ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ HERBARYUM’UNDAKİ (ANK) () CİNSİNİN REVİZYONU

Hüseyin Onur İPEK

BİYOLOJİ ANABİLİM DALI

ANKARA 2018

Her Hakkı Saklıdır

ÖZET

Yüksek Lisans Tezi

ANKARA ÜNĠVERSĠTESĠ FEN FAKÜLTESĠ HERBARYUM’UNDAKĠ (ANK) SALVIA (LAMIACEAE) CĠNSĠNĠN REVĠZYONU

Hüseyin Onur Ġpek

Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı

DanıĢman: Prof. Dr. Osman KETENOĞLU

ANK Herbaryumu’nda bulunan Lamiaceae (Labiateae) familyası üyesi Salvia cinsine ait 1177 örnek incelenmiĢ ve 68 tür ile 14 alttürün mevcudiyeti tespit edilmiĢtir. Bu örneklerin 6 tanesi isotip, bir tanesi holotip’dir ve 51 tane tür endemiktir.

Ocak 2018, 163 sayfa Anahtar Kelimeler: Revizyon, Labiateae, Salvia sp, ANK, Veritabanı, Herbaryum.

ii

ABSTRACT

Master Thesis

THE REVĠSĠON OF THE GENUS SALVIA (LAMIACEAE) AT HERBARIUM OF FACULTY OF SCĠENCE (ANK)

Hüseyin Onur ĠPEK

Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Biology

Supervisor: Prof. Dr. Osman KETENOĞLU

1177 specimens belonging to the genus Salvia stored in the ANK herbarium were examined and 68 species and 14 subspecies were determined. Six of these are isotypes and one is holotypes. The 51 species stored in ANK are endemic for Turkey.

January 2018, 163 pages Key Words: Revision, Labiateae, Salvia sp, ANK, Database, Herbarium.

iii

TEŞEKKÜR

Yüksek lisans çalıĢmalarım boyunca beni yönlendiren, her türlü bilgi, deneyim ve yardımlarını esirgemeyen, bu konuda sürekli bana destek olan, karĢılaĢtığım her güçlükte çözüm bulan danıĢman hocam Sayın Prof. Dr. Osman KETENOĞLU’na (Ankara Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı); çalıĢmalarım esnasında karĢılaĢtığım sorunlarda bana yardımcı olan ve bilgilerini paylaĢan Sayın Prof. Dr. Latif KURT’a (Ankara Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı); tez çalıĢmalarım sırasında bana yardımcı olacak araĢtırma materyali sağlayan, destek, bilgi ve görüĢlerini esirgemeyen, herbaryum çalıĢmalarımda bana yol gösteren ve yardımcı olan Uzman Biyolog S. Tuğrul KÖRÜKLÜ’ye (Ankara Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı); literatür ve tür teĢhisi konusunda yardımlarını esirgemeyen Prof. Dr. Mecit VURAL’a (Gazi Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı); çalıĢmalarım sırasında manevi desteklerini gördüğüm Prof. Dr. Fatmagül GEVEN’e (Ankara Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı), Doç. Dr. Ahmet Emre YAPRAK’a (Ankara Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı), Doç. Dr. G. Nilhan TUĞ’a (Ankara Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı); çalıĢmalarım sırasında örnek ve rehber teĢkil edecek bilgilerini paylaĢan ArĢ. Gör. Dr. Ebru Özdeniz’e (Çankırı Üniversitesi Biyoloji Anabilim Dalı); sonsuz teĢekkürlerimi sunarım.

Ayrıca bu günlere gelmemde, yüksek lisansım boyunca bana her türlü imkanı sunan, benden hiçbir maddi ve manevi desteğini esirgemeyen babama, anneme ve amcama teĢekkürü bir borç bilirim.

Hüseyin Onur ĠPEK Ankara, Ocak 2018

iv

İÇİNDEKİLER

TEZ ONAY SAYFASI ETİK……………………………………………………………………………………..i ÖZET……………………………………………………………...... ii ABSTRACT………………………………………………………...... iii TEŞEKKÜR……………………………………………………………...... iv ŞEKİLLER DİZİNİ………………………………………………………………….viii ÇİZELGELER DİZİNİ………………………………………...... xiv 1. GİRİS…………………………………………………………………...... 1 2. MATERYAL VE YÖNTEM……………………………………………………....10 3. LAMIACEAE (LABIATAE)………………………………………...... 12 3.1 Ekonomik Önemi…...... ……………………………………...... 13 4. SALVIA sp. ……………………………………………...... 14 4.1 Salvia Cinsinin Teşhis Anahtarı……………………………………………….....19 5. ARAŞTIRMA BULGULARI………………………….………………………..…34 5.1 ANK Herbaryumu’nda Bulunan Türler..……………………...... 34 5.2 ANK Herbaryumu’nda Bulunmayan Türler...………………………………...130 5.3 Türkiye Florasının (Flora of Turkey and East Aegean Islands) Yayımından Sonra İlave Olan ANK Herbaryumu’nda Bulunmayan Türler...... 137 6. TARTIŞMA VE SONUÇ…………………………………………...... 140 6.1 Salvia Cinsine ait Türkiye’de Bulunan Endemik Türlerin Yayılış Haritaları ….……………………………....………………………….....148 KAYNAKLAR…………………………………………………………………….....161 ÖZGEÇMİŞ……………………………………………………………………….....163

v

ŞEKİLLER DİZİNİ

ġekil 1.1 ANK Herbaryumu’ndan genel görüntüler ………………….……………...... 5 ġekil 1.2 Herbaryumda 1844 yılına ait örnek vardır. (Onopordon tauricum W.)……….6 ġekil 1.3 ANK Herbaryumu’nda ki Salvia sp. ait en eski örnek (Salvia russellii Benth.1892)………………………………………………………………...... 7 ġekil 3.1 Labiatae (Lamiaceae) Familyası……………………………………………..13 ġekil 4.1 Labiatae (Lamiaceae). Salvia officinalis Linn; Eng. sage; Verna………...... 17 ġekil 4.2 Beyaz Ballıbaba (Lamium album) boydan kesiti ve kısımları……………….18

ġekil 5.1 Salvia aucheri Bentham…………………………………………………...... 34

ġekil 5.2 Salvia fruticosa Miller…………………………………………………….....35

ġekil 5.3 Salvia tomentosa Miller……………………………………………………...36

ġekil 5.4 Salvia aramiensis Rech.fil……………………………………………………41

ġekil 5.5 Salvia macrochlamys Boiss.& Kotschy……………………………………...41

ġekil 5.6 Salvia recognita Fisch.& Mey…………………………………………….....42

ġekil 5.7 Salvia pilifera Montbret & Aucher ex Bentham……………………………..44

ġekil 5.8 Salvia pinnata L……………………………………………………………...45

ġekil 5.9 Salvia bracteata Banks & Sol………………………………………………..45

ġekil 5.10 Salvia reeseana Hedge & Hub.-Mor……………………………………...... 46

ġekil 5.11 Salvia trichoclada Bentham………………………………………………...47

ġekil 5.12 Salvia rosifolia Sm………………………………………………………….48

ġekil 5.13 Salvia wiedemannii Boiss………………………………………………...... 49

ġekil 5.14 Salvia pisidica Boiss.& Heldr.ex Bentham…………………………………51

ġekil 5.15 Salvia potentillifolia Boiss.& Heldr.ex Bentham…………………………...51

ġekil 5.16 Salvia albimaculata Hedge & Hub.-Mor…………………………………...52

vi

ġekil 5.17 Salvia tchihatcheffii (Fisch.& Mey.) Boiss………………………………....53

ġekil 5.18 Salvia heldreichiana Boiss.ex Bentham…………………………………….54

ġekil 5.19 Salvia caespitosa Montbret & Aucher ex Bentham……………………...... 56

ġekil 5.20 Salvia pachystachys Trautv…………………………………………………57

ġekil 5.21 Salvia suffruticosa Montbret & Aucher ex Bentham……………………….58

ġekil 5.22 Salvia ballsiana (Rech.fil.) Hedge………………………………………….59

ġekil 5.23 Salvia cadmica Boiss………………………………………………………..60

ġekil 5.24 Salvia blepharochlaena Hedge & Hub.-Mor……………………………….61

ġekil 5.25 Salvia hydrangea DC.ex Bentham………………………………………….62

ġekil 5.26 Salvia euphratica Montbret & Aucher ex Bentham………………………...63

ġekil 5.27 Salvia kronenburgii Rech.fil………………………………………………..65

ġekil 5.28 Salvia multicaulis Vahl…………………………………………………...... 65

ġekil 5.29 Salvia cryptantha Montbret & Aucher ex Bentham……………………...... 67

ġekil 5.30 Salvia syriaca L……………………………………………………………..70

ġekil 5.31 Salvia viridis L……………………………………………………………...71

ġekil 5.32 Salvia hypargeia Fisch.& Mey…………………………………………...... 75

ġekil 5.33 Salvia montbretii Bentham………………………………………………….78

ġekil 5.34 Salvia spinosa L……………………………………………...... 79

ġekil 5.35 Salvia palaestina Bentham………………………………………………….80

ġekil 5.36 Salvia eriophora Boiss.& Kotschy…………………………...... 81

ġekil 5.37 Salvia brachyantha (Bordz.) Pobed………………………………………...82

ġekil 5.38 Salvia sclarea L…………………………………………………………...... 83

ġekil 5.39 Salvia chrysophylla Stapf…………………………………………………...86

vii

ġekil 5.40 Salvia aethiopis L…………………………………………………………...87

ġekil 5.41 Salvia ceratophylla L……………………………………………………….89

ġekil 5.42 Salvia longipedicellata Hedge………………………………………………91

ġekil 5.43 Salvia argentea L…………………………………………………………...93

ġekil 5.44 Salvia microstegia Boiss.& Bal……………………………...... 92

ġekil 5.45 Salvia xanthocheila Boiss.ex Bentham…………………………………...... 94

ġekil 5.46 Salvia atropatana Bunge……………………………………...... 95

ġekil 5.47 Salvia frigida Boiss…………………………………………………………96

ġekil 5.48 Salvia yosgadensis Freyn & Bornm………………………………………...98

ġekil 5.49 Salvia poculata Nab………………………………………………………...99

ġekil 5.50 Vahl………………………………………………….100

ġekil 5.51 Boiss.& Bal…………………………………………....103

ġekil 5.52 Salvia cilicica Boiss.& Kotschy…………………………………………...105

ġekil 5.53 Salvia limbata C.A.Meyer…………………………………………………106

ġekil 5.54 Salvia forskahlei L………………………………………………………....107

ġekil 5.55 Salvia glutinosa L………………………………………………………….110

ġekil 5.56 Salvia staminea Montbret & Aucher ex Bentham…………………………112

ġekil 5.57 Salvia virgata Jacq………………………………………………………...114

ġekil 5.58 Salvia halophila Hedge……………………………………………………117

ġekil 5.59 Salvia nemorosa L…………………………………………………………118

ġekil 5.60 Salvia adenocaulon P.H.Davis…………………………………………….119

ġekil 5.61 Salvia dichroantha Stapf………………………………………………...... 119

ġekil 5.62 Salvia verbenaca L………………………………………………………...120

viii

ġekil 5.63 Salvia verticillata L………………………………………………………..121

ġekil 5.64 Salvia russellii Bentham………………………………………………...... 126

ġekil 5.65 Salvia napifolia Jacq……………………………………………………....128

ġekil 5.66 Salvia anatolica Hamzaoğlu & A.Duran………………………………….129

ġekil 5.67 Salvia aytachii Vural & Adıgüzel ………………………………………...129

ġekil 5.68 Salvia ekimiana Celep & Doğan…………………………………………..130

ġekil 5.69 Salvia divaricata Montbret & Aucher ex Bentham……………...... 130

ġekil 5.70 Salvia kurdica Boiss. & Hohen. ex Bentham…………………………...... 131

ġekil 5.71 Salvia tigrina Hedge & Hub.-Mor………………………………………...131

ġekil 5.72 Salvia cedronella Boiss……………………………………………………131

ġekil 5.73 Salvia adenophylla Hedge & Hub.-Mor………………………………...... 132

ġekil 5.74 Salvia huberi Hedge……………………………………………………….132

ġekil 5.75 Salvia freyniana Bornm……………………………………………………132

ġekil 5.76 Salvia haussknechtii Boiss………………………………………………...133

ġekil 5.77 Salvia quezelii Hedge & Afzal-Rafii……………………………………....133

ġekil 5.78 Salvia smyrnaea Boiss…………………………………………………...... 133

ġekil 5.79 Salvia pomifera L………………………………………………………….133

ġekil 5.80 Salvia sericeo-tomentosa Rech. Fıl……………………………………...... 134

ġekil 5.81 Salvia chionantha Boiss………………………………………...... 134

ġekil 5.82 Salvia modesta Boiss……………………………………………………....134

ġekil 5.83 Salvia tobeyi Hedge…………………………………………...... 134

ġekil 5.84 Salvia odontochlamys Hedge……………………………………………...135

ġekil 5.85 Salvia vermifolia Hedge & Hub.-Mor……………………………………..135

ix

ġekil 5.86 Salvia cassia Samuelss. Ex. Rech. Fil……………………………………..135

ġekil 5.87 Salvia indica L……………………………………………………………..136

ġekil 5.88 Salvia amplexicaulis Lam………………………………………………....136

ġekil 5.89 Salvia nutans L…………………………………………………………….136

ġekil 5.90 Salvia aristata Aucher ex Benth.,………………………………………....137

ġekil 5.91 Salvia cerino-pruinosa Rech.f……………………………………………..137

ġekil 5.92 Salvia hedgeana Dönmez………………………………………………….137

ġekil 5.93 Salvia macrosiphon Boiss…………………………………………………138

ġekil 5.94 Salvia marashica Ġlçim, Celep & Doğan…………………………………..138

ġekil 5.95 Salvia nydeggeri Hub.-Mor………………………………………………..139

ġekil 5.96 Salvia pseudeuphratica Rech.f…………………………………………….139

ġekil 5.97 Salvia siirtica Kahraman, Celep & Doğan……………………………...... 139

ġekil 5.98 Salvia viscosa Jacq………………………………………………………...139

ġekil 6.1 Salvia Türlerinin IUCN Kategorileri………………………………………..147

ġekil 6.2 Salvia Türlerinin Fitocoğrafik Bölgelere YayılıĢı…………………………..147

ġekil 6.3 Salvia adenocaulon P.H.Davis……………………………………………...148

ġekil 6.4 Salvia adenophylla Hedge & Hub.-Mor…………………………………….148

ġekil 6.5 Salvia albimaculata Hedge & Hub.-Mor…………………………………...148

ġekil 6.6 Salvia anatolica Hamzaoğlu & A.Duran…………………………………...148

ġekil 6.7 Salvia aucheri Bentham…………………………………………...... 149

ġekil 6.8 Salvia aytachii Vural & Adıgüzel…………………………………………..149

ġekil 6.9 Salvia ballsiana (Rech.fil.) Hedge……………………………………….....149

ġekil 6.10 Salvia blepharochlaena Hedge & Hub.-Mor……………………………...149

x

ġekil 6.11 Salvia cadmica Boiss……………………………………………………....149

ġekil 6.12 Salvia caespitosa Montbret & Aucher ex Bentham……………………….150

ġekil 6.13 Salvia cedronella Boiss……………………………………………………150

ġekil 6.14 Salvia cerino-pruinosa Rech.f……………………………………………..150

ġekil 6.15 Salvia cryptantha Montbret & Aucher ex Bentham……………………….150

ġekil 6.16 Salvia chionantha Boiss…………………………………………………...150

ġekil 6.17 Salvia chrysophylla Stapf………………………………………………….151

ġekil 6.18 Salvia cilicica Boiss.& Kotschy…………………………………………...151

ġekil 6.19 Salvia cyanescens Boiss.& Bal……………………………………………151

ġekil 6.20 Salvia dichroantha Stapf………………………………………………...... 151

ġekil 6.21 Salvia divaricata Montbret & Aucher ex Bentham……………………...... 151

ġekil 6.22 Salvia ekimiana Celep & Doğan………………………...... 152

ġekil 6.23 Salvia eriophora Boiss. & Kotschy………………………………………..152

ġekil 6.24 Salvia euphratica Montbret & Aucher ex Bentham……………………….152

ġekil 6.25 Salvia freyniana Bornm……………………………………………………152

ġekil 6.26 Salvia halophila Hedge…………………………………………………....152

ġekil 6.27 Salvia haussknechtii Boiss……………………………………………...... 153

ġekil 6.28 Salvia hedgeana Dönmez………………………………………………….153

ġekil 6.29 Salvia heldreichiana Boiss.ex Bentham………………………………...... 153

ġekil 6.30 Salvia huberi Hedge……………………………………………………….153

ġekil 6.31 Salvia hypargeia Fisch.& Mey…………………………………………….154

ġekil 6.32 Salvia kronenburgii Rech.fil……………………………...... 154

ġekil 6.33 Salvia longipedicellata Hedge…………………………………………...... 154

xi

ġekil 6.34 Salvia marashica Ġlçim, Celep & Doğan………………………………...... 154

ġekil 6.35 Salvia modesta Boiss………………………………………………………155

ġekil 6.36 Salvia nydeggeri Hub.-Mor……………………………………………...... 155

ġekil 6.37 Salvia odontochlamys Hedge…………………………………………...... 155

ġekil 6.38 Salvia pilifera Montbret & Aucher ex Bentham………………………...... 155

ġekil 6.39 Salvia pisidica Boiss.& Heldr.ex Bentham………………………………..156

ġekil 6.40 Salvia potentillifolia Boiss.& Heldr.ex Bentham…………………………156

ġekil 6.41 Salvia pseudeuphratica Rech.f…………………………………………….156

ġekil 6.42 Salvia quezelii Hedge & Afzal-Rafii…………………………...... 156

ġekil 6.43 Salvia recognita Fisch. & Mey…………………………………………….157

ġekil 6.44 Salvia reeseana Hedge & Hub.-Mor…………………………...... 157

ġekil 6.45 Salvia rosifolia Sm………………………………………………………...157

ġekil 6.46 Salvia sericeo-tomentosa Rech. Fıl………………………………………..157

ġekil 6.47 Salvia smyrnaea Boiss………………………………………………...... 157

ġekil 6.48 Salvia tchihatcheffii (Fisch. & Mey.) Boiss…………………………...... 158

ġekil 6.49 Salvia tigrina Hedge & Hub.-Mor……………………………………...... 168

ġekil 6.50 Salvia tobeyi Hedge………………………………………………………..168

ġekil 6.51 Salvia vermifolia Hedge & Hub.-Mor……………………………………..168

ġekil 6.52 Salvia wiedemannii Boiss………………………………………………….159

ġekil 6.53 Salvia yosgadensis Freyn & Bornm……………………………………….159

xii

ÇİZELGELER DİZİNİ

Çizelge 1.1 Türkiye’de Bulunan Ġndex Herbariorum’a Kayıtlı Herbaryumlar………….8 Çizelge 1.2 Dünyada Bulunan Index Herbariorum’a Kayıtlı Herbaryumlar…………….9 Çizelge 6.1 Herbaryumda Bulunan Salvia Türleri ve Mevcut Sayıları………...... 140 Çizelge 6.2 Herbaryumda Bulunmayan Salvia Türleri……………………………….142 Çizelge 6.3 Flora of Turkey’den Sonra Ġlave Olan Türler ANK Herbaryum’unda Bulunmayan Salvia Türleri………………..……………………………...142 Çizelge 6.4 Salvia Türlerinin Bilinen Alttürleri………………………………...... 143 Çizelge 6.5 ANK Herbaryumu’nda Bulunan Salvia Türleri ve Tehlike Durumları…..143 Çizelge 6.6 ANK Herbaryumu’nda Bulunmayan Salvia Türleri ve Tehlike Durumları……………………………………………………………...... 146 Çizelge 6.7 Excel Tablosu ………………………………………………………...... 160

xiii

1. GİRİŞ

Türkiye bitki örtüsü, Tersiyer de (3. Zaman) ĢekillenmiĢtir. Bu dönemde Tetis denizinden yüzlek veren ve bu denizi ikiye bölen bugünkü Anadolu yarım adasında yerleĢmiĢ olan ülkemiz coğrafik konumu ve 3 farklı bitki coğrafyası bölgesinin (Avrupa-Sibirya, Ġran-Turan ve Akdeniz) kesiĢme noktasında bulunması, çeĢitli iklim tiplerinin etkisi altında olması jeolojik ve jeomorfolojik özellikleri, çeĢitli toprak ve topografik yapısı ve bu özelliklerin yarattığı çok çeĢitli habitat tipleri ile Anadolu Diagnoli’nin doğu ve batısındaki ekolojik farklılıklardan dolayı zengin bir floraya sahiptir. Bu nedenle Türkiye floristik açısından dünyada zengin ve ilgi çekici ülkelerin baĢında gelmektedir. Tüm bu nedenlerden dolayı Türkiye florası 12006 takson (tür ve tür altı) içermekte olup bunun da yaklaĢık 3500’ü Türkiye için endemiktir ve endemizm oranı % 33 civarındadır. Tezin konusunu oluĢturan Salvia cinsinin ait olduğu Lamiaceae familyası Türkiye’de 300 endemik türle temsil edilmekte olup % 60 endemizm oranına sahiptir.

Yerli ve yabancı birçok araĢtırmacı Türkiye’nin bu zengin florasıyla ilgilenmiĢ, ülkenin çeĢitli yörelerinden florayı oluĢturan türlerden örnekler toplamıĢlar ve bunları çeĢitli bilimsel makaleler ile bilim dünyasına sunmuĢlardır. Türkiye florası ile ilgili ilk çalıĢmalar Fransız Botanikçi J. Pitton de Tournefort (1656-1758) tarafından 18.yüzyılın baĢlarında gerçekleĢtirilmiĢtir. Türkiye’den topladığı (Doğu, kuzey, orta Anadolu) bu örnekler Paris Herbaryumunda muhafaza edilmektedir. Türkiye florası ile ilgili yapılan ilk önemli çalıĢma ise; Ġsviçreli botanikçi E. Boissier tarafından Latince yayınlanın ‘Flora Orientalis’ adlı 5 ciltlik eserdir (1867 – 1884). Ölümünden sonra 1888’de 6. cilt olarak tamamlayıcı bir suplemet yayınlanmıĢtır. Bugün tüm botanikçiler tarafından kullanılan diğer önemli bir eser 1965-1988 yılları arasındaki 23 yıllık bir zaman diliminde P. H. Davis tarafından hazırlanan ‘Flora of Turkey and The East Aegean Islands’ isimli 10 ciltlik yapıttır. Bu eserin ilk cildi 1965 yılında yayınlanmıĢ olmasına rağmen floranın yazımında kullanılan bitkilerin toplanması 1700’lü yıllara kadar uzanmaktadır. Ciltlerin yayımının tamamlanmasından sonra bilim dünyasına sunulan yeni taksonların da eklenmesiyle 2000 yılında Güner ve Ark. tarafından 11. Ek cilt yayımlanarak Türkiye Florası’nın yazımı ve basımı tamamlanmıĢtır. Türkiye Florası’nın

1

hazırlanmasında büyük katkıları olan bir diğer önemli botanikçi ise Ġsviçreli Arthur Huber-Morath’tır. 1935-1969 yılları arasında Anadolu’dan topladığı bitkilerden bir koleksiyon oluĢturmuĢtur. 2014 yılında Botanikçi Adil Güner’in editörlüğünde Türkiye Florası Türkçe ve resimli olarak yerli botanikçilerin katkılarıyla revize edilerek yeniden yayınlanmaya baĢlanmıĢtır.

Türkiye’den bitki toplayan araĢtırmacıların listesi kronolojik olarak aĢağıda verilmektedir (Çıplak 1997).

1. J. C.Bauxbaum (1693-1730) Kuzey Anadolu’dan örnekler toplamıĢtır. J. Sibthorp (1756-1758) Ġstanbul, Ġzmir, Bursa, Kıbrıs’tan koleksiyon oluĢturmuĢtur. 2. P. B. Webb (1793-1854) Batı Anadolu ve Trakya’dan da bitki toplamıĢtır. 3. T. Kotschy (1813-1866) Toroslar, Kuzeydoğu, Güneydoğu Anadolu’dan bitki toplamıĢtır 4. R. Grısebach (1814-1879) Batı Karadeniz, Teke platosu dolaylarından bitki toplamıĢtır. 5. T. Kotschy (1813-1866) Toroslar, Kuzeydoğu, güneydoğu Anadolu’dan örnek toplamıĢtır. 6. P.M. Aucher-Eloy (1792-1838). Fransız kimya ve doğa bilimcisi. 1830 yılından itibaren 8 yıl Anadolu’da özellikle Erzurum ve Ġstanbul dolaylarından bitki toplamıĢtır. 7. B.B. Balansae. Fransız botanikçi. 1854-1857 arasında bitki toplamıĢtır. 8. P.E. Boissier. Ġsviçreli botanikçi. 1842-1845 arasında bitki toplamıĢtır. 9. K.H. Emil Koch. Alman botanikçi. 1836-1844 arasında bitki toplamıĢtır. 10. P. Tchitatcheff. Rus doğacı, politikacı. 1848-1863 arasında bitki toplamıĢtır. 11. J.P. Tournefourth. Fransız botanikçi, kaĢif, 1700-1702 arasında bitki toplamıĢtır. 12. G.V.A. Aznavour. Türk uyruklu botanikçi. 1895-1930 arasında özellikle Ġstanbul dolaylarından bitki toplamıĢtır. 13. J.F.N. Bornmüeller. Alman botanikçi. 1892-1929 arasında bitki toplamıĢtır. 14. K. Krause. Alman botanikçi. 1890-1915 arasında bitki toplamıĢtır. 15. W.E. Siehe. Alman botanikçi. 1895-1924 arasında bitki toplamıĢtır. 16. P.E.E Sintenis. 1883-1890 arasında bitki toplamıĢtır. 17. P.H. Davis. Ġngiliz botanikçi. 1938-1982 arasında bitki toplamıĢtır. 18. Dr. A.Huber-Morath. Ġsviçreli amatör botanikçi. 1935-1964 arasında bitki toplamıĢtır.

2

Son yüzyılda Türkiye Florasıyla ilgilenen Botanikçiler; Aznavour (Istanbul civarı), Manıssadjıan, Haradjıan

Cumhuriyetin ilanından sonra; K. Krause, A. Heılbornn, H. Birand, H. Bağda, B. Kasaplıgil, K. Karamanoğlu, R. Çetik, Y. Akman, T. Ekim, E. Yurdakulol, O. Ketenoğlu

Herbaryum; KurutulmuĢ bitki örneklerinin bilimsel amaçlar için belirli bir düzen içerisinde depolandığı, saklandığı yer anlamına gelir. Preslenerek kurutulan, daha sonra kartonlara yapıĢtırılan bitkiler etiketlenip herbaryum dolaplarına belli bir düzen içerisinde yerleĢtirilir

Türkiye’de Türkiye bitkilerinden oluĢan ilk herbaryum 1839 yılında Ġstanbul’da açılmıĢ olan Mektep’i Tıbbiye-i Adliye-i ġahane (Askeri Tıp Mektebi) bünyesinde, bu mektebin botanik bahçesi direktörü olan eczacı F.W. Noe tarafından 1845 yılında kurulmuĢtur. 1948 yılından çıkan bir yangın sonucunda Türkiye’nin ilk herbaryumu tamamen yok olmuĢtur (Baytop 2003).

Günümüzde baĢlıca 4 tip herbaryum vardır (Ketenoğlu ve Körüklü 2009). Bunlar;

1. Genel herbaryumlar 2. Ulusal herbaryumlar 3. Yerel herbaryumlar 4. Özel Herbaryumlar

ANK Herbaryumu Türkiye bitki örneklerini içerdiği için ulusal herbaryum özelliğindedir. Uluslararası herbaryumlar birliğine (Ġndex Herbarioum) kayıtlı olan Ankara Üniversitesi Botanik Enstitüsü Herbaryumu ‘ANK’ kodu ile tanınmaktadır (Ketenoğlu ve Körüklü 2009).

Herbaryumlar hem araĢtırma merkezi olarak kullanılır, hemde bir müze gibi koruma görevi yapar. Biyoloji, Tıp, Ziraat, Eczacılık ve benzeri bilim dallarına kaynak teĢkil

3

etmek, öğrencileri eğitmek amaçları arasındadır. Ayrıca, bir ülkenin, bir bölgenin, bir yörenin, herbaryumları ait oldukları yerin bitkisel kaynakları hakkında önemli veriler oluĢtururlar. Bitki müzesi diyebileceğimiz herbaryumlar aynı zamanda yaĢayan bir laboratuvardır (Ketenoğlu ve Körüklü 2009).

Herbaryumların düzenlenmesinde dünyada kullanılan birçok sınıflandırma sistemleri vardır. ANK Herbaryumu’nda öğrenmesi ve öğretilmesi kolay olduğu için ‘Engler- Prantl’ sistemi kullanılmaktadır. Bu sistem Adolf Engler ve Karl Prantl isimli iki araĢtırmacının bitkileri sınıflandırmak üzere önerdikleri bir sistemdir. Bu yöntemle akrabalık iliĢkileri kullanıldığından yakın akraba familyalar sıralamada birbirlerini takip etmektedir (Ketenoğlu ve Körüklü 2009).

ANK Herbaryumu’nun temelleri 1933 yılında Yüksek Ziraat Enstitüsü bünyesinde Prof.Dr. Hikmet Birand tarafından atılmıĢtır. Ankara Üniversitesi’nin kurulmasından sonra Ankara Üniversitesi Botanik Enstitüsü Herbaryumu adını alan Ank Herbaryumu Türkiye’de ki ilk herbaryumdur (ġekil 1.1). Ġstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Herbaryumu (ĠSTF) ve Eczacılık Fakültesi Herbaryumu (ĠSTE) yine Türkiye’deki en eski herbaryumlarımızdandır. Türkiye’de Ģu an son kayıtlara göre 37 herbaryum bulunmaktadır (Uma ve Düzenli 2012).

4

Ankara Üniversitesi’nin kuruluĢuyla birlikte ANK herbaryumu üniversite bünyesine geçmiĢ ve 1972 yılında Fen Fakültesi bünyesinde kendi binasının yapılması ile bugünkü yapısına kavuĢmuĢtur. (Ketenoğlu ve Körüklü 2009)

ġekil 1.1 ANK herbaryumu’ndan genel görüntüler (Orijinal 2017)

“Türkiye Florası yaklaĢık 12006 taksona (tür ve tür altı) sahiptir ve bu türlerin yaklaĢık üçte biri endemiktir. Ġlk yıllarda herbaryumda teĢhisli bitki sayısı 800-900 ve örnek sayısı da 5000 dolayında iken günümüzde ANK Herbaryumu çoğu Türkiye Florasına ait 150.000’nin üzerinde bitki örneğine sahiptir. 1970’li yıllardan bugüne kadar, bölümümüzde araĢtırmacı sayısının ve özellikle Türkiye Flora ve Vejetasyonu konusunda araĢtırmaların artması sonucunda toplanan çok sayıda bitki örnekleri ile herbaryumda tanımlanmıĢ bitki sayısı devam eden çalıĢmalarla birlikte giderek artmaktadır. Herbaryumların değerleri içerdikleri tip örnekleri ile de ölçülmektedir.

5

ANK Herbaryumu 500 civarında tip örneği ve Türkiye bitkilerinin % 80’inden fazla tür içeriği ile Türkiye’de ki herbaryumların en büyüğüdür.

ANK Herbaryumu’nda ki en eski örnek 1844 yılına aittir. Salvia sp. Ait en eski örnek ise 1892 yılına aittir.

ġekil 1.2 Herbaryumda 1844 yılına ait örnek vardır (Onopordon tauricum W.)

6

ġekil 1.3 ANK Herbaryumu’nda ki Salvia sp. ait en eski örnek (Salvia russellii Benth. 1892) ANK Herbaryumun’da çeĢitli familyalara ait tarihi önemi olan ve 1800’lerin ikinci yarısında toplanan bitki örnekleri de bulunmaktadır. Türkiye Florasının temel kaynağı olan ‘Flora of Turkey and The East Aegean Islands’ adlı eserin editörü olan P.H. Davis’e ait birçok bitki örneği de yine ANK’da muhafaza edilmektedir.

KuruluĢ tarihleri oldukça eski olan yurtdıĢında özellikle Avrupa’da çok büyük herbaryumlar vardır ve bu herbaryumlar Genel Herbaryumlar standardında ve tüm Dünya’ya ait bitki örnekleri içermektedirler. Günümüzde çalıĢan en eski herbaryumlardan biri 1588-1589 yılları arasında kurulan Ġsviçre, Basel Üniversitesi Botanik Enstitüsü Herbaryumu’dur. Paris Milli Ġlimler Müzesi 1635, Torino Üniversitesi Botanik Enstitüsü Herbaryumu 1729 ve Viyana Tabii Ġlimler Müzesi Herbaryumu 1748 yılında kurulmuĢtur.

Türkiye ve dünyada bulunan Index Herbariorum’a kayıtlı Herbaryumlara ait bilgiler çizelge 1.1-1.2’de verilmiĢtir.

7

Çizelge 1.1 Türkiye’de Bulunan Ġndex Herbariorum’a Kayıtlı Herbaryumlar

Sıra Herbaryum Kurum İl No Kodu 1. ADO Kırıkkale Üniversitesi Kırıkkale 2. AEF Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Ankara Herbaryumu 3. AIBU Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi Bolu 4. ANES Anadolu Üniversitesi Biyoloji Bölümü EskiĢehir Herbaryumu 5. ANK Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Ankara Herbaryumu 6. ANKO Ormancılık AraĢtırma Enstitüsü Ankara 7. ATA Atatürk Üniversitesi Fen Fakültesi Erzurum Herbaryumu 8. AYDN Adnan Menderes Üniversitesi Aydın 9. BIA British Institute of Archaeology Ankara 10. BULU Uludağ Üniversitesi Bursa 11. CNH Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Çanakkale 12. CUFH Cumhuriyet Üniversitesi Sivas 13. DUF Dicle Üniversitesi Diyarbakır 14. DUOF Düzce Üniversitesi Düzce 15. DUP Dumlupınar Üniversitesi Kütahya 16. EDTU Trakya Üniversitesi Trakya 17. EGE Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Herbaryumu Ġzmir 18. ESK ġeker Enstitüsü Ankara 19. ESSE Anadolu Üniversitesi EskiĢehir 20. FUH Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi Herbaryumu Elazığ 21. GAZI Gazi Üniversitesi Ankara 22. GOPU GaziosmanpaĢa Üniversitesi Tokat 23. HUB Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Ankara Herbaryumu 24. HUEF Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Ankara Herbaryumu 25. INU Ġnonü Üniversitesi Malatya 26. ISTE Ġstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Ġstanbul Herbaryumu 27. ISTF Ġstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Ġstanbul Herbaryumu 28. ISTO Ġstanbul Üni. Orman Fakültesi Herbaryumu Ġstanbul

8

Çizelge 1.1 Türkiye’de Bulunan Ġndex Herbariorum’a Kayıtlı Herbaryumlar (devam)

29. IZ Aegean Agriculturel Research Institute Ġzmir 30. IZEF Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Ġzmir Herbaryumu 31. KATO Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Trabzon Fakültesi Herbaryumu 32. KNYA Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Konya Herbaryumu 33. MARE Marmara Üniversitesi Ġstanbul 34. MUFE Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Ġstanbul Herbaryumu 35. OMUD Ondokuz Mayıs Üniversitesi Samsun 36. PAMUH Pamukkale Üniversitesi Denizli 37. VANF Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Fakültesi Van Herbaryumu

Çizelge 1.2 Dünyada Bulunan Index Herbariorum’a Kayıtlı Herbaryumlar

1. K Kew Herbaryumu Ġngiltere 2. LE Leningard Herbaryumu Rusya 3. P Paris Herbaryumu Fransa 4. G Cenevre Herbaryumu Ġsviçre 5. GE Genova Herbaryumu Ġtalya

ANK her yıl çok sayıda yerli ve yabancı botanikçiler ve ziyaretçiler tarafından kullanılan uluslararası bilimsel bir merkezdir. Türkiye Florası ile ilgilenen botanikçiler kendi araĢtırmalarında topladıkları bitki örneklerini herbaryum örnekleri ile karĢılaĢtırmada genellikle ANK herbaryumundan yararlanmaktadır. Bundan dolayı büyük bir öneme sahip olan ANK herbaryumunda düzenleme ve yeniden gözden geçirme çalışmalarına ihtiyaç duyulduğu için böyle bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Herbaryumu (ANK)’ında Salvia cinsine ait 1177 örnek bulunmaktadır. Bu örnekler 1892-2010 yılları arasında değiĢik araĢtırmacılar tarafından toplanmıĢtır.

9

2. MATERYAL VE YÖNTEM

Bitki örnekleri ile ilgili bilgilerin temini için literatür taraması yapılmıĢtır. Türlerin teĢhisleri ‘Flora of Turkey and The East Aegean Island’ (Davis 1984) adlı eser kullanılarak gerçekleĢtirilmiĢtir. Bazı türlerin karakterlerine ait terminolojilerin anlaĢılmasında karĢılaĢılan güçlüklerde ‘Botanical Latin’ (Stearn 1968), ‘Mesleki Latince’ (Brunner ve Tanker 1978), ‘Botanik Kılavuzu’ (Baytop 1998), ‘Flowering of The World’ (Heywood 1978) ve Bitki Sistematiği’ (Michael G. Simpson) adlı eserlerden faydalanılmıĢtır. Kontrol amacıyla ‘Med Checklist’e’ baĢvurulmuĢtur.

Taksonların veriliĢinde yapılan sıralamada ‘Flora of Turkey and The Aegean Islands’ izlenmiĢtir. Bitki listesi yazılırken sırayla cins, tür ve tür altı taksonlar, varsa sinonimleri, Florada’ki yayılıĢ kayıtları, fitocoğrafik bölge ve endemizm durumu ile IUCN tehlike kategorileri verilmiĢtir. ANK Herbaryumunda bulunmayan taksonlar (*) iĢareti ile belirtilmiĢtir ve birden fazla sayıda bulunan aynı örnekler ayrıca adet olarak belirtilmiĢtir. ANK Herbaryumunda bulunan taksonlara ait etiket bilgileri verilmiĢtir. Aynı taksona ait farklı bölgelerden çok sayıda örnek bulunuĢu ve bundan sonra herbaryuma ilave edilecek örneklerin kontrol altına alınması gibi sebeplerden dolayı tüm örnekler bilgisayara girilmiĢ ve bir veri tabanı oluĢturulmuĢtur. ANK Herbaryumu’nda ki bitki örneklerine ait fotoğraflar çekilerek ilgili yerlere eklenmiĢtir. Türlerin Türkiye Florası’ndaki dağılım haritaları verilmiĢtir. ÇalıĢma materyalimize ait taksonların ANK Herbaryumu’ndaki ve Türkiye Florası’ndaki durum karĢılaĢtırmalı tablolar oluĢturularak incelenip değerlendirilmiĢtir. Tablolar excel tablosu kullanılarak hazırlanmıĢtır.

OluĢturulan çizelgelerde;

1. Türe ait örneklerin ANK Herbaryumu’ndaki ve Türkiye Florası’ndaki durumu 2. Türe ait örneklerin ANK Herbaryumu’nda bulunmayan örnekleri ile tip lokaliteleri veya yayılıĢ alanları 3. Türe ait ANK Herbaryumu’nda bulunan endemik örneklerin yayılıĢ alanları 4. Türlerin floristik bölgelere göre dağılımı

10

5. Endemik veya endemik olmadıkları halde nadir yayılıĢı olan taksonların IUCN tehlike kategorileri 6. Herbaryum materyallerinin incelenmesi sonucunda eğer gerekiyorsa muhtemel tür değiĢiklikleri verilecektir.

ÇalıĢmalarımız sırasında iyileĢtirme çalıĢmasına bağlı olarak, familyaya ait tüm bitki örneklerinin yıpranmıĢ olan karton, gömlek ve üstlerindeki etiketleri yenilenmiĢ ve bitki örnekleri teĢhis ve tanımlama tarihlerine uygun olarak sıraya dizilmiĢtir. Örneklerin kontrolleri yapılarak Ģüpheli ya da yanlıĢ teĢhis edildiği tespit edilen örnekler düzeltilerek florada ki tanımlamalarına uygun olarak yerlerine yerleĢtirilmiĢtir.

Materyal olarak kullanılmıĢ olan tüm bitki örneklerinin çalıĢma esnasında zarar görmemesine dikkat edilerek incelenmiĢ olup halen bulundukları Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Herbaryumu’nda korunmaktadır.

Salvia cinsine ait bitki örneklerinin etiket bilgilerinin [Familya, Cins, Tür, Alttür, Varyete, Kare (Grid Sisteme Göre), Ġl, Ġlçe, Lokalite, Habitat, Minimum ve Maksimum Yükseklikler, Toplayıcı Adı, TeĢhis Eden KiĢi Adı] her türlü arama, görüntüleme ve çıktı alma iĢlemleri Windows iĢletim sistemi adı altında çalıĢan veritabanı kullanılarak hazırlanmıĢtır (Geven vd. 2008).

Salvia türlerinin yayılıĢ haritaları ‘http://www.tubives.com’dan uyarlanmıĢtır. Orada bulunmayan haritalar ise ‘Ġpek, A., Gürbüz, B., Tarla Bitkileri Merkez AraĢtırma Enstitüsü Dergisi, 2010. 19 (1-2): 30-35 Derleme (Review)’ kaynağından yararlanılarak oluĢturulmuĢtur (http://www.tubives.com 2017).

11

3. LAMIACEAE (LABIATAE)

Ballıbabagiller, adını Pliny tarafından kullanılan eski Latince’den ya da korolla tüpü Ģekli olan Lamium’dan almıĢtır. 236-238 cins ve 6500-7170 tür barındırmaktadır.

Lamiaceae familyası hermafrodit bazen ginodioik, aromatik eterik yağ üreten kısa saplı glandular tüysü otsu bitkiler, çalılar ya da nadiren ağaçlardan oluĢur. Gövdeler en azından gençken genellikle 4 köĢelidir (enine kesitte kare). Yapraklar basit (nadiren pinnat), sipulsuz, karĢılıklı, bazen dairesel (nadiren sarmal) diziliĢlidir. Çiçeklenme durumu bir vertisilasterde lateral simoz, tirs (dallanmıĢ çok çiçekli panikula)ya da tek çiçekli, aksillar çiçeklidir. Çiçekler iki eĢeyli (nadiren tek eĢeyli), çoğunlukla zigomorf, brakte ve brakteollü, hipogindir. Periant iki sıralı ve diklamid; korolla genellikle bilabiat, bazen aktinomorf ve hipantiumu yoktur. Kaliks sinsepal, 5 zigomorf, bazen bilabiat, lobludur. Korolla simpetal, 4 ya da 5 loblu (iki lob birleĢirse 4), Stamenler 2. 4 ya da 2 verimli +2 staminodlu, dairesel, epipetaldir (korolla tüpüne bağlı). Anterler, Salvia ve iliĢkili türlerde anterlerin tekalarını ayıran konnektif çatlağı boyunca açılır (bazı taksonlarda teka kaybolmuĢ). Ginekeum sinkarp iki karpelli ve 4 gözlü, üst durumlu ovaryumludur. Stilus tek, uçta iki parçalı, terminal ya da ginobazik; ovaryum her bir karpeli ayıran yalancı septumlu 4-loblu; stigmalar genellikle 2 adettir. Plasentalanma bazal; ovüller anatroptan hemitropa kadar değiĢen Ģekillerde, unitegmik (tek integümentli), her karpelde 2 her lokusta 1 adettir. Nektaryumlar ovaryum tabanında bir disk ya da yastık Ģeklindedir. Meyve genellikle, 4 (1-3) kısmi fındıksı meyvelerden oluĢan Ģizokarp, drupa ya da üzümsüdür. Bitki çoğunlukla eterik yağ içerir. Çiçek formülü ( ) ( ) ( ) ya da ( ) üst durumlu (http://www.reed.edu/biology/Courses/BIO332/plantfamily/family_info/Lamiaceae.htm l. 2017b).

12

ġekil 3.1 Labiatae Familyası (https://www.wildflowers-and weeds.com/Plant_Families/Lamiaceae.htm 2017a)

3.1 Ekonomik Önemi

Genelde hoĢ kokulu bitkilerin bulunduğu ve 45 cins ile temsil edilen Lamiaceae (ballıbabagiller) familyası üyeleri uçucu ve aromatik yağ içermelerinden dolayı farmakoloji ve parfümeri sanayinde önemlidir. Bu türlerden eterik yağ elde edilir, baharat olarak kullanılır ve süs bitkisi olarak yetiĢtirilirler.

Lamiaceae familyası çoğunlukla dünya genelinde yayılıĢ gösterir. Tıbbi amaçlı gıda bitkileri olarak ( ‘nane’, Ocimum ‘fesleğen’, Rosmarinus ‘biberiye’, Salvia ‘adaçayı’, Thymus ‘kekik’ gibi), güzel kokulu bitkiler olarak ( ‘lavanta’, Pogostemon ‘silhat esansı’ gibi), yiyecek olarak (Stachys affinis ‘çin enginarı’ gibi) ve birçok bitkinin de süs bitkisi olarak kullanılması familyanın ekonomik önemini oluĢturur.

13

4. SALVIA sp.

Otsu, çalı ya da ağaçsı çok yıllık, nadiren iki yıllık ya da tek yıllık, genellikle aromatik. Gövdeleri dik ya da toprak üzerinde yatık, bezli, bezsiz tüylü ya da tüysüz. Yapraklar bölünmemiĢ, lirat ya da pinnat parçalanmıĢ. Çiçek durumu çeĢitli Ģekillerde bir araya gelmiĢ simöz. Vertisillasterler (1-)2-10(-40)-çiçekli, sık ya da birbirinden uzak aralıklı. Kaliks çan, huni Ģeklinde ya da boru Ģeklinde, 2 dudaklı; üst dudak üç diĢli, ya da azçok düz; alt dudak ise iki diĢli; meyve kaliksleri hafifçe uzamıĢ veya belirgin bir Ģekilde uzamıĢ olduğunda zarsı. Korollalar beyaz, sarı, pembe, mavi ya da mor, bilabiate (2 dudaklı); üst dudak düz ya da orak Ģeklinde; alt dudak 3 loblu, ortadaki geniĢ ve içbükey, yanlardaki 2 lob küçük. Birlikte geniĢ içbükey orta loblu ve 2 küçük yanal loblar; tube düz ya da kavisli içi çukur ya da ĢiĢkin, halkalı ya da değil, küçük pulcuklu ya da değil. Stamenler 2, biri kısa filamentli diğeri ise az çok uzamıĢ üst ucunda verimli bir teka alt ucunda ise verimli ya da yarı verimli küçük bir teka bulunduran az çok uzamıĢ bir konnektife sahiptir (Stamen tipi A) veya çeĢitli Ģekillerde kısır doku bulundurur (Stamen tipi B); stamenler normal olarak filament ve konnektifin bağlandığı yerde eklemlidir (Stamen tipi B); staminodlar daima mevcut ve küçüktür. [stamen tip C]; Stilus 2 loblu. Fındıkçıklar tüysüz, oval, üç köĢeliden yarı dairemsiye kadar değiĢen Ģekillerde, ekseriya müsilajlı. Syn: Schraderia Medikus, Arischrada Pobed, (Ġpek ve Gürbüz 2010).

Salvia cinsiyle ilgili yazılmış bazı makaleler;

Delastaing, N. 1954. Contribution à l’étude cytologique du genre Salvia. Rev. Cytol. Biol. Veg. 15:195-236. Hedge, I.C. 1957-61. Studies in East Mediterranean species of Salvia: I. Notes R.B.G.Edinb. 22:173-188 (1957); II. Op. Cit.23:47-69 (1959); III. Op. Cit. 23:167-171 (1960); IV. O.p cit. 23:559-567 (1961). Henderson, D.M., Prentice, H. & Hedge, I.C. 1968. Pollen morphology of Salvia and related genera. Grana Palynologica 8:70-85. Hedge, I.C 1970. Observation on the mucilage of Salvia fruits. Notes R.B.G. Edinb. 30:79-95 (fındıkçık kesitlerinide içermektedir). Afzal-Rafii, Z. 1971. Contribution à l’étude cytotaxonomique des Salvia de Turquie. Bull. Soc. Bot. Fr.

14

118:69-76. Afzal-Rafii, Z. 1972. Contributionà à l’étude cytotaxonomique des Salvia de Turguie, II. Bull. Soc. Bot. Fr. 119:167-176. Pobedimova, E. 1972. Taxa nova Florae URSS, 2. Novit. Syst. Pl. Vasc. (Leningrad) 9:243-248. Afzal-Rafii, Z. 1975. Resherches sur le genre Salvia en région Méditérranéene et au Proche-Orient. Considérations cytotaxonomique palynologique et phylogénique. Thesis, Université d’Aix-Marseille. Afz’al-Rafii, Z. 1976. Étude cytotaxonomique et phylogénétique de quelques Salvia de la région méditerranéenne: groupe du Salvia officinalis L. Bull. Soc. Bot. Fr. 123:515-531.

Anadolu Asya’da ki cinslerin baĢlıca merkezidir; 86 türün % 50’si endemiktir. Hibritler fazla değildir, bazen yakın olmayan türler arasında ve ekseriya verimli tohumlar üretirler. Ayrıca farklı cinsiyet formlarına rastlanır; bunlara genellikle daha değiĢken türlerde rastlanır ve normal türlere göre daima kısır stamenli ve küçük korollalıdır. Mavi çiçekli (örneğin; S. Patens Cav.) gösteriĢli bazı Yeni Dünya türleri ya da kırmızı çiçekli (örneğin; S. Microphylla Humb., Bonpl. & Kunth) olanlar bazen süs bitkisi olarak yetiĢtirilmektedir.

Lamiaceae familyasının birçok önemli cinsi olup, bunların en önemlilerinden birisi de Türkçede adaçayı olarak adlandırılan Salvia cinsidir. Dünyada Salvia cinsine ait yaklaĢık 900 tür bulunmakta olup, bunlar çoğunlukla Amerika ve Güney-Batı Asya kıtalarında yayılıĢ göstermektedir.

Salvia cinsi Avrupa kıtasında 36 tür, Ġran’da 70 tür ve eski Sovyetler Birliği sınırları içinde ise 75 tür içerdiği belirtilmektedir. Türkiye’de ise 98 tür, 14 alttür ve 8 varyete bulunmaktadır. Bu türlerden 51 tanesi endemik olup, endemizim oranı (% 52,5) oldukça yüksektir. Türkiye’de yetiĢen 98 türün 58 tanesi (% 59,7)’si Ġran-Turan, 27 tanesi (% 27,8) Akdeniz, 5 tanesi (% 5) Avrupa-Sibirya fitocoğrafik bölgede, diğer kalan 8 tanesi de (% 7) birden fazla fitocoğrafik bölgede yayılıĢ göstermektedir. Salvia fruticosa, S. cryptantha, S. multicaulis, S. sclarea ve S. tomentosa türlerinin ticareti yapılmaktadır (Doğan ve ark. 2008, Seçmen ve ark. 2000, Davis 1982, Nakipoğlu 1993, Anonim 2005a,b). Türkiye’nin yıllık adaçayı ihracatı yıllara göre değiĢmekle birlikte, yaklaĢık

15

1.200 ton civarındadır (Özgüven ve ark. 2005). Bunun büyük çoğunluğunu Salvia fruticosa oluĢturmaktadır. Ülkemizde bulunan Salvia türlerinin önemli bir kısmı endemik olup, bu cinsin endemizim oranı yaklaĢık % 52,5 kadardır. Endemik türlerin önemli bir kısmı B ve C kareleri üzerinde dağılım göstermektedir. Türlerin dağılımını gösteren coğrafi kareler dikkate alındığında 17 endemik türle B7 karesi ilk sırayı almaktadır. Sırasıyla bunu B6, C4, C5, B3, B4 ve B5 kareleri izlemektedir.

Coğrafik bölgelere göre ise en fazla Ege ve Akdeniz Bölgesinde 31 tür, Ġç Anadolu Bölgesinde 23 tür, Doğu Anadolu 21 tür, Karadeniz ve Marmara 11 tür, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde 2 endemik tür bulunmaktadır. Toplam Salvia türlerinin dağılımı dikkate alındığında, 37 türle B7 karesi ilk sırayı alırken bunu B6, C5 ve C6 kareleri takip etmektedir (ġekil 1). Adaçayı türlerinin yayılıĢ gösterdikleri coğrafi kareler dikkate alındığında S. aethiopis, S. argentea, S. bracteata, S. candidissima, S. ceratophylla, S. microstegia, S. pinnata, S. sclarea, S. syriaca, S. verticillata ve S. viridis türlerinin daha fazla dağılım gösterdikleri anlaĢılmaktadır (Çizelge 1). Bütün endemik türler farklı derecelerde olmakla birlikte tehlike kategorisinde yer almaktadır. Batı ve güney kıyılarımızdaki endemik türlerin yanında birkaç endemik olmayan türlerimizde tehdit sınırları içinde yer almaktadır. Salvia türleri içerisinde 11 tür (S. anatolica, S. ballsiana, S. freyniana, S. hedgeana, S. marashica, S. odontochlamys, S. pseudeuphratica, S. quezelii, S. sericeotomentosa, S. tigrina ve S. vermifolia) çok tehlikede (CR) kategorisiyle en riskli türler olarak görülmektedir. Aynı zamanda 13 türde tehlike (EN) sınırları içerisindedir. Bitkilerin bulunduğu yerler koruma altına alınarak bu türlerin devamı sağlanmalıdır. Özellikle ekonomik öneme sahip olan türlerin tehlike kategorileri yükselmeden kültüre alma çalıĢmaları yapılmalıdır (Ġpek ve Gürbüz 2010).

16

Çiçek Formülü: ♀♂ K(2+3), C(4+3), A2, G(2).

ġekil 4.1 Labiatae (Lamiaceae). Salvia officinalis Linn; Eng. sage; Verna (http://www.biologydiscussion.com/plants/flowering-plants/order-lamiales- familylamiaceae-an-overview-botany/19895 2017c).

17

ġekil 4.2 Beyaz Ballıbaba (Lamium album) boydan kesiti ve kısımları (http://cronodon.com/BioTech/lamiaceae.html 2017d)

18

4.1 Salvia Cinsinin Teşhis Anahtarı

Salvia Cinsinin TeĢhis Anahtarı

1- Yapraklar orta damara kadar pinnat parçalı veya 3’lü

2- Uç yaprak segmenti azçok linear-oblong veya kısa ovat-kuneat; petiol ekseriya uzun beyaz bezsiz tüylerle birlikte belirgin silli – Grup A

2- Uç yaprak segmenti geniĢçe oblung, ovate; petiolde belirgin siliat tüyler ekseriya yok – Grup B

1- Yapraklar basit, lirat veya ayanun yarısına kadar pinnat parçalı

3- Meyve kaliksi zarsı-ağsı, huni Ģeklinde, geniĢ yaygın yuvarlak loblu – Grup C

3- Meyve kaliksi azçok kalın dokulu, tüpsü ya da huni Ģeklinde dik ya da yaygın sivri loblu

4- Korolla 20 mm’den uzun

5- Korolla tüpü pulsu, ĢiĢkin – Grup D

5- Korolla pulsu değil, ĢiĢkin veya değil – Grup E

4- Korolla 20 mm’den kısa

6- Çiçekler leylak veya menekĢe rengi veya pembe – Grup F

6- Çiçekler beyaz, sarı veya krem rengi – Grup G

Grup A

1- Meyve kaliksi zarsı-ağsı, huni Ģeklinde, geniĢ yuvarlak yaygın loblu, kaliks 15-25m.

2- Gövde yoğun bezli villoz, korolla 40-50mm. 34. blepharochlaena

2- Gövde bezsiz-piloz, korolla 25mm’den kısa

19

3- Gövde toprak üzerinde yatık c. 20cm meyve kaliksi yeĢil pedisel c. 3mm

28. haussknechtii

3- Gövde dik 50 cm’ye kadar, meyve kaliksi morumsu kırmızı, pedisel c. 5mm

36. hydrangea

1- Meyve kaliksi azçok kalın dokulu, tüpsü ya da huni Ģeklinde, dik ya da yaygın sivri loblu, kaliks ekseriya küçük

4- Korolla sarı veya sarımsı beyaz

5- Gövde tüysüz veya hemen hemen öyle

6- Yapraklar tüysüz, donuk mavimsi yeĢil 15. cedronella

6- Yapraklar piloz

7- Gövde sert dik; yapraklar 1 çift yaprakçıklı düz kenarlı kaliks baĢlı bezli tüylü 30. ballsiana

7- Gövde yükselici; yapraklar 2-3 (4) çift yaprakçıklı, kalikste baĢlı bezli tüyler mevcut değil 29. suffruticosa

5- Gövde piloz veya villoz

8- Yapraklar yoğun olarak baĢlı bezli tüylerle kaplı 16. adenophylla

8- Yapraklarda baĢlı bezli tüyler mevcut değil 22. potentillifolia

4- Korolla menekĢe, mavi, pembe veya beyaz

9- Küme oluĢturan cüce yarı çalılar, 2-4 çift yaprakçıklı, tüyler dağınık

10- Çiçek durumu sık bir rasem, yaprak seviyesini biraz geçiyor, uçtaki yaprak segmenti 2x0.6cm 26. caespitosa

10- Çiçek durumu uzamıĢ, yaprak seviyesini belirgin bir Ģekilde geçiyor, uçtaki yaprak segmenti 6x1cm 27. pachystachys

20

9- Uzun büyüyen yükselici veya dik yarı çalılar; bazı tüyler aĢağı ya da yukarı yönelik

11- Çiçek durumu belirgin bir Ģekilde sık avoid veya oblong ‘baĢak’

12- Gövde altta ve üstte bezsiz; korolla 10-15mm 24. tchihatcheffii

12- Gövde üste baĢlı-bezli tüylü; korolla (20) 25-30mm

25. heldreichiana

11- Çiçek durumu çok ya da biraz aralıklı vertisilaster

13- Gövde altta ve üstte çoğunlukla yukarı yönelik tüylü

14- Tüy örtüsü kısa sert tüylü, yapraklar çökük guddeler ile noktalı

19. wiedemannii

14- Tüyler yumuĢak piloz, yapraklar sapsız bezli tüylü

21. freyniana

13- Gövde altta ve üstte aĢağı yönelik tüylü

15- Korolla 30-40mm, koyu mavi, alt dudak beyaz noktalı; yapraklar grimsi 23. albimaculata

15- Korolla 15-26mm pembe, leylak veya menekĢe rengi; yapraklar yeĢil veya yeĢilimsi.

16- Yapraklar yeĢil, kısa piloz tüylü; uçtaki yaprak segmenti 4 x 1.6cm (N.E. Anatolia)

17- Kaliks 7-11mm; korolla 15-20mm; uçta ki yaprakçık linear- oblong

18. huberi

17- Kaliks 10-15 mm; korolla 20-24 mm; uçta ki yaprak segmenti oblong-eliptik 17. rosifolia

16- Yapraklar gri ya da grimsi; yoğun tomentoz veya piloz; uçtaki yaprak segmenti 2.4 x 1.3 cm (S.W. Anatolia)

21

18- Korolla menekĢe-mavi 18-22mm; kaliks 10-12mm

20. psidica

18- Korolla soluk menekĢe, 22-26mm; kaliks 12-16 mm

22. potentillifolia

Grup B

1- Meyve kaliksi zarsı-ağsı, huni Ģeklinde, geniĢ yaygın yuvarlak loblu

2- Korolla beyaz, yaklaĢık 30mm; gövde yoğun bezli villoz 32. cadmica

2- Korolla soluk pembe-menekĢe 18-35mm; gövde piloz, villoz veya tüysüz, bezli veya bezsiz

3- Yaprak tüyleri dendroid veya dendroid-stellat 40. multicaulis

3- Yapraklar dallanmamıĢ tüylü veya tüysüz 37. euphratica

1- Meyve kaliksi azçok kalın dokulu, tüpsü ya da huni Ģeklinde dik ya da yaygın sivri loblu

4- Brakteler veya floral yapraklar belirgin bir Ģekilde kaliksten uzun ve her vertisilasterde çok sayıda

5- Gövde tüyleri tamamen bezsiz 13. reesseana

5- Gövde tüyleri üst kısımlarda bezli

6- Gövde çok uzun dağınık bezsiz tüylü; meyve kaliksi (15) 20-25mm

14. trichoclada

6- Gövde uzun dağınık bezsiz tüylü veya tüysüz; meyve kaliksi yaklaĢık 16mm 12. bracteata

4- Brakteler kaliks boyunda veya belirgin bir Ģekilde kaliksten kısa ve her bir vertisilasterde ekseriya 2 adet

7- Versitilasterler 1-2 çiçekli

8- Gövde yoğun bezli villoz; kaliks tüpsü, 18-20mm. 31. quezelii

22

8- Gövde üst kısımlarda tüysüz; kaliks azçok çan Ģeklinde 6-8mm

2. aucheri

7- Vertisilasterler 2-8 çiçekli

9- Gövde alt kısımlarda tüysüz

10- Kaliks huni Ģeklinde yaklaĢık 15mm; korolla morumsu-mavi beyaz lekeli, 25-30mm 10. pilifera

10- Kaliks tüpümsü huni Ģelkinde, 16-19mm. korolla koyu lekeleri olan sarı renkte, 32-36mm 8. tigrina

9- Gövde altta ve üstte bezli villoz

11- Çalı; kaliks yaklaĢık 9mm, yapraklar bezsiz tomentoz veya kadifemsi bazıları 3 loblu 3. fruticosa

11- Otsular; Kaliks 12-15mm; yapraklar bezli piloz, hepsi pinnat parçalı

12- Kaliks belirgin testi Ģeklinde, morumsu kırmızı korolla 25-30mm. 11. pinnata

12- Kaliks ovat, yeĢil; korolla 35-40mm. 9. recognita

Grup C

1- Alt kısımlar azçok odunsu gövdelerden oluĢan çalılar; meyve kaliksi 30mm’ye kadar; yapraklar eliptik veya ovat-oblung

2- Yapraklar dar oblong, belirgin bir Ģekilde tabanda daralmıĢ

39. sericeo-tomentosa

2- Yapraklar oblong veya ovat-oblong, tabanda yuvarlak ya da kalp Ģeklinde

3- Çiçekler beyaz; brakteler ve kaliks soluk sarı-yeĢil 38. kronenburgii

23

3- Çiçekler soluk pembe veya menekĢe-mavi; brakteler ve kalisk yeĢil veya morumsu kırmızı

4- Gövde 1m’ye kadar; kaliks (çiçek durumunda) yaklaĢık 15mm; brakteler dökülücü 35. pomifera

4- Gövde 50 cm’ye kadar; çiçekte kaliks yaklaĢık 20 mm; brakteler kalıcı, belirgin

37. euphratica

1- Toprak altı kısımları odunsu ve azçok otsu gövdeleri olan otsular; meyve kaliksi yaklaĢık 20mm’ye kadar; yapraklar eliptik, ovat veya hafif dairemsi

5- Korolla yaklaĢık 30mm beyaz; gövde yoğun bezli-villoz 32. cadmica

5- Korolla 15-20mm. menekĢe-mavi, morumsu kırmızı veya beyaz; gövde bezsiz Veya bezli piloz-villoz

6- Çiçek durumu dik yayılan dalları olan panikula; yapraklar düz, geniĢliği 10 cm’ye kadar (compressa)

6- Çiçek durumu panikula değil: yapraklar hafifçe pürüzlü, geniĢliği 3.5cm’ye kadar

7- Kaliks sarımsı-yeĢil; yapraklar 15-5 x 0.8-2.5cm; gövde dallı veya dendroid tüylü 41. cryptantha

7- Kaliks ekseriya morumsu kırmızı-menekĢe renginde; yapraklar 2-4 (-7) x 1- 3.5 cm. Gövde de dendroid tüyler var ya da yok 40. multicaulis

Grup D

1- Korollanın üst dudağı leylak rengi

2- Brakteler belirgin bir Ģekilde kaliskten uzun, pembe veya açık mor

50. sclarea

2- Brekteler kaliks kadar ya da biraz uzun, yeĢil

3- Korollanın alt dudağı koyu menekĢe; yapraklar 30 x 20cm 72. indica

3- Korollanın alt dudağı krem rengi veya beyaz

24

4- Yapraklar oblong, ince testere diĢli, çoğunlukla gövdenin üst kısmında toplanmıĢ

51. chrysophylla

4- Yapraklar ovat, derin testere diĢli veya kemirilmiĢ çoğunlukla basal

56. argentea

1- Korollanın üst dudağı beyaz

5- Yapraklar linear veya linear oblong

6- Yapraklar yaklaĢık 2mm geniĢliğinde, dar linear, alta doğru kıvrık, küçük oymalı

68. vermifolia

6- Yapraklar 5-30mm geniĢliğinde, linear veya linear-oblong, düz-hafif kemirilmiĢ veya testere diĢli 59. atropatana

5- Yapraklar linear-lanseolat veya dairemsi

7- Yapraklar linear-lanseolat (8-22 x 1.5-4cm) 54. chionantha

7- Yapraklar oblong, ovat veya dairemsi

8- Yaprağın alt yüzü tüysüz, belirgin bir Ģekilde bezli noktalı; gövde geri dönük Kısa sert tüylü 71. limbata

8- Yaprağın alt yüzü piloz, keçemsi sık tüylü, seyrek bezli-noktalı ya da değil; gövde kısa sert tüylü değil

9- Kaliks kısa papilloz veya bezli-piloz, çiçek durumu az çok ince yapılı

10- Yapraklar az çok dairemsi, tabanda kalp Ģeklinde 70. cassia

10- Yapraklar oblong, geniĢ ovat, yuvarlak veya kalp Ģeklinde

66. candidissima

9- Kaliks uzun dağınık baĢlı bezli tüylü; çiçek durumu az çok sağlam yapılı

25

11- Kaliks çan-huni Ģeklinde, 9-13mm (Çiçeklenmede), meyvede 13- 18mm’ye kadar; brakteler yaklaĢık 13-18 x 10-14mm. Gövde 30cm’ye kadar.

58. xanthocheila

11- Kaliks çan Ģeklinde çiçekte 9-12mm, meyvede 11-14mm brakteler 9-17 x 814mm; Gövde 100cm’ye kadar

12- Gövde tabanda yünsü, yapraklar alt yüzünde ekseriya yünsü, kenarları küt loblu veya testere diĢli 57. microstegia

12- Gövde tabanda yünsü değil; yapraklar az çok seyrek yünsü, kenarları derin testere diĢli veya kemirilmiĢ 56. argentea

Grup E

1- Gövde üst kısımlarında tüysüz ya da az tüylü

2- Çiçek sapı 15-30mm; yapraklar dar oblong, 4-7 x 0.8-2cm. 1.divaricata

2- Çiçek sapı 1.5-7mm; yapraklar oblong veya ovat 1.4-13.5 x 0.6-6cm

3- Kaliks 12-16mm; yapraklar tabandan kamamsı 5. aramiensis

3- Kaliks 6-8mm; yapraklar tabanda az çok kalp Ģeklinde veya yuvarlak

2. aucheri

1- Gövde üst kısımlarında piloz veya villoz

4- Brakteler belirgin Ģekilde kaliksten uzun

5- Brakteler zarsı, belirgin bir Ģekilde damarlı, yeĢilimsi-beyaz, bezli-villoz, 30- 40 x 15 20mm 7. macrochlamys

5- Brakteler otsu, az çok kalın beyaz bir örtüye sahip, 15-30 x 12-35mm

6- Kaliks çiçekle yaklaĢık 10mm; brakteler yaklaĢık 15 x 12mm

26

44. hypargeia

6- Kaliks çiçekle yaklaĢık 15mm; brakteler 20-30 x 25-35mm

45. montbretii

4- Brakteler kaliksten kısa ya da az çok eĢit

7- Korollanın üst dudağı orak Ģeklinde; staminal konnektif belirgin bir Ģekilde flamentten uzun

8- Brakteler geniĢ ovat, 15-20 x 16-18mm; çiçekler beyaz ya da leylak rengi

9- Gövde altta uzun yassılaĢmıĢ bezsiz tüyleri olan hirsut; çiçekler leylak Veya leylak-beyaz renkte 47. palaestina

9- Gövde allta piloz veya villoz, bezli; çiçekler beyaz 46. spinosa

8- Brakteler ovat, yaklaĢık 8-10 x 6mm; çiçekler sarı, menekĢe veya pembe

10- Yapraklar basit ovat-üçgen, sagittat-hastat; çiçekler sarı

74. glutinosa

10- Yaprak basit veya lirat, geniĢ ovat, kalp Ģeklinde; çiçekler ekseriya menekĢe

73. forskahlei

7- Korollanın üst dudağı az çok düz; staminal konnektif filamenttan kısa ya da aynı boyda

11- Çiçek durumu panikula, az çiçekli, yapraklı; vertisilaster 1-2 çiçekli saplar üst yaprak ekseninden çıkıyor 6. kurdica

11- Çiçek durumu panikula veya değil, yapraksız; vertisilaster 2-10 çiçekli, sapsız

12- Yapraklar çoğunlukla bazal; çiçeklerden gövde yaklaĢık 30 cm altta bezli tüylü

13- Çiçekler beyaz; kaliks meyvede geniĢleyip dudakları birbirinden belirli bir Ģekilde uzaklaĢtırıyor; üst dudak az çok tam kenarlı

27

32. cadmica

13- Çiçekler menekĢe-mavi; kaliks meyvede nadiren geniĢlemiĢ, üst dudak belirgin bir Ģekilde 3 diĢli 33. smyrnaea

12- Yapraklar gövdeye dağılmıĢ; çiçeklenen gövde 100cm’ye kadar altta bezsiz tüylü

14- Kaliks yaklaĢık 9 mm; çiçek sapı yaklaĢık 2 mm; çalı

3. fruticosa

14- Kaliks 12-16 mm; çiçek sapı 5-10 mm. Yarı çalımsı otsular

4. tomentosa

Grup F

1- Staminal konnektif filamentte eklemli değil; alt teka biz Ģeklinde, kısır; vertisilasterler 8-40 çiçekli

2- Korollanın üst dudağı tabanda daralmamıĢ, çiçeklenmede kaliks yaklaĢık 12mm

86. napifolia

2- Korollanın üst dudağı tabanda belirgin bir Ģekilde daralmıĢ; Çiçeklenmede kaliks 5- 6mm

3-Yapraklar linear-oblong; kaliks diĢleri sivri uçlu değil 85. russellii

3- Yapraklar oblong veya onat; kaliks diĢleri sivri uçlu 84. verticillata

1- Staminal konnektif filamente eklemli; alt teka az çok balta Ģeklinde, kısır; vertisilasterler 2-6(-8) çiçekli

4- Tek yıllık, gövde steril braktelerden oluĢan renkli bir yele (koma) ile sonlanmıyor

43. viridis

4- Çok yıllık, gövde komasız

28

5- Korolla tüpü pulcuklu

6- Brakteler kaliksten uzun, 17-30 x 15-25mm. az çok gövdeyi sarıyor

7- Kaliks ters üçgen; brakteler yeĢil ya da morumsu kırmızı, piloz

64. poculata

7- Kaliks tüpsü-hunimsi; brakteler grimsi beyaz sık tüylü 65. odontochlamys

6- Brakteler kaliks kadar ya da daha kısa, 15 x 12mm’den az, gövdeyi sarmıyor

8- Çiçek durumu aksillar, brakte ve kaliks az çok koyu menekĢe-mavi; kaliks diĢleri biz Ģeklinde; Gövde bezli tüylü

9- Gövde üstte yaklaĢık 20cm araknoid yünsü; yapraklar 8mm geniĢlikte

48. erihophora

9- Gövde 30-50cm üstte seyrek araknoid-piloz; yapraklar 8-40 (veya daha fazla) geniĢlikte 49. brachyanth

8- Çiçek durumu aksillar, brakte ve kaliks yeĢil; kaliks dıĢı sivri veya dikensi; gövde bezli tüylü veya değil

10- Korolla leylak-menekĢe renkli miğferli ve sarı alt dudaklı en alt brakteler yaprak benzeri 51. chrysophylla

10- Korolla leylak renkli miğferli ve beyaz ya da sarı alt dudaklı en alt Brakteler yaprak benzeri değil

11- Yapraklar az çok dairemsi, keçemsi sık tüylü

12- Gövde yaprakları yaklaĢık 4 çift; çiçek durumu az çiçekli

69. cilicica

12- Gövde yaprakları az; çiçek durumu çok çiçekli 67. cyanescens

11- Yapraklar ovat veya oblong, piloz, villoz ya da keçemsi

13- Gövde altta ve üstte bezsiz piloz 61. yosgadensis

29

13- Gövde üstte bezli piloz veya villoz

14- Korolla 16-20mm; yapraklar alt yüzeyinde piloz veya yünsü kaliks diĢleri kısa dikenli 67. cyanescens

14- Korolla 16mm’den az; yapraklar alt yüzeyinde araknoid veya yünümsü; kaliks diĢleri uzun dikensi

15- Korolla 15-16mm; brakteler 8-12 x 7-11mm 60. frigida

15- Korolla 8-11mm; brakteler 6-8 x 6-7.5mm 62. modesta

5- Korolla tüpü pulcuksuz

16- Çiçek durumu çiçek açmadan önce sarkık; korolla loblası geniĢçe birbirinden uzaklaĢmıĢ; gövde hafif saplı 82. nutans

16- Çiçek durumu çiçek açmadan önce dik; korolla lobları geniĢçe ayrık değil; gövde ekseriya yapraklı

17- Brakteler belirgin bir Ģekilde menekĢe-morumsu kırmızı

18- Çiçek durumu ekseni, brakte ve kaliks koyu menekĢe-mavi; Gövde bezsiz tüylü

19- Gövde yaklaĢık 20cm üstte yoğun araknoid-yünsü; yapraklar yaklaĢık 8mm geniĢliğinde 48. eriophora

19- Gövde 30-50cm üstte seyrek araknoid-piloz; yapraklar 8-40 (veya daha fazla) mm geniĢliğinde 49. brachyantha

18- Çiçek durumu ekseni az çok yeĢil, brakte ve kaliks morumsu kırmızı; gövde bezli tüylü veya değil

20- Yapraklar az çok sapsız; gövde villoz 79. amplexicaulis

20- Yapraklar saplı; gövde piloz 78. nemorasa

17- Brakteler yeĢil veya hafif morumsu kırmızı, az çok belirsiz

21- Yaprakla oblong

22- Gövde altta ve üstte yoğun bazlı piloz

30

80. adenocaulon

22- Gövde altta bezsiz-piloz, üstte, üstte bezli piloz veya villoz

23- Gövde altta ve üstte bezsiz tüylü; yapraklar küçük oymalı

81. dichroantha

23- Gövde üstte bezli tüylü; yapraklar pinnat parçalı ya da yarı düz 83. verbenaca

21- Yapraklar ovat-oblong veya geniĢ ovat

24- Yapraklar az çok etli, kenarları yarı tam (tuzlu habitatlar)

24- Yapraklar etli değil, kenarları yarı tam veya kemirilmiĢ ya da pinnat parçalanmıĢ (Tuzlu olmayan habitatlar)

25- Kaliks 5-7mm; gövde ekseriya 30cm’den az

83. verbenaca

25- Kaliks 6-10mm: gövde 30-100cm

76. virgata

Grup G

1- Yapraklar linear segmentler halinde pinnat parçalanmıĢ; 2 yıllık

53. ceratophylla

1- Yapraklar pinnat parçalanmamıĢ; çok yıllık, nadiren 2 yllık

2- Çiçek durumu kollu, Ģamdan Ģeklinde dağınık; gövde bezsiz-yünsü tüylü 2 ya da çok yıllık 52. aethiopis

2- Çiçek durumu yukarıdaki gibi değil; gövde piloz veya villoz; çok yıllık

3- Stamenler üst korolla dudağının ilerisine kadar uzanır

31

75. staminea

3- Stamenler korollanın üst dudağı altında kalır

4- Çiçek sapı 7-12mm 55. longipedicellata

4- Çiçek sapı 5mm’den kısa

5- Yapraklar düzgün ovat, kalp Ģeklinde, testere diĢli; korolla yaklaĢık 10mm

42. syriaca

5- Yapraklar oblong, geniĢ ovat, dairemsi, kalp Ģeklinde, kamamsı, kenarları küçük oymalı veya kemirilmiĢ; korolla 8-20mm

6- Yapraklar az çok dairemsi 69. cilicica

6- Yapraklar oblung-geniĢ ovat

7- Kaliksin üst dudağı çiçekte 2 oluklu, meyvede de öyle ve geriye doğru kıvrılmıĢ

76. virgata

7- Kaliksin üst dudağı yukarıda ki gibi değil,

8- Brakteler az çok gövdeyi sarıyor, kaliksten uzun yaklaĢık 17-45 x 13- 25mm

9- Kaliks ters üçgen Ģeklinde, brakteler yeĢil 64. poculata

9- Kaliks tüpsü-hunimsi, kısa bilabiat; brakteler grimsi beyaz sık tüylü

65. odontochlamys

8- Brakteler gövdeyi sarmaz, kaliksten uzun değil veya hafifçe geçiyor, yaklaĢık 6-17 x 6-14mm

10- Yapraklar az çok yoğun yünsü; korolla 17-20mm; üst dudak belirgin bir Ģekilde orak Ģeklinde 57. microstegia

10- Yapraklar yünsü değil; korolla 8-16mm üst dudak orakımsı

32

11- Gövde altta ve üstte bezsiz tüylü, kaliks bezsiz tüylü

61. yosgadensis

11- Gövde üstte bezli tüylü; kaliks bezli tüylü

12- Gövde üstte çok sayıda villoz bezsiz tüylü; brakteler 12-17 x 10-14mm; Korolla 14-16mm 63. tobeyi

12- Gövdenin üst kısımlarında villoz bezsiz tüyler yok, brakteler 8-18 x 6-11mm; Korolla 8-16mm

13- Korolla 8-11 mm; brakteler 6-18 x 6-7,5 mm

62. modesta

13- Korolla 12-16 mm; brakteler 8-12 x 7-11mm

61. frigida

33

5. ARAŞTIRMA BULGULARI

5.1 ANK Herbaryumu’nda Bulunan Türler

2 Salvia aucheri Bentham (Endemik)

Sinonim: S. aucheri, var. canescens Boiss. & Heldr., Fl. Orient. 4: 593 (1875). S.ermenekensis Rech.f., Oesterr. Bot. Z. 95: 423 (1949)

ġekil 5.1 Salvia aucheri Bentham

C4 Karaman - Ermenek, Balkusan dağı, 1500 m. Davis, 16196 14/8/1949, (Det.)

C4 Konya - Ermenek, Ermenek yokuĢu, Quézel et all, 1908, (Det.Quézel et all)

C5 Adana - Pozantı, Gülek boğazı, Davis, 16476, (Det.Davis)

C5 Adana - Karsantı, Hasandede, Kalker anakaya, 900 m. E.Yurdakulol, 41, 28/10/1972 (Det. Hub.-Mor. 1973)

C5 Mersin; Tekir Ağaçlandırma mıntıkası, 1350 m. T.Uslu, 1031 17/9/1972, (Det.Hub.- Mor.)

C6 Adana - Osmaniye Ġncebel, Amanos dağları Maki, 550 m. Y.Akman, 3029 26/9/1966 (Det.Hedge, 1979)

C6 Adana – Osmaniye - Ġncebel, Amanos dağları, Maki, 550 m. Y.Akman, 3029 26/9/1966 (Det.Hedge, 1979) (4 dublet)

34

3 Salvia fruticosa Miller Sinonim: S. triloba L.f., Suppl. 88 (1781). S.libanotica Boiss. & Gaill., Diagn. Pl. Orient. ser. 2(4): 16(1859). S. lobryana Aznav., Mag. Bot. Lap. 1: 195 (1902). S. triloba subsp. libanoticas (Boiss. & Gaill.) Holmboe, Veg. Cryrus 158 (1914).

ġekil 5.2 Salvia fruticosa Miller

C1 Ġzmir - KuĢadası, 20 m. Davis-Polunin, 25177 22/3/1956 (Det.Davis-Polunin)

C2 Muğla - Marmaris, 30 m. Davis-Polunin, 25266 24/3/1956 (Det.Davis-Polunin)

C2 Muğla -Fethiye - Kalkan 10 m. Davis-Polunin, 25451 29/3/1956, (Det.Davis- Polunin)

C3 Antalya - Kemer - Küçük burun P.brutia ormanı, 0-20 m. H.PeĢmen- A.Güner, 4172 21/3/1979 (Det.H.PeĢmen)

35

4 Salvia tomentosa Miller Sinonim: S. grandiflora Etl., Salvia 17(1777). S. grandflora subsp. aegaea (Bornm.) Rech.f., Bot. Jahrb. 69:501 (1939). S. grandiflora subsp. rotundifolia (Vis.) Rech.f., Fl. Arg. 519 (1943).

ġekil 5.3 Salvia tomentosa Miller

A2 Ġstanbul; Anadolu Kavağı Krause, 3931 22/7/1931 (Det.Krause)

A2 Bursa - Gökdere Krause, 4112 9/8/1931 (Det.Krause)

A2 Ġstanbul Krause, 4942 1/7/1935 (Det. Hedge, 1979)

A3 Ankara - Beypazarı Kapaklı-Sorkun arası P.nigra açıklıkları 1400 m. Y.Akman, 8784 3/7/1971 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

A3 Bolu - Mudurnu P.nigra altı 1400 m. Y.Akman, 9278 12/7/1976 (Det.Hedge, 1979)

A3 Bolu - Mudurnu 900 m. Y.Akman, 9621 21/7/1978 (Det.Hedge, 1979)

A3 Bolu; Bolu dağları Yedigöller Lingine yolu 700 m. Y.Akman, E.Yurdakul, 10110 22.06.1979 (2 dublet)

A3 Bolu - Düzce-KaynaĢlı kayın ormanı 500 m. M.Aydoğdu, 765 04.08.1982

A4 Beypazarı; Uyku dağı yolu 600 m. Y.Akman 30.05.1978

A4 Ankara – Beypazarı; Ġnözü deresi Bozuk meĢelik 1000 m. Y.Akman, 8783 29.06.1971 ( 2 dublet)

36

A4 Ankara - Beypazarı; Karagöl, Pinus nigra altı Y.Akman, 1006 02.07.1972 (Det.Huber-Morath)

A4 Kastamonu; Ilgaz dağı, Yayla dere 1100 m. Y.Akman-E.Yurdakulol- M.Demirörs, 11565 21/7/1981 (Det. E.Yurdakulol) (2 dublet)

A4 Ankara -Kızılcahamam; Yukarı Soğuksu P.nigra orman açıklığı 1250 m. K.Karamanoğlu, 710 9/8/1961 (Det. Hedge, 1979)

A4 Kastamonu - Tosya 1200 m. Khan et all, 647 13/8/1960 (Det.Khan et all) (2 dublet)

A4 Ankara - Kızılcahamam – Gerede 1300 m Davis-Hedge, 32863 5/9/1957 (Det.Hedge 1958)

A4 Kastamonu - Safranbolu W.Kotte 18/7/1933 (Det.Hedge, 1979)

A4 Kastamonu; Ilgaz dağı Küçük çal tepe 1700 Y.Akman, E.Yurdakul, M.Demirörs, 11566 20.07.1981 (Det.E.Yurdakul)

A4 Kastamonu; Ilgaz dağı Çatak deresi Abies nordm. Tp. Sylu. Top. 1230 m. Y.Akman, E.Yurdakul, M.Demirörs, 12330 19.07.1982

A4 Kastamonu - Araç; Kızıltepe Quercus-Cistus 900 m. M.Demirörs, 420 19/7/1981 (Det.M.Demirörs)

A4 Kastamonu - Cide-Ġnebolu arası Arbutus makisi 200 m. O.Ketenoğlu, 1198 25/6/1980 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Kızılcahamam – Kargasekmez Yol Kenarı 1000 m. O.Ketenoğlu 133 03.07.1974

A4 Kastamonu - Daday; Kiraz serisi 1000 m. O.Ketenoğlu 1197 19.06.1978

A4 Ankara- Beypazarı; Orman ıslahı alanı, Derin denizel topraklı erozyon Tınlı topraklar, orman odun deposu yanı 800 m. Y.Akman, 1005 10.05.1972 (Det.Huber-Morath) ( 2dublet)

A4 Ankara - Beypazarı Yol Kenarı YumuĢak marnlı topraklar 750 m. Y.Akman, 1102 18.05.1973 (Det.Huber-Morath, 1979) (4 dublet)

A4 Ankara Eldivan Dağı Yamaç, Silali anakaya, % 40-45 eğim MeĢe ormanı 1300 Y.Akman, 14764 05.09.1988

37

A4 Ġnebolu Manastır köprüsü mevkii Maki toplumu, Tabakalı Marn 60 m. E.Yurdakulol, 3120 12.06.1990 (2 dublet)

A4 Kastamonu - Devrekani Hacı Ġhsan'dan 5km sonrası Carpinus betulus baltalık 1400 m. E.Yurdakulol, 3085 23.07.1990

A5 Çorum - Ġskilip Yolu Seydim çınarı 1250m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu, 2149 20.06.1984 (2 dublet)

A5 Tokat - Zile Kasın köyü, Gavurcalı tepesi 1250-1300 m. R.Ġlarslan, 522 29/6/1979 (Det.R.Ġlarslan)

A5 Kastamonu - Bozkurt Yemeni köyü civarı Marn anakaya, Quercus petraea 420 m. E.Yurdakulol, 3101 25/7/1990 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

A5 Kastamonu - Tosya Yenidoğan-Gökomuz köyleri arası P.nigra ormanı 1500 m. M.Kılınç, 3724 13/6/1975 (Det.M.Kılınç ) (2 dublet)

A5 Kastamonu - Tosya - Devrez çay –Y.Dikmen köyü arası MeĢelikler 500- 1300m. M.Kılınç, 3725 12/6/1975 (Det.Hedge, 1979) ( 3 dublet)

A6 Tokat - Niksar - KarakuĢ 1000 m Davis-Polunin, 24897 5/9/1954 (Det. Davis-Polunin)

B1 Samsun – ÇarĢamba; Ayvacık, YeĢilırmak vadisi R.Çetik, 1012 13/7/1955 (Det.Hedge, 1979)

B1 Balıkesir; Edremit Kazdağı 1200 m. T.Uslu-M.Kılınç, 10 11/8/1970 (Det.R.Çetik)(3 dublet)

B3 Konya - AkĢehir Güneybatısı, Dağlarda 1240 m.K.Karamanoğlu, 5069 12/7/1954 (Det. Hub.-Mor.)

B3 Afyon - Bayat Karatepe kuzeybatısı 1400 m. M.Vural, 302 28/6/1975 (Det.Hedge, 1979)

B3 EskiĢehir; Türkmen dağı, Selce alanı 1400 m. T.Ekim, 2402 24/7/1973 (Det.Hedge 1979 )(Dublet 2)

B3 EskiĢehir; Türkman dağı, Belce alanı 1400 m. T.Ekim, 2402 24/7/1976 (Det.T.Ekim)

B3 EskiĢehir; Kuzuculu köy KorunmuĢ saha 1540 m. T.Ekim, 620 30/6/1970 (Det.T.Ekim)

38

B4 Ankara - Keçiören Hacıkadın deresi Kıraç yerler K.Karamanoğlu 26/5/1943 (Det.Hedge, 1979

B6 K.MaraĢ - Göksun; Hobek dağı 1600 m. Davis-R.Çetik, 20227 21/7/1952 (Det.Davis)

B7 Elazığ; Yaylım dağı, BaltaĢı köyü üzeri Quercuslar içinden 1500 H.Evren, 1582 29/6/1983 (Det.H.Evren)

C2 Muğla - Köyceğiz Sandras dağı H.Bağda 12/7/1948 (Det.Hedge, 1979)

C2 Muğla - Fethiye - Kemer K.Karamanoğlu, 354 10/6/1955 (Det. Hedge, 1979)

C2 Antalya - KaĢ-Elmalı 1700 Khan et all, 223 27/7/1960 (Det.Khan et all)

C2 Denizli - Tavas yolu Denizli'den 10 km sonra Karaçam orman açıklıklarında K.Karamanoğlu, 710 9/7/1962 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

C3 Isparta - Ağlasun 1600 Khan et all, 341 29/7/1960 (Det.Khan et all)

C3 Antalya - Elmalı-Çığlıkara sedir ormanı, Kabakçılar mevkii Orman üst sınırı, Alpinik bölge, Kalker anakaya 2150 R.Çetik, 2047 29/6/1974 (Det.Hedge, 1979)

C3 Antalya - Elmalı- Çığlıkara, Koçova serisi Ardıç korusu açıklıkları 1510 m. R.Çetik, 2051 28/6/1975 (Det.Hedge, 1979)

C3 Burdur – Bucak Aksuçayı yamacı Karacaören Sanayi altı Liquidambar top. 200 m. Y.Akman 28.06.1985

C3 Antalya; Tahtalı dağ, Pünteyik yayla Davis, 15132 8/7/1949,(Det.Davis)

C3 Antalya - Ovacık, Teke dağı 1100-1200 Davis, 15168 12/7/1949,(Det.Davis)

C3 Antalya; Çalbalı dağı-Teke arası 1700 Davis, 15257 13/7/1949,(Det.Davis) (2 dublet)

C3 Antalya; Tahtalı dağ, Gürleyik Davis, 15341 15/7/1949 (Det. Davis)

C3 Antalya; Bozburun dağ, Tozlu Çukur yayla 1500 Davis, 15563 24/7/1949 (Det.Davis)

C3 Antalya; Bozburun dağı, TaĢlı yayla, Kozlu dere 1600 Davis, 15747 26/7/1949 (Det.Davis) (2 dublet)

39

C4 Konya Ladik Sultan dağları H.Birand-M.Zohary, 2311 28/6/1953 (Det.Hedge, 1979)

C4 Karaman - Ermenek Kazancı kasabası, YeĢilköy, Göksu nehri boyunca 650 900 H.Sümbül, 3160 25/6/1984 (Det.H.Sümbül, 1984 )

C4 Mersin - Yeniköy Kızıldere Y.Akman, Quezel, 7685 12.06.1976

C4 Konya- Bozkır- Sorkun Abies ormanı 1350 R.Çetik-T.Ekim- E.Yurdakulol, 1013/278 16/6/1968 (Det.Hub.-Mor., 1968 )

C5 Adana - Bahçe Dildil dağı, Amanos dağları, Gökçebayır-Atlik yayla 1500 Davis, 16441 26/8/1949 (Det.Davis)

C6 Ġskenderun - Soğukoluk Arnavut oluğu Amanos dağı 1250 Y.Akman, 7680 12.06.1967

C6 Hatay - Ġskenderun Akarca köyü üstü Amanos dağı 800 Y.Akman, 7683 17.05.1968 (2 dublet)

C6 Ġskenderun - Havut, Ballık Amanos dağları 700 Y.Akman, 206A 08.06.1967 (Det.Huber-Morath, 1968) (2 dublet)

C6 Hatay - Dörtyol Karagöz gediği Amanos dağı 1700 Y.Akman, 7682 26.09.1967

C5 Adana; Süphan dere, Belen köy 900 1000 Davis, 19563 2/7/195 (Det.Davis)

C5 Adana - Karsantı; Pos ormanı, ġamadan bölgesi, Kızgın dere yol çatı civarıSerpantin anakaya, P.brutia top. 1050 E.Yurdakulol, 10292 1/6/1973 (Det.Hedge,1979)(5 dublet)

C6 Hatay; Antakya Harbiye, ġenköy 500 Davis-Hedge, 27209 28/4/1957 (Det.Davis-Hedge)

C6 Hatay; Antakya St. Peter’s kilisesi yanı 300 Davis-Hedge, 27239 27/4/1957 (Det.Davis-Hedge) (2 dublet)

C6 Hatay – Dörtyol; Bülke mevkii, Amanos dağları 900 Y.Akman, 7681 21/9/1967 (Det.Hedge, 1979)

C2 Muğla; Karaçam orman altı 1200 1350 Y.Akman, Quezel, 7684 18.06.1976 (4 dublet)

40

5 Salvia aramiensis Rech.fil. Sinonim: S. grandflora var. cuneata Post, Fl. Syria 626 (1896).

ġekil 5.4 Salvia aramiensis Rech.fil

C6 Hatay - Ġskenderun Soğukoluk, Amanos dağları 500 m. Y.Akman, 206 23/5/1966 (Det.Hub.-Mor. 24.04.1968)

7 Salvia macrochlamys Boiss. & Kotschy

ġekil 5.5 Salvia macrochlamys Boiss ve Kotschy

B9 Bitlis; MeĢe ormanları H.Birand-K.Karamanoğlu, 316 14/7/1958 (Det.Hub.-Mor.)

B9 Bitlis; HacereĢ MeĢe ormanı, Dere boyu H.Birand-K.Karamanoğlu, 316 14/7/1956 (Det.Hub.-Mor. 1959)

41

C9 Hakkari; Hakkari-Van, 38 km sonra, Zap deresi H.Birand-K.Karamanoğlu, 440 19/7/1956 (Det.Hub.-Mor. 1959) (2 dublet)

C9 Hakkari; Zab geçidi 1600 m. Davis-Polunin, 24018 6/8/1954 (Det.Davis- Polunin)

C9 ġırnak – ġenobi - Hakkari 54.km, Kayalıklar Çakıllı Yamaçlar 1400 Z.Aytaç ve Ark., 8172 15.07.2001 (Det.Z.Aytaç 2002)

9 Salvia recognita Fisch. & Mey. (Endemik)

ġekil 5.6 Salvia recognita Fisch ve Mey

A4 Ankara ; Çubuk barajı 1150 m. Hasenbalg 10/6/1955 (Det.Hasenbalg)

A4 Çankırı; Eldiven Dağ Ġbrahim ġahin ÇeĢmesi Y.Akman, 15274 12.07.1990 Z.Aytaç, 1991 (2 dublet)

A4 Ankara ; Çubuk dere Krause, 4611 4/7/1934 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara - Keçiören Hacıkadın deresi Kıraç H.Bağda 3/6/1945 (Det.H.Bağda)

B4 Ankara - Çankaya Balls, 2372 29/5/1935 (Det.Balls)

B4 Ankara - Kalecik Kalkan mevkii Serpantin anakaya M.Kılınç 54

B4 Ankara W.Kotte 476 10/6/1932 (Det.)

B4 Ankara - Kalecik; Kalkan mevkii Serpantin anakaya M.Kılınç 17.06.1971

42

B4 Ankara - Kalecik; Çukurköy arası Serpantin anakaya M.Kılınç 06.06.1970 (2 dublet)

B4 Ankara - Kırıkkale YahĢivan civarı, Amygdalus orientalis top. Dere yatağı, Serpantin anakaya 720 m. E.Yurdakulol, 2310 09.07.1985

B5 Kayseri - Hisarcık H.Bağda, 932 14/6/1944 H.Bağda (Det.M.Kılınç 1971)

B5 Aksaray; Hasan dağı kuzey yamaç, Nor kayası 1540 m. A.Düzenli, 431 16/6/1973 (Det.A.Düzenli)

B5 Aksaray; Hasan dağı kuzeybatı yamaç, Türkmenlik Seyrek Quercus ormanı içi 1450 m., 431 15.06.1973 (Det.A.Düzenli)

B5 Kayseri; Ali Dağ 1650 m. Balls-Gourlay, 1387 17/6/1934 (Det.Balls- Gourlay)

B5 Kayseri; Erciyes dağı, Batı etekleri, Gök dağı doğu yamaçları Orta sırtlardan, Hareketli kayalardan R.Çetik, 4193 16/7/1974 (Det.R.Çetik)

B7 Tunceli - Selepur 1500 m. Davis-Hedge, 31607 23/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

C5 Adana - Karsantı Akören bölgesi, Değirmencik mevkii Kalker anakaya 900 m. E.Yurdakulol, 10297 25/5/1973 (Det.E.Yurdakulol) (3 dublet)

43

10 Salvia pilifera Montbret & Aucher ex Bentham (Endemik) Sinonim: S. cataonica Boiss. & Hausskn., Fl. Orient. 4: 602 (1879). S. purpurascens Post, J. Linn. Soc. (Bot.) 24: 438 (1888). S. amana Bornm., Notizbl. Bot. Gart. Berlin 7(63): 28(1917)

ġekil 5.7 Salvia pilifera Montbret ve Aucher ex Bentham

C6 Gaziantep – FevzipaĢa 30 km kala 800 H.Birand 18/5/1956 (Det.Hub.-Mor.)

C6 Gaziantep; Sofu dağı, TV kulesi civarı Mermer kayalık 1450 -1500 m. T.Ekim, 3729 24/6/1978 (Det.Hedge, 1979)

44

11 Salvia pinnata L. Sinonim: Salvia ertekinii Yıld.

ġekil 5.8 Salvia pinnata L.

C6 K.MaraĢ Ceyhan nehri vadisi, K.MaraĢ'ın 15 km batısı 500 Davis-Hedge, 27442 3/5/1957 (Det.Hedge 1958)

12 Salvia bracteata Banks & Sol.

ġekil 5.9 Salvia bracteata Banks ve Sol

A4 Çankırı - Kalecik Davis, 21456, (Det.Davis)

A4 Ankara - Kızılcahamam Çamkoru K.Karamanoğlu 2/6/1948 (Det.K.Karamanoğlu)

A4 Ankara - AyaĢ AyaĢ dağları, AyaĢ beli 1100 m. Y.Akman, 6642 1/6/1975 (Det.Y.Akman) (6 dublet)

45

A4 Ankara - Kazan-Kazan-Çubuk Yolu, Yamç, Derin Toprak, % 60 Eğim 1600 m. Y.Akman, 14781 04.07.1988 (Det.Y.Akman)

A5 Yozgat - Çekerek- Ovacık köyü, Deveci dağı, Göç yolu 1300 R.Ġlarslan, 839 19/6/1980 (Det.R.Ġlarslan)

B3 Afyon; Afyon-UĢak yolu, Banaz-Hocalar arası 950 m. R.Çetik, 3592 11/6/1975 (Det.R.Çetik)

B4 Ankara - Keçiören Hacıkadın deresi B.Kasaplıgil 14/6/1944 (Det.B.Kasaplıgil)

B4 Ankara-YeniĢehir Step W.Kotte 23/6/1933 (Det.W.Kotte)

B7 Elazığ-Kale 1200 m. Davis-Hedge, 28946 4/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

B7 Elazığ - Pertek 1300m. Davis-Hedge, 29192 7/6/1957 (Det.Hedge, 1958)

C7 ġanlıurfa-Siverek-Diyarbakır, Karacadağ 1250 Davis-Hedge, 28314 19/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

Manissadjian, 1010 J.Freyn

13 Salvia reeseana Hedge & Hub.-Mor. (Endemik)

ġekil 5.10 Salvia reeseana Hedge ve Hub.-Mor

A3 Ankara-Beypazarı Elma beli, Tarla içi 700 Y.Akman, 957 27/5/1971 (Det.Hedge, 1978)

46

14 Salvia trichoclada Bentham

ġekil 5.11 Salvia trichoclada Bentham

B7 Elazığ; Yaylım dağı, ġemik köyü Quercus Topluluğu 1250 m. H.Evren, 1254 7/6/1984 (Det.H.Evren)

B7 Elazığ; Aydınlar köyü mevkii, Güney yamaç TaĢlık alan 950 m. H.Evren, 328 20/6/1980 (Det.A.Güner-H.Evren, 1980)

B7 Malatya Balls, 2305 19/5/1935 (Det.Balls)

B9 Van - Çatak KavuĢĢahap dağı 1800 m. Davis-Polunin, 23004 22/7/1954 (Det.Davis-Polunin)

C7 Urfa - Sivelek Diyarbakır, Karacadağ 1205 m. Davis-Hedge, 28314 19.05.1957 (Det.Hedge, 1958)

C8 Siirt - Silvan Kurtalan Davis, 22118 24/6/1954 (Det.Davis)

C8 Diyarbakır - Çınar Diyarbakır'dan 8 km sonra Bazalt kayalı yamaçlar 650 m. Davis-Hedge, 28765 31/5/1957 (Det.Hedge, 1958)

C8 Mardin ; Mardin'den 19 km sonra Q.brantii bodur ormanı, Kalker anakaya 930 m. H.Birand, 86 20/5/1956 (Det.Hub.-Mor.)

47

17 Salvia rosifolia Sm. (Endemik)

ġekil 5.12 Salvia rosifolia Sm.

A8 Erzurum - Horasan 1600 Davis-Hedge, 29366 8/6/1957 (Det.Davis- Hedge) (2 dublet)

A9 Artvin; Ardanuç- Çoruh, Kordevan dağı 1100 m. Davis-Hedge, 30087 27/6/1957 Davis-Hedge

A9 Artvin; Ardanuç Çoruh 500 m. Davis-Hedge, 30177 27/6/1957 (Det.Davis- Hedge)

A8 Erzurum; Horasan Karaurgan 1800 m. Davis-Hedge, 30734 7/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

A8 Erzurum; Ilıca-Tercan 1900 m. Davis-Hedge, 30850 10/7/1957 (Det.Hedge, 1958)

A4 Ankara - Beynam Ormanı 1350m. Y.Akman, 509 18.06.1970 (Det.Huber- Morath, 1970)

48

19 Salvia wiedemannii Boiss. (Endemik) Sinonim: S. Wiedemannii var. polychaeta Bornm., Feddes Rep. 5:168 (1908)

ġekil 5.13 Salvia wiedemannii Boiss.

A3 EskiĢehir-AkĢehir arası, Emirdağ civarı Step H.Birand-M.Zohary, 2654 1/7/1953 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara – Polatlı -Acıkır, Marn, KorunmuĢ step 840 - 860 m.H.Duman- Z.Aytaç, 3042 25.05.1990 (Det.H.Duman, 1990)

A4 Ankara -Polatlı - Ankara çayı, Hamamboğazı mevkii, Kıraç yamaçlar M.Kılınç- T.Uslu 21/5/1971 (Det.M.Kılınç-T.Uslu)

A3 EskiĢehir - Ankara yolu, Sivrihisar'ın 50 km batısı 850 m. R.Çetik, 3589 8/6/1975 (Det. R.Çetik)

A3 EskiĢehir - Sündiken dağları doğusu Derin kalker ve marnlı toprak 1000 m. T.Ekim, 203 9/7/1971 (Det.Hub.-Mor. 1971)

A3 EskiĢehir - Mihallıçcık yolu civarı, Kalkenli stepte yaygın 1100 - 1200 m .T.Ekim 19.06.1973

A3 EskiĢehir - Sivrihisar Kaymaz 800 m. Y.Akman, 13719 16.06.1984(3 dublet)

A3 EskiĢehir; Sündüdiken dağları, Çağa köyü Kumlu yerler T.Ekim, 58 03.06.1971

A4 Ankara - Polatlı; Balmumcu köyü karĢısı 800 Y.Akman, 13234 8/6/1984 (Det.Y.Akman)

A4 Ankara - Beypazarı 600m. Y.Akman, 964 22/6/1973 (Det.Y.Akman)

49

A4 Ankara – Beypazarı; Elma beli Step 700 m. Y.Akman, 964 27.05.1971(Det.Y.Akman) (5 dublet)

A4 Ankara – Beypazarı; Gevpet bağları 600 m. Y.Akman, 964 04.07.1971 (Det.Hub-Mor. 1971)

A4 Ankara - Beypazarı; Bağözü köyü Thymus stebi 750 m. Y.Akman, 13236 05.06.1983(2 dublet)

A4 Ankara - Beypazarı Bağözü köyü Thymus stebi 750 m. Y.Akman, 13236 05.06.1983

A4 Çankırı; ġabanözü 25km Demirciköy Marnlı derin toprak 900 m. Y.Akman, 14767 30.06.1988

A4 Ankara - Polatlı arası, Temelli köyü Y.Akman, 13239 06.06.1983

A4 Ankara – Polatlı -Acıkır 750- 850 m. Y.Akman, E.Yurdakulol, U.Büyükburç, 13238 26.05.1982 (2 dublet)

A4 Ankara – Polatlı – Acıkır; Tozlu çiftliği 730 m. Y.Akman, T.Ekim, U.Büyükburç, 13237 26.05.1982 (3 dublet)

BaĢhöyük'ten 21 km sonra TaĢlık step H.Birand, 142 30/5/1956 (Det.Hub.-Mor.) (2 dublet)

50

20 Salvia pisidica Boiss. & Heldr.ex Bentham (Endemik)

ġekil 5.14 Salvia pisidica Boiss.& Heldr.ex Bentham

C3 Antalya – Elmalı; Sarıyer dağı, Korkuteli-Elmalı arası 1700 m. Davis- Polunin, 25739 7/4/1956 (Det.Davis-Polunin)

C3 Burdur dan 5 km sonra, Mergil tepesi eteği, YavĢanlık H.Birand, 10 13/5/1956 (Det.Hub.-Mor. 1961)

C4 Mersin - Anamur GazipaĢa Y.Akman-Quézel, 6113 15/6/1976 (Det.Hub.-Mor.) (2 dublet)

22 Salvia potentillifolia Boiss. & Heldr.ex Bentham (Endemik)

ġekil 5.15 Salvia potentillifolia Boiss.& Heldr.ex Bentham

C2 Muğla; Girdev dağı 2000 m. Davis, 13882 7/8/1947 (Det.Davis) (2 dublet)

C2 Antalya - Elmalı Çığlıkara sedir ormanı, Misafirhane önünde don çukuru etrafı R.Çetik, 2056 1/7/1974 (Det.Hedge, 1979)

51

C2 Antalya – Elmalı Çam kuyuları, Sarnıç alanı mevkii, Avlan gölü Q.coccifera top., Kalker anakaya 1400 m. R.Çetik, 2066 2/7/1974 (Det.Hedge, 1979)

C3 Antalya - Ovacık, Teke dağı 1100 - 1200 Davis, 15186 12/7/1949 (Det.Davis) (2 dublet)

C4 Konya - SeydiĢehir Susuz-Gölyüzü arası, Suğla gölü güneyi Kayalık, 1350 m. H.Ocakverdi, 1258 9/6/1981 (Det.H.Ocakverdi)

C4 Karaman – Ermenek; Damlaçal Cedrus libani ormanı, TaĢlı yerler 1750 M.Vural, 933 6/7/1978 (Det.M.Vural)

C4 Konya – Bozkır Haydar dağı 2000m. R.Çetik-T.Ekim-E.Yurdakulol, 277 15/6/1968 (Det.Hub.-Mor. 1968)

C4 Konya – Bozkır Ak YokuĢ 1200 m. T.Ekim-E.Yurdakulol, 201 11/5/1968 (Det.Hub.-Mor. 1968)

23 Salvia albimaculata Hedge & Hub.-Mor. (Endemik)

ġekil 5.16 Salvia albimaculata Hedge ve Hub.-Mor

C4 Konya - Ermenek, Ermenek'in 3 km doğusu, 1200 m., M.Vural, 645 (2 dublet)

52

24 Salvia tchihatcheffii (Fisch. & Mey.) Boiss. (Endemik) Sinonim: Dracocephalum tchihatcheffii Fisch. & C.A.Mey., Ann. Sci. Nat., Bot. ser. 4, 1:34 (1854).

ġekil 5.17 Salvia tchihatcheffii (Fisch ve Mey) Boiss

A3 EskiĢehir - Çatacık-Mihalıçcık yol ayrımı 810 m. R.Çetik, 3587 9/6/1975 (Det.R.Çetik)

A3 EskiĢehir; Türkman dağı, Gökçekısık 820 m. T.Ekim, 2399 (Det.Hedge, 1979)

A3 EskiĢehir; Türkmen dağı, Yörük hırka Çayır T.Ekim, 2399 (Det.T.Ekim)

A3 EskiĢehir; Çatacık yolu, Çırçır civarı Step 1000 m. T.Ekim, 633 9/6/1971 (Det.T.Ekim)

A3 EskiĢehir; Çatacık yolu, Çırçır civarı Step 1000 m. T.Ekim, 633 9/6/1971 (Det.T.Ekim)

A3 EskiĢehir - Çatacık yol ayrımı, Çırçır mevkii Step 1000 T.Ekim, 201 9/6/1971 Huber-Morath 1971

A4 Ankara – Polatlı - Haymana Dağ stebi 1100 m. B.Kasaplıgil, 350 30/5/1945 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara - Kırıkkale Küre dağları, Karaahmetli civarı, Thymus leucostomus top. Kalker anakaya 870 m. E.Yurdakulol, 2312 3/7/1985 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

A4 Ankara 44 km sonra H.Birand-M.Zohary, 2127 20/6/1953 (Det.Hedge, 1979)

53

A4 Ankara - Kızılcahamam Mürted ovası, Yamaçlar R.Çetik 12/6/1953 (Det.R.Çetik) (2 dublet)

A4 Ankara - Haymana KarayavĢan köyü 850 m. Y.Akman, 13230 8/6/1983 (4 dublet)

A4 Ankara - Bala; Beynam ormanı Step Y.Akman, 402 8/6/1969 (Det.Huber-Morath 1970) (2 dublet)

A4 Ankara - AyaĢ; AyaĢ dağları, Mürted karĢısındaki tepeler Y.Akman, 6626 1/6/1975 (Det.Hedge, 1979) (5 dublet)

A4 Çankırı - Kale KırlılaĢtepe Y.Akman, 15275 12.06.1989 A4 Ankara - Kırıkkale; Kusçuali civarı, Genista sessilifolia-Salvia tchihatcheffii top. Anakaya: kalker 870 m. E.Yurdakulol, 2311 10.07.1985

A4 Ankara - Haymana Dereköy Maun-kalker 1250 m. Y.Akman, 13231 8/6/1983(Det.Y.Akman) (2 dublet)

A4 Ankara - Haymana yolu 1150 m. Y.Akman, 13229 06.06.1984

A4 Ankara - Yavrucak köyü 700 – 800 m. Y.Akman, 13232 08.06.1983

A4 Çankırı; Sanayi Mevkii 700 m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu, 1688 23.06.1983 (Det.O.Ketenoğlu, 1983)

54

25 Salvia heldreichiana Boiss.ex Bentham (Endemik) Sinonim: S. benthamiana Boiss. ex Bentham, Prodr. [DC.] 12: 269 (1848). S. russeggeri Fenzl, Del. Sem. Vindob. 4(1851) S. brevispicata P.H.Davis, Kew Bull. 6: 96 (1951).

ġekil 5.18 Salvia heldreichiana Boiss.ex Bentham

A4 Ankara - Kırıkkale Rafineri tesisleri üzeri, Q.pubescens topluluğu, Kalker anakaya1040 m. E.Yurdakulol, 2346 11/6/1984 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

A5 Çorum - Çorum-Ġskilip Arası, Harami Dere civarı 950 m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu, 2146 20.06.1984 (3 dublet)

C4 Mersin – Anamur Davis, 16247 (Det.Davis)

C5 Adana – Karsantı Söğüt bölgesi, Kumbükü üstü, Kalker anakaya 910 m. E.Yurdakulol, 10290 25/6/1973 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

Ankara - Elmadağ Hisarköyü civarı Serpantin 29.06.1970 (Det. M.Vural, 17.11.2017) (4 dublet)

55

26 Salvia caespitosa Montbret & Aucher ex Bentham (Endemik) Sinonim: S. pectinifolia Fisch. & C.A. Mey., Ann. Sci. Nat., Bot. IV, 1: 33 (1854)

ġekil 5.19 Salvia caespitosa Montbret & Aucher ex Bentham

B5 Adana - Bakır Dağ Feke, Akolulu Yayla 2000 m. 19455-29.06.1952 (Det. Z.Aytaç)

B6 Adana - Saimbeyli Bozoğlan dağı, Obruk yayla 2000 m. Davis, 19712 (Det. Davis) (2 dublet)

B6 Sivas UlaĢ, 25 km sonra Dağ stebi 1500 m. H.Birand- K.Karamanoğlu, 19/143 10/7/1956 (Det.Hub.-Mor.)

B6 Kayseri PınarbaĢı Kaynar, Hınzır dağı doğusu, Bademli dere 2000 m. N.Çelik, 642 19/7/1979 (Det.T.Ekim, 1982) (2 dublet)

B6 Sivas Yıldızeli Beyyurdu köyü, ġahin kaya Kalker kayalık 1900 m. T.Ekim-A.Düzenli, 4196 19/7/1979 (Det.Hedge, 1981)

B6 Adana; Binboğa Dağ yamacı 2000 m. 19966 14.07.1952- 11.05.2003 (Det. Z.Aytaç )

B6 MaraĢ; Binboğa Dağ yamacı 20127 17.07.1952- (Det Z.Aytaç) .

B6 Sivas - Yıldızeli Beyyurdu köyü, ġahin kaya Kalker kayalık 1900 m. T.Ekim-A.Düzenli 4196 19.07.1979 (Det. Hedge 1981)

B9 Van - GevaĢ Artos dağı 2400 m. Davis-Polunin, 22717 14/7/1954 (Det.Davis-Hedge)

C3 Antalya; Tahtalı dağ 2200 m. Davis, 14132 16/8/1947 (Det.Davis)

56

C3 Antalya - Gönük 50 m. Davis, 15056 6/7/1949 (Det.Davis) (2 dublet)

C5 Adana - Karsantı Torasan dağı 2800 m. Quézel et all 1970 (Det.Quézel et all)

27 Salvia pachystachys Trautv. Sinonim: S. michajlowskii Sosn., Monit. Jard. Bot. Tiflis 27: 8(1913). S. caespitosa subsp. pachystachya (Trautv.) Bordz., Mem. Soc. Nat. Kiev 25: 110(1915). S. armenorum Bornm., Feddes Rep. 38: 158 (1935). S. sintenisii Bornm., Feddes Rep. 38: 159 (1935)

ġekil 5.20 Salvia pachystachys Trautv

B7 Erzincan; Sipikör dağı 1900 m. Balls-Gourlay, 1543 26/6/1934 (Det.Balls-Gourlay)

B9 Van - GevaĢ; Artos dağı 2900 m. Davis-Polunin, 22793 16/7/1954 (Det.Davis-O.Polunin)

B9 Van - BaĢkale Ġspiriz dağı 2900 m. Davis-O.Polunin, 23649 31/7/1954 (Det.Davis-O.Polunin )

B9 Van - GevaĢ; Artos dağı 2400 m. Davis-O.Polunin, 22717 14.07.1954 (Det.Z.Aytaç 11.05.2003)

57

29 Salvia suffruticosa Montbret & Aucher ex Bentham Sinonim: S. alexandri Pobed., Fl. URSS 21: 653 (1954).

ġekil 5.21 Salvia suffruticosa Montbret & Aucher ex Bentham

A4 Ankara - Haymana Dağ stebi 1100 m. B.Kasaplıgil 30/5/1945 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara; YeniĢehir, Su deposu H.Birand 26/5/1942 (Det.H.Birand)

A4 Ankara - Çankaya; Step Krause, 4288 9/6/1933 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara - Hüseyin Gazi Step 1200 m. W.Kotte, 473 1/6/1932 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara; YeniĢehir, Step W.Kotte, 477 10/6/1932 (Det.Hedge, 1979)

B5 KırĢehir - Mucur - Seyfe gölü Davis, 21807 17/6/1954 (Det.Davis)

B6 Sivas - AkçakıĢla - ġarkıĢla 10 km yol kenarı, Step 1300 m. T.Ekim, 5082 7/6/1980

B7 Elazığ - Pertek 1000 m. Davis-Hedge, 29172 6/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

B7 Malatya 1000 m. Balls, 2303 19/5/1935 (Det.Balls)

C4 Konya - KoçaĢ'ın 53 km kuzeybatısı H.Birand-M.Zohary, 3112 23/6/1953 (Det.Hub.-Mor. 1955)

C6 Hatay - Ġskenderun Amanos dağları 700 m. Y.Akman, 7695 5/5/1968 (Det.Davis )

58

C7 ġanlıurfa – Hilvan 600 m. Davis-Hedge, 28189 17/5/1957 (Det.Hedge, 1958)

C8 Mardin - Nusaybin 5-10 km sonra 600 m. Davis-Hedge, 28402 22/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

C8 Mardin- Savur 1200 m. Davis-Hedge, 28516 24/5/1957 (Det.Davis- Hedge)

(Det.T.Ekim) A4 Ankara; YeniĢehir W.Kotte, 1149 22/6/1933 (Det.Hedge, 1979)

30 Salvia ballsiana (Rech.fil.) Hedge (Endemik) Sinonim: S. suffruticosa var. ballsiana Rech.f., Ark. Bot. ser. 2, 1(5): 318 (1959).

ġekil 5.22 Salvia ballsiana (Rech.fil) Hedge

C6 Malatya; Erkenek - GölbaĢı, Karanik dere, 1220 m. Balls, 2325 20/5/1935 (Det.Hedge) (isotip)

59

32 Salvia cadmica Boiss. (Endemik) Sinonim: S. conradi Stapf, Denkschr. Akad. Wiss. Wien, Math.-Nat. Kl. 50(2): 97(1855). S. cadmica var. brachycalycina Bornrn., Beih. Bot. Centr. 24(2): 487 (1909).

ġekil 5.23 Salvia cadmica Boiss

A4 Ankara - AyaĢ; AyaĢ dağları, Abdülselam dağı zirvesi Kayalık yamaçlar 1500 m. Y.Akman, 6636 31/5/1975 (Det.Hedge, 1979) (4 dublet)

A6 Samsun - Ladik; Sultan dağları H.Birand-M.Zohary, 2258 (Det.Hedge, 1979)

B3 EskiĢehir; Sündiken dağları, Kartal yangın kulesi üstü P.nigra, Tahrip sahası 1400 T.Ekim, 631 5/6/1971 (Det.T.Ekim)

B4 Ankara – Bala; Beynam ormanı, Step Y.Akman, 8302 8/6/1969 (Det.Hedge1979) (3 dublet)

B4 Ankara - Bala; Beynam ormanı B.Kasaplıgil (Det.B.Kasaplıgil)

B4 Ankara - Bala; Beynam ormanı, Dik yamaçlar 1200 m. B.Kasaplıgil 22/6/1945 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara – Bala; Beynam ormanı K.Bilger 19/5/1960 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara – Bala; Beynam ormanı Step, GeçiĢ zonu, K.Karamanoğlu, 75 6/6/1961 (Det.K.Karamanoğlu) (2 dublet)

60

C4 Konya Bozkır Haydar dağı 1900 - 2000 m. R.Çetik-T.Ekim- E.Yurdakulol, 273 15/6/1968-26.11.1968 (Det.Hub.-Mor. 1968)

C4 Konya SeydiĢehir Gölyüzü köyü, Tavuktepe kuzey yamaç 1350 m. H.Ocakverdi, 850 18/5/1980 (Det.H.Ocakverdi )

34 Salvia blepharochlaena Hedge & Hub.-Mor. (Endemik)

ġekil 5.24 Salvia blepharochlaena Hedge ve Hub-Mor

A5 Yozgat - Çekerek Deveci dağı Kayalık yerler 1910 m. R.Ġlarslan, 718 14/7/1979 (Det.Hub.-Mor. 1980) (2 dublet)

B5/6 Yozgat - Alıdağ Madeni Ortaköy Çöl deresi, kayabaĢı mevkii, P. Syl. Açıklıkları. MikaĢist kalker, 1550 m. T.Ekim - A.Düzenli, 5270 07.07.1979

B6 Sivas - ġarkıĢla Kale köyü Kayalıklar 1500 m. T.Ekim-A.Düzenli, 4205 5/7/1979 (Det.Hedge, 1981)

B6 Sivas - ġarkıĢla; Alaman köyü, fanos deresi, Kırmızı topraklı yerler Anakaya gnays 1450 - 1500 m. T.Ekim, 5155 07.06.1980

61

36 Salvia hydrangea DC.ex Bentham Sinonim: S. Dracocephaloides Boiss., Diagn. Pl. Orient. ser. 1(5):4(1844). Schraderia hydrangea (DC.ex Benth.) Pobed., Fl. URSS 21:367(1954). S. dracocephaloides (Boiss) Pobed., Fl. URSS 21: 368 (1954). Arischrada dracocephaloides (Boiss.) Pobed., Novit. Syst. Pl. Vase. (Leningrad) 9:247 (1972).

ġekil 5.25 Salvia hydrangea DC.ex Bentham

A9 Erzurum - ġenkaya Ormanlık-Yelkıran köyü arası Artemisia birliği 1640 m. A.Tatlı, 7182 21/7/1983 (Det.A.Tatlı) (2 dublet)

62

37 Salvia euphratica Montbret & Aucher ex Bentham (Endemik) Sinonim: S. leiocalycina Rech.f., Ost. Bot. Zeitschr. 99:51(1952).

ġekil 5.26 Salvia euphratica Montbret & Aucher ex Bentham

B7 Malatya 3400 m. Balls, 2299 19/5/1935 (Det.Balls)

B7 Malatya - Gürün 1100 m. Davis, 21872 19.06.1954 (Det.Davis)

B7 Tunceli - Pertek; Elazığ'dan 27 mil sonra 1400 m. Davis-Hedge, 29136 6/6/1957 Davis-Hedge

B7 Elazığ - Pertek 1000 m. Davis-Hedge, 29161 6/6/1957 (Det.Davis- Hedge) (2 dublet)

63

38 Salvia kronenburgii Rech.fil. (Endemik)

ġekil 5.27 Salvia kronenburgii Rech.fil

B9 Van; KurubaĢ Geçidi 2200 m. E.Yurdakulol, N.DemirkuĢ 16.06.2000 (Det.E.Yurdakulol, N.DemirkuĢ)

40 Salvia multicaulis Vahl Sinonim: S. acetabulosa Vahl, Enum. Pl. 1: 227 (1805). S. szovitsiana Bunge, Lab. Pers. 43 (1873). Schraderia ‘acetabulosa’ (Vahl) Pobed., Fl. URSS 21: 369 (1954). Arischrada multicaulis (Vahl) Pobed., Novit. Syst. Pl. Vasc. (Leningrad) 9: 247 (1972).

ġekil 5.28 Salvia multicaulis Vahl

A2 Bursa; Uludağ H.Birand 9/7/1933 (Det.Hedge, 1979)

64

A5 Yozgat - Çekerek Deveci dağı Kayalık, 1800 -1900 m. R.Ġlarslan, 702 14/7/1979 (Det.R.Ġlarslan)

A6 Tokat Krause, 3763 (Det.Hedge, 1979)

A7 GümüĢhane Balls-Gourlay, 283 20/5/1933 (Det.Balls-Gourlay)

A8 Bayburt; Soğanlı dağ Y.Akman, 6301 1/6/1975 (Det.Hedge)

A8 Erzurum - Ġspir 12 km sonra, Çoruh vadisi TaĢlı yamaç, step 1350 m. A.Tatlı, 4266 15/5/1976 (Det.A.Tatlı)

B4 Ankara Beynam Ormanı 1300 Y.Akman, 8303 24.05.1971 (Det.Y.Akman)

B4 Ankara - Bala H.Birand (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara ; Bağlum köy Gassner, 506 2/6/1936 (Det.Hedge, 1979)

B6 Adana - Göksun Yalak yol ayrımı Göksun arası 5km Mermer kayalık 1650 m. T.Ekim, 3610 22/6/1978 (Det.Hedge, 1979)

B6 Adana; Bozoğlan dağ, Obruk yayla 2000 m. Davis, 19747 7/7/1952 (Det.Davis)

B6 K.MaraĢ; Binboğa dağı Davis, 20124 (Det.Davis)

B6 K.MaraĢ; Binboğa dağı, Yalak 2300 - 2400 m. Davis, 20060 17/7/1952 (Det.Davis)

B6 Malatya – Gürün - PınarbaĢı Davis, 21999 18/6/1954 (Det.Davis)

B6 Sivas Yıldızeli AĢağı Nevruz köyü, ÇarmıkbaĢı, Kalın ırmağın sol yamacı 1350 - 1450 T.Ekim, 5021 6/6/1980 (Det.T.Ekim)

B7 Elazığ; Haroğlu dağı, Güneybatı yamaç 1400 m. H.Evren, 275 17/6/1980 (Det.H.Evren)

B7 Erzincan – Tercan - AĢkale 1550-1650 m. Davis-Hedge, 29341 8/6/1957 (Det.Davis-Hedg)

B7 Erzincan Vasgirt H.Bağda, 441 30/6/1940 (Det.Hedge, 1979)

B9 Bitlis - Kotum; Karz dağı 2175 m. Davis, 22285 28/6/1954 (Det.Davis)

65

B9 Bitlis - Kotum Karz dağı 2175 m. Davis-Polunin, 22285 28/6/1954 ( Det.Davis- Polunin)

C5 Adana - Karsantı; Torasan Dağı, Kanlıyolak mevkii 2175 E.Yurdakulol, 1518 15.06.1977 (Det.E.Yurdakulol)

C5 Adana - Karsantı; Torasan Dağı, Millek mevkii, E.Yurdakulol, 1517 15.06.1977 (Det.E.Yurdakulol)

C5 Adana - Karsantı; Aksinek dağı, P.nigra üst sınırı Anakaya: Serpantin 1700 m. E.Yurdakulol, 1515 25.06.1973 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

C5 Adana - Karsantı; Karsantı bölgesi ġamadan yolu, Piz geçmez köprüsü civarı P.brutia top. Anakaya: Serpantin E.Yurdakulol, 1516 30.05.1973(2 dublet)

C5 Adana - FaraĢa KurĢun Atacağı 1750 m. E.Yurdakulol, 28 14.07.1972 (Det.Huber- Morath)

C5 Adana - Bakır dağ, Akoluk yayla 2300 m. Davis, 19523 29/6/1952 (Det.Davis)

C5 Adana - Bürücek 1500 Balls-Gourlay, 793a 6/6/1934 (Det.Balls- Gourlay)

C5 Adana - Feke; Bakır dağı 1900 m. Davis, 19410 (Det.Davis)

C5 Adana - Karsantı; Akören, Değirmencik mevkii Kalker anakaya 900 m. E.Yurdakulol, 10296 25/5/1973 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

C6 Hatay - Ġskenderun Radar yolu, Amanos Dağı 1600 m. Y.Akman, 7692 1.11.1967

C6 Gaziantep 6 km sonra Kalker kayalık H.Birand, 55 5/1956 (Det.Hub.- Mor.)

C6 Hatay - Ġskenderun Radar altı, Amanos dağları 1400 m. Y.Akman, 212 18/5/1968 (Det.Y.Akman) (2 dublet)

C6 K.MaraĢ; Ahır dağı 1500 m. Davis-Hedge, 27403 2/5/1957 (Det.Davis- Hedge)

66

41 Salvia cryptantha Montbret & Aucher ex Bentham (Endemik)

ġekil 5.29 Salvia cryptantha Montbret ve Aucher ex Bentham

A4 Ankara ; Baraj yolu, Tavukçuluk Enstitüsü arkası, sırtlar Step 880 m. B.Kasaplıgil 6/1944 (Det.B.Kasaplıgil)

A4 Ankara – Çubuk; Çubuk barajı 1200 m K. H. Hasenbalg 10/6/1955 (Det.Hedge, 1979).

A4 Ankara – AyaĢ; AyaĢ beli 1200 m. Y.Akman, 6627 28/5/1973 (Det.Y.Akman) (5 dublet)

A4 Çankırı 800-850 m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu 1678 20.06.1983 (Det. O.Ketenoğlu 1983)

A5 Çorum - Ġskilip Kozviran köyü civarı 1050 m. M.Kılınç, 3723 17/5/1975 (Det.M.Kılınç )

A5 Yozgat - Çekerek Kavak beleni mevkii 1250 - 1300 m. R.Ġlarslan, 849 18/6/1980 (Det.R.Ġlarslan)

B3 EskiĢehir - Bozüyük Bozüyük 19 km doğusu 890 m. R.Çetik, 3584 7/6/1975 (Det.R.Çetik)

B3 EskiĢehir; Türkmen dağı, Gökçekısık 820 m. T.Ekim, 2401 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

B3 Afyon - Bolvadin Karacalar Köyü, Çetintepe Mevkii Artemisia scoparia stepi, sert kalker 1000-1100 m. Y.Akman 14468 09.06.1987

67

B4 Ankara - Kepekli boğazı, A.Düzenli, 126 22/5/1973 (Det.A.Düzenli) (2 dublet)

B4 Ankara - Keçiören Hacıkadın B.Kasaplıgil 6/1944(Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara ; Dikmen tepe Gassner, 5 22/5/1935 (Det.Gassner)

B4 Ankara Koçhisar yolu 100. km 1200 m. H.Birand 3/6/1954 (Det.H.Birand )

B4 Konya - Karapınar Adana'dan 257 km sonra Kum stebi 923 H.Birand 29/5/1956 (Det.Hub.-Mor. 1961 )

B4 Ankara 68 km güneyinde Step H.Birand-K.Karamanoğlu, 3058 21/6/1953 (Det.K.Bilger)

B4 Ankara 68 km güneyinde H.Birand-M.Zohary, 2044 20/6/1953 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara Baraj yolu K.Bilger (Det.K.Bilger)

B4 Ankara - Hüseyin gazi Kayalar üzerinde 1260 m. K.Bilge (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara Krause, 4227 19/5/1933 (Det.Krause)

B4 Ankara – Kalecik; Çukurköy civarı Serpantin M.Kılınç, 52 6/6/1970 (Det.M.Kılınç )

B4 Ankara Etlik O.Müller 2/6/1928 (Det.Hub.-Mor., 1956)

B4 Ankara - Lalahan, Tiftik çiftliği sırtları TaĢlı yerler R.Çetik, 39 2/7/1954 (Det.Hub.-Mor. 1957 )

B4 Ankara - Beytepe Maslak vadisi yamaçları Step 1000 m. S.Erik, 1030 13/5/1975 (Det.B.Yıldız, 1981)

B4 Ankara - Etimesgut T.Ekim, 267 13/6/1968 (Det. T.Ekim )

B4 Ankara ; Step W.Kotte 25/5/1932 (Det.Hub.-Mor. 1956 )

B4 Ankara - Polatlı Haymana yolu 1150 m. Y.Akman, 13224 8/6/1984 (Det.Y.Akman)

68

B4 Ankara - Bala; Beynam ormanı Açık orman sahaları 1400 m. Y.Akman, 8306 08.06.1969 (Det.Y.Akman) (2 dublet)

B4 Ankara ; Solfasol sırtları 29/6/1948

B4 Ankara - Polatlı - Acıkır 750-850 m. Y.Akman, T.Ekim, U.Büyükburç 02.06.1982

B5 Yozgat ; Milli park Step 1400 m. B.Sayın, 84 26/6/1979 (Det.B.Sayın)

B6 Kayseri - PınarbaĢı Çukuryurt köyü üzeri Hınzır dağı 1900 m. N.Çelik, 1766 15/6/1981 (Det.B.Yıldız)

B6 Yozgat Akdağmadeni Ortaköy-Dereyurt arası P.sylvestris orman açıklığı 1910m. T.Ekim-A.Düzenli, 4204 7/7/1979 (Det.T.Ekim)

B7 Erzincan – Tercan - AĢkale 1550- 1650 m. Davis-Hedge, 29344 8/6/1957 Davis-Hedge

B7 Elazığ; Haroğlu dağı kuzey batı yamaç, TaĢlık alan 1900 m. H.Evren, 276 17/6/1980 (Det.H.Evren)

B9 Van - Bahçesaray Vari Krapet Geçidi 2900-3100 m. E.Yurdakulol, N.DemirkuĢ 17.06.2000 (Det.E.Yurdakulol, N.DemirkuĢ) (4 dublet)

C2 Muğla Yılanlı dağ H.Birand (Det.H.Birand )

C4 Konya - Kadınhan - Ladik Güneyi Aladağ kuzeybatı yamaçlar 1550 m. A.Atik 283 03.07.1986

C4 Konya - Ereğli 31 km sonra H.Birand-M.Zohary, 2138 26/5/1953 (Det.Hedge, 1979)

C4 Konya - Ereğli H.Birand-M.Zohary, 2140 m. 26/6/1953 (Det.Hedge, 1979)

C4 Konya – Ereğli; Bulgar dağı, kuzey yamaç H.Birand-M.Zohary, 2725 25/6/1953 (Det.Hedge, 1979 )

C4 Konya - Ereğli 33 km sonra Düzlük H.Birand-M.Zohary, 3097 25/6/1953 (Det.H.Birand )

C4 Konya- Karapınar Kum bitkisi M.H.Khan 6/6/1974 M.H.Khan

69

C4 Konya - Karaman-BucakkıĢla Arası Mera alan kırı 1200 m. M.Vural, 820 1/6/1978 (Det.M.Vural)

C7 ġanlıurfa; Ekin tarlası kenarı, Mera 850 m. 1107 8/5/1967

Bezirhane, Nadas H.Birand 5/1943 (Det. H.Birand)

42 Salvia syriaca L.

ġekil 5.30 Salvia syriaca L.

A4 Ankara – Çubuk; Çubuk barajı, Bağ evi civarı R.Çetik, 20755 1/6/1960 (Det.R.Çetik )

A5 Çorum - Osmancık Dodurga-Yeniköy, Yol kenarları 900 m. M.Kılınç, 3730 17/5/1975 (Det.Hedge)

B4 Ankara ; Ziraat Fakültesi civarı K.Karamanoğlu 3/6/1949 (Det.K.Karamanoğl )

B4 Ankara ; Ġvedik Krause, 4525 18/5/1934

B4 Ankara ; Telsizler F.Kuntay, 17 8/6/1936 (Det.F.Kunta)

B4 Ankara ; Etlik Step O.Müller, 469 2/6/1928 (Det. O.Müller)

B4 Ankara Gassner, 39 18/5/1935 (Det.Gassner)

B4 Ankara ; Balgat, Orman Çiftliği, Buğday tarlaları R.Çetik, 2842 30/5/1958 (Det.R.Çetik)

70

B4 Ankara - Beynam ormanı 1400 m. Y.Akman, 399, 26.05.1970 (Det.Huber-Morath, 1970)

B5 Kayseri - Develi Davis-R.Çetik, 19204 (Det.Davis)

C6 K.MaraĢ ; Akber dağı 910 m. Balls-Gourlay, 1129 (Det.Balls-Gourlay)

C6 K.MaraĢ 550 m. Davis-Hedge, 27292 30/4/1957 (Det.Davis-Hedge)

C6 Gaziantep 6 km sonra Kalker kayalık H.Birand 20/5/1956 (Det.K.Karamanoğlu )

C8 Mardin - Nusaybin 600 m. Davis-Hedge, 28401 22/5/1957 (Det.Davis- Hedge)

C8 Mardin - Kızıltepe 600 m. Davis-Hedge, 28658 26/5/1957 (Det.Davis- Hedge)

C8 Diyarbakır M.Zel, 1053 1966 (Det.Hedge, 1979)

43 Salvia viridis L. Sinonim: S. horminum L., Sp. Pl. 24 (1753)

ġekil 5.31 Salvia viridis L.

A2 Ġstanbul; Pendik Krause, 3221 24/5/1931 (Det.Krause)

A2 Bursa - M.KemalpaĢa B.Kasaplıgil 10/5/1945 (Det.B.Kasaplıgil)

71

A3 Ankara – Beypazarı - Nallıhan yol ayırımı Poruk birliği Y.Akman, 8785 18/5/1972 (Det.Hedge, 1979)

A4 Kastamonu; Karaçomak barajı, Yüklük sırtı güneyi 920 m. H.Sakallıoğlu, 536 7/6/1982 (Det.H.Sakallıoğlu)

A4 Karabük Cumayanı sanayi sitesi civarı Step 700 m. M.Demirörs, 1549

A4 Kastamonu - Daday 700 m. O.Ketenoğlu, 1203 1/6/1978 (Det.O.Ketenoğlu) (2 dublet)

A4 Ankara Çubuk Çubuk barajı W.Kotte, 471 10/6/1932 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara - Kalecik-Çayaltı mevkii, Chrysopogon-Thymus top. Anakaya; serpantin 950 m. E.Yurdakulol, 2317 12.06.1984 (2 dublet)

A4 Çankırı - Dedeköy Afanlı 700m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu, 1680 21.06.1983 (Det.O.Ketenoğlu, 1983)

A4 Ankara - Baraj 12 26.05.1971

A4 Zonguldak - Karabük 350 m. Y.Akman, E.Yurdakul, M.Demirörs, 11569 21.05.1981 (Det.E.Yurdakulol)

A4 Ankara – Beypazarı; Aladağ vadisi 700 . Y.Akman, 8786 27.05.1971 (Det.Y.Akman)

A5 Yozgat - Çekerek Koyunculu köyüne 1 km kala yol kenarı 1100 m. R.Ġlarslan, 850, 18/6/1980 (Det.R.Ġlarslan)

A5 Çorum – Osmancık; Ardıç köyünün altı Ardıç koruluğu 600 -800 m. M.Kılınç, 3727 15/6/1975 (Det.M.Kılınç ) (2 dublet)

B3 EskiĢehir ; Sündiken dağları, Çağa köyü karĢısı Dere ağzı T.Ekim, 653 3/6/1971 (Det.T.Ekim)

B4 Ankara Gassner, 147 20/5/1935 (Det.Gassner)

B4 Ankara ; Çubukdere Gassner, 262 29/4/1936 (Det.Gassner )

B4 Ankara -Keçiören; Hacıkadın deresi TaĢlı yerler H.Birand 26/5/1943 (Det.H.Birand )

B4 Ankara - Kırıkkale 5 km sonra Dağ stebi K.Karamanoğlu 4/6/1961 (Det.Hedge, 1979)

72

B4 Ankara - GölbaĢı Tarla kenarı K.Karamanoğlu 14/6/1950 (Det.K.Karamanoğlu )

B4 Ankara - Kalecik Irmak istasyonu, Doğuya bakan yamaçlar Serpantin M.Kılınç, 53 27/5/1970 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara - Polatlı - Acıkır 750-850 m. Y.Akman, T.Ekim, U.Büyükburç 13233 26.05.1982

B5 Adana - Saimbeyli 1100 m. Davis, 19883 (Det.Davis) 21/6/1985 (Det.M.Demirörs)

C2 Muğla - Marmaris 30 m. Davis-Polunin, 25281 24/3/1956 (Det.Davis- Polunin)

C2 Muğla - Marmaris 5 m. Davis-Polunin, 25316 24/3/1956 (Det.Davis- Polunin)

C3 Antalya - GündoğmuĢ 150 m. R.Çetik, 3755 14/5/1971 (Det.Hedge, 1979)

C3 Antalya - Alanya 23 km sonra Sahil kumulları H.Birand, 25 15/5/1956 (Det.Hedge, 1979)

C4 Mersin - Mut Kadıköyü - Evren köy arası Sarcopoterium friganası 300 m. M.Vural, 1166 6/4/1979 (Det.M.Vural, 1979)

C5 Mersin - Tarsus Balls-Gourlay, 201 28/4/1933 (Det.Balls-Gourlay)

C5 Mersin - Tarsus 3 Davis-Hedge, 26553 7/4/1957 (Det.Davis-Hedge)

C5 Adana - Ceyhan - Osmaniye 750m. Davis-Hedge, 26703 17/4/1957 (Det.Davis-Hedge)

C5 Mersin - Anamur Gilindire 20 m. Davis-Polunin, 26013 14/4/1956 (Det.Davis-Polunin)

C5 Adana; Misis - Ceyhan 250 m. Davis-Polunin, 26079 17/4/1956 (Det.Davis-Polunin)

C5 Adana - Karsantı ; Eğner, Irmak deposu 840 E.Yurdakulol, 1509 16/7/1972 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

C5 Adana Gassner, 739 11/4/1937 (Det.Gassner)

73

C5 Mersin -Tarsus - Adana yol kenarı K.Karamanoğlu 27/4/1955 (Det.K.Karamanoğlu )

C5 Adana – KarataĢ; Sahil kumulları üzerinde K.Karamanoğlu (Det.K.Karamanoğlu )

C5 Mersin - Tarsus; KeĢbükü 800 m. Y.Akman, 7688 23.04.1973 (3 dublet)

C5 Mersin-Tarsus-Adana yolu kenarı K.Karamanoğlu 27/4/1955 (Det.Hedge, 1979)

C6 Adana - Bahçe Haruniye 450 m. Davis-Hedge, 26924 20/4/1957 (Det.Hedge, 1958)

C6 Gaziantep - FevzipaĢa 600 m. Balls, 2130 15/4/1935 (Det.Balls)

C6 Hatay – Ġskenderun; AĢkarbeyli köyü, Amanos dağları Y.Akman, 4265 24/5/1966 (Det.Hedge, 1979)

C6 Hatay – Osmaniye; Amanos dağları Y.Akman, 4513 23.05.1966

C6 Hatay – Arsuz; Amanos dağları 300 m. Y.Akman, 7686 18.04.1968

C6 Hatay – Topboğazı - Kızılhan 200 m. Y.Akman, 7687 14.04.1967

C7 ġanlıurfa - Birecik - Suruç 700-800 m. Davis-Hedge, 27973 14/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

74

44 Salvia hypargeia Fisch.& Mey. (Endemik)

ġekil 5.32 Salvia hypargeia Fisch ve Mey

A4 Karabük - Keltepe, KayabaĢı 1200m. M.Demirörs, 1551 12/7/1984 (Det.M.Demirörs)

A4 Kastamonu - Daday ; Devrent Karaçam ormanı 800 m. O.Ketenoğlu, 1191 11/6/1979 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Ankara - AyaĢ ; AyaĢ dağları, AyaĢ beli S.cryptantha birliği 1200 m.Y.Akman, 1101 6/6/1975 (Det.Hub.-Mor.)

A4 Ankara - AyaĢ: AyaĢ beli S.cryptantha birliği 1200 m. Y.Akman, 1101 6/6/1975 (Det.Hedge, 1979) (4 dublet)

A4 Ankara - AyaĢ ; AyaĢ beli Kalkerli arazi 1200 m. Y.Akman, 1101 8.07.1973 (Det.Hub.-Mor.1973) (3 dublet)

A4 Ankara - AyaĢ ; AyaĢ beli Step 1200 m. Y.Akman, 1101 5.06.1975 (5 dublet)

A4 Ankara - AyaĢ ; AyaĢ beli Marn anakaya 1100 - 1180 m. Y.Akman, 13227 9/6/1983 (Det.Y.Akman) (2 dublet)

A4 Kastamonu; Gemiköyü P.nigra ormanı 750 m. Y.Akman, 6920 14/6/1977 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara - AyaĢ; AyaĢ dağları, Marnlı-Kumlu topraklar 1100 m. Y.Akman, 75- 2 9/6/1975 Y.Akman

75

A4 Kastamonu; Ilgaz Dağı Step 800 m. Y.Akman, E.Yurdakul, M.Demirörs, 12329 17.06.1982

A4 Ankara - Bağlum Yolu Sürsefa ormanı Marnlı 1200m. Y.Akman, 14782 4.07.1988

A4 Çankırı; Yapraklı Dağ Y.Akman, 15273 12.06.1989

A5 Kastamonu – Tosya ; Sofular-Deden köyleri arası MeĢelikler 1000 m. M.Kılınç, 3679 17/6/1975 (Det.M.Kılınç)

A5 Kastamonu - Tosya ;Yukarı Dikmen-Kilkuyu köyleri arası P.nigra ormanı 1400 -1600 m. M.Kılınç, 3681 12/6/1975 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

B4 Ankara – Keçiören; Hacıkadın, Step B.Kasaplıgil 14/6/1944 (Det.Hedge1979)

B4 Ankara – Keskin; Keserkayası mevkii, Eskibağlar civarı Radiolarit, Konglomera anakaya E.Yurdakulol, 2309 11/6/1984 (Det.E.Yurdakulol) (3 dublet)

B4 Ankara ; Dikmen Step W.Kotte, 1144 18/6/1933 (Det.W.Kotte)

B5 Kayseri - Kisge, Bakır dağ Davis, 19277 (Det.Davis)

B5 KırĢehir - Mucur Davis, 21824 17/6/1954 (Det.Davis)

B5 Niğde; Ortakaya ardı vadisi 1200 m. Davis-R.Çetik, 19074 (Det.Davis)

B5 Aksaray 20 km batısında Kireçli tepeder H.Birand-M.Zohary, 2777 22/6/1953 (Det.K.Bilger)

B6 Kayseri – PınarbaĢı; Kaynar üzeri, Hınzır dağı, Kurudere üstü 2100 m. N.Çelik, 1402 25/6/1980 (Det.B.Yıldız, 1981)

B6 Adana - Saimbeyli Tufanbeyli yolu 4km Mermer kayalık 1350 m. T.Ekim, 3563 21/6/1978 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

B6 Yozgat – Akdağmadeni; Çulhalı köyü civarı Kayalıklar T.Ekim- A.Düzenli, 4206 5/7/1979 (Det.T.Ekim)

B6 Sivas - Yıldızeli AĢağı Nevruz köyü, ÇarmıkbaĢı, Kalın ırmağın sol yamacı 1350 - 1450 m. T.Ekim, 5113 6.06.1980

76

C4 Karaman - Ermenek; Balkusan deresi 1500m. Davis, 16197 14/8/1949 (Det.Davis) (2 dublet)

C4 Konya - Ereğli; Bulgar dağı, Kuzey yamaç H.Birand-M.Zohary, 2721 25/6/1953 (Det.Hedge, 1979)

C4 Konya - Karaman Ağaçyurdu köyü köyü civarı P.nigra ormanı 1400 M.Vural, 1440 21/6/1979 (Det.M.Vural)

C4 Mersin - Tarsus; Çamlıyayla, Namrun Y.Akman-Quézel, 7691 13/6/1976 (Det. Hedge, 1979) (2 dublet)

C4 Mersin – Yeniköy; Kızıldere Y.Akman, Quezel, 7690 12.06.1976 (2 dublet)

C5 Adana – Karsantı; Eğni Bölgesi, Tahtalı Serisi, Ağaçlama Sahası Anakaya: Serpantin 1150 m. E.Yurdakulol, 10295 24.06.1973 (Det.Hedge, 1979)

C5 Adana - Bürücek 1100m. Balls-Gourlay, 1233 6/1934 (Det.Balls-Gourlay)

C5 Adana - Karsantı; ġamadan, Oğulcak sapağını geçince P.nigra-Quercus topluluğu, Serpantin anakaya 1100 m. E.Yurdakulol, 1510 30/5/1973 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

C5 Mersin; Toros dağları Siehe, 484 1896 (Det.Siehe)

77

45 Salvia montbretii Bentham

ġekil 5.33 Salvia montbretii Bentham

A5 Çorum - Osmancık Tepe köy civarı 900 m. M.Kılınç 3680 15.06.1975

C5 Adana - Karsantı FaraĢa, KurĢun atacağı E.Yurdakulol, 1511 14.07.1972 (2 dublet)

C5 Adana - Karsantı Söğüt bölgesi, Doğan suyu köprüsü P.brutia top. Anakaya: Serpantin 860 m. E.Yurdakulol, 1512 26.05.1973

C5 Adana - Karsantı Eğni Bölgsi Tahtalı Serisi, Ağaçlandırma sahası 1150 m. E.Yurdakulol, 10295 24.06.1973

C6 Gaziantep 11 km sonra Step gibi üstü boz topraklı çıplak yerler 780 m. H.Birand, 56 20/5/1956 (Det.Hub.-Mor.)

C8 Mardin - Savur 1150 m. Davis-Hedge, 28517 24/5/1957 (Det.Davis- Hedge)

C8 Diyarbakır Mardin'den 24 km sonra 1000 m. Davis-Hedge, 28710 27/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

78

46 Salvia spinosa L. Sinonim: S. argyptiaca L., Mant. 26 (1767).

ġekil 5.34 Salvia spinosa L.

C6 Gaziantep - Nizip - Birecik 400 m. Davis-Hedge, 27948 14/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

C7 ġanlıurfa - Akçakale ; Urfa'dan 32 km sonra 450 m. Davis-Hedge, 28173 17/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

C8 Mardin ; Mardin istasyonu-Kızıltepe arası 600 - 650 m. Davis-Hedge, 28632 26/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

79

47 Salvia palaestina Bentham Sinonim: S. lorentii Hochst., Wanderungen 333 (1845).

ġekil 5.35 Salvia palaestina Bentham

B6 Malatya - Darende ; Akçadağ 1100 m. Davis, 21901 19/6/1954 (Det.Davis-Hedge)

C6 Gaziantep - Nizip 13 km doğusu 320 m. H.Birand, 60 20/5/1956. (Det.Hub.-Mor.)

C6 Gaziantep ; Dülükbaba tepesi Kalker kayalık 1200 m. T.Ekim, 3714 24/6/1978 (Det.Hedge, 1979)

C6 Gaziantep – Nizip - Birecik 450m. Davis-Hedge, 27923 14/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

C6 Gaziantep – Nizip - Birecik 400 m. Davis-Hedge, 27949 14/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

C8 Diyarbakır - Silvan; Davis, 22098 24/6/1954 (Det.Davis)

(Det.Davis-Hedge)

C8 Mardin ; 5 km kuzey doğusu 900 m. Davis-Hedge, 28630 26/5/1957

80

48 Salvia eriophora Boiss. & Kotschy (Endemik)

ġekil 5.36 Salvia eriophora Boiss ve Kotschy

B5 Yozgat - Akdağmadeni AktaĢ, Fidanlık 1860 m. T.Ekim, 4982 4/6/1980 (Det.Hedge, 1981) (2 dublet)

B6 Kayseri - Sivas – PınarbaĢı - Gürün 1880 m. Davis, 21971 18/6/1954 (Det.Davis, 1954) (2 dublet)

B6 Yozgat – Akdağmadeni ; Nalbant dağı, Anakarter Kayalık yerler 2000-2200 m. T.Ekim, A.Düzenli, 4246 04.07.1979 (Det.Hedge, 1981 (2 dublet)

81

49 Salvia brachyantha (Bordz.) Pobed.

ġekil 5.37 Salvia brachyantha (Bordz.) Pobed

A4 Ankara - Kızılcahamam-Kargasekmez, yol kenarı Quercus pubescens birliği, yol kenarı. 1000 m. O.Ketenoğlu, 132 12.07.1974

B6 Sivas - Yıldızeli; Güldede dağ Püskürük anakaya 2000 - 2150 m. T.Ekim-A.Düzenli, 4201 20/7/1979 (Det.Hedge, 1981)

B8 Erzurum - Tercan - AĢkale 1850 m. Davis-Hedge, 29321 8/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

B8 Erzurum - Pasinler - Horasan, Aras nehri yanı 1700 m. Davis-Hedge, 29442 12/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

C7 ġanlıurfa - Siverek; Karacadağ batı etekleri 1050 m. Davis-Hedge, 28278 19/5/1957 (Det.Davis-Hedge) (2 dublet)

82

50 Salvia sclarea L. Sinonim: S. pamirica Gand., Bull. Soc. Bot. Fr. 60: 26 (1913). S. altilabrosa Pau, Trab. Mus. Nac. Scienc. Nat. Ser. Bot. Madrid 14: 33(1918).

ġekil 5.38 Salvia sclarea L

A4 Kastamonu - Ġnebolu 1300 m. Khan et all, 600 12/8/1960 (Det.Khan et all)

A4 Karabük - Merkez civarı 300 m. M.Demirörs, 1584 13/7/1985 (Det.M.Demirörs)

A4 Kastamonu; Karaçomak barajı kuzeyi, Yol kenarı 885 H.Sakallıoğlu, 606 12/7/1982 (Det.H.Sakallıoğlu)

A4 Kastamonu - Daday Kanlıgöl, Karamuk köyü 800 m. M.Demirörs, 411 25/6/1981 (Det.M.Demirörs)

A4 Kastamonu - Daday; TaĢ ocakları 950 m. O.Ketenoğlu, 1187 23/6/1980 (Det.O.Ketenoğlu) (2 dublet)

A4 Bolu - Gerede - AktaĢ ormanı, Yol kenarı 1100m. O.Ketenoğlu, 514 3/7/1975 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Ankara - Kızılcahamam - Kargasekmez, Yol Kenarı 1000 m. O Ketenoğlu, 134 3.07.1974

A4 Gerede - AktaĢ Ormanı Yol Kenarı 1100 m.O Ketenoğlu, 514 3.07.1975 O.Ketenoğlu

A4 Kastamonu - Ilgaz Dağları Çilesiz-Handüzü 1200m Y.Akman,E.Yurdakulol, M.Demirörs, 11564 30.10.1981 (Det.E.Yurdakulol)

83

A4 Kastamonu - Ilgaz Dağları K. Haçet tepesi 2000m Y.Akman, E.Yurdakulol, M.Demirörs, 11563 20.07.1981 (Det.E.Yurdakulol)

A5 Kastamonu - Tosya - Sekil Köyü Seki Deresi Mevkii 1000-1200 m. M.Kılınç, 3729 18.06.1975

A5 Kastamonu - Tosya Sofular – Deden köyleri arası MeĢelikler 1000 m. M.Kılınç, 3728 17/6/1975 (Det.M.Kılınç ) (2 dublet)

A5 Kastamonu - Tosya Dağçatağı köyü, Çukurhan mevkii 1600 m. M.Kılınç, 6067 2/7/1976 (Det.M.Kılınç )

A5 Yozgat - Çekerek Özükavak-Fakıdağı arası Quercus içi 1250 m. R.Ġlarslan, 510 28/6/1979 (Det.R.Ġlarslan)

A5 Çorum - Surgunlu-Kızılırmak arası, Karaçay köyü civarı. 700 m. O. Ketenoğlu, M. Aydoğdu, 2148 18.06.1984

B3 Afyon - UĢak yolu 63 km, Yolun sağındaki plantasyon alanı 1000 m. R.Çetik, 3586 11/6/1975 (Det.R.Çetik)

B3 EskiĢehir; Türkmen dağı, Yörük hırka 840 m. T.Ekim, 2403 19/6/1976 (Det.T.Ekim) (2 dublet)

B3 EskiĢehir; Türkmen dağı, Bayat köyü, MeĢeli pınar T.Ekim, 3094 (Det.T.Ekim)

B3 EskiĢehir ; Karakütük, GemiĢ alanı 1500 m. T.Ekim, 659 30/6/1970 (Det.T.Ekim )

B3 EskiĢehir ; Karakütük, P. sylvestris altı 1500 m. T.Ekim, 659 30/6/1970 T.Ekim

B4 Ankara ; Kepekli boğazı A.Düzenli, 130 (Det.A.Düzenli)

B4 Ankara ; Telsiz civarı B.Kasaplıgil 28/5/1939 (Det.B.Kasaplıgil)

B4 Ankara - Kalecik; Kalkan mevkii, Serpantin M.Kılınç, 55 17/6/1971 (Det.M.Kılınç )

B4 Ankara – Polatlı - Ahiboz 1250 m. Y.Akman, 13228 6.07.1983 (Det.O.Ketenoğlu)

B4 Ankara - Keçiören Hacıkadın deresi, Yamaçlar ve vadi içinde R.Çetik, 102-1016 23/6/1954 (Det.Hub.-Mor. 1957 )

84

B5 Kayseri - Talas K.Ahmet 16/2/1927 (Det.K.Ahmet)

B5 NevĢehir - Ürgüp 1200 - 1300 m. Davis, 19117 (Det.Davis)

B5 Kayseri – Develi; Bakır dağı Davis, 19190a (Det. Davis)

B6 Sivas - ġarkıĢla Kale köyü, Ebun kalesi Kalker kayalık 1450 m. T.Ekim-A.Düzenli, 4199 5/7/1979 (Det.T.Ekim)

B7 Tunceli - Pülümür 1100 m. Davis-Hedge, 29227 7/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

B9 Bitlis 10 km güneyi Davis-Polunin, 23413 31/6/1954 (Det.Davis-Polunin)

C3 Isparta; Sarp dağı, Kozlu dere Davis, 15831 28/7/1949 (Det. Davis)

C4 Konya - BucakkıĢla; Sarnıç tepe, Güney yamaç 1050 m. M.Vural, 867 1/6/1978 (Det.M.Vural)

C5 Adana - Karsantı; Akören - Değirmencik mevkii Kalker anakaya 900 m. E.Yurdakulol, 10298 25/5/1973 (Det.E.Yurdakulol) (3 dublet)

C5 Konya - Kadınhan - Ladik Güneyi Kestel Köyü Civarı 1300 m. A.Atik, 285 20.06.1986

C5 Mersin - Mersin Yolu Aslanköy Kalker anakaya 1200 m. Quézel et all 1970 (Det. et all)

C5 Mersin - KaramĢalı P.brutia altı, Su kenarı 800 m. T.Uslu, 158 13/10/1970 (Det.T.Uslu)

C5 Mersin - Gözne BelenkeĢlik Yol kenarı T.Uslu, 1824 23/6/1971 (Det.T.Uslu)

C6 Hatay - Osmaniye - Sorkun, Amanos dağları 800 m. Y.Akman, 7693 21/6/1967 (Det.Y.Akman)

C6 Ġskenderun - Yonsul ; Amanos dağları 1300 m. Y.Akman, 7694 14.06.1967 (Det.Y.Akman) (2 dublet)

Konuklar, 25 km kuzeyde H.Birand-M.Zohaly 2407 11/7/1953 (Det.Hedge, 1979)

85

51 Salvia chrysophylla Stapf (Endemik) Sinonim: S. bourgeana Barbey, Bull. Soc. Vaud. Sci. Nat. 21:96 (1886)

ġekil 5.39 Salvia chrysophylla Stapf

C2 Denizli ; Boz dağ, Geyran yayla 1370 m. Davis, 13341 (Det.Davis)

C2 Denizli ; Boz dağ Davis, 13377 (Det.Davis)

C2 Muğla – Fethiye ; Eren dağı, Güney yamaç 2000 m. K.Karamanoğlu-Davis, 13847 5/8/1947 (Det.Davis)

86

52 Salvia aethiopis L.

ġekil 5.40 Salvia aethiopis L.

A3 Ankara - Beypazarı; Aladağ vadisi, 750 m. Y.Akman, 8791, 24/6/1973, (Det. Y.Akman) (2 dublet)

A4 Çankırı - Kalecik, Davis, 21733, 9/6/1954 ,(Det. Davis) (2 dublet)

A4 Kastamonu; Karaçomak barajı, Kürteli sırtı doğusu, Hasan kayası, Dere içi, 1080 m. H.Sakallıoğlu, 602, 14/7/1982, (Det.H.Sakallıoğlu )

A4 Karabük; Keltepe üst seviyeler, 2000 m, M.Demirörs, 1540, 12/7/1984, (Det.M.Demirörs)

A4 Kastamonu; Saka dağı, Yol kenarı, 1000 m, M.Demirörs, 405, 27/6/1980,(Det.M.Demirörs)

A4 Kastamonu - Ġnebolu, Yol kenarı, 700 m, O.Ketenoğlu, 1189, 13/6/1979, (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Kastamonu; Ilgaz dağları, TV kulesi, 2000 m, Y.Akman-E.Yurdakulol- M.Demirörs, 12328, 17/6/1982, (Det.O.Ketenoğlu ) (4 dublet)

A4 Ankara – Kızılcahamam ; Kargasekmez, Yol kenarı, 1100 m, 12.7.1974, O.Ketenoğlu

A4 Ankara; Kepekli Boğazı, A.Düzenli, 128, 18.6.1971

A5 Yozgat - Çekerek ; Kavak Beleni mevkii, 1250 - 1300, R.Ġlarslan, 852, 18/6/1980, (Det.R.Ġlarslan)

87

A5 Kastamonu - Devrekani ; Yaralıgöz, D. Subalpin, Kat, Anakara –Kalker, 2000m, Yurdakulol, 3573, 9.7.1991

A8 Bayburt; Soğanlı dağları, 1200 m, Y.Akman, 9821, 1/6/1975, Y.Akman

B3 EskiĢehir - Çifteler, Sepetal, H.Birand-M.Zohary, 3305, 1/7/1953, (Det.Hub.- Mor., 1955) (2 dublet)

B3 Bilecik - Bozüyük, EskiĢehir yolu üzeri, Bozüyük 9 km doğusu, 940, R.Çetik, 3582, 7/6/1975, (Det.R.Çetik)

B3 EskiĢehir, Türkmen dağı, Yukarı Ilıca Açıklık, T.Ekim, 2400 m. 16/Haziran, (Det.T.Ekim) B3 EskiĢehir ; Türkmen dağı, Yukarı Ilıca yaylası, T.Ekim, 2400 m, (Det.T.Ekim)

B3 EskiĢehir; Türkmen dağı, Bayat köyü, MeĢeli pınar, T.Ekim, 2400,(Det. Hedge, 1979)

B4 Ankara, O.Müller, 8/6/1928, O.Müller

B4 Ankara; YeniĢehir, Step, W.Kotte, 6/7/1932, (Det.W.Kotte) (2 dublet)

B4 Ankara - Bala ; Beynam ormanı, Step, 1400 m. Y.Akman, 8304, 8/6/1969, (Det.Y.Akman)

B4 Ankara – Bala ; Beynam ormanı, Step, 1300 m. Y.Akman, 8304, 8/6/1969, (Det.Y.Akman)

B4 Ankara, Beytepe, Çiftlik yanları, Step, 850 m.S.Erik, 1353, 30/6/1975, (Det.B.Yıldız, 1981)

B6 Sivas - ġarkıĢla, Kavak, Cehennemdere, Kalker kayalık, 1450m. T.Ekim- A.Düzenli, 4197, 21/7/1979, (Det.T.Ekim)

B6 Kayseri - PınarbaĢı ; Tersakan köyü üzeri, Hınzır dağı, Üçkuyular çevresi, 1800m. N.Çelik, 2006, 17/7/1981, N.Çelik, 1982

B6 Yozgat - Çayınalan ; Elçi-Toraman Köyü 2km, Hamza Sultan tepe ve yamaç, 1600-1750 m. 4730, 16.7.1980,(Det.T. Ekim)

B7 Elazığ; Hazar gölü, 850, Davis-Hedge, 29105, 5/6/1957, Davis-Hedge

B8 Erzurum - Horasan, Karaurgan, 1800 m. Davis-Hedge, 30733, 7/7/1957, (Det.Davis-Hedge)

88

B8 Erzurum - Horasan - Pasinler, 1650 m. Davis-Hedge, 30792, 7/7/1957, (Det.Davis-Hedge)

B8 Erzurum - Ilıca-Tercan, 2000 m. Davis-Hedge, 30868, 10/7/1957, (Det.Davis- Hedge)

C4 Konya - Kadınhan - Ladik Güneyi, KurĢunlu Köyüne 3km Kala, Yolun Sağı, 1200 m. 281, 19.6.1986, A.Atik

C4 Konya - Karaman - BucakkıĢla Arası, Meraalan kırı, 1200 m. M.Vural, 818, 1/6/1978, (Det.M.Vural)

Konuklar, Nadastan, H.Birand-M.Zohary, 2404, (Det.Hedge, 1979)

53 Salvia ceratophylla L.

ġekil 5.41 Salvia ceratophylla L.

A4 Ankara; Kepekli Boğazı A.Düzenli 129 22.05.1973

A4 Ankara Elmadağ Irmak Ġstasyonu-K.Köyü arası, Tozlu Çiftliği, 18.06.1971, M.Kılınç

A4 Ankara – Kırıkkale ; Rafineri tesisleri üzeri, Q.pubescens top. Kalker 1040 m. E.Yurdakul 2304 11.06.1984

B3 Afyon - Bolvadin Y.Akman 14467 10.08.1939

89

B3 EskiĢehir; Sündiken dağları, Sarıcakaya Molozlu açıklık 250 m. T.Ekim, 645 02.06.1971 (Det.T.Ekim)

B3 EskiĢehir; Sündiken dağları, Sarıcakaya, Mayıslar, Garca Mevkii, Zeytinlik Molozlu açıklık 250 m. T.Ekim, 645 04.06.1971 (Det.T.Ekim)

B4 Ankara - Çankaya Krause, 4277 9/6/1933 (Det.Krause)

B4 Ankara - Polatlı – Acıkır Tozlu Çiftliği 730 m. Y.Akman, T.Ekim, U.Büyükburç 13222 26.05.1982

B4 Ankara - Mamak K.Ahmet 23/5/1927 (Det.Hedge, 1979)

B5 Kayseri - Develi Davis, 19171 (Det.Davis)

B5 Yozgat – Akdağmadeni; Fındıcak dere 1750 m. T.Ekim, 5265 4/6/1980 (Det.T.Ekim)

B7 Erzincan - Kırklar H.Bağda, 440 15/6/1940 (Det.H.Bağda)

C4 Konya - Sultan suyu, Nadas ve bahçeler H.Birand, 105 25/5/1956 (Det.Hub.-Mor.)

C6 K.MaraĢ - Pazarcık Narlı-Karabıyıklı 600-700 m. Davis-Hedge, 27804 11/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

C6 Malatya – Besni 1000 Balls, 2262 11/5/1935 (Det.Balls)

C7 ġanlıurfa - Ceylanpınar Akçakale'ye 22 km kala Step H.Birand, 70 21/5/1956 (Det.Hub.-Mor. 1961)

C7 ġanlıurfa - Hilvan 700 m. Davis-Hedge, 28241 18/5/1957 (Det.Hedge, 1958) (2 dublet)

C8 Mardin 56 km sonra, Nadas 600 m. H.Birand, 88 23/5/1956 (Det.Hub.- Mor.) (2 dublet)

90

55 Salvia longipedicellata Hedge (Endemik)

ġekil 5.42 Salvia longipedicellata Hedge

B8 Erzurum – Ilıca - Tercan, AĢkale 1850 m Davis-Hedge, 30875 10/7/1957 (Det.Davis-Hedge) (isotip)

B8 Erzurum – AĢkale - Tercan 1800 m. Davis-Hedge, 32671 25/8/1957 (Det.Davis-Hedge)

56 Salvia argentea L. Sinonim: S. tmolea Boiss., Diagn. Pl. Orient. ser. 1(5): 9 (1844).

ġekil 5.43 Salvia argentea L.

91

A2 Bursa, H.Wolff (Det.Hedge, 1979)

B5 Yozgat - Çayıralan - Akdağ Kalker anakaya, Az derin topraklı yerler 1600 -1750 m. T.Ekim, 4760 16/7/1980 (Det.T.Ekim) (2 dublet)

B6 Kayseri - AkkıĢla GaniĢeyh üzeri, Hınzır dağı 1900 m. N.Çelik, 812 22/8/1979 N.Çelik, 1982

C3 Antalya - Elmalı Çam kuyuları mevkii, Güney yamaç C.libani ormanı zemin florası, Kalker anakaya 1600 – 1800 m. R.Çetik, 2050 12/5/1973 (Det.Hedge, 1979)

C3 Antalya – Elmalı - Çığlıkara, Teke gediğinin kuzeyi, Orman üst sınırı 1975 R.Çetik, 2067 27/6/1975 (Det.Hedge, 1979)

57 Salvia microstegia Boiss.& Bal. Sinonim: S. verbascifolia var. cana Boiss., Fl. Orient. 4: 619 (1879). S. shnoodes Stapf, Denkschr. Akad. Wiss. Wien, Math.-Nat. Kl. 50:98 (1885).

ġekil 5.44 Salvia microstegia Boiss ve Bal

B6 K.MaraĢ - Göksun Binboğa dağı, IĢık dağı, Kuzey doğu yamacı 1900 m. Davis, 20059 (Det.Davis)

B6 K.MaraĢ; Berit dağı, Arpa çukuru 2700 m. Davis-R.Çetik, 20332 27/7/1952 (Det.Davis)

92

B6 Adana; Yalak yol ayrımı-Göksun arası 5 km sonra Mermer kayalık 1650 m. T.Ekim, 3600 22/6/1978 (Det.Hedge, 1979)

B7 Tunceli - Pertek 600 m. Davis-Hedge, 31044 13/7/1957 (Det.Davis- Hedge)

B7 Tunceli – Ovacık; Munzur dağı 2400 m Davis-Hedge, 31207 16/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

B7 Erzincan; Cimin KeĢiĢ dağı 2700 m. Davis-Hedge, 31743 26/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

B8 MuĢ; Cıngıllı kilise altında MeĢe ormanı H.Birand-K.Karamanoğlu, 351 15/7/1956 (Det.Hub.-Mor. 1959)

B9 Bitlis - ReĢadiye - Kotum 1900 m. Davis-Polunin, 22431 5/7/1954 (Det.Davis-Polunin) (2 dublet)

B9 Bitlis – Van - Pelli, 10 km güney doğusu 2600 m. Davis-Polunin, 22547 8/7/1954 (Det.Davis-Polunin)

B9 Van - Çatak; KavuĢĢahap dağı 3300 m. Davis-Polunin, 23113 23/7/1954 (Det.Davis-Polunin)

C5 Adana - Karsantı FaraĢa, KurĢun atacağı 1750 m. E.Yurdakulol, 43 14/7/1972 (Det.Hub.-Mor. 1972)

C5 Adana - Karsantı; Eğni Bölgesi, Cahtalı Serisi, Ağaçlama Sahası Anakaya: Serpantin 1150 m. E.Yurdakulol, 1513 24.06.1973

C5 Adana – Karsantı; Torasan ve Kanlıyolak mevkii 2175 m. E.Yurdakulol, 1514 15.06.1977 E.Yurdakulol

C6 Hatay - Ġskenderun Belen Amanos dağları 1800 m. Y.Akman, 7989 15.07.1968 (Det.A.Hub.-Mor.)

C9 Hakkari; Cilo dağ, Cilo tepe 3100 m. Davis-Polunin, 24074 8/8/1954 (Det.Davis-Polunin)

C9 Hakkari; Karadağ 3300 m. Davis-Polunin, 24491 16/8/1954 (Det.Davis-Polunin)

93

58 Salvia xanthocheila Boiss.ex Bentham

ġekil 5.45 Salvia xanthocheila Boiss.ex Bentham

A9 Erzurum - Horasan Karaurgan 2000 m. Davis-Hedge, 29498 13/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

B9 Van - GevaĢ; Artos dağı 2900 m. Davis-Polunin, 22775 16/7/1954 (Det.Davis-Polunin)

94

59 Salvia atropatana Bunge

Sinonim: S. montbretii var. virescens Freyn, Bull. Herb. Boiss. ser. 2, 1:278 (1901). S. linguifolia Hedge & Hub.-Mor.

ġekil 5.46 Salvia atropatana Bunge

B9 Van - Çatak; KavuĢĢahap dağı, 2200 m. Davis-Polunin, 23079 24/7/1954 (Det.Davis-Polunin)

95

60 Salvia frigida Boiss. Sinonim: S.spinulosa Montbret & Aucher ex Bentham, Prodr. [DC.] 12:283 (1848). S. frigida var. oblongifolia Boiss., Fl. Orient. 4: 621 (1879). S. frigita var. albiflora Bornm., Be’m. Bot. Centr. 24(2): 487 (1909).

ġekil 5.47 Salvia frigida Boiss

A4 Ankara - Beypazarı Akpınar yolu 750 m. Y.Akman, 20.05.1978

B3 Afyon - Bayat; Köroğlu tepe, Kuzeybatı yamaç 1350 m. M.Vural, 301 21/5/1975 (Det.Hub.-Mor.) (2 dublet)

B3 Kütahya - Ilıca P.brutia altı T.Ekim, 235 (Det.Hedge, 1979)

B5 Aksaray; Hasan dağ, Pindirlik deresi yamaçları 1450 m. A.Düzenli, 430 14/6/1973 (Det.Hedge, 1979)

B5 Adana; Bakır dağı 1300 Davis-R.Çetik, 19241 27/6/1952 (Det.Davis- R.Çetik)

B5 Aksaray; Hasandağ Kurzey batı yamaç Türkmenlik, Seyrek Quercus ormanı içi. 1450 m. A.Düzenli, 430 15.06.1973

B7 Tunceli - Pülümür 1550 m. Davis-Hedge, 20264 8/6/1957 (Det. Davis-Hedge) (3 dublet)

B9 Bitlis - Tatvan 1900 m. Davis-Polunin, 22354 30/6/1954 (Det.Davis-Polunin) (2 dublet)

96

C3 Antalya – Elmalı; Çığlıkara sedir ormanı, Üçoluk mevkii Kapalı C.libani ormanı 1650 m R.Çetik, 2048 25/6/1975 (Det.Hedge, 1979)

C4 Konya - SeydiĢehir MortaĢ batısı, Yalıncak tepe Kuzey yamaç 1900 m. H.Ocakverdi, 84a 20/6/1980 (Det.H.Ocakverdi)

C4 Konya – Bozkır - Çamlı, Güney karĢısı 1400 m. R.Çetik- E.Yurdakulol-T.Ekim, 1017 31/5/1969 (Det.Hedge, 1979)

C4 Konya – Bozkır – Küçüksu 1750 m. R.Çetik-T.Ekim-E.Yurdakulol, 164 13/6/1967 (Det.Hub.-Mor. 1968)

C4 Konya - Kadınhan - Ladik Güneyi Bozdağ, Zirveye yakın 1925 m. A.Atik, 284 28.05.1986

C5 Adana - Bürücek Balls-Gourlay, 1338 9/6/1934 (Det.Balls-Gourlay)

C5 Adana; Bürücek yaylası Balls-Gourlay, 1938 9/6/1934 (Det.Balls- Gourlay)

Cocak, Yüksek vadilerde Kayalıklarda 2500 m. Quézel et all 1970 (Det.Quézel et all)

97

61 Salvia yosgadensis Freyn & Bornm. (Endemik)

ġekil 5.48 Salvia yosgadensis Freyn ve Bornm

B3 EskiĢehir; Sündiken dağları açıklıklarında 800 -1000 m. T.Ekim, 632 2/6/1971 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara - Polatlı - Acıkır 750-850 m. Y.Akman, T.Ekim, U.Büyükburç 13221 2.06.1982 (3 dublet)

B4 Ankara Telsiz Step ve tarlalarda B.Kasaplıgil 6/1944 (Det.Hedge, 1979)

B6 Sivas - Yıldızeli; AĢağı Nevruz köyü, Çarmık baĢı 1350 - 1450 m. T.Ekim, 5019 6/6/1980 (Det.T.Ekim)

BaĢhöyükten 6 km sonra, Ekin tarlası kenarı 1020 m. H.Birand, 141 30/5/1956 (Det.Hub.-Mor.) (2 dublet)

98

64 Salvia poculata Nab. Sinonim: S. brevidens Hedge & Hub.-Mor., Notes Roy. Bot. Gard. Edinburg 22:183 (1957)

ġekil 5.49 Salvia poculata Nab

B7 Erzincan; Cimin KeĢiĢ dağı 2500 - 2600 m Davis-Hedge, 31670 27/7/1957 (Dete.Davis-Hedge)

B9 Van - Çatak; KavuĢĢahap dağı 2900 m. Davis-Polunin, 23222 23/7/1954 (Det.Davis-Polunin)

B9 Bitlis; Kambos dağı 2150 m. Davis-Polunin, 23395 31/6/1954 (Det.Davis-Polunin)

C9 Van; Nemrut dağı, Sıcak gölün kuzey doğusu Kumlu step 2250 - 2350 m. A.Tatlı, 369 27/6/1972 (Det.Hedge, 1979)

Kirkor tepesi doğusu Orman aralarında 2100 - 2350 m. A.Tatlı, 142 22/6/1972 (Det.Hedge, 1979)

99

66 Salvia candidissima Vahl Sinonim: S. candidissima var. cordifolia Nab., Pub. Fac. Sci. Univ. Masaryk Brno 70: 52(1926).

ġekil 5.50 Salvia candidissima Vahl

A4 Çankırı - Ġskilip Yolu 700 m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu 1691 21.06.1983 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Ankara - Kepekli Boğazı A.Düzenli, 131 16.07.1971

A4 Ankara - Elmadağ Irmak Ġstasyonu, Kılınçlar köyü arası, Serpantin M.Kılınç 18.06.1971 (2 dublet)

A4 Ankara - Elmadağ Hisar Köyü Civarı, Serpantin M.Kılınç 29.06.1970(3 dublet)

A5 Yozgat - Çekerek ; Kahyalı köyü, Çekerek ırmağı kenarı 800 m. R.Ġlarslan, 692 13/7/1979 (Det.R.Ġlarslan)

A5 Çorum - Bayat ; AĢağı Lapa köyü civarı 1200 m. M.Kılınç, 6524 16.07.1976

A8 GümüĢhane 2050 m. Balls-Gourlay, 530 31/7/1933 (Det.Balls- Gourlay)

A8 GümüĢhane Bayburt'un N E'su 1650 m. David & Edge, 31967 02.08.1957A8 Bayburt Kuzey doğusu 1650 m. Davis-Hedge, 31967 2/8/1957 (Det.Davis-Hedge)

100

B3 Bilecik Krause 14/7/1914 (Det.Krause)

B3 EskiĢehir – Taycılar; OlukbaĢı Orman açıklığı 1200 m. T.Ekim, 658 2/7/1970 (Det.T.Ekim)

B3 EskiĢehir - Taycılar Civarı Bozuk P. nigra 1220 m. T.Ekim, 658 2/7/1970 (Det.T.Ekim)

B4 Ankara - Kalecik K.Karamanoğlu (Det.Hub.-Mor. 1961 )

B4 Ankara - Bala Beynam ormanı Açık yerler 1400 Y.Akman, 395 9/6/1970 (Det.Hub.-Mor.) (4 dublet)

B4 Ankara - Bala Beynam ormanı Step 1300 m. Y.Akman, 395 02.07.1970

B4 Ankara - Bala Beynam ormanı Step Y.Akman, 395 08.06.1969 (Det.Hub.-Mor.)

B4 Ankara - Bala Beynam ormanı Step Y.Akman, 8305 16.06.1971 (2 dublet)

B4 Ankara - Bala Beynam ormanı Açık yerler, Yol Kenarı 1300 m. Y.Akman, 395 09.06.1970

B4 Ankara – Kaman - Karasekili Köyü Öncesi, Gypsophilo toplumu Anakaya, KireçtaĢı-jips 840 m. E.Yurdakulol 2303 08.07.1984

B3 Afyon - Bolvadin Emirdağ 30km Marn-Jips Y.Akman 14466 08.06.1987

B4 Ankara – Polatlı - Acıkır 750-850 m. Y.Akman, T.Ekim, U.Büyükburç 13221 02.06.1982 (3dublet) m. A.Atik, 282 03.07.1986

B5 Kayseri - Develi Davis, 19170 (Det.Davis)

B5 Aksaray 20 km batısında Thymus-Astragalus stebi, Kireçli tepeden H.Birand-M.Zohary, 2781 22/6/1953 (Det.Hedge, 1979)

B6 Malatya – Gürün 1100m. Davis, 21950 19/6/1954 (Det. Davis)

B6 Sivas ; Sivas-Malatya arası, Felhan dağı 1620 m. H.Birand- K.Karamanoğlu, 16-114 10/7/1956 (Det.Hub.-Mor. 1959)

101

B6 Kayseri - Gemerek Sızır-Yeni Çubuk yolu 2-5 km yolun solu 1300 - 1600 m. T.Ekim, 5267 18/7/1980 (Det.T.Ekim)

B6 Sivas – TaĢlıdere, Kayalık O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu 28.06.1988

B7 Elazığ; Yaylım dağı, Azkiler mezrası civarı Step 1500 H.Evren, 1844 29/5/1984 (Det.H.Evren)

B8 Erzincan - Akdağ 1750 m Balls-Gourlay, 1521 26/6/1934 (Balls- Gourlay)

B8 Erzurum – Ilıca - Tercan 1900 m. Davis-Hedge, 30847 10/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

B8 Erzurum - Ilıca - Tercan 1850 m. Davis-Hedge, 30868 10/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

B8 Erzurum – Ilıca - Tercan 1900 m. Davis-Hedge, 30912 10/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

C2 Antalya - Elmalı'nın 4km Güneyi Anakaya, Kalker 1080 m. R.Çetik 25.06.1975 (Det. Hedge, 1979 )

C3 Isparta; Sarp dağı, Kozlu dere Davis, 15835 28/7/1949 (Det.Davis)

C3 Isparta; Sarp dağı, Kozlu dere Davis, 15835 28/7/1949 (Det.Davis)

C4 Karaman - Ermenek - Kazancı kasabası yaylası, Kırkkuyu mevkii Kalkerli arazi 1800 m. H.Sümbül, 3195 19/7/1984 (Det.H.Sümbül)

C4 Karaman - Ermenek Tekeçatı 1600 m. M.Vural, 425 22/7/1977 (Det.M.Vural ) (2 dublet)

C4 Konya - Ermenek - Kazancı Kasabası Yaylas, Kırkkuyu Mevkii Kalkerli arazi 1800 m. H.Sümbül 3195 19.07.1984 (Det.H.Sümbül 1984)

C6 Adana; Bozoğlan dağı 2000 m. Davis-R.Çetik, 19782 7/7/1952 (Det.Davis-R.Çetik)

C8 Diyarbakır ġehrin 5 km güneyi 650 Davis-Hedge, 28749 31/5/1957 (Det.Davis-Hedge)

C8 Diyarbakır - Maden 1300 m. Davis-Hedge, 29085 2/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

102

67 Salvia cyanescens Boiss.& Bal. (Endemik)

ġekil 5.51 Salvia cyanescens Boiss ve Bal

A2 Bursa Wolff (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara - Çubuk; Çubuk barajı 1200 m. Hasenbalg 10/6/1955 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara – Çubuk; Çubuk barajı Step Krause, 5114 2/7/1937 (Det.Hedge, 1979)

A4 Çankırı; IĢık dağı Step 1650 m. Y.Akman, 6427 11/7/1975 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara – AyaĢ; AyaĢ beli Kalkerli arazi 1200 m. Y.Akman, 6638 8/7/1973 (Det.Hedge, 1979) (8 dublet)

A5 Çorum Sungurlu 800 m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu, 2145 19.06.1984 (2 dublet)

A5 Çorum - Bayat AĢağı Lapa köyü civarı 1200 m. M.Kılınç, 6524 16/7/1976 (Det.M.Aydoğdu, 1985) (4 dublet)

A5 Amasya - Ladik; Sultan dağı H.Birand-M.Zohary,. 2290 28/6/1953 (Det.Hedge, 1979)

103

A7 GümüĢhane - Kelkit - Köse 1550 m. Davis-Hedge, 31970 02.08.1957 Davis-Hedge

A8 GümüĢhane - Erzincan-Kelkit 1750 Davis-Hedge, 31923 1/8/1957 (Det.Davis-Hedge)

B4 Ankara ; Kepekli boğazı A.Düzenli, 131 10/7/1972 (Det.Hedge,1979

B4 Ankara – Kırıkkale; Kılınçlar köyü, Gelinkayası mevkii Bazalt anakaya, Serpantin-Bazalt, Amygdalus Top. 1100 m. E.Yurdakulol, 2308 13/6/1984 (Det.E.Yurdakulol) (3 dublet)

B4 Ankara - Çankaya Gassner, 377 24/5/1936 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara - Çankaya Gassner, 379 24/5/1936 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara KoçaĢ'ın 25km kuzeyinde H.Birand (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara - Erzurum yolu 25 km doğusu 980 m I.Kukkonen, 8202 28/8/1972 (Det.Hub.-Mor. 1974)

B4 Ankara - Çankaya Step Krause, 4374 5/6/1933 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara - Elmadağ Irmak istasyonu, Kılınçlar köyü arası Serpantin anakaya M.Kılınç, 51 18/6/1971 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara Step W.Kotte 10/6/1932 (Det.Hedge, 1979)

B5 Yozgat - Çayıralan Elçi-Toraman Köyü 2km, Hamza Sultan tepe ve yamaç, Önü açık 1600 - 1750 T.Ekim, 4731 16.07.1980

B6 Sivas - Yıldızeli Kümbet köyü 500 m güneybatısı Kalker kaya-az derin topraklı yamaçlar 1500 -1550 m. T.Ekim-A.Düzenli, 4200 19/7/1979 (Det.T.Ekim) (2 dublet)

B6 Sivas - ġarkıĢla Kayadibi 1400 Davis-Hedge, 32728 28.08.1957 (Det.Davis-Hedge)

B7 Sivas - SuĢehri -Zara 1300 m. Davis-Hedge, 32700 26/8/1957 (Det.Davis-Hedge)

104

69 Salvia cilicica Boiss.& Kotschy (Endemik)

ġekil 5.52 Salvia cilicica Boissve Kotschy

C5 Adana - Karsantı Hızar yolu, Kumbükü 880 m. E.Yurdakulol, 42 5/8/1972 (Det.Hub.-Mor.) (2 dublet)

105

71 Salvia limbata C.A.Meyer Sinonim: S. chrysadenia Freyn, Bull. Herb. Boiss. ser. 2, 1:279 (1901)

ġekil 5.53 Salvia limbata C.A.Meyer

B8 Erzurum - Ilıca batısı 1850 m. Davis-Hedge, 30854 10/7/1957 (Det.Hedge, 1958)

B9 Bitlis - Tatvan Davis-Polunin, 22308 28/6/1954 (Det.Davis-Polunin) (2 dublet)

106

73 Salvia forskahlei L. Sinonim: S. hierosolymitana var. pontica Freyn & Bornm., Ost. Bot. Zeitschr. 41: 58 (1891). S. bithynica Freyn & Bornm. ex Hand.-Mazz., Ann. Nat. Hofrnus. Wien 23: 185 (1909).

ġekil 5.54 Salvia forskahlei L.

A3 Zonguldak - Kozlu B.Kasaplıgil 26/9/1940 (Det.B.Kasaplıgil)

A3 Bolu - Düzce - Hendek 200 m. Davis-Hedge, 32908 8/9/1957 (Det.Davis-Hedge)

A3 Bolu ; Abant Abies 850 m. E.Yurdakulol-M.Kılınç-M.Aydoğdu 7/7/1978 (Det.E.Yurdakulol )

A3 Bolu; Yedigöller Milli Parkı, Tombullar sırtı, Yol kenarı 1500 m. R.Ġlarslan, 241 13/8/1978 (Det.R.Ġlarslan) (2 dublet)

A3 Bolu; Abant Çayır Bıçkı F.orientalis ormanı 1100 m. Y.Akman, 9617 14/7/1978 (Det.Y.Akman)

A3 Bolu - Düzce-GümüĢova Yanıksayvant köyü civarları Fagus açıklıkları 850. M. M.Aydoğdu 557 8.01.1980

107

A3 Adapazarı - Hendek AĢağıçalıca meĢe ormanı 70 m. M.Aydoğdu 427 10.07.1980

A3 Adapazarı; Adapazarı yolundan Karasuya girerken batıya bakan yamaçlar Phyllyria-Paliarus çalılığı M.Aydoğdu 419 11.07.1980

A3 Bolu; Bolu Dağları Yedigöller 1050 m Y.Akman, E.Yurdakul 10105 4.07.1979

A3 Bolu; Bolu Dağları Yedigöller 650 m Y.Akman, E.Yurdakul 10106 22.06.1979

A3 Bolu; Bolu Dağları Pınar uçluğu Y.Akman, E.Yurdakul 10107 5.07.1979

A3 Bolu; Bolu Dağları Aksu, Pınar uçluğu Y.Akman, E.Yurdakul 10107 5.07.1979

A3 Bolu; Bolu Dağları Karadağ 400 m. Y.Akman, E.Yurdakul 10104 4.07.1979 (2 dublet)

A3 Bolu; Bolu Dağları Mezarlık Ormanı 550 m. Y.Akman, E.Yurdakul 10103 4.07.1977

A3 Bolu; Yedigöller Milli Parkı Kuru göl-Manzara seyir yeri arası Yol kenarı

A4 Kastamonu; Ilgaz Dağı Iğdır (Samatlar) KarıĢık ormanlar 1300 m. Y.Akman, E.Yurdakul, O.Ketenoğlu 12656 16.09.1982 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Kastamonu - Tosya 1200 m. Khan et all, 654 13/8/1960 (Det.Khan et all)

A4 Karabük; Keltepe yolu, Büyükdüz bölgesi P.sylvestris-Abies topluluğu

A4 Kastamonu - Araç - Daday, Doruk Fagus-Quercus 1150 m. M.Demirörs, 368 25/6/1981 (Det.M.Demirörs)

A4 Kastamonu - Cide Kızılcasu 950 m. O.Ketenoğlu, 645 20/6/1978 (Det.Hedge, 1979)

A4 Kastamonu; Ilgaz Dağları BeĢ değirmenler-Dipham ovası 1100 m. Y.Akman, E.Yurdakulol, 11559 21.07.1981 (Det.E. Yurdakulol)

A4 Kastamonu Yaralıgöz dağı Ana kaya; kalker E.Yurdakulol, 3084 27.07.1990

108

A4 Kastamonu - Ġnebolu Abana ÇıkıĢı Maki toprak Ana kayası 20 m E. Yurdakulol, 3118 12.06.1990

A4 Kastamonu - Bozkurt Bahçe mahallesi mevkii Castanea toplumu, Anakaya marn 20m.0 E.Yurdakulol, 3119 12.06.1990 (2 dublet)

A5 Sinop Ayancık Hikmet Birand 7/1939 (Det.Hedge, 1957)

A5 Kastamonu - Bozkurt Yılmaz mahallesi Marn-Radiolarit anakaya, F.orientalis, Bataklık 600 m. E.Yurdakulol, 3123 25/7/1990 (Det.E.Yurdakulol)

A6 Samsun; YaylageliĢ köyü C.betulus ormanı 500 m. Y.Akman, 6909 21/6/1977 (Det.Hedge, 1979)

A7 Trabzon 90 m. Balls-Gourlay, 1604 7/7/1934 (Det.Balls-Gourlay)

A7 Trabzon 90 m. Balls-Gourlay, 370A 21/6/1933 (Det.Balls-Gourlay)

A7 Trabzon - Çaykara Vadinin dik sırtlarında 700 m. Davis-Hedge, 32106 5/8/1957 (Det.Davis-Hedge)

A7 GümüĢhane - Trabzon, 35 km sonra Gürgenlik 1400 m. K.Karamanoğlu, 85 28/7/1956 (Det.Hedge, 1979)

A7 Giresun; Kayadibi Castanea zonu 400 Y.Akman, 6908 23/6/1977 (Det.Hedge, 1979)

A8 Artvin - Murgul, Çoruh ġavval tepe 1400m. Davis-Hedge, 32403 14/8/1957 (Det.Hedge, 1958)

A8 Rize; ÇamlıhemĢin AĢağı Vice mahallesi üstü KarıĢık orman 500 – 600 m. A.Güner, 2607 26/6/1980 (Det.A.Güner, 1980)

B2 Bursa; Uludağ yolu Dene veg. 600 m. E.Yurdakulol, M.Kılınç, M.Aydoğdu 5.07.1978

Uzundere Hikmet Birand 7/1939 (Det.Hedge, 1957) 1200 m, R. Ġlarslan, 76 11.07.1977 (Det.R.Ġlarslan) (2 dublet)

109

74 Salvia glutinosa L.

ġekil 5.55 Salvia glutinosa L.

A3 Zonguldak - Devrek yolu B.Kasaplıgil 27/9/1940 (Det.B.Kasaplıgil)

A3 Kocaeli – Ġzmit Keltepe, Zirveye kadar bütün alt flora

A3 Bolu; Yedigöller Milli Parkı, Kirazçatı Su kenarı 500 m. R.Ġlarslan, 242 12/8/1978 (Det.R.Ġlarslan) (2 dublet)

A3 Bolu; Yedigöller Milli Parkı, Köyyeri Yol kenarı 650 m. R.Ġlarslan, 73 9.09.1977 (Det.R.Ġlarslan)

A3 Bolu; Bolu Dağları Pınar uçluğu 750m. Y.Akman, E.Yurdakul, 10109 5.07.1979

A3 Bolu; Bolu Dağları Asar Deresi 850 m. Y.Akman, E.Yurdakul, 10369 26.09.1979 (6 dublet)

A3 Bolu - Düzce-Altınpınar Yılankaya Mevkii 550. M.Aydoğdu, 777 5.08.1982 (Det.M.Aydoğdu)

A4 Kastamonu; Ilgaz dağı 1400 m. Khan et all, 676 11/8/1960 (Det.Khan et all)

110

A4 Bartın; Gezentepe bölgesi, Ardıç mevkii 1360 m. M.Demirörs, 1542 22/7/1983 (Det.M.Demirörs)

A4 Kastamonu - Cide; ġehdağı 800 m. O.Ketenoğlu, 1195 7/10/1980 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Kastamonu; Ilgaz dağı, Tüfekçi köyü C.betulus topluluğu 1300 m. Y.Akman-E.Yurdakulol-M.Demirörs, 11561 23/7/1981 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

A4 Kastamonu; Ilgaz Dağı Akçaköy-Karaçomak köyü arası, P.nigra- P.sylvestris ormanı 1200 - 1400 m. Y.Akman-E.Yurdakulol- M.Demirörs, 11560 20.09.1981 (Det.E.Yurdakulol)

A4 Kastamonu; Diphan Carpinus betulus. 1100 m. Y.Akman, E.Yurdakulol, O.Ketenoğlu, 12657 15.09.1982 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Kastamonu; Ilgaz Dağı Handüzü, yayla dere 1600 m.

A5 Kastamonu - Devrekani Yaralıgöz Orman ĠĢletmesi Abies-Pinus topluluğu, Kalker anakaya 1380 m. E.Yurdakulol, 3083 27/7/1990 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

A6 Ordu - Ünye KarakuĢ 1000 Davis-Polunin, 24912 5/9/1954 (Det.Davis-Polunin)

A6 Samsun; YaylageliĢ köyü C.betulus ormanı 500 m. Y.Akman, 6909 21/6/1977 (Det.Y.Akman)

A7 Giresun - Yavuzkemal Erimez mevkii Dere boyu 1100 m. K.Karamanoğlu, 106 31/7/1956 (Det.K.Karamanoğlu)

A8 Artvin - Borçka Manastır mevkii F.orientalis altında 1100 m. A.Düzenli, 768 15/7/1977 R.B.G., 1978 (2 dublet)

A8 Artvin - Murgul Kuzey yamaç, Parıh mevkii F.orientalis altında 1100 m. A.Düzenli, 768 1.09.1978 R.B.G., 1978 (2 dublet)

A8 Artvin - Alaca (Tiryal) Dağ F.orientalis altında 1100 m. A.Düzenli, 768 15.07.1977 R.B.G., 1978

A8 Artvin - Borçka-Balcı; Kayadibi mevkii Picea orientalis altında 1710 m. A.Düzenli, 768 17.07.1977 R.B.G., 1978 (2 dublet)

111

A8 Rize - Sarayköy Kızılağaç çalılığı altında Sahil arazisi B.Kasaplıgil 20/8/1945 B.Kasaplıgil

A8 Trabzon – Çaykara; Soğanlı dağ kuzeyi 1300 m. Davis-Hedge, 32078 5/8/1957 (Det.Davis-Hedge)

A8 Artvin – Çoruh - Murgul; ġavval tepe Ladin ormanı 1630 Davis-Hedge, 32245 11/8/1957 (Det.Davis-Hedge)

C6 Hatay - Dörtyol; Amanos dağları 800 m. Y.Akman, 7679 22/9/1967 (Det. Y.Akman)

B.Kasaplıgil 19/7/1945 (Det.B.Kasaplıgil)

Tozan Gassner, 1254 5/10/1938 Hedge, 1979

75 Salvia staminea Montbret & Aucher ex Bentham Sinonim: S. staminea var. persica Bornm., Bull. Herb. Boiss. ser. 2, 8: 110 (1908). S. staminea subsp. armeniaca Bordz., Acta Horti Jurjev. 13:22 (1912). S. staminea var. latifolia Bornm., Monit. Jard. Bot. Tiflis 32: 7 (1914). S. armeniaca (Bordz.) Grossh., Beih. Bot. Centr. 44(2): 237 (1927). S. transcaucasica Pobed., Not. Syst. (Leningrad) 21:321 & fig. p. 323 (1961)

ġekil 5.56 Salvia staminea Montbret & Aucher ex Bentham

112

A8 GümüĢhane 1550 Balls-Gourlay, 1745 18/7/1934 (Det.Balls-Gourlay)

A8 Bayburt ; Haldizan dağ 2500 m. Balls-Gourlay, 1964 10/8/1934 (Balls-Gourlay)

A9 Kars - Göle H.Bağda, 13 (Det.Hedge, 1979)

B6 Kayseri – PınarbaĢı; Tersakan köyü üzeri, Hınzır dağı, Üçkuyular 1850 N.Çelik, 2015 17/7/1981 (Det.N.Çelik)

B7 Tunceli – Hozat - Ovacık 2000 m. Davis-Hedge, 31081 14/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

B8 Erzurum - Tercan - AĢkale 1900 m. Davis-Hedge, 29325 8/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

B8 Erzurum – Horasan; Karaurgan 1900 m. Davis-Hedge, 29457 13/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

B9 Bitlis; Bitlis - Van, Pelli 10 km güney doğusu 2800 m. Davis- Polunin, 22575 8/7/1954 (Det.Davis-Polunin)

B9 Van - Çatak; KavuĢĢahap dağı Davis-Polunin, 23122 23/7/1954 (Det.Davis-Polunin)

B9 Bitlis - Kotum _ Kamer; Karz dağı 2300 Davis-Polunin, 24586 24/8/1954 (Det.Davis-Polunin)

A.Senteki 23/4/1934 Hedge, 1979

113

76 Salvia virgata Jacq. Sinonim: S. sibthorpii Sibth. & Sm., Fl. Graeca 1:17, t. 22 (1806). S. similata Hausskn., Mitt. Thür. Bot. Ver. N.F. 11: 36 (1897). S. virgata var. densiflora Náb., Publ. Fac. Sci. Univ. Masaryk Brno 70: 52, t. 15 f. 4 (1926). S. virgata var. canovelutina Rech.f., Ann. Naturh. Mus. Wien 51: 420 (1941).

ġekil 5.57 Salvia virgata Jacq

A1 Çanakkale - Karabiga Alman çiftliği T.Ekim, 1610 6/1976 (Det.T.Ekim)

A3 Bolu; Abant Abant gölü 1300m. Davis-Hedge, 32894 7/9/1957 (Det.Davis-Hedge)

A3 Zonguldak - Bartın - Amasra Khan et all, 779 21/8/1960 (Det.Khan et all)

A3 Bolu - Düzce Aydınpınar, Yılan kaya mevkii 550 m. M.Aydoğdu, 778 5.08.1982

A3 Bolu - Düzce; GümüĢova-Karadere yolu MeĢe içinden 370 m. M.Aydoğdu, 607 8.10.1980

A3 Adapazarı; Adapazarı yolundan Karasuya girerken batıya bakan yamaçlar Phyllyria-Paliurus çalılığı 10 M.Aydoğdu, 426 11.07.1980

A4 Kastamonu - Araç üstü P.nigra 770 M.Demirörs, 379 24/7/1981 (Det.M.Demirörs)

114

A4 Kastamonu - Cide 200 O.Ketenoğlu, 644 21/6/1978 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara ; Çubuk barajı W.Kotte 10/6/1932 (Det.W.Kotte)

A4 Kastamonu; Ilgaz Dağları BeĢ değirmenler-Dipham ovası C.letelus- F.orientalis top. 1100 m. Y.Akman, E.Yurdakulol, M.Demirörs, 11568 21.07.1981 (Det.E.Yurdakulol)

A4 Kastamonu - Devrekani Hacı Ġhsan'dan 5km sonrası Carpinus betulus baltalık 1400 m. E.Yurdakulol, 3087 23.07.1990

A4 Ankara – Kalecik; Çayaltı mevkii, Chrysopogon-Thymus top. Anakaya; serpantin 950 m. E.Yurdakulol, 2314 12.06.1984 (2 dublet)

A5 Sinop - Ayancık H.Birand 7/1939 (Det.Hedge, 1979)

A5 Yozgat - Çekerek Koyunculu köyüne 1 km kala, Yol kenarı 1100 m. R.Ġlarslan, 854 18/6/1980 (Det.R.Ġlarslan)

A5 Çorum - Sungurlu -Kızılırmak arası, Karaçay köyü civarı 700 m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu, 2154 18.06.1984

A7 GümüĢhane 1370 Balls-Gourlay, 1725 18/7/1935 (Det.Balls-Gourlay)

A7 Sivas - SuĢehri - Zara 1300 -1500 m. Davis-Hedge, 32699 26/8/1957 (Det.Davis-Hedge)

A7 GümüĢhane - Trabzon; GümüĢhane'den 42 km sonra, Zigana köyü yakını 1620 m. K.Karamanoğlu, 631 28/7/1956 (Det.Hedge, 1979)

A7 Giresun – Kayadibi Castanea zonu P.Quezel-N. Barbeko 400 Y.Akman, 6891 23.06.1977 (Det.Hub.-Mor.)

A8 Artvin 900 m. Davis-Hedge, 29748 19/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

A8 Artvin - Ardanuç 400 m. Davis-Hedge, 30069 26/6/1957 (Det.Davis- Hedge)

A8 Artvin - Ardanuç 1000 m. Davis-Hedge, 32438 17/8/1957 (Det.Davis-Polunin)

B4 Ankara - Kalecik K.Karamanoğlu 3/7/1960 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara - Keçiören Krause, 4395 7/7/1933 (Det.Hedge, 1979)

115

B4 Ankara ; YeniĢehir W.Kotte 22/6/1932 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara; YeniĢehir H.Birand 23/6/1942 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara - Keskin - Hazamdede, Palamutözü mevkii, Astragalus-Thymus top. Anakaya; granit 1000m. E.Yurdakulol, 2316 11.06.1984

B4 Ankara - Kaman; AĢağı Ģeyh civarı, Astzagalus top. Anakaya: kreĢ taĢı- marn 1020 m. E.Yurdakulol, 2315 8.07.1984 (2 dublet)

B5 Yozgat ; Milli Park, Ağaçlama sahası 1500 m. B.Sayın, 77 6/7/1980 (Det.B.Sayın)

B5 NevĢehi - Ürgüp 1200 - 1300 m. Davis-R.Çetik, 19099 (Det.Davis)

B5 Yozgat - Çayıralan Çat-Ezikli arası, 2 km yolun sağı Kalker anakaya 1500 1600 m. T.Ekim, 4625 18/7/1980 (Det.T.Ekim)

B6 Kayseri – PınarbaĢı; Tersakan köyü üzeri, Hınzır dağı, Üçkuyular üstü 1950 m. N.Çelik, 1563 21/9/1980 (Det.N.Çelik, 1981)

B6 K.MaraĢ; Nurhak dağı, Kapıdere Davis, 20404 30/7/1952 (Det.Davis)

B7 GümüĢhane - Erzincan - Kelkit 2100 m. Davis, 31904 (Det.Davis)

B7 Tunceli - Ovacık; Munzur dağı 1500 m. Davis-Hedge, 31383 18/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

B7 Tunceli - Ovacık; Tarla kenarlarından 1400 m. Davis-Hedge, 31431 20/6/1957 (Det.Davis-Hedge)

B7 Elazığ; 70 km doğusu Davis-Polunin, 24817 1/9/1954 (Det.Davis-Polunin)

B7 Elazığ; Yukarı Sindiğik köyü civarı, Yol kenarı 1800 m. H.Evren, 2078 11/7/1984 (Det.H.Evren)

B8 Erzurum - Horasan - Pasinler 1650 m. Davis-Hedge, 30793 7/7/1957 Davis-Hedge

B9 Van - Çatak; 8 km kuzeyi Davis-Polunin, 22981 21/7/1954 (Det.Davis- Polunin)

C3 Antalya - Kemer; Kesme boğaz Davis, 14082 10/8/1947 (Det.Davis) (2 dublet)

116

C3 Antalya - Elmalı; Avlan gölü Khan et all, 166 23/7/1960 (Det.Khan et all)

C3 Isparta - Eğirdir - Barla Khan et all, 349 30/7/1960 (Det.Khan et all)

C4 Konya - BucakkıĢla Bıçakçı köprü civarı P.brutia orman açıklığı 600 M.Vural, 833 30/5/1978 (Det.Hedge, 1979)

77 Salvia halophila Hedge (Endemik)

ġekil 5.58 Salvia halophila Hedge

B4 Niğde - Aksaray-Konya Tuz gölü 950 m. Davis-Hedge, 32815 31/8/1957 (Det.Hedge, 1958) (isotip)

B4 Konya – KırkıĢla; Tekir yaylası mevkii 960 m. E.Yurdakulol, 2737 17/8/1987 (Det.E.Yurdakulol)

B4 Konya – Cihanbeyli; Boluk gölü 1010 m. Khan et all, 441 4/8/1960 (Det.Khan et all)

B4 Aksaray – Eskil; Toprak Çukurları Mevkii 950 m. M.Aydoğdu, 3852 25.08.1997 (Det.H.Duman, 1948)

117

78 Salvia nemorosa L. Sinonim: S. tesquicola Klokov & Pobed., Fl. URSS 21:662 (1954).

ġekil 5.59 Salvia nemorosa L.

A9 Kars - Susuz 1750 m.Davis-Hedge, 29573 15/6/1957 (Det.Davis- Hedge)

A9 Kars - Selim 1800 m. Davis-Hedge, 30668 5/7/1957 (Det.Davis- Hedge)

A9 Kars - Selim 1750 m. Davis-Hedge, 32647 23.08.1957 (Det.Davis- Hedge)

A9 Kars ; Kisir Dağı Susuz 1800 m. Davis-Hedge, 32584 20.08.1957

A9 Kars - Gölebert - Ardahan 1800 m. Davis-Hedge, 30424 30.06.1957 (Det.Davis-Hedge)

B9 Van; Çatal'ın 5km Batısı 1800 m. Davis-O.Polunin, 23245 25.07.1954

B9 Bitlis - Kotum - ReĢadiye Davis-Polunin, 22384 6/7/1954 (Det.Davis-Polunin)

C9 Hakkari – Hakkari -Van, 96 km sonra Step H.Birand-K.Karamanoğlu, 460 19/7/1956 (Det.Hub.-Mor. 1959) (2 dublet)

118

80 Salvia adenocaulon P.H.Davis (Endemik)

ġekil 5.60 Salvia adenocaulon P.H.Davis

C4 Karaman - Ermenek, Hamitseydi boğazı, BeĢkuyu, 1500 -1700 m, Davis, 16224, 16/8/1949, (Det.Davis) , (isotip)

C4 Karaman - Ermenek, Yellibel, Kızıldağ eteğinden, Açık yerler, 1800 m, M.Vural, 1020, 9/7/1978 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

81 Salvia dichroantha Stapf (Endemik)

ġekil 5.61 Salvia dichroantha Stapf

119

A4 Bolu - Gerede; AktaĢ ormanı, Yol kenarı Karaçam 1150 m. O.Ketenoğlu, 350 16/8/1976 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

A5 Kastamonu - Yaralıgöz dağı, Kamp civarı Abies, Kalker anakaya 1360 m. E.Yurdakulol, 3091 27/7/1990 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

B5 Niğde - Aksaray Sultan Saray 1200 m. Davis-Hedge, 32809 31/8/1957 (Det.Davis-Hedge)

B7 Erzincan; Geçirköy H.Bağda, 176 6/7/1940 (Det.Hedge, 1979)

C2 Muğla; Girdev gölü 1670 m. Davis, 13756 (Det.Davis) (2 dublet)

C3 Antalya; Çalbalı dağı 1700 m. Davis, 15247 (Det.Davis) (2 dublet)

C3 Antalya – GündoğmuĢ; Sapaçukuru dağı, Güneye bakan yamaç Cedrus ormanı açıklığı 1510 m. R.Çetik, 82 15/5/1971 (Det.Hub.- Mor.)

C4 Konya; 12 km batısı Step Davis, 16128 9/9/1949 (Det.Davis)

83 Salvia verbenaca L. Sinonim: S. clandestina L., Sp. Pl. ed. 2:36 (1762). S. verbenaca var. serotina Boiss. ve var. vernalis Boiss., Voy. Bot. Midi Espagne 2: (484) (1841).

ġekil 5.62 Salvia verbenaca L.

120

A2 Ġstanbul; Mecidiye köyü B.Kasaplıgil 4/9/1939 (Det.B.Kasaplıgil)

A2 Bursa; Bursa-Mudanya arası R.Çetik, 1018 19/5/1961 (Det.R.Çetik)

A4 Ankara; Mürted ovası, Ovaçay R.Çetik, 229 9/7/1954 (Det.Hub.- Mor. 1957)

A4 Ankara; Beynam Ormanı Y.Akman, 8312 6.07.1969 (Det.Y.Akman)

A8 Rize - Fındıklı 5 m. A.Güner, 4359 5.05.1982 (Det.A.Güner, 1982)

84 Salvia verticillata L. Sinonim: S. amasiaca Freyn & Bomm., Oesterr. Bot. Z. 41:58 (1891). S. Paalii Pénzes, Borbásia 5-6 (1-3): 14 (1946).

ġekil 5.63 Salvia verticillata L.

A2 Ġstanbul Yolu Kuzeyi 1070 m. Y.Akman, E.Yurdakul, 10111 24.06.1979 (3 dublet)

A3 Bolu; Abant, Abies 850 E.Yurdakulol-M.Kılınç-M.Aydoğdu 7/7/1978 (Det.E.Yurdakulol)

A3 Sakarya - Adapazarı S.Fehmi 8/7/1935 S.Fehmi

121

A3 Ankara - Beypazarı - KaraĢar üstü Nemli çayırlar 1550 m. Y.Akman, 8787 1/7/1972 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

A4 Ankara - AyaĢ 25 km sonra, Ekin tarlası kenarı 800 m. K.Karamanoğlu 22/6/1960 (Det.K.Karamanoğlu)

A4 Kastamonu - Daday Ballıdağ altı MeĢelik 1000 m. O.Ketenoğlu, 1193 11/6/1979 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Ankara – Kızılcahamam - Kargasekmez Q.pubescens birliği 1000 m. O.Ketenoğlu, 135 3/7/1974 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Kastamonu - Küre 1100 m. O.Ketenoğlu, 637 13/7/1978 (Det.Hedge, 1979)

A4 Kastamonu - Azdavay 600 m. O.Ketenoğlu, 646 20/6/1978 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Bartın - Kumluca Ardıç bölgesi, Kokurdan orman Ģatosu 1350m. M.Demirörs, 1546 22/7/1983 (Det.M.Demirörs)

A4 Kastamonu; Saka dağı yaylası 1000 m. M.Demirörs, 406 27/6/1980 (Det.M.Demirörs)

A4 Ankara - Kızılcahamam -IĢık dağı 1700 m. Khan et all, 713 17/8/1960 (Det.Khan et all)

A4 Kastamonu - Daday; Ballıdağ altı MeĢelik 1000 m. O.Ketenoğlu, 646 11.06.1979 (Det.O.Ketenoğlu)

A4 Ankara - Çubuk; Çubuk barajı Step W.Kotte, 470 10/6/1932 (Det.W.Kotte, 1932)

A4 Çankırı; IĢık dağı Y.Akman, 6422 11/7/1975 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

A4 Ankara – Çubuk; Karagöl, Lojman üstü Step S.Erik, 362 15/8/1973 (Det.Hedge, 1979)

A4 Kastamonu; Ilgaz dağ, Kurbancık deresi 1600 Y.Akman-E.Yurdakulol- M.Demirörs, 12331 (Det.O.Ketenoğlu) (2 dublet)

A4 Kastamonu; Ilgaz dağı Çatören odun deposu, Fagus arien ve Caspinus betulus top. Anakaya: ofiolitik 1250 Y.Akman, E.Yurdakul, M.Demirörs, 12332 28.07.1982 (Det.O.Ketenoğlu)

122

A4 Kastamonu; Ilgaz dağı Güllük, tosya yolu üzeri 1250 m. Y.Akman, E.Yurdakul, M.Demirörs, 11567 22.07.1981 (Det.E.Yurdakulol)

A4 Ankara - Çubuk; Aydos dağı, Çavundur üstü, Kara tepe Andevit 1600 m. Y.Akman, 14765 14.07.1988

A4 Ankara - Çubuk; Yukarı Çavundur Y.Akman, 14766 19.07.1988

A4 Çankırı Ankara'ya 45 km. 1300 m. O.Ketenoğlu, 2152 9.07.1985 (2 dublet)

A4 Kalecik; Kalecik - Çukurköy arası Serpantin M.Kasa 6.06.1970 (3dublet)A5 Kastamonu - Ġnebolu - Abana çıkıĢı Maki toplumu, Marn A5 Yozgat - Çekerek - Yavıhasan 1380 R.Ġlarslan, 513 28/6/1979 (Det.R.Ġlarslan)

A5 Çorum - Sungurlu - Kızılırmak arası, Karaçay köyü civarı 700 m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu, 2153 18.06.1984 (2 dublet)

A5 Çorum - Çiçekli yolu 975 m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu, 2151 21.06.1984

A6 Ordu Ulubay M.Kasa, 30 3/8/1973 (Det.M.Kasa)

A7 GümüĢhane; Bayburt'tan 55 km sonra Kayalık yerder 1640 m. K.Karamanoğlu, 82/619 27/7/1956 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

A7 Trabzon; Soğuksu Balls-Gourlay, 398 (Det.Balls-Gourlay)

A7 GümüĢhane - Erzincan-Kelkit 2100 m. Davis-Hedge, 31905 1/8/1957 (Det.Davis-Hedge, 1957) .

A7 GümüĢhane - Bayburt kuzeyi, Soğanlı dağ güney etekleri 1650 m Davis-Hedge, 32000 3/8/1957 (Det.Davis-Hedge, 1957)

A8 Murgul – Pazar - Ilıca R.Çetik, 33 26/7/1959 (Det.Hub.-Mor.)

A8 Artvin – Murgul - Sülüklü R.Çetik, 35 30/7/1959 (Det.Hub.-Mor.)

A9 Artvin - Ardanuç; Kordevan dağı 1150 m. Davis-Hedge, 30094 27/6/1957 (Det.Davis-Hedge, 1957)

B3 EskiĢehir - Çifteler H.Birand-M.Zohary, 3311 1/7/1950 (Det.Hub.- Mor. 1955)

123

B3 Konya - AkĢehir Güney batısı, Tepelerde K.Karamanoğlu, 5031 12/7/1954 (Det.Hedge, 1979) (2 dublet)

B4 Ankara ; Kepekli boğazı A.Düzenli, 127 10/7/1972 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara ; Kepekli boğazı A.Düzenli, 127 18.06.1971

B4 Ankara ; Dikmen F.Kuntay 26/6/1936 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara ; Dikmen tepe Gassner, 19 31/5/1935 (Det.Gassner, 1935)

B4 Ankara ; Ġncesu deresi Krause, 4640 13/7/1934 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara; YeniĢehir, Ġncesu deresi K.Bilger (Det.K.Bilger)

B4 Ankara - Lalahan Islak yerler R.Çetik, 20194 2/7/1954 (Det.R.Çetik)

B4 Ankara – Keskin; Kerser kayası mevkii, Eski Bağlar Kanglowera, Radiolasit E.Yurdakul, 2313 11.06.1984

B4 Konya - Kadınhan Ladik güneyi, Alacadağ kuzeybatı yamaç, Kurudere mevkii 1900 m. A.Atik, 286 3.07.1986

B5 Yozgat ; Milli Park ,P.nigra altı 1500 m. B.Sayın, 14 26/6/1975 (Det.B.Sayın )

B5 Kayseri; Erciyes dağı batı etekleri, Uyuz ovası üstü Andezit anakaya 2000 m. R.Çetik, 4197 15/7/1974 (Det.Hedge, 1979)

B6 Kayseri - AkkıĢla GaniĢeyh köyü üzeri, Hınzır dağı, KuĢkuran deresi 1850 m. N.Çelik, 1508 23/7/1980 (Det.N.Çelik, 1981)

B6 Yozgat - Çayıralan - Akdağmadeni Az derin topraklı yerler, Kalker anakaya 1600 1750 m. T.Ekim, 4767 16/7/1980 T.Ekim

B6 Sivas - Yıldızeli; Kümlet köyünün 500 m. güneybatısı Az derin topraklı yamaçlar, Kalker anakaya 1500 - 1550 m. T.Ekim, A.Düzenli, 4202 19.07.1979

B7 Tunceli – Selepür - Pülümür 1600 m. Davis-Hedge, 30930 11/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

B7 Erzincan Buğday tarlası H.Bağda 18/6/1940 Hedge, 1979)

124

B7 Elazığ; Haroğlu köyü mevkii-Baskil yolu arası 1350 H.Evren, 405 7/7/1980 (Det.H.Evren )

B8 Erzurum - Tortum 43 km sonra, Yol kenarı K.Karamanoğlu, 568 15/7/1956 (Det.Hub.-Mor.)

B8 Erzurum - Ilıca - Tercan 1850 m . Davis-Hedge, 30862 10/7/1957 (Det.Davis-Hedge)

B9 Bitlis - Kotum; Karz dağı 2200 m. Davis-Polunin 24/8/1954 (Det.Davis- Polunin)

B9 Bitlis - ReĢadiye Pelli 2300 m. Davis-Polunin, 22407 5/7/1954 (Det.Davis-Polunin, 1954)

B9 Van - Çatak 8 km kuzeyi Davis-Polunin, 22978 21/7/1954 (Det.Davis-Polunin, 1954)

B9 Van - Çatak KavuĢĢahap dağ 2150 m. Davis-Polunin, 22990 22/7/1954 (Det.Davis-Polunin, 1954)

B9 Van - Çatak 5 km kuzeyi Davis-Polunin, 23253 25/7/1954 (Det.Davis- Polunin, 1954)

B9 Bitlis - Hürmüz 1850 m. Davis-Polunin, 23423 31/6/1954 (Det.Davis-Polunin, 1954)

B9 Bitlis; HaceraĢ dağı MeĢe ormanı, Dere boyu H.Birand-K.Karamanoğlu, 305 14/7/1956 (Det.Hub.-Mor. 1959) (2 dublet)

C3 Antalya; Bozburun dağı, TaĢlı yayla 1700 m. Davis, 15601 26/7/1949 (Det.Davis)

C4 Konya 15 km batısı Davis, 16129 9/9/1949 (Det.Davis, 1949)

C4 Antalya – GündoğmuĢ; Oğuz bölgesi, Gelesantra yaylası, Karayolu mevkii Orman içi, Ağaçlandırma sahası 1500 - 1600 m. R.Ġlarslan, H.Dural, 3083 4.08.1991 (4 dublet)

C5 Adana - Karsantı; Post ormanı, Eğni bölgesi, Körkuyu-Kabasakal arası P.Brutia top. Anakaya: Marn kalke 920 m. E.Yurdakulol, 1521 27.05.1973

C5 Adana - Karsantı, Soğuk oluk 1050 m E.Yurdakul, 1520 14.07.1972 (2 dublet)

125

C5 Adana - Karsantı - Post-Sofulu 10299 E.Yurdakul, 10299 13.07.1972

C6 Ġskenderun Soğuk oluk Ananos Dağı Y.Akman, 3308 25.05.1966

Anakaya 20 m. E.Yurdakulol, 3116 12/6/1990 (Det.E.Yurdakulol) (2 dublet)

85 Salvia russellii Bentham

ġekil 5.64 Salvia russellii Bentham

A3 Ankara - Beypazarı - Nallıhan Gassner, 523 7/6/1936 (Det.Hedge, 1979)

A4 Ankara – Çubuk ; Çubuk barajı, Karaköy yakını K.Bilger 1/6/1960 (Det.Hedge, 1979)

A5 Kastamonu - Tosya Sintenis, 4167 1892 C.Haussknecht

A5 Çorum – Surgunlu - Kızılırmak; Karaçay köyü civarı 700 m. O.Ketenoğlu, M.Aydoğdu, 2147 18.06.1984 (2 dublet)

B3 EskiĢehir - Çifteler Segetal H.Birand-M.Zohary, 3311 1/7/1953 (Det.Hedge, 1979 (2 dublet)

B4 Ankara; Küçükesat H.Bağda, 468 31/5/1942 (Det.Hedge, 1979)

126

B4 Ankara; Tuz gölü, Yol kenarı H.Birand, 246 3/6/1954 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara 68 km güneyinde H.Birand-M.Zohary, 2046 20/6/1953 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara – Çankaya, Step Krause, 4816 10/6/1935 (Det.Hedge, 1979)

B4 Ankara ; Solfasol sırtları 850 m. T.Ekim, 60 6/7/1965 (Det.T.Ekim) (2 dublet)

B7 Elazığ; Yaylım dağı, Tekevler mevkii Step 1300 m. H.Evren, 1569 23/6/1983 (Det.H.Evren)

B7 Tunceli - Pertek 1600 m. Davis-Hedge, 31054 13/7/1957 (Det.Davis-Hedge, 1982)

C5 Adana – Saimbeyli - Doğanbeyli - Akçal 1300 m. Davis, 19893 (Det.Davis)

C6 Gaziantep:850 m. Balls-Gourlay, 1166 26/5/1934 (Det.Balls-Gourlay)

C6 Gaziantep: 900 m. Balls-Gourlay, 1166 26/5/1934 (Det.Hedge, 1979)

C8 Mardin ; Mardin istasyonu-Kızıltepe 600 m. Davis-Hedge, 28637 26/5/1957 (Det.Davis-Hedge, 1982)

C8 Mardin - Kızıltepe 600 m. Davis-Hedge, 28637 26/5/1957 (Det.Davis- Hedge)

127

86 Salvia napifolia Jacq. Sinonim: S. verticillata subsp. napifolia (Jacq.) Afzal-Rafıi, Acta Ecol. 2: 86 (1977).

ġekil 5.65 Salvia napifolia Jacq

B6 Adana – Feke - Çataksuyu, Saimbeyli-Göksu 900 m. Davis, 19810 (Det.Davis)

C3 Antalya; Tahtalı dağı 900 m. Davis, 15130 (Det.Davis) (2 dublet)

C5 Adana – Karsantı - Pos-Sofulu E.Yurdakulol, 10299 13/7/1972 (Det.Hedge, 1979)

C5 Mersin – Erdemli – Bozburun T.Uslu, 159 27/5/1970 (Det.Hedge 1979)

128

Salvia anatolica Hamzaoğlu & A.Duran (Endemik)

ġekil 5.66 Salvia anatolica Hamzaoğlu ve A.Duran

B7 Sivas: Divriği'den Kemaliye 22km 1580m A.Duran, Hamzaoğlu & Sağıroğlu 6159 30.05.2003 Hamzaoğlu & A.Duran (isotip)

Salvia aytachii Vural & Adıgüzel (Endemik)

ġekil 5.67 Salvia aytachii Vural ve Adıgüzel

B4 Ankara Beypazarı-Çayırhan arası Jipsli topraklar 600-650m L.Kurt, 10003 18.06.2011 L.Kurt (3 Dublet)

129

B3 Ankara : Polatlı-Sivrihisar, 18km, Acıkır Marnlı yerler 840m Aytaç, Duman & Adıgüzel 2.A.3071 6.06.1990 M.Vural & N.Adıgüzel (isotip)

Salvia ekimiana Celep & Doğan (Endemik)

ġekil 5.68 Salvia ekimiana Celep ve Doğan

B5 Yozgat: Akdağmadeni yukarısı, AktaĢ bölgesi Pinus sylvestris ormanı ve alpine stepi 1793 F.Celep, 1214 F.Celep (holotip)

5.2 ANK Herbaryumu’nda Bulunmayan Türler

1 Salvia divaricata Montbret & Aucher ex Bentham (*) (Endemik) Sinonim: S. trigonocalyx Woronow, Monit. Jard. Bot. Tiflis 22:10 (1912)

ġekil 5.69 Salvia divaricata Montbret & Aucher ex Bentham

130

6 Salvia kurdica Boiss. & Hohen. ex Bentham (*)

ġekil 5.70 Salvia kurdica Boiss. ve Hohen. ex Bentham

8 Salvia tigrina Hedge & Hub.-Mor. (*) (Endemik)

ġekil 5.71 Salvia tigrina Hedge ve Hub.-Mor.

15 Salvia cedronella Boiss. (*) (Endemik)

ġekil 5.72 Salvia cedronella Boiss.

131

16 Salvia adenophylla Hedge & Hub.-Mor (*) (Endemik)

ġekil 5.73 Salvia adenophylla Hedge & Hub.-Mor

18 Salvia huberi Hedge (*) (Endemik)

ġekil 5.74 Salvia huberi Hedge

21 Salvia freyniana Bornm. (*) (Endemik)

ġekil 5.75 Salvia freyniana Bornm.

132

28 Salvia haussknechtii Boiss. (*) (Endemik)

ġekil 5.76 Salvia haussknechtii Boiss.

31 Salvia quezelii Hedge & Afzal-Rafii (*) (Endemik)

ġekil 5.77 Salvia quezelii Hedge & Afzal-Rafii

33 Salvia smyrnaea Boiss. (*) (Endemik)

ġekil 5.78 Salvia smyrnaea Boiss.

35 Salvia pomifera L. (*) Sinonim: S. calycina Sibth. & Sm., Fl. Graeca 1:13, t. 16 (1806)

ġekil 5.79 Salvia pomifera L.

133

39 Salvia sericeo-tomentosa Rech. Fıl. (*) (Endemik)

ġekil 5.80 Salvia sericeo-tomentosa Rech. Fıl.

54 Salvia chionantha Boiss. (*) (Endemik)

ġekil 5.81 Salvia chionantha Boiss.

62 Salvia modesta Boiss. (*) (Endemik)

ġekil 5.82 Salvia modesta Boiss.

63 Salvia tobeyi Hedge (*) (Endemik)

ġekil 5.83 Salvia tobeyi Hedge

134

65 Salvia odontochlamys Hedge (*) (Endemik)

ġekil 5.84 Salvia odontochlamys Hedge

68 Salvia vermifolia Hedge & Hub.-Mor. (*) (Endemik)

ġekil 5.85 Salvia vermifolia Hedge & Hub.-Mor.

70 Salvia cassia Samuelss. Ex. Rech. Fil. (*)

ġekil 5.86 Salvia cassia Samuelss. Ex. Rech. Fil.

135

72 Salvia indica L. (*) Sinonim: S. brachycalyx Boiss., Fl. Orient. 4: 625 (1879).

ġekil 5.87 Salvia indica L.

79 Salvia amplexicaulis Lam. (*)

ġekil 5.88 Salvia amplexicaulis Lam.

82 Salvia nutans L. (*)

ġekil 5.89 Salvia nutans L.

87 Salvia compressa Vent: Boissier tarafından Noë nin Van dolaylarında toplamıĢ olduğu örneklere dayanarak Ģüpheli olduğu belirtilmektedir. Türün muhtemelen Kuzey Irak’tan toplanmıĢ olabileceği ifade edilmektedir.

136

5.3 Türkiye Florasının (Flora of Turkey and East Aegean Islands) Yayımından Sonra İlave Olan ANK Herbaryumu’nda Bulunmayan Türler

Salvia aristata Aucher ex Benth., (*) Sinonim: S. owerinii Trautv., Acta Horti Petrop. 2: 479 (1873). Polakia paradoxa Stapf, Denkschr. Akad. Wiss. Wien Math.-Nat. Kl. 50: 43 (1885). Salvia anisodonta Hausskn. & Briq ex Hausskn., Mitt. Bot. Ver. Jena 9: 21 (1891). S. pinnatifolia Parsa, Pl. Nov. Iran 5 (1946). S. sulcata Parsa, Kew Bull. 225 (1948)

ġekil 5.90 Salvia aristata Aucher ex Benth.,

Salvia cerino-pruinosa Rech.f. (*) (Endemik)

ġekil 5.91 Salvia cerino-pruinosa Rech.f.

Salvia hedgeana Dönmez (*) (Endemik)

ġekil 5.92 Salvia hedgeana Dönmez

137

Salvia macrosiphon Boiss. (*) Sinonim: S. kotschyi Boiss., Diagn. Pl. Orient. 7: 46 (1846). S. macrosiphon var. cabulica Benth., Prodr. [DC.] 12: 282 (1848). S. macrosiphon var. kotschyi (Boiss)., Fl. Orient. 4: 615 (1879). S. cuspidatissima Pau, Trab. Mus. Nac. Cienc. Nat. Ser. Bot. Madrid 14: 33 (1918). S. albifrons Náb., Publ. Fac. Sci. Univ. Masaryk (Brno) 70: 49, tab. 5 (1926). S. macrosiphon var. glandulosissima Bornm. ve var. brachycalycina Bornm., Bot. Jahrb. 62: 238 (1934). S. nachiczevanica Pobed., Fl. URSS. 21: 657 (1954).

ġekil 5.93 Salvia macrosiphon Boiss.

Salvia marashica İlçim, Celep & Doğan (*) (Endemik)

ġekil 5.94 Salvia marashica Ġlçim, Celep & Doğan

138

Salvia nydeggeri Hub.-Mor. (*) (Endemik)

ġekil 5.95 Salvia nydeggeri Hub.-Mor.

Salvia pseudeuphratica Rech.f. (*) (Endemik)

ġekil 5.96 Salvia pseudeuphratica Rech.f.

Salvia siirtica Kahraman, Celep & Doğan (*)

ġekil 5.97 Salvia siirtica Kahraman, Celep & Doğan

Salvia viscosa Jacq. (*)

ġekil 5.98 Salvia viscosa Jacq.

139

6. TARTIŞMA VE SONUÇ

ANK Herbaryumu’nda bulunan Lamiaceae (Labiatae) familyası üyesi Salvia cinsinin revizyonu esnasında bu cinse ait 1177 örnek incelenmiĢ ve 68 tür ile 14 alttürün mevcudiyeti tespit edilmiĢtir. Bu örneklerin 6 tanesi isotip (30 Salvia ballsiana (Rech.fil.) Hedge, 55 Salvia longipedicellata Hedge, 77 Salvia halophila Hedge, 80 Salvia adenocaulon P.H.Davis, Salvia anatolica Hamzaoğlu & A.Duran, Salvia aytachii Vural & N.Adıgüzel) bir tanesi holotip’dir (Salvia ekimiana F.Celep & Doğan) ve 51 tane tür endemiktir.

Herbaryum örneği olarak uygun durumda bulunmayan örnekler elden geçirilip kartonları yenilenerek standart örnek haline getirilmeye çalıĢılmıĢtır.

Salvia cinsinin Türkiye Florasında kayıtlı 98 türü bulunmaktadır ancak bunlardan 31 türe ait herbaryum örneği ANK herbaryumunda mevcut değildir.

Çizelge 6.1 Herbaryumda Bulunan Salvia Türleri ve Mevcut Sayıları

2 Salvia aucheri Bentham 10 3 Salvia fruticosa Miller 6

4 Salvia tomentosa Miller 109 5 Salvia aramiensis Rech.fil. 1 7 Salvia macrochlamys Boiss.& Kotschy 6 9 Salvia recognita Fisch.& Mey. 22 10 Salvia pilifera Montbret & Aucher ex Bentham 2 11 Salvia pinnata L. 1 12 Salvia bracteata Banks & Sol. 15 13 Salvia reeseana Hedge & Hub.-Mor. 1 14 Salvia trichoclada Bentham 8 17 Salvia rosifolia Sm. 7 19 Salvia wiedemannii Boiss. 29 20 Salvia pisidica Boiss.& Heldr.ex Bentham 4 22 Salvia potentillifolia Boiss.& Heldr.ex Bentham 10 23 Salvia albimaculata Hedge & Hub.-Mor. 2 24 Salvia tchihatcheffii (Fisch.& Mey.) Boiss. 32 25 Salvia heldreichiana Boiss.ex Bentham 9

26 Salvia caespitosa Montbret & Aucher ex Bentham 18 27 Salvia pachystachys Trautv. 4

140

Çizelge 6.1 Herbaryumda Bulunan Salvia Türleri ve Mevcut Sayıları (devam)

29 Salvia suffruticosa Montbret & Aucher ex 17 Bentham 30 Salvia ballsiana (Rech.fil.) Hedge 1 32 Salvia cadmica Boiss. 16 34 Salvia blepharochlaena Hedge & Hub.-Mor. 5 36 Salvia hydrangea DC.ex Bentham 2 37 Salvia euphratica Montbret & Aucher ex 5 Bentham 38 Salvia kronenburgii Rech.fil. 4 40 Salvia multicaulis Vahl 39 41 Salvia cryptantha Montbret & Aucher ex 56 Bentham 42 Salvia syriaca L. 17 43 Salvia viridis L. 56 44 Salvia hypargeia Fisch.& Mey. 59 45 Salvia montbretii Bentham 8 46 Salvia spinosa L. 3 47 Salvia palaestina Bentham 7 48 Salvia eriophora Boiss.& Kotschy 6 49 Salvia brachyantha (Bordz.) Pobed. 6 50 Salvia sclarea L. 49 51 Salvia chrysophylla Stapf 3 52 Salvia aethiopis L. 39 53 Salvia ceratophylla L. 20 55 Salvia longipedicellata Hedge 2 56 Salvia argentea L. 6 57 Salvia microstegia Boiss. & Bal. 17 58 Salvia xanthocheila Boiss.ex Bentham 2 59 Salvia atropatana Bunge 1 60 Salvia frigida Boiss. 20 61 Salvia yosgadensis Freyn & Bornm. 8 64 Salvia poculata Nab. 5 66 Salvia candidissima Vahl 47 67 Salvia cyanescens Boiss. & Bal. 39 69 Salvia cilicica Boiss. & Kotschy 2 71 Salvia limbata C.A.Meyer 3 73 Salvia forskahlei L. 43 74 Salvia glutinosa L 39 75 Salvia staminea Montbret & Aucher ex 11 Bentham 76 Salvia virgata Jacq. 47 77 Salvia halophila Hedge 4 78 Salvia nemorosa L. 9 80 Salvia adenocaulon P.H.Davis 3

141

Çizelge 6.1 Herbaryumda Bulunan Salvia Türleri ve Mevcut Sayıları (devam)

81 Salvia dichroantha Stapf 12 83 Salvia verbenaca L. 5 84 Salvia verticillata L. 92 85 Salvia russellii Bentham 21 86 Salvia napifolia Jacq. 5 Salvia anatolica Hamzaoğlu & A.Duran 1 Salvia aytachii Vural & Adıgüzel 4 Salvia ekimiana Celep & Doğan 1

Çizelge 6.2 Herbaryumda Bulunmayan Salvia Türleri

1 Salvia divaricata Montbret & Aucher ex Bentham 6 Salvia kurdica Boiss. & Hohen. ex Bentham 8 Salvia tigrina Hedge & Hub.-Mor. 15 Salvia cedronella Boiss. 16 Salvia adenophylla Hedge & Hub.-Mor 18 Salvia huberi Hedge 21 Salvia freyniana Bornm. 28 Salvia haussknechtii Boiss. 31 Salvia quezelii Hedge & Afzal-Rafii 33 Salvia smyrnaea Boiss. 35 Salvia pomifera L. 39 Salvia sericeo-tomentosa Rech. Fıl. 54 Salvia chionantha Boiss. 62 Salvia modesta Boiss. 63 Salvia tobeyi Hedge 65 Salvia odontochlamys Hedge 68 Salvia vermifolia Hedge & Hub.-Mor. 70 Salvia cassia Samuelss. Ex. Rech. Fil. 72 Salvia indica L. 79 Salvia amplexicaulis Lam. 82 Salvia nutans L.

Çizelge 6.3 Flora of Turkey’den Sonra Ġlave Olan ve ANK Herbaryum’unda Bulunmayan Salvia Türleri

Salvia aristata Aucher ex Benth., Salvia cerino-pruinosa Rech.f. Salvia hedgeana Dönmez Salvia macrosiphon Boiss. Salvia marashica Ġlçim, Celep & Doğan Salvia nydeggeri Hub.-Mor. Salvia pseudeuphratica Rech.f.

142

Çizelge 6.3 Flora of Turkey’den Sonra Ġlave Olan ve ANK Herbaryum’unda Bulunmayan Salvia Türleri (devam) Salvia siirtica Kahraman, Celep & Doğan Salvia viscosa Jacq.

Çizelge 6.4 Salvia Türlerinin Bilinen Alttürleri

Salvia aucheri Bentham subsp. aucheri subsp. canescens (Boiss. & Heldr.)

Celep, Kahraman & Doğan Salvia brachyantha (Bordz.) Pobed. subsp. brachyantha subsp. tankutiana Bagherpour, Celep, Kahraman & Doğan.

Salvia cadmica Boiss. subsp. cadmica subsp. bozkiriensis Celep, Kahraman & Doğan Salvia candidissima Vahl subsp. candidissima subsp. occidentalis Hedge Salvia euphratica Montbret & Aucher subsp. euphratica ex Bentham subsp. leiocalcina (Rech.f.) Hedge

Salvia sericeo-tomentosa Rech. Fıl. subsp. hatayica Celep & Doğan subsp. sericeotomentosa Salvia verticillata L. subsp. amasiaca (Freyn & Bornm.) subsp. verticillata

Çizelge 6.5 ANK Herbaryumu’nda Bulunan Salvia Türleri ve Tehlike Durumları

Salvia türleri Endemik Tehlike Durumları S. adenophylla Hedge & Hub.-Mor. + EN S. aethiopis L. - - S. albimaculata Hedge & Hub.-Mor. + EN S. anatolica Hamzaoğlu & A. Duran + CR S. aramiensis Rech.f. - VU S. argentea L. - - S. atropatana Bunge - - S. aucheri Benth. var. aucheri + VU - var. canescens Boiss. & Heldr. + VU S. aytachii Vural & N.Adıgüzel + EN S. ballsiana (Rech.f.) Hedge + CR S. blepharochlaena Hedge & Hub.-Mor. + LR (nt)

143

Çizelge 6.5 ANK Herbaryumu’nda Bulunan Salvia Türleri ve Tehlike Durumları (devam)

S. brachyantha (Bordz.) Pobed. - - S. bracteata Banks & Sol. - - S. cadmica Boiss. var. cadmica + LR (lc) - var. bozkiriensis F.Celep & Dogan + LR (lc) S. caespitosa Montbr. & Auch. + LR (lc) S. candidissima Vahl subsp. candidissima - - - subsp. occidentalis Hedge - - S. ceratophylla L. - - - var. elazigensis A.Karaman, F.Celep & Dogan + EN S. chrysophylla Stapf + VU S. cilicica Boiss. & Kotschy + EN S. cryptantha Montbret & Aucher ex Bentham + LR (lc) S. cyanescens Boiss. & Bal. + LR (lc) S. dichroantha Stapf + LR (lc) S. ekimiana F.Celep & Doğan + EN S. eriophora Boiss. & Kotschy ex Boiss. + EN S. euphratica Montbr. & Auch. var. euphratica + LR (lc) - var. leiocalycina (Rech.) Hedge + LR (lc) S. forskahlei L. - - S. frigida Boiss. - - S. fruticosa Mill. - VU S. glutinosa L. - - S. halophila Hedge + EN S. heldreichiana Boiss. ex DC. + VU S. hydrangea DC. ex Benth. - - S. hypargeia Fisch. & Mey. + LR (lc) S. kronenburgii Rech.f. + EN S. limbata C.A.Mey. - - S. longipedicellata Hedge + LR (lc) S. macrochlamys Boiss. & Kotschy ex Boiss. - - S. microstegia Boiss. & Bal. - - S. montbretii Benth. - - S. multicaulis Vahl - - S. napifolia Jacq. - - S. nemorosa L. - - S. pachystachya Trautv. - - S. palestina Benth. - -

144

Çizelge 6.5 ANK Herbaryumu’nda Bulunan Salvia Türleri ve Tehlike Durumları (devam)

S. pilifera Montbr. & Auch. + VU S. pinnata L. - - S. pisidica Boiss. & Hohen. ex Benth. + VU S. poculata Nabelek - - S. potentillifolia Boiss. & Hohen. ex Benth. + VU S. recognita Fisch. & Mey. + LR (lc) S. reeseana Hedge & Hub.-Mor. + DD S. rosifolia Sm. + LR (lc) S. russellii Benth. - - S. sclarea L. - - - var. hatayica F. Celep & Doğan + CR S. spinosa L. - - S. staminea Montbr. & Auch. - - S. suffruticosa Montbr. & Auch. - - S. syriaca L. - - S. tchihatcheffii Boiss. + LR (nt) S. tomentosa Mill. - - S. trichoclada Benth. - - S. verbenaca L. - - S. verticillata L. subsp. verticillata - - - subsp. amasiaca (Freyn & Bornm.) Bornm. - - S. virgata Jacq. - - S. viridis L. - - S. wiedemannii Boiss. + - S. xanthocheila Boiss. ex Benth. - LR (lc) S. yosgadensis Freyn & Bornm. + -

CR-Critically Endangered-Çok tehlikede, EN-Endangered-Tehlikede, VU-Vulnerable-Zarar görebilir, LR(cd)-Conservation Dependent-Koruma önlemi gerektiren, LR(nt)-Near Threatened-Tehdit altına girebilir, LR(lc)-Least Concern-En az endiĢe verici, DD-Data Deficient-Veri yetersiz.

145

Çizelge 6.6 ANK Herbaryumu’nda Bulunmayan Salvia Türleri ve Tehlike Durumları

Salvia türleri Endemik Tehlike Durumları

S. adenocaulon P.H.Davis + VU S. amplexicaulis Lam. - - S. aristata Aucher ex. Benth. - - S. cassia G.Samuelsson ex Rech.f. - VU S. cedronella Boiss. + EN S. cerino-pruinosa Rech. var. cerino-pruinosa + LR (lc) S. chionantha Boiss. + VU S. divaricata Montbr. & Auch. + LR (lc) S. freyniana Bornm. + CR S. haussknechtii Boiss. + DD S. hedgeana Dönmez + CR S. huberi Hedge + LR (lc) S. indica L. - - S. kurdica Boiss. & Hohen. ex Benth. - VU S. macrosiphon Boiss. - - S. marashica A. Ġlçim, F. Celep & Doğan + CR S. modesta Boiss. + EN S. nutans L. - VU S. nydeggeri Hub.-Mor. + EN S. odontochlamys Hedge + CR S. pomifera L. - VU S. pseudeuphratica Rech. + CR S. quezelii Hedge & Afzal-Rafii + CR S. sericeo-tomentosa Rech.f. var. sericeo- + CR tomentosa S. smyrnaea Boiss. + EN S. tigrina Hedge & Hub.-Mor. + CR S. tobeyi Hedge + EN S. vermifolia Hedge & Hub.-Mor. + CR S. viscosa Jacq. - LR (lc)

CR-Critically Endangered-Çok tehlikede, EN-Endangered-Tehlikede, VU-Vulnerable-Zarar görebilir, LR(cd)-Conservation Dependent-Koruma önlemi gerektiren, LR(nt)-Near Threatened-Tehdit altına girebilir, LR(lc)-Least Concern-En az endiĢe verici, DD-Data Deficient-Veri yetersiz.

146

IUCN

3% 19% CR 28% EN VU LR (nt) 23% 3% LR (lc) DD 24%

ġekil 6.1 Salvia Türlerinin IUCN Kategorileri

Fitocoğrafik Bölgelere Yayılışı

7% 5% İran-Turan Akdeniz 28% Avrupa-Sibirya 60% Birden Fazla

ġekil 6.2 Salvia Türlerinin Fitocoğrafik Bölgelere YayılıĢı

147

6.1 Salvia Cinsine ait Türkiye’de Bulunan Endemik Türlerin Yayılış Haritaları

ġekil 6.3 Salvia adenocaulon P.H.Davis.

ġekil 6.4 Salvia adenophylla Hedge & Hub.-Mor

ġekil 6.5 Salvia albimaculata Hedge & Hub.-Mor.

ġekil 6.6 Salvia anatolica Hamzaoğlu & A.Duran

148

ġekil 6.7 Salvia aucheri Bentham

ġekil 6.8 Salvia aytachii Vural & Adıgüzel

ġekil 6.9 Salvia ballsiana (Rech.fil.) Hedge

ġekil 6.10 Salvia blepharochlaena Hedge & Hub.-Mor.

ġekil 6.11 Salvia cadmica Boiss.

149

ġekil 6.12 Salvia caespitosa Montbret & Aucher ex Bentham

ġekil 6.13 Salvia cedronella Boiss.

ġekil 6.14 Salvia cerino-pruinosa Rech.f.

ġekil 6.15 Salvia cryptantha Montbret & Aucher ex Bentham

ġekil 6.16 Salvia chionantha Boiss.

150

ġekil 6.17 Salvia chrysophylla Stapf

ġekil 6.18 Salvia cilicica Boiss.& Kotschy

ġekil 6.19 Salvia cyanescens Boiss.& Bal.

ġekil 6.20 Salvia dichroantha Stapf

ġekil 6.21 Salvia divaricata Montbret & Aucher ex Bentham

151

ġekil 6.22 Salvia ekimiana Celep & Doğan

ġekil 6.23 Salvia eriophora Boiss. & Kotschy

ġekil 6.24 Salvia euphratica Montbret & Aucher ex Bentham

ġekil 6.25 Salvia freyniana Bornm.

ġekil 6.26 Salvia halophila Hedge

152

ġekil 6.27 Salvia haussknechtii Boiss.

ġekil 6.28 Salvia hedgeana Dönmez

ġekil 6.29 Salvia heldreichiana Boiss.ex Bentham

ġekil 6.30 Salvia huberi Hedge

153

ġekil 6.31 Salvia hypargeia Fisch.& Mey.

ġekil 6.32 Salvia kronenburgii Rech.fil.

ġekil 6.33 Salvia longipedicellata Hedge

ġekil 6.34 Salvia marashica Ġlçim, Celep & Doğan

154

ġekil 6.35 Salvia modesta Boiss.

ġekil 6.36 Salvia nydeggeri Hub.-Mor.

ġekil 6.37 Salvia odontochlamys Hedge

ġekil 6.38 Salvia pilifera Montbret & Aucher ex Bentham

155

ġekil 6.39 Salvia pisidica Boiss.& Heldr.ex Bentham

ġekil 6.40 Salvia potentillifolia Boiss.& Heldr.ex Bentham

ġekil 6.41 Salvia pseudeuphratica Rech.f.

ġekil 6.42 Salvia quezelii Hedge & Afzal-Rafii

156

ġekil 6.43 Salvia recognita Fisch. & Mey.

ġekil 6.44 Salvia reeseana Hedge & Hub.-Mor.

ġekil 6.45 Salvia rosifolia Sm.

ġekil 6.46 Salvia sericeo-tomentosa Rech. Fıl.

ġekil 6.47 Salvia smyrnaea Boiss.

157

ġekil 6.48 Salvia tchihatcheffii (Fisch. & Mey.) Boiss.

ġekil 6.49 Salvia tigrina Hedge & Hub.-Mor.

ġekil 6.50 Salvia tobeyi Hedge

ġekil 6.51 Salvia vermifolia Hedge & Hub.-Mor

158

ġekil 6.52 Salvia wiedemannii Boiss

ġekil 6.53 Salvia yosgadensis Freyn & Bornm.

159

Çizelge 6.7 Excel Tablosu

160

KAYNAKLAR

Anonim. 2017. Web Sitesi: http://www.tubives.com EriĢim Tarihi: 15.09.2017

Anonymous. 2017a Web Sitesi: https://www.wildflowers-and weeds.com/Plant_ Families/ Lamiaceae.htm EriĢim Tarihi: 20.08.2017 Anonymous. 2017b Web Sitesi:http://www.reed.edu/biology/Courses/ BIO332 /plantfamily/family_info/Lamiace ae.html EriĢim Tarihi: 25.09.2017

Anonymous. 2017c Web Sitesi:http://www.biologydiscussion. com/ plants/ flowering- plants/order-- familylamiaceae-an-overview-botany/19895 EriĢim Tarihi: 12.10.2017

Anonymous. 2017d Web Sitesi: http://cronodon.com/BioTech/lamiaceae.html EriĢim Tarihi: 15.10.2017 Baytop, A. 1998. ‘Botanik Kılavuzu’. Ġstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, 1-375

Boissier, E. ‘Flora Orientalis’. 1-5 Supplenient by Busor, Genevre

Brunner, H. ve Tanker, N. 1978. ‘Mesleki Latince’. Ankara Üniversitesi Yayınları, 1- 200 (63), 75-423.

Davis P.H. 1965. ‘Flora of Turkey and The East Aegean Islands’. Vol: VII, Edinburgh Univ. Press. UK.

Davis, P.H., Mili, R.R. and Tan, K. 1990. ‘Flora of Turkey and East Aegean Islands’. Vol: X. Edinburgh Univ. Press. UK.

Donner, J. 1990. Distribution Maps Linz 22/2, 381-515, 28.12.

Donner, J.L. 1990. ‘Distribution Maps to P.H. Davis Flora of Turkey’ 1-10, Linzer Biol. Beitr., 27-32.

Ekim, T., Koyuncu M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z. ve Adıgüzel, N. 2000. ‘Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler)’. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara, 54-61.

Geven, F., Bingül, Ü. ve Güney, K. 2008. ANK Herbaryum’u Polygonaceae Familyasının Revizyonu ve Veritabanının Hazırlanması, Kastamonu Üni., Orman Fakültesi Dergisi, 8 (1): 67-85

Greuter, W., Burdet, H.M. and Long, G. 1986. ‘Med Checklist’. Vol:2, Conservatorie et Jardin Botaniques, Genevre 1-150

Ed. Güner, A. 2012 Türkiye Bitkileri Listesi

161

Ed. Güner, A. 2014.Resimli Türkiye Florası. Cilt I. TC. ĠĢ Bankası Kültür yayınları, Genel Yayın no: 3090.ISBN 978-605-332-220-7

Davis P.H. 2000 ‘Flora of Turkey and East Aegean Islands’ Vol: XI. Edinburgh Univ. Press. UK.

Ed. Güner, A. 2012-Türkiye Bitkileri Listesi, Damarlı Bitkiler. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi yayınları, Flora Dizisi 1

Heywood, V.H. 1978. ‘Flowering Plants of The World’. Oxford University Press, London, 1-230. Patricia, K., Holmgren, W., Keuken, 1978. ‘Index Herbariorum’. Schofield ISBN 90-3130-478-6, Hadbound.

Ġpek, A. ve Gürbüz, B. 2010. Tarla Bitkileri Merkez AraĢtırma Enstitüsü Dergisi, 19 (1- 2): 30-35 Derleme (Review)

Ketenoğlu, O ve Körüklü, S.T. 2009. Üniversite müzeleri ve Müzecilik. Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü AraĢtırma ve Uygulama Merkezi Yayınları No: 16.63 72.

Simpson, M.G. 2012. Bitki Sistematiği (Çeviri Ed. Zeki Aytaç). Nobel Akademi Yayıncılık. Yayın no; 448, ISBN: 978-605-133-350-2

Stearn, W.T. 1966. ‘Botanical Latin’. Timber Pres Portland Origon, Edinburg, 315-548

Uma, M.M. ve Düzenli, A. 2012. Bitki Toplama, TeĢhis Ve Herbaryum Teknikleri. Çukurova Üniversitesi Fen Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt: 28-3, Adana.

162

ÖZGEÇMİŞ

Adı Soyadı : Hüseyin Onur ĠPEK Doğum Yeri : Ankara Doğum Tarihi : 21.04.1992 Medeni Hali : Bekar Yabancı Dili : Ġngilizce

Eğitim Durumu (Kurum ve Yıl) Lise : Gazi Üniversitesi Vakfı Özel Fen Lisesi Lisans : Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji (2010-2015) Lisans : Anadolu Üniversitesi, ĠĢletme Fakültesi, ĠĢletme (2010-2015) Pedagojik Formasyon: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Biyoloji Öğretmenliği (2014-2015) Yüksek Lisans : Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı (Eylül 2015- Ocak 2018)

Çalıştığı Kurumlar ve Yıl MDC Hotel ġef Yardımcısı Tam Zamanlı Ürgüp/NevĢehir (01.06.2011-01.09.2011) (3 Ay) Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve AraĢtırma Hastanesi Tüp Bebek Stajı (01.07.2014-15.07.2014) (96 Saat) Kılıçaslan Anadolu Sağlık Meslek Lisesi Öğretmenlik Stajı (09.02.2015-15.05.2015) (8 Hafta) Ankara Üniversitesi AB Eğitim Programları Koordinatörlüğü Kısmi Zamanlı Öğrenci (01.09.2015-30.10.2016) Türkiye Ġlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Biyolog (27.10.2016-Devam Ediyor)

163