LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Nagrobki Płytki granitowe Schody Blaty Kominki Tarasy LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese MaterialienNowy punkt: sind lediglichOddział zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zakład Kamieniarski PPHU Sati Ekspozycja nagrobków 46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24 46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8 tel. kom. 880 370 130, 784 518 593 tel. kom. (+48) 666 523 384 tel. (+48) 77 546 22 78 tel. (+48) 77 546 21 84 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: [email protected] materiał służ[email protected] wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 7706 od 1499 zł od 76 zł/m² od 280 zł/m² od 320 zł/m² od 280 zł/m² od 76 zł/m²

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. www.wochenblatt.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Nr 3 (1241), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202 15 – 21 I 2016, cena 2,40 zł (VAT 5%)

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt..pl WOCHENBLATT Zeitung der Deutschen in Polen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. SchlesischeLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dr. Benedikt Polaczek aus Schimischau ist einer der bekanntes- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekten Bienenforscher sposób in zabronione.Opole: Styl, w jakim prezydent Opola Deutschland. zaprezentował swój pomysł poszerzenia LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche VervielfältigungFoto: Lukas Polaczek ist strengstensgranic miasta, zamknął untersagt. drogę do Bienenflüsterer merytorycznej dyskusji. Mieszkańcy czują się potraktowani przedmiotowo – przekonuje w rozmowie psycholog społeczny dr Tomasz Grzyb. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Więcej na str. 6 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensBildung: Es gibt untersagt. immer mehr Angebote von Materialien für den Deutsch– und Geschichtsunterricht. Ein Schulbuch, wie es sich die deutsche Volksgruppe für den Unterricht an Minderheitsschulen selbst wünscht, ist allerdings noch in Arbeit. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Lesen Sie mehr auf S. 5 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. TSKN: Rok 2016 to wiele nowych wyzwań dla organizacji Niemców w woj. opolskim. Priorytetami pozostaną jednak kultura i edukacja – mówi w rozmowie Rafał Bartek, przewodniczący TSKN. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Johann Dzierzon,LARES: Niniejszy der Vater materiał der schlesischen służy wyłącznie Imkerei, do czytania. würde Powielanie am 16. Januar w jakikolwiek sposób zabronione. Więcej na str. 9 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 205 Jahre alt werden. Heute ist die Bienenzucht ein verschwindender Werbung / Reklama Beruf, andererseits hat Dzierzon aber würdige Nachfolger, die sich nicht nur diesen nützlichen Geschöpfen widmen, sondern auch die Gabe der Pension PANORAMA Über 51 Betten in komfortablen 1-, deutsch-polnischen Zweisprachigkeit zu schätzen wissen. Lesen Sie auf S. 4 2- und 3-Bett-Zimmern, z.T. mit Balkon, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.alle Zimmer mit Dusche/WC. Im Haus: Restaurant, Bar, Biergarten, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WerbungLARES: / Reklama Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensGrillpavillon, Sauna,untersagt. Jacuzzi, Massage,

8263 Fahrstuhl, geschlossener Parkplatz USŁUGI POGRZEBOWE direkt am Haus. Wir sprechen Deutsch! Bernard Czok warsztat K.R. Jedryka l mechanika pojazdowa Bad Altheide, ul. Mariańska 3 l części używane Tel. 00 48 74 8681 623 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wl lakiernictwo jakikolwiek sposób zabronione.Fax 00 48 74 8682 968 l blacharstwo www.panorama.polanica.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES:re-gat Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8282 l wynajem samochodów – kompleksowe usługi pogrzebowe i kremacyjne ISSN 2082-8195 – krajowy i międzynarodowy transport zwłok 46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b       tel./fax: 77 456 86 58 CENTRUM kom. 602 369 462 (A4) 661 333 777 ® Strzelce Opolskie, plac Targowy 17 POMOCY 604 963 702 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieDROGOWEJ do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. telefony całodobowe www.autoczok.pl LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese77 463 Materialien 86 52, sind + 48 509 938 lediglich zum 737 Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens7877    untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

2 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum M Leseneinungen bereitgestellt. op Jeglicheinie Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 15. – 21. Januar 2016 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mein Senf dazu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:Polnisch Diese Materialien oder sind lediglich deutsch? zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. er sogenannte Aufmacher dieser Polnischkenntnissen würde ihn manch Polak czy Niemiec? Ausgabe des Wochenblattes ist einer gern als fast polnischen Dichter dieD Tradition der Bienenzucht und das ansehen. zw. czołówka niniejszego numeru gleich aus mehreren Gründen. Zum Und diese Suche nach den Wurzeln „Wochenblatt.pl” jest poświęcona einen ist das neben Fußball, Tauben- geht ja bei den heutigen Prominenten tradycjiT hodowli pszczół, i to aż z kilku zucht und Skat traditionell der vierte weiter. Wer eine polnische oder deut- powodów. Po pierwsze, jest to obok pił- „Nationalsport“ der LARES:Oberschlesier, Niniejszy der sche Oma materiał hatte, muss służy sich früher wyłącznie oder ki nożnej, do hodowliczytania. gołębi iPowielanie gry w skata w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. aber, wie Sie auf S. 4 lesen können, schon später der Frage der Medien stellen, wie tradycyjnie czwarty „sport narodo- bald vorLARES: dem Aus Diesestehen könnte. Materialien Zum er zu dersind jeweiligen lediglich Nation zumund dem Lesen wy” Górnoślązaków, bereitgestellt. który jednak, Jegliche jak Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. anderen begehen wir im Jahr 2016 den Land stehe. Eine schwierige Aufgabe dowiecie się z artykułu na str. 4, już 205. Geburtstag und 110. Todestag des für einen heutigen Prominenten, der wkrótce może zaniknąć. Po drugie, schlesischen Bienenvaters Pfarrer Jo- im besten Fall allen gefallen soll und im w 2016 roku obchodzimy 205. rocznicę hann Dzierzon. schlimmsten Falls von der Heimat der urodzin i 110. rocznicę śmierci prekur- Und in Anlehnung an unsere letzte Oma nichts zu berichten weiß. sora śląskiego pszczelarstwa, ks. Jana Ausgabe, in der wir auf S. 6 das Projekt Die Frage stellt sich aber, ob diese fast Dzierżona. einer RegierungserklärungLARES: zur schlesiNiniejszy- schon materiałobsessive Suche służy nach Vertretern wyłącznie A w do nawiązaniu czytania. do naszego Powielanie ostatnie- w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. schen ethnischen Nationalität vorgestellt der eigenen Nation bei den lebenden go wydania, gdzie (na str. 6) przedsta- haben,LARES: in der Schlesien Diese seine Materialien reiche und und verstorbenen sind lediglich Prominenten zum der jeLesen- wiliśmy bereitgestellt. projekt oświadczenia Jegliche rządo- Sznejweis Andrzej Rys. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. multinationale Geschichte und Kultur weiligen Nation wirklich einen Nutzen wego w sprawie śląskiej narodowości abgesprochen wird, passt die Person des bringt. Sind denn die Polen weniger etnicznej, w którym Śląskowi odmawia polskim” ze względu na jego znajomość Polacy będą mniej dumni z własnego Lowkowitzer Pfarrers wie die sprich- stolz auf ihre eigene Herkunft, wenn się bogactwa i wieloetniczności jego polszczyzny. pochodzenia, jeśli okaże się, że Koper- wörtliche Faust aufs Auge. Je nachdem Kopernikus doch ein Deutscher ge- dziejów i kultury, osoba łowkowickie- Owo poszukiwanie korzeni dotyczy nik jednak był Niemcem? I czy Niemcy wer über Dzierzon spricht, macht er wesen sein sollte? Und sind denn die go proboszcza pasuje jak ulał. Zależnie też oczywiście dzisiejszych prominen- są mniej dumni ze swojej narodowej ihn entweder zu einem Polen oder Deutschen weniger stolz auf ihre Fuß- bowiem od tego, kto o Dzierżonie mówi, tów. Kto miał polską lub niemiecką bab- drużyny piłkarskiej, skoro Lukas Po- Deutschen. Dabei sollLARES: Dzieron Niniejszy selbst ballmannschaft, materiał wenn służy Lukas wyłączniePodolski czyni zdo niego czytania. albo Polaka, albo Powielanie Niemca. cię, będzie w jakikolwiek musiał wcześniej czysposób później zabronione.dolski otwarcie mówi o swoim śląsko- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. einmal gesagt haben, er sei des Namens seine schlesisch-polnische Herkunft Notabene sam Dzierżon ponoć któregoś odpowiedzieć na pytanie mediów, jaki -polskim pochodzeniu? wegen LARES:ein Pole, der Diese Erziehung Materialien nach ein offen sindanspricht? lediglich zum Lesenrazu stwierdził,bereitgestellt. że z racji nazwiska Jegliche jest jest Vervielfältigungjego stosunek wobec danego ist narodu strengstens Pozwólmy żyjącym untersagt. prominentom, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Deutscher, doch die Wissenschaft kenne Lassen wir doch den lebenden Promis Polakiem, natomiast z racji wychowa- i kraju. Jest to trudne zadanie dla współ- by kwestia narodowości pozostała ich keine Grenzen, keine Nationalitäten. ihre Nationalität Privatsache sein, wenn nia – Niemcem, jednakże nauka nie zna czesnego prominenta, który w najlep- prywatną sprawą, jeśli oni sami nie kwa- Es ist ein leichtes, jemanden in eine sie nicht von sich aus mit einer eindeu- granic ani narodowości. szym przypadku powinien wszystkim się pią się z jednoznacznymi deklaracjami. Schublade zu stecken, wenn sich dieser tigen Erklärung herausrücken. Und bei Łatwo jest kogoś zaszufladkować, jeśli podobać, a w najgorszym – nie potrafi A w przypadku osób już zmarłych do- nicht mehr wehren kann. So geschieht den bereits Verstorbenen soll die Su- nie może się on już bronić. Tak właśnie nic powiedzieć o ojczystych stronach ciekanie pochodzenia zostawmy histo- es ja mit den meisten bedeutenden che nach der Herkunft den Historikern dzieje się z większością znaczących oso- babci. rykom, którzy jednak z kolei też powinni Persönlichkeiten, die die eine oder an- überlassen werden, die aber, bitteschön, bistości, do których rości sobie prawo Nasuwa się jednak pytanie, czy na- umieć się przyznać, jeśli nie są w stanie dere Nation für sich LARES:vereinahmen Niniejszy will: ihrerseits materiał auch eingestehen służy sollten, wyłącznie wenn ta czy doinna czytania. nacja. Od lat naPowielanie przykład prawdę w jestjakikolwiek jakiś pożytek z tego sposób niemal zabronione.dostarczyć jednoznacznych dowodów LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Seit Jahren streitet man sich darüber, sie keine eindeutigen Beweise erbringen trwa spór o to, czy Kopernik był Niem- już obsesyjnego szukania przedstawicieli na tę czy inną przynależność narodową ob KopernikusLARES: ein Diese Deutscher Materialien oder Pole können sind für die lediglich eine oder andere zum Natio Lesen- cem czy bereitgestellt. Polakiem, a i Eichendorffa Jegliche nie- własnej Vervielfältigung nacji wśród żyjących i zmarłych ist strengstens jakiejś osobistości untersagt. historycznej. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gewesen ist, ebenso wegen Eichendorffs nalität einer historischen Persönlichkeit. jeden chętnie by nazwał poetą „prawie prominentów danego narodu. Bo czy Rudolf Urban

Prosto z Sejmu Prosto z Sejmu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES:Aufruf Diese Materialien zur sind Vernunft lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheTydzień Vervielfältigung istwrażeń strengstens untersagt. Galla Ryszard Poseł LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. n dem Tag, an dem der deutsche tym tygodniu odbędzie się pierw- Botschafter ins Außenministeri- sze tegoroczne posiedzenie Sej- umA in Warschau zu einem Gespräch mu,W które będzie miało bardzo napięty geladen wurde, titelte „Der Welt“ mit program, m.in. z powodu pracy nad der Überschrift „Polen verschärft Ton budżetem na 2016 rok. Dodatkowo gegenüber Deutschland“.LARES: Die Verschär Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieplanowane w jakikolwiek jest pierwsze czytanie sposób projek- zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. fung ist nicht nur auf der diplomatischen tu nowelizacji o prokuraturze. A zatem Ebene LARES:zu spüren. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichena tapecieVervielfältigung pojawi się temat, o którymist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mit Besorgnis beobachte ich, wie sich już wcześniej dość głośno było w me- Foto: Kpalion/Wikipedia die antideutsche Rhetorik in den sozialen diach, a chodzi o chęć powrotu rządu wird. Hinzu kommt eine erste Lesung Medien verbreitet und Beifall findet. Ich do sytuacji z 2005 roku. Wtedy to mi- des Novellierungsentwurfs zum Staats- nehme aber eine Kluft zwischen der Rhe- nister Zbigniew Ziobro pełnił zarówno anwaltschaftsgesetz. Es kommt somit ein torik und dem tatsächlichen Handeln funkcję ministra konstytucyjnego, jak Thema aufs Tapet, über das die Medien wahr. Ein Beispiel dafür sind polnische i prokuratora generalnego. I tu rodzi się schon vorher recht umfassend berichte- Deklarationen bezüglichLARES: der Flüchtlinge, Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniepytanie, w jakikolwiek czy wracamy do starego sposób i jak zabronione.ten. Es geht um eine gewollte Rückkehr LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. die noch vor zwei Monaten die Aufnah- w ogóle ten system prokuratorski będzie der Regierung zu Umständen des Jahres me derLARES: ausgemachten Diese Anzahl Materialien als Diktat sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichefunkcjonował. Vervielfältigung ist strengstens2005. Damals fungierte untersagt. Zbigniew Ziobro LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. des deutschen Staates, angesehen haben, W tym tygodniu będziemy mieli rów- als Verfassungsminister und zugleich als das Polen nicht akzeptieren werde. Je- nież pierwsze posiedzenie merytoryczne Generalstaatsanwalt. Hier stellt sich die doch wissen wir bereits, dass Polen diese dotyczące Komisji Mniejszości Naro- Frage: Ist dies eine Rückkehr zum Alten Verpflichtung einhalten wird. dowych i Etnicznych, podczas którego und wie soll dieses Staatsanwaltschafts- Ich bin der Meinung, dass sich die Der belgische EU-Abgeordnete Guy Verhofstadt. Foto: ALDE Communication/Flickr określaliśmy swoje zadania na pierwsze system überhaupt funktionieren? Realität zwischen dem demonstrativen półrocze bieżącego roku. Będzie to tak- Ebenfalls in dieser Woche gibt es Widerwillen und der LARES:realen Zusammen Niniejszy- Aufsicht materiał aus dem Zweiten służy Weltkrieg wyłącznie niechęcią do a czytania. faktyczną współpracą, Powielanie bez że istotny w jakikolwiek i ważny moment, sposób ponieważ zabronione.eine erste Schwerpunktsitzung des LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. arbeit positionieren wird, denn ohne verglichen hat.” So wird die antideutsche której nie można w Europie funkcjono- pierwszy raz Komisja będzie miała Ausschusses für nationale und ethni- diese ZusammenarbeitLARES: Diese kann Materialienman in der Hetzerei sind in anderen lediglich Ländern zum gesehen Lesen wać. Niestety bereitgestellt. podobna retoryka Jeglicheprzynie- kontakt Vervielfältigung z podsekretarzem stanu, ist czyli strengstens sche Minderheiten. untersagt. Dabei wollen wir LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. EU nicht funktionieren. Leider wird eine und hoffentlich auch von klugen Bürger sie szkody dla już osiągniętego polsko- wiceministrem, który odpowiedzialny unsere Aufgaben für das erste Halbjahr derartige Rhetorik für die polnischen Polens. -niemieckiego pojednania na poziomie jest za funkcjonowanie mniejszości na- definieren. Auch das ist ein wesentlicher innenpolitischen Bedürfnisse Schäden społecznym. rodowych i etnicznych w Polsce. Dlate- Moment, denn erstmals tritt der Min- im Bereich der bereits erlangten Fort- Nawoływanie do rozsądku Rok 2016 jest rokiem, w którym go jestem przekonany, że kilka kwestii derheitenausschuss dabei in Kontakt mit schritte auf der gesellschaftlichen Ebene obchodzimy 25-lecie polsko-niemiec- o charakterze zasadniczym będzie pod- dem Unterstaatssekretär, der für die na- der deutsch-polnischen Versöhnung, dniu, w którym niemiecki amba- kich traktatów sąsiedzkich. Wszyscy jętych, przynajmniej tak powinno być. tionalen und ethnischen Minderheiten mit sich bringen. sador został zaproszony do Mini- powinniśmy działać w duchu odpo- No i trzecia rzecz, też niezwykle in Polen zuständig ist. Ich bin mir daher Das Jahr 2016 ist einLARES: Jahr, in dem Niniejszy wir sterstwaW materiał Spraw Zagranicznych służy wyłącznie w War- wiedzialności do czytania. za sukcesy ostatnichPowielanie 25 istotna w –­ jakikolwiek powróci temat obywatelskiego sposób zabronione.sicher, dass dabei einige grundsätzliche LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. das 25. Jubiläum der deutsch-polnischen szawie, na stronie tytułowej „Die Welt” lat. Po wczorajszym spotkaniu w War- projektu nowelizacji ustawy o mniejszo- Fragen zur Sprache kommen werden, NachbarschaftsverträgeLARES: Diese begehen. Materialien Wir napisano: sind „Polska lediglich zaostrza ton zum przeciw Lesen szawie bereitgestellt. usłyszeliśmy wprawdzie Jegliche słowa ściach Vervielfältigung narodowych i etnicznych. ist Będzie strengstens auf jeden Fall müsste untersagt. es so sein. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. alle sollten im Sinne der Verantwor- Niemcom”. Zaostrzenie jest wyczuwalne o konstruktywnej rozmowie i możliwym to pierwsze czytanie dokumentu, który Und ein dritter, ebenfalls sehr wich- tung für die Erfolge der letzten 25 Jahre nie tylko na poziomie dyplomatycznym. polepszeniu komunikacji pomiędzy pol- przedstawi profesor Zbigniew Kadłubek, tiger Punkt: Es kommt ein bürgerlicher handeln. Nach dem gestrigen Treffen in Z troską spoglądam, jak rozprzestrzenia- skimi a niemieckimi politykami, jednak a dotyczy narodowości śląskiej. Jestem Novellierungsentwurf zum Minderhei- Warschau haben wir zwar diplomatische na jest antyniemiecka retoryka w me- nastroje tworzą raczej niesprawiedliwe przekonany, że wokół tego tematu też tengesetz nun wieder auf die Agenda. Es Worte über konstruktiven Gespräche diach społecznościowych i jak się jej i prymitywne obrazy, na których Mer- będzie gorąco i wiele, wiele dyskusji. handelt sich um die erste Lesung eines und mögliche Verbesserung der Kom- przyklaskuje. kel, Schulz inni politycy pokazywani A zatem tydzień zapowiada się bardzo Dokuments zum Thema schlesische Na- munikation zwischenLARES: polnischen Niniejszy und Zauważam materiał jednak służy także przepaść wyłącznie są w mundurach do czytania. nazistów. Powielaniepracowity w jakikolwiek i pełen wrażeń, a trwać sposób będzie zabronione.tionalität, das von Professor Zbigniew LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. deutschen Politikern gehört, aber die pomiędzy retoryką a faktycznym dzia- Słusznie Belg Guy Verhofstadt po- od wczesnego rana w środę do późnych Kadłubek vorgestellt werden soll. Auch StimmungLARES: gestaltet Diese eher unfaire Materialien und łaniem. sind Przykładem lediglich mogą być zum choćby Lesen wiedział bereitgestellt. na ten temat: „Ta okładka Jegliche jest godzin Vervielfältigung wieczornych w piątek, zapewne ist strengstens dieses Thema untersagt.ist sicherlich ein heißes LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. primitive Bilder, wo Merkel, Schulz und deklaracje w sprawie uchodźców, gdzie skandaliczna, podobnie jak słowa mi- nie pomylę się, jeśli dodam, że z zarwa- Eisen, das für viele Diskussionen sor- weitere Politiker in Nazi-Uniformen przed dwoma miesiącami przyjęcie usta- nistra sprawiedliwości, który porównał niem nocy. gen wird. Die Woche lässt sich also sehr gezeigt werden. lonej liczby było przedstawiane jako niemiecką krytykę polskiego rządu z na- arbeitsreich und spannend an, von früh- Zu Recht hat dazu der Belgier Guy dyktat państwa niemieckiego, którego zistowskim nadzorem z czasów II wojny Eine spannende Woche morgens am Mittwoch bis in die späten Verhofstadt gesagt: „Dieses Cover ist Polska nie wypełni. Tymczasem już światowej”. Tak antyniemiecka nagonka Abendstunden am Freitag. Und ich liege skandalös, ähnlich wie skandalös die wiemy, że zobowiązanie to zostanie widziana jest w innych krajach i mam Der Sejm tritt diese Woche zu seiner wohl nicht falsch, wenn ich sage, dass Worte des JustizministersLARES: sind, derNiniejszy die wypełnione. materiał służy wyłącznienadzieję, do że czytania. tak widziana jest Powielanie także przez ersten w Sitzung jakikolwiek in diesem Jahr zusammen.sposób zabronione.wir uns dabei auch manch eine Nacht LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. deutsche Kritik an der polnischen Re- Jestem zdania, że rzeczywistość zaj- mądrych Polaków. Das Programm ist sehr umfangreich, da um die Ohren schlagen werden. gierungLARES: mit der nationalsozialistischen Diese Materialien mie miejsce sind pomiędzy lediglich demonstracyjną zum Lesen bereitgestellt.Bernard Jegliche Gaida jetzt Vervielfältigung u.a. am Haushalt 2016 gearbeitet ist strengstens Notiert untersagt. von Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 3/1241LARES: Diese Materialien sind P olediglichlitik und zum Gese Lesenllsch bereitgestellt.aft Po Jeglichelityka i spoVervielfältigungłeczeństwo ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 3 Polen: Größte Hilfsaktion in Polen unter politischem Beschuss Schwarz Rot Gold LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. OwsiakLARES: Diese Materialien lässt sindsich lediglich nicht zum Lesen bereitgestellt.beirren JeglicheUnter Vervielfältigung Strom ist strengstens untersagt. Das Große Orchester der festlichen len kontrolliert, die die Rechtmäßigkeit Hilfe (Wielka Orkiestra Świąteczenej aller Ausgaben bestätigen. Mit dieser Sammelaktion wolle er auch nicht den Pomocy) ist die größte nichtstaatli- Staat ersetzen, sondern eine allgemein che Hilfsaktion, die bereits seit 24 unterstützte Hilfe geben, wo sie benö- Jahren organisiert wird. Seitdem tigt wird. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieUngeachtet do czytania. aller Kritik und Powielanie der Ver- w jakikolwiek sposób zabronione. wurden zigtausende von medizini- suche, die Aktion zu torpedieren (ein LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. schenLARES: Geräten für Diese Krankenhäuser Materialien sind lediglich zum LesenMinister bereitgestellt. wollte gar den Soldaten Jegliche verbie- Vervielfältigung ist strengstens untersagt. finanziert und das Herzlogo der ten, sich an der Aktion zu beteiligen), startete das „Große Orchester“ die gro- Organisation ist wohl jedem Polen ße Sammelaktion, die am vergangenen bekannt. Sonntag wieder einmal alle Rekorde gebrochen hatte. or der letzten Aktion am vergan- Traditionell werden an diesem Tag LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. genen Sonntag LARES:(10. Januar) Niniejszy zogen materiał służy wyłącznieAuktionen do veranstaltet,czytania. Jugendliche Powielanie und w jakikolwiek sposób zabronione. allerdingsV schwarze Wolken über den Erwachsene sammeln Geld auf den Stra- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. InitiatorLARES: Jurek Owsiak Diese auf. Materialien Vertreter sind lediglich zum Lesenßen und bereitgestellt. einige Städte und Gemeinden Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der regierenden Partei Recht und Ge- organisieren Wohltätigkeitskonzerte. rechtigkeit kritisierten ihn, er habe die Alles endet an diesem Tag mit einem unter den Polen gesammelten Gelder „Licht zum Himmel“. Und dann geht veruntreut, beim großen Abschluss- es an das große Geldzählen. Rockkonzert für die Volontäre Drogen Jurek Owsiak hat sich die Sammelaktion vor 24 Jahren Diesmal wurden insgesamt mehr als verkauft und sich persönlich unrecht- ausgedacht. Foto: Ralf Lotys (Sicherlich) 40 Millionen Złoty gesammelt, die in für LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mäßig an der TätigkeitLARES: der Organisati Niniejszy- materiał służy wyłącznieKinderstationen do czytania. in Krankenhäusern Powielanie und w jakikolwiek sposób zabronione. on bereichert. Außerdem führe er die unfähig. Owsiak wehrte alle Angriffe die Pflege älterer Menschen verwendet LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. staatlicheLARES: Gesundheitsvorsorge Diese Materialien vor ab und sind sagte, seinelediglich Organisation zum werde Lesen werden. bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. und unterstellt, diese sei handlungs- immer gründlich von staatlichen Stel- Rudolf Urban Durecka Anna Foto:

Z Vaterlandu

Niemcy za sankcjami przeciwko Polsce? skę sankcji gospodarczych. W sprawie świadków, sprawców mogło być nawet da przeciwko atakom, która zaledwie przepisów za gwałt przed sądem mają LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niemieckie media LARES:szeroko komentują Niniejszy wyjaśnienia materiał wszystkich służy kwestii wyłącznie premier ponad do 1000. czytania. Jak podała niemiecka Powielanie po- po kilku w jakikolwiek minutach została spacyfikosposób- zabronione.stawać także ci, którzy zaskoczyli swoje sytuację polityczną w Polsce. Chodzi Beata Szydło ma się spotkać z kanclerz licja, wśród podejrzanych znaleźli się wana przez policję. ofiary (jak miało to miejsce w noc syl- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. przedeLARES: wszystkim oDiese zmiany w Materialien Trybunale Merkel sind w Berlinie lediglich 16 lutego. zum Lesenuchodźcy, bereitgestellt. którzy dopiero co uzyskaliJegliche Vervielfältigung ist strengstenswestrową) lub untersagt.m.in. zmuszają do sto- Konstytucyjnym oraz ustawę medialną. azyl, a najwięcej ofiar mówiło o męż- Błyskawiczna zmiana przepisów sunku przez nacisk psychiczny. Oprócz W ubiegły weekend w wielu miastach Ataki na kobiety w niemieckich miastach czyznach o „arabskich oraz afrykańskich Po seksualnych atakach na kobiety zmiany przepisów niemieccy politycy Polski, w Berlinie, a nawet w Londy- W kilku niemieckich miastach doszło rysach”. Do tej pory zatrzymano kilku- w niemieckich miastach rząd błyska- zapowiedzieli także intensywniejszy nie odbyły się demonstracje Komitetu w noc sylwestrową do napaści na kobie- dziesięciu z nich, lecz – jak przyznaje wicznie zapowiedział zmiany przepisów. monitoring w miejscach publicznych Obrony Demokracji przeciwko ograni- ty. Największa skala przestępstw miała policja – ukaranie wszystkich spraw- Do tej pory w prawie niemieckim jako oraz być może także natychmiastowe czaniu niezależności polskich mediów miejsce na dworcu w Kolonii. Kilkaset ców będzie niezwykle trudne. Z kolei gwałt kwalifikowano zaledwie sytuację, wydalanie z kraju uchodźców, którzy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. publicznych. NiektórzyLARES: niemieccy Niniejszy po- kobiet materiałpadło ofiarą molestowańsłuży wyłącznie seksual- w weekend do czytania. odbyła się w KoloniiPowielanie ma- w której w jakikolwiekofiara była bita lub sposóbistniało re- zabronione.popełniają przestępstwa. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. litycy mówiąLARES: wręcz Diese o nałożeniu Materialien na Pol- nych, asind także kradzieży. lediglich Według zum zeznań Lesen nifestacja bereitgestellt. antyislamskiego ruchu Jegliche Pegi- alne Vervielfältigung zagrożenie życia. Według nowychist strengstens untersagt.Łukasz Biły Werbung / Reklama

Usługi LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania.Pogrzebowe Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Sprowadzanie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenzmarłych bereitgestellt. z zagranicy Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Załatwianie formalności * Opieka nad grobami Machnik N. 8256 Ozimek, Schodnia Nowa, KOMPUTEROWY www.machnik.ozimek.pl LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES:DOBÓR Niniejszy OPRAW materiał służy wyłącznie doTel./fax: czytania. (077) 46-52-456 Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.Nowy punkt w Opolu Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 7033 przy ul. Książąt Opolskich 32

Miejsce 7629 WOCHENBLATT.pl na Twoją zaprasza do odwiedzania strony internetowej LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wMit jakikolwiekmehr als 600 Niederlassungen sposób zabronione. und über 17.000 Mitarbeitern ist reklamę Fielmann Marktführer der deutschen Augenoptik. In der Hörgeräte akustik www.wochenblatt.pl expandieren wir stetig und suchen bundesweit in Deutschland engagierte LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES:77 4 538 Diese 486 Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche7709 Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Hörgeräteakustiker (m/w)

Sie möchten Kunden fair und kompetent beraten? Dann lohnt es sich zu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wFielmann jakikolwiek zu kommen. Fielmann sposób bietet zabronione.Ihnen: • Erstklassige Aufstiegschancen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung• Ein hervorragendes Gehalt ist strengstens untersagt. • Ausgezeichnete Sozialleistungen • Prämien bei überdurchschnittlicher Leistung • Aktienbeteiligung am Unternehmen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wWenn jakikolwiek Sie Spaß an der sposóbBeratung und zabronione. Hörsystemanpassung haben, kun- denorientiert, verantwortungsbewusst und zielorientiert sind, eine Aus- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigungbildung in der Hörgeräteakustik ist strengstens erfolgreich absolviert untersagt. haben und bei Fielmann Karriere machen möchten, senden Sie Ihre Bewerbung mit Gehaltsvorstellung, möglichem Eintrittstermin und gewünschtem Einsatzort an die Fielmann AG, Frau Maren Borkowsky, Weide straße 118a, 22083 , E-Mail: bewerbung@fi elmann.com, Telefon: 00800/852 70000. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 8291 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 8295 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

4 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum G Leseneschich bereitgestellt.te Hi Jeglichestoria Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 15. – 21. Januar 2016 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Tradition: Schlesische Imkerei mit deutschen Akzenten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. SchlesischeLARES: Diese Materialien sind lediglich zum BienenflüstererLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wäre Johann Dzierzon – bekannt znajdujemy wiele artykułów: „Berliner als Vater der schlesisch-deutschen Morgenpost”, „Tagesspiegel” – poczytne dzienniki. Odkąd 27 lat temu wyjechał Imkerei – noch am Leben, würde er do Berlina, uznawany jest za guru nie- am ersten SamstagLARES: nach Erscheinen Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.mieckiego pszczelarstwa, zapraszany jest LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dieser Ausgabe genau 205 Jahre alt tak na polskie, jak i niemieckie konfe- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensrencje, cytowany untersagt. jest w publikacjach, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. werden. Für die heutige Wirklichkeit a nawet internetowych filmach, mówiąc würde er allerdings vermutlich eine perfekcyjnym niemieckim: – Jaka tam Hassliebe empfinden. Zwar ist die kariera – żartuje, gdy pytamy o to, czy Bienenzucht – wie einige sagen – jest dumny ze swoich osiągnięć. ein verschwindender Beruf, aber Ważna tradycja dennoch hat DzierzonLARES: heute Niniejszy wür- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Zapytany o swojego wielkiego po- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dige Nachfolger, die nicht nur ihre przednika, także Benedikt Polaczek LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenszachwyca się Johannem untersagt. Dzierzonem. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zeit diesen nützlichen Geschöpfen Jednak, jak zaznacza, gdyby Dzierzon widmen, sondern auch die Gabe der jeszcze żył, nie byłby zbyt dumny z kon- deutsch-polnischen Zweisprachig- dycji śląskiego pszczelarstwa: – Pszcze- larstwo było na Śląsku od wieków ważną keit zu schätzen wissen. tradycją. Mamy tu bardzo wiele lasów, a tam, gdzie były lasy, tam zawsze były as winzige DorfLARES: Lowkowitz Niniejszy (Łow- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.pszczoły. Dzisiaj trzeba niestety powie- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Dkowice) in der Woiwodschaft dzieć, że zwłaszcza województwo opol- OppelnLARES: hatte kaum Diese einen zweitenMaterialien so sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensskie jest w ogonie, untersagt. jeśli o pszczelarstwo LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. bekannten Einwohner wie Johann chodzi – przyznaje gorzko. Za taki stan Dzierzon. Für seine Kirchengemein- rzeczy Polaczek wini przede wszystkim de im damals deutschen Karlsmarkt ludzką wygodę: – Ludzie lubią miód Foto: A. Steinmann/Wikimedia Commons. A. Steinmann/Wikimedia Foto: (Siołkowice) war er vor allem der Pfar- Der junge Imker Janusz Górecki in seiner Imkerei Foto: Privat Pfr. Johann Dzierzon auf einem Bild aus dem Jahr 1901 i inne produkty pszczele, ale zapominają rer, für die Nachwelt aber ein Genie der o tym, że pszczoły to żywe stworzenia, Bienenzucht. 70 Jahre seines 95 Jahre „Aus Schlesien stammt takie jak pies, kot czy każde inne udo- langen Lebens hat Dzierzon den kleinen mowione zwierzę. Żeby mieć krowę, też Insekten gewidmet.LARES: Seinen priesterli Niniejszy- materiałDzierżons geistiger służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.nie wystarczy zwykły ogródek – stwier- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. chen DienstLARES: konnte Diese er voll und Materialien ganz mit Nachfolger,sind lediglich der zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdza. Wiele ludzi, untersagt. którzy nawet interesują LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Forschungen über das Leben der Bienen genauso wie er mit der się pszczelarstwem, często rezygnuje vereinbaren. In seiner Muße erforschte ze względu na ogrom pracy. Pszczoły tak er nicht nur ihre Gewohnheiten, son- deutschen Kultur und jak i inne zwierzęta chorują, potrzebu- dern teilte sein Wissen auch mit ande- Sprache verbunden ist.“ ją odpowiedniej opieki weterynaryjnej ren, indem er in Schlesien Imkerzirkel oraz pracy przy ulach: – Jeśli ktoś szuka gründete. Seine größte Errungenschaft hobby na całe życie, to będą to właśnie war jedoch die Entdeckung der Parthe- pszczoły – stwierdza. nogenese, der FortpflanzungLARES: der Niniejszy Bienen materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Doktor Polaczek, który wykłada LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nur mithilfe weiblicher Eizellen und Tradition in Schlesien gewesen. Wir na jednym z berlińskich uniwersyte- ohne BeteiligungLARES: Diesemännlicher Materialien Indivi- haben sindhier sehr lediglich viele Wälder, zum und wo Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenstów, podkreśla, untersagt.że na takie czasochłonne LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. duen. Für diese Theorie wurde er von es Wälder gab, dort gab es auch stets Bie- hobby nie mają czasu przede wszystkim der Kirche geächtet, doch später wurde nen. Heute aber muss man sagen, dass młodzi ludzie. Dlatego też pszczelarstwo sie offiziell nachgewiesen, was Dzierzon insbesondere die Woiwodschaft Oppeln cierpi na chroniczny brak następców. weltweit berühmt machte. in Sachen Imkerei ein Schlusslicht ist“, Tylko w ciągu ostatnich lat w całych räumt er bitter ein. Daran sei vor allem Niemczech w wyniku zgonów liczba Dzierzons Nachfolger die menschliche Bequemlichkeit schuld: pszczelarzy zmniejszyła się o 25%, Obwohl Johann DzierzonLARES: bereits Niniejszy zu „Die Menschen materiał mögen służy Honig undwyłącznie Bie- Dir Forschung do von czytania. Dr. Polaczek wecken Powielaniein Deutschland großes Interesse. w jakikolwiekEr wird nicht selten der „Bienenflüsterer“ sposób zabronione.a przecież – jak podkreśla – „pszczoły LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. genannt Foto: Reinhardt Löwe Lebzeiten ein Mann von Weltruhm war, nenprodukte, aber sie vergessen, dass są jednym z filarów tego świata”. Te małe erwecktLARES: sein Name Diese unter den Materialien meisten die Bienen sind lebende lediglich Wesen sind, zum wie ein Lesen mittelte. bereitgestellt. Seit dieser Zeit beschäftige Jegliche ich mieckim Vervielfältigung wtedy Karlsmarkt (Siołkowi ist strengstens- owady zapylają untersagt. aż 84% roślin upraw- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Menschen, die keine Kenner der Imkerei Hund, eine Katze oder jedes andere do- mich mit ihnen“, sagt der junge Imker. ce) był przede wszystkim proboszczem, nych, które są pożywieniem nie tylko sind, sogar in Schlesien keine klaren mestizierte Tier. Um eine Kuh zu haben, Junge Menschen würden auch dadurch dla potomnych jest jednak geniuszem dla człowieka, ale także dla zwierząt ho- Assoziationen. Ebenso unbekannt ist die reicht ein gewöhnlicher Hausgarten ja von der Bienenzucht abgeschreckt, dass pszczelarstwa. Małym owadom Dzie- dowlanych, gdyby więc ich nie było, lu- Tatsache, dass sein geistiger Nachfolger, auch nicht aus“, so Polaczek. Viele Men- die Gesellschaft den Imkern ein negati- rzon poświęcił 70 lat swojego 95-letnie- dziom groziłaby światowa klęska głodu. der genauso wie er mit der deutschen schen, sogar solche, die sich sehr für die ves Label angehängt habe: „Viele Leute go życia. Swoją posługę kapłańską do- Dlatego tak ważne jest, by pszczelarstwo Kultur und Sprache verbunden ist, Imkerei interessieren, gäben dabei vor halten die Imker für etwas sonderbar.“ skonale godził z badaniem życia pszczół. miało przyszłość. ebenfalls aus SchlesienLARES: stammt. Niniejszy Über lauter Arbeitmateriał auf. Wie służyalle anderen wyłącznie Tiere Trotzdem do und czytania. trotz der intensiven Powielanie Ar- W wolnym w jakikolwiek czasie nie tylko sposób badał ich zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Doktor Benedikt Polaczek sprechen die können auch Bienen krank werden, sie beit von März bis Oktober habe Janusz zwyczaje, ale także dzielił się swoją wie- Jest nadzieja MenschenLARES: in seinem Diese Heimatort Materialien Schi- brauchen sind geeignete lediglich tierärztliche zum Pflege Lesen Górecki bereitgestellt. nicht vor, die Pflege der Jegliche Bienen dzą Vervielfältigung z innymi, zakładając na Śląsku ist koła strengstens Mimo pesymistycznych untersagt. statystyk dla LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. mischow (unweit von Groß Strehlitz) und Arbeit an den Bienenstöcken: „Wer aufzugeben, da er ihre Nützlichkeit sehr pszczelarskie. Jego największym osią- pszczelarstwa – zwłaszcza na Śląsku – außerordentlich herzlich. Wenn wir ein Hobby fürs Leben sucht, für den sind hoch schätzt. gnięciem było jednak odkrycie parteno- jest jeszcze nadzieja. Jedną z nich jest nach ihm fragen, hören wir, er sei ein die Bienen ein solches“, weiß Polaczek. Neben seiner Liebe für die Bienen gibt genezy, czyli sposobu rozmnażania się Janusz Górecki. Młodemu farmaceucie Kamerad, ein Freund, vor allem aber ein Für ein solch zeitaufwändiges Hob- es aber noch etwas, das Janusz Górecki pszczół tylko za pomocą komórek jajo- cztery lata temu wpadła w ręce ponad Liebhaber der Bienen. „Die Bienen ha- by fehle vor allem jungen Menschen mit seinen Vorbildern Johann Dzierzon wych żeńskich i bez udziału osobników 100-letnia książka o pszczelarstwie, ben mich seit meiner Kindheit beschäf- die Zeit, bedauert der Lehrbeauftragte und Benedikt Polaczek verbindet. So wie męskich. Za tę teorię został potępiony od tego czasu wiele ze swoich wolnych tigt. Das kommt wohlLARES: davon, dass Niniejszy mein an einer materiał Berliner Universität. służy wyłącznieDeshalb sie, weiß do auch czytania. er die Gabe derPowielanie deutsch- przez w Kościół, jakikolwiek lecz później zostałasposób ona zabronione.chwil poświęca pożytecznym owadom: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Vater Herzprobleme hatte. Als er mit 17 leide die Imkerei an einem chronischen polnischen Zweisprachigkeit zu schätzen udowodniona oficjalnie, co rozsławiło – Po tym, jak zacząłem się tym intere- JahrenLARES: seinen ersten Diese Herzinfarkt Materialien erlitt, Nachfolgermangel. sind lediglich Allein in zum den letz Lesen- und lässt bereitgestellt. seine Tochter in diesen Jegliche beiden Dzierzona Vervielfältigung na całym świecie. ist strengstenssować, wstąpiłem untersagt. do związku pszcze- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wurden ihm von einem Arzt Bienenpro- ten Jahren sei in ganz Deutschland die Sprachen aufwachsen. Bienenzucht und larskiego. Tam poznałem starszego dukte empfohlen. Mein Vater wurde 74 Zahl der Imker aus Todesgründen um Deutsch sind also zwei miteinander ver- Następca Dzierzona pana, który przekazał mi praktycznie Jahre alt, man kann sagen, dass ihm die 25 Prozent zurückgegangen. Dabei seien bundene Schätze, die in Schlesien schon Mimo że Jan Dzierzon był człowie- całą swoją wiedzę o pszczołach. Od tego Bienen das Leben retteten, und deshalb „die Bienen ja ein Pfeiler dieser Welt“. immer ihre Hüter hatten und diese auch kiem sławy światowej nawet za życia, czasu się nimi zajmuję – mówi młody habe ich ihnen mein eigenes gewidmet“, Diese kleinen Insekten bestäuben bis in Zukunft haben werden. wśród większości ludzi, którzy nie pszczelarz. Janusz Górecki zauważa, sagt Polaczek. Trägt man den Vor- und zu 84 Prozent der Anbaupflanzen, die są znawcami pszczelarstwa, jego na- że od zaangażowania się w pszczelar- Zunamen des Doktors in eine Internet- nicht nur für den Menschen Nahrung Tradycja: Śląskie pszczelarstwo zwisko nawet na Śląsku nie wzbudza stwo młodych odstrasza także łatka, jaką Suchmaschine ein, findetLARES: man vieleNiniejszy Ar- sind, sondernmateriał auch służyfür Borstenvieh. wyłącznie z niemieckimi do czytania. akcentami – Powielaniewielkich w jakikolwiek skojarzeń. Tak samo sposób mało zna- zabronione.społeczeństwo przykleiło pszczelarzom: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tikel: Berliner Morgenpost, Tagesspie- Wenn es sie also nicht gäbe, stünde die Śląscy zaklinacze pszczół ny jest fakt, że również ze Śląska pocho- – Wielu ludzi uważa pszczelarzy trochę gel – vielgeleseneLARES: DieseTageszeitungen. Materialien Seit Menschheit sind vor lediglich einer globalen zum Hungers Lesen- bereitgestellt. Jeglichedzi Vervielfältigungjego duchowy następca, który ist takstrengstens za takich dziwaków untersagt. – przyznaje. Mimo LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. er vor 27 Jahren nach ausreiste, not. Deshalb ist es sehr wichtig, dass die dyby Johann Dzierzon – znany jako samo jak on związany jest z niemiecką to oraz mimo intensywnej pracy zwią- gilt er als Guru der deutschen Imkerei, Imkerei eine Zukunft hat. ojciec śląsko-niemieckiego pszcze- kulturą i językiem. O doktorze Benedik- zanej z opieką nad pszczołami, która wird zu polnischen wie zu deutschen larstwaG – jeszcze żył, to w sobotę po po- cie Polaczku wyjątkowo ciepło mówią trwa od marca do nawet października, Konferenzen eingeladen, man zitiert Es gibt Hoffnung jawieniu się tego wydania skończyłby mieszkańcy jego rodzinnego Szymiszo- Janusz Górecki nie ma zamiaru rezy- ihn in Publikationen und in Internetfil- Trotz pessimistischer Statistiken für dokładnie 205 lat. Z dzisiejszą rzeczy- wa (niedaleko Strzelec Opolskich). Gdy gnować, bardzo ceniąc pożyteczność men, alles in perfektem Deutsch: „Von die Imkerei – besonders in Schlesien – wistością łączyłoby go jednak uczucie pytamy o niego, słyszymy, że jest kolegą, tych niezwykłych owadów. wegen Karriere“, scherztLARES: er, als wirNiniejszy ihn besteht materiał durchaus noch służy Hoffnung. wyłącznie Zu oscylujące do pomiędzy czytania. miłością Powielanie a nienawi- przyjacielem, w jakikolwiek ale przede wszystkim sposób mi- zabronione.Oprócz miłości do pszczół, Janusza LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. fragen, ob er auf seine Errungenschaften den Hoffnungsträgern gehört auch Ja- ścią. Wprawdzie pszczelarstwo to – jak łośnikiem pszczół. Góreckiego łączy jednak z jego wzor- stolz ist.LARES: Diese Materialiennusz Górecki. sind Demlediglich jungen Pharmazeu zum Lesen- mówią bereitgestellt. niektórzy – ginący zawód, Jegliche mimo – Vervielfältigung Pszczołami zajmowałem ist sięstrengstens cami – Johannem untersagt. Dzierzonem i Bene- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ten fiel vor vier Jahren ein über 100 Jahre to Dzierżon ma dziś godnych następców, od dziecka. Wzięło się to chyba z tego, diktem Polaczkiem – coś jeszcze. Tak Wichtige Tradition altes Buch über die Imkerei in die Hän- którzy nie tylko swój czas poświęcają że mój tata miał problemy z sercem. Gdy jak i oni, niezmiernie ceni dar polsko- Nach seinem großen Vorgänger ge- de. Seither widmet er viele seiner freien tym potrzebnym stworzeniom, ale też w wieku 17 lat pierwszy raz doznał za- -niemieckiej dwujęzyczności, wycho- fragt begeistert sich auch Benedikt Po- Augenblicke den nützlichen Insekten: cenią sobie dar polsko-niemieckiej dwu- wału, lekarz zalecił produkty pszczele. wując swoją córkę w obu tych językach. laczek über Johann Dzierzon. Allerdings „Nachdem ich begann mich dafür zu języczności. Tato dożył 74 lat, można powiedzieć, Pszczelarstwo i język niemiecki to więc wäre dieser, wenn er noch lebte, wohl interessieren, trat ich dem Imkerver- Maleńka wieś Łowkowice w woje- że pszczoły uratowały mu życie, dlatego dwa połączone ze sobą skarby, które nicht allzu stolz darauf,LARES: wie es heute Niniejszy um band bei.materiał Dort lernte służy ich einen wyłącznie älteren wództwie do opolskim czytania. chyba niePowielanie ma inne- ja poświęciłem w jakikolwiek swoje im – mówi sposób Pola- zabronione.na Śląsku miały, mają i wciąż będą mieć LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. die schlesische Imkerei steht: „Die Imke- Herrn kennen, der mir praktisch sein go tak znanego mieszkańca jak Johann czek. Po wpisaniu imienia i nazwiska swoich strażników. rei ist seitLARES: Jahrhunderten Diese eine Materialien wichtige gesamtes sind Wissen lediglich über die Bienen zum ver Lesen- Dzierzon. bereitgestellt. Dla swoich parafian Jegliche w nie- doktora Vervielfältigung do wyszukiwarki internetowej ist strengstens untersagt.Łukasz Biły LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 3/1241LARES: Diese Materialien sind lediglich zum ALesenktuell bereitgestellt.es Aktua Jeglichelności Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 5 Bildung: Die Arbeit am Schulbuch für Deutsch als Minderheitensprache kommt in Schwung LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. EinLARES: Diese Schritt Materialien sind lediglich zumnach Lesen bereitgestellt. dem Jegliche Vervielfältigung anderen ist strengstens untersagt. Die Chancen auf ein Schulbuch für Deutsch als Minderheitensprache in Wyborem materiału do podręcznika den Grundschulklassen 1 bis 3 zeichnen sich nun immer deutlicher ab. Es i jego dostosowaniem zajmuje się zespół ekspercki, który ma już za sobą pierwsze könnte sogar sein, dass bereits 2017 Erstklässler mit dem Buch lernen spotkanie. – Dyskutowaliśmy już przy LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. können. Dies ist allerdingsLARES: eine Niniejszy optimistische materiał Variante. służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.udziale przedstawicielki wydawnictwa LektorKlett nad tym, co musi znaleźć się LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES:ann das Deutschbuch Diese Materialien fertig sein Dassind Schulbuch lediglich soll zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensw podręczniku. untersagt.Na pewno nie może tam wird, hängt von vielen Faktoren sukzessive eingeführt zabraknąć informacji z zakresu realio- ab.W „Der Entstehungsprozess eines sol- znawstwa, czyli Landeskunde – uważa chen Lehrbuches ist komplex“, betont werden, zuerst an der Barbara Bartek, członkini zespołu i wi- Waldemar Gielzok, Vorsitzender der Grundschule, dann cedyrektorka Zespołu Szkolno-Przed- Deutschen Bildungsgesellschaft (DBG). szkolnego nr 3 w Dębskiej Kuźni. Lange werde nicht nur die inzwischen am Gymnasium. Podręcznik miałby trafić najpierw LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. begonnene VorbereitungLARES: dauern, Niniejszy son- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.do pierwszej klasy. – Zależy nam na tym, dern auch die Zulassung für Schulen. żeby podręcznik był wprowadzany LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenssukcesywnie. Najpierw untersagt. w szkole pod- Identität an erster Stelle werden. „Es ist uns wichtig, dass das stawowej, a potem w gimnazjum, nie Es konnte ein Verlag gefunden wer- Lehrbuch sukzessive eingeführt wird. chcemy rewolucji – podkreśla Waldemar den, der sich bereit erklärt hat, das Zuerst an der Grundschule, dann am Gielzok. Schulbuch druckfertig zu machen und Gymnasium. Wir wollen keine Revo- herauszugeben. „Es handelt sich um lution“, verdeutlicht Waldemar Gielzok. Długa droga den Verlag LektorKlett, der bereits Er- Zanim jednak książka trafi do szkół, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. fahrung bei der VeröffentlichungLARES: Niniejszy von Ein langer materiał Weg służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.czeka ją długa droga. – Musi zostać do- Sprachlehrbüchern für Schüler mit Bevor das Schulbuch aber in die puszczona na listę podręczników przez LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. unterschiedlichemLARES: Diese Sprachniveau Materialien hat, Schulen sind kommt, lediglich steht ihm einzum langer Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensministerstwo edukacji. untersagt. Koniecznie będą was für uns von Anfang an ein sehr Weg bevor. „Das Schulbuch muss durch również szkolenia dla nauczycieli, którzy Das neue Schulbuch sollen erst die Erstklässler bekommen Foto: J. Stemplewski wichtiger Aspekt war“, sagt Waldemar das Bildungsministerium als solches tym podręcznikiem będą się posługiwać, Gielzok. Vorab hat man sich auch für ein zugelassen werden. Hinzu kommen die Lehrbücher könnte man dann aus gotowanie, nad którym prace już trwają, doskonalenie metodologiczne – mówi Lehrbuch entschieden, das nach einer notwendige Methodik-Fortbildungen der Bibliothek ausleihen. Diese Fragen ale też proces dopuszczenia do użytku przewodniczący NTO. Anpassung an die Lebensumstände der für die Lehrer, die das Schulbuch nutzen müssen noch geklärt werden“ so Wal- w szkołach. Nowy podręcznik to szansa na wy- deutschen Minderheit in Polen zu einem werden“, sagt der DBG-Vorsitzende. Das demar Gielzok. równanie poziomu nauczania języka Lehrbuch für Deutsch als Minderhei- neue Schulbuch ist auch eine Chance, Po pierwsze tożsamość niemieckiego jako języka mniejszości. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tensprache werden LARES:kann. „Es werden Niniejszy den Unterricht materiał des Deutschen służy wyłącznieals Min- Edukacja: do Prace czytania. nad podręcznikiem Powielanie Na w razie jakikolwiek udało się znaleźć wydawnicsposób- zabronione.Obecnie często się zdarza, że takie lekcje verschiedene Änderungen notwendig derheitensprache anzugleichen. Zurzeit do nauki języka niemieckiego jako języka two, które wyraziło chęć przygotowania niczym nie różnią się od nauki niemiec- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sein, etwaLARES: die Einbeziehung Diese Materialien deutscher kommt sind es noch lediglich häufig vor, zumdass dieser Lesen mniejszości bereitgestellt. nabierają tempa – Jeglichei wydania Vervielfältigung takiego podręcznika. ist – Zaj strengstens- kiego jako języka untersagt. obcego. A przecież nie Dichter, die z.B. in Schlesien wirkten. Unterricht sich in nichts vom Unter- Krok po kroku muje się tym wydawnictwo LektorKlett, o to chodzi. – Byłoby dobrze, gdyby na- Wir wollen, dass das Schulbuch auch richt des Deutschen als Fremdsprache które ma już doświadczenie w kwestii uka języka mniejszości wyglądała wszę- identitätsstiftende Elemente beinhaltet“, unterscheidet. Und das ist ja nicht der zanse na podręcznik do nauki języka publikacji podręczników do nauki ję- dzie względnie podobnie. Ważna jest so der DBG-Chef. Mit der Auswahl und Sinn der Sache. „Gut wäre es, wenn der niemieckiego jako języka mniejszo- zyka dla uczniów o zróżnicowanym kontynuacja, szczególnie w gimnazjum Anpassung des Lehrstoffes befasst sich Unterricht der Minderheitensprache ści,S przynajmniej w klasach 1–3 szkoły poziomie jego znajomości, co od po- – podkreśla Elżbieta Wydra, członkini ein Expertenteam, das inzwischen ein überall relativ ähnlich aussieht. Wichtig podstawowej, rysują się w coraz jaśniej- czątku było dla nas bardzo ważnym zespołu eksperckiego i nauczycielka LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. erstes Treffen hinter LARES:sich hat. „Wir Niniejszy haben ist die materiał Kontinuität, insbesonderesłuży wyłącznie am szych barwach.do czytania. Być może z podręcznikaPowielanie aspektem w jakikolwiek – mówi Waldemar sposób Gielzok. zabronione.języka niemieckiego w Publicznym bereits zusammen mit einer Vertreterin Gymnasium“, unterstreicht Elżbieta mogliby już uczyć się pierwszoklasiści Wstępnie wybrano też podręcznik, któ- Gimnazjum nr 3 w Kluczborku. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. des LektorKlett-VerlagesLARES: Diese darüber Materialien disku- Wydra, sind Mitglied lediglich der Expertengruppe zum Lesen w 2017 bereitgestellt. roku. To jednak wariant Jegliche opty- ry poVervielfältigung dostosowaniu go do warunków ist strengstens Trzeba będzie untersagt. również przemyśleć tiert, was sich in dem Schulbuch befin- und Deutschlehrerin am öffentlichen mistyczny. mniejszości niemieckiej w Polsce może kwestie finansowe. – Nie chcielibyśmy den muss. Ganz bestimmt dürfen dort Gymnasium Nr. 3 in Kreuzburg. Auch Kiedy podręcznik do nauki języka stać się podręcznikiem do nauki języka dokładać rodzicom kolejnego wydatku. Informationen aus der Realien- oder finanzielle Fragen wird man überdenken niemieckiego jako języka mniejszości niemieckiego jako języka mniejszości. – Być może podręcznik mogłyby finan- der Landeskunde nicht fehlen“, meint müssen. „Wir möchten den Eltern nicht będzie gotowy, zależy od wielu czyn- Konieczne będą różne zmiany, chociaż- sować gminy, które dostają subwencje Barbara Bartek, Teammitglied und stell- noch einen weiteren Aufwand aufbür- ników. – Proces powstawania takiego by takie jak uwzględnienie twórczości na nauczanie języka mniejszości. A pod- vertretende Direktorin am Schul- und den. Vielleicht könnte das Lehrbuch ja podręcznika jest złożony – podkreśla niemieckich poetów, tworzących np. ręczniki można by wypożyczać z biblio- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. KindergartenkomplexLARES: Nr. 3 in Dembi Niniejszy- von den materiał Gemeinden finanziertsłuży wyłącznie werden, Waldemar do czytania. Gielzok, przewodniczący Powielanie na Śląsku. w jakikolwiek Chcemy, żeby podręcznik sposób zabronione.teki. Te kwestie trzeba jeszcze rozwiązać ohammer. Das Lehrbuch wird zuerst an die für den Unterricht der Minderhei- Niemieckiego Towarzystwa Oświato- zawierał elementy kształtujące tożsa- – podkreśla Waldemar Gielzok. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. die ersteLARES: Grundschulklasse Diese Materialien vermittelt tensprache sind subventioniert lediglich werden. zum Und Lesen wego. bereitgestellt.Długo potrwa nie tylko jego Jegliche przy- mość Vervielfältigung – mówi szef NTO. ist strengstens untersagt.Anna Durecka

Edukacja: Nowy portal edukacyjny „Górny Śląsk na zajęciach lekcyjnych” Bildung: Neues Schulbuch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Gemeinsame LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. GawędaLARES: Diese Materialien sindo lediglich przeszłości zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensGeschichte untersagt. Od pewnego czasu w wirtualnej przestrzeni, na portalu www.oberschle- nie jest wymysłem naszych czasów, jest ie Arbeit am deutsch-polnischen sien-im-unterricht.net dostępne są dwujęzyczne, polsko-niemieckie fenomenem, który na Górnym Śląsku Geschichtsbuch hat mittlerweile obecny jest od wielu stuleci. mehrereD Jahre gedauert und das Bear- moduły edukacyjne. Choć sam tytuł strony, który można by przetłumaczyć Nie bez przyczyny jeden z modułów beitungsteam hat noch einen langen jako „Górny Śląsk na zajęciach lekcyjnych”, wskazuje, iż zasadniczo została poświęcony został granicy dzielącej Weg vor sich. Denn der erste Band, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ona pomyślana jakoLARES: materiał Niniejszydla pedagogów, materiał uczniów i studentów, służy wyłącznie to za- do czytania. Powielaniew latach w jakikolwiekmiędzywojennych Górny sposób Śląsk zabronione.der Anfang Dezember vorigen Jahres na część polską i niemiecką. Temat ten, vorgestellt wurde, umfasst nur den Zeit- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. interesujeLARES: ona zapewne Diese Materialientakże wszystkich tych,sind którzy lediglich ciekawi zumsą mniej Lesen bereitgestellt. Jeglichechoć Vervielfältigung dostarcza wielu interesujących ist wąt strengstens- raum von der Urgeschichte untersagt. bis ins späte znanych wątków z historii i kultury regionu. ków i został dość dobrze udokumento- Mittelalter. Es sind noch drei weitere wany fotograficznie, ciągle jeszcze nie Bände geplant, welche die nachfolgen- ortal powstał z inicjatywy Instytutu suwają się w kontekście powiązań spor- jest obecny w powszechnej świadomo- den Zeiträume bis hin zur neuzeitlichen Georga Eckerta w Brunszwiku przy tu i polityki w XX wieku. Na przykład: ści mieszkańców. Była to pod wieloma Geschichte für Gymnasiasten beschrei- współudzialeP Domu Współpracy Pol- Z jakiego powodu Jan Banaś, a właściwie względami „dziwna granica”, o czym ben. Mit dem vierten Band sollen dann sko-Niemieckiej w Gliwicach i Opolu Heinz-Dieter Banas, gwiazda reprezen- przekonuje już pobieżne spojrzenie bereits Oberschüler lernen. oraz przy życzliwym wsparciu pracow- tacji Polski przełomu lat 60. i 70., nie na mapę i na zdjęcia wykonane w wy- Prof. Igor Kąkolewski, einer der Pro- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ników naukowych UniwersytetuLARES: Niniejszy Opol- mógł wziąćmateriał udziału służyw monachijskiej wyłącznie do czytania. Powielaniebranych w jakikolwiek miejscowościach pogranicza. sposób zabronione.jektkoordinatoren vom Zentrum für skiego. Partnerem finansowym projektu olimpiadzie w 1972 roku i mistrzo- Atrakcją samą w sobie było podróżowa- Geschichtsforschung der Polnischen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. był PełnomocnikLARES: DieseRządu Federalnego Materialien stwach sind świata lediglich w RFN w 1974 zum roku? Lesen bereitgestellt. Jeglichenie Vervielfältigungpo przedzielonym granicą regionie. ist strengstens Akademie der untersagt.Wissenschaften (PAN) ds. Kultury i Mediów (BKM). Strona Oczywiście nie mogło tu także zabrak- Twórcy portalu zapraszają do udziału in Berlin: „Ziel des gesamten Projekts www.oberschlesien-im-unterricht.net nąć wątków związanych z najbardziej w wyobrażonej podróży z Olesna do Ka- ist es, mit der Westernisierung der euro- Źródło: www.oberschlesien-im-unterricht.net Źródło: obejmuje trzy rozbudowane kompleksy znanymi górnośląskimi piłkarzami XXI Portal uzmysławia, że Górny Śląsk od zawsze był towic, podczas której na dystansie 80 km päischen Geschichte Schluss zu machen tematyczne (w przyszłości dojdą dwa wieku: opolaninem Miroslavem Klose regionem wielojęzycznym. pięciokrotnie trzeba zatrzymywać się und dabei auch die Rolle Mittelosteuro- kolejne). Znajdziemy tu więc nie tylko i gliwiczaninem Lukasem Podolskim. przed granicznymi szlabanami. Niewąt- pas und Polens zu zeigen“. In der Pra- teksty, lecz także bogate materiały ilu- Moduł zatytułowany „Języki Gór- łem historii regionu, przekonują poza pliwą ciekawostką jest dostępna w tym xis bedeutet dies zum Beispiel, dass im LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. stracyjne: fotografie,LARES: mapy, filmy Niniejszy i pliki nego Śląska”materiał bardzo służywyraźnie wyłącznie odnosi tekstami do także czytania. liczne zdjęcia Powielanie umiesz- module w jakikolwiekw formie elektronicznej sposób mapa, zabronione.Rahmen des Geschichtsunterrichts über audio. się nie tylko do przeszłości, ale także czone w tym module oraz relacje miesz- z której wyczytać można wyniki ple- Westeuropa auch die Geschichte Polens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W moduleLARES: poświęconym Diese Materialien górnoślą- do aktualnej sind sytuacji lediglich w regionie. zum Rzadko Lesen kańców bereitgestellt. urodzonych w latach Jegliche 60. czy biscytu Vervielfältigung z 1921 roku w poszczególnych ist strengstens vermittelt werden untersagt. soll. skiemu futbolowi użytkownicy będą pamięta się dziś o tym, że poza polsz- 80., dla których niemiecki jest jednym miejscowościach regionu. Der erste Band des Schulbuchs wird mogli na własne oczy zobaczyć, jak czyzną i niemczyzną językiem tradycyj- z języków ojczystych. Jak to się stało, Teksty i materiały zawarte w modu- derzeit vom polnischen Bildungsminis- na piłkarskich mistrzostwach świata nie zadomowionym na Górnym Śląsku że mimo szykan i presji część Górnoślą- łach nie mają charakteru wykładu na- terium und den deutschen Bildungs- w 1938 roku bramki strzelał najwięk- jest także czeski. Zarówno w Polsce, jak zaków nigdy nie przestała używać języka ukowego, to raczej gawędy o przeszłości ministerien in den 16 Bundesländern szy chyba górnośląski piłkarz wszech i w Niemczech zapomina się także czę- niemieckiego? Odpowiedź na to pyta- i dniu dzisiejszym niezwykłego regionu, geprüft. czasów Ernest/Ernst Wilimowski. Zain- sto, że wielokulturowość i wielojęzycz- nie użytkownicy znajdą właśnie w tym przeplatane dużą ilością ciekawostek Es besteht die Hoffnung, dass das LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. teresowani znajdą tamLARES: także odpowiedzi Niniejszy ność regionu materiał nie skończyły służy się wyłącznie w 1945 module. do Już czytania. strona otwierająca Powielanie tę część i informacji, w jakikolwiek które nie zawsze sposób są znane zabronione.Buch noch vor Beginn des neuen Schul- na szereg pytań związanych z historią roku. O tym, że wielojęzyczność Górne- portalu niesie ze sobą ważne przesłanie: szerszemu odbiorcy. jahres in die Schulen kommt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. górnośląskiejLARES: piłki, Diese także na te,Materialien które na- go Śląska sind nie jest lediglich zamkniętym zum rozdzia Lesen- dwujęzyczność bereitgestellt. w przestrzeni publicznej Jegliche VervielfältigungDawid Smolorzist strengstens untersagt. adur

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

6 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich H zumintergr Lesenü ndebereitgestellt. Ku Jeglichelisy Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 15. – 21. Januar 2016 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. MenschlicherLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.Umgang Jegliche Vervielfältigung fehlt ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Rudolf Urban sprach mit dem Sozialpsychologen Dr. Tomasz Grzyb über gesellschaftliche Folgen der geplanten Erweiterung der Stadt Oppeln. Oppelns Stadtpräsident Arkadiusz poszerzenia Opola. Bo komunikat, któ- się. Podzielić jest niezmiernie łatwo, Wiśniewski hatte auf eine sehr unüb- ry otrzymali mieszkańcy miejscowości i to z obu stron. Bo tak mieszkańcom liche Art seine Pläne zur Erweiterung wokół Opola, jest taki: Za bardzo nas Opola wskazuje się, że „tym w gmi- Oppelns um einige benachbarte Dörfer nie interesujecie i nie bardzo się przej- nach ościennych” żyje się dostatniej, vorgestellt und unternahmLARES: dann Niniejszy auch materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniemujemy w jakikolwiek tym, co powiecie. Nie sposób łudźcie zabronione.a u nas wygląda nie najlepiej i dlatego LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. fast sofort erste konkrete Schritte, in- się również, że wyniki jakichkolwiek należy po te pieniądze sięgnąć. Drudzy dem erLARES: es erreichte, Diese dass der Materialien Stadtrat sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichekonsultacji Vervielfältigung zmienią to, co już postano ist strengstens- otrzymują podobny untersagt. sygnał, ale w drugą LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. eine Bürgerbefragung zu den Stadtgren- wiliśmy. stronę: spójrzcie, „tym w mieście” nie zen beschloss. Hat sich der Präsident Przypomina to pewien eksperyment, chodzi o nic innego, jak tylko o pie- mit einer solchen Präsentation seiner który ma pokazać, czym różni się eko- niądze z elektrowni, galerii handlowej Idee nicht schon ganz am Anfang ins nomia od psychologii: W grze biorą i terenów inwestycyjnych. Sam fakt więc, Abseits manövriert? udział dwie osoby, z których jedna jest że ludzie myślą o sobie w kategoriach Ich kann den ökonomischen Sinnge- dyktatorem, a druga akceptuje udział „swój” i „obcy” jest najgorszym, co mo- halt des Projekts nichtLARES: beurteilen, Niniejszy da ich materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanielub nie.w jakikolwiekPierwsza osoba otrzymuje sposób np. zabronione.gło nas spotkać. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Psychologe bin und kein Ökonom. Aus 20 dolarów, które ma podzielić między A jak Pan jako mieszkaniec Opola sozialerLARES: Sicht lässt sichDiese aber auf Materialien jeden Fall sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichesiebie Vervielfältigung a tę drugą osobę według własnego ist strengstens odbiera zaistniałą untersagt. sytuację? Nie wi- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. festhalten: Man kann sich eine schlech- uznania. Druga osoba może taki narzu- dać ze strony mieszkańców otwarcie tere Präsentation der Erweiterungsidee cony podział przyjąć i wtedy obie otrzy- prezentowanego poparcia dla działań kaum vorstellen. Denn die Nachricht mują pieniądze, lub odrzuci go i w takim prezydenta Wiśniewskiego. an die Bewohner der Ortschaften um przypadku żadna z nich nie dostanie Muszę tutaj trochę spekulować, bo nie Oppeln lautet: Ihr interessiert uns nicht pieniędzy. Ekonomiści mówią, że jeśli dysponujemy żadnymi badaniami. Od- sonderlich und wir machen uns auch druga osoba dostanie choćby jednego czuwam to więc osobiście tak, że część keine großen Gedanken,LARES: was ihr Niniejszy sagt. Dr. Tomasz materiał Grzyb gehört zu den służy bekanntesten wyłącznie Sozialpsychologen in Polen do czytania.Foto: centrum Powielanie Prasowe SWPS dolara, w powinnajakikolwiek się zgodzić, sposób bo w ogó- zabronione.mieszkańców wie, że takie „załatwienie” LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Und macht euch auch keine Illusionen, le coś dostała. Ale okazuje się, że jeśli gmin jest nie do końca fair. Ale z drugiej dass irgendwelcheLARES: Diese Bürgerbefragungen Materialien „Diesind Nachricht lediglich an zum Lesengen nicht bereitgestellt. unbedingt hundertprozentig Jegliche druga Vervielfältigung osoba nie dostanie co najmniej ist strengstens strony też nie jestuntersagt. fair, żeby np. gmina LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. etwas daran ändern könnten, was wir eingehalten werden, was sich auch auf pięciu dolarów, wtedy w większości Dobrzeń Wielki opływała w dobrobyt, bereits entschieden haben. die Bewohner der Oppeln auswirkt. przypadków nie zgadza się na taki po- kiedy jednocześnie koszty istnienia elek- Das erinnert an ein Experiment, das Ortschaften um Oppeln Was mir aber persönlich bei dem gan- dział, uznając, że została potraktowana trowni ponosimy dość solidarnie, tzn. zeigen soll, worin sich Ökonomie von lautet: Ihr interessiert zen Konflikt fehlt, ist ein menschlicher nie fair. W takiej sytuacji osoby te wolą ruch samochodów jest większy także Psychologie unterscheidet: An dem Umgang. Hätten sich die Stadtverwal- zachować godność i nie wziąć żadnych w mieście i wszyscy wiemy, że ekologicz- Spiel nehmen zwei Personen teil, die uns nicht sonderlich.“ ter mehr oder weniger offiziell mit den pieniędzy. ność niekoniecznie jest zachowana w stu eine ist ein Diktator und die andere Chefs der umliegenden Gemeinden ge- Mnie się ta gra właśnie kojarzy z za- procentach, co rzutuje także na Opole. akzeptiert ihre TeilnahmeLARES: oder Niniejszy nicht. materiał służy wyłącznietroffen do und czytania. diesen gesagt, dassPowielanie eine Situ- istniałą w sytuacjąjakikolwiek wokół pomysłu sposób posze- zabronione.Muszę jednak przyznać, że mnie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Die erste Person erhält z.B. 20 Dollar ation, in der die einen mehr und andere rzenia Opola, w której mieszkańcom w tym całym konflikcie brakuje ludz- und sollLARES: diese zwischen Diese sich Materialien und die „Dörflern“, sind dielediglich aber in Internetforen zum Lesen weniger bereitgestellt. haben aus Sicht Oppelns Jegliche nicht ościennych Vervielfältigung gmin mówi się: Nie ist macie strengstens kiego podejścia. untersagt. Gdyby włodarze miasta LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. andere Person nach eigenem Ermessen zunimmt. Ist ein Szenario denkbar, dass in Ordnung sei, hätte man gemeinsam nic do gadania – to my decydujemy, spotkali się mniej lub bardziej oficjalnie verteilen. Die andere Person kann diese diese verbalen Attacken aus der virtuel- eine Lösung vorschlagen können. So ewentualnie dostaniecie jakiś ochłap z szefami gmin ościennych i powiedzie- aufgezwungene Verteilung annehmen len Welt in die Wirklichkeit übertragen könnte man etwa übereinkommen, im w postaci „karty opolskiej rodziny” lub li im, że sytuacja, w której jedni mają und dann erhalten beide Geld, oder aber werden? Rahmen des Großraums Oppeln – der tańszych biletów MZK. Nikt o zdrowych więcej, a drudzy mają mniej, jest nie sie lehnt ab – in diesem Fall bekommt Ich glaube nicht. Hier könnte eine so- wohlgemerkt immer wieder durch solche zmysłach nie będzie się czuł potraktowa- w porządku z punktu widzenia Opola, keiner etwas. Ökonomen sagen: Wenn genannte selbsterfüllende Prophezeiung und ähnliche Entscheidungen aus den ny fair i jako partner w takiej rozmowie. mogliby zaproponować pewne wyjście: die zweite Person auchLARES: nur einen Niniejszy Dollar eintreten. materiał Es könnte służyalso zu Situatiowyłącznie- Fugen dogerät czytania. – finanzielle Verlagerungen Powielanie W tym w momenciejakikolwiek szansa na sposób pokojowe zabronione.Dokonajmy w ramach Aglomeracji LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bekommt, sollte sie zustimmen, denn nen kommen, in denen diese eventuelle insoweit vorzunehmen, dass die umlie- rozstrzygnięcie sporu została zaprze- Opolskiej (która notabene trzeszczy etwas LARES:sei ja besser Diese als nichts. Materialien Die Pra- Feindschaft sind von lediglich Städtern gegenüber zum denLesen genden bereitgestellt. Gemeinden bestimmte Jegliche Vorteile paszczona. Vervielfältigung ist strengstensw posadach właśnie untersagt. w związku z takimi, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. xis zeigt aber: Wenn die andere Person Menschen von außerhalb in einem an- aus ihrer Nähe zu Oppeln bekommen, Tak protestujący, jak i mniejszość a nie innymi decyzjami) takich przesu- nicht mindestens fünf Dollar bekommt, deren Streit an die Oberfläche kommt. etwa in Form von Preisermäßigungen niemiecka podnoszą argument, nięć finansowych, aby gminy ościen- ist sie meistens nicht mit einer solchen Das Internet hat aber seine eigenen Re- für städtische Attraktionen, und im Ge- że po przyłączeniu sołectw do Opola ne dostały pewne benefity ze względu Aufteilung einverstanden, weil sie der geln, im virtuellen Raum sprich man genzug lassen die Gemeinden dann der społeczność lokalna zostanie zburzona. na bliskość Opola w formie np. ulg Meinung ist, sie sei unfair behandelt sich schnell für die eine oder andere Stadt gemeinsam einen Betrag zukom- Czy faktycznie budowane przez ostatnie na atrakcje miejskie, a w zamian za worden. In dieser Situation zieht man Seite aus und die Leute werden dann men, damit sich diese ebenfalls gut wei- lata społeczności zostaną natychmiast to gminy wspólnie przeznaczą na rzecz es eher vor, die eigeneLARES: Würde beizube Niniejszy- quasi materiałzu Stammesbrüdern, służy wyłączniedie ihre terentwickeln do czytania. kann. Dann Powielaniekönnte man zniszczone w jakikolwiek i do tych wiosek sposób wejdzie zabronione.miasta pewną kwotę, aby ono mogło LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. halten und gar kein Geld zu nehmen. Totems verteidigen, was sich schnell auch in einer ruhigen Atmosphäre eine „anonimowość miejska”? się również dobrze rozwijać. Wtedy MichLARES: erinnert dasDiese Spiel ebenMaterialien an die mit anderen sind Streitigkeiten lediglich überlappen zum Lesen Alternative bereitgestellt. dazu finden, dass Jeglichedie Stadt Coś Vervielfältigung takiego jak anonimowość ist miej strengstens- też można by wuntersagt. spokojnej atmosferze LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. eingetretene Situation um die Idee zur könnte bzw. in diese Richtung instru- nun alles auf eigene Art über die Köpfe ska faktycznie istnieje. Więzi społecz- wskazać alternatywę – że miasto zrobi Erweiterung Oppelns. Den Bewohnern mentalisiert werden. der umliegenden Gemeinden hinweg ne w miastach są słabsze niż w małych wszystko po swojemu ponad głowami umliegender Gemeinden wird dabei Nun aber ganz im Ernst: Ich denke, tun will. Ein solches Gespräch könnte miejscowościach czy wioskach. Ale gmin ościennych. Taka rozmowa mogła- gesagt: Ihr habt hier gar nichts zu mel- es ist eine der schlimmsten Sachen, die gänzlich andere Ergebnisse bringen als muszę też jasno powiedzieć, że admi- by mieć całkowicie inne rezultaty niż te, den. Wir sind die Entscheider und ihr im Zusammenhang mit der versuchten diejenigen, die wir heute beobachten, nistracyjna zmiana granic w ciągu jednej które dziś obserwujemy, choć tego nie bekommt eventuell „ein paar Krümel“ Eingemeindung umliegender Dörfer auch wenn ich das natürlich nicht mit nocy nie zmieni tych relacji. mogę naturalnie przesądzić. wie z.B. die OppelnerLARES: Familienkarte Niniejszy nach Oppelnmateriał bereits służy geschehen wyłącznie sind. völliger do Gewissheit czytania. sagen kann. Powielanie Ja wmieszkam jakikolwiek w Grudzicach, sposób któ- zabronione.Opolanie w mojej opinii wiedzą, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. oder billigere Stadtverkehrstickets. Nie- Anstatt zu versuchen, eine Gemein- Die Oppelner wissen meines Erach- re w 1975 roku zostały przyłączone że chodzi w pierwszej kolejności o pie- mand beiLARES: Verstand Diese kann sich Materialien da als fair schaft sindum die lediglich Idee herum aufzubauen, zum Lesen tens, dassbereitgestellt. es hierbei in erster Linie Jegliche um do VervielfältigungOpola, ale to ciągle jest w dobrymist strengstens niądze, choć Opole untersagt. mogłoby się rozwi- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. behandelt und als Partner im Gespräch werden irgendwelche sich feindlich ge- Geld geht, wenngleich sich Oppeln auch tego słowa znaczeniu wioska, która za- jać także bez rozszerzenia granic. Tym fühlen. In dem Moment ist die Chance genüberstehende Gruppen geschaffen. ohne eine Stadterweiterung weiterentwi- chowuje choćby odrębny układ urba- samym czekają na rozwój sytuacji i jed- auf eine friedliche Beilegung des Streits Wir Menschen haben eine unglaubliche ckeln könnte. Man wartet jetzt also ab, nistyczny. Niezależnie również od tego, nocześnie nie czują się do końca stroną, bereits vertan. Neigung dazu, uns zu spalten. Und eine wie es weitergeht, und fühlt sich dabei że Grudzice są już od dawna częścią bo nie uczestniczą w całym procesie. Nikt Die Protestierenden und die Deut- Spaltung ist sehr leicht herzustellen, und nicht ganz als Partner, da man nicht an Opola, mieszkańcy tej dzielnicy nadal im przecież niczego nie zabierze. Ale też sche Minderheit argumentieren, dass zwar auf beiden Seiten. So werden die dem Prozess beteiligt ist. Niemand wird mówią, że jadą do miasta, do Opola, niespecjalnie zabierają się do tego, aby nach der AngliederungLARES: der Dörfer Niniejszy an Oppelner materiał darauf hingewiesen, służy dasswyłącznie „die ihnen doja etwas czytania. wegnehmen! Powielanie Man will kiedy w mają jakikolwiek na myśli centrum. sposób Więc zabronione.czynnie takie idee popierać, bo czują, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Oppeln die jeweilige Ortsgemeinschaft in den umliegenden Gemeinden“ wohl- sich aber auch nicht sonderlich dazu myślę, że rozłam tym społecznościom że coś jest nie w porządku. q zerstörtLARES: werde. Ist esDiese tatsächlich Materialien so, dass habender sind leben lediglich als wir, da müsse zum man Lesen aufraffen, bereitgestellt. solche Ideen aktiv Jeglichezu unter- nie Vervielfältigunggrozi i np. w Dobrzeniu nadal ist będą strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. jahrelang aufgebaute Ortsgemeinschaf- ja nach dem Geld greifen. Die anderen stützen, da man das Gefühl hat, dass jeździli do Opola, niezależnie od prze- Dr. Tomasz Grzyb ist Sozialpsycho- ten dann sofort aufgelöst werden und bekommen ein ähnliches Signal, nur etwa nicht in Ordnung ist. biegu granic. loge und wissenschaftlicher Mitarbei- sich in diesen Dörfern die „städtische umgekehrt: Schaut doch hin, „die in Na razie nie widać specjalnie wrogo- ter in der Breslauer Zweigstelle der Anonymität“ einnistet? der Stadt“ sind bloß scharf auf Geld von Brakuje ludzkiego podejścia ści pomiędzy „miastowymi” a „wsioka- Hochschule für Sozialpsychologie in Städtische Anonymität gibt es tat- eurem Kraftwerk, eurem Einkaufszent- mi”, ale narasta ona na internetowych Warschau. Er ist Verfasser von vielen sächlich. Die gesellschaftlichen Bande rum und euren Investitionsflächen. Dass Rudolf Urban rozmawia o społecz- forach. Czy możliwy jest scenariusz wissenschaftlichen und populärwissen- in einer Stadt sind schwächerLARES: als Niniejszy die in die Menschen materiał sich nun służy gegenseitig wyłącznie als nych konsekwencjachdo czytania. planów Powielanie posze- przeniesienia w jakikolwiek tych słownych sposób ataków zabronione.schaftlichen Beiträgen, vor allem über LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kleinen Ortschaften oder Dörfern. Ich fremd sehen, ist somit das Schlimmste, rzenia miasta Opola z psychologiem w świecie wirtualnym do rzeczywistości? sozialpsychologische Auswirkungen. muss aber auch klar sagen: Mit einer was uns passieren konnte. społecznym dr. Tomaszem Grzybem. Myślę, że nie. Tutaj może mieć miej- Innerhalb seines wissenschaftlichen administrativenLARES: GrenzänderungDiese Materialien las- Und sind wie empfinden lediglich Sie alszum ein OpLesen- bereitgestellt. Jeglichesce Vervielfältigungtzw. samospełniające się proroctwo. ist strengstens Interessengebiets untersagt. konzentriert er sich LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sen sich diese Beziehungen nicht über pelner die eingetretene Situation? Prezydent Opola Arkadiusz Wi- Może więc dojść do pewnych sytuacji, auf Überzeugungspsychologie, Propa- Nacht ändern. Eine offen gezeigte Unterstützung für śniewski w bardzo nietypowy sposób w których ta ewentualna wrogość mia- ganda, gesellschaftliche Beeinflussungs- Ich selber wohne in Grudschütz, das die Maßnahmen von Stadtpräsident zaprezentował swoje plany poszerze- stowych do ludzi spoza miasta wypły- techniken sowie wissenschaftliche und 1975 an Oppeln angegliedert wurde, und Wiśniewski ist seitens der Bürger nicht nia Opola o kilka ościennych sołectw nie w innym sporze. Internet rządzi się marketingtechnische Forschungsme- es ist noch immer ein Dorf im guten zu sehen. i niemal natychmiast poczynił pierw- jednak innymi prawami, w przestrzeni thoden. Sinne des Wortes, denn es hat beispiels- Ich muss hier mal ein bisschen spe- sze konkretne kroki, doprowadzając wirtualnej ludzie szybko opowiadają się weise seine eigene baulicheLARES: Anordnung Niniejszy kulieren, materiał da wir hierzu służy über keine wyłącznie For- do podjęcia do czytania. przez radę miasta Powielanie uchwały po danej w jakikolwiek stronie i stają się niejako sposób ple- zabronione.Dr Tomasz Grzyb jest psychologiem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. beibehalten. Und unabhängig davon, schungsergebnisse verfügen. Nach mei- o konsultacjach w sprawie granic mia- mionami broniącymi swoich totemów, społecznym i pracownikiem naukowym dass GrudschützLARES: längst Diese ein Teil Materialien Oppelns nem persönlichen sind lediglich Empfinden zum scheinen Lesen sta. Czy bereitgestellt. prezydent po prostu nie Jegliche spalił co możeVervielfältigung być szybko użyte jako nakładka ist strengstens wrocławskiego untersagt. oddziału Szkoły Wyższej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ist, sagen die Bewohner des Stadtteils, sie viele zu wissen, dass diese „Regelung“ swojego pomysłu, tak go od początku na inne spory. Psychologii Społecznej w Warszawie. Jest autorem wielu artykułów nauko- fahren in die Stadt, nach Oppeln, wenn nicht ganz fair ist. Es ist aber anderer- prezentując? Ale mówiąc całkiem poważnie, myślę, wych i popularnonaukowych, głównie sie das Stadtzentrum meinen. Ich denke seits auch nicht fair, dass z.B. die Ge- Nie jestem w stanie ocenić sensow- że to jest jedna z najgorszych spraw, jakie z zakresu psychologii wpływu społecz- also, dass den Ortsgemeinschaften keine meinde Groß Döbern in Saus und Braus ności projektu z ekonomicznego punktu stały się w związku z próbą przyłączenia nego. W zainteresowaniach naukowych Spaltung droht und man z.B. in Döbern leben sollte, wenn wir doch gleichzeitig widzenia, ponieważ jestem psycholo- gmin ościennych do Opola. Już na wstę- koncentruje się na psychologii perswa- auch weiter nach Oppeln fahren wird, solidarisch die Kosten des Kraftwerks giem, a nie ekonomistą. Ale jeśli roz- pie zamiast próby stworzenia wspólnoty zji, propagandzie, technikach wpływu egal wie die GrenzenLARES: verlaufen. Niniejszytragen, materiał indem beispielsweise służy der wyłącznie Auto- mawiamy do oczytania. perspektywie Powielaniespołecznej, wokół w tego jakikolwiek pomysłu tworzy sposób się jakieś zabronione.społecznego oraz metodologii badań LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Man sieht bisher keine besondere verkehr auch in der Stadt größer ist. Und trudno sobie wyobrazić gorzej przepro- wrogie sobie grupy. My jako ludzie je- naukowych i marketingowych. FeindschaftLARES: zwischen Diese „Städtern“ Materialien und wir alle sind wissen, lediglich dass die Umweltaufla zum Lesen- wadzoną bereitgestellt. formę prezentacji pomysłu Jegliche steśmy Vervielfältigung niebywale skłonni do dzielenia ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 3/1241LARES: Diese Materialien sind lediglich Glaube zum und Lesen Relig bereitgestellt.ion Wi Jeglicheara i reli Vervielfältigunggia ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 7 Oberwitz: Oberschlesischer Dreikönistag Kronika Parafialna LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.QQRocznica święceń: W uroczystość Objawienia Pańskiego, w rocznicę swo- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. SternsingenLARES: Diese Materialien sind lediglich auf zum LesenOberwitzer bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Art ist strengstensich święceń biskupich untersagt. pasterz diecezji Am 6. Januar fand in Oberwitz (Obrowiec) in der Gemeinde Krappitz die gliwickiej Jan Kopiec przewodniczył Anbetung des Jesuskindes durch die Heiligen Drei Könige statt, verbunden w katedrze uroczystej Mszy św. W ho- mit einem fast dreistündigem Konzert in der Kirche. milii mówił o wielu tajemnicach, które niesie ze sobą uroczystość Objawienia ie Verneigung vor dem neuge- Zum Dreikönigsfest Pańskiego. Święto to było obchodzone LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. borenen Jesus inLARES: der Oberwitzer Niniejszy materiałnach Oberschlesien służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.już w III wieku przez chrześcijan, którzy KircheD machten als erste Kinder aus der cieszyli się z faktu, iż zostali wybrani LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Kirchgemeinde.LARES: Die Diese Organisatoren Materialien des kamensind lediglich auch Gäste zum aus Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensprzez Boga, aby untersagt. go rozpoznali. Biskup Dreikönigs-Umzuges - hauptsächlich der Partnergemeinde przypomniał, że uroczystość jest też dla Jugendliche – gewannen Kinder ab dem in Galizien. niego 23. rocznicą konsekracji biskupiej. zweiten bis zum achten Lebensjahr für 6 stycznia 1993 roku w bazylice św. Piotra das Vorhaben. Die Kinder brachten ihre w Rzymie przyjął on święcenia biskupie Teddybären und andere Spielsachen mit, die sie mit dem Christkind teilen woll- z rąk św. Jana Pawła II. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ten. Sie sangen Weihnachtslieder,LARES: Niniejszy unter „Mit Lodygowitzmateriał arbeiten służy wir wyłącznie schon do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. andrem über den Stern, der sie zu Jesus seit einigen Jahren zusammen. Sie QQNeuerscheinung: Zwölf junge LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. führenLARES: sollte. Diese Materialienlernen sind unsere lediglich Bräuche kennen zum und Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensKatholiken des untersagt.Mediennetzwerks Ponti- Den Kindern folgten Hirten, die sich wir die ihren. Unsere Feier zu den fex machen sich auf die Suche und ent- vor der Krippe verneigten. Schließlich Heiligen Drei Königen ist eine gute kamen auch die Heiligen Drei Könige. Gelegenheit, die jungen Künstler aus Aufgrund der schwierigen Wetterbe- der Nähe von Saybusch (Żywiec) zu dingungen reisten die Weisen aus dem uns einzuladen. Die Oberwitzer sagen Sternsinger auf Oberwitzer Art – der Brauch zieht Gäste aus ganz Schlesien an. Foto: bjdm Morgenland nicht auf Pferden an, waren mittlerweile »unsere Bergleute«, da sie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. jedoch in neue GewänderLARES: gekleidet. Niniejszy Die nicht zummateriał ersten, und służy bestimmt wyłącznie nicht begaben do sich czytania. zur lebenden Powielanie Krippe auf sehen w waren jakikolwiek Lamas, Esel, Ziegen, sposób Ka- zabronione. Kleidungsstücke nähten zu diesem be- zum letzten Mal bei uns aufgetreten dem Kirchplatz, wo sie sich noch einmal ninchen, Hühner, Fasane, Gänse und LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sonderenLARES: Anlass Dorfbewohnerinnen. Diese Materialien sind“, sosind der 22-jährige lediglich Bürgermeister zum Lesen vor dem bereitgestellt. Neugeborenem verbeugten. Jegliche Enten. Vervielfältigung Die Krippe haben Jugendliche ist strengstens untersagt. Am Fest nahmen auch Gäste aus der von Oberwitz. Das schlesische Duo Aufwärmen konnten sich die fast 500 aus Oberwitz gebaut und gestaltet. Oberwitzer Partnergemeinde Lodygo- Kola und Jula beendeten den künst- Gäste bei heißem Tee. Die Besucher Die Feierlichkeiten in Oberwitz konn- witz (Łodygowice) teil. Patryk Blania, lerischen Teil der Veranstaltung. Die nutzten die Gelegenheit und schauten ten dank der Unterstützung des deut- Vizevorsitzeder des BJDM Oberwitz Heiligen Drei Könige verließen mit sich die Tiere in dem Bethlehem-Stall schen Konsulats in Oppeln stattfinden. und Bürgermeister des Ortes, erklärte: den Konzertbesuchern die Kirche und auf dem Oberwitzer Kirchplatz an. Zu Manuela Leibig/kan LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Dreikönigsfest:LARES: Diese Hoher Materialien Besuch sind lediglich zum LesenZgorzelec: bereitgestellt. Prawosławne Jegliche Boże Narodzenie Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Zwei Traditionen Wigilia i święta w śniegu initiative-pontifex.de Foto: Prawosławnym pogoda w święta do- decken in den Schriften der drei Päpste pisała. Boże Narodzenie obchodzili ihrer Generation, Johannes Paul II., Be- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie7 stycznia, do czytania. 13 dni później Powielanie niż inni w jakikolwiek sposób zabronione.nedikt XVI. und Franziskus, drei Wege chrześcijanie – według kalendarza zum Glück des christlichen Glaubens. In LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenjuliańskiego. bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens36 päpstlichen untersagt. Aussagen entdecken sie Quellen des Glaubens, die für sie den Sinn gorzelecka wspólnota liczy około des Lebens und des Christentums zeigen. czterdziestu wiernych różnej na- V.l.n.r.: Siegfried Deinege, Oberbürgermeister von Görlitz, Bischof Wolfgang Ipolt und Erzbischof Nikola Eterovic, Z Ergänzt wird die Publikation von Glau- Apostolischer Nuntius, feierten am 6. Januar mit den Sternsingern und den Heiligen Drei Königen. Foto: K. Kandzia rodowości. Są Grecy, Polacy, Bułgarzy, Ukraińcy, Mołdawianie, Rosjanie, Biało- bensfragen und -erfahrungen der zwölf Die polnische Tradition des Drei- bekannt für unsere Piroggen. Verfrore- rusini, Niemcy, Łemkowie, jest jeden Fin Autoren und begleitenden Impulsen des LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. königsumzuges undLARES: die deutsche Niniejszy ne Gäste materiał bekommen einensłuży besonderen wyłącznie i jeden do Węgier. czytania. Różne koleje Powielanie losu rzuciły w jakikolwiek sposób zabronione.Priesters Johannes Maria Schwarz. „Pon- Kräuterlikör – unsere Spezialität“, warb ich do Zgorzelca i Görlitz, część to emi- tifex – Drei Päpste – Drei Wege zum Glück LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. des SternsingensLARES: Diese vereinten Materialien sich in Anna Krakowiaksind lediglich vom Landfrauenver zum Lesen- granci bereitgestellt. polityczni i ich potomkowie. Jegliche Spo- Vervielfältigung ist strengstensdes Glaubens“; untersagt. Initiative Pontifex, Ma- Görlitz. band. Der Erlös aus dem Verkauf ist für rą grupę stanowią Chołmszczacy, wy- reike-Christin Bues (Hg.), ISBN 978-3- die Teilnahme an den Weltjugendtagen rzuceni ze swych domów w czasie akcji 902694-53-9 us dem polnischen Teil der Nei- in Krakau bestimmt. „Wisła”. Najmłodsze pokolenie to ludzie ßestadt kamen hunderte verklei- Auch deutsche Christen ließen sich z Ukrainy, szukający na zachodzie lep- deteA Kinder und Erwachsene, polni- nicht von den winterlichen Tempera- szego życia. W 2002 r. konsekrowano QQWrocławski tydzień jedno- Boską Liturgię Bożonarodzeniową w Zgorzelcu sprawo- ści: W dniach 25–31 stycznia odbywać sche Weihnachtslieder singend, in turen abschrecken. Gemeindeglieder tu małą drewnianą cerkiew Świętych wał proboszcz o. Marek Bonifatiuk. Foto: K. Kandzia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. die deutsche Altstadt.LARES: An der NiniejszySpitze der katholischen materiał St.-Wenzel-Kirche służy wyłącznie Równych do Apostołom czytania. Konstantyna Powielanie i He- w jakikolwiek sposób zabronione.się będzie Tydzień Modlitw o Jedność die drei Weisen aus dem Morgenland haben von deutscher Seite am Projekt leny, a arcybiskup wrocławski i szcze- lejna świątynia prawosławna powstała Chrześcijan pod hasłem „Wezwani, by LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. – auf Kamelen.LARES: Die Diese Tiere kamenMaterialien aus mitgewirkt. sind Religionsschüler lediglich zumhaben ein Lesen ciński bereitgestellt. Jeremiasz erygował w Zgorzelcu Jegliche w Zgorzelcu Vervielfältigung w czasie pierwszej ist wojny strengstens ogłaszać wielkie untersagt. dzieła Pana (por. 1 dem deutschen Görlitzer Tierpark. Auf Krippenspiel gegeben und Sternsinger samodzielną parafię. światowej. W 1916 r. w mieście interno- P 2,9)”. 24 stycznia o godz. 17.30 we dem Untermarkt warteten auf die Besu- brachten den Segen ins Rathaus. Mit Historia prawosławia ma tu jednak wano IV Korpus Armijny Macedońsko- wrocławskiej katedrze kazanie wygłosi cher Stände mit polnischen Gerichten, von der Partie waren auch der Görlitzer znacznie głębsze korzenie. W XVII -Tracki. Żołnierze zorganizowali świą- ks. biskup Waldemar Pytel, zwierzchnik selbstgebackenem Kuchen und heißem Bischof Wolfgang Ipolt und der aposto- w. pojawiła się wzmianka o kupcach tynię obozową św. Jerzego Zwycięzcy. Tee. Die Leckereien hatten Gemeinde- lische Nuntius und ständiger Vertreter greckich, uciekinierach z zajętych przez W 1949 r. do polskiej części przybyło diecezji wrocławskiej Kościoła ewan- mitglieder der St. Bonifatius- und St. des Papstes in Deutschland, Erzbischof Turków Bałkanów, którzy na potrzeby kilkanaście tysięcy Greków, w większości gelicko-augsburskiego. 26 stycznia LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Johannes der Täufer-KircheLARES: sowie Niniejszy der Nikola materiał Eterovic. Der służygebürtige wyłącznie Kroate swej małej do społecznościczytania. wynajęli Powielanie jedną lewicowych w jakikolwiek partyzantów i ich sposób rodziny, zabronione.o godz. 17.00 w prawosławnej katedrze Landfrauenverband Gruna (Gronów) trug sich ins Goldene Buch der Stadt ein. z ewangelickich kaplic. Zorganizowali którzy musieli opuścić kraj po przegra- Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzi- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. auf polnischerLARES: Seite Diese zubereitet. Materialien „Wir sind sind lediglichKlaudia zum Kandzia Lesentam cerkiew bereitgestellt. św. Jerzego Zwycięzcy. Jegliche Ko- nej Vervielfältigungwojnie domowej. istkan strengstenscy, ul. św. Mikołaja untersagt. 40, homilię wygłosi ks. arcybiskup Józef Kupny, metropolita wrocławski, a 27 stycznia o 18.00 Ewan- Pfr. Dr. Peter Tarlinski gelikalna Wyższa Szkoła Teologiczna, ul. Wort zum Sonntag św. Jadwigi 12, organizuje seminarium 2. Sonntag der Sohn Gottes, der neue König der Menschen. Mit Sicherheit ist er auch Dienste, aber nur den einen Herrn. Es „Byłem przybyszem, a przyjęliście mnie”. im Jahreskreis Menschen, der wirksame Helfer und kein schwer bewaffneter Terrorist, der gibt verschiedene Kräfte, die wirken, Prelegenci: Aleksander Gleichgewicht LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: NiniejszyErneuerer materiał des Lebens. służy Auf die wyłącznie Suche Attentate do verübt czytania. und sich auf Powielanie der Flucht aber nurw jakikolwiekden einen Gott: Er sposóbbewirkt zabronione.(żydowska gmina wyznaniowa), imam Erste Lesung: Jes 62,1-5 nach ihm lohnt es sich zu begeben. Auf befindet - wie ihn so manche darzu- alles in allen. Jedem aber wird die Of- Ali Abi Issa (gmina muzułmańska), bp LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ZweiteLARES: Lesung: Diese Materialienihn lohnt sind es sichlediglich zu hören und zum seinen Lesen stellen bereitgestellt. geneigt sind. Er ist ein Gott Jegliche des fenbarung Vervielfältigung des Geistes geschenkt, damit ist strengstens Ryszard Bogusz untersagt. (Kościół ewangelicko- 1 Kor 12,4-11 Anweisungen zu folgen. Im Evangelium Lebens, nicht des Tötens. Das Töten ist sie anderen nützt“. Die Gaben des Geis- Evangelium: Johannes 2,1-11 des heutigen Sonntags sagt die Mutter ein Werk der Menschen. Nicht Gott hat tes sind: Weisheit mitteilen, Erkenntnis -augsburski) i ks. prof. Bogdan Ferdek Jesu zu den Dienern: „Was er euch sagt, versagt - sondern der vermitteln, Glaubenskraft (Kościół rzymskokatolicki). as Wunder während der Hochzeit das tut!“ Die Diener füllten sechs stei- Mensch hat ihm nicht Der wahre Gott stellt weitergeben, Krankheiten Dvon Kana in Galiläa ist wohl nicht nerne Wasserkrüge mit Wasser. Als sie aufmerksam genug sich immer auf die heilen, Wunderkräfte ein- QQRok Kościoła: Rok 2016 w Kościele nur in christlichen Kreisen bekannt: das getan hatten, wurde das Wasser zu (oder gar nicht!) zuge- Seite der Bedürftigen setzen, prophetische Reden ewangelicko-augsburskim w Polsce został LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Jesus verwandelt dasLARES: Wasser Niniejszyin einen Wein. materiał „So tat Jesus sein służy erstes wyłącznie Zeichen hört. Derdo wahre czytania. Gott Powielanieund Notleidenden. w jakikolwiekhalten, die Geister sposób unter- zabronione.ogłoszony Rokiem Kościoła. Ewangelicy kostbaren Wein. Er rettet die Brautleute und offenbarte seine Herrlichkeit, und bringt den Menschen scheiden und vieles mehr. wyznają wiarę w „jeden powszechny LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. vor LARES:einer Peinlichkeit, Diese denn Materialien ihnen ist seine sindJünger glaubtenlediglich an ihn.“ zum LesenSegen bereitgestellt. und Erlösung, Jegliche VervielfältigungAlle diese Gaben kommen ist strengstens untersagt. das Festgetränk ausgegangen. Durch Das Zusammenwirken von Gott und er wirkt mit Liebe und Barmherzigkeit von ein und demselben Gott. Einem je- i apostolski Kościół”, którego głową jest dieses Wunder offenbart der Gottessohn Mensch kann Wunder vollbringen. Da- zum Wohl des Einzelnen und der Völ- den teilt er seine besondere Gaben zu. Jezus Chrystus. Wierni tworzą wspólno- den Menschen seine außergewöhnliche mit es dazu kommt, muss der Mensch ker. Er animiert zum Dienst und zur Jeder Mensch ist aufgerufen, die eigene tę ochrzczonych, budującą wiarę i życie Kraft. Die Liturgie der Katholischen genau zuhören. Der wahre Gott stellt Hingabe für die Mitmenschen. Begabung zum Wohl der Allgemeinheit na Słowie Bożym. Kościół został powo- Kirche führt uns durch die Feste der sich immer auf die Seite der Bedürftigen Der Apostel Paulus bringt diese Er- einzusetzen. Das baut den gesellschaftli- łany do istnienia w dniu Zesłania Ducha Erscheinung des Herrn (Heilige Drei und Notleidenden. Er unterstützt nicht kenntnis in seinem Brief an die Korin- chen Frieden auf. Das hilft den Mitmen- Świętego. Rok Kościoła wpisuje się w cykl Könige), die Taufe des Herrn (1. Sonn- die Machtbesessenen. Er stellt sich nicht ther deutlich zum Ausdruck: „Es gibt schen und auf diesem Wege wird auch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tag im Jahreskreis)LARES: und das WunderNiniejszy an die materiał Seite der Habgierigen. służy wyłącznieEr führt verschiedene do czytania. Gnadengaben, Powielanie aber nur einem w selbst jakikolwiek die nötige Hilfe erwiesen. sposób zabronione.przygotowań do obchodów w 2017 roku LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. vonLARES: Kana zu der Diese Erkenntnis: Materialien Jesus ist auch sindkeine Kriege lediglich und schießt zum nicht auf Lesen den einen bereitgestellt. Geist. Es gibt verschiedene Jegliche Nur dasVervielfältigung hat Zukunft! istq strengstensjubileuszu 500 untersagt.lat reformacji.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

8 LARES:Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich Aus zum den Lesen Regionen bereitgestellt. Z regJeglicheionów Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 15. – 21. Januar 2016 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Danzig: Vergessenes deutsches Bier kehrt in die Stadt zurück LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. NurLARES: Diese Materialienfür sindbesondere lediglich zum Lesen bereitgestellt. JeglicheAnlässe Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Würde man heutige Danziger fragen, wäre sicherlich nur Wenigen „Jo- gdańscy browarnicy. Wiadomo jedynie, penbier“ („Piwo Jopejskie“) ein Begriff. Dabei gehörte dieses einst zu że Jopenbier było bardzo gęste, ciemne i podobne do dzisiejszego portera. Jego den berühmtesten Exportwaren im deutschen Danzig. Nun soll das ver- nazwa wzięła się od jopy, czyli drew- gessene Getränk durch einen Danziger Enthusiasten wieder in die Stadt nianego czerpaka, którego używano zurückkehren. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.w procesie warzenia. Było produktem LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ekskluzywnym, dlatego eksportowane „DenLARES: heutigen Einwohnern Diese Materialien ist dieses „Dassind Brauen lediglich dieses zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensbyło przede wszystkim untersagt. do Wielkiej Bry- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bier kaum noch ein Begriff. Es gibt in tanii, gdzie rozsmakowywała się w nim Danzig bis heute eine Ulica Piwna, die Bieres ist sehr brytyjska arystokracja. zu deutschen Zeiten Jopengasse hieß, kompliziert und sehr Wprawdzie w latach dziewięćdzie- aber die Menschen bringen das nicht zeitaufwändig. Sagen siątych niektórzy polscy pasjonaci piwa mit Bier in Verbindung. Ich selber habe podjęli się odtworzenia Jopenbier, jed- natürlich von diesem Bier gehört, es wir mal, wenn man im nak pracowali jedynie z informacjami ist ein dickflüssigesLARES: Bier, sogenanntes Niniejszy materiałJanuar mit dem służy Brauen wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.szczątkowymi. Dziś wygląda na to, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Frühstücksbier, aber das Getränk gibt że zapomnianego już piwa będzie można es heuteLARES: nicht mehr“, Diese erläutert Materialien der Chef anfängt,sind lediglich ist das Bier zum zu Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenspo ponad 70 latach untersagt. spróbować ponow- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der deutschen Minderheit in Danzig, Weihnachten fertig.“ nie. Jak twierdzi pomorski przedsiębior- Roland Hau. An das Danziger Jopenbier ca Rafał Reclaw, z pomocą gdańskiego knüpft sich leider eine traurige Wahr- profesora historii dotarł do archiwów, heit, erinnert Hau. So wurde nach dem w których znalazł oryginalną recepturę Zweiten Weltkrieg mit der Vertreibung Heute sieht es danach aus, dass man das na tradycyjny Jopenbier: – Znaleźliśmy der meisten deutschen Einwohner (dar- bereits vergessene Bier nach über 70 ogromną ilość notatek. Proces warzenia unter namhafter Bierbrauer)LARES: aufgehört, Niniejszy Jahren materiał wird erneut kosten służy können. wyłącznie Wie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.tego piwa jest bardzo skomplikowany LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. jene Spezialität zu brauen, deren Her- der pommersche Unternehmer Rafał i czasochłonny. Powiedzmy, że jeśli stellungLARES: sich historisch Diese bis ins Materialien Jahr 1449 Reclaw sind meint, lediglichsei er mithilfe eines zum Dan Lesen- bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensrozpoczniemy untersagt. warzenie w styczniu, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zurückverfolgen lässt. ziger Geschichtsprofessors zu Archiven to na Boże Narodzenie będziemy mieli Zwar wurde in Danzig nach dem gelangt, in denen er die Originalrezep- Die Renovierungsarbeiten an der ehemaligen Eisenbahndirektion Danzig, in der sich künftig eine Brauerei befinden gotowe piwo – mówi Rafał Reclaw. Krieg weiterhin Bier gebraut, doch das tur für das traditionelle Jopenbier fand. soll, gehen mit Volldampf voran Foto: Rafał Reclaw Reclaw chce nie tylko warzyć zapo- Jopenbier mit seiner fast 500-jährigen „Wir haben eine Unmenge von Notizen mniane piwo z Danzig w dzisiejszym Tradition war nicht mehr im Angebot. gefunden. Das Brauen dieses Bieres Die Eröffnung der Brauerei, die ihrem niemieckich nazywała się Jopengasse, ale Gdańsku, lecz nawet zdecydował się cał- Weshalb polnische Bierbrauer sich nicht ist sehr kompliziert und sehr zeitauf- Sitz im Stadtzentrum von Danzig haben ludzie nie kojarzą tego z piwem. Ja o tym kowicie wyremontować stary niemiecki dazu entschieden, das Danziger Bier wändig. Sagen wir mal, wenn man im wird, ist für Juni dieses Jahres geplant. piwie oczywiście słyszałem, jest to piwo budynek, w którym niegdyś znajdowa- wieder zu brauen, istLARES: nicht ganz klar.Niniejszy Es Januar materiał mit dem Brauen służy anfängt, wyłącznie ist das Bier-Feinschmecker do czytania. müssen Powielanie aber seine gęste, w tak jakikolwiek zwane śniadaniowe, sposób ale to na- zabronione.ła się jedna z siedzib spółki Cesarstwa LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ist anzunehmen, dass die traditionelle Bier zu Weihnachten fertig“, sagt Rafał Geschicke verfolgen, denn die Rarität pój dziś nieistniejący – tłumaczy szef Niemieckiego – Kolei Żelaznych (Eisen- RezepturLARES: im Kriegschaos Diese verlorengegan Materialien- Reclaw. sind lediglich zum LesenJopenbier bereitgestellt. soll nur zu besonderen Jegliche An- mniejszości Vervielfältigung niemieckiej w Gdańsku ist Ro strengstens- bahndirektion untersagt.Danzig). W pięknej ka- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gen war oder von den vertriebenen Dan- Reclaw will nicht nur das vergessene lässen sprudeln. land Hau. Hau zwraca uwagę na smutną mienicy firma chce otworzyć hotel oraz ziger Bierbrauern mit nach Deutschland Bier im heutigen polnischen Danzig prawdę dotyczącą gdańskiego Jopen- mały browar, w którym właśnie warzony mitgenommen wurde. Fest steht nur, brauen, er hat sogar beschlossen, ein Gdańsk: Zapomniane niemieckie piwo bier. Po drugiej wojnie światowej, wraz będzie Jopenbier. Jak zapewnia Reclaw, dass das Jopenbier sehr dickflüssig und altes deutsches Gebäude, in dem sich wróci do miasta – Tylko na wyjątkowe z wypędzeniem większości niemieckich cała operacja ma być nie tylko ukierun- dunkel war und dem heutigen Porter einst eine kaiserlich-deutsche Eisen- okazje mieszkańców (w tym wybitnych browar- kowana na zysk: – To jest ogromna inwe- ähnelte. Der Name ist abgeleitet von der bahndirektion befand, komplett zu ników) zaprzestano warzenia specjału, stycja, nie sądzę, że się to kiedykolwiek Jope, einem hölzernenLARES: Schöpfbecher, Niniejszy der renovieren. materiał In dem schönen służy Haus wyłącznie will dyby do pytaćczytania. mieszkańców Powielanie dzisiej- którego w jakikolwiekprodukcję można historycznie sposób zabronione.zwróci. Jest to proces absolutnie senty- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. beim Brauen verwendet wurde. Es war die Firma ein Hotel und eine kleine szego Gdańska, pewnie tylko nie- prześledzić aż do roku 1449. mentalny, który robimy z zamiłowania ein ExklusivproduktLARES: Diese und wurde Materialien daher Brauerei sind eröffnen, lediglich in der geradezum dasLesen liczniG bereitgestellt.kojarzyliby nazwę „Piwo Jegliche Jopej- Co Vervielfältigung prawda w Gdańsku po istwojnie strengstens do tradycji – twierdzi untersagt. Reclaw. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. vor allem nach Großbritannien expor- Jopenbier gebraut werden soll. Die ganz skie” (Jopenbier). A było ono niegdyś nadal warzono piwo, lecz piwo Jopej- Otwarcie browaru, który swoją sie- tiert, wo britische Aristokraten sehr viel Operation sei, so Reclaw, nicht nur auf jednym z najsławniejszych towarów skie, z niemal 500-letnią tradycją, nie dzibę będzie miał w ścisłym centrum Geschmack daran fanden. Profit ausgerichtet: „Es ist eine riesige eksportowych niemieckiego Danzig. znalazło się w ofercie. Dlaczego polscy Gdańska, ma nastąpić w czerwcu tego Zwar unternahmen in den 90er- Investition und ich denke nicht, dass es Teraz, za sprawą gdańskiego pasjonata, browarnicy nie zdecydowali się odtwo- roku. Piwni smakosze muszą jednak Jahren einige polnische Bierliebhaber sich irgendwann wieder bezahlt macht. zapomniany napój ma wrócić do miasta. rzyć gdańskiego piwa, nie jest do końca dokładnie śledzić jego losy, gdyż rary- den Versuch, das Jopenbier wieder Es ist ein absolut sentimentaler Pro- – Dzisiejsi mieszkańcy prawie w ogó- jasne. Można przyjąć, że tradycyjna re- tas, jakim jest piwo Jopejskie, ma być herzustellen, doch sieLARES: arbeiteten Niniejszy dabei zess, den materiał wir aus Liebe służy zur Tradition wyłącznie le nie dokojarzą czytania. tego piwa. JestPowielanie do dziś ceptura w jakikolwiekzaginęła w wojennym sposób chaosie zabronione.rozlewany tylko na wyjątkowe okazje. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nur mitLARES: rudimentären Diese Informationen. Materialien machen“, sind beteuert lediglich Reclaw. zum Lesenw Gdańsku bereitgestellt. ulica Piwna, która za Jegliche czasów lub Vervielfältigung zabrali ją do Niemiec wypędzeni ist strengstens untersagt.Łukasz Biły LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Allenstein: Pläne der deutschen Vereine schon klar Kalendarz imprez Związku Stowarzyszeń Niemieckich Warmii i Mazur w roku 2016 SommerfestLARES: Niniejszy materiałwieder służy wyłącznie der do Hit czytania. PowielanieReferat w jakikolwiek „Wilcze dzieci” sposób26 lutego zabronione.Bartoszyce IfA / ZSNWiM LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wenn es um die Pläne fürs neue Jahr Referat „Wilcze dzieci” 17 marca Elbląg IfA / ZSNWiM geht, LARES:gehören die Diese Gesellschaften Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Warsztaty „Mniejszość 2030”, 25–27 marca Olsztyn IfA / ZSNWiM der deutschen Minderheit aus dem konkurs „Typowo niemieckie” ehemaligen Ostpreußen wohl zu Walne Zgromadzenie 9 kwietnia Mrągowo ZSNWiM den aktivsten. Schon zu Jahresbe- Wyborcze ZSNWiM Konferencja robocza ginn sind die Veranstaltungen bis stowarzyszeń niemieckich 9–10 kwietnia Mrągowo LO e.V. Dezember in trockenenLARES: Tüchern. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieSpotkanie w jakikolwiek grupy „Mniejszość sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 2030” 27–28 maja Olsztyn IfA / ZSNWiM „DieLARES: Pläne für Diese 2016 sind Materialien bei uns sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.SMN LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. schon längst fertig. Der Höhepunkt Konkurs Piosenki Niemieckiej 3 czerwca Ostróda w Ostródzie wird natürlich wieder das Sommerfest in Allenstein sein. Wir haben aber auch Wschodniopruski Festyn Letni 18 czerwca Olsztyn LO e.V dieses Jahr wieder eine Sommerolympia- Konferencja „25 lat stosunków 19–20 Olsztyn ZSNWiM / de der deutschen Minderheit oder einen polsko-niemieckich” czerwca UWM zweiwöchigen Workshop für Kinder IV Letnia Olimpiada Młodzieży 24–26 Mrągowo ZSNWiM / LO im Angebot“, sagt dieLARES: Büroleiterin Niniejszy des materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieMniejszości w jakikolwiek Niemieckiej sposóbczerwca zabronione. e.V. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Verbandes der deutschen Gesellschaf- Warsztaty letnie dla dzieci 31 lipca – 14 ten in Ermland und Masuren (VdGEM) Ostróda ZSNWiM LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Kazańska Anna Foto: mniejszości Vervielfältigung niemieckiej istsierpnia strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Joanna Black. Schon seit Jahren ist der Jugendliche beim „Tag der Minderheiten 2015 in Allenstein“. Auch dieses Jahr werden sie auftreten. Festiwal „Pod Wspólnym VdGEM der am frühesten seine Pläne Niebem” 14 sierpnia Olsztyn ZSNWiM öffentlich macht. Der von Black ange- „Der VdGEM ist nicht terium beispielsweise der „Tag der nati- sprochenen Höhepunkt wird – anders onalen Minderheiten“ der Allensteiner Spotkanie grupy „Mniejszość wrzesień Olsztyn IfA / ZSNWiM als in den vergangenen Jahren – nicht der einzige Verein, der Gesellschaft der Deutschen Minderheit 2030” von der deutschen Minderheit mitver- 2016 im ehemaligen gefördert. Dabei sieht man vor allem Spotkanie Wschodniopruskie 9 października Schwerin LO e.V. anstaltet, sondern von der Landsmann- Ostpreußen aktiv die gute Zusammenarbeit zwischen Mecklenburg-Vorpommern schaft Ostpreußen LARES:organisiert. Niniejszy materiał służy wyłącznieder deutschen do czytania. Minderheit undPowielanie anderen w jakikolwiek sposób15–19 zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Derweil kann sich der Verein neben sein wird.“ Minderheiten im Norden Polens. Das Tydzień Kina Niemieckiego listopada Olsztyn ZSNWiM den bewehrtenLARES: Projekten, Diese auch Materialien auf neue sind lediglich zum LesenProjekt bereitgestellt. wird – wie auch im Vorjahr Jegliche – im Spotkanie Vervielfältigung adwentowe ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Initiativen konzentrieren. Zwischen dem Sommer stattfinden. przewodniczących 3 grudnia Ostróda ZSNWiM 27. und 28. Mai findet ein mit dem Insti- Auch die Ostpreußische Jugend ist stowarzyszeń tut für Auslandsbeziehungen gemeinsam schaftsvertrages im Juni freuen. Auch die im Jahr 2016 aktiv. Interessierte kön- SMN veranstaltetes Netzwerktreffen „Min- Deutsche Kinowoche wird traditionell nen zum Beispiel vom 24. bis zum 27. „Betlejem Narodów” grudzień Lidzbark w Lidzbarku derheit 2030“ statt, während dessen in Allenstein im November stattfinden. November an einem Adventstreffen in Warmiński Warm. man über die Zukunft der Strukturen Doch der VdGEM ist nicht der ein- Osterode teilnehmen. sprechen wird. DanebenLARES: kann man Niniejszy sich zige Verein, materiał der 2016 służy im ehemaligen wyłącznie Insgesamt do czytania. veranstaltet 2016 Powielanie allein der w Więcejjakikolwiek informacji: Związek sposób Stowarzyszeń zabronione. Niemieckich Warmii i Mazur, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. auf eine Konferenz zum 25-jährigen Ju- Ostpreußen aktiv sein wird. Mit 9.000 VdGEM 17 Großprojekte. 10-510 Olsztyn, ul. Kopernika 13/4, Tel./Fax 0048 89/523 56 80, biläumLARES: des deutsch-polnischen Diese Materialien Nachbar- Złoty wird sind vom lediglich polnischen Innenminis zum Lesen- bereitgestellt.Łukasz Jegliche Biły Vervielfä[email protected] ist strengstens , www.zsnwim.eu untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 3/1241LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenSchles bereitgestellt.ien ślą Jeglichesk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wochenblatt.pl 9

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. EdukacjaLARES: Diese Materialien sind lediglich pozostaje zum Lesen bereitgestellt. Jegliche priorytetem Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Z Rafałem Bartkiem, przewodniczącym opolskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców, rozmawia Krzysztof Świerc Jakie projekty planuje w 2016 roku Rafał Bartek: Jesteśmy mowa chociażby o ostatnich planach realizować opolski TSKN pod Pana powiększenia granic miasta Opola. Tak kierownictwem? jedyną siłą regionalną, zresztą muszą funkcjonować wszyscy, Jesteśmy dużą organizacją, z wieloma która w sposób którzy działają w obszarze społeczno- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. jednostkami terenowymi,LARES: mającą Niniejszy jasno materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.-politycznym, przez co jednak nierzadko wyznaczone cele określone w statucie, klarowny określa swoje umykają im sprawy związane z przy- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. które odLARES: lat się nie Diese zmieniają, Materialien ale z dru- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigungzdanie oraz obawy ist strengstensszłością. A ta zuntersagt. perspektywy regionu giej strony zmieniają się okoliczności, związane z takimi czy opolskiego nie kroi się różowo i nie w których funkcjonujemy, co z kolei chodzi tu wyłącznie o przyszłość MN wymaga ciągłej redefinicji sposobu pod- innymi planami. czy rodzimej społeczności pochodzenia chodzenia do wielu tematów i działań. niemieckiego, ale w ogóle! Stąd cele, które sobie wyznaczyliśmy Dobitnie obrazują to ostatnie dane jako Towarzystwo w sposób jasny i kla- statystyczne i prognozy demograficzne. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. rowny, czyli pielęgnacjaLARES: kultury iNiniejszy języka materiał służy wyłącznie do czytania. PowielaniePrzypomnę, w jakikolwiek spotkania te rozpoczęli sposób- zabronione.A są one dla województwa opolskiego niemieckiego, wymagają nowego podej- śmy od tych miejsc, gdzie coś iskrzyło mało optymistyczne i na pewno wyma- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ścia. DlategoLARES: rok 2016 Diese będzie Materialien z pewno- sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichei gdzie Vervielfältigung taka rozmowa był już oczekiwana ist strengstens gają przemyśleń untersagt. i działań, w których ścią okresem poszukiwań kolejnych, i potrzebna. Tę politykę zamierzamy MN, jako strona społeczna, aktywna nowych możliwości oddziaływania kontynuować w 2016 roku, by wspólnie politycznie, musi uczestniczyć. Musimy w tym zakresie. wyznaczać sobie na tym tzw. dole cele się też zastanawiać, jakie podejmować Między innymi poprzez szkółki pił- na przyszłość. Nie jest bowiem sztuką działania dla dobra regionu opolskiego, karskie, które okazały się trafną ideą? wskazywać odgórnie jakieś górnolotne aby były skuteczne. Przykład dyskusji Startując w zeszłym roku z projektem hasła, zdecydowanie ważniejsze jest to, wokół sposobu powiększenia granic LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. szkółek piłkarskich LARES:niemieckojęzycz Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanieżebyśmy w jakikolwiek na poziomie gminnym sposób powie- zabronione.Opola dobitnie pokazał, że poza MN nych czy parę lat wcześniej z kursami dzieli sobie, co możemy zrobić w danej nikt inny nie zareagował i nie zajął ja- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. sobotnimi,LARES: pokazaliśmy, Diese że Materialien jeśli takie sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichegminie Vervielfältigung dla podtrzymywania tożsamości, ist strengstens snego stanowiska! untersagt. Dowodzi to, że jeste- inicjatywy są profesjonalnie przygoto- rozwoju regionu, naszego heimatu, czyli śmy jedyną siłą regionalną, która w spo- wane, przemyślane, dopięte na przy- naszej małej ojczyzny. sób klarowny określa swoje zdanie oraz słowiowy ostatni guzik, to przynoszą Zmieni się zapewne również funkcjo- obawy związane z takimi czy innymi oczekiwany i pożądany wynik. Skut- nowanie opolskiego TSKN w stosunku planami. kują też tym, że w środowisku mniej- do tego, co organizacja ta prezentowała Ale strona rządowa też jak na razie szościowym pojawiają się nowi ludzie w okresie dowodzenia nią przez Nor- w tej sprawie nie reaguje... – rodzice, ich dzieci i choć nie zawsze berta Rascha? Owszem i nie jest to dla mnie zasko- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. przekłada się to na członkostwoLARES: w Niniejszy naszej materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieMój w sposób jakikolwiek działania na sposób rzecz To- zabronione.czeniem, bo naturalne jest, że strona rzą- organizacji, nie jest to dla nas powód Rafał Bartek, przewodniczący opolskiego TSKN Foto: Sylwia Kołakowska warzystwa z pewnością będzie konty- dowa zajmie stanowisko dopiero na koń- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. do zmartwień.LARES: Naszym Diese celem Materialien bowiem sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichenuacją Vervielfältigung działań moich poprzedników, ist strengstens cu tego procesu. untersagt. Natomiast dogłębnie zawsze było i jest szersze oddziaływanie. z wydawnictwem Klett, aby doprowadzić Są to przedsięwzięcia niezmiernie istot- choć na pewno będzie się trochę różnić, zaskakuje mnie fakt, że stanowiska nie Efekt? W bieżącym roku nadal będzie- do powstania podręcznika do nauki ję- ne, bo wspomagają szeroki obszar, do- co warunkują cechy charakterologiczne. zajęła w tej kwestii Nowoczesna, PO, my w tym zakresie poszukiwać nowych zyka niemieckiego jako języka mniejszo- cierając do dziesiątków tysięcy dzieci Drugą rzeczą, która też spowoduje inny PSL ani żadna inna siła polityczna obec- form oddziaływania, współpracy, komu- ści, opartego na nowej podstawie pro- uczących się języka niemieckiego jako sposób funkcjonowania naszej organi- na w regionie opolskim! Myślę, że jest nikacji i jednocześnie szukać rozwiązań gramowej. Będziemy również wspierać języka mniejszości. zacji, są okoliczności, w których żyjemy, to uwarunkowane tym, że są one zbyt dla tych najbardziej trudnych i ważnych działania, które są podejmowane przez Co z polityką – pozostanie dla opol- w tym polityczne – bardzo obecnie dy- zajęte centralą, a za mało interesują się LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. obszarów. LARES: NiniejszyDom Współpracymateriał Polsko-Niemieckiej, służy wyłącznie skiego do TSKN czytania. tak samo ważna,Powielanie jak namiczne. w jakikolwiek Przez to m.in. w pierwszychsposób zabronione.regionem, co uważam za taktykę błędną. Choćby w kwestii edukacji? aby powstały materiały do przedmiotu miało to miejsce w minionych latach? miesiącach mojej obecności na stanowi- Wiemy przecież, że takie postrzeganie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Oczywiście,LARES: bo edukacjaDiese wciąż Materialien pozo- własna sind historia lediglich i kultura mniejszości. zum Lesen Jako bereitgestellt. zarząd TSKN-u będziemy Jegliche sku Vervielfältigung przewodniczącego mnóstwo ist czasu strengstens problemów powoduje, untersagt. że nasze woje- staje dla nas priorytetem! Dlatego w dal- Dodam, że w tym zakresie podobne kontynuować rozpoczęty w ubiegłym poświęcałem na dyskusje i spotkania wództwo tylko i wyłącznie może tracić, szym ciągu będziemy wspierać działania działania podejmowane są przez Go- roku cykl rozmów, spotkań w gminach dotyczące spraw bieżących. Muszę bo- stąd w miarę naszych możliwości stara- podjęte w minionym roku m.in. przez ethe-Institut, który też zbiera materiały z przedstawicielami tamtejszych za- wiem reagować na coś, co się wydarzyło my się temu przeciwdziałać – niestety, Niemieckie Towarzystwo Oświatowe w celu realizacji podobnego projektu. rządów oraz z burmistrzami i wójtami. gdzieś szczebel wyżej albo obok nas, jak na razie, solo. q

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie doTydzień czytania. z DFK Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Noworocznie w Strzeleczkach i nam o tym sami powiedzieli – mówi zaprasza na tradycyjny Rosenmontag. umiejętności pokazywania swoich do- we popołudnie. W programie: robienie Z początkiem stycznia w gminie Joanna Hassa, rzeczniczka TSKN. Szefo- Bilety w cenie 20 złotych będzie można konań, współpracy i optymistycznego masek i strojów karnawałowych, ciepły Strzeleczki odbyły się dwa spotkania wie DFK informacji o mszach niemiec- od przyszłego tygodnia nabyć w biurze spoglądania w przyszłość życzyli sobie poczęstunek, tańce, zabawy i konkursy. noworoczne dla członków mniejszości kich w swoich parafiach mogą udzielać DFK w poniedziałki i środy od 15.00 uczestnicy spotkania, które odbyło się Początek o godz. 13.30 w salce Caritas niemieckiej. Pierwsze zorganizowali 3 telefonicznie pod numerem telefonu do 17.00. Gminnym Centrum Informacji w Rud- w domu parafialnym. Zapisy u Natalii stycznia członkowie DFK z Racławi- 774021076. niku. W spotkaniu uczestniczyli przed- Jaksik (601 738 455) lub Agaty Zug (609 LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. czek, Dziedzic i Smolarni.LARES: Członkowie Niniejszy materiał służy wyłącznieKoncert do bożonarodzeniowy czytania. Powielaniestawiciele w jakikolwiek władz lokalnych, sposóbm.in. wójt zabronione.530 641). Liczba miejsc ograniczona, mniejszości bawili się w Smolarni. Dru- Powstanie płyta W kościele pw. św. Mikołaja w Raci- Alojzy Pieruszka. wstęp wolny. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. gie spotkanieLARES: noworoczne Diese odbyło Materialien się 5 sind lediglich zum Lesenborzu-Starej bereitgestellt. Wsi odbył się 10 Jeglichestycznia Vervielfältigung ist strengstens untersagt. stycznia w Ścigowie. Były wspólne tań- koncert bożonarodzeniowy, zorgani- Zabawa golonkowa Powitali Nowy Rok ce i śpiewy, rozmawiano też o planach zowany przez DFK Oddział Racibórz. DFK Trawniki z kolei zaprasza 30 Noworoczne spotkanie zorganizowa- na nadchodzący rok. Wystąpili: chór Harmonia z Jejkowic, stycznia na zabawę golonkową. Roz- ła u siebie także mniejszość niemiecka Frauenchor z Tworkowa, Cantatechor pocznie się ona o godz. 20.00 w Domu z gminy Komprachcice. Była dobra mu- Jubileusz chóru z Pawłowa, zespół muzyczny Syreniczki, Kultury w Trawnikach, zagra zespół zyka, poczęstunek i rozmowy o działa- zespół folklorystyczny Rzuchowianki, Marces. W cenie 110 złotych za bilet niach kół DFK w nowym roku. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznieHeimatchor do czytania. z Gliwic-Ostropy, Powielanie grupa od pary w jakikolwiek są dwie ciepłe kolacje, sposób kawa, zabronione. Meritum z Rogowa. Zaśpiewał też chór ciasto i zimne napoje. Można się zgła- Noworoczne planowanie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenmieszany bereitgestellt. Bolatitz z Czech, a recital Jegliche or- szać Vervielfältigung pod numerem telefonu 665989032. ist strengstens untersagt. Foto: Facebook/Mniejszość Niemiecka Facebook/Mniejszość Foto: ganowy miał Krzysztof Manczyk. Jedna z najaktywniejszych grup mu- Kurs języka niemieckiego zycznych mniejszości niemieckiej Studio Szkolenie dla skarbników DFK Chrząstowice zaprasza wszyst- BIS z Leśnicy niebawem może zyskać kich chętnych na kurs języka niemiec-

Foto: www.walce.pl Foto: jeszcze szersze grono fanów swojej kiego dla średnio zaawansowanych. 16 stycznia swoje 25-lecie obchodzi muzyki. Grupa jest bowiem w trakcie Kurs rozpocznie się pod koniec lutego chór mieszany Brosci Chorus z Brożca. nagrywania płyty. Niedawno przedsta- i będzie obejmował 24 godziny lekcyj- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Uroczystości jubileuszoweLARES: rozpoczną Niniejszy się wiciele materiał TSKN – przewodniczący służy wyłącznie Rafał do czytania. Powielaniene. Opłata w jakikolwiek wynosi 160 zł, członkowie sposób zabronione. o godz. 17.30 od mszy świętej w kościele Bartek i sekretarz Zuzanna Donath- DFK płacą tylko 100 zł. Chętnych prosi Dominika Bassek Foto: LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. pw. WszystkichLARES: Świętych Diese w Brożcu. Materialien Póź- -Kasiura sind – mieli lediglich okazję przysłuchiwać zum Lesen bereitgestellt. Jeglichesię oVervielfältigung zgłoszenia pod numerem telefonuist strengstens Mniejszość niemieckauntersagt. w Gogolinie niej zaplanowano uroczystą kolację dla się popisom Studia BIS w studiu Radia 691388920 (Krzysztof Warzecha) do 5 podsumowała miniony rok podczas spo- zaproszonych gości w domu parafialnym Opole. lutego br. Liczba miejsc jest ograniczona. tkania 7 stycznia. Członkowie koła snuli przy parafii w Brożcu. Chór mieszany również plany na przyszłość, w których Brosci Chorus założony został w 1991 Noworocznie w Otmęcie Zebranie kół dużą rolę tradycyjnie odgrywać ma mło- r. przez Piotra Miczkę, dyrygentem Członkowie DFK Otmęt spotkali Schlesien Facebook/DFK Foto: Zarząd gminny w Prószkowie orga- dzież, co podkreślał m.in. Jan Lenort: – od momentu jego powstania jest Ewa się w zeszłym tygodniu na spotkaniu Tajniki księgowości zgłębiali 11 stycz- nizuje 14 stycznia spotkanie przedsta- Na szczęście mamy aktywną młodzież, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Magosz. LARES: Niniejszyświąteczno-noworocznym. materiał służy Gości wyłącznie po- nia skarbnicy do czytania. kół DFK z okolic Powielanie Bytomia. wicieli w zarządówjakikolwiek lokalnych sposób kół DFK zabronione.działającą przy naszym DFK, trzeba witała szefowa koła Zuzanna Donath- Szkolenie odbyło się w siedzibie DFK z gminy. Początek o godz. 18.30 w sie- jednak ciągle myśleć o tym, co jeszcze LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nowa bazaLARES: danych Diese Materialien-Kasiura. sind W programie lediglich było zum wspólne Lesen . bereitgestellt. Jeglichedzibie Vervielfältigung DFK w Prószkowie. Organiza ist strengstens- możemy jako mniejszość untersagt. zrobić dla mło- TSKN tworzy właśnie nową bazę da- śpiewanie kolęd, pieśni „Oberschlesien”, torzy proszą o obecność przynajmniej dych. Na spotkaniu obecny był również nych, w której mają znaleźć się m.in. tańce i zabawy. Były pączki, grzane wino Życzenia na Nowy Rok trzech członków każdego zarządu DFK burmistrz Gogolina Joachim Wojtala. informacje o mszach w języku niemiec- i kiełbaski. Za zaangażowanie na rzecz Podsumowanie działalności DFK z gminy. kim. – Dzięki tej bazie danych będzie działalność mniejszości obecnym po- w 2015 roku oraz omówienie założeń Zabawa karnawałowa można sprawdzić, gdzie i o której go- dziękował burmistrz Andrzej Kasiura. na rok przyszły wypełniło tradycyjne Wystrzałowe popołudnie DFK w Kup organizuje 23 stycznia dzinie odprawiane są msze w języku Z kolei przewodnicząca koła wręczyła noworoczne spotkanie działaczy DFK DFK Mechnica zaprasza 23 stycz- zabawę karnawałową dla dzieci do 13. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. niemieckim. NiewątpliwieLARES: zebranie Niniejszy tych prawie materiał 40 dyplomów zasłużonymsłuży wyłącznie człon- z terenu do gminy czytania. Rudnik. PowielanieOżywienia nia wszystkiew jakikolwiek dzieci w wieku sposób od 4 lat zabronione.roku życia. Początek o godz. 15.30 w sali informacji byłoby łatwiejsze, gdyby zgła- kom DFK z okazji 25-lecia TSKN. Kolej- domów spotkań, jeszcze lepszej dzia- (młodsze mogą przyjść z rodzicami) wiejskiej w Kup. Mile widziane przebra- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. szali sięLARES: do nas przewodniczący Diese Materialien kół DFK na impreza sind w Otmęcie lediglich już 8 lutego. zum DFK Lesen łalności bereitgestellt. na rzecz swoich społeczności, Jegliche do Vervielfältigung12 lat na wystrzałowo-karnawało ist strengstens- nia. untersagt. adur

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

10LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenSchles bereitgestellt.ien ślą Jeglichesk Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 15. – 21. Januar 2016 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Groß Döbern: Zwei Schülerinnen haben ein deutsch-polnisches Landeskunde-Wörterbuch vorbereitet TERMINE QQPrzywory: DomLARES: Kultury w PrzyNiniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. worach (gmina Tarnów Opolski) zaprasza 16 styczniaLARES: na babski Diese comber. Materialien Początek sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. o godz. 19.00, bilety kosztują 40 złotych Keinen Schreck vor Erdkunde od osoby. Zapisy pod numerem telefonu: Begriffe wie Kontinent, Fluss oder Insel im Wörterbuch zu finden ist zwar 512202003. W cenie ciepła kolacja, na- kein Problem, doch die deutsche Erdkunde birgt auch komplizierte Be- poje, kawa i ciasto. Zagra zespół Marvel. zeichnungen. Davon haben sich die damaligen Gymnasiastinnen Antonia QQOppeln: Nur nochLARES: bis Ende JanuNiniejszy- Sabasch, materiał Krystyna służySzmolke wyłącznie und Paulina Studniczka do czytania. aus der PowielanieGemeinde w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ar kann man im Museum des Oppelner Groß Döbern (Dobrzeń Wielki) selbst überzeugt und beschlossen deshalb, SchlesiensLARES: die Ausstellung Diese „Von Materialien Innen sich und sind anderen lediglich zu helfen. zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nach Außen“ besichtigen. Die Ausstellung beleuchtet die Ereignisse um die Novem- ie drei Schülerinnen aus der Ge- Ein Exemplar des berpogrome 1938 aus der Perspektive Dmeinde Groß Döbern haben ein bereits fertigen bisher nie veröffentlichter Berichte aus- deutsch-polnisches Wörterbuch mit ländischer Diplomaten in Deutschland. Begriffen aus dem Bereich Erdkunde Buches bekam im und Geographie vorbereitet. „Wir ha- Döberner Schulverband QQKrappitz: Am 17.LARES: Januar findet Niniejszy im ben zu materiał dritt die billinguale służy Klasse wyłącznie des doHubert czytania. Kołodziej, Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Krappitzer Kulturhaus eine Neujahrsgala Döberner Gymnasiums besucht, wo LARES: Diese Materialienwir zweisprachig sind lediglich unter anderem zum das Lesen bereitgestellt.Vizevorsitzender Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. statt. Das erste Konzert beginnt um 15:00, Fach Erdkunde hatten. Oft haben wir im der Deutschen das zweite um 18:00 Uhr. Eintrittskarten Unterricht polnische Texte ins Deutsche für 20 und 10 Złoty kann man an der Kas- übersetzen müssen und dabei war die Bildungsgesellschaft, se des Kulturhauses kaufen. Das genaue größte Schwierigkeit immer, die deut- in die Hände. Programm gibt es auf dem Facebook- schen Entsprechungen für das fachliche Profil des Kulturhauses. Vokabular aus dem Bereich Geographie LARES: Niniejszyzu finden“, materiał erklärt Antonia służy Sabasch wyłącznie die do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. QQTychy: W Centrum Medycznym Idee, die hinter der Erarbeitung des klar: Das deutsch-polnische Erdkunde- „Paprocany”LARES: (ul. Sikorskiego Diese 101)Materialien w Ty- Wörterbuchs sind stand.lediglich zum LesenWörterbuch bereitgestellt. ist die perfekte Idee. Jegliche „Wir Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. haben das Material durchgesehen, das chach można oglądać wystawę autor- Vom Nutzen für alle wir im Unterricht behandelt haben und Antonia Sabasch und Krystyna Szmolke mit den zwei Versionen ihres Wörterbuches Foto: Anna Durecka stwa dr Marii Lipok-Bierwiaczonek „Tychy „Wir haben die Begriffe nicht nur in die Begriffe gewählt, die schwierig zu oczywiste i nieoczywiste. Książęce ślady, verschiedenen deutschen Wörterbü- finden sind, aber auch welche, die man Krystyna Szmolke. Die Schülerinnen deutsch-polnischen Erdkunde-Wört- dotknięcie sacrum i nowe miasto”. chern suchen müssen, sondern oft auch sehr oft gebraucht“, erklärt Antonia trafen sich anschließend mit den Ver- buchs herausgegeben, die demnächst im Internet. Und eigentlich dachten wir Sabasch. Betreut hat das Projekt die tretern der Deutschen Bildungsgesell- an Gymnasiallehrer verschickt werden, QQPrószków: OśrodekLARES: Kultury i NiniejszySpor- uns, es materiał wäre doch viel służy einfacher wyłącznie für Lehrerin do der czytania. Mädchen, Gabriela Powielanie Kachel. schaft w jakikolwiekum die Details einer sposób erneuten zabronione.die zweisprachigen Erdkundeunterricht LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tu w Prószkowie zaprasza 30 stycznia alle Schüler, wenn man die wichtigsten Ein Exemplar des bereits fertigen Bu- Veröffentlichung ihres Buches zu klären. geben. Die Schülerinnen freuen sich, na balLARES: przebierańców, Diese zapisy Materialien do 25 Bezeichnungen sind lediglich in einem Buch zum finden Lesen ches bekam bereitgestellt. im Döberner Schulverband Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdass anderen Gymnasiasten untersagt. die müh- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. stycznia. Początek o godz. 20.00. Zagra könnte. So dachten wir, wir machen es Hubert Kołodziej, Vizevorsitzender der Bald in anderen Schulen same Suche nach Erdkundebegriffen zespół Rebels. selber für uns und für die anderen, die Deutschen Bildungsgesellschaft in die „Wir haben das Wörterbuch dann erspart wurde. Und zumindest für eine nach uns kommen und Erdkunde zwei- Hände. „Er war sofort begeistert von noch um die Fotos unserer Freunde von ihnen, Krystyna Szmolke, bleibt sprachig lernen werden“, sagt Krystyna dieser Idee und meinte, dass das Wörter- und Bekannten bereichert, damit es die Erdkunde weiterhin von großer Be- QQGogolin: Gminny Ośrodek Kultu- Szmolke. Da man zum Abschluss des buch auch in anderen Schulen, in denen graphisch noch besser aussieht“, so An- deutung, da sie in Zukunft Geodäsie ry w Gogolinie zaprasza 16 i 17 stycznia Gymnasiums ein Gruppenprojekt vor- Erdkunde zweisprachig unterichtet wird, tonia Sabasch. Die Deutsche Bildungs- studieren will. na II Przegląd Zespołów Kolędniczych bereiten muss, war für die drei schnell von Nutzen sein könnte“, erinnert sich gesellschaft hat über 200 Exemplare des Anna Durecka i Jasełkowych. PoczątekLARES: o godz. 15.00, Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wstępLARES: wolny. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. QQGörlitz: Das Schlesische Museum in Görlitz veranstaltet am 21. Januar um Kalender 19:00 Uhr eine Lesung und ein Gespräch zum Thema „Der anvertraute Schlüssel. 2016 ie in der letzten Ausga- Erzählungen über ungewöhnliche Schick- be des Wochenblattes sale von Protestanten LARES:in Niederschlesien“ Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.versprochen,W drucken wir LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mit Małgorzata Lutowska, Buchautorin nun die erste schlesische und LARES:Germanistik Dieseaus Hirschberg. Materialien Der sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensLegende untersagt. ab, die im Kalender LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Eintritt kostet 3 Euro. Veranstaltungsort: des Verbandes Schlesischer Akademie modus vivendi, Elisabethstraße Bauern für den Monat Januar 10-11. steht. Darin geht es um einen QQKattowitz: Im Städtischen Kultur- jungen Mann, Jorg ge- haus „Koszutka“, Filiale „Dąb“ in Kattowitz, nannt, der mitten in den LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.schlesischen Wäldern eine LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kann man nur noch bis Ende Januar die wunderschöne junge Frau AusstellungLARES: „Musik undDiese Kultur in Materialien Kattowitz sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenskennenlernt, untersagt. sie verlieben LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in der Zwischenkriegszeit“ besichtigen. sich und heiraten schließlich. Die junge Frau, Meluzyna ge- QQGliwice: Muzeum w Gliwicach za- nannt, hat aber ein Geheim- prasza 16 stycznia na Muzealny Uniwersy- nis, das sie über viele Jahre tet III Wieku pt. „Gliwice i powiat gliwicki vor ihrem Mann verstecken na przestrzeni dziejów”. Po wystawach kann. Schließlich kommt er w Zamku PiastowskimLARES: oprowadzać Niniejszybędą materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.aber dahinter: Maluzyna ist LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. archeolodzy i historycy. Wstęp wolny, in Wirklichkeit eine Sirene, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenshalb untersagt. Mensch, halb Fisch. Als LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ze względu na ograniczoną ilość miejsc Jorg sieht, wer seine Frau zapisy pod numerem telefonu 783 560 wirklich ist, bricht es ihm das 006. Początek o godz. 12.00. Herz, Meluzyna dagegen ver- schwindet spurlos in dieser QQBreslau: Das Moderne Museum in Sommernacht. Breslau veranstaltet am 22. Januar einen Diese Sage gehört zu den Spaziergang unter demLARES: Motto „F rauenNiniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.weniger bekannten, wurde LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. auf Geschichtspfaden“. Über Breslauer aber früher in verschiedener Ecken,LARES: Mietshäuser Dieseund Höfe berichtet Materialien die sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensForm untersagt. von den Alten in den LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Breslauerin Klara Nowakowska. Beginn Dörfern erzählt. Und in einigen Wochen ist um 18:00 Uhr. kommt eine weitere schlesi- sche Legende. QQKupp: Am 17. Januar findet in Kupp (Gemeinde Groß Döbern) ein Weih- Kalendarz na 2016 nachtsliederkonzert statt. Ab 16:00 Uhr singen im Dorfklub: KupskieLARES: Echo, C Niniejszyztery materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.ak obiecaliśmy w ostatnim LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Żywioły, Wizja und Solisten. Der Eintritt wydaniu Wochenblattu, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdrukujemyJ untersagt. pierwszą legendę LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ist frei. zamieszczoną w kalendarzu QQKolonowskie: Biblioteka i Cen- Związku Śląskich Rolników w styczniu. Ta opowiada trum Kultury w Kolonowskiem zapraszają w śląskiej gwarze o mło- w lutym na Kulturalne Ferie 2016. W pro- dym mężczyźnie, który nie gramie wycieczki, turnieje, warsztaty, gry wiedząc o tym, zakochał się i zabawy, bal przebierańców,LARES: przedsta Niniejszy- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.w syrenie. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wienie. Zapisy trwają. adur A już za kilka tygodni ko- LARES: Diese Materialien Dersind Abruck lediglich erfolgt dank der freundlichen zum Lesen Unterstützung bereitgestellt. des Verbandes Schlesischer JeglicheBauern. | Przedruk Vervielfältigung legend dzięki wsparciu Związku Śląskich ist Rolników.strengstenslejna untersagt. śląska legenda. R.U. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 3/1241LARES: Diese Materialien sind lediglich zum LesenSchles bereitgestellt.ien ślą Jeglichesk Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 11 Zawada: Przedstawiciele TSKN na spotkaniu noworocznym LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Oppelner LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. AktywniLARES: Diese Materialien nie sind lediglich tylko zum Lesen przed bereitgestellt. wyborami Jegliche Vervielfältigung ist strengstensNachrichten untersagt. Przemówienia zdominowały tra- tecznymi, które dostałem, musiałem QQKurs tańca: 11 stycznia odbyły dycyjne spotkanie noworoczne stwierdzić, że w tym zakresie jest trochę do nadrobienia – stwierdził Bartek. się w klubie samorządowym w Chrzą- opolskiego TSKN, które odbyło się Mimo że Rafał Bartek jasno określił stowicach pierwsze zajęcia kursu tańca 11 stycznia w Zawadzie. Przewijały wynik wyborczy w wyborach parlamen- towarzyskiego dla par i singli w wieku 50 się w nich głównie tematy wyborcze tarnych jako sukces, to poseł Ryszard plus. Kurs adresowany jest do osób, które LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. PowielanieGalla w trzeźwo jakikolwiek stwierdził, iż polityczniesposób zabronione.nie tylko chcą nauczyć się kroków tanecz- i polityczne. „jest nie najlepiej”. Według posła Galli nych, ale także poszukują sposobu na miłe LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglichepotrzeba Vervielfältigung rozmów i dyskusji o istpolity strengstens- spędzenie wolnego untersagt. czasu. Kurs prowadzi – Fakt, że żadne ugrupowanie poli- ce, po to, aby uświadomić członkom dyplomowana instruktorka tańca Małgo- tyczne nie odniosło się do planów pre- mniejszości niemieckiej ważność udzia- rzata Karasiewicz-Wysińska. W planie zydenta Wiśniewskiego odnoszących łu w wyborach. Galla podkreślił rów- jest pięć spotkań w kolejne poniedział- się do powiększenia Opola, pokazuje nież, iż po przejęciu władzy przez PiS słabość demokracji i słabość samorządu. widzi sytuację, w której „mniejszość kowe wieczory w godz. 18.00–19.30. Nie można być aktywnym tylko przed staje się zakładnikiem polityki”. Te na- W programie: nauka tańców towarzyskich LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. wyborami. MniejszośćLARES: niemiecka Niniejszy jasno materiał służy wyłącznie do czytania. Powielaniestroje w uspokajała jakikolwiek jednak konsul sposób RFN zabronione.na poziomie podstawowym: walc, walc określiła swoje stanowisko, bo my trosz- z Opola Sabine Haake: – Byłam niedaw- angielski, tango, rumba, cza-cza, salsa. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. czymyLARES: się o dobro Diese regionu –Materialien stwierdził sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheno Vervielfältigungna spotkaniu u nowego wojewody ist strengstens Chętni do udziału untersagt. mogą jeszcze dołączyć. przewodniczący TSKN Rafał Bartek opolskiego i jego zastępczyni. Po tym podczas przemówienia inauguracyj- spotkaniu jestem przekonana, że po tej QQInstytut Śląski o mniejszości: nego na tradycyjnym spotkaniu nowo- stronie jest wola dalszej konstruktywnej Foto: Łukasz Biły Foto: Instytut Śląski w Opolu wydał niedawno rocznym. W pierwszym przemówie- Konsul Sabine Haake jest przekonana, że mniejszość poradzi sobie również w nowej politycznej rzeczywistości. i rzeczowej współpracy z mniejszością publikację na temat minionych 25 lat niu na nowy rok, odkąd pełni funkcję – stwierdziła konsul. przewodniczącego, Bartek nie stronił się bardziej zainteresować poziomem czasami są rzeczy do poprawy. To samo Artystycznie spotkanie uświetnił wy- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. również od poruszeniaLARES: trudnych Niniejszy tema- nauczania materiał języka niemieckiego służy wyłącznie w swo- dotyczy do dwujęzyczności. czytania. Gdy Powielanie przeglą- stęp wmłodej jakikolwiek wokalistki Julii Ledwoch.sposób zabronione. tów: – Lokalni samorządowcy powinni ich gminach, wiemy, że w tym zakresie dałem choćby kartki z życzeniami świą- Łukasz Biły LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Tost: Rückblick und Vorschau für 2016

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ErfolgsgeschichteLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie wird do czytania. Powielaniefortgesetzt w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Die Vorzeige-DFK-OrtsgruppeLARES: Diese Materialien in anderem sind die drei lediglich Samstagskurse, zum oder Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der Woiwodschaft Schlesien fei- auch die im September 2015 gegrün- InstytutŹródło: Śląski dete Kindermusikgruppe „Con Colore“ erte auf der Burg Tost (Toszek) ihr mniejszości niemieckiej na Opolszczyźnie. unter der Leitung von Karina Kupczyk, Ćwierćwiecze opolskich Niemców pod- Weihnachtsfest. Die Aussichten, die die die Weihnachtsfeier musikalisch sumował Michał Lis w książce „Mniejszość Erfolgsgeschichte fortzusetzen, sind begleitete. Die DFK-Vorsitzende Dorota Matheja niemiecka na Śląsku Opolskim 1989– blendend. bestätigte: „In diesem Jahr planen wir 2014. Z bagażem przeszłości w realiach LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. uch 2016 stehen LARES:auf dem Programm Niniejszy wieder materiał eine Fahrradtour służy durch wyłączniedas Tos- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.współczesności”. W książce autor omawia zahlreiche Veranstaltungen, die vor ter Land mit Pfarrer Dr. Piotr Górecki – proces tworzenia się struktur mniejszości LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. allemA LARES:für die jüngeren Diese Generationen Materialien bitte um sind rechtzeitige lediglich Anmeldung zum für den Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensniemieckiej, a untersagt.także kolejne kampanie attraktiv sind. Der Toster Bürgermeister 11. Juni. Neben einer Maiandacht bei wyborcze, w których brał udział TSKN. Grzegorz Kupczyk sprach dem DFK- Familie Pasternak in Klein Wilkowitz Vorstand ein großes Lob aus. Mit seinen (Wilkowiczki) wird es wieder ein Som- QQGeschenke aus Saalfeld- zahlreichen innovativen Veranstaltun- merfest und einen Adventsmarkt in Tost Rudolstadt: Seit 17 Jahren besuchen gen wäre der DFK Tost ein Vorzeigever- geben sowie eine Veranstaltung über den Vertreter des Partnerlandkreises Saalfeld- ein, mit dem die anderen Vereine kaum größten Sohn der Stadt Tost, Ludwig Rudolstadt in Thüringen die Oppelner LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. mithalten können. LARES: NiniejszyGuttmann. materiał Auch das służy Oktoberfest wyłącznie am do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób Johannes Rasim Foto: zabronione.Kinderheime in der Vorweihnachstzeit. Auch im Nachwuchsbereich leistet ersten Oktoberwochenende werden wir Viel Lob für den DFK spendete auch Pfarrer Piotr Tarlinski (links im Bild mit Dr. Michał Matheja und Dorota Matheja) Auch diesmal reiste eine Delegation mit LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. der DFKLARES: eine ausgezeichnete Diese Materialien Arbeit. mitgestalten.“ sind lediglich zum Lesenvon der Minderheitenseelsorgebereitgestellt. der Deutschen Jegliche Minderheit im Bistum Vervielfältigung Oppeln, der die deutschsprachige Messe ist für strengstens die untersagt. Sichtbarer Ausdruck dafür sind unter Johannes Rasim lebenden und verstorbenen Mitglieder des DFK Tost las und den Abend mit einer Bildpräsentation mitgestaltete. über 100 Päckchen nach Oppeln. Hans Jo- achim Schubert, pensionierter Geschäfts- führer eines Fortbildungszentrums, und Mathias Moerschs, Geschäftsführer des Rudolstädter Theaters und Vorsitzender Karolin łůnaczi des Partnerschaftsvereins des Thüringer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Landkreises, überreichten die Geschen- rzez ostatniy dni napadało nům tro- wiům, jaki tyn czowiek je naprawdy, stojům. W inkszym wypadku przeca za- ke den Kindern in den Kinderheimen LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. PchamLARES: śniega. BelebyDiese yno Materialien nie zechcia- to nierołz sind tracům lediglich einfach na zumwartojści. Lesen wsze idzie bereitgestellt. udołwać. Besto potym Jegliche nierołz Vervielfältigung ist strengstensin Chmiellowitz untersagt. (Chmielowice), Tarnau ło zajś na Wielkanoc nalecieć, jak to już A nierołz umiům se tak dobrze ukry- dziejům se taky rzeczy, w który żołdyn (Tarnów Opolski) und Turawa. nierołz bywało. Bez ostatniy dni zajś wać i majům szczynściy… bo jakby se nie chce uwierzyć, beleby yno nie było tyż sie mogłach przekůnać, że z ludźmi wszyjscy dowiedzieli, to nie byłoby już za pójźno. Nojgorzi, jak se czowiek doł QQ to rozmajcie bywoł niestety. Cza uważać, tak wesoło. Już połram lołt żyjam na tym tak zmanipulować, że ani nie widzi tygo, Bauern treffen sich: Der Verband z kym se kaj gołdoł, a przede wszystkym świecie i całi czas cza se jeszcze czygołs co je źle, yno se wmawioł, że wszystko der Schlesischen Bauern veranstaltet im co se gołdoł, niejedni wszystko bierum za uczyć. Nojgorzi jednak jak na zewnůntrz naokoło ej dobry, choby było nojgorszy Januar und Februar Mitgliederversamm- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. poważnie, inkszi majůmLARES: wszystko Niniejszy głym- udołwajům materiał kogo inkszygo, służy a we wyłącznie rodzinie na świecie, do czytania.a i tak nie doł se Powielanie to pedzieć, w jakikolwiek sposób zabronione.lungen in den Oppelner Gemeinden. Die boko we cztyrech literach, inkszym ein- sům całkym inkszi – gorszi. Tacy, co by abo inaczi, czuje to, ale boi se pedzieć. nächsten Treffen finden am 12. Januar LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. fach prawieLARES: nic nie Diese idzie pedzieć. Materialien Gołdoł se żołdyn sind tygo lediglich nie bůł myśloł. zum Niekedy Lesen Tak to bereitgestellt. już z ludźmi je, co richtig Jegliche u nich Vervielfältigung ist strengstensin Neustadt (Prudnik), untersagt. am 14. Januar in se, że punkt widzynia zależi od punktu to se już einfach do psychologa nadoł- w głowie se miejści, to wjy kożdi sum Kandrzin-Cosel (Kędzierzyn-Koźle) und siedzynia, ale nierołz nie trza nikaj sie- woł, jak nie do psychiatry. Ani se nie nojlepi. Nojważniejszy, coby w niym było am 26. Januar in Oppeln statt. adur dzieć, yno styknie stołć, kogojś widzieć idzie pomyjśleć, jaky dwa oblicza może dobrze poukłołdany. Pamiyntejcie tyż, i już sie wiy, że se go moł dojść. Inkszi mieć czowiek, a nojgorszy je, jak jeszcze że choby nie wiam co, chociażby było i szkoda, żeby go zmarnować. Nigdy nie ludzie einfach próbujům być mili, pró- inkszi to widzům i tolerujům. Co se tak jak nojgorzi, to zawsze je jakyjś wyjściy je za nieskoro, coby wsiednůnć w pociůng Oppelner Nachrichten bujům udołwać przed wszystkymi kogo richtig za drzwiyrzůma u ludzi dzieje, z rozmaitych sytuacji, że idzie se jakojś i pojechać daleko stůnd, choby dů nołs war eine Zeitung, die von 1895 bis q LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. inkszygo niż sům, a LARES:jak ludzie już Niniejszy se do- to wiům materiał yno ci, co za tymisłuży drzwiyrzůma wyłącznie znyjść do pomoc. czytania. Bo życiy můmy Powielanie jedno na Ślůnsk. w jakikolwiek sposób zabronione.1935 im Oppelner Land erschien.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WerbungLARES: / Reklama Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

7919 Zapraszamy do prenumeraty WOCHENBLATT.pl LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: NiniejszyWOCHENBLATT materiał służy wyłącznie.pl do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. – prenumerata pocztowa (woj. opolskie, śląskie): 119,00 zł LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. – rocznaLARES: prenumerata Diese Materialien za doliczeniem sind znaczków lediglich pocztowych: zum Lesen 210,00 bereitgestellt. zł Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. – półroczna prenumerata za doliczeniem znaczków pocztowych: 105,00 zł – kwartalna prenumerata za doliczeniem znaczków pocztowych: 55,00 zł Transport mebli Usługi transportowe, przeprowadzki – roczna prenumerata zagraniczna: 120,00 euro Niemcy – Polska – półroczna prenumerata zagraniczna: 60,00 euro Polska – Niemcy Walce, województwo opolskie LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. SzczegółoweLARES: Niniejszy informacje materiał otrzymają służy Państwo wyłącznie pod nr. tel. do77 45 czytania. 46 556 Powielaniehttp://www.facebook.com/wochenblattpl w jakikolwiek sposób zabronione. lub pod adresem e-mail [email protected] nr tel. 77 46 60 158 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche7866 Vervielfältigung ist strengstens7489 untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

12LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum LesenRAtgeber bereitgestellt. Porad Jeglichey Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 15. – 21. Januar 2016 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Porady: Podatek dochodowy w Niemczech – nowości w 2016 roku LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ZasadneLARES: Diese Materialien wprowadzenie sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche nowych Vervielfältigung ist strengstens zasad untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Z początkiem 2016 roku weszły w ży- powiązana z numerem identyfika- cie niewielkie zmiany, na które będą cyjnym danego dziecka. Podstawowa kwota wolna od podatku w wymienio- musieli zwrócić uwagę pracodawcy nej wyżej wysokości 1908 euro będzie przy wystawianiu zaświadczenia uwzględniana automatycznie przy II o podatku od wynagrodzeniaLARES: Niniejszy w for- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.klasie podatkowej. Poza tym osobom LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. samotnie wychowującym dzieci przy- mie elektronicznej.LARES: Diese Nowe Materialien zasady sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenssługuje możliwość untersagt. zwiększenia kwoty LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. pojawią się również w przypadku wolnej na kolejne dzieci w postępowa- postępowania dotyczącego zmniej- niu dotyczącym zmniejszenia wymiaru podatku dochodowego. szenia wymiaru tego podatku. Praktyczny przykład: Pracownica samot- nie wychowująca troje dzieci ma prawo a kwocie wolnej od podatku skorzy- do świadczenia Kindergeld, a w postę- stają osoby samotnieLARES: wychowujące Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.powaniu dotyczącym zmniejszenia wy- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dzieci.N Aby przedsiębiorstwa odpowied- miaru podatku wnioskuje o kwotę wolną nio wcześnieLARES: mogły Diese się przygotować Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensod podatku. W untersagt.swojej klasie podatkowej LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. na nadchodzące drobne zmiany w za- II otrzymuje kwotę wolną w wysokości kresie elektronicznego zaświadczenia maksymalnie 1908 euro rocznie. Dodat- o podatku od wynagrodzenia, Federalne kowo w urzędzie skarbowym właściwym Ministerstwo Finansów (BMF) opubli- dla miejsca zamieszkania może ona uzy- kowało informację o nowych zasadach skać zwiększenie tej kwoty o 240 euro już kilka miesięcy temu, w swoim piśmie rocznie na lata 2016–2017. z dnia 30 lipca 2015.LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Rubryka jest tworzona przez Litera MLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.Krzysztofa Świerca LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Jakie właściwie zmiany obejmą pra- oraz firmę Smuda Consulting. codawców w elektronicznym zaświad- czeniu o podatku od wynagrodzenia? Zachęcamy również do odwiedzenia W drugim wierszu tego zaświadczenia strony www.intertax24.com w dalszym ciągu należy wpisywać dużą oraz www.smuda-consulting.com. literę M. Jednak co tak naprawdę sym- Sznejweis Andrzej Rys. bolizuje litera M w zaświadczeniu?LARES: Niniejszy Otóż materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. oznacza ona, iż pracodawca zagwaran- Już od początku sów o dwa lata, to jest do końca 2017 śmie z 21 maja 2015 roku. Wchodzi ona mmer häufiger kaufen wir und unsere tował pracownikowi posiłki podczas roku. Wzór poprawnego wydruku elek- w życie 1 stycznia nowego roku. Kwoty IKinder ganz bequem im Internet ein wykonywaniaLARES: obowiązków Diese służbowychMaterialien październikasind lediglich 2015 zum Lesentronicznego bereitgestellt. zaświadczenia o podatkuJegliche wolne Vervielfältigung dla osób niepełnosprawnych ist niestrengstens und stellen auch untersagt. Fotos oder Filme ins LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. poza stałym miejscem pracy (np. w dele- pracownicy mogą od wynagrodzenia za rok 2016 dostępny podlegają nowemu uregulowaniu, gdyż Internet. Via Internet kann man prob- lemlos auch im Ausland einkaufen. In gacji). Jeśli podczas pracy poza terenem składać wnioski jest na stronach ministerstwa. są przyznawane długotrwale, bez ko- zakładu i swoim miejscem zamieszkania nieczności składania nowego wniosku unserem nächsten Artikel gehen wir pracownik otrzymał od pracodawcy lub w sprawie kwoty wolnej Nowe postępowanie dot. zmniejszenia każdego roku. darauf ein, was man darf und was nicht, działającej w jego imieniu osoby trzeciej od podatku na kolejny wymiaru podatku dochodowego na 2016 rok wenn man in Deutschland etwas kauft. posiłek, powinno to zostać odnotowane Już od początku października 2015 Wyższa kwota wolna dla osób samotnie Das Internet dient uns dazu, Informati- LARES: Niniejszy materiałrok, co w konsekwencji służy wyłącznie do czytania. Powielaniewychowujących w jakikolwiek dzieci sposób zabronione.onen zu beschaffen, aber auch eigene LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dużą literą M w koncie płac, a następ- pracownicy mogą składać wnioski Inhalte zu erstellen. Hierbei schützt nie poświadczone w elektronicznym umożliwia zmniejszenie w sprawie kwoty wolnej od podatku Podwyższono kwotę wolną od podat- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensdas Gesetz sowohl untersagt. die Interessen der LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. zaświadczeniu o podatku od wynagro- miesięcznego na kolejny rok, co w konsekwencji ku dla osób samotnie wychowujących Medienschaffenden, als auch die der dzenia. Ważne jest, by wartość posiłku umożliwia zmniejszenie miesięcznego dzieci i będzie ona uzależniona od licz- obciążenia podatkiem Mediennutzer. Trotzdem ist die Mei- była zgodna z urzędowym wykazem obciążenia podatkiem dochodowym. by dzieci w gospodarstwie domowym. nung weit verbreitet, dass das Netz wartości świadczeń rzeczowych. dochodowym. Co w powyższym postępowaniu uległo Dotychczasowa kwota wolna wynosiła ein Ort der Gesetzlosigkeit sei. Ist dem Wyjątek: Jeśli urząd skarbowy właściwy zmianom? Po raz pierwszy kwota wolna 1308 euro i zostaje podwyższona o 600 wirklich so? Natürlich nicht! Man kann dla siedziby przedsiębiorstwa dopuścił od podatku obowiązywać będzie przez euro, do kwoty 1908 euro. W przypadku sogar sagen, dass die Gesetze im Inter- oznaczenie zwolnionych z podatku okres dwóch lat, czyli do końca 2017 każdego kolejnego dziecka kwota wolna net teilweise sogar strenger sind. Der świadczeń w inny sposób,LARES: użycie Niniejszy litery materiał służy wyłącznieroku. doFederalne czytania. Ministerstwo Powielanie Finan- od podatku w jakikolwiek zwiększy się o kolejne sposób 240 zabronione.Unterschied liegt aber darin, dass nur LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. M w zaświadczeniu o podatku od wy- obowiązująca jedynie przejściowo, a jej sów, wspólnie z najwyższymi organami euro rocznie. W celu uniknięcia wielo- wenige User wissen, was sie dürfen und nagrodzeniaLARES: w 2016 Diese roku nie Materialien jest bez- obowiązywanie sind lediglich zostało przedłużone zum Lesen podatkowymi bereitgestellt. poszczególnych Jegliche landów krotnego Vervielfältigung przyznawania ulgi, od ist 2016 strengstens was nicht. Mehr untersagt. dazu in einer Woche. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. względnie konieczne. Jest to zasada przez Federalne Ministerstwo Finan- podjęło taką decyzję i ogłosiło w pi- roku kwota wolna od podatku będzie

Schlesische Wirtschaftsschau

Dem Gleiwitzer Opel gehtLARES: es gut Niniejszyund schalldämpfende materiał służy Elemente wyłącznie für das do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Das Opel-Werk in Gleiwitz hat im Fahrzeuginnere. In der LSSE wollen die vergangenenLARES: Jahr Diese mehr als Materialien 169.400 Deutschen sind über lediglich 200 Millionen zum Złoty Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Autos hergestellt, um 53 Prozent mehr investieren. Die Bauarbeiten sollen als im Jahr davor. Vertreter des Un- im Frühjahr dieses Jahres beginnen, ternehmens sprechen von begründe- die erste Halle wird mehr als 15.000 ten Hoffnungen, dass die anhaltende Quadratmeter groß sein. Die Gewer- Belebung auf europäischen Märkten begenehmigung verpflichtet Borgers auch in diesem Jahr einen Anstieg der Polen dazu, mindestens 150 Mitarbeiter Produktion bringenLARES: könnte. Das Niniejszy dies- einzustellen. materiał Langfristig służy könnten wyłącznie dort do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. jährige Produktionsvolumen steht und aber bis zu 600 Beschäftigte tätig sein! fällt übrigensLARES: mit Dieseder Nachfrage Materialien nach „Dass sindder neue lediglich Investor gewonnen zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dem Opel Astra fünfter Generation, der werden konnte, ist vielen Partnern zu seit Herbst 2015 in Gleiwitz hergestellt verdanken, die mehr als ein halbes Jahr wird. Das Jahr war für die Gleiwitzer daran mitgewirkt haben“, kommentiert Fabrik außergewöhnlich erfolgreich. Rafał Jurkowlaniec, Geschäftsführer der Diese hat dank der Herstellung vieler Sonderwirtschaftszone. Die Teilzone neuer Modelle sowie der Stabilisierung Goldberg war im vergangenen Jahr der und Belebung auf europäischen Märkten meistgefragte Investitionsstandort in ein erhebliches ProduktionswachstumLARES: Niniejszy der gesamten materiał LSSE. Neben służy Borgers wyłącznie Po- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Terminal T2 des Breslauer Flughafens Foto: Maciej Lulko/Wikipedia verzeichnet, ganz besonders gegenüber len haben noch zwei weitere Unterneh- dem KrisenjahrLARES: 2014. Diese Damals Materialien waren im men dort sind eine lediglich Gewerbegenehmigung zum Lesen liegt. bereitgestellt.Als bester Monat für den Jegliche Flug- rer Vervielfältigungdes Breslauer Flughafens, und ist fügt strengstens auszubauen und untersagt. in einem der Heizwerke LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Gleiwitzer Betrieb gerade mal 89.000 erhalten. Dank der drei Investitionen hafen erwies sich der Juli, in dem über hinzu: „Es handelt sich unter anderem mehrere Kessel außer Betrieb zu neh- Autos vom Band gerollt, und das bei sollen in Liegnitz demnächst insge- 256.000 Passagiere mehr als im gleichen um Touristen, die nach Breslau zu den men. Die ca. 50 Millionen Złoty teure einer jährlichen Kapazität von bis zu samt 250 neue Arbeitsplätze entste- Zeitraum des Jahres 2014 bedient wur- Events rund um die Europäische Kultur- Investition umfasste den Bau von fast 207.000 Fahrzeugen. Opel Gleiwitz ge- hen. Dies ist eine sehr gute Nachricht den, und zwar um sieben Prozent mehr. hauptstadt fliegen. Und wir werden in 1,5 km neuen Netzen sowie die Sanie- hört mit seinen derzeit 3.900 Beschäf- für den Landkreis, wo jeder vierte im Es war auch das beste Monatsergebnis Breslau auch mehrere zigtausend Gäste rung und den Umbau von knapp drei tigten zu den größten Arbeitgebern in Erwerbsalter ohne Arbeit ist in der Geschichte des Flughafens. Der begrüßen, die zu den Weltjugendtagen Kilometer Bestandsnetze. Über die Oberschlesien. LARES: Niniejszy materiał służy wyłączniediesjährige do czytania. Juli hat sogar den Powielanie Rekord- nach w Krakau jakikolwiek kommen werden. sposób Zudem zabronione.neuen Fernheizleitungen wird bereits LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 2,3 Millionen Passagiere wert vom letzten August (über 242.000 werden uns im Dezember Gäste der Ga- Wärme geliefert. Es ist übrigens nicht DeutscheLARES: investieren Diese in Goldberg MaterialienDer sind Breslauer lediglich Flughafen zumhat 2015 Lesen Passagiere) bereitgestellt. übertrumpft. Während Jegliche des lavorstellung Vervielfältigung im Rahmen des Europäi ist strengstens- das einzige derartige untersagt. Fernheizprojekt LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Im niederschlesischen Goldberg mehr als 2,3 Millionen Fluggäste be- gesamten Jahres hat der Flughafen einen schen Filmpreises besuchen“. von Tauron. So hat Tauron Ciepło in (Złotoryja) innerhalb der Sonderwirt- dient, um 234.000 mehr als ein Jahr großen Anstieg bei Billigverbindungen den Jahren 2013 bis 2015 in zwei Stufen schaftszone Liegnitz (LSSE) will sich zuvor. Es war so, als hätte dem Flug- verzeichnet, und zwar um mehr als 14 Investition für 50 Millionen Złoty ein EU-gefördertes Sanierungsprojekt das deutsche Unternehmen Borgers mit hafen ein Extra-Monat zur Verfügung Prozent gegenüber 2014. Die Zahl der Das Energieunternehmen Tauron in den Fernheiznetzen im Dombrowaer Hauptsitz in Bocholt (Nordrhein-West- gestanden, und zwar einer der besten. Passagiere vergrößerte sich auch im In- Ciepło hat die bestehenden Abschnitte Kohlenbecken realisiert. Damals ging es falen) mit einem Produktionsbetrieb Insgesamt hat der Passagierverkehr im landsektor. „In diesem Jahr haben wir der Fernheiznetze Siemianowitz, Kat- vor allem um die Erneuerung der alten ansiedeln. Die FirmaLARES: fertigt seit Niniejszy 150 Breslauer materiał Flughafen służyum 11,2 wyłącznieProzent laut Schätzungen do czytania. eine gute Powielanie Chance, towitz w und jakikolwiek Königshütte zusammen sposób- zabronione.und abgenutzten Übertragungsnetze in LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Jahren Teile für die Automobilindus- gegenüber 2014 zugenommen, was 2,5 Millionen Passagiere abzufertigen“, gekoppelt. Dies soll unter anderem Dombrowa, Sosnowitz und Czeladz. trie, darunterLARES: Sitzbeschläge, Diese Materialien Himmel über dem sind polenweiten lediglich Durchschnitt zum Lesen versichert bereitgestellt. Dariusz Kuś, Geschäftsfüh Jegliche- ermöglichen, Vervielfältigung die Wärmeversorgung ist strengstens untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 3/1241LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Wi Lesenrtsch bereitgestellt.aft Gospodarka Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 13 Wirtschaft: Deutschland verdient Unsummen an der Verbrauchssteuer LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ZeitloseLARES: Diese Materialien Idee sind lediglich des zum Lesen bereitgestellt.Kaisers Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Als Kaiser Wilhelm II. in Deutschland die Sektsteuer einführte, dachte er Die Frage ist, ob sie noch Sinn macht. daran, die Kriegsflotte zu finanzieren und den Nord-Ostsee-Kanal, der Offenbar ja. damals Kaiser-Wilhelm-Kanal genannt wurde, zu vertiefen und auszu- 421 Millionen Euro Ertrag bauen. Jene Flotte gibt es längst nicht mehr, doch die Verbrauchssteuer Wer daran zweifelt, sei daran erinnert, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ist geblieben und LARES:bringt dem Niniejszy Staat riesige materiał Einnahmen. służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.dass allein 2014 ganze 421 Millionen Euro aus der Sektsteuer in die deutsche LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. achLARES: fast jedem Diese Grand Prix Materialien der For- Währendsind lediglich der zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensStaatskasse flossen. untersagt. Im Unterschied zu mel 1 ist zu beobachten, wie die den Zeiten von Kaiser Wilhelm II. wird bestenN Rennfahrer sich auf dem Podium Wirtschaftskrise im das Geld heute für sehr verschiedene mit Schaumwein begießen, der oft auch Jahr 1933 schaffte die Zwecke verwendet, nicht unbedingt mi- Champagner genannt wird. Ähnliche damalige Regierung, litärische. Dabei macht die Sektsteuer Bilder sind sehr oft beim Feiern von Er- nur 0,1 Prozent aller Steuereinnahmen folgen durch Sportler anderer Diszipli- um die wirtschaftliche in Deutschland aus und ist somit für die LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nen wie etwa RadfahrerLARES: zu sehen. Niniejszy Aber materiałKonjunktur służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Bundesbürger so gut wie nicht spürbar. nicht nur Sportler mögen es, schöne und Nebenbei sei erwähnt, dass Schaumwei- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. glücklicheLARES: Augenblicke Diese mit einer Materialien Flasche anzukurbeln,sind lediglich die zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensne nicht die einzigen untersagt. Alkoholprodukte Sekt denkwürdig zu machen, das tun ja Verbrauchssteuer sind, die in Deutschland mit einer Ver- auch viele von uns, indem sie besonde- ab, aber nur für brauchssteuer belegt sind. Hierzu zählen re Anlässe wie Geburtstag, Hochzeit, auch Wodka, Bier und süße Alkohol- Jahrestage, bestandene Prüfungen usw. sechs Jahre. getränke, Sherry und Porto. Nur die mit Sekt feiern. Es gibt natürlich auch Orangensekt war im vorigen Jahr ein Hit Foto: Natalia Czarkowska/Wikipedia Weine sind von der Verbrauchssteuer solche, die ihn schon direkt am Morgen befreit. Zum Schluss drängt sich noch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. trinken, sogar zum Frühstück,LARES: wasNiniejszy al- materiał służy wyłączniegeführt, do und czytania. zwar im Jahr 1902. Powielanie Ziel war doch w die jakikolwiek Verbrauchssteuer für sposób Schaum- zabronione.die Frage auf: Wird Deutschland jemals lerdings kaum zu empfehlen ist. Tatsache gab das Statistische Bundesamt es unter anderem, den Kaiser-Wilhelm- weine blieb. Während der Wirtschafts- die Verbrauchssteuer abschaffen? Eine LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialienin Wiesbaden sind lediglich (Hessen) 2014 zum an, dass Lesen Kanal, bereitgestellt. der heute Nord-Ostsee-Kanal Jegliche krise Vervielfältigung im Jahr 1933 wurde die Verbrauch ist strengstens- Prognose hierzu untersagt. fällt schwer, zumal 423 Millionen Flaschen im Jahr die Deutschen stolze 423 Millionen heißt, auszubauen und zu vertiefen, und steuer von der damaligen Regierung Deutschland nicht auf eigene Faust die- Was Deutschland betrifft, so ist die Flaschen Schaumwein tranken. Ein die damalige Kriegsflotte zu finanzieren. allerdings wieder aufgehoben, um die se Steuer abschaffen kann, denn diese Auswahl von Schaumweinen dort sehr besonders hoher Genuss fällt jeweils Als Kaiser Wilhelm II. auf diese Idee wirtschaftliche Konjunktur anzukur- wird auch von EU-Vorschriften geregelt. groß, denn man kann zwischen vie- in die Zeit um den Jahreswechsel, selbst- kam, galten Schaumweine als Luxuswa- beln, und zwar genau für sechs Jahre. Außerdem verdienen Bund und Länder len verschiedenen Sorten wählen, von verständlich mit Nachdruck auf Silvester re. Dies bedeutet, dass nur wohlhabende Ab 1939 war die Steuer dann wieder sowie deutsche Gemeinden gar nicht den edelsten bis zu den billigsten. Und und Neujahr, an. Im Übrigen zahlt der Deutsche die Verbrauchssteuer zahlten. in Kraft und mit dem Geld wurden schlecht daran, so dass man überhaupt selbst wenn aus Daten der Internatio- Kunde in Deutschland beim Kauf einer Für die meisten Deutschen hatte sie U-Boote für die Kriegsmarine gebaut. nicht an einer Aufhebung interessiert LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nalen Organisation fürLARES: Weinreben Niniejszy und Flasche materiał Schaumwein służyneben der wyłącznie Mehr- keine größeredo czytania. Bedeutung, Powielanieaber für die Dieser w Zustandjakikolwiek blieb auch sposóbnach dem zabronione.ist. Und die Bürger beklagen sich nicht, Wein aus dem Jahr 2013 hervorgeht, wertsteuer von 19 Prozent auch 1,02 Wirtschaft des damaligen Deutschland Zweiten Weltkrieg bestehen, denn es war weil es ihr Portemonnaie nicht wesent- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. dass derLARES: Sektgenuss Diese in Deutschland Materialien in Euro Verbrauchssteuer. sind lediglich zum Lesenund für bereitgestellt. die deutsche Kriegsmarine Jegliche war niemandem Vervielfältigung in den Sinn gekommen, ist diestrengstens lich dünner macht. untersagt. Das Geschäft also den vergangenen Jahren deutlich zu- sie enorm wichtig. Nach dem Ersten Verbrauchssteuer auf Schaumwein auf- blüht und die Idee von Kaiser Wilhelm rückging, liegt die Bundesrepublik in Idee von Kaiser Wilhelm Weltkrieg musste Deutschland dann zuheben. Damit hat sie nicht nur zwei II. hat sich bis zum jetzigen Augenblick dieser Hinsicht noch immer vor den Wie eingangs erwähnt, wurde die seine Kriegsflotte an Großbritannien Weltkrieg überlebt, sondern auch den als zeitlos erwiesen – jedenfalls ist sie Franzosen, Russen, US-Amerikanern Verbrauchssteuer auf Schaumweine in übergeben (die Schiffe wurden dann Fall des Kommunismus und der Berliner inzwischen 114 Jahre alt! und Kanadiern. Zur Bestätigung dieser Deutschland von Kaiser Wilhelm II. ein- von den eigenen Besatzungen versenkt), Mauer. Und so gibt es sie noch heute. Krzysztof Świerc LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wirtschaft:LARES: Ausstieg Diese Materialien aus der Kohle sind könnte lediglich voreilig zum sein Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Deutsche Industrie warnt LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Die deutsche BundesumweltministerinLARES: Niniejszy Barbara materiał Hendricks służy (SPD) wyłącznie will bis do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Mitte LARES:dieses Jahres Diese eine ReiheMaterialien von Gesprächen sind mit lediglich Industrievertretern zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. und Gewerkschaften führen. Thema ist ein sozialverträglicher Ausstieg aus fossilen Brennstoffen in der Energiewirtschaft der Bundesrepublik Deutschland. Es ist ein wichtiger Baustein im Klimaschutzplan bis 2050. lles deutet allerdings darauf hin, Ulrich Grillo, Präsident Adass die Gespräche nicht gerade LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. einfach sein werden, LARES:um nicht zu Niniejszy sagen, materiałdes Bundesverbandes służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. es bahnt sich vielmehr ein sehr turbu- der Deutschen Industrie LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. lenter LARES:Gesprächsverlauf Diese an. Materialien Denn die (BDI),sind siehtlediglich den Plan zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Industrie hat schwerwiegende Einwände gegen die Idee. Mehr noch, sie warnt auf der Umweltministerin Schritt und Tritt, dass ein vollständi- als stark übertrieben. ger Ausstieg aus der Kohle sich als vor- schnell und schmerzhaft für das gesamte Auch in den nächsten Land erweisen könnte. Bereits nach der Jahrzehnten wird LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Übereinkunft, die vorigesLARES: Jahr Niniejszyauf der materiałdie Bundesrepublik służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Pariser Klimakonferenz zustande kam, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. warnteLARES: die deutsche Diese Industrie Materialien vor den seinersind lediglich Ansicht nach zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Folgen der Kohleausstiegspläne, die bis weiterhin Kohle und Mitte dieses Jahrhunderts in Deutsch- land umgesetzt werden sollen. Gas brauchen. BDI-Chef in der Offensive Ulrich Grillo, Präsident des Bun- desverbandes der Deutschen Industrie tifikatshandel werde eine Reduktion der LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. (BDI), sieht den PlanLARES: der Umweltminis Niniejszy- für die materiał Atmosphäre schädlichen służy wyłącznie Treib- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. terin sogar als stark übertrieben. Auch hausgase überall dort eintreten, wo dies LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. in denLARES: nächsten Jahrzehnten Diese Materialien wird die am günstigsten sind lediglich sei. Zudem wies zum Ullrich Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Bundesrepublik seiner Ansicht nach Grillo darauf hin, dass die Versorgung Foto: Martin Rulsch/Wikimedia Commons Foto: Foto: RudolfSimon/Wikipedia Foto: weiterhin Kohle und Gas brauchen: Deutschlands mit elektrischer Energie Barbara Hendricks, die deutsche Bundesministerin für Umwelt Ulrich Grillo, Präsident des Bundesverbandes der Deutschen Industrie „Wir müssen aufpassen, dass wir nicht langfristig gesichert werden müsse. Das von einem Vorreiter zu einem Einsiedler werde vor allem dann gewährleistet sein, vergegenwärtigen“, betonte Ullrich Gril- dem betonte, verfüge Deutschland über die Meinungsunterschiede hin oder her. werden“, kommentierte er die Pläne der wenn es niemandem etwas nütze, einem lo. Der Präsident des Bundesverbandes die weltweit effizientesten Lösungen bei Bis dahin wolle man mit der Industrie Bundesumweltministerin und fügte hin- für den Alten Kontinent und darüber der Deutschen Industrie appelliert daher der Nutzung von Kohle zur Erzeugung und den Gewerkschaften im Gespräch LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zu: „Bedenken Sie bitte,LARES: dass Deutsch Niniejszy- hinaus materiał so wichtigen Industrielandsłuży wyłącznie wie an die doPolitiker, czytania. dass diese begreifen, Powielanie dass elektrischer w jakikolwiek Energie. Aus diese sposób Weise zabronione.darüber bleiben, wie der Ausstieg aus land das globale Klima nicht allein retten Deutschland den Strom abzudrehen: die Industrieunternehmen auch selbst in gab er klar zu verstehen, dass es sinnlos der Steinkohle ohne Strukturschäden LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kann. AlleLARES: sind um Diese eine Reduktion Materialien der „Nach sindheutigen lediglich Wissensstand zum werden Lesen der Lage bereitgestellt. seien, die Probleme zuJegliche lösen. sei, Vervielfältigungdiese Kraftwerke stillzulegen, ist wenn strengstens zu bewältigen sei.untersagt. Das Ergebnis bleibt CO₂-Emissionen bemüht, und das be- in Deutschland aufgrund der Unmög- Sie seien nicht irgendwelche Fossilien, zeitgleich in China regelmäßig neue noch offen. Es besteht allerdings kein inhaltet eine schrittweise Abkehr von lichkeit, Strom zu speichern, sogar noch denen es an kreativem und innovativem Kohlekraftwerke in Betrieb gehen! Trotz- Zweifel daran, dass beide Seiten bei die- fossilen Brennstoffen wie Kohle und Gas. im Jahr 2050 Kraftwerke benötigt, die Denken fehle, und das gelte auch für den dem bleibt Umweltministerin Barbara sem Thema alles unternehmen müssen, Konkrete technologische Pläne seitens mit fossilen Energierohstoffen arbeiten!“ Umweltschutz: „Vergessen Sie bitte nicht, Hendricks vorerst unbeugsam und un- um auf einen gemeinsamen Nenner zu der Politik sind dazu nicht nötig.“ Der dass wir es sind, die Wohlstand, Arbeits- beeindruckt von den Appellen der deut- kommen – im Sinne der Allgemeinheit Handel mit Emissionszertifikaten, zu Unbeugsame Ministerin plätze und Innovationen schaffen, und schen Industrie und wird nicht müde zu und natürlich im Sinne der zukünftigen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. dem die Industrie berechtigtLARES: ist, Niniejszy werde „Für materiał den Moment służygibt es ganz wyłącznie ein- zwar ganz do besonders czytania. in Sachen Powielanie Umwelt- sagen, w dass jakikolwiek die deutsche Bundesregie sposób- zabronione.Generationen, Arbeitsplätze und des dies von selbst durch seine Effizienz und fach keine andere Möglichkeit und man schutz und Energiewende!“, so Grillo. rung noch im Sommer 2016 über den Klimas. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. InnovativitätLARES: bewirken. Diese Im globalen Materialien Zer- muss sichsind das lediglich so schnell wie zum möglich Lesen Wie er bereitgestellt. gegenüber deutschen Medien Jegliche zu- Klimaschutzplan Vervielfältigung 2050 beraten ist werde, strengstens untersagt.Johann Engel

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

14LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Sport bereitgestellt. Sport Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 15. – 21. Januar 2016 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Piłka nożna: Rozpędza się transferowa karuzela LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ZapowiadaLARES: Diese Materialien sind lediglich zum się Lesen bereitgestellt. gorąca Jegliche Vervielfältigung zima ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Podobnie jak latem, również w zimowym okienku transferowym w pił- dząc, że Chorwat opuści team znad karskich ligach Europy dochodzi do wielu interesujących zmian barw Łaby. FC Ingolstadt: Kadrę tegorocznego benia- klubowych, a zatem także w najbardziej nas interesującej, niemieckiej minka ma wzmocnić 26-letni snajper Bundeslidze. TrzebaLARES: jednak przyznać, Niniejszy że styczniowe materiał transfery służy zwykle wyłącznie nie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Guido Burgsteller z 1.FC Nürnberg. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. są tak spektakularne jak lipcowo-sierpniowo-wrześniowe, mimo to dla Obecnie trwają też rozmowy dotyczące LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenskwoty transferowej. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. koneserów futbolowych zakupów zawsze znajdzie się coś ciekawego. FC Augsburg: Szkoleniowiec tego zespo- łu Markus Wienzierl poinformował, ym bardziej że nie rzadko w ciągu ży pamiętać, że kilku kontuzjowanych że w trakcie zimowej przerwy zespół kilku tygodni potrafią one zmienić gwiazd FCB już z początkiem rundy będzie wzmocniony napastnikiem obliczaT zespołów, które w rundzie wio- rewanżowej będzie gotowych do gry, i środkowym obrońcą, ale żadnych kon- sennej prezentują się zgoła inaczej niż m.in. Mario Götze, David Alaba, Juan kretnych nazwisk nie podał. Faktem na- jesienią. Zimą jednakLARES: najmocniejsze Niniejszy Bernat, materiał Arjen Robben, służy Douglas wyłącznie Costa. do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.tomiast jest, że 30-letni Sascha Moelders LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zespoły raczej dokonują korekt w swoich Pewne natomiast jest, że team Pepa Gu- został wypożyczony z FCA do bronią- kadrach,LARES: pozbywając Diese się – sprzedając Materialien lub ardioli sindopuści Janlediglich Kirchoff, który zum jesienią Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenscego się przed degradacjąuntersagt. z Bundesligi LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. wypożyczając – piłkarzy, którzy w da- wylądował w rezerwach tego zespołu do III ligi TSV 1860 München. nej chwili nie rokują nadziei na awans i teraz zostanie sprzedany do angielskie- SV Darmstadt 98: Trener Dirk Schuster do pierwszej kadry bądź gry w wyjścio- go FC Sunderland. Z kolei utalentowany jest jeszcze na etapie poszukiwania wej jedenastce. Z kolei teamy, którym 19-letni Sinan Kurt wylądował w Hercie lewego obrońcy i napastnika, oczy- grozi degradacja, poszukują za wszelką BSC Berlin, która o niego usilnie zabie- wiście takiego, na którego finansowo cenę zawodników, którzy wzmocnią ich ga. Wielce prawdopodobne jest także, stać będzie niezamożnego tegorocznego drużyny i uchronią LARES:je przed spadkiem Niniejszy że w tym materiał miesiącu Bayernsłuży opuszczą wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.nowicjusza LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. do niższej klasy rozgrywkowej. na zasadzie wypożyczenia do szwajcar- Eintracht Frankfurt: Duma Hesji doko- LARES: Diese Materialienskiego sindFC St. Gallen lediglich dwaj kolejni zum młodzi Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensnała już trzech untersagt. konkretnych zakupów, LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Hannover w ofensywie i utalentowani zawodnicy – Gianluca sprowadzając nad Men 26-letniego Jeżeli chodzi o niemiecką ekstrakla- Gaudino (syn słynnego Mauricio Gaudi- Meksykanina Marco Fabiana z meksy- sę, bo głównie ją bierzemy pod lupę, no) oraz reprezentant USA Julian Green. kańskiej Guadalajary, 32-letniego Węgra to warto zwrócić uwagę na fatalnie Szabolcsa Huszti z chińskiego Yatai oraz prezentujący się jesienią Hannover 96, A oto w dużym skrócie najbliższe plany 21-letniego Turka Kaana Ayhana z FC który zimą jest bardzo aktywny na ryn- transferowe pozostałych zespołów Schalke 04 Gelsenkirchen. Kierownic- ku transferowym. Efektem tego jest to, Bundesligi two Eintrachtu nie wyklucza dalszych że ekipa z AWD-ArenaLARES: ma już Niniejszynowe- Borussia materiał Dortmund: Zimą służy kadrę wyłącznie Thoma- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób Daniel Kraski/Wikipeida Foto: zabronione.wzmocnień. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Leroya Sane z FC Schalke 04 w swoich kadrach widzą najbogatsze kluby Europy, z Manchesterem City na czele. go treneraLARES: – słynnego Diese Thomasa Materialien Scha- sa Tuchela sind prawdopodobnie lediglich zumwzmocni Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensVfB Stuttgart: Jesień untersagt. dla ekipy ze Szwa- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. afa, który przez wiele lat z olbrzymim jedynie Lorenzo Gonzales ze szwajcar- Borussia monachijczycy, zapadł w zimowy sen. bii była, mówiąc delikatnie, słaba i jak sukcesem prowadził Werder Bremen, skiego Servette Genewa, chyba że wła- Na razie na Volkswagen-Arena jest je- na razie wiele wskazuje na to, że podob- a jednocześnie władze dumy stolicy dzom klubu z Signal-Iduna-park uda się Mönchengladbach za dynie mowa o tym, kto opuści „wilki”. nie jak w minionym sezonie przyjdzie Dolnej Saksonii dokonały już trzech wykupić z Sampdorii Genua włoskiego sumę 8 milionów euro A głównych kandydatów jest czterech, stuttgartczykom bronić się przed de- znaczących zakupów. Mowa o 28-let- rozgrywającego Roberto Soriano. Za- wykupiła z Borussii są to: Niklas Bendtner, Paul Seguin, gradacją. Żeby jednak tak się nie stało, nim Węgrze Adamie Szalaiu, którego wodnik ten ma kosztować 15 milionów Francisco Rodriquez i Carlo Asuces. już na początku okienka transferowego sprowadzono z TSG 1899 Hoffeheim, euro. Jednak w teamie BVB znaleźć się Dortmund 23-letniego Wszyscy oni rozczarowali i często nie team wzmocniono dwoma dobrymi pił- 19-letnim NorweguLARES: Iverze Fossumie, Niniejszy ma tylko materiał wtedy, kiedy służy Dortmund wyłącznie opu- doJonasa czytania. Hofamanna Powielanie mieścili w jakikolwiek się nawet w szerokiej sposób kadrze zabronione.karzami. Z Dynama Kijów sprowadzono LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. którego odkupiono z Strømsgodset, ści Ilkay Gündogan, który jest bardzo VfL. Poza tym z ostatnich doniesień 26-letniego ukraińskiego napastnika i 25-letnimLARES: Japończyku Diese Hotaru Materialien Yama- mocno sind kuszony lediglich przez Manchester zum City Lesen bereitgestellt. Jeglichewynika, Vervielfältigung że VW-Arenę może też ist opu strengstens- Artema Krawca, untersagt. a z Galatasaray Stam- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. guchim, który do tej pory reprezentował i Juventus Turyn. ścić reprezentant Holandii Bas Dost, buł 27-letniego mistrza świata Kevina barwy Cerezo Osaka. Wszystko jednak Hertha BSC Berlin: W zimowych planach który nie spełnia pokładanych w nim Grosskreutza, który może występować wskazuje na to, że nie będą to jedyne stołecznej ekipy było jedynie pozyskanie swojej kadry na przyszły sezon, a co za nadziei. zarówno w defensywie, jak i w roli zimowe wzmocnienia hanowerczyków. z Bayernu München 19-letniego Sinana tym idzie – prowadzą rozmowy z dwo- 1.FSV Mainz 05: Kadrę Moguncji zasi- ofensywnego pomocnika, a kosztował Świadczy o tym fakt, że szefowie Han- Kurta, który związał się ze „starą damą” ma ich zdaniem interesującymi zawod- lił Karim Onisiwo, który na zasadach tylko dwa miliony euro. Obecnie wła- noveru 96 już zapowiedzieli starania do 2019 roku, ale... Bawarczycy zastrzegli nikami. Mowa o 25-letnim Younesie wolnego transferu przeszedł z austriac- dze VfB poszukują jeszcze środkowego o sprowadzenie z BayeruLARES: 04 Leverkusen Niniejszy sobie wykupieniemateriał tego służy piłkarza wyłącznie w 2018 Belhandzie do czytania. z ukraińskiego DynamaPowielanie Ki- kiego w SV jakikolwiek Mattersburg. Natomiast sposób klub zabronione.defensora. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 28-letniego Górnoślązaka Sebastiana roku za cenę 8–10 milionów euro. jów, który ma wzmocnić siłę ofensywną opuszczą prawdopodobnie Henrique Werder Bremen: Wiosną w kadrze ekipy BoenischaLARES: urodzonego Diese w Gliwicach,Materialien Borussia sind Mönchengladbach: lediglich „Źrebaki” zum zaLesen zespołu, bereitgestellt. oraz 31-letnim Goekhanie Jegliche In- Sereno Vervielfältigung i Niki Zimling, którzy szukają ist jużstrengstens Viktora Skripnika untersagt. nadal brakować bę- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. a z Herthy BSC Berlin 27-letniego Anisa sumę 8 milionów euro wykupili z Bo- lerze, który obecnie występuje w angiel- nowego pracodawcy. Możliwe jest także dzie bramkarza 27-letniego Raphaela Ben-Hatire. Czy jednak te wzmocnie- russii Dortmund 23-letniego Jonasa skim Leicester City i jak sam powiedział, odejście, i to jeszcze w styczniu, 26-let- Wolfa, stąd władze klubu szukają obec- nia i być może nawet kolejne pozwolą Hofamanna i zapowiadają, że szukają chce grać dla teamu Andre Breitenreite- niego Danny Latzy, którym interesują się nie jego zastępcy. Poza tym bremeńczycy temu zespołowi na uratowanie pierw- środkowego obrońcy. Obecnie kandy- ra. Z kolei Veltins-Arena może opuścić dwa angielskie kluby, oba z Liverpoolu zamierzają wzmocnić się środkowym szoligowego bytu? Odpowiedź poznamy datem numer jeden jest 23-letni Martin Leroy Sane, za którego Manchester City – FC Everton i FC Liverpool. pomocnikiem, a kandydatem numer 1 na wiosną, ale najwyraźniej broni nie Hinteregger z austriackiego RB Salzburg. najpierw zaproponował 40 mln euro, 1.FC Köln: Bardzo solidnie prezentujące jest 23-letni Japończyk Takashi Usami zamierzają składać. LARES: NiniejszyBayer 04materiał Leverkusen: Kierownictwo służy wyłącznie „ap- a kiedy do oferta czytania. ta została odrzucona, Powielanie po- się jesienią w jakikolwiek „Geissbocke” postanowiły sposób zabronione.z Gamba Osaka, który wcześniej był wy- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. tekarzy” nie podaje nazwisk zawodni- nowił ją, podwyższając na 55 mln euro! nie robić rewolucji i zimą wzmocnić pożyczony do Bayernu München i TSG BayernLARES: spokojny Diese Materialienków, którymi sind lediglich się interesuje, zum jedynie Lesen Gdyby bereitgestellt. Schalke zgodziło się teraz Jegliche na ten swoją Vervielfältigung ekipę tylko 24-letnim Serbem ist Fistrengstens- 1899 Hoffenheim. untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Jeśli chodzi o krezusa pod względem poinformowało, że klub jest w trakcie transfer, to 20-latek stałby się najdroż- lipem Mladenovicem z białoruskiego TSG 1899 Hoffenheim: Barwy ekipy z Sin- ilości i jakości zakupów w Bundeslidze sprowadzania na BayArena prawego szym niemieckim piłkarzem. Do tej pory BATE Borysow, który kosztował dwa sheim miał zasilić defensor Bayernu – Bayern München, to zimą jego kie- defensora oraz środkowego defensyw- jest nim Mesut Ösil, za którego w 2013 miliony euro. München Jan Kirchoff, który jednak rownictwo nie zapowiada wzmocnienia nego pomocnika i kiedy zainteresowani roku Arsenal Londyn zapłacił Realowi Hamburger SV: Władze klubu poszukują wybrał FC Sunderland. W tej sytuacji swojej drużyny jakimkolwiek piłkarzem. dojdą do porozumienia, poinformują Madryt 50 mln euro. środkowego defensora i jednocześnie władze Badeńczyków zaczęły się rozglą- Patrząc jednak na jakość i szerokość o tym media VfL Wolfsburg: Najbardziej od kilku lat poinformowały, że Ivica Olić pozostanie dać za innymi kandydatami, ale na razie kadry mistrzów Niemiec,LARES: polityka Niniejszy FC Schalke materiał 04: Władze służy klubu z wyłącznieGelsen- aktywny do obok czytania. Bayernu w okresie Powielanie trans- w teamie w jakikolwiek do końca bieżącego sposób sezonu, zabronione.bez skutku. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ta dziwić nie może, a przy tym nale- kirchen już zimą planują wzmocnienia ferowym niemiecki klub, podobnie jak choć media były innego zdania, twier- Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Sportkaleidoskop

Fünf Kilometer gegen Diabetes schwierig und ich bin daher quasi aus Deutsch Piekar, theoretisch also ein In Oppeln fand am vergangenen dem Bauch heraus gelaufen. Aber das glückliches Los für Gwardia. Das Spiel Sonntag der vierte Lauf „Rechnen Sie war nicht das Wichtigste. Was zählt, ist findet am Mittwoch, den 9. März, in mit Diabetes ab“ statt.LARES: Die etwa Niniejszy fünf vor allem materiał der Zweck służy und die wyłącznie Koope- Deutsch do Piekar czytania. (Piekary Śląskie) Powielanie statt. w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Kilometer lange Strecke begann und ration mit dem Großen Orchester der Der Gewinner kommt ins Vierteilfina- endeteLARES: am Plac Wolności Diese und Materialien führte un- Weihnachtshilfe sind lediglich (WOŚP). Undzum es istLesen le, in dembereitgestellt. zwei Spiele (am 13. Jeglicheund 27. Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. ter anderem entlang der Boulevards am für mich auch eine schöne Idee, Sport April) ausgetragen werden. Die besten Mühlgraben, anschließend musste man und Hilfe für Bedürftige zu kombinie- vier Mannschaften treffen schließlich die Schleifen im Park Nadodrzański um- ren. Ich selber hatte noch vor dem Start am 21. und 22. Mai beim Final Four in runden und dann über die Boulevards etwas Geld in die Büchse geworfen und Warschau zusammen. und den Oppelner Ring vor eine Büh- am Ende legte ich noch was drauf.“ Vor ne, wo sich die Ziellinie befand, zurück und nach dem Lauf konnte man sich Ganz passabel am Netz laufen. An dem LaufLARES: konnte jeder Niniejszy teil- übrigens materiał den Zuckerspiegel służy prüfen wyłącznie las- Eine do gute czytania. Figur hat am vergangenenPowielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nehmen, ungeachtet von Alter und Leis- sen sowie das WOŚP mit einer Spende Wochenende der Volleyball-Zweitligist tungsstufe.LARES: Die fünf Diese Kilometer Materialien konnte unterstützen. sind lediglich zum LesenAZS Politechnikabereitgestellt. Opolska gemacht. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. man übrigens nicht nur laufen, sondern Die Mannschaft besiegte in der eigenen auch gehen – allein oder mit Familie. Glückliches Los für Gwardia Halle den niedriger notierten Winner Auch organisierte Gruppen waren an Beim Polnischen Handballverband Czechowitz-Dzieditz mit 3:1 (nach den Start gegangen, etwa die Oppelner wurden kürzlich die Spielpaare für Sätzen 25:16, 29:31, 25:20 und 25:21). Gwardia Oppeln tritt im Achtelfinale des Polen-Pokals gegen Olimpia Deutsch Piekar an Foto: www.gwardiaopole.pl American-Football-Teams Wizards und das Achtelfinale des Polen-Pokals im Seinen dritten Saisonsieg feierte derweil Wolverines. Insgesamt waren 330 Teil- Männerhandball ausgelost. Eines der der tabellenletzte Zweitligist UKS Groß setzen konnte. Nicht so gut erging es MCKiS Jaworzno, nur einen Satz ab- nehmer dabei. Der LARES:Gewinner MarcinNiniejszy Paare bildenmateriał die -Mannschaft służy wyłącznie Strehlitz, do der czytania. sich in Sosnowitz Powielanie gegen hingegen w jakikolwiek Juvenia Bad Ziegenhals. sposób Das zabronione.knöpfen und unterlag am Ende 1:3 (nach LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Uciechowski (14:09 Minuten) sagte am Gwardia Oppeln und der eine Spielklas- Płomień mit 3:2 (nach Sätzen 26:24, Team konnte in der eigenen Halle dem Sätzen 27:29, 17:25, 25:23 und 21:25). Ziel: „DieLARES: Strecke Diese war für michMaterialien nicht se tiefer sind auftretende lediglich Erstligist zum Olimpia Lesen 25:21, bereitgestellt. 19:25, 18:25 und 15:11) Jegliche durch- Tabellenführer Vervielfältigung von Gruppe 5 der ist 2. Liga, strengstens untersagt.Krzysztof Świerc LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Nr. 3/1241LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sport bereitgestellt. Sport Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblattuntersagt..pl 15 Sportlerumfrage: Zur Geschichte der Kür von Deutschlands „Sportlern des Jahres“ LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ZurückLARES: in Niniejszy die materiał Vergangenheit służy wyłącznie do czytania. oder Powielanie von w jakikolwiek Schur sposób bis zabronione. Harting LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zum bestenLARES: deutschen Diese Sportler Materialien des somit sindnicht vergönnt, lediglich eine zumähnliche Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensPerioden mit ihren untersagt. Auszeichnungen von vergangenen Jahres wurde kürzlich Würdigung zu genießen, wie sie am 1986 und 2000 verknüpfen. vergangenen Sonntag in Polen Robert in Baden-Baden der überragende Lewandowski vom FC Bayern München Der unvergessene Täve Schur Triathlet Jan Frodeno gekürt. Sein zuteil wurde. Sein legendärer Vorgänger Die frühere Periode der BRD war größter Erfolg war der Triumph im bayrischen Klub, Franz Beckenbau- geprägt durch die spektakulären Leis- er, wurde vier Mal zum Umfragesieger tungen von Michael Groß (1982-1984, LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. beim mörderischenLARES: Ironman HawaiiNiniejszy im Rahmen materiał der Mannschaft służy deswyłącznie Jahres do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.1988) im Schwimmen und Ulrike Meyf- (3,86 km Schwimmen / 180,2 km 1967 und als deutscher Nationalspieler arth (1981-1984) im Hochsprung. In LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. RadfahrenLARES: / 42,2 Diese km Laufen). Materialien in den sindWM-Jahren lediglich 1966, 1970 zumund 1974. Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensder Kategorie bester untersagt. Sportler der DDR Gleichauf mit dem „Kaiser” liegen in müssen wir uns bezüglich der am häu- nd ich sage jetzt mal ehrlich: Ich dieser Zusammenstellung zwei berühm- figsten Gewürdigten eine recht weit bin mit dieser Kür äußerst zufrie- te Spieler der Borussia Mönchenglad- zurückliegende Zeit in Erinnerung den,U denn ich schätze ganz besonders bach: Berti Vogts (Verein 1971, 1975; rufen, denn hier regiert unangefoch- diejenigen Sportarten, die im Schatten Nationalmannschaft 1970, 1974) und ten der unvergessliche Radrennfahrer der besonders populären und spekta- Rainer Bonhof (Verein 1971, 1975; Nati- Täve Schur mit neun Umfragesiegen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. kulären bleiben. VorLARES: allem solche, Niniejszy die onalmannschaft materiał 1974, służy 1980 (ohne wyłącznie Auf- do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.aus den Anfangsjahren 1953-1961. Ihm täglich ein stundenlanges, knochen- tritt)). Nun aber zurück zur Geschichte folgt der Schwimmer Roland Matthes LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. hartes LARES:Training und Diese eine spartanische Materialien der Einzelumfrage-Statistiken. sind lediglich zum Dieses Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensmit sieben Umfragesiegen untersagt. (1967-71, Gesamteinstellung zu den Dingen des lassen sich unterteilen in allgemeine: 1973, 1975). Die unserer Zeit am nächs- Lebens erfordern. Und genau solchen Deutschland 1947-1948, 1990-2015 ten liegende Mehrfachsiegerin ist die Arbeitsaufwand und Selbstaufopferung und zweigleisige: BRD (1949-1989) und Sprintspezialistin (100-400 m) Marita habe ich vor Augen, wenn ich an den DDR (1953-1989) unter Berücksichti- Koch mit fünf Umfragesiegen (1978-79, leichtathletischen Zehnkampf denke. gung von Zwischenversionen: BRD oder Robert Harting Foto: Bundeswehr-Fotos/Wikipedia 1982-83, 1985). Nicht unbedingt fielen In diesem Teil wollen wir uns allerdings DDR / Deutschland. die Umfragesiege mit den wichtigsten LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. grundsätzlich mit StatistikenLARES: über Niniejszy deut- materiał służy wyłączniemit 25 do Jahren czytania. ihre Karriere Powielanie mitten einen w Doppeltriumph jakikolwiek vorweisen. sposób Die zabronione.Erfolgen in der Karriere eines Sportlers sche Sportlerumfragen befassen. Begin- Vor Generationen oder erst kürzlich… in Spitzenerfolgen beendete – hatten höchstdekorierten Sportler der Wende- zusammen, dennoch genossen stets die- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nen wirLARES: mit dem bereitsDiese vor Materialien zwei Wo- Ehe sinddie Ära lediglichder letzten Dominatoren zum Lesen sich im bereitgestellt. Vierteljahrhundert nach Jegliche der zeit Vervielfältigung wiedervereintes Deutschland/BRD ist strengstens jenigen die allgemeine untersagt. Anerkennung, chen erwähnten Bezugspunkt Fußball. in der uns bekannten Umfrageversi- Wiedervereinigung Deutschlands die spiegeln die damalige Faszination Tennis die zum gegebenen Zeitpunkt mit ihren on kam – des goldenen Diskuswerfers Dreifachsiegerinnen Katja Seizinger wider. Gemeint sind hier die Erfolge von spektakulären Leistungen die Fantasie Borussia obenauf Roberta Harting (2012-14), der seine (1994, 1996, 1998), eine Skirennläufe- Boris Becker (1985, 1986, 1989, 1990: 3 der Fans zum Glühen brachten und sich Wie schon berichtet, konnten bei Trikots mit einer Leichtigkeit zerriss, rin, und die Schwimmerin Franziska van x BRD, 1 x Deutschland) und Steffi Graf dabei gezielt in die Nachfrage nach Er- dieser Sportlerumfrage die Fußballer als wäre es verwittertes Papier, und Almsick 1993, 1995, 2002) besonders (1986-89,1999: entsprechend 4/1). Die folgen in der jeweils begehrten Sportart nur in der Kategorie National- oder Ver- der unglaublichen Biathletin Magda- hervorgetan. Unter den Herren konn- aus der DDR stammende Leichtathletin einschießen konnten. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. einsmannschaft glänzen.LARES: Es war Niniejszy ihnen lena Neuner materiał (2007, służy2011, 2012), wyłącznie die te Michael do czytania. Schumacher (1995, Powielanie 2004) Heike w Drechsler jakikolwiek konnte als Einzige sposób beide zabronione. Witold Wolak LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Wokół niemieckiego futbolu

Aubameyang najlepszy w Afryce bie sprawę z tego, że straciłem w ciągu Snajper Borussii Dortmund Pierre- jednego miesiąca dwóch zawodników -Emerick Aubameyang został uznany z ataku. Dlatego też poszukujemy pił- za najlepszego afrykańskiego zawod- karzy do przedniej formacji, ale takich LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. nika 2015 roku i stałLARES: się tym samym Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.z wysokiej półki. Zdaję sobie sprawę, pierwszym Gabończykiem w historii, że nie jest i nie będzie łatwe zadanie” LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. który LARES:otrzymał takieDiese wyróżnienie. Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens–powiedział 42-letni untersagt. Thomas Tuchel. Aubameyang jest wychowankiem AC Milan, ale w swojej karierze występo- Wiking w Hannoverze wał również we francuskich klubach, Tuż przed świętami Bożego Naro- takich jak Dijon, OSC Lille i AS Saint dzenia Iver Fossum został nowym za- Etienne, a od lipca 2013 roku broni barw wodnikiem broniącego się w bieżącym Borussii Dortmund. W bieżącym se- sezonie Bundesligi przed spadkiem do 2. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zonie rozegrał 27 spotkańLARES: i zdobył Niniejszy 27 materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.Bundesligi – Hannoveru 96. Tym samym goli. 26-letni napastnik w walce o mia- Norweg stał się drugim piłkarzem, któ- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. no najlepszegoLARES: piłkarza Diese Czarnego Materialien Lądu sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensry w okresie przerwy untersagt. w rozgrywkach zgromadził na swoim koncie 143 punk- wzmocnił team ze stolicy Dolnej Sak- ty, o siedem więcej od rozgrywającego sonii, bo wcześniej uczynił to Japończyk Manchesteru City Yaya Toure. Trzecie Hotaru Yamaguchi. Iver Fossum do tej miejsce zajął Andre Ayew ze Swansea pory bronił barw norweskiego Stro- City (112 punktów). W zeszłym roku emsgodset, a w zakończonym sezonie Pierre-Emerick Aubameyang zajął drugą rozegrał 30 meczów w najwyższej klasie Foto: DirkFoto: Vorderstrasse/Wikipedia Schipul/Wikipedia Ed Foto: LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. pozycję za Yayą Toure,LARES: który wygrywał Niniejszy Pierre-Emerick materiał Aubameyang (w służy żółto-czarnej wyłącznie koszulce) został uznany do za najlepszego czytania. piłkarza Afryki. PowielanieSnajper w Bayeru jakikolwiek 04 Leverkusen – Javier H ernandez.sposób zabronione.rozgrywkowej, zdobywając w nich jede- ten plebiscyt przez ostatnie cztery lata. naście goli i zaliczając dziewięć asyst. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. NatomiastLARES: nagrodę Diese dla zawodnika Materialien roku, rierze isind piąty raz lediglich z rzędu. Za pierwszym zum Lesen szy, ponieważ bereitgestellt. właśnie dlatego Jeglichesprowa- na zgrupowanieVervielfältigung do Dubaju. „Moje ist ciało strengstens „Bardzo dobrze untersagt. znam Bundesligę, po- który występuje w Afryce, otrzymał tan- razem zdobył tę nagrodę w 2009 roku. dziliśmy go do Leverkusen i na pewno jest w końcu moją bazą i musi funkcjo- nieważ w wielu moich rodaków odno- zański snajper Aly Samatta z TP Ma- W obecnym sezonie Bundesligi Ormia- nie po to, żeby go teraz sprzedawać” – nować perfekcyjnie” – powiedział Göt- siło w niej sukcesy, i wierzę, że mnie też zembe, a za najlepszego trenera uznano nin wystąpił w szesnastu spotkaniach, zakomunikował Rudi Völler. ze. Jeśli wszystko przebiegnie zgodnie się powiedzie” – powiedział zawodnik. Herve Renarda, który z reprezentacją zdobywając sześć goli. z planem, piłkarz ten do gry będzie go- Ofensywny pomocnik ma na swoim Wybrzeża Kości Słoniowej triumfował Horn nie odejdzie towy najpóźniej na pierwsze spotkanie koncie 12 rozegranych spotkań w ka- w Pucharze Narodów Afryki. „Lewemu” dobrze Golkiper 1.FC Köln, 22-letni Timo 1/8 finału Ligi Mistrzów z Juventusem drze Norwegii do lat 21, ale nie zaliczył LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: NiniejszyRobert materiał Lewandowski służy prawdopodob wyłącznie- Horn dozaprzeczył, czytania. że planowany Powielanie jest Turyn, w któryjakikolwiek przewidziano nasposób 23 lute- zabronione.jeszcze debiutu w seniorskiej kadrze Chcą zatrzymać trenera nie nie połakomi się na oferty z innych jego transfer do FC Liverpool, który go. Nie jest też tajemnicą, że strzelcowi „wikingów”. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. WładzeLARES: FC Köln Diese pokładają Materialien wielkie znanych sind europejskich lediglich klubów zum i zosta Lesen- rzekomo bereitgestellt. stara się pozyskać tego Jegliche bram- „złotej Vervielfältigung bramki” podczas ostatnich ist mi strengstens- untersagt. nadzieje w austriackim trenerze Peterze nie w Bayernie München. Reprezentant karza: „Nie zastanawiam się nad prze- strzostw świata spieszy się, by powrócić „Juve” chce Ilkaya Stoegerze, a wiceprezydent klubu Toni Polski ma bowiem otrzymać od władz nosinami na Anfield Road, tym bardziej do 100-procentowej dyspozycji, bo chce Rozgrywający Borussii Dortmund Schumacher wierzy, że może on stać bawarskiego klubu nową umowę i zna- że nie otrzymałem żadnej propozycji wystąpić na mistrzostwach Europy we i reprezentacji Niemiec Ilkay Gündo- się dla zespołu tak ważny jak Arsene czącą podwyżkę, na mocy której może kontraktowej” – zapewnia Timo Horn. Francji, a wcześniej wygrać z Bayernem gan jest numerem jeden na liście życzeń Wenger dla londyńskiego Arsenalu. zarabiać rzekomo nawet 15–18 milio- Angielskie media utrzymują jednak, Ligę Mistrzów. Zresztą, z monachijskim Juventusu Turyn, który chce pozyskać Peter Stoeger objął „kozły” przed se- nów euro rocznie, czego nie gwaran- że pozyskanie przez FC Liverpool tego klubem Mario Götze ma w tym roku tego piłkarza jeszcze w styczniowym zonem 2013/2014 i od razu awansował tował mu nawet Real Madryt ani Paris bramkarza jest nadal prawdopodobne, szansę wywalczyć potrójną koronę – okienku transferowym – donosi „Mun- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. z nimi z 2. BundesligiLARES: do Bundesligi. Niniejszy SG. Jednocześnie materiał „Lewy” służy zadeklarował, wyłącznie bo zbiera do on czytania. bardzo wysokie Powielanie noty za grę mistrzostwo w jakikolwiek Bundesligi, wspomnianą sposób zabronione.do Deportivo”. Jednak 25-letnim piłka- Obecnie jego podopieczni notowani że bardzo dobrze mu w Niemczech i nie w Bundeslidze, a trener „The Reds”, Nie- Ligę Mistrzów oraz triumfować w Pu- rzem Borussii Dortmund od dłuższego LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. są na dziewiątejLARES: lokacie, Diese ale Materialien do pozy- chce zmieniać sind lediglich klubu, kraju i otoczenia.zum Lesen miec Jürgenbereitgestellt. Klopp uważnie przygląda Jegliche charze Vervielfältigung Niemiec. ist strengstensczasu interesuje untersagt. się kilka angielskich cji gwarantującej start w eliminacjach się temu zawodnikowi. klubów, w tym Manchester United oraz do Ligi Mistrzów tracą tylko cztery „Chicharito” nie na sprzedaż Tuchel szuka napastników kluby hiszpańskiej Primera Division oczka. Poza tym 49-letni austriacki Meksykanin Javier Hernandez, noszą- Götze powraca Szkoleniowiec Borussii Dortmund i innych teamów włoskiej Serie A. Dla szkoleniowiec chwalony jest również cy przydomek „Chicharito”, odbudował Ofensywny rozgrywający Bayernu Thomas Tuchel zapowiadał, że w zi- „Juve” jednak, które walczy o czwarte za pracę z młodzieżą, a że jego kontrakt swoją formę w Bayerze 04 Leverkusen, München i reprezentacji Niemiec Ma- mowym oknie transferowym jego klub z rzędu „Scudetto”, ekscytująco zapo- wygasa w czerwcu przyszłego roku, klu- co zaowocowało tym, że jego pozyska- rio Götze od października ubiegłego sprowadzi nowych zawodników ofen- wiadająca się rywalizacja tego teamu LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. bowe władze za wszelkąLARES: cenę chcą Niniejszy go niem zainteresowanemateriał służy są czołowe wyłącznie eu- roku pauzowałdo czytania. z powodu naderwaniaPowielanie sywnych. w jakikolwiek Powodem jest m.in.sposób fakt, zabronione.w Lidze Mistrzów z Bayernem Mün- przedłużyć. ropejskie kluby, w tym między innymi mięśnia przywodziciela. Urazu tego że z Signal-Iduna-park odeszli Adnan chen, wymaga jednak dodatkowych LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialienlondyński sind Arsenal. lediglich Jednak zumdyrektor Lesen 23-letni bereitgestellt. zawodnik nabawił się wJegliche meczu Januzaj, Vervielfältigung któremu zarzucono brak ist woli strengstens wzmocnień, stąd untersagt. w Turynie uznano, Docenili Mkhitaryana sportowy „farmaceutów” Rudi Völler eliminacyjnym do Euro 2016 z Irlandią. walki o miejsce w pierwszej kadrze ze- że właśnie Ilkay Gündogan może dodać 26-letni ofensywny rozgrywający zapowiedział, że napastnik ten nie jest Wszystko jednak wskazuje na to, że po- społu, i Jonas Hofman. Pierwszy wrócił jakości drużynie dowodzonej przez Mas- Borussii Dortmund, w której występu- na sprzedaż. W 25 występach w barwach wrócił do zdrowia i na boisku pojawi się zatem przedwcześnie z wypożyczenia similiano Allegriego. Szesnastokrotny je od 2013 roku, teamu z BayArena w Bundeslidze, Lidze już za dwa, trzy tygodnie, bo jak sam do Manchesteru United, a drugi od- reprezentant Niemiec (zdobył 4 bramki) został uznany za piłkarza roku w swojej Mistrzów i w Pucharze Niemiec Meksy- stwierdził – nie towarzyszą mu już żadne szedł do Borussii Mönchengladbach. z dortmundzkim klubem związany jest ojczyźnie – Armenii. Nie jest to jego kanin zdobył już 19 bramek. „Chicharito bóle. Na razie jednak trenuje indywidu- „Mamy oczy otwarte na wszystkie od 2011 roku. W koszulce ekipy z Zagłę- LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. pierwsze wyróżnienie,LARES: bo ofensywny Niniejszy odegrał materiał ogromną rolę wsłuży naszych wyłącznie dotych- alnie, poddo okiem czytania. między innymi Powielanie dwóch okazje, w bojakikolwiek obecnie do dyspozycji sposób mam zabronione.bia Ruhry zaliczył w sumie 94 spotkania, rozgrywający BVB wygrał w swoim czasowych sukcesach dzięki bramkom prywatnych trenerów fitnessu i fizjote- dość małą grupę zawodników. Ogólnie w których strzelił dziewięć goli. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. kraju tenLARES: plebiscyt Diese po raz szósty Materialien w ka- i swojemu sind stylowi lediglich gry. Bardzo zumnas to cie Lesen- rapeuty, bereitgestellt. których na swój koszt Jegliche zabrał podoba Vervielfältigung mi się taki stan, ale zdaję ist sostrengstens- untersagt.Krzysztof Świerc

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.

16LARES: Wochenblatt Diese.pl Materialien sind lediglich zum Lesen Aller bereitgestellt.lei Ró Jeglicheżności Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 15. – 21. Januar 2016 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiekXII sposób zabronione.edycja LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese MaterialienKonkurs sind lediglich zum Lesenz Bundesligą bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Już wszystko jasne! LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Ostatnią serię pytań konkursowych możemy potrak- towaćLARES: jak etap przyjaźni Diese najlepszych Materialien uczestników sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. XII edycji Konkursu z Bundesligą. Wszyscy dopisali Pierwsza bowiem do swoich kont po 15 punktów, a to ozna- cza, że triumfatorem konkursu został Janusz Kut z Bytomia! Na drugim stopniu podium uplasował się nagroda Herbert Kabus z Gorzowa Śląskiego, który przez wiele tygodni przewodziłLARES: stawce, a trzecie Niniejszy miejsce za- materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. jął obrońca tytułu mistrzowskiego – Marcin Segiet z Prószkowa.LARES: Zwycięzcom Diese gratulujemy Materialien i jednocześnie sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. informujemy, że uroczyste zakończenie konkursu wraz Druga nagroda z wręczeniem nagród odbędzie się w Centrum Biznesu w Opolu (ulica Wrocławska 133). O dacie i godzinie poinformujemy laureatów telefonicznie. Trzecia nagroda LARES:Czołówka Niniejszy klasyfikacji 18. materiał rundy służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 1. Gerhard Sochor chróścice 15 13. Marcin Segiet Prószków 15 Odpowiedzi na osiemnasty, 2. ArkadiuszLARES: Linek Diese zabrze Materialien15 14. Violetta sind Makowiecka lediglich częstochowa zum 15 Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstensostatni untersagt. zestaw pytań LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 3. Paweł Grochla zdzieszowice 15 15. Janusz Kut Bytom 15 1. Thomas Schaaf 4. Franz Hurek Krośnica 15 16. Józef Barnert Głogówek 14 2. Sinsheim 5. Paweł Płachetka zdzieszowice 15 17. Andrzej Myśliwiec chorzów 7 3. 302 mecze, 125 bramek (ze względu na to, 6. Magdalena Honka Opole 15 18. Waldemar Wołczyk Oława 7 że niektóre źródła podawały inne dane, stąd 7. Piotr Płachetka zdzieszowice 15 19. Magdalena Dworak Opole 7 niewielkie różnice w odpowiedziach uznano za 8. Teodor Pawlicki Siemianowice Śl. 15 20. Antoni Szymanek Gliwice 7 prawidłowe) 9. Herbert Kabus Gorzów Śl. 15 21. Tomasz Zając Rybnik 7 Regulamin konkursu: www.wochenblatt.pl 4. charles Aranguiz, Aruto Vidal, Goznalo Alejan- 10. Piotr Kowalski LARES: zabrze Niniejszy15 22. Dariusz materiał Litwiniec służyTarnowskie wyłącznieG. 6 do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.dro Jara, Marcelo Afonso Diaz, Mirko Martin LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 11. Rudolf Kulig Popielów 15 23. Tomasz Turkowski Oleśnica 6 Klasyfikacja łączna konkursu: www.job-profi.pl/sport Alborauz, Eduardo Jesus Vargas 12. JadwigaLARES: Sokołowska Diese Sosnowiec Materialien 15 sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Zakładanie i kompleksowa obsługa firm w Niemczech. LARES: Niniejszy materiał służy wyłą[email protected] do czytania. Powielanie w jakikolwiek | tel.: 774032426 sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Pinnwand QQTraumpartnerin: Schlagersänger QQNeue Liebe: Starproduzent Ralph Sie- QQKeine Lust auf Ehe: Schauspiele- QQHeißhungerattacken: Drei Monate Roberto Blanco träumt von gemeinsamen gel (70) soll wieder verliebt sein. Und zwar in rin Minh-Khai Phan-Thi gestand nun gegen- nach Verkündung ihrer zweiten Schwanger- Tipps LARES: NiniejszyAuftritten materiał mit berühmten służy US-amerikanischen wyłącznie eine Schweizerin: do czytania. Laura Käfer, groß,Powielanie rotblond über Promiflash, w jakikolwiek dass sie ein Hochzeitsmuffel sposób schaft hatzabronione. Charlotte Würdig, 37, bereits mit LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. ie Bundeszentrale für politische und ganze 37 Jahre jünger als er. Die Neue ist den berühmt-berüchtigten Heißhungeratta- LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesenin der bereitgestellt. Schweiz keine Unbekannte. Sie Jegliche arbeitet Vervielfältigung ist strengstenscken zu kämpfen. Aufuntersagt. Facebook postete die LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. DBildung hat im letzten Jahr eine Orientierungshilfe für „Besucher, als Bookerin und Managerin für den besten Frau von Rapper Sido, 35, nun einen Schnapp- Musikexport: DJ Antoine, der in Deutschland schuss von ihrem üppigen Abendessen. Die Geflüchtete und zukünftige Bürger den ECHO gewann und auch als Juror in der 37-Jährige freut sich über die Kalorienbom- Deutschlands“ herausgegeben, mit RTL-Casting-Show „DSDS“ überzeugte. In der ben wie Zwiebelringe, Chicken Wings und einer Liste von Verhaltensregeln, die Vorweihnachtszeit sah man Laura Käfer oft Nachos mit Käse. deutschlandweit gelten.LARES: Die Erstau Niniejszy- materiał służy wyłączniemit Ralph do Siegel auf czytania. diversen privaten Powielanie Festen w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. flage war im Nu weg, eben wurde in München. Sie wirkten verliebt, berichten QQAbschied: Mehr als zwei Jahre kämpf- das BüchleinLARES: in einer Diese Stückzahl Materialien von sind lediglich zum LesenQuelle: www.roberto-blanco.de Augenzeugen. bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstenste Schauspielerin Maja untersagt. Maranow gegen den LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 50.000 Exemplaren nachgedruckt. Pop-Sängerinnen. Auf die Frage, mit wem er Krebs und verlor den Kampf letzte Woche. Die gerne ein Duett singen würde, antwortete QQHollywood-Rolle: Barbara Meier, die Entsetzen machte sich breit, vor der Künstler: „Ich würde gern mit Lady Gaga 2007 „’s Next Topmodel“ wurde, hat Quelle: zimbio.de allem wahrscheinlich bei denen, die singen oder mit Madonna.“ Er hätte jedoch ihre erste Hollywood-Rolle ergattert. Und ist. „Ich bin nicht so eine Hochzeitstante. Ich die Broschüre nicht gelesen haben. auch nichts dagegen, mit all den anderen hab das meinen Ex-Männern auch immer Dabei stehen dort Tipps, die sich großen Stars zu arbeiten. „Beyoncé, das wäre schön ausgeredet, dass sie mir ja keinen Hei- der eine oder andereLARES: Europa-Bürger Niniejszy doch materiał auch ein Erlebnis“, służy sagte er der wyłącznie „Nordsee- do czytania. Powielanieratsantrag w jakikolwiek machen“, beschreibt sie sposób sich selbst. zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. zum Herzen nehmen sollte. Mein Zeitung“. Blanco, der in diesem Jahr sein Auch ihr derzeitiger Freund Ansgar Nigge- FavoritLARES: ist: „In der Diese Öffentlichkeit Materialien 60-jähriges sind Bühnenjubiläum lediglich feiert, zum mag aberLesen bereitgestellt. Jeglichemann Vervielfältigung darf ihr angeblich momentan ist keinen strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. auch seine deutsche Kollegin Helene Fischer: Heiratsantrag machen. (besonders im Bus oder Zug) wird „Die ist nicht nur modern, sondern auch rich- es als unhöflich angesehen, laute tig begabt.“ QQGeldsorgen: Dschungelcamp ist Gespräche zu führen. Man spricht nicht das erste Promiprojekt, an dem Jenny oder telefoniert eher leise, um andere QQGeständnis: Seit mehr als 50 Jahren Elvers teilnimmt: 2013 wurde sie bei Promi Big Leute nicht zu stören.“ Oder besser steht Howard Carpendale auf der Bühne. Nun Brother sogar zur Siegerin gekürt und ist seit-

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Koscher Margarethe Foto: w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. noch: „Im Sommer kleiden sich schockt der Sänger mit einem Geständnis in dem in zahlreichen Reality-Shows zu sehen. Menschen leicht. Es ist unhöflich, der Bild-Zeitung: Er wollte sich das Leben zwar in einem Film mit „Twilight“-Star Kellan Nun entschied sie sich, mit elf weiteren Stars LARES: Diese Materialiennehmen! sind „Nach lediglich meinem Bühnenabschied zum Lesen Lutz. „Ja,bereitgestellt. das stimmt“, bestätigt Meier Jegliche gegen- in den australischen Vervielfältigung Urwald zu ziehen. Sie ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. diese Menschen für längere Zeit im Jahre 2003 hatte ich schwere Depressio- über der Bild-Zeitung. 2017 soll der Film ins macht dabei gar keinen Hehl daraus, dass Domwurm Alice Foto: anzusehen.“ nen“, sagte der Entertainer. „Ein halbes Jahr Kino kommen, der Drehstart ist noch im auch die gute Bezahlung ein ausschlagge- 64 Folge von „Ein starkes Team“, in dem sie Bei allgemeiner Befolgung würde war ich wie gelähmt, hatte Selbstmordge- Frühjahr 2016 geplant. In Deutschland hat bender Grund für ihre Teilnahme am Dschun- mitspielte, bescherte ZDF nun Traumquoten dieses Buch Deutschland (und Polen danken“, enthüllte Howard Carpendale. In Barbara Meier schon einiges abgedreht, sie gelcamp darstellt. „Es ist eine Kombination aus diesem tragischen Anlass, es war die auch) gewiss nicht zu einem schlech- seinem Buch schrieb er: „Ich hatte einen spielt unter anderem bei „Notruf Hafenkante“, aus einer Herausforderung - körperlich und letzte Folge mit Maranow. Der Dreh zur 65. teren Ort machen. LARES: Niniejszygenauen materiał Plan zum Wie służy und Wo. wyłącznie Nur das „SOKO do Stuttgart“ czytania. und „Heiraten Powielanie ist nichts für psychisch w jakikolwiek - und natürlich wird essposób auch gut Episodezabronione. muste aus gesundheitlichen Gründen LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Wann stand noch nicht fest.“ Feiglinge“ mit. bezahlt“, offenbarte Elvers bei RTL Punkt 12. abgebrochen werden. adur LARES: DieseAnna Materialien Durecka sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Redaktionsanschrift: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, E-Mail: sw@ Adres redakcji: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, e-mail: sw@wochenblatt. Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o., Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000 WOCHENBLATT.pl wochenblatt.pl. Chefredakteur: Dr. Rudolf Urban, Redaktion: Anna Du- pl. Redaktor naczelny: dr Rudolf Urban. Redakcja: Anna Durecka – „Śląsk”, ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole. Nr indeksu 368202. 0005 7800 0577 Impressum / Stopka redakcyjna recka: „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“, „Wirtschaft“; Marie „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”, „Gospodarka”; Marie Baumgarten Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090 Baumgarten (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia Kandzia: „Kirche (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”; Klaudia Kandzia – „Kościół Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska 2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP. Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung und Gesellschaft”. Übersetzung: Andrzej Szypulski. Korrektur: Manfred i społeczeństwo”. Tłumaczenia: Andrzej Szypulski. Korekta: Manfred Prediger, des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie Prediger, Krzysztof Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Mokrzycka, sw@ Krzysztof Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Mokrzycka, sw@ Nakład/Auflage: 5850 Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen. des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich. wochenblatt.pl. Vertrieb, Marketing: Sylwia Kołakowska, s.kolakowska@ wochenblatt.pl. Sprzedaż, marketing: Sylwia Kołakowska, s.kolakowska@ Kontakt: Biuro redakcji/Redaktionsbüro: tel./faks +48 77 45 46 556 Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie Zrealizowano dzięki dotacji MinistraLARES: Administracji i Cyfryzacji Niniejszy wochenblatt.pl. materiał Onlineredaktion: Marie służy Baumgarten, Ł ukaszwyłącznie Biły. wochenblatt.pl. do Redakcja czytania. strony www: Marie Baumgarten, Powielanie Łukasz Biły. w jakikolwiek sposób zabronione. LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą) Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA, prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie MinisterstwaLARES: Spraw Zagranicznych Diese Republiki Federalnej Materialien Niemiec. Homepage :sind www.wochenblatt.pl lediglich zum LesenStrona internetowa bereitgestellt.: www.wochenblatt.pl JeglicheRuch SA, Vervielfältigung www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00 ist strengstenszwracamy. Redakcja nie odpowiada untersagt. za treść ogłoszeń. LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.