Ugo Pirro: La Scrittura Del Conflitto Uno Scrittore in Bicicletta Sulle Strade Della Grecia

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Ugo Pirro: La Scrittura Del Conflitto Uno Scrittore in Bicicletta Sulle Strade Della Grecia UGO PIRRO: LA SCRITTURA DEL CONFLITTO UNO SCRITTORE IN BICICLETTA SULLE STRADE DELLA GRECIA Dottoranda: Donata Carelli XXIX ciclo Università degli Studi di Roma Tor Vergata in cotutela con Università Aristotele di Salonicco, Grecia Tutor Prof. Rino Caputo Tutor Prof.ssa Ada Boubara Coordinatore Prof. Fabio Pierangeli UGO PIRRO: Η ΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΕΝΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΜΕ ΠΟΔΗΛΑΤΟ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Υποψήφια Διδάκτορας: Donata Carelli XXIX κύκλος Πανεπιστήμιο της Ρώμης Tor Vergata σε συνεπίβλεψη με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Επιβλέπων: Rino Caputo, Καθηγητής Επιβλέπουσα: Άντα Μπουμπάρα, Αν. Καθηγήτρια Συντονιστής: Fabio Pierangeli, Αν. Καθηγητής 2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ O Ugo Pirro, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Ugo Mattone, στις μέρες μας μνημονεύεται κατά κύριο λόγο ως σεναριογράφος μέσα από του τίτλους των πιο γνωστών κινηματογραφικών του έργων. Η παρούσα έρευνα, ωστόσο, έχει ως σκοπό να εξετάσει τον συγγραφέα Ugo Pirro, ιδιότητα με την οποία γνώρισε την καταξίωση πριν γίνει γνωστός ως σεναριογράφος: τη δεκαετία του ’50, όταν και πρωτοεμφανίστηκε στο λογοτεχνικό γίγνεσθαι με το έργο του Le soldatesse και ακολούθησαν τα Mille tradimenti, Jovanka e le altre, Freddo furore και L’isola in terraferma, καθώς και πολλά άλλα βιβλία που μεταφράστηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο τύπος της εποχής επευφήμησε το βιβλίο του σα να ’ταν ένας από του μεγάλους μυθιστοριογράφους. Όταν ο Pirro δήλωσε ότι θα εγκατέλειπε τη λογοτεχνία για να αφιερωθεί αποκλειστικά στον κινηματογράφο, ο Cesare Zavattini ξέσπασε: «Είναι αδιανόητο κάτι τέτοιο!» Στα πρώτα χρόνια της δραστηριότητάς του ο Ugo Pirro αφηγήθηκε ιστορίες του πολέμου, στη συνέχεια έγραψε μυθιστορήματα με κοινωνικό υπόβαθρο, καταγγελτικά, αστυνομικά καθώς και αυτοβιογραφικά. Έζησε τον πόλεμο στο πετσί του, στην Ελλάδα, στη Γιουγκοσλαβία, στη Σαρδηνία, αποκομίζοντας από ένα τέτοιοι γεγονός όλη την πίκρα που οι σκοτεινές πτυχές της σύγκρουσης είχαν αφήσει πάνω του. Έγραψε για τον πόλεμο χρησιμοποιώντας λέξεις σταράτες, στεγνές, δίχως να κάνει εκπτώσεις στον λόγο του. Διακρινόταν για τη διαύγειά του, μια διαύγεια που ποτέ δεν θόλωσαν ηθικοί περιορισμοί ή ιδεολογικά αναχώματα, πεπεισμένος ότι τον τελικό απολογισμό τον κάνει μόνο η Ιστορία. Ο πόλεμος όπως εξιστορήθηκε από τον Ugo Pirro στα τέσσερα μυθιστορήματά του Le soldatesse, Mille tradimenti, Jovanka e le altre και L’isola in terraferma αποτελεί ένα είδος ερήμου του 3 ανθρώπινου παραλογισμού, ένας χώρος εντός του οποίου, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην έρημο, ο άνθρωπος αναγκάζεται να συναντηθεί με τη συνείδησή του και να έρθει αντιμέτωπος με μια άλλη σύγκρουση για την οποία ποτέ κανείς δεν προετοιμάζεται: τη σύγκρουση με τον ίδιο του τον εαυτό, τους φόβους του, τις αδυναμίες του και κάποιες φορές τις δεύτερες σκέψεις. Μια σύγκρουση μέσα σε μια άλλη σύγκρουση από την οποία δεν βγαίνει κανείς νικητής, αλλά σίγουρα πληγωμένος και ίσως πιο συνειδητοποιημένος. Και ενίοτε κάποιος, από τον πόλεμο, ξαναγεννιέται ως συγγραφέας. Σύμφωνα με όσα προκύπτουν από τη βιογραφία του συγγραφέα, καθοριστική υπήρξε η στρατιωτική του εμπειρία του στην Ελλάδα. Γεννήθηκε στο Παλέρμο και ως γιος σιδηροδρομικού ο Ugo Pirro θα βιώσει συχνές μετακινήσεις και μια ‘νομαδική ζωή’ που θα χαραχτεί βαθιά στον τρόπο με τον οποίο γράφει τα μυθιστορήματά του: «Σε εμάς τα παιδιά των σιδηροδρομικών άρεζε να αλλάζουμε πόλη, σπίτι, να απομακρυνόμαστε από τους τόπους στους οποίους βρισκόμασταν και δεν τους αισθανόμασταν ποτέ δικούς μας. Έτσι ήταν και για μένα και για τον αδερφό μου. Όταν έφτασε στην ηλικία να πάει σχολείο, ο Renato εξαφανιζόταν, πήγαινε να βρει τους φίλους του για να παίξουν μακριά από τον σταθμό. Άλλες φορές πάλι, έπαιζαν σε ένα βαγόνι τρένου που ήταν σταματημένο στις ανενεργές πλατφόρμες. Εξαφανιζόταν σαν ένα ξωτικό, με αποτέλεσμα να τον αποκαλούν «ο περιπλανώμενος εβραίος». Η ζωή μας, δηλαδή, φαινόταν ότι κυλούσε αποκλειστικά ανάμεσα στα τρένα, τους σταθμούς, τις ατμομηχανές, τους τηλέγραφους, τα δρομολόγια των τρένων, τις μετακινήσεις από τον ένα σταθμό στον άλλον. Ταξιδεύαμε ακόμα και όταν κοιτούσαμε έξω από τα παράθυρο του σπιτιού μας που ήταν παραδίπλα. Τα τρένα που αντικρίζαμε από τα παράθυρά μας ήταν τόσο οικεία που τα νομίζαμε δικά μας, σα να ζούσαμε πάνω στα τρένα, όπως κάνουν οι νομάδες. Και ποιος ξέρει, ίσως αυτή η σιδηροδρομική νομαδικότητα στο τέλος να έκανε να ταξιδεύουν ελεύθερα οι σκέψεις και η φαντασία». 4 Το 1940 ο Ugo Mattone κατατάσσεται ως εθελοντής χωρίς να πει τίποτα στους δικούς του και αν και είναι είκοσι χρονών για τον νόμο θεωρείται ακόμα ανήλικος. Μετά από διάφορους προορισμούς, έχοντας ενταχθεί στο 2ο Σύνταγμα, XVII Τάγμα Πεζικού, φτάνει στην Ελλάδα. Γεγονός που θα αποτελέσει ορόσημο για τη ζωή του Ugo Mattone. Η εμπειρία του σε μια ξένη χώρα, σε καιρό πολέμου και οι ανθρώπινες αντιθέσεις που δημιουργούνται εξαιτίας της κατοχής, σημαδεύουν ανεξίτηλα τη διάπλαση του μελλοντικού συγγραφέα ο οποίος από αυτό ακριβώς το επίπονο φορτίο των εικόνων και των συναισθημάτων θα εμπνευστεί για το διήγημα που θα στείλει, μετά τον πόλεμο, σε έναν διαγωνισμό που οργάνωσε η εφημερίδα «L’Unità», και έναν χρόνο αργότερα και για το πρώτο του μυθιστόρημα με τον τίτλο Le soldatesse για το οποίο χρειάστηκε να βάλει σε τάξη ένα κουβάρι γεγονότων, προσώπων και λέξεων. Για τον πόλεμο μιλάνε και τα μυθιστορήματά του Mille tradimenti, Jovanka e le altre και L’isola in terraferma όμως είναι στο Le soldatesse, ένα μυθιστόρημα που πρωτοεκδόθηκε από τον Giangiacomo Feltrinelli, στη συνέχεια από τον εκδοτικό οίκο Bompiani και στο τέλος από τις εκδόσεις Sellerio όπου είναι δυνατόν να ανιχνεύσει κανείς ίχνη ενός ύφους ήδη ώριμου, στεγνού, σαφούς και προκλητικού. Έτσι, στο ημερολόγιό του με τίτλο Diario ritardato, που έγραψε το 2003 περίπου και το οποίο δεν εκδόθηκε ποτέ, θυμάται την άφιξή του στην Ελλάδα: Χαλκίς 21 Απριλίου 1942 «Χθες έλαβα από τον διοικητή του τάγματός μου τη διαταγή να μεταβώ στη Αθήνα με ένα στρατιωτικό όχημα. Πρέπει να παραλάβω από το Τάγμα Ανεφοδιασμού διάφορα υλικά, ενδύματα και κονσέρβες. Είμαι Υπολοχαγός του 1ου Τάγματος Πεζικού και Ποδηλατών του ΙΙ Συντάγματος. Η Χαλκίς είναι η πρωτεύουσα της Εύβοιας, του νησιού που μια γυριστή γέφυρα ενώνει με τη στεριά, την Αττική. Κάθε πρωί το γεφύρι ανοίγει για να περνάνε τα πλοία. Το τάγμα μου έχει στεγαστεί σε ένα παλιό στρατόπεδο του διαλυμένου ελληνικού στρατού, οι θάλαμοι ήταν γεμάτοι κοριούς, χιλιάδες, κι εμείς αναγκαστήκαμε να τους καταπολεμήσουμε με τα φλογοβόλα. Στην Ελλάδα η κάθε πόλη αποτελεί ένα κομμάτι της ιστορίας, όμως 5 ερείπια δεν φαίνονται, είναι σα να κρύβουν την ιστορία τους. Είναι απογοητευτικό για έναν πρώην μαθητή Γυμνασίου. Αναχωρούμε στις έξι το πρωί, διασχίζουμε τη Θήβα, με πολιορκούν οι σχολικές μνήμες,· από ολόκληρη την ιστορία της αυτό που απομένει είναι μόνο ένα τείχος. Πρόκειται για ένα μικρό χωριουδάκι περιτριγυρισμένο από λιόδεντρα και τίποτα άλλο. Συνεχίζουμε για Αθήνα, έχω αγωνία να τη δω. Να, εκεί είναι η Ακρόπολη, τη βλέπω. Πρέπει να περιμένω μέχρι αύριο για να ανέβω στο μεγάλο παρελθόν της Ελλάδας περνώντας μέσα από τις κολώνες που απέμειναν». Η επίσκεψη στην Αθήνα τον πληγώνει, η πόλη αποδεικνύεται εντελώς διαφορετική από την ιδέα που διαμορφώνουν για αυτήν οι κλασικές σπουδές. Κατά μήκος των βρώμικων δρόμων πάμπολλοι ακρωτηριασμένοι, το μεταλλικό στρίγκλισμα του τραμ και «τα υποσιτισμένα παιδιά που έγλειφαν το λάδι που χύνονταν στον δρόμο από το σπασμένο μπουκάλι μιας απρόσεχτης κυρίας». Πάνω στην Ακρόπολη, που ήταν γεμάτη με Γερμανούς στρατιώτες και πόρνες, βλέπει να ανεμίζουν ψηλά δυο σημαίες, η ιταλική και η γερμανική. «Πήγα εκεί με τον αέρα του νικητή χωρίς όμως να είμαι» σημειώνει ο συγγραφέας. Μια έρπουσα αίσθηση του παράταιρου, το οποίο θα χαρακτηρίζαμε περισσότερο ως ενοχή, είναι η διάθεση με την οποία ο εικοσιδυάχρονος Mattone παρατηρεί τη χώρα, καθώς δεν πρόκειται για μια οποιαδήποτε χώρα αλλά για την Ελλάδα, την οποία βάραινε εμφανώς ο χαρακτηρισμός ως κοιτίδας ενός πολύ μεγάλου πολιτισμού ενώπιον του οποίου ο κατακτητής αισθάνεται δέος. «Έχω την ανησυχία και την περιέργεια του φοιτητή που δεν γνωρίζει τίποτα, οι σχολικές μνήμες δεν αρκούν, όμως με βοηθούν να διαβάζω, χωρίς ωστόσο να καταλαβαίνω, τα αρχαία ελληνικά» και επιπλέον μιλά για τις κοπέλες των οίκων ανοχής. «Κανείς δεν τις αποκαλεί πόρνες, τα ονόματά τους είναι Σίτσα, Τούλα, Ευτυχία, Πηνελόπη, ονόματα που προκαλούν δέος στους πρώην σπουδαστές που φοράνε τη γκριζοπράσινη στολή ή φέρνουν προσβολές και γέλια από άλλους». Το στοίχημα είναι πράγματι το παρελθόν, αλλά ακόμα περισσότερο το παρόν και το μέλλον του συγγραφέα. Έτσι, από την «τυχαία αλληλουχία των 6 περιστάσεων – των πλέον παράδοξων – το εκ πρώτης όψεως δωρεάν παιχνίδι της μνήμης και το πήγαινε έλα των όσων λησμονιούνται (...) που αποτελεί και μια διαδικασία που στερείται ηθικής τάξης» γεννιέται το πρώτο μυθιστόρημα. Όπως και πολλοί διανοούμενοι πριν από αυτόν, ο Ugo Mattone, έχοντας μόλις κλείσει τα είκοσί του χρόνια, βιώνει μια πικρή απογοήτευση που θα καθορίσει και μια ριζική πολιτική μεταστροφή. Από την ελληνική ύπαιθρο ο συγγραφέας θα πάρει μαζί του πίσω την επαφή με έναν λαό που οι νόμοι του πολέμου τον όρισαν ως εχθρό. Όμως μεταξύ κατακτητών και κατακτημένων γεννιέται ένα είδος συνύπαρξης – ανυπακοής, που απέχει από την άκαμπτη λογική της σύγκρουσης, η οποία παίρνει ζωή καθαρά και μόνο από την βαθειά εσωτερική ανάγκη να αισθανθούν όμοιοι, δεμένοι χωρίς τη θέλησή τους με ένα πεπρωμένο που άλλοι έχουν αποφασίσει. Αυτή η συνειδητοποίηση των συναισθημάτων κυριαρχεί στα μυθιστορήματα και άλλων Ιταλών συγγραφέων που έγραψαν για τον πόλεμο και οι οποίοι, όπως ακριβώς ο Ugo Pirro, πολέμησαν και βίωσαν, πριν από τον ίδιο ή και συγχρόνως,
Recommended publications
  • Emily Jacir: Europa 30 Sep 2015 – 3 Jan 2016 Large Print Labels and Interpretation Galleries 1, 8 & 9
    Emily Jacir: Europa 30 Sep 2015 – 3 Jan 2016 Large print labels and interpretation Galleries 1, 8 & 9 1 Gallery 1 Emily Jacir: Europa For nearly two decades Emily Jacir has built a captivating and complex artistic practice through installation, photography, sculpture, drawing and moving image. As poetic as it is political, her work investigates movement, exchange, transformation, resistance and silenced historical narratives. This exhibition focuses on Jacir’s work in Europe: Italy and the Mediterranean in particular. Jacir often unearths historic material through performative gestures and in-depth research. The projects in Europa also explore acts of translation, figuration and abstraction. (continues on next page) 2 At the heart of the exhibition is Material for a film (2004– ongoing), an installation centred around the story of Wael Zuaiter, a Palestinian intellectual who was assassinated outside his home in Rome by Israeli Mossad agents in 1972. Taking an unrealised proposal by Italian filmmakers Elio Petri and Ugo Pirro to create a fi lm about Zuaiter’s life as her starting point, the resulting installation contains documents, photographs, and sound elements, including Mahler’s 9th Symphony as one of the soundtracks to the work. linz diary (2003), is a performance by Jacir captured by one of the city’s live webcams that photographed the artist as she posed by a fountain in a public square in Linz, Austria, at 6pm everyday, over 26 days. During the performance Jacir would send the captured webcam photo of herself to her email list along with a small diary entry. In the series from Paris to Riyadh (drawings for my mother) (1998–2001), a collection of white vellum papers dotted with black ink are delicately placed side by side.
    [Show full text]
  • Investigating Italy's Past Through Historical Crime Fiction, Films, and Tv
    INVESTIGATING ITALY’S PAST THROUGH HISTORICAL CRIME FICTION, FILMS, AND TV SERIES Murder in the Age of Chaos B P ITALIAN AND ITALIAN AMERICAN STUDIES AND ITALIAN ITALIAN Italian and Italian American Studies Series Editor Stanislao G. Pugliese Hofstra University Hempstead , New York, USA Aims of the Series This series brings the latest scholarship in Italian and Italian American history, literature, cinema, and cultural studies to a large audience of spe- cialists, general readers, and students. Featuring works on modern Italy (Renaissance to the present) and Italian American culture and society by established scholars as well as new voices, it has been a longstanding force in shaping the evolving fi elds of Italian and Italian American Studies by re-emphasizing their connection to one another. More information about this series at http://www.springer.com/series/14835 Barbara Pezzotti Investigating Italy’s Past through Historical Crime Fiction, Films, and TV Series Murder in the Age of Chaos Barbara Pezzotti Victoria University of Wellington New Zealand Italian and Italian American Studies ISBN 978-1-137-60310-4 ISBN 978-1-349-94908-3 (eBook) DOI 10.1057/978-1-349-94908-3 Library of Congress Control Number: 2016948747 © The Editor(s) (if applicable) and The Author(s) 2016 This work is subject to copyright. All rights are solely and exclusively licensed by the Publisher, whether the whole or part of the material is concerned, specifi cally the rights of translation, reprinting, reuse of illustrations, recitation, broadcasting, reproduction on microfi lms or in any other physical way, and transmission or information storage and retrieval, electronic adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology now known or hereafter developed.
    [Show full text]
  • «Si Risponde Lavorando». Lettere 1941-1992
    BIBLIOTECA DI STUDI DI FILOLOGIA MODERNA ISSN 2420-8361 (ONLINE) – 47 – DIPARTIMENTO DI FORMAZIONE, LINGUE, INTERCULTURA, PSICOLOGIA Università degli Studi di Firenze Coordinamento editoriale Gianfranco Bandini, Andrea Guazzini, Emiliano Macinai Ilaria Moschini, Donatella Pallotti, Beatrice Töttössy BIBLIOTECA DI STUDI DI FILOLOGIA MODERNA Collana Open Access fondata nel 2004 dal Dipartimento di Filologia Moderna dell’Università degli Studi di Firenze Direttore Beatrice Töttössy Comitato scientifico internazionale (http://www.fupress.com/comitatoscientifico/biblioteca-di-studi-di-filologia-moderna/23) Enza Biagini (Professore Emerito), Nicholas Brownlees, Martha Canfield, Richard Allen Cave (Emeritus Professor, Royal Holloway, University of London), Piero Ceccucci, Massimo Ciaravolo (Università Ca’ Foscari Venezia), John Denton, Anna Dolfi (Professore Emerito), Mario Domenichelli (Professore Emerito), Maria Teresa Fancelli (Professore Emerito), Massimo Fanfani, Paul Geyer (Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn), Ingrid Hennemann, Sergej Akimovich Kibal’nik (Institute of Russian Literature [the Pushkin House], Russian Academy of Sciences; Saint-Petersburg State University), Ferenc Kiefer (Research Institute for Linguistics of the Hungarian Academy of Sciences; Academia Europaea), Michela Landi, Murathan Mungan (scrittore), Stefania Pavan, Peter Por (CNRS Parigi), Gaetano Prampolini, Paola Pugliatti, Miguel Rojas Mix (Centro Extremeño de Estudios y Cooperación Iberoamericanos), Giampaolo Salvi (Eötvös Loránd University, Budapest;
    [Show full text]
  • Tomo Ii Corretto
    «GIÀ TROPPE VOLTE ESULI» LETTERATURA DI FRONTIERA E DI ESILIO a cura di Novella di Nunzio e Francesco Ragni Tomo II Università degli studi di Perugia Culture Territori Linguaggi – 3 2014 «GIÀ TROPPE VOLTE ESULI» LETTERATURA DI FRONTIERA E DI ESILIO a cura di Novella di Nunzio e Francesco Ragni Tomo II Università degli Studi di Perugia Indice del tomo II TESTIMONIANZE D’AUTORE DIEGO ZANDEL La mia frontiera…………………………………………………………………...p. 7 IN FUGA DA… ESILIO VOLONTARIO ELISABETH KERTESZ-VIAL Luigi Pirandello dal 1929 al 1935: un improbabile esiliato volontario…...….p. 15 ILARIA DE SETA Autoesilio americano e World Republic nei diari inediti di Giuseppe Antonio Borgese……………………………………………………………………..……..p. 23 ANDREA PAGANINI La letteratura italiana in Svizzera durante la seconda guerra mondia- le………………………………………………………………………...................p. 39 CRISTINA TERRILE Il «dispatrio» di Luigi Meneghello: la polarità come fondamento di poeti- ca……………………………………………………………...……………….…..p. 53 ERRANTI NOVELLA DI NUNZIO La funzione letteraria dell’ebreo errante e l’ebraismo come dispositivo narra- tivo e critico………………………………………………………...…………….p. 65 VALENTINA SARDELLI «La vera patria è la lingua». Gli intellettuali ebreo-tedeschi da minoranza pra- ghese a comunità esule…………….……………………………………………p. 89 MARTA MĘDRZAK-CONWAY New York Exiles, Triestine Exiles: Affinities Between American-Jewish and Svevian Protagonists.……………………………….……………….……….….p. 97 FORME DI ESILIO, MIGRAZIONE, FRONTIERA: TEATRO PAOLO PUPPA La grazia/disgrazia di essere straniero a teatro……………………………...p. 107 MARTINA DAMIANI – FABRIZIO FIORETTI L’esilio degli intellettuali italiani dai territori asburgici: il percorso di Nanni Mocenigo……………………………………………………………………...…p. 123 ANNE-MARIE LIEVENS L’arcangelo dall’ala spezzata: l’esilio di Alberti in Noche de guerra en el Museo del Prado ……………………………………………………………………….….p. 131 MARIA ESTER BADIN Migrazione e teatro……………………………………………………………..p.
    [Show full text]
  • Cristina Comencini CINÉCRITURES - FEMMES
    UFR LANGUES DEPARTEMENT ITALIEN DAMS DIPARTIMENTO STUDI CINEMATOGRAFICI TIZIANA JACOPONI Cristina Comencini CINÉCRITURES - FEMMES Thèse de doctorat en cotutelle sous la direction des professeurs Christophe Mileschi et Giorgio De Vincenti Thèse de doctorat soutenue leÊ£ÈÉ£äÉÓä£ä TABLE DE MATIERES INTRODUCTION.....................................................................................................................6 PREMIÈRE PARTIE : CRISTINA COMENCINI ENTRE CINÉMA ET LITTÉRATURE .................................20 CHAPITRE 1 : FAMILLE CENTRE DU POUVOIR........................................................21 A. ÊTRE FEMME ET ÊTRE MÈRE ..............................................................................................23 B. FAMILLE MATRICE..............................................................................................................24 I.1. I divertimenti della vita privata....................................................................... .....27 I.2. LA QUESTION DU MODÈLE FAMILIAL FÉMININ (1991-1993)............................ ..................36 A. LA CONSTRUCTION DU MODÈLE FAMILIAL FÉMININ...............................................38 B. LA COMPOSITION DU MODÈLE. .............................................................................47 CHAPITRE II : LA RECHERCHE D’UN MODÈLE FÉMININ INTIMISTE .............58 I.2. LES ORIGINES (1991-1993) ........................................................................................58 A. LEVER DE RIDEAU THÉORIQUE ..................................................................................60
    [Show full text]
  • LE PAROLE DELLO SCHERMO 2006 Cineteca Del Comune Di Bologna Comune Di Bologna – Settore Cultura E Università
    Festival Internazionale di Letteratura e Cinema LE PAROLE DELLO SCHERMO 2006 Cineteca del Comune di Bologna Comune di Bologna – Settore Cultura e Università II Edizione Bologna, martedì 27 giugno – venerdì 30 giugno 2006 LE PAROLE DELLO SCHERMO - FESTIVAL INTERNAZIONA- Manzoni 5), Oratorio di Santa Maria della Vita (via Clavature LE DI LETTERATURA E CINEMA 7), Cortile di Palazzo d’Accursio (Piazza Maggiore 6) SECONDA EDIZIONE • Spettacoli teatrali: Ritratto del Novecento (Teatro DMS, Via Bologna, 27 GIUGNO-30 GIUGNO 2006 Azzo Gardino 65), Mosca e Petuski 125 Km (partenza da Cortile Manifattura delle Arti, Via Azzo Gardino 65) Promosso da: • Mostra fotografica di Angelo Novi: Sala d’Ercole di Palazzo Comune di Bologna - Settore Cultura e Rapporti con l’Università d’Accursio (Piazza Maggiore 6) inaugurazione il 30 giugno Cineteca del Comune di Bologna alle ore 12:30 – dall’1 al 23 luglio ore 10-19. Ingresso libero Con il contributo di: Fondazione Carisbo Per informazioni Granarolo • Segreteria del Festival Montblanc via Riva di Reno 72 - Bologna - Tel 051 219 48 24 - Fax 051 219 Groupama Assicurazioni 48 21 Librerie.COOP e-mail: [email protected] ASCOM Sito web: www.cinetecadibologna.it/paroledelloschermo.htm Bologna Art Hotels dal 27 al 30 giugno infopoint all’esedra di Sala Borsa dalle 10 alle 20 • Cinema Lumière - Via Azzo Gardino 65 - Bologna - Tel. Con la collaborazione di: 051 219 53 11 150° anniversario rapporti italo-turchi Cinema Arlecchino – Via Lame 57 – Bologna – Tel. 051 Ambasciata italo-turca 522175 Amici di Babette ASL (Accendi molti fuochi) Modalità di accesso Banca di Bologna Ingresso singolo intero cinema Lumière e Arlecchino: Euro 4,00 Biblioteca comunale dell’Archiginnasio Ingresso singolo ridotto cinema Lumière e Arlecchino: Euro 2,00 Bologna Fiere Spa per i soci CRAL HERA Bologna, Coop Adriatica, dipendenti comunali.
    [Show full text]
  • Ugo Tognazzi: a Film Series
    Presents Ugo Tognazzi: a Film Series Saturday, April 27, 2019 Castro Theatre 429 Castro Street San Francisco, CA 94114 In collaboration with The Italian Cultural Institute and the Consul General of Italy in San Francisco Organized by Cinema Italia San Francisco For our 9th program at the Castro Theatre, we are proud to present Italian icon Ugo Tognazzi. As an actor, director and screenwriter, Tognazzi performed in over 150 films in the Golden Age of Italian Cinema. Together with Vittorio Gassman, Marcello Mastroianni, Alberto Sordi and Nino Manfredi, Ugo Tognazzi invented and popularized the commedia all'italiana, a genre mixing comedy and melancholy, that swept the box office in Italy from 1960 to 1970. All five films will be projected from 35 mm prints. 1 Saturday, April 27 - Full Schedule: 10:00 am - Elio Petri’s Property is No Longer a Theft (1973), 127 min., Cinecittà 35 mm, Titanus. 12:45 pm - Bernardo Bertolucci’s Tragedy of a Ridiculous Man (1981), 116 min., Cinecittà 35 mm, Warner Bros. 3:30 pm - Dir. Dino Risi’s In the Name of the Italian People (1971), 102 min., Cinecittà 35 mm, Rialto. 6:30 pm - Édouard Molinaro’s La Cage aux Folles (1978), 97 min., 35 mm, Park Circus. 8:30-10:00 pm - The Big Feast Party 10:00 pm - Marco Ferreri’s La Grande Bouffe (1973), 129 min., Cinecittà 35 mm, Drafthouse. Property is No Longer a Theft La proprietà non è più un furto Directed by Elio Petri Screenplay by Elio Petri, Ugo Pirro With Ugo Tognazzi, Flavio Bucci, Daria Nicolodi In Italian with English subtitles.
    [Show full text]
  • IL PROGRAMMA Illustrazione Di Ettore Scola Iniziativa Cofinanziata Da Prodotta Da
    SOTTO L’ALTO PATRONATO DEL PRESIDENTE DELLA REPUBBLICA ITALIANA PRESIDENTE MARGARETHE VON TROTTA PRESIDENTE ONORARIO Ettore SCOLA DIRETTORE FELICE LaUDADIO IL PROGRAMMA Illustrazione di Ettore Scola Iniziativa cofinanziata da Prodotta da In partnership con COMUNE DI BARI UNIVERSITÀ POLITECNICO DEGLI STUDI DI BARI DI BARI Con il contributo di Con la collaborazione determinante di Sponsor tecnici Main media partner Media partner Quartier generale durante il Bif&st Museo Civico - Strada Sagges 13 - 70122 Bari, Italy - [email protected] - www.bifest.it IL PRO GRA MMA Questo festival è davvero un’utopia. Edgar Reitz Sotto l’Alto Patronato una iniziativa della Regione Puglia del Presidente Assessorato Industria Turistica e Culturale della Repubblica Italiana finanziata da FSC – Fondo per lo Sviluppo e la Coesione POR Puglia FESR-FSE 2014-2020 COMITATO D’ONOre SOGGETTO ATTUATOre Michele Emiliano Fondazione Apulia Film Commission Presidente Regione Puglia Loredana Capone Consiglio di amministrazione Assessore Industria Turistica e Culturale Maurizio Sciarra Regione Puglia Presidente Antonio Decaro Giandomenico Vaccari Sindaco di Bari Vicepresidente Antonio Felice Uricchio Chiara Coppola Rettore Università degli Studi di Bari Simonetta Dellomonaco Eugenio Di Sciascio Fabio Prencipe Rettore Politecnico di Bari Consiglieri Domenico De Bartolomeo Presidente Confindustria Bari e BAT Sebastiano Di Bari Aurora De Falco Giuseppe Fragasso Presidente ANCE Bari e BAT Giuseppe Tanisi Collegio revisori Massimo Biscardi Sovrintendente Fondazione
    [Show full text]
  • Hofstra University Film Library Holdings
    Hofstra University Film Library Holdings TITLE PUBLICATION INFORMATION NUMBER DATE LANG 1-800-INDIA Mitra Films and Thirteen/WNET New York producer, Anna Cater director, Safina Uberoi. VD-1181 c2006. eng 1 giant leap Palm Pictures. VD-825 2001 und 1 on 1 V-5489 c2002. eng 3 films by Louis Malle Nouvelles Editions de Films written and directed by Louis Malle. VD-1340 2006 fre produced by Argosy Pictures Corporation, a Metro-Goldwyn-Mayer picture [presented by] 3 godfathers John Ford and Merian C. Cooper produced by John Ford and Merian C. Cooper screenplay VD-1348 [2006] eng by Laurence Stallings and Frank S. Nugent directed by John Ford. Lions Gate Films, Inc. producer, Robert Altman writer, Robert Altman director, Robert 3 women VD-1333 [2004] eng Altman. Filmocom Productions with participation of the Russian Federation Ministry of Culture and financial support of the Hubert Balls Fund of the International Filmfestival Rotterdam 4 VD-1704 2006 rus produced by Yelena Yatsura concept and story by Vladimir Sorokin, Ilya Khrzhanovsky screenplay by Vladimir Sorokin directed by Ilya Khrzhanovsky. a film by Kartemquin Educational Films CPB producer/director, Maria Finitzo co- 5 girls V-5767 2001 eng producer/editor, David E. Simpson. / una produzione Cineriz ideato e dirètto da Federico Fellini prodotto da Angelo Rizzoli 8 1/2 soggètto, Federico Fellini, Ennio Flaiano scenegiatura, Federico Fellini, Tullio Pinelli, Ennio V-554 c1987. ita Flaiano, Brunello Rondi. / una produzione Cineriz ideato e dirètto da Federico Fellini prodotto da Angelo Rizzoli 8 1/2 soggètto, Federico Fellini, Ennio Flaiano scenegiatura, Federico Fellini, Tullio Pinelli, Ennio V-554 c1987.
    [Show full text]
  • Eventi E Notizie Anni 2002-2013
    Archivio Zavattini – Eventi e notizie storiche 2002 # 2013 05/12/2013 LA STORIA DELL'ITALIA CONTEMPORANEA (1943-1963) ATTRAVERSO L'OPERA DI CESARE ZAVATTINI. E' uscito il volume di Consuelo Balduini "Miracoli e Boom. L’Italia dal dopoguerra al boom economico nell’opera di Cesare Zavattini" . Esso contiene, tra l’altro, un'introduzione (tit.:"Un matrimonio possibile: la Storia incontra il Cinema" ) del prof. Paolo Mattera, docente di Storia contemporanea all’Università degli studi Roma Tre. In essa il docente fa il punto su una tematica abbastanza insolita: l’uso del cinema – in particolare neorealista e, nella fattispecie, di quello tratto dai soggetti cinematografici zavattiniani - come fonte per la storia contemporanea. Si tratta del terzo volume della collana dell’editore Aliberti: 'Quaderni dell'Archivio Cesare Zavattini'.. La collana è un progetto dell'Archivio Cesare Zavattini-Centro studi e ricerche / Comune di Reggio Emilia / Biblioteca Panizzi. Il primo volume era apparso nel 2002, il secondo nel 2005, il terzo esce oggi come nuova serie , in una veste grafica completamente rinnovata e col supporto del Comitato scientifico dell'archivio zavattiniano. 20/09/2013 NEL MODENESE UN OMAGGIO A CESARE ZAVATTINI. Un omaggio a Cesare Zavattini, protagonista di stagioni indimenticabili (“la vita e l’arte secondo un uomo della Bassa”), si terrà questa sera 20 settembre a Spilamberto (MO), presso lo Spazio Eventi “L. Famigli” . L‘iniziativa viene attuata nell’ambito della nona edizione di Poesia Festival che si svolge nell’Unione Terre di Castelli e nei comuni di Castelfranco Emilia e Maranello dal 19 al 22 settembre. Si partirà alle 20.30 con lo spettacolo “Toni Ligabue”, una biografia in versi di Cesare Zavattini, interpretata dall’attore Vito.
    [Show full text]
  • Il Critico Cinematografico Ieri, Oggi, Domani
    UNIVERSITÀ DEGLI STUDI “ROMA TRE” FACOLTÀ DI LETTERE CORSO DI LAUREA MAGISTRALE IN STUDI STORICI, TEORICI E CRITICI SUL CINEMA E GLI AUDIOVISIVI IL CRITICO CINEMATOGRAFICO IERI, OGGI, DOMANI LAUREANDO: RELATORE: ALESSIO TREROTOLI PROF. VITO ZAGARRIO CORRELATORE: PROF. ALESSANDRO DENTI ANNO ACCADEMICO 2007/2008 IL CRITICO CINEMATOGRAFICO IERI, OGGI, DOMANI di Alessio Trerotoli 2 INTRODUZIONE - Cos’è un critico cinematografico? - Il marchio della critica giornalistica: la recensione IL CRITICO CINEMATOGRAFICO IERI - Origini di un mestiere: Louis Delluc e la nascita del critico cinematografico - In Italia: la figura del critico dalle origini agli anni Trenta - Cahiers du Cinéma: la consapevolezza del critico cinematografico - La situazione in Italia: dal dopoguerra agli anni 90 IL CRITICO CINEMATOGRAFICO OGGI - L’era di Internet - Bloggers: critici cinematografici o semplici appassionati? IL CRITICO CINEMATOGRAFICO DOMANI - Conclusioni: il futuro del critico BIBLIOGRAFIA WEBGRAFIA 3 INTRODUZIONE Cos’è un critico cinematografico? C’è chi nasce medico, architetto, avvocato, pittore, musicista. Tutti certamente nascono spettatori, ma nessuno nasce critico. La strada del critico cinematografico è un percorso che coniuga la passione per il cinema alla passione per la scrittura, un mestiere talvolta bistrattato, spesso invidiato, i cui panni tutti, spesso inconsapevolmente, hanno però indossato: quante volte ci siamo ritrovati in una discussione tra amici a parlare di questo o quel film? Per non parlare di tutte le occasioni in cui abbiamo esaltato un attore o una particolare scena di fronte ai nostri interlocutori. François Truffaut sosteneva che tutti hanno due mestieri: il proprio e quello di critico cinematografico. Questa figura, ai minimi termini, non fa altro che sottolineare gli elementi e le caratteristiche di un film secondo il proprio gusto personale: «Il critico è considerato nello stereotipo comune un individuo che al rigore della preparazione, alla motivazione del giudizio giunge per via di una capacità del tutto personale di esprimere il proprio gusto»1.
    [Show full text]
  • Newsletter 07/15 DIGITAL EDITION Nr
    ISSN 1610-2606 ISSN 1610-2606 newsletter 07/15 DIGITAL EDITION Nr. 352 - November 2015 Michael J. Fox Christopher Lloyd LASER HOTLINE - Inh. Dipl.-Ing. (FH) Wolfram Hannemann, MBKS - Talstr. 11 - 70825 K o r n t a l Fon: 0711-832188 - Fax: 0711-8380518 - E-Mail: [email protected] - Web: www.laserhotline.de Newsletter 07/15 (Nr. 352) November 2015 editorial Hallo Laserdisc- und DVD-Fans, liebe Filmfreunde! Paul Hyett Auf unserem Titelfoto strahlen dieses Mal zwei Herren, die wir schlicht und ergreifend als “The IMAX Force” be- zeichnen: David Keighley, Chief Quality Officer, und Andrew Cripps, President EMEA, sind zwei der führen- den Köpfe beim kanadischen Großprojektionsspezialisten IMAX. Anlässlich der Wiedereröffnung des IMAX-Kinos in Karlsruhe waren die beiden Hochkaräter zu Gast im Film- palast am ZKM und wir nutzten die Gelegenheit für ein Interview. Zu sehen gibt es das wie immer auf unserem Youtube-Kanal. Wer noch mehr zum neuen IMAX wissen möchte, dem sei Seite 3 wärmstens empfohlen. Apropos warm: haben Sie IM SOM- MER WOHNT ER UNTEN schon im Kino gesehen? Falls nein, dann sollten Sie das schleunigst nachholen und einen der besten deutschen Filme des Jahres anschauen. Mehr zum Film und Übrigens ist Paul einer der fleissigsten gelegt. Das Drehbuch zu dem auf einer seinen Machern erfahren Sie in unse- Special Make Up Artist in der Branche wahren Begebenheit beruhenden Film rem speziellen Youtube-Video, auf das und hat an zahllosen Filmen (darunter stammt von dem 22jährigen Ahmed wir auf Seite 19 hinweisen. unser Liebling THE DESCENT) mitge- Dramé, der die damaligen Ereignisse arbeitet.
    [Show full text]