Spis treści do podmiotów udostępniających podziemne zakłady Wicemarszałek górnicze wyłącznie na cele turystyczne. Małgorzata Kidawa-Błońska: Drugi merytoryczny artykuł w przedłożeniu rzą- dowym dotyczył nowelizacji przepisów ustawy z dnia Dziękuję bardzo, panie pośle. 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy Prawo geologiczne Do pytań zapisało się sześciu posłów. i górnicze w zakresie doprecyzowania pojęć zwią- Czy ktoś jeszcze chce zadać pytanie? zanych z prawidłowym prowadzeniem robót we Jeżeli nie, zamykam listę. wszystkich zlikwidowanych podziemnych wyrobi- Jako pierwszy pytanie zadaje pan Tomasz Piotr skach. Nowak, klub Platforma Obywatelska. Ponadto w przedłożonym projekcie zaproponowa- Czas na zadanie pytania – 1 minuta. no wydłużenie czasu obowiązywania przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie art. 110 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze. Poseł Tomasz Piotr Nowak: Na etapie prac w Komisji do Spraw Energii i Skar- bu Państwa oraz Komisji Ochrony Środowiska, Za- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! sobów Naturalnych i Leśnictwa zostały wprowadzo- Kiedyż wreszcie będzie polityka surowcowa państwa, ne w pełni akceptowane przez Koło Poselskie Wolni panie ministrze? W tej chwili mamy paraliż polega- i Solidarni poprawki dotyczące finansowania potrzeb jący np. w Wielkopolsce wschodniej na tym, że mini- geologii na rzecz kraju oraz poprawki dotyczące sta- ster rolnictwa blokuje powstanie nowej odkrywki, bo tutu Państwowego Instytutu Geologicznego, które nie ma polityki surowcowej państwa. A tymczasem w naszej ocenie pozwolą na usprawnienie pracy administracji geologicznej. w poprawce nr 1, którą czytam, dopiero szuka pan Na marginesie prowadzonych prac legislacyjnych pieniędzy, chce je zorganizować po to, żeby przygoto- należy zauważyć, iż zasadniczo zmieniło się otoczenie wać i wdrożyć politykę surowcową państwa. społeczno-gospodarcze, jak i zmieniła się praktyka W odpowiedzi na interpelację, którą napisałem do prowadzenia działalności geologiczno-górniczej oraz pana rok temu, poinformował pan, że w ciągu 3 lat gospodarki surowcowej. W sposób istotny zmieniły taka polityka surowcowa państwa powstanie. To zde- się także regulacje prawne dotyczące zagospodaro- cydowanie za długo, ale trudno, przyjmuję 3 lata. Czy wania przestrzennego oraz form i zakresu ochrony te 3 lata biegną od dzisiaj, czyli od momentu, w któ- przyrody. Powstały nowe zjawiska powodujące kolizję rym pan to finansowanie znajdzie, czy biegną od branżowych norm prawnych i dotyczących zagospo- tamtego roku, czyli powiedzmy, za 2 lata będziemy darowania przestrzennego i gminnych planów rewi- mieli politykę surowcową państwa? Dziękuję bardzo. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego 100 oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję bardzo, panie pośle. Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego, Zapraszam pana posła Mieczysława Kasprzaka, Platforma Obywatelska. Polskie Stronnictwo Ludowe. Panie pośle, zapraszam do zadania pytania. (Poseł Iwona Arent: Chyba że pan rezygnuje.) Poseł Mieczysław Kasprzak: Poseł Krzysztof Gadowski: Szanowna Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Dziękuję. Chciałbym prosić o wyjaśnienie jednej rzeczy, bo tu- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panowie Ministro- taj padły takie stwierdzenia, jakoby to poprzednia wie! Pierwsze pytanie chciałbym skierować do pana koalicja zawiniła, była winna, że trzeba ponosić tak ministra Tobiszowskiego. Otóż jak to będzie wyglą- ogromne koszty związane z tymi koncesjami na od- dało technicznie w takiej sytuacji, kiedy część zakła- metanowanie, pozyskiwanie metanu. Coś mi tutaj nie du zostaje przejęta przez Spółkę Restrukturyzacji Ko- pasuje. No przecież wcześniej takich problemów nie palń, a cześć pozostaje w przedsiębiorstwie? A wszy- było. Te problemy w tej chwili dopiero występują, scy wiemy, że ten układ związany z odmetanowaniem biorą się z tego tytułu, że nie można przekazać tej kopalń jest powiązany. Jak w takiej sytuacji będzie koncesji. wyglądała sprawa koncesji? Czy ta koncesja zostanie I tu pytanie konkretne do pana ministra: Czy podtrzymana przez główne przedsiębiorstwo górni- wcześniej ten problem występował? Jeżeli występo- cze, czyli przez dawną kopalnię, czy ona będzie dzie- wał, przynajmniej ja o tym nie słyszałem, to proszę lona w kontekście dalszego funkcjonowania tej dru- to potwierdzić, jeżeli nie, to dlaczego w tej chwili do- giej części? piero po roku z tym problemem występujecie i obcią- I kolejne pytanie, do pana ministra, głównego geo- żacie, tak jak zawsze, jak przy każdej okazji, poprzed- loga: Jakimi środkami finansowymi służby geolo-

Spis treści ników: że to ich wina, że to ogromne pieniądze, giczne dzisiaj dysponują i na ile dzięki poprawce, ogromne straty. Taką ideologię się rozkręca. (Dzwo- która została złożona w komisji (Dzwonek), przejmie nek) Jest problem, trzeba go rozwiązać, a nie szukać się dodatkowe środki na te działania, które zostały wyraźnie wymienione w uzasadnieniu do poprawki? winnych w tej chwili, bo winni to są ci, którzy likwi- Dziękuję. (Oklaski) dują kopalnie. Tak to rozumiem.

Wicemarszałek Wicemarszałek Małgorzata Kidawa-Błońska: Małgorzata Kidawa-Błońska:

Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję bardzo. Zapraszam pana posła Krzysztofa Sitarskiego, Ostatnie pytanie zadaje pan poseł Stefan Rome- klub Kukuz’15. cki, klub Kukiz’15.

Poseł Krzysztof Sitarski: Poseł Stefan Romecki: Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Czy prawdą jest, że nowelizacja wprowadza niepre- Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! cyzyjny zapis „finansowanie potrzeb geologii na Panie ministrze, czy prawdą jest, że środki pozyska- rzecz kraju”, który daje dowolność interpretacyjną ne na skutek nowelizacji posłużą do finansowania ministrowi środowiska? Praktycznie może dojść do procesu tworzenia polskiej służby geologicznej? Dzię- sytuacji, w której środki przekazywane przez górni- kuję. (Oklaski) ctwo na Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej będą wykorzystane na rzecz finansowania przedsięwzięć wręcz niekorzystnych dla górnictwa. Trzeba wspomnieć tutaj o opłacie eks- Wicemarszałek ploatacyjnej: 60% gminy, 40% narodowy fundusz Małgorzata Kidawa-Błońska: ochrony środowiska. Dlaczego nie można np. ograni- czyć opłaty eksploatacyjnej? Wszyscy mówimy o wy- Dziękuję bardzo, panie pośle. cofaniu się z obciążeń fiskalnych dla górnictwa. Dla- Jako pierwszy na pytania odpowiada pan mini- czego nie można w tej kwestii zejść choćby o 20% z peł- ster Grzegorz Tobiszowski, sekretarz stanu w Mini- nych opłat, żeby dać troszeczkę oddech przemysłowi sterstwie Energii. górniczemu? Dziękuję bardzo. Bardzo proszę. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze 101

Sekretarz Stanu Wysoka Izbo, rozporządzenie to dotyczy dyrektywy w Ministerstwie Energii obszarowej, czyli jest związane z dyrektywą obszaro- Grzegorz Tobiszowski: wą, która powinna być przygotowana przez poprzedni rząd grubo ponad 2 lata temu. My w tej chwili Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Od- mamy tę dyrektywę przygotowaną, ona jest po opi- powiadając panu posłowi Kasprzakowi: występowa- niowaniu społecznym i po Komitecie Stałym Rady ło, ale nie na taką skalę. Natomiast nie jest to zwią- Ministrów, lada moment trafi pod obrady Rady Mi- zane wprost z likwidacją, tylko z przekazywaniem nistrów i będzie przedłożona Wysokiej Izbie pewnie pewnych części majątku, stąd pewien proces pojawił w ciągu może miesiąca, to zależy oczywiście od prac się również w czasie przekazywania. Pamiętajmy: rządowych. To jest obszerna rzecz. W związku z tym, Kazimierz-Juliusz, wcześniej też były inne obiekty, skoro ona od razu wejdzie w dużym tempie, bo mamy a więc skala ta zaczyna się pojawiać w większym na- zapóźnienia, jeśli chodzi o rozwiązania europejskie, sileniu, stąd jest potrzeba tej ustawy i tylko to, o czym to wtedy wejdzie z tym nowe rozporządzenie. W związ- rozmawialiśmy na komisji, potwierdzam. ku z tym nie ma sensu dawać nowego rozporządzenia Natomiast co do odpowiedzi dla pana posła Ga- na dwa miesiące. Tam nie ma nic do zmiany, trzeba dowskiego. Koncesja jest dzielona i ta część, która po prostu przedłożyć to rozporządzenie. przychodzi do SRK, traci koncesję. Pozostaje to w tej Sprawa następna. Pan poseł Sitarski pytał… W za- części, która pozostaje czynna. Dlatego ta ustawa, sadzie to jest odpowiedź na to samo. Dzielony jest którą wprowadzamy – jeśli byłaby wola korzystania subfundusz pół na pół: dla geologii i dla górnictwa. dalej z tej możliwości, korzystania z metanu w tej Nie ma możliwości, żeby były straty, jeśli chodzi o po- części SRK – jest nam potrzebna, aby można było trzeby górnictwa w tym momencie, jakiekolwiek za- taką działalność prowadzić. Dziękuję bardzo. szły. Poseł Gryglas. Przepraszam, nie zrozumiałem, co to znaczy wyniesienie koncesji czy opłaty gazowe. Po Wicemarszałek prostu nie ma takiej terminologii w Prawie geologicz- Małgorzata Kidawa-Błońska: nym i górniczym, więc trudno mi powiedzieć. Może chodziło o wygaszenie koncesji? Jeśli chodzi o tzw. Spis treści Dziękuję bardzo, panie ministrze. koncesje 2020, było to przedmiotem obrad Rady Geo- Teraz na pytania będzie odpowiadał sekretarz logicznej, którą zresztą trzeba było nową powołać, bo stanu w Ministerstwie Środowiska pan minister Ma- poprzedni rząd zlikwidował Radę Geologiczną. Radę riusz Orion Jędrysek. Górniczą również zlikwidował. Było to przedmiotem Bardzo proszę. obrad i Rady Geologicznej, i Rady Górniczej. Pewien zapis został przygotowany, nawet był gotowy do rzą- Sekretarz Stanu dowego zgłoszenia, ale w trakcie tych prac okazało w Ministerstwie Środowiska się, że wiele koncesji, które zostały wydane w czasie Mariusz Orion Jędrysek: ostatnich kilkudziesięciu lat, było wydanych w oparciu o różne podstawy prawne, tak różne, że nie da się Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! jednym prostym zapisem wprowadzić, jedną popraw- Kolejno postaram się odpowiedzieć na pytania gene- ką w Prawie geologicznym i górniczym przedłużenia ralnie. działalności tych kopalń wszystkich jednocześnie. To Otóż, panie pośle, nie ulegają żadnemu przesunię- nie jest prawda, że sprawa dotyczy… jest bardzo pil- ciu żadne wartości finansowe dzielone między potrze- na, ponieważ właśnie udzielono koncesji. Chwałowi- by geologii i górnictwa. Górnictwo w żaden sposób ce – w tej chwili, dwie następne może w ciągu mienie odczuje tych zmian, odczuje tylko zmiany posze- siąca będą udzielone. W związku z tym tak naprawdę rzenia możliwości wachlarza finansowania potrzeb sprawa dotyczy koncesji, które wygasają w roku 2019 kraju, bo dziś niektórych rzeczy z subfunduszu geo- i 2020. logicznego – czyli połowy tego, co ma górnictwo, po- Następna sprawa, poseł Zyśka, chodzi o pytanie, łowy na geologię, bo tak jest to dzielone – nie można czy zadania służby geologicznej będą z tego finanso- finansować, np. wykonywania dokumentowania złóż. wane. Tak, to jest to samo co dzisiaj. Funkcje czy Nie możemy np. sfinansować udokumentowania złóż role, zadania służb geologicznych wykonuje Państwo- bursztynu i to w zasadzie w Polsce jest wartość taka wy Instytut Geologiczny i są finansowane z tego bardzo ważna. Można inwestować, próbujemy tę źródła. W tym zakresie nic się nie zmieni. sprawę nielegalnych eksploatacji okiełznać. I trzeba Jeśli chodzi o politykę surowcową, jeden z posłów to zrobić, trzeba zainwestować, i trzeba to zrobić pytał, to oczywiście ta polityka surowcowa, jak de- zgodnie z prawem, i to próbujemy robić. Więc tutaj klarowałem, będzie w ciągu 3 lat. Liczymy od mo- nie ma możliwości, żeby w jakiś sposób górnictwo na mentu, kiedy deklarowałem, ten licznik oczywiście tym straciło. biegnie. W tej chwili przygotowany jest zarys polity- Sprawa druga, pan poseł Gadowski pytał o prze- ki surowcowej, jako następny etap kończymy przygo- dłużenie dotyczące rozporządzeń. Otóż, szanowna towywać koncepcję i myślę, że państwo spokojnie w ciągu 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego 102 oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska ron Wydobycie. Mam wymieniać dalej? Węgiel bru- Mariusz Orion Jędrysek natny, tak samo. I tutaj chodzi o taką rzecz, że praktycznie w sumie do 2020 r. wygaśnie 40 koncesji. 3 lat będą mieli możliwość przyjrzenia się, krytyko- (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Ma- wania i wnoszenia uwag. riusz Orion Jędrysek: 39.) Jeśli chodzi o jeszcze jedno pytanie, to dotyczące W jaki sposób ministerstwo jest w stanie przygo- zniesienia opłaty eksploatacyjnej czy zmniejszenia tować 40 koncesji w mniej niż 5 lat, gdy jedna kopal- opłaty eksploatacyjnej. Proszę państwa, opłata eks- nia przeszło 5 lat to przygotowuje? Po prostu się nie ploatacyjna generalnie czemu służy, czym ona jest. wyrobicie i o to idzie cała gra, panie ministrze. Tylko Wielkość opłaty eksploatacyjnej, tak jak pan poseł o to, o nic więcej. Żeby kopalnie mogły w sposób le- słusznie powiedział, jest dzielona między gminy i pań- galny pozyskiwać złoża. I tylko o to. Dziękuję. stwo z wyjątkiem opłat związanych z węglowodora- mi, tam jeszcze powiat wchodzi w grę. Jaki jest cel tej opłaty? Ano taki, żeby z jednej strony rekompen- Wicemarszałek sować straty czy uciążliwość działalności górniczej, Małgorzata Kidawa-Błońska: ale z drugiej strony finansować przyszłe potrzeby państwa w zakresie przygotowania poszukiwań geo- Dziękuję bardzo. logicznych, prowadzenia tych poszukiwań geologicz- I w trybie krótkiego sprostowania pan poseł Ire- nych, kartowania geologicznego, powiedzmy, mam neusz Zyska jeszcze. nadzieję już niedługo, także przygotowywania doku- mentacji geologicznej czy finansowania polityki surowcowej. Poseł Ireneusz Zyska: To są te sprawy, na które w czasach poprzednich, kiedy jeszcze istniał Centralny Urząd Geologiczny, Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! moglibyśmy powiedzieć, że wydawano na te cele, Tym razem nie merytorycznie, ale dla mnie w równie myślę, że 10-krotnie, a może 100-krotnie więcej mo- ważnej sprawie. Nazywam się Ireneusz Zyska. I to mentami. W tej chwili, proszę państwa, te opłaty nie ja zadałem pytanie, tylko pan poseł Stefan Rome-

Spis treści eksploatacyjne dla celów geologii rocznie wynoszą cki, na które pan minister raczył odpowiedzieć. Dzię- niewiele ponad 100 mln, około 150 mln. Proszę sobie kuję bardzo. (Oklaski) wyobrazić, że jedno wiercenie ze szczelinowaniem, a to jest rozpoznanie budowy geologicznej, bo trzeba wiedzieć, jaka jest np. wielkość zasobów geologicz- Wicemarszałek nych, jedno takie wiercenie ze szczelinowaniem Małgorzata Kidawa-Błońska: kosztuje około 50 mln, więc to jest naprawdę skrom- na kwota. Dziękuję bardzo. No i chyba wszystko, na wszystkie pytania odpo- Jeszcze pan minister, bardzo krótko. wiedziałem. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Bardzo proszę.

Wicemarszałek Sekretarz Stanu Małgorzata Kidawa-Błońska: w Ministerstwie Środowiska Mariusz Orion Jędrysek: Dziękuję bardzo, panie ministrze. W trybie sprostowania, ale bardzo krótkiego, pan Chciałbym jeszcze w takim razie przeprosić pana poseł Krzysztof Sitarski najpierw. posła za przekręcenie nazwiska. Doceniam to i dzię- Przepraszam, ale bardzo proszę, bo mamy na- kuję za wsparcie, bo rzeczywiście widzę, że w ostat- prawdę duże opóźnienie, panowie. nim głosie, poprzednim, który pan zabierał, bardzo widać, że sprawa potrzeb polityki surowcowej jest dla pana jasna. Dziękuję za głębszą analizę. Poseł Krzysztof Sitarski: Natomiast tu odpowiem tak, rząd przygotowuje taką zmianę, te trzy koncesje, które wygasłyby, bo Dziękuję. Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wy- już nie wygasną, bo zostały przedłużone, teraz będą soka Izbo! W trybie sprostowania pozwolę sobie jedną przedłużone. Następna zagrożona to jest 2019 r. Do rzecz o koncesji. Pan minister był łaskaw wspomnieć tego czasu wpłynie projekt rządowy, myślę, że na po- o koncesji kopalni Chwałowice. Czy pan minister wie, czątku przyszłego roku, do połowy przyszłego roku że trwało 5 lat z hakiem, żeby pozyskać tę koncesję? najdalej, który będzie mógł być uchwalony i obowią- I teraz sytuacja jest taka, jakie koncesje? 11 koncesji zywać przynajmniej 2 lata przed upływem albo 1,5 Jastrzębskiej Spółki, 10 koncesji Katowickiego Hol- roku przed wygaśnięciem poprzedniej koncesji. dingu Węglowego, 2 koncesje Lubelskiego Węgla, 17 Rzeczywiście długo trwało wydawanie tamtych koncesji Polskiej Grupy Górniczej, 10 koncesji Tau- koncesji, przygotowania, kilka lat. Zgadza się. Pan 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego oraz ustawy o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze 103

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska staliśmy, powołany przez nasz rząd zarząd funduszu Mariusz Orion Jędrysek zastał narodowy fundusz w stanie katastrofalnym, stanie bliskim zapaści. Dopiero działania naprawcze wymienił wszystkie, bo to tyczy tak naprawdę dzisiaj spowodowały, że fundusz odzyskał równowagę. Gdyby 36 koncesji, panie pośle, bo było 39, z czego trzy już ten trend, który panował w poprzednich latach, został są praktycznie… jedna wydana, a dwie będą wydane utrzymany, na koniec 2017 r. stan środków funduszu w ciągu najbliższych tygodni. W związku z tym bę- wynosiłby minus 500 mln zł. A więc proszę tak bardzo dzie przygotowany osobny projekt, z pełną analizą się nie troszczyć, bo już, że tak powiem, działania na- i dostosowaniem zapisów prawnych dla każdej z tych prawcze w funduszu zostały przeprowadzone i on koncesji w zależności od tego, w oparciu o które za- może pełnić swoją rolę, a przypominam, że jest jednym pisy prawne były wydawane, od dekretu Bieruta do z najważniejszych instrumentów w rękach ministra prawa geologiczno-górniczego uchwalonego w 1994 r. środowiska. Dziękuję bardzo. (Oklaski) i później jeszcze wielokrotnie zmienianego. Nie róbmy bałaganu, tylko róbmy to porządnie, prosto, tak żeby nikt nie miał wątpliwości. Pamiętać Wicemarszałek trzeba, że zmieniły się terminologie, tego zapewne Małgorzata Kidawa-Błońska: nie ma w tym projekcie. Zobaczymy, przyjrzę się jemu jeszcze. Nie ma, przede wszystkim nie było Dziękuję bardzo, pani poseł. umów użytkowania górniczego, które potem weszły. Zamykam dyskusję. To też trzeba uwzględnić, te umowy trzeba przeana- W związku z tym, że w czasie drugiego czytania lizować. Jak wszystko przeanalizujemy, to będzie zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- można wyczerpujący, uczciwy projekt rządowy przy- ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- słać. Wtedy pan będzie mógł się oczywiście na ten jekt do Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa temat wypowiedzieć. W tej chwili puszczanie pro- oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Natu- stego projektu, tak jak widziałem ten projekt, bez ralnych i Leśnictwa w celu przedstawienia sprawo- analizy wszystkich koncesji byłoby po prostu nieod- zdania. powiedzialne. Dziękuję. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że

Sejm propozycję przyjął. Spis treści Sprzeciwu nie słyszę. Wicemarszałek Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. po- Małgorzata Kidawa-Błońska: rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa o rządowym Dziękuję bardzo, panie ministrze. projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo ener- I jeszcze głos zabierze sprawozdawca komisji pani getyczne oraz niektórych innych ustaw (druki poseł Anna Paluch. nr 999 i 1011). Bardzo proszę. Proszę pana posła Wojciecha Zubowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.

Poseł Anna Paluch: Poseł Sprawozdawca Dziękuję bardzo. Wojciech Zubowski: Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym po- dziękować klubom za wystąpienie w debacie nad Dziękuję. sprawozdaniem połączonych komisji, aczkolwiek od- Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt noszę wrażenie, słuchając niektórych wypowiedzi, że przedstawić sprawozdanie Komisji Energii i Skarbu nie zostałam do końca zrozumiana. Panie pośle, ja Państwa w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo tutaj nie biję na alarm i nie stwarzam nastroju grozy. energetyczne oraz niektórych innych ustaw, druk Każdy, kto ma minimalne pojęcie o górnictwie, wie, nr 999. Komisja obradowała nad przedstawionym że metan jest gazem wybuchowym, który stwarza projektem ustawy w dniu 15 listopada. Sprawozdanie zagrożenie. Gdyby tak nie było, to nie wydawano by komisji zawarte jest w druku nr 1011. tyle pieniędzy na instalacje do odmetanowienia. To Podczas posiedzenia zaproponowano przyjęcie jest oczywista oczywistość, że trzeba zrobić wszystko, jednej poprawki do projektu, a jej celem jest ograni- żeby ten metan się nie ulatniał. To jest chyba oczy- czenie procederu związanego z wprowadzaniem do wista kwestia. obrotu paliwa, które jest sprowadzane do kraju jako Co do poprawek będziemy dyskutować, debatować smar. Sam projekt wprowadza zmiany w ustawie nad nimi na posiedzeniu połączonych komisji. Nato- Prawo energetyczne, w ustawie z dnia 25 sierpnia miast w odniesieniu do wypowiedzi dotyczących na- 2006 r. o biokomponentach i o biopaliwach ciekłych, rodowego funduszu ochrony środowiska pragnę w ustawie o zapasach ropy naftowej, produktów naf- wszystkim paniom i panom posłom, którzy się trosz- towych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania czyli o stan środków funduszu, przypomnieć, że za- w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 104 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne

Poseł Sprawozdawca Wojciech Zubowski Należy podkreślić, że w przedłożonym projekcie przewidziano mechanizm zapewniający sprawne do- państwa i zakłóceń na rynku naftowym i w ustawie stosowanie obowiązujących umów sprzedaży gazu z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy Prawo ener- ziemnego i umów kompleksowych do wymogów przed- getyczne oraz niektórych innych ustaw. łożonego projektu. W przypadku, o którym mowa, Wysoka Izbo, przedłożony projekt służy trzem obowiązująca w dniu wejścia w życie niniejszej usta- zasadniczym celom. Pierwszy to wykonanie wyroku wy umowa odwołuje się do cen gazu ziemnego w za- Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia twierdzonej taryfie. Niezbędne jest wprowadzenie 10 września 2015 r. dotyczącego regulowania cen takich postanowień umownych, które pozwolą pre- gazu ziemnego. cyzyjnie określić tę cenę bez odwoływania się do cen Drugi cel nowelizacji to zapewnienie sprawnego taryfowych, z których chcemy przecież zrezygnować. funkcjonowania w praktyce rozwiązań umożliwiają- Projekt nakłada na przedsiębiorstwo obrotu obo- cych ograniczenie szarej strefy w obrocie paliwami wiązek podjęcia starań w zakresie dostosowania wią- oraz rozwiązań dotyczących utrzymywania obowiąz- żących je z odbiorcami umów sprzedaży i umów kom- kowych zapasów gazu ziemnego wprowadzonych do pleksowych. W tym celu przewidziano obowiązek ustawy Prawo energetyczne i ustawy o zapasach przesyłania odbiorcy projektu zmiany umowy w za- w lipcu br. kresie proponowanych cen paliw gazowych i sposobu Trzecim celem jest skorygowanie wysokości na- ich ustalania, który nie jest uzależniony od taryfy. rodowego celu wskaźnikowego. Każdy z nich powi- Przesłanie projektu zmiany umowy powinno nastą- nien zostać zrealizowany w jak najkrótszym czasie, pić w terminie umożliwiającym dostosowanie umowy dlatego w projekcie zawartym w jednym druku mamy przed ustaniem obowiązku przedkładania taryf do zapisy dotyczące tak różnych dziedzin, by mogły one zatwierdzenia w terminach, o których wspomniałem być procedowane możliwie szybko. już wcześniej, tzn. przed 1 października 2017 r. w przy- Szanowni państwo, jeżeli chodzi o regulowanie padku odbiorców przemysłowych i 1 stycznia 2024 r. cen gazu ziemnego, to wprowadzone w przedłożonym w przypadku odbiorców w gospodarstwach domo- projekcie zmiany polegają na zniesieniu spoczywają- wych. Żeby zapewnić odbiorcy paliw gazowych wy- cego obecnie na przedsiębiorcach obrotu gazem ziem- starczającą ilość czasu na podjęcie decyzji odnośnie Spis treści nym obowiązku ustalania i przedkładania do zado ewentualnego skorzystania z prawa do wypowie- twierdzenia przez prezesa URE taryf w zakresie ceny dzenia umowy sprzedaży lub umowy kompleksowej, gazu. Ten obowiązek został uznany przez Trybunał przekazanie przez przedsiębiorstwo obrotu projektu Sprawiedliwości Unii Europejskiej za niezgodny z wy- zmiany powinno nastąpić nie później niż 2 miesiące mogami unijnego prawa. Wymóg zatwierdzenia cen przed upływem wskazanych wyżej terminów. gazu ziemnego uznano za poważną przeszkodę w roz- Poza tym projekt gwarantuje wszystkim odbior- woju konkurencyjnego rynku gazu ziemnego. Z tego względu projektowane zapisy przewidują całkowitą com prawo do wypowiedzenia umowy sprzedaży pa- rezygnację z regulowania ceny gazu ziemnego, z tym liw gazowych lub umowy kompleksowej bez ponosze- że uwalnianie cen dla poszczególnych grup odbiorców nia przez nich dodatkowych kosztów. W celu wypo- będzie następować w różnych terminach. Zgodnie wiedzenia umowy odbiorca musi złożyć pisemne z projektem w dniu wejścia w życie ustawy zostaną wypowiedzenie do przedsiębiorstwa energetycznego. uwolnione ceny dla przedsiębiorstw obrotu gazem Umowa zostanie rozwiązana z upływem ostatniego w zakresie sprzedaży na rynku hurtowym, w punk- dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym cie wirtualnym, w tym na giełdzie towarowej, gazu oświadczenie odbiorcy wpłynęło do przedsiębiorstwa ziemnego CNG i skroplonego gazu ziemnego LNG, energetycznego. Dodatkowo odbiorca posiada możli- a także jeżeli chodzi o przetargi, aukcje i zamówienia wość wskazania momentu rozwiązania umowy, któ- publiczne. ry przypada po wskazanym terminie. Drugi etap uwalniania cen rozpocznie się w dniu Jeżeli chodzi o funkcjonowanie w praktyce roz- 1 października 2017 r., kiedy zostaną uwolnione ceny wiązań ograniczających funkcjonowanie szarej stre- dla wszystkich odbiorców końcowych poza odbiorcami fy w obrocie paliwami oraz rozwiązań dotyczących w gospodarstwach domowych. Jeżeli chodzi o ceny dla utrzymywania obowiązkowych zapasów gazu ziem- odbiorców w gospodarstwach domowych, to zostaną nego wprowadzonych do ustawy Prawo energetyczne uwolnione w dniu 1 stycznia 2024 r. W odniesieniu do w lipcu br., projekt przewiduje wprowadzenie szeregu tej grupy odbiorców proponuje się tak duże przesunię- zmian redakcyjnych, porządkujących, a także uzu- cie w czasie z uwagi na ich wciąż stosunkowo małą pełniających do przepisów ustawy z dnia 22 lipca aktywność w zakresie zmiany dostawcy. Chodzi także 2016 r. o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz o zapewnienie tej grupie klientów okresu przejściowe- niektórych innych ustaw, ustawy z dnia 10 kwietnia go, w którym będą mogli oni nabywać gaz ziemny po 1997 r. Prawo energetyczne, ustawy z dnia 25 sierp- cenach taryfowych. Umożliwi to klientom stopniowe nia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych przygotowywanie się do wymogów zmienionej struk- oraz ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy tury rynku oraz przyczyni się do wzrostu ich świado- naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz mości w zakresie przysługujących im praw. zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bez- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne 105

Poseł Sprawozdawca Wojciech Zubowski Szanowni Państwo! Kończąc, w imieniu komisji proszę o przyjęcie proponowanego projektu wraz ze pieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na ryn- wspomnianą na początku poprawką złożoną podczas ku naftowym. prac komisji. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Jeżeli chodzi o zapisy dokonujące korekty w zakresie realizacji narodowego celu wskaźnikowego, (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek projekt przewiduje dwa rozwiązania istotne z punktu Sejmu Ryszard Terlecki) widzenia funkcjonowania przedsiębiorców. Przede wszystkim wprowadza obniżenie poziomu narodowych celów wskaźnikowych w roku 2017 z obecnego Wicemarszałek Ryszard Terlecki: poziomu 7,8% do poziomu 7,1%. Uzasadnieniem ob- niżenia narodowych celów wskaźnikowych w 2017 r. Dziękuję bardzo. jest kwestia zintensyfikowanego wzrostu zapotrze- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- bowania na paliwa ciekłe obserwowanego w ostatnim rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- czasie i będącego konsekwencją wejścia w życie pa- czeń w imieniu klubów i kół. kietu zmian prawnych umożliwiających ograniczenie Otwieram dyskusję. funkcjonowania szarej strefy. W efekcie wprowadzo- Jako pierwsza pani poseł Iwona Arent w imieniu nych rozwiązań prawnych w ostatnich miesiącach Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. odnotowano zwiększone oficjalne zapotrzebowanie Bardzo proszę. na paliwa transportowe, a tym samym także na biokomponenty wykorzystywane do realizacji narodowych celów wskaźnikowych. Wprowadzone rozwią- Poseł Iwona Arent: zanie istotnie zmniejszy koszty realizacji tego obo- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! wiązku ponoszone przez producentów oraz importe- W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- rów paliw. wiedliwość mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Jednocześnie warto podkreślić, że obniżenie dotyczące sprawozdania Komisji Energii i Skarbu NCW na 2017 r. nie wpłynie negatywnie na sektor Państwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie Spis treści producentów rolnych dostarczających surowiec do ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych produkcji biokomponentów, ponieważ zapotrzebowa- ustaw, druki nr 999 i 1011. nie na biokomponenty pozostanie na poziomie roku Przedłożony projekt służy trzem celom, tak jak bieżącego. Obniżenie narodowych celów wskaźniko- przedstawił podczas posiedzenia komisji pan mini- wych zostanie w tym przypadku zrekompensowane ster. Pierwszy cel to przede wszystkim wykonanie wzrostem zapotrzebowania na paliwa z tytułu ogra- wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europej- niczenia szarej strefy. skiej z dnia 10 września 2015 r. dotyczącego uregu- Szanowni Państwo! Kolejne z wprowadzonych lowania cen gazu ziemnego. Drugi cel to zapewnienie rozwiązań w obszarze mechanizmów realizacji naro- sprawnego funkcjonowania w praktyce rozwiązań dowych celów wskaźnikowych dotyczy wprowadzenia umożliwiających ograniczenie szarej strefy w obrocie rocznego, to znaczy do dnia 1 stycznia 2017 r., odro- paliwami i rozwiązań dotyczących utrzymywania czenia obowiązku spełnienia przez biokomponenty obowiązkowych zapasów gazu ziemnego. Trzeci cel zaliczane do realizacji NCW kryteriów ograniczenia to skorygowanie wysokości narodowego celu wskaź- emisji gazów cieplarnianych na poziomie 50%, pozo- nikowego. stawiając poziom wymienionego ograniczenia na rok Jeśli chodzi o cel pierwszy, to wymóg zatwierdza- 2017 w dotychczasowej wysokości. Zaproponowane nia cen gazu ziemnego uznano za poważną przeszko- rozwiązanie jest zgodne z przepisami Unii Europej- dę w rozwoju konkurencyjnego rynku gazu ziemnego skiej w tym zakresie. Wprowadzana zmiana znaczą- i dlatego w tym projekcie przepisy powodują uwolnie- co poprawi sytuację producentów rolnych wytwarza- nie cen gazu. Dla poszczególnych grup odbiorców jących biomasę oraz krajowych wytwórców biokom- będzie to następować w różnych terminach, o tym ponentów, którzy nie będą zobowiązani zapewnić, mówił pan sprawozdawca. W pierwszym etapie zo- aby wytwarzane przez nich biokomponenty już od staną uwolnione ceny dla przedsiębiorstw obrotu 1 stycznia 2017 r. spełniały rygorystyczne kryterium gazem w zakresie sprzedaży hurtowej, wirtualnej, ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. m.in. giełda, przetargi, aukcje i zamówienia publicz- Podczas prac komisji pojawił się też szereg propo- ne, oraz w przypadku sprężonego i skroplonego gazu zycji poprawek, które jednak nie zostały przez komi- ziemnego. W drugim etapie, czyli 1 października sję przyjęte. Nie wynikało to jednak z ich negatywnej 2017 r., zostaną uwolnione ceny dla wszystkich od- oceny, a z prośby o większą ilość czasu dla minister- biorców końcowych poza odbiorcami w gospodarstwa na ich merytoryczną ocenę. Zakładam więc, że stwach domowych. W trzecim etapie, od dnia 1 stycz- poprawki te, szanowni państwo, mogą zostać zgło- nia 2024 r., to uwolnienie cen będzie dotyczyło od- szone dziś podczas najbliższych wystąpień przedsta- biorców w gospodarstwach domowych. Projekt prze- wicieli poszczególnych klubów parlamentarnych. widuje mechanizm zapewniający sprawne dostoso- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 106 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne

Poseł Iwona Arent Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

wanie obowiązujących umów sprzedaży gazu ziem- Pani poseł, będziemy do 4 tutaj spędzać czas… nego do wymogów tego projektu. Jeżeli chodzi o drugi cel, czyli rozwiązania ogra- niczające funkcjonowanie szarej strefy w obrocie pa- Poseł Iwona Arent: liwami oraz utrzymywanie obowiązkowych zapasów gazu ziemnego, wprowadzono w tym projekcie wiele Dobrze, to w takim razie zgłaszamy 12 poprawek. zmian redakcyjnych i porządkujących. Przedstawimy uzasadnienie na posiedzeniu komisji. Jeśli chodzi o trzeci cel, czyli skorygowanie wyso- Dziękuję bardzo. (Oklaski) kości narodowego celu wskaźnikowego, projekt przewiduje obniżenie poziomu narodowego wskaźnika NCW w 2017 r. z obecnego poziomu 7,8% do poziomu Wicemarszałek Ryszard Terlecki: 7,1%. Wprowadzone rozwiązania istotnie zmniejszą Dziękuję bardzo. koszty realizacji tego obowiązku ponoszone przez Teraz w imieniu Klubu Parlamentarnego Platfor- producentów oraz importerów paliw, przy czym za- ma Obywatelska głos zabierze pan poseł Tomasz potrzebowanie na biokomponenty pozostanie na Piotr Nowak. obecnym poziomie. Projekt wprowadza też roczne odroczenie, do 1 stycznia 2018 r., obowiązku spełnienia przez biokompo- Poseł Tomasz Piotr Nowak: nenty zaliczane do realizacji NCW kryterium ograniczenia emisji gazów cieplarnianych na poziomie Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! 50%, pozostawiając jego poziom na 2017 r. w dotych- Przypadł mi zaszczyt przedstawienia stanowiska czasowej wysokości. Jest to zgodne z przepisami klubu Platforma Obywatelska odnośnie do druków Unii. Plusem tych zmian jest poprawa sytuacji pro- nr 999 i 1011. ducentów rolnych wytwarzających biomasę oraz kra- Od 1997 r. mamy taryfikację gazu, paliw gazo-

Spis treści jowych wytwórców biokomponentów. wych. Mapę drogową, żeby dojść do uwolnienia cen Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W naszej ocenie gazu, rząd Platformy Obywatelskiej i PSL-u wpro- projektowane przepisy przyczynią się do zwiększenia wadził w 2010 r., po dyrektywach, które pojawiły się liczby podmiotów działających na rynku gazu ziem- w Unii Europejskiej w 2003 r. i 2009 r. Z przyjemnoś- nego w Polsce dzięki usunięciu obowiązku przedkła- cią stwierdzam, że tym razem ocena skutków regu- dania taryf do zatwierdzenia przez prezesa URE, co lacji przygotowana przez rząd PiS-u oddaje honor postrzega się jako jedną z podstawowych barier wej- rządom Platformy Obywatelskiej i PSL-u, bo wska- ścia na rynek polski. zuje na to, że proces uwalniania rynku gazu był bar- Natomiast, tak jak powiedział pan poseł sprawo- dzo konsekwentny i zmierzał do tego, żeby powstała zdawca, przeanalizowaliśmy ten projekt i chcemy konkurencja na tym rynku, konkurencja, która bę- złożyć poprawki do tego projektu. Pokrótce, bardzo dzie podstawą tego, ażeby uwolnić ceny gazu do koń- ca. Rozbudowa transgranicznych zdolności przesyło- krótko, bo czas mnie goni, omówię poprawki. Pierw- wych, ukończenie budowy terminala LNG, urucho- sza poprawka mówi o tym… Oczywiście my je będzie- mienie wirtualnego punktu obrotu gazem, Towarowa my omawiać w komisji i będziemy nad nimi głosować Giełda Energii i rynek OTC, obowiązek sprzedaży w najbliższym czasie. Pierwsza poprawka poprawia gazu przez PGNiG przez tzw. obligo giełdowe, utwo- art. 1 pkt 5. Zgodnie z art. 41 ust. 2 pkt 4 Prawa rzenie spółki PGNiG Obrót Detaliczny, umożliwienie energetycznego prezes URE cofa koncesję w każdym szybkiej zmiany sprzedawcy – wystarczy jeden mie- przypadku niespełnienia któregokolwiek z warun- siąc – czy zwolnienie małych importerów gazu do 100 ków. Tutaj chodzi o to, żeby – jeżeli firma, przedsię- mln m3 z zapasów strategicznych – to wszystko, łącz- biorstwo jest w upadłości, w układzie czy w likwida- nie jeszcze z postępowaniami monopolowymi prze- cji – nie doprowadzać (Dzwonek) do sytuacji ograni- prowadzonymi przez UOKiK wobec PGNiG, dopro- czenia dla odbiorców docelowych gazu… wadziło do tego, że rzeczywiście nastąpiło zwiększe- nie presji konkurencyjnej w zakresie wprowadzenia gazu do krajowego przesyłu, wzrost płynności pol- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: skiego hurtowego rynku gazu, wzrost konkurencji – wreszcie zaczęła się walka o klienta – czy swobodne Bardzo dziękuję, pani poseł. kształtowanie się cen gazu dla większości odbiorców końcowych, od 2014 r. do dziś spadek cen o ponad 40%. A wszystko to w oparciu o konkurencję, konku- Poseł Iwona Arent: rencję, która jest kluczem do tego, ażebyśmy mogli zastosować mechanizm uwolnienia, rezygnacji z ta- Już kończę, panie marszałku… ryfikacji cen gazu. Ale powstaje taki oto, mały może, 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne 107

Poseł Tomasz Piotr Nowak Poseł Krzysztof Sitarski: niesmaczek w tym smaczku. Okazuje się, że my by- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! liśmy konsekwentni, a rząd PiS-u nie jest konse- W imieniu klubu Kukiz’15 chciałbym przedstawić kwentny, bo jedno z założeń, które nam uelastycznia- stanowisko klubu dotyczące projektu zmiany ustawy ło rynek, a mianowicie właśnie rezygnacja z zapa- Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw. sów strategicznych przez firmy sprowadzające gaz Generalnie nie ma większych zastrzeżeń co do do 100 mln m3, zostało usunięte w lipcu nowelizacją przedstawionej treści. Pewna sprawa dyskusyjna to Prawa energetycznego. Boję się, że… Mam nadzieję, jednak utrata koncesji przy niewykorzystaniu udzie- że stojąc na straży Unii Europejskiej, chodzi o rezyg- lonej koncesji przez 12 miesięcy. Nad tym jeszcze trzeba byłoby się zastanowić. Z tego, co się orientuję, nację z taryfikacji, nie będziecie państwo rezygnować będą złożone poprawki, więc tutaj akurat sprawa jest z następnych punktów, które już zostały wprowadzo- jeszcze do dyskusji w komisji. Tak samo dyskusyjna ne, a które uelastyczniły cały rynek. jest utrata koncesji przy domniemaniu winy przed- Pytanie jednak, czy uwolnienie rynku zrealizo- siębiorcy. To są dwa punkty, które naprawdę nie po- wane przez rząd PO–PSL jest wystarczające do tego, winny tam mieć miejsca. Generalnie cała reszta jest żeby konkurencja zadziałała i żeby nie było wzrostu do zaakceptowania. cen gazu dla przemysłu. Konsultacje z przemysłem Jeszcze, nawiązując do słów mojego przedmówcy, odbyły się, bo to jest rządowy projekt, więc wreszcie chciałbym wspomnieć o deklaracji rządu dotyczącej doszło do konsultacji. Przemysł wypowiedział się, że monitoringu firm w branży paliw i tych nieszczęs- nie obawia się tego, a więc akceptuje zwolnienie z obo- nych 10 mln. Jak to będzie rzutowało? Na ten mo- wiązku taryfikacji przez URE z dniem 1 październi- ment minął miesiąc. Poczekamy jeszcze z 3 miesiące ka 2017 r. Ale rząd przedkłada, i Platforma Obywa- i później będziemy pytać, czy rząd ma w tej kwestii telska to popiera, osłonę taryf gospodarstw domo- jakąś odpowiedź, jak to się kształtuje na rynku. wych do 1 stycznia 2024 r. Na ten moment Kukiz’15 projekt będzie popierać. Oklaski Druga rzecz, która jest w tej ustawie, to noweli- Dziękuję bardzo. ( )

zacja, poprawa tego, co zostało z nadmiernym pośpie- Spis treści chem przez rząd PiS-u trochę nie tak zrobione. No- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: welizacja Prawa energetycznego z lipca niestety nie poprawia np. 10 mln, które muszą płacić sprowadza- Bardzo dziękuję. jący gaz, czy owej likwidacji tych zwolnień, ale popra- W imieniu klubu Nowoczesna głos zabierze pan wia definicje i podobno – według tego – uszczelnia poseł Zbigniew Gryglas. cały proces. Będziemy to obserwować. Ostatnia sprawa to narodowy cel wskaźnikowy dla biopaliw. Chodzi o zejście i zaoszczędzenie przez Poseł Zbigniew Gryglas: Lotos i Orlen 160 mln zł na tym, że nie będzie takiego narodowego celu wskaźnikowego, jaki był w zało- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam przyjem- żeniach, czyli 7,5%, a będzie 7,1%. Zaoszczędzi na ność zaprezentować stanowisko Nowoczesnej co do tym Orlen, ale nie wiem, czy zaoszczędzą na tym ci, projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo energetycz- którzy zainwestowali, a więc rolnicy. Rolnicy zgłasza- ne oraz niektórych innych ustaw. Zasadniczy element projektu ustawy stanowi no- ją tutaj protesty, ale rząd konsekwentnie (Dzwonek) welizacja Prawa energetycznego w zakresie zniesie- stoi na straży… nia obowiązku zatwierdzania przez prezesa URE cen gazu ziemnego dla odbiorców od 1 października w stosunku do przedsiębiorców i innych odbiorców niebę- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: dących gospodarstwami domowymi, a od roku 2024 także w stosunku do odbiorców w gospodarstwach Dziękuję bardzo. domowych. Ten element nowelizacji ma na celu wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości z wrześ- nia 2015 r., którego niewykonanie wiązałoby się z ot- Poseł Tomasz Piotr Nowak: warciem postępowania przeciwko Polsce i ewentual- nymi karami finansowymi, więc dobrze, że wprowa- …broni Orlenu. Dziękuję. (Oklaski) dzamy te przepisy. Od października 2017 r. sytuacja na rynku gazu będzie w Polsce taka sama jak w przypadku rynku Wicemarszałek Ryszard Terlecki: energii elektrycznej, gdzie ceny energii są regulowane w taryfach wyłącznie dla gospodarstw domowych, Teraz w imieniu klubu Kukiz’15 głos zabierze pan a w przypadku pozostałych odbiorców funkcjonuje poseł Krzysztof Sitarski. konkurencyjny rynek. Wiemy, że ten rynek jeszcze 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 108 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne

Poseł Zbigniew Gryglas Ustawa jest trzyczęściowa, natomiast istotny jest pierwszy element, dotyczący uwolnienia cen gazu. nie do końca działa, ale miejmy nadzieję, że w końcu Wcześniej, powiem wprost, istniały obawy, że uwol- będzie on funkcjonował prawidłowo. W tym zakresie nienie cen gazu może spowodować wzrost cen gazu projekt oceniamy pozytywnie. Jego skutkiem powin- dla naszego przemysłu, ale dzisiaj, kiedy jest już taka no być zwiększenie liczby przedsiębiorstw działają- możliwość, to wszystko się poukładało, dotarło, nie cych na rynku gazu ziemnego w Polsce, a co za tym ma takich obaw, wręcz może to się przyczynić do idzie, zwiększenie konkurencji na tym rynku. Także większej konkurencyjności i obniżki cen. Dobrze, że w przypadku biopaliw projekt ma na celu transpozy- w dalszym ciągu utrzymujemy ochronę odbiorców cję odpowiednich postanowień prawa Unii Europej- indywidualnych, bo tu to zagrożenie jest duże i każ- skiej, ale tylko w zakresie, w którym przeciwko Pol- de wahnięcie mogłoby niekorzystnie odbić się na tych sce toczy się postępowanie. najuboższych. Proszę państwa, zmiany w zakresie sektora gazo- Ważny jest także ostatni element, o którym tutaj wego zaproponowane w projekcie tej ustawy, stopnio- mówiono, dotyczący narodowego celu wskaźnikowe- wo znoszące obowiązek zatwierdzania taryf, były go, a więc biopaliw. Przypomnę całą batalię, jaka się wielokrotnie postulowane zarówno przez przedsię- odbyła przed laty, kiedy Unia Europejska narzucała biorstwa gazownicze, jak i przez największych od- nam konieczność dolewania do paliw określonego biorców gazu w Polsce, stąd należy je ocenić pozy- odsetka produktów pochodzenia rolniczego, określa- tywnie. Jedyne wątpliwości może budzić fakt, że jąc to narodowym celem wskaźnikowym. Pamiętam, odejście od kontroli cen poprzez zatwierdzanie taryf jakie były wtedy obawy, a nawet protesty producen- następuje w sytuacji dokonania zmian w poprzedniej tów, naszych monopolistów, tak to nazwijmy, dystry- ustawie, czyli ustawie z 16 lutego 2007 r. Zmiana butorów benzyny, oleju napędowego, że silniki będą dokonana 22 lipca br. wyeliminowała obie przesłanki, się zacierać. No, była tragedia, koniec świata miał kiedy przedsiębiorstwo mogło dokonać przywozu być, a później okazało się, że na samym biopaliwie gazu z zagranicy, nie tworząc zapasu obowiązkowe- można jeździć i nic się nie dzieje. go. Istnienie tych przesłanek dyscyplinowało domi- Miało to dać szansę naszemu rolnictwu, przede nującego gracza, czyli Polskie Górnictwo Naftowe wszystkim jeśli chodzi o zagospodarowanie nieużyt- Spis treści i Gazownictwo, i było przesłanką tego, dlaczego wy- ków, i powiem szczerze, że to się sprawdziło, bo dzi- konując obligo giełdowe, oferował on gaz na giełdzie siaj rzepak czy kukurydza to są doskonałe surowce. w cenie odpowiadającej cenie gazu na rynku niemie- Z drugiej strony to jest czyste i zdrowe paliwo, nie ckim powiększonej o koszt jego sprowadzenia do Pol- importujemy tego, tylko to jest nasze, rodzime. Gdy- ski. Dzisiaj niestety już takiej presji nie będzie. Gdy by iść śladami ministra Szyszki, to pochłaniany jest

dominujący gracz chciał oferować gaz po cenie wyż- też CO2, bo ta zielona masa gdzieś istnieje, minister szej, zawsze musiał się liczyć z możliwością reakcji Szyszko wymyślił, że lasy pochłaniają. Chodzi oczy- konkurencji, w szczególności ze strony małych pod- wiście o asymilację i tutaj to jest, nie da się ukryć, miotów, które mogły sprowadzić ten gaz z zagranicy więc możemy się pochwalić. Miało być 10%, później w ilości do 100 mln m3 i oferować go na giełdzie lub Unia zaczęła się lekko wycofywać. U nas potencjał bezpośrednio klientom. Dzisiaj ta sytuacja powoduje, produkcyjny jest, więc zastanawia mnie, dlaczego że Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, jak chcemy schodzić z 7,8% do 7,1%, oszczędzać na tym, powiedziałem, nie będzie miało tych ograniczeń. a miało być 10%. Nowoczesna składa poprawki dotyczące tej usta- Oczywiście pod te wskaźniki, pod te potrzeby, tak wy. Poprawki są szczegółowe i dotyczą art. 33 oraz jak tu już ktoś powiedział, ustawili swoją produkcję art. 42 tej ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) nasi rodzimi producenci i odbywa się to u nas w kraju, to są specyficzne urządzenia, więc jeżeli będziemy stopniowo się wycofywać, bo dzisiaj mówimy, że 7,1%, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: a może za chwilę będziemy zmniejszać ten cel wskaź- nikowy – przypomnę, że miało być 10% – to będzie Dziękuję bardzo. to strzał w plecy tych, którzy to produkują, ale prze- Teraz w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Lu- de wszystkim rolników, bo chcę jeszcze raz potwier- dowego głos zabierze pan poseł Mieczysław Kasprzak. dzić, że produkcja rzepaku w naszym kraju zwiększa się z roku na rok, produkcja kukurydzy zwiększa się z roku na rok, zresztą w tej chwili trwa zbiór kuku- Poseł Mieczysław Kasprzak: rydzy i cena kukurydzy jest tak nieatrakcyjna, że stanowi to problem, bo rolnicy po 180 zł za ziarno Dziękuję. kukurydzy przy tych dzisiejszych warunkach uzy- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! skują. Niepokojące jest dla nas to, że ministerstwo W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego nie widzi potrzeby wspierania naszego rolnictwa. mam zaszczyt odnieść się do przedmiotowej ustawy, Będziemy oszczędzać… o której przyszło nam dzisiaj dyskutować. (Poseł Krzysztof Gadowski: Czas.) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne 109

Poseł Mieczysław Kasprzak ci co do przewozu materiałów niebezpiecznych i po- dejścia do obowiązków wynikających z procesów Jeszcze mam czas, panie pośle, proszę się nie de- uszlachetniania paliw. nerwować. W przedłożonym projekcie proponuje się stopnio- To tyle, jeżeli chodzi o klub Polskiego Stronnictwa we znoszenie regulowania cen gazu ziemnego w od- Ludowego. Odniesiemy się w komisji i w czasie gło- niesieniu do poszczególnych grup odbiorców, co ma sowania do poprawek zgłoszonych dzisiaj do tego doprowadzić do bardziej konkurencyjnego rynku. punktu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Przedłożony projekt przewiduje przy tym ochronę dla (Poseł Krzysztof Gadowski: Brawo!) gospodarstw domowych do dnia 1 stycznia 2024 r. Po- zytywnie należy ocenić rozwiązanie gwarantujące wszystkim odbiorcom prawo do wypowiedzenia umo- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wy sprzedaży paliw gazowych lub umowy kompleksowej bez ponoszenia przez nich dodatkowych kosztów. Dziękuję. W odniesieniu do rozwiązań ograniczających W imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidarni głos funkcjonowanie szarej strefy w obrocie paliwami zabierze pan poseł Ireneusz Zyska. oraz rozwiązań dotyczących utrzymywania obowiąz- kowych zapasów gazu ziemnego, wprowadzonych do ustawy Prawo energetyczne w lipcu br. trzeba powie- Poseł Ireneusz Zyska: dzieć, że to wprowadzanie szeregu kolejnych zmian redakcyjnych i porządkujących powinno pomóc w re- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła alizacji tego ambitnego celu. Dobrze należy ocenić Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stano- obniżenie poziomu narodowych celów wskaźniko- wisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmia- wych w roku 2017 z obecnego poziomu 7,8% do pozio- nie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych in- mu 7,1%. W istotnym stopniu zmniejszy to koszty nych ustaw, druki nr 999 i 1011. realizacji obowiązków przez producentów i importe- Przedmiotowy projekt prowadzi do realizacji rów paliw, a jednocześnie nie wpłynie naszym zda- trzech celów. Pierwszym jest wykonanie wyroku Try- niem negatywnie na sektor producentów rolnych bunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia dostarczających surowiec do produkcji biokomponen- Spis treści 10 września 2015 r. i dostosowanie przepisów ustawy tów, ponieważ zapotrzebowanie na biokomponenty do przepisów dyrektywy 2009/73/WE w zakresie wy- pozostanie na poziomie roku bieżącego, co wynika mogów dotyczących interwencji państwa odnoszącej z ograniczenia szarej strefy. się do regulowania cen gazu ziemnego przez wyłą- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie czenie przedsiębiorstw energetycznych z obowiązku Wolni i Solidarni poprze rządowy projekt ustawy przedkładania taryf do zatwierdzenia przez prezesa o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektó- Urzędu Regulacji Energetyki. Drugi cel dotyczy rych innych ustaw, sygnalizując jednocześnie ko- ograniczenia szarej strefy w obrocie paliwami oraz nieczność dalszego doskonalenia Prawa energetycz- rozwiązań w zakresie utrzymania obowiązkowych nego w tym zakresie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) zapasów gazu ziemnego wprowadzanych do ustawy Prawo energetyczne i ustawy o zapasach. Trzecim celem jest skorygowanie wysokości narodowego celu Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wskaźnikowego w zakresie określenia poziomów narodowych celów wskaźnikowych na kolejne lata po- Dziękuję bardzo. przez zmniejszenie kosztów realizacji NCW. Wątpli- Do pytań zapisało się ośmiu panów posłów. wości budzi określenie realizacji tak różnych celów Zamykam listę zapisanych do pytań. w jednym projekcie ustawy. Rozumiem, że działamy Wyznaczam czas pytania na 1 minutę. pod presją czasu, jednak może to się odbić na jakości Jako pierwszy pytanie zadaje pan poseł Tomasz legislacji. Nowak z klubu Platformy Obywatelskiej. Komisja do Spraw Energii i Skarbu Państwa po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz po rozpatrzeniu projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 15 li- Poseł Tomasz Piotr Nowak: stopada 2016 r. wprowadziła poprawki redakcyjne i dostosowujące. W trakcie dyskusji pojawiły się spra- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! wy o dużej wadze dla funkcjonowania rynku paliw, Jestem trochę zaniepokojony, bo choć chwalę, że rząd zgłoszone przez Polską Izbę Paliw Płynnych oraz PiS, prowadząc ustawę rządową, przeprowadził pro- Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu. Dotyczą one ces konsultacji – mamy te wszystkie firmy, z którymi m.in. definicji obrotu paliwami z zagranicą, zaostrze- to było konsultowane – to nie mamy nic o Koalicji Na nia kar przy licznych wątpliwościach interpretacyj- Rzecz Biopaliw, Krajowym Zrzeszeniu Producentów nych, niespójności obowiązków sprawozdawczych, Rzepaku i Roślin Białkowych, Polskim Stowarzysze- trybu aktualizacji koncesji w związku z terminami niu Producentów Oleju, Krajowej Izbie Biopaliw, wejścia w życie stosownych rozporządzeń, niejasnoś- Związku Gorzelni Polskich itd. One wszystkie wystę- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 110 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne

Poseł Tomasz Piotr Nowak strowi energii. Niestety utrzymują się bardzo duże dysproporcje w gazyfikacji terenów zurbanizowanych pują przeciwko obniżeniu narodowego celu wskaźni- i wiejskich. Ma to ogromne znaczenie wobec zanie- kowego, a nic o tym nie ma w informacji, która jest czyszczenia powietrza smogiem, np. w moim regio- podana w ocenie skutków regulacji. Państwo podję- nie. Konieczne są zmiany likwidujące bariery praw- liście decyzję o zaoszczędzeniu 160 mln, ta decyzja ne, w szczególności dotyczy to aktów prawnych regu- niewątpliwie sprzyja Orlenowi i Lotosowi, ale nieko- lujących kwestie ochrony środowiska, Prawa wodne- rzystnie oddziałuje właśnie w odniesieniu do tej Ko- go, ochrony zabytków, dróg publicznych czy przepisów alicji Na Rzecz Biopaliw. Jak to więc jest: Czy rozwa- technicznych. (Dzwonek) Mam pytanie: Czy Minister- żaliście wszystkie argumenty za i przeciw, które stwo Energii opracuje rozwiązania, które ułatwią przedłożyła Koalicja Na Rzecz Biopaliw, czy też rozwój sieci gazowniczych, szczególnie na terenach uznaliście, że ten protest jest niebyły? (Dzwonek) wiejskich? Bardzo proszę o pisemną odpowiedź.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję. Bardzo dziękuję. Pytanie zadaje pan poseł Krzysztof Gadowski, Pytanie zadaje pan poseł Mieczysław Kasprzak, klub Platformy Obywatelskiej. klub Polskiego Stronnictwa Ludowego.

Poseł Krzysztof Gadowski: Poseł Mieczysław Kasprzak:

Dziękuję. Teraz mój czas, dziękuję bardzo, panie marszałku. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam pytanie do Rzeczywiście trzeba spojrzeć z niepokojem na to, co pana ministra: Czy minister rolnictwa nie protesto- jest realizowane w ramach narodowego celu wskaź- wał tutaj przeciwko zmniejszeniu NCW? Mówienie,

Spis treści nikowego dla biopaliw i biokomponentów. Panie mi- że będziemy mieć oszczędność bodajże 160 mln zł, to nistrze, Unia narzuciła swoje warunki, ten wskaźnik jest taka troszkę, wydaje mi się, ironia, bo przecież w 2020 r. ma wynosić 10%, a my tu utrzymujemy tyle samo paliwa będziemy musieli wyjeździć – albo w 2016 r. wskaźnik 7,1, później staramy się spłasz- więcej, bo samochodów nam przybywa. Mówmy więc czać, bo był proponowany w 2017 r. 7,8, a teraz wprost: chcemy zastąpić to, co miało być naszą rodzi- spłaszczamy go do wysokości 8,5% do roku 2020. Co mą produkcją, a więc biokomponenty, estry i spiry- się dzieje, że tak go spłaszczamy? I takie pytanie, tus, po prostu importowaną ropą naftową. Może le- panie ministrze: Czy z tego tytułu, że nie dochowamy piej – to jest droższe, tak, troszkę droższe to jest – żeby tych wskaźników Unii Europejskiej w wysokości to było u nas w kraju produkowane i stanowiło na- 10%, będziemy w jakiś sposób musieli ponieść konse- pędowy środek energetyczny zamiast sprowadzać kwencje – czy to w formie kar, czy innych rzeczy? z zagranicy. A wiadomo, skąd ropę sprowadzamy, Dziękuję bardzo. (Oklaski) skąd sprowadzaliśmy do tej pory. (Dzwonek) Pytam więc jeszcze raz: Czy minister rolnictwa tutaj nie protestował w imieniu rolników? Dziękuję bardzo. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pytanie zadaje pani poseł Małgorzata Pępek, klub Platformy Obywatelskiej. Pytanie zadaje pan poseł Zbigniew Gryglas, klub Nowoczesna.

Poseł Małgorzata Pępek: Poseł Zbigniew Gryglas: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z założe- niami niniejszej ustawy ceny gazu ziemnego dla od- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- biorców w gospodarstwach domowych podlegać będą strze! Moje pytanie dotyczy wspomnianego już art. 33 w dalszym ciągu kontroli prezesa Urzędu Regulacji ust. 3c, który przewiduje możliwość zawieszenia Energetyki przez najbliższe 7 lat okresu przejściowe- przez prezesa URE postępowania o udzielenie kon- go. W tym czasie przewidywany jest dalszy rozwój cesji w przypadku wnioskodawcy, wobec którego wy- konkurencji poprzez zmniejszanie prawnych barier dano postanowienie o przedstawieniu zarzutów w spra- i rozbudowę infrastruktury gazowniczej. Właśnie wie popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skar- przy okazji tej ostatniej, jeśli chodzi o rozwój sieci bowego mającego związek z prowadzoną przez niego gazowniczych, chciałabym zadać pytanie panu mini- działalnością. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne 111

Poseł Zbigniew Gryglas Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Pytanie jest oczywiste: Czy nie stoi to w sprzecz- Dziękuję bardzo. ności z zasadą domniemania niewinności? Samo po- Pytanie zadaje pan poseł Mirosław Suchoń, klub stawienie zarzutów jeszcze nic nie oznacza. Przedsię- Nowoczesna. biorca powinien mieć możliwość kontynuacji działal- ności do momentu, kiedy zapadnie prawomocny wyrok sądu. To pytanie dotyczy też ewentualnej odpo- Poseł Mirosław Suchoń: wiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa, w sytuacji gdyby takie postępowanie (Dzwonek) jednak Dziękuję. nie doprowadziło do wyroku sądowego. Dziękuję bar- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Art. 42a ust. 1 projektu mówi: „Koncesja na wytwa- dzo. (Oklaski) rzanie paliw ciekłych lub koncesja na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą wygasa, jeżeli przedsiębiorstwo Wicemarszałek Ryszard Terlecki: energetyczne przez kolejne 12 miesięcy nie wykaże w sprawozdaniach, o których mowa w art. 43d, prowadzenia działalności objętej koncesją”. Dziękuję. Chciałem zapytać: Jaki jest cel tego zapisu? Czy Pytanie zadaje pan poseł Jarosław Gonciarz, klub nie jest on sprzeczny z zasadą wolności, swobody Prawa i Sprawiedliwości. działalności gospodarczej? Bo choćby biorąc pod uwa- gę zmiany w koniunkturze gospodarczej, można przecież założyć konieczność czasowego zawieszenia Poseł Jarosław Gonciarz: działalności w tym obszarze przez przedsiębiorcę z przyczyn związanych właśnie z opłacalnością tej Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam krótkie py- działalności w danym okresie. Można też założyć tanie. W uzasadnieniu projektu czytamy, że dodanie taki scenariusz, że przedsiębiorca czasowo rezygnu- art. 15a ma na celu wyjaśnienie wątpliwości inter- je z tej akurat działalności, swoje siły i środki prze- pretacyjnych związanych ze stosowaniem przepisów znacza na zupełnie inną działalność, natomiast po ja- Spis treści rozporządzenia dywersyfikacyjnego. W związku z tym kimś czasie, po roku, po 15 miesiącach wraca (Dzwonek) proszę o podanie, jakich dokładnie unikniemy wąt- do tej działalności. W związku z tym w tym mo- pliwości interpretacyjnych, które wcześniej występo- mencie… wały. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Dziękuję. Dziękuję. Lista posłów zapisanych do głosu… Pytanie zadaje pan poseł Wojciech Zubowski, klub Prawa i Sprawiedliwości. Poseł Mirosław Suchoń:

Poseł Wojciech Zubowski: …biorąc pod uwagę ten przepis, nie będzie mógł jej prowadzić. Dziękuję. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jedno krótkie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: pytanie do przedstawiciela rządu. Otóż jedną z tych przyjętych poprawek jest dodanie słowa „smary” do …została wyczerpana. wykazu. Krótko mówiąc, jest to związane z tym, że Teraz głos zabierze podsekretarz… po wejściu w życie pakietu paliwowego zauważono metodę omijania legalnego sposobu na wprowadzenie paliwa, czyli, krótko mówiąc, jest to szara strefa. Za- Poseł Mirosław Suchoń: częto wprowadzać na nasz rynek coś, co oznaczono jako olej smarowy, coś, co posiadało wszelkiego ro- W związku z tym proszę o wytłumaczenie, jaki dzaju parametry oleju napędowego. jest cel tego zapisu. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Krótkie pytanie: Kiedy państwo wydacie rozpo- rządzenia potrzebne do uzupełnienia definicji paliw Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ciekłych, tak by nie utrudniło to funkcjonowania importerom olejów smarowych działających w pełni …stanu w Ministerstwie Energii Michał Kurtyka. legalnie? Dziękuję bardzo. (Oklaski) Bardzo proszę, panie ministrze. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 112 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne

Podsekretarz Stanu w odpowiedzi na zmieniające się uwarunkowania w Ministerstwie Energii rynku. Michał Kurtyka: Było pytanie odnoszące się do przepisu art. 33 ust. 3. Obecnie taki przepis obowiązuje, przypomnę Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję jego brzmienie: Prezes Urzędu Regulacji Energetyki za pytania. Pozwolę sobie odnieść się do tych, które zawiesza postępowanie o udzielenie koncesji w przy- najczęściej się pojawiały na początku. padku wnioskodawcy, wobec którego wydano posta- Jeżeli chodzi o kwestię narodowego celu wskaź- nowienie o przedstawieniu zarzutów w sprawie po- nikowego, to rzeczywiście mamy do czynienia z ła- pełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego godniejszą trajektorią. Ta łagodniejsza trajektoria, zamiast 7,8% na przyszły rok 7,1%, pozwoli nam mającego związek z przedmiotem działalności gospo- osiągać cele dotyczące NCW. Przypomnę tylko, że darczej określonej ustawą, lub gdy wydano takie po- mamy jeden z najwyższych narodowych celów stanowienie wobec osób oraz członków, o których wskaźnikowych w całej Unii Europejskiej. To jest mowa w ust. 3a, do czasu zakończenia postępowania. piąty wskaźnik co do wielkości. I nic nie wskazuje na Jeżeli chodzi natomiast o kwestie rozporządzenia to, że mielibyśmy nie osiągnąć celu, jakim jest doce- dywersyfikacyjnego, ustawa z 22 lipca dała upoważ- lowo w 2020 r. osiągnięcie 10-procentowego udziału, nienie Radzie Ministrów do wydania nowego rozpo- przy czym na ten 10-procentowy udział będzie się rządzenia dywersyfikacyjnego. Obecnie obowiązują- składało 8,5% zdefiniowanego niniejszą ustawą. ce przepisy, czyli tego poprzedniego rozporządzenia Przypomnę, że dotychczas narodowy cel wskaź- dywersyfikacyjnego, nie odpowiadają na potrzeby nikowy był regulowany za pomocą rozporządzenia, rynku i obecnej sytuacji, jeśli chodzi o zmiany, jakie w związku z tym w tym momencie ta trajektoria zmia- zaszły po wejściu Polski do Unii Europejskiej, jak ny narodowego celu wskaźnikowego jest pewniejsza, zapisana w ustawie, od 7,1% do 8,5% w 2020 r. Pozo- również rozbudowę naszej infrastruktury, m.in. po- stałe 1,5% jest realizowane za pomocą wykorzystania jawienie się terminala LNG w Świnoujściu. energii elektrycznej w transporcie. To nie jest tylko Natomiast jednocześnie musimy zmierzyć się z po- kwestia autobusów elektrycznych, ale również trolej- stępowaniami administracyjnymi prowadzonymi obec- Spis treści busów i tramwajów. nie przez prezesa URE na podstawie tamtych prze- To obniżenie narodowego celu wskaźnikowego pisów, nie do końca odpowiadających już na potrzeby, pomiędzy rokiem 2016 i 2017 pozwala nam na uzy- tak jak wspomniałem, obecnej sytuacji. Z tego powo- skanie szeregu korzyści dla sektora, dla konsumen- du niezbędne jest wprowadzenie przepisu przejścio- tów, ale nie wpłynie negatywnie na sektor producen- wego, to jest art. 15a dodany niniejszym projektem, tów rolnych dostarczających surowiec do produkcji który umożliwi umorzenie tych postępowań. Należy biokomponentów. Mamy bowiem do czynienia z więk- podkreślić, że chodzi tu o bardzo dużą liczbę postę- szym wolumenem produkcji paliw. Jest to spowodo- powań. Dotyczą one szeregu kwestii, m.in. kwalifi- wane sukcesem pakietu ograniczającego szarą strefę. kowania gazu z importu. W sytuacji gdy przystąpili- Obserwujemy bowiem znaczące wzrosty legalnych zakupów na hurtowym rynku paliw, a ze względu na śmy do Unii Europejskiej, nabycie wewnątrzwspól- to, że wolumen rośnie, narodowy cel wskaźnikowy notowe z punktu widzenia przepisów o wspólnym odnosi się procentowo do tego wolumenu. W związku rynku nie jest już importem. Gaz dostarczony rewer- z tym poprzez wzrost wolumenu i mimo że obniżymy sem wirtualnym podlega dywersyfikacji, interpre- narodowy cel wskaźnikowy na przyszły rok, wielkość tacja kraju pochodzenia – to wszystko są kwestie, zakontraktowanej produkcji biokomponentów u rol- w związku z którymi toczyły się postępowania i któ- ników pozostanie bez zmian. re ten art. 15a pozwala rozstrzygnąć w taki sposób, Ten projekt był przedmiotem prac rządowych. aby było to zgodne również z przepisami unijnymi. Minister rolnictwa, odnosząc się tutaj do pytania, Dodam, że rozporządzenie dywersyfikacyjne – jego które zostało konkretnie zadane, poparł ten projekt. nowela, do której Rada Ministrów została upoważ- Było spotkanie w tej kwestii również na posiedzeniu niona – poszło do konsultacji w ostatnich dniach i bę- Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów i z tego dzie się toczyć proces konsultacji legislacyjnych, powodu, że nie powoduje to żadnych negatywnych który zakończy się, mam nadzieję, bardzo szybko, tak skutków dla sektora rolniczego, zostało to przez ministra rolnictwa poparte, przy czym jeśli chodzi o pro- że ta kwestia również zostanie szybko rozwiązana. dukcję biokomponentów, ok. 70% tego jest obecnie Bardzo serdecznie dziękuję. produkowane w Polsce. Jeżeli chodzi o kwestie rewizji i poszczególnych substancji, które obejmuje ustawa, a właściwie rozporządzenie definiujące kody CN, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: również jednym z zapisów jest przegląd co 2 lata ade- kwatności tych kodów. Możemy regulować listę pro- Dziękuję bardzo. duktów i będziemy to robić. Walka z szarą strefą Pan poseł sprawozdawca Wojciech Zubowski. wymaga konsekwencji, cierpliwości i reaktywności Bardzo proszę. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami 113

Poseł Wojciech Zubowski: transportu drogowego, Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, wojewódzkie ośrodki ruchu drogo- Dziękuję. wego, ośrodki szkolenia kierowców czy stacje kontroli Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo krótko, pojazdów. również nawiązując do wypowiedzi pana ministra W starej ustawie z dnia 24 lipca 2015 r. zostały i obaw dotyczących narodowych celów wskaźnikowych. zawarte zmiany mające stworzyć ramy prawne do Szanowni państwo, po wprowadzeniu tzw. pakie- realizacji projektu informatycznego CEPiK 2.0, któ- tu paliwowego ilość cystern z samych Niemiec wjeż- rego celem jest przebudowa centralnej ewidencji po- dżających do Polski spadła z 700 do ok. 150 na dobę. jazdów (CEP), centralnej ewidencji kierowców (CEK), Jeżeli chodzi o Lotos i Orlen, jest gwałtowne zwięk- a także centralnej ewidencji posiadaczy kart parkin- szenie zapotrzebowania na paliwo. Krótko mówiąc, gowych (CEPKP). Kolejna zmiana ustawy Prawo pakiet paliwowy dał efekty. Wzrosło zapotrzebowanie o ruchu drogowym z dnia 16 grudnia 2015 r. przesu- na legalnie sprowadzane paliwo. Jeżeli chodzi o rol- nęła termin wejścia w życie CEPiK 2.0 na 1 stycznia ników, o producentów, na ich miejscu zastanawiał- 2017 r., biorąc pod uwagę niedostateczne przygoto- bym się, w żadnym wypadku nie obawiałbym się tego, wanie wszystkich użytkowników systemu do jego że narodowy cel wskaźnikowy na poziomie 7,1% w ja- wdrożenia. kikolwiek sposób zagrozi im, jeżeli chodzi o prowa- Ostatnio uzyskano cały szereg ważnych informa- dzenie działalności gospodarczej, bo po prostu w tym cji w wyniku audytu przeprowadzonego na zlecenie momencie uszczelniamy rynek, jeżeli chodzi o spro- rządu wśród wszystkich interesariuszy. Duże ryzyko wadzanie paliwa, i na pewno tutaj tego zagrożenia nieudanego wdrożenia systemu z dniem 1 stycznia nie będzie. Dziękuję bardzo. (Oklaski) 2017 r., a ponadto brak wszystkich komponentów infrastruktury teleinformatycznej oraz dodatkowo ko- nieczność wyeliminowania luk prawnych w innych Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ustawach wydają się wskazywać, że optymalnym terminem wprowadzenia w życie ustawy jest dzień Bardzo dziękuję. 28 czerwca 2018 r., i ten termin też jest określony Zamykam dyskusję. w ustawie jako główna zmiana. W związku z tym, że w czasie drugiego czytania Wysoki Sejmie! Połączone komisje przyjęły rządo- Spis treści zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy popraw- wy projekt ustawy wraz z trzema poprawkami natu- ki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten pro- ry legislacyjnej i rekomendują Wysokiej Izbie przyję- jekt do Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa cie ustawy w brzmieniu zawartym w sprawozdaniu w celu przedstawienia sprawozdania. komisji dostarczonym paniom i panom posłom w dru- Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm ku sejmowym nr 1000. Bardzo dziękuję. (Oklaski) propozycję przyjął. Sprzeciwu nie słyszę. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Cy- fryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Tech- Bardzo dziękuję. nologii oraz Komisji Infrastruktury o rządowym Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- projekcie ustawy o zmianie ustawy o kierują- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- cych pojazdami oraz niektórych innych ustaw czeń w imieniu klubów i kół. (druki nr 997 i 1000). Otwieram dyskusję. Proszę pana posła Witolda Czarneckiego o przed- Jako pierwszy pan poseł Grzegorz Woźniak wy- stawienie sprawozdania komisji. stąpi w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- wiedliwość.

Poseł Sprawozdawca Witold Czarnecki: Poseł Grzegorz Adam Woźniak: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 997, W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość mam za- był rozpatrywany po przeprowadzeniu pierwszego szczyt przedstawić stanowisko wobec rządowego pro- czytania na połączonym posiedzeniu Komisji Cyfry- jektu ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojaz- zacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii dami oraz niektórych innych ustaw, druk nr 997. oraz Komisji Infrastruktury w dniu 14 listopada br. Nowelizacja ustawy ma na celu głównie przesu- Projekt dotyczy informatycznego systemu Cen- nięcie terminu wdrożenia skomplikowanego systemu tralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, CEPiK. Ten informatycznego CEPiK 2.0, który dotyczył będzie złożony i niezwykle skomplikowany system oddzia- kierowców oraz wielu instytucji publicznych, m.in. łuje na wiele podmiotów, a najważniejsze spośród są to: Policja, główny inspektor transportu drogowe- nich to starostwa powiatowe, Policja, główny urząd go, starostwa, Polska Wytwórnia Papierów Wartoś- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 114 Projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami

Poseł Grzegorz Adam Woźniak czas kontroli drogowej. Oznacza to, że brak zatrzy- manego prawa jazdy podczas kontroli determinuje, ciowych, ośrodki ruchu drogowego, wojewódzkie do czasu uruchomienia systemu teleinformatycznego ośrodki szkolenia kierowców czy stacje kontroli po- CEPiK 2.0, brak możliwości wydania przez starostę jazdów. Celem systemu CEPiK 2.0 jest przebudowa decyzji administracyjnej o zatrzymaniu tegoż prawa i modernizacja centralnej ewidencji pojazdów, cen- jazdy. Wystarczy więc, że kierowca poinformuje kon- tralnej ewidencji kierowców, jak również budowa trolującego, że zapomniał wziąć ze sobą prawo jazdy, centralnej ewidencji posiadaczy kart parkingowych. a otrzyma wyłącznie mandat za brak dokumentu Ustawa miała wejść w życie z dniem 4 stycznia w trakcie jazdy i uniknie zatrzymania prawa jazdy. 2016 r. Na podstawie ustawy z dnia 16 grudnia Inna ważna zmiana dotyczy kierowania na kurs 2015 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym reedukacyjny. W obecnym stanie prawnym informa- oraz niektórych innych ustaw termin wejścia w życie cja o kierowaniu pojazdem pod wpływem alkoholu ww. przepisów związanych z realizacją projektu in- wpływa bezpośrednio do starosty od sądu w postaci formatycznego CEPiK 2.0 został przesunięty, zmie- odpisu wyroku, a więc starosta, mimo że taką infor- niony na 1 stycznia 2017 r. Przesunięcie terminu mację posiada, nie może wydać decyzji o skierowaniu uruchomienia systemu CEPiK 2.0 związane było kierowcy na odpowiedni kurs reedukacyjny. Ta usta- z niedostatecznym przygotowaniem użytkowników wa, ta nowelizacja ustawy umożliwia sprawne wy- systemu do wdrożenia, w szczególności systemów konywanie tego przepisu. eksploatowanych w starostwach, kluczowych dla re- W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość proszę alizacji zadań związanych z rejestracją pojazdów Wysoką Izbę o przyjęcie ww. nowelizacji. Dziękuję i wydawaniem uprawnień do kierowania pojazdami. bardzo. (Oklaski) W związku z informacjami uzyskanymi od interesariuszy systemu minister cyfryzacji zlecił przeprowadzenie audytu dotyczącego stanu przygotowań Wicemarszałek Ryszard Terlecki: do wdrożenia CEPiK 2.0. Jedną z zasadniczych rekomendacji wynikających W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej głos z tego audytu jest konieczność zmiany i urealnienia zabierze pan poseł Paweł Arndt.

Spis treści harmonogramu wdrożenia CEPiK 2.0 w związku Bardzo proszę. z wysokim ryzykiem nieudanego wdrożenia systemu w terminie do 1 stycznia 2017 r. z uwagi na brak wszystkich komponentów infrastruktury systemów Poseł Paweł Arndt: teleinformatycznych dla wszystkich podmiotów, któ- re potencjalnie będą z niego korzystać – jak wcześniej Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Po- powiedziałem, są to starostwa, ośrodki ruchu drogo- słowie! Panie Ministrze! Rozpatrujemy projekt usta- wego czy Policja. Projekt ustawy o zmianie ustawy wy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami, ale o kierujących pojazdami oraz niektórych innych też kilku innych ustaw. Przy tej okazji zmieniamy, ustaw, przedłużający kolejny raz vacatio legis dla nowelizujemy Prawo o ruchu drogowym, Kodeks kar- przepisów wdrażających system CEPiK 2.0, ma po- ny, ustawę o działach administracji państwowej. zwolić na kompleksowe przygotowanie modernizacji Tak jak mówili moi przedmówcy, najważniejszym i uruchomienia systemu. Proces przełączenia na elementem tej nowelizacji jest przesunięcie w czasie zmodernizowany system jest procesem skomplikowa- wejścia w życie systemu teleinformacyjnego CEPiK nym i wiąże się z migracją bardzo dużej ilości danych 2.0. To jest bardzo złożony i rozległy system i rzeczy- z wielu źródeł oraz przełączeniem dużej ilości pod- wiście jego wdrożenie wymaga wielu precyzyjnych miotów. Z punktu widzenia kalendarza i rozłożenia działań. Mimo że prace nad tym systemem trwają od w nim tzw. długich weekendów, podczas których by- września 2013 r. i było już kilka terminów jego wej- łoby możliwe wdrożenie tego systemu bez zakłóceń, ścia w życie, do tej pory wdrożyć się go nie udało, ale jest wyznaczona data 4 czerwca 2018 r. W tym ter- miejmy nadzieję, że tym razem to się uda. Jak mówi- minie przewiduje się wejście w życie znowelizowa- łem, jest to bardzo skomplikowany system, oddziału- nych przepisów oraz wdrożenie systemu CEPiK 2.0. jący na wiele podmiotów. Kilka ministerstw, resor- W omawianej nowelizacji ważna jest również tów ma nad tym nadzór: Ministerstwo Skarbu Pań- zmiana, która ma wyeliminować lukę prawną pozwa- stwa, Ministerstwo Sprawiedliwości, MSWiA, mini- lającą osobom popełniającym m.in. naruszenie pole- sterstwo infrastruktury, a od 1 stycznia 2016 r. gające na kierowaniu pojazdem z prędkością przekra- właściwie całość koordynuje minister cyfryzacji. czającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obsza- System ten oddziałuje na mnogość podmiotów. rze zabudowanym na omijanie przepisów o zatrzy- O tym też przedmówcy już mówili. Starostwa, Poli- maniu prawa jazdy na 3 miesiące przez nieokazanie cja, wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego, ośrodki tego dokumentu podczas kontroli drogowej. Obecnie szkolenia kierowców, których w Polsce jest ok. 7 tys., podstawą do rozpoczęcia postępowania w sprawie stacje kontroli pojazdów, których jest 4 tys. To wszyst- wydania decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy jest in- ko powoduje, że aby rzeczywiście ten system wdrożyć formacja o fizycznym zatrzymaniu prawa jazdy pod- bez problemu, potrzeba jeszcze trochę czasu. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami 115

Poseł Paweł Arndt było posiedzenie komisji w dniu 14 listopada, kiedy to podsekretarz stanu pan Woźny przedstawiał nam, Z uzasadnienia – przeczytam tutaj fragment – wy- dlaczego przyszli do nas. I najciekawsze w tym nika, że przesunięcie terminu uruchamiania zwią- wszystkim było właśnie to, dlaczego przyszli, kiedy zane było z niedostatecznym przygotowaniem użyt- opowiadali nam, co zastali, kiedy przejęli, można po- kowników systemu do wdrożenia, w szczególności wiedzieć, ten projekt, innymi słowy, jaki niewyobra- systemów eksploatowanych w starostwach i związa- żalny bałagan zostawiła poprzednia ekipa rządząca. nych z realizacją zadań dotyczących rejestracji pojaz- Mówię to z punktu widzenia informatyka, dlatego że dów i wydawania uprawnień do kierowania pojazdami. jeżeli słyszę ze strony rządowej o 1 tys. koordynato- 4 czerwca 2018 r. – wydaje się, że to jest dość rów czy tam 100, już teraz nieważne, mógłbym to odległy termin i można by się zastanawiać, czy tego sprawdzić, o koordynatorach projektu, którzy w za- projektu nie można wdrożyć wcześniej, ale myślę, sadzie nie komunikowali się ze sobą… Albo inna że ten 4 czerwca jest dobry, bo jak tutaj mówił rzecz: wykonawcą bazy centralnej jest jeden wyko- jeden z moich przedmówców, jest to termin po dłu- nawca, a bazy lokalnej drugi i oni nie komunikują się gim weekendzie i wtedy łatwiej takie projekty wpro- ze sobą. Kiedy mówimy o stronie legislacyjnej i ma wadzać w życie. Pewnie można by zastanowić się, być 25 rozporządzeń, z których na dzień 1 stycznia czy nie można byłoby go wprowadzić na początku zostały wydane dwa, to o czym mówimy? To nie jest roku, te poprzednie projekty mówiły o styczniu: je- dziwne, że ten projekt jest przesuwany. I dobrze, dla- den o styczniu 2016 r., kolejny o styczniu 2017 r. To tego że jest tam jeszcze dużo do zrobienia, aczkolwiek też jest po weekendzie, ale myślę, że po weekendzie, wiem, jestem przekonany o tym, że akurat Minister- kiedy jest Boże Ciało, bo tak to przypada w czerwcu stwo Cyfryzacji poradzi sobie z tym, dlatego że… 2018 r., łatwiej jest wprowadzać taki system aniżeli Tutaj odpowiadając czy może nie odpowiadając, ale po Sylwestrze. cytując pana posła Arndta z Platformy Obywatel- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Platforma Oby- skiej, mojego poprzednika, powiem: nie, nie dałoby watelska, w imieniu której występuję, poprze ten się wcześniej. Po pierwsze, czas, który pozostał, jest projekt, poprze te zmiany, które proponuje minister idealny, natomiast w komisji zostało wyjaśnione, dla- cyfryzacji. czego to jest 4 czerwca. Dlatego że jest Boże Ciało, Chcę jeszcze powiedzieć, że dość istotne jest może Spis treści a w innym wypadku musielibyśmy w ostatnich to, że precyzujemy katalog marek pojazdów, aby unik- dniach 2017 r. zmusić ludzi, żeby siedzieli w pracy i po- nąć dowolności przy wprowadzaniu danych technicz- magali wdrażać ten system. Dlatego o samym pro- nych. To jest dosyć istotne, bo do tej pory brakowało jekcie ciężko byłoby mówić. W zasadzie można tylko tu tej precyzji. Tych aż 30 elementów, które mają cha- narzekać na poprzednich rządzących. rakteryzować pojazd, jest zawartych w tym projekcie. Co więcej? Podoba mi się to, że zostało zawarte to Oprócz tego przesunięcia w czasie wejścia w życie porozumienie pomiędzy wytwórcą tych baz lokalnych, systemu w projekcie zawarte są zmiany legislacyjne, które mają na celu wyeliminowanie luk prawnych. czyli Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców O tym też mówili moi przedmówcy. Wydaje się, że to – mam tu na myśli Polską Wytwórnię Papierów War- są zmiany, które są potrzebne. Te luki należy wyeli- tościowych – a Centralnym Ośrodkiem Informatyki, minować. który odpowiada za to od strony bazy centralnej. Reasumując, jeszcze raz chcę powiedzieć, że Plat- Kwestia słowników to niezmiernie ważna rzecz, forma Obywatelska poprze omawiany projekt. tak jak zresztą było powiedziane na posiedzeniu komisji, dlatego że wyrazy „Ford Mondeo” czy „Renault Mégane” można naprawdę wprowadzać na miliony Wicemarszałek Ryszard Terlecki: sposobów, a teraz dzięki słownikom zostanie to usy- stematyzowane. Co ciekawe, ta ustawa nie tylko Dziękuję. przesuwa termin, ale również powoduje, że od stycz- W imieniu klubu Kukiz’15 pan poseł Maciej Ma- nia 2017 r. pracownicy w starostwach będą już mu- słowski. sieli z tych słowników korzystać. O tym, że zostały Bardzo proszę. te dwie złote zasady naruszone, czyli ta część legislacyjna, gdzie projekt informatyczny jest tworzony… W jaki sposób był on wcześniej tworzony, nie będę Poseł Maciej Masłowski: mówił. Kiedy jest tworzony, od strony legislacyjnej mamy bałagan. Kiedy nie ma informacji o tym, jakie Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt plany legislacyjne mają inne resorty, to trudno budo- przedstawić sprawozdanie komisji o rządowym pro- wać taki system. Co jeszcze więcej? W zasadzie o słow- jekcie ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojaz- niku powiedziałem. dami oraz niektórych innych ustaw. Innymi słowy, w klubie Kukiz’15, w zasadzie tak W zasadzie co tutaj powiedzieć? Projekt ustawy w skrócie, będzie jak najbardziej rekomendacja do jest w mojej opinii, a w zasadzie w opinii naszego poparcia tego projektu ustawy. W zasadzie życzę po- klubu, bardzo dobry. Moim zdaniem bardzo owocne wodzenia. Dziękuję. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 116 Projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: można źle wydać państwowe środki na informatyza- cję państwa. Oczywiście wydaje się, że wszyscy mają W imieniu klubu Nowoczesna pan poseł Mirosław tę świadomość, że to, jak projektowano ten system, Suchoń. jak prace nad tym systemem zostały źle przeprowadzone, może w zasadzie być użyte jako przykład w nauczaniu. Nie mówię tutaj o ostatnim roku, tylko Poseł Mirosław Suchoń: o ostatnich kilku latach, kiedy powstała koncepcja, kiedy przeprowadzono zmiany legislacyjne w Wyso- Dziękuję bardzo. kiej Izbie i kiedy ktoś zaczął ten system budować. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Trudno sobie wyobrazić większe marnotrawstwo Mam przyjemność przedstawić w imieniu Klubu środków w naszym państwie właśnie na system in- Poselskiego Nowoczesna stanowisko w sprawie rzą- formatyczny, niż jest to w przypadku systemu CEPiK dowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kieru- 2.0. Oczywiście pominę tutaj szczegóły techniczne, jących pojazdami oraz niektórych innych ustaw, bo one są ważne dla specjalistów i pewnie państwu ujętego w druku nr 997, a po sprawozdaniu komisji niewiele powiedzą, natomiast chcę powiedzieć tutaj – w druku nr 1000. o kilku sprawach. Szanowni Państwo! Przedmiotowy projekt usta- Otóż, po pierwsze, bardzo się cieszę, że nikt już wy dotyczy zmiany przepisów w kilku obszarach. dzisiaj tutaj, w Wysokiej Izbie, chociaż poseł sprawo- Najważniejszy z nich to niewątpliwie zmiana termi- zdawca miał przed chwilą taką próbę, nie wskazuje nu wejścia w życie ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. na to, że winne nieprzygotowania tego systemu, nie- o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz wdrożenia tego systemu w terminie są starostwa, są niektórych innych ustaw na dzień 4 czerwca 2018 r., WORD-y, są ośrodki szkolenia itd. Trzeba sobie jasno co jest związane z przesunięciem terminu urucho- powiedzieć: w tej materii zawiniły urzędy, zawiniły mienia zmodernizowanego systemu informatycznego ministerstwa, które były odpowiedzialne za zbudo- Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców, zwane- wanie tego systemu. Jest to kilka różnych departa- go CEPiK 2.0. Projektowana ustawa przewiduje rów- mentów, nie będę ich tutaj wymieniać. Natomiast nież inne zmiany merytoryczne, w tym zmianę doty- jeszcze raz powtórzę to z całą mocą: za niewdrożenie Spis treści czącą zatrzymania prawa jazdy za jazdę z prędkością tego systemu odpowiedzialne są organy centralne przekraczającą o 50 km/h dopuszczalną prędkość na i nigdy na żadnym etapie wdrażania tych systemów obszarze zabudowanym. Nowelizacja ta wyeliminuje winą nie można było obarczać ani starostw, ani lukę prawną pozwalającą osobom popełniającym naruszenia przepisów ruchu drogowego na omijanie WORD-ów, ani innych jednostek organizacyjnych. przepisów o zatrzymaniu prawa jazdy na 3 miesiące Te informacje, takie oskarżenia, które padały tutaj przez nieokazanie tego dokumentu podczas kontroli i też były dystrybuowane w prasie, to było zwykłe drogowej. W związku z tym decyzje o zatrzymaniu kłamstwo. prawa jazdy na 3 miesiące za jazdę pojazdem z pręd- Kolejna rzecz, którą chcę powiedzieć. 9 grudnia, kością przekraczającą o 50 km/h dopuszczalną pręd- czyli prawie rok temu, z tej mównicy mówiłem w Wy- kość na obszarze zabudowanym będą wydawane na sokiej Izbie, przedstawiając również stanowisko klu- podstawie informacji o popełnionym naruszeniu. bu w tej sprawie, że rok to jest za mało, że rok na Kolejna zmiana zmierza do wyeliminowania dru- posprzątanie tego strasznego bajzlu, przepraszam za giej luki prawnej, tym razem dotyczącej kierowa- wyrażenie, nie starczy. Niestety to się sprawdziło, nia przez starostę osoby, która kierowała pojaz- chociaż 13 kwietnia, pan minister sobie zapewne dem w stanie nietrzeźwości, w stanie po spożyciu przypomina, w trakcie pytań w sprawach bieżących, alkoholu lub środka działającego podobnie do alko- kiedy zadawaliśmy to pytanie również jako klub No- holu, na odpowiedni kurs reedukacyjny. W wyniku woczesna, wszystko jeszcze wyglądało okej. Myśla- przyjęcia procedowanej noweli starosta skieruje oso- łem, że to jest zapaść prawna. Okazało się, że to jest bę na kurs na podstawie odpisu wyroku przesłanego zapaść w warstwie zarówno (Dzwonek) projektu, jak przez sąd. i zarządzania… Projekt ustawy przewiduje również wprowadzenie obowiązku dla podmiotu, który ujawnił popełnie- nie naruszenia lub wydał prawomocne rozstrzygnię- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: cie za to naruszenie, aby niezwłocznie powiadomił o tym starostę właściwego ze względu na miejsce Dziękuję bardzo. zamieszkania kierującego pojazdem. Teraz w imieniu klubu… Te trzy zmiany dotyczące eliminacji luk i wprowadzenia nowego obowiązku dla podmiotów urzędo- wych w przedstawionym brzmieniu wydają się zasad- Poseł Mirosław Suchoń: ne i zasługują w tej formule na poparcie. Jednak na koniec chcę wrócić do systemu CEPiK …projektem, ale też w warstwie programistycz- 2.0 – niekończąca się opowieść i przykład tego, jak nej. Oczywiście… 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami 117

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wym dotyczącym prędkości oraz możliwości działań starostów w odniesieniu do kierowców naruszających …Polskiego Stronnictwa Ludowego głos zabierze przepisy dotyczące wymogu trzeźwości w czasie kie- pan poseł Kazimierz Kotowski. rowania pojazdami. Uważamy projekt za dobry i po- Bardzo proszę. trzebny. Będziemy go wspierać. Dziękuję bardzo.

Poseł Mirosław Suchoń: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

…na ten moment zmiana terminu wdrożenia… Dziękuję bardzo. (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przema- W imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidarni wia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) pani poseł Małgorzata Zwiercan. (Głos z sali: Brawo!)

Poseł Małgorzata Zwiercan: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Bardzo proszę, panie pośle. Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych Poseł Kazimierz Kotowski: innych ustaw. Projektowana ustawa przewiduje przesunięcie Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! terminu wejścia w życie ustawy Prawo o ruchu dro- Wysoka Izbo! Procedujemy dzisiaj nad rządowym gowym z dnia 24 lipca 2015 r., co spowodowane jest projektem ustawy o zmianie ustawy o kierujących przesunięciem terminu uruchomienia zmodernizo- pojazdami oraz niektórych innych ustaw, druki sej- wanego systemu informatycznego CEPiK. Jak wska- mowe nr 997 i 1000. zują projektodawcy, przesunięcie tego terminu jest

Przedstawiając stanowisko w imieniu klubu Pol- konieczne, by system, z którego mają korzystać rze- Spis treści skiego Stronnictwa Ludowego, zacznę od tego, że sze polskich obywateli, mógł funkcjonować w pełni, naszym zdaniem… Uważamy, że dobrze, panie mini- bez zastrzeżeń i możliwie bezawaryjnie, poparcie dla strze, że odważnie pan minister ze swoimi współpra- tej zmiany nie wymaga więc dyskusji. Nie można jed- cownikami podszedł do tej kwestii, przeanalizował nak pominąć faktu, że już w zeszłym roku procedo- realne możliwości i uwarunkowania, cały splot za- waliśmy w tej Izbie analogiczną regulację. Jak się gadnień, który towarzyszy przygotowaniu wszyst- jednak okazało, dodatkowy rok to za mało na nadro- kich procedur, reguł, obszarów, zsynchronizowaniu bienie zaległości, jakich poprzedni rząd dopuścił się działań, aby proponowany termin wejścia w życie przy realizacji tak ważnego systemu. Według nowych tego systemu, 4 czerwca, mógł być realny. Na pewno przewidywań i urealnionego harmonogramu po upo- można by zadać pytanie, czy nie można by tego przy- rządkowaniu prac i wydaniu zaległych rozporządzeń spieszyć o 2–3 miesiące, ale po analizie tego, co za- racjonalnym terminem uruchomienia omawianego istniało dotychczas na tym polu, uważamy, że jest to systemu będzie początek czerwca 2018 r. Mam na- termin dobry, tym bardziej że pozwoli na przyjęcie dzieję, że termin ten zostanie dotrzymany. i wcześniejsze wprowadzenie do funkcjonowania Oprócz przesunięcia terminu uruchomienia zmo- ważnego elementu, jakim jest katalog marek i typów dernizowanego systemu informatycznego CEPiK pojazdów. To będzie taki jakby wstęp, który później w omawianym projekcie ustawy zaproponowano rów- pozwoli na dobre, właściwe funkcjonowanie. nież szereg innych zmian, m.in. takich, które uła- W projekcie zakłada się, że w dniach 2–3 czerwca twiają późniejszą migrację danych do nowego syste- nastąpi tzw. produkcyjne uruchomienie systemu. mu oraz eliminują istniejące niedociągnięcia praw- Jest to czas… To dni, które nie będą wymagały do- ne. Jedną z luk prawnych, którą eliminują zawarte datkowych działań, aby zabezpieczyć dobre warun- w projekcie regulacje, jest m.in. luka w Kodeksie ki do jego wprowadzenia, czyli spokój, możliwość do- karnym pozwalająca na ominięcie przez osoby po- brego startu, ze względu na układ kalendarza i świę- pełniające naruszenie polegające na kierowaniu po- ta. Biorąc pod uwagę, że przecież we właściwe funk- jazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną cjonowanie systemu będą zaangażowane powiaty, o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym prze- 380 powiatów, ok. 4 tys. stacji i ok. 7 tys. ośrodków pisów o zatrzymaniu prawa jazdy na 3 miesiące przez szkolenia, to ważny moment, ważny element. nieokazanie tego dokumentu podczas kontroli dro- Będziemy głosować za dalszym procedowaniem gowej. Choć ideę doprecyzowania przepisów, tak by tego projektu i w konsekwencji za przyjęciem go bez osoby winne pewnych naruszeń nie mogły obchodzić zbędnej zwłoki. Proponowany projekt ustawy zawie- ich bocznymi drogami, uważam za słuszną, to mając ra jeszcze regulacje dotyczące możliwości wszczyna- na uwadze w mojej opinii niedoskonałość tego prze- nia działań przeciw wykroczeniom w ruchu drogo- pisu, przy którego stosowaniu może dochodzić do 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 118 Projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami

Poseł Małgorzata Zwiercan Poseł Małgorzata Pępek:

uchybień i błędów, które z kolei mogą być przyczyną Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałam zapy- karania osób niewinnych, samo doprecyzowanie tać pana ministra: Co zrobiliście, by przyspieszyć uważam również za niedoskonałe. wdrożenie systemu CEPiK? Za słuszne jednak uważam wprowadzenie do pro- Wszyscy wiemy, że ten system musi być dokładny jektu regulacji umożliwiających starostom kierowa- i szczegółowy, żeby mógł stać się narzędziem pomoc- nie osób kierujących pojazdami w stanie nietrzeźwo- nym, a nie narzędziem utrudniającym pracę urzędów czy też Policji. Czy pan minister da gwarancję, że ści, w stanie po spożyciu alkoholu lub środka działa- CEPiK zostanie uruchomiony w kolejnym wskaza- jącego podobnie do alkoholu na odpowiedni kurs nym terminie, czyli w czerwcu 2018 r.? reedukacyjny. Mimo zobowiązania starostów do tego Jeszcze jedna kwestia techniczna. Czy starostwa obowiązku przepisami ustawy o kierujących pojaz- będą dysponowały zwiększonymi środkami na reali- dami z dnia 5 stycznia 2011 r. przez istniejące niedo- zację wskazanych wyżej zadań? Chodzi chociażby ciągnięcia prawne dotychczasowe jego wypełnianie o zatrudnienie dodatkowych urzędników, koszty było utrudnione. korespondencji itp. Proszę o pisemną odpowiedź. Koło Poselskie Wolni i Solidarni, uwzględniając Dziękuję. zgłoszone wątpliwości, popiera dalsze procedowanie ustawy. Dziękuję. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Dziękuję. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pytanie zadaje pan poseł Sylwester Chruszcz, klub Kukiz’15. Bardzo dziękuję. Do pytań zapisało się pięcioro pań i panów posłów. Zamykam listę osób zgłoszonych do pytań. Poseł Sylwester Chruszcz: Wyznaczam czas pytania na 1 minutę. Spis treści Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Długo czekaliśmy Jako pierwszy zadaje pytanie pan poseł Paweł na CEPiK 2.0, ale myślę, że z naszych debat, naszych Arndt, Platforma Obywatelska. dyskusji wynikało, że kierowcy poczekają – chcemy, żeby ten system był dobry, żeby był pojemny. Jest on synchroniczny, ale ważne jest, żeby był na tyle ela- Poseł Paweł Arndt: styczny, żeby w przyszłości pomieścić kolejne usługi. Przecież nie wiemy, czy za rok, za 2, 3 lata kolejne Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! ministerstwa nie będą wprowadzać kolejnych bardzo Chciałbym spytać pana ministra o skutki finansowe ważnych i potrzebnych dla nas usług. związane z wprowadzeniem systemu CEPiK 2.0. Stąd pytanie: Czy CEPiK 2.0 jest na tyle elastycz- W uzasadnieniu projektu ustawy czytamy, że zosta- ny i pojemny, że w przyszłości nie będzie konieczności ły one przewidziane w ustawie z lipca 2015 r. Prawo budowania CEPiK-u 3.0? Dziękuję. (Oklaski) o ruchu drogowym. Dalej czytamy, że ewentualne związane z przyjęciem przedmiotowego projektu Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ustawy skutki finansowe dla budżetu państwa i bu- dżetów jednostek samorządu terytorialnego mogą Dziękuję bardzo. być związane ze zmianą harmonogramu uruchamia- Pytanie zadaje pan poseł Grzegorz Woźniak, klub nia ww. projektu informatycznego, ale powinny one Prawo i Sprawiedliwość. mieścić się w skutkach przewidzianych dla realizacji całego projektu. Poseł Grzegorz Adam Woźniak: Chciałbym, żeby pan minister potwierdził, że tak się stanie, bo jednak tutaj są pewne wątpliwości. Sy- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! stem będzie realizowany w 2 latach budżetowych, Tak jak wszyscy podkreślamy, system CEPiK 2.0 jest bardzo ważny, jest oczekiwany. Przekładany jest ter- w roku 2017 i roku 2018 (Dzwonek), i chcielibyśmy min jego wdrożenia. mieć pewność, że są na to środki finansowe. Mam pytanie do pana ministra. Była mowa o au- dycie, który ministerstwo przeprowadziło, bo tu były pytania, co ministerstwo zrobiło w międzyczasie. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: A ja chciałbym zapytać, czego nie zrobiono wcześniej, uchwalając ustawę o systemie CEPiK 2.0. Co wyka- Dziękuję. zał audyt? Jakie były najważniejsze zaniechania Pytanie zadaje pani poseł Małgorzata Pępek, klub i przez co mamy te dzisiejsze opóźnienia? Dziękuję Platformy Obywatelskiej. bardzo. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami 119

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: szczególnych klubów, za stanowiska dotyczące tego projektu ustawy, za zrozumienie tej kwestii, z którą Dziękuję. się zmierzyliśmy, i za poparcie, tak jednogłośne, dla Pytanie zadaje pan poseł Mirosław Suchoń, klub idei związanej z przesunięciem tego terminu. Nowoczesna. Jest kilka pytań, które zostały zadane. Może za- cznę od pytania pana posła Arndta. Skutki finanso- Poseł Mirosław Suchoń: we. Co do skutków finansowych mamy taką sytuację, że oryginalnie ten projekt został zainicjowany umo- Bardzo dziękuję. wą, która weszła w życie we wrześniu 2013 r. i miała Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! obowiązywać do końca 2016 r. To jest umowa, która Chciałem zadać pytania w trzech sprawach. Pierwsza miała obowiązywać 40 miesięcy i przewidywała sprawa to okres próbny – z uwagi na bezpieczeństwo płatności rzędu 2,5 mln zł miesięcznie, czyli to było na drogach. Niestety ta ustawa przesuwa też dzień 100 mln zł za usługi informatyczne w okresie reali- wejścia w życie tego obowiązku, tego okresu próbne- zacji tego projektu plus kilkadziesiąt milionów zło- go. To może skutkować pogorszeniem się poziomu tych na infrastrukturę związaną z wdrożeniem tego bezpieczeństwa na drogach, a na pewno to odsunięcie systemu. Teraz mamy do czynienia z taką sytuacją, tego nie polepszy. W związku z tym, czy jednak roz- że wykonawca tego systemu, czyli Centralny Ośrodek ważali państwo wdrożenie tego w terminie od 1 stycz- Informatyki… To są rzeczy, które ustalaliśmy w cią- nia? Jeżeli nie, to dlaczego? gu tego roku, i na tym koncentrowały się nasze Druga rzecz. Chciałem zapytać o Polską Wytwór- prace w obszarze takim, powiedziałbym, audytowym. nię Papierów Wartościowych, która – jak wiemy Mamy udokumentowaną wadliwą realizację procesu – zamiast zajmować się kwestiami merytorycznymi, wykonania tej umowy. Jak to w umowach cywilno- zajmuje się polityką historyczną i zamawianiem mszy prawnych, jeżeli wykonawca wadliwie realizował świętych. Dodatkowo zwolniono chyba wszystkich przedmiot zamówienia, to musi ponieść konsekwen- pracowników merytorycznych do tej pory odpowia- dających za te systemy. Czy to nie będzie przeszkodą cje finansowe tego, że je wadliwie zrealizował. Tak w terminowym wdrożeniu systemu? (Dzwonek) się składa, że Centralny Ośrodek Informatyki dysponuje środkami finansowymi wypracowanymi w związ- I trzecia rzecz, o którą chcę zapytać… Spis treści ku z realizacją poprzednich projektów informatycznych. W tej chwili Centralny Ośrodek Informatyki Wicemarszałek Ryszard Terlecki: będzie musiał na koniec tego roku utworzyć rezerwę finansową na poczet realizacji tego kontraktu w ko- Dziękuję bardzo. lejnych latach w okresie niezbędnym do przesunięcia Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- wejścia w życie tego systemu. A więc poniesienie ob- pana. ciążenia, znacznej części obciążenia finansowego Teraz głos zabierze podsekretarz stanu w Mini- związanego z realizacją tego projektu nastąpi kosz- sterstwie Cyfryzacji pan Piotr Woźny. tem zysku wypracowanego przez Centralny Ośrodek Informatyki w poprzednich latach obrotowych. To Poseł Mirosław Suchoń: jest jedna sprawa. Druga sprawa dotyczy jednej z rzeczy, na których Co się stało z osobami, które do tej pory zarządza- się koncentrowaliśmy przez ostatni rok. To była kwe- ły projektem systemu CEPiK 2.0? Czy przypadkiem stia zbudowania bardzo szczegółowego harmonogra- one nie… mu realizacji tego projektu, dlatego że to jest, tak jak (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przema- już mówiłem, projekt międzyresortowy. Jest w to wia przy wyłączonym mikrofonie) zaangażowanych pięciu czy sześciu interesariuszy …gdzieś w obszarze instytucji państwowych? międzyrządowych. Proszę sobie wyobrazić Minister- Dziękuję bardzo. stwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, które koordynuje działalność, nie wiem, Policji czy chociaż- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: by służb cywilnych, które też koordynują swoje ak- tywności i które też mają interfejsy do tego systemu. Bardzo proszę. Systemy informatyczne poszczególnych instytucji państwowych, które będą ściągały informacje z systemu CEPiK 2.0, muszą zostać zintegrowane z sy- Podsekretarz Stanu stemem CEPiK 2.0. To oznacza, że tak naprawdę w Ministerstwie Cyfryzacji musimy zapewnić koordynację na poziomie wszyst- Piotr Woźny: kich systemów informatycznych, które będą się do tego systemu podłączały. A więc to, co robiliśmy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po pierwsze, przez ten rok, to też ustalanie takiego drobiazgowe- chciałbym bardzo państwu podziękować, zarówno go, szczegółowo harmonogramu. Takiego dokumentu posłowi sprawozdawcy, jak i przedstawicielom ponie było. Był, powiedziałbym, ogólny harmonogram 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 120 Projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji z tego systemu. Podzieliliśmy to na fazy, poszczegól- Piotr Woźny ni interesariusze będą wchodzić w różnych momen- tach. Ustabilizowaliśmy sytuację w tym projekcie. Na i pomysł, jak to realizować. W projektach informa- dzień dzisiejszy jestem przekonany, że data 4 czerw- tycznych, jak wiadomo, trzeba rozpisywać na deta- ca 2018 r., która została zaprojektowana we współ- liczne linijki kolejne kroki postępowania. Ten szcze- pracy ze środowiskami samorządów powiatowych, że gółowy harmonogram, który ustaliliśmy, pozwolił harmonogram realizacji, podzielenie tego na poszcze- nam uznać, że jest jeszcze ileś prac do wykonania gólne fazy, jak również taka, a nie inna data wdroże- w ramach tego projektu, które nie były uwzględnione nia to są czynniki, które dają szansę na sukces, na w pierwotnie zawieranej umowie. W tej chwili podpi- powodzenie tego projektu, na to, że jest to już ostat- sujemy, kończymy prace nad aneksem, czekamy na nie odroczenie terminu jego realizacji. wejście w życie tej ustawy i kończymy prace nad Pytanie, czy nowe usługi będzie można wdrażać aneksem do umowy pomiędzy Ministerstwem Cyfry- w tym systemie. Tak, to będzie nowoczesny system zacji a Centralnym Ośrodkiem Informatyki, w któ- informatyczny, który jest budowany z myślą o tym, rym zdefiniujemy, ile z prac związanych z realizacją żeby do tego systemu były inkorporowane praktycz- tego systemu zostanie wykonane ze środków pocho- nie wszystkie informacje istotne dla kierowców i dla dzących z zysku wypracowanego przez COI w po- pojazdów, wszystko to, co państwo kolekcjonuje, cała przednich latach obrotowych, a ile z tego to są prace, wiedza, którą państwo kolekcjonuje na temat pojaz- które np. nie były przewidziane albo nie zostały ure- dów i na temat kierowców. Dlatego ten system jest gulowane w zakresie przedmiotowym tej umowy i mu- tak wielki i tak skomplikowany, ponieważ w jego fi- szą zostać jeszcze zdefiniowane, tak aby zostały za- nalnym, docelowym kształcie będą się w nim znajdo- kontraktowane w Centralnym Ośrodku Informatyki. wały nawet informacje o nieopłaconych kartach par- To tyle, jeżeli chodzi o skutki finansowe tego, co w tej kingowych. To jest system, który kolekcjonuje, po chwili się dzieje. pierwsze, całą masę informacji, to prawda, ale te Odpowiadam na pytanie, co zrobiliśmy, żeby ten informacje będą kolekcjonowane po to, żeby można projekt się udał. To jest troszkę na takiej zasadzie, było w oparciu o nie realizować różnego rodzaju nie wiem, czy któryś z państwa miał takie doświad- e-usługi, jak również po to, żeby państwo dzięki temu

Spis treści czenie, odziedziczenia niewybudowanego jeszcze mogło dużo precyzyjniej wiedzieć, co porusza się po domu na działce odziedziczonej np. po rodzicach. polskich drogach, jakie są kompetencje poszczegól- Dużo lepiej jest odziedziczyć pustą działkę i na niej nych kierowców, jak wygląda kwestia badań lekar- od zera stawiać dom, niż dostać dom wybudowany do skich tych kierowców itd. Tak że myślę, że po wdro- pierwszego piętra, próbować sobie radzić z kontynu- żeniu tego systemu cała masa instytucji państwo- acją tej inwestycji, a następnie podejmować decyzję wych, dla których wiedza na temat pojazdów i kie- o tym, że trzeba to rozebrać i budować wszystko od rowców jest istotna, będzie beneficjentem rozwiązań początku. Chciałbym powiedzieć, że to, co dostaliśmy zawartych w tym systemie. w spadku po naszych poprzednikach, to jest właśnie Kwestia audytu. Nie chciałbym w tej chwili szcze- dom zbudowany do pierwszego piętra, kawałkami gółowo omawiać tego audytu. Myślę, że w dniu ju- i bez, że tak powiem, szczegółowego projektu tech- trzejszym wywiesimy, opublikujemy na naszej stro- nicznego budowy tego domu. nie internetowej taki 60-stronicowy materiał, prze- gląd poszczególnych fragmentów dotyczących realizacji tego projektu i poszczególnych aspektów, takich Wicemarszałek Ryszard Terlecki: jak sposób zdefiniowania zakresu przedmiotowego tego projektu, sposób zapewnienia kadr informatycz- Panie ministrze, ale jest godz. 23.30, bardzo proszę... nych niezbędnych do tego, żeby ten projekt realizo- wać, sposób zarządzania pracą programistów, sposób kontrolowania jakości prac programistów. Myślę, że Podsekretarz Stanu każdy, kto jest zainteresowany tą tematyką, po prze- w Ministerstwie Cyfryzacji czytaniu tego 60-stronicowego materiału będzie wie- Piotr Woźny: dział, dlaczego ten projekt nie miał jakichkolwiek szans zadziać się w terminie i co trzeba było zrobić Ustrukturyzowaliśmy prace, zapewniliśmy koor- przez rok, żeby wstawić to na takie tory, które za- dynację wszystkich interesariuszy, którzy są w to gwarantują jego realizację. zaangażowani. Poukładaliśmy to w taki sposób, że Odpowiadam na pytania pana posła Suchonia, mamy to rozpisane na detaliczne czynności, które jeżeli chodzi o kwestie okresu próbnego. My w tej trzeba wykonać. Podzieliliśmy ten projekt na po- chwili, ta nasza nowelizacja to jest, powiedziałbym, szczególne fazy. Poprzednia idea dotycząca realizacji nowelizacja techniczna związana z przesunięciem tego projektu zakładała, że ten projekt ma wejść terminu wejścia w życie systemu. Rzecz, która była w jednym momencie, ma się zadziać, ma dać możli- dla nas niezwykle istotna, to wprowadzenie słowni- wość skorzystania wszystkim służbom, wszystkim kowania, ponieważ nie chcemy, żeby te dane, które interesariuszom rządowym w tym samym momencie są w systemie, były brudzone, o tym tutaj pan poseł 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami 121

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Cyfryzacji dzie reprezentowanych 40 starostów. Będziemy współ- Piotr Woźny pracować z tym środowiskiem w taki sposób, żeby ci ludzie, którzy operacyjnie pracują na tych systemach, opowiadał, przykład z Renault Mégane i z Fordem wiedzieli doskonale, jak ten system będzie wyglądał Mondeo, nie ma co do tego dopowiadać. Od i z czym mają się liczyć. 1 stycznia 2017 r. wreszcie przestajemy brudzić dane Zakładamy, że po wejściu w życie tego systemu w bazie CEPiK. Natomiast te kwestie okresu prób- koszty obsługi starostw w tym zakresie i koszty alo- nego to są, powiedziałbym, kwestie merytoryczne kowane do tego powinny spaść, bo nie zakładamy, że leżące bardziej w kompetencjach Ministerstwa Infra- wdrożenie systemu informatycznego przyniesie wzrost struktury i Budownictwa. My jesteśmy z Minister- kosztów związanych z ewidencjonowaniem spraw do- stwem Infrastruktury i Budownictwa umówieni na tyczących pojazdów i kierowców. To tyle pytań, które to, że po przesunięciu terminu wejścia w życie tego zapisałem. Dziękuję. systemu siadamy do merytorycznej dyskusji na temat tego, co w tych ustawach, co w tym całym systemie ustaw, których termin wejścia w życie odraczamy do Wicemarszałek Ryszard Terlecki: 4 czerwca, można poprawić i co można jeszcze wcześ- niej wdrożyć. Tak że na pewno kwestię okresu prób- Dziękuję bardzo. nego będziemy dyskutować z Ministerstwem Infra- Zamykam dyskusję. struktury i Budownictwa. Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpi- Co do współpracy z Polską Wytwórnią Papierów my w bloku głosowań. Wartościowych, Centralny Ośrodek Informatyki re- Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. alizuje bazę centralną w tym projekcie, a Polska Wy- porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel- twórnia Papierów Wartościowych realizuje bazy lo- skiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo kalne – te, na których pracują pracownicy starostw. o zgromadzeniach (druk nr 1044). Ja mogę powiedzieć, że od pół roku, kiedy informa- Proszę pana posła Arkadiusza Czartoryskiego tycy z COI intensywnie pracują z informatykami o przedstawienie projektu ustawy. pracującymi dla PWPW, ponieważ PWPW jest w tym (Poseł Sławomir Nitras: Może uznał to zgroma- zakresie serwisowane przez firmę Hewlett Packard, dzenie za nielegalne i nie przyszedł.) Spis treści nie widzę jakichkolwiek problemów we współpracy. Jest pan poseł. Bardzo proszę. Co tydzień trwają sprinty, na których spotykają się Panie pośle, mam nadzieję, że odliczymy panu ten informatycy obydwu stron. Trwają procedury testo- czas, w którym musieliśmy czekać na pana. we, wymieniane są informacje o poprawkach progra- (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Przepraszam, prze- mistycznych, które są konieczne. Poprawki z rejestru praszam.) błędów są wyciągane, realizowane, naprawiane, nie mam powodów do narzekania. Od 20 kwietnia, czyli od momentu, kiedy doprowadziliśmy do podpisania Poseł Arkadiusz Czartoryski: porozumienia pomiędzy wytwórcą bazy lokalnej i bazy centralnej, mam poczucie pełnej kooperacji ze strony Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Druk nr 1044, wykonawcy bazy lokalnej i nie widzę w tym przypad- projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy Prawo ku problemów. o zgromadzeniach. Padało pytanie o to… Aha, jeszcze jedno pytanie, Szanowni państwo, chciałbym przede wszystkim które tutaj padło, dotyczące tego, co z dodatkowymi podkreślić, że projekt ma na celu poszerzenie, zwięk- pieniędzmi dla starostw, jeżeli chodzi o kwestie wdro- szenie swobód obywatelskich, które w Polsce są żenia tego systemu. To jest tak, że rzeczą, która nie ogromną wartością. Wychodzimy z założenia, że każ- była zaplanowana przy tym wdrożeniu systemu, jest da grupa społeczna, partia lub inna organizacja ma kwestia kooperacji ze środowiskami samorządowymi prawo do swobodnego, i tu chciałem podkreślić, pra- i z tymi ludźmi, którzy pracują na tych systemach. wo do swobodnego – bo to jest istota, clou tego pro- I to jest niezwykle istotna sprawa. Nie można wdra- jektu – manifestowania swoich przekonań w prze- żać jakiegokolwiek systemu, jeżeli nie rozmawia się strzeni publicznej. I pojawiają się głosy krytyczne z jego użytkownikami i nie zagwarantuje się im kom- wobec tego projektu, z którymi nie możemy się zgo- fortu korzystania z tych rozwiązań. dzić, że sytuacja, w której jedna manifestacja może Systemy informatyczne nie mają być narzędziem być blokowana przez drugą manifestację, jest nor- represji użytkowników, tylko mają być czymś, co im malna. pomaga w codziennej pracy. W nowym podejściu do Szanowni państwo, jeżeli uprawnione do tego or- CEPiK-u 2.0 przewidujemy więc cały komponent gany państwa rejestrują daną manifestację jako ma- szkoleniowy, rozmawiamy ze środowiskiem samorzą- nifestację legalną, to jako wnioskodawcy tego projek- dów powiatowych. W poniedziałek w przyszłym tytu nowelizacji uważamy, że taka manifestacja ma godniu mamy wspólnie z panią minister Streżyńską prawo się odbyć. I nie może ona być blokowana, nisz- oraz panem ministrem Adamczykiem spotkanie z Za- czona, rozpędzana na zasadzie kontrmanifestacji rządem Związku Powiatów Polskich, na którym bę- drugiej grupy społecznej. Chodzi tutaj o to, żeby każ- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 122 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach

Poseł Arkadiusz Czartoryski będzie chciała zgłosić taką manifestację. Dajemy pierwszeństwo manifestacjom cyklicznym, ale nie da z grup mogła swobodnie manifestować swoje prze- oznacza to, że kontrmanifestacja wobec tej manife- konania. stacji cyklicznej nie będzie mogła się odbyć. Będzie Szanowni państwo, wprowadzamy, proponujemy mogła się odbyć, jednak nieco dalej, tak żeby nie wprowadzenie typu manifestacji określanego jako doszło do ulicznego rozstrzygnięcia, kto tutaj ma cykliczny. Takie manifestacje, które odbywają się większą siłę, kto będzie skuteczniej, proszę pań- kilka razy w roku, przez kilka lat z rzędu – tu jest stwa, się przepychał. I to jest clou tej nowelizacji. propozycja: przynajmniej 3 lata z rzędu – będziemy Oczywiście jeżeli chodzi o manifestacje cykliczne, uważać za manifestacje cykliczne. proponujemy, ażeby tego rozstrzygnięcia dokonywał (Poseł Sławomir Nitras: Przykład mógłby pan wojewoda, żeby rejestrował taką manifestację cy- podać?) kliczną, i wobec tego gmina wykreśla drugą mani- Na przykład Marsz Niepodległości jest kilka lat festację, kontrmanifestację wobec tej cyklicznej, z rzędu. zgłoszoną w tym samym miejscu i w tym samym (Poseł Sławomir Nitras: Kilka razy w roku – tak czasie. Bardzo wyraźnie podkreślam te dwa okre- pan powiedział.) ślenia: w tym samym miejscu i w tym samym czasie. Nie, ale proszę słuchać… I taka manifestacja dopiero wówczas będzie mogła się odbyć – 100 m dalej, minimum 100 m dalej lub w innym po prostu miejscu. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Proszę państwa, pan prof. dr hab. Paweł Sobczyk, profesor zakładu prawa konstytucyjnego, przedsta- Panie pośle, proszę nie przeszkadzać. wił Sejmowi opinię za pośrednictwem Biura Analiz Sejmowych. Pan profesor zwraca bardzo wyraźnie uwagę, pozwólcie państwo, że zacytuję: „Propozycję Poseł Arkadiusz Czartoryski: wnioskodawcy uznać należy za racjonalną i uzasad- nioną z praktycznego punktu widzenia, wpisuje się ona W nowelizacji przez pojęcie „cykliczne” rozu- bowiem w koncepcję racjonalizacji procedur w admi- Spis treści miemy… nistracji publicznej. Z prawnego punktu widzenia zaś (Poseł Sławomir Nitras: To 3 maja też jest cy- nie budzi zastrzeżeń, zwłaszcza jeśli chodzi o zgod- kliczny.) ność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej”. I jesz- …manifestacje, które się odbywają cztery razy cze na jedną rzecz profesor zwrócił uwagę – również w roku lub więcej albo przez kilka lat z rzędu – raz w zakresie powierzenia wojewodzie kompetencji pan w roku, ale kilka lat z rzędu, 3 lata z rzędu, panie prof. Sobczyk nie widzi niczego złego i wskazuje, że pośle. Kilka takich manifestacji mamy w Polsce i to takie rozwiązanie już w polskim prawie obowiązuje, nieprawda, że one np. dotyczą tylko jednego ugrupo- np. w przypadku manifestacji na terenie obozów za- wania politycznego czy tylko jednej grupy społecznej. głady czy miejsc pamięci tego typu. To nie są nowe W takich sytuacjach, proszę państwa, proponujemy, rozwiązania, ale rozwiązania, które funkcjonują już ażeby ta manifestacja, która jest manifestacją cy- w naszym prawie. kliczną, miała pierwszeństwo, ale tu chcę bardzo Bardzo proszę Wysoki Sejm o poparcie przedmioto- wyraźnie zaznaczyć: kontrmanifestacja też będzie wego projektu nowelizacji. Dziękuję, panie marszałku. mogła się odbyć, tylko 100 m dalej. Tu jest sytuacja (Oklaski) taka, że jednocześnie z manifestacjami cyklicznymi, chociażby Marszem Niepodległości, była zgłaszana – mieliśmy takie przypadki, np. właśnie na trasie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Marszu Niepodległości – jedna lub kilka kontrmanifestacji. I teraz doprowadzamy za sprawą przepisów Bardzo dziękuję. obowiązujących w Polsce do sytuacji, w której policja Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- już na bieżąco, na gorąco, na ulicy musi rozdzielać rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- dwie manifestacje, a takiej potrzeby nie ma, zwłasz- czeń w imieniu klubów i kół. cza że chodzi też tutaj o bezpieczeństwo osób, które Otwieram dyskusję. manifestują. Jako pierwszy pan poseł Jerzy Polaczek w imieniu Chcę jeszcze raz bardzo wyraźnie podkreślić: klubu Prawo i Sprawiedliwość. w przedmiotowym projekcie nowelizacji ustawy nie ma w żadnym miejscu zapisów czy pomysłów doty- czących ograniczenia swobody manifestowania przez Poseł Jerzy Polaczek: obywateli swoich przekonań, wręcz przeciwnie – moim zdaniem, zdaniem wnioskodawców jest to projekt, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt który umożliwi swobodne manifestowanie przeko- w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Spra- nań w przestrzeni publicznej każdej z grup, która wiedliwość przedstawić stanowisko wobec poselskie- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach 123

Poseł Jerzy Polaczek działem, jest sytuacją znaną w polskich przepisach zawartych w innych aktach prawnych. go projektu zmiany ustawy Prawo o zgromadzeniach, Gdybym miał pokusić się tutaj o pewne uwagi który został zawarty w druku nr 1044. końcowe, to chciałbym przede wszystkim podkreślić Przede wszystkim na początku chciałbym reko- bardzo wyraźnie w imieniu Klubu Parlamentarnego mendować Wysokiej Izbie rzetelne, merytoryczne, Prawo i Sprawiedliwość, iż ta regulacja zawarta w tym spokojne argumentowanie co do istoty tych zmian, projekcie zapewnia wolność zgromadzeń, która zo- tej korekty ustawy. Chcę zwrócić uwagę na to, iż stała zawarta w art. 57 konstytucji, który to artykuł w przestrzeni publicznej w niektórych komentarzach mówi o tym, iż każdemu zapewnia się wolność orga- pojawiły się opinie, mówiąc dyplomatycznie, niespra- nizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia wiedliwe wobec tego projektu, ale może do tego na- w nich, a ograniczenie tej wolności może określać wiążę jeszcze za kilka chwil. ustawa. Po drugie, jest to, co wskazałem, ten pozy- Pragnę przypomnieć na wstępie, że konstytucyj- tywny charakter tych zgromadzeń, pozytywny cha- ne niezbywalne prawo obywateli do wolności zgro- rakter w tym znaczeniu, iż jest to prawo, jest zakaz madzeń ma przede wszystkim charakter pozytywny. To jest wolność pozytywna, to jest prawo do uczest- przymuszania do uczestnictwa w zgromadzeniach. nictwa w zgromadzeniach, prawo do udziału, prawo (Poseł Sławomir Nitras: Niech pan nie żartuje.) do kierowania zgromadzeniem, wolność zgromadza- Wolność wiąże się również z obowiązkiem władzy nia się, a także prawo do tego, aby nie brać udziału publicznej zapewnienia ochrony (Dzwonek) osobom w takim zgromadzeniu, i podstawowa zasada, która organizującym demonstracje i uczestniczącym w nich. dotyczy ustawy o zgromadzeniach, czyli zasada, iż (Poseł Agnieszka Pomaska: Powinniśmy podzię- nikogo nie można zmusić do uczestnictwa w danym kować, że nie będzie obowiązku manifestowania zgromadzeniu. I wbrew właśnie wątpliwościom, któ- w miesięcznice.) re są… (Poseł Sławomir Nitras: Łaskawcy.) …podnoszone w niektórych mediach, chciałbym Wicemarszałek Ryszard Terlecki: podkreślić, iż omawiana ustawa, inicjatywa posel- Spis treści ska korekty ustawy o zgromadzeniach poprzez do- Panie pośle, dziękuję bardzo. danie w projekcie przepisów dotyczących zgroma- dzeń organizowanych cyklicznie jest uzupełnieniem katalogu tychże zgromadzeń, a nie zawężaniem Poseł Jerzy Polaczek: tego zakresu, który jest regulowany w dotychczasowej ustawie, w tekście jednolitym. Tutaj pan poseł I zachęcam przede wszystkim… Arkadiusz Czartoryski w imieniu wnioskodawców przedstawiał fragment opinii Biura Analiz Sejmo- wych. Ja również chciałbym raz jeszcze wyraźnie to Wicemarszałek Ryszard Terlecki: zaakcentować i powtórzyć, cytując ten fragment: Propozycję wnioskodawcy należy uznać za racjonal- Pani poseł Dorota Rutkowska… ną i uzasadnioną, z praktycznego punktu widzenia wpisuje się ona bowiem w koncepcję racjonalizacji procedur administracji publicznej, z prawnego Poseł Jerzy Polaczek: punktu widzenia zaś nie budzi zastrzeżeń, zwłasz- cza jeśli chodzi o zgodność z art. 57 Konstytucji RP. …opozycję parlamentarną do… Koniec cytatu. Z dodawanego ustawą rozdziału 3a: Postępowanie w sprawach zgromadzeń organizowanych cyklicznie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wynika, iż organem właściwym do wydania tych decyzji w zakresie zgody na cykliczne organizowanie …z Platformy Obywatelskiej. zgromadzeń jest właściwy wojewoda. Było tutaj od- Bardzo proszę, pani poseł. niesienie się również do jednego z przykładów ustawy, którą cytował przedstawiciel wnioskodawców. Ja tylko chcę dodać do tego, iż wnioskodawca takie cy- Poseł Jerzy Polaczek: kliczne zgromadzenie, które jest uzupełnieniem katalogu, który jest zawarty w projekcie ustawy, musi …bardzo, że tak powiem, merytorycznej oceny i… obowiązkowo uzasadnić, to, że zgromadzenie ma na celu w szczególności uczczenie doniosłych i istotnych dla historii Rzeczypospolitej wydarzeń, a powierze- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: nie kompetencji wojewodzie w sprawie zgody na cykliczne organizowanie zgromadzeń, tak jak powie- Panie pośle, wyczerpał pan czas… 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 124 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach

Poseł Jerzy Polaczek: Drodzy Państwo! Polacy! Pamiętajmy, że mogli- śmy swobodnie i legalnie wychodzić na ulice, wyra- …można powiedzieć reformistycznie… żać nasze poglądy, nasze niezadowolenie, ale i naszą (Poseł Sławomir Nitras: Panie pośle, pan może radość. PiS nam to zabiera. (Oklaski) wszystko powiedzieć.) Państwo Posłowie z Prawa i Sprawiedliwości! To prawo odbieracie również sobie. Pamiętamy doskonale, jak niedawno o nie walczyliście. Poruszyliście Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wszystkie instytucje, aby powstała ustawa w takim kształcie, jaki teraz obowiązuje. Przecież to nie kto …na swoje wystąpienie. inny jak prezydent Duda podpisał znowelizowane Prawo o zgromadzeniach jako jedną z pierwszych ustaw. To, co teraz proponujecie, też podpisze? Poseł Jerzy Polaczek: (Poseł Sławomir Nitras: Jutro.) Co dziś powie poseł Sasin fundacji helsińskiej, …większego spokoju w komentarzach do tego… z którą ramię w ramię walczył o wolność zgroma- (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przema- dzeń? Gdzie podział się wasz pakiet demokratyczny? wia przy wyłączonym mikrofonie) Co na to posłowie solidarnościowej opozycji? Podpi- saliście się pod projektem rodem z PRL-u. (Oklaski) (Poseł Sławomir Nitras: Brawo!) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pamiętajcie, kij ma dwa końce i nigdy nie wiadomo, kiedy w was uderzy. Bardzo proszę. Panie Marszałku! W imieniu Klubu Parlamentar- nego Platforma Obywatelska składam wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu nowelizacji Poseł Dorota Rutkowska: ustawy Prawo o zgromadzeniach.

Panie marszałku, 20 s więcej dla mnie. Spis treści Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Dziękuję.

Nie. Dlaczego? Poseł Dorota Rutkowska:

Pomysł, który zalągł się w głowach PiS-owskich Poseł Dorota Rutkowska: aktywistów jest przede wszystkim niezgodny z kon- stytucją i niezgodny z zasadami przyzwoitej legisla- O 20 s pan poseł przekroczył czas. cji. Nie mamy złudzeń, że mimo to zechcecie go prze- Poseł Jerzy Polaczek ( : Bo przeszkadzaliście w wy- forsować, bo dla was konstytucja, Trybunał Konsty- powiedzi. Dlatego.) tucyjny, niezawisłe sądy praktycznie już nie istnieją. My o prawa człowieka będziemy walczyć dalej, zarów- no przed naszym polskim trybunałem, jak i w Stras- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: burgu. Teraz z tego miejsca apeluję o opamiętanie w pol- Nie, dopiero teraz liczymy czas. skim parlamencie. W myśl art. 57 konstytucji każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń Poseł Dorota Rutkowska: i uczestniczenia w nich. Posłowie Prawa i Sprawied- liwości chcą ograniczyć tę naszą wolność. Ich projekt Dobrze. daje pierwszeństwo przy organizowaniu zgromadzeń Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak zawsze nocą władzy publicznej, Kościołom i związkom wyznanio- i jak zawsze przy użyciu projektu poselskiego, bez wym. Powiedzmy jasno: w praktyce taki przepis konieczności konsultacji rząd PiS zabiera nam kawa- oznacza koniec swobodnych obywatelskich zgroma- łek wolności. Ten projekt to jest koniec zgromadzeń, dzeń. Rząd, mając pierwszeństwo, zawsze będzie manifestacji, protestów wolnych ludzi. Mam wraże- mógł urządzić swój wiec, który uniemożliwi zorgani- nie, że panowie posłowie Czartoryski i Polaczek żyją zowanie niewygodnego protestu obywateli. A może w innej rzeczywistości. Fragment opinii, na którą się o to chodzi posłowi Kaczyńskiemu, aby już więcej panowie tak ochoczo powoływali, nie odnosi się do czarne protesty nie zakłócały spokoju na Nowogrodz- całego projektu, tylko do samego pojęcia „zgromadze- kiej. Obecnie możemy organizować zgromadzenia nie cykliczne”. zgłaszane w ściśle określonym trybie przewidującym 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach 125

Poseł Dorota Rutkowska Wicemarszałek Ryszard Terlecki: procedury odwoławcze i zgromadzenia spontaniczne …poseł Jerzy Jachnik. jako reakcje społeczne na aktualne wydarzenia. Wkrótce będziemy mieli nową kategorię: zgromadzenie cykliczne. O ich rejestracji nie będzie decy- Poseł Jerzy Jachnik: dował samorząd, a wojewoda, a więc przedstawiciel rządu w terenie. Co to oznacza? Każde coroczne Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę państwa, święta patriotyczne i państwowe na 3 lata z góry są ja się spodziewałem płaczu, bo to tak zawsze jest, że już zarezerwowane na wyłączność łaskawości wła- opozycja płacze – przez 4 lata z jednej strony, przez dzy publicznej i Kościoła. Bankowo zgromadzenia- 4 lata z drugiej strony. Ale może zacznijmy od histo- mi cyklicznymi będą miesięcznice smoleńskie, któ- rii. Czy pamiętacie, kiedy powstała ustawa o zgroma- rych nie wolno będzie zakłócać, no chyba że z odle- dzeniach publicznych? Od 1990 r. przez wiele lat głości 100 m. obowiązywała, nikt jej nie dotykał. Kto pierwszy dotknął? Dotknęła Platforma, a konkretnie pan Bro- (Poseł Sylwester Chruszcz: Po co je zakłócać?) nisław Komorowski, prezydent Rzeczypospolitej Pol- Nie wiem, kto pisał tę ustawę, ale z poprawną skiej, kiedy Marsz Niepodległości zaczął być dla nie- polszczyzną i językiem prawniczym jest na bakier. go groźny. Kiedy nasłano policję na demonstrantów Fundując nam takie buble, wprowadzacie państwo (Oklaski), kiedy prowokowano ruchy, wtedy zmienio- bylejakość do polskiego prawodawstwa. Na dodatek no ustawę. To ma znaczenie i zaraz panu powiem ten wytwór nie ma nic wspólnego z zasadą przyzwo- dlaczego. Bo po raz pierwszy ta ustawa, ja mam tekst itej legislacji. Zgodnie z ustawą o ogłaszaniu aktów jednolity obowiązujący do teraz, dostała… normatywnych akty zawierające przepisy powszech- (Poseł Agnieszka Pomaska: Rzucali kamieniami, ne wchodzą w życie po 14 dniach od dnia ogłoszenia. proszę pana.) Wasz projekt nie przewiduje vacatio legis. Jest to Większość to są konsekwencje, co należy zrobić: świadome naginanie prawa przez Sejm, a właściwie legitymacje, pieczątki itd. Proszę państwa, pań- przez jego prawą stronę.

stwo… Spis treści Tak bardzo zależy wam na tym, aby ustawa za- (Poseł Sławomir Nitras: Widział pan spalone sa- częła działać przed 10 grudnia, aby poranna procesja mochody policyjne?) mogła bez zakłóceń przejść pod Pałac Prezydencki …pierwszy raz na manifestacji wiecie, kiedyście i tam swobodnie ułożyć krzyż ze zniczy i aby prezes byli? Jak KOD powstał, to wtedy, i stąd znacie w tej Kaczyński, przemawiając z poziomu swojej drabinki, chwili tę sprawę. Natomiast powiem wam jedno… nie miał przed oczyma transparentu, którego treść (Poseł Dorota Rutkowska: Co pan opowiada?) go denerwuje? A może jest decyzja, aby nie dopuścić …i w tej jednej sprawie się z wami zgadzam: to do strajku 13 grudnia? Czy to jest ten ważny interes jest kolejna ustawa, która jest legislacyjnie źle przy- państwa, który wymaga natychmiastowego wejścia gotowana, tak jak ustawa o Trybunale Konstytucyj- w życie ustawy? A co będzie, jeśli Polacy mimo nym, tak jak ta ustawa… wszystko nielegalnie wyjdą na ulice? Zaczniecie nas (Poseł Dorota Rutkowska: Fatalnie przygotowana.) aresztować? (Dzwonek) A może szykujecie warszawski …o NGO. Nie, to jest wina wszystkich nas, że się zgadzamy na to, by to robić w komisjach. majdan? Oddziały… (Poseł Sławomir Nitras: Jest źle napisana, ale pan ją poprze.) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Uczył pana ktoś kultury?

Dziękuję. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Teraz w imieniu klubu Kukiz’15 głos zabierze pan… Panie pośle, przeszkadza pan w prowadzeniu…

Poseł Dorota Rutkowska: Poseł Jerzy Jachnik:

…terytorialne już są. Może jakiś środek na uspokojenie. Chce pan śro- Jeszcze raz w imieniu klubu Platforma Obywatel- dek na uspokojenie? ska… (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: …apeluję o opamiętanie. Nie depczcie godności Polaków. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Przeszkadza pan. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 126 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach

Poseł Jerzy Jachnik: stowskich. A co się okazuje? Że kilkoro posłów Prawa i Sprawiedliwości, których nie ma tutaj dzisiaj na Dam panu, dam panu. Niech się pan uspokoi. sali, chce ograniczenia zgromadzeń przeciwników (Poseł Sławomir Nitras: A co, pobije mnie pan? Ja miesięcznic smoleńskich, bo tak naprawdę ta ustawa jestem bardzo spokojny.) dotyczy tylko i wyłącznie miesięcznic smoleńskich. Powiem państwu tak. Jest istotnie problem, jak Proponujecie państwo m.in., by organ gminy wyda- się analizuje ostatnie wypadki właściwie, bo tak wał decyzję o zakazie zgromadzenia, jeżeli ma ono u was powstają ustawy – pod określone wypadki, być w miejscu i w czasie, w którym odbywa się inne a nie zgodnie z logiką. I dlatego ustawy są tak chore, zgromadzenie cykliczne, czytaj: miesięcznica smo- jak są chore. Jest pewien problem, faktycznie, przy leńska. manifestacjach dużych, wielotysięcznych, kiedy jed- Mam pytanie. Po co te ceregiele, szanowni pań- na manifestacja jest koło drugiej manifestacji. Bo ja stwo? Macie państwo większość, macie państwo pre- państwu powiem tak. Byłem na setkach małych ma- zydenta, możecie wszystko przegłosować, więc być nifestacji: 200, 300, 400 osób. 30 osób, to wie pan, może najlepiej by było, jakbyście od razu przegłoso- policji było 10 razy więcej wtedy, za tej tzw. wolności wali wszystkie zakazy jakichkolwiek manifestacji waszej. Tak że proszę takich rzeczy nie opowiadać. – i antyrządowych, i antyprezydenckich. Natomiast istnieje niebezpieczeństwo, i tutaj w pew- Nie wiem, dlaczego państwo chcecie bawić się nym sensie bym się zgodził z tym, ale bym to w spo- w takie subtelności i po co mamy zapisywać, że sób jasny ograniczył. W tym sensie mi się ta ustawa pierwszeństwo w organizowaniu zgromadzeń mają nie podoba, że przy manifestacjach, szczególnie du- organy władzy publicznej, Kościoły i związki wyzna- żych, jakieś rozgraniczenie powinno istnieć po to, niowe, a dodatkowo, że nie można wtedy organizować żeby zachować bezpieczeństwo, bo różnie bywa, nad kontrmanifestacji. tłumem ciężko się panuje. To jest fakt. (Poseł Jerzy Polaczek: Można, wprowadza pani Tak że my tej ustawy nie poprzemy, i to z prostych w błąd opinię publiczną.) względów jej nie poprzemy – dlatego że ona ma wad- Drodzy państwo z PiS, jeżeli Polak będzie chciał liwą legislację jak większość ustaw w tym Sejmie. I to wyjść na ulicę, to wyjdzie. Jeżeli trzeba będzie wyra- zić swój sprzeciw, to Polak nawet założy związek wy-

Spis treści nie tylko w tym Sejmie, w poprzednich kadencjach też. I albo się nauczymy… znaniowy, a jeżeli trzeba będzie wypracować tę waszą Żeby to zmienić w ogóle, proszę państwa, to na cykliczność, to ludzie wymyślą np. dzień poziomki dobrą sprawę trzeba by zacząć zmianę od systemu i też będą zbierać się 10 każdego miesiąca. wyborczego, po to, żeby przypadkowi ludzie się na tę (Poseł Arkadiusz Czartoryski: I bardzo dobrze.) salę, tu do Sejmu, nie dostawali i żeby prawo było Państwo naprawdę tak bardzo wątpicie w pomy- tworzone w sposób zdrowy. słowość naszych rodaków? Drodzy państwo z PiS, (Poseł Janusz Sanocki: Brawo!) nasze życie nie znosi próżni, a im głupsza propozycja Ale do was to nie dotrze, bo wam się wszystkim rządzących, tym większa pomysłowość na jej obejście. tu świetnie żyje. (Oklaski) Mnie się wydaje, że dzisiaj Stanisławem Bareją jest (Poseł Sławomir Nitras: Niech pan powie, do kogo Jarosław Kaczyński… pan mówi.) (Głos z sali: To jest komplement.) Do wszystkich, do wszystkich. Dziękuję. (Oklaski) …tylko problem polega na tym, że państwo nie jesteście w ogóle aktorami, jesteście statystami. Mam wrażenie, że zostaliście wybrani w castingu podczas Wicemarszałek Ryszard Terlecki: kampanii wyborczej. Przypomnę tylko panom, któ- rych tutaj nie widzę, że Stanisław Bareja słynął z tego, Dziękuję bardzo. że wyśmiewał komunistyczną rzeczywistość, a pań- (Poseł Jerzy Jachnik: Do państwa też, bo zaraz stwo tego nie wyśmiewacie, państwo w to wierzycie, będziecie płakać. Dziękuję.) tyle że to nie jest ten śmieszny i zabawny film „Miś”, Teraz głos zabierze pani poseł Joanna Scheuring- ale to jest żałosny film „Piś”, niestety. Oklaski( ) -Wielgus w imieniu klubu Nowoczesna. (Poseł Jerzy Polaczek: Niech pani od siebie coś powie.) Z tych poprawek można jeszcze jedną rzecz wy- Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: czytać, na którą chciałabym zwrócić uwagę. Państwo boicie się, że przegracie wybory. Stąd pomysł, aby Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każdemu zapew- wojewoda mógł wydawać zgodę na publiczne zgroma- nia się wolność organizowania pokojowych zgromadzenia na 3 lata do przodu. Wyjaśnię to na krótkim dzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wol- przykładzie. Wojewoda mazowiecki pierwszą taką ności może określać ustawa – to art. 57 Konstytucji zgodę mógłby wydać zaraz po wejściu w życie tych Rzeczypospolitej. Dotychczas myślałam, że mówiąc poprawek, bo nie ma vacatio legis, a drugą tuż przed o ustawowych ograniczeniach, mówimy np. o mar- wyborami w 2019 r. Na kolejne 3 lata. Po co? A cho- szach, które są pełne przemocy, albo marszach nazi- ciażby po to, że kolejny wojewoda, który np. mógłby 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach 127

Poseł Joanna Scheuring-Wielgus Poseł Mirosław Suchoń: być z Nowoczesnej, mógłby zakazać tego, co wy chce- Szanowni państwo, Klub Poselski Nowoczesna cie zrobić. Moje pytanie jest takie: Warto być, sza- w życiu nie poprze ustawy, która godzi w wolności nowni państwo, statystą w tak marnym filmie? i prawa obywatelskie. (Oklaski) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Teraz głos zabierze pan poseł Zbigniew Sosnow- W imieniu… (Poruszenie na sali) ski, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego. A, jeszcze zostało troszkę czasu. Bardzo proszę. Pasjonujące są te państwa występy. (Oklaski) Poseł Mirosław Suchoń: W związku z tym, panie marszałku, składamy wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy w pierw- Poseł Mirosław Suchoń: szym czytaniu. (Oklaski) (Głos z sali: Brawo!) Dziękuję, panie marszałku. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Och… (Wesołość na sali) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: (Głos z sali: Minuta.) Wnioskodawcy tego projektu uznali, że trzeba Dziękuję bardzo. ograniczyć obywatelom prawo do organizowania zgro- Bardzo proszę, panie pośle. madzeń. W gruncie rzeczy ta cała ustawa jest takim powrotem do PRL-u. Dlaczego mówię o PRL-u? Otóż przygotowując się do tej debaty, sięgnąłem do lat 90., Poseł Zbigniew Sosnowski: Spis treści konkretnie do dnia, kiedy zostało przyjęte pierwsze Prawo o zgromadzeniach. Muszę powiedzieć, że mia- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sza- łem przyjemność obcowania z esencją demolki syste- nowny Panie Ministrze! Przystępujemy dzisiaj do procedowania nad jakże przemyślanym, ale i niebez- mu totalitarnego. Chcę państwu zacytować wypo- piecznym pomysłem, można powiedzieć, projektem, wiedź niestety nieżyjącego już posła Jerzego Zimow- jak zawłaszczyć Polskę. Wszystko zostało zaplanowa- skiego, który wtedy był sprawozdawcą komisji. ne i ukartowane. Aby rząd uwolnić od konieczności W podręcznikach prawa konstytucyjnego – cytu- przeprowadzania konsultacji, robi się to przy pomocy ję – przy haśle „demokracja” wymienia się takie fun- grupy posłów, sprawiając wrażenie, jak bardzo ocze- damentalne instytucje, jak: wolne wybory, wolność kuje tego społeczeństwo, oczekują tego wyborcy. Któ- słowa, wyznania, stowarzyszania się i zgromadzenia. rzy? Oczywiście nasi, ale to pozostaje już bezimienne. Zrywamy więc z dotychczasową obowiązującą w na- Dotychczas wypracowany i zaakceptowany polski szym prawie zasadą, że o możności zwołania zgro- porządek prawny próbuje się łamać w imię racji okre- madzenia decyduje organ administracyjny, a swobo- ślonej grupy, co ma przysporzyć elektoratu i przykryć dy obywatelskie mimo werbalnych haseł w konstytu- prawdziwe problemy społeczeństwa. cji są praktycznie regulowane indywidualnymi decy- Wysoki Sejmie! Wielokrotnie z tej trybuny oświad- zjami administracyjnymi. O takie rozwiązania wal- czałem, powtarzałem i przypominałem: Polskie Stron- czyła w latach 70. i 80. opozycja. nictwo Ludowe nie jest i nie będzie opozycją destruk- Kolejny problem ogólny – cytuję dalej – który cyjną, totalną i bezmyślną. Niestety nie oznacza to wszakże, że w nierozumny sposób popierać będziemy chciałem państwu przedstawić w telegraficznym i akceptować wszystkie przedkładane projekty i po- skrócie. Nie ma takich instytucji prawnych, które mysły, nie tylko nam obce, ale wręcz szkodliwe. Wal- zapobiegłyby przekształcaniu zgromadzenia w awan- ka o wolność, równość i demokrację w naszym kra- tury. Z tym trzeba się liczyć. Każda próba znalezienia ju była długa i mozolna. Uchwalona przez Sejm takiego zabezpieczenia faktycznie godzi w wolność ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. Prawo o zgromadze- zgromadzeń (Dzwonek), na której nam tak bardzo niach wychodzi naprzeciw ochronie ładu i porządku zależało. publicznego, jak również oczekiwaniom społecznym. Ustawa ta została bardzo dobrze przyjęta przez spo- łeczeństwo. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Dlatego dzisiaj nie wolno nam pozwolić na różni- cowanie grup obywateli niezależnie od tego, jakie Bardzo dziękuję, wyczerpał pan czas. temu celowi przyświecałyby racje. Terytorium Rze- 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 128 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach

Poseł Zbigniew Sosnowski w celu upamiętnienia naszej historii. Wielokrotnie byliśmy świadkami tego, kiedy z okazji odzyskania czypospolitej Polskiej jest jedno i niepodzielne. Two- przez Polskę niepodległości organizowano w Warsza- rzenie sytuacji uprzywilejowania dla jakiejkolwiek wie przez ludzi ze skrajnie różnymi poglądami mar- grupy obywateli stanowiłoby groźny wyłom w pol- sze, a ich trasy przebiegały zbyt blisko względem skim porządku prawnym. Na tego rodzaju zakusy siebie. Choć w tym roku sytuacja się nie powtórzyła, naszej zgody nie ma i nie będzie. Z treści projektu nie oznacza to, że nie warto uregulować tego odpo- i uzasadnienia dobitnie i jednoznacznie można wy- wiednimi przepisami. Warto bowiem wprowadzić czytać, że chodzi o uprzywilejowanie jednego z ugru- zasady, które gwarantować będą bezpieczeństwo Po- powań politycznych i nadanie mu statusu nadrzęd- laków chcących w sposób demonstracyjny wyrażać ności. Te niewinnie brzmiące zapisy w projekcie swoje przekonania. Ponadto przepisy omawianej no- ustawy w istocie rzeczy mają na wiele lat zagwaran- welizacji zakładają danie zgromadzeniom organizo- tować większe prawa dla jednego z ugrupowań poli- wanym przez organy władzy publicznej oraz zgroma- tycznych i jeszcze bardziej zideologizować organa dzeniom odbywanym w ramach działalności Kościo- władzy publicznej. Znane są w historii naszej ojczy- łów i innych związków wyznaniowych pierwszeństwa zny przypadki, kiedy to uzurpowano sobie prawo do przed innymi zgromadzeniami. zawłaszczania państwa i zabezpieczania sobie uprzy- Choć te zapisy budzą nasze zastrzeżenia, Koło wilejowanej pozycji, co dla narodu zawsze kończyło Poselskie Wolni i Solidarni popiera dalsze procedo- się tragedią. Nie może być powtórki z niechlubnej wanie projektu. Dziękuję. (Oklaski) historii i przeszłości. Polskie Stronnictwo Ludowe nie przyłoży ręki do rozwiązań wywołujących społeczne niepokoje i kon- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: flikty. Biorąc to wszystko pod uwagę, mój klub parlamentarny opowiada się za odrzuceniem projektu Dziękuję. ustawy. Dziękuję za uwagę. (Oklaski) Teraz pan poseł Stanisław Huskowski, klub, przepraszam, koło Europejscy Demokraci. Państwo rzad- ko występujecie, dlatego z pewnością nastąpiło to Spis treści Wicemarszałek Ryszard Terlecki: przeoczenie.

Dziękuję. Teraz głos zabierze pani poseł Małgorzata Zwier- Poseł Stanisław Huskowski: can, koło Wolni i Solidarni. Panie marszałku, proszę nie przepraszać za „klub”…

Poseł Małgorzata Zwiercan: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Koło. Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach. Poseł Stanisław Huskowski: Omawiana nowelizacja wprowadza tzw. zgromadzenia organizowane cyklicznie, czyli wydarzenia …rozumiem, że jest to wizja pana marszałka, je- organizowane kilka razy w roku przez tego samego śli chodzi o rozwój naszego koła. organizatora w tym samym miejscu i czasie bądź raz Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prawa obywatel- w roku w celu upamiętniania szczególnie ważnych skie są filarem demokracji. Uprawnienie do groma- dla Polski wydarzeń historycznych. Wprowadzone dzenia się w celu zamanifestowania swoich poglądów rozwiązania pozwolą organizatorom takich zgroma- to podstawowe prawo obywateli. Tylko w ustroju dzeń na zwrócenie się do wojewody z prośbą o pozwo- totalitarnym państwo odbiera lub ogranicza takie lenie na ich organizację w następnych 3 latach. W pro- prawo. Za czasów PRL-u były jedynie słuszne corocz- jekcie przewiduje się także m.in. wydawanie zakazów ne obchody pierwszomajowe i niesłuszne uliczne pro- organizowania innych wydarzeń w miejscu i czasie testy dysydentów, czyli ludzi niepokornych. Nie daj organizacji wydarzeń cyklicznych. Boże, aby słuszny pochód pierwszomajowy próbowa- Choć dla totalnej opozycji i części mediów propo- li zakłócić jacyś wichrzyciele! zycja poselska jest próbą zawładnięcia kolejnym ka- Niemal rok temu Sejm przyjął projekt rządu Ewy wałkiem wolności Polaków, to warto się nad tym Kopacz zmieniający ustawę o zgromadzeniach. Zo- głębiej zastanowić. Wprowadzone regulacje mają za stały wówczas wprowadzone nowe kategorie zgroma- zadanie uporządkować przepisy dotyczące zgroma- dzeń: spontaniczne i w trybie uproszczonym. Ureal- dzeń i ułatwić organizację tych zgromadzeń, które niliśmy także system kontroli sądów nad decyzjami odbywają się często, które odbywają się rokrocznie administracji gminnej. Nawet opozycyjny wówczas 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach 129

Poseł Stanisław Huskowski Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

PiS pozytywnie odnosił się do tych zmian. W głoso- Do pytań zapisało się 14 pań i panów posłów. waniu nie poparł jednak tej ustawy, gdyż zdaniem Zamykam listę zapisanych do pytań. reprezentującego wówczas PiS posła Sasina – szkoda, Wyznaczam czas na pytanie na 1 minutę. że nie ma go dzisiaj na sali – dla klubu PiS nie do Jako pierwszy… przyjęcia był m.in. zapis o sposobie rozwiązania prob- (Poseł Sławomir Nitras: 1,5, panie marszałku, to lemu zgromadzeń krzyżujących się. ważny temat.) Ustawa oddawała ten problem w ręce gminnego 1 minuta. negocjatora, a przy fiasku jego starań prawo do za- Jako… planowanej trasy miał organizator wcześniej zgłoszo- (Poseł Sławomir Nitras: 14 osób pan ma, bez prze- nego zgromadzenia. Podczas debaty – było to 22 lip- sady. Niech pan ludziom ust nie zamyka.) ca ub.r. – poseł Jacek Sasin grzmiał, cytuję: To po- Niech pan popatrzy, która godzina, i niech pan woduje, że te zgromadzenia nie mogą się odbyć nie przeszkadza w prowadzeniu obrad. Regularnie w jednym miejscu… Chodzi o to rozwiązanie zapro- pan przeszkadza w prowadzeniu obrad. ponowane wówczas w naszej ustawie. Jeszcze raz: To (Poseł Sławomir Nitras: Panie marszałku, to nie powoduje, że te zgromadzenia nie mogą odbyć się my ustaliliśmy porządek obrad na godz. 12. Proszę w jednym miejscu i czasie. Naszym zdaniem, zda- nam dać czas na debatę.) niem klubu Prawa i Sprawiedliwości, jest to jednak Panie pośle, przywołuję pana do porządku. nadmierna ingerencja w konstytucyjne prawo do (Poseł Sławomir Nitras: Niech pan nie zamyka zgromadzeń, i to na organach państwa, na organach ust…) porządku publicznego powinien spoczywać obowią- Panie pośle, proszę nie przeszkadzać w prowadze- zek zapewnienia w takim przypadku swobody mani- niu obrad. festowania – tu koniec cytatu. (Poseł Sławomir Nitras: Proszę nam dać normal- Jak w tej sytuacji pan poseł Sasin, ale i koledzy nie czas na debatę, a nie…) z PiS-u, cały PiS, mógł podpisać się pod obecnym Jako pierwszy zadaje pytanie pan poseł Grzegorz projektem, który idzie dokładnie w odwrotną stronę? Furgo. Nie dość, że ustanawia on kategorię zgromadzeń je- Bardzo proszę. Spis treści dynie słusznych, mających pierwszeństwo nad inny- (Poseł Sławomir Nitras: My mamy czas, my mamy mi, to jeszcze wzdłuż trasy tego pochodu ustanawia, czas. Co to jest?) uwaga, taki pas sanitarny, szerokości co najmniej Panie pośle, zostanie pan ukarany za przeszka- 200 m, w którym nie mogą odbywać się żadne inne dzanie w prowadzeniu obrad. zgromadzenia. Już nie będzie nie tylko skrzyżowań, (Poseł Sławomir Nitras: Ja bronię, proszę pana, ale nawet możliwości kontrmanifestacji w pobliżu. wolności… Ja bronię…) Dokładnie tak jest w waszym projekcie, 100 m z tej, Nie, pan niczego nie broni, pan robi awanturę. 100 m z tej. Idzie pochód, 100 m z tej i 100 m z tej nie Proszę bardzo. może być… Czyli w ogóle nie ma mowy nie tylko (Poseł Sławomir Nitras: 14 osób.) o skrzyżowaniach, ale również o kontrmanifestacji Jak pan nie jest w stanie się opanować, to proszę w pobliżu. I to jest… wyjść do kuluarów. (Poseł Jerzy Polaczek: Nie ma mowy o bitwie ulicz- (Poseł Sławomir Nitras: Ja będę, proszę pana, na nej, o to chodzi.) sali, bo mam do tego prawo, ludzie mnie wybrali.) Czy panom posłom z PiS-u nie wstyd z tego po- Tak, ale nie ma pan prawa przeszkadzać w pro- wodu? Nie wstyd? Dokładnie zaprzeczacie sobie, wadzeniu obrad. waszym poprzednim argumentom dokładnie za- (Poseł Sławomir Nitras: A pan nie ma prawa nam przeczacie. Czy polityka to jest tylko żonglerka, wa- ograniczać prawa do dyskusji. Skandal.) szym zdaniem, żądzą władzy i cynizmem? Bo to jest Bardzo proszę, panie pośle. cynizm. (Poseł Sławomir Nitras: Warto posłuchać argu- mentów.) Poseł Grzegorz Furgo: Omawiany projekt ustawy jest antyobywatelski, antydemokratyczny i zbliża nas dokładnie do czasów Panie Marszałku! Proszę Państwa! Rzeczywiście PRL-u, o czym mówiłem w pierwszych zdaniach. Ja- godzina jest chora i czas jest krótki, panie marszał- skrawo ogranicza konstytucyjne wolności. Czy na- ku, to prawda. To oczywiście bujda, że tak bardzo prawdę warto popełniać taki niecny czyn dla podkre- martwicie się państwo o bezpieczeństwo protestują- ślenia wagi pewno comiesięcznych obchodów smoleń- cych, że te zgromadzenia muszą się odbywać o 100 m skich, a może dla wizji przejazdu prezydenta przez oddalone od siebie. Odbieracie samorządom kolejne Warszawę rydwanem pośród wiwatujących tłumów decyzje. A przypominam, że wolność zgromadzeń jest w 100. rocznicę odzyskania niepodległości? Czy dla- podstawowym sposobem uczestniczenia jednostek tego warto niszczyć demokrację? Dziękuję bardzo. w życiu publicznym i niezbędnym warunkiem demo- (Oklaski) kracji. Projekt PiS nie powinien nigdy być uchwalony 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 130 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach

Poseł Grzegorz Furgo to go wojewoda przymusi i zrobi ponad jego głową obowiązkowe obchody miesięcznicy smoleńskiej. z jednego powodu – narusza konstytucję i konwencję. Prawda jest taka, będziecie rządzić najprawdopo- Projekt wprowadza, proszę państwa, art. 26b ust. 1, dobniej 3 lata i boicie się – boicie się KOD-u, boicie w którym reguluje się czas, w którym wojewoda musi się kobiet, boicie się nauczycieli i wszystkich innych wydać zgodę na zorganizowanie zgromadzenia cy- środowisk… klicznego – nie później niż 5 dni przed pierwszą (Poseł Bogdan Rzońca: Nikogo się nie boimy, jest edycją wydarzenia. Wnioskodawcy zaś muszą złożyć pan w błędzie.) wniosek nie później niż 7 dni przed planowanym …które w sposób spontaniczny chciałyby przeciw- wydarzeniem. Jeżeli założymy, że podmiot wnoszą- ko wam demonstrować. Chcecie im to uniemożliwić. cy o taką zgodę dotrzyma (Dzwonek) ostatecznego A pan, panie marszałku, pan w swoim życiorysie terminu… podaje, panie marszałku Terlecki, że w latach 60. i 70. był pan zatrzymywany w czasie nielegalnych demonstracji. Bardzo długą drogę pan przeszedł, pa- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: nie marszałku. I nie ma powodów do tego, żeby się śmiać. (Dzwonek) Bardzo dziękuję.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Grzegorz Furgo: Bardzo dziękuję. …wojewoda będzie miał tylko 2 dni na wydanie zgody. Poseł Sławomir Nitras:

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Nad tym trzeba płakać. (Oklaski)

Spis treści Pytanie zadaje pani poseł Marta Golbik, klub No- woczesna. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Bardzo proszę. Pytanie zadaje pani poseł Agnieszka Pomaska, klub Platforma Obywatelska. Poseł Grzegorz Furgo:

Nie ma szans, żeby to zadziałało… (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przema- Poseł Agnieszka Pomaska: wia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski) Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Po- seł sprawozdawca pan Czartoryski powiedział, że Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ustawa ma na celu zwiększenie swobód obywatelskich. Panie pośle, ja rozumiem, że jest późno, ja ro- Nie ma pani poseł? zumiem, że PiS może myśleć, że kłamstwo po Pan poseł Sławomir Nitras, klub Platforma Oby- godz. 23 się nie liczy, ale ostrzegam pana i ostrzegam watelska. państwa z PiS, kłamstwo po godz. 23 będzie rozliczo- Bardzo proszę. ne podwójnie, bo tę ustawę procedujecie o tej porze po to, żeby obywatele nie mogli poznać prawdy o waszych intencjach. (Oklaski) Poseł Sławomir Nitras: Szanowni Państwo! Ustawa ma tak naprawdę na celu ułatwienie życia organizatorom miesięcznic Hańba, panie marszałku. Robicie dwie rzeczy: i Marszu Niepodległości. Dlaczego – i to jest pytanie wprowadzacie wojewodę zamiast samorządu, dlatego do posła sprawozdawcy – nie piszecie o tym wprost? że to jest wasz wojewoda i w każdym momencie będzie Dlaczego nie piszecie o tym, że boicie się demonstra- mógł on zakazać demonstracji i nakazać ją, a druga cji tych, którzy są niezadowoleni z waszych rządów? rzecz, jaką robicie, to wprowadzacie tzw. cykliczne Dlaczego nie napiszecie wprost, że ta ustawa jest demonstracje, tylko po to, żeby uprzywilejować mie- uchwalana (Dzwonek) w nocy… sięcznicę smoleńską, bo ja innej demonstracji cyklicznej w Polsce, niech pan pozwoli, nie znam. (Poseł Sylwester Chruszcz: Marsz Niepodległości.) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Chcecie usankcjonować miesięcznice smoleńskie w całej Polsce. A jak się jakiś samorząd nie zgodzi, Bardzo dziękuję. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach 131

Poseł Agnieszka Pomaska: społeczeństwem ograniczać. Tymczasem jest to projekt poselski, procedowany szybką ścieżką, bez żad- …po to żeby obywatele nie mogli oglądać tych nych konsultacji. Projekt istotnie ogranicza prawo do kłamstw… zgromadzeń. Mam pytanie do wnioskodawców: Czy projekt ten jest zgodny z konstytucją? Obawiam się, że nie. I py- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: tanie do rządu: Jakie jest stanowisko rządu w tej sprawie? To bardzo ważna społecznie i wrażliwa Pytanie zadaje pan poseł Jarosław Gonciarz, Pra- sprawa. Czy jest takie stanowisko? Proszę o odpo- wo i Sprawiedliwość. wiedź. Dziękuję bardzo.

Poseł Agnieszka Pomaska: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

…i bzdur, które opowiadacie? Dziękuję bardzo. Dziękuję. (Oklaski) Pan poseł Sylwester Chruszcz, klub Kukiz’15. Bardzo proszę.

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Sylwester Chruszcz:

Bardzo proszę, panie pośle. Ja też mam pytanie, byłem przygotowany do pytania. Szanowni państwo, stoję na tej mównicy i przecieram oczy. Czy państwo z opozycji nie rozumiecie, Poseł Jarosław Gonciarz: że chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa na cyklicznych marszach, które odbywają się w Polsce: na Mar- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W związku z pro- szu Niepodległości, na miesięcznicach? Tu przecież nie jektem ustawy nowelizującym Prawo o zgromadze- o to chodzi, żebyśmy widzieli jakieś dantejskie sceny niach chciałbym zapytać, czy decyzje wojewodów na ulicach jak w przeszłości, gdzie widzieliśmy prowo- Spis treści dotyczące zgromadzeń cyklicznych unieważnią kacje. Chodzi o to, żeby tym ludziom, którzy przycho- wcześniejsze decyzje władz samorządowych dotyczą- dzą na te pikiety, zgromadzenia, zapewnić bezpieczeń- ce innych zgromadzeń. Czy organ gminy będzie mu- stwo. O tym przecież jest ta ustawa. siał zakazać zgłoszonego wcześniej zgromadzenia, (Poseł Sławomir Nitras: Gdzie tu jest chociaż sło- jeśli okaże się, że wojewoda pozwolił w tym miejscu wo o tym?) i w tym samym czasie na organizację zgromadzenia A wy mówicie właśnie o ułatwieniu życia, o ata- cyklicznego? kowaniu miesięcznicy. Odwróćcie sytuację. Przecież I co w przypadku, gdy kilku zaprzyjaźnionych, mi nie przychodzi do głowy, żeby blokować wasze współpracujących ze sobą organizatorów będzie chciało w tym samym czasie i w tym samym miejscu marsze, przecież wy nie doświadczacie tego. Chodzi zorganizować zgromadzenie? Dziękuję. (Oklaski) o to, żeby zabezpieczyć także wasze marsze w przy- szłości. (Poseł Sławomir Nitras: Zabroni nam.) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Może właśnie macie jakieś marsze. (Poseł Sławomir Nitras: Młodzież Wszechpolska Dziękuję. będzie zabezpieczać nasze marsze.) Pytanie zadaje pan poseł Andrzej Halicki, Plat- Mam pytanie: Czy jest jakiś mechanizm, który forma Obywatelska. zabezpieczy przyszłe władze (Gwar na sali, dzwonek) Nie ma go na sali. przed… (Dzwonek) Pani poseł Zofia Czernow, również Platforma Obywatelska. Bardzo proszę. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Bardzo dziękuję, panie pośle. Poseł Zofia Czernow: (Poseł Sławomir Nitras: Pana sposób prowadzenia obrad jest irytujący.) Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt ustawy Bardzo dziękuję, panie pośle. o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach dotyczy bardzo ważnych kwestii: konstytucyjnych praw obywateli do zgromadzeń. Wymaga zatem szerokich kon- Poseł Sylwester Chruszcz: sultacji społecznych. To ważne konstytucyjne prawo i nie można go bez porozumienia z obywatelami, ze Napiszę pytanie na piśmie, bo mi przeszkadzano. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 132 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Czym kierowaliście się, ustalając kryteria dla tego typu zgromadzeń? A więc: od co najmniej 3 lat, co Pytanie zadaje pani poseł Joanna Scheuring- najmniej cztery razy w roku, zgoda na 3 lata. Z czego -Wielgus. to wynika? Bo nie znajduję tutaj żadnego klucza. I drugie pytanie: W jaki sposób wyobrażacie sobie w praktyce ustalanie, wyznaczanie odległości 100 m Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: zgromadzenia od zgromadzenia? Czy to będą kordo- ny policji, jakieś taśmy? A co będzie, jeśli kontrma- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! nifestujący dadzą krok do przodu i będzie 99 m? Dzię- Zgromadzenia cykliczne to jest jakaś polska efeme- kuję bardzo. (Oklaski) ryda, to w ogóle nie funkcjonuje w świecie. (Głos z sali: PiS-owska.) PiS-owska, może być PiS-owska. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Mam pytanie: Dlaczego państwo wprowadzacie usta- wę, która jest niekonstytucyjna i która jest sprzeczna Dziękuję. z Europejską Kartą Praw Człowieka, w której jest prawo Pan poseł Krzysztof Paszyk, klub Polskiego do kontrmanifestacji? Dlaczego państwo to robicie? Stronnictwa Ludowego. Jeszcze jedna rzecz. Prawa i wolności, w tym wol- ność zgromadzeń, przysługują suwerenowi, a nie wła- dzy. Dlaczego zatem ta ustawa daje przywileje władzy Poseł Krzysztof Paszyk: i Kościołowi? Gdzie jest wasz suweren? Gdzie jest po- szanowanie dla suwerena? Macie państwo takie spusz- Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Chcia- czone głowy. Suweren was rozliczy. (Oklaski) łem zapytać się wnioskodawców tego procedowanego projektu, co takiego stało się od ubiegłego roku, kiedy to została uchwalona ustawa dotycząca zgromadzeń, że Wicemarszałek Ryszard Terlecki: państwo na siłę dzisiaj przychodzicie i składacie tę pro- pozycję. Marsz Niepodległości – komunikaty z Mini- Spis treści Pytanie zadaje pani poseł Ewa Lieder, Nowo- sterstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji jedno- czesna. znacznie pokazywały, że to najspokojniejszy marsz. Nie pamiętam, żeby też podczas którejś z miesięcznic do- chodziło do jakichś rzeczy, które zagrażałyby uczestni- Poseł Ewa Lieder: kom tych zgromadzeń. Tak że co się stało, że jest potrzeba aż tak daleko idących restrykcji w tym zakresie? Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Pol- Dziękuję bardzo. (Oklaski) sce pamiętamy czasy, gdy manifestacje, które nie podobały się PRL-owskim władzom, były zakazane. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Chcecie wrócić do tych czasów? Pamiętajcie, że wtedy obywatele tego prawa nie przestrzegali. Chcecie Dziękuję. doprowadzić do nielegalnych manifestacji? A co? Wy- Pan poseł Krzysztof Mieszkowski, klub Nowo- prowadzicie wtedy na obywateli oddziały obrony te- czesna. rytorialnej? I jeszcze jedno pytanie: Czy zgromadzenia są dla władzy, czy dla obywateli? Miejcie państwo świadomość, że są zupełnie inne narzędzia dla wła- Poseł Krzysztof Mieszkowski: dzy. Dlaczego zatem zgromadzenia organizowane przez władzę mają być ważniejsze? Dziękuję bardzo. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już wiemy od ja- (Oklaski) kiegoś czasu, że zgromadzenia są wasze i nasze. I tak będzie długo. Zastanawiam się, czy są zgromadzenia skośne, pionowe i jeszcze jakieś inne, czy będą się Wicemarszałek Ryszard Terlecki: krzyżowały? Dzisiaj przed naszym parlamentem pro- testowali nauczyciele. Przypuszczam, że według pań- Dziękuję. stwa projektu ta manifestacja nie byłaby możliwa. Pytanie zadaje pani poseł Dorota Rutkowska, (Poseł Bogdan Rzońca: Nic podobnego. Trzeba klub Platforma. rozumieć, co się mówi.) Dzisiaj we Wrocławiu manifestowali wrocławia- nie przeciwko haniebnemu aresztowaniu Józefa Pi- Poseł Dorota Rutkowska: niora. To zgromadzenie pewnie też nie byłoby moż- liwe, ponieważ wasz projekt jest bardzo restrykcyjny Dziękuję bardzo. i biurokratyczny. Mam pytanie do wnioskodawców. Wprowadzacie (Poseł Arkadiusz Czartoryski: Trzeba rozumieć tę państwo nową kategorię: zgromadzenie cykliczne. ustawę.) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach 133

Poseł Krzysztof Mieszkowski Poseł Mirosław Suchoń:

Zastanawiam się, dlaczego państwo ograniczacie …to później trzeba się z tym liczyć. wolność Polakom, czemu to ma służyć. W teatrze np. Natomiast chciałem zadać pytanie dotyczące tego jest wprowadzony system abonamentowy, ponieważ projektu. Otóż państwo dodają tam przepisy wprowa- on zapewnia funkcjonowanie – w Niemczech zwłasz- dzające takie wymaganie, że pomiędzy dwoma zgro- cza – dobrej kasy teatrowi. A wy chcecie mieć abona- madzeniami i więcej musi być zachowana odległość mentowe zgromadzenia. (Dzwonek) W jakiej sprawie 100 m. Chciałem zapytać: Jak to będzie oceniane? Czy to robicie? (Oklaski) to będzie wyznaczany środek jednego zgromadzenia, środek drugiego i jakoś to będzie mierzone, czy pomię- dzy ostatnim stojącym członkiem a pierwszym stoją- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: cym członkiem? W jaki sposób to będzie robione? Bo ten przepis jest absolutnie kuriozalny, ja nie rozumiem Pytanie zadaje pan poseł Mirosław Suchoń, klub tego. Kiedy próbowaliśmy (Dzwonek) dojść do tego, Nowoczesna. w jaki sposób państwo to będą robić, to naprawdę mamy różne pomysły…

Poseł Mirosław Suchoń: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Dziękuję. Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję. Panie marszałku, narzeka pan marszałek na to, że Lista posłów… późno procedujemy, ale to jest przecież wasza wina, to państwo układają harmonogram w taki sposób, że procedujecie te ważne projekty… Poseł Mirosław Suchoń: Spis treści …ale to wszystko nadaje się do kolejnego filmu Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Barei.

Prezydium Sejmu ustala. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

…zapisanych do głosu została wyczerpana. Poseł Mirosław Suchoń:

…pod osłoną nocy. Poseł Mirosław Suchoń: (Poseł Sławomir Nitras: Pana marszałka po prostu męczy ta robota.) Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Prezydium Sejmu. Teraz głos zabierze podsekretarz stanu… (Poseł Sławomir Nitras: Coś niewiarygodnego, jakie to jest niegrzeczne.) Poseł Mirosław Suchoń: …w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Admi- nistracji pan Sebastian Chwałek. Panie marszałku, no to jeżeli tak państwo ukła- Pana posła proszę o opanowanie, bo będę… dają program… (Poseł Sławomir Nitras: Proszę pana, jestem bardzo spokojny, tylko nie mogę się nadziwić. Czy panu przyjemność sprawia przerywanie w połowie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: zdania?) Ogromną, tak. Tam jest także przedstawiciel państwa klubu. (Poseł Sławomir Nitras: Wie pan co, to nie jest (Poseł Sławomir Nitras: To on na pewno wymyślił normalne.) tę debatę.) Bardzo proszę. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 134 Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie o zadymę, żeby się bić, bo na tej samej płytce chod- Spraw Wewnętrznych i Administracji nikowej chce pan zorganizować… (Gwar na sali) Sebastian Chwałek: (Poseł Sławomir Nitras: Przecież jest znany z tego, że wszystkich bije.) Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się Chodzi o to, żeby każdy miał prawo swobodnego szybciutko i zwięźle przedstawić stanowisko Mini- manifestowania – i ten, kto cyklicznie manifestuje, sterstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji wobec i ten, kto chce zorganizować kontrmanifestację. projektu. W chwili obecnej nie ma jeszcze stanowiska Na ostatniej trasie Marszu Niepodległości… rządu wobec przedmiotowego projektu. W naszej oce- W zasadzie, szczerze, nie rozumiem tego pytania, któ- nie jest to rozwiązanie racjonalizujące procedury re zadał pan poseł reprezentujący klub Kukiz w wy- administracyjne w zakresie zarządzania bezpieczeń- powiedzi klubowej, bo powiem, panie pośle, że… Jest stwem w przestrzeni publicznej, zapobiega zagroże- pan poseł. Powiem, panie pośle, że na ostatniej trasie niom, które mogą się pojawić poprzez dopuszczenie Marszu Niepodległości w tym samym czasie zostało do organizowania w tym samym miejscu i czasie zgłoszonych kilka kontrmanifestacji. Wówczas ten zgromadzeń, co do których pojawiają się przypusz- problem był rozstrzygany przez samorządy, przez Po- czenia o ich konfrontacyjnym charakterze, po prostu licję. Ja wiele lat temu chyba na drugim co do kolejno- uniemożliwia się tę konfrontację, daje możliwość wy- ści Marszu Niepodległości też byłem, uczestniczyłem znaczenia bezpiecznej odległości między zgromadze- w tym marszu. Wówczas przyjechała niemiecka Anti- niami, wpływa zatem na bezpieczeństwo i porządek fa, z hełmami, z tarczami i z drągami… publiczny. (Poseł Sławomir Nitras: Bezczelni.) Ministerstwo spraw wewnętrznych popiera przed- …i zrobiła w tym samym miejscu i w tym samym miotowy projekt. Dziękuję bardzo. (Oklaski) czasie kontrmanifestację. Leciały kamienie, panie (Poseł Agnieszka Pomaska: Ale się pan wysilił.) pośle. (Poseł Dorota Rutkowska: Kiedy to było?) (Gwar na sali) Wicemarszałek Ryszard Terlecki: (Głos z sali: W „Faktach” mówili.) Sytuacja, w której w warunkach prawnych teraz

Spis treści Bardzo dziękuję, panie ministrze. istniejących może być zorganizowana kontrmanife- Czy pan poseł sprawozdawca chce zabrać głos? stacja w tym samym miejscu i w tym samym czasie, Bardzo proszę. (Gwar na sali) to jest sytuacja, w której po prostu prawo i państwo (Głos z sali: Tak naprawdę przedstawiciel mini- polskie umożliwia organizacji, która chce doprowa- sterstwa powiedział to, co…) dzić do ulicznej konfrontacji, swobodne rozpoczęcie Bardzo proszę, panie pośle. takiej ulicznej konfrontacji, siłowej konfrontacji… (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Ale to jest niezgodne z Europejską Kartą Praw Człowieka!) Poseł Arkadiusz Czartoryski: …i dopiero Policja musi to ratować. To jest absurd. (Gwar na sali) Jeżeli pan poseł Mieszkowski Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W bardzo wielu czy… Jeżeli pani poseł Scheuring-Wielgus chciałaby pytaniach, ale również w wypowiedziach klubowych zorganizować sobie manifestację, to ja jestem za tym, stawiano wnioskodawcom taki zarzut, że jest to oczy- żeby pani mogła swobodnie tę manifestację zorgani- wiście ograniczenie demokracji według państwa i unie- zować (Gwar na sali), a kontrmanifestacja żeby mo- możliwienie manifestacji czy kontrmanifestacji. Sza- gła się również odbyć, ale w takich warunkach, żeby nowni państwo, projektowana nowelizacja w żadnym pani nie uniemożliwiać tej manifestacji. zakresie nie ogranicza ani nie zakazuje jakichkol- (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Ale kontrma- wiek manifestacji. Jedyną różnicą między tym, co nifestacja nie musi zakładać z góry, że się bijemy. No jest teraz w prawie, a tym, co proponujemy, będzie panie pośle…) taka oto sytuacja, że jeżeli mamy uroczystość pań- Proszę państwa, były również pytania dotyczące stwową, bo też państwo takie zarzuty stawialiście, tego, jak to w praktyce może być rozstrzygnięte. np. przed Grobem Nieznanego Żołnierza… Otóż, proszę państwa, te pytania można by też zadać (Głos z sali: Defiladę wojskową na przykład.) w warunkach obecnie obowiązującego prawa – jak …albo np. defiladę z okazji 11 listopada, to propo- Policja sobie radzi z tym, żeby zgłoszone w tym sa- nujemy, żeby 100 m… Jeżeli pan poseł Mieszkowski mym miejscu i w tym samym czasie manifestacje będzie chciał zorganizować przed Grobem Nieznane- rozdzielać. Całe szczęście, że opatrzność nad nami go Żołnierza kontrmanifestację, żeby nie obchodzić czuwa, że ktoś nad szpalerem policjantów nie prze- 11 listopada… rzucił kamienia, który by uderzył kogoś w głowę i by (Poseł Krzysztof Mieszkowski: Ale ja bym chciał się to źle skończyło. A ja widziałem kamienie lecące i tu, i tu jednocześnie.) na manifestacjach. Dlatego proponujemy 100 m. …to proponujemy panu posłowi, że może pan, ale 100 m jest to odległość, którą – nie bójcie się państwo proszę się odsunąć 100 m, żeby nie doszło do uliczne- – operujący oficer Policji może swobodnie wyznaczyć. go zwarcia. Bo po co? Chodzi panu o co? Chodzi panu To jest odległość, z której oko kamery widzi, że to jest 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o zgromadzeniach 135

Poseł Arkadiusz Czartoryski Jeżeli w związku z jakąś ważną rocznicą państwo- wą, narodową, patriotyczną KOD wpadnie na po- kontrmanifestacja. Z takiej odległości kontrmanife- mysł, żeby systematycznie co miesiąc czy co rok się stację słychać, widać, można ją nagrać kamerą. To spotykać, to co? To będziemy po prostu uniemożli- gwarantuje obywatelskie prawo do kontrmanifesta- wiali to KOD-owi, bo będziemy robili… cji, ale z drugiej strony nie uniemożliwia przeprowa- (Poseł Sławomir Nitras: Tak, dokładnie tak dzenia tej pierwszej manifestacji. Proszę państwa, zrobicie.) przecież to jest oczywiste. Wszystkie głosy, które W tym czasie ktoś wpadnie na pomysł, żeby rozbić z państwa strony padały, dotyczące tego, że zakazu- tę manifestację KOD-u? Nie. jemy jakichkolwiek manifestacji, są niezgodne ze (Poseł Sławomir Nitras: Tak.) stanem faktycznym… Proszę państwa, prawo dotyczy wszystkich, (Poseł Sławomir Nitras: Bo się boicie demonstra- wszystkich ugrupowań, wszystkich sił politycznych. cji. A czemu samorządom zabieracie kompetencje?) Każdy z państwa może się znaleźć w tej sytuacji. …tego przedmiotowego projektu, tej nowelizacji (Oklaski) Każdy z państwa może znaleźć się w tej ustawy. Żadnej manifestacji ani kontrmanifestacji sytuacji. Byłem na manifestacji 11 listopada – pań- nie zakazujemy. Mówimy tylko, że jeżeli jest święto stwo wiecie, że Prawo i Sprawiedliwość już od dłu- narodowe, państwowe, 11 listopada, 3 maja, 15 sierp- giego czasu w tym dniu przede wszystkim w Krako- nia, na obchodach którego są zagraniczni goście, to wie się spotyka, to jest marsz organizowany przez mówimy: uwaga – widzimy, co się dzieje w Europie środowiska narodowe – i widziałem, jak cała ul. Mar- Zachodniej – jeżeli ktoś chce kontrmanifestować, pro- szałkowska była zamknięta przez ludzi z tarczami szę się odsunąć o 100 m, bo widać i słychać taką i w hełmach. A powiem państwu więcej, państwo mó- kontrmanifestację 100 m dalej, ale nie jest to zaka- wicie: państwowe to mają pierwszeństwo, a to nie zanie manifestacji. Jest to tylko zwrócenie uwagi na powinno tak być. 11 listopada w trakcie rządów Plat- to, że ten, kto ją pierwszy zorganizował, np. cyklicz- formy Obywatelskiej moje stowarzyszenie rekon- ną, też ma prawo do tego, żeby manifestacja się od- strukcji historycznej zostało zaproszone na organi- była, prawda? Nasze prawo nie może z góry zakładać, zowaną przez ministra obrony narodowej z Platformy pozwalać na takie oto sytuacje, że kontrmanifestan- Obywatelskiej państwową uroczystość na Krakow- ci uniemożliwią przeprowadzenie pierwotnie zgłoszo- skim Przedmieściu i w mundurach historycznych Spis treści nej manifestacji. Jedno prawo nie może ograniczać z XIX w. moje stowarzyszenie Legia Nadwiślańska drugiego. Mówimy w ten sposób, że nasza propozycja maszerowało na zaproszenie państwa ministra. Moi zarówno jednej, jak i drugiej stronie pozwoli na swo- koledzy zostali brutalnie i wulgarnie zaatakowani bodne manifestowanie swoich poglądów. Jakie zaka- przez… zy? O czym państwo mówicie? (Poseł Dorota Rutkowska: W którym roku?) I teraz – nieprawdą jest, że dotyczy to tylko mie- (Głos z sali: 4 lata temu, za waszych rządów.) sięcznic czy rocznic, bo każda z państwa… Panie …gości z Niemiec z tzw. antify. Naświetliły to pośle Sosnowski z Polskiego Stronnictwa Ludowego, media. I teraz – dlaczego nie byłoby właśnie takiej proszę przeczytać ten przedmiotowy projekt noweli- możliwości, że jeżeli państwo polskie organizuje zacji. Jest napisane: świąt państwowych i narodo- uroczystość 11 listopada, to kontrmanifestacja nie wych. I narodowych. Teraz niech pan odpowie na mogłaby się odbyć 100 m dalej? W jaki sposób to pytanie. ogranicza prawo kontrmanifestacji do wyrażania (Poseł Sławomir Nitras: Miesięcznica.) swoich poglądów? Czy systematyczne, coroczne spotykanie się Pol- (Poseł Sławomir Nitras: Jeszcze PiS-u nie było skiego Stronnictwa Ludowego w Wierzchosławi- i 11 listopada świętowaliśmy. Nikt nie przeszkadzał.) cach… Proszę państwa, kończę, ostatnie zdanie. Przed- (Poseł Sławomir Nitras: Teraz PiS się spotyka.) miotowy projekt nowelizacji ustawy ma na celu po- …które ma na celu uczczenie – piękna uroczy- szerzenie i ułatwienie obywatelom swobodnego ma- stość… nifestowania i kontrmanifestowania. Dziękuję bar- (Poseł Sławomir Nitras: Zakłócana przez PiS.) dzo. (Oklaski) …Wincentego Witosa, premiera, który walczył o niepodległość Polski… Całe szczęście, że nie odby- wają się tam w tym samym miejscu i w tym samym Wicemarszałek Ryszard Terlecki: czasie kontrmanifestacje, które mają na celu znisz- czenie tej uroczystości. Ale gdy za 10 czy 15 lat ktoś Bardzo dziękuję, panie pośle. wpadłby na taki pomysł… Zamykam dyskusję. Bardzo dziwnie jest pan pobudzony. W dyskusji zgłoszono… …żeby tę państwa przepiękną uroczystość znisz- (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Panie marszał- czyć, rozwalić. Proszę państwa, również jeżeli chodzi ku, ale dwa nazwiska wymieniono). o marsz 11 listopada… Ale pani poseł… (Poseł Sławomir Nitras: To jest dla KOD-u też (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Nie dostałam robione.) odpowiedzi na pytania). 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 136 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej

Wicemarszałek Ryszard Terlecki ustawa przewiduje, że kandydat na prezesa zobo- wiązany jest spełniać kryteria, które są wypisane To była odpowiedź na pytania. w ustawie. (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: W trybie spro- Kolejna sprawa – projektowana ustawa zmienia stowania.) też założenia dotyczące trybu wyłaniania jednego Nie, to była odpowiedź na pytania. z zastępców prezesa. W tym wypadku chodzi o to, (Głos z sali: O 100 m proszę się odsunąć, pani żeby nie było takiej sytuacji, jaka jest w tej chwili, poseł.) czyli że tylko byli prezesi mogliby być wiceprezesami. W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierw- Chcemy po prostu poszerzyć katalog kandydatów na szym czytaniu projektu ustawy. wiceprezesów. Proponujemy też, aby ustawa weszła (Poseł Mirosław Suchoń: Pan sprawozdawca ko- w życie następnego dnia po jej ogłoszeniu. misji, panie marszałku…) Ustawa nie rodzi konsekwencji ekonomicznych, Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy jest zgodna z prawem europejskim. Bardzo dziękuję. w bloku głosowań. Proponuję skierowanie tej ustawy do komisji. (Poseł Mirosław Suchoń: Pan sprawozdawca ko- Dziękuję bardzo. (Oklaski) misji nie zrozumiał tego, co…) (Poseł Joanna Scheuring-Wielgus: Pan poseł sprawozdawca nie odpowiedział na nasze pytania. Panie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: marszałku, jak się pan czuje? Przecież był pan na manifestacjach.) Bardzo dziękuję. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- porządku dziennego: Pierwsze czytanie posel- rządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświad- skiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Pol- czeń w imieniu klubów i kół. skiej Agencji Żeglugi Powietrznej (druk nr 1047). Otwieram dyskusję. Proszę pana posła Bogdana Rzońcę o przedsta- Jako pierwszy pan poseł Grzegorz Woźniak, Klub wienie uzasadnienia projektu ustawy. Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Spis treści Poseł Bogdan Rzońca: Poseł Grzegorz Adam Woźniak: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu grupy Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! posłów chciałbym zaprezentować założenia do usta- W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość mam za- wy z druku nr 1047, czyli projektu ustawy o zmianie szczyt przedstawić stanowisko odnośnie do posel- ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. skiego projektu ustawy o zmianie ustawy o Polskiej O czym jest ta ustawa? Po pierwsze, projektowana Agencji Żeglugi Powietrznej, druk nr 1047. ustawa ma na celu zapewnienie ciągłości kierowania Nowelizacja ustawy ma na celu zapewnienie cią- działalnością Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. Po drugie, w obecnym stanie prawnym wyczerpa- głości kierowania działalnością Polskiej Agencji Że- no tryb powierzania kierowania działalnością agen- glugi Powietrznej. W obecnym stanie faktycznym, cji. Dotychczasowo przeprowadzone postępowania tak jak powiedział mój kolega poseł Rzońca, wyczer- konkursowe nie wyłoniły kandydatów spełniających pano tryb powierzenia kierowania działalnością wymogi. agencji. Dotychczas przeprowadzane postępowania Po trzecie, chcę poinformować, że istotne jest to, konkursowe nie wyłoniły kandydatów spełniających iż równolegle procedowana czy przygotowywana jest wymogi przewidziane ustawą. Jednocześnie został ustawa o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej jako ogłoszony konkurs na stanowisko prezesa PAŻP. spółce akcyjnej. Ta ustawa jest w konsultacjach spo- Z dniem wejścia w życie projektowanej ustawy kon- łecznych. kursy wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia Po czwarte, następuje konieczność zapewnienia w życie ustawy ulegają zakończeniu, m.in. konkurs, ciągłości kierownictwa agencji. To jest bardzo istotne który obecnie jest ogłoszony. z punktu widzenia tego, że następuje pewna rewizja Ponadto projekt zakłada zmianę w zakresie wy- planu skuteczności działania agencji. Ten plan rewi- magań, jakie powinien spełniać kandydat ubiegający zji będzie stosowany od dnia 1 stycznia 2017 r., a jego się o powołanie na stanowisko prezesa PAŻP. Według realizacja będzie wymagała istotnej intensyfikacji tej nowelizacji ustawy kandydat na prezesa obowią- działań, w szczególności operacyjno-inwestycyjnych, zany jest posiadać co najmniej 5-letni staż pracy, po stronie PAŻP-u, co wymaga po prostu sprawnego w tym co najmniej 3-letni staż pracy na stanowiskach zarządzania agencją. kierowniczych. Zrezygnowano z doprecyzowania wska- Mając na względzie powyższe, można powiedzieć, zującego, że doświadczenie na stanowiskach kierow- że projekt ustawy zmienia zasady powoływania pre- niczych ma dotyczyć wyłącznie stanowisk związa- zesa. Projekt zakłada zmianę w zakresie wymagań nych z lotnictwem cywilnym, tak jak to miało miejsce dotyczących powołania tego prezesa. Projektowana do tej pory. Dodatkowo powinien posiadać wiedzę 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej 137

Poseł Grzegorz Adam Woźniak Według projektodawców projektowana ustawa ma na celu zapewnienie ciągłości kierowania działalnoś- i umiejętności w zakresie spraw należących do właś- cią Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. W obecnym ciwości agencji. stanie faktycznym wyczerpano bowiem tryb powie- Termin wejścia w życie określono w projekcie rzania kierowania działalnością agencji. Dotychczas ustawy na dzień następujący po dniu ogłoszenia. Po- przeprowadzone postępowania konkursowe nie wy- trzeba tak krótkiego vacatio legis wynika z faktu, iż łoniły kandydatów spełniających wymogi przewi- ostateczny termin, na który powierzono pełnienie dziane ustawą. Pojawia się jednak pytanie, dlaczego obowiązków obecnemu prezesowi PAŻP, upływa tak długo czekano ze złożeniem stosownego projektu z końcem tego roku, 31 grudnia. Jak wspomniano ustawy, czy nie można było przewidzieć, że może za- wyżej, wyczerpano wszystkie formalne możliwości istnieć taka sytuacja, jak obecnie. Gdyby inicjatywa powierzenia obowiązków kierującego tą instytucją, ustawodawcza nastąpiła wcześniej, nie byłoby po- a dotychczas ogłoszone konkursy nie doprowadziły trzeby ustanawiania tak krótkiego, przepraszam, tak do wyłonienia prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Po- bardzo krótkiego vacatio legis, co zawsze budzi uza- wietrznej. Obecnie prowadzone postępowanie konkur- sadnione wątpliwości. Zastrzeżenia te nie zmieniają sowe również nie daje gwarancji zarówno co do termi- jednak faktu, że sytuacja rzeczywiście wymaga upo- nu jego zakończenia przed upływem czasu, na który rządkowania. powierzono pełnienie obowiązków prezesa, czyli do Ustawa zmienia zasady powołania prezesa. Po- 31 grudnia 2016 r., jak i skutków w postaci wyłonienia nadto projekt zakłada zmianę w zakresie wymagań, osoby na stanowisko prezesa. Ze względu na bezpie- jakie powinien spełniać kandydat ubiegający się czeństwo żeglugi powietrznej, służby o znaczeniu stra- o powołanie na stanowisko prezesa. Zgodnie z dotych- tegicznym dla naszego państwa, niewskazany jest czasowym art. 6 ust. 4 pkt 6 ustawy z dnia 8 grudnia brak regulacji umożliwiającej zapewnienie kierowania 2006 r. o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej kan- agencją odpowiedzialną za ruch w polskiej przestrzeni dydat na prezesa obowiązany jest posiadać co naj- powietrznej skutkujący paraliżem tego organu. Tak mniej 5-letni staż pracy, w tym co najmniej 3-letni jak już wcześniej wspomniał przedstawiciel komisji, czas pracy na stanowiskach kierowniczych związa- dodatkowym aspektem jest wdrożenie z dniem 1 stycz- nych z lotnictwem cywilnym. Projektowana ustawa nia 2017 r. zmian w planie skuteczności działania Pol- Spis treści przewiduje natomiast, że kandydat na prezesa obo- skiej Agencji Żeglugi Powietrznej. wiązany jest posiadać co najmniej 5-letni staż pracy, Należy podkreślić, że równolegle procedowana w tym co najmniej 3-letni staż pracy na stanowiskach jest ustawa o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej kierowniczych. Zrezygnowano z doprecyzowania SA, która dokona przekształcenia państwowej osoby wskazującego, że doświadczenie na stanowiskach prawnej, jaką jest obecnie agencja, w jednoosobową kierowniczych ma dotyczyć wyłącznie stanowisk spółkę Skarbu Państwa, czyli PAŻP SA. Projekt ten związanych z lotnictwem cywilnym. Dodatkowo po- będzie regulował m.in. kwestię organizacji spółki, w tym tryb powoływania i odwoływania prezesa spół- winien posiadać wiedzę i umiejętności w zakresie ki oraz członków zarządu spółki. Obecnie projekt spraw należących do właściwości agencji. Jednocześ- został przekazany do uzgodnień międzyresortowych nie w projektowanej ustawie zmienia się wymagania, i konsultacji społecznych. jakie powinien spełniać jeden z zastępców prezesa. W związku z powyższym klub Prawo i Sprawied- Niestety propozycja rezygnacji z 3-letniego doświad- liwość pozytywnie rekomenduje zmiany w ustawie czenia kierowniczego w lotnictwie cywilnym ma wy- o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, druk nr 1047, raźne znamiona drugiego dna. Wskazuje, że Prawo i prosi Wysoką Izbę o przyjęcie tych zmian. Dziękuję i Sprawiedliwość ma już kandydata na to stanowisko. bardzo. Wskazuje, że PiS zamierza zawłaszczyć, przejąć Pol- ską Agencję Żeglugi Powietrznej. Przedmiotowy projekt ma charakter incydentalny Wicemarszałek Ryszard Terlecki: i dotyczy powołania nowego prezesa i wiceprezesów. Szkoda, że jest procedowany naprędce, że to działa- Dziękuję. nie bardzo instrumentalne, którego celem jest obsa- Teraz głos zabierze pan poseł Tomasz Kostuś, dzenie kolejnej państwowej agencji, że brakuje pogłę- klub Platforma Obywatelska. bionej analizy i debaty dotyczącej bezpieczeństwa ruchu lotniczego, że brakuje całościowej, kompleksowej ustawy w tym zakresie. Poseł Tomasz Kostuś: Objęty projektowaną regulacją obszar wymaga upo- rządkowania i dostosowania do realiów, dlatego Klub Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wyso- Parlamentarny Platforma Obywatelska jest za skiero- ka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma waniem projektu do dalszych prac w komisji. Jedno- Obywatelska mam przyjemność przedstawić stanowisko cześnie będziemy aktywnie uczestniczyć w dalszych odnośnie do poselskiego projektu ustawy o zmianie usta- pracach nad projektem, dopytując, precyzując niejas- wy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. ności i wskazane wątpliwości. Dziękuję. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 138 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Poseł Paweł Pudłowski:

Dziękuję. Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pan poseł Sylwester Chruszcz w imieniu klubu Ministrze! Patrzę na ten projekt i przecieram oczy Kukiz’15. nie tylko ze zmęczenia, bo jest godz. 1 w nocy, ale również ze zdumienia. Nagle państwo składacie projekt, w którym tak naprawdę mówicie o dwóch sprawach. Pierwsza z nich dotyczy tego, że przez rok nie Poseł Sylwester Chruszcz: zdołaliście wybrać prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. Minęło 12 miesięcy. Nagle budzicie się Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu i z zerowym okresem leżakowania wprowadzacie Poselskiego Kukiz’15 przedstawiam stanowisko w spra- taką ustawę. Dziwię się moim poprzednikom, panu wie projektu ustawy o zmianie ustawy o Polskiej posłowi z PO i panu posłowi z Kukiz’15, którzy pod- Agencji Żeglugi Powietrznej. chodzą do tego z taki zrozumieniem. Dla mnie jest Podstawowym celem ustawy jest zapewnienie cią- jasne, że nie leci z nami pilot, za chwilę przekonamy głości kierowania działalnością tejże agencji. W dzi- się, że nie mamy prezesa, czyli nie ma osób, które siejszym stanie faktycznym wyczerpano tryb powie- mają dbać o porządek na polskim niebie. Czym zaj- rzenia kierowania działalnością agencji, dlatego też mują się te osoby? Zajmują się startami, lądowaniami powyższa ustawa zmienia zasady powołania prezesa. samolotów i przelotami innych samolotów nad naszą Projekt zakłada zmiany w zakresie wymagań, jakie ojczyzną. Państwo spokojnie czekacie sobie do ostat- powinien spełniać kandydat ubiegający się o powoła- niego momentu i nagle robicie wrzutkę o godz. 1 nie na stanowisko prezesa tej agencji. Zgodnie z pro- w nocy, żeby społeczeństwo nie widziało, w jak nie- jektowaną ustawą kandydat na prezesa obowiązany udolny sposób obsadzacie, a właściwie ich nie obsa- jest posiadać co najmniej 5-letni staż pracy, w tym co dzacie, podstawowe instytucje w Polsce. najmniej 3-letni staż pracy na stanowiskach kierow- Druga sprawa, którą ta ustawa ma regulować, to niczych. Rezygnuje się z doprecyzowania, że doświad- obniżenie wymogów stawianych zarówno przed pre- czenie na stanowiskach kierowniczych ma dotyczyć zesem, jak i przed wiceprezesem Polskiej Agencji Że- Spis treści wyłącznie stanowisk związanych z lotnictwem cywil- glugi Powietrznej. Czy nie możecie znaleźć osoby, nym. Dodatkowo powinien posiadać wiedzę i umie- która posiada doświadczenie w lotnictwie cywilnym, aby obsadzić tę posadę? Smutne, szanowni państwo. jętności w zakresie spraw należących do właściwości Dlatego Nowoczesna składa wniosek o odrzucenie tej właśnie agencji. Wprowadzono również takie tej ustawy w pierwszym czytaniu. Apelujemy do pań- zmiany, by zapewnić możliwość wyboru zastępców stwa o patrzenie na pewne rzeczy z wyprzedzeniem, prezesa z szerokiego kręgu kandydatów posiadają- o nieobniżanie wymogów, które stawiamy przed oso- cych wymagane na tego typu stanowisku wiedzę, bami, które odpowiadają za bezpieczeństwo żeglugi umiejętności i doświadczenie. powietrznej w Polsce. Dziękuję bardzo. (Oklaski) Oczywiście bezpieczeństwo w obszarze żeglugi powietrznej jest najważniejsze. Agencja ma duże znaczenie strategiczne dla bezpieczeństwa państwa, dla- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: tego stan prawny dotyczący regulacji umożliwiają- cych zapewnienie kierownictwa agencji odpowie- Dziękuję. dzialnej za ruch w przestrzeni powietrznej Polski A teraz głos w imieniu klubu Polskiego Stronni- musi być w trybie pilnym uregulowany. ctwa Ludowego zabierze pan poseł Kazimierz Ko- Projekt ustawy nie wywołuje skutków społecz- towski. nych, gospodarczych, finansowych. Projekt ustawy nie pociąga za sobą obciążenia budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Poseł Kazimierz Kotowski: Klub Poselski Kukiz’15 popiera przedłożony projekt ustawy, uznając, że ma on na celu zapewnienie Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie ciągłości kierowania działalnością Polskiej Agencji Ministrze! Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Żeglugi Powietrznej. Dziękuję. o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, który dziś procedujemy, według wnioskodawców ma na celu zapewnienie ciągłości kierowania działalnością Pol- skiej Agencji Żeglugi Powietrznej. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Pozwoli pan marszałek, że nie będę powtarzał i omawiał, przychylając się do apelu dotyczącego póź- Dziękuję. nej pory i zmęczenia, po kolei aspektów, które wy- W imieniu klubu Nowoczesna głos zabierze pan łuszczyli pan przewodniczący Rzońca i moi przed- poseł Pudłowski. mówcy, wskazując na tematy, kwestie, punkty i sy- Bardzo proszę. tuacje, które się wiążą z tym projektem. Bezspornym 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej 139

Poseł Kazimierz Kotowski Wicemarszałek Ryszard Terlecki: faktem jest to, że kwestia musi czy powinna zostać Bardzo dziękuję, pani poseł. w stosownym czasie uregulowana, bowiem nie mo- Do pytań zapisało się dwoje państwa posłów. żemy jako parlament dopuścić do tego, żeby 2 stycz- Zamykam listę zapisanych do pytań. nia okazało się, że nie mamy człowieka na stanowi- Wyznaczam czas pytania na 1 minutę. sku, który odpowiada za tak ważne kwestie. Już nie Jako pierwszy zadaje pytanie pan poseł Tomasz będę tego wyłuszczał i zadawał pytań, dlaczego tak Kostuś, klub Platformy Obywatelskiej. późno, czy nie było kandydata. Myślę, że do tych kwestii możemy wrócić podczas prac na posiedzeniu komisji, jestem przekonany, że wrócimy do nich. Stąd Poseł Tomasz Kostuś: wniosek Polskiego Stronnictwa Ludowego o skiero- Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! wanie projektu do dalszych prac w komisji z uwzględ- Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo ruchu lotniczego nie nieniem tego – jestem przekonany, że pan przewod- ma barw politycznych. Bezpieczeństwo ludzi w trans- niczący tak to zorganizuje – żeby było więcej czasu porcie lotniczym to cel nadrzędny, to absolutny prio- na dyskusje i rozmowy. Dziękuję bardzo. (Oklaski) rytet. Dlatego tak ważna jest pogłębiona analiza i merytoryczna debata poświęcona kwestiom bezpieczeń- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: stwa, poświęcona dostosowaniu Polskiej Agencji Że- glugi Powietrznej do zmian i nowych wyzwań w europejskim i światowym transporcie lotniczym. Dziękuję. Zacznijmy od sejmowej Komisji Infrastruktury. W imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidarni To właściwe miejsce i gremium – patrzę na pana pani poseł Małgorzata Zwiercan. przewodniczącego. Jednodniowe vacatio legis budzi poważne wątpliwości w zakresie regulaminu Sejmu Poseł Małgorzata Zwiercan: i konstytucji. Pytania: Dlaczego tak szybko? Dlacze- go nie przedstawiono kompleksowej propozycji regu-

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła lacji w zakresie cywilnego transportu lotniczego, Spis treści Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stano- odnosząc się jedynie do kwestii personalnych? Czy wisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmia- proponowana zmiana ustawy nie ma wspomnianego nie ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. wcześniej drugiego dna? Czy nie chodzi jedynie Omawiana nowelizacja wiąże się z koniecznością o szybkie obsadzenie nowego (Dzwonek) Zarządu Pol- zapewnienia ciągłości w kierowaniu Polską Agencją skiej Agencji Żeglugi Powietrznej osobami z klucza Żeglugi Powietrznej. Projektowane regulacje przewi- politycznego? dują zmianę zasad powoływania prezesa Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej oraz zmiany w wymaga- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: niach, jakie powinni spełniać kandydaci na stanowisko prezesa i jednego z jego zastępców. Rezygnuje się Dziękuję bardzo. z doprecyzowania zawartego w ustawie, mówiącego Pytanie zadaje pani poseł Zofia Czernow, klub o tym, że prezes agencji winien posiadać co najmniej Platformy Obywatelskiej. 3-letni staż pracy na stanowiskach kierowniczych związanych z lotnictwem cywilnym, pozostawiając jedynie obligatoryjność 3-letniego stażu pracy na sta- Poseł Zofia Czernow: nowiskach kierowniczych. Zmiana ta zwiększy ilość kandydatów spełniających wymagane kryteria. W przy- Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jest środa padku wymagań dla kandydatów na stanowisko za- i drugi już projekt ustawy, który rozpatrujemy, oczy- stępcy prezesa zapis dotyczący doświadczenia zawo- wiście poselski projekt ustawy, bo innych nie ma, tym dowego w zakresie kierowania instytucjami zapew- razem o zmianie ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi niającymi służby ruchu lotniczego zmienia się na zapis Powietrznej. I pytanie: Dlaczego PiS rezygnuje z kon- zawierający wymóg doświadczenia na stanowisku kursowego trybu wyłaniania prezesa agencji? Ile kierowniczym w instytucji zapewniającej służby że- było konkursów, które nie wyłoniły kandydatów na glugi powietrznej. Tak jak w przypadku zmian wy- prezesa? Z pewnością to były źle przeprowadzone magań co do stanowiska prezesa agencji przyczyni konkursy, bo tryb konkursowy jest najlepszym try- się to do zwiększenia ilości kandydatów spełniają- bem, najbardziej przejrzystym i wyłania najlepszych cych wymagane kryteria, nie wpływając negatywnie kandydatów. Jaki jest prawdziwy cel tych zmian na działalność agencji. ustawowych? A ponadto to jest przerażające, że Biorąc pod uwagę konieczność wprowadzenia za- w uzasadnieniu jest napisane, że chodzi o zachowanie proponowanych zmian oraz ich zgodność z prawem ciągłości kierowania. Przecież to jest bardzo ważna Unii Europejskiej, koło Wolni i Solidarni popiera instytucja. Naprawdę to jest przerażające. Dziękuję przedstawiony projekt ustawy. Dziękuję. (Oklaski) bardzo. (Oklaski) 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 140 Projekt ustawy o zmianie ustawy o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: projektu, który dzisiaj jest w trakcie obrad. Jakie tutaj nastąpiły zmiany. Dziękuję. Otóż w obowiązującej dziś ustawie mamy zapi- Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- sane, że prezes musi mieć 5-letni staż pracy i 3-let- pana. ni staż w kierownictwie jednostki operującej w za- Głos zabierze podsekretarz stanu w Minister- kresie lotnictwa cywilnego. Proszę państwa, to stwie Infrastruktury i Budownictwa pan Jerzy wcale nie oznacza, że ta osoba, która ma 3-letni staż Szmit. kierowniczy w jednostce lotnictwa cywilnego, zna Bardzo proszę, panie ministrze. się na sprawach agencji żeglugi powietrznej. Może- my wymienić naprawdę bardzo wiele instytucji, któ- re są z całej sfery lotnictwa cywilnego, a tak na- Podsekretarz Stanu w Ministerstwie prawdę, jeżeli chodzi o te konkretne, bardzo specy- Infrastruktury i Budownictwa ficzne zadania, które wykonuje agencja, osoby pra- Jerzy Szmit: cujące w tych instytucjach nie mają, nie muszą mieć tej głębokiej wiedzy. Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszyst- My zastąpiliśmy ten zapis właśnie takim warun- kim chciałbym w imieniu Ministerstwa Infrastruk- kiem, aby osoba miała wiedzę, jeżeli chodzi o agencję, tury i Budownictwa podziękować posłom, którzy Polską Agencję Żeglugi Powietrznej. To jest taka złożyli projekt ustawy zmieniającej sposób powoły- zmiana, która tak naprawdę wyostrza kompetencje, wania prezesa i wiceprezesów Polskiej Agencji Żeglu- które musi spełniać kandydat, który będzie brany gi Powietrznej, bo jest to bardzo ważny projekt, któ- pod uwagę przez ministra infrastruktury i budowni- ry ma zapewnić – i tu się całkowicie zgadzam z wy- ctwa jako prezes agencji. powiedziami panów posłów – ciągłość pracy agencji, Natomiast jeżeli chodzi o wymogi stawiane wice- jej bezpieczeństwo i bezpieczeństwo na polskim nie- prezesom, to agencja ma dwa piony działania. Pierw- bie. Nie możemy sobie pozwolić na taką sytuację, jaka szy to jest pion operacyjny, którym są przede wszyst- miała miejsce w sierpniu 2015 r., powtórzę tę datę: kim kontrolerzy, ale też i cała obsługa techniczna, która zapewnia bezpieczeństwo żeglugi. Ale agencja w sierpniu 2015 r., gdy nie było prezesa Polskiej Spis treści jest też instytucją, która zatrudnia ponad 1800 osób, Agencji Żeglugi Powietrznej, dlatego że odwołano wykonuje też i inne funkcje i na jej czele może stać poprzedniego, a nie powołano następcy, i przez mie- osoba, która jest menedżerem, natomiast musi to być siąc Polska Agencja Żeglugi Powietrznej nie miała osoba, która jest wyspecjalizowana w sprawach do- prezesa. tyczących żeglugi powietrznej. Chodzi o jednego (Poseł Zofia Czernow: To jest straszne, co ci męż- z wiceprezesów. I to też tutaj zapewniamy, bo zapis, czyźni robią.) który proponujemy, to zapewnia. To jest taka odpowiedź co do tego przerażenia, Natomiast w myśl dzisiaj obowiązujących zapisów które tutaj może niektórych ogarnia. My temu prze- mamy oto taką sytuację, że wiceprezesem może być rażeniu chcemy zaradzić i podejmujemy bardzo kon- tylko jeden z byłych prezesów agencji. Taka sytuacja kretne działania, żeby do takich sytuacji nie dopuścić, właśnie m.in. spowodowała to, że były tak wielkie i nie dopuścimy do takiej sytuacji. problemy, jeżeli chodzi o konkurs, o wyłonienie osób, Jeżeli chodzi o prace nad dużą nowelizacją, to one które mogłyby w ramach konkursu, który nie my postępują, są to prace rządowe. Projekt jest w kon- rozpoczęliśmy, tylko rozpoczął jeszcze poprzedni sultacjach społecznych. Jest to trudny projekt, dlate- rząd… Ale po wyłonieniu dwóch kandydatów okaza- go że on dotyczy bardzo wielu sfer – sfer organizacyj- ło się, że ci kandydaci po prostu nie spełniali warun- nych, sfer własnościowych, bardzo trudnej do uregu- ków, aby kierować tak ważną instytucją. W związku lowania sprawy dotyczącej chociażby czasu pracy z tym podjęliśmy niezwłocznie prace nad głęboką kontrolerów. To jest rzecz zawsze kontrowersyjna nowelizacją ustawy o państwowej agencji. One dobie- i zawsze na ten temat są bardzo długie dyskusje. I te gają końca, niemniej jednak dzisiaj, w imię odpowie- problemy dzisiaj rozwiązujemy. Natomiast rzeczywi- dzialności za funkcjonowanie tej instytucji, dziękuję ście projekt, który został zgłoszony przez posłów, jeszcze raz panom posłom za przedstawienie tej ma- zapewnia, że w przypadku jego uchwalenia, w co głę- łej nowelizacji. boko wierzę, nowy zarząd będzie mógł rząd, nie Chciałbym też powiedzieć jeszcze o jednej bardzo ukrywam, bardzo wspierać w pracach nad tą dużą ważnej rzeczy, mianowicie o tym, że dzisiaj agencja nowelizacją i mam nadzieję, że w maksymalnie szyb- i również cały rząd, a przynajmniej ta część, która kim terminie będziemy mogli Wysokiej Izbie tę no- jest odpowiedzialna za lotnictwo cywilne, pracują na welizację przedstawić. rzecz rewizji planu skuteczności działania. Chodzi Ale chciałbym się też odnieść do kilku wątków, o to, aby agencja żeglugi powietrznej mogła pobierać ważnych wątków, do pytań, które tutaj padały. Spra- wyższe opłaty za obsługę polskiego nieba. Dzisiaj te wa dotycząca kompetencji, które powinni dzisiaj speł- opłaty są jednymi z najniższych w Europie, co oczy- niać prezesi zgodnie z ustawą, i tych kompetencji, wiście powoduje bardzo złe konsekwencje finansowe, które powinni spełniać w myśl nowej ustawy, w myśl ogranicza możliwości rozwoju agencji, czy wręcz jej 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych 141

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie W poprawce 1. Senat uznał za konieczne ujedno- Infrastruktury i Budownictwa Jerzy Szmit licenie sytuacji prawnej sędziów sądów wojskowych i sędziów sądów powszechnych w zakresie zmian funkcjonowania. Te opłaty nie były przez kilka lat wprowadzonych do postępowania dyscyplinarnego. podnoszone, nawet poprzedni rząd nie próbował pod- W ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych nieść tych opłat, mimo że jest to rzecz oczywista. wprowadzona została nowa kara, polegająca na ob- Mamy dziś trzy razy niższe opłaty niż za latanie nad niżeniu wynagrodzenia zasadniczego sędziego o od Niemcami, więc różnica jest gigantyczna. 5% do 20% na okres od 6 miesięcy do 2 lat. Dodatko- I jeszcze chciałbym o jednej rzeczy powiedzieć. wo w nowym art. 133a określono zasady łączenia kar Wczoraj i dzisiaj w Wilnie obradowaliśmy, wraz z na- oraz orzekania wobec sędziów sądów powszechnych szymi litewskimi partnerami, na temat dalszego kary łącznej w postępowaniu dyscyplinarnym. Zasa- funkcjonowania bałtyckiego FAB-u. Zostały podjęte dy postępowania dyscyplinarnego dotyczące sędziów decyzje o tym, że formalnie zgłaszamy do Komisji sądów wojskowych reguluje właściwa im odrębna Europejskiej informację, że bałtycki FAB zaczął ustawa – Prawo o ustroju sądów wojskowych. Część funkcjonować, że spełnia już wszystkie warunki. To zagadnień uregulowana jest samodzielnie w tej usta- pozwoli nam na staranie się o wycofanie postępowa- wie, a w części ustawa – w art. 70 § 1 – nakazuje nia przed Komisją Europejską, w której jest ponad odpowiednie stosowanie przepisów ustawy Prawo 20 krajów europejskich, które jeszcze tego warunku, o ustroju sądów powszechnych. W art. 70 § 1 Prawa który my razem z Litwinami wypełniliśmy, nie o ustroju sądów wojskowych nie wskazano na art. 109 w y pełniły. ani na art. 133a jako na te artykuły, które należy Podpisaliśmy też dalszą strategię działania FAB-u, stosować odpowiednio do sędziów sądów wojskowych. jak również określiliśmy zadania na najbliższy czas. W przypadku art. 109 jest to zabieg prawidłowy, gdyż Te zadania będzie realizowała przede wszystkim Pol- ustawa Prawo o ustroju sądów wojskowych zawiera ska Agencja Żeglugi Powietrznej pod nowym kierow- uregulowanie odrębne – przepis art. 39, który okre- nictwem, które zostanie wskazane w myśl, mam na- śla katalog kar dyscyplinarnych. Wprawdzie stanowi dzieję, nowej ustawy, i będzie to na pewno osoba kom- on wierne odwzorowanie treści przepisu art. 109 petentna, która w pełni będzie wykonywała te zada- ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, jednak nia, do których jest powołana Polska Agencja Żeglugi faktycznie ustanawia pewne odmienności, np. w za- Spis treści Powietrznej. Dziękuję bardzo. kresie braku surowych konsekwencji orzeczenia kary nagany. Również wprowadzony ustawą w stosunku do sędziów sądów powszechnych zakaz objęcia funk- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: cji prezesa, wiceprezesa lub kierownika ośrodka za- miejscowego sądu nie rozciąga się automatycznie na Dziękuję bardzo. sędziów sądów wojskowych. Zamykam dyskusję. Senat, stwierdzając potrzebę istnienia równego W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie w pierw- statusu sędziów obu rodzajów sądów, z zachowaniem szym czytaniu projektu ustawy. odrębności związanych z wiążącym sędziów sądów Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy wojskowych stosunkiem służbowym, oraz uznając, w bloku głosowań. że nie ma podstaw do odmiennego potraktowania Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. sędziów sądów powszechnych i sędziów sądów woj- porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji skowych, wprowadził odpowiednie zmiany do art. 39 Sprawiedliwości i Praw Człowieka o uchwale § 1 oraz do art. 70 § 1 ustawy Prawo o ustroju sądów Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Pra- wojskowych, które ujednolicą zasady odpowiedzial- wo o ustroju sądów powszechnych oraz niektó- ności dyscyplinarnej sędziów. rych innych ustaw (druki nr 1028 i 1037). Wprowadzając poprawkę nr 2, Senat miał na celu Proszę pana posła Andrzeja Matusiewicza o przed- doprecyzowanie na etapie postępowania jurysdykcyj- stawienie sprawozdania komisji. nego czasu, w którym możliwe będzie wniesienie przez prokuratora wniosku o przekazanie mu sprawy w celu uzupełnienia śledztwa lub dochodzenia. Wnio- Poseł Sprawozdawca sek musi być złożony przed wydaniem wyroku. Andrzej Matusiewicz: Poprawka nr 3 jest najważniejszą zmianą zapro- ponowaną przez Senat. Jej meritum stanowi usunię- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam cie ust. 1a dodanego do art. 5 ustawy z dnia 10 czerw- sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Czło- ca 2016 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania wieka o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza den- ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz tysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku niektórych innych ustaw. Praw Pacjenta. Przepis ten przewiduje na etapie po- Senat Rzeczypospolitej Polskiej na posiedzeniu stępowania odwoławczego zwrot sprawy prokurato- w dniu 15 listopada 2016 r. wprowadził cztery po- rowi w celu usunięcia braków postępowania przygo- prawki. towawczego. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 142 Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych

Poseł Sprawozdawca Andrzej Matusiewicz o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw. Jak zauważył Senat, na etapie postępowania ju- Senat, tak jak było powiedziane, wprowadził czte- rysdykcyjnego to sąd, a nie prokurator pełni funkcję ry poprawki. Pierwsza z nich dotyczy ujednolicenia dominus litis, czyli sprawuje kierownictwo nad po- sytuacji prawnej sędziów sądów wojskowych i sądów stępowaniem. Przejawem tej pozycji jest swoboda powszechnych w zakresie zmian wprowadzonych do wydawania przez sąd decyzji procesowych. Tymcza- postępowania dyscyplinarnego. Senat, stwierdzając sem w omawianym przepisie sąd odwoławczy zwią- potrzebę istnienia równego statusu sędziów sądów zany jest wnioskiem prokuratora i musi uchylić wy- obydwu rodzajów, z zachowaniem odrębności zwią- rok sądu I instancji, choć nie zachodzą przesłanki zanych z wiążącym sędziów sądów wojskowych sto- określone przepisami art. 439 § 1 i art. 454 Kodeksu sunkiem służbowym, oraz uznając, że nie ma pod- postępowania karnego ani nie ma konieczności prze- staw do odmiennego potraktowania sędziów sądów prowadzenia na nowo przewodu w całości. Od tego powszechnych i sędziów sądów wojskowych, wprowa- orzeczenia nie przysługuje środek odwoławczy. dził odpowiednie zmiany do art. 39 § 1 oraz do Zgodnie z art. 6 ust. 1 europejskiej konwencji art. 70 § 1 ustawy Prawo o ustroju sądów wojsko- praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 45 wych, które ujednolicą zasady odpowiedzialności dy- ust. 1 konstytucji każdy ma prawo do sprawiedliwego scyplinarnej sędziów. i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej W 2. poprawce Senat miał na celu doprecyzowanie zwłoki przez właściwy, bezstronny i niezawisły sąd. na etapie postępowania jurysdykcyjnego czasu, Omawiany przepis, nakazując cofnięcie sprawy do w którym możliwe będzie wniesienie przez prokura- etapu postępowania przygotowawczego, czyli do po- tora wniosku o przekazanie mu sprawy w celu uzu- czątku, wpłynie niewątpliwie na wydłużenie całego pełnienia śledztwa lub dochodzenia. postępowania, przyczyniając się do jego nadmiernej Poprawka nr 3 jest najważniejszą zmianą zapro- przewlekłości, a tym samym – do naruszenia prawa ponowaną przez Senat. Jej meritum stanowi usunię- strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej cie art. 1a dodanego do art. 5 ustawy z dnia 10 czerw- zwłoki. Senat uznał, że przepis nie spełnia również ca 2016 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania standardu wyższej staranności, jaki winien być sto- karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza den- Spis treści sowany wobec osób tymczasowo aresztowanych, dla tysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku których terminowość działania organów proceso- Praw Pacjenta. Przepis ten przewiduje na etapie po- wych ma wymiar szczególny. stępowania odwoławczego zwrot sprawy prokurato- Poprawka nr 4 wprowadza zmiany o charakterze rowi w celu usunięcia braków postępowania przygo- redakcyjnym. W art. 12 wyrazy „przepisy o prze- towawczego. Senat zauważył, że na etapie postępo- dawnieniu” zastępuje się wyrazami „przepisy usta- wania jurysdykcyjnego to sąd, a nie prokurator sprawy zmienianej w art. 1 o przedawnieniu dyscypli- wuje kierownictwo nad postępowaniem. Przejawem narnym”. tej pozycji jest swoboda wydawania przez sąd decyzji Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka reko- procesowych. menduje Wysokiej Izbie przyjęcie wszystkich czte- Poprawka 4. wprowadza zmianę o charakterze rech poprawek, z tym że nad poprawkami 2. i 3. na- redakcyjnym. leży głosować łącznie. Dziękuję bardzo. Jako Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedli- wość wniesione poprawki Senatu oceniamy pozytywnie i nie zgłaszamy żadnych zastrzeżeń. Dziękuję Wicemarszałek Ryszard Terlecki: bardzo.

Dziękuję. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- czeń w imieniu klubów i kół. Dziękuję bardzo. Otwieram dyskusję. W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej głos Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Daniel Mi- zabierze pani poseł Zofia Czernow. lewski, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.

Poseł Zofia Czernow: Poseł Daniel Milewski: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Mini- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwólcie pań- strze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu stwo, że przedstawię opinię Klubu Parlamentarnego Parlamentarnego Platforma Obywatelska dotyczące Prawo i Sprawiedliwość dotyczącą sprawozdania Ko- uchwały Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy misji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o uchwale Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektó- Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo rych innych ustaw. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych 143

Poseł Zofia Czernow nia, co do podstawowych zasad, jest źle napisana. Cokolwiek byście państwo robili w ramach tej usta- Senat wniósł do ustawy cztery poprawki. Ja nie wy, to ona jest źle napisana. Już pomijam kwestię będę tych poprawek omawiać, bo i pan poseł sprawo- tego, że teraz państwo w poprawkach chcecie… Oczy- zdawca bardzo szczegółowo je przedstawił, i mój wiście nie w sejmowych, od tego trzeba zacząć, nawet przedmówca. W związku z tym pragnę podkreślić… nie w Sejmie państwo te poprawki zgłaszacie, tylko Szczególnie pragnę zwrócić uwagę na poprawki 2. państwa koledzy w Senacie… Mówicie o zwrocie akt i 3. dotyczące art. 10, które to poprawki w znacznym do postępowania przygotowawczego do czasu wyda- stopniu uwzględniają zgłaszane przez nasz klub zania wyroku, ale w trakcie postępowania sądowego, strzeżenia, propozycje zmian, które zgłaszaliśmy wtedy kiedy o tym postępowaniu decyduje sąd, a nie w trakcie procesu legislacyjnego. prokurator, czyli stwarzacie państwo sytuację, w któ- Pragnę stwierdzić, że Klub Parlamentarny Plat- rej sąd musi coś zrobić, bo zażądał tego prokurator. forma Obywatelska popiera zgłoszone poprawki i bę- A przecież postępowanie dowodowe możecie państwo dzie głosował za ich przyjęciem. Dziękuję bardzo. również prowadzić przed sądem. Po co więc takie działanie? Czy uważacie państwo, że jeżeli zostaną wprowadzone dwie czy trzy poprawki, to one napra- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wią z założenia złą, źle napisaną ustawę? Jeżeli tak będziemy tworzyć prawo, jeżeli będziemy przygoto- Bardzo dziękuję. wywać złożony przez państwa projekt ustawy, który Teraz pan poseł Jerzy Jachnik, klub Kukiz’15. z założenia jest zły, i mimo że państwo wiecie, że ten Bardzo proszę. projekt był zły, uchwalacie złą ustawę, bo ona jest Nie ma pana posła? sprzeczna z zasadami techniki prawodawczej, to pro- (Głos z sali: Jest, idzie.) szę wybaczyć, jakie my tworzymy prawo? W jakim kierunku zmierzamy? Jeżeli państwo napiszecie do- brą ustawę, która rzetelnie rozwiązuje temat, to opo- Poseł Jerzy Jachnik: zycja naprawdę ją poprze. Bardzo dziękuję.

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Spis treści Kukiz’15 chciałem oświadczyć, że wszystkie cztery poprawki poprzemy – szczególnie dwie z tych popra- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: wek idą w bardzo dobrym kierunku – choć całość Dziękuję. ustawy nam się nie podoba, jak bowiem od początku stawialiśmy sprawę, sposób legislacji, ustawienie Teraz pan poseł Krzysztof Paszyk w imieniu klu- siedmiu ustaw w ramach jednej ustawy po raz ko- bu Polskiego Stronnictwa Ludowego. lejny wskazuje, że system legislacji Sejmu jest zły. Dziękuję. Poseł Krzysztof Paszyk:

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Pa- nie Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Polskie- Dziękuję bardzo. go Stronnictwa Ludowego chciałbym przedstawić nasze Teraz pani marszałek Barbara Dolniak, klub No- stanowisko wobec sprawozdania komisji o uchwale woczesna. Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo Bardzo proszę. o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw. Z katalogu czterech poprawek, które zostały Poseł Barbara Dolniak: wniesione przez Senat, najważniejsza naszym zdaniem poprawka wykreśla przepis nakazujący sądom Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gdy zaczynali- uchylenie wyroku na wniosek prokuratora i przeka- śmy procedować tę ustawę, panie ministrze, to mó- zanie sprawy do uzupełnienia śledztwa. W myśl po- wiliśmy o skardze na przewlekłość postępowania prawki takie wycofanie sprawy do śledztwa na wnio- i o zmianie niektórych innych ustaw. A potem naraz sek prokuratora byłoby możliwe tylko przed sądem nam się zrobiło: o zmianie ustawy Prawo o ustroju I instancji, zanim zapadnie wyrok. Nie byłoby to już sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw. możliwe w postępowaniu apelacyjnym przed sądem To pokazuje, jak przygotowywaliście tę ustawę – ko- II instancji. lejny raz byle jak. Ale to nie zmienia faktu… Państwo Wszystkie pozostałe poprawki mają już jedynie zgłaszacie teraz poprawki, o których my mówimy, że charakter redakcyjny i żadna z nich nie zmieni co do one uwzględniają gdzieś nasze uwagi, jednego czy zasady kształtu ustawy, która – tak jak tu z głosów drugiego klubu, ale to nie zmienia faktu, że państwo przedmówców wynikało – nie jest ustawą dobrą, jest chcecie poprawiać i tak złą ustawę, bo ona z założe- ustawą, którą, tak jak podkreślaliśmy, przy jednej 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 144 Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych

Poseł Krzysztof Paszyk uchylić, choć nie zachodzą przesłanki określone przepisami art. 439 § 1 i art. 454 Kodeku postępowania okazji próbuje się włączyć szereg rzeczy ze sobą sprzecz- karnego. Nie ma konieczności przeprowadzenia na nych, i tu ta kosmetyka, która została w Senacie zapro- nowo przewodu w całości. W związku z tym Senat ponowana, tego w żaden sposób nie zmieni. słusznie zaproponował wykreślenie w całości art. 10 Nadal wątpliwości interpretacyjne budzi zapis pkt 2. mówiący, że sąd, uwzględniając skargę na przewle- Natomiast w stosunku do pkt 1, odnoszącego się kłość postępowania, przyznaje określoną sumę pie- do spraw toczonych w I instancji, wprowadzono dla niężną za każdy rok dotychczasowego trwania postę- prokuratora termin na złożenie wniosku o przekaza- powania. Adekwatne byłoby tu określenie „za każdy nie mu sprawy w celu uzupełnienia śledztwa lub do- rok stwierdzonej przewlekłości”, tak by rekompensa- chodzenia. Zgodnie z propozycją senatorów wniosek ta pieniężna nie była przyznawana za okresy, w któ- ten musi być złożony najpóźniej przed wydaniem rych przewlekłości nie stwierdzono. wyroku. Nie widzimy możliwości, by po tych czterech po- W ocenie Koła Poselskiego Wolni i Solidarni nadal prawkach czy w oparciu o cztery poprawki Senatu nie jest to rozwiązanie optymalne, gdyż istnieje po- móc zmienić punkt widzenia co do projektowanej ustawy. W związku z tym, spoglądając życzliwie tencjalnie ryzyko, że nieodpowiedzialne stosowanie w kierunku poprawek, poprzemy je, natomiast cały tego uprawnienia przez prokuratorów negatywnie sceptyczny obraz co do tej ustawy pozostaje. Dzięku- wpłynie na czas trwania postępowań karnych. Z dru- ję bardzo. giej strony dobrze, że Senat znacząco ograniczył to uprawnienie przez wprowadzenie zmiany w pkt 1 i wykreślenie pkt 2, dając w ten sposób wyraźny syg- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: nał prokuraturze, aby stosowała je w sposób rozsąd- ny tylko wtedy, kiedy jest to naprawdę konieczne. Teraz w imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidar- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Koła ni pan poseł Ireneusz Zyska. Poselskiego Wolni i Solidarni zagłosują za przyjęciem poprawek Senatu. (Dzwonek) Dziękuję bardzo. Spis treści Poseł Ireneusz Zyska: Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koła Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stano- Bardzo dziękuję. wisko w sprawie sprawozdania Komisji Sprawiedli- Do pytań zgłosił się jeden pan poseł. wości i Praw Człowieka o uchwale Senatu dotyczącej Zamykam listę zgłoszonych do pytań. ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów Wyznaczam czas pytania – 1 minuta. powszechnych oraz niektórych innych ustaw. Bardzo proszę, pan poseł Grzegorz Furgo, klub Podczas prac nad omawianą ustawą Senat zapro- Nowoczesna. ponował cztery poprawki, z których na pierwszy plan wysuwają się poprawki 2. i 3. dotyczące problemu, na który zwracałem uwagę podczas 29. posiedzenia Sej- Poseł Grzegorz Furgo: mu. Mowa o uprawnieniach prokuratury nadanych jej w art. 10 pkt 1 i 2. Podkreślałem wówczas, cytuję: Panie Marszałku! Nieobecna Izbo! Mamy w tej Taki instrument przyznany prokuraturze, ingerują- chwili spotkanie towarzyskie 10 osób o godz. 1.30, cy w uprawnienia sądu jest bardzo niebezpieczny, panie marszałku. Naprawdę daję to pod rozwagę, gdyż przy nieodpowiedzialnym stosowaniu doprowa- zróbcie coś, bo jeszcze przed nami debata o statusie dzi do przewlekłości procesów sądowych i ogólnego sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Tak nie może chaosu w wymiarze sprawiedliwości. Prokuratura być, to jest bardzo złe prawo, a od was to zależy. To ma obowiązek przygotować pełen materiał przed zło- żeniem aktu oskarżenia do sądu. Nowe istotne oko- jest chore. liczności zawsze mogą stanowić podstawę do wszczę- Proszę państwa, proponowane zmiany ustawy cia nowego postępowania, dziwi zatem takie roz- Prawo o ustroju sądów powszechnych w postaci strzygnięcie przyjęte przez wnioskodawcę. wprowadzenia jawności oświadczeń majątkowych, Do podobnych wniosków doszedł Senat, słusznie wydłużenia terminów deliktów dyscyplinarnych, roz- wskazując, że na etapie postępowania jurysdykcyj- szerzenia katalogu kar dyscyplinarnych należy oce- nego to sąd, a nie prokurator pełni funkcję dominus nić krytycznie, gdyż godzą w niezależność i niezawi- litis, czyli sprawuje kierownictwo nad postępowa- słość sędziowską. Upublicznienie oświadczeń niesie niem. Przejawem tej pozycji jest swoboda wydawania ze sobą poważne ryzyko zidentyfikowania sędziego. przez sąd decyzji procesowych. Tymczasem, zgodnie Nie można podzielić przekonania projektodawcy, iż z art. 10 pkt 2, sąd odwoławczy związany jest wnio- narzędzia w postaci anonimizacji oświadczenia oraz skiem prokuratora i musi wyrok sądu I instancji nadania (Dzwonek) klauzuli zastrzeżonej eliminują… 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych 145

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: czterech poprawek, ale właśnie z powodów, o których pan poseł mówi, czyli jawności oświadczeń majątko- Dziękuję bardzo, panie pośle. wych, z powodu pewnego ułatwienia dla obywateli, jeżeli chodzi o cały proces składania skarg na prze- wlekłość, wprowadzenia właśnie nowej kary dyscy- Poseł Grzegorz Furgo: plinarnej, kwestii dotyczących przedawnienia delik- tów dyscyplinarnych i wydłużenia tych okresów …czy też wyraźnie osłabiają to ryzyko… warto było tę ustawę wprowadzić, warto było zapro- ponować te rozwiązania. To w jakimś sensie również jest odpowiedź na pytanie pani marszałek Dolniak Wicemarszałek Ryszard Terlecki: – właśnie z tego powodu, żeby wyjść naprzeciw oczekiwaniom obywateli i żeby próbować odzyskać zaufa- Lista… nie do wymiaru sprawiedliwości, dlatego właśnie te zapisy musiały się pojawić, one powinny się pojawić już znacznie wcześniej. Jeżeli chodzi o skargę na Poseł Grzegorz Furgo: przewlekłość, to chciałbym tylko zwrócić…

…szczególnie w mniejszych ośrodkach miejskich. Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Panie ministrze, pan wymienia panią marszałek. Będziemy teraz prowadzić dyskusję… …posłów, to znaczy lista mówców zapisanych do…

Sekretarz Stanu Poseł Grzegorz Furgo: w Ministerstwie Sprawiedliwości Michał Wójcik: Poważną konsekwencją identyfikacji sędziego Spis treści – już kończę… Nie chcę prowadzić dyskusji, tylko powtórzę, że… (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie) Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

Wicemarszałek Ryszard Terlecki: …na sali o w pół do drugiej w nocy.

…głosu została wyczerpana. Teraz głos zabierze sekretarz stanu w Minister- Sekretarz Stanu stwie Sprawiedliwości pan Michał Wójcik. w Ministerstwie Sprawiedliwości Panie pośle, nie zmieścił się pan w czasie. Proszę Michał Wójcik: opuścić mównicę. Panie pośle, nie zmieścił się pan w czasie. Trzeba …55% skarg, pani marszałek, było odrzucanych pracować nad tym, żeby zadawać zwięzłe pytania. z tego powodu, że były błędy formalne. Dzisiaj oby- Bardzo proszę. watel będzie mógł ponownie wnieść taką skargę. To jest dobre dla obywateli. Dziękuję bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Michał Wójcik: Bardzo dziękuję, panie ministrze. Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W imieniu Pani marszałek, 1 minuta. rządu chciałbym przedstawić nasze stanowisko co do tej ustawy oraz poprawek, które zostały wniesione do ustawy przez Senat. Jako rząd nie wnosimy sprze- Poseł Barbara Dolniak: ciwu co do tych poprawek, wszystkich czterech poprawek. Zwłaszcza w pierwszym przypadku ta po- Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! prawka wychodzi naprzeciw spójności systemu. Cho- Czy Prawo i Sprawiedliwość myśli, że jeżeli sędzia dzi o zrównanie, można powiedzieć, statusu sędziów będzie składał jawne oświadczenie, to przyspieszy to sądów powszechnych oraz sądów wojskowych. postępowanie? Przez cały rok pisaliście państwo pro- Odpowiadając na pytanie pana posła, chcę powie- jekt, w którym uwzględniliście tylko karanie sę- dzieć, że to pytanie nie mieści się w zakresie tych dziów. Czy kary mają usprawnić postępowanie, czy 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 146 Uchwała Senatu w sprawie ustawy o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Barbara Dolniak działalności przez małżonka poprzez wezwanie sę- dziego do zadośćuczynienia obowiązkowi w terminie też zastraszyć sędziów? To nie usprawni postępowa- 30 dni, czyli wyłączenie automatyzmu utraty man- nia przed sądem. Czekamy na państwa projekty datu sędziego Trybunału Konstytucyjnego, również ustaw, które te postępowania przyspieszą. Jeżeli jaw- należy uznać za taki wentyl bezpieczeństwa i za pra- ność czy karanie sędziów ma to spowodować, to pro- widłowe rozwiązanie. Kolejne złagodzenie zapropo- szę wybaczyć, ale Ministerstwo Sprawiedliwości nie nowane przez Senat, poprawka merytoryczna, to wie, co to znaczy wymiar sprawiedliwości, bo to nie włączenie do procesu składania wniosku o postępo- tędy droga, nie tak się usprawnia postępowanie. Je- wanie dyscyplinarne sędziego Trybunału Konstytu- żeli państwo uważacie, że prokurator będzie decydo- cyjnego również pierwszego prezesa Sądu Najwyż- wał w postępowaniu sądowym, czy akta mają być szego, a mianowicie proponuje się, ażeby prokurator zwrócone, czy nie, to jest to projekt nowej, dobrej generalny, składając wniosek do prezydenta o wszczę- ustawy? Proszę wybaczyć, ale… (Dzwonek) cie postępowania dyscyplinarnego, zasięgnął rów- nież opinii pierwszego prezesa Sądu Najwyższego. Kolejna poprawka dotyczy już sędziów w stanie Wicemarszałek Ryszard Terlecki: spoczynku, a mianowicie umożliwienia wypowiadania się sędziom w stanie spoczynku w sprawach pub- Bardzo dziękuję, pani marszałek. licznych oraz umożliwienia ich zatrudnienia u więcej niż jednego pracodawcy, ale z zachowaniem tego ograniczenia do jednego etatu. Należy to uznać za Poseł Barbara Dolniak: pozytywne rozwiązania, które łagodzą te rygory, któ- re wcześniej były poddane krytyce. …to chyba nie tędy droga. Z tych względów, reasumując, wskazuję, że komisja wnosi o przyjęcie wszystkich 11 poprawek zapro- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: ponowanych przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej.

Spis treści Zamykam dyskusję. Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy Wicemarszałek Ryszard Terlecki: w bloku głosowań. Bardzo dziękuję. Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. po- Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem po- rządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spra- wiedliwości i Praw Człowieka o uchwale Senatu rządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświad- w sprawie ustawy o statusie sędziów Trybunału czeń w imieniu klubów i kół. Konstytucyjnego (druki nr 1041 i 1073). Otwieram dyskusję. Proszę pana posła Waldemara Budę o przedsta- Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Waldemar wienie sprawozdania komisji. Buda w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.

Poseł Sprawozdawca Poseł Waldemar Buda: Waldemar Buda: Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Prawo i Sprawiedliwość chciałbym przedłożyć krót- W imieniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka ką opinię o złożonych poprawkach w uchwale Sena- mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z prac ko- tu Rzeczypospolitej Polskiej z 15 listopada w spra- misji nad ustawą o statusie sędziów Trybunału Kon- wie ustawy o statusie sędziów Trybunału Konsty- stytucyjnego w związku z podjętą przez Senat Rze- tucyjnego. czypospolitej Polskiej w dniu 17 listopada uchwałą Nie powtarzając przedłożonych poprawek, wska- w sprawie ustawy o statusie sędziów Trybunału Kon- zuję, że zarówno te legislacyjne, jak i te merytorycz- stytucyjnego, z której wynika 11 poprawek. Więk- ne zasługują na aprobatę i na uwzględnienie. Dlatego szość tych poprawek to poprawki legislacyjne, ale Prawo i Sprawiedliwość będzie za przyjęciem wska- pięć zasługuje na szczególne wskazanie. Chciałbym zanych poprawek oraz za przyjęciem całej ustawy. zaznaczyć, że przede wszystkim poprawkę 2. wpro- Dziękuję bardzo. wadzającą możliwość wykorzystania środków z akcji poprzez ich przekazanie na odrębny rachunek i pod- jęcie po zakończeniu kadencji należy uznać za pozy- Wicemarszałek Ryszard Terlecki: tywne rozwiązanie, które w zasadzie wychodzi naprzeciw propozycjom wskazywanym przez opozycję. Bardzo dziękuję. Złagodzenie rygoru utraty mandatu w przypadku Teraz głos ma pan poseł Arkadiusz Myrcha, klub niezłożenia oświadczenia o zamiarze prowadzenia Platformy Obywatelskiej. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego 147

Poseł Arkadiusz Myrcha: Poseł Arkadiusz Myrcha:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Godzina 1.40 …w Sejmie prawa… w nocy. Kolejny raz możemy powiedzieć: lepiej późno niż wcale. Kolejny raz bowiem jesteśmy świadkami Wicemarszałek Ryszard Terlecki: sytuacji, że zasadne argumenty podnoszone przez posłów opozycji podczas prac w Sejmie były całkowi- Teraz głos zabierze pan poseł Tomasz Rzymkowski, cie ignorowane przez posłów Prawa i Sprawiedliwości klub Kukiz’15. wyłącznie z pobudek politycznych. Nazywano nas Bardzo proszę. wówczas awanturnikami, pieniaczami czy obrońcami układu. A nam chodzi wyłącznie o rozsądne, rzetelne i uczciwe prawo, które stanowi się w tej Izbie. Poseł Arkadiusz Myrcha: Poprawki przyjęte w Senacie utwierdzają mnie tylko w przekonaniu, że posłowie Prawa i Sprawied- …i pozwoli panom oszczędzić krępujących wystą- liwości działają kompletnie na oślep, realizując poli- pień i tłumaczenia się przed polskim społeczeń- tyczne zamówienia prezesa Jarosława Kaczyńskiego. stwem. Dziękuję. Najistotniejszymi poprawkami są rzecz jasna te do- tyczące zmian w art. 33 ustawy, który reguluje Wicemarszałek Ryszard Terlecki: uprawnienia sędziów Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku. Nie tylko posłowie Platformy Nie ma pana posła. Obywatelskiej, ale także posłowie innych klubów Pani poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz, klub Nowo- parlamentarnych, eksperci, organizacje pozarządo- czesna. we, wszyscy mówiliśmy jednym głosem, że wprowadzenie zakazu jakiejkolwiek aktywności publicznej Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz: dla byłych sędziów TK to zabójstwo dla uczciwej debaty publicznej, zasad demokratycznego państwa pra- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Należy odnoto- wa i elementarnej przyzwoitości, która powinna wać, że pomimo kilku idących w dobrym kierunku Spis treści przyświecać rządzącym, że ustawowe wprowadzenie senackich propozycji zmian do ustawy o statusie sę- zakazu wypowiadania się to objaw tchórzostwa i lęku dziów Trybunału Konstytucyjnego, takich jak cho- przed krytyką. Pan poseł, prokurator Piotrowicz bro- ciażby jednoznaczne stwierdzenie, że sędzia trybu- nił wówczas tych słów jak niepodległości, tłumacząc, nału w stanie spoczynku ma prawo wypowiadania że to dla dobra trybunału i polskich obywateli, ale się w sprawach publicznych, uchwała Senatu nie li- jednak pana posła koleżanki i koledzy w Senacie mie- kwiduje jednak zasadniczych i poważnych niezgod- li inne zdanie i dostrzegli, że aktywność publiczna ności z konstytucją. Ta ustawa nadal pozostaje jed- sędziów TK w stanie spoczynku to coś dobrego i po- nym z legislacyjnych gwoździ do trumny dla ochrony żądanego. konstytucji w Polsce. W ustawie w dalszym ciągu I dlatego kieruję teraz pytanie do panów posłów znajduje się niewinnie wyglądające odwołanie do z Prawa i Sprawiedliwości, wszystkich dwóch obec- odpowiedniego stosowania w przypadku postępowa- nych na tej sali. Jak wy w tej chwili, patrząc obywa- nia dyscyplinarnego przepisów ustawy Prawo telom prosto w oczy, głosujecie nad tymi poprawkami o ustroju sądów powszechnych. Te przepisy umożli- Senatu? Dlaczego nie bronicie tak bardzo swoich wiają ministrowi sprawiedliwości wystąpienie o na- tychmiastowe odsunięcie danego sędziego trybuna- racji, które jeszcze 3–4 tygodnie temu wypowiadali- łu w określonych sytuacjach od wykonywania obo- ście na tej mównicy sejmowej? Oczywiście można wiązków służbowych. mówić, że nic nigdy nie jest doskonałe i zawsze moż- W ustawie zachowana została niekonstytucyjna na coś poprawić, tylko czym panowie kierujecie się, zasada, że zasady wyboru sędziów Trybunału Kon- odrzucając argumenty opozycji i przyjmując te same stytucyjnego zostaną określone wyłącznie w regula- argumenty od swoich kolegów partyjnych? minie Sejmu, pomimo iż trybunał jednoznacznie Dlatego z tego miejsca apeluję do posłów Prawa przesądził, że procedura wyboru sędziego trybunału i Sprawiedliwości, aby podczas prac nad kolejnymi wykracza poza sferę wyłączności materii regulami- ustawami, nie tylko o trybunale, raczyli wsłuchiwać nowej Sejmu. W ustawie nadal znajduje się jawnie się w argumenty posłów opozycji i środowisk eksper- sprzeczny z konstytucją przepis wskazujący, że to nie ckich. (Dzwonek) To z pewnością podniesie jakość wybór sędziego przez Sejm, ale złożenie przysięgi tworzonego… wobec prezydenta ma być aktem przesądzającym obsadzenie przez danego sędziego stanowiska w Try- bunale Konstytucyjnym. Ustawa po poprawkach Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Senatu w dalszym ciągu przewiduje skrócenie kadencji sędziego trybunału w sytuacjach nieprzewidzia- Dziękuję bardzo. nych przepisami konstytucji. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. 148 Uchwała Senatu w sprawie ustawy o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Poseł Kamila Gasiuk-Pihowicz Wicemarszałek Ryszard Terlecki:

W ustawie w dalszym ciągu znajduje się przepis Pan poseł Ireneusz Zyska w imieniu Koła Posel- uniemożliwiający w praktyce wybitnym przedstawi- skiego Wolni i Solidarni. cielom polskiej nauki zasiadanie w międzynarodo- Bardzo proszę. wych organach sądowych i jest sprzeczny z interesem Polski, zmniejsza możliwość promocji polskiej nauki w świecie i pomniejsza znaczenie naszego kraju. Poseł Ireneusz Zyska: Wysoka Izbo! Ta ustawa w obecnym kształcie nadal będzie stanowiła polityczną smycz, dzięki której Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Koła rządzący będą mogli wywierać naciski na Trybunał Poselskiego Wolni i Solidarni przedstawiam stano- Konstytucyjny. Na jej wprowadzeniu w dłuższej per- wisko w sprawie sprawozdania Komisji Sprawiedli- spektywie straci PiS i straci polska demokracja, wości i Praw Człowieka o uchwale Senatu dotyczącej stracą wszyscy obywatele. poselskiego projektu ustawy o statusie sędziów Try- bunału Konstytucyjnego. Wicemarszałek Ryszard Terlecki: Posłowie Koła Poselskiego Wolni i Solidarni konsekwentnie stoją na stanowisku, że forma odrębnej Teraz głos zabierze pan poseł Krzysztof Paszyk, ustawy dla precyzyjnego określenia praw, obowiąz- klub Polskiego Stronnictwa Ludowego. ków, stosunku służbowego oraz zasad odpowiedzial- ności sędziów Trybunału Konstytucyjnego była i jest niezbędna. Poseł Krzysztof Paszyk: Cieszy nas, że uchwalona ustawa stanowi realizację Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! zaleceń z raportu zespołu ekspertów ds. Trybunału Chciałbym w imieniu Klubu Parlamentarnego Pol- Konstytucyjnego, powołanego przez marszałka Sejmu. skiego Stronnictwa Ludowego przedstawić nasze Oznacza to, że praca ekspertów nie poszła na marne, a w dłuższym okresie przyczyni się do ustabilizowania

Spis treści stanowisko w sprawie sprawozdania komisji o uchwale Senatu w sprawie ustawy o statusie sędziów Try- sytuacji wokół trybunału, tak aby mógł on zacząć funk- bunału Konstytucyjnego. cjonować bez przeszkód w pełnym składzie. To projekt, który od samego początku uznawaliśmy Do uchwalonej przez Sejm w dniu 4 listopada za projekt zły, projekt niezwykle szkodliwy, godzący br. ustawy Senat zaproponował 11 poprawek, z któ- w istotę tej instytucji, jaką jest Trybunał Konstytucyj- rych na szczególną uwagę zasługuje poprawka 7., ny. Senat wniósł do niego kilka poprawek, m.in. taką, dotycząca art. 33. Zaproponowana przez Senat na mocy której sędziowie trybunału w stanie spoczyn- treść ust. 1 tego przepisu zapewnia zachowanie ku zachowają prawo wypowiadania się w sprawach przez sędziów trybunału w stanie spoczynku pra- publicznych. Ponadto nie będą ograniczani przy podej- wa wypowiadania się w sprawach publicznych, mowaniu zatrudnienia jako pracownicy naukowi, ale uchylając tym samym wprowadzony w ustawie przez już z zastrzeżeniem, że tylko u jednego pracodawcy, co Sejm zakaz w tej materii. ma obowiązywać czynnego sędziego. Rozumiem intencje autorów projektu ustawy, któ- Według innej senackiej poprawki prezydent mu- rzy chcieli zatrzymać mnożącą się serię wypowiedzi siałby zasięgać opinii pierwszego prezesa Sądu Naj- sędziów Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczyn- wyższego, gdyby chciał na wniosek prokuratora ge- ku nielicujących z powagą tej instytucji, jednakże w tej neralnego wystąpić o zainicjowanie postępowania sprawie należy przyznać rację Senatowi, gdyż utrzyma- dyscyplinarnego wobec sędziego. nie tego przepisu narażałoby ustawodawcę na zarzut Kolejna przyjęta poprawka stanowi, że zyski dokonania zbyt daleko idącej ingerencji w wolność wy- z akcji i udziałów w spółkach sędzia trybunału prze- powiedzi gwarantowaną obywatelom Rzeczypospolitej kazuje na cele publiczne albo – co jest istotą popraw- Polskiej na mocy art. 54 ust. 1 konstytucji. ki – na specjalne konto, z którego będzie mógł czer- Pozostałe poprawki także oceniamy pozytywnie, pać środki po zakończeniu kadencji. jak chociażby poprawkę 2., stwarzającą alternatywę Wysoka Izbo! Poprawki przyjęte przez Senat w stosunku do nakazu przekazywania przez sędziów w istocie niewiele zmieniają w tym od początku do Trybunału Konstytucyjnego zysków z tytułu posia- końca szkodliwym projekcie. Właściwie tylko wyco- dania akcji lub udziałów w spółce prawa handlowego fanie się z ograniczenia swobody wypowiedzi sędziów na cele publiczne poprzez możliwość zdeponowania w stanie spoczynku można uznać za krok w dobrym ich na odrębnym rachunku bankowym prowadzonym kierunku, lecz to zdecydowanie za mało, by Klub przez bank wskazany przez prezesa trybunału. Po- Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego nadto, co ważne, poprawki uchwalone przez Senat zmienił w istotny sposób zdanie co do tego projektu. eliminują błędy redakcyjne w ustawie, dając gwaran- Dziękuję bardzo. cję realizacji zasad prawidłowej legislacji. 31. posiedzenie Sejmu w dniu 29 listopada 2016 r. Uchwała Senatu w sprawie ustawy o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego 149

Poseł Ireneusz Zyska Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 29 li- Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Posłowie Koła stopada. Poselskiego Wolni i Solidarni zagłosują za przyjęciem Nie zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia poprawek Senatu. Dziękuję bardzo. oświadczeń poselskich. Na tym wobec tego zakończyliśmy ten punkt*). Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, Wicemarszałek Ryszard Terlecki: tj. 30 listopada… (Głos z sali: Do dzisiaj.) Bardzo dziękuję. …do dzisiaj, właśnie, przepraszam, tak jest, do Lista posłów zapisanych do głosu została wyczer- dzisiaj, tj. 30 listopada 2016 r., do godz. 9. pana. Zamykam dyskusję. Do głosowania nad uchwałą Senatu przystąpimy w bloku głosowań. *) Teksty wystąpień niewygłoszonych w załączniku.

(Przerwa w posiedzeniu o godz. 1 min 50) Spis treści

Ta zmiana ma sprawić, że szkoły zawodowe nie będą stopnia. szkole II branżowej 2-letniej w naukę ować kontynu lub zawodową karierę rozpocząć mógł dzie branżowe. Absolwent branżowej szkoły I stopnia bę zasadnicze zawodowe wykształcenie kacje i uzyskać ra pozwolidyplom otrzymać kwalifi potwierdzający utworzenie 3-letniej branżowej szkoły I stopnia, któ różnorodnych zawodowych wybór ścieżek. Projekt zakłada zawodowych szkół absolwentom umożliwią wszystkim przede które zawodowego, szkolnictwa policealnej. szkoły oraz nia sabiającej do pracy, 2-letniej branżowej szkoły II stop przyspo specjalnej branżowej szkoły 3-letniej stopnia, I szkoły 3-letniej technikum, 5-letniego cącego, 8-letniej wprowadzenie: szkoły podstawowej, 4-letniego liceum ogólnokształ oświato zakłada placówek i Reforma szkół wych. funkcjonowaniu i ganizacji or w modyfikacji tym z związanych oraz szkolnego systemu nowego dotyczące rozwiązania wszystkim egzaminowania. uczniów, sobu osiągnięć oceniania w tym systemu ich w ustawie dotyczącej oświaty orazfinansowania spo Projektodawcy planują pozostałych kwestii regulację a zapisytakże zawarte w ustawie Nauczyciela.Karta wanych dotychczas przez ustawę o systemie oświaty, muje swoim zakresem tylko część elementów regulo duchemwspółczesności. zapisy, regulują które są i fragmentaryczne oświatę nie do końca zanadążają polską – państwie w rów obsza najważniejszych z jeden że to, Sprawiło cjom. noweliza nieustannym ulegała lat przestrzeni na Pra ustawy 1030. nr wdruku zawartego projektu wo oświatowe wobec stanowisko przedstawić niu Koła Poselskiego Wolni i mam Solidarni zaszczyt Prawo oświatowe wy Bardzo cieszą mnie liczne zmiany dotyczące dotyczące zmiany liczne mnie cieszą Bardzo przede wprowadza PiS rządu ustawa Autorska oświaty systemie o ustawa r.1991 od Istniejąca Poselskie Wolni(Koło iSolidarni) Poseł Małgorzata Zwiercan dziennego 5. porządku – punkt Omawiany projekt ustawy Prawo oświatowe obej oświatowe Prawo ustawy projekt Omawiany imie W Izbo! Wysoka Marszałku! Panie Szanowny rządowegoPierwsze czytanie projektu usta Teksty wystąpieńniewygłoszonych ------zasadnicze branżowe oraz wykształcenie średnie średnie branżowe. wykształcenie oraz branżowe wykształcenie zasadnicze jako zostały określone które cenia, ustawa wprowadza również nowe poziomy wykształ mło zawodu. konkretnego cych zachęci kwalifikacji dych ludzi w szkołach uczą do podejmowania nauki dwóch do technikum i nych jednokwalifikacyj zawodów do branżowych szkół szkołami wyboru. Liczę drugiego na to, że zawężenie nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kura pedagogicznego nadzoru polskimi.niami ucz z wraz szkolnej nauki regularnej do się czenie włą szybkie mu umożliwić oraz zagranicy z jącego przybywa ucznia potrzeby zaspokoić efektywnie by go dla dzieci polskich, migrantów jak i cudzoziemców, przygotowawcze oddziału szkołę prowadzący organ przezutworzenia możliwość założyli projektodawcy do ludzi pracy. rynek na wejścia młodych przygotuje gospodarce w zmian się zapotrzebowania na pracy rynku i dynamicznych opinii to ważna kwestia, która w dobie zmieniającego się pojawienie doradztwa zawodowego. jest zzakresu Wmojejgodzin zmianą pla Istotną ramowe i nauczania. ny programowe podstawy również się nia iempatię. wrażliwość terpersonalne, in kompetencje również ludzi młodych u rozwinąć nictwa w życiu wolontariat społecznym. Właśnie ma uczest umiejętność ludziach młodych w wykształci wpro również ma który wolontariatu, szkolnych temu działań do wadzenie Sprzyjać człowieka. młodego wychowawczo-profilaktycznego, tożsamości właściwej budowanie jest celem którego programu cówkę pla i szkołę każdą przez uchwalania obowiązek dzono na działania wychowawczo-profilaktyczne. Wprowa mu oświaty. W ustawie położono bardzo duży nacisk syste szczególnych umieszczono które wśród zadań oświatowych. instytucji autorytetu i społecznego prestiżu odbudowa także a roli człowieka, młodego odbudowanie postaw kształtowaniu w szkoły jest celem których zapisy, nież W procedowanym projekcie ustawy zawarto rów projekcie zawarto W procedowanym ustawy w W z systemie związku przekształceniami szkół W ustawie zawarto również zmiany dotyczące dotyczące zmiany również zawarto ustawie W do tendencjami migracji W zgodzie zaktualnymi zmie szkoły polskiej reorganizacją z związku W wychowaniu, nadano ustawie w rolę Szczególną Załącznik ------

Spis treści 152

toria oświaty. W zgodzie z nimi wzmocniono funkcję przypadku przepisu art. 130 ustawy Prawo oświato- wspomagającą nadzór pedagogiczny, który ma sku- we nie stosuje się. teczniej wpływać na podnoszenie jakości pracy szkół, Czy na podstawie tego przepisu jest możliwe stwo- m.in. poprzez utworzenie rejonów wizytacyjnych. rzenie oddziałów klas VII i VIII w sytuacji, gdy w tej W projektowanej ustawie znajdują się także zapi- palcówce nie będzie oddziałów IV, V, VI? Na konkret- sy dotyczące statutów, które dotychczas regulowane nym przykładzie. Do wygaszanego gimnazjum w roku były rozporządzeniem. W projekcie zawarto regulacje szkolnym 2017/2018 uczęszczają uczniowie klas II określające obowiązkowe treści, które szkoła musi i III gimnazjum. Tworzona w tym budynku szkoła unormować w swoim statucie. Uzupełniono je m.in. podstawowa prowadzi klasę I. Czy równocześnie na o organizację pracy szkoły, zakres zadań nauczycieli podstawie art. 207 pkt 2 szkoła podstawowa może oraz innych pracowników szkoły, zadania nauczycie- stworzyć oddziały klasy VII? Proszę o odpowiedź na la wychowawcy i nauczyciela bibliotekarza. W statu- piśmie. cie mają się znaleźć również zapisy dotyczące organizacji i realizacji działań wolontariatu. W statucie Poseł Małgorzata Zwiercan zawarty ma zostać zapis obligujący uczniów do prze- (Koło Poselskie Wolni i Solidarni) strzegania warunków wnoszenia i korzystania z te- lefonów i innych urządzeń elektronicznych oraz okre- Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed- ślający formy usprawiedliwiania nieobecności przez stawię stanowisko Koła Poselskiego Wolni i Solidar- osoby pełnoletnie. ni odnośnie do projektu ustawy wprowadzającej usta- W moim przekonaniu bardzo ważną zmianą w pro- wę Prawo oświatowe. Ustawa ta ma przede wszyst- cedowanej ustawie jest rozszerzenie pomocy dla Po- kim charakter doprecyzowujący i proponuje takie lonii i Polaków zamieszkałych za granicą oraz dzieci rozwiązania, które w etapie przejściowym pozwolą pracowników migrujących w nauczaniu języka pol- uniknąć chaosu, a tym samym być może niepokoju skiego, historii, geografii, kultury polskiej oraz in- związanego ze zmianami w oświacie. nych przedmiotów nauczanych w języku polskim Zgodnie z projektem ustawy Prawo oświatowe w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty w Polsce zmieni się system edukacji, co wymaga do- innych państw lub nauczanych w innych formach kładnych wytycznych, które pozwolą na przekształ-

Spis treści przez organizacje społeczne zarejestrowane za gra- cenia struktury szkolnej, szczególnie w okresie przej- nicą. ściowym funkcjonowania ustawy, i zagwarantują Projektowana ustawa zawiera takie zapisy, któ- właściwe warunki realizacji obowiązku szkolnego i obo- rych dotychczas brakowało w regulacjach oświato- wiązku nauki wszystkim uczniom. Przepisy zawarte wych. Mnie jako osobę zawsze angażującą się w dzia- w tej ustawie mają również pomóc samorządom we łania wolontariatu i budowanie naszej narodowej właściwym nadzorze nad szkołami, którymi będą tożsamości właśnie te zmiany cieszą najbardziej. kierować sprawdzeni i odpowiednio przygotowani do Jestem przekonana, że polska szkoła właśnie dzięki tego zadania dyrektorzy. nowej regulacji będzie spełniała wymogi współczes- Projektodawca, chcąc uniknąć błędów procedu- nego świata, a jej absolwenci doskonale odnajdą się ralnych i niepotrzebnego chaosu, zaproponował w pro- m.in. dzięki doradztwu zawodowemu w realiach jekcie ustawy dwuetapową procedurę dostosowania współczesnego rynku pracy. sieci szkół, której zmianę będzie opiniował m.in. Koło Poselskie Wolni i Solidarni wnosi o dalsze właściwy kurator oświaty. procedowanie ustawy. Ważną zmianą w funkcjonowaniu samej szkoły będzie zmiana statutów, które muszą uwzględniać zmienione przepisy, a także lokalne potrzeby danej Pierwsze czytanie rządowego projektu usta- społeczności szkolnej. wy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo W procedowanej ustawie istotne miejsce zajmują oświatowe zmiany dotyczące samych nauczycieli i ustawy Karta – punkt 6. porządku dziennego Nauczyciela. W projekcie rząd w moim przekonaniu szczególnie zadbał o nauczycieli. Ustalono szereg Poseł Rafał Weber przepisów przejściowych, które pozwalają na większą (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) elastyczność nauczyciela w zakresie utrzymania etatu w szkole. W okresie przejściowym nauczyciel bę- Moje pytanie związane jest z uściśleniem art. 207 dzie mógł uzupełniać etat w innej szkole nawet wte- pkt 2, który stanowi: W latach szkolnych od 2017/2018 dy, gdy nie będzie miał w swojej macierzystej placów- do 2021/2022 jednostka samorządu terytorialnego ce 1/2 pensum. może wskazać uczniom oddziałów odpowiednio klas Ustalono również szczególne przepisy regulujące VII i VIII miejsce realizacji obowiązku szkolnego przydzielanie w roku szkolnym 2019/2020 godzin po- w innej publicznej szkole podstawowej prowadzonej nadwymiarowych, by nadmierna liczba nadgodzin przez tę jednostkę, położonej na terenie tej jednostki nie uniemożliwiała pracy w danej szkole innemu na- samorządu terytorialnego, niż szkoła podstawowa, uczycielowi. Ponadto dyrektorzy szkół są zobowiąza- w obwodzie której ci uczniowie mieszkają. W tym ni informować właściwego kuratora oświaty o waka- 153 tach, o których informacje kuratoria będą udostęp- Walki Czynnej. 2 lata później rozpoczął obowiązkową niały na swojej stronie internetowej. służbę wojskową w Wiedniu. Tego samego roku zo- Istotną zmianą, która wprowadzona została przy stał członkiem Związku Strzeleckiego w Brzeżanach. okazji zmian systemowych, jest możliwość sprawdze- Przyjął wówczas ps. Śmigły. W 1912 r. ukończył Wyż- nia przez dyrektora szkoły, czy nowo zatrudniany szą Szkołę Oficerską Związku Strzeleckiego. nauczyciel znajduje się w Centralnym Rejestrze W okresie działań wojennych prowadzonych pod- Orzeczeń Dyscyplinarnych. czas I wojny światowej dowodził wojskami w wielu Liczę na to, że rząd zmieniający tak istotną dla bitwach i potyczkach, m.in. w walkach o Nowy Kor- wielu Polek i Polaków kwestię edukacji bardzo szyb- czyn, ofensywie na Dęblin, bojach pod Anielinem, ko przygotuje ramowe plany nauczania i podstawy bitwie pod Łowczówkiem oraz w bojach na Wołyniu. programowe, aby rozwiać obawy nauczycieli, rodzi- Na początku listopada 1918 r. został ministrem ców i samych uczniów. spraw wojskowych w Tymczasowym Rządzie Ludo- Koło Poselskie Wolni i Solidarni uważa, że zmia- wym Republiki Polskiej w Lublinie. Otrzymał wów- ny w oświacie są konieczne, dlatego będzie głosowa- czas stopień generała. Podczas Bitwy Warszawskiej ło za dalszym procedowaniem ustawy. w sierpniu 1920 r. był dowódcą prawego skrzydła grupy uderzeniowej działającej znad Wieprza, a na- stępnie 2. Armii, którą dowodził do 1922 r. Pierwsze czytanie rządowego projektu usta- Jako jedna z najbardziej zaufanych osób w trak- wy Prawo oświatowe cie zamachu majowego w 1926 r. Śmigły-Rydz po- Pierwsze czytanie rządowego projektu usta- parł marszałka Piłsudskiego. Wyrazem tego było wy Przepisy wprowadzające ustawę Prawo przesłanie do Warszawy części oddziałów garnizonu oświatowe wileńskiego. Po śmierci Piłsudskiego 12 maja 1935 r. – punkty 5. i 6. porządku dziennego na podstawie dekretu prezydenta Ignacego Mości- ckiego objął stanowisko generalnego inspektora Sił Poseł Zbigniew Chmielowiec Zbrojnych, dające ogromne uprawnienia. 10 listopa- (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) da 1936 r. Śmigły-Rydz otrzymał stopień generała broni. Dzień później, w Święto Niepodległości, de-

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! kretem prezydenta Ignacego Mościckiego mianowa- Spis treści Czy prawdą jest, że podstawy programowe są przy- ny został marszałkiem Polski. W 1939 r. w czasie gotowane i do końca listopada będą ogłoszone, łącz- kampanii polskiej Śmigły-Rydz pełnił funkcję na- nie z ramowymi planami nauczania? czelnego wodza. Czy w projekcie budżetu zostały uwzględnione W nocy z 6 na 7 września opuścił Warszawę i prze- poprawki zgłoszone przez związki zawodowe? niósł swoją kwaterę do Brześcia nad Bugiem. Po Czy i w jaki sposób rząd zamierza monitorować wkroczeniu wojsk sowieckich na terytorium Rzeczy- wprowadzenie reformy przez samorządy? pospolitej 17 września wraz z rządem polskim i pre- Czy wprowadzona reforma będzie oznaczała zydentem Mościckim przekroczył granicę polsko- wzmocnienie szkolnictwa zawodowego i techników? -rumuńską z zamiarem przedostania się do Francji W kontekście sporu o gimnazja chciałbym zapytać, i kontynuowania walki u boku aliantów. Internowa- czy prawdą jest, że w latach 2008–2014 zamknięto ny przez władze rumuńskie 7 listopada 1939 r. złożył 1146 szkół, i to bez żadnej reformy systemu oświaty. rezygnację z funkcji naczelnego wodza. W paździer- niku 1941 r. przez Słowację przedostał się do okupo- wanej Polski i zamieszkał w Warszawie. Zmarł na Oświadczenia poselskie atak serca 2 grudnia 1941 r. Pochowano go na cywilnym cmentarzu na Powązkach pod nazwiskiem Ada- Poseł Waldemar Andzel ma Zawiszy. (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) Edward Rydz-Śmigły odznaczony był m.in. Orde- rem Orła Białego, Orderem Virtuti Militari klasy II Oświadczenie w sprawie 75. rocznicy śmierci i klasy V, Krzyżem Niepodległości z Mieczami, orde- Edwarda Rydza-Śmigłego rem Polonia Restituta klasy I, klasy II i klasy III, Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dnia 2 grudnia czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz Złotym br. mija 75. rocznica śmierci Edwarda Rydza-Śmigłe- Krzyżem Zasługi. Dziękuję. go, polskiego wojskowego, polityka, marszałka Pol- ski, generalnego inspektora Sił Zbrojnych, naczelnego wodza Polskich Sił Zbrojnych w wojnie obronnej Poseł Jarosław Gonciarz 1939 r. Korzystając z okazji, chciałbym powiedzieć (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) kilka słów o tej ważnej postaci. Edward Rydz urodził się 11 marca 1886 r. w Brze- Oświadczenie w sprawie liczby lekarzy przypada- żanach, miejscowości, która wówczas położona była jących na tysiąc mieszkańców w Polsce w Galicji Wschodniej. W 1908 r. przystąpił do pierw- Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z opub- szej organizacji o charakterze wojskowym – Związku likowanego niedawno raportu Komisji Europejskiej 154

i Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, W dniach 18–20 listopada 2016 r. odbył się w Ka- w skrócie OECD, wynika, że Polska jest wśród kra- zimierzu Dolnym, uroczym miasteczku położonym jów UE o najniższych wydatkach na ochronę zdrowia na terenie powiatu puławskiego w województwie lu- oraz z najniższą liczbą lekarzy przypadającą na ty- belskim, Ogólnopolski Zjazd Osób Represjonowanych siąc mieszkańców. w Stanie Wojennym. Do zjazdu doszło dzięki stara- Publikacja pod nazwą „Zdrowie i opieka zdrowot- niom Puławskiego Stowarzyszenia Osób Represjono- na w zarysie” przedstawia sytuację w tej dziedzinie wanych w Stanie Wojennym, Zarządu Oddziału w krajach należących do wspólnoty Unii Europej- NSZZ „Solidarność” Ziemi Puławskiej oraz Stowa- skiej, a także w państwach kandydujących do Unii rzyszenia Dziennikarzy Polskich. Siedziby użyczył oraz będących poza nią, czyli w Norwegii, Szwajcarii Dom Pracy Twórczej w Kazimierzu Dolnym. i Islandii. Według raportu oczekiwana średnia dłu- W zjeździe uczestniczyło ponad 120 osób. Wśród gość życia mieszkańców Europy wzrosła od 1990 r. gości – prelegentów był pan Adam Borowski, działacz o prawie 7 lat: z 74,2 do 80,9 roku w 2014 r. Kobiety m.in. Solidarności Walczącej, założyciel Wydawni- żyją średnio 83,6 roku, a mężczyźni – 78,1. ctwa Volumen i wydawca pierwszego albumu o żoł- Mieszkańcy Europy Zachodniej bardzo często cie- szą się zdecydowanie dłuższym życiem niż mieszkań- nierzach wyklętych, pan dr Marcin Dąbrowski, hi- cy Europy Środkowej i Wschodniej. Podczas gdy Hi- storyk z Lubelskiego Oddziału IPN, autor prac doty- szpanie, Włosi i Francuzi dożywają średnio ok. 83 czących lubelskiego Lipca oraz historii NSZZ „Soli- lat, to Rumuni, Bułgarzy, Litwini i Łotysze – ok. 75. darność” Ziemi Puławskiej w latach 1980–1989, a także Według opublikowanego raportu średnia długość ży- pan dr Leszek Pietrzak, były pracownik Urzędu cia w Polsce wynosi 77,8 roku. Średnia długość życia Ochrony Państwa, Biura Bezpieczeństwa Narodowe- jest zależna od wielu czynników, jednak jednym go, Komisji Weryfikacyjnej Wojskowych Służb Infor- z głównych jest najszybsza i fachowa pomoc specja- macyjnych, publicysta „Gazety Warszawskiej” oraz listy w przypadku, gdy taka potrzeba istnieje. We- „Zakazanej Historii”, obecnie wykładowca akademi- dług powyższego raportu w Polsce na tysiąc miesz- cki. Niespodzianką spotkania była obecność pana pro- kańców przypada 2,3 lekarza. Jest to najmniejszy kuratora Andrzeja Witkowskiego prowadzącego m. odsetek w Unii Europejskiej. Wraz z brakiem lekarzy in. sprawę dotyczącą zabójstwa bł. ks. Jerzego Popie-

Spis treści wydłuża się średni czas oczekiwania na świadczenie łuszki. polegające na konsultacji lekarskiej. Można tutaj Osoby represjonowane w stanie wojennym przy- wymienić chociażby poradnie okulistyczne, kardio- były z terenu całej Polski. Obecny był m.in. więzień logiczne, chirurgiczne, gdzie czas oczekiwania jest sumienia pan Zygmunt Miernik skazany za „tortowy naprawdę długi. Taką sytuację mogłoby poprawić protest” wobec ochrony dygnitarzy i zbrodniarzy sta- zatrudnienie lekarzy specjalistów z zagranicy. nu wojennego. Ostatnie lata były wyjątkowo trudne dla polskiej Kulminacyjnym punktem spotkania była msza służby zdrowia, jednak wiążemy wielkie nadzieje ze święta koncelebrowana w kazimierskiej farze pod zmianami, które w najbliższym czasie mają w niej przewodnictwem ks. prałata Tadeusza Pajurka, ka- nastąpić. pelana więźniów politycznych w Zakładzie Karnym W związku z powyższym zwracam się do Wysokiej w Hrubieszowie w okresie stanu wojennego. Izby o podjęcie jak najszybszych działań, które przy- czynią się do bezpośredniej i większej dostępności Uczestnicy zjazdu wypracowali szereg wniosków, lekarzy. Dziękuję bardzo. m.in. wniosek dotyczący przyspieszenia prac nad no- welizacją ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działa- czach opozycji antykomunistycznej oraz osobach re- Poseł Krzysztof Szulowski presjonowanych z powodów politycznych, która w ra- (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość) mach procesu legislacyjnego wróciła z Senatu do Sejmu, oraz wniosek odnoszący się do konieczności Oświadczenie w sprawie Ogólnopolskiego Zjazdu lustracji środowiska sędziowskiego, gdzie argumen- Osób Represjonowanych w Stanie Wojennym odby- tem jest sprawa pana Zygmunta Miernika. tego w dniach 18–20 listopada 2016 r. w Kazimierzu Organizatorom i uczestnikom zjazdu składam Dolnym wyrazy szacunku i uznania. Dobrze służycie Polsce.

TŁOCZONO Z POLECENIA MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KANCELARIA SEJMU: redakcja i skład – Sekretariat Posiedzeń Sejmu, druk – Wydawnictwo Sejmowe. Nakład 41 egz. PL ISSN 0867-2768. Cena 8,60 zł + 5% VAT