Naar Actueel En Gefocust Economisch Beleid in Lingewaard ROA 18
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Naar actueel en gefocust economisch beleid in Lingewaard ROA 18 maart Donderdag 18 maart 2021 Evert-Jan de Kort, Lukas Meuleman & Marijn Gradussen Aanpak Oriënterende gesprekken met circa 10 ondernemers 9 maart: sessie college 18 maart: ROA Economisch beleid staat niet op zichzelf Omgevingsvisie* Concept Versterken compacte College en aantrekkelijke centra in uitvoeringsprogramma 2018- Lingewaard 2020 2022 Plan COVID-19 Nota Toerisme & Recreatie: Gemeentelijk Mobiliteitsplan Lingewaard & Overbetuwe 2017* 2016-2022 Wegencategoriseringsplan Strategische Agenda Nota Wonen 2020-2025 Inclusieve Arbeidsmarkt 2019 Beleidskader Energietransitie Verbeterplan dienstverlening 2020 aan ondernemers 2019 Visie op het middengebied Overbetuwe & Lingewaard 2020 RES 1.0 Concept Regionaal Programma Werklocaties regio Arnhem-Nijmegen 2020 *momenteel (een update) aan het opstellen Snapshot economisch Lingewaard: indrukken uit analyses en gesprekken Speciaalzaken als kracht voor kleine centra – maar toekomst door corona Wat zeggen ondernemers ons? mogelijk onzeker Centra compacter Huidige logistieke Open staan voor wat maken om grootschaligere leefbaarheid te markt verzadigd voor uitzendkrachten – logistieke bedrijvigheid behouden potentie in zakelijke – in combinatie met dienstverlening kleinere bedrijven Hoor ook de stem van bescheiden Meer profilering op het gebied van ondernemers – Kansen door goede recreatie – niet te samenwerking met verbinding met spoor bescheiden! iedereen en weg (Rotterdam – Duitsland) Ondernemers Dienstverlening naar identificeren zich niet ondernemers: Zorg dat Stuwende altijd met de follow-up helder wordt bedrijvigheid zorgt initiatieven gecommuniceerd voor faciliterende ondernemingen (MKB) A15 zorgt voor aanzuigende werking Arbeidsmarkt van Bij werken hoort – wel rekening wezenlijk belang – meer wonen – creëren houden met mogelijke binding mogelijk met (en behouden) (lokale) knelpunten onderwijs & studenten van eigen werkgelegenheid Groeiende werkgelegenheid, lage werkloosheid 16.000 7% 15.640 5,7% 6% 15.500 15.330 5% 15.100 15.180 15.040 4% 15.000 14.790 14.640 3% 14.460 2% 14.390 2,0% Totaal aantal banen 14.500 1,2% 14.280 1,0% 0,9% 1,0% 1% 0% Procentuele groei 14.000 -0,4% -0,8% -1% 13.500 -2% -2,7% -3% 13.000 -4% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Bron: PWE-Gelderland 2019 (2020); bewerking Stec Groep (2021) 0% 1% 2% 3% 4% 5% 6% 4,9% Nederland 3,8% 3,4% 2017 In 2020 stijging 4,5% 2018 Gelderland 3,6% (+8%) WW- 3,0% 2019 uitkeringen 4,1% Lingewaard 3,4% 2,6% Bron: CBS, peildatum 2019 (2021); bewerking Stec Groep (2021) Arbeidsmarkt wordt (nog) krapper: meer inwoners binden aan Lingewaardse bedrijven? 1/3 van de werkgelegenheid wordt Prognose potentiële (beroeps)bevolking ingevuld door de mensen in Lingewaard 40000 35000 6.161 6.312 30000 6.451 6.572 6.363 25000 65 t/m 74 jaar 14.069 13.585 12.720 45 t/m 64 jaar 20000 11.864 11.370 25 t/m 44 jaar 15000 15 t/m 24 jaar 10000 9.585 9.891 9.962 9.735 9.530 5000 5.384 5.111 4.666 4.315 4.320 0 Bron: CBS, peildatum dec. 2019 (2021); bewerking Stec Groep (2021) 2020 2025 2030 2035 2040 Bron: Provincie Gelderland o.b.v. Primos prognose 2019 ABF Research (2021); bewerking Stec Groep (2021) Vooral krapte in Midden-Gelderland bij Inkomend: 4.500 – 5.000 mensen ICT, technische & zorg beroepen. In Uitgaand: 15.500 – 16.500 mensen Lingewaard potentie voor zakelijke Saldo: minus 10.500 – 11.500 mensen dienstverlening. Mismatch wat betreft onderwijsniveau tussen vraag & aanbod personeel Beroepsbevolking naar onderwijsniveau Werkgelegenheid in Lingewaard naar onderwijsniveau Lingewaard 24% 44% 32% 26% Laag Laag Gelderland 22% 41% 37% Midden Midden Hoog 57% Hoog 17% Nederland 21% 40% 39% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bron: CBS, peildatum 2019 (2021); bewerking Stec Groep (2021) Bron: PWE-Gelderland 2019 (2020), landelijke Enquête Beroepsbevolking (2017); bewerking Stec Groep (2021) Groot- en detailhandel, zorg, industrie en overige diensten goed voor 70% banen in Lingewaard Totale werkgelegenheid verdeeld naar sector (% is ontwikkeling 2010-2019) De overige Groot- en detailhandel werkgelegenheid is voornamelijk aanwezig in -1% Gezondheids- en welzijnszorg overige dienstverlening (= o.a. gemeente zelf) 3.130 2.820 Industrie Advisering, onderzoek, special. zakelijke dienstverlening 940 -12% Onderwijs Lingewaard kende in 2019 2.780 2.300 ZZP’ers (15% van de 970 Vervoer en opslag totale werkgelegenheid en +1% +40% 60% van het totaal aantal 1.000 Bouwnijverheid vestigingen). +10% 1.080 1.780 Landbouw, bosbouw en visserij Voornamelijk actief in de 1.150 -14% dienstverlenende sector. +6% Overig +33% Bron: PWE-Gelderland 2019 (2020); bewerking Stec Groep (2021) Corona-impact vooral voelbaar in centra 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Aandeel in Nederlandse NOW toekenningen Aandeel werkgelegenheid Lingewaard Bron: UWV (2021); bewerking Stec Groep (2021) Winkelgebieden belangrijk; bovenal functie voor leefbaarheid (indirect: ondernemingsklimaat) • Leegstand lang laag gebleven, nu frictie (6%) • Veel onzekerheid toekomst: effecten coronacrisis • Actie: notitie compacte kernen met (voorstellen) voor concrete maatregelen, zoals inzet centrummanagement en leegstandsaanpak Aantal WVO verdeeld naar kernen 2% 3% 3% Huissen 18% Bemmel Gendt 53% Haalderen Doornenburg 22% Angeren Bron: Locatus (2021); bewerking Stec Groep (2021) Bedrijventerreinen belangrijkste economische pilaar van Lingewaard Werkgelegenheid op bedrijventerreinen naar sector Industrie 660 1.080 Groot- en detailhandel; reparatie van auto’s 240 Vervoer en opslag 270 Bouwnijverheid Verhuur van roerende goederen, overige 1.050 780 zakel. dienstverl. Overig 9% van bedrijven 26% van alle banen 42% van de in Lingewaard zit op in Lingewaard zit op werkgelegenheid op bedrijventerreinen bedrijventerreinen bedrijventerreinen zit op het cluster Pannenhuis I, II & Veilingterrein Bron: PWE-Gelderland 2019 (2020); bewerking Stec Groep (2021) Vooral lokale functie, maar steeds vaker logistieke belangstelling (tot 4 ha) Bron: Database Locatiedynamiek (Locatiemonitor), Stec Groep (2021 • Meeste verhuizingen intern (44x sinds 2011). Verder 10 uitgaand, 28 ingaand • Verhuisdynamiek vooral afkomstig van lokaal MKB (tot 50 personen) • Steeds meer belangstelling/investeringen vanuit logistiek (o.a. op Agropark) Gemeente staat open voor dit type vestigers (tot 4 ha) • Doortrekking A15 BT: belangrijke sleutels duurzaamheid en CE • Beleidskader Energietransitie & RES • NEXTgarden energie, warmte • Looveer circulaire economie • Maar: samenwerking/organisatie is cruciaal! Levert het ook banen op? 2019: 370 banen in Energie- en milieutechnologie Veel veranderingen & kansen in buitengebied • Vergrijzing, schaalvergroting • Vrijkomende agrarische bebouwing (VAB) • Automatisering/robotisering • Nevenactiviteiten zorg, educatie, horeca, recreatie, verkoop • Biologische landbouw • Impact corona, verkorten ketens, stikstofproblematiek De Kracht van Oost 2: • Kansen voor circulaire voedselproductie in de vorm van gemengde corporaties waar verschillende boerenbedrijven samenwerken Te stimuleren crossovers in Oost-Nederland Bron: RIS3 in Kracht van Oost 2020 T&R: kansrijk in combinatie met zorg, buitengebied en herontdekking ‘natuur/vakantie bij huis’ • Samenwerking met gemeente Overbetuwe • Natuurgerichte recreatie gegroeid sinds corona • Park Lingezegen als de groene long van de stadsregio Arnhem- Nijmegen hoogwaardig uitloop- en recreatiegebied Aandeel recreatie en toerisme (in werkgelegenheid) Absoluut aantal banen & vestigingen in Recreatie en Toerisme 7,5% 1.600 7,% 1.330 1.360 6,5% 1.400 1.210 1.220 6,% 1.200 1.140 Banen 5,5% Lingewaard 5,% 1.000 4,5% Banen 800 720 740 Overbetuwe 4,% 660 660 670 Vestigingen 3,5% 600 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Lingewaard 400 Gemeente Lingewaard 250 250 270 280 Vestiginen 230 Overbetuwe Gemeente Overbetuwe 200 220 230 240 260 250 WGR-gebied Arnhem-Nijmegen 0 Nederland 2015 2016 2017 2018 2019 Bron: Provincie Gelderland, Bureau Economisch Onderzoek, peildatum 2019 (2021); bewerking Stec Groep (2021) Belangrijkste (samenhangende) opgaven die wij nu zien: • Compacter maken centra • Toekomstbestendig maken (bestaande) bedrijventerreinen • Begint bij basis op orde samenwerking/organisatie • Arbeidsmarkt: vergroten potentieel • Finetunen gemeentelijke dienstverlening ondernemers • Verbeter-/uitvoeringsplan dienstverlening • Zorgeconomie uitbouwen in combinatie met kansen T&R en opgaven buitengebied • Benutten en uitbouwen regionale samenwerking • Middengebied (met Overbetuwe) T&R? • Zorg Health Valley? • Kracht van Oost 2.0 • Strategische Agenda Inclusieve Arbeidsmarkt Midden-Gelderland Wat vinden jullie?.