Szablon projektu dokumentacji Planu

Dokumentacja Planu zadań ochronnych obszaru Natura 2000 (PLB200002) „Puszcza Augustowska” w województwie podlaskim

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00 -00 -275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

2

Spis tre ści

1. Etap wst ępny pracy nad Planem...... 5 1.1 Informacje ogólne...... 5 1.2 Weryfikacja terenu obj ętego Planem...... 6 1.3 Mapa obszaru Natura 2000...... 8 1.4. Ustalenie przedmiotów ochrony obj ętych Planem...... 8 1.5. Opis zało żeń do sporz ądzenia Planu ...... 11 1.6. Organizacja procesu komunikacji z ró żnymi grupami interesu...... 14 1.7. Kluczowe instytucje/osoby dla obszaru i zakres ich odpowiedzialno ści ...... 15 1.8. Zespół Lokalnej Współpracy...... 21

2. Etap II Opracowanie projektu Planu ...... 23 Moduł A ...... 23 2.1. Informacja o obszarze i przedmiotach ochrony...... 23 2.2. Ogólna charakterystyka obszaru...... 26 2.3. Struktura własno ści i u żytkowania gruntów...... 29 2.4. Zagospodarowanie terenu i działalno ść człowieka ...... 29 2.5. Istniej ące plany/programy/projekty dotycz ące zagospodarowania przestrzennego...... 30 2.6. Informacja o przedmiotach ochrony obj ętych Planem wraz z zakresem prac terenowych ...... 42 2.6.1. Gatunki zwierz ąt i ich siedliska wyst ępuj ące na terenie obszaru...... 46 Moduł B ...... 54 3. Stan ochrony przedmiotów ochrony obj ętych Planem...... 54 4. Analiza zagro żeń ...... 59 5. Cele działa ń ochronnych ...... 62 Moduł C ...... 64 6. Ustalenie działa ń ochronnych ...... 64 7. Ustalenie działa ń w zakresie monitoringu stanu ochrony przedmiotów ochrony...... 90 8. Przesłanki sporz ądzenia planu ochrony...... 104 9. Wskazania do dokumentów planistycznych...... 104 10. Projekt weryfikacji SDF obszaru i jego granic ...... 105

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

3

11. Zestawienie uwag i wniosków ...... 113 12. Literatura ...... 116

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

4

1. Etap wst ępny pracy nad Planem

1.1. Informacje ogólne Nazwa obszaru Puszcza Augustowska Kod obszaru PLB 200002 Opis granic obszaru Plik shp– zał ącznik nr 1 SDF Plik PDF Standardowego Formularza Danych – zał ącznik nr 2 Poło żenie Województwo podlaskie, powiaty: augustowski, sejne ński, suwalski, gminy: Augustów ( miejska), Augustów (gmina wiejska), Lipsk, Nowinka, Płaska, Sztabin, Giby, Krasnopol, Sejny (gmina wiejska), Raczki, Suwałki (gmina wiejska), Suwałki miasto Powierzchnia obszaru (w ha) 134 377,7 ha (powierzchnia obj ęta projektem 118 430,9 ha) Status prawny Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków zatwierdzony Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. (Dz.U. Nr 229, poz. 2313), zmienione rozporz ądzeniem M Ś z dnia 05.09.2007r. (Dz.U. Nr 179, poz. 1275), zmienione rozporz ądzeniem M Ś z dnia 27.10.2008r. (Dz.U. Nr 198, poz. 1226), zmienione rozporz ądzeniem M Ś z dnia 12.01.2011r. (Dz.U. Nr 25, poz. 133) Termin przyst ąpienia do 08-03-2011 – Dyrektor Wigierskiego Parku Narodowego ogłosił zawiadomienie o przyst ąpieniu do sporz ądzania Planu sporz ądzenia Planu Termin zatwierdzenia Planu Koordynator Planu Adam Majer, (tel. 604 588 891 [email protected]) Planista Regionalny - Sprawuj ący nadzór Wigierski Park Narodowy, Krzywe 82, 16-402 Suwałki, tel. 87 563 25 40, [email protected] – do 1 stycznia 2012 r, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku, ul. Dojlidy Fabryczne 23, 15−554 Białystok, tel. 85 74 06 981, fax. 85 74 06 982, [email protected] – od 1 stycznia 2012 r.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

5

1.2. Weryfikacja terenu obj ętego Planem L.p. Typ i nazwa krajowej formy ochrony Typ dokumentu planistycznego Uzasadnienie wył ączenia cz ęś ci terenu z obszaru przyrody pokrywaj ącej si ę z Planem 1 Rezerwat przyrody Tobolinka Brak aktualnego planu ochrony. Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody 2 Rezerwat przyrody Pomorze Brak aktualnego planu ochrony. Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody 3 Rezerwat przyrody Łempis Brak aktualnego planu ochrony. Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody 4 Rezerwat przyrody Kukle Brak aktualnego planu ochrony. Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody 5 Rezerwat przyrody Perku ć Rozporz ądzenie Wojewody Podlaskiego Nr 6/08 Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy z dnia 14 sierpnia 2008 r. w sprawie ustanowienia o ochronie przyrody planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Perku ć” 6 Rezerwat przyrody Mały Borek Rozporz ądzenie Wojewody Podlaskiego Nr 8/08 Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy z dnia 14 sierpnia 2008 r. w sprawie ustanowienia o ochronie przyrody planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Mały Borek” 7 Rezerwat przyrody Staro żyn Brak aktualnego planu ochrony. Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody 8 Rezerwat przyrody Kuria ńskie Bagno Brak aktualnego planu ochrony. Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody 9 Rezerwat przyrody Kozi Rynek Nr 6/04 Wojewody Podlaskiego z dnia 11 marca Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy 2004 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony o ochronie przyrody dla rezerwatu przyrody „Kozi Rynek”, plan obowi ązuje do dnia 31 grudnia 2023 r. 10 Rezerwat przyrody Jezioro Kolno Rozporz ądzenie Wojewody Podlaskiego Nr 17/03 Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy z dnia 16 lipca 2003 r. w sprawie ustanowienia o ochronie przyrody planu ochrony dla rezerwatu przyrody ,,Jezioro Kolno'', plan obowi ązuje do 31 grudnia 2022 r. 11 Rezerwat przyrody Glinki Brak aktualnego planu ochrony. Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody 12 Rezerwat przyrody Stara Ruda Rozporz ądzenie Nr 3/04 Wojewody Podlaskiego Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie ustanowienia o ochronie przyrody

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

6

planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Stara Ruda”, plan obowi ązuje do dnia 31 grudnia 2023 r. 13 Rezerwat przyrody Jezioro Kalejty Brak aktualnego planu ochrony. Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy o ochronie przyrody 14 Rezerwat przyrody Brzozowy Gr ąd Rozporz ądzenie Wojewody Podlaskiego Nr 9/08 Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy z dnia 14 sierpnia 2008 r. w sprawie ustanowienia o ochronie przyrody planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Brzozowy Gr ąd” 15 Obszar Chronionego Krajobrazu Puszcza Rozporz ądzenie Nr 21/05 Wojewody Podlaskiego Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy i Jeziora Augustowskie z dnia 25 lutego 2005 r. w sprawie Obszaru o ochronie przyrody Chronionego Krajobrazu "Puszcza i Jeziora Augustowskie" 16 Obszar Chronionego Krajobrazu Rozporz ądzenie Nr 19/05 Wojewody Podlaskiego Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy Pojezierze Sejne ńskie z 25.02.2005 r. w sprawie Obszaru Chronionego o ochronie przyrody Krajobrazu ,,Pojezierze Sejne ńskie” ze zmianami zawartymi w Rozporz ądzeniu Nr 62/05 Wojewody Podlaskiego z 21.07.2005 r. 17 Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Nr 17/05 Wojewody Podlaskiego z dnia 25 lutego Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy Rospudy 2005 r. w sprawie Obszaru Chronionego o ochronie przyrody Krajobrazu „Dolina Rospudy” ze zmianami zawartymi w Rozporz ądzeniu Nr 60/05 Wojewody Podlaskiego z dnia 21.07.2005 r. 18 Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Rozporz ądzenie Nr 14/05 i 15/05 Wojewody Nie zachodz ą przesłanki okre ślone w art. 28 ust. 11 ustawy Biebrzy Podlaskiego z dnia 25 lutego 2005 r. w sprawie o ochronie przyrody Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Biebrzy ze zmianami zawartymi w Rozporz ądzeniu Nr 60/05 Wojewody Podlaskiego z dnia 21.07.2005 r.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

7

1.3. Mapa obszaru Natura 2000 Puszcza Augustowska

Mapa w zał ączniku nr 3

1.4. Ustalenie przedmiotów ochrony obj ętych Planem Przedmiot ochrony w obszarze Ocena liczebno ści populacji Kryteria Liczebno ść Aktualno ść , kompletno ść i stopie ń Kod Nazwa polska Nazwa SDF Wersja Po BirdLife wiarygodno ści danych łaci ńska 2004 SDF weryfik opracowa acji na przez GDO Ś 2011 A007 Perkoz rogaty Podiceps auritus D D D - - 1 l ęg na jez. Kolno, 1972 r. Nie uznano za przedmiot ochrony; A021 Bąk Botaurus stellaris C C C - 35-45m Inwentaryzacja 2010 A030 Bocian czarny Ciconia nigra B B C B2, C6 6-15p Inwentaryzacja 2010 A031 Bocian biały Ciconia ciconia D D D - 70-80p Inwentaryzacja 2010. Nie uznano za przedmiot ochrony A038 Łab ędź krzykliwy Cygnus cygnus B B D - 1os. (20 Inwentaryzacja 2010. Jeden stały osobnik na zimuj ących) jez. Wigry. Nie uznano za przedmiot ochrony A060 Podgorzałka Aythya nyroca D D D - - Brak informacji w literaturze i obserwacji. Nie uznano za przedmiot ochrony A072 Trzmielojad Pernis apivorus B B B C6 60-70p Inwentaryzacja 2010 A073 Kania czarna Milvus migrans C C C C6 6-10p Inwentaryzacja 2010 A074 Kania ruda Milvus milvus C C C A1, C1 1-5p Inwentaryzacja 2010 A075 Bielik Haliaeetus albicilla C C C C6 10-13p Inwentaryzacja 2010 A080 Gado żer Circaetus gallicus B B B - 0-1p Gniazdowanie obecne niepewne. A081 Błotniak stawowy Circus aeruginosus C C C - 50-60p Inwentaryzacja 2010 A084 Błotniak ł ąkowy Circus pygargus C D D - 7-10p Inwentaryzacja 2010. Nie uznano za przedmiot ochrony A089 Orlik krzykliwy Aquila pomarina B B B C6 30-40p Inwentaryzacja 2010

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

8

A090 Orlik grubodzioby Aguila clanga D D D - - Brak przesłanek gniazdowania, pojedyncze obserwacje. Nie uznano za przedmiot ochrony A104 Jarz ąbek Bonasia bonasia D B B C6 1200-2000os. Inwentaryzacja 2010 A108 Głuszec Tetrao urogallus A B B C6 30-40os. Inwentaryzacja 2010 A119 Kropiatka Porzana porzana D C C - 20-40p Inwentaryzacja 2010 A120 Zielonka Porzana parva - C C - 15-30p Inwentaryzacja 2010 A122 Derkacz Crex crex D B C A1, C1, 350-500m Inwentaryzacja 2010 C6 A127 Żuraw Grus grus B B B B2, C6 120-160p Inwentaryzacja 2010 A154 Dubelt Gallinago media D C C B2, C6 11m Inwentaryzacja 2010, weryfikacja 2011 A177 Mewa mała Larus minutus D D D - - Brak informacji w literaturze i obserwacji. Nie uznano za przedmiot ochrony. A193 Rybitwa rzeczna Sterna hirundo D D D - 1-20 Inwentaryzacja 2010. Nie uznano za przedmiot ochrony A197 Rybitwa czarna Chlidonias niger D C C C6 23-40p Inwentaryzacja 2010 A215 Puchacz Bubo bubo C C C 4-7p Inwentaryzacja 2010 A217 Sóweczka Glaucidium passerinum - C B C6 40-60p Inwentaryzacja 2010 A223 Włochatka Aegolius funereus C B B C6 60-80p Inwentaryzacja 2010 A224 Lelek Caprimulgus europaeus D C C C6 150-200p Inwentaryzacja 2010 A229 Zimorodek Alcedo atthis C C C - 40p Inwentaryzacja 2010 A231 Kraska Coracias garrulus B B D - - Wygin ęła na obszarze prawdopodobnie w latach 80. XX w. Nie uznano za przedmiot ochrony. A234 Dzi ęcioł zielonosiwy Picus canus C C C C6 30-60p Inwentaryzacja 2010 A236 Dzi ęcioł czarny Dryocopus martius D C C C6 250-350p Inwentaryzacja 2010 A238 Dzi ęcioł średni Dendrocopos medius D D C - 80-120p Inwentaryzacja 2010. A239 Dzi ęcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos B B B - 20-30p Inwentaryzacja 2010 A241 Dzi ęcioł trójpalczasty Picoides tridactylus B B B - 25-40p Inwentaryzacja 2010 A246 Lerka Lullula arborea D C C C6 350-500p Inwentaryzacja 2010 A272 Podró żniczek Luscinia svecica D D D - 5-10p Inwentaryzacja 2010. Nie uznano za przedmiot ochrony

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

9

A307 Jarz ębatka Sylvia nisoria D D D - 60-80p Inwentaryzacja 2010. Nie uznano za przedmiot ochrony A320 Muchołówka mała Ficedula parva D D D - 60-100p Inwentaryzacja 2010. Nie uznano za przedmiot ochrony A338 Gąsiorek Lanius collurio D C C - 500-800p Inwentaryzacja 2010 A379 Ortolan Emberiza hortulana D D D - 5-20p Inwentaryzacja 2010. Nie uznano za przedmiot ochrony A409 Cietrzew Tetrao tetrix tetrix B B B - 0-4os. Inwentaryzacja 2010. Informacje o liczebno ści aktualnej niepewne. Gatunki spoza Zał ącznika I Dyrektywy Ptasiej A005 Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus - B B - 600p Inwentaryzacja 2010 A067 Gągoł Bucephala clangula - B B - 150-180p Inwentaryzacja 2010 A070 Nurog ęś Mergus menganser - B B - 60-80p Inwentaryzacja 2010 A125 Łyska Fulica atra - C C - 2500-3500p Inwentaryzacja 2010 A153 Kszyk Gallinago gallinago - C C - 170-200m Inwentaryzacja 2010 A165 Samotnik Tringa ochropus - B C - 150-200p Inwentaryzacja 2010 A207 Siniak Columba oenas - C C B3 150-200p Inwentaryzacja 2010 A232 Dudek Upupa epops - C C B2 70-120p Inwentaryzacja 2010 A298 Trzciniak Acrocephalus arundinaceus - C C - 500-600p Inwentaryzacja 2010 A369 Krzy żodziób Loxia curvirostra - C B - 50-150p Inwentaryzacja 2010 świerkowy A371 Dziwonia Carpodacus erythrinus - C C - 120-160p Inwentaryzacja 2010

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

10

1.5. Opis zało żeń do sporz ądzenia Planu

Plan zada ń ochronnych opracowuje si ę w celu utrzymania lub odtworzenia wła ściwego stanu przedmiotów ochrony danego obszaru Natura 2000. Obowi ązek ten wynika z art. 4 dyrektywy ptasiej (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa - Dz. U.L 020 26/01/2010). Plan zada ń ochronnych obszaru Natura 2000 jest dokumentem planistycznym, słu żą cym skutecznej ochronie jego przyrody, sporz ądzanym na okres 10 lat. Obszar specjalnej ochrony ptaków ,,Puszcza Augustowska” (PLB 200002) obejmuje powierzchni ę 134 377,7 ha. Na znacznej powierzchni pokrywa si ę ze specjalnymi obszarami ochrony siedlisk ,,Ostoja Wigierska” (PLH 200004) i ,,Ostoja Augustowska” (PLH 200005), a tak że z terenem Wigierskiego Parku Narodowego. Projektem planu zada ń ochronnych obj ęty jest obszar specjalnej ochrony ptaków ,,Puszcza Augustowska”, z wył ączeniem cz ęś ci wspólnej z Wigierskim Parkiem Narodowym i ,,Ostoj ą Wigiersk ą”, dla których b ędzie sporz ądzany plan ochrony uwzgl ędniaj ący zakres planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000. Powierzchnia obszaru Natura 2000 ,,Puszcza Augustowska” obj ęta projektem wynosi 118 430,9 ha. Sporz ądzenie Planu Zada ń Ochronnych dla obszaru PLB 200002 prowadzone jest w ramach realizacji projektu nr POIS.05.03.00-00-275/10 „Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska” współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w ramach działania 5.3 priorytetu V. Obowi ązek sporz ądzenia projektu planu zada ń ochronnych (PZO) dla obszaru Natura 2000 wynika z art. 28 ust. 1. ustawy o ochronie przyrody z dn. 16 kwietnia 2004 r. Podstaw ą prawn ą projektu PZO jest Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporz ądzania projektu planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000. Projekt wykonuje si ę tak że zgodnie z ustaw ą z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. W procesie sporządzania Planu musi by ć zapewniony udział osób i podmiotów prowadz ących działalno ść w obr ębie siedlisk gatunków i siedlisk przyrodniczych, dla ochrony wyznaczono obszar Natura 2000, a tak że mo żliwość wnoszenia uwag i wniosków ogółu społecze ństwa. W zwi ązku z powy ższym organizowany jest cykl pi ęciu spotka ń dyskusyjnych (warsztatów) podczas których konstytuuje si ę Zespół Lokalnej Współpracy, b ędący grup ą robocz ą skupiaj ącą przedstawicieli zainteresowanych stron. Dokumentacja projektu PZO zestawiana jest w kolejnych etapach prac w formie elektronicznej. Zapoznanie si ę ze zgromadzonymi materiałami oraz projektem planu jest mo żliwe za pomoc ą strony internetowej Wigierskiego Parku Narodowego www.wigry.win.pl , w zakładce Plany ochrony . Przedmiotami ochrony dla obszaru PLB 200002 Puszcza Augustowska według wst ępnych zało żeń są wymienione ni żej gatunki z Zał ącznika I Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE. Lista przedmiotów ochrony mo że ulec zmianie w trakcie prac nad Planem. z dnia 30 listopada 2009 r. • A007 perkoz rogaty Podiceps auritus • A021 bąk Botaurus stellaris • A027 czapla biała Egretta alba • A030 bocian czarny Ciconia nigra • A031 bocian biały Ciconia ciconia • A038 łab ędź krzykliwy Cygnus cygnus • A060 podgorzałka Aythia nyroca

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

11

• A072 trzmielojad Pernis apivorus • A073 kania czarna Milvus migrans • A074 kania ruda Milvus milvus • A075 bielik Haliaeetus albicilla • A080 gado żer Circaetus gallicus • A081 błotniak stawowy Circus aeruginosus • A082 błotniak zbo żowy Circus cyaneus • A084 błotniak ł ąkowy Circus pygargus • A089 orlik krzykliwy Aquila pomarina • A090 orlik grubodzioby Aquila clanga • A094 rybołów Pandion haliaetus • A104 jarz ąbek Bonasa bonasia • A108 głuszec Tetrao urogallus • A119 kropiatka Porzana porzana • A120 zielonka Porzana parva • A122 derkacz Crex crex • A127 żuraw Grus grus • A154 dubelt Gallinago media • A177 mewa mała Larus minutus • A193 rybitwa rzeczna Sterna hirundo • A197 rybitwa czarna Chlidonias niger • A198 rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucoptera • A215 puchacz Bubo bubo • A217 sóweczka Glaucidium passerinum • A223 włochatka Aegolius funereus • A224 lelek kozodój Caprimulgus europaeus • A229 zimorodek Alcedo atthis • A231 kraska Coracias garrulus • A234 dzi ęcioł zielonosiwy Picus canus • A236 dzi ęcioł czarny Dryocopus martius • A238 dzi ęcioł średni Dendrocopos medius • A239 dzi ęcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

12

• A241 dzi ęcioł trójpalczasty Picoides tridactilus • A246 lerka Lululla arborea • A272 podró żniczek Luscinia svecica • A307 jarz ębatka Sylvia nisoria • A320 muchołówka mała Ficedula parva • A338 gąsiorek Lanius collurio • A379 ortolan Emberiza hortulana • A409 cietrzew Tetrao tetrix

Gatunki ptaków migruj ących regularnie wyst ępuj ące na obszarze Natura 2000 PLB 200002 Puszcza Augustowska nie wymienione w Zał ączniku I Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE.

• A005 perkoz dwuczuby Podiceps cristatus • A067 gągoł Bucephala clangula • A070 nurog ęś Mergus merganser • A125 łyska Fulica atra • A153 kszyk Gallinago gallinago • A165 samotnik Tringa ochropus • A207 siniak Columba oenas • A232 dudek Upupa epops • A286 dro ździk Turdus iliacus • A289 trzciniak Acrocephalus arundinaceus • A344 orzechówka Nucifraga caryocatactes • A369 krzy żodziób świerkowy Loxia curvirostra • A371 dziwonia Carpodacus erythrinus Proces planistyczny prowadz ący do sporz ądzania projektu Planu składa si ę z nast ępuj ących etapów: Etap I: Wst ępny Etap II: Opracowanie projektu Planu Etap III: Opiniowanie i weryfikacja projektu Planu

Plan Zada ń Ochronnych dla obszaru Natura 2000 ustanawia w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarz ądzenia Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska, kieruj ąc si ę wynikaj ącą z zapisu ustawowego konieczno ścią utrzymania i przywracania do wła ściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków ro ślin i zwierz ąt, dla których

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

13

ochrony wyznaczono obszar Natura 2000. Ustalenia PZO mog ą w sposób bezpo średni oddziaływa ć na: a) organy administracji le śnej; b) organy administracji samorz ądowej i terenowe organy administracji rz ądowej; c) wła ścicieli i u żytkowników gruntów rolnych, le śnych oraz wód oraz wła ścicieli nieruchomo ści, w obr ębie których wyst ępuj ą przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 d) przedsi ębiorców, którzy prowadz ą działalno ść na obszarze Natura 2000 e) przedsi ębiorców zainteresowanych realizacj ą przedsi ęwzi ęć na obszarze Natura 2000 Ponadto ustalenia Planu Zada ń Ochronnych winny by ć transponowane do obowi ązuj ących dokumentów planistycznych pozostaj ących w kompetencjach organów władzy publicznej i samorz ądowej, np.: studiów uwarunkowa ń kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów urz ądzenia lasu itp.

1.6. Organizacja procesu komunikacji z ró żnymi grupami interesu

Wigierski Park Narodowy, jako organ sprawuj ący nadzór nad obszarem (do 1 stycznia 2012 r.) na swojej stronie internetowej utworzył zakładk ę, gdzie na bie żą co umieszcza informacje dotycz ące powstawania projektu Planu Zada ń Ochronnych obszaru Natura 2000 ,,Puszcza Augustowska” ( http://www.wigry.win.pl/inf_i_rozw/plany/zadania.htm ). W ramach prac nad projektem Planu został utworzony Zespół Lokalnej Współpracy (ZLW), składaj ący si ę z przedstawicieli kluczowych grup interesu, czyli osób i podmiotów, których projekt Planu bezpo średnio dotyczy lub którzy maj ą wpływ na sposób realizacji ustale ń projektu Planu. W jego skład weszli tak że eksperci przyrodnicy oraz przedstawiciele podmiotu sprawuj ącego nadzór nad obszarem – Wigierskiego Parku Narodowego, jak równie ż wykonawcy projektu Planu. Przedstawiciele ZLW ka żdorazowo informowani s ą o terminach i miejscach spotka ń dyskusyjnych drog ą elektroniczn ą i/lub listownie. Informacja o spotkaniach zamieszczana jest ka żdorazowo na internetowej stronie Wigierskiego Parku Narodowego. Spotkania dyskusyjne otwarte s ą dla wszystkich zainteresowanych. Członkowie ZLW pracowali nad projektem Planu w ci ągu pi ęciu spotka ń dyskusyjnych, których celem było wypracowanie wspólnej wizji ochrony obszaru Natura 2000. Podczas prac Zespołu starano si ę poł ączy ć obowi ązek ochrony i wymagania przedmiotów ochrony, wykorzysta ć wiedz ę naukow ą, lokaln ą wiedz ę na temat obszaru, jak i uwzgl ędni ć potrzeby i d ążenia osób oraz podmiotów działaj ących na tym obszarze. Wszelkie uwagi odno śnie projektu Planu mo żna składa ć pisemnie lub drog ą elektroniczn ą kieruj ąc je do Wigierskiego Parku Narodowego. Miejscem składania uwag i wyra żania opinii s ą tak że spotkania dyskusyjne Zespołu Lokalnej Współpracy. Projekt Planu Zada ń Ochronny po zako ńczeniu prac zostanie wyło żony do publicznego wglądu w siedzibie Wigierskiego Parku Narodowego, a także b ędzie dost ępny na jego stronie internetowej.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

14

1.7. Kluczowe instytucje/osoby dla obszaru i zakres ich odpowiedzialno ści Instytucja/osoby Zakres odpowiedzialno ści Adres siedziby Kontakt instytucji/osoby Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska realizacja polityki ochrony środowiska na obszarze kraju, ul. Wawelska 52/54 22 57 92 900 decyzje administracyjne na poziomie krajowym, nadzór nad 00-922 Warszawa [email protected] wszystkimi formami ochrony przyrody, w tym obszarami sieci Natura 2000, promocja i udost ępnianie informacji w tym zakresie Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska realizacja polityki ochrony środowiska na obszarze ul. Dojlidy Fabryczne 23, 85 74 06 981 w Białymstoku województwa, nadzór nad obszarami sieci Natura 2000 15−554 Białystok [email protected] i rezerwatami przyrody, promocja i udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Marszałkowski Województwa decyzje administracyjne władz wojewódzkich, polityka Urz ąd Marszałkowski 85 74 85 101 Podlaskiego regionalna, planowanie przestrzenne, promocja regionu Województwa Podlaskiego, kancelaria@umwp-podlasie województwa podlaskiego, udost ępnianie informacji w tym ul. Kardynała Stefana zakresie Wyszy ńskiego 1, 15−888 Białystok Wigierski Park Narodowy realizacja ochrony przyrody na terenie parku, nadzór nad Krzywe 82, 87 563 25 40, obszarem Natura 2000 (do 1 stycznia 2012 r.), promocja 16-402 Suwałki [email protected] i udost ępnianie informacji w tym zakresie, edukacja przyrodnicza społecze ństwa Regionalna Dyrekcja Lasów Pa ństwowych nadzór nad gospodark ą le śną, promocja i udost ępnianie ul. Lipowa 51 85 74 818 00 w Białymstoku informacji w zakresie ochrony przyrody i edukacji 15−424 Białystok [email protected] ekologicznej na obszarze Lasów Pa ństwowych Nadle śnictwo Augustów realizacja gospodarki le śnej, promocja i udost ępnianie ul. Turystyczna 19, 87 64 39 900 informacji w zakresie ochrony przyrody i edukacji 16-300 Augustów [email protected] ekologicznej na obszarze nadle śnictwa Nadle śnictwo realizacja gospodarki le śnej, promocja i udost ępnianie Szczebra 58, 87 64 19 665 informacji w zakresie ochrony przyrody i edukacji 16-304 Nowinka [email protected] ekologicznej na obszarze nadle śnictwa Nadle śnictwo Płaska realizacja gospodarki le śnej, promocja i udost ępnianie 60, 87 64 18 723 informacji w zakresie ochrony przyrody i edukacji 16-326 Płaska [email protected] ekologicznej na obszarze nadle śnictwa

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

15

Nadle śnictwo Suwałki realizacja gospodarki le śnej, promocja i udost ępnianie Wojska Polskiego 1, 87 566 42 95 informacji w zakresie ochrony przyrody i edukacji 16 - 400 Suwałki [email protected] ekologicznej na obszarze nadle śnictwa Nadle śnictwo Gł ęboki Bród realizacja gospodarki le śnej, promocja i udost ępnianie Gł ęboki Bród 4, 87 51 65 203 informacji w zakresie ochrony przyrody i edukacji 16-506 Giby [email protected] ekologicznej na obszarze nadle śnictwa Nadle śnictwo Pomorze realizacja gospodarki le śnej, promocja i udost ępnianie Pomorze 8, 87 51 62 028 informacji w zakresie ochrony przyrody i edukacji 16-506 Giby [email protected] ekologicznej na obszarze nadle śnictwa Biuro Urz ądzania i Geodezji Le śnej planowanie w gospodarce le śnej i ochronie przyrody, ul. Lipowa 51 85 652 21 08 Oddział w Białymstoku sporz ądzanie materiałów kartograficznych 15−424 Białystok [email protected] Starostwo Powiatowe w Augustowie zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. 3-go Maja 29, 87 64 39 650 przestrzenne, realizacja polityki ochrony środowiska na 16-300 Augustów [email protected] l obszarze powiatu, udost ępnianie informacji w tym zakresie, nadzór nad gospodark ą le śną w lasach prywatnych Starostwo Powiatowe w Sejnach zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. 1 Maja 1, 87 51 62 066 przestrzenne, realizacja polityki ochrony środowiska na 16-500 Sejny [email protected] obszarze powiatu, udost ępnianie informacji w tym zakresie, nadzór nad gospodark ą le śną w lasach prywatnych Starostwo Powiatowe w Suwałkach zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. Świerkowa 60, 87 56 59 200 przestrzenne, realizacja polityki ochrony środowiska na 16-400 Suwałki [email protected] obszarze powiatu, udost ępnianie informacji w tym zakresie, nadzór nad gospodark ą le śną w lasach prywatnych Urz ąd Gminy Augustów zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. Wojska Polskiego 51, 87 64 33 056 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-300 Augustów [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Miejski w Augustowie zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. 3 Maja 60, 87 64 34 210 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-300 Augustów [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Miejski w Lipsku zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. Żłobikowskiego 4/2, 87 64 22 700 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-315 Lipsk [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

16

Urz ąd Gminy Nowinka zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie Nowinka 33, 87 64 19 520 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-304 Nowinka [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Gminy Płaska zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie Płaska 53, 87 64 39 080 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-326 Płaska [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Gminy Sztabin zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. Augustowska 53, 87 643 97 50 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-310 Sztabin [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Gminy Giby zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie Giby 74a, 87 51 65 038 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-506 Giby [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Gminy Krasnopol zarz ądzanie gospodark ą przestrzenną i planowanie ul. Wojska Polskiego 4, 87 51 64 010 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-503 Krasnopol [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Gminy Sejny zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. Świerczewskiego 1, 87 51 62 045 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-500 Sejny [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Gminy Raczki zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie Plac Ko ściuszki 14, 87 56 85 925 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-420 Raczki [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Gminy Suwałki zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. Tadeusza Ko ściuszki 71, 87 56 62 136 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-400 Suwałki [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

17

Urz ąd Miejski w Suwałkach zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. Mickiewicza 1, 87 56 28 000 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-400 Suwałki [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Urz ąd Gminy Szypliszki zarz ądzanie gospodark ą przestrzenn ą i planowanie ul. Suwalska 21, 87 56 81 085 przestrzenne, realizacja zada ń z zakresu ochrony 16-411 Szypliszki [email protected] środowiska na obszarze gminy, udost ępnianie informacji w tym zakresie Wojewódzki Inspektorat Ochrony wykonywanie i kontrola zada ń zwi ązanych z ochron ą ul. Sportowa 20, [email protected] Środowiska w Białymstoku, środowiska, udost ępnianie informacji w tym zakresie 16-400 Suwałki Delegatura w Suwałkach Wojewódzki Urz ąd Ochrony Zabytków w ochrona zabytków ul. Dojlidy Fabryczne 23, 085 74 12 332 Białymstoku 15 - 554 Białystok [email protected] Regionalny Zarz ąd Gospodarki Wodnej planowanie w gospodarowaniu wodami ul. Zarzecze 13B, 22 58 70 200 w Warszawie 03-194 Warszawa [email protected] Powiatowy Zespół Doradztwa prowadzenie doradztwa rolniczego obejmuj ącego działania ul. Piłsudskiego 2, 87 51 62 209 Rolniczego w Sejnach w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz 16-500 Sejny [email protected] programów rolno-środowiskowych Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego prowadzenie doradztwa rolniczego obejmuj ącego działania ul. Obro ńców Westerplatte 87 64 33 860 w Augustowie w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz 8, [email protected] programów rolno-środowiskowych 16-300 Augustów Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego prowadzenie doradztwa rolniczego obejmuj ącego działania ul. Sportowa 20A, 16-400 87 56 64 745 w Suwałkach w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi, rynków rolnych oraz Suwałki [email protected] programów rolno-środowiskowych Podlaska Izba Rolnicza działalno ść na rzecz rozwi ązywania problemów rolnictwa, Porosły 36D 85 67 60 862 reprezentowanie interesów rolników, działania m.in. na 16−070 Choroszcz [email protected] rzecz ekologii i ochrony dziedzictwa przyrodniczego, w szczególno ści kształtowania świadomo ści ekologicznej producentów rolnych Zarz ąd Dróg Wojewódzkich zadania planistyczne i inwestycyjne zwi ązane z ul. Elewatorska 6, 85 67 67 130 w Białymstoku infrastruktur ą drogow ą 15-620 Białystok [email protected] PKP S.A. Polskie Linie Kolejowe Zakład zarz ądzanie infrastruktur ą kolejow ą ul. M. Kopernika 58 85 651 80 42 Linii Kolejowych w Białymstoku 15-397 Białystok [email protected] Polski Zwi ązek W ędkarski zagospodarowanie i ochrona wód, użytkowanie obwodów ul. Jurowiecka 33 85 675 25 26 Okr ęg w Białymstoku rybackich, organizowanie w ędkarstwa 15-101 Białystok [email protected]

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

18

Polski Zwi ązek Łowiecki, prowadzenie gospodarki łowieckiej poprzez hodowl ę i ul. 1 maja 25, 87 56 65 724 Zarz ąd Okr ęgowy w Suwałkach pozyskiwanie zwierzyny oraz jej ochrona poprzez regulacj ę 16-400 Suwałki [email protected] liczebno ści zwierz ąt łownych Pa ństwowa Stra ż Rybacka, Komenda działanie na rzecz przestrzegania prawa dotycz ącego ul. Sejne ńska 13, 87 56 65 670 Wojewódzka w Suwałkach rybactwa śródl ądowego oraz współpraca z innymi 16-400 Suwałki [email protected] jednostkami w zakresie ochrony wód oraz ochrony przyrody Podlaski Oddział Stra ży Granicznej ochrona granicy pa ństwa, organizowanie i kontrola ruchu ul. Generała Józefa Bema 85 71 45 000 granicznego 100, [email protected] 15-370 Białystok Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków ochrona dzikich ptaków i ich siedlisk ul. Ciepła 17 85 66 42 255 15-471 Białystok [email protected] Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony ochrona dzikich ptaków i ich siedlisk ul. Odrow ąż a 24 22 761 82 05 Ptaków 05-270 Marki [email protected] Komitet Ochrony Orłów ochrona i badanie ptaków drapie żnych ul. Niepodległo ści 53/55 89 53 53 254 10-044 Olsztyn [email protected] Klub Przyrodników prowadzenie i popieranie działalno ści na rzecz ochrony ul. 1 Maja 22 68 382 82 36 środowiska, szczególnie ochrony przyrody 66-200 Świebodzin [email protected] Centrum Ochrony Mokradeł ochrona przyrody, w szczególno ści obszarów podmokłych ul. Raszy ńska 32/44 m. 140 22 49 81 899 wraz z charakterystycznymi gatunkami ro ślin i zwierz ąt 02-026 Warszawa [email protected] Pracownia Na Rzecz Wszystkich Istot, ochrona przyrody i edukacja ekologiczna ul. Świ ętoja ńska 22 509 197 718 Oddział Podlaski 15-082 Białystok [email protected] Polskie Towarzystwo Turystyczno- turystyka, promocja regionu ul. T. Ko ściuszki 37 87 56 67 947 Krajoznawcze, Oddział w Suwałkach 16-400 Suwałki, [email protected] Polskie Towarzystwo Turystyczno- turystyka, promocja regionu ul. Nadrzeczna 70 A, 87 64 33 732 Krajoznawcze, Oddział w Augustowie 16-300 Augustów [email protected] Fundacja Zielone Płuca Polski wspieranie zrównowa żonego rozwoju Polski północno- ul. Dojlidy Fabryczne 23, 85 7412 105 wschodniej 15-554 Białystok [email protected] Wigierskie Stowarzyszenie Turystyczne turystyka, promocja regionu Stary Folwark 19, 604 179 877 16-402 Suwałki [email protected] Wigierskie Stowarzyszenie Mieszka ńców działalno ść wspomagaj ąca rozwój wspólnot i społeczno ści Rosochaty Róg 3, 87 51 64 182 Wsi lokalnych 16-503 Rosochaty Róg Stowarzyszenie Kraina Czarnej Ha ńczy działalno ść wspomagaj ąca rozwój wspólnot i społeczno ści Ma ćkowa Ruda 18, 694 607 543 lokalnych 16-503 Krasnopol

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

19

Stowarzyszenie - Lokalna Grupa Działania działanie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich ul. Wojska Polskiego 51, 87 64 33 056 Kanał Augustowski i Rospuda 16-300 Augustów [email protected] Stowarzyszenie – Lokalna Grupa Rybacka wspieranie wszechstronnego i zrównowa żonego rozwoju ul. Wesoła 22, 87 56 55 389 Pojezierze Suwalsko-Augustowskie społecznego, kulturalnego i gospodarczego obszarów 16-400 Suwałki [email protected] zale żnych od rybactwa Stowarzyszenie – Lokalna Grupa Działania działanie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich ul. Świerkowa 60 pok.107, 87 56 59 267 Nasza Suwalszczyzna 16-400 Suwałki [email protected]

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

20

1.8. Zespół Lokalnej Współpracy Imi ę i nazwisko Funkcja Nazwa instytucji /grupy interesu, któr ą reprezentuje Kontakt Iwona Naliwajek Członek Zespołu Lokalnej Współpracy Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w [email protected] Białymstoku Lech Krzysztofiak Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Wigierski Park Narodowy 87 56 32 561 Przedstawiciel Zamawiaj ącego [email protected] Adam Majer Członek Zespołu Lokalnej Współpracy Biuro Urz ądzania Lasu i Geodezji Le śnej w 604 588 891 Koordynator Planu Białymstoku [email protected] Marek Ksepko Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Biuro Urz ądzania Lasu i Geodezji Le śnej w 604 667 788 Przedstawiciel Wykonawcy Białymstoku [email protected] Edyta Karpierz Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Biuro Urz ądzania Lasu i Geodezji Le śnej w 606 242 945 Przedstawiciel Wykonawcy Białymstoku [email protected] Janusz Porowski Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Biuro Urz ądzania Lasu i Geodezji Le śnej w 606242769 Przedstawiciel Wykonawcy Białymstoku [email protected] Barbara Gołowacz Członek Zespołu Lokalnej Współpracy Regionalna Dyrekcja Lasów Pa ństwowych w [email protected] Przedstawiciel PGL LP Białymstoku Maria Protasiewicz Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Regionalna Dyrekcja Lasów Pa ństwowych w [email protected] Przedstawiciel PGL LP Białymstoku Krzysztof Wolfram Członek Zespołu Lokalnej Współpracy Fundacja Zielone Płuca Polski [email protected] Urszula Biere żnoj Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Klub Przyrodników [email protected] Przedstawiciel organizacji ekologicznych Paweł Mirski Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Komitet Ochrony Orłów [email protected] Przedstawiciel organizacji ekologicznych Wojciech Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Nadle śnictwo Augustów [email protected] Stankiewicz Przedstawiciel PGL LP Grzegorz Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Nadle śnictwo Gł ęboki Bród [email protected] Myszczy ński Przedstawiciel PGL LP Adam Dmoch Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Biuro Urz ądzania Lasu i Geodezji Le śnej Oddział w [email protected] Specjalista ornitolog Białymstoku Grzegorz Iszkuło Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Biuro Urz ądzania Lasu i Geodezji Le śnej Oddział w [email protected], Specjalista ekolog Białymstoku [email protected] Krzysztof Bednarski Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Nadle śnictwo Pomorze [email protected] Przedstawiciel PGL LP Piotr Karnasiewicz Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Nadle śnictwo Suwałki [email protected]

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

21

Przedstawiciel PGL LP Jan Zubkiewicz Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Nadle śnictwo Płaska [email protected] Przedstawiciel PGL LP Dorota Zawadzka Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków [email protected] Przedstawiciel organizacji ekologicznych brak pozwolenia na Członek Zespołu Lokalnej Współpracy Podlaski Oddział Stra ży Granicznej [email protected] udost ępnianie danych osobowych Jan Go ździewski Członek Zespołu Lokalnej Współpracy Polski Zwi ązek Łowiecki, Zarz ąd Okr ęgowy w [email protected] Suwałkach Marta Potocka Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków [email protected] Przedstawiciel organizacji ekologicznych Roman Kalski Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków [email protected] Przedstawiciel organizacji ekologicznych Józef Stankiewicz Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Urz ąd Gminy Krasnopol [email protected] Przedstawiciel samorz ądu terytorialnego Lech Myszkowski Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Urz ąd Gminy Nowinka [email protected] Przedstawiciel samorz ądu terytorialnego Jan Nowel Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Wigierskie Stowarzyszenie Mieszka ńców Wsi Krzywe 153, Przedstawiciel towarzystwa regionalnego 16-402 Krzywe Michał Mackiewicz Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Wigierskie Stowarzyszenie Mieszka ńców Wsi [email protected] Przedstawiciel towarzystwa regionalnego Dariusz Kulbacki Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Wigierskie Stowarzyszenie Mieszka ńców Wsi widok@.pl Przedstawiciel towarzystwa regionalnego Wiesława Blusiewicz Członek Zespołu Lokalnej Współpracy Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, [email protected] Delegatura w Suwałkach Anna Czarnecka Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Urz ąd Miejski w Lipsku [email protected] Przedstawiciel samorz ądu terytorialnego Katarzyna Jabło ńska Członek Zespołu Lokalnej Współpracy, Urz ąd Gminy Suwałki [email protected] Przedstawiciel samorz ądu terytorialnego

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

22

2. Etap II Opracowanie projektu Planu

Moduł A

2.1. Informacja o obszarze i przedmiotach ochrony

Typ informacji Dane referencyjne Biblioteka Materiały publikowane Brzeziecki ,B. 2011. Ocena preferencji środowiskowych głuszca Tetrao urogallus i mo żliwo ść ich Plik pdf, internet uwzgl ędnienia w realizacji zada ń z hodowli lasu. Studia i Materiały CEPL, Rogów, (2)27: 266-274. Materiały publikowane Chmielewski S., Stelmach R. (red.) 2009. Ostoje ptaków w Polsce. Wyniki Inwentaryzacji cz. I. Bo- Biblioteka gucki Wyd. Nauk., Pozna ń. Materiały publikowane Chylarecki P., Sikora A., Cenian Z.(red.) 2009 Monitoring ptaków l ęgowych. Poradnik metodyczny Biblioteka, internet dotycz ący gatunków chronionych Dyrektyw ą Ptasi ą. GIO Ś, Warszawa. Materiały publikowane Fiedorowicz K. 2008. Jarz ąbek w północnej cz ęś ci Puszczy Augustowskiej. W: Ochrona Kuraków Biblioteka Le śnych. Monografia Pokonferencyjna. Janów Lubelski 16-18 pa ździernika 2007, Centrum Informa- cyjne Lasów Pa ństwowych: 78-90. Materiały publikowane Głowaci ński Z. (red.) 2001: Polska czerwona ksi ęga zwierz ąt. Kr ęgowce. PWRiL. Warszawa. Biblioteka Materiały publikowane Gromadzki M. (red.) 2004. Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podr ęcznik Bibioteka, internet metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. T. 7 (cz ęść I), T. 8 (cz ęść II). Materiały publikowane Keller M. (red.). 2000. Wpływ gospodarki le śnej na populacje głuszca i cietrzewia. Manuskrypt. Biblioteka DGLP, Warszawa. Materiały publikowane Maciorowski G., Meyburg B.-U., Mizera T., Matthes J., Graszynski K. 2005. Wyst ępowanie oraz Biblioteka biologia l ęgowa orlika grubodziobego Aquila clanga w Polsce. W: Mizera T., Meyburg B.-U. (red.). Badania i problemy ochrony orlika grubodziobego Aquila clanga i orlika krzykliwego Aquila pomari- na. Osowiec-Twierdza: 21-34. Materiały publikowane Mikusek R. (red.) 2005. Metody bada ń i ochrony sów. FWIE, Kraków. Biblioteka Materiały publikowane Neubauer G., Sikora A., Chodkiewicz T., Cenian Z., Chylarecki P., Archita B., Betleja J., Rohde Z., Biblioteka, plik pdf Wieloch M., Wo źniak B., Zieli ński P., Zieli ńska M. 2011. Monitoring populacji ptaków Polski w latach 2008-2009. Biuletyn Monitoringu Przyrody 8/1:1-40. Materiały publikowane Pepłowska-Marczak D. R ębnia cz ęś ciowa jako element kształtuj ący populacje drobnych ptaków le- Plik pdf, internet śnych. Studia i Materiały CEPL, Rogów, (2)27: 207-218 Materiały publikowane Pugacewicz E. 1998. Stan populacji kraski (Coracias garrulus) na Nizinie Północnopodlaskiej w la- Biblioteka tach 1960-19996. Kulon 3: 17-34. Materiały publikowane Rogozi ński R., Referowska-Chodak E. 2011. Strefowa ochrona ptaków w Nadle śnictwie Augustów Plik pdf, internet – historia, stan aktualny, problemy, perspektywy. Studia i Materiały CEPL, Rogów, (2)27: 22-33.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

23

Materiały publikowane Sikora A. 1995. Leg mieszany łab ędzia krzykliwego (Cygnus cygnus) i łab ędzia niemego (Cygnus Biblioteka olor) na Suwalszczy źnie. Not. Orn. 36: 368-370. Materiały publikowane Sikora A., Rhode Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. 2007. Atlas rozmieszczenia ptaków Biblioteka lęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wyd. Nauk., Pozna ń. Materiały publikowane Skierczy ński et al. 2011. Mapowanie predyktywne – praktyczna metoda wyznaczania potencjalnych Plik pdf, internet siedlisk dla wyspecjalizowanych gatunków le śnych. Studia i Materiały CEPL, Rogów, (2)27:166-176 Materiały publikowane Tomiałoj ć L. 1990. Ptaki Polski. Rozmieszczenie i liczebno ść . PWN, Warszawa. Biblioteka Materiały publikowane Tomiałoj ć L., Stawarczyk T. 2003. Awifauna Polski, Rozmieszczenie, liczebno ść i zmiany. PTPP Biblioteka „pro Natura”, Wrocław. Materiały publikowane Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. (red.) 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu mi ędzynarodo- Biblioteka wym w Polsce. OTOP, Marki, k. Warszawy. Materiały publikowane Wołk K. 1973. L ęg perkoza rogatego, Podiceps auritus (L.) w Polsce. Przegl. Zool. 17: 456-458. Biblioteka Materiały publikowane Zawadzka D. 2004a. Kierunki aktywnej ochrony głuszca w Polsce. Cz ęść I. Historia i stan Biblioteka obecny. Sylwan 5: 50-59. Materiały publikowane Zawadzka D. 2004b. Kierunki aktywnej ochrony głuszca w Polsce. Cz ęść II. Potrzeby Biblioteka i zalecenia. Sylwan 6: 52-58 Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J. 1995. Wst ępna charakterystyka awifauny Wigierskiego Parku Biblioteka Narodowego. Not. Orn. 36: 297-309. Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J. 2003. Głuszec. Monografie przyrodnicze. Klub Przyrodników, Biblioteka Świebodzin. Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J. 2006. Ochrona głuszca i cietrzewia w ekosystemach le śnych- fikcja czy rzeczywisto ść ? Studia i Materiały CEPL, Rogów, 1 (11): 169-180. Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J. 2008a. Dynamika populacji głuszca w Puszczy Augustowskiej w latach Biblioteka 1911-2005. W: Ochrona Kuraków Le śnych. Monografia Pokonferencyjna. Janów Lubelski 16-18 pa ździernika 2007, Centrum Informacyjne Lasów Pa ństwowych: 25-34. Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J. 2008b. Wymieranie cietrzewia w Puszczy Augustowskiej. W: Ochrona Biblioteka Kuraków Le śnych. Monografia Pokonferencyjna. Janów Lubelski 16-18 pa ździernika 2007, Centrum Informacyjne Lasów Pa ństwowych: 46-55. Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J. 2010. Puszcza Augustowska. W: Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Biblioteka Chylarecki P. (red.). Ostoje ptaków o znaczeniu mi ędzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki k. Warszawy: 193-195. Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J., Sudnik W. 2006 Rozwój populacji, wymagania środowiskowe i ekologia Biblioteka, plik pdf bielika Haliaeetus albicilla w Puszczy Augustowskiej. Not. Ornitol. 47:217-229

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

24

Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J., Zawadzki G. 2010. Monitoring ptaków jeziora Wigry w latach 2005-2008. Biblioteka Rocznik Augustowsko-Suwalski 10: 45-50. Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J., Zawadzki G., Zawadzki S. 2009a. Ptaki szponiaste Puszczy Augustow- Plik pdf, internet skiej. Studia i Materiały CEPL, Rogów, 22: 86-94. Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J., Zawadzki G., Zawadzki S. 2009b. Sowy Puszczy Augustowskiej – wyko- Plik pdf, internet rzystanie inwentaryzacji w ramach programu Bubobory. Studia i Materiały CEPL, Rogów, 22: 118- 124. Materiały publikowane Zawadzka D., Zawadzki J., Zawadzki G., Zawadzki S. 2011, Wyniki inwentaryzacji ornitologicznej Plik pdf, internet na terenie OSO PLB 200002 Puszcza Augustowska w 2010 roku. Studia i Materiały CEPL, Rogów, 2 (27): 89-104. Materiały publikowane Zawadzka et al. 2011. Projekt aktywnej ochrony nizinnej populacji głuszca Tetrao urogallus w Bo- Plik pdf, internet rach Dolno śląskich i Puszczy Augustowskiej. Studia i Materiały CEPL. 2 (27) :275-285 Materiały publikowane Zawadzki G., Zawadzki J.2003. Gniazdowanie żołny Merops apiaster w Puszczy Augustowskiej. Biblioteka Not. Ornitol. 44,2: 135-137 Materiały publikowane Zbyryt A. 2011. Ochrona strefowa ptaków na przykładzie województwa podlaskiego – aspekty praw- Plik pdf, internet ne, funkcjonowanie, problemy, perspektywy na przyszłość . Studia i Materiały CEPL. 2 (27) :11-21 Materiały niepublikowane Inwentaryzacja ornitologiczna obszaru specjalnej ochrony ptaków NATURA 2000 Udost ępnione przez zamawiaj ącego PLB 200002 Puszcza Augustowska, 2010, Biuro Urz ądzania Lasu i Geodezji Le śnej, wykonana na zlecenie GDO Ś Materiały niepublikowane Materiały dotycz ące oceny siedlisk głuszca wykonane na zlecenie PTOP w ramach realizacji projektu Dane udost ępnione przez PTOP pt. Krajowy Program Ochrony Głuszca, współfinansowanego przez Uni ę Europejsk ą ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Materiały niepublikowane Monitoring ptaków w tym monitoring obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000, Faza I, Dost ępny na str. GIO Ś Raport dla KE wykonany na zlecenie GIO Ś. Chylarecki P., Rohde Z., Sikora A., Cenian Z. Warszawa http://monitoringptakow.gios.gov.pl/ 2008. 201,opracowania_i_raporty.html Materiały niepublikowane Instrukcje dotycz ące monitoringu ptaków w ramach Pa ństwowego Monitoringu Środowiska Dost ępne na str. GIO Ś http://monitoringptakow.gios.gov.pl/ Materiały niepublikowane Plan ochrony ostoi cietrzewia w Nadle śnictwie Pomorze. Zawadzka D., Zawadzki J. Okółek 2002. Biblioteka zakładowa Materiały niepublikowane Struktura biotopu i preferencje środowiskowe głuszca w Puszczy Augustowskiej. Brzeziecki B, Plik pdf Drozdowski S. SGGW, Wydział Le śny. Warszawa 2007

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

25

2.2. Ogólna charakterystyka obszaru

Obszar specjalnej ochrony ptaków ,,Puszcza Augustowska” stanowi cz ęść jednego z najwi ększych zwartych kompleksów le śnych Europy (pozostała cz ęść le ży na Litwie i Białorusi). Obszar lasów Puszczy Augustowskiej administrowany jest przez sze ść nadle śnictw: Augustów, Gł ęboki Bród, Pomorze, Płaska, Szczebra i Suwałki, wchodz ących w skład Regionalnej Dyrekcji Lasów Pa ństwowych w Białymstoku. Obszar ten został ukształtowany geologicznie przez l ądolód skandynawski, głównie podczas ostatniego na tych ziemiach zlodowacenia Wisły. Przez Puszcz ę Augustowsk ą przebiega dział wodny pomi ędzy dorzeczem Wisły i Niemna. Zlewnie ł ączy Kanał Augustowski. Głównymi rzekami s ą: Czarna Ha ńcza, Rospuda i Marycha. Na terenie Puszczy stwierdzono dotychczas wyst ępowanie ponad dwóch tysi ęcy gatunków zwierz ąt, z czego około 215 gatunków ptaków. Za l ęgowe uznaje si ę ponad 170 gatunków ptaków. Przez puszcz ę przebiega dział wodny pomi ędzy dorzeczem Wisły i Niemna. Zlewnie ł ączy Kanał Augustowski. Główne rzeki to Czarna Ha ńcza, Rospuda i Marycha. Na terenie OSO le ży ponad 100 jezior, w tym 20 o powierzchni ponad 1km 2. Najwi ększym jeziorem s ą Wigry, zajmuj ące powierzchni ę 21,87 km 2. Jest to region o średniej rocznej temperaturze powietrza 6,5 oC, najni ższej średniej temperaturze stycznia (-5oC) i najdłu żej trwaj ących zimach (120 dni). Pokrywa śnie żna zalega przez ok.100 dni. Szata ro ślinna jest kształtowana przez surowe warunki klimatyczne i ubogie gleby. W drzewostanach puszczańskich dominuje sosna, która jest gatunkiem panuj ącym na 78% powierzchni le śnej. Świerk pospolity porasta 8% powierzchni, ale na du żych połaciach współwyst ępuje z sosn ą, tworz ąc drugie pi ętro. Pozostałe gatunki zajmuj ą odpowiednio: olsza czarna 9% powierzchni, brzoza Fot.1. Rzeka Marycha; E. Karpierz brodawkowata 5% i d ąb 1%.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

26

Wi ększo ść powierzchni lasów Puszczy Augustowskiej jest u żytkowana gospodarczo. Administracyjnie obszar puszczy podzielony jest pomi ędzy 6 nadle śnictw, le żą cych na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Pa ństwowych w Białymstoku: Augustów, Gł ęboki Bród, Płaska, Pomorze, Szczebra i Suwałki, oraz Wigierski Park Narodowy. Na obszarze Lasów Pa ństwowych średni wiek drzewostanów wynosi 65 lat, a ponad 100-letnie starodrzewy zajmuj ą ok. 18% powierzchni. Drzewostany charakteryzuj ą si ę dosy ć wysokim stopniem naturalno ści. W śród siedliskowych typów lasu na terenach zarz ądzanych przez Lasy Pa ństwowe najwi ększe powierzchnie zajmuje bór świe ży (38%) oraz bór mieszany świe ży (27%). Siedliska wilgotne i bagienne zajmuj ą ok. 30% powierzchni. W osadach na terenie OSO przewa ża zabudowa rozproszona. Wi ększe obszary bezle śne znajduj ą si ę w okolicy jezior Wigry, Serwy, Kolno, w południowej cz ęś ci obszaru - okolice miejscowo ści Hruskie oraz ł ąki nad rzek ą Wołkuszank ą. Na terenie OSO przewa ża ekstensywny typ rolnictwa, przy du żym rozdrobnieniu gospodarstw rolnych. W krajobrazie rolniczym dominuje mozaika pól, łąk i pastwisk. W Puszczy Augustowskiej żyje ok. 50 gatunków ssaków. Liczne s ą populacje du żych zwierz ąt parzystokopytnych: jeleni, saren, dzików oraz łosi. Liczebno ść wilka szacowana jest na ok. 25 osobników, a rysia na 6-10. Do puszcza ńskich drapie żników nale żą tak że bardzo liczne lis i kuna le śna oraz nieco rzadsze borsuk, tchórz i wydra. Obce drapie żniki to norka ameryka ńska i jenot. Liczebno ść bobra Fot.2. Samiec błotniaka stawowego żerujący nad polami; E. Karpierz szacowana jest na ponad 1000 osobników. W awifaunie Puszczy Augustowskiej wykazano obecno ść 215 gatunków ptaków, w tym ponad 170 l ęgowych. Niemal we wszystkich środowiskach le śnych

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

27

dominantem jest zi ęba, a do licznych i rozpowszechnionych ptaków nale żą : sosnówka, rudzik, śpiewak, kos, paszkot, świstunka, pierwiosnek, piecuszek, czubatka. Liczn ą grup ę stanowi ą dzi ęcioły. Borealny charakter awifauny puszczy podkre śla l ęgowo ść orzechówki, dro ździka, muchołówki małej, sóweczki i włochatki, krzy żodzioba świerkowego oraz głuszca i jarz ąbka. Na terenie obszaru PLB 200002 Puszcza Augustowska powołanych jest 14 rezerwatów przyrody. Wysokie warto ści przyrodnicze Puszczy Augustowskiej spowodowały, iż poza uznaniem całego jej obszaru za ostoj ę ptasi ą Natura 2000 (PLB 200002), wyznaczono tak że dwie ostoje siedliskowe: Ostoja Augustowska (PLH 200005) oraz Ostoja Wigierska (PLH 200004). Ponadto obszar graniczy na północy Fot.3 . Jez. Gieret; E. Karpierz ze Specjalnym Obszarem Ochrony Siedlisk Pojezierze Sejne ńskie (PLH200007), natomiast od południa z Obszarem Specjalnej Ochrony Ptaków Ostoja Biebrza ńska (PLB 200006).

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

28

2.3. Struktura własno ści i u żytkowania gruntów

Typy u żytków gruntowych Typ własno ści Powierzchnia u żytków w ha % powierzchni w obszarze Lasy i zakrzewienia Skarb Pa ństwa Własno ść komunalna 103837,72 77,27 Własno ść prywatna Grunty orne 14510,86 10,80 Łąki 4892,62 3,64 Tereny zaj ęte głównie przez rolnictwo z du żym udziałem ro ślinno ści naturalnej 2909,83 2,17 Bagna śródl ądowe 862,01 0,64 Zbiorniki wodne 7270,34 5,41 Zabudowa lu źna 84,41 0,06 Inne 9,94 0,01 Opracowano na podstawie danych z programu Corine Land Cover 2006 raster data - wersja 13 (02/2010)

2.4. Zagospodarowanie terenu i działalno ść człowieka*

Typy u żytków Typ Powierzchnia obj ęta Rodzaj dopłaty, Aktualna liczba beneficjentów własno ści dopłatami UE w ha działania/priorytetu/programu obj ętych dopłatami i dynamika udziału beneficjentów Lasy Lasy wg jednostek wdra żaj ących wg jednostek wdra żaj ących wg danych jednostek wdra żaj ących np. ARiMR, PDF z wykresem Pa ństwowe pokazuj ący udział beneficjentów w latach 2004-2009 Lasy komunalne Lasy prywatne Sady Trwałe u żytki zielone Wody Tereny zadrzewione lub zakrzewione Inne * Brak danych dotycz ących całego obszaru

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

29

2.5. Istniej ące plany/programy/projekty dotycz ące zagospodarowania przestrzennego

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Miejscowy planu zagospodarowania Urz ąd Gminy Suwałki Dokument nie zawiera Zalecenia odno śnie działa ń przestrzennego cz ęś ci wsi Płociczno - Tartak w zapisów, które w znacz ący ochronnych dla gminie Suwałki. Uchwała Nr V/37/11 Rady negatywny sposób przedmiotów ochrony Gminy Suwałki z dnia 29 marca 2011 roku wpływałyby na przedmioty winny by ć brane pod uwag ę (opublikowana w Dzienniku Urz ędowym ochrony. przy realizacji zada ń z Województwa Podlaskiego Nr 114, poz. 1300 z zakresu gospodarki dnia 21 kwietnia 2011 roku). przestrzennej i lokalizacji przyszłych inwestycji Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Suwałki Dokument nie zawiera Zalecenia odno śnie działa ń przestrzennego cz ęś ci wsi Płociczno-Tartak w zapisów, które w znacz ący ochronnych dla Gminie Suwałki. Uchwała Nr XVIII/184/08 Rady negatywny sposób przedmiotów ochrony Gminy Suwałki z dnia 17 pa ździernika 2008 roku wpływałyby na przedmioty winny by ć brane pod uwag ę w sprawie (opublikowana w Dzienniku ochrony. przy realizacji zada ń z Urz ędowym Województwa Podlaskiego Nr 273, zakresu gospodarki poz. 2762 z dnia 10 listopada 2008 roku). przestrzennej i lokalizacji przyszłych inwestycji

Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Suwałki Dokument nie zawiera Zalecenia odno śnie działa ń przestrzennego cz ęś ci obr ębu Płociczno - Tartak zapisów, które w znacz ący ochronnych dla w Gminie Suwałki Uchwała Nr VIII/66/07 Rady negatywny sposób przedmiotów ochrony Gminy Suwałki z dnia 17 sierpnia 2007 roku wpływałyby na przedmioty winny by ć brane pod uwag ę (opublikowana w Dzienniku Urz ędowym ochrony. przy realizacji zada ń z Województwa Podlaskiego Nr 200, poz. 2037 z zakresu gospodarki dnia 07 wrze śnia 2007 roku). przestrzennej i lokalizacji przyszłych inwestycji

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

30

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Suwałki Na terenie obj ętym planem Dokument nie zawiera Zalecenia odno śnie działa ń przestrzennego cz ęś ci wsi Gawrych Ruda, w znajduje si ę stanowisko zapisów, które w znacz ący ochronnych dla Gminie Suwałki. Uchwała Nr XXXVII/323/06 zimorodka i dudka. negatywny sposób przedmiotów ochrony Rady Gminy Suwałki z dnia 29 wrze śnia 2006 wpływałyby na przedmioty winny by ć brane pod uwag ę roku (opublikowana w Dzienniku Urz ędowym ochrony, nie zmienia przy realizacji zada ń z Województwa Podlaskiego Nr 258, poz. 2568 z przeznaczenia terenu, gdzie zakresu gospodarki dnia 30 pa ździernika 2006 roku) zmieniona wyst ępuj ą przedmioty przestrzennej i lokalizacji uchwał ą Nr XXII/233/09 Rady Gminy Suwałki z ochrony. przyszłych inwestycji dnia 27 kwietnia 2009 roku. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Suwałki Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi Gawrych Ruda w zapisów, które w znacz ący gminie Suwałki. Uchwała Nr XXXVII/322/06 negatywny sposób Rady Gminy Suwałki z dnia 29 wrze śnia 2006 wpływałyby na przedmioty roku ochrony. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Miasta Suwałki Miejscowy plan Dokument nie zawiera przestrzennego terenów poło żonych w rejonie zagospodarowania zapisów, które w znacz ący Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz przestrzennego dotyczy terenów negatywny sposób sąsiednich terenów przemysłowo-składowych, sąsiaduj ących z obszarem PLB wpływałyby na przedmioty Podstrefy Suwałki. Uchwała nr XLIII/338/98 200002, w znacz ącej odległo ści ochrony. Rady Miejskiej w Suwałkach z dnia 25.03.1998 r. od znanych stanowisk opublikowana w Dz. Urz. Woj. Podlaskiego Nr przedmiotów ochrony obszaru. 26, poz. 150 z dnia 06.05.1998 r. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Raczki na lata Urz ąd Gminy Raczki Planowane zagospodarowanie Dokument nie zawiera 2004 – 2013.Uchwała Rady Gminy Raczki Nr brzegów rzeki Rospudy na zapisów, które w znacz ący XXII/114/04 z dnia 29 grudnia 2004r. odcinku Raczki- Dowspuda negatywny sposób dotyczy terenu poza obszarem wpływałyby na przedmioty Natura 2000, w znacz ącej ochrony. odległo ści od znanych stanowisk przedmiotów ochrony

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

31

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Strategia rozwoju Gminy Augustów na lata 1999- Urz ąd Gminy Strategia rozwoju gminy Na terenach le śnych w Nale ży uwzgl ędnia ć 2015. Uchwała Nr XI/70/99 Rady Gminy w Augustów zakłada rozwój funkcji zasi ęgu Gminy Augustów lokalizacj ę stanowisk Augustowie z dnia 29 pa ździernika 1999 r. zwi ązanych z obsług ą turystyki stwierdzono stanowiska przedmiotów ochrony i wypoczynku. m.in. takich gatunków jak i zadania realizowa ć w trzmielojad, bielik, orlik stosownej odległo ści od krzykliwy, kania czarna. nich, dotyczy to np. planowania szlaków turystycznych. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Miejski Plan zakłada rozwój funkcji Są to tereny ze Proponuje si ę zmian ę przestrzennego miasta Augustów, terenów w Augustowie zwi ązanych z obsług ą turystyki stwierdzonymi przeznaczenia gruntów na poło żonych mi ędzy drog ą Augustów – Białystok i wypoczynku w mie ście, oraz stanowiskami gatunków mniej inwazyjny, a jeziorem Sajno. Uchwała Nr XXXV/326/06 zmian ę przeznaczenia gruntów będących przedmiotami uwzgl ędniaj ąc walory Rady Miejskiej w Augustowie z dnia 30 maja na cele nierolnicze i niele śne, ochrony (m.in. b ąka, przyrodnicze obszaru. 2006 r. m.in. stworzenie pola sóweczki, dzi ęcioła Przed podj ęciem golfowego. Stanowi to znacz ące czarnego) jakichkolwiek działa ń zagro żenie dla siedlisk cennych inwestycyjnych nale ży gatunków. przeprowadzi ć inwentaryzacj ę przyrodnicz ą. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Miejski w Dokument nie zawiera Zalecenia odno śnie działa ń przestrzennego terenów poło żonych w Augustowie zapisów, które w znacz ący ochronnych dla Augustowie „Przewi ęź , Studzieniczna” 31 negatywny sposób przedmiotów ochrony sierpie ń 2001r. Uchwała Nr XXIX/269/01 Rady wpływałyby na przedmioty winny by ć brane pod uwag ę Miasta Augustów Dz. Urz. Woj. Podlaskiego Nr ochrony. przy realizacji zada ń z 45 z dnia 04.10.2001r.poz. 769 zakresu gospodarki przestrzennej i lokalizacji przyszłych inwestycji

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

32

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Strategia Rozwoju Miasta Augustów na lata 2008 Urz ąd Miejski w Dokument nie zawiera Zalecenia odno śnie działa ń 2015. Uchwała Rady Miejskiej w Augustowie z Augustowie zapisów, które w znacz ący ochronnych dla 25 stycznia 2008 negatywny sposób przedmiotów ochrony wpływałyby na przedmioty winny by ć brane pod uwag ę ochrony pod warunkiem przy realizacji zada ń uwzgl ędniania w procesie zwi ązanych z rozwojem planistycznym lokalizacji gminy. Głównie dotyczy to stanowisk przedmiotów rozwoju turystyki. ochrony. Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Nowinka Urz ąd Gminy Nowinka . Dokument nie zawiera Zalecenia odno śnie działa ń Uchwała Nr XIV/84/04 z 04.06.2004r. zapisów, które w znacz ący ochronnych dla negatywny sposób przedmiotów ochrony wpływałyby na przedmioty winny by ć brane pod uwag ę ochrony. przy realizacji zada ń zwi ązanych z rozwojem gminy Studium uwarunkowa ń i kierunków Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera Zalecenia odno śnie działa ń zagospodarowania przestrzennego Gminy zapisów, które w znacz ący ochronnych dla Nowinka. Uchwała Nr V/34/ 07 z 28.06.2007 r. negatywny sposób przedmiotów ochrony wpływałyby na przedmioty winny by ć brane pod uwag ę ochrony. przy realizacji zada ń z zakresu gospodarki przestrzennej i lokalizacji przyszłych inwestycji Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi Ateny, działki nr 18/3, zapisów, które w znacz ący 18/6, 18/7, 18/8.Uchwała Nr X/61/04 negatywny sposób 19.01.2004r. wpływałyby na przedmioty ochrony.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

33

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi Ateny, działki nr zapisów, które w znacz ący 19/10, 19/14. Uchwała Nr X/62/04 19.01.2004r. negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi Ateny, działki nr zapisów, które w znacz ący 20/13, 20/14, 20/15, 20/16, 20/17 (wg nowego negatywny sposób podziału od 20/20 do 20/28). Uchwała Nr wpływałyby na przedmioty X/63/0419.01.2004r. ochrony. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi Ateny, działki nr 21/4, zapisów, które w znacz ący 26/12, 27/15. Uchwała Nr X/64/04 19.01.2004r. negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony. Miejscowy planu zagospodarowania Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi Ateny, działki nr zapisów, które w znacz ący 37/18, 37/17. Uchwała Nr X/67/04 19.01.2004r. negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi Ateny, działki nr od zapisów, które w znacz ący 38/20 do 38/25. Uchwała X/68/04 19.01.2004r. negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi , działki nr 23/2, zapisów, które w znacz ący 23/3. Uchwała Nr X/69/04 19.01.2004r. negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

34

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi Walne, działki nr zapisów, które w znacz ący 377/15. Uchwała Nr X/70/04 19.01.2004r. negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi Walne, działki nr zapisów, które w znacz ący 379/7. Uchwała Nr X/71/04 19.01.2004r. negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Nowinka Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci wsi Walne, działki nr zapisów, które w znacz ący 400/14. Uchwała Nr X/72/04 19.01.2004r. negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Krasnopol na Urz ąd Gminy Dokument nie zawiera lata 2004-2013 Krasnopol zapisów, które w znacz ący negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Sejny Dokument nie zawiera przestrzennego Gminy Sejny. Uchwała Nr zapisów, które w znacz ący XV/71/03 Rady Gminy Sejny z dnia 19 grudnia negatywny sposób 2003r. ze zmianami wprowadzonymi uchwał ą nr wpływałyby na przedmioty IV/21/2011 Rady Gminy Sejny z dnia 28 lutego ochrony. 2011 r.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

35

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Studium uwarunkowa ń i kierunków Urz ąd Miejski w Dokument nie zawiera Nale ży uaktualni ć inf. o zagospodarowania przestrzennego Miasta i Lipsku zapisów, które w znacz ący poło żeniu gminy na Gminy Lipsk nad Biebrz ą, Białystok 2001. negatywny sposób obszarach Natura 2000 i wpływałyby na przedmioty uwzgl ędnia ć to podczas ochrony. planowania przestrzennego Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Lipsk na lata Urz ąd Miejski w Dokument nie zawiera 2008-2013. Uchwała Nr XIII/114/08 Rady Lipsku zapisów, które w znacz ący Miejskiej w Lipsku z dnia 25.02.2008 r. negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony. Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Giby. Uchwała Urz ąd Gminy Giby Dokument nie zawiera Nale ży uaktualni ć inf. Nr XXXV/143/05 Rady Gminy Giby z dnia 25 zapisów, które w znacz ący o poło żeniu gminy na listopada 2005 r. negatywny sposób obszarach Natura 2000 wpływałyby na przedmioty i uwzgl ędnia ć to podczas ochrony. okre ślania kierunków rozwoju gminy Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Giby Dokument nie zawiera przestrzennego cz ęś ci terenów wsi Białorzeczka zapisów, które w znacz ący w gminie Giby Uchwała Nr X/34/03 Rady negatywny sposób Gminy Giby z dnia 4 lipca 2003 r. wpływałyby na przedmioty ochrony.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

36

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Płaska na lata Urz ąd Gminy Płaska Dokument podkre śla silny Dokument nie zawiera Zalecenia odno śnie działa ń 2008 - 2015.Uchwała Nr XII/83/08 Rady Gminy rozwój gminy w kierunku zapisów, które w ochronnych dla Płaska 18 marca 2008 r. rozbudowy infrastruktury bezpo średni negatywny przedmiotów ochrony oraz turystycznej, urbanizacji, sposób wpływałyby na lokalizacja stanowisk winny przeznaczenia terenów pod przedmioty ochrony. by ć brane pod uwag ę przy inwestycje. Zwi ększenie ruchu realizacji zada ń zwi ązanych turystycznego w strefie Kan. z rozwojem gminy. Augustowskiego mo że mie ć wpływ na populacje m.in. gągoła i nurog ęsi. Miejscowy plan zagospodarowania Urz ąd Gminy Płaska Na obszarze planowania W wi ększo ści przypadków przestrzennego Gminy Płaska. Uchwała Nr znajduj ą si ę liczne nie zmienia si ę XII/67/04 Rady Gminy Płaska z dnia 8 czerwca stanowiska przedmiotów przeznaczenia gruntów, 2004 r. ochrony m.in. gągoła, gdzie wykazane s ą nurog ęsi, błotniaka stanowiska przedmiotów stawowego, orlika ochrony, jednak przy krzykliwego, derkacza, realizacji zada ń z zakresu żurawia, błotniaka gospodarki przestrzennej łąkowego, zimorodka, , i lokalizacji przyszłych dudka, bąka (jez. Serwy), inwestycji nale ży traktowa ć lelka i kani czarnej (Sucha indywidualnie ka żdy Rzeczka) przypadek i bra ć pod uwag ę zalecenia dotycz ące przedmiotów ochrony

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

37

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Zmiana miejscowego planu zagospodarowania Urz ąd Gminy Płaska Zmiany przeznaczenia gruntu W pobli żu obszaru obj ętego przestrzennego w cz ęś ci dotycz ącej wsi Rudawka zwi ązane s ą z pracami nad planowaniem znajduj ą si ę w gminie Płaska. Uchwała Nr XV/120/08 Rady przywróceniem historycznego stanowiska zimorodka, Gminy Płaska z dnia 2 grudnia 2008 r. kształtu i rekonstrukcj ą Kanału bociana czarnego, żurawia. Augustowskiego Zmiany przewidywane w planie nie powinny mie ć znacz ąco negatywnego wpływu na przedmioty ochrony. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania Urz ąd Gminy Płaska Zmiana zwi ązana jest z Dokument nie zawiera przestrzennego gminy Płaska. Uchwała Nr planowanym wytyczeniem trasy zapisów, które w znacz ący xx/155/09 Rady Gminy Płaska z 30 czerwca rowerowo-narciarskiej w negatywny sposób 2009 miejscowo ści Płaska wpływałyby na przedmioty ochrony. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania Urz ąd Gminy Płaska Zmiana przewiduj ę zabudow ę Dokument mo że negatywnie Nale ży ograniczy ć przestrzennego gminy Płaska. Uchwała Nr jednorodzinn ą w m. Gorczyca wpłyn ąć na niektóre zabudow ę rozproszon ą. XXIII/168/09 Rady Gminy Płaska 27 listopada przedmioty ochrony (m.in. Zalecenia odno śnie działa ń 2009 r. stanowisko orlika ochronnych dla krzykliwego) uszczuplaj ąc przedmiotów ochrony oraz obszar ich żerowania. lokalizacja stanowisk winny by ć brane pod uwag ę przy realizacji zada ń zwi ązanych z planowaniem przestrzennym. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania Urz ąd Gminy Płaska Dokument nie zawiera przestrzennego gminy Płaska. Uchwała Nr zapisów, które w znacz ący XXVII/194/10 Rady Gminy Płaska z dnia 14 negatywny sposób kwietnia 2010 r. wpływałyby na przedmioty ochrony.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

38

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Zmiana miejscowego planu zagospodarowania Urz ąd Gminy Płaska Dokument nie zawiera przestrzennego gminy Płaska. Uchwała Nr zapisów, które w znacz ący XXVII/193/10 Rady Gminy Płaska 14 kwietnia negatywny sposób 2010 r. wpływałyby na przedmioty ochrony. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania Urz ąd Gminy Płaska Plany zagospodarowania Zapisy planu mog ą Unikanie zabudowy przestrzennego gminy Płaska. Uchwała Nr turystycznego północnego negatywnie wpłyn ąć na rozproszonej, m.in. XIV/80/12 Rady Gminy Płaska z dnia 27 brzegu j. Serwy oraz zabudowy stanowiska m.in. bąka i w Serskim Lesie, Serwach, kwietnia 2012 r. jednorodzinnej w Serskim błotniaka stawowego. Suchej Rzeczce, Lesie, Serwach, Suchej Rzeczce pozostawienie zadrzewionej północnej cz ęś ci jez. Serwy (obr ęb ewid. ) oraz utrzymanie przylegaj ących trzcinowisk Studium uwarunkowa ń i kierunków Urz ąd Gminy Sztabin Dokument nie zawiera zagospodarowania przestrzennego Gminy zapisów, które w znacz ący Sztabin Uchwała Nr XVI/156/04 Rady Gminy negatywny sposób Sztabin z dnia 29grudnia 2004 r. wpływałyby na przedmioty ochrony Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Sztabin. Urz ąd Gminy Sztabin Dokument nie zawiera Uchwała Nr XIII/142/04 Rady Gminy Sztabin z zapisów, które w znacz ący dnia 06 lipca 2004r. negatywny sposób wpływałyby na przedmioty ochrony

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

39

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Augustów na Nadle śnictwo Prognoza oddziaływania na Zapisy Planu Zada ń lata 2005-2014 Augustów. środowisko wykazała brak Ochronnych powinny by ć Została wykonana znacz ąco negatywnego brane pod uwag ę podczas Prognoza wpływu dokumentu na realizacji gospodarki le śnej oddziaływania na przedmioty ochrony środowisko Planu urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Augustów Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Gł ęboki Bród Nadle śnictwo Gł ęboki Prognoza oddziaływania na Zapisy Planu Zada ń na lata 2012-2021 Bród. środowisko wykazała brak Ochronnych powinny by ć Została wykonana znacz ąco negatywnego brane pod uwag ę podczas Prognoza wpływu dokumentu na realizacji gospodarki le śnej oddziaływania na przedmioty ochrony środowisko Planu urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Gł ęboki Bród Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Szczebra na Nadle śnictwo Szczebra Dokument nie zawiera Nale ży zaktualizowa ć lata 2004-2013 zapisów, które w znacz ący zapisy o poło żeniu negatywny sposób nadle śnictwa na terenie wpływałyby na przedmioty obszarów Natura 2000. ochrony Zapisy Planu Zada ń Ochronnych powinny by ć brane pod uwag ę podczas realizacji gospodarki le śnej

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

40

Tytuł opracowania Instytucja Ustalenie Przedmioty ochrony obj ęte Działania odpowiedzialna za planu/programu/projektu wpływem opracowania minimalizuj ące/kompensa przygotowanie mog ące mie ć wpływ na cja przyrodnicza planu/programu/wdra przedmioty ochrony żanie projektu Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Płaska na lata Nadle śnictwo Płaska Prognoza oddziaływania na Zapisy Planu Zada ń 2005-2014 Została wykonana środowisko wykazała brak Ochronnych powinny by ć Prognoza znacz ąco negatywnego brane pod uwag ę podczas oddziaływania na wpływu dokumentu na realizacji gospodarki le śnej środowisko Planu przedmioty ochrony urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Płaska Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Pomorze na Nadle śnictwo Pomorze Dokument w trakcie Zapisy Planu Zada ń lata 2013-2022 sporz ądzania Ochronnych powinny by ć brane pod uwag ę w planowaniu urządzeniowym. Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Suwałki na Nadle śnictwo Suwałki Dokument w trakcie Zapisy Planu Zada ń lata 2013-2022 sporz ądzania Ochronnych powinny by ć brane pod uwag ę w planowaniu urz ądzeniowym. Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Szczebra na Nadle śnictwo Szczebra Dokument w trakcie Zapisy Planu Zada ń lata 2014-2023 sporz ądzania Ochronnych powinny by ć brane pod uwag ę w planowaniu urz ądzeniowym.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

41

2.6 . Informacja o przedmiotach ochrony obj ętych Planem wraz z zakresem prac terenowych

Ocena Powierzchnia/liczba Rozmieszczenie w Zakres prac terenowych uzupełniaj ących/ Przedmiot ochrony Stopie ń rozpoznania ogólna stanowisk obszarze Uzasadnienie do wył ączenia z prac terenowych Gatunki zwierz ąt A021 B ąk Botaurus C 35-45m Zał. nr 4 dostateczny Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje stellaris uzupełniaj ące z 2011 r. A030 Bocian czarny Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 6-15 p Zał. nr 4 dostateczny Ciconia nigra uzupełniaj ące z 2011 r. A072 Trzmielojad Pernis Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje B 60-70p Zał. nr 4 dostateczny apivorus uzupełniaj ące z 2011 r. A073 Kania czarna Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 6-10p Zał. nr 4 dostateczny Milvus migrans uzupełniaj ące z 2011 r. A074 Kania ruda Milvus Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 2-7 p Zał. nr 4 dostateczny milvus uzupełniaj ące z 2011 r. A075 Bielik Haliaeetus Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 10-13 p Zał. nr 4 dostateczny albicilla uzupełniaj ące z 2011 r. A080 Gado żer Circaetus B 1p Zał. nr 4 niewystarczaj ący Nale ży potwierdzi ć aktualn ą lęgowo ść . gallicus A081 Błotniak stawowy Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 50-60 p Zał. nr 4 dostateczny Circus aeruginosus uzupełniaj ące z 2011 r. A089 Orlik krzykliwy Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje B Min 40p Zał. nr 4 dostateczny Aquila pomarina uzupełniaj ące z 2011 r. A104 Jarzabek Bonasa Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje B 1200-2000p Zał. nr 4 dostateczny bonasia uzupełniaj ące z 2011 r.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

42

A108 Głuszec Tetrao Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje B 30-40i Zał. nr 4 b. dobry urogallus uzupełniaj ące z 2011 r. A119 Kropiatka Porzana C Min 20-40 p Zał. nr 4 niewystarczaj ący Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r. porzana A120 Zielonka Porzana C Min. 15-30 p Zał. nr 4 niewystarczaj ący Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r. parva Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje A122 Derkacz Crex crex C 350-500 m Zał. nr 4 dostateczny uzupełniaj ące z 2011 r. Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje A127 Żuraw Grus grus B 120-160p Zał. nr 4 dostateczny uzupełniaj ące z 2011 r. A154 Dubelt Gallinago Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C Min 11 m Zał. nr 4 b. dobry media uzupełniaj ące z 2011 r. A197 Rybitwa czarna Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 23-40p Zał. nr 4 dostateczny Chlidonias niger uzupełniaj ące z 2011 r. Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje A215 Puchacz Bubo bubo C 4-7p Zał. nr 4 dostateczny uzupełniaj ące z 2011 r. A216 Sóweczka Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje B 40-60p Zał. nr 4 dostateczny Glaucidium passerinum uzupełniaj ące z 2011 r. A223 Włochatka Aegolius Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje B 60-80p Zał. nr 4 dostateczny funereus uzupełniaj ące z 2011 r. A224 Lelek Caprimulgus Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 150-200p Zał. nr 4 dostateczny europaeus uzupełniaj ące z 2011 r. A229 Zimorodek Alcedo Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C Min. 40p Zał. nr 4 dostateczny atthis uzupełniaj ące z 2011 r.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

43

A234 Dzi ęcioł Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 30-60p Zał. nr 4 dostateczny zielonosiwy Picus canus uzupełniaj ące z 2011 r. A236 Dzi ęcioł czarny Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 250-350p Zał. nr 4 dostateczny Dryocopus martius uzupełniaj ące z 2011 r. A238 Dzi ęcioł średni Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 80-120p Zał. nr 4 dostateczny Dendrocopos medius uzupełniaj ące z 2011 r. A239 Dzi ęcioł Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje białogrzbiety B 20-30p Zał. nr 4 dostateczny uzupełniaj ące z 2011 r. Dendrocopos leucotos A241 Dzi ęcioł Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje trójpalczasty Picoides B 25-40p Zał. nr 4 dostateczny uzupełniaj ące z 2011 r. tridactylus A246 Lerka Lullula Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 350-500p Zał. nr 4 dostateczny arborea uzupełniaj ące z 2011 r. A338 G ąsiorek Lanius Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C Min. 500-800p Zał. nr 4 dostateczny collurio uzupełniaj ące z 2011 r. A409 Cietrzew Tetrao Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 0-4 i Zał. nr 4 dostateczny tetrix uzupełniaj ące z 2011 r. A005 Perkoz dwuczuby Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje B 600p Zał. nr 4 dostateczny Podiceps cristatus uzupełniaj ące z 2011 r. A067 G ągoł Bucephala Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje B 150-180p Zał. nr 4 dostateczny clangula uzupełniaj ące z 2011 r.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

44

A070 Nurog ęś Mergus Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje B 60-80p Zał. nr 4 dostateczny merganser uzupełniaj ące z 2011 r. Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje A125 Łyska Fulica atra C 2500-3500p Zał. nr 4 dostateczny uzupełniaj ące z 2011 r. A153 Kszyk Gallinago Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C Min. 150-200 m Zał. nr 4 dostateczny gallinago uzupełniaj ące z 2011 r. A165 Samotnik Tringa Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C Min. 150-200p Zał. nr 4 dostateczny ochropus uzupełniaj ące z 2011 r. A207 Siniak Columba Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 150-200p Zał. nr 4 dostateczny oenas uzupełniaj ące z 2011 r. Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje A232 Dudek Upupa epops C 70-120p Zał. nr 4 dostateczny uzupełniaj ące z 2011 r. A298 Trzciniak Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje Acrocephalus C 500-600p Zał. nr 4 dostateczny uzupełniaj ące z 2011 r. arundinaceus A369 Krzy żodziób Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje świerkowy Loxia B 50-150p Zał. nr 4 dostateczny uzupełniaj ące z 2011 r. curvirostra A371 Dziwonia Inwentaryzacja ornitologiczna z 2010 r., obserwacje C 120-160p Zał. nr 4 dostateczny Carpodacus erythrinus uzupełniaj ące z 2011 r.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

45

2.6.1. Gatunki zwierz ąt i ich siedliska wyst ępuj ące na terenie obszaru

A021 B ąk Botaurus stellaris – Gatunek nielicznie l ęgowy na terenie całego kraju, wykazuj ący lekko wzrostowy trend liczebno ści populacji. Gatunek regularnie l ęgowy na terenie OSO Puszcza Augustowska. Biotop l ęgowy tego ptaka stanowi ą silnie i do ść silnie podtopione wiosn ą wysokie szuwary wodne, głównie trzcinowe. W roku 2010 stwierdzono 34 odzywaj ące si ę samce, a całkowit ą liczebno ść oceniono na 35-45 samców, wyst ępuj ących głównie na wi ększych jeziorach, pojedyncze rewiry stwierdzono na Czarnej Ha ńczy i Kanale Augustowskim.

A030 Bocian czarny Ciconia nigra –Bardzo nieliczny a lokalnie nieliczny ptak l ęgowy w całym kraju (ok. 1200 p) . W Polsce bocian czarny zakłada gniazda na starych drzewach, w lasach li ściastych i mieszanych, w pobli żu obfituj ących w pokarm rzek, starorzeczy, strumieni, rozlewisk, bagien, stawów rybnych i ł ąk. Ch ętnie gnie ździ si ę te ż w borach, je śli przecina je sie ć rowów melioracyjnych i inne cieki wodne (Bednorz 1974, Profus 1995). Zinwentaryzowano 6 zaj ętych rewirów w 2010 r., całkowita liczebno ść w OSO to 6-15 par; gatunek wykazuj ący spadek liczebno ści w ci ągu ostatnich 15 lat.

A072 Trzmielojad Pernis apivorus – Gniazduje regularnie na terenie całego kraju. Gatunek nieliczny, populacja oceniana na 3000-5000 p (Neubauer et al. 2011). Siedliskami zajmowanymi przez trzmielojada s ą niemal wył ącznie starsze, rozległe drzewostany ró żnego typu. Preferuje lasy li ściaste i mieszane, a bory zasiedla znacznie mniej licznie. Stwierdzono 26 zaj ętych rewirów, a całkowit ą liczebno ść oceniono na podstawie wieloletnich obserwacji na 60 par (Zawadzka et al. 2009, Zawadzka i Zawadzki 2010).

A073 Kania czarna Milvus migrans – Gatunek regularnie l ęgowy. Miejscami, na zachodzie kraju nieliczny, na pozostałym obszarze bardzo nieliczny. Krajowa populacja wynosi 450-1000 p (Neubauer et al. 2011). Kania czarna gnie ździ si ę w ró żnego typu lasach i zadrzewieniach w pobli żu wi ększych zbiorników wodnych, jezior, dolin du żych rzek czy wi ększych kompleksów stawów rybnych. Osiedla si ę zarówno w wi ększych kompleksach le śnych, jak i niewielkich zadrzewieniach, niekiedy gniazduj ąc nawet na samotnie stoj ących drzewach czy słupach linii energetycznych poza lasem. W roku 2010 stwierdzono 1 zaj ęte gniazdo i co najmniej 6 zaj ętych rewirów. Całkowita liczebno ść populacji na terenie OSO na podstawie danych z lat ubiegłych szacowana jest na 6-10 par. Populacja stabilna.

A074 Kania ruda Milvus milvus –Gatunek bardzo nieliczny w skali kraju, z zag ęszczeniami malej ącymi od Pomorza Zachodniego na południowy wschód. Krajowa populacja wynosi 1000-1500 p (Neubauer et al. 2011). Gatunek zwi ązany z terenami o urozmaiconym krajobrazie, w którym wyst ępuj ą zarówno obszary zalesione, jak łąki, zbiorniki i cieki wodne. Spotykana głównie w dolinach rzecznych i na pojezierzach. Gniazduje równie ż w typowym krajobrazie rolniczym. Liczebno ść gatunku spada w ostatnich latach na terenie OSO, szacowana jest na 2-7 par.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

46

A075 Bielik Haliaeetus albicilla – Bielik jest bardzo nielicznym, a miejscami (na północy i zachodzie kraju oraz w Lubelskiem) nielicznym gatunkiem l ęgowym. populacja krajowa wynosi 1000-1400 par (Neubauer et al. 2011 ). Trend liczebno ści wzrostowy. Bielik jest ptakiem zwi ązanym ze środowiskiem wodnym, gdzie zdobywa pokarm. Poluje nad wszystkimi rodzajami zbiorników, tak że na stawach rybnych. W pobli żu u wód najcz ęś ciej buduje gniazda i koczuje po sezonie l ęgowym. Gnie ździ si ę w starych lasach ró żnego typu, cz ęsto sosnowych i bukowych. Podczas inwentaryzacji w 2010 r. stwierdzono 10 zaj ętych gniazd oraz kolejne 3 zaj ęte rewiry, co daje ł ączn ą liczebno ść 13 par. Gatunek gniazduj ący w drzewostanach ok. 120 -150 letnich na całym terenie puszczy w pobli żu du żych jezior, w tym 3 pary nad Wigrami (Zawadzka et al. 2011).

A080 Gado żer Circaetus gallicus – gatunek skrajnie nieliczny w Polsce (10-15 par). Gniazduje w lasach, ale poluje głównie na terenach otwartych. Wybiera ró żne siedliska, obfituj ące w główn ą ofiar ę – węż e, jaszczurki. Według informacji ustnych (Roman Kalski, PTOP) gat. obserwowany jeszcze w roku 2010 w okolicy Kuria ńskiego Bagna. L ęgowo ść gatunku nie potwierdzona.

A081 Błotniak stawowy Circus aeruginosus – Nieliczny, lokalnie średnio liczny gatunek l ęgowy ni żu. Populacja krajowa wynosi 7000-10000p (Neubauer et al. 2011) Najcz ęś ciej gniazduje w trzcinowiskach (coraz cz ęś ciej nawet niewielkich rozmiarów), rzadziej innych szuwarach, porastaj ących brzegi jezior, stawów, starorzecza oraz bagna i torfowiska. Poluje zarówno na mokradłach jak i na polach oraz ł ąkach sąsiaduj ących z terenami l ęgowymi. Obserwuje si ę stały wzrost liczebno ści gatunku. Liczebno ść gatunku na terenie OSO Puszcza Augustowska szacowana jest na 50-60p. Fot.4. Orlik krzykliwy ; E. Karpierz A089 Orlik krzykliwy Aquila pomarina – Bardzo nieliczny ptak l ęgowy w Polsce, głównie na wschodzie i północy. (2300-2800p, Neubauer et al. 2011). Zamieszkuje najcz ęś ciej obrze ża lasów li ściastych i mieszanych oraz przyle śne doliny rzeczne. Wybiera miejsca trudnodost ępne i słabo penetrowane. Najch ętniej poluje w mozaikowo ukształtowanym krajobrazie rolniczym obfituj ącym w miedze, płaty nieu żytków i śródpolnych mokradeł oraz półnaturalne ł ąki. Podczas inwentaryzacji w 2010 r. obserwowano ptaki w 31 czynnych rewirach, znaleziono 2 zaj ęte gniazda, w pobli żu otwartych,

koszonych ł ąk. Całkowit ą liczebno ść oceniono na co najmniej 40 par. Gatunek cz ęś ciowo zagro żony utrat ą żerowisk na skutek zmian w krajobrazie rolniczym.

A104 Jarz ąbek Bonasa bonasia – Średnio liczny gatunek l ęgowy, wyst ępuj ący na wschodzie kraju oraz w górach (Bonczar 2004). Jarz ąbek jest gatunkiem wyst ępuj ącym wył ącznie w lasach. W Polsce zasiedla lasy iglaste i mieszane i zró żnicowanej strukturze wiekowej i gatunkowej. Najch ętniej wybiera drzewostany iglaste młodszych klas wieku z bogatym runem i podszytem. W ostatnich latach zdaje si ę wykazywa ć wzrost liczebno ści. W trakcie prac terenowych w roku 2010 stwierdzono 361 zaj ętych rewirów. Na podstawie danych z powierzchni monitoringowych oraz pracy Fiedorowicza (2008) całkowit ą liczebno ść gatunku w Puszczy Augustowskiej oceniany jest na ok. 1200-2000 par. Bez intensywnej penetracji całej powierzchni Puszczy i zastosowania stymulacji głosowej, przy krótkim okresie aktywno ści w kwietniu i niewielkich wymaganiach przestrzennych jarz ąbka, realny poziom wykrywalno ści to ok. 25% populacji. Dokładniejsze dane o liczebno ści mo żna uzyska ć w trakcie intensywnych

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

47

bada ń nad gatunkiem z zastosowaniem stymulacji głosowej. Gatunek rozmieszczony równomiernie na terenie całej Puszczy Augustowskiej. Wyst ępuje tu na wszystkich siedliskach (od borów świe żych po olsy i bory bagienne), najliczniej w drzewostanach w wieku 40-140 lat z g ęstym podszytem świerkowym.

A108 Głuszec Tetrao urogallus – Skrajnie nieliczny gatunek l ęgowy w Polsce wyst ępuj ący w kilku izolowanych populacjach, wykazuj ący drastyczny spadek liczebno ści (ok. 400-450 osobników w 4 izolowanych populacjach). Gatunek wn ętrza rozległych lasów borealnych i górskich. Preferuje stare, rozlu źnione, miejscami nasłonecznione drzewostany z k ępami podszytu, z dost ępn ą ziemi ą mineraln ą oraz runem obfituj ącym w borówki, jak te ż żurawin ę, wełniank ę, wrzos. Bezpo średnio podczas inwentaryzacji w 2010 roku stwierdzono 16 samców i 14 samic. Po uwzgl ędnieniu obserwacji innych osób, oraz danych z okresu po zako ńczeniu toków całkowit ą liczebno ść głuszca oceniono na 30-40 osobników (15-20 samców). Głuszec wyst ępuje tylko we wschodniej cz ęś ci OSO, na siedliskach borów świe żych lub borów bagiennych, w drzewostanach sosnowo-świerkowych w wieku 60-140 lat. Szacuje si ę, iż tempo wymierania populacji w ci ągu ostatnich 15 lat wynosi 7% rocznie (Zawadzka i Zawadzki 2008).

A119 Kropiatka Porzana porzana – Gatunek bardzo nieliczny lub nieliczny. Najliczniej wyst ępuje na nadrzecznych terenach zalewowych w zespołach turzycowisk wy- sokich, ale tak że na podmokłych ł ąkach wokół jezior i stawów. Podczas inwentaryzacji bezpo średniej w 2010 r. wykazano wyst ępowanie 2p, natomiast liczebno ść na tere- nie całego obszaru szacuje si ę na 15-30p.

A120 Zielonka Porzana parva – Bardzo nieliczny, lokalnie nieliczny lub skrajnie nieliczny, ptak l ęgowy ni żu. Preferuje szerokie, przybrze żne pasy trzciny, pałki w ąsko- listnej lub turzycy na stawach, jeziorach i innych płytkich zbiornikach. Jej wyst ępowanie jest uzale żnione od poziomu wody, wpływaj ącego na bezpiecze ństwo l ęgów i ba- zę pokarmow ą. Podczas inwentaryzacji bezpo średniej w Puszczy Augustowskiej w 2010 r. wykazano wyst ępowanie 10p, natomiast liczebno ść na terenie OSO szacuje si ę na 20-40p.

A122 Derkacz Crex crex – W Polsce nieliczny, a lokalnie średnio liczny ptak l ęgowy (liczebno ść 30 000-45 000 p). Zasiedla otwarte i półotwarte tereny z podmokłymi, ekstensywnie u żytkowanymi ł ąkami, turzycowiskami i ziołoro ślami. Wyst ępuje w okolicach obfituj ących w wod ę. Zasiedla tak że wilgotne, u żyźnione ł ąki i pastwiska oraz uprawy zbó ż i rzepaku. Liczenia na 2 transektach w 2010 r. o łącznej długo ści 12 km na najbogatszym stanowisku w OSO (Ł ąki Hruskie) wykazały obecno ść 120 samców. Cał ą liczebno ść na Ł ąkach Hruskich oceniono na co najmniej 200 samców. W całej OSO stwierdzono 362 samce, a całkowit ą liczebność dla OSO oceniono na 350-400 samów. Derkacz wyst ępuje na wilgotnych ł ąkach zarówno na obrze żach jak i w środku puszczy, tak że na małych śródle śnych ł ąkach oraz na uprawach w olsach. Gatunek wykazywał w 2010 r. wy ższ ą liczebno ść ni ż w kilku poprzednich sezonach.

A127 Żuraw Grus grus – Nieliczny ptak l ęgowy ni żu wykazuj ący silny wzrost liczebno ści. Populacja szacowana na ok. 12 000-15 000 par. Siedlisko l ęgowe stanowi ą śródle śne mokradła, zabagnione doliny rzeczne. Gatunek wykazuj ący wzrostowy trend liczebno ści. Podczas inwentaryzacji OSO stwierdzono 124 par, a cał ą populacj ę oceniono na 120-160 par, wyst ępuj ących przewa żnie w pobli żu ł ąk. Na Ł ąkach Hruskich w sierpniu 2010 r. przebywało stado ok. 60 ptaków.

A154 Dubelt Gallinago media – bardzo nielicznie l ęgowy gatunek wyst ępuj ący w Polsce północnowschodniej i wschodniej(750-850 p). Gniazduje głównie na ł ąkach za- lewowych i pastwiskach w dolinach du żych rzek, bagnach, torfowiskach, turzycowiskach. Liczenie ptaków na jedynym znanym tokowisku na Ł ąkach Hruskich podczas inwentaryzacji w 2010 r. wykazało 3-5 samców. Szacuje si ę, i ż na terenie OSO wyst ępuje min. 11 samców.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

48

A197 Rybitwa czarna Chlidonias niger – Nieliczny ptak l ęgowy (4000-5000 p). Gniazduje w dolinach rzecznych z rozlewiskami i starorzeczami, na stawach hodowlanych i jeziorach, w miejscach z pływaj ącymi ko żuchami ro- ślinno ści wodnej. Najwi ększa kolonia l ęgowa wyst ępuje na jeziorze Szlamy. Całkowita liczebno ść na terenie OSO szacowana jest na 23-40 par.

A215 Puchacz Bubo bubo – Skrajnie nieliczny gatunek l ęgowy (270- 300 p). Zasiedla obszary górskie i nizinne, o zró żnicowanej strukturze siedliskowej. Preferuje prześwietlone lasy li ściaste i mieszane (olchowe, ł ęgowe, a rza- dziej bory i buczyny), bory bagienne, doliny rzeczne z obecno ści ą otwartych przestrzeni w pobli żu, Liczebno ść na terenie OSO szacowana jest na 4-7 par.

A217 Sóweczka Glaucidium passerinum – Gatunek bardzo nieliczny, krajowa populacja wynosi co najmniej 500- 800 par i wykazuje silny trend wzrostowy. Zasi ęg obejmuje góry i południowy wschód. Preferuje starsze drzewo- stany z wyra źną piętrowo ści ą o zró żnicowanej strukturze wiekowej. W jej rewirach znajduj ą si ę cz ęsto tereny podmokłe, halizny oraz młodniki. W 2010 r. stwierdzono 30 samców, cała populacja oceniona została na co naj- mniej 40-60 par, rozmieszczonych nierównomiernie, w najstarszych drzewostanach sosnowych z udziałem świer- ka.

A223 Włochatka Aegolius funereus – Nieliczny ptak l ęgowy wyst ępuj ący w górach i na północy Polski (1000- 2000 p). Podczas inwentaryzacji na terenie OSO w 2010 r. stwierdzono 44 terytorialne samce, całkowita liczebno ść w Puszczy wynosi ok. 60-80 par l ęgowych. Gatunek rozmieszczony równomierniej ni ż sóweczka, w najstarszych partiach drzewostanów sosnowych. Fot.5. Żuraw ; E. Karpierz

A224 Lelek Caprimulgus europaeus – Nieliczny, lokalnie średnio liczny ptak l ęgowy (4000-6000 p). Zasiedla rozległe kompleksy le śne poprzecinane polanami i zr ębami. Preferuje bory mieszane i suche oraz d ąbrowy świetliste. Inwentaryzacja w 2010 r. w Puszczy Augustowskiej ze stymulacj ą głosow ą wykazała obecno ść 122 samców, zna- leziono 1 gniazdo. Uwzgl ędniaj ąc tak że potencjalne siedliska wyst ępowania, całkowit ą liczebno ść oceniono na 150-200 par, wyst ępuj ących głównie na borowych upra- wach i młodnikach oraz znacznie mniej licznie w starych drzewostanach. Gatunek wyst ępuje na terenie całej OSO, w drzewostanach w wieku od 2 do ponad 140 lat.

A229 Zimorodek Alcedo atthis – Nieliczny ptak l ęgowy (2500-6000 p). Preferuje zbiorniki z wolno płyn ącą lub stoj ącą, czyst ą wod ą, zasobn ą w niewielkich rozmiarów ryby, najlepiej z zadrzewion ą linią brzegow ą. Podczas inwentaryzacji stwierdzono 31 par, cała populacja szacowana jest na ok. 40 par, gniazduj ących na skarpach rzek oraz jezior.

A234 Dzi ęcioł zielonosiwy Picus canus – Nieliczny, lokalnie średnio liczny ptak l ęgowy (2000-3000 p). Wyst ępuje w lasach li ściastych, ale równie ż w mieszanych, a na nizinach w borach urozmaiconych niewielkimi płatami ł ęgów i gr ądów, tak że w wi ększych parkach, szpalerach. Podczas inwentaryzacji stwierdzono 24 pary, całkowita

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

49

liczebno ść wynosi 30-60 par, rozmieszczonych głównie przy brzegach lasu na całym terenie OSO.

A236 Dzi ęcioł czarny Dryocopus martius – Nieliczny lub średnio liczny gatunek l ęgowy (35 000-70 000p) wyst ępuj ący we wszystkich typach lasu, w płatach ró żnej wielko ści. Wykazuje wzrostowy trend liczebno ści. Preferuje siedliska borowe oraz buczyny. Zasiedla głównie drzewostany powy żej 100 lat, rosn ące w niedu- żym zwarciu. Podczas inwentaryzacji w 2010 r. stwierdzono 289 par, co stanowi ponad połow ę rzeczywistej wielko ści populacji, szacowanej na 250-350 par.

A238 Dzi ęcioł średni Dendrocopos medius – Nieliczny, lokalnie średnio liczny gatunek (10 000-20 000p). Gniazduje w starych ( powy żej 80 lat) drzewostanach li ściastych, głównie d ębowych lub z domieszk ą d ębu. Spotykany jest tak że w starych buczynach lub olsach. Inwentaryzacja w 2010 r. wykazała obecno ść 30p, li- czebno ść na całym obszarze OSO oszacowano na 80-120 par.

A239 Dzi ęcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos – Bardzo nieliczny gatunek (400-600 p) zwi ązany ze starszymi drzewostanami li ściastymi. W 2010 r. stwierdzono 16 par na terenie OSO i jedn ą par ę na Litwie, przy samej granicy polskiej. Rzeczywista wielko ść populacji wynosi ok. 20-30 par. Gatunek rozmieszczony nierównomiernie, wyst ępuje w gr ądach i lasach wilgotnych oraz bardzo rzadko w olsach. Najliczniej gnie ź- dzi si ę w 2 rezerwatach: Staro żyn i Kozi Rynek. Fot.6. Dzi ęcioł czarny ; E. Karpierz A241 Dzi ęcioł trójpalczasty Picoides tridactylus – Skrajnie nieliczny lub bardzo nieliczny gatunek lęgowy (300-700 p). Wymaga obecno ści martwych i obumieraj ących drzew, głównie świerków i olsz. W 2010 r. stwierdzono 18 par, cało ść populacji oszacowano na 25-40 p. Ga- tunek wyst ępuje głównie w starych olsach z domieszk ą świerka, jedynie w WPN i rezerwacie Kuria ńskie Bagno w starych świerczynach. Rozmieszczony równomierniej i na wi ększej powierzchni OSO ni ż dzi ęcioł białogrzbiety.

A246 Lerka Lullula arborea – Gatunek średnio liczny, wykazuj ący wzrostowy trend liczebno ści (50 000-80 000p). Podczas inwentaryzacji stwierdzono 199 zaj ętych rewirów, cał ą populacj ę oszacowano na 350-500 par. Rozmieszczony równomiernie na całym terenie OSO, preferuje zr ęby i młode uprawy na siedliskach borowych oraz tereny otwarte przy brzegach lasu, notowana tak że w starszych drzewostanach sosnowych przy szerokich drogach i liniach oddziałowych.

A409 Cietrzew Tetrao tetrix tetrix – Gatunek bardzo nieliczny (1000-1500 os.) , preferuj ący obszary o niskim zadrzewieniu, wykazuj ący drastyczny spadek liczebno ści na terenie całego kraju. Prawdopodobnie całkowicie ustąpił z obszaru OSO lub pozostały pojedyncze osobniki. Ostatnie obserwacje pochodz ą z 2009 r. Nale ży rozwa żyć mo żliwo ść restytucji gatunku na terenie Puszczy Augustowskiej.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

50

Gatunki spoza zał. I Dyrektywy Ptasiej

A005 Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus - Gatunek nieliczny w skali kraju (15 000-25 000p). Gniazduje na prawie wszystkich większych jeziorach. W dolinach rzek gniazduje na zbiornikach zaporowych, starorzeczach oraz w kompleksach stawów rybnych (Antczak J., Górski W. w: Sikora 2007). Inwentaryzacja w 2010 r. w Puszczy Augustowskiej wykazała 600 par, z czego ok. 250 par na Wigrach, pozostałe w ró żnej liczbie na pozostałych jeziorach .

A067 G ągoł Bucephala clangula – Bardzo nieliczny gatunek l ęgowy kraju (1 200- 1 500p). Zasiedla wody stoj ące i płyn ące w s ąsiedztwie starych, z reguły ponad 100- letnich drzewostanów, obfituj ących w dziuple po dzi ęciole czarnym. Podczas inwentaryzacji w 2010 r. stwierdzono 145 par l ęgowych, całkowit ą liczebno ść populacji lęgowej oceniono na 150-180 par, co stanowi ok. 10% krajowej populacji lęgowej. Gatunek liczny, rozmieszczony równomiernie na wszystkich, nawet najmniejszych jeziorach oraz na rzekach na terenie ostoi.

A070 Nurog ęś Mergus menganser – Gatunek bardzo nielicznie l ęgowy, głównie na północy i zachodzie kraju (900-1000 p), wykazuj ący wzrost liczebno ści. Środowisko wyst ępowania to naturalne zbiorniki wodne, rzeki otoczone starodrzewami, z Fot.7. Łyska z pi sklętami; E. Karpierz dziuplastymi drzewami. Czasem spotykany na stawach hodowlanych.. Na terenie OSO wg danych z inwentaryzacji gniazduje 60-80 p, co stanowi ok. 7% populacji krajowej. Gniazduje w s ąsiedztwie wi ększych jezior, rzek i Kanału Augustowskiego.

A125 Łyska Fulica atra- Gatunek średnio liczny (100 000-250 000p). Zasiedla jeziora, oczka, ł ąki zalewowe, starorzecza, a tak że biegi rzek i kanałów. Gnie ździ si ę równie ż na stawach rybnych, zbiornikach zaporowych, gliniankach, torfiankach, a tak że na zbiornikach na terenach zurbanizowanych. Według inwentaryzacji w na jeziorach gniazduje 3000-3500 par l ęgowych, z tego co najmniej 2500 na jeziorze Wigry

A153 Kszyk Gallinago gallinago – Nieliczny gatunek l ęgowy w Polsce, wyst ępuj ący na otwartych lub cz ęś ciowo zakrzewionych podmokłych ł ąkach o podło żu torfowym, pastwiskach, turzycowiskach, a tak że śródle śnych bagienkach lub w gł ębi olsów i ł ęgów. podczas inwentaryzacji w 2010 r. stwierdzono 170 tokuj ących samców, populacja szacowana jest na ok. 200 samców, wyst ępuj ących na podmokłych ł ąkach w lasach oraz na terenach otwartych. Najwy ższ ą liczebno ść stwierdzono na Ł ąkach Hruskich.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

51

A165 Samotnik Tringa ochropus – Nielicznie l ęgowy gatunek, zasiedlaj ący zalewane olsy i ł ęgi, śródle śne bagienka, obrze ża zbiorników, cieków wodnych. W 2010 r. zinwentaryzowano 97 stanowisk, całkowit ą liczebno ść oceniono na 150- 200 par l ęgowych, głównie na podmokłych terenach le śnych (olsy, łęgi), oraz na ciekach wodnych na terenach otwartych.

A207 Siniak Columba oenas – Nieliczny gatunek l ęgowy w kraju, gniazduj ący w starych drzewostanach sosnowych i mieszanych, jak i li ściastych (bukowych). W 2010 r. stwierdzono 139 zaj ętych rewirów w borach sosnowych; całkowitą liczebno ść oceniono na 150-200 p. Fot.9. Kszyk; P. Pawłowicz

A232 Dudek Upupa epops – Nieliczny gatunek l ęgowy w kraju. Zasiedla otwarte doliny rzek oraz krajobraz rolniczy z du żym udziałem pastwisk i siedlisk z rzadk ą, nisk ą ro ślinno ści ą oraz k ępami lub alejami dziuplastych drzew. Podczas inwentaryzacji Fot.8. Trzciniak; E. Karpierz stwierdzono 34p, ale był to rok o wyra źnie ni ższej liczebno ści dudka niż w poprzednich latach. Całkowit ą liczebno ść populacji na terenie Puszczy Augustowskiej ocenia si ę na ok. 70-100 par, głównie na śródle śnych polanach i przy brzegach lasów, ale tak że wewn ątrz lasu na powierzchniach s ąsiaduj ących ze sobą zr ębów na ubogich siedliskach borowych.

A298 Trzciniak Acrocephalus arundinaceus – Nieliczny lub średnio liczny gatunek (20 000-50 000p) zwi ązany z rosn ącymi w wodzie trzcinowiskami, rzadziej z innymi typami szuwarów. Podczas inwentaryzacji w 2010 r. stwierdzono 495 zaj ętych rewirów, a całkowit ą populacj ę oceniono na 500-600p.

A369 Krzy żodziób świerkowy Loxia curvirostra - Nieliczny lub bardzo nieliczny gatunek l ęgowy, głównie w górach i na północnym wschodzie kraju. Na ni żu referuje

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

52

borealne świerczyny, wyj ątkowo bory sosnowe lub drzewostany modrzewiowe. W roku 2010 w starszych drzewostanach świerkowych stwierdzono gniazdowanie 50-150 par.

A371 Dziwonia Carpodacus erythrinus – Gatunek nieliczny (10 000-30 000p) w skali kraju. Zajmuje siedliska półotwarte, stanowi ące mozaik ę ł ąk i zadrzewie ń oraz zaro śli wierzbowych w dolinach rzek i obni żeniach przy wodach stoj ących. Gnie ździ si ę równie ż na skraju olsów i ł ęgów. W północno-wschodniej Polsce tak że w parkach i na terenach zielonych w środowiskach zurbanizowanych oraz na uprawach i w młodnikach (Stajszczyk M. w: Sikora 2007). Na terenie ostoi stwierdzono w 2010 r. 121 par, a cał ą populacj ę oceniono na 120-160 par.

Fot.10. Dudek ; E. Karpierz

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

53

Moduł B

3. Stan ochrony przedmiotów ochrony obj ętych Planem

Typ siedliska Ocena Parametr Ocena stanu Ogólna ocena Uzasadnienie przyrodniczego ogólna ochrony stanu ochrony Gatunki zwierz ąt A021 B ąk Botaurus Populacja FV FV Liczebno ść stabilna lub niewielki wzrost, brak zmian siedliskowych stellaris C Siedlisko FV (Zawadzka i Zawadzki 1995, Zawadzka et al. 2011). Szanse FV zachowania A030 Bocian czarny Populacja U1 U1 Spadek liczebno ści w stosunku do lat 90., pozostawanie niezasiedlonych Ciconia nigra C Siedlisko U1 rewirów przez wiele lat, niedostatek miejsc l ęgowych (Zawadzka et al. Szanse U1 2011) zachowania A072 Trzmielojad Populacja FV FV Stabilna (Zawadzka et al. 2009, 2011) Pernis apivorus B Siedlisko FV Szanse FV zachowania A073 Kania czarna Populacja FV U1 Lekki spadek liczebno ści (Zawadzka et al. 2009, 2011) Milvus migrans C Siedlisko U1 Szanse U1 zachowania A074 Kania ruda Milvus Populacja U1 U1 Wyra źny spadek liczebno ści (Zawadzka et al. 2009, 2011) milvus C Siedlisko U1 Szanse U1 zachowania A075 Bielik Haliaeetus Populacja FV U1 Wzrost liczebno ści, parametr U1 zwi ązany z ograniczon ą dost ępno ści ą albicilla C Siedlisko U1 miejsc l ęgowych (Zawadzka et al. 2006, 2009, 2011) Szanse FV zachowania

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

54

A080 Gado żer Circaetus Populacja XX U1 Brak wystarczaj ących danych. gallicus B Siedlisko U1 Szanse XX zachowania A081 Błotniak stawowy Circus Populacja FV FV Populacja stabilna (Zawadzka et al. 2009, 2011) aeruginosus C Siedlisko FV Szanse FV zachowania A089 Orlik krzykliwy Aquila Populacja FV U1 Populacja stabilna, parametr U1 zwi ązany z ograniczeniem dost ępnych czatowni na ł ąkach i pomarina B Siedlisko U1 zarastaniem lub zbyt pó źnym koszeniem ł ąk (Zawadzka et al. 2009, 2011) Szanse FV zachowania A104 Jarz ąbek Bonasa bonasia Populacja FV FV Populacja stabilna lub lekki wzrost (Fiedorowicz 2008, Zawadzka et al. 2011) B Siedlisko FV Szanse FV zachowania A108 Głuszec Tetrao urogallus Populacja U2 U2 Wyra źny spadek liczebno ści, utrata cz ęś ci siedlisk (Zawadzki et al. 1999, Zawadzka i Zawadzki B Siedlisko U2 2008, Zawadzka et al. 2011) Szanse U2 zachowania A119 Kropiatka Porzana Populacja XX U1 Brak dokładnych danych i ocen porównawczych porzana C Siedlisko U1 Szanse U1 zachowania A120 Zielonka Porzana parva Populacja XX U1 Brak dokładnych danych i ocen porównawczych C Siedlisko U1 Szanse U1 zachowania A122 Derkacz Crex crex Populacja FV U1 Wzrost liczebno ści, fluktuacje. Ocena U1 – zbyt wczesne koszenie ł ąk, koszenie „do środka” C Siedlisko U1 (Zawadzka et al. 2011) Szanse FV zachowania

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

55

A127 Żuraw Grus grus Populacja FV U1 Liczebno ść stabilna, Ocena U1 – drapie żnictwo na l ęgach, niski sukces l ęgowy B Siedlisko FV (Zawadzka et al. 2011) Szanse U1 zachowania A154 Dubelt Gallinago media Populacja U1 U1 1 stanowisko, prywatne koszone ł ąki (Zawadzka et al. 2011) C Siedlisko U1 Szanse U1 zachowania A197 Rybitwa czarna Populacja U1 U1 3 stanowiska, wahania liczebno ści zwi ązane z poziomem wód w jeziorach (Zawadzka et al. 2011) Chlidonias niger C Siedlisko U1 Szanse U1 zachowania A215 Puchacz Bubo bubo Populacja U1 U1 Spadek liczebno ści (Zawadzka et al. 2009, 2011) C Siedlisko FV Szanse U1 zachowania A216 Sóweczka Glaucidium Populacja FV U1 Wzrost liczebno ści gatunku, ale utrata siedlisk l ęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2009, passerinum B Siedlisko U1 2011) Szanse U1 zachowania A223 Włochatka Aegolius Populacja FV U1 Wzrost liczebno ści gatunku, ale utrata siedlisk lęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2009, funereus B Siedlisko U1 2011) Szanse U1 zachowania Populacja FV FV Beneficjent gospodarki zr ębowej (Zawadzka et al. 2011) A224 Lelek Caprimulgus C Siedlisko FV europaeus Szanse FV zachowania Populacja FV FV Populacja nie do ko ńca rozpoznana, prawdopodobnie stabilna (Zawadzka i in., dane niepubl.) Siedlisko FV A229 Zimorodek Alcedo atthis C Szanse FV zachowania

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

56

Populacja FV U1 U1- utrata siedlisk l ęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2011) A234 Dzi ęcioł zielonosiwy C Siedlisko U1 Picus canus Szanse FV zachowania Populacja FV U1 U1- utrata siedlisk l ęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2011) A236 Dzi ęcioł czarny C Siedlisko U1 Dryocopus martius Szanse FV zachowania Populacja U1 U1 U1- utrata siedlisk l ęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2011) A238 Dzi ęcioł średni C Siedlisko U1 Dendrocopos medius Szanse U1 zachowania Populacja U1 U1 U1 – fragmentacja populacji na skutek fragmentacji płatów siedlisk, usuwanie drzew A239 Dzi ęcioł białogrzbiety B Siedlisko U1 zamieraj ących i zaatakowanych przez korniki, zbyt niski wiek r ębno ści (Zawadzka et al. 2011) Dendrocopos leucotos Szanse U1 zachowania Populacja U1 U1 U1 – fragmentacja populacji na skutek fragmentacji płatów siedlisk, usuwanie drzew A241 Dzi ęcioł trójpalczasty B Siedlisko U1 zamieraj ących i zaatakowanych przez korniki, zbyt niski wiek r ębno ści (Zawadzka et al. 2011) Picoides tridactylus Szanse U1 zachowania Populacja FV FV Beneficjent gospodarki zr ębowej (Zawadzka et al. 2011) Siedlisko FV A246 Lerka Lullula arborea C Szanse FV zachowania Populacja FV FV Populacja stabilna lub lekki wzrost (Zawadzka i in. niepubl.) Siedlisko FV A338 G ąsiorek Lanius collurio C Szanse FV zachowania Populacja U2 U2 Gatunek praktycznie wygin ął na obszarze. Zanik siedlisk półotwartych o niskim zadrzewieniu i Siedlisko U2 silnie uwilgotnionych. A409 Cietrzew Tetrao tetrix C Szanse U2 zachowania

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

57

Populacja FV FV Populacja stabilna (Zawadzka i in. niepubl.) A005 Perkoz dwuczuby B Siedlisko FV Podiceps cristatus Szanse FV zachowania Populacja FV U1 Ubytek drzew z dziuplami po dz. czarnym , przekształcenia brzegów (Zawadzka, Zawadzki A067 G ągoł Bucephala B Siedlisko U1 niepubl, obs. własne) clangula Szanse U1 zachowania Populacja FV U1 Ubytek drzew z dziuplami po dz. czarnym , przekształcenia brzegów (Zawadzka i Zawadzki A070 Nurog ęś Mergus B Siedlisko U1 niepubl, obs. własne) merganser Szanse U1 zachowania Populacja FV FV Populacja stabilna (Zawadzka i in. niepubl.) Siedlisko FV A125 Łyska Fulica atra C Szanse FV zachowania Populacja FV U1 Populacja stabilna, fluktuacje zwi ązane z wahaniem poziomu wód , U1 – zbyt wczesny termin A153 Kszyk Gallinago C Siedlisko U1 wykaszania, koszenie „do środka” (Zawadzka et al. 2011). gallinago Szanse FV zachowania Populacja FV FV Populacja stabilna lub lekki wzrost, wzrost powierzchni siedlisk na skutek małej retencji Siedlisko FV (Zawadzka i in. niepubl.) A165 Samotnik Tringa ochropus C Szanse FV zachowania Populacja FV U1 U1- utrata siedlisk l ęgowych (starodrzewy) (Zawadzka et al. 2011) Siedlisko U1 A207 Siniak Columba oenas C Szanse U1 zachowania Populacja FV FV Populacja raczej stabilna, niewielkie fluktuacje (Zawadzka i in. niepubl.) Siedlisko FV A232 Dudek Upupa epops C Szanse FV zachowania

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

58

Populacja FV FV Populacja stabilna (Zawadzka i in. niepubl.) A298 Trzciniak Acrocephalus C Siedlisko FV arundinaceus Szanse FV zachowania Populacja FV FV Populacja stabilna (Zawadzka i in. niepubl.) A369 Krzy żodziób świerkowy B Siedlisko FV Loxia curvirostra Szanse FV zachowania Populacja FV FV Populacja stabilna (Zawadzka i in. niepubl.) A371 Dziwonia C arpodacus C Siedlisko FV erythrinus Szanse FV zachowania

4. Analiza zagro żeń

Lp. Przedmiot ochrony Zagro żenia istniej ące potencjalne 1 A021 B ąk Botaurus stellaris 965 drapie żnictwo, 954 inwazja gatunku 102 koszenie / ścinanie 2 A030 Bocian czarny Ciconia nigra 800 zasypywanie terenu, melioracje i osuszanie, 965 164 wycinka lasu, 190 inne rodzaje praktyk le śnych (brak drapie żnictwo, kęp starodrzewów na zr ębach, obni żanie wieku r ębno ści) 3 A072 Trzmielojad Pernis apivorus 965 drapie żnictwo 164 wycinka lasu, 190 inne rodzaje praktyk le śnych (brak kęp starodrzewów na zr ębach) 4 A073 Kania czarna Milvus migrans 620 sporty (kajakarstwo), 629 – inne rodzaje sportów 164 wycinka lasu, 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku r ębno ści) 5 A074 Kania ruda Milvus milvus 190 inne rodzaje praktyk le śnych, 620 sporty 164 wycinka lasu, 190 inne rodzaje praktyk le śnych (kajakarstwo), 629 inne rodzaje sportów (obni żanie wieku r ębno ści) 6 A075 Bielik Haliaeetus albicilla 190 inne rodzaje praktyk le śnych, 620 sporty 164 wycinka lasu, 190 inne rodzaje praktyk le śnych (kajakarstwo), 629 – inne rodzaje sportów (obni żanie wieku r ębno ści) 7 A080 Gado żer Circaetus gallicus 800 zasypywanie terenu, melioracje i osuszanie 620 sporty i ró żne formy czynnego wypoczynku, uprawiane w plenerze 8 A081 Błotniak stawowy Circus aeruginosus 101 zmiana sposobu uprawy, 800 melioracje, zasypywanie 490 inne rodzaje aktywno ści człowieka zwi ązane z

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

59

urbanizacj ą 9 A089 Orlik krzykliwy Aquila pomarina 101 zmiana sposobu uprawy, 190 inne rodzaje praktyk 161 zalesianie, 190 inne rodzaje praktyk le śnych rolniczych lub le śnych (usuwanie drzew i krzewów na (obni żanie wieku r ębno ści) łąkach - czatownie, miejsca odpoczynku), 403 zabudowa rozproszona 10 A104 Jarz ąbek Bonasa bonasia 965 drapie żnictwo, 530 usprawniony dost ęp do obszaru 160 gospodarka le śna ogólnie (budowa dróg le śnych) 11 A108 Głuszec Tetrao urogallus 160 gospodarka le śna ogólnie, 164 wycinka lasu, 166 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku usuwanie martwych i umieraj ących drzew, 190 inne rębno ści, brak k ęp starodrzewów na zr ębach) rodzaje praktyk le śnych (regulacja zwarcia, prace w okresie toków i wysiadywania w ostojach głuszca, niepokojenie w s ąsiedztwie tokowisk i miejsc wodzenia młodych, wprowadzanie podszytów, II pi ętra) 965 drapie żnictwo, 530 usprawniony dost ęp do obszaru (budowa dróg le śnych), 952 eutrofizacja 12 A119 Kropiatka Porzana porzana 954 inwazja gatunku, 965 drapie żnictwo 102 koszenie/ ścinanie 13 A120 Zielonka Porzana parva 954 inwazja gatunku, 965 drapie żnictwo 102 koszenie/ ścinanie 14 A122 Derkacz Crex crex 101 zmiana sposobu uprawy, 102 koszenie /ścinanie 161 zalesianie, 180 wypalanie, 965 drapie żnictwo, 800 zasypywanie terenu, melioracje i osuszanie ogólnie 15 A127 Żuraw Grus grus 101 zmiana sposobu uprawy, 965 drapie żnictwo 161 zalesianie, 800 zasypywanie terenu, melioracje i osuszanie ogólnie 16 A154 Dubelt Gallinago media 101 zmiana sposobu uprawy, 102 koszenie/ ścinanie 800 zasypywanie terenu, melioracje i osuszanie ogólnie, 180 wypalanie, 403 zabudowa rozproszona 17 A197 Rybitwa czarna Chlidonias niger 853 kształtowanie poziomu wód, 954 inwazja gatunku, 220 w ędkarstwo - płoszenie 965 drapie żnictwo 18 A215 Puchacz Bubo bubo 164 wycinka lasu 161 zalesianie, 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku r ębno ści, brak k ęp starodrzewów na zr ębach) 19 A216 Sóweczka Glaucidium passerinum 160 gospodarka le śna ogólnie, 164 wycinka lasu, 166 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku usuwanie martwych i umieraj ących drzew rębno ści, brak k ęp starodrzewów na zr ębach, usuwanie drzew dziuplastych) 20 A223 Włochatka Aegolius funereus 160 gospodarka le śna ogólnie, 164 wycinka lasu, 166 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku usuwanie martwych i umieraj ących drzew rębno ści, brak k ęp starodrzewów na zr ębach, usuwanie drzew dziuplastych)

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

60

21 A224 Lelek Caprimulgus europaeus 965 drapie żnictwo 22 A229 Zimorodek Alcedo atthis 965 drapie żnictwo, 620 sporty i ró żne formy czynnego wypoczynku uprawiane w plenerze – kajakarstwo: niepokojenie, degradacja brzegów, 530 usprawniony dost ęp do obszaru – degradacja brzegów w miejscach biwakowania, zabudowa letniskowa 23 A234 Dzi ęcioł zielonosiwy Picus canus 164 wycinka lasu, 166 usuwanie martwych i umieraj ących 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku drzew rębno ści, brak k ęp starodrzewów na zr ębach) 24 A236 Dzi ęcioł czarny Dryocopus martius 164 wycinka lasu, 166 usuwanie martwych i umieraj ących 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku drzew rębno ści, brak k ęp starodrzewów na zr ębach) 25 A238 Dzi ęcioł średni Dendrocopos medius 164 wycinka lasu, 166 usuwanie martwych i umieraj ących 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku drzew rębno ści, brak k ęp starodrzewów na zr ębach) 26 A239 Dzi ęcioł białogrzbiety Dendrocopos 164 wycinka lasu, 166 usuwanie martwych i umieraj ących 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku leucotos drzew, rębno ści, brak k ęp starodrzewów na zr ębach) 27 A241 Dzi ęcioł trójpalczasty Picoides 164 wycinka lasu, 166 usuwanie martwych i umieraj ących 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku tridactylus drzew, 190 inne rodzaje praktyk le śnych (usuwanie drzew rębno ści, brak k ęp starodrzewów na zr ębach) „kornikowych”) 28 A246 Lerka Lullula arborea 965 drapie żnictwo 29 A338 G ąsiorek Lanius collurio 151 – usuwanie żywopłotów i zagajników, 190 – inne 161 zalesianie rodzaje praktyk rolniczych – usuwanie krzewów śródpolnych 30 A409 Cietrzew Tetrao tetrix 965 drapie żnictwo, 530 usprawniony dost ęp do obszaru (budowa dróg le śnych), 952 eutrofizacja, 800 zasypywanie terenu, melioracje i osuszanie - ogólnie 31 A005 Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus 965 drapie żnictwo, 954 inwazja gatunku, 620 sporty 102 wycinanie/wykaszanie (kajakarstwo), 629 – inne rodzaje sportów

32 A067 G ągoł Bucephala clangula 965 drapie żnictwo, 620 sporty (kajakarstwo, żeglarstwo), 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku 629 – inne rodzaje sportów, 164 wycinka lasu rębno ści, usuwanie drzew dziuplastych) 33 A070 Nurog ęś Mergus merganser 965 drapie żnictwo, 954 inwazja gatunku, 620 sporty 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku (kajakarstwo, żeglarstwo), 629 inne rodzaje sportów, 164 rębno ści, usuwanie drzew dziuplastych) wycinka lasu 34 A125 Łyska Fulica atra 965 drapie żnictwo, 954 inwazja gatunku 620 sporty 102 koszenie/ ścinanie

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

61

(kajakarstwo, żeglarstwo), 629 – inne rodzaje sportów

35 A153 Kszyk Gallinago gallinago 101 zmiana sposobu uprawy, 102 koszenie/ ścinanie, 800 180 wypalanie zasypywanie terenu, melioracje i osuszanie - ogólnie 36 A165 Samotnik Tringa ochropus 800 zasypywanie terenu, melioracje i osuszanie – ogólnie, 965 drapie żnictwo 37 A207 Siniak Columba oenas 164 wycinka lasu, 166 usuwanie martwych i umieraj ących 190 inne rodzaje praktyk le śnych (obni żanie wieku drzew rębno ści, brak k ęp starodrzewów na zr ębach, usuwanie drzew dziuplastych) 38 A232 Dudek Upupa epops 101 zmiana sposobu uprawy 161 zalesianie 39 A298 Trzciniak Acrocephalus arundinaceus 102 koszenie/ścinanie, 954 inwazja gatunku, 956 drapie żnictwo 40 A369 Krzy żodziób świerkowy Loxia 164 wycinka lasu curvirostra 41 A371 Dziwonia Carpodacus erythrinus 800 zasypywanie terenu, melioracje i osuszanie – ogólnie, 151 usuwanie żywopłotów i zagajników, 965 drapie żnictwo

5. Cele działa ń ochronnych

Przedmiot ochrony Stan ochrony Cele działa ń ochronnych Perspektywa osi ągni ęcia wła ściwego stanu ochrony A021 B ąk Botaurus stellaris FV Utrzymanie co najmniej 30m na terenie Ostoi; Okres obowi ązywania planu Zachowanie obecnej struktury i funkcji siedliska gatunku A030 Bocian czarny Ciconia nigra U1 Powstrzymanie spadku liczebności; Okres obowi ązywania planu Utrzymanie wła ściwych stosunków wód powierzchniowych w puszczańskich ciekach; A072 Trzmielojad Pernis apivorus FV Utrzymanie co najmniej 60 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A073 Kania czarna Milvus migrans U1 Powstrzymanie spadku liczebności; Okres obowi ązywania planu Utrzymanie co najmniej 6 par na terenie Ostoi A074 Kania ruda Milvus milvus U1 Powstrzymanie spadku liczebno ści Okres obowi ązywania planu A075 Bielik Haliaeetus albicilla U1 Zachowanie obecnej struktury i funkcji siedliska gatunku Okres obowi ązywania planu

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

62

A080 Gado żer Circaetus gallicus U1 Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony; Okres obowi ązywania planu Wykrycie i ochrona gniazd(a) A081 Błotniak stawowy Circus aeruginosus FV Utrzymanie co najmniej 50par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A089 Orlik krzykliwy Aquila pomarina U1 Utrzymanie co najmniej 40 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A104 Jarz ąbek Bonasa bonasia FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu A108 Głuszec Tetrao urogallus U2 Utrzymanie gatunku na terenie Ostoi 20 lat A119 Kropiatka Porzana porzana U1 Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony; Okres obowi ązywania planu Zachowanie obecnej struktury i funkcji siedliska gatunku A120 Zielonka Porzana parva U1 Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony; Okres obowi ązywania planu Zachowanie obecnej struktury i funkcji siedliska gatunku A122 Derkacz Crex crex U1 Utrzymanie co najmniej 300m na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A127 Żuraw Grus grus U1 Utrzymanie co najmniej 120 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A154 Dubelt Gallinago media U1 Utrzymanie gatunku na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A197 Rybitwa czarna Chlidonias niger U1 Utrzymanie co najmniej 20 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A215 Puchacz Bubo bubo U1 Powstrzymanie spadku liczebności; Okres obowi ązywania planu Utrzymanie co najmniej 4 par na terenie Ostoi A216 Sóweczka Glaucidium passerinum U1 Utrzymanie co najmniej 40 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A223 Włochatka Aegolius funereus U1 Utrzymanie co najmniej 60 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A224 Lelek Caprimulgus europaeus FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu A229 Zimorodek Alcedo atthis FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu A234 Dzi ęcioł zielonosiwy Picus canus U1 Utrzymanie co najmniej 30 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A236 Dzi ęcioł czarny Dryocopus martius U1 Utrzymanie co najmniej 250 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A238 Dzi ęcioł średni Dendrocopos medius U1 Utrzymanie co najmniej 80 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A239 Dzi ęcioł białogrzbiety Dendrocopos U1 Utrzymanie co najmniej 20 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu leucotos A241 Dzi ęcioł trójpalczasty Picoides U1 Utrzymanie co najmniej 25 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu tridactylus A246 Lerka Lullula arborea FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu A338 G ąsiorek Lanius collurio FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu U2 Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony; 20 lat A409 Cietrzew Tetrao tetrix Monitorowanie siedlisk pod kątem powrotu gatunku; Odtworzenie siedlisk gatunku A005 Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

63

A067 G ągoł Bucephala clangula U1 Utrzymanie co najmniej 150 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A070 Nurog ęś Mergus merganser U1 Utrzymanie co najmniej 60 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A125 Łyska Fulica atra FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu A153 Kszyk Gallinago gallinago U1 Utrzymanie co najmniej 200m na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A165 Samotnik Tringa ochropus FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu A207 Siniak Columba oenas U1 Utrzymanie co najmniej 150 par na terenie Ostoi Okres obowi ązywania planu A232 Dudek Upupa epops FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu A298 Trzciniak Acrocephalus arundinaceus FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu A369 Krzy żodziób świerkowy Loxia FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu curvirostra A371 Dziwonia Carpodacus erythrinus FV Nie przewiduje si ę działa ń ochronnych Okres obowi ązywania planu

Moduł C

6. Ustalenie działa ń ochronnych Map ę planowanych działa ń ochronnych zawiera zał ącznik nr 5 .

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

A021 Bąk Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą Botaurus stellaris 1 Zwalczanie norki ameryka ńskiej - Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres RDO Ś w 30 NFOŚiGW; odłowy (pułapki żywołowne) w obowi ązywania Białymstoku WFOŚiGW; okresie najwi ększej aktywno ści Planu LIFE+ norek: wiosn ą, a szczególnie jesieni ą.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

64

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania

2 Ochrona siedliska – utrzymanie Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Wła ściciele i Brak WFO ŚiGW powierzchni trzcinowisk na obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych aktualnym poziomie w miejscach Planu (RZGW wyst ępowania gatunku Warszawa, WZMiUW Białystok, ARR)

A030 Bocian Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania czarny Ciconia 3 Utrzymanie wła ściwych stosunków Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa nigra wodnych w zlewniach obowi ązywania Puszczy danych Puszczy - ochrona/tworzenie obiektów małej Planu Augustowskiej Augustowskiej retencji, - nieniszczenie rozlewisk tworzonych przez bobry

4 Pozostawianie – ochrona przestojów Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa (Db, So, Ol) na siedliskach obowi ązywania Puszczy danych Puszczy wilgotnych i w pobli żu terenów Planu Augustowskiej Augustowskiej podmokłych

5 Utrzymywanie na obecnym poziomie Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa w nadle śnictwach drzewostanów w obowi ązywania Puszczy danych Puszczy wieku powy żej 120 lat. Planu Augustowskiej Augustowskiej

6 Ograniczenie u żytkowania i Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa zaniechanie stosowania r ębni obowi ązywania Puszczy danych Puszczy

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

65

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

zupełnej w drzewostanach w wieku Planu Augustowskiej Augustowskiej 150 lat i starszych.

A072 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Trzmielojad Pernis 7 Ochrona siedlisk gatunku w lasach Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa apivorus gospodarczych – stała obecno ść obowi ązywania Puszczy danych Puszczy (utrzymanie) drzewostanów Planu Augustowskiej Augustowskiej mieszanych i li ściastych w wieku pow. 80 - lat

A073 Kania Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania czarna Milvus 8 Utrzymywanie na obecnym poziomie Nadle śnictwo: PŁASKA, Obr ęb le śny: Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa migrans w nadle śnictwach drzewostanów w Mikaszówka:83-b, 84-b, 84-b, 84-b, 84-b; obowi ązywania Puszczy danych Puszczy wieku powy żej 120 lat, ze Obr ęb le śny: Płaska:4-a, 4-d, 4-i, 5-b, 5-f, 5-g, Planu Augustowskiej Augustowskiej szczególnym uwzgl ędnieniem 132-a, 132-a, 132-b, 132-b, 132-b, 132-b, 150- drzewostanów w pobli żu stanowisk a, 150-a, 150-b, 150-l, 150-l, 150-l, 168-a, gatunku. 168-a, 168-b, 168-b, 168-f, 168-i, 168-i, 169- b, 169-k, 169-k, 170-c, 187-a; Obr ęb le śny: Serwy II: 305-c, 306-h, 306-h, 376-h, 376-h, 411-b421-a, 421-a, 428-b, 428-b Nadle śnictwo: POMORZE, Obr ęb le śny: Czarna Ha ńcza: 1056-d, 1056-f, 1056-i Obr ęb le śny: Pomorze: 437-i, 437-i, 437-n, 464-o, 464-o Nadle śnictwo: SZCZEBRA, Obr ęb le śny: Rospuda:281-c, 281-c

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

66

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

9 Zachowanie płatów starodrzewów Zał. nr 6.2 Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa (min. 140 lat) przylegaj ących do obowi ązywania Puszczy danych Puszczy brzegów jezior, rzek, Kanału Planu Augustowskiej Augustowskiej Augustowskiego o szeroko ści min. 20-40m

10 Ograniczanie turystyki w pobli żu Zał. nr 6.2 Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa znanych stanowisk poprzez obowi ązywania Puszczy danych Puszczy modyfikowanie przebiegu szlaków Planu Augustowskiej, Augustowskiej turystycznych, nie lokalizowanie PTTK , PTTK w pobli żu urz ądze ń turystycznych

A074 Kania Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania ruda Milvus milvus 11 Utrzymywanie na obecnym poziomie Nadle śnictwo: AUGUSTÓW Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa w nadle śnictwach drzewostanów w Obr ęb le śny: Białobrzegi: obowi ązywania Puszczy danych Puszczy wieku powy żej 120 lat, ze 68-a, 68-c, 68-d, 68-g, 69-b Planu Augustowskiej, Augustowskiej szczególnym uwzgl ędnieniem drzewostanów w pobli żu stanowisk gatunku.

12 Zachowanie płatów starodrzewów Zał. nr 6.2 Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa (min.140 lat) przylegaj ących do obowi ązywania Puszczy danych Puszczy brzegów jezior, rzek, Kanału Planu Augustowskiej, Augustowskiej Augustowskiego o szeroko ści min. 20-40 m.

13 Ograniczenie turystyki w pobli żu Nadle śnictwo: AUGUSTÓW Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa znanych stanowisk poprzez Obr ęb le śny: Białobrzegi: obowi ązywania Puszczy danych Puszczy

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

67

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

modyfikowanie przebiegu szlaków 63-i, 63-j, 69-b, 69-c, 70-a, 70-b, 70-c, 70-d, Planu Augustowskiej, Augustowskiej turystycznych, nie lokalizowanie w 70-f, 70-f, 70-g, 70-h, 70-i, 70-i, 70-j, 70-j, 76- PTTK , PTTK pobli żu urz ądze ń turystycznych a, 76-b, 76-b

A075 Bielik Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Haliaeetus albicilla 14 Utrzymywanie na obecnym poziomie Zał. nr 6.2 Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa w nadle śnictwach drzewostanów w obowi ązywania Puszczy danych Puszczy wieku powy żej 120 lat, ze PZO Augustowskiej Augustowskiej szczególnym uwzgl ędnieniem drzewostanów w pobli żu stanowisk gatunku.

15 Ograniczenie u żytkowania i Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa zaniechanie stosowania r ębni obowi ązywania Puszczy danych Puszczy zupełnej w drzewostanach w wieku PZO Augustowskiej Augustowskiej 150 lat i starszych.

16 Pozostawianie k ęp starodrzewów na Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa zr ębach o powierzchni min.6 arów z obowi ązywania Puszczy danych Puszczy dąż eniem do 15arów. Grupowanie PZO Augustowskiej Augustowskiej pozostawianych k ęp z s ąsiednich powierzchni zr ębowych w celu utworzenia jednej wi ększej k ępy o powierzchni do 0,5 ha.

A080 Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony Gado żer Circaetus 17 Badania w celu wykrycia gniazd Obr ę le śny Balinka N-ctwa Augustów, Do 3 lat od RDO Ś w 2 RDO Ś w

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

68

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji gallicus i rewirów l ęgowych, ocena stanu Obr ęb le śny Mikaszówka N-ctwa Płaska zatwierdzenia Białymstoku Białymstoku populacji zgodnie z wytycznymi Planu GIO Ś. Po wykryciu gniazd/a wyznaczenie strefy ochrony miejsca gniazdowania

A081 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Błotniak stawowy 18 Ochrona siedliska - utrzymanie Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres RZGW Brak RZGW Circus aktualnej powierzchni trzcinowisk w obowi ązywania WZMiUW, danych WZMiUW, aeruginosus miejscach wyst ępowania gatunku, PZO ARR ARR ochrona śródpolnych bagienek i oczek wodnych.

obligatoryjne fakultatywne Okres Wła ściciele Brak Programy obowi ązywania i zarz ądcy danych rolno środowis Ochrona siedliska - - PZO gruntów kowe utrzymanie aktualnej powierzchni trzcinowisk w miejscach wyst ępowania gatunku, ochrona śródpolnych bagienek i oczek wodnych.

A089 Orlik Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania krzykliwy 19 Stałe utrzymywanie płatów „starych” Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

69

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

Aquila drzewostanów (ponad 80-letnich obowi ązywania Puszczy danych Puszczy pomarina olsów i ponad 100- letnich PZO Augustowskiej Augustowskiej drzewostanów li ściastych i mieszanych w pobli żu terenów otwartych) o powierzchni co najmniej 5 ha, optymalnie 20 ha

20 obligatoryjne fakultatywne Zał. nr 6.1 Okres Wła ściciele i Brak Wła ściciele i obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych zarz ądcy Utrzymanie - PZO gruntów (pozostawienie) czatowni w terenie otwartym (drzewa, krzewy)

Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą

21 obligatoryjne fakultatywne Dotyczy działek/cz ęś ci działki na której Przynajmniej Wła ściciele i Odtworzen Programy znajduje si ę u żytek zielony 1/rok zarz ądcy gruntów ie ł ąki rolno środowis Ochrona żerowisk – Przywrócenie Zał. nr 6.1 2/ha; kowe utrzymanie ekstensywnej koszenie ekstensywnej gospodarki 0,3/ha gospodarki łąkarskiej łąkarskiej (koszenie (koszenie najpó źniej w lipcu) najpó źniej w lipcu)

A108 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

70

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

Głuszec 22 Nie lokalizowanie nowych dróg w Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa Tetrao promieniu ok. 1 kilometra od granicy obowi ązywania Puszczy danych Puszczy urogallus czynnych tokowisk PZO Augustowskiej Augustowskiej

23 Zakaz pracy harwesterem w Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa promieniu ok. 1 kilometra od granicy obowi ązywania Puszczy danych Puszczy czynnych tokowisk i miejsc PZO Augustowskiej Augustowskiej gniazdowania w okresie 1.02-31.06

Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą

24 Realizacja Krajowego Programu Zał. nr 6.4 Okres Nadle śnictwo Brak Nadle śnictwo Ochrony Głuszca* po weryfikacji obowi ązywania Pomorze, danych Pomorze, lokowanych działa ń z aktualnymi PZO Augustów, Augustów, danymi odnosz ącymi si ę do siedliska Płaska, Szczebra Płaska, i drzewostanu w wydzieleniach Szczebra przy le śnych. użyciu środków finansowych pochodz ących z instytucji odpowiedzialn ych za ochron ę przyrody

25 Zakaz stosowania grodze ń z siatki lub Oddz. 903-910, 926-933, 948-955, 966-973, Okres Nadle śnictwo Brak Nadle śnictwo oznakowanie ich za pomoc ą gał ęzi 987-994 – Ostoja Czarna Ha ńcza I, obowi ązywania Pomorze danych Pomorze świerkowych 707-714, 749-756, 787-794, 825-832, 866- PZO

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

71

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

873- ostoja Czarna Ha ńcza II 727-734, 766-773, 806-813, 846-853, 884- 891- Ostoja Wigra ńce

1- 9, 24, 25, 196-203, 221-228, 244- 254 – Nadle śnictwo Brak Nadle śnictwo Czarny Bród I, Augustów danych Augustów 71, 83, 84, 90- 93, 101-104; 114 -118; 129 -134; 147-156, 172-179 - Czarny Bród II, 10-16, 33-38, 204-212, 229-237, 255-262 - Sajenek I, 119-128, 135-145, 157-168, 180-189, 192, 217, 242, 243, 268, 269, 270 - Sajenek II, 176-179, 193-199, 207-213 -214, 221-231, 235- 245, 254, 255, 256 - Kuria ńskie Bagno I, 257- 267, 275- 286, 293-304, 311-318 - Kuria ńskie Bagno II

97, 109, 110-114, 124-131, 142- 149, 160-167; Nadle śnictwo Brak Nadle śnictwo 181-184, 186, 201-206 - Ostoja Płaska I, Płaska danych Płaska

Oddz. 6, 11, 12, 13, 14, 15, 21-25, 31-35; 43 - 49, 59-65, 75-81, 92-96 - Ostoja Płaska II,

8- 10, 17- 20, 27- 30, 39- 42, 53-58, 68-72, 84- 87, 101-105, 118-122 - Ostoja Płaska III,

354- 359, 366-371, 379- 384, 392-397, 404- 409, 415, 416, 417, 418, 419, 420, 423, 424,

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

72

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

425, 426, i 427 - Ostoja Serwy,

30, 31, 32, 33, 34, 54, 55, 56, 57, 58 - Ostoja Nadle śnictwo Brak Nadle śnictwo Szczebra Szczebra danych Szczebra

26 Redukcja ssaków drapie żnych: kuny, Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Polski Zwi ązek 10 NFOŚiGW; lisa, jenota oraz dzika obowi ązywania Łowiecki, WFO ŚiGW PZO Nadle śnictwa gospodaruj ące na OHZ

27 Nie wprowadzanie na teren ostoi Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres RDO Ś w Brak RDO Ś w gatunków mog ących negatywnie obowi ązywania Białymstoku danych Białymstoku wpływa ć na stan populacji głuszca, PZO np. żubr

Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

28 Inwentaryzacja czynnych tokowisk Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska W pierwszych 2 RDO Ś w 3 RDO Ś w głuszca latach Białymstoku Białymstoku obowi ązywania Planu

A119 Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą Kropiatka 29 obligatoryjne fakultatywne Gmina: Augustów, obr ęb ewid.: Ł ąki rz. Okres Wła ściciele i Brak WFO ŚiGW

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

73

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

Porzana Powstrzymanie Rospuda obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych porzana sukcesji na AR_2.490, AR_2.490, AR_2.492, AR_2.492, PZO terenach otwartych AR_2.494, AR_2.494, AR_2.496, AR_2.496, nad brzegami rzek AR_2.498, AR_2.498, AR_2.500, AR_2.500, i jezior w AR_2.502, AR_2.502, AR_2.510, AR_2.510, miejscach AR_2.512, AR_2.512, AR_2.514, AR_2.514, wyst ępowania AR_2.516/2, AR_2.516/2, AR_2.518/1, gatunku AR_2.518/1, AR_2.518/2, AR_2.518/2, AR_2.520/1, AR_2.520/1, AR_2.520/2, AR_2.520/2, AR_2.522, AR_2.522, AR_2.524, AR_2.524, Gmina: Giby, obr ęb ewid.: Posejnele 39/2, 40/2, 41, 43, 44, 44, 45, obr ęb ewid.: Zelwa :AR_15.437/2, AR_15.437/2, AR_15.437/2, AR_15.437/3,

30 Zwalczanie norki ameryka ńskiej - Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres RDO Ś w Koszt NFOŚiGW; odłowy (pułapki żywołowne) w obowi ązywania Białymstoku skumulowa WFO ŚiGW okresie najwi ększej aktywno ści Planu ny w LIFE+ norek: wiosn ą, a szczególnie jesieni ą działaniu nr 1

Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

31 Uzupełnienie stanu wiedzy o Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Do 3 lat od RDO Ś w 3 RDO Ś w przedmiocie ochrony – wykrycie zatwierdzenia Białymstoku Białymstoku stanowisk i przeprowadzenie oceny Planu stanu populacji według metodyki

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

74

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

GIO Ś

A120 Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą Zielonka Porzana 32 obligatoryjne fakultatywne Gmina: Augustów Okres Wła ściciele i Brak WFO ŚiGW parva Obr ęb ewidencyjny: Kolnica-ośrodek: obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych Powstrzymanie AR_1.14, AR_1.14, AR_1.14, AR_1.14, PZO sukcesji na Gmina: Augustów (gm. miejska) terenach otwartych Obr ęb ewidencyjny: obr ęb 5: nad brzegami rzek 788, 791, 792, 793, 794, 800, 801, 802, 803, i jezior w 804, 806, 807, 808, 822, 823, 831, 832, 833, miejscach 834, 835, 836, 837, 839, 840, 841, 842, 843, wyst ępowania 844; Obr ęb ewidencyjny: obr ęb 7:24/4, 24/4, gatunku 4090, 4116, 4116, 4130, 4135/5, Gmina: Giby Obr ęb ewidencyjny: Giby 828, 829, 830, 831, 833, 834, Obr ęb ewidencyjny: Muły: AR_1.11, Obr ęb ewidencyjny: Zelwa AR_1.77/20, AR_1.77/4, AR_1.79/1, AR_1.79/2, AR_1.80/1, AR_1.80/2, AR_1.80/3, AR_1.80/4, Gmina: Płaska ; Obr ęb ewidencyjny: Muły: AR_1.11, AR_1.40/1, AR_1.40/2, AR_1.41, AR_1.44/1,

33 Zwalczanie norki ameryka ńskiej - Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska W okresie RDO Ś w Koszt NFOŚiGW; odłowy (pułapki żywołowne) w obowi ązywania Białymstoku skumulowa WFO ŚiGW okresie najwi ększej aktywno ści Planu ny w LIFE+

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

75

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

norek: wiosn ą, a szczególnie jesieni ą działaniu nr 1

Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

34 Uzupełnienie stanu wiedzy o Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Do 3 lat od RDO Ś w 3 RDO Ś w przedmiocie ochrony – wykrycie zatwierdzenia Białymstoku Białymstoku stanowisk i przeprowadzenie oceny Planu stanu populacji według metodyki GIO Ś

A122 Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą Derkacz Crex crex 35 Zwalczanie norki ameryka ńskiej - Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska W zale żno ści WPN, RDO Ś w Koszt Koszty odłowy (pułapki żywołowne) w od potrzeb Białymstoku skumulowa własne, okresie najwi ększej aktywno ści ny w fundusze norek: wiosn ą, a szczególnie jesieni ą działaniu zewn ętrzne nr 1

Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania

36 obligatoryjne fakultatywne Dotyczy działek/cz ęś ci działki, na której 1-2/rok Wła ściciele i Brak Koszty znajduje si ę u żytek zielony zarz ądcy gruntów danych własne, Utrzymanie Koszenie ł ąk Zał. nr 6.1 programy ekstensywneg nie wcze śniej rolno środowis o sposobu ni ż w połowie kowe użytkowania lipca łąk

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

76

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

- Nie koszenie 1-2/rok Brak Fundusze ,,do środka” danych zewn ętrzne

- Ograniczenie W zale żno ści Brak Fundusze sukcesji na od potrzeb danych zewn ętrzne wilgotnych terenach otwartych

A127 Żuraw Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą Grus grus 37 Ograniczanie drapie żnictwa – Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska W zale żno ści PZŁ, 5 Koszty redukcja populacji lisa, jenota i od potrzeb Nadle śnictwa własne, norki ameryka ńskiej gospodaruj ące na fundusze OHZ zewn ętrzne

Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania

38 obligatoryjne fakultatywne

Bierna Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Wła ściciele i Brak Koszty własne ochrona obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych śródle śnych i PZO śródpolnych obszarów bagien i mokradeł

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

77

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

39 Utrzymanie Dotyczy działek/cz ęś ci działki, na której Okres Wła ściciele i Brak Koszty własne ekstensywnej znajduje si ę u żytek zielony obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych gospodarki Zał. nr 6.1 PZO łąkarskiej

A154 Dubelt Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Gallinago media 40 obligatoryjne fakultatywne Dotyczy działek/cz ęś ci działki, na której Okres Wła ściciele i Brak Koszty własne znajduje si ę u żytek zielony. obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych Gmina: Sztabin PZO Niedopuszcze Obr ęb ewidencyjny: Jastrz ębna Maj ątek nie do AR_1.131, AR_1.132, AR_1.133, AR_1.134, obni żenia AR_1.135, AR_1.136, AR_1.176, AR_1.177, poziomu wód AR_1.179, AR_1.180, AR_1.181, AR_1.183, gruntowych AR_1.184/1, AR_1.184/2, AR_1.185, na skutek AR_1.222, AR_1.223, AR_1.224, AR_1.225, celowego AR_1.226, AR_1.228, AR_1.229, AR_2.178, działania

41 Utrzymanie Koszenie ł ąk Okres Wła ściciele i Brak Koszty ekstensywneg nie wcze śniej obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych własne, o u żytkowania ni ż w lipcu PZO fundusze łąk zewn ętrzne, programy rolno środowis kowe

A197 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

78

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

Rybitwa 42 Ochrona istniej ących stanowisk - jez. Szlamy, jez. Pomorze Okres RZGW Warszawa Brak WFO ŚiGW czarna niedopuszczenie do obni żenia lub obowi ązywania danych Chlidonias podniesienia poziomu wód w PZO niger jeziorach

Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

43 Monitoring ruchu turystycznego jez. Szlamy, jez. Pomorze Okres RDO Ś w 10 RDO Ś w na jeziorach obowi ązywania Białymstoku Białymstoku PZO

A215 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Puchacz Bubo bubo 44 Utrzymanie obecnej struktury Nadle śnictwo: AUGUSTÓW Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa drzewostanów w znanych Obr ęb le śny: Balinka obowi ązywania Puszczy danych Puszczy rewirach - zachowanie płatów Oddz. 269, 270, 288 PZO Augustowskiej Augustowskiej wielko ści co najmniej 25 ha trudno dost ępnych olsów lub łęgów z wykrotami, w wieku co najmniej 70 lat

45 obligatoryjne fakultatywne Gmina: Płaska Okres Wła ściciele i Brak Nadle śnictwa Obr ęb ewidencyjny: Balinka obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych Puszczy AR_2.566, PZO Augustowskiej Utrzymanie Gmina: Sztabin ekstensywneg Obr ęb ewidencyjny: Balinka o u żytkowania AR_2.566 obszarów

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

79

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

otwartych w znanych rewirach

A216 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Sóweczka Glaucidium 46 Utrzymywanie na obecnym poziomie Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa passerinum w nadle śnictwach drzewostanów w obowi ązywania Puszczy danych Puszczy wieku powy żej 120 lat. PZO Augustowskiej Augustowskiej

47 Ograniczenie u żytkowania i Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa zaniechanie stosowania rębni obowi ązywania Puszczy danych Puszczy zupełnej w drzewostanach w wieku PZO Augustowskiej Augustowskiej 150 lat i starszych.

48 Pozostawianie k ęp starodrzewów na Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa zr ębach o powierzchni min.6 arów z obowi ązywania Puszczy danych Puszczy dąż eniem do 15arów. Grupowanie PZO Augustowskiej Augustowskiej pozostawianych k ęp z s ąsiednich powierzchni zr ębowych w celu utworzenia jednej wi ększej k ępy o powierzchni do 0,5 ha.

A223 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Włochatka Aegolius 49 Utrzymywanie na obecnym poziomie Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa funereus w nadle śnictwach drzewostanów w obowi ązywania Puszczy danych Puszczy wieku powy żej 120 lat. PZO Augustowskiej Augustowskiej

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

80

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

50 Ograniczenie u żytkowania i Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa zaniechanie stosowania r ębni obowi ązywania Puszczy danych Puszczy zupełnej w drzewostanach w wieku PZO Augustowskiej Augustowskiej 150 lat i starszych.

51 Pozostawianie k ęp starodrzewów na Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa zr ębach o powierzchni min.6 arów z obowi ązywania Puszczy danych Puszczy dąż eniem do 15arów. Grupowanie PZO Augustowskiej Augustowskiej pozostawianych k ęp z s ąsiednich powierzchni zr ębowych w celu utworzenia jednej wi ększej k ępy o powierzchni do 0,5 ha.

A229 Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony Zimorodek Alcedo atthis 52 Monitoring ruchu turystycznego na Czarna Ha ńcza i Kanał Augustowski Okres RDO Ś w 10 RDO Ś w Czarnej Ha ńczy i Kanale obowi ązywania Białymstoku Białymstoku Augustowskim PZO

A234 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Dzi ęcioł zielonosiwy 53 Ochrona starodrzewów li ściastych i Nadle śnictwo: AUGUSTÓW Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa Picus canus mieszanych (powy żej 80 lat) w Obr ęb le śny: Augustów obowi ązywania Puszczy danych Puszczy pobli żu brzegu lasu i cieków 285 -h, 142 -k, 1070 -c, 1070 -f, 1070 -d, 1070 PZO Augustowskiej Augustowskiej wodnych – utrzymanie powierzchni -g, 653 -c w/w drzewostanów w nadle śnictwach Obr ęb le śny: Balinka: 253-b, 190-a, 220-c, na obecnym poziomie 682 -a, 681 -c, 681 -h, 511 -i, 486 -d, 486 -b Nadle śnictwo: PŁASKA Obr ęb le śny: Mikaszówka:176-c, 83-a, 83-a,

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

81

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

87-a Obr ęb le śny: Płaska:179-c, 180-f Nadle śnictwo: POMORZE Obr ęb le śny: Pomorze: 849-d, 854-o Nadle śnictwo: SZCZEBRA Obr ęb le śny: Serwy:95-p Obr ęb le śny: Szczebra:104-b, 105-a

A236 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Dzi ęcioł czarny 54 Utrzymywanie na obecnym poziomie Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa Dryocopus w nadle śnictwach drzewostanów w obowi ązywania Puszczy danych Puszczy martius wieku powy żej 120 lat. PZO Augustowskiej Augustowskiej

A238 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Dzi ęcioł średni 55 Ochrona siedlisk gatunku - Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa Dendrocopos zapewnienie nie zmniejszania si ę w obowi ązywania Puszczy danych Puszczy medius nadle śnictwach (stałego udziału) PZO Augustowskiej Augustowskiej drzewostanów li ściastych i mieszanych starszych ni ż 80 lat

56 Zapewnienie (ochrona) stałej Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa obecno ści przestojów d ębowych w obowi ązywania Puszczy danych Puszczy nadle śnictwach PZO Augustowskiej Augustowskiej

A239 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Dzi ęcioł białogrzbiety 57 Ochrona siedlisk gatunku na terenie Rezerwat: Kozi Rynek, Kukle, Staro żyn Okres RDO Ś w Brak RDO Ś w

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

82

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

Dendrocopos rezerwatów przyrody – bierna Zał. nr 6.3 obowi ązywania Białymstoku danych Białymstoku leucotos ochrona drzewostanów PZO

58 Ochrona siedlisk gatunku w lasach Nadle śnictwo: AUGUSTÓW Okres Nadle śnictwo Brak Nadle śnictwo gospodarczych – w istniej ących Obr ęb le śny: Balinka obowi ązywania Augustów, danych Augustów, stanowiskach utrzymanie zwartych 107-c, 107-h, 108-a, 108-b, 108-c, 108-f, 109- PZO Płaska, Pomorze Płaska, płatów drzewostanu (olsy, ł ęgi) a, 109-c, 109-d, 137-b, 137-b, 80-f, 81-j, 81-k, Pomorze powy żej 80 lat, o powierzchni do 30 110-a, 110-d, 110-f, 111-g, 111-h, 111-j, 112-h, ha/ stanowisko. Pozostawienie w 112-i, 138-a, 139-c, 139-f, 139-g, 168-c, 168-f, lesie cz ęś ci drzew martwych i 168-f, 100-b, 100-b, 100-b, 100-c, 72-ax, 72- zamieraj ących do naturalnego ax, 72-bx, 72-bx, 98-d, 186-b, 220 -c, 234 -b, rozkładu 188 -g, 185 -d, 185 -c, 165 -i, 183 -b, 182 -a, 182 -b, 182 -c, 181 -b, 132 -d, 132 -j, 132 -i, 131 -d, 131 -g, 131 -h, 26 -g, 26 -h, 48 -c, 48 - g, 635 -b, 635 -a, 635 -c Nadle śnictwo: PŁASKA Obr ęb le śny: Mikaszówka 96-f, 97-g, 97-j, 98-b, 98-j, 98-k, 204 -a, 205 - a, 205 -b Obr ęb le śny: Płaska 211-i, 211-i, 232-d Nadle śnictwo: POMORZE Obr ęb le śny: Czarna Ha ńcza 177 -c, 25 -k

A241 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Dzi ęcioł trójpalczasty 59 Ochrona siedlisk gatunku na terenie Rezerwat: Kukle, Kuria ńskie Bagno, Kozi Okres RDO Ś w Brak RDO Ś w rezerwatów przyrody – bierna Rynek Staro żyn obowi ązywania Białymstoku Białymstoku

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

83

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

Picoides ochrona drzewostanów Zał. nr 6.3 PZO danych tridactylus

60 Ochrona siedlisk gatunku w lasach Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska– Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa gospodarczych – utrzymanie stałej lokalizacja według opisów taksacyjnych obowi ązywania Puszczy danych Puszczy ilo ści drzewostanów świerkowych i Nadle śnictw Augustów, Płaska, Gł ęboki Bród, PZO Augustowskiej Augustowskiej ze świerkiem w składzie na Pomorze, Suwałki, Szczebra siedliskach bagiennych (Ol, BMb i LMb), ł ęgowych (OlJ) i gr ądzie powy żej 80 lat. Pozostawienie w tych drzewostanach cz ęś ci drzew martwych i zamieraj ących ( świerków i olchy) do naturalnego rozpadu

61 Ograniczenie usuwania świerków Zał. nr 6.2 Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa zaatakowanych przez kornika obowi ązywania Augustów, danych Augustów, drukarza z wył ączeniem okresów PZO Płaska, Pomorze, Płaska, gradacji Gł ęboki Bród Pomorze, Gł ęboki Bród

Działania zwi ązane z ochron ą czynn ą A409 Cietrzew 62 Opracowanie i wdro żenie programu Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres RDO Ś w 20 RDO Ś w Tetrao tetrix odtworzenia siedlisk i restytucji obowi ązywania Białymstoku Białymstoku gatunku i PZO

A067 Gągoł Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Bucephala 63 Ochrona miejsc gniazdowania – Zał. nr 6.2 Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

84

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji clangula zachowanie drzew dziuplastych i obowi ązywania Puszczy danych Puszczy strefy starodrzewów (szczególnie 140 PZO Augustowskiej Augustowskiej lat i starszych) o szeroko ści 20-40m wzdłu ż brzegów jezior i cieków wodnych

obligatoryjne fakultatywne Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Wła ściciele i Brak Wła ściciele i obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych zarz ądcy 64 Ochrona miejsc PZO gruntów gniazdowania – zachowanie drzew dziuplastych i strefy starodrzewów (szczególnie 140 lat i starszych) o szeroko ści 20-40m wzdłu ż brzegów jezior i cieków wodnych

Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

65 Monitoring ruchu turystycznego na Czarna Ha ńcza i Kanał Augustowski Okres RDO Ś w Koszt RDO Ś w Czarnej Ha ńczy i Kanale obowi ązywania Białymstoku skumulowa Białymstoku Augustowskim PZO ny w działaniu nr 52

A070 Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

85

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

Nurog ęś 66 Ochrona miejsc gniazdowania – Zał. nr 6.2 Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa Mergus zachowanie drzew dziuplastych i obowi ązywania Puszczy danych Puszczy merganser strefy starodrzewów (szczególnie 140 PZO Augustowskiej Augustowskiej lat i starszych) o szeroko ści 20-40m wzdłu ż brzegów jezior i cieków wodnych

67 obligatoryjne fakultatywne Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Wła ściciele i Brak Wła ściciele i obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych zarz ądcy Ochrona miejsc PZO gruntów gniazdowania – zachowanie drzew dziuplastych i strefy starodrzewów (szczególnie 140 lat i starszych) o szeroko ści 20-40m wzdłu ż brzegów jezior i cieków wodnych

Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

68 Monitoring ruchu turystycznego na Czarna Ha ńcza i Kanał Augustowski Okres RDO Ś w Koszt RDO Ś w Czarnej Ha ńczy i Kanale obowi ązywania Białymstoku skumulowa Białymstoku Augustowskim PZO ny w działaniu nr 52

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

86

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

A153 Kszyk Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania Gallinago gallinago 69 obligatoryjne fakultatywne Dotyczy działek/ cz ęś ci działki na której 1-2/rok Wła ściciele i Brak ARiMR - znajduje si ę u żytek zielony. zarz ądcy gruntów danych Programy Utrzymanie Koszenie ł ąk po 15 Zał. nr 6.1 rolno środowis ekstensywnego lipca kowe użytkowania ł ąk

70 Niedopuszczenie Okres Wła ściciele i Brak Wła ściciele i do obni żenia obowi ązywania zarz ądcy gruntów danych zarz ądcy poziomu wody PZO gruntów gruntowej na skutek celowego działania

Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania A207 Siniak Columba 71 Utrzymywanie na obecnym poziomie Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa oenas w nadle śnictwach drzewostanów w obowi ązywania Puszczy danych Puszczy wieku powy żej 120 lat. PZO Augustowskiej Augustowskiej

Działania wspólne dla grup gatunków

Gatunki Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony wymagaj ące ochrony 72 Inwentaryzacja ukierunkowana na Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Do 3 lat od RDO Ś w 10 RDO Ś w strefowej wg wykrycie gniazd/dziupli w celu zatwierdzenia Białymstoku Białymstoku, Rozp. Min. uzupełnienia wyznaczonych stref Planu fundusze zewn ętrzne Środ.: ochrony miejsc gniazdowania

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

87

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji z dnia 12 pa ździernika 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierz ąt

Gatunki Działania zwi ązane z utrzymaniem lub modyfikacj ą metod gospodarowania dziuplaste: A216 73 Ochrona drzew dziuplastych - Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska Okres Nadle śnictwa Brak Nadle śnictwa Sóweczka pozostawienie podczas zabiegów obowi ązywania Puszczy danych Puszczy Glaucidium gospodarczych wszystkich drzew PZO Augustowskiej Augustowskiej passerinum z wykutymi dziuplami wraz z A223 grup ą najbli ższych drzew Włochatka Aegolius funereus , Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony A234 Dzi ęcioł 74 Szkolenia dla pracowników Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska W 1 roku RDO Ś w 5 Koszty zielonosiwy nadle śnictw dotycz ące obowi ązywania Białymstoku przy własne, Picus canus rozpoznawania i wykrywania Planu wsparciu fundusze organizacji zewn ętrzne A236 obecno ści gatunków dziuplastych Dzi ęcioł pozarz ądowych czarny zajmuj ących si ę Dryocopus ochron ą ptaków martius Uzupełnienie stanu wiedzy o przedmiocie ochrony

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

88

Przedmiot Terminy Źródło Podmiot Koszty ochrony Działania ochronne Miejsca realizacji cz ęstotliwo ść finansowania odpowiedzialny (w tys. zł) realizacji

A238 75 Weryfikacja obecno ści gatunków Ostoja PLB 200002 Puszcza Augustowska 1/ ka żdą Nadle śnictwa Brak Koszty Dzi ęcioł w wydzieleniach planowanych do powierzchni ę Puszczy danych własne, średni wyr ębu. W przypadku planowan ą do Augustowskiej fundusze Dendrocopos rębni zewn ętrzne wyst ępowania gatunków medius A239 przeło żenie zr ębu na okres Dzi ęcioł pozal ęgowy białogrzbiety Dendrocopos leucotos A241 Dzi ęcioł trójpalczasty Picoides tridactylus A207 Siniak Columba oenas

* szczegółowe informacje dotycz ące działa ń w wydzieleniach le śnych zawiera Krajowy Program Ochrony Głuszca – Patrz: zał ącznik nr 6.4. Opracowanie to jest cz ęś ci ą projektu Krajowy Program Ochrony Głuszca współfinansowanego przez Uni ę Europejsk ą ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

89

7. Ustalenie działa ń w zakresie monitoringu

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

A021 Bąk Wska źnik Populacja: nasłuchy bucz ących samców terytorialny samiec Kontrole nale ży Powierzchnia RDO Ś w 4 Botaurus liczebno ści z ustalonych punktów (brzegi jezior). wykonywa ć corocznie, 2 próbna wielko ści Białymstoku stellaris gatunku w roku t Zasada wyznaczania punktów razy w sezonie. Termin I 100 km 2, Wska źnik kontrolnych w ramach powierzchni kontroli: ostatnia dekada obejmuj ącej co rozpowszechnienia próbnej: jeziora z szerokim pasem trzcin kwietnia, rozpocz ęcie o najmniej 10 jezior. gatunku w roku t (co najmniej 30 m) o powierzchni do 1 świcie . Termin II kontroli: km 2 – 1 punkt kontrolny, dodatkowe pierwsza dekada maja, punkty nasłuchowe, odległe o 500 m, na rozpocz ęcie godzina przed ka żdy dodatkowy 1km 2 powierzchni zachodem sło ńca. jeziora. Siedlisko: ocena zmian w szeroko ści pasów trzcin lub szuwarów w punktach nasłuchowych. A030 Bocian Wska źnik Populacja: bezpo średnie, coroczne rewir l ęgowy lub I kontrola gniazd: II Wszystkie znane RDO Ś w 3 czarny liczebno ści kontrole wszystkich znanych gniazd w para l ęgowa oraz połowa kwietnia- I dekada gniazda Białymstoku, Ciconia nigra gatunku w roku t obr ębie obszaru N2000 oraz produkcja młodych maja. II kontrola gniazd: (Komitet Ochrony Wska źnik gromadzenie wszystkich informacji o i sukces l ęgowy lipiec. Orłów) rozpowszechnienia przypadkowych obserwacjach od słu żby gatunku w roku t le śnej. Wska źnik Siedlisko: ocena zmian zrealizowanej powierzchniowych starych produktywno ści w drzewostanów (ponad 70-letnich olsów roku t i lasów wilgotnych) oraz ponad 120- letnich drzewostanów sosnowych, ocena poziomu wód gruntowych, zachowania obiektów małej retencji. A072 Wska źnik Populacja: ustalenie liczy zaj ętych rewir l ęgowy Czas obserwacji z 1 Powierzchnia RDO Ś w 3 Trzmielojad liczebno ści rewirów przez obserwacje z punktów punktu – 2 godziny. Dwie próbna – 100 km 2, Białymstoku, Pernis gatunku w roku t widokowych, bez wyszukiwania gniazd. kontrole w sezonie: I – na której nale ży (Komitet Ochrony

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

90

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok apivorus Wska źnik Nale ży wyznaczy ć 20 punktów połowa maja – połowa wyznaczy ć stałe Orłów) rozpowszechnienia obserwacyjnych, z dobrym widokiem na czerwca, II – połowa lipca punkty gatunku w roku t stare drzewostany. do połowy sierpnia. obserwacyjne, z Siedlisko: ocena stanu zachowania Liczenia co 2 lata. rozległym polem drzewostanów w otoczeniu znanych widzenia (wie że gniazd. widokowa, wie że ppo ż.). A073 Kania Wska źnik Populacja: ustalenie liczy zaj ętych rewir l ęgowy, Czas obserwacji z 1 Powierzchnia RDO Ś w 4 czarna liczebno ści rewirów przez obserwacje z punktów dodatkowo sukces punktu – 2 godziny. Dwie próbna 100 km 2, Białymstoku, Milvus gatunku w roku t widokowych, bez wyszukiwania gniazd. lęgowy, produkcja kontrole w sezonie: I – II obejmuj ąca Kanał (Komitet Ochrony migrans Wska źnik Lokalizacja stałych punktów młodych. połowa kwietnia, II – Augustowski i co Orłów) rozpowszechnienia widokowych o dobrej widoczno ści, nad czerwiec. Liczenia najmniej 10 jezior, gatunku w roku t brzegami jezior i Kanału, ł ącznie 10-20 coroczne. Dodatkowo w tym 5 wielko ści Wska źnik punktów odległych od siebie o 1- 2 km, kontrole znanych gniazd ponad 1 km 2. zrealizowanej z uwzgl ędnieniem wiedzy o istniej ących oraz gromadzenie produktywno ści w gniazdach lub rewirach. wszystkich roku t Siedlisko: ocena stanu zachowania przypadkowych informacji A074 Kania starych drzewostanów nad brzegami ruda Milvus zbiorników wodnych. milvus A075 Bielik Wska źnik Populacja: ustalenie liczy zaj ętych rewir l ęgowy, Czas obserwacji z 1 Powierzchnia RDO Ś w 4 Haliaeetus liczebno ści rewirów przez obserwacje z punktów dodatkowo sukces punktu – 2 godziny. Dwie próbna 100 km 2, Białymstoku, albicilla gatunku w roku t widokowych, bez wyszukiwania gniazd. lęgowy, produkcja kontrole w sezonie: I – II obejmuj ąca Kanał (Komitet Ochrony Wska źnik Lokalizacja stałych punktów młodych połowa kwietnia, II – Augustowski i co Orłów) rozpowszechnienia widokowych o dobrej widoczno ści, nad czerwiec. Liczenia najmniej 10 jezior gatunku w roku t brzegami jezior, ł ącznie 10 punktów coroczne. Dodatkowo wielko ści ponad 1 Wska źnik oddalonych o 3-5 km, z kontrole znanych gniazd km 2. zrealizowanej uwzgl ędnieniem wiedzy o istniejących oraz gromadzenie produktywno ści w gniazdach lub rewirach. wszystkich roku t Siedlisko: ocena stanu zachowania przypadkowych informacji starych drzewostanów (powy żej 140 lat)

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

91

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

w promieniu do 2 km od zbiorników wodnych. A081 Wska źnik Populacja: ustalenie liczy zaj ętych rewir l ęgowy Czas obserwacji z 1 Powierzchnia 50 RDO Ś w 3 Błotniak liczebno ści rewirów przez obserwacje z punktów punktu – 2 godziny. Dwie km 2, o mo żliwie Białymstoku, stawowy gatunku w roku t widokowych, bez wyszukiwania gniazd. kontrole w sezonie: I – III niskiej lesisto ści i (Komitet Ochrony Circus Wska źnik Lokalizacja stałych punktów dekada kwietnia-I dekada mo żliwie wysokim Orłów) aeruginosus rozpowszechnienia widokowych o dobrej widoczno ści, w maja, II – lipiec. Liczenia udziale jezior i/lub gatunku w roku t pobli żu jezior, ł ącznie 5-10 punktów co 2 lata. śródpolnych oczek odległych od siebie o 1- 2 km, z wodnych. uwzgl ędnieniem wiedzy o istniej ących gniazdach lub rewirach. Siedlisko: ocena zmian w szeroko ści pasów trzcin w polu widzenia z punktów obserwacyjnych. A089 Orlik Wska źnik Populacja: ustalenie liczy zaj ętych rewir l ęgowy, Czas obserwacji z 1 Powierzchnia 100 RDO Ś w 3,5 krzykliwy liczebno ści rewirów przez obserwacje z punktów dodatkowo sukces punktu – 2 godziny. Dwie km 2, o mo żliwie Białymstoku, Aquila gatunku w roku t widokowych, bez wyszukiwania gniazd. lęgowy, produkcja kontrole w sezonie: I - 20 du żym udziale (Komitet Ochrony pomarina Wska źnik Lokalizacja stałych punktów młodych kwietnia-10 maja, II – 15 brzegów lasów Orłów) rozpowszechnienia widokowych na terenach otwartych, o lipca-15 sierpnia. granicz ących z gatunku w roku t dobrej widoczno ści. Ł ącznie 5-10 łąkami i Wska źnik punktów odległych od siebie o 1- 4 km, maksymalnie zrealizowanej wyznaczonych z uwzgl ędnieniem niskim udziale produktywno ści w wiedzy o istniej ących gniazdach lub jezior. roku t rewirach i preferencji siedliskowych. Dodatkowo kontrole znanych gniazd oraz gromadzenie wszystkich przypadkowych informacji. Siedlisko: ocena stanu zachowania starych, podmokłych drzewostanów prze otwartych ł ąkach, ocena stopnia wykaszania ł ąk oraz dost ępno ści

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

92

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

czatowni. A104 Wska źnik Populacja: ustalenie wska źnika rewir l ęgowy Wabienie i nasłuchy przez Wyznaczenie 5 RDO Ś w 2 Jarz ąbek liczebno ści liczebno ści metod ą transektow ą. 5 min w punktach co 200 transektów Białymstoku Bonasa gatunku w roku t Rejestracja gwi żdżą cych samców (ze m. kontrola jednorazowa, wył ącznie na bonasia Wska źnik stymulacja głosow ą). corocznie. Termin terenach le śnych rozpowszechnienia wykonywania kontroli: II długo ści 6-10 km gatunku w roku t połowa kwietnia, przy ka żdy. słonecznej pogodzie, od godz. 8-9 rano. A108 Wska źnik Populacja: liczenia bezpo średnie całej samiec lub osobnik Liczenie kogutów na Czynne i niedawno RDO Ś w 3 Głuszec liczebno ści populacji w obr ębie obszaru. zapadach pomi ędzy 20 a opuszczone Białymstoku Tetrao gatunku w roku t Siedlisko: ocena wieku drzewostanów 30 kwietnia na wszystkich tokowiska. urogallus Wska źnik oraz ich zwarcia, udziału podszytu, 8 obecnie czynnych rozpowszechnienia podrostu, obecno ści drzew tokowiskach, ponadto gatunku w roku t przestojowych, udziału borówek w kontrola znanych runie i nie prowadzenia prac le śnych w tokowisk niedawno promieniu 1 km od brzegu tokowiska w opuszczonych pomi ędzy 1 okresie od 1 lutego do 31 lipca. kwietnia a 15 maja oraz zapisywanie i gromadzenie wszystkich przypadkowych obserwacji w ci ągu roku. A119 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby zaj ętych terytorialny samiec Dwie kontrole, w Transekty długo ści RDO Ś w 3 Kropiatka liczebno ści rewirów na powierzchniach próbnych. odst ępach ok.15 dni, w do 1 km. Białymstoku Porzana gatunku w roku t Liczenia wykonywane w odst ępach 3 drugiej połowie maja i w Propozycje porzana Wska źnik lat. pierwszej dekadzie powierzchni: rozpowszechnienia Siedlisko: ocena zmian powierzchni czerwca. Nasłuchy ze dolina Rospudy w gatunku w roku t trzcinowisk i turzycowisk oraz waha ń stymulacj ą, w punktach co cz ęś ci poziomu wód. 200 m, po zachodzie przyuj ściowej, sło ńca. jezioro Wigry - brzeg od strony

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

93

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

Krusznika, dolina Czarnej Ha ńczy m. Okółkiem a Dworczyskiem, jezioro Szlamy, rzeka Netta odcinek na północ od szosy. A120 Zielonka Porzana parva A122 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby terytorialny samiec Liczenia nocne, od godz. Propozycje RDO Ś w 3 Derkacz liczebno ści odzywaj ących si ę samców na 22, nasłuchy co 300 m, powierzchni: Ł ąki Białymstoku Crex crex gatunku w roku t powierzchniach próbnych (transektach) je żeli ptaki s ą aktywne Hruskie, Ł ąki Wska źnik długo ści 1-5 km. głosowo bez stymulacji, Kra śnia ńskie, ł ąki rozpowszechnienia Siedlisko: ocena wykaszanych i je żeli si ę nie odzywaj ą – przy Rubcowie, gatunku w roku t niekoszonych powierzchni ł ąk podczas ze stymulacj ą. Dwie Łąki , obydwu kontroli. kontrole: I - przełom maja dolina Czarnej i czerwca, II – przełom Ha ńczy w Rygoli. czerwca i lipca. A127 Żuraw Wska źnik Populacja: ustalenie liczby par pary terytorialne Liczenia oparte s ą na 4 losowo wybrane RDO Ś w 2 Grus grus liczebno ści terytorialnych nasłuchach odzywaj ących powierzchnie Białymstoku gatunku w roku t Siedlisko: zmiany sposobu u żytkowania si ę par z wyznaczonych próbne wielko ści Wska źnik gruntów rolniczych. stałych punktów. I 100 km 2 ka żda. rozpowszechnienia kontrola we wczesnych gatunku w roku t godzinach porannych (od świtu, przez godzin ę) pomi ędzy 25 marca a 20 kwietnia. A154 Dubelt Wska źnik Populacja: ustalenie liczby tokuj ących tokuj ące samce Dwie kontrole: I - druga Tokowisko na RDO Ś w 1,5

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

94

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

Gallinago liczebno ści samców dekada maja, II przełom Łąkach Hruskich. Białymstoku media gatunku w roku t Siedlisko: ocena wilgotno ści i stopnia maja i czerwca, wykoszenia ł ąk, w promieniu 500 m od rozpocz ęcie kontroli areny tokowej. (nasłuchy bez stymulacji) po zachodzie sło ńca. A197 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby par pary l ęgowe Jedna kontrola od ostatniej Jezioro Szlamy, RDO Ś w 1,5 Rybitwa liczebno ści lęgowych we wszystkich miejscach dekady maja do połowy Kunis i Pomorze. Białymstoku czarna gatunku w roku t gniazdowania w Puszczy czerwca. Chlidonias Wska źnik Augustowskiej. niger rozpowszechnienia Siedlisko: ocena poziomu wody i gatunku w roku t stopnia wynurzenia „ko żucha” ro ślinno ści, na którym rybitwa gniazduje. A215 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby zaj ętych terytorium lęgowe Dwie kontrole: pierwsza w Dwie RDO Ś w 2,5 Puchacz liczebno ści terytoriów. Powierzchnie próbne ostatniej dekadzie marca powierzchnie Białymstoku, Bubo bubo gatunku w roku t obejmuj ące lasy oraz ł ąki i jeziora. lub pierwszej kwietnia, próbne wielko ści (Stowarzyszenie Wska źnik Łącznie 5-10 punktów nasłuchowych, w druga w ostatniej dekadzie 10x10 km ka żda. Ochrony Sów) rozpowszechnienia miejscach otwartych, odległych od kwietnia. Nasłuchy gatunku w roku t siebie o 1- 4 km. Lokalizacja stałych poł ączone ze stymulacj ą punktów nasłuchowych na terenach głosow ą, rozpoczynane otwartych. godzin ę po zachodzie Siedlisko: ocena zmian środowiska sło ńca. Liczenia co trzy (udział procentowy starych lasów oraz lata. Dodatkowo: kontrola terenów otwartych). znanych gniazd puchacza. A216 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby zaj ętych terytorialny samiec Dwie kontrole z 9 Dwie RDO Ś w 2 Sóweczka liczebno ści terytoriów. wyznaczonych stałych powierzchnie Białymstoku, Glaucidium gatunku w roku t Siedlisko: ocena zmian udziału punktów nasłuchowych, próbne 5x5 km (Stowarzyszenie passerinum Wska źnik procentowego starych lasów w odległych o ok. 1 km. (wyznaczone ju ż w Ochrony Sów) rozpowszechnienia promieniu 500 m od punktu Termin I kontroli: 3 ramach programu gatunku w roku t nasłuchowego. dekada marca, termin II Monitoringu kontroli: 2 połowa Lęgowych Sów

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

95

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

kwietnia. Godziny Le śnych (MLSL) kontroli: rozpocz ęcie Nadle śnictwo godzin ę przed zachodem Płaska, obr ęb sło ńca. Płaska, Nadle śnictwo Augustów, obr ęb Augustów/Balinka. A223 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby zaj ętych terytorialny samiec Dwie kontrole w 9 Dwie RDO Ś w 2 Włochatka liczebno ści terytoriów. wyznaczonych stałych powierzchnie Białymstoku, Aegolius gatunku w roku t Siedlisko: ocena zmian udziału punktów nasłuchowych, próbne 5x5 km (Stowarzyszenie funereus Wska źnik procentowego starych lasów w odległych o ok. 1 km. (wyznac zone ju ż w Ochrony Sów) rozpowszechnienia promieniu 500 m od punktu Termin I kontroli: 3 ramach programu gatunku w roku t nasłuchowego. dekada marca, termin II Monitoringu kontroli: 2 połowa Lęgowych Sów kwietnia. Godziny Le śnych (MLSL), kontroli: rozpocz ęcie Nadle śnictwo godzin ę po zachodzie Płaska, obr ęb sło ńca. Płaska, Nadle śnictwo Augustów, obr ęb Augustów/Balinka. A224 Lelek Wska źnik Populacja: ustalenie liczby zaj ętych terytorialny samiec Dwie kontrole o 3 transekty RDO Ś w 3 Caprimulgus liczebno ści terytoriów. Liczenie tokuj ących samców zmierzchu (po godz. 20) I długo ści 6,5-11 km Białymstoku, europaeus gatunku w roku t na transektach ze stymulacj ą głosow ą, pomi ędzy 20 maja a 20 (Ogólnopolskie Wska źnik punkty wabienia średnio co 500 m, z czerwca, II – 1-20 lipca Towarzystwo rozpowszechnienia uwzgl ędnieniem odpowiednich Ochrony Ptaków, gatunku w roku t środowisk. Polskie Siedlisko: ocena zmian udziału Towarzystwo procentowego zr ębów i młodych upraw Ochrony Ptaków) oraz innych terenów otwartych. A229 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby zaj ętych osobnik lub nora Liczenie dzienne, w maju. Liczenie ptaków RDO Ś w 2

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

96

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

Zimorodek liczebno ści terytoriów. lęgowa Jedna kontrola podczas spływu Białymstoku, Alcedo atthis gatunku w roku t Siedlisko: ocena stopnia zachowania lub wykonywana co 3 lata. Czarn ą Ha ńcz ą na (Ogólnopolskie przekształcenia skarp nadrzecznych. odcinku Fr ącki- Towarzystwo Rygol oraz Ochrony Ptaków, Kanałem Polskie Augustowskim na Towarzystwo odcinku śluza Ochrony Ptaków) Gorczyca – Mikaszówka. A234 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby terytorialny samiec Jedna kontrola pomi ędzy 1 Liczenia na 5 RDO Ś w 2 Dzi ęcioł liczebno ści terytorialnych samców. W obr ębie a 30 kwietnia losowo wybranych Białymstoku zielonosiwy gatunku w roku t ka żdej powierzchni wyznaczone 3 powierzchniach (Ogólnopolskie Picus canus Wska źnik transekty (np. wzdłu ż linii próbnych Towarzystwo rozpowszechnienia oddziałowych lub dróg le śnych) (obejmuj ących Ochrony Ptaków) gatunku w roku t długo ści 2 km, odległe od siebie o 500- śródle śne tereny 1000 m. Liczenia ze stymulacj ą w otwarte, doliny obr ębie ka żdego transektu na rzeczne) wielko ści powierzchni 4 km 2 nale ży 2 x 2 km. przeprowadzi ć z 4 punktów, odległych o ok. 400 m. Siedlisko: ocena udziału starszych drzewostanów li ściastych lub mieszanych przy brzegach lasu oraz śródle śnych powierzchniach otwartych. A236 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby terytorialny samiec Jedna kontrola pomi ędzy 1 Liczenia na 5 RDO Ś w 1,5 Dzi ęcioł liczebno ści terytorialnych samców. W obr ębie a 30 kwietnia. losowo wybranych Białymstoku, czarny gatunku w roku t ka żdej powierzchni wyznaczone 3 powierzchniach (Ogólnopolskie Dryocopus Wska źnik próbnych Towarzystwo transekty (np. wzdłu ż linii martius rozpowszechnienia (borowych) Ochrony Ptaków) gatunku w roku t oddziałowych lub dróg le śnych) wielko ści 2 x 2 długo ści 2 km, odległe od siebie o 500- km.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

97

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

1000 m. Liczenia ze stymulacj ą w obr ębie ka żdego transektu na powierzchni 4 km2 nale ży przeprowadzi ć z 4 punktów, odległych o ok. 400 m. Siedlisko: ocena udziału drzewostanów sosnowych starszych ni ż 120 lat. A238 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby terytorialny samiec Jedna kontrola pomi ędzy Liczenia na 5 RDO Ś w 1,5 Dzi ęcioł liczebno ści terytorialnych samców. W obr ębie 1 a 30 kwietnia. losowo wybranych Białymstoku, średni gatunku w roku t ka żdej powierzchni wyznaczone 3 powierzchniach (Ogólnopolskie Dendrocopos Wska źnik transekty (np. wzdłu ż linii próbnych Towarzystwo medius rozpowszechnienia oddziałowych lub dróg le śnych) wielko ści 2 x 2 Ochrony Ptaków) gatunku w roku t długo ści 2 km, odległe od siebie o 500- km, na obszarach z 1000 m. Liczenia ze stymulacj ą w przewag ą obr ębie ka żdego transektu na drzewostanów powierzchni 4 km2 nale ży li ściastych, z przeprowadzi ć z 4 punktów, odległych o udziałem d ębu. ok. 400m. Siedlisko: ocena udziału drzewostanów li ściastych starszych ni ż 80 lat.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

98

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

A239 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby terytorialny samiec Dwie kontrole dzienne: I - Liczenia na 5 RDO Ś w 3 Dzi ęcioł liczebno ści terytorialnych samców. W obr ębie 1-15 kwietnia, II- 20 losowo wybranych Białymstoku, białogrzbiety gatunku w roku t ka żdej powierzchni wyznaczony kwietnia-5 maja . powierzchniach (Ogólnopolskie Dendrocopos Wska źnik próbnych Towarzystwo transekt o kształcie zbli żonym do leucotos rozpowszechnienia wielko ści 2 x 2 Ochrony Ptaków) gatunku w roku t kwadratu (równoległy do granic km, na obszarach z powierzchni próbnej, z uwzgl ędnieniem przewag ą istniej ących linii oddziałowych oraz drzewostanów dróg le śnych, długo ści ok. 6 km, odległe li ściastych oraz od siebie o 500-1000 m. Na transekcie olsów. nale ży wyznaczy ć punkty nasłuchu i Powierzchnie próbne w ramach wabienia, odległe co ok. 500 m. PM Ś -Monitoring Liczenia ze stymulacj ą nale ży Gatunków przeprowadzi ć z 12 punktów w ka żdym Rzadkich: kwadracie. Monitoring Siedlisko: ocena udziału drzewostanów dzi ęcioła li ściastych starszych ni ż 80 lat, w tym trójpalczastego A241 olsów z domieszk ą świerka. Dzi ęcioł trójpalczasty Picoides tridactylus A246 Lerka Wska źnik Populacja: ustalenie liczby terytorialny samiec Jedna kontrola co 2 lata, w Liczenie RDO Ś w 1 Lullula liczebno ści śpiewaj ących samców. Kontrole bez godz. 5-9, pomi ędzy 15 śpiewaj ących Białymstoku, arborea gatunku w roku t stymulacji, mapowanie wszystkich kwietnia a 15 maja z samców, na 3 (Ogólnopolskie Wska źnik śpiewaj ących samców na trasie uwzgl ędnieniem transektach Towarzystwo rozpowszechnienia przemarszu. odpowiednich środowisk. długo ści 3 km, w Ochrony Ptaków, gatunku w roku t Siedlisko: ocena zmian udziału obr ębie Polskie procentowego zr ębów i młodych upraw wyznaczonych dla Towarzystwo oraz innych terenów otwartych. lelka Ochrony Ptaków)

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

99

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

A338 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby par para l ęgowa Jedna kontrola, pomi ędzy 3 transekty RDO Ś w 1 Gąsiorek liczebno ści lęgowych. Liczenie samców na 20 maja a 20 czerwca, długo ści 3 km Białymstoku, Lanius gatunku w roku t transektach. Notowanie wszystkich dzienna. ka żdy, (Ogólnopolskie collurio Wska źnik wyznaczone na Towarzystwo zaobserwowanych ptaków na trasie rozpowszechnienia terenach Ochrony Ptaków, gatunku w roku t przemarszu. otwartych: Ł ąki Polskie Siedlisko: ocena zmian siedliskowych w Hruskie, Ł ąki Towarzystwo krajobrazie otwartych (zadrzewienia, Kra śnia ńskie, Ochrony Ptaków kępy krzewów, nowa zabudowa). grunty wsi Leszczewo

A409 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby osobników. osobnik Od godz. 5 w kwietniu Dawne po żarzysko RDO Ś w 1,5 Cietrzew liczebno ści Obserwacje i nasłuchy w rejonie w le śnictwie Białymstoku Tetrao tetrix gatunku w roku t ostatnich czynnych tokowisk. Wigra ńce, pasy Ocena powierzchni terenów o niskim ppo ż. w zadrzewieniu w s ąsiedztwie dawnych nadle śnictwach miejsc tokowania. Pomorze oraz Płaska. A005 Perkoz Wska źnik Populacja: ustalenie liczby para l ęgowa lub Termin: lipiec, godziny Jezioro Wigry RDO Ś w 1,5 dwuczuby liczebno ści osobników/lub par l ęgowych. Liczenia osobnik poranne. Białymstoku, Podiceps gatunku w roku t mo żna wykonywa ć z łodzi. Liczenie (Ogólnopolskie cristatus wszystkich osobników. Towarzystwo Siedlisko: ocena zmian siedliskowych, Ochrony Ptaków, powierzchni trzcinowisk i powierzchni Polskie trzcin wykoszonych. Towarzystwo Ochrony Ptaków

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

100

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

A067 Gągoł Wska źnik Populacja: ustalenie liczby para l ęgowa lub Jedna kontrola, pomi ędzy 5 transektów RDO Ś w 1 Bucephala liczebno ści osobników/lub par l ęgowych. Liczenia osobnik 1 a 30 kwietnia długo ści 1 km, Białymstoku, clangula gatunku w roku t bezpo średnie wykonywane na biegn ących wzdłu ż (Ogólnopolskie Wska źnik transektach. Powierzchnie próbne Czarnej Ha ńczy, Towarzystwo rozpowszechnienia powinny zosta ć wybrane w otoczeniu Kanału Ochrony Ptaków, gatunku w roku t starych drzewostanów. Dodatkowo Augustowskiego Polskie notowanie wszystkich przypadkowych oraz brzegach Towarzystwo obserwacji . kilku jezior. Ochrony Ptaków A070 Siedlisko: ocena dost ępno ści starych Nurog ęś drzewostanów z drzewami z dziuplami Mergus po dzi ęciole czarnym. merganser A125 Łyska Wska źnik Populacja: ustalenie liczby para l ęgowa lub Termin: lipiec, godziny Jezioro Wigry RDO Ś w 1 Fulica atra liczebno ści osobników/lub par l ęgowych. Liczenia osobnik poranne. Białymstoku, gatunku w roku t mo żna wykonywa ć z łodzi. (Ogólnopolskie Siedlisko: ocena zmian siedliskowych, Towarzystwo powierzchni trzcinowisk i powierzchni Ochrony Ptaków, trzcin wykoszonych. Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków A153 Kszyk Wska źnik Populacja: ustalenie liczby Jednostka Liczenia nocne, od godz. Propozycje RDO Ś w 3 Gallinago liczebno ści odzywaj ących si ę samców na monitoringu: 22, nasłuchy co 300 m, powierzchni: Ł ąki Białymstoku, gallinago gatunku w roku t powierzchniach próbnych (transektach) terytorialny samiec. je żeli ptaki s ą aktywne Hruskie, Ł ąki (Ogólnopolskie Wska źnik długo ści 1-5 km. głosowo bez stymulacji, Kra śnia ńskie, ł ąki Towarzystwo rozpowszechnienia Siedlisko: ocena wykaszanych i je żeli si ę nie odzywaj ą – przy Rubcowie, Ochrony Ptaków, gatunku w roku t niekoszonych powierzchni ł ąk podczas ze stymulacj ą. Dwie Łąki Danowskie, Polskie obydwu kontroli. kontrole: I - przełom maja dolina Czarnej Towarzystwo i czerwca, II – przełom Ha ńczy w Rygoli. Ochrony Ptaków czerwca i lipca. A165 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby para l ęgowa lub Jedno liczenie, dzienne Transekty wzdłu ż RDO Ś w 1,5 Samotnik liczebno ści osobników/lub par l ęgowych. Liczenia osobnik pomi ędzy 20 kwietnia a cieków, wodnych, Białymstoku,

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

101

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

Tringa gatunku w roku t bezpo średnie wykonywane na 4 10 maja. rowów, obszarów (Ogólnopolskie ochropus Wska źnik transektach długo ści 3 km. zalewowych, na Towarzystwo rozpowszechnienia Siedlisko: ocena dost ępno ści terenów terenach le śnych Ochrony Ptaków, gatunku w roku t podmokłych i poziomu wód w ciekach. oraz bezle śnych. Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków A207 Siniak Wska źnik Populacja: ustalenie liczby terytorialny samiec Jedna kontrola pomi ędzy 1 5 losowo RDO Ś w 1,5 Columba liczebno ści terytorialnych samców. Liczenia na a 30 kwietnia. wybranych Białymstoku, oenas gatunku w roku t powierzchniach próbnych. W obr ębie powierzchni (Ogólnopolskie Wska źnik próbnych Towarzystwo ka żdej powierzchni wyznaczone 3 rozpowszechnienia (borowych) Ochrony Ptaków) gatunku w roku t transekty (np. wzdłu ż linii wielko ści 2 x 2 oddziałowych lub dróg le śnych) km. długo ści 2 km, odległe od siebie o 500- 1000 m. Liczenia ze stymulacj ą w obr ębie ka żdego transektu na powierzchni 4 km2 nale ży przeprowadzi ć z 4 punktów, odległych o ok. 400 m. Siedlisko: ocena udziału drzewostanów sosnowych starszych ni ż 120 lat. A232 Dudek Wska źnik Populacja: ustalenie liczby samiec terytorialny Jedna kontrola, w maju, w 4 transekty na RDO Ś w 1,5 Upupa epops liczebno ści terytorialnych samców. Liczenia na godz. 5-9. terenach Białymstoku, gatunku w roku t transektach długo ści 5 km ka żdy. otwartych, z (Ogólnopolskie Wska źnik Nasłuchy co 500 m, bez stymulacji.. niewielkim Towarzystwo rozpowszechnienia Siedlisko: ocena zmiany sposobu udziałem lasu Ochrony Ptaków, gatunku w roku t użytkowania gruntów na terenach Polskie otwartych. Towarzystwo Ochrony Ptaków

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

102

Przedmiot Wska źnik Parametr/ Zakres prac Jednostka Terminy/cz ęstotliwo ść Miejsce Podmiot Koszt ochrony monitoringu odpowiedzialny (w tys. zł)/rok

A298 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby samiec terytorialny Ostatnia dekada maja lub 5 transektów, RDO Ś w 2 Trzciniak liczebno ści terytorialnych samców. Liczenia na pierwsza czerwca, w propozycje Białymstoku, Acrocephalus gatunku w roku t transektach długo ści 3 km ka żdy. godzinach porannych. przebiegu: (Ogólnopolskie Wska źnik Nasłuchy co 100 m. Jedna kontrola w sezonie, wschodni brzeg Towarzystwo arundinaceus rozpowszechnienia Siedlisko: ocena zachowania co drugi rok. jeziora Wigry, Ochrony Ptaków, gatunku w roku t trzcinowisk. jezioro Serwy, Polskie Jezioro Towarzystwo Studzieniczne, Ochrony Ptaków jezioro Pomorze, jezioro Blizno. A369 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby par Para l ęgowa lub Terminy licze ń 1 x w Lokalizacja na RDO Ś w 1 Krzy żodziób liczebno ści lęgowych lub stadek rodzinnych. stadko rodzinne sezonie: pierwsza połowa powierzchniach Białymstoku, świerkowy gatunku w roku t Dodatkowo gromadzenie wszystkich maja, w godzinach próbnych (Ogólnopolskie Wska źnik przypadkowych obserwacji. porannych. Liczenia Monitoringu Towarzystwo Loxia rozpowszechnienia Siedlisko: ocena udziału zachowania coroczne. Pospolitych Ochrony Ptaków, curvirostra gatunku w roku t świerków powy żej 80 lat, ocena Ptaków L ęgowych Polskie obradzania świerka. (MR 31, MR 20, Towarzystwo Uwagi: gatunek wykazuje silne MR03). Ochrony Ptaków fluktuacje liczebno ści zwi ązane z obradzaniem świerka. A371 Wska źnik Populacja: ustalenie liczby Terytorialny, Liczenia w godzinach 4 transekty w RDO Ś 2 Dziwonia liczebno ści terytorialnych, śpiewaj ących samców. śpiewaj ący samiec. porannych, co drugi rok. niezalesionych lub w Białymstoku , Carpodacus gatunku w roku t Liczenia na transektach długo ści 3 km cz ęś ciowo (Ogólnopolskie Wska źnik ka żdy. zalesionych Towarzystwo erythrinus rozpowszechnienia Siedlisko: ocena stopnia zachowania dolinach Ochrony Ptaków, gatunku w roku t wysokiej ro ślinno ści zielnej i niskich rzecznych: Polskie krzewów, oraz ocena stopnia Wołkuszanka, Towarzystwo przekształcenia siedlisk (zmiana Czarna Ha ńcza, Ochrony Ptaków sposobu u żytkowania gruntów). Marycha, Rospuda

Zakres monitoringu przedstawiony powy żej jest zakresem optymalnym, szeroko zakrojonym. Miejsca wykonywania monitoringu przedstawione s ą opisowo, by wykonawca

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

103

monitoringu mógł dostosowa ć wybór powierzchni monitoringowych do realnych mo żliwo ści i bie żą cych potrzeb. Propozycje powierzchni monitoringowych w ograniczonym zakresie w stosunku do proponowanego powy żej, opracowanych na potrzeby inwentaryzacji w roku 2010 przedstawiono na mapie w zał ączniku nr 8. Przy wyznaczaniu tych że powierzchni dla poszczególnych gatunków wykorzystano szczegółowe zalecenia zawarte w podr ęczniku Chylareckiego et al. (2009) oraz metodyk ę Pa ństwowego Monitoringu Ptaków.

8. Przesłanki sporz ądzenia planu ochrony

Nie istniej ą przesłanki do sporz ądzenia planu ochrony dla obszaru PLB 200002 Puszcza Augustowska. Jedynymi przedmiotami ochrony, które wymagałyby sporz ądzenia takiego planu s ą A108głuszec Tetrao urogallus i A409 cietrzew Tetrao tetrix . Głuszec na tym obszarze jest chroniony w ramach krajowych programów ochrony oraz projektów finansowanych przez Wspólnot ę Europejsk ą (Life+). Jedynie w przypadku cietrzewia nale żałoby przeanalizowa ć mo żliwo ść powrotu gatunku, stworzy ć ku temu odpowiednie warunki siedliskowe i opracowa ć plan ochrony/ restytucji cietrzewia na obszarze Puszczy Augustowskiej. Awifauna obszaru jest stosunkowo dobrze poznana dzi ęki inwentaryzacji całego obszaru wykonanej w 2010 r. Informacji o liczebno ści i stanie populacji wi ększo ści gatunków i ich siedlisk dostarcza ć mo że monitoring realizowany w ramach Planu Zada ń Ochronnych. Uzupełnienia stanu wiedzy wymagaj ą przede wszystkim takie gatunki jak A119 kropiatka Porzana porzana , A120 zielonka Porzana parva , A080 gado żer Circaetus gallicus , A409 cietrzew Tetrao tetrix . Wielu informacji o gatunkach dostarczy ć mog ą zaplanowane działania. Tworzenie planu ochrony dla całego obszaru wydaje si ę nieobligatoryjne.

9. Wskazania do dokumentów planistycznych

Dokumentacja planistyczna Wskazania Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Proponuje si ę zmian ę przeznaczenia gruntów obj ętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego na miasta Augustów, terenów poło żonych mi ędzy drog ą mniej inwazyjny, uwzgl ędniaj ąc walory przyrodnicze obszaru. Augustów – Białystok a jeziorem Sajno. Uchwała Nr XXXV/326/06 Rady Miejskiej w Augustowie z dnia 30 maja 2006 r. Strategia Rozwoju Miasta Augustów na lata 2008 Wprowadzi ć zapis: 2015. Uchwała Rady Miejskiej w Augustowie z 25 Żadne przedsi ęwzi ęcia, inwestycje lub zmiany sposobu u żytkowania gruntów planowane w granicach obszaru lub w stycznia 2008 ich bezpo średnim s ąsiedztwie nie mog ą wpływa ć negatywnie na stan gatunków i siedlisk gatunków b ędących przedmiotem ochrony obszaru PLB 200002 Puszcza Augustowska. Studium uwarunkowa ń i kierunków Nale ży uaktualni ć informacj ę o poło żeniu gminy na obszarach Natura 2000 i uwzgl ędnia ć to podczas planowania zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy przestrzennego. Żadne przedsi ęwzi ęcia, inwestycje lub zmiany sposobu u żytkowania gruntów planowane w granicach Lipsk nad Biebrz ą, Białystok 2001. obszaru lub w ich bezpo średnim s ąsiedztwie nie mog ą wpływa ć negatywnie na stan gatunków i siedlisk gatunków będących przedmiotem ochrony obszaru PLB 200002 Puszcza Augustowska.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

104

Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Giby. Uchwała Nr Nale ży uaktualni ć informacj ę. o poło żeniu gminy na obszarach Natura 2000 i uwzgl ędnia ć to podczas okre ślania XXXV/143/05 Rady Gminy Giby z dnia 25 kierunków rozwoju gminy. Żadne przedsi ęwzi ęcia, inwestycje lub zmiany sposobu u żytkowania gruntów planowane listopada 2005 r. w granicach obszaru lub w ich bezpo średnim s ąsiedztwie nie mog ą wpływa ć negatywnie na stan gatunków i siedlisk gatunków b ędących przedmiotem ochrony obszaru PLB 200002 Puszcza Augustowska. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Płaska na lata 2008 Wprowadzi ć zapis: Żadne przedsi ęwzi ęcia, inwestycje lub zmiany sposobu u żytkowania gruntów planowane w - 2015.Uchwała Nr XII/83/08 Rady Gminy Płaska granicach obszaru lub w ich bezpo średnim s ąsiedztwie nie mog ą wpływa ć negatywnie na stan gatunków i siedlisk 18 marca 2008 r. gatunków b ędących przedmiotem ochrony obszaru PLB 200002 Puszcza Augustowska. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania Proponuje si ę modyfikacj ę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wsi Gorczyca ograniczaj ąc przestrzennego gminy Płaska. Uchwała Nr mo żliwo ść zabudowy rozproszonej. XXIII/168/09 Rady Gminy Płaska 27 listopada 2009 r. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania Proponuje si ę modyfikacj ę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dotycz ącego wsi , przestrzennego gminy Płaska. Uchwała Nr Serwy, Sucha Rzeczka ograniczaj ąc mo żliwo ść zabudowy rozproszonej oraz rezygnacja z przeznaczenia pod usługi XIV/80/12 Rady Gminy Płaska z dnia 27 kwietnia turystyczne zadrzewionej/zakrzewionej północnej częś ci jez. Serwy (obr ęb ewid. Macharce) 2012 r Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Augustów na lata Nie zalesia ć ł ąk, poletek łowieckich i innych niele śnych, otwartych powierzchni, b ędących w stanie posiadania 2005-2014 nadleśnictwa; Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Gł ęboki Bród na Utrzymywa ć w/w powierzchnie jako trwałe u żytki zielone i/lub powstrzymywa ć wtórn ą sukcesj ę; lata 2012-2021 Nie niszczy ć siedlisk bobrów; Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Szczebra na lata Popiera ć działania zwi ązane z mał ą retencj ą; 2004-2013 Wył ączy ć z u żytkowania gospodarczego drzewostany w wieku ponad 140 lat przylegaj ące do brzegów jezior i cieków Plan urz ądzenia lasu Nadle śnictwa Płaska na lata wodnych. 2005-2014 W odniesieniu do gatunków ptaków i ich siedlisk stosowa ć zalecenia zawarte w PZO obszaru PLB 200002 Puszcza Powstaj ące Plany urz ądzenia lasu dla dla Augustowska Nadle śnictwa Suwałki na lata 2014-2023 i dla Nie naruszanie skarp nad brzegami wód podczas wykonywania prac le śnych. Nadle śnictwa Pomorze na lata 2013-2022

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

105

10. Projekt weryfikacji SDF obszaru i jego granic

Nie przewiduje si ę zmian granic obszaru .

W odniesieniu do SDF L.p. Zapis SDF Proponowany zapis Uzasadnienie do zmiany SDF 1 3.2. a. Usun ąć z SDF Jedyne stwierdzenie gatunku z terenu obszaru Natura 2000 pochodzi z czerwca 1972, kiedy stwierdzono zako ńczon ą Podiceps auritus niepowodzeniem prób ę l ęgu na jeziorze Kolno (Tomiałoj ć 1990, za Wołk 1973). W nowszej literaturze ornitologicznej brakuje jakichkolwiek informacji na temat pojawów tego gatunku na terenie Puszczy Augustowskiej (Tomiałoj ć i Stawarczyk 2003, Sikora et al. 2007). Z analizy dost ępnej literatury wynika, że przy tworzeniu SDF w 2004 r. nie było żadnych podstaw do zakwalifikowania perkoza rogatego jako gatunku l ęgowego na terenie PLB200002. 2 3.2. a. Usun ąć z SDF Na terenie PLB200002 jeden raz, w 1995 r., stwierdzono 1 przypadek l ęgu mieszanego łab ędzia krzykliwego z Cygnus cygnus łab ędziem niemym, na jeziorze Wigry (Sikora 1995). Brak jest jakichkolwiek pó źniejszych stwierdze ń l ęgów tego gatunku z jeziora Wigry i innych zbiorników Puszczy Augustowskiej (Tomiałoj ć i Stawarczyk 2003, Sikora et al. 2007, Zawadzka i Zawadzki 2010). Jeden osobnik łab ędzia krzykliwego jest corocznie, regularnie obserwowany na jeziorze Wigry w sezonie l ęgowym od 2005, nigdy jednak nie stwierdzono przyst ępowania przez niego do l ęgów, zawsze obserwowano pojedynczego, samotnego ptaka (Zawadzka et al. 2010, Zawadzka et al. 2011). Informacji o lęgach gatunku z terenu obszaru brakuje w komunikatach Komisji Faunistycznej PTZool. Niel ęgowe osobniki regularnie pojawiaj ą si ę zim ą (głównie na Czarnej Ha ńczy), maksymalnie stwierdzono jednorazowo 11 ptaków (Zawadzka D. i Zawadzki J., dane niepubl.). Obserwacje osobników niel ęgowych poza sezonem l ęgowym nie daj ą podstaw do wpisania gatunku w SDF jako populacji rozrodczej i nadania oceny znaczenia B, jak ma to miejsce obecnie. Podstaw tych nie było równie ż przy tworzeniu SDF w 2004 r.

3 3.2. a. Usun ąć z SDF Brak stwierdze ń gatunku z terenu Puszczy Augustowskiej. Nie jest on podawany z obecnego obszaru PLB200002 w Aythya nyroca żadnym z opracowa ń ogólnopolskich (Tomiałoj ć 1990, Tomiałoj ć i Stawarczyk 2003, Sikora et al. 2007) oraz regionalnych (Zawadzka i Zawadzki 1995, 2010, Zawadzka et al. 2011). Informacji o l ęgach gatunku z terenu obszaru PLB 200002 brakuje w komunikatach Komisji Faunistycznej PTZool. Jedyne stwierdzenia podgorzałki z tego terenu (obserwacje ptaków, nie l ęgów) pochodz ą z maja i czerwca 1968 i 1969 r. (Tomiałoj ć L., dane niepubl.). W 2004 r. brakowało podstaw do wpisania gatunku do SDF, brakuje ich tak że obecnie. 4 3.2. a. Usun ąć z SDF Wyj ątkowo zalatuj ący na teren Puszczy Augustowskiej. Brak jakichkolwiek podejrze ń dotycz ących mo żliwo ści l ęgów Aquila clanga (Tomiałoj ć i Stawarczyk 2003, Sikora et al. 2007, Maciorowski et al. 2005, Mirski P., inf. ustna, Komitet Ochrony Orłów). W raportach KF PTZool pozytywne stwierdzenie 1 obserwacji pojedynczego ptaka (14.12.2011, KF 12352).

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

106

L.p. Zapis SDF Proponowany zapis Uzasadnienie do zmiany SDF Nie było podstaw do wpisania gatunku do SDF w 2004 r. i nie ma obecnie podstaw do zachowania gatunku w SDF. 5 3.2. a. Usun ąć z SDF Gatunek zalatuj ący wyj ątkowo na teren PLB200002. Jedyna udokumentowana obserwacja dotyczy 18 ptaków w dniu Larus minutus 2 maja 2012 r. na jeziorze Wigry. W literaturze brak jakichkolwiek informacji o l ęgach w dost ępnych opracowaniach faunistycznych oraz w raportach Komisji Faunistycznej (Zawadzka i Zawadzki 1995, 2010, Tomiałoj ć i Stawarczyk 2003, Sikora et al. 2007). Nie było podstaw do wpisywania gatunku w SDF w 2004 r. i nie na ich obecnie. 6 3.2. a. Usun ąć z SDF Gatunek licznie l ęgowy w ko ńcu lat 60., kiedy stwierdzono ok. 100 par l ęgowych (Tomiałoj ć L., dane niepubl., Coracias garrulus Tomiałoj ć 1990). Szybki spadek liczebno ści kraski spowodował stwierdzenie ostatniego l ęgu w 1992 r. (Pugacewicz 1998, Tomiałoj ć i Stawarczyk 2003). W ci ągu ostatnich 10 lat, mimo intensywnych poszukiwa ń tego gatunku, nie stwierdzono żadnych obserwacji (Zawadzka i Zawadzki 2011, D. Zawadzka i J. Zawadzki, dane niepubl.). Z ostatnich 3 lat pochodz ą trudne do weryfikacji dwie informacje od le śników dotycz ące pojedynczych ptaków w okresie pol ęgowym (lipiec-sierpie ń). Stwierdze ń l ęgów gatunku z obszaru brakuje w raportach KF PTZool. Z analizy dost ępnych danych wynika, że gatunek nie gniazduje w Puszczy Augustowskiej od 1993 r. nie było wi ęc podstaw do wpisania go do SDF w 2004 r. 7 3.2. a. 3.2. a. Populacja C . Liczebno ść populacji poni żej 15% zarówno w stosunku do danych Sikory et al. 2007 (1100- 1200 par) Ciconia nigra Ciconia nigra jak i do danych Neubauera et al. 2011 (1500-2300 par), prawdopodobnie zawy żonych. Ocena: Ocena: Stan zachowania C . ze wzgl ędu na niedobór drzew gniazdowych i liczne przypadki spadania gniazd na skutek POPULACJA:B POPULACJA:C ułamania gał ęzi pod ci ęż arem gniazda. Szanse przywrócenia nikłe ze wzgl ędu na zbyt niski wiek rębno ści STAN ZACH. B, STAN ZACH. C, drzewostanów gospodarczych. IZOLACJA C, IZOLACJA C, Ogólnie C . konsekwencja ocen cz ąstkowych populacja i stan zachowania OGÓLNIE: B OGÓLNIE: C

8 3.2. a. 3.2. a. Uznano, że przy dwóch ocenach B ocena ogólna powinna by ć równie ż B. Pernis apivorus Pernis apivorus Ocena: Ocena: POPULACJA:B POPULACJA:B STAN ZACH. B, STAN ZACH. B, IZOLACJA C, IZOLACJA C, OGÓLNIE: C OGÓLNIE: B 9 3.2. a. 3.2. a. Populacja B . Liczebno ść 30-40 os. Wobec opublikowanych danych Żurka i Armatysa (2011) – 400-450os. Tetrao urogallus Tetrao urogallus dotycz ących populacji krajowej nie spełnia kryterium A > 15% populacji. Ocena: Ocena: Ogólnie B . konsekwencja oceny populacji na B. POPULACJA:A POPULACJA:B

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

107

L.p. Zapis SDF Proponowany zapis Uzasadnienie do zmiany SDF STAN ZACH. B STAN ZACH. C, IZOLACJA B IZOLACJA B, OGÓLNIE: A OGÓLNIE: B 10 3.2. a. 3.2. a. Populacja C . Liczebno ść w obszarze 350-500 nie spełnia kryterium 2-15% w odniesieniu do danych Sikory et al. Crex crex Crex crex 2007 (30 000-45 000), st ąd konieczno ść zmiany oceny na C. Ocena: Ocena: Stan zachowania B. przyznano ze wzgl ędu na dobry stopie ń zachowania cech siedliska i mo żliwo ść ewentualnego POPULACJA:B POPULACJA:C odtworzenia. STAN ZACH. C, STAN ZACH. B, IZOLACJA C, IZOLACJA C, OGÓLNIE: C OGÓLNIE: C 11 3.2. a. 3.2. a. Weryfikacja liczebno ści 2011 r. (D. Zawadzka, niepubl.) Program monitoringu dubelta prowadzony przez OTOP Gallinago media Gallinago media 3-5 11 3.2. a. 3.2. a. Populacja B . Ze wzgl ędu na liczebno ść w obszarze przekraczaj ącą 2% krajowej populacji podawan ą jako 400-500 Glaucidium Glaucidium par (chocia ż z pewno ści ą zani żon ą) przez Sikor ę et al. 2007 oraz Wilka et al. 2010, populacja o liczebno ści 40-60 par passerinum passerinum musi zosta ć oceniona na B. Ocena: Ocena: Izolacja B . populacja cz ęś ciowo izolowana, na etapie zwi ększania zasi ęgu i areału. POPULACJA:C POPULACJA:B Ogólnie B – konsekwencja ocen cz ąstkowych. STAN ZACH. C, STAN ZACH. C, IZOLACJA C, IZOLACJA B, OGÓLNIE: C OGÓLNIE: B 3.2. a. 3.2. a. Populacja B . Ze wzgl ędu na liczebno ść w obszarze przekraczaj ącą 2% krajowej populacji podawan ą jako 1000-2000 Aegolius funereus Aegolius funereus par przez Sikor ę et al. 2007 oraz Wilka et al. 2010, populacja o liczebno ści 40-60 par musi zosta ć oceniona na B. Ocena: Ocena: Izolacja B . populacja cz ęś ciowo izolowana, na etapie zwi ększania zasi ęgu i areału. POPULACJA:B POPULACJA:B Ogólnie B – konsekwencja ocen cz ąstkowych. STAN ZACH. B, STAN ZACH. C, IZOLACJA C, IZOLACJA B, OGÓLNIE: C OGÓLNIE: B 3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania A – ze wzgl ędu na optymalne warunki siedliskowe. Caprimulgus Caprimulgus europaeus europaeus Ocena: Ocena:

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

108

L.p. Zapis SDF Proponowany zapis Uzasadnienie do zmiany SDF POPULACJA:C POPULACJA:C STAN ZACH. C, STAN ZACH. A, IZOLACJA C IZOLACJA C, OGÓLNIE C OGÓLNIE: C 3.2. a. 3.2. a. Populacja o liczebno ści na granicy 0,5% krajowej populacji (Sikora et al. 2007: 10 000 – 20 000 par). Przyj ęto, że Dendrocopos Dendrocopos medius oceniona w obszarze liczebno ść spełnia wymagania kryterium C, stan zachowania, izolacj ę i ocen ę ogóln ą przyj ęto medius Ocena: jako C. Ocena: POPULACJA:C POPULACJA:C STAN ZACH. C, IZOLACJA C OGÓLNIE C 3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania C. stałe, niekorzystne zmiany siedliskowe, trudne do odwrócenia przy obecnym modelu gospodarki Dendrocopos Dendrocopos leucotos le śnej. leucotos Ocena: Izolacja B . populacja cz ęś ciowo izolowana na skutek fragmentacji siedlisk. Ocena: POPULACJA:B POPULACJA:B STAN ZACH. C, STAN ZACH. B, IZOLACJA B IZOLACJA C OGÓLNIE B OGÓLNIE B 3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania C. stałe, niekorzystne zmiany siedliskowe, trudne do odwrócenia przy obecnym modelu gospodarki Picoides tridactylus Picoides tridactylus le śnej. Ocena: Ocena: Wymagania siedliskowe sprzeczne z Instrukcj ą ochrony lasu. POPULACJA:B POPULACJA:B STAN ZACH. B, STAN ZACH. C, IZOLACJA B IZOLACJA B OGÓLNIE B OGÓLNIE B 3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania A – ze wzgl ędu na optymalne warunki siedliskowe. Lullula arborea Lullula arborea Ocena: Ocena: POPULACJA:C POPULACJA:C STAN ZACH. C, STAN ZACH. A, IZOLACJA C IZOLACJA C

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

109

L.p. Zapis SDF Proponowany zapis Uzasadnienie do zmiany SDF OGÓLNIE C OGÓLNIE C

3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania B – ze wzgl ędu na dobre warunki siedliskowe i łatwo ść ich odtworzenia (zakrzewienia śródpolne, Lanius collurio Lanius collurio uprawy i młodniki le śne). Ocena: Ocena: POPULACJA:C POPULACJA:C STAN ZACH. C, STAN ZACH. B, IZOLACJA C IZOLACJA C OGÓLNIE C OGÓLNIE C 3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania B – dobre i niezagro żone warunki siedliskowe (trzcinowiska na jeziorach i otwarte lustro wody). Podiceps cristatus Podiceps cristatus Ogólnie B : konsekwencja ocen cz ąstkowych Ocena: Ocena: POPULACJA:B, POPULACJA:B, STAN ZACH. C, STAN ZACH. B, IZOLACJA C, IZOLACJA C, OGÓLNIE C OGÓLNIE B 3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania A – dobre i niezagro żone warunki siedliskowe (trzcinowiska na jeziorach i otwarte lustro wody). Fulica atra Fulica atra Ogólnie B : konsekwencja ocen cz ąstkowych Ocena: Ocena: POPULACJA:C, POPULACJA:C, STAN ZACH. C, STAN ZACH. A, IZOLACJA C, IZOLACJA C, OGÓLNIE C OGÓLNIE B 3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania B – ze wzgl ędu na dobre i łatwe do odtworzenia warunki siedliskowe gatunku na obszarze oraz Gallinago Gallinago gallinago liczne projekty małej retencji i działalno ść bobrów. gallinago Ocena: Ocena: POPULACJA:C, POPULACJA:C, STAN ZACH. B, STAN ZACH. C, IZOLACJA C, IZOLACJA C, OGÓLNIE C OGÓLNIE C

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

110

L.p. Zapis SDF Proponowany zapis Uzasadnienie do zmiany SDF

3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania B – ze wzgl ędu na dobre i łatwe do odtworzenia warunki siedliskowe gatunku na obszarze oraz Tringa ochropus Tringa ochropus liczne projekty małej retencji i działalno ść bobrów. Ocena: Ocena: POPULACJA:B, POPULACJA:C, STAN ZACH. C, STAN ZACH. B, IZOLACJA C, IZOLACJA C, OGÓLNIE C OGÓLNIE C 3.2. a. 3.2. a. Uzupełniono brakuj ące w SDF oceny cz ąstkowe. Acrocephalus Acrocephalus arundinaceus arundinaceus Ocena: Ocena: POPULACJA:C, POPULACJA:C, STAN ZACH. A, IZOLACJA C, OGÓLNIE B 3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania A : ze wzgl ędu na bardzo dobre warunki siedliskowe, wysoki udział i dobre obradzanie świerka. Loxia curvirostra Loxia curvirostra Ogólnie B – konsekwencja ocen cz ąstkowych Ocena: Ocena: POPULACJA:C, POPULACJA:C, STAN ZACH. C, STAN ZACH. A, IZOLACJA C, IZOLACJA C, OGÓLNIE C OGÓLNIE B 3.2. a. 3.2. a. Stan zachowania B Carpodacus Carpodacus erythrinus – ze wzgl ędu na dobre warunki siedliskowe i obserwowany wzrost liczebno ści gatunku. erythrinus Ocena: Ocena: POPULACJA:C, POPULACJA:C, STAN ZACH. B, STAN ZACH. C, IZOLACJA C, IZOLACJA C, OGÓLNIE C

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

111

L.p. Zapis SDF Proponowany zapis Uzasadnienie do zmiany SDF OGÓLNIE C

W odniesieniu do granic obszaru L.p. Proponowany przebieg granicy na tle istniej ących granic obszaru Uzasadnienie do zmiany Nie przewiduje si ę zmian przebiegu granicy

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

112

11. Zestawienie uwag i wniosków

L.p. Uwagi i wnioski Podmiot zgłaszaj ący Sposób rozpatrzenia Moduł A 1 Ustalenie przedmiotów ochrony Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Po konsultacjach z RDO Ś za przedmioty ochrony Ochronnych uznano gatunki figuruj ące w dotychczasowym SDF jako ptaki migruj ące, nie uznano natomiast gatunków takich jak łab ędź niemy, kobuz, kr ętogłów, dro ździk, które nie zostały wpisane do SDF. Moduł B 2 Parametr XX oceny populacji i stanu Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Uznano, i ż informacje o gatunku wymagaj ą ochrony dla gado żera Ochronnych uzupełnienia wiedzy 3 Cele działa ń ochronnych Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Cele działa ń ochronnych okre ślaj ą jedynie, d ąż enia Ochronnych które maj ą by ć osi ągni ęte poprzez konkretne działania ochronne. 4 Udział drzewostanów powy żej 140 lat Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Przedstawiono rozkład drzewostanów ponad 100- Ochronnych letnich na terenie Puszczy Augustowskiej oraz dane świadcz ące, i ż udział drzewostanów starszych ni ż 100 lat w Puszczy Augustowskiej wynosi 18,3% i b ędzie systematycznie wzrastał, natomiast udział drzewostanów w wieku powy żej 140 lat wynosi 8,1%. Moduł C 5 Utrzymanie drzewostanów sosnowych Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Uwzgl ędniono w działaniach ochronnych starszych ni ż 120 lat i zachowanie Ochronnych drzewostanów 150 –cio letnich i starszych 6 Wył ączenie z u żytkowania r ębnego Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Wprowadzono zapis o przeprowadzeniu weryfikacji drzewostanów ze stanowiskami Ochronnych obecno ści gatunków na powierzchniach planowanych przedmiotów ochrony do wyr ębu i ewentualnym przeło żeniu wykonania czynno ści na okres pozal ęgowy. 7 Zwi ększenie powierzchni pozostawianych Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Wprowadzono zapis o d ąż eniu do pozostawiania kęp ekologicznych na zr ębach. Ochronnych powierzchni 15 arowej oraz łączeniu k ęp z przyległych działek zr ębowych. 8 Uskutecznienie zapisów o ochronie Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Uwzgl ędniono w działaniach ochronnych potrzeb ę

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

113

strefowej Ochronnych inwentaryzacji gatunków w celu wykrycia gniazd. 9 Gatunki o stanie ochrony FV Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Dla gatunków, których stan ochrony okre ślony jest Ochronnych jako wła ściwy, zasadniczo nie planuje si ę działa ń ochronnych. 10 Zagro żenia zwi ązane z realizacj ą Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Wprowadzono zapis o weryfikacji lokowanych działa ń Krajowego Programu Ochrony Głuszca Ochronnych z aktualnymi danymi odnosz ącymi si ę do siedliska i drzewostanu w wydzieleniach le śnych. 11 Zapis o rozpocz ęciu restytucji głuszca po 5 Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Zapis zmieniono. latach obowi ązywania Planu Ochronnych 12 Działanie ochronne dla głuszca zwi ązane z Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Wprowadzono zapis o nie lokowaniu nowych dróg w zakazem budowy dróg i obj ęciem ochron ą Ochronnych pobli żu tokowisk głuszca i przeprowadzeniu tokowisk. inwentaryzacji czynnych tokowisk. 13 Zakaz wsiedlania żubra w Puszczy Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Uwzgl ędniono poprzez zapis o nie wprowadzaniu na Augustowskiej. Ochronnych teren ostoi gatunków mog ących negatywnie wpływa ć na stan populacji głuszca 14 Działania ochronne dla zimorodka Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Wprowadzono zalecenie do planów urz ądzenia lasu o Ochronnych nienaruszaniu skarp nad brzegami wód. 15 Monitoring ruchu kajakowego Dorota Zawadzka, recenzentka Planu Zada ń Uwzgl ędniono zapis przy działaniach ochronnych dla Ochronnych zimorodka, nurog ęsi, g ągoła i rybitwy czarnej. 16 Zwi ększenie powierzchni k ęp Klub Przyrodników Wprowadzono zapis o d ąż eniu do pozostawiania ekologicznych pozostawianych na zr ębach powierzchni 15 arowej oraz ł ączeniu k ęp z przyległych gospodarowanych r ębni ą zupełn ą i działek zr ębowych. W Regionalnej Dyrekcji Lasów cz ęś ciow ą. Pa ństwowych w Białymstoku k ępy takie pozostawiane są tak że podczas gospodarowania r ębniami cz ęś ciowymi. 17 Utrzymanie okre ślonego udziału Klub Przyrodników Wprowadzono zapisy o utrzymywaniu na obecnym starodrzewi. poziomie w nadle śnictwach drzewostanów w wieku powy żej 120 lat oraz ograniczenie u żytkowania drzewostanów w wieku 150 lat i starszych. 18 Starodrzewia przylegaj ące do wód. Klub Przyrodników Wprowadzono zapisy o ochronie starodrzewi nad brzegami wód. 19 Wył ączenie z u żytkowania drzewostanów Klub Przyrodników Projekt PZO jest opracowaniem dotycz ącym awifauny. na siedliskach boru bagiennego, boru Działania ochronne zostały planowane pod k ątem

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

114

mieszanego bagiennego, lasu mieszanego ochrony udokumentowanych siedlisk gatunków bagiennego i nie u żytkowaniu olsów stanowiących przedmioty ochrony, jak w przypadku rębni ą zupełn ą dzi ęcioła białogrzbietego, trójpalczastego, puchacza. Problem ochrony wymienionych typów siedlisk cało ściowo mo że mie ć szersze odbicie w powstaj ącym Projekcie PZO obszaru PLH 200005 Ostoja Augustowska. 20 Wpływ turystyki kajakowej na przedmioty Klub Przyrodników Wprowadzono zapisy o konieczno ści monitoringu ochrony ruchu kajakowego. 21 Zagro żenie zwi ązane z modernizacj ą i Klub Przyrodników Problem był dyskutowany podczas spotka ń rozbudow ą systemu dróg le śnych konsultacyjnych w odniesieniu do głuszca i jarz ąbka. Wprowadzono ograniczenie w stosunku do budowy nowych dróg w pobli żu tokowisk głuszca, na którego populacj ę prace te mog ą mie ć najwi ększy wpływ. 22 Rozpoznawanie przez pracowników słu żby Klub Przyrodników Zaplanowano szkolenia dla pracowników Lasów le śnej dziupli zasiedlonych przez Pa ństwowych . włochatk ę i sóweczk ę 23 Optymalizacja siedlisk głuszca Klub Przyrodników Zaplanowano działania słu żą ce optymalizacji siedlisk głuszca. 24 Redukcja drapie żników gatunków Klub Przyrodników W przypadku tak niewielkiej i wciąż spadaj ącej rodzimych i wpływ na populacj ę głuszca populacji głuszca drapie żnictwo mo że mie ć znacz ący wpływ na zachowanie gatunku. Poparte jest to stanowiskiem ekspertów zajmuj ących si ę głuszcem, np. D. Zawadzkiej.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

115

12. Literatura

Brzeziecki ,B. 2011. Ocena preferencji środowiskowych głuszca Tetrao urogallus i mo żliwo ść ich uwzgl ędnienia w realizacji zadań z hodowli lasu. Studia i Materiały CEPL, Rogów, (2)27: 266-274. Chmielewski S., Stelmach R. (red.) 2009. Ostoje ptaków w Polsce. Wyniki Inwentaryzacji cz. I. Bogucki Wyd. Nauk., Pozna ń. Chylarecki P., Sikora A., Cenian Z.(red.) 2009 Monitoring ptaków l ęgowych. Poradnik metodyczny dotycz ący gatunków chronionych Dyrektyw ą Ptasi ą. GIO Ś, Warszawa. Fiedorowicz K. 2008. Jarz ąbek w północnej cz ęś ci Puszczy Augustowskiej. W: Ochrona Kuraków Le śnych. Monografia Pokonferencyjna. Janów Lubelski 16-18 pa ździernika 2007, Centrum Informacyjne Lasów Pa ństwowych: 78-90. Głowaci ński Z. (red.) 2001: Polska czerwona ksi ęga zwierz ąt. Kr ęgowce. PWRiL. Warszawa. Gromadzki M. (red.) 2004. Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podr ęcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. T. 7 (cz ęść I), T. 8 (cz ęść II). Keller M. (red.). 2000. Wpływ gospodarki le śnej na populacje głuszca i cietrzewia. Manuskrypt. DGLP, Warszawa. Maciorowski G., Meyburg B.-U., Mizera T., Matthes J., Graszynski K. 2005. Wyst ępowanie oraz biologia l ęgowa orlika grubodziobego Aquila clanga w Polsce. W: Mizera T., Meyburg B.-U. (red.). Badania i problemy ochrony orlika grubodziobego Aquila clanga i orlika krzykliwego Aquila pomarina . Osowiec-Twierdza: 21-34. Mikusek R. (red.) 2005. Metody bada ń i ochrony sów. FWIE, Kraków. Neubauer G., Sikora A., Chodkiewicz T., Cenian Z., Chylarecki P., Archita B., Betleja J., Rohde Z., Wieloch M., Wo źniak B., Zieli ński P., Zieli ńska M. 2011. Monitoring populacji ptaków Polski w latach 2008-2009. Biuletyn Monitoringu Przyrody 8/1:1-40. Pepłowska-Marczak D. R ębnia cz ęś ciowa jako element kształtuj ący populacje drobnych ptaków le śnych. Studia i Materiały CEPL, Rogów, (2)27: 207-218 Pugacewicz E. 1998. Stan populacji kraski (Coracias garrulus ) na Nizinie Północnopodlaskiej w latach 1960-1996. Kulon 3: 17-34. Rogozi ński R., Referowska-Chodak E. 2011. Strefowa ochrona ptaków w Nadle śnictwie Augustów– historia, stan aktualny, problemy, perspektywy. Studia i Materiały CEPL, Rogów, (2)27: 22-33. Sikora A. 1995. Leg mieszany łab ędzia krzykliwego ( Cygnus cygnus ) i łab ędzia niemego ( Cygnus olor ) na Suwalszczy źnie. Not. Orn. 36: 368-370. Sikora A., Rhode Z., Gromadzki M., Neubauer G., Chylarecki P. 2007. Atlas rozmieszczenia ptaków l ęgowych Polski 1985-2004. Bogucki Wyd. Nauk., Pozna ń. Skierczy ński et al. 2011. Mapowanie predyktywne – praktyczna metoda wyznaczania potencjalnych siedlisk dla wyspecjalizowanych gatunków le śnych. Studia i Materiały CEPL, Rogów, (2)27:166-176

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

116

Tomiałoj ć L. 1990. Ptaki Polski. Rozmieszczenie i liczebno ść . PWN, Warszawa. Tomiałoj ć L., Stawarczyk T. 2003. Awifauna Polski, Rozmieszczenie, liczebno ść i zmiany. PTPP „pro Natura”, Wrocław. Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. (red.) 2010. Ostoje ptaków o znaczeniu mi ędzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki, k. Warszawy. Wołk K. 1973. L ęg perkoza rogatego, Podiceps auritus (L.) w Polsce. Przegl. Zool. 17: 456-458. Zawadzka D. 2004a. Kierunki aktywnej ochrony głuszca w Polsce. Cz ęść I. Historia i stan obecny. Sylwan 5: 50-59. Zawadzka D. 2004b. Kierunki aktywnej ochrony głuszca w Polsce. Cz ęść II. Potrzeby i zalecenia. Sylwan 6: 52-58 Zawadzka D., Zawadzki J. 1995. Wst ępna charakterystyka awifauny Wigierskiego Parku Narodowego. Not. Orn. 36: 297-309. Zawadzka D., Zawadzki J. 2003. Głuszec. Monografie przyrodnicze. Klub Przyrodników, Świebodzin. Zawadzka D., Zawadzki J. 2006. Ochrona głuszca i cietrzewia w ekosystemach le śnych- fikcja czy rzeczywisto ść ? Studia i Materiały CEPL, Rogów, 1 (11): 169-180. Zawadzka D., Zawadzki J. 2008a. Dynamika populacji głuszca w Puszczy Augustowskiej w latach 1911-2005. W: Ochrona Kuraków Le śnych. Monografia Pokonferencyjna. Janów Lubelski 16-18 pa ździernika 2007, Centrum Informacyjne Lasów Pa ństwowych: 25-34. Zawadzka D., Zawadzki J. 2008b. Wymieranie cietrzewia w Puszczy Augustowskiej. W: Ochrona Kuraków Le śnych. Monografia Pokonferencyjna. Janów Lubelski 16-18 pa ździernika 2007, Centrum Informacyjne Lasów Pa ństwowych: 46-55. Zawadzka D., Zawadzki J. 2010. Puszcza Augustowska. W: Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. (red.). Ostoje ptaków o znaczeniu mi ędzynarodowym w Polsce. OTOP, Marki k. Warszawy: 193-195. Zawadzka D., Zawadzki J., Sudnik W. 2006 Rozwój populacji, wymagania środowiskowe i ekologia bielika Haliaeetus albicilla w Puszczy Augustowskiej. Not. Ornitol. 47:217-229 Zawadzka D., Zawadzki J., Zawadzki G. 2010. Monitoring ptaków jeziora Wigry w latach 2005-2008. Rocznik Augustowsko-Suwalski 10: 45-50. Zawadzka D., Zawadzki J., Zawadzki G., Zawadzki S. 2009a. Ptaki szponiaste Puszczy Augustowskiej. Studia i Materiały CEPL, Rogów, 22: 86-94. Zawadzka D., Zawadzki J., Zawadzki G., Zawadzki S. 2009b. Sowy Puszczy Augustowskiej – wykorzystanie inwentaryzacji w ramach programu Bubobory. Studia i Materiały CEPL, Rogów, 22: 118-124. Zawadzka D., Zawadzki J., Zawadzki G., Zawadzki S. 2011, Wyniki inwentaryzacji ornitologicznej na terenie OSO PLB 200002 Puszcza Augustowska w 2010 roku. Studia i Materiały CEPL, Rogów, 2 (27): 89-104. Zawadzka et al. 2011. Projekt aktywnej ochrony nizinnej populacji głuszca Tetrao urogallus w Borach Dolno śląskich i Puszczy Augustowskiej. Studia i Materiały CEPL. 2 (27) :275-285

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

117

Zawadzki G., Zawadzki J.2003. Gniazdowanie żołny Merops apiaster w Puszczy Augustowskiej. Not. Ornitol. 44,2: 135-137 Zbyryt A. 2011. Ochrona strefowa ptaków na przykładzie województwa podlaskiego – aspekty prawne, funkcjonowanie, problemy, perspektywy na przyszło ść . Studia i Materiały CEPL. 2 (27) :11-21

13. Minimalne wymagania techniczne przekazywanych materiałów przestrzenne 1. Wyniki inwentaryzacji przyrodniczych, a tak że wszelkie inne dane o charakterze przestrzennym, będące wynikiem prac nad Planem zada ń ochrony dla obszaru Natura 2000 wykonawca przekazuje w formie cyfrowych warstw wektorowych u żywanych w systemach informacji przestrzennej (GIS) oraz cyfrowych map tematycznych i ich wydruków. 2. Warstwy wektorowe maj ą spełnia ć wymagania: a. Sporz ądzone zgodnie ze „Standardem Danych w Ochronie Przyrody” – IOP 2009 b. Układ współrz ędnych "PUWG 1992" (EPSG: 2180) c. Format pliku w którym wykonawca przeka że zleceniodawcy dane to obligatoryjnie ESRI shapefile (*.shp), a dodatkowo formaty danych na których pracuje RDO Ś w Białymstoku. d. Ka żda informacja (punkt, linia, poligon) ma posiada ć tzw. metadane, czyli dane o danych. Do metadanych nale żą informacje o źródle danych, aktualno ści, wła ścicielu, organie referencyjnym itp. 3. Cyfrowe mapy tematyczne przedstawiaj ące wyniki inwentaryzacji powinny by ć sporz ądzone w oparciu o mapy pa ństwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Podkład rastrowy ma spełnia ć wymagania: a. Skala 1:10 000 oraz 1:25 000 b. Kolor (RGB 24bit) c. Skalibrowany do układu współrz ędnych PUWG 1992 i zapisany w pliku TIFF nios ącym informacje o georeferencji, tzw. GeoTIFF 4. Wydruki cyfrowych map tematycznych maj ą spełnia ć wymagania: a. Format co najmniej A3 b. Opatrzone znakami graficznymi i logotypami zgodnie z wymaganiami POI Ś c. Rozdzielczo ść wydruku nie mniejsza ni ż 300dpi

14. Instrukcja wypełniania Standardowego Formularza Danych GDO Ś 2010 W zwi ązku ze zmianami szablonu Standardowego Formularza Danych nale ży stosowa ć now ą instrukcj ę wypełniania SDF.

15. Spis tre ści Dla dokumentów w formacie PDF, w których tworzony będzie spis tre ści zaleca si ę wykonanie tzw. aktywnego spisu tre ści - odno śników do poszczególnych sekcji dokumentów pozwalaj ące na przy śpieszenie i optymalizacj ę pracy na obszernych dokumentach. Aktywny spis tre ści mo żna wykona ć w popularnych edytorach tekstu, takich jak Microsoft Word 2003/2007.

Opracowano w ramach realizacji projektu POIS.05.03.00-00-275/10 „ Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego i obszaru Natura 2000 Ostoja Wigierska ”, współfinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, w ramach działania 5.3 priorytetu V.

118