De mooiste wandelingen Plezierwandelingen Het water achterna

ONIE EDEN WALL 14 wandelingen tussen 7 en 16 km De mooiste wandelingen van de Oostkantons Kelmis La Calamine. La Gueule NL. Inhoud 14. Lontzen/La Calamine Oostkantons Lontzen. Het water achterna . . 13. Raeren D. F. Lux. E-40 Vesdre/Weser Eupen . 12. Petergensfeld Overzicht

Getzbachvan de wandelingen La Helle / Hill 1. LONGFAYE Een waterval en een canyon P 2 2. Ternell 2. TERNELL De zwarte rivier P 4

Hoge Venen 3. BARAQUE MICHEL Het 'pays d'en haut' P 6 4. ROBERTVILLE Een romantisch kasteel P 8 5. BÜTGENBACH Meer van het Hoge Noorden P 10 3. Baraque Michel 6. OUREN De Ourvallei P 12 Signal de Botrange 7. BELLEVAUX Het milde Bellevaux P 14 8. MONTENAU Geheimen van de Amel P 16 9. Xhoffraix 1. Longfaye 9. XHOFFRAIX Het wilde land P 18 4. Robertville La Warche 10. MÜRRINGEN Witte pracht P 20 11. MACKENBACH Langs de heuvelflank P 22 5. Bütgenbach Malmedy. Waimes. 10. Mürringen 12. PETERGENSFELD Door ongerept natuurschoon P 24 . Büllingen E-42 13. RAEREN Tussen de levende hagen P 26 7. Bellevaux . L’Amblève 14. LONTZEN/KELMIS Bloemenvallei P 28 8. Montenau. WANDELARRANGEMENTEN P 30 . Amel UW WANDELLOGIES P 32 . . L’Our

E-42 .

St-Vith . 11. Mackenbach

L’Our

Burg-Reuland. Een editie van Met de steun van L’Our Place Albert 1er, 29 a - 4960 MALMEDY uitgever: Sandra de Taeye Coordinatie: Dany Heck 6. Ouren Conceptie, layout, texten en beelden: Pierre Pauquay - SPRL Cernix. Wandeling 1 Veen Tîrifaye

9 km N 68 3u Hargister Waterval

Longfaye

Start P Moulin du Ovifat Bayehon Bayehon

N 68

Pouhon Xhoffraix

Een waterval en een canyon

580 m

Longfaye Vanaf de eerste meters zal de woeste schoonheid 560 m 470 m van de omgeving u verrassen. De natuur is zelfs nog 470 m 500 m Wat is er leuker dan op pad te kunnen gaan naar één van de mooier wanneer ze zich in schitterende herfstkleuren mooiste natuurlijke tooit. Hoort u het riviertje al klateren aan uw voeten? watervallen van het land? Molen Brug Waterval Veen Molen Het van pyriet doordrongen water heeft een bizarre rode tint. Terwijl u een heuveltje beklimt, hoort u, Het natuurcentrum Bewegwijzering boven aangekomen, het geluid van de negen meter Het natuurcentrum Botrange Groene rechthoek hoge waterval die zich in een breed bekken stort. Een maakt deel uit van het Parkeergelegenheid Aan de voet van het dorpje verrassende aanblik voor ons "vlakke" land. Herinner u uitgestrekte landschap van de Longfaye, richting Ovifat, dat de Hoge Venen, die op een boogscheut verwijderd Hoge Venen. Er worden talrijke aan de watermolen "Moulin du Bayehon". zijn, een immense spons vormen! En dat van daaruit wandelingen, rondleidingen GPS-coördinaten vertrekpunt een massa water naar de valleien en de stuwmeren en trektochten georganiseerd 50.4682 - 6.0917 Start stroomt. Ga verder bergop. Geen nood, want de top door heidevelden, venen en Een infobord geeft het vertrek- is niet meer veraf. Eerst wandelt u langs de "Fagne bossen. De nieuwe ten- punt van de wandeling aan. Aanbevolen de Tîrifaye" en even later doorkruist u bij het afdalen toonstelling "FANIA" is zeker Wandelschoenen. Neem een landschap dat niet moet onderdoen voor heuse bezienswaardig. Ontdek de water mee. Eetgelegenheid in Longfaye en in Xhoffraix. bergen. Langs het riviertje de Pouhon accentueert Hoge Venen op interactieve en Moeilijkheidsgraad de houtkap hoe smal de canyon is die het riviertje speelse manier. 9 km. Gemakkelijk, behalve langs de venen, waar de heeft uitgesleten. Her en der maken houten brugjes paden modderiger zijn. het mogelijk de doorwaadbare plaatsen te ontwijken: www.botrange.be Totale hoogteverschil 280 m. rasechte aventuriers zullen er dol op zijn! Tel. +32(0)80 44 03 00 2 3 Wandeling 2 Osthertogenwald

8 km 2.40u N 67 Getzbach

La Helle N 67

Schwarzbusch

Huis Ternell

Start P N 67 Hoge Venen

De zwarte rivier

510 m TernellVan bij het huis Ternell duikt het pad onmiddel- 510 m 450 m 400 m 420 m lijk het grote woud in. De beuken en eiken in het Tijdens deze wandeling volgt u de Helle, een van de mooiste Osthertogenwald zorgen voor schitterende herfstkleu- riviertjes van de Oostkantons. ren. Aan onze voeten bakenen ontelbare padden- Ternell Helle N 67 Getzbach Ternell Het ontspringt in het hart van de Venen. stoelen de weg af. Wanneer we beneden in het dal aankomen, zien we de Helle. De loop van dit rivier- Huis Ternell Bewegwijzering tje, met zijn zwarte water en zijn hoge zuurtegraad, Groen kruis Parkeergelegenheid vormde vroeger een grenslijn: de grenspalen die u Ternell is een voormalige Parking bij het huis Ternell. zal tegenkomen, geven aan dat, bij het begin van boswachterswoning, die omge- GPS-coördinaten vertrekpunt 50586 - 613 de 20e eeuw, Duitsland hier begon. Langs de Helle bouwd werd tot bosmuseum. Start waant u zich in een sprookje. Het ongerepte traject Kinderen kunnen er iets bijleren De wandeling start aan het huis Ternell. maakt het aangenaam om de rivier te volgen. Af en over de natuur en de fauna Aanbevolen toe komt u ook voorbij steile stukken. Een wandeling in onze regio’s. Verschillende Wandelschoenen die de enkels goed ondersteu- voor sportieve wandelaars. Halverwege stijgt het pad kijkkasten, verspreid over nen. Neem water mee. en voert het ons richting de stuwdam van Eupen, die 300 m2 expositieruimte, maken Eetgelegenheid aan het huis Ternell. zich nu vlakbij bevindt. Vanaf hier duikt het pad weer het mogelijk een groot aantal Moeilijkheidsgraad een andere vallei in, gevormd door de Getzbach, die opgezette dieren en planten te 8 km. Het traject langs de Helle is niet gemakkelijk. Van stroomafwaarts het meer van water voorziet. Hier is de observeren in hun natuurlijke de Getzbach naar Ternell is vallei eerder gesloten en duister. Nadat u een houten omgeving. er een steile klim. Totale hoogteverschil brugje bent gepasseerd, duiken uitgestrekte vlakten www.ternell.be 150 m. vol sparren op. Tel. +32(0)87 55 23 13

4 5 Wandeling 3 Start P Baraque Michel Grande Fagne

12 km 4u N 68

Croix des Fiancés Polleur Veen

Herbôfaye

Variante. Terug via Polleur Veen

Le Bayehon

Pont de Beleu

Ru de Polleur

N 68 Het "pays d'en haut"

Baraque Michel Deze wandeling door de ongerepte natuur start aan Baraque Michel, dat in de 19e eeuw werd opgericht in De Hoge Venen behoren Setay Veen ongetwijfeld tot de meest tot het midden van de heidevelden. Bij mist of in geval van de verbeelding sprekende een sneeuwstorm, luidde men een klok om verdwaalde landschappen van België. Een schitterende wandeling! wandelaars uit de venen te leiden... Onder het knuppel- pad dat we volgen vanaf de herberg horen we het water Bewegwijzering langs alle kanten kabbelen en klateren. We bevinden ons Groene rechthoek. dan ook op een enorme spons. De sparrenbossen werden Parkeergelegenheid 670 m 620 m 670 m Naast Baraque Michel. recent gekapt om het gebied in zijn oorspronkelijke staat 590 m Kwetsbaar gebied... GPS-coördinaten vertrekpunt 50.519 – 6.0629 te herstellen. Want, hoewel het hoogplateau tegenwoor- Wandelen in de Hoge Venen is Start dig met naaldbomen is bedekt, had het gebied vroeger Baraque Michel Six Hêtres Pont de Beleu gebonden aan regels. Het broze Wandel langs de Fischbach- kapel en volg het knuppel- veel weg van een immens moeras. Het traject voert ons evenwicht van de veengebieden pad. via het Grote Ven naar het Kruis der Verloofden, een heeft beschermingsmaatregelen Aanbevolen Waterdichte schoenen of trieste herinnering aan François en Marie die hier van noodzakelijk gemaakt. Bij rode laarzen zijn sterk aanbe- de vrieskou omkwamen nadat ze verdwaalden in de vlag is het verboden zich in het volen! Eetgelegenheid bij Baraque Michel. "Blizzard" van januari 1871... De uitgestrekte veengron- gebied te begeven. Deze tocht is Moeilijkheidsgraad den moeten nu plaats ruimen voor de bijzonder onher- het ganse jaar toegankelijk, be- 12 km. Een lange tocht die plaatselijk zeer modderig bergzame ru de Polleur. De tocht schiet goed op hoewel halve bij overvloedige sneeuwval. kan zijn, afhankelijk van het het pad zich vaak een weg moet banen langsheen elzen Let echter op dat u niet uitglijdt seizoen. Totale hoogteverschil en berken. We komen aan bij de zogeheten "six Hêtres": op de knuppelpaden. 80 m. zes beuken verdwaald in een woud vol naaldbomen. Tel. +32(0)80 44 03 00

6 7 Wandeling 4 Fagne Tîrifaye

7 km Ovifat Bayehon 2.15u Hargister

Longfaye Robertville Xhoffraix

N 67 Ovifat Neus Napoléon

Reinhardstein Stuwdam Start P N 68 Meer Le Pouhon Robertville Xhoffraix Warche

Walk Een romantisch kasteel

580 m Robertville 510 m 500 m 500 m Geniet met volle teugen van 400 m deze wandeling langsheen rotsen en snelstromende Vanaf de stuwdam krijgt u al snel het ingesloten beekjes: u zult zich in de ber- Barrage "Neus Napoléon" Warche Reinhardstein Barrage gen wanen! landschap met zijn prachtige kasteel Reinhardstein in het vizier: hoe romantisch! Vanuit zijn arendsnest lijkt Het trotse kasteel Bewegwijzering het wel alsof het ons uitdaagt. We zullen er omheen Groene rechthoek Parkeergelegenheid moeten wandelen via steile paden. De weg blijft maar Naast de stuwdam, richting stijgen: uiteindelijk krijgen we het uitzichtspunt "Neus Het kasteel Reinhardstein, Chôdes. GPS-coördinaten vertrekpunt van Napoleon" te zien. Een rots die uitsteekt boven het dat herbouwd werd in 1969 50.452 – 6.1084 bos en die ons als beloning een mooi uitzicht biedt op aan de hand van de oude Start Aan de parking net voorbij de vallei van de Warche onder ons. Vanaf de top begint ruïnes en documenten uit de stuwdam. het pad te slingeren. Het lijkt wel alsof de weg speelt de 14e eeuw, doet denken Aanbevolen Wandelschoenen die de met de plooien van het landschap. Even een korte aan kastelen uit de mid- enkels goed ondersteunen. rustpauze: onze weg sluit al snel aan bij de Warche deleeuwen. De imposante In Robertville vindt u ver- schillende eetgelegenheden. via een ander pad dat bijzonder steil is: welkom in het burcht domineert de steile Moeilijkheidsgraad gebergte! Aan de voet van de oevers wandelen we een zijde van de Warche-vallei. 7 km. Korte maar moeilijke wandeling. Steile hellingen steeds nauwer wordende vallei binnen. De weg graaft De burchtsite biedt en scherpe afdalingen zich behoorlijk in, zo sterk zelfs dat hij moeite heeft om fantastische panorama. volgen elkaar op. Totale hoogteverschil er zich terug uit te wurmen. We klauteren de helling op www.reinhardstein.net 280 m. en torenen een laatste maal boven het kasteel uit. Tel. +32(0)80 44 68 68

8 9 Wandeling 5

10 km 3u N 647 Berg Stuwdam

Meer Natuur reservaat

Mühlenberg Start Holzwarche P Bütgenbach Warche

N 632

Meer van het Hoge Noorden 600 m 570 m 560 m 570 m

Bütgenbach Diep in de Oostkantons klinkt nog de lokroep van het Mühlenberg Worriken Voor wie op zoek is naar een Worriken Barrage ongerept landschap is avontuur: hier vormen de paden de ziel van het land. Bütgenbach de uitgelezen De noordenwind verjaagt snel de laatste mistslierten. Herba Sana - Ortis plek! Volgens de weersvoorspellingen wordt het schitterend De plantentuin Herba Sana, Bewegwijzering weer: de blauwe lucht zal schitteren op het kristalhelde- die zich midden de venen Gele rechthoek. Parkeergelegenheid re water van het meer. De weg die langs de oevers voert, bevindt, is uniek in Europa. In het centrum van Worriken toont u de natuur in al zijn ongerepte pracht. Tijdens de Maak er kennis met de (zwembad). GPS-coördinaten vertrekpunt zomer zullen stranden, die men her en der aantreft, u therapeutische behandeling 50.425 – 6.218 zin doen krijgen in een frisse duik... Wat verderop leidt van kwaaltjes via planten, Start Volg vanaf de overkant van een leuk knuppelpaadje u naar het natuurreservaat de zogenaamde fytothe- de parking, de vroegere van de Holzwarche. Een zeldzaam voorbeeld van een rapie. Deze tuin, met zijn spoorweg. Aanbevolen maaiweide die zich maar vanaf een hoogte van 500 geometrisch aangelegde Neem water en uw picknick meter kan ontwikkelen. Er gedijen trouwens alpiene bomenrijen, zijn lanen in mee. Na de wandeling nodi- gen de restaurants, cafés en planten zoals bergvenkel en zwart knoopkruid. Na een schaakbordpatroon en de terrasjes van Bütgenbach u kleine klim kunt u van een mooi panorama genieten op perken met eenjarige plan- uit. Proef in ieder geval het overheerlijke gebak van de het meer. De Warche lijkt wel een Canadese rivier, zo ten, nodigt uit tot een ge- bakkerijen. vlak voor de monding. Vooral dan in de winter, wanneer varieerde wandeling. Open Moeilijkheidsgraad 10 km. Een mooie wande- het water van de rivier in de monding dreigt te bevrie- van juni tot september. ling, zonder moeilijkheden. zen. Deze wandeling langs geheimzinnige bossen en www.herba-sana.be Totale hoogteverschil 40 m. het meer zal u zeker weten te bekoren. Tel. +32(0)80 44 00 55/56 10 11 Wandeling 6 Fagne Tîrifaye

Our 9 km Schiebach N 68 3u Hargister Cascade

Longfaye Heinskillmolen Peterskerk Ouren P Start Moulin du Ovifat Bayehon Le Bayehon

N 68 Ribbach

Xhoffraix Our Drielandenpunt

De Ourvallei 500 m 390 m 390 m 360 m 360 m Ouren Ouren Schiebach Top Ribbach Ouren Ontdek tijdens deze wande- ling één van de meest geïso- De Ourvallei is een ietwat miskende, maar uiterst leerde streken van België. De charmante regio, waar het aangenaam vertoeven is. Middeleeuwse Burg regio heeft haar charme en karakter weten te bewaren. Wanneer u de streek doorkruist, zult u snel de 'dolce De ruïnes van de burcht vita' van de pittoreske vallei voelen. Wanneer u langs Burg-Reuland herinneren Bewegwijzering de Our stapt met zijn mooie brede vallei, zal de charme ons aan de Duitse "Burgs" Blauw kruis. Parkeergelegenheid van het landschap u meteen opvallen. Het reliëf staat die dankzij hun slagkracht In het centrum van Ouren. in schril contrast met de zacht golvende plateaus en de feodale touwtjes stevig GPS-coördinaten vertrekpunt 50.14 – 6.134 de ingesloten valleien: deze tocht zal dan ook een in handen hielden. Bij het Start behoorlijke inspanning vergen... We verlaten de weg begin van de 14e eeuw, was Wandel in de richting van de kerk. Volg de weg richting en laten de oude molen Heinskill achter ons liggen. het kasteel een toevluchts- Burg-Reuland. Achter de Het pad stijgt flink door een groot bos. De klim duurt oord voor de leenheren kerk kunt u de mooie kruisweg bewonderen. misschien wel lang, maar de inspanning is de moeite van Reuland, vazallen van Aanbevolen waard: vanaf het hoogste punt kunnen we immers de de hertog van Luxemburg. Wandelschoenen die de enkels goed ondersteunen. blauwe toppen van de Eifel zien. Daarna gaat het terug De gemeente, die de ruïnes Neem water mee. Eetge- bergafwaarts doorheen naaldbossen. Wat verderop in handen kreeg, heeft de legenheid in Ouren. Moeilijkheidsgraad nemen bremstruiken de overhand. Beneden in de restauratiewerken 9 km. Lange beklimming vallei bereiken we het drielandenpunt. Hier komen de uitgevoerd. vanuit de Ourvallei. Totale hoogteverschil grenzen van België, Duitsland en Luxemburg samen: www.reuland-ouren.be 190 m jawel, onze wandeling is er een met Europese allures! Tel. +32(0)80 42 00 46

12 13 Wandeling 7 Fagne Tîrifaye Rocher de Falize Cheveaufosse 10 km N 68 3u Hargister ClignevalCascade

Longfaye

MoulinKerk du Ovifat Warche Bayehon Le Bayehon Bellevaux Start N 68 Brouwerij P Le Pouhon Xhoffraix Rocher de Warche Amel Lasneville Tioû

450 m Het milde Bellevaux 380 m 380m 370 m

Bellevaux Het Huis Maraite uit 1592 vormt het vertrekpunt van deze Bellevaux Rocher de Warche Cligneval Bellevaux wandeling langs twee mooie panorama. Aanvankelijk Een bijzonder gevarieerde wandeling met schitterende stappen we langs een verkeersarme weg die ons naar Een brouwerij... panorama. het afgelegen gehucht Tioû leidt. Hier zullen we op onze De Brouwerij van Bellevaux stappen moeten terugkeren als we de 'rocher de Warche' maakt dankbaar gebruik te zien willen krijgen. De kleine omweg die we maken van een bron uit het dorp: de Bewegwijzering Gele ruit. loont de moeite: het zicht op de Amblève beneden ons zuiverheid van het water geeft Parkeergelegenheid is ongelofelijk. Vergeet dus zeker uw fototoestel niet mee de vier ongefilterde en onge- Naast de school. GPS-coördinaten vertrekpunt te nemen! We laten het dorpje en het bekken van de pasteuriseerde bieren die er 50.389 - 6.01 Amblève achter ons om de helling langsheen de Warche gebrouwen worden hun unieke Start Wandel in de richting van te beklimmen. Vanaf nu leidt de weg ons omhoog langs smaak. De brouwerij Huis Maraite (vakwerkhuis). de flanken van een zonovergoten vallei. De Warche, die produceert zowel het 'Brune' Volg de weg naar links. Aanbevolen iets hoger nog een onstuimige bergstroom is, stroomt nu als het 'Blonde'. Naargelang Gewone wandelschoenen. lui door het dal. Hier is alles rustiger, landelijk. Bij een krui- van het seizoen, worden Neem water mee. Tijdens het weekend kunt u in de Bras- sing gaat u rechtdoor om van het tweede panorama van er nog twee andere bieren serie de Bellevaux iets eten deze tocht te genieten: de 'Rocher de Falize'. Op de top gebrouwen. Het sprankelende of anders in het dorp van Ligneuville of Cligneval. kunt u het platteland van Bellevaux zien: overal waar u 'Blanche' kondigt de lente aan. Moeilijkheidsgraad kijkt ziet u hagen die aangelegd zijn langs de weiden. Dit Tijdens de herfst komt het 10 km. Een wandeling zonder noemenswaardige coulisselandschap is een uiterst gevarieerd landschap vol 'Black' uit de vaten. moeilijkheden. levendige kleuren, zowel in de lente als tijdens de herfst. www.brasseriedebellevaux.be Totale hoogteverschil 160 m. Tel. +32(0)80 88 15 40 14 15 Wandeling 8 Thirimont Fagne Tîrifaye Ondenval

9 km Croix des N 68 3u Hargister Sarts Cascade

Amblève Longfaye

N 676

Moulin du Ovifat Bayehon Le Bayehon

N 68 Wolfsbusch Klooster P LeStart Pouhon Xhoffraix Amblève

Montenau

450 m Geheimen van de Amblève 440 m 440m 380 m

Montenau Montenau bevindt zich aan de rand van één van de Montenau Amblève Ondenval Montenau grootste bossen in de regio, de Wolfsbuch. De naam Zodra de Amblève Montenau verlaat en haar tocht door de verwijst naar de wolf, die men in de 18e eeuw nog aantrof Salaison d'Ardenne weiden aanvat, trekt ze een in het Ardennenmassief... De brede goed aangelegde Montenau vormt de baker- diep spoor door het Ardennenmassief. weg loopt langs de heuvel en beneden ons stroomt mat van de echte Ardense de onstuimige Amblève. Nu het einde van het seizoen ham. Deze wordt op ambach- Bewegwijzering nadert, is de rivier sterk gezwollen door de herfstbuien. telijke wijze vervaardigd, met Blauwe ruit. Parkeergelegenheid Het landschap is onherbergzaam. Tal van moerassen liefde voor het vak. De pro- In de nabijheid van het bemoeilijken de doorgang door het Amblèvebekken: ductie neemt vijf maanden in klooster van Montenau (richting Ligneuville). dankzij een knuppelpaadje houdt u echter beide voeten beslag: die tijd is nodig opdat GPS-coördinaten vertrekpunt droog! We vervolgen onze weg op de andere oever, die verse ham echte Ardense ham 50.366 – 6.1198 Start veel minder dichtbegroeid blijkt: het naaldbos maakt van Montenau zou Wandel in de richting van nu plaats voor uitgestrekte weiden. Vooraleer we verder worden. Het roken van de Montenau. Volg na 100 meter de weg naar rechts. gaan richting Ondenval, kunt u nog van een mooi zicht ham gebeurt op traditionele Aanbevolen op de Wolfsbusch en de heuvels in de omgeving genie- wijze, met gebruik van beu- Gewone wandelschoenen. Neem water en een picknick ten. De nabijheid van het dorp verklaart ongetwijfeld kenhout en jeneverbessen. mee. Eetgelegenheid in waarom u hier onverwachts oog in oog komt te staan Om van te watertanden... Montenau en Ligneuville. Moeilijkheidsgraad met een vos die de valleihelling komt afrennen. Volg de De hamrokerij kan bezocht 9 km. Een wandeling met rivier stroomopwaarts, en geef uw ogen de kost: wat u worden. enkele moeilijke passages. Totale hoogteverschil te zien krijgt vormt een mooie afsluiter van deze relatief www.montenauer.com 150 m. onbekende wandeling. Tel. +32(0)80 34 95 86

16 17 Wandeling 9 Fagne Tîrifaye Setay Veen Les six Hêtres 10 km N 68 4.30u Hargister Cascade

Longfaye

Fraineu Veen

Moulin du Ovifat Bayehon Le Bayehon

N 68 N 68 Trôs Marets

Le Pouhon Xhoffraix Start Les Chôdires P Xhoffraix

Monument Fredericq Het wilde land Mont

Xhoffraix Tijdens deze schitterende wandeling met start aan de Auberge de la Fagne, bij de toegangsweg naar Xhoffraix, Doorkruis één van de meest ongerepte gebieden van het gaan we op verkenning in een bijzonder onherbergzaam land. Voor wie niet houdt van gebied. We trekken onmiddellijk, naar het Fraineu Veen. platgetreden paden. 550 m 600 m Het pad voert aanvankelijk door een open landschap, 420 m 550 m maar wat verderop moet u door een duister bos. Plots duiken, als een eilandje temidden van een leger sparren, Bewegwijzering Geel kruis. de “Six Hêtres” (zes beuken) voor ons op, vroeger een rust- Parkeergelegenheid plaats voor de herders van de omstreken. Een aandenken Auberge Six hêtres Trôs Maret Auberge Vlakbij “auberge de la Fagne” (N 68, kruispunt naar aan het landschap van vroeger, dat toen bestond uit Xhofffraix). uitgestrekte weilanden en heidevelden. Een knooppunt Het Malmundarium GPS-coördinaten vertrekpunt 50.4646 – 6.0552 van wegen, waarlangs, tijdens de 17e eeuw, ijzer vanuit De buitengewone ruimten van het voormalige klooster Start het Eifelgebied naar de smederijen van de Luikse regio van Malmedy zijn gewijd aan de geschiedenis, de kunst Vanaf de herberg volgt u 200 meter verderop het pad werd getransporteerd. Nu eens verdwijnt de weg tussen en de cultuur van de stad. Het gaat om geschiedenis die rechts van de weg. het struikgewas, dan weer houden knuppelpaden ons op men kan vastgrijpen, bijvoorbeeld in verband met het in- Aanbevolen Waterdichte wandelschoe- het droge. Verderop heeft de Trôs Maret zich in de vallei dustriële verleden van de stad in het leer- en paperatelier. nen. Neem water mee. ingegraven en een echte mini-canyon gevormd. Over de Om pret ook, in het carnavalsatelier. En om bewondering, Moeilijkheidsgraad 10 km. Een lange wandeling. volledige lengte kan u genieten van watervalletjes die voor de werken in de schatkamer. In het “Historium” Voor ervaren wandelaars. afketsen op een ondergrond van kwartsiet en zandsteen. wordt het oog getroffen door een tijdsband. Het hele jaar Totale hoogteverschil 300 m. Nog een laatste klim en u bereikt Xhoffraix, eindpunt van door uitmuntende wisseltentoonstellingen. deze fantastische wandeling. www.malmundarium.be - Tel. +32(0)80 79 96 68

18 19 Wandeling 10 Fagne Tîrifaye Jansbach

16 km N 68 4.30u Hargister Cascade

Longfaye Zum Büschel Wolfsseif

Moulin du Ovifat Bayehon Le Bayehon

N 68 Weisser Stein

Le Pouhon Xhoffraix P Mürringen Start P

Witte pracht 670 m 650 m 600 m 650 m

Mürringen Het winterlicht, van stofhagel doordrongen en de droge lucht die begin januari niet kan ontbreken: Mürringen, Het bos bij Mürringen is Mürringen Kreus Jansbach Mürringen misschien nog grandiozer aan de uiterste grens van het land, kent een harde winter. tijdens de winter wanneer De wegen raken er besneeuwd en worden spiegelglad. sneeuwkristallen de takken sieren. We hadden net zo goed onze sneeuwschoenen kunnen aantrekken. Op de wegen van de 'Auf 'm Herschelt', Treinen en kribbes Bewegwijzering voelen we hoe koud het eigenlijk wel is. De takken van Euro Tecnica bezit één van Groene rechthoek. Parkeergelegenheid de sparren zijn als van steen. Maar achter de heuvelrug de grootste treinmaquettes In het dorp, bij de school. wacht de aangename vallei van de Jansbach ons op. van Europa. De sporen van GPS-coördinaten vertrekpunt 50.408 – 6.306 De afdaling duurt lang en wordt opgevrolijkt door het het treinnetwerk zijn meer Start onweerstaanbare gekabbel van het riviertje. Dan opeens dan anderhalve kilometer Volg de "Pannegasse" en aansluitend de weg "Auf begint het pad terug te stijgen. Hoe hoger we klimmen, lang. In het aangrenzende dem Plon" richting bos. hoe meer we de oostenwind voelen die de aaneengeklit- museum Ars Krippana vindt Aanbevolen Wandelschoenen. Vergeet te boomtoppen met sneeuw heeft bedekt. Wanneer we u een tentoonstelling gewijd niet om water en een pick- het hoogste punt bereikt hebben, dalen we terug af langs aan kerstkribbes. Een tweede nick mee te nemen. Moeilijkheidsgraad het riviertje de Edesbach: het bos van Wolfsseif strekt zich tentoonstelling staat stil bij de 16 km. Een lange wandeling namelijk uit over een steil landschap. Van eentonigheid is imaginaire wereld van poppen. diep in het bos zonder noe- menswaardige moeilijkhe- geen sprake tijdens de twaalf kilometer die we afleggen. U wordt er meegenomen naar den. De wegen zijn goed De ijzige wind vereeuwigt de glimlach op ons gezicht: een fascinerend universum. begaanbaar. Totale hoogteverschil met plezier blikken we terug op onze winterse wandeling www.a-c-b.eu 160 m. door één van de mooiste regio's van België. Tel. +32(0)80 54 87 29

20 21 Wandeling 11 Fagne Tîrifaye

8 km N 68 2u Hargister Cascade

Longfaye

Ahlenbusch

Moulin du Ovifat Bayehon Le Bayehon Schönberg

N 68 Start P Treisbach Le Pouhon Xhoffraix Mackenbach Our

560 m Langs de heuvelflank 400 m 500 m 400 m

Mackenbach Tijdens het najaar is het echt aangenaam om in deze streek te wandelen. Het dorpje Schönberg Mackenbach Top Treisbach Mackenbach Welkom in deze relatief onbekende streek waarin u hervindt dan de kalmte die het toch enigszins moet zich in de Alpen waant. missen tijdens het toeristische hoogseizoen. Twee Het leven zoals het maanden later en de sfeer is volledig anders. De vroeger was gesloten luiken van de chalets langs de weg naar Het museum voor kunst, de heuveltop kondigen het begin van de winter geschiedenis en plaatselijke Bewegwijzering Blauwe rechthoek. aan. Regen vergezelt ons op onze weg er naartoe. folklore van Sankt Vith Parkeergelegenheid Eindelijk bereiken we de top. De wind verjaagt de beschrijft het dagelijkse leven in Achter de kerk van Mackenbach. wolkenslierten die zich vastklampen op de bodem de Eifelstreek en is gevestigd in GPS-coördinaten vertrekpunt van de vallei. Het Eifelgebied komt pas echt tot zijn het voormalig huis van de sta- 50.284 – 6.229 recht wanneer herfstnevel over het landschap drijft. tionschef. Er is ook een expositie Start Wandel rechtdoor tot aan de De weg kruipt de helling op. In de Treisbachvallei van de oude Vennbahn. U kunt kruisweg. heerst opnieuw de absolute rust, die zo typisch is er de maquette bewonderen van Aanbevolen wanneer men op wandel gaat in de Oostkantons. Zij het station, dat vroeger één van Wandelschoenen. Eetge- legenheid in Schönberg. die even de eenzaamheid willen opzoeken, zullen de belangrijkste van het land Moeilijkheidsgraad er tijdens weekdagen in oktober of november zeker vormde: er werkten niet minder 8 km. Een korte wandeling, waarbij u wel de vallei uit hun gading vinden. Na een bocht krijgen we de dan 1000 mensen! moet klimmen. witte kerktoren van Mackenbach weer in het vizier. www.zvs.be Totale hoogteverschil Enkele ogenblikken later staan we terug aan ons Tel. +32(0)80 22 92 09 300 m. vertrekpunt.

22 23 P Wandeling 12 Fagne Tîrifaye Start Petergensfeld 12 km N 68 4u Hargister Cascade Weser B 258

Longfaye

Moulin du Ovifat Bayehon Le Bayehon

N 68

Le Pouhon Eschbach Xhoffraix Steinbach

Door ongerept natuurschoon

Reinartzhof Petergensfeld De weg loopt van bij het begin door een van de mooiste streken van België. Het pad langs de heu- Een prachtige wandeling langs de stromen en rivieren die velflank verheft zich boven de Weservallei, een mooi op het plateau van de Hoge voorsmaakje van wat er ons te wachten staat. We Venen ontspringen. volgen de Eschbach, een brede rivier die, wild kron- kelend tussen naaldbomen, wel de Rio van het Hoge Bewegwijzering Slagboom Groene rechthoek. Noorden lijkt. Vooral wanneer het landschap met Parkeergelegenheid sneeuw is bedekt. Ons traject loopt stroomopwaarts. Eschbach Hoge Venen Langs de weg Raeren - Roetgen slaat u rechtsaf in Het gebied waar we doorheen trekken wordt steeds Variante 19 km de richting van de schiethal wilder. Hoe dieper we ons in het gebied begeven, 520 m (Schützenhalle). hoe schraler het bos wordt. Gaandeweg verdwijnen GPS-coördinaten vertrekpunt 410 m 375 m 450 m 410 m 50.646 – 6.176 de naaldbomen en doemt de uitgestrekte heide Start Volg de weg vanaf de van de Hoge Venen op. We bevinden ons aan de parking. oostkant ervan. Dit gebied is minder gekend, maar Petergensfeld Steinbach Hoge Venen Steinbach Petergensfeld Aanbevolen Waterdichte wandelschoe- misschien ruwer van uitzicht. We wandelen in de nen aanbevolen! Vergeet richting van de heide en volgen een paadje langs niet om water en een picknick mee te nemen. de rivier. Tijdens deze winterdag is de bescherming Moeilijkheidsgraad van de boomkruin slechts een herinnering. Op 500 12 km. Een lange en sportieve wandeling langs meter hoogte voelt men duidelijk de kou afkomstig riviertjes. van het plateau. We keren terug langs de oevers van Totale hoogteverschil 150 m. een al even wilde rivier, de Steinbach. 24 25 Wandeling 13 Fagne Tîrifaye

8 km Reybach N 68 3u Hargister Cascade P Start Longfaye Museum Iterbach

Kirk Raeren Kalvarienberg

Moulin du Ovifat Bayehon Le Bayehon Botz

Station

Rott

Tussen de levende hagen

300 m 360 m 330m RaerenAanvankelijk verloopt de wandeling langs de Iterbach. 280 m 280 m Dit riviertje staat in voor de vruchtbare akkers in het De streek biedt uitzicht op weidse bucolische landschap- valleidal. Maar de weg haalt al snel schelmenstreken Museum Station Rott Raeren Museum pen en staat in schril contrast met ons uit: met behulp van laddertjes zullen we de met de strenge Ardense Aardewerk bossen vlakbij. afsluitingen van de weiden voor ons moeten zien over te komen. Overal waar we kijken zien we hagen: een Raeren, dat tijdens de 14e en Bewegwijzering buitenkans voor het behoud aan biodiversiteit en het 15e eeuw sterk op het Rijnland Blauwe ruit. Parking landschappelijk schoon. Wanneer u, tijdens de lente, was gericht, vormde één van Ter hoogte van het kasteel. langs de wilde rozelaars en meidoornhagen wandelt, de belangrijkste centra van GPS-coördinaten vertrekpunt 50.6785 - 6.122 let dan even op de talrijke vruchten die schitteren in aardewerkproductie in Europa. Start het zonlicht. Groenvinken en goudvinken verorberen Deze ambachtskunst vormde Wandel voorbij het kasteel en volg de weg naar rechts. ze maar al te graag. Deze natuurlijke lanen leiden ons de enige bron van inkomen Aanbevolen naar een bos in de omgeving van de oude spoorlijn. voor dit grensdorp. De vervaar- Wandelschoenen. Eetge- legenheid langs het traject Oude opslagtanks, kabels van wissels en verlaten loco- digde werken trof men overal of bij het huis Zahlepohl, motieven zijn stille getuigen van de grote bedrijvigheid ter wereld aan. Meer dan 2000 tegenover het kasteel. Bezoek Raeren tijdens de die ooit heerste in dit grensstation. Nu ligt alles er voorwerpen bieden een over- lente wanneer de weiden verlaten bij. Nabij Raeren is het landschap versnipperd. zicht van de behendigheid van bezaaid zijn met bloemen. Moeilijkheidsgraad Het dorp, één van de grootste van België lijkt zich ein- de pottenbakkers in Raeren. 8 km. Een wandeling zonder deloos uit te streken. Dit valt onmiddellijk op wanneer www.toepfereimuseum.org moeilijkheden. Totale hoogteverschil we gehucht na gehucht doorkruisen langs idyllische Tel. +32(0)87 85 09 03 120 m. wegen tussen weilanden bezaaid met bloemen.

26 27 Wandeling 14 Fagne Tîrifaye

9 km N 68 3u HargisterP Cascade Kelmis Start

Longfaye Burg Geul

Hohnbach Moulin du Ovifat Bayehon Le Bayehon

N 68 Katharinenstift Le Pouhon Xhoffraix Lontzener Heide

Lontzenerbach

© Robert Schmetz P Start Bloemen vallei Lontzen

Lontzen Het meertje en de stortbergen waarlangs u bij het begin 250 m 190 m van de wandeling passeert, vormen de overblijfselen van 200 m 200 m Kelmis de mijnsite te Kelmis waar we tegenwoordig een uitzon- Ontdek een regio met een rijke derlijke flora aantreffen. Tijdens de lente kunt u er het zink- Kelmis Schloss Thor Lontzen Kelmis geschiedenis en een weelderige fauna en flora. viooltje en het zinkschapengras bekijken. Op deze plek, Een mini-staat … Bewegwijzering die een zuiderse sfeer uitademt, vinden lieveheersbeestjes Groene rechthoek en veldsprinkhanen hun gading. Behalve het meertje, dat In het museum van de Gueul- Parkeergelegenheid Ter hoogte van de werd aangelegd om het zink uit de groeve te spoelen, vin- vallei verneemt u alles over de Casinoweiher of in het den we in het landschap nog andere sporen terug van het geschiedenis van de mijnont- centrum van Lontzen. GPS-coördinaten vertrekpunt rijke industriële verleden. Bij het begin van deze tocht wan- ginning in de regio. Het is een Kelmis : 50.7121 6.011 delen we immers op een boogscheut van het prachtige unieke gelegenheid om het Lontzen : 50.6813 6.0068 Start kasteel van Eyneburg. Het is makkelijk wandelen aan de vreemde lot van de dwergstaat Kelmis: wandel langs het voet van de heuvel. Een zeldzame weg kronkelt tussen de Neutraal Moresnet nader te le- meer naar het kasteel. Lontzen: volg de "Berg- uitgestrekte weilanden en velden van deze nog agrarische ren kennen. In het dorpje situeert strasse" omhoog. streek. Hier heeft de landbouw het landschap nog gro- zich de belangrijkste vindplaats Aanbevolen Wandelschoenen aanbevo- tendeels ongemoeid gelaten. Dit groene landschap heeft voor zink in Europa (dit zinkmi- len. Eetgelegenheid in Kel- alles in zich om u van een aangename wandeling te laten neraal werd eertijds ontgonnen mis. Bij voorkeur tijdens de lente te maken wanneer de genieten langsheen bosjes, hagen en boomgaarden die u voor de productie van messing velden vol bloemen staan. via laddertjes doorkruist. Bij het einde van de wandeling en later van zink). Het “goud” Moeilijkheidsgraad 9 km. Een wandeling zonder bereikt u moe maar tevreden de oude, door de natuur van Kelmis zal ongetwijfeld ook moeilijkheden. ingepalmde, mijnsite aan de rand van de Hohnbach waar u niet onberoerd laten … Totale hoogteverschil 70 m. u de tocht begon. Tel. +32(0)87 65 75 04. 28 29 All in

Kelmis La Calamine

GR 563 Raeren

GR 15N Eupen 10

GR 15N

GR 573

Monschau

GR 573 20 18 Bütgenbach 7 19 13 9 8 GR 56 12 Waimes GR 14 Malmedy 1 Büllingen Wandelarrangementen 11

Wandelen is een activiteit die nauw verbonden is met GR 56 21 GR 56 Amel Var. Amblève de Oostkantons, want, tijdens de jaren 50, kwamen GR 56 precies daar de eerste GR-paden (Grote Routepaden) Programmas van België tot stand. Sindsdien doorkruisen tal van 16 GR-paden de regio. Onder andere GR 56 is een must 17 voor wie het prachtige landschap van de Oostkantons GEZINSTOCHT 15 (2 nachten) wil verkennen. Dit Grote Routepad voert u doorheen St-Vith 14 DE MEREN ROUTE de mooiste gebieden, met schitterende panorama GR 56 (2 nachten) GR 5 op de koop toe. U kunt het combineren met GR15N, Uw wandellogies 21 VAN WEST NAAR OOST 3 4 1. Hotel TIEFENBACH 13. Hotel LE VAL D'ARIMONT (3 nachten) GR573, GR563, GR14, GR5 en GR Tour de la Vesdre. Burg-Reuland DE 4 DALEN TOCHT Op die manier kunt u de mooiste plekjes van de 2. Hotel SCHRÖDER 14. Hotel AM STEINEWEIHER (5 nachten) 3. Hotel BURG HOF 15. Hotel PIP-MARGRAFF Oostkantons ontdekken. Langs dit netwerk van wan- DE DOORTOCHT VAN 4. Hotel VAL DE L’OUR 16. Hotel ZUM BURGHOF DE OOSTKANTONS delpaden vindt u talrijke hotels die deel uitmaken 5. Hotel DREILÄNDERBLICK 17. Hotel ALTE SCHMIEDE Ouren 5 6 (6 nachten) van de wandelarrangementen. Tijdens uw tocht hoeft 6. Hotel RITTERSPRUNG 18. Hotel . GELEIDE WANDELTOCHTEN u aan niets te denken: wij zorgen voor het trans- 7. Hotel EIFELLAND LA CHAUMIERE DU LAC IN DE HOGE VENEN 8. Hotel DU LAC 19. Hotel DES BAINS GR 5 (2 nachten) port van uw bagage, van hotel tot hotel. De Grote 9. BÜTGENBACHER HOF 20. Domaine STERWANDELINGEN Routepaden met hun rood-wit-markeringen zullen u Malmedy, Ouren, Butgen- 10. AMBASSADOR BOSTEN DES HAUTES FAGNES bach (2 nachten) beslist aanzetten tot wandelen! Slechts weinig regio's 11. Hotel DU MOULIN 21. Hotel Eifeler Hof er Infos en reservering 2 rivieren, 1 belevenis beschikken over zo'n dicht netwerk op zo'n klein 12. Hotel ALBERT I +32(0)80 28 09 97 (5 nachten) grondgebied. [email protected] 30 31 Verblijven

Uw logies "wandelen zonder bagage"

Hotel AM STEINEWEIHER Hotel TIEFENBACH Hotel DU LAC Rodter Straße, 32 Hotel ALTE SCHMIEDE Triererstraße, 21 Seestraße, 53 4780 ST. VITH Bleialferstraße, 6 4760 BÜLLINGEN 4750 BÜTGENBACH Tél.: +32(0)80/22.72.70 4782 SCHÖNBERG Tél.: +32(0)80/64.73.06 Tél.: +32(0)80/44.64.13 www.steineweiher.be Tél.: +32(0)80/54.88.25 www.haus-tiefenbach.be www.hoteldulac.be www.zuraltenschmiede.be

Hotel SCHRÖDER BÜTGENBACHER HOF Hotel PIP-MARGRAFF Hotel LA CHAUMIERE DU LAC Losheimergraben, 9 Marktplatz, 8 Hauptstraße, 7 Rue du Barrage, 23 4760 BÜLLINGEN 4750 BUTGENBACH 4780 ST. VITH 4950 OVIFAT Tél. : +32(0)80/54.80.59 Tél.: +32(0)80/44.42.12 Tél.: +32(0)80/22.86.63 Tél. : +32(0)80/44.63.39 www.hotel-schroeder.be www.hotelbutgenbacherhof.com www.pip.be www.chaumieredulac.be

Hotel BURG HOF AMBASSADOR BOSTEN Hotel ZUM BURGHOF Hotel DES BAINS Wenzelbach, 43 Haasstraße, 81 K.-F. -Schinkel -Str., 11 Lac de Robertville, 2 4790 BURG-REULAND 4700 EUPEN 4782 SCHÖNBERG 4950 ROBERTVILLE Tél. : +32(0)80/32.98.01 Tél.: +32(0)87/74.08.00 Tél.: +32(0)80/54.81.59 Tél. : +32(0)80/67.95.71 www.hotelburghof.be www.ambassador-bosten.be www.burghof.be www.hoteldesbains.be

Hotel VAL DE L’OUR Hotel DU MOULIN Hotel EIFELER HOF Hotel Domaine des Hautes Fagnes Bahnhofstraße, 150 Grand-Rue, 28 Manderfeld 304 Rue des Charmilles, 67 4790 BURG-REULAND 4960 LIGNEUVILLE 4760 Manderfeld 4950 OVIFAT Tél.: +32(0)80/32.90.09 Tél.: +32(0)80/57.00.81 Tél. : +32(0)80/54 88 35 Tél. : +32(0)80/44 69 87 www.valdelour.be www.hoteldumoulin.com www.eifelerhof.be www.dhf.be

Hotel DREILÄNDERBLICK Hotel ALBERT Ier Ouren, 29 Place Albert Ier, 40 4790 BURG-REULAND 4960 MALMEDY Tél.: +32(0)80/32.90.71 Tél.: +32(0)80/33.04.52 www.hoteldreilaenderblick.be www.hotel-albertpremier.be

Hotel RITTERSPRUNG Hotel le Val d'Arimont Ouren, 19 Chemin du Val 30 4790 BURG-REULAND 4960 ARIMONT Tél.: +32(0)80/32.91.35 Tel.: +32(0)80/33.07.61 www.rittersprung.be www.val-arimont.be

Hotel EIFELLAND Seestraße, 5 4750 BÜTGENBACH Tél.: +32(0)80/44.66.70 www.hoteleifelland.be 32 33 Kijk uit naar verdere plezierwandelingen en bestel de tweede brochure:

De mooiste wandelingen Plezierwandelingen Panorama's en heuvelkammen

ONIE EDEN WALL 11 wandelingen tussen 12 en 21 km

www.eastbelgium.com