DOCSLIB.ORG

Studime Etnolinguistike, Folklorike Dhe Sociolinguistike Për Kulturën

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Studime Etnolinguistike, Folklorike Dhe Sociolinguistike Për Kulturën Vebi BEXHETI Hamit XHAFERI Mustafa IBRAHIMI STUDIME ETNOLINGUISTIKE, FOLKLORIKE DHE SOCIOLINGUISTIKE PËR KULTURËN SHQIPTARE NË MAQEDONI CIP - Katalogizacija vo publikacija Nacionalna i univerzitetska biblioteka "Sv. Kliment Ohridski", Shkup 811.18’282.4(497.4)’373.46:636 811.18’27 398(=18:497.7) BEXHETI, Vebi Studime etnolinguistike, folklorike dhe sociolin- guistike për kulturën shqiptare në Maqedoni / Vebi Bexheti, Hamit Xhaferi, Mustafa Ibrahimi. - Shkup 2008. - f. 245: 23 cm ISBN 978-9989-173-19-6 1. Xhaferi , Hamit (autor) 2. Ibrahimi, Mustafa (autor) a) Gjuha shqipe - dialektet - Maqedonia - leksiku bleg- toral b) Gjuha shqipe - sociolinguistika COBISS.MK-ID 74675978 Projekt i Qendrës për Hulumtime Shkencore të Fakultetit të Gjuhëve, Kulturave dhe Komunikimit - UEJL - Tetovë Vebi BEXHETI Hamit XHAFERI Mustafa IBRAHIMI STUDIME ETNOLINGUISTIKE, FOLKLORIKE DHE SOCIOLINGUISTIKE PËR KULTURËN SHQIPTARE NË MAQEDONI Tetovë 2008 Prof.dr. Vebi Bexheti HULUMTIME ETNOLINGUISTIKE NË VEPRIMTARINË BLEGTORALE TË MALËSISË SË TETOVËS PËRMBAJTJA HULUMTIME ETNOLINGUISTIKE NË VEPRIMTARINË BLEGTORALE TË MALËSISË SË TETOVËS ................................ 6 Aspekte të përgjithshme............................................................................. 6 Lëshuarja e deshve dhe të pjellat ......................................................... 12 Udhëtimi i bagëtisë për në bjeshkë....................................................... 16 Stani dhe organizimi i jetës në bjeshkë............................................... 18 Ruajtja dhe kullotja e dhenve ................................................................ 22 Mjelja e dhenve dhe bulmeti................................................................... 25 Emërtimet e dhenve................................................................................... 29 Të qethurit e dhenve.................................................................................. 32 Kripja e dhenve .......................................................................................... 36 Sëmundjet e ndryshme dhe shërimi i bagëtive ................................. 37 Veshja e barinjve ....................................................................................... 38 Frazeologjizma që kanë të bëjnë me kafshët..................................... 42 Disa toponime që kanë të bëjnë me blegtorinë .................................. 45 Dyndja nga bjeshka.................................................................................. 49 6 Vebi Bexheti Prof.dr. Vebi Bexheti HULUMTIME ETNOLINGUISTIKE NË VEPRIMTARINË BLEGTORALE TË MALËSISË SË TETOVËS Aspekte të përgjithshme Ashtu si të gjitha gjuhët, edhe gjuha shqipe si dukuri shoqërore qëllim kryesor e ka komunikimin, pra marrëveshjen midis njerëzve. Gjuha si aktivitet më i lashtë shenjëzues, u fut thellë në botën shpirtërore dhe shoqërore dhe u bë pjesë e pandashme e jetës dhe e veprimtarive të njeriut (shih te Anton Berisha, Shumësia kuptimore, Prishtinë, 1990, f. 9). Është shumë e natyrshme që gjuha të zhvillohet edhe të ecë me kohën dhe të arriturat e teknikës dhe të teknologjisë që i sjell ajo. Këto zhvillime më tepër janë të fushës leksikore, prandaj fjalorët e gjuhëve, dita ditës e rrisin fondin e vet. Meqë gjuha vazhdimisht lëvrohet, hulumtohet dhe studiohet, është normale që fjalori i një gjuhe të pasurohet edhe me fjalë të vjetra të veprimtarive të ndryshme të njeriut. Tërësia e këtyre mjeteve gjuhësore, për të shënuar realitete jetësore të natyrshme edhe të jetës së shqiptarëve, përbëjnë pasuri gjuhësore edhe në veprimtarinë më të lashtë të tyre, siç është edhe blegtoria e bujqësia. Në këtë studim nuk kemi për qëllim të thellohemi në probleme të thella të shkencës së gjuhësisë por krahas veprimtarisë që e kemi lëndë trajtimi, do ndalemi edhe në gjuhën shqipe dhe përdorimin e saj në fushë të veprimtarisë blegtorale, në rrethin e Tetovës, me theks të posaçëm në Malësinë e Sharrit dhe të Malit të Thatë. Ashtu si bujqësia, edhe blegtoria si zeje ndër më të vjetrat ndër shqiptarë, në vete përmbajnë një pasuri të pashtershme gjuhësore që deri më tani janë studiuar shumë pak. Veprimtaria blegtorale që është jetike për shqiptarët dhe për shumë popuj tjerë, u zhvillua kryesisht në vise malore, sepse atje më lehtë krijoheshin kushte të përshtatshme për këtë degë ekonomike. Jeta larg qyteteve dhe vendbanimeve të mëdha fushore krijonte kushte më të mira për një jetesë jo edhe aq të lehtë. Bjeshka dhe kullotat, jeta në stane gjatë ditëve të verës, Hulumtime etnolinguistike në veprimtarinë blegtorale të Malësisë së Tetovës 7 krahas punës dhe mundimeve, këtyre banorëve u mundësonte edhe kënaqësi. Klima shumë e përshtatshme dhe kullosat e atyre viseve malore për disa muaj vere i bënin të lumtur këta banorë që dinin ta organizojnë këtë mënyrë jetese. Dimrat e gjatë dhe me shumë borë, blegtorët e kësaj pjese të popullatës shqiptare, i detyronte të bënin jetë nomade, që me bagëtitë e tyre në vjeshtë ta lënin vendlindjen dhe të niseshin për në vende me klimë më të butë, ku do të kalonin dimrin, prej nga, pranvera do t’i kthente përsëri. Në botën shqiptare është e njohur gojëdhëna për plakën e cila mezi priti të vijë prilli, për të dalë në stan. Kjo gojëdhënë që për plakën dhe bagëtinë e saj, u shndërrua edhe në legjendë, është prezent në shumë vendbanime, të viseve shqiptare veriore. Edhe sot, kur kah fillimi i pranverës bën mot i keq që shpeshherë shoqërohet me borë, erë shi e fërfallëzë, thuhet se është “koha e plakave” ose “plakat” (Në botën sllave kjo kohë njihet si “Babi”, që ndërlidhet me plakën e vetmuar e cila me bagëtinë e saj nuk e priti kohën e përshtatshme për të dalë në bjeshkë por meqë bënte mot i mirë dhe po shkrihej bora, doli në stan kah fundi i Marsit. Ky veprim i ngutshëm i plakës si duket e ofendoi Marsin, muajin i 8 Vebi Bexheti cili në bjeshkë llogaritet dimër i vërtetë. I nënçmuar nga një plakë që nuk e respektoi fuqinë e tij, kërkoi tri ditë hua nga Prilli për ta zgjatur jetën e vet dhe ta mbysë plakën me gjithë dhentë. Kështu iu drejtua Marsi vëllait të vet Prillit: “Ore Mars bre vlla, mi jep nja tre ditë uha, ta mbejti plakën me kit xhi ka. Në këtë rast, prilli ia dha këto ditë marsit dhe ky e mbyti plakën, ndërsa dhentë ia shndërroi në gurë, i ngriu ato. Legjenda e shndërrimit në gurë është shumë e njohur në botën shqiptare. Nga legjenda e plakës në bjeshkët e f. Veshallë mbeti edhe toponimi “Te kroi i Plakës”. Ky toponim është ndër më të vjetrit dhe si duket i vetmi në Bjeshkët e Sharrit . Ky emërtim është një dëshmi e gjallë e lashtësisë së këtyre banorëve në ato vise, bashkë me zanatin e tyre, gjithashtu të vjetër, blegtorinë. Në të folmen e Veshallës, emri “krua” i këtij toponimi na del në gjitha format rasore: “Dhentë shkuën te kroi i Plakës”, “Në krue të plakës”,”Pi kroit te plakës”, “E pash kroin e plakës” etj. Uji i këtij burimi del nga një e çarë e gurit, prandaj më të vjetrit këtë sintagmë e quanin edhe “Te pshaurrën plaka”. Kjo legjendë nga e cila u ndërtua edhe toponimi në fjalë, është njëherit edhe dëshmi për lashtësinë e jetës së shqiptarit blegtorë dhe lidhjes së tij me bagëtinë, për të cilën shpesh edhe viktimizohej. “Kroi i Plakës” asocon në blegtorinë e këtyre anëve, me tërë mundimet, që kjo veprimtari e vështirë u jepte banorëve të kësaj malësie Për ”kroin”, siç e dimë, u shkruan shumë poezi në letërsinë shqipe. Në këngët popullore , “kroi” u këndua edhe më shpesh. Hulumtime etnolinguistike në veprimtarinë blegtorale të Malësisë së Tetovës 9 Poezia “Kroi i fshatit tonë” e Lasgushit mund të themi se është poezia kryevepër që bën fjalë për dashurinë e të rinjve e që lidhet me kroin. Takimi i Rinës dhe Milosaut ndodhi te kroi i fshatit, ndërsa kënga “Mora shtamat për me shku në krue,” është ndër këngët më të bukura popullore që flet për dashurinë dhe kroin. Se sa ishin të lidhura me jetën e shqiptarit bagëtia dhe bujqësia, e dëshmon edhe fakti se Naimi, veprën më të bukur ia kushtoi pikërisht kësaj veprimtarie. Nga Stambolli i largët atij i ra ndër mend atdheu i tij, që nuk u karakterizua me diçka tjetër, bie fjala me detin e bukur apo me qytetet e lashta, por me jetën e thjeshtë të banorëve të staneve dhe bujqve të cilëve krahas vështirësive, jeta e qetë larg qyteteve u falte edhe shumë kënaqësi. Kjo jetë apo mbijetesë do thoja, organizohej në bazë të raporteve që njerëzit kishin ndërtuar me kafshët, pa të cilat as që mund të organizohet jeta e këtillë. Ata, ashtu siç komunikonin mes veti, në gjuhën e pastër, pa ndikime të huaja, komunikonin edhe me kafshët që i konsideronin si pjesë të familjes. Blegërima e një deleje, pëllitja e një lope, hingëllima e një kali, lehja e një qeni etj., shumë, lehtë identifikoheshin nga i zoti. Bariu i mirë, në një tufë të madhe dhensh, e njihte se cili qengj ishte i asaj ose i kësaj deleje , vetëm në bazë të blegërimës. Edhe kafshët e njohin të zotin e tyre gjithashtu sipas zërit. Në këto raporte të lidhjes së tyre bazohej edhe komunikimi. Pa emërtimin që bazohej në ngjyrë 10 Vebi Bexheti dhe në karakteristika tjera të shumta, do të kishte shumë pengesa për punën dhe raportet ndërmjet faktorit njeri dhe një kafshe të caktuar shtëpiake. Gjuha shqipe në këto segmente të komunikimit na del shumë e pasur. Blegtorët dhe jo vetëm ata, me kohë e kishin ndërtuar gjuhën e kësaj veprimtarie jetike për këtë popullatë. Ky komunikim i ka edhe karakteristikat e veta në fushë të leksikut të frazeologjisë, të toponimisë dhe të gjuhës në përgjithësi, si mjet komunikimi. Shqiptarët e këtyre malësive, si edhe shumë shqiptarë të shtrirjeve tjera gjeografike, dikur jetesën e siguronin
Load more

Recommended publications
  • "Sport Matters: Hooliganism and Corruption in Football"
    "Sport Matters: Hooliganism and Corruption in Football" Budim, Antun Undergraduate thesis / Završni rad 2018 Degree Grantor / Ustanova koja je dodijelila akademski / stručni stupanj: Josip Juraj Strossmayer University of Osijek, Faculty of Humanities and Social Sciences / Sveučilište Josipa Jurja Strossmayera u Osijeku, Filozofski fakultet Permanent link / Trajna poveznica: https://urn.nsk.hr/urn:nbn:hr:142:340000 Rights / Prava: In copyright Download date / Datum preuzimanja: 2021-09-30 Repository / Repozitorij: FFOS-repository - Repository of the Faculty of Humanities and Social Sciences Osijek J.J. Strossmayer University of Osijek Faculty of Humanities and Social Sciences Study Programme: Double Major BA Study Programme in English Language and Literature and Hungarian Language and Literature Antun Budim Sport Matters: Hooliganism and Corruption in Football Bachelor's Thesis Supervisor: Dr. Jadranka Zlomislić, Assistant Professor Osijek, 2018 J.J. Strossmayer University of Osijek Faculty of Humanities and Social Sciences Department of English Study Programme: Double Major BA Study Programme in English Language and Literature and Hungarian Language and Literature Antun Budim Sport Matters: Hooliganism and Corruption in Football Bachelor's Thesis Scientific area: humanities Scientific field: philology Scientific branch: English studies Supervisor: Dr. Jadranka Zlomislić, Assistant Professor Osijek, 2018 Sveučilište J.J. Strossmayera u Osijeku Filozofski fakultet Osijek Studij: Dvopredmetni sveučilišni preddiplomski studij engleskog jezika
    [Show full text]
  • Downloads/Reports/2016/Pdf/BTI 2016 Kosova.Pdf
    Tourism governance in post-war transition: The case of Kosova REKA, Shqiperim Available from the Sheffield Hallam University Research Archive (SHURA) at: http://shura.shu.ac.uk/24197/ A Sheffield Hallam University thesis This thesis is protected by copyright which belongs to the author. The content must not be changed in any way or sold commercially in any format or medium without the formal permission of the author. When referring to this work, full bibliographic details including the author, title, awarding institution and date of the thesis must be given. Please visit http://shura.shu.ac.uk/24197/ and http://shura.shu.ac.uk/information.html for further details about copyright and re-use permissions. "Tourism governance in post-war transition: the case of Kosova" Shqiperim Reka A thesis submitted in partial fulfilment of the requirements of Sheffield Hallam University for the degree of Doctor of Philosophy February 2017 Abstract The aim of this research study was to examine tourism governance in post-war transition with specific reference to the influence of political, economic and social factors, institutional arrangements, collaboration and power relations. Within this context, a crucial objective was to assess the role of mindset. Reviewing the literature in relation to the key concepts, it was discovered that research tends to focus on political and economic transition, whereas the social dimension, despite its importance, is largely neglected. Similarly, tourism governance has been overlooked in studies of tourism in post-war transition. Furthermore, the literature on tourism governance rarely takes the issue of mindset into account. To address these gaps in knowledge, a qualitative research approach was applied to study tourism governance in post-war transitional Kosova.
    [Show full text]
  • Ottoman Merchants in the Adriatic. Trade and Smuggling
    View metadata, citation and similar papers at core.ac.uk brought to you by CORE provided by Repository of University of Primorska ACTA HISTRIAE • 16 • 2008 • 1-2 received: 2008-01-27 UDC 355.49:343.712.2(262.3)"14/16" original scientific article OTTOMAN MERCHANTS IN THE ADRIATIC. TRADE AND SMUGGLING Maria Pia PEDANI University Ca'Foscari of Venice, Department of Historical Studies, I-30123 Venezia, Dorsoduro 3484/d e-mail: [email protected] ABSTRACT th In the 15 century sultans discovered the economic importance of the Adriatic. th They accepted doges' rule on this sea but, at the end of the 16 century, the presence of Christian and Muslim pirates marred the relations between the two states. Ottoman merchants used to cross the Adriatic to reach the markets of Venice and Ancona. Be- sides regular trade there was also smuggling: above all arms were exported to the Empire while wheat went westwards. Several links united the two commercial commu- nities: for instance, subjects of the Republic embarked sometimes on Ottoman ships; in the ports of the Serenissima the sultan's merchants used to pay the same customs as Venetians and, sometimes, they also insured themselves with Venetian companies. The th wars of the end of the 17 century put a momentary stop to Muslim commercial activi- ties in Venice and in the Adriatic. However, at the beginning of the following century, Albanian vessels charged with Ottoman goods appeared again at St. Mark's docks, even if soon after, in the 1720s', short-sighted Venetian protectionist politics pushed them to prefer the port of Trieste.
    [Show full text]
  • Cultural Dictionary and Directory
    The Cultural Dictionary and Directory Of people from culturally and linguistically diverse backgrounds A resource to increase cultural understanding for service providers and encourage liaison between communities and key multicultural providers in the ACT A project of the Migrant and Refugee Settlement Services of the ACT Inc. With the support of the ACT Office of Multicultural, Aboriginal and Torres Strait Islander Affairs (Community Service Directory – ACT Government) Original publication by Sara Khalidi 1997 Revised and Edited by Fiona McIlroy 2003 Revised and Edited by Hannah Neumayer 2012 Cultural Dictionary & Directory 2012 - Project of the Migrant and Refugee Settlement Services of the ACT Inc. 1 PREFACE TO THE CULTURAL DICTIONARY The wealth of cultural diversity in Australia is arguably one of its major assets. Acknowledgement of difference and acceptance of each person’s unique qualities, as well as their particular blend of cultural influences can assist people to grow in cultural richness and social strength. However more often than not, perceptions and attitudes are based on the limited understandings we currently hold, and we are all prone to prejudice. The key to cultural understanding lies in an open mind. Given the rise in expressions of racist attitudes in recent times, it is more important than ever to remember that general statements about cultural backgrounds can lead to stereotyping. Stereotyping often undervalues individuals and cultures, and can be based on mistaken assumptions. It must be noted that the brief and general descriptions of a culture or country, such as the snapshots in this Cultural Dictionary, should never be applied in a blanket way to any individual or group.
    [Show full text]
  • Second International Congress of Art History Students Proceedings !"#$%&&'"
    SECOND INTERNATIONAL CONGRESS OF ART HISTORY STUDENTS PROCEEDINGS !"#$%&&'" !"#$%&'() Klub studenata povijesti umjetnosti Filozofskog fakulteta (Art History Students' Association of the Faculty of Humanities and Social Sciences) (*%+,)%-$ #,-)* Jelena Behaim, Kristina Brodarić, Lucija Bužančić, Ivan Ferenčak, Jelena Mićić, Irena Ravlić, Eva Žile )(.%(/()& Tanja Trška, Maja Zeman (*%+%01 -0* !),,2)(-*%01 Ivana Bodul, Kristina Đurić, Petra Fabijanić, Ana Kokolić, Tatjana Rakuljić, Jasna Subašić, Petra Šlosel, Martin Vajda, Ira Volarević *(&%10 + $-3,"+ Teo Drempetić Čonkić (oprema čonkić#) The Proceedings were published with the financial support from the Faculty of Humanities and Social Sciences in Zagreb. SECOND INTERNATIONAL CONGRESS OF ART HISTORY STUDENTS PROCEEDINGS !"#$%&'() Klub studenata povijesti umjetnosti Filozofskog fakulteta (Art History Students' Association of the Faculty of Humanities and Social Sciences) %&#* 978-953-56930-2-4 Zagreb, 2014 ƌ TABLE OF CONTENTS ! PREFACE " IS THERE STILL HOPE FOR THE SOUL OF RAYMOND DIOCRÈS? THE LEGEND OF THE THREE LIVING AND THREE DEAD IN THE TRÈS RICHES HEURES — )*+,- .,/.0-12 #" THE FORGOTTEN MACCHINA D’ALTARE IN THE CHURCH LADY OF THE ANGELS IN VELI LOŠINJ — 3*/+, 45*6),7 $% GETTING UNDER THE SURFACE " NEW INSIGHTS ON BRUEGEL’S THE ASS AT SCHOOL — 8*69/* +*906 &' THE FORMER HIGH ALTAR FROM THE MARIBOR CATHEDRAL — -*706:16* 5*-71; (% EVOCATION OF ANTIQUITY IN LATE NINETEENTH CENTURY ART: THE TOILETTE OF AN ATHENIAN WOMAN BY VLAHO BUKOVAC — *6* 8*3*/9<12 %& A TURKISH PAINTER IN VERSAILLES: JEAN#ÉTIENNE LIOTARD AND HIS PRESUMED PORTRAIT OF MARIE!ADÉLAÏDE OF FRANCE DRESSED IN TURKISH COSTUME — =,)*6* *6.07+,-12 ># IRONY AND IMITATION IN GERMAN ROMANTICISM: MONK BY THE SEA, C.$D.
    [Show full text]
  • КИК БОКС САВЕЗ СРБИЈЕ WAKO EUROPEAN CUP „SERBIA OPEN 2015“ K1 Rules & Kick Light Contact Belgrade, 14.- 15
    КИК БОКС САВЕЗ СРБИЈЕ WAKO EUROPEAN CUP „SERBIA OPEN 2015“ K1 Rules & Kick light contact Belgrade, 14.- 15. 03.2015. Official report Location: Beograd, Sportska hala „Šumice“, Ustanička 125/1, Beograd - Srbija Date: 14. – 15. Mart, 2015. Tehnical organizer: Kik boks savez Srbije Official delegate: Goran Šimurina (WАКО) Official doctor: dr Suzana Milutinović Chief judge Zoran Šimurina (WАКО) Referees: Zoran Šimurina, Jelena Kuburić, Aleksandar Nađ, Milan Dragojlović, Ţarko Vuković, Goran Šimurina, Dalibor Antić, Srđan Aleksić, Saša Dimitrijević, Bojana Trajković, Nenad Đorđević, Dejan Dukić, Tamara Ţivković, Marko Đorđević, Dejan Medovarski. (Serbia) and Boris Pavičić, Tomislav Novosel, Mario Brzaković, Henrik Matić (Croatia). Number od participans: 125 competitors (61 (42+19) in K1 rules + 64 (50+14) in kick light contact) from Slovakia, Slovenia, Croatia, Bosnia and Herzegovina, Montenegro, Macedonia and Serbia. Total held matches: 69 elimination fight (31 (11+9) in K1 rules + 38 (32+6) in kick light contact) and 28 finals (15 (10+5) in K1 rules + 13 (9+4) in kick light contact). Official report European cup „Serbia open 2015“ K1 rules, Men: K1 rules, Women: Finals Finals score: score: -57 кг 1. Danijel Bogdanović – Palmini tigrovi 3:0 -52 кг 1. Sanja Suĉević – Topić team 3:0 3. Samed Demić - Montenegro 2. Saida Bukvić – Novi Pazar 3. SlaĊana Pavlović – Kolubara -60 кг 1. Danijel Memedovski - Despot 2:1 3. Jovana Trifunjagić - Beĉej 2. Robert Horvat – Internacional EMK 3. Riĉard Duĉay – Tatran Košice, Slovakia - 56 кг 1. Marina Spasić – Novi Beograd 3:0 3. Redţo Ljutić – Gepard, Slovenia 2. Ajla Lukaĉ – Novi Pazar -63,5 кг 1. Aleksandar Konovalov – Palmini tigrovi 3:0 - 60 кг 1.
    [Show full text]
  • Recherches Research Studies
    Balkanologie VI [1-2], décembre 2002 \ 75 RECHERCHES RESEARCH STUDIES Balkanologie VI [1-2], décembre 2002, p. 77-100 \ 77 MOUNTAINS AS « LIEUX DE MÉMOIRE » HIGHLAND VALUES AND NATION-BUILDING IN THE BALKANS1 Ulf Brunnbauer and Robert Pichler* INTRODUCTION Notions about shared history and the self-ascription of specific cultural and moral values are constitutive for the formation of nations and their conti­ nuity. While this is a common sense assumption, proven by extensive research also for the case of Southeast European nations, the spatial dimension of col­ lective commemoration and of the construction of national identities have been much less considered. As Pierre Nora and his collaborators have shown, modern nation states require “places” onto which they can pin historical com­ memoration and imagination (lieux de mémoire). In the course of modernisa­ tion collective memory lost its organic nature and is no longer reproduced au­ tomatically. Collective memory is not any more transmitted orally from one generation to the other but rather has become the endeavour of professional memory-makers such as historians and intellectuals2. In order to be compre­ hensible and meaningful to people, nationally significant historical events must be anchored in popular experience and consciousness. In this operation, locations and material items as well as rituals and other features of culture be­ 1 This paper results from our research project “Ecology, Organisation of Labour, and Family Forms in the Balkans. Mountain societies compared” which was funded by the Austrian Science Fund (FWF) and car­ ried out at the Department of Southeast European History at the University of Graz between 1998 and 2001.
    [Show full text]
  • English and INTRODACTION
    CHANGES AND CONTINUITY IN EVERYDAY LIFE IN ALBANIA, BULGARIA AND MACEDONIA 1945-2000 UNDERSTANDING A SHARED PAST LEARNING FOR THE FUTURE 1 This Teacher Resource Book has been published in the framework of the Stability Pact for South East Europe CONTENTS with financial support from the Dutch Ministry of Foreign Affairs. It is available in Albanian, Bulgarian, English and INTRODACTION..............................................3 Macedonian language. POLITICAL LIFE...........................................17 CONSTITUTION.....................................................20 Title: Changes and Continuity in everyday life in Albania, ELECTIONS...........................................................39 Bulgaria and Macedonia POLITICAL PERSONS..............................................50 HUMAN RIGHTS....................................................65 Author’s team: Terms.................................................................91 ALBANIA: Chronology........................................................92 Adrian Papajani, Fatmiroshe Xhemali (coordinators), Agron Nishku, Bedri Kola, Liljana Guga, Marie Brozi. Biographies........................................................96 BULGARIA: Bibliography.......................................................98 Rumyana Kusheva, Milena Platnikova (coordinators), Teaching approches..........................................101 Bistra Stoimenova, Tatyana Tzvetkova,Violeta Stoycheva. ECONOMIC LIFE........................................103 MACEDONIA: CHANGES IN PROPERTY.......................................104
    [Show full text]
  • Inventory of Tourist Facilities and Capacities in Lake Skadar-Shkodra Area
    Inventory of tourist facilities and capacities in Lake Skadar-Shkodra area INVENTORY OF TOURIST FACILITIES AND CAPACITIES IN LAKE SKADAR-SHKODRA AREA Prepared by LAKE SKADAR-SHKODRA INTEGRATED ECOSYSTEM MANAGEMENT PROJECT July 2011 1 Inventory of tourist facilities and capacities in Lake Skadar-Shkodra area INTRODUCTION Lake Skadar-Shkodra is the largest lake in the Balkan Peninsula shared between Montenegro and Albania. The Montenegrin part of the lake and its surrounding area were declared a national park in 1983 and in Albania a Managed Nature Reserve. In 1996 in Montenegro and in 2006 in Albania, Skadar-Shkodra Lake was included in the Ramsar list of wetlands of international importance. Lake Skadar is a wonderful place with mirrored waters, rocky shores and wetlands full of wildlife with more than 270 species of birds, plenty of natural herbs, traditional fishing villages, numerous islet monasteries and cultural heritage sites, fascinating beaches surrounded by karst mountains, various amusing, social and cultutral events. Lake Skadar area is where some of the best wines and organic food in Montenegro can be found, cultivated by the local producers especially in Crmnica and Godinje valleys in Montenegro and Shtoj village in Albania. There are also numerous accomodation facilities, restaurants and shopping centers, on the Montenegrin and Labanian sides of the lake that make this area attractive to hiome and foreign tourists. Being a tourist attraction with all these natural and cultural resources the aim of this inventory is to prepare a joint Montenegrin and Albanian inventory on tourist facilities and capacities of Lake Shkodra area, to promote Lake Skadar-Shkodra as a joint tourist attraction internally and internationally.
    [Show full text]
  • PATOSI Traditë - Kulturë Qershor 2019
    PATOSI Traditë - Kulturë qershor 2019 Traditë dhe Kulturë 1 Përmbajtja -PATOSI Monumentet e Kultit Informacion i përgjithshëm Manastiri i Shën Trifonit dhe Kultura të ndryshme, një qytet Kishat e Sheqishtes Greva e Naftëtarëve -RUZHDIE të Patosit 7 - 11 Mars 1927 Informacion i përgjithshëm Nafta Zharrëz Rezervuari i Ruzhdies Nafta Ruzhdie Monumentet e Kultit Ulliri Mekami i Drenies Flora dhe Fauna Varri i Baba Mustafait (të gjatit) Monumentet e Kulturës Monumentet e Natyrës Kalaja e Margëlliçit Ujvarat në kanionin e Siqecës Margëlliçi, dëshmitar i terrakotës së Rrapi i Zhugrit Afërditës -TRADITA MYZEQARE Tuma e Patosit Dasma Myzeqare Ura e Ofiçinës Bujqësia dhe Blegtoria Monumentet e Kultit Oda Myzeqare Kisha e “Shën Mëhillit” dhe Kishat e -TRADITA MALLAKASTRIOTE tjera të Sheqishtes Bujqësia dhe Blegtoria Monumentet e Natyrës Oda Mallakastriote Rrepet e Peshkëpijave -VESHJET KARAKTERISTIKE Punimet artizanale POPULLORE Disa nga objektet e hershme Veshjet Myzeqare kulturore Veshjet Mallakastriote -ZHARRËZA Veshjet Vllehe Informacion i përgjithshëm Veshjet Çame Vllehët në Myzeqe FESTIVALI “STREET ART” Rezervuari i Zharrzës Monumentet e Kulturës Novosela 2 Traditë dhe Kulturë “Patosi, Traditë - Kulturë”, është një botim i cili vjen në kuadër të Trashëgimisë Kulturore. Revista prezanton qytetin në aspektin e etnokulturor dhe historik, në funksion të komunitetit vendas dhe gjithë atyre që dëshirojnë ta vizitojnë atë nga afër. Patosi është zhvilluar si një qëndër e re banimi dhe shërbimi social për naftëtarët dhe familjet e tyre, të cilët e populluan qytetin dhe krijuan shtresime të larmishme social- kulturore të pasura me traditën dhe psikologjinë e zonave nga vinin. Lindja e qyteteve që vihet re në shekujt IV - III krijoi kushtet për zhvillimin e një prodhimtarie zejtare shumëdegëshe, e cila çoi në zgjerimin e veprimtarisë së tyre tregëtare si dhe rritjen e gjithanshme të ekonomisë monetare1.
    [Show full text]
  • The City of Drisht in the Middle Ages Keywords: Drishti, Albania, the Republic of Venice, George II Strazimir, Balsha III, Stefan Lazarevic, George Brankoviq
    Volume 5, issue 11, 2016 e-ISSN: 1857-8187 p-ISSN: 1857-8179 Research Article History The City of Drisht in the Middle Ages Keywords: Drishti, Albania, the Republic of Venice, George II Strazimir, Balsha III, Stefan Lazarevic, George Brankoviq. Departament of Medieval Studies, Institute of History “Ali Hadri” Teuta Shala-Peli Prishtina, Republic of Kosova. Abstract The topic "Drishti in the Middle Ages”, includes a period characterized by significant development in the social, economic, cultural and political sphere, not only in the city,but also in Albania in general during the Middle Ages. Drishti as many cities of Albania was founded during the Middle Ages, reaching a high development state whichplaced the city among the ranks of other medieval cities not only in Albania, buteven further in the region. As evidence of these developments are the achievements in the field of legislation, the developments in the economic, social, religious and cultural life. During the Middle Ages, the city of Drisht had reached a significant development in terms of economic, strategic, political, cultural aspect and in many other aspects, playing an important role in the development of important events and processes that characterized medieval Albanian history. In the late XIV century and early XVcentury, Albania and in this case the city of Drisht, entered a new phase due to political changes and developments taking place all over the region. In this period the city was confronted with the efforts of the Republic of Venice to put it under its rule, while facing successive attacks of the Ottoman army. The medieval city of Drisht had reached a high municipal organization alongside the other cities of the time.
    [Show full text]
  • Baseline Assessment Report of the Lake Ohrid Region – Albania Annex
    TOWARDS STRENGTHENED GOVERNANCE OF THE SHARED TRANSBOUNDARY NATURAL AND CULTURAL HERITAGE OF THE LAKE OHRID REGION Baseline Assessment report of the Lake Ohrid region – Albania (available online at http://whc.unesco.org/en/lake-ohrid-region) Annex XXIII Bibliography on cultural values and heritage, agriculture and tourism aspects of the Lake Ohrid region prepared by Luisa de Marco, Maxim Makartsev and Claudia Spinello on behalf of ICOMOS. January 2016 BIBLIOGRAPHY1 2015 The present bibliography focusses mainly on the cultural values and heritage, agriculture and tourism aspects of the Lake Ohrid region (LOR). It should be read in conjunction to the Baseline Assessment report prepared in a joint collaboration between ICOMOS and IUCN (available online at http://whc.unesco.org/en/lake-ohrid-region) The bibliography includes all the relevant titles from the digital catalogue of the Albanian National Library for the geographic terms connected to LOR. The bibliography includes all the relevant titles from the systematic catalogue since 1989 to date, for the categories 9-908; 91-913 (4/9) (902. Archeology; 903. Prehistory. Prehistoric remains, antiquities. 904. Cultural remains of the historic times. 908. Regional studies. Studies of a place. 91. Geography. The exploration of the land and of specific places. Travels. Regional geography). It also includes the relevant titles found on www.scholar.google.com with summaries if they are provided or if the text is available. Three bibliographies for archaeology and ancient history of Albania were used: Bep Jubani’s (1945-1971); Faik Drini’s (1972-1983); V. Treska’s (1995-2000). A bibliography for the years 1984-1994 (authors: M.Korkuti, Z.
    [Show full text]