WWRZESIERZESIEŃ 99/2013/2013 ((29)29) IISSNSSN 2082-97952082-9795 CCena:ena: 55,50,50 ((ww tymtym 5%5% VAT)VAT)

IIvecoIIvecovveeccoo StralisSStralisSttrraalliiss Hi-WayHHi-WayHii--WWaayy zz naczepnnaczepnaacczzeeppąą KässbohrerKKässbohrerKäässssbboohhrreerr Nowoczesny zestaw o zasięgu ogólnoeuropejskim

Opony dla ludzi Alternatywne – nowa gama napędy Continentala w autobusach Przegląd Design ad: 11 000 egz.

ł opon w transporcie autobusowych publicznym Nak

TRANSEXPO Kielce 17-19.09.2013 Niezwykle cichy, bezemisyjny, wyróżnia się nowoczesną HALA E, stoisko 1 stylistyką i gwarantuje niższe koszty eksploatacji.

To nowy dwunastometrowy Solaris Urbino electric.

www.solarisbus.pl SSPISPIS TTrereśccii www.truck-van.pl

DŁUUGODYSTANSOWEGODYSTANSOWE Test Ze smakiem. Iveco Stralis Hi-Way ...... 6

AAUTOBUSYUTOBUSY Czas na gaz? Design

Żegluga szosowa ...... 10 Autobusy to stały element krajobrazu miejskiego. Są nie tylko środkiem transportu, ale też wizytówką miasta. Zapewne dlatego coraz większe znaczenie ma ich wygląd. Design cieszy oko mieszkańców, którzy obcują z pojazdem na co dzień, a później oddają głos w wyborach Napędy alternatywne samorządowych. Oprócz wyglądu liczy się też wygoda. Kolorowe, komfortowe wnętrza Żyjmy dłużej, żyjmy ciszej ...... 14 z działająca klimatyzacją i sprawnym ogrzewaniem to podstawa. Zadowolony pasażer łatwiej przełknie cenę biletu. Jednak nie mniej ważne są również inne walory. Ekonomiczne. Niskie koszty eksploatacji to jeden Prezentacja z najistotniejszych czynników, który jest brany pod uwagę podczas rozpatrywania ofert Coraz większy potencjał ...... 18 przetargowych. Właśnie na tym tle toczy się od miesiąca walka o zamówienie na 47 pojazdów Długodystansowy Chińczyk. w Warszawie. Najpierw przetarg wygrał Solaris, ponieważ Solbus zapomniał w ofercie podać BYD eBUS-12...... 20 wartości spalania z dokładnością co do jednej dziesiątej. Wynik przetargu zakwestionowano Jutro będzie prąd. Volvo 7900 Hybrid ... 22 i teraz wielkim wygranym jest Solbus. CNG nie tylko po mieście ...... 24 Oczywiście jeszcze nieostatecznym, bo pozostali oferenci, czyli Solaris i Mercedes mogą się odwoływać. PPRODUKTRODUKT Ciekawostką jest jednak, Ogumienie że najwyższą wagę w tym przetargu miała cena pojazdu. Producent Autobusowe trio ...... 26 z Solca Kujawskiego ma dostarczyć Przegląd opon autobusowych ...... 28 przegubowe Solbusy SM18 w ciągu Jak nowe ...... 29 126 dni od podpisania umowy. Pikanterii dodaje fakt, że jak do tej pory Solbus zbudował tylko jeden Ogrzewanie autobus tego typu i wygrana w tym W sam raz ...... 30 przetargu będzie dla niego poważnym wyzwaniem i sprawdzianem. Ale również szansą stanięcia na nogi. Naczepa Jeżeli wygra kolejny kontrakt dla Jeszcze więcej! ...... 34 Warszawy, na dostawę 35 autobusów gazowych, być może skończą się jego BBUDOWLANEUDOWLANE problemy. Pytanie tylko czy podoła? Test Alternatywne napędy w autobusach to kolejny ważny temat. Pod względem ekonomicznym cały czas wydaje się, że najlepszym Wysoka poprzeczka. rozwiązaniem jest gaz, choć nie wszyscy producenci są co do tego zgodni. Autobusy hybrydowe Mercedes Arocs 8×4 ...... 36 są wciąż dla nas za drogie, elektryczne traktowane w kategoriach science fi ction… Warszawa rozpisując przetarg na gazowe autobusy, przełamuje pewne tabu. Być może jednak ▐ WWYDARZENIEYDARZENIE czas u nas na gaz? Katarzyna Dziewicka MB All Stars Experience [email protected] Gwiazdy na żywo ...... 40

DDOSTAWCZEOSTAWCZE Miesięcznik Truck & Van Prezentacja & tel. 22 213 88 28, fax 22 205 07 57 TTruckruck VVanan [email protected], www.truck-van.pl, ISSN 2082-9795 Pod dyktando. Ford Transit Custom ...... 42 Wydawca Mirosław Ganiec Dział reklamy i marketingu tel. 502 532 575, [email protected] Jarosław Dynek – tel. 694 725 118, [email protected] Test Redaktor naczelny Katarzyna Dziewicka Krystyna Koch – tel. 515 444 589, [email protected] tel. 691 311 680, [email protected] Marcin Marczuk – tel. 513 432 305, [email protected] Podatek od wzbogacenia. Z-ca redaktora naczelnego Karol Wójtowicz Nakład 11 000 egzemplarzy Berlingo kontra Caddy ...... 44 [email protected] Prenumerata Druk Drukarnia Edit, tel. 22 872 95 08 tel. 22 213 88 28, fax 22 205 07 57 Wydawnictwo [email protected] KMG Media Sp. z o.o. MMAGAZYNAGAZYN Redakcja i współpraca ul. L. Staffa 31, 01-884 Warszawa Przemysław Dobrosławski, Michał Donda, NIP: 522 294 09 47, REGON: 142231181, KRS: 0000348328 Master Truck Mirosław Ganiec, Michał Kij Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy KRS Każdego coś przyciąga ...... 48 Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów.

4 TTruckruck&VVanan 9/2013

DŁUUGODYSTANSOWEGODYSTANSOWETTestest www.truck-van.pl Ze smakiem Stralis Hi-Way zbiera punkty za wygląd. Jeszcze więcej oferuje przy bliższym poznaniu.

Iveco Stralis Hi-Way 460 EEV

Dmc (t) ...... 18 Masa własna (t) ...... 7,66 by wypróbować nowe Iveco, stwo- wymogami współczesności, Rozstaw osi (mm) ...... 3800 Typ silnika ...... Cursor 10 rzyliśmy typowy, nowoczesny ze- a niezmiennymi regułami Liczba i układ cylindrów ...... R6 Astaw o zasięgu ogólnoeuropejskim. tworzenia rzeczy ładnych. Pojemność (dm3) ...... 10,3 Do dwuosiowego ciągnika z silnikiem Iveco wpada w oko, a po- Maks. moc (KM/kW/obr/min) ...... 460/338/1550÷2100 o mocy 460 KM dołączyliśmy naczepę nadto ma o 3% niższy współ- Maks. mom. obr. (Nm/obr/min) ...... 2100/1050÷1550 Skrzynia biegów...... zautomatyzowana ZF Kässbohrer z najnowszej, limitowanej czynnik oporu powietrza...... EuroTronic II 12AS2330TD edycji przygotowanej na 120-lecie fi rmy. Zrównoważona elegan- Przełożenie przekładni głównej ...... 2,85:1 Nawet kolory się zgrały: pomarańczowa cja panuje również we wnę- Przeglądy ...... co 150 000 km lub raz w roku w transporcie kabina znalazła kontynuację w soczystej trzu. W miejscu poprzednio ...... międzynarodowym lub co 100 000 km czerwieni plandeki. stosowanej, awangardowej, ...... w transporcie krajowym (pod warunkiem używania ...... filtrów i olejów zalecanych przez producenta) „rogatej” tablicy rozdzielczej Gwarancja ...... cały pojazd 1 rok, układ napędowy – 2 lata, Złota proporcja jest spokojniejsza, ułożona ...... rocznik 2013 – główne elementy układu napędowego z łagodnych linii, z głównymi ...... – do 3 lat lub 450 km przebiegu, Stralis należy obecnie do najładniej- wskaźnikami zamkniętymi ...... turbosprężarka silnika w modelu 2013 ...... – 5 lat lub 700 km przebiegu szych, najbardziej proporcjonalnych cię- w półokrągłej obudowie. żarówek. Z estetycznego punktu widze- Przełączniki zautomatyzo- nia, niektóre premiery ostatnich miesięcy wanej skrzyni biegów pozostały na desce, dynie górna część. Niżej konsola zwęża się, to próby odnalezienia tego, co Włosi już a dalej po prawej jest konsola środkowa co ułatwia poruszanie się w kabinie. mają. Trzeba je zrozumieć, aby zaakcep- z wielofunkcyjnym ekranem, zwrócona Na brak miejsca nie można narzekać. tować. Tymczasem projektanci Stralisa w stronę kierowcy. Iveco zaprojektowało ją Objętość górnych schowków jest ogra- uchwycili tę delikatną równowagę między bardzo praktycznie. Rozbudowana jest je- niczona przez opływowy, wygięty dach.

6 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl TTestestDŁUUGODYSTANSOWEGODYSTANSOWE

Wnętrza Stralisa w nowej aranżacji jest wygodniejsze i bardziej Podczas wypoczynku kierowca ma wszystko pod ręką. funkcjonalne. Jakość materiałów wykończeniowych jest wysoka. Iveco pomyślało nawet o rozkładanym stoliczku.

Jednak miękkie torby powinny się tam Zestrojenie ZF. Ostatnie przełożenie to bieg bezpo- zmieścić. Jak zwykle, przy jednoosobowej średni. O niskie obroty przy prędkości po- obsadzie można wspomóc się górną leżan- W modelu 460 EEV pracuje silnik z ro- dróżnej dba most napędowy o przełożeniu ką i tam położyć większy bagaż. Górne łóż- dziny Cursor 10. Zasilają go pompowtry- 2,85:1. Przyciski na tablicy rozdzielczej ko ma pneumatyczny układ pomagający je skiwacze, osiągi polepsza turbosprężarka służą do wyboru kierunku jazdy, względ- składać i rozkładać. Iveco podaje zresz- o zmiennej geometrii, a do oczyszczania nie „wrzucania na luz”. Jeśli kierowca chce tą, że wielkość miejsca na bagaż wzrosła spalin służy układ selektywnej redukcji ręcznie skorygować przełożenie lub użyć w porównaniu z poprzednim modelem. katalitycznej SCR. 55-litrowy zbiornik hamulców pomocniczych, korzysta z dźwi- Jasna kolorystyka ścian nadaje wnętrzu AdBlue jest umieszczony w dobrze do- gienki pod kierownicą. Po drodze, między przyjemny ton. Skontrastowana z nią tablica stępnym miejscu, tuż za błotnikiem przed- dźwigienką, a przyciskami jest pokrętło do rozdzielcza wyodrębnia wizualnie miejsce niego, prawego koła. Dalej znajduje się włączania blokady tylnego mostu. do pracy. Rozkładany stoliczek przy dolnej olbrzymi zbiornik paliwa. Jak wszystkie Mimo relatywnie małej pojemności, leżance, czy znajdująca się przy niej „mi- jednostki stosowane w Stralisie, 460-kon- silnik Cursor 10 zapewnia dobre osiągi. ni-szafk a” z miejscem na picie i drobiazgi ny Cursor 10 wyposażony jest w dekom- Chętnie współpracuje z kierowcą i nie uprzyjemnią sjestę. Jako stolik może służyć presyjny hamulec silnikowy Iveco Turbo pozwala, aby Iveco wlokło się w ogonie. również pokrywa lodówki, wysuwanej spod Brake. Jest zintegrowany z hamulcami za- Skrzynia biegów EuroTronic II umie łóżka. Największa z montowanych chłodzia- sadniczymi oraz Intarderem, o ile pojazd z diesla wycisnąć najlepsze cechy, wyko- rek ma pojemność 35 l. Sama leżanka typu go posiada. rzystując jego wysoki moment obrotowy High Comfort ma gruby materac o szeroko- W układzie przeniesienia napędu jest osiągany już przy 1550 obr/min. ści 80 cm i długości ponad 2 m. 12-biegowa skrzynia EuroTronic II fi rmy

3267Č3,62/,'12ģý

TTRAILERSRAILERS KONTAKT: FAYMONVILLP POLSKA SP. Z O.O. Krzysztof BARTOSIK I Kom. +48 516 028 736 ul. Prosta 4, Łozienica I PL 72-100 Goleniów TTOO TTHEHE MMAXAX [email protected] tel. +48 (0) 91 43 21 730 I fax +48 (0) 91 43 21 731 [email protected] wwww.faymonville.comww.faymonville.com DŁUUGODYSTANSOWEGODYSTANSOWETTestest www.truck-van.pl

kontakt między biurem, a kierowcami. Rocznicowa seria naczep Kässbohrer ma obniżoną masę własną i bogate wyposażenie. Gdy dojdzie do awarii, kierowca może Do standardu należy stalowa ściana przednia i solidne odbojniki rolkowe z tyłu. skontaktować się z Centrum Klienta Ive- co, które pobierze bezpośrednio z systemu współrzędne położenia ciężarówki oraz informacje o prawdopodobnej przyczynie niesprawności.

Model jubileuszowy

Twórcom nowego Stralisa zależało na obniżeniu całkowitego kosztu posiadania pojazdu. Stąd harmonia aerodynamicz- nej formy kabiny, ekonomicznego układu napędowego i rozbudowanego systemu telematycznego, które wspólnie właśnie temu służą. Naczepa Kässbohrer współgra z tymi dążeniami. Jest lżejsza od dotychczasowego modelu standardowego o 700 kg. Zabezpieczono ją antykorozyjnie metodą KTL. Ma mo- dułową konstrukcję, co ułatwia naprawę. Przednia ściana i tylne kłonice są ze stali. Dodatkowo z tyłu są odbojniki rolkowe. Boczne osłony, znajdujące się na wyso- kości kół są mocowane do ramy. Można je odchylić do poziomu. Wsporniki, do których przymocowano osłony mogą słu- żyć jako wygodne miejsce do składowania bocznych łat podczas załadunku i rozła- dunku. Naczepa ma dużą skrzynię narzę- dziową oraz zbiornik z wodą. Kässbohrer oferuje własny system mocowania ładunku K-Fix. Jest to sta- System mocowania ładunku K-Fix składa się ze 118 otworów w profilach bocznych. lowy profil z otworami, biegnący wzdłuż Dodatkowo są w nich zamocowane pierścienie. Łaty, które zabezpieczają ściany boczne boku, po obu stronach pojazdu. Otwory można podczas załadunku ułożyć na wspornikach przytrzymujących osłony boczne. ulokowane są w odstępie 75 mm. Jest ich ogółem 118. Każdy ma wytrzymałość 2,5 t. Ponadto w profilach znajdują się Nierozłączni temem telematycznym, który wspomaga wysuwane uchwyty-pierścienie. K-Fix zarządzanie fl otą i sprzyja optymalizacji jest kompatybilny z innymi systema- Nowością w Iveco jest rozbudowany kosztów. Czyni to na kilku poziomach. mi mocowania ładunku, np. LoadLock. system sterowania informacją i rozrywką Przede wszystkim rejestruje i zbiera infor- W naczepach burtowych jest obecnie Iveconnect. Składa się z dwóch elementów. macje o parametrach pojazdu i sposobie, standardem. Pierwszy, Iveconnect Drive służy kie- w jaki prowadzi kierowca. Ściąga też auto- Posiadają one w standardzie certyfi katy rowcy. Wśród jego funkcji jest nawigacja matycznie dane z tachografu. Informacje zabezpieczenia ładunku EN12642XL do oraz Driver Attention Support, czyli układ przesyła na portal FleetVisor, z którego 27 t. Dostępne są również z certyfi katem wykrywający objawy zmęczenia. Główną korzysta użytkownik usługi. System przy- Automotive DC 9.5 lub certyfi katem do innowacją jest system Driving Style Evalu- gotowuje tematyczne raporty, ułatwiające przewozu napojów. ation, czyli pokładowy trener, funkcjonu- wychwycenie nieprawidłowości i stano- Stralis z naczepą Kässbohrer jest wielo- jący podobnie jak w Scanii i Mercedesie. wiące podstawę do podjęcia dalszych dzia- zadaniowym zestawem o dużych walorach Ocenia styl jazdy za pomocą gwiazdek łań, np. przyznania kierowcy premii lub użytkowych, który sprzyja obniżeniu kosz- i wartości procentowej w odniesieniu do wysłania go na kurs ekonomicznej jazdy. tów. Wiele cech obu pojazdów ułatwia nie sytuacji idealnej. Aktualne wskazania wy- Informacje o czasie jazdy można wykorzy- tylko eksploatację, ale również serwis. ▐ świetla obrazowo za pomocą okrągłych stać do planowania pracy kierowców oraz Michał Kij „cyferblatów” z polem czerwonym (źle), ostrzegania ich o zbliżającej się konieczno- Fot. M. Kij żółtym (przeciętnie) i zielonym (dosko- ści zrobienia przerwy. nale). Ponadto podaje zalecenia odnośnie Łatwiejsze jest zarządzanie zamówie- Więcej o najnowszej sposobu wykorzystania bezwładności czy niami i dostawą. System umożliwia też naczepie kurtynowej hamulców. śledzenie położenia pojazdów oraz ozna- marki Kässbohrer w październikowym Druga część systemu łączy pojazd czenie granic obszaru, po którym może się wydaniu miesięcznika z bazą. Iveconnect Fleet, opracowany we on poruszać, nie wszczynając alarmu (geo- „Truck & Van”. współpracy z fi rmą Qualcomm jest sys- fencing). Wreszcie umożliwia dwustronny

8 TTruckruck&VVanan 9/2013 Filtry płynu AdBlue firmy Bosch Dla niezawodnej pracy systemów Denoxtronic

Bosch produkuje systemy oczyszczania spalin Denoxtronic. W systemach tych filtry cie- czy AdBlue należy wymieniać co 180 tys. km, ale nie rzadziej niż raz w roku lub zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu. Należy również pamiętać o regularnej wymianie filtrów wstępnych siatkowych cieczy AdBlue.

:HUVMDXNáDGX 1U]DP%RVFK 3URGXNW =DVWRVRZDQLH )%+ )LOWU '$)0$1,9(&26FDQLD9ROYR 'HQR[ )%+ )LOWU 0$1

'HQR[  )LOWU ,9(&25HQDXOW&DVH.+'

'HQR[  )LOWU &XPPLQV0DFN1LVVDQ5HQDXOW9ROYR AAUTOBUSYUTOBUSY DDesignesign www.truck-van.pl

Setra ComfotClass. Opadająca na końcach linia boczna, duże reflektory z „brwiami” kierunkowskazów oraz „plamy” wlotów powietrza to charakterystyczne elementy niekonwencjonalnej sylwetki. Żegluga szosowa

Spór o kształt autobusu toczył się bardzo długo. Teraz wygląda, że wszyscy się zgodzili: musi mieć w sobie pierwiastek piękna.

aważyły dwa argumenty. Umiemy już cujące niegdyś na liniach „Greyhounda” czy nia od bazarowej rzeczywistości. I oferuje coraz lepiej projektować przedmioty nasza lokalna gwiazda: jelczański „ogórek” produkty dla tych, którzy nie liczą wydat- Zładne, bez naruszania ich cech funk- z nadwoziem czeskiej Karosy. Perfekcyjnie ków, gdy chodzi o piękno. cjonalnych. Ponadto piękno ma wymierną aerodynamiczny, przynajmniej na miarę wartość. Może zapewnić sukces producen- możliwości technicznych swoich czasów. Ukierunkować emocje towi, a potem użytkownikowi autobusu. Wydźwięk dobrego projektu jest sze- Nie do przecenienia jest długofalowe dzia- roki. Zainteresowanie dizajnem rośnie. Z estetycznego punktu widzenia, au- łanie eleganckich projektów. Nawet gdy Chcemy żyć w pięknym otoczeniu. Ga- tobus może być rozpatrywany jako towar produkcja się kończy, zostają w pamięci. leria sztuki nie jest „domem” dla każde- luksusowy. Naturalnie ma do wykonania Są przywoływane przy różnych okazjach go, ale dom wypełniony dziełami sztuki pewną pracę i do niej może się ograniczyć. i wzmacniają dobrą opinię o wytwórcy. – użytkowej – jest świadectwem życia Jednak jako składnik nowoczesnej metro- „na poziomie”. Technika, której związek polii czy fregata przenosząca podróżnych Moda na dizajn z estetyką był burzliwy i pełen okresów przez setki i tysiące kilometrów, ku waka- separacji wreszcie dojrzała, by uznać rolę cyjnym „lepszym światom” ma do spełnie- Wartość dobrych projektów wzrosła formy wyrastającej ponad konieczność. nia swego rodzaju misję. Jego forma winna w ostatnich kilkunastu latach. Łatwość Uwzględniającej więcej niż to, co być ją uwypuklać i wzbogacać wrażenia towa- i szybkość przepływu informacji uzmysła- musi z funkcjonalnego punktu widze- rzyszące użytkownikom. Tak, jak to się wia, że przedmiotów wyjątkowych, jedy- nia. Nagroda „Red Dot” dla najlepszych dzieje z towarami luksusowymi. nych w swoim rodzaju jest mało. Wyróżnia- projektów nie jest już trofeum radującym Dlaczego? Ponieważ ludzie mają z au- jących się natomiast – bardzo dużo. Rzecz wąskie grono specjalistów za zamknięty- tobusami problem. Identyczny zresztą, w tym, aby różnić się bardziej, a jeśli to moż- mi drzwiami. Wyrasta na przepustkę do jak z pociągami. Mogą czuć się w nich liwe, wstąpić w rejony, gdzie brylują takie świata, który obraca dużymi sumami, aby „towarem masowym”. Brykietem na szu- ikony dizajnu jak srebrzyste autobusy pra- utrzymać wrażenie całkowitego oderwa- fl i. Takie zresztą było podłoże zupełnie

10 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl DDesignesign AAUTOBUSYUTOBUSY poważnych protestów u zarania kolei: że wym. Odkąd wprowadzono klejone szyby Punkty i szkło ludzi lokuje się grupami w wagonach jak i elementy poszycia zadanie stylistów wy- zwierzęta gospodarskie. Dziś pewnie pra- daje się proste: zapełnić gładkie ściany ry- Najbardziej widoczna moda początku wie nikt tak nie myśli, ale podróż w licz- sunkiem świateł, okien i drzwi, a do środka XXI wieku to oświetlenie projektorowe. nym towarzystwie nieznajomych budzi wstawić fotele, które i tak zasłaniają prawie Zespół mniejszych i większych „oczek” mieszane uczucia. wszystko. wygląda oryginalnie i uwypukla potężną Pozytywny kierunek emocjom może To pozory. Bariery stawia troska o po- bryłę pojazdu. Stosunkowo tanim kosztem nadać forma środka transportu. Taka, ziom bezpieczeństwa i dobre samopoczu- pozwala uzyskać indywidualny rys – wy- która daje powody, aby myśleć o auto- cie pasażerów. Ergonomia, wysoka funk- starczy odpowiednio ułożyć czy oprawić busie jako nowoczesnym, komfortowym cjonalność i możliwie niska cena wariantu światła dostępne u dostawcy „z półki”. i bezpiecznym sposobie przemieszczania bazowego to wymogi oczywiste. Niskimi Jednak wskutek powszechności i naduży- się. Która daje poczucie przynależności kosztami motywowana jest np. chęć wy- wania „projektory” opatrzyły się. Rolę in- do grona ludzi światłych, którym zależy korzystywania standardowego oświetlenia trygującej nowinki przejęły łańcuszki diod na środowisku naturalnym. Ludzi na tyle zewnętrznego i wewnętrznego z oferty wy- LED, których zarys może identyfi kować pewnych siebie, otwartych i tolerancyj- specjalizowanych producentów, typowych markę czy model pojazdu. nych, aby nie obawiać się kontaktu z inny- foteli i deski rozdzielczej. Postępuje również rozdźwięk między mi i ufnie spodziewać się, jeśli nie ekscytu- Autobusy wypracowały własną toż- autobusami miejskimi i autokarami. Po- jącej, to przynajmniej spokojnej jazdy. Dla samość, choć nadal spotyka się w nich ważny rozłam nastąpił w chwili wprowa- których autobus to świadomy wybór, a nie zapożyczenia z aut osobowych. Nie tak dzenia do miast pojazdów niskopodło- tylko tania alternatywa wobec samochodu. ewidentne, jak w latach 50., ale widocz- gowych. Teraz obserwujemy jego dalsze ne. Przewagą producentów działających konsekwencje. Autobusy miejskie są coraz Pozory mylą w ramach koncernów są duże, doświad- podobniejsze do witryn sklepowych, auto- czone zespoły projektantów. Poprzez kary – do promów kosmicznych. Rzecz nie Współczesny, europejski autobus jest konfrontację pomysłów z opinią wielu tylko w ilości przeszklenia i jego rozmiesz- prostopadłościanem. Kluczowe podze- osób, łatwiej wypracować zadowalają- czeniu. Także dostępność wnętrza i jego społy zajmują w nim stosunkowo mało cy kompromis prowadzący do formy charakter są całkiem inne. miejsca. Niektóre z nich, np. akumulato- o ogólnie akceptowanym wydźwięku. Autokar to potęga w pędzie. Jak dawne ry, można lokować dość dowolnie. Kon- W małych zespołach szybciej przechodzą aerodynamiczne lokomotywy. Jego wie- strukcja pojazdu ogranicza jego formę pomysły o dużym stopniu oryginalności, lopiętrowe boki mieszczące bagażniki, w znacznie mniejszym stopniu niż w cia- lecz ryzykowne. Mogące się podobać tyl- sypialnię kierowcy i co najmniej jeden sno upakowanym samochodzie osobo- ko w wąskim gronie.

Szkic najnowszej Setry oraz jeden z wczesnych modeli tej marki. Tradycyjny element autokarów „wielkiej turystyki”, czyli skośny słupek Dziś nikt nie odważy się wprost skopiować dawnej karoserii o „linii za miejscem kierowcy jest w Neoplanie Jetliner zamarkowany panelem żuczka”, ale można do niej twórczo nawiązać. polakierowanym w kolorze nadwozia. Służy jedynie urodzie.

Autobusy Viseon zawdzięczają Elektryczny Solaris wyróżnia się Citaro wyróżniało się na tle City Smile firmy AMZ Kutno. „osobowość” ostro zarysowa- wizualnie lekkimi, świetlistymi innych autobusów delikatnie „Śmiejący się” z każdej strony wystrój nym klinom, wzbogacającym detalami. Świetlistymi dosłownie, zaznaczonym podobieństwem karoserii został „naklejony” na bryłę zgeometryzowaną, prosto- jak przyciski czy tablica do pojazdów szynowych. Nowy uformowaną z prostokątów szkła padłościenną bryłę z gładkimi rozdzielcza lub nieco subtelniej wariant ma bogatszą rzeźbę i nieprzejrzystych paneli o ułożeniu ścianami bocznymi. – poprzez formę, kolor i fakturę. przodu i boków. podyktowanym formą szkieletu.

9/2013 TTruckruck&VVanan 11 AAUTOBUSYUTOBUSY DDesignesign www.truck-van.pl

Nowoczesne autobusy o dużej Autobusy lokalne i międzymiastowe mają najczęściej Jedno z późniejszych wcieleń legendarnych, pojemności, wykorzystywane w sys- neutralny wygląd, który harmonizuje z ich zadaniami, amerykańskich autobusów: GM PD 4107 temach BRT często mają sylwetkę obejmującymi przewozy w zróżnicowanym środowisku. z 300-konnym dieslem V8 wyprodukowany tramwajów, jak ten Van Hool ExquiCity. Poza tym dopuszcza łatwe tworzenie wersji różniących w 1967 r. Karbowane, srebrzyste panele w dol- Tramwaje występują głównie w dużych się liczbą i wielkością drzwi, a w niektórych wypadkach nej części i umieszczone nad nimi okna boczne miastach i należą do środków transportu również wysokością podłogi. Na zdjęciu Solaris pochylone ku przodowi dynamizują sylwetkę. o wysokich walorach ekologicznych. InterUrbino. Typowe dla marki obniżenie krawędzi Rozwiązania wypracowane przez amerykańskich Naśladowanie ich może być postrzegane przedniej szyby z prawej strony jest zaledwie stylistów przeszły do kanonu i do dziś bywają jako wzmocnienie prestiżu autobusu. zasygnalizowane przez asymetryczny przód. inspiracją dla projektantów autobusów.

pokład pasażerki wznoszą się niczym Ożywienie XXI a także nasz Solaris InterUrbino. Nowy w transatlantyku. Tył nierzadko przypo- trend? mina galeon. Autokar rytmicznie wchłania Wśród wyróżniających się projektów Niezwykła czystość i lekkość formy cha- i wypuszcza pasażerów jak wielka ryba. ostatnich lat przeważają autobusy na długi rakteryzuje niektóre autobusy elektryczne. Jego pokład oferuje warunki, które nie dystans: VDL Futura konsekwentnie kon- Przykładem są Solarisy. Spoglądając na uzasadniają częstego wchodzenia i wycho- tynuująca linię Bovy oraz nawiązujące do nie, można się przekonać, jak wielka jest dzenia, a raczej pozostawanie na miejscu przeszłości Setra ComfortClass i Neoplan siła starannego szczegółu. Wersje na prąd i rozkoszowanie się multimediami, napo- Jetliner. Zakrzywiona linia boczna Setry nie różnią się zasadniczo formą od innych, jami albo krajobrazem. przypomina zarys pierwszych autobu- a jednak dostarczają odmiennych wrażeń. Autobus to część miejskiej przestrze- sów tej marki. Duże refl ektory i „plamy” Zasługa w tym kształtu i kolorystyki deta- ni publicznej. Jak plac, sklep, bistro. wlotów powietrza wyróżniają ją z tłumu li: kierownicy, tablicy rozdzielczej, foteli. W szklanych tafl ach okien odbijają się „świetlnych punktowców”. Jetliner nato- Bardzo sugestywne są elementy podświe- wieżowce, a sam pojazd mnoży się i pul- miast eksploatuje dawny motyw z „Grey- tlane, w tym znak fi rmowy. Świetlistość suje w przeszklonych fasadach budynków. houndów”: pochylony „pod wiatr” słupek i lekkość wystroju harmonizuje z cechami, Do autobusu wpada się na chwilę i wypa- za drzwiami wejściowymi, który stał się które kojarzą się z pojazdami elektrycznymi da, a systemy multimedialne są skupione charakterystyczny również dla tej niemiec- i wyznaczaną im rolą strażników czystości na dostarczaniu informacji, nie rozrywki. kiej marki we wczesnych latach 60. Światła planety, skromnie korzystających z jej za- Siedzenia, jak ławeczki w parku pozwala- zespolone są naśladowane w Neoplanie sobów. Niska masa jest pożądana również ją przysiąść, aby bez żalu zwolnić miejsce przez refl ektory projektorowe zgrupowane z konstrukcyjnego punktu widzenia. Aku- następnemu. Autobusy o dużej pojemno- we wspólnej, srebrzystej obudowie. mulatory ważą swoje i całą resztę warto ści zaczynają przypominać tramwaje, bę- Udany start zaliczyła fi rma Viseon, któ- odchudzić. Zgodność formy i funkcji jest dące z dawien dawna atrybutem dużych rej karoserie szeroko i oryginalnie wyko- w elektrycznych Solarisach bliska ideałowi. miast. Ma to związek z popularyzacją rzystują literę „V”, poprzez swój dynamicz- Mocnym akcentem weszła na rynek systemów BRT, tańszego zastępstwa dla ny kształt jedną z najbardziej „nośnych” miejskich autobusów niskopodłogowych tramwajów, które jednak nie powinno w stylizacji pojazdów. Udało jej się zdobyć fi rma AMZ Kutno. Jej City Smile „uśmie- „tanio” wyglądać. Dobrze, jeśli dizjan tak wymagających klientów, jak Arabia cha się”, z której strony nie spojrzeć. Efekt uczy się warunków funkcjonowania po- Saudyjska. Wprawdzie w bieżącym roku osiągnięto małym wysiłkiem, odpowied- jazdu i umie uczynić z nich esencję pro- utraciła płynność fi nansową, niemniej na- nio zestawiając zaczernienia będące kon- jektu. bywcy nie wycofali zamówień, a zarząd li- tynuacją okien z wykrojem naklejek „roz- Gdzieś pośrodku są autobusy lokalne, czy na inwestora i pomyślny obrót sytuacji. ciągających” nieprzejrzyste poszycie. Jako gdzie obowiązują najbardziej tradycyjne Kłopoty na pewno nie pojawiły się z po- debiutant City Smile od razu zwraca uwa- rozwiązania. Jednak i tu innowacje w aran- wodu dizajnu, a być może on właśnie po- gę i o to pewnie chodziło. żacji wnętrza, chwytanie balansu między zytywnie wpłynie na proces poszukiwania Ostatnie trzy dekady XX wieku zde- szybkością wymiany pasażerów, a liczbą „męża opatrznościowego”. Szkoda, gdyby wastowały dizajn pojazdów użytkowych, miejsc siedzących oraz chęcią wprowadze- takie osiągnięcia miały przepaść. każąc mu jedynie przykryć pracujące me- nia ułatwień dla osób niepełnosprawnych Sygnałem głębszej zmiany w podejściu chanizmy. Chwalebne dążenie do elimino- czy matek z wózkami wnoszą powiew do stricte utylitarnej stylizacji autobusów wania dupereli skończyło się totalną czyst- świeżości i indywidualizmu. Spokojne, miejskich jest najnowszy Mercedes Ci- ką. Na szczęście świadomość formy, jako neutralne oblicze autobusów lokalnych taro. „Niepotrzebnie” fantazyjny przód nośnika komunikatu i uczty dla ducha i międzymiastowych często przybiera wy- i nadkola są mocnym akcentem identy- i umysłu powraca. ▐ raz refl eksyjny, fatalistyczny: cóż, trzeba fi kacyjnym. Nawiasem mówiąc podobne Michał Kij jechać, więc jedźmy. nadkola ma włoski BredamenariniBus, Fot. M. Kij, K. Dziewicka, MAN, Setra

12 TTruckruck&VVanan 9/2013 Volvo Buses. Driving quality of life AAUTOBUSYUTOBUSYNNapapęddyy aalternatywnelternatywne www.truck-van.pl

Citelis oferowany jest również jako hybryda szeregowa o długości 12 lub 18 m. Charakterystyczne dla tej wersji jest obniżenie linii okien w środkowej części nadwozia. Żyyjmyjmy dłużeej,j, żyyjmyjmy cciszejiszej

Komunikacja miejska jest formą opieki nad społeczeństwem. Musi współbrzmieć z jego potrzebami, także zdrowotnymi. Alternatywne źródła napędu do autobusów są potrzebne już teraz.

emografowie uprzedzają: Europa się wać kopcące diesle. Coraz częściej jednak montuje się je na dachu. Tylko z pozoru starzeje. Rozwój medycyny i świa- poddawany jest w wątpliwość sens wy- jest to rozwiązanie „bezbolesne”, które nie Ddomej troski o zdrowie sprawia, że korzystywania silników wysokoprężnych narusza przestrzeni dla pasażerów i nie ludzie dłużej zachowują sprawność. Coraz w pojazdach miejskich. W gęstym ruchu wpływa na cechy funkcjonalne pojazdu. lepiej wiemy, co nam sprzyja. Nowoczesne z częstymi postojami jest to wyjątkowo Umieszczenie butli tak wysoko sprawia, obiekty architektoniczne uwzględniają sze- nieefektywne źródło napędu. Szczególnie, że środek ciężkości jest wyżej i autobus reg naturalnych potrzeb człowieka. Wybie- że ceny oleju napędowego są tak wysokie, jest mniej stabilny. Pasażerowie najczę- gają dalej niż surowa funkcjonalność czy a miejski autobus traci go na darmo cał- ściej mogą to odczuć jako kołysanie przy feeria wrażeń estetycznych. Transport pu- kiem sporo. skrętach. Można oczywiście usztywnić za- bliczny również podąża w tym kierunku. Najłatwiej zastąpić diesla silnikiem na Według danych Eurostat, opublikowa- gaz ziemny. Typowa jednostka zasilana nych w marcu 2012 r. 41% europejczyków gazem ma zapłon iskrowy. W stosunku mieszka w miastach, a 35% na terenach do diesla jest cichsza i ma prostszą bu- o charakterze miejsko-wiejskim. Mimo re- dowę. Gaz ziemny jest paliwem o dużych latywnie małych odległości do pokonania, walorach ekologicznych. Emisja szkodli- wielu z nich trawi długie godziny w drodze, wych spalin jest niska. Gaz jest paliwem podążając do codziennych zajęć. Problemy powszechnie dostępnym i dość tanim. wynikające z dużego ruchu samochodów Ponadto może pochodzić ze źródeł odna- może zmniejszyć komunikacja miejska. wialnych, np. z fermentacji odpadów prze- Jednak sama nie powinna stwarzać nowych. mysłu rolno-spożywczego. Emisja spalin i hałas to główne zarzuty wo- Najczęściej do zasilania autobusów wy- bec współczesnych autobusów. korzystywany jest sprężony gaz ziemny (CNG). Aby zgromadzić w pojeździe ilość Najprościej zagazować? gazu, która zapewnia kilkusetkilometrowy Solaris ma bogatą gamę alternatywnych zasięg, potrzebny jest pakiet butli, które źródeł napędu. Na zdjęciu gazowy Urbino 18 LE CNG. Normy emisji spalin, z nadchodzącą zajmują dużo miejsca. We współczesnych Euro 6 włącznie, pomogły wyelimino- autobusach niskopodłogowych najczęściej

14 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl NNapapęddyy aalternatywnelternatywne AAUTOBUSYUTOBUSY

wieszenie, ale to pogarsza komfort jazdy, planuje zbudować flotę liczącą 30 auto- wych układów napędowych do różnego który na miejskich ulicach z licznymi stu- busów na CNG. typu pojazdów użytkowych. dzienkami, skrzyżowaniami i torowiskami Próbą ucieczki od problemów związa- W Europie hybrydy budzą wątpliwości. tramwajów i tak nie jest zbyt dobry. nych z użytkowaniem sprężonego gazu, Barierą jest koszt zakupu. Oszczędności Wysokość autobusu uniemożliwia prze- są autobusy na gaz ciekły (LNG). Promu- uzyskane na paliwie, zwracają różnicę jazd pod niskimi wiaduktami, co może być je je Solbus. Zbiornik LNG jest znacznie w cenie w stosunku do wersji z dieslem po dokuczliwe w niektórych miastach. mniejszy niż zestaw butli CNG i swobod- bardzo długim okresie eksploatacji, do- Zasięg autobusu CNG rzadko przekra- nie mieści się w tylnej części autobusu, nad chodzącym do kilkunastu lat w przypadku cza 350÷400 km na jednym tankowaniu. silnikiem. Zapewnia zasięg dochodzący do autobusów. Poza tym dla wielu komentato- Większość użytkowników tankuje tabor 500 km. Tankowanie trwa krótko, około rów hybryda nie jest optymalnym rozwią- w rytmie dobowym. Jest to uzasadnione 10 minut. Nie trzeba od razu inwestować zaniem, gdyż wolniej może niż diesel, ale również dość długim czasem tankowania. w stację, wystarczy tank-kontener z dys- wciąż czerpie z zasobów paliw kopalnych. Można go skrócić, korzystając z tzw. stacji trybutorem na naczepie samochodu cię- Są już hybrydy z silnikami spalinowymi na szybkiego tankowania. Są one jednak bar- żarowego. CNG. Łączą się w nich jednak dwa, dro- dzo kosztowne. Solbus jest obecnie jedynym producen- gie w zakupie rozwiązania, co tym bardziej Autobusy na CNG kosztują więcej niż tem autobusów LNG w Polsce. Opracował ogranicza możliwość szerszego wykorzy- analogiczne, wyposażone w silnik Diesla. także model CNG. Pojazdów zasilanych stywania takich pojazdów. Także infrastruktura do tankowania po- sprężonym gazem jest sporo. Produkują Zaletą hybryd jest możliwość używa- chłania więcej środków niż zwykła stacja je między innymi: MAN, Mercedes-Benz, nia ich wszędzie tam, gdzie jest typowa benzynowa. W wypadku urządzeń o du- Iveco Bus (Irisbus), Scania, Solaris, Solbus, infrastruktura do tankowania oleju na- żej wydajności sama sprężarka CNG jest Sor i Volvo. pędowego. Pojazdy te wydzielają również droższa o rząd wielkości od przeciętnego mniej spalin niż diesle. Najlepsze w ruchu dystrybutora oleju napędowego. Niepewne hybrydy miejskim wydają się hybrydy szeregowe, W zamian mniej zapłacimy za paliwo. które można określić również jako pojazdy Gdyńskie MPK, które eksploatuje duży Napęd hybrydowy, spalinowo-elek- elektryczne z generatorem energii napę- tabor autobusów CNG i ma własną sta- tryczny, jest popularny w Stanach Zjedno- dzanym silnikiem spalinowym. Źródłem cję szybkiego tankowania, uzyskało w la- czonych. Traktowany jest tam jak rodzaj napędu jest silnik bądź silniki elektryczne, tach 2007-11 oszczędność blisko 36% na „przystawki”, zapewniającej oszczędności a energii – zestaw akumulatorów i genera- kosztach paliwa. Przedsiębiorstwo nadal na paliwie i ekologiczną jazdę. Na rynku tor zasilany najczęściej silnikiem wysoko- inwestuje w tabor gazowy i do 2014 r. działają fi rmy oferujące montaż hybrydo-

Solaris Urbino 18 Hybrid Vossloh Kiepe to hybryda szeregowa, wyposażona w złącze plug-in. Superkondensatory, jako uzupełnienie dla baterii litowo-fosforowych, umożliwiają szybkie pozyskiwanie oraz oddawanie energii.

Ukraiński Bogdan A705222 jest Najnowsza propozycja VDL to autobus elektryczny, którego układ Elektryczy Urbino 12 electric także korzysta hybrydą szeregową. Układ napędowy napędowy można precyzyjnie dostosować do wymagań nabywcy. z układu napędowego firmy Vossloh Kiepe, opracowała rosyjska firma Ruselprom. Do wyboru są różne typy baterii, a także kilka sposobów lecz wykorzystuje baterie litowo-jonowe. Generator jest napędzany przez silnik na zwiększenie zasięgu: pantograf oraz silnik spalinowy lub ogniwa Możliwe jest ładowanie przez wtyczkę (plug-in) Cummins o mocy 250 KM. paliwowe do wytwarzania energii elektrycznej na pokładzie. lub bezprzewodowe, indukcyjne.

9/2013 TTruckruck&VVanan 15 AAUTOBUSYUTOBUSYNNapapęddyy aalternatywnelternatywne www.truck-van.pl Wojsko podróżuje Scanią

Pod koniec maja podpisano Chiński autobus BYD K9 (eBUS-12), Elektryczny Sor EBN 10,5 City ma baterie litowo-jonowe umowę na zakup 60 autobusów który odbywa testy w Europie. Zasięg i zasięg do 150 km. Bez obciążenia może przejechać na trasach pozamiejskich przekracza nawet 250 km. Silnik i akumulatory są w tylnej części Scania Irizar dla wojska. 300 km. Wątpliwości budzi jakość pojazdu. Aby rozkład masy był korzystniejszy, konstruktorzy Przetarg ogłoszony przez wykonania i niektóre rozwiązania przesunęli do tyłu oś napędową, a miejsca stojące w budowie nadwozia. dla większości pasażerów umieścili pomiędzy osiami. Jednostkę Wojskową 4226 został rozstrzygnięty drogą elektroniczną za pośrednictwem Polskiej prężnym o stosunkowo małej pojemności stymulują powstawanie coraz to nowych i mało uciążliwym dla środowiska. Wypo- projektów autobusów na prąd. Platformy Przetargowej. sażając pojazd w złącze „plug-in”, możemy Są one „zero emisyjne”, przynajmniej łatwo doładowywać baterie, np. na pętli z punktu widzenia przechodnia. Gdzieś bo- i ograniczyć konieczność włączania silnika wiem trzeba dla nich wyprodukować ener- Zakupione autobusy Scania Irizar New Century spalinowego podczas jazdy. Bilans energe- gię, a ta nierzadko pochodzi z elektrowni 12.35 są wyposażone w 13-litrowe silniki Euro 5 tyczny hybryd dodatkowo polepsza układ węglowych, które dymią, ale w innym miej- SCR o mocy 440 KM oraz 12-biegowe skrzynie rekuperacji, czyli odzyskiwania energii scu. Niepodważalną zaletą jest cicha praca biegów z Opticruise i retarderem. Pasażerami hamowania. Przy okazji sprzyja on ogra- autobusów elektrycznych. Paradoksalnie jest autobusów będą żołnierze i dowództwo Jedno- niczeniu zużycia hamulców zasadniczych. to również wada. Zbliżający się „jak duch” stek Wojskowych z całej Polski. Z myślą o kom- Spowalnia autobus tak skutecznie, że ich pojazd może zostać zbyt późno zauważony używanie można zmniejszyć do minimum. przez pieszego, przechodzącego jezdnię. Potentatem w produkcji różnego typu Autobusy elektryczne mają nieskompli- autobusów hybrydowych jest Solaris. Mają kowaną budowę. Poszczególne elementy: je w katalogu również MAN, Iveco Bus akumulatory, kondensatory i silnik elek- (Irisbus), Van Hool, VDL, Volvo, a także tryczny można dość dowolnie rozmiesz- ukraiński Bogdan. czać w nadwoziu. Skrzynia biegów nie jest konieczna, choć jej zastosowanie może Może elektryfikacja? sprzyjać ograniczeniu poboru energii. Po- jazd może być ładowany poprzez wtyczkę Hybryda szeregowa to miękkie przejście lub bezprzewodowo – indukcyjnie. Swego do autobusów w pełni elektrycznych. Do rodzaju „hybrydą” autobusu elektrycznego niedawna wydawały się mrzonką. Dys- i trolejbusu są pojazdy wyposażone w pan- kwalifi kował je zasięg. Nadal nie jest duży, tograf, które mogą pokonać pewien dy- rzadko przekracza 150 km, ale rozwój me- stans – np. do peryferyjnej pętli, korzysta- tod przechowywania i uzupełniania ener- jąc z energii zgromadzonej na pokładzie. gii elektrycznej w połączeniu z niepoko- Orędownikiem autobusów elektrycznych jem o wzrost cen paliw ropopochodnych jest w Europie Solaris, który proponuje rów- forcie autobusy wyposażono m.in. w klimatyzację miejsca kierowcy i pasażerów, elektryczne rolety Elektryczny AMZ City Smile CS10E Chiński autobus Yutong ZK6125EGAA zasilany wodoro- przeciwsłoneczne kierowcy, barek kawowy z lo- ma duży, wynoszący aż 240 km zasięg. wymi ogniwami paliwowymi. Miasta w „Kraju Środka” dówką, bezwładnościowe pasy bezpieczeństwa Ładowanie trwa 9 godzin, ale autobus można stały się molochami, a rząd dostrzega potrzebę inwestowa- na wszystkich fotelach, sprzęt audio video DVD, podładować w ciągu godziny, stosując prąd nia w ekologiczne środki transportu. W Szanghaju działa monitory LCD 22 i 15 cali, nawigację, reflektory o natężeniu 250 A. Capabus, który ładuje się indukcyjnie na przystankach. ksenonowe, kamery wejścia środkowego i czuj- niki cofania. Każdy autobus dysponuje 45 miejscami sie- dzącymi +1+1. Kontrakt finansowany ze środków Ministerstwa Obrony Narodowej opiewa na kwotę 57 130 000 zł. Jest to największa transakcja zakupu autobu- sów turystycznych przez wojsko w historii. Zaku- pione pojazdy zostaną przekazane do 29 listopa- da 2013 r. ▐ Fot. Scania

16 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl NNapapęddyy aalternatywnelternatywne AAUTOBUSYUTOBUSY

BredaMenarinibus Zeus. Mały autobus elektryczny o prostej Przegubowy 7900 Articulated Hybrid Volvo testuje w Göteborgu hybrydę plug-in, budowie, przeznaczony to nowość Volvo. Jest hybrydą którą doładowuje się na przystankach końcowych do obsługi krótkich linii, równoległą. W porównaniu z wersją poprzez ramiona umieszczone na dachu. Autobus np. w rejonach miasta zamknię- standardową zużywa nawet o 30% mniej może pokonać 7 km, korzystając wyłącznie tych dla ruchu kołowego. paliwa. Zabiera na pokład 154 osoby. z napędu elektrycznego.

nież wspomniany „trolejbus o poszerzonym elektryczny” VDL proponuje zatem całą ro- i lekkich dostawczych wymaga podpisania zasięgu”, a także koncepcję bezprzewodo- dzinę pojazdów, w tym hybrydy. umowy o odpłatnym wynajmie baterii. wego doładowywania autobusu podczas Zasięg autobusu elektrycznego może W zamian zapewnia, że za darmo wymieni postoju na przystankach i na pętli. Dzięki ulec znacznemu skróceniu w wyniku nie- baterie na nowe, gdy stare utracą w okre- temu problem niedostatku energii może być ekonomicznej jazdy, a także w miarę jak ślonym stopniu pierwotne właściwości. w praktyce usunięty. Wymaga to jednak zbu- wskutek kolejnych cykli ładowania-rozła- Najbardziej optymalnym rozwiązaniem dowania odpowiedniej infrastruktury. dowania zmniejsza się wydajność baterii. jest wykorzystywanie ogniw paliwowych Konkurencyjną propozycję ma AMZ Samo ładowanie zajmuje kilka godzin, do produkcji energii na pokładzie pojazdu. Kutno i czeski Sor. Przy czym Solaris jako choć niektóre autobusy można szybko do- Dzięki temu ma on zasięg dobiegający do jedyny oferuje dwa modele o długości 8,9 ładować. Pozwalają na to m.in. superkon- 300 km, a wytworzony prąd jest naprawdę i 12 m. Włoskie BredaMenarinibus propo- densatory, które mogą szybko gromadzić „zielony”. Jednak ogniwa paliwowe wciąż nuje mały model ZEUS, odpowiedni do i szybko oddawać energię. Zbudowany są bardzo drogie. Najczęściej stosuje się ruchu na krótkich trasach w dzielnicach w 2010 r. niekonwencjonalny, turystyczny ogniwa, dla których paliwem jest wodór. zabytkowych lub kurortach. W Warsza- holenderski „Superbus” ma pakiet akumu- Dostarczanie go i przechowywanie stwa- wie, a potem w Krakowie testowany był latorów zamontowany tak, że można go rza dodatkowe trudności i generuje koszty. w czerwcu 2013 r. chiński, 12-metrowy, bez trudu zamienić na inny, naładowany. Wygląda na to, że w drodze do „czy- elektryczny BYD K9 (eBUS-12), który Akumulatory przyczyniają się do istot- stego” autobusu trudno będzie uniknąć wg producenta ma zasięg przekraczający nego wzrostu masy pojazdu oraz mają dodatkowych kosztów. Najbardziej po- 300 km (więcej na str. 20-21). duży wpływ na jego wysoką cenę. Za to żądane rozwiązania są drogie i wymagają Nowością jest 12-metrowy VDL Citea koszty użytkowania są niskie, przynaj- przystosowania otoczenia do nowego typu Electric. Autobus może być dostosowany do mniej gdy mowa o cenie energii, potrzeb- pojazdów. Kiedyś udało się z tramwajami potrzeb użytkownika, wynikających z lokal- nej do zasilania autobusu. Trudno oszaco- i trolejbusami, może więc z autobusa- nych warunków. Podobnie jak Solaris, może wać całkowity koszt eksploatacji, choćby mi pójdzie już łatwiej. Niektóre z nich są być doładowywany z gniazdka (plug-in), ze względu na nieznaną trwałość baterii. zresztą projektowane, jako alternatywa dla indukcyjnie lub z sieci napowietrznej. Może Różne mogą być również pomysły produ- komunikacji szynowej. Tańsza i bardziej również zostać wyposażony w silnik spalino- centów autobusów, co do praktycznej me- uniwersalna, bo jeżdżąca po asfalcie. ▐ wy, doładowujący akumulatory lub w zestaw tody rozwiązania problemu wymiany ba- Michał Kij ogniw paliwowych. Pod hasłem „autobus terii. Renault w samochodach osobowych Fot. M. Kij, K. Dziewicka

Gazowy Citelis firmy Iveco Bus Phileas firmy VDL oraz ExquiCity 18 firmy Van Hool to hybrydowe „tramwaje (Irisbus). Producent ma duże drogowe” dostępne w wariantach dwu- i trzyczłonowych. Mogą być podstawą doświadczenie z pojazdami dla systemu szybkich przewozów autobusowych BRT (Bus Rapid Transit), użytkowymi zasilanymi CNG. przebiegających po wydzielonych pasach ruchu.

9/2013 TTruckruck&VVanan 17 AAUTOBUSYUTOBUSYPPrezentacjarezentacja www.truck-van.pl

Większe hale produkcyjne wyposażone w nowoczesne urządzenia zwiększą przewagę konkurencyjną polskiego producenta, który walczy teraz o udział w rynku pojazdów szynowych.

Coraz większy potencjał

Solaris planuje zainwestować ponad 14 mln zł w rozbudowę jednej ze swoich fabryk w Środzie Wielkopolskiej. Dzięki tym nakładom firma zwiększy swoje zdolności produkcyjne w zakresie budowy i konstrukcji stalowych pojazdów komunikacji publicznej i wykształci nowych pracowników.

ozbudowa zakładu w Środzie Wlkp. tzw. pyłu pospawalniczego. W nowo utwo- W Poznaniu przy ul. Wieruszowskiej odby- rozpoczęła się w połowie lipca rzonej części socjalno-biurowej przylegają- wa się montaż końcowy tramwajów. Z kolei Ri zakończy się w listopadzie br. cej do rozbudowanej hali powstaną biura, w Bolechowie koło Poznania zlokalizowana W efekcie dotychczasowa hala produkcyj- nowe szatnie oraz stołówka pracownicza. jest główna siedziba fi rmy, w której następuje na o powierzchni 4,5 tys. m2 powiększy się Rozbudowa budynków będzie kosztowała montaż końcowy autobusów i trolejbusów. do 7,1 tys. m2. Ponad 1000 m2 zyskają rów- 10 mln zł. Wyposażenie hal w nowe urządze- nież pomieszczenia socjalno-biurowe. nia spawalnicze to wydatek ponad 4 mln zł. Belgrad, Hanower, Monachium Rozbudowa części produkcyjnej hali Obecnej Solaris posiada cztery zakła- oprócz nowych stanowisk na potrzeby wy- dy produkcyjne. Dwa z nich znajdują się Rok 2013 zaczął się dla Solarisa bardzo twarzania szkieletów i oblachowania auto- w Środzie Wlkp: przy ulicy Brodowskiej, owocnie. W efekcie wygranego przez pol- busów, trolejbusów oraz tramwajów przewi- gdzie powstają konstrukcje stalowe tramwa- ską spółkę przetargu, w marcu Solaris pod- duje także powstanie specjalnych stanowisk jów oraz przy ul. Kórnickiej, gdzie produko- pisał w Belgradzie umowę na dostarczenie warsztatowych do praktycznej nauki zawodu wane są szkielety autobusów i trolejbusów. 200 niskopodłogowych autobusów przegu- spawalnika. Solaris współpracuje ze szko- łami zawodowymi kształcącymi uczniów Solaris dostarczy hanowerskiemu przewoźni- Na ulice Plizna wyjechał nowy autobus hybrydowy w tym zawodzie. Dzięki tej inwestycji fi rma kowi üstra 42 autobusy, w tym 26 Urbino skonstruowany wspólnie przez firmy Solaris i Škoda będzie mogła zaoferować uczniom warsz- Hybrid w wersji dwunastometrowej oraz Electric. Wykorzystywanie silnika elektrycznego taty wyposażone w nowoczesne urządzenia 16 przegubowych Urbino o długości 18 metrów. podczas jazdy obniża o kilkadziesiąt procent zużycie spawalnicze. Młodzież kształcąca się w za- Kontrakt będzie realizowany do 2016 r. paliwa, pojazd jest cichy i niskoemisyjny. wodzie spawacza będzie mogła zdobyć w Solarisie praktyczne umiejętności, a w przy- szłości znaleźć także zatrudnienie. Nowa hala produkcyjna będzie wyposa- żona w najnowocześniejsze systemy fi ltro- wentylacji, co zapewni komfortowe warun- ki pracy spawaczom i ograniczy działania

18 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl PPrezentacjarezentacja AAUTOBUSYUTOBUSY

André Neiß, dwunastometrowej oraz 16 przegubowych zrealizowany kontrakt polskiej fi rmy na prezes zarządu üstra Urbino o długości 18 metrów. Kontrakt dostawę tych pojazdów. będzie realizowany do 2016 r. W tym Solaris Urbino 8,9 LE electric jest cichy „Cieszym się ze współpracy z Solarisem. roku ma być dostarczonych po 10 Urbino i bezemisyjny. Akumulatory ładowane są za Widzimy w nim niezawodnego i innowacyjnego partnera gwarantującego dostawy autobusów 12 Hybrid i Urbino 18 Hybrid. pomocą systemu plug-in. Baterie nie tylko o bardzo wysokiej jakości, przy zachowaniu Na początku września natomiast Solaris zasilają układ napędowy, ale również wszyst- konkurencyjnych cen. Wysoko oceniamy ela- przekazał monachijskiemu przewoźnikowi kie pozostałe systemy, w tym klimatyzację styczność firmy, bliskie kontakty z klientem oraz 10 autobusów z przyczepami pasażerskimi. i ogrzewanie, wspomaganie kierownicy czy zaangażowanie w działania posprzedażowe.” Solarisy Urbino 12, do których podłączone sterowanie elektrycznymi drzwiami. są jedenastometrowe przyczepy pasażerskie Stadtwerke Klagenfurt zakupiło ten po- bowych Urbino 18 oraz dostawę części za- mają łączną długość 23 m i mogą zabrać jazd w ramach Projektu Unii Europejskiej miennych w dwuletnim okresie gwarancyj- 130 pasażerów. Taki „duet” to połączenie Cemobil. Wyniki ekonomiczne elektrycz- nym. Wartość zamówienia to 64 mln euro. zalet pojemności autobusów osiemnasto- nego Solarisa będą bacznie obserwowane Zgodnie z umową pierwsze przegubowe metrowych z elastycznym dostosowywa- Solarisy dotarły do Belgradu na przełomie niem długości zestawu do aktualnego natę- Karel Majer, czerwca i lipca, cała dostawa ma zakończyć żenia ruchu. Jest to wygodne i ekonomiczne dyrektor Škoda Electric się w październiku 2013 r. Solarisy jeżdżą- rozwiązanie. Jednym z przekazanych auto- „Dzięki napędowi hybrydowemu autobus po- ce po ulicach Belgradu będą w pełni nisko- busów był dwutysięczny Solaris na rynku rusza się bardzo cicho i emituje do atmosfery podłogowe, klimatyzowane, spełniające niemieckim. znacznie mniej spalin. Dodatkowo może prze- normę emisji spalin Euro 5. W każdym jechać całkowicie bezemisyjnie do 10 km, bez pojeździe będzie zainstalowany system Uliczne debiuty konieczności ładowania baterii za pomocą gene- ratora diesla. Koncepcja hybrydowego napędu monitoringu składający się z 7 kamer. najlepiej sprawdza się w intensywnej miejskiej Kolejne duże zamówienie w tym roku to W maju w czeskim Pilźnie rozpoczął kur- eksploatacji, gdzie mamy dużą liczbę przystan- 42 niskopodłogowe autobusy hybrydowe sy nowy autobus hybrydowy skonstruowany ków i co za tym idzie niską średnią prędkość dla hanowerskiego miejskiego przewoź- wspólnie przez Solarisa i fi rmę Škoda Elec- przy ogromnej liczbie przyspieszeń i hamowań.” nika üstra. Dołączą one do 63 Solarisów, tric. Podczas jazdy wykorzystywany jest sil- jeżdżących już w barwach tego przedsię- nik elektryczny, dzięki czemu autobus mniej zarówno przez przewoźnika, jak i biuro biorstwa. W ramach tej umowy dostarczo- zanieczyszcza środowisko. Istotną zaletą tego badań i rozwoju producenta autobusu. Na nych zostanie 26 Urbino Hybrid w wersji autobusu jest niższe o kilkadziesiąt procent tej podstawie w przyszłości będą podjęte zużycia paliwa, co wynika przede wszystkim decyzje dotyczące dalszego rozwoju fl oty z rekuperacji energii, która wytwarzana jest autobusów elektrycznych w Klagenfurcie. Pierwszy, sprzedany Urbino 8,9 LE podczas hamowania pojazdu i magazynowa- W pełni elektryczne Solarisy zdobywają electric jeździ w Austrii po ulicach na w bateriach i superkondensatorach. coraz większe zaufanie klientów w Europie. Klagenfurtu. Autobus został zakupiony Hybrydowy Solaris z systemem napędo- Kolejne 12-metrowe autobusy elektrycz- ze środków unijnych. wym Škody w wersji dwunastometrowej ne zamówiono w Niemczech. Pierwszego jest wykorzystywany głównie na liniach Urbino 12 electric z systemem ładowania przebiegających przez ścisłe centrum Pil- indukcyjnego zakupiło Braunschweiger zna, do którego wjazd jest dozwolony tylko Verkehrs-AG z Brunszwiku. Dwa kolejne dla najbardziej ekologicznych pojazdów. elektrobusy zostaną dostarczone do prze- W lipcu natomiast zadebiutował w Kla- woźnika Rheinbahn AG z Düsseldorfu. ▐ genfurcie elektryczny autobusu Solaris KD Urbino 8,9 LE electric. Jest to pierwszy Fot. Solaris, Tomasz Bielecki

9/2013 TTruckruck&VVanan 19 AAUTOBUSYUTOBUSYPPrezentacjarezentacja www.truck-van.pl Dłuugodystansowygodystansowy Chińczyk

W czerwcu br. odbyły się pierwsze w Polsce testy elektrycznego autobusu BYD eBUS-12. Nowy pojazd spełnia wymagania miejskiej eksploatacji i zapewnia duże oszczędności.

hiński koncern BYD (Build Your W szczegółach elektryczny, więc nie emituje żadnych za- Dreams) nie jest jeszcze w Polsce nieczyszczeń typowych dla konwencjonal- Czbyt popularny, choć można już Autobus, jaki trafi ł na testy m.in. do nych zespołów napędowych. Opcjonalnie było o nim usłyszeć przy okazji premie- warszawskiego MZA, to typowo miejska istnieje możliwość zamontowania spalino- ry elektrycznego samochodu osobowego konstrukcja. Ma rozstaw osi równy 6,2 m wego ogrzewania postojowego. Taka in- e6. To jeden z największych na świecie i długość całkowitą 12 m. Nie licząc kie- stalacja mogłaby wspomagać nagrzewnicę dostawców zaawansowanych rozwią- rowcy, znajduje się w nim 12 miejsc sie- w przypadku użytkowania autobusu pod- zań w zakresie wytwarzania i magazy- dzących oraz jedno przeznaczone dla czas ostrej zimy, oczywiście celem zapew- nowania energii elektrycznej. Baterie osoby na wózku inwalidzkim. Pojazd na- nienia jak największego zasięgu. produkowane przez BYD zasilają np. pędzają dwa silniki elektryczne zamon- Pojazd spełnia wszystkie standardy do- telefony komórkowe, przenośne kompu- towane w piastach kół tylnych o mocy tyczące bezpieczeństwa pasażerów i oto- tery czy maszyny przemysłowe. Wyko- 90 kW i momencie obrotowym 550 Nm czenia. Baterie zamontowane w autobusie rzystując swoje doświadczenie i możli- każdy. Pozwalają one na rozpędzenie au- przeszły szereg testów, które wykazały, że są wości produkcyjne, koncern oferuje też tobusu do 50 km/h w czasie krótszym niż one odporne na uszkodzenia mechaniczne, samochody z napędem tradycyjnym, 20 s i jazdę z maksymalną prędkością do takie jak zgniatanie, przebijanie oraz bardzo hybrydowym i elektrycznym. To pojazdy 70 km/h. Do zasilania jednostek zastoso- wysoką temperaturę, pełne rozładowanie różnych klas, począwszy od niewielkich wano zestaw nowoczesnych baterii litowo- czy też nadmierne ładowanie oraz spięcia osobówek, aż po duże limuzyny, suvy -żelazowo-fosforowych. Są one ładowane elektryczne. Nawet w przypadku pożaru i autobusy. W Polsce marka BYD jest re- na postoju z zewnętrznej sieci elektrycznej i całkowitego spalenia pojazdu, baterie nie prezentowana przez firmę Automotive oraz podczas hamowania odzyskowego. stanowią dodatkowego zagrożenia. Ponad- Europe Corporation, wchodzącą w skład Z bateriami współpracują jeszcze dacho- to materiały użyte do ich produkcji są cał- Iberia Motor Capital Group, najbardziej we panele słoneczne, wykorzystywane kowicie bezpieczne dla środowiska i podle- znaną z dystrybucji i obsługi serwisowej w słoneczne dni do pracy układu wenty- gają pełnemu recyklingowi. samochodów Seat. lacji i klimatyzacji. eBUS-12 jest w pełni

Masa zainstalowanych baterii wynosi ok. 3 t, ale autobus eBUS-12 od początku był projektowany jako elektryczny, więc konstrukcja uwzględnia dodatkowe obciążenie. Optymalne rozłożenie akumulatorów zapewnia niski środek ciężkości i nie wpływa negatywnie na prowadzenie pojazdu.

20 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl PPrezentacjarezentacja AAUTOBUSYUTOBUSY

Miejsce pracy kierowcy autobusu eBUS-12 jest Środkową część głównego zestawu wskaźników Czas pełnego uzupełnienia bardzo wygodne i pozwala na łatwe znalezienie zajmuje kolorowy wyświetlacz informujący energii elektrycznej jest zależy optymalnej pozycji. Dobra widoczność z wnętrza m.in. o poziomie naładowania baterii czy od instalacji ładowania, średnio ułatwia precyzyjne manewrowanie. kierunku przepływu energii elektrycznej. wynosi ok. 3 godzin.

Starannie wykończone wnętrze nie ustępuje jakością europejskim producentom, Autobus BYD eBUS-12 jest chiński, ale zastosowano w nim ale osoby oczekujące całkowitej ciszy we wnętrzu będą zaskoczone, bo dźwięk wiele podzespołów od najbardziej uznanych producentów, typowy dla silnika wysokoprężnego zastępuje dość głośne buczenie. takich jak ZF, Wabco, Knorr Bremse.

Praktyka Zawsze przy takich rozwiązaniach po- do zajezdni ze względu na rozładowane ba- jawia się pytanie o żywotność baterii. Pro- terie. Jedyną niedogodnością był brak moż- Testy pokazały, że elektryczny BYD ducent udziela na nie 5-letniej gwarancji liwości umycia pojazdu w automatycznej może rywalizować z pojazdami spalino- z możliwością łatwego przedłużenia, a jed- myjni bramowej zamontowanej na bazie wymi. Jego zasięg w najbardziej wyma- nocześnie przekonuje o wysokiej trwałości MZA przy ul. Woronicza, która okazała się gających warunkach eksploatacji (częste mimo częstego ładowania. Po 2 tys. łado- za niska o kilka centymetrów. ruszanie, korki, intensywna praca klimaty- wań ich pojemność ma się zmniejszyć do Elektryczny autobus BYD to sprawdzona zacji) sięga 250 km, a bez dużych obciążeń ok. 85%, po 4 tys. do 75%, a po 9,5 tys. do konstrukcja, która w chińskim transporcie przekracza nawet 300 km. Maksymalnie 70,7%. Obsługę pojazdu z pewnością ułatwi publicznym jest już wykorzystywana od taki dystans pokonują stołeczne autobusy, też możliwość wymiany pojedynczych, zu- 2011 r. Jeździ tam 400 pojazdów eBUS-12, które pracują od godziny 5 do 22. żytych celi zastosowanych akumulatorów. które łącznie przejechały 17 mln km. W pierw- W porównaniu do jednostek z napędem szym kwartale br. BYD eBUS-12 otrzymał konwencjonalnym, autobusy elektryczne Co dalej? homologację europejską, co pozwoliło na ofi - są znacząco cichsze dla samych pasażerów, cjalne rozpoczęcie sprzedaży pojazdu na ryn- jak też otoczenia, ale przede wszystkim Elektryczny BYD pomyślnie przeszedł kach starego kontynentu. Pierwszymi krajami dużo oszczędniejsze w eksploatacji. Koszt testy w MZA, po czym trafi ł do Krakowa. w Europie, gdzie elektryczne eBUS-12 już przejechania 100 km przy wykorzystaniu Ponad 300-kilometrową trasę przejechał regularnie kursują są Holandia (6 jeździ, energii elektrycznej wynosi obecnie ok. bez konieczności dodatkowego ładowania 35 zamówiono) i Włochy (2 szt. w Mediola- 50 zł, zaś w przypadku oleju napędowego akumulatorów, a nawet zachowując jesz- nie). Pierwsze zamówienia zostały też zebrane (średnie spalanie 40 l/100 km, cena ON cze 31% energii. Z pewnością pomogły w Izraelu oraz Turcji. Z kolei w USA rozpo- – 5,6 zł) aż 224 zł. Biorąc pod uwagę wy- w tym godziny „przeprowadzki” od 23 do 5, częto realizację planu budowy fabryki elek- miany oleju czy remonty mechanizmów ze znacznie mniejszym natężeniem ruchu. trycznych autobusów BYD przeznaczonych hamulcowych, ta różnica będzie jeszcze Zdaniem warszawskiego przewoźnika, au- przede wszystkich na rynek Ameryki Pół- większa. Niestety, zależnie od wyposaże- tobusy elektryczne są przyszłością komuni- nocnej. BYD planuje też podjęcie produkcji nia, autobus eBUS-12 jest droższy od po- kacji miejskiej, ale na ich wdrożenie trzeba samochodów osobowych w Bułgarii, ale pod dobnego pojazdu spalinowego nawet kil- będzie jeszcze poczekać co najmniej kilka uwagę bierze również Polskę, jako miejsce kaset tysięcy złotych. Według szacunków lat. W czasie kilkunastu dni testów eBUS-12 montażu autobusów elektrycznych. ▐ dystrybutora zwrot inwestycji nastąpi po ani razu nie uległ awarii i nie było też ko- Karol Wójtowicz ok. 10 latach eksploatacji. nieczności wcześniejszego zjazdu autobusu Fot. K. Wójtowicz, M. Kij

http://www.facebook.com/TruckVanPL dodołąłączcz dodo nas!nas! AAUTOBUSYUTOBUSYPPrezentacjarezentacja www.truck-van.pl

Dane techniczne Volvo 7900 Hybrid

12-metrowy 18-metrowy przegubowy Liczba pasażerów/ miejsc siedzących 90/27 lub 102/32 154/41 Długość (m) 12 18 Szerokość (m) 2,55 Wysokość (m) 3,28 Dopuszczalna masa całkowita (t) 19 29 Silnik spalinowy Volvo D5K Liczba cylindrów 4 Pojemność (l) 5,1 Moc (KM/kW/obr/min) 240/177/2200 Jutro Moment obrotowy (Nm/obr/min) 918/1200÷1600 Silnik elektryczny/generator Volvo I-SAM Moc (kW) 120 150 Moment obrotowy (Nm) 800 1200 Akumulatory litowo-jonowe będzie prąd Skrzynia biegów Volvo I-Shift

Volvo optuje za hybrydami i napędem elektrycznym. Jeśli gaz, to jako źródło prądu w elektrowni, nie paliwo dla silnika autobusu.

aką wizję przyszłości nakreślił Er- nii przechodzi testy praktyczne hybryda pomocą pantografu umieszczonego na da- land Morelissen podczas wrześnio- plug-in, wyposażona w nietypowy system chu. Jest to sposób wygodny dla kierowcy Twej prezentacji Volvo 7900 Hybrid ładowania na przystankach końcowych za i bezpieczny, ponieważ wystarczy zaparko- w fabryce we Wrocławiu. Morelissen jest dyrektorem zespołu hybryd w Volvo Bus Corporation. Uważa, że komunikacja pu- Hybrydowy autobus jest dziś wizytówką Wrocławski zakład produkuje pełną gamę auto- bliczna będzie opierać się na autobusach miasta. W Meksyku Volvo 7700 Hybrid kursują busów Volvo, od miejskich do turystycznych. o zróżnicowanym napędzie. Odwołując na prestiżowej linii łączącej lotnisko z histo- Ich nadwozia to również swego rodzaju „hybrydy” rycznym centrum. wykonane ze stali, aluminium i tworzywa sztucznego. się do anegdotycznej, wojskowej defi ni- cji „czasoprzestrzeni”, można jego opi- nię podsumować następująco: im dalej w przyszłość i im bliżej centrum miasta, tym rola silnika elektrycznego będzie większa.

Diesel z dala

W koncepcji Volvo są trzy stopnie elektryfi kacji pojazdu: hybryda, hybryda plug-in i autobus elektryczny. Obecnie w sprzedaży są hybrydy o długości 12 i 18 m. Model przegubowy to tegoroczny debiutant. W Göteborgu na jednej z li-

22 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl PPrezentacjarezentacja AAUTOBUSYUTOBUSY wać pod odpowiednio skonstruowanym około 130 tys. euro, podczas gdy wariantu we są częstymi gośćmi w centrach miast, słupem i unieść pantograf. Ładowanie wysokoprężnego – 225 tys. Dla hybrydy włącznie z ich historycznymi rejonami. trwa około 6 minut. Wymaga naturalnie plug-in wartość ta wynosi 78 tys., a dla Ich ruch w okolicy atrakcji turystycznych zbudowania słupów-ładowarek, ale trans- przyszłego autobusu elektrycznego – już bywa równie uciążliwy, co regularne kursy port publiczny przyszłości nie obejdzie się tylko 65 tys. przy jednoczesnym wyelimi- autobusów miejskich. bez inwestycji w infrastrukturę. Takich lub nowaniu kosztów ponoszonych w związku Volvo wykorzystuje zasoby tworzo- innych. Hybryda plug-in trafi do sprzeda- z emisją dwutlenku węgla, tlenków azotu ne od lat. Hybrydowy układ napędowy, ży prawdopodobnie w 2015 r. W sprzyja- i cząstek stałych. Pozostaje jedynie koszt który stosuje, składa się w dużej mierze jących warunkach będzie mogła pokonać energii. z elementów zaprojektowanych bądź udo- nawet 75% trasy wyłącznie za pomocą Niekorzystnie na tym tle wypada napęd skonalonych w biurach konstrukcyjnych energii elektrycznej. Obecnie w Göteborgu gazowy. Przy założeniu, że pojazd będzie szwedzkiego koncernu. Zdecydowano się przejeżdża 70%. zużywał biogaz, jego koszt oddziaływania na hybrydę równoległą, ponieważ przy- W ciągu najbliższych dwóch lat Volvo na środowisko wyniesie aż 264 tys. euro, nosi największe oszczędności w takim przedstawi autobus elektryczny. Na przy- z czego przytłaczającą większość stanowi zakresie średnich prędkości jazdy autobu- kładzie jednego z klientów, szwajcarskiej zużyta energia. sów, jaki najczęściej występuje w Europie. Lucerny liczącej 61 tys. mieszkańców, Mo- Przedstawione liczby obejmują koszt W 29% przypadków średnia prędkość za- relissen przedstawił hipotetyczną ewolucję pochłoniętej energii oraz zanieczyszczeń wiera się w przedziale od 15 do 25 km/h. transportu miejskiego i podmiejskiego wyemitowanych przez cały okres eksplo- Z niższymi prędkościami, przy których w jej okolicy. W przyszłości, po przej- atacji pojazdu. Mają charakter teoretyczny najbardziej oszczędna jest hybryda szere- ściowym etapie hybryd i hybryd plug-in i nie są niepodważalne. Moralissen nie po- gowa, porusza się jedynie 5% fl oty auto- w ścisłym centrum zapanują autobusy wiedział, jakie założenia przyjęto. Tymcza- busowej. Nie oznacza to wcale, że takich elektryczne. Na peryferiach dominacja sem to ważne, szczególnie w odniesieniu pojazdów jest mało. Jednakże Volvo ce- diesli zostanie przełamana przez auto- do kosztu energii. Niemniej Volvo wytycza luje w najliczniejszy segment rynku. Na busy hybrydowe. Ostatecznie autobusy strategię, która forsuje pojazdy, stanowiące podstawie doświadczeń swoich klientów, napędzane wyłącznie silnikiem wysoko- w tym zestawieniu najmniejsze obciążenie producent szacuje, że 7900 Hybrid może prężnym będą całkowicie wyeliminowane dla środowiska. zużyć nawet o 39% mniej paliwa niż au- z ruchu lokalnego. tobus z silnikiem wysokoprężnym. Zwrot Trochę prądu musi być poniesionej inwestycji ma nastąpić w ciągu Teoria kosztów 8 lat, choć ostateczny wynik zależy od cen Szwedzki producent zamierza wyelimi- paliw w przyszłości. Pomysł Volvo opiera się częściowo na nować z oferty miejskie autobusy z silni- Obecnie jeździ po świecie 1138 hy- oczywistych przesłankach: „Mieszkańcy kiem wysokoprężnym. Znikną również brydowych autobusów Volvo. Większość Lucerny wymieniają ciszę, jako zauważal- modele gazowe. Pozostaną jedynie hybry- w bogatych krajach Europy Zachodniej, ną różnicę między hybrydą, a autobusem dy, hybrydy plug-in oraz model elektrycz- choć nie tylko. 200 sztuk pracuje w Ko- z silnikiem wysokoprężnym” – mówi Er- ny. Oba rodzaje hybryd będą dostępne lumbii, 84 w Brazylii i 10 w Meksyku. land Morelissen. Jeśli akumulatory mają w odmianie solo i przegubowej. Auto- W Polsce sprzedano jedną sztukę, tyle dość energii, hybryda rusza na silniku bus elektryczny przewidywany jest tylko samo na Węgrzech. Kiedy zalety hybryd elektrycznym, diesel włącza się po chwi- w wersji solo. przeważą nad ich wysoką ceną? Ilu klien- li. Ograniczenie emisji spalin jest faktem. Hybrydy mają pojawić się również tom będzie po drodze z koncepcją pro- Jednak to nie wszystko. Biorąc za podstawę w innych segmentach autobusowej oferty ponowaną przez Volvo? Dla wrocławskiej wytyczne unijnej dyrektywy 2009/33/EC Volvo. Zwykła ma wzbogacić gamę mię- fabryki autobusów, która daje pracę trzem Morelissen przedstawił kalkulację, z której dzymiastowego 8900, natomiast wariant tysiącom osób to bardzo ważne pytania. ▐ wynika, że całkowity koszt oddziaływania plug-in – turystycznego 9700. To drugie Michał Kij na środowisko hybrydy Volvo 7900 wynosi nie powinno dziwić. Autokary wycieczko- Fot. M. Kij

Volvo 7900 Hybrid w barwach firmy Ruter, która obsługuje Oslo i okolice. Przy wszystkich fotelach są pasy bezpieczeństwa, a niektóre z siedzeń odwróconych tyłem do kierunku jazdy są przystosowane do przewozu dzieci.

9/2013 TTruckruck&VVanan 23 AAUTOBUSYUTOBUSYPPrezentacjarezentacja www.truck-van.pl

CCNGNG nnieie ttylkoylko ppoo mmieieśccieie

Firma Auto-CUBY z Gościcina w województwie pomorskim, znany polski producent autobusów turystycznych i miejskich z homologacją do 5,5 ton dmc, jako jeden z nielicznych produkuje i z powodzeniem sprzedaje w całej Europie autobusy miejskie City Line na bazie Mercedesa Sprintera.

tym sezonie Auto-CUBY przygoto- City Line może być napędzany sprężonym zabroniony jest ruch kołowy pojazdów wało całkowicie nową konstrukcję gazem ziemnym CNG (Compresed Natu- emitujących zanieczyszczenia. Drugim, W miejskiego autobusu. Nowy pojazd ral Gas). Tego typu napęd jest szczególnie nie mniej ważnym czynnikiem, jest koszt serii City może mieć obniżoną podłogę korzystny dla przewoźnika. Po pierwsze eksploatacji pojazdu. Największy udział (tzw. Low Floor) zarówno w przedniej, jak ekologia – CNG (NGT w nomenklaturze w kosztach transportu stanowi wydatek i w tylnej części. Na życzenie dostępna jest Mercedes-Benz) to obecnie najbardziej związany z zakupem paliwa. W tym przy- także wersja z obniżoną podłogą z przodu ekologiczny środek transportu maso- padku można zaoszczędzić nawet 40% i z tyłu. Autobus City Line może być również wego, porównywalny z elektrowozami. w porównaniu do autobusów zasilanych wyposażony w rampę umożliwiającą wjeż- Emisja szkodliwych gazów jest zerowa, co olejem napędowym. Przy obecnej cenie dżanie wózkiem inwalidzkim do wnętrza pozwala pojazdom fi rmy Auto-CUBY na gazu ziemnego koszt przejechania 100 km pojazdu. W wersji z obniżonym przodem wjazd do centrów miast, gdzie całkowicie to 32 zł netto. i tyłem autobus może pomieścić maksymal- nie dwa wózki inwalidzkie. Standardowym Dużym ułatwieniem dla niepełnosprawnych podróżnych jest rampa zapewniająca bezpieczny wyposażeniem wersji City Line jest klima- wjazd do autobusu osobom poruszającym się na wózku inwalidzkim. tyzacja oraz niezależne ogrzewanie konwek- torowe. Każdy pojazd może być dodatkowo wyposażony w dowolne elementy ułatwia- jące pracę kierowcy i poprawiające komfort podróżnym, np. w system monitoringu wraz z rejestracją obrazu i dźwięku z wnętrza czy system ekranów LED (tzw. Matrixy) zinte- growanych z GPS (wyświetlanie trasy oraz lokalizacji pojazdu) i tym podobne.

40% taniej

Jednak największym atutem tego au- tobusu jest zastosowane w nim zasilanie.

24 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl PPrezentacjarezentacja AAUTOBUSYUTOBUSY

W autobusie miejskim zbudowanym przez Auto-CUBY na bazie W zależności od potrzeb pojazd może mieć obniżoną Mercedesa Sprintera może podróżować 28 osób, w tym 14 na siedząco. podłogę z przodu lub z tyłu, albo i z przodu, i z tyłu.

Autobusy wersji City Line CNG produko- 1000 km na jednym tankowaniu dycyjnej wersji, zasilane olejem napę- wane są na bazowym Sprinterze 516 NGT dowym. W tym przypadku jako pojazd – fabrycznej konstrukcji Mercedes-Benz. Idąc za ciosem, producent z Gościcina bazowy służy Sprinter z silnikami CDI. Firma Auto-CUBY wykonuje zabudowę przygotowuje również wersję turystyczną Obecnie dostępna jest już najnowsza linia miejską wg zlecenia przyszłego użytkowni- z napędem CNG. Autobus Tourist Line Sprintera serii 906, wyposażona w silniki ka, zachowując przy tym gwarancję produ- CNG z komfortowo wyposażonym wnę- spełniające normę emisji spalin Euro 6. centa pojazdu bazowego. Autobus tego typu trzem umożliwi wykonanie dłuższych tras Samochody te poza zmianami w silni- może zabrać na pokład maksymalnie 28 pa- wycieczkowych. Osiągnięcie trasy około kach przeszły również tzw. „face lift ing”. sażerów (14 miejsc siedzących i 14 miejsc 1000 km będzie możliwe dzięki zamonto- Zmieniła się cała przednia część pojazdu stojących). Obecnie na terenie całej Europy waniu dodatkowych butli. (refl ektory, maska, grill) oraz tablica roz- autobusy City Line z napędem CNG dostęp- W ofercie fi rmy dostępne są również dzielcza. ▐ ne są jedynie w fi rmie Auto-CUBY. pojazdy City Line i City Tourist w tra- Fot. Auto-CUBY PPRODUKTRODUKTOOgumieniegumienie www.truck-van.pl

AAutobusoweutobusowe ttriorio

Pod koniec czerwca Continental pokazał nową gamę opon dla transportu pasażerskiego, która zapoczątkowała wprowadzanie na rynek produktów premium trzeciej generacji.

nowej rodzinie opon autobuso- nomikę opony. Nowa technologia z za- Hans-Bernd Korte, wych są zarówno dedykowane ko- mkniętym bieżnikiem na barkach i otwar- szef działu rozwoju W munikacji miejskiej – Conti Urban, tym na środku oraz czterema podłużnymi produktów do pojazdów jak również transportowi międzymiastowe- rowkami ogranicza hałas i opory toczenia, ciężarowych w firmie mu i regionalnemu – Conti CityPlus oraz co przekłada się na oszczędność paliwa. Continental autobusom dalekobieżnym – Conti Coach. Skomplikowana technologia lamel 3D We wszystkich tych zastosowaniach naj- zapewnia skuteczne hamowanie na mokrej „W nowej linii opon auto- busowych udało nam się ważniejsze są komfort, oszczędność i bez- nawierzchni przez cały okres eksploatacji w dużym stopniu rozwiązać pieczeństwo, dlatego właśnie te parametry opony. Połączenie ciągłych podłużnych konflikt pomiędzy optymal- były dla konstruktorów priorytetowe. rowków i drobnych lamel gwarantuje bez- ną trwałością i minimalnymi oporami toczenia. pieczne przenoszenie sił hamowania. Dzięki temu oferujemy najbardziej ekonomiczne Długodystansowy komfort Podobnie jak we wszystkich oponach i bezpieczne opony w klasie”. premium marki Continental, w nowych Niższe koszty i elastyczność przewo- oponach autobusowych zastosowano reckim rynku autobusowym dodatkowo zów pasażerskich mają spore znaczenie technologię AirKeep, gdzie wewnętrz- wzmocniono oponę znacznie trwalszym dla przewoźników. Przy podejmowaniu na warstwa butylowa skutecznie ograni- stalowym kordem i solidnym bieżnikiem decyzji o zakupie opon operatorzy kierują cza powolną utratę powietrza. Z myślą – Conti Coach ED (ang. Extra Duty). Na- się więc głównie ekonomiką, bezpieczeń- o trudnych warunkach drogowych na tu- tomiast wersja opony Coach AC (ang. Ac- stwem i komfortem jazdy. Opracowana specjalnie na długie trasy nowa opona Conti Coach HA3 ma udoskonalony karkas opony drugiej generacji, zawie- rający poczwórne trójkątne opasanie. Jest dostępna w rozmiarach 295/80R22,5 i 315/80R22,5 do montażu na wszystkich osiach. Jej bieżnik został przystosowany do charakterystyki pracy autokaru. Połączenie optymalnej sztywności i stabilnej konstrukcji zapewnia komfort i bezpieczeństwo jazdy. Dzięki mieszance bieżnika opracowanej specjalnie do trans- portu pasażerskiego i jego nowej konstruk- cji z trójwymiarowymi lamelami na całej głębokości bieżnika, pogodzono wysoki poziom bezpieczeństwa i komfortu jazdy z obniżonymi oporami toczenia. Zrówno- Conti Coach HA3 295/80R22,5 Conti CityPlus HA3 M+S Conti Urban ważony rozkład ciśnienia w miejscu styku ma klasę „A” w kategorii przyczep- 295/80R22,5 to specjalna HA3 275/70R22,5. opony z nawierzchnią korzystnie wpływa ność na mokrej nawierzchni koncepcja opon dla transportu na przebieg i trwałość, a w efekcie na eko- i „B” w oporach toczenia. regionalnego.

26 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl OOgumieniegumieniePPRODUKTRODUKT

tive Cool) ma szczególnie odporną na cie- bieżnikowi: wyraźne podłużne rowki za- poziom przyczepności bez poświęcania pło i pęknięcia mieszankę bieżnika, która pewniają optymalne prowadzenie i zacho- komfortu i bezpieczeństwa. Solidny kar- gwarantuje niższe zużycie paliwa i dłuższe wanie na mokrej nawierzchni, a lamele 3D kas ze stalowym kordem o poczwórnym przebiegi nawet przy wysokiej tempera- o pełnej głębokości poprawiają przyczep- trójkątnym opasaniu i ścianki boczne, turze zewnętrznej. Dostępna jest więc na ność i utrzymują stałą wysoką skuteczność wzmocnione dodatkowo za pomocą kordu Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej. hamowania przez cały okres eksploatacji. o większej gęstości, tworzą sztywny kontur Na potrzeby nowej linii opon autobuso- opony, odporny na częsty kontakt z kra- Herbert Mensching, wych opracowano całkowicie nową gumo- wężnikami. Nawet w ulewnym deszczu szef działu marketingu wą mieszankę bieżnika, która spełnia róż- nowa mieszanka bieżnika i jego specjalna, i sprzedaży opon norodne wymogi regionalnego transportu opracowana z myślą o jeździe miejskiej ciężarowych autobusowego. Szerokie zamknięte żebra konstrukcja z głębokimi lamelami łączą na region EMEA (Europa, barków poprawiają stabilność boczną opo- optymalne prowadzenie z wyjątkowo ni- Bliski Wschód i Afryka) ny na gorszych nawierzchniach lub krętych skim poziomem hałasu toczenia i wyso- górskich drogach. Zamknięte ścianki bocz- kim komfortem jazdy przez cały okres „Oferujemy produkty opra- ne wraz z nową mieszanką bieżnika zapew- eksploatacji. Conti Urban HA3 ma o 20% cowane specjalnie pod ką- tem ich zastosowań i spe- niają komfortową i cichą jazdę. dłuższy przebieg od poprzedniczki przy cyfiki miejskiej jazdy, które idealnie odpowiadają Wzmocniona, sztywniejsza konstrukcja zachowaniu zdolności do bieżnikowania. na potrzeby zróżnicowanego środowiska pracy ścianek bocznych znacząco przyczynia się W transporcie publicznym, w którym liczą branży autobusowej”. do ograniczenia zużycia paliwa. Skutecz- się koszty, wyraźnie wyższa trwałość opon ność hamowania przez cały okres eksplo- ma niebagatelne znaczenie. Continental ma w swojej ofercie również atacji, wyraźnie wyższa trwałość i znacznie Opona Conti Urban HA3 jest oferowana oponę HSW 2 Coach przeznaczoną do za- niższe opory toczenia pomagają ograniczać w Europie z oznaczeniem M+S w rozmia- stosowań zimowych, która została opraco- koszty operacyjne przy zachowaniu zdecy- wana specjalnie dla autobusów. Jest dostępna dowanie lepszych właściwości jezdnych. Geert Roik, w rozmiarach: 295/80R22,5 i 315/80R22,5. Podobnie jak w przypadku każdej opo- szef działu badań Można ją montować na wszystkich osiach. ny Continental trzeciej generacji, pod- i rozwoju opon Zapewnia nawet o 20% lepszą trakcję w po- wyższony indeks nośności Conti CityPlus dla pojazdów użytkowych w firmie Continental równaniu z oponą całoroczną. HA3 uwzględnia rosnącą masę pojazdów wynikającą z technologii silników, które „Conti CityPlus to właści- Wszechstronne międzymiastowe muszą spełnić normę Euro 6. wa odpowiedź na sprzecz- ne cele wszechstronności Autobusy w ruchu międzymiastowym Krawężnik? Bez obaw! i ekonomiki”. na co dzień pokonują trasy regionalne, a w okresie wzmożonego ruchu turystycz- Miejskie opony autobusowe mają naj- rach 275/70R22,5 i 315/60R22,5 do mon- nego dowożą ludzi do kurortów czy ośrod- trudniejsze zadanie. Ciągłe hamowanie tażu na wszystkich osiach. ków sportów. Odpowiednie opony odgry- i przyspieszanie, częsty kontakt z kra- Do użytku w miastach o surowych wają tu sporą rolę. Continental opracował wężnikami i różne rodzaje nawierzchni warunkach zimowych Continental pro- więc specjalną oponę dla tego segmentu. wymagają od nich naprawdę wysokiej od- ponuje oponę przystosowaną do jazdy CityPlus HA3 oferowana jest w Europie porności. Nowa opona Continental Urban po śniegu i lodzie – Conti UrbanScan- w rozmiarze 295/80R22,5 z oznaczeniem HA3 ma konstrukcję opracowaną z myślą dinavia. Jest ona dostępna w rozmiarze M+S. Radzi sobie z codziennymi wyzwa- o intensywnym użytkowaniu, co gwaran- 275/70R22,5, jako opona na oś napędową niami dzięki specjalnie opracowanemu tuje dobre właściwości jezdne i wysoki HD3 lub HA3 do montażu na wszystkich osiach. HA3 dobrze spisuje się na typo- wych nawierzchniach zimą dzięki bieżni- Przyjazny krawężnik? kowi z licznymi krawędziami i lamelami. W oponach zimowych do autobusów Ponieważ krawężniki są zmorą autobusów miejskich, inżynierowie z ośrodka badawczego firmy wykorzystuje się elastyczną mieszankę Continental współpracowali z fabryką betonu Lintel w Rheda-Wiedenbrück w Niemczech podczas z czystej, naturalnej gumy, która tward- opracowywania tego elementu infrastruktury przystankowej. W efekcie powstał Barriflex Busbord, który ma sprawić, że nieje dopiero w temperaturze –60°C. Bar- opony autobusów komunikacji miejskiej będą dłużej służyły. dziej miękka mieszanka poprawia przyle- „Beton ultra wysokowartościowy (ang. UHPC), wielokrotnie ganie opony do drogi. bardziej wytrzymały niż zwykły, tworzy trwałą podstawę kra- Wszystkie opony nowej generacji do wężnika, która dzięki wyjątkowo gładkiej powierzchni do mi- transportu publicznego można pogłębiać nimum ogranicza powodujący zużycie opór tarcia. Trwałość, a przede wszystkim nadzwyczajna odporność na mróz i sól i bieżnikować, dodatkowo zwiększając ich przeciwoblodzeniową czynią z Barriflex Busbord kamień mi- przebieg. Continental wprowadzając opony lowy w tej dziedzinie. Nigdy wcześniej na świecie nie używano tego wyjątkowo zagęszczonego ma- specjalnie dedykowane różnym segmentom teriału w maszynowej produkcji seryjnej” – wyjaśnia Thomas Theilmeier, dyrektor Betonwerk Lintel. transportu osób, stworzył produkty dobrze Gdy autobus podjeżdża do przystanku, prowadzona blisko wzdłuż wzmocnionej ścianki bocznej dopasowane do zadań, które mają do wyko- opona jest delikatnie przyjmowana przez pionową powierzchnię styku krawężnika. Opona opiera się o specjalnie wyprofilowany krawężnik tylko na sztywnej ściance bocznej. Bieżnik, który jest nania. W ten sposób producent rozpoczął wrażliwy na uderzenia, uczestniczy w naprowadzaniu tylko z minimalną poziomą siłą poprzeczną. poważną walkę o rynek, który ma spory po- Autobusy niskopodłogowe mogą zatrzymywać się z dokładnością co do milimetra, co niepełno- tencjał, a do tej pory był dość zaniedbany. ▐ sprawnym pasażerom pozwala wygodnie wsiąść do pojazdu. Specjalny profil krawężnika zatrzy- KD muje niebezpiecznie wjeżdżający na niego pojazd, jeśli koło podjedzie pod zbyt dużym kątem. Fot. Continental

9/2013 TTruckruck&VVanan 27 PPRODUKTRODUKTOOgumieniegumienie

Przegląd opon autobusowych

Barum Oś napędowa Oś napędowa HDL 2 ECO-PLUS 315/80R22,5 DC75 dB UrbanMax MCD 275/70R22,5 EB72 dB Etykieta HD HYBRID 315/80R22,5 D C 75 dB Transport regionalny i długodystansowy – wszystkie pozycje Nazwa Rozmiar 295/80R22,5 D C 75 dB Regionalne – wszystkie pozycje Coach HL Nowość 295/80R22,5 CB69 dB Transport miejski – wszystkie pozycje Conti CityPlus HA3 295/80R22,5 CA69 dB Coach Nowość 315/80R22,5 BB69 dB Długodystansowe – wszystkie pozycje BC 31 275/70R22,5 DC70 dB UG WTD 295/60R22,5 D C 74 dB Conti Coach HA3 295/80R22,5 BA70 dB 315/60R22,5 E D 74 dB Transport regionalny i długodystansowy – wszystkie pozycje 315/80R22,5 315/70R22,5 E C 74 dB BF 15 265/70R19,5 D C 70 dB Oś prowadząca 295/80R22,5 C C 70 dB 315/70R22,5 D C 70 dB Dunlop RHS II 205/75R17,5 E D 72 dB 315/80R22,5 D C 70 dB 215/75R17,5 E C 72 dB Etykieta 225/75R17,5 E B 72 dB Nazwa Rozmiar 235/75R17,5 E C 72 dB Bridgestone 245/70R17,5 D B 71 dB Transport miejski – wszystkie pozycje 265/70R17,5 D C 72 dB Etykieta SP 372 City 275/70R22,5 E C 71 dB 245/70R19,5 E C 72 dB Nazwa Rozmiar 315/60R22,5 D C 71 dB 265/70R19,5 D C 72 dB SP 472 275/70R22,5 EC71 dB 285/70R19,5 D C 71 dB Transport miejski – wszystkie pozycje Transport regionalny i długodystansowy – wszystkie pozycje 305/70R19,5 D C 72 dB

R192 305/70R19,5 D C 71 dB SP 344 205/75R17,5 D C 72 dB 11R22,5 C B 69 dB 11R22,5 E D 71 dB 215/75R17,5 D C 73 dB 12R22,5 C B 70 dB 12R22,5 D D 70 dB 225/75R17,5 D C 72 dB 13R22,5 D C 70 dB 235/75R17,5 C C 72 dB 275/70R22,5 D C 71 dB 275/70R22,5 D B 71 dB 245/70R17,5 D C 72 dB 295/80R22,5 D C 71 dB 295/60R22,5 C B 70 dB 265/70R17,5 D C 74 dB 305/70R22,5 D D 70 dB 295/80R22,5 C B 72 dB 245/70R19,5 D C 72 dB 305/70R22,5 C B 70 dB Transport regionalny i długodystansowy – wszystkie pozycje 265/70R19,5 D C 72 dB 315/70R22,5 C B 70 dB 285/70R19,5 C C 72 dB M788 275/70R22,5 D C 72 dB 315/80R22,5 C B 71 dB 305/70R19,5 C C 72 dB 295/80R22,5 D C 71 dB 275/70R22,5 D C 71 dB RHS II HL 295/80R22,5 C B 69 dB 315/70R22,5 D C 71 dB 295/60R22,5 C B 71 dB 315/60R22,5 C B 71 dB 315/80R22,5 D C 74 dB 295/80R22,5 D C 72 dB 315/70R22,5 C B 70 dB Oś napędowa 315/60R22,5 C C 71 dB 315/80R22,5 C A 70 dB 315/70R22,5 B C 72 dB RHS II + Nowość 205/75R17,5 D B 73 dB GREATEC R173 435/45R22,5 D D 71 dB 315/80R22,5 D B 72 dB 455/45R22,5 D C 72 dB 215/75R17,5 D B 72 dB Oś prowadząca 245/70R17,5 D B 71 dB SP 362 295/80R22,5 D B 72 dB LHS II 275/70R22,5 C B 70 dB 315/70R22,5 C C 72 dB Continental 295/60R22,5 C B 71 dB 315/80R22,5 C B 72 dB 305/70R22,5 C C 70 dB Etykieta Oś napędowa 315/60R22,5 C B 71 dB Nazwa Rozmiar SP 462 295/80R22,5 E C 74 dB 315/80R22,5 C B 70 dB 315/70R22,5 D C 73 dB 375/50R22,5 B B 71 dB Transport miejski – wszystkie pozycje 315/80R22,5 E C 73 dB LHS II + 295/80R22,5 C B 70 dB Conti Urban HA3 275/70R22,5 D C 70 dB 315/60R22,5 C B 71 dB 315/60R22,5 D B 70 dB Goodyear 315/70R22,5 B C 71 dB HSU 295/80R22,5 DC70 dB 315/80R22,5 B B 70 dB Etykieta 355/50R22,5 B B 72 dB HSU 1 275/70R22,5 D C 70 dB Nazwa Rozmiar 305/70R22,5 D C 70 dB LHS II + HL 295/80R22,5 B B 70 dB 11 R22,5 E C 70 dB 315/60R22,5 C B 72 dB Transport miejski – wszystkie pozycje 315/70R22,5 B B 71 dB HSU 1M+S 275/70R22,5 DC73 dB UG WTS City 275/70R22,5 EC73 dB 315/80R22,5 B B 70 dB Oś napędowa UG WTS 295/80R22,5 C C 71 dB G 391 10R22,5 D C 69 dB HDU 1 385/55R22,5 CC70 dB 295/80R22,5 D B 73 dB 275/80R22,5 D B 70 dB 315/60R22,5 C B 73 dB Transport regionalny i długodystansowy – wszystkie pozycje Oś wleczona 315/70R22,5 C C 73 dB RHT II 205/65R17,5 C B 71 dB HSR 11 R22,5 C C 70 dB 315/80R22,5 C B 72 dB 215/75R17,5 C C 69 dB 12 R22,5 C C 70 dB 355/50R22,5 D B 73 dB 235/75R17,5 C B 69 dB HSR 1 285/70R19,5 D B 70 dB UrbanMax MCS 305/70R22,5 DC71 dB 245/70R17,5 B C 69 dB 275/70R22,5 D B 70 dB UrbanMax MCA 265/70R19,5 D C 72 dB 245/70R19,5 C B 70 dB 11R22,5 E C 72 dB HSR 2 315/80R22,5 C C 73 dB 265/70R19,5 C B 70 dB 275/70R22,5 E C 71 dB 295/80R22,5 C C 73 dB 285/70R19,5 B B 71 dB 295/80R22,5 E C 70 dB HSL 2 ECO-PLUS 295/80R22,5 CB70 dB 315/60R22,5 D C 71 dB LHT 265/55R19,5 CC73 dB

28 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl OOgumieniegumieniePPRODUKTRODUKT

Kormoran Transport długodystansowy – wszystkie pozycje Transport regionalny i długodystansowy – wszystkie pozycje X Coach HL Z 295/80R22,5 CB70 dB Etykieta Oś napędowa Avant A3 PLUS 12R22,5 CC71 dB Nazwa Rozmiar X Coach XD 295/80R22,5 EC72 dB Avant A3 205/75R17,5 D C 70 d XDA 4 315/80R22,5 DC73 dB 215/75R17,5 D C B70 dB XFN2+ 315/80R22,5 DC72 dB Transport miejski – wszystkie pozycje 225/75R17,5 D C 70 dB Kormoran C 11R22,5 D C 69 dB 235/75R17,5 D B 70 dB 275/70R22,5 E C 69 dB 295/80R22,5 D C 69 dB Pirelli 245/70R19,5 D C 70 dB Transport regionalny– oś prowadząca 265/70R19,5 D C 69 dB Etykieta Kormoran F 295/80R22,5 C C 70 dB 285/70R19,5 D C 70 dB Nazwa Rozmiar 315/80R22,5 D C 70 dB 11R22,5 D B 71 dB Kormoran 295/80R22,5 C C 69 dB Roads F 315/80R22,5 C B 69 dB Transport miejski – wszystkie pozycje Avant 4 215/75R17,5 D C 70 dB Wszystkie pozycje MC85 275/70R22,5 DB75 dB 225/75R17,5 D C 70 dB Kormoran U 10R22,5 C B 70 dB MC88 M+S 275/70R22,5 DB74 dB 235/75R17,5 D B 68 dB 11R22,5 C B 70 dB 12R22,5 C C 70 dB Transport regionalny i długodystansowy – wszystkie pozycje 295/80R22,5 C C 71 dB 275/70R22,5 C B 70 dB FH88 295/80R22,5 CB70 dB 315/70R22,5 C C 72 dB FR:01 295/80R22,5 CB71 dB 315/80R22,5 C C 71 dB Oś napędowa Oś prowadząca Michelin TH88 295/80R22,5 CB73 dB TR:01 295/80R22,5 DB73 dB AvantPlus 10R22,5 DC73 dB Etykieta Oś napędowa Nazwa Rozmiar Sava Orjak 4 205/75R17,5 E C 72 dB Transport miejski – wszystkie pozycje Etykieta 215/75R17,5 E C 70 dB XZU 3 11R22,5 EC71 dB X InCity XZU 3 295/80R22,5 EC71 dB Nazwa Rozmiar 225/75R17,5 D C 72 dB Transport regionalny – wszystkie pozycje 235/75R17,5 D C 72 dB XZA 10R22,5 DB67 dB Transport miejski – wszystkie pozycje 295/80R22,5 D C 74 dB XZE2+ 11R22,5 D C 68 dB 315/70R22,5 D C 75 dB 295/80R22,5 D B 68 dB City U4 275/70R22,5 D C 71 dB 315/80R22,5 D B 68 dB 295/80R22,5 D C 70 dB 315/80R22,5 D C 73 dB

Jak nowe Bieżnikowanie opon wydłuża ich życie, na czym korzysta użytkownik i środowisko. Goodyear poszerzył więc swoją ofertę o opony do autokarów w wersji bieżnikowalnej.

Opony Goodyear TreadMax Marathon przebiegi opony i zwiększa jej efektywność Coach i TreadMax UltraGrip Coach mają paliwową. Technologia ta zmniejsza rów- ten sam wzór bieżnika, skład mieszanki nież podatność opony na uślizg na mokrej i właściwości co nowe opony. Opony nawierzchni, do czego przyczyniają się też TreadMax powstają wyłącznie w oparciu gęsto rozłożone blaszki Flexomatic. Kor- o korpusy Goodyear Max Technology. Ta- pus opony jest dodatkowo chroniony przed kie rozwiązanie zapewnia zachowanie wy- uszkodzeniem przez kamienie, co wydłuża sokich osiągów również w całym okresie żywotność opony. użytkowania opony bieżnikowanej. Ultra Grip Coach to opona zimowa Marathon Coach to opona wielosezo- o ulepszonych parametrach trakcyjnych na nowa do montażu na wszystkie osie. To śniegu przeznaczona do montażu na osi pierwsza opona Goodyeara zaprojekto- napędowej. Konstrukcja bieżnika zapew- Opony TreadMax są wytwarzane w za- wana specjalnie do autokarów. Asyme- nia doskonałą przyczepność w warunkach kładach Goodyeara z zastosowaniem pro- tryczny bieżnik zużywa się równomiernie, zimowych, a także niski poziom hałasu, co cesu bieżnikowania na gorąco. Po dokład- tym samym zwiększając przebieg. Solidna przekłada się na większy komfort pasaże- nym zbadaniu i przygotowaniu korpusu, konstrukcja zewnętrzna barków zapewnia rów. Bieżnik o szerokiej rzeźbie wyróżnia opona otrzymuje nowy bieżnik, o niemal wysoką odporność na nieregularne zuży- się rozdzielonymi blokami, co wydłuża identycznym składzie mieszanki, co nowe cie, takie jak uszkodzenia boczne i szybkie przebiegi, a gęsto rozstawione lamele opony. Proces jest praktycznie taki sam, ścieranie barku. Bieżnik z pięcioma sze- i półotwarte elementy barkowe zwiększa- jak przy produkcji nowych opon. rokimi żebrami wydłuża przebiegi, zapew- ją trakcję na zaśnieżonych i oblodzonych Bieżnikowane na gorąco opony Tread- niając jednocześnie doskonałe parametry drogach. Lamele bieżnika najnowszej ge- Max Marathon Coach i Ultra Grip Coach kierowania i komfortu jazdy. neracji dodatkowo polepszają parametry są dostępne w rozmiarze 295/80R22,5, W bieżniku najnowszej generacji zasto- prowadzenia i zwiększają równomierność można je również pogłębiać. ▐ sowano technologię Sileflex, która wydłuża zużycia. Fot. Goodyear

9/2013 TTruckruck&VVanan 29 PPRODUKTRODUKTOOgrzewaniegrzewanie www.truck-van.pl

W sam raz Nikt nie lubi, gdy jest gorąco, ale dopiero zimno potrafi dokuczyć. Dlatego niezależne ogrzewanie w autobusach to standard.

przenikliwego zimna, któ- drugi wariant. Jest on o tyle wania, instalacji elektrycznej lania. Pompa obiegowa tło- re w naszym klimacie korzystniejszy, że w mroźne i instalacji paliwowej pojazdu. czy ogrzany płyn chłodzący Z zdarza się dość często, dni nie tylko ogrzewa wnętrze Mogą być zasilane zarówno w obiegu zamkniętym, który pasażerowie chcą wsiadać do autobusu, ale również odszra- olejem napędowym czy ben- trafi a do wymienników ciepła nagrzanego wnętrza. Aby było nia szyby i wstępnie podgrze- zyną, jak i gazem ziemnym czy pojazdu (konwektorów lub na- to możliwe, w pojeździe musi wa silnik, dzięki czemu nawet propanem-butanem. Istnieje grzewnic) oraz do silnika. Na- być zamontowane niezależne przy siarczystych mrozach roz- też możliwość zastosowania stępnie płyn wraca z powrotem ogrzewanie, które jeszcze przed ruch nie sprawia kłopotu i nie urządzeń elektrycznych. Wy- do agregatu grzewczego. wyruszeniem w trasę ogrzeje pochłania nadmiernej ilości bór paliwa zasilającego układ przestrzeń pasażerską. Komfort paliwa, czyli oszczędza także grzewczy zdeterminowany jest Mniej, ale szybciej podróżowania stał się prioryte- środowisko naturalne. Każdy rodzajem napędu w autobusie. tem w przewozach osób. „zimny start” ma niekorzystny Bez względu na rodzaj za- Rzadziej stosowane w auto- wpływ na silnik pojazdu i jego stosowanego paliwa działanie busach powietrzne urządzenia Ciepło i oszczędnie żywotność. Rozgrzany silnik wodnych agregatów grzew- grzewcze, znajdują zastoso- zużywa znacznie mniej paliwa czych jest identyczne. Po załą- wanie raczej w małych pojaz- Niezależne systemy grzew- (szczególnie bezpośrednio po czeniu urządzenia rozpoczyna dach – mini i midibusach. Ich cze stosowane w pojazdach uruchomieniu), co całkowicie się jego rozruch. Paliwo jest działanie przebiega na podob- dzielą się na powietrzne – gdzie znosi dodatkowe zużycie pali- pompowane ze zbiornika do nej zasadzie jak w przypad- medium do rozprowadzania wa wygenerowane przez pra- agregatu. Wentylator agregatu ku urządzeń wodnych – płyn ciepła jest powietrze i wodne cujący agregat. zasysa powietrze. Elektrody chłodzący jest w tym przypad- – gdzie rolę tę pełni płyn (ciecz Agregaty pracują niezależ- zapłonowe wywołują zapłon ku zastępowany powietrzem, chłodząca silnik). W autobu- nie od silnika pojazdu i pod- mieszanki paliwowej i rośnie które jest pobierane z zewnątrz sach najczęściej stosuje się ten łączone są do układu ogrze- temperatura w komorze spa- bądź z wnętrza pojazdu. We-

30 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl OOgrzewaniegrzewanie PPRODUKTRODUKT ssane przez urządzenie po- wietrze jest ogrzewane przy pomocy wymiennika ciepła, również wykorzystującego do tego proces spalania. A na- stępnie rozprowadzane jest w części pasażerskiej. Ogrze- wanie powietrzne nie pod- grzewa silnika pojazdu, więc nie ułatwi rozruchu, natomiast potrzebuje trochę mniej czasu na podniesienie temperatury wnętrza i zużywa mniej pali- wa. W systemach ogrzewania powietrznego, powietrze jest rozgrzewane na krótko przed skierowaniem go do wnętrza autobusu, co zapewnia błyska- wiczne i wydajne ogrzewanie. Ciekawym rozwiązaniem Schemat wodnego urządzenia grzewczego jest elektryczny system ogrze- 1 Wentylator 8 Czujnik temperatury 15 Czujnik płomienia wania wnętrza pojazdu. Skła- 2 Silnik 9 Ogranicznik temperatury 16 Pompa paliwa da się on z ładowarki akumu- 3 Kaseta sterująca 10 Wymiennik ciepła 17 Pierścień regulacyjny 18 Zasilanie paliwem / latora, ogrzewacza wnętrza, 4 Iskrownik 11 Komora spalania 5 Elektrody zapłonowe 12 Korpus zawirowywujący przelew paliwa sterownika czasowego, spe- 6 Króciec wodny 13 Wylot spalin 19 Sprzęgło cjalnego podgrzewacza silni- 7 Dysza 14 Płytka 20 Wlot powietrza ka i czujnika temperatury. W tym rozwiązaniu akumu- lator ładuje się z gniazdka Na czas w odpowiednim czasie. Jeżeli jącym życie kierowcy jest zdal- 230 V. Po uruchomieniu urzą- pojazd wyjeżdża codziennie ne uruchamianie ogrzewania dzenia włącza się ogrzewacz Urządzenia grzewcze mogą o tej samej porze, nie trzeba za pomocą pilota lub aplikacji powietrza, który wtłacza cie- być wyposażone w automatycz- pamiętać o wcześniejszym włą- na smartfona. pło do środka samochodu. ną funkcję ogrzewania wnętrza czeniu ogrzewania. Wystarczy W przewozie osób liczy się Jednocześnie grzałka ogrze- w zależności od warunków wprowadzić odpowiednie czasy również niezawodność, dlatego wa silnik. Zarówno ogrzewa- panujących na dworze. Wów- wyjazdów i oczekiwaną tempe- warto dbać o urządzenie, które nie wnętrza, jak i silnika jest czas wystarczy zaprogramować raturę wnętrza. Taka funkcja codziennie w znaczny sposób w tym przypadku opcjonalne. czas odjazdu pojazdu, a system zakłada też wyłączenie niektó- przyczynia się do komfortu po- Można więc zrezygnować np. sam wyliczy godzinę włącze- rych dni, np. wolnych od pracy. dróżujących osób. Podstawo- z podgrzewania silnika. nia urządzenia i uruchomi je Innym rozwiązaniem ułatwia- wą zasadą zapewniającą długi okres eksploatacyjny urządzeń grzewczych są coroczne prze- PPrzykrzykłaadd montażu urząddzeniazenia grzewczego w autoautobusiebusie glądy techniczne związane 1 UrzUrząddzeniezenie grzewczgrzewczee 6 DachoweDachowe kanakanały ppowietrzaowietrza z wymianą wkładu fi ltra pa- 2 PompaPompa wowodnadna 7 NagrzewnicaNagrzewnica ddachowaachowa liwa, ewentualnie dyszy oraz 3 UjUjęcie paliwapaliwa 8 NagrzewnicaNagrzewnica ppododłoogowagowa sprawdzenie czystości wy- 4 SilnikSilnik pojazdupojazdu miennika ciepła i komory spa- 5 NagrzewnicaNagrzewnica czołowa lania. Ogromne znaczenie dla żywotności tych urządzeń ma także stosowanie dobrej jakości paliw. Należy również pamiętać o włączaniu urządzeń grzew- czych również poza sezonem średnio raz w miesiącu na ok. 10 min. Przed sezonem grzew- czym należy przeprowadzić rozruch próbny urządzenia. Po dłuższym przestoju zaleca- ne jest sprawdzenie otworów przewodów powietrza spalania i spalin i w razie potrzeby ich wyczyszczenie. ▐ Katarzyna Dziewicka Rys.: Webasto, Eberspächer

9/2013 TTruckruck&VVanan 31 15 – 16 kwietnia 2014 www.truck-van.pl

6. Targi Transportu Streamline Publicznego już w trasie się design i wyko- nanie pojazdu. Ni- skie koszty utrzy- mania gwarantuje pakiet Ecolution by Scania, który zawiera wszystkie narzędzia niezbęd- ne do prowadze- nia nowoczesnej fl oty” – powiedział Henryk Jakubczyk po odebraniu klu- czyków do nowej Scanii Streamline. Scania Stream- line serii R z silni- Niespełna trzy miesiące po kiem Euro 5 o mocy 440 KM, premierze nowego modelu Opticruise, Scania Retarder Scanii, w połowie lipca Hen- i Active Prediction, wyposa- ryk Jakubczyk, właściciel fi rmy żona jest w system do zarządza- Jakubczyk z Kępna odebrał nia fl otą Scania Fleet Manage- pierwszą Scanię Streamline. ment oraz pakiet Ecolution by „To moja pierwsza Scania. Je- Scania. stem zadowolony z wyboru tej Od premiery, w Polsce za- marki, tym bardziej, że jest to mówiono 1022 ciągniki Scania najnowszy model szwedzkiego Streamline. ▐ koncernu. Bardzo podoba mi Fot. Scania

MAN wozi Volkswageny

Firma Transpil-Spedition, jeden z wielkopolskich prze- t=URNXQDURNFRUD]OHSVL woźników świadczący usługi transportowe m.in. dla Grupy Volkswagen w Polsce odebrał t 2GURNXVWDOHURĈQLHP\ZVLäö 10 ciągników MAN TGX. „Aspektami, które zde- t -HVWHĈP\MHG\Q\PPLHMVFHPZ3ROVFHJG]LHVSRW\NDMñ cydowały o wyborze marki VLöZV]\VWNLHREV]DU\WUDQVSRUWXSXEOLF]QHJR MAN były dla nas: niskie zu- życie paliwa, wysoka jakość t%OLVNREUDQĔRZ\FK]ZLHG]DMñF\FKZW\PEOLVNR produktu oraz komfort pracy RVÑEGHF\]\MQ\FK kierowcy. Bardzo istotne jest dla nas również bezpieczeń- dycyjno-transportowe w kra- t stwo podczas eksploatacji ju i za granicą. W liczącym 3RVLDGDP\QDMZLöNV]HZVSDUFLHVDPRU]ñGÑZRUD] pojazdów dzięki 3-letniej ponad 140 pojazdów taborze SUH]\GHQWÑZPLDVW]FDäHM3ROVNL gwarancji” – powiedział Wal- fi rmy zdecydowana większość demar Bocheński, właściciel to pojazdy MAN. Odbiór 10 fi rmy. ciągników to kontynuacja do- kontakt: Tomasz Wącirz tereny targowe: Expo Silesia Sp. z o.o. Odebrane ciągniki siodłowe stawy wcześniej przekazanych tel. 32 788 75 37 Centrum Targowo-Konferencyjne to MAN TGX 18.440 4×2 LLS-U 5 ciągników TGX 18.440 4×2 tel. kom. 510 031 683 ul. Braci Mieroszewskich 124 w wersji Effi cientLine. Wiel- LLS-U oraz 6 podwozi MAN e-mail: [email protected] www.exposilesia.pl kopolski przewoźnik świad- TGL 8.250 4×2 BL. ▐ czy kompleksowe usługi spe- Fot. MAN Sosnowiec

www.silesiakomunikacja.pl 9/2013 www.truck-van.pl

  
  
SSprawnaprawna ppomocomoc  
 
 
 

Gdy wyją syreny wzywające strażaków na pomoc, liczy się każda sekunda. Ważne jest, aby cała 

FleetXps na Androida - Mobilna flota klienta, start & go ekipa dotarła na miejsce szybko i bezpiecznie. 

Tak samo łatwa obsługa jak komputera pokładowego CarCube Od nich zależy ludzkie życie. 

Zintegrowanie podwykonawców poprzez: lipcu odbył się cykl wożący ratowników na miejsce • Wprowadzenie takiego samego systemu zarządzania zleceniami szkoleń bezpiecznej akcji. Duża masa wyposażenia • Szybsze zgłaszanie czasu oczekiwania/dostępności W jazdy dla kierowców technicznego i przewożonej • Przysyłanie wiadomości tekstowych pojazdów pożarniczych pracu- w zbiornikach wody sprawia, • Funkcje track & trace jących w śląskich jednostkach że środek ciężkości znajduje ratowniczo-gaśniczych. Szko- się bardzo wysoko. Co praw- 

Zadowolenie klienta zawsze na pierwszym miejscu lenie zorganizowały wspólnie da wszystkie auta mają wyma- KW PSP w Katowicach oraz gane przepisami homologacje, (wysoka jakość usług) fi rmy WISS z Bielska-Białej ale w życiu zdarzają się różne, • Skanowanie kodów kreskowych, raporty kierowców i Renault Trucks Polska. często ekstremalne sytuacje. (historia tras) Po raz pierwszy zorganizo- Jadąc na akcję, kierowca my- • Cyfrowy podpis (potwierdzenie dostawy) wano takie szkolenie dla tej śli przede wszystkim o tym, • Informacje zwrotne w czasie rzeczywistym grupy zawodowej. Obejmowało by jak najszybciej dojechać • Integralność danych ono przypomnienie podstawo- na miejsce. A po jej zakoń- wych informacji teoretycznych czeniu następuje rozprężenie dotyczących prowadzenia sa- i spadek koncentracji. Powrót mochodu ciężarowego oraz do remizy to także niebez- kilkugodzinne, praktyczne ćwi- pieczny moment – w zbior- czenie jazdy na płycie lotniska niku nie ma wody lub, co i w terenie. W treningu wzięło gorsze, jest jej ok. połowy udział 65 strażaków z 50 jed- lub 1/3 objętości. Wtedy wy- nostek ratowniczo-gaśniczych starczy zbyt ostry skręt, by z województwa śląskiego. Do wóz strażacki znalazł się ich dyspozycji byli instruktorzy w tarapatach. Dobrze wyszko- Reanult Trucks oraz dwóch lony kierowca ma szansę do ta- pracowników WISS. Strażacy kiej sytuacji nie dopuścić albo chętnie korzystali z ich wiedzy, wyjść z niej bez szwanku. Stąd zadając im pytania dotyczące właśnie wynika potrzeba do- obsługi pojazdów i dzieląc się skonalenia techniki jazdy. opiniami na temat eksploatacji Szkolenia odbywały się poszczególnych podzespołów na pojazdach Renault Kerax samochodu i zabudowy. z układem napędowym 6×6 Śląscy strażacy od dawna oraz Renault Midlum 4×4. dostrzegają problem niedo- Strażacy od samego początku statku szkoleń dla kierowców. uważnie słuchali wskazówek. Zatrudniasz podwykonawców? Regularnie czy od czasu do W szkołach pożarniczych Używane przez nich cięża- można nauczyć się, jak ga- rówki to największe pojazdy czasu? Wynajmujesz również pojazdy? Czy w każdej chwili sić i ratować, a nie jak jeździć uprzywilejowane, jakie poru- potrzebujesz aktualnych informacji? Jeśli tak, wówczas ciężarówką, a to przecież pod- szają się po drogach. ▐ aplikacja Fleetxps na Androida jest rozwiązaniem, którego stawowy środek transportu do- Fot. Reanult szukasz. Dzięki niej możesz uwzględnić w procesie planowania zarówno własne pojazdy i kierowców, jak i podwykonawców.

Napisz do nas na adres [email protected] i zamów bezpłatną prezentację CarCube i FleetXps.

www.trimbletl.com

9/2013 PPRODUKTRODUKTNNaczepaaczepa www.truck-van.pl JJeszczeeszcze wwiięccej!ej!

Nowa naczepa Telemax Wing-Max jest poczwórnie rozciągana do 65 m. Zależnie od ciągnika, długość zsuniętego zestawu wynosi 22÷23 m.

Przy silnej konkurencji i niełatwym rynku, warto inwestować w rozwiązania dopasowane do potrzeb i oczekiwań klientów. Doskonale wie o tym belgijski producent naczep specjalistycznych Faymonville, który na jedno z miejsc swojej działalności wybrał Goleniów.

d kilku miesięcy działa tam nowa o długości do 80 m. W tym celu jest po- cją ostatniej inwestycji, powstawały tam hala końcowego montażu oraz pro- czwórnie rozciągana do 64 m i ma tzw. wyłącznie konstrukcje stalowe dla róż- Ofesjonalny serwis naczep, będące mobilne sanie zamontowane w tylnej czę- nych linii pojazdów. Specjalnie dla mon- uzupełnieniem wcześniejszych realizacji. ści pozwalające na odpowiednie podpar- tażu końcowego wybudowano halę o po- Ofi cjalne otwarcie obu obiektów wykorzy- cie ponadnormatywnego ładunku. Przy wierzchni 5,5 tys. m2. W nowym zakładzie stano do prezentacji nowego pojazdu do pokonywaniu nierówności oraz ciasnych utrzymano koncepcję indywidualnie kon- transportu najdłuższych łopat wirników rond i skrzyżowań, istotne znaczenie ma fi gurowanych naczep, bazującą na modu- elektrowni wiatrowych. zawieszenie pojazdu z osiami wahliwymi łowych częściach składowych z ustandary- o skoku do 600 mm (standardowo do 200 zowanymi połączeniami. Są to rozwiązania Nawet 80 m! lub 300 mm) oraz kąt skrętu kół do 60°. typowe dla branży motoryzacyjnej, gdzie Takie rozwiązanie zapobiega uderzeniom przygotowywany zespół jest bezpośrednio Dotychczas największym pojazdem ramą naczepy lub ładunkiem o napoty- wprowadzany na linię produkcyjną. W ten w ofercie Faymonville do przewozu ło- kane przeszkody, a tym samym pozwala sposób można łatwo dopasować pojazd do pat wirników była naczepa o potrójnym na szybszą i bezpieczniejszą jazdę. Nowa potrzeb klientów, a jednocześnie skrócić rozciągu i maksymalnej długości 55 m. naczepa serii Telemax jest ponadto ofe- proces produkcyjny – cykl rozpoczynający Okazuje się jednak, że takie pojazdy nie rowana z różnymi wersjami łabędziej się pierwszym cięciem stalowych prefa- są już wystarczające, bo rosnący popyt na szyi. Zależnie od potrzeb może być ona brykatów do przekazania gotowej naczepy energię wiatrową wymusił konieczność dostarczona w odmianie sztywnej (stan- zajmuje jedynie 9 dni. Nowa linia została budowy elektrowni o większej wydajności. dardowej) lub regulowanej hydraulicz- zorganizowana na bazie taktu produkcyj- Z tego względu powstają coraz wyższe wie- nie, zapewniającej maksymalny prześwit nego trwającego 150 minut, co w praktyce że z dłuższymi łopatami, rośnie więc zapo- w przedniej części pojazdu. Przy masie umożliwia zbudowanie ok. 600 pojazdów trzebowanie na pojazdy specjalistyczne własnej 28 300 kg, pojazd zapewnia ła- w ciągu roku. o jeszcze większych możliwościach. Nie- downość 30 200 kg. W goleniowskim zakładzie Faymon- stety, im naczepa jest dłuższa, tym trudniej ville są zatrudnieni wyłącznie Polacy. nią manewrować, a dojazd do wielu farm 9-dniowy cykl Kompletną załogę tworzy obecnie 75 wy- wiatrowych często prowadzi przez wąskie kwalifi kowanych osób wytwarzających drogi i pagórkowate tereny. Od początku br. w rozbudowanym za- konstrukcje stalowe oraz 20 specjalistów Odpowiedzią Faymonville na nowe wy- kładzie w Goleniowie, gdzie Faymonville odpowiedzialnych za układy hydrauliczne, zwania jest naczepa Telemax Wing-Max, działa już przeszło 8 lat, są produkowane pneumatyczne, elektroniczne oraz lakier- umożliwiająca transport łopat wirnika naczepy marki Max Trailer. Przed realiza- nię. We wszystkich obszarach produkcji

34 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl NNaczepaaczepaPPRODUKTRODUKT

Przecięcie wstęgi symbolizującej otwarcie nowej Naczepa Megamax ma lekką, odpinaną Nowoczesny serwis może hali linii montażu oraz serwisu naczep miało łabędzią szyję pozwalającą na wygodny obsługiwać naczepy specjalistyczne miejsce 21 czerwca br. Uroczystości przewodni- załadunek maszyn budowlanych, choć różnych marek. Ma 3 stanowiska czył Alain Faymonville, prezes grupy Faymonville w opcji są również dostępne najazdy. przejazdowe, suwnicę oraz szereg (drugi od prawej). Ładowność pojazdu wynosi 34 840 kg. niezbędnych instalacji.

Na oficjalnym otwarciu nowej hali montażu końcowego można Innym ciekawym pojazdem zaprezentowa- Na każdym stanowisku są było zobaczyć wiele ciekawych pojazdów Faymonville. nym w Goleniowie była naczepa Multimax montowane inne komponenty, Z pewnością należy do nich hydraulicznie poszerzana naczepa z dwoma zagłębieniami na koła i rynną pod co usprawnia proces produkcji Multimax Hydro-Shift. Nowoczesne rozwiązanie ułatwia ramię koparki. Zapewnia wysoką manewro- i pozwala na ograniczenie liczby eksploatację pojazdu i skraca czas jego obsługi nawet o połowę. wość i ładowność równą 34 450 kg. wykorzystywanych narzędzi.

naczep Max Trailer w Polsce obowiązują te Potem naczepa zostaje uzbrojona we Nowy punkt jest ukierunkowany głównie same standardy procesów produkcyjnych wcześniej wykonane i ocynkowane ele- na klientów z północnej Polski, wschod- oraz jakościowe, co w obu pozostałych za- menty, takie jak rampy, kosze na posze- nich Niemiec oraz przewoźników z Rosji. kładach Faymonville: w Belgii (Büllingen) rzenia czy też różnego rodzaju uchwyty. Ci ostatni jeżdżą tranzytem przez Berlin, i Luxemburgu (Lentzweiler). Na dalszym etapie pojazd jest wyposaża- dlatego „odbicie” 20÷30 km do serwisu nie ny we wszystkie instalacje pneumatycz- będzie dla nich problemem. Krok po kroku ne, elektryczne i hydrauliczne, a następ- Faymonville na razie nie planuje u nas nie zbiorniki powietrza, zawory i osie. otwarcia kolejnej takiej placówki, np. na Linia montażu końcowego rozpoczyna Odtąd pojazd przejeżdża po zakładzie południu, ale w najbliższym czasie bę- się kabiną przeznaczoną do śrutowania ram o „własnych siłach”. W nowej hali nie ma dzie otwarty duży serwis w Moskwie i we naczep, gdzie są one odpowiednio czysz- ani jednej suwnicy. Do przemieszczania Francji. Placówka w Goleniowie ma po- czone i uzyskują chropowatość zapewnia- naczep między kolejnymi etapami fir- wierzchnię 540 m2, obejmuje 6 stanowisk jącą właściwe przyleganie nanoszonych ma stosuje wyłącznie specjalne platfor- krótkich lub 3 długie. Jest wyposażona zabezpieczeń. Proces śrutowania odbywa my, co pozwala na zaoszczędzenie cza- w olbrzymią suwnicę o łącznym udźwigu się ręczne, zależnie od wielkości naczepy su i ograniczenie kosztów związanych 24 t, pozwalającą na pracę z różnymi na- trwa od 4 do 8 godzin. Potem rama trafi a z transportem wewnętrznym. Ostatni czepami. Nowoczesny serwis jest zaopa- do kolejnej komory, gdzie następuje metali- etap to końcowy test pojazdu, jak rów- trywany w części zamienne z centralnego zacja powierzchni. Technologia ta zapewnia nież montaż dodatkowych elementów magazynu w Belgii. Są tam również napra- bardzo dobre zabezpieczenie przeciwkoro- przewidzianych w ramach indywidual- wiane pojazdy innych marek. zyjne, ale ze względu na duże koszty nie jest nego wyposażenia. Nowa hala montażu oraz profesjonalny zbyt powszechnie stosowana. W skrócie serwis naczep znacząco usprawniają pro- polega na natryskiwaniu płynnego stopu Obsługa dukcję i poprawiają obsługę klientów, ale to cynku i aluminium. Jeśli na tak wykoń- nie koniec śmiałych inwestycji. Na 2014 r. czonej ramie zostanie zdarta farba, korozja Równolegle z halą montażu końcowego, fi rma zaplanowała wybudowanie kolej- nadal się nie pojawi. Kolejnym etapem jest Faymonville uruchomiło w Goleniowie nej hali o powierzchni 6600 m2, przezna- komora lakiernicza, w której najpierw jest profesjonalny serwis naczep specjalistycz- czonej do produkcji konstrukcji stalowych nanoszony podkład, a później lakier. W obu nych. To pierwsza tego typu placówka na (głównie ram) na potrzeby zakładu Lent- przypadkach rama jest wygrzewana w tem- terenie Polski. Dotychczas przy obsłudze zweiler. ▐ peraturze ok. 60°C, co zapewnia odpowied- i serwisowaniu naczep korzystano z po- Karol Wójtowicz nią twardość każdej warstwy. mocy zewnętrznych, sprawdzonych fi rm. Fot. Faymonville, K. Wójtowicz

E-prenumzarejestrujerata się na http://www.truck-van.pl/gratishtthtt kkl/i BBUDOWLANEUDOWLANETTestest www.truck-van.pl

Mercedes-Benz Arocs 8×4

Dmc (kg) ...... 32 000 kg Masa własna pojazdu (kg) ...... 15 900 kg Liczba miejsc ...... 2 Rozstaw osi (mm) ...... 4550 Wysoka Średn. zawrac. między krawężnikami (m) ...... 21,5 Silnik ...... OM 471 Liczba cylindrów ...... 6 Pojemność (dm3) ...... 12,8 Moc. maks. (KM/kW/obr./min) ...... 476/350/1800 poprzeczka Maks. mom. obr. (Nm/obr./min) ...... 2300/1100 Skrzynia biegów...... G 330-12 ze sterowaniem ...... PowerShift 3 Jeszcze do niedawna pojazdy budowlane Przełożenie przekładni głównej ...... 4,571 kojarzyły się ze słabym komfortem jazdy, kiepską Pojemność zbiornika paliwa (l) ...... 290 Przeglądy ...... zależnie od wskazań ergonomią i surowym wnętrzem. Od kilku lat ...... komputera pokładowego to się jednak zmienia. Gwarancja ...... na zespół napędowy 3 lata lub 250 tys. km

ównanie w górę”, czyli do po- niach wypada Arocs – całkowicie nowy 2300 Nm dostępny od 1100 obr/min. No- ziomu samochodów wykorzy- Mercedes stworzony specjalnie dla bu- woczesna jednostka ma wysokociśnie- „R stywanych w transporcie długo- downictwa? niowy wtrysk paliwa typu common rail dystansowym wydaje się jak najbardziej X-Pulse zapewniający ciśnienie do 2500 zasadne. Kierowca betonomieszarki czy Optymalnie bar i spełnia wymagania normy emisji spa- wywrotki operuje w trudnych warun- lin Euro 6, korzystając z połączenia tech- kach terenowych, manewruje na ogra- Do testów otrzymaliśmy egzemplarz nologii SCR i EGR. Z silnikiem skojarzono niczonej przestrzeni, często wchodzi z konfi guracją układu napędowego 8×4 12-stopniową skrzynię biegów G 330-12 i wychodzi z kabiny. Zazwyczaj nie nocu- o rozstawie osi 4500 mm. Zastosowano sterowaną przez automatyczny system je w pojeździe, ale musi zmieniać ubrania, w nim 6-cylindrowy silnik rzędowy OM zmiany przełożeń Mercedes PowerShift 3. jeść i przechowywać we wnętrzu całkiem 471 o pojemności 12,8 dm3, wyregulowa- W czasie kilkudniowego testu pokona- spory ekwipunek. Jak w takich zastosowa- ny na moc 476 KM i maksymalny moment liśmy ok. 600 km, z czego niemal połowę

36 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl TTestestBBUDOWLANEUDOWLANE pod pełnym obciążeniem (dmc 32 t). Na odcinka drogi. Wtedy najlepiej samemu jące nadmiernym przechyłom nadwozia. zaplanowanym szlaku nie zabrakło dłu- podwyższyć bieg lub wcześniej przełączyć Pojazd gładko wybiera nierówności, więc gich podjazdów i zjazdów, a także wąskich skrzynię w tryb ręczny. Warto zaznaczyć, nawet na dziurawych drogach jazda nie dróg o kiepskiej nawierzchni, co pozwoliło że korekta przełożenia nie powoduje wyj- jest uciążliwa. Niestety, nie można tego na bardziej obiektywną ocenę zastosowa- ścia z trybu automatycznego, zachęcając powiedzieć w przypadku głębokich ko- nego zespołu napędowego, zawieszenia do kontroli pracy układu napędowego. lein. Samochód bardzo trudno utrzymać czy układu kierowniczego. Rozpiętość przełożeń zastosowanej na zamierzonym torze jazdy i konieczne Najwięcej pozytywnych wrażeń dostar- skrzyni wynosi 11,63÷0,77, a przełożenie są duże kontry kierownicą, a na węższej cza skrzynia biegów obsługiwana przez przekładni głównej 4,571, umożliwiając drodze z powyłamywaną skrajnią istotne najnowszą generację systemu PowerShift . łatwe pokonywanie grząskich terenów zmniejszenie prędkości dla bezpiecznego Oferuje on sporo łatwo odczuwalnych czy stromych wzniesień, a jednocześnie wyminięcia z inną ciężarówką. Na trasie korzyści, do których z pewnością należy niskie zużycie paliwa „na trasie”, zwłasz- lepsze byłoby też nieco mniej intensywne szybsze przełączanie biegów, sprawia- cza, że PowerShift 3 szybko dąży do osią- wspomaganie układu kierowniczego, po- jąc, że do dyspozycji jest znacznie więcej gnięcia możliwie najwyższego biegu. Przy zwalające na łatwiejsze „wyczucie” drogi, mocy niż wcześniej. Błyskawiczna zmiana 80 km/h silnik ma 1400 obr/min i właśnie chociaż sam układ jest bardzo precyzyjny. przełożeń przydaje się również na dłu- w tym miejscu obrotomierza producent Jeśli nawierzchnia jest gładka, Arocs pro- gich podjazdach: jeśli kierowca nie ma zaznaczył koniec ekonomicznego pola, wadzi się jak po sznurku. odpowiedniej prędkości, w każdej chwili studząc zapędy do jeszcze szybszej jaz- Inną ważną zaletą testowego pojazdu może łatwo „zdjąć” jeden lub dwa biegi dy. Bez większych wysiłków spalanie „na jest niezwykle wydajny hamulec silniko- i sprawnie pokonać wymagający odcinek. pusto” wyniosło ok. 28 dm3/100 km, pod wy High Performance Brake, który z jed- W każdej sytuacji zmiana biegów odbywa obciążeniem wzrosło do 34,4 dm3/100 nostką OM 471 zapewnia moc hamowania się niezwykle płynnie, a dobór przełożeń km. To bardzo dobry wynik, zwłaszcza 400 kW przy 2300 obr/min. Współpracuje jest bardzo precyzyjny, z uwzględnie- przy licznych zatrzymaniach pojazdu np. on z wtórnym retarderem wodnym fi rmy niem wielu czynników, takich jak sposób z powodu korków czy przejazdach przez Voith, pozwalając niemal na całkowite za- jazdy kierowcy czy aktualne obciążenie miasta, manewrach w kopalni oraz przy trzymanie pojazdu bez naciśnięcia hamul- samochodu. System wykrywa również rozładunku. Osiągi zastosowanej jednostki ca nożnego. Dzięki temu układ może być hamowanie silnikiem podczas zjazdu ze są wystarczające. Załadowany samochód wykorzystywany nie tylko do wygodnej wzniesienia i utrzymuje włączony bieg, łatwo nabiera prędkości i pozwala na sto- i bezpiecznej kontroli prędkości na zjaz- ograniczając zużycie paliwa. Przy powol- sunkowo dynamiczną jazdę, co oczywiście dach, ale również np. przy dojeździe do nym wciskaniu pedału przyspieszenia, przekłada się na większą liczbę kursów, skrzyżowań, umożliwiając znaczne wydłu- przełożenia są zmieniane wcześnie, przy jakie można zrealizować w dozwolonym żenie żywotności hamulców zasadniczych, szybszym – później, umożliwiając łatwe czasie pracy. a tym samym ograniczenie całkowitych rozpędzenie samochodu, np. podczas kosztów eksploatacji samochodu. włączania się do ruchu. W takich sytu- Wydajnie acjach trzeba jednak zachować ostrożność, Komfort zwłaszcza przy obciążonym samochodzie. Arocs ma bardzo solidne zawieszenie długodystansowca Gwałtowne wciśnięcie „gazu” nie spowo- wykorzystujące lekkie resory paraboliczne duje zmiany biegu na wyższy, zapewniając – przednie o nośności 2×9 t, tylne o no- Testowy Arocs został wyposażony odpowiednie osiągi i brak przerw w napę- śności 2×16 t. Przy obu przednich osiach w kabinę średniej wielkości typu M Classic dzie kół, co jest niezbędne np. do poko- oraz skrajnej tylnej zamontowano masyw- Space o szerokości zewnętrznej 2300 mm nania stromego podjazdu albo grząskiego ne drążki skrętne, skutecznie zapobiega-

Dostęp do wnętrza Arocsa jest bardzo Przednia część podwozia została Masywne drążki stabilizatorów wygodny, kierowcy o mniejszym wyposażona w solidne zabezpieczenia, zapobiegają nadmiernym przechyłom wzroście szybko docenią dodatkowy dzięki czemu kierowca nie musi się nadwozia, pozwalając na bardziej uchwyt nad błotnikiem. obawiać wjazdu w trudny teren. dynamiczną jazdę.

9/2013 TTruckruck&VVanan 37 BBUDOWLANEUDOWLANETTestest www.truck-van.pl

Tablica rozdzielcza z pewnością zaspokoi Jednym z kluczowych przyrządów Każdy kierowca ciężarówki chciałby oczekiwania najbardziej wymagających Arocsa jest niewielka dźwigienka mieć taki fotel. Pompowane Duża przestrzeń użytkowników. Jest ergonomiczna, a do tego z prawej strony kolumny kierownicy. poduszki boczne, regulowana za fotelami wykonana bardzo estetycznie. Chromowane Służy do zmiany trybu pracy wysokość zintegrowanego pasa zmieści ubrania pokrętła nadają wrażenia luksusu i skutecznie skrzyni, ręcznej zmiany biegów bezpieczeństwa, dwa podłokietniki robocze, bagaż, przywodzą na myśl osobowe Mercedesy. oraz sterowania zwalniaczem. i do tego masaż pleców… narzędzia itp.

i wysokości tunelu silnika 170 mm. Jej dłu- przykładu obsługa nawigacji nie wymaga fotel kierowcy został nawet wyposażony gość zewnętrza wynosi 2000 mm, zapew- wcześniejszego zaglądania do instrukcji, w funkcję masażu, ograniczając zmęczenie niając bardzo dużo miejsca za fotelami, bo jej sterowanie odbywa się za pomocą na długich trasach. co pozwala na łatwe zmieszczenie przed- bardzo wygodnego wciskanego pokrętła, Częste wchodzenie i wychodzenie miotów nawet o większych rozmiarach w środku którego umieszczono przyci- z kabiny ułatwiają 3 stopnie wejściowe np. łopaty i szczotki. Tablica rozdzielcza ski kierunkowe. Kolejny plus Arocsa to i szeroko otwierane drzwi, które niestety i kierownica wielofunkcyjna pochodzą od niezwykle wygodne fotele, z dwoma pod- mają zbyt słabą blokadę w skrajnej pozy- fl agowego Actrosa, więc nie pozostawiają łokietnikami, zintegrowanymi pasami cji. Mogą „odbić” przy szybkim otwieraniu nic do życzenia. Wszystko jest odpowied- bezpieczeństwa o regulowanej wysokości albo zamykać się samoczynnie przy wie- nio czytelne, ergonomiczne i znakomicie (!) i łatwo dostępnymi dźwigienkami do trze lub pochyleniu pojazdu. Pierwszy sto- wykonane, zarówno pod względem uży- odblokowywania oparć w celu pochyle- pień został zamontowany elastycznie, dzię- tych materiałów, jak też montażu. Dla nia ich w przód kabiny. Uprzywilejowany ki czemu ustępuje w natarciu z przeszkodą, najwyższy zasłaniają drzwi, pozwalając na zmieszczenie tam brudnych rękawic albo Brak wagi = duży kłopot butów. Tuż nad błotnikiem zamontowano praktyczny uchwyt, dzięki czemu nie trze- Podczas testu Arocsa napotkaliśmy na bardzo istotny problem, z którym często muszą się ba od razu sięgać do prawej poręczy. Przy mierzyć kierowcy przewożący materiały sypkie. Jeszcze w wielu kopalniach załadunek to- zabudowie w postaci wywrotki przydałby waru odbywa się za pomocą starych ładowarek bez systemów mierzących masę ładunku się jednak dodatkowy stopień nad błotni- w łyżce. Operator wie mniej więcej, jakie możliwości ma jego maszyna i zamontowane na- kiem oraz poręcz wzdłuż bocznej krawędzi rzędzie robocze, ale trudno nabrać tyle samo urobku w każdym cyklu. Poza tym materiał dachu, umożliwiające pomoc operatorowi może być suchy albo wilgotny, co również wpływa na jego masę. W takich sytuacjach bardzo łatwo o niepełne wykorzystanie ładowności pojazdu albo jego ładowarki w prawidłowym rozłożeniu przeciążenie. Pierwszy przypadek wiąże się z kolejnym podjazdem pod ładowarkę i powtór- urobku. nym ważeniem. Gdy tym razem operator „trafi” z ładunkiem, można ruszać w trasę. Druga sytu- Duże możliwości acja jest bardziej kłopotliwa, bo klasyczna zabudo- wa wywrotka z burtami uchylnymi czy nawet burtą Na testowym Arocsie zamontowano sterowaną hydraulicznie nie pozwala na częścio- wy rozładunek. Usypując trochę urobku nie można zabudowę F.X. Meiller typu Bordma- byłoby później domknąć burt. Najlepiej mają wtedy tik o wymiarach wewnętrznych (dł.× kierowcy naczep z klapo-drzwiami, zwłaszcza wy- szer.×wys.) 6000×2380×1000 mm, co posażonymi w otwory zsypowe. W przypadku za- zapewnia pojemność ok. 14,28 m3. Pod- budów pozostają trzy rozwiązania, z których każde łoga skrzyni ma grubość 6 mm i została jest dość kłopotliwe. Odważni, doświadczeni i uprzejmi operatorzy ujmują urobek łyżką, ale im jest ona większa, tym mniejsze są rezultaty z uwagi na ograniczone możliwość ruchu wykonana ze stali Hardox 450, na ściany narzędzia wewnątrz zabudowy. Drugi sposób to całkowite opróżnienie skrzyni i ponowny, boczne użyto 4-milimetrowej blachy ze bardziej uważny załadunek. Trzeci polega na ręcznym zrzuceniu nadmiaru materiału – przy stali Hardox 400. Prawa burta jest uchyl- „przeważeniu” pojazdu o 200÷300 kg, kilkadziesiąt łopat załatwia sprawę. Wbrew pozorom na, lewa otwiera się hydraulicznie, umoż- jest on najlepszy, bo nie wymaga ponownego oczekiwania na ładowarkę i zapewnia dużą liwiając bliski podjazd wózka widłowego, precyzję, ale nie w sytuacjach, gdy pomyłka wyszła w tonach… a przy rozładunku materiałów sypkich nie Wymiana parku maszynowego nie jest łatwa, bo wiąże się z ogromnymi nakładami finanso- wymi, dlatego dla wielu kopalni czy żwirowni idealnym rozwiązaniem byłyby systemy wago- dochodzi do zasypywania elementów po- we, które można instalować nawet na starym sprzęcie. Na polskim rynku istnieje wiele firm jazdu. Takie rozwiązanie pozwala też na specjalizujących się w takich urządzeniach. Skorzystaliby na nich nie tylko kierowcy, ale łatwe zasypywanie podłużnych wykopów. również kopalnie, bo usprawniony proces załadunku oznacza mniej cykli roboczych, a tym Podnoszenie skrzyni jest realizowane za samym niższe zużycie paliwa wykorzystywanego parku. pomocą dwóch siłowników teleskopo-

38 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl TTestestBBUDOWLANEUDOWLANE

drabinka zamontowana po prawej stronie pod skrzynią. Aby poprawnie zabezpie- czyć ładunek, kierowca musi zakładać buty gumowe i wchodzić na skrzynię, co nie jest ani łatwe, ani bezpieczne. Może też ją prze- stawiać co chwila z jednej strony na drugą, ale to dodatkowy wysiłek i strata cennego czasu. Przy dwóch drabinkach znacząco mógłby pomóc inny kierowca. Zabra- kło też łopaty, np. do usypania ładunku i miotły w celu oczyszczenia z urobku np. błotników czy tylnego pasa oświetleniowe- go, nie wspominając o baniaczku z wodą Zabudowa F.X. Meiller to nowość, w której W zabudowach na podwoziach 4-osiowych i mydłem. ograniczono liczbę wzmocnień pionowych skrzynia jest podnoszona za pomocą dwóch poprzez zastosowanie wzdłużnych siłowników ustawionych wzdłuż pojazdu. Taka wywrotka z łatwością podoła wy- przetłoczeń. Dzięki temu nadwozie ma Takie rozwiązanie zajmuje mniej miejsca, magającemu transportowi kruszyw nawet mniejszą masę własną, wygląda estetyczniej siłowniki mogą być mniejsze i zwiększa się w początkowym etapie budowy, a skrzynia i łatwiej umieścić na nim reklamę. stabilność wywrotu. z pionowymi ścianami i otwieraną lewą burtą umożliwi przewóz materiałów spale- tyzowanych np. bloczków betonowych czy wych umieszczonych wzdłuż podłużnej pozwalającej na obserwowanie procesu kostki brukowej. Mercedes wysoko ustawił osi podwozia. Sterowanie nimi oraz burtą załadunku i zwijanie plandeki korbą, tym poprzeczkę, bo Arocs to bardzo dopraco- hydrauliczną może odbywać się z kabiny bardziej że kabina nie została wyposa- wany pojazd. Jest wygodny, ergonomiczny, lub stojąc na zewnątrz pojazdu. Cała kon- żona w dodatkowy stopień na błotniku dobrze wyposażony, a do tego zapewnia strukcja jest solidna i wykonana bardzo i górną poręcz, a zabudowa powstaje jako niskie koszty eksploatacji, stając się prak- starannie, dzięki czemu śmiało może być druga i doskonale mogłaby uzupełnić tycznym i wydajnym narzędziem w trans- wykorzystywana w najtrudniejszych wa- braki w podwoziu. porcie budowlanym. ▐ runkach eksploatacji. Niestety zabrakło Przy plandece zwijanej na przednią bur- Karol Wójtowicz przy niej drabinki od strony kierowcy tę niewystarczająca okazuje się też jedna Fot. K. Wójtowicz WWYDARZENIEYDARZENIE MMBB AAllll SStarstars EExperiencexperience www.truck-van.pl

Gwiazdy na żywo

Rzadko nadarza się okazja, by w jednym miejscu i czasie można było sprawdzić całą gamę pojazdów użytkowych, zwłaszcza w ekstremalnych warunkach. Takiemu celowi przyświecała impreza Mercedes-Benz All Stars Experience. Gwiazdy zabłysnęły... na płytach poślizgowych i w błocie.

rzez cztery dni klienci i kontrahen- bie szarpaka”. W obfi cie polewanej jezdni poślizg niechybnie kończyłby się efektow- ci mieli okazję sprawdzić „na żywo” ukryta jest specjalna, przesuwna płyta. Po nym piruetem. Pcałą gamę użytkowych pojazdów jej najechaniu tylne koła pojazdu dostają Sprintery toczyły bezustanną walkę Mercedes-Benz i to nie tylko w warunkach potężny „strzał” w bok, który momen- z siłą odśrodkową – na okrągłej płycie pracy, ale i w ekstremalnych sytuacjach. talnie wprowadza samochód w poślizg. poślizgowej kierowcy mogli porównać, Areną tego wydarzenia był autodrom So- Układ ESP szybko próbuje ratować sy- jak zachowuje się pojazd pusty, a jak biesław Zasada Centrum pod Poznaniem. tuację i o ile kierowca również zareaguje w pełni obciążony. Można było też prze- Tuż obok dawnego lotniska w Bednarach prawidłowo, szybką, ale nie za głęboką konać się o zmianie charakterystyki powstał profesjonalny tor do szkolenia kontrą, to samochód sprawnie powraca uślizgów w samochodach o dużym roz- kierowców, obfi tujący w płyty poślizgo- do pierwotnego toru jazdy. Bez ESP taki stawie osi. we i kurtyny wodne. W takich warun- kach pojazdy użytkowe Mercedesa mogły pokazać, że nie boją się ekstremalnych Ostatnia z nowości spod znaku gwiazdy Antos z kubaturową zabudową nawet sytuacji. – budowlany Arocs – zaskakiwała lekkością w rękach amatorów sprawnie pokonywał slalom prowadzenia. To zasługa elektrohydraulicznego i ciasne manewry. Ci, którzy po raz pierwszy Zwinne i bezpieczne wspomagania układu kierowniczego zasiadali za kierownicą prawdziwej ciężarówki, oraz zautomatyzowanej skrzyni biegów byli zaskoczeni łatwością manewrowania Najmniejszy z dostawczych Mercede- Power Shift 3. i widocznością z miejsca kierowcy. sów, model Citan dowodził niedowiar- kom, że nie jest „zwykłym kangurem”. Dzięki zmodernizowanemu zawieszeniu sprawnie radził sobie nie tylko podczas awaryjnego hamowania i omijania prze- szkody na śliskim zjeździe, ale i w ciasnych slalomach oraz ekstremalnym zatrzymy- waniu na suchej nawierzchni. Większe modele Vito i Viano można było poddać cięższym próbom na pły- tach poślizgowych, sprawdzając reakcję i zachowanie pojazdu na śliskich na- wierzchniach. Na wyżyny swoich możli- wości elektronika musiała wejść na „pró-

40 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl MMBB AAllll SStarstars EExperiencexperienceWWYDARZENIEYDARZENIE

W wolnych chwilach uczestnicy mogli też skorzystać z dodatkowych atrakcji, próbując swoich sił w próbach sprawnościowych – slalomie elektrycznym smartem oraz hybrydowym Fuso. Na miłośników silnych wrażeń czekały też samochody AMG, prowadzone przez doświadczonych trenerów AMG Driving Academy.

Ciężkie i... bezpieczne a w końcu uruchomi hamulce – najpierw gdzie te granice zostają przekroczone, na 50, potem na 100% mocy. Wszystko sprawdzą się Sprintery 4×4 przygotowane Również w najcięższych pojazdach Mer- dzieje się w ułamkach sekund i nawet, gdy- we współpracy z fi rmą Oberaigner. Brak cedesa nacisk prób położony został na by pojazd nie zdołał wyhamować do zera, jakichkolwiek oznak występowania drogi aspekty bezpieczeństwa. Na specjalnym to skutki najechania byłyby z pewnością to domena Unimogów. Zarówno lekki U20, torze z płytą poślizgową, przeszkodami dużo mniejsze, niż uderzenie z pełną pręd- niezwykle uniwersalny i wielozadaniowy i ostrymi zakrętami kierowcy mogli prze- kością. Gdy kierowca zareaguje, to jego U500, jak i toporny, ale za to wszędobylski testować ciągniki siodłowe Actros. ABS, gwałtowną reakcję obronną niweluje ESP, U5000 z łatwością pokonują typowy off - BAS i ESP współgrają tu non-stop, walcząc seryjnie montowany w Actrosach i zapo- road, a oprócz tego z chęcią dźwigają prze- z prawami fi zyki i niwelując skutki nad- biegający wywrotce lub złożeniu zestawu. różne przystawki i urządzenia, stając się miernej prędkości. Nieco dalej Marek Wa- pługami, dźwigami czy kosiarkami. wer, trener Mercedes-Benz Trucker Aca- Gdy kończy się droga Cały dzień spędzony za kierownicą to demy, prezentował działanie systemu ABA doskonały pomysł na przedstawienie gamy (Active Brake Assistance). Rozpędzony do Co się stanie, gdy wepchniemy w bło- użytkowych Mercedesów. Zaproszeni go- 60 km/h zestaw mknie w stronę stojącej na to komfortowego Mercedesa Viano ze ście mogli sami sprawdzić działanie wielu jezdni ciężarówki. Radar, stale monitoru- 163-konnym silnikiem, masą gadżetów systemów i udogodnień, które znają zwykle jący odcinek 200 m drogi przed pojazdem i luksusowym, skórzanym wnętrzem. Nic tylko z nazwy. Tu, pod okiem doświadczo- szybko wykrywa przeszkodę i wyświetla strasznego, jeśli to model 4×4, ze stałym nych instruktorów każdy mógł przekonać sygnał ostrzegawczy. Kierowca nie reaguje, przydziałem 1/3 mocy na przednią oś. się, jak sprawdzają się one w praktyce. Mer- więc chwilę później system ścisza muzykę Z takim napędem i podniesionym zawie- cedesy, „katowane” przez kilkuset kierow- i telefon oraz emituje sygnał dźwiękowy. szeniem ta luksusowa salonka radzi sobie ców w ciągu czterech dni, dały radę. ▐ Jeśli i te ostrzeżenia zostaną zignorowane, dobrze zarówno na drodze, jak i poza nią Mirosław Ganiec ABA automatycznie odłączy pedał gazu, – oczywiście w granicach rozsądku. Tam, Fot. M. Ganiec, Daimler

Ciekawostką był nietypowy, trzyosiowy Sprinter, którego polska premiera odbyła się właśnie na imprezie w Bednarach. Stały napęd 6×6 z możliwością blokady Z najtrudniejszymi zadaniami mechanizmu różnicowego osi tylnej i środkowej, a nawet i przedniej to sprawka austriackiej mierzyli się kierowcy firmy Oberaigner, od lat współpracującej z Mercedesem. Rozwiązanie ciekawe i skuteczne, Unimogów. Do dyspozycji ale raczej niedostępne dla większości użytkowników, bowiem szacunkowy koszt przeróbki gości były U5000 i U20. wersji 4×4 do 6×6 przekracza wartość samego samochodu.

9/2013 TTruckruck&VVanan 41 DDOSTAWCZEOSTAWCZEPPrezentacjarezentacja www.truck-van.pl

Bagażnik dachowy można szybko złożyć, Dzięki otworowi w przegrodzie można Łatwa do czyszczenia wykładzina co zmniejszy opory powietrza podczas jazdy bezpiecznie przewozić przedmioty o długości nawet 3,4 m podłogowa jest odporna na oraz obniży wysokość całkowitą. w wersji o większym rozstawie osi. uszkodzenia i zabrudzenia. Pod dyktando Opracowując Transita Custom, Ford postanowił zapytać najbardziej zainteresowanych – poten- cjalnych użytkowników – czego im brakuje w jednotonowych furgonach. Na tej podstawie wprowa- dzono udogodnienia w przedziale ładunkowym, które poprawiły jego funkcjonalność.

odczas prac nad Transitem Custom z klientami. Po odbyciu jazd z użytkow- załadunku lub wyładunku towarów przy- starano się stworzyć przestronną ła- nikami i wysłuchaniu ich uwag oraz spo- padkowemu poruszeniu drzwi. Pdownię. Wiele uwagi poświęcono strzeżeń, zespół ds. innowacji opracował Po przeniesieniu zgodnych ze standar- konstrukcji przegrody oraz ścian bocznych, nowe rozwiązania. Użytkownicy je ocenili dami DIN oraz ISO zaczepów i punktów dzięki czemu udało się opracować optymal- i na tej podstawie wyłoniono te, które osta- mocowania na ściany boczne, na podłodze ny kształt i rozmiar przedziału towarowego. tecznie trafi ły do produkcji seryjnej. przedziału bagażowego nie ma żadnych Wersja z krótszym rozstawem osi pomieści Wśród nich znalazła się uchylna klapa elementów utrudniających składowanie 6 m3, a z dłuższym rozstawem osi – 6,8 m3. w przegrodzie, która umożliwia bezpiecz- ładunku lub miejsc trudnych do wyczysz- Obydwie zabiorą trzy europalety z ładun- ny transport długich przedmiotów (do 3 m czenia. Na wzór rozwiązań stosowanych kiem o wysokości do 1 m. w wersji z krótszym rozstawem osi i do w pikapach, wykładzinę w Transicie Custom Skrzynię ładunkową zaprojektowano, 3,4 m w wersji długiej), takich jak rury czy wykonano z wytrzymałego materiału, ide- biorąc pod uwagę przedmioty zwyczajo- drabiny. Zamykany otwór o wymiarach alnie dopasowując go do kształtu wnętrza wo przewożone przez użytkowników, np. 596×205 mm w dolnej części przegrody pojazdu. Dodatkowo w przedziale ładun- drabinki, skrzynki narzędziowe itd. Dzięki umożliwia przewożenie długich ładunków kowym umieszczono korytko o wysokości temu udało się uzyskać dużą funkcjonal- na podłodze, w zabezpieczonej dodatko- 80 mm. Wykładzina jest nie tylko łatwa do ność i wygodę użytkowania przestrzeni wej przestrzeni pod podwójnym przednim posprzątania, ale także chroni stalową pod- ładunkowej. fotelem. łogę pojazdu przed uszkodzeniami. Cztery Szerokość nadwozia między nadkolami Kolejnym rozwiązaniem dostępnym wydajne, diodowe lampy przestrzeni ładun- w Fordzie Custom wynosi 1390 mm, co w opcji jest składany bagażnik dachowy kowej, zapewniają odpowiednie oświetlenie. pozwala na składowanie i transport szero- zintegrowany z konstrukcją dachu. Trzy Przez 48 lat sprzedano 7 mln Transitów kich ładunków. Przesuwane boczne drzwi poprzeczne drążki osadzono w otworach w 118 krajach na 6 kontynentach. Teraz ten o otworze załadunkowym 1320×1030 mm, montażowych panelu dachowego. Można wynik może się znacznie poprawić, gdy do ułatwiają dostęp do wnętrza. Dodatkowym je składać i rozkładać wedle potrzeb. Ba- najnowszego modelu – Custom dołączy jesz- atutem jest możliwość przewożenia wielko- gażnik dachowy wytrzymuje obciążenie cze Courier. Ford będzie dysponował pełną formatowych płyt budowlanych o wymia- do 130 kg. gamą dostawczych pojazdów, dzięki czemu rach 2440×1220 mm, w pionie lub poziomie. Bezpieczne zablokowanie tylnych drzwi będzie mógł mocno zawalczyć o rynek. ▐ Możliwości transportowe zostały do- po otwarciu (w pozycji 90°) zapewnia sys- KD datkowo zwiększone dzięki konsultacjom tem ograniczników. Zapobiega on podczas Fot. Ford

42 TTruckruck&VVanan 9/2013 ±ZU]HĞQLD .DUOVUXKH7UDGH)DLU&HQWHU | ZZZQXIDPGH

FLĊĪDUyZNL_SRMD]G\WUDQVSRUWRZH_SU]\F]HS\L]DEXGRZ\_F]ĊĞFLLDNFHVRULD DDOSTAWCZEOSTAWCZETTestest www.truck-van.pl

Podatek od wzbogacenia Łatwiej wiedzieć, co dobre, gdy nie trzeba liczyć wydatków. Porównujemy wyjątkowe wersje Berlingo i Caddy, które mogą zakasować każdego „crossovera”.

itroën należy do pionierów i… lide- w efektownej, chromowanej oprawie. Ten Edition 30 uwypuklona sterylnym, białym rów w swoim segmencie! Volkswagen zaskakujący element współbrzmi z lśnią- malowaniem i kontrastowymi, czarnymi Czjawił się ze zwłoką, za to miał „twarde cym wlotem powietrza, ukształtowanym dodatkami. W jubileuszowym aucie do- dowody” na swoją przewagę w postaci dużej pośrodku w znak fi rmowy – „podwójne stępne są też: żółty, zielony, srebrny i czar- ładowni i wysokiej ładowności. W gronie szewrony”. Eklektyczny i urozmaicony ny. Efektowne, 17-calowe felgi „Budapest” małych dostawczaków był tym ponurym, ale Citroën syci zmysł estetyczny kierowcy współgrają z wąską szczeliną wlotu powie- niezawodnym. Citroën zachęcał wdziękiem, i gubi swoje rozmiary w spektaklu świa- trza nad zderzakiem. Wprowadzono ją pod a silniki miał wcale nie gorsze. tła, cienia i igrających ze sobą, drobnych koniec 2010 r. Wówczas Caddy upodobnił Na rynku jest już druga generacja Ber- form. Sylwetkę przenika sugestia pewnych się do Golfa i innych Volkswagenów od- lingo, podczas gdy Caddy jest póki co sys- zdolności terenowych auta, choć podwozie wołujących się do rysów klasycznych już tematycznie modernizowany. Nadrabia i układ napędowy temu przeczą. modeli z lat 70. i 80. Edition 30 upamiętnia dystans za pomocą modyfi kacji w układzie Volkswagen to autostradowy ścigacz. trzydziestą rocznicę pojawienia się Caddy napędowym oraz wydłużającej się listy Silnik i sylwetka są tu zgodne, choć tylne na rynku europejskim. Warto wspomnieć, opcji. Silniki i gadżety są najważniejsze zawieszenie ze sztywną belką na resorach że samochód, który dał początek temu w wariantach osobowych. Za ich pomocą wywołuje pewien zgrzyt. Jeśli kierowca modelowi był sprzedawany od rocznika kusi się klienta. Dlatego niemłody Caddy nie uprawia jazdy ekstremalnej, nie ma 1979 w Ameryce Północnej jako Volkswa- w wyjątkowej wersji Edition 30 Trendline to zresztą większego znaczenia. Obła, wy- gen Rabbit Pick-up, czyli towarowa wersja może powalczyć o rząd dusz z nowszym gładzona bryła nadwozia jest w odmianie hatchbacka znanego u nas jako Golf. Berlingo w niemniej niecodziennej od- mianie Multispace XTR. Składane i wyjmowanie siedzenia pozwalają powiększyć przestrzeń na bagaż do 3 m3, w Caddy nawet odrobinę więcej. Tylna kanapa Volkswagena jest dzielona w proporcji 2:1. Bonjour czy Guten Tag? W Citroënie są trzy, indywidualne fotele.

Obydwa samochody są w wariantach standardowych, krótkich. Choć plan bu- dowy ze zblokowanym przednim napę- dem jest identyczny, a wymiary zbliżone, Citroën i Volkswagen mają zupełnie inny charakter. Bogate wyposażenie dodatkowe jeszcze go uwypukla. Francuskie auto ma nowocześniejszy, bogatszy styl. Głębokie przetłoczenia i okna z pościnanymi narożami wnoszą artystyczny niepokój. Charakterystyczny zderzak z jasnym panelem na dole ofl an- kowany jest przez światła przeciwmgielne

44 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl TTestest DDOSTAWCZEOSTAWCZE

fantazyjne także w środku. Unikatowe są okrągłe tunele pod identycznie wygląda- jącymi wlotami powietrza pośrodku de- ski rozdzielczej. Ich obecność uzasadnia niemal wyłącznie chęć zadośćuczynienia elegancji, wypracowania swoistego ryt- mu w architekturze otoczenia kierowcy. Walory funkcjonalne są ograniczone, ale tym większa frajda, gdy znaleźć dla tych „dziur” ciekawe zastosowanie. Pierwsze, co przychodzi do głowy to wrzucenie tu dokumentów zwiniętych w rulon, ale pomysłowość użytkowników Citroëna z pewnością sięga dalej. Samochód był wyposażony w przeszklo- ny dach Modutop oraz biegnącą pod nim środkiem półkę z nawiewami i rozpylaczem zapachów. Ten awangardowy i niezwy-

Citroën Berlingo Volkswagen Caddy Multispace XTR Edition 30 Trendline Dmc (kg) 2065 2200 Masa własna (kg) 1549 1492 Objętość bagażnika do poziomu półki/maksymalna (dm3) 675/3000 750/3030 Wysokość podłogi ładowni nad jezdnią (mm) 592 575 Wymiary tylnych drzwi w świetle: szerokość/wysokość (mm) 1100/1250 1185/1134 Rozstaw osi (mm) 2728 2681 Długość/szerokość/wysokość (mm) 4380/1810/1862 4406/1794/1866 Średnica zawracania (m) 11 11,1 Liczba miejsc 5 5 Silnik HDi 115 2,0 TDi 125 Liczba cylindrów 4 4 Pojemność (cm3) 1560 1968 Moc maksymalna (KM/kW/obr/min) 115/84/3600 170/125/4200 Maksymalny moment obrotowy (Nm/obr/min) 240/2000 350/1750÷2500 Liczba biegów/typ skrzyni 5/ręczna 6/zautomatyzowana DSG Prędkość maksymalna* (km/h) 172 196 Średnie zużycie paliwa* (l/100 km) 5,3 6,5 Wartość RV** po 3 latach użytkowania i 90 tys. przebiegu 39,2% 55% * według danych producenta **Źródło: Eurotax

W drogę czy do celu? kle „francuski” dodatek kosztuje 3200 zł. Nadaje wnętrzu niepowtarzalny charak- Za stylizacją karoserii podąża nie tylko ter, ale jego użyteczność jest ograniczona. wystrój wnętrza, ale również pewne cechy Niektórym może wręcz przeszkadzać. Na użytkowe obu samochodów. Berlingo jest

Fantazyjna deska Citroëna jest zupełnie inna niż konformistyczna w Volkswagenie. Obie są jednak czytelne i wygodne. W Caddy kierowca szybciej „zrasta się” z autem, Citroëna trzeba najpierw poznać, chcąc korzystać ze wszystkich możliwości, jakie oferuje.

9/2013 TTruckruck&VVanan 45 DDOSTAWCZEOSTAWCZETTestest www.truck-van.pl

pewno jest idealny do przechowywania Ser czy kiełbasa? Święto miłośników poduszek czy pluszaków. Pod dachem na wysokości ładowni jest opuszczana, szero- Citroën ustępuje Volkswagenowi o włos aut PRL-u ka, płaska kuweta. Pełny dostęp do niej jest objętością przestrzeni bagażowej. Jednak możliwy z tyłu, po otwarciu klapy bagażni- w obu autach ładownia ma regularny kształt 21 września w Nysie ka. Drobniejsze przedmioty można wkła- i można ją powiększyć w ten sam sposób: dać z wnętrza, przez zakrywane szczeliny. wystarczy złożyć lub wyjąć tylne fotele. odbędzie się po raz drugi Dodatkowe skrytki są w podłodze, a pod Z tym, że Berlingo ma w drugim rzędzie ZLOT NYSEK. Impreza tradycyjnie fotelem kierowcy jest szufl ada. Między trzy, pojedyncze fotele, z którymi poradzi obfitować będzie w atrakcje przednimi siedzeniami jest wyjmowany, sobie jeden człowiek, a Caddy kanapę dzie- artystyczne, kulturalne uniwersalny schowek. loną w stosunku 2:1. Samochody mają po Na oparciach przednich foteli znalazły dwie pary przesuwanych drzwi oraz uchy- i współzawodnictwo, które ukażą się rozkładane stoliczki z otworem na ku- lane ku górze klapy z tyłu. W aucie francu- potencjał pojazdów należących bek. W wariancie XTR należą do standardu. skim klapa jest lżejsza. Wyposażono ją rów- do uczestników Zlotu. W połączeniu z półką pod dachem nadają nież w otwierane okno, przez które można Citroënowi klimat autokarowo-samoloto- dostać się do wnętrza, aby szybko tam wło- wy. Auto oddaje zresztą do dyspozycji pięć, żyć coś niedużego i lekkiego. Np. parasol. II Ogólnopolski Zlot Nysek pełnych miejsc do siedzenia. Środkowy fo- Klapa Volkswagena jest wielka i masywna. Termin: 21.09.2013 tel z tyłu jest pełnowymiarowy. Chcąc skorzystać z bagażnika, trzeba ją Start godz.: 11:00 Wobec francuskiej feerii akcesoriów jak otwierać zawsze, a zamknąć czasem cięż- Miejsce: Nysa, ul. Wolności, z Juliusza Verne’a, Volkswagen jest prosty ko. W obydwu samochodach przewidziano była zajezdnia MZA i ubogi jak stodoła. Za to trudniej w nim uchwyty do mocowania ładunku. Citroën coś zgubić. Schowków jest mniej, ale są ma również składaną siatkę do rozpinania tam, gdzie można się ich spodziewać. Tyl- za zagłówkami siedzeń. Do Caddy można na kanapa to szeroka, prosta „ławka”, która zamówić podobną siatkę oraz ruchomą zaniedbuje nieco środkowego pasażera. podłogę ładowni, która po wysunięciu wy- Tapicerka jest wykonana częściowo z al- trzymuje 80 kg. Widoczny na zdjęciach eg- cantary. Wnętrze wypełnione formami re- zemplarz jej nie ma. gularnymi, w różnych odcieniach szarości, Podczas jazdy potwierdzenie znajdują tchnie spokojem. obiegowe opinie o zachowaniu aut fran- Citroën to samochód globtrotera, dla cuskich i niemieckich. Citroën jest dość którego podróż z jej bogactwem zmiennych miękki, wrażliwy na podmuchy wiatru krajobrazów i napotykanych ludzi może być z boku. W długiej trasie przydałby się szó- celem samym w sobie. Volkswagen to przede sty bieg. Program Imprezy: wszystkim sposób na dotarcie do celu z wy- Volkswagen lubi szybkie tempo. Skła- korzystaniem drogi, a najlepiej autostrady. da się na to dość twarde zwieszenie oraz ▐ Zbiórka uczestników zlotu na terenie byłej za- jezdni MZK przy ul. Wolności Plusy i minusy ▐ Krótki przejazd uczestników przez Nysę ▐ Opcjonalnie – wjazd na teren byłej fabryki Volkswagen Caddy Edition 30 Trendline FSD / Nysa Motor Citroën Berlingo Multispace XTR ▐ Wybór najstarszej Nyski na zlocie ciekawa sylwetka staranne, ponadczasowe wykończenie ▐ Uhonorowanie kierowcy Nyski, który przyje- oszczędny silnik zautomatyzowana skrzynia DSG chał z najdalszego zakątku Polski wygodne zawieszenie dobre własności jezdne ▐ Przeciąganie Nyski liną holowniczą ▐ Konkurs wiedzy o samochodach rodem wrażliwość na boczny wiatr wysoka cena z Nysy brak szóstego biegu stosunkowo duże martwe pole ▐ Wystawa pojazdów przybyłych na zlot płytkie kieszenie z prawej strony ▐ Nagroda dla najlepiej przebranej osoby w sty- w drzwiach ciężka klapa bagażnika lu PRL-owskim ▐ Wręczenie nagród / gadgetów pamiątkowych/ dla uczestników Zlotu ▐ Koncerty lokalnych zespołów: Mikee APG, Stan, Na Fali

Obydwa samochody mają unoszoną klapę. W Berlingo ma ona otwierane okno, poręczne w ciasnych miejscach.

46 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl TTestest DDOSTAWCZEOSTAWCZE

Caddy, który ma pełny tunel środkowy, jest bardziej „osobowy”. Przeszklony dach Modutop w Citroënie jest bardzo efektowny. Odczuwa się to również w charakterystyce podwozia i układu napędowego. We wnętrzu uzupełnia go półka biegnąca środkiem. Ponadto z przodu Citroën z dźwignią zmiany biegów na tablicy rozdzielczej i wyjmowanym jest typowa półka nad szybą, a z tyłu uchylana kuweta na płaskie, schowkiem między fotelami ma cechy auta dostawczego. Nie przepada lekkie rzeczy. Dach Caddy to „pustynia”. W wersji Edition 30 został również za tak wysokimi prędkościami, jak Volkswagen. polakierowany na czarno. Oba auta mają relingi.

układ napędowy z mocniejszym o po- wynik wpłynęła naturalnie większa po- cją telefonu czy różnego typu nośników łowę silnikiem i zautomatyzowaną, sze- jemność volkswagenowskiego diesla. pamięci z systemem „rozrywkowym” sa- ściobiegową skrzynią DSG. Caddy za- Bogate wersje samochodów dostaw- mochodu. Berlingo i Caddy są poręczne chowuje się pewnie, a silnik daje o sobie czych są tyleż atrakcyjne, co niedoceniane. w mieście i nie męczą w długiej podróży. znać hałasem dopiero po przekroczeniu Berlingo Multispace XTR i Caddy Edition Pod względem funkcjonalnym mają prze- 120 km/h. Obydwa auta pokonały w na- 30 Trendline są wszechstronne, a ich wy- wagę nad wieloma kombi, SUV-ami i nad szych rękach podobne dystanse, w dużej posażenie może zadowolić kierowców, każdym właściwie „crossoverem”. Może mierze po drogach ekspresowych i au- którzy chcą auto nie tylko praktyczne, ale więc warto przełamać stereotypy i pomy- tostradach. Wg wskazań komputera po- również wygodne i nie pozbawione swo- śleć o aucie, które nie udaje uniwersalnego, kładowego Berlingo zużył 7,5 l/100 km istego stylu. Wybór multimediów w obu ale takie naprawdę jest. ▐ przy średniej prędkości 84 km/h, a Caddy modelach jest szeroki i pozwala korzystać Michał Kij 7,6 l/100 km przy średniej 73 km/h. Na z wielu udogodnień, związanych z integra- Fot. K. Dziewicka, M. Ganiec

Międzynarodowa Wystawa Rolnicza 2013 XV Dla rolnika. Dla natury.

20-23 września 2013 r. Bednary koło Poznania, gmina Pobiedziska

WSTĘP WOLNY t
OBKXJǗLT[B
LPNQMFLTPXB
XZTUBXB
SPMOJD[B
X
&VSPQJF t
PGFSUB
XT[ZTULJDI
D[P’PXZDI
QSPEVDFOUØX
NBT[ZO
J
VS[njE[Fǩ
SPMOJD[ZDI BEZPŁATNY PARKING t
CPHBUZ
QSPHSBN
QPLB[ØX
NBT[ZO
X
QSBDZ
OB
QPMFULBDI
QPLB[PXZDI
J
SJOHV
PQSZTLJXBD[Z DARMOWY KATALOG WYSTAWY t
QSF[FOUBDKF
OPXPǴDJ t
ö
OB’Z
LPOLVSTØX
.FDIBOJL
OB
.FEBM
.’PEZ
.FDIBOJL
OB
.FEBM
4FSXJT
OB
.FEBM DOFINANSOWANIE DOJAZDÓW GRUPOWYCH 8ZTUBXB
D[ZOOB
QJnjUFL

OJFE[JFMB

00

00 www.agroshow.pl QPOJFE[JB’FL

00

00
%[JFǩ
EMB
1SPGFTKPOBMJTUØX

Polska Izba Gospodarcza Maszyn i Urządzeń Rolniczych Patronat Organizator ul. Poznańska 118, 87-100 Toruń, Honorowy tel. 56/ 651 47 40, fax 56/ 651 47 44, [email protected] MMAGAZYNAGAZYNMMasteraster TTruckruck www.truck-van.pl

Każdego coś przyciąga

Zlot Master Truck staje się miejscem spotkań nie tylko fanów tuningu, ale w ogóle motoryzacji.

amiłowanie do życia w drodze łączy tylko Scanii, która jednak tradycyjnie przypadł w udziale Scanii. Otrzymał go wielu ludzi. Zlot odbywający się od dominowała wśród stuningowanych po- zestaw z przyczepą „Indian”, należący Ztrzech lat w nowym miejscu, na aero- jazdów, jakimi przyjechali uczestnicy do szwedzkiej fi rmy budowlanej T Gah- klubowym lotnisku w Polskiej Nowej Wsi zlotu. Główny laur, tytuł „Master Truck” nes Åkeri AB. „Najładniejszą Ciężarów- koło Opola wzbogaca swoją formułę. Przy- bywają różnorodne pojazdy, a coraz więcej ekspozycji ma charakter komercyjny. Te- Najpiękniejsza na zlocie. Scania „Indian” ze Szwecji zdobyła nagrodę główną. goroczna, dziewiąta edycja miała miejsce w upalny weekend 19-21 lipca.

Komu, komu?

Firmy traktują zlot jako pretekst do po- chwalenia się ofertą. Nie tak ofi cjalny jak tar- gi, a gromadzący w dużej mierze ludzi, któ- rzy do transportu podchodzą emocjonalnie i mogą stać się dobrymi klientami. Wyma- gającymi, ale wiernymi. Jak nie dziś, to jutro. Dlatego „Wielka Siódemka” zjawia się w komplecie. W tym roku zabrakło

48 TTruckruck&VVanan 9/2013 www.truck-van.pl MMasteraster TTruckruckMMAGAZYNAGAZYN

Volvo rozstrzygnęło polski finał konkursu „Driver’s Fuell Challenge”. Wygrał Stanisław „Najlepsza Pomoc Drogowa”, Mierzejewski z firmy PUH Stanisław Mierzejewski z Ostrołęki. W październiku będzie Mercedes firmy Tytan. reprezentował nasz kraj w Wielkim Finale na torze Grobnik w Chorwacji, gdzie zawalczy o tytuł najlepszego kierowcy Rynku Europy Centralno-Wschodniej Volvo Trucks. ką z Polski” została Scania „Hot Rod” 40 lat oraz efektownie stuningowanego, Stas również dostrzegli potencjał tkwiący fi rmy Repiński. W innych kategoriach 750-konnego poprzedniego FH z fi rmy w opolskiej, masowej imprezie. też brylowały Scanie, choć niekoniecz- Margo z Namysłowa. Sobotni wieczór im- nie na pierwszych miejscach. „Cięża- porter wybrał na fi nał polskiej edycji kon- Dziki i animowany rówką Publiczności” został Mercedes kursu ekonomicznej jazdy „Driver’s Fuell Actros Grupy Producentów Owoców Challenge”. Najlepszym kierowcą okazał Spora część tuningowanych samocho- i Warzyw T. Mularski z Kłodawy, a „Fa- się Stanisław Mierzejewski z Ostrołęki. dów, które odwiedzają Master Truck to worytem Dzieci” Volvo FH „Scooby- Iveco, reprezentowane przez śląskiego uczestnicy poprzednich edycji. Nowości Doo” fi rmy Euro Trans Pawła Lutostań- dilera, spółkę Siltruck prezentowało kom- nie są liczne, ale zjawiają się regularnie. skiego z Łomży. pletną gamę, ze Stralisem Hi-Way, który Przykładem zwycięski „Indian” czy na- W tym roku mocną konkurencję dla szczyci się tytułem „Truck of the Year 2013” grodzona wyróżnieniem fl ota fi rmy Euro stuningowanych pojazdów stanowiły no- oraz zmodernizowanym niedawno Trak- Trans. Volvo „Scooby-Doo” miało do to- wości, prezentowane przez importerów. kerem. Mercedes, wierny zasadzie „pracy warzystwa „efh acze” ze Strusiem Pędzi- Największą niespodzianką była świeżuteń- u podstaw ku krzewieniu postaw (wobec wiatrem i Królikiem Bugsem. Firma ma ka gama Renault Trucks. Zlot był pierwszą marki)” uzupełnił pokaz aktualnych mo- też poważniejsze ciężarówki, wśród nich okazją w Polsce, aby debiutantów spod deli konkursami dla najmłodszych i trochę FH oparte na motywach z fi lmów Quen- znaku rombu obejrzała szeroka publicz- starszych. Oczywiście z nagrodami. Przez tina Tarantino oraz znaną z minionych lat ność. Francuzi, najwyraźniej nie mogą trzy dni miał u siebie kolejki chętnych „Maczetę”. żyć bez rewolucji i znów jej dokonali. Nie sprawdzić się w układaniu ściennych puz- „Najładniejszym Vanem Zlotu” wybra- ma już Midlum, Premium ani Magnum, zli i w innych konkurencjach. no Fiata Ducato ze Strusiem Pędziwia- a w zamian są długodystansowe T, bu- Grupa Wanicki, sprzedająca DAF-y trem, który uzupełnił barwną fl otę fi rmy dowlane C, terenowe K i dystrybucyjne D i szereg innych pojazdów, nie tylko na- Dara z Katowic. (patrz: Truck & Van 7-8/2013). Efektowna ziemnych, uzupełniła portfolio o Tatrę Wśród rozpowszechniających się tech- stylizacja ma wzmocnić image, a także od- Phoenix. Czeska marka jest niby dobrze nik tuningowania pojawiły się „szyte na różnić Renault od Volvo, z którym teraz u nas znana, ale jej najnowsze modele dla miarę”, bardzo czasem fi nezyjne, metalo- dzieli ono już nie tylko silniki, ale prawie większości stanowią kompletną egzotykę. we ozdoby, zarówno drobne, jak i duże, wszystkie kabiny. Wytwórcy naczep i zabudów, w tym w postaci „kangurzyc”. Nowością, przy- Volvo ze swej strony pokazało nowe Bemet, InterCars (Feber), Kässbohrer, najmniej w ciężkich pojazdach jest „stic- FH, w towarzystwie modelu F88 sprzed KH-Kipper, Kraker Trailers, Mega oraz

Nagrodzony w kategorii vanów Polski i świetnie odrestaurowany. Star 25 Tatra Phoenix uzupełniła ofertę Grupy Wanicki. Fiat Ducato „Struś Pędziwiatr” z rzadką dziś, uproszczoną kabiną N23 przegrał Mimo burzliwych losów w ostatnim ćwierćwieczu, firmy Dara z Katowic. w klasie oldtimerów o włos ze Scanią 111. czeska marka utrzymuje się na powierzchni.

9/2013 TTruckruck&VVanan 49 MMAGAZYNAGAZYNMMasteraster TTruckruck www.truck-van.pl

Stanisław Mierzejewski na najwyższym podium

W polskim finale konkursu na najekonomiczniejszego kierowcę ciężarówki, organizowanym przez Volvo Trucks, najlepszy wynik uzyskał Stanisław Mierzejewski z Ostrołęki. Przed nim Wielki Finał w październiku, podczas którego zmierzy się z najlepszymi kierowcami regionu. American La France wyróżniony tytułem „Najładniejszego Wozu Strażackiego”. Konkurs The Drivers’ Fuel Challenge rozgrywany Ma prawie 80 lat! Kondycja do pozazdroszczenia. jest w ramach Rynku Europy Centralno-Wschodniej Volvo Trucks. Mogą w nim brać udział wszyscy kie- rowcy, niezależnie od swojego wieku czy marki sa- ker bomb”, czyli naklejka zadrukowana zycję „Najładniejszego Oldtimera” zajął mochodu ciężarowego, jakim jeżdżą na co dzień. gęsto małymi, przypadkowo rozmiesz- Star 25 odbudowany z pietyzmem przez W połowie października zwycięzcy z poszcze- czonymi obrazkami, naśladującymi setki tyską fi rmę Epo Trans Logistic. Bezgra- gólnych krajów rynku spotkają się na torze Grobnik, maleńkich naklejek. niczna gościnność organizatorów przy- w Chorwacji, gdzie podczas Wielkiego Finału powal- Wśród tematyki zdobniczej nie ma znała pierwsze miejsce Scanii 111 Ulli przełomu. Najwięcej jest motywów fi lmo- Gotzensa z Niemiec. Szkoda Stara. Pamię- wych i z Dzikiego Zachodu. Sporo kreskó- tają o nim tylko kierowcy i fani polskich wek, kuszące panie w odwrocie. Jeśli kuszą samochodów. MAN się odcina. to bywają uzbrojone. „Najlepszą Pomocą Drogową” miano- wano Mercedesa Atego „Starcie Tytanów” Czym chata bogata fi rmy Tytan z Kędzierzyna-Koźla. „Naj- ładniejszym Wozem Strażackim” został Tytuł „Najlepszego Pojazdu Amerykań- American La France z 1934 r., należący do skiego” w klasie powyżej 7,5 t przypadł Gintera Gogolina z Pietrowic Wielkich. w udziale Kenworthowi W900 „Silicone Wspaniale zachowana maszyna, która słu- Od lewej: Jacek Polaszyk (25,18 l/100 km, czas: 25:11), Stanisław Mierzejewski Express” z Finlandii. W klasie lżejszej żyła w straży dziesiątki lat. Tak naprawdę (24,55 l/100 km, czas: 23:34) i Paweł Ozimek otrzymał go Chevrolet Express Sebastiana zasługująca na pierwsze miejsce również (24,55 l/100 km, czas: 23:50). Pióro. Obecność aut zza oceanu jest co- w kategorii oldtimerów i pojazdów ame- raz liczniejsza. Przybywa również moto- rykańskich. czą o tytuł najlepszego kierowcy w regionie i atrak- cyklistów „w stylu western”. Pojawiają się 9. zlot przeszedł do historii. Za rok ju- cyjne nagrody: samochód osobowy Volvo V40 oraz najprawdziwsze „ikony” amerykańskiej bileuszowy, 10. Czy zapisze się w pamięci dla firmy – voucher Volvo o wartości 10 tys. euro. motoryzacji. W tym roku był to żółty au- uczestników złotymi zgłoskami? ▐ Polskie eliminacje rozpoczęły się w kwietniu tobus szkolny International, który zapra- Michał Kij br. Wzięło w nich udział 746 kierowców, spośród szał na zlot American Cars Mania w Mi- Fot. M. Kij, K. Dziewicka których 20 najlepszych walczyło o tytuł mistrza liczu oraz Chevrolet Caprice w barwach i szansę zmierzenia się w towarzystwie między- policji Los Angeles. Relację ze Zlotu Master Truck narodowym. Podczas finału uczestnicy mieli do Osobną kategorię stanowią wozy stra- można zobaczyć w programie „Na Osi” dyspozycji ciągnik siodłowy Volvo FH 4×2 z silni- żackie, pomoce drogowe i zabytki. Wśród na antenie TVN Turbo. Zapraszamy do oglądania. kiem o mocy 500 KM i zautomatyzowaną skrzynią tych ostatnich rozczarowującą, drugą po- biegów Volvo I-Shift, sprzęgnięty z obciążoną na- czepą Krone (masa zestawu wynosiła 37 t). Kierowcy pokonywali jednakową trasę o długo- Zlotowa weteranka, Scania Niezwykły Peterbilt 359 z podwójną sypialnią ści ok. 22 km. Trzeba było przejechać ją w okre- „Severni Hvezda” znów wróciła należący do Norwega Geir Andre Andersena ślonym czasie, zużywając jak najmniejszą ilość do domu z pucharem. Tym razem przegrał z fińskim Kenworthem W900. Wśród za „Najlepsze Oświetlenie”. pojazdów amerykańskich zajął drugie miejsce. paliwa. Pomiaru zużycia paliwa dokonywano przy pomocy systemu Dynafleet. Stanisław Mierzejewski z firmy PUH Stanisław Mierzejewski w rundzie finałowej osiągnął naj- lepszy wynik: zużycie paliwa na poziomie: 24,55 l/100 km oraz czas przejazdu: 23:34 minuty. Czynnikiem rozstrzygającym o zwycięstwie był czas przejazdu, ponieważ zdobywca drugiego miejsca – ubiegłoroczny mistrz Paweł Ozimek z firmy EPO-Trans Logistics S.A., uzyskał iden- tyczne zużycie paliwa, ale jechał dłużej. ▐ Fot. Volvo

50 TTruckruck&VVanan 9/2013 NOWY NOWA GAMA RENAULT TRUCKS renault-trucks.pl

Renault Trucks SAS z kapitałem 50 000 000 € - 954 506 077 RCS Lyon 50 000 000 € - 954 506 077 RCS Lyon kapitałem SAS z Renault Trucks 05/2013. przez: © Renault Trucks- Zdjęcia udostępnione

PRZYNOSI ZYSK PRZYNOSI POJAZD CIĘŻAROWY POJAZD