Fèisean nan Gàidheal A’ toirt ar dualchais do ar n-òigridh

Coinneamh den Bhòrd-Stiùiridh

Taigh-òsta Golf View, Inbhir Narainn

Dihaoine 26 Sultain 2014 @ 2.00f

Fèisean nan Gàidheal Taigh a’ Mhill Port-Rìgh An t-Eilean Sgitheanach IV51 9BZ

Fòn 01478 613355 Facs 01478 613399 Post-d [email protected] www.feisean.org

Fèisean nan Gàidheal Coinneamh den Bhòrd Stiùiridh gu bhith ga cumail ann an Taigh-òsta Golf View, Dihaoine 26 Sultain 2014 bho 2f

Clàr Chùisean

3.2014.01 CÙISEAN TÒISEACHAIDH (a) An làthair (b) Leisgeulan (c) Geàrr-chunntas na coinneimh mu dheireadh den Bhòrd Airson Aontachaidh (d) Cùisean a’ togail ceann (e) Geàrr-chunntas bho choinneamh bòrd Blas Festival Earranta Airson Fiosrachaidh

3.2014.02 CÙISEAN LEASACHAIDH (a) Adhartas le Prògram-obrach Fèisean nan Gàidheal Airson Fiosrachaidh agus Deasbaid (b) Blas 2014 Aithris airson Fiosrachaidh (c) Fèisgoil: Measaidh air pròiseactan sgoile Loch Abar is Gallaibh Airson Fiosrachaidh agus Deasbaid (d) Co-chomhairle air Plana Fèisean nan Gàidheal 2015-20 Airson Aontachaidh

3.2014.03 CÙISEAN IONMHASAIL (a) Teachd a-steach agus teachd a-mach 2014-15 Airson Fiosrachaidh agus Deasbaid (b) Suimean airgid anns a’ bhanca agus fiosrachadh as ùire Aithris airson Fiosrachaidh (c) Cunntasan Ràitheil gu 30 Ògmhios 2014 Airson Fiosrachaidh agus Deasbaid (d) Tabhartasan nam Fèisean 2014-15 Airson Fiosrachaidh (e) Cunntasan Bliadhnail gu 31 Màrt 2014 Airson Aontachaidh (f) Ath-stèidheachadh Mann Judd Gordon mar luchd-sgrùdaidh Aithis airson Aontachaidh

3.2014.04 CÙISEAN LUCHD-OBRACH (a) Co-chomhairle mu atharrachaidhean ann an structur an luchd-obrach Airson Aontachaidh

3.2014.05 CÙISEAN GNÌOMHAIL (a) Aithisgean Luchd-Obrach Airson Fiosrachaidh agus Deasbaid (b) Prògram na Coinneamh Bhliadhnail & Co-labhairt 2014 Airson Fiosrachaidh (c) Aithisg Bhliadhnail 2014 Airson Aontachaidh (d) Taghadh a’ Bhùird Aithris airson Fiosrachaidh

3.2014.06 EILE (a) Ceann-latha na h-ath choinneamh Airson Aontachaidh

Fèisean nan Gàidheal Geàrr-chunntas air coinneamh a’ Bhùird Stiùiridh a chaidh a chumail ann an Oifisean Fèisean nan Gàidheal, Inbhir Nis air Dihaoine 16 Cèitean 2014 bho 11.30m

2.2014.01 CÙISEAN TÒISEACHAIDH (a) An Làthair Donnchadh MacGuaire (Cathraiche), Raibeart MacFhionghain, Kirsteen Ghreumach, Deirdre Beck, Ealasaid NicIlleBhàin, Seumas Caimbeul, an Comhairliche Iain A MacÌomhair (CnES), Art MacCarmaig (an làthair), Calum Ailig Mac a’ Mhaoilein (an làthair), Anne Willoughby (an làthair), Moreen Pringle (an làthair), Dougie Beck (an làthair – ag eadar-theangachadh)

(b) Leisgeulan Ùisdean Robasdan, Peigi NicIllFhinnein, Elaine Spence, Iain Mac a’ Ghobhainn (Alba Chruthachail), Mòrag Anna NicLeòid (Comhairle na Gàidhealtachd), Ann Marie Reid (HIE)

Chaidh meal-a-naidheachd a chur air Deirdre Beck is an duine aice Dougie agus dùil aca ris a’ chiad leanabh aca san Dàmhair.

(c) Còd Giùlain is Clàr Chom-pàirtean Chaidh an Còd Giùlain airson Buill a’ Bhùird aig Fèisean nan Gàidheal aontachadh agus chaidh foirmichean gus Com-pàirtean a Chlàradh a sgaoileadh am measg nam Ball ag iarraidh orra fios a chur sìos mu Bhùird, Comataidhean is gnothaichean eile san robh iad an sàs agus ag iarraidh orra innse ma bha com-pàirt aca ann an gnothach sam bith a dh’fhaodadh còmhstri eadar com-pàirtean adhbharachadh aig gin de na coinneamhan againn.

(d) Geàrr-chunntas na coinneimh mu dheireadh de Bhòrd Stiùiridh Fèisean nan Gàidheal Chaidh geàrr-chunntas bhon choinneimh a chaidh a chumail air 28 Gearran 2014 a sgaoileadh.

Mhol Raibeart MacFhionghain gum bu chòir gabhail ris mar chunntas fìrinneach den choinneimh, agus Deirdre Beck a’ cur a taic ris.

(e) Cùisean a thog ceann A thaobh na puinge bho gheàrr-chunntas na coinneimh mu dheireadh mu bhith taghadh Luchd-dreuchd, chaidh bruidhinn air na cùisean a leanas.

Cathraiche: Dh’aontaich Donnchadh MacGuaire aig a’ choinneimh mu dheireadh a bhith na Chathraiche air stèidh shealach gus am faigheadh e a-mach dè dìreach na dleastanasan a thigeadh an cois na dreuchd agus gus am biodh barrachd Bhuill ann gus taghadh deireannach a dhèanamh. Thuirt e gum biodh e toilichte fuireach san dreuchd airson an còrr den bhliadhna ma bha na Buill eile toilichte le sin. Chaidh sin aontachadh.

Iar-Chathraiche: Bu chòir Iar-Chathraiche a bhith air an taghadh gus Donnchadh a chuideachadh agus gus a bhith sa Chathair mura h-eil Donnchadh ann. Cha deach duine a mholadh aig a’ choinneimh seo. Dh’aontaich Art MacCarmaig gun cuireadh e post-d gu daoine a’ sireadh molaidhean bho Bhuill airson na dreuchd.

2.2014.02 CÙISEAN LEASACHAIDH (a) Adhartas a thaobh cur an gnìomh Prògram Obrach Fèisean nan Gàidheal Chaidh geàrr-chunntas air adhartas, airson 2013-14 suas gu 31 Màrt 2014, a thaobh cur an gnìomh Prògram Bliadhnail Fèisean nan Gàidheal a sgaoileadh agus thugadh fa-near dha.

Cha robh ann ach aon nì air fhàgail a bha air a chomharrachadh “òmar”, agus ’s e as coireach

airson sin nach deach againn air prìomh bhuidheann-urrais choimeirsealta a lorg airson Blas 2013. Thathar an dòchas gun tèid againn air urrasachd a ghleidheadh airson Blas 2014.

Tha am Prògram a’ toirt dhuinn sealladh math farsaing den adhartas a rinn sinn ann a bhith coileanadh targaidean ar prìomh bhuidhnean-maoineachaidh.

(b) Blas agus na Cèilidhean air Chuairt ann an 2014 Chaidh aithisg le Art MacCarmaig a sgaoileadh le fiosrachadh do na buill mun phrògram agus buidseat airson Blas 2014 agus mun adhartas a rinneadh a thaobh nan Cèilidhean air Chuairt. Blas: Chaidh innse gun deigheadh an 10mh Fèis Bhlas a chumail ann an 2014, agus gun deigheadh a chur air bhog gu h-oifigeil ann an Eden Court air 5 Ògmhios. Gheibh Buill cuireadh airson an fhoillseachaidh sin nas fhaisge air an àm. Am measg nam prìomh thachartasan a bhios aig Blas 2014 tha, pròiseact ùr, “Mìorbhail nam Beann”, a chaidh Iain MacPhàrlain a bharantachadh airson a dhèanamh; “Glòir nan Caman”, tachartas iomain; tachartasan airson na Bliadhna airson Tilleadh Dhachaigh air a’ Ghàidhealtachd agus a’ Chonsairt mhòr aig Ceòl nam Fèis.

Tha tiogaidean airson Blas a-nis gan reic air Làrach-lìn Bhlas.

Thèid tachartasan a chumail ann an sgìre Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid a-rithist am- bliadhna. Chaidh fios a chur gu Comhairle nan Eilean Siar, ach cha tuirt iad fhathast a bheil iad am beachd pàirt a ghabhail.

Cèilidhean air Chuairt: Chaidh aithris gun toireadh Fèisean nan Gàidheal taic do sheachd Cèilidhean air Chuairt as t-samhradh 2014. ’S iad na Fèisean a bha gu bhith an sàs Fèis Chataibh, Fèis Spè, Fèis Rois, Fèis an Earraich, Fèis Fhoirt, Fèis Latharna agus Fèis Lochabair. Tha iad fhathast ag ullachadh airson nan cuairtean, ach tha dùil ann gum bi còrr is 200 cuirm- chiùil ann fad an Iuchair agus an Lùnastail.

Tha maoineachadh ri fhaotainn bhon sgeama Cinn-uidhe Chruthachail (Creative Futures) aig Alba Chruthachail agus gheibh an luchd-ciùil a bhios an sàs ann cothrom air trèanadh aig tachartas còmhnaidheach a chumas Fèis Alba sa Phloc san Iuchar.

Thathar an dòchas gun gabh feadhainn den luchd-ciùil bho na Cèilidhean air Chuairt pàirt ann an tachartas mar phàirt de Phrògram Cultarach Gheamannan a’ Cho-fhlaitheis air Rèidhlean Ghlaschu air 28 Iuchar.

Thathar cuideachd a’ coimhead feuch an gabh consairt shònraichte eile a chumail ri taobh Loch Laomainn.

Thug Buill a’ Bhùird an aire: 1) don phrògram airson Blas 2014; 2) don bhuidseat airson 2014-15; 3) do na planaichean airson nan Cèilidhean air Chuairt 2014.

(c) Còig Latha Chaidh aithisg le Calum Ailig Mac a’ Mhaoilein a sgaoileadh le fiosrachadh do Bhuill a’ Bhùird mu 5 Latha (2014) a chaidh a chumail eadar 7-12 Giblean aig na Taighean-tughaidh sna Gearrannan ann an Leòdhas.

Thug an aithisg iomradh air na bha an fheadhainn a ghabh pàirt ann a’ dèanamh gach latha, agus am measg nan nithean a rinn iad bha a’ sireadh ‘ulaidh’, ag obair air croit, a’ còcaireachd, ag iasgach agus cèilidh.

Chòrd an t-seachdain gu mòr ris an 20 a ghabh pàirt ann agus rinn iad moladh air an t- seachdain. Thug sinn taing don a h-uile duine a chuir fàilte orra don sgìre agus a chuidich sinn air feadh na seachdaine. Thuirt Calum Ailig gun cuireadh e dealbhan gu daoine.

Thug Buill a’ Bhùird fa-near don fhiosrachadh agus bha iad toilichte gun deach gu math le cùisean. (d) Leasachaidhean Dràma ann an 2014-15: Taisbeanadh Rinn Dougie Beck agus Aonghas MacLeòid taisbeanadh air an obair a tha iad air a dhèanamh a thaobh dràma sa bhliadhna a dh’fhalbh agus air na planaichean aca airson an ùine ri thighinn.

Am measg nan rudan air an tug iad iomradh bha Fèisean Dràma, cuairt ùr aig Meanbh- Chuileag timcheall nan sgoiltean le dealbh-chluich mun Chogadh Mhòr, cuairt timcheall nan Àrd-sgoiltean le dealbh-chluich mun Reifreann, panto ùr, obair le clann aois 4-7 agus tòrr a bharrachd!

Bha am Bòrd air an dòigh a bhith cluinntinn mun uiread obair mhath a tha ga dèanamh. Chòrd e riutha a bhith faicinn mar a bha uiread dhaoine a’ dol an sàs ann an dràma tron obair seo agus bha e fìor mhath fhaicinn nach e dìreach sgilean dràma a bha daoine ag ionnsachadh ach sgilean Gàidhlig. Chaidh aontachadh gun deigheadh an taisbeanadh a sgaoileadh às dèidh na coinneimh.

(e) Fèisgoil Chaidh aithisg le Calum Ailig Mac a’ Mhaoilein a sgaoileadh am measg nam Ball le fiosrachadh às ùr mun adhartas a thathar a’ dèanamh a thaobh phròiseactan Fèisgoil - feadhainn a chaidh a thoirt gu buil, agus feadhainn eile a tha gan lìbhrigeadh an-dràsta.

Chaidh foirmichean a thoirt do sgoilearan agus tidsearan sna sgoiltean far an deach clasaichean Gàidhlig a chumail, a’ sireadh beachd bhuapa air na clasaichean. Tha na foirmichean sin gan tilleadh an-dràsta agus thèid an sgrùdadh agus na toraidhean a shealltainn do Bhuill a’ Bhùird.

Thug Buill a’ Bhùird fa-near don aithisg agus bha iad fìor thoilichte leis an obair a bha ga dèanamh an lùib Fèisgoil.

(f) Plana Leasachaidh 2015-20: Taisbeanadh Chaidh aithisg le Art MacCarmaig a sgaoileadh le fios air adhartas le bhith dealbh Plana Leasachaidh Fèisean nan Gàidheal airson 2015-20, agus chaidh lethbhreac den chiad dreachd den Phlana (a dheasaich Art) a sgaoileadh am measg nam Ball.

Ri linn nan ceumannan a dh’fheumar a leantainn le tairgsean do dh’Alba Chruthachail, feumaidh am Plana a bhith deiseil ro 7 Iuchar agus faodar an uair sin a shealltainn do na Fèisean aig a’ Choinneimh Bhliadhnail san t-Sultain.

Feumaidh sealladh ro-innleachdail a bhith aig a’ Phlana agus feumaidh e ealla a ghabhail ri feuman nan diofar bhuidhnean-maoineachaidh. Feumaidh e cuideachd a bhith sùbailte gu leòr gus brath a ghabhail air cothroman a nochdas agus ealla a ghabhail ri buidseatan.

Às dèidh an taisbeanaidh, chaidh bruidhinn air an dreachd den Phlana agus chaidh atharraichean beaga a mholadh. Bithear ag iarraidh air Buill a’ Bhùird beachdan a thoirt seachad air na diofar thionndaidhean den phlana a thèid a dhealbh fhad ’s a thathar ag obair air.

Chaidh aontachadh, seach nach robh mòran ùine air a bhith aig Buill coimhead air a’ Phlana, gum bu chòir dhaibh post-d a chur gu Art le beachdan/molaidhean sam bith a bh’ aca ro Dhihaoine 23 Cèitean agus ullaichidh Art an dreachd as ùire an uair sin air am faod daoine beachdachadh.

Chaidh aontachadh gum bu chòir do dh’Art obair còmhla ris a’ Chathraiche gus crìoch a chur air a’ Phlana agus an iarrtas airson Alba Chruthachail agus gun deigheadh a chur gu Buill nuair a bha e deiseil.

2.2014.03 CÙISEAN IONMHASAIL (a) Buidseat gu 31 Màrt 2015 (air atharrachadh) Chaidh buidseat ùr gu 31 Màrt 2015 a dheasachadh le Art MacCarmaig agus Anne Willoughby agus chaidh a sgaoileadh agus aontachadh.

(b) Cunntasan Banca agus am fiosrachadh às ùire Mar a bha na cunntasan aig an àm: • Cunntas Làitheil - £34,134.14 • Cunntas Àrd-rèidh - £336,456.18 • Cunntas Bhlas - £1,540.06

(c) Cunntasan Riaghlaidh gu 31 Màrt 2014 Chaidh lethbhreac de na Cunntasan Riaghlaidh gu 31 Màrt 2014, a chaidh ullachadh le Mann Judd Gordon, a sgaoileadh agus thugadh fa-near dhaibh.

Chaidh nòta le fiosrachadh air maoineachadh a bharrachd a fhuair cuid a dh’Fhèisean aig deireadh na bliadhna ionmhais a sgaoileadh mar fhiosrachadh do Bhuill a’ Bhùird agus bha iad riaraichte le sin.

(d) Tabhartasan do dh’Fhèisean airson 2014-15 Chaidh liosta de thabhartasan a chaidh a ghealltainn do dh’Fhèisean airson 2014-15, a dheasaich Anna Willoughby, a sgaoileadh, le suimeannan a chaidh a phàigheadh gu ruige seo, thugadh fa-near dha.

(e) Maoineachadh Cunbhalach bho Alba Chruthachail Chaidh aithisg le Art MacCarmaig a sgaoileadh am measg nam Ball le lethbhreac den aonta againn le Alba Chruthachail airson 2014-15 agus le fios air na modhan-obrach a tha Alba Chruthachail air stèidheachadh airson tairgsean a dhèanamh airson maoineachadh bho 2015, thugadh fa-near don aithisg.

2.2014.04 CÙISEAN POILEASAIDH (a) Am Poileasaidh Gàidhlig: Co-chomhairle agus dreachd ùr Chaidh aithisg le Iona NicDhòmhnaill a sgaoileadh le fiosrachadh don Bhòrd air mar a chaidh don cho-chomhairle a chùm sinn air a’ Phoileasaidh Ghàidhlig againn.

Na chois bha fiosrachadh mionaideach air na freagairtean is beachdan a fhuaras, agus bha a’ mhòr-chuid dhiubh sin taiceil agus a’ smaoineachadh gun robh am Poileasaidh math. Chaidh dreachd ùr den Phoileasaidh Ghàidhlig a sgaoileadh agus chaidh aontachadh leis a’ Bhòrd.

(b) Aithisg Bhliadhnail air Rian air Cunnartan Chaidh aithisg, a dheasaich Anne Willoughby, a sgaoileadh am measg nam Ball leis an fhiosrachadh as ùire air mar a thathar a’ cumail rian air cunnartan taobh a-staigh Fèisean nan Gàidheal, na chois bha Clàr Chunnartan le fios air na naodh cunnartan as motha agus bha plana ann gus rian a chumail air gach fear dhiubh.

Dh’aontaich Buill a’ Bhùird gun robh iad toilichte leis mar a bhathar a’ cumail rian ceart air cunnartan.

2.2014.05 LUCHD-OBRACH Fiosrachadh air Suidheachadh an Luchd-obrach Tha Nicola Simpson air tilleadh bho bhith air fòrladh màthaireil. Tha i gu bhith ag obair dà latha san t-seachdain gu deireadh an Iuchair agus an uair sin tòisichidh i ag obair ceithir latha

san t-seachdain.

Às dèidh na Bùth-obrach air Margaidheachd le Denver Marketing, chaidh a mholadh neach- ceuma fhastadh gus am plana margaidheachd a thoirt gu buil. Tha againn ri seo adhartachadh fhathast.

(b) Structar luchd-obrach a thathar a’ moladh: Taisbeanadh Seach gun robh an taisbeanadh seo a’ buntainn ri cùisean co-cheangailte ri luchd-obrach, dh’fhàg Anne Willoughby, Calum Ailig Mac a’ Mhaoilein, Moreen Pringle agus Dougie Beck an seòmar fhad ’s a bhathar a’ bruidhinn air a’ chùis.

Sheall Art MacCarmaig diofar roghainnean don Bhòrd a thaobh an structair luchd-obrach a dh’fhaodadh a bhith aig Fèisean nan Gàidheal san ùine ri thighinn, agus às dèidh chòmhraidhean, chaidh aontachadh gun deigheadh beachdan an luchd-obrach a shireadh a thaobh nan atharraichean a bhathar a’ moladh.

Chaidh aontachadh gum biodh pàipear ann airson coinneamh a’ Bhùird san t-Sultain le toraidhean na co-chomhairle agus molaidhean dha rèir airson structar.

2.2014.06 CÙISEAN GNÌOMHACH (a) Aithisgean Adhartais Luchd-obrach Chaidh Aithisgean Adhartais bho luchd-obrach a sgaoileadh agus thug Buill a’ Bhùird fa-near dhaibh.

(b) A’ Choinneamh Bhliadhnail is a’ Cho-labhairt Bhliadhnail Thèid a’ Choinneamh is a’ Cho-labhairt Bhliadhnail againn a chumail san Taigh-òsta Golf View ann an Inbhir Narann am-bliadhna air 26 is 27 Sultain.

Ma tha cùisean ann a tha Buill a’ Bhùird airson togail aig a’ cho-labhairt, bu chòir dhaibh leigeil fhaicinn do Anne.

Chaidh bruidhinn air na daoine a dh’fhaodadh òraid a thoirt seachad aig a’ Cho-labhairt air madainn Disathairne. Chaidh aontachadh bruidhinn ri Ailean Caimbeul, Neach-gairm na Comataidh Ionadail airson a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail.

(c) Beachdachadh air Latha Sgioba airson a’ Bhùird agus an Luchd-obrach Mhol Donnchadh MacGuaire latha a chur air dòigh far am faodadh luchd-obrach agus Buill a’ Bhùird tighinn còmhla gus eòlas a chur air a chèile. Dh’fhaodadh cothrom a bhith ann cuideachd sùil a thoirt air a’ Phlana Leasachaidh agus cùis sam bith eile a bha luchd-obrach airson a thogail.

Chaidh aontachadh gum biodh e math sin a dhèanamh ro dheireadh an Ògmhios. Bha Art a’ dol a chur ‘meet-o-matic’ mun cuairt feuch dè an latha a dh’fhreagradh air a h-uile duine.

2.2014.07 EILE (a) Ag Ath-stèidheachadh Buidheann Riaghlaidh B’ àbhaist Buidheann Riaghlaidh, san robh an Cathraiche, an Iar-Chathraiche, an Rùnaire/Ionmhasair agus Prìomh Luchd-obrach, a bhith coinneachadh ro gach Coinneamh a’ Bhùird gus bruidhinn air cùisean sam bith a bha air a’ chlàr-ghnothaich is msaa.

Airson na coinneimh seo dh’obraich an Cathraiche còmhla ri Art agus chaidh fiosrachadh sam bith a bha dhìth air na Buill a sgaoileadh ann am post-d.

Bhathar den bheachd gun do dh’obraich an siostam seo agus nach robh feum an-dràsta air a’ Bhuidheann Riaghlaidh ath-stèidheachadh an-dràsta.

(b) Ceann-latha na h-Ath Choinneimh Thèid an ath choinneamh a chumail air Dihaoine 26 Sultain aig a’ Choinneimh is Co-labhairt Bhliadhnail againn ann an Inbhir Narann.

Geàrr-chunntas coinneamh de Bhòrd-stiùiridh Blas Earranta, 1.30f air Diardaoin 14 Lùnastal aig Oifisean Comhairle na Gàidhealtachd, Inbhir Nis Notes of the meeting of the Board of Directors of Blas Festival Ltd on Thursday 14 August, 1.30pm at Highland Council Offices,

An Làthair | Present

Arthur Cormack, George Stoddart, Morag-Anna MacLeod, Calum Alex MacMillan, Cllr Bren Gormley, Cllr Jean Slater, Cllr Margaret Paterson

Fàilte | Welcome

The Directors had discussed the difficulties there had been in setting up a meeting of the board. It was agreed that it was now time to move on from this and ensure that the board works effectively in the future to ensure the successful development of the Blas festival.

Geàrr-chunntas na coinneimh mu dheireadh | Note of previous meeting

Minutes of the previous meeting had been circulated but since it had been some time since the last meeting approval was not required.

Eachdraidh a’ Chompanaidh agus Dleastanasan a’ Bhùird | Company History and Board Responsibilities

Arthur Cormack presented the history of the festival and how the various elements of organisation and delivery work.

The responsibilities of all directors were also outlined in the presentation.

Since this was the first time they had met, the current Directors had not completed Companies House Forms. Arthur said he would send those on to Directors following the meeting with a copy of the presentation.

Blas 2014 | Blas 2014

The programme for this year’s festival was outlined to Directors.

It was agreed there was a great deal of variety in the programme and lots of fantastic concerts on offer right across the region.

There was a short discussion about the festival reaching other local authority areas. It was agreed that this was a positive development, it was good to see collaboration between two areas the festival reaching other areas would be a positive development. It was felt by the Directors that it was important that the festival maintained its status as a Highland Council initiative.

The following comments were made with regard to future festival events, promotion and evaluation: • Opportunity to investigate similar events to the Jacobite Cruise in other areas • Looking at special events with partnerships between artists such as Karen Matheson and The Scottish Ensemble who had appeared together at Blas in 2007 • Promotion of all events happens regularly and the festival could make more of the offers it has such as £5 tickets for School pupils • To encourage more festival-goers to take part in evaluation we could have a prize draw for all completed feedback forms

• To make a case for retention of funding and increased levels of funding it was felt that a study of the economic impact of the festival would be beneficial, potentially in partnership with Soillse. Arthur informed the group that HIE were currently carrying out a study of Fèisean nan Gàidheal’s programme which would include the Blas Festival.

Blas ann am Plana Fèisean nan Gàidheal agus Modhan-obrach a’ Bhùird san àm ri teachd | Blas in Fèisean nan Gàidheal’s Plan and Board working practices in the future

Arthur outlined the position of the Blas Festival in relation to Fèisean nan Gàidheal’s work.

Although funding from The Highland Council has been reduced dramatically, the organisation is committed to the festival and its development as outlined in its new 5-year development plan for 2015-20.

It was agreed that the Board of Blas Festival Ltd should meet twice during the year at 6-month intervals. The Board members were invited to offer suggestions for programming, funding and festival development at any time and with particular opportunity to do this at the next meeting.

An ath-choinneamh | Next Meeting

It was decided by the board that there should be a meeting held in February on the same day as the Gaelic Implementation Group, the date for which would be confirmed in due course.

Fèisean nan Gàidheal Adhartas le Prògram-obrach Fèisean nan Gàidheal Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.02(a)

Adhbhar a’ Phàipeir Airson geàrr-iomradh a thoirt do bhuill a’ Bhùird air adhartas le prògram-obrach na buidhne anns a’ chiad ràithe de 2014-15.

Bun Fhiosrachadh Tha an aithisg seo a’ dèiligeadh ris an ùine eadar 1 Giblean 2014 agus 30 Ògmhios 2014 a’ sealltainn builean mu choinneimh dhleasdanasan bho Phlana Leasachaidh Fèisean nan Gàidheal (FnG) a dh’iarr ar prìomh bhuidhnean-maoineachaidh – Alba Chruthachail (AC), Iomairt na Gàidhealtachd ’s nan Eilean (InG), Bòrd an Gàidhlig (BnG), Comhairle na Gàidhealtachd (CnG), Comhairle nan Eilean Siar (CnES) agus Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid (CEB) mar phàirt de na h-aontaidhean leotha.

Gus an aithisg a chumail sìmplidh tha sinn air siostam ‘DOU’ a chleachdadh – Dearg, Òmar & Uaine – agus tha inbhe gach aon dhiubh mar a leanas: R (Dearg) = Chan eil air-slighe an-dràsta, agus chan eil ceumannan gus adhartas a ghleidheadh ann an àite fhathast. Cunnart nach ruighinn targaidean. Ò (Òmar) = Chan eil air targaid an-dràsta, ach le ceumannan ann an àite gus adhartas a ghleidheadh. G (Uaine) = Air targaid.

Àir. Dleastanas ann am Adhartas Ìre Plana FnG Builean Alba Chruthachail AC1 Taic a chumail ri Fèisean fa leth is an leasachadh, farsaingeachd Lìbhrigeadh Tha Oifigearan Leasachaidh air an comharrachadh mar phrìomh oifigearan an cuid obrach a leudachadh agus sàr dhòighean-obrach a Sheirbheisean airson gach Fèis ris am faod na Fèisean bruidhinn sa chiad dol-a-mach nuair stèidheachadh tro lìonra de phrìomh oifigearan son seirbheisean Fèisean nan Gàidheal fhaotainn. Tha lèirmheas mun structur an luchd-obrach a’ dol air adhart an-dràsta. AC2 Taic a chumail ri stèidheachadh Fhèisean ùra nuair a dh’iarras Leasachaidhean Tha Fèisean ùra a stèidheachadh nuair a thig iarrtas bho choimhearsnachd is coimhearsnachdan cuideachadh gus sin a dhèanamh Ùra aon uair ’s gu bheil Bòrd Fèisean nan Gàidheal riaraichte gu bheil an Fhèis ùr a’ gabhail ri amasan is cinn-uidhe Fèisean nan Gàidheal. Tha sinn an-dràsta a’ còmhradh ri feadhainn a tha ag iarraidh Fèis a stèidheachadh am Pàislig. AC3 Sgeama Thabhartasan do dh’Fhèisean a ruith le taic-airgid bho Lìbhrigeadh Chaidh taic-airgid a thabhann do 42 Fèisean tro Sgeama Thabhartasan dhiofar thobraichean maoineachaidh Sheirbheisean Fèisean nan Gàidheal 2013-14 a fhuair maoineachadh bho Alba Chruthachail, Iomairt na Gàidhealtachd is nan Eilean, Comhairle na Gàidhealtachd, Comhairle nan Eilean Siar is Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid.

AC4 Airgead a chur an seilbh Leasachaidhean Ùra tro Sgeama Leasachaidhean Thug sinn taic ri Fèis Rois, Fèis Tìr an Eòrna agus Fèis Bharraigh agus tha sinn Leasachaidh nam Fèisean Ùra a’ cumail taic leantainneach ri Fèis Spè le Oifigear Leasachaidh a chumail an dreuchd. AC5 Cleachdadh na Gàidhlig a leudachadh le bhith a’ cur an gnìomh Leasachaidhean An dèidh co-chonaltradh le na Fèisean tha sinn a-nis air Poileasaidh ùr ar Poileasaidh Gàidhlig a chaidh a dheasachadh às ùr is a Ùra Gàidhlig na buidhne aontachadh agus tha sinn a-nis ga chur an gnìomh cho neartachadh math ris na Fèisean fhèin. AC6 Leasachadh a dhèanamh air an Sgoil Shamhraidh Dràma Leasachaidhean Bidh Meanbh Chuileag air chuairt le dealbh-cluiche ùra mun reifreann Ghàidhlig, cuairtean le Meanbh-Chuileag agus dràma san Ùra anmoch as t-samhradh. Faic BnG19 gu h-ìseal son tuilleadh fiosrachaidh mu fharsaingeachd tron t-seribheis Fèisgoil ghnothaichean dràma. AC7 Taic a chumail ri 7 Cèilidhean air Chuairt Leasachaidhean Thèid taic a chumail ri 7 Cèilidhean air Chuairt ann an 2014 agus bidh iad a’ Ùra cluich aig còrr is 200 cèilidh is tachartas air feadh na h-Alba. Bidh Fèis Rois a’ cur air dòigh Cèilidh air Chuairt a’ Cho-fhlaitheis a bharrachd air a’ bhuidheann ionadail aca. AC8 Taic a chumail ri Fèisean a thaobh na Gàidhlig agus oidean Lìbhrigeadh Tha an Sgioba-G a’ frithealadh Fèisean agus a’ tabhann stuthan-teagaisg aig bhon Sgioba-G againn a’ cur tachartasan air dòigh Sheirbheisean diofar amannan rè na bliadhna. Thathas an dùil gum bi iad an làthair aig 4 Fèisean tron shamraidh. AC9 A’ cumail oirnn a’ brosnachadh muinntir nam Fèisean gu bhith Leasachaidhean Tha Maoin Dualchais a’ Chrannchuir air taic-airgid a thabhann agus tha sinn cruinneachadh, a’ tasgadh is a’ dèanamh feum de shusbaint a Ùra ag obair ann an co-bhonn ri Tobar an Dualchais le seachdnar daoine òga a’ thàinig às an dualchas ionadail aca fhèin gabhail pàirt sa phròiseict. AC10 Leasachadh tachartasan tro mheadhan na Gàidhlig airson Leasachaidhean Chaidh 5 Latha 2014 a chumail eadar 7-12 Giblean le 20 deugaire a’ gabhail deugairean, còmhnaidh agus no-chòmhnaidh, a’ cleachdadh Ùra pàirt. Thèid an Sgoil Shamhraidh Dràma a chumail eadar 7-18 Iuchar le dùil ealain aig cridhe gnothaichean gum bi 16 an làthair. AC11 Lìbhrigeadh cuid den ro-innleachd “Time to Shine” le bhith a’ Com-pàirteachas An dèidh grunn choinneamhan le buidhnean ealain air a’ Ghàidhealtachd gabhail pàirt a ghabhail ann an Hub Sgìreil Ealain cuide ri agus chaidh Fèis Rois a chuir air adhart mar a prìomh bhuidheann stiùiridh airson buidhnean com-pàirteachaidh air Ghàidhealtachd. Cùmhnantan Hub a stèidheachah air a’ Ghàidhealtachd. Shoirbhich leis a’ cho- caidreachas maoineachadh fhaighinn bho Alba Chruthachail ‘s tha iad an- dràsta a’ coimhead air co-òrdanaiche pròiseict fhastadh le dùil gun tòisicheadh obair san Dàmhair. AC12 A’ cumail oirnn a’ cur air adhart obair nam Fèisean ann an roinn Com-pàirteachas Leanaidh YMI ann an Roinn na Gàidhealtachd sa bhliadhna sgoile 2014- 15. fhoirmeil an fhoghlaim, ann am compàirt ri YMI ann an Roinn na agus Bidh sinn cuideachd a’ teagasg fìdeig airson an dàrna bliadhna tro Gàidhealtachd agus ann an roinnean ùghdarrasan ionadail eile Cùmhnantan chùmhnant le Comhairle Shiorrachd Rinn-Friù. Faicibh InG1 son fios mu nuair a gheibh sinn an cothrom chùmhnantan eile aig Fèisgoil. AC13 A’ leasachdh na seribheis Fèisgoil gus teachd a-steach Leasachaidhean Tro Fèisgoil, tha sinn air a bhith a’ cur air adhart obair le sgoiltean agus àrdachadh agus a bhith mar phàirt de phlanaichean-lìbhrigidh Ùra/ Com- buidhnean coimhearsnachd. Na bu thràithe air a’ bhliadhna lìbhrig sinn na Gàidhlig air a bheil an Riaghaltas ag amas le modal 1+2 pàirteachas agus teagasg Gàidhlig do 17 sgoiltean ann an sgìre Chomhairle na Gàidhealtachd. airson cànan ionnsachadh agus Eòlas na h-Alba. Cùmhnantan Tha sinn air a bhith a’ cuideachadh le ullachadh airson mòdan ionadail agus chùm sinn Meanbh-Fhèis ann an Àrd-sgoil Phort Rìgh.

AC14 Cothroman trèanaidh ionadail is leasachadh proifeiseanta a Lìbhrigeadh Tha ar prògram trèanaidh ag amas air cothroman a thoirt seachad do luchd chur air dòigh, don a h-uile duine a tha an sàs ann a bhith cur air Sheirbheisean/ eagrachaidh nam Fèisean anns an sgìre aca fhèin, air an toirt seachad le adhart is ag eagrachadh nam Fèisean is a tha a’ gabhail pàirt Com-pàirteachas Fèisean nan Gàidheal no tro solaraichean eile gu h-ionadail mar a bhios annta, agus do bhuidhnean eile a tha an sàs ann a bhith agus iomchaidh. Bidh na h-Oifigearan Leasachaidh a’ dèanamh cinnteach gu leasachadh is a’ lìbhrigeadh ceòl traidiseanta Cùmhnantan bheil sinn a’ fhrithealadh feumalachdan nam Fèisean. A bharrachd air seo tha sinn tha sinn air trèanadh Gàidhlig a thoirt seachad gus ìre na Gàidhlig neartachadh ann an teagasg ‘s tha seiseannan sònraichte againn airson com-pàirtichean nan Cèilidhean air Chuairt. Faicibh InG6 gu h-ìseal airson fios mu thrèanadh son luchd-teagaisg. AC15 Thèid sinn an sàs, nuair as urrainn dhuinn, ann an obair Com-pàirteachas Nì sinn conaltradh mar as iomchaidh ri buidhnean eile is bidh sinn tric a’ chompàirt le fòraman a tha stèidhichte, nam measg tha Fòram agus sgaoileadh fiosrachadh às leth bhuidhnean eile a tha an sàs ann an ceòl Ceòl Traidiseanta na h-Alba agus Fòram Ro-innleachd nan Cùmhnantan traidiseanta mar Fòram Ceòl Traidiseanta na h-Alba. Bidh sinn co- Ealain Gàidhlig obrachadh le Bòrd na Gàidhlig agus ris an t-Oifigear Ealain is Cultair aca (a tha air a fhastadh ann an compàirt ri Alba Chruthachail) gus iomairtean dràma a chur air adhart. Bidh ainn a’ co-obrachadh le High Life Highland, Live Music Now agus Music in Hospitals air Prògram nan Sgoiltean airson Blas agus leis a’ Chomunn Gàidhealach ag ullachadh chloinne airson mòdan ionadail. Bidh Fèisean nan Gàidheal na com-pàirtiche ann an Hub Ealain Òigridh air Ghàidhealtachd. AC16 Tuilleadh obair chompàirt a stèidheachadh còmhla ris an roinn Com-pàirteachas Airson an dàrna bhliadhna tha sinn air tachartasan Blas a chur air dòigh ann choimeirsealta is sinn a’ togail air an taic urrasachd a ghlèidh agus an Earra-Ghàidheal cho math ris a’ Ghaidhealteachd. Bidh sinn gu sinn do Bhlas Cùmhnantan gnìomhach a’ sireadh taic-airgid bhon roinn phrìobhaideach le dùil gun tig taic bho dhà chompanaidh ged a tha sinn a’ feitheamh air dearbhadh aig deireadh R1. AC17 Blas 2014 mar phàirt den bhliadhna ‘Tilleadh Dhachaigh’, Bidh Blas 2014 mar phàirt den bhliadhna ‘Tilleadh Dhachaigh’ agus na Iomairt a tha air an ruith le EventScotland toiseach tòiseachaidh aig Tilleadh Dhachaigh na Gàidhealtachd. AC18 Feum a dhèanamh de na cothroman a th' ann barrachd bathar Leasachaidhean Tha sinn air bùth a stèidheachadh air ar làrach-lìn ùr is chithear gach seòrsa a reic mar na leabhraichean, CDan, DVDan is eile aig na Fèisean Ùra bathair a tha Fèisean nan Gàidheal a’ reic an sin a-nis. Bidh sinn a’ reic bathar bho na Fèisean eile agus nì sinn am feum as motha de na cothroman gus leabhraichean a reic aig consairtean nam Fèisean is tachartasan eile. AC19 A’ togail air ìomhaigh nam Fèisean le tachartasan a dh’aona- Leasachaidhean Gabhaidh Cèilidhean air Chuairt Fèis Spè, Fèis Lochabair agus Fèis Latharna ghnothach a nì sanasachd air ar n-obair, barrachd chothroman Ùra/ Com- pàirt ann an cuirm aig Geamaichean a’ Cho-fhlaitheis air Glasgow Green air gus naidheachdan a sgaoileadh sna meadhanan is a’ dol an sàs pàirteachas agus 28 Iuchar. Bidh sinn cuideachd a’ cur ‘Ceòl nam Fèis’ air an stèidse air an ann an tachartasan far am bi cothrom sanasachd a dhèanamh Cùmhnantan oidhche mu dheireadh de Bhlas 2014 le còrr is 100 neach-ciùil òga a’ gabhail air ar n-obair pàirt sa chuirm bho air Fèisean thall ‘s a bhos. AC20 Ann an compàirt ri Alba Chruthachail, Iomairt na Gàidhealtachd Com-pàirteachas Tha ar prògram obrach air fad ag amas air a’ bhuil seo agus tha sinn den is Bòrd na Gàidhlig cumaidh Fèisean nan Gàidheal orra a bhith agus bheachd gu bheil ar prògram a’ coileanadh an amais seo. Tha a’ mhòr chuid

na phrìomh bhuidheann a tha a’ cur air adhart is a’ sìor Cùmhnantan den obair choiteachaidh sam bi sinn an sàs ag amas air leasachaidhean anns leasachadh ceòl traidiseanta is na h-ealain Ghàidhlig an Alba na h-ealain Ghàidhlig adhartachadh. AC21A’ cumail oirnn a bhith nar pàirt den iomairt gus Ro-innleachd Nàiseanta Com-pàirteachas Bidh Fèisean nan Gàidheal an sàs ann an lìbhrigeadh Ro-innleachd nan nan Ealain Gàidhlig a lìbhrigeadh agus a’ toirt taic do dh’obair an agus Ealain Gàidhlig a tha na phàirt de Phlana Nàiseanta na Gàidhlig 2012-17. Oifigeir Ealain Ghàidhlig Cùmhnantan Bidh àite aig Fèisean nan Gàidheal ann a bhith lìbhrigeadh pàirtean dhe sin mar: a’ leudachadh cleachdadh na Gàidhlig sna h-ealain is sna meadhanan air feadh na h-Alba, a’ gabhail a-steach tachartasan nàiseanta; a’ cumail taic ri cothroman far am bi na h-ealain is meadhanan a’ togail ìomhaigh na Gàidhlig; a’ dèanamh cinnteach gu bheil cothrom aig farsaingeachd de dhaoine air diofar thachartasan ealain Gàidhlig; agus a’ cur am meud nan cothroman a dhol an sàs sna h-ealain ann an suidheachaidhean a chuidicheas le bhith ag ionnsachadh is a’ cleachdadh Gàidhlig agus a chòrdas ri daoine. Bidh seo, cuideachd a’ cur ri obair an Oifigeir Ealain Ghàidhlig. AC22 A’ cumail oirnn a’ cuideachadh le obair a thaobh nan ealain Com-pàirteachas Tha Fèisean nan Gàidheal a’ cumail orra a’ cuideachadh le obair ann an Gàidhlig ann am foghlam tro mheadhan na Gàidhlig ann an agus sgìrean nan Iomairtean Gàidhlig, gu sònraichte na sgìrean far a bheil luchd- sgìrean nan Iomairtean Gàidhlig Cùmhnantan obrach againn is far a bheil Fèisean. Bidh sinn a’ tabhann cothrom air uidheamachd oifis is àite sna h-oifisean fhèin a bharrachd air a bhith a’ dol an sàs ann an iomadach pròiseact. Faicibh BnG1 gu h-ìseal. AC23 Co-labhairt Bhliadhnail a chumail Lìbhrigeadh Thèid Co-labhairt 2014 a chumail ann an Inbhir Narainn air 26 is 27 Sultain. Sheirbheisean AC24 Plana Leasachaidh ùra airson 2015 air adhart a sgrìobhadh re Chaidh plana ùra airson 2015-20 a sgrìobhadh na bu thràithe air a’ 2014/15 bhliadhna mar phàirt den iarrtas againn airson maoin chunabhalach bho Alba Chruthachail. Bidh feum air co-chomhairle leis na Fèisean mu dheidhinn cuideachd. AC24 A’ cumail oirnn a’ toirt taic do dh’Fhèisean a tha airson an obair Leasachaidhean Tha sinn a’ tabhann ghoireasan pàighidh do dh’Fhèis Bharraigh, Fèis a’ aca a leudachadh Ùra Bhaile is Fèis Spè agus tha sinn a’ toirt taic don obair Fhèise, is cuid de na Leasachaidhean Ùra, aig Fèis Rois. Bidh sin nag obair cuide ri Fèis Spè ann an oidhirp ionmhas fhaighinn airson leasachaidhean a mhaoineachadh. AC25 A’ cumail oirnn a’ dèanamh cinnteach gu bheil deagh Lìbhrigeadh Tha clàr agus sgeama is siùil dhearbhaidh PVG aig Fèisean nan Gàidheal a dhòighean-obrach gan cur an sàs a thaobh Dìon Cloinne agus a Sheirbheisean tha coitcheann do na Fèisean uile, a nì cinnteach gu bheil teisteanas rèir atharrachaidhean san lagh Disclosure aig gach oide, neach-stiùiridh is neach saor-thoileach. AC26 A’ cumail oirnn ag obair mar bhuidhinn a tha ag amas air sàr Lìbhrigeadh Tha sinn daonnan a’ feuchainn ri piseach a thoirt air ar seirbheisean. Tha InG mhodhan lìbhrigidh nuair a thig e gu seirbheisean is Sheirbheisean air sgrùdadh iarraidh air buaidh soisealta agus eaconomach na h-obrach pròiseactan, agus na dòighean-obrach againn san againn. fharsaingeachd Fiosrachadh Àireamhail

Obraichean (air an 18.2 Teachd-a-steach bho mhalairt £134,387 Buidhnean 0 Buidhnean coimhearsnachd le 2 cruthachadh/gleidheadh) FTE coimhearsnachd a barrachd comais chaidh a stèidheachadh Tabhartasan do dh’Fhèisean £29,987 Cosgais iomlan obair nam £199,913 Teachd-a-steach iomlan £169,926 Stòrais ùra a nì teachd-a-steach 0 Fèisean a nì na Fèisean Tachartasan cultarach 122 Daoine a gheibh buannachd 2,312 Compàirtichean 1,411 Luchd saor-thoileach 63

Obair gus lìonraidhean a 5 Seirbheisean/goireasan 1 Seiseanan leasachaidh 2 Luchd-trèanaidh 15 chruthachadh ùra/leasaichte don luchd-obrach Cèilidhean air Chuairt 0 Luchd-èisteachd nan 0 Tachartasan an lùib nan 0 Pròiseactan a nì feum do 46 Cèilidhean air Chuairt Cèilidhean air Chuairt dh’eaconamaidh na Gàidhlig Builean Iomairt na Gàidhealtachd agus nan Eilean InG1 Seirbheis Ealain is Ghàidhlig airson Foghlam a stèidheachadh, a Leasachaidhean Bhon a chaidh Fèisgoil a stèidheachadh ann an 2012 tha sinn air obair mhòr bhios ag amas air Gàidhlig a chur air adhart is a bhrosnachadh Ùra a dhèanamh le Ùghdarassan Ionadail, Buidhnean Poblach a‘ toirt seachad tro Aontaidhean Seirbheis le Ùghdarrasan Ionadail is buidhnean seirbheisean tro chùmhnantan goirid. Eadar Faoilleach agus Giblean 2014 eile san roinn phoblaich, ro 31 Màrt 2015 lìbhrig sinn teagasg ann an Gàidhlig fad deich seachdainean ann an 17 sgoiltean air taobh tuath na Gàidhealtachd agus Loch Abar mar phàirt de chùmhnant le Comhairle na Gàidhealtachd. Mar phàirt de chùmhnant le Na Cruinneachaidhean Nàiseanta thug sinn seachdad 15 bùithtean-obrach do 170 neach-obrach a tha air am fastadh le na buidhnean a tha mar phàirt de na cruinneachaidhean ann an Dùn Èideann. Bidh sinn ag amas air seirbheisean Fèisgoil a leasachadh san àm ri teachd agus tuilleadh chùmhnantan a ghlèidheadh nuair a nochdas cothroman. InG2 A’ leantainn oirnn a’ lorg chothroman coimeirsealta; a’ dèanamh Leasachaidhean Rinn sinn an gnothach air 58% a ruighinn ann an 2013-14 agus thathar an cinnteach gu bheil an teachd-a-steach bho mhalairt aig Fèisean Ùra dòchas gun ruig sinn àireamh ceudad no nas àirde ann an 2014-15. nan Gàidheal na shùim a tha 35% de theachd-a-steach iomlan FnG, ro 31 Màrt 2015 InG3 17.5 obraichean Ionann is Làn-thìde a ghleidheadh ann an sgìre Lìbhrigeadh An-dràsta tha 12.1 obrach FTE aig a’ bhuidhinn. Ge-tà, le cothroman obrach HIE air a’ Ghàidhealtachd is sna h-Eileanan, ro 31 Màrt Sheirbheisean cosnaidh a bharrachd an lùib Fèisgoil is cùmhnantan eile tha sinn gu mòr an 2015 dòchas gum bi 17.5 obraichean FTE againn mar a tha HIE ag iarraidh. Ann an 2013-14 ràinig sinn 92.4 obraichean FTE. InG4 Obair a chur air adhart gu sònraichte ann an sgìrean cugallach, Leasachaidhean An-dràsta, a-mach à 37 Fèisean ann an sgìre HIE, tha 23 gan cumail ann an 3 Fèisean ùra is 5 pròiseactan eadar-ghinealaichean a Ùra sgìrean cugallach. A thuilleadh air a bhith toirt taic do na Fèisean sin tha sinn chruthachadh sna sgìrean cugallach, ro 31 Màrt 2015 ag obair còmhla ri Iomairtean Gàidhlig a tha ag obair ann an sgìrean cugallach ann an Leòdhas, Uibhist, An t-Eilean Sgitheanach agus Loch Abar. Thèid feadhainn de na tachartasan an lùib Bhlais is nan Cèilidhean air Chuairt a chumail sna sgìrean cugallach nas fhaide dhen bhliadhna. Nì sinn

ar dìcheall gus obair Fèisean nan Gàidheal a chur air adhart a bhios gu sònraichte ag amas air na sgìrean cugallach. Faicibh AC10 gu h-àrd airson fios mu phròiseactan eadar-ghinealaichean. InG5 Rannsachadh a dhèanamh feuch an gabhadh iomairtean dràma Leasachaidhean Chaidh adhartas mòr a dhèanamh ann an dràma Gàidhlig ann an 2013-14 Ghàidhlig is iomairtean eile co-cheangailte ris a’ Ùra agus tha sinn air a bhith ag obair gu dlùth le buidhnean coimhearsnachd choimhearsnachd a stèidheachadh, ann an co-bhuinn ri luchd- san ùine seo, inbhich nam measg. Tha sinn a’ coimhead air buidheann dràma compàirt bunaiteach mar Sabhal Mòr Ostaig ro 31 Màrt 2015 a stèidheachadh son inbhich ann an Inbhir Nis rè 2014-15. InG6 A’ cumail oirnn le taic do dh’oidean is luchd-eagrachaidh los Lìbhrigeadh Tha Fèisean nan Gàidheal a’ leantainn orra a’ toirt trèanadh do dh’oidean gu gun ionnsaich iad sgilean ùra a thaobh sireadh maoineachaidh, Sheirbheisean cunbhalach. Bidh a’ mhòr-chuid de thrèanadh ga thabhann sa Ghearran is sa dìon cloinne, Gàidhlig, ciad chobhair, riaghladh, Mhàrt gach bliadhna. A bharrachd air seo bidh sinn a’ coimhead ri trèanadh coimpiutaireachd is dòighean teagaisg. Bidh 87 luchd saor- Gàidhlig a thabhainn do dh’ oidean aig diofar amannan tron bhliadhna gus thoileach is 23 luchd-trèanaidh/oidean, bho sgìre obrach na na sgìlean aca a thoirt air adhart. Gàidhealtachd is nan Eilean aig HIE, air a dhol tron phrògram aig Fèisean nan Gàidheal airson leasachadh sgilean, ro 31 Màrt 2015 InG7 A dhèanamh cinnteach gu bheil 8,206 compàirtichean/luchd- Lìbhrigeadh Tha sinn an ìre mhath cinnteach gun coilean sinn an targaid seo agus ionnsachaidh a’ dol an sàs ann am prògram sgilean nam Sheirbheisean chìthear na figearan airson a’ chiad ràith de 2014-15 gu h-àrd fo Fèisean, ann an sgìre obrach na Gàidhealtachd is nan Eilean aig Fhiosrachadh Àireamhail. HIE, ro 31 Màrt 2015 InG8 Sanasachd ga dèanamh air Cèilidhean air Chuairt is Fèis Bhlais Leasachaidhean Tha sinn ri oidhirpean mòra gu nàiseanta is gu h-eadar-nàiseanta, agus tha gu nàiseanta is gu h-eadar-nàiseanta agus iad nan tarraing Ùra sinn ag obair nas dlùithe còmhla ri VisitScotland is EventScotland is mhòr a thaobh cùisean turasachd chultarach, ro 31 Màrt 2015. companaidhean turais fa leth gus an dèan sinn sanasachd nas fharsainge air an dà iomairt. Ghabh sinn trèanadh ann am margaidheachd agus tha sinn a’ feitheamh air a’ phlana margaidheachd a tha ri thighinn mar thoradh air an obair sin. An dèidh sin bidh sinn a’ toirt sùil air margaidheachd eadar- nàiseanta le taic bho InG. InG9 Trì mòr-thachartasan nàiseanta a chumail; a nì taisbeanadh air Leasachaidhean Faicibh CS19 gu h-àrd. dualchas Gàidhlig na sgìre do bharrachd dhaoine an dà chuid Ùra san dùthaich seo agus thall-thairis agus iad a’ dol an sàs ann an tachartasan is fèisean a tha freagarrach dhaibh InG10 Sgrùdadh a dhèanamh air ar dleastanasan, freagarrachd is Leasachaidhean Chaidh seo a dhèanamh agus tha InG sàsaichte mun chùis. èifeachd Bòrd Fèisean nan Gàidheal, ro 31 Màrt 2013 Ùra Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG1 Taic ga chur ri gach Iomairt Ghàidhlig far a bheil oifigear aig Com-pàirteachas Tha an taic seo a’ leantainn mar bu chòir. Bha an t-Oifigear Leasachaidh Fèisean nan Gàidheal stèidhichte, le fianais air gnìomhan agus airson sgìre Lochabair agus an t-oifigear dràma an sàs le Fèis teaghlaich san phractaigeach a tha a’ cur taic ri gach fear, ro 31.03.15 Cùmhnantan Ògmhios mar phàirt de dh’Iomairt Loch Abar. Anns na miosan ri teachd bidh sinn a’ coimhead ri tuilleadh chothroman co-obrachaidh anns na diofar

sgìrean. BnG2 Seisean cofaidh is còmhradh gach seachdain ann an oifis Com-pàirteachas Tha na seiseanan seo fhathast a’ ruith le àireamhan beag gach seachdain . Fèisean nan Gàidheal ann am Port Rìgh agus Bidh sinn a’ sanasachd airson tuilleadh dhaoine a thàladh. Cùmhnantan BnG3 Co-dhiù 4 seiseanan trèanadh cànain dhan luchd-obrach air fad Lìbhrigeadh Thèid an ath latha trèanaidh a chumail san Dàmhair. Tha dithis luchd- ro 31.03.15 Sheirbheisean obrach a’ dèanamh cùrsa sgilean-sgrìobhaidh aig astar tro Shabhal Mòr Ostaig. BnG4 Co-dhiù 4 seiseanan trèanaidh eile airson an luchd-obrach air Com-pàirteachas Chaidh latha trèanaidh a chumail sa Chèitean air obair nam meadhanan. fad ro 31.03.15 agus Bidh sinn a’ coimhead ri trèanadh ann an dealbhadh, dà-chànanachas mar Cùmhnantan luchd-obrach agus trèanadh fa-leth mar sgilean dràma feumail, compiutaireachd is eile airson cuid dhan luchd-obrach. BnG5 A’ toirt taic dha co-dhiù 44 Fèisean air feadh Alba, le Leasachaidhean Tha seo a’ leantainn mar bu chòir. tabhartasan, trèanadh, àrachas, ionnsramaidean agus sgilean Ùra Gàidhlig ro 31.03.15

BnG6 Fèis Bheag neo seiseanan tràth-bhliadhnaichean aig co-dhiù 6 Lìbhrigeadh Ro dheireadh an t-samhraidh bidh co-dhiù sia Fèisean air Fèis Bheag a chu r Fèisean ro 31.03.15 Sheirbheisean air dòigh mar phàirt den phrìomh fhèis aca. BnG7 Panto Gàidhlig ann an co-dhiù 6 àiteachan ro 31.03.15 Lìbhrigeadh Thèid Panto na bliadhnasa air an rathad air a’ chiad seachdain den Sheirbheisean Dùbhlachd. BnG8Còmhraidhean a chumail le Bòrd na Gàidhlig ag amas air leasachadh Leasachaidhean Tha sinn an dùil còmhradh a chumail le Bòrd na Gàidhlig as dèidh làithean - theatair aois 3-7 Ùra saora an t-samhraidh. BnG9 A-rèir nan còmhraidhean sin, ag amas air cuairt seachdain le Leasachaidhean Faic BnG8. dealbh-chluich/taisbeanadh airson aoisean 3-7, a’ tabhann Ùra seiseanan ciùil agus dràma do bhuidhnean Cròileagan agus a’ gabhail a-steach 10 buidhnean ro 31.03.15 BnG10 80 bùth-obrach dràma Gàidhlig air an lìbhrigeadh ann an Lìbhrigeadh Tha an obair seo a’ leantainn le grunn dhiofar phròiseictan ann am bun coimhearsnachdan air feadh Alba ro 31.03.15 Sheirbheisean sgoiltean is àrd-sgoiltean agus cuid de bhùithtean-obrach aig ìre-ionadail. BnG11 Co-dhiù 3 clubaichean dràma air an stèidheachadh ann an àrd- Leasachaidhean Ann an co-bhonn le Eden Court tha sinn an-dràsta an sàs le Theataran sgoiltean agus ann an co-bhonn ri buidhnean eile ro 31.03.15. Ùra Òigridh ann am Baile Dhùbhthaich agus Inbhir Pheofharain. Tha an t- Bidh seo co-cheangailte le cùmhnant ann an co-bhonn ri Eden Oifigear Dràma aig Eden Court ag obair le buidheann ann an Acadamaidh Court, tron Lìonra Dràma. Rìoghail Inbhir Nis cuideachd. Thig na trì buidhnean còmhla airson oidhche shònraichte de thaisbeanaidhean rè seachdain Blas 2014. BnG12 Turas 6 seachdainean timcheall bun-sgoiltean far a bheil Leasachaidhean Bidh an ath chuairt a’ gabhail ris an rathad sa Lùnastal/Sultain le dealbh - Gàidhlig air a teagasg, ro 31.03.15 Ùra chluiche mun Chogadh Mhòr. BnG13 Turas 2 sheachdain le dealbh-chluich dà-chànanach, gu Leasachaidhean San fhoghar thèid dealbh-cluiche dà chànanach mun Chogadh Mhòr mun sònraichte airson sgoiltean a tha a’ faighinn FLI no seiseanan Ùra cuairt 20 sgoil far am sgoilearan a’ faighinn FLI no seiseannan Fèisgoil. Fèisgoil, ro 31.03.15

BnG14 40 consairt Blas eadar 5-13 Sultain 2014 le prògram Com-pàirteachas Tha am program foillsichte air an làrach-lìn – http://www.blas-festival.com coimhearsnachd agus sgoile na lùib, ann an co-bhonn ri agus buidhnean eile agus far am bi Gàidhlig na prìomh cànan air an Cùmhnantan àrd-ùrlar. BnG15 Consairtean air an lìbhrigeadh gu dà-chànanach, le fear/bean- Com-pàirteachas Bidh na consartan air fad air an lìbhrigeadh gu dà chànanach agus thèid an-taighe le Gàidhlig. Luchd-ciùil le Gàidhlig air am agus iarraidh air an luchd-ciùil a tha comasach a’ Ghàidhlig a chleachdadh sna brosnachadh a bhith a’ cleachdadh na Gàidhlig aig an fhèis. Cùmhnantan cuirmean aca. BnG16 Coimisean ùr do neach-ciùil mar phàirt de Blas 2014, le co-dhiù Com-pàirteachas Thèid ‘Mìorbhail nam Beann’ le Iain MacPharlain mun cuairt air 6 4 taisbeanaidhean rè na Fèise agus coimhearsnachdan air a’ Ghàidhealtachd agus Earra-Ghàidheal rè na fèise. Cùmhnantan BnG17 Cuirm Ceòl nam Fèis a bhith na prìomh thachartas aig Blas Com-pàirteachas Thèid cuirm Ceòl nam Fèis a chumail Disathairne 13 Sultain ann an Cùirt an 2014. agus Aodainn, Inbhir Nis. Cùmhnantan BnG18 Fiosrachadh agus sanasachd gu dà-chànanach mar phàirt Com-pàirteachas Tha sinn a’ dèanamh cinnteach gu bheil sinn a’ leantainn seo leis gach pìos bhunaiteach den Fhèis, a’ gabhail a-steach fear / bean-an- agus sanasachd agus margaideachd a thèid a dhèanamh airson Blas agus le Fear taighe aig gach tachartas Cùmhnantan no Bean an Taighe fhastadh airson gach cuirm. BnG19 Ag amas air 15 neach aois 14–18 a’ gabhail pàirt anns an Sgoil Leasachaidhean Bidh 16 neach-òga a’ gabhail pàirt san Sgoil Shamhraidh am bliadhna. Bidh Shamhraidh Dràma 2014. Ùra iad ag obair gus dealbh-cluiche mun a’ Chiad Chogaidh a chuir air an stèidse air Diardaoin 17 Iuchar aig Àros ann am Port Righ. BnG20 Ag amas air 16 àrd-sgoilear a’ gabhail pàirt san tachartas Leasachaidhean Thèid 5 Latha 2015 a chumail eadar 6 agus 11 Giblean. còmhnaidh aig na Gearanan, Eilean Leòdhais aig àm na Càisge Ùra 2015. BnG21 Poileasaidh Gàidhlig na buidhne a chur an gnìomh, le Tha Poileasidh ùr Gàidhlig air aontachadh agus tha a’ mhòr-chuid de obair - dearbhadh air Gàidhlig mar chànan-obrach làitheil agus làitheil Fhèisean nan Gàidheal air a dhèanamh sa Ghàidhlig, coinneamhan a’ rianachd na buidhne. Bhùird agus conaltradh eadar luchd-obrach na measg. BnG22 Clàr cunnart air a thoirt gu Bòrd na Gàidhlig aig toiseach na Com-pàirteachas Chaidh seo air adhart gu Bòrd na Gàidhlig agus fhuair am Bòrd-stiùiridh bliadhna agus lethbhreac de phàipear bòrd Fèisean nan agus againn aithisg bhliadhnail mu stiùireadh chunnartan aig a’ choinneamh aca Gàidheal co-cheangailte ris a seo, le fios as ùr air gnìomhan Cùmhnantan sa Chèitean. lasachaidh, an dèidh coinneamh bùird Fèisean nan Gàidheal. BnG23 Ag aithneachadh taic a’ Bhùird an lùib gach pròiseact, le fianais Com-pàirteachas Tha suaicheantas Bòrd na Gàidhlig a’ nochdadh air sanasachd mar a tha as ùr gach ràithe agus iomchaidh ‘s tha sinn ag aithneachadh taic ann an agallamhan, brathan- Cùmhnantan naidheachd is eile mar a tha iomchaidh, aig bonn puist-d agus ann an stuth sam bith a tha sinn a’ clò-bhualadh. BnG24 Sanasan naidheachd a chur gu sgioba conaltraidh a’ Bhùird ro Com-pàirteachas Thathas a’ dèanamh seo mar a tha iomchaidh. làimh mar a bhios iomchaidh agus cothrom a thoirt dhan Bhòrd agus fios a chur ris. Cùmhnantan BnG25 Sanas làn-duilleig ann am prògram Blas 2014 air-loidhne air a Com-pàirteachas Chaidh seo a dhèanamh agus chithear an leabhran an seo.

thoirt dha Bòrd na Gàidhlig tron aonta seo. agus Cùmhnantan Builean Chomhairle na Gàidhealtachd CnG1 Cha d’fhuaras Aonta Seirbheis fhathast aig deireadh a’ chiad Lìbhrigeadh Chan eil càil ri innse aig an ìre seo. ràithe. Sheirbheisean Builean Chomhairle nan Eilean Siar CnES1 Cha d’fhuaras Aonta Seirbheis fhathast aig deireadh a’ chiad Lìbhrigeadh Chan eil càil ri innse aig an ìre seo. ràithe Sheirbheisean Builean Chomhairle Earra-Ghàidheal is Bòid CEB1 A’ cleachdadh cuibhreann den airgead mu choinneamh Lìbhrigeadh Chaidh maoineachadh luach £25,006 a thabhann do dh’Fhèisean ann an tabhartasan do na Fèisean ann an Earra-Ghàidheal agus Bòid Sheirbheisean Earra Ghàidheal agus Bòid, a’ gabhail a-staigh £9,000 bho Chomhairle Earra tro Sgeama Thabhartasan nam Fèisean aig Fèisean nan Ghàidheal is Bòid, a rèir an Aonta Mhaoineachaidh. Gàidheal. CEB2 A’ cleachdadh cuibhreann den airgead mu choinneamh Lìbhrigeadh Thèid na tha air fhàgail a chosg mu choinneimh nan cosgaisean airson cosgaisean Oifigear Leasachaidh stèidhichte ann an Earra- Sheirbheisean Oifigear Leasachaidh làn-thìde nam Fèisean stèiidhichte ann an Earra Ghàidheal agus Bòid. Ghàidheal agus prògram-obrach leudaichte san sgìre.

Gnìomh a dhìth Thathar ag iarraidh air buill a’ Bhùird fa-near a thoirt don adhartas leis a’ phrògram obrach agus còmhradh a chumail mu chuspair sam bith a bhios a’ togail ceann.

Art MacCarmaig Ceannard Sultain 2014

Fèisean nan Gàidheal Fèisgoil – Blasad Gàidhlig Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.02(c)

Adhbhar a’ Phàipeir Fiosrachadh a thoirt do bhuill a’ Bhùird mun na phròiseactan Fèisgoil a chaidh air adhart ann an sgìre Taobh Tuath na Gàidhealtachd agus Loch Abar.

Fiosrachadh Tha aithisgean a chaidh air adhart gu Comhairle na Gàidhealtachd mu gach pròiseact fa-leth an cois seo.

Dh’iarr sinn beachdan bho gach tidsear agus sgoilear agus chuir sinn a-steach geàrr-chunntas air na freagairtean a fhuair sinn.

Gnìomh a dhìth Thathar ag iarraidh air buill a’ Bhùird fa-near a thoirt don lèirmheas agus soirbheas nam pròiseactan.

Calum Ailig MacMhaoilein Manaidsear Leasachaidh Sultain 2014

Blasad Gàidhlig ann an Dùthaich MhicAoidh is Gallaibh

Cùl-Fiosrachaidh Chaidh Fèisgoil a chuir air dòigh le Fèisean nan Gàidheal mar seirbheis a bhios a’ lìbhrigeadh sheirbheisean cànain, ciùil, ealain is cultair do sgoiltean, ùghdarrasan ionadail, buidhnean poblach agus buidhnean coimhearsnachd air feadh Alba. Tha an t-seirbheis seo a’ gabhail a-steach iomadh pròiseact an leithid obair dhràma ann an sgoiltean is coimhearsnachd, Iomairt Ciùil Òigridh agus cuideachd iomairt ùr gus teagasg chànan ann an sgoiltean far nach eil sin ri fhaotainn.

Chaidh cùmhnant a thoirt seachad le Comhairle na Gàidhealtachd do dh’ Fèisean nan Gàidheal 10 seachdainean de theagasg Ghàidhlig gu clasaichean 5-7, cuid de shuidheachaidhean 4-7, ann an sgoiltean air taobh tuath na Gàidhealtachd (Gallaibh agus Dùthaich MhicAoidh) aig toiseach 2014.

Am Pròiseact Anns an Dùbhlachd 2013, chaidh fiosrachadh mun a’ phròiseict a’ sgaoileadh air na sgoiltean a bha gu bhith an sàs sa phròiseict. Chaidh conaltradh a chumail eadar na sgoiltean agus Fèisean nan Gàidheal agus chaidh clàr-àma a stèidheachadh leòtha a’ leantainn air na chomhraidhean seo. Chaidh Catriona NicLeòid fhastadh aig an àm seo airson an teagasg a lìbhrigeadh sna sgoiltean.

‘S e na sgoiltean a ghabh pàirt sa phròiseict:

• Acadamaidh Millar • Bun-sgoil Mount Pleasant • Bun-sgoil Pennlyland • Bun-sgoil Mhealabhaich • Bun-sgoil Thunga • Bun-sgoil Mheadhrath • Bun-sgoil Farr

Lìbhrigeadh Teagaisg Eadar an Fhaoilleach agus toiseach a’ Ghiblein chaidh Catriona NicLeòid timcheall na 7 sgoiltean airson Gàidhlig a theagasg do clasaichean 5-7 anns gach sgoil, le cuid de na sgoiltean ga thabhainn do chlas 4 a-rèir mar a bha clasaichean air an roinn, le mu 380 sgoilear a’ fhaighinn an cothrom beagan den chànan ionnsachadh. Tha am modal teagasg seo air a steidheachadh air an dòigh as bheil an Iomairt Ciùil Òigridh air an lìbhrigeadh le neach-teagaisg a’ tadhail air an sgoil sa toirt seachad an leasan sa nuair sin a’ fàgail leth-bhreac den leasan agus goireasan aig an sgoil gach seachdain. Tha seo a leigeil dhan tidsear- sgoile, a dh’fheumas a bhith an làthair rè na clasaichean, cumail air/oirre le Gàidhlig eadar gach turas a bhiodh neach-teagaisg Fèisgoil a tadhail.

Na Clasaichean Mhair gach clas/seisean airson 45 mionaid ann an rùm-sgoile / thalla far an robh gu leòr rum airson na leasanan a thoirt seachad.

Chaidh plana teagasg ullachadh air thoiseach air am pròiseact toiseachdainn gus dèanamh cinnteach gu robh farsaingeachd de chuspairean inntinneach ann, gu robh cànan feumail an luib na cuspairean seo agus gum biodh e furasta do chlann-sgoile cànan a thogail sa chleachdadh.

A-measg nan cuspairean bha: • A’ cur eòlas air a cheile (introductions) • Aireamhan • Dathan • Laithean den t-seachdain / Miosan • Tachartasan • Am Bodhaig • Beathaichean • An t-Sìde • Ainmean-àite

Chaidh diofar dhòighean teagasg is cur-seachdan a chleachdadh airson an teagasg a lìbhrigeadh gus dèanamh cinnteach gu robh sgoilearan a’ gabhail pàirt sna leasannan agus gu robh iad a cumail cuimhne air cànan ‘s gu robh e cuideachd furasta dhaibh a chleachdadh a-rithist. Chaidh geamannan, dràma, seinn a chleachdadh an cuide ri seiseannan còmhraidh is sgriobhadh is leughadh.

Beachdan nan Sgoilearan Chaidh iarraidh air sgoilearan a ghabh pàirt sna leasannan ceisteachan goirid a lìonadh aig deireadh na deioch seachdainnean, thug na ceisteachan dhuinn fiosrachadh mu cho math sa chòrd na clasaichean riutha, dè chòrd/nach do chòrd riutha , am bu chaomh leotha bharrachd Ghàidhlig ionnsachadh mar sin air adhart. Gu h-ìseal chithear aithris air na freagairtean a fhuair sinn.

Ciamar a chòrd na An còrdadh e riut clasaichean Gàidhlig barrachd Ghàidhlig riut? ionnsachadh?

100.00% 100.00% 80.00% 80.00% 60.00% 60.00% 40.00% 40.00% 20.00% 20.00% 0.00% 0.00% Chòrd Cha do chòrd Chòrdadh Cha Chòrdadh

Chòrd na clasaichean ri 92% dhan sgoilearan, leis an 8% eile a ràdh nach do chòrd. Bha 72% dhan sgoilearan ag iarraidh gum biodh tuilleadh cothroman Gàidhlig ionnsachadh sa sgoil agus 28% ag ràdh nach robh.

Chaidh ceistean nas fhosgailte a chuir air na sgoilearan gus beachdan nas fharsainge fhaighinn air na leasannan, na beachdan aca fhèin mun a’ Ghàidhlig agus dè bu chaomh leotha fhaighinn a thaobh teagaisg Ghàidhlig san àm ri teachd. Gu h-ìseal chithear eiseimpleirean dha na seòrsa freagairtean a fhuair sinn.

Rudan a’ chòrd riutha

• Bingo • Seinn • Dathan is àireamhan • An geama leis na balunaichean • An cèilidh aig deireadh a’ phròiseict

Rudan nach do chòrd cho math riutha • Leasanan ro luath dhomh • Feum air a’ dol thairis air leasanan a thachair a cheana air thoiseach air rud ùr a thòiseachadh • Cuid dha na facial ro dhuilich ionnsachadh • Cha robh dad nach do chòrd rium

Beachdan air na seòrsa rudan a dhèanadh na clasaichean na b’ fheàrr • Tuilleadh geamaichean • Tòiseachadh a bhith a’ sgrìobhadh sa Ghàidhlig • A’ cumail cuid dha na clasaichean air taobh a-muigh na sgoile • Ag ionnsachadh barrachd facail is abairtean a dh’ fhaodadh a bhith air an cleachdadh gu làitheil • A’ cumail pasgan dhuinn fhìn airson cuimhne a chumail air a h-uile càil a rinn sinn

Beachdan sam bith eile • Bha e uamhasach spòrsail • Bu chaomh leam a’ Ghàidhlig ionnsachadh airson na dùthchannan agus ainmean daoine • Chòrd e rium gu mòr • Chòrd e rium ach bha na clasaichean beagan ro luath dhomh • Bhiodh e na b’fheàrr coimhead ri cuspair airson dà leasan agus an uairsin gluasad air adhart

Beachdan luchd-teagaisg Chaidh iarraidh air riochdaire bho gach sgoil, ceannard no neach-teagasg, ceisteachan a’ lìonadh le beachdan air mar a shoirbhich leis am pròiseact pìleat, beachdan air cruth na seiseannan agus beachdan san fharsaingeachd airson an ùine ri teachd. Gu h-ìseal tha aithris air na freagairtean a fhuair sinn.

Chaidh fhaighneachd an toiseach mu chruth na clasaichean agus cho freagarrach ‘s bha na leasannan dha na sgoilearan a bha a’ gabhail pàirt (chaidh thaghadh de fhreagairtean a thabhann – 1 Cha robh iad freagarrach idir – 5 Air leth freagarrach).

An robh na clasaichean aig ìre freagarrach?

100.00% 90.00% 80.00% 70.00% 60.00% 50.00% 40.00% 30.00% 20.00% 10.00% 0.00% Air leth freagarrach Gu math freagarrach Ceart gu leòr Cha robh iad Cha robh iad freagarrach freagarrach idir

Chaidh fhaighneachd an uairsin an robh na clasaichean a coileanadh amasan a’ chuiriceallam airson sàr- mhaitheis agus am biodh na clasaichean èifeachdadh nan leanadh iad gus Gàidhlig ionnsachadh dha na sgoilearan.

An robh na clasaichean coileanadh amasan a' Am bheil na clasaichean freagarrach airson chuiricealam? Gàidhlig ionnsachadh? Chan eil Chan eil 0% 0%

Tha Tha 100% 100%

Chaidh ceist fosgailte mu bheachd nan luchd-teagaisg air mar a chòrd na clasaichean ris na sgoilearan. Gu h-ìseal tha cuid dha na freagairtean a chaidh thoirt seachad:

• “Chòrd e ri cuid mhath dhan chloinn, ‘s cha do chòrd ri cuid eile.” • “Chòrd na geamannan agus na cur-seachadan riutha, ach cha robh iad cho misneachail a thaobh a bhith bruidhinn na Gàidhlig” • “Bha cruth na clasaichean agus na goireasan a’ còrdadh ris na sgoilearan gu mòr, dh’ fhaodadh gu robh an astar ro luath dhaibh ach le beagan ùine air a chosg a’ dol thairis air na dh’ionnsaich iad air an seachdain roimhe thigeadh seo air adhart.” • “Chòrd na h-òrain sna geamannan riutha agus cho làn spionnadh is misneachd a bha an neach- teagaisg mun a’ Ghàidhlig.”

Chaidh fhaighneachd cuideachd an robh iad an dùil gun dèanadh na sgoilearan adhartas mhòr nam biodh na clasaichean seo a’ leantainn.

• “Anns an ùine-fhada, tha. Airson an adhartas às fheàrr a dhèanamh dh’ fheumadh luchd-teagaisg sgoile beagan Ghàidhlig ionnsachadh airson cumail a’ dol leis a Ghàidhlig eadar na seiseannan.” • “Duilich a ràdh, nan deideadh a chuir air dòigh mar a tha an sgeama Frangais. Dh’ fheumadh cothroman CPD a bhith ri fhaotainn agus cùrsaichean sònraichte.” • “Bhithinn toilichte tuilleadh clasaichean Gàidhlig fhaighinn dhan sgoil. Bu chaomh leam coimhead ris a’ Ghàidhlig ann am bharrachd doimhneachd oir cha robh na deich seachdainnean ach na sealladh aithghearr air a’ chànan.

An Àm ri Teachd Tha am fianais a fhuair sinn bho na sgoilearan agus luchd-teagaisg/ceannardan na sgoiltean a’ sealtainn dhuinn gur e pròiseact soirbheachail a bha seo. Bha na goireasan a chaidh a chruthachadh feumail agus èifeachdadh airson Gàidhlig a theagasg dhan sgoilearan. Tha e follaiseach gu robh ‘s docha cus abairtean is facail a’ nochdadh gach seachdain ‘s nach robh na sgoilearan gu lèir a’ cumail suas ris mar a bha na clasaichean a leantainn ach le beagan atharrachadh air na leasannan agus cruinneachadh goireasan ùra gabhaidh seo a leasachadh gu furasta.

Tha a’ mhòr-chuid dha na sgoilearan airson tuilleadh Gàidhlig ionnsachadh agus na luchd teagaisg/ceannardan den bheachd gum bu choir seo leantainn.

Le pròiseact leantainneach tha e air leth-dòchasach gur e dòigh mhath a tha seo de sgoilearan beagan Gàidhlig ionnsachadh agus ùidh a ghabhail sa chànan. Dh’ fheumadh tuilleadh goireasan a bhith air an ullachadh agus cruth chlasaichean a bhith air an leasachadh gus dèanamh cinnteach gu bheil sgoilearan a’ togail a chànan nas fhasa agus a cumail na faclan/abairtean a tha iad ag ionnsachadh. Bhiodhe cuideachd feumail nam biodh cothroman do luchd-teagaisg sna sgoiltean cùrsaichean a fhrithealadh gus bharrachd Gàidhlig ionnsachadh ‘s gum bi e an uairsin comasach dhaibh a bhith ‘g obair air a bhith ionnsachadh na Gàidhlig eadar na seiseannan Gàidhlig a tha air an lìbhrigeadh tro Fèisgoil.

Co-dhùnadh Tha Fèisean nan Gàidheal den bheachd gur e pròiseact soirbheachail a bha seo agus chuireadh sinn fàilte air beachdan Comhairle na Gàidhealtachd air mar a dh’ obraich a’ phròiseict agus còmhradh air pròiseactan eile den aon seòrsa a ghabhadh lìbhrigeadh san àm ri teachd.

Fèisean nan Gàidheal Sultain 2014

Blasad Gàidhlig ann an Sgìre Lochabair

Cùl-fhiosrachaidh Chaidh Fèisgoil a chuir air dòigh le Fèisean nan Gàidheal mar seirbheis a bhios a’ lìbhrigeadh sheirbheisean cànain, ciùil, ealain is cultair do sgoiltean, ùghdarrasan ionadail, buidhnean poblach agus buidhnean coimhearsnachd air feadh Alba. Tha an t-seirbheis seo a’ gabhail a-steach iomadh pròiseact an leithid obair dhràma ann an sgoiltean is coimhearsnachd, Iomairt Ciùil Òigridh agus cuideachd iomairt ùr gus teagasg chànan ann an sgoiltean far nach eil sin ri fhaotainn.

Chaidh cùmhnant a thoirt seachad le Comhairle na Gàidhealtachd do dh’ Fèisean nan Gàidheal 10 seachdainean de theagasg Ghàidhlig gu clasaichean 5-7, cuid de shuidheachaidhean 4-7, aig toiseach 2014 ann am bun-sgoiltean a tha biathadh a-steach do dh’ Àrd-sgoil Lochabair.

Am Pròiseact Anns an Dùbhlachd 2013, chaidh fiosrachadh mun a’ phròiseict a’ sgaoileadh air na sgoiltean a bha gu bhith an sàs sa phròiseict. Chaidh conaltradh a chumail eadar na sgoiltean agus Fèisean nan Gàidheal agus chaidh clàr-àma a stèidheachadh leòtha a’ leantainn air na chomhraidhean seo. Chaidh Anna Mhartainn agus Anna Stiùbhairt fhastadh aig an àm seo airson an teagasg a lìbhrigeadh sna sgoiltean. Chaidh cuid dha na seiseannan a lìbhrigeadh le luchd-obrach Fèisean nan Gàidheal, Dougie Beck agus Vicky NicIlleathain air sgath ‘s tinneas.

‘S e na sgoiltean a ghabh pàirt sa phròiseict:

• Bun Sgoil Inbhir Lochaidh • Bun-sgoil Bainbhidh • Bun-sgoil a’ Chaol • Bun-sgoil a’ Ghearasdain • Bun-sgoil Taobh na Locha • Bun-sgoil an Drochaidh Ruaidh • Bun-sgoil Drochaid an Aonachan • Bun-sgoil Achadh an Todhair

*Chaidh cothrom a thabhann do Bun-Sgoil Chaitligeach a’ Ghearasdain ach bha iad mar tha a’ cleachdadh tìdsear bhon ionad Ghàidhlig airson clasaichean cànain a thoirt seachad do chlann a bha dol tro foghlaim meadhain na Beurla.

Lìbhrigeadh Teagaisg Eadar an Fhaoilleach agus toiseach a’ Ghiblein chaidh na luchd-teagaisg timcheall na 8 sgoiltean airson Gàidhlig a theagasg do chlasaichean 5-7 anns gach sgoil, le cuid de na sgoiltean ga thabhainn do chlasaichean na b’ òige a-rèir mar a bha clasaichean air an roinn, le 392 sgoilear a’ fhaighinn an cothrom beagan den chànan ionnsachadh. Tha am modal teagasg seo air a steidheachadh air an dòigh as bheil an Iomairt Ciùil Òigridh air an lìbhrigeadh le neach-teagaisg a’ tadhail air an sgoil sa toirt seachad an leasan sa nuair sin a’ fàgail leth-bhreac den leasan agus goireasan aig an sgoil gach seachdain. Tha seo a leigeil dhan tidsear-sgoile, a dh’fheumas a bhith an làthair rè na clasaichean, cumail air/oirre le Gàidhlig eadar gach turas a bhiodh neach-teagaisg Fèisgoil a tadhail.

Na Clasaichean Mhair gach clas/seisean airson 45 mionaid ann an rùm-sgoile / thalla far an robh gu leòr rum airson na leasanan a thoirt seachad.

Chaidh plana teagasg ullachadh air thoiseach air am pròiseact toiseachdainn gus dèanamh cinnteach gu robh farsaingeachd de chuspairean inntinneach ann, gu robh cànan feumail an luib na cuspairean seo agus gum biodh e furasta do chlann-sgoile cànan a thogail sa chleachdadh.

A-measg na chuspairean bha: • A’ cur eòlas air a cheile (introductions) • Aireamhan • Dathan • Laithean den t-seachdain / Miosan • Tachartasan • Am Bodhaig • Beathaichean • An t-Sìde • Ainmean-àite

Chaidh diofar dhòighean teagasg is cur-seachdan a chleachdadh airson an teagasg a lìbhrigeadh gus dèanamh cinnteach gu robh sgoilearan a’ gabhail pàirt sna leasannan agus gu robh iad a cumail cuimhne air cànan ‘s gu robh e cuideachd furasta dhaibh a chleachdadh a-rithist. Chaidh geamannan, dràma, seinn a chleachdadh an cuide ri seiseannan còmhraidh is sgriobhadh is leughadh.

Beachdan nan Sgoilearan Chaidh iarraidh air sgoilearan a ghabh pàirt sna leasannan ceisteachan goirid a lìonadh aig deireadh na deioch seachdainnean, thug na ceisteachan dhuinn fiosrachadh mu cho math sa chòrd na clasaichean riutha, dè chòrd/nach do chòrd riutha , am bu chaomh leotha bharrachd Ghàidhlig ionnsachadh mar sin air adhart. Gu h-ìseal chithear aithris air na freagairtean a fhuair sinn.

Ciamar a chòrd na clasaichean An còrdadh e riut barrachd Gàidhlig riut? Ghàidhlig ionnsachadh?

100.00% 100.00% 80.00% 80.00% 60.00% 60.00% 40.00% 40.00% 20.00% 20.00% 0.00% 0.00% Chòrd Cha do chòrd Chòrdadh Chà chòrdadh

Chòrd na clasaichean ri 95% dhan sgoilearan, leis an 5% eile a ràdh nach do chòrd. Bha 87% dhan sgoilearan ag iarraidh gum biodh tuilleadh cothroman Gàidhlig ionnsachadh sa sgoil agus 13% ag ràdh nach robh.

Chaidh ceistean nas fhosgailte a chuir air na sgoilearan gus beachdan nas fharsainge fhaighinn air na leasannan, na beachdan aca fhèin mun a’ Ghàidhlig agus dè bu chaomh leotha fhaighinn a thaobh teagaisg Ghàidhlig san àm ri teachd. Gu h-ìseal chithear eiseimpleirean dha na seòrsa freagairtean a fhuair sinn. Rudan a’ chòrd riutha • Na Geamannan • Seinn • Dathan is àireamhan • An geama leis na balunaichean • Ainmean-àite

Rudan nach do chòrd cho math riutha • Cha do chòrd an geama le beathaichean ri cuid • Duilich cuimhneachadh air cuid dha na facail. • Chòrd e rium uile

Beachdan air na seòrsa rudan a dhèanadh na clasaichean na b’ fheàrr • Tuilleadh òrain • Clasaichean na b’ fhaide • A’ cumail cuid dha na clasaichean air taobh a-muigh na sgoile • Ag ionnsachadh ciamar a sgriobhas sa leughas tu Gàidhlig • Barrachd na 10 seachdainean

Beachdan sam bith eile • Bu chaomh leam Gàidhlig fhaighinn gach seachdain • Bha na tidsearan sgoinneil • Cha robh mi airson Gàidhlig ionnsachadh ach cha robh e còrdadh rium ach nuair a thanaig Anne (Martainn) a-staigh bha I cho eadar-dhealaichte agus chòrd e rium fìor-mhath. • Bha e spòrsail

Beachdan luchd-teagaisg Chaidh iarraidh air riochdaire bho gach sgoil, ceannard no neach-teagasg, ceisteachan a’ lìonadh le beachdan air mar a shoirbhich leis am pròiseact pìleat, beachdan air cruth na seiseannan agus beachdan san fharsaingeachd airson an ùine ri teachd. Gu h-ìseal tha aithris air na freagairtean a fhuair sinn.

Chaidh fhaighneachd an toiseach mu chruth na clasaichean agus cho freagarrach ‘s bha na leasannan dha na sgoilearan a bha a’ gabhail pàirt (chaidh thaghadh de fhreagairtean a thabhann – 1 Cha robh iad freagarrach idir – 5 Air leth freagarrach).

An robh na clasaichean aig ìre freagarrach?

90.00% 80.00% 70.00% 60.00% 50.00% 40.00% 30.00% 20.00% 10.00% 0.00% Air leth freagarrach Gu math Ceart gu leòr Cha robh iad Cha robh iad freagarrachd freagarrach freagarrachd idir

Chaidh fhaighneachd an uairsin an robh na clasaichean a coileanadh amasan a’ chuiriceallam airson sàr- mhaitheis agus am biodh na clasaichean èifeachdadh nan leanadh iad gus Gàidhlig ionnsachadh dha na sgoilearan.

An robh na clasaichean coileanadh amasan a' Am bheil na clasaichean freagarrach airson chuiricealam? Gàidhlig ionnsachadh? Chan eil Chan eil 0% 0%

Tha Tha 100% 100%

Chaidh ceist fosgailte mu bheachd nan luchd-teagaisg air mar a chòrd na clasaichean ris na sgoilearan. Gu h-ìseal tha cuid dha na freagairtean a chaidh thoirt seachad:

• “Chòrd seo ris a’ chloinn agus chòrd na luchd-teagaisg riutha.” • “Chòrd na cur-seachadan, geamannan agus na h-òrain riutha. Ged a bha duilich dhaibh an toiseach an stiùir a thuigsinn bhon tidsear, dh’fhas seo gu math na b’fheàrr fhad ‘s a bha seo a’ dol air adhart.” • “Chòrd seo ris na sgoilearan. Tha tòrr aca a bhith a bruidhinn air Gàidhlig a ghabhail mar chuspair san àrd-sgoil.” • “Chòrd seo riutha gu mòr agus dh’ionnsaich iad tòrr as na clasaichean.”

Chaidh fhaighneachd cuideachd an robh iad an dùil gun dèanadh na sgoilearan adhartas mhòr nam biodh na clasaichean seo a’ leantainn.

• “Dh’ fheumadh iad seo fhaighinn gach teirm-sgoile, chan eil e gu feum sam bith a bhith ga fhaighinn an siud ‘s an seo.” • “Chuidich na leasannan seo a bhith a’ daighneachadh na tha sinn ag ionnsachadh mu Ghàidhlig san sgoil.” • “Bha cruaidh fheum air a seo airson na sgoilearan a bhith ‘g ionnsachadh mun a’ Ghàidhlig, gu h- àiridh is cuid mhath aca a’ dol air adhart dhan Àrd-sgoil agus feum aca chuspairean a thaghadh. Bhiodh e na bhuannachd mhòr nan cumadh sinn oirnn leis na clasaichean seo.”

An Àm ri Teachd Tha am fianais a fhuair sinn bho na sgoilearan agus luchd-teagaisg/ceannardan na sgoiltean a’ sealtainn dhuinn gur e pròiseact soirbheachail dha riribh a bha seo ann an sgìre Lochabair. Bha na goireasan a chaidh a chruthachadh feumail agus èifeachdadh airson Gàidhlig a theagasg dhan sgoilearan. Tha am fianais a fhuair sinn bho na sgoilearan a’ sealtainn cho math sa chòrd na seiseannan Gàidhlig riutha agus cho math ‘s a dh’ obraich iad còmhla ri na luchd-teagaisg a bha an-sàs. Tha e na fìor adhbhar dhòchais gu robh a mhòr-chuid airson a’ cumail a’ dol leis a’ Ghaidhlig agus a bhith a’ fhaighinn teagasg cunbhalach sa chànan. Tha fianais bho cheannardan agus luchd-teagaisg na sgoiltean a‘ sealltainn dhuinn cuideachd an luach a chuir iad sa phròiseict ‘s iad gu mòr den bheachd gu bheil e cudromach gu bheil cothroman cunbhalach ann a bhith ag ionnsachadh na Gàidhlig. Dh’ aithris feadhainn aca cuideachd gu robh am pròiseact seo fìor chudromach dhaibhsan a tha dol air adhart dhan àrd-sgoil agus a’ taghadh na cuspairean aca, ‘s gum biodh e feumail nan leanadh an teagasg seo san àm ri teachd.

Tha an fhiosrachadh seo ag innse dhuinn gur e pròiseact soirbheachail a bha seo ‘s gun do chòrd e gu mòr ris na sgoilearan agus nan luchd-teagaisg. Tha iarrtas ann airson tuilleadh seiseannan Gàidhlig ‘s gum biodh iad leantainneach ‘s ri fhaighinn gu cunbhalach.

Leis an dòigh-teagaisg seo tha e comasach do sgoilearan cànan furasta agus chomhraidhean simplidh a chumail le cheile ‘s tha e togail an aire chun na Gàidhlig. Tha e na fìor bhrosnachadh cuideachd gu robh nan fheadhainn as sinne a ghabh pàirt sa phròiseict airson Gàidhlig a thaghadh mar chuspair san àrd- sgoil. Le tuilleadh goireasan, seiseannan cunbhalach agus taic do thidsearan sgoile tha e air leth- dòchasach gur e dòigh-teagaisg èifeachdach, tarraingeach a tha seo do sgoilearan airson Gàidhlig ionnsachadh.

Cò-dhùnadh Tha Fèisean nan Gàidheal den bheachd gur e pròiseact soirbheachail a bha seo agus chuireadh sinn fàilte air beachdan Comhairle na Gàidhealtachd air mar a dh’ obraich a’ phròiseict agus còmhradh air pròiseactan eile den aon seòrsa a ghabhadh lìbhrigeadh san àm ri teachd.

Gu h-ìseal chithear dealbh den chomharlaiche Tòmas MacIllinnein le sgoilearan bho Bhun-sgoil Achadh an Todhar, agus na teisteanasan a fhuair iad mar phàirt den phròiseict.

Fèisean nan Gàidheal Sultain 2014 Fèisean nan Gàidheal Co-chomhairle air Plana Fèisean nan Gàidheal 2015-20 Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(d)

Adhbhar a’ Phàipeir Airson dreach Phlana Fèisean nan Gàidheal 2015-20 a chur fa chomhair buill a’ Bhùird gu foirmeil.

Fiosrachadh Bidh cuimhne aig buill a’ Bhùird gum b’ fheudar dhuinn astar a chur ann an sgrìobhadh Phlana Obrach ùr Fèisean nan Gàidheal airson freagairt air a’ cheann-latha mu choinneamh tagradh Alba Chruthachail airson Maoin Chunbhalach.

Fhuiar buill a’ Bhùird lethbhreac den Phlana agus an tagradh gu Alba Chruthachail. Mar a chaidh aontachadh aig a’ choinneimh mu dheireadh den Bhòrd, bha an Cathraiche an-sàs airson aonta a thoirt do na pàipearan a chaidh a-steach.

Feumaidh sinn co-chomhairle a chumail le na Fèisean agus bidh seisean againn aig a’ cho-labhairt bhliadhnail air 27mh Sultain airson toiseach tòiseachaidh a dhèanamh air seo.

Thathar a’ moladh lethbhreac a chur gu na Fèisean uile agus beachdan iarraidh ro 14mh Samhain a leigeadh leinn aithisg a thoirt do bhuill a’ Bhùird san Dùbhlachd le molaidhean sam bith airson atharrachaidhean.

Gnìomh a dhìth Thathar ag iarraidh air buill a’ Bhùird aontachadh ris a’ Phlana agus ris a’ chlàr-ama airson beachdan iarraidh.

Arthur Cormack CEO Sultain 2014

Contents Page

1 Background and Context 1

2 Summary of Plan 5

3 Mission, Ambition and Outcomes 7

4 Programme of Work 2015-20 9

5 What our programme delivers 28

6 Governance and Staffing 31

7 Budget projections 2015-18 34

Fèisean nan Gàidheal is a company limited by guarantee, registration number SC130071, registered with OSCR as a Scottish Charity, number SC002040, and gratefully acknowledges the support of its main funders Creative | Bòrd na Gàidhlig | Highlands & Islands Enterprise The Scottish Government | The Highland Council Comhairle nan Eilean Siar | Argyll & Bute Council

1 Background and Context

The traditional arts sector and in particular the Fèisean movement spearheaded by Fèisean nan Gàidheal is looked at with envy from many other parts of the globe. There is much that Scotland’s young people’s arts sector can learn from it in terms of how it is networked, how it reaches out beyond its perceived usual participants, how it identifies and supports talent and how it supports the continued up-skilling of its workforce. Time to Shine, Creative Scotland 0-25 Arts Strategy

For over 30 years, local Fèisean have been tutoring young people in traditional music, Gaelic song and Gaelic drama and have built up an impressive track record of opportunity and achievement. Many, to that date, were documented in the 2006 book: Fèis: The First Twenty-Five Years of the Fèis Movement1 edited by Kate Martin.

I think we need to acknowledge that Fèisean nan Gàidheal has contributed to a major change in Scottish cultural life and the Fèis movement has probably had a much wider impact than we can measure. From its very modest origins Fèisean nan Gàidheal has experienced sustained growth, it has expanded into many areas of Scotland and its commitment to Gaelic remains undiminished.

The Fèis movement has clearly kept the language at the heart of its activity and I believe that it is one of the best examples we have for promoting confidence in the Gaelic language. It is initiatives such as this that are needed to give Gaelic speakers the confidence to use and pass on their language and thus create a sustainable future for Gaelic in Scotland. Peter J Peacock, former Minister for Education & Young People and Gaelic Foreword to Fèis: The First Twenty-Five Years of the Fèis Movement

The outcomes from the development of local Fèisean with appropriate professional assistance from Fèisean nan Gàidheal are an example of what can be achieved by sustained investment in grassroots activity run largely by volunteers. As evidenced in several independent research reports2, Fèisean nan Gàidheal is highly regarded as an example of good practice in the development of traditional music, Gaelic song, Gaelic drama, traditional dance and Gaelic language as well as wider community development. Our work enables participation in the arts for people from many communities, of all ages, throughout the country. We firmly believe that the arts have an important role to play in increasing the visibility of Gaelic and our work enables closer engagement with the language, better understanding and positive attitudes towards Gaelic.

Fèisean nan Gàidheal was established in 1991 and is a company limited by guarantee as well as a registered charity. Support of local Fèisean remains at the core of the organisation’s activities. Investment in Fèisean nan Gàidheal activities strengthens and develops cultural activities in more than 200 communities across Scotland where our activities reach.

The work of Fèisean nan Gàidheal has done much to promote a sense of place, linking young people with their culture, language and heritage. This has been evident in the work of our archiving projects3. Many of the places in which Fèis activities take place are considered to be of importance for a variety of reasons – the environment, the strength of the arts in the community, the economic circumstances of an area or the health of the Gaelic language.

For young people to understand who they are and where they are going, they need to know who and where they have come from. They need a sense of belonging, values, beliefs, identity and expression, the development of which has been a key success of the Fèis movement over the last 30 years4.

1 http://www.feisean.org/downloads/Feis25.pdf 2 http://www.feisean.org/en/information/research.php 3 http://www.feisean.org/en/projects/?ID=1 4 http://www.feisean.org/downloads/Use-or-Ornament.pdf (section 6.3) 1

Fèisean nan Gàidheal has achieved what it set out to do in its Development Plan 2010-15. During that period we continued to support local Fèisean, train volunteers and tutors, develop and deliver strategic projects and a Gaelic arts-in-education service. Key achievements include:

The establishment of 2 new Fèisean The delivery of a range of support services for 44 annual Fèisean in 43 communities and the allocation of funding totalling £1.475m Continued development of the annual Blas Festival that, in its first 10 years, promoted 410 events involving 3,102 performers with and an audience of 88,448, produced 11 new commissions and secured audience satisfaction ratings averaging 91.2% Continuation of support for a Fèis Cèilidh Trails which increased in number from 6 to 7 Introduction of a Level 3 Tutor Training Course to allow progression from the established Levels 1 and 2 Delivery of an ambitious Gaelic Language Policy that requires all tutors to be fluent in Gaelic, or engaged in learning the language Engagement of young people and adults in Gaelic drama through various initiatives including an annual Gaelic Drama Summer School as well as an increased level of work in schools and communities Establishment of an annual Gaelic medium residential week that enables young people to enhance their language skills across a range of activities in a Gaelic community Establishment of a Gaelic Arts in Education service – Fèisgoil – and delivery of a series of contracts that have helped deliver outcomes required of the Gaelic Language Plans of various public bodies Participation of young people from the Fèisean in several high-profile events including numerous Blas concerts, Cambridge Folk Festival, Belladrum, HebCelt, the International Shinty-Hurling Final, Scotland House at the Olympic Games, Celtic Connections, new pieces such as Mary Ann Kennedy’s Commonwealth Games commission, Aiseag and John Somerville’s Journey of the Hector, on television programmes such as the National Lottery Awards, Ho-rò Gheallaidh and Cèilidh@Blas Support for new Gaelic song-writing through our collaborative project An Taigh Òran and other one- off initiatives such as the international Liet competition, a new Gaelic song cycle, Saoghal Sona, and a new song commissioned for 2014, Càirdeas, with a Commonwealth theme The securing of funding from the Heritage Lottery Fund to introduce an new digitisation project, Fuaran, based on traditional Gaelic songs Although numbers of participants and, in particular, audience varied from year to year (depending on the Blas budget, for example) our work has engaged some 206,000 people over the past 5 years broken down in the following table.

In recent years Fèisean nan Gàidheal’s range of functions has expanded to enable it to offer key services that are at the heart of traditional music and Gaelic language development in Scotland. This growth has been made possible through the invaluable support of Fèis volunteers in communities the length and

2 breadth of the country, a committed staff team and the maintenance of successful partnerships with key agencies such as Creative Scotland, Highlands & Islands Enterprise and Bòrd na Gàidhlig. We deliver, or have delivered, work for The Highland Council, Comhairle nan Eilean Siar, Argyll & Bute Council, East Lothian Council, Renfrewshire Council, Dumfries & Galloway Council and Perth & Kinross Council.

The creative, social, educational, linguistic and economic impact of the work of Fèisean nan Gàidheal and the network of Fèisean has been widely recognised in the last decade. Research has identified positive impacts in individual and community confidence, skills development, job creation and equality of access to creative experiences.

We know that immersion in cultural activity can help bolster the resilience and well-being of communities and individuals. I’m thinking here of Fèisean nan Gàidheal which is at the forefront of Gaelic arts development, with research suggesting that participation not only increases skills in young people but also self-esteem and a sense of identity. Fiona Hyslop MSP, Scotland Government Cabinet Secretary for Culture in her speech Past, Present & Future: Culture & Heritage in an Independent Scotland

Fèisean now employ around 400 individual musicians and singers annually to teach in communities and schools. Fèisean have played a key part in producing a large number of exceptional performers and players, some of whom are now in the top flight of Scottish musicians, making their living from performing and teaching Scottish traditional music and Gaelic song across the globe. Fèisean also play a significant part in supporting the Gaelic language skills of young people, enabling its use outside school and engendering positive attitudes towards the language among participants5 many of whom have achieved fluency in Gaelic. The current sense of vibrancy in the traditional music scene and Gaelic language development in Scotland is, in no small measure, due to the work of the Fèis movement.

HIE works directly with cultural organisations, such as Fèisean nan Gàidheal (FnG), to develop community- based cultural activities. FnG, one of our largest cultural social enterprises, supports opportunities for community participation in the traditional arts. FnG currently works with 45 separate Fèisean organisations out of which 23 are based in the fragile areas. As well as supporting opportunities for individuals, schools and community groups to engage in traditional arts activities, FnG successfully delivers a programme of training and work placement opportunities for young people, successfully equipping them with the skills to pursue career pathways in the creative industries sector. In response to the growing demand for Fèisean related services, a new service – Fèisgoil has just been launched; this offers an exciting programme of cultural development activities to schools, community groups, local authorities and other public sector bodies. Community culture, arts and heritage, Highlands & Islands Enterprise

Fèisean nan Gàidheal currently employs 13 people (11.6 FTEs) directly and according to the 2010 Steve Westbrook Economic and Social Impacts of the Fèisean, commissioned by HIE, the total employment generated directly and indirectly by the Fèisean, equated to around 95 FTEs, contributing over £2m to the economy6.

That report pointed to Fèisean nan Gàidheal being at the forefront of Gaelic arts development, with research having shown that participation not only increases skills in young people but also self-esteem and a sense of identity. At a time of economic uncertainty we believe that it is important for people to continue their involvement in recreation and activities that generate a sense of wellbeing. Volunteers have often reported the gain of transferable skills from organising and running Fèisean.

Our work contributes considerably to Scotland’s creative system. We create new musicians and employ established musicians as teachers, mentors and performers. Musicians play music for fulfillment, for the enjoyment of visitors to, and residents of, Scotland. Some produce CDs, hire studios, employ recording

5 http://www.feisean.org/downloads/25-Years-of-Feisean.pdf (page 51) 6 http://www.feisean.org/downloads/HIE-Economic-Impact-of-the-Feisean.pdf

3 engineers and session musicians, and use the work of artists, photographers, graphic designers, and CD pressing plants. Music shops gain products to sell, and wealth is created for these support systems and for the musicians themselves. Many teach at the Fèisean, passing our traditions from generation to generation, and this forms part of their income contributing to the ability, for some, to make a full-time living in the creative sector. Venues benefit from our work where artists are booked, promoters are paid, graphic designers are engaged, adverts are placed in newspapers, sound engineers are employed and income is generated from ticket sales. We employ, or support the employment of artists, arts administrators, print design companies, web designers, photographers, PA hire companies and advertising outlets. Television and radio benefit from the additional programme content our work provides.

We currently offer tuition, participation and entertainment in Gaelic arts to around 40,000 people each year. The map inside the front cover illustrates the areas where activities are organised by Fèisean nan Gàidheal and our Fèisean but does not adequately illustrate the actual number of activities. For example, each Fèis generates multiple tuition opportunities and the Youth Music Initiative in the Highland Council equates to 12 sessions for each pupil annually. The following chart shows the main areas of our work broken down by proportion of audience over the past 5 years:

While we have been fortunate to have benefitted from investment from a range of agencies over the years - and we would continue to seek that - there is a case for Fèisean nan Gàidheal’s work to be recognised more formally, as articulated in Creative Scotland’s Music Sector Review:

Notwithstanding the different organisational bases on which they operate they can only operate as long-term flagships and development organisations with some assurance of core funding. Five professional National Performing Companies are all permanently funded by the Scottish Government in recognition of their flagship status. Whilst not proposing that the national youth companies should be moved away from the aegis of Creative Scotland, we suggest it is reasonable that they should be seen in the same light as permanent national institutions.7

Fèisean nan Gàidheal is happy to present this Programme Plan as an overview of the work in which it will be engaged over the five-year period from 2015-20, with the support of partner organisations. We aim to continue supporting and developing the local Fèisean at the same time as developing skills, talent and opportunities for Fèis ‘graduates’ to either go on to further study or take part in events and performance opportunities. There will be growth in opportunities for employment through our teaching work in the informal and formal education sectors. These will lead to creative opportunities for a wide range of people across Scotland to contribute to Scotland’s distinctiveness by promoting the traditional arts and the Gaelic language as unique and defining assets.

7 http://www.creativescotland.com/__data/assets/pdf_file/0014/21470/Creative-Scotland-Music-Sector-Review-v1-2.pdf (page 89)

4

2 Summary of Plan

In addition to outlining the background to the organisation, its achievements to date and the context in which it works, this Programme Plan for 2015-20 commits Fèisean nan Gàidheal to delivering its mission of inspiring young people to value our culture.

Fèisean nan Gàidheal aspires to realise its ambition of developing the creative talent of young people, supporting opportunities for communities across Scotland to access and enjoy Gaelic arts and culture and promoting the traditional arts and Gaelic language as unique and defining assets that contribute to Scotland’s distinctiveness.

Pursuing its ambition shall enable Fèisean nan Gàidheal to deliver a range of outcomes, particularly in relation to the widening of access to and enjoyment of Gaelic arts, promoting work that leads to a better understanding and appreciation of Scotland’s traditional arts and work inspired by, and in, the Gaelic language. Delivering Fèisean nan Gàidheal’s outcomes will result in young people being involved in a range of creative experiences that enhance their talent and life skills and support experimentation in the Gaelic arts. The outcomes will strengthen community confidence and improve quality of life.

It can only do so through working in partnership with others who wish to see similar outcomes delivered. In so doing Fèisean nan Gàidheal shall continue to be adaptive and responsive to changing priorities and shall ensure equality and diversity in its work, at the same time as further embracing digital technology and addressing sustainability issues.

Building on its track record, the Programme Plan outlines the benefits from Fèisean nan Gàidheal’s work and the demand for its continuation, as well as the organisation’s ability to deliver. An analysis of Fèisean nan Gàidheal assesses its Strengths and Weaknesses as well as the Opportunities and Threats before the organisation.

To deliver its outcomes Fèisean nan Gàidheal proposes to operate across four main areas of work: (1) Support and Development of Fèisean (2) Enhancement of Skills & Creative Talent (3) Enhancement of Gaelic Arts & Culture in Creative Learning (4) Audience Development and Engagement

For each of the above areas of work, the Programme Plan articulates the rationale, outlines the outcomes that will be delivered, defines a strategy and provides some narrative around the detail of delivery.

The Programme Plan demonstrates how the outcomes of Fèisean nan Gàidheal’s work will also deliver measures within the various strategies of other bodies including the Scottish Government, Creative Scotland, Highlands & Islands Enterprise and Bòrd na Gàidhlig as well as other public bodies and local authorities.

The Programme Plan outlines the governance arrangements that are in place to oversee its delivery and details the management and staffing structures that will ensure delivery on a day-to-day basis. An overview is provided of the networks that support wider work in the traditional arts and Gaelic language.

Budget estimates are provided for delivery of outcomes over the first three years of the five-year period of the Programme Plan. These will be reviewed annually and amended as appropriate in the light of agreements reached with various funding partners.

5

6

3 Mission, Ambition and Outcomes

Mission A’ toirt ar dualchais do ar n-òigridh – inspiring young people to value our culture

To fulfil this mission our ambition is to Develop the creative talent of young people through supporting opportunities for communities across Scotland to access and enjoy Gaelic arts and culture, promoting traditional arts and Gaelic language as unique and defining assets that contribute to Scotland’s distinctiveness.

Pursuing our ambition shall enable delivery of the following outcomes We will: Widen access to and enjoyment of Gaelic arts and culture in partnership with a number of agencies Promote work that leads to a better understanding and appreciation of Scotland’s traditional arts and work inspired by the Gaelic language Attract people to Gaelic and offer opportunities to learn, use and develop the language Support young people to be involved in a range of creative experiences Enhance the creative talent and life skills of young people and support experimentation in the Gaelic arts Strengthen community confidence and improve quality of life through creativity and opportunities to use Gaelic Maximise the economic benefits of our work supporting population retention and growth through employment in cultural activities Support projects that enhance community cultural development Retain a skilled workforce that uses Gaelic in the workplace and provides strong advocacy for and leadership in the Gaelic arts sector Promote an authentic visitor experience supporting growth in cultural tourism Promote our work internationally and ensure Gaelic language, arts and culture contribute to Scotland’s distinctiveness Be adaptive and responsive to changing priorities, evaluation of our work and external research Ensure equality and diversity in our work Utilise digital technology to bring our work to a larger audience and ensure greater use of Gaelic Address sustainability issues in relation to our work

Delivering the above shall contribute towards the Scottish Government’s National Outcomes National Outcome Fèisean nan Gàidheal Areas of Work Support and Enhancement of Enhancement of Audience Development of Skills & Creative Gaelic Arts & Engagement Fèisean Talent Culture in Education 1 We live in a Scotland that it is the most attractive place for doing business in Europe * * * 2 We realise our full economic potential with more and better employment opportunities for our people * * * * 3 We are better educated, more skilled and more successful, renowned for our research and innovation * * * 4 Our young people are successful learners, confident individuals, effective contributors and responsible citizens * * * *

7

5 Our children have the best chance in life and are ready to succeed * * * 6 We live longer, healthier lives * * * * 7 We have tackled the significant inequalities in Scottish society * * * * 8 We have improved the life chances for children, young people and families at risk * * 9 We live our lives safe from crime, disorder and danger * * * * 10 We live in well-designed, sustainable places where we are able to access the amenities and services we need * * 11 We have strong, resilient and supportive communities where people take responsibility for their own actions and * * how they affect others 12 We value and enjoy our built and natural environment and protect it and enhance it for future generations * 13 We take a pride in a strong, fair and inclusive national identity * * * * 14 We reduce the local and global environmental impact of our consumption and production * * 15 Our people are able to maintain their independence as they get older and are able to access appropriate support when * they need it 16 Our public services are high quality, continually improving, efficient and responsive to local people’s needs * * *

The Scottish Government Economic Strategy identifies five challenges facing Scotland. The principal ways in which the Fèis movement8 contributes to the Government’s Economic Strategy are through: Ÿ Generating output of over £2.5 million per year. Ÿ Equipping young people with the skills and practical experience to take up careers in the creative industries, one of Scotland’s target sectors for growth in output, productivity, and exports. Ÿ Increasing participation in the labour force through providing full and part time work opportunities, often in areas with limited employment options. Ÿ Improving equity across Scotland through the quality of work and tuition in remote and rural communities, with a relatively high impact in fragile areas within the Highlands and Islands. Ÿ Encouraging population retention and growth in small and remote communities through providing social activities (especially for young people), social and cultural interaction, and a greater understanding of the Gaelic and cultural heritage of people’s home areas. Return visits by tutors, performers, and family members during Fèisean weeks and for related special events encourage the retention of links and future return migration, as evidenced in various studies.

Ways in which we can deliver specific outcomes for a number of individual organisations are detailed in Section 5.

8 http://www.feisean.org/downloads/HIE-Economic-Impact-of-the-Feisean.pdf

8

4 Programme of Work 2015-20

Areas of Work Fèisean nan Gàidheal will deliver a programme covering four areas of work: 1. Support and Development of Fèisean 2. Enhancement of Skills & Creative Talent 3. Enhancement of Gaelic Arts & Culture in Creative Learning 4. Audience Development and Engagement

Benefits According to the 2010 Steve Westbrook Economic and Social Impacts of the Fèisean, commissioned by HIE, the total employment generated by the Fèisean, equates to around 95 FTEs contributing over £2m to the economy9. In 2013-14 those figures rose as individual Fèisean spent £1.27 million and Fèisean nan Gàidheal’s turnover was £1.3 million – a total of £2.3m with grants from Fèisean nan Gàidheal to the Fèisean removed.

The Fèis Movement has successfully generated hard economic benefits for Scotland including fragile areas in the Highlands and Islands. However, the artistic, social and linguistic benefits are just as important for the good of the nation. There has never been a time when more young people have been skilled in playing traditional music and singing traditional songs, nor the opportunities so plentiful.

The Scottish Government already accepts the case for the role of government in supporting the cultural sector. We actively support the case for public subsidy of the arts. We understand that culture and heritage have a value in and of themselves.

I don’t need or want the culture or heritage sector to make a new economic or social case to justify public support for their work. I know what these sectors can deliver because I see it in action. I visit hardworking artists and practitioners who are exploring new ways of working; and who are creating dynamic and exciting new ways of enjoying and sharing their work and the work of our ancestors. They think in new ways precisely because they are artists.

So, for this Government, the case has been made. Fiona Hyslop MSP, Scotland Government Cabinet Secretary for Culture Past, Present & Future: Culture & Heritage in an Independent Scotland

9 http://www.feisean.org/downloads/HIE-Economic-Impact-of-the-Feisean.pdf (page 28)

9

Recent support for, and interest in, Sistema Scotland is to be welcomed. Sistema works in socially challenged areas such as Raploch and Govanhill using the teaching of classical music as a means of engaging young people in overcoming some of those social problems and building confidence in them and their communities. Sight should not be lost of the fact that the Fèisean have been doing exactly that, using traditional music and Gaelic arts, over the 30+ years lifespan of their existence. The interest and ability in traditional music in Scotland has grown exponentially during that time and the Fèisean have been a major driver in raising awareness of traditional music and the Gaelic language, contributing to community and social cohesion in the process. While the areas the Fèisean work in do not have the same challenges as Raploch and Govanhill, they have their own challenges which the Fèisean have contributed to overcoming.

The locally-managed, traditional cultural work of the Fèisean – in many ways the antithesis of stereotypical community arts – has proven impact on the problems of exclusion and disenfranchisement caused by poverty in remote rural districts of the Scottish Highlands & Islands. 10

As indicated in Section 1, the creative industries benefit greatly from our work. Other beneficiaries include accommodation providers, eating establishments, car and bus hire companies, insurance brokers, travel agencies and Gaelic translators, often operating in rural, more fragile areas.

Demand Demand for the work we support remains very high: Over the past five years young people taking part in the Fèisean and other arts engagement opportunities has averaged around 6,000 annually. Our audiences for events and other projects in which we are involved averaged around 40,000 annually and that figure rises to 480,000 when television appearances and YouTube hits are taken into account. We have maintained numbers of young people attending the individual Fèisean at a time when family incomes have diminished. We have striven to ensure access and participation for those who could not afford to pay in difficult times. Although the audience for Blas has fluctuated because of uncertainty of funding from year-to-year, it remains healthy and overall audience figures remain good. When the budget is healthy, the audience numbers (and consequent economic benefits) are healthy. Summer Cèilidh Trails can reach a very large audience, depending on the events at which they appear, providing an authentic visitor experience as well as providing training and employment for young musicians. These groups have also been used to showcase the talents of the young people outwith Scotland, including appearances at Cambridge Folk Festival and the annual International Shinty-Hurling matches in Ireland. We have seen increases in the number of people working to deliver Fèisean nan Gàidheal’s programme due to additional teaching opportunities created as a result of initiatives such as Fèisgoil. Our increased use of social media demonstrates the interest in our work. Using digital media enables us to disseminate information to large numbers of people quickly and cheaply. Our YouTube channel provides us with an opportunity to have our work seen by a wider audience.

Ability to deliver Fèisean nan Gàidheal is an organisation with an excellent track record in delivery and management of substantial public funds. It was a core-funded organisation of the Scottish Arts Council and has been a foundation-funded organisation of Creative Scotland for some years. An innovative organisation, it always looks to lever and earn additional income that could be used to deliver our core work. We favour partnership working and will strive to ensure a mix of funders and partners are involved in delivery of this Programme Plan.

10 http://www.feisean.org/downloads/Use-or-Ornament.pdf (section 10.2)

10

More detail is given in Section 6 of our governance arrangements and staffing structure. The following is an organisational SWOT analysis:

Strengths S Weaknesses W • Clear development plans underpinning the work of • Geographic spread creates logistical problems in the organisation, with the ability to offer good service delivery leverage to organisations who invest in us, making • Signs of volunteer fatigue in some local Fèis a contribution to Scotland’s economy committees • Ability to earn income through selling services and • Disparate nature of Fèisean leads to a strong record of delivering projects successfully communication difficulties in some cases • Low staff turnover resulting in a skilled core team • Travel to and from our base is relatively expensive with expertise in offering quality services and time consuming • Sound governance and financial management in • Communication and public transport links are not place with a Board of Trustees representative of the conducive to sustainable working Fèisean • Lack of private sector investment in the Fèis • Innovative ways employed to support the Fèis movement infrastructure, creating opportunities for • Tension between striving to deliver services to participants Fèisean and delivering strategic projects to earn • Support for employment in the creative industries, income often in small, rural communities • Decreased level of awareness of the Fèis movement • Strong volunteer involvement in local Fèisean and outwith the ‘traditional’ areas membership consulted on all major issues • Slightly depleted workforce due to the need to • An open approach to working cooperatively with make savings in order to protect services other organisations • Strongly positive relationships with government and local authorities through effective advocacy and collaboration • Effective use of digital media to contribute to a sustainable environment

Opportunities O Threats T • Positive profile of the Fèis movement and its • The current financial climate and reductions in contribution to the artistic and cultural life of funding affect, particularly at local authority level, Scotland the ability to deliver our programme, leading to • Overcome volunteer fatigue in local Fèis possible job losses and diminution of economic committees by offering additional support impact • Ability to make further contributions to Scotland’s • Changes in the support for foundation economy organisations through Creative Scotland • Regular funding for organisations through Creative • Failure to fully support the Fèisean leading to Scotland volunteer fatigue and decrease in activities • Potential to earn income by providing services to • Risk of overload from attempting too many projects other organisations to earn income in order to sustain the organisation • More extended use of digital technology to cut in the current financial climate down on staff travel time and expense and • Some of our activities remain under-funded, contribute to environmental sustainability leading to staff time being expended on additional • Ability to help in delivering on Time to Shine and fund-raising and contract delivery in order to the Gaelic Arts Strategy and help others with sustain our core programme commitments under the Gaelic Language Act • Cross-party support from MSPs and local politicians for the work of the Fèisean • Expansion and inclusion of Fèisean in ‘non- traditional’ Fèis areas with enhanced support

11

12

Development Area 1 SUPPORT AND DEVELOPMENT OF FÈISEAN

RATIONALE Fèisean nan Gàidheal exists primarily to support and develop local Fèisean aiming to ensure everyone can access and enjoy experiences in the traditional arts. We recognise each local Fèis is different and the voluntary effort that goes into running them is one of the Fèisean nan Gàidheal’s key strengths. The geographical spread of the Fèisean enables communities across Scotland to be transformed through cultural development and the opportunities afforded by the Fèisean have the ability to enhance the quality of life for all. We recognise the important role arts and culture play in increasing the visibility of Gaelic and engagement with the language.

We acknowledge and value the role of volunteers and aim to make the work less onerous and more enjoyable for them through the provision of a range of services. The contribution of some of Scotland’s foremost musicians and singers who tutor at Fèisean is highly valued and Fèisean nan Gàidheal seeks to pay a realistic wage for their work with us. Through close cooperation and joint working, we wish to ensure delivery of certain developments. We agree with the Time to Shine11 vision and can help ensure “all Scotland’s children and young people flourish and achieve in and through the arts and creativity”.

OUTCOMES Widen access to and enjoyment of Gaelic arts and culture in partnership with a number of agencies Support young people to be involved in a range of creative experiences Promote work that leads to a better understanding and appreciation of Scotland’s traditional arts and work inspired by the Gaelic language Attract people to Gaelic and offer opportunities to learn, use and develop the language Enhance the creative talent and life skills of young people and support experimentation in the Gaelic arts Strengthen community confidence and improve quality of life through creativity and opportunities to use Gaelic Maximise the economic benefits of our work supporting population retention and growth through employment in cultural activities Support projects that enhance community cultural development Utilise digital technology to bring our work to a larger audience and ensure greater use of Gaelic Ensure equality and diversity in our work

STRATEGY Our priorities and timetable for Support and Development of Fèisean shall include:

2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20 Enhanced regular funding for Fèis activities through a Grants Scheme √ √ √ √ √ for Fèisean that allows MU minimum rates to be paid to tutors Funding for new developments through a Fèis Development Fund √ √ √ √ √ The continuation of strategic and practical support through a network √ √ √ √ √ of Development Officers each with a portfolio of Fèisean Continue support for local organisers paid through Annualised Hours √ √ √ √ √ as part of our Grants Scheme for Fèisean Assistance for community groups wishing to establish new Fèisean √ √ √ √ √

11 http://www.creativescotland.com/resources/our-publications/plans-and-strategy-documents/national-youth-arts-strategy (page 4)

13

The operation of a Traditional Arts Small Grants Programme open to √ √ √ √ √ any qualifying applicant organisation or individual The lending of instruments for free use at the Fèisean from our Musical √ √ √ √ √ Instrument Bank The central administration of a PVG scheme to ensure protection for √ √ √ √ √ children and vulnerable adults Assistance with the implementation of our Gaelic Language Policy √ √ √ √ √ Development of policies that should be adopted across the Fèis √ √ √ √ √ movement to ensure high quality organisation and provision of arts activities Dissemination of news through our website, to media contacts and √ √ √ √ √ through regular, digital newsletters Production of new Gaelic and traditional music resources √ √ √ √ √ Digitisation of existing teaching and other resources to ensure greater √ √ √ access to them Provision of insurance giving Fèisean public liability cover and cover √ √ √ √ √ for all aspects of their arts activities Provision of financial assistance to ensure access for those with √ √ √ √ √ additional support needs Strategic support for Fèisean wishing to expand and sustain a year- √ √ √ round programme of work Support for new and experimental work in the Gaelic arts √ √ √ √ √ The collection and digitisation of traditional Gaelic songs √ √ Support for new Gaelic song writing √ √

WHAT WE WILL DO In implementing the above strategy, Fèisean nan Gàidheal will ensure access for all to enjoy artistic and creative experiences in the traditional arts by delivering the priorities set out above. In doing so we will promote equality and diversity engaging with people from many communities across the country, enabling them to participate in arts activities in their own locality and beyond.

We will continue to operate a Grants Scheme for Fèisean, focusing primarily on support for main Fèis activities and year-round classes. We wish to ensure that grants are sufficient to allow Fèisean, as a minimum, to pay MU rates to tutors. For many Fèisean this will represent a significant uplift in fees paid to tutors.

Fèisean have proved over many years to be innovative and forward-looking. Our Fèis Development Fund has been an extremely valuable mechanism for supporting innovation, with relatively modest sums of support from Fèisean nan Gàidheal often levering in substantial additional investment to local communities. We aim to continue to operate a development fund during the lifetime of this plan.

In relation to the development of existing Fèisean, Fèis Rois has decided to streamline its funding from various bodies separately from Fèisean nan Gàidheal. Fèis Spè, which operates in the area covered by the Cairngorm National Park has put forward proposals for development that Fèisean nan Gàidheal would like to support. Subject to approval, funding previously awarded to Fèis Rois could be utilised to support Fèis Spè, and/or others, that would like to deliver an enhanced programme of work.

Community groups across Scotland approach Fèisean nan Gàidheal regularly with the aim of establishing a Fèis. Applications for membership are considered by the Board of Fèisean nan Gàidheal to ensure those groups fulfil the required criteria. Fèisean nan Gàidheal staff will continue to provide support for communities to establish a Fèis funded, initially, from our Fèis Development Fund.

14

We will offer to run an open Traditional Arts Small Grants Programme, similar to that previously run by Enterprise Music Scotland, for organisations and individuals to access small grants of us to £5k for projects against agreed criteria. Our knowledge of the traditional arts sector coupled with our experience in running our own grants scheme and schemes for third parties such as The Highland Council, puts us in a strong position to deliver such a programme. In order to ensure transparency we would engage a panel of specialists who would assess applications and make decisions on awards.

At the core of our organisation is a dedicated team of people who support Fèisean. Fèisean will continue to benefit from one-to-one attention from a Lead Officer who will help Fèisean develop and draw in funding from other sources in order to aid development.

Fèisean nan Gàidheal’s Musical Instrument bank is well used and demand regularly outstrips the supply of available instruments. During the period of this plan, Fèisean nan Gàidheal will continue to make instruments available to Fèisean fee free and allow individuals to access them with low rental charges.

Fèisean nan Gàidheal treats the safety and wellbeing of all people with which it works as paramount and has, for a number of years, offered a central disclosure checking service at no cost to the Fèisean. This will continue during the lifetime of this plan and we will ensure that the Fèisean are kept appraised of any changes to legislation that affect them and are trained appropriately to deal with them.

We will offer a news service for Fèisean wishing to publicise events and will regularly release Fèisean nan Gàidheal news to the media. We will produce regular, digital newsletters and contribute to those of partner organisations, as appropriate.

Fèisean nan Gàidheal has produced a number of highly regarded traditional music and Gaelic resources over the years. There has been an emphasis more recently on digital reproduction to save money and to increase access. We will engage in the digitisation of existing resources to make these available in e- book formats that can be accessed free of charge in some cases and on a pay-to-download basis in the case of others. We will also offer music setting and digitisation services to Gaelic arts organisations and others.

Fèisean nan Gàidheal will continue to provide insurance to all Fèisean covering their essential needs, as part of their membership fee. This represents a considerable saving to local Fèisean as well as the reassurance they are covered at all times.

Fèisean nan Gàidheal will continue to offer funding to Fèisean, over and above regular grants, to ensure young people with additional support needs may access the creative experiences on offer. This will be done on a case-by-case basis in line with our policies on Access and Equal Opportunities.

Our archiving projects have been successful in encouraging intergenerational transmission of Gaelic at the same time as collecting, and making available digitally, valuable aspects of local culture that Fèisean can use into the future. Having identified their transmission as an areas of under provision, building on Fuaran we will continue to encourage young people to collect, research, learn and re-record Gaelic songs, in particular, and make the new recordings available digitally. The material could also be accessed more widely via media such as local radio. Songs will be further explored in a dedicated Fèis Òrain – an annual residential Gaelic song Fèis.

New song writing is something Fèisean nan Gàidheal has developed. Following on from a successful pilot, we intend to develop further An Taigh Òran engaging those who are renowned writers of Gaelic songs and pairing them with young people, and adults, to encourage more people to learn the craft of song writing and to experiment in a range of genres. We will also take advantage of any other one-off opportunities that present themselves. These new songs will be made widely available digitally.

15

16

Development Area 2 ENHANCEMENT OF SKILLS & CREATIVE TALENT

RATIONALE We recognise the role of the Fèisean in encouraging participation in the arts, but also in nurturing talent. Perhaps their greatest value is to the thousands of young people who have taken part in Fèis activities over 30 years and who have gained additional skills. Several hundred have gone on to be outstanding musicians, singers or actors and now make their living through performance and/or teaching and we acknowledge the role of the Fèisean in that process. Former Fèis participants play in bands that sustain the programmes of many festivals across the country and abroad. Our work has had an influence on the creative, linguistic and social skills of the young people who participate in Fèisean12.

We recognise the need to continue investing in developing the skills of those delivering our programme so that we can achieve the best possible outcomes. We recognise our ability to develop the talent of young Fèis participants and offer pathways towards further development and study through cooperation with others. We recognise our ability to contribute towards increasing the numbers of Gaelic speakers in Scotland through the positive policies we seek to implement.

OUTCOMES Promote work that leads to a better understanding and appreciation of Scotland’s traditional arts and work inspired by the Gaelic language Attract people to Gaelic and offer opportunities to learn, use and develop the language Enhance the creative talent and life skills of young people and support experimentation in the Gaelic arts Strengthen community confidence and improve quality of life through creativity and opportunities to use Gaelic Maximise the economic benefits of our work supporting population retention and growth through employment in cultural activities Retain a skilled workforce that uses Gaelic in the workplace and provides strong advocacy for and leadership in the Gaelic arts sector Promote equality and diversity in our work Address sustainability issues in relation to our work

STRATEGY Our priorities and timetable for Enhancement of Skills & Creative Talent shall include:

2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20 Regular training in teaching skills for tutors allowing them to progress √ √ √ √ √ through various levels Regular Gaelic language training for Fèis tutors to ensure Gaelic policy √ √ √ √ √ implementation Regular training available on demand for Fèis organisers to ensure they √ √ √ √ √ have the skills to run their events as professionally as possible Regular training for the staff of Fèisean nan Gàidheal and individual √ √ √ √ √ Fèisean Participation in cooperative working to offer further progression to √ √ √ √ √ individual young people Participation as a partner in the activities of the Highland Youth Arts Hub √ √

12 http://www.feisean.org/downloads/25-Years-of-Feisean.pdf (pages 51-54)

17

Provision of digitisation, collecting and transcribing skills for young √ √ √ people Provision of performance skills training for young people √ √ √ √ √ Provision of music business skills training for young people √ √ √ √ √ Opportunities for artists to develop writing skills through new √ √ √ √ √ commissions

WHAT WE WILL DO In implementing the above strategy, Fèisean nan Gàidheal will promote excellence in its own working practices and the practices of those with whom it works. We will assist young people and adults to access ways to pursue a career in the arts and creative industries.

Fèisean nan Gàidheal will offer regular training to Fèis organisers, tutors and staff through an annual programme. In order to maintain a skilled workforce, Fèisean nan Gàidheal organises regular training for its staff and staff from individual Fèisean, where appropriate.

Our training programme for volunteers invests in people in many geographical areas who often use the skills gained for the benefit of their community outwith Fèis activities. Organisers will benefit from the provision of a wide range of skills training including fund-raising, child protection, Gaelic language, first aid, governance and computer skills. Training sessions will be available to Fèis organisers on demand.

While Fèisean nan Gàidheal is best placed to provide some of the training on offer, particularly for the Fèis organisers, we engage external trainers as and when required in response to training needs identified. We will assist with the cost of delivery of relevant training provided by external providers whether developing the skills of tutors, organisers, staff or young people.

Traditional music tutors within and outwith the Fèis movement will be able to develop their teaching skills through a well-established training course covering teaching techniques, lesson planning, the use of Gaelic and the identification of teaching resources. Tutors can progress from Level 1 to Level 3 over a three-year period. This is currently an annual event, run in Skye, but will be run in additional areas during the lifetime of this plan. The Level 1 and Level 2 courses should lead to apprentice or assistant teaching opportunities for young or first-time tutors.

We will continue to support on-going training for tutors involved in the delivery of our formal education work. This will include passing on best practice in teaching and the use of relevant resources in the classroom in order to deliver Curriculum for Excellence outcomes. We have registered with Education Scotland to enable us to deliver Career Long Professional Learning (PL) for school teachers.

As well as utilising the skills already available through our tutor pool, we will train tutors in language teaching in order to deliver the new Gaelic teaching strand in Fèisgoil (see Development Area 3). This will involve a transfer of skills already employed in the teaching of music and ensuring tutors are sufficiently acquainted with existing resources, such as Ceumannan and those available for the Gaelic Language in the Primary Schools (GLPS) scheme, which would be used in the first instance.

In order to fully implement our Gaelic Language Policy we will organise regular Gaelic language classes for Fèis tutors and relevant terminology will be available digitally on our website, and augmented, for tutors to access at any time. Gaelic language skills are also enhanced through some of the digitisation work we undertake, in interviewing people and then transcribing the materials collected.

We continually learn from experiences and adapt our delivery accordingly in order to ensure the provision of relevant training.

18

We will ensure that the views of young people involved in our skills development are gathered and taken on board. We invite feedback on all activities in which we are involved and we will, from time to time, convene focus groups, mainly using digital media, to invite comment and feedback on activities that we are planning in order to gauge demand and ensure they will be attractive to participants.

As a result of Fèisean nan Gàidheal’s investment, many young people can now make use of their creative skills to generate income and we aim to provide a number of teaching and performance opportunities to allow them to do so. We have been involved in a process of enabling people who have come through the Fèis movement as young participants to return as tutors.

We will engage fully as one of the partners in the Highland Youth Arts Hub and the continued inclusion of young musicians from the Fèisean in events such as Blas and showcase opportunities.

Fèisean nan Gàidheal commissions new work from time to time which offers the opportunity for experimentation. Through the Blas Festival we commission new work annually. These commissions allow artists to develop their composition skills and are often reprised after their Blas outing, featuring on BBC Alba and at other festivals like Celtic Connections and HebCelt.

Our Fèis Cèilidh Trails offer young people the opportunity to undertake training in arranging music, promoting events and using PA equipment before experiencing the life of a touring musician. This is one of several paths that give them the opportunity to make an informed decision about pursuing a career in the arts.

The success of the Fèisean has resulted in career pathways in traditional music having been established including the BA Scottish Music Course at the RSAMD, the BA Traditional Music Course at UHI and the National Centre of Excellence in Traditional Music at Plockton High School. Those institutions have been sustained with the involvement of Fèis participants, either as students or tutors. We will continue to work with them, where appropriate, to ensure Fèis participants can access further learning opportunities.

19

20

Development Area 3 ENHANCEMENT OF GAELIC ARTS & CULTURE IN CREATIVE LEARNING

RATIONALE We recognise that we have a cohort of very skilled tutors whose skills could be transferred from the informal to the formal education sector. We realise there are several ways in which Fèis tutors could utilise their skills to deliver work in the arts and Gaelic language that would in turn ensure outcomes required of the Curriculum for Excellence, the Creative Learning Plan, the National Gaelic Language Plan and wider Scottish Government initiatives.

We acknowledge the need for Fèisean nan Gàidheal to generate income from delivering services and our ambition is to draw a range of arts and Gaelic language based creative learning and community projects together into a coherent service called Fèisgoil. This will include, inter alia, music tuition, drama work, Gaelic language teaching and Gaelic awareness-raising training. Fèisgoil will allow us to assist in the delivery of high quality public services that will help deliver our shared outcomes.

OUTCOMES Widen access to and enjoyment of Gaelic arts and culture in partnership with a number of agencies Promote work that leads to a better understanding and appreciation of Scotland’s traditional arts and work inspired by the Gaelic language Attract people to Gaelic and offer opportunities to learn, use and develop the language Support young people to be involved in a range of creative experiences Enhance the creative talent and life skills of young people and support experimentation in the Gaelic arts Strengthen community confidence and improve quality of life through creativity and opportunities to use Gaelic Maximise the economic benefits of our work supporting population retention and growth through employment in cultural activities Promote equality and diversity in our work Utilise digital technology to bring our work to a larger audience and ensure greater use of Gaelic Address sustainability issues in relation to our work

STRATEGY Our priorities and timetable for Enhancement of Gaelic Arts & Culture in Creative Learning shall include:

2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20 Promotion of Fèisgoil as a coherent service offering creative learning √ √ √ √ √ opportunities across a number of art forms Traditional Music classes in schools though the Youth Music Initiative √ √ √ √ √ (YMI) and other programmes Programmes of Gaelic classes in schools along the lines of GLPS √ √ √ √ √ Residential opportunities for community activities delivered in Gaelic √ √ √ √ √ Blasad Gàidhlig - A Taste of Gaelic for schools requiring an introduction to Gaelic language and public bodies that require Gaelic * * * * * awareness training CPD in Gaelic arts and culture for school teachers * * * * *

21

Drama workshops and programmes with Meanbh-Chuileag (Gaelic √ √ √ √ √ medium or Gaelic related) School tours for Gaelic medium pupils with Fèisgoil personnel √ √ √ √ √ delivering commentary in Gaelic Gaelic language work at Fèisean with Sgioba-G √ √ √ √ √ Development and delivery of a series of early years Gaelic medium √ √ √ √ √ arts activities including music, song, drama and puppetry Support other Gaelic medium art-forms and activities that could be delivered in schools through the Fèisgoil service * * * * * Mini-Fèisean in schools and communities involving multi art-forms √ √ √ √ √ Experimentation in creative work not currently available in Gaelic * * * * * Music, song and drama delivered through the medium of Gaelic in √ √ √ √ √ schools where Gaelic is taught Gaelic song and Gaelic-related drama delivered in schools where √ √ √ √ √ Gaelic is not currently taught Gaelic cultural courses/tours for various areas or individual places * * * * * Assistance with creative writing through drama work and bespoke courses * * * * * In-service training face-to-face or online for existing Fèis tutors, new tutors and teachers * * * * * Small-scale written Gaelic translations * * * * * Simultaneous interpretation (Gaelic to English) at meetings and √ √ √ √ √ events Gaelic proof-reading * * * * * Simple graphic design for Gaelic flyers and posters √ √ √ √ √ Tours in Gaelic of historical and heritage sites across Scotland * * * * * √ Very likely to attract contracts * As and when contracts are available

WHAT WE WILL DO In implementing the above strategy, Fèisean nan Gàidheal will continue its very effective working in partnership with other bodies and agencies that help us generate income by delivering contracts for them. We aim to foster further links with public bodies and other agencies to assist them in the provision of high quality public services that will help deliver our shared outcomes.

Fèisgoil has been established in response to a number of opportunities created by Scottish Government priorities for Gaelic, the arts, creative industries and Scottish Studies as well as priorities set out in Creative Scotland’s 10-Year Plan, the National Gaelic Language Plan 2012-17 and the plans of local authorities and public bodies developed under the Gaelic Language (Scotland) Act 2005.

The Scottish Government has funded us to undertake pilot projects in Gaelic language teaching through Fèisgoil and their success encourages us to undertake more regular work of this nature. This work provides additional employment opportunities for our tutors and income for Fèisean nan Gàidheal, making our core programme more sustainable.

Fèisgoil will assist with: • Delivery of elements of Creative Scotland’s Time to Shine Youth Arts Strategy and Creative Learning Plan

22

• Delivery of Youth Music Initiative work in traditional music in English and in Gaelic • Expansion in Gaelic education, supporting Gaelic medium education and strengthening areas for improvement identified in the 2011 HMIe report Gaelic Education: Building on the successes, addressing the barriers • Expansion in the use of Gaelic at community level through the organisation of Gaelic medium activities and events as part of Iomairtean Gàidhlig (Community Gaelic Initiatives) and independently of them • The requirement of the Curriculum for Excellence for young people to experience Scottish culture • Fulfilling unmet demand for the teaching of Gaelic in schools • Delivering elements of Scottish Government proposals for Scottish Studies • Delivering Scottish Government proposals for learning additional languages (1+2) • Implementation of some of the recommendations in the report by the Gaelic Excellence Group • Comhairle nan Eilean Siar’s plans to ensure Gaelic arts activities are available in all its schools through its Gaelic Arts Strategy • Assistance required by bodies to deliver elements of their Gaelic Language Plans

Fèisgoil offers local authorities a valuable service that could help deliver creative work in schools, non- certificated Gaelic teaching and outcomes of the Curriculum for Excellence relating to Expressive Arts, Health & Well-being and Literacy & Gàidhlig. The service will also assist local authorities and public bodies deliver commitments in their Gaelic Language Plans.

The service will contribute to Creative Scotland’s commitment to increasing the opportunities for everyone to extend their understanding of themselves through engagement with the arts and creative industries. It will help deliver the Time to Shine vision of ensuring that “all Scotland’s children and young people flourish and achieve in and through the arts and creativity”.

Fèisean nan Gàidheal has a long-standing contract with The Highland Council to deliver traditional music classes in all its primary schools through YMI. We have also worked with East Lothian Council and Renfrewshire Council. Our YMI work in schools provides good quality, regular, progressive educational experiences in traditional music to a large number of pupils and regular employment for tutors. We will aim to secure additional YMI delivery contracts during the lifetime of this plan.

The Blas education programme, organised in partnership with High Life Highland, brings quality artists into schools, either for performances that help build future audiences, or for workshops that give pupils a participative experience. In partnership with bodies such as Live Music NOW and Music in Hospitals, this work extends to hospitals and care homes.

Our Meanbh-Chuileag theatre-in-education company provides school pupils with a valuable Gaelic drama experience in a relaxed and flexible learning environment. They work closely with schools on the subject matter of the works they produce and encourage young people to produce their own work.

We will begin work in the Gaelic pre-school sector with a specially commissioned series of short shows that will include music, song, drama and puppetry. We will also collaborate with others to support additional artforms and activities that could be delivered in Gaelic through the Fèisgoil service.

Meanbh-Chuileag will work in partnership with members of the Gaelic Drama Network to increase the opportunities for Gaelic drama participation among adults.

Our annual Sgoil Shamhraidh Dràma and 5 Latha Gaelic medium residential events provides a unique opportunity for young people to engage in creativity, exploring Gaelic arts alongside community activities.

23

24

Development Area 4 AUDIENCE DEVELOPMENT AND ENGAGEMENT

RATIONALE We recognise our ability to ensure local residents and visitors can experience Gaelic arts and cultural events that promote Scotland’s distinctiveness. We acknowledge the benefits performance opportunities can bring in developing the skills of young people, promoting excellence and offering opportunities to experiment. We value events that enhance community cultural development, grow audiences and contribute to the economy. We believe people should not have to travel to centres of population to access excellent events. We believe that taking events to small communities can often be more environmentally friendly.

OUTCOMES Widen access to and enjoyment of Gaelic arts and culture in partnership with a number of agencies Promote work that leads to a better understanding and appreciation of Scotland’s national traditional arts and work inspired by the Gaelic language Attract people to Gaelic and offer opportunities to learn, use and develop the language Support young people to be involved in a range of creative experiences Enhance the creative talent and life skills of young people and support experimentation in the Gaelic arts Strengthen community confidence and improve quality of life through creativity and opportunities to use Gaelic Maximise the economic benefits of our work supporting population retention and growth through employment in cultural activities Support projects that enhance community cultural development Promote an authentic visitor experience supporting growth in cultural tourism Promote our work internationally and ensure Gaelic language, arts and culture contribute to Scotland’s distinctiveness Promote equality and diversity in our work Utilise digital technology to bring our work to a larger audience and ensure greater use of Gaelic Address sustainability issues in relation to our work

STRATEGY Our priorities and timetable for Audience Development and Engagement shall include:

2015-16 2016-17 2017-18 2018-19 2019-20 Continuation of support for local Fèis performances √ √ √ √ √ Support for an increased number of summer Fèis Cèilidh Trails √ √ √ √ √ Organisation and development of the annual Blas Festival including a √ √ √ √ √ new commission and expansion into new areas Support for the Fèis Bharraigh annual BarraLive festival √ √ √ √ √ An annual Gaelic Drama Summer School √ √ √ √ √ Residential opportunities for Gaelic arts and community activities √ √ √ √ √ delivered in Gaelic Promoting Fèis participation in national events and themed years √ √ √ √ √ Participating in showcasing opportunities in Scotland and abroad √ √ √ √ √ Ensuring our work is available to a wide audience through various √ √ √ √ √ media

25

WHAT WE WILL DO In implementing the above strategy, Fèisean nan Gàidheal will continue to support Fèisean to provide opportunities for young people aged 8-18 to access participation in traditional music, Gaelic song, traditional dance and Gaelic drama. Although tuition is the focus of the Fèisean, they also provide performance opportunities - valuable for confidence building - through the concerts they organise.

Summer Cèilidh Trails provide good quality performance experiences and employment for young musicians as well entertainment for tourist audiences and a good proportion of locals. There are currently 7 local Fèis Cèilidh Trails and will continue to support these and establish others as demand grows. We aim to consolidate the current Trails and establish others in places like the Western Isles and Glasgow.

The Blas Festival has been a very successful partnership between The Highland Council and Fèisean nan Gàidheal offering an authentic taste of the Highlands to locals and visitors alike. It has been established as a pivotal event in the Scottish cultural calendar13. Around 55% of the Blas audience comes from the Highlands, with 27% from the rest of Scotland and 18% from outside Scotland. Events are normally broadcast on BBC Alba allowing us to showcase our culture, language, heritage and environment to the world.

The Schools and Communities Programme organised in partnership with High Life Highland offers work featuring some of the artistes appearing at Blas. Blas affords Fèisean nan Gàidheal the opportunity to work with a range of other organisations such as the Touring Network (formerly the Promoters Arts Network) Music in Hospitals, Live Music Now, the National Theatre of Scotland, Scottish Natural Heritage, Comunn na Gàidhlig, Clì Gàidhlig, LearnGaelic and MG ALBA among others.

As with all Fèisean nan Gàidheal projects, Gaelic language and youth are to the fore in all events, making Blas a truly unique festival both within Scotland and internationally. Blas events bring high quality productions to small venues across the Highlands as well as utilising larger venues that form part of Scotland’s arts infrastructure. The events feature production values not normally accessible to, or affordable for, promoters in small communities. Bringing quality events to small communities removes the need for people to travel to events in large centres of population reducing the environmental impact of such travel and addressing issues of equality.

There is significant interest in Blas widening its geographical reach and this is something we shall consider in consultation with partners. We aim to consolidate the festival’s position by securing its funding allowing us to plan from year-to-year without having to await the outcome of multiple funding applications. We aim to increase its audience by exploring ways for new people to access some of the live events digitally.

Fèis Bharraigh established and ran the annual BarraLive festival. It attracted several thousand people to Barra generating significant economic benefits. Without any annual revenue funding it was impossible for the festival to continue and it went into abeyance in 2014. We aim to be able to support BarraLive, with partners, from 2015 onwards as a significant event for Barra, Fèis Bharraigh and the Western Isles.

Our Gaelic Drama Summer School provides young adults with the opportunity to engage in an intensive creative experience over two weeks. They are taught to express themselves and communicate in different ways, are involved in creative writing, film-making, technical skills and a final performance before a live audience. We will continue to provide a Gaelic Drama Summer School and ensure that numbers of young people engaged in Gaelic drama grow by over the period of this plan.

13 Kenneth Fowler of Creative Scotland in http://www.feisean.org/en/news/article.php?ID=157

26

Our 5 Latha Gaelic medium residential event in Lewis each year, which has experienced high demand, provides a unique opportunity for young people to engage in creativity, exploring Gaelic song and traditional music alongside community work such as crofting, fishing, cooking and weaving. This augments the Gaelic vocabulary of participants through intergenerational transmission. We will continue to organise the event in Lewis on an annual basis and explore the possibility of similar events in other Gaelic communities.

Fèisean nan Gàidheal has been involved in the various themed years such as Homecoming, the Year of Scotland’s Islands, the Year of Creative Scotland and the Year of Natural Scotland. We have been involved in national and international showcase events such as the commissioning of new music – Dealbh Dùthcha - and the creation of an ensemble of around 30 young musicians who were Scotland’s only representatives in the 2008 Liverpool European Capital of Culture celebrations. We took part of the 2014 Commonwealth Games Cultural Programme.

Our young people regularly provide music at the annual international shinty-hurling final between Scotland and Ireland and several Fèisean have on-going exchanges with groups in Ireland, Australia and Canada.

We will continue to advocate Fèis involvement in events of national importance, seek involvement in themed years and will work with Scottish Development International, and others, to develop overseas audiences and performance opportunities.

From time to time Fèisean nan Gàidheal has organised showcase concerts to promote the work we do and to give young people an opportunity to perform in professional venues with high production values. We will provide showcase opportunities for Fèis participants, at our own hand and in cooperation with others, in Scotland and abroad as opportunities arise. These will be produced with the best quality production values ensuring a positive experience for performers and audience.

The BBC and others have broadcast several strands of our work on television and radio. This has included showcase concerts, Gaelic plays, documentaries and new commissions. Our work requires to be of a high standard to allow programme makers to maintain production quality. Examples of this in the recent past include participation in the iTrad television series for BBC Alba and the participation by four young Fèis musicians in a live BBC 1 broadcast as part of an ensemble in the National Lottery Awards programme. Others were involved in a live performance broadcast on BBC 2 in front of a large audience at Glasgow’s Hydro as part of Celtic Connections.

We will continue to work with all kinds of media to ensure our work reaches a wide audience and is available digitally, both as a record of achievement and for the public to continue to enjoy.

27

5 What our programme delivers Fèisean nan Gàidheal’s Programme of Work will help deliver measures and outcomes for a number of organisations. Relevant areas of the work we can help deliver for the bodies with which we already have a close working partnership are shown in this table. These are additional to our contribution to delivery of the Scottish Government’s National Outcomes, in Section 3, which we all work to deliver.

Organisation and Area of Work Fèisean nan Gàidheal Development Area Support and Enhancement of Enhancement of Audience Development of Skills & Creative Gaelic Arts & Engagement Fèisean Talent Culture in Education Creative Scotland Ambition Excellence and experimentation across the arts, screen and creative industries is recognised and valued * * * * Everyone can access and enjoy artistic and creative experiences * * * * Places and quality of life are transformed through imagination, ambition and an understanding of the potential * * * * of creativity Ideas are brought to life by a diverse, skilled and connected leadership and workforce * * * * Scotland is a distinctive creative nation connected to the world * * * * Creative Scotland Connecting Theme Creative learning: We want to encourage organisations including ourselves, to be responsive, adaptive and * * * * continually learn. Equalities and diversity: Equalities and diversity are integral to all of our work and essential to delivering quality in the arts, * * * * screen and creative industries. Digital: Digital technology offers exciting opportunities for creativity, society and the economy in Scotland * * * * Environment: We want to ensure that we work in as sustainable a manner as possible and that the arts, screen and * * * * creative industries in Scotland do the same. HIE Operational Plan and Ambitious for Culture Policy OP: By 2020, we aim to see a Highlands and Islands that is characterised by dynamic, sustainable communities and an * * * * attractive region for young people OP: In partnership with Creative Scotland, we will expand the reach of our Collaborative Creative Communities programme * * * * which will ensure the benefits reach every area of our region. OP: We will work with organisations to enhance the resilience of our cultural social enterprises through facilitating support * * * * networks for developing cultural enterprises, actively strengthening the sector OP: Use the findings of Gaelic research to maximise the economic and social benefits of this distinctive regional asset * * * * AfC: Influence and lead multi-agency partnerships to pro- actively take forward prioritised initiatives * * * * AfC: Support businesses and social enterprises committed to sustainable growth within related sectors through access to * * * * support, products and account management AfC: Strengthen communities, enabling cultural activities and sustainable projects which bring about community capacity * * * *

28 building, as part of medium and long-term plans to accelerate community cultural development National Gaelic Language Plan Home & Early Years * * * * Education: Schools & Teachers * * * * Communities * * * * Workplace * * * * Arts & Media * * * * Heritage & Tourism * * * * Corpus * * The Highland Council Single Outcome Agreement and Gaelic Language Plan SOA: Create and support initiatives which strengthen the status and profile of Gaelic within general economic * * * * development, the creative industries and tourism in the Highlands; and work to develop strategies for Gaelic-related employment GLP: We will provide language acquisition support in the home and community for pupils in Gaelic Medium Education * * GLP: We will increase the profile and build the use of Gaelic within Council funded organisations and events within the * * * * Highlands GLP: We will develop opportunities for people to engage with Gaelic through the media, arts and creative industries. * * * * Comhairle nan Eilean Siar Single Outcome Agreement and Gaelic Language Plan SOA: Provision and promotion of Gaelic medium education for primary children * * GLP: Ensure that most young people will have an active involvement in Gaelic culture and the arts * * * *

GLP: Continue to provide Gaelic learning opportunities, resources and information in communities * * * *

GLP: Continue to promote and support Gaelic medium arts activity in the Isles * * * GLP: Support and develop Traditional Cultural Activity * * * * Argyll & Bute Council Single Outcome Agreement and Gaelic Language Plan SOA: In Argyll and Bute the economy is diverse and thriving * * * * SOA: People live in safer and stronger communities * * GLP: Increase number of Fèisean events held in Argyll and Bute * * * GLP: Increase number participating in Fèisean events * * * GLP: Increase number attending Fèisean events * * *

29 30

6 Governance and Staffing

The Board of Trustees Members of Fèisean nan Gàidheal’s Board are selected through an open process of nomination and election that ensures a Board with up to 10 Fèis representatives continues to have overall responsibility for the organisation’s strategic direction. There is an annual turnover of members with the Board reflecting the community it serves.

The Board of Trustees normally meets four times annually. Board papers are produced in a digital format only and members utilise electronic equipment to access them at meetings. This eradicates the costs of producing and distributing papers and makes their distribution instant.

Observers from key funding organisations, namely Creative Scotland, Highlands & Islands Enterprise, Comhairle nan Eilean Siar and the Highland Council are entitled to attend Board meetings.

Fèisean nan Gàidheal also operates a wholly owned subsidiary called Blas Festival Ltd, the Board of which consists of three nominees of Fèisean nan Gàidheal and three nominees of our main Blas delivery partner, The Highland Council. Separate accounts are kept for Blas Festival Ltd, which is VAT- registered, and consolidated audited accounts are produced for the activities of it and Fèisean nan Gàidheal.

At the first meeting of a newly elected Board, members undergo an induction workshop outlining the principles of corporate responsibility and their role as directors of Fèisean nan Gàidheal and trustees of a charity.

Fèisean nan Gàidheal strives to ensure excellent management of resources to the maximum benefit of the Fèis movement and those who invest in it. We have agreed a range of policies, procedures and guidance documents that promote good governance within the organisation and ensure the people we work with, and who work for us, are protected. These are as follows and are available on the Fèisean nan Gàidheal website:

Access Policy IT Use Policy Anti-bribery Policy Lone Workers Policy Annualised Hours Guidelines Manual Handling Policy Business Continuity Plan Risk Assessment Guidelines for Fèisean Child Protection Policy & Procedures Risk Management Policy Data Protection Policy Staff Handbook Environmental Policy Staff Training and Development Policy Equal Opportunities Policy Stress Management Policy Financial Procedures Policy Travel Policy Gaelic Policy Whistleblowing Policy Health and Safety Policy

A Risk Register is maintained with the management of identified risks undertaken by staff on a day-to- day basis. The Board maintains a regular overview of risks and receives an annual report on the top risks and the ways in which these are mitigated.

Quarterly management accounts are available to the Board and funders allowing them to ensure that income and expenditure is on-track for each period. The management accounts are scrutinised by our external auditors which gives trustees added comfort as to their accuracy and the time to deal with any problems should they arise.

31 We have devised a quarterly reporting model that outlines progress against the deliverables set against measures within Fèisean nan Gàidheal’s own plan and the agreements in place with our main funders. We use a ‘RAG’ system - Red, Amber & Green - to indicate the status of each deliverable and monitor progress from quarter to quarter.

In managing a budget of between £1.3m and £1.4m annually over the past five years, with funding from multiple sources, Fèisean nan Gàidheal has built up a reserve sufficient to sustain the organisation for 3 months and has always remained fully up to date with returns to both Companies House and OSCR, with no history of arrears in PAYE or VAT due to HMRC. A routine VAT inspection in April 2014 was concluded successfully with no action required by HMRC.

All Board papers are published on Fèisean nan Gàidheal’s website and we publish a full Annual Report which is made available to the public, along with our Audited Accounts, on our website.

Equalities Fèisean nan Gàidheal is committed to equality and diversity across the organisation and among its member Fèisean. Our board and staff demonstrate equality and engagement in the work of the Fèisean includes people from communities across Scotland, of all ages, with a larger proportion of women than men is involved in running local Fèisean.

Although not a minority in a legal sense, Gaelic speakers are nonetheless a minoritised community within Scotland. All our work aspires to give the Gaelic language parity of treatment, and equal respect, with English leading to a better understanding of the language, the need to support it and positive attitudes towards the language and its users. Most public bodies in Scotland have a statutory requirement to support and promote the Gaelic language and Fèisean nan Gàidheal’s work can help deliver that requirement.

Our Access Policy goes into further detail about our wider commitment to other areas of equality. We have a specific fund in place, for example, to cover any additional costs in employing carers to accompany young people with disabilities or additional needs to ensure access to creative work on an equal basis to everyone else.

Through this Programme Plan, we will engage our staff in developing a better understanding of equalities issues so that we may play a part in Creative Scotland’s Promoting Equalities Programme developed with a number of partner arts organisations.

Staffing In addition to the leadership provided by the Trustees, key to delivering this plan will be the retention of a skilled and diverse workforce and the developing of skills within the tutors who work for us on a freelance basis.

We value very highly the contribution of some of Scotland’s foremost musicians, singers, dancers and drama practitioners who tutor at Fèisean and we wish to pay a realistic wage for their work with us. Although it will depend on available funding, our plan seeks to ensure tutors are paid at least MU rates for their work with local Fèisean and us directly. We recognise the risk that, without adequate funding, we will either lose the best tutors or we will have to curtail the opportunities available in order to accommodate budget restrictions and be unable to promote equality in pay.

Although they cover the whole of Scotland, our officers are all based in the Highlands & Islands, retaining jobs in the region. Our team take seriously their responsibility to serve all the Fèisean. This has to be balanced with issues of cost in travelling widely across Scotland as well as carbon emissions.

32 Travel is limited in instances where an alternative, digital method of meeting exists, e.g. phone or video conferencing.

While Fèisean nan Gàidheal has a commitment to operate in an environmentally sustainable manner, it has to be acknowledged that the practice is somewhat frustrated by the quality of communications available to our members and us. Many are based in remote areas with poor mobile phone or broadband connections. 3G, 4G or superfast broadband seems an unrealistic prospect for some. The same is true of public transport in rural areas the quality and quantity of which often necessitates travel by car where an alternative form of transport might be more efficient and environmentally friendly.

As with all things within our operation, our staff complement must always remain under review to ensure we have a staffing structure in place that can deliver the outcomes expected of this plan. We must also be ready to adapt to change and to alter our staffing structure appropriately, in light of feedback, research or new priorities in order to ensure delivery of our programme. The current staffing structure at the start of the delivery of this plan is as follows:

Networks and Advocacy Fèisean nan Gàidheal’s staff will continue to be involved with key networks such as the Traditional Music Forum, Creative Scotland’s Traditional Arts Advisory Group, Voluntary Arts Scotland’s Umbrella Body Forum, Bòrd na Gàidhlig’s Forum of Gaelic Organisations, the Highland Youth Music Forum, Arts & Business, the Skye & Lochalsh Talent Development Initiative Steering Group, the Gaelic Arts Forum, Gaelic Drama Network and the Highland Youth Arts Hub. Within the context of those structures and outwith, Fèisean nan Gàidheal’s team will continue to work as advocates for the traditional arts and Gaelic language and collaborate with others to widen access to, and understanding of, the sector.

33

7 Budget projections 2015-18 Although this plan outlines our programme for 5 years we have only budgeted for the years 2015-18 at this stage as it not realistic to expect funding agreements to run for more than 3 years at a time.

INCOME 2015-16 2016-17 2017-18 Core Grants £ 395,352.00 £ 397,652.00 £ 392,506.00 Management Fees £ 96,500.00 £ 103,500.00 £ 113,500.00 Grants Scheme £ 255,000.00 £ 255,000.00 £ 255,000.00 Fèis Development Fund £ 70,000.00 £ 20,000.00 £ 20,000.00 Annualised Hours £ 20,000.00 £ 17,500.00 £ 17,500.00 Traditional Arts Small Grants Scheme £ 135,000.00 £ 135,000.00 £ 135,000.00 Training £ 20,500.00 £ 20,000.00 £ 20,000.00 Fèisgoil £ 302,011.00 £ 322,511.00 £ 343,011.00 Blas Festival £ 218,369.00 £ 220,369.00 £ 222,369.00 Other Earned Income £ 13,500.00 £ 16,000.00 £ 18,500.00 Support Cèilidh Trails £ 85,000.00 £ 85,000.00 £ 85,000.00 Gaelic Residential Events £ 36,500.00 £ 36,500.00 £ 35,500.00 Gaelic Song-writing, Archiving, Innovations £ 23,000.00 £ 25,000.00 £ 30,000.00 Showcase and International Opportunities £ 20,000.00 £ 20,000.00 £ 20,000.00 Resources and Digitisation Programme £ 30,500.00 £ 37,500.00 £ 37,500.00 Press/PR/Website Updates/Newsletter £ 1,000.00 £ 1,000.00 £ 1,000.00 Fèisean Payroll Services £ 30,684.00 £ 31,144.26 £ 31,611.42 Income still to be raised £ 0.00 £ 0.00 £ 0.00 TOTAL INCOME £ 1,752,916.00 £ 1,796,176.26 £ 1,827,997.42

EXPENDITURE RUNNING COSTS Staff Salaries £ 312,000.00 £ 316,680.00 £ 321,430.20 NIC Contributions £ 37,868.00 £ 38,001.60 £ 38,571.62 Pension Contributions £ 15,600.00 £ 15,834.00 £ 16,071.51 Fèisean Services Staff Wages and NI £ 30,684.00 £ 31,144.26 £ 31,611.42 Staff Travel, Accommodation & Subsistence £ 22,000.00 £ 22,000.00 £ 22,000.00 Office Rent & Rates £ 25,000.00 £ 25,000.00 £ 25,000.00 Stationery, Printing, Postage & Photocopiers £ 14,000.00 £ 16,100.00 £ 16,341.50 Telephone, Fax, E-mail, Heat & Light £ 12,000.00 £ 12,000.00 £ 12,000.00 Board Expenses £ 8,000.00 £ 8,000.00 £ 8,000.00 Implementation of Child Protection Policy £ 18,000.00 £ 18,000.00 £ 18,000.00 Insurance £ 7,000.00 £ 7,105.00 £ 7,211.58 Sundry Expenses £ 2,000.00 £ 2,000.00 £ 2,000.00 Accountancy & Bank Charges £ 6,500.00 £ 6,597.50 £ 6,696.46 Professional Fees £ 3,000.00 £ 3,000.00 £ 3,000.00 Instrument Bank Maintenance £ 2,000.00 £ 2,000.00 £ 2,000.00 Additional Support Needs £ 3,000.00 £ 3,000.00 £ 3,000.00 Capital Expenses £ 6,000.00 £ 3,000.00 £ 3,000.00 PROGRAMME COSTS Grants Paid Out £ 255,000.00 £ 255,000.00 £ 255,000.00 Annualised Hours £ 20,000.00 £ 20,000.00 £ 20,000.00 Fèis Development Fund £ 70,000.00 £ 70,000.00 £ 67,500.00 Traditional Arts Small Grants Scheme £ 135,000.00 £ 135,000.00 £ 135,000.00 Traditional Arts Small Grants Scheme Management Fee -£ 15,000.00 -£ 15,000.00 -£ 15,000.00 Training Programme £ 20,500.00 £ 20,000.00 £ 20,000.00 Training Programme Management Fee -£ 4,000.00 -£ 4,000.00 -£ 4,000.00

34 Fèisgoil £ 302,011.00 £ 322,511.00 £ 343,011.00 Fèisgoil Management Fee -£ 42,000.00 -£ 49,000.00 -£ 54,000.00 Annual Conference £ 10,000.00 £ 10,000.00 £ 10,000.00 Blas Festival £ 218,369.00 £ 220,369.00 £ 222,369.00 Blas Festival Management Fee -£ 15,000.00 -£ 15,000.00 -£ 15,000.00 Support Cèilidh Trails £ 85,000.00 £ 85,000.00 £ 85,000.00 Cèilidh Trails Management Fee -£ 7,000.00 -£ 7,000.00 -£ 7,000.00 Gaelic Residential Events £ 36,500.00 £ 36,500.00 £ 35,500.00 Gaelic Residential Events Management Fee -£ 4,000.00 -£ 4,000.00 -£ 4,000.00 Gaelic Song-writing, Archiving, Innovations £ 23,000.00 £ 25,000.00 £ 30,000.00 Gaelic Song-writing, Archiving, Innovations Management Fee -£ 2,000.00 -£ 2,000.00 -£ 7,000.00 Press/PR/Website Updates/Newsletter £ 500.00 £ 500.00 £ 500.00 Showcase & International Opportunities £ 20,000.00 £ 20,000.00 £ 20,000.00 Showcase & International Opportunities Management Fee -£ 4,000.00 -£ 4,000.00 -£ 4,000.00 Resources and Digitisation Programme £ 30,500.00 £ 37,500.00 £ 37,500.00 Resources and Digitisation Management Fee -£ 3,500.00 -£ 3,500.00 -£ 3,500.00 Contingency £ 1,884.00 £ 9,333.90 £ 10,683.13 SUB-TOTAL EXPENDITURE £ 1,656,416.00 £ 1,692,676.26 £ 1,714,497.43 Management Fees £ 96,500.00 £ 103,500.00 £ 113,500.00 TOTAL EXPENDITURE £ 1,752,916.00 £ 1,796,176.26 £ 1,827,997.43 Transfer to Reserves £ 14,475.00 £ 15,525.00 £ 17,025.00 SURPLUS/(DEFICIT) £ 0.00 £ 0.00 £ 0.00

35 36

Fèisean nan Gàidheal Cùisean Ionmhasail Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03

Anns an aithisg seo: Gnìomh a dhìth

Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(a)

Teachd a-steach agus a-mach 2014-15 leis mar a thionndaidh cùisean a-mach Airson Fiosrachaidh agus Deasbaid gu 31 Lùnastal 2014.

Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(b)

Bidh na suimean a th’ againn anns a’ bhanca air an dearbhadh aig a’ Aithris airson Fiosrachaidh choinneimh

Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(c)

Cunntasan Ràitheil gu 30 Ògmhios 2014, air an ullachadh le Mann Judd Airson Fiosrachaidh agus Deasbaid Gordon

Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(d)

Tabhartasan air an gealltainn do na Fèisean airson 2014-15 Airson Fiosrachaidh

Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(e)

Cunntasan Bliadhnail Sgrùdaichte gu 31 Màrt 2014 airson aontachadh air Airson Aontachaidh thoiseach air a’ Choinneamh Bhliadhnail

Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(f)

Moladh Mann Judd Gordon ath-stèidheachadh mar luchd-sgrùdaidh Aithris airson Aontachaidh

Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(g)

Atharrachaidhean ri ar cunntas le Banca Dhail Chluaidh Airson Aontachaidh

Anne Willoughby Manaidsear Gnìomha Sultain 2014

Teachd a-steach agus a-mach 2014-15 leis mar a thionndaidh cùisean a-mach gu 31 Lùnastal 2014 Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(a)

Fèisean nan Gàidheal Budget 2014-15 INCOME 2014-15 PERIOD ACTUAL Core Grants £ 356,628.00 £ 148,595.00 £ 170,682.05 Management Fees £ 109,130.00 £ 45,470.83 £ 107,130.00 Grants Scheme £ 199,724.00 £ 83,218.33 £ 149,824.00 Fèis Development Fund £ 27,764.00 £ 11,568.33 £ 5,000.00 Annualised Hours £ 8,000.00 £ 3,333.33 £ 4,000.00 Training £ 15,000.00 £ 6,250.00 £ 7,640.00 Fèisgoil £ 323,861.00 £ 134,942.08 £ 223,865.87 Blas Festival £ 239,730.00 £ 99,887.50 £ 101,346.00 Other Earned Income £ 12,550.00 £ 5,229.17 £ 3,400.17 Support Cèilidh Trails £ 57,404.00 £ 23,918.33 £ 20,661.00 Gaelic Residential Events £ 38,268.00 £ 15,945.00 £ 13,473.00 Songwriting & Collecting Projects £ 30,000.00 £ 12,500.00 £ 0.00 Press/PR/Website Updates/Newsletter £ 1,000.00 £ 416.67 £ 1,000.00 Showcase Opportunities £ 22,000.00 £ 9,166.67 £ 695.25 Fèisean Services £ 30,684.00 £ 12,785.00 £ 12,517.42 General Funds still to be raised £ 7,878.00 £ 3,282.50 £ 0.00 TOTAL INCOME £ 1,479,621.00 £ 616,508.75 £821,234.76

EXPENDITURE RUNNING COSTS Staff Salaries £ 311,477.00 £ 129,782.08 £131,255.44 NIC Contributions £ 37,377.00 £ 15,573.75 £12,733.47 Pension Contributions £ 15,554.00 £ 6,480.83 £4,151.04 Fèisean Services Staff Wages and NI £ 30,684.00 £ 12,785.00 £13,337.18 Staff Travel £ 22,000.00 £ 9,166.67 £7,005.12 Office Rent & Rates £ 23,000.00 £ 9,583.33 £10,215.89 Stationery, Printing & Postage £ 12,000.00 £ 5,000.00 £6,212.81 Telephone, Fax, E-mail, Heat & Light £ 10,000.00 £ 4,166.67 £5,617.89 Board Expenses £ 5,000.00 £ 2,083.33 £702.45 Implementation of Child Protection policy £ 13,000.00 £ 5,416.67 £6,062.00 Insurance £ 6,000.00 £ 2,500.00 £0.00 Sundry Expenses £ 1,000.00 £ 416.67 £0.00 Accountancy & Bank Charges £ 6,100.00 £ 2,541.67 £714.10 Professional Fees £ 1,000.00 £ 416.67 £0.00 Instrument Bank Maintenance £ 2,000.00 £ 833.33 £1,854.00 Additional Support Needs £ 500.00 £ 208.33 £400.00 Capital Expenses £ 36,150.00 £ 15,062.50 £4,122.77 PROGRAMME COSTS Grants Paid Out £ 194,000.00 £ 80,833.33 £ 69,573.00 Annualised Hours £ 10,800.00 £ 4,500.00 £ 3,150.00 Feis Development Fund £ 4,000.00 £ 1,666.67 £ 4,500.00 Training Programme £ 15,000.00 £ 6,250.00 £ 4,183.35 Training Programme Management Fee -£ 3,000.00 -£ 1,250.00 -£ 3,000.00 Fèisgoil £ 323,861.00 £ 134,942.08 £ 111,163.17

Fèisgoil Management Fee -£ 72,230.00 -£ 30,095.83 -£ 72,230.00 Annual Conference £ 9,000.00 £ 3,750.00 £ 6,765.00 Blas Festival £ 239,730.00 £ 99,887.50 £ 78,541.60 Blas Festival Management Fee -£ 20,000.00 -£ 8,333.33 -£ 20,000.00 Support Cèilidh Trails £ 57,404.00 £ 23,918.33 £ 32,071.85 Cèilidh Trails Management Fee -£ 6,000.00 -£ 2,500.00 -£ 6,000.00 Gaelic Residential Events £ 39,000.00 £ 16,250.00 £ 23,764.75 Gaelic Residential Events Management Fee -£ 3,900.00 -£ 1,625.00 -£ 3,900.00 Archiving Project £ 30,000.00 £ 12,500.00 £ 0.00 Archiving Management Fee -£ 2,000.00 -£ 833.33 £ 0.00 Press/PR/Website Updates/Newsletter £ 500.00 £ 208.33 £ 154.66 Showcase Opportunities £ 22,000.00 £ 9,166.67 £ 8,157.50 Showcase Opportunities Management Fee -£ 2,000.00 -£ 833.33 -£ 2,000.00 Contingency £ 1,484.00 £ 618.33 £ 1,000.00 SUB-TOTAL EXPENDITURE £ 1,370,491.00 £ 571,037.92 £ 440,279.04 Management Fees £ 109,130.00 £ 45,470.83 £107,130.00 TOTAL EXPENDITURE £ 1,479,621.00 £ 616,508.75 £ 547,409.04 Transfer to Reserves £ 17,421.25 £ 1,451.77 £18,747.75 SURPLUS/DEFICIT £ 0.00 £ 0.00 £ 273,825.72

Fèisean nan Gàidheal Cunntasan Ràitheil gu 30 Ògmhios 2014 Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(c)

Fèisean nan Gàidheal Consolidated management accounts Three months ended 30 June 2014 Description Total Core Blas Festival Training Feisgoil Gaelic Archiving - activities Residentials restricted fund STATEMENT OF FINANCIAL ACTIVITIES INCOMING RESOURCES Creative Scotland 190,000 150,500 37,500 2,000 Highland Council 59,961 8,526 37,435 14,000 Highland & Islands Enterprise 23,267 23,267 Bord na Gaidhlig 36,500 2,400 4,000 21,350 8,750 Membership fees 130 130 Sale of publications 343 343 Instrument bank revenue 1,664 1,664 Training registration fees 140 140 Ceilidh Trails - other income 1,500 1,500 Gaelic Development Income 2,218 2,218 Performance fees 908 908 Wages reimbursed by Feisean 7,615 7,615 Bank interest received 133 133 Total incoming respources 324,378 196,985 78,935 2,140 35,350 10,968 0 RESOURCES EXPENDED Fundraising trading Instrument bank costs 1,053 1,053 Travel and support 2,725 2,725 Promotion 4,229 4,229 Project manager 9,900 9,900 17,907 1,053 16,854 0 0 0 0 Charitable activities Wages 86,029 86,029 Development officers & tutors 6,346 6,047 299 Grants to Feisean 36,059 36,059 Travelling 990 990 Child protection costs 3,258 3,258 Training 1,026 1,026 Showcase concerts 976 976 Feisgoil tutor costs 11,388 11,388 Sgoil Shamhraidh 1,249 1,249 Festival costs 400 400 Tachartasan Comhnaidh 6,247 6,247 Celtic Neighbours 125 125 Meanbh-chuileag / Pantomime 1,727 1,727 Project management 346 346 Sundry expenses 200 200 156,365 125,946 0 1,026 21,747 7,647 0 Governance costs Audit & accountancy 1,808 788 1,020 Committee expenses 614 614 Legal & professional fees 623 623 3,045 2,025 1,020 0 0 0 0 Support costs Social security 7,342 7,342 Pensions 2,575 2,575 Staff travel & expenses 3,539 3,539 Office rent 6,513 6,513 Light and heat 1,140 1,140 Capital costs 2,323 2,323 Telephone 1,982 1,982 Postage and stationery 2,587 2,587 Website costs 30 30 Bank charges and interest 7 7 Depreciation 147 55 92 28,184 28,092 92 0 0 0 0 Total resources expended 205,501 157,116 17,966 1,026 21,747 7,647 0 Net incoming / (outgoing) resources - for the three months ended 30 June 2014 118,877 39,869 60,969 1,114 13,603 3,321 0 Total funds at 1 April 2014 199,664 184,371 15,293 Total funds at 30 June 2014 318,541 224,240 60,969 1,114 13,603 3,321 15,293

Tabhartasan nam Fèisean 2014-15 Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(d)

Tha an clàr a leanas a’ sealltainn tabhartasan a tha air an aontachadh airson nam Fèisean, agus na th’ air a bhith pàighte air a’ cheann-latha shuas.

Uairean InG Prìomh Maoin Tabhartas a rèir Tabhartas Sgeama Tabhartas In Dùbhlanac Thabhartas Ùghdarras Leantainneac Bliadhn Uairean Leasachaid Iomlan air a Còrr gun Ainm Fèise G h Fèise Ionadail h a Bliadhnail h Thabhann Còrr Pàighte rèiteach Comhairle na Gàidhealtachd Fèis an Earraich √ √ £4,860.00 £3,430.00 £3,584.00 100 £750.00 £0.00 £12,624.00 £6,593.00 £6,031.00 Fèis Lochabair √ £840.00 £1,420.00 £2,350.00 80 £600.00 £0.00 £5,210.00 £1,995.00 £3,215.00 Fèis nan Garbh Chrìochan √ √ £4,134.00 £2,068.00 £6,370.00 100 £750.00 £0.00 £13,322.00 £8,211.00 £5,111.00 Fèis Chataibh √ £3,296.00 £1,648.00 £2,516.00 100 £750.00 £0.00 £8,210.00 £3,708.00 £4,502.00 Fèis a' Bhealaich √ √ £0.00 £0.00 £1,104.00 15 £112.50 £0.00 £1,216.50 £0.00 £1,216.50 Fèis Rois Òigridh √ √ £5,042.00 £3,671.00 £6,160.00 0 £0.00 £0.00 £14,873.00 £9,615.00 £5,258.00 Fèis Rois nan Deugairean √ √ £7,525.00 £3,762.00 £0.00 0 £0.00 £0.00 £11,287.00 £0.00 £11,287.00 Fèis Eige √ √ £921.00 £461.00 £0.00 20 £150.00 £0.00 £1,532.00 £1,111.00 £421.00 Feis Ghallaibh √ √ £0.00 £0.00 £2,234.00 20 £150.00 £0.00 £2,384.00 £1,192.00 £1,192.00 Fèis Farr √ £0.00 £0.00 £1,273.00 0 £0.00 £0.00 £1,273.00 £0.00 £1,273.00 Fèis na h-Òige √ £1,565.00 £783.00 £1,974.00 0 £0.00 £0.00 £4,322.00 £0.00 £4,322.00 Fèis Air an Oir √ √ £585.00 £292.00 £2,690.00 20 £150.00 £0.00 £3,717.00 £0.00 £3,717.00 Feis Ghleann Albainn √ £1,433.00 £716.00 £0.00 0 £0.00 £0.00 £2,149.00 £1,611.00 £538.00 Fèis Ratharsaidh √ √ £0.00 £0.00 £0.00 0 £0.00 £0.00 £0.00 £0.00 £0.00 Fèis a' Bhaile √ £1,747.00 £873.00 £904.00 100 £750.00 £0.00 £4,274.00 £0.00 £4,274.00 Fèis Òigridh na Mara √ √ £237.00 £118.00 £2,920.00 100 £750.00 £0.00 £4,025.00 £0.00 £4,025.00 Fèis Inbhir Narann √ £1,230.00 £615.00 £2,955.00 80 £600.00 £0.00 £5,400.00 £0.00 £5,400.00 Fèis Spè √ £2,972.00 £1,486.00 £3,066.00 0 £0.00 £0.00 £7,524.00 £1,533.00 £5,991.00 Fèis an Iar Thuath √ √ £489.00 £245.00 £620.00 0 £0.00 £0.00 £1,354.00 £0.00 £1,354.00 Fèis Thròdairnis √ √ £1,876.00 £938.00 £0.00 0 £0.00 £0.00 £2,814.00 £2,110.00 £704.00 Feis a' Chaolais √ £0.00 £0.00 £1,509.00 0 £0.00 £0.00 £1,509.00 £0.00 £1,509.00 Iomlan Comhairle na Gàidhealtachd £38,752.00 £22,526.00 £42,229.00 735 £5,512.50 £0.00 £109,019.50 £37,679.00 £71,340.50 Comhairle nan Eilean Siar Fèis Tìr a' Mhurain √ √ £3,463.00 £1,350.00 £1,680.00 60 £450.00 £0.00 £6,943.00 £0.00 £6,943.00 Fèis Eilean an Fhraoich √ £4,125.00 £1,800.00 £2,140.00 0 £0.00 £0.00 £8,065.00 £4,893.00 £3,172.00

Fèis Tìr an Eòrna √ √ £3,025.00 £1,350.00 £1,150.00 20 £150.00 £4,500.00 £10,175.00 £8,119.00 £2,056.00 Fèis Bharraigh √ √ £2,673.00 £1,350.00 £4,080.00 60 £450.00 £0.00 £8,553.00 £3,579.00 £4,974.00 Fèis Eilean na Hearadh √ √ £1,891.00 £1,350.00 £0.00 20 £150.00 £0.00 £3,391.00 £0.00 £3,391.00 Fèis an Rubha √ £1,755.00 £1,350.00 £0.00 0 £0.00 £0.00 £3,105.00 £2,666.00 £439.00 Fèis Taigh Dhonnchaidh √ √ £604.00 £1,350.00 £0.00 0 £0.00 £0.00 £1,954.00 £1,803.00 £151.00 Iomlan Comhairle nan Eilean Siar £17,536.00 £9,900.00 £9,050.00 160 £1,200.00 £4,500.00 £42,186.00 £21,060.00 £21,126.00 Earra-Ghàidheal agus Bhòid Fèis Cholla √ √ £0.00 £0.00 £0.00 0 £0.00 £0.00 £0.00 £0.00 £0.00 Fèis Latharna √ £1,750.00 £2,000.00 £3,720.00 50 £375.00 £0.00 £7,845.00 £3,499.50 £4,345.50 Fèis Mhuile √ √ £0.00 £0.00 £0.00 0 £0.00 £0.00 £0.00 £0.00 £0.00 Fèis Thiriodh √ √ £700.00 £2,000.00 £616.00 60 £450.00 £0.00 £3,766.00 £2,750.00 £1,016.00 Fèis Ìle agus Dhùira √ √ £2,225.00 £3,500.00 £1,709.00 60 £450.00 £0.00 £7,884.00 £0.00 £7,884.00 Fèis Dhùn Omhain √ √ £463.00 £0.00 £556.00 20 £150.00 £0.00 £1,169.00 £0.00 £1,169.00 Fèis Cheann Loch Goibhle √ £1,529.00 £1,500.00 £1,013.00 40 £300.00 £0.00 £4,342.00 £0.00 £4,342.00 Iomlan Earra-Ghàidheal agus Bhòid £6,667.00 £9,000.00 £7,614.00 230 £1,725.00 £0.00 £25,006.00 £6,249.50 £18,756.50 Sgìrean Eile/Bailtean Mòra Fèis Arainn √ £2,600.00 £0.00 £3,120.00 0 £0.00 £0.00 £5,720.00 £1,950.00 £3,770.00 Fèis Mhoireibh √ √ £1,608.00 £0.00 £1,291.00 20 £150.00 £0.00 £3,049.00 £0.00 £3,049.00 IOMLAN InG 37 23 £67,163.00 £41,426.00 £63,304.00 1,145 £8,587.50 £4,500.00 £184,980.50 £66,938.50 £118,042.00 Fèis Dhùn Èideann £3,212.00 £0.00 £7,725.00 300 £2,250.00 £0.00 £13,187.00 £4,988.00 £8,199.00 Fèis Obair Dheathain £0.00 £0.00 £0.00 0 £0.00 £0.00 £0.00 £0.00 £0.00 Feis Dhùn Bhreatainn £0.00 £0.00 £450.00 20 £150.00 £0.00 £600.00 £0.00 £600.00 Fèis Lannraig a Tuath £963.00 £0.00 £702.00 0 £0.00 £0.00 £1,665.00 £722.00 £943.00 Fèis Fhoirt £2,975.00 £0.00 £3,700.00 50 £375.00 £0.00 £7,050.00 £2,037.50 £5,012.50 Feis Ghlaschu £2,660.00 £0.00 £4,000.00 0 £0.00 £0.00 £6,660.00 £1,995.00 £4,665.00 Fèis Innis an Uillt £723.00 £0.00 £0.00 20 £150.00 £0.00 £873.00 £542.00 £331.00 Fèis Lunnainn £0.00 £0.00 £0.00 0 £0.00 £0.00 £0.00 £0.00 £0.00 Iomlan Sgìrean Eile/Bailtean Mòra £14,741.00 £0.00 £20,988.00 410 £3,075.00 £0.00 £38,804.00 £12,234.50 £26,569.50 Uairean Prìomh Maoin Tabhartas a rèir Tabhartas Sgeama Tabhartas Thabhartas Ùghdarras Leantainneac Bliadhn Uairean Leasachaid Iomlan air a Còrr gun Fèise Ionadail h a Bliadhnail h Thabhann Còrr Pàighte rèiteach £ £ £ £ £ £ £ GU H-IOMLAN 77,696.00 41,426.00 £ 79,881.00 1,535 11,512.50 4,500.00 215,015.50 77,223.00 137,792.50

Fèisean nan Gàidheal Cunntasan Bliadhnail Sgrùdaichte gu 31 Màrt 2014 Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.03(e)

Adhbhar a’ Phàipeir Airson aonta fhaighinn bho bhuill a’ Bhùird ris na Cunntasan Bliadhnail Sgrùdaichte air thoiseach air a’ Choinneamh Bhliadhnail.

Cunntasan Sgrùdaichte 2013-14 Tha na Cunntasan Bliadhnail airson 2013-14, air an sgrùdadh le Mann Judd Gordon a’ leantainn.

Cha do thog an luchd-sgrùdaidh càil a-mach às an àbhaist fhad ‘s a bha iad ag ullachadh nan cunntasan.

Bidh Andy Cumming bho Mann Judd Gordon aig a’ Choinneamh Bhliadhnail agus e glè dheònach ceist sam bith a bhios aig buill a’ Bhùird, no aig buill Fèisean nan Gàidheal, a fhreagairt.

Gnìomh a dhìth Thathar ag iarraidh air buill a’ Bhùird aontachadh ris na Cunntasan Bliadhnail Sgrùdaichte air thoiseach air a’ Choinneamh Bhliadhnail.

Art MacCarmaig Ceannard Sultain 2014

REGISTERED COMPANY NUMBER: SC130071 (Scotland) REGISTERED CHARITY NUMBER: SC002040

REPORT OF THE TRUSTEES AND FINANCIAL STATEMENTS FOR THE YEAR ENDED 31 MARCH 2014 FOR FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

Mann Judd Gordon Ltd Registered Auditors & Chartered Accountants 26 Lewis Street Stornoway HS1 2JF FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

CONTENTS OF THE FINANCIAL STATEMENTS for the Year Ended 31 March 2014

Page

Report of the Trustees 1 to 7

Report of the Independent Auditors 8 to 9

Statement of Financial Activities 10

Balance Sheet 11

Notes to the Financial Statements 12 to 19

Detailed Statement of Financial Activities 20 to 22

FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

REPORT OF THE TRUSTEES for the Year Ended 31 March 2014

The trustees who are also directors of the charity for the purposes of the Companies Act 2006, present their report with the financial statements of the charity for the year ended 31 March 2014. The trustees have adopted the provisions of the Statement of Recommended Practice (SORP) 'Accounting and Reporting by Charities' issued in March 2005.

REFERENCE AND ADMINISTRATIVE DETAILS Registered Company number SC130071 (Scotland)

Registered Charity number SC002040

Registered office Meall House Portree IV51 9BZ

Trustees Duncan MacQuarrie Elaine Margaret Spence Uisdean Robertson Peigi Maclennan Robert Allan Mackinnon - appointed 28.2.14 Kirsteen Anne Graham - appointed 28.2.14 Elizabeth Blyth Bain - appointed 28.2.14 Seumas Campbell - appointed 28.2.14 Deirdre Anne Beck - appointed 28.2.14 Catriona MacIntyre - resigned 28.2.14 Fiona Mairi Johnston - resigned 28.2.14 Margaret Cameron - resigned 28.2.14 Janet Maciver Macdonald - resigned 28.2.14 Bernard Bell - resigned 28.2.14

Company Secretary Uisdean Robertson

Auditors Mann Judd Gordon Ltd Registered Auditors & Chartered Accountants 26 Lewis Street Stornoway Isle of Lewis HS1 2JF

Chief Executive Arthur Cormack

STRUCTURE, GOVERNANCE AND MANAGEMENT Governing document The charity is controlled by its governing document, a deed of trust, and constitutes a limited company, limited by guarantee, as defined by the Companies Act 2006.

Recruitment and appointment of new trustees An election was initiated in October 2013 and five new trustees were recruited through an open election process and formally appointed to the Board in February 2014. Trustees were nominated by their local Fèis, and then elected by the membership resulting in the Board of Trustees having a range of people from around the country, reflecting the geographical spread of the organisation's members.

Page 1 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

REPORT OF THE TRUSTEES for the Year Ended 31 March 2014

STRUCTURE, GOVERNANCE AND MANAGEMENT Induction and training of new trustees Trustees joining the board undertook an induction session which included a presentation outlining the aims and objectives of the organisation, the work in which it is involved and sources of funding. It also outlined the responsibilities of trustees, and their responsibilities as directors of a company limited by guarantee.

All trustees were provided with copies of the induction presentation along with key documents such as the company's Memorandum & Articles of Association, Policies, Staff Handbook, current Development Plan, all past Annual Reports and Board Papers. A range of briefing documents from the Voluntary Arts Network that cover a wide range of subjects relevant to the work of the organisation and the role of the trustees more generally was also provided.

Organisational structure Fèisean nan Gàidheal is governed by a Board of Trustees made up of up to 10 Fèis representatives elected by the membership, along with observers from the three main funding bodies that support the organisation. The Board met 4 times during the year.

Wider network Fèisean nan Gàidheal's staff continued to be involved with key networks such as the Traditional Music Forum, Creative Scotland's Traditional Arts Advisory Group, Voluntary Arts Scotland's Umbrella Body Forum, Bòrd na Gàidhlig's Forum of Gaelic Organisations, the Highland Youth Music Forum, Arts & Business, the Skye & Lochalsh Talent Development Initiative Steering Group, the Gaelic Arts Forum and the Gaelic Drama Network.

Fèisean nan Gàidheal is one of 12 Highland-based arts organisations that towards the end of 2013-14, led by Fèis Rois, bid successfully for £400k from Creative Scotland to establish a Highland Youth Arts Hub.

Related parties The trustees are members of local Fèisean which receive grants from the charity from time to time. The sums which were approved for each year were as follows:

Name Status Fèisean 2014 2013 Deirdre Beck Trustee Fèis Lochabair £20,885 £24,512 Kirsteen Graham Trustee Fèis an Earraich £21,857 £32,455 Elizabeth Bain Trustee Fèis Ceann Loch Goibhle £4,631 £3,831 Seumas Campbell Trustee Fèis Fhoirt £13,971 £14,553 Bob MacKinnon Trustee Fèis Dhùn Bhreatainn an Iar £1,411 £1,932 Duncan MacQuarrie Trustee Fèis Rois Ltd £41,613 £52,287 Peigi Maclennan Trustee Fèis Eilean an Fhraoich £9,322 £8,665 Uisdean Robertson Trustee Fèis Tir an Eorna £5,097 £4,860 Elaine Margaret Spence Trustee Fèis Lannraig a Tuath £1,542 £1,023

It should be noted that the grants scheme operated allocates funding on the basis of a formula and Board members, therefore, do not discuss the level of grant aid although they approve the sums involved annually.

Risk management The trustees acknowledge their duty to identify and review the risks to which the charity is exposed and to ensure appropriate controls are in place to provide reasonable assurance against fraud and error.

A risk register is maintained by Fèisean nan Gàidheal, managed by the staff and monitored annually by the Board. In addition risk assessments are carried out for each of the organisation's offices, as well as for events run by Fèisean nan Gàidheal on an ongoing basis.

Page 2 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

REPORT OF THE TRUSTEES for the Year Ended 31 March 2014

OBJECTIVES AND ACTIVITIES Objectives and aims The aim of Fèisean nan Gàidheal is to make the Gaelic Arts, Language and Culture more accessible and more widely appreciated through the promotion, support and development of local, community-based tuition Fèisean.

The objectives are to: 1.1 Provide support for the development of individual Fèisean and the Fèis movement as a whole 1.2 Develop the tuition at individual Fèisean 1.3 Develop Fèisean nan Gàidheal as a service-providing organisation 1.4 Promote excellence within the Fèis movement 1.5 Create closer links between Fèisean, other organisations and other countries

Page 3 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

REPORT OF THE TRUSTEES for the Year Ended 31 March 2014

ACHIEVEMENT AND PERFORMANCE Performance against objectives Our performance against objectives, agreed with those who fund our activities as well as organisations for which we deliver services, is reported on in detail each quarter to the Board of Trustees and all the information is published on our website along with all Board papers.

We have an established programme agreed with Creative Scotland, HIE and Bòrd na Gàidhlig and this has been delivered successfully during 2013-14. We have also delivered contracts on behalf of several local authorities and we value the relationship we have with them.

Supporting the Fèisean has remained the main focus of Fèisean nan Gàidheal's work including the provision of funding, insurance, musical instruments and year-round support from our staff.

Fèisean nan Gàidheal's work reached around 43,000 people during 2013-14. 42 Fèisean engaged 5,632 young people in their activities. We were pleased to support a group in Dumfries and Galloway that ran pilot Fèis activities and the continuation of a teenage Fèis in Lochaber.

3,838 pupils received regular traditional music tuition, through local Fèisean, as part of the Youth Music Initiative in Highland and Renfrewshire schools. 772 participated in the Gaelic language Fèisgoil pilots in Caithness and Lochaber. 1,055 youngsters in Fèisean and schools took part in drama activities organised by Fèisean nan Gàidheal. 15,248 people attended the Blas Festival in September 2013, which is an annual event run by Fèisean nan Gàidheal in partnership with The Highland Council. Our Fèis Cèilidh Trail groups played to an audience of 15,726 during the summer months of 2013 at over 200 events. Fèisean nan Gàidheal pledged grants of £270k to local Fèis activities.

In April 2013 we had our second 5 Latha event, held in Carloway in Lewis where 17 participants from different parts of the country engaged in musical and community activities through the medium of Gaelic. This has grown to be a very successful event with high demand for places.

A successful drama Fèis was held in May 2013 involving Lochaber and Argyll schools, with a performance day at Oban's Corran Halls.

Creative Scotland continued to fund our Cèilidh Trails and in 2013 we supported 7 groups that toured during the summer and then took part in several local and national showcases and Blas events. Fèis Fhoirt hosted a special event at Loch Lomond Shores in collaboration with the Loch Lomond and Trossachs National Park. The Fèis Fhoirt and Fèis Lochabair Cèilidh Trails appeared alongside Karen Matheson and her band at this concert. A group from Fèis Rois took place in a Burns Concert in Glasgow's Hydro at the 2014 Celtic Connections, which was broadcast live on BBC1.

Although the number of participants was reduced, a very successful Gaelic Drama Summer School was held in July 2013. This included a performance evening in the middle weekend involving two performances by adult Gaelic drama groups. The drama pieces performed at the Sgoil Shamhraidh, written by the young people involved, are available to view on our YouTube channel. The participants also produced a film for the Gaelic shorts competition, FilmG.

Various other community and schools-based drama initiatives took place in collaboration with Sabhal Mòr Ostaig and Eden Court through the Gaelic Drama Network established by Bòrd na Gàidhlig. Our Meanbh-Chuileag theatre-in-education groups toured Gaelic schools with a play for the Year of Natural Scotland - Seonaidh a' Mhonaidh - based on the life and work of the Scottish environmentalist, John Muir.

The 2013 Blas Festival consisted of over 200 events with several programmes featuring aspects of the festival broadcast on BBC ALBA. The 2013 Blas commission was Boraraig by Calum MacCrimmon and this went on to be reprised at Celtic Connections in January 2014. In addition to the Blas commission, we worked with the National Theatre of Scotland to bring Fiona J Mackenzie's Eun Beag Chanaidh to Highland audiences. Based around the work of folklorist Margaret Fay Shaw, the tour included a performance in Canna, where Margaret lived and worked with her husband John Lorne Campbell for many years.

We worked with Live Music Now and Music in Hospitals to bring some of the Blas artistes into care homes and hospitals. We staged a concert featuring Mànran at Porterfield Prison in Inverness and High Life Highland organised a comprehensive schools programme.

Page 4 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

REPORT OF THE TRUSTEES for the Year Ended 31 March 2014

ACHIEVEMENT AND PERFORMANCE Performance against objectives Fèisean nan Gàidheal's 2013 AGM was held at Bun-sgoil Taobh na Pàirce, the newly-established Gaelic school in Edinburgh with Fiona Hyslop MSP, Cabinet Secretary for Culture and External Affairs, the special guest at our conference. In her speech she said: "As Cabinet Secretary for Culture and External Affairs I have learned first-hand over the years of the importance and impact of Fèisean nan Gàidheal's work for traditional Gaelic arts throughout Scotland. Without doubt, Fèisean nan Gàidheal is at the forefront of Gaelic arts development and your continued success year, after year, after year is truly remarkable."

Creative Scotland's newly appointed Chief Executive, Janet Archer, also spoke at our conference and we are grateful for the regular foundation funding provided by her organisation.

Fèisean nan Gàidheal further developed its Fèisgoil service and continued its teaching of traditional music in all Highland Council schools. We were contracted by Renfrewshire Council to deliver YMI tuition in some Paisley schools. We also delivered a 10-week Gaelic language pilot project for The Highland Council in primary schools in Caithness & Sutherland and Lochaber. We secured a contract to deliver Gaelic awareness-raising sessions for the National Collections - the National Museum of Scotland, National Galleries and the National Libraries. Our team also assisted schools with preparation for the FilmG competition.

In December 2013, Meanbh-Chuileag toured Gaelic medium schools and departments with the very entertaining pantomime Seasaidh agus Sgeul nan Sàilean Seunta.

Fèisean nan Gàidheal held its annual Tutor Training weekend at Sabhal Mòr Ostaig in February with courses now at three levels. Additionally, a training session was held for tutors involved in delivering YMI activities in Highland Council schools. Several Fèisean benefitted from training available to organisers on demand to assist with various aspects of the considerable voluntary work involved in running the Fèisean.

We continued to support the work of the various Iomairtean Gàidhlig with 1,782 hours of Fèisean nan Gàidheal staff time contributed to initiatives during the year.

During the year we welcomed the publication of Creative Scotland's Youth Arts Strategy, Time to Shine, and its endorsement of the importance of the Fèis movement to Scotland's youth arts: "The traditional arts sector and in particular the Fèisean movement spearheaded by Fèisean nan Gàidheal is looked at with envy from many other parts of the globe. There is much that Scotland's young people's arts sector can learn from it in terms of how it is networked, how it reaches out beyond its perceived usual participants, how it identifies and supports talent and how it supports the continued up-skilling of its workforce."

Fundraising activities During the year Fèisean nan Gàidheal had agreements with Creative Scotland, The Highland Council, Bòrd na Gàidhlig, Highlands & Islands Enterprise, Comhairle nan Eilean Siar and Argyll & Bute Council. We are also grateful for the support of a wide range of other funders for specific projects.

Fund-raising activities involved staff in raising money for a wide range of projects both towards the work of Fèisean nan Gàidheal, and also on behalf of local Fèisean. 58% of our turnover in 2013-14 was trading/earned income which came from a variety of sources including membership fees, sales of books, revenue raised as the result of hiring musical instruments and, most notably, through the provision of services to external organisations, including our new Fèisgoil service.

The Scottish Government granted funding for some Fèisgoil pilot projects and we delivered contract for The Highland Council and the National Collections during the year.

We were grateful for the continued support of our main Blas partner, The Highland Council, as well as support from Bòrd na Gàidhlig and Creative Scotland. We also benefitted from funding for the Year of Natural Scotland.

Page 5 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

REPORT OF THE TRUSTEES for the Year Ended 31 March 2014

ACHIEVEMENT AND PERFORMANCE Internal and external factors Internal factors affecting the achievement and performance of the organisation included an increased workload with a smaller cohort of staff. Due to funding constraints, staff are working across the services of the organisation rather than sticking rigidly to their job descriptions. During the year, two members of staff were on maternity leave and this necessitated the employment of staff on temporary contracts.

During the year we received news of further funding cuts from The Highland Council and Comhairle nan Eilean Siar and the introduction of charges for school lets that caused some problems in both those areas.

FINANCIAL REVIEW Reserves policy During 2013-14, Fèisean nan Gàidheal made strenuous efforts to contain costs and to work collaboratively to ensure its reserves remained at a healthy level at 31 March 2014. We have achieved our aim of having 3 months operating costs in reserve at all times. The reserves, with the exception of the Heritage Project fund, are all unrestricted, and shown at the foot of the Statement of Financial Activities.

Principal funding sources Fèisean nan Gàidheal received grant-aid from a wide variety of bodies in support of our work notably Creative Scotland, The Highland Council, Highlands & Islands Enterprise, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle nan Eilean Siar, Argyll & Bute Council, the heritage Lottery Fund, the Scottish Government and Scottish Natural Heritage.

FUTURE DEVELOPMENTS Having established Fèisgoil, we will build on our formal education work and offer solutions in delivering Gaelic language teaching as well as arts-related work like music and drama, for Gaelic school and units primarily.

During 2014-15 we will, along with all arts organisations in Scotland, be able to bid to Creative Scotland for 3-year Regular Funding. This will necessitate the production of a new Programme Plan for Fèisean nan Gàidheal and this will be the principal document through which we will make the case for future funding.

Our current funding agreement with HIE enters its third, and final, year in 2014-15 and we will enter into negotiations to try and secure further funding from 2015 onwards.

STATEMENT OF TRUSTEES RESPONSIBILITIES The trustees (who are also the directors of Fèisean nan Gàidheal for the purposes of company law) are responsible for preparing the Report of the Trustees and the financial statements in accordance with applicable law and United Kingdom Accounting Standards (United Kingdom Generally Accepted Accounting Practice).

Company law requires the trustees to prepare financial statements for each financial year which give a true and fair view of the state of affairs of the charitable company and of the incoming resources and application of resources, including the income and expenditure, of the charitable company for that period. In preparing those financial statements, the trustees are required to

- select suitable accounting policies and then apply them consistently; - observe the methods and principles in the Charity SORP; - make judgements and estimates that are reasonable and prudent; - prepare the financial statements on the going concern basis unless it is inappropriate to presume that the charitable company will continue in business.

The trustees are responsible for keeping proper accounting records which disclose with reasonable accuracy at any time the financial position of the charitable company and to enable them to ensure that the financial statements comply with the Companies Act 2006. They are also responsible for safeguarding the assets of the charitable company and hence for taking reasonable steps for the prevention and detection of fraud and other irregularities.

In so far as the trustees are aware:

- there is no relevant audit information of which the charitable company's auditors are unaware; and - the trustees have taken all steps that they ought to have taken to make themselves aware of any relevant audit information and to establish that the auditors are aware of that information.

Page 6 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

REPORT OF THE TRUSTEES for the Year Ended 31 March 2014

AUDITORS The auditors, Mann Judd Gordon Ltd, will be proposed for re-appointment at the forthcoming Annual General Meeting.

This report has been prepared in accordance with the special provisions of Part 15 of the Companies Act 2006 relating to small companies.

ON BEHALF OF THE BOARD:

Duncan MacQuarrie - Trustee

26 September 2014

Page 7 REPORT OF THE INDEPENDENT AUDITORS TO THE TRUSTEES AND MEMBERS OF FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

We have audited the financial statements of Fèisean nan Gàidheal for the year ended 31 March 2014 on pages ten to nineteen. The financial reporting framework that has been applied in their preparation is applicable law and the Financial Reporting Standard for Smaller Entities (effective April 2008) (United Kingdom Generally Accepted Accounting Practice applicable to Smaller Entities).

This report is made solely to the charitable company's members, as a body, in accordance with Chapter 3 of Part 16 of the Companies Act 2006, and to the charitable company's trustees, as a body, in accordance with Section 44(1)(c) of the Charities and Trustee Investment (Scotland) Act 2005 and regulation 10 of the Charities Accounts (Scotland) Regulations 2006. Our audit work has been undertaken so that we might state to the charitable company's members and trustees those matters we are required to state to them in an auditors' report and for no other purpose. To the fullest extent permitted by law, we do not accept or assume responsibility to anyone other than the charitable company and the charitable company's members and trustees as a body, for our audit work, for this report, or for the opinions we have formed.

Respective responsibilities of trustees and auditors As explained more fully in the Statement of Trustees Responsibilities set out on page six, the trustees (who are also the directors of the charitable company for the purposes of company law) are responsible for the preparation of the financial statements and for being satisfied that they give a true and fair view.

We have been appointed as auditors under Section 44(1)(c) of the Charities and Trustee Investment (Scotland) Act 2005 and under the Companies Act 2006 and report in accordance with regulations made under those Acts.

Our responsibility is to audit and express an opinion on the financial statements in accordance with applicable law and International Standards on Auditing (UK and Ireland). Those standards require us to comply with the Auditing Practices Board's Ethical Standards for Auditors, including APB Ethical Standard - Provisions Available for Small Entities (Revised), in the circumstances set out in note 21 to the financial statements

Scope of the audit of the financial statements An audit involves obtaining evidence about the amounts and disclosures in the financial statements sufficient to give reasonable assurance that the financial statements are free from material misstatement, whether caused by fraud or error. This includes an assessment of: whether the accounting policies are appropriate to the charitable company's circumstances and have been consistently applied and adequately disclosed; the reasonableness of significant accounting estimates made by the trustees; and the overall presentation of the financial statements. In addition, we read all the financial and non-financial information in the Report of the Trustees to identify material inconsistencies with the audited financial statements and to identify any information that is apparently materially incorrect based on, or materially inconsistent with, the knowledge acquired by us in the course of performing the audit. If we become aware of any apparent material misstatements or inconsistencies we consider the implications for our report.

Opinion on financial statements In our opinion the financial statements: - give a true and fair view of the state of the charitable company's affairs as at 31 March 2014 and of its incoming resources and application of resources, including its income and expenditure, for the year then ended; - have been properly prepared in accordance with United Kingdom Generally Accepted Accounting Practice; and - have been prepared in accordance with the requirements of the Companies Act 2006, the Charities and Trustee Investment (Scotland) Act 2005 and regulation 8 of the Charities Accounts (Scotland) Regulations 2006.

Opinion on other matter prescribed by the Companies Act 2006 In our opinion the information given in the Report of the Trustees for the financial year for which the financial statements are prepared is consistent with the financial statements.

Page 8 REPORT OF THE INDEPENDENT AUDITORS TO THE TRUSTEES AND MEMBERS OF FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

Matters on which we are required to report by exception We have nothing to report in respect of the following matters where the Companies Act 2006 and the Charities Accounts (Scotland) Regulations 2006 (as amended) requires us to report to you if, in our opinion: - the charitable company has not kept proper and adequate accounting records or returns adequate for our audit have not been received from branches not visited by us; or - the financial statements are not in agreement with the accounting records and returns; or - certain disclosures of trustees' remuneration specified by law are not made; or - we have not received all the information and explanations we require for our audit; or - the trustees were not entitled to prepare the financial statements in accordance with the small companies regime and take advantage of the small companies exemption from the requirement to prepare a Strategic Report or in preparing the Report of the Trustees.

A Cumming (Senior Statutory Auditor) for and on behalf of Mann Judd Gordon Ltd Registered Auditors & Eligible to act as an auditor in terms of Section 1212 of the Companies Act 2006 Chartered Accountants 26 Lewis Street Stornoway Isle of Lewis HS1 2JF

26 September 2014

Note: The maintenance and integrity of the Fèisean nan Gàidheal website is the responsibility of the trustees; the work carried out by the auditors does not involve consideration of these matters and, accordingly, the auditors accept no responsibility for any changes that may have occurred to the financial statements since they were initially presented on the website.

Page 9 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

STATEMENT OF FINANCIAL ACTIVITIES for the Year Ended 31 March 2014

31.3.14 31.3.13 Unrestricted Restricted Total funds Total funds fund fund Notes £ £ £ £ INCOMING RESOURCES Incoming resources from generated funds Voluntary income 2 4,875 - 4,875 4,486 Activities for generating funds 3 118,728 - 118,728 123,772 Investment income 4 279 - 279 171 Incoming resources from charitable activities 5 Core activities 723,482 - 723,482 716,100 Training 12,285 - 12,285 5,147 Blas Festival 217,713 - 217,713 159,100 Fèisgoil 321,395 - 321,395 219,511 Gaelic residential 15,300 - 15,300 112,231 Archiving - 16,000 16,000 -

Total incoming resources 1,414,057 16,000 1,430,057 1,340,518

RESOURCES EXPENDED Costs of generating funds Fundraising trading: cost of goods sold and other costs 6 199,077 - 199,077 156,127 Charitable activities 7 Core activities 770,823 - 770,823 820,763 Training 12,264 - 12,264 3,672 Blas Festival 21,474 - 21,474 14,045 Fèisgoil 292,800 - 292,800 219,511 Gaelic residential (5,681) - (5,681) 111,363 Archiving - 707 707 - Governance costs 11 21,718 - 21,718 18,301

Total resources expended 1,312,475 707 1,313,182 1,343,782

NET INCOMING/(OUTGOING) RESOURCES 101,582 15,293 116,875 (3,264)

RECONCILIATION OF FUNDS

Total funds brought forward 82,789 - 82,789 86,053

TOTAL FUNDS CARRIED FORWARD 184,371 15,293 199,664 82,789

The notes form part of these financial statements

Page 10 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

BALANCE SHEET At 31 March 2014

31.3.14 31.3.13 Unrestricted Restricted Total funds Total funds fund fund Notes £ £ £ £ FIXED ASSETS Tangible assets 16 2,357 - 2,357 3,143

CURRENT ASSETS Debtors 17 34,475 - 34,475 73,739 Cash at bank 176,759 15,293 192,052 95,652

211,234 15,293 226,527 169,391

CREDITORS Amounts falling due within one year 18 (29,220) - (29,220) (89,745)

NET CURRENT ASSETS 182,014 15,293 197,307 79,646

TOTAL ASSETS LESS CURRENT LIABILITIES 184,371 15,293 199,664 82,789

NET ASSETS 184,371 15,293 199,664 82,789

FUNDS 19 Unrestricted funds 184,371 82,789 Restricted funds 15,293 -

TOTAL FUNDS 199,664 82,789

These financial statements have been prepared in accordance with the special provisions of Part 15 of the Companies Act 2006 relating to small charitable companies and with the Financial Reporting Standard for Smaller Entities (effective April 2008).

The financial statements were approved by the Board of Trustees on 26 September 2014 and were signed on its behalf by:

Peigi Maclennan -Trustee

The notes form part of these financial statements

Page 11 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

Notes to the Financial Statements for the Year Ended 31 March 2014

1. ACCOUNTING POLICIES

Accounting convention The financial statements have been prepared under the historical cost convention, and in accordance with the Financial Reporting Standard for Smaller Entities (effective April 2008), the Companies Act 2006 and the requirements of the Statement of Recommended Practice, Accounting and Reporting by Charities.

Preparation of consolidated financial statements The consolidated accounts incorporate the accounts of the parent charitable company, Fèisean nan Gàidheal and its wholly-owned subsidiary, Blas Festival Ltd. All inter-company transactions and year-end balances are removed on consolidation.

Individual accounts are prepared for both Fèisean nan Gàidheal and Blas Festival Ltd. These are filed at the Registrar of Companies. Both the consolidated accounts and the individual accounts for Fèisean nan Gàidheal are filed at Office of the Scottish Charity Regulator in order to comply with Regulations 6 and 8 of the Charities Accounts (Scotland) Regulations 2006.

Incoming resources All incoming resources are included on the Statement of Financial Activities when the charity is legally entitled to the income and the amount can be quantified with reasonable accuracy.

Turnover for Blas Festival Ltd represents box office income, excluding VAT, together with grant income received in support of the annual Blas Festival, which is accounted for as it falls due.

Resources expended Expenditure is accounted for on an accruals basis and has been classified under headings that aggregate all cost related to the category. Where costs cannot be directly attributed to particular headings they have been allocated to activities on a basis consistent with the use of resources.

Fèisean nan Gàidheal is not registered for VAT. Blas Festival Ltd is registered for VAT and costs incurred by the company are therefore stated net of VAT, where appropriate. Grants offered subject to conditions which have not been met at the year end date are noted as a commitment but not accrued as expenditure.

Tangible fixed assets It is the policy of the charity not to capitalise expenditure unless the cost incurred is over £1,000.

Taxation The charity is exempt from corporation tax on its charitable activities.

Fund accounting Unrestricted funds can be used in accordance with the charitable objectives at the discretion of the trustees.

Restricted funds can only be used for particular restricted purposes within the objects of the charity. Restrictions arise when specified by the donor or when funds are raised for particular restricted purposes.

Pension costs and other post-retirement benefits The charitable company operates a defined contribution pension scheme. Contributions payable to the charitable company's pension scheme are charged to the Statement of Financial Activities in the period to which they relate.

2. VOLUNTARY INCOME

31.3.14 31.3.13 £ £ Membership fees 4,875 4,486

Page 12 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS - CONTINUED for the Year Ended 31 March 2014

3. ACTIVITIES FOR GENERATING FUNDS

31.3.14 31.3.13 £ £ Sponsorships 9,610 7,500 Sale of publications 2,275 1,877 Instrument bank revenue 3,693 8,081 Administration fees 103,150 106,314

118,728 123,772

4. INVESTMENT INCOME

31.3.14 31.3.13 £ £ Deposit account interest 279 171

5. INCOMING RESOURCES FROM CHARITABLE ACTIVITIES

Core activities Training Blas Festival Feisgoil £ £ £ £ Grants 677,851 11,500 177,941 319,391 Performance fees 9,847 - - 2,004 Other income 1,143 - 623 - Cèilidh Trails - other income 4,308 - - - Drama festivals 475 - - - Gaelic Development Income 1,822 - - - Wages reimbursed by Fèisean 28,036 - - - Training registration fees - 785 - - Box office / concerts - - 39,149 - Celtic Neighbours - - - -

723,482 12,285 217,713 321,395

31.3.14 31.3.13 Gaelic Total residential Archiving activities Total activities £ £ £ £ Grants 15,300 16,000 1,217,983 1,128,982 Performance fees - - 11,851 3,177 Other income - - 1,766 6,218 Cèilidh Trails - other income - - 4,308 20,128 Drama festivals - - 475 3,709 Gaelic Development Income - - 1,822 - Wages reimbursed by Fèisean - - 28,036 15,297 Training registration fees - - 785 4,247 Box office / concerts - - 39,149 27,600 Celtic Neighbours - - - 2,731

15,300 16,000 1,306,175 1,212,089

Page 13 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS - CONTINUED for the Year Ended 31 March 2014

5. INCOMING RESOURCES FROM CHARITABLE ACTIVITIES - continued

Grants received, included in the above, are as follows: 31.3.14 31.3.13 £ £ Creative Scotland 435,604 352,501 Highland Council 359,135 340,404 Comhairle nan Eilean Siar 13,550 23,950 Argyll & Bute Council 28,511 20,000 Highland & Islands Enterprise 161,513 166,948 Bòrd na Gàidhlig 149,400 148,800 Scottish Government 37,000 8,000 Comunn na Gàidhlig 1,320 900 Leader (Argyll) (732) 4,999 Scottish Natural Heritage 10,000 - Leader (Highland) (6,172) 41,675 Stòrlann Nàiseanta na Gàidhlig - 8,975 Perth & Kinross Council 2,444 11,830 Heritage Lottery Fund 16,000 - National Museums 6,850 - Renfrewshire Council 3,560 -

1,217,983 1,128,982

6. FUNDRAISING TRADING: COST OF GOODS SOLD AND OTHER COSTS

31.3.14 31.3.13 £ £ Instrument bank costs 2,034 4,273 Blas - Artises costs 71,678 45,946 Blas - Travel and support 26,446 16,052 Blas - PA and lighting 23,304 14,523 Blas - Venue hire 375 391 Blas - Promotion 34,840 27,439 Blas - Project manager 40,400 39,640 Blas - Commissions - 7,863

199,077 156,127

7. CHARITABLE ACTIVITIES COSTS

Grant funding of Direct costs activities Support costs Totals (See note 8) (See note 9) (See note 10) £ £ £ £ Core activities 297,021 202,645 271,157 770,823 Training 12,264 - - 12,264 Blas Festival 20,300 - 1,174 21,474 Fèisgoil 292,709 - 91 292,800 Gaelic residential (5,681) - - (5,681) Archiving 707 - - 707

617,320 202,645 272,422 1,092,387

Page 14 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS - CONTINUED for the Year Ended 31 March 2014

8. DIRECT COSTS OF CHARITABLE ACTIVITIES

31.3.14 31.3.13 £ £ Staff costs 200,935 182,391 Development officers / tutors 107,883 110,637 Travel expenses etc 33,467 47,630 Child protection costs 16,205 11,095 Training 9,264 3,051 Workshops - 10,874 Materials 9,358 9,295 Evaluation 200 - Showcase concerts 9,915 - Fèisgoil tutor costs 15,556 12,192 Archiving project 707 3,000 Sgoil Shamhraidh 13,287 13,225 Ceilidh trail 66,746 125,581 Meanbh-chuileag / Pantomime 20,732 4,400 Tachartasan Comhnaidh 7,103 9,228 Fonn Ratharsair - 8,276 Festival costs - 2,572 Celtic Neighbours - 29,483 Project management 22,812 3,895 Meanbh-Fhèis - 1,256 Management charge 103,150 106,314 Bright Night / Ceòl nam Fèis (20,000) -

617,320 694,395

9. GRANTS PAYABLE

31.3.14 31.3.13 £ £ Core activities 202,645 214,270

The total grants paid to institutions during the year were as follows: 31.3.14 31.3.13 £ £ Grants to Fèisean 202,645 214,270

10. SUPPORT COSTS

Management Finance Totals £ £ £ Core activities 269,729 1,428 271,157 Blas Festival 1,124 50 1,174 Fèisgoil 91 - 91

270,944 1,478 272,422

Page 15 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS - CONTINUED for the Year Ended 31 March 2014

11. GOVERNANCE COSTS

31.3.14 31.3.13 £ £ Committee expenses 3,618 4,463 Legal fees 2,043 1,947 Auditors' remuneration 4,567 5,889 Auditors' remuneration for non-audit work 2,520 1,284 Annual conference 8,970 4,718

21,718 18,301

12. NET INCOMING/(OUTGOING) RESOURCES

Net resources are stated after charging/(crediting):

31.3.14 31.3.13 £ £ Auditors' remuneration 4,567 5,889 Depreciation - owned assets 786 1,048

13. TRUSTEES' REMUNERATION AND BENEFITS

There were no trustees' remuneration or other benefits for the year ended 31 March 2014 nor for the year ended 31 March 2013.

Trustees' expenses There were no trustees' expenses paid for the year ended 31 March 2014 nor for the year ended 31 March 2013.

14. STAFF COSTS

31.3.14 31.3.13 £ £ Wages and salaries 334,097 316,865 Social security costs 31,857 25,769 Other pension costs 10,781 10,484

376,735 353,118

The average monthly number of employees during the year was as follows:

31.3.14 31.3.13 Charitable activities 10 9 Support costs 4 4

14 13

During the year no employees received emoluments in excess of £60,000 (2013 - none).

Page 16 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS - CONTINUED for the Year Ended 31 March 2014

15. SUBSIDIARY COMPANY

Fèisean nan Gàidheal owns 100% of the issued share capital of Blas Festival Ltd, a company registered in Scotland. This company was incorporated to operate an annual arts festival of the same name.

Audited accounts have been filed with the Registrar of Companies and have been consolidated with those of Fèisean nan Gàidheal in the group accounts presented here.

A summary of the trading results, as extracted from the audited accounts, for the years to 31 March 2014 and 2013 are shown below.

2014 2013 £ £ Turnover 220,630 166,600 Cost of sales 197,043 151,854

Gross profit 23,587 14,746 Administrative expenses 22,494 15,071

Profit / (loss) for year 1,093 (325) Interest receivable / (payable) for year - -

1,093 (325) Taxation - -

Profit / (loss) after taxation 1,093 (325)

Net (liabilities) / assets at 31 March (1,598) (2,691)

16. TANGIBLE FIXED ASSETS Plant and Computer machinery equipment Totals £ £ £ COST At 1 April 2013 and 31 March 2014 11,042 2,791 13,833

DEPRECIATION At 1 April 2013 9,076 1,614 10,690 Charge for year 492 294 786

At 31 March 2014 9,568 1,908 11,476

NET BOOK VALUE At 31 March 2014 1,474 883 2,357

At 31 March 2013 1,966 1,177 3,143

Page 17 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS - CONTINUED for the Year Ended 31 March 2014

17. DEBTORS: AMOUNTS FALLING DUE WITHIN ONE YEAR

31.3.14 31.3.13 £ £ VAT 481 1,608 Prepayments 6,765 - Grants receivable 27,229 72,131

34,475 73,739

18. CREDITORS: AMOUNTS FALLING DUE WITHIN ONE YEAR

31.3.14 31.3.13 £ £ Social security and other taxes 8,140 7,732 Accruals and deferred income 7,000 58,250 Accrued expenses 14,080 23,763

29,220 89,745

Deferred grants relate to income received from funders for projects to be run during the year end.

19. MOVEMENT IN FUNDS

Net movement in At 1.4.13 funds At 31.3.14 £ £ £ Unrestricted funds General fund 82,789 101,582 184,371

Restricted funds Heritage project - 15,293 15,293

TOTAL FUNDS 82,789 116,875 199,664

Net movement in funds, included in the above are as follows:

Incoming Resources Movement in resources expended funds £ £ £ Unrestricted funds General fund 1,414,057 (1,312,475) 101,582

Restricted funds Heritage project 16,000 (707) 15,293

TOTAL FUNDS 1,430,057 (1,313,182) 116,875

Page 18 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

NOTES TO THE FINANCIAL STATEMENTS - CONTINUED for the Year Ended 31 March 2014

20. RELATED PARTY DISCLOSURES

During the year Blas Festival Ltd paid management and administration charges to Fèisean nan Gàidheal of £20,300 (2013 - £12,000). At the year end date Fèisean nan Gàidheal owed Blas Festival Ltd £2,465 (2013 - £7,387 owed by Blas Festival Ltd to Fèisean nan Gàidheal). There are no repayment terms in place and interest is not charged on the balance.

21. APB ETHICAL STANDARD - PROVISIONS AVAILABLE FOR SMALL ENTITIES

In common with many other businesses of our size and nature we use our auditors to prepare and submit returns to the tax authorities and assist with the preparation of the financial statements.

22. ULTIMATE CONTROLLING PARTY

There is no ultimate controlling party.

Page 19 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

DETAILED STATEMENT OF FINANCIAL ACTIVITIES for the Year Ended 31 March 2014

31.3.14 31.3.13 £ £

INCOMING RESOURCES

Voluntary income Membership fees 4,875 4,486

Activities for generating funds Sponsorships 9,610 7,500 Sale of publications 2,275 1,877 Instrument bank revenue 3,693 8,081 Administration fees 103,150 106,314

118,728 123,772

Investment income Deposit account interest 279 171

Incoming resources from charitable activities Grants 1,217,983 1,128,982 Training registration fees 785 4,247 Performance fees 11,851 3,177 Box office / concerts 39,149 27,600 Other income 1,766 6,218 Cèilidh Trails - other income 4,308 20,128 Celtic Neighbours - 2,731 Drama festivals 475 3,709 Gaelic Development Income 1,822 - Wages reimbursed by Fèisean 28,036 15,297

1,306,175 1,212,089

Total incoming resources 1,430,057 1,340,518

RESOURCES EXPENDED

Fundraising trading: cost of goods sold and other costs Instrument bank costs 2,034 4,273 Blas - Artises costs 71,678 45,946 Blas - Travel and support 26,446 16,052 Blas - PA and lighting 23,304 14,523 Blas - Venue hire 375 391 Blas - Promotion 34,840 27,439 Blas - Project manager 40,400 39,640 Blas - Commissions - 7,863

199,077 156,127

Charitable activities Wages 200,935 182,391 Development officers / tutors 107,883 110,637 Travel expenses etc 33,467 47,630 Carried forward 342,285 340,658

This page does not form part of the statutory financial statements

Page 20 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

DETAILED STATEMENT OF FINANCIAL ACTIVITIES for the Year Ended 31 March 2014

31.3.14 31.3.13 £ £ Charitable activities Brought forward 342,285 340,658 Child protection costs 16,205 11,095 Training 9,264 3,051 Workshops - 10,874 Materials 9,358 9,295 Evaluation 200 - Showcase concerts 9,915 - Fèisgoil tutor costs 15,556 12,192 Archiving project 707 3,000 Sgoil Shamhraidh 13,287 13,225 Cèilidh Trail 66,746 125,581 Meanbh-chuileag / Pantomime 20,732 4,400 Tachartasan Còmhnaidh 7,103 9,228 Fonn Ratharsair - 8,276 Festival costs - 2,572 Celtic Neighbours - 29,483 Project management 22,812 3,895 Meanbh-Fhèis - 1,256 Management charge 103,150 106,314 Bright Night / Ceòl nam Fèis (20,000) - Grants to institutions 202,645 214,270

819,965 908,665

Governance costs Committee expenses 3,618 4,463 Legal fees 2,043 1,947 Auditors' remuneration 4,567 5,889 Auditors' remuneration for non-audit work 2,520 1,284 Annual conference 8,970 4,718

21,718 18,301

Support costs Management Wages 133,162 134,474 Social security 31,857 25,769 Pensions 10,781 10,484 Office rent 25,298 16,184 Insurance 7,023 6,236 Light and heat 4,094 9,005 Telephone 7,820 8,114 Printing, postage & stationery 17,845 12,346 Sundries 1,881 2,176 Website 984 1,162 Staff travel and expenses 24,361 23,875 Capital costs 5,053 9,223 Depreciation of tangible and heritage assets 785 1,048

270,944 260,096

This page does not form part of the statutory financial statements

Page 21 FÈISEAN NAN GÀIDHEAL

DETAILED STATEMENT OF FINANCIAL ACTIVITIES for the Year Ended 31 March 2014

31.3.14 31.3.13 £ £ Finance Bank charges 1,478 593

Total resources expended 1,313,182 1,343,782

Net income/(expenditure) 116,875 (3,264)

This page does not form part of the statutory financial statements

Page 22 Fèisean nan Gàidheal Aithisgean Luchd-obrach Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 2.2014.05(a)

Ainm Art MacCarmaig Dreuchd Ceannard

Cùl-fhiosrachadh Tha an aithisg agam a’ dèiligeadh dìreach ri cùisean air nach eil iomradh ann an aithisgean eile don Bhòrd.

Chaidh tòrr den ùine agamsa a chosg air plana ùr a dheasachadh son Fèisean nan Gàidheal agus iarrtas ullachadh do dh’Alba Chruthachail. Cuideachd, bha mi an-sàs ann an tachartasan samhraidh coltach ris na Geamaichean Cho-fhlaitheis, Cèilidhean air Chuairt agus Blas.

Fèis Rois Tha mi nam phrìomh oifigear airson Fèis Rois, agus mar as àbhaist, tha an Fhèis air a bhith air leth trang. • Chaidh Fèis Rois nan Inbheach air adhart ann an Ulapul sa Chèitean • A bharrachd air Cèilidh air Chuairt ionadail bha buidheann eile – Cèilidh air Chuairt a’ Cho-fhlaitheis air an rathad fad an t-samhraidh • Ghabh Fèis Rois stiùir air obair gus Com-pàirteachas Ealain Òigridh a stèidheachadh le grunn bhuidhnean ealain a tha stèidhichte air a’ Ghàidhealtachd, Fèisean nan Gàidheal nam measg. Chaidh Oifigear Pròiseict fhastadh agus bidh am pròiseact a’ tòiseachadh san Dàmhair. • Chaidh coimisean ùr aig Fèis Rois – ‘An Turas: The Voyage of The Hector’ aig John Somerville a chur air adhart aig Blas • Ghabh buidheann bho Fhèis Rois pàirt ann an Ceòl nam Fèis aig Blas • Bha buidheann bho Fhèis Rois air a’ phrògram aig Anndra Marr air BBC1 air feadh na dùthcha

Cinn-latha chudromach san Leabhar-latha bho chaidh a’ choinneamh mu dheireadh a chumail 05.06.14 Làthaireachd aig cur air bhog Prògram Bhlas 16.06.14 Coinneamh luchd-obrach air fòn 09.07.14 Coinneamh le Grant MacPhàrlain son còmhradh mu fhèis ùr a stèidheachadh ann am Pàislig 16.07.14 Coinneamh le oifigearan Fèis Spè anns a’ Phloc 28.07.14 Làthaireachd aig tachartas nan Cèilidhean air Chuairt aig Geamaichean a’ Cho-fhlaitheis 28.07.14 Làthaireachd aig cuirm Fhèis Fhoirt cuide ri Breabach 04.08.14 Làthaireachd aig Fèis Eilean an Fhraoich fhad ‘s a bha Alasdair Allan BPA a’ tadhal air an fhèis 14.08.14 Coinneamh le Ann Marie Reid aig InG 14.08.14 Coinneamh de Bhòrd Blas ann an Inbhir Nis 06.09.14 Cuirm Bhlas aig Cùirt an Aodainn 11.09.14 Cuirm Bhlas aig Cùirt an Aodainn 12.09.14 Cuirm Bhlas aig Àros ann am Port Rìgh 13.09.14 An làthair aig cuirm Ceòl nam Fèis an Inbhir Nis

Ainm Calum Ailig MacMhaolain Dreuchd Manaidsear Leasachaidh Gnìomh/Toradh Adhartas

Builean Alba Chruthaichail AC1 Taic a chumail ri Fèisean fa leth is an leasachadh, farsaingeachd an cuid obrach a leudachadh agus sàr dhòighean-obrach a stèidheachadh tro lìonra de phrìomh oifigearan.

Gu làitheil tha mi a’ cumail taic ris an sgioba leasachaidh agus an obair anns a bheil iad fhèin an sàs le na Fèisean aca. A bharrachd air a bhith a’ cumail taic air na ceithir fèisean a tha mi a’ cumail taic ris gu cunbhalach tha mi air na miosan a dh’fhalbh air a bhith a’ cumail taic a bharrachd ri na Fèisean ann an sgìre Earra-Ghàidheal.

Thairis air mìosan an t-samhraidh bha mi a’ cumail taic ri na Fèisean le grunn dhleastanasan a thaobh maoineachadh, tagraidhean, lorg luchd-teagaisg agus a’ cur gnothaichean an ordùgh. Bha mi uamhasach toilichte gun d’ fhuair mi a-mach gu tachartasan aig Fèis na h-Òige, Fèis nan Garbh Chriochan agus Fèis Chataibh.

AC2 Taic a chumail ri stèidheachadh Fhèisean ùra nuair a dh’iarras coimhearsnachdan cuideachadh gus sin a dheanmah Tha chomhraidhean a’ dol le buidheann de dhaoine ann am Pàislig a tha gu mòr aison Fèis a stèidheachadh ‘s bidh Vicky Nic Illeathain ag obair ris a’ bhuidheann gus seo a stèidheachadh san ùine a tha romhainn.

Tha buidheann de dhaoine an dòchas Fèis Obar Dheathain a chuir air a chasan a-rithist, ‘s bi mi coinneachadh riutha ro làithean-saora an Damhair.

Mar phàirt de phlana Ghàidhlig Shiaboist tha an coimhearsnachd ag iarraidh gun tèid clasaichean Fèise (seinn is ceòl) a thabhann do chlann a sgìre, ‘s bidh sinn a’ cur seo air dòigh anns na miosan ri teachd.

AC4 Airgead a chur an seilbh Leasachaidhean Ùra tro Sgeama Leasachaidh nam Fèisean. Tha grunn phròiseactan air taic-airgid fhaighinn bhon Mhaoin Leasachaidh am bliadhna nam measg;

• Fèis Bharraigh – Pròiseact Cultarail stèidhichte air beatha thràidiseanta air an eilean. • Fèis Eilean na Hearadh – Pròiseact pìleat airson deugairean aig am prìomh Fhèis aca. • Fèis an Earraich – Pròiseactan fuaim, meadhanan is clàradh a’ ruith airson daoine a tha 16-25 bliadhna a dh’ aois • Fèis Inbhir Narainn – Latha Fèise sònraichte le ceòl, òrain is obair-bhuidhne le cur-seachadan fa-leth airson clann fo aois 8. • Tha grunn òigridh air taic fhaighinn bhon sgeama leasachaidh gus an cùrsa trèanaidh do luchd-teagaisg a fhrithealadh.

AC5 Cleachdadh na Gàidhlig a leudachadh le bhith a’ cur an gnìomh ar Poileasaidh Gàidhlig a chaidh a dheasachadh às ùr is a neartachadh Chaidh poileasaidh Gàidhlig ùra fhoillseachadh na bu thràithe air a bhliadhna às dèidh ùine chonaltraidh le na Fèisean ‘s tha sinn gu cunbhalach a’ cumail taic riutha amasan na poileasaidh a choileanadh le seirbheisean cànain, eadar-theangachadh agus cuideachd seirbheis taic fa-leth airson

AC7 Tachartasan tro mheadhan na Gàidhlig a chur air adhart far a bheil daoine a’ dol an sàs sna h-ealain agus is raointean cultarach eile Chaidh 5 Latha a chumail eadar 7-12 Giblean 2014. B’ e seachdain air leth soirbheachail a bh’againn a-rithist am bliadhna le 20 com-pàirtiche a’ gabhail pàirt ann an obraichean tràidiseanta na sgìre a bharrachd air bùithtean- obrach còcaireachd, turas-iasgach agus ceòl is òrain.

AC9 Taic a chumail ri Fèisean a thaobh na Gàidhlig agus oidean bhon Sgioba-G againn a’ cur tachartasan air dòigh Tha an Sgioba-G a cumail taic ri na Fèisean le goireasan agus le daoine frithealadh Fèisean airson taic a thoirt seachad le seiseanan Gàidhlig. Thairis air an t-samhraidh chuidich sinn Fèis Eige, Fèis Mhoireibh, Fèis Chataibh agus Fèis Ghleann Albainn.

AC12 A’ leantainn oirnn a’ cumail taic ri is a’ cur air adhart sgrìobhadh òrain ùra ann an Gàidhlig Air a’ bhliadhna seo chaidh iarraidh air Blàr Dùbhghlais òran a sgrìobhadh airson bliadhna na Gheamaichean Cho- Fhaitheis a chomharrachadh, ‘s tha sin air a bhith air a chleachdadh mar òran na Fèise aig grunn Fèisean thairis air an t-samhraidh. Aig an cuirm deireannach de Bhlas 2014 chaidh an t-òran seo a ghabhail le còrr is 100 com- pàirtiche bho air feadh na Fèisean.

AC13 Cothroman trèanaidh is leasachadh proifeiseanta a chur air dòigh, don a h-uile duine a tha an sàs ann a bhith cur air adhart is ag eagrachadh nam Fèisean is a tha a’ gabhail pàirt annta, agus do bhuidhnean eile a tha an sàs ann a bhith leasachadh is a’ lìbhrigeadh ceòl traidiseanta. Bidh sinn a’ cumail oirnn a tabhann cothroman trèanaidh do luchd-obrach, luchd-tegaisg agus luchd-saor-thoileach nam Fèisean ann an diofar seòrsa chuspairean.

Mar luchd-obrach bidh sinn a’ dèanamh co-dhiù ceithir seiseanan trèanaidh còmhla agus cho fad ‘s is urrainn bidh iad seo tro mheadhain na Gàidhlig. Na bu thràithe air a’ bhliadhna fhuair sinn buth-obrach air na meadhannan bho Uisdean MacIllinnein ‘s tha an ath latha Ghàidhlig gu bhith air an lìbhrigeadh le Gilleasbuig Fearghasdan.

AC14 Thèid sinn an sàs, nuair as urrainn dhuinn, ann an obair chompàirt le fòraman a tha stèidhichte, nam measg tha Fòram Ceòl Traidiseanta na h-Alba agus Fòram Ro-innleachd nan Ealain Gàidhlig. Tha Fèisean nan Gàidheal air an riochdachadh aig coinneamhan de Fhoram Nàiseanta nan Ealain Ghàidhlig agus cuideachd Buidhean Ciùil airson Òigridh na Gàidhealtachd aig a bheil làrach-lìn ùra - www.highlandyouthmusic.org.uk

AC19 Fèis Bhlais a chur air adhart mar fhèis aig a bheil ceòl, Gàidhlig agus òigridh, agus a leudachadh gus am bi filmichean, sgrìobhadairean, biadh is deoch mar phàirt dhith Bha mi air air leth trang am bliadhna cuideachadh leis an Fhèis am bliadhna le bhith frithealadh coinneamhan, planadh, meadhannan soisealta is eile air thoiseach air an latha-tòiseachaidh. Bha mi nam rep agus nam fhear-an- taighe aig grunn thachartasan rè na Fèise agus chòrd seo rium gu mòr. Bha mi gu mòr an sàs le gnothaichean co- cheangailte ris a’ chuirm Cèol nam Fèis a’ cumail taic agus stiùir ris na co-òrdanaichean Aonghas MacCoinnich agus Murchadh Camhsron. Bha mi an làthair a’ toirt taic air cùl na stèidse rè na cuirm fhèin.

AC21 A’ cumail oirnn a bhith nar pàirt den iomairt gus Ro-innleachd Nàiseanta nan Ealain Gàidhlig a lìbhrigeadh agus a’ toirt taic do dh’obair an Oifigeir Ealain Ghàidhlig Tha sinn ag obair gu dlùth leis an oifigear Ghàidhlig tro choinneamhan Ngas agus mar phàirt den Lionradh Dràma Ghàidhlig.

Builean Iomairt na Gàidhealtachd agus nan Eilean InG1 Seirbheis Ealain is Ghàidhlig airson Foghlam a stèidheachadh, a bhios ag amas air Gàidhlig a chur air adhart is a bhrosnachadh tro Aontaidhean Seirbheis le Ùghdarrasan Ionadail is buidhnean eile san roinn phoblaich, ro 31 Màrt 2015 Gu ruige seo tha sinn air cùmhnantan a lìbhrigeadh do Chomairle Pheairt is Cinn Rois ‘s tha sinn a-nis a’ toirt seachad cùmhnant do Chomairle Rinn Friù mar phàirt de phrogram YMI na sgire.

Bha sinn a’ ruith dà phròiseact phìleat ann an sgìre Comhairle na Gàidhealtachd a’ teagaisg Gàidhlig ann an sgoiltean ann an Lochabair, Gallaibh agus Dùthaich MhicAoidh airson deich seachdainean eadar an Fhaoilleach agus toiseach a’ Ghiblein.

Ghlèidh sinn cùmhnant leis Na Cruinneachaidhean Nàiseanta ‘s tha sinn air 15 bùithtean-obrach a’ lìbhrigeadh do luchd-obrach a tha mar phàirt de na Cruinneachaidhean a’ toirt fiosrachadh dhaibh mun a’ chànan agus briatharachas/abairtean sìmplidh a ghabhadh cleachdadh gu làitheil leòtha.

Tha sinn air a bhith bruidhinn ri Ùghdarrasan Ionadail eile ‘s tha sinn gu math dòchasach gu bheil tuilleadh cothroman ann cùmhnantan a bharrachd a buannachadh, ‘s gum bi sinn a lìbhrigeadh seirbheisean Fèisgoil ann an grunn sgìrean.

InG5 Rannsachadh a dhèanamh feuch an gabhadh iomairtean dràma Ghàidhlig is iomairtean eile co-cheangailte ris a’ choimhearsnachd a stèidheachadh, ann an co-bhuinn ri luchd-compàirt bunaiteach mar Sabhal Mòr Ostaig ro 31 Màrt 2015.

Air a’ bhliadhna seo dh’ obraich sinn còmhla ri Eden Court air a-rithist air pròiseact, a bha air a mhaoineachadh le sgeama Bòrd na Gàidhlig, airson dràma Theatar Òigridh a chuir air dòigh le tri sgoiltean. Dh’ obraich Aonghas MacLeòid le sgoilearan Àrd-sgoile ann am Baile Dhubhthaich agus Inbhir Pheofhatrain gus dealbhan cluiche a sgrìobhadh airson oidhche thaisbeanaidh ann an Eden Coourt air 10 Sultain mar phàirt den Fhèis Bhlas.

Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG1 Fianais air taic phragtaigeach a thugadh don Sgeama Comhairleachaidh Phàrant. Conaltradh cunbhalach eadar Fèisean nan Gàidheal agus luchd-obrach Comann nam Pàrant agus Leasaiche Foghlaim Bhòrd na Gàidhlig gus cothroman a chomharrachadh a thaobh trèanadh is sanasachd do dh’fhoghlam Gàidhlig Tha sinn a’ brosnachadh foghlam tro mheadhan na Gàidhlig aig gach cothrom, tro thachartasan Fèise, Blas agus cothroman sam bith far am b’urrainn dhuinn seo a dhèanamh. Tha sinn a’ neartachadh na ceangalan a th’againn le Comunn nam Pàrant anns na diofar sgìrean anns a bheil an dà bhuidheann againn ag obair air feadh na dùthcha.

BnG2 Dearbhadh air co-dhiù 500 uair a thìde de thaic phractaigeach a thugadh dha na h- Iomairtean Gàidhlig air feadh Alba, le oidhirp shònraichte ga dhèanamh a thaobh obair le Fòram Gàidhlig Shiaboist Tha sinn ag obair mar phàirt de gach Iomairt tro obair Fèisean nan Gàidheal, ar luchd-obrach agus na Fèisean gu h- ionadail. Chaidh mòran clasaichean Fèise agus prìomh Fhèisean a chumail ann an sgìrean Iomairt air na tri miosan a dh’fhalbh, nam measg bha Fèis Deugairean ann an sgìre Lochabair, turas Iomlaid le buidheann à Èirinn ann an Inbhir Nis mar phàirt den Camanachd Eadar Nàiseanta. Tha sinn air co-dhiù 1782 a chosg air pròiseactan ann an sgìrean Iomairt rè 2013/14. Tha sinn a’ frithealadh coinneamhan anns na diofar sgìrean Iomairt agus ag obair gu dlùth le na h-oifigearan anns gach sgìre. Bidh sinn a’ conaltradh le Fòram Gàidhlig Shiaboist ann na miosan ti teachd mu chlasaichean a tha iad airson ruith san sgìre.

BnG3 Fiosrachadh air ciamar a tha Poileasaidh Gàidhlig na buidhne ga chur an gnìomh, agus co- dhiù 4 seiseanan trèanaidh Gàidhlig ann do luchd-obrach Fèisean nan Gàidheal, agus cothrom aig luchd-obrach bho bhuidhnean Gàidhlig eile am frithealadh Às dèidh ùine cho-chonaltraidh le na Fèisean tha sinn a-nis air am Poileasaidh Ghàidhlig ùra aontachadh ‘s tha sinn ga chuir an gnìomh – chithear am poileasaidh air an làrach-lìn. Tha na Fèisean a leasachadh agus leudachadh na dòighean sa bheil iad a cur am poileasaidh an gnìomh le taic cunbhalach bhuain.

Anns an àm ri teachd ni sinn tuilleadh trèanaidh air sgìlean Gàidhlig agus cuideachd chuspairean mar dealbhadh dà chànanach, eadar-theangachadh agus tuilleadh air obair na meadhannan. Bidh sinncuideachd a’ coimhead ri dòighean airson treanadh chànain a thoirt do luchd-teagaisg agus buill chomataidhean nam Fèisean.

BnG4 Fianais air co-obrachadh le buidhnean Gàidhlig eile Tha sinn air a bhith a’ dèanamh mòran obair le buidhnean Gàidhlig anns a’ bhliadhna a dh’ fhalbh tro Fèisean, Blas, co-labhairtean agus measgachadh de phròiseactan.

• Thèid buìthtean-obrach a’ lìbhrigeadh leinn aig An t-Alltan 2014 • Tha sinn ag obair le mòdan Ionadail a-rithist am bliadhna airson taic a thoirt do chlann a tha gabhail pàirt sna farpaisean • Bidh sinn ag obair còmhla ri Cànan gus taic iomchaidh a thoirt do sgoilearan filmean ùra a sgrìobhadh is clàradh mar phàirt den fharpais. • Rinn sinn co-obrachadh a-rithist am bliadhna leis A’ CHomunn Ghaidhealach,. Clì agus Comhairle nan Leabhraichean mar phàirt de Bhlas.

Thathas an dòchas togail air an obair seo san àm ri teachd agus a leasachadh far am bi sin comasach.

BnG5 Fianais air conaltradh le Ùghdarrasan Ionadail gus leudachadh air a’ cho-obrachadh còmhla riutha agus sinn gan cuideachadh le bhith cur an gnìomh eileamaidean de na Planaichean Gàidhlig aca tron t-Seirbheis Ealain is Ghàidhlig aig Fèisean nan Gàidheal Tha sinn dèanamh mòran co-obrachaidh le Ùghdarrasan Ionadail air feadh na dùthcha le obair nam Fèisean, Blas, Dràma agus seirbheisean a tha sinn a’ tabhann tro Fèisgoil.

Tha sinn air cùmhnant a’ ghlèidheil leis Na Cruinneachaidhean Nàiseanta, a’ toirt seachad làithean fiosrachaidh mun a’ Ghàidhlig do luchd-obrach na cruinneachaidhean. Rinn sinn 15 bùithtean-obrach suas chun an t-Òg mhios 2014.

Eadar an Fhaoilleach agus a’ Mhàrt bha sinn a’ llìbhrigeadh 10 seachdainean de theagasg Gàidhlig ann an sgoiltean far nach eil Gàidhlig ri fhaighinn ann an 9 sgoiltean ann an Lochabair, agus 7 sgoiltean ann an Gallaibh agus Dùthaich MhicAoidh. Bha seo mar phìart de chùmhnant a’ ghlèidh sinn le Comhairle na Gàidhealtachd.

Tha sinn a’ gabhail cothroman a bhith bruidhinn ri Ùghdarassan Ionadail agus Buidhnean Poblach gu cunbhalach gus innse dhaibh mu na seirbheisean a tha ri fhaighinn tro Fèisgoil le dòchas tuilleadh cùmhnantan a ghlèidheil san àm ri teachd.

BnG7 Còmhraidhean cunbhalach eadar Fèisean nan Gàidheal agus Bòrd na Gàidhlig a thaobh brathan-naidheachd a tha a' dol a-mach, le cothrom don Bhòrd briathran a chur nan cois mar as iomchaidh Tha sinn a’ toirt cothrom do BnaG aithris a chuir ann an cuid dha na brathan naidheachd againn. Tha a h-uile pìos naidheachd a tha sinn a’ sgaoileadh air a chuir dhan Bhòrd.

BnG9 20 sgoilear àrd-sgoile a’ gabhail pàirt ann an seachdain chòmhnaidheach chultarach aig àm na Càisge 2014 Chaidh 5 Latha a chumail eadar 7-12 Giblean 2014. B’ e seachdain air leth soirbheachail a bh’againn a-rithist am bliadhna le 20 com-pàirtiche a’ gabhail pàirt ann an obraichean tràidiseanta na sgìre a bharrachd air bùithtean- obrach còcaireachd, turas-iasgach agus ceòl is òrain le Norrie MacIomhair agus Ailean MacEanraig.

‘S e seachdain spòrsail, trang a bh’ ann agus bha am fianais a fhuair sinn bho na com-pàirtichean air leth fàbharach agus na cur-seachadan gu lèir air còrdadh riutha gu mòr.

Tha an Coimhearsnachd anns na Gearrannan air leth taiceil dhan an tachartas seo agus iad nan cuideachadh mòr fhad ‘s a tha sinn a’ tadhail air an sgìre. Chum sinn cèilidh teaghlaich ann an Ionad na Seann Sgoil, Siaboist, far an robh tri-fichead neach bhon choimhearsnachd an làthair.

BnG14 Conaltradh cunbhalach leis an Oifigear Ealain is Chultair aig Bòrd na Gàidhlig agus Alba Chruthachail Tha Fèisean nan Gàidheal a bruidhinn agus a’ cumail conaltradh cunbhalach leis an Oifigear Ealain is Cultarail. Tha sinn a’ gabhail pàirt ann an coinneamhan de Foram Nàiseanta nan Ealain Ghàidhlig a bhios air a chuir air dòigh leis an t-oifigear agus Bòrd na Gàidhlig.

Builean Comhairle na Gàidhealtachd CnG6 Cleachdadh na Gàidhlig a chur am meud an lùib nam Fèisean Tha sinn ag obair gu dluth le na Fèisean airson a bhith cinnteach gu bheil seo a’ tachairt. Tha sinn a’ cuideachadh luchd-teagaisg a bhith ag ionnsachadh agus a bhith a’ cleachdadh Gàidhlig fad na h-ùine ‘s leanaidh an obair seo anns an àm ri teachd.

Ainm Anna Willoughby Dreuchd Manaidsear Gnìomha

Gnìomh/Toradh Adhartas Builean Alba Chruthaichail AC1 Taic a chumail ri Fèisean fa leth is an leasachadh, farsaingeachd an cuid obrach a leudachadh agus sàr dhòighean-obrach a stèidheachadh tro lìonra de phrìomh oifigearan. Tha Oifigearan Leasachaidh air an comharrachadh mar phrìomh oifigearan airson gach Fèis ris am faod na Fèisean bruidhinn sa chiad dol-a-mach nuair a tha iad feumach air seirbheisean Fèisean nan Gàidheal no taic le obair leasachaidh. Bidh sinn a’ cumail taic ri còrr is 44 Fèis ann an 2014-15 agus bidh sinn a’ feuchainn ar dìcheall a h-uile càil lìbhrigeadh aig àrd ìre.

AC3 Sgeama Thabhartasan do dh’Fhèisean a ruith le taic-airgid bho dhiofar thobraichean maoineachaidh. Chaidh taic-airgid a thabhann do 44 Fèisean tro Sgeama Thabhartasan Fèisean nan Gàidheal 2014-15 a fhuair maoineachadh bho Alba Chruthachail, Iomairt na Gàidhealtachd is nan Eilean, Comhairle na Gàidhealtachd, Comhairle nan Eilean Siar is Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid. Tabhartasan air an tabhann do 44 Fèisean (37 ann an sgìre IGE) le 23 ann an sgìrean dubhlanach, pàigheadh a- mach £215,015.50 an rèir aontachaidhean. A chuir a-mach cuid mhath den airgid a tha air a thabhann, £77,223 do sgeama tabhartasan nam Fèisean do 23 Fèisean.

AC4 Airgead a chur an seilbh Leasachaidhean Ùra tro Sgeama Leasachaid nam Fèisean. Gu ruige seo tha suim airgead £4,000 air a chur ma seach airson sgeama leasachaidh 14/15.

AC11 A’ cumail oirnn a’ cur air adhart obair nam Fèisean ann an roinn fhoirmeil an fhoghlaim, ann am compàirt ri YMI ann an Roinn na Gàidhealtachd agus ann an roinnean ùghdarrasan ionadail eile nuair a gheibh sinn an cothrom. Leanaidh YMI ann an Roinn na Gàidhealtachd sa bhliadhna sgoile 2014-15 agus le bhith stèidheachadh Fèisgoil, tha againn air seirbheisean a reic do dh’ùghdarrasan ionadail eile gus clasaichean ciùil a lìbhrigeadh tro YMI. Fhuair sin £219,511 a-staigh bho Comhairle na Gàidhealtachd agus tha sin a dèanamh cinnteach gu bheil airgead air a pàigheadh a-mach airson an luchd-teagasg agus na Fèisean air am pàigheadh gu cunbhalach.

AC17 A’ togail air ìomhaigh nam Fèisean le tachartasan a dh’aona-ghnothach a nì sanasachd air ar n-obair, barrachd chothroman gus naidheachdan a sgaoileadh sna meadhanan is a’ dol an sàs ann an tachartasan far am bi cothrom sanasachd a dhèanamh air ar n-obair. Tha tòrr de an Cèilidhean air Chuairt a’ gabhail pàirt ann an tachartasan ionadail. Tha iad air gabhail pairt ann an 100 consairtean fad an t-shàmhraidh.

AC18 Ann an compàirt ri Alba Chruthachail, Iomairt na Gàidhealtachd is Bòrd na Gàidhlig cumaidh Fèisean nan Gàidheal orra a bhith na phrìomh bhuidheann a tha a’ cur air adhart is a’ sìor leasachadh ceòl traidiseanta is na h-ealain Ghàidhlig an Alba. Tha obair na buidhne gu lèir ag amas air an seo, tha uallach orm airson smachd a chumail air an airgid agus siostaman ionmhais air fad aig Fèisean nan Gàidheal agus Blas. Tha mi toirt stiùir a thoirt don Oifigear Trèanaidh, Oifigear Dìon Cloinne agus Oifigear Ghnothaichean bho latha gu latha agus luchd obrach eile mar a tha iomchaidh.

Maoineachadh bho Alba Chruthachail, Iomairt na Gàidhealtachd is nan Eilean, Comhairle na Gàidhealtachd, Comhairle nan Eilean Siar is Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid 14/15.

Bha mi ag obair gu dlùth còmhla ri Andy Cumming airson cunntasan ràitheil gu 30 Òg-mhios agus bliadhnail gu 31 Màirt 2014 a cuir air dòigh. Fhuair sin airgead dà ràithe, £262,500.00 air tighinn a-staigh bho Alba Cruthachail. Airgead aon ràithe bho Bòrd na Gàidhlig, £32,500.00 £22,526.00 (50%) airgead Commhairle na Gàidhealtachd air tighinn a-staigh £27,440.28 bho Iomairt na Gàidhealtachd, air tighinn a-staigh £12,800 (100%) bho Comhairle nan Eilean ri tighin a-staigh £20,000 (100%) bho Earra-Ghaidheal is Bhòid air tighinn a-staigh

Bidh sin a cumail sùil gheur air gnothaichean ceangailte ri ionmhais bho mìos gu mìos, agus biodh gu deireadh nam bliadhna, 31 Am Màrt 2015. Tha seo leanntaineach agus anns An Cèitean thug sin sùil gheur air am bùidseat a- rithist airson dèanamh cinnteach gu ro e cothromach airson aonta.

AC19 Fèis Bhlais a chur air adhart mar fhèis aig a bheil ceòl, Gàidhlig agus òigridh, agus a leudachadh gus am bi filmichean, sgrìobhadairean, biadh is deoch mar phàirt dhith. Tha uallach orm airson smachd a chumail air an airgid agus siostaman ionmhais air fad aig Blas. Tha sin air tòrr fàirdealan a’ pàigheadh a-mach airson Blas 2014 aidg an ìre seo.

AC20 A’ cumail oirnn a’ toirt taic don lìonra de Chèilidhean air Chuairt. Thèid taic a chumail ri 7 Cèilidhean air Chuairt ann an 2014. Tha £28,000 a dol a-mach gu Fèisean airson na Cèilidhean air Chuairt.

AC22 A’ cumail oirnn a’ cuideachadh le obair a thaobh nan ealain Gàidhlig ann am foghlam tro mheadhan na Gàidhlig ann an sgìrean nan Iomairtean Gàidhlig. Tha Fèisean nan Gàidheal a’ cumail orra a’ cuideachadh le obair ann an sgìrean nan Iomairtean Gàidhlig, gu sònraichte na sgìrean far a bheil luchd-obrach againn is far a bheil Fèisean. Bidh sinn a’ tabhann cothrom air uidheamachd oifis is àite sna h-oifisean fhèin a bharrachd air a bhith a’ dol an sàs ann an iomadach pròiseact.

AC23 Co-labhairt Bhliadhnail a chumail. Thèid Co-labhairt 2014 a chumail ann an Inbhir Narainn air 26 is 27 Sultain 2014.

AC24 A’ cumail oirnn a’ toirt taic do dh’Fhèisean a tha airson an obair aca a leudachadh. Taobh a-staigh nam buidseatan againn bheir sinn taic do dh’Fhèisean ionadail a tha airson an obair aca a leudachadh agus/no a tha airson barrachd a dhèanamh is a bhith nas neo-eisimeiliche. Tha mi a’ cur ghoireasan sgeama tuarastail air dòigh do Fèis a’ Bhaile, Fèis Spè agus Fèis Bharraigh. Tha mi toirt taic do Fèis Spè airgead a tarraing a-staigh bho LEADER agus le gnothaichean goireasan daoine.

AC25 A’ cumail oirnn a’ dèanamh cinnteach gu bheil deagh dhòighean-obrach gan cur an sàs a thaobh Dìon Cloinne agus a rèir atharrachaidhean san lagh. Am poileasaidh air ùrachadh agus fo sgrùdadh fad an t-siubhail airson dèanamh cinnteach gu bheil a-rèir an t- siostam measaidh ùr PVG. (Sgeama Dìon Buidhnean So-leònte) Obair leantainneach aig Sandy Gray le sgrùdaidhean ùraichte gach 3 bliadhna fon sgeama ùr PVG. Feumaidh gach Fèis liosta luchd-teagaisg a chur a-steach mus fhaigh iad tabhartas. Thèid iad sin a sgrùdadh feuch a bheil aithisg sgrùdaichte aca uile. Tha seo à’ dol air adhart mar iarrtas. Tha cosgaisean air à’ dhol suas airson teisteanas ùr bho £23.00 gu £59.00 agus airson teisteanas ùrachadh gu £18.00. Tha sin cumail sùil air cosgaisean bho àm gu àm.

AC26 A’ cumail oirnn ag obair mar bhuidhinn a tha ag amas air sàr mhodhan lìbhrigidh nuair a thig e gu seirbheisean is pròiseactan, agus na dòighean-obrach againn san fharsaingeachd. Tha sinn daonnan a’ feuchainn ri piseach a thoirt air ar seirbheisean. Tha sinn cuideachd a’ toirt sùil air na sgilean a th’ againn taobh a-staigh na buidhne agus bha aon latha treanaidh aig luchd-obrach gu ruige seo.

Builean Iomairt na Gàidhealtachd agus nan Eilean InG2 A’ leantainn oirnn a’ lorg chothroman coimeirsealta; a’ dèanamh cinnteach gu bheil an teachd-a-steach bho mhalairt aig Fèisean nan Gàidheal na shùim a tha 35% de theachd-a- steach iomlan FnG, ro 31 Màrt. Tha sinn den bheachd gun tèid an teachd-a-steach a tha sinn fhìn a’ cosnadh suas, tha sin air 51% den teachd-a- steach iomlan againn mu thràth airson am bliadhna 2013/14, am meud ri linn seirbheisean a bharrachd a thabhainneas sinn mu choinneimh chothroman a th’ ann an-dràsta. Tha sinn an dòchas an àireamh seo a chur suas nas motha. Tha sin a toirt a-staigh airgead rianachd airson pròiseactan a tha sin a cur air dòigh. Tha £109,130.00 a tighinn a-staigh airson pròiseactan àbhaisteach ann an 14/15.

InG4 Obair a chur air adhart gu sònraichte ann an sgìrean cugallach, 3 Fèisean ùra is 5 pròiseactan eadar-ghinealaichean a chruthachadh sna sgìrean cugallach, ro 31 Màrt 2015. An-dràsta, a-mach à 37 Fèisean ann an sgìre HIE, tha 23 gan cumail ann an sgìrean cugallach. A thuilleadh air a bhith toirt taic do na Fèisean sin tha sinn ag obair còmhla ri Iomairtean Gàidhlig a tha ag obair ann an sgìrean cugallach ann an Leòdhas, Uibhist, An t-Eilean Sgitheanach agus Loch Abar. Tha feadhainn de na tachartasan an lùib Bhlais is nan Cèilidhean air Chuairt gun chumail sna sgìrean cugallach. Nì sinn ar dìcheall gus obair Fèisean nan Gàidheal a chur air adhart a bhios gu sònraichte ag amas air na sgìrean cugallach.

Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG2 Dearbhadh air co-dhiù 500 uair a thìde de thaic phractaigeach a thugadh dha na h-Iomairtean Gàidhlig air feadh Alba, le oidhirp shònraichte ga dhèanamh a thaobh obair le Fòram Gàidhlig Shiaboist. Tha co-obrachadh a’ leantainn anns gach sgìre iomairt. Bheir sinn taic do Chomunn na Gàidhlig leis na planaichean fa leth aca airson an Iomairtean agus bidh sinn a’ dol gu coinneamhan gu cunbhalach gus bruidhinn air mar a tha cùisean a’ tighinn air adhart agus air cothroman eile a dh’fhaodadh a bhith ann airson obair còmhla air pròiseactan. Tha luchd-obrach air fad ag obair uairean airson nan Iomairtean agus tha sin a clàradh seo, tha 1782 uairean air an clàradh airson am bliadhna ionmhais 13/14. Tha sinn air leth deònach seo a dhèanamh agus cumaidh sinn taic ris na h-Iomairtean ann an sgìrean far a bheil luchd-obrach againn no far a bheil Fèisean a’ tachairt. Faodaidh iad feum a dhèanamh de ghoireas sam bith a th’ againn agus tha sinn an dùil gun gabhadh 500 uair de thaic bhon luchd- obrach a choileanadh. Tha FnG a’ dèanamh oidhirp gus inbhe na Gàidhlig àrdachadh sgìre Phort-rìgh, tha sinn a’ ruith ‘cofaidh agus còmhradh’ uair san t-seachdain far am faigh daoine cothrom Gàidhlig a bhruidhinn gu nàdarra, agus na sgilean aca a thoirt air adhart.

BnG4 Fianais air co-obrachadh le buidhnean Gàidhlig eile. Tha an obair seo a’ leantainn, gu sònraichte ann an sgìrean nan Iomairtean, agus fhuair a h-uile buidhean Ghàidhlig fiathachadh pàirt a ghabhail ann an trèanadh Gàidhlig an luchd-obrach againn.

BnG10 Taic ga thoirt do co-dhiù 40 Fèis air feadh Alba. Tha sinn a’ cumail oirnn a’ toirt taic do dh’Fhèisean air feadh na dùthcha le tabhartasan maoineachaidh, àrachas (tha àth-sgrùdadh air poileasaidhean agus air an ùrachadh sa Ghearran 2014 le àrachas ùr iomchaidh), stòras ionnstramaidean (air a deagh cleachdadh), trèanadh cunbhalach do bhuill nan comataidhean agus barrachd.

Builean Comhairle na Gàidhealtachd CnG2 Taic do cho-dhiù 19 Fèisean ann an Roinn na Gàidhealtachd. Thèid taic a chumail ri 21 Fèisean ann an Roinn na Gàidhealtachd ann an 2014-15.

CnG4 Dèan cinnteach gu bheil co-dhiù £21,192 air a roinn eadar co-dhiù 19 Fèisean a rèir foirmle a chaidh aontachadh. Tha Fèisean nan Gàidheal air £109,019.50 a chomharrachadh airson Fèisean air a’ Ghàidhealtachd ann an 2014-15, a’ gabhail a-steach an £22,191 a fhuaras bho Chomhairle na Gàidhealtachd.

CnG5 Dèan cinnteach gu bheil £24,253 air a chleachdadh gus taic a chumail ri Oifigearan Leasachaidh nam Fèisean is airson cosgaisean coitcheann Fèisean nan Gàidheal. Thathar a’ cosg an còrr der tabhartas, £24,253, air cosgaisean ar n-obrach agus mar phàirt dhe sin cosgaisean an dithis Oifigear Leasachaidh stèidhichte air a’ Ghàidhealtachd.

Builean Chomhairle nan Eilean Siar Cnes 1 £9,900 den mhaoineachadh bhon Chomhairle ann an 2013-14 a chosg sna h-Eileanan Siar a rèir na chaidh aontachadh. Chaidh maoineachadh luach £42,186 a thabhann do dh’Fhèisean sna h-Eileanan Siar, a’ gabhail a-staigh an £9,900 bho Chomhairle nan Eilean Siar, a rèir an Aonta Mhaoineachaidh.

Cnes 2 Thèid £2,900 de mhaoineachadh na Comhairle a chosg mu choinneimh nan cosgaisean airson Oifigear Leasachaidh nam Fèisean làn-thìde a bhith ann airson nan Eilean Siar. Thèid an £2,900 a tha air fhàgail a chosg mu choinneimh nan cosgaisean airson Oifigear Leasachaidh nam Fèisean làn-thìde a bhith ann airson nan Eilean Siar.

Builean Chomhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid AB1 £9,000 den mhaoineachadh bhon Chomhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid ann an 2013-14 a chosg sa sgìre a-rèir na chaidh aontachadh. Chaidh maoineachadh luach £25,006 a thabhann do dh’Fhèisean Earra-Ghàidheal is Bhòid a’ gabhail a-staigh an £9,000 bhon Chomhairle, a rèir an Aonta Mhaoineachaidh.

AB2 Thèid £11,000 de mhaoineachadh na Comhairle a chosg mu choinneimh nan cosgaisean airson Oifigear Leasachaidh nam Fèisean làn-thìde a bhith ann an Earra-Ghàidheal is Bhòid. Thèid an £11,000 a tha air fhàgail a chosg mu choinneimh nan cosgaisean airson Oifigear Leasachaidh nam Fèisean làn-thìde a bhith ann an Earra-Ghàidheal is Bhòid.

Ainm Iona NicDhòmhnaill Dreuchd Oifigear Trèanaidh agus Poileasaidh Gnìomh/Toradh Adhartas

Builean Alba Chruthachail AC5 Cleachdadh na Gàidhlig a leudachadh le bhith a’ cur an gnìomh ar Poileasaidh Gàidhlig a chaidh a dheasachadh às ùr is a neartachadh Bha latha trèanaidh aig luchd-obrach tro mheadhan na Gàidhlig air planadh agus sgilean taisbeanaidh. Chaidh an latha a chumail ann am Port Rìgh air 29 An Cèitean 2013, aig Oifisean HIE, Port Rìgh. Chaidh 2 sheiseanan- trèanaidh tro mheadhan na Gàidhlig air Dìon chloinne agus Measadh Chunnairt a chumail às t-Samhradh. Chaidh seisean air Conaltradh agus na Meadhanan a chumail ann an Inbhir Nis air 8 An Cèitean 2014, le Ùisdean MacIllinnein. 1. Chaidh seisean eile a chumail air Abairtean agus gnàthsan-càinnt ann am Ploc Loch Aillse air 18 an Dùbhlachd 2013, air a stiùireadh le Ailig Dòmhnallach. Tha latha ghràmair air a chur air dòigh air 29mh Dàmhair 2014 ann am Port Rìgh, air a theagasg le Gilleasbuig Fearghasdan. Tha dithis bho na fèisean agus dithis luchd-obrach air clàrachadh le SMO airson cùrsaichean air astar. 2. Chaidh na choinneamhan luchd-obrach uile a chumail sa Ghàidhlig. 3. Tha trèanadh dha na fèisean ionadail ri fhaotainn sa Ghàidhlig, ma tha iad gan iarraidh, agus chaidh trèanadh Dìon Chloinne a thoirt seachad do Mhuriel NicSuain (FENH) sa Ghearran 2014. 4. Chaidh clas Gàidhlig iomadh-ìre a chumail mar phàirt de Ire 1 trèanadh luchd-teagaisg, sa Ghearran 2014 – chaidh an clas a theagasg le Muireall Urchardan. Dh’ ionnsaich Ire 2 agus 3 òrain Ghàidhlig cuideachd, agus cudthromachd an co-theacs, air a stiùireadh leam fhìn. 5. Chaidh am poileasaidh ùrachadh agus aontachadh aig a’ choinneimh mu dheireadh. 6. AC10 A’ cumail oirnn a’ brosnachadh muinntir nam Fèisean gu bhith cruinneachadh, a’ tasgadh is a’ dèanamh feum de shusbaint a thàinig às an dualchas ionadail aca fhèin Thathar a-nis air 7near fhasdadh airson na Pròiseict Fuaran (a’ cruinneachadh òrain), agus chaidh coinneamh agus seisean trèanaidh a chumail air 29 An t-Samhain 2014 aig Sabhal Mòr Ostaig air dòighean cruinneachaidh agus modh. Chaidh seo a’ làimhseachadh an co-bhonn le Tobar an Dualchais, agus ghabh dithis pàirt air Skype. 7. ‘S e na compàirtichean agus na sgìrean aca Ellen NicDhòmhnaill (Inbhir Nis/Uibhist a Tuath); Eilidh NicPhàidean (Tiriodh); Clare Jordan (A’ Choingheal/Ìle), Morvyn Menzies (Peairt); Ruairidh MacCarmaig (An t-Eilean Sgitheanach); Ceitlin Nic a’ Ghobhainn (Nis); Mischa Nic a’ phearsain (Leòdhas/Beinn a’ Bhaoghla).

Bidh na compàirtichean ag obair gu saor-thoileach, ach gheibh iad Duaisean Saltire agus teisteanas bho SMO/FnG airson crìoch a chur air cùrsaichean, a bharrachd air taic le cosgaisean riatanach. Thathas a’ sireadh 6near eile, ach a dh’ aindeoin sanasachadh, cha d’ thàinig duine air adhart fhathast. 8. Tha na compàirtichean a’ cruinneachadh òrain an-dràsta, agus an uairsin gan rannsachadh agus gan deasachadh airson clàradh. Tha mi am beachd barrachd cuideachadh a thoirt dhaibh oir chan eil cùisean a’ gluasad cho sgiobalta ‘s a bu chòir dhaibh. ‘S e oileanaich oilthigh a th’ annda, agus tha buaidh aig an obair-clas air na cruinneachaidhean aca. Thig am pròiseact gu crìch air 31 Màrt 2015. 9. AC13 Cothroman trèanaidh is leasachadh proifeiseanta a chur air dòigh, don a h-uile duine a tha an sàs ann a bhith cur air adhart is ag eagrachadh nam Fèisean is a tha a’ gabhail pàirt annta, agus do bhuidhnean eile a tha an sàs ann a bhith leasachadh is a’ lìbhrigeadh ceòl traidiseanta Bha seiseanan-thrèanaidh le fèisean gu h-ionadail ann an Uibhist, na Hearadh, Glaschu, Port Rìgh, An Gearasdan agus Leòdhas (Dìon Chloinne, Deagh Phractas, Togail Airgid, Measadh Chunnairt, a rèir feum), agus chaidh seisean àraid a chur air dòigh air togail airgid ann an Inbhir Nis, le Fèis an Eòrna, Fèis Tìr a’ Mhurain, Fèis Eilean na Hearadh, Fèis Innis an Uillt, Fèis Cholla, Fèis Fhoirt, Fèis Dhùn Bhreatainn, Fèis Dhùn Èideann, Fèis Lochabar, Fèis Rois, Fèis Spè, Fèis Ghleann Albainn agus luchd-obrach Fèisean nan Gàidheal far an robh e iomchaidh. Rinn oifigearan Fèis Innis an Uillt, Fèis Taigh Dhonnchaidh, Fèis Eige agus Fèis Eilean na Hearadh trèanadh air Dion Chloinne aig toiseach 2014. Rinn Fèis Chataibh trèanadh air Dion Chloinne, Deagh Phractas agus Sgilean Chomataidh sa Chèitean 2014. 10. Ghabh 64 compàirtichean pàirt ann an trèanadh nam fèisean eadar 1 Gearran agus 31 Màrt 2013, 38 eadar 1 Giblean agus 30 Samhain 2013, agus 5 eadar 1 Dùbhlachd 2013 agus 18 Gearran 2014. Chaidh trèanadh luchd teagaisg a chumail aig SMO air 22/23 Gearran 2014 (13 compàirtichean), agus bha riochdairean ann bho Fèis Fhoirt, Fèis Lannraig a Tuath Fèis Bharraidh, Fèis Tìr an Eòrna, Fèis Mhoireibh agus Fèis Rois, a bharrachd air daoine a bha ann “Air a’ cheann fhèin”. Tha fiosrachadh (clàr-ama, msaa) ri fhaotainn air an làrach lìn. 11. Am-bliadhna (14/15) tha 31 air trèanadh fhaighinn tro Fhèisean nan Gàidheal (luchd saor-thoileach agus luchd- obrach) gu ruige seo 12. (Faic AC5) 13. AC14 Thèid sinn an sàs, nuair as urrainn dhuinn, ann an obair chompàirt le fòraman a tha stèidhichte, nam measg tha Fòram Ceòl Traidiseanta na h-Alba agus Fòram Ro-innleachd nan Ealain Gàidhlig Tha Fèisean nan Gàidheal a’ gabhail pàirt san iomairt “Celtic Neighbours”, aig a bheil buill anns a’ Chuimrigh, Èirinn, agus Alba. Tha mi air a’ bhòrd-stiùiridh de Cheltic Neighbours CIC. Tha Alba Chruthachail/Bòrd na Gàidhlig agus Pròiseact nan Ealan cuideachd a chur ris. Bha co-labhairt “Tional” gu math soirbheachail aca, le com-pàirtichean às iomadh dùthaich. Prògram ri fhaotainn an seo . Gheibhear aithisg agus gailearaidh air www.celtic-neighbours.eu Chaidh an ceathramh iris na buidhne fhoillseachadh aig deireadh a’ Mhàirt agus tha e ri fhaotainn an seo. Tha Celtic Neighbours a’ cumail an ath choinneamh aca air 16 Sultain 2014

AC19 Fèis Bhlais a chur air adhart mar fhèis aig a bheil ceòl, Gàidhlig agus òigridh, agus a leudachadh gus am bi filmichean, sgrìobhadairean, biadh is deoch mar phàirt dhith Cuairt nam Bàrd - Chaidh sgioba Albannach a-null a dh’ Èirinn sa Ghiblin 2013, le , Gillebrìde MacIlleMhaoil, Sìneag Nic an t-Saoir agus Ailean MacEanraig, còmhla ri Iona NicDhòmhnaill. 14. Bha cuairt mar phàirt de Bhlas (Sultain 2013) ann, le Proinsias Mac a’ Bhàird, Ceaiti Ni Bheildiùin, Eithne Ni Chatháin agus Pádraig Keane. Chaidh taic a chumail riutha le Conall MacIlleChiar, Niall Caimbeul, Cailean MacIlleathain, Crìsdean Dòmhnallach, Rody Gorman, Dòmhnall S Murray agus Rona Lightfoot. 15. Fhuaras naidheachd dhuilich nach bi na compàirtichean Èireannach againn ann às dèidh Ògmhios 2014, oir chaill iad am maoineachais. Tha iad an dòchas gun gabh buidheann eile thairis dleasdanas airson na h-iomairt seo, ach dh’ fhaodadh buaidh a bhith aig seo air an iomlaid, agus air Blas san àm ri teachd. 16. Tha Colmcille air £6000 a thairgsinn dhuinn (air an ciad thairgse àrdachadh) a dh’ ionnsaigh cosgaisean a’ chuairt am bliadhna, a bhios a’ gabhail àite eadar 8 Sultain agus 11 Sultain 2014, agus tha luchd-ealain air fhasdadh airson na cuirmean – Simon Ó Faoláin, Dairena Ní Chinnéide, Tony Mac Ruairí agus Megan Nic Ruairí, le taic bho luchd- ealain ionadail. Tha barrachd fhiosrachadh ri fhaotainn an seo. 17. AC22 A’ cumail oirnn a’ cuideachadh le obair a thaobh nan ealain Gàidhlig ann am foghlam tro mheadhan na Gàidhlig ann an sgìrean nan Iomairtean Gàidhlig Faic AC19. Tha seiseanan “Cofaidh is Còmhradh” a’ cumail a’ dol gach seachdain ann an oifis Phort Rìgh (Faic BnG 2)

AC23 Co-labhairt Bhliadhnail a chumail 18. AC25 A’ cumail oirnn a’ dèanamh cinnteach gu bheil deagh dhòighean-obrach gan cur an sàs a thaobh Dìon Cloinne agus a rèir atharrachaidhean san lagh Tha clàr agus sgeama is siùil dhearbhaidh PVG aig Fèisean nan Gàidheal a tha coitcheann do na Fèisean uile, a nì cinnteach gu bheil teisteanas PVG aig gach oide, neach-stiùiridh is neach saor-thoileach. Thathas a chumail poileasaidh fo sgrùdadh, agus a’ toirt taic le bhith ga chur an gnìomh. Tha seiseanan trèanaidh a’ ruith gu cunbhalach. 19. Ged a tha sgeama PVG ann, tha e cudromach gun lean na fèisean fhèin am poileasaidh Dìon-Chloinne againn a- thaobh trusaidh agus fèin-sgrùdaidh. 20. Tha trèanadh air Dìon Chloinne mar phàirt de thrèanadh luchd-teagaisg agus mar thaghadh do chuid de na fèisean ionadail. Fhuair luchd leasachaidh nam fèisean trèanadh (tro mheadhan na Gàidhlig) ann an Dìon Chloinne agus Measadh Chunnairt aig toiseach an t-Samhraidh 2013, tha 5near air trèanadh Dìon Chloinne a dhèanamh eadar Am Faoilleach agus An Gearran 2014, agus ceathrar a bharrachd sa Chèitean 2014. 21. Builean Iomairt na Gàidhealtachd agus nan Eilean InG6 A’ cumail oirnn le taic do dh’ oidean is luchd-eagrachaidh los gun ionnsaich iad sgilean ùra a thaobh sireadh maoineachaidh, dìon cloinne, Gàidhlig, ciad chobhair, riaghladh, coimpiutaireachd is dòighean teagaisg. Bidh 87 luchd saor-thoileach is 23 luchd- trèanaidh/oidean, bho sgìre obrach na Gàidhealtachd is nan Eilean aig HIE, air a dhol tron phrògram aig Fèisean nan Gàidheal airson leasachadh sgilean, ro 31 Màrt 2015 Tha Fèisean nan Gàidheal a’ leantainn orra a’ toirt trèanadh do dh’ oidean gu cunbhalach. Chaidh trèanadh Gàidhlig a chumail iomadh turas thar na bliadhna agus tha Fèisean nan Gàidheal a’ cur prògram ri chèile an-dràsta gus clasaichean a bharrachd a thoirt seachad. Rinn 13 adhartas sa Ghàidhlig sa Ghearrain. (Faic AC5). Tha Fèis an Iar- Thuath agus Fèis Mhoireibh a’ faighinn trèanadh aon-latha gus sgilean Gàidhlig adhartachadh sa Chèitean. 22. Bha seiseanan-thrèanaidh le fèisean gu h-ionadail ann an Uibhist, na Hearadh, Glaschu, Port Rìgh, An Gearasdan agus Leòdhas (Dìon Chloinne, Deagh Phractas, Togail Airgid, Measadh Chunnairt, a rèir feum), agus chaidh seisean àraid a chur air dòigh air togail airgid ann an Inbhir Nis. Bha riochdairean aig na seiseanan bho Fèis an Eòrna, Fèis Tìr a’ Mhurain, Fèis Eilean na Hearadh, Fèis Innis an Uillt, Fèis Cholla, Fèis Fhoirt, Fèis Dhùn Bhreatainn, Fèis Dhùn Èideann, Fèis Lochabar, Fèis Rois, Fèis Spè, Fèis Ghleann Albainn, agus luchd-obrach Fèisean nan Gàidheal far an robh e iomchaidh. Chaidh seisean (air Dion Chloinne agus Meadhanan Sòisealta) a chumail ann an Leòdhas le Fèis an Rubha (18 Cèitean 2013). Thathar an dùil seiseanan a ruith tron bhliadhna a rèir feum agus iarrtas. 23. Thèid dèiligeadh ri iarrtasan trèanaidh aon-neach a rèir feum, buidseat, agus dlùthachd. Tha FnG a’ cuir fiosrachadh mun cuairt bho leithid Colaiste na Gaidhealtachd an Iar, Sabhal Mòr Ostaig agus SCVO mar a thig e a- mach. 24. Am-bliadhna (bho 1 An Giblean 2014), tha 31 air trèanadh fhaighinn, uile bho sgìre-obrach HIE. 25. Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG2 Dearbhadh air co-dhiù 500 uair a thìde de thaic phractaigeach a thugadh dha na h- Iomairtean Gàidhlig air feadh Alba, le oidhirp shònraichte ga dhèanamh a thaobh obair le Fòram Gàidhlig Shiaboist Cofaidh is Còmhradh a’ ruith gach seachdain aig oifis Phort Rìgh airson uair dhen uaireadair. Tha dithis às a’ choimhearsnachd a’ tighinn gu cunbhalach airson na sgilean còmhraidh aca a thoirt air adhart, agus thig daoine a bharrachd bho àm gu àm gach Dimàirt aig àm lòin. 26. BnG3 Fiosrachadh air ciamar a tha Poileasaidh Gàidhlig na buidhne ga chur an gnìomh, agus co- dhiù 4 seiseanan trèanaidh Gàidhlig ann do luchd-obrach Fèisean nan Gàidheal, agus cothrom aig luchd-obrach bho bhuidhnean Gàidhlig eile am frithealadh Faic AC 5 27. Seisean trèanaidh do luchd-obrach FnG air Na Meadhanan (tro mheadhan na Gàidhlig) – An Cèitean 2014 Seisean trèanaidh do luchd-obrach FnG air Gràmair na Gàidhlig (tro mheadhan na Gàidhlig) – An Dàmhair 2014 Seisean trèanaidh do luchd-obrach FnG air Gàidhlig (tro mheadhan na Gàidhlig) – An Dùbhlachd 2014 Seisean eile ri rèiteachadh tràth 2015 28. BnG4 Fianais air co-obrachadh le buidhnean Gàidhlig eile Iomairt, Clì, CnaG – Trèanadh agus taic. Chleachdamaid Clì airson tidsear Gàidhlig aig na clasaichean luchd-obrach agus clasaichean luchd-teagaisg a rèir feum. A’ frithealadh choinneamhan Lasair – coinneamh mu dheireadh air 25 An t-Samhain 2013. 29. BnG13 A’ cumail 20 tachartas do suas ri 3,000 sgoilear air a’ Ghàidhealtachd tro phrògram coimhearsnachd Bhlais Thadhal Cuairt nam Bàrd air Sgoil Lionacleit as t-Sultain, ged nach robh mòran chloinne san èisteachd. 30. Thairis air na còig oidhcheannan, bha gann 5near ann aig aois sgoile, agus leis a’ chlàr ama teann, cha d’ fhuaras cothrom tadhail air na sgoiltean tro na làithean-sgoile. 31. An dùil tadhal air Sgoil Cnoc na Creige san Òban no Sgoil Chille Mhàrtainn, mar phàirt de Chuairt nam Bàrd (air a chur air dòigh le Furan) 32. BnG14 Conaltradh cunbhalach leis an Oifigear Ealain is Chultair aig Bòrd na Gàidhlig agus Alba Chruthachail Ag obair gu cunbhalach leis an Oifigear Ealain is Chultair gus an iomairt “Celtic Neighbours” a chur air adhart, agus air prògraman maoineachaidh. 33. Obair a bharrachd Celtic Neighbours An Ath Choinneamh – 16 An Sultain 2014. 34. Colaiste Ghàidhealtachd an Iar – Buidheann Chomhairleachaidh nan Ealain Chruthachail A’ frithealadh na coinneamhan seo. A’ frithealadh ceumnachd na colaisde sa Ghearasdain air 19 Sultain 2014. 35. YMI – Sgrùdadh agus Measadh Luchd-teagaisg Thug mi taic dhan sgioba seo gus sgrùdadh agus measadh a dhèanamh air luchd-teagaisg YMI sa chiad cheathramh de 2014. Mar sin, ghabh mi pàirt aig a’ choinneimh trèanaidh aca air 1 Lùnasdal 2014, gus iomradh a thoirt seachad air na chunnaic mi. 36. Trèanadh Luchd-teagaisg nam Fèisean Ag obair a dh’ ionnsaidh stuth teagaisg/ionnsachaidh a chur ri chèile, a ghabhas cleachdadh le luchd-teagaisg a bharrachd. 37.

Ainm Moreen Pringle Dreuchd Oifigear Ghnothaichean

Gnìomh/Toradh Adhartas Builean Alba Chruthachail AC3 Sgeama Thabhartasan do dh’Fhèisean a ruith le taic-airgid bho dhiofar thobraichean maoineachaidh Ag obair air Sgeama Tabhartasan nam Fèisean tha mi a cuir thabhartasan a-mach gu Fèisean airson na Priomh Fèisean, Clasaichean agus Uairean-Rianachd aca.

Anns an raìthe seo, chur mi thabhartasan a-mach gu 15 Fèisean.

AC16 Feum a dhèanamh de na cothroman a th' ann barrachd bathar a reic mar na leabhraichean, CDan, DVDan is eile aig na Fèisean Tha am bùth air an Làrach-Lìn fosgailte airson leabhraichean a’ cheannach (www.feisean.org/shop.html). 38. Tha sinn a’ reic nas urrainn dhuinn tro Fhèisean, bùithtean, m.s.a.a. Tha mi a cur a-mach fiosrachadh gu Fèisean gu cunbhalach. ‘Se cothrom math tha ann airson airgead a thogal. 39. AC23 Co-labhairt Bhliadhnail a chumail Bidh an Co-labhairt Bhliadhnail 2014 ann an Inbhir Narainn air 26/27 an t-Sultain. Chaidh na cuireadhean a’ mach.

AC24 A’ cumail oirnn a’ toirt taic do dh’Fhèisean a tha airson an obair aca a leudachadh Leantainneach agus air a dheagh chleachdadh fad an t-shiubhal aig na Fèisean. Tha iad ag iarraidh ionnstramaidean diofarach airson clasaichean ùra a tha iad a’ tòiseachadh. Tha tòrr duine ag iarraidh bogsa-ciùil agus clarsaich airson clasaichean aig an àm seo.

AC25 A’ cumail oirnn a’ dèanamh cinnteach gu bheil deagh dhòighean-obrach gan cur an sàs a thaobh Dìon Cloinne agus a rèir atharrachaidhean san lagh Feumaidh gach Fèis liosta luchd-teagaisg a chur a-steach mus fhaigh iad tabhartas. Thèid iad sin a sgrùdadh feuch a bheil aithisg sgrùdaichte aca uile. 40. Rinn mi mòran obair ag ùrachadh an stòr-dàta agus tha seo leantainneach. 41. Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG10 Taic ga thoirt do co-dhiù 40 Fèis air feadh Alba Tha mi a’ toirt taic do na Fèisean le tabhartasan, leabhraichean, ionnstramaidean, Faileas, m.s.a.a. 42. 43. Builean Chomhairle na Gàidhealtachd CnG2 Taic do cho-dhiù 19 Fèisean ann an Roinn na Gàidhealtachd Ceangailte ri BnG10.

Ainm Dougie Beck Dreuchd Oifigear Drama

Gnìomh/Toradh Adhartas

Builean Alba Chruthaichail AC544. Iomairtean dràma Ghàidhlig a chur air adhart, leithid an Sgoil Shamhraidh Dràma Ghàidhlig, cuairtean le Meanbh-Chuileag a’ bhuidheann dràma-oideachaidh agus Fèisean dràma Meanbh-chuileag Chaidh an dealbh-cluiche agam, Do Roghainn Fhèin, a thairgse do sgoiltean, is chaidh a lìbhrigeadh leam fhìn is le Artair Donald. Cha deach a' bhùth-obrach dhramataigeach seo faisg air an Reifreann fhèin, ach thug i sùil air mar a nìthear co-dhùnaidhean agus air poilitigs anns an fharsaingeachd. Le sgeidsichean mu cheannaichean breugach, na dòighean a th' aig luchd-saidheans air an cuid bheachdan a thoirt seachad, eagair shoisealta ann am Breatainn, agallamhan TBh ainmeil agus propagànda, fhuair sgoilearan sealladh èibhinn, ach feumail air poilitigs. Gu mì- fhortanach, leis gun robh cuid de dh'ùghdarrasan ionadail air casg a chur air tachartasan poilitigeach ann an sgoilean air thoiseach air an Reifreann, cha do thadhail sinn air uiread sgoiltean 's a bha sinn an dùil. Gabhaidh a' bhùth-obrach seo a chleachdach a-rithist ge-tà ann an suidheachaidhean far a bheil sgoilearan a' coimhead air saoranachd, agus cuideachd air thoiseach air an ath thaghadh choitcheann Bhreatannach/Albannach. Mhothaich sinn cuideachd gun do dh'obraich a' bhùth-obrach ann an suidheachaidhean far an robh fileantaich agus luchd- ionnsachaidh a-staigh còmhla. Gus crìoch a chur air na seiseanan, chùm sinn deasbad den t-seòrsa a chìthear air an telebhisean. Fhuair sgoilearan còig mionaidean gus feallsanachd pàrtaidh poilitigeach air choireigin a sgrùdadh, agus an uair sin ceistean a fhreagairt stèidhichte air na tha dol air adhart san t-saoghal an-dràsta fhèin. Bha seo gu math soirbheachail, agus èibhinn aig amannan!

Tha an dealbh-cluiche againn mun Chogadh Mhòr a-nise air a sgrìobhadh, le taic bho Artair Donald., agus thèid seo timcheall sgoiltean san Dàmhair agus san t-Samhain. Tòisichidh e agus a' chlann a' dol timcheall taigh-tasgaidh a' coimhead air buaidh a' Chogaidh air a' Ghàidhealtachd, agus an uair sin cluinnidh sinn sgeul-bheatha a' phrìomh charactair againn, eadar òige is na rudan a chì e san Fhraing. Bidh e mu uair a thìde a dh'fhad, agus leis gur a dealbh-cluiche aon-neach a bhios ann, thèid a chuairteachadh ann an diofar sgìrean aig an aon àm. NB: bidh tionndadh Beurla ri fhaotainn do sgoiltean a bha an sàs ann am Fèisgoil.

Sgoil Shamhraidh Dhràma Faic gu h-ìseal airson fiosrachadh mun Sgoil Shamhraidh.

AC8 Taic a chumail ri Fèisean a thaobh na Gàidhlig agus oidean bhon Sgioba-G againn a’ cur tachartasan air dòigh Bha mi an sàs ann a bhith a' deasachadh stuthan-teagaisg Gàidhig do ghrunn Fhèisean am-bliadhna.

AC12 Cothroman eile a chur air adhart far am bi ar n-obair a’ neartachadh foghlam Gàidhlig Fhuair mi cuireadh a bhith an sàs anns an Alltan Bheag agus anns an Alltan fhèin am-bliadhna gus bùthan-obrach a lìbhrigeadh air pupaideachd agus dràma le cloinn, agus mar a ghabhas seo cleachdadh gus sgilean cànain a leasachadh. Tha seo a' leantainn air bùthan-obrach soirbheachail a lìbhrig mi an-uiridh, agus bidh mi a' dèanamh barrachd leasachaidh air na stuthan seo ach am bi iad freagarrach do chloinn nas sine.

A' leantainn air bùthan-obrach na bliadhna an-uiridh, tha mi air grunn bhùthan-obrach a dhèanamh le tidsearan is luchd-obrach eile is mi an dùil an t-seirbhis seo a leasachadh. Ged a chaidh fiosrachadh a sgaoileadh air gach sgoil san sgìre seo, cha do nochd sgoil sam bith ùidh ann bho chionn beagan mhìosan. Bidh mi a' cuairteachadh fiosrachaidh a-rithist às dèidh bùthan-obrach an Alltain.

Bidh Fèis Dhràma Earra-Ghàidheal is Loch Abar a' ruith mar an àbhaist às dèidh saor-làithean na Nollaig, agus bidh sinn a' cur fios air sgoiltean air an ath theirm gus cinn-latha a dhearbhadh. Chan eil mi an dùil gun atharraich cruth a' phròiseict seo, ach bidh sinn a' coimhead air dè na sgoiltean eile a dh'fhaodadh a bhith an sàs.

Thug mi seachad taisbeanadh do chomhlaichean na sgìre seo gus fios a thoirt dhaibh air na seiseanan Fèisgoil a chùm sinn ann an sgoiltean Loch Abar. Bha sgoilearan bho Bhun-sgoil Ach an Todhair Uaraich còmhla rium, agus nach mi a bha moiteil às na sgilean Gàidhlig aca!

Thug mi taic do Bhun-sgoil Bhanbhaidh ann a bhith a' sgrìobhadh agus a' deasachadh dealbh-cluiche airson Mòd Loch Abar, agus ghlèidh iad an dàrna duais sa cho-fharpais aca.

Bidh mi a' coinneachadh ri muinntir Ionad Luchd-tadhail Chùil Lodair an t-seachdain seo fhèin gus cinn-latha a dhearbhadh airson cuairtean Gàidhlig san ionad.

Bidh sinn ann am Bun-sgoil Chille Chomhghain is sinn a' lìbhrigeadh bhùthan-obrach dràma mar phàirt de dh'Fhèis Leabhraichean nan Trì Lochan.

AC13 Cothroman trèanaidh is leasachadh proifeiseanta a chur air dòigh, don a h-uile duine a tha an sàs ann a bhith cur air adhart is ag eagrachadh nam Fèisean is a tha a’ gabhail pàirt annta, agus do bhuidhnean eile a tha an sàs ann a bhith leasachadh is a’ lìbhrigeadh ceòl traidiseanta Tha e mar amas againn a dhol timcheall cholaistean agus oilthighean gus oileanaich a thrusadh a nì feum dhuinn ann a bhith a' teagasg dràma is Gàidhlig aig Fèisean agus ann an suidheachaidhean eile. Mar thoradh air an trusadh seo, bidh sinn a' cumail co-dhiù aon deireadh-seachdain trèanaidh gus sgilean ionnsachadh dhaibh. Tha e a cheart cho cudromach gun tòisich sinn air beachdan dhaoine a shireadh a thaobh tachartasan is gèamannan ùra a bhiodh freagarrach airson Sgioba G etc.

AC17 A’ togail air ìomhaigh nam Fèisean le tachartasan a dh’aona-ghnothach a nì sanasachd air ar n-obair, barrachd chothroman gus naidheachdan a sgaoileadh sna meadhanan is a’ dol an sàs ann an tachartasan far am bi cothrom sanasachd a dhèanamh air ar n-obair Bha mi nam Fhear an Taighe aig Blas ann an Drochaid Ruaidh Dihaoine 5 Sultain, agus bha mi an sàs anns na tachartasan aig Blas ann an Inbhir Nis Disathairne 13 Sultain.

Faic gu h-ìseal airson fiosrachadh mu SSD2014.

AC22 A’ cumail oirnn a’ cuideachadh le obair a thaobh nan ealain Gàidhlig ann am foghlam tro mheadhan na Gàidhlig ann an sgìrean nan Iomairtean Gàidhlig Tha Panto na bliadhna sa ri sgrìobhadh fhathast, ged a thòisich sinn mar-thà air smaoineachadh mu dheidhinn an thèama etc. Bidh e a' tadhal air gach sgìre iomairt (agus air Eilean Mhanainn ma shoirbhicheas leinn a thaobh maoineachaidh).

Bidh an dealbh-cluiche againn mun Chogadh Mhòr a' tadhal air gach sgìre iomairt, agus bidh an tionndadh Beurla ri fhaotainn do sgoiltean Earra-Ghàidheal, na Gàidhealtachd agus Bhràghad Albainn.

Tha mi air a bhith ann an conaltradh le FilmG mar-thà, agus chaidh a dhearbhadh gum bi mi an sàs a-rithist am- bliadhna. Fhuair mi beagan trèanaidh mì-fhoirmeil air obair chamara as t-samhradh, agus bidh mi a' cur seo gu feum. Aig an ìre seo, cha chuala mi dad mu chinn-latha, oir 's ann dìreach an-dràsta a tha sgoiltean a' cur fios gu FilmG.

Chaidh SSD2014 a chumail ann am Port Rìgh a-rithist am-bliadhna, le dà thachartas poblach a' gabhail àite.

Bha mi an sàs anns a' Mheanbh-fhèis a chaidh a chumail ann an Àrd-sgoil Phort Rìgh san Iuchar.

Mar a thuirt mi gu h-àrd, thug mi taic do Bhun-sgoil Bhanbhaidh 's iad ag ullachadh mu choinneamh Mòd Àird nam Murchan. Bha mi cuideachd a' lìbhrigeadh seiseanan ghèamannan aig Mòd Àird nam Murchan.

Builean Iomairt na Gàidhealtachd agus nan Eilean InG1 Seirbheis Ealain is Ghàidhlig airson Foghlam a stèidheachadh, a bhios ag amas air Gàidhlig a chur air adhart is a bhrosnachadh tro Aontaidhean Seirbheis le Ùghdarrasan Ionadail is buidhnean eile san roinn phoblaich, ro 31 Màrt 2015 Thuige seo, tha sinn air dà latha trèanaidh a chur air dòigh do luchd-teagaisg ùra.

Bha mi gu mòr an sàs ann a bhith ag ullachadh stuthan airson nan clasaichean Fèisgoil a chaidh a chumail na bu thràithe air a' bhliadhna, agus bha mi gu tric ann an conaltradh leotha. Lìbhrig mi cha mhòr ceala-deug de chlasaichean mi fhìn. Tha sinn an dùil coimhead às-ùr air na stuthan teagaisg seo ann an ùine nach bi fada airson an leasachadh.

Dhealbhaich mi leabhran is cùrsa air aire na Gàidhlig a chaidh a chleachdadh ann an Taighean-tasgaidh Nàiseanta na h-Alba, is gabhaidh seo cleachdadh ann an suidheachaidhean eile den aon seòrsa.

InG5 Rannsachadh a dhèanamh feuch an gabhadh iomairtean dràma Ghàidhlig is iomairtean eile co-cheangailte ris a’ choimhearsnachd a stèidheachadh, ann an co-bhuinn ri luchd-compàirt bunaiteach mar Sabhal Mòr Ostaig ro 31 Màrt 2015 Faic aithisg Aonghais airson fiosrachadh.

Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG4 Fianais air co-obrachadh le buidhnean Gàidhlig eile Mar a mhìnich mi gu h-àrd, chaidh m' fhiathachadh air ais gu Alltan Beag agus Alltan na bliadhna sa.

Bha sinn an sàs ann a bhith lìbhrigeadh chuairtean Gàidhlig ann an Taigh-tasgaidh Nàiseanta na h-Alba mar phàirt de Sheachdain Dhùn Èideann.

Mar a mhìnich mi gu h-àrd, bidh an sàs ann an obair FilmG nas fhaide air adhart air a' bhliadhna.

BnG5 Fianais air conaltradh le Ùghdarrasan Ionadail gus leudachadh air a’ cho-obrachadh còmhla riutha agus sinn gan cuideachadh le bhith cur an gnìomh eileamaidean de na Planaichean Gàidhlig aca tron t-Seirbheis Ealain is Ghàidhlig aig Fèisean nan Gàidheal Tha FnG ann an conaltradh le grunn ughdarrasan an-dràsta mu Fhèisgoil.

BnG9 20 sgoilear àrd-sgoile a’ gabhail pàirt ann an Sgoil Shamhraidh Dràma Bha Sgoil Shamhraidh na bliadhna sa air leth soirbheachail, le 16 a' gabhail pàirt am-bliadhna. Bha 8 dhiubh seo againn air bliadhnaichean eile. Bha cruth na sgoile eadar-dhealaichte am-bliadhna, agus oileanaich ag obair air sgriobt a chaidh a sgrìobhadh le Aonghas. Dh'obraich seo gu math, le tòrr dhaoine ag ràdh gur dòcha gur e seo a' chuirm a b' fheàrr a bh' againn fhathast. Bha sgilean nan oileanach gu math àrd, agus luchd-teagaisg agus luchd- aire ri chèile air an dòigh leotha. Thug sinn cuireadh don phoball thighinn a dh'fhaicinn sealladh de Às an Eilean ann an Àros, le sluagh beag ach taingeil ann. Tha na fhuair sinn de mheasadh bho na h-oileanaich air leth fàbharach, a' sealltainn gu bheil sinn air an t-slighe cheart a thaobh cruth na sgoile.

BnG11 Cuairt 6 seachdainean le Meanbh-Chuileag timcheall sgoiltean Gàidhlig Mar a thuirt mi gu h-àrd, bidh cuairt nam bun-sgoiltean a-nise gabhail àite as t-fhoghar, le dealbh-cluiche mun Chogadh Mhòr. Tha sinn dìreach air crìoch a chur air cuairt timcheall àrd-sgoiltean, agus bidh am panto air an rathad san Dùbhlachd.

BnG12 80 bùithtean-obrach dràma Gàidhlig gan lìbhrigeadh ann an coimhearsnachdan air feadh Alba Ruigidh sinn an targaid seo gu fursta, eadar an Fhèis Dhràma, pròiseact nan àrd-sgoiltean, bùthan-obrach Blas is obair FilmG.

BnG13 A’ cumail 20 tachartas do suas ri 3,000 sgoilear air a’ Ghàidhealtachd tro phrògram coimhearsnachd Bhlais Thadhail mi air 9 bun-sgoiltean rè seachdain Blas le Seonaidh a’ Mhonaidh (ann am Beurla). Chunnaic mi timcheall air 230 duine-chloinne. Bidh cuairt Bheurla Meanbh-chuileag fo bhratach Bhlas cho math ri FnG.

BnG14 Conaltradh cunbhalach leis an Oifigear Ealain is Chultair aig Bòrd na Gàidhlig agus Alba Chruthachail Bidh sinn a’ bruidhinn gu tric ri Brian, is bidh sinn a’ cur thuige fios mus a h-uile rud a nì sinn.

Ainm Angus Macleod Dreuchd Drama Officer Gnìomh/Toradh Adhartas Builean Alba Chruthachail AC6 Iomairtean dràma Ghàidhlig a chur air adhart, leithid an Sgoil Shamhraidh Dràma Ghàidhlig, cuairtean le Meanbh-Chuileag a’ bhuidheann dràma-oideachaidh agus Fèisean dràma An Sgoil Shamhraidh Dhràma 2014 Chaidh Sgoil Shamhraidh Dhràma na bliadhna-sa a chumail ann am Port Rìgh eadar 7 – 18 Iuchair 2014 agus bha e fosgailte do dheugairean fileanta sa Ghàidhlig eadar 14 agus 18 bliadhna a dh’aois.

Bha 17 compàirtiche aig an sgoil am bliadhna, fhrithealaich 8 dhiubh an Sgoil Shamhraidh Dhràma ann an 2013.

Chaidh Ostail Àrd-sgoil Phort Rìgh a chleachdadh mar àite-còmhnaidh airson compàirtichean agus luchd-àire na Sgoile. Chaidh cleasaichean na Sgoile a’ lìbhreagadh aig Àrd-sgoil Phort Rìgh le oideachadh bho Daibhidh Walker, Ruairidh MacNeacail bho Eden Court CRUTHACHAIL agus Eilidh Daniels. Chuir na compàirtichean dealbh-chuich Gàidhlig ùr air an àrd-ùrlar mun Chiad Chogaidh a sgrìobh mi a dh’ aona-ghnothach airson na Sgoile Samhraidh Dràma. Chaidh an dealbh-chluich a’ stiùireadh le Daibhidh Walker.

Chaidh an dealbh-chluich a thaisbeanadh aig an thèatar aig Àros feasgar Diardaoin 17 Iuchair. Ghabh na còmhlain Cèilidh air Chuairt a bh’aig Fèis Alba an t-seachdain sin pàirt cuideachd.

Chruthaich compàirtichean na Sgoile Samhraidh Dràma dà fhiolm ghoirid a thèid a chur a-steach don cho-fharpais son fiolmaichean goirid aig FilmG 2015.

Bithear a’ gabhail ri tagraichean airson Sgoil Shamhraidh Dhràma 2015 anns an Fhaoilleach.

Gheibhear tuilleadh fiosrachaidh mun Sgoil Shamhraidh Dhràma air làrach-lìn Fèisean nan Gàidheal aig www.feisean.org/ssd

Meanbh-chuileag – Turas Nàiseanta de Bhun-sgoiltean le FTMG Às dèidh saor-làithean nan sgoiltean san Dàmhair, tha Meanbh-chuileag an dùil turas nàiseanta a mhaireas 5 seachdain le ‘An Cogadh Mòr’, dealbh-chluich Gàidhlig ùr a sgrìobh Dougie Beck. Tha an dealbh-chluich aon-duine seo mun Chiad Chogadh agus tha ag amas air sgoilearan ann am foghlam tro mheadhan na Gàidhlig eadar P4 agus P7. Bidh mise air cuairt leis timcheall sgoiltean ann an sgìre Comhairle na Gàidhealtachd.

Meanbh- Chuileag – Dealbh-chuich Nollaig Tha mi a’ sgrìobhadh sgriobt airson dealbh-cluich Nollaig na bliadhnasa, airson turas nàiseanta timcheall bun- sgoiltean FTMG. Às dèidh seachdain deasachaidh a thathar an dùil cumail eadar 24 agus 28 Samhainn, thathar an dùil gun tòisichidh an turas air 1 Dùbhlachd agus gun criochnachidh e air 10 Dùbhlachd.

AC8 Taic a chumail ri Fèisean a thaobh na Gàidhlig agus oidean bhon Sgioba-G againn a’ cur tachartasan air dòigh

• Geamannan agus stuthan teagaisg Sgioba G iomchaidh air an ullachadh airson luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig agus fileantaich agus taic leantainneach air a thoirt seachad do luchd-eagrachaidh agus luchd-oide.

• Chaidh fiosrachadh mun t-seirbheis aig Sgioba G ùrachadh, le fios mu na diofair dhòighean anns an gabhadh an t-seirbheis a lìbhreagadh agus na dòighean anns am faodadh Fèisean feum a dhèanamh àiste. Tha am fiosrachadh seo ri fhaotainn air làrach-lìn Fèisean nan Gàidheal.

AC12 Cothroman eile a chur air adhart far am bi ar n-obair a’ neartachadh foghlam Gàidhlig AC26 A’ cumail oirnn ag obair mar bhuidhinn a tha ag amas air sàr mhodhan lìbhrigidh nuair a thig e gu seirbheisean is pròiseactan, agus na dòighean-obrach againn san fharsaingeachd Sanasachd • www.feisean.org Obair leantainneach ann a bhith a’ foillseachadh pìosan naidheachd mu obair Fèisean nan Gàidheal, Fèisgoil agus pròiseactan dràma • www.facebook.com/feisean A’ cruthachadh sgeulachdan agus brathan-naidheachd airson duilleag Facebook Fèisean nan Gàidheal. • A’ foillseachadh naidheachdan tron chunntas twitter aig Fèisean nan Gàidheal @FNGaidheal • www.youtube.com/feiseannangaidheal A’ deasachadh fiolmaichean goirid ceangail ri obair Fèisean nan Gàidheal ‘s gan taisbeanadh air an t-sianail YouTube againn. • A’ taisbeanadh obair Fèisean nan Gàidheal agus na Sgoile Samhraidh Dràma thar nam bliadhnaichean air Vimeo aig www.vimeo.com/feiseannangaidheal • A’ taisbeanadh obair Fèisean nan Gàidheal, an Sgoile Shamhraidh Dhràma agus pròiseactan eile thar nam blaidhnaichean air Flickr aig www.flickr.com/feiseannangaidheal

Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG4 Fianais air co-obrachadh le buidhnean Gàidhlig eile Fèis Thèatar Òigridh Gàidhlig - Eden Court Tro ‘Maoin an Lìonra Dràma Ghàidhlig’ aig Bòrd na Gàidhlig tha Fèisean nan Gàidheal agus Eden Court ag obair còmhla gus obair leasachaidh a dhèanamh air soirbheachais a’ phroiseact bhuileachaidh a bh’againn leis an Fhèis Theatar Òigridh a chaidh a chumail anns a’ Ghiblein 2013. B’ e amas na Fèise, theatar òigridh a’ leasachadh airson deugairean le Gàidhlig ann an sgìre Chomhairle na Gàidhealtachd.

Thòisich mi Thèatar Òigridh Inbhir Pheofharain air Diciadain 23 Giblean 2014 agus Thèatar Òigridh Bhaile Dhubhthaich air 29 Giblean 2014.

Bha na thèataran òigridh Gàidhlig seo fosgailte do sgoilearan àrd-sgoile a tha fileanta ann an Gàidhlig. Bha TÒG Bhaile Dhubhthaich a' coinneachadh a h-uile feasgar Dimàirt aig TRACC eadar 1540 agus 1700. Bha 8 clàraichte sa bhuidheann seo. Bha TÒG Inbhir Pheofharain a' coinneachadh a h-uile feasgar Diciadain aig Acadamaidh Inbhir Pheofharain eadar 1600 agus 1715. Bha 9 clàraichte sa bhuidheann seo.

Rè 11 bùthan-obrach seachdaineil as dèidh sgoile agus 1 seisean tro làithean saora an t-samhraidh le TÒG Bhaile Dhubhthaich agus 14 bùthan-obrach às dèidh sgoile le TÒG Inbhir Pheofharain leasaich mi na beachdan aca agus sgriobh mi dealbh-chluich airson gach buidheann mus deach obair-dheasachaidh a dhèanamh leotha.

Chuir mi bùth-obrach sàr eòlais ann an sgriobhadh sgriobtaichean air dòigh aig gach sgoil leis an sgriobhadair agus bana-chleasaiche Catriona Lexy Chaimbeul a chaidh a chumail air 15 agus 16 Cèitean. Anns an Lùnastal, chuir mi air dòigh sreath de bhùthan-obrach stèidhte air na meadhanan didsiteach do gach buidheann a bh’air an lìbhreagadh le Mike Webster bhon sgioba aig Eden Court Cruthachail. Chaidh bùthan-obrach anns na meadhanan didsiteach airson TÒG Bhaile Dhubhthaich a chumail air 12, 28 agus 31 Lùnastal. Chaidh bùthan-obrach anns na meadhanan didsiteach airson TÒG Inbhir Pheofharain a chumail aig Acadamaidh Inbhir Pheofharain air 18 agus 24 Lùnatal.

Air latha na Fèise aig Eden Court air Diciadain 10 Sultain 2014, fhuair buill na thèataran òigridh seo cothrom obair deasachaidh a dhèanamh tron latha mus deach an taisbeanadh fhèin a chumail air an oidhche. Thug Catriona Lexy Chaimbeul taic luachmhor rè na seiseanan deasachaidh airson gach buidheann. Ghabh ‘Sgioba Dràma Òigridh Inbhir Nis’ pàirt anns an Fhèis cuideachd.

Chaidh na trì dealbhan-cluiche fhiolmadh le Eden Court Cruthachail agus chaidh dealbhan proifeiseanta a thogail cuideachd a bhios feumail airson sanasachd san àm ri teachd.

Lorgar tuilleadh fiosrachaidh mun phroiseact aig www.feisean.org/tog

BnG9 20 sgoilear àrd-sgoile a’ gabhail pàirt ann an Sgoil Shamhraidh Dràma An Sgoil Shamhraidh Dhràma 2014 Chaidh Sgoil Shamhraidh Dhràma na bliadhna-sa a chumail ann am Port Rìgh eadar 7 – 18 Iuchair 2014 agus bha e fosgailte do dheugairean fileanta sa Ghàidhlig eadar 14 agus 18 bliadhna a dh’aois.

Bha 17 compàirtiche aig an sgoil am bliadhna, fhrithealaich 8 dhiubh an Sgoil Shamhraidh Dhràma ann an 2013.

Chaidh Ostail Àrd-sgoil Phort Rìgh a chleachdadh mar àite-còmhnaidh airson compàirtichean agus luchd-àire na Sgoile. Chaidh cleasaichean na Sgoile a’ lìbhreagadh aig Àrd-sgoil Phort Rìgh le oideachadh bho Daibhidh Walker, Ruairidh MacNeacail bho Eden Court CRUTHACHAIL agus Eilidh Daniels. Chuir na compàirtichean dealbh-chuich Gàidhlig ùr air an àrd-ùrlar mun Chiad Chogaidh a sgrìobh mi a dh’ aona-ghnothach airson na Sgoile Samhraidh Dràma. Chaidh an dealbh-chluich a’ stiùireadh le Daibhidh Walker.

Chaidh an dealbh-chluich a thaisbeanadh aig an thèatar aig Àros feasgar Diardaoin 17 Iuchair. Ghabh na còmhlain Cèilidh air Chuairt a bh’aig Fèis Alba an t-seachdain sin pàirt cuideachd.

Chruthaich compàirtichean na Sgoile Samhraidh Dràma dà fhiolm ghoirid a thèid a chur a-steach don cho-fharpais son fiolmaichean goirid aig FilmG 2015.

Bithear a’ gabhail ri tagraichean airson Sgoil Shamhraidh Dhràma 2015 anns an Fhaoilleach.

Gheibhear tuilleadh fiosrachaidh mun Sgoil Shamhraidh Dhràma air làrach-lìn Fèisean nan Gàidheal aig www.feisean.org/ssd

BnG10 Taic ga thoirt do co-dhiù 40 Fèis air feadh Alba Gheàrr mi fiolmaichean a chaidh a thogail de na Còmhlain Cèilidh air Chuairt ‘s dh’ fhoillsich mi iad air an t-sianail YouTube aig Fèisean nan Gàidheal.

BnG12 80 bùithtean-obrach dràma Gàidhlig gan lìbhrigeadh ann an coimhearsnachdan air feadh Alba Fèis Thèatar Òigridh Gàidhlig - Eden Court Tro ‘Maoin an Lìonra Dràma Ghàidhlig’ aig Bòrd na Gàidhlig tha Fèisean nan Gàidheal agus Eden Court ag obair còmhla gus obair leasachaidh a dhèanamh air soirbheachais a’ phroiseact bhuileachaidh a bh’againn leis an Fhèis Theatar Òigridh a chaidh a chumail anns a’ Ghiblein 2013. B’ e amas na Fèise, theatar òigridh a’ leasachadh airson deugairean le Gàidhlig ann an sgìre Chomhairle na Gàidhealtachd.

Thòisich mi Thèatar Òigridh Inbhir Pheofharain air Diciadain 23 Giblean 2014 agus Thèatar Òigridh Bhaile Dhubhthaich air 29 Giblean 2014.

Bha na thèataran òigridh Gàidhlig seo fosgailte do sgoilearan àrd-sgoile a tha fileanta ann an Gàidhlig. Bha TÒG Bhaile Dhubhthaich a' coinneachadh a h-uile feasgar Dimàirt aig TRACC eadar 1540 agus 1700. Bha 8 clàraichte sa bhuidheann seo. Bha TÒG Inbhir Pheofharain a' coinneachadh a h-uile feasgar Diciadain aig Acadamaidh Inbhir Pheofharain eadar 1600 agus 1715. Bha 9 clàraichte sa bhuidheann seo.

Rè 11 bùthan-obrach seachdaineil as dèidh sgoile agus 1 seisean tro làithean saora an t-samhraidh le TÒG Bhaile Dhubhthaich agus 14 bùthan-obrach às dèidh sgoile le TÒG Inbhir Pheofharain leasaich mi na beachdan aca agus sgriobh mi dealbh-chluich airson gach buidheann mus deach obair-dheasachaidh a dhèanamh leotha.

Chuir mi bùth-obrach sàr eòlais ann an sgriobhadh sgriobtaichean air dòigh aig gach sgoil leis an sgriobhadair agus bana-chleasaiche Catriona Lexy Chaimbeul a chaidh a chumail air 15 agus 16 Cèitean. Anns an Lùnastal, chuir mi air dòigh sreath de bhùthan-obrach stèidhte air na meadhanan didsiteach do gach buidheann a bh’air an lìbhreagadh le Mike Webster bhon sgioba aig Eden Court Cruthachail. Chaidh bùthan-obrach anns na meadhanan didsiteach airson TÒG Bhaile Dhubhthaich a chumail air 12, 28 agus 31 Lùnastal. Chaidh bùthan-obrach anns na meadhanan didsiteach airson TÒG Inbhir Pheofharain a chumail aig Acadamaidh Inbhir Pheofharain air 18 agus 24 Lùnatal.

Air latha na Fèise aig Eden Court air Diciadain 10 Sultain 2014, fhuair buill na thèataran òigridh seo cothrom obair dheasachaidh a dhèanamh tron latha mus deach an taisbeanadh fhèin a chumail air an oidhche. Thug Catriona Lexy Chaimbeul taic luachmhor rè na seiseanan deasachaidh airson gach buidheann. Ghabh ‘Sgioba Dràma Òigridh Inbhir Nis’ pàirt anns an Fhèis cuideachd.

Chaidh na trì dealbhan-cluiche fhiolmadh le Eden Court Cruthachail agus chaidh dealbhan proifeiseanta a thogail cuideachd a bhios feumail airson sanasachd san àm ri teachd.

Lorgar tuilleadh fiosrachaidh mun phroiseact aig www.feisean.org/tog

Builean Chomhairle na Gàidhealtachd CnG3 An àireamh de dhaoine òga a gheibh teagasg Gàidhlig a leudachadh (bho àireamh 2011-12 a bha aig 2,556) Fèis Thèatar Òigridh Gàidhlig - Eden Court Tro ‘Maoin an Lìonra Dràma Ghàidhlig’ aig Bòrd na Gàidhlig tha Fèisean nan Gàidheal agus Eden Court ag obair còmhla gus obair leasachaidh a dhèanamh air soirbheachais a’ phroiseact bhuileachaidh a bh’againn leis an Fhèis Theatar Òigridh a chaidh a chumail anns a’ Ghiblein 2013. B’ e amas na Fèise, theatar òigridh a’ leasachadh airson deugairean le Gàidhlig ann an sgìre Chomhairle na Gàidhealtachd.

Thòisich mi Thèatar Òigridh Inbhir Pheofharain air Diciadain 23 Giblean 2014 agus Thèatar Òigridh Bhaile Dhubhthaich air 29 Giblean 2014.

Bha na thèataran òigridh Gàidhlig seo fosgailte do sgoilearan àrd-sgoile a tha fileanta ann an Gàidhlig. Bha TÒG Bhaile Dhubhthaich a' coinneachadh a h-uile feasgar Dimàirt aig TRACC eadar 1540 agus 1700. Bha 8 clàraichte sa bhuidheann seo. Bha TÒG Inbhir Pheofharain a' coinneachadh a h-uile feasgar Diciadain aig Acadamaidh Inbhir Pheofharain eadar 1600 agus 1715. Bha 9 clàraichte sa bhuidheann seo.

Rè 11 bùthan-obrach seachdaineil as dèidh sgoile agus 1 seisean tro làithean saora an t-samhraidh le TÒG Bhaile Dhubhthaich agus 14 bùthan-obrach às dèidh sgoile le TÒG Inbhir Pheofharain leasaich mi na beachdan aca agus sgriobh mi dealbh-chluich airson gach buidheann mus deach obair-dheasachaidh a dhèanamh leotha.

Chuir mi bùth-obrach sàr eòlais ann an sgriobhadh sgriobtaichean air dòigh aig gach sgoil leis an sgriobhadair agus bana-chleasaiche Catriona Lexy Chaimbeul a chaidh a chumail air 15 agus 16 Cèitean. Anns an Lùnastal, chuir mi air dòigh sreath de bhùthan-obrach stèidhte air na meadhanan didsiteach do gach buidheann a bh’air an lìbhreagadh le Mike Webster bhon sgioba aig Eden Court Cruthachail. Chaidh bùthan-obrach anns na meadhanan didsiteach airson TÒG Bhaile Dhubhthaich a chumail air 12, 28 agus 31 Lùnastal. Chaidh bùthan-obrach anns na meadhanan didsiteach airson TÒG Inbhir Pheofharain a chumail aig Acadamaidh Inbhir Pheofharain air 18 agus 24 Lùnatal.

Air latha na Fèise aig Eden Court air Diciadain 10 Sultain 2014, fhuair buill na thèataran òigridh seo cothrom obair deasachaidh a dhèanamh tron latha mus deach an taisbeanadh fhèin a chumail air an oidhche. Thug Catriona Lexy Chaimbeul taic luachmhor rè na seiseanan deasachaidh airson gach buidheann. Ghabh ‘Sgioba Dràma Òigridh Inbhir Nis’ pàirt anns an Fhèis cuideachd.

Chaidh na trì dealbhan-cluiche fhiolmadh le Eden Court Cruthachail agus chaidh dealbhan proifeiseanta a thogail cuideachd a bhios feumail airson sanasachd san àm ri teachd.

Lorgar tuilleadh fiosrachaidh mun phroiseact aig www.feisean.org/tog

CnG6 Cleachdadh na Gàidhlig a chur am meud an lùib nam Fèisean

• Geamannan agus stuthan teagaisg Sgioba G iomchaidh air an ullachadh airson luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig agus fileantaich agus taic leantainneach air a thoirt seachad do luchd-eagrachaidh agus luchd-oide.

• Chaidh fiosrachadh mun t-seirbheis aig Sgioba G ùrachadh, le fios mu na diofair dhòighean anns an gabhadh an t-seirbheis a lìbhreagadh agus na dòighean anns am faodadh Fèisean feum a dhèanamh àiste. Tha am fiosrachadh seo ri fhaotainn air làrach-lìn Fèisean nan Gàidheal.

Ainm Nicola Simpson Dreuchd Àrd Oifigear Leasachaidh

Gnìomh/Toradh Adhartas

Builean Alba Chruthachail AC1 Taic a chumail ri Fèisean fa leth is an leasachadh, farsaingeachd an cuid obrach a leudachadh agus sàr dhòighean-obrach a stèidheachadh tro lìonra de phrìomh oifigearan Thill mi bho m’ fhòrladh màthaireil anns a’ Ghiblean agus tha mi air a bhith ag obair còmhla ris an co-obraiche agam Raonaid Harris airson taic a thoirt do na Fèisean anns an sgìre seo agus do na Fèis a tha a ruith Cèilidhean air Chuairt.

AC3 Sgeama Thabhartasan do dh’Fhèisean a ruith le taic-airgid bho dhiofar thobraichean maoineachaidh Eadar an Dàmhair agus An Fhaoilleach bidh mi a’ choinneachadh leis na Fèisean san sgire agam airson na foirmichean-iarrtais aca a criochnachadh. Cuideachd, bidh mi a’ toirt taic gu na Fèisean airson iarrtasan taic-airgead a cur a-staigh gu diofar buidheanan. DH’ obraich mi le Fèis a’ Bhaile airson iarrtas a chur gu Awards for All agus fhuair iad da mhìle not airson ceithir bogsa-phutan a cheannach. An-drasta tha mi ag obair air iarrtas Awards for All airson Fèis Chataibh, airson instromaidean ùr a cheannach.

AC5 Cleachdadh na Gàidhlig a leudachadh le bhith a’ cur an gnìomh ar Poileasaidh Gàidhlig a chaidh a dheasachadh às ùr is a neartachadh Bidh sinn ag obair leis na Fèisean air fad, agus a toirt taic riutha airson Gàidhlig a cleachdadh agus a’ leasachadh aig na tachartasan aca.

Aig Fèis Alba am bliadhna seo bha seiseanan Gàidhlig ann airson a h-uile duine agus bha iad a’ ruith le na luchd- stiuiridh againn.

AC7 Tachartasan tro mheadhanna Gàidhlig a chur air adhart far a bheil daoine a’ dol an sàs sna h-ealain agus is raontean cultarach eile Bidh Fèis na h-Òige a’ ruith an Direadh-seachdain pìobaireachd agus Druimmaireachd aca a-rithist am bliadhna seo. Bidh e a tachairt ann an Gearrloch ann an saor-laithean na sgoile dan Dàmhair. Fhuair iad taic-airgead airson an tachartas seo bho an sgeama Taic Freaumhan Coimhearsnachd aig Bòrd na Gàidhlig.

AC17 A’ togail iomhaigh nam Fèisean le tachartasan a dh’aona-gnothach a mì sanasachd air ar n- obair, barrachd chothroman gus naidheachdan a sgaoileadh sna meadhanan is a’dol an sàs ann an tachartasan far am bi cothrom sanasachd a dhèanamh air ar n-obair Bha an samhradh seo gu math trang airson na Cèilidhean air Chuairt agus bha ceithir an-sàs ann an consart mhòr air Glasgow Green mar phairt den phrogram cultarail aig na Geamaichean Cò-fhlaitheis. Bha obair mhòr ann a bhith cur seo air doigh ach ‘s e deagh cothrom a bh’ ann airson ìomhaigh nam Fèisean a thogail agus chòrd an latha ris na compairtichean. Air an aon oidhche, fhuair na Ceilidh Trailers cothrom a’ chluich comhla ri an comhlan tràidiseanta ainmeil Breabach aig Loch Lomond Shores.

An-dràsta tha mi ag obair comhla ri Raonaid agus Comunn na Camanachd air pròiseact-iomlaid mar phàirt den sreath eadar-nàiseanta de sh’ Iomainn/Hurling. Bidh an geama a gabhail àite air Disathairne 18 Damhair. Bidh sia luchd-ciùil oga à Eireann a tighinn a Dh’ Inbhir Nis agus ag obair cònhla ri sia luchd-ciuil bho na Fèisean. Mar phairt den phroiseact bidh iad uile a cluich aig an Geama agus a gabhail pairt ann an tachartasan aig a Mhòd Naiseanta.

A bharrachd air sin, bidh com-pàirtichean bho na Cèilidhean air Chuairt a’ cluich aig Cupa na Camanachd air Disathairne 13th an t-Sultain.

Aig toiseach am mìos seo, chluich compàirtichean bho Fèis Chataibh, Fèis Mhoireibh agus Fèis Rois aig Ionad Luchd- turais Cùl Lodair airson an tachartas aca airson Homecoming 2014.

AC19 Fèis Bhlais a chur air adhart mar fhèis aig a bheil ceòl, Gàidhlig agus òigridh, agus a leudachadh gus am bi filmichean, sgrìobhadairean, biadh is deoch mar phàirt dhith Tha mi fhathast a’ dol gu choinneamhan Blas airson na Fèisean a’ riochdaich. Am bliadhna seo bidh barrachd air ceud compàirtichean a’ gabhail pairt anns an cuirm-ciùil mu dheiridh den Fhèis – Ceòl nam Fèis. A’ bharrachd air sin bha feadhainn de na Fèisean a sàs ann an consairtean anns na sgìrean aca fhein.

AC20 A’ cumail oirnn a’ toirt taic don lìonra de Chèilidhean air Chuairt Bha na Cèilidhean air Chuairt air fad, gu math trang tron t-shamhraidh am bliadhna seo agus tha iad fhathast a’ gabhail pairt ann an diofar tachartas. Anns na mìosan ri thighinn bidh mi a deanamh beagan obair a’ measadh na Cuairtean agus a’ coimhead air cothroman ùra agus taic-airgead airson na bliadhna ri teachd.

AC24 A’ cumail oirnn a’ toirt taic do dh’Fhèisean a tha airson an obair aca a leudachadh Bidh mi a’ leantainn leis an obair a bha mi a’ deanamh còmhla ri oifigearan leasachaidh Fèis Spè, an-dràsta tha iad ag obair airson iarrtas mjòr a chur gu sgeama Iomairt Ciùil Oigridh aig Alba Cruthachail agus bidh mi a toirt taic dhaibh le seo. A’ bharrachd air seo tha mi ag obair le Raonaid airson neach-rianachd ùr a lorg airson Fèis a’ Bhaile.

Builean Iomairt na Gàidhealtachd agus nan Eilean InG6 A’ cumail oirnn le taic do dh’oidean is luchd-eagrachaidh los gun ionnsaich iad sgilean ùra a thaobh sireadh maoineachaidh, dìon cloinne, Gàidhlig, ciad chobhair, riaghladh, coimpiutaireachd is dòighean teagaisg. Bidh 87 luchd saor-thoileach is 23 luchd-trèanaidh/oidean, bho sgìre obrach na Gàidhealtachd is nan Eilean aig HIE, air a dhol tron phrògram aig Fèisean nan Gàidheal airson leasachadh sgilean, ro 31 Màrt 2015 Bidh mi a’ moladh na cothrom treanaidh a tha Fèisean nan Gaidheal a tairgse dha na Fèisean agus bidh mi a sgaoileadh fiosrachaidh mu iomadach cothrom treanaidh eile air post-d.

InG9 Trì mòr-thachartasan nàiseanta a chumail; a nì taisbeanadh air dualchas Gàidhlig na sgìre do bharrachd dhaoine an dà chuid san dùthaich seo agus thall-thairis agus iad a’ dol an sàs ann an tachartasan is fèisean a tha freagarrach dhaibh Faic targaid CS17

Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG4 Fianais air co-obrachadh le buidhnean Gàidhlig eile Bidh am Mòd Naiseanta ann an Inbhir Nis am Bliadhna seo agus mar sin, bidh sinn ag obair gu dlùth leis An Comunn Gàidhleach agus a toirt taic ruitha rèseachdain a’ Mhòid.

BnG10 Taic ga thoirt do co-dhiù 40 Fèis air feadh Alba Faic targaid CS1

Builean Chomhairle na Gàidhealtachd CnG1 An àireamh de dhaoine òga a tha a’ dol gu Fèisean is clasaichean air a’ Ghàidhealtachd a ghlèidheadh (stèidhichte air àireamh 2011-12 a bha aig 3,408) Bidh mi ag obair gu dlùth ris na fèisean san sgìre agam gus àireamh chompàirtaichean nam fèisean a ghlèidheadh agus àrdachadh.

CnG2 Taic do cho-dhiù 19 Fèisean ann an Roinn na Gàidhealtachd Anns an dreuchd agam mar Àrd Oifigear Leasachaidh bidh mi ag obair gu dluth ris na h-oifigearean leasachaidh eile mar pàirt den obair laitheil agam agus mar sgioba bidh sinn a’ toirt taic gu barrachd air fichead Fèisean ann an Roinn na Gàidhealtachd.

CnG6 Cleachdadh na Gàidhlig a chur am meud an lùib nam Fèisean Faic targaid CS5. Nuair a choinnich mi ris na Fèisean agam airson na foirm-iarrtais taic airgead a’ crioachnadh bidh mi cuideachd a coimhead air na planaichean Gàidhlig aca agus a’ bruidhinn ruitha mu dheidhinn cothrom airson Gàidhlig a bhrosnachadh agus a cleachdadh anns na tachartasan aca.

Ainm Rachel Harris Dreuchd Oifigear Leasachaidh (fòrladh màthaireil)

Gnìomh/Toradh Adhartas

Builean Alba Chruthachail AC1 Taic a chumail ri Fèisean fa leth is an leasachadh, farsaingeachd an cuid obrach a leudachadh agus sàr dhòighean-obrach a stèidheachadh tro lìonra de phrìomh oifigearan Nam dhreuchd mar Oifigear Leasachaidh na Gàidhealtachd (sealach) bidh mi ag obair gu dlùth ri aon fhèis deug, a’ toirt seachad taic agus comhairle air caochladh phròiseact. Bidh mi a’ toirt taic a bharrachd dhan dà fhèis a tha a’ gabhail pàirt anns an sgeama Cèilidh air Chuairt. Bidh mi ag obair gu dlùth ris an Àrd-oifigear Leasachaidh Nicola Simpson gus tachartasan is gnìomhan nan 11 fèis seo a leasachadh is a neartachadh. Bidh sinn a’ lorg agus a’ moladh phoit airgid eile bho thaobh a-muigh na buidhne aig an dà chuid ìre ionadail agus nàiseanta dha na fèisean agam agus a’ toirt taic riutha leis na h-iarrtasan seo.

AC3 Sgeama Thabhartasan do dh’Fhèisean a ruith le taic-airgid bho dhiofar thobraichean maoineachaidh Bidh mi a’ toirt taic leantainnich do na Fèisean san sgìre agam gus foirmichean-tagraidh a chur a-staigh airson taic- airgid agus bidh mi a’ toirt stiùireadh dhaibh gus taic-airgid a chosg ann an dòigh èifeachdach. Bidh mi a’ coinneachadh ris na fèisean tron t-Samhainn is an Dùbhlachd gus bruidhinn air na h-iarrtasan aca dhan Sgeama Tabhartasan againn is bidh mi gan cuideachadh leis na foirmichean seo.

AC5 Cleachdadh na Gàidhlig a leudachadh le bhith a’ cur an gnìomh ar Poileasaidh Gàidhlig a chaidh a dheasachadh às ùr is a neartachadh Bidh mi a’ cur air adhart Poileasaidh Gàidhlig Fèisean nan Gàidheal gu leantainneach is a’ dèanamh cinnteach gu bheil a h-uile fèis eòlach air. Bheir mi taic dhaibh le bhith a’ cur nam planaichean Gàidhlig aca fhèin an gnìomh, m.e. taic gus luchd-oide aig a bheil Gàidhlig fhastadh agus taic le gniomhan Gàidhlig aig na tachartasan aca. Bidh mi cuideachd ag obair còmhla ri luchd-obrach eile Fèisean nan Gàidheal Aonghas MacLeòd agus Dougie Beck gus cuideachadh agus brosnachadh a thoirt dha na fèisean Sgioba-G a chleachdadh cho tric ’s a ghabhas an cois nan tachartasan aca.

Bidh mi a’ toirt taic sònraichte dha na fèisean gus an cleachd iad stuth margaideachd dà-chànanach a-rèir Poileasaidh Gàidhlig Fèisean nan Gàidheal agus bidh mi a’ toirt taic cunbhalaiche dhan a h-uile fèis le eadar- theangachaidhean is gam brosnachadh a bhith a’ tighinn thugam airson na seirbheis seo cho tric ’s a ghabhas.

AC13 Cothroman trèanaidh is leasachadh proifeiseanta a chur air dòigh, don a h-uile duine a tha an sàs ann a bhith cur air adhart is ag eagrachadh nam Fèisean is a tha a’ gabhail pàirt annta, agus do bhuidhnean eile a tha an sàs ann a bhith leasachadh is a’ lìbhrigeadh ceòl traidiseanta Bidh mi a’ sgaoileadh fiosrachaidh mu chothroman trèanaidh agus tachartasan air post-d, an làrach-lìn agus na meadhanan-sòisealta.

Tha mi ag obair leis an Oifigear Trèanaidh againn, Iona NicDhòmhnaill airson làithean trèanaidh ionadail a chur air dòigh airson nam Fèisean anns an sgìre agam: aig toiseach an Ògmhios bha latha trèanaidh aig Fèis Chataibh a’ dol thairis air Dìon-chloinne, Deagh Phractice si Sgilean Comataidh agus bha latha Gàidhlig aig Fèis an Iar Thuath. Tha iarrtasan airson trèanadh ann an Ciad Cobhair air tighinn bho Fhèis Farr is Fèis Chataibh agus tha Fèis Mhoireibh a’ lorg seisean Gàidhlig.

AC17 A’ togail air ìomhaigh nam Fèisean le tachartasan a dh’aona-ghnothach a nì sanasachd air ar n-obair, barrachd chothroman gus naidheachdan a sgaoileadh sna meadhanan is a’ dol an sàs ann an tachartasan far am bi cothrom sanasachd a dhèanamh air ar n-obair Aig deireadh an Ògmhios chuir Fèis Spè fàilte air buidheann Èireannach à Dùn nan Gall chun na h-Aghaidh Mòire is seo na darna phàirt de dh’ iomlaid chultaraich a chuireadh air dòigh le taic bho Cholmcille. Chuir am buidheann seo seachdain seachad còmhla ri compàirtichean bhon Chèilidh air Chuairt 2013 a bha an sàs anns an turas a Leitir Cheannain ann an 2013. Bha an dà bhuidheann stèidhichte ann am Bada a’ Ghiùthais airson seachdain is iad a’ gabhail pàirt ann am bùthan-obrach còmhla agus an uairsin a’ cluich aig cuirmean-ciùil poblach air feadh na sgìre còmhla, nam measg Batan na Banrìgh san Aghaidh Mhòir, taisbeanadh air mullach Chairn Goirm, seisean ciùil san Aghaidh Mhòir agus taisbeanadh aig a’ phàirc spòrs Landmark ann an Drochaid Chàrr. Bha Còmhlan Òigridh Fèis Spè an sàs anns na tachartasan seo cuideachd agus chaidh an turas a thoirt gu ceann le consart taisbeanaidh ann an Coit a’ Ghartain is tha bhideothan bhon oidhche seo rim faicinn air an t-sianail Youtube aig Fèisean nan Gàidheal agus air na meadhanan sòisealta. Nam measg tha bhideo dhen òganaich a’ gabhail ‘Càirdeas’, an t-òran a rinn Blàr Dùghlas. Tha Fèis Spè a-nis a’ lorg dhòighean is taic-airgid gus an ceangal seo a leasachadh.

Tron Iuchar is an Lùnasdal bha Cèilidhean air Chuairt gu math soirbheachail aig Fèis Spè agus Fèis Chataibh is iad a’ cluich mu sgìre Chataibh, Ghallaibh, Bàideanach, Srath Spè, Siorrachd Pheairt agus Siorrachd Obar Dheathain. A bharrachd air na cuairt-ciùil seo bha an dà sgioba cuideachd an làthair aig tachartasan taisbeanaidh eile: chluich buidheann Fèis Spè ann an Glaschu aig geamaichean a’ Cho –fhlaitheis, aig consart leis a’ chòmhlan ciùil Breabach air cladach Loch Lomainn agus bha iad a’ cumail taic ri consart Bhlais; bha fèill air Fèis Chataibh cuideachd is aid a’ cluich aig Tilleadh Dhachaigh Chùil Lodair, Cupa na Camanachd an Inbhir Nis agus aig Ceòl nam Fèis, consart deireannach aig Blas.

As t-Sultain bha Ceòl nam Fèis na chonsart shoirbheachail a’ taisbeanadh thàlantan na h-òigridh le còrr is 100 dhiubh a’ gabhail pàirt. Bha 8 a-mach às an 11 fhèis sa sgìre agam an sàs anns a’ chonsart mar a leanas: Cèilidh air Chuairt Fèis Chataibh, Còmhlan Òigridh Fèis Spè, buidheann chlàrsach Fèis Mhoireibh, fidhleirean a’ riochdachadh Fèis a’ Bhaile, seinneadairean òga à Fèis na h-Òige agus ceoladairean bho Fhèis Inbhirn Narainn, Fèis an Iar Thuath agus Fèis air an Oir a’ cluich an an seat measgaichte.

A bharrachd air na taisbeanaidhean seo bha cuid mhath de na fèisean air taisbeanadh digiteach a chruthachadh thairis air an t-samhraidh is iad a’ clàradh bhideothan dhen òran ‘Càirdeas’. Bidh iad seo rim faicinn air sianail Youtube Fèisean nan Gàidheal agus air duilleagan Facebook is Twitter nam fèis fhèin. ‘S iad Fèis Mhoireibh, Fèis na h-Òige, Fèis Chataibh agus Fèis Spè (is an càirdean Èireannach) a tha air bhiodeothan a dhèanamh gu ruige seo. Bidh Fèis a’ Bhaile agus Fèis Spè ga dhèanamh fhathast aig na prìomh thachartasan aca san Dàmhair.

AC19 Fèis Bhlais a chur air adhart mar fhèis aig a bheil ceòl, Gàidhlig agus òigridh, agus a leudachadh gus am bi filmichean, sgrìobhadairean, biadh is deoch mar phàirt dhith Bidh mi a’ toirt taic do Bhlas mar a tha iomchaidh.

AC20 A’ cumail oirnn a’ toirt taic don lìonra de Chèilidhean air Chuairt Bidh mi a’ toirt taic leantainnich do lìonradh nan Cèilidh air Chuairt le bhith a’ cuideachadh mo cho-obraichean mar a tha iomchaidh. Thug mi taic dha Fèis Spè agus Fèis Chataibh le trèanadh agus turas nan Cèilidhean air Chuairt aca le seisena a dh’ aona-ghnothach air a’ Ghàidhlig dha Fèis Spè. Bha mi an làthair aig an trèanadh aca aig Fèis Alba san Iuchar agus chaidh mi a chèilidh orra fhad ’s a bha iad air chuairt is chlàraich mi air bhideo iad.

AC24 A’ cumail oirnn a’ toirt taic do dh’Fhèisean a tha airson an obair aca a leudachadh Tha mi a’ cumail orm le bhith a’ toirt taic ri leasachaidhean nam fèis le bhith a’ conaltradh riutha gu cunbhalach, a’ frithealadh choinneamhan planaidh agus a’ tabhann comhairle air beachdan leasachaidh: • Tha clas ann am bogsa nam putan a’dol gu math aig Fèis a’ Bhaile is iad an dùil seo a chur ris a’ phrìomh fhèis aca. Tha iad air taic-airgid fhaighinn bho Awards for All Scotlaind gus bogsaichean-phutan a cheannachd. • Tha Fèis Farr a’ leasachadh na fèise aca às dèidh dhaibh co-chomhairle a chumail ris a’ choimhearsnachd: tha iad a’ gluasad gu feasgar Disthairne seach oidhche h-Aoine is iad a chur iomain ris a’ phrògram. • Tha Fèis Chataibh gu mòr airson am prògram leantainneach aca a leasachadh is iad a’ cumail latha ciùil as t- Samhainn

Builean Iomairt na Gàidhealtachd agus nan Eilean InG5 Rannsachadh a dhèanamh feuch an gabhadh iomairtean dràma Ghàidhlig is iomairtean eile co-cheangailte ris a’ choimhearsnachd a stèidheachadh, ann an co-bhuinn ri luchd-compàirt bunaiteach mar Sabhal Mòr Ostaig ro 31 Màrt 2015 Bidh mi ag obair ris an sgioba dhràma againn feuch an gabh iomairtean dràma Gàidhlig a stèidheachadh airson inbhich.

Tha dithis eadar comataidh Fèis an Iar Thuath agus comataidh Fèis Mhoireibh a’ frithealadh chùrsaichean Gàighlis aig an t-Sabhal Mhòr.

InG9 Trì mòr-thachartasan nàiseanta a chumail; a nì taisbeanadh air dualchas Gàidhlig na sgìre do bharrachd dhaoine an dà chuid san dùthaich seo agus thall-thairis agus iad a’ dol an sàs ann an tachartasan is fèisean a tha freagarrach dhaibh Faicibh targaid AC17.

Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG5 Fianais air conaltradh le Ùghdarrasan Ionadail gus leudachadh air a’ cho-obrachadh còmhla riutha agus sinn gan cuideachadh le bhith cur an gnìomh eileamaidean de na Planaichean Gàidhlig aca tron t-Seirbheis Ealain is Ghàidhlig aig Fèisean nan Gàidheal

Tha mi a’ toirt taic leantainneach do dh’ Fhèis Spè gus tachartasan ùra a chur air dòigh ann an Siorrachd Pheairt agus Obar Dheathain. BnG10 Taic ga thoirt do co-dhiù 40 Fèis air feadh Alba Faicibh targaid AC1.

Builean Chomhairle na Gàidhealtachd CnG1 An àireamh de dhaoine òga a tha a’ dol gu Fèisean is clasaichean air a’ Ghàidhealtachd a ghlèidheadh (stèidhichte air àireamh 2011-12 a bha aig 3,408) Bidh mi ag obair gu dlùth ris na fèisean san sgìre agam gus àireamh chompàirteachan nam fèis a ghleidheadh agus àrdachadh.

Tha cuid mhath de na fèisean a-nis a’ leasachadh thachartasan ùra agus a’ tàladh chom-pàirtichean a bharrachd (faicibh CS24).

CnG2 Taic do cho-dhiù 19 Fèisean ann an Roinn na Gàidhealtachd Tha deich dhen aon fhèis deug agam stèidhichte ann an Roinn na Gàidhealtachd.

CnG6 Cleachdadh na Gàidhlig a chur am meud an lùib nam Fèisean Thathar a’ brosnachadh nam fèis gu lèir Gàidhlig a chleachdadh cho tric ’s a ghabhas an cois nan tachartasan aca. Bidh mi ag obair gu dlùth ris an sgioba leasachaidh gus taic a thoirt dha na fèisean le eadar-theangachadh, tachartasan Gàidhlig agus luchd-oide aig a bheil Gàidhlig. Tha mi a’ toirt taic ris na fèisean na planaichean Gàidhlig aca ùrachadh gus na leasachaidheanis beachdan ùra aca a chur riutha. Tha cuid mhath de na fèisean a-nis ag aithneachadh nam buannachd le bhith a’ cur na Gàidhlig air adhart sna coimhearsnachdan aca is iad a’ feuchainn ri brosnachadh a thoirt do bhuill chomataidh agus luchd-obrach saor-thoileach na sgilean Gàidhlig aca a leasachadh.

Ainm Shona Nic a’ Mhaoilein Dreuchd Oifigear Leasachaidh nan Eilean Siar Gnìomh/Toradh Adhartas

Builean Alba Chruthaichail AC1 Taic a chumail ri Fèisean fa leth is an leasachadh, farsaingeachd an cuid obrach a leudachadh agus sàr dhòighean-obrach a stèidheachadh tro lìonra de phrìomh oifigearan.

Bha samhradh air leth trang aig na Fèisean anns na h-Eileanan Siar agus an t-Eilean Sgitheanach, le 7 a’ gabhail àite thairis air 5 seachdain. Bha mi an làthair aig gach fear ged a b’ ann airson latha no dhà no fad na seachdain, a’ toirt taic dhaibh le cùisean làitheil. Fèis Eilean na Hearadh Bhon 1-5mh latha den t-Iuchair bha clann na Hearadh air an cumail trang. Le 80 an làthair aig Fèis Eilean na Hearadh ann an Sgoil Sir E Scott bha seachdain soirbheachail aca, le sàr-oideachadh ann an iomadh ionnstramaid ga thabhann a bharrachd air seinn, iomain, agus a’ cruthachadh leis a’ Chlò Hearaich. Bha a’ ghrian a’ deàrrsadh bhon chiad latha agus fhuair a’ chlann air a dhol a-mach airson iomain a chluich air tràigh Sheileboist meadhan na seachdain. Airson an fheadhainn a bha beagan na bu shine, chaidh clas sònraichte a ruith far an d’ fhuair iad air a dhol timcheall air na clasaichean eile gus dealbhan a thogail fo stiùir John Maher, a b’ àbhaist a bhith na dhrumaire airson a’ chòmhlan ainmeil The Buzzcocks. Chaidh cèilidh luchd-teagaisg a chumail air oidhche ’Chiadain ann an Tigh mo Sheanair far an d’ fhuair a’ choimhearsnachd cothrom air dannsa no dhà, agus fhuair an fheadhainn a bha air a bhith a’ stiùireadh a’ chloinn aig an Fhèis an cothrom a bhith air an àrd-ùrlair. Ghabh cuirm na cloinne àite air Dihaoine, far an deach na sgilean ùra aca an taisbeanadh, agus far na chluich Josie Duncan agus tè dha na deugairean, Corina MacInnes, mar dhithis a bha annasach.

Fèis Tìr an Eòrna Air a’ chiad seachdain dha saor-làithean na sgoile chaidh Fèis Tìr an Eòrna a chumail ann an sgoil Phaibil ann an Uibhist a Tuath, a’ comharrachadh 25 bliadhna, far an robh 88 an làthair gus sgilean ciùil ùr ionnsachadh air iomadh diofar ionnstramaid, dràma, seinn agus iomain. Fo stiùir luchd-teagaisg beòthail agus dìcheallach, chaidh òrain agus fuinn ùra an togail gu luath agus bha ceòl ri chluinntinn tro thrannsaichean na sgoile fad na seachdain. Chaidh clasaichean ann an ealain agus beòthachadh an tabhann cuideachd, far am biodh na toraidhean air an sealltainn aig consairt na cloinne Dihaoine. Chaidh cèilidh a chumail air oidhche ’Chiadain a bha soirbheachail dha-rìreabh, far an deach tàlant an luchd-teagaisg a thaisbeanadh air beulaibh a’ choimhearsnachd, a’ toirt cothrom dhaibh beagan fealla-dhà a bhith aca. Air leth uair an-dèidh còig air feasgar Dihaoine thàinig cùisean gu crìoch leis a’ chonsairt, far na sheall a’ chlann dhan h-uile duine na bha iad air a bhith ag ionnsachadh aig an Fhèis. Air Disathairne ann am marquee Shollais thàinig compàirtichean, luchd-teagaisg a bha air a bhith aig Fèis Tìr an Eòrna roimhe agus seann bhuill den chomataidh còmhla gus cèilidh a ghabhail, a’ comharrachadh a’ chlach-mhìle shònraichte. Le ceòl bhon luchd-teagaisg bha dannsa gu leòr a’ dol agus bha oidhche air leth aig a h-uile duine a bha na lùib.

Fèis Bharraigh Bha a’ ghrian a’ deàrrsadh air Bàgh a’ Chaisteil nuair a dhòirt còrr is 120 clann tro na dorsan aig Fèis Bharraigh air an 7mh latha den t-Iuchair airson seachdain làn fealla-dhà agus ionnsachadh, eadar Fèis Bheag, Fèis Mheadhain agus Fèis Mhòr. Fhuair a’ chlann air ceithir diofar chuspair a thaghadh, a’ toirt eòlas farsaing dhaibh air cuspairean agus ionnstramaidean a bhuineadh do chultar na Gàidhlig. Air Diluain chuir Fèis Bharraigh fàilte air Batan na Bànrigh le còmhlan pìob agus dannsairean a’ dol nuair a ràinig iad taobh a-muigh na sgoile, agus sheall na dannsairean dha Clyde mar a dhèanadh e Highland Fling. Air Dimàirt chaidh dannsa na cloinne a chumail san sgoil le ceòl bhon an luchd-teagaisg, a thug an cothrom dhan a’ chlann beagan a bharrachd eòlais fhaighinn air a’ chèile. Chaidh cèilidh a chumail ann an Caisteal Chiosmhuil Diciadain airson coimhearsnachd Bharraigh agus an luchd- turasachd, far an d’ fhuair iad blas de na bha a’ chlann air a bhith ag ionnsachadh bhon luchd-teagaisg. Air Diardaoin bha oidhche curaidh agus pìobaireachd aca ann an ceann a tuath Bharraigh, far an robh pìobairean òga Fèis Bharraigh air làimh airson fuaim gu leòr a dhèanamh. Thàinig an t-seachdain gu crìoch Dihaoine le cuirm na cloinne agus le cèilidh sònraichte le Skipinnish – abair gun robh ceòl agus dannsa gu leòr a’ dol!

Fèis Tìr a’ Mhurain Chaidh Fèis Tìr a’ Mhurain a chumail ann an Sgoil an Iochdair an Uibhist a Deas bhon 14mh - 18mh latha den t- Iuchair le 101 an làthair. Bha iomadh diofar ionnstramaid ri ionnsachadh aig Fèis Tìr a’ Mhurain, nam measg Bocsa- ciùil, Clàrsach, Drumaichean, Feadan, Fidheall agus Fìdeag. A bharrachd air an seo bha seinn Gàidhlig, ealan, dràma, iomain, dannsa Gàidhealach agus sgilean meadhanan air an tabhann do chuid, agus chaidh a h-uile càil a theagasg tro mheadhan na Gàidhlig.

Mar as àbhaist, aig toiseach na seachdain chaidh Rèis na Fèis a chumail far an d’ fhuair daoine de gach aois air pàirt a ghabhail, a' ruith tro bhaile Staoinebrig. Chaidh cèilidh luchd-teagaisg a chumail meadhan na seachdain far an robh cuireadh ron a h-uile duine tighinn gus oidhche làn fealla-dhà, seinn agus dannsa a ghabhail, agus gu dearbh fhèin rinn iad sin. Aig a’ chonsairt aig deireadh na seachdain chaidh tàlantan ùr na cloinne an taisbeanadh agus lìbhrig iad fhèin a’ chùis air fad!

Fèis Eilean an Fhraoich Bhon an 21mh chun an 25mh den t-Iuchair chuir Leòdhas fàilte air Fèis Eilean an Fhraoich, a chaidh a chumail ann am Bun Sgoil Steòrnabhaigh le còrr is 115 a’ gabhail pàirt. Bha a’ ghrian a’ deàrrsadh fad na seachdain agus chaidh cuid de na clasaichean a chumail a-muigh, a thug gu leòr spionnadh dhan a’ chlann! Le Fèis nan Deugairean ga thabhann fo stiùir luchd-ciùil ainmeil Andrew Yearley agus Catriona Watt, bha ceòl annasach ri chluinntinn bho na com-pàirtichean, a bha ag obair còmhla mar bhuidheann. Anns an Lanntair air oidhche ’Chiadain chaidh an luchd-teagaisg an cur air an àrd-ùrlair air beulaibh san amharc airson oidhche làn ceòl agus dannsa, le pìos dràma a sgrìobh an dithis a bha a’ teagasg a’ chuspair a’ fosgladh an dàrna leth dhan phrògram. Rinn a’ chlann a’ chùis air an luchd-teagaisg anns a’ gheama bàll-coise a bhios an Fhèis a’ cumail gach bliadhna – a-rithist! Air Dihaoine chaidh dà chonsairt a chumail – aon feasgar agus aon air an oidhche – airson sgaradh a dhèanamh eadar nan cuspairean agus airson a dhèanamh nas fhasa dha na pàrantan, agus chunnaic iad cho trang ’s a bha a’ chlann agus an luchd-teagaisg air a bhith fad na seachdain.

Fèis Thròndairnis Ann an ceann a tuath na h-Eilein Sgitheanaich ann an Stafainn, chaidh Fèis Thròndairnis a chumail le 55 an làthair airson seachdain làn ciùil, fealla-dhà agus dibhearsain. Fo stiùir leithid John Carmichael agus Addie Harper, fhuair a’ chlann eòlas air a bhith ag obair còmhla mar bhuidheann, le dreach eadar-dhealaichte agus ùr air gach fonn, agus bha beartas de dheugairean a’ frithealadh na Fèise a bha uabhasach brosnachail ri fhaicinn. Bha ceòl agus dannsa gu leòr a’ dol tron t-seachdain, chan ann a-mhàin am measg na cloinne ach air na h- oidhcheannan cuideachd, le dà chèilidh air an cumail sa bhàthaich aig 4 Floideagarraidh. Ann an suidheachadh cho mi-fhoirmeil fhuair an luchd-teagaisg air spòrs a ghabhail, agus bha e follaiseach gun robh e a’ còrdadh riutha agus ris a h-uile duine sa bhàthaich. Air feasgar Dihaoine thàinig a h-uile duine còmhla gus na sgilean ùr a thaisbeanadh air beulaibh a’ choimhearsnachd agus na pàrantan, agus chòrd a’ chùis ris a h-uile duine a bha na lùib.

Fèis an Rubha A’ toirt na Fèisean anns na h-Eileanan Siar agus an t-Eilean Sgitheanach gu crìoch aig deireadh an t-samhraidh bha Fèis an Rubha le còrr is 40 a’ gabhail pàirt. Chaidh a’ chlann an toirt timcheall na sgoile leis a’ phìobaire air madainn Diluain, a’ caismeachd air a chùlaibh mar thoiseach tòiseachaidh air an t-seachdain. Fhuair a’ chlann as òige air a dhol timcheall nan clasaichean ciùil gus blas fhaighinn de gach ionnstramaid gus am biodh fios aca dè bhios romhpa anns na bliadhnaichean a tha ri thighinn. Chaidh Fèis Dheugairean a ruith a-rithist fo stiùir Chaluim Mhàrtainn agus thòisich an dithis a bha na lùib ag obair sa bhad a’ sgrìobhadh òran ùr. Thàinig iad còmhla ris an luchd-teagaisg gus dreach annasach a chur air Càirdeas far an robh pàirt aig gach duine ri chluich. Thòisich muinntir an dràma air an dealbh-chluich aca tràth san t-seachdain agus abair gun robh cleasaichean nam measg aig a’ chonsairt Dihaoine. Bha consairt annasach ann agus bha a’ chlann a’ faighneachd mu dheidhinn Fèis an Rubha 2015 mus d’ dh’fhàg iad an togalach!

AC3 Sgeama Thabhartasan do dh’Fhèisean a ruith le taic-airgid bho diofar thobraichean maoineachaidh Tha mi an dùil taic leantainneach a thoirt do na Fèisean san sgìre agam airson foirmichean-tagraidh a chur a-steach airson taic-airgid agus bidh mi a’ toirt stiùireadh dhaibh airson taic-airgid a chosg ann an dòigh èifeachdach i.e. Awards For All, Alba Chruthachail (YMI) agus Tradition Arts Fund le EMS.

AC5 Cleachdadh na Gàidhlig a leudachadh le bhith a’ cur an gnìomh ar Poileasaidh Gàidhlig a chaidh a dheasachadh às ùr is a neartachadh Nuair a bha mi aig gach Fèis chaidh mi mun cuairt a’ dèanamh cinnteach gun robh Gàidhlig ga bruidhinn mar phrìomh chànain na Fèise agus am bliadhna bha e follaiseach gun robh gach Fèis air oidhirp a dhèanamh gus luchd- teagaisg fhastadh aig an robh co-dhiù beagan Gàidhlig. Aig Fèis Bharraigh chaidh clas a chumail airson an luchd- teagaisg fhad ’s a bha a’ chlann air an cur ann am buidhnean gus Geamannan Gàidhlig a chluich agus le bhith bruidhinn ris an fheadhainn a ghabh pàirt, fhuair mi a-mach gun robh seo soirbheachail. Chuidich mi gach Fèis aig an robh feum air le bhith ag eadar-theangachadh postairean, brathan-naidheachd agus litrichean a bha a’ dol dhachaigh chun na pàrantan.

AC7 Tachartasan tro mheadhan na Gàidhlig a chur air adhart far a bheil daoine a’ dol an sàs sna h-ealain agus is raointean cultarach eile Chaidh mi sìos a Bharraigh bhon 23-24 den Lùnastal airson cuideachadh le Fèis nan Deugairean aig Fèis Bharraigh. ’S mi fhìn a fhuair maoineachadh dhaibh bho Bòrd na Gàidhlig agus mar seo bha mi gu math toilichte gun deach cuireadh a chur orm a bhith an làthair. Bha Karen Elder agus John James Galbraith ann cuideachd gus taic a thoirt dha Jane NicNèill agus Mary Ann Fhearghasdan, a chur a’ chùis air dòigh. Thòisich cùisean le bàll-coise ‘bubble’, far nach d’ fhuair na deugairean mòran taghail leis gun robh iad a’ ruith a dh’ionnsaigh a chèile agus a’ tuiteam air an làr – bha gu leòr gàireachdainn a’ dol leis cho èibhinn ’s a bha iad. Fhuair iad roghainn eadar a dhol a-mach air turas iasgaich no a dhol windsurfing feasgar agus bha iad uabhasach soirbheachail aig an dà rud. Chaidh geamannan an cluich air an tràigh fhad ’s a bha iad a’ feitheamh airson biadh bhon a’ bharbecue agus chaidh an togail le am pàrantan aig mu seachd uairean a dh’oidhche.

An ath latha chaidh clasaichean obair-buidhne agus còcaireachd a chumail agus chaidh scavenger hunt a chur air dòigh airson gach buidheann. Bha measgachadh ann de dhaoine nach robh air ionnstramaid a thogail idir agus de dhaoine a bha aig ìre àrd ach dh’obraich sinn leis agus dh’ionnsaich a h-uile duine rudeigin ùr. Chaidh brot agus briosgaidean a dhèanamh aig a’ chlas chòcaireachd, a ghabh iad airson an cuid bìdhe. Fhuair gach buidheann lorg air a h-uile càil a bha a dhìth oirre anns an t-sealg, ged a bha buaireadh a’ dol nuair a ghoid tè ann an aon bhuidheann an t-iuchair airson a’ phreas anns na dh’fhalaich buidheann eile an stuth aca! Aig deireadh an fheasgair chaidh bucaidean làn uisge fuar an lìonadh a chaidh an dòrtadh air cinn nam compàirtichean agus nan luchd- teagaisg gus airgead a thogail airson carthannas – abair gun robh e fuar! Thàinig cùisean gu crìoch le seisean ciùil ann am bàr Bhàgh a’ Chaisteil. Chòrd e gu mòr ris a’ chlann agus riumsa cuideachd – bha e annasach faicinn nach robh fòn-làimh aig duine fhad ’s a bha iad air a’ bhàta iasgaich no nuair a bha iad a’ cluich ionnstramaidean. ’S e tachartas air leth a bh’ ann agus bha e na thlachd dhomh a bhith am measg 20 deugaire a bha deònach rudan ùr ionnsachadh gun a bhith a’ gearain!

AC13 Cothroman trèanaidh is leasachadh proifeiseanta a chur air dòigh, don a h-uile duine a tha an sàs ann a bhith cur air adhart is ag eagrachadh nam Fèisean is a tha a’ gabhail pàirt annta, agus do bhuidhnean eile a tha an sàs ann a bhith leasachadh is a’ lìbhrigeadh ceòl traidiseanta. Bidh mi tric ann an conaltradh le Iona, oifigear trèanaidh agus poileasaidh aig Fèisean nan Gàidheal, gus cothroman trèanaidh a chur air dòigh airson na Fèisean anns an roinn agam.

AC25 A cumail oirnn a’ dèanamh cinnteach gu bheil deagh dhòighean-obrach gan cur an sàs a thaobh Dìon Cloinne agus a rèir atharrachaidhean san lagh. Feumaidh gach duine a bhios a’ teagasg aig an Fhèis ri PVG a chur a-steach a rèir an lagh. Tha mi air a bhith a’ cur nan cuimhne mar tha gum feum liostaichean den luchd-teagaisg a bhith again còrr is sia seachdain ro thoiseach na Fèise gus am faigh Sandy Grey, an oifigear dìon cloinne aig Fèisean nan Gàidheal, air na h-ainmean aca a chur dhan siostam agus fòirmichean a chur a-mach mar a tha iomchaidh. Tha mi air innse dha gach Fèis cò nach eil air teisteanas fhaighinn agus bidh mi a’ cur fios orra tric gus seo a rèiteachadh. Bidh mi ann an conaltradh le Iona NicDhòmhnaill airson trèanadh a chur air dòigh airson duine sam bith a thèid dhan phost den oifigear dìon cloinne a dh’fheumas a bhith aig gach Fèis.

Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG4 Fianais air co-obrachadh le buidhnean Gàidhlig eile Bidh mi ag obair ann an oifis a’ Chomuinn Ghàidhealaich ann an Steòrnabhagh agus bidh mi a’ toirt taic dhaibh bho àm gu àm nuair a bhios feum aca air cuideigin a bharrachd, a’ freagairt am fòn agus a’ cuideachadh nuair a bhios daoine a’ tighinn a-steach airson coimhead ris na leabhraichean agus na CDs. Thug mi taic dhaibh aig a’ Mhòd Ionadail le bhith nam chathraiche agus nam stiùbhard aig iomadh co-fharpais. Aig Fèis Cheilteach Innse Gall chaidh iarraidh orm seinn aig cèilidh teaghlaich aig Martin’s Memorial còmhla ri cuid bho Fèis Eilean an Fhraoich.

BnG 1 Taic a thoirt do co-dhiù 40 Fèis air feadh Alba Tha mi a’ toirt taic do 11 Fèis anns na h-Eileanan Siar agus an t-Eilean Sgitheanach: Fèis Taigh Dhonnchaidh, Fèis Eilean an Fhraoich, Fèis an Rubha, Fèis Eilean na Hearadh, Fèis Tìr an Eòrna, Fèis Tìr a’ Mhurain, Fèis Bharraigh, Fèis Thròndairnis, Fèis an Earraich agus Fèis Ratharsair. Chan eil mi air guth a chluinntinn fhathast ma tha Fèis Ratharsair a’ ruith ach bidh mi a’ feuchainn tric.

Ainm Vicky NicIlleathain Dreuchd Oifigear Leasachaidh Loch Abar

Gnìomh/Toradh Adhartas

Builean Alba Chruthachail AC1 Taic a chumail ri Fèisean fa leth is an leasachadh, farsaingeachd an cuid obrach a leudachadh agus sàr dhòighean-obrach a stèidheachadh tro lìonra de phrìomh oifigearan Tha mi tric a’ cumail conaltradh ris na Fèisean a tha mi a’ cuideachadh. Bha mi aig na tachartasan Fèise a ghabh àite tro mhiosan an t-samhraidh agus tha mi ag obair air pròiseactan ùra le feadhainn de na comataidhean agam.

• Chaidh Fèis Eige a chumail anns an Iuchair agus bha e fior mhath a bhith faicinn an comataidh ùr ag obair gu cruaidh còmhla. Thairis air na trì làithean chaidh clasaichean a chumail ann an fidheall, bosca-putain, giotar, seinn, drummaireachd, na phiob, feadag, feadan, ealain is iomain. Chòrd an ealain agus iomain leis a’ mhòr chuid agus bha na tutorairean fhèin trang a bhith a’ dèanamh ruideigin aig ealain no a’ cluich iomain. Tha an comataidh a-nis a’ smaoineachadh air an Fhèis an ath bhliadhna agus tha mi cinnteach gum bi e math a-rithist. • Chaidh cùisean glè mhath aig Fèis nan Garbh Chrìochan a-rithist am bliadhna le 70 com-pàirteachain a ghabhail pàirt. Chòrd na tachartasan air an oidhche leis a h-uile duine agus rinn iad rudan mar BBQ air an tràigh agus chluich iad iomain is ball coise. • ‘S e seachdain trang a bh’ ann aig Fèis Gleann Albainn am bliadhna agus ged gun robh na h-àireamhan sios rud beag am blaidhna cha do chuir sin bacadh air an fhèis idir. Bha deagh spòrs aca le Iain Ross a bha a’ deanamh na geamaichean Gàidhlig. • Aig toiseach a Lùnasdal ghabh Fèis Lannraig a’ Tuath àite ann an Communn nan Allt. ‘S e fèis gu math làidir a th’ ann a thabobh cànan agus ‘s urrainn dhut Gàidhlig a’ chulinntinn air feadh an àite. ‘S an inflatable obstacle course an tachartas as fhèarr den t-seachdainn agus fhuair a h-uile duine cothroman a bhith a’ fairpaiseach son an tiotal a ghleadhadh!!

AC2 Taic a chumail ri stèidheachadh Fhèisean ùra nuair a dh’iarras coimhearsnachdan cuideachadh gus sin a dhèanamh. Tha mi ag obair le Grant MacPhàrlain a tha airson Fèis ùr a thòiseachadh ann am Pàislig. Tha mi air coinneachadh ris aon turas agus tha mi air a bhith a’ conaltradh ris air fòn, post-dealain agus teacst. Tha mi fhìn is Grant dol a choinneachadh ri Morag Currie à Comhairle Renfrew an ath mhìos.

AC17 A’ togail air ìomhaigh nam Fèisean le tachartasan a dh’aona-ghnothach a nì sanasachd air ar n-obair, barrachd chothroman gus naidheachdan a sgaoileadh sna meadhanan is a’ dol an sàs ann an tachartasan far am bi cothrom sanasachd a dhèanamh air ar n-obair. Chluich an Cèilidh air Chuairt aig Fèisean Lochabair 20 uair tron t-samradh mu chuairt Loch Abar, leis an tachartas mu dheireadh a’ gabhail àite ann an Inbhir Nis còmhla ri Fèisean nan Gàidheal air fad. Bha gach tachartas air a shanasachd tro phàipearan ionadal, na meadhanan agus postairean. Bidh mi cleachdadh facebook is twitter gu math tric airson àire dhaoine a tharraing do tachartasan agus nam bheachdsa tha e uabhasach fhèin feumail.

AC22 A’ cumail oirnn a’ cuideachadh le obair a thaobh nan ealain Gàidhlig ann am foghlam tro mheadhan na Gàidhlig ann an sgìrean nan Iomairtean Gàidhlig. Tha mi a’ dol gu coinneamhan Iomairt Ghàidhlig Lochabair gu tric, ‘s a' toirt taic dhaibh le pròiseactan mas urrainn dhomh. Bidh mi cuideachd a’ dol gu coinneamhan Iomairt Ghàidhlig Ghlaschu nuair as urrainn dhomh. Tha tè ùr air toiseachadh aig an iomairt ann an Lochabair is Muile agus tha mi a’ dèanamh fiughair ri bhith ag obair còmhla rithe.

AC25 A’ cumail oirnn a’ dèanamh cinnteach gu bheil deagh dhòighean-obrach gan cur an sàs a thaobh Dìon Cloinne agus a rèir atharrachaidhean san lagh.

Tha am fiosrachadh air fad a th’ agam mu luchd-ciùil a’ dol chun an Oifigeir Dìon-chloinne co-dhiù 4 seachdainean ron tachartas. Bidh mise a’ cuir fios gu Sandy nuair a tha feum air PVG agus cuiridh esan air dòigh iad. A bharrachd air sin bidh mi ag obair còmhla ri Iona an oifigear treanaidh againn agus cuiridh ise air dòigh treanadh dìon cloinne dhan fèisean aig a bheil feum.

Builean Bhòrd na Gàidhlig BnG2 Coinneamh tràth sa Ghiblean le Sgioba Conaltraidh Bhòrd na Gàidhlig gus beachdachadh air tachartasan Fèisean nan Gàidheal rè 2012/13 agus air co-obrachadh air ro-innleachd sanasachd airson na bliadhna. Bidh mi gu tric a’ dol gu coinneamh na h-Iomairt ann an Loch Abar agus ann an Glaschu. Bidh mi ag obair gu dlùth leis an oifigear Iomairt ann an Loch Abar air pròiseactan airson Gàidhlig a leasachadh sa choimhearsnachd.

BnG10 Taic ga thoirt do co-dhiù 40 Fèis air feadh Alba. Tha mi a’ coimhead as dèidh 11 fèisean air feadh Alba

• Fèis Lochabair • Fèis Eige • Fèis nan Garbh Chrìochan • Fèis Òigridh na Mara • Fèis Gleann Albainn • Fèis Ghlaschu • Fèis Lannraig a Tuath • Fèis Innis an Uillt • Fèis Latharna • Fèis Mhuile • Fèis Phàislig

Builean Chomhairle na Gàidhealtachd CnG2 Taic do cho-dhiù 19 Fèisean ann an Roinn na Gàidhealtachd. Tha mi a' toirt taic do chòig Fèisean ann an sgìre Chomhairle na Gàidhealtachd

• Fèis Eige • Fèis nan Garbh Chrìochan • Fèis Òigridh na Mara • Fèis Lochabair • Fèis Gleann Albainn

CnG6 Cleachdadh na Gàidhlig a chur am meud an lùib nam Fèisean. Tha planaichean Gàidhlig aig gach Fèis. Gu tric, bidh an Sgioba-G aig Fèisean nan Gàidheal far a bheil faireachdainn nach eil a' Ghàidhlig làidir gu leòr aig an Fhèis fhèin. Aig Fèisean eile, tha clasaichean, geamaichean aig àm lòin neo Fèis tro mheadhan na Gàidhlig. Tha pròiseactan eile a’ dol cuideachd, mar eisimplier, anns an t- Sultain chuir Fèis Innis an Uillt ‘feasgair fealla-dhà air dòigh far an robh Artair Donald a’ dèanamh spòrs Ghàidhlig aig an sgoil le muinntir na Fèise agus feadhainn eile. ‘S e deagh chothrom a bha seo cuireadh a thoirt don fheudhainn nach robh an sàs leis an fhèis barrachd fios fhaighinn a-mach. Bha e math airson a bhith bròsnachadh a’ Ghàidhlig cuideachd!

Fèisean nan Gàidheal Prògram na Coinneamh Bhliadhnail agus Co-labhairt 2014 Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.05(b)

Bun Fhiosrachadh Airson fiosrachadh a thoirt do bhuill a’ Bhùird mu phrògram na Coinneamh Bhliadhnail agus na Co-labhairt.

Co-labhairt agus Coinneamh Bhliadhnail Conference and Annual General Meeting Taigh-òsta Golf View The Golf View Hotel Dihaoine 26 agus Disathairne 27 Sultain 2014 Friday 26 and Saturday 27 September 2014

Dihaoine 26 Sultain | Friday 26 September

14.00 Coinneamh den Bhòrd-Stiùiridh Meeting of Board of Directors (Moray Lounge)

15.00 Tì/Cofaidh | Tea/Coffee

18.30 A’ Choinneamh Bhliadhnail | Annual General Meeting (Firth Suite)

19.30 Deoch ro-dhìnneir agus ceòl bho Fèis Inbhir Narainn Pre-dinner drinks and entertainment by Fèis Inbhir Narainn (Moray Lounge & Bistro)

20.00 Dìnneir agus Cèilidh | Dinner and Cèilidh (Firth Suite)

Disathairne 27 Sultain | Saturday 27 September (Firth Suite)

10.00-10.20 Làbhraiche | Guest Speaker Ailean Caimbeul | Allan Campbell

10.20-11.15 Plana Leasachaidh FnG| FnG Development Plan

11.15-11.30 Tì /Cofaidh | Tea/Coffee

11.30-12.30 A brosnachadh agus ag aithneachadh oidhirp na h-òigridh Panel Session – Encouraging & Rewarding Youth Involvement

12.30-12.45 Ceistean & deasbad | Open Discussion

13.00 Lòn| Lunch

Gnìomh a dhìth Thathar ag iarraidh air buill a’ Bhùird fa-near a thoirt don fhiosrachadh mun phrògram.

Anne Willoughby Manaidsear Gnìomha Sultain 2014

Fèisean nan Gàidheal Aithisg Bhliadhnail 2014 Àireamh air a’ Chlàr Chùisean: 3.2014.05(c)

Bun Fhiosrachadh Thèid Aithisg Bhliadhnail Fèisean nan Gàidheal 2014 a sgaoileadh tro phost-d air thoiseach air coinneamh a’ Bhùird agus bidh lethbhreacan rim faotainn aig a’ choinneimh.

Gnìomh a dhìth Bithear ag iarraidh air buill a’ Bhùird fa-near a thoirt don fhiosrachadh san Aithisg Bhliadhnail agus aonta a thoirt rithe air thoiseach air a’ Choinneamh Bhliadhnail.

Art MacCarmaig Ceannard Sultain 2014

Fèisean nan Gàidheal Taigh a’ Mhill Port-Rìgh An t-Eilean Sgitheanach IV51 9BZ

Fòn 01478 613355 Facs 01478 613399 Post-d [email protected] www.feisean.org