Rocznik Lubelski T. 40

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Rocznik Lubelski T. 40 Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Lublinie Rocznik Lubelski T. XL Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Lublinie Rocznik Lubelski T. XL Lublin 2014 RADA NAUKOWA Piotr Dymmel, Grażyna Jakimińska, Mariusz Korzeniowski, Robert Litwiński, Ewa Maj, Marek Mądzik, Marek Sioma, Anna Sochacka, Ryszard Szczygieł, Małgorzata Willaume REDAKCJA Robert Litwiński (redaktor naczelny), Marek Mądzik, Marek Sioma (redaktor tematyczny), Anna Sochacka, Małgorzata Willaume Beata Jarosz (redaktor językowy) RECENZENCI TOMU dr hab. Piotr Bednarz, prof. dr hab. Henryk Gmiterek, dr Janusz Kłapeć, dr hab. Dariusz Kupisz, prof. UMCS, dr Grzegorz Kuprianowicz, dr hab. Mariusz Mazur, prof. UMCS, dr hab. Małgorzata Nossowska, prof. dr hab. Janusz Szczepański, prof. dr hab. Janusz Wrona, dr hab. Roman Wysocki, prof. dr hab. Zbigniew Zaporowski ADRES REDAKCJI 20-031 Lublin, pl. M. Curie-Skłodowskiej 4a www.pth.lublin.pl [email protected] TŁUMACZENIA NA JĘZYK ANGIELSKI Jerzy Adamko SKŁAD I PROJEKT OKŁADKI AZKO Anna Kowalczyk ISSN 0080-3510 © Copyright by Polskie Towarzystwo Historyczne – Oddział w Lublinie Nakład 150 egz. Spis treści Artykuły Nazariy Loshtyn Діяльність домініканських місій в Галичині та на Поділлі (XIII – перша половина XV ст.) ________________________________________________ 9 Missionary activity of the Dominicans (Order of Preachers) in Galicia and Podolia in the 13th – the fi rst half of 15th centuries _______________________ 14 Henryk Gmiterek Horodło w XVII i XVIII wieku _________________________________________________ 15 Horodło in the 17th and 18th Centuries ___________________________________________ 27 Janusz Adam Frykowski Dzieje parafi i unickiej pw. św. Mikołaja w Tomaszowie Lubelskim w świetle osiemnastowiecznych protokołów wizytacji kościelnych______________________ 28 Th e History of the St. Nicholas Uniate Parish in Tomaszów Lubelski in Light of 18th Century Church Visitations _______________________________________ 44 Kamil Jakimowicz Działania lubelskiej Komisji Dobrego Porządku w zakresie ochrony przeciwpożarowej miasta (1780–1789) __________________________________________________________ 45 Th e Activities of Lublin’s Commission of Good Order for the Fire Protection of the City (1780–1789) _______________________________________________________ 55 Katarzyna Czerlunczakiewicz Życie Adolfa Saturnina Timmego (1868–1901) oraz dzieje jego Zakładu Artystycznego Rzeźbiarsko-Kamieniarskiego w Lublinie _________________________________________ 56 Th e Life of Adolf Saturnin Timme (1868–1901) and the History of His Artistic Sculpture and Masonry Workshop in Lublin ______________________________________________ 70 Włodzimierz Wojdat Edukacja rzemieślnicza w Lublinie w I połowie XIX wieku ___________________________ 71 Craft Education in Lublin in the First Half of the 19th Century _________________________ 91 Anna Lewczuk Wanda Hempel-Papiewska – lubelska działaczka społeczna i spółdzielcza________________ 93 Wanda Hempel-Papiewska – Lublin’s Social and Cooperative Movement Activist _________ 106 Karolina Litewka Wybuch I wojny światowej w świetle ówczesnej codziennej prasy lubelskiej _____________ 107 Th e Outbreak of World War One in Light of the Th en Daily Newspapers in Lublin _______ 114 Natalia Zdebska Діяльність греко-католицьких релігійних товариств м. Львова у сфері соціального захисту населення у міжвоєнний період _____________________ 115 Th e Activities of Greek Catholic Religious Societies in the City of Lvov in the Field of Social Welfare during the Interwar Period ____________________________ 123 Wojciech Chudzik Powódź w lipcu 1934 r. w Małopolsce. Skutki społeczno-gospodarcze __________________ 124 Th e Flood in July 1934 in Małopolska. Socio-economic Eff ects _______________________ 135 Artur Czuchryta Cukrownia „Opole Lubelskie” podczas II wojny światowej ___________________________ 138 “Opole Lubelskie” Sugar Factory during World War Two ___________________________ 154 Grzegorz Jawor Początki ofi cjalnej korespondencji więźniów obozu koncentracyjnego na Majdanku (jesień 1943 r.) __________________________________________________ 155 Th e Beginnings of Offi cial Correspondence of the Majdanek Concentration Camp Inmates (Autumn 1943) ________________________________________________ 167 Marcin Markowski Lublin w roku 1954 w świetle prasy . Odbudowa miasta, 22 Lipca, Centralna Wystawa Rolnicza __________________________________________________________ 168 Lublin in 1954 in Light of the Press. Rebuilding of the Town, 22nd July, Central Agricultural Exhibition ______________________________________________________ 196 Agnieszka Kloc Cenzurowanie „Kameny” w latach 1956–1958 ____________________________________ 198 Censoring of “Kamena” in 1956–1958___________________________________________ 217 Materiały źródłowe Grzegorz Antoszek Kraft fahrzeug Instandsetzungs Kompanie 168 . na niemieckiej mapie Tarnogóry z 1941 roku _____________________________________ 221 Bogusław Korzeniewski Gorąca ziemia polska. Szlakiem bojowym 1939 roku . Wspomnienia Aleksandra Kuncewicza __________________________________________ 226 Agnieszka Ląkocy Relacja Zofi i Kublickiej dotycząca pracy przymusowej w Trzeciej Rzeszy , sporządzona na podstawie wspomnień i historii Tekli i Antoniego Kublickich ___________ 235 Recenzje Teresa Szyszlak (Kozyra), Dzieje Tyszowiec do roku 1809 – Janusz Adam Frykowski _____ 245 Związki Lublina i Wilna. Studia i materiały , t. 1, pod red. Tomasza Rodziewicza, – Marcin Markowski ______________________________________________________ 249 Monografi a gminy Ostrówek: od pradziejów do współczesności , pod red. Pawła Jusiaka, Dariusza Tarasiuka, – Emilia Łabędzka _____________________ 252 Sprawozdania Sprawozdanie z konferencji naukowej „540 lat województwa lubelskiego”, Lublin 6 października 2014 r. – Paweł Jusiak ____________________________________ 257 In Memoriam Eugeniusz Jędrusyna (1915–2014) – Marek Sioma ________________________________ 263 Artykuły Nazariy Loshtyn Lwów Діяльність домініканських місій в Галичині та на Поділлі (XIII – перша половина XV ст.) Działalność misji dominikańskich w Galicji i na Podolu (XIII – pierwsza połowa XV wieku) Dominikanie rozpoczynają swoją działalność na ziemiach ruskich w XIII w. Przy wsparciu Władysława ІІ Jagiełły zakon przekształca się w bar- dzo wpływową strukturę Kościoła katolickiego na ziemiach ruskich i po- maga królowi inkorporować te ziemie do Królestwa Polskiego. Słowa kluczowe: dominikanie (Ordo Praedicatorum), Księstwo Halicko- -Włodzimierskie, Podole, Kościół katolicki Орден братів-проповідників (Ordo Fratrum Praedicatorum) або ж доміні- канців, тривалий час був однією із найвпливовіших структур католицької церкви на руських (українських) землях. Тому важливим є завдання оцінити роль, яку орден відіграв у поширенні католицизму на руських землях та у за- лученні цих земель до Польського королівства. Більшість дослідників XIX–XX ст. вважають, що свою діяльність на русь- ких землях домініканці починають за Св. Яцека Одровонжа1. Проте, ще до цієї події відомі згадки про діяльність домініканців на українських землях. Відомо, що 1231 р. папа Григорій ІХ мав наміри створити тут католицьке єпископство. З цією метою папа доручив польським ченцям Якубові та До- маславу розвідати стан і ситуацію католицького духовенства на українських 1 В. Крижанівський, В. Плохій, В. Ульяновський, Історія церкви та релігійної думки в Україні, t. 2, Київ 1994, c. 119; W. Abraham, Początki arcybiskupstwa łacińskiego we Lwowie, Lwów 1909, s. 6; T. Trajdos, Kościół katolicki na ziemiach ruskich Korony i Litwy za panowania Władysława II Jagiełły (1386–1434), Wro- cław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983, s. 172; K. Widmann, Kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela we Lwowie. Wiadomość historyczna, Lwów 1869, s. 31. 10 Nazariy Loshtyn (руських) землях2. У 1233 р. князь Володимир Рюрикович вигнав доміні- канців з Києва. Можливо це сталося через конкуренцію з бенедиктинцями, оскільки тут їхній монастир існував ще раніше. Повернутись до Києва вони змогли лише у 1240 р., коли він вже увійшов до складу Галицько-Волинської держави. Ситуація у Галицько–Волинському князівстві була значно сприятливіша. У 30–50-х рр. ХІІІ ст. Данило Романович шукав підтримки у папи Григорія ІХ, пізніше Інокентія IV, для боротьби проти агресії поляків та угорців, а згодом і монголів. Це відповідало інтересам римської курії, яка шукала союзників для боротьби проти імператора Священної Римської Імперії Фрідріха ІІ Го- генштауфена. Саме тому Данило не перешкоджав діяльності католицьких чернечих орденів. Завдяки дипломатичній роботі домініканця Асцеліна та францисканця Плано Карпіні, Данило у 1245 р. висловив готовність при- йняти католицьку віру. У 1246 р. своїм бреве папа призначив польських до- мініканців Олексія та Перегріна “духівниками” князя3. Проте вже через рік, на прохання Данила та Василька, папа заборонив чернечим орденам володі- ти нерухомим майном у землях князів. Незважаючи на певні успіхи, врешті-решт, перша місія братів–проповід- ників зазнала невдачі. Можна виділити три основні причини провалу: 1) па- нівне становище православ’я на українських землях; 2) конкуренція з інши- ми структурами католицької церкви; 3) вторгнення монголів. Нова місія домініканців розпочалась вже за правління у Галицько–Волин- ській державі князя Лева Даниловича. Вважається, що до її початку причетна Констанція Угорська, дружина князя. До Львова разом з її почтом прибули ченці домініканці та францисканці. Львівський хроніст XVII ст. Бартоло- мей Зіморович подає цю подію під 1270 р.4. Князь Лев передає домінікан-
Recommended publications
  • Małopolski Zarząd Melioracji I Urządzeń Wodnych W Krakowie O Jednostce
    Województwo Małopolskie Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie O jednostce Małopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych jest wojewódzką samorządową jednostką organizacyjną. MZMiUW jest jednostką budżetową samorządu województwa, finansowaną z budżetu województwa. Nadzór i kontrolę nad działalnością MZMiUW sprawuje Zarząd Województwa Małopolskiego. Misja jednostki Ochrona przeciwpowodziowa województwa małopolskiego Ewidencja urządzeń W administracji Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie znajduje się: 3 680 km cieków naturalnych w tym uregulowanych 1 503 km Ewidencja urządzeń W administracji Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie znajduje się: wałów przeciwpowodziowych 1 016,3 km wraz z urządzeniami towarzyszącymi 2 miejsce w Polsce pod względem ilości urządzeń w skali całego kraju 8 467 km Ewidencja urządzeń W administracji Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie znajduje się: 20 przepompowni melioracyjnych Ogółem w Polsce - 579 obiektów Ewidencja urządzeń W administracji Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie znajduje się: 895 szt. śluz wałowych 1 zbiornik wodny „Zesławice” Zadania jednostki MZMiUW realizuje, w imieniu Marszałka Województwa Małopolskiego, zadania wynikające z wykonywania przez Marszałka Województwa praw właścicielskich w stosunku do wód publicznych stanowiących własność Skarbu Państwa, istotnych dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa oraz w stosunku do pozostałych wód nie podlegających zarządzaniu przez Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej lub Dyrektorów Parków Narodowych. POWÓDŹ 2010 Informacja dot. sytuacji powodziowej w Województwie Małopolskim w 2010r. W miesiącach maju i czerwcu bieżącego roku Województwo Małopolskie nawiedziły wyjątkowo intensywne opady deszczu, które spowodowały katastrofalne przepływy wód w korytach rzek i potoków. Wielkość opadów wyniosła odpowiednio około 200 litrów na metr kwadratowy w miesiącu maju i około 130 litrów w czerwcu.
    [Show full text]
  • Polish Battles and Campaigns in 13Th–19Th Centuries
    POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 POLISH BATTLES AND CAMPAIGNS IN 13TH–19TH CENTURIES WOJSKOWE CENTRUM EDUKACJI OBYWATELSKIEJ IM. PŁK. DYPL. MARIANA PORWITA 2016 Scientific editors: Ph. D. Grzegorz Jasiński, Prof. Wojciech Włodarkiewicz Reviewers: Ph. D. hab. Marek Dutkiewicz, Ph. D. hab. Halina Łach Scientific Council: Prof. Piotr Matusak – chairman Prof. Tadeusz Panecki – vice-chairman Prof. Adam Dobroński Ph. D. Janusz Gmitruk Prof. Danuta Kisielewicz Prof. Antoni Komorowski Col. Prof. Dariusz S. Kozerawski Prof. Mirosław Nagielski Prof. Zbigniew Pilarczyk Ph. D. hab. Dariusz Radziwiłłowicz Prof. Waldemar Rezmer Ph. D. hab. Aleksandra Skrabacz Prof. Wojciech Włodarkiewicz Prof. Lech Wyszczelski Sketch maps: Jan Rutkowski Design and layout: Janusz Świnarski Front cover: Battle against Theutonic Knights, XVI century drawing from Marcin Bielski’s Kronika Polski Translation: Summalinguæ © Copyright by Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita, 2016 © Copyright by Stowarzyszenie Historyków Wojskowości, 2016 ISBN 978-83-65409-12-6 Publisher: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej im. płk. dypl. Mariana Porwita Stowarzyszenie Historyków Wojskowości Contents 7 Introduction Karol Olejnik 9 The Mongol Invasion of Poland in 1241 and the battle of Legnica Karol Olejnik 17 ‘The Great War’ of 1409–1410 and the Battle of Grunwald Zbigniew Grabowski 29 The Battle of Ukmergė, the 1st of September 1435 Marek Plewczyński 41 The
    [Show full text]
  • Transformation of the Flow Regime of a Large Allochthonous River in Central Europe—An Example of the Vistula River in Poland
    water Article Transformation of the Flow Regime of a Large Allochthonous River in Central Europe—An Example of the Vistula River in Poland Dariusz Wrzesi ´nski and Leszek Sobkowiak * Department of Hydrology and Water Management, Institute of Physical Geography and Environmental Planning, Faculty of Geographical and Geological Sciences, Adam Mickiewicz University, Krygowskiego str. 10, 61-712 Pozna´n,Poland; [email protected] * Correspondence: [email protected] Received: 31 December 2019; Accepted: 10 February 2020; Published: 12 February 2020 Abstract: Identification of river flow regime and its possible changes caused by natural factors or human activity is one of major issues in modern hydrology. In such studies different approaches and different indicators can be used. The aim of this study is to determine changes in flow regime of the largest river in Poland—the Vistula, using new, more objectified coefficients and indices, based on data recorded in 22 gauges on the Vistula mainstream and 38 gauges on its tributaries in the multi-year period 1971–2010. The paper consists of three main parts: in the first part, in order to recognize changes in the flow regime characteristics along the Vistula, data from gauges located on the river mainstream were analyzed with the help of the theory of entropy. In the second part gauging stations on the Vistula mainstream and its tributaries were grouped; values of the newly introduced pentadic Pardé’s coefficient of flow (discharge) (PPC) were taken as the grouping criterion. In the third part of the study a novel method of determining river regime characteristics was applied: through the recognition of the temporal structure of hydrological phenomena and their changes in the annual cycle sequences of hydrological periods (characteristic phases of the hydrological cycle) on the Vistula River mainstream and its tributaries were identified and their occurrence in the yearly cycle was discussed.
    [Show full text]
  • Wykaz Nazw Wód Płynących List of Names of Flowing Waters
    WYKAZ NAZW WÓD PŁYNĄCYCH LIST OF NAMES OF FLOWING WATERS Rodzaj Współrzędne geograficzne Nazwa obiektu Końcówka nazwy obiektu wodnego w dopełniaczu wodnego Recypient szerokość długość Uwagi Name of water object Ending of hydronyms Kind of water Recipient Remarks Geographic coordinates in the genitive case object latitude longitude Abramów -owa potok Ciapków 49°24’42” 19°01’51” Aleksandrowska, -ej, -i struga Widawka 51°18’20” 19°09’56” Struga Aleksandrówka -i potok Brzoskwinka 50°04’13” 19°45’37” Ambrowski Potok -ego -u potok Jasiołka 49°30’18” 21°42’24” Andrzejówka -i potok Sanica 50°34’49” 20°45’37” Aniołowo, Potok Aniołowo, -u struga Elszka 54°05’17” 19°34’55” Antałowski Potok -ego -u potok Czarny Dunajec 49°17’44” 19°51’11” Arciechowski, Kanał -ego, -u kanał Kanał Bieliński 52°22’20” 20°04’54” Arkonka -i struga Odra (Jez. Goplany) 53°28’01” 14°29’58” obszar bezodpływowy Arłamówka -i potok Wyrwa 49°32’57” 22°40’16” Astrabiec -bca potok Panna 49°25’39” 21°42’58” Augustowski, Kanał -ego, -u kanał Strużnica (Gwda) 53°14’22” 16°55’45” Augustowski, Kanał -ego, -u kanał Netta 53°41’03” 22°54’34” odcinek kanału Augustowski, Kanał -ego, -u kanał Netta (jez. Necko) 53°51’49” 22°59’49” odcinek kanału Augustowski, Kanał -ego, -u kanał Czarna Hańcza 53°53’31” 23°24’57” odcinek kanału Awissa -y rzeka Narew 53°00’59” 22°52’33” Baba -y rzeka Sztoła 50°15’33” 19°28’33” Baba -y struga Warta 52°05’53” 17°19’19” Baba -y struga Klaskawska Struga 53°47’29” 18°00’56” Baba -y potok Czerwona 54°13’20” 15°48’46” 1 Rodzaj Współrzędne geograficzne Nazwa obiektu
    [Show full text]
  • LUBLIN-VISTULA CASE STUDY Z. Kaczmarek, J. Kindler, and A. Laski
    LUBLIN-VISTULA CASE STUDY z. Kaczmarek, J. Kindler, and A. Laski January 1976 WP-76-3 Working Papers are internal publications intended for circulation within the Institute only. Opinions or views con­ tained herein are solely those of the authors. 2361 Laxenburg IInternational Institute for Applied Systems Ana lysis Austria Research Proposal for the Water Resources Sub-Project z. Kaczmarek J. Kindler A. Laski Introduction Making optimum use of the water resources is a task which long has engaged human effort and which has, in recent decades, been studied within the framework of the integrated regional development plans. The "integrated development" of a region means the orderly marshalling of all its resources to promote human welfare. It is evident, however, that the influence of development of a given region upon the rest of the national economy is in most of the cases considerable. Moreover, the investment needs of any development scheme are closely linked to the needs of the whole economy. These introductory comments are especially relevant to the water resources development schemes. It is now widely recognized that individual water projects - whether single or multipurpose - cannot as a rule be undertaken with optimum benefit for the people affected before there is at least the broad outline of a plan for the entire drainage area. In the Vistula River Basin, we are fortunate to have such a plan. The first long-term water resources development plan was drafted by the Polish Academy of Sciences in the years 1953-1956, for the time horizon of 1975. Then the plan was twice revised in the early 60's with the simultaneous extension of the time horizon to 1985.
    [Show full text]
  • Downloaded for Personal Non-Commercial Research Or Study, Without Prior Permission Or Charge
    Blackwell, James W. (2010) The Polish Home Army and the struggle for the Lublin region. PhD thesis. http://theses.gla.ac.uk/1540/ Copyright and moral rights for this thesis are retained by the author A copy can be downloaded for personal non-commercial research or study, without prior permission or charge This thesis cannot be reproduced or quoted extensively from without first obtaining permission in writing from the Author The content must not be changed in any way or sold commercially in any format or medium without the formal permission of the Author When referring to this work, full bibliographic details including the author, title, awarding institution and date of the thesis must be given Glasgow Theses Service http://theses.gla.ac.uk/ [email protected] By James Blackwell Submitted in fulfilment of the requirements for the Degree of PhD Department of Central and East European Studies Faculty of Law, Business and Social Studies Glasgow University The Polish Home Army and the struggle for the Lublin Region - 1943–1945 1 Abstract Between 1939 and 1944 the underground forces of the Polish Government-in-Exile created an underground army in the Lublin region, which, at its height, numbered 60,000 men. The underground Army was created in order to facilitate the reestablishment of an independent Poland. The Army that was created, the AK, was in effect, an alliance organisation comprising, to varying degrees, members of all pro-independence underground groups. It was, in Lublin, to always suffer from internal stresses and strains, which were exaggerated by the actions of the region’s occupiers.
    [Show full text]
  • East of Eden: the Place of Poland in the Little Divergence Debate
    East of Eden: The Place of Poland in The Little Divergence Debate Polen in het debat omtrent de ‘Kleine Divergentie’ (met een samenvatting in het Nederlands) Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Universiteit Utrecht op gezag van de rector magnificus, prof.dr. G.J. van der Zwaan, ingevolge het besluit van het college voor promoties in het openbaar te verdedigen op dinsdag 21 juni 2016 des ochtends te 10.30 uur door Mikołaj Malinowski geboren op 21 juni 1987 te Warschau, Polen Promotoren: Prof.dr. Jan Luiten van Zanden Prof.dr. Michał Kopczyński -2- Contents Chapter 1: Introduction ......................................................................................... 6 1. Overview ............................................................................................................................ 6 2. Identification of The Little Divergence .............................................................................. 9 2.1. Wages .......................................................................................................................... 9 2.2. Gross Domestic Product per capita ........................................................................... 14 2.3. Market conditions ...................................................................................................... 19 3. Explanation of The Little Divergence .............................................................................. 20 3.1. Rise of the North Sea region.....................................................................................
    [Show full text]
  • Stan I Zmiany Środowiska Geograficznego Wybranych Regionow Wschodniej Polski Ii
    STAN I ZMIANY ŚRODOWISKA GEOGRAFICZNEGO WYBRANYCH REGIONOW WSCHODNIEJ POLSKI II STAN I ZMIANY ŚRODOWISKA GEOGRAFICZNEGO WYBRANYCH REGIONÓW WSCHODNIEJ POLSKI II UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ WYDZIAŁ NAUK O ZIEMI I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ POLSKIE TOWARZYSTWO GEOGRAFICZNE ODDZIAŁ LUBELSKI STAN I ZMIANY ŚRODOWISKA GEOGRAFICZNEGO WYBRANYCH REGIONÓW WSCHODNIEJ POLSKI II REDAKCJA MAŁGORZATA FLAGA PRZEMYSŁAW MROCZEK LUBLIN 2015 STAN I ZMIANY ŚRODOWISKA GEOGRAFICZNEGO WYBRANYCH REGIONÓW WSCHODNIEJ POLSKI II STATE AND CHANGES OF GEOGRAPHICAL ENVIRONMENT IN SELECTED REGIONS OF EASTERN POLAND II Recenzent dr hab. Leopold Dolecki, prof. WSSP Redakcja Małgorzata Flaga, Przemysław Mroczek Projekt okładki Przemysław Mroczek Na okładce cieniowana mapa rzeźby województwa lubelskiego, opracował Leszek Gawrysiak Zdjęcia na wkładkach wewnętrznych Widok z Wieży Trynitarskiej na Bramę Krakowską i Krakowskie Przedmieście w Lublinie (fot. Przemysław Mroczek) Kościół pw. Św. Jana Nepomucena w Zwierzyńcu (fot. Łukasz Tkaczyk) Kompleks grodowy w Czermnie (fot. Mariusz Gala/Zdzisław Cozac Media Promocja) Skład Przemysław Mroczek, Małgorzata Flaga Copyright by Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS w Lublinie ISBN 978-83-940911-1-8 Wydawca Polskie Towarzystwo Geograficzne, Oddział Lubelski, Al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin, tel: (81) 537-68-55, 537-68-11, [email protected] Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Al. Kraśnicka 2cd, 20-718 Lublin, tel. (81) 537-68-00, [email protected]
    [Show full text]
  • On the Occurrence of Thysanoptera in Poland
    340 THRIPS AND TOSPOVIRUSES: PROCEEDINGS OF THE 7TH INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON THYSANOPTERA 341 On the occurrence of Thysanoptera in Poland Halina Kucharczyk1 and Irena Zawirska2 1Dept. of Zoology, Maria Curie-Skłodowska University, 19 Akademicka Str., 20-033 Lublin, Poland; 2 4/4 Sewerynów Str., 00-331 Warszawa, Poland. E-mail: [email protected] Abstract: The paper reviews our knowledge of Thysanoptera in Poland. A total of 216 species are recorded from Poland, but 34 of these have been recorded only once and at one locality, and 7 of these date from before World War II. During the last 10 years, 25 more thrips species have been found in Poland, and a lot of species have been noted at new localities in different regions. The best known fauna is that of xerothermic habitats that are typical of big river valleys of upland areas in central and eastern Poland. Introduction information about 86 species, 5 of which were Poland lies on the border between two large later considered as synonyms, while 6 come from physiographical regions, the Central-European the areas that at present lie outside Poland. Both Lowland and the Eastern-European Lowland. In Schille and Kèler mentioned species that have not the fork created by the San and Vistula Rivers is been observed again: Ankothrips niezabitowskii the northern border of the region of the Western (Schille, 1911), Notothrips albovittatus (Schille, Carpathian Mountains and the Carpathian 1910) and Oxythrips ulmifoliorum (Haliday, Foothills. The vegetation of the country has a 1836) (Table 1) (Kèler 1936, Zawirska 1988). transitional character, with oceanic influence In the 1930s and 1940s Oettingen carried in the west and an increasingly continental out research on thrips in the vicinity of Gorzów character towards the east.
    [Show full text]
  • 2009+-+Chełm+Nieznany.Pdf
    CHEŁM NIEZNANY Ludzie ♦ Miejsca ♦ Wydarzenia Publikacja finansowana ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Urzędu Miasta Chełm CHEŁM NIEZNANY Ludzie ♦ Miejsca ♦ Wydarzenia Pod redakcją Małgorzaty Karwatowskiej Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie Chełmskie Towarzystwo Naukowe 2009 Recenzenci: prof. dr hab. Małgorzata Kita Uniwersytet Śląski w Katowicach dr hab. prof. UMCS Marek Mądzik Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Redakcja: dr hab. prof. UMCS Małgorzata Karwatowska Okładka: Jerzy Grosman, Brama Uściługska w Chełmie [tusz] Skład i łamanie: Beata Jarosz Beata Kucharska Lucyna Sikorska Druk i oprawa: Drukarnia „Kresowa”, ul. Nowy Świat 3, 22-100 Chełm, tel. (082) 5656812 ISBN 978-83-61149-52-1 Nakład 600 egz. SPIS TREŚCI: Od redakcji …………………………………………………………………………. 11 Część I LUDZIE Halina Wiśniewska Żarty zmyśliwe i nieobraźliwe chorążego chełmskiego Adama Pszonki z Babina … 15 Tadeusz Szkołut Stanisław Brzozowski – syn ziemi chełmskiej – wobec kultury rosyjskiej ………... 29 Paweł Kiernikowski Irena Gniazdowska – zasłużona działaczka Polskiego Czerwonego Krzyża i Polskiego Komitetu Opiekuńczego w czasie okupacji w Chełmie ……………….. 41 Віталій Тельвак, Василь Педич Холм у житті та творчості Михайла Грушевського …………………………….. 53 Magdalena Tchórz-Wójtowicz Niezwykła kobieta w dziejach Chełma – dr Jadwiga Młodowska i jej dokonania … 61 Zbigniew Okoń Chełmskie drogi pisarzy ……………………………………………………………. 71 Alicja Puszka Sodalicje Mariańskie i ich działalność w Chełmie w latach 1918–1939 …………... 89 Włodzimierz Czarnecki Mazowszanie w ziemi chełmskiej. Ród Bzickich herbu Ciołek do połowy XVI wieku ……………………………………………………………………………….. 111 Beata Kucharska „Teatralne objawienie” Mikołaja Reja w teatrze Kazimierza Dejmka …………….. 127 Lucyna Sikorska Formy adresatywne w Krótkiej rozprawie Mikołaja Reja …………………………. 137 Część II MIEJSCA Karolina Babiarz Twórczość Paolo Fontany (na przykładzie bazyliki pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny oraz kościoła pw.
    [Show full text]
  • Monitoring of the Otter Recolonisation of Poland
    Hystrix It. J. Mamm (n.s.) 17 (1) (2006): 37-46 MONITORING OF THE OTTER RECOLONISATION OF POLAND JERZY ROMANOWSKI Centre for Ecological Research, Polish Academy of Sciences, ul. Konopnickiej 1, Dziekanów Lesny,/ 05-092 Lomianki,⁄ Poland Fax: +48227513100; E-mail: [email protected] ABSTRACT - The Standard Method was used for three field censuses of the otter Lutra lutra distribution in Poland. In the first national survey in 1991-1994 evidence of otters was found throughout the country, with 80% of positive sites on 2000 sites visited. Only two areas, Silesia in the south and Central Poland, had very few signs of otters. The following censuses in Central and Eastern Poland (1996-1998 and 2003) showed the otter expanded its range and recolonised much area of Central Poland, including about 700 km of rivers in the catchment of River Bzura. The number of positive 10x10 km UTM squares increased twice as compared to first survey (1991-1994). The rate of expansion was very high in com- parison to other studies in European countries. This could be due to the functional cohesion of network of rivers and lakelands in Poland. The expansion of otters was accompanied by change in habitat selection: preference for optimal habitats (unregulated rivers with tree and other vegetation cover) decreased while suboptimal and marginal habitats (e.g. channels, regulated rivers in towns) were occupied more frequently as compared to first survey. The negative side-effect of the expansion of the species is the increase of damages on fishponds, with consequent increase of pressure by fishpond owners to permit shooting of otters and/or to promote damage compensation.
    [Show full text]
  • Annex X the Vistula
    12th July 2018 Annex X Application of the bottom- up multicriteria methodology in eight European River Basin District The Vistula RBD Task A3 of the BLUE 2 project “Study on EU integrated policy assessment for the freshwater and marine environment, on the economic benefits of EU water policy and on the costs of its non- implementation” By: Magdalena Trybuch Agnieszka Rogowiec Krzysztof Kochanek In collaboration with Disclaimer: The arguments expressed in this report are solely those of the authors, and do not reflect the opinion of any other party. The report should be cited as follows: Trybuch, Rogowiec, Kochanek (2018). Annex X. Application of the bottom-up multicriteria methodology in eight European River Basin Districts – The Vistula RBD. Deliverable to Task A3 of the BLUE 2 project “Study on EU integrated policy assessment for the freshwater and marine environment, on the economic benefits of EU water policy and on the costs of its non- implementation”. Report to DG ENV. Client: Directorate-General for the Environment of the European Commission. Ramboll Group A/S Hannemanns Allé 53 DK-2300 Copenhagen S Denmark Tel: +45 5161 1000 Fax: +45 5161 1001 Institute for European Environmental Policy London Office 11 Belgrave Road IEEP Offices, Floor 3 London, SW1V 1RB Tel: +44 (0) 20 7799 2244 Fax: +44 (0) 20 7799 2600 Brussels Office Rue Joseph II 36-38, 1000 Bruxelles Tel: +32 (0) 2738 7482 Fax: +32 (0) 2732 4004 Table of Contents Table of Contents ............................................................................................................. 3 Preface ............................................................................................................................. 5 1 Description of the River Basin District Wisła (Vistula) ................................................ 6 2 The Second River Basin Management Plan (RBMP) and the related Programme of Measure (PoM) .............................................................................................................
    [Show full text]