Dinsdag 17 februari 2015 Sport 15

21 februari 1985. Evert van Benthem wint op de Bonkefeart de dertiende . Geheel links nummer twee Henri Ruitenberg, met daarachter de nummer vier Jan Kooiman. Achter de rug van Van Benthem, die zijn succes een jaar later zou herhalen, heeft de nummer drie Jos Niesten zich al bij de nederlaag neergelegd. Foto: ANP Verliefd op de Elfstedentocht en Fryslân

Het is zaterdag exact dertig jaar geleden dat Evert van Benthem de dertiende Elfstedentocht won. In het spoor van de veehouder uit Sint Jansklooster beleefde het echtpaar Jan en Ineke Kooiman uit Warns de dag van hun leven.

Jeugdjournaal ontvangen. ,,Het hele Mark Hilberts huis werd verbouwd tot een soort studio”, herinnert Jan Kooiman zich. ,,Maar het duurde allemaal zo e Elfstedentocht van 1985 lang dat ik niet meer de tijd had om was de dertiende in de de finale te verkennen. Dat is ach- D geschiedenis. Al in januari teraf gezien een cruciaal gemis brak de Elfstedenkoorts uit, maar gebleken. Ik zag de Elfstedentocht het begon te dooien en even geloof- vooraf als één van de wedstrijden, de niemand er meer in. Totdat er niet meer of minder. Uitrijden was een nieuwe vorstperiode aanbrak, heel belangrijk, meer niet. Van de waardoor de wedstrijd alsnog in impact van een Elfstedentocht had februari kon plaatsvinden. Dat was ik als Zuid-Hollander geen idee.” voor de eerste keer in 22 jaar, want ,,De start was in de Frieslandhal, sinds de tocht van 1963 was er geen op naar De Zwette. Ik was niet de Elfstedentocht meer gereden. beste hardloper, dus toen ik mijn Jan en Ineke Kooiman. ,,We zijn in Warns in het paradijs beland.” Foto: Simon Bleeker Op het moment dat voorzitter schaatsen aantrok zag ik de eerste Jan Sipkema van de Koninklijke schaatsers al wegrijden. Pas na Vereniging De Friesche Elfsteden de vijftig kilometer ‘volle bak’ in het hij wist hoe ver het nog was, maar De echt grote prijzen blijven echter Elfstedentocht in 1985 is het ‘vlam- legendarische woorden ‘It sil heve’ donker vond ik aansluiting bij de dat kon of wilde hij niet vertellen. uit, totdat hij in 2014 aansluiting metje’ van de liefde voor Fryslân uitsprak, werd het in het Zuid- kopgroep. Dat was op de ‘Alde Kar- Ruitenberg kon vertrouwen op zijn vindt bij het schaatsteam Clafis van gaan branden”, zegt Ineke. ,,Het Hollandse Ammerstol even stil. ,,Na re’ vlak voor de Galamadammen.‘Je goede sprint en begon dat laatste trainer Jillert Anema. De trainings- landschap is schitterend en de om- die dooiperiode begon het onver- lijkt wel een ‘dampend paard’, stuk naar de Bonkefeart te rekenen. schema’s van Anema stuwen Kooi- geving biedt volop mogelijkheden wacht weer te vriezen. Het door- hoorde ik ze zeggen. Ik was door en Net als Van Benthem, een outsider. man naar grote hoogten en als Sven om fietskilometers te maken. Dat gaan van de tocht kwam voor de door bezweet geraakt. Er moest veel Niesten en ik hadden alleen kans Kramer zich afmeldt voor de tien ons huis vlak aan de Elfstedenroute meesten toch als een verrassing”, zo gekluund worden, soms wel honder- om te winnen als we alleen weg kilometer van de WK afstanden op ligt is voor ons emotioneel en geeft herinnert de nummer drie bij de den meters achter elkaar. Het tem- zouden komen, maar dat lukte niet Thialf, weet hij dat dit zijn kans is. een kick”, zo haakt Jan in. vrouwen, Ineke Kooiman (61), zich. po lag moordend hoog.” meer.” Voor de ogen van zijn trotse ouders Allebei werken ze nog parttime Sponsor Labello heeft het plan ,,Toen de slag viel, zat ik er bij. en zijn vriendin Trudy won hij in het onderwijs. Zij is leerkracht in opgevat om de ploeg te laten over- Samen met Evert van Benthem, Jos De tijd als vijand afgelopen donderdag het zilver. het basisonderwijs en hij werkt als nachten in een meubelzaak in het Niesten en Henri Ruitenberg. We Ineke Kooiman had die 21 februari ,,Het is onze grote droom om alle facilitair medewerker op een mid- centrum van . ,,Daar spraken onderweg nauwelijks met 1985 maar één doel: op tijd binnen- drie van start te gaan in een Elfste- delbare school in Schoonhoven. zouden we slapen op in plastic elkaar. Op de televisiebeelden kun komen. ,,Op de Dokkumer Ee onder- dentocht, Erik Jan in de wedstrijd Tijdens hun werkweek logeren zij verpakte matrassen”, zo schetst de je zien dat ik in vlak voor weg naar Dokkum zaten sommige en wij in de toertocht”, vervolgt enkele dagen bij hun jongste zoon nummer vier bij de mannen, Jan de stempelpost een juichgebaar rijders in mijn groepje steenkapot. Ineke. ,,Tot die tijd blijven we trai- Sander in Ammerstol. Ineke: ,,Ik zeg Kooiman (62), het amateurisme van maak. Door de geweldige ontvangst Ik weet nog dat ik riep: ‘Kom op nen. In weer en wind. In 1997 deed wel eens gekscherend: ‘We zijn in die tijd. daar kwam alle spanning eruit. Dat mannen, overnemen, niet opgeven’. ik mee aan de toertocht, maar ik Warns in het paradijs beland’. In de De ‘Kooimannen’, die beide tot was heel emotioneel.” Ik had die mannen hard nodig om heb het toen minstens zo zwaar Randstad is veel meer stress en de favorieten voor de eindzege ,,Achteraf maakte ik de fout door op tijd binnen te komen. Voor vrou- gehad om met al die wind en koud snauwen mensen elkaar om niks af. behoren, wijken uiteindelijk uit in de finale geen voeding meer te wen gold in 1985 dezelfde limiet om het Elfstedenkruisje te halen.” We voelen ons ontzettend welkom. naar een gastgezin in Koarnjum, nemen en teveel kopwerk te doen. geklasseerd te worden als voor de Sinds twee jaar wonen Jan en Friezen zijn echt, je mag hier zijn waar ze een cameraploeg van het Bij Aldtsjerk vroeg ik aan Niesten of mannen. Vanaf de kant hoorde ik Ineke Kooiman in Fryslân. ,,Na de wie je bent.” soms roepen dat ik als derde vrouw lag in de wedstrijd.” ,,Net als Jan beleefde ik in Dok- NPO Best kum een kippenvelmoment door al Reünie in Schaatsmuseum die mensen die daar stonden te Elfstedentocht van 1985 live op tv juichen. Ik eindigde als derde Geen stempelkaart, maar stempelpak vrouw, maar hoefde niet bij de NPO Best, het themakanaal van bel Noord en CanalDigitaal) en huldiging te komen. Voor vrouwen In het Eerste Friese Schaatsmu- thons. In 1982 won hij de KNSB de publieke omroep, zendt za- ook online. In de dertig jaar waren in 1985 geen prijzen beschik- seum in wordt Cup en in 1982, 1983 en in 1986 terdag het complete tv-verslag oude uitzending van Studio baar gesteld. Winnares Lenie van zaterdag stilgestaan bij het feit was hij Nederlands kampioen van de Elfstedentocht van 1985 Sport is Koos Postema de centra- der Hoorn kreeg als schrale troost dat exact dertig jaar eerder de marathonschaatsen op kunstijs. opnieuw uit. De marathonuit- le presentator en staan de ver- de H.M. Geertsprijs uitgereikt, die dertiende Elfstedentocht werd Op 8 maart 1983 vestigde hij in zending zal op de seconde nauw- slaggevers Mart Smeets, Evert eigenlijk bedoeld was voor de eerst verreden. Het Stichtingsbestuur Inzell het werelduurrecord keurig gelijk lopen met de ge- ten Napel en Jan Stekelenburg aankomende Leeuwarder in de onder leiding van Gauke Boots- schaatsen. Hij behield dit tot beurtenissen van dertig jaar op de route om verslag te doen. wedstrijd. Die was er die dag niet.” ma heeft de eerste 25 wedstrijd- november 1986. Bij de dertiende ervoor. Dat betekent dat het De uitzending was de grootste Een jaar later ontbrak haar naam rijders en de eerste 25 dames Elfstedentocht was hij reeds verslag zaterdag om 5.00 uur ’s klus voor de publieke omroep op het deelnemersformulier. De uitgenodigd, alsmede bestuurs- voor de eerste stempelpost in ochtends al begint en dan der- tot dan toe. Maar liefst acht reden? Zwangerschap. Op 28 juni leden van toen en nu. zijn kaart verloren. Het tien uur lang te zien is. NPO Best miljoen mensen zaten die dag 1986 wordt Erik Jan geboren. Hoe Jan Kooiman is één van de spre- met stempels bedrukte schaat- is te bekijken bij de meeste ka- aan de buis gekluisterd en zagen voorspelbaar: hij blijkt net als zijn kers. Kooiman won tijdens zijn spak van Kooiman is te bewon- belaanbieders (UPC, Ziggo, Ka- Evert van Benthem winnen. ouders met het schaatsvirus besmet. loopbaan in totaal 31 mara- deren in het Schaatsmuseum.