Hii ni Nakala ya Mtandao (Online Document) BUNGE LA TANZANIA _____________ MAJADILIANO YA BUNGE ____________ MKUTANO WA NANE Kikao cha Arobaini – Tarehe 3 Agosti, 2012 (Mkutano Ulianza Saa Tatu Asubuhi) DUA Naibu Spika, (Mhe. Job Y. Ndugai) Alisoma Dua HATI ZILIZOWASILISHWA MEZANI Hati zifuatazo ziliwasilishwa Mezani na:- WAZIRI WA MAMBO YA NJE NA USHIRIKIANO WA KIMATAIFA: Randama za Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Kimataifa kwa Mwaka wa Fedha, 2012/2013. NAIBU WAZIRI WA USHIRIKIANO WA AFRIKA MASHARIKI: Hotuba ya Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara ya Ushirikiano wa Afrika Mashariki kwa Mwaka wa Fedha, 2012/2013. MHE. MUSSA HASSAN MUSSA (K.n.y. MHE. EDWARD N. LOWASSA - MWENYEKITI WA KAMATI YA MAMBO YA NJE, ULINZI NA USALAMA): Taarifa ya Mwenyekiti wa Kamati ya Mambo ya Nje, Ulinzi na Usalama kuhusu utekelezaji wa Majukumu ya Wizara ya Ushirikiano wa Afrika Mashariki kwa Mwaka 2011/2012 pamoja na Maoni ya Kamati Kuhusu Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara hiyo kwa Mwaka wa Fedha, 2012/2013. MHE. RAYA IBRAHIM KHAMIS (K.n.y. MHE. EZEKIA D. WENJE - MSEMAJI MKUU WA KAMBI YA UPINZANI KWA WIZARA YA USHIRIKIANO WA AFRIKA YA MASHARIKI): Taarifa ya Msemaji Mkuu wa Kambi ya Upinzani juu ya Wizara ya Ushirikiano wa Afrika Mashariki Kuhusu Makadirio ya Mapato na Matumizi ya Wizara hiyo kwa Mwaka wa Fedha, 2012/2013. MASWALI NA MAJIBU Na. 315 Malipo ya Malimbikizo ya Wafanyakazi – Geita MHE. DONALD K. MAX aliuliza:- Wafanyakazi wa Wilayani wananyanyaswa sana na hawalipwi malimbikizo yao na wakati mwingine fedha zao zinapoletwa wanalipwa kidogo kidogo:- Je, ni lini wafanyakazi Wilayani Geita watalipwa mafao yao? Kwani malimbikizo hadi sasa yanafikia Sh. 484,000,000/=. NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (TAMISEMI) alijibu:- Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Donald Max - Mbunge wa Geita kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Naibu Spika, ni kweli kwamba wafanyakazi wa kada mbalimbali ambao sio Walimu katika Halmashauri ya Geita wana malimbikizo ya madai mbalimbali yanayofikia kiasi cha Sh. 484,000,000/=. Madai haya yanatokana na likizo, matibabu, masomo, uhamisho, posho ya kujikimu na mapunjo ya mishahara. Jumla ya watumishi wanaodai madai haya ni 456 na madeni haya tayari yamehakikiwa. Kwa mishahara pekee, tayari Serikali imelipa jumla ya Sh. 178,921,409/= kuanzia Septemba, 2011 hadi Machi, 2012. Aidha, madeni mengine yasiyotokana na mapunjo yamewasilishwa Hazina kupitia barua yenye Kumb. Na. GDC/DC.80/3/46 ya tarehe 16 Aprili, 2012 baada ya kufanyiwa uhakiki ili yalipwe. Mheshimiwa Naibu Spika, watumishi wa Idara ya Afya pekee katika Halmashauri hiyo ya Geita, walikuwa na madai ambayo yanafikia kiasi cha Sh. 115,151,381/=. Halmashauri kwa kuzingatia umuhimu wa kada hii, iliazimia kwamba deni hilo litalipwa kupitia fedha za matumizi mengineyo (OC) ambapo hadi sasa zimelipwa Sh. 77,082,779/= katika mwaka wa fedha 2011/2012. Katika robo ya kwanza ya mwaka 2012/2013 (Julai - Septemba), Halmashauri imepanga kulipa jumla ya Sh. 64,000,000/= kwa kutumia utaratibu huo. Madai haya yamekuwa yakilipwa kwa awamu kulingana na upatikanaji wa fedha. Mheshimiwa Naibu Spika, ili kudhibiti malimbikizo ya madeni ya watumishi, Serikali imetoa maelekezo kupitia Waraka wa Katibu Mkuu Kiongozi ambao ulianza kutumika tarehe 1 Mei, 2009 kwa waajiri wote kuhusu udhibiti wa ongezeko la madeni ya Serikali kwa Watumishi wa Umma. Msisistizo uliotolewa ni kwamba, kwa waajiri wasiwahamishe watumishi kama hakuna fedha. Kwa ajili hiyo, kutowapandisha vyeo watumishi bila kuwepo kwa Ikama na Bajeti ya mishahara na kuacha utaratibu wa kuwataka watumishi kujigharamia huduma mbalimbali kwa ahadi za kurejeshea fedha zao. Bajeti ya Serikali ni Cash Budget, hivyo fedha zinazotengwa zitumike kwa ajili ya malengo yaliyokusudiwa ili kuepuka kuzalisha madeni kwa Watumishi wa Umma. MHE. DONALD K. MAX: Mheshimiwa Naibu Spika, ahsante kwa kunipa nafasi tena. Namshukuru kaka yangu Naibu Waziri, Mheshimiwa Aggrey Mwanri. Lakini kinachonishangaza, nafikiri tunaelewa kitu gani kinachofanyika. Kwa sababu kama mishahara hewa ipo, sielewi kwa nini haya madeni yatokee na hii mishahara hewa sijui inatokea wapi! (a) Scales za mishahara zinaeleweka. Sasa kama scales za mishahara zinaeleweka, kwa nini haya mapunjo ya mishahara yawepo? Mtu asipate hela yake ya likizo na matibabu kwa sababu ndiyo vya msingi! Je, haya madeni kwa sababu yameanzia mbali, hao watu wanaolipa mishahara hewa wamechukuliwa hatua? (b) Matatizo haya haya yanajitokeza kwa wastaafu: Je, pana uwezekano wa kuifuta kabisa PSPF kwa sababu wastaafu wanahangaika mno huko? Ahsante sana. NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (TAMISEMI): Mheshimiwa Naibu Spika, kuhusu hii mishahara hewa inatoka wapi, mishahara hewa inatokana na kutokuwepo kwa uaminifu. Wewe unao watumishi 350, unasema mimi ninao watumishi 600. Ni hicho! Katika Halmashauri zetu, sisi tunachoambiwa hapa ni kwamba, tunatakiwa tuwe waangalifu na tuhakikishe kwamba tunadhibiti hali hiyo isijitokeze. Mheshimiwa Naibu Spika, ukishakuwa na watu ambao sio waaminifu wakakaa pale, kikundi cha watu kikakaa pale, kitakutengenezea tu orodha ya ajabu ajabu na ndiyo maana sasa tulichofanya ni kuhakikisha kwamba tunapitisha Halmashauri zetu, wote tumepitia kote, tukakaa pale tukasema; tena wakati fulani tulitaka hapa kutoa maelekezo kwamba tupitie dirishani kwanza ili tujue ni nani ambao hawatatokea pale dirishani. Ziko jitihada zinazofanyika kuhakikisha kwamba tunaondokana na tatizo hili. Waheshimiwa Wabunge, tunaomba tushirikiane wote kwa pamoja. Hela hizi ni walipa kodi wa Tanzania, wanalipa na haziwezi kulipwa tu hivi hivi. Zoezi hili linafanyika na wale watu wote ambao tumegundua kwamba wamefanya udanganyifu kule, wamechukuliwa hatua. Sasa kwa nini mapunjo haya yanajitokeza? Mapunjo haya yanayozungumzwa hapa yametokea toka mwaka 2009 mpaka sasa hivi tunavyozungumza hapa. Nataka nimwambie Mheshimiwa Max kwamba, Waziri wa Nchi, Mheshimiwa Hawa Ghasia alikwenda mpaka Geita na akafika pale na akaona kwamba kweli kulikuwa na haya madeni na ni genuine na ameagiza Serikali, kwa maana ya sisi Wizara hapa, kwamba tufuatilie kupitia Hazina. Mapunjo haya yametokea kwa sababu mtu anafanya reallocation. Unakuta wakati mwingine amepangiwa hapa, kwamba lipa hapa; hakulipa, amekwenda kulipa kitu kingine. Matokeo yake, yanayotokea ni haya. Ndiyo maana tunasema hapa, Mheshimiwa Rais mwenyewe wa Jamuhuri ya Muungano wa Tanzania alishasema, kama huna hela za kumhamisha mtumishi, usimhamishe. Sasa akishasema Mheshimiwa Rais pale na Serikali imesema hivyo, ni nani mwingine anaweza akafanya hivyo? Wewe unahamisha watu, unajua kwamba mimi sina hela za kuwahamisha, matokeo yake utapata hiki unachokiona hapa. Unawapandisha watu madaraja, huna hela za kuwapandisha madaraja, na ndiyo maana tumeisema hapa. La mwisho kuhusu hawa wastaafu, tatizo ambalo limejitokeza hapa ni kwamba hatuendi kwa ule utaratibu tunaoufahamu wote. Wakati mwingine wanalipwa katika kipindi cha miezi mitatu, miezi sita ndivyo tulivyosema. Lakini nasema kwamba kufuta jambo hili itakuwa ni unfair kwa sababu hawa watu ni watu ambao wametumikia Taifa kwa muda mrefu. Ukisema tuiondoe hii, sasa maana yake ni nini? Lazima tuendelee, kama kuna upungufu huu, tutaendelea kuondokana na huu upungufu ili waweze kusaidiwa. Na. 316 Ulipaji wa Karo za Shule Kupitia Benki MHE. ALPHAXARD K. N. LUGOLA aliuliza:- Jimbo la Mwibara ni miongoni mwa Majimbo nchini ambayo hayana Benki yoyote:- Je, ni sababu gani zinaifanya Serikali kuagiza ada zote za wanafunzi wa Sekondari zilipwe kupitia Benki wakati maeneo mengine yanafahamika kabisa kwamba hayana Benki? NAIBU WAZIRI, OFISI YA WAZIRI MKUU, TAWALA ZA MIKOA NA SERIKALI ZA MITAA (ELIMU) alijibu:- Mheshimiwa Naibu Spika, naomba kujibu swali la Mheshimiwa Alphaxard Kangi Lugola - Mbunge wa Mwibara kama ifuatavyo:- Mheshimiwa Naibu Spika, kutokana na changamoto zilizokuwepo katika ukusanyaji na matumizi ya ada za wanafunzi wa Shule za Sekondari, Serikali kupitia Waraka Na. 3 wa mwaka 2008 kuhusu utaratibu wa kulipa ada katika Shule na Vyuo vya Serikali ilitoa maelekezo kuwa malipo yote ya ada na michango iliyoidhinishwa yafanyike Benki katika akaunti za Shule au Chuo husika. Lengo lilikuwa kuhakikisha kuwa ada zinakusanywa, kutunzwa na kutumika kwa kuzingatia kanuni na taratibu za matumizi ya fedha za Umma. Changamoto zilizokuwepo ni pamoja na baadhi ya wanafunzi kutolipa ada ingawa wamepewa na wazazi na shule kutumia fedha za ada kabla ya kuziweka Benki. Mheshimiwa Naibu Spika, baada ya ugatuaji wa uendeshaji na usimamizi wa Shule za Sekondari kwenda kwenye Mamlaka za Serikali za Mitaa na kwa kuzingatia hali halisi ya uendeshaji, Shule za Sekondari za Kata katika Mamlaka za Serikali za Mitaa, Serikali ilitoa miongozo mbalimbali ikiwemo inayohusu utaratibu wa kukusanya maduhuli na kusimamia matumizi yake katika Shule za Sekondari ndani ya Halmashauri. Katika utaratibu huu, ulipaji wa ada unafanyika kama ifuatavyo:- · Wazazi walio karibu na huduma ya Benki watalipa ada Benki katika akaunti ya Shule na kuwasilisha Shuleni hati za malipo (pay in slip); · Wazazi walio mbali na huduma ya Benki watalipa ada Shuleni na kukatiwa Stakabadhi ya Halmashauri husika; · Uongozi wa Shule unawajibika kuandaa utaratibu wa kuziwasilisha Benki fedha zote zilizokatiwa Stakabadhi Shuleni kabla hazijatumiwa. Mheshimiwa Naibu Spika, ili kuwa na udhibiti wa makusanyo, Mkuu wa Shule anatakiwa kuwasilisha nakala ya pay in slip ya Benki na Revenue Collectors Cash Book Summary - RCCB na makusanyo