НУ МСУ | NI MoCA, 2018

Благоја Графичката колекција на НУ МСУ, Скопје како најдоминантен сегмент во збирката Варошанец на Музејот со над 2000 отпечатоци изработени во различни графички техники, го кустос предизвика концептот преку издржана ликовно-естетска анализа на материјалот, односно преку публикација да се презентира ова културно наследство. Поголем дел Предговор од графиките припаѓаат на меѓународната збирка на Музејот што е прогласена за културно наследство од особено значење. Публикацијата ги опфаќа разновидните истражувања на уметниците и нивните индивидуални стремежи преку графичкиот ликовен израз, како и развојот на графичката уметност-широкиот дијапазон стилски определби што се движат во рамките на фигуративниот, нефигуративниот, апстрактните тенденции па сè до поп уметноста и концептуалниот дискурс што ќе се следи преку делата на авторите кои ја одбележале историјата на ликовната сцена во 20-от век (Ханс Хартунг, Виктор Вазарели, Андре Масон, Бернард Бифе, Ники Де Санфал, Георг Базелиц, Зоран Мушич, Џаспер Џонс, Сол ЛеВит...). Поради разновидноста на графичките техники застапени во колекцијата на МСУ, на крајот на оваа публикација е направен преглед на графичките техники и нивните особини.

Историја на Катастрофалниот земјотрес што го погоди Скопје на 26.7.1963 година ја поттикна графичката солидарноста во целиот свет. Во склоп на таа солидарност започнаа да пристигнуваат првите донации на уметнички дела за Скопје. Подарените дела поттикнаа збирка на размислувања уште од август 1963 година за конечно на 13.11.1963 година да биде МСУ основан Иницијативниот одбор за основање галерија на модерната уметност, подоцна преименувана во Музеј на современата уметност. Меѓу првите донации се делата од графичарите Џузепе Сантомазо (Италија) и Хап Грисхабер (Германија) кои во тој период се учесници на престижното Светско графичко биенале во Љубљана и по завршувањето на изложбата делата се испратени во Скопје како дел од таа акција. Следуваат иницијативите и донациите од Југословенската академија на науките и уметностите, Друштвото на хрватските ликовни уметници, колекционерот и новинар Герхард Ледиќ, како и Меѓународното здружение на ликовни уметници (AIAP), кое на својот конгрес, одржан во октомври 1963 година во Њујорк, упати апел до уметничките асоцијации и индивидуални уметници во светот да придонесат во создавањето колекција на уметнички дела преку која ќе ја поттикнат обновата на градот. Првата таква акција ја организираше италијанската секција на AIAP под раководство на галеристот Марио Пенелопе, уметникот Енрико Паулучи и Палма Букарели, директорката на Националната галерија на модерна уметност во Рим. Со истата цел во Франција е формиран Комитет за помош на Скопје, што го раководи познатиот писател и историчар Жан Касу и во кој членуваат сликарот Жак Дусе, секретарката на познатиот париски Мајски салон, г-ѓа Жаклин Салц и уметникот и теоретичар Ивон Тајандие; во Комитетот во Англија учествуваат сликарите Денис Боуен, Кенет Коуц-Смит, Питер Б’рд и скулпторот Џеси Воткинс. Како основен фактор за создавањето на богатата графичка колекција на МСУ е Меѓународното графичко биенале во Љубљана основано 1955 година. По основањето на Музејот во континуитет се добиваа донации од најзначајните и наградените графичари на Биеналето и создавањето т.е. заокружувањето на колекциите од Јапонија, Кореја, Словенија, Чешка, Полска, Финска, Италија, Англија...

Уште од самото основање Музејот на современата уметност континуирано пристапува кон систематизирање на графичките дела, процес што се заокружува со организирање изложби:

3 1 • Подарени графики од странство-1964 година 2 • Источно-германска графика-1965 година 3 • Запознавање со графичките техники-1966 година 4 • Изложба на графики на Ханс Хартунг и Ана Ева Бергман-1966 година 5 • Графика од Едмонд Казарела-1967 година 6 • Подарени графики од ЧССР и Германска Демократска Република-1968 година 7 • Аспекти на современата графика-1968 година 8 • Чехословачка современа графика-1969 година 9 • Современа графика од Нирнберг-1969 година 10 • Современа полска графика-1970 година 11 • Графика од кoлекцијата на МСУ-1970 година 12 • Графики од колекцијата на МСУ, Скопје-1972 година 13 • Современа графика од Бразил(од колекцијата на МСУ, Скопје)-1972 година 14 • Графики од колекцијата на МСУ, Скопје-1973 година 15 • Избрани графички листови (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1974 година 16 • Некои фигуративни определувања во современата светска графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1974 година 17 • Избрани графички листови (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1976 година 18 • Јапонски акварел и графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1979 година 19 • Современа македонска графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1980 година 20 • Македонска и Норвешка графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1980 година 21 • Графичка уметност (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1983 година 22 • Графичка уметност од збирките на МСУ, Скопје-1983 година 23 • Современа јапонска графика (од збирките на МСУ, Скопје)-1984 година 24 • Современа полска графика од (збирките на МСУ, Скопје)-1986 година 25 • Современи скопски графичари (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1986 година 26 • Современа италијанска графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1987 година 27 • Светска графика од графичката збирка на Музејот на современата уметност, Скопје-1988 година 28 • Современа југословенска графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1988 година 29 • Современа бразилска графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1988 година 30 • Графички техники (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1988 година 31 • Современа чехословачка графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1989 година 32 • Современа македонска графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1989 година 33 • Современа светска графика од колекцијата на МСУ -1991 година 34 • Современа француска графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1991 година 35 • Ханс Хартунг (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1993 година 36 • Бернард Бифе графики(од колекцијата на МСУ, Скопје)-1994 година 37 • Американска графика (од збирките на МСУ, Скопје)-1994 година 38 • Полска графика (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1995 година 39 • Јапонски графики и цртежи од колекцијата на МСУ-1996 година 40 • Боб Бони, самостојна изложба на графики (од колекцијата на МСУ, Скопје)-1998 година 41 • Ханс Хартунг и Ана Ева Бергман (од колекцијата на МСУ, Скопје)-2001 година 42 • Марија Бономи, Боб Бони графики (од колекцијата на МСУ, Скопје)-2002 година

4 Македонска Почетоците на современата македонска графика се согледуваат уште во периодот графика од помеѓу двете светски војни, во инцидентните свртувања кон овој ликовен медиум на основоположниците на современата македонска ликовна уметност Димитар збирката на Аврамовски, Никола Мартиноски, Борко Лазески и Цицо Поповиќ, а за време на НОБ МСУ се изработуваат ангажирани графики за пропагандни цели од страна на Ангеле Ивановски, Борко Лазески, Нико Този и итн. Основата на континуираниот развој се остварува по 1945 година кога се основа Училиштето за применета уметност, но за графиката, како самостојно изразно средство со сопствени правила на обликување и изразување на разновидните ликовни барања, може да се зборува дури во педесеттите и шеесеттите години, време кога се појавуваат нови генерации ликовни уметници школувани на ликовните академии во Белград, Загреб и во Љубљана. Овие академски графичари кои дејствувале во шеесеттите години на минатиот век се претставници на едно време на интензивен развој на графиката во Македонија, со што свој придонес дадоа и многубројните графички презентации во поранешна Југославија. Техничко-технолошките услови, упорноста, ентузијазмот и посветеноста кон овој медиум, ги поставија основите и квалитетот на овој ликовен израз во Македонија. Учеството на македонски графичари во Кабинетот на југословенска графика при ЈАЗУ во Загреб, Галеријата на графичкиот колектив во Белград, Меѓународното графичко биенале во Љубљана, изложбите на Белградскиот графички круг, загрепските изложби на современата југословенска графика, Ликовните средби во Суботица, Триеналето на современата графика во Југославија во Битола и др. се само дел од активностите остварени во тој период. Како резултат и на овие влијанија врз градењето на графичкиот ликовен израз во Македонија произлезе извонредно богатата национална и меѓународна графичка збирка на Музејот на современата уметност во Скопје со графички листови од автори од педесет и девет земји, што и дава посебна матичност во регионот. Големо влијание врз македонските графичари, исто така, извршиле и изложбите организирани во Музејот на современата уметност: Десет американски поп уметници-1966 година, Оригинални графички листови на Пабло Пикасо-1967 година, Унгарска применета графика-1967 година, Графика од Едмонд Казарела-1967 година, 40 американски графики-1969 година и Американски психоделичен плакат-1970 година.

Секако дека и отворањето на графичкиот отсек на Факултетот за ликовни уметности во Скопје 1980 година влијае врз континуираниот квалитет на графичката уметност во Македонија. Во Друштвото на ликовните уметници на Македонија се зголемува бројот на академски образовани графичари. Нивната творечка активност придонесе да се организира годишна изложба ДЛУМ-графика, графичките колонии во Гевгелија и во Македонски Брод, колонијата на мал формат во Велес, како и графичките секции на Струмичката колонија. Најзначајни претставници во развојот на македонската графика во педесеттите и во шеесеттите години на минатиот век, а кои ja поставија основата на графичкиот медиум се: Димче Протугер, Јордан Грабул, Ристо Лозаноски, Љубодраг Маринковиќ Пенкин, Ванчо Ѓорѓиевски, Петар Хаџи Бошков, Менче Спировска, Драгутин Аврамовски Гуте и Божин Барутовски.

Во националната колекција на МСУ се претставени автори кои во графиката постигнале висок технички квалитет со евидентни ликовно-естетски особености, независно дали целосно се посветуваат на овој медиум (Менче Спировска, Димче Протугер, Љубомир Маринковиќ Пенкин, Божин Барутовски, Драгутин Аврамовски- Гуте, Ѓорѓи Крстевски, Ордан Петлевски, Иван Велков, Драган Биков, Томислав Крмов, Ранко Струмениковски, Павле Кузамановски, Ацо Филиповски, Костадин Танчев, Стефан Маневски, Доне Милјановски, Ѓорѓи Чулаковски, Трајче Димчевски, Димче Кочовски, Илија Кочоски, Биљана Унковска, Димитар Малиданов, Димче Николов, Зоран Јакимовски, Виолета Чауле и Ѓорѓи Чулаковски) или графиката се јавува напоредно со сликарството (Симон Шемов, Душан Перчинков, Глигор Чемерски, Ана Темкова) и скулптурата (Петар Хаџи Бошков, Јордан Грабул).

5 Преку графичките листови може да се следат скоро сите релевантни правци во уметноста на 20 век: надреализмот, експресионизмот, енформелот, поп- артот, геометриската апстракција, оп артот, новата фигурација и некои видови концептуална уметност. Тоа се согледува во графичките листови, работени во различни техники, создадени во последните децении на 20 век, преку стилската разновидност, автентичниот и индивидуален пристап во обликувањето на уметничката содржина, како и познавањето и владеењето на современата техника и технологија, со што е постигната солидна изведба. Новите истражувања и експериментите во графичкиот медиум се придружени со напуштање на принципите за класична чистота на графичкиот израз заснован врз контрастите на црно-белото. Употребата на бојата внесува колористички вредности во графичкиот лист, со што иницира мешање на ликовните елементи помеѓу сликарството и графиката, додека релјефноста што се добива во длабокиот печат ја поврзува со скулптурата. Овие елементи на поврзување на медиумите и нивно надополнување зборуваат за создавање на еден општ уметнички сензибилитет на едно време. Ова станува уште поразбирливо ако се земе-предвид дека графиката денес е поле на живо интересирање на голем број ликовни уметници кои својата ликовно-естетска вокација ја изразуваат, пред сè, во сликарството и скулптурата и сосема е разбирливо што во графиката тие ги внесуваат оние исти содржини и структури што истовремено ги разработуваат во другите ликовни медиуми. Ваквите констатации се согледуваат и преку графичките листови на сликарите Симон Шемов, Глигор Чемерски, Душан Перчинков и скулпторот Петар Хаџи Бошков, кои во графиката наоѓаат нова изразна област што ги збогатува нивните уметнички интенции, а истовремено тие внесуваат нови погледи во графичката уметност, ја ослободуваат од опасноста од илустративност или од самозадоволноста на техниката. Исто така Глигор Чемерски е автор кој во сликарството и во графиката создава драматични композиции преку нагласените линеаризми во обликувањето на експресивните форми. Во графичкото творештво, како и во цртежот, кој е од особен интерес на Симон Шемов, го следиме елементот на играта и експериментот. Тој елемент е мотив и во циклусот-Локуф каде што ги користи сознанијата, изразните можности и искуствата од другите медиуми (фотографија, компјутерска графика, стрип) и навлегува во атмосферата на природата. Разновидните геометриски формални решенија и динамичните форми видливи во графиките на Петар Хаџи Бошков се дел од неговите ликовно-естетски размислувања во скулптурата. Кога зборуваме за Душан Перчинков и неговиот ликовен израз ни се наметнува сознанието дека се работи за автор кој во графиката, на која целосно ѝ се посветува од 1973 година, внесува висок квалитет со негувањето на чистата линија и површина. Во геометриската поделба на просторот ја воведува симболиката на органските и предметните форми, создавајќи стилизиран, геометризиран предел. Другите презентирани автори, целосно се посветени на графичкиот медиум, и позитивно влијаат врз високиот креативен и технички квалитет што ја има графиката во Македонија. Во графичките листови на Драган Биков и Томислав Крмов, работени во комбинирана техника и литографија или длабок печат, се среќаваме со нефигуративната ориентација, но со поблиски и подалечни асоцијации на органските и предметните форми. Димитар Малиданов, автор со исклучителна графичка култура, работејќи во различни техники со познавање и владеење на истите, неговите графики од секојдневието ги сведува на симбол и знак со извонредни тонски ефекти. Во графиките на Димче Николов, изведени во акватинта и бакропис преку ефектите на црно-белите односи се создаваат пиктурални вредности со што се облагородуваат геометриските елементи добиени со бакрописот. 6 Ликовно-естетските размислувања на Зоран Јакимовски се движат во доменот на апстрактно-асоцијативното. Црно-белите односи во кои се поставени редуцирани геометриски форми само ја истакнуваат чистотата на композицијата. Графичкиот опус на Виолета Чауле ни сугерира богата игра на лексиката на апстрактното во која геометриските ликовни елементи создаваат имагинарни предели. Апстрактно-асоцијативната определба во транскрипцијата на пределот, што е основа на размислувањата на Ѓорѓи Чулаковски, со внесување на бојата го истакнува лирскиот сензибилитет во неговата графичка продукција, својствено и за графиките на Константин Танчев Динка. Во однос на деведесеттите години на минатиот век и почетокот на новиот милениум поради веќе забележаната анахроност на графичкиот медиум, не постојат значителни обиди за унапредување во тој правец. Фокусот на графичката збирка е од педесеттите до крајот на осумдесеттите години на минатиот век. По деведесеттите години на минатиот век поради неповолните услови, во колекцијата не се додадени многу дела од македонски автори. Вкупно во вид на аквизиции и донации се примени дела од дваесет и четири автори застапени со шеесет и еден графички лист. Вредно е да се споменат експериментите т.е излегувањето од стандардниот формат на графиката во облик на амбиентална поставеност, Трло на Славица Јанешлиева, компјутерско-графичката инсталација на Ладислав Цветковски, навраќање кон традиционалните фолклорни мотиви прикажани преку делата (како групација) на Гордана Вренцоска и компјутерската графика на Борис Шемов печатена на свила со мотиви од комуникации на социјалните мрежи. Се надеваме дека инвентивниот, креативен и разновиден пристап на македонските автори ќе придонесе во поблиското запознавање со творештвото на авторите кои ја одбележаа втората половина на 20 век и почетокот на новиот милениум.

Меѓународна Музејот на современата уметност преку меѓународната збирка на графики со мали пропусти може да го следи развојот на графиката во 20 век, каде што фокусот е на графика графички листови од педесеттите до осумдесеттите години на автори од 57 земји во светот застапени со над 1500 графички листови. Предвоениот период како најмалку застапен претставува вовед во колекцијата од кој се тргнува при нејзината анализа, имајќи ги предвид сецесионистичките дела на Војтех Прејсиг, како и директно експресионистичките рефлексии одбележани со германско/чешката графика на Владимир Силовски од 1926 година, како и преку опсесивниот надреализам на отпечатокот од Андре Масон од 1942 година, со што се заокружува овој период. Обработувањето на колекциите од збирката на МСУ е назначено преку земјите донатори и нивните претставници.

Во овој контекст го потенцираме присуството на донаторите од Франција, како еден голем дел од збирката и како активни класици на модерната: Бернард Бифе, Жан Базен, Жан Деван, како и Виктор Вазарели, кои се дел од уметноста рефлектирана преку француската традиција на импресионизмот и кубизмот до апстракцијата. Италијанската колекција е предводена од Карло Кара и Афро Базалдела кои се важни претставници, како и придвижувачи на актуелните појави во Италија и во Европа во повоениот период. Со оваа поволна клима се формираат нови групи автори со забрзан импулс во апстрактниот експресионизам, енформелот и нови видувања во поп артот и оптичката уметност, Џузепе Сантомазо, Емилио Ведова, Мимо Ротела, Џузепе Капогроси и други.

Делата на уметниците од Велика Британија се од големо значење во збирката на МСУ со автори кои го одбележаа 20 век: Агата Сорел, Ален Ричард, Боб Чаплин, Бриџит Рајли, Питер Филипс, Питер Хобс, Хенри Мур, Џек Јетс, Џим Кеив и секако, Дејвид Хокни, кој во рамките на збратимените градови Скопје и Брадфорд, по основањето на Музејот на современата уметност, во 1964 учествува во организираната групна 7 изложба Ликовни уметници од Братфорд, селекција од повеќе автори меѓу кои и младиот Дејвид Хокни, што се вбројува меѓу првите групни изложби на уметникот. Поврзаноста на Хокни и МСУ, продолжува со донацијата на две дела лично од авторот за колекцијата на Mузејот во 1967 година меѓу кои и еден графички лист. Претставници на појавите во современата американска графичка сцена се истакнатите дела на авторите: Алекс Кац, Габор Петерди, Ден Алисон, Едмон Казарела, Едуардо Кац, Сол Ле Вит, Џаспер Џонс, Џеф Расел и Џоан Мејер.

Подарените графики од поранешната Чехословачка (денес претставени преку Чешката и Словачката колекција), како и донацијата на дела од Националната галерија во Прага по настаните од Прашката пролет во 1968 година, од тогашната власт биле забранети со вето за изложување. Така се добиени и најстарите дела од предвоениот период од Војтех Прејсиг. Претставници на овие колекции се: Чешка (Алена Кучерова, Владимир Јандјејшек, Владимир Силовски, Јиржи Андерле, Франтишек Тихи и итн.) и Словачка (Винцент Хложник и Душан Јаноушек).

Графичкиот медиум има долга традиција во полската уметност. Преку Меѓународното биенале во Краков и Меѓународното биенале во Љубљана се следат достигнувањата на полските графичари кои најчесто ги користат традиционалните техники (дрворез, бакрорез, линорез, литографија, бакропис, сува игла) со извонредно познавање на овие техники и можности. Во стилски поглед големо влијание има краковската надреалистичка школа преку авторите: Зигмунд Котларчик, Мјечислав Вејман, Тадеуш Чобер, Колвжан Новицка, експресионистичката наивна фигурација преку делата на Јежи Панек, асоцијативната апстракција со елементи на енформел во делата на Тадеуш Јацковски, хипер-реализмот со елементи на концептуална уметност во графиките на Јежи Трелински и Кристина Пјоторска и новата фигурација со поп арт преку делата на авторот Луцјан Мјановски.

Кога станува збор за донациите од авторите на поранешна Југославија-може да се каже дека бројот на делата и авторите од овие простори е огромен и поделен на збирки од шест земји: Србија, Црна Гора, Хрватска, Словенија, Македонија и Босна и Херцеговина. Претставници на овие збирки: Србија (Анкица Опрешник, Бранимир Карановиќ, Владимир Величковиќ, Милан Керац, Стојан Ќелиќ), Босна и Херцеговина (Мерсад Бербер, Радован Крагуљ, Томислав Дугоњиќ и Џевад Хозо), Хрватска (Александар Срнец, Анте Кудуз, Борис Буќан, Вилко Селан Глиха, Едо Муртиќ, Златко Прица, Јосип Бутковиќ, Јурај Добровиќ, Мирослав Шутеј, Предраг Спасојевиќ), Словенија (Андреј Јемец, Богдан Борчич, Звест Аполонио, Зоран Мушиќ, Марјан Војска, Стане Јагодич, Томаж Горјуп, Тута Клавдиј), Косово(Фатмир Крипа и Ѓелош Ѓокај). Во графичката колекција нема претставници од Црна Гора, додека збирката на македонски автори посебно се разработува во оваа публикација.

Преку графичките листови на јапонските автори се согледуваат основните карактеристики на јапонската графичка уметност со невообичаен сензибилитет, со чувство на колористички односи, неконвенционална композиција и совршена виртуозност во изведбата. Донациите на јапонските графики во колекцијата на МСУ се добиени преку Меѓународното биенале во Љубљана на кое учествуваат авторите преку кои можеме да ги следиме тенденциите во јапонската современа графика: Јозо Хамагучи, Кунихиро Амано, Хидео Хагивара, Масају Јошида итн. Германската графика во колекцијата ја следиме преку графичарите во чии творештва се присутни искуствата од германскиот експресионизам, а особено преку портретите на: Хелмут Дил, Леа Грундиг, Герхард Кетнер, Криста Круг, Херберт Тухолски, како и уметниците кои во изразот ја користат асоцијативната апстракција: Ханс Орловски и Хајнц Кампман Хервест, Георг Базелиц итн. 8 Покрај споменатите колекции, значајна улога имаат и колекциите кои, иако мали по број, сепак, претставуваат еден квалитетен репрезент на автори од тие земји. Грчката колекција е претставена преку графичките листови на: Јанис Гаитис, Васо Катраки, Јоана Спитерис, Елени Зерву, Ана Константину, Тониа Николаидис итн. Холандија, секако е претставена со графиките на Боб Бони, Роб Оте, Ивон Крахт, Питер Золтин итн. Кореја пак, е претставена преку големата лична донација на триесет и пет графики од авторот Дан Џан Квак, како и делата на Сонг Си Ме и Кју Баик. Белгија, иако претставена со четириесет дела од осумнаесет автори, сепак, зазема едно значајно место во збирката на МСУ, со уметници како: Бети Шмец, Жилбер Ван Хул, Рик Хојдонг, Францис Де Бол, Роже Девин, Петрус Валкс, Гистав Маршул, Џеки Де Мајер итн.

Музејот на современата уметност поседува колекцијата на донирани дела од Бразил што не само што се многубројни, туку и според квалитативните особености претставуваат реткост за светските музејски збирки. Автори претставници на оваа земја се: Мариа Бономи, Алвес Де Фреитас, Алфредо Волпи, Бети Гидисе, Жакоб Хисан, Луциа Де Толедо Мезотеро и др.

Тематско стилските и хронолошки блиските определби на меѓународните автори е преглед низ периодите на графичката колекција, како и класифицирањето на делата во збирките. Почнувајќи од отпечатоците на Војтех Пресинг, Владимир Силовски, Андре Масон, Ив Аликс, Жан Лирса, Мјечислав Вејман, Алфред Хрличка, Бернард Бифе, Ханс Хартунг, Ана Ева Бергман, Жан Месажје, Мариа Бономи, Ричард Мортенсен, Мишел Андал, Миодраг Дадо Ѓуриќ, Владимир Величковиќ, Јежи Панек, Милан Керац, Ерки Талари, Карел Зеленко, Марјан Погачник, Вилфредо Лам, Зоран Мушиќ, Барбара Квасниевска, Морис Естев, Жан Базен, Брам Ван Велде, Франко Џентилини, Џузепе Сантомазо, Антони Клаве, Афро Базалдела, Емилио Ведова, Миливој НиколајевиЌ, Куми Сугаи, Станислав Фијалковски, Џузепе Капогроси, Жан Деван, Виктор Вазарели, Александар Срнец, Јурај Добровиќ, особено делата во сито-печат од поединечните осмислено разработените фази на Мирослав Шутеј, на кои понатаму се надоврзуваат Јесус Рафаел Сото, Пјеро Дорацио, Бриџит Рајли, Ај-О, Круз Диез, Акиле Перили, Самуел Бури, Џаспер Џонс, Питер Стамфли, Питер Филипс, Сол Левит, Хуан Рабаскал, Јежи Трелински, Мимо Ротела, Бруно Талпо, Дан Џан Квак, Конрад Клапек, Џеф Расел, и др. Многу од горе-наведените автори максимално професионално се однесуваат кон овој медиум, пред сè, во запазувањето на високите норми во самата техничка реализација. Покрај нив, во издвоениот прилог прикажуваме релевантен дел од графичката збирка, преку личности кои исклучиво се предадени на овој медиум, низ призмата на големината на авторите. Во овој домен започнуваме со мајсторите на графичката техника пренесен преку јапонскиот автор од париската школа, Јозо Хамагуши, обележан со творби во мал формат, настанати кон крајот на педесеттите и раните шеесетти, што доследно ја презентираат неговата творечка совесност и вистинскиот однос кон овој медиум. Вакви епитети заслужуваат и подоцна создадените графички творби од различни меридијани во светот од страна на: Лојзе Спацал, Анте Кудуз, Станислав Војтович, Збигњев Лутомски, Алена Кучерова, Бранимир Карановиќ, Владимир Макуц, Богдан Борчич, Мустафа Аслиер, Џевад Хозо, Мерсад Бербер - личности чии графички особини ја рефлектираат уметноста на шеесеттите, а потоа се надоврзуваат определбите што повеќе се вклопуваат во актуелната проблематика на постмодернизмот: Асадур, Јиржи Андерле, Ден Алисон, Андреј Јемец, Виктор Пасмор, Раимо Канерва, Кристина Пјотровска, Такаши Накамура, Хидео Јамазаки, Морино Мајуми, Катцуро Хаманиши, Хамада Хироаки, Ролф Ешер, чии датуми на настанување во конкретните случаи временски навлегуваат во деветтата деценија, но приоритет им се дава на графичките отпечатоци на: Тута Клавдиј, Петар Валдег, Валтер Дохмен, а особено на Георг Базелиц, Хауард Хочкин и на монументалните, според димензии, претставите на хрватскиот графичар, Борис Буќан. Приказната на графичката колекција ја заокружуваме со делата што се добиени во последните три децении врз база на донации и аквизиции. Поради периодот 9 на транзиција, како и менувањето на откупната политика и проблемот на институциите да одлучуваат и самостојно да дејствуваат во селекцијата на автори и дела во колекциите, од овој период (1990-2018 година), во графичката колекција поседуваме само петнаесет графички листови од десет автори. Овие примери го поставуваат основниот проблем, на кој начин да се продолжи со колекционирање на делата, покрај стандардниот приод? Всушност, акумулацијата на нови дела што поттикнуваат и ја менувааат основната музеолошка дејност на институциите од современата уметност, нивните збирки, како и постојаните поставки.

Преглед на Графиката е визуелна слика или ликовно обликување на определена површина графичките и потекнува од грчкиот збор (γραφικός graphikos) пишување, врежување и се користи како универзален збор за сите постапки на умножување на техники цртежот т.е. сликата со помош на рачно изработена матрица по хемиски, фото механички пат или генерирани преку компјутер. Како и кај цртежот, графиката како основно средство ги користи потегот, линијата или резот. За разлика од цртежот, кај графиката се користат специјални графички алати (длета, шила итн.), а како подлога за врежување може да бидат искористени камена, дрвена или метална плоча, линолеум (матрица) за пренесување на саканиот медиум (хартија, платно). Според изработката на матрицата се препознаваат четири главни графички постапки: висок, рамен, длабок и пропустлив или сито отпечаток. Високиот отпечаток е препознатлив по вдлабнатиот релјеф на отпечатокот и се практикува преку дрворез и линорез. Кај длабокиот отпечаток релјефот на матрицата е вдлабен, а на отпечатокот е незначително вдлабнат и се практикува во бакрорез, бакропис, мезотинта, акватинта, сува игла итн. Кај рамниот отпечаток цртежот на матрицата и хартијата како медиум се рамни.

Висок печат Дрворезот е една од најстарите техники на печатење во висок отпечаток. Како подлога т.е матрица се користи рамна дрвена плоча што се реже по издолжениот Дрворез пресек на годовите на дрвото. По подготовката на дрвената површина цртежот се пренесува и се длаби со помош на длета, по што се добиваат две површини рамна и вдлабена. Плочата се отиснува на преса за висок отпечаток, рачно на хартија или друг алтернативен медиум.

Линорез Линолеумот како релативно нов материјал ја менува дрвената плоча за изработка на матрица и е полесен за длабење и пренесување на цртежот. Техниката на печатење е иста како и кај дрворезот.

Длабок печат Оваа графичка техника се изработува врз полирана бакарна или цинкова плоча.Со печатарска техника се пренесува цртежот, а потоа со метална игла се Бакропис исцртуваат пренесените линии што, под дејство на киселини, ја претставуваат финалната матрица за печатење. Исто како и кај претходните техники, бојата се нанесува на плочата и се пренесува на хартијата со помош на печатарска преса. Карактеристично за бакрописот е рамномерната линија што завршува со тап завршеток.

Бакрорез Цртежот се пренесува директно со метална игла на бакарна плоча. Исто како и кај бакрописот се користи печатарска преса за изработка на отпечатоците. Линијата на отпечатокот е метално тврда и со остар завршеток.

10 Сува игла Оваа техника се користи за изработка на графики од помал формат. На чиста бакарна, цинкова или алуминиумска плоча се нанесува парафинско масло и потоа се пренесува цртежот со тенка метална игла. Се премачкува со боена паста на која потоа се отстранува остатокот на боја и се печати на печатарска преса.

Мецотинта Најпрво бакарната или цинкова плоча се припрема механички односно се текстурира со помош на специјална алатка, берсо. Низ целата површина се нанесува сликата т.е цртежот со селективно полирање на површината на плочата со метални алатки. На измазнетите делови воопшто не се нанесува боја, таквите површини ќе се отпечатат-„бело”. Површините пак со менување на степенот на измазнување, може да креираат средни тонови помеѓу црно-бело, па оттука и името мецо-тонто што на италијански значи “полу-тон” или “полу-обоен”. Овој метод се нарекува и “темно на светло” или “суптрактивен” метод. Печатењето на завршената плоча е исто како и за секој метод, преку печатарска преса се пренесува отпечатокот од плочата на хартија, а процесот се повторува за секој отпечаток. Бидејќи резовите во плочата не се длабоки, може да се отпечатат само мал број-квалитетни репродукции пред да почне да се деградира квалитетот на тонот и бојата да навлегува во линиите на цртежот, со што цртежот ќе изгуби дефинираност.

Акватинта Принципот на графичката техника акватинта се состои во уникатниот пристап на нанeсување зрна со различни големини составени од киселини и смоли, во повеќето случаи – калафониум, на површината на внимателно полирана бакарна или цинкова плочa. Со загревање на матрицата се топат претходно нанесените честички кои создаваат текстура. Потоа одредени делови се премачкуваат со лак отпорен на киселина, по кој следува потопување на матрицата во слаб киселински раствор, со што уметникот ги менува вдлабнатините во матрицата за да ги добие посакуваните тонови во печатењето. На овој начин се создава широк тонски опсег од бела преку светло-сива па сè до црна нијанса.

Литографија Литографијата е директна техника за печатење што користи камен со рамна површина како матрица. За нанесување на цртежот на површината на каменот се користат литографска креда, литографски туш или друг материјал (маслен пастел, сапун итн.). Површината на литографскиот камен е порозна поради што лесно ја впива бојата од литографската креда или туш. По хемискиот третман со раствор на азотна и фосфорна киселина на површината на плочата се нанесува боја за печатење. Површините што се заштитени со масната подготовка ја задржуваат употребената боја, додека третираните делови со киселински раствор ја одбиваат. Печатењето мора да биде рамномерно со печатарска преса преку плочата што треба да се движи хоризонтално со постојан вертикален притисок, а по секој отпечаток плочата се потопува во вода и се повторува истата процедура.

Рамен печат Офсет печатот е развиен со усовршување на камениот печат, а служи за печатење на големи тиражи за сите графички производи. Прецизно нацртаните цртежи или Офсет-печат сликаните фотографии најнапред ги преснимуваат репрофотографите, а потоа добиените негативи ги корегираат репроретушерите и ги подготвуваат за монтажа. Монтажата ја прават фотомонтажерите, а копистите имаат задача да ја ископираат монтажата на однапред подготвени и ослоени цинкови или алуминиумски плочи. Офсетниот печат се одвива со посредство на гумен цилиндар, на којшто најпрво се пренесува ликот од печатарската плоча. Од гумената навлака истиот лик се пренесува на подлогата на која печатиме, а спротивниот притисок го добиваме со помош на печатарскиот цилиндар. Според тоа, произлегува дека офсетниот печат се изведува со помош на три цилиндри и во присуство на вода и боја. Печатењето го изведуваат офсет печатари на машини за офсет печат, кои можат истовремено да печатат и во повеќе бои. Денешните офсет ротациони машини се целосно автоматизирани и печатат во повеќе бои на повеќе книжни табаци, а ги опслужуваат офсет ротопечатари. 11 Пропустлив или Оваа техника името го добила по тоа што печатарската форма е изработена сито-печат од материјал сличен на сито. Тоа е, всушност, мрежичка од некој материјал (свила или полиуретат), што е оптегната во рамка, а прозорчињата на ситото се исполнети со органска материја што не е пропустлива за графичката боја. Кај сито печатот печатарските елементи се проѕирни и ја пропуштаат бојата, па затоа оваа техника за печатење се нарекува уште и пропустен печат. Отпечатоците добиени со сито печат се разликуваат од другите отпечатоци што ги добиваме во другите техники на печатење, бидејќи бојата поминува само низ прозорчињата на мрежичката. Според тоа, би требало да се добие трага од боја што ќе биде испрекината на местата каде што се наоѓаат нишките од ткаенината. Но, сепак, бојата кога ќе дојде во контакт со подлогата се слива, односно се соединува, бидејќи нишките се многу тенки, па на тој начин се добива целина од нанесот на боја. Во оваа техника без употреба на растерска мрежичка можна е само еднотонска репродукција. За добивање на различни тонови се повторува истата постапка.Посебна карактеристика на печатарската форма за сито печат е нејзината еластичност и таа може да се приспособи за печатење на подлоги со разни форми. Мрежичката за сито печат е изработена од нишки (конци), што се добиени од: метал, природен текстил или синтетички текстил. Металните мрежички се употребуваат поретко и тоа за печатење на керамика и порцелан, односно на тврди подлоги.

Компјутерска Со напредокот на компјутерската технологија кон крајот на 80-тите години од графика минатиот век графичката технологија еволуираше и матрицата ја заменија графичките апликации за уредување на сликата што подоцна се печати на плотери и ласерски печатари што веќе ги надминаа ограничувањата на додадени бои и примероци. Компјутерската графика се дели на две категории: битмапирана (растерска) и векторска графика.

Растерска Со растерската графика се обработуваат растерски слики што претставуваат графика табели од пиксели што имаат точно определена позиција и обоеност во табелата. Најчесто се употребува во електронските медиуми, фотографијата или дигиталната слика поради можноста да претстават сенки и премини на боја од една кон друга нијанса.

Векторска Векторската графика се презентира со математички модели, односно со графика геометриски фигури и вектори. Сликата е создадена од линија и криви дефинирани со геометриски објекти, вектори и ја опишуваат сликата според геометриските карактеристики.

12 Blagoja The print collection of NI Museum of Contemporary Art, Skopje, and owner of one of its Varoshanec most dominant segment in the collection of the Museum with over 2000 prints created curator in various print making techniques. It challenges the concept through sounded art and aesthetic analysis of the material, which aims through publication to present this Foreword cultural heritage. The greater part of the prints belongs to the international collection of the Museum, which is declared as a cultural heritage of distinct importance. The publication covers various research of artists and their individual aspiration, through the graphic artistic expression and the development of graphic art- the wide range of style choices. Placed within the figurative, non-figurative, abstract tendencies up to pop art and conceptual discourse, which are followed by the works of such authors who made their mark in the history of the art scene in the 20th century (Hans Hartung, Victor Vasarely, Andre Masson, Bernard Buffet, Niki de Sanfal, Georg Baselitz, Zoran Mushich, Jasper Jones, Sol Le Vit ...). Because of the wide diversity of their graphic techniques represented in the collection of MoCA, the same will be provided as an overview at the end of this publication.

History of The devastating earthquake that struck Skopje on 26.07.1963 prompted a worldwide the Graphic solidarity. The first donations of artwork as part of the above mentioned solidarity for Skopje started to arrive. The donated works encouraged an initiative which started in Collection of early August 1963 with Foundation of the Initiative Board which was finalized on 13.11.1963 MoCA, Skopje as the Initiative Board for the establishment of modern art gallery, later renamed and established as The Museum of Contemporary Art. Among the first acts of donations were the works of the graphic artists Giuseppe Santomaso (Italy) and Hap Grishaber (Germany), who at the period were participating in the prestigious World Graphic Bienniale in Ljubljana, and subsequently sent the works to Skopje, after the exhibition, as part of that action. The initiatives followed with donations from the Yugoslav Academy of Arts and Sciences, the Association of Croatian Artists and the collectоr and journalist Gerhard Ledich. On the congress of The International Association of Artists (AIAP) held in October 1963 in New York, an appeal was sent to their artistic associations and individual artists throughout the world to contribute in creating a collection of artwork, through which they would encourage the rebuilding of the city. The first such action was organized by the Italian section of AIAP under the leadership of the gallerist Mario Penelope, the artist Enrico Paulucchi and Palma Buquarelli, the director of the National Gallery of Modern Art in Rome. The Committee for assistance of Skopje was established in France, with the aim to encourage donations for the devastated city. It was managed by the famous writer and historian Jean Cassou as well as the painter Jacques Doucet, the secretary of the famous Parisian May salon, Ms. Jacqueline Saltz, and the artist and theoretician Yvonne Tajandie; The Committee in England participated with the painters Dennis Bowen, Kenneth Kouc- Smith, Peter Bird and the sculptor Jesse Watkins. The International Graphic Biennale in Ljubljana, founded 1955 acts one of the major figures for the creation of the rich graphic collection of MoCA. After the foundation of the Museum, donations of the most significant and the most awarded graphic artists of that Biennale were continuously received. This resulted with the creation of art works and completion of collections from Japan, Korea, Slovenia, Czech Republic, Poland, Finland, Italy, England.

Since its foundation the Museum of Contemporary Art continually strives to systematize the graphic works, a process that was realized by organizing various exhibitions:

13 1 • Donated graphic works from abroad-1964 2 • East German graphic -1965 3 • Introduction to graphical techniques-1966 4 • Exhibition of graphic works by Hans Hartung and Anna Eva Bergman -1966 5 • Graphic works by Edmond Casarela -1967 6 • Donated graphic works from Czechoslovakia and the German Democratic Republic - 1968 7 • Aspects of modern graphics-1968 8 • Czechoslovakia modern graphic works-1969 9 • Modern graphic works from Nurnberg - 1969 10 • Modern Polish graphic works -1970 11 • Graphic works from the collection of MoCA-1970 12 • Graphic works from the collection of MoCA, Skopje-1972 13 • Contemporary graphic works from Brazil (from the collection of MoCA, Skopje) -1972 14 • Graphic works from the collection of MoCA, Skopje 1973 15 • Selected graphic prints (from the collection of MoCA, Skopje) -1974 16 • Some figurative determinations in the contemporary world graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1974 17 • Selected graphic prints (from the collection of MoCA, Skopje) -1976 18 • Japanese watercolor and graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1979 19 • Contemporary Macedonian graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1980 20 • Macedonian and Norwegian graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1980 21 • Graphic art (from the collection of MoCA, Skopje) -1983 22 • Graphic art from the collections of MoCA, Skopje - 1983 23 • Contemporary Japanese graphics (from the collections of MoCA, Skopje) -1984 24 • Contemporary Polish graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1986 25 • Contemporary Skopje graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1986 26 • Contemporary Italian graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1987 27 • World graphics from the graphic collection of the Museum of Contemporary Art, Skopje - 1988 28 • Contemporary Yugoslav graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1988 29 • Contemporary Brazilian graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1988 30 • Graphic techniques (from the collection of MoCA, Skopje) -1988 31 • Contemporary Czechoslovak graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1989 32 • Contemporary Macedonian graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1989 33 • Contemporary world graphics from the collection of MoCA -1991 34 • Contemporary French graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1991 35 • Hans Hartung (from the collection of MoCA, Skopje) -1993 36 • Bernard Buffet graphical works (from the collection of MoCA, Skopje) -1994 37 • American graphics (from the collections of MoCA, Skopje) -1994 38 • Polish graphics (from the collection of MoCA, Skopje) -1995 39 • Japanese graphic works and drawings from the collection of MoCA-1996 40 • Bob Bonnie, solo exhibition of graphic works (from the collection of MoCA, Skopje) -1998 41 • Hans Hartung and Anna Eva Bergman (from the collection of MoCA, Skopje) -2001 42 • Maria Bonomi, Bob Bonnie graphic works (from the collection of MoCA, Skopje) -2002

14 Macedonian We can recognize the origins of the Macedonian modern graphics in the period between Graphic from the two world wars, in the random art works of the founders of the Macedonian modern artistic medium such as Dimitar Avramovski, Nikola Martinoski, Borko Lazeski and Cico the Collection Popovic. During the National Liberation Struggle (NOB) Angele Ivanovski, Borko Lazeski, of MoCA Niko Tozi created their graphical works strictly for propaganda purposes. The basis for continued development was realized after 1945 when the School of Applied Arts was established. However the graphic as an independent craft with its own rules of shaping and expression of the various artistic requirements, remains to be applied in the fifties and sixties, time when new generation of professional artists emerged educated at the art academies in Belgrade, Zagreb and Ljubljana. These academic graphic artists who worked in the sixties of the last century are representatives of a time of intensive development of graphics in Macedonia. With the contribution which was given through numerous presentations in the former Yugoslavia, the technical and technological requirements, persistence, enthusiasm and the commitment to this medium they lay out the foundation and quality of this artistic expression in Macedonia. The participation of Macedonian graphic artists in the Cabinet of Yugoslav graphics in JAZU Zagreb, the Gallery of Graphic Collective in Belgrade, the International Graphic Biennale in Ljubljana, the exhibitions of the Belgrade graphic circle, the Zagreb exhibitions of contemporary Yugoslav graphics, the art exhibitions in Subotica, the Triennale of contemporary graphics in Yugoslavia in Bitola etc. are just a few of the activities realized in the period. As a result of these influences towards the building of the graphic artistic expression, Macedonia emerged with remarkably rich national and international graphic collection of the Museum of Contemporary Art in Skopje with graphic prints by artists from fifty- nine countries, which was gives it a special place in the region.Considerable influence on Macedonian graphic artists were carried out by the exhibitions organized at the Museum of Contemporary Art: Ten American pop artists-1966, Original graphic prints by Pablo Picasso-1967, the Hungarian Applied Graphics-1967, Graphic works by Edmond Cazarela-1967, 40 American graphic works- 1969 and American psychedelic poster-1970.

It is transparently that the opening of the printmaking department at the Faculty of Arts in Skopje in 1980 affected and continued the quality of graphic art in Macedonia. The Association of Artists of Macedonia increased the number of academically educated graphic artists. Their creative activity contributed to an annual exhibition DLUM - graphics, graphic colonies in Gevgelija and Makedonski Brod, a small - scale colony in Veles, and graphic sections of the Strumica colony. The most significant representatives in the development of Macedonian graphics in the fifties and sixties of the last century, who laid the foundation of the graphic media, are: Dime Protuger, Jordan Grabul, Risto Lozanoski, Ljubodrag Marinkovic Penkin, Vanco Gorgievski, Petar Hadzi Boskov, Mence Spirovska, Dragutin Avramovski Gute and Bozin Barutovski.

The national collection of MoCA represented authors who in the area of printmaking achieved a high technical quality with evident artistic and aesthetic features, regardless whether they are entirely dedicated to this medium (Mence Spirovska, Dimche Protuger, Ljubomir Marinkovic Penkin, Bozin Barutovski, Dragutin Avramovski-Gute, Gjorgi Krstevski, Ordan Petlevski, Ivan Velkov, Dragan Bikov, Tomislav Krmov, Ranko Strumenikovski, Pavle Kuzamanovski, Aco Filipovski, Kostadin Tancev, Stefan Manevski, Done Miljanovski, Gjorgi Chulakovski, Trajce Dimcevski, Dimce Kocovski, Ilija Kocoski, Biljana Unkovska, Dimitar Malidanov, Dimce Nikolov, Zoran Jakimovski, Violeta Caule and Gjorgi Culakovski) or graphics co-occurs with painting (Simon Semov, Dusan Percinkov, Gligor Cemerski, Ana Temkova) and sculpture (Petar Hadzi Boskov, Jordan Grabul). Through the graphic prints one can track almost all relevant directions in the art of the 20th century: surrealism, expressionism, informal art, pop art, geometric abstraction, op art, new figuration and some types of conceptual art. It is perceived in different techniques, developed in the last decades of the 20th century, by stylistic diversity, authentic and individual approach in shaping the artistic content, as well as knowledge and skills in the domain of modern technique and technology, which caused the achievement of solid technical and technological performance. New research and 15 experimentation in the graphic medium is accompanied by the abandonment of the principles of classical purity of the graphic expression, based on contrasts of black and white.The use of color introduces coloristic values ​​in graphic prints, initiating mixing of artistic elements between painting and printmaking, while the relief feature acquired by the deep print connects it with sculpture. These elements of connecting media and their complementing are about creating a common artistic sensibility of a single time. This becomes even more comprehensible if we take into consideration that printmaking today is a wide range of vivid interest to many artists, that express their artistic and aesthetic vocation primarily in painting and sculpture so it is quite understandable that in the printmaking they enter that same content and structure which simultaneously apply in other artistic media. We can witness this accomplishment through the graphic prints of painters Simon Semov, Gligor Cemerski, Dusan Percinkov and the sculptor Petar Hadzi Boskov, who in the printmaking find a new expressive freeedom that enriches their artistic intentions, while they bring new insights in the graphic arts, releasing the danger of illustration or complacency of the technique. Gligor Cemerski author who in his painting and graphic prints creates dramatic compositions by linear features highlighted in the shaping of the expressive forms. In graphic art, as well as in drawing, which is a domain of particular interest to Simon Semov, we can observe the element of play and experiment. We can observe that element in his Lokuf - series where he uses the information, the expressive possibilities and experiences from the other media (photography, computer prints, comic) and enters the atmosphere of nature. The various geometric formal solutions and dynamic forms visible in the graphic prints of Petar Hadzi Boskov are part of his artistic and aesthetic considerations in sculpture. In discussion about Dusan Percinkov and his artistic expression we realizes that it is an author who was fully dedicated in the sphere of printmaking since 1973, brings high quality by fostering to the clean line and surface. In the geometric division of space he introduces the symbolism of organic and subject forms, creating a stylized geometric landscape. Other presented authors, are fully devoted to the graphic medium, and positively affect the highly creative and technical excellence of the printmaking in Macedonia. In the graphic prints of Dragan Bikov and Tomislav Krmov, created in combined technique and lithography or intaglio, we come across non-figurative orientation, but closer and distant associations of organic and object forms. Dimitar Malidanov, an author with exceptional graphic ability, works in different techniques with knowledge and mastery, bringing his graphic works of daily life as a symbol and a sign with exceptional tonal effects. In the graphic works of Dimce Nikolov, created in aquatint and etching through the effects of black-white relations he creates pictorial connotations, ​​that enrich geometric elements performed by etching. The artistic and aesthetic reflections of Zoran Jakimovski are moving into the domain of the abstract-associative. Black-white relations that reduced the geometric forms are set only emphasize the purity of the composition. The graphic canon of Violeta Caule suggests a rich activity of lexicology of abstract art in which geometric elements create imaginary landscapes. The abstract-associative commitment in the transcription of the landscape, which is the basis of the reflections by Gjorgi Culakovski, the introducing color highlights in the lyrical sensibility in his graphic production is also typical for the graphic works of Konstantin Tancev Dinka. Relating the ninth decade of the last millennia of the last century and the beginning of the new millennium because of the already perceived anachronous featured of the graphic medium, no significant attempts to promote in that direction have been noticed. As already mentioned, the focus of the graphic collection is from the fifties, all the way to the to the late eighties of the last century. In the nineties of the last century, due to unfavorable conditions many works of Macedonian authors have not been 16 added to the collection. In total, only sixty - four prints in form of graphic prints were added as acquisitions and donations works by twenty-four artists Macedonian Artist. It is worth to mention the experiments i.e. the release of the standard format of graphic prints in the form of ambient set – up: “Trlo” by Slavica Janeslieva; the computer-graphic installation of Ladislav Cvetkovski; a return to traditional folk motifs shown through the works (as a group) of Gordana Vrencoska, and the computer graphic work of Boris Semov printed in silk with motifs of communication on social networks. Hopefully the inventive, creative and versatile approach of Macedonian authors will contribute to closer familiarization with the work of the authors that marked the second half of the 20th century and beginning of the new millennium.

International The Museum of Contemporary Art through the international collection of graphic works graphic art with minor shortcomings follows the development of graphic art in the 20th century.At that time in which the focus is on prints from the fifties to the eighties featuring authors from 57 countries in the world, represented with over 1500 prints. The pre-war period is the least represented, signals an introduction of the collection where the analysis starts. In the light of the secessionist acts of Vojtech Prejsig and the direct expressionist reflections marked with the German/Czech graphic works of Vladimir Silovski from 1926, as well as the obsessive surrealism of the print from André Masson from 1942, this period has being completed. The processing of the graphic works from the collection of MoCA is designated by donor countries and their representatives. In this context, we emphasize the presence of donors from France, as a large part of the collection and as active classics of modern art: Bernard Buffet, Jean Bazen, Jean Dewan and Victor Vasareli, who are part of the art reflected by the French tradition from impressionism, cubism to abstraction. The Italian collection led by Carlo Kara and Afro Bazaldela who are important representatives, and principal figures of current phenomena in Italy and Europe in the postwar period. In this favorable environment new groups of authors are created with accelerated impulse in abstract expressionism, informal art and new insights into pop art and optical art, Giuseppe Santomazo, Emilio Vedova, Mimmo Rotella, Giuseppe Kapogrosi. The works of artists from Great Britain are of great importance in the collection of MoCA with authors that marked the 20th century: Agatha Sorrell, Alan Richard, Bob Chaplin, Bridget Riley, Peter Phillips, Peter Hobbs, Henry Moore, Jack Yeats, Jim Cave and certainly David Hockney, who within the twin cities of Skopje and Bradford, after the founding of the Museum of contemporary art in 1964, participated and organized a group exhibition, named Artists from Bradford, selection from multiple authors including the young David Hockney, who takes part among the first group exhibitions of the artist. The connection of Hockney and MoCA continues with the donation of two works by the author for the collection of the Museum in 1967 including a graphic print. Representatives of the development in the contemporary American graphic art scene are the prominent works of the authors: Alex Katz, Gabor Peterdi, Dan Allison, Edmond Cazarela, Eduardo Katz, Sol Le Witt, Jasper Johns, Jeff Russell and Joan Meyer. Prints donated by the former Czechoslovakia (now represented by the Czech Republic and Slovakia collection), as well as the donation of works from the National Gallery in Prague after the events of the Prague Spring in 1968. At that time the National Gallery authorities were forbidden by a veto from any exhibition. In that manner the oldest works of the pre-war period were received by Vojtech Prejsig. The representatives of these collections are: Czech Republic (Alena Kucherova, Vladimir Jandjejshek, Vladimir Silovski, Jiri Anderle, Frantisek Tihi and so on.) and Slovakia (Vincent Hloznik and Dusan Janoushek). The graphic medium has a long tradition in the Polish art. Through the International Biennale in Krakow and the International Biennale in Ljubljana we follow the achievements of Polish graphic artists who often used old techniques (woodcut, copperplate engraving, linocut, lithography), with extraordinary knowledge of these 17 techniques and their opportunities. In stylistc terms, great impact is displayed by the Krakow surrealistic school and the authors: Sigmund Kotlarchik Mieczyslaw Weiman, Tadeusz Chober, Kolvzhan Nowitzka; expressionist naive figuration through the works of Jerzy Panek, associative abstraction with elements of Informal Art in the works of Tadeusz Jackovski, hyper-realism with elements of conceptual art in the prints (prints) of Jerzy Trelinski and Christina Pjotorska and new figuration with pop art through the works of the author Lucjan Mjanovski. When it comes to donations from the authors of the former Yugoslavia, it can be indicate that the number of works and the authors of these areas is huge and therefore divided into collections from six countries: Serbia, Montenegro, Croatia, Slovenia, Macedonia and Bosnia and Herzegovina. Representatives of these collections are: Serbia (Ankica Opreshnik, Branimir Karanovic, Vladimir Velickovic, Milan Kerac, Stojan Kjelic), Bosnia and Herzegovina (Mersad Berber, Radovan Kragulj, Tomislav Dugonjic, and Dzevad Hozo), Croatia (Aleksandar Srnec, Ante Kuduz, Boris Bukjan, Vilko Selan Gliha, Edo Murtic, Zlatko Prica, Josip Butkovic, Juraj Dobrovic, Miroslav Sutej, Predrag Spasojevic), Slovenia (Andrej Jemec, Bogdan Borchich, Zvest Apolonio, Zoran Mushic, Marjan Vojska, Stane jahodic, Tomaz Gorjup, Tuta Klavdij) Kosovo (Fatmir Kripa and Gelos Gjokaj).We can note that in this graphic collection there are no representatives from Montenegro, while the collection of Macedonian authors is dealt separately within in this publication. Through the graphic prints of Japanese authors we perceive the basic characteristics of Japanese graphic art with their unusual sensitivity, feeling of strong coloristic affinity, unconventional composition and perfect virtuosity in performance. Donations of Japanese prints in the NI MoCA were obtained through the International Biennale in Ljubljana where the authors participated, through which we can follow the trends in Japanese contemporary printmaking: Jozo Hamaguchi, Kunihiro Amano, Hideo Hagiwara, Masaju Yoshida etc. We follow the German graphic art in the collection of the graphic artists whose creations present the experiences of German expressionism, particularly through the portraits of: Helmut Diehl, Lea Grundig, Gerhard Kettner, Christa Krug, Herbert Tucholsky, as well as artists who use associative abstraction in their artistic expression: Hans Orlowski and Heinz Kampman Hervest, Georg Baselitz etc. Besides the above mentioned collections,a significant role towards our collection also have the donations which, although small in number, they constitute a quality representative of the authors from the following countries. The Greek collection is represented by the prints of: Janis Gaitis, Vaso Katraki, Joanna Spiteris, Eleni Zervu, Anna Constantinou, Tonia Nikolaidis etc. Holland, is transparently represented by the graphic works of Bob Bonnie, Rob Otte, Yvonne Kracht Peter Zoltin etc. Korea is represented by considerable personal donation of thirty-five prints by the author Dan Gian Kwak and the art works of Song Si Me and Kju Baik. Belgium, athough represented by forty art - works by eighteen authors,still holds an important place in the collection of MoCA, with artists such as Betty Shmec, Gilbert Van Hool, Rick Hojdong, Francis De Ball, Roge Devin, Petrus Valks, Gistave Marshul, Jackie de Meyer etc. We should not overlook the fact that the collection holds works donated from Brazil which are not only numerous, but also through the qualitative characteristics represent a rarity for the worlds museum collections. Authors, representatives from this country are: Maria Bonomi, Alves De Freitas, Alfredo Volpi, Betty Gidise, Jacob Hysan, Lucia De Toledo Mezotero and others. The thematic-stylistic and chronologically close determinations of international authors, is a overview through the period of the graphic collection and classification of works in the collections. Starting with the prints by Vojtech Pressing, Vladimir Silovski, Andre Masson, Yves Alix, Jean Liersa, Mieczyslaw Weiman, Alfred Hrlichka, Bernard Buffet, Hans Hartung, Anna Eva Bergman, Jean Mesazhje, Maria Bonomi, Richard Mortensen, Michele Andal, Miodrag Dado Djuric, Vladimir Velickovic, Jerzy Panek, Milan Kerac, Erkki Talari, Karel Zelenko, Marjan Pogacnik, Wilfredo Lam, Zoran Mushic, Barbara Kwasniewska, Maurice Esteve, Jean Bazin, Bram van Velde, Franco Gentilini, Giuseppe Santomazo, Antoni Clave, Afro Bazaldela, Emilio Vedova, 18 Milivoj Nikolajevic, Kumi Sugai, Stanislav Fijalkovski, Giuseppe Kapogrosi, Jean Dewan, Victor Vasareli, Aleksandar Srnec, Juraj Dobrovic. Specialized works in screen printing by individuals who thoughtfully developed stages like Miroslav Shutej, with a further continuation of Jesus Rafael Soto, Piero Doracio, Bridget Riley, Ay-O, Cruz Diez, Achille Perili, Samuel Buri, Jasper Johns, Peter Stamfli, Peter Phillips, Sol Levitt, Juan Rabaskal, Jerzy Trelinski, Mimmo Rotella, Bruno Talpo, Dan Gian Kwak, Conrad Klapek, Jeff Russell, and others. Many of the above-mentioned authors entirely and professionally commit to this medium, primarily in meeting the highest standards in the technical realization. In addition, we present a relevant part of the graphic collection, by artists who are exclusively dedicated to this medium, in the prisms of the authors status and reputation. In this domain we start with the masters of the printmaking technique conveyed by the Japanese author from the Paris School, Jozo Hamagushi, marked by works in small format, created in the late fifties and early sixties, which is consistently present in his creative conscience and genuine attitude towards this medium. Such epithets also deserve subsequently created graphic works from various world meridian and artists such as: Lojze Spacal, Ante Kuduz, Stanislav Vojtovich, Zbigniew Lutomski, Alena Kucherova, Branimir Karanovic, Vladimir Makuc, Bogdan Borchich, Mustafa Aslier Dzevad Hozo, Mersad Berber – all of these artist whose graphic qualities reflect the style of the sixties and subsequently connect with the concept of postmodernism: Asadur Jiri Anderle, Dan Allison, Andrej Jemec, Victor Pasmore, Raimo Kanerva, Kristina Pjotrovska, Takashi Nakamura, Hideo Yamazaki, Morino Mayumi, Katzuro Hamanshi, Hamada Hiroaki, Rolf Esher, are the specific cases developed in the the ninth decade, but priority is given to the graphic prints of: Tuta Claudius, Peter Valdeg, Walter Dochman, and especially Georg Bazelitz, Howard Hodgkin and the monumental by dimensions, the representations of the Croatian graphic artist, Boris Bukan. We complete the history of the history of the graphic collection with works obtained in the last three decades on the basis of donations and acquisitions. Because of the transition period, and changing of the purchase policy and the problem of institutions to decide and act independently in the selection of authors and works in the collections from the period of 1990-2018 in the graphic collection we have obtained only fifteen prints by ten authors. These examples sets forth the basic problem of how to proceed with collection of the art works, beside the standard approach? In fact, the accumulation of new works that encourage and change the basic museological activities of the institutions of contemporary art, their collections, as well as the permanent collections.

Overview of Graphic art is a visual image or art carving on a predefined surface. It originates from the Greek word (γραφικός graphikos) writing, carving and is used as a universal word Printmaking for all steps of reproduction of the drawing i.e. image using manually created matrix in techniques a chemical, photo mechanical manner or generated by a computer. Same as drawing, graphic works use the motion, line or carving as primary means. Unlike the drawing, the graphic works use special graphic tools (chisels, awls etc.), and as a base for carving stone, wood or metal plate, linoleum (matrix) to transfer the specific media (paper, canvas) also can be used. Depending of the preparation of the matrix, four main printmaking procedures are identified: high, flat, deep and permeable or screen imprint. The high inprint is recognizable by the recessed relief of the inprint and is practiced in the woodcut and linocut. The high imprint the relief of the matrix is indented, and practiced in copperplate, etching, mezzotint, aquatint, drypoint etc. The flat imprint of the drawing of the matrix and the paper as medium are flat.

Relief Print Woodcarving is one of the oldest techniques of printing by high print. As base i.e. matrix artists use flat wooden plate, which is cut in the elongated section of the rings of the Woodcut tree. After the preparation of the wooden surface, the drawing is conveyed and carve with chisels, giving the artist two surfaces, flat (the image colored part) and cleaved. The plate is pressed to obtain a high imprint on paper. 19 Linocut Linoleum as a relatively new material changes the wooden plate during the creation of a matrix and is easier​​ for carving and conveying the drawing.The printing technique remains the same like the woodcarving.

Intaglio This graphical technique is prepared on a polished copper plate. Via printing technique the drawing is conveyed, in order to cleave with metal needle, which under Etching influence of acids, presents the final printing matrix. As with the previous techniques, the color is applied to the plate and transferred to paper using a printing press. A characteristic of etching is the uneven vibrant line finishing with a blunt end.

Copperplate The drawing is conveyed directly to the copper plate with a metal needle. A printing engraving press for workmanship of the prints is used just like in the case of the copperplate engraving. The line of the imprint is solid metal with a sharp end.

Drypoint This technique is used for artistry of printmaking of a small format. Over clean copper or zink plate paraffin oil is applied transferring the drawing with thin metal needle using indigo paper. It is coated with color paste and printed using a printing press. Across the whole surface of the copper or zink plate the image i.e. drawing is applied by selectively polishing the surface of the plate using metal tools. On the polished sections color is not applied, such surfaces will be printed- “white.” The surfaces, by changing the degree of smoothing can create medium tones between black and white, hence the name mezzo-tonto which in Italian means “half-tone” or “semi- colored”. This method is called “dark on light” or “subtractive” method.

Mezzotint The printing of the finished plate is the same like any other method, through a printing press the print is transferred from the plate to the paper, and the process is repeated for each imprint. Since the cuts in the plate are not deep, you can print only a small number of quality reproductions before the quality of the tone will start to degrade.

Aquatint The principle of the graphic technique aquatint is comprised in the unique aoach of placing grains of different sizes composed of acids and resin, in most cases - rosin, placed on the surface of a carefully polished copper or zinc plate. By heating the matrix the previously placed particles are melted and create texture, which is then coated with a weak acid solution, and acid-resistant lacquer, the artist changes recesses in the matrix to obtain the desired structures in printing. This produces creating of a wide tonal range from white through light-gray up to black tone.

Planographic Lithography is a direct printing technique which uses lithographic printing stone with printing a flat surface as a matrix. For the application of the drawing on the surface of the stone lithographic chalk, lithographic ink or other material (oil pastel, soap, etc.) is Lithography used. The surface of the lithographic stone is porous because it easily absorbs the color of the lithographic chalk or ink. After the chemical treatment with a solution of nitric and phosphoric acid on the surface of the plate, printing color is applied. Surfaces which are protected by oil preparation retain the used color, while parts treated with acid solution reject it. Printing must be even by the printing press through the plate, which should be moved horizontally with constant vertical pressure, and after every impress the plate is immersed in water and the same procedure repeats.

Offset printing Offset printing is developed with the improvement of the stone print and serves to print large circulations for all graphic products. Precisely made drawings or painted photographs are firstly downloaded by the repro-photographers and the received negatives are corrected by repro-retouchers and prepared for assembling. The assembling is performed by photo-arrangers while copiers have task to copy the assembled material on the upfront layered zinc or aluminum plates. The offset print is developed with rubber cylinder, in which firstly the image of the print plate 20 is transferred. From the rubber sleeve the same image is transferred on the printing background, and printing cylinder gives us the opposite pressure. Accordingly, it appears that offset printing is performed by the use of three cylinders and the presence of water and color. Printing is performed by offset printers on machines for offset printing, which can simultaneously print in multiple colors. Modern rotary offset machines are fully automated and print in multiple colors on several sheets of paper and served by offset roto-printers.

Transmissive or This technique was named based on the fact that the printing form is made of a material silkscreen similar to a sieve. It is actually a mesh of a material which is stretched in the frame, and the mesh of the sieve is filled with organic material that is permeable to the graphic color. In screen printing the elements are transparent so the color is free to flow, therefore this printing technique for is also called permeable printing. Prints obtained by screen printing differ from the ones which are made by other printing techniques, because the color goes only through the mesh. Therefore, we should get a trace of color that flowed on the strands of the fabric. However, when the color reaches the substrate it flows and unites, since the fibers are very thin, thus we get an entire placement of color. In this technique without using raster mesh only one tone reproduction is possible. A special feature of the printing form for screen printing is its flexibility and it can be adapted for printing on substrates of different shapes. The mesh for screen printing is made out of fibers (threads) obtained from: metal, natural or synthetic textile fabrics. Metal nets are used less frequently, for printing on hard surfaces like ceramic and porcelain.

Computer With the advancement of computer technology in the late 80s of the last century Graphic printmaking technology has evolved and changed. The matrix was replaced with graphic applications for editing of the image. In later stages the printing on plotters and laser printers have already exceeded the limits of added colors and samples. Computer graphic art are divided into two categories: Bitmap (raster) and vector graphic art.

Raster Graphic Raster graphic art are used to process images which represent charts of pixels that have art a specific position and color in the table. They are mostly used in the electronic media, photography or digital image because of the possibility to present shadows and transitions of color from one to another tone.

Vector Graphic Vector graphic art are presented with mathematical models, or with geometric patterns art and vectors. The image is created from lines and curves defined by geometric objects, vectors also describe the image according to the geometric features.

Литература: Ješa Denegri, Ljiljana Slijepčević, Miloš Arsić, Sučri Nimani, Želimir Košćević, Ivan Sedelj, Ibrahim Krzović, Sonja Literature: Abadžieva-Dimitrova, Mladen Lompar, Jugoslovenska Grafika 1950-1980, Muzej savremene umetnosti, Beograd, 1985 Heijo Klajn, Mali leksikon štamparstva I grafike, Izdavaćki zavod Jugoslavije, Beograd, 1979 Др. Борис Петковски, Музеј на современата уметност 1964-1976, Едиција Досие МСУ Скопје (книга 1), Музеј на современата уметност, Скопје, 2001 Соња Абаџиева-Димитрова, Континуитет 1977-1985, Едиција Досие МСУ Скопје (книга 2), Музеј на современата уметност, Скопје, 2004 Захаринка Алексоска Бачева и Марика Бочварова Плавевска, Азбучник на колекцијата на Музејот на современата уметност Скопје, Музеј на современата уметност, Скопје, 2000 Соња Абаџиева-Димитрова, Аспекти на современата графика, Музеј на современата уметност, Скопје, 1968 Соња Абаџиева-Димитрова, Графика од колекцијата на МСУ, Музеј на современата уметност, Скопје, 1970 Соња Абаџиева-Димитрова, Јапонски графики и цртежи, Музеј на современата уметност, Скопје, 1996 Марика Бочварова Плавевска и Захаринка Алексоска Бачева, Геометриска апстракција и оп арт, Музеј на современата уметност, Скопје, 2004 Lothar Alman, Leksikon grafike i slikarstva, Begen, 2006 Nevenka Lazeska, Muzej suvremene umjetnosti u Skoplju 1964-1984, Magisterski rad, Zagreb, 1984

21 22 меѓународна графичка колекција

international graphic collection

23 A R G E N T I N A - А Р Г Е Н Т АНГЕЛИКА КАПОРАСО И ANGELICA CAPORASO Н АИДА КАРБАЛО | AIDA CARBALLO Цвет/Flower, 1965 А Автопортрет/Self Portrait, 1964 акватинта/aquatint, 1/20, 65x50 (840) акватинта, бакропис/aquatint, etching, 5/10 59x88,5 (1661)

МАБЕЛ РУБЛИ | MABEL RUBLI Графика бр. 1/Graphic No. 1, 1960 акватинта, бакропис/aquatint, etching, 3/1, 39x32,5 (719) (719-722)

ЗОРАН ДУЦМЕЛИЌ | ZORAN DUCMELIĆ Во чест на Г. Л. Борхес In Honor of G. L. Borges, 1985 комб. техника/mixed media, E/A, 74x52 (3594)

ГРАЦИА КАРМЕН | GRAZIA CARMEN Господ/God, 1964 акватинта/aquatint, 3/20, 52x75 (884) ЛИЛИАН МОЛИНА ГОМЕЗ LILIAN MOLINA GOMEZ Хармонични вибрации Harmonious Vibrations, 1965 бакропис/etching, 1/10 84,5x22 (1017) (1016) 24 A U S T R A L I A - А МИМИ ЈАКШИЌ-БЕРГЕР | MIMI JAKSIĆ-BERGER В Желка/Turtle, литографија/lithography 19/200, 80x55 (2316) С Т Р А Л ЧАРЛС ЛОЈД | CHARLES LOYD И Двојно струење/Dual Current, 1965 Ј комб. техника/mixed media, 17/20, 32,5x50 А (685) (683-685)

ПЕТИ БРАЈС | PETTY BRUCE Без Наслов/Untitled, 1970 литографија/lithography, A/P, 63,5x88,5 (2313), (2312)

ЕШЛИ ЏОНС | ASHLEY JONES Драгоценост I/Gem I, 1984 акватинта, бакропис/aquatintetching, etching, A.P., 17,5x19,5 (3560) (3560-3563)

ПЕТР ХЕРЕЛ | PETR HEREL Полумесец/Crescent, 1978 бакропис/etching, 5/20, 67x76 (3276)

МАКС МИЛЕР | MAX MÜLLER Седум парчиња/Seven Pieces, акватинта/aquatint, A.P., 57x76 (2314)

25 ЛУЧИАНО ЖМАК | LUCIANO ZMAK Флат I/Flat I, 1967 литографија/lithography, A.P., 56x46 ФЕЛИСИТИ МАРШАЛ | FELICITY MARSHALL (1514), (3103) Графика бр. 1/Graphic No. 1, 1964 акватинта/aquatint, E.A., 65,5x50 (740), (740-742)

A U S T R I A - А В С Т Р АДИ ХОЛЗЕР | ADI HOLZER И РОБЕРТ ДОКСА | ROBERT DOXA Голем петок/Great Friday, 1965 Ј Лутањето на кралот Бимбисара сито-печат/silkscreen, 2/4, 74/56 (1504) (1503-1505) А The Wandering of King Bimbisara, 1960/61 бакропис/etching, 60/61, 35x33,5 (664) (662-665)

ЕЛФИ ШУСЕЛКА | ELFI SHUSELKA Чуден ден на плажата АЛФРЕД ХРДЛИЧКА | ALFRED HRDLICHKA Strange Day at the Beach, 1974 Композиција/Composition, 1963 литографија, сито-печат/lithography, silkscreen бакропис/etching, 16/30, 75x54 (679) 45/50, 57x76 (3231) 26 B A N G L A D E S H - Б А Н АБДУС САТЕР | ABDUS SATTER Релаксација 2/Relaxation 2, 1984/85 Г дрворез/woodcut, 3/12, 52,5x69 (3571) Л А ПЕТАР ВАЛДЕГ | PETAR WALDEGG Д Посакуван/Desired, 1990 Е акватинта, бакропис/aquatint, etching, Ш 6/25, 106х79 (3764)

B E L G I U M - Б Е Л Г И ГАБРИЕЛ БЕЛЖОН | GABRIEL BELGEONE Ј Јадро/Core, 1964 А акватинта/aquatint, 4/15, 50x65 (724) (723-725)

РОЖЕ ДЕВИН | ROGER DEWINT Дедал/Dedalus, 1979 бакропис/etching, E.A., 77x56.5 (2842) (3177-3179)

ФРЕДЕРИК ДЕ ГИД | FEDERIK DE GUIDE Космос/Cosmos, 1966 бакропис/etching, 65x50,5 (1402), (1403) 27 ФРАНСИС ДЕ БОЛ | FRANCIS DE BOLLE АНДРЕ ГЕЗУ | ANDRE GOEZU Последно патување/Last Voyage, 1965 Адагио/Adagio, сува игла/drypoint, 5/5, 51,5x42,5 сито-печат/silkscreen, 9/75, 33x25 (3263) (1545), (1545-1547)

МОРИС ХАКУРИА | MAURICE HACCURIA ЏЕКИ ДЕ МАЕР| JACKY DE MAYER Графика II-62/Graphic II-62, 1962 Композиција/Composiiton, 1981 литографија/lithography, 48x34 (251) литографија/lithography, 1/99, 50x38 (3269) (249-253)

ВИК ГЕНТИЛС | VIC GENTILS РИК ХАЈДОНК | RIK HAYDONCKX Композиција/Composition Фигура во простор/Figure in Space, 1966 сито-печат/silkscreen, 1/15,75x54,5 (3265) акватинта/aquatint, 11/30, E.A., 60x65 (1362) (1361)

28 ИЛЗЕ ВАН ДЕН БОГЕРТ | ILZE VAN DEN BOGER Растенија II/Plants II, 1964 бакропис/etching, 63x45 (727), (728) ГИСТАВ МАРШУЛ | GUSTAVE MARCHOUL Вечен мир/Eternal Peace, 1964 бакропис/etching, 6/15, 98,5x63 (416) (416-418)

МАРК ЛАФИНЕР | MARC LAFINEUR Композиција V/Composition V, 1962 бакропис/etching, 6/50, 66x50 (793) (794)

БЕТИ ШМЕЦ | BETTY SCHMETZ Оплакување/Mourning, 1964 бакропис/etching, 61x40 (247) (248)

АНРИ МАРСЕЛ ВЕРДРЕН | HENRI MARCEL VERDREN Бах/Bach, 1964 акватинта/aquatint, 3/20, 65x50 (892) (890-892)

29 ЖИЛБЕР ВАН ХУЛ | GILLBERT VAN HOOL Пејсаж „19624”/Landscape “19624”, 1962 бакропис/etching, 49x64 (238) (238-240)

АЛЕН ВИНАНС | ALLEN WINANCE Формаментера II/Formamentera II, 1978 мецотинта/mezzotint, 5/10, 65x50 (2848) (2849)

ПОЛ МАРА | POL MARA Композиција/Composition литографија/lithography, E.A., 54x73,5 (3267)

ЈАН ВАНРИЕТ | JAN VANRIET Релаксација/Relaxation, 1981 бакропис/etching, E.A.,39x52 (3264)

ПЕТРУС ВАЛКС | PETRUS VALCKX Клешта на мрежа/Pliers on a Net, литографија/lithography, E.A., 38x56 (3261) (3262)

30 B B O O L S I N V I I A A - a Б n О d Л ЖАВИЕ САНКЕИРО МОНТОЈА И JAVIER SALQUEIRO MONTOYA H Магични играчи/Magic Players, 1981 E В дрворез/woodcut, 7/9, 16,5x24 (3606) И R Ј C А E G O МЕРСАД БЕРБЕР | MERSAD BERBER V Икона I/Icon I, 1970 I бакрорез/etching, 64x50 (1860) N A - Б О С Н А

и

Х Е МАКС АРУКИПА ЧАМБИ | MAX ARUQIPA CHAMBI Р Разговор/Conversation, 1980 Ц ксилографија/woodcat, 4/20, 53x38 (3613) (3612) Е Г О ЏЕВАД ХОЗО | DZEVAD HOZO В Графика VI/Graphic II, 1968 И акватинта/aquatint, E.A., 75x53 Н (1872) (2757) (мапа/map) А

ЖЕЛИМИР МИЛАДИН | ŽELIMIR MILADIN ТЕРЕЗА МАЧИКАО | TERESA MACHICAO Бродот „ИСТ” и локомотива Траги /Trails, 1983 The Ship “IST” and the Locomotive, 1972 сито-печат/silkscreen, 36x31 (3605) акватинта, бакропис/aquatint, etching 4/7, 50x66 (3021) (3022)

31 B R A Z I L - Б Р А З И Л

АЛДЕМИР МАРТИНС | ALDEMIR MARTINS Петел/Rooster, 1969, бакропис, акватинта/ aquatint, etching, P.A., 64,5x46,5 (1990)

РАДОВАН КРАГУЉ | RADOVAN KRAGULJ Grannie Smith, 1975 мецотинта/mezzotint,A.P., 65,5x50 (2807)

B БОРИС АХИВАБЕНЕ | BORIS ARRIVABENE R Флерт/Flirting, 1971 бакропис/etching, P.A. (2009) A Z I L - Б Р А З И Л

АНТОНИО ЕНХИКЕ ДО АМАРАЛ ANTONIO HENRIQUE DO AMARAL ШАРЛОТА АЛДЕРОВА | CHARLOTA ALDEROVA Еротика/Erotica, 1972 Вечен петоаголник/Eternal Pentagon, 1970 дрворез/woodcut, P.A., 64,5x46,5 (2002) дрворез/woodcut, 18/100, 64,5x46,5 (2019)

32 МАРИЈА БОНОМИ MARIA BONOMI •Ситуација I/Situation I, 1963 дрворез/woodcut, A.P., 61x46 •Ситуација II/Situation II, 1963 дрворез/woodcut, A.P., 61x46 •Ситуација IV/Situation IV, 1964 дрворез/woodcut, 91x60 •Дијалог/Dialog, 1960, дрворез/ woodcut, 9/20, 119x100 •Процесија/Procession, 1965 дрворез/woodcut, A.P., 132x101 •Човечки тела/Human Bodies, 1965, дрворез/woodcut, 4/10, 134x101 •Дрво и плодови/Tree and Fruit, 1962, дрворез/woodcut 8/10, 103x101 •Личност/Person 1962 дрворез/woodcut, 8/10, 103x101 •Граница/Border, 1962 дрворез/woodcut, 12/20, 121x102 •Cantate Vegetale, 1965 дрворез/woodcut, 4/10, 128x101 •Берлин/Berlin, 1964, 1965 дрворез/woodcut, 4/10, 102x129 •Условна слобода/Conditional Freedom, 1965, дрворез/woodcut, 4/10, 134x101 •Нов свет/New World, 1965 дрворез/woodcut, 4/10, 128x101 •Принцип - Решетка/Principle - Grate, 1965, дрворез/woodcut, 4/10, 138x101 •Преамар/Preamar, 1962 дрворез/woodcut, 8/10, 118x100 •Инструмент за победа/ Instrument for Victory, 1964 дрворез/woodcut, A.P., 100x101,5 •Revival 1962, 1962 дрворез/woodcut, 8/10, 75x102 •Бесконечност/Infinity, 1964 дрворез/woodcut, 8/10, 101x74 •Исабел 1960/Isabel 1960, 1965 дрворез/woodcut, 4/10, 133x101 •Encontro, 1960 дрворез/ woodcut, 15/20, 127x100 (1210-1229)

33 ЕДИЧ БЕРИНГ | EDUTH BEHRING Гулабот на мирот/Peace Dove, 1970 литографија/lithography, P.A., 46,5x64,5 (2033)

ЕМАНУЕЛ АРАУЖО | EMANUEL ARAUJO Шекспир/Shakespeare, 1969 дрворез/woodcut, P.A., 64,5x46,5 (2036)

РУТ БЕСУДО КУХВУАСИЕ - РУТ БЕС RUTH ​​BESSOUDO COURVOISIER – RUTH BESS Тапир Ливро/Tapir Livro, 1968 бакропис, акватинта/etching, aquatint, 6/15, 46,5x64,5 (2130)

ИЗАР ДО АМАРАЛ БЕХЛИНК IZAR DO AMARAL BERLINCK Носталгија/Nostalgia, 1969 бакропис, акватинта/etching, aquatint, P.A., 64,5x46,5 (2061) (2060)

МАРИНА КЕРАМ | MARINA CARAM Барокен олтар/Baroque Altar, 1971 дрворез/woodcut, P.A., 53x45 (2092)

ХАНА БРЕНТ | HANNAH BRANDT Без наслов/Untitled, 1969 дрворез/woodcut, P.A., 64,5x47 (2048)

34 КАЛДЕРАРИ | CALDERARI Гравура I/Graving I, 1969 сува игла/drypoint, P.A., 46,5x64,5 (2011) ЕДЕРИА КАРНЕИРО | EDERIA CARNEIRO Плакат и ѕид/Poster and Wall, 1970 бакропис, акватинта/etching, aquatint P.A., 64,5x46,5 (2031)

САВЕРИО КАСТЕЛАНО | SAVERIO CASTELLANO Летачки/Flying, 1971 литографија/lithography, 47x64,5 (2134)

СОНИА КАСТРО | SONIA CASTRO Без наслов/Untitled, 1970 дрворез/woodcut, P.A., 65x47 (2140)

СЕЗИРА КАХПАНЕЗИ | CEZIRA CARPANEZZI Риби I/Fish I, 1971, дрворез/woodcut, 6/20, 46,5x64,5 (2018)

ГРАЦИАНО КЛОВИШ | GRACIANO CLOVIS Без наслов/Untitled, 1969 МИРИАМ ШИАВЕРИНИ | MIRIAM CHIAVERINI бакропис, акватинта/etching, aquatint Мртва природа/Still Life, 1970 P.A., 64,5x46,5 (2023) дрворез/woodcut, 46,5x64,5 (2103) 35 АЛДЕРИКО АЛВЕС ДЕ ФРЕИТАС ALDERIKO ALVES DE FREITAS Трка на чамци/Boat Race, 1969 бакропис/etching, 46,5x64,5 (1991) АСЕФ САЛИУ ДАЛТОН | ASSEF SALUY DALTON Година I – почеток/Year I – Beginning, 1970 бакропи, акватинта/etching, aquatint, P.A., 64,5x46,5 (2025)

МАРИА ДЕЛ КАРМЕН ПЕРЕЗ СОЛА MARIA DEL CARMEN PEREZ SOLA Улица и пијаница/Street and a Drunkard, 1969 АНА АЛИСЕ ФРАНСИСКЕТИ бакропис/etching, P.A., 64,5x46,5 (2085) (2086) ANA ALOCE FRANCISQUETTI Без наслов/Untitled, 1971 дрворез/woodcut, P.A., 54x40 (1996)

ОДЕТО ГЕХСОНИ | ODETTO GUERSONI Хиероглифи/Hieroglyphs, 1969 МАРИА АНТОНИЕТА ДЕ СОУЗА дрворез/woodcut, P.A., 47x64,5 (2117) MARIA ANTONIETA DE SOUZA Придонес/Contribution, 1970 бакропис/etching, P.A., 64,5x46,5 (2084)

36 ДАНИЕЛ ГИГЕРГЕНХАЈМ МЕРИ КУПЕРМАН | MARY KUPERMAN DANIELE GIGERGGENHEIM Сон/Dream, 1970 Жена и цвеќе/Woman and дрворез/woodcut, P.A., 64,5x46,5 (2096) Flowers, 1971, дрворез, колаж/ woodcut, collage, P.A., 62x49,5 (2026)

ХАНС ГРУДЗИНСКИ | HANS GRUDZINSKI АНА ЛЕТИСИА | ANA LETICIA Ипе/Ipe, 1969 Вазна со цвеќе/Vase with Flowers, 1970 бакропис/etching, P.A., 64,5x46,5 (2050) сува игла/drypoint, P.A., 64,5x46,5 (1995)

КАХЛОС Е. ЛАСЕРДА | CARLOS E. LASERDA Разбојник/Rebelion, 1969 бакропис, акватинта/etching, aquatint 64,5x46,5 (2012) КЛОДОМИРО ЛУКАШ | CLODOMIRO LUCAS Гравура 15/Engraving 15, 1970 комб. техника/mixed media, 1/5 50x35 (2022) 37 ФАЈГА ОСТРОВЕР | FAUGA OSTROWER Графика бр. 6532/Graphic No. 6532, 1965 дрворез/woodcut, 10/30, 51,5x61 (726)

ПАОЛО МЕНТЕМ | PAOLO MENTEM Фасади/Facades, 1967 сито-печат/silkscreen, P.A., 64,5x46,5 (2119)

ИЗАБЕЛ ПОНС | ISABEL PONS Светски шампионат/World Championship, 1970 бакропис/etching, P.A., 46,5x64,5 (2058)

ИХМА НЈУМАН | IRMA NEWMAN Кологравура бр. 216 Coloengraving No. 216, 1970 длабок печат/intaglio, 5/30 (2056) (2054-2056)

НЕЛСОН КУАРЕСМА | NELSON QUARESMA Виетнам/Vietnam, 1968 дрворез/woodcut, 1/40, 46,5x64,5 (2110)

НИЖИА ПИЧЕТИ | NIGIA PICHETTI Без наслов/Untitled, 1970 ЗИТА ВИАНА | ZITA VIANA дрворез/woodcut, P.A., 65x46,5 (2114) Апстракција/Abstraction бакропис, акватинта/etching, aquatint P.A., 46,5x64,5 (2154) 38 МОАСИР РОША | MOACIR ROCHA Релјеф/Relief, 1969 бакропис/etching, P.A., 64,5x46,5 (2104) ЛЕАЛ ТРИНИДАДЕ | LEAL TRINIDADE Вљубени и бел коњ Lovers and White Horse, 1965 дрворез/woodcut, 41/50, 29x42,2 (1038) (1037)

ЛЕОПОЛДО РАИМО | LEOPOLDO RAIMO Црн бик/Black Taurus, 1970 дрворез/woodcut, P.A., 64,5x46,5 (2072)

СОНИА МАРИА ТОСАТИ SONIA MARIA TOSATTI Часовникот и реката на Тереза Teresa’s Watch and the River, 1971 дрворез/woodcut, P.A., 64,5x46,5 (2141)

ПЕДРО СЕМАН | PEDRO SEMAN Салуба - Јанса/Saluba - Jansa, 1969 бакропис/etching, P.A., 64,5x46,5 (2121)

39 B U L G A R I A - Б У Г А Р И Ј А ЗЛАТКА ДАБОВА | ZLATKA DABOVA Кукери/Kukeri, 1966 дрворез/woodcut, A.O., 59x81 (1443) (1442) НЕДКО СОЛАКОВ | NEDKO SOLAKOV Вулва/Vulva, 1994 сито-печат/silkscreen, 1/100, 60 x 39.6 (3850)

ЉУБОМИР ЈАНЕВ | LJUBOMIR JANEV Детал од портретот на З. Л. Detail from the Portrait of Z. L., 1985/87 бакропис/etching, E.A., 5/10, 66x50,2 (3645)

БОРИСЛАВ СТОЕВ | BORISLAV STOEV Болјари и селани/Squires and Peasants, 1965 литографија/lithography, 1/20, 50x70 (1441) (1440)

ЈУЛИ МИНЧЕВ | JULI MINCHEV ЉУБЕН ДИМАНОВ | LJUBEN DIMANOV Чамци за лов на делфини Без наслов/Untitled, 1980 Boats for Hunting Dolphins, 1965 бакропис/etching, E.A., 66x50 (3023) линорез/linocut, 46x65 (1040) (1039-1041) 40 B C Y A E N L A O D R A U - S К S А I Н A А - ЕН МЕК КОЛ | ANN MC CALL Д Б Прозорец V/Window V, 1979 А Е сито-печат/silkscreen, 39/40 (3202) Л О Р У С АРЛЕН КАШКУРЕВИЧ | ARLEN KASKUREVIC И Хула-хоп III/Hula-hop III, 1963 сува игла/drypoint, 2/7, 57,5х40,5 (854) Ј А

ГВЕН КИРИ | GWEN CURRY Аменхотеп IV гледан низ египетски скарабеј 3 Amenhotep IV Seen Through an Egyptian Scarab 3, 1978 литографија/lithograph, 2/10, 78,5x56,5 (3083)

ДЕРЕК МИХАЕЛ БЕСАН | DEREK MICHAEL BESANT Серија од три соби 3/Three Rooms Series 3, 1980/81 колографија, инталио/colography, intaglio, E.A., 68,5x52 (3501)

ПАТРИК МАХОН | PATRICK MAHON Жени во историјата/Women in History, 1988 дрворез/woodcut, 4/5, 55 х 73 (3732) 41 БАРБАРА ЗЕЈГЛЕР СУНГУР BARBARA ZEIGLER SUNGUR Предвидувања/Premonition, 1980 бакропис, акватинта/etching, aquatint 20/50, 43x67 (3364)

РОЛАН ПИШE | ЕROLAND PICHET Ода за бездомник/Ode to a Homeless Person, 1964 литографија/lithography, 50x65,5 (1370)

ГАРИ ОЛСОН | GARY OLSON Обележан бик/Marked Taurus, 1981 литографија/lithograph,33/50, 50,7x69 (3502)

ИРЕН ВАЈТОМ | IRENE WHITTOME Св. Ѓорѓи и змејот/St. George and the Dragon, 1967 бакропис, акватинта/etching, aquatint, 4/10, 54,5x74,5 (1411)

АЛ КЛЕЈМАН | AL KLAYMAN Африка/Africa, 1977 сито-печат/silkscreen, 2/25, 45x57 (2961)

РОБЕРТ САВУА | ROBERT SAVOIE Посејдон/Poseidon, 1966 акватинта/aquatint, E.A., 65x50,5 (849) 42 C H I L E - Ч И Л Е

РОБЕРТО Е. МАТА | ROBERTO E. MATTA Без наслов/Untitled, 1980 литографија/litography, 55x75 (3092)

РИЧАРД ЈЕИТС | RICHARD YATES Без наслов/Untitled, 1978 дрворез/woodcut, 6/25, 37,6x35.6 (3049)

АНА ВОНГ ЧУ ЈИНГ | ANNA WONG CHOU YING Магичен сквер/Magical Square, 1967 бакропис/etching, A.P., 63x61 (1671), (1672)

C C H H I I N N A A - - К К И И Н Н А А

КВОНГ ЈЕУ ТИНГ | KWONG YEU TING КУО НЕНСИ | KUO NANCY Феникс/Phoenix, 1965 Барање/Request, 1972 сито-печат/silkscreen, 38x58 (979) линорез/linocut, 59x48 (2171) 43 C R O A T I A - Х Р В А РИСТО АНТУНОВИЌ | RISTO ANTUNOVIĆ Т Од циклусот ‘’Настан под јужното небо’’ From the Cycle ‘’Under the Southern Sky‘’, 1980 С бакропис, акватинта/etching, aquatint, A.O. К 70x99сm (3669) А

БОРИС БУЌАН | BORIS BUĆAN Катедрала некаде во тревата Cathedral Somewhere in the Grass, 1985 сериграфија (6 листа)/serigraphy (6 pages) 4/20, 210x200 (3667) (3668)

ЈОСИП БУТКОВИЌ | JOSIP BUTKOVIĆ Куќи III/Houses III, 1980 акватинта и резерваш/aquatint and reservе 65,5x97 (3127)

МАЈА ФРАНКОВИЌ | MAJA FRANKOVIĆ Аждајата напаѓа ноќе/The Dragon attacks in the Night, 1985, акватинта, бакропис/aquatint, etching A. P., 61x86,5 (3660) (3661)

АНТУН БАБИЌ | ANTUN BABIĆ Вепар/Wildboar, 1959 линорез/linocut, O.A., 56x45 (131) (130) ВИЛКО ГЛИХА - СЕЛАН | VILKO GLIHA - SELAN Визија/Vision, 1962 линорез/linocut, 9/10, 52x73 (107)

44 ЈУРАЈ ДОБРОВИЌ | JURAJ DOBROVIĆ Поле I/Field I, 1967, сито-печат/silkscreen 28/40, 48,5x48,5 (1569) Поле III/Field III, 1967, сито-печат/silk screen 3/10, 48,5x48,5 (1568) (1568-1570)

ТОМИСЛАВ ДУГОЊИЌ TOMISLAV DUGONJIĆ • Г - 1/79/G - 1/79, 1979 сито-печат/silkscreen, E.A., 84x60 (2814) • Г - 2/79/G - 2/79, 1979 сито-печат/silkscreen, E.A., 84x60 (2815)

ИВО ГРБИЌ | IVO GRBIĆ Концерт/Concert, 1962 литографија/lithography, O.A., 45x59 (120)

ИВАН ЛОВРЕНЧИЌ | IVAN LOVRENČIĆ Графика IX/Graphic IX, 1979 литографија/lithography, 138/200, 60x42 (2760)

45 СЛАВКО ГРЧКО | SLAVKO GRČKO Композиција II/Composition II, 1962 акватинта/aquatint, 4/4, 49x67 (143)

ИВАН КУДУЗ | IVAN KUDUZ Простор I/Space I, 1978 сито-печат/silkscreen, 1/7, 77x57 (2818) (2818-2819)

АНТЕ КУДУЗ | ANTE KUDUZ Орнаментална парцела/Ornamental Lot, 1963 бакропис/etching, O.A., 69x49 (30) (29-30) (2759)

ВИРГИЛИЈЕ НЕВЈЕСТИЌ | VIRGILIJE NEVJESTIĆ Финале/Final, 1968/69 бакропис/etching, O.A., 75,5x57 (1852)

ЕДО МУРТИЌ | EDO MURTIĆ Графика бр. 3/Graphic No. 3, 1973 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, A.O., 70x100 (2283) (2281-2284) (2761)

ДАЛИБОР ПАРАЌ | DALIBOR PARAĆ АНТЕ СТАРЧЕВИЌ | ANTE STARČEVIĆ Графика XI/Graphic XI, 1979 Син аквариум/Blue Aquarium, 1964 литографија во боја/lithography линорез/linocut, O.A., 70x50 (601) 138/200, 60x42 (2762)

46 АЛЕКСАНДАР СРНЕЦ | ALEKSANDAR SRNEC Без наслов I/Untitled I, 1967, сито-печат/ silkscreen 7/20, 49,5x53 (1910) (1910-1912)

ЗЛАТКО ПРИЦА | ZLATKO PRICA Графика 12 /Graphic XII, 1979 литографија/lithography, 138/200, 60x42 (2763)

КОСТА РАДОВАНИ | KOSTA RADOVANI Графика I/Graphic I, 1979 литографија/lithography, 138/200, 60x42 (2752)

ЗЛАТКО СЛЕВЕЦ | ZLATKO SLEVEC Татко и син/Father and son, 1962 бакропис, акватинта/etching, aquatint, O.A., 35x50 (13)

МАТКО ТРЕБОТИЌ | MATKO TREBOTIĆ Графика XV/Graphic XV, 1979 ПАВАО ВАМПЛИН | PAVAO VAMPLIN литографија/lithography, 138/200, 60x42 (2766) Глава на девојче/Head of a Girl, 1961 литографија/lithography, 3/5, 42x56 (26) (462)

47 МИРОСЛАВ ШУТЕЈ | MIROSLAV ŠUTEJ Кугла во боја/Colored Globe, 1971/72 сито-печат/silkscreen, 11/40, 60x60 (2346) (3359-3363) (4604) (909) 48 C C U Y B P A R - U К S У - Б К А И П А Р ФЕЛИКС БЕЛТРАН | FELIX BELTRAN ТЕЛЕМАКОС КАНТОС | TELEMACHOS KANTHOS После воздушен напад/After Air Strike, 1980 На опустошените места во Тирилпја мешана техника/mixed media, A.P., 44x57,5 (2985) Wastelands in Tirilpja, 1978 дрворез/woodcut, 8/90, 45,5x72 (2878)

C Z E S H - Ч Е Ш К А

АДОЛФ БОРН | ADOLF BORN ЈИРЖИ АНДЕРЛЕ | JIŘI ANDERLE Даниел и четирите птици Без наслов 2/Untitled 2, 1981 Daniel and Four Birds, 1965 бакропис, сува игла/etching, drypoint, H.C., литографија/lithography, 5/15, 60x42 (1295) 80х60 (3488) (3487-3488)

49 ЦИРИЛ БОУДА | CYRIL BOUDA Прага/Prague, пред/before 1966 бакропис/etching, 195/200, 44x76 (749)

ЈАРОСЛАВ КАЈЗЕР | JAROSLAV KAISER Космичка станица/Cosmic Station, 1965 комб. техника/mixed media, 10/18, 55x61 (1310)

ЈАРОСЛАВ ХУДОМЕЛ | JAROSLAV CHUDOMEL Пејзаж I/Landscape 1, пред/before 1967 дрворез/woodcut, 20/22, 50x40,5 (1307)

ВАЦЛАВ ФИАЛА | VACLAV FIALA Продавница за грчарија во Хаум Сор Pottery Shop in Haumt Sour, 1963 литографија/lithography, 27/80, 26x34 (1302)

ВОЈТЈЕХ ЦИНИБУЛК | VOJTĚCH CINYBULK Пегаз/Pegassus, 1967 литографија/lithography, 4/50, 59x67 (1296)

ВЛАДИМИР ЈАНДЕЈШЕК | VLADIMIR JANDEJSEK Ѕвезден шах/Star Chess , 1977 ЛАДИСЛАВ ЧЕПЕЛАК | LADISLAV ČEPELÁK литографија/lithography, A.O., 44x32 (2668) Снежни дамки/Snow Spots, 1966 акватинта/aquatint, 6/100, 45,5х36,5 (1299) 50 ЈАРОСЛАВ ХОРЖАНЕК | JAROSLAV HOŘÁNEK Модро-црвено/Blue-Red, 1966 комб. техника/mixed media, A.T., 14/20, 57,5х31 (1305)

ЕМИЛ ФИЛА | EMIL FILA Хераклес и бикот/Herakles and the Bull, 1937 сува игла/drypoint, 145/306, 40,5x31,5, (1966)

ЈИРЖИ ХАДЛАЧ | JIŘI HADLAČ Станицата Скалице/The Railway Station at Scalice, 1957 дрворез/woodcut, 67x72 (236)

ЈОН ЈИРЖИ | JOHN JIŘI Камен/Stone, 1965 бакропис/etching, 4/10, 53х73,5 (737)

ОЛДЖИХ КУЛХАНЕК | OLDŘICH KULHÁNEK Ентериер бр.1 или Хоп-ла/Interior No.1, or Hop- pla, 1980, литографија/lithography, 7/50, 83х60 (3208) (3208-3210)

51 ЛАДИСЛАВ КАШПАР | LADISLAV KAŠPAR Пеперутка I/Butterfly 1 , 1966 литографија/lithography, A.T., 45x31,5 (1311)

БОРЖИВОЈ БОРОВСКИ | BOŘIVOJ BOROVSKÝ Trofoedeme Rereditaire IV, 1966 комб. техника/mixed media, 59,5x38,5 (1412) (1412-1413)

РУДОЛФ КЛИМОВИЧ | RUDOLF KLIMOVIČ Сцена од Шекспир/Scene from Shakespeare, 1966 комб. техника/mixed media, 4/6, 60х70 (1317) (1315-1317)

ОНЖЕЈ МИХАЛЕК | ONDREJ MICHÀLEK Заштитен светлосен објект Protected Luminous Object, 1989 линорез/linocut, 18/26, 82x59,5 (3715) АЛЕНА КУЧЕРОВА | ALENA KUČEROVA Мали облаци/Small Clouds, 1965, бакропис/etching, 1/20, 44,5х58 (1543) (1541-1543)

ВЛАДИМИР КОМАРЕК | VLADIMIR KOMÁREK Гипсани раце/Plaster Hands, 1966 сува игла/drypoint, 48х31 (1322) (1320-1322) 52 БОХУСЛАВ КНОБЛОХ | BOHUSLAV KNOBLOCH Hracholusky, 1962 акватинта/aquatint A.P., 66,5x51,5 (1318)

ЈАРОСЛАВА ПЕШИЦОВА | JAROSLAVA PEŠICOVA Шаховски фигури/Chess-figures, 1980 бакропис, мецотинта/etching, mezzotint, 80x60,5 (3233)

ОТА МАТОУШЕК | OTA MATAUŠEK На насипот/On the Dike, 1963 линорез/linocut, 3/25, 46,5х30 (1328)

МИЛОСЛАВ НОВАЧЕК | MILOSLAV NOVÁČEK Ноќна маскарада/Night Masquerade, 1964 дрворез/woodcut, А.Т., 35x46,5 (1330)

АЛЕКС МЛИНАРЧИК | ALEKS MLYNÁRČIK Марсовско зајдисонце/(“NASA”-Viking I) A Sunset on Mars, 1978-79 сито-печат/silkscreen, 5/10, 70x100 (2851)

ФРАНТИШЕК ПЕТЕРКА | FRANTIŠEK PETERKA Дом/Home, 1963 дрворез/woodcut, 4/18, 41,3x60 (1336)

53 ВИКТОР ПОЛАШЕК | VICTOR POLAŠEK Три глави/Three heads, 1964 комб. техника/mixed media, 1/5, 47x37 (1337)

ЛУБОМИР ПШИБИЛ | LUBOMIR PŘIBYL Композиција 3/Composition 3, 1962 комб. техника/mixed media, Е.А., 77x66 (1333)

ВОЈТЕХ СЕДЛАЧЕК | VOJTECH SEDLÁČEK Пастирки/Shepherdesses, 1921 дрворез/woodcut, 18х25 (1971)

ЈОЗЕФ ТИФА | JOZEF TÝFA Егејско море/Aegean Sea, 1965, литографија/lithography, 4/8, 53x69 (1353)

ВОЈТЈЕХ ПРЕЈСИГ | VOJTÉCH PREISSIG Кула на стената/Tower on the Rock, 1906 акватинта, бакропис/aquatint, etching, 39,7х29,7 (1969) (1968-1969)

МАРИЧКА КЛИМОВИЧОВА-ВЕЛЕВА MARIČKA KLIMOVIČOVA-VELEVA Напнатост/Tension, 1965 сува игла/drypoint, 11/30, 68,5x49 (1314) 54 ВЛАДИМИР СИЛОВСКИ | VLADIMIR SILOVSKY Покрај Сена/By the Seine, 1926 дрворез/woodcut, 17/50, 54x45,5 (1339)

НАДЕЖДА СИНЕЦКА | NADEŽDA SYNECKÁ Луѓе со кучиња/People with Dogs, 1965 акватинта, бакропис/aquatint, etching 3/10, 52x56 (1341)

НАЃА РАПЕНСБЕРГЕРОВА ФРАНТИШЕК ТИХИ | FRANTIŠEK TICHÝ NAĎA RAPPENSBERGEROVÁ Фантом/Phantom, 1944 Пиета II/Pieta II, 1973 сува игла/drypoint, 31,9х25,3 (1973) (1972-1973) литографија/lithography, 10/15, 44,5х32,5 (2304) (2303-2309)

ЗДЕЊЕК СКЛЕНАРЖ | ZDENEK SKLENÁR Павиљон во Пекинг/Pavilion in Peking, 1962 литографија/lithography, 15/17, 43х40 (548) 55 D E E S N T M O A N R I K A - - Д Е А С Н Т С О К Н А И А

АВО КЕРЕНД ЈУЛИУСОВИЧ AVO KEEREND JULIUSOVIČ Бакарни предмети/Copper objects, 1967 линорез/linocut, 4/25, 64x49 (1494)

ВИВЕ ТОЛИ | VIVE TOLLI Камен град/Stone city, 1965 бакропис/etching, 25/38, 55,5x47,5 (885) (885-886)

РИЧАРД МОРТЕНСЕН | RICHARD MORTENSEN Графика бр. 1-8/Graphic No. 1-8, 1975 (мапа-map) сито-печат/silkscreen (2287-2294)

ЛЕОНАРД ЛАПЕН | LEONHARD LAPIN Информација/Information, 1973 сито – печат/silkscreen, 8/11, 70x70 (2242)

ПАЛ НИЛСЕН | PALLE NIELSEN Од циклусот „Орфеј и Евридика“-317 From the Cycle “Orpheus and Eurydice” , 1956 линорез/linocut, 25x38 (1087) (1087-1091)

56 F I N L A N D - Ф И Н С К АНТИ НИЕМИНЕН | ANTTI NIEMINEN А Космонаут/Spaceman, 1965 литографија/lithography, A.P., 57x48 (919) (919-920)

РАИМО КАНЕРВА | RAIMO KANERWA Фамилијарен портрет IV/Нора Family portrait 4/Nora, 1980 сито-печат/silkscreen, 4/35, 85x64 (2888) (2887-2888)

ПЕНТИ КАСКИПУРО | PENTTI KASKIPURO Кисела краставица/Sour Pickle, 1966 МАТИ ПЕТАЈА | MATTI PETÄJÄ акватинта, сува игла/aquatint, drypoint, Пејзаж 4/77/Landscape 4/77, 1977 A.P., 30x37 (1415) (1414-1416) дрворез/woodcut, 4/20, 67х52 (2879)

ЕРКИ ТАЛАРИ | ERKKI TALARI Фигури на дожд/Figures on the Rain, 1962 дрворез/woodcut, 14/15 37х51 (2368) (202-233)

СИМО ХАНУЛА | SIMO HANNULA Бајадерите идат/The Bajadeuren are comming, 1961 бакропис/etching, 20/25, 38,7х27,7 (413) (410-413)

57 F R A N C E - Ф Р А Н Ц ДОРОТЕО АРНАЈЗ | DOROTEO ARNAIZ Нови станари/New Tenants, 1965 И бакропис/etching, 11/15, 56,5x45,5 (1356) Ј (1355-1357) А

ЖОРЖ АНРИ АДАМ | GEORGES HENRI ADAM Без наслов/Untitled, 1960 литографија/lithography, 52/54, 75x49,5 (1942)

АСАДУР | ASSADOUR Граница/Border, 1977 бакрорез, акватинта/engraving, aquatint Е.A., 56х76 (3506) (3503-3506)

ИВ АЛИКС | YVES ALIX Вечер на пристаништето Сен Тропе Evening on the Port Saint Tropez, 1960 бакрорез/engraving, 10/50, 48x39 (615) (612- 616)

ЖОРЖ БАЛ | GEORGE BALL Бит-пазар/Flea Market, 1960 бакропис/etching, 3/50, 57x76 (360)

ЖАН ИБЕР АТАЛИ | JEAN HUBERT ATTALI Графика 2/Print 2, 1970 бакропис/etching, E.A., 90х63 (1928) (1927-1929)

58 АНА ЕВА БЕРГМАН | ANNA EVA BERGMAN Ѕид/Wall, 1963, 1963 литографија/lithography, A.P., 57x70 (560) (559- 570) МИШЕЛ АНДАЛ | MICHÉLE ANDAL Портрет и светлина 4/Portrait and Light 4, 1967 бакропис и акватинта/etching and aquatint, A.P., 62,5x51 (1283) (1281-1284)

ЖАН БАЗЕН | JEAN BAZAINE Пејзаж-планина/Landscape-Mountain, 1961 литографија/lithography, 12/30, 45,5х58 (527)

РЕНЕ БЕРТОЛО | RENÉ BERTHOLO Залез на сонцето/Sunset, 1967 сито-печат/silkscreen, 29/30, 65х50,5 (1660)

НИКИ ДЕ СЕН ФАЛ | NIKI DE SAINT PHALLE Сонување под кактусово дрво Dreaming under the Cactus Tree, 1980 литографија/lithography, 92/125, 50x64,5, (3058) (3057)

САМУЕЛ БУРИ | SAMUEL BURI Без наслов/Untitled, 1969 литографија/lithography 89/150, 53х44,5 (1941)

59 ЛАРС БО | LARS BO Далечен брег/Far Away Shore, 1961 бакропис/etching, A.P., 64x49 (526) (523-526)

БИФЕ, БЕРНАР | BUFFET, BERNARD Глава на жена/Woman Head, по/after 1960 литографија/lithography, a.p., 72x52,5 (701) Портрет/Portrait, after 1960 бакрорез/engraving, 68/75, 76x56,5 (702) Инсект 7/Insect 7, по/after 1960 литографија/lithography, 149/150, 53,5x74,5 (700) Инсект 6/Insect 6, after 1960 литографија/lithography, 124/150, 74x53,5 (699) (693-704)

ЖАН ЖАК ДЕЈРОЛ | JEAN JACQUES DEYROLLE Графика бр. 2/Print No. 2, 1962 литографија/lithography, A.P., 70x46,5 (529) (528-530) (2874-2875)

ПАОЛО БОНИ | PAOLO BONI Надвор од мешаницата/Out of Crowd, 1965 гравура/engaving, 3/11, 74,5х104,5 (811)

60 ЖАН ДЕВАН | JEAN DEWASNE Без наслов/Untitled, 1969 литографија/lithography, 264/300, 60х69 (1938)

МОРИС ЕСТЕВ | MAURICE ESTÈVE Црвено и сино/Red and Blue, 1963 литографија/lithography, A.P., 64,5x49,5 (540) (539)

ЕЛИЗАБЕТ ГУГЕНХАЈМ | ELISABETH GUGGENHEIM БЕРТРАНТ ДОРНИ | BERTRAND DORNY Вегетација 2/Vegetation 2 La Balme, 1969, комб. техника/mixed бакропис, акватинта/etching, aquatint, Е.А., 54,5x20 media, 17/40, 76x57 (1825) (65,5x51) (1278)

КРУЗ - ДИЕС | CRUZ - DIEZ Хроматска индукција/Chomatic Induction, 1980 ПОЛ ФРАНК | PAUL FRANCK сито-печат/silkscreen, A.P., 70x70 (3477) Страв/Fear, 1965 бакропис/etching, A.P., 65x50 (707) (705-707)

61 ЖЕНТИЛИ ЖЕРЕМИ | JEREMY GENTILLI Geae (Terre), 1964 акватинта/aquatint, 14/16, 50,5x65 (659) (658-660)

ПЈОТР КОВАЛСКИ | PIOTR KOWALSKI Nymplaune Licornementale, 1977 сито-печат/silkscreen, A.P., 100x65 (2856) (2855- 2856)

РОЛАН ЛАФОРКАД | ROLAND LAFORCADE Шестиот ден/The Sixth Day, 1966 бакропис, акватинта/etching, aquatint, E.A., 50x66 (1277)

ХАНС ХАРТУНГ | HANS HARTUNG • Бр. 116/No. 116, 1963 литографија/lithography, Е.А., 76х56 (465) • Бр. 59/No. 59, 1958 литографија/lithography, Е.А., 50х65 (471) (463-474) стр./p. 63

ФИЛИП ГУА | PHILIPPE GOY Оган/Fire, 1963 бакропис, акватинта/etching, aquatint, E.A., 56x75,5, (1896) (1897)

62 63 ФРАНСОА ЛИНВАН | FRANÇOIS LUNVEN Триумф на ентропија/The Triumph of Entropy, 1967 бакропис/etching, E.А., 50,5х66 (1675)

БАРБАРА КВАСНИЕВСКА BARBARA KWASNIEWSKA Композиција 2/Composition 2, 1964 бакропис/etching, A.P., 66x50 (808) (804-808)

АНДРЕ МАСОН | ANDRÉ MASSON Сон на една идна пустина A Dream of a Future Dèsert, 1942, бакропис/etching, A.P., 69x90 (608)

ЖАН ПЈЕР ЛЕРОЈ | JEAN PIERRE LEROY Околина бр. 16/Environment No. 16, 1978 сито печат/silkscreen, 25/32, 60х58 (2876) (2874-2877)

ЛИЛ МИШЕЛИС | LIL MICHAELIS Борба/Combat, 1962 бакропис/etching, 9/20, 49,5х61,5 (359)

ЖАН МЕСАЖЈЕ | JEAN MESSAGIER ВИФРЕДО ЛАМ | WIFREDO LAM Илустрација на делото „Јорге Луисе Боргес” Без наслов/Untitled, 1967 Illustration of the Book “Jorge Luis Borges”, 1964 литографија/lithography, 20/100, 73,5х52 (1939) литографија/lithography, A.P., 38x56 (542) (541-543) 64 ЗОРАН МУШИЧ | ZORAN MUŠIČ Селанки од острови/Pesant woman from the Islands, 1956, сува игла/drypoint, A.P., 50x66 (535) (531-535)

ЖАН ЛИРСА | JEAN LURÇAT Сонце/Sun, 1961 литографија/lithography,109/300, 57х45 (256) (255)

ГИ РУСИЛ | GYU ROUSSILLE Без наслов/Untitled, 1971 бакропис/etching, E.A., 56х76 (1935)

ГРЕГОРИ МАЗУРОВСКИ | GREGORY MASUROVSKY Растение/Plant, 1965 бакропис/etching, 7/40, 56x45 (655) (654)

МИШЕЛ НЕДЕЛЕК | MICHELLE NÉDÉLEC Макарска 1/Makarska 1, околу/about 1968 акватинта/aquatinte, 50/50, 65х50,5 (1676) ЕНРИК ПЕЈСЕР | ENRIQUE PEYCERÉ Форми што летаат 3/Forms that Fly 3, 1963 дрворез/woodcut, Е.А., 49х38 (895) (893-895) 65 ЖАН КЛОД РЕЈНАЛ | JEAN CLAUDE REYNAL Колективна илузија/Collective Illusion, 1965 бакропис/etching, 22/25, 22,5x33,5 (661)

ХОАН РАБАСКАЛ | JOAN RABASCALL Мај 1968/May 1968, 1968 офсет, литографија/offset, lithography, 14/100, 56,5x47,5 (1861) (1861-1862)

ЗОРА СТАК | ZORA STAACK Композиција 2/Composition 2, 1963 литографија/lithography, 6/100, 74x55 (537) (536-538)

МИШЕЛ ВИО | MICHELE VIOT Злото на животот/The evil of life, 1968 бакропис/etching, О.А., 39х33 (65х50) (1914) (1913)

ЛЕОПОЛД СИРВАЖ | LÉOPOLD SURVAGE Фигури/Figures, околу/about 1930 бакропис/etching, 28,5х22,5 (626) (572)

66 ИВАН СЕР | YVAN SERS Земја на легендите/Country of the Legends, 1965 бакропис/etching, Е.А., 32,5x50 (1272) (1272-1275) (668)

БРАМ ВАН ВЕЛДЕ | BRAM VAN VELDE Без наслов/Untitled, 1964 литографија/lithography, 8/50, 74х49 (1940)

ПЕТЕР СТАМФЛИ | PETER STAMPFLI Големата награда/The Great Award, 1969 литографија/lithography, E.A., 56x90 (2860) (2860-2862)

ВИКТОР ВАЗАРЕЛИ | VICTOR VASARELY Без наслов/Untitled, 1968 ЕСМЕРАЛДО СЕРВУЛО | ESMERALDO SÉRVULO сито-печат/silkscreen, 122/175, 79x49,5 (1909) Мета/Target, 1965 (4209) (4210) акватинта/aquatint, О.А. 25х33 (912) (914)

67 G E R M A N Y - Г Е Р М ВОЛФ БУХОЛЦ | WOLF BUCHOLZ А Орфејска фигура/Orpheus Figure, 1965 акватинта/aquatint, 41x58 (1050) (1049-1054) Н И Ј А ГЕОРГ БАЗЕЛИЦ | GEORG BASELITZ Орел/Eagle, 1980, бакропис/etching A.P., 78,3x55,7 (3635) (3634-3637)

НИЛС БУРВИЦ | NILS BURWITZ Композиција/Composition, 1973 сито-печат/silkscreen, 24/35, 85x64 (2882) (2880-2882)

ХЕЛМУТ ДИЛ | HELMUT DIEHL Ѕидар/Mason, 1962, бакропис/ etching, 38x50 (1452) (1453)

ХАП ГРИСХОБЕР | HAAP GRIESHABER Кентаври/Centaurs, 1962 дрворез/woodcut, 65x84 (199) (197-200)

РОЛФ ЕШЕР | ROLF ESCHER ГИНТЕР ДРЕБУШ | GUENTER DREBUSCH Простор на спомени/Space Of Memories, 1981 Споменик/Monument, 1967 литографија/lithography, O.A., 60x80 (3485) акватинта, бакропис/aquatint, etching (3486) 1/5, 53x39,5 (1497) (1496-1501) 68 ФРИЦ КРЕМЕР | FRITZ CREMER Виетнам I/Vietnam I, 1966 литографија/lithography, 65,5x50 (1448) (1445-1451)

ВАЛТЕР ДОХМЕН | WALTER DOHMEN Злорадост/Gloathing, 1987 бакропис/etching, 15/50, 53,5х39,5 (3722) (3720-3722)

ГИНТЕР КУБЕ | GUNTHER CUBE Без наслов/Untitled, 1996 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 204/300-1996, 29,7х21 (3941) (3977) (4153)

ЛЕА ГРУНДИГ | LEA GRUNDIG Виетнам II/Vietnam II, 1966 сува игла/drypoint, 54x76 (1457), (1454-1457)

РУПРЕХТ ГАЈГЕР | RUPPRECHT GEIGER Без наслов/Untitled, пред/before 1985 сито-печат/silkscreen, 26/100, 70x90 (3547)

69 ХАНСХ | HÂNSCH (Непознат автор/Unoknown artist) Дворска црква/Court Church, 1978 литографија/lithography, 12/15, 32x43,7 (2787) (2787-2791)

ЕВ ГРИГЕР | EV GRÜGER Црвено-бела мета/Red-White Target, 1967 дрворез/woodcut, 9/12, 84x59 (1592) (1591-1593)

ОТО НИМАЈЕР-ХОЛШТАЈН | OTTO NIEMEYER – HOLSTEIN Мртва природа/Still Life, 1965 акватинта/aquatint, 40x58 (1465) (1466)

ХАНС ХЕРВЕСТ КАМПМАН HANS HERVEST KAMPMANN Торзо 66 II/Torso 66II, 1966 дрворез/woodcut, 2/7, 46,5x72 (997) (998)

КОНРАД КЛАПЕК | CONRAD KLAPHECK Клешта (Од циклусот „Демнење”) Pliers (From the Cycle “Stalking”), 1977/80 бакропис/etching, 24,5x34 (2841)

70 АРМИН МУНЧ | ARMIN MUNCH Океан/Ocean, 1965 литографија/lithography, 29/31, 40x29 (666) (667) ГЕРХАРД КЕТНЕР | GERHARD KETTNER Селанка/Peasant Woman, 1966 литографија/lithography, 20/26, 43x60 (1462) (1458-1462)

УДО НИЛС | UDO NILS Шумски пејсаж/Forrest Landscape, 1974 фотолитографија/photolithography, 13/70, 70x100 (3100) (3099-3101)

КРИСТА КРУГ | CHRISTA KRUG К. Шафер/K. Schaffer, 1966 бакрорез/etching, 58x42 (1463) (1464)

БРУНО ПЕЛЦ | BRUNO PELZ 205/II-65, 1965 акватинта/aquatint, P.A., 39,5x51 (851) (851-853)

ИНГО КИРХНЕР | INGO KIRCHNER In Medias Res, 1968 комб. техника/mixed media, E.A., 80x49,5 (1708) (1708-1710)

71 ОТО ПЕЦ | OTTO PAETZ Тириншка селска улица/Turin Village Street бакропис/etching, 65x50 (1467)

ЈИРГЕН ШИФЕРДЕКЕР JURGEN SCHIEFERDECKEN Праведна бомба/Rightful Bomb, 1980 сито-печат/silkscreen, 24/25, 62x43 (2977) (2976)

ХЕЛГА ПАПЕ | HELGA PAPE Софина/Sofina, 1964/65 бакропис/etching, 17/19, 73,5x54,5 (1001)

ХАНС ОРЛОВСКИ | HANS ORLOWSKI Скакулци/Grasshoppers, 1958 дрворез/woodcut, 67,5x53 (841) (841-843)

РОБЕРТ РЕХФЕЛД | ROBERT REHFELD Структура/Structure, 1966 бакропис/etching, 4/15, 38,5x50 (815) (814- 816) (990-993)

72 ВЕРНЕР ВИТИГ | WERNER WITTIG Етер/Ether, 1979 дрворез/woodcut, 23/45, 43x56 (2831) ВОЛФГАНГ ТРОШКЕ | WOLFGANG TROSCKE С/4/80 А/S/4/80 A, 1980 сито-печат/silkscreen, E.A., 90x77,5 (3174)

G R E A T

B R I T A I N - ВАЛТЕР ВОМАЦКА | WALTER WOMACKA В Илегална борба/Ilegal Strugle, 1961 Е дрворез/woodcut, 52x75,5 (1473) (1472-1474) Л И К ЏЕЈН АЛЕКСАНДЕР | JANE ALEXANDER А Amnenonite, 1968 литографија/lithography, 2/24, 61x45 (1799) Б Р И Т А Н И Ј А

МУНИРА АЛ-КАЗИ | MUNIRA AL KAZI Мртва природа (Композиција)/Still Life (Composition), 1962, бакропис/etching, O.A., 38x50,5 (1513) (1802) 73 ВИКТОР АНТОН | VICTOR ANTON Графика бр. 2/Graphic No. 2 1951 бакропис/etching, 4/12, 24x22 (1683) (1682)

ЧАРЛС БОШАН | CHARLES BEAUCHAMP Оваа зелена и убава земја/This Green and Beautiful Country, 1989, сува игла/drypoint E. A., 37,5х28,5 (3724) (3724-3728)

ДОРА БАЗИЛИО | DORA BASILIO Раце/Hands, 1967 бакропис/etching, 15/20, 58x78,5 (1788)

ПИП БЕНВЕНИСТЕ | PIP BENVENISTE Ритам/Rhythm, 1965 сито-печат/silkscreen, 18/25, 50x58,5 (1512)

ЖОРЖ БОШАН | GEORGE BEAUCHAMP Внатрешност/Inside, 1967 бакропис/etching, A.P., 38,5x50 (1790) БРАKАВАЛ | BRACAVAL Без наслов/Untitled, 1988 сито-печат/silkscreen, Е. А., 76,2х56,5 (3806)

74 ЖАК ШАРУ | JACK CHAROUX Црно писмо/Black Letter, 1964 бакропис, акватинта/etching, aquatint A.P., 76x56 (745) (744) БИРЏИТ СКЛОД | BIRGIT SKLOD Зелено предгорје/Green Mountain Foot, 1967 бакропис/etching, A.P., 60x49 (1794) (1793)

МАЈКЛ ЕГЗАЛ | MICHAEL EXALL Завеса и свекрвин јазик Curtain And Mother -In- Law’s tongue бакропис, акватинта/etching, aquatint, A.P., БОБ ЧАПЛИН | BOB CHAPLIN 40x57,5 (3534) (3532-3534) Узводно, низводно/Upstream, Downstream, 1982 сито-печат/silkscreen, A.P., 65x50 (3305) (3304)

КЛИФ ХОЛДЕН | CLIFF HOLDEN Две фигури/Two Figures, 1957 сито-печат/silkscreen, 1/12, 53,5x76,5 (1522)

ВАЛ ЕВАНС | VAL EWENS Дождовни рефлексии/Rain Reflections, 1980 литографија/lithography, 25/75, 77x57 (2835) (2835-2837)

75 ЏИМ КЕИВ | JIM CAVE Низ огледало/Through the Mirror, 1978 дрворез/woodcut, A.P., 66,5x101,5 (3400) (3399-3401)

ПИТЕР ХОБС | PETER HOBBS Сина кутија бр. 1/Blue Box No. 1, 1969 сито-печат/silkscreen, U.P., 101x68 (1954) (1950-1956) ДЕЈВИД ХОКНИ | DAVID HOCKNEY Пејсаж/Landscape, 1966 офсет/offset, 50x40 (2367) 76 ХАУАРД ХОЧКИН | HOWARD HODGKIN Без наслов/Untitled, 1986 комб. техника/mixed media, A.P., 47,5 х 64,5 (3731)

ВИЛСОН ОВРЕЈ ФРАНК | WILSON AVREY FRANK Црна решетка/Black Grid, 1956 сито-печат/silkscreen, 20/20, 76,5x53 (1517)

ЈАНЕЦ | JANEC Црно сонце/Black Sun литографија/lithography, 48/105, 31x40 (1511)

ДЕРИК ГРЕЈВС | DERRICK GREAVES Трендафил/Rose, 1964 акватинта/aquatint, A.P., 57x48,5 (1792)

САША МАРИНКОВ | SASA MARINKOV Низ планините/Through the Mountains, 1982 дрворез/woodcut, 5/20, 55,5x75 (3408)

ХЕЛЕНА МАРКСОН | HELENA MARKSON Ветерница во литам/Windmill in Lytham литографија/lithography, A.P., 67x53 (1800) ХЕНРИ МУР | HANRY MOORE Легната фигура/Reclining Figure, 1974 литографија/lithography, 16/20, 40x50 (5050) (5051)

77 РОБЕРТ МАСОН | ROBERT MASON Без наслов/Untitled, 1969 САЛИ МЕК ЛАРЕН | SALLY MC LAREN комб. техника/mixed media, 52,5x50 (1915) Карпата Кревис/The Rock Cravis, 1965 бакропис/etching, A.P., 78,5x59 (743)

ВИКТОР ПАСМАР | VICTOR PASMORE Без наслов/Untitled, 1982 сито-печат/silkscreen, 16/90, 107,5x74,5 (3483)

ЛЕОНАР МАРШАН | LEONARD MARCHANT Генеза/Genesis, 1966 мецотинта/mezzotint, A.P.,79x58,5 (1527) (1525-1527)

ДОРИС СЕДЛЕР | DORIS SEIDLER Зима III/Winter III, 1962 бакропис/etching, A.P., 48x57 (1801)

78 ХАЛИМА НАЛЕЦ | HALIMA NALEC Црни меѓи или повторно откривање на природата АЛЕН РИЧАРД | ALLEN RICHARD Black Boundaries or Rediscovering of Nature Графика бр. 2/Graphic Nо. 2 сито-печат/silkscreen, 1/25, 76,5x51 (1508) сито-печат/silkscreen, A.P., 58,5x58,5 (1804) (1803-1804)

БРИЏИТ РАЈЛИ | BRIDGET RILEY Рана светлост/Early Light, 1987 ЏОН ПЛАМБ | JOHN PLUMB сито-печат/silkscreen, 19/75, 72,5 х 73,8 Хоризонтали/Horizontal Lines, 1959 (3707) (3059) литографија/lithography, 56x38 (1510)

ЕНТОНИ ШАРП | ANTHONY SHARP Бродот Логан/The Ship Logan, 1963 литографија/lithography, 51,5x68,5 (1789)

АГАТА СОРЕЛ | AGATHA SOREL Мавзолејот на шефот на полицијата IX Mausoleum for a Chief of Police IX, 1964 бакропис, акватинта/etching, aquatint, A.P., 65x49,5 (878) (870-880) 79 ЈАН ТИСОН | IAN TYSON Црвен камен цвет/Red Stone Flower, 1964 сито-печат/silkscreen, 4/10, 57x45(1797) (1795-1798)

УРЛИКО ШЕТИНИ | URLICO SCHETTINI Црна глава/Black Head, 1961 литографија/lithography, 77x51,5 (1518)

ШЕИН ВЕАР | SHANE WEARE Врата од слонова коска/Ivory Door, 1966 бакропис/etching, A.P., 80x58 (1042)

ЏЕК ЈЕИЦ | JACK YATES Во собата/In the Room, 1968 монотипија/monotype, 52x40 (1946)

ЏОН ВОЛСЛЕЈ | JOHN WOLSELEY Пејсаж со форма која може да се разбере Landscape in an Understandable Form, 1964 бакропис/etching (1791)

80 ПИТЕР ФИЛИПС | PETER PHILLIPS Понтиак/Pontiac, 1972, офсет/offset, A.P., 72,5x106 (2869) (2870)

G R E C E - Г Р Ц И Ј А

КАТЕ АНТИПА | KATE ANTYPA Поглед на Егејско море/View to the Aegean Sea, 1982 сито-печат/silkscreen, 7/13, 55x74,5 (3478)

СОСО КОНТАРАТУ | SOSSO CONTARATOU Композиција I/Composition I, 1978 сито-печат/silkscreen, 20/25, 70x50 (2695)

81 АНА КОНСТАНТИНУ | ANA CONSTANTINOU Без наслов II/Untitled II, 1977 сито-печат/silkscreen, 5/28, 50x70 (2688) (2689)

ЈАНИС ГАИТИС | JANNIS GAITIS Човечка сила/Human Power, 1980 сито-печат/silkscreen, E.A., 82x62 (2599) (2824-2827) АХИЛЕАС ДРУНГАС | AHILEAS DRUNGAS Во чест на Караваџо/In Honor of Caravaggio, 1977 комб. техника/mixed media, A.P., 70,5x87 (2687)

АЛЕКОС ФАСИАНОС | ALECOS FASSIANOS Млад човек/A Young Man, 1980 бакропис/etching, 23/30, 35,5x50 (2859) (2858)

ИОАНА СПИТЕРИС | JEANNE SPITERIS Без наслов III/Untitled III 1977 сито-печат/silkscreen, 9/50, 70x50 (2690)

ЕЛЕНИ СТАТОПУЛУ | ELENI STATOPULU Без наслов II/Untitled II, литографија/lithography, 21/25, 70x100 (2691) 82 ТОЊА ДЕНДРИНОУ НИКОЛАИДИС TONYA DENDRINOU NIKOLAIDIS Морски пејсаж/Sea Landscape, 1978 сито-печат/silkscreen, 22/50, 70x86,5 (2693)

ВАСО КАТРАКИ | VASSO KATRACIS Коњ II - Бел/Horse II - White, 1963 дрворез/woodcut, 10/20, 107,5x76 (363) (362) (2692)

ЕЛЕНИ ЗЕРВУ | ELENI ZERVOU Композиција/Composiiton дрворез/woodcut, 5/20, 48x94 (2694)

H U N G A R Y - У Н Г А Р И Ј А

ИШТВАН БОДОЧКИ | ISTVÁN BODÓCZKY АУРЕЛ БЕРНАТ | AURÈL BERNATH Данае/Danae, 1980 Зима/Winter, 1961 сито-печат/silkscreen, E.A., 65x50,5 (2866) литографија/lithography, 3/20, 49x63 (641) 83 БЕАТА СЕЧИ | BEATA SZÈCHY ОРСОЛИА ДРОЗДИК | ORSOLYA DROZDIK Семејство/Family, 1981 Време/Time, 1978 oфсет/offset, 14/25 30x42 (3480) (3480-3482) oфсет/offset, 29,6x41,8 (3111) (3108-3115)

ЃУЛА ФЕЛЕДИ | GYULA FELEDY Песна над песните 7/Song of the Songs 7, 1965 комб. техника/mixed media, 46,5x64,5 (1076) (1077)

ЛАСЛО ХЕГЕДИШ | LÁSZLÓ HEGEDÜS Без наслов 2/Untitled 2, 1982 комб. техника/mixed media, 69,5x48,5 (3491) (3489-3491)

ЃОРЃУ ГАЛАНТАЈ | GYÖRGY GALÁNTAI Моја трансформација 2/My Transformation 2, 1978 сито-печат/silkscreen, 7/7, 70x101 (2830) (2828-2830)

84 ИШТВАН СИРАЊИ | ISTVAN SZIRANYI Авто-изложба I/Self-Exhibition 1, 1978 ГЕЗА ПЕРНЕЦКИ | GEZA PERNECZKY офсет/offset, 29,6х41,6 (3135) (3135-3138) Голем тоалет папир (Фрагмент) The Big Toilet Paper (Fragment), 1981 ксерокс принт/graphic print, 52х50 (3251) (3252) (3257-3260)

ГАБОР ЗАБОРШКИ | GABOR ZABORSZKY Нешто се случи III/Something Happened, 1977 ТАМАШ ШОШ | TAMÁS SOÓS сито-печат/silkscreen, 42,5x40,5 (2865) (2864) Супстанција бр.1/Substance Nо. 1, 1982 комб. техника/mixed media, 43,7x38,5 (3509) (3509-3511)

ЖУЖА СЕНЕШ | ZSUZSA SZENES Пишување со шифри 2/Cryptography 2, 1981 сито-печат/silkscreen, 70x50 (3249) (3248-3250)

85 I C E L A N D - И С Л А Н Д БЈОРГ ТОРСТЕНСДОТИР BJORG THORSTEINSDOTTIR Тангенционална рамнина IX/Tangentional Plane IX, 1983, бакропис, акватинта/etching, aquatint, 11/35, 62x77 (3559)

РАГНЕЈДУР ЈОНСДОТИР RANHEIDUR JONSDOTTIR Без наслов/Untitled, 1976 комб. техника/mixed media, 27/30, 74x67,5 (2846)

I R A Q - И Р I А R К A N - ТАХИР ХАМИД | TAHIR HAMID Композиција/Composition, 1980 И литографија/lithography, 1/6, 72x100 (3120) Р А Н

НЕПОЗНАТ АВТОР | UNKNOWN AUTHOR Композиција/Composition, (околу/about 1965) графика на платно/Graphic on canvas, 29x33 (2907)

МУСТАФА ВАЛИД | MUSTAFA WALID Црвена глава/Red Head, 1981 сито-печат/silkscreen, E.A., 50x70 (3217) (3218)

86 I I R S E R L A A E N L D - - И И З Р Р С А К Е А СИДОН РОТЕНБЕРГ| SYDONN ROTHENBERG Л МАЈКЛ ФАРЕЛ | MICHAEL FARELL Коњ кој умира/A Dying Horse, 1967 Ирска Мадона/Irish Madonna, 1970 бакропис, акватинта/etching, aquatint, 6/20, литографија/lithography, E.A., 54,5x75 (3173) 50x65 (1597) (1598)

I I T T A A L L Y Y - - И И Т Т А А Л Л И И Ј Ј А КАРЛОС АЛОНЗО | CARLOS ALONZO А Без наслов/Untitled, акватинта, бакропис/ aquatint, etching, 49,8x59,7 (2996)

ВАСКО БЕНДИНИ | VASCO BENDINI Композиција I/Composition I, 1962 литографија/lithography, 12/17, 69x53 (372) (372-374)

АФРО БАЗАЛДЕЛА | AFRO BASALDELLA Композиција II/Composition II, 1964 литографија/lithography, 25/90, 52x67 (262) (261)

87 ЛИНО БЈАНКИ БАРИВИЕРА LINO BJANCHI BARRIVIERA Ѕид/Wall, 1961, бакропис/etching, 5/30, 65x47 (263) ЏОВАНИ БРАНКАЧО | GIOVANNI BRANCACCIO Фигури/Figures, 1960, акватинта/aquatint, 1/10, 38,5x29 (264)

ГАБРИЕЛА БЕНЕДИНИ GABRIELA BENEDINI Мутации/Mutations, 1980 литографија/lithography, P.A., 69,5x50 (3071) ФРАНКО КАНИЛА | FRANCO CANNILLE Композиција/Composition, пред/before 1964 литографија/lithography, 46/40, 70x50 (268)

МАРИО БЕНЕДЕТИ | MARIO BENEDETTI Присутности/Attendances, 1978 бакропис/etching, 8/20, 72,5x48,6 (3064)

88 АНДРЕА КОРСИНИ | ANDREA CORSINI 29 ноември 1980/29 November 1980, 1980 бакропис/etching, P.A., 35,5x50 (2984)

ГЛАУКО КРЕМАСКИ | GLAUCO CREMASCHI Прометеј/Prometheus, 1964 бакропис/etching, A.P., 51x35 (380)

РОБЕРТ КАРОЛ | ROBERT CARROLL Без наслов I/Untitled I, 1980 акватинта, бакропис/etching, aquatint, P.A., 50,4x69,5 (2994) (2995)

КАРЛО КАРА | CARLO CARRA Фигура/Figure, 1961, литографија/ lithography, 63/100, 65x46 (270)

АВГУСТ ЧЕРНИГОЈ | AUGUST CERNIGOJ Без наслов/Untitled, 1965 линорез/linocut, 39x52,5 (731) (731-733)

КАРЛО КАПОРАЛЕ | CARLO CAPORALE Миг на страв/Moment of Fear, 1964 бакропис/etching, A.P., 50x35 (375) (376)

89 АЛЕСАНДРА БОНЕЛИ | ALESSANDRA BONNELLI Атлант не-возможен/Atlant Im-Possible, 1979 литографија и колаж/lithography and collage 30,5x30,5 (3076)

ЏУЗЕПЕ КАПОГРОСИ | GIUSEPPE CAPOGROSSI Литографија бр. 33 (Ст. Гален)/Lithography No. 33 (St. Gallen), 1965, литографија/lithography, 14/14, 72,5x56,5 (1865) (1487)

НИНО КРОЧАНИ | NINO CROCIANI Композиција/Composition, 1964 бакропис/etching, E.A., 70x60 (381) ПЈЕРО ДОРАЦИО | PIERO DORAZIO Без наслов I/Untitled I, 1976 сито-печат/silkscreen, 51/66, 51x70 (2369) (2370)

ЛУЧИАНО ДЕ ВИТА | LUCIANO DE VITA Композиција/Composition, 1964 ФРАНКО ЏЕНТИЛИНИ | FRANKO GENTILINI бакропис/etchin, 1/50, 39,3x53 (382) Вртелешка/Carousel, 1962-63 литографија/lithography, 8/200, 54x76 (278)

90 ЏОРЏИО ГОМИРАТО | GIORGIO GOMIRATO Девојче и пеперутка/Girl and Butterfly, 1965 дрворез/woodcut, 3/5, 41x52 (735) (734)

ЕУЏЕНИО КАРМИ | EUGENIO CARMI Два имагинарни знаци Two Imaginary Signs, 1976 сито-печат/silkscreen, E.A., 60x42 (3254) (3255)

ЏАНКАРЛО ДЕФЕНДИ | GIANCARLO DEFENDI Остатоци од војната/Remains of the War, 1981 бакропис/etching, P.A., 50x70 (3065)

МАРИЈА ТЕРЕЗА ДЕ ЗОРЗИ | MARIA TEREZA DE ZORZI Без наслов II/Untitled II, 1978 акватинта/aquatint, 26/30, 50x35 (2620) (2619-2621)

АНТОНИО ДЕЛ ДОНО | ANTONIO DEL DONO Без наслов/Untitled, 1986 комб. техника/mixed media, 70x50 (3629) ЛИНО ФИОКИ | LINO FIOCCHI Траде марк УСА II/Trade Mark USA II, 1976 сито-печат/silkscreen, P.A., 69,5x49,5 (3096) (3095)

91 ЕМАНУЕЛЕ ФЛОРИДИА | EMANUELE FLORIDIA Без наслов/Untitled, 1976 бакропис/etching, 29/50, 69,4x50 (2999) ВАЛЕРИАНО ЧАО | VALERIANO CIAO Без наслов/Untitled, 1976 бакропис/etching, 39/50, 69,5x50,3 (2993)

ЏОВАНИ КОРОМПАЈ | GIOVANNI KOROMPAJ Печка/Stove, 1963 бакропис/etching, A.P., 35,5x25,5 (387) ОРИА ФЕЛИНИ | ORIA FELLINI Подготвен простор/Prepared Space, 1964 бакропис, акватинта/etching, aquatint, E.A., 48x67 (384)

ВЕНИНО НАЛДИ | VENINO NALDI Композиција/Composition, 1963 бакропис/etching, 9/20, 40x52,6 (406)

ФЕРНАНДА ФЕДИ | FERNANDA FEDI Структура I/Structure I, литографија/lithography, 12/60, 64,8x48,6 (3017) (3018)

92 ЏУЗЕПЕ ГВЕРЕСКИ | GIUSEPPE GUERRESCHI Миланска девојка/Milan Girl, 1961 акватинта/aquatint, 16/25, 49x35 (280)

ЏУЛИАНО ЏУЛИАНИ | GIULIANO GIULIANI Графика I/Graphic I, 1980 сито-печат/silkscreen, P.A., 68,5x48,5 (3293) (3293-3295)

ЕМИЛИО ГРЕКО | EMILIO GRECO Женска фигура/Woman Figure, 1964 бакропис/etching, A.P., 69,5x50 (279)

ЛОРИС ГРАНДИ | LORIS GRANDI Оптичка композиција III Optic Composition III, 1980, фото-лито/photo- litho, P. A., 70x50,5 (2845) (2843-2845)

ЏОВАНИ КОНЗОЛАЦИОНЕ GIOVANNI CONSOLAZIONE Девојче/Girl, 1952, литографија/ lithography, 20/10, 52x38 (273) 93 ЛУЧИАНО ЛАТАНЦИ | LUCIANO LATTANZI Семантичен цртеж/Semantic Drawing, 1965 гравира во камен/engraved in stone, 1/40, 47x35 (692) КАЛИСТО ГРИТИ | CALLISTO GRITTI Облак/Cloud, 1970 акватинта/aquatint, 19/30, 69,5x50 (2980)

МАРИО НАНИ | MARIO NANNI Композиција I/Composition I, 1965 литографија/lithography, A.P., 70x50 (391) (391-393)

ЏИНО ЏИНИ | GINO GINI Мериси-Хипотеза III/Merisi Hypothesis III, 1972 сито-печат, сребрена фолија/silkscreen, silver foil 100/149, 48,3x68,5 (3020) (3019)

НЕМЕЗИО ОРСАТИ | NEMESIO ORSATTI Противниклеарната војна/Anti-Nuclear War, 1951 бакропис/etching, 5/5, 50x67 (1943) (1944)

ЏОРЏО ГАЛИНГАНИ | GIORGIO GALLINGANI Композиција/Composition, 1964 бакропис/etching, A.P., 50x70 (386)

94 ЛУКА ПАТЕЛО | LUCA PATELLO Пејзаж во колор I/Color Landscape I, 1966 фотографски бакропис/photographic etching, 5/20, 49x70 (1544) КАРЛО ГАЈАНИ | CARLO GAIANI Маска на грешка/Mask of a Mistake, 1963 бакропис/etching, 20/20, 50,5x70 (385)

МАРИО ПАЛИ | MARIO PALLI Обоена хартија со напластување V Colored Paper With Layering V, 1980 сито-печат/silkscreen, 1/15, 99x71 (3213) (3212)

НОНА ХЕРШЕЈ | NONA HERSHEY Прозорец во август/Window in August, 1978 акватинта/aquatint, 19/35, 67x48,5 (3216)

АКИЛЕ ПЕРИЛИ | ACHILLE PERILLI Композиција II/Composition II, 1964 литографија/lithography,34/40,52x50 (295) (294)

ЛУИЏИ Е. МАТЕИ | LUIGI E. MATTEI Сегашност/Present, 1980 сито-печат/silkscreen, A.P., 50x70 (3290) (2363) (3290-3292)

95 АРМАНДО ПИЗИНАТО | ARMANDO PIZZINATO Машина/Machine, 1964 акватинта/aquatint, P.A., 50x35 (296) (297)

ЏУЗЕПЕ ЛАНДИНИ | GIUSEPPE LANDINI “L’OBLO ‘SPATOLA-FELTRINELLI”, 1964 литографија/lithography, 50x70 (388)

ЕБЕ ПОЛИ | EBE POLI Венецијанска регата/Venice Regatta, 1950 литографија/lithography, 8/10, 40x27 (1488)

МИРЕЛА МАТАРОЦИ | MIRELA MATTAROZZI Раѓање/Birth, 1963 литографија/lithography, 10/30, 50x70 (1390)

КОНЧЕТО ПОЗАТИ | CONCETTO POZZATI Последен триумф/The Final Triumph, 1963 бакропис/etching, 70x51,5 (395)

УМБЕРТО МАСТРОЈАНИ | UMBERTO MASTROIANNI Композиција/Composition, 1963 комб. техника/mixed media, 2/66, 44,5x50 (285)

96 ЛУЧИА ПЕСКАДОР | LUCIA PESCADOR “Scriptoteka Di Galileo”, 1980 литографија, фотокопија и колаж lithography, photocopy and collage, 30x30 (3075) ЏАНЛУИЏИ МАТИА | GIANLUIGI MATIA Без наслов/Untitled, 1976 акватинта, бакропис/aquatint, etching 35/50, 40x21 (3000)

МИМО РОТЕЛА | MIMMO ROTELLA Големите љубовници/Great Lovers, 1972 литографија/lithography, 48,5x66 (2850)

ТИТИНА МИСЕЛИ | TITINA MISELI Без наслов II/Untitled, 1975 акватинта, бакропис/aquatint, etching 24/55, 58,3x44,3 (2998) (2997)

ЛУИЏИ СЕРВОЛИНИ | LUIGI SERVOLINI Игра на дрва/Game on Trees, 1967 дрворез/woodcut, 24/25, 63x49 (1407) (1404-1407)

97 МАРИО ТЕЛЕРИ | MARIO TELERI Основата на базиликата Св. Марко во Венеција The Ground of the Basilica St. Marco in Venice, 1978 сито-печат/silkscreen, 26/30, 50x80 (мапа/map) (2622) (2622-2624)

ЏУЗЕПЕ САНТОМАЗО | GIUSEPPE SANTOMASO Композиција II/Composition II, 1963 литографија/lithography, E.A., 64x50 (521) (520) (201)

ЕМИЛИО ВЕДОВА | EMILIO VEDOVA Од циклусот „Протести”/From the Cycle “Protests”, 1959, литографија/lithography, 29/40, 43x59,5 (309)

АНДРЕА ВОЛО | ANDREA VOLO Без наслов II/Untitled II, 1981 бакропис, акватинта/etching, aquatint, 46/50, 49,5x69,3 (2992) (2991)

БРАГАЉА ГВИДИ СТЕФАНИЈА BRAGAGLIA GUIDI STEFANIA Прва ноќ/First Night, 1967, литографија/lithography, P.A., 50,4x70 (1392) (1391)

98 ЛОЈЗЕ СПАЦАЛ | LOJZE SPACAL Црнечки спиритуал/Negro Spiritual, 1965 дрворез/woodcut, 34/50, 57x44 (1202) ВАЛЕРИАНО ТРУБИАНИ | VALERIANO TRUBBIANI Во насликан кафез/In a Painted Cage, 1987 бакропис/etching, Е. А., 69,7х49,7 (3729)

ЛУЧИА СТЕРЛОКИ | LUCIA STERLOCCHI Измерен простор/Measured Space, 1977 литографија/lithography, 70x50 (3070) ЏУЗЕПЕ ЗУНИКА | GIUSEPPE ZUNICA Црква-Графика 37/Church-Graphic 37 бакропис/etching, 65x49 (408)

АЛ ТОРЕЛА | AL TORELLA АЛБЕРТО ЦИВЕРИ | ALBERTO ZIVERI Троен лик/Triple Character, 1975 Поглед/View, 1960 литографија/lithography, 75/95, 69x49,5 (2331) акватинта/aquatint, P.A., 15x11,3 (311)

99 БРУНО ТАЛПО | BRUNO TALPO Жена и девојче во Амстердам, Холандија Woman and Girl in Amsterdam, Netherlands, 1983 бакропис/etching, A.P., 62x44,5 (3415) (3410-3457) (2838-2840) 100 J A P A N - Ј А П О Н И Ј А

ХИРОЈУКИ АКИБА | HIROYUKI AKIBA Доктор/Doctor, 1984 литографија/lithography, A.P., 56,5x71,5 (3513) (3514) РИОЏИ ИКЕДА | RYOJI IKEDA Расфрлано семе/Disheveled Seed, 1979 фото-бакропис, акватинта, сува игла photo-etching, aquatint, drypoint, 16/20, 107x78 (3365) (3365-3367)

АЈ-О | AY-O Насликано виножито/Painted Rainbow, 1984 сито-печат/silkscreen, A.P., 60x78,5 (3537)

ХИДЕО ХАГИВАРА | HIDEO HAGIWARA Човек во оклоп (20)/Man in Armor (20), 1962 дрворез/woodcut, A.P., 66,5x99 (988)

КАТСУНОРИ ХАМАНИШИ | KATSUNORI HAMANISHI Игра-движење бр. 3/Game-Motion No. 3, 1980 мецотинта/mezzotint, 2/30, 56,5x76 (3226) (3225-3230)

МИКИО КОЈАМА | MIKIO KOYAMA Крај на сонот/End of the Dream, 1980 бакропис/etching, 10/25, 9063 (3289) 101 ЈОЗО ХАМАГУЧИ | JOZO HAMAGUCHI ОГАТА КАЗУНАРИ | OGATA KAZUNARI Две цреши/Two Cherries, 1958 Апартман/Suite, 1966 мецотинта/mezzotint, A.P., 38x29 (188) (187-190) бакропис, акватинта/etching, aquatint, E.A., 65x49,7 (1566) (1565)

ХАМАДА ХИРОАКИ | HAMADA HIROAKI Без наслов/Untitled, 1986 комб. техника/mixed media, 54х72 (3657)

МИТСУО КАНО | MITSUO KANO Сино затворено А/Closed Blue A, 1965 комб. техника/mixed media, E.A., 57x74,5 (987)

ЏАНЏИ ХАСУИКЕ | JUNJI HASUIKE Преплетеност 7/Interrelation 7, 1980 сито-печат/silkscreen, 3/20, 54,5x79 (3298) (3296-3301)

АМАНО КУНИХИРО | AMANO KUNIHIRO Ограден простор 8/Confined Space 8, 1965 дрворез/woodcut, 10/30, 57,5x82 (972) (971-973)

102 ТАТСУА МАТСУМАТО | TATSUA MATSUMATO Без наслов I/Untitled I, 1980 сито-печат/silkscreen, A.P., 78x103 (2889) (2889-2891) ТОКИО МИЈАШИТА | TOKIO MIYASHITA Дело Ѕ-6/Work S-6, 1965 бакропис, дрворез/etching, woodcut, E.A., 68,5x102,5 (986)

МАРИНО МАЈУМИ | MARINO MAYUMI Објект-сон VIII/Object – Dream VIII 1980, 1980 акватинта/aquatint, 9/30, 63x79,3 (2942) (2941) МАСАУКИ НИШИМУРА | MASAUKI NISHIMURA Мерка на чувствата-остави ме сам Measure of Feelings-Leave me Alone, 1982 литографија/lithography, 9/10, 64x56 (3544) (3544-3546)

ТАКАШИ НАКАМУРА | TAKASHI NAKAMURA Пејзаж (25)/Landscape (25), 1979 бакропис/etching, 10/30, 63,5x92,5 (3314) (3313)

ФУМИО МУРАКАМИ | FUMIO MURAKAMI Куче и кучиња II/Dog and Dogs II, 1981 бакрорез/etching, 6/10, 98,5x70 (3528) (3527) 103 КУИШИ ОГАВА | KOUICHI OGAWA Црвена стрела бр.12/Red Arrow No.12, 1990 сито-печат/silkscreen, A.P., 74x100 (3779) ХАСЕГАВА ШОИШИ | HASEGAWA SHOICHI Маскенбал I/Masquerade I, 1964 бакропис/etching, E.A., 64x50 (809)

МАСАО ЈАМАНА | MASAO YAMANA Без наслов II/Untitled II, 1978 сито-печат/silkscreen, 2/5, 50x65 (3239) (3238-3240)

КОЈИН ТОНЕЈАМА | KOJIN TONEYAMA Мексиканци/Mexicans, 1962 литографија/lithography, 37,5x50,5 (457)

ХИРОШИ НОМУРА | HIROSHI NOMURA Стрелата на зенон 16/Zenon’s Arrow 16, 1964 бакропис, гравира/etching, engraving, E.A., КЕНЈИ ЈОШИДА | KENJI YOSHIDA 68,5x102,5 (986) Пустина на непознатиот/Desert of the Unknown, 1965, бакропис/etching, 3/10, 50x65 (810)

104 ЕНДО СУСУМУ | ENDO SUSUMU Простор & простор/Space & Space, 1981 офсет, литографија/offset, lithography, 11/15, 51x53 (3214)

МАСАЏУ ЈОШИДА | MASAJU YOSHIDA Снег/Snow, 1957 дрворез/woodcut, 2/50, 45x60 (458)

ШИГЕРУ ТАНИГУЏИ | SHIGERU TANIGUCHI Автопортрет/Self-Portrait, 1981 сито-печат/silkscreen, 2/25, 73x99 (3215)

ХИДЕО ЈАМАЗАКИ | HIDEO YAMAZAKI Пирамида/Pyramid, 1982 офсет/offset, 5/50, 62x84 (3525) (3526) ХУМИО ТОМИТА | HUMIO TOMITA Песочна кула/Sand Tower, 1982 сито-печат/silkscreen, 11/50, 80x70 (3512)

105 K K O O R R E E A A - - К К О О Р Р Е Е Ј Ј А А ДАК ЏАН КВАК | DUCK JUN KWAK Настан 792/Event 792, 1979 фото-лито отисок/photo- litho imprint, 1/5, 70x51 (3035) (3024-3038) (3307-3311) (3381-3398)

КВАНГ КЈУ БАИК | HWANG KUI BAIK Месечина на шатор/Moon on a Tent, 1979 мецотинта/mezzotint, A.P., 65,5x49,7 (2741)

K U W A I T СОНГ СИ МЕ | SONG SEA-ME - Без наслов/Untitled, 1993 К комб. техника (2 дела)/mixed media (2 parts) (119х94) х 2 (3856) У В А Ј Т

ТУРАЈА АЛ-БАКСАМИ | THURAYA AL- BAQSAMI Без наслов/Untitled, 1990 монотипија/monotype, 52,5х36,7 (3854)

L M I E T X H I U C A O N - I М A Е - К Л С И И ЕРНЕСТО РАМИРЕЗ ТОРИЦЕС ERNESTO RAMIREZ TORICES Т К Повеќебоен впечаток/Multicolor Impression, 1983 В О сито-печат/silkscreen, 20/20, 67,5x95,5 (3535) (3536) А Н АЛДОНА СКИРУТИТЕ | ALDONA SKIRUTYTE Од планината Бируте/From the Mountain И Birtutes, 1964, линорез/linocut, 80x59,2 Ј (858) (855-866) А 106 M N O E R T O H C E C R O L - A М N А D Р S О - К Х О О Л А АЗА ХАШМИ | AZZA HACHMI Н Без наслов II/Untitled II, 1976 Д мецотинта/mezzotint, E.A., 50,3x39 И (3130) (3129-3133) Ј А

N E T H E R L БОБ БОНИ | BOB BONIES A Графика 6-10/Graphic 6-10, 1969 сериграфија/serigraphy, 65x65 N (1837-1841) (1832-1841) (мапа/map) D S - Х О Л А Н Д ИЛЗЕ ВАН ДЕН БОГЕРТ ILSE VAN DEN BOGAERT И Растенија 2/Plants 2, 1964 Ј бакропис/etching, 63x45 А (727) (727-728) ИВОН КРАХТ | YVONNE KRACHT С II бр. 17/S 2 No. 17, 1971 сито-печат/silkscreen, 10/15, 69x69,5 (2163) (2161-2170)

107 СИПКЕ ХУИСМАНС | SIPKE HUISMANS Потпури на бакропис 2 (8)/Etching Potpourri 2 (8), 1968, бакропис/etching, 65х98 (1812) (1811-1876)

ЈАН КРЕМЕР | JAN CREMER Татјана/Tatjana, 1978 сито-печат/silkscreen, A.P., 120x8 (2852)

РОБ ОТЕ | ROB OTTE Ограничен случај IV/Limited Event 4, 1966 бакропис/etching, A.P, 96,5x78 (907) (900-907)

ЦЕЗАР ДОМЕЛА | CESAR DOMELA Композиција/Composition, 1981 сито-печат/silkscreen, A.P., 46x59 (3121)

ХАНС ПОСТМА | HANNES POSTMA ЏЕФ ДИДЕРЕН | JEF DIEDEREN Човечка хемисфера 1/Human Hemisphere 1, 1964 Заштитена куќа 2/Protected house 2, 1966 бакропис/etching, 75x56 (831) (831-832) литографија/lithography, 55,5x76,5 (1263) (1261-1263)

108 РУ ВАН РОСЕМ | RU VAN ROSSEM Првобитна покраина/Paysage Primondia, 1962 бакропис, акватинта/etching, aquatint, E.A., 50x65 (192) (191-193)

РИК ХОЈДОНК | RIK HOYDONCKX Фигура во простор/Figure in Space, 1966 комб. техника/mixed media, 60x65 (1362) (1361-1362)

ХАР САНДЕРС | HAR SANDERS Драперија 1/Drapery 1, 1970, сито-печат/silkscreen, A.P., 49,5x69,5 (3116) (3116-3119)

ЈАН МОНТИН | JAN MONTYN Појава/Phenomenon, 1965 бакропис/etching, A.P., 65x49,5 (1203) (1203-1204)

ПИТЕР ЗОЛТИН | PEETER ZOLTIN Графика бр. 177/Print No. 177, 1965 акватинта/aquatint, 5/5, 46,5x61,5 (847) (846-848)

НОНО РЕЈНОЛД | NONO REINHOLD Ненаселен град/Uninhabited City, 1966 длабок печат/intaglio, 50x62,7 (1290)

109 N E W

Z E A L A N D ХЕРМАН ХЕБЛЕР | HERMAN HEBLER Композиција 2/Composition 2, 1966 - комб. техника/mixed media, 5/5, E.A., 64x38 Н БАРИ КЛИВИН ВИКЕРМАН (1086) (1085) О BARRY CLEAVIN VICKERMAN В Сонливост/Sleepyness, 1966 бакропис/etching, 1/30, 43,5x61 (1587) (1588) З Е Л А Н Д

ГЕРДИ ЈАКОБС | GERDI JACOBS Пејсаж/Landscape, 1964 акватинта/aquatint, 12/30, 39x52,5 (1027) (1026)

N O R W A Y - Н О Р В Е ВИКТОР ЛИНД | VICTOR LIND Ш Колонијални господари/Colonial Masters, 1979 ISOLDA BAUMGART | ИЗОЛДА БАУМГАРТ сито-печат/silkscreen printing, 57,5x78,5 К Композиција/Composition, 1965 (3175) (3176) А акватинта/aquatint, 6/15, 38x53 (1025) (1024)

РУЏОРД РЕЈДАР | RUDJORD REIDAR Mars/Марс, 1965 АН БРЕИВИК | ANNE BREIVIK акватинта/aquatint, 39,5x39 (1021) (1021-1023) Старо оружје/Old Weapons, 1964 бакрорез/etching, 15/30, 52,5x39,5 (675) (675-677) 110 ФРАНЦ ВИДЕРБЕРГ | FRANTZ WIDENBERG Пејсаж со коњи и кучиња „Rittere” Landscape With Horses and Dogs “Rittere”, 1961 woodcut/дрворез, 23x54 (738) (739)

КАРИНА ИНИ МЕЛБУЕ | KARINA INNI MELBYE Пророштво/Prophecu, 1965 акватинта/aquatint, E.A., 37,6x26,5 (850) P O L A N D - П О Л С К ЗОФЈА БРОЊЕК | ZOFIA BRONIEK А Пешачки премин/Pedestrian Crossing, 1966 литографија/lithography, 8/14, 52x79 (1523)

ИРЕНА КУРАН БОГУЦКА | IRENA KURAN BOGUCKA Варшава 1943/Warsaw 1943, 1962 дрворез/woodcut, 6/30, 79x60 (1286) (1285-1287)

ФРАНТИШЕК БУНШ | FRANTISZEK BUNSCH ЈАНУШ ЦИВИЦКИ | JANUSZ CYWICKI Лорд Џим/Lord Jim, 1965 Јануш/Janush, 1985 бакропис/etching, 3/30, 25x33 (1118) (1116-1117) сито-печат/silkscreen, 6/10, 75x55 (3777) 111 СТЕФАН ДАМСКИ | STEFAN DAMSKI Пејзаж со железница/Landscape With a Railway, 1966 литографија/lithography,O.A., 64x82 (1119) ТАДЕУШ ЧОБЕР | TADEUSZ CZOBER Спогодба V/Agreement V, 1976 бакропис, акватинта/etching, aquatint, 79x53 (2873)

БАРБАРА НАРЕБСКА - ДЕБСКА BARBARA NAREBSKA - DEBSKA Чунови/Boats 1959 акватинта/aquatint, 23/30, 45x54,5 (342)

СТАНИСЛАВ ДАВСКИ | STANISLAW DAWSKI Композиција/Composition, околу/about1965 линорез/linocut, 63x48 (519)

ЈАЦЕК ГАЈ | JACEK GAJ Дрво, игри/Wood, Games, 1965 бакропис/etching, 40/6, 27x31,5 (1123)

МЈЕЧИСЛАВ ДЈЕТИНЕЦКИ | MIECZYSLAW DETUNIECKI Судбина на човекот IV/Destiny of the Man IV, 1966 бакропис/etching, 10/15, 59x45,5 (1121)

112 МЈАЧИСЛАВ ЈУРГЈЕЛЕВИЧ | MIECZYSLAW IURGIEWICZ СТАНИСЛАВ ФИЈАЛКОВСКИ Поглед на прозорец/View to a Window, 1963 STANISLAW FIJALKOWSKI дрворез/woodcut, 27x31 (335) Постигнување на уметникот I Accomplishments of the Artist I, 1965 woodcut/дрворез, E.A., 62x49 (1122)

ТАДЕУШ ЈАЦКОВСКИ | TADEUSZ JACKOWSKI Пејзаж IV/Landscape IV, 1964 акватинта/aquatint, 1/30, 47,5x62 (351) ЈУЗЕФ ГЕЛНИАК | JÓZEF GIELNIAK На Станислав К. Давски To Stanislav K. Davski, 1962 линорез/linocut, 61x44,5 (357)

МАРИЈА ЛУШКЕВИЧ - ЈАСТШЕБСКА - ЈАНА MARIA LUSZCZKIEWICZ - JASTRZEBSKA - JANA Концерт/Concert, 1965 сува игла/drypoint, 2/10, 62,5x78 (1147) (1146)

БАРБАРА ДЕГА КОМИТОВСКА BARBARA DEGA KOMITOVSKA Кристина/Christina, 1966 бакропис/etching, 1/20, 65x46 (1120)

113 ТЕРЕЗА ЈАКУБОВСКА | TERESA JACUBOWSKA Варшава II/Warsaw II, 1964 линорез/linocut, 70x111 (1125) (1124)

BOGNA GARDOVSKA KRASNODEBSKA БОГНА ГАРДОВСКА КРАСНОДЕБСКА Светилките на градот/Lights of the City, 1961 дрворез/woodcut, 11/20, 47x32 (336)

АНДЖЕЈ КАНЃОРА | ANDRZEJ KONDZIORA Светло I/Light I, 1963, акватинта, бакропис/ aquatint, etching, 9/25, 35x44 (1126)

ЈУЗЕФ КОТЛАРЧИК | JOSEF KOTLARSZYK Пенетрација II/Penetration II, 1965 бакропис/etching, 8/50, 64x43 (1130) (1129-1131)

ИЗОЛДА КОТЛАРЧИК I SOLDA KOTLARSZYK Опседнатост/Obsession, 1965, бакропис/etching, 2/50, 40,5x62 (1136) (1135-1137)

ЗИГМУНД КОТЛАРЧИК | ZYGMUND KOTLARSZYK Споменик на птица/Monument of a Bird, 1964 ДАНУТА КЛУЗА - ЛЕШИЊСКА линорез/linocut, 8/20, 45,5x62,5 (1132) (1132-1134) DANUTA CLUZA - LESZYNSKA Лов на Хермелини/Hunt of Ermines, 1966 бакропис/etching, 4/10, 79x53,5 (1128) (1127)

114 РУДОЛФ РИЧАРД КИШВКА | RUDOLF RYSZARD KRZYWKA На плажа/At the Beach, дрворез/woodcut, 54x70 (1142) (1140-1143)

МАРИАН МАЛИНА | MARIAN MALINA Човек кој седи II/ Sitting Man II, 1962 дрворез/woodcut, 61x42 (350)

ЗБИГЊЕВ ЛУТОМСКИ | ZBIGNIEW LUTOMSKI Сателити/Satelites, 1965, дрворез/woodcut, E.A., 61x82,5 (896) (896-897) (1144-1145)

МЈЕЧИСЛАВ МАЈЕВСКИ MIECZYSLAW MAJEWSKI Космонаут/Cosmonaut, 1964 ТАДЕУШ ЛАПИНСКИ | TADEUSZ LAPINSKI бакропис/etching, 80x46 (346) Плодност/Fertility, 1963, литографија/lithography, 2/5, 80x61 (1359) (729-730) (1358-1360)

ЛУЦЈАН МИЈАНОВСКИ | LUCJAN MIANOWSKI АДАМ МЛОЃИАНОВСКИ Пејзаж со месечина/Landscape with Moon, 1964 ADAM MLODZIANOVWSKI литографија/lithography, 20/20, 50,5x70 (358) Емоции Б/Emotions B 1966 дрворез/woodcut, 4/10, 70x65 (1148)

115 ЛЕШЕК МИШАК | LESZEK MISIAK Тага IV/Sadness IV, 1984 линорез/linocut, 2/7, 50,5x77,5 (3500) (3499)

ЈЕЖИ НАПЈЕРАЧ | JERZY NAPIERACZ Од циклусот ”Човек и автомобил” - Во ливада/From the Cycle “Man and Car” - In the Meadow, 1966, комб. техника/mixed media, 7/9, 63,5x49 (1149) (1150)

ЈАН НОВАК | JAN NOWAK Град II/City II, 1966, литографиј/lithography, 6/15, 62x75 (1152) (1151-1152)

ЈЕЖИ ПАНЕК | JERZY PANEK „Сиуда Баба”/“Siuda Baba”, 1958 дрворез/woodcut, E.A., 66x48,5 (341)

ДАНУТА КОЛЗАН НОВИЦКА DANUTA KOLWZAN NOWICKA Од циклусот ”Западни земји” - мрежа From the Cycle “Western Countries” - Network, 1965 комб. техника/mixed media, 42,5x64 (1139) (1138-1139)

РИШАРД ОСАДШИ | RYSZARD OSADCZY Структурален триптихон/Structural Triptychon, 1966 цинкографија/zincograph, 56x95 (1036) (1032-1036) ЈУЗЕФ ПАКУЉСКИ | JOSEF PAKULSKI Украинска песна/Ukraine Song, 1966 литографија/lithography, 7/15, 67x49 (1153) 116 ХЕНРИК ПЛОШЕНИК | HENRYK PLOCIENNIK Риболов/Fishing, 1963, линорез/linocut, 3/50, 48x65 (344) (344-345)

ТОМАШ РУДЊИЦКИ | TOMASZ RUDNICKI Новогодишен бал/New Years Ball, 1964 линорез/linocut, 4/25, 48x36 (1159)

КРИСТИНА ПЈОТРОВСКА | KRYSTYNA PIOTROWSKA Вежба за портрет (2)/Exercise for a Portrait (2), 1979 литографија/lithography, 5/20, 69x101,5 (2857)

РОМАН СКОВРОН | ROMAN SKOWRON Печка III/Stove III, 1965, литографија/ lithography, 5/20, 79x55 (803) (802-803)

ЕДМУНД ПЈОТРОВИЧ | EDMUND PIOTROWICZ Шумски пејзаж/Forest Landscape, 1964 сува игла/drypoint, 1/10, 52x70,5 (347)

АНЖЕЈ РУЃИНСКИ | ANDRZEJ RUDZINSKI ЈАН ТАРАСИН | IAN TARASIN Шумичка/Little Forest, 1957 Композиција/Composition 1961 комб. техника/mixed media, 62x79 (352) (352-355) комб. техника/mixed media, 64x52 (518)

117 АЛЕКСАНДЕР РАК | ALEKSANDER RAK Работа на железница/Work at Railway, линорез/linocut, 16/50, 29,5x38 (1156) (1156-1158) РОМАН СТАРАК | ROMAN STARAK Пејзаж X/Landscape X, 1965, линорез/linocut, 4/30, 60x87 (1161) (1160-1162)

ОЛГА ПЕЧЕНКО СРЖЕДЊИЧКА OLGA PECZENKO SRZEDNICKA Глава IV/Head IV, 1966, литографија/ lithography, 6/20, 49x62 (1155) (1154) ЛЕШЕК СОБОЦКИ | LESZEK SOBOCKI Истоветност III/Equality III, 1966 линорез/linocut, 3/30, 50,5x70 (1540) (1539-1540)

МАРИЈА ВАСОВСКА | MARIA VASOWSKA Топиел/Topiel, 1965, линорез/linocut, 5/30, 61x75 (2366) (1163)

ЕВА СЛИВИНСКА | EWA SLIWINSKA Милион/Milion, 1964 линорез/linocut, 15/15, 68x81 (868) (867-869)

118 119 СТЕФАН СУБЕРЛАК | STEFAN SUBERLAK Земјата против војната/Lend Against War, 1963 литографија/lithography, 64x83 (349)

МЈЕЧИСЛАВ ВЕЈМАН | MIECZYSLAW WEJMAN Велосипедист V/Cyclist V, 1964 бакропис/etching, 11/30, 58,5x45 (343)

КОНРАД СШЕДЊИЦКИ | CONRAD SZZEDNICKI Враќање од мајска прослава/Return from May Celebration, 1962, бакропис/etching, 53x79 (354)

СТАНИСЛАВ ВОЈТОВИЧ | STANISLAW WOJTOVICZ Риба со лушпи/Fish with Scales, 1962 woodcut/дрворез, 1/2, 94x67 (194) (194-196)

ЈЕЖИ ТРЕЛИНСКИ | JERZY TRELINSKI Алегорија - Св. Себастијан/Alegory - St. Sebastian, 1984 офсет/offset, 11/30, 56,5x78 (3576) (3574-3576)

Интенција/Intention, 1976, офсет/offset, 16/30, 69x48 (2833) (2832-2834) (стр./p.119)

МАЛГОРЖАТА ЗУРАКОВСКА MALGORZATA ZURAKOWSKA Импровизација I/Improvization I, 1980 мецотинта/mezotinta, E.A., 35,5x27 (3530)

120 P R O O R M T A U N G I A A L - - Р П О О М Р КЛАРА ТАМАС БЛАЕР | KLARA TAMAS BLAIER А АНТОНИО БОУСА | ANTONIO BOUCA Графика 7/Graphic 7, 1979 Т Полаиоло 1431-1978/Pollaiolo 1431-1978, 1978 сито-печат/silkscreen, 5/10, 61x100 (3354) Н У комб. техника/mixed media, E.A., 76,5x107 (3319) И Г Ј А А Л И Ј А

МАРСЕЛ ШИРНОАГА | MARCEL CHIRNOAGA Полноќна песна/Midnight Songs, 1964/65 бакропис/etching, E.A., 56x75,5 (795) (795-801)

ЖОАО БРАЈС | JOAO BRITES Сонце/Sun, 1967 бакропис/etching, E.A., 49,5x65 (1409) (1408-1409)

ЕТЕЛ - БАЈАС ЛУКАЧИ | ETHEL - BAIAS LUCACI ’Ртење/Germination, 1965 дрворез/woodcut, E.A., 53,5x67,5 (1073) (1072) (1548)

ФРЕД МИКОС | FRED MICOS Светилките на градот/Lights of the City, 1964 литографија/lithography, 49,5x68 (1069) (1069-1071)

121 ИЛЕАНА МИКОДИН | ILEANA MICODIN Илузии/Illusions, 1966, бакропис/etching, E.A., 39,5x60 (1557) (1555-1557)

ЛАДИСЛАВ ФЕСТ | LADISLAU FESZT Игра на елементите/Game of the Elements, 1969 бакропис/etching, 54,5x42,2 (1743) (1741-1743)

ЈОН СТЕНДЛ | JON STENDL Зодијак/Zodiac, 1967 дрворез/woodcut, 62x55 (1477) (1477-1478)

ЛИДИЈА МИХАЕСКУ | LIDÏA MIHÃESCU Композиција/Composition, 1965 дрворез/woodcut, LE, 55,5x74 (977) (975-977) ВАСИЛИЕ ПАУЛОВИЧ | VASILIE PAULOVICS Рудари/Miners, 1963 линорез/linocut, E.A., 50,5x70 (1068) (1065-1065)

ДЕЧЕБАЛ НИЦУЛЕСКУ | DECEBAL NITULESCU Барагон/Baragon, 1980 лито-офсет/litho offset, 81/99, 27x30 (3405)

122 R U S S I A - Р У НЕПОЗНАТ АВТОР | UNKNOWN ARTIST С Композиција (Персиска народна рачна графика И ВИКТОР ЕФИМОВИЧ ПОПКОВ од Исфахан)/Composition (Persian folk handmade VIKTOR EFIMOVIČ POPKOV graphic from Isfahan), 1965, дрворез/woodcut, Ј Патки што летаат/Flying Ducks, 1965 29х33 (2907) А линорез/linocut, 42х65 (1538)

S E R B I A - С Р Б И Ј МИРОСЛАВ АНЃЕЛКОВИЌ | MIROSLAV ANĐELKOVIĆ А Тунел/Tunnel, 1982 бакропис/etching, A.P., 55х75 (5056)

НИКОЛА ЦАРАН | NIKOLA CARAN Болна од циклусот ‘’Идоли’’/Sick from the Cycle “Idols”, 1987, комб. техника/ mixed media, 53x39,5 (3675)

МИРОСЛАВ АРСИЌ | MIROSLAV ARSIĆ Кацига во имагинарен простор/ Helmet in the Imaginary Space, 1980 акватинта, бакропис/aquatint, etching, A.P., 70x99 (2813) (2811-2813)

ЕМИР ДРАГУЉ | EMIR DRAGULJ Камион/A Truck, 1980 мецотинта/mezzotint, A.P., 74,5х53 (3185) 123 ЖИВКО ЃАК | ZIVKO DJAK Таа и нејзиниот коњ/She and her Horse, 1976 акватинта, мецотинта/aquatint, mezzotint A.P., 39x53 (2375) СТОЈАН ЧЕЛИЌ | STOJAN ČELIĆ Графика IV/Print IV, 1979 литографија/lithography, 138/200, 60x42 (2755)

МИОДРАГ –ДАДО ЏУРИЌ | MIODRAG-DADO DZURIĆ Графика 7/Graphic7, 1983 литографија/litography, 7/10, 57х76,5 (3548)

СЛАВОЉУБ ЧВОРОВИЌ | SLOVOLJUB ČVOROVIĆ Залез/Sunset, 1966 акватинта/aquatint, 2/10, 58х50 (1373)

ДУШАН ЃОКИЌ | DUŠAN ĐOKIĆ Палимсест/Palimsest, 1995 линогравура/linocut, A.P., 25x18 (3957)

ЗОРАН ЈОВАНОВИЌ - ДОБРОТИН ZORAN JOVANOVIĆ - DOBROTIN Од циклусот „Пци“/From the Cycle “Dogs”, 1981 акватинта/aquatint, 1/3, 75 x 53 (3125) (3186) (3124)

124 СЛОБОДАН МИХАЈЛОВИЌ | SLOBODAN MIHAJLOVIĆ Предел со кула/Landscape with a Tower, 1965 дрворез/woodcut, 64 x 74 (1000) СОЊА ЛАМУТ | SONJA LAMUT Сенки/Shadows, 1978 мецотинта/mezzotint, A.P., 66x50 (2808)

БРАНКО МИЉУШ | BRANKO MILJUŠ Плодни форми/Fertile Forms, 1965 акватинта/aquatint, A.P., 50x32,5 (887)

МИОДРАГ НАГОРНИ | MIODRAG NAGORNI Композиција II/Composition II, 1966 бакропис/etching, A.P., 33,5x29 (1029) (1028-1029)

ЗОРАН НАСТИЌ | ZORAN NASTIĆ Мотив со фигури/Motive with Figures, 1974 линорез/linocut, 3/20, 35,5x47 (2263) (2258-2278)

МИЛАН КЕРАЦ | MILAN KERAC Графика III/75/Print III/75, 1975 дрворез/woodcut, 70,7x50 (2805) (2797-2806)

125 МИЛИВОЈ НИКОЛАЈЕВИЌ | MILIVOJ NIKOLAJEVIĆ Осамени гранки во вода II/Lonely Branches in Water, 1962, каменорез/stonecut, A.P., 45x65,5 (632) (632-635)

РАТОМИР ПЕШИЌ - РА | RATOMIR PEŠIĆ - RA Воин/Warrior, 1976 акватинта/aquatint, A.P., 75 x 52,5 (4603)

АНКИЦА ОПРЕШНИК | ANKICA OPREŠNIK Извонредно расположение/Extraordinary Mood, 1962, дрво-линорез/wood-linocut, 8/8, 60x84 (672) (670-674)

МАРКО СТОЈАНОВИЌ | MARKO STOJANOVIĆ Шема за гоблен ‘Казимир Маљевич’/ Tapestry scheme ‘Kazimir Malevich’, 2007 дигитален принт/digital print, 70x50 (4199)

МАРКО КРСМАНОВИЌ | MARKO KRSMANOVIĆ Четири фигури/Four Figures, 1964 длабок печат/intaglio, 5/10, 45,5x63 (1807) (1807-1808)

126 БРАНИМИР КАРАНОВИЌ | BRANIMIR KARANOVIĆ Жица II/Wire II, 1978 сито-печат/silkscreen, 6/30, 50,3x70,8 (2809) (2809-2810)

ПРЕДРАГ СПАСОЈЕВИЌ | PREDRAG SPASOJEVIĆ Јага/Yaga, 1986 сериграфија/serigraphy, 18/30, 100х70 (3664)

ГОРАН СТОЈИЉКОВИЌ | GORAN STOJILJKOVIĆ XII – 1, 1987 комб. техника/mixed media, A.O., 17,5x21 (3662) (3362-3363)

МЛАДЕН СРБИНОВИЌ | MLADEN SRBINOVIĆ Поет/Poet, 1965, комб. техника/mixed media, 5/19, 74x56 (1906) (1869) (2764)

ВЛАДИМИР ВЕЛИЧКОВИЌ | VLADIMIR VELIČKOVIĆ Фигура А – 3/Figure A-3, 1982 сито-печат/silkscreen, A.P., 80x60 (3475)

127 S S L L O O V V A E K N I I A A - - С С Л Л О ВИНЦЕНТ ХЛОЖНИК | VINCENT HLOŽNIK О Недела/Sunday, 1958 В литографија/lithography, 37x56 (759) (758-759) В А Е Ч Н К И А Ј А БОГДАН БОРЧИЧ | BOGDAN BORČIČ Рибарски знак/Fisherman Sign, 1965 акватинта/aquatint, A.O., 76x56 (1031)

ДУШАН ЈАНОУШЕК | DUŠAN JANOUŠEK В.Н. IV/V.N. IV, 1965, бакрорез/etching, 33x23 ЈАНЕЗ БЕРНИК | JANEZ BERENIK (824) (817-824) (888-889) (2207) Графика II/Graphic II, 1979, литографија/ lithography, 138/200, 60x42 (2753) (2758)

ЈОЖЕ ЦИУХА | JOZE CIUHA Графика III/Graphic III, 1979, литографија/ lithography, 138/200, 60x42 (2754) 128 БЕРКО БЕРЧИЧ | BERKO BERČIČ Семејство/Family, 1979 сито-печат/silkscreen, 11/50, 50x70 (3211)

МАРЈАН ГУМИЛАР | MARJAN GUMILAR Без наслов/Untitled, 1986 бакропис/eching, E.A., 70,7x50 (3670)

ЗМАГО ЈЕРАЈ | ZMAGO JERAJ Без наслов/Untitled, 1971 сито-печат/silkscreen, 42/50, 54x70 (2376)

ЈОЖЕ ХОРВАТ - ЈАКИ | JOZE HORVAT - JAKI Мора VIII/Nightmare VIII, 1963 бакропис/etching, E.A., 52x68 (103) (96-104) (63)

АНДРЕЈ ЈЕМЕЦ | ANDREJ JEMEC Синило/The Blueness, 1969 сито-печат/silkscreen, 9/75, 64x75 (1859) (2758)

ЗДЕНКА ГОЛОБ | ZDENKA GOLOB Отфрлен IX/Outcast IX, 1978 бакропис/etching, E.A., 7/10, 77x58 (3569)

129 МЕТКА КРАШОВЕЦ | METKA KRAŠOVEC Двојка III/A Couple III, 1972 сито-печат/silkscreen, 14/15, 58,5x70 (1988)

НАДА ЛУКЕЖИЧ | NADA LUKEŽIČ Црн трн/Black Thorn, 1963 бакропис/etching, 2/4, 50x70 (445)

ВЛАДИМИР МАКУЦ | VLADIMIR MAKUC Пејзаж со жена/Landscape whit a Woman, 1965 акватинта/aquatint, E.A., 56,5x76 (1030)

СТАНЕ ЈАГОДИЧ | STANE JAGODIČ Венера на атомското доба I/Venus of the Nuclear Era I, 1969-78, сито-печат/ silkscreen, 29/80, 93x70 (2821) (2821-2822)

ВОЈКО ПОГАЧАР | VOJKO POGAČAR Ноќна седенка/Night Gathering, 1990 линорез, дрворез/linocut, woodcut, E.A., 48x70 (3762)

МАРИЈАН ПОГАЧНИК | MARIAN POGAČNIK ТУТА КЛАВДИЈ | TUTTA KLAVDIJ Стара ковачница/Old Smithy, 1960 Во чест на сонцето/In Honor of the Sun, 1986 релјефен бакропис/relief etching, 4/10, литографија/lithography, 2/6, 49,5x70,5 (3656) 52x63 (944)

130 МАРИЈАН ТРШАР | MARIJAN TRSAR Панорама/Panorama, 1963 бакропис/etching, 2/10, 50x35 (910) (910-911)

МАРЈАН ВОЈСКА | MARJAN VOJSKA Графика ”Н”/Print “H”, 1968 комб. техника/mixed media, 1/10, 77x54 (1706) (1706-1707)

ТИНЦА СТЕГОВЕЦ | TINCA STEGOVEC Книга/Book, 1979 акватинта/aquatint, A.P., 57x73 (2820)

КАРЕЛ ЗЕЛЕНКО | KAREL ZELENKO Деца со книжни змејови Kids with Paper Kites, 1963/64 бакропис/etching, 17/30, E.A., 77x51,5 (1074) АПОЛОНИО ЗВЕСТ | APOLLONIO ZVEST Проекција II/Proection II, 1977 сито-печат/silkscreen, E.A., 68x88 (2377)

131 S O U T H

A F R I C A - Ј У Ж Н A

А Ф Р И К А ПЕТЕР КЛАРК | PETER CLARKE Изградба на градот Фену/Building of Fenu City, 1963 дрворез/woodcut, 1/15, 31,5x47 (1005) (1003-1008)

S P A I N - Ш П А Н ХОЗЕ ЛУИС АЛЕКСАНКО | JOSÉ LUIS ALEХANCO Движење III/Movement III, 1966 И сито-печат/silkscreen, 5/6, 73х152 (1586) Ј А

РОБЕРТО ГОНЗАЛЕС-ФЕРНАНДЕЗ ROBERTO GONZALES-FERNANDEZ Покрај сенката на Антарес/By the Shadow of Antares, 1984, литографија/ АНТОНИ КЛАВЕ | ANTONI CLAVÉ lithography, A.P., 75х112 (3484) Црни плодови и лисја/Black Fruits and Leaves пред 1968/before 1968, комб. техника/mixed media, A.P., 77,5х57,5 (1704) (1702-1705) 132 ХУАН ЖИРАЛД | JUAN GIRALT Три фигури I/Three Figures I,1967 бакропис/etching, A.P., 52,5x48 (1563) (1563-1564)

ХОЗЕ ЛУИС ГАЛИЦИА | JOSE LUIS GALICIA Графика бр. 1/Print No. 1, 1964/67 литографија/lithography, 19/25, 64,5х44 (1417) (1417-1426)

АНДРЕО МАРИЈА ДОЛОРЕС | ANDREO MARIA DOLORES Колибата на Христос I/Тhe Hut of Christ I, 1961 литографија/lithography, 1/5, 65x50 (791) (791-792)

ЛУИС ОРТЕГА | LUIS ORTEGA Мртва природа II/Still Life II дрворез/woodcut, 45,2х30 (3042) (3039-3048)

ЖЕРАР ЛОМЕН | GERARD LOMMEN Графика I/Print I, 1966 бакропис/etching, E.A., 66x74,5 (1599)

133 S W E D E N - Ш В Е Т С К А МОД-КАТРИН КОМСТЕД MAUD-CATHERINE COMSTEDT Пустош/Wasteland, 1977 бакропис/etching, A.P., 59,5х68 (2871) МАРКОС ИРИЗАРИ | MARCOS YRIZARRY Графика/Print, 1966, бакропис, акватинта/ etching, aquatint, 2/20, 41,2х33,2 (1476)

ГУНАР НОРМАН | GUNNAR NORRMAN На село/In the Countryside, 1966 aкватинта/aquatint, 7/10, 22,5x30,5 (1014) (1013-1015)

ХУЛИО АУГУСТО ЗАХРИСОН JULIO AUGUSTO ZACHRISSON Cabeza, 1966, бакропис/etching 10/50, 47,5x63 (1410)

ХАС ХАСЕЛГРЕН | HASSE HASSELGREN Пранги/Shackles, 1982 бакрорез/engraving, 172/175, 57x40 (3508) (3507)

134 ГОРАН К. НИЛСОН | GÖRAN K. NILSSON Ливада/Мeadow, 1963 бакрорез/engraving, A.P., 45х32,5 (983) (982-983)

КУРТ ФОРС | CURT FORS Luffarschack, 1965 aкватинта/aquatint, 4/50, 65x50 (836) (835)

ГЕСТА ЕРЕНБЕРГ | GÖSTA EHRENBERG Изгорен пејзаж/Burned Landscape, 1965 акватинта, бакропис/aquatint, etching 18/40, 46,5x61 (1258) (1258-1260)

СТЕФАН СЈОБЕРГ | STEFAN SJÖBERG Опседнат/Possessed, 1981 бакропис/etching, 36/110, 62x66 (3476)

КАРЛ ЕРИК ХЕГБЛЕД | KARL ERIK HÄGGBLAD Со црвен релјеф/With a Red Relief, 1966 комб. техника/mixed media, A.P., 46,6x63 (1551) (1550-1551)

ДАНКА ЈАВОРСКА ЈАНИШЕК DANKA JAWORSKA JANISZEK Жена/Woman, 1988, литографија/ lithography, 22/225, 80x60 (3772) 135 ТОМИ ВИБЕРГ | TOMMY WIBERG Триптих на раце/Triptych of Hands, 1974 сито-печат/silkscreen, 9/50, 64,1х192 (3094) 136 S W I T Z E R L A N D - ХАНС ВЕРДУИН | HANS VERDUIJN Ш Најдена кутија/ Box Found, 1979 В акватинта/aquatint, 10/50, 60x80 (2854) (2853) А Ј Ц А ЕЛИЗАБЕТ ГУГЕНХАЈМ | ELISABETH GUGGENHEIM Р Вегетација II/Vegetation II, 1964 бакропис, акватинта/etching, aquatint И A.P., 65,5х51 (1278) Ј А S W I T Z E R L A N D - Ш В А T Ј U Ц R А K Р ГРЕТА ЛЕУЗИНГЕР | GRETA LEUZINGER Mала врата/Small Door, 1966 E И бакропис/etching, 6/6, 60x47,5 (807) Y Ј - А Т У Р Ц И Ј А БАШАК АВЧИ | BAŞAK AVCI Велат, сепак нема време за убавото No Time for the Beautifully Though They Say, 2014 бакропис/etching, E.A., 50x70 (5101)

МЕРЕТ ОПЕНХАЈМ | MERET OPPENHEIM Паметник за една месечева фаза Monument for one Lunal Phase, 1966 литографија/lithography, 23/25, 42х62 (1276) 137 U S A - С А Д

ИЗЕР АИЗЕГУЛ | IZER AYSEGÜL Мрачен предмет на желбата Dark Subject of Desire, 1987 комб. техника/mixed media, A.P., 53х39 (3674) ДЕН АЛИСОН | DAN ALLISON Ангел/Angel, 1988 колографија/collograph O.A., 109,6x82, (3758)

МУСТАФА АСЛИЕР | MUSTAFA ASLIER Човек и материја/Man and Matter, 1968 акватинта, бакропис/aquatint, etching 2/10, 54x38 (1600) (1600-1603) ГАРО З. АНТРЕСИАН | GARO Z. ANTREASIAN Без наслов/Untitled, 1979 литографија/lithography 3/16, 76х56 (3312)

АЏЕМ НИХАТ | ADZEM NIHAT БЕРНАРД ЧИЛДС | BERNARD CHILDS Композиција/Composition, 1935-1938 Лилит/Lilith, 1963, акватинта/aquatint, дрворез/woodcut, 23,5х16 (3010) (3010-3016) 6/15, 34,5x34,5 (883) 138 ЕДМОНД КАСАРЕЛА | EDMOND CASARELLA Mistra Revisited, 1960 дрворез/woodcut, O.A., 53x76 (1043) (1043-1044)

КРИСТОФЕР КОРДЕС | CHRISTOPHER CORDES Без наслов/Untitled, 1967 литографија/litograph, 64x44,5 (1916) (1916-1917)

ДОМЕНИК КАПОБЈАНКО | DOMENICK CAPOBIANCO Топка во карпа/A Ball in the Rock, 1975 литографија, сериграфија/lithography, serigraphy A.P., 75x53 (2384)

ЛУИС КАМНИЦЕР | LUIS CAMNITZER Пејзаж како став/Landscape as an Attitude, 1980 акватинта/aquatint, O.A., 28x25,5 (2886)

ГРИША ДОЧЕНКО | GRISHA DOTZENKO Затемнување/Eclipse, 1966 акватинта/aquatint, A.P., 47x38 (1012) (1009-1012)

ДАВИРА ФИШЕР | DAVIRA FISHER Кружен пат на скали/Circular Way on Stairs, 1962 дрворез/woodcut, 14/14, 30,5x55,5 (918) 139 РОБЕРТ КАНОВЕР | ROBERT CONOVER Градски пејзаж/Cityscape, 1957 дрворез/woodcut A.P., 41x32 (981)(980-981)

ДЕНИС ФЛИН | DENNIS FLYNN Ловец/Hunter, 1980 литографија/lithography, A.P., 80x60 (3283)

ЕДУАРД КАЦ | EDUARDO KAC Зелен зајак/GFP Bunny, 2000 принт/print, 98x118 (3992)

ЕРЛ РОБЕРТ ГАРДНЕР | EARL ROBERT GARDNER Мајка и синови/Mother and Sons, 1964 литографија/lithography, 10/10, 55,5x75 (813)(812-813)

ГАБОР ПЕТЕРДИ | GABOR PETERDI Paru Horison, 1954 акватинта, бакропис/aquatint, etching A.P., 60x44,5 (1265) (1264-1270)

140 АЛЕКС КАЦ | ALEX KATZ Портрет/A Portrait, околу/about 1970 литографија/lithography, 170/200, 70,7х56 (2872)

141 142 ЏОАН МАЈЕР | JOANN MAIER Бегалец 3/Refuge 3, 1965 бакропис/etching, 8/10, 39x44,5 (1271) НИКОЛАС СПЕРАКИС | NICHOLAS SPERAKIS Базирано врз поемата „Франсис“ од поетот Франсис Окиф/Based on the Poem “ Frances” by the Poet Frances O’Keefe, 1984 дрворез/woodcut, 4/40, 37x27 (3679) (3679-3680)

ЏЕФ РАСЕЛ | JEFF RUSSELL План за мојот мртовечки сандак/Plan for my Coffin with Section Removed to Store thoughts on Religion I, 1981, сува игла/drypoint, 45x59 (3599) (3599-3600)

РОМАН ВИСУЛАС | ROMAS VIESULAS Марк/Mark, 1964, литографија/ lithography, 21/30, 54x53 (898) (898-899)

СОЛ ЛЕ ВИТ | SOL LE WITT • Линии што одредуваат точки Lines to Specific Points (1-10), 1975 ЏАСПЕР ЏОНС | JASPER JOHNS акватинта/aquatint, 45x45 (3139-3148) Кожата со поемата на О’ Хара • Одредување на линии/The Location of Lines (1-5), 1975 Skin with O’Hara Poem, 1965 бакропис/etching, 3/10 45x45 (3149-3153) литографија/lithography, 16/30, 76x57 (638) ‹ (3154-3168) стр./p.142

143 ТАДЕУШ МИСЛОВСКИ | TADEUSZ MYSLOWSKI Лицата од Њујорк 1-18/New York Faces 1-18, 1980/81 компјутерска графика/digital print, 27x27 (2943-2960)

144 U R U G U A Y - У Р У РОМЕР КАРДИЉО АНХЕЛ | ROMER CARDILLO ANGEL Г Скакулец/Grasshopper, 1981 В бакропис/etching, A.P., 77 х 106 (3203) А Ј

ИЗАБЕЛ ИСТОН | ISABEL EASTON Графика (Мртва природа)/Graphic (Still Life), 1966 дрворез/woodcut, 2/2, 81,5х47,5 (917)

ГЛАУКО КАПОЗОЛИ | GLAUCO CÂPOZZOLI Suburbio Montevideono 1, 1968 дрворез/woodcut, A.P., 50,7х69,5 (1686)

РАУЛ КАТЕЛАНИ | RAUL CATTELANI Графика 65/Print 65, 1965 дрворез/woodcut, A.P., 118x40,4 (916) (915-916) ТЕРЕЗА ВИЛА | TERESA VILLA Непобитно ослободување/Inreconcilable Liberation 1966, линорез/linocut, 3/5, 101х56,5 (1758) (1758-1759)

145 V E N E Z U E L A - В Е Н Е Ц У ЛУИЗА ПАЛАЦИОС | LUISA PALACIOS Композиција/Composition, 1973 Е литографија/lithography, P.A., 50x64,5 (3472) Л А

ЛУЈ ШАКОН | LUIS CHACON Estructuraclerea I, 1966 бакропис/etching, 2/10, 72,5x50 (974) (1289)

ЈЕЗУС РАФАЕЛ СОТО | JESUS ​​RAFAEL SOTO Без наслов/Untitled, 1970 сито-печат/silkscreen, 65/145, 70x50 (1908)

АЛИРИО РОДРИГЕЗ | ALIRIO RODRIGUEZ Профил/Profile, 1981 сито-печат/silkscreen, P.A., 76,5x56 (3473)

146 МАКЕДОНСКА ГРАФИЧКА КОЛЕКЦИЈА macedonian graphic collection

147 ЛИДИЈА БОЖИЌ | LIDIJA BOZIKJ Еквилибриум/Equilibrium, 1987 линогравура/linocut, 4/10, 50x70,7 (4911) РАДЕ АЏИГОГОВСКИ | RADE ADZHIGOGOVSKI Џексон Полок I/Jackson Pollock I 1986 акватинта/aquatint, 1/5, 59x42 (4886)

ДИМИТАР БОЖИКОВ | DIMITAR BOZHIKOV Од циклусот „Релативна апстрактна трансформација 903“/From the Cycle “Relatively Abstract Transformation 903”, 1989 комб. техника/mixed media, 51х73 (4974)

ТОДОРЧЕ АТАНАСОВ | TODORCHE ATANASOV Тројца/Three People, 1986/87 Сува игла/Drypoint, 71x104 (4917)

ЈОРДАН ГРАБУЛ | JORDAN GRABUL Жена во ентериер/Woman in Interior, 1953 линорез/linocut, 24,5х31,2 (3827)

РОДОЉУБ АНАСТАСОВ | RODOLJUB ATANASOV Човек и простор/Man and Space, 1988 сито-печат/silkscreen, 7/50, 50x35,2 (мапа/map) (3686)

148 ДРАГУТИН АВРАМОВСКИ - ГУТЕ ТРАЈЧЕ БЛАЖЕВСКИ | TRAJCHE BLAZHEVSKI DRAGUTIN AVRAMOVSKI - GUTE “! +? “, 1982 Црвени акценти/Red Accents, 1965 литографија/lithography, 6/7, 70x50 (4785) комб. техника/mixed media, О. А., 56х41 (4271)

ГЛИГОР ЧЕМЕРСКИ | GLIGOR CHEMERSKI Сатир IV/Satire IV, 1979 ДРАГАН БИКОВ | DRAGAN BIKOV сито-печат/silkscreen, 13/20, 70,5х50,5 (3631) Непозната порака/Unknown Message, 1980 комб. техника/mixed media, 2/6, 76х56 (4789)

БОЖИН БАРУТОВСКИ | BOZHIN BARUTOVSKI ВИОЛЕТА ЧАПОВСКА | VIOLETA CHAPOVSKA Тешкото XIII/Teskoto XIII, 1978 Без наслов/Untitled, 1991 сито-печат/silkscreen E.A., 78х63 (2905) акватинта/aquatint, A.O., 100x70 (5006) 149 ЛАДИСЛАВ ЦВЕТКОВСКИ | LADISLAV CVETKOVSKI Затворање/Closing, 1996 дигитален печат/digital print, 1/5, 70x100 (4211)

НАСО БЕЌАРОВСКИ | NASO BEKAROVSKI Бегалци 1948 - А/Refugees 1948 - A, 1985 сито-печат/silkscreen 12/30, 75х49,5 (3760) (3180) (3759)

ВЕНКО ЦВЕТКОВ | VENKO CVETKOV Document of Oppression, 1984 сито-печат/silkscreen, 4/21, 52,5х70 (3628)

ЃОРЃИ ЧУЛАКОВСКИ | GEORGI CULAKOVSKI Прозорец II/Window II, 1980 акватинта, бакропис/aquatint, etching, 1/10, 70,4х57,8 (2964)

ПЕТАР ХАЏИ БОШКОВ | PETAR HADZI BOSHKOV Студен фосил/Cold Fossil, 1966 линорез/linocut, 1/9, 25x34,8 (1751)

ДИМИТАР ГАСПАРОВ | DIMITAR GASPAROV Икар/Icarus, 1985 бакропис/etching, О.А., 31,5х24 (4846) 150 ВЛАДИМИР БОРОЕВИЌ | VLADIMIR BOROEVIKJ Дракстор/Market, 2002 дигитален печат/digital print, 180х123,5 (4004)

НИНА ГЕШТАКОВСКА | NINA GESTAKOVSKA Мајката Изис/The Mother Izis, 1988 комб. техника/mixed media, A.O., 99x64.5 (4953)

ВИОЛЕТА ЧАУЛЕ | VIOLETA CHAULE Градот на светлината/City Of Light, 1988 сито-печат/silkscreen, A.O., 67x60 (3708)

АНГЕЛ ГАВРОВСКИ | ANGEL GAVROVSKI Предмет/Object, 1975 сито-печат/silkscreen, 7/8, 50х35,5 (4600)

ВАНЧО ЃЕОРЃИЕВСКИ | VANCO GЈEORGЈIEVSKI Глава/Head, 1988 (мапа/map) TRAJCE DIMCHEVSKI | ТРАЈЧЕ ДИМЧЕВСКИ сито-печат/silkscreen, 7/50, 50x35,2 (3689) Графика 178/1978/Print 178/1978, 1978 сито-печат/silkscreen, 6/9, 70х53 (4660) 151 БОГЕ ДИМОВСКИ | BOGE DIMOVSKI PL - XII – SN - V - 81, 1981 сито-печат/silkscreen, 20/20, 50x69 (3963) СТЕФАН ГЕОРГИЕВСКИ | STEFAN GEORGIEVSKI Од циклусот „Огледала”/From the Cycle “Mirrors”, 1996, сито-печат/silkscreen, 2/25, 70,6х50 (3958)

ЈОВАН ДИМОВСКИ | JOVAN DIMOVSKI Ред и стихија/Order and Element, 1961 линорез/linocut, 32 х 24 (4848)

ЗОРАН ЈАКИМОВСКИ | ZORAN JAKIMOVSKI Исчекување/Antisipation, 1982 акватинта, мецотинта/aquatint, mezzotint, 2/12, 68х48 (4783) МИОДРАГ ДЕСОСКИ | MIODRAG DESOSKI Coca-Cola,1988 дигитален печат/digital print, 95x156 (4033)

ВЛАДИМИР ГЕОРГИЕВСКИ | VLADIMIR GEORGIEVSKI ЈОВИЦА ЈОВАНОВСКИ | JOVICA JOVANOVSKI Рибата умира сама/The Fish Dies Alone, 1980 “4”, 1987 сито-печат/silkscreen, 12/35, 70x100 (4751) комб. техника/mixed media, E.A., 50x70,7 (4910) 152 КИРИЛ ГЕГОСКИ | KIRIL GEGOSKI Пејсаж, 20 февруари ’81/Landscape, 20 February’81, 1981 АЦО ФИЛИПОВСКИ | ACO FILIPOVSKI дрворез/woodcut, 2/4, 50х66 (3182) Покрај Вардар/By the River Vardar, 1975 линорез/linocut, 1/10, 69х49 (4597)

ИЛИНКА ГЛИГОРОВА | ILINKA GLIGOROVA Птица/Bird, 1984 сито-печат/silkscreen, 5/25, 34х50 (4838)

РИСТО КАЛЧЕВСКИ | RISTO KALCHEVSKI Без наслов/Untitled, 1988 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 7/50, 50x35.2 (3692)

СЛАВИЦА ЈАНАШЛИЕВА | SLAVICA JANASHLIEVA Трло/Sheepcote, 1995 длабок печат, инсталација/intaglio, instalation (4200)

РУБЕНС КОРУБИН | RUBENS KORUBIN Патување/Journey, 1988 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 7/50, 50х35,2 (3694)

153 НОВЕ ФРАНГОВСКИ | NOVE FRANGOVSKI Луѓе I/People I, 1981 акватинта/aquatint, 1/10, 43x57.5 (3184) 154 ЖАРКО ЈАКИМОВСКИ | ZHARKO JAKIMOVSKI Од циклусот „Трансформации во простор” From the Cycle “Transformations into Space”, 1978 сито-печат/silkscreen, 3/10, 100x71 (4645)

ДИМИТАР КОЧОВСКИ - МИЧО DIMITAR KOCHOVSKI - MICHO Големите идеи на малиот човек Great Ideas of the Little Man, 1977 линорез/linocut, 1/2, 70х50 (4663)

ПАВЛЕ КУЗМАНОВСКИ | PAVLE KUZMANOVSKI Сведоци/Witnesses, 1987 литографија/lithography 1/20, 49,2х69,5 (5025)

АНА КОНДОВСКА | ANA KONDOVSKI Запис/Record, 1987 бакропис, акватинта/etching, aquatint, О.А., 68,3х50,5 (4932)

ИЛИЈА КОЧОВСКИ | ILIJA KOCHOVSKI Предел/Landscape, 1995 сериграфија/serigraph, 13/20, 50х70 (3859)

ЗОРАН ЛАЗАРЕВСКИ | ZORAN LAZAREVSKI Акт III/Nude III, 1976 сито-печат/silkscreen, О.А., 46x35 (4662) 155 ТОМИСЛАВ КРМОВ | TOMISLAV KRMOV Предел VII/Landscape VII, 1972 комб. техника/mixed media, 2/4, 61,5х82 (4593) ЃОРЃИ КРСТЕВСКИ | GJORGJI KRSTEVSKI Селанки/Peasants, 1961 линорез, сито-печат/linocut, silkscreen 30х21 (2643)

БОРКО ЛАЗЕСКИ | BORKO LAZESKI Ручек/Lunch, 1936 дрворез/woodcut, 17х21 (2748)

ГРОЗДАН КРСТЕВСКИ | GROZDAN KRSTEVSKI Интима/Intimacy, 1986 сито-печат/silkscreen, О.А., 62x44.5 (5059)

ДАНИЦА МАРКОВСКА - МИХАЈЛОВА DANICA MARKOVSKA - MIHAJLOVA Крилести љубовници/Winged Lovers бакропис/etching, 3/4, 37,5х49,5 (4295)

ДИМИТАР КОНДОВСКИ | DIMITAR KONDOVSKI Сенки/Shadows, 1988 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 7/50, 50х35,2 (3691)

156 ДИМИТАР МАЛИДАНОВ | DIMITAR MALIDANOV Во чест на Магрит/Portrait Homage a Magritte, 1980 верни му/vernis-mou, 62,7x89,8 (3841)

ПЕТАР МАЗЕВ | PETAR MAZEV Без наслов/Untitled, 1988 (map) сито-печат/silkscreen, 7/50, 50x35,2 (3693)

DRAGAN POPOSKI - DADA | ДРАГАН ПОПОСКИ - ДАДА Без наслов/Untitled, 1988 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 7/50, 35.2x50 (3701)

ЉУБОДРАГ МАРИНКОВИЌ - ПЕНКИН LJUBODRAG MARINKOVIKJ - PENKIN Игра/Game, 1960, дрворез/woodcut, O. A., 60x48 (2902)

МАЈА РАУНИК | MAJA RAUNIK Луцифер и креда/Lucifer and Chalk, 1991 акватинта/aquatint, E.A., 55x80 (3828)

ДОНЕ МИЛЈАНОВСКИ | DONE MILJANOVSKI Триптих/Triptych, 1979 сито-печат/silkscreen, 1/10, 65х51 (4725)

157 ОРДАН МАНЕВСКИ | ORDAN MANEVSKI КОЉО МИШЕВ | KOLJO MISEV Враќање I-варијанта I/Return I-Variant I, 1976 Графика VII/Print VII, 1995 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 2/6, 65,5x45,5 (4596) литографија/lithography, 7/7, 66х50 (3925)

СТЕФАН МАНЕВСКИ | STEFAN MANEVSKI Без наслов/Untitled, 1988 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 7/50, 50x35,2 (3696) РИСТО МИЈАКОСКИ | RISTO MIJAKOSKI Пропаѓањето на Вавилон, Сеќавање на Скупи и Јустинијана Прима/The Fall of Babylon, Memories of Skupi and Justiniana Prima, 1990, сито-печат/silkscreen, 1/5, 67,9x49,3 (4982)

МАГДАЛЕНА МЛАДЕНОВСКА MAGDALENA MLADENOVSKA Близначки/Twins, 1987 бакропис, акватинта/etching, aquatint, 1/3 79x60.3 (4983) 158 ДИМЧЕ НИКОЛОВ | DIMCHE NIKOLOV Предел 14/Landscape 14, 1980 бакропис, акватинта/etching, 2/10, 100х71 (3286) 159 РАНКО СТРУМЕНИКОВСКИ | RANKO STRUMENIKOVSKI Архитектонски варијации/Architectural Variations, 1981 сито-печат/silkscreen, 10/4, 50x70 (3183) ДАНЧО ОРДЕВ | DANCHO ORDEV Алфа 90/II/Alpha 90/II, 1990 сериграфија/serigraphy, 43/84, 70х60 (3774)

БОРИС ШЕМОВ | BORIS SHEMOV Share. Extension, 2012 дигитален печат/digital print, 66х200 (5080)

ДУШАН ПЕРЧИНКОВ | DUSHAN PERCHINKOV Шума II/Forest II, 1975 сито-печат/silkscreen, 10/15, 87х64 (4796)

СИМОН ШЕМОВ | SIMON SHEMOV Брканица/Chase, 1978/79 сито-печат/silkscreen, 18/29, 50x70 (4860)

ИГОР СЕКОВСКИ | IGOR SEKOVSKI Порти/Gates, 2005 РАДОВАН РОСИЌ | RADOVAN ROSIKJ дигитален печат/digital print, 150x300 (5076) Маски/Masks, 1991 сува игла/drypoint, 2/10, 65х47 (5004) 160 ВАНГЕЛ НАУМОВСКИ | VANGEL NAUMOVSKI Монограм/Monogram, 1979 сито-печат/silkscreen, 10/20, 70х50 (2677) СТАНКО ПАВЛЕСКИ | STANKO PAVLESKI На изворот на визуелните чинители/On the Source of Visual Stakeholders, 1988 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 7/50 50x35.2 (3698)

ОРДАН ПЕТЛЕВСКИ | ORDAN PETLEVSKI Пишан монумент/Written Monument, 1962 линорез/linocut, 3/10, 59,5х42 (553)

МОМЧИЛО ПЕТРОВСКИ - МОЦО MOMCILO PETROVSKI - MOCO Од циклусот “Човек, време, простор/From the Cycle “Man, Time, Space,” 1988 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 7/50, 50x35,2 (3700)

МИХАИЛ ПЕТРОВ | MICHAIL PETROV Кога би бил/When I Would Be, 1987 ГЛИГОР САЗДОВСКИ | GLIGOR SAZDOVSKI акватинта/aquatint, О.А., 69х48,5 (4933) Инсект I/Insect I, 1975 сува игла/Drypoint, О/А, 50х68,5 (4658) 161 ЛИДИЈА ВУЈИСИЌ | LIDIJA VUJISIĆ Ентериер/Interior, 1992 линорез/linocut, А.О., 71х50 (3782) 162 КОСТАДИН ТАНЧЕВ | KOSTADIN TANCHEV Од циклусот „Баба Гина” From the Cycle “Baba Gina”, 1988 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 7/50, 35.2x50 (3702)

ДИМЧЕ ПРОТУЃЕР | DIMCHE PROTUGJER Вазна со цвеќе на маса Vase whit Flowers on a Table, 1954 дрворез/woodcut, 22,4х14,2 (3789)

ВАСКО ТАШКОВСКИ | VASKO TASHKOVSKI Лагуна/Laguna, 1986 сито-печат/silkscreen, 15/20, 50х65 (4889)

АНА ТЕМКОВА | ANA TEMKOVA Самоилови гласници/Samoils Messengers, 1988 СЛАВЧО СОКОЛОВСКИ | SLAVCHO SOKOLOVSKI сито-печат/silkscreen, 7/50, 35.2x50 (3704) (мапа/ Крст/Cross, 1994 map) сито-печат/silkscreen, 12/100, 71,5х49,6 (3849)

163 ДИЈАНА ТОМИЌ | DIJANA TOMIĆ Композиција II/Composition II, 1984 МЕНЧЕ СПИРОВСКА | MENCHE SPIROVSKA литографија/Lithography, 3/4, 60х45 (4890) Композиција III (Глава)/Composition III (Head), 1963 дрворез/woodcut, 17/60, 34,5х24 (1095)

НИКОЛА ХАЏИ ТОСЕВ | NIKOLA HADZI TOSEV Challenger, 1990 дигитален печат/digital print, 45,5x49,8 (5005) БОРИСЛАВ ТРАИКОСКИ | BORISLAV TRAIKOSKI Композиција/Composition, 1965 литографија/lithography, 47,7x39,6 (3458)

МАРИЈА СВЕТИЕВА | MARIA SVETIEVA Антологија на радоста/Antology of Joy, 1990 резерваш, бакропис и карборунд/reserve,etching, carborundum, А.О., 78х53 (3761) КИРО ВИНОКИЌ | KIRO VINOKIKJ Љубовта на коњите/Love of the Horses, 1989 сито-печат/silkscreen Е.А., 50х35 (3719)

164 НИКО ТОЗИ | NIKO TOZI Мотиви од Охрид/Motifs From Ohrid, 1944-1984 мапа со 6 листа/Map with 6 sheets сито-печат/silkscreen, 49x35 (4842) ВЕЛЕ ТАШОВСКИ | VELLE TASHOVSKI Од природата/From the Nature, 1988 (мапа/map) сито-печат/silkscreen, 7/50, 50х35,2 (3703)

ИВАН ВЕЛКОВ | IVAN VELKOV Галоп/Gallop, 1957 дрворез/woodcut, 1/12, 45,5х72 (4916)

ГОРДАНА ВРЕНЦОСКА | GORDANA VRENCOSKA Килим во магента од циклусот „Македонски фолклор“ мапа од 12 графики/Carpet in magenta from the cycle “Macedonian Folklore” map with 12 prints, 2010, офсет/offset, 50x70 (5091)

ЖАНЕТА ВАНГЕЛИ | ZHANETA VANGELI Интергрализам 3/Intergralism 3, 2002 дигитален печат/dicital print, (90x180)x2 (5025)

МИРКО ВУЈИСИЌ | MIRKO VUJISIĆ Карпа/Rock, 1984 линорез/linocut, O.A., 61x86 (4850)

165 КИРО УРДИН | KIRO URDIN Без наслов/Untitled, сито-печат/silkscreen, О.А., 112х79,5 (3928)

ВАСИЛ ВАСИЛЕВ | VASIL VASILEV Асоцијацијативна форма/Associated Form, 1988 сито-печат/silkscreen, 7/50, 50 x 35,2 (мапа/map) (3687)

БИЛЈАНА УНКОВСКА | BILJANA UNKOVSKA Двојка/A Couple, 1980 бакропис/etching, О.А., 2/10, 76х55 (2929)

СТЕФАН ВАСИЛЕВСКИ | STEFAN VASILEVSKI Под Марковите кули/Under Marko’s Towers, 1983 линорез/linocut, 70,5х50 (4788)

МЕЛИ ЗЕНКУ | MELI ZENKU Спирала/Spiral, 1984 СИМЕОН СИЛЈАНОВСКИ | SIMEON SILJANOVSKI акватинта/aquatint, 1/4, 39x28 (4839) Сеќавања/Memories, 1986, сито-печат/ silkscreen, 5/2, 82х66 (4888) (стр./p. 167) › 166

Издавач: НУ Музеј на современата уметност, Скопје 2018 За издавачот: Др. Мира Гаќина, директор Кустос: Благоја Варошанец Текст: Благоја Варошанец Соработници: Марика Бочварова Плавевска, Илиана Петрушевска Фотографии: Марин Димески, Милан Џинго, Благоја Варошанец, од документацијата на НУ МСУ,Скопје Дизајн: Илиана Петрушевска Превод на англиски: Моментмал Македонска лектура: Марија Толовска Печат: Феникс, Кочани Тираж: 500

Published by: NI Museum of Contemporary Art, Skopje 2018 Editor-in-chief: Dr. Mira Gakjina, director Curator: Blagoja Varoshanec Texts: Blagoja Varoshanec Associates: Marika Bochvarova Plavevska, Iliana Petrushevska Photography: Marin Dimeski, Milan Dzingo, Blagoja Varoshanec, from the documentation of NI MoCA, Skopje Design: Iliana Petrushevska Translation into English: Momentmal Proof-reading of Macedonian texts: Marija Tolovska Print: Feniks, Kochani 500 copies

CIP - Каталогизација во публикација Национална и универзитетска библиотека “Св. Климент Охридски”, Скопје 76.036/038(069)(497.7)(081) ВАРОШАНЕЦ, Благоја Графичка колекција / [текст Благоја Варошанец ; фотографии Марин Димески, Милан Џинго, Благоја Варошанец] = Graphic collection / [texts Blagoja Varoshanec ; photography Marin Dimeski, Milan Dzingo, Blagoja Varoshanec]. - Скопје : НУ Музеј на современата уметност = Skopje : NI Museum of contemporary art, 2019. - 168 стр. : илустр. ; 25 см Текст на мак. и англ. јазик ISBN 978-608-264-000-6 1. Насп. ств. насл. а) Современа графика - Колекции - Музеи - Македонија - Монографии

COBISS.MK-ID 110315530