T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI ORTA ANADOLU İ HRACATÇI Bİ RLİ KLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ
BB EE LL LL İİ BB AA ŞŞ LL II ÜÜ LL KK EE LL EE RR DD EE
MMOOBBİİLLYYAA PPAAZZAARRII AA RR AA ŞŞ TT II RR MM AA RR AA PP OO RR UU
Ağustos-2002 AR-GE Şube Müdürlüğü
ÖNSÖZ
İhracatın artırılmasına katkıda bulunmak amacıyla, Türk firmaları tarafından ihracatımızda önemli kabul edilen ABD, Avusturya, Azerbaycan, Cezayir, G.Afrika, Danimarka, Fransa, Hollanda, İngiltere, İran, İsrail, İsveç, Japonya, Kanada, Kazakistan, KKTC, Rusya Federasyonu, Türkmenistan, Ukrayna ve Yunanistan’a mobilya ihracatı gerçekleştirilmesi esnasında uyulması gereken kurallar ile gözönünde tutulması gereken hususları içeren bir rapor hazırlanması amacıyla ilgili Ticaret Müşavirlikleri aracılığıyla derlenmiştir.
Ülkemiz mamüllerinin tanıtılması ve pazarlanması yönünde mobilya sektörü için önem arz eden pazarlar hakkında derlenen raporun ihracatçılarımıza yararlı olmasını dileriz.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ
İÇİNDEKİLER
Önsöz
1) ABD Mobilya Pazarı 1
2) Avusturya Mobilya Pazarı 18
3) Azerbaycan Mobilya Pazarı 23
4) Cezayir Mobilya Pazarı 24
5) Güney Afrika Mobilya Pazarı 26
5) Danimarka Mobilya Pazarı 28
6) Fransa Mobilya Pazarı 30
7) Hollanda Mobilya Pazarı 31
8) İngiltere Mobilya Pazarı 32
9) İran Mobilya Pazarı 34
10) İsrail Mobilya Pazarı 36
11) İsveç Mobilya Pazarı 41
12) Japonya Mobilya Pazarı 42
13) Kanada Mobilya Pazarı 50
14) Kazakistan Mobilya Pazarı 60
15) KKTC Mobilya Pazarı 62
16) Rusya Federasyonu Mobilya Pazarı 63
17) Türkmenistan Mobiya Pazarı 68
18) Ukrayna Mobilya Pazarı 69
19) Yunanistan Mobilya Pazarı 71
EKLER 73
AĞUSTOS-2002
Hazı rlayan Sevil SAKARYA AR-GE ŞUBESİ
Not: Kaynak gösterilmek kaydı yla alı ntı yapı labilir. ABD MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
1- GENEL BİLGİLER
ABD Nüfus İdaresi’nin (Census Bureau) verilerine1 göre; 2000 yılında 19.000`den fazla mobilya üreticisi firmada 642.440 kişiye istihdam sağlanmakta ve yıllık üretim 75.5 milyar dolara ulaşmaktadır. Toplam üretimde ev mobilyaları 43.6 milyar dolarla % 58 oranında, ofis mobilyaları 24.5 milyar dolarla % 32 oranında ve diğer mobilya türleri (mutfak dolapları, lokanta ve mağaza malzemeleri, stadyum ve sinema koltukları, laboratuvar, hastane, kamu binaları, kütüphane, okul ve yatak mobilyaları) 7.4 milyar dolarla % 10 oranında paya sahiptir. 2000 yılında toplam mobilya satışları ise 91.3 milyar doları geçmiştir. 2001 yılında ABD’nin toplam mobilya ihracatı2 2000 yılına göre % 15.9 oranında azalışla 2.30 milyar dolar olup, bu rakamın 1.50 milyar dolarını ev mobilyaları, 561.57 milyon dolarını ofis mobilyaları ve kalan kısmını ise diğer mobilya çeşitleri oluşturmuştur. Aynı yılda ABD’nin toplam mobilya ithalatı 2000 yılına göre % 2.8 oranında azalışla 14.16 milyar dolar olup, bu rakamın 10.12 milyar dolarını ev mobilyaları, 2.15 milyar dolarını ofis mobilyaları ve 1.89 milyar dolarını diğer mobilya çeşitleri oluşturmuştur. Düşük faiz oranları, ev satışlarındaki artış, düşük işsizlik oranı, kişisel gelirdeki artış ve müşterilerin güven düzeyinin yüksekliği perakende mobilya satışlarını olumlu etkilemektedir. 2000 yılında mobilya ve yatak için yapılan harcamalar 1999 yılına göre % 7.3 oranında artmıştır. 2002 Ocak ayında ise; 2000 yılı Ocak ayına göre % 3.6, 2001 Ocak ayına göre ise %0.3 artışla 66.5 milyar dolara ulaşmıştır. ABD mobilya pazarında ev mobilyaları, ofis mobilyaları, monte edilmeye hazır mobilyalar, kumaş kaplı mobilyalar, kurumsal mobilyalar, bahçe mobilyaları ve yataklar ana ürün gruplarıdır. Bu pazarda; özel kişiler, perakendeciler ve internet üzerinden satış yapanlar, kamu kurumları ve şirketler ana müşterileri oluşturmaktadır. Mobilyada net ithalatçı durumuna ve ithalatın her yıl artmış olmasına karşın, dünya çapında üretici olan ABD’li üreticiler hala ABD mobilya pazarının önemli bir kısmına
1 U.S. Census Bureau-Statistics for Industry Groups and Industries: 2000 http://www.census.gov/prod/2002pubs/m00as-1.pdf 2 Department of Commerce-Offıce of Consumer Goods (http://www.ita.doc.gov/td/ocg/furniture.htm) ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 1 sahiptir. Tamamen monte edilmiş, orta ve üst gelir grubuna yönelik yemek odası takımları, çekmeceli dolap ve sandık ile kumaş kaplı kanepe ve sandalye gibi ahşap ev mobilyaları, ABD ev mobilyası tüketiminin çoğunluğunu oluşturmaktadır. Kanada dışındaki yabancı üreticiler yüksek maliyetli taşıma ücretlerinden dolayı bu tür mobilyalarda dezavantajlı durumdadır. Meksika’daki mobilya üreticileri mobilya boyama ve cilalamada yeterli teknolojiye sahip olmadıklarından henüz orta ve üst gelir grubuna yönelik mobilya pazarına girememiştir. Üretimdeki teknolojiye dayalı yüksek oranlı otomatikleşme ve dizaynlarından dolayı ABD’li üreticiler ofis mobilyaları pazarında üstün durumdadır. Önde gelen ABD’li firmaların dış pazarlarda kendi üretim tesislerini kurmalarından dolayı ofis mobilyaları ihracatı sınırlı kalmıştır. ABD, Avrupa Birliği ve Doğu Asya ülkelerinden Çin, Tayvan, Malezya ve Endonezya dünya mobilya pazarında başlıca üretici ve ihracatçı ülkelerdir. Avrupa Birliği üreticileri monte edilmeye hazır mobilyaları gelişmiş makinalarla otomatik olarak yapmaktadır. Bazı Avrupa Birliği üreticileri üstün kaliteleri nedeniyle tamamen monte edilmiş ev mobilyaları ve ofis mobilyalarında dünya çapında üne sahiptir. Üstün kalite ve tasarımları sayesinde İtalyan mobilya üreticileri ev mobilyalarında (özellikle deri kanepeler ve oturma grupları) dünya pazarlarında rekabet edebilir durumdadır. Eğitilmiş ve düşük ücretli işgücü yanında, sürekli gelişen ağaç işleme, boyama ve cilalama yöntemleri ile Doğu Asya’lı üreticiler monte edilmeye hazır mobilya pazarında ABD’li üreticilerle etkili bir şekilde rekebet edebilmektedir. Kanada ve Meksika mobilyada ABD’nin en büyük ticaret ortakları oldukları halde dünya mobilya pazarında önemli bir yere sahip değildir. ABD mobilya sektöründe orta ve üst gelir grubuna yönelik tamamen monte edilmiş ev mobilyası en büyük paya sahiptir. Çok yüksek olan nakliye ücretleri bu tür mobilyaların ithalini kısıtlamaktadır. ABD’li üreticiler yüksek kaliteli ev ve ofis mobilyasında lider durumundadır. New York, Chicago, Los Angeles ve Washington ev mobilyasında en büyük pazarlardır. ABD’ye mobilya ithalatının yapıldığı ülkelerin başında Kanada gelmekte, bu ülkeyi Çin, Meksika, İtalya ve Tayvan izlemektedir. Çin’den yapılan ithalatın büyük çoğunluğu özellikle monte edilmeye hazır düşük ve orta düzeyde fiyatlandırılmış ahşap ev mobilyalarından oluşmaktadır. ABD’deki üretim yerlerine yakınlığından dolayı Kanada, ABD yapımı ev ve ofis mobilyaları için en önemli pazardır. Doğu Asya ülkelerinden üreticiler ABD’de orta ve üst gelir grubuna yönelik tamamen monte edilmiş mobilya üretim veya montaj tesisleri kurmuşlardır. ABD pazarındaki
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 2 yüksek kar marjı böyle bir politika değişikliğine yol açsa da Doğu Asya’dan yapılan mobilya ithalatının çoğunluğunu düşük fiyatlı mobilyalar oluşturmaktadır. Yüksek taşıma ücretleri, ABD malı tamamen monte edilmiş mobilyaların dış pazarlarda rekabet gücünü azaltmaktadır. Bu durumu ortadan kaldırmak amacıyla ABD’lı ev mobilyası üreticilerinden bazıları ve ofis mobilyası üreticilerinden birkaçı Avrupa ve Asya’da üretim tesisleri kurmuştur. ABD’de mobilya üretiminde kullanılan başlıca kereste çeşitleri; meşe, kiraz ağacı, kavak, akçaağaç ve çamdır. ABD’deki mobilya üreticileri başlıca üç gruba ayrılmaktadır: 1- Entegre üreticiler (ev ve ofıs mobilyası)
2- Monte edilmeye hazır malzemelerden ahşap veya kumaş kaplı ev mobilyası üreticileri
3- Özgün (belli bir kesime ve/veya modele yönelik üretim yapan) üreticiler. Doğu Asya ülkelerindeki ağaç işleme, boyama ve cilalama işlerinin kalitesinin ABD ve Avrupa Birliği ile yarışabilir duruma gelmesi, monte edilmeye hazır mobilyaların dizaynında meydana gelen gelişmelerin bu tür mobilyaların görünümünü klasik mobilyalara yakınlaştırması ve kolay monte edilebilmesi, ikili ve çok taraflı anlaşmalarla mobilyada gümrük vergisinin kaldırılması veya çok düşük oranlara indirilmesi sonucu mobilya ithalat maliyetinin azalması sonucu ev mobilyası pazarındaki uluslararası rekabet hergün daha da artmaktadır. Son yıllardaki olumlu gelişmelere rağmen, ABD’deki 20 üretim sektörü içerisinde en fazla iflasların olduğu dördüncü sektör mobilya sektörüdür. Mobilya üreticilerinin çoğunluğu 20 kişiden az istihdama sahip, yerel pazarlara yönelik çalışan ve bölgesel olumsuz ekonomik koşullardan daha fazla etkilenen firmalardır. Üretim kapasitesini artıracak yeterli mali güçleri ve büyük satıcıların ithiyacına cevap verecek kadar üretim kapasiteleri olmadığından küçük firmaların pazarda büyük üreticilere karşı rekabette başarılı olma imkanları bulunmamaktadır.
2- ABD MOBİLYA SEKTÖRÜ a) Yatırımlar ABD’li mobilya üreticileri ülke dışındaki pazarlara yönelik olarak yurtdışında yeterli düzeyde üretim tesisi kurmuşlardır. ABD’nin yurtdışındaki mobilya yatırımları 1994- 1998 döneminde (eldeki en son veriler) yıllık 1.2 milyar dolar olmuştur. Bu yatırımların çoğunluğu Avrupa Birliği ve Kanada’da yapılmıştır. Aynı dönemde ABD’de
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 3 yapılan yabancı sermayeli mobilya yatırımları ABD’li firmaların yurtdışı yatırımlarının yarısından az olmuştur. Avrupa Birliği ve Doğu Asya ülkelerinden mobilya şirketleri bu yatırımlarda büyük pay almıştır. Bir Alman şirketi olan Klaussner ABD’de dürdüncü büyük mobilya üreticisi olmuştur. Ayrıca, birçok Doğu Asya’lı firma ABD’de montaj tesisi kurmuştur. b) Ev Mobilyası Ev mobilyası üç ana gruba ayrılmaktadır.
1) Kutulanmış Mobilya: Tamamen montajı yapılmış yemek masası, sandalye, çekmeceli dolap ve yemek takımı dolabı gibi ahşap mobilyalar. 2) Monte Edilmeye Hazır Mobilya: Kitaplık, TV-video-müzik seti takımları, bilgisayar masaları ve diğer ev ofisi mobilyalarından oluşan müşterilerce monte edilecek şekilde dizayn edilmiş mobilyalar. 3) Kumaş Kaplı Mobilya: Kanepe, sandalye ve yatar duruma gelebilen hareketli koltuklar. Ev mobilyasında yıllık toplam satışlara göre yapılan sıralamada ilk on firma sektördeki toplam satış hasılatının % 36’sını, ilk 25 firma ise % 48’ini elde etmektedir. Kalan kısım ise sektördeki diğer 4.000 firma arasında paylaşılmaktadır.
Küçük firmalar sektörde kendileri için avantaj yaratacak şekilde, ancak büyük üreticilerin göremediği veya üretim çizgisini değiştirmeye değecek kadar pazar değeri olmayan alanlarda üretim yapmaktadır. Tablodan da görüleceği üzere, ilk on firmadan ikisi çeşitli ekonomik avatajlarından dolayı North Carolina eyaletinde faaliyette bulunmaktadır. Çevre eyaletlere göre düşük işgücü ücreti, bol miktarda kereste üretimine imkan sağlayan ormanları ve doğu pazarlarına yakınlığından dolayı North Carolina 1900’lü yılların başından itibaren ev mobilyası üretiminde merkezlerden birisi olmuştur. Fakat, pazarın büyüklüğünden dolayı California ev mobilyasında en önde gelen üretim yeridir. California ve North Carolina birlikte değerlendirildiğinde, toplam ABD ev mobilyası üretiminin 1/3’ü bu eyaletlerde gerçekleştirilmektedir. Ev mobilyasında önde gelen üreticilerin ürünleri; yüksek kaliteli, tamamen montajı yapılmış, fiyatı orta ve yüksek düzeyde belirlenmiş, geleneksel ahşap mobilyalardır. Bu üretim stratejisi üreticilere düşük maliyetli yarı otomatik üretim için gereken kapasiteyi yaratmakta, böylece ABD’li üreticiler daha ucuza üretim yapabilen Kanada, Meksika, Doğu Asya ve Avrupa Birliği firmaları ile rekabet edebilmektedir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 4 Ev Mobilyasındaki İlk 10 Firma Firma Adı Geliri (milyon $- Merkezi ABD Dışı Faaliyetleri 1999) Furniture Brands 2.088 St. Louis, Missouri Kanada, Avrupa Birliği, S. Arabistan International La-Z-Boy Inc. 2.064 Monroe, Michigan Kanada, Almanya, İngiltere, Japonya, Yeni Zellanda, Tayland Life Style 1.830 High Point, North Kanada, Avrupa Birliği, Hong Kong, International Ltd. Carolina Malezya, Tayvan, Endonezya, Çin, Filipinler, Tayland Klaussner 935 Asheboro, North Meksika Carolina Ashley Furniture 816 Arcadia, Wisconsin Kanada, Meksika Ethan Allen 688 Danbury, Kanada, Japonya, Ürdün, Connecticut S. Arabistan Sauder 550 Archbold, Ohio - Woodworking Bush Furniture 412 Jamewtown, New Almanya York O’Sullivan 407 Winchester, Virginia -
Bassett Furniture 397 Bassett, Virginia - Industries Inc. Montaja hazır mobilyada ABD’li üreticiler daha fonksiyonel ve fiyatı uygun ürünlerle yabancı üreticilerle rekabet halindedir. (Sauder, O’Sullivan ve Bush montaja hazır mobilyada ilk üç üreticidir.) ABD’li üreticilerin talebi yabancı üreticilere göre daha hızlı karşılayabilmeleri ve satıcılar tarafından istenilen zamanda teslimat yapabilmeleri genelikle düşük fiyatla ve büyük miktarlarda satışın yapıldığı (Ikea ve Home Depot gibi) montaja hazır mobilyada önemli bir avantaj sağlamaktadır. 1995-1999 döneminde ABD ev mobilyası sektöründe yeniden yapılanma faaliyetleri hızlanmış, firmalar ana faaliyet alanına yoğunlaşırken kar getirmeyen alanlardan çekilmişlerdir. Aralık 1995’te Furniture Brands International 6. büyük mobilya üretici olan Thomasville’i satın almış ve sonraki iki yılda Brads International bütün faaliyetlerini Broyhill, Lane ve Thomasville’e aktarmıştır. Ağustos 1996’da Masco, Citicorp’a bağlı Home Furnishing Division tarafından satın alınarak, sektörün önde gelen firmalarından Life Style International ortaya çıkmıştır. Bu dönemde sektördeki diğer bir çok firmada birleşme ve satın almalar olduğu görülmüştür. ABD ev mobilyası üreticilerinin yurtdışındaki faaliyetlerinin çoğunluğu Kanada ve Doğu Asya’dadır. Doğu Asya’daki ABD’li firmaların lisansı ve iştiraki olan firmalar esas olarak ABD pazarına yönelik montaja hazır mobilya üretirken, Kanada’dakiler
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 5 Kanada pazarı için üretim yapmaktadır. Avrupa Birliği’ndeki faaliyetler ise Avrupa Birliği pazarı için ABD’den veya yerel olarak sağlanan mobilyaların montajı ağırlıklıdır. i- Üretim Teknolojisi Yeni mobilya dizaynındaki makina kullanımının artmasına karşın, diğer üretim faaliyetleri ile karşılaştırıldığında tamamen monte edilmiş ahşap mobilyaların üretimi işgücü yoğun olma özelliğini korumaktadır. Mobilya üretiminde teknolojik ilerlemeler esas olarak sayısal kontrollü bilgisayarlı (CNC) ağaç işleme makinalarda olmaktadır. Otomosyonun ilerlemesi ile üretim hatlarının kısa sürede ve hızlı bir şekilde değiştirilebilmesi mümkün olduğundan, ABD’li firmalara üretim maliyetlerini düşürme imkanı sağlamaktadır. Bu bağlamda, Bessett Furniture tarafından 1990’ların ortalarında piyasaya sürülen “American Jurney” adlı yeni mobilya konsepti teknolojik ilerlemenin yeni mobilya üretiminde ne kadar etkili olduğunu göstermiştir. ii- Dağıtım Kanalları Ev mobilyası “zincir mağazalar” olarak faaliyet gösteren başlıca dört kanaldan müşterilere satılmaktadır:
1) Bayiler (Gallery Networks): Sadece bir mobilya markasının satıldığı mağazalar. 2) Bir Ürün ve/veya Model Üzerine Yoğunlaşmış Mazağalar (Specialty Stores): Belli üretim kategorilerini, stili veya pazar grubunu hedef alan mağazalar (örneğin: Pier 1 Imports ve Ikea gibi). 3) Genel Mobilya Mağazaları (Full-line Furniture Stores): Birden fazla mobilya markasının satıldığı ve bütün mobilya çeşitlerinin (ev mobilyasından ofis mobilyasına kadar bütün çeşitler) satıldığı mağazalar (Örneğin; Levitz, Marlo ve Seaman’s gibi). 4) Büyük Mağazalar (Department Stores): Mobilyanın yanında, elbiseden mutfak eşyalarına kadar çok farklı ürünlerin satıldığı mazağalar (Macy’s, Bloomingdale’s, Fortunoff, Sears ve Target gibi). Ev mobilyası üreticileri yukarıdakı dağıtım kanalları yanında; otel, hastane ve üniversite gibi sözleşme ile çalışan pazarlara doğrudan satış yapabilmektedir. Sözleşme ile çalışan pazarda siparişlerin hacmi büyük ve bu pazara yönelik ürünler ev mobilyasına göre daha dayanıklıdır. Elektronik Veri Değişimi (Electronic Data Interchange - EDI), internet ve video katalog kullanımının artması ile mobilya dağıtımının daha etkin olarak yapılması beklenmektedir. EDI sayesinde teslimat onayları ve tahsilatta günlerce süren ve sayfalarca kağıdın kullanıldığı işleri bir günde halletme imkanı bulunmaktadır. İnternet üzerinden ve mağazalardaki video kataloglar sayesinde müşterilere daha
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 6 kolay karar verme imkanı yaratılmıştır. Bilgisayar sayesinde showroom’ları gezme, fiyatları karşılaştırma ve kumaşları seçmede yaşanan karmaşıklık ve zaman kaybı ortadan kaldırılmaktadır. Başta internete direnen mobilyacılar internetin gelecekte vazgeçilmez bir dağıtım kanalı olduğunu kabul etmişlerdir. Araştırmalara göre 2003 yılına kadar ABD’de satılan mobilyaların % 9’u internet üzerinden satılacaktır. 1999 yılında ABD’de yapılan posta ve elektronik sipariş yoluyla yapılan mobilya ve mefruşat satışları 5.73 milyar dolar olup, bu satışların 285 milyon doları elektronik ticaret yoluyla yapılmıştır. 2000 yılında söz konusu satışlar 6.31 milyar dolara yükselirken, elektronik ticaretin payı 839 milyon dolara ulaşmıştır.3 iii- Çevresel ve Düzenleyici İşler Bilimadamlarının kumaşlarda yanmayı geciktiren veya önleyen maddelerin zehirleyici etkilerini tespit etmelerinden sonra Tüketim Malları Güvenliği Komisyonu mobilyaların döşenmesinde kullanılan kumaşların yanması konusunda düzenleme yapmıştır. Bu nedenle, mobilya üreticileri kumaşların yanmasının önlenmesi amacıyla çalışmalar yapmaktadır. Ayrıca, sözkonusu Komisyon çocukların ranza yataklardaki parmaklıklarda yaralanmalarını önlemek amacıyla düzenleme yapmış ve parmaklık aralığının en fazla 3.5 inç (8.89 cm) olmasına karar vermiştir. iv- Ev Mobilyası İhracatı
ABD’nin Toplam Ev Mobilyası İhracatındaki Belli Başlı Ülkeler (Bin $) Ülke 1997 1998 1999 2000 2001 Kanada 632,496 720,889 709,246 793,938 728,237 Meksika 106,297 175,269 186,500 269,692 172,674 S. Arabistan 63,932 68,013 56,055 56,505 65,628 Japonya 113,878 90,527 88,086 85,562 61,947 İngiltere 55,007 68,374 88,088 97,145 61,545 Kuveyt 27,646 26,218 23,515 21,208 20,872 Venezüella 18,366 26,424 18,355 15,470 19,315 Almanya 24,501 20,709 22,270 25,434 16,480 G. Kore 24,502 6,704 10,081 14,636 14,980 Bahama Adaları 12,976 18,639 14,759 18,821 14,099 Genel Toplam 1,529,908 1,641,050 1,600,335 1,769,930 1,506,370
3 U.S. Census Bureau, 2000 Annual Trade Survey (Revised May 2002) ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 7 v- Ev Mobilyası İthalatı
ABD’nin Toplam Ev Mobilyası İthalatındaki Belli Başlı Ülkeler (Bin $) Ülke 1997 1998 1999 2000 2001 Çin 1,103,631 1,550,540 2,235,555 3,001,560 3,423,160 Kanada 1,074,868 1,301,363 1,584,658 1,837,427 1,744,233 İtalya 656,079 760,344 917,789 1,140,093 1,107,716 Meksika 548,405 640,990 704,719 764,220 699,897 Tayvan 669,382 687,202 722,107 701,064 502,118 Endonezya 262,886 323,148 407,318 450,669 445,381 Malezya 390,640 384,031 443,084 452,307 407,944 Tayland 140,690 165,182 210,529 253,651 261,123 Filipinler 184,737 213,976 241,109 269,164 223,799 Brezilya 57,032 53,358 74,774 96,876 135,169 Genel Toplam 5,881,689 7,009,289 8,593,970 10,187,486 10,124,515
c) Ofis Mobilyası Ofıs mobilyaları; masalar, sandalyeler, kitaplıklar, dosya dolapları, raflar, tezgahlar ve resepsiyon odaları malzemeleri gibi ticari donanımları kapsamaktadır.
Sektörde Faaliyet Gösteren İlk Yedi Firma Firma Adı Geliri (milyon $- Merkezi ABD Dışı Faaliyetleri 1999) Steelcase, Inc. 3.300 Grand Rapids, Kanada, Meksika, Fas, Brezilya, Michigan Almanya, İspanya, Fransa, İngiltere, Portekiz, S. Arabistan, Tayland Herman Miller, Inc. 1.800 Zeeland, Michigan Kanada, İngiltere, Fransa, Hollanda, Almanya, Japonya, Avusturalya, Meksika HON Industries, Inc. 1.790 Muscatine, Iowa Kanada, Meksika Haworth, Inc. 1.580 Holland, Michigan Kanada, Almanya, İtalya, Fransa, Portekiz, Tayland, Japonya, Çin, Avusturalya, Malezya, Hong Kong, Singapur, Brezilya, Tayvan Knoll Group 960 East Greenville, İtalya, Japonya Pennsylvania Kimball International 771 Jasper, İngiltere Indiana Kruegar International 600 Green Bay, Kanada, Avrupa Birliği Wisconsin
ABD ofis mobilyası sektörünün yarısından fazlasına sektördeki ilk üç firma olan; Steelcase, Herman Miller ve HON Industries şirketleri sahiptir. Genellikle klasik dizaynların hakim olduğu ve homojen üretimin yapıldığı sektörde, rekabette fiyat belirleyici faktördür. Ofis mobilyalarının üretiminde metal ve plastik gibi
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 8 makineleşmeye uygun metaryallerin kullanımı, ölçek ekonomisinin olması ve yatırım sermayesinin yüksekliği pazara yeni firmaların girmesini zorlaştırmaktadır. Ofis mobilyası üreticilerinin ABD genelinde servis ağı kuracak şekilde örgütlenmeleri zorunludur. Servis teşkilatının teslimat, tamirat, ürün değiştirme ve montaj işlerini zamanında yapması sektördeki rekabette avantaj sağlanması için gereklidir. Başlıca ofis mobilyası üreticileri faaliyeletlerini orta ve üst düzeyde fiyatlandırılmış modüler mobilyalara yoğunlaştırmıştır. Ofis kiralarının yüksekliği, şirketlerin küçülmesi sonucu artan işsizlik, internet ve bilgisayar teknolojisindeki gelişmeler sonucu ev-ofis şeklinde çalışanların artması sonucu birçok büyük üretici ev-ofis mobilyası pazarına yönelik üretim yapmaya başlamıştır. Ev-ofis mobilyası pazarının geçen yıl 4 milyar doları aştığı tahmin edilmektedir. Sektörde önde gelen firmaların hemen hepsi taşıma maliyetlerinin ve teslimat süresinin azaltılması ve etkin olarak pazarlama yapabilmek amacıyla yurtdışında yatırım yapmıştır. Yurtdışındaki yatırımlar ofis mobilyası sektörünün gelişmiş olduğu Kanada ve Avrupa Birliği’nde yoğunlaşmıştır. Bazı üreticiler ise ucuz işgücü ve bu pazarlara ulaşmak amacıyla Doğu Asya’da yatırım yapmıştır. Dışarıdan ABD pazarına mal satan ülkelerin başında Kanada gelmektedir. i- Üretim Teknolojisi: Ofis mobilyalarında üretim teknolojisi üretim maliyetlerinin azaltılmasını hedeflemektedir. Bilgisayar sistemleri sayesinde dizayndan stok kontrolüne kadar üretimin her aşamasında zaman ve girdiler en etkin şekilde kullanılarak maliyetlerin azalması sağlanmıştır. Üretim hatlarının yeni ürünler için kısa sürede ve az maliyetle değiştirilmesi imkanı elde edilmiştir. Üretim teknolojisi aynı zamanda uygun fiyata ergonomik mobilya üretilmesini de sağlamıştır. Bilgisayar destekli dizayn (CAD) ve bilgisayar destekli üretim (CAM) geleneksel mobilyalara göre daha kompleks, vücuda daha iyi destek sağlayan ve farklı kullanıcılara göre ayarlanabilen ergonomik mobilyaların üretilmesini mümkün kılmıştır.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 9 ii- Dağıtım Kanalları Ofis mobilyalarının ana dağıtım kanalları aşağıda belirtilmiştir.
1) Bayiler 2) Toptancılar 3) Katalog yoluyla satışlar 4) İndirimli mağazalar (discount outlets) Bayiler genellikle bir üreticiyi temsil eder ve büyük şirketlere, kurumlara ve kamu kuruluşlarına yönelik çalışırlar. Bayilerden mobilya alanlar diğerlerine göre daha fazla müşteri hizmetlerine ihtiyaç duyar. Toptancılar genellikle indirimli mağazalar ve katologla satış yapanlar arasında aracılık yaparlar. İndirimli mağazalar son yıllarda en hızla gelişen dağıtım kanalıdır. Bu mağazalar bütçesi kısıtlı olan genellikle orta ve küçük işletmelere ve ev-ofisi mobilyası müşterilerine hizmet verir. İndirimli mağazaların gelişmesinde özel ve kamu sektöründe görülen küçülmenin yanısıra, yeni iş kurulmasındaki son yıllarda görülen artış etken olmuştur. iii- Ofis Mobilyası İhracatı
ABD’nin Toplam Ofis Mobilyası İhracatındaki Belli Başlı Ülkeler (Bin $) Ülke 1997 1998 1999 2000 2001 Kanada 186,771 219,663 214,514 291,868 276,867 Meksika 53,023 59,148 62,374 79,304 63,480 İngiltere 36,669 40,545 40,007 50,128 33,128 Japonya 37,972 31,215 30,019 30,154 25,422 Almanya 13,218 6,182 4,737 11,145 15,228 S. Arabistan 15,488 12,263 9,456 11,952 12,504 Singapur 13,546 9,187 7,387 16,611 9,825 Hong Kong 19,310 10,808 10,458 13,689 9,130 Venezüella 9,939 18,568 10,572 7,370 8,333 Avustralya 10,493 7,325 7,058 9,113 7,501 Genel Toplam 560,815 571,736 531,251 661,816 561,569
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 10 iii- Ofis Mobilyası İthalatı
ABD’nin Ofis Mobilyası İthalatındaki Belli Başlı Ülkeler (Bin $) Ülke 1997 1998 1999 2000 2001 Kanada 924,573 1,126,889 1,207,808 1,408,472 1,152,937 Çin 86,776 165,081 320,306 414,437 468,519 Tayvan 129,977 144,666 158,607 187,380 126,684 Meksika 70,522 80,496 105,667 120,004 102,925 İtalya 43,815 57,567 72,983 68,245 62,393 İngiltere 37,868 49,115 62,335 34,814 29,850 Almanya 27,566 20,247 26,958 45,237 28,982 Danimarka 19,112 28,821 29,719 32,581 26,160 Tayland 9,126 14,903 18,401 22,072 21,512 Fransa 9,085 11,370 11,173 13,673 17,278 Genel Toplam 1,425,122 1,769,205 2,098,609 2,466,932 2,149,735
d) Talebi Etkileyen Faktörler Evlilik, doğumların artması, yeni ev sahipliği ve gelirde meydana gelen artış yeni mobilya alımında önemli faktörlerdir. Ev mobilyası alımında müşterilerin kararını gelecekteki gelirler ve gelecekteki diğer harcamalarla yapılan karşılaştırma belirlemektedir. Ofis mobilyasında başlıca müşteriler; şirketler, küçük işletmeler ile yerel ve federal hükümet kuruluşlarıdır. Kamu kurumlarının alımları hükümet harcamalarının büyüklüğüne ve verilen hizmetlerin yaygınlığına göre değişmektedir. Özel sektördeki müşterilerin alımları ise ekonomik gelişme ve yeni işyerlerinin açılması ile doğru orantılıdır. Bu bağlamda, konut-dışı sabit yatırımlar, ofis binası inşaatları, konut-dışı sermaye yatırımları, şirketlerin nakit akışı, beyaz yakalı istihdamının artması ve ofislerin boş kalma süreleri önemli göstergelerdir. e) Tüketim ABD dünyadaki bütün mobilya üreticileri için en büyük pazardır. 1995-2000 döneminde ABD’de mobilya satışları yıllık %9 büyümüştür. Mobilya pazarında en büyük payı ev mobilyaları almakta ve daha sonra ofis mobilyaları gelmektedir. 1995-1999 döneminde mobilya tüketiminde ithal mobilyanın oranı %11’den %15.5’e çıkmışsa da yerli üreticiler pazarın çoğunluğuna hakim olmaya devam etmiştir. Kanada’lı mobilya üreticileri ABD pazarında daha rekabetçi olmuşlar, ayrıca başta Çin olmak üzere, Doğu Asya’lı üreticiler ağaç işleme, boyama ve cilalamadaki gelişmeler sonucu ABD pazarındaki paylarını yükseltmişlerdir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 11
ABD’nin Toplam Mobilya Üretim, Tüketim, İhracat Ve İthalat Verileri (Milyon $) Yıl Üretim İhracat İthalat Tüketim İthalat / Tüketim (%) 1997 64.299 2.273 8.309 74.018 11.3 1998 69.615 2.410 10.000 78.562 12.7 1999 72.658 2.346 12.271 85.004 14.4 2000 75.510 2.737 14.566 91.345 15.9 2001 - 2.302 14.162 91.525 15.5
ABD’nin Ev Mobilyası Üretim, İhracat ve İthalat Verileri (Milyon $) Yıl Üretim İhracat İthalat
1997 36.418 1.530 5.881 1998 39.611 1.641 7.009 1999 42.120 1.600 8.594 2000 43.307 1.770 10.187 2001 - 1.506 10.124
ABD’nin Ofis Mobilyası Üretim, İhracat Ve İthalat Verileri (Milyon $) Yıl Üretim İhracat İthalat
1997 21.517 560,8 1.425 1998 22.846 571,7 1.769 1999 23.203 531,2 2.098 2000 24.559 661,8 2.467 2001 - 561,5 2.150
f) Dış Ticaret ABD’nin mobilya ticaretinde önde gelen ülkelerin (Kanada, Çin, İtalya, Meksika ve Tayvan) hepsi ile ticaret açığı bulunmaktadır. Ekonomideki gelişmelerden dolayı ABD’deki ithal mobilya talebi diğer gelişmiş ülkelere göre daha kuvvetli ve yerleşiktir. ABD’li üreticiler verimli çalışarak kaliteli mobilyaları rakiplerine göre uygun fiyatta üretebilseler de tamamen montajı yapılmış mobilyaların taşınmasında yüksek maliyetler nedeniyle dış pazarlarda başarılı olamamaktadır. Bu nedenle, önde gelen ABD’li ev ve ofis mobilyaları üreticileri NAFTA üyesi olmayan ülkelerde kurdukları üretim birimlerinden satış yapmaktadır. ABD’nin mobilya ihracatının çoğunluğu Kanada’ya satılan tamamen monte edilmiş ev mobilyalarından oluşmaktadır. Buna karşın ithalatta yakınlık ve kerestenin ucuz olması nedeniyle, Kanada’dan gelen tamamen monte edilmiş ev mobilyaları, doğal kaynakların varlığı ve ucuz işgücü nedeniyle Doğu Asya ülkelerinden gelen ahşap ev mobilyaları ve hint kamışından yapılmış mobilyalar ve İtalya’dan gelen kaliteli ve modaya uygun mobilyalardan oluşmaktadır. 1996-2001 döneminde ABD’nin mobilya dış ticaretindeki açığı iki katını aşarak 5 milyar dolardan 11.3 milyar dolara
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 12 ulaşmıştır. Kanada, Çin ve Meksika bu açığın oluşmasında en önemli paya sahip ülkelerdir. i) İthalat 1996-2001 döneminde ABD’nin mobilya ithalatı yıllık %18 oranında artmıştır. Çin en büyük ithalatçı olup 2001 yılı rakamlarına göre; toplam ithalattaki payı %32.3’dür. Daha sonra %23.9 ile Kanada, %8.7 ile İtalya ve %6.3 ile Meksika gelmektedir. Doğu Asya ülkelerinden; Tayvan, Malezya, Endonezya, Filipinler ve Tayland toplam % 5.6 paya sahiptir. Bu dönemde Çin ithalatın en hızlı arttığı ülke olurken, İtalya en fazla ithalat yapılan Avrupa ülkesi olmuştur. Çin’in payının artmasının en önemli nedeni monte edilmeye hazır mobilyaların ABD’li müşteriler tarafından daha fazla benimsenmesi ve Çin’li üreticilerin daha kaliteli mobilyalar üretmeye başlamasıdır.
ABD’nin Mobilya İthal Ettiği İlk 25 Ülke Ve Toplam İthalat Miktarı (Bin $) Ülke 1997 1998 1999 2000 2001 2000/2001 (%) Çin 1,384,494 2,000,998 2,989,487 4,043,727 4,581,102 13.3 Kanada 2,305,394 2,806,207 3,248,003 3,776,217 3,386,158 -10.3 İtalya 755,304 877,505 1,052,918 1,284,038 1,237,413 -3.6
Meksika 697,386 801,391 947,735 1,002,940 904,762 -9.8 Tayvan 917,297 958,392 999,502 1,021,972 759,810 -25.7 Endonezya 279,107 344,964 432,910 490,741 494,526 0.8
Malezya 412,147 403,962 465,711 487,075 429,165 -11.9 Tayland 166,995 199,487 250,982 291,005 294,656 1.3 Filipinler 195,857 225,631 252,658 285,655 237,599 -16.8 İngiltere 144,465 189,426 213,625 192,510 169,407 -12 Brezilya 63,745 65,458 89,928 114,251 156,517 37 Danimarka 120,110 144,791 163,034 177,396 149,444 -15.8
Fransa 68,447 86,843 113,876 134,225 137,003 2.1 Almanya 96,063 94,060 123,182 150,278 134,017 -10.8
Hong Kong 49,921 67,342 71,603 80,633 96,398 19.6 İspanya 32,670 46,728 57,114 69,385 76,139 9.7
Arjantin 55,132 50,098 70,816 81,059 67,884 -16.3 İsveç 52,856 59,859 71,548 81,041 64,407 -20.5 Polanya 21,308 26,692 30,426 66,290 61,133 -7.8 G. Kore 36,325 50,794 62,019 70,065 58,667 -16.3 İsrail 41,179 38,356 58,895 62,601 53,283 -14.9 Slovenya 43,111 49,770 53,892 51,459 52,547 2.1
Ülke 1997 1998 1999 2000 2001 2000/2001 (%) Şili 36,486 39,922 45,832 52,873 45,174 -14.6 Honduras 32,054 37,227 42,477 39,956 42,419 6.2 Hindistan 17,287 28,826 29,927 38,774 39,660 2.3
Ara Toplam 8,025,140 9,694,730 11,938,098 14,146,167 13,729,288 -2.9
Diğer Ülkeler 284,695 305,364 333,458 420,493 433,023 3 Toplam 8,309,835 10,000,094 12,271,556 14,566,660 14,162,311 -2.8
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 13 ABD’nin ev mobilyası ithalatı 1995-1999 döneminde yıllık % 19 oranında büyürken, ofis mobilyası ithalatı yıllık % 22 oranında artmıştır. ABD ekonomisinin büyümesinden hem ABD’li üreticiler, hem de ithalatçılar yararlanmıştır. Tayvan’ın mobilya ihracatındaki azalmanın nedeni bu ülkede işgücü maliyetlerinde görülen artış sonucu üreticilerin üretimlerini Çin’e kaydırmalarıdır. Kanada’dan yapılan ithalatın çoğunluğu sistem mobilyaları ve tamamen monte edilmiş ofis mobilyalarıdır. ABD’ye yakınlığından dolayı yüksek taşıma ücretleri Kanada’ya Doğu Asya’lı ithalatçılar karşısında avantaj sağlamaktadır. Çok Taraflı Ticaretle ilgili Uruguay görüşmeleri sonucu sağlanan anlaşma sonucu 1.1.1999 tarihi itibariyle ülkelerin çoğunluğu gümrük vergisini sıfıra indirmeyi kabul etmiştir. Bu kararın dışında kalan yataklarda ise 2004 yılı itibariyle gümrük vergileri sıfırlanacaktır. Bu indirimler de ABD’nin mobilya ithalatının artmasında etken olmuştur. Mobilya sektöründe ABD’nin uyguladığı herhangi bir tarife-dışı engel bulunmamaktadır. Doğu Asya’lı üreticiler yüksek taşıma maliyetlerini düşük ücret ve monte edilmeye hazır veya tamamen monte edilmiş küçük mobilyalarla dengelemiştir. Bazı üreticiler de işgücü yoğun üretimlerini monte edilmek üzere ABD’de kurdukları tesislerde tamamlamıştır. Kanada’lı üreticiler çoğrafi yakınlık, ortak altyapı ve benzer tercihlerden dolayı hemen hemen tamamıyla ABD pazarına odaklanmıştır. Meksika-ABD sınırına yakın bölgelerdeki esasen bir serbest bölge uygulaması olan Maquiladora Programı, Meksika sınırları içerisinde ihracata yönelik üretim yapan fabrikalara yurtdışından getirilen parçaların gümrük vergisiz ithaline imkan sağlamaktadır. Bu uygulama çerçevesinde üretilen malların en fazla % 80’i yabancı girdiler için gümrük vergisi ödenmek koşuluyla Meksika içerisine de satılabilmektedir. 1 Ocak 2001 tarihinden itibaren Maquiladora’larda kullanılan Kuzey Amerika ülkeleri dışından getirilen girdilerle üretilen ürünlerin ABD’ye ithalinde, girdiler için ABD’de ve Meksika’da uygulanan gümrük vergilerinden hangisi yüksekse o oran üzerinden gümrük vergisi ödenmektedir. 2000 yılı itibariyle 50’den fazla ABD’li mobilya üreticisi Maquiladora’larda üretim tesisi kurmuştur. Ayrıca en azından 12 ABD’li firma da Meksika’nın diğer yerlerinde ikinci üretim hattı olarak faaliyet göstermektedir. Parça ve girdilerin çoğunun ABD’den getirildiği bu tesislerde üretilen ürünler tekrar ABD’ye ihraç edilmektedir. Maquiladora’larda üretilip ABD’ye ihraç edilen mobilyaların toplamı 1996 yılında 1.13
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 14 milyar dolardan 1999 yılında 1.96 milyar dolara yükselmiştir. Maquiladora’larda üretim yapan ABD’li firmaların çoğunluğu ABD’de üretilmiş parça ve girdi kullandıkları halde ABD içerisinde üretimleri bulunmamaktadır. Meksika’daki Maquiladora’larda yapılan montaj üretim ABD’li firmalara Doğu Asya’lı ucuz üretim yapabilen firmalara karşı ABD pazarında rekabet etme imkanı sağlamaktadır. Bir çok Asya’lı mobilya üretici de kar oranın daha yüksek, ancak taşıma ücretinin yüksek olduğu tamamen monte edilmiş orta ve üst gelir grubuna yönelik mobilya üretmek amacıyla ABD’de üretim tesisi kurmuştur. ii) İhracat
ABD’nin Mobilya İhraç Ettiği İlk 25 Ülke Ve Toplam İhracat Verileri (Bin $) Ülke 1997 1998 1999 2000 2001 2000/2001 (%) Kanada 876,043 1,007,647 990,530 1,155,144 1,076,944 -6.8 Meksika 175,361 255,684 281,795 410,641 273,431 -33.4 İngiltere 99,602 125,421 148,193 178,124 104,376 -41.4 Japonya 160,839 129,976 130,676 133,082 96,906 -27.2 S.Arabistan 81,592 81,038 67,569 70,764 80,755 14.1 Almanya 43,868 37,327 37,768 49,862 42,769 -14.2 Venezüella 30,507 46,944 30,468 25,049 31,051 24 Kuveyt 32,700 29,891 25,935 24,166 25,387 5.1 Fransa 28,850 25,669 20,449 25,090 23,549 -6.1 Avustralya 27,584 25,700 24,670 29,697 22,035 -25.8 Brezilya 57,812 50,324 31,741 27,274 21,269 -22 Hong Kong 35,831 24,893 20,226 24,511 20,920 -14.7 Singapur 33,521 26,393 20,689 27,534 19,949 -27.5 Hollanda 20,487 26,938 30,776 37,485 19,550 -47.8 G. Kore 34,051 8,819 15,815 30,136 19,138 -36.5 Dominik Cum. 17,029 16,958 21,192 18,579 18,672 0.5 Çin 15,344 22,452 20,863 21,429 18,436 -14 İtalya 16,174 15,100 14,918 17,782 17,445 -1.9 Jamaika 10,992 13,360 15,556 22,342 17,238 22.8 Ülke 1997 1998 1999 2000 2001 2000/2001 (%) Bahama Adaları 14,542 22,232 18,148 23,149 17,079 -26.2 BAE 21,285 26,299 18,061 18,026 16,763 -7
Belçika 8,695 11,196 11,847 13,392 16,045 19.8 İsrail 19,231 16,959 14,915 15,624 15,547 -0.5 Filipinler 25,446 11,254 12,045 16,170 14,689 -9.2 Bermuda Adası 17,030 10,979 13,324 13,288 13,613 2.5 Ara Toplam 1,904,414 2,069,455 2,038,170 2,428,338 2,043,555 -15.8 Diğer Ülkeler 368,956 341,344 308,273 309,462 258,940 -16.3 Toplam 2,273,370 2,410,799 2,346,443 2,737,800 2,302,495 -15.9
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 15 ABD’nin mobilya ihracatı 1996-2001 döneminde yıllık ortalama %9 oranında artarak 2.3 milyar dolara yükselmiştir. İhracatın çoğunluğu Kanada’ya yapılırken, bu ülkeyi uzaktan Meksika, İngiltere ve Japonya izlemiştir. 2001 yılında ev mobilyası ihracatının % 48.3’ü, ofis mobilyası ihracatının % 49.3’ü Kanada’ya yapılmıştır. Kanada’nın ihracatta büyük pay almasının nedeni coğrafi yakınlığından dolayı taşıma ücretlerinin az olması ve mobilya seçiminde Kanadalıların ABD’lilerle benzer zevklere sahip olmalarından kaynaklanmaktadır. Ayrıca, ABD’li üreticiler Kanadalı ürecilere göre yüksek miktarda üretim yaptıklarından daha düşük maliyetle çalışmakta ve Kanada pazarında rekabet edebilmektedir. ABD’li üreticiler Kanada’da etkin dağıtım kanalları kurmuştur. Kanada pazarında ABD’li firmaların rakibi düşük fiyatlı monte edilmeye hazır mobilya satan Doğu Asya’lı üreticilerdir. 2001 yılında Meksika ev mobilyalarında 172.6 milyon dolarla, ofis mobilyasında 63.4 milyon dolarla ikinci sıradadır. Kanada gibi taşıma ücretlerinin düşük olması dolayısıyla ABD’li üreticiler tamamen monte edilmiş ev mobilyasında Meksika pazarında Doğu Asya’lı üreticilerle rekabet edebilmiştir. Avrupa Birliği’ne yönelik ihracat yüksek taşıma maliyetleri ve mobilya tercihindeki kültürel farklar dolayısıyla sınırlı kalmıştır. ABD’nin Çin’e olan mobilya ihracatı 1992 yılından bu yana yıllık % 43 oranında artmaktadır. Bu artışın ana nedeni ABD’li firmaların Çin’li firmalara ürettirdikleri parça mobilyalardır. Bu parça mobilyalar nihai olarak ABD’de monte edilmektedir. Bu şekilde ABD’li firmaların yurtdışında yaptırttıkları üretim 1996 yılında 100 milyon dolar iken, 2000 yılında 325 milyon dolara çıkmıştır. ABD’li firmaların Çin’de üretim yaptırmalarının nedenleri;
İşgücü ücretlerinin düşük olması (ABD 14.24 $/saat, Çin 0.69 $/saat), Çin’de işgücü eğitiminin daha ucuz olması, İşçilerin çalıştıkları işte kalma süresinin daha uzun olması, ABD’de toplam üretim maliyetlerinin % 25’i kadar tutan çevre ile ilgili düzenlemelerin (işçiler için güvenli çalışma ortamı, toz kontrolü ile hava ve su kirliliğinin önlenmesi için gereken yatırımlar) bulunmasıdır. g) Türkiye-ABD Mobilya Ticareti Türkiye ile ABD arasındaki mobilya ticareti son yıllarda artmasına karşın yeterli düzeyde bulunmamaktadır. Türkiye ABD’nin mobilya ithalatı yaptığı ülkeler arasında
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 16 2001 yılı rakamlarına göre 47. sırada iken, mobilya ihracatı yaptığı ülkeler arasında 38. sıradadır.
Türkiye’nin ABD’ye Yaptığı İhracat (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 2.436.658 3.135.163 3.133.589 Mobilya İhracatı 3.445 6.665 7.379
ABD’nin Türkiye’ye Yaptığı Mobilya İhracatı (Bin$) 2000 2001 2001 (Ocak-Mart) 2002 (Ocak-Mart) 20.601 7.701 2.305 1.203
h) Mobilya Üretiminde Yeni Uygulamalar Son yıllarda özellikle gelişmiş ülkelerdeki mobilya sektöründe görülen yeniliklerden birisi müşterilerin “sertifikalı üretim” yapan firmaları ve ürünleri tercih etmesidir. Sertifikalı ürünler ormancılık ürünlerini belgelendiren kuruluşları akredite eden Orman Koruma Konseyi (Forest Stewardship Council) bağımsız, kar amacı gütmeyen, çevresel dengelere, sosyal ve ekonomik tercihlere saygıyı ifade eden sorumlu ormancılık alanında uluslararası standartları belirleyen bir kurumdur. Sertifikalı orman ürünleri üretimden, pazarlamaya kadar bütün aşamaları kapsayan yeni bir ekonomik modelin parçasıdır. Bu model sosyal olarak sorumlu ve çevreye duyarlı üretim ve satış bağlantısını gerektirmektedir. Mali yönden de uygulanabilir olan bu modelden; şirketler, çalışanlar ve hükümetler de kazançlı çıkmaktadır. Sertifikalı üretimde; önemli pazar ve müşterilerden (Home Depot ve Lowes gibi) gelen talepler, bir çok yerde iş yapabilmek için sertifikanın gerekli olması, çevreye ve çevrenin ürünlerine artan duyarlılık ve gelecekte de ormanların var olmasını sağlamak gibi ölçütler dikkate alınmaktadır. Sertifikalaşmayı yaygınlaştırmak amacıyla Dünya Bankası’nın Dünya Doğa Vakfı (World Wide Fund for Nature - WWF) ile birlikte yürüttüğü bir program bulunmaktadır. Sertifikalı üretimde üretim her aşamada denetlenmekte, ormandan ağacın kesilmesinden (ağacın nereden ve nasıl sağlandığı gibi) nihai ürüne (üretimde çevreyi kirletici artıkların nasıl işleme tabi tutulduğu gibi) kadar bütün üretim aşamaları izlenmektedir. Firmalar sertifika almakla; pazar payını arttırmayı, yeni pazarlara ulaşmayı, şirkete daha uygun imaj kazandırmayı hedefler. Sertifikalı üretim aynı zamanda; kalite kontrol için daha fazla imkan sağlamakta, yüksek teknik standartların uygulanmasına imkan vermekte ve sorunların çözümünde işbirliği ortamı yaratmaktadır.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 17 AVUSTURYA MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
ÜLKE EKONOMİSİ Avusturya’nın 1.1.1995 tarihinde, İsveç ve Finlandiya ile birlikte Avrupa Birliği’ne üye olmasını takiben, ülkede %3,0 seviyesinde gerçekleşen enflasyon oranı, özellikle gıda maddelerinin fiyatlarındaki düşmeye bağlı olarak, 1995 ve 1996 yıllarında hissedilir bir azalma eğilim içine girmiş, 1995 yılı enflasyonu %2,2 oranında, 1996 yılı enflasyonu ise %1,9 oranında gerçekleşmiştir. Madde raporlarını, diğer ekonomik veriler yanında, yakinen ilgilendirmesi nedeniyle burada ülkedeki genel tüketim eğiliminden de bahsetmekte yarar görülmektedir. OECD tarafından yapılan bir araştırmada, Avusturya’da 1996 yılında kişisel tasarruf oranının, aylık kazancın %12,7’si oranında olduğunun saptandığı belirtilmektedir. Bu oran Belçika’da %18,5, ABD’de %4,8’dir. Liste geneline bakıldığında Avusturya’da özel kesim tasarruf eğiliminin nispeten yüksek olduğu görülmektedir. Söz konusu oran Japonya’da %13,1, Almanya’da %11,7, İsveç’te %8,4, Finlandiya’da %4,8’dir. Bunun yanında, Avusturya’da özel tüketim harcamaları artış hızında bir yavaşlama gözlenmektedir. 1995 yılında bir önceki yıla göre özel tüketim harcamları %4,2 düzeyinde artmışken, bu oran 1996 yılında %3 olmuştur. 1997 yılında ise 1996 yılına oranla beklenen artış %2,1’dir. 1996 yılı özel tüketim harcamaları geçici gerçekleşme bazında 1.338,9 milyar ATS olup, bu rakamın 1997’de 1.367,1 milyar ATS seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
AVUSTURYA MOBİLYA PİYASASINI ETKİLEYEN UNSURLAR Avusturya’da 1981 ile 1991 yılları arasındaki 10 yıl içinde %3,2 oranında artış göstererek 7.796.000’a yükselen nüfusun, 90’lı yıllarda nisbi bir artış hızı kazandığı ve 1981-1991 arasındaki 10 yıllık dönemde sağlanan %3,2 seviyesindeki artış oranının sadece 1991 ile 1995 yılları arasında gerçekleştiği ve ülke nüfusunun 8.047.000 kişiye ulaştığı görülmektedir. Özetle söylemek gerekirse, Avusturya’da önceki yıllarda yapılan tahminlerin üzerinde bir nüfus artış hızı gerçekleşmiştir. Bu durumun süreceği ilgililerce ayrıca kaydedilmektedir. 2000 yılında tüm ülke nüfusu içinde, çocuk ve genç nüfusunun %23 civarında olacağı, potansiyel mobilya tüketicisi olarak görülen 20 ile 40 yaş arası grubun genel nüfus içindeki oranının %30 (1991’de %32); 40 ile 60 yaş arasındaki, mevcut mobilyasını tamamlayıcı mahiyette ikinci veya yedek mobilya alıcısı olarak ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 18 adlandırılabilecek nüfus kesitinin oranının %26 ve 60 yaş üstü grubun da %21 olacağı, böylece 40 yaş üstü grubun hemen hemen ülke nüfusunun yarısını oluşturacağı tahmin edilmektedir (ortalama yaşam süresi: kadın-79,6 erkek-73,2) Ülke nüfusunun %6,6’sını (yaklaşık 530.000 kişi) yabancılar teşkil etmektedir. Avusturya’daki yabancılar içinde en büyük grubu Türkler (tahmini Türk nüfusu 160.000’dir) ve komşu eski Doğu Bloku ülkelerinin vatandaşları oluşturmaktadır. Yabancıların Avusturya’nın batısındaki eyaletlerle Viyana’da yoğun oldukları, sayılarının artışında nisbi bir hızlılık görüldüğü ve bu durumda, bu bölgelerdeki alım gücünün kısmen olumsuz etkilendiği kaydedilmektedir. 1981-1991 yılları arasında, Avusturya’da hane sayısının 3 milyon civarında olduğu, 1 veya 2 kişiden oluşan hane sayısının bu rakam içinde %58’lik (1.740.000 hane) bir paya sahip bulunduğu, bu rakamın da %30’unun (522.000 hane) tek kişilik yerleşimi temsil ettiği ifade edilmektedir. Hane sayısının yaş gruplarına göre dağılımı ise aşağıda verilmektedir.
* 39 yaşa kadar %30 * 40-59 yaş arası %36 * 60 yaşın üstü %34 Birinci grup büyük ölçüde tek başına yaşayanlardan, ikinci grup okul çağında çocuğu olan ailelerden (bu grupta tek yaşayanların oranı %20’dir), üçüncü grup ise genel olarak emeklilerden ve çoğunlukla yine yalnız yaşayanlardan oluşmaktadır.
Toplam ev ve daire sayısı 3.393.000 İkamete esas konut sayısı 2.967.000 İkinci konut sayısı 270.000 Gayrimeskun konut sayısı 156.000
İkinci konut olgusu, başlangıç için önemli bir mobilya talebi yaratmakla beraber, uzun vadede ek alımlara açısından düşük bir potansiyel oluşturduğu ifade edilmektedir. Evlerin büyüklüğü açısından ise, istatistiklere göre, 1981 yılında 77 m² olan ortalama alanın 1990’lı yıllarda 85 m²’ye yükseldiği anlaşılmaktadır. 90 m²’nin üzerindeki ev sayısı 1.115.000 adettir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 19 Avusturya’da yılda, ikinci konutlarda dahil, 43.500 yeni mesken inşa edildiği ve nüfusun %48’inin kendi mülkiyetinde olan meskenlerde oturduğu kayda değer diğer verilerdir. Avusturya’daki özel tüketim harcamaları içindeki mobilya, mefruşat vb. harcamaların 1994 yılındaki payı %9,3 olmuştur. Bu, %20 oranındaki KDV de dahil 56,6 milyar ATS (mobilya için 48,2 milyar ATS, ev tekstili için 8,3 milyar ATS) seviyesinde bir harcamaya tekabül etmektedir. Bu harcamalardaki yıllık artış trendi %5 seviyesindedir. 48,2 milyar ATS seviyesindeki mobilya harcamaları hane başına yıllık 16.000 ATS’lik bir değer oluşturmaktadır. Mobilya konusunda yapılan pazar araştırmalarında, mobilya alımını etkileyen unsurlar aşağıdaki dört başlıkta toplanmaktadır: a- Özel oto alımları b- Seyahat harcamaları c- Evlerin onarım ve bakımı d- Veraset yoluyla olan edinimler sonucu, tüketim eğiliminde oluşan değişiklikler Avusturyalıların %66’sının evleri ve bahçeleri için harcamak üzere daha fazla para kazanmayı arzuladıkları anlaşılmaktadır. C ve d şıklarında yer alan son iki faktör ise mobilya alımını olumlu yönde etkileyen hususlardır. Avusturyalıların %60’ının her yıl en küçük tamirattan meskenlerin tümüyle yenilenmesine kadar muhakkak surette bir faaliyette bulunduğu saptanmıştır. Özellikle meskenlerin tümüyle elden geçirilmesinin önemli ölçüde “yeni mobilya alımı” potansiyeli yarattığı bir gerçektir. Bunun yanında, ileride kendilerine ebeveynlerinden miras yoluyla gayrimenkul kalacak 14-39 yaş grubu (bu gruptakilerin yarısına miras yoluyla taşınmaz mal kaldığı, %20-25’inin ise yine bu yolla bahçeli ev edindiği bildirilmektedir) ev alımı için herhangi bir uzun vadeli borç yükü altına girmediğinden mobilya alımına daha çok para ayırmakta ve potansiyel mobilya alıcısı olarak değerlendirilmektedirler.
AVUSTURYA’DA TÜKETİCİ EĞİLİMLERİ Avusturya’da 1995 yılının sonunda, mobilya sektörü ile ilgili olarak yapılan bir sempozyumda, bir dizi anket ve araştırmaya dayanarak küçük ve orta ölçekli firmaların sektördeki şansının kısıtlı olduğu, ancak 10.000 m²’den daha büyük alanlarda satış yapan büyük firmaların şanslarının yüksek olduğu açıklanmıştır.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 20 Yapılan saptamalara göre; Avusturya’da mobilya tüketicileri 5 grupta toplanmaktadır.
1) Yerleşimde, oturma odasını önem açısından ön planda tutan “aile tipi” tüketici 2) Doğal malzemeleri ve renkleri tercih eden “çevreci” tüketici 3) Güncel dizaynı, canlı renkleri tercih eden ve genellikle yalnız yaşayan “dizayn” tüketicisi 4) “Marangoz” işi tüketici 5) Evi için para harcamaktan kaçınmayan “lüks sınıf” tüketici Avusturya’da mobilya tüketicisinin yaklaşık 1/3’inin (%36) fiyat uygunluğunu ön planda tuttuğu, yarıdan fazlasının (%53) önceliğinin ise kalite olduğu yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkan bir başka unsurdur.
DEĞERLENDİRME Avusturya mobilya pazarında, büyük mağazalar (çok katlı mobilya mağazaları) piyasada en çok tercih edilen mobilya alış-veriş noktalarıdır. Avusturya’nın AB’ne üye olduğu 1.1.1995 tarihinden itibaren bu ülkenin istatistik sisteminde yapılan uyum çalışmaları çok uzun sürdüğünden, 1995 yılına ait yalnızca sektörel bilgileri alabilmek mümkün olmuştur. 1994 yılında, Avusturya’nın 12,8 milyar ATS seviyesindeki genel mobilya ithalatından Türkiye 20,1 milyon ATS’lik pay almıştır. Bu rakamın toplam içindeki payı ise %0,16’dır. 1994 yılında Türkiye’nin Avusturya’ya yaptığı mobilya ihracatı içinde taşıt araçları için koltuklar ile metalden, plastikten ve diğer materyalden mobilya parçalarının bulunduğu dikkati çekmektedir. Avusturya’da Türk mobilyası tanınmamaktadır. Fuarlarla beraber büyük mal sirkülasyonunun gerçekleştiği zincir mobilya mağazaları için, ülkemizde sektörü tanıtan özel tanıtım faaliyetlerinin düzenlenmesi ve Batı Avrupa piyasalarına dolayısıyla Avusturya piyasasına girmenin etkili bir yol olduğu düşünülmektedir. Model, kalite ve fiyat açısından, Türk ürünlerinin Avrupa’da kendisine bir yer bulabilmesi için sektörün yerinde yani Türkiye’de tanıtılmasında büyük fayda görülmektedir. Avusturya’nın, eski Doğu Bloku Ülkeleri’yle (Çek Cum., Macaristan, Slovakya, Slovenya) çok yakın ticari ilişkileri bulunmaktadır. Türk firmaları piyasada bir yer edinene kadar, özellikle fiyat politikası açısından, fason imalat da dahil olmak üzere bu ülkelerle rekabet etmek zorunda kalacaktır. Ayrıca, Avusturya piyasasında “demonte mobilya” konusunda da çok kaliteli ürünler bulunmaktadır. Bu tip ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 21 mobilyada Alman ürünleri pazara hakimdir. Firmalarımızın bu kategoride rekabet şartlarını özellikle kalite açısından zorlamaları gerekmektedir. Kısa ve orta vadede yukarıda belirtilen hususlar önem arzetmekte olup, uzun vadede ise, özellikle klasik mobilyada üst düzey gelir grubunun piyasada aradığı ve tercih ettiği mal konumunda bulunan İtalyan, İngiliz ve Fransız mobilyalarıyla bir “Türk mobilyası” imajı oluşturmaya çalışılması yararlı olacaktır. Ayrıca, Avrupa’daki “çok katlı mağazacılık” alanında girişimde bulunmanın sektörün tanıtımına büyük katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ülkemiz mamüllerinin, seçilecek bir ülke ve bu ülkedeki bir bölgede (pilot bölge), yabancı ortaklarla veya tamamı Türk sermayesiyle kurulacak bir merkezde pazarlanmasının düşünülmesi, bu yönde bir sistem geliştirilmesinin olumlu sonuçlar vereceği düşünülmektedir. Bu yöntemin, sektördeki KOBİ’lerin dışa açılmaları bakımından da önemli bir çıkış noktası yaratabileceği, zira gerek mobilya sektörünün, gerekse çok katlı mağazacılık olgusunun KOBİ’lerin bünyesine paralellik gösterdiği düşünülmektedir. Avusturya’da çok katlı mobilya mağazaları 6 hafta civarında teslim süresi verilmektedir. Bütün bunların yanında, bu tür çok katlı mobilya mağazalarında, mutfak ve sofra eşyası vb. mamullerin de satıldığı düşünüldüğünde pazarlamanın birkaç sektörü birden kapsayacak şekilde yapılabileceği ortaya çıkmakta, yine bu sektörlerdeki KOBİ’lerin de böyle bir girişimden fayda sağlayabilecekleri sonucuna varılmaktadır. Bu sistem açısından model olarak alınabilecek kuruluşların başında, Avrupa’da yaygın bir örgütlenmeye ulaşmış bulunan IKEA adındaki İsveç firması gelmektedir. Ülkemiz firmalarınca oluşturulacak bu tür bir yapılanmada ağırlıklı olarak ülkemiz menşeli malların pazarlanması esas olmakla birlikte, diğer ülkelerde fason olarak imal ettirilen mallara da yer verilebilecek, iç dekorasyon da dahil olmak üzere komple hizmet sunulabilecektir. Satışı yapan mağazanın iç dekorasyon hizmeti de vermesi, çok katlı mağazacılık sitemine bir yenilik ve renk getirebilecek nitelikte bir olgu olarak değerlendirilebilmesi de mümkündür. Ayrıca, örneğe uygun mal gönderilmemesi, malın zamanında teslim edilmemesi, malda devamlılık olmaması (aynı kalitedeki malın bir iki parti ile sınırlı kalması ve kalitenin giderek bozulması) gibi olumsuzlukların önlenmesi için firma ve resmi kuruluşların daha fazla gayret göstermeleri yararlı olacaktır.
TÜRKİYE’NİN AVUSTURYA’YA İHRACATI
Türkiye’nin Avusturya’ya İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 312.240 292.930 341.346 Mobilya İhracatı 7.868 6.220 10.577
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 22 AZERBAYCAN MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Nüfusu 8 milyon 147 bin kişi olan Azerbaycan’da mobilya sektöründe ülkemizde olduğu gibi, belirli bölgelerde (örneğin Ankara Siteler) üretimde yoğunlaşma bulunmamaktadır. Üretim küçük atölyelerde değişik bölgelerde yapılmaktadır. Ülkemiz menşeli mobilya firmaları pazarda yerli, İran, İspanya, Romonya, İtalya, Polonya menşeli ürünlerle rekabet etmeye çalışmaktadır. Azerbaycan’da modüler ve kaplama mobilya klasik modellere göre daha az rağbet görmektedir. Klasik modeller, ağır ve masif takımlar alım gücü olan kesimlerin tercih sebebidir. Bu kesimler ise nüfusun %10’unun altındadır. Pazarın %10’luk bölümüne kalitesi çok yüksek ve ağırlıklı masif olan Türkiye, İspanya, İtalya, Romanya, Polonya menşeli ürünler hitap etmekte ve rekabet her geçen gün artmaktadır. Pazarın %90’lık alım gücü düşük bölümüne ise daha ucuz ve az kaliteli yerli, İran Türkiye, İtalya, Polonya ve Romanya ürünleri hitap etmektedir. Ülkede gelir düzeyinin düşük olması, yerli üretimde bir artış gözlenmesi, ülkemizden gelen ürünlerin karayolu ile taşınması maliyetleri artırmakta, bunun yanında nispeten daha ucuz olan Polonya ve Romanya menşeli ürünlerin demiryolu ile taşınması, İran’ın yol vergilerinden muaf olması nakliye masraflarını azaltmakta ve bu ülke ürünlerine fiyat avantajı sağlayarak, mukayeseli bir üstünlük sağlamaktadır. Diğer taraftan, modüler mobilya alanında faaliyet gösteren firmalarımızın en önemli rakibi ise İtalyan ve İspanyol menşeli ürünlerdir. Sektörde faaliyet gösteren firmalarımızla yaptığımız görüşmelerde yukarıda belirtilen ülkelerin mutlak fiyat avantajı sağlayarak piyasaya her geçen gün hakim olmaya çalıştıkları, firmalarımızın ise fiyat olarak rekabet etmekte zorlandıkları sonucu ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, Azerbaycan’a ithal edilen mobilya ürünlerine %15 gümrük vergisi, %18 KDV uygulanmakta olup, hiç bir kısıtlama bulunmamaktadır.
TÜRKİYE’NİN AZERBAYCAN’A İHRACATI
Türkiye’nin Azerbaycan’a İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 248.056 230.375 225.214 Mobilya İhracatı 3.728 2.949 2.682
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 23 CEZAYİR MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Cezayir, bir yandan dünya ile entegrasyon çabalarını sürdürürken, diğer yandan ithalatta korumacı politikasını halen devam ettirmektedir. Bunun yanısıra ülke gelirlerinin hemen hemen tümünün petrol ve doğal gaza bağımlı olması nedeniyle, Hükümet ithalatı caydırıcı, yatırımı teşvik edici ve sanayinin oluşmasına ve gelişmesine katkı sağlayıcı politikalar uygulamaktadır. Cezayir’de mobilya üretimi ve talebi yüksek olmakla birlikte kalite ve model olarak yeterli değildir. Çok sayıda mobilya mağazası olan Cezayir’de alım gücünün düşüklüğü nedeniyle tüketici tercihini ucuz üründen yana kullanmaktadır. İthal mobilyalar ise vergilerin de yüksekliği nedeniyle çok yüksek fiyatlara satılmaktadır. İthalat İspanya, İtalya ve Fransa’dan yapılmaktadır. Cezayir’de çek-yat türü mobilyalara talep fazladır ve bunların yerli üretimi bulunmamaktadır. Mobilya ithalatında %30 gümrük vergisi ve %17 KDV uygulanmaktadır. Yatak odası ve diğer bir kısım mobilya için bu vergilere ilave olarak %48 oranında “Geçici İlave Vergi” uygulanmaktadır. Bu vergiler 2006 yılı başına kadar %12’lik dilimler halinde kaldırılacaktır. Cezayir’e ihracatta, ihracatçılarımızın karşılaştıkları en büyük sıkıntı para transferinde yaşanmaktadır. Parası konvertibl olmayan ve bankacılık sistemi ve düzenlemeleri zamana ayak uyduramamış olan Cezayir’de mal bedellerinin transferi bazı hallerde aylarca gecikebilmektedir. Bunun yanısıra, Cezayir’e ihracatımız genellikle vesaik mukabili yapılmaktadır. İhracatçılarımızın akreditifle çalışmanın yaratacağı formaliteler ve mali yük nedeniyle bu ihracat şeklini tercih ettikleri bilinmekle birlikte, bir yandan para transferinde yaşanan gecikmeler, diğer taraftan Cezayir’de yeni yeni oluşmaya başlayan özel sektörün iş ve çalışma disiplininin yetersizliği, kurumsallaşma ve ihtisaslaşmanın bulunmayışı başka sıkıntıları beraberinde getirmektedir. Nitekim, vesaik mukabili satışlarda ihracatçının sipariş ettiği malı almaktan vazgeçerek Gümrüğe terk etmesi çok sık karşılaşılan bir durumdur. Cezayir’e ihracat yapacak firmaların vesaik mukabili yerine yabancı bir bankanın akreditifi veya teyidli akreditifle çalışmaları tavsiye edilmektedir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 24 Ayrıca, Cezayir Türkiye’den yapılan ithalatta fatura üzerinde ilgili Ticaret Odası’nın mühürünü aramaktadır. Fatura üzerinde bu mühürün bulunmaması halinde gümrük işlemleri başlatılmamakta ve faturanın Türkiye’ye geri gönderilmesi zarureti doğmakta bu da işlemlerin gecikmesine neden olmaktadır. İhracatçıların faturalarını ilgili Ticaret Odalarına onaylattırmaları önem taşımaktadır.
TÜRKİYE’NİN CEZAYİR’E İHRACATI
Türkiye’nin Cezayir’e İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 407.645 383.461 421.964 Mobilya İhracatı 474 448 1.123
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 25 GÜNEY AFRİKA MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Güney Afrika Cumhuriyeti’nde ormancılık küçük ancak gelişmekte olan bir sektördür. Ticari amaçla kullanılan ormanlar 1.2 milyon hektar olup, ülke yüzölçümünün % 1’ini oluşturmaktadır. Mobilya sektörü de bu ilerlemeye bağlı olarak gelişme göstermektedir. Diğer ürünlerde olduğu gibi mobilya sektöründe de, gelir dağılımındaki adaletsizliğin bir sonucu olarak zengin ve dar gelirli kesime hitap eden iki farklı piyasa mevcuttur. Yerli üretimde kaplamadan çok masif ağaç özellikle meşe ağacı kullanılmakta ve yaygın yerleşimin bir zorunluluğu olarak çok parçalı ve parçaların birbirinden bağımsız satıldığı bir piyasa söz konusu olmaktadır. Ancak, kaplama mobilyanın fiyatının masif ağaçla kıyaslanamayacak ölçüde cazip ve ebatlarının daha müsait olması kaplama mobilya piyasasının hızla gelişmesine ve bu tür ürünlerin tercih edilmesine neden olmaktadır. Güney Afrika Cumhuriyeti’nde siyah nüfusun belirli bir bölümü hala, teneke ev olarak tabir edilen ve tenekelerin birleştirilmesiyle yapılan tek odalı kapalı alanlarda yaşamaktadır. Hükümetin üzerinde durduğu önemli konulardan biri de, siyah nüfusu alt yapısı tamamlanmış 40 metre kare civarında inşa edilen kalıcı konutlara yerleştirmektir. Bu konutların yaygınlaşması iç piyasa da bahsi edilen kaplama ve portatif mobilyalara olan ihtiyacın artmasını beraberinde getirecektir. Ülkemizde uzun yıllar yaygın olarak kullanılmış olan yataklı kanepeler çok amaçlı kullanılabilmeleri, ayrıca, farklı ebatlarda üretiliyor olmaları nedeniyle Güney Afrika piyasası için uygun bir ürün çeşididir. Ülkenin ikliminin müsait olması ve zengin beyazların özellikle tercih ettiği büyük ve müstakil yerleşim sebebiyle, bahçe mobilyasının da piyasada kayda değer bir ağırlığı vardır. GAC mobilya piyasası açısından değerlendirme yapıldığında, ülkemizdeki üretim yapısı ve ihracat kapasitesi, ayrıca, GAC gelişen ve değişen hayat standartları ve yaşam tarzı dikkate alınarak bahçe mobilyası ile birlikte, mutfak ve banyo mobilyaları açısından piyasanın müsait olduğu sonucuna varılmaktadır. Ülkede mobilya sektörünün bir arada bulunduğu Gezina (Pretoria) isminde ufak bir banliyö dışında, önemli bir merkez veya bölge olmadığı gibi, satışı da daha çok mağaza zincirleri vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle, Güney Afrika piyasasına girişte ihracatçımız açısından dikkate alınması gereken noktalar; piyasaya belirli bir tanıtımla veya reklam olanaklarının kullanılarak girilmesi, mağaza zincirlerine mal akışının gerçekleştirilebilmesi veya büyük şehirlerin birinde veya
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 26 birkaçında show-room açılmasıdır. Ayrıca mobilya sektörü ile birlikte kulplar, düğmeler ve menteşeler gibi mobilya aksesuarları da ihracatçılarımız için uygun ürün grupları olarak değerlendirilmektedir.
TÜRKİYE’NİN G.AFRİKA’YA İHRACATI
Türkiye’nin G.Afrika’ya İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 58.964 71.049 77.871 Mobilya İhracatı 410 299 305
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 27 DANİMARKA MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Danimarka Mobilya Sanayi 2000 yılı rakamlarıyla 19.380 milyon DKK (Danimarka Kronu) üretim yapan 500 firmadan oluşmaktadır. Sanayide yaklaşık 22.000 çalışan bulunmaktadır. Ülke büyüklüğü gözönüne alınarak yapılan kıyaslamada, Danimarka mobilya üretimi ve ihracatında dünyanın en büyük ülkesi konumundadır. Üretimin %75’inden fazlasının ihraç edildiği (yaklaşık 15.400 milyon DKK) mobilya sanayii, Danimarka’nın en büyük beşinci sanayidir. Danimarka mobilya üreticileri ürünleri için çeşitli satış mağazalarını kullanmaktadır. Bunlar; satınalma zincirlerine ve zincir mağazalara satış, kişisel mobilya perakendecilerine satış, temsilcilikler yoluyla satış, donanım projeleri sözleşmeli satışları, franchising mağazalarına perakende satış vb. tüm satışlar çok hassas teslim şartlarıyla paralellik arzetmektedir. Danimarka mobilya üretimi üç ana kola dağılmaktadır;
• Danimarka mobilya üretiminin en büyük bölümü özel evler için üretilen mobilyalardan oluşmaktadır. Uzmanlaşılmış kategoriler şunları içermektedir: çocuklar ve gençler için mobilyalar, yatak odası, yemek odası, ev-ofis mobilyası vb. mobilyalar. Flat-pack mobilya ve suntadan mobilya diğer uzmanlaşılmış alanlardır. Ancak, masif ağaçtan mobilya konusunda Danimarka üreticileri tüm dünyada tercih konusu olmaktadırlar.
• Danimarka’da üretilen ve iş yerleri için yapılan mobilyalar, tüm dünyadaki iş yerlerinin, kuruluşların ve kamu alanlarının donatılması açısından profesyonel mimarlar, inşaatçılar ve girişimciler tarafından tercih edilmektedir.
• Tasarım mobilyası nedeniyle, 1950’den beri Danimarka, uluslararası mobilya sahnesinin ön saflarında yer alan bir üne sahiptir. Çok iyi tanınan mimarların klasik tasarımları ve yeni nesil yaratıcı mobilya tasarımcıları, Danimarka mobilya sanayinin hem yerini muhafaza etmesini hemde sürekli yenilenmesini sağlamaktadır. Danimarka tüketicisi tasarıma son derece meraklı bir tüketici grubunu oluşturmakta ve özellikle mobilya, aydınlatma alanlarında isim yapmış tasarımcıların ürünlerini almaya gayret göstermektedirler. Sözkonusu tasarımcıların ürünlerinin yüksek
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 28 fiyatlara satılması, düşük gelirli tüketici grubunun da anılan tasarımların benzeri taklitlere yönelmeleri sonucunu beraberinde getirmektedir. Bunun dışında, fabrikasyon mobilya ürünleri konusunda da hareketli bir pazar bulunmaktadır. Özellikle, Ikea, Ilva vb firmaların satışları oldukça iyidir. Danimarka’da eski evlerin yıkılmayıp restorasyona tabi tutulmaları da sözkonusu pazarı canlı tutan bir diğer unsurdur. Danimarka, mobilya üretimi dışında mobilya ticareti de yapmaktadır. Ülkenin 6 milyar DKK’na yakın ithalatına karşılık, 15,5 milyar DKK civarında ihracatı vardır. Mobilya sektörünün ihracatı, Danimarka’nın toplam ihracatının %3,6’sına tekabül etmektedir. Danimarka’da ihracatın GSYİH içindeki payının %32 civarında olduğu gözönüne alındığında anılan sektörün önemi daha net olarak ortaya çıkmaktadır. Diğer taraftan, ülkemizin Danimarka’ya olan mobilya ihracatı 2001 yılında bir önceki yıla kıyasla %40 düşüşle 4 milyon DKK olarak gerçekleşmiştir. Sözkonusu düşüş 2002 yılının ilk üç aylık verilerinde de gözlenmektedir. Bunun başlıca nedenleri, ülkemiz mobilya üreticisi firmaların yabancı dil sorunları, uzakdoğu rekabeti ve İskandinav tarzı mobilya üretimin ülkemiz klasik tarzından farklı olmasıdır.
TÜRKİYE’NİN DANİMARKA’YA İHRACATI
Türkiye’nin Danimarka’ya İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 199.079 219.025 271.670 Mobilya İhracatı 1.306 2.478 3.422
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 29 FRANSA MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Türkiye ile Fransa arasındaki ikili ticaret 1 Ocak 1996 tarihinden bu yana yürürlükte bulunan Gümrük Birliği kuralları çerçevesinde gerçekleşmekte olup, mobilyalar Fransa’ya ithalatta gümrük vergisinden muaftır. Fransa’nın mobilya ithalatında mevzuat açısından özel bir talebi olmayıp, özellikle insan güvenliğini ilgilendiren yönleri itibariyle mobilyalarda bulunması gerekli koşullar Tüketici Kanununun ilgili maddelerinde belirtilmektedir. Fransız mobilya sektörü, yoğun ve güçlü dağıtım firmaları karşısında çok dinamik bir yapı arzetmektedir. Büyük dağıtım firmaları, özellikle orta ve küçük seri mobilya üreticilerini takip etmektedir. Sektörün 2001 yılı içinde gösterdiği performansta bir önceki yıla oranla çok büyük bir ilerleme kaydedilmemiş, üretim (mutfak ve banyo mobilyaları haricinde ) özellikle 2001’in son üç aylık döneminde gerilemiştir. İhracatta ise 2001 yılı itibariyle gerileme görülmüş, sektörün dış ticaret açığı giderek artma eğilimi göstermiştir. 2001 yılı itibariyle Fransa’nın mobilya üretimi 9,5 milyar Euro, mobilya ihracatı 2,5 milyar Euro, mobilya ithalatı ise 4 milyar Euro olarak gerçekleşmiştir. 1999 yılı itibariyle Fransa’nın dünya mobilya sektörü içindeki payı %4,1 olarak tespit edilmiştir. Fransa’nın mobilya ithalatı ve ihracatındaki önemli ticari partnerleri başta İtalya, Belçika, Almanya ve İspanya olmak üzere AB ülkeleridir. Fransa’da mobilya tüketimi, özellikle 1990’lı yılların sonunda büyük bir aşama kaydetmiştir. Yeni nesil tüketicilerin talepleri, geleneksel tüketici profilinin değişmesine neden olmuştur. Bu çerçevede, Fransa’daki mobilya satışları daha az sıklıklarla ancak daha kalitatif olarak gerçekleşmektedir. Mobilya tüketiminde ilk sırayı kit halindeki mobilyalar almaktadır. Ekonomideki küreselleşme kapsamında dış pazarlarda rekabet edebilirlik açısından Fransız mobilya firmalarında giderek büyük grupların bünyesine girme eğilimi artmaktadır. TÜRKİYE’NİN FRANSA’YA İHRACATI
Türkiye’nin Fransa’ya İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 1.569.848 1.656.968 1.895.290 Mobilya İhracatı 9.145 9.403 11.705
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 30 HOLLANDA MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Herşeyden evvel belirtmek gerekir ki, Hollanda’ya yönelik ihracatımızda herhangi bir ticari engelleme bulunmamaktadır. Ancak, AB üyesi ülkelerde olduğu gibi, Hollanda’da da çevre ve ürün standartlarına çok önem verilmektedir. Bu bağlamda, pazarlamada en önemli unsur olan fiyatın yanısıra AB kalite standartlarına ve çevre standartlarına uyum, alıcı ile sağlam hukuki temellere dayalı kontratlara bağlı olarak ticaret yapma, alıcı talebine ve mukaveleye uygun malı zamanında teslim etme, sadece mobilyada değil tüm ihracat kalemleri için dikkat edilmesi gerekli hususlardır. Ayrıca, Hollandalı alıcı stok maliyetinden kaçındığı için talebini küçük partiler halinde yapmayı tercih etmektedir. Dolayısıyla, bu da ticaretin geliştirilmesi için uyulması gereken önemli şartlardan biridir.
TÜRKİYE’NİN HOLLANDA’YA İHRACATI
Türkiye’nin Hollanda’ya İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 932.302 874.182 892.416 Mobilya İhracatı 9.044 10.438 11.022
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 31 İNGİLTERE MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
İngiltere, 1988 Mobilya ve Döşeme Yönetmeliği ile döşeme mobilyaları, döşemeler ve diğer döşeme içeren ürünler için ateşe dayanıklılık kriterini oluşturmuştur. Bu yönetmelik şu ürünleri içermektedir:
• çocuk mobilyalarını da içine alan özel kullanımlı mobilyalar • yataklar, yatak başlıkları, değişik büyüklüklerde somyalar • çek-yat, diğer yatak olabilen kanepeler • çocuk odası • oturmak için kullanılan bahçe mobilyaları • karavan mobilyaları • minderler,yastıklar • Ayrıca, kenarları gevşek ve sıkı olan mobilya örtüleri de yönetmelik kapsamına girmektedir. Ancak, uyku tulumu, yatak örtüsü, somya örtüleri, yastık kılıfları, perde ve halılar yönetmelik dışındadır. 1 Mart 1993’den itibaren, 1950’den önce yapılanlar hariç tüm mobilyalar bu kriterlere uyum sağlayacaktır. Bununla beraber, bu yönetmelik ihrac mobilyalara, 1950’den önce üretilen mobilyalara ve bu tarihten önce döşemesi yenilenen ürünlere uygulanmamaktadır. Somyalar, yastıklar, minderler ve mobilya örtüleri hariç tüm mobilyalar satış noktasında açıklayıcı bir etiket taşımak zorundadır. Mobilyaların doğru etiket taşımasının sağlanması perakendecilerin sorumluluğundadır. Ticari Standartlar Ofisi ürün ve gerekli belgeleri teftiş etme gücüne sahiptir. 1 Kasım 1988’den itibaren, üreticiler ve mobilya ithalatçıları kendilerinden istenildiği takdirde, yetkili birimlere ürünlerinin yönetmeliğe uygunluğu konusunda bilgi vermek zorundadır. Bu bilgiler; mobilya ve parçalarının uygunluk test sonuçları, etikette verilen bilgiler ve mobilya üzerindeki işaretleri içermektedir. Yönetmeliğin 1-5 sayılı listelerinde bu testler ayrıntılı olarak hatırlatılmaktadır. Testler BS (British Standards) 5852:Bölüm 1(1979), BS 5852:Bölüm 2(1982) veya BS 6807: (1986)’a dayanmaktadır. Sigara testleri alevsiz sigara kullanılarak yapılmaktadır (IS 0-Ignition Source). Kibrit
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 32 testi küçük bir gaz alevi (IS 1) kullanılarak yapılmaktadır. IS 2 daha büyük bir gaz alevi testidir. IS 5 ise ahşap testidir. Bunların hepsi Standard’da tanımlanmaktadır.
TÜRKİYE’NİN İNGİLTERE’YE İHRACATI
Türkiye’nin İngiltere’ye İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 1.829.400 2.036.826 2.174.892 Mobilya İhracatı 4.506 3.437 5.062
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 33 İRAN MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
İran’da yürürlükte bulunan ithalat mevzuatı gereğince Ticaret Bakanlığından ön izin almak kaydıyla mobilya ithalatına izin verilmekte, ithalat sırasında %1oranında gümrük vergisi, %44-80 arasında değişen ticari kazanç vergileri ödenmesi gerekmektedir. Yabancı menşeli mobilyaya yoğun bir ilgi ve talep olmasına rağmen vergi oranlarının yüksek olması nedeniyle mobilya ithalatı cazip bulunmamaktadır. Ancak, mobilya sanayiinde kullanılan çeşitli makinalar, aksesuarlar, ara ve ham maddeler ithalatı bulunmakta ve Tahran Ticaret Müşavirliği’ne çok miktarda ithalat talebi ulaşmaktadır. Söz konusu talepler MDF, sunta, aksesuarlar üzerinde yoğunlaşmaktadır. Diğer taraftan, mamul mobilya ithalatının ithalatta alınan vergilerin yüksek oranlı olması nedeniyle çok kısıtlı olması çerçevesinde İran’da bu alanda yatırım yapılmasını gündeme getirmektedir. İran’da yürürlükte bulunan yatırım mevzuatı çerçevesinde yapılacak yatırımın niteliğine göre değişen oranlarda, üretimde kullanılacak ara ve ham maddeler ithalatında gümrük oranlarında %50’ye kadar indirim yapılabilmektedir. Ancak, Salafchegan, Jolfa gibi Özel Ekonomik Bölgelerde (Special Economic Zones) yatırım yapılması halinde bazı teşvik tedbirleri uygulanmaktadır. Diğer taraftan, İran Ekonomi ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Yatırımlar ve Ekonomik-Teknik Yardım Örgütü bünyesinde İran’da yapılacak yabancı yatırımlarla ilgili ayrıntılı bilgilerin temini mümkün bulunmaktadır. İran’da yapılacak yatırımlarda ülke içinde yaratılacak katma değer oranında gümrük vergilerinde indirime gidilmekte, yürürlükteki ithalat mevzuatı çerçevesinde Ticaret Bakanlığı’ndan ön izin almak kaydıyla mobilya ithalatına izin verilmekte, ithalat sırasında %10-15 arasında değişen gümrük vergisi, %120-200 arasında değişen ticari kazanç vergisi ödenmesi gerekmektedir. Öte yandan, 1-5 Ocak 2003 tarihinde Tahran’da düzenlenecek olan “Uluslararası Mobilya ve İç Dekorasyon Aksesuar ve Ekipmanları Fuarı” mobilyacılık alanında İran’da mevcut bulunan imkanların yerinde tesbiti ve yapılabilecek işbirliği konularının belirlenmesi açısından önemli bir fırsat oluşturmaktadır.
İRAN’DA MOBİLYA SEKTÖRÜNE UYGULANAN VERGİLER G.T.İ.P. Gümrük Vergisi Ticari Kazanç Vergisi İthalat ($) İhracat ($) 9401 %1 %44 182.491 2.110.870 9402 %1 %20 659.003 87.356 9403 %1 %47 57.606 13.143.376 9404 %1 %47 70.910 134.751 9405 %1 %59 1.620.387 5.149.253 9406 %1 %47 62.099 1.025.128
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 34 TÜRKİYE’NİN İRAN’A İHRACATI
Türkiye’nin İran’a İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 157.815 235.785 360.536 Mobilya İhracatı 9 63 902
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 35 İSRAİL MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
İsrail mobilya sanayii yaklaşık 2,130 işletme ve 14,000 çalışanı bünyesinde bulundurmakta olup, söz konusu sektörde firmalar aşağıda sıralanan 5 grupta toplanmaktadır. Mikro İşletmeler : 10 civarında çalışanı olan bu tip işletmeler, sipariş usulü küçük parçalar üretmek ya da mobilya onarımı yapmak üzerinde yoğunlaşmışlardır. Bu nitelikte yaklaşık 1950 civarında firma olup toplam ciroları yıllık 300 milyon $ düzeyindedir. Küçük İşletmeler : 30 civarında çalışanı olan bu tip işletmeler, daha büyük mobilya firmalarından aldıkları siparişleri üretmektedir. Üretim hatları oldukça kısıtlı olan bu firmaların toplam sayısı 117 olup, yıllık toplam ciroları 175 milyon $’ı düzeyindedir. Orta Ölçekli İşletmeler : 30 ila 75 arasında çalışana sahip olan bu tür işletmelerin üretim bantlarında farklı düzeylerde teknoloji kullanımı söz konusudur. Bu tip firmaların bir bölümü küçük çaplı pazarlama faaliyetlerinde de bulunmaktadırlar. İsrail çapında yaklaşık 45 kadar olan bu orta ölçekli işletmelerin yıllık toplam ciroları 130 milyon $ civarındadır. Büyük İşletmeler : Mevcut durum itibariyle yaklaşık 15 civarında olan büyük ölçekli mobilya üreticisi firmalar, 75 ila 150 arasında çalışan istihdam etmekte ve yıllık 120 milyon $ üzerinde toplam bir ciro yapmaktadırlar. Bu firmalarda modern üretim teknikleri ve ekipmanları kullanılmaktadır. Büyük Anonim Şirketler : 150’den fazla çalışan istihdam eden bu tür şirketlerden İsrail’de 10 adet mevcut olup, yıllık toplam ciroları yaklaşık 320 milyon $’dır. Söz konusu şirketlerde, ileri teknolojiler kullanılarak ve yeni tasarımlar yaratılarak üretim yapılmaktadır. Ayrıca, üretilen ürünlerin satış, dağıtım ve tanıtım faaliyetleri de yine söz konusu firmalarca yapılmaktadır. İsrail’deki yerli üretim önemli ölçüde ofis mobilyaları üzerinedir. Nitekim bu alandaki yerli imalat, talebin %80’ini karşılamaktadır (1998 yılı rakamlarıyla). Yıllık mobilya satışlarına bakıldığında ise, otel ve restoran mobilyaları da dahil olmak kaydıyla yaklaşık 1,3-1,5 milyar $ seviyelerine ulaşıldığı görülmektedir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 36
İSRAİL MOBİLYA DAĞITIM AĞI İsrail’de mobilya sektörü ürünlerinin perakende satışa yönelik dağıtımı 2 yoldan yapılmaktadır. Bunlardan ilki organize dağıtım, diğeri ise ademi merkeziyetci dağıtım (decentralized distribution). Her iki uygulamanın pazardaki ağırlıkları değerlendirildiğinde ise; ademi merkeziyetci dağıtım sisteminin daha çok kullanıldığı görülmektedir. Nitekim, ülke genelinde 50 ila 150 m2‘lik alanlarda hizmet veren 500 civarında mobilya satış mağazası bulunmaktadır. Buna mukabil yerli yada yabancı ortaklı firmaların kendilerince kurulmuş pazarlama zincirleri ve fabrika satış (outlet) mağazaları vardır. İsrail’de Mobilya satış işinde çalışan 250 kişi olduğu bilinmektedir.
İSRAİL MOBİLYA İTHALATI İsrail’deki yerel üreticiler tarafından gerçekleştirilen 1 milyar $ civarındaki yıllık satışın yanı sıra, İsrail pazarına yıllık olarak 250 milyon $ tutarında mobilya ithal edilmektedir. İthal edilen mobilyaların büyük bölümü (%90) AB üyesi ülkeler ve ABD menşelidir. Son yıllarda ülkemizden de kaydedeğer ölçülerde mobilya ihracatı gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, 90’lı yıllarda İsrail’de inşa edilen büyük otellerin bir bölümünün mobilya ihtiyacı Türk firmalarınca karşılanmıştır.
Yıllar İtibariyle İsrail’in Mobilya İthalatı
İthalat Yıllar Yıllık Değişim (1.000 $) (CIF) 1996 252,000 16.2% 1997 264,000 4.9% 1998 257,000 -2.9% 1999 240,000 -6.7%
2000 yılında İsrail’in mobilya ithalatında ilk on ülke arasına giren Türkiye’den toplam 12 milyon $’lık ithalat gerçekleştirilmiştir. Konuyu dış ticaret rejimi açısından değerlendirdiğimizde ise, yakın geçmişe kadar AB ve ABD’nin, İsrail ile aralarındaki tercihli anlaşmalar vasıtası ile ülkeye yoğun bir ihracat gerçekleştirmekte olduğu gözlenmektedir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 37 Ülkemiz açısından incelediğimizde ise, Mayıs 1997’de yürürlüğe giren ve indirim takvimleri 2000 yılında tamamlanan Türkiye-İsrail Serbest Ticaret Anlaşması hükümleri çerçevesinde iki ülke arasında, diğer sanayi ürünleri gibi, menşe kurallarına uymak kaydıyla, mobilyalar da sıfır gümrük vergisine tabidir. Üçüncü ülkeler bakımından değerlendirme yapıdığında ise, 9401 ve 9403 nolu GTİP pozisyonları altında yer alan ürünlerin ortalama gümrük vergilerinin %12 olduğu görülmektedir. Diğer taraftan, iç piyasayı düzenleme ve yerli üretimi destekleme amacı güden satın alma ve koruma vergileri de, ihtiyaca binaen, söz konusu ürünlere tatbik edilmemektedir. Buna mukabil, diğer ürünlerde olduğu gibi mobilyada da KDV oranı %17’dir.
İSRAİL’İN MOBİLYA İHRACATI İsrail mobilya sektörü iç piyasadaki ihtiyacı tam olarak karşılayamamakla birlikte, yıllık 40 milyon $ tutarında ihracat gerçekleştirmektedir (ağırlıklı olarak ofis mobilyaları). İsrail’in mobilya ihracatında temel olarak kullandığı yöntemler; yabancı dağıtım şirketleri ile bayilik anlaşması aktedilmesi, know-how anlaşmaları yapılması ya da uluslararası ihaleler ve özel siparişler alınması olarak özetlenebilir.
İSRAİL MOBİLYA PİYASASINDAKİ BAZI GENEL EĞİLİMLER İsrail’de, büyük oturma, yemek takımları ve benzeri ürünlerden ziyade daha küçük ve münferit olarak kullanılabilen parçalar üretilmektedir. Filistin Özerk Bölgesi’ne yönelik ithalat İsrail üzerinden yapılmakla birlikte İsrail ve Filistin tüketicilerinin mobilya tercihlerinde önemli farklılıklar bulunmaktadır. Filistin kesiminde geleneksel tarzda büyük ve çok parçalı mobilya grupları talebi olduğu ve daha çok kadife ağırlıklı ağaç oyma klasik mobilyalar tercih edildiği bilinmektedir. İsrail’de ise, mobilyalarda pamuklu (kadife, koton gibi) döşemenin yanısıra önemli ölçüde deri de kullanılmaktadır. Gerek ofis gerekse ev mobilyalarında gerçek ve suni deriden üretilmiş ürünlerin önemli bir yere sahip olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. İsrail genel itibariyle alım gücü oldukça yüksek bir nüfusa sahip olmakla birlikte, tüketicilerin marka dışında kaliteli ve ağır mobilya tercihi yerine daha çok tek parça ve ucuz ürünlere yöneldikleri gözlenmiştir. Nitekim, İsrail’de düzenlenen fuarlara katılan Türk mobilya firmalarından tek parça koltuk işi (çek-yat) yapan firmalar önemli siparişler alırken tam takım mobilya üreten firmalara talep olmamıştır.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 38 Ancak, yüksek fiyatla satılacak mobilyalarda diğer birçok üründe olduğu gibi markalar arası rekabet söz konusu olacak ve rakip İtalyan ve Amerikan firmalarının markaları olacaktır. Bunların yanısıra son dönemde (Nisan 2001), Netanya şehri yakınlarında kurulan İsveç menşeli IKEA firması mobilya sektörüne farklı bir yön kazandırmıştır. IKEA’nın açılmasından sonra; tüketici tarafından monte edilebilen, birbiriyle uyumlu parçalardan müteşekkil olması nedeniyle modüler olarak da satın alınabilen ve göreceli olarak daha ucuz olan bu ürünlerin satışlarında büyük artış olmuştur. Bu durum, Israil’deki mobilya tüketim eğilimini de hızlandırmıştır. Diğer taraftan, İsrail’deki özellikle 5 yıldızlı otellerin çoğunun döşemesi ve mobilyası “anahtar teslimi proje” şeklinde bazı Türk firmalarınca yapıldığından, tasarım ve yoğun üretim yapan firmalarımızın bu pazardan pay almasının mümkün olduğu düşünülmektedir.
TÜRKİYE’DEN YAPILAN MOBİLYA İTHALATI 1999 yılı rakamları ile ülkemiz İsrail’e mobilya ihracatı yapan ilk on ülke arasında yer almaktadır. Daha ayrıntılı olarak değerlendirmek gerekirse, bahsekonu yılda İsrail’e yönelik mobilya ihracatımızın en çok 9401.61 (bambu, sepetçi söğüdü vb. malzemelerden üretilen içi doldurulmuş oturmaya mahsus mobilyalar) ve 9403.60 (yemek ve yatak odalarıonda kullanılan ahşap mobilyalar) nolu GTIP’lerde yer alan ürünlerde yoğunlaştığı görülmektedir. Diğer taraftan, İsrail’li ithalatçıların Türkiye’den mobilya ithal etme eğilimlerinin oldukça yoğun olduğu görülmektedir. İsrail pazarındaki payımız 1999 rakamları ile 9401 nolu GTIP’de %3,07 ve 9403 nolu GTIP’de %4,36 seviyesinde kalmıştır. 2000 yılı verilerini değerlendirdiğimizde ise; yine ülkemizin İsrail’in mobilya ithalatı yaptığı ilk on ülke içinde yer aldığı ortaya çıkmaktadır. 2000 yılı itibariyle ülkemizin, rakamsal olarak ihracatında bir artış görülmekle birlikte oransal olarak bir önceki yıla yakın şekilde 9401 nolu GTIP’de %3,02 ve 9403 nolu GTIP’de %4,67 seviyesinde bir paya sahip olduğu görülmektedir. 6’lı bazda bir değerlendirme yaptığımızda ise, 2000 yılı için israil’e yönelik mobilya ihracatımızın yine 94.01.61 (bambu, sepetçi söğüdü vb. malzemelerden üretilen içi doldurulmuş oturmaya mahsus mobilyalar) ve 94.03.60 (yemek ve yatak odalarıonda kullanılan ahşap mobilyalar) nolu GTIP’lerde yer alan ürünlerde yoğunlaştığı görülmektedir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 39 Türkiye’nin İsrail’e İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 585.239 650.142 805.218 Mobilya İhracatı 10.342 12.943 14.029
İSRAİL MOBİLYA ÜRETİCİLERİ BİRLİĞİ Üyeleri arasındaki işbirliği ve dayanışmayı arttırarak İsrail Mobilya sektörünün gelişmesini amaçlayan Birlik, düzenli toplantılar paneller ve diğer organizasyonlar vasıtasıyla üyeleri arasında bilgi ve tecrübe alışverişinin artmasına yönelik ve üyeleri arasında ortak iş imkanları yaratılmasına dönük çalışmalar yürütmektedir. Ayrıca, İsrail Mobilya Üreticileri Birliği tarafından iki ayda bir yayınlanan bir dergi mevcuttur. Anılan kurumun irtibat bilgileri ve üye listesi aşağıda yeralmaktadır.
Mr. Marcelo Shemer (Genel Sekreter) The Israel Association of Furniture Manufactures The Manufactures’ Association of Israel P.O.B. 50022 Tel-Aviv 68125, Israel Phone 972-3-5198846/7, Fax 972-3-5198717. E-mail: [email protected] Öte yandan, bir aracı kuruluş vasıtası ile anılan Birliğin katkılarıyla, Eylül 2002 İsrail’de bir mobilya fuarı düzenlenmesi öngörülmektedir.(Her yıl aynı dönemlerde düzenli olarak gerçekleştirilir)
21/09-28/09/2002 “Furniture 2002” Organizatör:Tim Exhibits and Fairs Tel: 972-3-5173828
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 40 İSVEÇ MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Toplam nüfusu yaklaşık 8.9 milyon olan İsveç piyasasında, dünyaca tanınmış bir çok markalı ürün satılmaktadır. Enflasyon oranı çok düşük (%2,9) olan İsveç’de, bütün mallar için uygulanan KDV oranı %6-25 arasında değişmektedir. Bu oran mobilya sektöründe %25’dir. Bu piyasanın Türk ihracatçıları tarafından denenmesinde ve temsilcilik veya mağaza açılarak ticaret yapılmasında fayda görülmektedir. İsveç’te bir iş yeri açmak ve ticari faaliyette bulunabilmek için, bankada 100.000 SEK tutarında bir hesabın bulunması ve İsveç’te oturma müsadesi bulunan bir kişinin şirkette yer alması yeterlidir. Bankalar İsveç Kronu (SEK) üzerinden çalışmakta ve Dolar, Euro transferi o günkü kur üzerinden yapılmaktadır. İthalat ve ihracat faaliyetlerinde herhangibir kısıtlama bulunmamaktadır. Türkiye’den yapılacak mobilya ithalatında gümrük vergisi alınmamaktadır. İsveç mobilya sektöründe çeşitli tarzlarda ürünler bulunmakla birlikte, genel olarak toplumun mobilya tercihinin sağlam, rahat ve sade mobilya yönünde olduğu görülmektedir. AB üyesi olmasına rağmen, henüz Avrupa Para Birliği’ne katılmamış olan İsveç’in en fazla ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler, AB üyeleri ve Merkezi Doğu Avrupa ülkeleridir. Türkiye mevcut potansiyeli ile önemli bir pazar konumundadır. Stockholm, Göteborg, Malmö ve Hensingborg İsveç’in büyük kentleri ve dağıtım merkezleridir. İsveçli firmalar ile yapılacak ticari ilişkilerde; firmaların ve ürünlerin tanıtımı için karşılıklı temasa geçilmesi, ziyaret programları çerçevesinde üretim yerlerinin ve ürünlerin broşürler, video bantları gibi görsel yöntemler ile tanıtımının yapılması halinde, ihracatın artırılması mümkündür. Ayrıca, İsveç’te düzenlenen ticari fuarlara katılmanın tanıtım ve ticari bağlantı kurmak açısından yararlı olacağı düşünülmektedir.
TÜRKİYE’NİN İSVEÇ’E İHRACATI
Türkiye’nin İsveç’e İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 182.573 199.588 214.132 Mobilya İhracatı 525 1.129 1.672
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 41 JAPONYA MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Japonya mobilya piyasası son yıllara kadar yerli mobilya üreticilerinin hakimiyeti altında bulunmaktaydı. Ancak, son yıllarda bazı büyük perakendeciler ve hatta yerli üreticiler diğer ülkelerden pahalı olmayan kaliteli mobilya alımına yönelmişlerdir. Bu eğilimin altında yatan temel neden, Japon Yeninin halen güçlü para konumunu göreceli olarak sürdürmesidir. Şu anda piyasada ağırlıklı olarak Avrupa’nın orta düzeydeki malları ile Asya Ülkeleri’nin ucuz fiyatlı mobilyalarını görmek imkan dahilindedir. Eskiden var olan ithal mobilyanın “Avrupa malı” veya “özel ve pahalı” imajı zamanla yıkılmaktadır. Zira, tüketiciler aldıkları mobilyalar hakkında daha seçici davranmaktadır.
GENEL EĞİLİMLER
İthalat ve iç üretimin de dahil olduğu Japonya mobilya pazarının toplam hacmi 1995 yılı rakamlarıyla 2.7 trilyon Yen’dir. 1980’li yıllardan 1990’lı yıllara kadar süren hızlı ekonomik büyüme döneminde resmi ve özel sektör faaliyetlerindeki artışa paralel olarak Japonya mobilya pazarı da hızla büyümüştür. 1992 yılında yaratılmış olan hızlı büyüyen ekonomi (Balon ekonomisi) sona erip, ekonomi durgunluğa dönünce mobilya pazarında da bir daralma yaşanmıştır. Japonya Mobilya Endüstrisi Uluslararası Geliştirme Derneği’ne (IDAFIJ) göre, son yıllarda ekonomide yaşanan kıpırdanmalar mobilya pazarında da durgunluktan kurtulma döneminin başlamasına yönelik umutların doğmasına neden olmuştur. Genel olarak, Japonya mobilya piyasası modern stilden klasik stile, gelenekselden gayet gelişmiş modellere, Japon stilinden Batı stiline ve şartlara göre ayarlanabilenlerden sabit modellere kadar uzanan çok geniş bir yelpazedeki ürün grubunu kapsamaktadır. İnşaat sektöründeki Japon-Batı tarzı tasarıma yönelim, mobilya sektöründe de benzer eğilimlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Japon stili mobilyalar, Batı tipi yaşam tarzına uyum sağlayacak şekilde yeniden tasarlanmakta ve geleneksel Japon mobilyalarının pazar payı gün geçtikçe azalmaktadır. Aynı zamanda, Batı tarzı mobilyalar da ortalama Japon insanının yaşam stili, fiziki özellikleri, ölçü ve tercihlerine uygun hale getirilmek üzere yeniden tasarlanmaktadır.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 42 Değer bazında toplam mobilya satışlarının dağılımına bakıldığında, en çok satılan ahşap mobilya çeşitleri; sehpa,masa, sandalye, raf, dolap, kabin ve büro malzemeleridir. En çok satılan metal mobilya tipleri ise sehpa, masa, sandalye, raf ve dolaptır. Ayrıca, el yapımı ve yöresel özel renk ve koşullara göre hazırlanmış mobilyalar ile İskandinav ve İtalyan tasarımı modern mobilyaların pazar payında da artışlar bulunmakla birlikte, IDAFIJ’ye göre halihazırda piyasaya hakim olan ve yukarıda belirtilen genel eğilim sürmektedir.
TALEP EĞİLİMLERİ Japon mobilya piyasası son yıllarda oldukça hızlı ve büyük çaplı değişimlere uğramıştır. IDAFIJ’e göre, ekonomik büyümenin sürdüğü yıllarda talebin temel kaynakları yeni inşaatlar ve yeni evlenen kişilerdir. Bu dönemde satın alınan temel ürünler, oturma odası takımı, büfe, gardrop ve komidindir. Günümüzde de yeni eve taşınma mobilya alımlarının ardındaki temel motivasyon olmakla birlikte, mobilya alım tarzında değişimler yaşanmaktadır. Artık, yeni evliler evi baştan aşağı döşemek yerine ayrı satılan oturma odası takımı almak ile yetinebilmektedir. Yeni evlilerce büfe ve benzeri eşyaların alınmamasının altında yatan temel neden ise, yeni inşa edilen evlerde malzeme muhafazasına ait bir ufak oda yapılmaya başlanmasıdır. Günümüzde kimse dolap ve komidin alımına ilgi göstermemektedir. Zira, duvara monte edilebilen büyük mobilyalar ile bu ihtiyaç giderilmektedir. Duvara monte edilebilen büyük gardrop ve muhafazaya yarayan gömme dolaplar popüler olmaya başlamıştır. Sandık cinsi eşyalar iç dekor olarak insanlar tarafından tercih edilmekte ve gün geçtikçe daha da gelişmiş modeller piyasada alıcı bulabilmektedir. Oturma odası takımları artık bir bütün halinde kolay alıcı bulamamakta, ancak, üçlü veya ikili oturma grupları şeklinde satışlar yapılabilmektedir. Tüketiciler yaşam tarzlarını daha bireyci bir şekilde sürdürmek istemekte ve değişik mobilya türlerinden kendi zevk ve tercihlerine uygun, uyumlu bir bütün oluşturma keyfini yaşamayı talep etmektedir. Oturma grupları genelde deri kumaş kaplanmış olanlar arasından seçilmektedir. Ancak, günümüzde ayrı köşe grupları satışı da bulunmaktadır. Köşe gruplarında kumaş kaplama ve kendine özgü tasarım gittikçe önem kazanmaktadır. Oturma odasının döşenmesinde genel eğilim, daha geniş ve büyük mobilyadan yanadır. Zira, geçmişte oturma odası ile mutfak birarada iken günümüzde bu durum değişmiştir. Bugünlerde evler biraz daha büyük yaşam alanı içerecek şekilde inşa
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 43 edilmekte ve oturma odaları mutfak ile değil, salon ile bitişik şekilde tasarlanmaktadır. Oturma odası günün yorgunluğunun atıldığı bir ortam olarak düşünüldüğünde daha az masa ve sandalye içeren takımlar tercih edilmektedir. Mutfak için ise, ayrı ve kombine mutfak tasarımları tercih edilmektedir. Geleneksel olarak, Japon yaşam tarzında pek kullanılmayan karyolalara gelecekte artan bir şekilde talep olacağı düşünülmektedir. Halihazırda, Japonya’daki evlerin %50’sinde karyola ve divan bulunmaktadır. Ancak, hızla “tatami” denilen yer yatağı tarzından Batı tarzı karyola veya divanlara geçiş süreci yaşanmaktadır. Genç kuşaklar karyola üzerinde büyüdüğü için yatak odası takımına yönelik talep bu kuşaklarca da desteklenecektir. Halihazırda, tek ve iki kişilik yatak odası takımlarına yönelik talep sürmektedir. Yaşlılar ve sağlık problemi olanlar için yapılan yataklar daha gelişmiş teknoloji içermeleri nedeniyle gelecekte talep artışı beklenen ürünlerdir. Yatak konusundaki temel kriterler; fonksiyon ,konfor ve sağlıktır. Bugünlerde yüksek kaliteli ahşap mobilyaya yönelik talep, artış göstermektedir. Bu durum iç dekorasyon ve statü sembolünde mobilyanın önem kazanmaya başladığını göstermektedir. Diğer taraftan, mobilyanın kişisel bilgisayar veya benzeri basın yayın araçlarının kullanımına uygun ve fonksiyonel şekilde tasarlanması gerekmektedir. Ofis mobilyaları, ofis otomasyon makinalarının kullanımına uygun bir şekilde tasarlanmalıdır. Ergonomi, ofis içi verimlilik ve konfor unsurları dikkate alınmalıdır. Masa, sandalye ve sehpaların standart renklerin dışında olanları iç dekorasyonda tercih edilmektedir. Otel, restoran ve diğer toplu yaşam alanları için üretilen mobilyalarda ise sağlamlık ve iç dekorasyona uyum önem arz etmektedir. Japon mobilya üreticileri toplumun yaşlı kesimindeki artışı dikkate alarak bakımevi, huzurevi ve diğer benzeri kuruluşlara yönelik üretime de yönelmektedir. Satışları artan diğer ürünler ise, seramik eşyalar, şamdanlar, perde, halı ve minderlerdir. Akutas Şirketi Satış Geliştirme Bölümü Yöneticisi Bay Hiroyuki Konno’ya göre; genel eğilim evleri ufak aksesuarlarla dekore etmeye yönelik olup, bu yapılırken tekstil ürünleri kullanımı tercih edilmektedir. Bu tür ürünler çoğunlukla mobilyadan daha çok satılmaktadır. Mobilya talebinin ağırlıklı olarak arttığı dönemler, okulların açıldığı ilkbahar (Nisan) ve evliliklerin yapıldığı sonbahar (Eylül) dönemidir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 44 YERLİ ÜRETİM Değer bazında yerli üretim son yıllarda gittikçe düşmektedir. Uluslararası Ticaret ve Sanayi Bakanlığı (MITI) istatistiklerine göre, 1995 yılında yerli üretim 2,45 trilyon Yen düzeyindedir. Yerli üretim ağırlıklı olarak iç piyasaya yöneliktir. Değer bazında, üretilen mobilyanın ¾’ ü ahşap, geri kalan kısmı ise metal mobilyadan oluşmaktadır. 1960’lardan 1970’lerin ortalarına kadar süren uzun hızlı ekonomik büyüme sürecinde mobilya üretimi de, 1 trilyon Yen civarına ulaşan ev ve dayanıklı tüketim malı talebi içindeki yerini almış ve hızlı bir artış kaydetmiştir. 1970’li yılların ortalarından itibaren düşüş kaydeden mobilya üretimi, 1980’li yıllarla birlikte iç piyasanın güçlü ekonomik performansına paralel olarak yeniden artmaya başlamıştır. 1991 yılında ise 3 trilyon Yen’lik tavan noktasına ulaşmıştır. Ancak, daha önce belirtilen balon ekonomisinin sona erişi ve iç talepteki daralma nedeniyle 1992 yılından itibaren düşüşe geçmiştir. Yenin değerlenmesi sonucu pek çok üretici ve satış mağazası yurt dışından mal alımına yönelmeye başlamış ve bu da iç üretimde ciddi bir düşüşe neden olmuştur. Japon mobilya sanayii, ağırlıklı olarak yerel üretim tesislerinden ve çoğunlukla ahşap mobilya üretim atölyelerinden oluşmakta iken, son yıllarda ekonomik büyüme ve şehir dışındaki yeni yerleşim bölgelerinde ortaya çıkan yoğun talebi karşılamak üzere fabrikasyon ve prefabrik üretim yapan büyük üretici sayısında da önemli artışlar görülmektedir. Halihazırda, yine de üreticilerin çoğunluğu küçük ve orta ölçekli işletmelerdir. MITI istatistiklerine göre, 1995 yılında ahşap mobilya üreticilerinin %79,3’ü 9 işçiden daha az kişiyi, %94,3’ü ise 29 kişiden daha az işçiyi istihdam etmektedir. Metal mobilya üreticilerinin %79,8’i ise 19 işçiden daha az kişiyi istihdam etmektedir. Değer bazında yapılan bir tahlilde, ülke içi ahşap mobilya üretiminin %34,9’unun, metal mobilya üretiminin ise %60,3’ünün 100 işçiden fazla kişiyi istihdam eden firmalarca gerçekleştirildiği anlaşılmaktadır. Özellikle ahşap mobilya üreticilerinde becerilerin kuşaktan kuşağa aktarılması yöntemi sürdürülmektedir. Mobilya üreticileri, ağırlıklı olarak büfe ve ayaklı mobilya üretimine yönelmiştir. Ancak, son yıllarda genel mobilya üretimine doğru bir yöneliş de bulunmaktadır. Metal mobilya üreticileri, 2. Dünya Savaşı sonrasında yerleştikleri ve yoğun şekilde artan ofis mobilyası talebini karşıladıkları büyük şehirlerde yerleşmiş durumdadır. Halihazırda, bazı büyük ahşap mobilya üreticilerinin ülke dışında da yatırımları bulunmaktadır. Bunlardan Tokai Kogu Kogyo Co. Ltd. firmasının Endonezya’da iki
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 45 fabrikası bulunmaktadır. Kiritsu Mokko Co. Ltd. firması ise Çin ve Tayland’dan ham ve yarı işlenmiş mobilya aksamı ithal etmektedir. Japonya’nın büyük metal mobilya üreticileri, dünyada teknik bilgi ve tasarım açısından ön sıralarda yer almaktadır. Bu firmalar ağırlıklı olarak; iç piyasaya, konsinye olarak Batı ülkelerine ve orta düzeydeki bazı ürünleri ise diğer Asya ülkelerine yönelik olarak üretim yapmaktadırlar. Okamura Şirketi 1988’den beri Tayland’da metal mobilya üretmektedir. Kokuyo firması ise 1998 yılında Malezya’da üretime geçmeyi planlamaktadır. Küçük ve orta boy işletmeler ise ithal edilen ucuz mallarla rekabet etmekte oldukça zorlanmaktadır. Japonya 1995 yılında 1,6 milyar Yen ahşap ve 5,6 milyar Yen metal mobilya ihraç etmiştir. Bu ihracat yerli üretimin %1’i seviyesindedir. Bu durum da yerli üretimin iç piyasaya yönelik olduğunu kanıtlamaktadır.
İTHALAT EĞİLİMLERİ Mobilya ithalatı son yıllarda istikrarlı bir şekilde artmaktadır. 1996 yılında Japonya’ya 159,9 milyar Yen değerinde ahşap ve 58,9 milyar Yen değerinde metal mobilya ithal edilmiştir. Mobilya ithalatında her yıl %30-40 düzeyinde artış olmaktadır. 1996 yılında toplam mobilya ithalatı 297,6 milyar Yen düzeyinde gerçekleşmiş olup, bu rakam 1995’e göre %29’luk bir artışı göstermektedir. İthal mobilyaların pazar içi payı 1995 yılında ahşap mobilya için %6,4 ve metal mobilya için %6,1’dir. 1996 yılı verilerine göre, Asya ülkeleri Japonya’nın toplam mobilya ithalatının %67’sini, Avrupa Ülkeleri %23’ünü ve Kuzey Amerika Ülkeleri ise %9’unu gerçekleştirmektedir. Metal mobilya ithalatında ise söz konusu ülke gruplarının payı sırasıyla, %81, %11 ve %8’dir. Tayland ve diğer ASEAN Ülkeleri ile Çin, Japonya’nın ahşap mobilya ithalatında etkin bir konuma sahiptir. Japon mobilya üreticileri, ASEAN Ülkeleri’nin Avrupalı firmalar için yan kuruluş şeklinde üretim yapmalarına alışkın olup, söz konusu ülke firmalarının tasarım ile teknik uzmanlıklarını kabul etmektedirler. Malezya ve Endonezya, ağaç işlemeciliğini özendirmek üzere ham kereste ihracatını yasaklama politikalarının olumlu sonuçlarını elde etmiştir. Güneydoğu Asya ülkelerinden ithalat genellikle ayaklı mobilya çeşitlerinde yoğunlaşırken, son yıllarda büfe (camlı dolap) ithalatına doğru bir yönelim görülmektedir. Bu durum, teknik alandaki gelişmenin bir işaretidir. Çin de diğer bölge ülkeleri gibi mobilya sektöründe hızlı bir gelişme
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 46 yaşamaktadır. Asyalı üreticilerin özellikle Tayvan ve Hong Kong merkezli ve Çin’de yerleşik ABD firmalarının Japonya’ya yönelik ihracatı dolaylı olarak Çin’in mobilya ihracatını arttırmaktadır. Tayvan eskiden Japonya’nın en önemli ahşap mobilya temin kaynaklarından biri iken, işçilik ücretlerinin artmasıyla birlikte metal mobilya ihracatına yönelmeye başlamıştır. Tayvan değer bazında Japonya’nın metal mobilya ithalatının yaklaşık yarısını karşılamaktadır. Diğer taraftan, Endonezya ve Filipinler Japonya’nın hint kamışından mobilya ve sandalye ithalatının önemli bir bölümünü karşılamaktadır. Avrupa ülkeleri, ağırlıklı olarak orta düzey ve popüler ürünler ihraç etmektedir. Avrupa nın özel, ayrıcalıklı ve markalı ürün imajının yerini küçük ve orta ölçekli firmaların malları bir ölçüde almaya başlamıştır. IDAFIJ’e göre, 2 milyon Yen değerindeki oturma grupları yerini 1 milyon Yen değerindeki takımlara bırakmaktadır. Aynı zamanda 200 bin-300 bin Yen civarındaki oturma odası takımları da ithal edilebilmektedir. Avrupa Ülkeleri’nin mobilyaları geleneksel yüksek kaliteli mal imajına fiyat cazibesini de eklediğinden önemli rekabet gücüne sahiptir. Özellikle İtalyan ürünleri üstün tasarımları ile oldukça popüler konumdadır. Eskiden İtalyan mobilyaları rahat ve modern tasarımlar içerirken günümüzde derleme tasarımlara yöneliş görülmektedir. Akutas ve Kosugo firmalarınca ithal edilen mobilyalar ağırlıklı olarak İtalyan yapımıdır. Danimarka ve diğer İskandinav Ülkeleri de uzun geçmişlerindeki haklı ünlerinin meyvesini toplamaktadır. Alman ürünleri ağırlıklı olarak geleneksel mutfak takımlarında yoğunlaşmaktadır. Burada kalite, tasarım, dayanıklılık ve fiyat avantajı önemli rol oynamaktadır. Japonya’nın yaşlı nüfus kitlesinde İskandinav ülkelerinin mobilyalarına yönelik bir talep artışı da izlenmektedir. Otsuga Kogu isimli mobilya satış zincirinin ithalatının yaklaşık yarısı ABD firmaları tarafından karşılanmaktadır. Söz konusu firma ABD’li üreticilerden iyi kalitede oturma grupları ve orta kalite ve üstünde yatak odası takımı ithalatını gerçekleştirmektedir. ABD mobilya üreticileri kalite ekseninde bütünleşmişlerdir. ABD mobilyaları aynı kalitedeki Japon mobilyalarına nazaran daha ucuzdur.
TÜRKİYE’NİN JAPONYA’YA İHRACATI
Türkiye’nin Japonya’ya İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 121.754 149.489 124.065 Mobilya İhracatı 56 65 476
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 47 DAĞITIM KANALLARI Japonya’da mobilya dağıtım kanalı genellikle üretici, toptancı, perakendeci ve tüketici şeklinde işlemektedir. Yerel üreticiler küçük ve orta boy perakendeciler ile “department store”lar genellikle toptancılara bağımlı haldedir. Günümüzde büyük üreticiler zaman zaman doğrudan alımlara da gidebilmektedir. Bazen mağaza zincirleri toptancı gibi davranıp, doğrudan mal alıp yerinde satış yapabilmektedir. Küçük ve uzmanlaşmış perakende satış noktaları gittikçe yaygınlaşmıştır. Japonya’nın mobilya ithalatı temelde iki ayrı kaynaktan gerçekleştirilmektedir. Bunlar, sadece mobilya satan mağazalar tarafından ülke dışı üreticilerden satın alma ve Japon dış ticaret şirketleri veya üreticilerince gerçekleştirilen ithalat şeklinde özetlenebilir. Risk unsurunu azaltmak için ikinci yöntem ağırlıklı olarak tercih edilmeye başlanmıştır. Ofis mobilyaları ile büyük hacimli toplu kullanım alanları için yapılan ithalatta ise genellikle “department store”ların mobilya ve döşeme bölümleri veya ofis mobilyası üreticileri aracılık etmektedir. Zira, bu tür alımların orta boy perakendecilerce karşılanması mümkün olamamaktadır. İthal edilen bu tür mobilyaların iç piyasada satışında ise müteahhitlik firmaları, mimarlık ajansları, “department store”ların inşaat malzeme ve ekipman ile ilgili bölümleri ve büyük üreticilerle temasa geçilmesi gerekmektedir.
İLGİLİ KANUN, YÖNETMELİK VE ÖNERİLER Prensip itibariyle, mobilyanın ithalat aşamasına ilişkin herhangi bir özel düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, Washington Sözleşmesi’ne göre vahşi hayvan derilerinden, kaplumbağa kabuğundan veya benzeri malzemelerden yapılmış mobilyalar kısıtlamaya tabidir. İç piyasada satılmasını müteakiben mobilya, Ev Eşyaları Üretim Kalite İşaretleme Kanunu ve Tüketici Ürünleri Güvenliği Kanunu’na tabi olmaktadır. İkinci Kanun söz konusu ürünün etiketinde belirli bilgilerin bulunmasını gerekli kılmaktadır. Bu Kanun sehpa, masa, sandalye, ufak sandalye ve dolapları kapsamaktadır. Bu Kanunun amacı tüketicinin yaralanmalara karşı korunmasıdır. Devletçe konulmuş bulunan güvenlik standartlarını taşıyan ürünler “S” işareti taşımaya hak kazanmaktadır. Bu hüküm mobilya sektöründe sadece bebek karyola veya yatağı için geçerlidir. Gönüllü olarak bu Kanun hükümlerine uygun üretilen mallara ise “SG” işareti konulmaktadır. “SG” işareti olan mobilya türleri ise, bebek iskemlesi, yüksek mama iskemlesi, ranza yataklar, metal katlamalı sandalyeler,
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 48 büfeler, yer sandalyesi, bebek sandık ve kutularıdır. Son olarak, kullanılan ürünle ilgili olarak ortaya çıkabilecek sorunlara ilişkin sorumluluk (yerel üretici, ihracatçı, ithalatçı) genelde müzakereler yoluyla tespit edilmektedir. Kanuni bir zorunluluk bulunmamakla birlikte, mobilyalar Japonya fizik ve ev ölçülerine uygun olmalıdır. İthal edilen mobilyaların genelde sipariş tarihinden itibaren 3 aylık süre içinde teslim edildiği IDAFIJ tarafından tespit edilmiştir. Japon ithalatçıların tüketici hizmetleri servisi bulunması gerekmektedir. Bu yüzden Akutas firması yurt dışından mal gönderen imalatçıların Japonya’nın ihtiyaçlarına uygun mal üretmelerini sağlamaya çalışmaktadır. Mobilyalar genellikle 9401 GTİP pozisyonunda koltuklar başlığı altında ve 9403 GTİP pozisyonunda diğer mobilyalar, aksam ve parçaları başlığı altında sınıflandırılmıştır. 1996 yılı itibariyle deri kaplı mobilyalar için gümrük vergisi %3,8-4,3 arasında değişmekte olup, diğer mobilya çeşitlerinde gümrük vergisi %0’dır.
DEĞERLENDİRME Japonya mobilya piyasası ülkemiz açısından incelendiğinde, işçiliğin ucuz olması nedeniyle el yapımı ahşap mobilyaların, ortak yatırımlar nedeniyle oldukça ileri düzeyde olan ofis mobilyalarının, oldukça ucuz ve kaliteli olan prefabrik mobilyaların ve “department store”larda ve en az mobilyalar kadar iyi satan küçük iç tasarım aksesuarlarının, uzun ve istikrarlı tanıtım faaliyetleri akabinde Japonya’ya ihraç şansı olabileceği düşünülmektedir.
Japonya’ya Yönelik Mobilya İhracatında Dikkat Edilecek Temel Hususlar
• Küçük ebattaki mobilyalar ihraç edilmelidir. Zira, Japonya da evlerin toplam hacmi oldukça küçüktür. • Lake cilalı mobilyalar toplumun zevk ve alışkanlığına daha uygun olacaktır. • Pürüzsüz ve kusursuz mobilyalar ihraç edilmelidir. • Oymalı modeller yerine sade ve düz modeller getirilmelidir. • Köşeli olmayan yuvarlak hatlı mobilyalar daha çok tercih edilmelidir. • Demonte olabilen ve portatif modeller seçilmelidir. • Taşıması kolay ürünler ihraç edilmelidir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 49 KANADA MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
PIYASA ÖZELLIKLERI Kanada ev mobilya eşyaları, toplam mobilya üretiminin %45’ini oluştururken, ofis mobilyaları %26, otel, restoran gibi işletmelerde kullanılan mobilyalar %18’ini, diğer aksesuar ve mobilyalar ise %11’ini oluşturmaktadır. Toplam ev mobilyası piyasasının yaklaşık %45’i ahşap mobilyalar, %30’u döşemelik kumaşla kaplanmış mobilyalar, %10’u metal aksamlı mobilyalar ve %15’i ise karyola ve yataklardan oluşmaktadır. Özellikle ahşap mobilya üretiminde Kanada rekabet gücüne sahiptir. Üreticilerin önemli bir kısmı Ontario ve Quebec’te yerleşiktir. Üretimin %82’si bu iki eyalette gerçekleştirilmektedir. Sektörde üretici olarak faaliyet gösteren firma sayısı 3400 civarındadır. İşletmelerin büyük kısmı (yaklaşık %65’i) 20 kişiden daha az kişinin çalıştığı işletmelerdir. 500’den fazla işçi çalıştıran işletmelerin sayısı 10’dan daha azdır. Mobilya sektörü, Kanada’da tekstil sektörünün üçüncü en büyük müşteri grubunu oluştururken, kereste üretiminin de yaklaşık %30’unu kullanmaktadır. Kanada firmaları ürün kalitesi, tasarım ve pazarlama alanlarında daha fazla rekabet gücüne sahip olduklarını ve özellikle orta-yüksek fiyat aralığındaki ürünleri içeren pazarlarda etkin olduklarını ileri sürmektedir. Üreticilerin önemli kısmı küçük aile firmalarından oluşmaktadır. ABD’nin en büyük firmasının üretimi Kanada’nın toplam mobilya üretimine yakındır. Firmaların %1’den az yabancılar tarafından kontrol edilmektedir. Yabancıların kontrol ettiği en tanınmış firma Laz-Y-Boy’dur. Pazara girmek isteyen firmaların ABD firmaları ile rekabet etmesi zorunludur. Geçtiğimiz yıllardaki ekonomik büyümeye paralel olarak yeni konut inşaatlarındaki ve ev satışlarındaki artış ile sektörün ihracatını önemli ölçüde artırması, iki haneli bir büyüme oranı yakalanmasında önemli bir etken olmuştur. 1999-2000 döneminde sektör %14 oranında büyümüştür. Sonuç olarak, Kanada ev mobilya sektörünün önümüzdeki yıllarda da %10 civarında büyüme eğilimini sürdürmesi ve üretimin 6 milyar dolar seviyesini aşması beklenmektedir. Mobilya talebi büyük ölçüde yeni konut inşaatlarına ve gelir artışına paralel bir seyir izlemektedir. Ofis mobilyaları için ise talep büyük ölçüde işyeri inşaatlarına, ofis otomasyon sistemlerinin kullanımına ve doğal olarak istihdamın artmasına bağlı olarak değişmektedir. Bazı ürünlerde daha hızlı artış eğilimi gözlenmektedir. Bunların
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 50 başında ev eğlence setleri (TV, müzik seti gibi) için hazırlanan mobilyalar gelmektedir. 2001 yılında Kanada ekonomisi %1,5 oranında büyümüş, işsizlik oranı %7,2 olarak gerçekleşmiştir. Ekonomik büyümenin ardındaki en önemli neden düşük faizli dayanıklı tüketim malları satış kampanyaları ile ev satışlarının artmasıdır. Ekonomik küçülme nedeniyle tüketicilerin tüketim harcamalarını önemli ölçüde azaltmalarına rağmen, yıl içinde düşük faiz oranları nedeniyle ev satışları önemli ölçüde artmıştır. 2001 yılı içinde ev satışları %45 oranında artmıştır. Bu çerçevede, mobilya sektörünün yıl içinde %10-12 civarında büyüdüğü tahmin edilmektedir.
Kanada Mobilya Pazarı (Milyar ABD Doları) 1999 2000 2001 İthalat 2,3 2,6 2,3 Yerel Üretim* 4,5 5,1 5,8 İhracat 4,4 5,1 4,7 Toplam Pazar Büyüklüğü 2,2 2,6 3,4 * Hesaplanan
Yaş olarak genç Kanada’lılar günlük kullanımı daha rahat, modern görünümlü mobilyaları tercih etmektedir. Daha yaşlı olan grup ise daha geleneksel tasarımları tercih etmektedir. Mobilya harcamaları gelir seviyesi ve evin büyüklüğüne paralel olarak değişmektedir ve kiracılar ile karşılaştırıldığında ev sahipleri için daha yüksektir. Mobilya harcamaları en yüksek olan nüfus grupları;
- 55 yaşın altındaki ev sahipleri, - 35 yaşın üzerinde kendi evine yeni geçmiş olanlar, - Geliri 50 bin doların üzerinde olanlardır. Mobilya alımına ilişkin kararlar genellikle kadınlar tarafından verilmektedir. Kararlarda fiyat ve değere dikkat edildiği gözlenmiştir. Satışlar en fazla şehir merkezlerinde yoğunluk göstermektedir. Artan göçmenlere rağmen bu grubun da zamanla Kuzey Amerika’daki eğilimlere uyum sağladığı, dolayısıyla tercihlerin çok fazla değişmediği tahmin edilmektedir. Öte yandan, ev mobilyalarına ilişkin tüketici eğilimleri arasında markalara göre alışveriş yapıldığını gösteren çok az veri vardır. Son beş-on yıllık dönem içinde Kanada mobilya pazarı, özellikle tüketicilere sunulan alternatifler açısından daha kompleks hale gelmiştir. Mobilya’da kullanılacak döşemelik kumaşın yanısıra, kullanılacak ahşap aksamın seçimi, mobilya cilasının seçimi, ayak ve kolçakların seçimi gibi çeşitli alanlarda seçim yapabilmekte, dolayısıyla, fiyatlar tüketicinin tercihine göre değişebilmektedir. Büyük üreticilerin ve mağazaların ürünler konusunda geniş bir yelpazede seçim yapabilme esnekliğini ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 51 sunabilmesi, özellikle küçük, bağımsız mağazalar üzerinde ilave bir baskı oluşturmaktadır. Ayrıca, artık bir çok mobilya mağazası, mobilyanın yanısıra ev dekorasyon malzemeleri de satmakta dolayısıyla, bir anlamda mobilya ile birlikte, tasarım modeli sunabilmektedir. Bu unsurun yarattığı rekabet baskısına karşı koyabilmek için mağazaların, ürün çeşitliliğine ve bu kapsamda iç tasarım unsurlarına da önem vermesi zorunlu hale gelmektedir. Kanada Sanayi Bakanlığı tarafından yapılan bir araştırmaya göre, Kanada pazarında satışları etkileyen en önemli unsurları aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür: Teslimat Süresi: Siparişin verilmesiyle, ürünün fiilen teslim edilmesi arasında geçen süredir. Perakende satıcılar bu unsuru iş ilişkilerindeki en önemli etken olarak tanımlamıştır. Buna karşılık teslimatın üreticiler tarafından aynı önemde görülmediği ve rekabet güçleri açısından üçüncü sıraya koydukları görülmüştür. Dolayısıyla, üreticiler ile perakende satıcılar arasında bu konuda görüş ayrılığı olduğu ve zamanında teslimat yapabilen alternatif üreticiler için bu durumun önemli bir rekabet kaynağı olduğu görülmektedir. Kalite: Gerek üretici, gerek perakende satıcılar kaliteyi satış aşamasındaki ikinci en önemli unsur olarak göstermiştir. İşçilik, teslimat aşamasında mobilyanın uygun durumda olması, satış sonrası şikayetlerin azlığı bu konudaki önemli kriterlerdir. Satış sonrası hizmetler özellikle perakende satıcılar tarafından önemli bir unsur olarak dile getirilmiştir. Buna karşılık üreticilerin bu konuya aynı önemi atfetmedikleri gözlenmiştir. Tasarım: Stil, şekil, üretim sırasında kullanılan malzemeler ve kullanışlılık satış aşamasındaki önemli etkenlerdir. Üreticiler tasarımı satış aşamasındaki ikinci önemli unsur olarak belirtirken, perakendeciler bu hususu dördüncü sıraya koymuştur. Bu çerçevede, üreticilerden beklenilen hizmetleri aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür:
Düzenli olarak güncelleştirilen ürün katalogları, Döşemelik kumaşlar konusundaki alternatifler, Fiyat listeleri, Promosyon amaçlı broşur vb., Mobilya bakım özellikleri, Ürünlerin teknik özellikleri. Döşemelik kumaşla kaplanmış olan mobilyalarda kumaşlar maliyetin %30’unu oluşturmaktadır. Sıkı dokunmuş, yüksek sayıda dikiş içeren ve %100 pamuk veya
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 52 pamuk-poli karşımı kumaşlar tercih edilmektedir. Döşemelik kumaşların %50’si ABD’nden temin edilmektedir. Yağ tutmayan kumaşlara da artan bir talep vardır. Deri kaplı koltuk ve kanepelerin satışında da artış görülmüştür. Bu tür mobilyalarda genellikle siyah, kahverengi ve yeşil renkli deriler tercih edilmektedir. Monte edilebilen hazır mobilya pazarı da hızla büyümektedir. Bu konuda özellikle çocuk-bebek mobilyaları, dolaplar, masalar, raflar ve yatak odası mobilyalarının satışı artmaktadır. Bu tür mobilyalardaki en önemli avantaj, parçaların kutular halinde taşınabilmesi nedeniyle, taşıma maliyetlerinin düşürülmesidir. Montaj konusunda 8 basamağa kadar montaj işlemi olan mobilyaların daha rahat kabul edilebildiği, ancak, 10-12 basamaktan sonra tüketicinin dikkatinin kaybolduğu tesbit edilmiştir. Bu tür mobilyalarda alıcılar, mevcut renk alternatifleri, kullanılan materyal (ahşap, plastik, metal gibi), ahşap türü, mevcutsa kullanılan kumaşın türü, cila kullanılıp kullanılmadığı, kaplama varsa kalınlığı gibi konularda bilgi talep edebilmektedir.
İHRACAT Kanada’nın ihracatının yaklaşık %63’ü ABD’ye gerçekleştirilmektedir. ABD’nin payı son 5 yıldır büyük ölçüde sabit kalmıştır. Kanada ülkemize de çeşitli mobilya parçaları (özellikle ofis mobilyaları) ihraç etmektedir. 2000 yılında Kanada’dan ülkemize yapılan mobilya ihracatı 2,2 milyon dolara ulaşmış, 2001 yılında ise 452 bin dolar olarak gerçekleşmiştir.
Kanada’nın Mobilya İhraç Ettiği Başlıca Ülkeler(USD $) 1997 1998 1999 2000 2001 Ev mobilyaları (Mutfak dolapları dahil)
ABD 1.289.795.607 1.553.848.408 1.940.197.914 2.311.032.499 2.294.244.375 Ingiltere 7.686.125 9.283.070 7.601.359 12.718.917 7.466.565 Çin 3.123.125 1.714.355 1.073.944 1.614.678 7.268.111 Japonya 12.662.880 6.478.561 6.347.886 6.998.774 6.906.363 Hong Kong 3.083.049 3.349.962 3.432.427 7.273.237 6.537.648 Fransa 4.528.073 3.853.602 3.591.148 3.394.892 6.066.320 Hollanda 1.922.001 2.468.510 1.926.017 2.254.747 5.820.829 Almanya 3.643.913 3.587.352 1.588.448 3.045.305 3.762.795 Meksika 800.783 2.235.897 1.057.472 2.679.931 1.060.943 Avusturya 32.168 66.912 86.936 16.480 122.338 Ara Toplam 1.327.277.724 1.586.886.629 1.966.903.551 2.351.029.460 2.339.256.287
Büro mobilyaları
ABD 1.954.683.040 2.189.631.846 2.336.821.967 2.613.187.601 2.210.950.759 Meksika 368.023 1.397.721 1.191.711 14.112.909 17.155.656 İngiltere 12.699.183 12.441.813 15.247.022 13.321.898 9.296.539 Avusturya 1.648.750 8.566.610 10.392.280 9.125.034 4.462.296 Japonya 4.909.832 4.007.297 3.978.793 5.141.214 2.126.098 Çin 217.476 639.425 32.167 203.782 1.762.669
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 53 Almanya 880.904 1.345.649 2.503.199 4.380.679 1.749.176 Almanya 1.196.703 1.353.093 1.662.426 1.446.061 1.105.899 Hong Kong 3.410.953 2.408.096 806.806 1.284.281 1.062.829 Hollanda 631.379 1.408.054 2.791.169 4.295.818 435.028 Ara Toplam 1.980.646.243 2.223.199.604 2.375.427.540 2.666.499.277 2.250.106.949
Diğer mobilyalar (yatak. jaluzi vb.)
ABD 40.542.445 53.948.855 60.616.934 54.827.519 57.717.264 Ingiltere 513.236 396.291 904.533 296.138 606.770 Hong Kong 119.581 153.601 55.916 78.592 323.245 Japonya 134.887 -- 21.646 168.712 204.562 Hollanda 1.573.259 921.473 1.439.606 689.394 185.999 Almanya 55.539 12.407 180.187 20.287 80.877 Meksika 572.539 795.472 2.380 170.535 53.671 Fransa 49.964 21.699 134.256 96.434 35.373 Avusturya ------16.567 -- Çin -- 10.115 ------Ara Toplam 43.561.450 56.259.913 63.355.458 56.364.178 59.207.761 Liste Toplamı 3.351.485.417 3.866.346.146 4.405.686.549 5.073.892.915 4.648.570.997 Diğerleri 74.116.737 88.650.615 69.224.937 70.573.620 68.071.556 TOPLAM 3.425.602.154 3.954.996.761 4.474.911.486 5.144.466.535 4.716.642.553 Kaynak: Kanada İstatistik Kurumu
İTHALAT Kanada’da yerli üretim talebin yaklaşık yarısını karşılamakta ve talebin kalan bölümü ithal mobilyalar ile karşılanmaktadır. ABD firmaları coğrafi yakınlık, benzer mobilya tasarımları, benzer kalite arayışı ve dağıtım kanallarına erişim kolaylığı etkenlerden önemli ölçüde yararlanmaktadır. Nitekim, 1997-2000 döneminde ABD’nden ithalat yaklaşık %25 oranında büyümüştür. Bu sürecin önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir. ABD’nden yapılan ev mobilyası ithalatı en yakın rakip durumdaki Çin’den yapılan ithalatın iki katına, büro mobilyalarında ise 3,5 katına ulaşmaktadır. Bu alanda ABD’nin rekabet gücünün en önemli unsurları taşıma maliyeti, satış sonrası hizmetlerin aksaması ve Çin’den gelen ürünlerin düşük kalitesidir. ABD’nin ardından en önemli tedarikçi ülke Çin’dir. Çin ve diğer Uzak Doğu ülkeleri büyük ölçüde düşük kalitede-ucuz ürünler sağlamaktadır. Diğer önemli tedarikçi ise İtalya’dır. İtalya’dan (payı %4,8’dir) büyük ölçüde ahşap, kumaşla kaplanmış oturma grupları veya yatak odası takımları ithal edilmektedir. Meksika’nın payı ise %1,4’dür. Meksika Kanada’ya büyük ölçüde oturma grupları için parçalar tedarik etmektedir. NAFTA nedeniyle ABD ve Meksika menşeli ürünlere gümrük vergisi uygulanmaması ABD ve Meksika’ya önemli rekabet avantajı sağlamaktadır. ABD’nin büyük ölçekli üretim yapabilecek ölçekteki üretim tesisleri de ABD’ye önemli bir rekabet avantajı sağlamaktadır. ABD’nin Kanada’ya ihracatının %14 seviyesinde büyümeye devam
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 54 etmesi beklenmektedir. Ayrıca, Çin’in de pazar payını yükselteceği tahmin edilmektedir. Asya ve Avrupa’dan yapılan ithalat özellikle düşük-orta fiyat aralığındaki ürünlerde etkindir ve bu ürünlerde büyük ölçüde fiyat avantajından yararlanmaktadır. Ayrıca, monte edilebilen hazır mobilyalara olan ilgi giderek artmaktadır. Mobilyaların yanısıra, Kanada’lı üreticilerin mobilya aksam ve parçaları da (kumaşlar, cilalar, ahşap veya metal iskelet aksamları gibi), başta Asya ülkeleri olmak üzere yurtdışından ithal etmekte ve nihai üretimi Kanada’da gerçekleştirmektedir.
Kanada’nın Mobilya İthal Ettiği Başlıca Ülkeler, ABD Doları 1997 1998 1999 2000 2001 Ev mobilyaları (Mutfak dolapları dahil) ABD 457.009.436 493.453.569 476.516.323 518.654.544 477.319.204 Çin 72.107.100 89.371.651 122.984.778 190.141.937 247.702.177 İtalya 42.564.143 41.872.175 42.919.573 53.050.348 65.994.205 Tayvan 31.233.572 29.498.715 33.930.755 37.921.592 38.777.128 Malezya 23.786.969 25.286.852 29.324.581 32.569.717 35.863.342 Tayland 9.707.867 15.425.114 20.664.592 26.819.974 29.144.498 Endonezya 9.475.234 10.930.330 15.785.809 20.491.854 22.856.269 Meksika 11.666.224 14.601.820 14.785.317 14.890.200 14.804.743 Almanya 3.296.972 2.976.682 5.924.532 6.092.616 5.028.272 İsveç 8.209.427 10.264.589 8.245.171 5.519.247 4.808.800 Ara Toplam 669.056.944 733.681.497 771.081.431 906.152.029 942.298.638 Büro mobilyaları
ABD 625.380.091 806.541.268 1.009.168.622 1.063.935.339 809.796.204 Meksika 205.394.910 203.532.036 279.016.712 297.935.134 246.211.922 Çin 9.043.554 14.950.526 24.732.716 39.087.250 49.396.520 Tayvan 17.308.884 26.718.055 22.080.737 31.514.719 26.865.669 İtalya 14.020.788 16.824.381 19.175.759 26.133.589 23.003.568 İsveç 8.949.917 9.931.730 18.358.222 13.053.052 11.878.367 Almanya 8.027.119 11.104.636 11.822.266 13.140.848 10.450.726 Malezya 1.663.096 2.842.060 2.958.229 4.462.155 5.692.601 Tayland 394.285 562.695 806.514 1.380.759 1.767.287 Endonezya 463.130 546.045 982.257 1.017.473 1.218.142 Ara Toplam 890.645.774 1.093.553.432 1.389.102.034 1.491.660.318 1.186.281.006 Diğer mobilyalar (yatak, jaluzi vb.)
ABD 37.489.266 39.142.393 37.103.395 45.550.582 42.328.072 Çin 20.163.328 15.286.099 17.201.092 19.467.732 21.965.106 Tayvan 5.400.649 5.119.676 5.655.609 6.131.279 7.176.724 Malezya 2.418.490 2.575.009 2.508.230 2.630.019 1.969.157 İsveç 1.292.809 2.113.046 2.236.977 2.193.560 1.674.464 İtalya 532.053 591.446 541.525 733.563 1.216.398 Meksika 574.642 424.107 528.990 791.679 753.734 Almanya 504.443 658.271 654.202 558.189 399.362 Endonezya 71.270 399.851 315.167 234.484 201.473 Tayland 42.861 93.691 3.021 1.034.111 78.866 Ara Toplam 68.489.811 66.403.589 66.748.208 79.325.198 77.763.356 Liste Toplam 1.628.192.529 1.893.638.518 2.226.931.673 2.477.137.545 2.206.343.000 Diğerleri 93.252.224 100.784.303 111.268.028 134.623.625 142.612.509 TOPLAM 1.721.444.753 1.994.422.821 2.338.199.701 2.611.761.170 2.348.955.509 Kaynak: Kanada İstatistik Kurumu
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 55 TÜRKİYE’NİN KANADA’YA İHRACATI
Türkiye’nin Kanada’ya İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 149.056 173.387 171.708 Mobilya İhracatı 97 52 241
GÜMRÜK VERGILERI Mobilya ithalatında ciddi engeller bulunmamaktadır. Gümrük vergileri açısından ülkemiz hem “En Fazla Kayırılan Ülke (MFN)” statüsünden hem de gelişme yolundaki ülkelere tanınan “Genel Tercihli Tarife” (GPT) sisteminden yararlanmakta, düşük olan gümrük vergisi uygulanmaktadır. Kanada tarafından çeşitli mobilya ürünlerine uygulanan gümrük vergileri aşağıda sunulmuştur. İncelenmesinden de görüleceği üzere gümrük vergileri %6-9,5 arasında değişmektedir. GPT kapsamında ise gümrük vergileri %5-6 arasındadır. NAFTA nedeniyle, ABD ve Meksika’dan yapılan ithalatta gümrük vergisi alınmamaktadır. İthalat esnasında ayrıca %7 oranında federal satış vergisi alınmaktadır.
YASAL DÜZENLEMELER VE DIKKAT EDILMESI GEREKEN HUSUSLAR Özellikle ahşap mobilyalarda dikkat edilmesi gereken hususların başında nem oranı gelmektedir. Ülkenin genişliği dolayısıyla farklı nem oranları gözlenmektedir. Bu nedenle, mobilyaların bu farklı koşullara uygun olması gerekmektedir. Kanada’da satılan mobilyalarda kabul edilebilir nem oranı %6-8 civarındadır. Bu nedenle, ithal edilen ahşap mobilyaların uygun işlemlerden geçirilerek, bu orana uyum sağlanması önem taşımaktadır. Gerektiğinde, numune gönderilerek, ahşap aksamlardaki nem oranı test edilebilmektedir. Kanada’da mobilya boyutlarının Avrupa’dan farklı olduğu unutulmamalıdır. Yemek odası takımları genellikle 1 masa, 6 sandelye olarak satılmakta, büfe gibi parçalar ise tüketicinin isteğine bırakılmaktadır. Yatak odası takımları genellikle takım (yatak, şifonyer, başucu sehbaları gibi) olarak satılmaktadır. Oturma odalarında genellikle üçlü ve/veya ikili kanepe ile koltuklardan (büyüklüğe göre bir veya iki adet) oluşmaktadır. Monte edilmesi gereken mobilyalarda ise, montaj talimatlarının İngilizce ve Fransızca dillerinde ve açık bir şekilde yazılmış olması gerekmektedir. Yürürlükteki “Etiketleme ve Paketleme Kanunu” çerçevesinde, Kanada’da satılacak döşemelik kumaş ile kaplanmış bütün mobilyalarda İngilizce ve Fransızca dilinde
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 56 etiketleme zorunluluğu bulunmaktadır. Bu kanunun benzeri eyaletlerde de uygulanmaktadır. Eğer ürün kullanılmış malzeme ile imal edilecek ise bu halde etiketin yapısı da değişmektedir. Uygun etiket olmayan mobilyaların satışı yasaklanmıştır. Bu konudaki ve mobilyalardaki standartlar ile ilgili yasal düzenlemenin metnine ve örnek etiketlere www.tssa.org/usa adresinden ulaşılması mümkündür. Mobilya türlerine göre uyulması gereken güvenlik ve sağlık düzenlemeleri de bulunmaktadır. Örneğin, çoçuk mobilyalarında kullanılan cila ve/veya boyaların zararsız (non-toxic) olması gerekmektedir. Aynı şekilde bu tür mobilyalarda kullanılan kumaşların da kolay alev almaması gerekmektedir. Genel olarak mobilyalarda kullanılan kumaş veya sünger gibi malzemelerin tutuşabilirliği ile ilgili standartlar bulunmaktadır. Genel olarak sektör tarafından gönüllü olarak uyulan bir program kapsamında, mobilyalarda kullanılan malzemelerin alev alıp almadıkları test edilmekte ve starndartlara uygunluğu tesbit edilenlere UFAC (Upholstered Furniture Action Council) etiketi verilmektedir. Bu programa dahil olan ithalatçı ve perakendeciler UFAC uyumluluğu talep edebilmektedir. Ayrıca, paketlenmiş olarak sevk edilecek ise paketlerin üzerinde, ürün isminin, menşe ülkenin, ağırlığın ve üretici veya ihracatçının isminin yeralması gerekmektedir. Genellikle mobilyalar karton kutularda sevk edilmektedir.
FİYAT YAPISI Geçtiğimiz yıllarda ithalatçıların %10, toptancıların %30, perakendecilerin %40 satış marjları (maliyet+kar+taşıma masrafları+diğer masraflar) ile çalıştığı tahmin ediliyordu. Ancak, artan rekabet nedeniyle, kar marjlarının düştüğü gözlenmektedir. Halen, bu oranın %45-70’e gerilediği görülmüştür. Perakende aşamasında mobilyalar genellikle indirim yapılarak satılmaktadır. Dolayısıyla, satış marjları da bu indirimlere göre değişebilmektedir. Ulaştırma masrafları ciddi bir yük oluşturabilmektedir. Bu nedenle, ABD firmalarının önemli bir rekabet avantajı olabilmektedir. Taşıma maliyetleri büyük parçalar için satış maliyetinin %10-25 civarında gerçekleşebilmektedir.
DAĞITIM KANALLARI ABD ile karşılaştırıldığında, Kanada pazarı küçüktür. Bu nedenle, Kanada’lı ithalatçıların işlem hacmi Amerikan firmalarına göre daha küçüktür ve yüksek miktarlı siparişler genellikle verilmemektedir. İlk defa alım yapacak firmalar, malın Kanada’ya ulaşması ve kontrol edilmesinin ardından ödeme yapmayı tercih etmektedir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 57 Teslimatın siparişin ardından 2-3 ay içinde yapılması beklenmektedir. Kanada’daki tüketici tercihleri çerçevesinde, tasarım, renk gibi konularda değişik stiller (çağdaş, klasik gibi) arasındaki farkların giderek kaybolduğu ve bazı mobilyaların takım yerine tek tek temin edilebildiği dikkate alındığında, ihraç edilecek mobilyaların piyasadaki genel eğilimlere uyumlu olması önem taşımaktadır. Bu kapsamda, mevcut eğilimleri izlemek açısından örneğin Sears, IKEA gibi büyük mağazaların kataloglarının (www.ikea.com, www.sears.com) incelenmesi yararlı olabilecektir. Taşıma maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle, ihracatçılar, parça halinde teslimatı tercih edebilmekte, bu durumda ürünler nihai durumuna Kanada’da getirilmektedir. Büyük üreticiler ya kendi satış mağazaları aracılığıyla veya bağımsız acenta, franchise, toptancı gibi firmalar aracılığıyla perakendicilere ulaşmaktadır. Orta-küçük işletmeler ise büyük ölçüde aracı firmaları kullanmaktadır. Büyük üreticilerin tamamının ülkenin önemli şehirleri olan Toronto ve Montreal’da showroomları vardır. Bu satış noktaları tüketiciye ulaşmak konusunda oldukça etkindir. Ayrıca, Furniture Mart ile Designer Walk gibi sürekli alışveriş merkezleri de bulunmaktadır. Toronto, Montreal ve Vancouver ülkenin önemli iş merkezleridir ve pazara giriş açısından uygun satış noktalarıdır. İlk aşamada Toronto gibi bir şehirde satış imkanlarının test edilmesi ve potansiyelin belirlenmesi mümkündür. Bu amaçla, Kanada’da düzenlenen fuarlara iştirak yararlı olabilecektir. İthal edilen mobilyalar ise büyük ölçüde bağımsız toptancı, broker, acentalar ile alım grupları tarafından dağıtıma sokulmaktadır. Alım gruplarının kararlarını büyük ölçüde ABD veya Kanada’da düzenlenen fuarlarda verdikleri gözlenmektedir. Ayrıca, perakendeki mağazaların bir kısmı da doğrudan ithalat yapabilmektedir. Kanada’da 1500’ün üzerinde perakende aşamada mobilya satışı ile uğraşan firmalar vardır. Bu firmaların büyük kısmı yerel firmalardır. Bu mağazaların yaklaşık yarısı mobilya satış mağazaları, %20’si mobilya zincir mağazaları, %10’u supermarketler, ve %20’si ise büyük toptancı mağazalardır. Özellikle Wal Mart gibi supermarketler düşük fiyatlandırma politikaları ile önemli pazar payı kazanmaktadır. Bu rekabet karşısında küçük firmaların yeniden yapılanmaya gittikleri ve bir kısmının büyük alım grupları ile işbirliğine giderek, geniş bir fiyat yelpazesi içinde ürün sunmaya başladıkları görülmüştür. Bu tür alım grupları doğrudan üreticilerden yüksek miktarlarda alım yaparak, bu gruplara bağlı işletmeler aracılığıyla tüketiciye ulaştırılmaktadır. İş hacmine bağlı olarak alım grubu ile perakendeci arasında iskonto yapılarak satış yapılabilmekte, dolayısıyla, fiyat farklılaşması sağlanabilmektedir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 58
ALICI FİRMALAR HAKKINDA BİLGİ Kanada’lı firmalar uzun vadeli iş ilişkilerini tercih etmektedir. Bu nedenle, bir Kanada’lı firmaya uzun vadeli bir iş ortağı olarak yaklaşmak daha isabetli olacaktır. Mal tedarikinin üzerinde anlaşıldığı gibi ve düzenli bir şekilde yapılması bu ilişkinin en önemli unsurlarıdır. Kanada’da alıcı bir firma ile temasa geçmek için yapılacak yazışmalarda aşağıdaki hususların dikkate alınmasında yarar görülmektedir:
1. Yapılacak olan teklifin mümkün olduğu kadar basit, kolay anlaşılır ve kesinlikle bilgisayar ve/veya daktilo ile yazılması, 2. Tekliflerin mümkün olduğu kadar sınırlı sayıda ürün içermesi ve detaylı bir şekilde tanımlanması yararlı olacaktır. Ayrıca, ürünlere ait broşür ve tanıtıcı fotograf gibi belgelerin de teklife eklenmesi, 3. Fiyatların ABD veya Kanada Doları cinsinden bildirilmesi, fiyatların teklif edilen ürüne ait olmasına dikkat edilmesi ve fiyatların geçerli oldukları tarihlerin belirtilmesi yararlı olacaktır. Ayrıca, üzerinde mutabakat varılan fiyat ve ürün özelliklerinde olabilecek muhtemel değişiklikler konusunda titiz davranılması ihracatçı firmanın ciddiyetini yansıtması açısından önem taşımaktadır. Kanada’lı firmaların İngilizce ve/veya Fransızca bildikleri dikkate alındığında, yazışmaların bu dillerden birisi ile yapılması gerekmektedir. Özellikle Qeubec eyaletinde bir firma ile yapılacak yazışmalarda Fransızca kullanılması yararlı olabilecektir. Diğer bölgeler için ise İngilizce kullanılması uygun olacaktır. Kanada’ya yapılacak ithalat konusunda yardımcı olmak amacıyla kurulmuş bulunan Kanada Trade Facilitation Office (www.tfoc.ca) isimli kuruluş tarafından Kanada’ya ihracat yapmak isteyen firmalara ait bir bilgi bankası tutulmakta ve talep eden ithalatçı firmalara bu bilgiler aktarılmaktadır. Firmalarımızın anılan kuruluş ile temasa geçmeleri ve gerekli bilgileri eksiksiz olarak iletmeleri halinde bu bilgi bankasında yer almaları mümkün olmaktadır. Anılan kuruluşa firmaların doğrudan başvurması gerekmektedir. Ayrıca, sözkonusu kuruluşta çeşitli sektörlere ait olarak hazırlanmış raporlar bulunmaktadır ve bu raporlar arzu eden firmalara iletilebilmektedir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 59 KAZAKİSTAN MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Kazakistan’da mobilya ithalatına uygulanan gümrük vergisi oranı %30 olup, gümrük vergisi kesintisine ilave olarak, (%30 oranına tekabul eden meblağ eklenmek suretiyle) %16 oranında KDV tahsil edilmektedir. Kazakistan’a ihracat yapılabilmesi için ihracatçı ile ithalatçı arasında bir kontratın akdedilmiş olması ve söz konusu kontratın gümrük makamlarına ibrazı gerekmektedir. Kazak gümrüğü tarafından malların Kazakistan piyasasındaki rayiç fiyatlardan düşük bulunması halinde piyasa rayicine göre tespit edilen fiyat üzerinden gümrük ve diğer vergiler hesaplanmaktadır. İthalatçının malın bedelini peşin ödemesi halinde; fiyatların Kazakistan piyasası rayicine uygun olup olmadığı konusunda yapılan araştırmanın daha dar kapsamlı olacağı düşünülmektedir. Sektörde üretici durumunda muhtelif Türk firmalarının bulunduğu, istenilen özelliklerde ürün üretebildikleri tespit edilmiştir. Pazarda Alman, İtalyan, Fin malları ile Türkiye, Kore, Çin, Eski Doğu Bloku Ülkeleri ile Kazak firmalarının ürünleri satılmaktadır. Sektörde faaliyet gösteren firmalar ile yapılan görüşmelerde, Türk ürünlerinin tüketici zihninde kalite anlamında, genel olarak Kore ürünleri ile aynı kategoride yer aldığı, ancak; bazı Türk markalarında söz konusu imajın yükselmekte olduğu tespit edilmiştir. Türk ürünlerinin Alman ve İtalyan ürünleri karşısındaki imaj sorununun geçmiş yıllardaki kadife döşemeli kalitesiz ürünlerin Türk ürünleri olarak satılmasından kaynaklandığı, yoğun reklam kapmanyaları ile bu durumun daha hızlı değiştirilebileceği firmalarımız tarafından ifade edilmektedir. Diğer taraftan; sektörde faaliyet gösteren bazı Türk firmalarımızın tüketici zihninde, yavaş ilerlemekle birlikte, Türk ürünün kalitesini yükseltmekte olduğu, ancak; yoğun reklam harcamaları ile bu durumun hızlandırılabileceği bildirilmiştir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 60 Sektörde; Çinli üreticilerin İtalyan ve diğer ülkelerin ürünlerini taklit ettikleri belirtilerek, başka ülkelerin etiketlerini kullanarak kalitesiz, ancak; düşük fiyatlı ürünler sunmaları nedeniyle haksız rekabet karşısında kalındığı ifade edilmektedir. Türk firmaları ile yapılan görüşmelerde; Kazakistan’ın orta gelir gruplarının ekonomik olarak zayıf olması nedeniyle, mobilya sektöründe üst gelir gruplarının hedef kitle olarak seçilmesi gerektiği, aksi taktirde; çok düşük kar marjı ile çalışılmak zorunda kalınacağı, Ülkemizin Kazakistan’a olan uzaklığı da dikkate alındığında rekabette büyük zorlukların yaşanacağı belirtilmiştir. Sektörde Kazak firmalarının imal ettikleri ürünlerin düşük fiyatlı oldukları, üretim girdilerinin bir kısmının Rusya Federasyonu’ndan temin edildiği bildirilmektedir.
TÜRKİYE’NİN KAZAKİSTAN’A İHRACATI
Türkiye’nin Kazakistan’a İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 96.596 118.701 119.795 Mobilya İhracatı 2.364 2.444 1.151
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 61 KKTC MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
KKTC’de uygulanan vergi, resim ve harç oranları aşağıda belirtilmiştir ( Malın CIF kıymeti )
Gümrük vergisi : Muaf Fiyat istikrar fonu : %46 Rıhtım Harcı : %2,2 KDV : %13 Güvenlik Kuvvetleri Harcı : %4’dür.
TÜRKİYE’NİN K.K.T.C’YE İHRACATI
Türkiye’nin KKTC’ye İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 248.321 271.347 200.974 Mobilya İhracatı 4.642 3.930 1.836
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 62 RUSYA FEDERASYONU MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy Rusya Fed. Mobilya ve Ağaç İşleme Kuruluşları Birliği’nin 2000 yılı rakamlarını esas alarak yaptığı istatistiki bir çalışmaya göre Rusya Fed. mobilya piyasasında yerli üreticilerin payı %70 civarındadır. Ülkede üretim yapan yaklaşık 3.500 firma bulunmaktadır. Bununla beraber, yerli üretimin büyük bölümü, sınırlı sayıda firma tarafından gerçekleştirilmektedir. Yerli üretim, üreticiler esas alınarak incelendiğinde; %20’ye yakın bölümün iki kuruluş, %50’lik kısmın kırk sekiz mobilya fabrikası, geri kalan bölümün de daha çok mahalli ihtiyaçları karşılamaya yönelik küçük işletmeler tarafından sağlandığı görülmektedir. Yerli üretim genelde batı ülkeleri ürünlerine ait tasarımların taklit edilmeleri suretiyle ve yine bu ülkelerden ithal edilen ürün parçalarıyla yapılmaktadır. Yerli üreticiler ikinci sınıf, düşük maliyetli/fiyatlı üretimde başarılıdırlar. Ürün kalitesi yüksek olmasa da batı ürünlerindeki standartlar genelde elde edilmiş, ayrıca, fiyatların bu ülkelerdeki muadillerine göre %30-50 nispetinde ucuz olması da sağlanmıştır. Piyasadaki şartlara ilave olarak ithalata uygulanan %20-%30 nispetindeki gümrük vergisi de ithal ürünlerin fiyatlarını oldukça yüksek hale getirmektedir. Buna mukabil, bazı Rus üreticilerin elde ettikleri bu maliyet avantajlarını makul kar marjları ile desteklemek yerine yüksek fiyatlandırma politikalarını benimsedikleri, bu nedenle de pazar paylarını artıramadıkları da belirtilmektedir. Öte yandan, tüketicinin alım gücünün son dönemde göreceli olarak artması ve buna bağlı olarak daha kalitesi yüksek ithal ürünlere yönelmesi ile birlikte, şimdilik belirli sınırlar içinde kalmak kaydıyla, piyasada rekabet ortamı gelişmektedir. Yine Rusya Fed. Mobilya ve Ağaç İşleme Kuruluşları Birliği tarafından hazırlanan aşağıdaki tablodan, satış fiyatları üzerinden yapılan hesaplamalarda, ithal ürünlerin pazar paylarının daha yüksek olduğu görülmektedir.
Milyon $ 1997 1998 1999 2000 2001* Üretim Hacmi 1.299,3 658,9 540,3 638,9 700,0 Önceki Yıla Göre Değişim %-49,3 %-18 %18,2 %10,0 İhracat 74,8 49,5 59,9 85,6 100,0 İthalat 739,3 433,2 222,5 276 300,0 Toplam Satış Hacmi 3.156 1.705,2 1.095,2 1.307,2 1.453,9 İthal Ürün Payı (Satış değeri üzerinden) %44,4 %47,9 %36,8 %39,5 %40,2 Kaynak: Rusya Federasyonu Mobilya ve Ağaç Işleme Kuruluşlarıi Birliği/*: tahmini
Diğer taraftan, yabancı firmalar Rusya Fed. mobilya sektöründe son dönemde yatırımlar gerçekleştirmektedirler. Bunlardan bazıları yüzde yüz yabancı sermaye ile
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 63 gerçekleştirilen yatırımlarken bazıları da Rus ortaklarla sonuçlandırılan ortak teşebbüslerdir. Bir araştırmaya göre toplam yerli üretimin %34’ünü gerçekleştiren dört firma Moskova Bölgesi’nde faaliyet göstermektedir. Ülkede mobilya yapımı ile ilgili yerli teçhizat üretimi de mevcuttur. Bununla beraber, piyasada son dönemde tercih edilen ürünlerin ithal mallar olduğu; bunlar arasında da en revaçtakilerin Alman menşeli oldukları ifade edilmektedir. Mobilya üreticileri tarafından finansman güçlüklerine bağlı olarak yatırımların gerçekleştirilemediği gerçeği ile birlikte, Şatura firması 13 milyon $ tutarında ilave yatırımla 2002 yılı sonu itibariyle mevcut üretimini iki katına çıkarmayı planlamaktadır. 2000 yılında gerçekleştirdiği 80 milyon $ tutarındaki satış ile piyasada çok önemli paya sahip bu firma, iki katına çıkacak üretim miktarının herhangi bir sıkıntı olmadan kolaylıkla satılacağını belirtmektedir. Diğer taraftan, mobilya satışları büyük oranda Moskova ve St.Petersburg şehirlerinde gerçekleştirilmektedir. Bu şehirlerde tüketiciye sunulan çok geniş yelpazedeki seçenekler, diğer şehirlerdeki alıcıları da bu iki şehre yönlendirmektedir. Diğer bölgelerin payları daha düşüktür. “Mobilya Toptancısı” adlı dergide yayımlanan mobilya piyasasında bölgeler itibariyle gerçekleştirilen satış oranları aşağıdadır:
BÖLGELER YÜZDE PAYLAR Moskova şehri ve Bölgesi %25 St. Petersburg ve Leningrad Bölgesi %16 Sibirya ve Uzak Doğu* %22 Volga Bölgesi %8 Ural Bölgesi %8 Kuzey Kafkasya Bilinmiyor/büyümekte Kuzeybatı Bölgesi Bilinmiyor/büyümekte * Başlıca Vladivostok, Tümen, Krasnoyarsk, Novosibirsk şehirleri
Rusya Fed.’nda mobilyaların üretimden tüketiciye ulaştırılması, %90’ı henüz sermaye birikimi aşamasında olan ve yeni yeni gelişen küçük ölçekli firmalar tarafından sağlanmaktadır. Bu firmalar yapıları itibariyle aktif ve esnek olmakla birlikte pazarlama teknikleri ve tecrübesi açısından zayıf kuruluşlardır. Ayrıca, üreticiler ile tesis edilen ticari ilişkiler kısa vadeli olma özelliğindedir. Üreticiler de genelde bedelini ödeyen tüm firmalara ürünlerinin satışını gerçekleştirmekte, distribütörlük/bayilik sistemi içinde hareket etmemektedirler. Ayrıca, üreticilerin piyasada hedefledikleri bölgeler ve/veya kitleler olmadığını söylemek de mümkündür.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 64 Aynı şekilde perakende satış yapan firmalar da ürün gruplamak yerine her kalite ve fiyatta ürünü birarada satabilmektedir. 1996-1998 yıllarında ithal mobilyanın piyasa payının %50’ler civarında olduğu tahmin edilmektedir. 1998 yılında yaşanan ekonomik kriz ile Rus mobilya üreticileri soluk almayı başarmış ve 2000’li yıllarda piyasa paylarını %70’lere çıkarmışlarsa da firma yapılarını günün gerektirdiği koşullara uydurmayı başaramamışlardır. 1999 yılında İsveç’in ünlü mobilya üreticisi IKEA kendine özgü pazarlama anlayışı ile Rusya Federasyonu’nda faaliyete başlamıştır. IKEA tüketiciye sunduğu geniş ürün yelpazesi ve satış sonrası hizmetler gibi yeni imkanlarla kısa zamanda büyük başarı elde etmiş ve yerli üretimi de büyük ölçüde devreye alarak 2001 yılında ikinci büyük satış merkezini açmıştır. Ülke genelinde mobilya satışlarında büyük artışlar kaydedilmektedir. 2000 yılında 1999 yılına oranla üçte bir artışla 1,3 milyar $ seviyesinde gerçekleşen satışların 2001 yılında 1,5-2 milyar $ olarak gerçekleştiği hesaplanmaktadır. Mobilyaya talebin gelecekte nasıl olacağı konusunda bir çalışma mevcut değildir. Bununla beraber, Rusya Fed.’nda yılda kişi başına mobilya için yapılan harcamanın 10 $, buna karşın Almanya’da ise 200 $ olduğu dikkate alındığında, gelecek için beklentilerin olumlu olması gerektiği düşünülmektedir. Kaldı ki, halen satın alma gücü düşük olan Rus tüketicisinin reel gelirinde 2000 ve 2001 yıllarında sırasıyla yaklaşık %10 ve %6,1 oranında artış kaydedilmiştir. Ayrıca, Rusya’da orta sınıfın yaşam şekli değişmektedir. Tercih edilen evler alan olarak giderek büyümekte bu da mobilyaya olan ihtiyacı artırmaktadır. Rusya Fed.’na ülkemizden mobilya ihracatının geliştirilmesinin, maliyetler ve lojistik organizasyon zorluğu ile piyasadaki mevcut rekabet şartlarına bağlı olarak, bu ülkede üretim desteği olmaksızın çok güç olduğu Rusya pazarı tecrübesini haiz ülkemiz mobilya kuruluşlarınca belirtilmektedir. Özellikle, Moskova’da mağaza, show-room, depo vb. tesislerin fiyatlarının yüksekliği dikkate alındığında, üretimle desteklenmeyen pazarlama stratejilerinin, ancak fiyatların daha düşük olduğu bölgelerde başarılı olma ihtimalinin bulunduğu dile getirilmektedir.
TÜRKİYE’NİN RUSYA FEDERASYONU’NA İHRACATI
Türkiye’nin Rusya Federasyonu’na İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 588.664 643.903 924.107 Mobilya İhracatı 2.523 2.884 4.042
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 65
GÜMRÜK MEVZUATI 1.1.2002 tarihi itibariyle Rusya Federasyonu’nda mobilya ve mobilya aksamı için uygulanmakta olan gümrük vergisi oranları aşağıda gösterilmiştir. Ayrıca, Rusya Fed. tarafından ithalatta uygulanmakta olan gümrük vergisi oranları Moskova Ticaret Müşavirliği’nin www.turkishline.ru/dtm adresli internet sitesinde yer almaktadır. Diğer taraftan, 9401 ve 9403 nolu GTİP’de yer alan ürünlerin ülkeye girişlerindeki gümrükleme işlemleri Devlet Gümrük Komitesi tarafından yayımlanan Talimatnameler çerçevesinde, belirli gümrükleme noktalarında yapılmaktadır. Bu konudaki son düzenlemeler hakkında Moskova Ticaret Müşavirliği ile doğrudan temas kurularak bilgi temin edilmesi de mümkündür. Mobilyalar ve mobilya aksamı ithalatında, ithal edilecek ürünlerin Rusya Fed. standartlarına uygunluğunun tevsik edilmesi amacıyla “Uygunluk Belgesi” aranmaktadır. Bu belgeler Rusya Federayonu Devlet Standardizasyon ve Metroloji Komitesi GOSSTANDART tarafından GOST-R Sistemine akredite edilen kuruluşlar ve/veya bu kuruluşlara aracılık eden firmalarca verilmektedir. Mobilyalar ve mobilya aksamı ithalatında ugulanan KDV oranı %20’dir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 66 RUSYA FEDERASYONU GÜMRÜK VERGİSİ ORANLARI GTİP MALIN TANIMI GÜMRÜK VERGİSİ
9401 Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları 9401 10 9401 10 100 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 10 900 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 20 000 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 30 9401 30 100 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 30 900 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 40 000 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 50 000 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 61 000 0 % 20, en az 1.4 EURO/kg 9401 69 000 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 71 000 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 79 000 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 80 000 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 90 9401 90 100 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 90 300 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9401 90 800 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg 9403 Diğer mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları 9403 10 9403 10 100 0 % 20, en az 0.5 EURO/kg 9403 10 510 0 % 20, en az 0.5 EURO/kg 9403 10 590 0 % 20, en az 0.5 EURO/kg 9403 10 910 0 % 20, en az 0.5 EURO/kg 9403 10 990 0 % 20, en az 0.5 EURO/kg 9403 20 9403 20 100 0 % 20, en az 0.5 EURO/kg 9403 20 910 0 % 20, en az 0.5 EURO/kg 9403 20 990 0 % 20, en az 0.5 EURO/kg 9403 30 9403 30 110 0 % 20, en az 0.6 EURO/kg 9403 30 190 0 % 20, en az 0.6 EURO/kg 9403 30 910 0 % 20, en az 0.6 EURO/kg 9403 30 990 0 % 20, en az 0.6 EURO/kg 9403 40 9403 40 100 0 % 20, en az 0.8 EURO/kg 9403 40 900 0 % 20, en az 0.8 EURO/kg 9403 50 000 0 % 20, en az 0.6 EURO/kg 9403 60 9403 60 100 0 % 20, en az 0.6 EURO/kg 9403 60 300 0 % 20, en az 0.8 EURO/kg 9403 60 900 0 % 20, en az 0.6 EURO/kg 9403 70 9403 70 100 0 % 20, en az 0.6 EURO/kg 9403 70 900 0 % 20, en az 0.6 EURO/kg 9403 80 000 0 % 20, en az 1.3 EURO/kg 9403 90 9403 90 100 0 % 20, en az 0.5 EURO/kg 9403 90 300 0 % 20, en az 0.5 EURO/kg 9403 90 900 0 % 20, en az 0.7 EURO/kg
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 67 TÜRKMENİSTAN MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Türkmenistan’a ihracat yapacak olan firmalar uluslararası kurallara uygun ihracat gerçekleştirmelidir. Malın gümrüklenmesi yapıldığında bedeli tahsil edilecek şekilde sözleşme yapılmalı veya mal bedelinin dolar olarak ihracatçının hesabına girmesi ithalatçı tarafından garanti edilmelidir. Türkiye’den Türkmenistan’a nakliye ve gümrükleme dahil ihracatta herhangibir problemle karşılaşılmamaktadır. i- Vergiler Mal gümrüğe geldiği zaman mal bedelinin %20’si vergi olarak alınmaktadır. Bunun dışında mal bedelinin %10’u da devlet harcı olarak alınmaktadır.
Mal Bedeli=Malın Tutarı+Nakliye+Sigorta Satış yapıldıktan sonra satış bedeli üzerinden %16,7 KDV ödenmektedir. Satış üzerinden %16,7 olarak hesaplanan toplam vergi miktarı, gümrükleme esnasında mal bedeli üzerinden ödenen %20’lik vergi toplamından fazla ise aradaki fark vergi olarak ödenmektedir. Anlaşıldığı üzere %16,7’lik KDV %20’lik verginin içinde sayılmakta ve mahsup edilmektedir. Ancak fark varsa sadece fark vergi olarak alınmaktadır. Bunların haricinde karın %25’i gelir vergisi olarak alınmaktadır. Gelir vergisi, resmi kontrat ile malın satış tutarı arasındaki fark üzerinden alınmaktadır. ii- Şahısların Yaptığı İthalata Uygulanan Vergi Gümrükte mal bedelinin %5’i vergi olarak alınmaktadır. Cirodan ise %1 vergi alınmaktadır. Mal benzerleri ülke pazarında hangi fiyatla satılıyorsa ithal edilen mallar emsali üzerinden fiyatlandırılmaktadır. %1’lik vergi bu miktar üzerinden satıştan sonra alınmaktadır. Bahsedilen vergiler Resmi Dolar Kuru üzerinden Manat olarak tahsil edilmektedir.
Resmi Kur: 1 $=5.200 Manat Serbest Piyasa Kuru:1 $=21.500 Manat’tır. Büro mobilyalarında gümrük vergisi alınmamaktadır.
TÜRKİYE’NİN TÜRKMENİSTAN’A İHRACATI
Türkiye’nin Türkmenistan’a İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 106.628 120.155 105.278 Mobilya İhracatı 2.712 3.858 2.070
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 68 UKRAYNA MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Ukrayna pazarında yerli üretim ev ve ofis mobilyaları olduğu gibi, İtalya, Polonya ve Romanya menşeli ithal ürünlerde yer almaktadır. Polonya ve Romanya menşeli ürünlere ve yerli üretime göre fiyatı yüksek bulunan İtalyan mobilyaların satış fiyatları, gelir düzeyi yüksek bulunan kesimlerce tercih edilmektedir. Ukrayna’da halkın gelirlerinin gelişmiş ülke standartları ile karşılaştırıldığında oldukça düşük seviyelerde bulunması nedeniyle, satış fiyatı daha az olan ürünler ise daha geniş halk kitleleri tarafından tercih edilmektedir. Sözkonusu ürünlerin Ukrayna’ya ithalatında, oturma grupları için %15, diğer mobilyalar için ise %25 gümrük vergisi ve ithalatta %20 KDV uygulanmaktadır. Gümrük vergisi ve KDV oranının yüksekliği, Ukrayna’ya mobilya ithalatının önündeki engelleri teşkil etmektedir. İthalat esnasında istenilen diğer ticari belgelerin dışında, mobilyaların Ukrayna’ya ithalatında Sağlık Uygunluk Sertifikası, Standardizasyon Belgesi ve Radyasyon Kontrol Belgesi istenilmektedir.
TÜRKİYE’NİN UKRAYNA’YA İHRACATI
Türkiye’nin Ukrayna’ya İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 225.821 258.121 289.180 Mobilya İhracatı 318 714 852
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 69 YUNANİSTAN MOBİLYA PAZARI yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
Yunanistan mobilya ihtiyacı yerli üretim yanında ithalat ile karşılanmaktadır. Alım gücüne bağlı olarak ithalat İtalyan mobilyalarında yoğunlaşmaktadır. Ancak, Türk firmaların son yıllardaki atılımı, bu ülke pazarını tanımaları, yogun fuar katılımları, yakınlık ve fiyat avantajları nedeniyle bu ülkeye olan ihracatımızda önemli bir ilerleme kaydedilmiştir. Türk firmalarının en büyük rakibi yine Türk firmaları olup, küçük ancak etkin olan bu pazarda firmalarımız birbiri ile rekabet etmektedir. Her geçen gün yeni firmaların da devreye girmesi ile ödeme şartları ve fiyatlar firmalarımız aleyhine değiştirilmektedir. Bu durum alıcı firmalar tarafından bilinçli bir şekilde kullanılabilmektedir. Ancak bu durum kaçınılmaz görünse de bazı tedbirlerin alınması bu konudaki düzensizlikleri asgariye indirebilecektir; * Sektörde yeni firma kuruluşlarına belirli bir disiplin getirmek, * Atıl kapasite kullanımlarını asgariye indirmek ve üretim maliyetlerini düşürmek, * Vergi düzenlemeleri ile sektördeki iç veya dış şirket evliliklerini desteklemek, * İhracat ve pazarlama konusunda sektörel dış ticaret sermaye şirketlerini teşvik ederek, pazarlama maliyetlerini asgariye indirmek, kalifiye eleman istihdam etme şansını yakalamak ve ölçeği artırmak ve böylelikle bir adım daha ileri gidilerek ihraç pazarlarımızda kendi dağıtım ağlarını oluşturmalarını sağlamak, * Yeni oluşum ve birleşmelerle ürün çeşidini artırmak, firmalara özgü yeni tasarımlar yaratmak bu tasarımları tescil ettirmek bu itibarla entegre tesislere kavuşmak, kaliteyi artırarak satış sonrası garanti ve servis hizmetleri ile pazarda geçiçi olunmadığı güvencesi verilerek olumsuz imajı yoketmek. Firmalarımızın Yunanistan pazarında karşılaştıkları sorunların başında yaptıkları ihracatın, iç pazardaki daralmanın da getirdiği durumun da etkisi ile, açık hesap olarak yapılması sonucu, zaman içinde veya bir iki sevkiyat sonrası ilişkilerin bozulması ile açık hesabın tahsil edilememesi sıkça karşılaşılan bir husus olarak karşımıza çıkmaktadır. Gerçekte küçük ölçekli Yunan firmaları, banka aracılıgını kabul etmemekte ve komisyonların yüksekliğini bahane ederek açık hesap veya vadeli veya mal mukabili ödeme çekli konusunda israr etmektedirler. Bu konuda kendi adlarına haklı görülselerde bu noktada sorunlar ortaya çıkmaktadır.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 70 Yunanistanda çek ve teminat sistemi AB uygulamalarına parelel olarak ülkemizdeki uygulamalara benzemektedir. Çekini ödemeyenlere icrai takip yapılabilmektedir. İlişkide bulunulacak firmanın güvenilirliği için bir çok yoldan araştırma yapmak mümkündür. Öncelikle firmadan peşin veya akreditifli olarak ithalat yapılması en geçerli yoldur. Bu olmadığı takdirde firmanın finans durumu, mevcudiyeti ve güvenilirliği konusu bağlı bulunduğu ticaret ve sanayi odasından, bankasından ve Ticaret Müşavirliğimiz kanalıyla bu kuruluşlar nezdinde veya Müşavirliğimiz kaynaklarından araştırma yapmak mümkün bulunmaktadır. Ancak bu araştırma, Yunanistan’da aylar alabilmektedir. Yunanistanda çalışma süreleri çok kısa olup, istatistiki bilgi ve diger firma bilgilerinin temini konusunda, ölçeklerin de küçük olması nedeniyle ve özellikle yaz aylarında zor olmaktadır. Bu itibarla firmaların makul süreler öncesi firma araştırmalarına başlamaları, belirli bilgi, katalog değişimi ve yazışmalar sonrası hatta bir iki deneme siparişi almayı müteakip firma ziyaretleri planlamaları tavsiye edilmektedir. Bu ülkeyi ziyarete karar vermeden önce detaylı çalışmalar yapılmalı, randevular alınmalı, Cumartesi ve Pazar günleri için randevularda israr edilmemeli ve kısa süreli (3-5 günlük) ziyaretler de hafta içine raslatılmalı ve genelde çalıma günlerinde de öğle 15.00-18.00 saatleri arasında iş yerlerinin kapanabildiği bilinmelidir. Özellikle Yunanistan’la ticari bağlantıları olan işadamlarımız, vize temini konusunda sorularla karşılaşmaktadır. Türk firmalarının şikayetleri 19 Mart 2001 ve 4 Eylül 2001 tarihlerinde Atina ve Ankara'da yapılan “Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Ortak Çalışma Grubu Toplantıları”nda dile getirilmiştir. Yunan tarafı, Sanayi ve Ticaret Odalarına kayıtlı Türk İşadamlarına 5 yıllık çok girişli vize verebileceklerini, ayrıca bu uygulama ile Türk işadamlarının 6 ayda bir 3 aya kadar Yunanistan’da kalabileceklerini belirtmiştir. Yunan Gümrük İdareleri veya sınır kapılarından Yunanistan’a yük taşıyan Türk TIR'larına çok sınırlı olarak bir diğer gümrüğe varış süresi verilmesi ve bu sürelerin bitiş saatlerinin çalışma saatleri dışına rastlaması sektörde ve ilgili kurumlarla ilişkilerde sıkıntılara neden olmaktadır.
TÜRK FİRMALARININ ŞİKAYETLERİ Açık hesap veya vadeli ödemelerde ithalatçı firmaların farklı gerekçelerle; yoğun olarak kalitenin şipariş evsafına uygun çıkmadığı, bunun ihracatçı Türk firmasına bildirildiğinde bir şekilde halledilebileceğine dair söz verildiği, banka akreditif ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 71 komisyonlarının yüksekliği bahanesiyle vadeli, açık hesap veya mal mukabili ödeme yapılmak istendiği, ilk sipariş bedelini ödemek için ikinci mal sevkiyatına zorlanıldığı, sevk edilen malların gümrükten çekilmesinden kaçınıldığı veya akreditifli olmasına karşın bir şekilde ithalatçı firmanın sevk evraklarının fotokopisini eline geçirerek malların bedelini bankaya yatırmadan gümrükten çektiği veya gümrükten çekmesine müsaade edildiği, ürünlerde nakliye esnasında hasar meydana geldiği gerekçeleriyle ithalatçıların taahhütlerini yerine getirmemesi veya ithalatçı firmanın mal bedelini ödemek için tekrar indirim talep etmesi gibi şikayetlerle karşılaşılmaktadır. Türk ihracatçısının yanında yogun olarak Türk ve Yunan mallarını taşınmasını gerçekleştiren Türk Karayolu taşımacılığı sektörünün de bekleme süreleri karşılığı tahakkuk eden bedellerin ödenmemesinden veya eksik ödenmesinden şikayetleri olmaktadır.
YUNAN FİRMALARININ ŞİKAYETLERİ Yunan firmalarının ihracatımız bazında şikayetleri; takdim edilen veya gösterilen numuneye uygun sevkiyat yapılmaması veya bu sevkiyatın taahhüt edilen sürede gerçekleştirilmemesi noktasında yogunlaşmaktadır. Bu noktada karşımıza Türk ürünlerinin kalite, imaj ve Türk firmalarının sözlerine güvenilirlik gibi ciddi ve çözülmesi gereken sorunlar çıkmaktadır. Orta vadede ihracatçının sektör bazında bir standardının belirlenmesi, ihracatçı firmalara yeterlilik belgesinin verilmesi yararlı olacaktır. Reklam ve tanıtımda, televizyon ve fuar tanıtımları çok önemli bir yer teşkil etmektedir. Tanıtılan bir ürünün pazarda kalması ise kalitenin yüksekliği, fiyatın rekabet edebilirliği ve taahhütlerin gerçekleşmesi ile mümkün bulunmaktadır.
TÜRKİYE’NİN YUNANİSTAN’A İHRACATI
Türkiye’nin Yunanistan’a İhracatı (Bin $) 1999 2000 2001 Toplam İhracat 406.794 437.725 476.095 Mobilya İhracatı 2.156 2.257 4.780
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 72
EKLER EK 1: GÜNEY AFRİKA MOBİLYA SEKTÖRÜ HAKKINDA BİLGİ ALINABİLECEK ADRESLER
Guney Afrika Standartlar Dernegi: South African Bureau of Standards ( SABS ) Private Bag X 191 Pretoria, 0001 Tel: 27 12 428 7911 Fax: 27 12 344 1568 E-mail: [email protected]
Ithalat ve Ihracat Denetleme Mudurlugu: Department of Trade and Industry Directorate Import & Export Control Tel: 27 12 310 97 91 Fax: 27 12 322 02 98
Wesgro: PO Box 1678, Cape Town, 8000 Tel: 27 021 418 6464 Fax: 27 021 418 2323 E-mail: [email protected] Web: www.wesgro.org.za
Mobilya Ihracat Konseyi: Furniture Export Council Mr. Emile Unger PO Box 1171, Umhlanga Rocks, 4320 Tel: 27-031- Fax: 27-031- 566 2286 E-mail: [email protected]
South Africa Institude of Forestry Tel/Fax: 27-12 348 1745 E-mail: [email protected] Web-site: www.forestry.org.za
Mpumalanga Province: PO Box 3881, Nelspruit, 1200 Tel: 27-13 752 5384 Fax: 27-13 752 5385 E-mail: [email protected] Web-site: www.mii.co.za
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 73
EK 2: İSRAİL'DEKİ MOBİLYA İTHALATI YAPAN FİRMALAR
Company Name ALPHEX MARKETING & EXPORT (1984) LTD.
Address 3 Hayozma St.,Business Pk
Town Tirat Hacarmel
P.O.B. 2045 P.O.B. Town Tirat Hacarmel, 39120 Phone 972-4-8577571, 972-4-8577569 Fax 972-4-8577572 E-mail [email protected]
Company Name PELETECHNICA NIZANIM
Address 12 Haarbaah St. Town Tel Aviv, 64739 P.O.B. 20575 P.O.B. Town Tel Aviv, 64739 Phone 972-8-6721081, 972-3-5610822 Fax 972-3-5612374 E-mail [email protected]
URL www.paltechnics.co.il
Company Name A.B. GOREN FURNITURE LTD.
Town Moshav Goren P.O.B. 81 P.O.B. Town Shlomi, 22832 Phone 972-4-9806365 Fax 972-4-9506363
Company Name A.G.L. WOOD PRODUCTS LTD.
Address 3 Eliahu Shamir St.
Town Mishar Hashiva, 50297 Phone 972-3-9603939 Fax 972-3-9603367
Company Name A.M.C.H. TECHNOLOGIES LTD. P.O.B. 1367 P.O.B. Town Ramat Gan, 52113 Phone 972-3-5103340
Fax 972-3-5103520
Company Name A.S. PEER TIMBER INDUSTRIES LTD. Address 21 Mesilat Wolfson St.
Town Tel Aviv, 66081 P.O.B. 11470 P.O.B. Town Azur, 58190 Phone 972-3-6817666, 972-3-5186849
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 74 Fax 972-3-6821188
Company Name ADI (M.I.) FURNITURE LTD. Address 3 Poalei Zedek St. Town Jerusalem, 93420
P.O.B. 53450 P.O.B. Town Jerusalem, 91534 Phone 972-2-6724455 Fax 972-2-6711127
Company Name AIA BEN HUR LTD. Address 15 Shlomzion St. Town Jerusalem, 94182 Phone 972-2-6253115, 972-2-6235835 Fax 972-2-6235855
Company Name ALBEN FURNITURE LTD. Address 7 Jabotinsky St. Town Bnei Brak, 51264 Phone 972-3-5791104 Fax 972-3-5703569
Company Name ALKAL LTD. Address 8 Shlavim St. Town Tel Aviv, 68168 Phone 972-3-6827949, 972-3-6824230 Fax 972-3-6810125
Company Name ALKAL WOOD INDUSTRIES LTD.
Address 8 Shlavim St. Town Tel Aviv, 68168 Phone 972-3-6827949, 972-3-6824230 Fax 972-3-6810125
Company Name ALLATIF ABED BROS. LTD. Address Main Rd. Town Um El Fahem, 30010 P.O.B. 391 P.O.B. Town Um El Faham, 30010 Phone 972-4-6315561, 972-4-6315058 Fax 972-4-6317440
Company Name ALON KFAR SABA FURNITURE (1994) LTD.
Address 103 Weizman St. Town Kfar Saba, 44364 Phone 972-9-7675230, 972-9-7656156
Company Name ANSERI KATINA INVESTMENTS LTD. Address 11 Rosansky St. Town Rishon Lezion, 75706
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 75 Phone 972-3-9523338 Fax 972-3-9523330
Company Name ARAD STORAGE & CONVEYING SYSTEMS LTD.
Address 3 Gavish St. Town Kfar Saba Phone 972-9-7644878 Fax 972-9-7644877
Company Name ARIE A.V. INDUSTRIES LTD. Address 32 Haavoda St. Town Rosh Haayin, 48017 P.O.B. 171 P.O.B. Town Rosh Haayin, 48101 Phone 972-3-9022977, 972-3-9022976 Fax 972-3-9022975
Company Name ARNSTEIN HUGO & CO. Address 101 Herzl St. Town Tel Aviv, 66555 P.O.B. 2276 P.O.B. Town Tel Aviv, 61021 Phone 972-3-6824915 Fax 972-3-5181668
Company Name ASHKELON POLYMER INDUSTRIES LTD. Address 40 Salame Rd. Town Tel Aviv, 68111 Phone 972-3-6811180 Fax 972-3-6811452
Company Name ASHRAM OFFICE EQUIPMENT (1994) LTD. Address Farm 57 Town Moshav Hemed, 50295 P.O.B. 203 Phone 972-3-9603455, 972-3-9603428 Fax 972-3-9603357
Company Name ATERET GOLD FURNITURE LTD. Address 35 Haavoda St. Town Ashdod, 77600 Phone 972-8-8566151 Fax 972-8-8566058
Company Name ATERET MOBIL NOVA LTD. Address 47 Herzl St. Town Tel Aviv, 66886 Phone 972-3-6827232, 972-3-6824950 Fax 972-3-6817340
Company Name B.C.N. IMPORT 87 LTD.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 76 Address 39 Hamelaha St. Town Holon, 58855 Phone 972-3-5505905, 972-3-5508177 Fax 972-3-5568847
Company Name B.C.N. LTD. Address 39 Hamelaha St. Town Holon, 58855 Phone 972-3-5508177, 972-3-5505905 Fax 972-3-5568847
Company Name BEIT ALBERT FURNITURE & CARPET KING LTD.
Address 23 Pierre Koenig St. Town Jerusalem, 93469 Phone 972-2-6724161 Fax 972-2-6735133
Company Name BEIT GAZIT LTD. Address Farm 9 Town Mosh. Gan Sorek, 76865 Phone 972-3-9501697, 972-3-9501698 Fax 972-3-9501691
Company Name BEN AMI S. AGENCIES LTD. Address 9 Ben Gurion St. Town Bnei Brak, 51260 Phone 972-3-5786966 Fax 972-3-5786971
Company Name BEST REST INTERNATIONAL LTD. Address 12 Gesher Hahaim St. Town Jerusalem, 94392 Phone 972-2-5382704, 972-2-5384903 Fax 972-3-5384903
Company Name BETILI LTD. Address 2 Etzel St. Ind. Zone Town Rishon Lezion, 75105 Phone 972-3-9536404, 972-3-9536418 Fax 972-3-9611789
Company Name BIT OFFICE FURNITURE LTD.
Address 43 Carlebach St. Town Tel Aviv, 65277 Phone 972-3-5611952, 972-3-5611953 Fax 972-3-5612527
Company Name BLUMENFELD WOOD INDUSTRIES LTD.
Town Moshav Adanim, 45241 P.O.B. 3021
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 77 P.O.B. Town Adanim, 45241 Phone 972-9-7400590 Fax 972-9-7400588
Company Name BUCHAVALTER R. COMMERCE LTD. Address Farm 10 Town Beit Nekufa, 91039 P.O.B. 3973 P.O.B. Town Beit Nekufa, 91039 Phone 972-2-5335325 Fax 972-2-5335319
Company Name CAPITOL EQUIPMENT & PIPE FITTINGS LTD.
Address 3 Timna St. Town Holon, 58813 P.O.B. 2609 P.O.B. Town Holon, 58126 Phone 972-3-5503236, 972-3-5508875 Fax 972-3-5591574
Company Name CLASSIGAN LTD. Address 18 Haetzel St. Town Rishon Lezion, 75706 Phone 972-3-9610522 Fax 972-3-9624752
Company Name COHEN DAVID FURNITURE IMPORT
Address 78 Rothschild St. Town Rishon Lezion, 75223 Phone 972-3-9563563
Company Name COMFORT CENTER U.S.A. LTD. Address 11 Hamada St. Ind. Zone Town Ashdod, 77168 P.O.B. 6886 P.O.B. Town Ashdod, 77168 Phone 972-8-8523666 Fax 972-8-8527703
Company Name COMFORT SYSTEMS ORTHOPEADIC TECHNOLOGY LTD.
Address 20 Hertzel St. Town Ashkelon, 78601 P.O.B. 5112 P.O.B. Town Ashkelon, 78150 Phone 972-8-6758861 Fax 972-8-6758863
Company Name D.M.A. FURNITURE LTD. Address 10 Lishinsky St. Town Rishon Lezion, 75650 Phone 972-3-9617470, 972-3-9510829
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 78 Fax 972-3-9616906
Company Name DAMIRAL BROS. (1993) LTD. Address 26 Hamelaha St. Town Raanana P.O.B. 2217 P.O.B. Town Raanana, 43000 Phone 972-9-7487474, 972-9-7487272 Fax 972-9-7419346
Company Name DANIR - MODERN FURNITUIRE LTD.
Address Bnei Brith St. Town Hod Hasharon Phone 972-9-7406120 Fax 972-9-7405315
Company Name DAR ISRAEL YOSEF LTD. P.O.B. 1564 P.O.B. Town Haifa, 31015 Phone 972-4-8531248, 972-4-8531247 Fax 972-4-8522185
Company Name DAVID ELI FURNITURE LTD. Address 9 Marconi St. Town Haifa, 32951 P.O.B. 25015 P.O.B. Town Haifa, 31250 Phone 972-4-8411356, 972-4-8411357 Fax 972-4-8410369
Company Name DAVRON - IMPORT & EXPORT LTD. Address Julius Ind. Zone Town Julius, 24980 P.O.B. 1061 Phone 972-4-9966333 Fax 972-4-9966699
Company Name DEKO FREETIME - BORN FREE LTD. Address 49 Hasharon Rd. Town Kfar Malal, 45920 Phone 972-9-7673578, 972-9-7409302 Fax 972-9-7409301
Company Name DELTA - SHIR IMPORT LTD. Address 6 Harotem St. Town Rishpon, 46915 Phone 972-9-9561315, 972-9-9506946 Fax 972-9-9506951
Company Name DEMIRIMAX LTD. Address 24 Macdonald St. Town Netanya, 42262
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 79 Phone 972-9-8332877 Fax 972-9-8829278
Company Name DESCO (FORMING) LTD. Town Sderot, 80100 P.O.B. 461 P.O.B. Town Sderot, 80100 Phone 972-8-6898111 Fax 972-8-6891342
Company Name DEX FURNITURE IMPORT & MARKETING LTD. Address 12 Makalef St. Town Haifa Phone 972-4-8421380 Fax 972-4-8421380
Company Name DIRAM LTD. Address Hemed Town M.P. Beit Dagan, 50295 Phone 972-3-9603012 Fax 972-3-9603013
Company Name DIUK INDUSTRIES ESTABLISHED BY K.S.R. LTD.
Address 12 Levontin St. Town Rishon Lezion, 75315 Phone 972-3-9690561, 972-3-9690562 Fax 972-3-9670210
Company Name E.M.G.K. INTERNATIONAL LTD. Address 6A Sapir St. Town Rishon Lezion, 75704 Phone 972-3-9629357 Fax 972-3-9629356
Company Name EDANIM FURNITURE LTD. P.O.B. 1416 P.O.B. Town Kfar Saba, 44113 Phone 972-9-7603944, 972-9-7603495 Fax 972-9-7603943
Company Name EFRATI HAIM INDUSTRIES (1986) LTD.
Address 12 Hataas St. Town Kfar Saba, 44425 Phone 972-9-7655051 Fax 972-9-7664415
Company Name ELROS FURNITURE LTD. Address 1 Etzion St. Town Netanya, 42505 Phone 972-9-8856956
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 80 Fax 972-9-8856456
Company Name EMERALD MATTRESS INDUSTRIES LTD.
Address Farm 47 Town Arugot, 79864 Phone 972-8-8587899 Fax 972-8-8587902
Company Name ETZMALEH FURNITURE FOR CHILDREN LTD.
Address 33 Pierre Koenig St. Town Jerusalem, 93469 Phone 972-2-6726550 Fax 972-2-6726551
Company Name EURO - DESIGN LTD. Address 82 Hermon St. Town Nave Yemin, 44920 Phone 972-9-7463990, 972-9-7669351 Fax 972-9-7669353
Company Name EZEI TZAMERET LTD. Address 19 Haharoshet St. Town Kiryat Bialik, 27510 P.O.B. 9177 P.O.B. Town Kiryat Bialik, 27162 Phone 972-4-8768871, 972-4-8414608 Fax 972-4-8764123
Company Name FINART HAIM Address 88 Hahashmonaim St. Town Tel Aviv, 67133 Phone 972-3-5615652 Fax 972-3-5616489
Company Name FLOGAR LTD. Address 93 Sokolov St. Town Ramat Hasharon, 47239 Phone 972-3-5492816 Fax 972-3-5407105
Company Name FRANZAI - 1 DESCAMPS PARIS (81) LTD.
Address 340 Dizengoff St. Town Tel Aviv, 62593 P.O.B. 215 P.O.B. Town Kfar Shmaryahu, 46910 Phone 972-3-5440208, 972-9-9583490 Fax 972-9-9564689
Company Name FUTON HOUSE A.A. LTD. Town Moshav Bazra, 60944 P.O.B. 166
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 81 P.O.B. Town Bazra, 60944 Phone 972-8-9427970 Fax 972-8-9427955
Company Name GABAI FURNITURE LTD. Address 15A Hamelaha St. Town Holon, 58117 Phone 972-3-5597112, 972-3-5567536 Fax 972-3-5564106
Company Name GALAXY - THE ITALIAN FURNITURE CENTRE LTD.
Address 2 Ben Gurion St. Town Ramat Gan, 52573 Phone 972-3-9629882 Fax 972-3-7525433
Company Name GAN - HOUSE FURNITURE & HOUSEHOLD GOODS IMPORT LTD.
Address 20 Katznelson St. Town Ramat Hasharon, 69091 Phone 972-3-6441192 Fax 972-3-6441248
Company Name GANOR & GALANTI LTD. Address 11 Hashikma St. Town Azur, 58001 P.O.B. 125 P.O.B. Town Azur, 58001 Phone 972-3-5567711 Fax 972-3-5567677
Company Name GOLDSTEIN RICHARD & CO. LTD. Town Zafria P.O.B. 136 P.O.B. Town Kfr Habad, 60932 Phone 972-3-9607918 Fax 972-3-9607921
Company Name H.I.A. INTERNATIONAL IMPORT & EXPORT LTD.
Address 569/5 Hahistadrut St. Town Hazor Haglilit, 10300 P.O.B. 292 P.O.B. Town Hazor Haglilit, 10300 Phone 972-4-6935084
Company Name HACARMEL - FURNITURE & ELECTRONICS, WAHABI SALAH Address 31 Daliat El Carmel St. Town Dal. El Carmel, 30056 P.O.B. 98
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 82 P.O.B. Town Dal. El Carmel, 30056 Phone 972-4-8393598 Fax 972-4-8394267
Company Name HADASIT LTD. Address 9 Maale Hamigdal Lane Town Or Yehuda, 60373 P.O.B. 508 P.O.B. Town Or Yehuda, 60254 Phone 972-3-5339071 Fax 972-3-5339177
Company Name HAKMON I.D. Address 4 Haetzel St. Town Rishon Lezion, 75706 Phone 972-3-9623860 Fax 972-3-9623860
Company Name HAMBURGER BROTHERS Address 67 Pinsker St. Town Petah Tikva, 49560 Phone 972-3-9303761 Fax 972-3-9347808
Company Name HAR-MAN FURNITURE LTD. Address 2 Heletz St. Paz Bridge Town Haifa, 32950 Phone 972-4-8622495, 972-4-8625844 Fax 972-4-8622497
Company Name HASHALOM FURNITURE Town Kfar Manda P.O.B. 923 P.O.B. Town Kfar Manda, 17907 Phone 972-4-9863237 Fax 972-4-9864111
Company Name HEALTH CENTER D.H. LTD. Address 20A Eliahu Eitan St. Town Rishon Lezion, 75703 Phone 972-3-9511555 Fax 972-3-9511666
Company Name HOTEL SYSTEMS & SUPPLIES (T.A. 1976) LTD.
Address 5 Tel Giborim St. Town Tel Aviv, 68105 P.O.B. 49212 P.O.B. Town Tel Aviv, 61491 Phone 972-3-5181194 Fax 972-3-5181196
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 83 Company Name I.I. OMEGA ENTERPRISES LTD. P.O.B. 864 P.O.B. Town Kfar Shmaryahu, 46910 Phone 972-9-9580738, 972-9-9575149 Fax 972-9-9563149
Company Name I.T.G. (ISRAEL) LTD. Address 37 Haatzmaut Rd. Town Haifa, 31331 P.O.B. 33132 P.O.B. Town Haifa, 31331 Phone 972-4-8674898, 972-4-8626956 Fax 972-4-8674899
Company Name IKOO DESIGNS LTD. Address 2 Haetzel St. Town Rishon Lezion, 75105 Phone 972-3-9536407 Fax 972-3-9524890
Company Name INNOVATION FUTON ISRAEL LTD. Address 3 Poalei Zedek St. Town Jerusalem, 91534 P.O.B. 53450 P.O.B. Town Jerusalem, 91534 Phone 972-2-6724455, 972-2-6711127 Fax 972-2-6711127
Company Name INTERMEZZO FURNISHING LTD. Address 16 Haharuv St. Town Rishpon, 46915 Phone 972-9-9562090, 972-9-9562094 Fax 972-9-9562091
Company Name ISHDAR HAMARHAT FURNITURE MANUFACTURERS LTD.
Address 6 Moshe Sharet St. Town Rishon Lezion, 75704 Phone 972-3-9615660, 972-3-9615674 Fax 972-3-9615607
Company Name ISRASALOTTI LTD. Address 12 Hamaccabim Rd. Town Rishon Lezion, 75359 Phone 972-3-9672043, 972-3-9672044 Fax 972-3-9695588
Company Name J.R. HOLDINGS & DEVELOPMENT LTD. Address 70 Shtulim St. Town Tel Aviv, 67625 Phone 972-3-6393888, 972-3-6394040 Fax 972-3-6393763
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 84
Company Name JULIUS ENGINEERING LTD. Address 41 Hameyasdim Town Even Yehuda, 40500 P.O.B. 1610 P.O.B. Town Even Yehuda Phone 972-9-8919404 Fax 972-9-8919408
Company Name KAHAN ROBERT Address 8 Borohov St. Town Raanana, 43433 Phone 972-9-7480817 Fax 972-9-7480817
Company Name KAHIRI FURNITURE Address 4 Haetzel St. Town Rishon Lezion, 75706 Phone 972-3-9617739 Fax 972-3-95136
Company Name KANTONI LTD. Address 6 Harotem St. Town Rishpon, 46915 Phone 972-9-9506946, 972-9-9561316 Fax 972-9-9506951
Company Name KASSEM SHARIF & SONS IMPORT & MARKETING (1991) LTD.
Address Sharif Halls Town Yafia, 16955 P.O.B. 186 P.O.B. Town Yafia, 31001 Phone 972-4-8726777, 972-4-6013333 Fax 972-4-6010397
Company Name KASTRO & GRAY LTD. Address 27 Hamelaha St. Town Holon, 58852 Phone 972-3-5587773 Fax 972-3-5583244
Company Name KIRYAT YOVEL FURNITURE IMPORT & MARKETING 1986 LTD. Address 21 Beit Hatnufa St. Town Jerusalem, 90830 P.O.B. 53408 P.O.B. Town Jerusalem, 91521 Phone 972-2-9999994 Fax 972-2-5700073
Company Name L.L. NEURIM (1988) LTD.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 85 Address 16 Rabbi Akiva St. Town Bnei Brak, 51272 Phone 972-3-5703934
Company Name LAKIR Address Maskit St. Town Herzlia, 46733 P.O.B. 12604 P.O.B. Town Herzlia, 46160 Phone 972-9-9557858 Fax 972-9-9587455
Company Name LAOR FURNITURE & INNOVATIVE DESIGN Address 47 Hamelaha St. Ind.Z. Town Holon, 58855 Phone 972-3-5594290, 972-3-9527522 Fax 972-3-5500359
Company Name LAVI FURNITURE INDUSTRY Address Kibbutz Lavi Town Lower Galilee, 15267 Phone 972-4-6799400, 972-4-6799403 Fax 972-4-6799499
Company Name LITTLE ITALY LTD. Address 25 Michael St. Town Kfar Bialik, 26276 Phone 972-4-8422822 Fax 972-4-8423992
Company Name LOGO THE OFFICE FURNITURE CENTER LTD. Address 12 Beit Hadfus St. Town Jerusalem, 95483 P.O.B. 34252 P.O.B. Town Jerusalem, 91341 Phone 972-2-6512211 Fax 972-2-6512282
Company Name MALPEX IMPORT EXPORT & MARKETING LTD.
Address 7 Hayei Teib St. Town Ramat Gan, 52276 Phone 972-3-6741113 Fax 972-3-6741115
Company Name MANDELBOIM YORAM MATTRESSES LTD.
Address 40 Salame Rd. Town Tel Aviv, 68111 Phone 972-3-6811180 Fax 972-3-6811452
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 86 Company Name MARAN FURNITURE IMPORT & MARKETING LTD.
Address 158 Herzl St. Town Tel Aviv, 68101 Phone 972-3-6810873, 972-3-6836281 Fax 972-3-6810864
Company Name MATTRESS & FURNITURE WORLD LTD.
Address 55 Hahistadrut Blvd. Town Haifa, 32960 Phone 972-4-8416117, 972-4-8501616 Fax 972-4-8423985
Company Name MAZAL PROGRESS DEVELOPMENT & MARKETING LTD.
Address 2 Hayotzer St. Town Beer Yaacov, 70300 Phone 972-8-9209760 Fax 972-8-9209757
Company Name MEIR CLASSIC FURNITURE LTD. Address 10 Rozansky St. Town Rishon Lezion, 75706 Phone 972-3-9617576, 972-3-9616732 Fax 972-3-9521241
Company Name MENDELBOIM BROS. LTD. Address 48 Abarbanel St. Town Tel Aviv, 66082 P.O.B. 5300 P.O.B. Town Tel Aviv, 61052 Phone 972-3-6810410 Fax 972-3-6810407
Company Name MESSING FURNITURE LTD. Address 3 Ginsburg St. Town Rishon Lezion, 75657 Phone 972-3-9619262 Fax 972-3-9619264
Company Name METZLER YEHOSHUA Address 59 Hanamal St. Town Haifa, 33032 P.O.B. 33026 P.O.B. Town Haifa, 31330 Phone 972-4-8660208 Fax 972-4-8661865
Company Name MICHAEL DANIEL FURNITURE MANUFACTURING MARKETING & IMPORT CO Address 1 Hamelaha St. Town Or Yehuda, 60372
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 87 Phone 972-3-6340331 Fax 972-3-6340987
Company Name MISKAL LTD. BABY FURNITURE Address Industrial Zone Town Carmiel P.O.B. 288 P.O.B. Town Carmiel, 21611 Phone 972-4-9986320 Fax 972-4-9882195
Company Name MISRADENU MANUFACTURING & DIRECT MARKETING LTD.
Address 3 Har Zion Lane Town Tel Aviv, 66533 Phone 972-3-6836698 Fax 972-3-6837390
Company Name MODULUS LTD. Address 3 Hasadnaut St. Town Herzlia Pituah, 69710 Phone 972-9-9569499, 972-4-8405387 Fax 972-9-9569498
Company Name MORAN MODERN DESIGN (FURNITURE) LTD.
Address 17 Hatnufa St. Town Jerusalem, 91530 P.O.B. 53143 P.O.B. Town Jerusalem, 91530 Phone 972-2-6731414, 972-3-5617968 Fax 972-2-6731921
Company Name NABIL STORES CO. LTD. Address East Jerusalem Town Jerusalem, 19507 Phone 972-2-6272805 Fax 972-2-6286907
Company Name NOA S.P.A. IMPORT & MARKETING LTD.
Address 6 Marconi St. Check Post Town Haifa, 32951 Phone 972-4-8426767 Fax 972-4-8424476
Company Name NOYATEX LTD. Address 1 Stern St. Town Tel Aviv, 66085 Phone 972-3-5187962 Fax 972-3-5187962
Company Name O.P.G.L. FURNITURE SYSTEMS LTD.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 88 Town Moshav Bazra, 60944 P.O.B. 196 P.O.B. Town Moshav Bazra, 60944 Phone 972-9-7678888 Fax 972-9-7654094
Company Name OFFICE GOLDEN LINE OFFICE FURNITURE LTD.
Address 122 Nahalat Benyamin St. Town Tel Aviv, 66066 Phone 972-3-6824831 Fax 972-3-6812485
Company Name OFFICE LAND AGENCIES Address 2 Danin St. Town Bat Yam, 59484 Phone 972-3-6584871, 972-3-6596570 Fax 972-3-6596570
Company Name OFFICE PLUS LTD. Address 91 Hahashmonaim St. Town Tel Aviv, 67133 P.O.B. 20246 P.O.B. Town Tel Aviv, 61202 Phone 972-3-5612233, 972-3-5613551 Fax 972-3-5611815
Company Name OFRA A. D. NAVAMA MARKETING & DISTRIBUTION LTD. Address Farm 43 Town Even Sapir P.O.B. 52274 P.O.B. Town Jerusalem, 91522 Phone 972-2-6428228 Fax 972-2-6428229
Company Name ORENSTEIN COLLECTION LTD.
Address 18 Etzel St. Town Rishon Lezion, 75707 Phone 972-3-9520447 Fax 972-3-9512003
Company Name OTRON ELECTRONICS Address 138 Allenby Rd. Town Tel Aviv, 66522 Phone 972-3-5660385 Fax 972-3-5604244
Company Name OVADIA NISAN RON IMPORT & MARKETING
Address 115 Weizman St. Town Nahariya
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 89 P.O.B. 833 P.O.B. Town Nahariya, 22100 Phone 972-4-9513035 Fax 972-4-9923348
Company Name PAIS YAACOV Address 15 Rabbi Akiva St. Town Bnei Brak, 51215 Phone 972-3-5702136 Fax 972-3-5702278
Company Name PALTECHNICA NITZANIM Address 12 Haarbaah St. Town Tel Aviv, 64739 P.O.B. 20575 P.O.B. Town Tel Aviv, 64739 Phone 972-8-6721081, 972-3-5610822 Fax 972-3-5612374
Company Name PEERAHIT - ILUZ YEHUDA LTD. Address 59 Haavoda St. Town Ashdod, 77600 Phone 972-8-8569105 Fax 972-8-8532388
Company Name PEKA AGRICULTURAL SUPPLIES LTD. Address 35 Moshe Yatom St. Town Rehovot, 76560 P.O.B. 2032 P.O.B. Town Rehovot, 76120 Phone 972-8-9463238, 972-8-9465922 Fax 972-8-9463888
Company Name PELEG SHMUEL MARKETING LTD. Address 28 Rotem St. Girat Ram Town Kiryat Bialik, 28000 Phone 972-4-8480494 Fax 972-4-8480495
Company Name PEN OFFICE EQUIPMENT MANUFACTURE AND IMPORT LTD.
Address 13 Haganan St. Town Beer Sheba P.O.B. 3116 P.O.B. Town Beer Sheba, 84130 Phone 972-8-6270934 Fax 972-8-6272908
Company Name PENTHOUSE FURNITURE (H.E) (1991) LTD.
Town Kibbutz Gaash, 60950 P.O.B. 909
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 90 P.O.B. Town Kfar Shmaryahu, 46910 Phone 972-9-9562133 Fax 972-9-9559719
Company Name PERMOT WOOD IMPREGNATION PLANTS LTD.
Town Neve Yam, 30805 P.O.B. 392 P.O.B. Town Haifa, 31000 Phone 972-4-6293949 Fax 972-4-9293969
Company Name PITARO FURNITURE CO. (1979) LTD.
Address 13 Hasadna St. Town Holon, 58814 Phone 972-3-5581338, 972-3-5595792 Fax 972-3-5503607
Company Name PITARO FURNITURE MARKETING LTD.
Address 60 Medinat Hayehudim St. Town Herzlia, 46766 Phone 972-9-9566241 Fax 972-9-9566244
Company Name PITARO HECHT IMPORT & MARKETING LTD.
Address 60 Medinat Hayehudim St. Town Herzlia, 46766 Phone 972-9-9541422, 972-9-9558441 Fax 972-9-9571629
Company Name PROGRESS FURNITURE IMPORT & MARKETING LTD.
Address 70 Shtulim St. Town Tel Aviv, 67625 P.O.B. 5044 P.O.B. Town Tel Aviv, 61050 Phone 972-3-6888250, 972-3-6888150 Fax 972-3-6888350
Company Name RAM EXPORT IMPORT & MARKETING LTD.
Address 5/15 Katznelson St. Town Jerusalem, 92621 P.O.B. 9205 P.O.B. Town Jerusalem, 91091 Phone 972-2-6231284, 972-2-5665963 Fax 972-2-6259153
Company Name RAYA FURNITURE Address 3 Nahoshet St. Town Ashdod, 77607 Phone 972-8-8528125
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 91 Fax 972-8-8528125
Company Name REISS G. DISTRIBUTORS Address 5 Hashomrim St. Town Kiryat Tivon, 36034 Phone 972-9-8853537 Fax 972-9-8853083
Company Name RINOT PLANNING & INSTALLATION LTD. Address 3 Plotizki St. Town Rishon Lezion, 75361 Phone 972-3-9692089, 972-3-9693589 Fax 972-3-9692093
Company Name RISE HI ENTERPRISES LTD. Address 12 Yad Haruzim St. Town Jerusalem, 93420 Phone 972-2-6735405 Fax 972-2-6731716
Company Name ROSEWOOD CLASSICAL CHINESE FURNITURE LTD.
Address 7 Yad Haruzim St. Town Herzlia, 46730 Phone 972-9-9545117, 972-3-5702131 Fax 972-9-9545240
Company Name ROTAL IMPROVEMENT & TRADE LTD. Address 13 Hamasger St. Town Netanya, 42378 Phone 972-9-8620470 Fax 972-9-8620465
Company Name ROYAL CASA FURNITURE 1993 LTD. Address 70 Shtulim St. Town Tel Aviv, 67625 Phone 972-3-6394040 Fax 972-3-6393763
Company Name S.L.G. PLUS AGENCIES LTD. Town Moshav Bazra, 60944 P.O.B. 220 P.O.B. Town Bazra, 60944 Phone 972-9-7602977 Fax 972-9-7412795
Company Name S.M.H. CALIA (ISRAEL) IMPORT & MARKETING LTD.
Address 9 Hahadarim St. Town Ashdod, 78413 Phone 972-8-8561111 Fax 972-8-8561313
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 92
Company Name S.S. KATZ FURNITURE LTD. Address Industrial Zone Town Maalot, 24952 P.O.B. 16 P.O.B. Town Maalot, 24952 Phone 972-4-9973234 Fax 972-4-9973234
Company Name S.S. MESHULEM LTD. Address Farm 66 Town Moshav Segula, 79530 Phone 972-8-8585755 Fax 972-8-8585755
Company Name SAVILIA LEON LTD. Address 34 Messilat Wolfson St. Town Tel Aviv, 66090 Phone 972-3-6823279 Fax 972-3-6816332
Company Name SEGAL S. JERUSALEM LTD. Address 8 Agrippas St. Town Jerusalem, 94301 Phone 972-2-6256442, 972-2-6256443 Fax 972-2-6256767
Company Name SEGEV METAL PRODUCTS MARKETING (1990) LTD.
Address 7 Hazabar St. Town Azur, 58001 Phone 972-3-5560329 Fax 972-3-5509324
Company Name SHAHAM Y. ARIHA & SONS LTD. Address 35 Haamal St. Ind. Zone Town Ashdod, 77606 P.O.B. 12350 P.O.B. Town Ashdod, 77041 Phone 972-8-8563535 Fax 972-8-8562432
Company Name SHELEF A. MARKETING LTD. Address 11 Boneh Eliezer St. Town Haifa, 41207 P.O.B. 25267 P.O.B. Town Haifa, 31251 Phone 972-4-8418903, 972-4-8412574 Fax 972-4-8412071
Company Name SHEMESH J.M. FURNITURE LTD. Address Moshav Galia
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 93 Town Soreq Valley, 76885 Phone 972-8-9319444, 972-3-9663637 Fax 972-8-9319446
Company Name SHENHAV FURNITURE FACTORY PRODUCTION & MARKETING (1995) LTD.
Address 9 Hahsharat Hayeshuv St. Town Rishon Lezion, 75652 Phone 972-3-9511024, 972-3-9616896 Fax 972-3-9511023
Company Name SHFARAM MOBILI FAHED NASRALLAH & SONS LTD.
Address Main St. Town Shfaram, 20200 Phone 972-4-9868346, 972-4-9868345 Fax 972-4-9868345
Company Name SILTEX LTD. Address 9 Ahad Haam St. Town Rehovot, 76261 Phone 972-8-9469686, 972-8-9465147 Fax 972-8-9469686
Company Name SIMMONS (ISRAEL) BEDDING SYSTEMS LTD. Address 40 Hashikma St. Ind. Zone Town Kfar Saba, 44500 P.O.B. 248 P.O.B. Town Kfar Saba, 44102 Phone 972-9-7646363 Fax 972-9-7657323
Company Name SIMPLY WOOD LTD. Address Farm 60 Town Ganei Am, 45905 P.O.B. 227 P.O.B. Town Ganei Am, 45101 Phone 972-9-7407232 Fax 972-9-7407228
Company Name SULIMAN ZAHI Town Kfar Magar, 14930 P.O.B. 449 P.O.B. Town Kfar Magar, 14930 Phone 972-4-6780275 Fax 972-4-6780275
Company Name SULTAN ELIAHU Address 24 Emek Yizreel St. Town Tel Aviv Phone 972-3-6839436, 972-3-5018043 Fax 972-3-5182348
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 94
Company Name SUNLI MARKETING & DISTRIBUTION LTD. Address 3 Bezalel St. Town Ramat Gan, 52552 Phone 972-3-6138181 Fax 972-3-5757149
Company Name T.B. DASAL MARKETING LTD. Address 103 Jabotinsky St. Town Ramat Gan, 52553 Phone 972-3-7757885 Fax 972-3-6132298
Company Name T.V. SHOPPING LTD. Address 33 Yehuda Halevy St. Town Tel Aviv, 65136 Phone 972-3-5175112, 972-3-5108080 Fax 972-3-5175111
Company Name TEKNION ISRAEL GROUP LTD. Address 7 Haharoshet St. Town Kiryat Bialik, 27510 Phone 972-4-8743020, 972-3-6480707 Fax 972-4-8742035
Company Name TOP LINE FURNITURE IMPORT & MARKETING LTD.
Address Tirat Yehuda Town M.P. Merkaz, 73175 Phone 972-3-9711941 Fax 972-3-9712968
Company Name TORONTO Address 140 Hahagana St. Town Or Yehuda, 60373 Phone 972-3-5334214 Fax 972-3-5334214
Company Name U.S.A. FURNITURE IMPORT LTD.
Address 75 Moshav Neve Yemin Town M.P. Neve Yemin, 44920 P.O.B. 446 P.O.B. Town Kfar Saba, 44103 Phone 972-9-7652337, 972-9-7658641 Fax 972-9-7658639
Company Name USM MATTRESSES LTD. Address 158 Petah Tikva Rd. Town Tel Aviv, 64921 Phone 972-3-6095233, 972-3-6095234 Fax 972-3-6955412
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 95
Company Name VALENTINO MOBILE LTD. Address 2 Aharonowitz St. Town Holon, 58432 Phone 972-3-5017455 Fax 972-3-5017456
Company Name VARON JACK Address 47 Haaliyah St. Town Tel Aviv, 66040 Phone 972-3-6870680, 972-3-6397643 Fax 972-3-6392793
Company Name VERDOU NEW LINE LTD. Address 21 Hataasia St. Ind. Zone Town Raanana, 43654 P.O.B. 2648 P.O.B. Town Raanana, 43108 Phone 972-9-7463991, 972-9-7463991 Fax 972-9-7463992
Company Name VERSAY Address 1 Etzel St. New Ind. Zone Town Rishon Lezion, 75706 Phone 972-3-9517945 Fax 972-3-9517945
Company Name WIEDER EXPERTS FOR BEDS & MATTRESSES LTD.
Address 7 Yosef Levy St. Town Kiryat Bialik, 27511 P.O.B. 1373 P.O.B. Town Kiryat Bialik, 27511 Phone 972-4-8767706, 972-4-8672592 Fax 972-4-8767273
Company Name WISSMANN FURNITURE IMPORT & MARKETING LTD.
Address 120 Bethlehem Rd. Town Jerusalem, 93420 P.O.B. 10147 P.O.B. Town Jerusalem, 91101 Phone 972-2-6734272, 972-2-6722221 Fax 972-2-6732995
Company Name YAVNE PITANGO 2000 (1994) LTD. Address Industrial Zone Town Upper Tiberias, 14117 P.O.B. 1812 P.O.B. Town Tiberias, 14117 Phone 972-4-6734734 Fax 972-4-6735736
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 96
Company Name YONI-GAL FURNITURE NANUFACTURING IMPORT & MARKETING LTD.
Address 16 Yad Haruzim St. Town Jerusalem, 93420 Phone 972-2-6733229 Fax 972-2-6733229
Company Name YURISTA CARPETS Address 68 Harishonim,Beit Itzhak Town M.P.Shaar Hefer, 42920 Phone 972-9-8628439, 972-9-8846722 Fax 972-9-8846523
Company Name ZAGA FURNITURE IMPORT & MARKETING LTD.
Address 9 Hayezira St. Town Rosh Haayin, 48017 Phone 972-3-9034777 Fax 972-3-9034888
Company Name ZEDEG INDUSTRIAL & INVESTMENT CO. LTD. Address 24 Haoranim St. Town Kfar Shmaryahu, 46910 Phone 972-9-9552106 Fax 972-9-9500796
Company Name ZEDEG INDUSTRIAL & INVESTMENT CO. LTD.
Address 24 Haoranim St. Town Kfar Shmaryahu, 46910 Phone 972-9-9552106 Fax 972-9-9500796
Company Name ZILBER FURNITURE LTD. Address 11 Haharoshet St. Town Carmiel, 21651 Phone 972-4-9981916, 972-4-9985130 Fax 972-4-9887980
Company Name ZORAN METALS LTD. Address Hirshberg Farm Town Yokneam, 20600 P.O.B. 33302 P.O.B. Town Haifa, 31332 Phone 972-4-9590177, 972-4-8525879 Fax 972-4-8520064
İSRAIL MOBILYA ÜRETICILERI BIRLIĞI ÜYE LISTESI
Firma İştigal Alanı Tel. (972) Fax (972) A. I. Rusini Ltd. Upholstered furniture, living room furniture 03-9611131 03- A. A. Mirrors Ltd. Bathroom furniture, glass furniture 03-9618883 03-9618926 Adanim Wood Industries Ltd. Wooden products 04-6411992 04-6411556 ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 97 Aminach Bedding & Furniture Bedroom furniture, youth sofa beds, mattress 08-9274777 08-9274707 Industry Ltd. Arazim Furniture Enterprises Bedroom furniture, Children & Youth rooms 04-6990001 04-6990005 (H.D.I.R) Ltd. furniture, buffet B. M. Sambi Ltd. Children & Youth rooms furniture 03-9611941 03-9612351 Ben Itay Carpentry Children & Youth rooms furniture, cabinets 03-9612049 03-9515153 Ben Lavy Invest. Ltd. Living room furniture 08-9202361 08-9202363 Berg Profiles (Israel) Ltd. Wood profiles 08-6898950 08-6898960 Caesarea Polymer Industries Mattresses & Sleeping Solutions, Flexible Foam & 06-6362931 06-6361094 Ltd. Children Furniture Couch Eli’s Furniture Upholstered furniture 03-6836427 03-6829956 Danir –Modern Furnt. Ltd. Children & Youth furniture 09-7406120 09-7405315 Decor Furniture 1989 Ltd. Kitchens furniture 08-9352185 08-9357677 Degem Furniture Ltd. Dining room tables and chairs 03-6820745 03-6820428 Dekel Kitchens Ltd. Kitchens furniture 08-9422935 08-9422938 Regular opening door closets and other items of Diuk Industries Ltd. 03-9690561 03-9670210 furniture, wooden products Doorset Furniture Industries Walk-in cupboards, sliding door closets, regular 03-9022920 03-9022921 (1986) Ltd. opening door closets Ein Harod Carpentry Children & Youth furniture, cupboards 04-6485369 04-6531656 Hollandia Sleep Engineering Bedroom furniture 08-6899891 08-6899896 Center Ltd. Kibbutz Tzuva Furniture Childhood & youth furniture 02-5347709 Lugat Wooden Kitchen Kitchens furniture 03-6182357 03-5793345 Manufacturing Ltd. Maor Furniture Manufacturing Bedroom furniture, D. I. Y. furniture 08-9431071 08-9431385 & Marketing Ltd. Meir Classic Furniture Ltd. Upholstered furniture 03-9617576 03-9521241 Miskal Ltd. Baby Furniture, cots, nursery tables & commodes 04-9986320 04-9882195
Mor Enterprises Furniture Bedroom furniture 03-9024688 03-9025319 Closet System Ltd. Neto Furniture Systems Design Dining room tables and chairs, living room sets, 09-7965326 09-7965329 Ltd. coffee tables, buffets and bedroom sets Newrelax Ltd. Sleeping Solutions 09-8357275 09-8357276 Oranit Wood Profiles Industries Wood profiles, wooden products, profiles for 04-8411310 04-8412407 Ltd. external and internal use, lattices Regba Furniture (1974) Kitchens & Bathrooms furniture 04-9529825 04-9529205 Kitchen & Furniture Enterprises Cabinets & sliding door closets, nurseries & Riviera Furniture Manufacturing teenager rooms, bed rooms, regular opening door 09-7961351 09-7963475 & Marketing Ltd. closets Sahar Furniture Ltd. Living room furniture 03-5334922 03-5334921 Segal Furniture Enterprises Office furniture, project design and special 03-5494468 03-5491854 Ltd. assignments for hotels Bedrooms, dinning rooms sets, juvenile furniture desks + bookcases, home and office items, Seguev Metal Industries Ltd. 03-5560329 03-5509324 accessories like: magazine racks, telephone stands, TV/Video racks, TV stands Semel Kitchen Ltd. Kitchens furniture 03-9612626 03-9610664 Shvav M.H. Furniture Living room furniture 03-9234441 03-9232537 Industries Ltd. Simmons (Israel) Bedding Bedroom furniture, mattress 09-7646363 09-7657323 Systems Ltd. Office furniture, desks for managers, project Sit Planning & Production Ltd. 03-5515688 03-5519888 design and special assignments Sleepin Ltd. Childhood & Youth furniture 03-5541516 03-5520965 Tandu Furniture Ltd. Dining room furniture 03-6872769 03-6872769 Topaz Kitchen Industries Ltd. Kitchens furniture 03-9613211 03-9618186 Tzora Furniture Industries Ltd. Office furniture 02-9908678 02-9908555 Viran Industries Ltd. "Do It Yourself" furniture, wooden products 09-8842424 09-8617102 Wieder Experts for Beds & Bedroom furniture, youth sofa beds, mattress 04-8765239 04-8767273 Mattresses Ltd. Furniture for storage of computers and audio- Yiron Furniture visual electronic systems, "Do It Yourself" 04-6988325 04-6988322 furniture
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 98
EK 3: JAPONYA’DAKİ MOBİLYA DERNEK VE BİRLİKLER
Kuruluş Adı Adres TEL E-Mail URL FAX
The Federation of Japan Furniture Retailers' Tokasho Kaikan, 35-13, Yushima 3-chome, 03-3834-3661 Associations Bunkyo-ku, Tokyo 113-0034 03-3834-3663
International Development Association of Karukozaka Tanaka Bldg. 3F, 16-1, 03-5261-9401 the Furniture Industry of Japan Kagurazaka 2-chome, Shinjuku-ku, Tokyo 03-5261-9404 [email protected] 162-0825 http://www.idafij.or.jp
Japan Office and Institutional Furniture 7-12, Shimbashi 5-chome, Minato-ku, Tokyo 03-3431-2633 Association 105-0004 03-3431-2654 [email protected] http://www.joifa.or.jp
Japan Safe Funiture Cooperative Union 32-3-310, Nihombashi-Hakozakicho, Chuo- 03-3667-1742 [email protected] ku, Tokyo 103-0015 03-3667-1746
Tokyo Furniture Sales Association Tokasho Kaikan, 35-13, Yushima 3-chome, 03-3834-3661 Bunkyo-ku, Tokyo 113-0034 03-3834-3663
Tokyo Furniture Hardware Wholesalers 27-4, Iriya 1-chome, Taito-ku, Tokyo 110- 03-3876-0607 Association 0013 03-3871-1708
Tokyo Safe Furniture Cooperative Union Kumahira Bldg., 22-6, Ryogoku 3-chome, 03-5624-3617 Sumida-ku, Tokyo 130-0026 03-5624-0424 http://www.tokyo-safe.gr.jp
JAPONYA’DAKİ MOBİLYA İTHALATÇILARI
DÖŞEME
MISAWA HOMES CO., LTD. International Operations Div. (Tohru Konishi, Tel: 03-3349-8065, Fax: 03-3349-8064,03-5381-7837)
NITORI CO., LTD. Merchandise Dept. (Shoushin Ko, Tel: 011-664-6612)
DÖŞEME VE EV MOBİLYASI
FUMAKILLA LIMITED Import Dept. (Takuji Fujiwara, Tel: 03-3252-8561-Direct, Fax: 03-3258-3532-Direct)
DÖŞEME
MUTSUMI GIKEN CO., LTD. (Shinichi Matsumoto, Tel: 088-664-6040, Fax: 088-664- 6041)
MOBİLYA
AICHI CO., LTD. Sales Promotion Div. (Ms. S. Ito, Tel: 052-937-5933, Fax: 052-937- 7146, E-mail: [email protected])
ASSOCIATED LUMBER & TRADING CO., LTD. (Yoshio Noshiro, Tel: 03-3211-2871, Fax: 03-3245-0430)
BROWN INTERNATIONAL INC. (Yoshihiko Onuki, Tel: 022-291-9616,Fax: 022-291-3996)
CATALOG HOUSE, INC. Product Development Dept. (Hiroyuki Takto, Tel: 03- 5365-2255, Fax: 03-5365-2256)
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ 99 CONTINENTAL TRADING CO., LTD. Import Dept. (Satoko Suzuki, Takeo Kitahara, Tel: 011-221-8511,Fax:011-281-0950)
EIKO KOGYO CO., LTD. International Dept. (S. Shimizu, Tel: 03-3865-7421, Fax: 03-3865-5059)
EISHIN TRADING CO., LTD. Import Dept. (Mr. Osamu Kanda, Tel: 03-3635-6711, Fax: 03-3635-6718)
FUJISANKEI LIVING SERVICE INC. Sales Administration Dept. (Y. Sakuraba, Tel: 81-3-5353-1500, Fax: 81-3-5353-1501)
GADELIUS K.K. (T. Okuya, Tel: 03-3224-3423, Fax: 03-3224-3434)
HARADA CORPORATION Osaka Furniture Dept. (E.Kakohara, Tel: 06-244-0174, Fax:06-244-0218), Tokyo Interior Group (T. Kuno, Tel:03-3213-8271, Fax: 03-3213-8399)
HIRO CORPORATION Overseas Business Dept. (Mr. Ike Hirose, Tel: 0957-22-3090, Fax: 0957-21-1455)
INTER BRIDGE LTD. Import Dept. (Tel: 81-95-827-4360, Fax: 81-95-822-6188)
J.A.C. CO., LTD. Import Dept. (Seicho Tanaka and David R. Gilliam, Tel: 093-531-7731, Fax: 093-511-2019)
T. KIDA & CO., LTD. Import Dept. (Jaime Gomez, Tel: 06-6264-5656, Fax: 06-6264-5659, E-mail: [email protected])
KYODO INTERNATIONAL CO., LTD. Export Dept. (Y. Saito, Tel: 03-3553-2991, Fax: 03- 3553-2977)
MARUNI INC. Overseas Div. (T. Maeda & Y. Yamanaka, Tel: 0829-20-1133, Fax: 0829-20-1147)
MATSUMOTO DESIGNERS, LTD. Import Dept. (Yasuo Matsumoto, Tel: 03-3401-1801, Fax: 03-3401-1205, E-mail: [email protected])
MEWS LIMITED. (Junji Kiyota, Tel: 075-705-4174, Fax: 075-705-4175)
MISAWA HOMES CO., LTD. International Operations Div. (Tohru Konishi, Tel: 03-3349-8065, Fax: 03-3349-8064,03-5381-7837)
NAKAYAMAFUKU CO., LTD. Foreign Trade Dept. (Kentaro Nakazawa, Tel: 06-6251-3053, Fax: 06-6251-3054)
NATIONAL HOUSE INDUSTRIAL CO., LTD. International Dept. (Tadashi Matsumoto, Tel: 06-834-6264, Fax: 06-834-7444)
MORISHO CO., LTD. Agent: Dan Trading Co., Ltd. (Mr. Daiji Mori, Tel: +81- 88-622-3969, Cellular: +81-90-3184-5004, Fax: +81-88-622- 3912, E-mail: [email protected] )
NISSO INTERNATIONAL CORPORATION (Mr. Dai Ono, Tel: 043-296-2705, Fax: 043-296-2765)
OKAMOTO LUMBER CO., LTD. (Tooru Okamoto, Tel: 088-664-6500, Fax: 088-664-6501)
OKUHARA SHOJI CO., LTD. (Teruo Okuhara, Tel: 098-926-0808, Fax: 098-926-3838)
ONE WORLD CO., LTD. (Jun Sugimoto, Tel: 03-3252- 7501, Fax: 03-3252-6580)
SAGA EXTERNAL TRADE ASSOCIATION (K. Nakashima, Tel: 0952-26-1474, Fax: 0952-26-1479)
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ100
SELCO HOME CO., LTD. Distribution Dept. (Takahashi, Tel: 022-224-1388, Fax:022-217-2676)
SENSHUKAI CO., LTD. Import & Export Dept. (Tel: 06-6881-3125, Fax: 06-6881- 3055)
SHOWA YUKI CO., LTD. (Masataka Yoshihara, Tel: 03-3547-0333, Fax: 03-3547-0340)
SUGANUMA BILLIARDS MFG. CO. (Tel:093-331-2314,Fax:093-321-3564)
SUN-K CO., LTD. Trading Div. (Kyo Suzuki, Fax: 03-5820-2058)
T. MURAKAMI & CO. Import Div. (Takayuki Morishita, Tel: 0543-52-1151, Fax: 0543-52-5551)
TAISEI TRADING CO., LTD. (Tel: 078-331-2882, Fax: 078-331-0515)
TAISHO CO., LTD. (Y. Suzuki, Tel: 81-532-44-9033, Fax: 81-532-44-9034)
TATEMATSU CO., LTD. (Ichiro Saitou, Tel: 052-571-7113, Fax: 052-571-1800)
TEC ENGINEERING CO., LTD. Import Dept. (Tel: 03-5828-7550, Fax: 03-5828-7555)
TOBEX CO., LTD. Import Div. (Ayumi Imai, Tel: 0134-62-5457, Fax: 0134- 62-2475)
TOBU DEPARTMENT STORE CO., LTD. (Merchandise Marketing Div., Tel: 03-3981-2211, Fax: 03- 5951-5423)
TOCHIMOKU CO., LTD. (Keiji Tochigi, Tel: 0282-27-1801-2/ 27-5836, Fax: 0282-27-0312)
TRADEWELL CORPORATION LTD. (Jun Sugimoto, Tel: 03-3252-7501, Fax: 03-3252-7504)
UENO CORPORATION Sales Dept.,"Sec. No.1 (Tel: 06-6376-3081, Fax: 06-6376- 3086, E-mail: [email protected] )
UNITED PACIFICS CO., LTD. International Sales (Naomi Tamura, Tel: 03-3710-9885, Fax: 03-3710-9795)
YAKOH CORPORATION Overseas Trade Dept. (Masahiro Hayashi, Tel: 03-56197201, Fax: 03-5619-7303)
ANTİKA MOBİLYA
HOLY-A CORPORATION (Kazuyuki Kobayashi, Tel: 0886-89-0046, Fax: 0886-89-3869, Miyuki Orikasa(Yokohama), Tel: 045-314-8811, Fax:045-314-8812)
AUDİO/GÖRÜNTÜLÜ MOBİLYA
HAYAMI INDUSTRY CO., LTD. Osaka Office (Shin M. Yamane, Tel: 06-6762-9300, Fax: 06-6762-9291, E-mail: [email protected] )
BİLGİSAYAR MOBİLYASI
HAYAMI INDUSTRY CO., LTD. Osaka Office (Shin M. Yamane, Tel: 06-6762-9300, Fax: 06-6762-9291, E-mail: [email protected])
OTEL MOBİLYASI
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ101 ANVIC CO., LTD. (Fumiaki Hayashi, Tel: 03-3373-0771, Fax: 03-3373-0794)
SUN PACIFIC ENTERPRISE CO., LTD. Trade Div. (Noriharu Akimaru, Tel: 03-3364-0631 Ext. 32, E-mail: [email protected])
BAHÇE MOBİLYASI
DAIJU TRADING CO., LTD. (Nobuyuki Shiho, Tel: 81-76-438-3411, Fax: 81-76-438-4266)
GLOBEN CO., LTD. International Div. (Takashi Hattori, Tel: 052-381-8082, Fax:052-381-8099)
HASTANE MOBİLYASI
ERECTA INTERNATIONAL CORPORATION International Dept. (Andy Matsumoto (Tel: 03-5457-7552,Fax: 03-5489-6405)
SHIN-NIPPON COMMERCE, INC. (Eiji Numazaki, Tel: 03-3542-4174, Fax: 03-3545-0507)
DERİ MOBİLYA
KYODO INTERNA TIONAL CO., LTD. Export Dept. (Y. Saito, Tel: 03-3553-2991, 3553-2977)
MERMER MOBİLYA
MUTSUMI GIKEN CO., LTD. (Shinichi Matsumoto, Tel: 088-664-6040, Fax: 088-664-6041)
METAL MOBİLYA
KYODO INTERNATIONAL CO., LTD. Export Dept. (Y. Saito, Tel: 03-3553-2991, Fax:03-3553-2977)
YOSHIYO KOBO CO., LTD. (Tel: 0771-22-1305, Fax: 077l-25-7485)
OFİS MOBİLYASI
CHITOSE MFG., CO., LTD. International Dept. (Hisato Kadota, Tel: 0729-64-3300, Fax:0729-64-1562)
EIKO KOGYO CO., LTD. International Dept. (S. Shimizu, Tel: 03-3865- 7421, Fax: 03-3865-5059)
GADELIUS K.K. (T. Okuya, Tel: 03-3224-3423, Fax: 03-3224-3434)
KOKUYO CO., LTD. International Div. (Katsuyuki Konishi, Tel: 06-6976-Fax:06-6976-1264)
NOVA TRADING LIMITED (Hirotada Fukukama, Tel: 06-6213-1440, Fax: 06-6213- 2440)
DIŞ MOBİLYALAR
WOOD HEART LIMITED (Tel: 052-834-6881, Fax: 052-834-6883)
KAMIŞTAN MOBİLYA
KYODO INTERNATIONAL CO., LTD. Export Dept. (Y. Saito, Tel: 03-3553-2991, Fax:03-3553-2977)
NITORI CO., LTD. Merchandise Dept. (Katsuya Sasaki, Tel: 011-664-6612)
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ102 ÇELİK MOBİLYA
MUTSUMI GIKEN CO., LTD. ( Shinichi Matsumoto, Tel : 088-664-6040, Fax: 088-664-6041)
NITORI CO., LTD. Merchandise Dept. (Yukinori Matsushita, Tel: 011-664-6612)
AHŞAP MOBİLYA
KYODO INTERNATIONAL CO., LTD. Export Dept. (Y. Saito, Tel: 03-3553-2991, Fax:03-3553-2977)
OKAMOTO LUMBER CO., LTD. (Tooru Okamoto, Tel: 088-664-6500, Fax: 088-664-6501)
ONE WORLD CO., LTD. (Jun Sugimoto, Tel: 03-3252-7501, Fax: 03-3252-6580)
SANYEI CORPORATION (N. Yoshida, Tel: 03-3847-3537, Fax: 03-3842-4072)
SUN-K CO., LTD. Trading Div. (Kyo Suzuki, Fax: 03-5820-2058)
YOSHIYO KOBO CO., LTD. (Tel: 0771-22-1305, Fax: 0771-25- 7485)
MOBİLYA AKSAM VE PARÇALARI
ASSOCIATED LUMBER & TRADING CO., LTD. (Yoshio Noshiro, Tel: 03-3211-2871, Fax: 03-3245-0430)
KAIOH ENGINEERING Overseas Dept. (Akira Yasukawa, Tel: 078-577-2007, Fax: 078-577-7740)
MARUNI INC. Overseas Div. (T. Maeda & Y. Yamanaka, Tel: 0829-20-1133, Fax: 0829-20-1147)
NOVA TRADING LIMITED (Hirotada Fukukama, Tel: 06-6213-1440, Fax: 06-6213-2440)
OKAMOTO LUMBER CO., LTD. (Tooru Okamoto, Tel: 088-664-6500, Fax: 088-664-6501)
AHŞAP MOBİLYA AKSAM VE PARÇALARI
OKAMOTO LUMBER CO., LTD. (Tooru Okamoto, Tel: 088-664-6500, Fax: 088-664-6501)
MOBİLYA PARÇALARI
CUCINA CO., LTD. Sales Div. (Nobuki Jinnai, Fax: 03-5458-8880)
MUTFAK MOBİLYALARI
TOCHIMOKU CO., LTD. (Keiji Tochigi, Tel: 0282-27-1801-2/27-5836, Fax: 0282-27-0312)
MOBİLYA MALZEMELERİ
MITANI SANGYO CO., LTD. International Div. (Masaharu Harino, Tel: 03-5543-2671, Fax: 03-5543-2701)
AHŞAP MOBİLYA MALZEMELERİ
MARUHON, INC. (Noriyoshi Ito, Elizabeth Baldwin, Tel: 053-587-0711, Fax: 053-586-6463/053-587-1399)
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ103
EK 4: KAZAKİSTAN MOBİLYA SEKTÖRÜ İLE İLGİLİ BİLGİ ALINABİLECEK ADRESLER
Kurumun Adı : Kazakistan Cumhuriyeti Sanayi ve Ticaret Odası Başkan : Hamit Rakişev Tel. No. : 007-3272-92 78 23, 92 00 52 Faks No. : 007-3272-50 70 29 e-mail : [email protected] Adres : Masançi sok. 26
Kurumun Adı : KATİAD-Kazakistan-Türkiye İşadamları Derneği Başkanı : İlhan İldeniz Tel.No. : 007-3272-64 12 12 Faks No. : 007-3272-64 64 63
Kurumun Adı : Almatı Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı : Z.K.Ahmetjanova Tel.No. : 007-3272- 62 32 26, 62 16 24 Faks No. : 007-3272-62 03 01 E-mail : [email protected]
Kurumun Adı : Kazakistan Sanayiciler ve İşverenler Derneği Başkanı : A. Zaitseva Adres : Mareçeka sok. 1 Tel. : 007-3272-26 06 37 Faks : 007-3272-58 11 42, 26 06 18
Kurumun Adı : Hafif Sanayi İşletmeler Derneği Başkanı : Sergey Apenko Tel. No. : 007-3272-35 85 15, 35 86 47 Faks No. : 007-3272-35 76 32
Kurumun Adı : Mobilya ve Ağaç İşleme Sanayi İşletmeciler Derneği Başkanı : Evgeni Bessonov Adres : Rayımbek Cad. No.169, Almatı/KAZAKİSTAN Tel. : 007-3272-39 83 53 Faks : 007-3272-32 05 57
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ104
EK 5 : KANADA TARAFINDAN 2002 YILINDA UYGULANAN GÜMRÜK VERGILERI
GTİP ÜRÜN Ölçü birimi MFN Oranı GPT 9401.40.00 00 - Bahçe veya kampçılık harriç, oturmaya mahsus mobilyalar,(yatak - 9.5 % 6 % haline getirilebilenler) 9401.50.00 Bambu, kamış vb. malzemelerden oturmaya mahsus mobilyalar 9401.50.10 00 --- Nihai hale getirilmemiş ve monte edilmemiş, ratan veya bambu koltuk - 9.5 % 0% üretiminde kullanılacak olanlar 9401.50.90 00 --- Diğerleri - 9.5 % 6% 9401.61.00 -- Kumaşla kaplanmış olanlar 9401.61.10 --- Ev kullanımı için olanlar 9.5 % 6 % 10 ----- Koltuklar - 90 ----- Diğerleri - 9401.61.90 00 --- Diğerleri - 0% 0% 9401.69.00 -- Diğerleri 9401.69.10 00 --- Ev kullanımı için olanlar - 9.5 % 6 % 9401.69.90 --- Diğerleri 0% 0% 9401.71.00 -- Kumaşla kaplanmış olanlar 9401.71.10 --- Ev kullanımı için olanlar 8 % 5 % 10 ----- Sandalyeler - 90 ----- Diğerleri - 9401.71.90 00 --- Diğerleri - 0% 0% 9401.79.00 -- Diğerleri 9401.79.10 00 --- Ev kullanımı için olanlar - 8 % 5 % 9401.79.90 00 --- Diğerleri - 0% 0% 9401.90.00 - Parçalar 9401.90.10 Yatak haline getirilemeyen oturmaya mahsus mobilyalar 0% 0% 9401.90.11 Döşemelik kumaşla kaplanmış koltuklarda kullanılan ahşap veya deri ile 0% 0% kaplanmış koltuklarda kullanılan metal iskeletler 10 ----- Deri koltukların kullanılmında kullanılan metalden parçalar (ofis kullanımı için olmayan) 21 ------İskeletleri - 29 ------Diğerleri - 9401.90.19 ---- Diğer 8 % 5 % ----- Metalden olanlar 11 ------İskeletleri - 9403.20.00 - Diğer metalden mobilyalar 8 % 5 % ----- Yataklar (Çocuklar için olanlar hariç), 11 ------Yataklar - 12 ------Portatif yataklar ------Dolaplar 21 ------Ecza dolapları - 29 ------Diğerleri - 30 ----- Şömine panelleri - 40 ----- Oyun masaları - 50 ----- Dışarı kullanımına uygun mobilyalar - 9403.40.00 - Mutfakta kullanılan ahşap mobilyalar 9.5 % 6 % 10 ----- Mutfak dolapları - 90 ----- Diğerleri - 9403.50.00 - Yatak odasında kullanılan ahşap mobilyalar 9.5 % 6 % 9403.60.00 - Diğer ahşap mobilyalar 9403.60.10 --- Ev kullanıma mahsus olanlar 9.5 % 6 % 10 ----- Masalar (Çocuklar için olanlar hariç) - 20 ----- Çınar ağacından sandıklar ------Dolaplar 31 ------Ecza dolapları - 39 ------Diğerleri - 40 ----- Dışarıda kullanıma müsait olanlar - 50 ----- Vitrinler - 60 ----- Raflar - 9403.70.00 - Plastikten mobilyalar 9403.70.10 00 --- Evde kullanımıa uygun olanlar - 9.5 % 6 % 9403.70.90 00 --- Diğerleri - 0% 0% 9403.80.00 - Diğer maddelerden mobilyalar (Bambu, kamış vb. mad. dahil olanlar) 9403.80.10 --- Evde kullanıma uygn olanlar 9403.80.11 00 ---- Bambu veya rattan mobilya üretiminde kullanılanlar - 9.5 % 0% 9403.80.19 00 ---- Diğerleri - 9.5 % 6 % 9403.80.90 00 --- Diğerleri - 0% 0% 9403.90.00 - Parçalar 0% 0% ----- Eve ve ofis mobilya kullanımı için mobilyaların iskeletleri 11 ------Metalden olanlar -
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ105 12 ------Kauçuk veya plastikten olanlar - 13 ------Ahşap olanlar - 19 ------Diğerleri ------Ev ve ofsi kullanımı için olmayan mobilyaların iskeletleri 21 ------Metalden olanlar - 22 ------Kauçuk veya plastikten olanlar - 23 ------Ahşap olanlar - 9404.10.00 00 - Yatak destekleri - 8 % 5 % 9404.21.00 00 -- Kauçuk veya plastikten olanlar NMB 9.5 % 6 % 9404.29.00 00 -- Diğer maddelerden olanlar NMB 9.5 % 6 %
KANADA MOBİLYA SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN DERNEKLER
Association of Industrial Designers of Quebec Contact: Mr. Denis Bourgault, General Director 360 Royal Place, Office 3 Montreal, Quebec Canada H2Y 2V1 Furniture West Inc. Tel: (514) 287-6531 Fax: (514) 287-6532 1873 Inkster Boulevard Contact: Ms. Florence Lebeau, Executive Director Winnipeg, Manitoba Canada R2R 2A6 Tel: (204) 632-5529 Fax: (204) 694-1281 Association of Professional Furniture Contact: Mr. Joe Malko, President Representatives in Quebec P.O. Box 417, Station Youville Ontario Furniture Manufacturers' Association Montreal, Quebec Canada H2P 2V6 6900 Airport Road Suite 200 Tel: (514) 688-4448 Fax: (514) 688-3689 Mississauga, Ontario Canada L4V 1E8 Tel: (905) 677-6561 Fax: (905) 677-5212 Canadian Council of Furniture Manufacturers Contact: Mr. George Sinclair, Ex. Vice-President c/o Accro Furniture Industries 455 Edison Avenue Winnipeg, Manitoba Quebec Furniture Manufacturers Association Canada R2G 0M2 1111 Saint-Urbain Street Suite 101 Tel: (204) 654-1114 Fax: (204) 654-2792 Montreal, Quebec Canada H2Z 1Y6 Contact: Mr. Terry Clark, Acting Chairman Tel: (514) 866-3631 Fax: (514) 871-9900 Web site: www.qfma.com National Furniture Council E-mail: [email protected] 3 Place Laval Suite 540 Contact: Jean Francois Michaud, Executive Vice Laval, Quebec Canada H7N 1A2 President Tel: (450) 669-1939 Fax: (450) 669-1921
İLGİLİ KAMU KURULUŞLARI
Canada Mortgage and Housing Corporation 50 Victoria Street Hull, Quebec 700 Montreal Road Canada K1A 0C9 Ottawa, Ontario Canada K1A 0P7 Tel: (819) 953-3650 Fax: (819) 953-2931 Tel: (613) 748-2663 Fax: (613) 748-2156 Website: www.chmos-sd-mloc.ceds.com Office de la Langue Francaise Contact: Gilles Proulx, Economist (Office of the French Language - for Quebec labeling requirements) Canadian Standards Association Public Relations Services 178 Rexdale Boulevard Tour Place Victoria 16th Floor, C.P. 316 Canada M9W 1R3 Montreal, Quebec Canada H4Z 1G8 Tel: (416) 747-4007 Fax: (416) 747-2475 Tel: (514) 873-6565 Fax: (514) 873-3488 Website: www.csa.ca Website: www.olf.gouv.qc.ca Contact: Customer Service Department Revenue and Customs Canada Industry Canada Customs, Excise and Taxation Consumer Products Industries Branch Connaught Building Mackenzie Avenue 235 Queen Street Ottawa,Ontario Canada K1A 0L5 Ottawa, Ontario Canada K1A 0H5 Tel: (613) 566-3707 Fax: (613) 941-7714 Tel: (613) 954-3100 Fax: (613) 954-3107 Website: www.rc.gc.ca Web site: www.strategis.ic.gc.ca Statistics Canada Industry Canada R.H. Coats Building Tunney's Pasture Consumer Packaging and Labeling Section Ottawa, Ontario Canada K1A 0T6 Merchandise Standards Division Tel: (613) 951-8116 Fax: (613) 951-0581 Consumer Products Branch Website: www.statcan.ca Place du Portage, 16th Floor
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ106
MOBİLYA TEST MERKEZLERİ
Industrial Research Centre of Quebec 8475 Christophe-Colomb P.O. Box 2000, Station Youville Montreal, Quebec Canada H2P 2X1 Tel: (514) 383-1550 Fax: (514) 383-3250
Ortech International 2395 Speakman Drive Mississauga, Ontario Canada L5K 1B3 Tel: (416) 822-4111 Fax: (416) 823-1446
Technitrol Eco Research 121 Boulevard Hymus Pointe-Claire, Quebec Canada H9R 1E6 Tel: (514) 697-3293, ext. 241 Fax: (514) 697-2090 Contact: Michel Comtois
SEKTÖR DANIŞMANLIK ŞİRKETLERİ
Aktrin 151 Randall Street Suite 200 Oakville, Ontario Canada L6J 1P5 Tel: (905) 845-3474 Fax: (905) 845-4665 www.aktrin.com www.info-furniture.com
ÖNEMLİ ALIM GRUPLARI
Allied - P.S.A. Fax: (519) 669-5685 Les Marchands Place Prestige 400 St-Martin West Contact: Bruce Hammer, National Manager Suite 204 Laval, Quebec Canada H7M 3Y8 Tel: (450) 975-4446 Fax: (450) 975-8824 Mega Group/V.I.P. Stores Ltd. Contact: Roger Tivierge, General Manager 1338 West Broadway Suite 305 Cantrex Group Inc. Vancouver, British Columbia 4445 Gerend Street St. Laurent, Quebec Canada V6H 1H2 Canada H4R 2H9 Tel: (604) 714-5201 Tel: (514) 335-0260 Fax: (514) 745-1741 Fax: (604) 739-1437 Contact: Bernard St Charles, Vice President, Contact: Gordon Murray, Vice President, Furniture and Appliances Merchandising and Direct Line: (514) 335 0279 ext. 132 Marketing Direct Fax: (514) 335-7905 www.cantrex.com Mega Groupe/BV or 1550 Ampere Street Cantrex West Suite 301 Argentia Road Boucherville, Quebec Plaza 1, Suite 411 Canada J4B 7L4 Mississauga, Ontario Tel: (450) 449-9007 Canada L5N 1P7 Fax: (450) 449-9012 Tel: (905) 542-8660 E-mail: megagroupe/[email protected] Fax: (905) 542-8648 Contact: Derek Penny, General Manager Retail Merchants' Association of Canada 1780 Birchmount Road Home Furniture Stores Scarborough, Ontario 49 Industrial Drive Canada M1P 2H8 Elmira, Ontario Tel: (416) 291-7903 Canada N3B 3B1 Fax: (416) 291-5635 Tel: (519) 669-7835
ÜRETİCİLER (En büyük 10 üretici listelenmiştir. Daha fazla sayıda firma bilgisine ulaşmak için www.strategis.gc.ca adresinden yararlanılması mümkündür)
Dorel Industries Inc. Canada H1R 1A3 4750 Boul. des Grandes Prairies Tel: (514) 323 5701 Saint-Leonard, Quebec Fax: (514) 323 9444
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ107 Contact: Mr. Alan Schwartz Comments: Publicly owned producer of RTA Canadel Furniture furniture 331 Rue St-Marc P.O. Box 5 Palliser Furniture Ltd. Louisville, Quebec 55 Vulcan Avenue Canada J5V 2L6 Winnipeg, Manitoba Tel: (819) 228 8471 Canada R2G 1B9 Fax: (819) 228 8389 Tel: (204) 988 5600 Contact: Mr. Guy Deveault Fax: (204) 663 1776 Comments: Family-owned, solid wood casual Contact: Mr. Art DeFehr dining and bedroom Comments: Specializes in leather and fabric furniture producer. motion, bedroom, home office and occasional furniture Bedford Furniture Industries Inc. 3035 Weston Road Shermag Inc. Weston, Ontario 2171 rue King Ouest Canada M9M 2T1 Sherbrooke, Quebec Tel: (416) 746-4111 Canada J1J 2G1 Fax: (416) 746-6804 Tel: (819) 566 1515 Comments: Privately held bedding and upholstery Fax: (819) 566 7323 producer. Contact: Mr. Serge Racine Comments: Publicly owned producter of bedroom, Dutailier Inc. dining room, 298 Chaput occasional, glider rockers and high-end upholstery. St-Pie de Bagot, Quebec Canada J0H 1W0 Sealy Canada Ltd. Tel: (514) 772 2403 685 Warden Avenue Fax: (514) 772 6445 Scarborough, Ontario Contact: Mr. Fernand Fontaine Canada M1L 3Z5 Comments: Privately held glider rocker producer. Tel: (416) 699 7170 Fax: (416) 699 7107 Primo International Contact: Mr. Lawrence Rogers 7000 Hochelaga Street Comments: Canada's largest producer of bedding Montreal, Quebec Canada H1N 1Y7 Simmons Canada Inc. Tel: (514) 256 7543 15 Bramalea Road Fax: (514) 256 4974 Bramalea, Ontario Contact: Mr. David Itzkovitz Canada L6T 2W5 Comments: Family owned producer of convertible Tel: (905) 791-4006 and stationary Fax: (905) 791-4001 upholstery, futons, mattresses and glider rockers. Comments: Bedding and upholstery producer. El Ran Furniture Ltd La-Z-Boy Canada 2751 Trans Canada Hwy. 55 Columbia Street, West Pointe Claire, Quebec Waterloo, Ontario Canada H9R 1B4 Canada N2S 4N7 Tel: (514) 630 5656 Tel: (519) 886 3440 Fax: (514) 697 9150/ (514) 630 7379 Fax: (519) 886 8522 Contact: Mr. Sheldon Lubin Comments: Subsidiary of La-Z-Boy Chair Co. in the Comments: Family owned producer of fabric and United States. leather motion and Produces motion and stationary upholstery. stationary upholstery.
YAYINLAR
Canadian Interiors Outremont, Quebec Crailer Communications Canada H2V 1Z6 360 Dupont Street Tel: (514) 270-1100 Toronto, Ontario Fax: (514) 270-6900 Canada M5R 1V9 Contact: Pierre Deschenes, Editor Tel: (416) 966-9944 Fax: (416) 966-9946 Decormag Web Page: Interlog.com\ crailer\ci Les Editions du Feu Vert E-mail: [email protected] 5148 Saint-Laurant Boulevard Contact: Sheri Craig, Editor and Publisher Montreal, Quebec Canada H2T 1R8 Decoration Chez-Soi Tel: (514) 273-9973 Publicor Fax: (514) 273-9034 7 Bates Road
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ108 Furniture Today P.O. Box 3023 Furniture World Magazine 120 Ontario Street 482 Washington Street Brighton, Ontario Salem, Ontario Canada K0K 1H0 Canada N0B 1S0 Tel: (613) 475-4704 Tel: (519) 846-5005 Fax: (613) 475-0829 Fax: (519) 846 5006 E-mail: [email protected] Contact: Janet Holt Johnstone, Canadian Editor Contact: Michael Knell, Canadian Correspondent
FUARLAR
1. MARKET SHOWPLACE Toronto, Ontario - International Center Calgary, Alberta - Stampede Park January 15-18, 2000 June 19-21, 1999; June 24-26, 2000 Quebec Furniture Manufacturers Association Furniture West Inc. 1111 Saint Urbain Street 1873 Inkster Boulevard Suite 101 Winnipeg, Manitoba Montreal, Quebec Canada R2R 2A6 Canada H2Z 1Y6 Tel: (204) 632-5529 Tel: (514) 866-3631 Fax: (204) 694-1281 Fax: (514) 871-9900 Website: www.furniturewest.ca Web site: www.qfma.com Contact: Mr. Joe Malco, President E-mail: [email protected] Frequency: Annual Contact: Mr Andre Bergeron, Sales Manager Exhibits: 150 Frequency: Annual Exhibits: 400 2. MONTREAL FURNITURE MARKET Montreal, Quebec - Place Bonaventure 4. TORONTO SUMMER HOME FURNISHINGS June 5-7, 1999: September 8-10, 2000 MARKET Quebec Furniture Manufacturer's Association Toronto, Ontario - International Center 1111 Saint Urbain Street August 7-11, 1999 Suite 101 Ontario Furniture Manufacturers' Association Montreal, Quebec 6900 Airport Road Suite 200 Canada H2Z 1Y6 Mississauga, Ontario Tel: (514) 866-3631 Canada L4V 1E8 Fax: (514) 871-9900 Web site: www.qfma.com Website: www.afmq.com E-mail: [email protected] Contact: Mr Andre Bergeron, Sales Manager Tel: (905) 677-6561 Frequency: Annual Fax: (905) 677-5212 Exhibits: 200 Contact: Ms. Linda Smith, Director of Membership Services 3. TORONTO'S INTERNATIONAL HOME Frequency: Annual FURNISHINGS MARKET Exhibits: 60
ÖNEMLİ ZİNCİR MAĞAZALAR
2001 Futon Inc. A Special Place 293 Coxwell Avenue 1966 Yonge Street Toronto, Ontario Toronto, Ontario Canada M4L 3B5 Canada M4S 1Z 4 Tel: (416) 465-0912 Tel: (416) 481-2077 Fax: (416) 465-2607 Contact: Nathalie Clairman, Owner Contact: M. Dobrota,President
390996 Ontario Ltd. Bambino Inc. 370 Denison Street East 6572 Papineau Markham, Ontario Montreal, Quebec Canada L3R 1B9 Canada H2G 2X2 Tel: (905) 475-2488 Tel: (514) 729-2901 Fax: (905) 475-3721 Contact: Terry Aiello, Owner Contact: Mark Mager Beachcombers Home Leisure 537567 Ontario Ltd. 13245 Comber Way 2311 Bloor Street West Surrey, British Columbia Toronto, Ontario Canada V3W 5V8 Canada M6S 1P1 Tel: (604) 591-8611 Tel: (416) 763-7326 Fax: (604) 597-2853 Contact: Leon Balaban, President Contact: Keith Scott, President
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ109 B.C. Foam Shop Ltd. Tel: (905) 881-3334 1784 East Hastings Street Fax: (905) 881-2288 Vancouver, British Columbia Contact: Cathy Scott, General Manager Canada V5L 1S9 Tel: (604) 251-4311 Decorium Fax: (604) 251-4688 363 Supertest Road Contact: Greg Van Horne, Chairman Downsview, Ontario Canada M3J 2M4 The Bombay Furniture Company of Canada Inc. Tel: (416) 736-6120 6100 Kenway Drive Fax: (416) 736-1015 Mississauga, Ontario Contact: Howard Sorbergski, General Manager Canada L5T 2N3 Tel: (905) 795-8800 The Emperor Collection Inc. Fax: (905) 795-8810 6325 Dixie Road Contact: George Wehlitz, President Unit 3 Mississauga, Ontario Brault & Martineau Inc. Canada L5T 2E5 8500 Place Marien Tel: (905) 564-1607 Montreal, Quebec Fax: (905) 564-1622 Canada H1B 5W8 Contact: Sunny Wong, President Tel: (514) 648-5757 Fax: (514) 651-7405 Georgia Interiors Ltd. Contact: Mr. Degrofeillers, President 1128 w. Georgia Street Vancouver, British Columbia The Brick Warehouse Corporation Canada V6E 3H7 16930-114 Avenue Tel: (604) 669-0045 2500 Scotia Place Fax: (604) 682-8387 Edmonton, Alberta Contact: Paul Rasmussen, President Canada T5M 3J2 Tel: (403) 930-6000 The Ginger Jar Enterprises Ltd. Fax: (403) 930-6197 1420 Fell Avenue Contact: Randy Chute, Purchasing Manager North Vancouver, British Columbia Canada V7P 2K3 Cannonball Bed Shop Ltd. Tel: (604) 988-7328 85 Bowes Road Fax: (604) 988-3149 Unit 1 Contact: Peter Tai, President Concord, Ontario Canada L4K 1H6 G.U.S. Canada Inc. Tel: (905) 738-6167 5375 Cote de Liesse Fax: (905) 738-8689 Montreal, Quebec Contact: Dave Lebana, President Canada H4P 1A2 Tel: (514) 747-6581 The Chesterfield Shop Fax: (514) 747-6346 4900 Dufferin Street Contact: Victor J. Barnett, Chairman Downsview, Ontario Canada M3H 5V9 Idomo Furniture Company Inc. Tel: (416) 667-1150 1100 Shepherd Ave. West Fax: (416) 667-0006 North York, Ontario Contact: C. Freedman, President Canada M3K 2B3 Tel: (416) 630-3622 De Boer's Furniture Ltd. Fax: (416) 630-1312 275 Drumlin Circle Contact: Gerrit De Boer, President Concord, Ontario Canada L4K 3E4 Ikea Canada Limited Partnership Tel: (905) 669-9455 1065 Plains Road East Fax: (905) 669-3534 Burlington, Ontario Contact: John DeBoer, General Manager Canada L7R 2Y8 Tel: (905) 637-9440 De Fehr Furniture & Appliances Fax: (905) 637-0914 86 Princess Street Contact: Luke Lauwers, President Winnipeg, Manitoba Canada R3B 1K4 I.T.M. Holdings Tel: (204) 949-5555 560 Finely Avenue Fax: (204) 949-5557 Ajax, Ontario Contact: Frank De Fehr, Chairman & CEO Canada L1S 2E3 Tel: (905) 428-2538 Dear-Born Baby Furnishings Incorporated Fax: (905) 428-2746 72 Doncaster Avenue Contact: Henry Lee, President Thornhill, Ontario Canada L3T 1L5 Jim Jer Investments Ltd.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ110 Box 143 La Maison du Matelas Montreal Inc. Lower Sackville, Nova Scotia 8560 St. Hubert Canada B4C 2S8 Montreal, Quebec Tel: (902) 865-4476 Canada H2P 1Z7 Fax: (902) 865-0108 Tel: (514) 274-5444 Contact: Gerald Bonanag, President Fax: (514) 382-1098 Contact: Guy Tousignant, President Jonor Holdings Ltd. 363 Supertest Road Mother's Word Downsview, Ontario 210 Clarence Street East Canada M3J 2M2 Brampton, Ontario Tel: (416) 736-6120 Canada L6W 1T4 Fax: (416) 736-1015 Tel: (905) 456-2224 Contact: Joseph Forberg, President Contact: J. Rubinstein, President
Kit Atout (Cantrex Group) Neoset Modular Furniture System 4445 Garand 1661 Bayview Avenue St. Laurent, Quebec Toronto, Ontario Canada H4R 2H9 Canada M4G 3C1 Tel: (514) 335-0260 Tel: (416) 480-9589 Contact: Benard St Charles, Vice President, Fax: (416) 480-9978 Furniture and Contact: Ken Tencer, Director Appliances Noble Trading Co. Inc. Kocohani Holdings Ltd. 300 Trowers Road 12891 116th Avenue Units 3 & 4 Surrey, British Columbia Woodbridge, Ontario Canada V3R 2S5 Canada L4L 5Z9 Tel: (604) 580-1039 Tel: (416) 740-5311 Fax: (604) 580-1049 Fax: (905) 850-8328 Contact: Simon Yeung, Vice President Leon's Furniture Ltd. 45 Gordon Mackay Road Pier 1 Imports (U.S.) Inc. Box 1100, Station B 3015 Brabant Marineau Weston, Ontario St. Laurent, Quebec Canada M9L 2R8 Canada H4S 1R8 Tel: (416) 243-7880 Tel: (514) 333-5290 Fax: (416) 243-7890 Fax: (514) 333-6188 Contact: Barry Beshara, Merchandising Manager Contact: Clark Johnson, Chairman
Lipson's Stores Ltd. S.J. Rodd Trading Limited 289 Main Street 101 Thornhill Drive Picton, Ontario Suite 112 Canada K0K 2T0 Dartmouth, Nova Scotia Tel: (613) 476-6080 Canada B3B 1S2 Fax: (613) 476 5975 Tel: (902) 468-1469 Contact: John Lipson, President Fax: (902) 468-1475 Contact: Sandra Rodd, President M & S Furniture 35 Arrow Road Saks Furniture Ltd. Weston, Ontario 5863 Ferry Street Canada M9M 2L4 Niagara Falls, Ontario Tel: (416) 743-1530 Canada L2G 1S8 Contact: A. Micheals, President Tel: (905) 354-2708 Fax: (905) 354-0048 Maheu Corporation Contact: Robert Saks 1611 Liverpool Court Ottawa, Ontario Schurman Enterprises Ltd. Canada K1B 4L1 19 Eustane, Box 3390 Tel: (613) 749-8400 Summerside, Prince Edward Island Fax: (613) 749-9776 Canada C1N 4K3 Contact: Jean-Paul Maheux, President Tel: (902) 436-4291 Fax: (902) 436-6514 Main Street Furniture & Leather Italia Contact: Micheal Schurman, President 5431 Minoru Blvd. Richmond, British Columbia Schwartz & Company Ltd. Canada V6X 2B1 325 Vulcan Avenue Tel: (604) 244-0244 Box 1298 Contact: Mike Lalji, Owner Sydney, Nova Scotia Canada B1P 6K3
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ111 Tel: (902) 539-3100 Contact: Arnold Silber, President Fax: (902) 539-9924 Contact: Irving Schwartz, President Vimal Ltd. 731 Runnymede Road Shelmar Furniture Ltd. Toronto, Ontario 100 S. W. Marine Drive Canada M6N 3V7 Vancouver British Columbia Tel: (416) 763-0790 Canada V5X 2R1 Fax: (416) 760-9405 Tel: (604) 324-0245 Contact: Vim Kochhar, President Fax: (604) 324-324-3655 Contact: Sheldon Kopelow, President Wicker Emporium Ltd. Box 8778, Station A Stoney Creek Furniture Halifax, Nova Scotia 395 Lewis Road Canada B3K 5M4 Stoney Creek, Ontario Tel: (902) 423-7927 Canada L8E 5N5 Fax: (902) 423-0537 Tel: (905) 643-4121 Contact: Madan Kapahi, President and CEO Fax: (905) 643-6132 Contact: Dennis Novosel, President World Wide Furniture Company Ltd. 1245 Cole Harbour Road Storkland Furniture Ltd. Dartmouth, Nova Scotia 3291 Yonge Street Canada B3V 1N1 Toronto, Ontario Tel: (902) 466-6686 Canada M4N 2L8 Fax: (902) 466-2030 Tel: (416) 488-1141 Contact: Hani Ramia, President Fax: (416) 488-1144 Contact: A. Wintre, President Wosk's Ltd. 750 West Pender Street Struc-Tube Ltd. Stuite 402 4344 Garand Vancouver, British Columbia Ville St-Laurent, Quebec Canada V6C 2T7 Canada H4R 2A3 Tel: (604) 688-3430 Tel: (514) 333-9747 Fax: (604) 682-8723 Fax: (514) 333-9746 Contact: Larry Wosk, President Contact: Marcel Knafo, President Woodcraft Treasures 370 Denison Street East 6797 Invader Crescent Markham, Ontario Mississauga, Ontario Canada L3R 1B9 Canada L5T 2B7 Tel: (905) 475-2488 Tel: (905) 564-2119 Fax: (9095) 475-3721 Fax: (905) 564 7952 Contact: Mark Mager, President Contact: Frances Capone, President Zip International Ltd. Value Industries Ltd. 1400 St. Jean Baptiste 7731 Alderbridge Way Quebec City, Quebec Richmond, British Columbia Canada G2E 5B7 Canada V6X 1Z9 Tel: (418) 871-2221 Tel: (604) 273-1241 Fax: (418) 872-6763 Fax: (604) 273-1038 Contact: Elsa Dery, Co-owner
MOBİLYA SATAN SUPERMARKETLER
The Hudson's Bay Company 401 Bay Street Toronto, Ontario Canada M5H 2Y4 Tel: (416) 861-6718 Fax: (416) 861-4720 Contact: Roy Speedman, Divisional Merchandising Manager, Furniture
Sears Canada Inc. 222 Jarvis Street Toronto, Ontario Canada M5B 2B8 Tel: (416) 362-1711 Fax: (416) 941-2501 Contact: Dan Weare, National Business Manager, Furniture
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ112 KANADA’DAKİ İTHALAT YAPAN PERAKENDECİ FİRMALAR-DİSTRİBÜTÖRLER-ACENTALAR
Ashley Furniture Industries Inc. (Canada) ADDRESS : 1026 White Clover Way Mississauga - ON L5V 1C8 PHONE : (905) 568-3550 FAX : (905) 568-0853 WEB SITE : www.ashleyfurniture.com
Camel Canada Inc. ADDRESS : 127 Westmore Dr Rexdale - ON M9V 3Y6 - Canada PHONE : (416) 740-4278 FAX : (416) 740-7769 WEB SITE : www.camel.ca
Fine Arts Import Inc. ADDRESS : 1-701 Millway Ave Concord - ON L4K 3S7 - Canada PHONE : (905) 669-2688 FAX : (905) 669-2899
Finest European Imports ADDRESS : 36 Geary Ave Toronto - ON M6H 2B4 - Canada PHONE : (416) 588-3434 FAX : (416) 588-3452
Globe Imports (Ontario) Ltd ADDRESS : 1695 Bonhill Rd Mississauga - ON L5T 1C1 - Canada PHONE : (905) 565-1813 FAX : (905) 565-1817 EMAIL : [email protected] WEB SITE : www.eztia.com
International Furniture Distribution Centre ADDRESS : 114-5050 Dufferin St North York - ON M3J 2B9 - Canada PHONE : (416) 663-0600 FAX : (416) 663-5005
Janssen International ADDRESS : 4700 S Service Rd - PO Box 120 Beamsville - ON L0R 1B0 - Canada PHONE : (905) 563-1822 FAX : (905) 563-1861 EMAIL : [email protected] WEB SITE : www.jans2en.com
Mega Group Inc. ADDRESS : 400 - 333 3rd Ave N Saskatoon - SK S7K 6R9 - Canada PHONE : (306) 242-7366 FAX : (306) 242-5651 EMAIL : [email protected] WEB SITE : www.vipstores.ca
Mobital Importations ADDRESS : 423 boul Lebeau St-Laurent - QC H4N 1S2 - Canada PHONE : (514) 335-0909 FAX : (514) 335-9854 EMAIL : [email protected] WEB SITE : www.mobital.ca
Monarch Specialties Inc. ADDRESS : 2328 Cohen St St-Laurent - QC H4R 2N8 - Canada PHONE : (514) 956-1972 FAX : (514) 956-1957
N.C.A. Design Inc. ADDRESS : 7934 Provencher St-Léonard - QC H1R 2Y5 - Canada PHONE : (514) 725-2251 FAX : (514) 729-5198
Nervana Int'l Trade Inc. ADDRESS : 10 - 91 Esna Park Markham - ON L3R 2S2 - Canada PHONE : (905) 513-7274 FAX : (905) 513-6605 EMAIL : [email protected] WEB SITE : www.nervana1.com
Park Avenue Furniture (PAF Group) ADDRESS : 11 - 5375 50th Street SE Calgary - AB T2C 3W1 - Canada PHONE : (403) 236-7771 FAX : (403) 720-6184 EMAIL : [email protected]
Rustique ADDRESS : 380 Alliance Ave Toronto - ON M6N 2H8 - Canada PHONE : (416) 762-2929 FAX : (416) 762-2930 EMAIL : [email protected] WEB SITE : www.rustique.ca
Universal Furniture (Canada) ADDRESS : 205 Frobisher Dr Waterloo - ON N2V 2G4 - Canada PHONE : (519) 886-5010 FAX : (519) 886-6540
Valco Furniture Ltd ADDRESS : 2850 Av Marleau PO Box 753 Cornwall - ON K6H 5T5 - Canada PHONE (613) 938-7379 FAX : (613) 938-7090 EMAIL : mailto:WEB SITE : www.valcofurniture.com
Wild Rose Furniture Mfg Ltd ADDRESS : 5760 9th St SE Calgary - AB T2N 1Z9 - Canada PHONE : (403) 640-4699 FAX : (403) 252-6847 EMAIL : [email protected]
Rite-Chrome Furn. Mfg Co. Ltd ADDRESS : 9 Tippett Rd Downsview - ON M3H 2V1 - Canada PHONE : (416) 636- 0418 FAX : (416) 636-5433
Rafiel Furniture Ltd ADDRESS : 4-19 Bessemer Crt Concord - ON L4K 3E1 - Canada PHONE : (905) 669-5595 FAX : (905) 669-5596 EMAIL : [email protected]
Primo International ADDRESS : 7000 Hochelaga Montréal - QC H1N 1Y7 - Canada PHONE : (514) 256-7543 FAX : (514) 256-4974 EMAIL: [email protected] WEB SITE: www.primointernational.com
Palliser Furniture Ltd ADDRESS : 70 Lexington Park Winnipeg - MB R2G 4H2 - Canada PHONE : (204) 988-5600 FAX : (204) 663-1776 EMAIL : [email protected] WEB SITE : www.palliser.com
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ113 Simmons Canada Inc. ADDRESS : 251-6900 Airport Rd Mississauga - ON L4V 1E8 - Canada PHONE : (905) 671- 1033 FAX : (905) 671-0669 EMAIL : mailto:WEB SITE : www.simmonscanada.com
Standa Home Furnishings Co. Ltd ADDRESS : 49 Colville Rd Toronto - ON M6M 2Y2 - Canada PHONE : (416) 249-7764 FAX : (416) 249-8486 EMAIL : [email protected] WEB SITE :
Sunpan Imports ADDRESS : 10 & 11 - 620 Supertest Rd Dowsnview - ON M3J 2M8 - Canada PHONE : (416) 736- 0094 FAX : (416) 736-0098 EMAIL : [email protected] WEB SITE : www.sunpanimports.com
Wedgwood Furniture Inc. ADDRESS : 13659 Bridgeport Rd Richmond - BC V6X 3A7 - Canada PHONE : (604) 821-1250 FAX : (604) 821-1253
Winners Only Inc. (Canada) ADDRESS : 871 Belgrave Way Delta - BC V3M 5R8 - Canada PHONE : (604) 777- 2871 FAX : (604) 777-2872 EMAIL : [email protected] WEB SITE : www.winnersonly.ca
Broyhill Furniture Industries Inc. (Canada) ADDRESS : 101 Elizabeth Crescent S Whitby - ON L1N 3R9 - Canada PHONE : (905) 668-1633 FAX : (905) 668-4563
Bush Industries Inc. ADDRESS : PO Box 460 - One Mason Dr Jamestown - NY 14702 - USA PHONE : (716) 665- 2000 FAX : (716) 665-1111 WEB SITE : www.bushfurniture.com
Furniture Wholesale Distributors Inc. ADDRESS : 253-6900 Airport Rd Mississauga - ON L4V 1E8 - Canada PHONE : (905) 677-7416 FAX : (905) 677-5126 EMAIL : [email protected]
Korson Furniture Imports Ltd. 2220 Highway 7 West Concord,Ontario Canada L4K 1W7 Tel: (905) 761-6500 Facsimile: (905) 761-6501 Website: http://www.korsonfurniture.designfile.com
La-Z-Boy Canada Limited 55 Columbia Street East Waterloo,Ontario Canada N2J 4N7 Tel: (519) 886-3440 Facsimile: (519) 886-8522 Website: http://www.lazboy.com
Les Industries A.P. Inc. 346 boul. St-Joseph Laurier-Station (QC) G0S 1N0 Canada Téléphone : (418) 728-2145 Télécopieur : (418) 728-4682 Courrier électronique: [email protected] Site internet : www.apindustries.com
AFD Distributors Inc. Address:311 Bowes Rd Unit 1A Concord, ON L4K 1J1 Telephone:(905) 660-7378 Fax: (905) 660-6842
G H Johnson Trading Company. 950 Dupont Street Toronto Ontario Tel: 416-532-6700
Kimball International 1600 Royal Street Jasper, IN 47549-1001 Phone: 800.482.1616 [email protected]
Ameublement Fraser Inc. 8300 Devonshire Mont-Royal (Québec) H4P 2P7 Telephone: 342-0050
153986 Canada Inc. ( Les Ventes Albert Sales) 5650 Royalmount Mont-Royal (Québec) H4P 1K4 514 Tel: 739- 7366 http://www.albertsales.com
Jysk Linen´n Furniture 16659 Fraser HWY Surrey BC V3S 2X6, Canada Phone (604) 575 2525 Fax (604) 575 3175 Email : [email protected]
R&T Furniture Distributors 181 Shearson Crescent P.O. Box 1054 Cambridge, ON N1R 5Y2 Tel: 623.2880 Fax: 519.623.9061 Email: [email protected]
Scan Designs 1400 United Blvd.Coquitlam, BC V3K 6Y2 Tel (604) 524-3444
THOMASVILLE P.O. Box 339 401 E. Main St. Thomasville, NC 27361-0339 Phone: 1-800-225-0265 Fax: 1-336-472-4093 http://www3.thomasville.com
Maynard Industries Ltd. 415 West 2nd Avenue Vancouver, BC V5Y 1E3 Tel: (604) 876-6787 Fax: (604) 876-2678 www.maynards.com
Martin Daniel Interiors 146 Dupont Street Toronto, Ontario M5R 1V2 Phone: 416.923.1994 Fax: 416.324.9383
Ameublement Lida Inc. 7934 PROVENCHER OU 4270 JARRY EST. ST-LEONARD. QC Telephone : 514-725-8311. Fax : 514-729-5198
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ114 Almira Furniture 4747 Highway 7 East, Unionville, ON Tel: (905) 477-5524 Fax: (905) 477-0946
Ameublement J.C. Perreault Inc. 5 BOUL. INDUSTRIEL ST-ROCH DE L'ACHIGAN Telephone : 450-588-7211 Fax : 450-588-6586
Art Shoppe 2131 Yonge Street, Toronto, ON Tel: (416) 487-3211 Fax: (416) 487-3221
Brampton Gallerıes 54 NUGGETT COURT BRAMPTON ONTARIO L6T 5A9
Direct Furniture Whse Sales 2005 CLARK BLVD BRAMPTON ONTARIO L6T 5E7
Bondar's Fıne Furnıture 6999 11TH STREET SE B CALGARY ALBERTA T2H 2S1
Brougham Interiors, 1626 LLOYD AVENUE NORTH VANCOUVER BC, CN. V7P3M6. Tel 604-980-1524
Brooklyn Furniture Importers. 3742 Bathurst Street (just North of 401), Toronto, ON M3H 3M4 Tel: (416) 635- 6111 Fax: (416) 635-6112.
Stoney Creek Furniture Ltd. 395 Lewis St. Stoney Creek On L8E 5N5. Tel: 905 643 4121 Fax: 905 643 6132 [email protected]
Bedford Furniture Industries Inc. 3035 WESTON RD. N. YORK Ontario M9M2T1 Telephone:(416) 746-4111 Fax:(416) 746-6804
Belvedere International Inc. 255 Matheson Blvd. City: MISSISSAUGA Ontario L5R3G3 Telephone: (905) 568- 0700 ext. 320 Fax: (905) 568-0711 Toll Free: 1-800-668-1118 E-Mail: [email protected] Website: http://www.belvint.com
Dales Furniture Mfg. Co. Ltd. 3681 Victoria Dr Vancouver, BC V5N 5K9 Telephone: (604) 879-6151 Fax:(604) 874-7377
Temptations Inc 200 West Beaver Creek Rd Unit 14-15 Richmond Hill, ON L4B 1B4 Telephone: (905) 886-9322 Fax: (905) 881-6928 http://www.import-temptations.com/
Globe Import Sales 11680 170 St NW Edmonton, AB T5S 1J7 Telephone:(780) 452-3298 Fax:(780) 455-9066 http://www.eztia.com/
Mazin Furniture Industries Limited 225 Doney Cres Concord, ON L4K 1P6 Telephone: (905) 761-1594 Fax:(905) 761-1584
Ambients 5950 Jean Talon East St. Leonard H1S 1M2 Phone: 514 259 4444 Fax: 514 259 4449 [email protected]
Brassex inc. 335 Brunel Mississauga ON L4Z 1Z5 Tel: (905) 501 0051 Fax: (905) 501 0054
Korson Furniture Imports Ltd. 2220 Highway 7 Concord ON L4K 1W7 Tel: (905) 761 6500
Monarch Specialties Inc. 2328 Cohen Saint-Laurent QC H4R 2N8 Tel: (514) 956 1972 Fax: (514) 956 1957
NCA Designs 7934 Provencher Saint-Leonard QC H1R 2Y5 Tel: (514) 725 251 Fax: (514) 729 5198
Sophia Furniture Inc. 6400 Shawson suite #1 Mississauga ON L5T 1L8 Tel: (905) 795 1734 Fax: (905) 565 1734
Sunpan Imports 620 Supertest North York On M3J 2M8 Tel: (416) 736 0094 Fax: (416) 736 0098
COTTSWOOD FURNITURE, 10940 MAYFIELD RD EDMONDTON ALB, T2P4B6 Tel: 780-453-3447
G H JOHNSON TRADING COMPANY, 950 DUPONT STREET TORONTO ONTARIO Tel: 416-532-6700
Jordans Interiors 215-2469 Highway 97 North Kelowna, BC V1X 4J2 Tel 604 861-8656 Fax: 604 861-9576
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ115
JONES FINE FURNITURE LTD, PO BOX 128, ESSEX, ONTARIO, N8M2Y2 Tel: 519-776-8676 http://www.jonesfinefurniture.com/location.shtml
BRONTE GALLERIES LIMITED o/a Ennisclare Interiors 1075 North Service Rd., W. #22 Oakville, ON L6M 2G2 Tel 905-825-2450
DE BOER'S FURNITURE LIMITED 275 Drumlin Circle Concord, ON L4K 3E4 Tel 905-669-9455
ELIZABETH INTERIORS 15 Broadview Avenue, West Smith Falls, ON K7A 4X3 Tel: 613-283-7581
KINSELLA INTERIORS Mississauga Home & Des. Center 2575 Dundas Street, West #25 Mississauga, ON L5K 1G2 tel 905-820-7409
Royalton Furniture Inc. 3470 Laird Road, Unit 6-9, Mississauga, Ontario L5L 5Y4 Fax: (905) 607-1131 Phone: (905) 607-0111 http://www.royalton.on.ca
Ridpath's Fine Furniture Co. 906 Yonge Street Toronto, Ontario M3C 1B5 Tel:416-920-4441 Fax:416-920-6671
PAZARLAR
Canada's Furniture Mart Tel: (416) 961-1211 International Centre Fax: (416) 928-9683 6900 Airport road, Suite 120 Website: www.designerswalk.com Mississauga, Ontario Canada L4V 1E8 Harbourfront Antique Market Tel: (905) 677-8883 390 Queen's Quay West Fax: (905) 677-3089 Toronto, Ontario Canada M5V 3A6 Designers Walk Tel: (416) 260-2626 168 Bedford Road Fax: (416) 260-1212 Toronto, Ontario Website: www.hfam.com Canada M5R 2K9
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ116 EK 6 : RUSYA FEDERASYONU MOBİLYA SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN MESLEK KURULUŞLARI
RUSYA MOBİLYACILAR BİRLİĞİ Shermetyevskaya ul. 85 Moskova Tel: (095)219 9744 Fax : (095)219 5114 e-posta: [email protected] Internet adresi www.mebelclub.ru
RUSYA MOBİLYA VE AĞAÇ İŞLEME KURULUŞLARI BİRLİĞİ Bolshaya Gruziskaya ul. 70/7 123056 Moskova Tel: (095) 254 9894 Faks: (095) 254 9849 Internet adresi: www.portal-mebel.ru
MOSKOVA’DA DÜZENLENEN MOBİLYA KONULU BAŞLICA İHTİSAS FUARLARI
-EVROEXPOMEBEL 14-18 Mayıs 2002 -ARTMEBEL 01-04 Ekim 2002 -MOBİLNIY OFIS 01-04 Ekim 2002 Organizatör Kuruluş: SOKOLNİKİ Tel : (095)268 6323 Faks : (095)268 0891 http://www.exposokol.ru
- MEBEL (Krasnaya Presnya) 18-22 Kasım 2002 Organizatör Kuruluş: Expocentre Tel : (095)255 3733 Faks : (095)205 6055 http://www.expocenter.ru
- FIDEXPO (Gostinniy Dvor) 14-17 Mart 2002 Organizatör Kuruluş : RESTEK Tel : (095)234 5049 Faks : (095)234 5065
RUSYA FEDERASYONU ‘NDA MOBİLYA KONULU BAŞLICA DERGİLER
NASHA MEBEL MEBEL OT A DO YA Tel : (095)746 5939, 955 1484 Tel : (095)962 0764 Faks: (095)955 1506 Faks : (095) 962 1013 http://www.nashamebel.ru MEBEL YA VİBİRAYU MIR MEBELİ Tel/Faks: (095) 795 8939, 924 6040 Tel/Faks : (095)219 4941 http://www.mir-mebeli.com SALON INTERIOR Tel: (095) 933 4343 Faks: (095) 937 5215
RUSYA FEDERASYONU TARAFINDAN 9401 VE 9403 No’lu GTİP’LER ALTINDA 2000 YILINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN DIŞ TİCARET
ÜLKE ADI İHRACAT İTHALAT
9401 – OTURMAYA MAHSUS MOBİLYALAR VE BUNLARIN AKSAM VE PARÇALARI
AVUSTURYA 29,2 889,5 AZERBAYCAN 80,8 - ERMENİSTAN 0,6 8,1 BELÇİKA 348,6 639,2 BULGARİSTAN 11,2 121,8 İNGİLTERE 292,7 1.879,3 MACARİSTAN 8,7 111,5
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ117 VYETNAM - 191,1 ALMANYA 1.770,5 4.179,4 YUNANİSTAN 2,8 16,3 GÜRCİSTAN 79,8 0,3 DANİMARKA 91,7 257,9 MISIR 43,3 - İSRAİL 57,8 1,2 HİNDİSTAN 329,2 27,8 ENDONEZYA - 415 İRAN 25,9 12,1 İRLANDA - 15,7 İSPANYA 17,2 2.004,2 İTALYA 63,5 10.464,8 KAZAKİSTAN 5.486,8 8,2 KANADA 28,7 58,5 KENYA 48,6 - G.KIBRIS 1 28,2 KIRGIZİSTAN 77,4 1,2 ÇİN 34,1 601,3 KÜBA 144,4 - LETONYA 97,3 20,3 LİTVANYA 6 291,4 MALEZYA - 970,3 MEKSİKA - 102,6 MOLDAVYA 40 32,3 MOĞOLİSTAN 61,3 - MYANMA 20,6 - HOLLANDA 77,7 281,7 NORVEÇ 30 2,7 POLONYA 31,5 3.963,8 PORTEKİZ - 45,4 GÜNEY KORE - 542,1 ROMANYA 0,9 139,2 SLOVAKYA 212,7 226,2 SLOVENYA 1,7 311,8 ABD 295,8 554,2 TACİKİSTAN 58,1 0,3 TAYLAND - 153,9 TAYVAN - 407 TÜRKMENİSTAN 51,7 - TÜRKİYE 8,3 769,2 ÖZBEKİSTAN 515,1 29,9 UKRAYNA 1.262,1 15.045,8 FİLİPİNLER - 12,4 FİNLANDYA 346,2 1.483,8 FRANSA 777,1 2.485,4 ÇEK CUMH. 19,7 361,6 İSVİÇRE 23 13 İSVEÇ 1.884,2 624 EKVADOR 61,7 - ESTONYA 803,3 162,3
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ118 YUGOSLAVYA 0,2 1.048,2 JAPONYA - 76,8 DİĞER 9,8 39,4 TOPLAM 15.770,3 52.129,3 9403 - DİĞER MOBİLYALAR VE BUNLARIN AKSAM VE PARÇALARI AVUSTURYA 1.636,3 3.316,7 AZERBAYCAN 79,6 - ERMENİSTAN 7,5 0,5 BELÇİKA 3.946,7 1.465 BULGARİSTAN 10 286 BOSNA-HERSEK 40,9 10 İNGİLTERE 1.292,5 1.635,7 MACARİSTAN 27 674,5 VYETNAM - 93,5 ALMANYA 27.146,3 15723 YUNANİSTAN 30,2 129,7 GÜRCİSTAN 60 5,3 DANİMARKA 1.117,3 830,5 İSRAİL 1,4 24,1 HİNDİSTAN 4,8 33,9 ENDONEZYA - 295,6 İRAN 0,2 38,9 İRLANDA - 158,8 İSPANYA 278,4 7.765,1 İTALYA 1.605,9 36.330,1 KAZAKİSTAN 9.079,6 9,6 KANADA 34,5 20,7 G.KIBRIS 1,1 51,1 KIRGIZİSTAN 213,3 34 ÇİN 11,6 1.268,7 KUZEY KORE 20,8 1,7 LETONYA 78,2 228,9 LİTVANYA 1.020,6 1.261,5 MALEZYA 0,1 1.180,5 MOLDAVYA 41,3 862,6 MOĞOLİSTAN 307,3 - HOLLANDA 887,8 571 NORVEÇ 71,1 50 POLONYA 227,1 5.785,9 PORTEKİZ - 242,5 GÜNEY KORE 400,1 1.336,4 ROMANYA 24 1.190,1 SİNGAPUR 0 24,4 SURİYE 2,1 15,6 SLOVAKYA 156,5 550,9 SLOVENYA 1.449,2 1.028,4 ABD 2.431,4 1.601,2 TACİKİSTAN 159,3 0,8 TAYLAND - 392,8 TAYVAN - 731,1 TÜRKMENİSTAN 33,7 -
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ119 TÜRKİYE 101,7 1.555,6 ÖZBEKİSTAN 640,9 19,5 UKRAYNA 728,7 9.474,6 FİLİPİNLER - 32,9 FİNLANDYA 3.977,6 3.434,9 FRANSA 4.796,6 3.742,5 HIRVATİSTAN 2,8 91,2 ÇEK CUMH. 292,9 1.432,7 İSVİÇRE 246,2 278,9 İSVEÇ 3.381,9 4602,2 ESTONYA 314,7 89,1 YUGOSLAVYA 24,9 666,8 JAPONYA 55,7 110,6 DİĞER 24,3 20,5 TOPLAM 68.524,4 112.800,3
*Resmi Kaynaklardan (Devlet İstatistik Komitesi) hazırlanan yukarıdaki dış ticaret tablolarında yer alan rakamların, çeşitli nedenlere bağlı olarak gerçekleşen ticaret rakamlarının çok altında olduğu bilinmektedir.
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ120 Ek 7: MOBİLYA SEKTÖRÜ İLE İLGİLİ DÜZENLENECEK OLAN ULUSLARARASI FUARLAR
1) Ambientar Uluslararası Mobilya, Aydınlatma ve Tekstil Fuarı(Ambientar International Furniture, Lighting and Tekstil Show) /14-18 Ağustos 2003/ARJANTİN-Buenos Aires 2) ÖMS Avusturya Mobilya Ticaret Fuarı (ÖMS Austrian Trade Fair for Furniture)/Ekim 2003/Avusturya-Salzburg 3) Meuble Uluslararası Mobilya Fuarı (International Furniture Fair-Brussels)/03-06 Kasım 2002, 2-5 Kasım 2003/BELÇİKA-Brüksel 4) Maison İnşaat, Döşeme ve Dekorasyon Fuarı (Maison Building, Furnishing and Decoration Exhibition)/15 Mart-23 Mart 2003/BELÇİKA-Charleroi 5) Woodworking Uluslararası Ağaç İşleri, Mobilya Ürünleri ve Mobilya Fuarı (Woodworking International Exhibition for Woodworking, Furniture Production and Furniture)/1-4 Ekim 2002,29 Eylül-2 Ekim 2003/BELARUS-Minsk 6) Uluslararası Pencere, Kapı, Dolap, Cam, İç Dekorasyon ve Mobilya Fuarı (International Exhibition for Windows, Doors and Roofs, Glass, Interior Decoration and Furniture)/13- 16 Mayıs 2003)/ BELARUS-Minsk 7) TIHFM Toronto Uluslararası Ev Döşeme Pazarları-Kış Dönemi (TIHFM Toronto International Home Furnishings Market-Winter Edition)/11-14 Ocak 2003/KANADA- Toronto 8) TIHFM Toronto Uluslararası Ev Döşeme Pazarı (TIHFM Toronto International Home Furnishing Market-Summer Edition)/31 Mayıs-2 Haziran 2003/KANADA-Toronto 9) FurniTek Çin Uluslararası Mobilya Ürünleri ve Döşeme Makinaları ve Aksesuarları Fuarı(FurniTek China International Exhibition of Machinery and Accessories for Furniture Production, Upholstery and Furnishings)/1-4 Nisan 2003/ÇİN-Shanghai 10) Ambienta Uluslararası Mobilya, İç Dekorasyon ve Yan Sanayi Fuarı (Ambienta International Furniture, Interior Decoration and Subcontracting Industry Exhibition)/16-20 Ekim 2002/HIRVATİSTAN_Zagreb 11) FIMAE Uluslararası Moda, Mobilya ve Stil Fuarı (FIMAE International Fashion, Furniture, Ambiance and Styles Exhibition)/2-6 Temmuz 2003/KÜBA-Havana 12) Furnifair Mobilya ve İç Decorasyon Fuarı (Furnifair Furniture and Interior Decoration Exhibition)/Kasım 2003/KIBRIS-Nicosia 13) Interier Uluslararası Mobilya, Ev Decorasyonu ve Dizaynı Fuarı (Interier International Contracting and Sales Exhibition of Furniture, Home Accessories and Design)/5-8 Eylül 2002,4-7 Eylül 2003/ÇEK CUM.-Prague 14) SFF İskandinavya Mobilya Fuarı (SFF Scandinavian Furniture Fair)/7-11 Mayıs 2003/DANİMARKA-Kopenhag 15) Habitare Mobilya ve İç Dekorasyon Fuarı (Habitare Furniture and Interior Decoration Fair)/Eylül 2003/FİNLANDİYA-Helsinki 16) Foire D’Octobre Mobilya ve Dekorasyon Fuarı (Foire D’Octobre Furniture and Decoration Exhibition)/4-13 Ekim 2002/FRANSA-Mulhause 17) Salon du Meuble de Paris, Paris Mobilya Fuarı (Salon du Meuble de Paris, Paris Furniture Exhibition)/9-13 Ocak 2003/FRANSA-Paris 18) Paris Fuarı-Mobilya ve İç Decorasyon Fuarı (Paris Fair-Furniture and Interior Decoration Exhibition)/30 Nisan-11 Mayıs 2003/FRANSA-Paris 19) Mobilya ve İç Dekorasyon Fuarı (Furniture and Interior Decoration Exhibition)/21-30 Eylül 2002/FRANSA-Toulouse 20) IMM Uluslararası Mobilya Fuarı (IMM International Furniture Fair)/13-19 Ocak 2003/ALMANYA-Cologne 21) SIMDEC Uluslararası Mobilya ve Dekorasyon Fuarı (SIMDEC International Furniture and Decoration Exhibition)/24 Nisan-5 Mayıs 2003/Y.GİNE-Conakry 22) Hospitality Interiors Asian International Interior Design and Contract Furnishing Show for the Hospitality Industry/6-9 Mayıs 2003/HONG KONG-Hong Kong 23) IHGF Hindistan El Sanatları ve Hediyelik Eşya Fuarı (IHGF Indian Handicraft and Gifts Fair)/Ekim 2002/HİNDİSTAN-Yeni Delhi 24) Sonbahar Mobilya Fuarı (Autumn Furniture Fair)/8-11 Eylül 2002/İRLANDA-Dublin
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ121 25) La mia casa-Mobilya ve Modern Yaşam Fuarı (La mia casa-Furniture and Modern Living Exhibition)/26 Ekim-3 Kasım 2002/İTALYA-Milan 26) Salone Internazionale Del Mobile-Uluslararası Mobilya Fuarı (Salone Internazionale Del Mobile-International Furniture Fair)/9-14 Nisan 2003/İTALYA-Milan 27) Triveneto Tri-Venetian Ev Mobilyaları Fuarı (Triveneto Tri-Venetian Home Furniture Exhibition)/12-16 Eylül 2002/İTALYA-Verona 28) Vivi La Casa in Fiera-Mobilya ve Döşeme Fuarı (Vivi La Casa in Fiera-Furniture and Furnishing Exhibition Market)/4-8 Aralık 2002/İTALYA-Verona 29) IFFT Tokyo Uluslararası Mobilya Fuarı (IFFT International Furniture Fair Tokyo)/27-30 Kasım 2002/JAPONYA-Tokyo 30) Mueble Internatcional Verano-Uluslararası Yaz Mobilya ve Aksesuarları Fuarı (Mueble Internatcional Verano-International Summer Furniture and Accessories Expo)/13-16 Ağustos 2003/MEKSİKA-Guadalajara 31) EXM-Expo Mueble Mobilya Fuarı (EXM-Expo Mueble Furniture Exhibition)/19-22 Şubat 2003/ MEKSİKA-Guadalajara 32) Mobila-Uluslararası Mobilya Fuarı (Mobila-International Furniture Salon)/17-20 Ekim 2002/MOLDOVA-Chisinau 33) Huis en Sfeer- Sonbahar İç Dekorasyon Fuarı(Huis en Sfeer Autmn Interior Exhibition)/19-23 Kasım 2003/HOLLANDA-Maastricht 34) ROM Uluslararası Mobilya Fuarı (ROM International Furniture Fair)/Eylül 2002/NORVEÇ- Lillestrom 35) Woodmach/Furnitech Philippines-Uluslararası Ağaç İşleri ve Mobilya İmalatı Fuarı (Woodmach/Furnitech Philippines-International Woodworking and Furniture Manufacturing Exhibition)/10-13 Nisan 2003/FİLİPİNLER-Manila 36) Mobilya ve İç Dekorasyon Fuarı(Furniture and Interior Decoration Exhibition)/21-23 Mart 2003/POLONYA-Olsztyn 37) PIFE-Polonya Uluslararası Mobilya Fuarı(PIFE Polish International Furniture Exhibition)/25-28 Eylül 2002/POLONYA-Varşova 38) Larmovel-Mobilya, İç Dekorasyon ve Ev Eşyaları Ticaret Fuarı(Larmovel-Furniture, Interior Decoration and Hausehold Appliances Trade Exhibition)/24 Mayıs-1 Haziran 2003/PORTEKİZ-Braga 39) Interhome-Mobilya ve Aydınlatma Ticaret Fuarı(Interhome-Furniture and Lighting Trade Fair)/14-17 Eylül 2002/PORTEKİZ-Lizbon 40) Intercasa-Uluslararası Mobilya ve Aydınlatma Fuarı(Intercasa Furniture and Lighting Exhibition)/8-13 Ekim 2002/POTEKİZ-Lizbon 41) Expomovel NATAL-Mobilya ve Aydınlatma Fuarı(Expomovel NATAL-Furniture and Lighting Exhibition)/23 Kasım-1 Aralık 2002/PORTEKİZ-Porto 42) Mobexpo-Mobilya Fuarı(Mobexpo-Furniture Exhibiton)/8-12 Mayıs 2003/ROMANYA- Bacau 43) Bife-Timb Bucharest Uluslararası Mobilya, Ahşap Ürünler, Kağıt, Karton, Ormancılık ve İç Dekorasyon Fuarı (Bife-Timb Bucharest International Fair for Furniture, Wood products, Paper, Cardboard, Forestry, Wood Processing and Interior Decoration)/4-8 Eylül 2002/ROMANYA-Bucharest 44) Expo Casa İdeal Ev Fuarı (Expo Casa- Ideal Home Exhibition)/26-29 Eylül 2002/ROMANYA-Cluj-Napoca 45) Mobilya Fuarı:Özel Eviniz (Furniture Salon, Interior:Your Private House)/15-18 Ekim 2002/RUSYA-Irkutsk 46) ArtFurniture-Mobilya ve Dizayn Fuarı(ArtFurniture-Furniture and Design Exhibition)/1-4 Ekim 2002)/RUSYA-Moskova 47) Mebel-Uluslararası Mobilya, Yan Ürün ve Döşeme Fuarı(Mebel-International Furniture, Fittings and Upholstery Exhibition)/18-22 Kasım 2002/RUSYA-Moskova 48) SibFurniture-Mobilya ve İç Dekorasyon Fuarı(SibFurniture-Exhibition for Furniture and Interior Decoration)/1-4 Ekim 2002/RUSYA-Novosibirsk 49) Ev ve Ofis Mobilyaları Fuarı (Furniture for Home&Office Furniture Exhibition)/10-13 Elül 2002, Eylül 2003/RUSYA-Ufa
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ122 50) Saudi Shop-Uluslararası (Saudi Shop-International Shop Fitting, Display and Signage Exhibition)/11-15 Mayıs 2003/SUUDİ ARABİSTAN-Riyad 51) IFFS/AFS-ASEAN Mobilya Fuarı ile Beraber Uluslararası Singapur Mobilya Fuarı (IFFS/AFS International Furniture Fair Singapore with ASEAN Furniture Show)/1-5 Mart 2003/SİNGAPUR-Singapur 52) Feria Internacional Del Meuble de Madrid-Madrid Uluslararası Mobilya Fuarı (Feria Internacional Del Meuble de Madrid-Madrid International Furniture Fair)/22-27 Nisan 2003/İSPANYA-Madrid 53) Stockholm Mobilya Fuarı-Uluslararası İsveç Ticari Fuarı (Stockholm Furniture Fair- International Swedish Furniture Trade Fair)/5-9 Şubat 2003/İSVEÇ-Stockholm 54) SMI HOME-İsviçre Mobilya Fuarı (SMI HOME-Swiss Furniture Fair International Smi)/13-17 Mart 2003/İSVİÇRE-Zürih 55) BMF EXPO Taipei Uluslararası İnşaat Malzemeleri ve Mobilya Fuarı (BMF EXPO Taipei International Building Materials and Furniture Exhibition)/3-6 Ekim 2002/TAYVAN- Taipei 56) Intermob-Mobilya Sanyi, Ormancılık ve Ahşap Teknolojisi Fuarı (Intermob-Exhibition for the Furniture Industry, Forestry and Wood Technology)/23-27 Ekim 2002/TÜRKİYE-İstanbul 57) Uluslararası Mobilya ve İç Dekorasyon Fuarı (International Furniture and Interior Design Exhibition)/2-6 Ekim 2002, 1-5 Ek,m 2003/BAE-Dubai 58) Mobilya Sergisi, Döşeme Aksesuarları(The Furniture Show,İncorp.Furnishing Accessories)/19-22 Ocak 2003/İNGİLTERE-Birmingham 59) 100% DESIGN-Londra Çağdaş Dizayn Sergisi(100% DESIGN-London Contemporary Design Show)/Eylül 2002/İNGİLTERE-Londra 60) Mobilya, Fabrika, Dekorasyonsal Sanat Sergisi (Furniture, Fabrics and Decotative Arts Exhibition)/11-13 Mayıs 2003/İNGİLTERE-Londra 61) Güney Florida Mobilya ve Aksesuarları Fuarı (Southhern Florida Furniture and Accessory Market)/24-26 Kasım 2002/ABD-Fort Lauderdale,FL 62) Uluslararası Ev Döşeme Fuarı (International Home Furnishing Market)/17-24 Ekim 2002/ABD-High Point,NC 63) Güney Kaliforniya Mobilya ve Aksesuarları Fuarı (Southhern California Furniture and Accessory Market)/24-26 Kasım 2002/ABD-Los Angeles,CA 64) Orlando Mobilya ve Aksesuarları Fuarı (Orlando Furniture and Accessory Market)/8-10 Ağustos 2003/ABD-Orlando,FL 65) Worchester Mobilya ve Aksesuarları Fuarı (Worchester Furniture and Accessory Market)/22-24 Eylül 2002
ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ/AR-GE ŞUBESİ123