DOCSLIB.ORG

Dorota Dukwicz Rosja Wobec Sejmu Rozbiorowego Warszawskiego (1772–1775)

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Dorota Dukwicz Rosja Wobec Sejmu Rozbiorowego Warszawskiego (1772–1775) DOROTA Dorota Dukwicz – historyk, badacz dziejów politycznych Rzeczypospolitej Obojga Narodów XVIII wieku, adiunkt w Zakładzie Studiów Nowożytnych Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, członek Polskiego Towarzystwa Badań nad Wiekiem Osiemna- DOROTA DUKWICZ stym. Specjalizuje się w badaniach nad sytuacją wewnętrzną i międzynarodowym położe- niem Rzeczypospolitej w dobie konfederacji barskiej i I rozbioru, a zwłaszcza stosunkami polsko-rosyjskimi. Publikowała na łamach „Kwartalnika Historycznego”, „Acta Poloniae Historica” oraz „Wieku Oświecenia” i w wielu tomach zbiorowych. DUKWIC ROSJA WOBEC Dzięki sięgnięciu do mało znanych i słabo w dotychczasowych badaniach wyko- SEJMU ROZBIOROWEGO rzystanych rosyjskich źródeł oraz zestawieniu ich z materiałami polskiej, pruskiej i austriackiej proweniencji oraz obszerną literaturą przedmiotu zasadne Z stało się podjęcie na nowo tematu I rozbioru. Umożliwiło to postawienie pytań WARSZAWSKIEGO o stopień niesuwerenności Rzeczypospolitej i jej zależności od potężnych RO sąsiadów na początku lat 70. XVIII w. Mimo że rozbioru dokonały trzy potęgi, głównym aktorem na polskiej scenie politycznej pozostawała Rosja. W Peters- SJA burgu zapadały decyzje o losach Rzeczypospolitej, stamtąd płynęły szczegółowe wytyczne, w jaki sposób rezydujący w Warszawie dyplomaci trzech mocarstw WOBEC mają kierować obradami sejmu. Szczególną rolę caryca Katarzyna II i jej doradcy przeznaczyli dla ambasadora Ottona Magnusa von Stackelberga, którego celem – poza zawarciem traktatu rozbiorowego – było odbudowanie samodzielnej rosyjskiej dominacji w Rzeczypospolitej, zachwianej z jednej strony przez konfe- derację barską, z drugiej zaś przez dopuszczenie Prus i Austrii do dzieła rozbio- SEJMU ru. Aby ukazać ten problem, autorka za najważniejszy cel książki przyjęła opisa- nie mechanizmów obcej dominacji w Rzeczypospolitej w latach 1772–1775, gdy trwał sejm, na którym mocarstwa rozbiorowe wymusiły uznanie zaborów. W pracy przedstawione zostały nie tylko ocjalne sejmowe rokowania, ale ROZBIOROWEG przede wszystkim zakulisowe zabiegi i poufne negocjacje. O W ARS ZA WSKIEG O 9 788363 352578 http://rcin.org.pl ROSJA WOBEC SEJMU ROZBIOROWEGO WARSZAWSKIEGO (1772–1775) http://rcin.org.pl http://rcin.org.pl DOROTA DUKWICZ ROSJA WOBEC SEJMU ROZBIOROWEGO WARSZAWSKIEGO (1772–1775) INSTYTUT HISTORII PAN Warszawa 2015 http://rcin.org.pl Redakcja, korekta i indeks Ewa Bazyl Abstract Grażyna Waluga Opracowanie grafi czne i projekt okładki Dariusz Górski Na okładce: strona tytułowa Protokolu albo opisania zaszłych czynności na delegacyi..., Warszawa 1775, drukarnia królewska © Copyright by Dorota Dukwicz © Copyright by Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffl a Polskiej Akademii Nauk ISBN 978–83–63352–57–8 Wydanie I, Warszawa 2015 Instytut Historii PAN Rynek Starego Miasta 29/31 00–272 Warszawa 22 831 02 61– 62 w. 44 www.ihpan.edu.pl [email protected] Druk i oprawa Zakład Grafi czny UW. Zam. 1505/2015 http://rcin.org.pl Mojemu mężowi Jackowi http://rcin.org.pl http://rcin.org.pl Spis treści Wstęp . 9 ROZDZIAŁ I. Misja Stackelberga w Warszawie – założenia i cele . 36 Schyłek ambasady Salderna . 38 Instrukcje dla Stackelberga . 54 Plan działania . 76 ROZDZIAŁ II. Przygotowania do sejmu i początek obrad . 97 Zwołanie sejmu . 97 Budowanie stronnictwa . 133 „Koncert” trzech ambasadorów . 145 Sejmiki . 153 Zawiązanie konfederacji i początek sejmu . 178 ROZDZIAŁ III. Negocjacje traktatowe i ustrojowe . 197 Negocjacje traktatowe . 197 Negocjacje ustrojowe. Kulisy obrad . 226 ROZDZIAŁ IV. Rosja wobec sejmu warszawskiego po ratyfi kacji traktatów cesyjnych . 246 Problem uzurpacji granicznych . 249 Traktaty handlowe . 260 Sprawa dysydencka . 266 Zakończenie . 287 http://rcin.org.pl 8 Spis treści Załącznik 1. Wydatki Stackelberga na współpracowników . 293 Załącznik 2. Lista posłów na sejm 1773–1775 . 300 Abstract . 308 Bibliografi a . 311 Indeks nazwisk . 323 http://rcin.org.pl Wstęp ozbiory odcisnęły niezatarte piętno na dziejach Polski. I roz- Rbiór przypieczętowany traktatem datowanym na 5 sierp- nia 1772 r., a podpisanym w Petersburgu przez przedstawicieli Rosji, Prus i Austrii, otworzył, w moim przekonaniu, drogę do całkowitej likwidacji Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Kolejne rozbiory były kwestią czasu i pretekstu. Wydarzenia te do dziś stanowią przedmiot zainteresowania tak badaczy, jak i szerszej publiczności. Niesuwerenność Rzeczypospolitej i jej zależność od sąsiadów wciąż budzi emocje. Podejmuję ten temat na nowo, aby dla okresu I rozbioru opisać mechanizmy obcej dominacji. Najbardziej interesuje mnie pokazanie wpływu najpotężniejszego sąsiada – Rosji na sytuację wewnętrzną w Rzeczypospolitej. Chcę opisać rosyjską ingerencję w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej, jej założe- nia, cele i mechanizmy. Pragnę wskazać, jak decyzje powzięte w zaciszu petersburskich gabinetów wpływały na bieg wydarzeń w Warszawie i w dłuższej perspektywie na losy kraju. Interesuje mnie, kto i dlaczego podejmował decyzje? Jakie czynniki kształ- towały polską politykę Rosji? Na ile rosyjskie postanowienia dotyczące Rzeczypospolitej były suwerennymi decyzjami carycy Katarzyny II i jej doradców, na ile zaś musiały uwzględniać inte- resy i opinie Austrii i Prus – dworów niemieckich uczestniczą- cych w rozbiorze? Badając obcą ingerencję w wewnętrzne sprawy kraju, chcę pokazać stopień niesuwerenności Rzeczypospolitej http://rcin.org.pl 10 Wstęp i jednocześnie nierówną walkę szlachty polsko-litewskiej o zacho- wanie resztek samostanowienia. Aby zrealizować tak nakreślone cele badawcze, postanowiłam przyjrzeć się początkom misji rosyjskiego ambasadora Ottona Magnusa von Stackelberga, który we wrześniu 1772 r. przybył do Warszawy dla przeprowadzenia dzieła rozbioru. Jego działalność jest znana przede wszystkim z okresu porozbiorowego, gdy wcielił się w rolę wszechwład- nego „prokonsula” współrządzącego Rzeczpospolitą1. Mnie zaś interesuje jego działalność od przyjazdu do Warszawy do końca sejmu rozbiorowego warszawskiego, tj. do kwietnia 1775 r. Dzięki raportom Stackelberga do pewnego momentu niemal dzień po dniu możemy śledzić jego poczynania. Daje to unika- tową możliwość zaobserwowania, jak rodziła się ambasadorska potęga. Uporządkowana w układzie chronologiczno-rzeczowym narracja rozpoczyna się jednak nieco wcześniej niż przybycie Stackelberga do Warszawy. Aby wyjaśnić wszystkie meandry rosyjskich planów względem Rzeczypospolitej i zależność polityki rosyjskiej od Berlina i Wiednia, na początku książki sięgam do schyłku misji poprzednika Stackelberga, Kaspara von Salderna, czyli do połowy 1771 r. Każda rotacja na stanowisku rosyjskiego ambasadora w War- szawie oznaczała ważne zmiany w polskiej polityce Rosji. Tak było i tym razem. Misja Stackelberga stanowiła reakcję Petersburga na rzeczywistość polityczną zmienioną przez decyzję rozbio- rową. Nowa sytuacja zmusiła Rosję do ponownego określenia celów i środków polityki względem Rzeczypospolitej. Przed Stackelbergiem postawiono dwa główne zadania. Po pierw- sze miał doprowadzić do usankcjonowania rozbioru w świetle prawa międzynarodowego poprzez zawarcie traktatu rosyjsko- -polskiego. Po drugie zaś – powinien przywrócić w okrojo- nej Rzeczypospolitej spokój oraz utrwalić rosyjską dominację 1 Por. J. Michalski, Zmierzch prokonsulatu Stackelberga, w: idem, Studia historyczne z XVIII i XIX wieku, t. 1, Warszawa 2007, s. 449–499. http://rcin.org.pl Wstęp 11 zachwianą tak przez konfederację barską oraz próby politycznej emancypacji podejmowane w tym czasie przez króla Stanisława Augusta i książąt Czartoryskich, jak przez sam rozbiór. Opisany w książce okres jest więc czasem powtórnej sta- bilizacji rosyjskich wpływów w Rzeczypospolitej na nowych – porozbiorowych warunkach, przy jednoczesnej zmianie sposobu kontrolowania przez Petersburg sytuacji wewnętrznej w Polsce2. Świadomie idąc za językiem źródeł, dla opisania procesu wyga- szania wojny barskiej i przeprowadzania dzieła rozbioru oraz jednoczesnego odbudowywania systemu rosyjskiej dominacji w Rzeczypospolitej posługuję się w pracy terminem „pacyfi kacja”. Po rozbiorze Rosja odeszła od popierania jednej, uznawanej za „swoją” partii politycznej (najdłużej rolę tę pełniła Familia książąt Czartoryskich). W zamian skutecznie zaczęła realizować politykę utrzymywania chwiejnej równowagi pomiędzy odartym z prero- gatyw i upokorzonym na sejmie rozbiorowym królem a poskro- mioną w swoich ambicjach opozycją. Stackelbergowi udało się osiągnąć pozycję superarbitra wygrywającego na korzyść Rosji polskie animozje. Misja Stackelberga była okresem wypracowy- wania nowego modelu zarządzania polskim dominium. Pierwszy etap przywracania rosyjskiej kontroli został zamknięty wraz z końcem sejmu rozbiorowego, na którym zatwierdzono traktaty rozbiorowe i rozpoczęto zmiany ustrojowe (dokończone na sej- mie 1776 r.). Podczas obrad sejmu rozbiorowego doszło także do nowego ukształtowania polskiej sceny politycznej. Dlatego jako cezurę końcową książki przyjęłam zakończenie obrad sejmu war- szawskiego. Zatem ramy chronologiczne książki to nieco wbrew tytułowi czerwiec 1771 r. – kwiecień 1775 r. 2 O systemie rosyjskiej dominacji w okresie poprzedzającym rozbiór przede wszystkim, zob.: B.V. Nosov, Ustanovlenie rossijskogo gospodstva v Reči Pospoli- toj 1756–1768 gg., Moskva 2004; Z. Zielińska, Polska w okowach „systemu pół- nocnego” 1763–1766, Kraków 2012. Obie prace są najnowszym słowem nauki w tej sprawie, sumującym także dokonania poprzedników. http://rcin.org.pl 12 Wstęp *** Praca nie powstała na „surowym korzeniu”. I rozbiór – jako zagadnienie obecne w nauce historycznej niemalże
Load more

Recommended publications
  • WK 55 Ver 28.Indd
    Barbara Werner Główny Specjalista ds. Ogrodów Historycznych Muzeum Łazienki Królewskie TULIPAN Marszałek Józef Piłsudski rośnie i zakwita na 100-lecie odzyskania niepodległości Od końca XVI wieku tulipany, które do Europy zachodniej, do Niderlandów przybyły z Turcji, na dobre zadomowiły się w europejskich ogrodach i nie sposób sobie wyobrazić wiosny bez ich obecności także w Łazienkach Królewskich. Z biegiem czasu z gatunków botanicznych powstała cała gama tysięcy odmian tulipana. Pojawiły się tulipany o różnym kształcie kieli- cha kwiatu, kolorze czy pokroju liści, o zróżnicowanym okresie kwitnienia – od wczesnej do późnej wiosny. Tulipany są obecnie niemalże wszędzie. Są symbolem wio- sny, radości i odradzającej się natury. Prezentują niemal całą gamę kolorów, od białych do prawie czarnych. Są popularne na całym świecie i nierzadko upamiętniają poprzez specjalną „cere- monię chrztu” wybrane wielkie postaci w historii poszczególnych krajów. Nowe odmiany tych niezwykłych, wybranych tulipanów rejestrowane są w Holandii przez Królewskie Powszechne To- warzystwo Uprawy Roślin Cebulowych (Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur, KAVB) o ponad 150-letniej historii, z siedzibą w Hillegom. Jednym z tych nadzwyczajnych, jedynych tulipanów jest ochrzczony 9 maja tego roku w Teatrze Królewskim w Starej Oranżerii Tulipan „Marszałek Józef Piłsudski”. Jest to tulipan z grupy „Triumph”, o pojedynczym kwiecie, mocnej konstrukcji łodygi i liści. Jego kielich, o specjalnym kolorze karminu połączonego z odcieniem fi oletu i różu, na- wiązuje do kolorystyki elementów munduru Marszałka, czyli do aksamitnych wypustek przy kołnierzu o bardzo zbliżonym kolorze. Ten wytworny w kolorze kwiat ma jeden subtelny element. Na dnie kielicha tulipana, po jego rozkwitnięciu, znaj- dziemy złote wypełnienie, które możemy odczytać jako ukryte AZIENEK KRÓLEWSKICH Ł złote serca Marszałka… Od 9 maja 2018 roku pamięć o Marszałku Józefi e Piłsud- skim będzie trwała także w Ogrodzie Łazienek Królewskich, w rokrocznie zakwitającym wspaniałym, majowym tulipanie Jego Imienia.
    [Show full text]
  • From "Russian" to "Polish": Vilna-Wilno 1900-1925
    FROM “RUSSIAN” TO “POLISH”: Vilna-Wilno 1900-1925 Theodore R. Weeks Southern Illinois University at Carbondale The National Council for Eurasian and East European Research 910 17th Street, N.W. Suite 300 Washington, D.C. 20006 TITLE VIII PROGRAM Project Information* Principal Investigator: Theodore R. Weeks Council Contract Number: 819-06g Date: June 4, 2004 Copyright Information Scholars retain the copyright on works they submit to NCEEER. However, NCEEER possesses the right to duplicate and disseminate such products, in written and electronic form, as follows: (a) for its internal use; (b) to the U.S. Government for its internal use or for dissemination to officials of foreign governments; and (c) for dissemination in accordance with the Freedom of Information Act or other law or policy of the U.S. government that grants the public access to documents held by the U.S. government. Additionally, NCEEER has a royalty-free license to distribute and disseminate papers submitted under the terms of its agreements to the general public, in furtherance of academic research, scholarship, and the advancement of general knowledge, on a non-profit basis. All papers distributed or disseminated shall bear notice of copyright. Neither NCEEER, nor the U.S. Government, nor any recipient of a Contract product may use it for commercial sale. * The work leading to this report was supported in part by contract or grant funds provided by the National Council for Eurasian and East European Research, funds which were made available by the U.S. Department of State under Title VIII (The Soviet-East European Research and Training Act of 1983, as amended).
    [Show full text]
  • Lithuania External Relations Briefing: Lithuania Is Joining Poland to Celebrate an Anniversary of the Historical Union and Reinforce the Relations Linas Eriksonas
    ISSN: 2560-1601 Vol. 19, No. 4 (LT) June 2019 Lithuania external relations briefing: Lithuania is joining Poland to celebrate an anniversary of the historical union and reinforce the relations Linas Eriksonas 1052 Budapest Petőfi Sándor utca 11. +36 1 5858 690 Kiadó: Kína-KKE Intézet Nonprofit Kft. [email protected] Szerkesztésért felelős személy: Chen Xin Kiadásért felelős személy: Huang Ping china-cee.eu 2017/01 Lithuania is joining Poland to celebrate an anniversary of the historical union and reinforce the relations The start of the summer brought the Lithuanian-Polish relationships to a new height with the Lithuanian state officials joining the Polish counterparts at the celebrations of the 450th anniversary of the Union of Lublin to celebrate the historical event which merged the early modern states (the Grand Duchy of Lithuania and the Kingdom of Poland) into the joint Lithuanian-Polish Commonwealth. On 1 July the Speaker of the Lithuanian Parliament Viktoras Pranckietis was awarded a Grand Cross of Order of Merit of the Republic of Poland. At the ceremony held at the Polish Parliament, the head of the Lithuanian legislation addressed the Polish legislators in Polish with the following words: “Today I am addressing you, dear members of the Sejm and all people of Poland, thanking you for the friendship. The friendship which is being cherished by the efforts of both sides, looking into the prospect of close cooperation.” When presenting the award his Polish counterpart Speaker of the Polish Sejm Marek Tadeusz Kuchciński acknowledged the role Pranckietis has played in reviving the two countries' interparliamentary relations.
    [Show full text]
  • Czeski Kraków Czeska Małopolska
    Leszek Mazan Czeska Małopolska Red. Zdenkowi Hrabicy – wielkiemu przyjacielowi Polski, Małopolski i Krakowa Pracownia na Pastwiskach Autor Cieszyn 2011 Czeska Małopolska Spis treści Tekst napisał Przedmowa 7 Leszek Mazan Czesi w Małopolsce (historia i legenda) 11 Tekst złożył (pismem Warnock Pro i Futuratee), złamał go, a następnie zilustrował Czeska Małopolska [mapa] 20 Marcin Żerański Czeski Kraków [mapa] 21 Stare Miasto w Krakowie [mapa] 22 Całość zredagowali Czeski Kraków 23 Monika i Marcin Żerańscy Mogiła czeskiego (?) pogromcy smoka… 24 …i Wandy Krakówny, siostry Libuszy 26 Korekty dokonała „Pogański książę silny wielce” 27 Agnieszka Kościuk, Monika Żerańska Jagiellonowie na Hradczanach 34 Książkę wydała Trzy złote korony 36 Pracownia na Pastwiskach Książę Pepi z pałacu Kinskich 39 ul. Wiewiórcza 11, 43-00 Cieszyn, tel.: 33 851 55 0, 60 433 69 „Chcę murów Krakowa choćby dotknąć ręką…” 40 e-mail: [email protected], www.napastwiskach.pl Król Kazimierz sypnął groszem 43 Karol iv na uczcie i w łożnicy 45 Książkę wydrukowała na papierze Alto 80 g/m (wkład) i Premium Box 250 g/m (okładka), Honor Morawy 47 a następnie oprawiła Czeska dama dworu 49 Drukarnia Wydawnictwa „Arka”, Cieszyn (www.arkadruk.pl) Słowiański skarb 50 Łąka Braci Mniejszych 51 Karmelici na Piasku 53 Alma Mater Cracoviensis 55 Publikacja powstała na zlecenie Województwa Małopolskiego Profesorska kantyczka 59 Bohemiści pod Wawelem 60 Po czesku – albo w ogóle 63 Mistrz Jan z ulicy Jana 65 Wydanie pierwsze Od Napoleona po szlifierza Karhana 68 isbn 978-83-933109-5-1 „Česká beseda”: bądźmy sobie bliżsi 69 Hej, hej, hej, Sokoli, malowane dzieci! 71 © 2011 Leszek Mazan Droga wiodła przez Małopolskę 75 © 2011 Pracownia na Pastwiskach Czeska Lili Marlene 77 Płonąca świeca 78 All rights reserved.
    [Show full text]
  • The Contemporary English Political Iconography of the First Polish Partition (1772–1774)
    DOI: 10.36817/km.2021.1.6 A FELOSZTÁSI DIPLOMÁCIA GYAKORLATA ÉS A HATALMI EGYENSÚLY KÉRDÉSE LENGYELORSZÁG XVIII. SZÁZADI PÉLDÁJÁN KERESZTÜL – AZ ELSŐ LENGYEL FELOSZTÁS KORTÁRS ANGOL POLITIKAI IKONOGRÁFIÁJA (1772–1774) The Practice of Partition Diplomacy and the Question of Balance of Power Through the 18th-Century Example of Poland – The Contemporary English Political Iconography of the First Polish Partition (1772–1774) Schvéd Brigitta Kinga1 2 Absztrakt: Poroszország, Oroszország és Ausztria 1772-ben sikeresen kezdte meg a lengyel–litván nemzetközösség területének egymás közötti felosztását, majd a három közép-kelet-európai hatalom új típusú felosztási diplomáciai gyakorlatának következtében a harmadik felosztást követően, 1795-re Lengyelország hosszú időre eltűnt Európa térképéről. A felosztásokra tárgyalóasztalok mellett, diplomáciai egyezmények révén került sor anélkül, hogy bármelyik szomszédos nagyhatalom háborúba keveredett volna egymással, avagy Lengyelországgal. A kortárs nyugat-európai diplomaták főként az európai hatalmi egyensúly alakulásának szempontjából vizsgálták az eseménysorozatot, tartva a három közép-kelet-európai hatalom inváziójának nagyhatalmi következményeitől. Már a kortárs visszhangok zöme is úgy vélte, hogy Lengyelország felosztásaiban egy újfajta egyensúlyozó politika, egy felosztási diplomáciára épített hatalomgyakorlat öltött testet. Jelen tanulmány ennek a sajátosan egyensúlyozó, felosztási 1 Schvéd Brigitta Kinga, Pécsi Tudományegyetem, Bölcsészet- és Társadalomtudományi Kar, Interdiszciplináris Doktori Iskola, Középkori és kora újkori doktori program (tanulmányok kezdete: 2018). E-mail címe: [email protected] ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1249-199X A szerző további munkásságát lásd a Magyar Tudományos Művek Tárában: https://m2.mtmt.hu/gui2/?type=authors&mode=browse&sel=authors10066846 2 A tanulmány a Wacław Felczak Alapítvány „Jagelló” pályázati ösztöndíjának segítségével 2020. szeptember és 2021. január között végzett kutatás egyes részeredményeit mutatja be.
    [Show full text]
  • Music Migration in the Early Modern Age
    Music Migration in the Early Modern Age Centres and Peripheries – People, Works, Styles, Paths of Dissemination and Influence Advisory Board Barbara Przybyszewska-Jarmińska, Alina Żórawska-Witkowska Published within the Project HERA (Humanities in the European Research Area) – JRP (Joint Research Programme) Music Migrations in the Early Modern Age: The Meeting of the European East, West, and South (MusMig) Music Migration in the Early Modern Age Centres and Peripheries – People, Works, Styles, Paths of Dissemination and Influence Jolanta Guzy-Pasiak, Aneta Markuszewska, Eds. Warsaw 2016 Liber Pro Arte English Language Editor Shane McMahon Cover and Layout Design Wojciech Markiewicz Typesetting Katarzyna Płońska Studio Perfectsoft ISBN 978-83-65631-06-0 Copyright by Liber Pro Arte Editor Liber Pro Arte ul. Długa 26/28 00-950 Warsaw CONTENTS Jolanta Guzy-Pasiak, Aneta Markuszewska Preface 7 Reinhard Strohm The Wanderings of Music through Space and Time 17 Alina Żórawska-Witkowska Eighteenth-Century Warsaw: Periphery, Keystone, (and) Centre of European Musical Culture 33 Harry White ‘Attending His Majesty’s State in Ireland’: English, German and Italian Musicians in Dublin, 1700–1762 53 Berthold Over Düsseldorf – Zweibrücken – Munich. Musicians’ Migrations in the Wittelsbach Dynasty 65 Gesa zur Nieden Music and the Establishment of French Huguenots in Northern Germany during the Eighteenth Century 87 Szymon Paczkowski Christoph August von Wackerbarth (1662–1734) and His ‘Cammer-Musique’ 109 Vjera Katalinić Giovanni Giornovichi / Ivan Jarnović in Stockholm: A Centre or a Periphery? 127 Katarina Trček Marušič Seventeenth- and Eighteenth-Century Migration Flows in the Territory of Today’s Slovenia 139 Maja Milošević From the Periphery to the Centre and Back: The Case of Giuseppe Raffaelli (1767–1843) from Hvar 151 Barbara Przybyszewska-Jarmińska Music Repertory in the Seventeenth-Century Commonwealth of Poland and Lithuania.
    [Show full text]
  • Table of Contents
    TABLE OF CONTENTS Introduction 1 The Wall of century ago: Georg Brandes’ travelling in Poland 9 Against legends and myths. Stanisław Brzozowski and his psychoanalysis of the Polish soul 39 Construction of the Self in Polish culture – a neglected context of Polish Modernism 59 Czesław Miłosz and his ambiguous Modernity 73 Catching up with Witold Gombrowicz: between Modernity and Post-Modernity 115 Freedom from… or freedom to…? On the idea of freedom in the writings of Witold Gombrowicz 139 Conclusions. The Polish intelligentsia and Modernity: the search for new paradigms 169 Introduction In the long history of Polish culture, periods of openness toward Europe frequently intertwined with times of xenophobia and inwardness. Streams of ideas, values, philosophical thoughts and aesthetic trends ran constantly from France, Italy, German)' and England, leaving traces on Polish architecture, art, economy, politics, literature and philosophy. Sometimes the stream ran back to Europe, or even to the East — (Russia, Ukraine, Lithuania) -bringing Polish ideas, original Polish strands, reflections, symbols and images to other Europeans. During the past two centuries the cultural communication between Poland and Western Europe was affected by the ideas of Modernity. In different waves, the ideas produced by the Enlightenment and Romanticism, by Positivism, by Modernism and Avant-garde influenced Polish mentality and lifestyle, changed the Poles' aesthetic taste, and altered their conception of democracy, politics and the economy. There was a chain of Westernizers in Polish culture, philosophy and politics; a string of modernizers who worked for the idea of the modern Poland; who attempted to graft new values onto the Polish mentality.
    [Show full text]
  • Joint Statement of the Chairs of the Foreign Affairs Committees
    Joint Statement of the Chairs of the Foreign Affairs Committees of the Sejm of the Republic of Poland, the Seimas of the Republic of Lithuania, the Saeima of the Republic of Latvia, and the Riigikogu of the Republic of Estonia on the proposal to revoke and invalidate the 1989 resolution “On the political and legal assessment of the 1939 Soviet-German Non-Aggression Treaty” The resolution No 971-1 of the Congress of People’s Deputies of the USSR of 24th December 1989 “On the political and legal assessment of the 1939 Soviet-German Non- Aggression Treaty” was an act of courage and wisdom of perestroika politicians, who made an effort to restore the dignity of their own country by basing it on the foundation of truth, understanding of their history and respect for the neighbouring states. Today, we are observing with concern the attempts in the Russian Federation to twist those events by announcing the adoption of a new interpretation of the Molotov- Ribbentrop Pact which revokes the 1989 resolution and “recognizes it as invalid throughout the territory of the Russian Federation”. The proposal to adopt a new federal law based on the initiative of deputy A. Zhuravlyov will not have any impact on the unequivocal condemnation of the Molotov- Ribbentrop Pact and its secret protocol as an illegal act under the international law. Likewise, it will not affect its assessment by historians. Undoubtedly, however, the initiative will be read as a regrettable attempt of the historical revisionism performed at the expense of the memory of the victims of the ghastly tragedy its secret protocol.
    [Show full text]
  • Marshal of the Sejm As a Constitutional Body of the State
    Comparative Law Review 22 2016 Nicolaus Copernicus University http://dx.doi.org/10.12775/CLR.2016.011 Michał Huzarski Michał Pyrz MARSHAL OF THE SEJM AS A CONSTITUTIONAL BODY OF THE STATE Abstract This article aims to examine more closely the functioning of the office of Marshal of the Sejm in Poland. Presented as one of the research methods namely, historical-legal, it aims to show the evolution of the office of the Marshal in Poland. The paper also presents the legal status of the Marshal of the Sejm, his functions, and the powers of Parliament. Owing to the large spectrum of the subject we chose only those issues that most clearly show the Marshal of the Sejm as a constitutional body. Keywords Marshal of the Sejm – the Parliament – the Sejm – constitutional body * Michał Huzarski is preparing a doctoral thesis in the field of constitutional law. An employee of local self-government units; e-mail: [email protected]. ** Michał Pyrz – PhD student in the Department of Civil Procedure, Faculty of Law, Administration, and Economy, University of Wroclaw; e-mail: [email protected]. 116 | Michał Huzarski, Michał Pyrz 1. ORIGINS OF THE OFFICE OF THE MARSHAL. HISTORICAL VIEW The Marshal of the Sejm in Poland is traditionally a single executive body of the Chamber and a constitutional body of the state. The origins of the institution of the Marshal are associated with the earliest history of Polish parliamentarianism. Although during its history the importance of this body and the position of the Marshal in the political system have changed, the position has always been endowed with high prestige and esteem, which sometimes also involved its holders1.
    [Show full text]
  • Patrice Dabrowski, Poland: the First Thousand Years, Northern Illinois University Press, Dekalb, 2014, 487 + 21 Pp., 13 Maps, 13 Ills., Bibliog
    Patrice Dabrowski, Poland: The First Thousand Years, Northern Illinois University Press, DeKalb, 2014, 487 + 21 pp., 13 maps, 13 ills., bibliog. (suggestions for further reading), index A graduate of the Harvard University, Patrice Dabrowski is a scholar with a renowned international output. She has oftentimes visited Poland to do archive or library queries or taking part in scholarly conferences. She has con- tributed to several congresses attended by foreign researchers of the history of Poland, which are held every fi ve years in Cracow. Patrice Dabrowski has been awarded, among others, with the prestigious International Cultural Centre (Polish: Międzynarodowe Centrum Kultury) scholarship. The study under review comes as a harvest of Dabrowski’s many years of studies in the area of history of Poland and Central Europe and experience gained in her work with American students. It fi ts well the historical narrative tradition prevalent in the English-language zone. Poland … deserves being considered as one of the most valuable synthetic depictions of the history 332 Reviews of Poland ever penned by an Anglo-Saxon author. It is noteworthy to remark that the United States and the United Kingdom see a new study of the like sort issued every three or four years, which makes a much more frequent appearance rate compared to Poland. Any new adventurer whoever should like to face the history of Poland has to meet the challenge of what to do in order not to make his/her study a reduplication of any of the previously released ones, to avoid making it a compilation of someone else’s ideas – an imitative work, altogether.
    [Show full text]
  • A Short History of Poland
    A Short History of Poland The story of Poland is a tale of long stretches of foreign rule, and repeated attempts by Poles to evict foreign occupiers and to reclaim self-rule. Between 1600 and 1845 alone, Poland was invaded, or fought for freedom, 43 times. The arrival of the Slavs on the land known today as Poland gave rise to the Piast dynasty and the adoption of Christianity in 966 – the year when Poland is considered to have been born as a nation. The next great dynasty began when the Grand Duke Jagiello of Lithuania married Poland’s Queen Jadwiga who ruled Poland with the full powers of a King. Jadwiga and Jagiello continued to rule together as co-equals. This union of the Crowns eventually led to a full political union of the two states, subsequently known as the Polish-Lithuanian Commonwealth, in 1569. The Polish Winged Hussars were the main cavalry in the Polish- Lithuanian Commonwealth between the 16th and 18th centuries. The Commonwealth, often referred to as the First Polish Republic (their kings were not absolute monarchs as elsewhere in Europe, but were elected and responsible to the Senate) was the largest and most populous state in 16th and 17th century Europe, spanning some 390,000 square miles and with a multi-ethnic and multi- religious population of 11 million at its peak. It was known for religious tolerance, as exemplified by King Zygmunt Augustus who stated that he was the King of the people, but not of their conscience. Uninvolved in Europe’s religious wars, Poland was a refuge for many people persecuted because of their religion.
    [Show full text]
  • Miniatury Europejskie Collection of European Miniatures
    The Royal Castle in Warsaw – Museum The Royal Castle in Warsaw – Muzeum Zamek Królewski w Warszawie Katalog zbiorów Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum Collection of European Miniatures Miniatury europejskie Catalogue The Royal Castle in Warsaw Katalog zbiorów – Museum European Miniatures Miniatury europejskie Hanna Małachowicz Catalogue Collection of Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum Miniatury europejskie Katalog zbiorów The Royal Castle in Warsaw – Museum Collection of European Miniatures Catalogue The Royal Castle in Warsaw – Museum Collection of European Miniatures Catalogue Hanna Małachowicz The Royal Castle in Warsaw – Museum Warsaw 2018 Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum Miniatury europejskie Katalog zbiorów Hanna Małachowicz Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum Warszawa 2018 Redakcja i korekta tekstów polskich: Editing and proofreading of Polish version: Daniela Galas Tłumaczenie: Translation: Anne-Marie Fabianowska Korekta tekstów angielskich: Proofreading of English version: Maria Aldridge Indeks: Index: Grażyna Waluga Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Graphic design, pre-press, typesetting: Zofia Tomaszewska Autorzy fotografii: Photographs: Andrzej Ring, Lech Sandzewicz oraz wymienieni w spisie ilustracji porównawczych na s. 259 as well as those indicated in the list of comparative illustrations on p. 260 © Copyright by Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum 2018 ISBN 978-83-7022-238-3 Arx Regia® Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum plac Zamkowy 4, 00-277 Warszawa tel. 22 35 55 232, 22 35 55
    [Show full text]