DWARS DOOR DE BUURT | juli 2019 Voor en door bewoners van Amsterdam Oost | Oplage 24.000 Redactie en postadres: Wijttenbachstraat 34hs, 1093 JC Amsterdam | telefoon: 06 - 428 078 05 | e-mail: [email protected] website: www.oost-online.nl | facebook: Dwars door de buurt | twitter: @DwarsOost 208 #DWARS KrijnEen millennium de Koning AlsRode huren Loper En verder op School: Amsterdam horror wordt Refugees Forward 4 Mail Art Nieuwe Cultuurverkenner 5

Straatnamen 7

Ecostroom 14

Rubriek: over adoptie 16 pagina 114 pagina 516 !Woon: over sociale huur 23 2 Oost #DWARS DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208

We Make The City! Gastredactie Colofon Dwars door de buurt is een onafhanke- lijke lokale krant die in 2019 zeven keer zal verschijnen. De krant wordt huis Tekst: Pauline Westendorp aan huis verspreid in de buurten van Oud-Oost (Oosterpark-, Transvaal- en Te gast in Dwars! Wat een prachtuitgave in Oud Oost en Watergraafsmeer. En wie ben ik, dat ik minder ‘zweet’. En dus minder Dapperbuurt) en Watergraafsmeer in helemaal vanuit Zuid te gast ben? Eerst, ere wie ere toekomt. Peter Hoogendijk, van Watergraafs- droogte en buien. Amsterdam-Oost. meer Samen Duurzaam, stelde me voor. Goeie gast, die Peter! En ik ken nog veul meer goeie Op meerdere openbare plekken in Oost liggen exemplaren om gratis gasten in jullie paradijs! Wellicht wonen de meeste goeie gasten van ons netwerk van netwerken En wat betekent het dat Am- mee te nemen. wel hier in deze prachtige, groene, rustige buurt. Is dat dan het paradijs? En wat is het netwerk sterdam Oost de leiding heeft? De oplage is 24.000. van netwerken? Daarvoor eerst even de buurt uit... Jullie zijn al ver in het denken Dwars 209 verschijnt vrijdag 13 septem- en het doen van alle facetten ber 2019, de deadline voor uw bijdrage Vijf miljard mensen leven in van de donut, democratie, is donderdag 22 augustus 2019. een paradijs. En Amsterdam- milieu, voedsel. Jullie delen mers, vooral de Amsterdam- schone vervoermiddelen. Adresgegevens: Wijttenbachstraat 36 hs mers uit Amsterdam Oost, Jullie hebben vele gebouwen 1093 JC Amsterdam kunnen een enorme bijdrage op schone energie, en plan- telefoon: 06 - 428 078 05 leveren aan acties zodat nog nen om met velen tegelijk op e-mail: [email protected] meer mensen in een paradijs schone energie over te gaan. Kernredactie: kunnen leven. Samen met onze netwerken Anneke Hesp, Arie van Tol, Frank De plaatjes hieronder van de van netwerken in bedrijven, Schoevaart en Melissa Plomp donut laten zien dat er heel overheid en gemeenschappen Opmaak: veel mensen in het groene overal ter wereld. Donderdag Frits van den Akker, Robert Nieman ‘vlees’ van de donut leven. Ze 20 juni 2019 is op We Make en Ron de Wit hebben genoeg eten, water, The City veel te zien geweest Advertentiewerving: energie, rechtvaardigheid en van jullie tijdens de presenta- Wim Crezee veiligheid. Ze kunnen in de tie van het Klimaatakkoord. lente in een bos wandelen Medewerkers: en het paradijs ervaren. En deel 1 van de donut van Kate Raworth Doe je mee om te zorgen dat Anna ten Bruggencate, Anne De Smet, Anthony Stone, Carolien van Welij, ze gaan niet over het vlees Oost in 2025 koploper schone Connie Dekker, Daan van Pagée, Dick van de donut heen, aan de droogtes (bosbranden) zijn en vlees krijgen, omdat mensen energie is? Dat we met steeds Feenstra, Dineke Rizzoli, Eddy Ellert, buitenring. Ze respecteren de veel water verdampt (extreme werk krijgen, gelijk betaald, meer in het vlees van de donut Evelien Polter, Frank Schoevaart, Frits grenzen van de aarde. buien en overstromingen). ook meer vrouwen. En we zor- leven? Kom naar een energie- Vogels, Gabriëlle Francke, Gerard Valentijn, Hans Heitgeert, Hansje Kate Raworths plaatje van gen voor betaalbare energie. ontbijt of een -spreekuur van Galesloot, Hella de Groot, Henk Pouw, Aan de binnenkant van ‘het de donut verhaalt de meest En we zorgen dat we minder 02025 of Jungle of van Water- Jaap Kamerling, Jan Molenaar, John Prop vlees van de donut’ leven twee verschrikkelijke wereldvraag- over de buitenrand van de graafsmeer Samen Duurzaam (voorpagina), Judith Lammers, Lennie miljard mensen die niet in een stukken in één eenvoudig donut heengaan door minder of Meerenergie. En zorg met Haarsma, Méland Langeveld, Mirjam paradijs wonen. Deze mensen plaatje. uitstoot van zowel stikstof ons samen dat Amsterdam Ringer, Peter Hoogendijk, Robert van Andel, Rose Bartholomé, Ruud Meijer, hebben een tekort aan veilig- als klimaatgassen. Zodat de Oost en Amsterdam en alle Ton Hendrix en Veronica van Roon heid en rechtvaardigheid. En En nu weer terug naar klimaatverandering minder steden van de wereld spoedig aan de buitenkant van de do- Amsterdam. Wij, vooral onder hard gaat, of liever nog, tot op schone energie over zijn. Bestuursleden Stichting Dwars door Oost: nut zien we dat het huishoud- leiding van de mensen in Am- stilstand komt. Want elk CO2 Dankzij allemaal goeie gasten Arie van Tol, Frits Wegenwijs en boekje van de aarde niet op sterdam Oost, hebben een een- deeltje, een klimaatgas, dat in onze netwerken van net- Joost Blom orde is. Plant- en diersoorten voudige oplossing voor deze we niet uitstoten, maakt dat werken, We Make The City! # sterven uit, de lucht vervuilt. complexe vraagstukken. En de deken om de aarde van Redactionele bijdragen: Dynamo, OAR, HJS, !WOON De deken om de aarde wordt we dichten ook nog een paar klimaatdeeltjes minder dik Meer info: 02025.nl – Amster- te dik, waardoor het te warm lekken tegelijk. We gaan veel wordt. Waardoor de aarde het dam koploper schone energie Druk: Rodi Rotatiedruk wordt op aarde, waardoor er meer mensen in het donut- minder snel warm heeft en – [email protected]

#DWARS Redactioneel Door: Carolien van Welij Door: Arie van Tol Column

De dag dat ik dit schrijf is overal op straat te horen: ‘Er schijnt een hittegolf aan te komen.’ De dag dat ik dit schrijf ben De bomen van De Nieuwe Ooster ik zelf nog niet bekomen van het plotseling overlijden van ‘Volgens mij zijn we nog nooit in dat park geweest,’ hoorde ik vanaf de pretparkattractie. Stel dat je een panische angst hebt voor alles wat Broer Soolsma. De dag dat ik achterbank een paar weken geleden. We reden over de Middenweg beweegt en je bent veroordeeld tot een dag in een pretpark, schrijft dit schrijf worstel ik nog met de op weg naar oma en opa. Ik keek naar de groene wand van bomen en ze. Je hoeft niets uit te proberen, de enige zekerheid is dat je na het verdeling van artikelen. Ik weet dat er weer onder- struiken van De Nieuwe Ooster. Een park – zo kon je het ook zien. Een verstrijken van je tijd de Dalton Terror moet ondergaan. Hoe ga je werpen zijn vergeten in deze park met een bomentuin, een museum en een café. daarmee om? Probeer je er niet aan te denken? Of ben je de hele dag Dwars. Ik weet dat er onder- doodsbang? werpen in deze Dwars staan In films regent het altijd op begraafplaatsen. Hier barsten vandaag de waarvan lezers zich afvragen of ze wel Oost genoeg zijn. Ik zonnestralen tussen de bladeren door. Een man op een scootmobiel In haar gedachte-experiment wijst De Martelaere op een derde mo- weet dat de krant voor som- racet me voorbij op het grindpad. In de mand voorop felgekleurde gelijkheid: proberen je neigingen te veranderen en geen verzet meer migen smeuïger mag, met meer gele en roze bloemen. In de verte de silhouetten van mensen die bieden. De dood houdt, tegenover het leven, de meest radicale veran- en groter beeldmateriaal. Voor anderen mag hij nog kritischer planten water geven. Op een huurbankje zijn twee mensen druk in dering in. ‘Oefening in sterven zou dus kunnen betekenen: oefenen en nog informatiever zijn. Maar gesprek. De tingels van de tram klinken hier nog harder, de sirenes in veranderen’, stelt ze voor. ‘Wat is leven anders dan het ondergaan reacties van lezers zijn toch van de ambulance zijn nog snerpender. Woorden op de stenen – met zwier of met verzet – van een continue reeks veranderingen?’ vooral ook positief. roepen om aandacht. Ik richt me op de teksten van de bomen- Als deze Dwars 208 bij jou in de brievenbus valt, zal ik weer bordjes. Pinus nigra. Zwarte den. Acer platanoides. Gevlekte Noorse Een zwart-witte haan verrast me. Hij staat op het graf van Hendrika, tevreden terugkijken op het esdoorn. Quercus robur. Zomereik. gaat liggen in de zon, komt weer omhoog en kraait. Ik ben blij als ik proces waar een groot aantal weer een bomenbordje ontdek. Tilia mongolica. Mongoolse linde. vrijwilligers bijdraagt aan onze mooie krant. Maar als deze Lopend over de bochtige paden raak ik mijn richtingsgevoel kwijt. Er Acer pseudoplatanus. Gewone esdoorn. Fraxinus excelsior. Dwars nummer 208 bij jou in de zijn bordjes die de weg wijzen. Aula. Algemene graven. Kindergraven. Gewone es. # brievenbus valt, zal ik me ook Snel loop ik verder. Ik moet steeds denken aan de Dalton Terror, een met plezier overleveren aan een attractie in pretpark Walibi met een vrije val van zo’n zestig meter. De Reageren? Dat kan via [email protected] vakantieperiode zonder me- ningsvorming, standpuntbepa- Vlaamse schrijver en filosoof Patricia de Martelaere schrijft erover in ling en zonder door te hakken haar essay ‘De Dalton Terror. Of een oefening in sterven’. De dood als knopen. Beste lezer, ik wens jou ook een vrije vakantie! # Nummer 208 DWARS DOOR DE BUURT #DWARS Nieuws 3

het vierde seizoen. De zeer gewaardeer- de medewerkers van de Jungle staan Dwars door Oost in de Jungle ook weer klaar om u te ontvangen. Wellicht weten we ons team nog aan te Tekst: kernredactie talkshow | Illustratie: Draw Up vullen en te versterken.

In totaal zijn er 25 afleverin- anderen vinden dat het programma wat Meedenken gen van de talkshow Dwars korter zou kunnen. Na 25 edities willen we van de gele- genheid gebruik maken om de bezoe- door Oost in de Jungle ge- Kenmerkend ker en de lezer de kans te geven hun weest. 12 september start het De talkshow heeft een vast stramien: opmerkingen kenbaar te maken. Wat een vijftal interviews, afgewisseld met kan er anders? Wat kan er beter? Welk vierde seizoen. De talkshow een muzikaal intermezzo en een pauze. onderwerp zie je graag aan bod komen is niet langer op de eerste Elk gesprek duurt 15 minuten. Alles komend seizoen? En welke gast zou ademt Oost: de gasten komen uit Oost, jij graag in de talkshow willen zien en woensdag van de maand, de onderwerpen hebben betrekking horen? Stuur je reactie naar dwars- maar op de tweede donder- op Oost, de quiz aan het eind van de [email protected], onder vermelding talkshow gaat over Oost. De diversi- van talkshow. # dag van de maand. Over an- teit aan onderwerpen is kenmerkend. dere mogelijke aanpassingen Sport, kunst en cultuur, politieke en is het redactieteam zich aan maatschappelijke thema’s komen aan In de talkshow van donderdag bod. Een schrijver uit Oost die een boek 12 september staat cultuur centraal. het beraden. gepubliceerd heeft is bijna vaste prik. De culturele organisaties uit Oost heb- Tekenaars maken tijdens het program- ben inmiddels de uitnodiging ontvangen Voor vaste bezoekers is de talkshow niet ma tekeningen die in de pauze en na om op die avond een korte, swingende meer weg te denken. Zij, de gasten en afloop getoond worden. Er worden film- presentatie te geven van hun program- de incidentele bezoekers benadrukken opnames gemaakt die bewerkt worden ma voor het komende seizoen. de aangename sfeer van de avond. De tot een filmpje dat op oost-online (oo-tv) Laat u verrassen! Kom op donderdag link met Oost bij de keuze van gasten is terug te zien. En natuurlijk, vooraf, zoekterm talkshow. Op de oo-tv pagina 12 september om 20 uur in Jungle Am- en onderwerpen krijgt ook een hoge in de pauze en na afloop is er onder het vindt u de filmpjes die Lyk Burggraaff sterdam, Tweede van Swindenstraat 26! waardering; de kennismaking met al genot van een kop koffie, een drankje en maakte van eerdere talkshows. Begin september is het programma be- dan niet onverwachte activiteiten in de een hapje gelegenheid je buurtgenoten Al die jaren wordt de talkshow gemaakt kend. Raadpleeg oost-online, facebook, buurt bevalt goed. en de gasten te spreken. door een team van vrijwilligers. Hun en- de sites van de culturele organisaties. Kritische noten zijn er ook. Sommigen thousiasme en medewerking is de kern Hou de posters in de gaten. Op de vinden de opstelling van de hoge tafels Vrijwilligers van de talkshow. De interviewers, de gebruikelijke plaatsen liggen flyers. en krukken op het podium niet gewel- De namen van alle gasten en de onder- live – tekenaars van Draw-Up, de posters (Onder andere Post Oost, OBA dig. Anderen zouden wat meer interac- werpen van de afgelopen drie jaar zijn en flyers in hun kenmerkende stijl, de Linnaeusstraat, Grand Café Genieten) tie met het publiek toejuichen. En weer terug te vinden op oost-online, met de presentatoren komen allemaal terug in CBK is dood - leve CBK

Tekst: Arie van Tol | Fotografie: John Prop

Broer Soolsma overleden Tekst: Arie van Tol | Fotografie: Martien van Oorsouw

Het afscheid van Broer bij het stadsdeel, na een dienstverband van ruim 33 jaar, In 2014 was er de expositie Hanging Around van Polderlicht was nog maar net achter de rug. Op vrijdag 14 juni overleed Broer Soolsma, na een heel kort ziekbed ten gevolge van een bloedvergiftiging.

Op 20 juli viert Centrum Het stadsdeel en de gemeente hebben De afstand tussen burger en politiek is sinds jaar en dag onderwerp van discussie. Beeldende Kunst Amsterdam hun keuze gemaakt: op 1 augustus is Broer was de belichaming van het overbruggen van die afstand. Lokaal besturen ‘de overheid op afstand’ ook bij CBK begon wat hem betreft met goed luisteren naar bewoners. haar einde met het Festival een voldongen feit. Kennelijk heeft het Hij was niet naïef, zag wel het cynisme en de teleurstellingen bij burgers, maar ‘CBK is dood – leve CBK’. 35 nieuwe college van Amsterdam, met zijn volhardde met zijn optimisme en positivisme in het najagen van geslaagde (vor- forse Groen Links-inbreng, het tij niet men van) participatie. En regelmatig met succes. jaar lang is er hoogwaardige kunnen of niet willen keren. De onge- kunst op een laagdrempelige wisse toekomst voor de kunstuitleen en ‘Dat permanente gesprek met bewoners is boeiend,’ zegt Broer ergens in het de expositieruimte wordt op de koop toe gesprek dat hij had met Martien van Oorsouw – te lezen op oost-online -. Moge in manier geboden aan vooral genomen. navolging van Broer nog vele politici en ambtenaren het gesprek met bewoners bewoners van Oost. boeiend (blijven) vinden. En moge bewoners daarom vertrouwen (blijven) hou- Slotaktes den in de politiek. In 1984 startte de Artotheek met kunst- Op donderdag 20 juni was er de laatste uitleen in de Oosterparkbuurt. Sinds opening van een CBK-expositie: ‘Kroon- 2009 zijn er aan de Oranje Vrijstaatkade juwelen’. Tot en met 13 juli zijn kunst- in de prachtige expositieruimte mooie werken te zien die uit de kerncollectie ‘CBK is dood – leve CBK’. In de woorden is, om met deze belanghebbenden te en bijzondere exposities georganiseerd. zijn gekozen door (oud)medewerkers van CBK zelf: ‘Op deze dag staat CBK vieren wat er afgelopen jaren heeft En is de kunstuitleen daar voortgezet. van CBK Amsterdam, kunstenaars en Amsterdam volledig in het teken van plaatsgevonden, alle belanghebbenden bezoekers. luidruchtig ten onder gaan! Belangheb- te danken voor hun bijdrage in welke Al jaren is CBK Amsterdam onderwerp Tussen die topstukken uit de collectie benden van CBK zijn de kunstenaars, vorm dan ook en aan een groot Am- van verhitte politieke en ambtelijke was er op 5 juli een diner met de toepas- kunstleners, buurtbewoners en ieder- sterdams publiek te laten zien wat het discussies. Moest de overheid zich bij selijke titel ‘Laatste Avondmaal’, met een die ons een warm hart toedraagt. gemeenschappelijke belang van deze de kunstuitleen en het organiseren van eten bereid door Resto van Harte. De reden om het bestaan van CBK plek is, door middel van nog één groot exposities niet (verder) terugtrekken? Op 20 juli is er dan ten slotte het Festival Amsterdam Oost feestelijk af te sluiten evenement. # 4 Cultuur #DWARS DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208 Dode dieren spelen de hoofdrol in ‘De laatste aai’

Tekst: Anna ten Bruggencate | Fotografie: Simone Henken

In Uitvaartmuseum Tot Zover is de expositie ‘De laatste aai’ te zien. Het is een visuele presentatie over betekenis en praktijk rondom de dood van geliefde huisdieren, maar ook over dieren die we opeten.

Huisdieren vormen een erkend onder- dieren. Ook is te zien hoe het toegaat deel van ons dagelijks leven. Vanzelf- bij een dierencrematie. sprekend is er verdriet wanneer zo’n De geschiedenis van de dierenuitvaart- gezinslid overlijdt, en het tonen daar- cultuur gaat ver terug; via een tijdslijn van wordt steeds meer geaccepteerd. met onder andere historisch beeldma- Op social media verschijnen postmor- teriaal is in de tentoonstelling te zien tale foto’s van hond, kat of een ander hoe ook in vroegere tijden mensen hun gestorven dierenmaatje en zo wordt liefde voor het gestorven huisdier een het verlies publiekelijk gedeeld. BN-ers vorm gaven. ARTIS werkte mee aan een durven hun verdriet om het verlies van vitrine met beeldmateriaal en informa- hun viervoetige vriend op televisie te tie over gestorven iconische dierentuin- tonen. In de tentoonstelling ‘De laatste dieren en het rouwbetoon van trouwe aai’ laten de foto’s van Simone Henken dierentuinbezoekers wordt belicht. Van zien hoe het afscheid er uit kan zien; de voormalige dierenbegraafplaats aan het is een visueel eerbetoon aan haar de Polderweg zijn een paar grafstenen geliefde hond Joerie. Zij toont aan dat te zien. het rouwen om een dier soms intenser kan aanvoelen dan het verwerken van Dood dier in de kunst het verlies van een menselijk gezinslid. Dode dieren, verwijzingen naar overleden beesten of het verwerken Dierenuitvaartcultuur van restanten ervan zijn onderdeel In Nederland bestaat steeds meer aan- van het werk van alle deelnemende dacht voor rituelen rondom de dood kunstenaars. Bijzonder is het buiten- van een huisdier. Ook de ‘markt’ is dat proporties-grote, liggende paard van niet ontgaan: de laatste jaren schieten kunstenares Miriam Knibbeler. Er zijn dierencrematoria en –begraafplaatsen de realistische, op de techniek van de als paddenstoelen uit de grond. In de Hollandse meesters geïnspireerde, tentoonstelling zijn voorbeelden van schilderijen van dode dieren door Adri- memorabilia opgenomen zoals asurnen ana van Zoest. Sommige kunstenaars en herinneringsobjecten, ter illustratie tonen de schoonheid van het dode dier, van de hedendaagse rouwcultuur rond anderen gebruiken dode dieren om kri- tische vragen te stellen over de relatie tussen mens en dier. Liefde is haar omringen met bloemen

eigen geliefde dode dier herdenken via Tentoonstelling ‘De laatste aai’ loopt Van Heinde Er is steeds meer #delaatsteaai. De publicatie ‘De laatste nog tot en met 19 januari 2020 in aai’ bevat verdiepende artikelen en Museum Tot Zover, Kruislaan 124, aandacht voor columns rondom het thema van de www.totzover.nl. en Ver expositie, evenals een overzicht van rituelen rond alle deelnemende kunstenaars. Te koop Het kleinste museum ter wereld, voor € 5. # Museum Perron Oost, viert de de dood van een rijke geschiedenis van het Amster- damse Oostelijk Havengebied met huisdier een programma over identiteit en migratie. In Van Heinde en Ver Dubbele moraal Nieuwe Nederlanders en hun plannen vertellen we verhalen van men- Naast de grenzeloze liefde voor een Tekst: Jan Molenaar | Fotografie: Anthony Stone sen die, vrijwillig of gedwongen, bepaalde categorie huisdieren, toont in Amsterdam terecht zijn geko- de tentoonstelling ook een andere kant men. Tot en met december 2019 van onze relatie met dieren. Namelijk Op 12 juni is er op het Science park een bijzondere bijeen- zijn er in en rondom het museum de onverschilligheid ten aanzien van komst. In een zaal presenteren 13 migranten hun plannen om tentoonstellingen, performances, anonieme beesten die gezien worden een onderneming in Nederland op te zetten, in het kader van voorstellingen en installaties te als consumptie of wanneer het gaat om zien van kunstenaars wiens eigen schepsels die met uitsterven worden het project Refugees forward. identiteit en de ontmoeting met de bedreigd. Tineke Schuurmans confron- ander een belangrijke rol speelt in teert ons in haar fotoserie van inge- Refugees forward traint nieuwkomers jezelf en je plannen voor een publiek. hun werk. zoomde varkensogen met de persoon- in een traject van enkele maanden. Ik ben aanwezig bij de presentaties. lijkheid en emoties van slachtvarkens De deelnemers krijgen lessen op het Tijdens de pauze kunnen we genieten in een grote fokkerij. Een grote berg gebied van Marketing en Financiën. van Syrische lekkernijen gemaakt met slachtafval werd gearrangeerd En natuurlijk worden ze ook begeleid door een deelnemer van de presenta- tot een ode aan het favoriete dier van in het maken van een business plan en ties, Moutaz. Ik spreek Moutaz in de natuurkunstenaar herman de vries het pitchen, ofwel het presenteren van pauze. Ook spreek ik dan Ahmad die (die zijn naam altijd met kleine let- net daarvoor een gloedvol betoog hield ters gespeld wil zien). Het is getiteld over zijn plannen om een koffiezaak te Programma: ‘In memoriam de koeien, 2015-2017’. beginnen. Ik tref Moutaz en ‘Achie’ bei- • Expositie van Kevin Osepa opent Tinkebell (Katinka Simons) gebruikte den ook nog een keer op hun huidige 5 juli de huid van haar overleden kat om een werkplekken. • Performance Intieme ogenblik tas te maken; waarmee ze de vraag stelt ken van Nadja van der Weide op waarom dat bij consumptiedieren geac- Achie’s koffie 13 juli, 8, 15 en 20 september cepteerd is, maar bij een huisdier niet. Ahmad Alshikh vertelt het al in zijn • Expositie over (e)migratie, aan- presentatie: deze Syrische man heeft komst en vertrek in samenwer- Extra informatie al 500000 kopjes koffie ervaring. Hij king met Internationaal Instituut De komende maanden vinden allerlei werkte in het Rijksmuseum en werkt voor Sociale Geschiedenis van activiteiten plaats, zoals een rouwcafé nu als manager in de koffiecorner van medio september t/m 31 december voor huisdierbezitters en een dieren- het studentenhotel in de Wibautstraat. • Identities van Studio Take Twee safari over begraafpark De Nieuwe Ik ontmoet hem hier en hij vertelt op 13 en 14 december Ooster. Ook kunnen bezoekers bij enthousiast dat dit werk en de ervaring de dierenhemel of op Instagram hun Ahmad tijdens de pitch die hij heeft opgedaan de juiste basis Nummer 208 DWARS DOOR DE BUURT #DWARS Interview 5

Cultuurverkenner zoekt kunstenaars

Tekst: F. Vogels | Fotografie: Eva Plevier naar andere disciplines. Antiselectie Voor wie doe je het? mag het ook niet worden. Ik ben drie Voor mensen die willen weten hoe het Wie is die figuur die bij nacht en ontij door de parken en plant- maanden bezig, dat is nog kort en het subsidiecircuit werkt, – bijvoorbeeld: soenen, straten en steegjes spiedend rondfietst? Die op verras- is een functie van een dag in de week. buitenlandse kunstenaars die hier wonen, ook zij kunnen een aanvraag sende plekken zijn oor te luisteren legt, zijn ogen de kost geeft? Dat is heel weinig, één dag per week. doen want het AFK is er voor alle Het is de verkenner van het Amsterdams Fonds voor de Kunst Ik vind het zo leuk dat ik er meer tijd Amsterdammers. En voor mensen in stop want het verkennen stopt niet met plannen voor kunstprojecten zijn in Oost, Wouter van Herwaarden. na die ene dag. er duidelijke vragen om te weten te komen binnen welk vakje, zoals lette- Cultuurverkenners zijn de oren en Heb je een filoso- ren, theater, enzovoort, ze vallen – en ogen van het Amsterdams Fonds voor fie van waaruit je welke subsidie bij ze past. de Kunst (AFK). Zij zijn onvermoeibaar werkt? op zoek naar jonge makers die zich Ik werk vanuit de Wat als interdisciplinaire projecten bezighouden met muziek, beeldende wens om jonge- niet in een hokje passen? kunst, letteren, theater en dans. In ren in aanraking De aanvragers kunnen dan een Oost is dat Wouter van Herwaarden te brengen met discipline kiezen waar ze het meeste die nu drie maanden in dienst is. Hij kunst. Ik kom affiniteit hebben. Dat ligt dus bij de komt uit de beeldende kunst, heeft voor jongeren aanvrager en niet bij het Fonds. een galerie en geeft het vak Kunstac- op uit persoon- tualiteit aan de Vogue Akademie. Hij lijke ervaring, – ik heeft kunstgeschiedenis gestudeerd, kwam er vroeger ‘Ik werk vanuit de maakt zelf geen kunst. niet toe om naar een museum te wens om jongeren Hoe doe je dat, Cultuurverkenner gaan, een soort zijn? museumvrees in aanraking te Je bent het uithangbord van het AFK denk ik. Maar toen in het stadsdeel. Daardoor komen ik eenmaal door brengen met kunst’ mensen naar je toe om je uit te no- had hoe enthousi- digen voor een gesprek. Door het ast ik van musea Je bent er toch om cultuur te stimu- gesprek met de een kom je op het idee werd, wilde ik dat leren? Toch niet alleen faciliteren? om iemand anders te benaderen. Mijn ook anderen laten Ook stimuleren, dat is zeker waar. taak is nieuwe initiatieven en kunst ontdekken. Ik ben Dat ligt ook in de vragen besloten, – je in de buurt te signaleren. Zo komen galerie Fleur en moet bijvoorbeeld duidelijk maken de culturele vertakkingen in de stad Wouter begonnen waarom jouw professionele of ama- op een natuurlijke manier tot stand. om ook jongeren teurproject belangrijk is voor Amster- Het is wederzijdse interesse, ook als in staat te stellen dam. Dat is een voorwaarde voor een het kunstproject uitgevoerd wordt. Ik Wouter van Herwaarden kunst te kopen. subsidieaanvraag. kom niet alleen in contact met mensen Ik hou van les- die informatie over kunstfinanciering je dat je in je eigen netwerk blijft geven over kunst , – en als verlengde Niet iedereen schrijft makkelijk en zoeken, ik heb een groot netwerk en hangen? daarvan jongeren de weg te wijzen in via het woord moeten al die aanvra- daarnaast heb ik mijn voelsprieten uit- Ik probeer actief te zijn in andere subsidieland. gers hun zegje doen. gezet om meer kunstenaars in Oost te disciplines en doe mijn best om alle Dat is zo, er zijn veel mensen die niet leren kennen. We beoordelen de sub- betrokken creatieven in Oost te leren Hoe word je verkenner? goed weten hoe een subsidieaanvraag sidieaanvragen niet, dat doen andere kennen. Om te voorkomen dat beel- Het fonds zocht iemand die in dit geval werkt. Als je niet zo makkelijk schrijft, mensen van het AFK uit teams die per dende kunst de overhand krijgt, omdat in Oost woonde, bij voorkeur jong, – raad ik je aan iemand te zoeken die discipline zijn samengesteld. dat nu eenmaal mijn thuishonk is, je moest sterke binding hebben met wel met woorden uit de voeten kan. probeer ik zo veel mogelijk mensen kunst en cultuur en een netwerk. Als Wij verkenners kijken mee of alles Ik zie toch iets van een romantisch te spreken te krijgen en in het totale je ervaring had in de kunstwereld kon volgens de voorwaarden is aange- beeld van de zoekende verkenner. aantal contacten een evenredige ver- je geschikt gevonden worden. Ik sol- vraagd, of dat er nog iets ontbreekt. Maar jij bent hoofdzakelijk met deling te maken. En soms moet ik zelfs liciteerde en werd aangenomen voor Wij geven alleen advies, schrijven niet beeldende kunst bezig. Hoe voorkom oppassen dat ik niet te veel overhel de job. mee. #

gebrand worden waardoor 50 procent om noemen veel mensen hem Achie. en toe maar een O voor een knuffel? van de waarde in het land van her- Verbroedering, eerlijke verdiensten Weer wat geleerd! Tijdens mijn bezoek Nieuwe Nederlanders en hun plannen komst achter blijft. voor de koffieboeren en goede koffie aan hem in zijn woonplaats Zaandam Op mijn vraag waar de naam van met een veelheid aan keuze: wat een praat hij ook liefdevol over het koken zijn voor een toekomstige onderneming Achie’s koffie vandaan komt antwoordt mooi streven! en ook over zijn stad Aleppo die hij zo in de koffiebranche. In zijn presentatie Ahmad dat Achie in het Arabisch ‘mijn mist. toont hij zich al zelfverzekerd: het moet broer’ betekent. Ook dat is wat hij XO keuken Met zijn kookkunst schotelt hij in ieder een van de betere koffiezaken worden nastreeft: dat het drinken van koffie Moutaz Alabasi komt uit Alleppo in geval aan zijn klanten allerlei lekker- in Amsterdam. in zijn zaak verbroedering tot stand Syrie. Hij maakt het duidelijk in zijn nijen voor uit Alleppo. Zijn achtergrond Hij legt in ons gesprek uit dat hij voor brengt. Een bijkomend voordeel is dat presentatie: XO staat voor hugs and in Syrië is eigenlijk een familiebedrijf ogen heeft dat de klant kan kiezen zijn eigen naam voor veel Nederlandse kisses. Dat een kruis voor een kus stond in de kinderopvang. Zijn vader, zijn uit 9 verschillende soorten bonen en mensen moeilijk uit te spreken is, daar- weet ik natuurlijk en gebruik ik ook af opa en hij runden dit bedrijf en op die dat hij daar ook nog kruiden aan kan manier deed hij ook ervaring op met toevoegen en/of de bonen te mixen. De financiële bedrijfsvoering. Ook deed hij barrista maakt dan vervolgens uit het ervaring op in het zakelijke circuit bij gekozene een kop koffie. De doelgroep de kledinglijn United Colours of Benet- van Ahmad is dan ook de echte koffie- ton. Dat neemt niet weg dat hij ook veel liefhebber. baat heeft (gehad) bij de cursus van Toen hij aan de cursus begon had hij Refugees Forward. al een business plan. Dit is sindsdien Nu kookt hij enthousiast en probeert verder geperfectioneerd. Ook is hij heel een catering op te zetten. Eerst kookte blij met de ultieme training voor de hij vanuit huis en bracht hij met zijn pitch waardoor hij eigenlijk niet meer auto het eten naar de klanten, nu werkt zenuwachtig was. Ahmad is nu bezig hij vanuit een locatie in Zaandam maar met het zoeken van investeerders; brengt nog steeds zelf het eten naar inventaris kost al snel zo’n 40 tot 50 zijn klanten, veelal in Amsterdam. ‘Vol- duizend euro. Wat hij naast het maken gende keer kook ik voor je als je weer van goede koffie ook belangrijk vindt komt,’ zegt hij als ik weer vertrek naar is dat de koffie op een eerlijke manier Amsterdam Oost. Wat een gastvrijheid, geproduceerd wordt. Zijn werkgever wat een aanwinst voor de horecasec- Moyee die de koffieverkoop pacht in tor en de Nederlandse maatschappij is het studentenhotel streeft niet alleen deze Moutaz! # een eerlijke prijs na voor de boeren maar vindt het ook belangrijk dat de bonen in het land van herkomst Moutaz te midden van zijn Syrische lekkernijen 6 Uit de buurt #DWARS DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208

De woestijn bloeit bij het Muiderpoortstation

Tekst: Anneke Hesp | Fotografie: Frank Schoevaart

Vijgen, perziken, appels en druiven bloeien uitbundig aan de En een beetje respect graag.’ Daarom plezier stapt Bas rond zes uur in de Domselaarstraat. Eerst was er een kaal trapveldje met honden- staat er bij een van de zitjes ‘Hallo alsje- ochtend uit bed. ‘Mijn vrouw moet er blieft je troep opruimen’. In het Neder- dan ook uit om te werken, dus we gaan poep. Maar in acht jaar tijd maakte Bas Harun een paradijsje lands, het Arabisch en het Engels. samen de deur uit en ver voor zevenen op de hoek van het fietspad. ben ik hier al aan de slag. Ik maak vast Turkse plant thee en koffie voor collega’s en bezoek Bijna alles wat je hier ziet heeft hij van en later help ik bij het klaar maken van de straat; hout, stoelen, schilderijen, het eten.’ planten. Hij haalt een handvol zaden uit zijn zak. ’Kijk, ik verzamel altijd zaadjes. Spreeuwenpot Ik verzorg ze. Soms komt er niks van, Het schuurtje en de rookruimte heeft maar alles hier komt van weggegooide hij ook zelf getimmerd. ‘Je vindt zoveel planten en zaden.’ hout op straat. Even wat schuurpapier Alles staat er prachtig bij nu het zomer en je kan er iets van maken.’ Binnen is is. De bomen en struiken laten hun het gezellig met kerstlichtjes, stoelen, vruchten zien; appels, vijgen, perziken een tafeltje, een meetlat. Aan de muur en druiven.‘ De rozen staan in bloei, ze heeft hij afbeeldingen verzameld. Een moesten weg bij de grote renovatie van tijger bij een waterval, Jezus die de het Oosterpark. Ook de lelies komen uit, kooplieden verjaagd uit de tempel, een en tussen de lavendel verschijnen de stad in opbouw, geborduurde vogeltjes. stokrozen. Zelfs een kastanjeboompje. Er staat ook een boek met een toepas- ‘Ik heb gewoon drie kastanjes gekocht in selijke titel – ‘De woestijn bloeit’, in de de Turkse winkel. En het lukte. Maar ik vorige eeuw een veel gelezen boek waar ben ook trots op de jarum dunya, die ik ook een filmversie van was. Achter het nog ken uit Turkije. Jammer genoeg is er huisje heeft hij nog een verrassing: een geen ruimte voor olijfbomen.’ echte spreeuwenpot en, ja, die wordt veel gebruikt. Ook dit jaar zijn er weer Vroeg op jonge spreeuwtjes uitgevlogen, vertelt Er is ook een parkeerplaats voor de Ape hij met glinsterende ogen. In acht jaar tijd maakte Bas Harun een paradijsje 50 Europe. Het is een vervoermiddel Soms komt hij in de ochtend slaperige van Vespa dat vaker te zien is in Italië toeristen tegen die geen andere slaap- Bas Harun draait zijn tweede sjekkie vochten om de grote ronde broden die dan hier in het noorden. Daarmee trans- plek konden vinden. Ook die treedt hij van de dag om acht uur op een van zijn er werden gedumpt. Bas: ‘Ik kan daar porteert Bas brood en ander voedsel vriendelijk tegemoet. ‘Dan bied ik ze een zitjes aan de Domselaarstraat. Vroeger niet tegen als mensen rotzooi maken. tussen restaurants en vestigingen van kopje koffie aan. Ik heb zelf drie jaar was het een plek waar mensen hun hon- Spugen op straat, papiertjes weggooien, Roads Vervoer. Die organisatie verzorgt geen huis gehad. Zoiets is zwaar. Maar den lieten poepen, waar vuilniszakken grote bek. Dat is toch niet normaal? Je vervoer voor instellingen als zorgboer- ik ben nu gelukkig en al dertig jaar ge- rondzwierven en waar ratten en duiven kan het beter mooi maken met elkaar. derijen en psychiatrische centra. Met trouwd met mijn Nederlandse vrouw.’ #

berusting door. ‘En die jonge aanplant te meters beslaat dan in het eerste plan Sloop plataan die er voor terug is gekomen is dan ook was getekend. Dat Lenny Balkissoon de nog weer jonger en kleiner dan afge- open ruimte (vroegere speeltuin) achter sproken.’ de kerk voor een appel en een ei heeft Tekst: Arie van Tol | Fotografie: Kick Hakvoort Geen boom is zijn leven zeker. De gekocht. ‘En nu als apotheose heeft hij plataan achter de kerk zou niet weg een vergunning ingediend om op die De Christus Koningkerk aan de James Wattstraat gaat een hotel hoeven, zegde het stadsdeel toe. ‘Maar open plek woningen te gaan bouwen!’ worden, met een grote theater/congreszaal en een grand-café. bij nader inzien vond de eigenaar het Met een beroep op de Wet Openbaar- Omwonenden maken al jaren bezwaar tegen de plannen en de toch net wat prettiger bij de bouw- heid worden Betsie en andere om- werkzaamheden als die plataan er niet wonenden telkens door de gemeente uitvoering ervan. zou zijn.’ De plataan is gekapt. Bij de voorzien van informatie. De minder kapvergunning ervoor is het niet hele- fanatieke buurtbewoner heeft het nakij- Buurtbewoner Betsie Voetdijk: ‘De mo- en met geld: Lenny Balkissoon (van de maal netjes gegaan. ‘Maar juridisch was ken: er is niets over de kerk te vinden op tivatie van de gemeente om de eigenaar Chassékerk). Wat voorheen ondenkbaar alles in orde, bezwoer de ambtenaar in de website van de gemeente. # volop zijn gang te laten gaan is dat de was werd nu logisch: er kon bijgebouwd een soort excuusschrijven, waaraan hij buurt een impuls nodig heeft. Wij zien worden, er konden veel bomen gekapt toevoegde dat het een volgende keer Laatste nieuws de ontwikkelingen bepaald niet als posi- worden, de speeltuin kon worden opge- natuurlijk wel anders moest en anders Omwonenden van de Christus Koningkerk tief voor de buurt.’ offerd; alles kon plotseling, ‘want welke zou gaan.’ hebben gelijk gekregen van de rechtbank! De zogeheten Votiefkerk, in 1958 in buurt wilde nou niet een hotel met Het college van Amsterdam had geen ver- gebruik genomen, wordt na een binnen- grand-café en theaterzaal?’ Grenzeloos gunning mogen geven voor een hotelfunc- brand in 1996 niet langer gebruikt voor De eigenaar heeft een groeiscenario dat tie. In het Overnachtingsbeleid 2017 staat diensten. Het gebruik is daarna mini- Inspraak van de gemeente alle ruimte krijgt. Van dat o.a. in het gebied van de kerk geen maal: er wordt geoefend en heel af en Geen enkele buurt wilde dat, wist Betsie hoor ik dat de zaal met aanvan- hotel mag komen. Ook de overgangsrege- toe opgetreden door een theatergroep. natuurlijk ook het stadsdeel. Het kelijk 300 plaatsen is gegroeid naar een ling is niet van toepassing op de kerk. Alleen in de kelder vindt een groot inspraaktraject is dan ook onduidelijk, zaal met 600 plaatsen. Dat de nieuw- Meer hierover in de Dwars van september. aantal activiteiten plaats die de kerk niet transparant en heel minimaal bouw achter de kerk veel meer vierkan- daardoor toch een buurtfunctie geven. gehouden. Bemoeienis van omwonen- Woningbouwcorporatie Ymere hoopt de den kon niet anders dan via juridische kerk die te slopen en op de plek wo- wegen: bezwaren tegen kapvergun- ningbouw te realiseren. Als de kerk de ningen, bezwaren tegen nieuwbouw. gemeentelijke monumentenstatus krijgt Een verzoek van omwonenden om een is sloop geen optie meer en overweegt bouwstop, werd door de rechter niet ge- Ymere om er woonruimte in te creëren. honoreerd. Betsie: ‘Er lopen nu nog een Dat ambitieuze plan waarmee de buurt aantal bezwaren, bijvoorbeeld tegen de goed kon leven, is de bureaulade niet uit geluidsnorm -de verleende vergunning geweest. geeft de mogelijkheid houseparty’s te organiseren- en tegen de openingstijden Buurtinitiatief -24 uur per dag-. Op 6 juli wordt de uit- Een aantal actieve buurtbewoners en spraak bekend. Tot nog toe hebben onze de kringloopwinkel De Locatie stelden klachten geen verbetering in de plannen Ymere een buurtcentrum voor met als gebracht.’ kern de winkel, een laagdrempelige horecagelegenheid en diverse buurtac- Kappen tiviteiten. Door Ymere en het stadsdeel ‘Er zijn inmiddels zo’n 30 bomen ge- werd goedkeurend geknikt, maar in hun sneuveld. De opvallendste kaalslag was kantoren werd de conclusie getrokken aan het zijlaantje tussen kerk en school. dat zo’n initiatief financieel niet haal- De kastanjes bij de entree gaan ook nog baar of interessant genoeg was. gekapt worden.’ In de toon van Betsie En toen kwam er iemand met een naam klinkt zowel ingehouden woede als Het einde van de plataan Nummer 208 DWARS DOOR DE BUURT #DWARS Straten 7

De slinger van Foucault, een Frans verhaal

Tekst: Robert van Andel | Beeld Henk Pouw

De slinger van Foucault was een sensatie in het winterse Parijs van 1851. Al in de zeventiende eeuw wisten veel mensen dat Geleerden en straatnamen de aarde om zijn as tolt. Dat was bekend uit de sterrenkunde. Maar de slinger van Foucault leverde het bewijs daarvoor zon- in de Watergraafsmeer - deel 7 der dat er een blik op de sterren nodig was.

Januari 1851 - Léon Foucault (1819- in opdracht van Laplace aan de aflei- grote slingers op vele plaatsen geleid. wiskunde en mechanica en daarnaast 1868) demonstreerde in januari 1851 ding van de standaardmeter voor het In het gebouw van de Verenigde Naties een verwoed biljarter. Hij schreef in aan collegae-onderzoekers een opstel- metrieke stelsel. Biot wordt naast Arago te New York, in 1955 in gebruik geno- 1835 ‘Theorie mathématique du jeu ling in zijn kelder: een zeer forse slinger geëerd; de Biothof ligt even voorbij de men, beweegt al 64 jaar een ‘slinger van billard’ alsmede een artikel met een in beweging die - verbazingwekkend - te Aragohof. De Nederlandse kunstenaar Foucault’ in de entreehal met een slin- analyse van effecten/’krachten’ die zien geeft dat het slingervlak langzaam Jan Dibbets is de schepper van “Hom- gerlengte van 17 meter en een slinger- optreden bij cirkelbewegingen. Naast verdraait! Ten dienste van de waarne- mage à Arago”, een groot aantal merkte- gewicht van 100 kg. Nederland schonk de mechanica van de bekende middel- mers legde hij een windroos precies kens met de naam Arago in het plaveisel deze slinger, die destijds in het Philips puntvliedende ‘kracht’ beschreef hij een onder de slinger. De draaiing van het langs de meridiaan door Parijs. Nat-Lab is gebouwd. tweede ‘kracht’, die tegenwoordig naar slingervlak verplaatste zich traag met hem het corioliseffect genoemd wordt. de wijzers van de klok mee. In 32 uur Spektakel Twee waarheden naast elkaar Een aansprekende demonstratie van beschreef het slingervlak een volle om- De ligging van de Foucaultstraat opzij Léon Foucault was een natuurkundige dit effect is de pirouette van ijsdansers wenteling van 360 graden. van de Kamerlingh Onneslaan is toepas- autodidact met een uitzonderlijke be- die hun rondtollen versnellen door gaafdheid voor het bedenken van expe- hun eerst gespreide armen tegen hun rimenten, het bouwen van onderzoeks- lichaam aan te brengen. Coriolis kreeg opstellingen en het verbeteren daarvan. geen straatvernoeming in Nederland, Zo verbeterde hij op jonge leeftijd het maar wel in Parijs in het 12e arrondis- fotografietoestel van Louis Daguerre. sement met Rue Coriolis. Samen met zijn leeftijdgenoot Hippolyte Fizeau (1819-1896) deed hij metingen IJsdansen en luchtdrukverschil aan allerlei lichtbronnen, onder andere Dagelijks toont de TV bij de weersvoor- aan zonlicht en ook aan de door Her- spelling het Corioliseffect op kaarten schel ontdekte infraroodwarmtestra- met de windrichtingen: tegen de klok ling. Samen vonden zij proefondervin- in rondom lagedrukgebieden en met de delijk met het Foucault-Fizeautoestel klok mee rondom hogedrukgebieden. de vertraging van licht in vloeistof. Zij Christophorus Buys Ballot (1817-1890) gaven hiermee steun aan de opinie van publiceerde in 1857 zijn beroemde Arago dat Christiaan Huygens terecht wet: ‘Staande met de rug naar de wind, licht als een golfverschijnsel zag, hoewel bevindt het lage drukgebied zich op het Isaac Newton net het deeltjeskarakter noordelijk halfrond links van de waar- gepostuleerd had. Twee eeuwen lang nemer en het hoge drukgebied rechts bestond hierover debat; begin twintig- van hem’. ste eeuw bleken beide aspecten naast elkaar waar. Een pirouette Biljarten Hippolyte Fizeau kreeg ook een straat- versnel je door je Buys Ballot(straat) selijk. In 1879 promoveerde de latere vernoeming in de Watergraafsmeer. In hoogleraar experimentele natuurkunde De Wetbuurt loopt de Fizeaustraat van armen tegen je lijf Februari 1851 - De 65-jarige, uiterst en Nobelprijswinnaar Heike Kamer- de Hugo de Vrieslaan naar de Kruislaan. respectabele ingenieur, politicus en ster- lingh Onnes op de slinger van Foucault. Fizeau publiceerde in 1849 over zijn te houden renwachtdirecteur van het Observatoire Hij behandelde alle technische aspecten: benadering van de lichtsnelheid met de Paris, François Arago (1782-1853), die wrijving, luchtweerstand, torsie, ellips- een mechanisch instrument. Op Wikipe- Buys Ballot bezette als hoogleraar aan goed bekend was met het experimen- neiging en hoe de slinger in gang te hou- dia is onder zijn naam het experiment de Universiteit Utrecht verschillende teertalent van Foucault, las op 2 febru- den. De titel van zijn proefschrift luidde: na te lezen met een link naar een mooie leerstoelen in de natuurwetenschappen. ari 1851 Foucault ’s toelichting bij de “Nieuwe bewijzen voor de aswenteling animatie. Léon Foucault verrichtte in Ook was hij initiatiefnemer en eerste demonstratie van een grote slinger die der aarde”. Het spektakel dat de asdraai- 1862 ook metingen aan de lichtsnelheid directeur van het Nederlands Meteoro- in allerijl in de sterrenwacht geïnstal- ing van de aarde zichtbaar te maken met een iets andere opstelling - met een logisch Instituut, het KNMI, te De Bilt. leerd was, precies boven de lijn van de is, was ruim 20 jaar na ontdekking nog ronddraaiende spiegel. Hij vond een Hij is vernoemd in Middenmeer in de meridiaan van Parijs: nieuws! Onnes, zelf ook een groot expe- kleinere spreiding dan Fizeau, dichtbij Buys Ballotstraat tussen Mariotteplein “Bij een slinger die heen en weer beweegt rimentator, bouwde in die periode een de huidige waarde van bijna 300.000 en Galileiplantsoen. aan een ophangpunt precies boven de as slinger met een slingerlengte van slechts km/sec. De draaiing van de slinger van Foucault, van een tollende bol volgt het slingervlak twee meter, een grootse prestatie omdat Léon Foucault had, toen hij zijn slin- de pirouette van de ijsdanser en de de draaiing van de bol niet. Als de bol op kleinere schaal mechanische versto- gerproeven opzette, geen weet van het draaiing van de wind rond luchtdruk- in 24 uur om zijn as draait, draait de ringen belangrijker worden! werk van zijn stad- en iets oudere verschillen zijn allemaal uitingen van bol eenmaal onder het slingervlak door; Het fenomeen van de slingerdraaiing tijdgenoot Gustave-Gaspard Coriolis ( het corioliseffect. andersom is er vanaf de bol een volledige heeft tot prachtige opstellingen van 1792-1843). Coriolis was in Parijs docent draaiing van het slingervlak te zien. Dit Maart 1851 - Twee maanden na de is de voorstelbare situatie van een slinger eerste slinger-draai-demonstratie thuis boven de Noord- of Zuidpool. Bij positi- bij Foucault kwam de opwinding tot een onering van een slinger op afstand van hoogtepunt. In het Panthéon van Parijs, een van de aardpolen maakt de loodlijn de nationale Franse eregalerij, werd een van het ophangpunt van de slinger een enorme slinger aan het toestromende hoek met de aardas. Hoe groter die hoek publiek getoond. Nog steeds is deze daar (wiskundig, hoe kleiner de sinus van die te bewonderen. De opdracht daartoe hoek) hoe trager de draaiing van het kwam van Louis-Napoleon Bonaparte. slingervlak. Voor de breedtegraad van Deze nationalistische, gekozen president Parijs komt dit neer op een omwenteling van Frankrijk ten tijde van de Tweede in 32 uur”. Republiek was de zoon van Lodewijk- Napoleon, koning van Holland in onze Meridiaan door Parijs Franse tijd. Louis-Napoleon bespeelde Foucault en Arago hebben beiden een in zijn carrière handig het kenmerkende straatnaamvernoeming: Léon Fou- Franse heen en weer slingeren tussen cault met de Foucaultstraat in de Don revolutionaire romantiek enerzijds en Boscobuurt, opzij van de Kamerlingh hang naar grandeur anderzijds. Korte Onneslaan achter de Lidl-Nobelweg- tijd later werd hij gekroond tot Napo- supermarkt, en François Arago met de leon III, keizer van Frankrijk. Aragohof in Middenmeer tegenover de De namen van Foucault, Fizeau, Arago AH-Linnaeusparkwegsupermarkt. De en Coriolus staan in de Eifeltoren jonge Arago werkte samen met collega- gegrift tezamen met die van 72 andere ingenieur Jean Baptiste Biot (1774-1862) Foucault(straat) Fransen. # 8 Literair #DWARS DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208

Linnaeus Linnaeus Leesclub! Boekenlijst vanaf Leesclub! juni 2017 Jaap Robben Ian McEwan Birk Johan Harstad Aan Cecil Beach Hanaya Yanagihara Serie over boekenclub (5) Max, Mischa & het Tet-offensief Paolo Cognetti Een klein leven - George Saunders De acht bergen Dostojevski Tekst: Lennie Haarsma | Fotografie: Frank Schoevaart Lincoln in de bardo Murat Isik

De idioot Frank Gunning Wees onzichtbaar Ali Smith 19 te lezen op: www.linnaeus- over boeken praat, gaan ze meer leven Schuilplaatsen van Woody Gardiner boekhandel.nl/leesclub. en verwoord je wat je van een boek Herfst Ikzelf maak ook vanaf vindt; je maakt je het boek meer eigen. het begin deel uit van de Deze leesclub is lekker intellectueel 18 club en interview An- en daarmee bedoel ik dat we het boek neke en Evelien. Eén van zien als een kunstwerk, waarbij de de medewerkers van de boekhandel serveert thee met koekjes. We zijn be- ‘We nemen elkaar Het vijfde interview in de serie over leesclubs in Amsterdam- nieuwd of er onder werktijd gelezen zeker niet de Oost. Dit keer Linnaeus Leesclub, die bestaat uit een best wel wordt. ‘Nee hoor, lezen doen we thuis en ik lees ook niet altijd boeken uit; de maat’ vrolijke verzameling van tien leesliefhebbers en een geheim- boekenkast met leesexemplaren is veel zinnige fietsenmaker- zal hij ooit echt verschijnen? te omvangrijk voor ons om allemaal te literaire traditie op tafel komt. Er is lezen.’ ruimte voor ieders mening en die mening wordt op prijs gesteld. Sommi- Eens per zes à acht weken komt de de groep haar gal, worden prachtige Hoe is de leesclub ontstaan en wat gen letten meer op de vorm. Voor mij club bij elkaar in de kelder van Lin- zinnen bejubeld en meningen uitge- brengt het jou? moet ook de inhoud me aanspreken. naeus Boekhandel. Dat klinkt lugu- wisseld. Vaak reiken die verder dan Evelien: ‘Ik zat in de leesclub van Het goede van zo’n avond is dat je vaak berder dan het is. Onder het genot het onderwerp van het boek. Ook is Boekalicious, die in juni 2017 is over- je opvatting over een boek herover- van koffie, thee, zoetigheden en de er een appgroep. De gesprekken van gegaan in Linnaeus Leesclub. En sinds weegt’. kordate (in)leiding van eigenares van de avonden worden vastgelegd door een half jaar kom ik hier in de Lin- Anneke: ‘Het is leuk en onwijs gezel- de boekhandel, Anja Duitsmann, spuit Anneke van de Watering, en zijn terug naeus Boekhandel. Als je met elkaar lig met deze vrouwen met eenzelfde

Wietplanten, batons en barbecue

Tekst: Rose Bartholomé | Illustratie: Judith Lammers

Op drie hoog in de Vrolikstraat woont te kijken. Dat vertel ik ook aan Koos. Hij Als de eerste gasten in de tuin zijn, steekt aan. Eerst gewoon en dan steeds langer. Koos met zijn vrouw Anja en dochtertje moet zijn planten beter verankeren. Als Koos de barbecue aan op zijn balkon. Hij Ik druk minutenlang op de bel. Ik roep Lisa. Koos is een joviale Amsterdammer, na een kleine storm weer een plant in organiseert zijn eigen partijtje. Enige tijd naar boven. Er komt geen reactie. met sporen van de goede jaren zestig in de tuin ligt, dreig ik dat ik de politie zal later komen gasten mij waarschuwen. Zij Als ik weer achterom kom, zijn de vlam- zijn voorkomen. Koos teelt wietplanten. bellen. Daar is Koos niet blij mee. De zien hoge vlam- men men nog steeds aan het groeien. Ik bel Hij legt mij uit dat hij daarmee ‘ruimte in verhoudingen verkoelen en de jovialiteit op het toch maar de brandweer. Als ik na het zijn portemonnee creëert, weet je wel’. ‘A bevriest. telefoongesprek met de brandweer weer joint a day keeps the doctor away’. buiten kom, staat Koos op het balkon. Snel ga ik weer naar binnen om de Wiet telen op het dak betekent hard brandweer af te bellen. Maar zo werkt werken. De planten krijgen speciale mest de Brandweer van de gemeente Am- van vleermuizenpoep. ‘Vruchtbaardere sterdam niet. Zij controleren hoogst- potaarde bestaat niet’. Er hang een persoonlijk iedere melding, omdat waterslang van het dak naar het bal- een brand verraderlijk onder kan kon. De plantjes worden iedere dag duiken en een leek niet door zorgvuldig gevoed. heeft dat het vuur nog ergens smeult. Ik hoor inmiddels de Af en toe komt Lisa spelen met mijn sirenes van de brandweer. De zoon. Zij bouwen een tent van oude de- politie komt mee, zoals bij elke kens, verkleden zich en brengen samen brand, om toegang tot de wo- sprookjes en verhalen tot leven. Gelukkig ning desnoods te forceren. Als de komen in middeleeuwse verhalen wei- brandweer gezien heeft dat er geen nig sperzieboontjes voor, want Lisa weet gevaar meer is, gaan ze weg. niet wat dat zijn. Af en toe oefent zij op het balkon met haar majorettebatons. In Als ik terug ben in de tuin staat Anja op een onbewaakt ogenblik suist zo’n stok het balkon en schreeuwt mij verwensin- naar beneden en mist rakelings mijn gen toe in het meest platte Amster- hoofd, schampt mijn been en klettert op dams dat je maar kunt bedenken. de grond. Dat doet zeer. Nare ziektes en moeilijke beroepen. Zij zal ook de Op een ochtend ligt een grote wiet- gemeente gaan vertellen plant beneden in de tuin. Het heeft dat ik niet legaal woon. die nacht flink gewaaid. Eén van Gelukkig woon ik wel de planten is de tuin in gevallen. legaal. Gelukkig was er op dat moment niemand buiten. Koos komt, met Inmiddels balkon op drie De commotie ebt weg en veel excuses, zijn weggewaaide is het zomer en hoog, maar alle deuren het tuinfeest kan nu toch kostbaarheid ophalen. wij, de bewoners van zijn dicht en er is verder niemand te echt beginnen. Het wordt toch Enkele weken later gebeurt het- de vier benedenwoningen organise- zien. De vlammen reiken tot halverwege nog een gezellige avond. # zelfde. Weer heeft het flink gewaaid en ren weer een tuinfeest, met onze buren het plafond van het balkon. Ik roep: ligt er een plant in de tuin. Ik durf niet als eregasten. Ook Koos en zijn gezin ‘Koos, ...Anja’. Ik roep nog harder. Geen NB het verhaal handelt in 1994, het is meer in de tuin te lopen zonder omhoog hebben wij uitgenodigd. reactie. Ik loop naar de voorkant en bel versie 20 mei 2016 Nummer 208 DWARS DOOR DE BUURT #DWARS Literair 9

interesse; ik houd van lezen en vind om onze voorkeur uit te spreken. Vol- het heerlijk om over boeken te praten. gens mij voelt iedereen zich gehoord.’ Ik ben mijn hele leven al een boeken- Evelien: ’Anja komt meestal met een worm. We bespreken serieuze thema’s stapel boeken uit de winkel en dan en het is leerzaam. Bijzonder is ook dat begint het kiezen. We komen snel tot er een vertaalster in de groep zit. Het consensus. De keuze van ons laatste is ook niet erg als je het boek niet uit boek Frankenstein in Bagdad kwam tot hebt; we nemen elkaar zeker niet de stand omdat we een boek van een niet- maat. Het zijn echt mooie avonden en Europese schrijver wilden lezen. Ik vaak ga je daardoor anders naar een ga de volgende keer voorstellen boek kijken en ik lees daardoor ook De geheugenlozen van Geraldine Serie over boekenclub (5) andere boeken. Voor mij is het intellec- Schwarz te gaan lezen. Het boek heeft tuele van onze leesclub dat we niet de als ondertitel ‘De herinnering als meest makkelijke boeken kiezen. Het wapen tegen het populisme’. Het gaat gaat in de bespreking verder dan het over de verwerking van de Tweede uiten van een mening. We hebben het Wereldoorlog.’ over de literaire kracht van een boek; wat wil het boek ons zeggen?’ Wat zijn de avonden of boeken die je het meest zijn bijgebleven? Wat maakt het bijzonder dat het in Anneke: ‘We lazen De acht bergen, een de kelder van Linnaeus Boekhandel boek dat talloze prijzen had gewon- is? nen, maar we vonden het met z’n allen Het is echt een leesclub van de buurt; niet goed. De avond dat we het boek de boekhandel is bekend en het geeft Lincoln in de bardo bespraken is mij het gevoel dat je bij de gemeenschap De club komt bij elkaar in de kelder van Linnaeus Boekhandelt sterk bijgebleven. Eerst dacht ik dat hoort. het verhaal bestond uit een trucje van Anneke: ‘Je kijkt een beetje mee met van Essen, maar een rij van tien de- van uitgeverij van Oorschot – door de schrijver. Ik ben het gaan herlezen de boekhandel en het uitgeversvak; zelfde boeken. Een walhalla voor mij.’ Anja voor deze avond uitgenodigd - en heb mijn mening heroverwogen.’ het voelt dichtbij en het is voor mij een leren we dat de Russische bibliotheek Evelien: ‘De bespreking van het boek echte sociale ontmoetingsplek, waar Wat lezen jullie en hoe wordt er te beschouwen is als een goede kaas- Hotel Grand Europa van Ilja Leonard ook mijn vriendin uit West – de enige gekozen? plank: begin met iets makkelijks en Pfeijffer herinner ik me het beste. Ik vrouw die niet in Oost woont - zich ‘We lezen vooral fictie en soms non- bouw het dan langzaam op naar het was niet zo enthousiast over dat boek. thuis voelt.’ fictie. Vaak boeken die net zijn uitge- zwaardere werk. Dit schreef ik in het Vooral de mannelijke hoofdpersoon Evelien: ‘Ook buiten de leesclub maak komen en de klassieker De Idioot van verslag over deze avond. Ook pakken vond ik niet erg aantrekkelijk. Tijdens ik nu vaak een praatje in de boekhan- Dostojevski was met een redacteur van we met elkaar dikke boeken: zo zijn de bespreking kwam aan de orde wie del; ik houd ervan dat we ook horen de Russische bibliotheek. Heel interes- Een klein leven en Max, Mischa en het of wat nu eigenlijk het hoofdonder- hoe een boek het doet in de winkel.’ sant.’ Tet-offensief hele kluiven. De keuze werp van het boek was en we kwamen Lennie: ‘Ik zou graag een keer de nacht Anneke: ‘ Ik had De idioot anders nooit voor een boek gaat heel organisch en is tot de conclusie dat dat het hotel was. doorbrengen tussen al die boeken hier. gelezen. Het heeft mij anders doen kij- een democratisch proces met enige ma- Door de veranderde kijk op het boek Er staat niet één Goede zoon van Rob ken naar Russen. Van Menno Hartman nipulaties. We houden diverse rondes kon ik het veel beter waarderen.’ #

Op de proef gesteld Oost-thriller

Tekst: Melissa Plomp | Illustratie: Ruud Meijer

Net op tijd struikelde Hana de bus op het laboratorium uit. het Science Park uit. De hoge torens Hana keek om zich heen in het be- van de datacentra weerspiegelden kendste café van het Science Park. Het de zon waardoor het leek alsof ze in was druk op vrijdagavond. Toen zag brand stonden. Ze haastte zich de weg ze boven alle hoofden een hand de over naar het onderzoekscentrum. lucht in gaan. Ze begon zich een weg ‘Hoe gaat het met je onderzoek?’ Hij tussen de tafeltjes te banen. Plots werd hield haar tegen bij de deur. Zijn ze bij haar pols gegrepen. ‘Niet aan de vingers kneedden haar schouder. Ze studie, juffrouw Song?’ Met een ruk bloosde. ‘Goed, professor, ik hoop ik stond ze stil. ‘Professor,’ piepte ze. Hij deze week nog klaar’ stamelde ze in bleef haar pols vasthouden. ‘Je hebt gebroken Nederlands. Zijn hand gleed het niet te druk met je proefschrift? langs haar arm naar beneden. Bleef Ach ja, we willen allemaal af en toe de even rusten op haar heup. ‘Mooi, ik bloemetjes buiten zetten, niet waar?’ verwacht de eerste resultaten over Ze glimlachte flauwtjes en probeerde drie dagen op mijn bureau. Dan kun- zich los te wringen uit zijn greep, ter- nen we het ook even rustig hebben wijl zijn duim ongezien de binnenkant over wanneer je je proefschrift defini- van haar pols streelde. ‘Nou, gedraag tief klaar denkt te hebben.’ Ze wiebel- je, juffrouw. Je hebt nog veel werk te de ongelukkig van haar linker op haar doen dit weekend. Ik zie je maandag rechter voet. ‘Juist. Prettig om je even op mijn kantoor.’ Opgelucht struikelde gezien te hebben juffrouw Song. Nu ze tussen de tafels naar haar afspraak. hop, snel aan het werk.’ Hij gaf haar een klopje op haar billen. Met trillende ‘Wie was dat? Wat moest hij van je?’ handen haalde ze haar pasje langs de De man aan het tafeltje sprak Kore- sensor en de deur zwaaide open. aans. ‘Mijn professor. Hij weet niets. Hana borg haar spullen op in haar Het is gewoon een oude viezerik.’ De kluisje en schoot een witte jas aan. man knikte kort en zakelijk. ‘Heb je Voor de spiegel stopte ze haar lange bekeek ze de nanochip en maakte om zich heen en schoof een usb-stick het?’ Zwijgend schoof ze de usb-stick zwarte haren zorgvuldig onder een wat aantekeningen. ‘Ga je ook naar in de computer. Twee keer vergiste ze over tafel. ‘Alles staat er op?’ ‘Ja’. mutsje. Haar veiligheidsbril stopte ze huis Hana? Je hebt volgens mij zelfs zich in de beveiligingscode. De derde ‘Mooi, denk er om, dat je de resultaten in haar borstzakje. Ze glipte de wc in. geen pauze gehouden.’ Hana keek op. keer had ze het goed. ‘Hana, dat is verdraait in je proefschrift.’ Ze zucht- Even later kwam ze weer te voor- ‘Nog even invoeren in computer, ja?’ toch geen usb-stick, hè?’ Geschrokken te: ‘Dan is mijn hele onderzoek voor schijn. Ze trok haar sok nog even op, Haar collega knikte. ‘Ik sluit het lab draaide ze zich om. ‘Nee... ja, is alleen niets geweest. Ik zal niet promoveren.’ waste haar handen en na een laatste over tien minuten af.’ Zijn voetstap- voor ik thuis werken. Proefschrift veel ‘Je zult goed beloond worden door blik in de spiegel liep ze naar het labo- pen stierven weg. Hana schoof snel werk en...’ Haar collega knipoogde. de firma.’ Hij stond op. Maakte een ratorium. achter haar computer. Haar vingers ‘Joh, heb ik ook wel eens gedaan. korte buiging. Trillend bleef ze achter ratelden over de toetsen, terwijl ze de Zorg je wel dat je ook nog tijd voor aan het tafeltje. ‘Had je al besteld?’ Ze De dag zat er bijna op. Het werd steeds aantekeningen van haar notitieblok leuke dingen over houdt?’ Hana keek schoot overeind. ‘Mannen!’ siste ze. stiller in het lab. Hana bediende de ro- over nam. Toen bukte ze, trok haar vragend. ‘Haha, volgens mij valt hard De ober bleef verbouwereerd staan, bot in de afgeschermde bak en plaatste broekspijp omhoog en voelde in haar werken en studeren in Azië ook onder toen ze zich huilend langs hem heen iets onder de microscoop. Aandachtig sok. Ze kwam overeind, wierp een blik leuke dingen, niet?!’ Samen liepen ze wrong. # 10 Uit in oost #DWARS DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208

Poppentheater Koos Adressen Kneus Elke zondag en woensdag Poppenkast op het Iepenplein, Poppentheater Koos Kneus reserveren en meer informa- Iepenplein 40 hoek tie www.kooskneus.nl. Vrolijke Reserveren: 020-6928532 voorstellingen met schminken en verkleedkleren, drankje en koek, Badhuistheater ook voor verjaardagsfeestjes. Boerhaaveplein 28 Programma op zondag 7 juli: [email protected] 10.30: Feest voor Flapoor (2-4 jr) 12.00: Op bezoek bij Dokter Bril, Tapastheater poppendokter (2-4 jr) Andreas Bonstraat 40 H 14.00: Ridder Roeland is bang 020-7759425 voor spinnen! (4-8 jr) Het middagprogramma duurt van Plein Theater 14.00 tot 16.00 uur! Sajetplein 29 Programma op woensdag 10 020-6654568. Deze zomer zal Dayna Martinez Morales (Bolivia) het programma ‘The Artist is Resident’ in het Plein Theater bren- juli: gen: ze zal met mensen werken aan een installatie performance. Traditionele dansen uit Bolivia gaan samen met 14.00: De zeerovers en de zee- Tropenmuseum hedendaagse dansen uit Europa en West-Afrika. Dayna zoekt naar verbindingen tussen oude en nieuwe cultuur, meermin; een onderwaterverhaal! Linnaeusstraat 2 identiteit, ritueel en transformatie. Voor data: zie onder Plein Theater op deze pagina. Voor meer info: zie de web- (4-8 jr) 020 5688200 site van het Plein Theater. Aanmelden via de mail of meer informatie over de sessies: [email protected]. Het middagprogramma duurt van 14.00 tot 16.00 uur! Q-Factory NB van 14 juli t/m 4 september Individuele Authentic Movement talig) Pop-up Museum: Mijn Ritueel Atlantisplein 1 zomervakantie; de voorstellin- sessies do 18 t/m zo 28 juli: Locatie: 1e van Swindenstraat 469 gen beginnen weer op zondag 8 vr 2, za 3, vr 9, za 10, vr 16, za Day Care – Fleur Bomelijn & Tim (toegang gratis) Jungle Amsterdam september 17, do 22, vr 23 en za 24 aug: Kromhout (dans met een vleugje altijd te zien: Tweede van Swindenstraat 26 Meer info: www.kooskneus.nl Installatie performance van de humor) Heden van het slavernijverleden 020-7373326, Artist is Resident en deelnemers do 18 t/m zo 28 juli: Een gebouw vol verhalen Nederlands Marionetten- Zie verder: www.plein-theater.nl Gezellig – Lisa Ostermann (caba- altijd te zien: Grand Cafe Genieten theater ret) Things That Matter Oranje-Vrijstaatplein 2 za 31 aug en zo 1 sept 14.30: Badhuistheater do 18 t/m zo 28 juli: altijd te zien: 020-2535554 Aladdin en de wonderlamp (4-12 za 27 juli 18.00 – 23.00: Grijs – Zoï Duister (muziektheater, Indonesië jr) The A-Live Festival op het plein bitterzoet) altijd te zien: Brinkhuis za 7 en zo 8 sept 14.30: Ricciotti Ensemble: Ricciotti’s Zie voor programma na 28 juli en Nieuw-Guinea Landbouwstraat 63 De gelaarsde kat (4-12 jr) Georgia on my mind Tour verdere info: www.tapastheater.nl altijd te zien: 020-4620331 za 14 en zo 15 sept 14.30: Capoeira performance – Miti Dos Zuidoost-Azië Ariadne en Pegasus (4-12 jr) Santos Jungle Amsterdam Meer info: www.tropenmuseum.nl Nederlands Marionettenthe- NB in juli en augustus zomerva- Theatre Carlos Trafic, Live Rock elke vr 10.00 – 12.00: ater in het Zoldertheater kantie Band Howitiz & DJ Mikulas Infopunt duurzaamheid Q-Factory 3e Oosterparkstraat 144/3 Meer info: www.nederlandsmari- vr 6 en za 7 sept 20.15: niet in de zomerperiode van di 9 juli 20.00: Reserveren: 06-48892210 onettentheater.nl BadhuisInternational plays Allo 24 juli t/m 18 aug Countdown Café: The Grand East Allo Episodes Parts 5 & 6 elke ma t/m 12 aug 20.30 – – Miller & The Tone Machine – Ten House of Watt (de Mammies) Plein Theater 2 extra shows!! 01.00: Times A Million James Wattstraat 73 za 6 en zo 7 juli 15.00: Zie verder www.badhuistheater.nl Kizomb Evolution Dance & Eco- zo 14 juli 20.30: Reserveren: 020-6201513 Het mysterie van de volwassenen food Beef – try out (reggae) – Dakzonderhuis (5+) TapasTheater Danslessen en aansluitend dj’s ma 15 juli 20.30: do 4, 11, 18 en 25 juli: vr 5, za 6, zo 7, do 11, vr 12 en zo elke di t/m 23 juli 19.30 – 21.30: Rising Appalachia (folk) Interventies (locatie Weesperplein 14 juli: 5Rhythms dansworkshop di 9 juli 20.00: wo 18 sept 20.30: Metrostation) Ik, Daphne Gakes – Daphne Gakes Info en aanmelding: jaikwildan- Countdown Café: Wannebiezz Sven Ratzke – Where are we now za 27 juli: (muziektheater, 16+) [email protected] – Frankfurter Polka Trio – Brents- (try out) APTHAPI – Gezamenlijk eten naar vr 5 t/m zo 14 juli: vanaf zo 7 juli elke zondag 10.15 leng – Boh Foi Toch Meer info: www.q-factory-am- Boliviaanse traditie Albert – Christiaan Koetsier (pop- - 13.00: ma 22 t/m vr 26 juli 10.30 – sterdam.nl di 30 juli t/m za 24 aug: pentheater voor volwassenen) Ecstatic Dance Amsterdam 18.00: The Artist Is Resident vr 5 t/m zo 14 juli: Geen drank, geen schoenen en DSOPM Summercamp Brinkhuis vr 2, za 3, vr 9, za 10, vr 16, za 17 Voor altijd kind – Jeroen Dekkers geen praatjes! Maar wel 100% Entree: op inschrijving elke 1e zaterdag van de maand en vr 23 aug: (singer-songwriter, Nederlandst- dansen op de heerlijke sounds za 10 aug 22.00: van 19.30 – 0.00: van top dj’s… Stonebwoy + Medikal presented Betondorp Live ook in de zomerperiode van by Afrodam 24 juli t/m 18 aug wo 21 aug 20.00: Grand Café Genieten vanaf 2 sept elke ma 19.30 – Marcia Griffiths (reggae) elke 2e zondagmiddag van de 21.30: ma 2 sept 20.00: maand 14.30: 5Rhythms dansworkshop Thompson Square (country) Café Chantant Info en aanmelding: jaikwildan- di 3 sept 20.30: In juli en augustus niet, in septem- [email protected] Chris Webby (hiphop) ber wel vanaf 3 sept elke di 19.00 – wo 11 sept 20:00: 20.30: Non Phixion + $Keer&Boo$ + Nick Ecstatic Dance Amsterdam ‘Sluwe Voszz’ Hoogzaad (hiphop) Kijk voor onder za 6 juli 20.00 – 01.00: vr 13 sept 20.00: andere meer Nataraj barefoot party Tubular Tribute ‘A perfect portrait agenda-informatie op zo 7 juli 15.00 – 17.00: of Mike Oldfield’ (progrock – www.oost-online.nl Singing Circle zomerconcert world) Er wordt uitbundig gezongen, klein en kwetsbaar en zeker authentiek do 5 sept 15.00: Jungle Filmmiddag do 12 sept 20.00 – 22.00: Talkshow Dwars door Oost in de Jungle Zie verder www.jungle.amsterdam

Tropenmuseum ---TENTOONSTELLINGEN--- t/m 12 jan 2020: Verlangen naar Mekka t/m 1 sept 2019: Cool Japan t/m 1 sept 2019: Bitter Chocolate Stories: kinder- verhalen over cacaoplantages in West-Afrika t/m 30 nov 2019 op wo, vr en za 10.00 – 18.00: Sven Ratzke Nummer 208 DWARS DOOR DE BUURT #DWARS Cultuur 11

in de grond zitten, precies daar waar Een poort voor Oostpoort het kunstwerk moet komen. Aan de Oostpoort-kant zit er zelfs een parkeer- garage onder! Al die dingen worden Tekst: John Prop | Foto: Frank Schoevaart | Illustratie: Krijn de Koning steeds opnieuw bekeken en dat maakt dat we het ontwerp beetje bij beetje Krijn de Koning bedacht een monumentaal kunstwerk dat locatie waarvoor het wordt gemaakt.’ moeten aanpassen. Dat is niet altijd winkelcentrum Oostpoort visueel gaat verbinden met de rest even leuk, maar uiteindelijk wordt het Twee delen kunstwerk er wel beter van. Wat zeker van Oost. Het kleurrijke werk wordt waarschijnlijk medio 2020 ‘Oostpoort is een soort klein stadscen- meewerkt is dat de samenwerking met opgeleverd. Dwars wil dat niet afwachten en gaat op de koffie trum. Het probleem is dat het geen de mensen van Oostpoort en de kunst- aansluiting heeft met de rest van Oost; commissie uiterst prettig is. Dat heb ik bij de kunstenaar. Het gesprek begint met een poging om de de Linnaeusstraat snijdt het als het wel heel anders meegemaakt!’ stijl van De Koning te duiden. ware af. Mijn voorstel was om die situatie te doorbreken, om Oostpoort Moeilijk te verbinden met de overkant. Om ‘Kunst in de openbare ruimte realise- dat te bereiken heb ik een kunstwerk ren is moeilijk; iedereen heeft er wel bedacht dat uit twee delen bestaat. Eén een mening over. Veel mensen houden deel komt op het pleintje voor de Albert niet van verandering en vinden zo’n Heijn in Oostpoort te staan, het andere kunstwerk in hun buurt bedreigend of op de hoek van de Linnaeusstraat met gewoon onzin. Of het is gewoon niet de Pretoriusstraat, voor de deur van hun smaak. Helaas heeft de politiek die banketbakker Kwekkeboom. Ondanks vijandige houding in de afgelopen tien de afstand ertussen vormen de twee jaar flink aangewakkerd. Toch geloof delen één geheel, hetgeen beide locaties ik nog steeds heilig dat er met kunst optisch met elkaar verbindt. De delen goede dingen kunnen worden bewerk- zijn elk voor zich speelse, geometrische stelligd. Dingen die goed zijn voor een composities van grotere en klei- plek, goed voor de omgeving, goed voor nere poortvormen in allerlei kleuren, de mensen en goed voor de beleving waarvan sommige acht meter hoog en van de werkelijkheid om ons heen.’ # andere zo laag dat je er op kunt zitten. Samen vormen de twee delen de pijlers van een denkbeeldige, veel grotere poort over de Linnaeusstraat. Meerdere kunstenaars hebben voor Oostpoort een ontwerp gemaakt. De beste inzendingen werden vorig jaar getoond in het CBK; bewoners konden hun voorkeur uitspreken. Mede op basis van die reacties is mijn ontwerp uitverkoren om te worden gerealiseerd. Dat ik me niet beperk tot Oostpoort maar ook de overkant van de Linnaeus- straat erbij betrek, heeft daar ongetwij- feld aan bijgedragen.’

Parkeergarage ‘Mijn werk mag dan driedimensionaal jaren ’60 en ’70. Toen ik daarmee ken- ‘Dit is een complexe opdracht waar zijn, in essentie ben ik een tekenaar: nismaakte werd ik getroffen door de veel bij komt kijken. Daarom werk ik, de objecten en installaties die ik maak enorme vrijheid die er uit sprak. Ik net als bij eerdere projecten van deze zijn voor mij ruimtelijke tekeningen. plak liever geen stijletiket op mijn werk omvang, samen met architect Roderik Mijn fascinaties liggen voornamelijk want dat voelt teveel als een beperking: van der Weijden. Met hem buig ik me bij de avant-gardistische stromingen mijn ontwikkeling als kunstenaar gaat over allerlei bijkomende zaken van van de jaren ‘20 en ‘30 van de vorige immers gewoon door, hoe je het verder stedenbouwkundige aard. Denk daarbij eeuw, zoals Bauhaus en De Stijl, en ook noemt wat ik maak. Mijn werk is aan veiligheidseisen, een onderhouds- Een nieuwe verbinding tussen Oostpoort in de minimal art en land art van de zonder uitzondering gerelateerd aan de plan en aan de kabels en leidingen die en Transvaal

Ellen Grael gaat exposeren op Biënnale van Venetië

Tekst: Daan van Pagée | Fotografie: Carolien de Groot

Kunstenares Ellen Grael uit Oost is uitgenodigd door het plat- form voor kunstenaars Its Liquid om in Italie met haar nieuwe tekenwerk deel te nemen aan het Anima Mundi International Art Festival / Visions in Venetië gedurende de 58ste Biënnale van Venetië.

‘Onlangs ging ik voor nieuwe inspira- Ik herken de dansende muzieknoot op tie naar Venetië,’ vertelt Ellen Grael. haar flatscreen-tv, en Antonio Vivaldi ‘Tijdens mijn reis heb ik veel snapshots vult de ruimte via het servicepakket gemaakt. De kleuren van de stad en van Digitenne-tv. ‘Mijn artistieke loop- vooral de interessante blauwgroene baan wordt beïnvloed onder meer door kleuren van de lagune, het drijvende de vele Italiaanse Renaissancemees- zeewier en de vele eilanden inspireer- ters, zoals Michelangelo, Del Sarto en den mij. ‘The waters of Venice’ heet vele anderen,’ vervolgt Ellen Grael. ‘De mijn nieuwe serie.’ compositorische vorm in de Renaissan- ‘Ik streef naar harmonie in een veld cekunst plaatst het menselijke individu van creatieve vrijheid,’ vertelt Ellen centraal in een landschap, dit creëert Grael. Op de keukentafel staat een vaas een gevoel van harmonie wat ikzelf met witte lelies en bij de koffie een graag weerspiegel in mijn werk.’ vruchtenschelp van patisserie Kwekke- Haar expositie zal te zien zijn in The boom uit de Linnaeusstraat. Haar huis- ROOM, dicht bij het beroemde St. kamer ademt de sfeer van een kunste- Marco plein in Venetië, van 3 oktober naarsatelier: penselen, kleurpotloden, tot 24 november. # pastel en acrylverf. Een schildersezel met een grote ingelijste tekening en Voor meer informatie: zo’n diepe ladekast vol tekenwerk. www.ellengrael.nl. Ellen Grael aan het werk 12 Bloemenstallen in Oost #DWARS

1 2

3 4

5 6

7 8 DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208

Bloemenstallen in Oost Fotografie: Eddy Ellert - Teksten: Lennie Haarsma en Arie van Tol

1. Bloemenboetiek Mokum, Middenweg, vlak bij oprit snelweg Naam spreekt voor zich / 27 jaar op dezelfde plek / bekende klanten: Louis van Gaal en veel oud-spelers van Ajax / als Ajax vroeger hier speelde, moch- ten we niet open/ meest bijzonder was het Ajax-beeld in het bloemstuk voor de begrafenis van Andre Hazes in de Arena.

2. Villa Blossom, Chr Huygensplein 4 Sinds 13 maanden / vorige eigenaar Ellen is vriendin van de winkel en komt soms ook werken hier / niet zomaar een bloemenwinkel, want maat- werk: alles naar wens van de klant / leverde het bloemstuk in opdracht van huidige burgemeester bij haar installatie / moeilijk was het maken van het rouwwerk voor eigen zus van de eigenares.

3. Bloemenstal Marisha, hoek Helmholtzstraat / Van Marumstraat, niet 9 ver van Christiaan Huygensplein Naam is van de nicht van de eigenaar / sinds 4 jaar / bijzonder was onlangs de opname hier voor de tv serie Familie Kruis met Linda de Mol en uitzen- ding in september / we verkopen aparte bloemen voor een goed publiek, dat van luxe bloemen houdt.

4. Rocco de Cocker, Fizeaustraat, bij hotel V Al 30 jaar een bloemenkiosk op deze plek / op zondag vanaf half 8 open / hond heette Rocco / Cruyff kwam hier toen zijn moeder in Betondorp woonde / veel vrienden en kennissen overgehouden uit Betondorp / ga naar feestjes en begrafenissen van klanten.

5. Bloemenhandel André, Robert Kochplantsoen, bij De Nieuwe Ooster Bedrijfsnaam, vernoemd naar jongste zoon / bestaat 18 jaar / zaak is van mijn vrouw, maar die kan ‘t niet meer / 7 dagen per week open / verkoopt veel grafwerk, ook kaarsen voor bij ’t graf / levert ook voor zigeunerbegra- fenissen / Petalo de zigeunerkoning is hier begraven / mensen kunnen hier hun hart luchten.

6. Bloemenkraam Piet en Evelien Witt, hoek Dapperstraat / 1e van Swindenstraat 10 Naam komt van ouders / familiebedrijf: vader 57 jaar / heeft huidige eige- nares de kneepjes van het vak geleerd / zij staat hier al 36 jaar / je moet mij niet in een winkel zetten, want dan voel ik me opgesloten / vaste klanten die van heinde en ver komen / veel keus in bloemen.

7. Peter’s Bloemenhoek, hoek Pieter Vlamingstraat / Dappermarkt Is mijn naam / 5 jaar voor mezelf / daarvoor opa en vader in totaal 70 jaar / in het begin uit de auto verkocht / niet op zaterdag (dan op Albert Cuyp) / re- latief goedkope bloemen / veel vaste klanten / minder passanten: probleem is hoge parkeertarief 6 euro / handtekeningenactie gevoerd.

8. Bloemingdales, Beukenweg, bij spoorviaduct Creatieve vernoeming van buitenlands warenhuis / is er 12 jaar / maar 30 jaar daarvoor al bloemenzaak onder andere naam / Femke Halsema was vaste klant / de aanloop is minder geworden / grote klanten als hotels zijn belangrijk / delphinium en pioenrozen zijn op dit moment populair.

9. Bloemenboetiek Patrick, hoek Beukenweg / Eerste Oosterparks- straat, bij OLVG Een neef van de eerste eigenaar is vernoemd / sinds ruim 10 jaar is de boe- tiek van broer en zus Jan en Wilma van Ruiten / broer voor het administra- 11 tieve en logistieke, zus voor het artistieke / bloemen altijd vers, direct van veiling Aalsmeer.

10. Lia en Jan van Slooten, pleintje hoek Linnaeusstraat / Pretoriusstraat Sinds 1997 is de bloemenstal van Lia en Jan van Slooten / daarvoor bestond ie ook al heel lang / flower styling en specialist in rouwbloemwerk en bruidsboeketten / veel vaste klanten uit de buurt / de clematis als snijbloem had je niet 20 jaar geleden

11. Bloem, Land van Cocagneplein, Oostpoort Familiebedrijf met 7 winkels / zaak in Oostpoort in april 5 jaar / veel beken- de Nederlanders, bijvoorbeeld Ruud de Wilt / bloemen per stuk is normaal geworden, had je vroeger niet / grote diversiteit, ook tropische bloemen / trendy en vernieuwend.

12. ’t Hoekje, hoek Cornelis Drebbelstraat / Wakkerstraat De naam: gewoon omdat het op de hoek is / 1 juli 35 jaar! / daarvoor 12½ jaar bijzaak/opslag van toenmalige bloemenstal Amstelstation / het wordt steeds moeilijker, te veel concurrentie, ook van supermarkten / vaste klan- 12 ten die dood gaan of weg 14 Milieu #DWARS DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208

Watergraafsmeer samen duurzaam

Tekst: Peter Hoogendijk | Illustratie: Ruud Meijer

Nee, op Ameland zijn ze goed initiatief ontstaan, MeerEnergie, vast bezig. Ze bouwen daar een wel bekend. Een paar bewoners heeft inmiddels vergevorderde plannen om installatie die gas produceert de restwarmte van de naastgelegen op basis van rioolwater, datacenters via een buizenstelsel naar hun huizen te voeren, als alternatief etensresten en waterstof. Dat voor aardgasverwarming. Een eigen gas lijkt bijzonder veel op fos- warmtenet, van de buurt, voor de buurt. Geweldig en hartverwarmend vind ik siel aardgas. Zo veel zelfs, dat dat – ook al is de term ‘restwarmte’ won- het gewoon in het bestaande derlijk, omdat de plannen over maar liefst 5.000 woningen gaan. Doe mij ook aardgasnetwerk gestopt kan wat restwarmte. Hoe dan ook. Mensen worden. bedenken een oplossing en gaan ermee aan de slag. Nu maar hopen dat hun De gasfornuizen en cv-ketels op Ame- energie niet vastloopt in de ondoorgron- land merken het verschil niet. Plug and delijke doolhoven van de gemeentelijke play. Poepwater, pizzapunten plus wat besluitvormingsprocessen. Ik ben intus- hokus pokus en Ameland is klimaatneu- sen stikjaloers, want ik woon net aan de traal. Het is werkelijk bijzonder! verkeerde kant van de Middenweg. Wij in Don Bosco en de rest van de Water- Basiskennis graafsmeer kunnen niet meedoen met De energietransitie begint op stoom te de restwarmte van MeerEnergie. Wij komen. Althans, als gespreksonderwerp. moeten een eigen plan bedenken. mensen passen. De woonkosten mogen kun je voorbereidingen treffen. Twee jaar geleden had bijna niemand niet stijgen. En dat is mogelijk, als je de van dat woord gehoord (energietransi- Investering besparing op de energierekening van Stap 2. tie, WTF?), laat staan dat de betekenis En dat is misschien best een goed de komende paar jaar als investerings- Wat gaan we in de buurt doen? De duidelijk was (namelijk stoppen met idee: per buurt een eigen plan voor de ruimte beschouwt. Capice? Goed! restwarmte van de datacenters is al vieze fossiele energie en iets schoons energietransitie. De Watergraafsmeer geclaimd. Wat wordt onze warmte- verzinnen). Tegenwoordig hoor je bestaat uit een elftal ‘dorpen’. Mid- bron? Mijn voorstel zou toch groengas al meningen tègen de noodzakelijke denmeer heeft een plan, de andere tien zijn, zoals op Ameland. In Gaasperdam veranderingen, vooral uit populistische nog niet. Kunnen we per dorp een plan (Zuidoost) zijn bewoners al op zoek naar hoek, zal ik maar zeggen, maar dat vind bedenken voor de energietransitie in een geschikte locatie voor zo’n zelfde ik toch winst. Als je ergens tegen bent, onze buurten? Er zijn een paar denk- Stap 1. groengas installatie, goed voor 13.000 veronderstelt dat een zekere basale ken- kaders en -richtingen. Het moet in ieder Begin in ieder geval met een flinke ver- woningen. Zie je wel! De energietransi- nis van het onderwerp. Tenminste, dat geval betaalbaar zijn. Ik ken iemand die mindering van je eigen energievraag. tie begint op stoom te komen, niet alleen hoop je dan. zijn huis uit 1910 helemaal van het gas Besparen dus. Dat hoeft niet moeilijk als gespreksonderwerp. heeft gehaald, werkelijk fantastisch, met te zijn. Vooral in de winter kun je met Ik wil met mijn buurtgenoten praten. Stikjaloers een energierekening van vier tientjes simpele kierdichting van je huis al een Wat mij betreft is de Watergraafsmeerse De gesprekken over de energietransitie (per jaar, ja!), maar wel dankzij een goede stap zetten. Hou het simpel met buurtwedstrijd begonnen. Game on! zijn ook in Amsterdam Oost doorge- enorme investering. Zo’n buurtplan telt isolerende gordijnen, radiatorfolie, Don Bosco United! # drongen. Sterker nog, in Middenmeer niet, helaas. De financiering moet bin- tochtstrips en kitspuit. De winter is de is een paar jaar geleden bijzonder nen de huidige energierekening van de duurste periode en juist in de zomer Info: [email protected] Zonnepanelen kopen op een dak in de buurt

Tekst: Arie van Tol | Fotografie: Anthony Stone

Je hoeft helemaal geen dak te hebben om bij te dragen aan de ‘Zonder overheidsregelingen of subsi- degebieden 1097 en 1098 (Watergraafs- transitie naar zonne-energie. Je kunt ook zonnepanelen kopen dies is het plaatsen van zonnepanelen meer) en 1095 (deel van Oud-Oost).’ financieel nog niet interessant. Maar de die geplaatst worden op een ander (groot) dak in de buurt. Bico overheid stimuleert het lokaal opwek- Pontanusstraat Fokke is projectleider bij Ecostroom en legt uit hoe bewoners in ken van duurzame energie. Er is de ‘De daken in Diemen zijn van het Watergraafsmeer en Oud-Oost ook mee kunnen doen aan ver- zogeheten ‘postcoderoosregeling’. Als voormalige en het nieuwe gebouw van je zelf zonnepanelen op je dak hebt, kringloop RataPlan. Naast particulie- duurzaming van het energienet. verbruik je veel minder netstroom en ren is de gemeente ook een belangrijke betaal je behalve veel minder ener- ‘leverancier’ van daken geworden. De ‘Noortje van Kleef is de initiatiefnemer ‘Op de website is te zien waar in Amster- giekosten ook veel minder belasting gemeente heeft beloofd de komende van Ecostroom. Zij richtte de organisatie dam en omgeving Ecostroom inmiddels daarop. De koper van een Ecostroom- tijd minimaal 15 daken ter beschikking op in 2013. In 2015 werd het eerste pro- voor een substantieel aantal zonnepane- zonnepaneel krijgt een vergelijkbaar te stellen aan Ecostroom.’ De logische ject gerealiseerd.’ Met een aanstekelijk len heeft gezorgd.’ belastingvoordeel, maar dan moet hij vraag van mijn kant is of er ook in Oost enthousiasme begint Bico zijn verhaal. Na zijn studie ‘environmental geo- of zij wel wonen in de omgeving van iets gaat gebeuren. graphy’ aan de UvA kon hij in 2017 zelf het gekochte zonnepaneel. Vandaar de Bico: ‘Ja zeker, in de Pontanusstraat aan de slag bij Ecostroom. ‘Ik had in benaming ‘postcoderoosregeling’. De staat er een project op stapel. Maar dat het voorjaar van dat jaar onderzoek terugverdientijd is zo’n acht jaar.’ is nog in de beginfase, er moet nogal gedaan in Noord (Buiksloterham): naar wat geregeld worden. Kopen kan nu belemmerende factoren bij de ontwik- Buurtcoöperatie nog niet, maar geïnteresseerde omwo- keling van duurzaamheidsinitiatieven. In West en Noord zijn tot nog toe de nenden kunnen op de website oost. Zo maakte ik kennis met de organisatie. meeste projecten gerealiseerd. De ecostroom.nu al wel een voorinschrij- Toen ze me vroegen projectleider te komende jaren hoopt Ecostroom ook ving doen. Meer publiciteit volgt, en worden heb ik natuurlijk geen moment in Diemen en in Oost een flink aantal wellicht wordt net als in Diemen een geaarzeld.’ projecten van de grond te krijgen. ‘Aan duurzaamheidscafé georganiseerd.’ de Weesperstraat 118 en 140 in Diemen Ecostroom is nog maar een paar jaar Postcoderoosregeling zijn er inmiddels twee gerealiseerd. bezig en heeft toch al bijna 1000 leden, Ik vraag Bico of hij in zo concreet Bijna alle panelen zijn vergeven. Bewo- kopers van panelen. Dat er nog onge- mogelijke termen kan uitleggen wat ners van Diemen zijn potentiële kopers, bruikte grote daken in Amsterdam en Ecostroom doet. ‘Wij realiseren zonne- maar bewoners van Watergraafsmeer omgeving te over zijn is een feit. Het energie projecten voor bewoners die kunnen ook meedoen, omdat zij in een aantal organisaties dat in en rond Am- zelf geen (geschikt) dak hebben. Voor aangrenzend postcodegebied wonen.’ sterdam hetzelfde doet is beperkt (een € 350,- per stuk kunnen zij een zonne- Elk project heeft zijn eigen buurtcoö- andere is Zuiderlicht). ‘Dat Ecostroom paneel bij ons kopen. In Amsterdam en peratie. ‘Het collectief energie opwek- ambitieus is mag duidelijk zijn. We wil- omgeving hebben wij grote daken die ken op de genoemde daken in Diemen len meer daken, meer zonnepanelen en geschikt zijn om er minimaal 150 zonne- gebeurt door energiecoöperatie Diemen meer leden (kopers). Ook in Oost!’ # panelen te plaatsen. En we zijn op zoek Ecostroom. Inschrijven bij die coöpera- Bico Fokke naar nieuwe geschikte daken.’ tie kunnen ook inwoners uit de postco- Meer info: www.ecostroom.nu Nummer 208 DWARS DOOR DE BUURT #DWARS Milieu 15

Groen licht voor MeerEnergie

Tekst: Anke Bos | Fotografie: website gemeente A’dam

Op 14 juni gaf het College van open. De Gemeenteraad nam deze bood- Burgemeester & Wethouders schap ter harte. Na grondig onderzoek stuurde het College van B&W het advies in Amsterdam een positief om samen met de geplande werkzaam- advies aan de Gemeenteraad heden ook een warmtenet voor te berei- den naar de gemeenteraad. voor de aanleg van infra- structuur voor het warmtenet Geweldige stap Voor MeerEnergie is met het advies van dat MeerEnergie wil realise- het College van B&W een belangrijke ren in de Watergraafsmeer. stap gezet op weg naar een warmtenet in de Watergraafsmeer. Het bestuur van Het advies betreft de aanleg van lei- MeerEnergie is er dan ook erg blij mee. dingen in Middenmeer Noord. Voor In de laatste raadsvergadering voor het MeerEnergie betekent dit dat realisatie zomerreces buigt de Gemeenteraad van van het warmtenet dichterbij komt. De Amsterdam zich over het project. Als buurtcoöperatie is daar zeer verheugd ook de Gemeenteraad besluit groen licht over. te geven, betekent dit voor MeerEnergie wederom een geweldige stap naar de Ter harte realisatie van het warmtenet. Uiteraard De openbare ruimte in Middenmeer volgen er dan nog veel stappen voordat Noord staat op de agenda voor groot het warmtenet gebruikt kan worden. Zo onderhoud. Eind 2019 wil de gemeente moeten de bron en woningen worden Het College van B&W gaven een positief advies beginnen met het vervangen van leidin- aangesloten. En er moeten leidingen gen en de herprofilering van de straten. worden gelegd in Middenmeer Zuid, dat De plannen twee keer gebruikt en wordt het net MeerEnergie vroeg de gemeente in het ook bij het plan hoort. Tijdens het schrij- Buurtcoöperatie MeerEnergie wil met zeer duurzaam. MeerEnergie streeft voorjaar van 2018 dit onderhoud te ven van dit artikel heeft de gemeente- gebruik van restwarmte van datacen- naar een warmtenet dat kostenneutraal combineren met de aanleg van leidin- raad nog geen besluit genomen. Bij de ters op het Science Park een warmtenet is voor bewoners. # gen voor een toekomstig warmtenet. verschijning van deze editie van Dwars realiseren voor 5000 huishoudens in Want als deze leidingen nu tegelijk de is dat misschien wél het geval. Kijk op de Watergraafsmeer, in beheer van Meer weten? grond in gaan, hoeven de straten in Mid- www.meerenergie.amsterdam voor bewoners zelf. Doordat het warmtenet Kijk op www.meerenergie.amsterdam denmeer Noord straks niet nog een keer actueel nieuws. restwarmte gebruikt, wordt de energie Geluk en nieuw leven door ooievaars

Tekst en fotografie: Dick Feenstra

de kerktoren aan de Zaaiersweg heb ik Kruiden en bloemen ook twee jongen gezien. De nesten bij de Als ze uit het ei zijn, blijven de jongen Dierenambulance en die bij het Flevo- twee maanden op het nest en worden park bleven ook dit jaar leeg. door beide ouders van voedsel voorzien Ooievaars blijven doorgaans hun hele tot na het uitvliegen. Dan gaan ze zelf leven bij dezelfde partner. Die van Fran- op zoek naar voedsel om aan het eind kendael zijn standvogels en blijven hier van de zomer in groepen de lange tocht in de winter, maar de torenbewoners op naar het zuiden te maken, met of zonder de Zaaiersweg trekken na eind augustus ouders. De jongen keren niet terug naar richting noord Afrika en komen tegen of hun geboorteplek. Na hun derde levens- in het voorjaar terug, vaak op hetzelfde jaar zijn ze geslachtsrijp en zoeken een nest. Een van de twee, het verschil tus- nieuwe woonplek met hun partner, die sen man en vrouw is niet te zien, gaat niet altijd van hetzelfde geslacht hoeft na de inspectie van het nest op zoek te zijn. naar twijgen en takken. Die partner wordt met geklepper op het nest begroet Wilt u dat ooievaars op alle nesten in en met de koppies op de rug bevestigen Oost broeden? Zorg dan voor hoog gras ze hun relatie. Ooievaars hebben geen waarin kruiden en bloemen groeien. spieren in hun keel en kunnen daardoor Geef ze geen brood, maar vlees of vis. geen geluid maken. Ze communiceren Zonder zout want daar kunnen hun door de snavels tegen elkaar te klappen. nieren niet tegen. # Ze hebben één legsel per jaar, maximaal vijf eieren, die dertig dagen door de Een jaar of vier was ik en had nog steeds hanen, krekels, kikkers, mollen, muizen, ouders worden bebroed. geen broertje of zusje, wat ik wel graag jonge vogels en aas onvruchtbaar of ze wilde. Mijn grote oom en vriend zei dat zakten bij het broeden door hun eieren we een kikker aan de deurkruk moesten omdat de kalkschaal te dun bleef, door hangen, want dan kwam de ooievaar. ophoping van gif. In de zestiger jaren Als die de kikker opat, zou ik een broer- was de ooievaar bijna uit ons land ver- tje of zusje krijgen. Aan een touw om de dwenen, kwam op de rode lijst terecht, achterpoot werd dus een levende kikker al hadden ze zo’n 9000 jaar hier had- opgehangen aan de klink. Ik vond het den gewoond. Het liefst in de buurt van vreselijk, maar wilde wel graag een mensen en die wilden ooievaars graag broertje of zusje. De volgende ochtend in hun nabijheid omdat ze geluk en haalde ome Job me op en liet me het nieuw leven brengen. In 1592 stond op touwtje zien: weg was de kikker. “Nu ga het puntdak van de Ridderzaal dan ook je vast een broertje krijgen.” een houten ooievaarsnest. In 1957 zijn er meerdere paartjes uit Ridderzaal buitenlanden gehaald om te voorkomen Het kwam er niet van en daarna dat we ooievaarloos zouden worden. Nu kwamen de ooievaars ook niet meer heeft Vogelbescherming broedstations terug op dat nest bij ons huis. Dat was in verschillende provincies en nestelen een gevolg door het gebruik van het zich de vogels al weer enige jaren in ons landbouwgif DDT, waarmee de velden stadsdeel. werden bespoten en jaren later werd die stof ook in menselijk moedermelk Geen keelspieren aangetroffen. De vogels werden door Op het nest van park Frankendael wor- het eten van met gif besproeide sprink- den er twee jongen grootgebracht en op 16 Jeugd #DWARS DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208

De Rode Loper op School - Interview Mail Art - kunstzinnige post uit Amsterdam Oost Tekst: Wendeline Thole | Fotografie: De Rode Loper Kinderen van OBS Aldoende maken post, kunstzinnige post wat je mooi vindt. Je kunt zelfs een slip- per met een postzegel opsturen, of een en schrijven over zichzelf en de buurt. De prachtig versierde stukje hout. enveloppen stuurden ze naar kinderen van een basisschool in Hebben jullie wel eens een echte brief Oost-Berlijn. En er kwam post terug. Dit educatieproject maakt geschreven of gekregen? deel uit van EAST-OOST-OST, een uitwisseling tussen kinderen Vuk: Ja, heel lang geleden, toen ik 6 was, uit Londen, Amsterdam en Berlijn. naar mijn oma. Jaedeng: Op mijn verjaardag krijg ik altijd een kaart van mijn oma. Shirine: Nu heb je internet, je stuurt gewoon een mailtje of een leuk plaatje Vuk maakt Mail Art voor Oost-Berlijn via Whatsapp. Maar nu is jullie Mail Art wel te zien Wat hebben jullie voor Mail Art in Post Oost. Aan wie gaan jullie deze gemaakt? zomer een kaartje sturen? Vuk: Ik kreeg een brief van Justos en Shirine: Aan mijn vriendin, omdat we hij schreef dat hij van skaten hield. Ook elkaar straks minder gaan zien als we had hij zijn eigen fantasie getekend, met op de middelbare school zitten. allemaal kleuren en vormen. Ik hou ook Vuk: Aan mijn oma in Servië, omdat ik veel van skaten, dat was zo’n toeval! Ik haar deze zomer niet ga zien. heb een brief teruggeschreven in het En- Jaedeng: Aan mijn vader in Marokko, ik gels, op de envelop heb ik een skatebord heb hem al twee jaar niet gezien. en een tekening van de buurt gemaakt. Jaedeng: In mijn envelop van Lea zaten Als jullie een brief naar de burge- heel veel glitters. Ik heb voor haar een meester van Amsterdam zouden stu- envelop gemaakt met mooie plekken ren, waar zou je dan over schrijven? uit de natuur. Van kunstplaatjes heb ik Dat er meer oplaadpunten voor elek- landschappen uitgeknipt en die allemaal trische auto’s moeten komen en dat die bij elkaar geplakt. hoge boom voor mijn huis misschien omgezaagd moet worden, ik ben bang Hebben jullie nu kunst gemaakt? dat hij omwaait. En dat de burgemeester Vuk, Jaedeng en Shirine schrijven met kinderen in Oost-Berlijn Ja, omdat we alles mochten doen wat een fijne vakantie heeft! En natuurlijk: we wilden, niets was fout en niets was Groeten uit Amsterdam Oost! # Drie kinderen van de Aldoende, Shirine Mail Art? wat is dat eigenlijk? lelijk. (12 jr), Jaedeng (11 jr) en Vuk (12 jr) Dat je kunst maakt van de enveloppen Shirine: Maar ook niet helemaal. Omdat Info: Expositie Mail Art in de etalage vertellen over de Mail Art die ze hebben en heel bijzondere post verstuurt. Je ik de brief aan één iemand stuurde, was van Post Oost, vanaf 27 augustus 2019, gemaakt… en gekregen. mag alles doen met de envelop, alles de kunst niet voor iedereen te zien. Wijttenbachstraat 36, Amsterdam

Vrouwen pikken het niet meer Twee verhalen uit het Kinderschrijfcafé Tekst: Alysha Sprado (16 jaar) Op donderdag 5 september begint na at ik rijst met vlees en heel veel peper. de zomervakantie weer het Kinder- Toen vloog ik na een week terug naar Mijn nicht en ik lopen in de stad en zien daar een meisje een schrijfcafé van Renee Kelder. Nederland. cat call opschrijven. Cat calls zijn nare dingen die geroepen Zie voor meer informatie: Christel 10 jaar www.schrijfcursusvolgen.nl worden naar vrouwen, zowel op straat als in andere openbare Ik ging naar Duitsland een toetje plekken. Denk hierbij aan: ‘wat heb jij een lekker lijf’, ‘zo hé Toetjes eten Hoi ik ben Christel ik ben 10 jaar oud en Ik ging naar Duitsland ik kwam daar tieten’, ‘til je rokje even op’, ‘wow jij bent lelijk’. ik ga over mijn vakantie vertellen. Mijn aan. Het was avond toen had ik zin in laatste toetje op Schiphol was chocola- een toetje toen had ik dat gepakt het was Cat calls op straat schrijven begon in alsof ik het niet hoor, en loop ik door. Ik deyoghurt, toen ging tiramisu en toen ging New York. Ambrien Moeniralam was ben dan vaak bang dat als ik iets terug ik in het vliegtuig ik lekker chillen met de eerste die dit deed in Amsterdam zeg, dat ze me iets aandoen. Ik liep nog zitten (economy). In het toetje en lekker en ze maakte ook een instagram ac- niet zo lang geleden met een vriendin het vliegtuig was het voor de tv zitten. De count aan waar zij foto’s op plaatst van op het metrostation en daar stond een toetje mango en toen volgende dag had ik uitspraken van vooral mannen. Ze krijgt groepje mannen. Toen ik die mannen in Duitsland was het pizza gegeten en toen de uitspraken toegestuurd door zowel zag, werd ik al een beetje bang. Mijn toetje vanille-ijs. De ijs. Het was leuk. vrouwen als mannen via social media. vriendin en ik kwamen dichterbij en volgende dag was De pizza smaakte Met stoepkrijt schrijft zij deze op de toen zei één van die mannen: ‘kijk, ik mijn ontbijt bacon naar gesmolten kaas, plek waar de mensen die dat te horen heb twee vrouwen voor jullie besteld’. en tosti en in het naar tonijn en naar kregen, op dat moment waren. Dit doet Mijn vriendin liep om de mannen heen, vliegtuig kregen we tomatensaus. De piz- zij om bewustzijn te creëren. Zowel maar ik wilde me niet laten kennen Franse sandwich: heel lekker. Toen was za was lekker krokant. Ik eet deze met voor de mannen die deze uitspraken en liep er gewoon langs. Ik gaf geen ik bij de MontBlanc en ’s avonds ging ik me ouders en met me broertje en zusje. doen, als voor de vrouwen die dit te antwoord op die man, maar keek hem patat eten. Toen ging ik met de bus naar Ik praat erover dat het lekker is en dat horen krijgen. Vooral om te laten zien wel kwaad aan. Ik was bijna voorbij ze Barcelona en heb ik elke dag Mac Do- me lievelingszoete gerecht tiramisu is. dat die vrouwen niet alleen zijn en dat en toen riep hij: ‘heb je me niet gehoord, nalds gegeten. De volgende twee dagen En me lievelingshartige gerecht is pizza. het vaker gebeurt. Ze hoopt zo er voor hoer?’ ging ik naar Indonesië in het vliegtuig Maryam 9 jaar te zorgen dat dit minder gebeurt of zelfs helemaal stopt. Ouders en zoons Ik vind het belachelijk dat vrouwen zo moeten leren dat ze vrouwen moeten worden behandeld. ‘Vrouwen moeten respecteren. geen te korte dingen dragen want an- ders vragen ze er om.’ Ik vind dat man- Niet alleen nen zich moeten gedragen, dat ze zich Ik vind het idee van Ambrien Moeni- moeten inhouden. Want op deze manier ralam perfect. Het opschrijven van de worden vrouwen bang van mannen. Ze cat calls is de perfecte manier om de durven zichzelf niet te zijn, want anders mensen er van bewust te maken dat het krijgen ze dingen naar hun hoofd. niet oké is wat ze doen. Maar ook om Waar halen mannen het lef vandaan vrouwen te laten zien dat ze niet alleen Rectificatie om dingen naar vrouwen te roepen? zijn. Dat vind ik super tof. Als ik iets lees Sporten in de Transvaalbuurt is ‘geinig, Waarom denken mannen dat ze het van wat er tegen iemand is gezegd, en gezond en gezellig’. Dat was te lezen in recht hebben om dat soort dingen te als ik dat herken, is het fijn om te weten Dwars nr 207 op pagina 4. Een bewijs roepen? Laat alle vrouwen in hun dat het alleen maar wordt gezegd om hiervan is deze foto van het Joubert- Niet gehoord? waarde. Ouders leren hun dochters dat jou een slecht gevoel te geven. En dat plein op dinsdagochtend. De auteur Zelf heb ik ook wel eens gehad dat man- ze niet te bloot over straat mogen, maar je niet de enige bent die deze pijn heeft van het artikel is Hans Pfauth en niet nen iets naar mij roepen. Vaak doe ik ouders zouden juist ook hun zoons gevoeld. # Anneke Hesp. Excuses dus. Nummer 208 DWARS DOOR DE BUURT #DWARS Oost 17

OOST AAN DE KOOK Bestaat de Amerikaanse keuken wel?

Tekst: Hella de Groot | Fotografie: Henk Pouw en Eva DeCarlo wilden vooruit. In Amerika leerden zo snel mogelijk de taal. De ouders van Dwars gaat graag op keukenbezoek bij Amsterdammers met roots in het buitenland. Welk gerecht mijn moeder werkten keihard, mijn uit het geboorteland koken zij het liefst? Dit keer: een kijkje in de pan van de Amerikaanse oma als borduurster in een atelier, mijn opa als tegelzetter. Hij was degene die kunstenaar Eva DeCarlo. Geboren en getogen in New York woont ze alweer jaren in hartje Trans- kookte als hij even geen werk had. vaalbuurt waar ze graag de gerechten bereidt uit de keuken van haar Italiaanse (groot)ouders. Typisch Siciliaanse gerechten: veel lemon, zwarte olijven, spinazie, en loaded met kappertjes.’ ) Haar boodschappen haalt ze ‘overal Paardenbloemen VS ( NYC vandaan’, vertelt ze. ‘Overbuurman’ ‘Mijn vaders familie was minder arm. Dirk van den Broek bezoekt ze even Ze kwamen uit Calabrië, ze hechtten vaak als kleinere buurtwinkels. Alle mo- aan hun roots, ook in Amerika bleven gelijke eetwaar is in de directe straal om ze Italiaans praten.’ De ouders van Eva haar huis te vinden. Ze houdt van het kregen het beter, konden in een betere multiculturele karakter van de Trans- buurt wonen... maar haar moeder bleef vaalbuurt dat tegelijkertijd iets dorps de eenvoudige gerechten uit háár jeugd heeft; het doet haar denken aan de East koken, zonder vlees. ‘Mijn vader be- Village in New York waar ze begin jaren greep het niet. ‘De crisis is toch voorbij’ tachtig deel uitmaakte van de bruisende zei hij dan tegen haar. Het grappige is: kunstscene. Eva DeCarlo werkte in 1982 ik houd nog steeds het meest van de mee aan de legendarische tentoonstel- gerechten die mijn moeder maakte.’ De ling The Times Square Show waarvoor puberende Eva schaamde zich overi- kunstenaar Jean-Michel Basquiat teke- gens wel voor de grote schare familie- ningen en objecten maakte. Voor deze leden die op de zondag bij haar ouders groepsshow leverde Eva de installatie kwam lunchen. ‘Al die oude mensen in Times Square Nest van overgebleven het zwart, het leek The Addams family spullen uit een verlaten pand aan Times wel! En dan gingen ze ook nog door de Square in Manhattan (onlangs was een knieën om met een mesje paardenbloe- reconstructie van haar werk te zien in men te snijden langs het looppad. Voor de tentoonstelling Basquiat: The Artist in de sla... sooo gênant! Maar weet je and His New York Scene in Schunck in wat ik later, toen ik in de twintig was, te- Heerlen). genkwam in Dean & Deluca (een chique eterij in New York, red.)? Blaadjes van Hoe kijkt ze terug op haar tijd in die paardenbloemen! Een echte delicatesse kunstscene, met Basquiat? ‘Toen ik met was het inmiddels, dat had mijn familie Jean-Michel omging, was hij nog niet goed gezien...’ beroemd. Arm? Dat lees je vaak, maar Jean-Michel kwam uit een welvarend Eva schenkt een glas witte wijn in, we milieu. De kunstscene toen ging over proosten. Ik vraag of ze NYC mist, zou ze creativiteit, we waren niet bezig met naar de VS terug willen? ‘Met Trump? geld verdienen. Iedereen was bezig met No way!’ klinkt het resoluut. ‘Nederland projecten, we hielpen elkaar. Jean- is socialer en humaner dan Amerika. Michel was altijd aan het tekenen en Hier is het dagelijks leven prettiger, ongelooflijk ambitieus. Toen Basquiat minder gefocust op competitie.’ Hoewel, beroemd werd, was ik hem al uit het oog wat competitie betreft... ze herinnert ‘Het is maar eenvoudig hoor, wat ik ga maken’ verloren, ik was bezig met een andere zich met weemoed de nazomers waarin carrière.’ Eva was inmiddels een veel- ze ongestoord tamme kastanjes en Het geluid van de levendige winkel- dig hoor, wat ik ga maken...’. Ik verze- gevraagd set designer, met klussen voor hazelnoten kon oogsten van de bomen straat waar ze al jaren woont is bijna ker haar dat ik dol ben op eenvoudige onder andere Pirelli en Karl Lagerfeld langs de Amstel. Nu hebben ook andere niet te horen als je Eva DeCarlo’s ap- gerechten. Uit ervaring weet ik dat Eva (‘very interesting guy’), ontmoette de bewoners de bomen ontdekt en worden partement betreedt. Het is er aange- goed en gezond kookt, als het even kan (Nederlandse) vader van haar zoon en de noten met stokken uit de bomen naam rustig, en kleine kunstwerken en met groenten en kruiden uit de buurt- verhuisde naar Amsterdam (Oost). geslagen. Ze staat abrupt op, zet het persoonlijke memorabilia aan de wand moestuin. Van de eigenhandig geoogste vuur af en serveert het gerecht uit haar verhogen de intieme sfeer in het woon- rabarber bereidde ze vorige zomer een De Transvaalbuurt is net, als de buur- jeugd. gedeelte van de langwerpige ruimte. In verrukkelijke crumble pie. ten in New York waar ze opgroeide en het achterste deel is de open keuken, werkte, opgeknapt, en ze ziet hier de ‘Iets te lang doorgekookt,’ oordeelt ze met aan de muur een indrukwekkend Basquiat diversiteit om zich heen die ook binnen na de eerste hap. ‘De andijvie had iets arsenaal aan kookgerei. Leven en koken Eva giet een flinke scheut olijfolie van haar eigen familie een rol speelde. ‘De korter gemogen, dan houdt ze wat bite. zijn bij Eva DeCarlo onlosmakelijk met het merk DeCarlo (geen familie) in de familie van mijn moeder paste zich zo Dat krijg je van al dat praten en koken!’ elkaar verbonden. pan en laat haar even warmen... na een snel mogelijk aan in de VS. Ze kwamen roept ze uit en ze schenkt mijn glas nog paar minuten voegt ze de knoflook toe, uit Napels, waren dirty rotten poor, eens bij. # Oorsprong later gevolgd door – ‘oh, I love this! – Op het aanrecht ligt een verse krop zaadjes uit een potje pili pili. Ze halveert andijvie naast een pot witte bonen, de de versgroene andijvie, en snijdt de don- RECEPT – Andijvie met witte bonen twee hoofdingrediënten van de maaltijd kergroene bladeren af. De lichtgroene die ze gaat maken. Het gerecht gaat al bladeren uit het hart verwerkt ze een Hoofdgerecht voor 2 personen of bijgerecht voor 4 personen generaties lang mee in haar familie, die andere keer in een salade. Ze gebruikt rond 1910 vanuit het arme zuiden van graag álle onderdelen van een groente, Ingrediënten takje rozemarijn - Doe de andijvie in de pan, Italië emigreerden naar New York. ‘Toen een gewoonte die ze meekreeg van haar Scheut olijfolie - Was de andijvie in koud roer stevig om zodat ze je me vroeg om iets te koken uit de Ver- Italiaanse (groot)moeder(s). Pot witte bonen (360 gram) water goed slinkt (2-3 minuten) enigde Staten, moest ik goed nadenken,’ 1 krop verse andijvie (rond - Snijd de bladeren af in - Doe de uitgelekte bonen begint Eva. ‘Ik kwam uit op de Italiaanse 500 gram) grove stukken (probeer erbij, roer alles even om gerechten die mijn grootouders in de VS 4 teentjes (rode) knoflook de kleinere bladen uit - Voeg zout toe bleven maken. Volgens mij bestaat de Aantal gedroogde pili pili het andijviehart in een - Laat ca. 5 minuten stoven Amerikaanse keuken niet. Amerikaanse peperzaadjes (hoe meer, salade!) op half vuur tot de gerechten komen oorspronkelijk uit hoe pittiger) - Zet (laag) vuur aan andijvie gaar is (maar bite andere landen. Hotdogs en hamburgers Blaadjes van 1 takje - Doe een scheut olijfolie houdt!) en de bonen goed komen uit Duitsland, pizza, pasta... rozemarijn in de pan doorgewarmd zijn Italië. Taco’s, Mexico...’ Zout - Voeg de knoflook toe, roer een aantal minuten Serveer met bijvoorbeeld Terwijl ze de andijvie onder de kraan Bereiding - Doe de pili pili zaadjes Turks brood houdt, bekent ze dat ze ‘een beetje’ ze- - Snijd de teentjes knoflook erbij nuwachtig is: ‘Koken en praten tegelijk in stukjes - Voeg de rozemarijn- Enjoy! voelt toch als je rijbewijs halen en dan - Rits de blaadjes van het blaadjes toe ga je foutjes maken. Het is maar eenvou- Andijvie, witte bonen en kruiden 18 Rubriek #DWARS DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208 ADOPTIE: hoe nu verder? Er is iets boven mijn hoofd besloten

Tekst en illustratie: Anne De Smet 11

In de jaren ’70 en ’80 was er de eerste grote golf geadopteerde kettingreactie die mijn zelfbescherming bewust ben geworden in therapie. Op langzaam afbreekt. Er komt een nieuw Schiphol ?sta ik als viereneenhalf jarige kinderen uit Korea en Zuid-Amerika (Colombia). Het was de tijd bewustzijn over adoptie en mijn ware achter de stewardess en denk: wie zijn van de adoptiemythe: ‘Elk gered kind was er één’. De tv-uitzen- identiteit. die vreemde mensen? Is dit wel veilig voor mij!? Wanneer ik nu naar de foto ding met Mies Bouwman in 1967 is historie. Mijn adoptieouders Hoe ondervind je dat in je dagelijks kijk in mijn Colombiaanse paspoort wilden hun steentje bijdragen aan dat maatschappelijk issue: leven? ervaar ik iets anders dan de indruk die kind uit een arm land... Hoe bewust stonden zij erin? Ik krijg meer lucht, ben opener, be- ik deelde met mijn adoptieouders. De wuster en laat gevoelens meer toe. Dat viereneenhalf jarige kijkt niet schattig is nieuw. Het heeft onder andere te maar schrikkerig, angstig! De foto zet Ik weet al geruime tijd dat ik adoptie- ik antwoord op mijn vragen? Waarom maken met verschuiving in loyaliteiten. me terug in de tijd toen ik doorhad dat kind ben en uit Colombia kom. Iedere ben ik weggegeven? Was ik 10 dagen Voor mijn adoptieouders heb ik een er iets niet klopte en ik fundamenteel geadopteerde maakt deel uit van een of 1 uur oud? Ik ben nog niet zover om ‘verworven’ loyaliteit met daarnaast de iets miste. adoptiedriehoek met twee paar ouders dat uit te zoeken. Hoe mijn biologische primaire of ‘zijnsloyaliteit’ voor mijn en is fundamenteel problematisch ge- ouders zijn vernoemd weet ik inmid- biologische ouders. Daardoor balanceer Was de viereneenhalf jarige wijzer? hecht. Door het ontbreken van fysieke dels wel. Past de dubbele naam beter ik op twee gedachten. Als ik loyaal blijf Mijn vroegste identiteit houdt me vast. overeenkomsten met mijn adoptieou- bij mij om me te presenteren? Zal ik de aan mijn adoptieouders belemmert dat Ik stond dichter bij mezelf en was min- ders en het gemis van een natuurlijke namen omdraaien of officieel maken? mijn ontwikkeling. der beïnvloed door anderen. connectie met mijn biologische ouders, Is de nooit gebruikte naam plus leeftijd familie en cultuur, heb ik het pijnlijke en geboortedatum wel werkelijkheid? Heb je letterlijk en figuurlijk afstand Hoe nu verder? gevoel nergens bij te horen. Mijn adop- Als dat niet zo is valt er een deel van van je adoptieouders genomen? Sinds kort organiseer ik laagdrempelige tieouders bedoelden het goed maar mijn identiteit weg en val ik weer in Mijn tweede ouders kan ik nu meer bijeenkomsten voor lotgenoten in de welke ouder haalt nu een kind weg bij een gat. loslaten zonder ze daarbij af te wij- OBA en het Tugela huis in Amsterdam zijn ouders! En welke biologische ouder zen. Door te verhuizen heb ik ervoor Oost. Bij de bestaande organisaties mis geeft zijn kind weg aan een ander? Al Voel je je in de steek gelaten? gekozen om afstand te creëren. Ik heb ik de persoonlijke ontmoeting en uit- die beslissingen zijn uit maatschappe- Als kind wilde ik niets over het verle- nu al een jaar geen contact. Door de wisseling in een heterogene groep. De lijke en persoonlijke overwegingen ge- den weten. Ik was totaal geblokkeerd. fysieke afstand kom ik meer aan mezelf vaste programma’s komen niet over- nomen en waarschijnlijk goed bedoeld De verbinding met mijn biologische toe. Ik voel me niet meer verplicht om een met de actuele vraag. Het aanbod is maar er is totaal niets aan de kinderen ouders was verloren, en in het kinder- dankbaarheid te tonen en ik kom los sturend en beperkt en bovendien nooit ZELF gevraagd. De adoptie kon door- tehuis was ik slechts aan het overleven. van de patronen van mijn adoptieou- kosteloos. Het voelt alsof ik een product gaan omdat er boven mijn hoofd iets Afwassen en klusjes doen in ruil voor ders, gezin en de opvattingen van de ben en er over mijn rug wordt ver- werd besloten. eten, onderdak en liefde. Het verdriet samenleving. diend. Daarbij ervaar ik de opsplitsing door dat gemis heb ik uit angst en zelf- naar land van herkomst als uitsluiting. Ben je gehecht geraakt aan je adop- bescherming 38 jaar lang weggestopt. Wat als je terug in de tijd gaat? Nigeriaan of Chinees, geadopteerde tieouders? Dankzij therapie ben ik sinds 1 jaar Voorafgaand aan mijn adoptie ge- mensen zijn gelijkgestemden en begrij- Ik ben gehecht geraakt, maar niet zo ‘wakker’ geworden. Er ontstond een beurde er iets, waarvan ik me heel erg pen elkaars leed rooskleurig als het nazorgrapport Leeftijd is wel een reden om op te beschrijft. Volgens het rapport over de splitsen: een achtjarige heeft weinig kindertijd bij mijn adoptieouders leek levenservaring en zal zijn adoptiepro- alles probleemloos te verlopen: ‘Mini- ces anders beleven dan iemand die al male problemen, hechting (als klein volwassen is. Door het ‘zelf’ centraal kind) positief’. Studie, kleren, vriendjes, te stellen, staat niet het programma hobby’s, gezondheid, geld... Maar het centraal en kunnen lotgenoten meer vertelde niets over mijn nachtmer- zichzelf zijn. Bewustwording kan een ries, woedeaanvallen, angsten of het adoptie meestal draaglijker maken niet alleen kunnen zijn. Er was weinig maar het zou zo maar kunnen dat de emotioneel contact, onderwerpen wer- frustratie ook toeneemt en de zoektocht den vermeden en ik had onvoldoende weer opnieuw begint. ruimte om mijn gevoelens te uiten. Bij een knuffel voel ik intuïtief nog steeds dat het niet klopt. Ik heb geen band die me volledig voldoening geeft. ‘Bij een knuffel voel ik intuïtief

Lijden is misschien niets anders nog steeds dat het dan dieper leven. Alexandre Vinet (1797-1847) niet klopt’

Wat wil je met de bijeenkomsten Hoe denk je over je biologische bereiken? ouders? Om tot twee culturen en twee families Ondanks dat ik me nooit echt bewust te behoren geeft het verdrietige gevoel was van mijn biologische ouders heb- nergens écht bij te horen. Ik wil voor ben ze toch een bijzondere plek in mijn mezelf uitzoeken wat het adoptiepro- hart. Ik ken ze niet en ik weet ook niet ces voor mij betekent en kan daarbij of ze achter de adoptie stonden. Ik heb de steun van lotgenoten gebruiken. Ik geen foto’s en ook geen gevoel behalve mis nu nog een plek waar ik naartoe dan het gemis. In de documenten lees kan gaan voor deze uitwisseling en (h) ik dat ze niet voor me konden zorgen erkenning van elkaars gevoelens en maar of dat feitelijk zo was? Er werd ervaringen. Pas dan zal ik me ‘thuis’ met adoptiepapieren nog wel eens voelen in deze stad. gerommeld. Zou je zelf adopteren? Met welk ouderpaar identificeer je Ik heb nooit kinderen gewild maar je? met de kennis van nu al zeker niet. Ik identificeer me met mijn adoptie- Het heeft mijn leven op zijn kop gezet, ouders. Voorlopig heb ik niets anders ik ben getekend voor de rest van mijn en ik weet nog niet of ik me met mijn leven. Adoptie staat voor mij symbool biologische ouders wil identificeren. voor een reeks van afwijzingen en fun- Wat een ontmoeting teweeg zal bren- damentele onthechting. Adoptie draag gen weet ik niet, vermoedelijk de je je hele leven mee. Het groeiend ontketening van heftige gevoelens. Ik besef van de impact van mijn adoptie zie dat bij programma’s als Spoorloos betekent ook een groeiend besef van de of Eindelijk Thuis ook gebeuren. Soms omvang van mijn gemis. Adoptie is en is dat schrijnend, soms positief. Krijg blijft een groot trauma. # Nummer 208 DWARS DOOR DE BUURT #DWARS Oost 19

Hoe Rahou de islam beleeft Levensbeschouwingen in Oost deel 15

Tekst: Mirjam Ringer | Foto: Schlijper

Opkomen voor de zwakkeren, openstaan voor ieder mens en van mensen houden. Dat is hoe Ali Rahou de islam beleeft. Daarbij voelt hij zich een echte Amsterdammer.

De lijst van acties, comité’s en sticht- ik loop niet op straat met het idee ‘ik ingen waar Ali Rahou aan heeft mee- ben moslim’. Laten we samenwerken, gewerkt is indrukwekkend. Omdat hij kijken naar overeenkomsten, dat is onderwijs en kennis erg belangrijk belangrijk voor ons leven’. vindt, heeft hij de stichting Al Maarif opgericht om kinderen te ondersteunen Kennis maken bij hun schoolwerk. Hij is jarenlang Hij gaat niet wekelijks naar de moskee lid geweest van het 4/5 mei comité en hij gaat ook naar verschillende mos- en vindt het van belang om kinderen keeën. Hij zegt weinig te weten over daarbij te betrekken. Hij is ook vaak de Islam (dat blijkt wel mee te vallen), aanwezig bij de herdenking van de maar hij vindt het wel belangrijk om februaristaking en van de Kristalnacht. samen te bidden om God te bedanken Ali Rahou enkele jaren geleden op de spreeksteen in het Oosterpark Als ik hem vraag waarom hij dat zo be- voor hoe goed we het hebben en hem langrijk vindt, dan is zijn reactie: ‘Maar te vragen om mensen die het moeilijk Daarom organiseerde Rahou open Amsterdammer dat is toch vanzelfsprekend?’ hebben, te steunen. dagen: ‘gooi je deuren open, wees Rahou benadrukt keer op keer dat Rahou vindt dat moslims zelf te weinig eerlijk’. we hier vrijheid hebben, binnen een Overeenkomsten weten van de Islam en de Koran. ‘Mos- democratie leven, en hoe belangrijk dat Ali Rahou vertelt niet veel over zich- lims maken door hun onwetendheid de Samen met joden en christenen is. “Ieder mens wil vrijheid, rechtvaar- zelf. Hij is meerdere malen bedreigd Islam zwart’. Hij ergert zich ook aan de Rahou komt steeds weer terug op het digheid en gelijkheid. Ieder mens is en daardoor erg voorzichtig geworden. media, die niet mensen met verstand belang van samenwerking tussen uniek”. Het doet hem dan ook duidelijk Wel mag ik weten dat hij getrouwd is aan het woord laten, maar altijd weer verschillende bevolkingsgroepen en verdriet dat het in de Arabische landen en kinderen heeft. Eigenlijk vertelt hij aandacht vragen voor de extremen. van kennis over en weer. Hij vertelt maar niet lukt om stabiele democra- het liefst over zijn opvattingen over dat er in het verleden in Marokko veel tieën op te richten en dat vrijdenkers, onze samenleving. Rahoe: ‘Ik beleef de onderling contact was tussen moslims maar ook islamdeskundigen de mond Islam als een geloof waarbij niet enkel ‘Ik zie mensen als en joden. Zo spraken zijn ooms behalve wordt gesnoerd. de relatie tussen god en mens belang- Berbers ook Hebreeuws. In Amsterdam ‘Maar ik ben Amsterdammer en ook rijk is, maar ook de relatie tussen een broederschap’ heeft Rahou dan ook samen met Sami hier kan nog wel het een en ander mensen onderling. Dit geldt ook voor Kaspi samengewerkt in de Stichting verbeterd worden. Vooral op het gebied de relatie met dieren en de natuur. Dit Mimouna om die speciale Joods-Marok- van rechtvaardigheid.’ Daarom is houdt in dat ik me houd aan de regels Rahou: ‘De media spelen ons tegen kaanse cultuur levend te houden. Hij Rahou, bovenop al zijn andere beslom- van de Islam en mij zoveel mogelijk dis- elkaar uit’. Ook binnen de moskee kan vindt het ook verschrikkelijk dat joden meringen, actief voor de SP. Want som- tantieer van zaken die zijn verboden. meer gedaan worden om mensen ken- geen keppel meer durven te dragen in mige veranderingen kunnen alleen via Ik zie mensen als een broederschap, nis te laten maken met de Islam. Amsterdam. de politiek gebeuren. #

Wil jij ook werken bij de culturele parel Museum Tot Zover & Café Roosenburgh zoeken een in Amsterdam Oost? Wanneer je bij ons werkt, heb je in ieder geval een goed VRIJWILLIGER CAFÉ EN MUSEUMWINKEL Pastor Nico Essen krijgt de verhaal op feestjes en partijen. VANAF 4 UUR PER WEEK En ja, wij spreken uit ervaring. Museum Tot Zover en Café Roosenburgh worden draaiende VvWGM.nl - Jaarprijs 2019 gehouden dankzij onze fantastische vrijwilligers. Goede rond- Stuur een korte motivatie en CV naar leiders, gezellige gastheren en gastvrouwen, museumcafé-tijgers Door: René van Eunen Hanita Koopmans, Hoofd Interne en administratiewonders: Iedereen draagt een (graf)steentje Kortgeleden heeft de Stichting pensioen enkele jaren geleden bleef Zaken van Museum Tot Zover, via bij! Met onze gezellige vrijwilligersbijeenkomsten en jaarlijkse Vrienden van Watergraafsmeer de hij huisbezoeken doen, kerkvieringen [email protected]. uitjes heeft ons prachtige team altijd wat leuks te doen. Jaarprijs in het leven geroepen. in bejaardenhuizen verzorgen en Word jij onze nieuwe collega? De Jaarprijs is bedoeld voor men- uitvaarten leiden. Ook was hij heel sen die zich al geruime tijd in en/of lang actief in de PCI Watergraafs- Bij vragen kun je ook bellen naar voor de Watergraafsmeer inzetten. meer (Parochiële Caritas Instelling) telefoonnummer 020-6940482. MEER INFO: WWW.TOTZOVER.NL

Als secretaris van de stichting was het mij een bijzonder genoegen om op 15 mei 2019 onze allereerste Jaarprijs uit te reiken aan pastor Nico Essen. Dit gebeurde in aanwezigheid van Nico’s vrouw en dochter ten huize van onze gastvrije penning- meester, Jo Haen. Met deze prijs tonen wij Nico onze waardering voor V.l.n.r.: René van Eunen, zijn inzet voor mensen in de Wa- Pastor Nico Essen en Jo Haen tergraafsmeer. Zijn inzet als pastor van de Hofkerk (H. H. Martelaren waarmee hij wat kon betekenen voor van Gorcum) op de Linnaeushof was mensen die even wat fi nanciële steun groot en ging vaak verder dan wat nodig hadden. van hem in die functie verwacht In de Watergraafsmeer is Nico al 32 werd. Voor de parochianen was hij jaar voor mensen een steunpilaar. een echte herder, maar ook daar- Op zijn eigen nuchtere wijze laat hij buiten is hij vele mensen tot steun mensen voelen dat ze er toe doen. geweest. Met een luisterend oor was Dat Nico er ook toe doet moge dui- hij voor menigeen de vertrouwens- delijk zijn en dat wordt met deze man. En dat is nog altijd zo. Na zijn jaarprijs nog eens extra benadrukt. 20 Ouderenadviesraad #DWARS DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208

De nieuwe huisvestingsverordening

Tekst: Ouderen Adviesraad Oost | Fotografie: Flickr In Amsterdam is al 75 jaar lang een groot tekort aan betaalbare woningen. Ons inspraakvoorstel Voor het gemeentebestuur is het eerlijk verdelen van die schaarste ook nu nog een hele klus. De Rijksoverheid is bovendien al jarenlang meer gericht Geachte gemeenteraad, op de vrije markt en vindt het grote bezit van corporatie-huurwoningen in Wij, de Ouderen Advies Raad in Oost komen met zo’n 25 men- Amsterdam niet wenselijk. Deze situatie is ingewikkeld, maar toch is er nu sen maandelijks op de eerste donderdagmiddag van de maand een concept ‘nieuwe huisvestingsverordening’. bijeen. Over de woningnood in Amsterdam en vooral over de bezuinigingen op voorzieningen en de daardoor ontstane moei- lijke leefomstandigheden en vereenzaming van ouderen wordt veel gediscussieerd. Het sluiten van verzorgingshuizen is aanlei- ding geweest tot het met elkaar (en met anderen) nadenken over alternatieven. Wij constateren dat er in de nieuwe verordening weinig aandacht is voor de zorgelijke situatie waarin veel oude- ren in Amsterdam verkeren. Wij nemen aan, dat voor de ouderen die niet meer in een voor hen geschikte huurwoning wonen via het woningnet de nu bestaande voorrangsregels in stand blijven. Iets meer helderheid daarover zouden wij op prijs stellen. Voorts bepleiten wij een aanvulling. Wij schetsen kort ons alternatief en komen vervolgens met een voorstel om in de nieuwe verorde- ning een en ander op te nemen bij de voorrangsregelingen.

Voorstel tot verbetering van de woonsituatie van ouderen in onze stad Veel ouderen van 65 jaar en ouder wonen alleen, hebben een aantal kwalen/beperkingen en betreuren het, dat de verzorgings- huizen niet meer voor hen beschikbaar zijn. Voor ouderen met een goed inkomen zijn er wel mogelijkheden, maar voor de grote meerderheid van de Amsterdamse ouderen is die huisvesting (met bijkomende kosten) niet te betalen. Zij zien bovendien om zich heen veel ouderen vereenzamen en zij zien zich als eenling Kamerverhuur en toeristisch verhuur worden aan banden gelegd niet in staat om daaraan meer dan sporadisch iets te doen. In In dit concept komen stren- Het aantal woningzoekende expats ons stadsdeel (op het Zeeburgereiland) wonen sinds twee jaar gere regels voor de bewoners zo’n honderd ouderen in een gebouw van de Alliantie. Deze van een eigen woning. Kamer- en studenten is verontrustend verhuur en toeristisch verhuur huurders zijn allen lid van de wooncoöperatie Akropolistoren. worden aan banden gelegd. In het gebouw is op de begane grond een buurtkamer, waar Ook ‘verkamering’ en specu- in de nieuwbouw gestreefd werkgroep ‘wonen’ van NOAR onder meer vijf keer per week koffie wordt geschonken door latieverkoop bij nieuwbouw ging worden naar de ver- (het netwerk van OAR-en) een worden niet meer toegestaan. houding 40% sociaal, 40% concept van de nieuwe Huis- vrijwilligers en waar ook buurtgenoten vanuit de rest van het middensector en 20% duur. vestigingsverordening 2020 eiland geregeld langskomen. Er wordt van alles gedaan en er is Nieuwe gegadigden Deze 40-40-20 verhouding is vrijgegeven voor inspraak. Dat Er komen nieuwe regels bij de nog niet geheel ten uitvoering concept (stond in de adverten- een soort onderlinge ondersteuning aanwezig. Dynamo levert toewijzing van socialehuurwo- gebracht. Vooral dure bouw tie) zou vanaf 1 juni zes weken de overkoepelende steun en houdt er spreekuur. Wij denken ningen. Vergelijkbare regels krijgt te veel mogelijkheden en ter inzage liggen. Daarover dat deze opzet goed aansluit bij de situatie zoals die nu ontstaat. gaan er ook gelden voor de dat gaat ten koste van de mid- zullen wij op de eerstkomende middensector en nieuwbouw densector. Nu is het tekort aan OAR-vergadering overleggen. Kenmerken zijn: mits de huur tussen de 720 en woningen het grootst bij de U bent daar ook welkom. 1. Een stad met weinig budget voor plezierige en zinvolle 1000 euro ligt. Amsterdammers met een laag Er zal een inspraakvoorstel lig- oudedagvoorzieningen. In de sociale sector komen er inkomen, maar er zijn politici gen. Er is echter een kink in de nu jaarlijks in Amsterdam zo’n die naast het terugdringen van kabel: de inspraaktekst is 2. Wel is er de mogelijkheid om verspreid in de stad vergelijkbare 10.000 huurwoningen vrij. lange wachtlijsten het voor niet ter visie gelegd. Op het woongebouwen neer te zetten als die op het Zeeburgereiland. Dat betreft voor 90% corpo- Amsterdam ook erg belangrijk stadhuis kregen we dat na ratiewoningen en voor 10% vinden, dat mensen met een enig aandringen te horen. Er 3. Een stad met veel buurtgenoten die elkaar informeel onder- zijn die woningen in het bezit goede opleiding in de stad is wel een voorlopige versie, steunen en waarderen en waarvan sommigen gaarne zouden van particuliere verhuurders. komen (of blijven) wonen. Dat maar aan de officiele tekst willen verhuizen naar een soort Akropolistoren. Vooral de nieuwbouw is sterk zijn bijvoorbeeld mensen die wordt nog wat gesleuteld. Wij toegenomen. Daardoor is er werkzaam zijn bij het onder- wachten nu op een nieuwe 4. De wooncoöperatievorm met leden/huurders die kiezen voor een kleine daling in het erg wijs, de politie of in de zorg- advertentie, met een nieuwe het opzetten van buurtactiviteiten en die daar enige collectieve grote woningtekort in Amster- sector. Kortom: een discussie einddatum voor de inspraak. verantwoordelijkheid voor willen dragen. Een variant op dam. Die daling is trouwens over wie er met voorrang een We gaan ondertussen wel door niet hard te maken, omdat kans krijgt op passende huis- met onze onderlinge discus- dit voorstel is ook denkbaar. De buurtkamer is dan meer een Amsterdam nog steeds veel vesting is een heet hangijzer. sie over een zo kort mogelijke zelfstandige ruimte en de woningen voor de desbetreffende jongeren aantrekt (studenten, Zijn dat de ouderen, die op inspraaktekst. Na ontvangst expats). Voorts neemt het medische gronden ‘moeten’ van de definitieve versie kun- ouderen zijn dan verspreid in de nabijheid van de collectieve aantal internationale concerns verhuizen naar een woning nen we dan ‘naar bevind van ruimte. Op het Oostelijk Havengebied is een dergelijk initiatief dat naar Amsterdam verhuist, zonder trappen? Of zijn dat zaken’ ons tot het gemeentebe- al een aantal jaren succesvol. toe. Het merendeel van dat de Amsterdamse jongeren, stuur wenden. # personeel heeft een zodanig die weinig kans maken op een inkomen, dat er voor hen in de eenvoudige woning? Of zijn Ons verzoek is om een groep ouderen, die willen wonen in een duurdere sectoren een woning dat de jonge gezinnen, die dergelijke woonvorm met buurtsolidariteit en vrijwillige inzet, bij dient te worden gezocht, maar na het tijdelijk wonen in een de voorspellingen lopen sterk jongeren- of studentenwoning de samenstelling/toegang van de leden/huurdersgroep inspraak uiteen. Wel is duidelijk dat het dringend behoefte hebben aan te geven, opdat er een goede onderlinge verstandhouding aantal woningzoekende expats een normale gezinswoning? en studenten verontrustend is. ontstaat zowel voorafgaand aan de inhuizing als ook daarna. Kink in de kabel Dit uiteraard met het verder in acht nemen van de toegangs- Heet hangijzer De wethouder heeft na infor- eisen. De gemeenteraad heeft twee meel overleg met de bouw- jaar geleden besloten dat er wereld en met ondermeer de Nummer 208 DWARS DOOR DE BUURT #DWARS Dynamo 21

Nieuw: welkom op dynamojongeren.nl

Activiteiten en meer Jongeren kunnen helemaal los gaan met hun talenten en dromen in onze programma’s. Elke week zijn er allerlei leuke en leerzame activiteiten, workshops en bijeenkomsten die we met elkaar maken en uitvoeren. Wel 75 per week! We organiseren met elkaar allerlei sport en informatieve en culturele evenementen in de buurt.

Stage Het is mogelijk om bij Dynamo Jeugd en Jongerenwerk stage te lopen! We hebben ieder schooljaar stageplekken voor leerlingen Agenda en studenten van alle niveaus en leerjaren. Informatie en advies Club Info van Dynamo is de plek in Amsterdam Oost waar Buurtpunten in Oost: Dynamo Jeugd en Jongerenwerk heeft een nieuwe jongeren met allerlei vragen terecht kunnen. Vragen over stage, Voor vragen waar u alleen niet opleiding, geld, seksualiteit. Het maakt niet uit waar het over gaat. uitkomt. Voor informatie over website: www.dynamojongeren.nl. Boordevol Hier kun je gratis, anoniem en zonder afspraak informatie en vrijwilligerswerk, activiteiten in nieuws, activiteiten, informatie & advies en links de buurt, mantelzorgonder- advies krijgen over alles wat voor jou belangrijk is. steuning, administratie sorteren naar onze sociale media. Maar ook vacatures en en financiën. U kunt zonder af- Youngsterdam spraak, tot een half uur vóór stages, onze jongerencentra in Oost en medewer- Kijk ook eens op onze Youngsterdam website met allerlei de eindtijd, binnenlopen. kers. Jongeren kunnen een vraag stellen, chatten Challenges waaraan je kunt deelnemen: www.youngsterdam.nl. # Dapperbuurt en via de site gratis lid worden. Ben je jong en woon Buurtpunt De Gooyer De site wordt steeds aangevuld en er komen nog nieuwe pagina’s bij. De Gooyer, Von Zesenstraat 298, je in Oost? Ga naar www.dynamojongeren.nl. Dus bezoek ons graag vaker! www.dynamojongeren.nl woensdag 10.00-11.30 uur Transvaalbuurt Buurtpunt Transvaal Dynamo-voorscholen onderdeel internationale Hofmeyrstraat 67, vrijdag 10.00-12.00 uur conferentie ‘Social Inclusion’ Oosterparkbuurt Buurtpunt Kastanjehof Kastanjeplein 60, maandag 13.00-15.00 uur

Buurtpunt Oosterpark ’s Gravesandeplein 19, dinsdag en donderdag 9.00-12.00 uur

Watergraafsmeer Dynamo-voorscholen gelden als de top in het vakgebied en Buurtpunt Het Brinkhuis worden graag als voorbeeld genomen. Voor het internationale Landbouwstraat 63, congres ‘Inclusion’, georganiseerd door de Erasmus Univer- maandag 14.00-16.00 uur siteit en de Hogeschool van Amsterdam gold dit voor drie Buurtpunt Watergraafsmeer Dynamo-voorscholen. Kom spelen bij de Dynamo spelinlopen Kamerlingh Onneslaan 34 hs, donderdag 9.30-11.30 uur De voorscholen Lidwina, aanpak en uitstekende resulta- Gaat uw kind nog niet naar de voorschool? Kom dan voor Catharina en Pippeloentje ver- ten een voorbeeld voor andere spelplezier voor uw kleintje en gezelligheid met andere ouders Buurtpunt Hoekhuis welkomden deelnemers aan voorscholen. naar de spelinlopen van Dynamo. Wij zijn er voor gezinnen Fizeaustraat 3, het congres om hun werkwijze met kinderen van 0 tot 2,5 jaar. dinsdag 12.00-14.00 uur te delen en ervaringen uit te Aan de hand van de praktijk, IJburg wisselen. Alle drie de voor- gesprekken en een film kregen Onze locaties zijn verspreid met uw kind en aanmelden Buurtpunt IJburg scholen deden dit aan de hand bezoekers van de conferentie door heel Amsterdam. is niet nodig. De spelinloop is IJburglaan 727, van de volgende thema’s: een beeld van de specifieke Wij zijn te vinden in Wester- gratis. # maandag 9.30-11.30 uur betrokkenheid van ouders, sa- aanpak die deze Dynamo- park, in het Centrum, Oud- menwerking in zorgsysteem, voorscholen hanteren. Het Oost, Watergraafsmeer, Meer informatie is te lezen op Budgetpunt IJburg buiten binnen. hele artikel is te lezen: www. IJburg, Rivierenbuurt en www.dynamo-amsterdam.nl/ Ed Pelsterpark 8, De voorscholen ontvingen dynamo-amsterdam.nl/ Buitenveldert. We krijgen spelinloop. Volg ons voor vrolijke woensdag 9.30-11.30 uur professionals vanuit het nieuws/dynamo-nieuwsbrief. # regelmatig bezoek van foto’s en filmpjes en spelideeën Zeeburgereiland educatieve veld uit Nederland, muzikanten en andere profes- ook via instagram: dynamospel- Buurtpunt Zeeburgereiland België, Duitsland, Denemarken Meer informatie over de voor- sionals en uw kind kan naar inloop en like ons op facebook: John Blankensteinstraat 1, en Slovenië. De Dynamo-voor- scholen van Dynamo: www. hartenlust spelen en ontdek- dynamospelinloop. vrijdag 9.30-11.30 uur scholen zijn door hun speciale dynamopeuters.nl. ken. U bent van harte welkom Activiteiten Dynamo o.a.: - buurtrestaurants - sporten - gezond leven - weerbaarheid Mantelzorger, zorg ook goed voor jezelf - Hulp aan mantelzorgers - Alzheimer café Veel mensen die voor een naaste zorgen, zijn daar zo druk mee dat ze soms Sommigen gaven aan dat het - geld vergeten om goed voor zichzelf te zorgen. Zo kunnen ze overbelast raken. ze de ogen heeft geopend.’ In- - wonen middels zijn de eerste mantel- - computerlessen Wat kunnen we doen voor deze groep? Met deze vraag in het achterhoofd - vrijwilligerswerk zorgers doorverwezen via de - peuters startte Dynamo in samenwerking met Markant een pilot op IJburg om mensen huisartsen. Momenteel wordt - Talententent naschoolse samengewerkt met vier prak- activiteiten die met klachten bij hun huisarts komen, te stimuleren om ondersteuning tijken van de Samenwerkende - tieners en jongeren en hulp te vinden. Artsen Gezondheidscentra (SAG) op IJburg. Pieter Zanen: Kijk op: Huisartsenpraktijken krijgen pen van mantelzorgers is een ‘Na deze start willen we gaan www.dynamo-amsterdam.nl www.dynamojongeren.nl veel overbelaste mantelzor- van de doelen het ontlasten kijken of we het verder uit www.dynamopeuters.nl gers op hun spreekuur. Om van huisartsen. Als zij merken kunnen bouwen.’ # meer mensen te kunnen hel- dat ze met een mantelzorger telefoon 020 46 09 300 pen, is er het initiatief geno- te maken hebben, kunnen ze Bent u mantelzorger? Of zorgt [email protected] men om de doorstroom vanuit de patiënt met ons in contact iemand anders voor u? Dan kunt facebook Dynamo beweegt tot de zorg naar voorzieningen brengen. Wij pakken het op u bij ons terecht voor hulp. meedoen vanuit het welzijnswerk en houden de huisarts op de Dynamo heeft mantelzorgconsu- twitter @Dynamo020 makkelijker te maken. Pieter hoogte van de ontwikkelingen lenten in Amsterdam Oud Oost, www.postoost.nl voor opstap Zanen, een van de mantelzorg- die iemand maakt. De huisart- Watergraafsmeer en IJburg. Zij naar werk, vrijwilligerswerk en consulenten van Dynamo, is sen waren enthousiast om te helpen u graag! Kijk op www. activiteiten positief over de pilot, die in ja- worden getraind door onze dynamo-amsterdam.nl/mantel- nuari is gestart. ‘Naast het hel- collega’s van Markant. zorg 22 Advies #DWARS DWARS DOOR DE BUURT Nummer 208

Dwars door het recht met HJS Het Juridisch Spreekuur (HJS) van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) behandelt in deze rubriek actualiteiten die met het recht te maken hebben.

‘Gefeliciteerd, u heeft een prijs gewonnen!’ Trap hier niet in!

Tekst: Youssra el Aidi bedrijf of louche organisatie, neemt u dan zo snel mogelijk contact op met Het is helaas een ongemak van deze tijd, het ontvangen van misleidende (spam)berichten, Het Juridisch Spreekuur. HJS zal u dan ongewenste reclamefolders en ongeadresseerde post in de brievenbus, in de mail of op de smart- gratis juridisch adviseren. Als er gepro- cedeerd moet worden of het financieel phone. De afzender is soms een onbekende persoon of instantie, maar heel vaak ook niet. belang te groot is, dan kan HJS u in contact brengen met een advocaat met Prijzenpot ming geeft en aan wie. De toestemming Een Nederlands bedrijf zal winacties wie HJS samenwerkt. HJS procedeert ‘Gefeliciteerd u heeft een vakantie moet altijd worden gegeven via een altijd in het Nederlands formuleren. Als namelijk zelf niet. gewonnen!’ ‘Meld u vandaag nog aan, actieve handeling of verklaring, u een bericht ontvangt in de Engelse u kan dan de nieuwste smartphone van zoals via het aanvinken van een hokje taal, dan is het vaak een nepbericht. Waar(mee) kunnen wij u verder het merk ... winnen!’ (een vooraf ingevuld hokje geldt niet Vaak staan er ook taalfouten in spam- nog helpen? Als deze informatie, via de mail naar u als grondslag voor geldige toestem- berichten. Twijfel? Neem telefonisch Medewerkers van HJS staan voor u wordt verzonden, dan kan het zo zijn ming). Het naar beneden scrollen van contact op met de afzender van het klaar om al uw vragen omtrent belas- dat het in uw ‘spam-postvak’ beland. algemene voorwaarden geldt niet als bericht om te vragen of het daadwerke- ting, juridische en sociaal-maatschap- Waar komen deze mailtjes vandaan toestemming, omdat u dan in de regel lijk van hen afkomstig is. pelijke kwesties te beantwoorden. Als en hoe betrouwbaar zijn ze? Dit zijn niet goed weet waarvoor u toestem- Tip: Gebruik hiervoor niet de contact- blijkt dat het niet mogelijk is om uw vragen waar iedereen zich mee be- ming geeft. gegevens in het nepbericht maar zoek vraag te beantwoorden, dan verwijzen zig houdt. Nu de zomer eraan komt, deze op via internet. wij u door naar een van onze samen- krijgen steeds meer mensen opeens Nepberichten 2) Of er sprake is van een bekend/ werkingspartners. ook ‘gratis’ vakanties aangeboden. Eind 2018 circuleerde er een nepbe- onbekend of duidelijk/onduidelijk Trap niet in deze listige, maar vooral richt op WhatsApp. Het bericht gaf mailadres. U kunt hiervoor terecht op de onder- bedrieglijke vrijgevigheid. aan dat de KLM twee gratis vliegtickets Check altijd het mailadres waarvan u staande locaties: Wat kunt u doen om zulke mailtjes te weggaf (i.v.m. 80-jarig bestaan KLM). het berichtje heeft ontvangen. Meestal herkennen en daarna onmiddellijk te Als er op het bericht werd geklikt dan is het zo dat de afzender een wille- BOOT Oost: verwijderen? werd dit bericht automatisch doorge- keurig mailadres gebruikt dat niets te Sumatrastraat 314 (1095 HV) zonden naar al uw contacten. Zo ver- maken heeft met de organisatie of het T: 020-233 97 59 Spam spreidde het bericht zich. Vervolgens bedrijf waar het zogenaamde berichtje HJS-Inloopspreekuur: elke dinsdag van Veel bedrijven verkopen uw gegevens kreeg u van een nepwebsite (niet van vandaan komt. Dit zou al argwaan bij u 13:00-17:00 uur door aan derden, want deze zijn veel de KLM) de melding dat u twee tickets moeten wekken. geld waard. U heeft bijvoorbeeld ooit had gewonnen. Om de prijs te claimen 3) Of men vraagt om zeer persoon- Hoofdlocatie HJS: een enquête ingevuld, waarin uw moest u eerst uw gegevens invullen. lijke gegevens. Wibautstraat 5a (Muller Lulofshuis) mailadres staat vermeld. In een andere Deze gegevens werden weer doorge- Vaak staat er in het nepberichtje dat Wibautstraat 5ª (Muller Lulofshuis - situatie - waarin u een product koopt stuurd naar bedrijven die u op allerlei u uw gegevens moet invullen om mee 2e etage (02A08)) via internet en daarvoor een account manieren benaderden met aanbie- te doen aan de prijzenactie. U kunt telefoon: 06 - 211 588 82 aanmaakt op een website - kan men dingen. De KLM heeft in deze kwestie bijvoorbeeld gevraagd worden om in te ook aan de haal gaan met uw mail- vervolgens laten weten dat er sprake loggen op uw internetbankieren of om Bereikbaar: maandag t/m donderdag adres. In de algemene voorwaarden was van een nepbericht. uw pincode. Doe dit nooit! Criminelen van 9:00-17:00 uur van een koopovereenkomst staat vaak kunnen op deze manier bij uw gege- e-mail: [email protected] ook vermeld dat u akkoord gaat met Hoe herkent u een nepbericht? vens en hier misbruik van maken. twitter: @hva-hjs het delen van uw gegevens met derden. U kunt op verschillende manieren een website: www.hva.nl/hjs Hierbij is het overigens van belang dat nepbericht herkennen. Kijk onder an- Het Juridisch Spreekuur de privacywetgeving (AVG) strikt wordt dere naar de volgende punten: Als u toch onzorgvuldig bent geweest HJS en BOOT zijn in verband met de gevolgd. Het moet u namelijk volkomen 1) Of de taal in het bericht correct en u onbewust een overeenkomst bent zomervakantie gesloten vanaf vrijdag duidelijk zijn waarvoor u de toestem- Nederlands, helder en duidelijk is. aangegaan met een onbetrouwbaar 28 juni 2019 t/m 9 september 2019. #

De Winkelwagen en de Boodschappenservice

Tekst: Maria Zeestraaten Zelf je boodschappen doen is de gewoonste zaak van de wereld. Maar dat geldt niet voor iedereen. Voor bewoners uit Amsteldorp kan het een hele opgave zijn om naar de bushalte op de Hugo de Vrieslaan te gaan. Daarom heeft Amsteldorp Actief, in samenwerking met Dynamo en Stadsdeel Oost, het project ‘De Winkelwagen’ opgezet. Zelf boodschappen doen is hierdoor weer mogelijk.

De Winkelwagen Amsteldorp vrouw. (Men neemt geen fooien aan.) Lokaal & Sociaal richt zich met haar Op dinsdag en donderdag rijdt een Reserveren kunt u vrijdag tussen 09.00 dienstverlening op het ondersteunen busje, De Winkelwagen, vanuit Amstel- en 12.00 uur op telefoonnummer van Amsterdammers van 65 jaar en dorp, Betondorp Julianapark en Jeru- 06 - 273 014 04. Belt u op een ander ouder. zalem naar de winkels op de Brink en tijdstip spreek dan uw telefoonnummer de supermarkten Albert Heijn, Vomar in, dan wordt u zo spoedig mogelijk De volgende regels zijn handig om te en de Lidl en weer terug. Met andere teruggebeld. Het busje is toegankelijk weten: woorden: De Winkelwagen komt ook voor een rolstoel/rollator. Voor de Win- 1) bestellingen kunt u telefonisch en in enkele andere buurten in de Water- kelwagen heeft u géén vervoerspasje online doorgeven, 2) bij aflevering graafsmeer. nodig. dient u direct af te rekenen, u kunt pinnen of contant betalen, 3) bezorging De Winkelwagen is een service voor Lokaal & Sociaal Boodschappen- volgens afspraak en 4) de boodschap- Ook adverteren in de slecht ter been zijnde buurtbewo- service pen kunnen voor u uitgepakt en opge- ners (jong en oud) van Amsteldorp, Een andere service voor een vergelijk- borgen worden. de Dwars? Betondorp, Park de Meer, Jeruzalem en bare categorie buurtbewoners is de Julianapark. U wordt thuis opgehaald ‘Lokaal & Sociaal Boodschappen- Eenmalige inschrijfkosten zijn e 10,-. Vraag naar de mogelijk- en weer terug gebracht. Zo nodig wor- service’. Zij bezorgen al uw boodschap- Bezorgkosten per levering zijn e 6,-. heden: den de boodschappen in uw keuken pen tot in uw keuken. (Klantvoordeel cliënten Amstelring & gebracht. U kiest zelf wat u wilt en De Lokaal & Cordaan: geen inschrijfkosten en 10% [email protected] Dinsdag en donderdag vinden de (mi- Sociaal Boodschappenservice bezorgt korting op bezorgkosten). # nimaal 4 deelnemers) ritten plaats. Een het aan huis. Voor slechts 6 euro be- rit kost e 2,- per persoon per retour, zorgkosten ontvangt u uw zelfgekozen Meer informatie: tel. 0900-8487 of graag contant betalen aan de gast- boodschappen voordelig thuis! www.boodschappenservice.net Nummer 208 DWARS DOOR DE BUURT #DWARS Advies 23

Team OOST

huurtoeslag had maar deze op enig mo- Sociale huur ment kwijt bent geraakt bijvoorbeeld doordat u tijdelijk een hoger inkomen Tekst: !WOON | Fotografie: Hans Heitgeert had, dan is het daarna niet meer aan te vragen. Bij corporaties is het in der- Wat is precies een sociale huurwoning en wat zijn, behalve de gelijke gevallen vaak wel mogelijk om huurprijs, de voordelen van het huren van een sociale huur- de huur weer aangepast te krijgen tot Amsterdam Verzamelt onder de liberalisatiegrens, maar bij Voor mijn nieuwe boek Amsterdam Verzamelt woning ten opzichte van een vrije sectorwoning? Daar bestaan particuliere verhuurders zal dit over ben ik op zoek naar mensen uit de niet-westerse het algemeen niet lukken. cultuur en kinderen uit Amsterdam met een veel misverstanden over. bijzondere verzameling. Ook anderen met een bijzondere verzameling kunnen zich nog aan- Huurcommissie melden via [email protected]. Een sociale huurwoning is een huurwo- Een groot voordeel van het huren ning waarbij de kale huur bij aanvang van een sociale huurwoning, dus zowel Zing mee! van het contract onder de toenmalige van een corporatie als van een particu- Als je van zingen houdt, zing dan mee! Repeteren op 5, 12, 19 en 26 september. Afgesloten met een liberalisatiegrens zat. Op https://www. liere verhuurder, is dat u in het geval optreden bij het Vredesconcert van Apostolisch rijksoverheid.nl/onderwerpen/huur- van gebreken die niet opgelost worden Genootschap Watergraafsmeer op 29 september. verhoging/vraag-en-antwoord/huurli- of onenigheid over de servicekosten Info & aanmelden: [email protected] of beralisatiegrens kunt u checken wat de een laagdrempelige huurcommis- 06-38511798. liberalisatiegrens was op het moment sieprocedure kunt doen. Hierbij kan dat u uw huidige woning ging huren. !WOON u ook helpen. Bij geliberali- Laat je vervoeren Weer eens op bezoek bij een verre vriend? Naar Dit geldt voor zowel een woning van seerde woningen is dit niet mogelijk. het strand of het bos? Of het ziekenhuis. Ik rijd en een corporatie als van een particulier! Huurders van deze woningen moeten begeleid. Vergoeding e 16,- p/u + 16ct p/km. Tot een aantal jaar geleden werden er rechtstreeks naar de kantonrechter als Bel Wim, 06-46152281. Punctueel, betrouwbaar in Amsterdam nog vrij veel woningen ze ergens niet uitkomen met de ver- en vriendelijk. van particulieren (waaronder make- huurder. laars) sociaal verhuurd. Deze woningen Juridisch advies Elke vrijdag van 10 tot 13 uur is er juridisch zijn gewoon nog steeds sociale huurwo- Overige regelingen voor huur- spreekuur van Isaac van Canstein in het Buurt- ningen, tot het moment dat het con- Sociale huurwoningen in de Niasstraat, ders van corporaties huis de Archipel op het Makassarplein. U bent van tract opgezegd wordt en er een andere rond 1990 gebouwd bij een sloop/ Huurders van sociale huurwoningen harte welkom voor een kop koffie en kosteloos huurder in komt, dan wordt de woning nieuwbouwproject van corporaties hebben nog meer voor- advies, bijvoorbeeld op het gebied van huren, vrijwel altijd geliberaliseerd verhuurd. delen die niet voor sociale huurders inkomen, werk, VOG-verklaring, schuldsanering De enige uitzondering hierop is dat het van particulieren gelden. Zo is er de of een strafrechtelijke kwestie. Aanmelden bij de Regeling ‘Van Hoog balie van het buurthuis. zo kan zijn dat de woning minder heeft mogelijkheid gebruik te maken van de dan 142 punten. In dat geval is het de regeling ‘Van Groot Naar Beter’ waarbij City Alps verhuurder niet toegestaan de woning Naar Laag’: iemand met een woning van meer dan Polderweg 190 is the address of City Alps: geliberaliseerd te verhuren. Gebeurt 70 m2 (en minstens vier kamers) met a mountain-inspired indoor cycle studio in dat wel, dan kan de huurder binnen 6 met voorrang naar verhuisvergoeding en behoud van Amsterdam-Oost. We offer three different types maanden na ingangsdatum contract huur naar een kleinere woning kan of classes (ride, ride & lift, lift), all designed to get naar de huurcommissie om de huur verhuizen, en de regeling ‘Van Hoog you leaner, stronger and naturally more athletic. een begane grond More info: www.cityalps.com. lager vast te laten stellen. Door recente Naar Laag’, waarbij een huurder van wijzigingen in het puntensysteem is het woning verhuizen... 65 jaar of ouder met voorrang op Studio 9 Pilates echter, zeker binnen de ring, zelden zo Woningnet naar een begane grond Een nieuwe, moderne studio in Watergraafsmeer: dat een woning met de puntentelling woning kan verhuizen, soms ook met met meerdere ruimtes waar verschillende lessen onder die grens komt. Bij twijfel kunt verhoogd wordt naar een ‘marktcon- behoud van huur. gegeven worden, waaronder Reformer Pilates. De u contact opnemen met !WOON voor forme’ prijs, dus ook als er in het con- lessen van Studio 9 Pilates worden gekenmerkt door een ontspannen sfeer, veel afwisseling, per- het laten uitvoeren van een precieze tract iets anders is afgesproken. !WOON soonlijke aandacht en zijn geschikt voor iedereen. puntentelling. Wilt u meer informatie over deze rege- Meer info: www.studio9-pilates.nl. Huurtoeslag lingen of heeft u een andere vraag, kom Huurverhoging Als de kale huur van uw woning door dan naar !WOON. Wij zijn te bereiken Als u in een sociale huurwoning woont huurverhogingen boven de e 720,42 via 020-5230150 of [email protected]. betekent dat niet dat de huur nooit is gestegen betekent dat niet dat u uw boven de liberalisatiegrens kan stijgen. huurtoeslag verliest; als u al huurtoe- Ook hebben wij inloopspreekuur, Niet de liberalisatiegrens is de grens slag had op het moment dat de huur elke maandag van 18.30 tot 20 uur en maar de puntentelling van de woning. door de liberalisatiegrens heen is elke woensdag van 9 tot 12 uur aan U kunt bij uw verhuurder opvragen gegaan behoudt u gewoon uw huur- de 2e Boerhaavestraat 46 hs of elke hoeveel punten uw woning heeft. Het toeslag. Mocht het zo zijn dat u op dat maandag tussen 9.30 en 11 uur aan aantal punten dat uw woning waard moment geen huurtoeslag had, of wel de IJburglaan 727. # is, bepaalt wat de huur uiteindelijk maximaal mag worden. Nu is het zo dat bij sociale huurwoningen van corpo- raties de huurstijging vaak beperkt blijft, tenzij u een hoog inkomen heeft, maar huurders van particuliere sociale huurwoningen krijgen vaak de hoogst blondeBIZON mogelijke huurverhoging voor het be- treffende inkomen. Hierdoor stijgen de Vaste gitarist/zanger Rein Hildebrand huren van deze woningen in rap tempo stopt met blondeBIZON. Het thuis- richting de maximaal redelijke huur. theatergezelschap zoekt nu een ver- vanger. De jaarlijkse huurverhogingen zijn bij alle sociale huurwoningen beperkt tot Een fijne, betrokken muzikant, die mooi een jaarlijks door de overheid vastge- en goed kan (gitaar)spelen en zingen steld percentage. Hierbij wordt onder- (Nederlandstalig). Het gaat om inwer- scheid gemaakt tussen lagere en hogere ken van twee bestaande voorstellingen inkomens. De percentages wijzigen en ontwikkelen van nieuwe. Weet jij elk jaar. Voor inkomens tot e 42.436 is iemand? Of ben jij zo’n iemand? Lijkt het maximale huurverhogingspercen- het je écht leuk om samen met ons te tage 4,1%, voor inkomens daarboven spelen bij mensen thuis? En woon je in maximaal 5,6%. Huurders van gelibe- (omgeving van) Utrecht of Amsterdam? raliseerde huurwoningen hebben vaak Stuur ons dan een bericht, dan nemen in hun contract staan hoe en met welk we contact met je op. # percentage de huur verhoogd wordt. Dit biedt echter geen garantie; een Ook voor een theatraal feestje in Huis verhuurder van een geliberaliseerde kun je ons mailen: [email protected]. woning kan middels een rechtszaak Meer info: blondebizon.nl proberen af te dwingen dat de huur #DWARS Hoe overleven vlinders? voor de jeugd Speciaal: over groot worden en geluk hebben. #koolwitjes Van een nestje van Al die honderden jonge zeven, acht of soms koolwitjes van die ene vlindermoeder zijn allemaal wel dertien jonge een klein beetje anders. koolmeesjes wordt er De ene is witter dan maar eentje groot. Of de ander. Of heeft twee op z’n best. langere voelsprieten. De rest haalt het niet. De Of grotere ogen. meesten worden opgegeten Op dezelfde manier lijken door kraaien of marters. broertjes en zusjes bij mensen Enkelen krijgen net niet op elkaar terwijl er ook weer genoeg eten tussen die dertien een boel verschillen zijn. hongerlapjes in het nest. Of ze Goed, die koolwitjes. Als ze in zitten te ver onderin en een bos wonen van witte stikken. Bij vissen of vlinders is berkjes dan zijn ze op die witte het nog extremer. Van de stammetjes niet goed honderden eitjes krijg je ook zichtbaar. Wit koolwitje op wit maar enkele volwassen stammetje. Maar veel vogels stekelbaarsjes of koolwitjes. hebben erg goede ogen en Wat moet je doen om een klein kleurverschil valt ze Eén keer misgeraden is al dodelijk! Is dit de echte of de nep koraalslang? die ene overlever te op. Koolwitjes die net wat Er waren eens meer dan doodgegaan en nu zijn er weer Een gele kleur bij zijn? donkerder of wat lichter zijn honderd jaar geleden… alleen witte berken. De slangen en kikkers Tja. Geluk hebben. Als eerste dan die berken vallen dus op koolzwartjes zijn weer betekent vaak maar uit het ei komen en net wat en worden sneller opgegeten in een ongerept berkenbos in terugveranderd in koolwitjes. dan koolwitjes die toevallig één ding: oppassen groter en sterker zijn dan de Engeland een heleboel Dieren zullen dus op geblazen! rest. Of je uiterlijk mee precies dezelfde kleur hebben koolwitjes. Aan de rand van het de manier van Het kan nog mooier. Je hebt hebben. Wat wil dat zeggen in als die berken. Die hebben bos kwam een grote fabriek te koolwitjes vaak goed ook een slang die geel en de natuur? Neem het hun uiterlijk mee. staan. In die tijd stookten ze op bij hun omgeving zwart en rood is en niet giftig. koolwitje. kolen en uit de schoorsteen passen. walmde dikke zwarte rook. Hij valt dus erg op maar wordt Groene salamanders in groen toch niet opgegeten omdat hij Na een paar jaar waren gras. Donkere lijsters in de zoveel lijkt op die giftige slang. alle berken in het bos schaduw van een bosje. Grijze Het zijn twee hele andere roetzwart in plaats van duiven op een grijze stoep. wit. slangen. Ze zijn geen familie, Soms hebben dieren alleen uiterlijk lijken ze Een koolwitje op een zwart juist kleuren die sprekend op elkaar. Alleen berkje is zelfs voor een kippige enorm opvallen. echte kenners zien het vogel zichtbaar en ze werden Zoals een Zuid-Amerikaanse verschil en durven de niet massaal opgegeten. Maar wat slang die geel en zwart en giftige op te pakken. Alle bleek? De koolwitjes die toevallig rood is, als een soort andere mensen gaan liever wat donkerder waren dan hun kralenketting, geel, zwart, met een grote boog om de broertjes en zusjes werden rood, geel, zwart, rood. Dat twee soorten heen. minder goed gezien en minder slangetje valt juist enorm op. Het is met die niet opgegeten. Zij overleefden giftige slangen net zo beter. En hun kinderen waren Waarom? Wordt die niet juist snel gegaan als met de ook weer wat donkerder en koolwitjes. werden ook weer minder opgegeten? opgegeten. Nee. Het is een erg giftige Jonge slangetjes die toevallig Zo overleefden elk jaar slang! De andere dieren net wat meer leken op de vooral de donkere weten uit ervaring dat een giftige soort werden minder gele slang gevaarlijk is en snel opgegeten. Hetzelfde koolwitjes. gebeurde met hun kinderen Na tien jaar waren er in dat laten hem met rust. Je hebt en daar weer de kinderen van. berkenbos geen koolwitjes meer ook gele kikkers die giftig zijn. Zo ging de niet-giftige soort maar koolzwartjes. Dat was De gewone niet-giftige kikkers steeds meer lijken op de meer dan honderd jaar geleden. zijn allemaal groen of bruin of giftige soort. Bij koolwitjes Maar het is in die tijd opgemerkt bruingroen om niet op te ging dat in tien jaar. Bij de door biologen. Later is die vallen. Maar dat gifkikkertje slangen heeft het wel fabriek gesloten. De berkjes zijn wil juist opvallen om met rust duizenden of tienduizenden langzaam schoon geregend of gelaten te worden. Ron de Zeeuw schrijftkoraalslang de is tekst. genomen Stinks door is Florida gemaakt Fish door and Connie Wildlife. Dekker. De MaBelle echte behandelt naam de van post. deze Bron slang foto’s:Flickr. is Foto de van Scarlet het Kingsnake. koolwitje is genomen door S. rae. De foto van de nep jaren geduurd. Het ene koolwitje is net een beetje anders dan het andere koolwitje Heb jij wel eens geluk gehad? Schrijf naar [email protected].

Stinks denkt na over groot worden en geluk hebben... Stinks is verliefd en vindt een klein gebrekje geen bezwaar STINKS