Γιαννη Μοραλη Yannis Moralis
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ΤΙΜΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΡΑΛΗ A TRIBUTE TO YANNIS MORALIS A TRIBUTE TO YANNIS MORALIS ΤΙΜΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΡΑΛΗ ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘHΚΗ – MOΥΣΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΟΥΤΖΟΥ NATIONAL GALLERY – ALEXANDROS SOUTZOS MUSEUM ΧΟΡΗΓΟΣ / SPONSOR ISBN: 978-960-7791-49-8 © Eθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου National Gallery-Alexandros Soutzos Museum ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΡΑΛΗΣ YANNIS MORALIS ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ-ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΟΥΤΖΟΥ NATIONAL GALLERY-ALEXANDROS SOYTZOS MUSEUM ΤΙΜΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΡΑΛΗ A TRIBUTE TO YANNIS MORALIS 11 Μαΐου - 29 Aυγούστου 2011 11 May - 29 Αugust 2011 ΕΘΝΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ NATIONAl GAllERY ΜΟΥΣΕΙΟ ΑλΕΞΑΝ∆ΡΟΥ ΣΟΥΤΖΟΥ, AlEXANDROS SOuTZOS MuSEuM, ΑΘΗΝΑ 2011 ATHENS 2011 ΕΚΘΕΣΗ EXHIBITION ΚατάλΟγΟΣ CatalOGuE Γενική εποπτεία General supervision Επιμέλεια Editor Μαρίνα Λαµπράκη-Πλάκα Marina Lambraki-Plaka Άννυ Μάλαµα Annie Malama ∆ιευθύντρια Director Μετάφραση στην αγγλική έκδοση English Catalogue Translation Ομότιμη Καθηγήτρια Ιστορίας της τέχνης Professor Emeritus, History of Art ∆ηµήτρης Σαλταµπάσης Dimitris Saltabassis Σχεδιασμός-Επιμέλεια Design-Curation Φωτογραφίες έργων Artwork Photography Άννυ Μάλαµα Annie Malama Σταύρος Ψηρούκης Stavros Psiroukis Επιμελήτρια, ∆ρ Ιστορίας της τέχνης Curator, Dr History of Art Θάλεια Κιµπάρη Thalia Kibari Συλλογή Ζωγραφικής (20ός αιώνας) Painting Collection (20th century) Φωτογραφικό υλικό Photographic media Αρχείο Βοβολίνη Vovolinis Archive Συντήρηση έργων Art conservation Αρχείο Γκαλερί Ζουµπουλάκη Zoumboulakis Art Galleries Archive ∆ιεύθυνση Συντήρησης Art Conservation and Αρχείο Μαρίνας Λαµπράκη-Πλάκα Marina Lambraki-Plaka Archive και Καλλιτεχνικής Αποκατάστασης Έργων Τέχνης Restoration Directorate Αρχείο Νίκου Νικολάου (Αίγινα) Nikos Nikolaou Archive (Aegina) Μιχάλης ∆ουλγερίδης Michalis Doulgeridis Αρχείο Π. Τσικούρια P. Tsikourias Archive Προϊστάμενος Head Αρχείο Τύπου Εθνικής Πινακοθήκης- National Gallery-Alexandros Soutzos Εργαστήριο Συντήρησης ζωγραφικών έργων Conservation Laboratory for paintings on Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου, Museum Press Archive σε ύφασμα και ξύλο cloth and wood panel Βιβλιοθήκη Εθνικής Πινακοθήκης- National Gallery-Alexandros Soutzos Χριστίνα Καραδήµα, Μαρίκα Τροµπέτα, Christina Karadima, Marika Trompeta, Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου Museum Library Λίνα Ανδρουτσοπούλου, Μαριέττα Βιδάλη, Lina Androutsopoulou, Marietta Vidali, Ιστορικό Αρχείο Alpha Bank Alpha Bank Historical Archives Ελίνα Καβαλιεράτου, Παναγιώτης Ροµπάκης Elina Kavalieratou, Panaghiotis Rombakis Jean-Frαnçois Bonhomme-Αρχείο Γκαλερί Jean-Frαnçois Bonhomme-Zoumboulakis Εργαστήριο Συντήρησης χάρτινου υλικού Conservation Laboratory for paper material Ζουµπουλάκη Art Galleries Archive Βίκυ Μάνεση Vicky Manessi Μορφωτικό Ίδρυµα Εθνικής Τράπεζας- National Bank of Greece Cultural Founda- Αρχείο Ιωάννη Μόραλη tion-Yannis Moralis Archive Γραμματειακή Υποστήριξη Administrative Support Μορφωτικό Ίδρυµα Εθνικής Τράπεζας- National Bank of Greece Cultural Founda- Φρύνη Καρζή Phryne Karzi Φωτογραφικό Αρχείο Γιώργου Σεφέρη tion-George Seferis Archive Γραφείο τύπου-∆ημόσιες σχέσεις Press Office-Public Relations Μορφωτικό Ίδρυµα Εθνικής Τράπεζας- National Bank of Greece Cultural Founda- Ειρήνη Τσελεπή Irene Tselepis Αρχείο Mario Vitti tion-Mario Vitti Archive Υποδοχή και διακίνηση έργων Art Handling Μουσείο Μπενάκη, Αρχεία Νεοελληνικής Benaki Museum, Modern Greek Architec- Ντίνα Πλάκα, Ρούλα Σπανούδη Dina Plaka, Roula Spanoudi Αρχιτεκτονικής, Αρχείο Παύλου Μ. Μυλωνά ture Archives, Pavlos M. Mylonas Archive Φωτογραφικό Αρχείο των Εκδόσεων της Emporiki Bank of Greece Publications ∆ιοίκηση-Οικονομικά Administration-Finance Εµπορικής Τράπεζας Photo Archive Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης Constantinos Arvanitakis Προϊστάμενος ∆ιεύθυνσης ∆ιοικητικού- Head, Directorate of Administration- Καλλιτεχνικός Σχεδιασμός Graphic Design Οικονομικού Finance Θύµιος Πρεσβύτης Thymios Presvytis Θοδωρής Αναγνωστόπουλος Thodoris Anagnostopoulos Μαρίνα Μακρή Marina Makri (Peak Advertising) (Peak Advertising) Aρχιφύλακας Chief Guard Eπιμέλεια παραγωγής Production Λαµπρινή Λάµπου Lambrini Lambou Peak Publishing Peak Publishing Μεταφορά και τοποθέτηση έργων Art transportation and installation Εκτύπωση Printing MOVEART S. A. MOVEART S. A. Μπάξας Α.Ε. Baxas SA Ασφάλιση έργων Insurance «Η Εθνική» Ανώνυµη Ελληνική Εταιρεία ‘‘ The Ethniki’’ Hellenic General Insurance Γενικών Ασφαλειών Company SA Ρύθμιση φωτισμού-κλιματισμού Lighting-Air conditioning Γ. Γεωργίου-Γ. Μπακάλµπασης Α.Ε. G. Georgiou-G. Bakalbassis S.A. ∆ηµήτρης Σιφναίος Dimitris Sifnaios Ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες Electricians - Engineers Τάκης Ζαρειφόπουλος Α.Ε. Takis Zareifopoulos S.A. Τεχνικές εργασίες Technical crew ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥλΙΟ BOARD OF TRuSTEES Εµµανουήλ Λιγνός, Τάσος Βλαχονικολός Emmanuel Lignos, Tassos Vlachonikolos Πρόεδρος Chair Mετάφραση Translation Απόστολος Μπότσος Apostolos Botsos ∆ηµήτρης Σαλταµπάσης Dimitris Saltabassis Αντιπρόεδρος Vice Chair Φωτογραφικό υλικό Photographic media Βασίλης Ράπανος Vassilis Rapanos Αρχείο Βοβολίνη Vovolinis Archive Αρχείο Π. Τσικούρια P. Tsikourias Archive Μέλη Members Αρχείο Τύπου Εθνικής Πινακοθήκης- National Gallery-Alexandros Soutzos Έλλη Σούτζου-Βαρότσου Elli Soutzou-Varotsou Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου, Museum Press Archive, Νίκος Ζίας Nicos Zias Βιβλιοθήκη Εθνικής Πινακοθήκης- National Gallery-Alexandros Soutzos Φωτεινή-Ιουλία ∆ηµακοπούλου Fotini-Ioulia Dimakopoulou Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου Museum Library Μιχαήλ Αρφαράς Michael Arfaras Ιστορικό Αρχείο Alpha Bank Alpha Bank Historical Archives Αριάνδη Βοζάνη Ariadne Vozani Jean-Frαnçois Bonhomme-Αρχείο Γκαλερί Jean-François Bonhomme-Zoumboulakis Παναγιώτης Τουρνικιώτης Panayotis Tournikiotis Ζουµπουλάκη Art Galleries Archive ∆ιευθύντρια Director Μορφωτικό Ίδρυµα Εθνικής Τράπεζας- National Bank of Greece Cultural Founda- Μαρίνα Λαµπράκη-Πλάκα Marina Lambraki-Plaka Αρχείο Ιωάννη Μόραλη tion-Yannis Moralis Archive ∆ιεύθυνση Συλλογών Director, Collections Μορφωτικό Ίδρυµα Εθνικής Τράπεζας- National Bank of Greece Cultural Founda- Όλγα Μεντζαφού-Πολύζου Olga Mentzafou-Polyzou Αρχείο Mario Vitti tion-Mario Vitti Archive Μουσείο Μπενάκη, Αρχεία Νεοελληνικής Pavlos M. Mylonas Archive, Modern Greek ∆ιεύθυνση ∆ιοικητικού-Οικονομικού Director, Administration-Finance Αρχιτεκτονικής, Αρχείο Παύλου Μ. Μυλωνά Architecture Archives, Benaki Museum Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης Constantinos Arvanitakis Φωτογραφικό Αρχείο των Εκδόσεων της Emporiki Bank of Greece ∆ιεύθυνση Συντήρησης Director, Conservation Εµπορικής Τράπεζας Publications Archive Μιχαήλ ∆ουλγερίδης Michael Doulgeridis Γραφιστικά χώρου Exhibition Graphics Αρχιφύλακας Chief Guard busybuilding busybuilding Λαµπρινή Λάµπου Lambrini Lambou ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ CONTENTS Μαρίνα Λαµπράκη-Πλάκα 10 γΙΑΝΝΗΣ ΜόραλΗΣ ΕΝΑΣ ΚλΑΣΙΚΟΣ ΤΟΥ 20ού ΑΙώΝΑ Marina Lambraki-Plaka YANNIS MORAlIS A 20th-CENTuRY ClASSIC ΤΟ ΦώΣ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΧΡώΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡ∆ΙΚΑΣ 14 Συνοµιλίες του Γιάννη Μόραλη µε τη Μαρίνα Λαµπράκη-Πλάκα THE IONIAN SEA lIGHT AND THE COlOuRS OF THE partridge Conversations of Yannis Moralis with Marina Lambraki-Plaka Άννυ Μάλαµα 26 Ο γΙΑΝΝΗΣ ΜόραλΗΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ Annie Malama YANNIS MORAlIS IN THE National GAllERY Λίνα Τσίκουτα-∆εϊµέζη 44 Ο ΜΕγΑλΟΣ ΜόραλΗΣ: Ο παραδοσιακός, Ο ΚλΑΣΙΚΟΣ, Ο ΜΟΝΤΕΡΝΟΣ, Ο ΑΝΑΝΕώΤΗΣ Lina Tsikouta-Deimezi THE great MORAlIS: THE TRADITIONAl, THE ClASSIC, THE MODERN, THE INNOvATOR Λίνα Τσίκουτα-∆εϊµέζη 62 ΠΑΡΘΕΝΗΣ-ΜΟΡΑλΗΣ Δύο ΜΕγΑλΟΙ ∆ΑΣΚΑλΟΙ, ΑΣΚΤ, 1929-1983 Lina Tsikouta-Deimezi PARTHENIS-MORAlIS TwO great TEACHERS, ATHENS SCHOOl OF FINE ARTS 1929-1983 ΑΘΗΝΑ-ΡώΜΗ-ΠΑΡΙΣΙ-ΑΘΗΝΑ 72 ATHENS-ROME-PARIS-ATHENS Η ∆ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1940: οι Πανελλήνιες Εκθέσεις του 1940 και του 1948 104 THE 1940s: the National Art Fairs in 1940 and 1948 Η ∆ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1950: από την Πανελλήνια Έκθεση στο Ζάππειο και την έκθεση της ομάδας του «Αρμού» (1952-3), 128 στην Μπιενάλε της Βενετίας (1958) και την πρώτη ατομική έκθεση στην αίθουσα εκθέσεων Αρμός (1959) THE 1950s: from the National Art Fair at the Zappeion and the “Armos” group exhibition (1952-3) through the venice Biennale (1958) to the first solo exhibition at Armos Art Gallery ((1959) Η ∆ΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1960: η δεύτερη ατομική έκθεση στην αίθουσα τέχνης του ξενοδοχείου Χίλτον (1963) 168 και οι πειραματισμοί με την αφαιρετική παραστατικότητα THE 1960s: the second solo exhibition at the Athens Hilton Art Gallery (1963) – experimentations with abstract figuration Ο ΥΣΤΕΡΟΣ ΜόραλΗΣ: μετά την 3η ατομική έκθεση στη γκαλερί Ιόλα-Ζουμπουλάκη (1972) 184 THE later MORAlIS: after the third solo exhibition at the Iolas-Zoumboulakis Art Gallery (1972) ∆ΕΚΑ Ζώγραφικές ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ-ΣΧΟλΙΑ γΙΑ ΤΗ ΣΥλλΟγΗ Ποιήματα ΤΟΥ γΙώΡγΟΥ ΣΕΦΕΡΗ 192 TEN paintings-PICTORIAl commentary ON THE COllECTION OF POEMS BY GEORGE SEFERIS Εβίτα Αράπογλου 206 Η Ζώγραφική ΣΥΝΘΕΣΗ γΙΑ ΤΟ ΞΕΝΟ∆ΟΧΕΙΟ MONT PARNES (1961) Evita Arapoglou THE painting FOR THE MONT PARNES HOTEl (1961) ΕΡγΑ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟ Ι∆ΙώΤΙΚΕΣ ΣΥλλΟγΕΣ 210 wORkS FROM PRIvATE COllECTIONS ΕΞΙ ΑΝΑγλΥΦΑ ∆ΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ γΙΑ τα πετάσματα ΤΟΥ ισογΕΙΟΥ ΤΟΥ ΞΕΝΟ∆ΟΧΕΙΟΥ ΧΙλΤΟΝ 234 DECORATIvE RElIEFS FOR THE GROuND FlOOR panelS OF THE HIlTON HOTEl Ο ΠΑΝΑγΙώΤΗΣ ΤΕΤΣΗΣ γΙΑ ΤΟΝ γΙΑΝΝΗ ΜόραλΗ 236 PANAYIOTIS TETSIS ON YANNIS MORAlIS Άννυ Μάλαµα 242 ΒΙΟγΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙώΜΑ Annie Malama BIOGRAPHICAl NOTE Άννυ Μάλαµα 248 TEΚΜΗΡΙώΜΕΝΟΣ ΚΑΤΑλΟγΟΣ ΕΡγώΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ - ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΑλΕΞΑΝ∆ΡΟΥ ΣΟΥΤΖΟΥ Annie Malama DOCuMENTED CATAlOGuE OF THE wORkS IN THE NATIONAl GAllERY - AlEXANDROS SOuTZOS MuSEuM COllECTIONS 10 YANNIS MORAlIS γΙΑΝΝΗΣ ΜόραλΗΣ A 20th-century classic Ένας κλασικός του 20ού αιώνα Yannis Moralis matured into an accomplished artist in the 1930s. A Ο γιάννης Μόραλης διαμορφώνεται και ωριμάζει