Punime të Kuvendit Legjislatura e 16-të Viti 2003, nr.6 Përgatiti për botim Drejtoria e Shërbimit të Botimeve Parlamentare PUNIME TË KUVENDIT Seancat plenare
Viti 2003
6
Tiranë, 2009
REPUBLIKA E SHQIPËRISË Punime të Kuvendit Seancat plenare LEGJISLATURA E 16-të Sesioni i katërt
E hënë, 01.09.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 18:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem emrin tuaj deputetët organizatorë dhe të uroj që zini vend në sallë! veprimtari të tilla me rezonancë të gjerë miqësie Të nderuar deputetë, është kënaqësi për mua, rajonale e ndërkombëtare të organizohen edhe në me rastin e fillimit të punimeve të sesionit të pestë të ardhmen. të legjislaturës së 16-të të Kuvendit të Shqipërisë, Në sesionin e mëparshëm, nga janari deri në t’ju uroj punë të mbarë dhe të shpreh bindjen se korrik, kemi bërë një punë intensive. Më shumë se fryma e parlamentarizmit, përkushtimit, 150 ligje e vendime të miratuara, më shumë se 50 konstruktivitetit dhe bashkëpunimit midis grupeve interpelanca dhe seanca pyetjesh të zhvilluara. Kjo parlamentare do të vazhdojë të karakterizojë punën përvojë është bazë e shëndoshë për të përballuar e Kuvendit tonë. Këtë na e mundëson puna e bërë detyrat e reja që qëndrojnë përpara Kuvendit. Në gjatë sesionit të kaluar dhe përvoja e fituar tashmë paketën e projektligjeve që kemi përpara do të veçoja në drejtim të vlerësimit të tribunës parlamentare, të si më problematik që do të kërkojnë angazhimin përgjegjësisë, seriozitetit, kompromisit politik dhe tonë serioz, veçanërisht për ligjet “Për kthimin dhe moderacionit të treguar. kompensimin e pronave” dhe “Për dëmshpërblimin Një frymë e tillë bashkëpunimi midis deputetëve, e ish të përndjekurve politikë”. përfaqësues të partive të ndryshme, u shfaq në Sfidat e reja që qëndrojnë përpara vendit dhe shkallën më të lartë në aktivitetin ndërkombëtar me përpara Parlamentit na obligojnë të gjithëve që të temë “Ndërtimi i miqësisë” organizuar në Durrës më ecim më tej në shtratin e parlamentarizmit, t’u hapim 22 dhe 23 gusht 2003 me nismën e një grupi rrugën dhe të mbështesim reformat, që afrojnë më deputetësh të kryesuar nga zoti Fatmir Mediu. tej legjislacionin tonë me atë të Bashkimit Evropian Aktivitete të tilla i bëjnë nder të veçantë Parlamentit ku duam të integrojmë vendin tonë. dhe vendit tonë, prandaj më lejoni të falënderoj në Por sfida kryesore tani është ajo e realizimit
1725 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me sukses të zgjedhjeve të reja për organet e gjë e dobishme, po qe se nuk ka prapamendime, qeverisjes vendore. Pavarësisht se ato nuk kanë po qe se nuk ka ndryshime thelbësore në mënyrë lidhje drejtpërdrejt me Parlamentin, deputetët do të që të kthehet në një kafshatë bukë ajo djersë që angazhohen, sipas pozicioneve politike të tyre për ata meritojnë ta kenë si shpërblim për vuajtjet e tyre. të shpjeguar në popull alternativën që përfaqësojnë. Zoti Kryetar, megjithëse jam takuar me ju, ju Kështu fushata do të shërbejë edhe si një proces bëj thirrje ju dhe të gjithë deputetëve që ta përkrahin bashkëbisedimi dhe llogaridhënie përpara popullit. këtë projektligj në mënyrë që të zgjidhet Kërkesa jonë prioritare është që zgjedhjet, që përfundimisht dhe të mos zgjidhet si një zgjidhje e zhvillohen për herë të parë mbi bazën e Kodit të ri përkohshme ose që mund të përdoret për qëllime Zgjedhor, të shënojnë hapa përpara modernizimi, të elektorale. jenë me të vërtetë të lira dhe qytetare, të drejta e të Falemnderit! ndershme, demokratike dhe të gjithpranuara. Jam i Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Pjetër! bindur se Kuvendi ynë, institucioni kryesor Ashtu sikurse u premtua, është futur në kalendar përfaqësues i vendit, do të japë kontributin e vet të për punë në komisione dhe për në seancë plenare rëndësishëm në këtë fushatë. brenda këtij dyjavori. Kështu që ju mbase nuk e Falemnderit dhe punë të mbarë! keni parë, por ne e kemi futur në kalendar dhe unë Zotërinj deputetë, Byroja Parlamentare, në do të ftoja komisionet që të fillojnë menjëherë nga mbledhjen e parë që zhvilloi për këtë sesion, sot puna. Ka ardhur materiali nga Qeveria dhe unë paradite, ka miratuar me konsensus programin mendoj se nuk ka ndonjë pengesë për ta shqyrtuar dymujor dhe kalendarin dyjavor të veprimtarisë së projektligjin. Parlamentit. Sipas rendit të ditës për seancën e Zoti Spahia. sotme do të kemi: Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! Miratimin e programit të punës së Kuvendit, Unë e mbështes plotësisht fjalën e deputetit miratimin e programit dyjavor të punimeve të Arbnori dhe po të shohim edhe nga sesionet e Kuvendit dhe miratimin e një projektrezolute të kaluara, në programin dyjavor të punimeve të paraqitur nga Komisioni i Jashtëm, por që do të jetë Kuvendit është futur herë pas here diskutimi në e Kuvendit për çështjen e Kosovës. Fillimisht për komisione i projektligjit “Për dëmshpërblimin e ish programin, kush ka ndonjë mendim? të përndjekurve politikë”, por realisht ajo nuk është Po, zoti Pjetër. realizuar asnjëherë. Edhe sot në Byronë e Kuvendit Pjetër Arbnori – Ne kur erdhëm në Kuvend na unë kërkova nga ministri që të na vërë në dispozicion e prenë rrugën forcat e policisë dhe na detyruan të çka i sjell Qeveria kësaj shtrese dhe as është në futeshim nga një drejtim tjetër nga ai që jemi futur përputhje me projektligjin që kanë firmosur 53 herë të tjera. Mora vesh se një grup ish të deputetë. Unë mendoj që të gjithë deputetët e këtij përndjekurish politikë kishin bërë një demonstrim Kuvendi tashmë duhet të kthehen në kërkues të paqësor përpara hyrjes kryesore të Kuvendit me respektimit të këtij projektligji, sepse të paktën 53 qëllim që të kërkojnë atë që i takon prej vitesh dhe deputetë e kanë firmosur atë dhe nuk është në nderin që i takon me të drejtë të plotë, dëmshpërblimin e dhe dinjitetin e Kryesisë së Kuvendit që të mos futet. plotë të të përndjekurve politikë për vuajtjet nga Përderisa ministri nuk na e ka sjellë ende sistemi komunist, për vuajtjet në burgje, për materialin e Qeverisë, unë jam skeptik që ky nesër pushkatimet dhe për të gjitha masat drastike të do të fillojë diskutimet në komisionet përkatëse, aq marra nga ky regjim. më tepër më datën 11 që do të diskutohet në seancë Unë do të thosha që një demonstrim i tillë duhet plenare. Prandaj, zoti Kryetar, unë kërkoj nga parë nga të gjithë deputetët. Nuk kanë asnjë gjë të ministri që të në vërë në dispozicion materialin e keqe nëse demonstrojnë. Demonstrimi është liria e Qeverisë që ka të bëjë me këtë projektligj shumë të tyre e fituar dhe unë mendoj një pjesë e madhe e rëndësishëm, që nuk është një ditë, një javë apo deputetëve që e kanë firmosur projektligjin për një muaj, por ka vite që po spekulohet në emër të dëmshpërblimin duhet të përkrahen edhe nga pjesa kësaj shtrese. tjetër e deputetëve, në mënyrë që të zgjidhet kjo Falemnderit! gjendje që vazhdon prej kaq vitesh dhe që nuk është Servet Pëllumbi – Falemnderit! zgjidhur. Ju e bëtë këtë kërkesë edhe në Byro dhe Unë mendoj që futja në rendin e ditës është një ministri iu përgjigj atje duke thënë që e ka sjellë
1726 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
materialin dhe ai u është dhënë tashmë ardhshme për seancat plenare dhe nuk gjeta komisioneve, mund t’u jepet edhe deputetëve që asgjëkund të parashikuar shqyrtimin në këtë dëshirojnë. Parlament të mungesës së Ministrit të Jashtëm, Zoti Alibali. pra zëvendësimin e tij. Mendoj se është një problem Neritan Alibali – Paraprakisht zoti Kryetar, do jashtëzakonisht i rëndësishëm dhe mungesa e t’ju lutesha t’i kërkonit Parlamentit të mbajë një parashikimit në kalendar të trajtimit të një problemi minutë heshtje në nderim të komisar Gani Malushit të tillë konfirmon faktin se Qeveria, maxhoranca dhe dhe policëve të vrarë gjatë periudhës kur Parlamenti personalisht Kryeministri Nano, jo vetëm nuk ndihen nuk ka qenë i mbledhur. të shqetësuar nga mungesa e ministrit të Jashtëm, Së dyti, do të propozoja një debat për problemet por ndihen rehat pikërisht nga kjo mungesë. e rendit dhe sigurisë në Shqipëri, duke përfshirë edhe Një qeveri pa ministër të Jashtëm, zoti Kryetar, çështjet e korrupsionit në drejtësinë shqiptare, e është një qeveri që synon mbylljen e vendit, një qeveri cila po e ushqen me korrupsionin e vet krimin e që nuk e ndjen të nevojshme komunikimin me botën, rrugës dhe krimin e organizuar. që nuk ndërton një strategji dhe taktikë integrimi Falemnderit! reale, është një qeveri që ka nevojë t’i fshihet botës Servet Pëllumbi – Falemnderit! dhe t’i fshehë botës dhe mbi të gjitha është një Për sa i përket pikës së dytë, ju duhet ta bëni realitet ku Kryeministri kërkon në mënyrë me shkrim dhe t’i nënshtrohet procedurave jokushtetuese, de facto, ta kontrollojë dhe ta drejtojë përkatëse. Ndërsa për propozimin e parë unë e ai vetë sektorin e marrëdhënieve me jashtë. mbështes dhe ftoj deputetët të ngrihen në këmbë Këto ditë ne e pamë edhe konkretisht këtu se për të mbajtur një minutë heshtje. çfarë është mungesa e Ministrit të Jashtëm, kur një I paharruar qoftë kujtimi i komisar Malushit! numër anëtarësh të Qeverisë iu drejtuan trupës së Zoti Rroqi. ambasadorëve duke i rënë njëri thumbit dhe tjetri Shpëtim Rroqi – Falemnderit, zoti Kryetar! patkoit, pa e kuptuar vërtet se pse i kishin thirrur Ne vërtet diskutuam sot paradite në Byronë ambasadorët, pa e ditur vërtet se çfarë pune kanë Parlamentare dhe ministrit vërtet i kërkuam ambasadorët atje ku janë dhe kapakun ua vuri vetë materialin që ka përgatitur, por përgjigja ishte mjaft Kryeministri, i cili u bëri disa deklarata jo vetëm evazive, tashmë materiali është bërë publik. Në një diskriminuese, por edhe kërcënuese, kur u tha se kohë që është detyrim i Parlamentit që jo vetëm rivalët tuaj në marrëdhëniet ndërkombëtare janë kryetarët e grupeve, por çdo deputet ta ketë në dorë punonjësit e shërbimeve sekrete dhe ju vetë po atë material, pasi me sa di unë ai material nuk i jep punoni për vendet ku jeni akredituar dhe jo për vendin një përgjigje projektligjit që është përgatitur. Pra, që ju ka dërguar atje. materiali mundohet të japë argumente për të rrëzuar Është një situatë shumë e rëndë, një situatë që projektligjin. nuk duron më, një situatë e sëmurë dhe unë ju kërkoj Prandaj, ju lutem, jo më larg se nesër të na ju dhe nëpërmjet jush i kërkoj Qeverisë që në mënyrë vihet në dispozicion. Nesër janë mbledhjet e urgjente të sjellë në seancë plenare zëvendësimin komisioneve. Të mos gënjejmë ata njerëz. Unë e ministrit të Jashtëm. përkrah zotin Arbnori. Vërtet deputetët sot hynë nga Falemnderit! dera anësore, dhe nuk është mirë që ata të hynë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mustafaj! nga dera anësore, por të hynë nga dera ballore të Ne mund të planifikojmë në kalendar vetëm përballen me hallet e tyre. dekrete të Presidentit për emërim dhe shkarkim Falemnderit! ministrash, por nuk mund ta parashikojmë pa e sjellë Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë! Qeveria. Prandaj dhe nuk ka se si ta fusim në Unë besoj se fola shumë qartë. Materiali ka kalendar. Nuk kemi çfarë të fusim në kalendar. ardhur në Kuvend dhe do të vihet në dispozicion për Zoti Paloka. këdo që dëshiron ta marrë e ta lexojë. Komisioneve Edi Paloka – Falemnderit, zoti Kryetar! që do të merren me shqyrtimin e tij do t’u vihet Në mbështetje të asaj që tha zoti Mustafaj, edhe detyrimisht në dispozicion. unë doja të shtoja që u bëmë disa muaj që ne kemi Zoti Mustafaj. disa karrige aty, që janë zënë artificialisht nga njerëz Besnik Mustafaj – Falemnderit, zoti Kryetar! të tjerë, por një qeveri që funksionon pa ministër të Pashë kalendarin e parashikuar për javët e Jashtëm nuk mund të jetë qeveri. Është e vërtetë
1727 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
që ne kemi gati 7 vjet pa qeveri, por raste të tilla Republikës të dekretojë. Por, që Presidenti i janë unikale në botë. Kur vazhdohet të mbahen bosh Republikës të dekretojë ministrin e ri të Jashtëm vende ministrash se qeveria nuk merr dot duhet të ketë një propozim nga Kryeministri. votëbesimin në Parlament, unë nuk e di se si mund Aktualisht besoj se Shqipëria është i vetmi vend në të vazhdojmë me këtë gjendje akoma. botë që nuk ka Ministër të Jashtëm. Tek e fundit, Prandaj, ne si Parti Demokratike kemi vendosur duke mos paraqitur Kryeministri propozimin e tij për dhe do të kërkojmë një mocion me debat, i cili në ministrin e Jashtëm, në fakt pranon që nuk ka një fund do të mbyllet me një vendim të Parlamentit që maxhorancë. ose brenda pesë ditësh këtu të na vijë emri i ministrit Një qeveri në një sistem parlamentar e cila nuk të Jashtëm, ose shoku Fatos duhet të vijë dhe të ka maxhorancë është një qeveri antikushtetuese, kërkojë votëbesimin në Parlament. Justifikimet për është një qeveri që qëndron në keqbesim të Presidentin e Republikës nuk mund të ecin. qytetarëve, është një qeveri e cila nuk mund të Thashë, ne do ta paraqesim mocionin tonë për ekzistojë, nuk legjitimohet që të ekzistojë. Kështu debat, por është mirë që të parashikohet në që e vetmja rrugë është që, brenda maxhorancës, programin e Parlamentit kjo çështje, pasi nuk mund jashtë maxhorancës, këto janë probleme të tjera të vazhdohet më kështu. që nuk më takojnë mua për t’i zgjidhur, por ministri Falemnderit! i Jashtëm duhet t’i propozohet Presidentit dhe duhet Servet Pëllumbi – Falemnderit! të vijë në Parlament. Çdo kërkesë që paraqitet në mënyrë Sigurisht që Parlamenti nuk mund të detyrojë institucionale do t’i nënshtrohet procedurave Presidentin e Republikës të bëjë një dekretim në parlamentare. Pa pasur kërkesë ne nuk mund të ajër, por Parlamenti e kontrollon Qeverinë, ka mjetet flasim për të. dhe levat për ta kontrolluar atë dhe mund ta detyrojë Zoti Lesi. që të paraqitet e plotë. Nuk po flas për anën teknike, Nikollë Lesi – Falemnderit, zoti Kryetar! që foli zoti Mustafaj. Sigurisht, një vend që do të Mbështes edhe unë kërkesën e zotit Besnik integrohet dhe nuk ka ministër të Jashtëm, kuptohet Mustafaj. Nuk mundet që një vend të vazhdojë pa se çfarë integrimi mund të bëjë. Po flas për thelbin Ministër të Jashtëm dhe nëse zoti Nano që ka e sistemit parlamentar të cilin ne prej 12-13 vitesh deklaruar se ka 71 vota në media dhe në takime të tashmë e kemi pranuar. Në qoftë se duam ta tjera elektorale. Meqenëse i ka ato 71 vota, nuk ka pranojmë pjesërisht, me pikatore apo me makiazh, asnjë lloj problemi për të, e ka maxhorancën, ta kjo është një çështje tjetër. sjellë e ta kalojmë. Në rast të kundërt, siç del nga Falemnderit! burimet e selisë rozë, mendoj që nëse ai nuk ka Servet Pëllumbi – Falemnderit! shumicën, pra 71 vota, duhet të japë dorëheqjen, Zoti Tepshi. ose Partia Socialiste ka variante të tjera. Nuk është Qazim Tepshi – Falemnderit, zoti Kryetar! zoti Nano gjithçka, nuk është zoti Ruçi gjithçka, as Unë kisha një problem tjetër që është i këtyre zoti Meta gjithçka. Maxhoranca i ka numrat, ka plot ditëve. Është problemi i pjesëmarrjes së studentëve emra të tjerë kryeministrash si përballë, ashtu dhe shqiptarë në konkurset në universitetet tona. Ju jeni pas meje, madje nëse ikën zoti Nano PS-ja mund dëshmitarë të skenave që kanë transmetuar t’i fitojë zgjedhjet lehtësisht. Kështu e ka shumë televizionet këto ditë dhe mua më vjen keq që po problem. vërtetohet ajo që patëm thënë në këtë Parlament Falemnderit! se duhen eliminuar konkurset, sepse bëhen bazë Servet Pëllumbi – Falemnderit! për sekserë, për para, për trafiqe, për klientelizma Zotërinj deputetë, nuk kemi pse merremi me e problematika të tjera, që ne i zhvillojmë duke votuar supozime. Ne si Parlament do të shqyrtojmë këtu në këtë Parlament. dekretet që do na sjellë Presidenti me propozim të Në atë kohë u debatua shumë dhe nga Forumi Kryeministrit. Rinor i Partisë Demokrate dhe nga ai i Partisë Zoti Imami. Socialiste, por askush nga ky Parlament nuk i dëgjoi Arben Imami – Falemnderit, zoti Kryetar! kërkesat e tyre. Dhe unë kërkoj duke parë këtë Edhe unë doja të shtoja dy fjalë lidhur me këtë program, do të ishte mirë që të futej, të ridebatohej, gjë. Unë e kuptoj fare mirë që për ta vënë në lëvizje së paku të gjendej një hapësirë, ose me pagesë, Kuvendin është e domosdoshme që Presidenti i sepse unë e di që ka problematika të mëdha
1728 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
financiare për të hapur klasa të tjera, por është e do të kemi një precedent të rrezikshëm. turpshme që të kufizohet. Ne duam të zhvillojmë Falemnderit! Shqipërinë. Kur duam ta integrojmë në Evropë, ne Servet Pëllumbi – Falemnderit! me 100 studentë që fusim në një fakultet në çdo vit, Atëherë, zotërinj deputetë, jemi dakord me nuk arrijmë dot të krijojmë kontingjente të tilla. programin dymujor dhe kalendarin dyjavor. Kush Prandaj është mirë që në këtë program mujor të është dakord? Ulini. Kundër? Nuk ka. Miratohet. shikohet mundësia, ose ta shikojë Ministria e Arsimit Sipas rendit të ditës do të miratojmë një bashkë me Qeverinë, si mund të gjendet rruga, mund projektdeklaratë, një deklaratë të Kuvendit për ato të shtohet mënyra e pagesës nga cilido familjar ose zhvillime që janë të njohura tashmë. Teksti është student që të hapen klasa, të krijohen struktura të shpërndarë, me përjashtim të kokës që është reja me pagesat e tyre. Është e domosdoshme që projektrezolutë dhe duhet vënë projektdeklaratë dhe të eliminohet një formë e tillë e deritanishme. tekstin e së cilës unë po e lexoj: Falemnderit! Kuvendi i Republikës së Shqipërisë u njoh me Servet Pëllumbi – Falemnderit! deklaratën e Kuvendit të Serbisë, e cila shprehet Zoti Spahia. në mënyrë të njëanshme mbi statusin e ardhshëm Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! të Kosovës në suazën e Unionit Serbi-Mali i Zi. Më falni se po e marr përsëri fjalën, por Kuvendi i Republikës së Shqipërisë e konsideron meqenëse u hap debati në lidhje me ministrin e këtë deklaratë si një kthim të rrezikshëm prapa te jashtëm. Me thënë të drejtën meqenëse është fillimi politikat e dështuara nacionaliste serbomadhe të i sesionit të ri parlamentar, unë mendoj se duhej të cilat çuan në procese të dhunshme gjatë shpërbërjes ishte Kryetari i Shtetit dhe të mbante një fjalë këtu, së Federatës Jugosllave në dekadën e fundit duke sepse gjatë këtij muaji që Parlamenti nuk ka rrezikuar seriozisht stabilitetin e gjithë rajonit. funksionuar Shqipërinë e kanë tronditur ngjarje Kuvendi i Republikës së Shqipërisë gjykon se shumë të rëndësishme, sepse janë vrarë qëndrime të tilla të ngritura mbi reminishenca të së kryepolicë dhe policë, janë vrarë biznesmenë, janë kaluarës dhe mbi frymën e konfliktualitetit përbëjnë masakruar nga policia njerëz me mandat dhe që një përpjekje për të ndërprerë dinamikën e procesit kandidojnë për zgjedhjet vendore, kemi një ministri të dialogut, paqes, stabilitetit dhe sigurisë në rajon që nuk ka ministër dhe unë mendoja që Kryetari i që do të çonin drejt integrimit tërësor të tij në Shtetit do të vinte sot këtu për t’i bërë thirrje strukturat e Bashkimit Evropian. Në këtë Parlamentit dhe Qeverisë, sepse ne nuk mund ta këndvështrim, Kuvendi vlerëson se deklarime të tilla lëmë pafundësisht ministrinë pa ministër, sepse nuk juridikisht pa baza nuk përkojnë me frymën e do Kryeministri. Rezolutës 1244 dhe me përpjekjet e mëdha të Falemnderit! bashkësisë ndërkombëtare e të UMNIK-ut në Servet Pëllumbi – Falemnderit! Kosovë. Zoti Memia. Kuvendi i Republikë së Shqipërisë vlerëson se Shaban Memia – Falemnderit, zoti Kryetar! qëndrimet konstante të politikës euroatlantike për Edhe unë i bashkëngjitem këtij shqetësimi që ardhmërinë e Kosovës janë të qarta e në zhvillim paraqesin kolegët. Ministria e Jashtme nuk ka progresiv. Statusi i saj do të përcaktohet në funksion ministër dhe për aq kohë sa nuk ka Shqipëria ka të ecurisë së proceseve dhe institucioneve një krizë, domethënë është e përfshirë në një krizë demokratike atje, në frymën e bashkëjetesës etnike, të caktuar. Është e vërtetë që Presidenti dhe të së drejtës së patjetërsueshme të vetëvendosjes Kryeministri duhet të vihen në lëvizje. Por, në qoftë së popujve, interesave të paqes dhe sigurisë në se këto dy institucione nuk kanë vullnetin, rajonin e Evropës Juglindore. Ajo çka Kosova ka Parlamenti nuk mund të heshtë dhe skema është arritur me mbështetjen e fuqishme të komunitetit shumë e thjeshtë. Ai e ushtron ndikimin e tij në një ndërkombëtar është tashmë pjesë e një procesi të seancë me debat, merr një vendim ku i kërkon pakthyeshëm. Kryeministrit që brenda një jave të sjellë propozimin Kuvendi i Republikës së Shqipërisë fton dhe dekretin në Parlament. Kuvendet e Serbisë dhe të Kosovës dhe institucionet Dhe në këto kushte Parlamenti duhet të marrë e tjera që në një frymë realiste dhe integruese përgjegjësinë e vet dhe të ushtrojë përgjegjësinë e evropiane, me ndërmjetësinë e Shteteve të vet. Është një precedent. Po të vazhdohet të zgjatet Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimit Evropian të
1729 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shtojnë përpjekjet e tyre për fillimin e dialogut në Kuvendi i Republikës së Shqipërisë përputhje me frymën dhe axhendën e Samitit të Tiranë, 1 shtator 2003 Selanikut. Një gjë e tillë do të ishte në interes të (Duartrokitje në sallë) paqes dhe sigurisë në rajon, ashtu dhe të zgjidhjes Zotërinj deputetë, duartrokitjet tregojnë që përfundimtare të statusit të Kosovës. miratohet deklarata me konsensus. Falemnderit! Kuvendi i Republikës së Shqipërisë rikonfirmon Atëherë, me kaq seancën e parë të sesionit të qëndrimet e tij të mëparshme dhe shpreh bindjen pestë e deklaroj të mbyllur. Seanca tjetër hapet se bashkëpunimi i të gjithë faktorëve relevantë ditën e enjte, ora 10:00. politikë në Kuvendin e Kosovës me UMNIK-un do të Komisionet të fillojnë të punojnë intensivisht gjatë garantojnë normalitetin institucional dhe respektimin këtyre ditëve për seancën. e të gjithë etnive përbërëse të Kosovës. Falemnderit!
E enjte, 04.09.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem, akoma më shumë në javët dhe muajt e ardhshëm zini vend në sallë! Hapim seancën. duke vendosur mbi gjithçka interesat e vendit. Në seancën e sotme kemi një varg projektligjesh Rezultat dhe meritë e këtij bashkëpunimi janë sipas rendit të ditës së miratuar dhe të shpërndarë. arritjet e rëndësishme që u shënuan gjatë Po në seancën e sotme asiston edhe Presidenti i legjislaturës së fundit, ku ndër më kryesoret do të Republikës, zoti Alfred Mosiu, i cili do t’i drejtohet përmendja fillimin në janar të bisedimeve për Kuvendit me një mesazh. Ftoj Presidentin e Marrëveshjen e Asociim-Stabilizimit me Bashkimin Republikës, zotin Alfred Moisiu për t’i drejtuar Evropian, vendimin historik për pjesëmarrje dhe mesazhin Kuvendit tonë. kontribut aktiv në koalicionin e udhëhequr nga Alfred Moisiu – I nderuar zoti Kryetar i Kuvendit! Shtetet e Bashkuara të Amerikës kundër terrorizmit I nderuar zoti Kryeministër! ndërkombëtar, miratimin e Kodit të ri Zgjedhor dhe Të nderuar deputetë! disa ligjeve të rëndësishme për zhvillimin dhe të Zonja dhe zotërinj! ardhmen tonë. Kam kënaqësinë të ndaj me ju bilancin e një viti Unë kam besim se ecja pa kthim në rrugën e pune të përbashkët dhe të nisim një fazë të re nisur, duke përfituar nga përvoja pozitive, por dhe bashkëpunimi në interes të vendit dhe të qytetarëve. duke reflektuar mbi gabimet dhe pasojat negative, Gjatë 12 muajve të fundit Parlamenti Shqiptar përbën mënyrën më të mirë për të arritur synimet fitoi vendin që i takonte në zhvillimet politike e tona. ekonomike, duke u bërë tribuna ku zhvillohet politika Të nderuar deputetë! dhe forcohet pluralizmi. Rikthimi i autoritetit dhe Në listën e gjatë të prioriteteve dhe nevojave funksionit demokratik të tij shënon një arritje të themelore që ka vendi dhe qytetarët pa asnjë hezitim madhe dhe është një bazë e mirë referimi për të do të rendisja si më kryesoren zgjedhjet vendore të ardhmen. tetorit. Në një vend me demokraci të konsoliduar Konfliktet e rrugëve dhe të shesheve tashmë zgjedhjet, sidomos ato lokale, janë rutinë dhe fatmirësisht i përkasin të kaluarës. Klima e re zhvillohen në bazën e një skeme klasike. Shteti dhe tolerante dhe demokratike ka gjetur përkrahjen e të institucionet kushtetuese të tij bëjnë detyrën e gjithë qytetarëve shqiptarë. Gjej rastin të falënderoj përgatitjes së zgjedhjeve, partitë konkurrojnë me partitë politike parlamentare për gatishmërinë dhe kandidatë dhe programe, votuesit zgjedhin me votim vullnetin e treguar për nxitjen e bashkëpunimit dhe të fshehtë kryetarët e bashkive dhe komunave, të dialogut politik dhe institucional. Kam besim se vullneti i zgjedhësve respektohet, fituesit marrin ky bashkëpunim do të zgjerohet dhe do të forcohet detyrën, të humburit nisin jetën në opozitë në pritje
1730 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të zgjedhjeve të ardhshme. Siç e shihni, kjo nuk votën dhe barazinë e konkurrimit, si dhe të garantojë është një gjë e re. Skema perëndimore e votimit, sigurinë, stabilitetin dhe vazhdimësinë e sikurse thashë, nuk ka asgjë të re dhe të panjohur institucioneve. Ai nuk ka të drejtë dhe nuk duhet të në elementët e saj. Ajo është e njëjtë me atë, që bëhet në asnjë rrethanë, direkt ose indirekt, pjesë garanton ligji shqiptar dhe që ne e njohim të gjithë. konkurruese e fushatës. Buxheti dhe fondet e tjera Por midis njohjes dhe realizimit të saj praktik, shtetërore, zyrtarët e lartë të administratës dhe të fatkeqësisht, hendeku shqiptar ka qenë dhe vazhdon shërbimit civil, zyrat e shtetit dhe simbolet e tij, ende të ekzistojë i thellë. Shumica e proceseve të institucionet, që drejtohen nga individë me deritanishme zgjedhore janë shoqëruar me angazhime partiake, organet e pavarura si policia, probleme dhe kontestime. Zgjedhjet më pas janë shërbimi informativ, organet e drejtësisë etj, i bërë burim krizash duke vonuar dukshëm zhvillimin përkasin shtetit dhe të gjithë qytetarëve shqiptarë. dhe integrimin e vendit. Tani është koha që shoqëria Ato duhet të veprojnë në bazë të ligjeve dhe jo të shqiptare të dalë nga tradita negative e të kaluarës porosive. dhe të hedhë hapin e madh të ndryshimit përpara. Në asnjë rast nuk duhet lejuar që ato të Nga kjo tribunë e Kuvendit, organit më të lartë keqpërdoren për qëllime politike, siç ka ndodhur kushtetues në Shqipëri, dëshiroj të theksoj se fatkeqësisht në fushatat e mëparshme elektorale zgjedhjet lokale të tetorit janë testi më i rëndësishëm dhe siç flet aktualisht ndonjë rast i padëshirueshëm. politik i shtetit dhe shoqërisë, institucioneve dhe Unë dëshiroj të rishpreh përpara jush vullnetin partive politike shqiptare. Ato janë pasaporta e tim të palëkundur për të kërkuar nga këto organe Shqipërisë në rrugën e integrimit, sprova jonë më e ligjin, ligjin dhe vetëm ligjin. Kush do të guxojë ta madhe. Suksesi i tyre nuk përcaktohet nga fituesi, shkelë ligjin duhet dhe do të përballet në mënyrën por nga mënyra se si ato organizohen, menaxhohen më serioze dhe të pashmangshme me të. dhe mbyllen. Më e rëndësishmja, mendoj unë, është Në fushata elektorale janë partitë, në qeverisje që të fitojë Shqipëria. ose në opozitë që kanë të drejtën të konkurrojnë, të Ka ardhur koha t’i japim fund trafikut dhe shpallin programe dhe kandidatë, të caktojnë pazareve me votën. Kush cenon votën e fshehtë ka komisionerë dhe të mbajnë gjallë shpirtin konkurrues cenuar rëndë integritetin politik dhe moral të demokratik. Fatmirësisht të gjitha forcat politike Shqipërisë. Vullneti i lirë dhe demokratik i qytetarëve kanë orientim perëndimor dhe demokratik, ndaj është mbi të gjitha vullnetet e tjera. Ai duhet njohur, secila prej tyre në veçanti dhe të gjitha së bashku respektuar dhe mbrojtur me të gjitha kapacitetet tona në përgjithësi, përbëjnë një pasuri të madhe dhe të politike dhe ligjore. çmuar kombëtare. Si President i Republikës jam këtu për të Me anë të programeve dhe alternativave shprehur vullnetin tim të plotë dhe të palëkundur konkurruese, debateve publike dhe mobilizimit të për të ndërmarrë të gjitha hapat e nevojshëm politikë përkrahësve të tyre ato jetësojnë pluralizmin politik, dhe ligjorë që garantojnë zhvillimin me sukses të mbi të cilin po ndërtohet demokracia dhe shteti i së zgjedhjeve lokale të tetorit. Unë ju ftoj të bashkohemi drejtës. Duke përjashtuar ndonjë shfaqje groteske me këtë aksion politik me rëndësi kombëtare dhe apo incident të izoluar, në tërësi fillimi i procesit të ndikoni te mbështetësit tuaj dhe opinionin publik duket i mbarë. Është detyra e forcave politike dhe e që Shqipëria të mos jetë më vendi i shanseve të udhëheqësve të tyre që të realizojnë një fushatë të humbura. kulturuar pa tensione, në përputhje me ligjin dhe Në këtë kuadër, dëshiroj të ndalem dhe në disa përvojat demokratike perëndimore. aspekte të rëndësishme që lidhen me integritetin Në raste të tilla provash dhe ndryshimesh, dhe ecurinë e procesit zgjedhor. gjithnjë kemi rritje të interesave dhe veprimeve të Fillimisht dëshiroj të rikujtoj se fushata elektorale fshehta të individëve apo grupeve të caktuara me është një fushatë konkurrimi midis kandidatëve dhe aktivitet kriminal. Rruga tradicionale është përpjekja forcave politike të ndryshme dhe jo midis shtetit dhe e krimit për të fituar imunitetin politik nëpërmjet ndonjë grupimi të caktuar politik. E kam thënë më angazhimit dhe lidhjeve direkt me forcat politike dhe parë dhe dëshiroj ta përsëris dhe një herë, shteti politikanët. Rruga e dytë është ajo e rritjes së është i përjetshëm, pushteti është i përkohshëm. veprave kriminale duke përfituar nga ndonjë krizë e Si i tillë shteti e ka për detyrë kushtetuese të mundshme apo nga vëmendja dhe angazhimi i garantojë zgjedhje të lira dhe të ndershme, të sigurojë forcave të policisë dhe institucioneve të tjera të
1731 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shtetit në fushatën elektorale. Të dy rastet duhet të që kanë, të distancohen nga presioni mbi mediat. jenë objekt kryesor i punës së organeve të Dua të rikujtoj se cenimi i lirisë së informacionit dhe specializuara, si dhe i vetë forcave politike, të cilat medias është mesazhi më i keq që individë ose kanë përgjegjësi që të punojnë për ndërtimin e shtetit segmente të caktuara i japin përpjekjeve tona për të së drejtës. reforma, drejtësi, zhvillim dhe integrim. Si e tillë Në kontekstin e zgjedhjeve më lejoni të vlerësoj mbrojtja dhe zgjerimi i lirisë së informacionit duhet mesazhin e Kryeministrit dhe të forcave politike në të jetë një nga angazhimet tona kryesore. Mendoj mbështetje të ligjit, të ngritjes së nivelit profesional se ka ardhur koha për hartimin e një ligji të ri dhe të policisë dhe qëndrimit të saj larg qëndrimeve bashkëkohor për median. tradicionale partiake. Në të njëjtën kohë, dëshiroj që nga kjo tribunë e Me këtë rast dëshiroj të shpreh edhe lartë t’i bëj thirrje të gjithë përfaqësuesve të medias shqetësimin tim të thellë për tendencën në rritje të që të tregojnë më shumë përgjegjshmëri në punën krimit në familje, goditjen e shtetit nga krimi, rritjen e tyre. Ftoj median që me aftësitë dhe kapacitetet e numrit të viktimave të abuzimeve në emër të e saj të mëdha të ndihmojë ecurinë normale të Kanunit, shoqëruar këto me bashkëpunimin e procesit zgjedhor. Shoqëria shqiptare ka nevojë për segmenteve të rendit me krimin dhe me pafuqinë më shumë shpresë, besim dhe solidaritet. për të ndaluar realisht dhe maksimalisht trafikun, Kjo nuk arrihet duke mbushur median me kontrabandën dhe korrupsionin. kronikën e zezë dhe me spekulime, por duke e Të marra së bashku, të gjitha këto plagë të shndërruar atë në tribunën e mendimit qytetar dhe shoqërisë flasin për momente delikate, dobësi të intelektual për zgjidhjen e problemeve. strukturave tona shtetërore, si dhe përpjekje të Këto zgjedhje bëhen mbi bazën e një Kodi të ri pamjaftueshme për të shëruar dhe shmangur ato. Zgjedhor, i hartuar në përputhje me sugjerimet e Kemi folur shumë për nevojën e ndarjes së plotë organizmave ndërkombëtare dhe i miratuar nga dhe të gjithanshme të politikës nga organet e rendit, Parlamenti. Zbatimi me përpikmëri i tij dhe në mënyrë por fatkeqësisht ende shihen tendenca për të bërë transparente për publikun është detyrë e gjithsecilit të kundërtën. brenda dhe jashtë kësaj salle. Ftoj Parlamentin dhe ekzekutivin që të marrin Shqipëria ka vuajtur për zgjedhje të vërteta masa serioze dhe efektive për përmirësimin e demokratike. Ne nuk mund të vazhdojmë më me situatës. Ligji nuk vendoset me slogane, por me kriza zgjedhore. Zgjedhjet e tetorit duhet të jenë të punë, aftësi, ndershmëri dhe kurajë për reforma. lira e të ndershme. Vetëm kështu ato prodhojnë Në këtë kuadër, mendoj se ka ardhur koha të siguri e stabilitet, si dhe do të kthejnë besimin e studiohet ngritja e xhandarmërisë, si një forcë e re humbur aq të nevojshëm për kohët e sotme. kontrolli mbi zbatimin e ligjit dhe shëndoshjes së Për të zbatuar ligjet dhe për arritjen e këtij synimi sigurisë, duke ndryshuar rrënjësisht modelin e madhor kërkohet vullnet politik dhe bindje e plotë rekrutimit, edukimit, stërvitjes, trajtimit, drejtimit dhe ndaj ligjit. Është koha që mbi fitoren personale të të komandimit në raport me ato që ka sot Policia e mendojmë e të punojmë për fitoren e Shqipërisë. Shtetit. Ngritja e saj sipas modeleve të njohura në Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, Kolegji Zgjedhor shumë vende evropiane do të bënte të mundur i Gjykatës së Apelit, dhe institucionet e tjera eliminimin e shumë prej mangësive serioze, që vihen përgjegjëse për mbarëvajtjen e procesit zgjedhor re në policinë e rendit. Ajo do të ndihmonte në duhet të zbatojnë me korrektësi Kushtetutën dhe përshpejtimin, përsosjen dhe vënien e saj në ligjin. Praktika abuzive si ato të së kaluarës së largët eficiencë të plotë duke luajtur një rol të e të afërt do të jenë të patolerueshme. pazëvendësueshëm në luftën kundër krimit dhe Dëshiroj, gjithashtu, t’i drejtohem të gjithë fenomeneve të tjera negative që janë të lidhura me të. zgjedhësve shqiptarë me ftesën për të bashkëpunuar Gjatë muajve të fundit kanë qenë të shpeshta në mbarëvajtjen e procesit zgjedhor. Zgjedhjet rastet e dhunimit të lirisë së informacionit, vendore janë shumë të rëndësishme për presioneve politike ndaj shtypit ose zgjerimit të komunitetin, hallet dhe problemet e përditshme të monopoleve të grupeve të caktuara në fushën e tyre. Asnjë pushtet nuk është më afër qytetarit se medias. sa ai vendor. Prandaj, pjesëmarrja në votim për të Ftoj të gjithë aktorët politikë, sidomos ata që zgjedhur, sipas bindjeve personale programin, zotërojnë pushtet politik, që në bazë të funksioneve alternativën apo njeriun e duhur, është detyrimi moral
1732 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
i të gjithë qytetarëve me të drejtë vote. Askush nuk Qeverisë, institucioneve përgjegjëse dhe të ka të drejtë morale që të protestojë dhe të kontestojë organizmave të ndryshme ndërkombëtare kundër të zgjedhurit nëse vetë ai nuk merr pjesë në votim. varfërisë. Masa dhe aksione të tilla janë të Pjesëmarrja në zgjedhje mundëson nënshkrimin mirëpritura, por fatkeqësisht ato janë ende të moral të një marrëveshjeje politike dhe morale me pamjaftueshme dhe pak rezultate po shohim. kandidatin fitues, marrëveshje që zgjat tre vjet dhe Hendeku i madh, që ekziston midis strategjive të që ka ndikim të dukshëm për problematikën e shkruara e të propaganduara dhe shkallës reale të përditshme të jetës në çdo familje shqiptare. Ata varfërisë tregon se ende jemi larg asaj që duam dhe duhet ta shfrytëzojnë në maksimumin e mundshëm duhet. këtë rast, ashtu si dhe partitë politike duhet ta bëjnë Natyrisht, të gjithë e dimë se ilaçi më i mirë fushatën sa më afër qytetarëve, duke ofruar kandidatë kundër varfërisë është zhvillimi i garantuar, por deri dhe programe të favorshme për ta. atje ka ende hapësira të mëdha që duhen Në këtë kuadër e shoh me shqetësim faktin se shfrytëzuar. Për të arritur rezultate konkrete, në këto zgjedhje ka shmangie të dukshme të partive sigurisht që duhen programe konkrete zhvillimi, nga kandidatet femra. Ky mendoj, nuk është një menaxhimi më i mirë i fondeve të disponueshme, ogur i mirë. Kandidatet femra mund të mos jenë ndarja më e studiuar e fondeve publike dhe të kandidatet më të mira për të fituar me çdo kusht kryerjes së investimeve, shkurtimin e hallkave fushatën por ato përfaqësojnë cilësi dhe merita të burokratike, si dhe luftë më e ashpër kundër rëndësishme në rritjen e integritetit dhe nivelin e korrupsionit në të gjitha nivelet. emancipimit të qytetarisë së garës. Mungesa e tyre Lufta kundër varfërisë duhet të shndërrohet do të ndihet shumë në fushatë, ndaj ftoj partitë që prioritet i prioriteteve për Parlamentin, ekzekutivin, brenda hapësirave të mundshme të shikojnë pushtetin qendror dhe lokal dhe të gjitha grupet e mundësinë e angazhimit më të madh të tyre. biznesit në vend. Askush nuk duhet të ndihet i qetë Të nderuar parlamentarë! në këtë sallë dhe jashtë saj ndërsa vetëm kilometra Këto dhe të tjera probleme të lidhura me to janë më larg zgjerohen radhët e gjata të të papunëve, themelore në përpjekjet dhe përgjegjësitë tona për analfabetëve dhe të ushqimit me lista. Nga të gjitha realizimin e një procesi zgjedhor të lirë dhe krizat e një shoqërie, kriza e besimit është më e demokratik. Jam i bindur se ne i kemi mundësitë rënda dhe është ajo që ka më shumë pasoja. Ne dhe aftësitë për përmbushjen e tyre me sukses. duhet të punojmë për të fituar realisht besimin e Ajo që nevojitet është vullneti politik dhe përgjegjësia njerëzve për të ndihmuar dhe zgjidhur hallet e tyre, qytetare e gjithsecilit. për të rritur sigurinë, për të forcuar institucionet dhe Të nderuar deputetë! luftën kundër abuzimit me pushtetin, krimin dhe Problemi i dytë të cilin do të doja të ndaja me ju korrupsionin. është niveli i varfërisë dhe lufta kundër saj. Dëshiroj t’ju vë në dijeni se po punohet me shumë Pavarësisht nga ecuria e reformave ekonomike dhe seriozitet për reformën në gjyqësor. Ajo parashikon arritjet e deritanishme shqiptarët vazhdojnë të jenë përmirësime ligjore, ndryshime strukturore dhe qytetarët më të varfër në Evropë. Ky nuk është vetëm masa të tjera që e bëjnë më të pavarur, më të një tregues social, por dhe një potencial krizash besueshëm dhe më profesional këtë sistem. Unë dhe vështirësish. Jeta e qytetarit shqiptar nuk është kërkoj bashkëpunimin dhe mbështetjen tuaj për të ajo që ne shohim në qendër të Tiranës. Përkundrazi, miratuar skemën e strategjisë së reformave dhe për me qindra e mijëra familje nuk kanë të ardhura të realizimin e saj deri në fund. mjaftueshme që të sigurojnë minimumin jetik, të Të nderuar deputetë! ushqejnë fëmijët, të kujdesen për ta, t’i dërgojnë Çështjet që trajtova në këtë komunikim të ata në shkollë etj. Sa më shumë t’i largohemi drejtpërdrejtë me ju jam i sigurt se janë shqetësime kryeqytetit, aq më shumë rritet niveli i varfërisë. të përbashkëta. Zgjidhja e tyre kërkon rritje të Pasojat e kësaj gjendjeje të vështirë dhe të bashkëpunimit, përgjegjësi më të madhe, si dhe papajtueshme janë të dukshme. Rritja e akteve të zbatim rigoroz të mandatit tonë politik dhe ndryshme kriminale, rikthimi kërcënues i hakmarrjes, kushtetues. braktisjes së shkollës, mungesës së besimit për të Ju ftoj dhe një herë të bashkohemi në përpjekjet ardhmen dhe tentativat drejt emigracionit. për të thelluar akoma më tej reformat e nisura Jam në dijeni të programeve dhe platformave të demokratike, për të forcuar dhe konsoliduar
1733 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
institucionet e shtetit të së drejtës, si dhe për të si ditën e fundit të sesionit të kaluar ministri i afruar sa më shumë që të jetë e mundur pushtetin Jashtëm i paraqitur për miratim u rrëzua, jo nga votat tonë politik te qytetari dhe problemet e shumta të tij. e opozitës, sepse opozita në natyrën e saj nuk mund Ju falënderoj për vëmendjen dhe ju uroj punë të të ketë votë tjetër veçse kundër qeverisë dhe mbarë në legjislaturën e re të Kuvendit të Shqipërisë. ministrave, ndryshe ajo nuk është opozitë, por Falemnderit! ministri i jashtëm u rrëzua de juro dhe de facto nga Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë! deputetët e partisë së Kryeministrit. Është në kod Më lejoni që në emrin tuaj të falënderoj të çdo shteti normal dhe jo zuzar, që në këto Presidentin e Republikës, zotin Alfred Moisiu, për rrethana Kryeministri ose paraqitet vetë për mesazhin që i drejtoi Kuvendit tonë, për idetë e votëbesim ose ai sjell me urgjencë kandidaturën e rëndësishme që përputhen me dëshirat e të gjithëve, dytë të ministrit të jashtëm. që fushata e zgjedhjeve e porsafilluar të jetë vërtetë, Mirëpo Kryeministri i bindur se po të vijë për siç u shpreh Presidenti, një test i rëndësishëm, një votëbesim nuk mund të mbledhë më, ka rrezik as pasaportë e Shqipërisë për integrimin euroatlantik. dhjetëvjeçarin tjetër 71 vota që i duhen, duke pasur Dhe tani më lejoni ta shoqëroj Presidentin për të qartë se cilido vasal që mund të paraqesë këtu të dalë nga salla e Kuvendit dhe pas pak do të kjo maxhorancë nuk ia voton, sepse nuk e ka inatin rifillojmë seancën. me vasalët tij, por me vetë Padrinon që nuk e pranon Zotërinj deputetë, ju lutem uluni nëpër vende, të më. Duke pasur parasysh faktin se një numër i madh rifillojmë seancën! ambasadorësh kanë refuzuar në mënyrë të prerë të Zotërinj deputetë, rifillojmë seancën! Në seancën marrin detyrën e ministrit të jashtëm, pra të bëhen e sotme siç e keni dhe në rendin e ditës, kemi disa si mish për top i një njeriu të dështuar, unë ju kërkoj projektligje për të diskutuar dhe miratuar, si dhe një ju, zoti Kryetar i Parlamentit, të rivendosni dinjitetin projektvendim për miratimin e numrit të punonjësve e Parlamentit dhe të impononi me urgjencë sjelljen të pagave të Inspektoratit të Deklarimit e Kontrollit me një vendim të Parlamentit të kandidatit për të Pasurive. Ministër të Jashtëm ose të thërrsni për votëbesim Zoti Berisha nuk ua kam dhënë fjalën akoma! vetë Kryeministrin. Sa të parashtroj rendin e ditës ua jap unë fjalën. Kjo maskaradë, kjo komedi qeveritare duhet të Projektligjet për seancën e sotme janë marrë fund. Unë nuk kam ndonjë konsideratë më të shpërndarë nëpër komisione. Nuk e di pse nuk i mirë për ministrat e tjerë, por përgjegjësinë kryesore kanë marrë projektligjet deputetët! Ato janë e ka Kryeministri. Ai është kryetari i Qeverisë. shpërndarë. Ju mungojnë të gjithëve apo vetëm një Papërgjegjshmëria e tij, tmerri dhe frika e tij, vlerësimi pjese? I keni? i tij i qeverisë sikur të ishte valixhja e vakancave të Sekretaret, në qoftë se keni kopje, jepjani tij, të marrë fund, sepse vendi ka një Parlament dhe deputetëve që iu mungojnë projektligjet. ka një Parlament që është i vendosur të normalizojë Zoti Berisha për procedurë. përfaqësimin. Sali Berisha – Zoti Kryetar! Në rast se sillet ne do të mbajmë qëndrimin që Që kur janë krijuar qeveritë në shtetet e të gjitha kemi shpallur. Prandaj dhe unë kërkoj nga ju, zoti formave, në republikat parlamentare, në republikat Kryetar i Parlamentit, të mos humbasë çdo kuptim presidenciale, në mbretëritë konstitucionale, për hir Parlamenti. të së vërtetës dhe në diktatura, në Kodin Themelor Problemi i dytë madhor është problemi i të të Përfaqësimit është se vendi në diplomaci shpërngulurve. Kemi dorëzuar aty një ligj me tre përfaqësohet nga ministri i Jashtëm. nene, i cili normalizon krejtësisht jetën e këtyre Zoti Kryetar! qindra e mijëra qytetarëve që u shpërngulën nga Parlamenti ka humbur kuptimin e tij. Parlamenti rezervatet njerëzore të krijuara nga diktatura dhe është sot i fyer, i poshtëruar, i asgjësuar, sepse nuk erdhën për një jetë më të mirë në kryeqytetin e tyre. respektohen dhe dhunohen rregullat më elementare U trajtuan nga kjo Qeveri si çeçenë, më vonë si të një republike parlamentare. shpellarë dhe të tjera. Janë në turpin e atyre që i Ju, zoti Kryetar, që me gjithë kundërshtitë që kanë etiketuar në këtë mënyrë. Ata dhanë kontribut keni pasur, edhe në fillim të këtij sesioni, dua të të madh në zhvillimin e kryeqytetit. Normalizimi i shpreh një vlerësim për përpjekjet që ju keni bërë jetës së tyre duhet të jetë përparësi e axhendës së që Parlamenti të marrë rolin e tij. Jeni dëshmitar se këtyre ditëve të Parlamentit. Nuk mund të
1734 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
mashtrohen më me regjistrat e Dervishit apo, e kam Servet Pëllumbi – Për projektligjin e parë e thënë dhe një herë këtu, me laptop-et e Blushit. keni fjalën? I nderuar zoti Kryetar! Spartak Braho – Për projektligjin për larminë Ju jeni i detyruar të paraqisni në Parlament ligjin biologjike. që ne kemi dorëzuar për t’u miratuar. Kjo nuk është Servet Pëllumbi – Është tjetër ai, është i dyti. absolutisht propagandë. Do të votojmë të gjithë Ky është “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë bashkërisht. në Konventën Universale për të Drejtën e Autorit dhe Është mbyllur Parlamenti me këtë kërkesë dy protokollet shtesë të saj” timen. Ishte tre muaj larg fushate. Spartak Braho – Për të jemi dakord të kalojë Prandaj, kërkoj që këto dy çështje të jenë dhe të miratohet në seancë pa vërejtje. emergjenca e axhendës së Parlamentit Shqiptar Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Londo? Lidhur me problemin e parë, zoti Berisha, ajo Bardhyl Londo – Falemnderit, zoti Kryetar! është një çështje që u ngrit edhe në seancën e Edhe komisioni ynë mbas shqyrtimit është mëparshme dhe unë si kërkesë të Parlamentit ia dakord të kalojë në seancë plenare pa vërejtje. kam bërë prezent edhe Kryeministrit, edhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! Presidentit të Republikës. Por nuk do të isha dakord Zoti Zela? Për Komisionin e Jashtëm kush mund që kjo çështje të trajtohet si një fyerje, si poshtërim, të na flasë? Zoti Spahia? si nëpërkëmbje e Parlamentit, sepse në fund të fundit Eqerem Spahia – Dakord. ajo është një kompetencë e Kryeministrit dhe e Servet Pëllumbi – Atëherë, ka ndonjë pyetje Presidentit që i drejtohen Parlamentit me një dekret. për projektligjin? Nuk ka. Ka ndonjë për diskutim? Ne do ta fusim në rendin e ditës në qoftë se na vjen Nuk ka. Atëherë, megjithëse ende nuk i kemi ngritur dekreti. Pra, një proces që është duke u zhvilluar grupet, do t’ju referohemi kryetarëve të mëparshëm ne nuk duhet ta paragjykojmë. Nuk ka ndonjë afat të grupeve. kushtetues, ndonjë afat ligjor që ne të kërkojmë me Zoti Spahia? vendim, siç thatë ju, që brenda këtij afati të na vijë,. Eqerem Spahia – Dakord. Pra, problemi është ngritur, është bërë prezent nga Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka? ana ime si Kryetar i Kuvendit edhe te Kryeministri, Nard Ndoka – Dakord. edhe te Presidenti, dhe ne do të presim zgjidhjen e Servet Pëllumbi – Zoti Preka? problemit. Ndue Preka – Dakord. Për sa i përket projektligjit që përmendët ju, ai Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? është në axhendën e Parlamentit. Ka dhe një grup Bardhyl Agasi – Dakord. pune që ka ngritur ministria që po e studion. Në të Servet Pëllumbi – Pra e mbyllim shqyrtimin e ardhmen do të futet në kalendar. Ndërsa ne projektligjit të parë. Kalojmë te projektligji i dytë zoti kalendarin dhe programin e kemi miratuar tashmë Braho, “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë dhe do të vazhdojmë sipas atij kalendari. në Konventën për Larminë Biologjike”. Sipas kalendarit në rendin e ditës për sot kemi Spartak Braho – Atëherë, siç referova dhe pak projektligjin “Për aderimin e Republikës së Shqipërisë më parë, ne sugjerojmë që shqyrtimi i këtij në Konventën Universale për të Drejtën e Autorit dhe projektligji të shtyhet. dy protokollet shtesë të saj” Servet Pëllumbi – Po, arsyetimi? Zoti Braho, e keni fjalën. Spartak Braho – Arsyetimi është se në bazë Spartak Braho – Komisioni i Ligjeve mori në të relacionit të paraqitur nga Këshilli i Ministrave, shqyrtim projektligjin “Për aderimin e Republikës së rezulton që vendi ynë ka aderuar në këtë konventë Shqipërisë në Konventën për Larminë Biologjike” dhe që në 5 janar 1994 me një Dekret të Presidentit dhe konstatoi nga shqyrtimi i saj se shqyrtimi dhe që ky miratim i sotëm është i panevojshëm. miratimi në seancë i këtij projektligji është i Gjithsesi këto rrethana duhet të bisedohen edhe një panevojshëm pasi rezulton se vendi ynë ka aderuar herë me përfaqësuesit e Qeverisë. në Konventën për Larminë Biologjike me Dekret të Servet Pëllumbi – Falemnderit! Presidentit të Republikës më 05.01.1994 dhe për Pra, është aderuar një herë me Dekret të të sqaruar rrethanat e mësipërme ne kërkojmë që Presidentit dhe duket sikur është përsëritje. të shtyhet shqyrtimi i këtij projektligji. Spartak Braho – Është përsëritje.
1735 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Zoti Gjana? Po, zoti Pepa? është nga Komisioni i Ekonomisë për të paraqitur Zyhdi Pepa – Ne e kemi shqyrtuar si projektligj. relacionin? Ajo që thotë zoti Braho është një çështje tjetër. Ne Sekretare, shikoni për zotin Bufi, mos është atje! kemi parë aspektin teknik dhe jemi dakord që Zoti Alushi? projektligji të kalojë në seancë plenare. Eduard Alushi – Falemnderit, zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Spahia? Komisioni për Industrinë, Punët Publike dhe Eqerem Spahia – Dakord. Transportin në disa mbledhje radhazi diskutoi për Servet Pëllumbi – Atëherë, jemi dakord që ta projektligjin e ardhur nga Qeveria “Për Autoritetin shtyjmë për të sqaruar rrethanat? Atëherë, shtyhet Portual”. Gjatë këtij procesi u zhvilluan konsultime ky projektligj. të gjëra me përfaqësuesit e misionit të Bankës Kalojmë te projektligji i tretë “Për aderimin e Botërore, me operatorët privatë në këtë sektor, si Republikës së Shqipërisë në Konventën për ligatinat dhe me autoritetet e tjera të portit të Durrësit. me rëndësi ndërkombëtare veçanërisht si habitate Komisioni për Industrinë, Punët Publike dhe të shpendëve ujorë”. Transportit, duke qenë i azhornuar me shqyrtimin e Zoti Braho? këtij projektligji në komisionet parlamentare të Më duket se është i njëjti pozicion me atë të Ligjeve dhe të Ekonomisë e Financave, si dhe me mëparshmen tërësinë e propozimeve të sugjeruara nga këto dy Spartak Braho – Nga shqyrtimi i relacionit të komisione, i mbështet ato dhe i propozon seancës Këshillit të Ministrave rezulton që vendi ynë është plenare riformulimin në formë dhe në koncept të bërë palë në këtë konventë që në vitin 1996. Prandaj, pikës 3 të nenit 33 të këtij projektligji. komisioni e gjykon të panevojshëm dhe të Për sa më lart komisioni shprehet dakord për pambështetur nga pikëpamja ligjore që Kuvendi të shqyrtimin dhe miratimin e këtij projektligji në bëjë një lloj miratimi të dytë të një ligji që është seancë plenare. miratuar një herë. Gjithsesi kjo rrethanë, meqenëse Falemnderit! ne dje në komision gjatë shqyrtimit nuk patëm Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Alushi! Zoti përfaqësues të Këshillit të Ministrave, le ta shtyjmë Bufi, në emër të Komisionit të Ekonomisë? edhe këtë pasi të sqarohet. Ministri këtu është. Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë e ka Prandaj jemi për ta shtyrë, zoti Kryetar. shqyrtuar në disa seanca këtë projektligj. Është një Servet Pëllumbi – Edhe ministri është dakord. projektligj mjaft i rëndësishëm, i cili përbën një hap Zoti Pepa? të rëndësishëm për të vënë në funksionim portet Zyhdi Pepa – Dakord. mbi bazën e standardeve dhe kritereve ligjore, që Servet Pëllumbi – Zoti Spahia? zbatohen edhe në vende të tjera të Evropës. Eqerem Spahia – Dakord. Gjatë shqyrtimit të projektligjit nen për nen Servet Pëllumbi – Atëherë, shtyhet dhe Komisioni i Ekonomisë u ndal posaçërisht në kreun shqyrtimi i këtij projektligji për arsyetimet që u bënë. e tretë dhe të katërt të këtij projektligji, sepse me Kalojmë te projektligji “Për Autoritetin Portual”. këtë projektligj autoritetit portual do t’i jepen Zoti Braho? kompetenca shumë të rëndësishme komerciale që Spartak Braho – Komisioni e ka shqyrtuar me janë me efekte financiare të rëndësishme. seriozitet këtë projektligj duke e vlerësuar atë mjaft Në përfundim të diskutimeve Komisioni i të rëndësishëm, pasi ai është një projektligj që jo Ekonomisë me shumicë votash ra dakord që vetëm ristrukturon shpejt portin detar të Durrësit, projektligji “Për Autoritetin Portual” të miratohet nga por dhe portet e tjera, dhe njëkohësisht bën një Kuvendi, duke propozuar disa ndryshime nëpër nene plotësim të domosdoshëm të legjislacionit në këtë të cilat janë në raportin përkatës. fushë duke e përafruar atë me legjislacionin evropian. Falemnderit! Gjithsesi, komisioni ka bërë vërejtje në dispozitat Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bufi! e paraqitura nga Këshilli i Ministrave, të cilat do të Kush ka pyetje rreth projektligjit? Nuk ka. Kush paraqiten gjatë shqyrtimit nen për nen, por në parim dëshiron të diskutojë? Nuk ka. Atëherë, ju lutem ne jemi dakord për miratimin e këtij projektligji në kryetarëve të grupeve. seancë. Zoti Begeja? Servet Pëllumbi – Falemnderit! Maksim Begeja – Dakord. Për Komisionin e Ekonomisë, zoti Bufi? Kush Servet Pëllumbi – Zoti Spahia?
1736 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Eqerem Spahia – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Spahia? Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka? Eqerem Spahia – Dakord. Nard Ndoka – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka? Servet Pëllumbi – Zoti Preka? Nard Ndoka – Dakord. Ndue Preka – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Preka? Servet Pëllumbi – Zoti Hoti? Ndue Preka – Dakord. Ferit Hoti – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Hoti? Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? Ferit Hoti – Dakord. Bardhyl Agasi – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? Servet Pëllumbi – Pra e mbyllim edhe Bardhyl Agasi – Dakord. shqyrtimin e këtij projektligji “Për Autoritetin Portual”. Servet Pëllumbi – Pra e mbyllim edhe Kalojmë te projektligji tjetër “Për Rregullat e shqyrtimin e këtij projektligji dhe kalojmë te Etikës në Administratën Publike”. Zoti Braho? projektligji tjetër “Për ruajtjen e biodiversitetit”, që Spartak Braho – Komisioni i Ligjeve vlerëson është shqyrtuar një herë dhe u shty. Zoti Agasi? projektligjin e mësipërm dhe në parim është dakord Bardhyl Agasi – Zoti Kryetar! për miratimin e tij në seancë plenare, duke gjykuar Ky projektligj është shtyrë edhe në sesionin e se projektligji “Për Rregullat e Etikës në kaluar dhe grupi ynë parlamentar nuk e ka marrë në Administratën Publike” do t’i shërbejë rritjes së diskutim. Prandaj, ne kërkojmë shtyrjen e tij që të profesionalizmit të administratës dhe njëkohësisht mos humbim kohë. Prandaj e mora fjalën. e bën këtë ligj më të afrueshëm me standardet Servet Pëllumbi – Po. ndërkombëtare. Spartak Braho – Komisioni i Ligjeve e ka Gjithsesi, janë bërë vërejtje për dispozita të shqyrtuar. Jemi dakord për sa i përket aspektit ligjor veçanta, të cilat do të propozohen për t’u ndryshuar e procedural. Çështjet e diskutimit në grupin gjatë shqyrtimit nen për nen. parlamentar janë çështje të tjera. Në qoftë se grupi Servet Pëllumbi – Falemnderit! Po, zoti Tato? parlamentar kërkon të shtyhet është kërkesë e tij. Agron Tato – Komisioni ynë ditën e martë mori Bardhyl Agasi – Prandaj ne kërkojmë shtyrjen në shqyrtim projektligjin “Për Rregullat e Etikës në e tij, sepse nuk e kemi kaluar. Administratën Publike”. Pas diskutimeve dhe Servet Pëllumbi – Atëherë, me kërkesën e sqarimeve me specialistë të administratës publike grupit parlamentar socialist, shtyhet përsëri lidhur me këtë projekt komisioni u shpreh se ky ligj shqyrtimi i projektligjit “Për biodiversitetin”. përbën një kuadër etik për sjelljen në punë dhe Po, zoti Hoti. vendos një ritëm të drejtë për veprimtarinë e Ferit Hoti – Falemnderit, zoti Kryetar! përditshme të administratës dhe kontrollin e saj. Ne si Komision i Shëndetësisë dhe i Mjedisit e Ekzistenca e këtij ligji për etikën për nëpunësin kemi diskutuar dhe jemi në harmoni me vendimet e e administratës publike është një mjet i Komisionit të Bujqësisë. Por ne na ka ardhur një domosdoshëm për përmirësimin e arritjeve të një relacion nga një grup shkencëtarësh të vërtetë, me administrate publike moderne dhe të orientuar drejt kapacitete e me autoritet ndoshta dhe publikut. Projektligji krijon standarde etike dhe ndërkombëtar, dhe ky relacion i firmosur ka një sërë sjelljeje që duhet të respektohen nga të gjithë propozimesh e sugjerimesh, të cilat jam i mendimit punonjësit. Kjo kërkon nivel të lartë të përgjegjësisë, që grupi socialist t’i ketë në konsideratë, sepse mund besueshmëri dhe integritet profesional, në mënyrë të sjellë ndryshime shumë rrënjësore në këtë ligj. që të ngrihet morali dhe të përmirësohet imazhi i Falemnderit! nëpunësve, gjë që çon drejt rritjes së respektit nga Servet Pëllumbi – Dakord. Falemnderit për ana e publikut. sugjerimin. Pra, grupi të ketë parasysh dhe Në përfundim të mbledhjes komisioni ishte relacionin përkatës, sikurse do ta kemi parasysh dakord për kalimin për miratim në seancë plenare. edhe gjatë shqyrtimit në seancë idetë racionale që Falemnderit! mund të ketë materiali i shkencëtarëve tanë. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Atëherë, pika e fundit e rendit të ditës është Kush ka pyetje rreth projektligjit? Nuk ka. Kush dëshiron projektvendimi “Për miratimin e numrit të punonjësve të diskutojë? Nuk ka diskutim. Atëherë, zoti Begeja? dhe pagave të Inspektoratit të Lartë të Deklarimit Maksim Begeja – Dakord. dhe Kontrollit të Pasurive”. Siç e dini, ne e kemi
1737 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
miratuar ligjin për këtë inspektorat të lartë. Por, në mbeten kompetencë e Kuvendit të Shqipërisë për funksionimin e tij, sigurisht, një vend të rëndësishëm t’u miratuar. Gjykoj që buxheti është i nevojshëm ka edhe organizimi strukturor. Pra, miratimi i në mënyrë të veçantë për krijimin e këtij institucioni, strukturës, numrit të punonjësve dhe i pagave të tyre, në mënyrë të veçantë për të rregulluar mjedisin ku prandaj dhe kemi paraqitur projektvendimin përkatës. ky institucion do të punojë, sepse deri tani ende Ju lutem, kryetarëve të komisioneve që e kanë nuk ka mjediset e nevojshme. Por, në lidhje me parë projektvendimin. Zoti Braho, në emër të numrin e punonjësve, Komisioni i Ekonomisë Komisionit të Ligjeve? mendoi që duhet të ulet numri në krahasim me Spartak Braho – Komisioni i Ligjeve u njoh me numrin e paraqitur dhe Komisioni i Ekonomisë i projektvendimin “Për miratimin e numrit të sugjeron seancës plenare që numri të shkojë deri punonjësve dhe pagave të Inspektoratit të Lartë të në 35 punonjës nga 48 të paraqitur. Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive”. Duke pasur Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bufi! parasysh detyrimin ligjor, i cili parashikon dhe Ka ndonjë pyetje rreth projektvendimit? Nuk ka. përcakton se Inspektorati i Lartë ka buxhetin e vet Dëshiron ndonjë të diskutojë? Nuk ka. të pavarur, të cilin e cakton Kuvendi dhe po ky Atëherë, zotërinj deputetë, përfunduam Kuvend vendos numrin dhe pagat e punonjësve të shqyrtimin e çështjeve që kishte rendi i ditës. Votimi këtij inspektorati, duke qenë se këto përcaktime për çështjet e shqyrtuara do të bëhet në orën 11:45. projektvendimi i ka të zhvilluara dhe të përcaktuara Pra për 15 minuta. Ju lutem kryetarëve të grupeve drejt, komisioni është dakord dhe i kërkon seancës të njoftojnë deputetët të jenë pranishëm në që ta miratojë. Është bërë një ndryshim në listëprezencën dhe në votim. riformulimin e pikës 1, të cilën do ta shqyrtojmë gjatë votimit të projektvendimit. * * * Gjithsesi, ne i urojmë punë të mbarë këtij institucioni të rëndësishëm dhe fillim sa më të Servet Pëllumbi – Atëherë, ju lutem teknika, shpejtë të detyrave që i përcakton ligji përkatës. hapeni votimin për prezencën. Votoni për prezencën, Servet Pëllumbi – Falemnderit! Për Komisionin zotërinj deputetë! Zoti Fejzollari, votoni! Zoti Çako, e Ekonomisë, zoti Bufi? votoni për prezencën! Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë e shqyrtoi Zotërinj deputetë, nuk është numri i nevojshëm projektvendimin që i paraqitet seancës plenare. për të votuar. Ditën e hënë do të fillojmë me votimin Vlerësoi se është shumë e rëndësishme marrja e e projektligjeve që shqyrtuam sot. Ju lutem, të gjitha masave për fillimin sa më shpejt nga puna kryetarëve të grupeve të njoftojnë deputetët që ditën të këtij institucioni të rëndësishëm që të fillojë të e hënë duhet patjetër të jenë prezentë sepse kryejë funksionet e tij në përputhje me ligjin që ka sanksionet e mungesës së votimit ju i dini besoj. miratuar Kuvendi. Shqyrtoi në mënyrë të veçantë Do të zbatohen deri më një, edhe në fushatë. projektbuxhetin dhe numrin e punonjësve të cilat Vlejnë më shumë votat.
1738 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
E hënë, 08.09.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 18:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem informacion nga Ministria e Punëve të Jashtme, dhe zini vend në sallë. jo një informacion nga gazetat, se sa e vërtetë është Do të fillojmë me votimin për prezencën, sepse një nga deklarimet e njërit prej komisionerëve na kanë mbetur disa projektligje pa u votuar nga evropianë në lidhje me këtë çështje. Nëse na java e kaluar. rezulton se ka një shqetësim dhe është i vërtetë Votoni për prezencën. Mbyllet votimi. informacioni që vjen nga media, atëherë mund të 83 dhe 3 ministra, 86 të pranishëm. kërkonim një interpelancë ose një diskutim në Para se të fillojmë procesin e votimit, zonja Kuvend, në varësi të përgjegjësit që mund të na jepte Topalli ka kërkuar fjalën për procedurë. shpjegimet e nevojshme. Ky është mendimi im për Jozefina Topalli – Zoti Kryetar, siç e kemi këtë çështje. marrë vesh nga media dhe siç nuk është mohuar Falemnderit! edhe sot nga Ministri i Transportit, jemi vënë në dijeni Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Milo! për heqjen e Korridorit të 8-të nga përparësitë e Po, zoti Koçi. shpresuara. Jemi vënë në dijeni për heqjen e Petro Koçi – Falemnderit, zoti Kryetar! investimeve prej miliarda dollarësh, prej të cilëve do Është normale që anëtarë të Kuvendit të të përfitonte Shqipëria, të shtyra këto pas vitit 2020. Shqipërisë të shqetësohen për njoftime, që gjithsesi, Jemi vënë në dijeni për eklipsimin e rëndësisë sipas zotit Milo, duhen verifikuar zyrtarisht nëpërmjet gjeopolitike të vendit tonë. Mendoj se të gjitha këto një informacioni nga Ministria jonë e Jashtme. Gjykoj janë gjëra jo të parëndësishme. Janë të rënda dhe që duke marrë parasysh disa koncepte, siç është shumë të rënda. Janë thjesht dhe qartë përgjegjësi Korridori i 8-të, duhet të kemi parasysh që ai nuk totale e Kryeministrit dhe Qeverisë aktuale, e është pronë e Shqipërisë. Kemi të bëjmë me një mosangazhimit të kësaj Qeverie në këtë projekt të korridor komunikacioni, i cili nuk kap vetëm madh integrimi, e mosekzistencës së politikës të Shqipërinë. Nëse do të kishim të bëjmë me një jashtme, e mosdashjes dhe mosdëshirës për raport të ri midis Evropës dhe rajonit, nuk mendoj integrim në perëndim. Në fakt, janë qartë ato çfarë se kjo është përgjegjësi vetëm e Shqipërisë. Është donin jo miqtë e Shqipërisë, për të cilat është punuar përgjegjësi e rajonit dhe e Evropës. Nuk mendoj se prej vitesh. Në këtë situatë do t’ju sugjeroja juve, si duhen dënuar kryeministrat që janë pjesë e këtij Kryetar i Kuvendit, të merrni një propozim që të dalim Korridori. Pas informacionit, nëse është e të paktën si Kuvend, si një institucion sovran, që ka domosdoshme, të nxisim instrumentet parlamentare për detyrë edhe kontrollin e politikave të jashtme të Bashkimit Evropian, në këtë rast Parlamentin dhe jo vetëm të jashtme, me një rezolutë që mbase Evropian, në mënyrë që të zbatohen projektet e do të vinte e propozuar edhe nga Komisioni i Paktit të Stabilitetit, por edhe të Korridorit të 8-të, i Jashtëm dhe që do t’i drejtohej Parlamentit Evropian, cili nuk është një investim dhe projekt vetëm i rajonit Bashkimit Evropian, Komisionit Evropian. Besoj se me Bashkimin Evropian, por edhe më gjerë. Ka qenë ky është një minimum që mund të bëhet si një vëmendje dhe një investim edhe amerikan. Pra, institucion i pavarur e sovran në këtë situatë vërtet të shikohet çështja më me objektivitet dhe të dalim shumë të padëshiruar dhe shumë të rëndë. Jemi nga pasionet e radhës, nga pasionet partiake ose vendosur përballë një fakti tashmë të kryer. Kërkoj të tjera që vijnë nga politika e ditës. ndërhyrjen dhe ndihmën tuaj e autoritetit tuaj. Falemnderit! Falemnderit! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Koçi! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Topalli! Zotërinj deputetë, Po, zoti Milo. Këtu u bë një propozim nga zonja Topalli. Paskal Milo – Mendoj se përpara se të shkojmë Propozimi është racional dhe sigurisht edhe te propozimi i zonjës Topalli, duhet të kemi një mendimet që u shprehën për informim të mëtejshëm. informacion sa më të saktë. Mirë do të ishte që në Nuk mendoj se ne do të bëjmë një debat për këtë seancën më të parë të mund të kishim një çështje, sepse nuk e kemi edhe në rendin e ditës.
1739 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Për procedurë zonja Topalli bëri një sugjerim dhe ka, abstenim nuk ka, miratohet. mendoj se nuk ka asnjë gjë të keqe për ta Kush është dakord me nenin 7? Kundër nuk konsideruar këtë propozim. Për këtë çështje nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. do të vazhdojmë më me debate. Kush është dakord me nenin 8? Kundër nuk Do të fillojmë procesin e votimit të mbetur nga ka, abstenim nuk ka, miratohet. java e kaluar dhe pastaj do të fillojmë me rendin e Kush është dakord me nenin 9? Kundër nuk ditës. Kur të fillojmë me rendin e ditës atëherë mund ka, abstenim nuk ka, miratohet. të flisni për procedurë, sepse tani nuk ka më Kush është dakord me nenin 10? Kundër nuk procedurë. Procedura është e përcaktuar. Do të ka, abstenim nuk ka, miratohet. votojmë ato që na kanë mbetur që herën e kaluar. Kush është dakord me nenin 11? Kundër nuk Pra, nuk ia jap fjalën asnjërit. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Fillimisht kemi për të votuar projektligjin “Për Kush është dakord me nenin 12? Kundër nuk aderimin e Republikës së Shqipërisë në Konventën ka, abstenim nuk ka, miratohet. Universale për të Drejtën e Autorit” dhe dy protokollet Kush është dakord me nenin 13? Kundër nuk shtesë të saj. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Hapet votimi në parim për projektligjin. Mbyllet Kush është dakord me nenin 14? Kundër nuk votimi. ka, abstenim nuk ka, miratohet. 89 dhe 5 ministra, 94 vota pro, miratohet në parim Kush është dakord me nenin 15? Kundër nuk projektligji. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kalojmë në votimin nen për nen. Kush është dakord me nenin 16? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 17? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 2 për hyrjen në ka, abstenim nuk ka, miratohet. fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 18? Kundër nuk Votojmë projektligjin në tërësi. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Hapet votimi me elektronikë. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin 19? Kundër nuk 81 dhe 4 ministra, 85 vota pro, asnjë kundër, ka, abstenim nuk ka, miratohet. asnjë abstenim, miratohet në tërësi projektligji. Kush është dakord me nenin 20? Kundër nuk Kalojmë në votimin e projektligjit të dytë “Për ka, abstenim nuk ka, miratohet. autoritetin portual”. Kush është dakord me nenin 21? Kundër nuk Hapet votimi në parim për projektligjin. Mbyllet ka, abstenim nuk ka, miratohet. votimi. Kush është dakord me nenin 22? Kundër nuk 79 dhe 4 ministra, 83 vota pro, miratohet në parim ka, abstenim nuk ka, miratohet. projektligji. Kush është dakord me nenin 23? Kundër nuk Kalojmë në votimin nen për nen. Në këtë votim ka, abstenim nuk ka, miratohet. do të mbajmë parasysh kryesisht vërejtjet e Kush është dakord me nenin 24? Kundër nuk Komisionit të Ekonomisë dhe atij të Ligjeve. Do të ka, abstenim nuk ka, miratohet. mundohemi t’i themi vërejtjet sipas radhës që janë Kush është dakord me nenin 25? Kundër nuk bërë. Në qoftë se ka ndonjë gjë kryetarët e ka, abstenim nuk ka, miratohet. komisioneve të ndërhyjnë. Kush është dakord me nenin 26? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 27? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 2? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 28? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 3? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 29? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 4? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 30? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 5? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 31? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 6? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet.
1740 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Kush është dakord me nenin 32? Kundër nuk asnjë abstenim, miratohet në tërësi projektligji. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kalojmë në projektligjin tjetër “Për rregullat e Kush është dakord me nenin 33? Kundër nuk etikës në administratën publike”. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Hapet votimi në parim për projektligjin. Mbyllet Kush është dakord me nenin 34? Kundër nuk votimi. ka, abstenim nuk ka, miratohet. 89 dhe 4 ministra, 93 vota pro, miratohet në parim Kush është dakord me nenin 35? Kundër nuk projektligji. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kalojmë në votimin nen për nen. Kush është dakord me nenin 36? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, 1 abstenim, miratohet. Kush është dakord me nenin 37? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 2? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, 1 abstenim, miratohet. Kush është dakord me nenin 38? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 3? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, 1 abstenim, miratohet. Kush është dakord me nenin 39? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 4? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, 1 abstenim, miratohet. Kush është dakord me nenin 40? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 5? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, 1 abstenim, miratohet. Kush është dakord me nenin 41? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 6? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 42? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 7? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 43? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 8? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 44? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 9? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 45? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 10? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 46? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 11? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 47? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 12? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 48? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 13? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 49? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 14? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 50? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 15? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 51? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 16? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 52? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 17? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 53? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 18? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 54? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 19? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 55 për hyrjen në Kush është dakord me nenin 20? Kundër nuk fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. Kush është dakord me nenin 21? Kundër nuk Hapet votimi. Mbyllet votimi. ka, abstenim nuk ka, miratohet. 94 dhe 4 ministra, 98 vota pro, asnjë kundër, Kush është dakord me nenin 22 për hyrjen në
1741 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. Petro Koçi – Falemnderit! Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë Meqenëse ka një propozim, mendoj se duhet me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve sipas neneve. të respektohet Rregullorja. Në këto raste bëhet një Hapet votimi. Mbyllet votimi. propozim pro ose kundër. Gjykoj që propozimi i zotit 78 dhe 4 ministra, 82 vota pro, asnjë kundër, 5 Bode është shumë racional. Kam biseduar edhe abstenime. Miratohet në tërësi projektligji. me një numër të anëtarëve të Komisionit të Kalojmë në projektvendimin e fundit “Për Ekonomisë dhe atij të Ligjeve dhe ata mendojnë se miratimin e numrit të punonjësve dhe pagave të numri 30 është i mjaftueshëm për të përballuar Inspektoratit të Lartë të Deklarimit dhe Kontrollit të detyrimet që paraprakisht i janë përcaktuar me ligj Pasurive”. U diskutua edhe ky projektvendim dhe e këtij Kryeinspektori. Prandaj Kuvendi sot mund të kemi vetëm për votim. miratojë numrin 30. Nëse më vonë gjykohet se është Hapet votimi në parim për projektvendimin. e nevojshme për t’u rritur ose pakësuar ky numër, Po, zoti Bode. atëherë Kuvendi mund të marrë një vendim tjetër. Ridvan Bode – Edhe projektvendimi përbëhet Mendoj se duhet të votohet propozimi i zotit Bode. nga pika, zoti Kryetar. Për pikën 1 kam një propozim Falemnderit! për t’i bërë seancës. Gjatë diskutimit në Komision Servet Pëllumbi – Falemnderit! Diskutimet i ne u ballafaquam me një propozim, i cili në kushtet keni bërë. e mungesës së një rregulloreje të funksionimit të Zoti Ruçi. këtij institucioni, të Inspektoratit të Lartë të Gramoz Ruçi – Pa dashur t’i marr kohë Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive, sugjeron që ta Kuvendit, do të shtoja në emër të Grupit Parlamentar ulë numrin nga 47 … atë që parashprehu zoti Koçi. Propozimi i zotit Bode Servet Pëllumbi – Është miratuar, është ulur ka argumentet dhe racionalitetin e tij, prandaj kur të numri. vijë puna për të votuar pikërisht këtë nen, propozimi Ridvan Bode – Numri 35 besoj se është një i tij të hidhet në votë, që ta miratojmë. Maxhoranca numër i pajustifikuar. Kjo aq më tepër që raporti është plotësisht dakord me propozimin e bërë nga midis personelit kryesor dhe personelit ndihmës zoti Bode. vazhdon të jetë i lartë. Kuvendi duhet të tregohet i Servet Pëllumbi – Do ta hedhim në votë me matur dhe i kujdesshëm, përderisa ne nuk kemi ende ndryshimin e propozuar, meqë ka mbështetje? Kush një rregullore për funksionet e këtij Inspektorati dhe është dakord me vendimin duke bërë ndryshimin për mënyrën sesi do të procedojë ai. Përderisa kemi nga ajo që u diskutua herën e parë, nga 35 në 30? nivele të larta në administratën publike, raporte Zotërinj deputetë, votoni. Hapet votimi me tashmë të zbatuara midis personelit kryesor dhe elektronikë. Mbyllet votimi. atij ndihmës që në asnjë rast nuk kalon 1 me 2, 77 dhe 4 ministra, 81 vota pro, 9 kundër, 4 mendoj se Kuvendi nuk duhet të miratojë më shumë abstenime. Miratohet projektvendimi “Për miratimin se 30 vetë personel në total sot për sot. Me kalimin e numrit të punonjësve dhe pagave të Inspektoriatit e kohës, nëse vërehet se do të ketë vëllim pune të të Lartë të Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive”. pambuluar, krahas shtimit të inspektorëve kryesorë, Me kaq e mbyllim procesin e votimit. mund të bëhet shtesa tjetër. Mendoj se nuk ka asnjë Për procedurë, zoti Lesi. arsye që ne të miratojmë një administratë, ku raporti Nikollë Lesi – Kam një shqetësim, i cili nuk midis inspektorëve dhe personelit ndihmës të jetë 1 është vetëm i deputetëve, por edhe i juaji besoj. me 3. Edhe njëherë i sugjeroj Kuvendit që të votojë Këshilli Drejtues i Radiotelevizionit Publik po hyn numrin 30. në muajin e tretë dhe nuk funksionon. Nuk është Falemnderit! mbledhur asnjëherë. Nuk ka zgjedhur kryetarin dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! sipas ligjit zoti Musa Ulqini duhet ta drejtojë Zotërinj deputetë, nuk do të hapim më debat mbledhjen e parë të këtij Këshilli për të zgjedhur për këtë. Kemi diskutuar për këtë çështje. Komisioni kryetarin. Pastaj ky Këshill drejton gjithë i Ekonomisë e ka propozuar uljen e numrit nga 48 veprimtarinë. Kjo bëhet që të kalojnë zgjedhjet, ose në 35. Kuptohet se këta 35 do të merren në për ndonjë hile. Unë nuk e di. Zoti Musa duhet të vazhdimësi dhe jo që ditën e parë. Jemi në votim prononcohet. dhe nuk ka më procedurë. Servet Pëllumbi – Zoti Ulqini, duhet të merrni Urdhëro, zoti Koçi. masa që të mblidhet sa më shpejt, sepse gjatë
1742 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
gushtit ka qenë pushim. Ne e miratuam në fund të sot qyteti furnizohet me ujë nga burimet e Vinjollit korrikut. Tani nuk pret më koha. Duhet të mblidheni. nëpërmjet një linje rreth 15 km të gjatë. Në të dy Atëherë, zotërinj deputetë, kalojmë në përgjigjet anët e kësaj linje shtrihen 9 fshatra, ku bën pjesë e pyetjeve të deputetit Gani Hoxha nga Ministri i edhe komuna Lis, të cilat marrin ujë nga kjo linjë. Rregullimit të Territorit dhe Turizmit, zoti Dervishi. Pa iu larguar objektivit kryesor të projektit, që Zoti Dervishi, keni fjalën. përmenda më lart, konsulenca norvegjeze është Besnik Dervishi – I nderuar zoti Kryetar, angazhuar që të realizojë një zgjidhje teknike, e cila Të nderuar zotërinj deputetë, do të bëjë të mundur përmirësimin e gjendjes së Deputeti Gani Hoxha më ka drejtuar 2 pyetje. furnizimit me ujë të qytetit të Burrelit nëpërmjet Pyetja e parë: Kur do të fillojnë punimet për ndërprerjes së abuzimeve, rehabilitimit të depove rikonstruksionin e ujësjellësit të qytetit të Burrelit, ekzistuese, ndërtimit të atyre të reja, si dhe duke pasi granti për këtë projekt është miratuar prej siguruar një shpërndarje më të kontrolluar të ujit kohësh? A do të jetë pjesë e këtij projekti furnizimi gjatë gjithë linjës. Megjithëse projekti ka si objektiv me ujë i komunës Lis, e cila është cenuar direkt bazë përmirësimin e situatës së furnizimit me ujë nga marrja e ujit të saj nga ky ujësjellës? në qytet, ai do të ndikojë ndjeshëm në furnizimin Më lejoni të tërheq vëmendjen tuaj në faktin se me ujë edhe të 9 fshatrave të tjerë, ku futen edhe një nga përparësitë e punës së Ministrisë të ata që janë pjesë e komunës Lis. Këtij qëllimi i Rregullimit të Territorit dhe Turizmit, veçanërisht për shërben edhe fakti që në grupin e menaxhimit të vitin e fundit në sektorin e ujësjellës-kanalizimeve, projektit bën pjesë edhe një përfaqësues i komunës është rritja e ndjeshme e investimeve të huaja. Si Lis, i cili do të jetë pjesëtar në çdo vendimmarrje në rezultat i kësaj u arrit që të sigurohet një grant nga kuadër të këtij projekti, i cili do të bëjë të mundur Qeveria Norvegjeze në shumën prej 28 milion korona arritjen e zgjidhjeve më të kënaqshme për qytetin norvegjeze, afërsisht 3.38 milion euro, për financimin dhe fshatrat përreth linjës kryesore të furnizimit me e projektit “Rehabilitimi i sistemit të furnizimit me ujë. Për të gjithë duhet të jetë e qartë që rezervat ujë e kanalizimeve të qytetit të Burrelit”. Tashmë ujore janë pasuri kombëtare dhe si të tilla marrëveshja për projektin e mësipërm është administrohen në dobi të të gjitha komuniteteve. ratifikuar nga Kuvendi me ligjin nr. 8954. Gjithashtu, Pyetja e dytë: A ka në projektet e saj Ministria kanë përfunduar procedurat për zgjedhjen e e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit sistemimin kompanisë konsulente dhe më 6.6.2003 kompania dhe asfaltimin e shesheve kryesore të qytetit të fituese “Interconsult” ka nënshkruar kontratën e Burrelit? Kur do të investohet në këtë qytet? këshillimit me Drejtorinë e Përgjithshme të Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit Ujësjellës-Kanalizimeve. Pas një periudhe 1-mujore, mbështet me fondet e Buxhetit të Shtetit organet e të nevojshme si periudhë mobilizimi për kompaninë, qeverisjes vendore në ushtrimin e kompetencave që më 7.7.2003 ka filluar zbatimi i projektit. Afati i u jep ligji nr. 8652 “Për organizmin dhe funksionimin përfundimit të projektit është 30 muaj dhe është i e pushtetit vendor”. Për vitin 2003 Ministria e ndarë në 2 faza. Në fazën e parë, midis të tjerave, Rregullimit të Territorit dhe Turizmit i ka akorduar do të hartohet masterplani i zhvillimit perspektiv të Bashkisë së Burrelit një fond prej 8 milion lekë për infrastrukturës ujore në zonën e Burrelit, që do të sistemimin dhe asfaltimin e rrugëve urbane dhe shoqërohet me projektin e detajuar për rehabilitimin është Bashkia e qytetit ajo që vendos konkretisht e sistemit. Kjo fazë do të zgjasë 5 muaj. Faza e për ndërhyrjen. Edhe në vitet në vazhdim Ministria dytë, e cila do të zgjasë rreth 25 muaj do të jetë e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit me fondet e faza e zbatimit në terren të projektit të detajuar. Pra, Buxhetit të Shtetit do të vazhdojë mbështetjen e puna në terren parashikohet të fillojë në 3-mujorin e organeve të qeverisjes vendore për përmirësime në parë të vitit të ardhshëm. Këtu dëshiroj të theksoj infrastrukturë. faktin se të gjitha procedurat e tenderimit janë Falemnderit! ndërkombëtare dhe bëhen nga donatori i huaj. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! Lidhur me pjesën e dytë të kësaj pyetjeje, nëse Zoti Hoxha keni fjalën. do të furnizohet me ujë komuna Lis, sqaroj se Gani Hoxha – I nderuar zoti Ministër, objektivi kryesor i këtij projekti është përmirësimi i Të nderuar kolegë, situatës së furnizimit me ujë të pijshëm dhe largimi Prej disa kohësh kam depozituar kërkesën për i ujërave të përdorura në qytetin e Burrelit. Siç dihet, këtë seancë pyetjesh, e cila u zgjat ndoshta edhe
1743 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
nga pushimet e Kuvendit. U detyrova të marr projekt është miratuar në Kuvend. Ajo që unë dua shpjegimet tuaja në mënyrë publike, pasi situata t’ju kërkoj është që me zbatimin e këtij projekti të aktuale e infrastrukturës dhe furnizimit me ujë në realizohet njëherë e mirë furnizimi me ujë të pijshëm qytetin e Burrelit është në një gjendje kritike. edhe i banorëve të komunës Lis, komunë e cila është Megjithëse qyteti i Burrelit është i rrethuar nga të cenuar drejtpërsëdrejti nga marrja e ujit të saj nga gjitha anët me burime uji nga më cilësoret, ky ujësjellës. Qeveria dhe ju si pjesë e saj duhet të megjithëse ka një ujësjellës me parametra që mund mendoni dhe të plotësoni me projekte të tjera të furnizojnë 80 mijë banorë, ne vazhdojmë të ndihmëse rregullimin dhe balancimin e sistemit ujitës jetojmë bashkë me etjen, edhe pse qyteti ynë ka të kësaj komune nga marrja e burimeve të ujit, me 15 mijë banorë. Të analizosh gjendjen është fare e të cilat ata kanë të lidhur jetesën në shekuj. thjeshtë. Për sa i përket pyetjes së dytë, do t’ju kujtoj Së pari, shteti ka harruar se në Burrel ka edhe njëherë se rrugët dhe sheshet kryesore të ujësjellës dhe njerëz, për të cilët duhet të kujdeset qytetit të Burrelit janë totalisht të amortizuara. Në dhe të investojë. këto vite nga Ministria juaj ose ajo e Pushtetit Lokal Së dyti, Ndërmarrja e Ujësjellësit, ashtu si të nuk është investuar asgjë për qytetin tonë. Mendoj gjithë ato ndërmarrje të tjera ku drejton shteti, është se madje nuk keni as projekte dhe idetë e nevojshme e destinuar të falimentojë edhe pse është jetike për për të investuar në këtë drejtim. Kur u hartua njerëzit. Kjo sepse menaxhimi i tyre është absurd projektbuxheti i vitit 2003 u bë një show dhe dhe politika i përdor ato si parcela ku mund të diskutime midis dikastereve, deputetëve dhe ushqejë militantët e saj, që nuk dinë të bëjnë gjë përfaqësuesve të pushtetit vendor për të thirrur dhe tjetër veçse servilizëm. Problemi i investimeve dhe i diskutuar mbi nevojat dhe për të bërë transparencën rikonstruksionit të ujësjellësit dhe kanalizimeve të e investimeve të vitit të ardhshëm. Meqenëse në qytetit tonë ka edhe një të veçantë tjetër, që nuk hartën tuaj Burreli nuk ekzistonte, specialistët tuaj mund të anashkalohet lehtë. Edhe kur nuk ka u justifikuan se nuk kemi parashikuar investime, mundësi shteti ynë për të investuar, janë gjetur sepse në 2003-shin do të kryheshin punimet e donatorë dhe miq që janë treguar bujarë me ne, duke kanalizimeve dhe të ujësjellësit, edhe pse në vënë në dispozicion para, siç është granti i sheshet kryesore mund të bëheshin inspektime Mbretërisë së Norvegjisë për rehabilitimin e ujit të rrugësh. Edhe ky vit kaloi dhe asgjë nuk lëvizi nga pijshëm dhe ujërave të zeza të qytetit të Burrelit. vendi. Në këto rrethana do t’ju kërkoja ju dhe Për ta konkretizuar këtë projekt duhet shumë kohë. dikasterit tuaj që të merreni seriozisht dhe t’i jepni Fillimisht u desh 1 vit që Qeveria të sjellë projektligjin vendin që i takon në Buxhetin e Shtetit edhe qytetit në Kuvend për këtë problem. Më tutje, edhe pse të Burrelit, të hiqni mendimin dhe persekutimin e ligji u bë duke ratifikuar marrëveshjen që më 17 tetor vazhdueshëm të zonave verilindore. Unë jam në pritje 2002, u desh edhe 1 vit tjetër dhe akoma sot e kësaj të reagimit tuaj për problemet që unë trajtova. Në dite asgjë nuk po lëviz për fillimin e punës, kur paratë rast të kundërt, do të jem përsëri këtu për t’u dhe çdo gjë janë gati. Është vërtet e habitshme dhe ballafaquar me problemet dhe shqetësimet tona njëkohësisht e trishtueshme një neglizhencë e tillë qytetare. dhe një apati e strukturave të shtetit për të punuar Falemnderit! dhe vepruar, në një kohë kur tërë njerëzit janë pa Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Hoxha! punë ose me përkrahje sociale dhe presin se ku Zoti Ministër. mund të punojnë të paktën edhe për disa ditë. Por Besnik Dervishi – Duke menduar që edhe unë këtë shans nuk mund ta kenë edhe kur në sirtar mund të jem përsëri këtu, do të kem kënaqësinë të ndodhet një projekt i gatshëm së bashku me 3.5 debatoj përsëri me ju, sepse, ashtu siç e shpjegova milion dollarë në formën e grantit. Arsyet për këtë edhe në përgjigjen time, janë procedura më duken të pajustifikueshme, duke mos dashur të ndërkombëtare dhe nuk është neglizhenca as e mendoj se dikush po e zvarrit atë me qëllime Ministrisë që unë drejtoj, as e strukturave të saj, as përfitimi, edhe pse Ministri shprehet se punimet në e Qeverisë në përgjithësi për “vonesat” sipas terren do të fillojnë nga 3-mujori i vitit të ardhshëm. pretendimeve tuaja. Ka qenë përparësi e Qeverisë, Më duket një zgjatje e pajustifikueshme dhe nuk e e Ministrisë që unë drejtoj dhe e strukturave të saj di se ku është kjo kompani fituese, e cila duhej të mbështetëse, që është realizuar thithja dhe zbatimi kishte filluar punimet, sepse ka mbi 1 vit që ky i këtij projekti. Jemi pikërisht në fazën e fillimit të
1744 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
zbatimit të këtij projekti. Për pyetjen e parë: Për sa i përket pyetjes së dytë, pra investimeve Në bazë të legjislacionit në fuqi dhe atij që nga Buxheti i Shtetit për infrastrukturën urbane në Kuvendi ka miratuar së fundmi, për ujërat në mënyrë Burrel, mendoj që si të gjithë qytetet dhe bashkitë të veçantë, në bazë të ligjit “Për trajtimin mjedisor e tjera të vendit ai ekziston po njëlloj në hartë, edhe të ujërave të ndotur”, ligj i cili së shpejti do të hyjë të asaj që disponon Ministria e Rregullimit të në fuqi, edhe pse Ministria e Mjedisit nuk është Territorit dhe Turizmit. Në bazë të përparësive dhe menaxhuese dhe administruese e drejtpërdrejtë e kritereve të përcaktuara janë parashikuar edhe ujërave, ajo dhe strukturat e saj që ka në varësi, si investime mbështetëse nga Buxheti i Shtetit. Agjencitë Rajonale të Mjedisit, janë të angazhuara Natyrisht, rolin kryesor e kanë organet e qeverisjes bashkë me Inspektoratin për një mjedis të vendore, të cilat duhet të konkurrojnë me projekte shëndetshëm në të gjithë vendin, pra edhe për dhe duhet të punojnë edhe për realizimin sa më të qarkun e Shkodrës. Për sa i përket gjendjes së saktë të tyre. Siç theksova edhe në përgjigje, është ujërave të zeza në Shkodër, Ministria e Mjedisit një fond prej 5 milion lekësh për sistemime, asfaltime nëpërmjet Programit të Monitorimit, që është në rrjetin rrugor të qytetit, i cili është në procedurat përgjegjësi e saj, në mënyrë të vazhdueshme e prokurimit nga vetë organet përkatëse të pushtetit monitoron gjendjen e ujërave sipërfaqësore dhe vendor, pra Bashkia e qytetit. shkarkimet urbane dhe industriale në to, si dhe Falemnderit! gjendjen e ujërave të liqeneve, lumenjve, përfshi këtu Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! edhe liqenin e Shkodrës. Duke u nisur nga Atëherë e mbyllim këtë përgjigje pyetjeve të shqetësimi i deputetit Hoti, i ngritur përmes kësaj deputetit Hoxha dhe kalojmë në përgjigjen e pyetjeve pyetjeje, Ministria e Mjedisit, përveç njohjes së të deputetit Hoti nga ministri i Mjedisit, zoti Xhuveli. gjendjes nëpërmjet monitorimit, ka punuar dhe Zoti Xhuveli, keni fjalën. vazhdon të jetë e angazhuar që me programin dhe Lufter Xhuveli – I nderuar zoti Kryetar, politikat e saj të minimizojë ndikimet negative në Të nderuar deputetë, mjedis, që vijnë si rezultat i shkarkimeve të lëngëta I nderuar deputeti Hoti, urbane dhe industriale, si dhe duke nisur projekte Më janë adresuar dy pyetje që kanë të bëjnë afatgjata për parandalimin e ndotjeve në mjediset me kanalet e ujërave të zeza të qytetit të Shkodrës. urbane. Për qytetin e Shkodrës janë duke u Pyetja e parë është: përfunduar disa projekte, shuma e të cilave arrin në Çfarë planesh ka hartuar Ministria juaj në drejtim 22 milion dollarë. Po i konkretizoj më tej. të këtyre shërbimeve parësore? -Nëpërmjet Protokollit të Bashkëpunimit me Pyetja e dytë është: Qeverinë Austriake në Shkodër është duke u zbatuar A ngarkohet me përgjegjësi Ministria që ju projekti për furnizimin me ujë të pijshëm në shumën drejtoni, për mundësinë e ndërlikimit të situatës me 5 milion dollarë. Veç kësaj, edhe banka gjermane intoksikime dhe sëmundje nga përmbytja e lagjes KPV ka shprehur interes për të ndërtuar impiantin e Kiras prej shpërthimit të ujërave të zeza në bordurat trajtimit të ujërave të zeza të këtij qyteti. Ministria e e shëtitores “Austria”, ku ushtrojnë veprimtarinë me Mjedisit në bashkëpunim me specialistë të Bankës dhjetëra restorante? Botërore ka përgatitur projekt-propozimin për ruajtjen Së pari, do të doja të vlerësoj interesimin e e liqenit të Shkodrës, projekt i cili do të financohet vazhdueshëm të deputetit Hoti për çështjet e mjedisit nga Fondi për Mjedisin Global në masën prej 8 milion në përgjithësi, dhe në veçanti për ato që lidhen me $. Projekti do të zbatohet së bashku me Malin e Zi. qytetin e Shkodrës. Theksoj që në fillim që Faza e parë e projektit pritet të fillojë në fund të shqetësimi është i drejtë dhe qëndron, megjithëse këtij viti. probleme të kësaj natyre janë atribut dhe përgjegjësi -Në kuadër të Protokollit të Bashkëpunimit me e drejtpërdrejtë e autoriteteve të pushtetit vendor dhe Gjermaninë është aprovuar ndihma grant prej 7.5 e mbështetjes me financime nga Ministria e milion euro për mbrojtjen e liqenit të qytetit të Rregullimit të Territorit dhe Turizmit. Sidoqoftë, në Shkodrës, kryesisht në fushën e infrastrukturës së respekt të statusit të deputeti në tërësi dhe në trajtimit të ujërave të ndotura dhe mbetjeve urbane. veçanti të deputetit Hoti si një njeri shumë i -Ministria e Mjedisit ka mbështetur një projekt interesuar për qytetin e Shkodrës, do të jap prej 3 milion euro që pritet të financohet nga Qeveria përgjigjet e mëposhtme. Italiane nëpërmjet COOP-it. Ky projekt synon
1745 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përmirësimin e situatës së peshkimit dhe kushteve funksionon për arsye të energjisë elektrike, e cila të punës së peshkatarëve, si dhe një fushatë nuk garantohet për të gjithë periudhën dhe për faktin ndërgjegjësuese për ndalimin e gjuetisë ilegale në se stacioni në fjalë është shumë i vjetër dhe nuk liqenin e Shkodrës. përmbush standardet bashkëkohore. Për rrjedhojë, -Projekti “Për zhvillimin e turizmit ekologjik dhe ujërat e zeza të qytetit derdhen në hyrje të qytetit kulturor në zonën e Alpeve të Shqipërisë, në në një gjatësi prej 500 metrash pranë shëtitores, në Kelmend”, i cili është brenda qarkut të Shkodrës, afërsi të urës së Bunës. Alternativat për zgjidhjen e planifikuar në kuadrin e Programit të Kartës këtij problemi janë: Rajonale, zona që shquhet për potencial natyror dhe -Furnizimi me 24 orë pa ndërprerje me energji që ofron mundësi të mëdha ka gjetur vëmendjen e elektrike dhe me parametra normale; donatorëve të huaj. Propozimi i projektit ka edhe -Furnizimi me një fidel të veçantë nga nënstacioni mbështetjen e pushtetit vendor. elektrik i Draçinit, ku Ndërmarrja e Ujësjellësit merr -Projekti “Nxitja e rrjeteve dhe shkëmbimeve në përsipër një pjesë të punimeve. vendet e Evropës Juglindore”, i cili është një projekt Për alternativën e fundit ekziston një projekt me rajonal, zbatohet njëkohësisht në tre zona të një kosto prej 5 milion lekësh, të cilat kanë qenë të rëndësisë së veçantë për vlerat e biodiversitetit në planifikuara, por nuk janë dërguar pranë Ndërmarrjes Ballkan, midis të cilave ajo e liqenit të Shkodrës. Elektrike dhe asaj të Ujësjellës-Kanalizimeve, të cilat Ky projekt është mbështetur nga Agjencia Zvicerane janë të gatshme dhe mendojnë që mund të zbatojnë për Zhvillimin në vlerën e 80 mijë eurove në vit. Vetëm këtë projekt për 10-15 ditë pas vënies në dispozicion nga komponenti i forcimit institucional të këtij projekti të këtij fondi. janë siguruar pajisje logjistike për monitorimin e Ka edhe një alternativë tjetër afatshkurtër, që mjedisit për zonën e Shkodrës. është ajo e shtimit të sasisë së energjisë elektrike Me synim bashkërendimin e punës për mbrojtjen për këtë stacion. Ky problem është konstatuar edhe e liqenit të Shkodrës, këtë vit midis Ministrisë së më parë dhe fillimisht janë sinjalizuar organet e Mjedisit të Shqipërisë dhe asaj të Malit të Zi u pushtetit vendor. Më pas edhe Ministria e Mjedisit nënshkrua Memorandumi i Mirëkuptimit. Në bashkë me Ministrinë e Rregullimit të Territorit dhe Memorandum janë përfshirë çështje që kanë të bëjnë Turizmit i janë drejtuar Korporatës Elektroenergjetike me mbrojtjen e mjedisit jo vetëm në liqenin e Shqiptare, duke kërkuar ndërhyrjen e tyre për të Shkodrës, por edhe në zonat përreth tij, për vijën siguruar furnizimin me energji elektrike të stacionit bregdetare e të tjera. Në Memorandumin e të pompimit. Bashkëpunimit ndër të tjera shënohet që: Ndërkohë, zgjidhja afatgjate e këtij problemi § Të krijohet një bazë të dhënash për lidhet me ngritjen e impiantit të trajtimit të ujërave biodiversitetin dhe veprimtari ekonomike që të zeza për Shkodrën. Sipas informacionit të marrë zhvillohen në liqenin e Shkodrës; nga Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit § Të përgatiten projekte për monitorimin e para disa vitesh ka fituar aplikimin një projekt nga ujërave sipërfaqësore dhe nëntokësore të zonës Qeveria Austriake për rrjetin e ujësjellës- ujëmbledhëse të liqenit të Shkodrës në kontekstin kanalizimeve në Shkodër. Fondi i lëvruar arrin rreth e ndotjes kufitare; 4.2 milion euro. Deri tani janë kryer: § Të hartohen dhe zbatohen projekte të -rehabilitimi i sistemit të shpërndarjes së përbashkëta me qëllim zhvillimin e qëndrueshëm të ujësjellësit; rajonit, me theks në liqenin e Shkodrës. -rritja e kapacitetit prodhues dhe transportues Në lidhje me pyetjen e dytë përgjigjja do të ishte: deri në 1100 litra në sekondë dhe është tashmë Në rrethin e Shkodrës 68 për qind e familjeve plotësisht i mjaftueshëm për popullsinë e qytetit; janë të lidhura me rrjetin e kanalizimeve të ujërave -ndërtimi i godinës së re e stacionit të pompimit të zeza, ndërsa pjesa tjetër 35 për qind e zonës së bashku me impiantin e ri elektrik të tij; periferike me gropa septike. Sipas informacionit të -ndërtimi i kolektorit kryesor të ujërave të bardha dhënë nga Ndërmarrja e Ujësjellës-Kanalizimeve ky në bulevardin kryesor në hyrje të qytetit; rrjet është tejet i amortizuar. Rrjeti i kanalizimeve të -rehabilitimi i 200 pusetave të kanalizimeve të ujërave të zeza nëpërmjet stacionit të pompimit i ujërave të zeza në qytet; dërgon ujërat e zeza të përpunuara në lumin Drin, -pastrimi i të gjitha linjave kryesore të ujërave të por prej disa vitesh ky stacion pompimi nuk zeza;
1746 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
-sigurimi i mjeteve të transportit për zhbllokime seriozisht shëndetin e banorëve të qytetit. Sipas me makineri teknike dhe të përshtatshme. subjektit të këtij relacioni, kjo gjendje është krijuar Me fonde të Buxhetit të Shtetit, 9.9 milion lekë, nga shpërthimi i kanaleve të ujërave të zeza, po rrethohet zona e rreptësisë së mbrojtjes sanitare kryesisht prej mosfunksionimit të stacionit përkatës të puseve, në të cilat shqetësimet janë më të të pompave, mekanizmi shtytës i përmbajtjes së mëdha. Vitin e ardhshëm, pra në 2004, mendohet kësaj infrastrukture, pa të cilën rrjedhja e lirë e që me fondet e Qeverisë Austriake të kryhet riparimi ujërave është e pamundur. Flasim në këtë mënyrë i stacionit të pompimit, sistemit të kanalizimeve dhe pasi qyteti i Shkodrës gjendet në një nivel thuajse ka interesa edhe më gjerë, deri në ndërtimin e të barabartë me tërësinë ujore rrethuese, të përbërë impiantit të trajtimit të ujërave të zeza. Gjithashtu, nga 3 lumenj dhe 1 liqen. Mosfunksionimi 3-vjeçar i interes në këtë zonë ka paraqitur edhe banka stacionit të pompimit ka detyruar Ndërmarrjen e gjermane KPV. Ujësjellës-Kanalizimeve të shkarkojë ujërat e zeza Nga ana e saj, Ministria e Mjedisit do të vazhdojë në liqenin ndërkufitar të Shkodrës, që lag anët të mbajë nën kontroll situatën e ndotjes, si dhe të perëndimore të territorit tokësor të qytetit, shpatet kërkojë në bashkëpunim me Ministrinë e Rregullimit e skelës Adriatik-Austrike, që përfaqëson shëtitoren të Territorit dhe Turizmit, Ministrinë e Pushtetit më të rrahur dhe pragjet e 12 restoranteve dhe Vendor, Ministrinë e Shëndetësisë dhe Ministrinë e kafeneve ndër më të frekuentuarat nga banorët e Industrisë dhe Energjetikës zgjidhjen e problemit Shkodrës. Ato sot kundërmojnë nga një erë e rëndë qoftë me fonde të Buxhetit të Shtetit, qoftë me dhe uji është shumë i pistë. Po nga ky informacion tërheqjen e donatorëve të huaj. del se specialistët lokalë janë të mendimit se kjo Falemnderit! situatë, siç tha edhe zoti ministër, gjen zgjidhje të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! kënaqshme po të sigurohet furnizimi me energji Zoti Hoti, keni fjalën. elektrike i stacionit të pompave të kanaleve të Ferit Hoti – I nderuar zoti Kryetar, ujërave të zeza, të cilat kanë heshtur gjatë këtyre Fort të respektuar kolegë deputetë, viteve thjesht nga moszëvendësimi i një përçuesi 2 vite më parë, gjatë një interpelance me zotin elektrik të dëmtuar dhe mosshtimi i kuotës së Xhuveli, shqyrtuam ndotjen e mjedisit në Shqipëri, energjisë elektrike për lagjen, ku stacioni i pompave në Shkodër në veçanti. Siç jeni në dijeni, para jush është ngritur. Përpiluesit e këtij relacioni e hodhëm një shikim të shpejtë mbi nyjet më përfundojnë informacioni e çmuar të tyre duke thelbësore të problematikës së trashëguar nga parashikuar se Ministria e Mjedisit po të mos sistemi qeverisës i shkuar, që periudha e tranzicionit bashkëpunojë me dikasteret e tjera qendrore dhe i kishte rënduar. Bëhet fjalë për një përpjekje pushtetin lokal do të përgjigjet juridikisht për situatat racionale të konsumuar për të nxitur sado pak e ndërlikuara në të ardhmen. ekzekutivin, e në mënyrë të veçantë Ministrinë e I nderuar zoti ministër, Mjedisit, për të financuar ndryshimin e nevojshëm Iu referova këtij relacioni të freskët, sepse me hap pas hapi të gjendjes. Në rast se gjatë viteve kurajë dhe profesionalizëm të mirëfilltë denoncon vijuese e deri sot çështjet e ngritura në këtë ndotjen e provokuar në hapësirën mjedisore përreth interpelancë u trajtuan pa pushim nga instrumente territorit të Shkodrës dhe të ujërave të liqenit të larmishëm të mediave vendase dhe të huaja, në ndërkufitar të tij, thjesht nga braktisja e përkujdesjes të kundërtën Ministria e Mjedisit nuk mori përsipër ndaj kanaleve të ujërave të zeza, e mosplanifikimit asnjë sipërmarrje konkrete korrigjuese. Për t’u bindur buxhetor dhjetëravjeçar për këtë infrastrukturë të mjafton t’i hedhim një sy informacionit për gjendjen domosdoshme për zhvillimin urban. Bëhet fjalë për e krijuar nga mosfunksionimi i stacionit të pompave një nga çështjet e trajtuara para dy vitesh gjatë në Shkodër, hartuar nga drejtuesi i përkushtuar i interpelancës me ju, zoti Xhuveli. I bindur për Agjencisë Rajonale të Mjedisit, zoti Tonin Jubani. kapacitetet e dobëta vendimmarrëse ekzekutuese Sipas këtij informacioni të datës 14.06.2003, nr. të Ministrisë që ju drejtoni, ndoshta edhe për protokolli 483, nga kontrollet e ushtruara në mungesë fondesh, jam i detyruar t’ju bëj me dije se bashkëpunim me Inspektoratin Sanitar del se aty- në rast se në qytetin e Shkodrës do të konstatohet këtu në qytetin e Shkodrës, e sidomos në një zonë ndonjë helmim akut ose kronik nga substancat mjaft të madhe të lagjes Kiras, ujërat e zeza të dala industriale, produktet kimike, detergjentet e në sipërfaqe kanë krijuar pellgje që rrezikojnë pesticidet dhe ndonjë shpërthim epidemie tifoje ose
1747 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
hepatiti, siç ishte rasti i epidemisë në qytetin e Laçit, interpelancë, debat ose seancë pyetjesh, siç është subjekti i kësaj seance pyetjesh do të shërbejë si kjo e sotmja, do të ishte e udhës ta nisni ju këtë material penalizues për ju dhe stafin tuaj. Unë prisja praktikë institucionale, që nuk është bërë asnjëherë përgjigje dhe ju nuk i dhatë. Prandaj dhe shprehem në marrëdhëniet legjislativ-ekzekutiv në Shqipëri. në këtë mënyrë. Për të interpretuar si duhet frymën Sipas përvojës pozitive të këtyre vendeve me shtet e këtyre thënieve, ndoshta pak irritative, e shoh me juridik funksional, në mbledhjen e parë të Këshillit vend t’ju kujtoj, zoti Ministër, se: të Ministrave ju duhet t’i kërkoni ekzekutivit aktual a. Paragrafi 1 e 2 pika 1 e nenit 22 të ligjit nr. me zë dhe shkrim: 9103 “Për mbrojtjen e liqeneve ndërkufitare” 1.Të ndërpritet urgjentisht shkarkimi penalizues përcakton masa të rrepta për kundërvajtësit. Lejon i kanaleve të ujërave të zeza në ujërat e liqenit kallëzim për ndjekje penale për mosnjoftimin e ndërkufitar të Shkodrës. popullatës për ndotjen e ujërave, shkarkimin përtej Servet Pëllumbi – Zoti Hoti, po shfrytëzon normave të lejuara, rreziqet ndaj shëndetit, masat e dyfishin e kohës. duhura mbrojtëse dhe për shkelje të neneve të këtij Ferit Hoti – Më falni, edhe 4 rreshta. Edhe 2 ligji. Fatkeqësisht, populli i qytetit, të cilin e minuta. përfaqësoj me shumë përpjekje, deri sot nuk është Servet Pëllumbi – Teknika ua dha sinjalin. lajmëruar. Ferit Hoti – Edhe 3 pika janë. b. Subjekti i paragrafit a dhe b të nenit 14 të Servet Pëllumbi – Mbylleni tani. këtij ligji konsideron veprime rreptësisht të ndaluara Ferit Hoti – 2. Të rikthehet derdhja e përmbajtjes hedhjen dhe depozitimin e lëndëve të rrezikshme, së kanaleve të ujërave të zeza në lumin Drin, sepse shkarkimin e ujërave të ndotura dhe të patrajtuara ka ujëra rrjedhëse, kërkesë e shprehur qartë në urbane, industriale, bujqësore dhe çdo veprimtari paragrafin 3 të nenit 8 të ligjit nr. 9105 “Për trajtimin tjetër njerëzore, siç ka vazhduar gjatë 50 viteve të mjedisor të ujërave të ndotura”. fundit në qytetin e Shkodrës dhe përsëri vazhdon 3. Të vihet në punë urgjentisht stacioni i edhe sot. pompimit në Kuç. c. Përcaktimi nga paragrafi a të nenit 3 të këtij 4. Të sigurohet fondi i nevojshëm për futjen në ligji se “Fusha e veprimit të tij është pjesa shqiptare shfrytëzim të një impianti pastrues të ujërave të e liqenit të Shkodrës” na bën të ngremë zërin sa zeza, sepse dihet se edhe fluksi i ujërave të ndotura më lart, meqenëse liqeni i Shkodrës është liqen të Drinit, ku do të derdhen ujërat e zeza, kthehet në ndërkufitar. Bunë e liqen, pasi tërësia ujore e Shkodrës paraqet d. Shprehjen e qartë të paragrafit 1 të nenit 4 se kaosin hidrik më aktiv të kontinentit evropian. “Mbrojtja e mjedisit dhe e gjendjes natyrore të liqenit Falemnderit! ndërkufitar të Shkodrës bëhet në përputhje me aktet Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Hoti! ligjore, nënligjore, konventat, protokollet, Zoti ministër, keni ndonjë gjë për të shtuar? marrëveshjet ndërkombëtare, në të cilat Republika Lufter Xhuveli – Duke mirëkuptuar e Shqipërisë është palë”. shqetësimin e deputetit Hoti, edhe njëherë do të Për sa më sipër del qartë se ju, zoti ministër, theksoj faktin që Ministria e Mjedisit së bashku me jeni i detyruar të bashkëpunoni ditë për ditë me strukturat e tjera të Qeverisë e ka hapur tashmë organet shtetërore qendrore dhe vendore, me perspektivën e afërt të rregullimit ndërthor të situatës autoritetet e ujit e të tjerë për mbrojtjen mjedisore në qytetin e Shkodrës, duke vënë në rrugën e nisjes të liqenit ndërkufitar të Shkodrës, siç tregon neni 5 22 milion dollarë për ato projekte që unë sapo i i ligjit përkatës. Më e rëndësishme është se ju jeni përmenda. Kjo është e para. autoriteti kryesor që duhet të angazhoheni për E dyta, do të doja të kujtoja faktin që Ministria sigurimin e mjeteve të nevojshme financiare për këtë e Mjedisit nuk është për të zëvendësuar as qëllim, siç përshkruhet në paragrafin 2 të këtij ligji. autoritetet vendore, as Bashkinë e Shkodrës, që Pra, aksesi juaj në ekzekutiv duhet të jetë i është autoriteti kryesor përgjegjës për këtë punë. përhershëm. Duke pasur parasysh shtetet që i Po qe se zoti Hoti, për të cilin kam sinqerisht respekt kushtojnë një rëndësi të jashtëzakonshme ruajtjes si mjek dhe njeri human, do të përpiqet të luajë rolin së raporteve të bashkëpunimit legjislativ-ekzekutiv, e prokurorit, atëherë do t’i duhet të merret me ku kabineti qeveritar informohet me zë e relacion të analizën e Kryetarit të Bashkisë së Shkodrës dhe shkruara për arkivim nga ministri pjesëmarrës në të strukturave të atjeshme dhe jo të Ministrisë së
1748 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Mjedisit, sepse krahu nuk mund të arrijë deri aty polici, përfituesit e gradave dhe kriteret që do të për këtë çështje. zbatoheshin, por e keni vazhduar këtë proces në Falemnderit! konfuzion të plotë. Rrjedhimisht, individëve me Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! vjetërsi, kontribut dhe arsim të njëjtë u janë dhënë E mbyllim edhe këtë përgjigje pyetjeve. grada të ndryshme. Shumë të tjerëve u janë dhënë Kalojmë në interpelancën me Ministrin e Rendit, grada që nuk përputhen me vendin e punës dhe se, kërkuar nga deputeti Jak Ndokaj. kohët e fundit, ju keni emëruar në krye të policisë Zoti Ndokaj, keni fjalën. persona grada e të cilëve është më e ulët se sa Jak Ndokaj – I nderuar zoti Kryetar, posti që u është dhënë. Kjo tregon se gradat e larta Të nderuar kolegë deputetë, janë dhënë në formë dhuratash. Procesi rrezikon të I nderuar zoti ministër, sjellë dështim të plotë. Kjo është arsyeja që unë, Para 2 muajsh e gjysmë jam drejtuar me një zoti ministër, ju kam thirrur me këto 2 pyetje për kërkesë për interpelancë në lidhje me parregullsitë shqetësimin rreth dhënies së gradave, këndvështrimin e mëdha që kanë lindur në procesin e dhënies së ligjor dhe mangësitë, eliminimi i të cilave është detyrë gradave në polici. Në kohën kur jam drejtuar, dhe përgjegjësi e drejtpërdrejtë e juaja dhe e shqetësimi sapo kish filluar të ndjehej. Tani, pas institucionit që ju drejtoni. gati 3 muajsh, ai është thelluar aq shumë, sa në Falemnderit! njëfarë mënyre i ka dhënë përgjigje edhe pyetjeve Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ndoka! të mia të atëhershme. Reforma më e rëndësishme Zoti Ministër keni fjalën. në Policinë e Shtetit, ajo e dhënies së gradave, për Luan Rama – Falemnderit, zoti Kryetar! shkak të përplasjes ligjore, mungesës së Me shumë seriozitet dhe përgjegjësi isha profesionalizmit dhe të transparencës në gjykim, si përgatitur për të bërë një diskutim profesional me dhe interesave personale të zbatuesve të tij, ka zotin Ndokaj, edhe për shkak të përvojës së tij si dështuar. ish-oficer i policisë, për të kapur thelbin e problemit, Ju, zoti Ministër, me vendimet dhe procedurat që ka të bëjë me ecurinë e këtij procesi shumë të që ju keni zbatuar, keni arritur deri atje sa gradat rëndësishëm, që është i lidhur me të gjithë reformën më të larta u janë dhënë zyrtarëve dhe shefave të dhe reformimin e modernizimit të Policisë së Shtetit. policisë që nuk kanë arsim policor, ndërsa janë Si pasojë, doja të dëgjoja këtu fakte, të dhëna përjashtuar padrejtësisht nga gradat që u takonin konkrete me qëllim që edhe Kuvendi, nëpërmjet më shumë se gjysma e efektivave të policisë në kësaj seance interpelance dhe opinioni, në radhë nivelin e mesëm. Ju nuk keni ndërhyrë që në fillim të parë të strukturave të policisë, të gjejë shqetësim për të zgjidhur mospërputhjen ligjore mes vendimit dhe impenjim real të të gjithë aktorëve të këtij të Këshillit të Ministrave të shkurtit 2001 dhe ligjit Kuvendi dhe jo trajtim abuziv, si pasojë e së paku “Për gradat” të vitit 2000. Keni bërë një përzgjedhje mosnjohjes së situatës. Jo gjithçka mund të mësohet abuzive sipas interesave, duke i vënë rëndësi jo nga ndonjë thashethem korridoresh ose kafenesh, karrierës në polici, arsimit policor dhe përgatitjes sepse zotit Ndoka dhe çdo deputeti nuk i mungon profesionale, por funksionit organik të punonjësve atributi për të ardhur në Ministrinë e Rendit dhe për dhe drejtuesve të policisë. Në këtë mënyrë janë të mësuar mbi bazën e dokumentacionit gjithçka dhënë grada të larta për drejtorë dhe zyrtarë të tjerë që lidhet edhe me këtë proces. Maxhoranca që të Ministrisë, në kundërshtim të plotë me ligjin “Për qeveris vendin dhe Qeveria e saj kanë dëshmuar në gradat” të vitit 2000. Kjo jo vetëm që ka sjellë mënyrë të vazhdueshme vullnetin e patundur për të konfuzion dhe abuzime të dukshme me gradat e reformuar Policinë e Shtetit, por edhe angazhimin zyrtarëve të lartë, por edhe i kushton shtetit shqiptar, real për ta shndërruar atë nga një instrument i tani e në vazhdim, një dëm ekonomik të pushtetit në një institucion të shtetit, në një shërbim pallogaritshëm. Ironia e fatit është se personat publik të depolitizuar, bashkëkohor, efikas dhe në përgjegjës për këtë shkelje ligjore dhe abuzimet me shërbim të të gjithë qytetarëve, pa asnjë dallim reformën e gradave, në konflikt të hapur interesash, material e ideal ndërmjet tyre. Ky proces reformues u emëruan prej jush në krye të Komisionit të shumëdimensional i ndërmarrë prej 5 vitesh, nuk Ankesave. Fakti se janë ankuar pjesa më e madhe ka qenë dhe nuk mund të jetë investim vetëm i e efektivave të policisë është tregues se ju nuk keni ministrit ose vetëm i strukturave që drejtojnë Policinë pasur paraprakisht një studim real për gjendjen në e Shtetit. I gjithë ky proces reformimi, dhe në
1749 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
mënyrë të veçantë gjithë procesi i zbatimit të ligjit për Gradimet në Rolin Bazë, Komisioni për Gradimet “Për gradat në Policinë e Shtetit”, ka qenë jo vetëm në Rolin e Mesëm dhe Komisioni për Gradimet në i rakorduar, por edhe i monitoruar nga Komisioni i Rolin e Lartë dhe në Rolin Madhor. Ju nuk i posaçëm Parlamentar dhe është realizuar në parashtruat këto, sepse nuk i dini dhe nuk keni nga mënyrë të vazhdueshme nga fillimi deri në fund me t’i dini, sepse kështu është kur vjen pa informacionin asistencën e çmuar dhe pa rezerva të misioneve e nevojshëm në interpelancë. Vetëkuptohet se puna policore që asistojnë Policinë e Shtetit. Përmend ishte materialisht voluminoze dhe profesionalisht Misionin e Bashkimit Evropian, atë të Shteteve të komplekse. Kjo jo vetëm për sasinë e dosjeve që u Bashkuara të Amerikës, Interforca e Asistencës së shqyrtuan në Komision, por sidomos për Policisë Italiane dhe të tjera. Vendosja e gradave shumëllojshmërinë e origjinës arsimore dhe profesionale në Policinë e Shtetit, realizuar në maj profesionale të të punësuarve në polici dhe për faktin të këtij viti, ka qenë dhe mbetet një përbërës shumë se që nga rivendosja e gradave në vitin 1991 dhe të i rëndësishëm i reformës komplekse në sistemin e ligjit të gradave të vitit 1993, gradat ishin vënë në policisë, jo vetëm për të garantuar dhe motivuar mënyrë kaotike, pa rregulla të standardizuara dhe profesionalizmin real në polici, por edhe ecurinë në pa kritere. Në më të shumtën e rasteve ato ishin karrierë vetëm në bazë të kontributeve, duke i prerë subjektive, në kundërshtim të hapur me të 2 ligjet e rrugën njëherë e përgjithmonë punësimit dhe sipërcituara. Reforma e gradave është mishëruar në karrierës në polici në bazë të klientelizmit, ligjin “Për gradat në Policinë e Shtetit” të datës klanizmit, nepotizmit dhe trafikut të influencës, siç 20.7.2000 dhe në vendimin e Këshillit të Ministrave ka qenë policia kur shërbente në të edhe zoti nr. 64, të datës 2.2.2003 “Për inkuadrimin e gradave Ndokaj. E kishin kthyer policinë në një agjenci policore në strukturat e Policisë së Shtetit”. Kriteret punësimi dhe trampolinë karriere për militantët, për dhënien e gradave mbështeten: lidhjet miqësore dhe krahinore. Për të qenë më 1. Në arsimimin e punonjësit të policisë. konkret po i marr siç u parashtruan në interpelancë Përparësitë në këtë aspekt i janë dhënë arsimimit sipas radhës. të mirëfilltë policor, por nuk janë nënvlerësuar edhe Së pari, cila është strategjia e Ministrisë së horizonte të tjera të prejardhjes arsimore, si ato Rendit Publik për zbatimin e vendimit të Këshillit të ushtarake, juridike ose të profesioneve të tjera që Ministrave nr. 64, datë 2.2.2001 “Për inkuadrimin e vijnë nga fakultete civile,që punojnë në strukturat e gradave në Policinë e Shtetit”? A është përdorur Policisë së Shtetit edhe për shkak të specifikës së funksioni organik, në një kohë që në ligj nuk është një shërbimeve që ofrojnë. kriter i tillë? Cili duhet të zbatohet, ligji apo VKM-ja? 2. Vjetërsia në shërbim. Me këtë aspekt është Meqë tashmë të gjithë kemi përvojë bërë dallimi i natyrshëm dhe logjik midis vjetërsisë parlamentare, dihet që jo çdo kriter ose detaj fiksohet si ushtarak dhe vjetërsisë në strukturat policore, në ligj. Ligji fikson parimet, kriteret e përgjithshme duke i dhënë përparësi kësaj të fundit. dhe jep drejtimin themelor, mbi të cilën duhet 3. Kualifikimi profesional që ka fituar punonjësi, ndërtuar një reformë, e cila detajohet dhe plotësohet duke u dhënë përparësi kurseve afatmesme dhe pastaj. Kjo është praktikë normale e cilido që ka afatgjate 3, 6-mujore e më tepër, por duke marrë në sadopak njohuri e di sesi funksionon një ministri a konsideratë dhe pa nënvlerësuar edhe kurse çfarëdo institucioni shtetëror. Pra, ai plotësohet me afatshkurtra të kryera nga secili punonjës brenda vendime të Këshillit të Ministrave dhe me akte të ose jashtë vendit. tjera normative, siç janë urdhrat e ministrit, 4. Karriera në strukturat e policisë dhe funksioni udhëzimet përkatëse ose urdhëresat a rregulloret organik në momentin e inkuadrimit të gradave. Më që dalin në zbatim të ligjit. Siç jeni në dijeni, zoti lejoni të sqaroj për këtë kriter se bëhet fjalë për deputet, në maj të këtij viti, në personelin e Policisë inkuadrim të gradave si një proces tranzitor deri në së Shtetit u vendosën de facto gradat profesionale. stabilizimin e plotë të sistemit të gradave. Për të arritur deri në këtë moment të rëndësishëm Funksionimi organik i momentit u përzgjodh edhe është kryer një punë voluminoze nën monitorimin e në konsultim me specialistët e PAMECA-s dhe u Misionit të Bashkimit Evropian, PAMECA, duke u konkludua për 2 arsye: analizuar emër për emër dosjet profesionale të 11.521 a) Një ngrirje e funksioneve organike do të çonte anëtarëve të strukturës së Policisë së Shtetit të të në një bllokim të veprimtarisë policore, në një gjitha roleve nga 3 komisione. Ato janë Komisioni vakuum të përgjithshëm të drejtimit administrativ e
1750 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
tekniko-operues të strukturave të Policisë së Shtetit. grada më të larta? b) Po të mos zbatohej edhe ky kriter do të Duhet kuptuar nga të gjithë, brenda dhe jashtë kishim një hiperinflacion të gradave të larta. Dëshiroj policisë, sesi sistemi aktual i gradave përbën t’ju informoj se, edhe me sasinë e gradave të larta premisat dhe bazën për kritere objektive dhe që janë dhënë, shumë më pak krahasuar me gradat standarde impersonale në karrierë. Ecuria dhe ngritja e larta ushtarake që trashëgonte policia, po të në karrierë nuk kryhet në mënyrë automatike në shikohet në raport me numrin e përgjithshëm të funksione thjesht të bagazhit kohor të viteve të fundit. personelit policor, ne kemi 10 herë më shumë të Fryma dhe koncepti i sistemit të ri të gradave graduar të rolit të lartë sesa ka Policia Kombëtare e bazohet në sistemin e konkurrimit të punonjësit të Francës, e cila nga ana e saj ka 12 herë më shumë policisë që përmbush kriteret për të kandiduar për efektiv sesa Policia jonë e Shtetit. një sasi të kufizuar funksionesh organike. Ka Duke iu referuar sa më sipër, ju garantoj se moskuptime të plota të frymës dhe kuadrit kriteret nuk janë parë veç e veç e në mënyrë konceptual të akteve ligjore dhe nënligjore nga një mekanike, por si elemente përbërës me lidhje pjesë e punonjësve të policisë, për shembull të ndërvarësie të njërës dhe tërësisë së tyre, duke moskuptimit si duhet të nenit 26 të ligjit “Për gradat marrë në konsideratë edhe kapacitetet e aftësitë në Policinë e Shtetit”, i cili në pikën e parë të tij konkrete të të graduarit, si dhe standardet etike të thotë në mënyrë taksative se: “Për rolin e lartë dhe dëshmuara prej tij në punë. Kjo do të thotë në madhor si vjetërsi gjatë inkuadrimit llogaritet koha e mënyrë më të drejtpërdrejtë që gradat nuk i jep as punës në strukturat e policisë”. Pra, vendoset një Ministri, as Drejtori i Përgjithshëm, por në zbatim kriter kushtëzues, kufizues që lidhet vetëm me të ligjit ka trupa ligjore që bëjnë vlerësimin dhe jetëshkrimin profesional. Edhe për arsye të sistemit propozimin për gradat që jepen. paraardhës të gradave, ku gradimet ishin kryer më Çështja e dytë: A është në kompetencën e së shumti pa kritere dhe me një amulli të plotë, Ministrisë së Rendit Publik përcaktimi i funksioneve sigurisht që ka pasur edhe jo pak raste ku gradat për gradat, apo është kompetencë e Këshillit të policore kanë qenë më të ulëta se ato ushtarake të Ministrave? trashëguara. Për shembull, shumë funksionarë Vendimi nr. 64 është vendim i Këshillit të policie që mbanin gradën “kolonel” nuk kanë marrë Ministrave. Pra, përgjigjja është e thjeshtë. Ai është respektivisht gradën “kryekomisar”, që është i ndarë në 2 elemente, në korpusin tekstual për konvertuar në gradë policore, pasi në zbatimin e inkuadrimin e gradave dhe blloku i funksioneve që kritereve rezulton që grada “kolonel” është dhënë do të ushtrohen sipas e në bazë të tyre. Lidhja nr. 1 në kundërshtim me ligjin në kohën kur i është dhënë e këtij vendimi liston në rubrikat të veçanta të gjitha grada secilit punonjës. Nga ana tjetër, nuk mund të gradat dhe funksionet korresponduese të tyre. Për përjashtohet edhe mundësia e ndonjë gabimi për kuptimin dhe zbatimin sa më të drejtë të akteve arsye objektive të kryer në procesin e zbatimit të ligjore dhe nënligjore, për vendosjen dhe inkuadrimin këtij ligji. Nga data 2 shkurt deri më 15 maj të vitit e gradave me propozim të Drejtorit të Përgjithshëm 2003 komisionet kanë punuar çdo ditë dhe me orare të Policisë së Shtetit kam nxjerrë urdhra dhe tejet të zgjatura për të mundësuar realizimin e procesit, udhëzime, si dhe kam këmbëngulur që ky që kishte mbi 2 vjet e gjysmë që nuk kishte filluar të institucion, pra Policia e Shtetit dhe jo Ministria, të zbatohej, pavarësisht se ishte detyrim ligjor. Janë operojë me takime jo thjesht informuese, por shqyrtuar në mënyrë të detajuar dosjet e 11.521 trajnuese për zbatimin e tyre në nivel qendror dhe punonjësve dhe në përfundim të procesit janë inkuadruar: periferik. Janë organizuar një mori veprimtarish të -Për rolin madhor: - 1 gradë tilla me drejtoritë e policisë në qarqe, komandat e -Për rolin e lartë: reparteve dhe nënreparteve, shefave të zyrave të kryekomisar - 46 grada personelit, inspektorët, ku ndër të tjera janë dhënë komisar - 81 grada edhe udhëzimet e nevojshme praktike për plotësimin nënkomisar - 267 grada e formularëve me të dhënat e personelit për secilin -Për rolin e mesëm: prej tyre në funksion të inkuadrimit të gradave. kryeinspektor - 835 grada Çështja e tretë: A janë dhënë grada më të ulëta inspektor - 876 grada për shkak të funksionit të ulët për punonjësin në nëninspektor - 376 grada bazë të kriterit që buron nga ligji, por që meritonin -Për rolin bazë:
1751 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kryeasistent - 190 grada kam ardhur të bëj konkurrencë as për ndonjë gazetë, asistent i parë - 1417 grada as për policinë, por kam kapur një shkelje. Ai donte asistent - 1949 grada fakte konkrete. Po ia theksoj nja dy fakte. Në qoftë agjent i parë - 2577 grada se ministri i quan se nuk janë, atëherë le të flasë agjent - 2906 grada përsëri. Ligji cakton si kriter arsimin, vjetërsinë, Me gjithë këtë vëllim pune, nuk mund të kualifikimin, rezultatet në punë dhe karrierën përjashtohet ndonjë pasaktësi ose gabim në policore, ndërsa vendimi i Këshillit të Ministrave vlerësim. Për këtë arsye, në mënyrë që procesi të përfshin edhe funksionin aktual, sidomos gradën në jetë sa më demokratik, transparent dhe i drejtë në momentin e hyrjes në fuqi të vendimit. Kështu, në koordinim dhe bashkëveprim me Komisionin mjaft raste është bërë thjesht konvertimi i gradës Parlamentar të Rendit dhe SHISH-it, kam konkluduar ushtarake në atë policore. Ligji parashikon me afat dhe kam nxjerrë urdhër të veçantë, që më 20 maj, më të gjatë vjetërsinë e shërbimit për të fituar gradën. për Komisionin e Pranimit dhe të Zgjidhjes së Vendimi i Qeverisë parashikon të kundërtën. Për Ankesave të punonjësve të policisë për gradat. Ky shembull, për gradën e nënkomisarit ligji kërkon Komision drejtohet nga zëvendësministri i Rendit minimumi 14 vjet shërbim aktiv, ndërsa vendimi i Publik dhe ka në përbërje Drejtorin e Përgjithshëm Këshillit të Ministrave vetëm 5-10 vjet. Në qoftë se të Policisë së Shtetit, si dhe drejtues me përvojë të nuk ka përplasje këtu, atëherë jam unë gabim, zoti spikatur pune në ministri dhe në Policinë e Shtetit. ministër. Edhe një shembull tjetër. A është normale Pranë këtij Komisioni janë paraqitur deri tani 676 e ligjore që t’i jepet e njëjta gradë si atij që ka 25 ankesa nga punonjës të rolit të mesëm dhe të lartë vjet punë dhe atij që ka 1 muaj? A është normale që dhe 1250 nga ata të rolit bazë, pra 10 për qind në një kapter, nënoficer ushtrie të marrë njësoj ai që total e efektivit. Deri tani gjatë këtij procesi Komisioni ka 25 vjet shërbim në objekte e të tjera? A është ka kërkuar ndryshimin e gradave për 143 punonjës normale dhe logjike që një drejtor drejtorie në policie me tendencë rritjen për një gradë më lart, ministri të ketë të njëjtën gradë me një vartës të tij? duke bërë edhe korrigjimet e nevojshme. A cenohet hierarkia? A cenohet trajtimi financiar, zoti Duke përfunduar, dëshiroj të theksoj se procesi Ministër? A është normale që një drejtues në policinë i vendosjes dhe inkuadrimit të gradave profesionale vendore, për shkak të karrierës, merr gradën në Policinë e Shtetit përcakton dhe zbaton minimale të funksionit organik e si rrjedhojë ata që standarde rigoroze objektive dhe rregullon e motivon meritojnë grada më të larta nuk u jepet grada dhe ecurinë në karrierë të secilit punonjës policie sipas nuk caktohen në këto funksione drejtuese? parimit të kontributeve dhe të teknikave Falemnderit! menaxheriale bashkëkohore të shërbimit policor Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ndokaj! publik. Ne jemi të vendosur të ecim në këtë rrugë, Zoti ministër, keni gjë për të shtuar? të procedojmë me kolaudimet dhe përmirësimet e Luan Rama – Falemnderit, zoti Kryetar! nevojshme që do të rezultojnë, por vetëm një gjë do Nuk kam asgjë për të shtuar, vetëm që të të mbetet e pandryshuar. Është angazhimi dhe rikonfirmoj edhe njëherë që të gjitha ato që tha zoti investimi ynë për të krijuar dhe konsoliduar një polici deputet nuk janë normale. Kjo do të thotë që nuk të standardeve perëndimore, një polici të hapur për ka asnjë rast ku një oficer policie me një muaj ose punësim për të gjithë, ekskluzivisht në bazë të një vit punë të ketë të njëjtën gradë me një që ka 20 meritokracisë, të vlerave dhe kontributeve, një vjet punë, siç nuk ka asnjë rast ku 2 punonjës shërbim publik me rregulla strikte karriere, një policie, që nuk janë në të njëjtin funksion, të jetë strukturë në shërbim dhe në mbrojtje të komunitetit diskriminuar njëri a favorizuar tjetri. E thashë edhe që të pasqyrojë në përbërjen dhe veprimtarinë e saj në përgjigjet e mia që nuk përjashtohet mundësia të përditshme imazhin dhe kulturën e këtij që të ketë edhe ndonjë gabim për arsye objektive. komuniteti, kërkesat dhe nevojat e tij për gjithnjë e Këto janë në proces, sepse ligji është në një proces më shumë rend e siguri publike. zbatimi, që do të thotë se kontributet e gjithsecilit Falemnderit! duhet të përqendrohen te korrigjimi i mangësive, duke Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! i parashtruar këto me shumë seriozitet. Të jeni i Zoti Ndokaj. bindur zoti deputet që unë do të reflektoj në mënyrë Jak Ndokaj – Falemnderit, zoti Kryetar! shumë korrekte, të përgjegjshme për të korrigjuar E respektoj zotin Rama për detyrën që ka. Nuk çdo pasaktësi ose defekt, që mund të rezultojë në
1752 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
këtë proces. Nuk mund të korrigjohen në një ditë standardizimit korrekt të të gjitha kritereve të dhe as një muaj gabime skandaloze të bëra 10 vjet parashikuara në ligjin “Për gradat”, që parashikon me radhë. Prandaj jemi të gjithë këtu, që këto vendimi i Qeverisë dhe që normohet më tej në aktet korrigjime t’i bëjmë në proces në mënyrë nënligjore, mbi të cilat veprohet. transparente. Unë mbetem gjithnjë i hapur dhe ftoj Falemnderit! edhe deputetët e grupit parlamentar të partisë që Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! përfaqëson zoti Ndokaj dhe komisionin përkatës Mbyllim interpelancën dhe seancën. parlamentar, që ta shohin këtë proces, ta monitorojnë Seanca tjetër është ditën e enjte, në orën 10:00, dhe ta bëjnë objekt të një diskutimi më të sipas rendit të ditës që është miratuar dhe ju është përgjegjshëm. Unë do të jem i gatshëm të vihem në shpërndarë. shërbim të tyre në funksion të përmirësimit dhe Mirupafshim!
E enjte, 11.09.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, zini vendet Servet Pëllumbi – Zoti Roqi? në sallë. Shpëtim Roqi – Dakord. Hapim seancën. Përveç çështjeve që kemi në Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? rendin e ditës, zoti Koçi ka për të bërë një deklaratë Maksim Begeja – Dakord. në fund. Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Fillojmë shqyrtimin e projektligjeve. Eqerem Spahiu – Dakord. Projektligji i parë është “Për ratifikimin e Servet Pëllumbi – Zoti Dajçi? marrëveshjes ndërmjet Qeverisë së Republikës të Pal Dajçi – Dakord. Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës të Bullgarisë Servet Pëllumbi – Zoti Malo? për transportin ndërkombëtar të kombinuar të Vladimir Malo – Dakord. mallrave”. Zoti Braho. Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? Spartak Braho – Komisioni e shqyrtoi Bardhyl Agasi – Dakord. projektmarrëveshjen “Për ratifikimin e marrëveshjes Servet Pëllumbi – E mbyllim shqyrtimin e ndërmjet Qeverisë së Republikës të Shqipërisë dhe projektligjit të parë dhe kalojmë në projektligjin e Qeverisë së Republikës të Bullgarisë për transportin dytë “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet ndërkombëtar të kombinuar të mallrave” dhe u Qeverisë së Republikës të Shqipërisë dhe Qeverisë shpreh dakord për miratimin e saj në seancë. së Shteteve të Bashkuara të Amerikës për Servet Pëllumbi – Falemnderit! programin e korpusit të paqes të Shteteve të Zoti Hoxha. Bashkuara të Amerikës në Republikën e Flamur Hoxha – Edhe Komisioni i Industrisë, Shqipërisë”. Zoti Braho. Punëve Publike dhe Transportit e shqyrtoi Spartak Braho – Edhe për këtë projektligj projektligjin në fjalë dhe është dakord që të kalojë Komisioni shprehet se është dakord për ratifikimin në seancë plenare. dhe miratimin në seancë plenare, sepse e konsideron Servet Pëllumbi – Falemnderit! të plotë. Zoti Zela. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Zela? Ilir Zela – Dakord. Ilir Zela – Dakord. Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje rreth Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje rreth projektligjit? Nuk ka. projektmarrëveshjes? Nuk ka. Ka ndonjë për të diskutuar? Nuk ka. Ka ndonjë për të diskutuar? Nuk ka. Mbyllim shqyrtimin e projektligjit të parë. Të shprehen Grupet Parlamentare. Zoti Laço? Të shprehen Grupet Parlamentare. Zoti Starova? Teodor Laço – Dakord. Arjan Starova – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Begeja?
1753 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Maksim Begeja – Dakord. Shpëtim Roqi – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Roqi? Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? Shpëtim Roqi – Dakord. Maksim Begeja – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Eqerem Spahiu – Dakord. Eqerem Spahiu – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Malo? Servet Pëllumbi – Zoti Malo? Vladimir Malo – Dakord. Vladimir Malo – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Dajçi? Servet Pëllumbi – Zoti Dajçi? Pal Dajçi – Dakord. Pal Dajçi – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? Bardhyl Agasi – Dakord. Bardhyl Agasi – Dakord. Servet Pëllumbi – E mbyllim shqyrtimin e Servet Pëllumbi – E mbyllim shqyrtimin e projektligjit të dytë dhe kalojmë në projektligjin e projektligjit të tretë dhe kalojmë te projektligji i katërt tretë “Për ratifikimin e marrëveshjes financiare “Për mbrojtjen e konsumatorit”. ndërmjet Qeverisë së Republikës të Shqipërisë dhe Zoti Braho. Media Creditor Centrale s.p.a. Italy për programin e Spartak Braho – Projektligji “Për mbrojtjen e ristrukturimit teknik dhe menaxhues të KESH-it dhe konsumatorëve” vjen si nismë e Këshillit të Ministrave fuqizimi i sistemit teknik shqiptar”. Zoti Braho. dhe, pasi u shqyrtua në Komisionin e Ligjeve, Spartak Braho – Edhe për këtë projektligj konstatojmë se në aspektin ligjor dhe procedural ai Komisioni shprehet se duhet ratifikuar në Kuvend, është konform rregullave të Kushtetutës. Në aspektin sepse është i plotë dhe i rregullt. e teknikës legjislative Komisioni ka bërë disa vërejtje, Servet Pëllumbi – Falemnderit! të cilat do t’i parashtrojë gjatë shqyrtimit nen për Zoti Bufi? nen. Gjithsesi, Komisioni u shpreh në parim për Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë është kalimin dhe miratimin në seancë plenare të këtij dakord që të ratifikohet në seancë plenare. projektligji. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Bufi. Zoti Alushi? Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë e ka Eduard Alushi – Dakord. shqyrtuar këtë projektligj. Komisioni konstaton se Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje rreth projektligji i ri që paraqitet është më i plotë dhe i projektligjit? përgjigjet më mirë kërkesave për bashkërendimin e Po, zoti Zela. legjislacionit tonë në këtë fushë me legjislacionin e Ilir Zela – Zoti Kryetar, Komisioni i Jashtëm e vendeve të Bashkimit Evropian në kuadrin e procesit ka shqyrtuar projektligjin përpara mbajtjes së të integrimit. Gjatë shqyrtimit nen për nen të këtij seancës, sepse disa nga deputetët kanë pasur projektligji, Komisioni konstatoi se në tekstin e tij angazhime të tjera dhe ky Komision nuk ka mundur mungojnë dy nene të rëndësishme, që kanë të bëjnë të mblidhet më përpara. Ai është dakord me me detyrimet e ndërsjella ndërmjet furnizuesve dhe mendimet e 2 komisioneve të tjera për ta kaluar në konsumatorëve me ujë, energji elektrike dhe shërbim seancë plenare. telefonik, duke lënë kështu konsumatorët të Servet Pëllumbi – Falemnderit! pambrojtur nga dëmtimet për shkak të ndotjes së Kush ka pyetje rreth projektligjit? ujit, ndërprerjes së energjisë elektrike dhe telefonisë. Po, zoti Pepa. Për këto mangësi të projektligjit, që në mënyrë të Zyhdi Pepa – Falemnderit! Pyetja ime është drejtpërdrejtë prekin interesat e konsumatorëve, kjo: Komisioni i Ekonomisë ka propozuar shtimin e një Çfarë ka ndryshuar në Shqipëri që të rikthehen kreu me 2 nene, formulimi i të cilave është në përsëri trupat e korpusit të paqes? raportin e Komisionit. Me këto plotësime Komisioni Servet Pëllumbi – Është marrëveshja për është dakord që ky projektligj të kalojë për miratim KESH-in. në seancë plenare. Ka ndonjë për të diskutuar? Nuk ka. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Alushi. Të shprehen Grupet Parlamentare. Zoti Laço? Eduard Alushi – Falemnderit, zoti Kryetar! Teodor Laço – Dakord. Edhe Komisioni i Industrisë, Punëve Publike dhe Servet Pëllumbi – Zoti Roqi? Transportit e ka shqyrtuar projektligjin “Për mbrojtjen
1754 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
e konsumatorëve” dhe është dakord të mbështesë të cilët t’i bashkëngjiten këtij ligji e pastaj të futet miratimin e tij pa vërejtje, duke pasur parasysh në procedura parlamentare. Të mos bëhet punë e vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë dhe atij të kotë duke e futur në axhendën dyjavore të Kuvendit, Ligjeve. derisa ne të kemi përfunduar. Ne kemi bërë një Falemnderit! diskutim në Komision. Kërkuam Kryeregjistruesin, Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Alushi! por ai nuk ndodhet këtë javë në vend. Kërkuam që Për Komisionin e Bujqësisë, zoti Gjana. të sillen amendamentet, t’i shqyrtojmë në Komision Jemin Gjana – Dakord. dhe, sapo kjo të bëhet, do t’ju vë në dijeni që kjo të Servet Pëllumbi – Relacioni juaj është vihet në kalendarin e punimeve të Kuvendit. shprehur dakord. Servet Pëllumbi – Dakord. Ne e shtymë nga Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka. kjo seancë. Me të përfunduar ju punën, do ta fusim. Kush dëshiron të diskutojë? Asnjë. Kalojmë te projektligji tjetër “Për mbledhjen e Atëherë, zoti Laço? kontributeve të detyrueshme të sigurimeve Teodor Laço – Dakord. shoqërore dhe shëndetësore në Republikën e Servet Pëllumbi – Zoti Roqi? Shqipërisë”. Zoti Braho. Shpëtim Roqi – Dakord. Spartak Braho – Gjatë shqyrtimit të këtij Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? projektligji Komisioni u shpreh dakord për miratimin Maksim Begeja – Dakord. në seancë plenare dhe ka bërë vërejtje, të cilat gjatë Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? shqyrtimit nen për nen do t’i paraqesim. Eqerem Spahiu – Dakord. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Sherifi. Servet Pëllumbi – Zoti Malo? Elmaz Sherifi – Edhe Komisioni ynë e ka kaluar Vladimir Malo – Dakord. projektligjin dhe ka disa ndryshime, të cilat do t’i Servet Pëllumbi – Zoti Berisha? paraqesë në seancë. Pëllumb Berisha – Dakord. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Bufi. Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë e ka Bardhyl Agasi – Dakord. shqyrtuar këtë projektligj. Dua të theksoj se Servet Pëllumbi – E mbyllim shqyrtimin e këtij projektligji është pjesë e një pakete të plotë ligjore, projektligji. miratimi i së cilës ka filluar që më përpara. Në parim Për sa i përket dy projektligjeve që janë në rendin Komisioni i Ekonomisë është dakord, natyrisht duke e ditës, projektligji “Për disa shtesa dhe ndryshime bërë disa vërejtje në nene përkatëse, që do të kihen në ligjin nr. 7843, datë 13.7.1994 “Për regjistrimin e parasysh gjatë shqyrtimit nen për nen. pasurive të paluajtshme”, Komisioni i Bujqësisë dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! Ushqimit ka kërkuar që të shtyhet, sepse nuk ka Kush ka pyetje? Nuk ka. përfunduar punë me të. Pra, do të shtyhet. Kush ka diskutime? Nuk ka. Po kështu, edhe për projektligjin “Për disa shtesa Atëherë Kryetarët e Grupeve. Zoti Laço? dhe ndryshime në ligjin nr. 8670, datë 26.10.2000 Teodor Laço – Dakord. “Për gradat dhe karrierën ushtarake në Forcat e Servet Pëllumbi – Zoti Roqi? Armatosura të Republikës së Shqipërisë”, Ministria Shpëtim Roqi – Dakord. e Mbrojtjes ka kërkuar shtyrjen e këtij projektligji. Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? Po, zoti Gjana. Maksim Begeja – Dakord. Jemin Gjana – Do të flas lidhur me projektligjin Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? “Për regjistrimin e pasurive të paluajtshme”. Eqerem Spahiu – Dakord. Specialistët duhet ta kenë në konsideratë që në Servet Pëllumbi – Zoti Malo? mbledhjet e ardhshme të Byrosë të mos jetë në Vladimir Malo – Dakord. axhendën e punimeve të Kuvendit më përpara se të Servet Pëllumbi – Zoti Dajçi? kemi mbaruar punë në Komision. Kjo për faktin se Pal Dajçi – Dakord. ne kemi rënë dakord edhe me ministrin që mban Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? relacionet mes Qeverisë dhe Kuvendit që të mos Bardhyl Agasi – Dakord. kthehet fare si projekt, por Kryeregjistruesi në Servet Pëllumbi – E mbyllim edhe shqyrtimin bashkëpunim me donatorët të sjellë pranë e këtij projektligji. Komisionit të Bujqësisë një grup amendamentesh, Në rendin e ditës kemi projektligjin e fundit “Për
1755 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 7745, datë Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë e 29.7.1993 “Për statusin e ish-të dënuarve dhe të shqyrtoi këtë projektligj. Në mënyrë të veçantë u përndjekurve politikë nga sistemi komunist” i ndal në raportin e paraqitur nga grupi i punës së ndryshuar me ligjin nr. 7771, datë 7.12.1993", Këshillit të Ministrave. Mbështet mendimin e shfaqur paraqitur nga një grup deputetësh. Zoti Braho. nga Komisioni i Ligjeve dhe ai i Çështjeve Sociale, Spartak Braho – Shqyrtimi i këtij projektligji, për faktin se jo vetëm që ka një faturë financiare, që vjen si nismë e një grupi deputetësh për por duhet pasur parasysh se është baraz me një ndryshime në ligjin “Për statusin e ish-të dënuarve buxhet vjetor. Është pa dyshim një çështje për të dhe të përndjekurve politikë nga regjimi komunist”, cilën Këshilli i Ministrave duhet të sjellë projektligjin, u fut në axhendën e punës së Kuvendit dhe të jo një raport a studim. Me këtë mendim, Komisioni komisioneve pas përfundimit të punës nga ana e i Ekonomisë kërkon që brenda afateve të përcaktuara grupit të punës, të ngritur me urdhër të Kryeministrit Këshilli i Ministrave të sjellë projektligjin përkatës. dhe kryesuar nga Ministri i Shtetit pranë Falemnderit! Kryeministrit. Pasi dëgjoi mendimet që shprehën Servet Pëllumbi – Falemnderit! përfaqësuesit e deputetëve nismëtarë, përfaqësuesit Pra, 3 komisionet që kanë marrë edhe studimin e shoqatave të të përndjekurve politikë, si dhe e Këshillit të Minsitrave, edhe projektligjin nuk kanë përfaqësuesi i Këshillit të Ministrave, Ministri i mbaruar punë me materialet dhe kërkojnë shtyrjen Shtetit, Blendi Klosi, ndonëse në aspektin ligjor dhe e shqyrtimit të këtij projektligji. kushtetues ky projektligj është i saktë, Komisioni Atëherë, shtyhet shqyrtimi i projektligjit. konstatoi se është nevojë dhe kërkesë kushtetuese Zoti Roqi. që të paraqitet njëkohësisht edhe mendimi e Shpëtim Roqi – Ndodhi ashtu si pritej. Ky ligj qëndrimi zyrtar i Këshillit të Ministrave lidhur me ka muaj e muaj që vjen vërdallë nëpër Kuvend. Ka faturën financiare të këtij projektligji. Duke qenë se muaj e muaj të tërë që diskutohet për faturë projektligji në fjalë përmban faturë financiare, financiare. Pritet muaj e muaj të tërë që të vinte ai Komisioni i Ligjeve kërkon që të respektohet neni studim, që nuk është studim, por një paçavure. 82 pika 2 e Kushtetutës, në të cilën thuhet: Asnjë Është diçka që e di edhe më i vogli i shqiptarëve. projektligj qeveritar, që do të bëjë të nevojshme rritjen Një ligj që është bërë në 1994-ën dhe që nuk është e shpenzimeve të Buxhetit të Shtetit ose pakëson zbatuar asnjëherë. Ripropozohet nga kabineti i të ardhurat, nuk mund të miratohet pa marrë shokut Fatos dhe përfundimisht ju duhet të mendimin e Këshillit të Ministrave, i cili duhet të shpreheni. Edhe sa vite duhet që të mbarojë studimi shprehet brenda 30 ditëve nga data e marrjes së i faturës financiare? Nuk është aspak e vërtetë që projektligjit. kjo faturë financiare është e barabartë me Buxhetin Për arsyet e mësipërme, si dhe për të respektuar e Shtetit. Ky është një spekulim i ndyrë, të cilin procedurat parlamentare të shqyrtimit dhe miratimit unë, në emër të ish-të dënuarve, e hedh poshtë. të projektligjeve, Komisioni vendosi t’i kërkojë Zoti Kryetar, vini një afat, siç keni vënë një vit të seancës plenare shtyrjen e shqyrtimit të këtij tërë. Të gjithë e dimë që duhet fatura dhe ne e projektligji, me qëllim që në mënyrë zyrtare të jepet prisnim atë. Nuk prisnim atë paçavure që e kemi në vendimi nga Këshilli i Ministrave, duke respektuar tavolinat tona. Thojuni përfundimisht asaj shtrese: afatin kohor që përcakton Kushtetuta, pra 30 ditë Shkoni vdisni në fatin tuaj! Ju nuk keni për të marrë nga koha e shqyrtimit të këtij projektligji. asnjë para nga ky shtet! Ky shtet nuk është shteti Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Sherifi. juaj! Elmaz Sherifi – Edhe Komisioni ynë ka të Falemnderit! njëjtin mendim. Kjo për faktin se në projektin e Servet Pëllumbi – Falemnderit! paraqitur grupi i deputetëve i referohet pikërisht Zoti Spahiu. dispozitave kushtetuese dhe vazhdohet duke e Eqerem Spahiu – Falemnderit, zoti Kryetar! theksuar në projekt “...dhe me propozimin e Këshillit Kjo është tallja e radhës që po bëni me këtë të Ministrave”. Për faktin se mungon ky propozim shtresë, sepse nuk është një problem i ngritur me dhe kemi një raport të Qeverisë, ne mendojmë që ditë ose me javë. Është një çështje që ngrihet prej rruga më e drejtë është ajo e shtyrjes për të gjetur 12 vitesh. Ish-të burgosurit dhe të përndjekurit zgjidhjen ligjore për ta kaluar në seancë plenare. politikë kërkojnë atë çka u ka dhënë me ligj ky Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Bufi. Kuvend. Prandaj, nuk është aspak në seriozitetin
1756 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
tuaj si Kryetar dhe në seriozitetin e Qeverisë që i trajtuar të përndjekurit politikë. Keni 2 rrugë. Ose vazhdoni ta quani këtë shtresë si një shtresë që do të pranoni mungesën e vullnetit politik, ose do nuk ka vuajtur asgjë nga sistemi i kaluar. Ju vazhdoni të pranoni mungesën e kompetencës profesionale ta shtyni pafundësisht, duke menduar që edhe këto nga ana e Qeverisë. Fakti që ka një vit që ne po zgjedhje vendore të 12 tetorit do t’i kaloni të lehta, diskutojmë nuk është gjë tjetër vetëm një tendencë duke i mashtruar këta ish-të burgosur. Është më e hapur për t’i ridënuar në një formë tjetër, më të dinjitoze që ju të deklaroni që nuk keni para, nuk moderuar. Së paku, Qeveria duhet të kishte dhënë keni vuajtur nga ai sistem i kaluar. Ai sistem ka faturën financiare. Se si e interpretojnë komisionet qenë sistemi më i mirë në botë, më demokratiku nga ana procedurale, është tjetër gjë. Mendoj se ju dhe nuk keni pse të kërkoni dëmshpërblimin e duhet të bëheni pjesë e zgjidhjes reale të këtij vuajtjeve të tyre. Prandaj, deklarimi juaj do të problemi për të përndjekurit politikë. kërkohet në mënyrë publike, si Kryetar i Kuvendit Falemnderit! që e keni shtyrë këtë projektligj pafundësisht, të Servet Pëllumbi – Po, zoti Arbnori. paktën që nga 20 janari 2002 që jeni ju në këtë Pjetër Arbnori – I nderuar zoti Kryetar, post. Ne nuk do të heshtim, por do të ngremë zërin Të nderuar deputetë, atje ku është e mundur për këtë çka i sollët kësaj Ish-të përndjekurit politikë, të burgosur nga shtrese me këtë mashtrim. diktatura, të internuar, familje të të pushkatuarve dhe Falemnderit! të të vdekurve në burgje e kampe kaluan një kalvar Servet Pëllumbi – Falemnderit! të mundimshëm për 50 vjet me radhë. Shpresuan Zotërinj deputetë, se do të shihnin një ditë të mirë në liri. Fatkeqësisht Nuk e shtyn Kryetari shqyrtimin e projektligjeve. vitet e fundit po detyrohen të kalojnë një kalvar të Në rastin konkret, të 3 komisionet shprehën të njëjtin dytë, për shkak se nuk janë dëmshpërblyer për mendim. Kanë qenë duke e diskutuar me seriozitet vuajtjet, djersën dhe gjakun e tyre. Ka 2 vjet që materialin e ardhur nga Këshilli i Ministrave dhe shoqata, parti të ndryshme e deputetë po e ndjejnë studimin e bërë nga një komision i posaçëm. Kanë nevojën për të ndryshuar diçka në favor të tyre, për marrë pjesë në shqyrtim edhe përfaqësues të të të ndrequr padrejtësitë e bëra ndaj tyre në më shumë përndjekurve politikë. Kanë dalë edhe me se gjysmë shekulli. Lëvizja me demonstrata propozime të reja dhe pritet saktësimi i faturës nga paqësore, me peticione, protesta, bisedime, Këshilli i Ministrave. Mendoj se serioziteti nuk i ka projektligje të mbështetura në Kushtetutë, Kodin munguar shqyrtimit të kësaj çështjeje. Siç i Penal e ligje të ndryshme, në Konventën Kundër premtuam të përndjekurve politikë, ne e futëm në Torturës e të tjera, ka 2 vjet që është në zhvillim e rendin e ditës, filluan punën komisionet. Do ta sipër, duke arritur ndërgjegjësimin e opinionit publik, shqyrtojmë edhe në seancë plenare. Mendoj se hapi diskutimin në Kuvendin e Shqipërisë, por është i rëndësishëm është bërë me studimin e paraqitur, Qeveria ajo që me kundërveprimin e saj përpiqet ta por për të miratuar projektligjin duhet saktësuar zgjasë zgjidhjen deri në kalendat greke. Para së fatura. Është kërkuar nga komisionet, nga Qeveria, gjithash , ne theksojmë se zgjidhja e problemit të si dhe nga ministri përkatës, që ka qenë edhe ai i dëmshpërblimit nuk duhet bërë as çështje politike, pranishëm në shqyrtim. Më duket se çështja është as propagandë elektorale. Ajo ka 2 vjet që ka nisur shumë e qartë dhe nuk ka nevojë për debate të fare normalisht dhe është Qeveria ajo që e ka zgjatur mëtejshme, sepse praktika dhe procedura deri tani. Ne prisnim përgjigjen e Qeverisë, dhe më parlamentare është që, kur komisionet e ngarkuara 4.08.2003 kjo përgjigje na erdhi zhgënjyese. për shqyrtim japin mendim për shtyrje, nuk ka më Problemi themelor, dëmshpërblimi, u anashkalua në diskutime të mëtejshme. raportin dhe u trajtuan probleme anësore, që mund E mbyll diskutimin e kësaj çështjeje. të quhen zgjidhje qesharake. Sidomos zgjidhja duke Urdhëro, zoti Topi! shtuar nga 1 ose 2 mijë lekë në pensione është me Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! të vërtetë qesharake, sepse i burgosuri që ka bërë Në fakt, jam plotësisht dakord që ju i formalizoni 10, 20 a 35 vjet burg mund të vdesë pas 6 muajsh shumë mirë procedurat parlamentare. Uroj që të mos dhe quhet i larë me 6 mijë lekë të dhëna në pension. jeni pjesë e kësaj çorbeje, që po gatuhet këtu. Po Dje, Komisioni i të Drejtave të Njeriut, Komisioni i ta shkëpusni veten nga vullneti i maxhorancës bëni Ligjeve, ku mora pjesë edhe unë si i deleguar, dhe mirë, sepse vullneti i maxhorancës është për të mos Komisioni i Ekonomisë diskutuan në prag të
1757 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shqyrtimit të projektligjit në Kuvend dhe konstatuan Në lidhje me shtyrjen, jam kundër shtyrjes në se grupi ndërinstitucional i punës nuk jep përgjigje, pafundësi. Mendoj që të zhvillohen bisedime me as ka kompetencën për zgjidhjen e problemit të Qeverinë dhe të mos dalë nga rendi i ditës, por të dëmshpërblimit. Ai nuk ka paraqitur faturë për këtë jetë vazhdimisht në rendin e ditës, derisa të zgjidhet dëmshpërblim. Komisionet ia kthyen mbrapsht përfundimisht kjo çështje. Ndryshe, do të marrim raportin shumëfaqësh, 35 faqe. Disa grupe ish-të përsipër një faj të madh, që nuk punuam sa duhet burgosurish, që morën pjesë në këtë mbledhje të për të përndjekurit politikë dhe për dëmshpërblimin Komisioneve, dhanë mendimet e tyre në lidhje me e tyre. projektligjin. Besoj se jo vetëm ata 53 deputetë që kanë Unë, si deputet i autorizuar nga Shoqata e të firmosur, por të gjithë deputetët e të gjitha partive, Përndjekurve Politikë Antikomunistë dhe nga të majta e të djathta, do ta zgjidhin përfundimisht Shoqata e të Burgosurve të Shqipërisë, mbështetur këtë çështje, e cila nuk është vetëm e një partie, në 53 firmat e deputetëve të partive të ndryshme, vetëm e një qeverie, por është çështje e gjithë që kanë përkrahur projektligjin e paraqitur, Kuvendit të Shqipërisë. Besoj se Kuvendi do të mbështetur në bisedimet shumëpalëshe të zhvilluara ndihmojë për ta zgjidhur. me Presidentin e Republikës, në bisedimet me Falemnderit! ministrin Blendi Klosi, me vullnetin e mirë për të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Arbnori! zgjidhur problemin e dëmshpërblimit përfundimtar Zotërinj deputetë, të të përndjekurve, të mospolitizimit të problemit, të Desha të theksoj edhe njëherë se në diskutimet zgjidhjes së afatit kohor dhe të faturës financiare, që janë bërë në komisione edhe përfaqësuesit e të duke u shprehur se jemi gati politikisht, juridikisht përndjekurve politikë janë treguar më realistë. Kanë që të përcaktojmë modalitetet e këtij bërë propozimet përkatëse për masën e shpërblimit dëmshpërblimi, pa cenuar ekonominë e vendit, i për 1 ditë burg. Përfaqësuesi i Qeverisë e ka quajtur propozoj Kryesisë së Kuvendit dhe deputetëve të të të arsyeshëm një propozim të tillë. Kuptohet që pas gjitha partive, të djathta e të majta, që nëse na kësaj do të jetë më e lehtë paraqitja e faturës. Ne propozohet të ndryshojmë nenin përkatës të Kodit nuk e nxjerrim nga rendi i ditës këtë projektligj, por Penal, atë nr. 57, duke e lidhur detyrimisht komisionet kanë kërkuar nga Qeveria saktësimin e dëmshpërblimin e ish-të përndjekurve politikë, të faturës mbi bazën e propozimeve të reja dhe ne do përcaktohet ky dëmshpërblim në ½ e normës ta shqyrtojmë përsëri në komisione e më pas në ekzistuese. Kjo të bëhet për të gjithë, edhe për seancë plenare për ta miratuar. Madje është paraqitur ordinerët që kanë marrë pafajësinë, edhe për të edhe një variant i ri i projektligjit. Ka një lloj konfuzioni përndjekurit politikë. Më duket se kjo do të ishte në këtë çështje. Ne do t’i përmbahemi projektligjit një zgjidhje e mirë, e pranuar nga shumë që është paraqitur nga 53 deputetët me faturën përfaqësues të të përndjekurve politikë dhe shoqatat përkatëse. e tyre. Afati kohor i pagimit të jetë disa vjet, më Zoti Çako, besoj se edhe ju për këtë e kishit? tepër sesa është përcaktuar. Alfred Çako – Falemnderit, zoti Kryetar! Mund të jetë 6, 7 ose 8 vjet dhe mënyra e Na vjen rëndë që duhet përsëri të diskutohet kjo dëmshpërblimit të fillojë nga pleqtë e të sëmurët çështje, që për shkak të mungesës së vullnetit politik dhe të vazhdojë me moshat e tjera në mënyrë të po shtyhet për në kalendat greke. Na vjen rëndë që përshkallëzuar. Me këtë ndryshim të pranueshëm të diskutojmë për ato shtresa, që duhet t’i mbrojmë të nenit 57 lidhur me detyrimin për të dëmshpërblyer edhe për hir të shtetit të së drejtës që po përpiqemi ish-të burgosurit e tjerë mbyllet përfundimisht të ndërtojmë, por edhe për shkak se ne jemi të pretendimi i pabazë i Qeverisë, e cila nga njëra anë ndjeshëm ndaj tyre për arsye të përbërjes dhe thotë që nuk kemi faturën e projektligjit, e nga ana historikut të partive, nga të cilat ne vijmë. Prandaj, tjetër e ngre në qiell faturën duke e çuar në 1 miliard askush nuk duhet të bezdiset këtu. Sa herë që e 573 milion dollarë ose 204 miliard lekë, gjë që diskutohet këtu ne kemi të drejtë të diskutojmë me nuk është aspak e vërtetë. Këto shifra janë të fryra forcë për këtë çështje dhe do ta mbrojmë më fort me qëllim që të mos merret një vendim i arsyeshëm atë. Ne nuk po kërkojmë, që atyre t’u bëjmë nga Kuvendi për këtë çështje. Me prova them se dinjitetin, sepse atë ta jep Zoti ose e bën vetë njeriu. kërkesa është më poshtë se 100 miliard lekë dhe Ne po kërkojmë që, në kuadër të ndërtimit të shtetit shteti duhet t’i përgjigjet kësaj shume. të së drejtës, këto shtresa të marrin atë çka u takon
1758 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe të ndjehen të barabartë me të gjithë shtresat e Duke u bazuar në studimet e specialistëve tjera. Pas ndërtimit të aristokracisë ekonomike të shqiptarë dhe ndërkombëtarë, me bindjen që rruga shtresave tuaja, mendoj që nuk duhet t’ju shkojë Durrës-Kukës-Morinë e ndërtuar në pajtim me nëpër mendje që do të ndërtoni një shtresë standardet evropiane do të lidhë mjaft më mirë se monopartiake dhe monokratike në të ardhmen. Ne deri sot thellësinë tokësore me bregdetin dhe nuk po kërkojmë që këtë barrë fiskale ta mbani vetëm kapacitetet portuale, do të lehtësojë dhe dendësojë ju. Edhe ata vetë kanë kërkuar që koha e maturimit qarkullimin e brendshëm me gjithë zonën verilindore të lëvrimit të efekteve financiare të jetë e shtrirë në të Shqipërisë, do t’i japë jetë shpresës dhe veprimit kohë. Natyrisht që ju nuk do të jeni gjatë gjithë kohës që kjo zonë të hyjë përfundimisht në udhën e në pushtet. Kjo është një përgjegjësi vetëm e shtetit. zhvillimit intensiv dhe integrues; Ju, zoti Kryetar, nuk duhet të bëheni palë me Duke konsideruar se përmasat e veprës maxhorancën, por duhet të ndikoni që kjo çështje mundësojnë që edhe vetë procesi i ndërtimit të saj kaq e rëndësishme të zgjidhet, gjë që duhej ta bënte të sjellë gjallërim jo vetëm për verilindjen, por të kjo legjislaturë. Do të ishte në nderin tuaj në qoftë bëhet vektor ekonomik e financiar perspektiv për se do ta zgjidhnit bashkë me çështjen tjetër të gjithë vendin dhe rajonin; pronave, për të cilën nuk është nevoja të flasim këtu, Duke gjykuar se kjo rrugë shërben edhe për sepse janë 2 çështjet më të rëndësishme, të cilat interesin e vendeve fqinj për transport mjetesh e duhet të zgjidhen për arsyen e shtetit të së drejtës. mallrash nëpërmjet porteve tona dhe se fluksi i Këtu nuk kërkohet të bëhen trimëritë e Herkulit, por brendshëm, e sidomos ai kalimtar nga të tjerë dhe të hyhet në diskutime me ta për ato gjëra që janë të për të tjerë, do të sjellë të ardhura të përditshme arsyeshme dhe racionale. T’u japësh atyre atë ç’ka për të gjithë Shqipërinë; u takon është një gjë me të vërtetë shumë e vështirë. I shqetësuar nga artikulimi i qëndrimeve me Ajo që u takon atyre është shumë më e madhe nga interes parcial politik, të cilat synojnë vonesën në ç’kanë kërkuar në projektligjin e tyre. E ritheksoj fillimin e zbatimit konkret për ndërtimin e këtij aksi se është rrjedhojë e mungesës së vullnetit politik. të rëndësishëm dhe që ushtron presion mbi Bankën Nuk është as momenti dhe as vendi që ju të bëni Botërore për të ndryshuar konkluzionet e studimit demagogji sikur doni vërtet ta bëni këtë gjë, por po të fizibilitetit për gjurmën më të përshtatshme të tregoni të kundërtën. Edhe ju nuk duhet ta kuptoni rrugës; që ne nuk po bëjmë demagogji për të fituar ca vota Në mirënjohje të gatishmërisë tashmë 2-vjeçare më shumë. Ne ato vota i kemi edhe sikur të flasim të taksapaguesve dhe biznesit shqiptar për të ose jo, sepse ato janë shtresa që u përkasin partive kontribuar në financimin e këtij projekti zhvillimor tona. Kjo është një gjë që duhet ta bëjë ky Kuvend me rëndësi të veçantë për integrimin rajonal; dhe do të ishte në nderin e tij. Kërkoj dhe shprehem në emër të lobit Falemnderit! parlamentar të rrugës Durrës-Morinë. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Çako! 1. Falënderoj publikisht 91 deputetë të Kuvendit Zotërinj deputetë, të Shqipërisë të Partisë Socialiste, Partisë Votimin do ta bëjmë në orën 11:30. Kryetarët e Demokratike, Partisë Socialdemokrate, Partisë Grupeve të njoftojnë deputetët që do të bëhet votimi Demokrate, Partisë Republikane, Partisë Balli dhe listëprezenca. Kombëtar, Partisë Agrare Ambientaliste, Partisë së Para se të bëjmë pushimin, zoti Koçi do të bëjë Bashkimit të të Drejtave të Njeriut, Partisë së një deklaratë. Lëvizjes së Legalitetit, Partisë Liberaldemokrate, Petro Koçi – Falemnderit për fjalën dhe për Partisë Demokristiane, Partisë Demokrate e zgjidhjen me rendiment që i dhatë, zoti Kryetar! Reformuar dhe Partisë Demokracia Sociale që Duke vlerësuar rrugën Durrës-Kukës-Morinë si një nënshkruan me vullnet të qartë promemorien aks me rëndësi strategjike rajonale komplementar parlamentare, e cila shpreh vendosmërinë e Kuvendit me rrjetin ekzistues rrugor ballkanik, që do t’i sigurojë për ndërtimin pa vonesa e në variantin më të shkurtër mundësi të reja zhvillimi dhe komunikimi Shqipërisë, të rrugës Durrës-Kukës-Morinë; Kosovës, Serbisë dhe Maqedonisë përmes lehtësisë 2. I shpreh mirënjohjen Bankës Botërore që së lidhjes me korridoret e njohura panEvropiane që certifikoi me ekspertizë që vullneti politik është përshkojnë Ballkanin dhe lidhin gadishullin tonë me realist dhe i drejtë për këtë çështje; Evropën dhe Azinë; 3.Kërkoj që Qeveria Shqiptare të fillojë
1759 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
menjëherë punimet për ndërtimin e rrugës, sepse Kalojmë në votimin nen për nen. vonesat e deritanishme janë të pajustifikuara. Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk Falemnderit! ka, abstenim nuk ka, miratohet. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Koçi! Kush është dakord me nenin 2 për hyrjen në Zotërinj deputetë, në orën 11:30 do të bëjmë fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. votimin. Para se të shpërndahemi doja t’ju vija në Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. dijeni që zoti Spartak Ngjela, deputet i Partisë Hapet votimi. Mbyllet votimi. Demokratike, dorëzoi dje mandatin e deputetit, 78 dhe 5 ministra, 83, asnjë kundër, asnjë meqë është regjistruar kandidat për kryetar bashkie. abstenim, miratohet në tërësi projektligji. Ia kam përcjellë Komisionit të Mandateve për të Kalojmë në votimin e projektligjit të tretë “Për përcaktuar zëvendësimin nga deputeti i radhës në ratifikimin e marrëveshjes financiare ndërmjet listat e Partisë Demokratike. Qeverisë së Republikës të Shqipërisë dhe Medio Në orën 11:30 bëhet votimi. Credito Centrale për programin e ristrukturimit teknik dhe menaxhues të KESH-it”. * * * Hapet votimi në parim me elektronikë. Mbyllet votimi. Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem 77 me elektronikë dhe 6 ministra, 83, asnjë zini vend në sallë. kundër, 1 abstenim, miratohet në parim projektligji. Do të bëjmë votimin për prezencën. Kalojmë në votimin nen për nen. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk 94 dhe 3 ministra, 97. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Fillojmë procesin e votimit. Kush është dakord me nenin 2 për hyrjen në Votojmë projektligjin “Për ratifikimin e fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. marrëveshjes ndërmjet Qeverisë së Republikës të Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës të Bullgarisë Hapet votimi. Mbyllet votimi. për transportin ndërkombëtar të kombinuar të 77 dhe 6 ministra, 83, asnjë kundër, 1 abstenim, mallrave”. miratohet në tërësi projektligji. Hapet votimi në parim me elektronikë. Mbyllet Kalojmë në votimin e projektligjit e katërt “Për votimi. mbrojtjen e konsumatorit”. 84 me elektronikë dhe 3 ministra, 87, asnjë Hapet votimi në parim me elektronikë. Mbyllet kundër, asnjë abstenim, miratohet në parim votimi. projektligji. 86 me elektronikë dhe 6 ministra, 92, asnjë Kalojmë në votimin nen për nen. kundër, asnjë abstenim, miratohet në parim Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk projektligji. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kalojmë në votimin nen për nen. Në votimin nen Kush është dakord me nenin 2 për hyrjen në për nen do të mbajmë parasysh vërejtjet e Komisionit fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. të Ekonomisë dhe Komisionit të Ligjeve, ndërsa Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. Komisioni i Bujqësisë dhe Ushqimit është shprehur Hapet votimi. Mbyllet votimi. dakord me vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë. Pra, 84 dhe 4 ministra, 88, asnjë kundër, asnjë do të mbahen parasysh vërejtjet e këtyre 2 abstenim, miratohet në tërësi projektligji. komisioneve. Kalojmë në projektligjin e dytë “Për ratifikimin e Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk marrëveshjes ndërmjet Qeverisë së Republikës të ka, abstenim nuk ka, miratohet. Shqipërisë dhe Qeverisë së Shteteve të Bashkuara Kush është dakord me nenin 2? Kundër nuk të Amerikës për programin e korpusit të paqes të ka, abstenim nuk ka, miratohet. SHBA-së në Republikën e Shqipërisë”. Kush është dakord me nenin 3? Kundër nuk Hapet votimi në parim me elektronikë. Mbyllet ka, abstenim nuk ka, miratohet. votimi. Kush është dakord me nenin 4? Kundër nuk 80 me elektronikë dhe 5 ministra, 85, asnjë ka, abstenim nuk ka, miratohet. kundër, asnjë abstenim, miratohet në parim Kush është dakord me nenin 5? Kundër nuk projektligji. ka, abstenim nuk ka, miratohet.
1760 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Kush është dakord me nenin 6? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 32? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 7? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 33? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 8? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 34? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 9? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 35? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 10? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 36? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 11? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 37? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 12? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 38? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 13? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 39? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 14? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 40? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 15? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 41? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 16? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 42? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 17? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 43? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 18? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 44? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 19? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 45? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 20? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 46? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 21? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 47? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 22? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 48? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 23? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 49? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 24? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 50? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 25? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 51? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 26? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 52? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 27? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 53? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 28? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 54? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 29? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 55? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 30? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 56? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 31? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet.
1761 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Kush është dakord me nenin 57? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 10? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 58? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 11? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 59? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 12? Kundër nuk Kush është dakord me nenin 60 për hyrjen në ka, abstenim nuk ka, miratohet. fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kush është dakord me nenin 13? Kundër nuk Komisioni i Ekonomisë, përveç vërejtjeve që ka ka, abstenim nuk ka, miratohet. pasur për këto nene, ka bërë propozimin që pas Kush është dakord me nenin 14? Kundër nuk Kreut II të shtohet Kreu II,1. me 2 nene, me ka, abstenim nuk ka, miratohet. përmbajtjen që e keni në material. Kush është dakord me nenin 15? Kundër nuk Kush është dakord me shtesën e Kreut II. 1. ka, abstenim nuk ka, miratohet. me 2 nene, nenin 36 dhe 37? Kundër nuk ka, Kush është dakord me nenin 16? Kundër nuk abstenim nuk ka, miratohen të dyja nenet shtesë ka, abstenim nuk ka, miratohet. që propozon Komisioni i Ekonomisë. Kush është dakord me nenin 17? Kundër nuk Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin 18? Kundër nuk 82 dhe 6 ministra, 88, asnjë kundër, 1 abstenim, ka, abstenim nuk ka, miratohet. miratohet në tërësi projektligji. Kush është dakord me nenin 19? Kundër nuk Kalojmë në votimin e projektligjit të fundit “Për ka, abstenim nuk ka, miratohet. mbledhjen e kontributeve të detyrueshme të Kush është dakord me nenin 20? Kundër nuk sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore në ka, abstenim nuk ka … Republikën e Shqipërisë”. Maksim Begeja – Neni 20 pika 1 “e” ka dy Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. formulime. Njëri është nga Komisioni i Ekonomisë 75 me elektronikë dhe 6 ministra, 81, asnjë dhe Financave dhe tjetri është i Komisionit të Punës kundër, 1 abstenim, miratohet në parim projektligji. dhe Çështjeve Sociale. Të dy këto formulime janë Kalojmë në votimin nen për nen. Në votimin nen të ndryshme njëri nga tjetri. Cilin do të votojmë? për nen do të mbajmë parasysh katër vërejtjet që Servet Pëllumbi – Zoti Sherifi. ka bërë Komisioni i Ligjeve, vërejtjet që ka bërë Elmaz Sherifi – Kërkoj fjalën, sepse të dy Komisioni i Punës dhe Çështjeve Sociale, si dhe Komisionet kanë rënë dakord që këto formulime të ato të Komisionit të Ekonomisë për nenet 20, 11 mbeten duke u bashkuar në një. Formulimi do të dhe 9. Me këto vërejtje do të bëjmë votimin e neneve jetë ky: “Kur punëdhënësi mban kontributet e të projektligjit. punonjësve, por nuk i paguan ato në organet Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk tatimore, gjobitet me 50 për qind të shumës së ka, abstenim nuk ka, miratohet. kontributeve të papaguara. Kur këto kontribute nuk Kush është dakord me nenin 2? Kundër nuk paguhen në organet tatimore edhe pas tre muajve ka, abstenim nuk ka, miratohet. nga dita e përcaktuar me ligj, punëdhënësi kallëzohet Kush është dakord me nenin 3? Kundër nuk për ndjekje penale. Punëdhënësi që nuk kthen ka, abstenim nuk ka, miratohet. kontributet e mbajtura më tepër ndaj punëmarrësit, Kush është dakord me nenin 4? Kundër nuk sipas përcaktimit në nenin 13 pika 2 gjobitet me 15 ka, abstenim nuk ka, miratohet. për qind të shumës së kontributit të parimbursuar.” Kush është dakord me nenin 5? Kundër nuk Ky do të jetë formulimi dhe është bashkimi i të ka, abstenim nuk ka, miratohet. dy varianteve që kanë dhënë komisionet. Këtë Kush është dakord me nenin 6? Kundër nuk propozojmë për votim. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Jepjani Kryetarit, që të votohet pikërisht ky Kush është dakord me nenin 7? Kundër nuk formulim. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Servet Pëllumbi – Nenin 20 e votuam me atë Kush është dakord me nenin 8? Kundër nuk formulim. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Po, zoti Begeja. Kush është dakord me nenin 9? Kundër nuk Maksim Begeja – Dakord, zoti Kryetar, por ky
1762 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
formulim duhet të depozitohet, sepse bëhen 3 Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. formulime. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Servet Pëllumbi – Është në relacion. 80 dhe 6 ministra, 86, asnjë kundër, 1 abstenim, Maksim Begeja – Jo, nuk është në relacion. miratohet në tërësi projektligji “Për mbledhjen e Në materialet që ne kemi përpara nuk është ky kontributeve të detyrueshme të sigurimeve formulim. Janë dy formulime të ndryshme. Ai nuk shoqërore dhe shëndetësore në Republikën e është. Shqipërisë”. Servet Pëllumbi – Zoti Sherifi, e keni këtë Zotërinj deputetë, para se të mbyll seancën do formulim këtu? t’ju vë në dijeni se, siç kemi rënë dakord edhe në Është paraqitur me shkrim formulimi. Byronë Parlamentare, meqë hapet fushata e Maksim Begeja – Dakord. zgjedhjeve dhe deputetët do të jenë të angazhuar Servet Pëllumbi – Kush është dakord me nenin gjatë kësaj periudhe, nuk do të kemi seanca për 20 me këtë formulim? Kundër nuk ka, abstenim nuk disa ditë. Komisionet duhet të gjejnë kohën që të ka, miratohet. mblidhen e të shohin ato çështje që kishim në Kush është dakord me nenin 21? Kundër nuk kalendar dhe kanë mbetur pa u parë, në mënyrë që ka, abstenim nuk ka, miratohet. t’i kemi të gatshme për mbledhjen e seancave të Kush është dakord me nenin 22? Kundër nuk ardhshme. Seanca brenda fushatës do të ketë vetëm ka, abstenim nuk ka, miratohet. më 2 tetor në orën 9:00, sepse do të vijë në Kuvend Kush është dakord me nenin 23? Kundër nuk të përshëndesë nga ana e Parlamentit Evropian ka, abstenim nuk ka, miratohet. Presidenti i këtij Parlamenti, zoti Patrik Koks. Ai do Kush është dakord me nenin 24? Kundër nuk të bëjë një vizitë me datë 1 e 2 tetor. Më 2 tetor në ka, abstenim nuk ka, miratohet. orën 9:00 do të hapet seanca me Presidentin e Kush është dakord me nenin 25 lidhur me Parlamentit Evropian. Të keni parasysh që në orën shfuqizimet? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, 9:00 fillon seanca, sepse në orën 10:00 ai largohet. miratohet. Prandaj mos na krijoni probleme me prezencën. Kush është dakord me nenin 26 për hyrjen në Falemnderit dhe punë të mbarë gjatë fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. fushatës!
E enjte, 25.09.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem Policinë e Shtetit” ndryshuar me ligjet nr. 8933, datë zini vend në sallë. 25.7.2002 dhe nr. 9089, datë 26.06.2003". Hapim seancën. Siç ju thashë, kalendari parashikon dy seanca Në seancën e sotme, përveç miratimit të plenare, këtë të sotmen me këtë rend dite që ju kalendarit dyjavor të punimeve të Kuvendit, që u propozova dhe seancën e datës 2, kur do të vijë në miratua me konsensus nga Byroja Parlamentare, Kuvendin tonë për të përshëndetur Kryetari i do të kemi: Parlamentit Evropian, zoti Patrik Koks. Ajo seancë -Projektligjin “Për një shtesë në ligjin nr. 7651, do të fillojë në orën 9:00, prandaj janë të lutur datë 21.12.2002 “Për festat zyrtare dhe ditët deputetët që në atë orë të jenë në sallë, sepse koha përkujtimore”; është e kufizuar dhe nuk mund të pritet për më vonë -Akt normativ nr. 2, datë 19.9.2003 “Për miratimin fillimi i seancës. e fondit për partitë politike pjesëmarrëse në zgjedhjet Jeni dakord me këtë kalendar? vendore 2003”; Fillojmë me rendin e ditës. -Akt normativ nr. 3, datë 19.9.2003 “Për disa Për procedurë, zoti Begeja. ndryshime në ligjin nr. 8553, datë 25.11.1999 “Për Maksim Begeja – Së pari, grupi i specialistëve
1763 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
pranë OSBE-së që po shqyrton ligjin “Për pronat”, i specialistëve pa e paraqitur ende në Kuvend draftin imponuar nga segmente të Qeverisë dhe të e vet. Nuk është etike dhe as korrekte denoncimi i institucioneve shtetërore, përfshi edhe Kryetarin e një projekti që ende nuk ekziston dhe nuk na është Kuvendit, do të paraqesë në Kuvend një draft paraqitur. anonim, të cilin e kam në dorë, në të cilin janë futur Zotërinj deputetë, nuk do të vazhdoj me ndërhyrje elemente që nuk trajtohen nga draftet e paraqitura, të tilla. Do të futem në rendin e ditës. si në atë të paraqitur nga Mediu-Sako, ashtu edhe Kemi projektligjin “Për një shtesë në ligjin nr. në draftin e Qeverisë. 7651, datë 21.12.2002 “Për festat zyrtare dhe ditët Së dyti, ky draft është më i keq … përkujtimore”. Është fjala për të shpallur 19 tetorin, Servet Pëllumbi – Zoti Begeja, e keni Ditën e Lumturimit të Nënë Terezës si festë zyrtare. deklaratë apo për rendin e ditës? Zoti Braho. Maksim Begeja – Për procedurë. Spartak Braho – Komisioni i Çështjeve Ky draft është më i keq sesa ligji ekzistues me Kushtetuese dhe Ligjore mori në shqyrtim tendenca të theksuara ndaj pronarëve. projektligjin “Për një shtesë në ligjin nr. 7651, datë Së treti, ai bie tërësisht në kundërshtim me 21.12.2002 “Për festat zyrtare dhe ditët parimet e Kushtetutës. përkujtimore”, paraqitur nga Këshilli i Ministrave. Së katërti, për këtë draft anonim nuk është marrë Komisioni u njoh me shtesën që propozohet të bëhet dhe nuk është lejuar asnjë sugjerim i specialistëve në këtë ligj për të vendosur datën 19 tetor si Dita e tanë. Lumturimit të Nënë Terezës. Duke vlerësuar në Servet Pëllumbi – Zoti Begeja, ju po flisni për parim rëndësinë e këtij projektligji, ne e një draft, që ne nuk e kemi. konsiderojmë atë si një vlerësim që shteti dhe mbarë Maksim Begeja – Specialisti ynë ka dhënë shoqëria shqiptare i bën Nënë Terezës, kësaj figure dorëheqjen nga grupi i ekspertëve pranë OSBE-së të shquar të kombit të njohur në mbarë botën. për të mos u bërë palë e manipulimeve, që kërkon Propozimi që Dita e Lumturimit të Nënë Terezës, të bëjë Qeveria. Për këtë, ne kërkojmë që në 19 tetori, të shpallet festë zyrtare në vendin tonë i axhendën e punës së Kuvendit (pikërisht për këtë e përmbush të gjitha kriteret kushtetuese dhe ligjore kërkova fjalën për procedurë) të përfshihet për dhe njëkohësisht është një homazh për këtë figurë. shqyrtim vetëm projektligji i paraqitur nga Partia Përfundimisht, për arsyet e mësipërme Republikane dhe Shoqata Pronësi me Drejtësi, Komisioni unanimisht u shpreh dakord në parim dhe meqenëse ajo është paraqitur më parë se projektligji në tërësi për miratimin e këtij ndryshimi në ligj në i Qeverisë, ç’ka është në përputhje të plotë me këtë seancë. Rregulloren e hartuar nga ky Kuvend. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! Mosreagimi i Qeverisë Shqiptare për ngjarjet e Zoti Dizdari, në emër të Komisionit të Arsimit. fundit kur nga pala greke janë rrahur dhe janë Limoz Dizdari – Dakord. keqtrajtuar emigrantë shqiptarë, tregon se kjo Qeveri Servet Pëllumbi – Falemnderit! dhe ky shtet janë të paturpshëm, sa arrijnë të mos Ka ndonjë pyetje? mbrojnë qytetarët e tyre. Kjo nuk është hera e parë Po, zoti Shehi. që nga pala greke kryhen veprime të tilla, të cilat Dashamir Shehi – Kisha një pyetje. Do të jetë bien në kundërshtim me të gjitha konventat ditë pushimi kjo ditë? Domethënë që mësuesit nuk ndërkombëtare mbi të drejtat dhe liritë e qytetarëve. do të shkojnë në shkollë, nëpunësit në zyrë dhe të Pasiviteti dhe mosreagimi i ashpër i institucioneve jetë e paguar? Si do të jetë? shtetërore, duke filluar që nga Kuvendi e deri te Servet Pëllumbi – Përderisa është shpallur Qeveria, tregojnë se ky shtet nuk është i aftë që të festë kombëtare, do të jetë ditë pushimi. Megjithëse mbrojë qytetarët e tij. Vetëm kjo dukuri e përsëritur i bie e dielë. disa herë është e mjaftueshme që Kryeministri dhe Dashamir Shehi – I bie këtë radhë. Mund të Qeveria që ai drejton të japin dorëheqjen. jetë e hënë, ditë pune. Falemnderit! Servet Pëllumbi – Ju e kuptoni që festa zyrtare Servet Pëllumbi – Zoti Begeja, unë ju dhashë është pushim. Bëhet ndryshim në ligjin e festave fjalën për procedurë, siç e kërkuat. Nuk ishte për zyrtare. Ndër festat e tjera shtohet edhe një. procedurë, por ishte deklaratë. Nuk është aspak Zoti Çako. korrekte nga ana juaj që denonconi komisionin e Alfred Çako – Falemnderit, zoti Kryetar!
1764 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Edhe ne jemi dakord që Dita e Lumturimit të miratimin e fondit për partitë politike pjesëmarrëse Nënë Terezës të shpallet festë kombëtare, për faktin në zgjedhjet vendore 2003”. Komisioni shpreh se është rasti i parë që shqiptarët të kenë një njeri, mendimin se në aspektin ligjor ai është në përputhje siç është Nënë Tereza, që ka marrë çmimin Nobel me Kushtetutën nenin 101 të saj, si dhe në në fushën e shpirtit dhe të spiritualizmit. Shqiptarët përputhje me Kodin Zgjedhor nenin 145 të tij. Në mund të kenë marrë edhe ndonjë Nobel tjetër në përfundim, pasi dëgjoi edhe përfaqësuesit e Këshillit fushën e shkencës, por shkenca është e lidhur me të Ministrave, Ministrisë së Financave dhe lëndën dhe materien, ndërsa shpirti ka lidhje me Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Komisioni shpreh trurin. Ne kemi marrë çmim Nobel edhe në fushën e mendimin që ky akt normativ duhet të miratohet në zemrës. Me Nënë Terezën morëm edhe në fushën këtë seancë. e shpirtit. Është një rast i veçantë. Kemi pasur njerëz Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Bufi. të shquar edhe në fusha të tjera, heronj kombëtarë, Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë e shkrimtarë, por me Nënë Terezën është rasti i parë shqyrtoi këtë akt normativ të Këshillit të Ministrave që kemi hyrë një linjë tjetër, në një fushë tjetër. Për dhe në parim mbështet miratimin e tij në seancë ne është një objekt krenarie, sidomos kur kemi plenare. Nga diskutimet e bëra Komisioni i parasysh që feja dhe spiritualizmi u ndaluan nga Ekonomisë rekomandon për Komisionin Qendror të diktatura e kaluar. Prandaj, mendimi im, dhe shpreh Zgjedhjeve që partitë të cilat kanë marrë financim këtu edhe atë të Partisë së Ballit Kombëtar paradhënie për pjesëmarrje në zgjedhje, por nuk Demokrat, është që jemi plotësisht dakord që kanë marrë më shumë se 2.5 për qind të votave dhe shpallja e Ditës së Lumturimit të Nënë Terezës të nuk kanë respektuar kërkesën e Kodit Zgjedhor për jetë një festë kombëtare. Ky është një eveniment. kthimin e shumave të marra paradhënie nga KQZ- Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Çako! ja, të mos financohen me fondet që jepen shtesë, Të shprehen kryetarët e grupeve, zoti Çako u përderisa ato vazhdojnë të mbeten debitorë ndaj shpreh. KQZ-së. Në parim Komisioni është shprehur dakord Po, zoti Metko. për miratimin e këtij akti normativ. Uran Metko – Më duket se jeni të informuar Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bufi! me Grupet Parlamentare, që zotëria, që sapo foli, Ka ndonjë pyetje? Nuk ka. nuk përfaqëson Grupin Parlamentar. Prandaj, herë Ka ndonjë për të diskutuar? Nuk ka. tjetër të dish se ku të drejtohesh. Atëherë, zoti Metko? Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? Uran Metko – Dakord. Maksim Begeja – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? Servet Pëllumbi – Zoti Balla? Maksim Begeja – Dakord. Sadedin Balla – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Balla? Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka? Sadedin Balla – Dakord. Nard Ndoka – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Preka? Servet Pëllumbi – Zoti Preka? Ndue Preka – Dakord. Ndue Preka – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Bejtja? Servet Pëllumbi – Zoti Bejtja? Ëngjëll Bejtja – Dakord. Ëngjëll Bejtja – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Topi? Servet Pëllumbi – Zoti Topi? Bamir Topi – Dakord. Bamir Topi – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? Gramoz Ruçi – Dakord. Gramoz Ruçi – Dakord. Servet Pëllumbi – E mbyllim shqyrtimin e aktit Servet Pëllumbi – E mbyllim shqyrtimin e normativ nr. 2, për të kaluar në aktin normativ nr. 3, projektligjit të parë. datë 19.05.2003 “Për disa ndryshime në ligjin nr. Kalojmë tek akti normativ nr. 2 datë 19.9.2003 8553, datë 25.11.1999 “Për Policinë e Shtetit”, “Për miratimin e fondit për partitë politike ndryshuar me ligjet nr. 8933, datë 25.7.2002 dhe nr. pjesëmarrëse në zgjedhjet vendore 2003”. Zoti 9089, datë 26.6.2003". Zoti Braho. Braho. Spartak Braho – Komisioni i Çështjeve Spartak Braho – Komisioni i Ligjeve e mori në Kushtetuese dhe Ligjore mori në shqyrtim aktin shqyrtim aktin normativ të Këshillit të Ministrave “Për normativ nr. 3, datë 19.5.2003 “Për disa ndryshime
1765 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
në ligjin nr. 8553, datë 25.11.1999 “Për Policinë e Komisionit Parlamentar duhej të lexonte relacionin Shtetit”, ndryshuar me ligjet nr. 8933, datë 25.7.2002 e Komisionit dhe të mos bënte interpretime të dhe nr. 9089, datë 26.6.2003" dhe pasi u njoh me karakterit politik. Për sa i përket trajtimit politik ai këtë akt normative shprehet se si në aspektin ligjor, më dha një mundësi që unë të vazhdoj pikërisht aty ashtu edhe atë kushtetues, ky akt është në ku e la ai. përputhje me Kushtetutën, neni 101 i saj. Ndryshimi I bëj me dije Kuvendit dhe opinionit publik i propozuar në ligjin “Për Policinë e Shtetit” bëhet shqiptar se nuk ka qenë maxhoranca ajo që e detyroi vetëm se me numrin e forcave aktuale të Policisë Qeverinë që të kalonte aktin normativ në Kuvend. së Rendit dhe të Objekteve, Policia e Shtetit e ka Argumenti është shumë i thjeshtë. Ditën që Qeveria të pamundur të mbulojë ruajtjen e objekteve dhe ka vendosur që të nxjerrë aktin normativ nr. 3, është qendrave të votimit në të gjithë territorin e vendit zyrtarizuar ky akt në fletoren zyrtare. Pra, këtu është gjatë gjithë kohës, ku më e pakta është 48 orë mbyllur filmi. Unë dhe përfaqësues të tjerë të përpara. Akti normativ i miratuar nga Këshilli i opozitës, në takimin me zotin Pëllumbi, i kemi thënë Ministrave ka vendosur që, përveç Policisë së Rendit se një atakim i Kodit Zgjedhor e bën atë të pamundur dhe asaj të Ruajtjes së Objekteve, në procesin që të funksionojë si akt normativ, pa u revizionuar zgjedhor të marrin pjesë edhe strukturat e tjera të pikërisht aty ku është miratuar Kodi Zgjedhor. Ne Policisë së Shtetit, të cilat do të kenë uniformë, mund ta quajmë atë ligj, por në fakt e kemi quajtur dokument identifikimi dhe do t’i nënshtrohen një Kodi Zgjedhor. Është njësoj si të funksionojë një trajnimi të posaçëm. Në akt përjashtohen nga ruajtja organizëm i gjallë pa kodin e tij gjenetik. Kjo është e qendrave të votimit forcat speciale, ato të arsyeja që ne me forcë kërkuam që ky akt normativ ndërhyrjes së shpejtë, si dhe policia kriminale. të vinte në Kuvend. Për fatin tonë të keq ai vjen në Përfundimisht, Komisioni me shumicë votash u momentin kur fushata zgjedhore është në kulmin e shpreh dakord për miratimin e këtij akti normativ. saj. Nuk e mora fjalën pak më parë kur u diskutua Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! për financimet e partive. Është e njëjta logjikë. Zoti Legisi. Fushata zgjedhore është në kulmin e vet, ndërsa Ndre Legisi – Komisioni për Rendin dhe Kuvendi miraton një akt normativ nr. 2 të Qeverisë SHISH-in në mbledhjen e tij të datës 22.9.2003 për financimin e partive. Megjithatë, problemi për të shqyrtoi aktin normativ “Për disa ndryshime në ligjin cilin u ngrita është madhor. nr. 8553, datë 25.11.1999 “Për Policinë e Shtetit”. Ne i kujtojmë Kuvendit, kolegëve të Komisioni pasi dëgjoi edhe mendimet e maxhorancës, tërë opinionit publik shqiptar që të specialistëve të Policisë së Shtetit dhe të Ministrisë rikthehen në atmosferën e paszgjedhjeve të vitit së Rendit Publik vendosi të votojë për këtë 2001, ku faktorët ndërkombëtarë u interesuan shumë projektakt, rezultat i cili u nda 3 me 3. Mendimi pro në lidhje me fatin e demokracisë në atë periudhë. që projektakti normativ të kalojë në seancë plenare Tre ishin detyrimet: u shpreh nga përfaqësuesit e maxhorancës me 1.Futja e opozitës në Kuvend arsyetimin se ai korrigjon defektet e ligjit dhe se 2.Zgjedhja e një Presidenti konsensual është në përputhje me kompetencat e Policisë së 3.Reformimi i Kodit Zgjedhor Shtetit të parashikuara në ligj. Ai nuk prek dhe nuk Opozita u fut në Kuvend, ushtroi të gjitha ndërhyn në procesin zgjedhor. kompetencat kushtetuese dhe mori pjesë aktive Mendimi kundër, që projektakti normativ të mos duke respektuar të gjitha rregullat e lojës. kalojë për shqyrtim në seancë plenare, u shpreh U zgjodh një President konsensual, ndonëse jo nga përfaqësuesit e opozitës me arsyetimin se me dëshirën dhe vullnetin e maxhorancës, por të ndryshimet e propozuara prekin përmbajtjen e ligjit diktuar pasi zoti Nano nuk arriti të marrë votat e dhe parimet themelore të reformës zgjedhore. nevojshme. Falemnderit! U futëm në lojën e ndershme të reformimit të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Legisi! Kodit Zgjedhor, u treguam entuziastë në momentin Zoti Topi. që u miratua Kodi Zgjedhor dhe menjëherë në zemër Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! të fushatës, ai që është mësuar që gjithmonë të Të nderuar kolegë deputetë, bëjë manovrime të tipit të pelivanit, nxjerr një akt Në fakt që në fillim të fjalës sime do t’i kujtoja normativ duke rënduar klimën politike dhe duke zotit Legisi që në cilësinë e nënkryetarit të sulmuar në thelb Kodin Zgjedhor. Dy janë momentet:
1766 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
1. Ose zoti Nano duhet të pranojë se me një shkuar Kodit Zgjedhor deri në fund. Moralizime nga paramendim të thellë e ka lënë që të vendosë aktin persona që kanë precedentë me kutinë e zgjedhjeve normativ në zemër të fushatës; ne nuk pranojmë. Aq më shumë kur një person i 2. Ose Qeveria e tij është e paaftë dhe menjëherë tillë ndodhet në krye të një dikasteri që paragjykohet duhet të marrë përgjegjësitë për t’u larguar, sepse i thellësisht për manipulimin e ri të zgjedhjeve. Jeni ka munguar asistenca e nevojshme nga strukturat shumë të aftë. Nuk manipuloni dy herë në të njëjtën e shtetit. Meqenëse bëhet fjalë për Policinë e Shtetit, mënyrë. Jeni diagnostikuar për këtë. Ka ardhur i ka munguar asistenca e Ministrisë së Rendit. Zoti momenti që të kuroheni. ministër, i cili është bërë shumë aktiv orët e fundit Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Topi! duke rënduar më tej situatën, duhej të kishte qenë Për procedurë, zoti Braho. më i vëmendshëm në momentet që bëhej ligji. Spartak Braho – Zoti Kryetar, Ka edhe precedentë të tjerë, që tregojnë se kësaj Së pari, dua t’i bëj të ditur zotit Topi që akti Qeverie mund t’i mungojnë aftësitë për të qeverisur normativ nuk ka të bëjë aspak me Kodin Zgjedhor. vendin, por nuk i mungojnë aftësitë për të krijuar Zoti Topi nuk e ka kuptuar fare që akti normativ nuk situata për manipulime. Pra, shkojmë në variantin e ndryshon Kodin Zgjedhor. Ne nuk kemi të bëjmë parë që kjo është një gjë totalisht e paramenduar absolutisht me Kodin Zgjedhor. Prandaj, të mos dhe si e tillë e rëndon klimën politike në prag të përhapë tym. zgjedhjeve të pushtetit vendor. Nuk është e rastit Së dyti, akti normativ ka të bëjë me një ndryshim që zëri kundërshtues nuk vjen vetëm nga opozita, teknik të ligjit “Për policinë”. por vjen edhe nga Presidenti i Republikës, nga Servet Pëllumbi – Falemnderit! institucionet ndërkombëtare që bëjnë monitorimin, Zoti Legisi. si dhe nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve. Zgjidhni Ndre Legisi – Nuk e mora fjalën për të bërë e merrni! Problemi i ushtrimit të moralit në momentin replikë, por për të deklaruar para të gjithë deputetëve që nuk ka moral është një gënjeshtër e radhës, është se ajo çka thashë është e shkruar në relacionin që një përpjekje për ta futur opozitën përsëri në është firmosur nga zoti Memia dhe unë. Nuk u qorrsokak. shmanga asnjë fjalë nga ajo çka është miratuar në Ju them që të ushtroni detyrimet kushtetuese Komisionin Parlamentar. dhe në radhë të parë ia them Kryetarit të Kuvendit, Falemnderit! me të cilin kam pasur kontakte konstruktive gjatë Servet Pëllumbi – Falemnderit! kësaj periudhe për t’i thënë që kryetari i Qeverisë Zoti Apostoli. nuk duhet ta fusë në impas klimën në prag të Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! zgjedhjeve të 12 tetorit, pa u futur në elemente të Zgjedhjet vendore kanë si qëllim kryesor që të tjerë se ku e katandisur vendin. Ai duhej të ushtronte japin, para së gjithash e mbi të gjitha, një zgjidhje detyrimin kushtetues që të sillte aktin normativ, para madhore për Shqipërinë dhe shqiptarët, që të jenë se të fillonte fushata zgjedhore. zgjedhje të lira, të ndershme, të barabarta, Me këtë rast, shpreh opinionin dhe demokratike, por mbi të gjitha duhet të mbartin vendosmërinë e opozitës, që ka marrë pjesë në besueshmëri. Kjo ishte edhe ideja që u krijua në mënyrë aktive, me asistencë ndërkombëtare e të Komisionin Bipartizan, i cili u mor me amendamentet kualifikuar në hartimin e Kodit Zgjedhor, Kod i cili për Kodin Zgjedhor, puna e të cilit degjeneroi nga ka marrë edhe bekimin e institucioneve, që t’i konsensusi i dy partive të mëdha. Komisioni drejtoheni Kodit dhe mos dilni nga ai. Një atakim i Bipartizan nuk e kreu detyrën deri në fund. Edhe kodit gjenetik do të nxirrte një mostër. Është i njëjti akti normativ i Qeverisë për Policinë e Shtetit vërtet krahasim me Kodin Zgjedhor. Në rast se atakoni bën fjalë për një ndërhyrje të veçantë, por të mos Kodin Zgjedhor, ju do të nxirrni një situatë zgjedhjesh harrojmë që ka qenë objekt i punës së Komisionit mostër. Ne nuk do ta lejojmë në mënyrë absolute. Bipartizan. Me konsensus është vendosur që të mos Kthejani projektligjin Qeverisë dhe ajo që e ka futet në Kod për të mos e militarizuar Kodin, por të bërë këtë çorbë, le ta rivendosë situatën në vend. kalojë në ligjin “Për Policinë e Shtetit”. Në mënyrë Kjo është arsyeja që unë ndaj qëndrimin tim me indirekte është problem i Kodit Zgjedhor, pavarësisht përfaqësuesit e opozitës në Komisionin Parlamentar se është futur për arsye akomodimi dhe komforti në të Rendit dhe SHISH-it. Kthejani Qeverisë dhe një ligj tjetër. Në këtë kuptim, do të thosha se është reflektoni në mënyrë të thellë sa më shpejt, për t’i element i konsensusit, i besueshmërisë së
1767 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
zgjedhjeve. Për arsye teknike jam dakord që duhet policisë në zgjedhje, ndryshimi i miratuar më të bëhen ndryshime, sepse nuk është dhënë zgjidhja 25.7.2002 është ky: që duhej të ishte, por duhet futur elementi “Në të gjitha llojet e zgjedhjeve që zhvillohen në “besueshmëri”. Partitë e mëdha duhet ta arrijnë këtë Shqipëri rendi dhe siguria gjatë periudhës zgjedhore element. E them këtë për arsye se ne duhet të dimë ruhen vetëm nga forcat e Policisë së Rendit dhe të që në një konflikt zgjedhor ose paszgjedhor baza e Policisë së Objekteve”. konfliktit është psikologjike. Një parti që është prej Neni 1 i ligjit “Për Policinë e Shtetit”, që është 6-7 vjetësh në opozitë, dhe është mërzitur, do me ligji ku është bërë ky ndryshim, shprehet në mënyrë çdo kusht që të fitojë zgjedhjet. Partia e taksative: Policia e Shtetit është institucioni i vetëm maxhorancës që është në pushtet mesa duket do përgjegjës për garantimin e rendit, të sigurisë publike me çdo kusht të rrijë aty. Kjo është baza e konfliktit, dhe zbatimin e ligjit. prandaj duhet të gjendet besueshmëria. Ky është i vetmi institucion që ka këtë atribut Së fundi, dua të them se në mënyrë që të kemi kushtetues dhe ky atribut që është vetëm i misionit zgjedhje të lira, të barabarta duhet të hiqni presionet të Policisë së Shtetit nuk mund të tjetërsohet për mbi kandidatët me pushime nga puna. Në këtë t’ia deleguar një pjesëze të Policisë së Shtetit, qoftë mënyrë shkojmë në zgjedhje të lira, ku edhe votat e edhe në ditën e zgjedhjeve. Është njësoj si të thuash popullit të numërohen ashtu siç dalin, ashtu siç që sovranitetin e një shteti nuk e mbrojnë Forcat e vendos zemra e popullit. Kështu nuk do të kemi Armatosura, por e mbrojnë vetëm Forcat Tokësore, zgjedhje të kontestuara. Prandaj po bëj një thirrje si pjesë përbërëse e tërësisë së Forcave të me këtë veprim. Të dy partitë e mëdha ta gjejnë Armatosura. Akoma më tej, flitet për Polici të konsensusin. Për anën teknike jam dakord, sepse Objekteve. Në ligjin bazë “Për Policinë e Shtetit” unë fola në parim. nuk ka Polici të Objekteve. Do të mjaftonte vetëm Servet Pëllumbi – Falemnderit! ky formulim paradoksal që ligji të mos miratohej Zoti Ministër. ose që të mos nënshkruhej edhe nga Presidenti i Luan Rama – Falemnderit, zoti Kryetar! Republikës. Megjithatë, për shkak të nxitimit për të Të nderuar kolegë deputetë, kaluar ndryshime, që duheshin raportuar si arritje Dëshiroj të shpjegoj paraprakisht arsyet që çuan konsensusi, është bërë e mundur të kalojë pa u në miratimin e aktit normativ “Për disa shtesa në marrë mendimi i specialistëve. Për pasojë, ne vijmë ligjin nr. 8583, datë 25.11.1999 “Për Policinë e sot në këtë situatë paradoksale që me ligj i kërkojmë Shtetit” ndryshuar me ligjin nr. 8933, datë 25.7.2002". Policisë së Shtetit që vetëm me 4070 forca, që janë Nuk dua të merrem me idenë evolutive të kodit forca shërbimi në Policinë e Rendit, të garantojmë gjenetik, sepse edhe evolucioni është produkt i rendin dhe sigurinë publike për zgjedhjet me 4700 ndryshimeve gjenetike. Pra, nëse nuk do të kishte qendra votimi. Nuk u pyetëm dhe nuk u përfillëm as evolucion të zhvillimeve gjenetike, do të kishim në Komisionin Bipartizan, as në Komisionin mbetur majmunë dhe nuk do të ishim njerëz sot. Parlamentar të Rendit dhe as në seancën kur Meqenëse problemi po politizohet, jam i detyruar Kuvendi e ka diskutuar këtë nen. Çfarë bëmë ne? të jap disa shpjegime në parim. Janë miratuar Që të nesërmen Drejtori i Përgjithshëm i Policisë, ndryshime në ligjin “Për Policinë e Shtetit”, që bien me atributin që i jep ligji si drejtuesi më i lartë teknik ndesh me vetë ligjin “Për Policinë e Shtetit”. Janë i Policisë së Shtetit, ka kontaktuar me stafin e miratuar ndryshime në këtë ligj që nuk kanë Presidentit të Republikës, i ka paraqitur argumentet respektuar dhe nuk kanë përfillur mendimin e ligjore dhe logjike, duke i kërkuar që të mos institucionit ku vepron ky ligj. Për pasojë, kemi miratohet e të mos nënshkruhet ligji nga ai, por t’i miratuar në Kuvend ndryshime që cenojnë misionin kthehet Kuvendit për të bërë ndryshimet e kushtetues të Policisë së Shtetit, që cenojnë frymën domosdoshme. Nuk pati asnjë reagim me logjikën e përgjithshme, mbi të cilën është ndërtuar ky ligj që Presidenti i kishte kthyer disa ligje Kuvendit dhe dhe në thelb të tyre krijojnë pamundësinë që Policia nuk shkonte që t’i kthente edhe një tjetër. Nga ajo e Shtetit të përballojë detyrimin që i ngarkon ligji ditë e deri kur mora nismën për t’i paraqitur Këshillit për të garantuar rend, siguri publike dhe zbatim të të Ministrave aktin normativ kemi bërë konsulta dhe ligjit gjatë zgjedhjeve. negociata të vazhdueshme me Komisionin e Ligjeve Më lejoni ta konkretizoj këtë që thashë. Në nenin (zoti Braho është i pranishëm), me Komisionin e 60 shkronja “a” pika 1, ku flitet për angazhimin e Rendit dhe me përfaqësues të opozitës në këto
1768 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
komisione, të cilët në diskutimet e bëra në zyrën e garantuar parametrat e sigurisë dhe ecurinë normale Drejtorit të Përgjithshëm janë shprehur dakord me të procesit. Aritmetika është e thjeshtë, 4700 qendra logjikën e ndryshimeve të sjella në aktin normativ. votimi herë 2 kërkojnë minimalisht 9400 vetë të Madje, më 1 shtator Drejtori i Përgjithshëm i Policisë angazhuar. Nga 12.454 hiqen 9400 dhe mbesin për ka shkuar në Komisionin e Rendit dhe i ka kërkuar të gjitha shërbimet e tjera të rendit vetëm 3000 që, pa u mbyllur punimet e Kuvendit, Komisioni i policë. Policia e Shtetit dhe Ministria e Rendit kanë Rendit të inicionte ndryshimet në ligjin e Policisë, përgjegjësinë të garantojnë kufijtë shtetërorë të me qëllim që të shmangej ky debat që po bëhet sot Republikës; funksionimin normal të të gjitha në mënyrë abuzive. Nuk pati asnjë reagim edhe nga shërbimeve të tjera, nga qarkullimi rrugor deri te Komisioni i Rendit. Është iniciuar një nismë tjetër shërbimet e rendit në qytet e fshat; akset rrugore, në zyrën e Kryetarit të Kuvendit në praninë e Drejtorit porte e aeroporte, në roje të objekteve të rëndësisë të Përgjithshëm të Policisë, ku është kërkuar që të së veçantë e kudo tjetër; në garantimin e lëvizjes ftoheshin në këtë takim edhe përfaqësuesit e së lirë dhe të misioneve vëzhguese dhe monitoruese opozitës, kryetari i Grupit Parlamentar, që sapo foli të OSBE-së, ODIHR-it e çdo misioni tjetër që do të dhe iku, bashkëkryetari i Komisionit Bipartizan. Kanë jetë i angazhuar në zgjedhje në funksion të garantimit qenë të pranishëm në atë mbledhje edhe të një procesi korrekt zgjedhor dhe të përfaqësues të tjerë të opozitës, me përjashtim të pakundërshtueshëm. Dje kemi qenë në mbledhjet zotit Memia, dhe për pasojë asnjë reagim edhe në e komisioneve parlamentare. Pas reagimit të këtë takim. opozitës i kam dërguar zyrtarisht një letër kryetarit Pavarësisht nga kjo, në të gjithë ditët në vijim të Partisë Demokratike, bashkëshoqëruar me të Drejtori i Përgjithshëm ka komunikuar me të gjithë cilën edhe strukturën e forcave të policisë, ndarjen përfaqësuesit e opozitës që kanë atribute sipas limitit organik të forcave të policisë së rendit përfaqësimi në komisione parlamentare për të arritur në të gjithë territorin e vendit sipas çdo komisariati, në konsensusin e nevojshëm të ndryshimeve, të me qëllim që edhe ai të orientohet në logjikën e një cilat krijojnë mundësinë që policia të bëjë detyrën, realiteti konkret dhe të ofrojë një zgjidhje konkrete që askush më të mos guxojë të mendojë të vërë për të kapërcyer problemin e krijuar. Të njëjtën dosje dorë në kutinë e votimit ose në procesin zgjedhor. të detajuar ia kam vënë në dispozicion ambasadorit Po t’i kthehemi kësaj përvoje nuk ka nevojë të bëjmë të OSBE-së në Shqipëri dhe shefit të misionit të retorikë, sepse shqiptarët e dine se cila është përvoja ODIHR-it në Shqipëri dhe, meqenëse kanë rolin e zgjedhore dhe cili ka qenë produkti i zgjedhjeve të interlokutorit në procesin e negociatave, i kam zhvilluara më parë. kërkuar të na ulin në të njëjtën tryezë me drejtuesit Si përfundim, kemi aktualisht një strukturë policie e opozitës për të formuluar zgjidhjen ligjore që të përbërë nga 12.454 forca policie, nga drejtori i garanton procesin. Nuk ka asnjë përgjigje, qoftë edhe përgjithshëm deri tek inspektori më i largët i rendit. formalisht nga lideri i opozitës. Ndërkohë vijmë në Nga këta duhet të garantohet shërbimi për 4700 Kuvend nga një takim i sapombaruar me qendra votimi. Në bazë të ligjit shërbimi duhet të ambasadorin e OSBE-së, ku i shpreha qëndrimin garantohet për 24 orë përpara. Po marr praktikën e tim si ministër dhe qëndrimin e Qeverisë. Ne jemi zakonshme të mbërritjes së dokumentacionit të të gatshëm që edhe këtë formulim t’ia nënshtrojmë votimit në natën para ditës së votimit. Kjo do të thotë debatit për të arritur në një formulim konsensual sesi që ka nevojë për shërbim policor në çdo qendër do t’i ndajmë forcat e policisë në funksion të votimi ku ka dokumente që përbëjnë rëndësinë e shërbimit ndaj sigurisë në zgjedhje dhe si do të veçantë të procesit zgjedhor. Nuk mund të rrijë një organizohet ky shërbim. Këtë gjë ia kërkova edhe polic 24 orë në një qendër votimi në shërbim. Është dje në Komisionin Parlamentar të Rendit. Nuk ju e pamundur fizikisht, si dhe në çdo pikëpamje tjetër. pëlqen akti normativ. Formulojeni ju zgjidhjen e Kemi bërë llogarinë në minimumin e mundshëm dhe problemit, që nga 4017 policë të bëjmë 9400, që do për çdo qendër votimi duhen 2 punonjës policie. Dua të duhet të shërbejnë në zgjedhje. Jo, ne nuk duam të sqaroj se nuk bëhet fjalë për policë që do të këtë. Jo, ne nuk duam atë. Jo, keni cenuar procesin, shërbejnë në qendrën e votimit a në hyrjen e Kodin Zgjedhor. Dakord, po e marr unë përgjegjësinë qendrës së votimit, por për një polic që do të jetë në që me këtë akt normativ paskam dashur të dispozicion të komisionit të votimit sa herë që do të kontaminoj zgjedhje pa hyrë te problemi tjetër, që lindë nevojë që ai ta kërkojë për të hyrë e për të është fyes për ata që e shprehin, ai i mosbesimit
1769 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ndaj Policisë së Shtetit, i paragjykimit skandaloz i tij në ushtrimin e detyrës kushtetuese. pa filluar procesi zgjedhor, që policia po bëhet gati Zoti Kryetar, për të vjedhur votat. Është kjo Polici e Shtetit që ka Edhe njëherë theksoj se unë nuk jam me atë kaq vjet që ballafaqohet me krimin, banditizmin, që ne të këmbëngulim për shkak të maxhorancës e shkeljen e ligjit, që sakrifikon edhe jetën. Janë 250 t’i japim një pretekst opozitës që të kundërshtojë policë të vrarë në krye të detyrës që dikush guxon zgjedhjet, por ju kam vënë në dispozicion limitin t’i paragjykojë dhe t’i fyejë publikisht. Janë këta organik të policisë, strukturat e policisë. Ia kam vënë policë që kanë paguar koston e aventurës politike në dispozicion edhe opozitës. Të formulojnë nenin të atyre që bërtasin sot dhe prapë durojnë e janë të ashtu siç ajo e mendon se plotëson detyrimin për gatshëm të shërbejnë, sepse pikë së pari janë të shërbyer me korrektesë në zbatim të ligjit pranë qytetarë, që e duan vendin dhe demokracinë më qendrave të votimit, për të garantuar një proces shumë nga ata që bërtasin për këtë gjë. Nuk po hyj zgjedhor korrekt, të pakundërshtueshëm dhe për të tek ky element. garantuar lirinë e lëvizjes dhe të shprehjes së Çështja është e thjeshtë. Të vijë opozita dhe ta vullnetit të çdo qytetari në ditën e zgjedhjeve. formulojë ligjin si e do, që policët të garantojnë Falemnderit! procesin zgjedhor. Të vijë opozita dhe të thotë që e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! dua kështu nenin 1, e dua kështu nenin 2, dua kaq Dua të bëj 2-3 sqarime që më duken të policë në zgjedhje të organizuar në këtë mënyrë. domosdoshme. Ky është konsensusi që ju ofrojmë. Ta formulojnë Në radhë të parë, duhet të pranojmë që ka pasur ata, ta kalojnë aktin normativ në Qeveri dhe ta një lloj nxitimi në miratimin e ndryshimeve në ligjin miratojë Qeveria me ndryshimet që bën opozita. Ky “Për policinë”. Fillimisht ishte një paketë e përgatitur është vullneti për të bashkëpunuar dhe për të zgjidhur nga Komisioni Bipartizan për rolin e Policisë së problemin dhe jo për ta rënduar e spekuluar Shtetit në procesin zgjedhor. Më tej u diskutua që politikisht. Nëse keni vërtet vullnet dhe jeni të nuk duhet të përfshihet kjo paketë për Policinë e interesuar të garantojmë proces zgjedhor korrekt të Shtetit në Kodin Zgjedhor. Do të mjaftonin nenet mos mendojmë që sot të faturojmë disfatën ose 194 dhe 116, që flasin për procesin zgjedhor dhe humbjen te policia; të mos mendojmë që sot t’i vëmë rolin e komisioneve zgjedhore në raport me policinë. policisë papërgjegjshmërinë dhe veprimin e Ndërsa për rolin e policisë në drejtim të ruajtjes së paragjykuar të një pjese të politikës së vendit. 12.454 objektit, pra në rastin konkret të qendrës së votimit, punonjësit e Policisë së Shtetit janë qytetarë të këtij do të bëhej ndryshimi në ligjin përkatës të Policisë vendi dhe njohin vetëm ligjin. Kemi krijuar një së Shtetit. E gjithë ajo paketë që u diskutua shumë strukturë policore, të gjithë së bashku e kemi krijuar, gjatë në Komisionin Bipartizan u reduktua me këtë sipas parametrave Evropiane. Në 1996-1997 kanë ndryshim që u bë në ligjin e Policisë së Shtetit. qenë 22 mijë punonjës policie. Nga 18 mijë u bënë Së dyti, në diskutimin dhe miratimin e këtyre 22 mijë vetëm me të mobilizuarit në gjendjen e ndryshimeve në ligjin “Për Policinë e Shtetit” kanë jashtëzakonshme të 1997-ës, pa llogaritur forcat e qenë të pranishëm edhe specialistët e Ministrisë Ministrisë së Mbrojtjes që përdoreshin në të njëjtin së Rendit. funksion, pa llogaritur Shërbimin Informativ të Së treti, Drejtori i Përgjithshëm i Policisë vërtet Gazidedes, që bënte të njëjtën gjë dhe një e ka ngritur çështjen pranë Komisionit të Rendit në administratë të tërë të inkriminuar. ditën e fundit, kur ne do t’i reduktonim seancat Për ta mbyllur, zotërinj deputetë, në 12.454 parlamentare, por është mbledhur Komisioni i punonjës të policisë 80 për qind janë policë që kanë Rendit, madje në zyrën time. U kam bërë vërejtje qenë pa asnjë ditë ndërprerje në detyrë gjatë kohës që për mbledhjet e komisioneve ka të tjera mjedise. që në pushtet ka qenë Partia Demokratike. Nuk kemi Kam vajtur në momentin e fundit, kur ata e kishin vënë militantë të Partisë Socialiste ose të përfunduar mbledhjen dhe ishin në këmbë. Mesa maxhorancës në polici që t’i përdorim për të vjedhur duket, meqë nuk kishte kohë të mjaftueshme për votat, por kemi vënë mbi baza ligjore të gjithë të bërë ndërhyrje tjetër në ligj me amendamente, u funksionimin e policisë, kemi ndryshuar tha që të bëhet një ndryshim me akt normativ, sepse menaxhimin, nga menaxhim politik në menaxhim ishte fjala thjesht për të ndryshuar fjalët “Policia e ligjor të policisë, dhe kemi kultivuar te çdo punonjës Rendit dhe e Objekteve” në “Policia e Shtetit”. Ajo policie edukatën e respektimit të ligjit si i vetmi epror që përjashtohet ishte në ligj. Kështu që realisht
1770 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ndryshoheshin vetëm 2 fjalë. U tha që të bëhej me jetë në Kodin Zgjedhor, por të futej në ligjin “Për akt normativ dhe kështu u bë për shpejtësi. Prandaj, Policinë e Shtetit”. Madje, u vu kusht që para se të në këtë proces nuk ka asnjë lloj shkeljeje e asnjë kalojmë Kodin Zgjedhor të bëjmë ndryshimin ne këtë lloj prapamendimi. Është ndjekur kjo procedurë dhe ligj me këtë amendament. Kështu u veprua. Pra, nga ana tjetër nuk është faji i Kuvendit që e ka nuk ka të drejtë as moralisht dhe as politikisht që zvarritur ose futur në rrugë të gabuar. të sulmojë sot institucionet e këtij shteti, siç është Së fundi, Qeveria vërtet ka miratuar një akt drejtori i Policisë së Shtetit, Ministri i Rendit ose normativ, por është Kuvendi ai që thotë fjalën e fundit. kreu i Qeverisë. Ministri përkatës ka ngritur këtë E miraton ose nuk e miraton, i jep forcë e jetëgjatësi problem qysh atë ditë para seancës, para kalimit të ligjit ose jo. Në këtë kuadër, do të shprehja nenit. Kemi qenë ne që nuk kemi marrë në keqardhjen time për bojkotimin nga opozita të kësaj konsideratë mendimin e tij. Para opinionit publik, seance, sepse të gjithë jemi të hapur po të ketë Kuvendit dhe komunitetit ndërkombëtar duhet të jemi nevojë për të ndërhyrë pranë Qeverisë për të të qartë për këtë çështje. Pas kësaj institucionet e ndryshuar aktin normativ, ose për ta tërhequr e sjellë shtetit problemin e kanë ngritur te Presidenti për të një tjetër, ashtu sikurse e kërkojmë ne. Jemi të gjithë mos miratuar amendamentin, te Komisioni i Rendit të hapur. Nuk zgjidhet me bojkotim, por me dhe SHISH-it, te Kryetari i Kuvendit, përfaqësuesi i pjesëmarrje. OSBE-së dhe përsëri nuk është marrë në Zoti Ruçi. konsideratë, ashtu si edhe ne nuk e kemi marrë në Gramoz Ruçi – Të nderuar deputetë, konsideratë. Pra, përsëri nuk kanë të drejtë. Tashmë I nderuar Kryetar i Kuvendit, që Policia e Shtetit do të përmbushë atë ligj siç e Opozita shqiptare e ka sulmuar aktin normativ kemi vënë ne, ai na ofron shifrat dhe na thotë: Zotëri, qysh ditën e parë që doli nga Qeveria. Përfundimi unë jam përgjegjës sipas Kushtetutës, ligjit, dhe shihet qartë e saktë sot me bërjen e një deklarate amendamentit që keni bërë ju. Këto janë forcat e dhe bojkotimin e seancës. Problemin do ta shikoja mia. Si t’ia bëj? Ai na propozon një ndryshim. në 3 plane, në planin moral, politik dhe në atë Pikërisht këtu fillon kundërshtimi. Do të thosha edhe institucional e ligjor. një gjë tjetër në planin moral, por edhe institucional Në planin moral as maxhoranca dhe as opozita e politik. Është e vështirë të gjesh në botë opozitë (kur them maxhoranca kam parasysh Partinë që të mos kërkojë ruajtjen e qendrës së votimit, Socialiste, kur them opozitë kam parasysh Partinë rendin e qetësinë ditën e votimit. Madje opozita duhet Demokratike) nuk kanë të drejtë të sulmojnë dhe të jetë e interesuar që të ruhet qendra e votimit, t’u kërkojnë funksioneve të shtetit, qoftë ministër i rendi e qetësia ditën e votimit. Mesa duket kemi të rendit, drejtor i përgjithshëm i policisë ose Qeverisë, bëjmë me qëllime të mbrapshta për 2 arsye: që pse nuk e ngritën pretendimin e tyre në kohën e 1. Mund të kenë qëllime a skenarë për të krijuar duhur. Pra, atëherë kur kaloi Kodi Zgjedhor, atëherë llumëtirën e zakonshme ditën e votimit. kur u bë ndryshimi në ligjin “Për Policinë e Shtetit”. 2. Duke ditur që rezultati nuk do t’u buzëqeshë Pse nuk ka të drejtë moralisht? Sepse me kërkesë sipas objektivave që kanë, kërkojnë që gradualisht të lidershipit të Partisë Demokratike, zotit Berisha, të përgatisin pikat e kundërshtimit në zgjedhje. me vendosmërinë e bashkëkryetarit të Komisionit Megjithatë kjo është punë e tyre. Nuk po vazhdoj Bipartizan, zoti Gjana, me këmbënguljen e kryetarit më gjatë, sepse duket se vetë flasim e vetë dëgjojmë. të Grupit Parlamentar të Partisë Demokratike nuk Zoti Kryetar, u bë asnjë ndërhyrje. Të nderuar deputetë, Së pari, nuk u bë në amendamentet e Kodit. Në emër të Grupit Parlamentar të maxhorancës Së dyti, ky amendament që iu shtua ligjit të propozoj që: Policisë së Shtetit ishte përfshirë në një marrëveshje -të ndërpresim këtë diskutim këtu; midis 2 bashkëkryetarëve Ruka-Gjanaj që të ishte -të mos vazhdojmë me votimin e dekretit; në Kod. Pasi u bë debati, që binte në kundërshtim -Byroja Parlamentare të mblidhet e të ftohet me ligjin “Për Policinë e Shtetit”, u bë një opozita; marrëveshje politike midis 2 bashkëkryetarëve në -ambasadori i OSBE-së si autor, përfaqësuesit bashkëpunim me OSBE-në dhe midis 2 kryetarëve e OSBE-së dhe të ODIHR-it, si vëzhgues të të grupeve parlamentare, unë dhe zoti Topi. Në zgjedhjeve, të thërrasin pozitën dhe opozitën, sepse takimin me zotin Berisha u ra dakord që të mos ky nen është bërë në bashkëpunim, nën drejtimin
1771 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe në mëkimin e tyre. procesi. Drejtori i Policisë së Shtetit më ka Pozita është e gatshme ta miratojë aktin kontaktuar dhe më ka kërkuar ndihmë për të normativ si ta dojë opozita. Prandaj propozoj edhe bashkëbiseduar me aktorët, që morën pjesë në njëherë që të ndërpritet këtu e të ftohet opozita në hartimin e Kodit e për t’u shpjeguar në mënyrë Byronë Parlamentare, të ftohet OSBE-ja e ODIHR- normale, pa e politizuar që këtu kemi të bëjmë i që ta riformulojnë. Në emër të pozitës angazhohem thjesht me një çështje teknike. Në qoftë se nuk del që do ta votojmë siç ta kërkojnë ata. numri i policëve, unë nuk e di se si mund të ruhen Falemnderit! qendrat e votimit. Më duket e arsyeshme që ne ta Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ruçi! japim përsëri këtë mundësi, në mënyrë që opozita Zoti Bejtja. të qarkullojë dhe të ketë informacionin e Engjëll Bejtja – Falemnderit, zoti Kryetar! domosdoshëm dhe të mos spekulojë duke thënë Unë mbështes si diskutimin e ministrit, ashtu që policia nuk ka 4000 forca, por 8000, siç e kam edhe të kryetarit të Grupit Socialist, zotit Ruçi. Ajo dëgjuar sot në televizion. Këto janë gjëra qesharake, që u interpretua si kontestim nuk ka të bëjë me të cilat kërkojnë të komprometojnë fushatën thelbin e kësaj, por me atë që nëse në kohën e zgjedhore. Pavarësisht nga klima në të cilën duhur do të ishte deklaruar kështu siç u deklarua diskutohet, mendoj që ne ta japim këtë mundësi nga zoti Ruçi, ne sot do të votonim atë ndryshim. për të gjetur përsëri konsensusin me opozitën, në Pra, ne kemi kërkuar dhe kërkojmë vazhdimisht mënyrë që të rakordojnë shifrat. Ajo që është më e përfshirjen e opozitës ose daljen borxhit ndaj rëndësishme dhe për të cilën opozita ka reaguar opozitës. Në fund të fundit, ai është një ndryshim fuqimisht në këtë ndryshim që bëhet është teknik që në thelb nuk ndryshon asgjë në esencën përjashtimi i forcave speciale, atyre të ndërhyrjes e ndryshimit të bërë më parë në ligjin “Për Policinë së shpejtë dhe policisë kriminale, që do të thotë që e Shtetit”, por ka të bëjë me një llogari të bërë në aktorët e tjerë të Policisë së Shtetit janë të një kohë të dytë. Jemi plotësisht dakord si me pranishëm për të siguruar numrin dhe aspektet e mënyrën si e shtroi ministri, ashtu edhe me tjera të fushatës zgjedhore. Ka plot elemente të tjera, propozimin e bërë nga kryetari i Grupit Socialist. të cilat nuk mund t’i merrnim parasysh në klimën Falemnderit! në të cilën ne kemi punuar, sepse për këtë paketë, Servet Pëllumbi – Falemnderit! që ka qenë një nga më të diskutueshmet, kemi Zoti Ruka. humbur gati 2 muaj. Ju jeni në dijeni për këtë. Ka Et’hem Ruka – Falemnderit, zoti Kryetar! edhe aspekte të tjera. Për shembull, thuhet që polici Edhe unë nuk mund të rri pa dhënë një mendim, gjatë ditës nuk mund të mbajë përveç armatimit të meqenëse kam ndjekur të gjithë procesin. Më vjen brezit, kurse natën ai duhet të ruajë qendrën e keq, sepse pozita dhe opozita kanë ndarë votimit. Përfytyroni një fshat të largët ku polici duhet përgjegjësi të përbashkëta për Kodin Zgjedhor e nuk të ketë automatikun. Ku duhet ta lërë, sepse nuk shikoj asnjë arsye që të mos vazhdojnë ka repart aty? Ka plot elemente teknike që ne nuk bashkëbisedimin, në mënyrë që të mirëkuptohen mund t’i merrnim dot parasysh, por që në fakt mund për të bërë zgjidhjet e duhura, megjithëse ky ligj të shfrytëzohen në fushatën zgjedhore si argumente është miratuar në Kuvend. ose kundërargumente për të kompromentuar Jam i habitur, sepse ndryshimi i propozuar nga procesin zgjedhor. Ministria e Rendit dhe Qeveria në fakt nuk prek aspak I bëj thirrje opozitës, atyre që kanë thelbin e Kodit. Është thjesht një çështje e bashkëpunuar deri më sot që të shfrytëzojnë këtë rregullimit teknik. Në qoftë se opozita kërkon ta mundësi, ashtu siç tha zoti Ruçi. Le t’i vënë shifrat shfrytëzojë këtë rast për ato synime që u thanë edhe përpara, dokumentet zyrtare që ka vënë në nga kryetari i grupit parlamentar, me të vërtetë do të dispozicion Ministria e Rendit dhe të propozojnë një më vinte shumë keq. model sesi mund të sigurohen qendrat e votimit në Mund të dëshmoj një gjë. Në takimin që kemi Republikën e Shqipërisë, që zgjedhjet të jenë të lira pasur kohët e fundit unë dhe bashkëkryetari i dhe demokratike. Unë mendoj se një diskutim më Komisionit Bipartizan me Presidentin e Republikës konstruktiv e më të hapur nuk ku të shkojë. Opozita ia kam shtruar këtë problem. I kam thënë se në nuk duhet të humbasë këtë mundësi. Duhet të japë llogaritjet që ka bërë Ministria e Rendit nuk dalin kontributin e saj. Përndryshe janë të gjitha shifrat. Ai më ka thënë që është në dijeni të këtij argumente që opozita do të përpiqet të gjejë
1772 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
justifikime në fund që të thotë: Fajin e pati Policia e mungesë vullneti politik. Nuk duhet të zgjidhet me Shtetit. Zgjedhjet nuk u bënë të lira e demokratike. forcë kartonësh. Mund të krijonte një shkak të vërtetë I bëj thirrje edhe organizmave ndërkombëtare që policia të ndërhynte. Pajtohem edhe me që kanë bashkëpunuar me ne. Nuk duhet të jenë shqetësimin e ministrit, me përjashtim që nuk ndaj indiferente. Në qoftë se ka çështje teknike që duhet me të ato pikëpamje deterministe darviniane që të korrigjohen, të bëhet dhe të ushqejnë frymën e shprehu këtu. dialogut të deritanishëm. Falemnderit! Falemnderit! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Çako! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ruka! Zoti Braho. Zoti Çako. Spartak Braho – Falemnderit, zoti Kryetar! Alfred Çako – Falemnderit, zoti Kryetar! Ne të gjithë kemi përgjegjësinë që të zbatojmë Unë, si anëtar i Komisionit të Rendit, mora pjesë Rregulloren e Kuvendit. Ne kemi një akt normativ edhe në takimin e djeshëm me Ministrin. Po ta që o miratohet kështu siç është, o rrëzohet. U shtrua shikojmë në retrospektive, ky problem që ekziston edhe një alternativë që mund të tërhiqet nga Qeveria. me të vërtetë tregon për mungesën e funksionimit Ndryshime në akt ne nuk mund të bëjmë. Tërë ditën të hallkave të shtetit, duke filluar nga Kuvendi, nga të mblidhet pozita me opozitën, por nuk mund të Qeveria, e konkretisht nga Ministria e Rendit. Këtu parashtrojnë ndryshime në këtë akt normativ. Jam i nuk është puna për t’u lavdëruar si Ponc Pilati, sepse bindur që, edhe në qoftë se do ta tërheqë Qeveria kam qenë anëtar i Komisionit Bipartizan dhe ky këtë akt e do të sjellë një tjetër të formuluar nga komision ka kusuret e veta në këtë drejtim. Ky Sali Berisha, prapë të njëjtën përmbajtje do të ketë, problem duhet zgjidhur. sepse çështjet janë thjesht teknike. Kërkohet vetëm Duke folur për perspektivën, mendimi im është shtesë e numrit të forcave të policisë. Më mirë se që ka nevojë për një kompromis e konsensus. Palët në ligjin e miratuar “Për Policinë e Shtetit”, në akt nuk duhet të hyjnë në llogore e ta kalojnë me forcë janë përjashtuar nga pjesëmarrja në zgjedhje në kartoni, sepse kjo do të dëmtonte imazhin e ruajtjen e qendrave të votimit si forcat speciale, ashtu zgjedhjeve të ardhshme. Propozimi i zotit Ruçi është edhe policia kriminale. një nga propozimet e nevojshme e kjo duhet bërë Së dyti, në aktin normativ është rregulluar edhe duke u marrë vesh 2 përfaqësuesit kryesorë. Nuk ajo përplasje kushtetuese që ka me ligjin e është mirë që në çdo problem që kemi të thërrasim mëparshëm. Prandaj çfarë do të bëjmë me këtë? të huajt, kur me pak vullnet kjo gjë mund të kalojë. Kuvendi e ka në dorë. O e rrëzon, o e voton, o e Për sa i përket teknikës, ne folëm dje me ministrin tërheq Qeveria. Ne jemi në seancë. Në qoftë se ka dhe palët gati arritën në një mirëkuptim. Mesa e propozime për ta nxjerrë nga seanca, le të bëhen. kuptova problemin, bëhet fjalë për 2 gjëra. Duke Personalisht jam i bindur se prapë kjo do të vijë, por argumentuar me gjuhën juridike, sipas Ministrit le t’i bëjmë qejfin edhe njëherë Sali Berishës e ta duhet të kalojmë nga një përcaktim i përgjithshëm shkruajë si të dojë. Prapë në thelb e njëjta gjë do të në përcaktime të përveçme. Këtë punë e bën Policia jetë. e Shtetit, me përjashtim të këtyre strukturave, por Falemnderit! pala jonë kërkoi të kundërtën. Kërkoi që të kalohet Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! nga e përveçmja në të përgjithshmen. Ne nuk është Zoti Brokaj. se nuk e dhamë një formulim. Bëhet fjalë për 63 Sabit Brokaj – Falemnderit, zoti Kryetar! qendra votimi që nuk mbulohen. Janë 4670 policë. E vërteta është që kur e shtroi pretendimin Me 9200 ishte e mbuluar, ndërsa këtu nuk dilte opozita, mendova se kishte diçka serioze. Pas formula për 140 policë. Mund të shikohet si formulë sqarimeve të Ministrit të Rendit dhe të disa kolegëve edhe me Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, në qoftë deputetë, veçanërisht të zotit Ruçi, jam i qartë për se nuk jam i gabuar në këtë propozim. Nga 80 karakterin pothuajse qesharak të zhvillimit të kësaj bashki që janë të zvogëlohet nga një qendër votimi, seance, e cila me propozimin shumë racional të që nuk është ndonjë gjë e madhe. Të gjendet zotit Ruçi e lë opozitën që të bëjë ligjin. Unë dua të mundësia e informimit se ku do të kalojnë ata votues them se ne nuk kemi pse të mblidhemi. Ta bëjnë si në 2-3 qendrat afër. Ky problem mund të zgjidhet. të duan dhe ta quajnë të miratuar. Do t’i shtoja Kjo është një nga rrugëzgjidhjet. Sidoqoftë, ky duket propozimit që me Ministrin e Rendit të fiksojnë edhe sikur është problem teknik, por në fakt është listën e 80 përqindëshit që kanë pasur para 1997.
1773 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Kuvendi të mos vihet në një lojë të tillë joserioze, Mezan Malaj – Falemnderit, zoti Kryetar! ku mblidhemi e dihet se çfarë qëndrimi duhet të Unë po futem në këtë diskutim për të kuptuar mbajmë për një dokument të tillë kur vjen në Kuvend. vetë më shumë, se sa për të tjerët. Në të gjithë Prapë do t’i plotësoja diçka Ruçit. Është ajo lloj botën qendrat e votimit ruhen me policë. Edhe ne opozite, sepse është kjo lloj pozite. në Shqipëri i kemi ruajtur që në zgjedhjet e para me Falemnderit! policë. Vjet kemi bërë një ligj ku kemi përjashtuar Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Brokaj! një pjesë të policisë nga ruajtja e qendrave të votimit, Zoti Goçi. duke u bërë një gabim teknik nga ekzekutivi shqiptar. Kristo Goçi – Falemnderit, zoti Kryetar! Kërkohet që ky gabim të rregullohet me një akt Marr shkas nga fjala e zotit ministër për Policinë normativ dhe jam plotësisht i bindur që, edhe po të e Rendit dhe shpreh konsideratën time më të lartë vijë OSBE-ja a OKB-ja, me këtë akt normativ ndreqet për policinë shqiptare, e cila si një nga policitë më kjo punë. Këtu nuk ka asnjë gjë që shkon keq. Nuk të papaguara në botë arrin të përballet me krimin, duhet spekuluar politikisht. duke rrezikuar realisht jetën e anëtarëve të saj. Këtë Falemnderit! e them pavarësisht nga trafiqet e mundshme që Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Malaj! ekzistojnë në Shqipëri dhe që mbetet detyrë për t’u Zoti Shehi. zhdukur nga policia. Dashamir Shehi – Zoti Kryetar, Zoti Kryetar, Të nderuar kolegë të pozitës, Ne të gjithë jemi dëshmitarë të ndërtimit të Kodit Së pari, gjykoj se puna më e mirë që mund të Zgjedhor. Ne kemi qenë kundër atij Kodi, që na bëhet për këtë Kod, që është arnuar pak nga pak, përjashton nga komisioni zgjedhor. Edhe me këtë është që t’i vëmë edhe një pullë tjetër. Teknikisht akt normativ nuk ka shumë rëndësi vota jonë pro kjo punë mund të jetë shumë e vlefshme. E kuptoj ose kundër. Kjo është një zgjidhje që do ta bëni ju me logjikën time që duhen policë patjetër. E kuptoj dy të mëdhenjtë. Ashtu siç thashë për Kodin, që që është një budallallëk i këtyre që bënë Kodin, por bëtë gabim që na latë jashtë komisioneve zgjedhore, nuk është vetëm ky brenda Kodit. Kur të mbarojë pasi Zoti më dëgjoftë e të mos jetë si them unë, po Kodi, do të shohim që ka shumë të tjera. Ky është ashtu mendoj se është një fillim i krizës midis PD- nga ata të rrezikshmit, që u bë nga entuziazmi dhe së e PS-së, që mund të përplaset shumë fort me shpejtësia, me të cilin u hartua ky Kod. datën 12 tetor. Nuk dua që kjo të ndodhë. Nuk dua Së dyti, për policinë të mos bëjmë morale të që të përsëritet 1996, por ama nuk dua të përsëritet kota. Policinë po deshën ta politizojnë e bëjnë ata qoftë edhe në valë të vogla batice ajo që ndodhi në që janë atje. Këto që janë këtu duan të mbajnë 2001 në Himarë. Jemi të gjithë të ndërgjegjshëm që spaletat dhe kapelën. Sa herë që i kemi futur, i kemi nuk janë policët ata që vjedhin votat. Janë politikanët futur ne për këtë hesap. Të mbarojnë këto fjalimet e që urdhërojnë policët. Në qoftë se policët do të jenë gjata për policinë dhe t’i mbajmë larg zgjedhjeve. gjakftohtë e do të presin rezultatet, atëherë votat në Ky është nderi më i madh që mund t’i bëjmë Shqipëri nuk do të vidhen. Asnjë polic nuk shkon policëve, që të ruajnë kapelën dhe spaletat edhe për të vjedhur vota. Për këtë të qetësohen si zoti pas datës 12. Ditën që ngatërrohen shkurtojnë edhe Berisha, ashtu edhe zoti Nano e gjithë të tjerët. Të spaletat, edhe kapelën e vet. Ky është realiteti. mos vrapojmë e të shkojmë në Poliçan e të themi Meqë ka edhe 20 ditë kohë, puna më me mend që do të mbyllet kombinati, nëse fiton kandidati i është që të përpiqemi edhe për një takim tjetër. Partisë Bashkimi për të Drejtat e Njeriut. Të mos Teknikisht jemi të gjithë të qartë. Edhe ata të heqim njerëz nga puna, nëse kandidojnë me Partinë opozitës nuk janë budallenj. Një element dyshimi Bashkimi për të Drejtat e Njeriut ose parti më të këtu brenda e ka. Ju sillni dy javë para zgjedhjeve vogla. Nëse duam të jemi të gjithë gjakftohtë, të ndryshimin për numrin e policëve. Ju mendoni se mos acaroheni kur ne fitojmë atë pjesë që na takon kjo punë kalon kështu, se qenka çështje teknike, nga pushteti. Të kemi parasysh që monitorimi sivjet sikur të ndryshojmë ngjyrën te fleta e votimit, ta është shumë më i fortë se herët e tjera. Le të jemi bëjmë bojë qielli ose jeshil. Kjo nuk është kështu. pak më seriozë në lidhje me këtë. Zgjedhjet janë psikozë. Dy javë para ju thoni që do Falemnderit! të shtojmë 5000 policë. Ata thonë që po vijnë të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Goçi! vjedhin zgjedhjet. Pse çfarë janë ata që votojnë te Zoti Malaj. ne? Me master? Treçereku janë fshatarë. Barinj janë
1774 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të shkretët. Pa shkollë, pa gjë. Erdhën policët në parë dhe aktin normativ nr. 2, ndërsa për aktin fshat. E fitoi Qeveria dhe mbaroi kjo punë. Nga kjo normativ nr. 3 për Policinë e Shtetit nuk do të bëjmë pikëpamje nuk e kanë hiç gabim ata zotërinjtë. Kjo votim, duke u mbështetur në propozimin që bëri zoti punë e do një zgjidhje, përderisa do të shkojmë të Ruçi, zoti Shehi, zoti Apostoli, por edhe zoti ruajmë votimet këtë radhë. Mendoj se ka edhe 2 ministër, që u shpreh i gatshëm për ta tërhequr aktin javë kohë. Kjo çështje zgjidhet në qoftë se ka dëshirë normativ për të bërë ndryshimet përkatëse, ashtu e logjikë, besoj se ka, në qoftë se ka hapësirë për sikurse e dëshiron opozita, në mënyrë që ky akt negociata dhe ka sepse pati hapësirë për të normativ të jetë në përputhje me objektivin e ruajtjes ndryshuar komplet sistemin zgjedhor. E bëmë me të qendrave të votimit. një raund. U morën vesh gjoja 2 veta. Le të merren Atëherë, ne nuk do ta votojmë dhe ju bëj thirrje vesh prapë për një javë tjetër. Them që të mblidhemi kryetarëve të dy grupeve parlamentare, zotit Ruçi pas një jave e të zgjidhet kjo punë me qetësi, sepse dhe zotit Topi, që të shprehen, sepse mendoj se mund të jetë një precedent shumë i rrezikshëm. nuk është çështje e Byrosë Parlamentare, ngaqë Teknikisht jemi të gjithë dakord. Edhe ata besoj se është futur në rendin e ditës e në kalendar. Ata të janë dakord. Efekti psikologjik është. Që ta zgjidhim diskutojnë bashkërisht, të gjejnë gjuhën e këtë punë ia vlen të merremi një javë. Të konsumohet përbashkët. Po kështu edhe prezenca e OSBE-së kjo zhurmë e debatit, të mblidhen këto që janë shefat shpresoj se do të japë kontributin dhe asistencën e kryesorë bashkë me ndërmjetësit. Mendoj se kjo saj të specializuar që ka dhënë edhe gjatë tërë është puna më e mirë që mund të bëjmë. Nuk kemi procesit të hartimit të Kodit, si dhe të ndryshimeve për të bërë ndonjë punë të madhe këto 2 javë. Më në ligjin “Për Policinë e Shtetit”. Në qoftë se jemi mirë se kjo nuk kemi ç’bëjmë tjetër. Kështu mendoj dakord me këtë çështje, zoti Ministër ju e tërhiqni unë si i vetmi që kam tepruar këtu. për të bërë ndryshimet? Qëndron në kalendar përsëri. Falemnderit! Po, zoti Ruçi. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Shehi! Gramoz Ruçi – Zoti Kryetar, Zoti Koçi. Jeni diskutanti i fundit. Këtu nuk ka punë as ministri, as Qeveria. Këtu Petro Koçi – Falemnderit, zoti Kryetar! ka punë Kuvendi. Në emër të maxhorancës dua të Së pari, dua të identifikoj me kënaqësi faktin që përshëndes të gjithë grupet parlamentare të një pjesë e opozitës mori pjesë në seancën pranishme që e mbështetën. Kërkoj që të mos kalojë parlamentare, duke shfaqur një qëndrim shumë në votim akti normativ. Me datën 2 ne do të konstruktiv dhe logjik në marrëdhënie me aktin rimblidhemi. Atë ditë edhe ju si Kryetar i Kuvendit, normativ që shqyrton kjo seancë. Kjo do të thotë se edhe institucioni i Presidentit, që është i interesuar jo e gjithë opozita shqiptare është e çmendur. për këtë çështje, edhe institucionet e tjera Së dyti, pas atyre pretendimeve dramatike që u ndërkombëtare që janë të pranishme në Shqipëri të demonstruan edhe sot në foltoren e Kuvendit, interesuara për këtë çështje, edhe maxhoranca, argumentet nga mbrapa janë thjesht qesharake. edhe opozita, të bëjnë reflektimet përkatëse dhe Mendoj se do të jetë e lehtë për ta argumentuar, mandej do të jemi ne që do të detyrojmë Qeverinë nëse do të ketë dëshirë nga institucionet që do të ta tërheqë, ta votojmë ose jo, ta përmirësojmë e të marrin pjesë në të gjithë bashkëbisedimin politik tjera. Problemi bllokohet këtu, pa e miratuar dhe pa dhe tekniko-ligjor për ta zgjidhur problemin. e kundërshtuar. Pra, loja mbetet e hapur. Politika të Së treti, mendoj se u duhet thënë institucioneve bëjë punën e vet deri më datën 2. Institucioni të ndërkombëtare ose të vendit, siç është Presidenti i kryejë punën e tij me datën 2. Republikës, që në pozicionet që mbajnë të jenë të Servet Pëllumbi – Dakord. Falemnderit! qartë dhe të sigurt. Me variante si “Gjejeni ju Zotërinj deputetë, kemi për të votuar projektligjin konsensusin” më duket se dhe Presidenti i “Për festën e 19 tetorit” dhe aktin normativ nr. 2, Republikës është në një pozicion me dilema dhe të ndërsa aktin normativ nr. 3 ne e shqyrtuam, por dyshimtë. Çështja është shumë e thjeshtë për t’u sipas propozimit që u bë çështja mbetet e hapur shfaqur i qartë dhe i sigurt në marrëdhënie me këtë për të gjetur konsensusin rreth ndryshimeve të projektligj. mundshme. Falemnderit! Po, zoti Dedja. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Koçi! Taulant Dedja – Kam një propozim. Meqenëse Zotërinj deputetë, do të votojmë projektligjin e do të votojmë një ndryshim në ligjin “Për festat
1775 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
zyrtare” dhe kjo lidhet me ditën e shenjtërimit të Nuk mendoj se duhet tërhequr amendamenti. Nënë Terezës, unë do të propozoj që të mos e Besoj se duhet kuptuar më mirë. Është një ditë votonim sot, por ta votonim bashkë me opozitën. simbolike, nuk është thjesht një ditë shenjtërimi ose Servet Pëllumbi – Jemi dakord, në mënyrë që lumturimi. Ajo do të quhet Dita e Nënë Terezës në të ketë një mbështetje sa më të gjerë? Të jetë e gjuhën dhe perceptimin e të gjithë qytetarëve. Në pranishme edhe pjesa tjetër e Kuvendit? shumë vende të botës, në atë simbolikë ka ditë të Atëherë, e quajmë racional propozimin e zotit veçanta. Për hir të veprës dhe emrit të saj të quhet Dedja. Dita e Mirësisë. Ajo është simboli i mirësisë. Zoti Ruçi. Servet Pëllumbi – Po, zoti Goçi. Gramoz Ruçi – Unë e përshëndes qëllimin e Kristo Goçi – Kjo nuk ka asnjë lidhje me të mirë të deputetit të Grupit tonë Parlamentar, por përgjithshmen. Mirësia është e përgjithshme dhe opozita dhe përfaqësuesi i saj ishin të pranishëm kushdo nga ne mund të bëjë mirësi për atdheun, dhe ranë dakord me të. Sigurisht mungon vota, por shoqërinë ose komunitetin. Ky është shenjtërimi i mesa duket quajnë më të rëndësishëm ndonjë takim Nënë Terezës dhe është e padiskutueshme. Ose elektoral, sepse ne që jemi këtu jemi të papunë. lumturimi, ose shenjtërimi. Kjo është e përcaktuar Votat janë në Kuvend. Ne ta votojmë datën siç është botërisht. përcaktuar në axhendën e Kuvendit. Servet Pëllumbi – Kush është dakord me Servet Pëllumbi – Unë nuk pashë propozimin që bën zoti Koçi? kundërshtime, prandaj e shpalla. Megjithatë, jam 8 pro, nuk miratohet. dakord me logjikën e kryetarit të grupit të Hedhim në votim nenin 1, kështu siç është maxhorancës. formuluar në projektin e Qeverisë. 1 kundër, Votojmë për prezencën. abstenim nuk ka, miratohet. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin 2 për hyrjen në 68 dhe 10 ministra, 78 të pranishëm. fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. Atëherë votojmë projektligjin e parë. Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. Mbyllet votimi. 63 me elektronikë dhe 10 ministra, 73 vota, 61 me elektronikë dhe 10 ministra, 71 pro, miratohet në parim. miratohet edhe në tërësi projektligji. Kalojmë në votimin nen për nen. Kalojmë në votimin e aktit normativ për fondet e Zoti Koçi bën një ndryshim. Në vend të titullit partive pjesëmarrëse në zgjedhje. Për këtë kemi “Dita e Lumturimit të Nënë Terezës” të bëhet “Dita e vetëm një votim. Mirësisë”. Në këtë mënyrë largohet shumë nga Nënë Hapet votimi me elektronikë. Mbyllet votimi. Tereza, sepse mirësia është shumë e gjerë. 62 me elektronikë dhe 10 ministra, 72 pro, Shenjtërimi është simbol, por ka shumë shenjtë. miratohet akti normativ. Edhe në ftesat që kanë ardhur kështu është Për aktin e tretë do të vazhdojnë negociatat për formuluar, prandaj unë mendoj se është drejtë në të arritur një zgjidhje të përbashkët. projektin e paraqitur. Ta miratojmë, mbase zoti Koçi Ju kujtoj që me datën 2 në orën 9.00 fillon e tërheq këtë. seanca, sepse në orën 10.00 largohet Presidenti i Po, zoti Koçi. Parlamentit Evropian. Petro Koçi – Falemnderit, zoti Kryetar! Mirupafshim!
1776 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
E enjte, 02.10.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 09:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem strategji e politika zhvillimi, më shumë vizion e zini vendet në sallë. vullnet politik për të intensifikuar luftën kundër Hapim seancën. varfërisë, trafiqeve ilegale, korrupsionit e Në seancën e sotme kemi nderin të kemi midis kontrabandës, më shumë profesionalizëm për nesh Presidentin e Parlamentit Evropian, zotin Patrik përshtatjen e legjislacionit me atë të Bashkimit Koks. Më lejoni ta shoqëroj zotin Koks për të ardhur Evropian, më shumë përkushtim për të promovuar në sallën e Kuvendit. në realitetin tonë vlera, nëpërmjet të cilave funksionon (Duartrokitje) Evropa e integruar. I nderuar zoti President i Parlamentit Evropian! Progresi i bërë nga Shqipëria në drejtim të Të nderuar deputetë! reformave politike dhe ekonomike në drejtim të Shkëlqesi ambasadorë dhe të ftuar! forcimit të demokracisë dhe të shtetit ligjor është Është kënaqësi e veçantë për mua që t’i uroj evident. Në këtë kuadër është thelluar edhe mirëseardhjen në këtë tribunë të Kuvendit Presidentit bashkëpunimi rajonal dhe është bërë plotësimi i të Parlamentit Evropian, mikut të Shqipërisë dhe të kuadrit të nevojshëm ligjor në luftën kundër krimit të shqiptarëve, zotit Patrik Koks. organizuar, kontrollit të menaxhimit të integruar të Marrëdhëniet midis Kuvendit të Shqipërisë dhe kufijve për arritjen e standardeve Evropiane. Ne atij Evropian kanë tashmë një traditë pozitive 13- ndjehemi të inkurajuar që Parlamenti Evropian po vjeçare, por vizita e zotit Koks si President i na jep mbështetje të vazhdueshme. Ne jemi të Parlamentit Evropian është e para e këtij lloji, prandaj vetëdijshëm se ende ndodhemi para shumë provave ka një rëndësi historike për këto marrëdhënie. komplekse. Realizimi me sukses i zgjedhjeve të Ne çmojmë angazhimin personal të zotit Koks lira dhe të ndershme për organet e qeverisjes për mbështetjen e proceseve integruese në Ballkanin vendore, që do të zhvillohen në vendin tonë pas 10 Perëndimor, për thellimin dhe zgjerimin e ditësh, është një prej tyre. Prandaj dhe përbën bashkëpunimit parlamentar midis vendeve të aktualisht shqetësimin më të madh të Kuvendit dhe përfshira në procesin e stabilizim-asociimit në të strukturave të tjera të shtetit dhe të shoqërisë Bashkimin Evropian, për kthimin e axhendës së shqiptare. Edhe në këtë aspekt e vlerësojmë Selanikut në plan veprimesh konkrete. Një mision maksimalisht vizitën tuaj, zoti Koks, si mesazh për të veçantë i jep kësaj vizite fakti se ajo bëhet në një zgjedhje të lira, të drejta dhe të ndershme e të kohë kur Shqipëria po zhvillon intensivisht negociatat gjithëpranuara. me Bashkimin Evropian për nënshkrimin e Tani të nderuar deputetë, kam kënaqësinë t’ia Marrëveshjes së Stabilizim-Asociimit, si shkallë e jap fjalën mikut tonë të nderuar, Shkëlqesisë së Tij, rëndësishme e realizimit të një ëndrre të hershme zotit Patrik Koks. të shqiptarëve për veten dhe vendin e tyre në familjen (Duartrokitje) e madhe demokratike Evropiane. Nuk është e rastit Patrik Koks – Zoti Kryetar! që në Shqipëri nuk ka asnjë forcë politike që të mos Zotërinj kolegë parlamentarë! e quajë integrimin e Shqipërisë në Bashkimin Dua t’ju falënderoj për privilegjin që më jepni sot Evropian si përparësi të vetën. Për këtë arsye, ne për të folur në Kuvendin e Republikës së Shqipërisë po punojmë në të gjitha drejtimet për të thelluar si President i Parlamentit Evropian. reformat integruese të vendit. Debate politike tashmë Kam ardhur këtu për t’ju sjellë një mesazh nga po zhvillohen brenda institucioneve. Jeta politike po Parlamenti Evropian, mesazhin se qysh nga Samiti fiton tiparet e një jete normale parlamentarizmi. Për i Selanikut për Ballkanin Perëndimor ekziston një Kuvendin e Shqipërisë është e qartë se zgjerimi i klimë e re në Bashkimin Evropian, dhe një mesazh dimensioneve të integrimit është një detyrë e madhe, inkurajues se ekziston një klimë e re drejt integrimit të cilën duhet ta përballojmë në radhë të parë vetë në Bashkimin Evropian të të gjithë këtij rajoni. ne, institucionet e shtetit shqiptar, klasa politike dhe Ekziston mundësia për të ndarë së bashku një vizion gjithë shoqëria shqiptare. Kjo do të thotë për ne më të përbashkët për vendin tuaj, për rajonin dhe për shumë punë e marrje përgjegjësish të reja në Bashkimin Evropian e më gjerë. Vendet do të
1777 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përpiqen vetë. Vende që do të jenë në marrëdhënie dhe të dukshme. Mënyra si do t’i zhvilloni këto të mira me rajonin dhe me fqinjët dhe një rajon që zgjedhje, mënyra se si do t’i perceptojmë këto do të jetë në marrëdhënie të mira me një projekt më zgjedhje ne në komunitetin ndërkombëtar, do të të gjerë Evropian. Në këtë ne kemi interesa të kontribuojë ma do mendja në imazhin e votave të përbashkëta dhe kemi vlera të përbashkëta, ne kemi vërteta tuaja. një destinacion të përbashkët, por vendet e rajonit Vlerat për të cilat fola, më lejoni ta theksoj do të arrijnë me një ritëm të diferencuar. përsëri, nuk janë thjesht fjalë. Është detyra jonë si Dua t’ju them që Bashkimi Evropian e dëshiron udhëheqës politikanë që t’u japim jetë dhe kuptim Shqipërinë si anëtare, por kjo do të realizohet sapo atyre fjalëve. Dua t’ju them se kjo është veçanërisht ju të përmbushni standardet që janë vendosur për e rëndësishme në demokracinë parlamentare. Është anëtarësim. Kur do të ndodhë kjo? Përgjigjen për detyrë e demokracisë parlamentare që të jetë një këtë nuk e kam unë, përgjigjen për këtë nuk e ka fanar i hapjes dhe i transparencës në shoqëri. Ky as Parlamenti Evropian, përgjigjen për këtë nuk e është vendi ku ju duhet të keni dhe të ushtroni kanë as shtetet anëtare të Bashkimit Evropian. përgjegjshmëri të hapur dhe të plotë për politikën Përgjigjja është këtu në Shqipëri, në këtë Parlament, publike. Ky është vendi ku ju duhet të ndriçoni dritën në Qeverinë tuaj. Unë dua t’ju them këtë gjë: Në e interesit publik në cepat më të errëta të shoqërisë. qoftë se ju jeni seriozë, vërtetë seriozë për vizionin Ky është vendi që duhet të krijojë institucionet solide, tuaj Evropian, ju mund të mbështeteni në përkrahjen të pavarura, të fuqishme në këtë shtet, një sistem tonë të plotë. Kjo nuk është një detyrë e lehtë. Kjo gjyqësor vërtet të pavarur dhe funksionues; një detyrë u përket brezave. Në fakt është një detyrë e sistem policor profesional vërtet të pavarur, një vështirë dhe e gjatë transformimesh, por ju mund ta shërbim cilësor profesional të tatimeve dhe të trajtoni këtë me një farë doze optimizmi. doganave, që të zbatohet sa më mirë në praktikë, Unë i pashë vendet e Evropës Qendrore dhe zyra kontrolli të rrepta dhe të pavarura, të cilat mund Lindore. Kur erdha në Parlamentin Evropian së pari, t’i bëjnë ata që janë në pushtet të japin llogari, në vitin 1989, ajo çka do të bënim në 1 maj vitin e institucione solide që të jenë të përgjegjshme ardhshëm dukej si një ëndërr e parealizueshme, por përpara jush që jeni zgjedhur në mënyrë vitin e ardhshëm Bashkimi ynë Evropian do të marrë demokratike, por jo të kontrolluar nga politika ose vërtet përmasa kontinentale dhe do ta eliminojmë të manipuluar për qëllime politike. ëndrrën e pamundur. Ajo është bërë nga të tjerët Historia juaj tregon se qysh nga dalja nga izolimi dhe pse të mos bëhet prej jush. Dhe cili është ky ju keni pasur udhëheqës të fortë, njerëz të fortë, në destinacion që kemi të përbashkët? Është një qeverisje, kurse tani për të ardhmen gjëja më e Evropë me vlera të përbashkëta, një demokraci madhe që duhet të arrini janë institucionet e pluraliste, e respektimit të të drejtave të njeriut dhe fuqishme. Institucionet solide, të lira për të vepruar, të të drejtave të pakicave, e respektimit të sundimit të afta dhe të pavarura ofrojnë mënyrën më të mirë të ligjit, e funksionimit të një ekonomie të tregut të që ju të përgatisni rrugën tuaj për në Bashkimin hapur, e solidaritetit me njëri-tjetrin dhe me pjesën Evropian. tjetër të botës dhe e jetëgjatësisë së politikave që Sigurisht që ju keni dalë nga një izolim i gjatë, i zbatojmë dhe e respektimit të shumëllojshmërisë vetëdiktuar, dhe keni pasur ecuri të dukshme në kulturore të Evropës, në të cilën bën pjesë vendi vitet e fundit, ndonëse mbetet aq shumë për t’u bërë juaj i lashtë. Por dua që ju bashkë me mua të ndalemi dhe për të parë përparimin jo të lehtë në fushën e për të menduar. Kur flas për Evropën e vlerave, kjo ekonomisë. Dua të pranoj rolin e përgjegjshëm që nuk është thjesht një listë fjalësh. Ju tashmë e keni keni në këtë fqinjësi të vështirë dhe dua t’ju inkurajoj nisur rrugën për negocimin e një marrëveshjeje të që të vazhdoni të ushtroni rolin tuaj përgjegjës në stabilizim-asociimit me Bashkimin Evropian dhe në këtë fqinjësi. Ju jeni një vend që keni një potencial 12 tetor do të zhvilloni zgjedhje të rëndësishme. ekonomik dhe shoqëror të madh të parealizuar Është shumë e rëndësishme që në mënyrën se si akoma. Ashtu si ju, edhe unë vij nga një vend i vogël do të zhvillohen këto zgjedhje dhe për sa u përket Evropian. Unë jam një Evropian irlandez dhe, siç e rezultateve të tyre ato të jenë të lira dhe të ndershme. dini, neve na e ka qejfi të shkojmë nëpër pub-e të Së pari, për hir të cilësisë së demokracisë suaj dhe hedhim ca gota birrë. Kështu që mbrëmë takova në si një provë për ecurinë tuaj drejt standardeve Tiranë disa irlandezë që punojnë këtu dhe pasi demokratike që po përmirësohen në mënyrë të qartë kishim pirë disa gota birrë, ata më folën për vendin
1778 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
tuaj. Përmbi të gjitha, ata folën për bukuritë natyrore kombëtar dhe ju garantoj se sapo të njiheni me të pabesueshme. Unë thjesht i bëj pyetjen vetes volumin e punës që do t’ju duhet të bëni gjatë këtij sesa potencial të madh përmban kjo pasuri natyrore udhëtimi, atëherë do ta kuptoni se konsensusi është për zhvillim dhe pikërisht kjo dhuratë e natyrës ju e vetmja rrugë. ofron mundësi shumë të mëdha në kuptimin e Zoti Kryetar dhe kolegë parlamentarë, punësimit, të zhvillimit ekonomik, të kapaciteteve Pas Shqipërisë nisem për në Sarajevë dhe ky reale e të shpresës reale. udhëtim do të mbyllë rrethin e vizitave që bëra ditët Kam ardhur sot përpara jush si mik dhe sigurisht e fundit në rajon në emër të Parlamentit Evropian miqtë kanë nevojë të flasin gjithmonë hapur me njëri– për të folur me të gjithë parlamentet e vendeve të tjetrin, por dua t’ju them këtë: Në qoftë se ju vërtet këtij rajoni. Kjo thjesht ishte një përmbushje e dëshironi ta realizoni gjithë këtë potencial të madh, premtimit që bëra në Samitin e Selanikut, që unë do t’ju duhet të punoni shumë për të pastruar atë do ta bëj këtë gjë pikërisht në këtë kohë, për të çka fatkeqësisht shpesh është një imazh negativ. sjellë sërish, siç e përmenda dhe në fillim, një Ju mbani barrën e imazhit të niveleve shumë të larta mesazh të qartë për ju. Në qoftë se ju me të vërtetë të korrupsionit, krimit të organizuar dhe trafikimit, dëshironi të bëheni pjesë e asaj çka jemi ne, ne ju të cilat po i bëjnë shumë dëm imazhit tuaj dhe duam. Në qoftë se ju jeni vërtet seriozë për të shtruar potencialit tuaj. Arsyeja kryesore përse ju keni nevojë rrugën, ne ju mbështesim. Që ta bëjmë këtë punë që t’i çrrënjosni këto nga sistemi juaj, nuk është së bashku, do të duhet që ne të bisedojmë së thjesht se Evropa e vlerave ju thotë që duhet ta bëni bashku sinqerisht dhe hapur për detyrat që kemi këtë gjë, por, nëse nuk i bëni këto, do të fyeni përpara. Mendoj se ky udhëtim ia vlen që të interesin tuaj për zhvillimin e këtyre potencialeve. ndërmerret. Mendoj se kjo do të jetë e mirë për Sërish dua të theksoj, duke folur si mik, ju keni Shqipërinë, do të jetë e mirë për rajonin, do të jetë një rrugë të gjatë për t’i pastruar këto gjëra dhe duhet e mirë për Kontinentin Evropian e më gjerë. Dhe ajo ta bëni këtë në një mënyrë që të jetë e dukshme, e që dua të përsëris është le ta bëjmë këtë udhëtim prekshme dhe e verifikueshme dhe unë ju garantoj së bashku, nuk keni nevojë të jeni vetëm. këtë: Në qoftë se ju jeni të përgatitur ta bëni këtë, Falemnderit shumë, kolegë dhe zoti Kryetar! dhe e kam fjalën në qoftë se jeni seriozisht dhe me Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, të vërtetë të përgatitur për ta bërë, në udhëtimin Më lejoni që në emrin tuaj të falënderoj tuaj mbështetuni në përkrahjen tonë më të plotë! Shkëlqesinë e Tij, zotin Patrik Koks për fjalët e Sigurisht që në këtë rrugë s’keni pse të jeni vetëm, ngrohta, idetë dhe mesazhet miqësore e inkurajuese por duhet të kaloni nëpër këtë rrugë. që shprehu në këtë seancë të Kuvendit të A mund t’i drejtohem punës që bëhet këtu në Shqipërisë. Parlament për të përgatitur rrugën drejt integrimit Më lejoni të përcjell zotin Koks. Evropian? Ju keni marrëdhënie me Parlamentin Makbule Çeço – Pas 20 minutash fillon Evropian, të cilat ne i vlerësojmë. Ne nga ana jonë seanca. duam t’u shtojmë më shumë vlera këtyre marrëdhënieve në kuadrin e procesit të stabilizim- * * * asociimit, sepse ky do të ishte hapi i parë i fuqishëm drejt integrimit në Bashkimin Evropian. Komisionit Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, zini vend tuaj parlamentar për çështjet Evropiane do t’i duhet në sallë, ju lutem. të marrë përsipër një punë shumë të madhe Siç e lamë në seancën e mëparshme, kur përgatitore dhe për ta realizuar këtë do t’i duhet të diskutuam për aktet normative, do t’i diskutojmë në punojë në bazë të konsensusit politik. Dua t’ua them seancën e ditës së sotme. Para se të kalojmë në këtë qoftë partive të mazhorancës, qoftë partive të këtë çështje, dua të njoftoj seancën se, meqë zonja opozitës, sepse nuk ndodhem këtu sot për të folur Meksi është larguar me detyrë tjetër, është veçmas me Qeverinë apo me opozitën, por në qoftë propozuar nga maxhoranca që kryetar i Komisionit se ju vërtet besoni në të ardhmen e Shqipërisë në të Përhershëm në Parlamentin Evropian të jetë zoti Bashkimin Evropian punoni së bashku për këtë Marko Bello. ambicie të madhe kombëtare. Këtu nuk bëhet fjalë Në lidhje me aktin normativ “Për Policinë e për politikë të Qeverisë apo të opozitës, por bëhet Shtetit”, në seancën e mëparshme u la që të fjalë për një objektiv dhe interes shumë të madh diskutohet për të arritur në një mirëkuptim për
1779 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ruajtjen e qendrave të votimit. Gjithashtu, u tha se nuk kemi sesi të gjykojmë propozime, të cilat e mund të bëhen propozime për të bërë përmirësime, lënë gjendjen ashtu siç është. Nuk shoh ndonjë meqë akti normativ nuk ishte botuar dhe nuk ishte propozim konkret te propozimi i Partisë në fuqi. Është paraqitur nga grupi i opozitës një Demokratike. Ajo që mendoj unë është që akti të propozim që kërkon anulimin e aktit normativ dhe mbesë në fuqi. Ne nuk mund ta ndryshojmë atë. lënien në fuqi të amendamenteve për Policinë e Pas zgjedhjeve, në mbledhjen e ardhshme të Shtetit, ashtu sikur i kemi miratuar më parë. Kjo Kuvendit të bëhet miratimi ose mosmiratimi i tij. Ai është situata deri më tani, me gjithë diskutimet duhet të jetë në funksion të mbulimit të kutive të votimit. intensive që kemi bërë lidhur me këtë çështje. Nuk ka asnjë mënyrë tjetër për t’i mbuluar ato. Ka ndonjë mendim? Falemnderit! Zoti Topi, dëshironi që ta komentoni propozimin Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ceka! tuaj? Zoti Braho. Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! Spartak Braho – Zoti Kryetar, unë do të dal Meqenëse më kërkuat që të bëj një koment, këtu, meqë zoti Topi e shfrytëzoi atë 2-minutësh unë do të bëj një koment fare të shkurtër. për të propaganduar një propozim që kanë bërë për Në vijim të vullnetit të maxhorancës, të shprehur të anuluar aktin normativ. publikisht nga zoti Ruçi, se do të pranojë çdo lloj Megjithëse Partisë Demokratike iu ofrua propozimi që do të vinte nga opozita, ne ju përgjigjëm kompromisi nga Kryetari i Grupit Parlamentar në mënyrë pozitive kësaj thirrjeje, duke respektuar Socialist për të bërë ajo korrigjimet e mundshme detyrimin institucional dhe duke i shkuar deri në në aktin normativ të Qeverisë, në thelb ajo ka sjellë fund frymës konsensuale. Besoj se kemi qenë të një paçavure juridike. Ka sjellë dje në Kryesinë e qartë. Kemi kërkuar në pikën nr. 1 që të anulohet Kuvendit një propozim, projektligj për anulimin e aktit akti normativ nr. 3 në tërë procedurën e tij. Pika 2 normativ. Pavarësisht nga procedurat që duhet të ka qenë që t’i drejtohemi Kodit Zgjedhor dhe ligjit ndjekë projektligji për t’u shqyrtuar nga Kuvendi, “Për Policinë e Shtetit”. Kështu është përfunduar edhe këto procedura kërkojnë kohën e tyre. Nuk dokumenti zyrtar në emër të Grupit Parlamentar, i mund të bëhen sot për nesër, sepse duhet të jenë depozituar në administratën e Kuvendit. Besoj se objekt i shqyrtimit në komisione, objekt i axhendës ky është pozicioni ynë përfundimtar për këtë çështje. parlamentare, objekt i diskutimit në Kuvend, pastaj Falemnderit! të vendoset. Kjo është ana formale, procedurale. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Topi! Po të shikohet me kujdes kërkohet projektligj për Zoti Ceka. anulimin e aktit normativ. Unë nuk e di se me çfarë Neritan Ceka – Falemnderit, zoti Kryetar! juristësh është këshilluar zoti Topi. Çfarë akti Flas në bazë të një diskutimi që kemi zhvilluar normativ do të anulojmë ne, kur Kuvendi nuk është në Komisionin për Rendin dhe SHISH-in. Ka qenë shprehur për këtë akt normativ? Ky akt normativ një gabim trashanik ai i bërë në Kodin Zgjedhor në nuk ka marrë akoma vulën e Kuvendit! Është tjetër lidhje jo vetëm me këtë aspekt të punës së policisë punë nëse miratohet njëherë nga Kuvendi e pastaj për mbulimin e kutive të votimit, por edhe në le ta vënë në lëvizje si çështje. Kanë të drejtë atëherë. procedura të tjera, që shpresoj të zgjidhen me Pa u shprehur Kuvendi, kërkojnë që të anulohet. udhëzime të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, Është thjesht një sebep që, pa u futur në konsiderata sepse është një rrëmujë e tërë në pjesën që i takon politike, po e them me pak fjalë, ashtu siç e kanë policisë në këtë Kod. Mendimi im është ky. Vetëm thënë edhe shumë parafolës, si zoti Ceka, kryetari Qeveria është përgjegjëse për zhvillimin e i Grupit Parlamentar. Hyhet në zgjedhje me idenë zgjedhjeve. Nuk janë partitë politike. Ato nuk mund për t’i kundërshtuar ato në çdo fazë. Prandaj, edhe të jenë edhe pjesëmarrëse, edhe gjykatëse në përpjekja e bërë nga Grupi Parlamentar i Partisë zgjedhje. Mendoj që nuk është konsensusi i dy Demokratike për të frenuar procesin e miratimit të partive politike që mund të zgjidhë problemin sesi aktit normativ të Qeverisë, duke sjellë një projektligj do të mbulohen kutitë e votimit nga policia. Për këtë për anulimin e këtij akti, është një skifo e plotë ligjore është përgjegjëse Qeveria. Ne nuk mund të dhe plotësisht e pajustifikuar e antikushtetuese. ndryshojmë tani aktin normativ të Qeverisë. Kjo do Falemnderit! të mbesë deri në mbledhjen e plotë të Kuvendit. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! Këtu nuk janë as të dy palët. Në seancën e sotme Zoti Rama.
1780 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Luan Rama – Falemnderit, zoti Kryetar! botuara edhe nga ne me atë nxitim që të gjithë e Dëshiroj të saktësoj edhe për kolegët deputetë, dimë. Për të kompensuar boshllëqet që lë Kodi por edhe për opinionin që po spekulohet në mënyrë është iniciuar ndryshimi në ligjin “Për Policinë e të qëllimshme me këtë çështje, që është shumë e Shtetit”, të cilat nuk e zgjidhin problemin, por e rëndësishme dhe që është një nga testet, e cila amplifikojnë më shumë atë. Prandaj ndërhymë me dëshmon se sa seriozë e të angazhuar jemi për të aktin normativ, që të bëjmë të mundur që edhe realizuar një proces zgjedhor korrekt sipas kryetari, edhe nënkryetari, edhe komisioni i qendrës standardeve të të gjitha vendeve demokratike. së votimit të kenë një përfaqësues të policisë për të Ftesa që i është bërë opozitës, e formuluar qartë kërkuar e garantuar rend e siguri në qendrën e edhe nga Kryetari i Grupit Parlamentar, si shprehje votimit. Sipas kësaj logjike dhe me vullnetin e mirë e vullnetit të maxhorancës për ta ftuar atë që të që të gjejmë një zgjidhje, që 12.454 forcat e policisë sjellë një propozim të përgjegjshëm, kishte parasysh të ndahen në mënyrë ligjore për të shërbyer pranë një limit konkret të numrit të forcave të policisë dhe qendrave të votimit, iniciuam aktin normativ dhe e një detyrë konkrete që lidhet me numrin e qendrave gjitha është për të ridimensionuar e për të bërë sa të votimit, që duhet të zhvillojnë proces zgjedhor më funksional edhe vetë Kodin Zgjedhor, që e korrekt dhe në parametrat më optimalë të rendit e ngarkon policinë me këtë përgjegjësi ligjore. Çështja të sigurisë. Opozita vjen në mënyrë abuzive dhe është: Duan apo nuk duan? Se çfarë duan po e thotë që të zbatohet Kodi Zgjedhor. Çfarë thotë Kodi kuptojnë të gjithë. Se çfarë nuk duan e dimë të Zgjedhor? Kodi Zgjedhor për këtë problem ka vetëm gjithë. Nuk besoj se ka vend për të bërë komente një nen, që është neni 104, ku shprehimisht thuhet më shumë, por duhet të orientohemi me shumë si më poshtë: përgjegjësi tek ai vendim që e mbështet policinë Pika 1 ligjërisht të përmbushë detyrën e saj. Unë, si Ministër Kur në qendrën e votimit rrezikohet rendi dhe i Rendit, në emër të të gjithë efektivit të policisë zhvillimi i rregullt i votimit KQV-ja vendos pezullimin garantoj një gjë. Të mos mendojë ndonjëri se mund e votimit dhe kërkon ndihmën e policisë. Kërkesa të luajë me vullnetin e zgjedhësve, duke iu imponuar paraqitet me shkrim dhe përmban përshkrimin e në mënyrë të paligjshme ose kriminale qendrave të shkurtër të shkaqeve dhe rrethanave. Kërkesa votimit, komisioneve të votimit a vullnetit të nënshkruhet nga kryetari dhe zëvendëskryetari i zgjedhësve. Policia e Shtetit do të jetë në detyrë KQV-së. për të garantuar rend, siguri për çdo qytetar, subjekt Pika 2 elektoral e votues, në mënyrë që ky proces zgjedhor Kryetari dhe zëvendëskryetari njofton menjëherë të shënojë realisht ato parametra të zhvillimit KZZ-në dhe KZQV-në për incidentin e ndodhur. demokratik që ka arritur vendi dhe e bëjnë të denjë Pika 3 në tërë procesin e integrimit në strukturat Me rivendosjen e rendit KQV-ja i kërkon forcave euroatlantike. Pra, është Policia e Shtetit për t’i të policisë të largohet nga qendra e votimit. shërbyer ligjit kundër cilitdo që do të guxojë t’i Të mbetemi te pika 1. Aty thuhet që kërkohet kundërvihet ligjit. me shkrim. Imagjinoni një qendër votimi, në cilindo Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! fshat të Shqipërisë, ku nuk do të ketë polic sipas Zoti Ruçi. logjikës që ofron opozita. Duke përshkruar shkaqet Gramoz Ruçi – Të nderuar deputetë, kryetari i KQV-së do të kërkojë me shkrim që të I nderuar Kryetar i Kuvendit, ndërhyjë policia për të vendosur rendin, sepse në Së pari, ne ishim shumë seriozë dhe tepër mënyrë hipotetike në qendrën e votimit mund të rrihen luajalë për një mirëkuptim konsensual midis pozitës 2 votues, përfaqësues a simpatizantë të dy forcave dhe opozitës. Kjo është edhe arsyeja e vetme që të ndryshme politike. Thuhet: “Kryetari i KQV-së të jemi për të diskutuar për herë të dytë në seancë kërkojë me shkrim që polici të hyjë për të bërë këtë akt normativ. E them kështu, sepse akti normativ detyrën që e ka atribut ligjor”. Ky është Kodi. Nëse ende nuk është në fuqi. Për të garantuar dikush i papërgjegjshëm shkon e rrëmben kutinë e bashkëpunimin pozitë-opozitë dhe për të mos pasur votimit dhe ikën, kryetari i KQV-së duhet t’i bëjë një asnjë keqinterpretim politiko-elektoral, Qeveria gjykoi kërkesë me shkrim policisë, të vijë kërkesa te shefi që ky akt të diskutohej nga të gjitha grupet i komisariatit, të çmohet e të kthehet përgjigjja. Ky parlamentare dhe të miratohej. Në këtë është Kodi dhe ndryshimet e bëra në Kod e të këndvështrim, përsëri them që ne ishim shumë
1781 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
seriozë në propozimin që bëmë dhe në ofertën ndaj kategorive të ndryshme mund të spekulojnë si të opozitës, që ajo të bënte formulimin për të garantuar duan me verdiktin që do të japë elektorati shqiptar. pikërisht zbatimin e Kodit Zgjedhor, detyrimet që Ne, maxhorancën, nuk na kanë zënë këto ethe rrjedhin nga ky Kod për Policinë e Shtetit sipas elektorale. Jo pse jemi të sigurt në rezultatin pozitiv amendamentit që kemi bërë. të tyre. Edhe nëse do të ishte negativ, ne kemi një Së dyti, dua të konfirmoj se Qeveria me aktin tjetër objeksion parësor. Objeksioni ynë është që normativ përmbushi një boshllëk dhe korrigjoi një zgjedhjet e 12 tetorit janë një test për demokracinë mangësi që ka bërë kjo sallë e Kuvendit, pozita dhe shqiptare, për integrimin e Shqipërisë në Bashkimin opozita, kur ka kaluar amendamenti për policinë, Evropian. me gjithë pretendimin e Policisë së Shtetit dhe të Edhe njëherë u bëj thirrje të gjitha forcave politike përfaqësuesit të Ministrisë së Rendit e Ministrit që të shuajnë ethet politike dhe të vënë në plan të përkatës. Të njëjtën gjë do të thosha që Qeveria parë pikërisht këtë test të madh për vendin tonë përmbushi atë që nuk u përmbush edhe nga kthimi dhe integrimin e tij në organizmat euroatlantike. Në që mund t’i bëhej këtij amendamenti nga Presidenti, këtë këndvështrim, zoti Kryetar, duke qenë se edhe nga mosmarrja e një nisme ligjore nga opozita vazhdon rrugën e saj destruktive, Qeveria Komisioni i Rendit dhe i SHISH-it për ta bërë këtë të përmbushë detyrat e veta, të botojë aktin normativ, përmirësim në rrugën normale ligjore. Ndërhyrja e që e ka forcën e ligjit. Sipas Kushtetutës ne kemi Qeverisë është pikërisht për të kompensuar dhe kohë 45 ditë pasi të mbarojnë zgjedhjet. Edhe ne korrigjuar atë që kemi bërë ne dhe aspak për të nuk jemi pa punë, por jemi të gjithë në sallë. Edhe ndikuar. Ndërhyrja e Qeverisë është për të shpalosur ne kemi fushatë elektorale. Ne përmbushim detyrat përgjegjësitë e veta dhe të Policisë së Shtetit në tona. Aktit normativ do t’i bëja vetëm një sugjerim. funksion të zgjedhjeve të lira demokratike dhe Ai të merrte në konsideratë vërejtjet që ka bërë ruajtjen e rendit e qetësisë ditën e votimit. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve lidhur me pikën 60 Së treti, dua të konfirmoj në emër të “c”, në mos gabohem. Të hyjë në fuqi me botimin e maxhorancës që kundërshtarët tanë politikë i kanë Fletores Zyrtare dhe policia të përmbushë detyrat e zënë ethet elektorale. Me çdo rrugë e mjet joligjor e veta institucionale në ditën e zgjedhjeve dhe ne të jodemokratik kërkojnë dy gjëra: o manipulimin e përmbushim detyrat tona institucionale në 45 ditë, zgjedhjeve, o pikat e kontestimit të zgjedhjeve. Këtë siç e përcakton Kushtetuta. e tregon edhe mospjesëmarrja e tyre në seancë, Falemnderit! mospërmbushja e kërkesës shumë të sinqertë, që Servet Pëllumbi – Falemnderit! maxhoranca socialiste u bëri atyre. Atëherë, zotërinj deputetë, seancën e Pra, ata bëjnë një amendament që në thelb do mbyllim. Seancën tjetër do ta njoftojmë me anë të thotë që të mos zbatohet Kodi dhe ditën e të mediave. zgjedhjeve mund të ketë rrumpallë, ku huliganë të Mirupafshim!
1782 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
E martë, 14.10.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, zini renditjes në to. Në rast se do të marrim të mirëqenë vendet në sallë. vendimin përkatës të KQZ-së për zëvendësimin e Hapim seancën. zotit Spartak Ngjela, i cili është zgjedhur në një zonë Në seancën e sotme kemi për të miratuar njëemërore, me zotin Luan Skuqi, i cili vjen nga lista kalendarin e punimeve dyjavore të Kuvendit dhe shumëemërore, do të ballafaqohemi me situatën e shqyrtimin e njoftimit të Komisionit të Mandateve, shkeljes së nenit 64 pika 1 e Kushtetutës. Duke Imunitetit dhe Rregullores për zëvendësimin e vlerësuar si shumë të rëndësishëm dhe themelor deputetit Spartak Ngjela. për funksionimin e të gjithë kuadrit ligjor e Ju njoftoj se sot në mbledhjen e vet Byroja kushtetues, sidomos të Kuvendit, që është organi Parlamentare diskutoi rreth kalendarit dhe e miratoi më i lartë i përfaqësimit të sovranitetit të popullit, atë në unanimitet. Komisioni mendon se dispozitat, nenet e Kush ka ndonjë mendim për kalendarin? Kushtetutës kanë përparësi ndaj atyre ligjeve të Jeni dakord me kalendarin e propozuar nga veçanta, qofshin këto edhe organike, dhe mendon Byroja? se vendimi përkatës i KQZ-së duhet rishikuar. Kush është dakord? Kundër nuk ka, miratohet Komisioni mendon se duhet t’i drejtohemi Gjykatës kalendari. Kushtetuese për interpretimin e rastit konkret, i cili Lidhur me problemin e zëvendësimit të deputeti bie ndesh me nenin 64 pika 1 e Kushtetutës të Spartak Ngjela, fjalën e ka kryetari i Komisionit të Republikës së Shqipërisë. Mandateve, Imunitetit dhe Rregullores, zoti Çukaj. Falemnderit! Lekë Çukaj – Po paraqes relacionin lidhur me Servet Pëllumbi – Falemnderit! zëvendësimin e deputetit të Partisë Demokratike Për problemin në fjalë e ke? Spartak Ngjela me emrin e radhës nga lista Po, zoti Lesi. shumëemërore e koalicionit Bashkimi për Fitore. Nikollë Lesi – Zoti Servet, përderisa je Kryetari Komisioni në mbledhjen e tij të datës 14.10.2003 i Kuvendit dhe Kryetar i Deputetëve po të lajmëroj me kërkesën e Kryetarit të Kuvendit u vu në dijeni se në këto momente deputetit të Partisë të vendimit të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve për Demokratike Valentin Palaj, i cili është në Velipojë, zëvendësimin e ish-deputetit, zotit Spartak Ngjela, i është vënë pistoleta nga njerëzit e kandidatit të i cili ka hequr dorë nga mandati, me kandidatin Partisë Socialiste. Tani mori në telefon dhe kërkoi pasardhës të listës shumëemërore të BF-së në ndihmën tënde dhe tonën, prandaj interesohu derisa zgjedhjet parlamentare të vitit 2001 me zotin Luan je Kryetar i Kuvendit të Shqipërisë. Interesohu se Skuqi. përndryshe të kam borxh. Në këto momente kanë Komisioni pasi shqyrtoi vendimin e KQZ-së vëren rrethuar deputetin. Je i detyruar derisa është deputet se ky vendim është mbështetur në dispozitat e dhe derisa të kemi zgjedhur Kryetar. Lidhu me miratuara rishtas për ndryshime në Kodin Zgjedhor Ministrin e Rendit dhe ruaj jetën e deputetit! Kaq po me ligjin nr. 9087, datë 19.6.2003, në kohën që si të them. kandidat i zgjedhur në zonën njëemërore dhe Servet Pëllumbi – Nuk mund të veproj mbi kandidati që vjen nga lista shumëemërore janë bazën e njoftimeve që të vijnë ty në celular. rezultat i zgjedhjeve të vitit 2001, që janë rregulluar Nikollë Lesi – Ti interesohu! Je i detyruar të në Kodin e mëparshëm Zgjedhor. Pavarësisht nga interesohesh. Pyete Ministrin tënd të Rendit. kjo, Komisioni duke iu referuar vetëm nenit 4 pika 3 Servet Pëllumbi – Po, zoti Topi. e Kushtetutës, e cila përcakton se “Dispozitat e Bamir Topi – Falënderoj zotin Lesi që e trajtoi Kushtetutës zbatohen drejtpërdrejt përveç rasteve këtë problem. Të njëjtin informacion kam edhe unë. kur Kushtetuta parashikon ndryshe”, ndërkohë që Mesa duket sa morët konfirmimin që policia nuk ka neni 64, i cili përcakton konfigurimin e përfaqësimit qenë e pranishme, duke e konsideruar si një progres të deputetëve në Kuvend, përcakton se 100 deputetë në këtë proces zgjedhor, menjëherë u futët në lojë. zgjidhen në zonat njëemërore dhe 40 deputetë Besoj se nuk ka rast më të keq sesa ky që po zgjidhen nga lista shumëemërore të listës sipas denoncojmë sot, kur ju i privoni të drejtën një
1783 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
deputeti, duke thënë se nuk përfaqëson zotin Palaj. parë është antikushtetues, t’i adresohet Gjykatës Unë, në emër të Grupit Parlamentar të Partisë për të rrëzuar këtë ligj. Vetëm pasi ta kemi rrëzuar Demokratike ju them se duhet të merreni urgjentisht këtë ligj, atëherë mund të bëjmë ato veprime që me këtë problem. Zoti Palaj komunikoi me mua në kërkohen sot këtu. Është mirë të hapni rrugë. telefon jo i shqetësuar për integritetin fizik të tij, por Komisioni nuk ka të drejtë. Është seanca ajo për tërë procesin që po ndodh aty. Dua t’ju kujtoj se që merr vendim. Ai është një komision si të gjithë nuk mund të krijoni dot dominantë të ri në lidhje me komisionet e tjera. Komisionet Parlamentare nuk neglizhimin e akreditimit të zotit Skuqi si deputet i kanë të drejtë vetoje. Është seanca plenare ajo që ri në zëvendësimin e zotit Ngjela. Dominantin sot merr vendim. Ai ka sjellë një opinion të tij, që nuk për sot e kanë manipulimet që janë bërë në Tiranë është mendimi i Komisionit. Nuk e di se kush ka e në Durrës. qenë anëtar në Komision kur është marrë vendimi. Do t’ju kujtoj edhe njëherë zoti Kryetar i Nuk e di se veta kanë qenë, nuk e di kush e ka Kuvendit që të përdorni autoritetin tuaj për të mos përfaqësuar opozitën atje. Ta zëmë se kanë qenë krijuar artifice të dëmshme, sikurse është rasti në 100 për qind dhe kanë marrë këtë vendim në fjalë. Zoti Skuqi ka marrë një vendim nga Kolegji Komision. Është seanca që vendos. Sillni zotërinë Zgjedhor. Janë të gjitha argumentet dhe atributet që përpara që të bëjë betimin dhe mos bëni lojra të ai sot të bëjë betimin dhe të futet përkrah deputetëve kësaj natyre, sepse janë të turpshme. të tjerë të Partisë Demokratike. Servet Pëllumbi – Zoti Gjana, këtu nuk ka as Servet Pëllumbi – Falemnderit! punë turpi e as punë lojërash. Ka një Komision të Gjithsesi, Komisioni ka dhënë një opinion të vetin specializuar për këtë çështje, i cili shprehu një dhe ne nuk mund ta neglizhojmë. Derisa Komisioni mendim. Nuk them se është veto. Përderisa shprehu kërkon t’i drejtohet Gjykatës Kushtetuese, mua më një mendim, ne duhet të diskutojmë rreth kësaj duket plotësisht i arsyeshëm një qëndrim i tillë. çështjeje. Nuk ka asnjë lloj loje këtu. Mendimi që Po, urdhëro zoti Gjana. shprehu është thjesht që kërkohet interpretimi i nenit Jemin Gjana – Zoti Kryetar, ju duhet ta njihni 64 pika 1 e Kushtetutës për çështjen në fjalë. mirë Kushtetutën e këtij vendi e pastaj të shpreheni. Zoti Koçi. Ç’është Lekë Çukaj që paska të drejtë t’i drejtohet Petro Koçi – Falemnderit, zoti Kryetar! Gjykatës Kushtetuese për një çështje të Kuvendit? Servet Pëllumbi – Po ia japim fjalën zotit Çukaj E dini si mund të adresohesh te Gjykata për replikë. Kushtetuese apo nuk e dini, zoti Kryetar i Kuvendit? Lekë Çukaj – Së pari, zoti Gjana një çikë me Hapeni Kushtetutën dhe lexojeni se si mund ta ton më të ulët. Bën mirë, sepse nuk ke të drejtë të bësh. bërtasësh. Mos bëni cubin. E dyta, ka një vendim të Kolegjit Zgjedhor të Së dyti, mbledhja e Komisionit ishte me Gjykatës së Apelit. Ai vendim nuk ka më rekurs. E shumicë votash. Nuk ke pse e vë në dyshim. ke në ligj. E ke miratuar këtu. Në qoftë se ligji është Së treti, nuk thashë që vendos unë. Ne si antikushtetues, çojeni ligjin dhe rrëzojeni. Komision propozuam atë që sapo ju kënduam. Ju Së treti, nuk përdoret më përparësia e çfarëdo dini të lexoni shumë mirë dhe po të kujtoj se është Çukaj kushtetuese. Mund t’i adresohesh produkt i dy vetëve ky Kod, i cili i bie ndesh disa Kushtetutës, kur ke një boshllëk ligjor. Në rastin herë Kushtetutës. Unë nuk jam për këtë. Megjithatë, konkret e kemi ligjin, e kemi kaluar në Kuvend. I është në zbatimin konkret të këtij Kodi, i cili është edhe dhënë kushtetutshmëri edhe nga Komisioni Parlamentar ky produkt i atij ligji, po ju lexoj nenin 4 pika 3: i Ligjeve, që sheh vetëm kushtetutshmërinë e projekteve Dispozitat e Kushtetutës zbatohen drejtpërsëdrejti, që vijnë në Kuvend dhe miratohen. Këtë lojë duan përveç rasteve kur Kushtetuta parashikon ndryshe. të bëjnë disa këtu e më vjen keq, sepse ju nuk duhet Po të lexojmë nenin 64 pika 1: Kuvendi përbëhet ta merrni përsipër këtë. Besoj se janë të tjerë që nga 140 deputetë. 100 deputetë zgjidhen janë në këtë lojë. Është e turpshme. Siç tha zoti drejtpërdrejtë në zona njëemërore me numër të Topi, kjo është për të krijuar ca dominante të reja përafërt zgjedhësish. 40 deputetë zgjidhen nga listat lidhur me procesin, sepse vendimi i Kolegjit Zgjedhor shumëemërore të partive ose koalicioneve të partive i ka mbyllur të gjitha debatet për këtë çështje. Nëse sipas renditjes në to. dikush në këtë sallë ose jashtë saj mendon se Kodi Nuk them që ai të bëjë ose të mos bëjë pjesë. Zgjedhor i miratuar në këtë Kuvend disa muaj më Jam shumë dakord që ai të bëjë pjesë, por duhet
1784 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
respektuar Kushtetuta. Siç e thamë edhe në zgjedhësve, ka filluar masakra e dytë, ajo e relacion, në rastin konkret do të ketë pasoja të tjera manipulimit të votave të partive, që nuk kanë anëtarë shumë të mëdha më vonë. Nuk e di se cili është ai Komisioni në qendrat e votimit dhe në KZQV-të. që mund të thotë se zonat njëemërore mund të jenë Prandaj ju bëj thirrje që të ndërhyni sa më shpejt, 99 dhe jo 100. Ju që e thoni, kartonët i keni blerë. që të respektohet vota e subjekteve në aspektin Unë nuk thashë asgjë tjetër. Prandaj flini edhe sot e proporcional, sepse kandidatët janë shpallur. Mund mos bërtisni a shani. Thjesht ne po diskutojmë për t’ju vë në dijeni se në komunën e Bujanit të rrethit diçka që është për t’u diskutuar. të Tropojës ka … Falemnderit! Servet Pëllumbi – Kemi një temë në rendin e Servet Pëllumbi – Falemnderit! ditës për të diskutuar. Kjo është jashtë teme. Zoti Ruçi. Eqerem Spahiu – Ka 48 orë… Petro Koçi – Isha duke folur unë. Servet Pëllumbi – Ne po diskutojmë problemin Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi. e ngritur nga Komisioni i Mandateve lidhur me Gramoz Ruçi – Zoti Kryetar, mandatin e zotit Skuqi. Të nderuar deputetë, Eqerem Spahia – Asnjë kundërshtim nuk kam. Po ndjek me vëmendje debatin që po zhvillohet. Atë e vendosi zoti Ruçi dhe nuk ka më. Ajo u miratua. Kryetari i Komisionit të Mandateve parimisht ka të Ka 48 orë që KZQV-ja e komunës Bujan ngelet drejtë, por praktikisht nuk ka. Kjo për arsye se e rrethuar, sepse kandidatit të Partisë Lëvizja e jemi ne që kemi miratuar Kushtetutën, por jemi po Legalitetit, që ka fituar në këtë komunë, nuk ia japin ne që kemi miratuar Kodin Zgjedhor me ato dy nene mandatin duke mos plotësuar procesverbalin. që diskuton Kryetari i Komisionit të Mandateve, zoti Servet Pëllumbi – Drejtojuni organeve që Lekë. Në qoftë se problemi hap diskutim, që Kodi merren me administrimin e procesit zgjedhor, Zgjedhor është në mospërputhje me Kushtetutën, KQZ-së. do të ishim ne, Komisioni i Mandateve ose ai i Eqerem Spahiu – Denoncimit që bëri zoti Lesi Ligjeve, një grup deputetësh që duhej t’i drejtoheshin i bashkëngjitet edhe ky. Në rast se ndodh diçka, ju Gjykatës Kushtetuese për të abroguar atë nen të jeni vënë në dijeni. Kodit Zgjedhor që bie në kundërshtim me këtë nen Servet Pëllumbi – Edhe njëherë po ju them, të Kushtetutës. Kjo është ana kushtetuese, ligjore mos devijoni nga problemi që po diskutojmë. e të tjera. Eqerem Spahia – Fatmirësisht këtu është edhe Lidhur me mandatin e zotit Ngjela, që ishte Ministri i Rendit. Nëse ndodh diçka sonte ose nesër, mandat i Partisë Demokratike a mandat i pavarur, jeni vënë në dijeni. ne si grup socialist i jemi drejtuar Kolegjit Zgjedhor Falemnderit! dhe ajo e ka quajtur të drejtë që mandati i zotit Servet Pëllumbi – Zoti ministër është thirrur Ngjela, në kundërshtim me atë mendim që kishim për problemin që ngriti zoti Lesi. Zoti Rama keni ne sipas dokumentacionit që dispononim, është fjalën. mandat i Partisë Demokratike. Në këto kushte, zoti Luan Rama – Falemnderit, zoti Kryetar! Skuqi duhet të bëjë betimin në Kuvend. Kushdo që Jo vetëm duke marrë shkas nga sensibiliteti që ka kundërshtime, sepse është në papajtueshmëri ka paraqitur zoti Lesi këtu, por edhe për të sqaruar me Kushtetutën ose gjë tjetër, duhet t’i drejtohet Kuvendin e më gjerë opinionin, më lejoni t’ju informoj institucioneve përkatëse lidhur me këtë çështje, që se situata e krijuar në Velipojë nuk është produkt i të mos kthehet në precedent të kësaj natyre në mosveprimit nga ana e strukturave të policisë, por Kuvend. është produkt i papërgjegjshmërisë së komisionerëve, Falemnderit! që kanë për detyrë të administrojnë procesin Servet Pëllumbi – Falemnderit! zgjedhor sipas Kodit Zgjedhor. Zoti Spahiu. Për sa i përket rastit në fjalë, nuk është e vërtetë Eqerem Spahiu – Falemnderit, zoti Kryetar! që deputetit Palaj i është vënë arma, siç është Ka më shumë se një muaj që janë ndërprerë pretenduar këtu, por një qytetar është gjendur me punimet e Kuvendit për zgjedhjet e 12 tetorit. Të armë pa leje në një lokal, ku ka qenë edhe deputeti gjithë jemi të shqetësuar në lidhje me daljen sa më në fjalë. Kanë ndërhyrë forcat e policisë. Qytetari shpejt të rezultatit të tij. Vë në dijeni ju dhe të gjithë është arrestuar dhe po shoqërohet për në deputetët se mbas masakrës me listat e komisariatin e policisë për veprime të mëtejshme
1785 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
procedurale. Ndërkaq, në vendngjarje ndodhen forca Falemnderit! të mjaftueshme të policisë për të mos lejuar asnjë Servet Pëllumbi – Falemnderit! rëndim të mëtejshëm të situatës dhe për ta Për ta përfunduar këtë çështje, nuk mendoj se administruar atë. Në krye të tyre është shefi i duhet vazhduar më gjatë diskutimi. Komisioni i komisariatit të policisë së Shkodrës, i cili është në Mandateve ka dhënë mendimin e vet dhe ka të drejtë kontakt të vazhdueshëm edhe me deputetin Palaj, t’i drejtohet Gjykatës Kushtetuese, por ne do të me të cilin para 10 minutash ka komunikuar edhe procedojmë mbi bazën e vendimit të Gjykatës së drejtori i policisë së Shkodrës dhe e ka pyetur nëse Apelit dhe Kodit Zgjedhor. Prandaj unë ftoj zotin ka nevojë për ndërhyrje të policisë ose jo. Pasi e ka Skuqi për të bërë betimin. falënderuar drejtorin e policisë për qëndrimin korrekt Zoti Skuqi, unë do të lexoj formulën e betimit të policisë, zoti Palaj nuk ka paraqitur asnjë dhe ju do të thoni në fund: Betohem. shqetësim. E gjithë situata është duke u Betohem për nderin tim dhe për nderin e popullit administruar edhe në praninë e përfaqësuesve të tim se do të kryej me ndërgjegje detyrën si deputet ODIHR-it dhe OSBE-së që janë aty. i popullit në Kuvend. Do të përfaqësoj denjësisht Dua të ritheksoj që mbi skepticizmin e shfaqur popullin e do të mbroj me vendosmëri pushtetin e edhe në këtë Kuvend, mbi paragjykimin e shprehur tij, rendin kushtetues dhe ligjshmërinë e shtetit dhe mbi akuzat e bëra paradhënie nga deputetët e juridik, lirinë e pavarësinë e vendit, të drejtat dhe Kuvendit, forcat e policisë nga momenti i hapjes së liritë themelore të individit. Do të punoj me të gjitha fushatës zgjedhore, e në mënyrë të veçantë gjatë fuqitë e mia për zhvillimin dhe begatimin e atdheut, procesit të votimit ditën e diel, por edhe më tej, për përmbushjen e aspiratave të ligjshme dhe të derisa të administrohet çdo dokument në përputhje pamohueshme të popullit shqiptar! me ligjin, kanë bërë detyrën me shumë përgjegjësi, Betohem! korrektesë, atdhetari e qytetari. Luan Skuqi – Betohem! Falemnderit, zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Urime, zotëri! Servet Pëllumbi – Falemnderit! Po, zoti Lesi. Zoti Koçi. Nikollë Lesi – Zoti Kryetar, Petro Koçi – Zoti Kryetar, Së pari, unë e falënderoj Ministrin e Rendit që erdhi. Gjykoj që nuk është në të mirë të zhvillimit të Së dyti, zoti Petro nuk ka pse të bëjë insinuata, procesit normal në Kuvend, dhënia e fjalës jo sipas nëse ishte skenar i përgatitur ose jo. Nuk e bëra as fjalës e kërkesës, por sipas çështjeve që këtu për lojë politike, as për të thënë që politikisht po vritet mbikalojnë njëra-tjetrën. Mendoj se duhet proceduar ose po sakatohet deputeti. Kisha një informacion dhe me një disiplinë më të qartë nga ana juaj. kam një detyrim moral. Edhe sikur të ta vënë nesër Servet Pëllumbi – Nuk ka asnjë shkelje. Është pistoletën ty, Petro, do të bëj të njëjtën zhurmë për e drejta ime të alternoj diskutimet, zoti Koçi. të ruajtur nderin, dinjitetin dhe kokën tënde. Rëndësi Petro Koçi – Kaq shumë alternohen temat ka që u realizua ndërhyrja e Ministrisë së Rendit dhe me njëra-tjetrën, saqë nganjëherë edhe arsyet për është arrestuar personi me armë. të folur bien. Dua të them se seanca nisi me një Falemnderit! lloj skenari të vockël, që u rrëzua nga Ministri i Servet Pëllumbi – Falemnderit! Rendit. Zoti Roqi. Për sa i përket çështjes së zëvendësimit të Shpëtim Roqi – Falemnderit, zoti Kryetar! deputetit Ngjela, gjykoj se arsyet e zotit Çuka ose Më vjen keq që u zgjatëm në një pikë, që nuk të shumicës së Komisionit burojnë nga debati i tipit duhej. I uroj deputetit Skuqi punë të mbarë në juridik që ka lindur që në momentin që është miratuar Kuvend, por doja të tërhiqja vëmendjen duke përfituar Kodi i ri Zgjedhor. Përderisa ky Kod është në fuqi, nga prania e Ministrit të Rendit në sallë. Në territorin ne jemi të detyruar ta zbatojmë atë. Nëse do të shqiptar është fyer flamuri shqiptar me flamurin grek. kishte arsye për ta rrëzuar nga pikëpamja Do të doja një përgjigje nga Ministri i Rendit. Kush kushtetuese përmbajtjen e Kodit, atëherë kjo nismë e ka bërë? Pse e ka bërë? Cilët janë përgjegjësit? duhej ndërmarrë në kohën e duhur e jo tani. Kështu Është një gjë shumë e rëndë, zoti Kryetar. Më vjen që sipas asaj që tha zoti Ruçi, por që thanë edhe keq nga buzëqeshjet e disave. shumë të tjerë, është normale të procedohet me Servet Pëllumbi – Procesi është në hetim e betimin e zotit Skuqi. sipër, siç ju thashë edhe në mbledhjen e Byrosë,
1786 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
zoti Roqi. Do të merret përgjigjja doemos edhe nga Seanca tjetër është ditën e enjte në orën 10:00. Ministri, edhe nga të tjerët. Komisionet të vazhdojnë punën me intensitet për Zotërinj deputetë, seancën e deklaroj të mbyllur. përgatitjen e seancës.
E enjte, 16.10.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, zini vendet me këtë çështje. në sallë, ju lutem. Atëherë, për projektligjin e parë që kemi në rendin Hapim seancën. e ditës, të shprehet Komisioni i Ekonomisë, zoti Sipas rendit të ditës të miratuar kemi projektligjin Bufi. Ju nuk e keni parë këtë çështje? “Për ratifikimin e marrëveshjes së kredisë të zhvillimit Ylli Bufi – Jo, nuk e kemi parë. ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Shoqatës Servet Pëllumbi – Atëherë, nuk është gati për Ndërkombëtare për Zhvillim IDA”. sot. Ju lutem shikojeni për seancën e ardhshme. Për procedurë, zoti Paloka. Kalojmë te projektligji i dytë “Për ratifikimin e Edi Paloka – Në emër të Grupit Parlamentar marrëveshjes ndërmjet Qeverisë së Republikës të dhe të gjithë gazetarëve të Shqipërisë, të cilët më Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës të Polonisë kanë ngarkuar sot, unë kërkoj që, pavarësisht se ju për bashkëpunimin në fushën e mbrojtjes”. Zoti e keni diskutuar rendin e ditës, sot të futet patjetër Braho. aty diskutimi për skandalin e madh që ka ndodhur Spartak Braho –Pasi e shqyrtoi projektligjin me kryeredaktorin e televizionit Vizion Plus, ku “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Qeverisë Ministrit të Rendit, si një rrugaç ordiner, nuk i kanë së Republikës të Shqipërisë dhe Qeverisë së mjaftuar truprojat, por i është vërsulur vetë gazetarit. Republikës të Polonisë”, Komisioni shprehet dakord Jeni të vetëdijshëm se raste të tilla skandaloze nuk për ratifikimin e saj. kanë ndodhur kurrë. Vërtet truprojat e Nanos kanë Servet Pëllumbi – Falemnderit! rrahur gazetarë, por nuk ka ndodhur kurrë që një Zoti Shehi. ministër të qëllojë gazetarin. E kuptoj edhe inatin e Dashamir Shehi – Komisioni i Mbrojtjes mori momentit pas humbjes, por nuk është kjo arsye që në shqyrtim projektligjin “Për ratifikimin e të rrihen gazetarët. Prandaj, kërkoj që kjo çështje marrëveshjes ndërmjet Qeverisë së Republikës të të diskutohet dhe ju të tregoni përgjegjshmëri duke Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës të Polonisë i kërkuar Ministrit Rama të japë dorëheqjen. në fushën e mbrojtjes”. Pasi e shqyrtoi këtë Përndryshe ai duhet shkarkuar menjëherë. projektligj edhe në praninë e specialistëve të Falemnderit! Ministrisë së Mbrojtjes, Komisioni u shpreh pro Servet Pëllumbi – Falemnderit! miratimit të tij në seancë plenare. Ne do të informohemi për këtë çështje e të Falemnderit! mbajmë qëndrimin përkatës. Mendoj se nuk është Servet Pëllumbi – Falemnderit! vendi të diskutojmë pa u informuar për këtë çështje. Për Komisionin e Jashtëm, zoti Koçi? Nuk mund ta fusim në rendin e ditës pa e diskutuar. Petro Koçi – Dakord. Pra, nuk ka se çfarë të diskutojmë. Në qoftë se ajo Servet Pëllumbi – Ka ndonjë pyetje për ka ndodhur, atëherë do të përgjigjet sipas fajit që ka projektmarrëveshjen? Nuk ka. bërë. Nuk kemi ç’të diskutojmë në seancë. Ne do Ndonjë diskutim? Nuk ka. të ndjekim rrugën që ndiqet në të tilla raste dhe të Atëherë, të shprehen kryetarët e Grupeve. kërkojmë që të përcaktohen përgjegjësitë. Unë do Zoti Begeja? të interesohem vetë për këtë çështje. Maksim Begeja – Dakord. Nuk do të diskutojmë. Unë e konsiderova Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka? propozimin. Do të angazhohem vetë që të merrem Nard Ndoka – Dakord.
1787 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Servet Pëllumbi – Falemnderit! Eqerem Spahiu – Dakord. Zoti Alushi. Servet Pëllumbi – Zoti Preka? Eduart Alushi – Falemnderit, zoti Kryetar! Ndue Preka – Dakord. Edhe Komisioni ynë është dakord. Nuk ka asnjë Servet Pëllumbi – Zoti Topi? vërejtje. Bamir Topi – Dakord. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? Zoti Koçi? Gramoz Ruçi – Dakord. Petro Koçi – Dakord. Servet Pëllumbi – E mbyllim shqyrtimin e këtij Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje? Nuk ka. projektligji. Kush dëshiron të diskutojë? Nuk ka diskutime. Kalojmë te projektligji tjetër “Për ratifikimin e Ju lutem, kryetarëve të Grupeve. Zoti Starova? marrëveshjes ushtarake grant ndërmjet Qeverisë së Arjan Starova – Dakord. Republikës të Shqipërisë dhe Qeverisë së Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? Republikës të Turqisë”. Zoti Braho. Maksim Begeja – Dakord. Spartak Braho – Edhe këtë projektligj Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Komisioni e shqyrtoi dhe u shpreh dakord për Eqerem Spahia – Dakord. ratifikimin e tij. Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka? Servet Pëllumbi – Falemnderit! Nard Ndoka – Dakord. Zoti Bufi? Servet Pëllumbi – Zoti Preka? Ylli Bufi – Dakord. Ndue Preka – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Shehi. Servet Pëllumbi – Zoti Topi? Dashamir Shehi – Dakord. Bamir Topi – Dakord. Servet Pëllumbi – Për Komisionin e Jashtëm, Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? zoti Koçi? Gramoz Ruçi – Dakord. Petro Koçi – Dakord. Servet Pëllumbi – E mbyllim shqyrtimin e këtij Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje për projektligji. projektligjin? Nuk ka. Kalojmë te projektligji “Për aderimin e Kush dëshiron të diskutojë? Asnjë. Republikës së Shqipërisë në konventën “Për shenjat Atëherë, në emër të Grupit, zoti Begeja? dhe sinjalet rrugore”, 8.11.1968 dhe në Protokollin Maksim Begeja – Dakord. “Për shenjat rrugore”, 1.03.1973". Zoti Braho. Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Spartak Braho – Edhe për këtë projektligj, pasi Eqerem Spahiu – Dakord. e shqyrtoi, Komisioni shpreh mendimin që të Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka? miratohet pa vërejtje në seancë. Nard Ndoka – Dakord. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – Zoti Preka? Zoti Alushi. Ndue Preka – Dakord. Eduart Alushi – Falemnderit, zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Zoti Topi? Edhe Komisioni për Industrinë është shprehur Bamir Topi – Dakord. dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? Servet Pëllumbi – Zoti Koçi? Gramoz Ruçi – Dakord. Petro Koçi – Dakord. Servet Pëllumbi – E mbyllim shqyrtimin e Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje për projektligjit të tretë. projektligjin? Nuk ka. Kalojmë te projektligji “Për ratifikimin e Diskutime? Nuk ka. marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Atëherë, ju lutem kryetarëve. Zoti Laço? Republikës së Shqipërisë dhe Këshillit të Ministrave Teodor Laço – Dakord. të Bosnjës dhe Hercegovinës për transportin Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? ndërkombëtar rrugor të udhëtarëve dhe mallrave”. Maksim Begeja – Dakord. Zoti Braho. Servet Pëllumbi – Zoti Spahia? Spartak Braho – Pasi e shqyrtoi projektligjin, Eqerem Spahia – Dakord. Komisioni shpreh mendimin që të miratohet në Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka? seancë. Nard Ndoka – Dakord.
1788 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Zoti Dervina? Buxhetit të Shtetit, Qeveria Shqiptare merr një masë Refet Dervina – Dakord. shumë të rëndësishme. Prandaj edhe Komisioni e Servet Pëllumbi – Zoti Topi? miratoi projektligjin, por duke i bërë edhe një Bamir Topi – Dakord. ndryshim në formulimin që po paraqesim: Statusin Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? e invalidit e gëzon personi i aksidentuar në punë, i Gramoz Ruçi – Dakord. sëmurë nga sëmundjet profesionale ose sëmundje Servet Pëllumbi – Kalojmë te projektligji tjetër të ndryshme që përfiton pension invaliditeti (hiqet “Për disa ndryshime në ligjin nr. 7889, datë ajo e “pleqërisë” që është gabim teknik i sekretarisë, 14.12.1994 “Për statusin e invalidëve””. për të cilën kam depozituar edhe kërkesën) nga Po, zoti Dule. sistemi i sigurimeve shoqërore sipas ligjit nr. 4171, Vangjel Dule – Do t’ju lutesha të ishit pak më datë 13.9.1966 “Për sigurimet shoqërore në i vëmendshëm edhe në dokumentacionin që merrni, Republikën e Shqipërisë”, sipas ligjit nr. 4976, datë sepse stafi i Kuvendit sapo na konfirmoi se Grupi 29.6.1972 “Për pensionin e ish-anëtarëve të Parlamentar është regjistruar. Kjo në shprehje të kooperativave bujqësore dhe ligjit nr. 7703 “Për kërkesës së zotit Karamelo, nëse e kemi fshirë, a sigurimet shoqërore në Republikën e Shqipërisë”. na keni fshirë. Prandaj, do t’ju lutesha që pozicionin Kjo pikërisht për të bërë atë ndryshim me fjalën që keni duhet ta nderoni me qëndrimin tuaj. “pleqërie”. Falemnderit! Falemnderit! Servet Pëllumbi – Zoti Dule, unë as nuk fshij, Servet Pëllumbi – Falemnderit! as nuk shënoj. Veten e fshini vetë. Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka. Vangjel Dule – Fakti është që e keni fshirë ju. Kush dëshiron të diskutojë? Nuk ka diskutime. Stafi thotë që Kryetari ka dokumentacionin e ndonjë Ju lutem, kryetarëve të Grupeve. Zoti Laço? viti më parë. Teodor Laço – Dakord. Servet Pëllumbi – Dakord. Kur të kem Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? dokumentacionin, do t’ju jap fjalën. Maksim Begeja – Dakord. Zoti Braho, për projektligjin. Servet Pëllumbi – Zoti Spahia? Spartak Braho – Lidhur me projektligjin “Për Eqerem Spahia – Dakord. disa ndryshime në ligjin “Për statusin e invalidit”, Servet Pëllumbi – Zoti Ndoka? pasi e shqyrtoi në praninë e përfaqësuesve të Nard Ndoka – Dakord. Ministrisë së Punës dhe Çështjeve Sociale, si dhe Servet Pëllumbi – Zoti Dervina? Shoqatës së Invalidëve, Komisioni mendon se si në Refet Dervina – Dakord. aspektin ligjor-procedural e të teknikës legjislative Servet Pëllumbi – Zoti Topi? projektligji është në përputhje me rregullat dhe Bamir Topi – Dakord. Kushtetutën dhe shprehet dakord për kalimin e Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? miratimin e tij në seancë plenare. Gramoz Ruçi – Dakord. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – E mbyllim edhe shqyrtimin Zoti Sherifi. e këtij projektligji. Elmaz Sherifi – Falemnderit, zoti Kryetar! Në rendin e ditës kemi edhe dy pika. Kemi Komisioni i Punës dhe i Çështjeve Sociale ka projektligjin “Për ruajtjen e biodiversitetit”, por Grupi parë këtë projektligj me shumë vëmendje për faktin i Partisë Socialiste ka kërkuar që të shtyhet. I se ai synon të bëjë disa rregullime të rëndësishme qëndroni zoti Ruçi? jo vetëm në aspektin formal të ndryshimit të titullit Gramoz Ruçi – Po, zoti Kryetar. Ne si Grup të ligjit, por edhe të rregullimit të disa dispozitave, kërkojmë që të shtyhet projektligji “Për ruajtjen e që kanë të bëjnë me përfitimet që do të sigurojnë biodiversitetit” dhe projektligji “Për shqyrtimin dhe invalidët e punës nga ky projektligj i rëndësishëm. miratimin e kandidaturave të propozuara nga Këshilli Fakti është që me këtë projektligj nga 4200 invalidë i Ministrave për anëtarë të Këshillit Drejtues të Entit zgjerohet rrethi i tyre, duke përfituar rreth 30.000 Rregullator të Telekomunikacioneve”. invalidë, të cilët do të kenë edhe një shtesë të Servet Pëllumbi – Falemnderit! konsiderueshme në përfitimin e tyre. Është gati aq Projektligji “Për ruajtjen e biodiversitetit” nuk do sa sot përfitojnë nga të ardhurat që marrin nga të shqyrtohet. Pika e fundit është projektligji “Për kontributi i sigurimeve shoqërore. Pra, nëpërmjet shqyrtimin dhe miratimin e kandidaturave të
1789 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
propozuara nga Këshilli i Ministrave për anëtarë të kundër, asnjë abstenim, miratohet në parim Këshillit Drejtues të Entit Rregullator të projektligji. Telekomunikacioneve”. Edhe për këtë kam një Kalojmë në votimin nen për nen. kërkesë po nga Grupi i Partisë Socialiste për të Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk shtyrë shqyrtimin dhe votimin. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Zoti Ruçi, për pikën e fundit. Kush është dakord me nenin 2 për hyrjen në Gramoz Ruçi – E thashë që për të dy fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. projektligjet e fundit kërkojmë që të shtyhen. Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. Servet Pëllumbi – Po. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Atëherë, përfunduam shqyrtimin e çështjeve që 76 me elektronikë dhe 2 ministra, 78 pro, asnjë kishim në rendin e ditës. kundër, asnjë abstenim, miratohet në tërësi Votimi do të bëhet në orën 11:00. Kryetarët e projektligji. Grupeve të marrin masa që të vijnë deputetët në Kalojmë në projektligjin tjetër “Për ratifikimin e sallë. marrëveshjes ndërmjet Këshillit të Ministrave të Republikës së Shqipërisë dhe Këshillit të Ministrave * * * të Bosnjës dhe Hercegovinës për transportin ndërkombëtar rrugor të udhëtarëve dhe mallrave”. Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. zini vend në sallë. 81 me elektronikë dhe 2 ministra, 83 pro, asnjë Do të bëjmë votimin për prezencën. kundër, asnjë abstenim, miratohet në parim Hapet votimi. Mbyllet votimi. projektligji. 95 me elektronikë dhe 2 ministra, 97. Kalojmë në votimin nen për nen. Fillojmë procesin e votimit. Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk Votojmë projektligjin “Për ratifikimin e ka, abstenim nuk ka, miratohet. marrëveshjes ndërmjet Qeverisë së Republikës të Kush është dakord me nenin 2 për hyrjen në Shqipërisë dhe Qeverisë së Republikës të Polonisë fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. për bashkëpunimin në fushën e mbrojtjes”. Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. Hapet votimi në parim me elektronikë. Mbyllet Hapet votimi. Mbyllet votimi. votimi. 71 me elektronikë dhe 3 ministra, 74 pro, asnjë 84 me elektronikë dhe 2 ministra, 86 vota pro, kundër, asnjë abstenim, miratohet edhe në tërësi asnjë kundër, asnjë abstenim, miratohet në parim projektligji. projektligji. Kalojmë në votimin e projektligjit “Për aderimin Kalojmë në votimin nen për nen. e Republikës së Shqipërisë në Konventën Për Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk Shenjat dhe Sinjalet Rrugore, datë 8.11.1968 dhe ka, abstenim nuk ka, miratohet. në Protokollin Për Shenjat Rrugore, 1.3.1973”. Kush është dakord me nenin 2 për hyrjen në Hapet votimi në parim. fuqi? Kundër nuk ka, abstenim nuk ka, miratohet. Mbyllet votimi. E votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. 73 me elektronikë dhe 3 ministra, 76 pro, asnjë Hapet votimi. Mbyllet votimi. kundër, asnjë abstenim, miratohet në parim 81 dhe 2 ministra, 83 vota pro, asnjë kundër, projektligji. asnjë abstenim, miratohet edhe në tërësi projektligji Kalojmë në votimin nen për nen. “Për ratifikimin e marrëveshjes ndërmjet Qeverisë Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk së Republikës të Shqipërisë dhe Qeverisë së ka, abstenim nuk ka, miratohet. Republikës të Polonisë për bashkëpunimin në fushën Kush është dakord me nenin 2? Kundër nuk e mbrojtjes”. ka, abstenim nuk ka, miratohet. Kalojmë në votimin e projektligjit “Për ratifikimin Votojmë projektligjin në tërësi. Hapet votimi. e marrëveshjes ushtarake grant ndërmjet Qeverisë Mbyllet votimi. së Republikës të Shqipërisë dhe Qeverisë së 77 me elektronikë dhe 3 ministra, 80 pro, asnjë Republikës të Turqisë”. kundër, asnjë abstenim, miratohet edhe në tërësi Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. ky projektligj. 88 me elektronikë dhe 2 ministra, 90 pro, asnjë Kalojmë në votimin e projektligjit të fundit për
1790 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
sot “Për disa ndryshime në ligjin nr. 7889, datë -burime të konsiderueshme njerëzore me nivel 14.12.1994 “Për statusin e invalidëve, i ndryshuar”. të lartë arsimor e kulturor, me një popullsi dinamike Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. 78 me në moshë të re, të aftë për të adoptuar procesin e elektronikë dhe 3 ministra, 81 pro, asnjë kundër, zhvillimit e të modernizimit; asnjë abstenim, miratohet në parim projektligji. -tradita të pikasura në fushën e artizanatit dhe Kalojmë në votimin nen për nen. të prodhimeve tradicionale të përpunimit të drurit, Përveç vërejtjeve që ka Komisioni i Punës dhe prodhimeve prej leshi, veshjeve të ndryshme, Çështjeve Sociale, zoti Sherifi, si Kryetar i këtij produkteve ushqimore e pijeve specifike; Komisioni, ka bërë propozim për një ndryshim të Të shqetësuar se zonat malore vazhdojnë të vogël, për të hequr një shprehje. Kur t’i vijë radha, jenë zonat më pak të zhvilluara të vendit, ku niveli i do ta përmendim. të ardhurave është më i ulët, e për rrjedhojë: Votojmë nenin 1. -niveli i varfërisë është më i lartë se në zonat e tjera; Kush është dakord me nenin 1? Kundër nuk -gjendja e infrastrukturës është mjaft ka, abstenim nuk ka, miratohet. problematike; Kush është dakord me nenin 2? Kundër nuk -largimi i popullsisë drejt qyteteve e zonave ka, abstenim nuk ka, miratohet. bregdetare vazhdon të thellohet; Te neni 2, siç thamë, zoti Sherifi bën ndryshimin -niveli e pajisja e spitaleve, qendrave e paraqitur në relacionin e Komisionit të Punës dhe shëndetësore dhe objekteve arsimore ka mungesa Çështjeve Sociale për projektligjin “Për disa të theksuara; ndryshime në ligjin nr. 7889, datë 14.12.1994 “Për -mbrojtja e mjedisit, e në veçanti e pyjeve, lë statusin e invalidëve, i ndryshuar”” të hiqen fjalët shumë për të dëshiruar; “ose pension pleqërie”. Është një çështje teknike, Kemi vendosur të krijojmë lobin e deputetëve që ne e votojmë bashkë me nenin. përfaqësues të zonave malore me synimin për të Kush është dakord me nenin 3? Kundër nuk sensibilizuar Kuvendin, Qeverinë dhe institucionet ka, abstenim nuk ka, miratohet. e tjera të shtetit për nevojën e: Votojmë projektligjin në tërësi. Hapet votimi. -përkrahjes dhe mbështetjes më të madhe të Mbyllet votimi. këtyre zonave, duke nxjerrë për këtë qëllim deri edhe 78 me elektronikë dhe 3 ministra, 81 pro, asnjë ligje të veçanta; kundër, asnjë abstenim, miratohet edhe në tërësi -sigurimin e një kohezioni më të madh ndërmjet ky projektligj. politikave të zhvillimit të bujqësisë dhe blegtorisë; Me kaq e mbarojmë procesin e votimit. -zhvillimit rural të integruar; Para se të mbyllim seancën, zoti Niko Faber -politikave mjedisore dhe atyre për zhvillimin e ka kërkuar të bëjë një deklaratë. Gjithashtu, dua infrastrukturës; t’ju lajmëroj që seanca plenare e ditës së hënë do -inkurajimin e zhvillimit të agroturizmit dhe të bëhet ditën e martë, meqenëse dita e diel është artizanatit për rritjen e të ardhurave të familjeve që festë zyrtare dhe siç dihet një ditë pas festës zyrtare banojnë në këto zona; bëhet pushim. Pra, seanca e radhës do të jetë ditën -krijimin e kushteve për mosbraktisje e rikthim e martë në orën 17:00. në këto zona nëpërmjet investimeve, kredive e Zoti Faber do të bëjë deklaratën. projekteve të zhvillimit; Niko Faber – Ne, një grup deputetësh që -vendosjen e bashkëpunimit dhe partneritetit me përfaqësojmë zonën malore të Shqipërisë, të bindur organizma homologe për zonat malore të vendeve se zonat malore zënë 60 për qind të territorit të të Evropës Lindore e të BE-së për shkëmbim përvoje vendit, ku banojnë më shumë se 35 për qind e e ndihme reciproke; popullsisë shqiptare, se ato kanë: -përkrahjen, nxitjen dhe bashkëpunimin me -burime potenciale të rëndësishme për zhvillimin Forumin e Zhvillimit të Zonave Malore, të krijuar tani e tyre, si toka të pasura, pyje e kullota, blegtori të së fundi, si dhe me të gjitha shoqatat e ndryshme zhvilluar, burime ujore, lloje të ndryshme mineralesh të shoqërisë civile, të biznesit e personalitete të e një biodiversitet të larmishëm; interesuar të shkencës, artit e kulturës; -mundësi të shumta për zhvillimin e turizmit në me qëllimin final përmirësimin e ndjeshëm të përgjithësi e sidomos agroturizmin, turizmin natyror, gjendjes social-ekonomike të popullsisë dhe historik e kulturor; zhvillimin kompleks e të integruar të zonave malore
1791 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të vendit tonë. Demokratike solidarizohem plotësisht me Deputetët: Ndre Legisi, Pal Dajçi, Banush shqetësimin e zotit Faber, duke ju kujtuar se opozita Gozhdari, Sotir Kokeri, Flamur Hoxha, Rahmi prej kohësh ka shprehur shqetësimin, ndërsa Mehmetllari, Shyqyri Duraku, Ardit Kaja, Lekë Çukaj, kontestimi ka ardhur nga maxhoranca duke thënë Ilir Zela, Nezir Selimi, Limoz Dizdari, Muhamet që nuk ka probleme. Më së fundi u kujtuat edhe ju Ukperaj, Sali Shehu, Ilir Meta, Zyhdi Pepa, Hasan për të pohuar publikisht që këto zona janë vërtet të Hoxha, Agron Tato, Teodor Laço, Maksut Balla, varfra dhe mjerimi është ulur këmbëkryq. Vangjel Tavo dhe Niko Faber. Falemnderit! Falemnderit! Servet Pëllumbi – Dakord. Le të jetë meritë e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Faber! përbashkët e lobit. Po, zoti Topi. Mirupafshim, zotërinj deputetë, ditën e martë Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! në orën 17:00! Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë Seanca mbyllet.
E martë, 21.10.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, zini vendet të energjisë elektrike? në sallë. Pyetja e dytë: A është realizuar premtimi juaj Hapim seancën. për vendosjen e matësve të energjisë elektrike në Në seancën e sotme kemi përgjigje pyetjeve të rrethin e Shkodrës? deputetit Astrit Bushati nga Ministri i Industrisë dhe Po i përgjigjem me radhë pyetjeve. Energjetikës dhe interpelancë me Ministrin e Rinisë, Për pyetjen e parë. Kulturës dhe Sporteve, kërkuar nga deputeti Qazim Siç dihet, një nga përparësitë kryesore të Tepshi. Qeverisë dhe të KESH-it për vitin 2003 është Dua t’ju njoftoj që në kalendarin e ditës së enjte përmirësimi në furnizimin me energji elektrike të bëhet një ndryshim. Siç e keni në kalendar, ditën e konsumatorëve. Me këtë synim është parë edhe enjte është raporti i Kontrollit të Shtetit “Mbi zbatimin furnizimi me energji elektrike i rrethit të Shkodrës. e Buxhetit të Shtetit viti 2002”. Ne kishim parashikuar Siç dihet, për përmirësimin e situatës në rrethin e që po atë ditë të bënim edhe pyetje, edhe diskutime, Shkodrës nga ana jonë është hartuar një program i por me propozimin e Grupit të Partisë Demokratike veçantë, ku parashikohet ndërmarrja e një sërë Byroja ra dakord që ditën e enjte të bëhet leximi masash, që synojnë përmirësimin e rrjetit të dhe pyetjet, ndërsa diskutimi do të bëhet ditën e transmetimit, atij të shpërndarjes, instalimit të hënë, datë 27. matësve, si dhe një sërë masash të tjera të karakterit Po kështu, në qoftë se do të na vijnë dekretet e organizativ. Gjithashtu, jeni në dijeni se midis KESH- Presidentit për emërimin e dy ministrave, do t’i it dhe organeve të pushtetit vendor të Shkodrës është shqyrtojmë ditën e enjte. nënshkruar një marrëveshje, sipas së cilës fondet Atëherë, i jap fjalën Ministrit të Industrisë dhe që do të sigurohen nga arkëtimet e energjisë Energjetikës për t’iu përgjigjur pyetjeve të deputetit elektrike në rrethin e Shkodrës nuk do të merren Astrit Bushati. nga KESH-i, por do të investohen në infrastrukturën Viktor Doda – I nderuar zoti Kryetar, energjetike të këtij rrethi. Ndërsa nga KESH-i janë Të nderuar deputetë, kryer investime të konsiderueshme në stacionin dhe I nderuar zoti Bushati, agjencitë elektrike në Shkodër, e cila është Nga zoti Bushati më janë bërë 2 pyetje. mbështetur në drejtim të investimeve në rrjetin Pyetja e parë: Pse që nga 1 qershori Shkodra elektrik të shpërndarjes, si dhe në kuotat e furnizimit është vendosur në një regjim të rreptë kufizimesh me energji elektrike, niveli i treguesve të arkëtimeve
1792 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe të humbjeve është larg atyre të programuara familjarë, por vërehet edhe një dukuri negative, ai i nga KESH-i. Treguesit e arkëtimeve për periudhën shpërdorimit të energjisë elektrike. Në kohën kur janar-shtator 2003 janë si më poshtë: jepet energji elektrike, konsumatorë të të gjitha Subjektet buxhetore 100 për qind kategorive e shpërdorojnë tej mase atë. Ata bëjnë Subjektet jobuxhetore 100 për qind që kuota të konsumohet shumë herë mbi atë që Privatët 65.4 për qind paguhet dhe të ulet koha e pasjes së energjisë. Do Familjarët 8.8 për qind t’ju kujtoj këtyre abonentëve që një veprim i tillë çon Mesatarja për të gjithë abonentët 25.8 për qind në rritjen artificiale të kuotës së konsumit dhe për Nga treguesit e mësipërm duket qartë se arkëtimi rrjedhojë në uljen e kohës së furnizimit me energji nga konsumatorët familjarë është jashtëzakonisht i elektrike. Natyrisht, edhe me kuotën aktuale, për ulët, 8.8 për qind, dhe nga komuniteti i biznesit 65.4 të pasur një furnizim sa më normal të sektorëve për qind. Në bazë të rezultateve të arritura për këtë jetikë, si spitali, ujësjellësi, bizneset, nga ana e periudhë, kësaj agjencie i takon të trajtohet me një KESH-it janë bërë e po bëhen përpjekje për një kuotë shumë here më të ulët sesa furnizohet furnizim pothuajse normal brenda mundësive teknike aktualisht me energji elektrike, por edhe nga të gjithë infrastrukturës energjetike të këtij rrethi. periudha e qershorit e në vazhdim. Kjo do të thotë Për problemin e furnizimit me energji elektrike që në rast se KESH-i do të vepronte sipas rregullave të Shkodrës ne jemi mbledhur shumë herë. Edhe për të garantuar fitimin e vet dhe për të plotësuar në takimin e datës 17 qershor të këtij viti, zhvilluar detyrimet në Shkodër, si në të gjithë Shqipërinë, bashkërisht me mua në praninë e deputetëve të duhej ta kishte furnizuar Shkodrën në total me një Shkodrës dhe të zgjedhurve lokalë të qytetit, u sasi shumë herë më të vogël sesa furnizohet realisht. trajtua problemi që është parashtruar në formë Nisur nga angazhimet e marra në takimet e pyetjeje nga zoti Bushati. Mendoj se edhe në atë zhvilluara me drejtues të pushtetit vendor të qarkut takim, si në takime të tjera, u trajtuan me të Shkodrës, për të treguar vullnetin e mirë të KESH- transparencë kuotat e furnizimit për gjithë periudhën it dhe të Qeverisë, për të zgjidhur së bashku këto e këtij viti dhe për muajin qershor e në vazhdim. probleme, është bërë furnizimi në nivele shumë herë Edhe aty treguam me shifra që kuotat janë më të larta. Natyrisht, ne kemi vazhduar të njëjtën përcaktuar në bazë të nivelit të arkëtimit dhe jo me praktikë furnizimi edhe për muajt qershor, korrik e qëllime denigruese ose provokuese, siç përpiqen ta në vazhdim. Pra, duke i dhënë Shkodrës më shumë interpretojnë disa, dhe mendoj se bashkërendimi sesa paguhet, gjithnjë me besim se komuniteti i dhe bashkëbisedimi sqaroi në detaje se ku janë Shkodrës do të reagojë drejt, duke vendosur vështirësitë, çfarë duhet të bëjmë për përmirësimin marrëdhënie mirëkuptimi reciproke me KESH-in. e gjendjes, si dhe këmbyem mendime për rrugët e Kuota ditore e furnizimit me energji elektrike të përmirësimit në vazhdimësi. Pas këtij takimi kemi Shkodrës për periudhën qershor-shtator 2003 bërë përsëri një program, nëpërmjet të cilit synohet paraqitet si më poshtë: që nga ana e KESH-it të ndërhyhet deri në hallkat Kërkesa 900 000 - 1 000 000 kw/orë në ditë më të vogla të organizimit të zonës dhe të agjencisë Dihet niveli i arkëtimeve së Shkodrës. Realisht pas atij takimi ajo agjenci u Humbjet 41.5 nga 35 në shkallë vendi mbështet edhe nga forumet drejtuese e specialistë Kuota që i takon Shkodrës me përqindjen e të KESH-it dhe u monitorua nga afër nga Ministria e arkëtimeve, pra e 25 përqindëshit në total, është Industrisë dhe Energjetikës. Theksoj se mosrealizimi 250 000 kw/orë. Për gjithë periudhën qershor-shtator i treguesve të Agjencisë Elektrike të Shkodrës ka 2003 e në vazhdim Shkodrës i japim rreth 800 000 vështirësuar realizimin e treguesve të KESH-it, që kw/orë në ditë. Pra, kuptohet diferenca siç dihet monitorohet në mënyrë të vazhdueshme jashtëzakonisht e madhe që është në furnizimin dhe të rreptë nga përfaqësuesit e Bankës Botërore. sipas pagesës me furnizimin që bëjmë ne. Kjo do Mosarritja e treguesve të vendosur vë në rrezik të thotë që ne kemi penalizuar, mbase padrejtësisht, vazhdimin e financimit të donatorëve për gjithë shumë rrethe të tjera të Shqipërisë, që paguajnë, KESH-in. Dua të theksoj se humbja që shkaktojmë për ta çuar në këto standarde të nivelit 70-80 për nga mosarkëtimi në Shkodër është barazi me qind të kërkesës së saj. humbjen 5 për qind në shkallë vendi. Megjithatë, ne Kohët e fundit, në këtë qytet ka pasur lëvizje në i kemi realizuar detyrat e çdo 3-mujori me donatorët. drejtimin e duhur nga shumë konsumatorë privatë e Me investimet e kryera, KESH-i dhe Qeveria i
1793 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kanë qëndruar korrekt premtimeve dhe kryesor në ecurinë e procesit për nxjerrjen e këtij marrëveshjeve që kanë bërë me komunitetin dhe sektori nga gjendja në të cilën ndodhet. Jo për të organet e pushtetit vendor. Konkretisht kanë bërë politizime, por për të qenë realist, po shpjegoj realizuar: se SESA Shkodër që nga viti 1997 në kuadrin e -fuqizimin e nënstacionit të Vaut të Dejës, duke projektit pilot është furnizuar dhe financuar nga instaluar një autotransformator 120 mega, me një Banka Botërore me një sasi të konsiderueshme vlerë 920 milion euro në vend të atij me 60 mega; matësish, që për neglizhencë a qëllime të tjera kanë -fuqizimin e nënstacionit Shkodra 1 me një qëndruar në magazina vite me radhë pa u montuar. autotransformator 40 mega në vend të atij me 20 Duke konsideruar si faktor të rëndësishëm për mega, me një vlerë 800 mijë euro; miradministrimin e energjisë elektrike dhe për ta -fuqizimin e nënstacionit Shkodra 2 me një trajtuar si çdo mall tjetër, nga ne i është vënë autotransformator 25 mega me një vlerë 1.600.000 rëndësia e duhur kompletimit të të gjithë euro; konsumatorëve me matës. Dihet që me anë të -ka filluar procedura për ndërtimin e nënstacionit matjes realizohet ulja e ngarkesës, zvogëlimi i të ri të Dajçit 35-60 kilovolt me vlerë 45 milion lekë; defekteve në pajisje, zvogëlimi i humbjeve dhe -rikonstruksioni i rrjetit të shpërndarjes 20-04 rregullohen marrëdhëniet midis KESH-it dhe kilovolt të qytetit të Shkodrës me shumën 600 mijë konsumatorit. Është e vërtetë që unë kam premtuar euro nga Qeveria Italiane dhe 3.5 milion dollarë nga që ne do të zgjidhim problemin e matësve jo vetëm Banka Evropiane e Investimeve. në Shkodër, por në të gjithë Shqipërinë. Me këtë Pra, Shkodra nuk është paragjykuar dhe ka rast dua të them se ajo që kemi deklaruar, që brenda thithur investime të fuqishme edhe në vlera shumë vitit 2003 ne do të sigurojmë të gjithë financimet për më të mëdha krahasuar me qytetet të tjera, me blerjen e të gjithë sasive të matësve që nevojiten jo madhësi dhe nivele arkëtimi shumë herë më të vetëm për Shkodrën, por për të gjithë vendin, tashmë mëdha se Shkodra. Me gjithë këto ndërhyrje, niveli është plotësuar. Kuptohet që bërja efektive e të gjithë i arkëtimeve nga konsumatorë privatë dhe familjarë kredive ka një kohë, e cila është e mishëruar në është përsëri i ulët. Mendoj se këtu përgjegjësia marrëveshjet që ky Kuvend ka miratuar. Së shpejti është edhe e strukturave tona të KESH-it. Për këto ne do të fillojmë marrjen e 80.500 matësve nga arsye këto ditë kemi shkarkuar nga detyra drejtuesin investimet e Bankës Evropiane për Investim, ku e zonës duke e zëvendësuar me një tjetër. kontingjenti prej rreth 27.000 copë do t’i jepet vetëm Si përfundim, sa më sipër mund të them se për Shkodrës. Ky deklarim, të cilit i përmbahemi edhe kuotat e furnizimit do të veprohet në bazë të nivelit sot, mbështetet edhe në marrëveshjet e kredive që të arkëtimit e të faturave të energjisë elektrike. kemi me Bankën Botërore, BERZH-in, Cooperazione Jashtë këtij rregulli nuk mund të punojmë, e aq më Italiane-n e donatorë të tjerë, që me mundësitë tepër në ekonominë e tregut. Prandaj me financiare të vetë KESH-it, në mbështetje të afateve përmirësimin e situatës konsumatori shkodran duhet të lëvrimit të matësve të siguruar, do të bëhen realitet ta konsiderojë veten jo vetëm oponent, por edhe të gjitha investimet për ta mbyllur këtë proces partner të KESH-it, sepse në të kundërt të gjithë brenda periudhës së vitit 2004. Në Shkodër gjatë aktorët që veprojnë në Shkodër do të bëjnë sikur kësaj periudhe janë vendosur një sasi matësish dhe kontribuojnë në zgjidhjen e problemit. Në këtë rrugë është planifikuar mbyllja e kësaj detyre në masën në qoftë se të gjithë nuk bashkërendojmë punën 60 për qind gjatë këtij viti dhe pjesa tjetër në muajt dhe nuk kuptojmë që energjia e harxhuar duhet e parë të vitit 2004. paguar, nuk mund të rregullojmë gjendjen në Siç përmenda edhe më sipër, duke konsideruar Shkodër. si shumë të rëndësishme plotësimin me matje, nga Kjo është për sa i përket pyetjes së parë. ana jonë po bëhen përpjekje me donatorët, që të Për pyetjen e dytë: A është realizuar premtimi shikohet mundësia e shpejtimit të procedurave që juaj për vendosjen e matësve të energjisë elektrike varen tërësisht nga ana e tyre, në mënyrë që të në rrethin e Shkodrës? avancohen grafikët e vendosjes. Një gjë të tillë po e Në strategjinë tonë dhe në të gjithë programin e bëjmë edhe me Cooperazione Italiane. zhvillimit të sektorit elektrik plotësimi me matje ka Natyrisht, problemet që trajtova më sipër qenë dhe është një nga përparësitë e punës sonë. kërkojnë një angazhim shumë të madh të të gjithë Plotësimet me matës i konsiderojmë si një faktor strukturave të KESH-it, të Ministrisë së Industrisë
1794 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe Energjetikës, por sidomos të zonës elektrike si deputetë e pushtetarë lokalë në zbatimin e tyre. të Shkodrës. Për hir të së vërtetës, duhet thënë se Personalisht ju kam thënë edhe atë ditë, e ju nuk është në lartësinë e detyrave dhe janë vetë këto them edhe sot, se nuk kam ardhur të kërkoj punonjës dhe qytetarë shkodranë që po sjellin jo lëmoshë nga ju, që të na jepni më shumë dritë ose pak probleme në të gjithë komunitetin e Shkodrës. më shumë orë drita në ditë. Është totalisht Jo pa qëllim thashë që ne kemi shkarkuar drejtorin përgjegjësia juaj dhe e drejtuesve të KESH-it gjendja e zonës dhe do të vazhdojmë të penalizojmë cilindo e sotme, për sa i përket pagesës së energjisë punonjës tonin, që nuk është korrekt me detyrën. elektrike në Shkodër. Ju takon juve ta zgjidhni, sepse Shpreh besimin se me potencialin intelektual keni në dispozicion një armatë të tërë punonjësish, që ka Shkodra dhe me atë komunitet me tradita të kuadrin ligjor adekuat, mjete të tjera nga Qeveria. mira, me një impenjim maksimal të të gjithë Ju si institucion, përveç paaftësisë që ju ka strukturave tona në qendër dhe në bazë, dhe duke karakterizuar vite me radhë, keni edhe pafytyrësinë mos e politizuar problemin, Shkodra do të radhitet që të akuzoni të tjerët për gjendjen në të cilën keni me qytetet e tjera të vendit në nivelin e arkëtimeve, çuar KESH-in dhe Shqipërinë në furnizimin me që është edhe kyçi i përmirësimit të situatës në energji elektrike. Përveç shkatërrimit të institucionit, këtë qytet. duke rritur me mbi 2000 punonjës administratën e Falemnderit! KESH-it (të gjithë militantë), ju përdorni KESH-in Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! dhe drejtuesit e saj për fushatë elektorale, madje Zoti Bushati. edhe në Shkodër, duke përdorur si armë energjinë Astrit Bushati – I nderuar zoti Kryetar! elektrike dhe furnizimin me 24 orë, nëse votohet Të nderuar kolegë! për ju. Me datën 13 tetor në mëngjes, një ditë pas Zoti ministër! zgjedhjeve, ju dërgoni një fonogram. Aty nuk është Fillimisht dua të sqaroj se nuk jam këtu për të aq sa thoni ju 800.000, por 650.000 kë/orë. debatuar me ju rreth problematikave që kam paraqitur Gjithashtu, kufizimin e energjisë elektrike e çoni nga 4 muaj më parë me anë të kësaj seance pyetjesh. 9 orë që ishte para zgjedhjeve në 16 orë për qytetin Ishte dashur që ju të vinit këtu brenda një muaji e t’i e Shkodrës dhe 18 orë për rrethin e Shkodrës. Çdo përgjigjeshit pyetjeve e jo pas 4 muajsh. argument që keni sjellë deri tani, që edhe Nëpërmjet kësaj seance dua të komunikoj me padrejtësisht mund të ketë zënë vend a të jetë në deputetët shqiptarë, me opinionin publik e një farë mase i arsyetueshëm, bie poshtë. Ju keni njëkohësisht të denoncoj politikën tuaj para organeve dënuar masivisht qytetarët shkodranë, duke dënuar të tjera, institucioneve të tjera si Presidenti i edhe ata që paguajnë energjinë elektrike, sado e Republikës, Prokurori i Përgjithshëm, Avokati i vogël të jetë ajo pjesë, duke i diferencuar ata nga Popullit, trupit diplomatik të akredituar dhe qytetarët e tjerë të Shqipërisë që njëlloj i përgjigjen institucioneve të huaja, që veprojnë pranë Qeverisë. detyrimeve. Në një fushatë ndërgjegjësimi që ka Nuk mund të debatoj me ju, sepse ashtu siç doli ndërmarrë KESH-i me anë të spoteve televizive ose edhe nga përgjigjet tuaja standarde, si edhe herët e në median e shkruar thuhet: “Paguaj që ta kesh”. tjera, ju keni dalë për një show para kamerave dhe Një pjesë e qytetarëve të Shkodrës e paguajnë dhe jo për zgjidhje konkrete të problemeve të energjisë nuk e kanë. A nuk është ky një diskriminim? Me elektrike për rrethin e Shkodrës, e madje më gjerë. gjithë detyrimin tuaj për vendosjen e matësve, Sa për ilustrim do të paraqes propozimet tona qytetarët e Shkodrës nuk kanë matës në shtëpitë e në takimin me ju, stafin tuaj dhe Drejtorin e KESH- tyre dhe energjia i faturohet aforfe. Ndërkohë që it disa muaj më parë. Ne kemi propozuar që të eksperimenti i vendosjes së matësve në plazhin e ndalohen kufizimet e energjisë elektrike për një Velipojës ka rezultuar logjikisht i suksesshëm me periudhë 6-mujore, vendosjen e matësve elektrikë pagesë mbi 90 për qind. A nuk është një në të gjithë familjet, lidhjen e kontratave të reja për përgënjeshtrim i argumenteve tuaja dhe një më shumë se 10.000 familje, dhe, meqenëse jemi diskriminim mosvendosja e tyre? Si ka mundësi që në gjendje emergjente, marrja e drejtimit të SESA-s në të gjitha vendet e qytetëruara familjeve që janë Shkodër nga drejtues e specialistë të lartë të KESH- në pamundësi u lehtësohet pagesa, ndërsa ju edhe it për shëndoshjen e kësaj gjendjeje. Këto kanë këto familje, që janë 7000 me ndihmë sociale dhe qenë propozimet tona për sa i përket anës teknike 22.000 pensionistë, nuk i afroni asnjë mundësi për dhe organizative, duke dhënë edhe mbështetjen tonë pagesë. Të paktën ofrojeni mundësinë që të
1795 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kursejnë duke i vendosur matësit. dhe mund t’ju dëshmojnë se në momentin që mora Zoti Kryetar, kërkesën tuaj unë ju thirra juve dhe të gjithë E bëra këtë panoramë jo për të debatuar me zotin deputetët e Shkodrës për të biseduar. Tryeza të tilla ministër. Argumentet tona dhe pseudoargumentet e janë zhvilluar herë pas here në Shkodër e në Tiranë. ministrit janë ezauruar mes nesh. Me një të shurdhër Gjithsesi, gjithmonë kemi toleruar. Nuk kemi thënë mund të komunikosh, por me ju dhe Qeverinë tuaj, se do ta monitorojmë Shkodrën 6 muaj, por 3 muaj zoti ministër, jo. me kërkesa të shumëfishuara të furnizimit me Unë i drejtohem Presidentit të Republikës, energji elektrike. Unë përmenda shifra konkrete. Juve Avokatit të Popullit, trupit diplomatik, institucioneve nuk ju pëlqejnë shifrat. Nga 250.000 që i takonin, të huaja dhe vendase në mbrojtje të të drejtave të ne i dhamë 800.000-900.000 kë/orë në ditë dhe njeriut, si pasojë “Ndal apartejtid politik të Qeverisë përsëri niveli i pagesave ishte po ai. Ju e shikoni ndaj Shkodrës!” problemin në mënyrë të njëanshme. Ju dini vetëm Unë i drejtohem publikisht Prokurorit të të bëni thirrje patetike “Energji, energji”. Nga ajo që Përgjithshëm për marrjen nën hetim të përgjegjësve deklaruat këtu, se do t’i bëni thirrje OSBE-së a kujtdo të këtij aparteidi, që kanë kryer veprën penale të tjetër, që nuk lidhet furnizimi me energji me pagesën, shkeljes së barazisë të shtetasve. konkluzioni del i qartë se cili është mendimi, Ne, përfaqësuesit e shkodranëve në Kuvend dhe mentaliteti juaj. Mendoj se nuk po i shërbeni në pushtetin vendor, i drejtohemi të gjithë atyre që Shkodrës, por po i bëni dëm, duke i thënë që mos kanë likuiduar faturat e energjisë elektrike, që të paguani energjinë elektrike. Nuk ka rrugë tjetër. drejtohen pranë Bashkisë së Shkodrës ose pranë Energjia është mall si çdo mall tjetër. Nga ky Kuvend zyrave të Partisë Demokratike në Shkodër për të i nderuar kam deklaruar dhe do të vazhdoj të deklaroj nënshkruar padinë ndaj KESH-it për kërkimin e se nuk ka furnizim me energji elektrike pa realizuar dëmshpërblimit, si dhe ankesën pranë Avokatit të detyrimet, pa paguar paratë. Nga ardhja e parave Popullit dhe Gjykatës Kushtetuese për rrëzimin e vijnë edhe investimet, të cilat në Shkodër ishin vendimit absurd të Ministrisë së Energjetikës dhe shumë të mëdha, vijnë edhe kontaktorët e gjithë të KESH-it për furnizimin me energji elektrike në bazë tjerat me radhë. Nuk e kuptoj dhe vazhdoj të mos e të arkëtimit. kuptoj logjikën tuaj që bëni thirrje të tilla. Ju thashë Shkodranë, përveç rrëzimit të kësaj Qeverie, e që për hir të Shkodrës ne po penalizojmë rrethe të vetmja mundësi është rruga e protestës ligjore dhe tjera, që kanë nivel arkëtimi 98-99 për qind. Ne duhet popullore. Pra, në shesh për të kërkuar të drejtën t’i kërkojmë falje publike atyre rretheve që, për t’i tonë. dhënë mbështetje Shkodrës, bëjmë veprime të tilla. Së fundi, i drejtoj një fjalë Ministrit. Është e E pranova që ka edhe probleme të tjera në turpshme, zoti ministër, që ju jeni një nga strukturat e KESH-it në Shkodër. Nëse do të përfaqësuesit e qarkut të Shkodrës në Kuvend. veprojmë vetëm në mënyrë të njëanshme për të bërë Servet Pëllumbi – Falemnderit! show politik, atëherë nuk zgjidhet problemi. Problemi Po, zoti ministër. zgjidhet, kur ne zbatojmë rregullat e lojës. E theksoj Viktor Doda – Së pari, dua t’i them zotit Bushati që energjia është mall si çdo mall tjetër. Asnjëherë se sapo dolëm nga një fushatë elektorale, ku i bëmë nuk i keni bërë thirrje qytetarëve të Shkodrës: Shkoni thirrje elektoratit dhe u pa sesi votoi. Nuk mendova në dyqane merrni miell, sheqer e mos paguani para! se ky moment do të shfrytëzohej edhe njëherë për Vetëm për energjinë e bëni këtë thirrje. Mendoj se fushatë, sepse kishim kohë që nga 12 shtatori deri kjo nuk i shërben gjendjes. më 12 tetor. Rezultati tashmë dihet. Për sa i përket asaj që ne kemi shkatërruar Së dyti, në lidhje me problemin që ngriti se unë KESH-in, zotëri, referojuni shifrave të investimeve, vij këtu pas 4 muajsh. menaxhimeve, fitimeve. Këto janë kokëforte. Jam Zoti Bushati, unë kam qenë gjithmonë korrekt gati të debatojmë kudo, edhe publikisht. me Kuvendin, që të vij në kohën e duhur, ashtu siç Theksuat se do t’i drejtoheni Prokurorit të parashikon Rregullorja e Kuvendit. Brenda 3 javësh Përgjithshëm, Presidentit të Republikës, OSBE-së, jam i detyruar të paraqitem. Meqë axhenda e komunitetit ndërkombëtar. Jam i hapur me të gjithë Kuvendit ishte shumë e ngjeshur në këtë periudhë, që të jap shpjegime. Do të mbaj përgjegjësi si unë shfrytëzova një mundësi tjetër që nuk varej nga ministër i Industrisë dhe Energjetikës për të gjithë unë. Ju keni përfaqësues në Byronë Parlamentare problemet që ekzistojnë dhe strukturat në varësi.
1796 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Nuk them që nuk ka probleme edhe në strukturat e qytetet më të lashta dhe një nga treguesit më të KESH-it. Kur iu përgjigja pyetjeve tuaja, dhashë edhe mëdhenj të trashëgimisë kulturore jo vetëm për sqarimet përkatëse. Shqipërinë, por për të gjithë zonën e Adriatikut. Për sa i përket asaj që ju nuk më besoni mua Kërkohet një vëmendje e veçantë, ashtu siç kërkohet dhe Qeverinë, këtë e di. Nëse nuk më besoni, pse për zona të tjera arkeologjike në Shqipëri si Butrinti, më drejtoheni me pyetje? Në qoftë se nuk ju pëlqejnë Apollonia. Durrësi ka një pasuri kulturore të lashtë shpjegimet tona, puna jonë, atëherë pse na dhe shumë të vyer. Unë do t’ju kërkoja zonja ministre, drejtoheni? Gjithsesi, kjo është e drejta juaj. E që të këmbëngulni së bashku me ministrin e kuptoj që kjo është lojë politike. Ju bëj thirrje ju e të Rregullimit të Territorit dhe Turizmit në Qeveri që të tjerëve se me akuza politike nuk e zgjidhim çështjen bëhet një studim bashkë me ndërtuesit dhe banorët e Shkodrës. Ajo zgjidhet me mirëkuptim, investime, durrsakë që kanë paguar për ndërtime të reja dhe pagesë të energjisë. Kjo dhe vetëm kjo është rruga nuk po realizohen, sepse pengohen nga dalja e e zgjidhjes së problemit. vazhdueshme e reparteve arkeologjike në nëntokën Falemnderit! e Durrësit. Në këtë mënyrë do të bëhet një qartësim Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! i zonave ku do të ndërtohet në Durrës. Kështu nuk Zoti Bushati e ka fjalën, edhe pse ju dhashë do të vonohen njerëzit, ndërtuesit, pra edhe zhvillimi dyfishin e kohës. ekonomik e turistik i këtij qyteti. Do t’ju sugjeroja, Astrit Bushati – Ju kam thënë edhe njëherë zonja Ministre, që të hartoni një program të ri. Meqë tjetër, zoti ministër, kur kemi bërë një interpelancë. themi që do të shkojmë në Europë me parametra Sikur KESH-i ta kishte lidhur kontratën me nga një Evropiane, le ta bëjmë Durrësin shembull, ku Qeveria përfaqësues të zonave elektorale, pra me mua, të japë një kontribut duke planifikuar zona ndërtimi, zonjën Topalli, zotin Palaj, zotin Hoti, Lekë Çukën financime, si dhe të gjithë infrastrukturën që a ndonjë tjetër, do të ishim dakord që të votonim kërkohet. Kështu shpëtohet nëntoka e Durrësit, por ashtu si po votoni ju. Kontrata është individuale. Çdo edhe qyteti zhvillohet e njerëzit nuk rrinë gjatë në person që i likuidon KESH-it qoftë edhe 1 për qind, pritje. Para disa kohësh ju kam shkruar se është jo 7, 8 a 25 për qind, ju jeni të detyruar ta furnizoni zbuluar një kishë e vjetër bizantine në vend të me aq orë energji elektrike sa ç’furnizoni çdo qytetar kinemasë “Iliria”. Është një vepër e çmuar, këtu ka të Shqipërisë. Nuk kërkojmë të furnizohemi më mirë zotërinj që e dinë vlerën e tyre, siç është zoti Ceka, se qytetarët e tjerë. Ne kërkojmë që të jetë në dhe nuk dua që të neglizhohet një zbulim i tillë. mënyrë të barabartë. Ju nuk duhet të bëni dënim Atëherë duhet gjetur mundësia si të bëhet. Në qoftë kolektiv. Mendoj që ndoshta nuk do të keni shumë se Qeveria do të kishte një plan rregullues, do t’i kohë për të rregulluar këto punë, sepse ju bashkë kërkonte financime edhe UNESKO-s a organizmave me zotin Nano do të shkoni atje ku e meritoni. të tjera botërore kulturore për të zhvilluar kërkime Servet Pëllumbi – E mbyllim përgjigjen e dhe ndjekur një planimetri mjaft të saktë në zhvillimin pyetjeve të zotit Bushati. e Durrësit, do të thosha se do të jepnit një kontribut Kalojmë tek interpelanca me ministrin e shumë të madh. Për herë të parë Qeveria duhet të Kulturës, Rinisë dhe Sporteve kërkuar nga deputeti përcaktojë se ku duhet të ndërtohet në Durrës, të Tepshi. financojë ndërtimet, të ndihmojë edhe ndërtuesit, Zoti Tepshi keni fjalën. edhe qytetarët, sepse ata presin me nga 2-3 vjet. Qazim Tepshi – Falemnderit, zoti Kryetar! Janë bërë punime arkeologjike dhe nuk po ecin Zonja ministre, përpara ndërtimet. Pra, është një pikë ku ka ngecur Të nderuar deputetë, çdo gjë. Gjithë vëmendja e Qeverisë dhe juaja duhet Para disa muajsh në këtë Kuvend është bërë të jetë në mirëmbajtjen, restaurimin dhe promovimin një interpelancë e njëjtë për çështjen e objekteve e mëtejshëm të këtyre qendrave të mëdha kulturore arkeologjike në Durrës. Në këtë interpelancë do të që ka Durrësi. kisha dëshirë të ishte edhe ministri i Rregullimit të Zonja ministre, unë shpresoj se së bashku me Territorit dhe Turizmit dhe jo vetëm ju si ministre e ministrin e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit ju Kulturës, sepse nuk është vetëm çështje e juaja, do të ndikoni në Qeveri që të shtoni në rrugë por është edhe e atij. Kjo sepse nga Qeveria legjislative lidhjet që do të pasurojnë më tej pamjen kërkohet një qëndrim mjaft i qartë ndaj qendrave të e Durrësit, ndërtimet, ruajtjen e arkeologjisë, rëndësishme arkeologjike, siç është Durrësi një nga paprekshmërinë e saj dhe të mos ngelet peng
1797 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
zhvillimi i Durrësit vetëm ngaqë është qytet vjetër të Durrësit do të ishte që të mos kishte arkeologjik. Do të doja që ju të bashkëpunoni më ndërtime të reja, por ashtu si thatë edhe ju, i nderuari tej edhe me UNESKO-n, të kërkoni ndihma zoti deputet, kjo është e pamundur. Prandaj duhet financiare, logjistike me qëllim që Durrësi të të kombinohet zhvillimi ekonomik, ndërtimet me promovohet më tej si qytet arkeologjik dhe me të zbatimin e ligjit të ri “Për trashëgiminë kulturore”. ardhme turistike shumë të madhe. Problematika ka qenë lidhur me ndërtimet e Falemnderit! paligjshme dhe më lejoni t’ju vë në dispozicion një Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Tepshi! material të përgatitur me të gjitha firmat ndërtuese Zonja Ministre. e subjekte të tjerë që kanë bërë shkelje të ligjit “Për Arta Dade – I nderuar zoti Kryetar i Kuvendit, trashëgiminë kulturore”. Me kënaqësi konstatoj se Të nderuar zotërinj deputetë, urdhri i ministrit për të ndaluar ndërtimet në këto I nderuar zoti Tepshi, zona të identifikuara si zona arkeologjike dhe të Duke ju falënderuar edhe për sugjerimet me trashëgimisë kulturore është zbatuar. Nuk dua të shumë vlerë, më lejoni që t’ju garantoj ju dhe të mbaj Kuvendin duke i lexuar të gjitha këto subjekte, gjithë Kuvendin e Shqipërisë që Ministria e Kulturës, por është ndërhyrë fuqishëm në mënyrë që të ruhen Rinisë dhe Sporteve vazhdon të mbetet seriozisht këto vlera të qytetit të Durrësit. dhe tërësisht e angazhuar në mbrojtje dhe në ruajtje Pavarësisht nga gjendja aktuale, e cila ka njohur të të gjitha vlerave që përbëjnë trashëgiminë tonë një bum përmirësimi, sidomos gjashtëmujorin e kulturore. fundit me daljen e ligjit të ri, Ministria e Kulturës, Si ministre e Kulturës më vjen mirë që janë Rinisë dhe Sporteve ka vepruar energjikisht për: ndaluar të gjitha ato ndërtime që janë mbi vende të -evidentimin dhe prishjen e ndërtimeve të cilat përbëjnë trashëgimi kulturore dhe gjetje paligjshme në qytetin e Durrësit; arkeologjike. Por, kjo nuk do të thotë që Qeveria -nxitjen dhe mbështetjen e nismave dhe Shqiptare të mos hartojë strategji dhe ne jemi duke bashkëpunimet që Instituti i Monumenteve ka i bërë këto në mënyrë që edhe zhvillimi ekonomik propozuar për të qenë më aktiv në procesin e të mos pengohet, por edhe të ruajmë këto vlera të rigjallërimit të vlerave të këtij qyteti. Ndër to papërsëritshme që ka qyteti i Durrësit. përmendim edhe punën e përbashkët të Qyteti i Durrësit, e në mënyrë të veçantë nëntoka institucioneve tona për konceptimin dhe çeljen e arkeologjike e tij, gjatë periudhës 1991-2002 kanë muzeumit arkeologjik. qenë objekt i ndërhyrjeve të shumta. Në mënyrë të Për këtë Ministria e Kulturës, Rinisë dhe veçantë përmendim mjaft ndërtime të kryera në këtë Sporteve me urdhër të veçantë rikonceptoi dhe ngriti qytet, si ato në amfiteatrin e Durrësit, disa ndërtime statusin e Degës së Monumenteve të qytetit të të tjera që ngrihen mbi pilota betoni, pa i paraprirë Durrësit nga degë monumentesh në Drejtori ndërtimeve me gërmime arkeologjike, ose dhe disa Rajonale të Monumenteve të Kulturës. Kjo ka bërë të tjera të cilat janë kryer në distancë të afërt me që edhe vetë drejtoria të jetë më e angazhuar në monumentet e kulturës. Vetëkuptohet që kjo situatë mbrojtje të këtyre monumenteve. Gjithashtu, në është e rënduar edhe nga fakti që legjislacioni bashkëpunim edhe me aktorë të tjerë, sidomos shqiptar deri në prill të vitit 2003 nuk parashikonte UNOPS-in dhe PASARP-in që veprojnë në Durrës, me saktësi të gjitha sanksionet e duhura për ne kemi mundur që të sigurojmë veçanërisht për dëmtimet e monumenteve të Kulturës. Një pengesë vitin 2004 një fond të konsiderueshëm në ruajtje të në këtë drejtim ka qenë edhe fakti që Rregullorja e këtyre monumenteve. Po shikohet mundësia për qytetit të Durrësit është vjetruar dhe ka ardhur koha njerëzit që banojnë veçanërisht pranë monumentit që të bëhet Rregullorja e re për këtë qytet. Këtu të amfiteatrit të Durrësit që të sistemohen diku duhet të përmendim edhe faktin se për Durrësin ka gjetkë, në mënyrë që të mos bëhen pengesë në munguar edhe harta e saktë dhe integruese që të ruajtjen e këtyre vlerave dhe në investimet që do të përfshijë monumentet dhe këtë jemi duke e bërë në bëjë shteti shqiptar, i cili parashikon për vitin 2004 bashkëpunim me Universitetin e Parmës, duke 20 milion lekë të reja investime vetëm në amfiteatër, tërhequr edhe vëmendjen e opinionit publik durrsak por edhe në bashkëpunim me Qeverinë Italiane, edhe dhe të gjithë aktorëve të tjerë të interesuar në ruajtjen me organizma të tjerë, siç i përmendët edhe ju, zoti e monumenteve të kulturës së Durrësit. Zgjidhja më Tepshi. Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve e mirë për specialistët e fushës dhe qytetërimin e ka miratuar edhe planin e veprimit të miratuar
1798 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
paraprakisht nga ana e Këshillit Shkencor të IMK- Falemnderit! së për qytetin e Durrësit, plan i cili ndër të tjera Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja ministre! përfshin: Zoti Tepshi. -bllokimin e dhënies së lejeve të ndërtimit derisa Qazim Tepshi – Zonja ministre, të falënderoj instancat përkatëse të specializuara të hartojnë dhe që fole për problematikën që ngrita. miratojnë Rregulloren e re të Nëntokës së qytetit Do të thosha që ky plani rregullues, pra së Durrësit; Rregullorja e qytetit të Durrësit, ka disa kohë që -hartimin e hartës së re arkeologjike të qytetit diskutohet dhe nuk dua që të vonohet. Unë prandaj të Durrësit në bashkëpunim me Akademinë e e ngrita këtu këtë çështje. Dua vëmendjen edhe të Shkencave dhe Universitetin e Parmës; Ministrisë suaj, edhe të Ministrisë së Rregullimit të -me vendim të Këshillit të Ministrave miratimin Territorit që të bashkëpunoni dhe kjo çështje t’i e zonës së mbrojtur të qytetit të Durrësit, zonë e mbetet Qeverisë si një angazhim konkret, në mënyrë cila do të përfshijë edhe parkun arkeologjik të qytetit që të shpejtohen gjërat, të mos lihen në harresë, duke përcaktuar me kritere rreptësisht shkencore sepse njerëzit do të bëjnë ndërtime, qyteti do të edhe zonat ku do të ndërtohet. zhvillohet. Nuk mund të rrijë peng i disa grupeve -mbështetjen e projektit “Për zbulimin dhe studiuese, që mund t’i çojnë afatet në kohë shumë restaurimin e plotë të amfiteatrit të qytetit të të largëta. Kërkoj impenjimin tuaj, të Ministrisë dhe Durrësit”. të Qeverisë që edhe kjo, edhe harta arkeologjike e Për vitin 2003 Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Durrësit të përfundojnë sa më shpejt. Durrësi mund Sporteve e ka rritur fondin e Buxhetit të Shtetit dhe të sjellë të ardhura ekonomike shumë të mëdha. për 2004-n parashikohet ashtu sikur unë përmenda, Turizmi mund të zhvillohet shumë. Me një kujdes vetëm për amfiteatrin 20 milion lekët të reja fond nga ana e Qeverisë Durrësi mund të hapë mjaft investimesh. dritare për zhvillimin e ekonomisë, turizmit, Një situatë krejt tjetër në këtë drejtim jo vetëm veçanërisht atë arkeologjik, që është një pasuri që për Durrësin, por për të gjithë trashëgiminë kulturore sjell të ardhura. Është shumë e thjeshtë të bllokosh shqiptare ka sjellë ligji i ri i trashëgimisë kulturore. një ndërtim, por mbrapa kësaj janë shumë familje Ne po punojmë për hartimin e të gjitha akteve që duan të vazhdojnë punën, të jetojnë, të nënligjore dhe padyshim që ky parashikon edhe strehohen. Për këtë u ngrita. Mendoj që Qeveria ruajtjen e monumenteve të Durrësit. Në mënyrë të duhet ta nisë me Durrësin, si qytet problematik. Ajo veçantë dua të përmend nenin 43 të këtij ligji, i cili t’i kërkojë organizmave ndërkombëtarë, Bankës shpall ndërtime të paligjshme të gjitha ato ndërtime Botërore, UNESKO-s logjistikë dhe ndihma të miratuara nga KKRT-ja në zona ose mbi zona të financiare që të bëhet një model ndërtimi, një model shpallura “monumente kulture”. Në këtë kuadër, më investimesh që edhe të ndihmohen ndërtuesit, lejoni të përmend edhe mjaft nisma të tjera të natyrës qytetarët dhe t’i hapet Durrësit hapësira për zhvillim. ndërgjegjësuese, që Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Ju falënderoj për kontributin që dhatë sot! Sporteve së bashku me aktorë të tjerë në qytetin e Falemnderit! Durrësit do të ndërmarrë pas hyrjes në fuqi edhe të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Tepshi! akteve nënligjore të ligjit “Për trashëgiminë Zonja ministre ka fjalën. kulturore”. Arta Dade – Zoti Tepshi, unë ju falënderoj, por Së fundi, nëpërmjet këtij ligji jemi të bindur se gjithçka që sugjeroni është në të gjitha projektet e situata në fushën e monumenteve të kulturës ka Qeverisë. ndryshuar dhe do të vazhdojë të ndryshojë së Për sa i përket ndërtimeve që janë bllokuar, tepërmi. Në këtë kuadër, faktor me shumë rëndësi mendoj se është një hap për t’u përshëndetur, sepse është edhe bashkëpunimi ndërinstitucional ndërmjet ato ngrihen pikërisht mbi vlerat arkeologjike. Me ligjin Ministrisë së Rregullimit të Territorit dhe Turizmit, e ri është bërë një hap shumë i mirë dhe i por edhe me institucione të tjera, siç është Ministria lavdërueshëm. Kjo nuk do të thotë që nuk do të e Mjedisit ose edhe organizma të tjerë ketë ndërtime, por ndërtimet do të bëhen atje ku ndërkombëtarë, të cilat tashmë kanë edhe zyrat e nuk zbulohen vlera dhe nuk i cenojmë ato. Nuk jam tyre përkatëse në Durrës. Gjithashtu, një rëndësi të ministre e Ndërtimit që të merrem me këtë që ju veçantë do t’i kushtojmë edhe bashkëpunimit me kërkoni. Ne bashkëpunojmë natyrshëm me ministrin pushtetin vendor dhe Policinë Ndërtimore. e Rregullimit të Territorit. Ju e dini shumë mirë që
1799 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ne jemi edhe anëtarë të KRRTSH-së dhe aty kemi të zonjës ministre. Kemi bërë një ligj shumë të mirë. marrë masa për të mos lejuar ndërtime në vende Është një nga ligjet më të mira në tërë Mesdheun, arkeologjike ose të vlerave të trashëgimisë kulturore. ku problemi ekziston atje ku qytetet moderne Harta e re nuk është e vonuar, por është duke u hartuar zhvillohen mbi monumente kulture. në bashkëpunim edhe me organizma ndërkombëtare, I kujtoj zonjës ministre se skadon afati i hartimit në mënyrë që të jetë një hartë realiste dhe që ne të na të Rregullores dhe i zonifikimit brenda 6-mujorit. krijojë një mundësi më shumë për të përcaktuar me Duhet nxituar. Po ju kujtoj një skandal që po ndodh saktësi dhe me kritere rigoroze vendet ku do të në Durrës. Të gjithë dherat e Durrësit po hidhen në ndërtohet. Nuk mund të kuptohet ruajtja e një zonë tjetër arkeologjike, e cila është zona monumenteve të kulturës pa zhvillimin ekonomik të nënujore. E gjithë zona që quhet Vollga deri te muzeu qytetit të Durrësit. Harmonizimi i këtyre do të sjellë të është një zonë arkeologjike e mbuluar nga uji. Ajo mira për të gjithë komunitetin e qytetit të Durrësit. po mbulohet nga dheu për të krijuar një hapësirë të Ju falënderoj për këtë interpelancë dhe shpresoj drejtë. Kjo është në kundërshtim me çdo parim edhe në bashkëpunimin tuaj edhe të Kuvendit, në arkeologjik dhe parim pronësie. Ajo është pronë mënyrë që Durrësin realisht ta kthejmë në një nga shtetërore. Po krijohet një sipërfaqe private. Kërkoj vlerat më të spikatura, ashtu si kemi modelin e qoftë nga zonja Dade, por edhe nga zoti Tepshi që Butrintit. Durrësi meriton më shumë dhe ne jemi të të ndërhyjnë për të ndaluar këtë masakër që po angazhuar t’i japim atij atë që meriton. ndodh jo vetëm kundër objekteve arkeologjike me Falemnderit! vlera të jashtëzakonshme që janë nën ujë, por edhe Servet Pëllumbi – Po, zotit Ceka po i japim kundër ambientit në Durrës. një minutë kohë jashtë radhe. Falemnderit! Neritan Ceka – Falemnderit, zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ceka! Përfitoj nga e drejta e replikës, meqë u përmend E mbyllim interpelancën. emri im, por nuk kam asnjë replikë për të bërë. Seanca tjetër është ditën e enjte në orën 10:00. Mbështes të dy diskutimet qoftë të zotit Tepshi, qoftë Falemnderit!
E enjte, 23.10.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, zini vendet ardhur për humor këtu. në sallë. Sali Berisha – Nuk do t’i vidhni votat, zotërinj. Hapim seancën. Ku është zoti Fejzollari? Ai është aksidentuar gjatë Në seancën e sotme kemi miratimin e dekreteve ardhjes. E keni aksidentuar rrugës zotin Fejzollari. të Presidentit nr. 3987, nr. 3988, nr. 3989. Është i zhdukur pa nam e nishan Bahri Pas votimit do të dëgjojmë Raportin e Kontrollit Kollçaku. Është i zhdukur Sadedin Balla. Duke të Lartë të Shtetit “Mbi zbatimin e Buxhetit të Shtetit aksidentuar deputetët, gazi juaj do të jetë shumë i të vitit 2002”. Do të bëhen pyetje rreth raportit, ndërsa shkurtër. Ju siguroj se në rast se vendosni të votoni përgjigjen e pyetjeve dhe diskutimet do t’i bëjmë duke përdorur marrjen peng, terrorin, Kuvendi do t’i ditën e hënë, siç kemi rënë dakord. ketë ditët e numëruara. Zoti Berisha, për procedurë e keni? Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, mos u merrni Nuk duam deklarime dhe fjalime. me hamendje. Edhe ju keni munguar në Kuvend. Sali Berisha – Zoti Kryetar, Sali Berisha – Ku janë deputetët? Kjo seancë fillon në një moment kur deputetët Unë ju shtroj pyetjen: Kush e aksidentoi sot në e Kuvendit janë zhdukur pa nishan. Fillon në një mëngjes zotin Fejzollari? Sapo më njoftuan moment … bashkëpunëtorët e tij. Ai është aksidentuar në Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, nuk kemi Përrenjas.
1800 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, uluni, ju lutem. Fejzollari, kush zhduku Kollçakun sapo doli nga Nuk do të bëjmë apele. shtëpia. Sali Berisha – Jo, nuk mund të ulem, kur ju si Servet Pëllumbi – Aksidenti i zotit Fejzollari Kryetar i Kuvendit nuk shprehni shqetësim për këtë po hetohet dhe kur të vijë rezultati i hetimeve do që ka ndodhur. t’jua bëj të ditur. Ku është deputeti Fejzollari? Kush e aksidentoi Sali Berisha – Po zoti Kollçaku ku është? Kush atë në mëngjes? e zhduku? Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, uluni se do Servet Pëllumbi – Unë nuk mund të përgjigjem t’ju pres fjalën. sot për sot se ku janë deputetët. Edhe ju keni Sali Berisha – Kush e rrëmbeu Kollçakun në munguar dhe nuk e kemi ditur se ku keni qenë. të dalë të shtëpisë? Përgjigjuni këtyre pyetjeve, Uluni, ju lutem. pastaj vazhdojmë seancën. Sali Berisha – Në qoftë se ju doni të votoni në Servet Pëllumbi – Denoncojeni në Prokurori kushte terrori … dhe ajo le të merret me hetimin. Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, ju kam prerë Sali Berisha – Sot është një votë e humbur. fjalën. Nuk ka pse shtyhet seanca. Seanca është Nuk mund të fillojë seanca pa qartësuar se ku në rregull me rendin e ditës e me të gjitha. ndodhet deputeti Kollçaku dhe se kush aksidentoi Po, zoti Topi. deputetin Fejzollari. Këto të dyja janë të Bamir Topi – Unë kam atë që në radhë të parë domosdoshme. Pas kësaj ne do të detyrohemi të duhet ta keni ju, zoti Kryetar. Duhet të ulim ilaritetin marrim vendimet tona. Ne kërkojmë qartësi për këtë. në sallë, sepse po gjykojmë çështje shumë të Këto janë veprime banditeske në prag të një vote, e rëndësishme. Nuk e kam në natyrën dhe fjalorin cila synonte pa diskutim kthjellimin e situatës tim, por është shumë e papranueshme nga ana juaj politike, në prag të një vote për njeriun që ka tre tek shohim deputetë që zgërdhihen, ndërkohë që muaj që mban një Qeveri të rrëzuar. ngrihen probleme të rëndësishme në atë podium. Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, uluni tani, ju Jo për të konsumuar ndonjë gjë të veçantë, por për lutem. të qetësuar atë pjesë në emër të së cilës unë fola, Sali Berisha – Më jep shpjegimet se kush e Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike kërkon aksidentoi zotin Fejzollari. gjysmë ore pushim. Servet Pëllumbi – Mbaroi koha për procedurë. Servet Pëllumbi – Po, gjysmë ore pushim me Sali Berisha – Gjakftohtësia juaj ndaj këtyre kërkesën e Grupit Parlamentar të Partisë akteve ju implikon, prandaj ju lutemi shprehuni se Demokratike. kush e aksidentoi zotin Fejzollari. Kush rrëmbeu Kollçakun? Kush zhduku pa nam e nishan Sadedin * * * Ballën? Ku janë këta të tre? Unë interesohem për këta që kam informacione. Dëshmitarë okularë kanë Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem dëshmuar se Kollçaku është rrëmbyer nga persona zini vend në sallë. të panjohur, sapo doli nga shtëpia. Koha e pushimit ka kaluar me mbi 20 minuta, Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, shkoni pra më shumë sesa kërkoi opozita. denoncojeni në prokurori, në qoftë se ka prova. Mos Zoti Dajçi, kërkuat një gjysmë ore. Po kalon një u merrni me hamendje në Kuvend. orë. Sali Berisha – Familjarët kanë deklaruar se Duhet të hap seancën që t’ju jap fjalën. Fejzollari është aksidentuar nga persona Zotërinj deputetë, sipas Rregullores Grupit të profesionistë. Ku janë deputetët? Partisë Demokratike, me kërkesën e tij, i akordova Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, do të gjysmë ore pushim. Koha e pushimit ka kaluar. detyrohem t’ju pres fjalën. Sipas Rregullores i ftoj që të vijnë në sallë. Sali Berisha – Në qoftë se ju do të përdorni Gjatë kohës së pushimit, lidhur me problemet aktet terroriste për të siguruar votat, Kuvendi nuk që ngriti zoti Berisha për rrëmbim deputeti ose për mund të përdoret për këtë. aksidente kriminale ndaj tyre, administrata e Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, uluni në vend. Kuvendit më njoftoi se zoti Fejzollari ka pësuar një Sali Berisha – Zoti Pëllumbi, unë kërkoj aksident të lehtë, me makinën e tij, drejtuar nga sqarime nga ju si Kryetar se kush e aksidentoi zotin shoferi, është përplasur me një kamion. Edhe
1801 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
njerëzit e tij janë jashtë rrezikut për jetën. Ata po Për siguri hapim edhe njëherë votimin për kurohen në spitalin e Pogradecit. prezencën. Mbyllet votimi. Ndërsa zoti Kollçaku ka një problem familjar. 116 me elektronikë dhe 15 ministra, 131 të Ka të atin të sëmurë. Ka kontaktuar administrata e pranishëm. Kuvendit. Kjo është arsyeja e mungesës. Fillojmë procesin e votimit. Me zotin Balla nuk është i bërë i mundur Votojmë dekretin nr. 3987. kontaktimi deri tani. Në mbështetje të neneve 93 dhe 98 pika 1 e Pra, hedh poshtë çdo version për inskenim Kushtetutës me propozim të Kryeministrit Fatos rrëmbimesh ose aktesh kriminale ndaj deputetëve Nano, për të mos qenë në sallën e Kuvendit. Dekretoj: Po, zoti Spahia. Neni 1 Eqerem Spahia – Seanca e sotme nuk është Zoti Namik Dokle emërohet Ministër i Punëve një seancë e zakonshme, por e jashtëzakonshme, të Jashtme. sepse realisht Qeveria ka rënë. Megjithëse po bëhen Neni 2 përpjekje për t’i gjetur, të tre deputetët e Legalitetit Ky dekret hyn në fuqi menjëherë. i kanë zhdukur. Nuk ekziston asnjë lloj lidhje Presidenti i Republikës telefonike celulare a në shtëpi. Se ku janë këta, do Alfred Moisiu ta dijë zoti Nano. Në rast se zoti Fejzollari është Hapet votimi me elektronikë. Mbyllet votimi. aksidentuar sot, si ka mundësi që këtë e paskan 49 me elektronikë dhe 15 ministra, 64 vota pro, paralajmëruar gazetat tre ditë më përpara? Unë 68 kundër. kërkoj që të niset një helikopter për në Pogradec, Pra, dekreti i parë nuk miratohet. sepse për 20 minuta vjen këtu. Kalojmë në votimin e dekretit të dytë nr. 3938. Së dyti, për sa i përket 2 deputetëve të tjerë, Në mbështetje të neneve 93 dhe 98 pika 1 e për njërin kemi rënë në gjurmë se ku është dhe do Kushtetutës me propozim të Kryeministrit Fatos ta sjellim. Nano, Në emër të grupeve parlamentare të Partisë së Dekretoj: Legalitetit, Partisë Republikane, Partisë së Ballit Neni 1 Kombëtar dhe Bashkimit Liberal kërkojmë gjysmë Zoti Luan Rama shkarkohet nga detyra e Ministrit ore pushim. Këto deputetë o do të vijnë në sallë të Rendit Publik. sot, o kurrë më. Neni 2 Servet Pëllumbi – Zoti Spahia, unë do të Ky dekret hyn në fuqi menjëherë. kërkoja ndihmën tuaj, sepse ju si Kryetar i Partisë Presidenti i Republikës dhe i Grupit tuaj duhej të ishit të informuar më mirë Alfred Moisiu se ne për deputetët tuaj. Hapet votimi me elektronikë. Eqerem Spahia – Në emër të Grupit kërkoj Ju lutem shumë, janë dy dekrete. Një dekret një helikopter për në Pogradec e të sjellim Et’hem është shkarkimi dhe një tjetër është emërimi. Nuk Fejzollarin ashtu me allçi, që të votojë. vini për herë të parë në Kuvend. Kështu kemi vepruar Servet Pëllumbi – Në bazë të Rregullores, gjithmonë. Është një dekret shkarkimi me nr. 3988 meqë tre grupe kërkojnë pushim, ju jap gjysmë ore dhe një dekret emërimi me nr. 3989. Dekretet janë pushim. veç e veç. Votojmë dekretin për shkarkimin nga detyra të * * * Ministrit të Rendit Publik. Mbyllet votimi. 84 me elektronikë dhe 15 ministra, 99 vota pro, Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem, 5 kundër, 14 abstenime, 13 nuk kanë marrë pjesë zini vend në sallë. Rifillojmë seancën. në votim, miratohet dekreti për shkarkimin e Ministrit Do të bëjmë listprezencën para fillimit të procesit të Rendit Publik, zotit Luan Rama. të votimit. Kalojmë në votimin e dekretit tjetër nr. 3989. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Në mbështetje të neneve 93 dhe 98 pika 1 e 111 me elektronikë dhe 15 ministra, 126 të Kushtetutës me propozim të Kryeministrit Fatos pranishëm. Nano, Teknika, shikoni kartelën e Dizdarit. Në rregull? Dekretoj:
1802 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Neni 1 makroekonomikë, tregues këta që lidhen drejtpërdrejt Zoti Fatmir Xhafa emërohet Ministër i Rendit me zhvillimin afatgjatë të ekonomisë së vendit. Publik. Rezulton se edhe gjatë vitit 2002 është ruajtur Neni 2 financimi për disa sektorë prioritarë, si ai i arsimit, Ky dekret hyn në fuqi menjëherë. shëndetësisë, zhvillimi i infrastrukturës, shërbime Presidenti i Republikës sociale, bujqësia, mjedisi e të tjera. Alfred Moisiu Të dhënat përmbledhëse për realizimin e Hapet votimi. Mbyllet votimi. treguesve kryesorë ekonomiko-financiar për 50 me elektronikë dhe 15 ministra, 65 vota pro, Buxhetin e Shtetit për vitin 2002 tregojnë se ato 49 kundër, 17 abstenime, 1 nuk ka marrë pjesë në janë në rritje kundrejt vitit 2001. Rritja e prodhimit të votim, nuk miratohet as ky dekret. përgjithshëm bruto, ose GDP-ja, për vitin 2002 është Nuk ka deklarata. Nuk jua jap fjalën. realizuar 4.7 për qind më shumë se në vitin 2001. 10 minuta pushim. E mbyll seancën. Pas 10 Ndryshimet strukturore në vëllimin e përgjithshëm minutash do të dëgjojmë raportin e Kontrollit të Lartë kanë pasur prirje drejt rritjes së peshës specifike të të Shtetit. sektorit të ndërtimit, transportit dhe shërbimeve. Rritja e produktit të brendshëm bruto për vitin * * * 2002 kundrejt vitit 2001 është shoqëruar edhe me rritjen e të ardhurave për frymë, duke arritur nga 1000 Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, rihapim në 1500 dollarë nga 1332 që ishin për vitin 2001. seancën. Niveli mesatar i inflacionit nga 2-4 për qind që Fjalën ia jap Kryetarit të Kontrollit të Lartë të ishte si objektiv arriti në 5.4 për qind, ndërsa norma Shtetit për të lexuar raportin “Mbi zbatimin e Buxhetit vjetore e inflacionit në fund të vitit 2002 ishte 2.1 për të Shtetit të vitit 2002”. Zoti Kërçuku keni fjalën. qind. Në këtë nivel të lartë inflacioni kanë ndikuar Ju kujtoj, zotërinj deputetë, se sot do të bëhen kryesisht kriza energjetike dhe tronditjet në sistemin pyetjet, ndërsa përgjigjet e pyetjeve dhe diskutimet bankar gjatë periudhës mars-prill 2002. Kjo e fundit do të bëhen ditën e hënë. si rezultat i tërheqjes masive të depozitave nga Mustafa Kërçuku – I nderuar zoti Kryetar, popullata. Të nderuar deputetë, Kursi i këmbimit të lekut në raport me valutat e Kontrolli i Lartë i Shtetit me datën 4 shtator 2003 huaja, ndonëse me luhatje gjatë vitit, si mesatare ka dërguar përpara Kryesisë së Kuvendit raportin vjetore rezultoi 140.24 për dollarin dhe 145 për euron. “Mbi zbatimin e Buxhetit të Shtetit të vitit 2002”. Ky Të ardhurat e përgjithshme të Buxhetit të Shtetit raport është dërguar edhe në Qeveri, edhe në u realizuan në vlerën 150 miliardë nga 159 miliardë Komisionin Parlamentar të Ekonomisë, Financave që ishin të planifikuara. dhe Buxhetit, si dhe në të gjitha ministritë e tjera, Të ardhurat tatimore nga organet tatimore dhe të cilat kanë lidhje me këtë raport. Duke qenë se doganore kundrejt planit janë realizuar përkatësisht raporti është shpërndarë e diskutuar edhe në 91.8 për qind dhe 91.6 për qind. komisione parlamentare, do të bëj një përmbledhje Plani i shpenzimeve bujqësore në total u realizua të këtij raporti për të mos u zgjatur. vetëm 90.7 për qind. Në këtë tregues mosrealizim Nga studimi dhe analiza e treguesve të Buxhetit të ndjeshëm ka pasur zëri i shpenzimeve kapitale, të Shtetit paraqitur nga Këshilli i Ministrave, Kontrolli kryesisht për efekt të vonesave në zhvillimin e i Lartë i Shtetit vlerëson se në përgjithësi gjatë vitit procedurave ligjore për prokurimin e fondeve. Është 2002 janë bërë përpjekje për zbatimin e programit shqetësuese gjendja në realizimin e fondeve që ekonomik dhe financiar të vendit. Edhe situata financohen nga burime të huaja, të cilat për vitin makroekonomike ka pasur qëndrueshmëri dhe ka 2002 u realizuan 71.4 për qind ose rreth 6.6 miliardë garantuar rritje të parametrave ekonomike në raport lekë më pak. me një vit më parë. Nga Qeveria është ndjekur Deficiti i përgjithshëm buxhetor arriti në 42 vazhdimësia e treguesve kryesorë ekonomikë dhe miliardë lekë nga 52.9 miliardë lekë që ishte është bërë ndërhyrje në kohë në disa operacione parashikuar në planin e Buxhetit të vitit 2002. Niveli financiare në fushën e shpenzimeve dhe në sistemin i deficitit buxhetor u reduktua kryesisht nga rritja e bankar. Për rrjedhojë, është bërë e mundur ruajtja të ardhurave me një ritëm më të lartë sesa në nivelet e parashikuara të treguesve kryesorë shpenzimet.
1803 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Duke vlerësuar treguesit ekonomikë dhe penguar realizimin e kontributeve, evazionin e të financiarë të paraqitur në raportin e Këshillit të ardhurave nga këto kontribute për shkak të Ministrave, nisur nga përvoja kontrolluese dhe nga mosangazhimit të sektorit privat që ka detyrime përfundimet e arritura nga raportet e kontrollorëve ligjore ndaj shtetit dhe punonjësve, ekzistencës së të kryera në funksion të përdorimit efektiv të fondeve punës së zezë, krijimit të detyrimeve debitore të publike, Kontrolli i Lartë i Shtetit paraqet më poshtë larta në barrë të Buxhetit e të tjerë faktorë. disa opinione lidhur me problemet që trajton ky Për fondin rezervë të Këshillit të Ministrave, raport. Trajtohen në mënyrë të përmbledhur dhe të ndonëse ka pasur një konceptim më real e juridik saktë treguesit e Buxhetit të vitit 2002, por nuk janë për destinacionin e përdorimit të tij, ka ende vend analizuar me hollësi shkaqet dhe faktorët që kanë për përmirësime. Mendojmë se mospërcaktimi i penguar a frenuar realizimin e të ardhurave sipas kritereve ka sjellë përsëri disa devijime nga planit dhe sektorëve. Po kështu, edhe deficitet e destinacioni i përdorimit të tij, që mund e duheshin krijuara në realizimin e investimeve në arkëtimin e mënjanuar. të ardhurave nga privatizimi i pronës shtetërore nuk Kontrolli i Lartë i Shtetit shpreh opinionin dhe gjejnë një analizë të plotë. Disa faktorë janë vërejtjet e lartpërmendura vetëm në frymën e identifikuar me objektivat dhe në masat e mendimeve konstruktive për përmirësimin e parashikuara për realizimin e detyrave në sektorët mundshëm të punës në të ardhmen e duke ndihmuar e tatim-taksave dhe doganave, si kontrollin e Kuvendin për sa kërkojnë nenet 158/5 dhe 164 pika reduktimeve të shpenzimeve, duke mos përmendur b të Kushtetutës. shkaqet që sollën mungesën e realizimit të të Realizimi i të ardhurave buxhetore ardhurave prej 8.9 miliardë lekë të Buxhetit. Analizë Të ardhurat tatimore në total nga organet e më e thelluar kërkohet për shkaqet e mosrealizimit sektorit të tatim-taksave, të doganave dhe pushtetit për zërat e tatimit mbi vlerën e shtuar, akcizës, lokal për vitin 2002 janë realizuar 103 miliardë lekë taksës doganore e të tjerë zëra, mosrealizim ky që nga 112.8 miliardë lekë të planifikuara, me një në vetvete përmban edhe evazion fiskal. Faktorë mosrealizim në Buxhetin e Shtetit prej 9.5 miliardë frenues kanë qenë edhe shpërndarja e pastudiuar lekë. Ndonëse këto të ardhura kundrejt planifikimit dhe subjektivizmi në barrën fiskale për çdo subjekt janë realizuar 8.4 për qind më pak, krahasuar me të tatimor, shmangia nga detyrimet tatimore të mjaft ardhurat tatimore të realizuara në vitin 2001, ato subjekteve, ekzistenca e veprimtarisë ilegale, tregu rezultojnë me një përqindje prej 12.5 në rritje. Në informal e të tjerë faktorë, bashkëpunimi dhe këtë rezultat krahas faktorëve makroekonomikë ka bashkërendimi jo i plotë i detyrave ndërmjet hallkave ndikuar edhe një hop cilësor në punën e brenda sistemit financiar fiskal për arkëtimin e administratës fiskale për zbatimin e legjislacionit detyrimeve tatimore, të cilat për vitin 2001 arrijnë fiskal, përmirësimin e tij e të praktikave zbatuese, një vlerë të madhe rreth 24 miliardë lekë. rritja e bashkëpunimit të strukturave tatimore dhe Për shpenzimet, në veçanti për pagat e të organeve të tjera shtetërore në luftën kundër shpërblimet, jo të gjithë strukturat shtetërore kanë trafiqeve dhe kontrabandës, përmirësime të bëra në bërë analiza për të mënjanuar shpenzimet e strukturat përkatëse organizative, menaxhimi më i panevojshme, duke parandaluar shpenzimet më mirë i burimeve njerëzore, forcimi i kontrollit të parë se ato të zbatohen. brendshëm. Megjithatë, kontrollet e ushtruara gjatë Një trajtim më të kujdesshëm duhej të kishte vitit 2002 në strukturat tatimore e doganore kanë raporti për shkaqet e mosrealizimit të shpenzimeve evidentuar disa dukuri negative që lidhen me të kapitaleve, duke përfshirë edhe financimin e shpërndarjen jo të drejtë të barrës fiskale, vjeljen e brendshëm dhe të jashtëm. detyrimeve debitore, numrin relativisht të lartë të Shpenzimet për subvencione, ndonëse janë subjekteve me humbje, me saldo kreditore dhe tejkaluar nga të gjithë operatorët ekonomikë, nuk deklarime zero, zgjerimin e bazës tatimpaguese, trajtohen në raport me hollësi. zbatimin e legjislacionit doganor, dukuri këto me Për buxhetin e sigurimeve shoqërore në raport një ndikim të drejtpërdrejtë në shkallën e realizimit përshkruhen në mënyrë skematike disa tregues të të ardhurave të Buxhetit të Shtetit dhe konkretisht: sintetikë dhe reformat e nisura në këtë linjë e nuk Realizmi i të ardhurave të taksave për vitin 2002 analizohen prirjet negative të shfaqura në këtë Të ardhura nga organe tatimore dhe të taksave sektor, sidomos të faktorëve subjektivë që kanë janë realizuar gjithsej 49.6 miliardë lekë ose në
1804 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
masën 91.8 për qind, me një deficit prej 4.4 miliardë dhe ato të investigimit, rezulton se këto struktura lekë. Ky mosrealizim mund të ishte më i madh, nuk kanë qenë frutdhënëse. Një sërë marrëveshjesh nëse do të zbriteshin të ardhurat e realizuara nga për bashkëpunim të iniciuara dhe të drejtuara nga fitimi në 6-mujorin e dytë të këtij viti të taksave të Ministria e Financave të lidhura midis Drejtorisë së reja, përkatësisht: Përgjithshme të Tatimeve, Drejtorisë së Doganave, -taksa mbi importet e tatueshme, Degës së Thesarit, zyrave të regjistrimit të pasurive -taksa mbi konsumin e karburantit, dhe të paluajtshme e të tjerë, rezultojnë të pazbatuara -taksa vjetore e tvsh-së për ndërtimin e rrugës ose të zbatuara pjesërisht. Për pasojë, edhe gjatë Durrës-Kukës. vitit 2002 mjaft subjekte në momentin e importimit Vlera e përgjithshme e këtij ndikimi arrin në 1.2 të mallrave kanë rezultuar me mospërputhje midis miliardë lekë. Ndonëse të ardhurat tatimore për këtë pagesës së tvsh-së dhe asaj të deklaruar me vit nuk janë realizuar, ato rezultojnë 24.6 për qind diferenca ndërmjet xhiros së tatueshme të deklaruar më të mëdha se në vitin 2001, duke ruajtur kështu në bilancin financiar me xhiron e deklaruar në ritmin e rritjes nga viti në vit. Në strukturë realizohen formularin e pagesës mbi vlerën e shtuar. Për këtë të ardhura nga: shkak vetëm në 7 degë tatimore të kontrolluara, këto Tatim-fitimi 104.3 për qind shmangie kanë dhënë një efekt negativ në Buxhetin tatim mbi të ardhurat personale 100 për qind e Shtetit rreth 451 milion lekë. Ky evazion ka ardhur taksa nacionale 113.5 për qind edhe për shkak të mungesës së bashkërendimit të Nga degët tatimore këtë detyrë e realizon vetëm punës midis vetë institucioneve shtetërore. Kështu, Dega e Tatim-taksave në Lushnjë, kurse me nxjerrja dhe dërgimi me mbi 6 muaj vonesë i të mosrealizim të ndjeshëm paraqiten degët e tatim- dhënave doganore për vitin 2002 në Degën e Tatim- taksave në Tiranë për 2.2 miliardë lekë, Elbasan taksave në Tiranë ka sjellë nxjerrjen me vonesë 235 milion lekë, Fier 275 milion lekë, Durrës 153 edhe të njoftimit, edhe të vlerësimeve tatimore për milion lekë, Gjirokastër 140 milion lekë dhe Korçë 90 subjekte me vlerën 206 milion lekë. Kjo dukuri 136 milion lekë e të tjerë rrethe më të vegjël. është konstatuar thuajse në të gjithë degët e tatim- Nga kontrollet e ushtruara gjatë vitit 2002 janë taksave në rrethet e kontrolluara. konstatuar dhe evidentuar shkelje të disiplinës Vazhdon të paraqesë shqetësim paraqitja e financiare me një dëm efektiv 1 miliardë e 240 milion mjaft subjekteve me tepricë kreditore, të cilët lekë në fushën e sistemit fiskal. Këto shkelje i ndonëse nuk paguajnë tatimin mbi vlerën e shtuar, përkasin kryesisht shmangies së subjekteve në bëjnë kërkesë për rimbursime. Në Degën e Tatim- deklarimin dhe pagesën e tatim-fitimit me efekt të taksave në Tiranë, në fund të vitit 2002 rezultojnë përgjithshëm prej 649 milion lekë ose të tvsh-së prej kreditorë 1.253 subjekte ose rreth 40 për qind e 451 milion lekë dhe mosvjeljen e taksave nacionale subjekteve me aktivitet, me një vlerë rreth 1.6 42 milion lekë. Sipas degëve të tatim-taksave në miliardë lekë; në Degën e Tatim-taksave në Fier 115 rrethe rezultojnë këto shkelje: subjekte për 232 milion lekë e të tjera të kësaj natyre. Dega e taksave në Tiranë 528 milion lekë Mbi tatimin e fitimit Dega e taksave në Vlorë 332 milion lekë Ky zë për vitin 2002 është realizuar 12.2 miliardë Dega e taksave në Korçë 180 milion lekë lekë ose 104.3 për qind me një tejkalim rreth 500 Dega e taksave në Lezhë 30 milion lekë mijë lekë. Ndonëse të ardhurat nga ky tregues janë Dega e taksave në Fier 24 milion lekë realizuar dhe tejkaluar, prania e dukurive negative, Dega e taksave në Berat 23 milion lekë sidomos e paraqitjes së bilanceve financiare me Dega e taksave në Krujë 22 milion lekë humbje ose me norma të ulëta fitimi, me pasaktësi Dega e taksave në Lushnjë 3 milion lekë e deformime të dhënash dhe aktiviteti, rritja e Dega e taksave në Pogradec 1milion lekë e të detyrimeve të pashlyera tregon për rezervat që mbart tjerë. ky tregues në të ardhurat e Buxhetit në planet e Tatimi mbi vlerën e shtuar (tvsh) viteve të ardhshme. Për aktivitetin e ushtruar gjatë Të ardhurat nga tvsh-ja për vitin 2002 janë vitit 2002 kanë paraqitur bilancet financiare me realizuar 14.4 miliardë lekë ose 80 për qind me një humbje 476 subjekte, nga të cilët në Degën e Tatim- mosrealizim prej 3.5 miliardë lekë. Ndonëse për të taksave në Tiranë 125 subjekte, tatim-pagues të parandaluar dhe kontrolluar shmangiet nga mëdhenj, po në këtë degë 16 subjekte, në Durrës detyrimet tatimore janë ngritur zyrat e evazionit fiskal 61 subjekte, Elbasan 24 subjekte, Fier 20 subjekte,
1805 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Shkodër 54 subjekte. Disa nga subjektet më tipike Për tatimin mbi biznesin e vogël rezultuar me humbje paraqiten në tabelën e Të ardhurat nga tatimi mbi biznesin e vogël janë mëposhtme: realizuar në 2.6 miliardë lekë nga 2.9 miliardë lekë MacAlbania 504 milion të planifikuara, ose në masën 89.6 për qind dhe me Uji i Ftohtë Tepelenë 500 mijë një deficit në vlerën 0.3 miliardë lekë. Në strukturën Banka Kombëtare e Greqisë 50 milion e të ardhurave tatimore në total ato zënë vetëm 5 Coca Cola 32 milion për qind të tyre, nivel i cili nuk pasqyron mundësitë ElbaPetrolu 24 milion reale të këtij biznesi. Alcatel 83 milion Të ardhurat tatimore nga organet doganore Albtelecom 1 miliardë 336 milion Për vitin 2002, të ardhurat tatimore nga organet Mac Yol 53 milion doganore janë realizuar 51.1 miliardë lekë nga 55.8 Finitel 29 milion miliardë lekë të planifikuara, ose në masën 91.6 Qendra e Llotarive Sportive15 milion për qind, me një mosrealizim prej 4.7 miliardë lekë. Shpërndarja e librit 180 milion Në këtë mosrealizim ka ndikuar kryesisht puna Këta subjekte kanë vazhduar të rezultojnë me e dobët për zbatimin e Kodit Doganor dhe Dispozitat humbje para vitit 1999, 2000, 2001 dhe 2002. Zbatuese të tij. Efekt kanë pasur edhe luhatja e kursit Rregullisht këta duhej të kishin falimentuar, por të këmbimit, përmbushja e detyrimeve ndaj OBT-së vazhdojnë aktivitetin e tyre dhe nuk derdhin asnjë dhe marrëveshjet dypalëshe të tregtisë së lirë, lek tatim-fitimi për Buxhetin e Shtetit. ndryshimi i strukturës së importeve nga vënia në Akciza eficencë e investimeve e të tjera. Të ardhurat nga akciza në sektorin e tatim- Në strukturë sipas zërave, të ardhurat doganore taksave nga 5.3 miliardë lekë të planifikuara është janë realizuar nga tvsh-ja në masën 62%, taksat realizuar 3.4 miliardë lekë ose në masën 64 për doganore 25.4 për qind, akciza 11 për qind dhe zëri qind me një mosrealizim të theksuar prej rreth 2 të tjera 1.2 për qind. miliardë lekë. Ndonëse në këtë sektor të ardhurat Vlen të theksohet se niveli i realizimit të të nga akciza janë realizuar 0.4 miliardë lekë më shumë ardhurave nga akciza në sektorin e doganave e të se në vitin 2001, në sektorin doganor ato janë tatim taksave përbën një shqetësim serioz e për realizuar 0.6 miliardë lekë më pak se një vit më më tepër në sektorin doganor, ku të ardhurat e parë. Në total të ardhurat nga akciza në këta 2 realizuara gjatë vitit 2002 rezultojnë nën nivelin faktik sektorë janë realizuar 200 milion lekë më pak se të vitit 2001. një vit më parë. Për këtë fakt, autoritetet doganore “justifikohen” Në kushtet kur konsumi i artikujve që i me rritjen e prodhimit të birrës në vend dhe rënien e nënshtrohen akcizës si: karburant, cigare, kafe, pije volumit të importeve të saj për rreth 23.6 për qind, alkoolike, pije freskuese e të tjera, kanë tendencë të uljes së importit të kafesë e të karburanteve. rritjeje nga viti në vit, dhe niveli tarifor nuk ka pësuar Ndërkohë nuk merret në konsideratë rritja në masën ndonjë ndryshim, është i pajustifikueshëm ky 18.9 për qind e zhdoganimit të cigareve ndaj vitit mosrealizim në të ardhurat e parashikuara për këtë zë. 2001 dhe nuk jepen argumente bindëse për uljen e Sipas degëve, në nivele tepër të ulëta paraqiten sasive të importit të mallrave të akcizës. degët e tatim taksave në Tiranë në masën 40.5 për Lidhur me ecurinë e zhdoganimit të mallrave qind, Durrës 34 për qind, Korçë 40.7 për qind, Delvinë kryesore me akcizë, kemi paraqitur në raport një 20.3 për qind, Gramsh 25 për qind, Kuçovë 27 për pasqyrë, e cila jep dinamikën e katër artikujve të qind, Tepelenë 38 për qind e të tjerë. Nga kontrollet importit kafe, cigare, karburant e birrë për vitin 2000, e ushtruara, ka rezultuar se mosrealizimi i të 2001, 2002, ku ka artikuj që nuk janë në rritje, përveç ardhurave të parashikuara nga akciza ka ardhur cigareve, por në ulje me krahasim me vitet e tjera. kryesisht si pasojë e punës së paorganizuar mirë Zbatimi i legjislacionit doganor në ndjekjen, kontrollin dhe vjeljen e akcizes, duke Me gjithë përmirësimet në zbatimin e lënë shtigje për evazion fiskal dhe kontrabandë. Për legjislacionit doganor, pothuajse në të gjitha këtë, në vijimësi i është kërkuar organeve tatimore kontrollet e ushtruara në Drejtorinë e Përgjithshme forcimi i kontrollit për zbatimin e procedurave të Doganave dhe në degët doganore në rrethe janë përkatëse ligjore, përfshirë edhe kontrollin për konstatuar mangësi e shkelje nga më të ndryshmet, zhdoganimin e mallrave të akcizës. me efekte në të ardhurat e Buxhetit të Shtetit.
1806 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Kështu, në degët doganore Kapshticë, Vlorë, subjekteve përfitime të pamerituara. Po kështu, edhe Shkodër, Qafë Thanë, Bllatë e të tjera janë evidentuar vlera e sigurimit të mallrave në të shumtën e rasteve raste të shkeljeve të kërkesave të Kodit Doganor nuk është përfshirë në vlerën e mallrave për qëllime dhe Dispozitave Zbatuese të tij. Kështu, për shkak doganore. të mosrespektimit të drejtë të vlerës së mallrave Detyrimet debitore të sistemit fiskal janë një për qëllime doganore dhe funksionimit të regjimeve dukuri tepër negative, të cilat vijnë duke u rritur nga doganore, Buxhetit të Shtetit i është shkaktuar një viti në vit. Gjithsej të dyja së bashku në fund të vitit dëm efektiv për rreth 79.4 milionë lekë, nga të cilat 2002 janë rreth 23 miliardë lekë, nga të cilat në në degën e Doganës Kapshticë 35 milion lekë, Vlorë tatime 20 miliardë dhe në dogana 3 miliardë. Në 25 milion lekë, Shkodër 3 milion lekë dhe Qafë fund të vitit 1999 ishin gjithsej 9.5 miliardë, në fund Thanë 15 milion lekë. të vitit 2000 14.3 miliardë dhe në fund të vitit 2001 Në kontrollin që kemi ushtruar në degën e 19 miliardë. Pra, këto para jo vetëm që nuk Doganës së Qafë Thanës ka rezultuar që është arkëtohen në Buxhet, por shuma e tyre vjen duke u importuar një sasi e madhe viçash të gjallë për t’u rritur si një ortek i madh. mbarështruar, të cilët janë therur të gjithë për mish Të ardhurat jotatimore dhe është paraqitur një zhdoganim shumë i ulët, Nga transferimi i fitimit të Bankës së Shqipërisë, nga ku del që vlera e një kilogrami mish të jetë 25- që zë peshën kryesore në këto të ardhura, janë 27 lekë të reja, kur ai shitet me më shumë se 7 realizuar 10.3 miliardë lekë nga 9.3 miliardë lekë mijë lekë të vjetra. Kemi kërkuar që të hapet çështje planifikimi, ose në masën 110.7 për qind. penale në prokurori për mashtrimet e këtyre Të ardhurat nga dividenti punonjësve, ndërsa Drejtoria e Doganave ka Për vitin 2002, Ministria e Ekonomisë kishte vendosur 5 ditë gjobë për këta punonjës. planifikuar divident me një vlerë totale prej 1 miliardë Nga këto organe nuk është unifikuar qëndrimi lekë dhe janë realizuar 826 milion lekë. Nga në përcaktimin e vlerës së mallrave për qëllime privatizimi i pronave shtetërore ishin planifikuar 1 doganore. Në mjaft raste për të njëjtin mall e cilësi, miliardë e 153 milion lekë dhe janë realizuar vetëm nga e njëjta origjinë, në dogana të ndryshme janë 668 milion lekë. Bashkëngjitur janë edhe pasqyrat përdorur vlerësime të ndryshme për të njëjtin subjekt përkatëse të të gjitha shitjeve. a më shumë. Për t’u veçuar janë praktikat për Kontrolli i kryer për zbatimin e procedurave zhdoganimin në vitin 2002 të autoveturave, gjedhëve ligjore të shitjes së pasurisë shtetërore, dhënies me për mbarështrim, misër, lëngje frutash. Raste të qera të objekteve dhe të vjeljes së të ardhurave prej konstatuara ka në degët e doganave në Vlorë, tyre ka zbuluar shkelje ligjore me efekte të ndjeshme Shkodër, Qafë Thanë, Bllatë, Durrës. Në degën e në Buxhetin e Shtetit. Shkeljet janë konstatuar edhe doganave në Vlorë dhe Shkodër vlerat e autoveturave në procedurat e privatizimit, shitjen e trojeve, dhënien të prodhimit të viteve të fundit për efekt të e lejeve të ndërtimit dhe regjistrimin e pasurive të zhdoganimit janë pranuar në 10 herë më të ulëta paluajtshme. sesa vlerat referuese të çmimeve të tyre dhe Mbi shpenzimet buxhetore dhe disa faktorë që praktikave të zhdoganimit. Në degët e doganave të kanë ndikuar në realizimin e tyre për vitin 2002 tjera është krijuar një evazion fiskal rreth 7 milion Duke iu referuar këtij treguesi makroekonomik lekë. Në degën e doganës Qafë Thanë nga subjekte për disa vite gjendja ka rezultuar dinamike. Në vitin të ndryshme, mjaft prej tyre të palicencuara për 2000 ishin 170 miliardë, në vitin 2001 156 miliardë, aktivitet mbarështrimi, janë importuar viça për në planin e vitit 2002 ishin parashikuar të mbarështrim duke lejuar dhe përshtatur taksën shpenzoheshin 212.3 miliardë lekë dhe janë doganore me autorizim të Ministrisë së Bujqësisë, shpenzuar 192.5 miliardë lekë. Dinamika e këtyre Drejtoria e Veterinarisë. Në këtë degë doganore janë realizimeve, duke respektuar edhe ritmet e limitet përdorur çmime referuese që ju thashë më parë. në përgjithësi, shënon të jetë pozitive. Nga kontrolli Gjithashtu, në vlerën e mallit për qëllime rezulton se në përgjithësi janë bërë tërheqjet ritmike doganore, në përgjithësi nuk janë përfshirë të fondeve nga entet shtetërore, duke respektuar shpenzimet e transportit të mallrave nga pikat edhe limitet e planifikuara në zërat e Buxhetit. doganore kufitare deri në destinacion. Në mjaft raste Tejkalime të limiteve konstatohen në zërin: kontribute këto shpenzime nuk përllogariten sipas kapacitetit për sigurimet shoqërore dhe në shpenzimet bartës të automjeteve e peshës faktike, duke i krijuar operative, përkatësisht për 400 mijë dhe 600 mijë,
1807 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të cilat do të kompensohen në Buxhetin e vitit 2003. Shpenzime operative dhe të mirëmbajtjes Sipas raporteve të Kontrollit rezultoi se nga Nisur nga konstatimet dhe rekomandimet e kontrolli i ligjshmërisë së shpenzimeve ka një dhëna në vitet e kaluara, Kontrolli i Lartë i Shtetit tejkalim dhe keqpërdorim të shpenzimeve në ka kryer kontrollin e zbatimit të detyrave nga përputhje me dispozitat për vitin 2002 vetëm për zërat institucionet buxhetore. Në përgjithësi rezulton se buxhetorë në 34.5 milion lekë, të cilat janë të ka një përmirësim të ndjeshëm në menaxhimin e renditura në këtë mënyrë: këtyre shpenzimeve. Megjithatë edhe për vitin 2002 Për shpenzime operative 15 milion Kontrolli ka vërejtur akoma mangësi, të cilat lidhen Për prokurimet e investimeve me fonde kryesisht me: buxhetore 10 milion -shkeljen e rregullave për blerjet me vlera të Për prokurimet e investimeve me fonde të vogla, donatorëve të huaj 9 milion -dublim të pagesave dhe pagesa me dokumente Disa ministri që kanë pasur shpërdorime janë: të fotokopjuara, Ministria e Kulturës 1.66 milion -korrigjim dhe falsifikim dokumentesh me qëllim Ministria e Punëve të Jashtme 3 milion përfitimi të punonjësve, Ministria e Mbrojtjes 2.2 milion -blerje nga biznesi i madh, Ministria e Mjedisit 1.5 milion -mallra dhe shërbime pa faturë tatimore, Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit -pagesa mbi vlerat e faturave e të tjera. 680 mijë Në ngarkim të shpenzimeve buxhetore kryhen Ministria e Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit pagesa për: 670 mijë -pritje dhe përcjellje në kundërshtim me Ministria e Shëndetësisë 4 milion dispozitat përkatëse, Avokati i Popullit 11 milion -tejkalohen limitet e telefonave celularë dhe fiks, Avokati i Shtetit 700 mijë -lejohen dhe nuk ushtrojnë kontroll në përdorimin Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve 1.780 milion e telefonave me lidhje ndërkombëtare, Drejtoria e Përgjithshme e Doganave1.250 milion -bëhen pagesa për reklama jashtë kritereve, Drejtoria e Përgjithshme e Rrugëve 300 mijë -kryhen riparime pa preventiv të pagesave, Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave 180 mijë -bëhen tërheqje vlerash monetare nga thesari Fondi i Zhvillimit Shqiptar 4.700 milion për blerje mallrash me motivacione të tjera duke e si dhe institucione me vlera të vogla. Gjithsej ndryshuar atë dhe funksionin, shuma shkon 34 milion e 500 mijë dhe është kërkuar -tejkalohen limitet me urdhrat e prokurimeve e të zhdëmtohet nga të gjithë ministritë. Në pjesën të tjera parregullsi. më të madhe është realizuar. Shpenzime për investime kapitale Shpenzimet korrente Për vitin 2002 rezulton se nuk janë realizuar rreth Si pjesë e shpenzimeve të përgjithshme të 5.7 miliardë lekë investime buxhetore. Shkalla e Buxhetit, ato kanë një përdorim relativisht në realizimit është 77 për qind. Janë disa institucione përputhje me dispozitat, por ka edhe disa shmangie që ndikojnë në këtë tregues, si: për t’u përmirësuar për buxhetet e viteve të INSTAT 8 për qind ardhshme. Këto në moszbatimin e pagave në Shkolla e Magjistraturës 26 për qind përputhje me rregullat në institucionin e Avokatit të Drejtoria e Përgjithshme e Doganave 29për qind Popullit, në Ministrinë e Punëve të Jashtme, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve 41 për qind Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave, Drejtorinë e Agjencia Kombëtare e Privatizimit 53 për qind Përgjithshme të Tatimeve, Agjencinë Kombëtare të Avokati i Popullit 57 për qind e të tjerë Privatizimit e të tjerë. Këto shuma janë pasqyruar Në pamje të parë krijohet përshtypja se në këtë në raport në përmasat si më poshtë: nivel të ulët të realizimit të fondeve për investime Avokati i Popullit 10 milion ndikon puna e pamjaftueshme e institucioneve Drejtoria e Përgjithshme e Doganave 510 mijë përgjegjëse për marrjen e masave organizativo-ligjore Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve 1.770 milion për organizmin e tenderave dhe për realizimin e Ministria e Punëve të Jashtme 500 mijë investimeve që këto institucione kanë kërkuar vetë e të tjera shpenzime, të cilat duhet të arkëtohen e që pastaj janë miratuar me ligj. Ka edhe një arsye në Buxhet. tjetër reale. Këto institucione kanë përfituar dhe kanë
1808 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
plotësuar nevojat e tyre edhe nga projektet e 3 projekte, Ministria e Arsimit dhe Shkencës 2 donatorëve të huaj, sidomos për zërin pajisje. Për projekte, Fondi i Zhvillimit Shqiptar 5 projekte e të rrjedhojë, nuk ka lindur nevoja e përdorimit të fondeve tjera. buxhetore, të cilat mund të konsiderohen “të djegura” Nga të gjitha këto praktika kemi kontrolluar padrejtësisht kur ka institucione të tjera të rregullisht praktikat e shpalljes dhe realizimit të rëndësishme në arsim, shëndetësi e struktura të tenderave dhe të lidhjes së kontratave, nga ku kanë tjera që mund t’i përdornin këto para. rezultuar që, përveç shmangieve të procedurave, ka Kontrolli i Lartë i Shtetit është angazhuar edhe një dëm efektiv rreth 8.8 milion lekë, të cilat maksimalisht në kontrollin e një sërë procedurash janë lënë detyrë që të zhdëmtohen. tenderimi. Gjatë vitit 2002 janë zhvilluar 215 tendera Përdorimi i fondeve buxhetore për mbrojtjen e me një fond limit të përgjithshëm prej 3 miliardë lekë, mjedisit kryesisht për ndërtim rrugësh, blerje makineri, Për vitin 2002, janë vënë në dispozicion të pajisje, rikonstruksione ndërtesash. Nga këto janë mjedisit fonde buxhetore 899 mijë lekë dhe janë kontrolluar 200 tendera me një fond rreth 2.9 miliardë realizuar 100 për qind. lekë, pra 97 për qind e fondeve të planifikuara vetëm Shpenzimet për subvencione nga Buxheti për institucionet buxhetore. Për vitin 2002, Ministria e Financave ka akorduar Gjatë këtyre procedurave të prokurimit janë fonde për subvencione gjithsej 6.543 milionë lekë. konstatuar që në fazën fillestare rreth 1057 ofertues Në fakt, janë përdorur gjithsej 6.353 milion lekë, ose dhe kanë hyrë në konkurrim 850 të tillë. Janë 190 milion lekë më pak. Ka disa shmangie dhe skualifikuar nga komisionet e vlerësimit të ofertave shkelje të subvencionit në krahasim me udhëzimet 104 kandidatë, janë shpallur fitues dhe kanë lidhur dhe rregullat, si në KESH ku janë marrë më tepër kontratë 235 prej tyre. Vlera e kontraktuar arrin në rreth 2.5 miliardë lekë gjatë gjithë viteve dhe duhet 2.62 miliardë lekë. Janë kursyer në favor të Buxhetit të kthehen. Janë përdorur subvencionet për librin të Shtetit gjithsej 288.175 mijë lekë. 182 prej tyre shkollor, kanalizime dhe për transportin urban, të janë gjetur me shkelje të dispozitave ligjore. Nga ky cilat janë realizuar në përputhje me planet që ka veprim Buxheti i Shtetit është dëmtuar në vlerën e pasur Buxheti. përgjithshme të llogaritur prej 10.2 milion lekë. Kjo Administrimi i Buxhetit të sigurimeve shoqërore duhet të zhdëmtohet nga shkaktarët përfitues. dhe shëndetësore Me hollësi janë shkruar në raport dhe anekset Shpenzimet për sigurimet shoqërore e kujdesin përkatëse, prandaj nuk po i zgjasim këto çështje shëndetësor për vitin 2002 janë realizuar rreth 40.17 para jush. miliardë lekë nga 39.8 miliardë lekë që ishte plani. Mbi investimet nga fondi i financimeve të Burimi kryesor i mbulimit të shpenzimeve të buxhetit donatorëve të huaj, të cilat janë në skemën e Buxhetit të sigurimeve shoqërore dhe të kujdesit shëndetësor të Shtetit për vitin 2002 janë të ardhurat nga arkëtimi i kontributeve për këtë Është kërkuar nga organizmat Evropiane që lloj sigurimi. Për diferencën e pambuluar ndërhyn Kontrolli i Lartë i Shtetit të futet dhe të kontrollojë Buxheti i Shtetit. Për vitin 2002, kjo diferencë nga këto fonde. Këtë praktikë pune e kemi filluar në 6- 13,75 miliardë lekë e planifikuar është realizuar në mujorin e dytë të viti 2001 dhe kemi vazhduar edhe 13,61 miliardë lekë dhe përbën rreth 7.1 për qind të gjatë vitit 2003. Për vitin 2002 janë kontrolluar shpenzimeve faktike të Buxhetit të Shtetit. Sipas gjithsej 79 projekte me financime të huaja, që kanë të dhënave të Inspektoratit Shtetëror të Punës për rezultuar me disbursim fondesh, nga të cilat 30 vitin 2002 evidentohen rreth 18 500 punëmarrës projekte kanë burim financiar grant dhe 49 projekte ilegalë, të cilët nuk paguajnë kontribute të sigurimeve burim financimi në formë kreditimi. shoqërore. Mospërfshirja e tyre në skemën e Sipas ministrive që janë kontrolluar, rezulton: sigurimeve shoqërore llogaritet me një efekt negativ Ministria e Bujqësisë disponon 20 projekte me në Buxhetin e Shtetit për rreth 912 milion lekë në financim të huaj në formë kredie dhe grante, Ministria vit. Sipas të dhënave të INSTAT-it, në bujqësi ky e Transporteve dhe Telekomunikacionit 9 projekte, numër rezulton gjithsej 761 mijë, kurse për efekt Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit 8 kontributi llogariten vetëm 279 mijë vetë. Kjo projekte, Ministria e Financave 7 projekte, Ministria diferencë e papërfshirë në plan përllogaritet me një e Industrisë dhe Energjetikës 6 projekte, Ministria efekt të përgjithshëm në dëm të Buxhetit të Shtetit e Ekonomisë 4 projekte, Ministria e Shëndetësisë për rreth 475 milion lekë. Duke i shtuar shumës së
1809 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
mësipërme edhe deficitin prej 596 milion lekë të Fondi i kontigjencës është përcaktuar si zë në krijuar nga ISSH-ja për arkëtimin e të ardhurave të plan kryesisht për ruajtjen e deficitit me miratim të parashikuara nga vetë instituti nga kjo kategori Kuvendit në shumën 1.000 milion lekë. Nga kontrolli punonjësish, shuma e përgjithshme arrin në 1.071 rezulton se ky fond nuk është përdorur. milion lekë. Deficiti i përgjithshëm buxhetor dhe financimi i tij, Gjendja e lartë e debitorëve të sigurimeve borxhi i shtetit dhe shërbimi ndaj tij shoqërore e shëndetësore dhe tendenca në rritje Për vitin 2002 kufiri për financimin e deficitit është nga viti në vit, përbën një hallkë të dobët pune dhe caktuar gjithsej 52 miliardë e 858 milion lekë dhe kontrolli për ISSH-në, institucion ky i ngarkuar me përbëhet nga këto zëra: ligj për arkëtimin e tyre. 1. Të ardhura nga privatizimi Sipas të dhënave të ISSH-së, në vitin 2001 është 2. Financime të huaja 4.3 miliardë lekë gjendja e detyrimeve debitore, 3. Bono të thesarit ndërsa në fund të vitit 2002 arrin në shumën 5,15 Në fund të vitit 2002 deficiti i përgjithshëm i miliardë lekë. Në vend që të ulen, ato janë gjithmonë Buxhetit të Shtetit rezulton në shumën 42.041 milion në rritje. lekë, me një realizim ndaj planit në masën 79,5 për Mbi përdorimin e fondit rezervë të Këshillit të qind. Ministrave dhe fondi i kontigjencës Mbi borxhin e brendshëm dhe shërbimin e tij Ky fond rezervë i Këshillit të Ministrave është Sipas ligjit “Për Buxhetin e Shtetit të vitit 2002” përcaktuar për vitin 2002 në shumën 2 miliardë lekë. dhe ndryshimet e mëvonshme të tij, kufiri për rritjen Gjatë vitit 2002, me vendime të Këshillit të e borxhit te brendshëm është përcaktuar në kuotat Ministrave, janë përdorur nga fondi rezervë gjithsej e mëposhtme: 1.303.725 miliardë lekë ose 65 për qind. Në -Për financimin e brendshëm të deficitit buxhetor krahasim me vitin 2001 vërehet një pakësim i prej 19.593 milion lekë. Për vitin 2002, ka një rritje ndjeshëm në numrin e vendimeve dhe vlerën e të këtij borxhi për financim deficiti brenda kufijve të përdorur të fondit për rreth 2.513 milion lekë. parashikuar me ligj për shumën 19.593 milion lekë. Për të kontrolluar ligjshmërinë në fushën e Kjo shumë përfaqëson përkatësisht: kredinë direkte përdorimit të këtij fondi u vëzhguan 46 praktika nga të Bankës së Shqipërisë në shumën 1.148 milion 55 gjithsej. lekë, vlerën e obligacioneve të emetuara në shumën Nga kontrolli dhe vlerësimi i praktikave përkatëse 1.002 milion lekë, vlerën neto të bonove të thesarit konstatohet se: për vitin 2002, në shumën 17.443 milion lekë. Në disa vendime të Këshillit të Ministrave nuk Stoku i borxhit të brendshëm në fund të vitit 2002 ka argumente ligjore për përdorimin e fondit rezervë rezulton në shumën 260.754 miliardë lekë. Kjo në shumën 3.5 milion lekë, për përdorimin e përbën një problem në treguesit makroekonomikë. procedurës së konkurrimit të drejtpërdrejtë për Mbi borxhin e jashtëm shtetëror dhe shërbimi i tij objektin “Rikonstruksion i ujësjellësit të Bllacës, Në fund të vitit 2002, borxhi i jashtëm neto Komuna Fushë Bulqizë, Qarku Dibër” dhe vendimi afatgjatë rezultoi 979.619 USD, nga i cili borxhi i nr. 268, datë 22.06.2002, në shumën 3,8 milion lekë jashtëm shtetëror 858.850 USD dhe borxhi i jashtëm për përdorim të procedurës Prokurim i Drejtpërdrejtë i garantuar 120.769 USD. Në vitin 2002, kundrejt për objektin “Rikonstruksionin e ujësjellësit në vitit 2001, borxhi i jashtëm është rritur për rreth Dragu, Komuna Fushë Bulqizë, në Qarkun e Dibrës”. 281.911 USD. Krahasuar me vitet e mëparshme rritja Po kështu, në vendimin nr. 459, datë 26.09.2002, e borxhit të jashtëm këtë vit ka qenë më e lartë, për “Për rikonstruksionin e veprave të kullimit Lezhë të shkak të reskedulimit të borxhit të trashëguar gjatë dëmtuara nga reshjet e shiut”, për fondin për viteve të mëparshme me Kinën dhe Rusinë. mbulimin e taksës doganore prej 2.1 miliardë lekë Në raport janë paraqitur pasqyrat përkatëse të dhe fondin prej 8.4 milion lekë pagesë e tvsh-së për gjendjes së shifrave të llogarive të Qeverisë pranë makineritë e pajisjet për hidrovorin e Ishullit të Bankës së Shqipërisë të dubluara dhe të mbajtura Shëngjinit, në relacionin përkatës ministria e linjës nga Ministria e Financave, Drejtoria e Thesarit, të nuk jep argumentimin përse këto fonde nuk janë cilat do të paraqiten edhe nga ministri i Financave parashikuar në plan. Kjo vetëm është miratuar nga dhe janë të barabarta me ato të kësaj Ministrie, sepse Qeveria, pa marrë mendimin e Ministrisë së ka përfunduar kontrolli i sasisë së këtyre shifrave Financave. nga verifikimi i dokumenteve njëra pas tjetrës dhe
1810 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
nuk ka asnjë ndryshim. Gjendja është e saktë, ashtu të zbatohen. Janë në një kapitull të veçantë edhe siç paraqitet në kontabilitet. rekomandimet e viteve të shkuara, të cilat nuk janë Për këtë arsye, për të mos humbur kohë, unë zbatuar nga disa ministri. nuk po i lexoj këto shifra, të cilat janë baza e Në përputhje me programin e brendshëm që ka realizimit të të ardhurave dhe shpenzimeve të bërë Qeveria nën drejtimin e Ministrit të Shtetit janë Buxhetit. rakorduar të gjitha marrëdhëniet e Kontrollit të Lartë Mbi bazën e të gjitha kontrolleve të realizuara të Shtetit me ministritë dhe Qeverinë për ekzekutimin për vitin 2002, nga ana e Kontrollit të Lartë të Shtetit e këtyre rekomandimeve. Gjatë muajve të fundit është ndërtuar edhe kapitulli për rekomandimet gusht, shtator, tetor rezulton që këto detyrime janë përkatëse për përmirësimin e punës së Buxhetit të plotësuar të gjitha në përputhje me kërkesat tona. vitit në vazhdim dhe atij të ardhshëm. Këto Ky kapitull është i pavlerë të lexohet. rekomandime janë përmbledhur në tre lloj kategorish. Në përfundim, të nderuar deputetë, mendoj se Janë disa vlera të rezervave në vlerë monetare që Kontrolli i Lartë i Shtetit, ashtu si gjatë viteve të duhet të merren në konsideratë nga Kuvendi për tjera, duke përfunduar kontrollin e llogarimbajtjes të miratimin e Buxhetit të vitit 2004. Këto drejtime janë: shpenzimeve të Qeverisë në Bankën e Shqipërisë, dëme të konstatuara në dogana 79 milion lekë; në Drejtorinë e Thesarit, Drejtorinë e Buxhetit detyrime nga tvsh-ja plus gjobat dhe interesat paraqet se raporti i Këshillit të Ministrave për të të sektorit të tatimeve 649 milion lekë; miratuar Buxhetin e vitit 2002 është i saktë dhe i detyrime për tatimfitimin nga disa subjekte të plotë. Nga kontrolli del se të gjitha shifrat janë të sektorit të tatimeve 451 milion lekë; rakorduara si në Bankën e Shqipërisë, ashtu edhe vlera e paarkëtuar e licencave për aktivitetin e në Drejtorinë e Thesarit dhe bilancet e tyre janë të peshkimit 20 milion lekë; njëllojta e të barabarta. Për këtë ju ftoj që të miratoni të ardhura dytësore të paderdhura nga ministritë Buxhetin e viti 2002 në listë të veçantë. 25 milion lekë; Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Kërçuku! dëme të konstatuara në praktikat e privatizimit Zotërinj deputetë, në mënyrë të përmbledhur do 16 milion lekë. të parashtrojë projektligjin ministri i Financave, zoti Gjithsej vlera e tyre arrin rreth 1 miliardë e 334 Kastriot Islami. milion lekë, të cilat duhet të merren në konsideratë Jeni të lutur që deri nesër në orën 10.00 të për t’u planifikuar në Buxhetin e vitit 2004. Ka edhe paraqitni pyetjet me shkrim. disa vlera të mëdha nga shitja e trojeve, qiraja e Kastriot Islami – I nderuar zoti Kryetar, objekteve publike, diferencat e konstatuara nga vlerat Të nderuar kolegë deputetë, e privatizimit të banesave, të fabrikës së tullave Vorë Më lejoni të falënderoj me konsideratë të veçantë e të tjera, të cilat janë rreth 1.8 miliardë lekë. Edhe ekipin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, i cili duke këto duhet të merren në konsideratë për t’u arkëtuar bashkëpunuar për më shumë se 5 muaj me stafin e dhe futur në planin e të ardhurave të ndryshme të Ministrisë së Financave ka arritur të konfirmojë dhe Buxhetit. certifikojë shifrat e programuara dhe të realizuara të Problemi i gjendjes së debitorëve është shumë Buxhetit të Shtetit për vitin 2002; të evidentojë dhe shqetësues. Ka debitorë në: argumentojë një problematikë të gjerë dhe të pasur -sigurimet shoqërore, të paraqitur me kujdes dhe profesionalizëm; të nxisë -sistemin fiskal dhe doganor, përmes analizave sugjerime dhe rekomandime të me rreth 32 miliardë lekë. Është një çështje që paraqitura në raportin përfundimtar, vlerësimin dhe ne e kemi përsëritur disa herë që duhet të reagimin e të gjitha drejtorive të Ministrisë së planifikohet në nxjerrjen e shpenzimeve të tjera të Financave në funksion të programimit, zbatimit dhe të ardhurave të Buxhetit të Shtetit nga masa të miradministrimit të financave publike. ndryshme, të cilat i janë paraqitur Komisionit Rekomandimet e Kontrollit të Lartë të Shtetit Parlamentar të Ekonomisë, Financave dhe kanë qenë objekt i analizave dhe diskutimeve në Privatizimit për të vepruar. Gjithashtu, janë paraqitur Ministrinë e Financave dhe në funksion të këtyre disa rekomandime për përmirësimin e legjislacionit rekomandimeve është përgatitur një plan veprimi me dhe administrimin e mirë të dispozitave financiare, detyra e afate konkrete. Këto rekomandime janë të cilat nuk kam pse i lexoj, sepse janë të shkruara. pasqyruar në një matricë të masave të Ministrisë Aty kërkohet nga ministritë e ndryshme të linjës që së Financave për zbatimin e rekomandimeve të
1811 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Kontrollit të Lartë të Shtetit mbi zbatimin e Buxhetit profesional. të Shtetit të vitit 2002, ku janë përcaktuar edhe hapat Realizimi i treguesve të Buxhetit të vitit 2002 konkrete, që po ndërmerr ose do të ndërmerren, Treguesit e Buxhetit të Shtetit të vitit 2002 të afatet e realizimit të tyre dhe aktorët e angazhuar. realizuar në kompleksin e një ekuilibri e stabiliteti Mund të them se në pjesën më të madhe të tyre makroekonomik, pavarësisht pranisë dhe ndikimit këto rekomandime janë në procesin e zbatimit dhe të krizës energjetike në treguesit makroekonomikë, se një pjesë e madhe e tyre do të përmbushen si rritja ekonomike, niveli i inflacionit e të tjerë, janë brenda këtij viti. Sqaroj se një pjesë e problematikës mbajtur shumë afër trageteve të përcaktuara nga dhe tematikës së ngritur ka qenë edhe objekt i Qeveria e të shprehur në ligjin e Buxhetit për vitin diskutimeve me partnerët tanë ndërkombëtarë, 2002. Para se të bëj një pasqyrë të përmbledhur të veçanërisht me misionet e Fondit Monetar treguesve kryesorë ekonomiko-financiarë të Buxhetit Ndërkombëtar, Bankës Botërore dhe Komunitetit të vitit 2002, më lejoni t’ju paraqes disa nga faktorët Evropian. Për rrjedhojë, është bërë pjesë e matricave kryesorë që kanë ndikuar ose kanë pasur një efekt të veprimit të programeve që Qeveria Shqiptare ka të drejtpërdrejtë në realizimin e elementeve të me këto institucione ndërkombëtare. Buxhetit 2002 dhe në performancën e tij. Realizimi i Buxhetit të Shtetit për vitin 2002 dhe 1. Fragmentimi i stabilitetit politik i nisur që në respektimi i shifrave, objektivave e procedurave të fund të vitit 2001 dhe me ndikim sidomos në 6- tij ka qenë në vëmendje të vazhdueshme të Ministrisë mujorin e parë të vitit 2002. së Financave si dikasteri që jep kontributin kryesor 2. Kriza energjetike e tejzgjatur e relativisht e në hartimin dhe zbatimin e politikave fiskale të thellë në fund të vitit 2001 e në tremujorin e parë të programit të Qeverisë. Gjithashtu, sqaroj se vitit 2002. programimi dhe realizimi i detyrave për arkëtimin e 3. Tërheqja e konsiderueshme e depozitave nga të ardhurave, hartimi dhe realizimi i programit të Banka e Kursimeve me efekt të konsiderueshëm shpenzimeve, dhe veçanërisht të investimeve në në menaxhimin e likuiditeteve dhe të borxhit të përputhje me përparësitë e zhvillimit të ekonomisë, brendshëm. kanë qenë objekt i analizave në Qeveri, komitete 4. Nivelet dhe dinamika atipike e realizimit të ndërministrore, Ministrinë e Financave dhe investimeve nga shkurtimet në buxhet në mes të administratat fiskale. Ministria e Financave ka vitit, për shkak të mosprivatizimit të Albtelekomit. analizuar me kujdes dhe seriozitet aktivitetin e 5. Dëmtimet në sektorin e bujqësisë dhe Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve dhe të rialokimet e disa investimeve në funksion të Doganave lidhur me realizimin e të ardhurave në emergjencës së vjeshtës të vitit 2002. Buxhetin e Shtetit. Gjithashtu, analiza dhe ndërhyrje Duke u ndalur më konkretisht në disa elemente të kujdesshme janë kryer për të ruajtur treguesit kryesore të Buxhetit të vitit 2002, do të përmendja: dhe përparësitë e përcaktuara në ligjin vjetor të -Rritja ekonomike e përgjithshme në vitin 2002 Buxhetit për vitin 2002. Vlejnë të veçohen arritjet e vlerësohet, për shkak të pranisë së faktorëve të bëra për sa i përket kalimit nga fragmentarizimi i mësipërm, në nivelin 4.7 për qind nga 6 për qind që Buxhetit në një buxhet vjetor të mbështetur në një ishte parashikuar në fillim të vitit. Nga ana tjetër, program afatmesëm buxhetor, i cili arrin të pasqyrojë duhet theksuar se rritja e prodhimit bruto për frymë me realizëm politikat dhe përparësitë e zhvillimit të gjatë vitit 2002 është e konsiderueshme duke arritur përcaktuara në Strategjinë Kombëtare të Zhvillimit në vlerën 1552.4 dollarë ose rreth 180 dollarë më Ekonomik dhe Social dhe t’i përputhë ato me burimet shumë se në vitin 2001. Në këtë rritje ekonomike e financimit e të garantojë realizimin e projekteve vlen të përmendet riaktivizimi i sektorit të industrisë ekonomikisht efikase përmes optimizimit të dhe rivlerësimi i kontributit të bujqësisë në prodhimin shpenzimeve. e brendshëm bruto. Po kështu, vlen të cilësohet aktiviteti i -Niveli i inflacionit arriti në 2.1 për qind në fund konsiderueshëm dhe cilësisht i vlerësueshëm i stafit të vitit 2002 duke qenë brenda objektivit prej 2-4 për të Ministrisë së Financave në vitin 2002, i cili mund qind të vendosur për këtë vit. të klasifikohet në vitet e veçanta për sa i përket -Të ardhurat buxhetore në masën 150 miliardë pranisë së një sërë faktorësh me impakt negativ lekë për vitin 2002 ose rreth 15 miliardë lekë ose mbi stabilitetin makroekonomik e fiskal të mirëruajtur 11.1 për qind më shumë se në vitin 2001, por edhe vetëm në sajë të një menaxhimi të kujdesshëm e nëse këto të ardhura i krahasojmë në terma të
1812 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
prodhimit bruto në vitin 2001, rezulton një rritje me -Deficiti tregtar në fund të vitit 2002 kapi shifrat 0.75 për qind e prodhimit bruto. 1.15 miliardë dollarë. Duke i detajuar më tej këto të ardhura, realizimi Si rezultat i menaxhimit të kujdesshëm të i të ardhurave nga administrata tatimore për vitin shpenzimeve u arrit të ruhet kufiri i deficitit të 2002 ishte në masën 49.6 miliardë lekë ose 9.2 përgjithshëm dhe atij të brendshëm. Madje niveli i miliardë lekë më shumë se të ardhurat në vitin 2001. tyre ka qenë më i ulëti në gjithë këto vite të Pavarësisht pranisë së faktorëve me impakt negativ, tranzicionit. Sipas të dhënave të Thesarit, tashmë realizimi i të ardhurave nga kjo administratë mund të certifikuara edhe nga Kontrolli i Lartë i Shtetit, të konsiderohet i kënaqshëm duke pasur parasysh deficiti i përgjithshëm buxhetor gjatë vitit 2002 se në krahasim me vitin 2001 arritëm të mblidhnim shënon vlerën 5.6 për qind të prodhimit bruto, shifër 24.4 për qind më shumë të ardhura, shifër kjo më e kjo dukshëm brenda objektivit prej 7.5 për qind të larta në 5 vitet e fundit. përcaktuar në buxhetin e rishikuar në maj 2002 ose Të ardhurat doganore për vitin 2002 u realizuan nga 8.5 për qind të miratuar në fillim të vitit nga në masën 51.1 miliardë lekë, duke arritur të jenë Kuvendi. Ndërkohë deficiti i brendshëm arriti në 3 rreth 1.2 për qind se rezultati i arritur në vitin 2001. për qind të prodhimit bruto. Disa nga faktorët kryesorë që kanë ndikuar në këtë Shpenzimet buxhetore gjatë vitit 2002 rezultat, si rrjedhojë edhe e faktorëve madhorë që Shpenzimet e buxhetit të përgjithshëm në fund citova në analizën e mësipërme, janë: të vitit 2002 arritën në 192.5 miliardë lekë nga 212 -Ndryshimet në ligjin për Buxhetin e Shtetit me miliardë lekë të planifikuara me një shkallë realizimi një shkurtim prej 3-4 miliardë lekë investime 90.7 për qind. Realizimi i pranueshëm i të ardhurave kapitale, të cilat u reflektuan në uljen e vëllimeve të të Buxhetit të Shtetit krijoi hapësirat e duhura për importeve të parashikuara dhe ndryshimet në uljen realizimin e programit të shpenzimeve, i cili u e nivelit të programimit të investimeve publike. mbështet në programin afatmesëm buxhetor 2002- -Kriza energjetike gjatë vitit ndikoi në vëllimin e 2004. Për vitin 2002 shpenzimet buxhetore në importeve si pasojë e uljes së prodhimit ose krahasim me vitin 2001 u rritën në masën 1.8 për përpunimit të produkteve. qind të GDP-së. Shpenzimet buxhetore për vitin -Luhatjet në kursin e këmbimit lekë/dollarë. 2002 mund të them se janë realizuar në një nivel të Parashikimi ishte 1 dollar-145 lekë. kënaqshëm, sidomos parë në aspektin e -Përmbushja e detyrimeve ndaj OBT-së dhe mirëplanifikimit dhe rritjes së efektivitetit të përdorimit marrëveshjet dypalëshe të tregtisë së lirë, që u të fondeve buxhetore. Gjatë vitit 2002 u ndërmor një shoqëruan efektivisht me ulje të indeksit të politikë e kujdesshme e rritjes së pagave dhe përgjithshëm mesatar të detyrimeve doganore me pensioneve duke rritur në masën 10 për qind pagën një kosto prej 850 milion lekë. për të gjithë punonjësit buxhetorë që prej 1 korrikut Megjithatë, mund të përmendim edhe dukuri 2002, si dhe duke rritur në një nivel më të lartë në pozitive të vërejtura në administratën doganore gjatë mënyrë të diferencuar pagat e sektorit të arsimit vitit 2002, si: dhe shëndetësisë. -Rritja e vëllimit të zhdoganimeve të mallrave të Shpenzimet kapitale gjatë vitit 2002 u realizuan forta, ku cigarja shënoi rritjen më të lartë me 90 për në masën 75 për qind, nga të cilat ato me financim qind krahasuar me vitin 2001 me një efekt prej 4.1 të brendshëm ishin në masën 78 për qind, ndërsa milion dollarë të ardhura më shumë në Buxhet. ato me financim të huaj 71 për qind. Në këtë nivel, -Rritja e vëllimit të importeve të taksueshme për dhe veçanërisht në dinamikën e investimeve, faktorët vitin 2002 me rreth 12 për qind. e mësipërm kanë pasur ndikimin më direkt dhe më -Kursi i këmbimit shënoi një forcim të pozitave të fuqishëm. Edhe për vitin 2002 subvencioni i të lekut krahasuar me dollarin dhe një qëndrueshmëri energjisë elektrike ka qenë relativisht i lartë për konstante krahasuar me euron. Kjo edhe si rezultat shkak të importit të konsiderueshëm të energjisë i luhatjeve dhe kryesimit të dollarit kundrejt euros dhe rënies së prodhimit, sidomos në pjesën e parë gjatë gjysmës së dytë të vitit. të vitit 2002. -Bilanci tregtar në termat e prodhimit bruto u Gjatë vitit 2002 shpenzimet për interesa kanë përmirësua ndjeshëm në vitin 2002 në nivelin 23.9 shënuar një rritje fare të lehtë duke arritur në nivelin për qind, ku eksportet u rritën 8.2 për qind, ndërsa 24.76 miliardë lekë nga 23.62 që ishin në vitin 2001, importet 11.5 për qind. por duke i krahasuar këto shifra në raport me GDP-në
1813 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
respektive të vitit 2001dhe 2002 rezulton se këto administrative fiskale; shpenzime janë ulur nga 3.9 për qind e GDP-së në -mirëpërdorimin me kritere të qarta të fondit 2001-shin në 3.7 për qind e GDP-së në 2002-shin. rezervë të Këshillit të Ministrave; Si rezultat i mirëmenaxhimit të borxhit të shtetit, -shkeljet në prokurimet publike; megjithëse stoku i borxhit në terma të GDP-së ka -evidentimin progresiv të disbursimit dhe ardhur duke u rritur, ritmet e rritjes së tij kanë rënë. efikasitetin e projekteve me financim të huaj. Ky përmirësim është rezultat i një politike të E gjithë kjo problematikë, vërejtjet ose kujdesshme në menaxhimin e shpenzimeve publike, rekomandimet e Kontrollit të Lartë të Shtetit janë e sidomos të deficitit buxhetor. Viti 2002 shënoi bërë objekt i veprimtarisë së të gjithë drejtorive dhe hapa të rëndësishme në drejtim të decentralizimit strukturave të Ministrisë së Financave dhe i dhe rritjes së kompetencave të pushtetit vendor, duke diskutimit me misionet dhe ekipet e Fondit Monetar rritur ndjeshëm hapësirën vepruese të këtyre Ndërkombëtar e Bankën Botërore. organeve. Në mënyrë konkrete në matricën e veprimit të Disa nga arritjet dhe problematikat e progresit Qeverisë ekzistojnë dhe janë në zbatim detyra që Gjatë vitit 2002 është arritur progres në drejtim të: lidhen me: -ruajtjes së stabilitetit makroekonomik, -asistencën e Fondit Monetar Ndërkombëtar dhe -rritjes së nivelit dhe kapaciteteve programuese, Bashkimit Evropian, të kapaciteteve programuese -periodizimit dhe optimizimit të shpenzimeve, fiskale dhe efikasitetit të administratave fiskale; -arritjes në mënyrë të kënaqshme të objektivave -rritjen përmes projekteve të financuara nga dhe treguesve të parashikuar, Banka Botërore të kapaciteteve për ngritjen e bazave -thellimit të kontrollit financiar, të të dhënave për vlerësimin e saktë dhe llogaritjen -evidentimit të shkeljeve, shmangieve dhe e treguesve makroekonomikë; abuzimeve me financat publike. -vazhdimin e rritjes së aftësisë me asistencën Me gjithë këto arritje ne jemi plotësisht të e Bankës Botërore në drejtim të hartimit të ndërgjegjshëm se ka shumë për të bërë, sidomos programeve realisht afatmesëm buxhetor; në drejtim të: -përcaktimin me asistencën e një misioni të -rritjes së efikasitetit të ekonomisë FMN-së se hapat e nevojshëm për evidentimin, administrative tatimore dhe doganore, me qëllim pranimin dhe zgjidhjen e detyrimeve reciproke edhe rritjen e të ardhurave në Buxhetin e Shtetit; në sistemin zinxhir të detyrimeve të vjetra e të reja -periodizimit të shpenzimeve dhe rritjen e midis kompanive publike midis tyre, ose ndaj efikasitetit ekonomik të programit të projekteve; administrative fiskale; -miradministrimit të fondeve publike; -ngritjen me asistencën e Departamentit -programimit afatgjatë të huamarrjeve, rritjes së Amerikan të Thesarit të kapaciteteve për menaxhimin efikasitetit të tyre dhe menaxhimit të kujdesshëm e borxhit të brendshëm; të borxhit të jashtëm në funksion të rritjes së -hartimin e kritereve për evidentimin e qëndrueshme; menaxhimit të borxhit të jashtëm dhe parashikimin -përmirësimit të menaxhimit të shpenzimeve e kapaciteteve huamarrëse në periudhën afatmesme publike, sidomos me anë të rritjes së kontrolleve dhe afatgjatë; dhe kursimit të kapaciteteve në njësitë shpenzuese -modernizimin dhe kompjuterizimin e sistemit ose buxhetore, qoftë edhe nëpërmjet Ministrisë dhe të thesarit në funksion të ndjekjes në dinamikë online institucioneve qendrore. të shpenzimeve e të tjera. Po kështu, Ministria e Financave është e Duke përfunduar theksoj edhe njëherë se vlerësoj ndërgjegjshme për problematikën lidhur me rritjen e punën e kryer nga Kontrolli i Lartë i Shtetit jo vetëm përgjegjshmërisë financiare, që konsiston jo vetëm për certifikimin që i ka bërë Buxhetit faktik të vitit në progresin e lartpërmendur, por edhe në gjetjen e 2002, por në mënyrë më specifike për analizën zgjidhjes së problematikës komplekse, kryesisht problemore, përfundimet dhe rekomandimet tepër të trashëguar që lidhet me: të vlefshme lidhur me Buxhetin faktik të vitit 2002. -borxhet doganore dhe tatimore të kompanive Po kështu, më duhet të përmend dhe vlerësoj publike e private; aktivitetin, rekomandimet, vërejtjet dhe sugjerimet -uljen dhe fshehjen e fitimit të disa kompanive; e të gjitha komisioneve parlamentare, e veçanërisht -detyrimet e ndërmarrjeve, midis tyre edhe ndaj të Komisionit të Ekonomisë dhe Financës, që
1814 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përmes një debati dhe diskutimi kryesisht Ministrisë së Financave. profesional dhe konstruktiv i kanë dhënë një Falemnderit për vëmendjen! ndihmesë dhe shtysë veprimtarisë së Ministrisë së Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! Financave, duke kontribuar në fuqizimin e ndërlidhjes Para se të mbyll seancën ju përsëris që të së kontrollit Kuvend-ekzekutiv, por duke rritur në paraqitni pyetjet pranë Drejtorisë së Seancave deri mënyrë të ndjeshme edhe transparencën përballë nesër në orën 10:00. Seanca për përgjigje pyetjeve publikut për miradministrimin e fondeve buxhetore. e diskutime do të bëhet ditën e hënë në orën Duke mirëpritur edhe në këtë seancë analizën tuaj 17:00. Do të kemi njëkohësisht edhe miratimin e profesionale e qëndrimet politike, jam në dispozicion programit për periudhën nëntor-dhjetor dhe për të mbajtur shënim vërejtjet dhe sugjerimet tuaja kalendarin dyjavor. konstruktive, si dhe rekomandimet që do të bëhen Seanca mbyllet. pjesë e planeve dhe kalendarit të veprimit të Mirupafshim!
E hënë, 27.10.2003 Drejton seancën Zëvendëskryetarja e Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zonja Makbule Çeço
Makbule Çeço – Zotërinj deputetë, zini vendet dhe paraqitet ai program pune dhe ai kalendar që në sallë. keni në tryezat tuaja. Hapim seancën. Zoti Paloka. Rendi i ditës së sotme është: Edi Paloka – Falemnderit! -Miratimi i programit të punës së Kuvendit për Po shoh programin e punës për datat 27 tetor- periudhën 27 tetor-25 dhjetor 2003; 25 dhjetor. Nuk shoh që të jetë futur zëvendësimi i -Miratimi i kalendarit dyjavor; dy ministrave që mungojnë në Qeverinë Nano. Ne -Përgjigje pyetjeve rreth raportit të Kontrollit të jemi Kuvend dhe sigurisht që kemi detyrat tona. Nuk Lartë të Shtetit “Mbi zbatimin e Buxhetit të Shtetit kemi lidhje me institucione të tjera dhe aq më tepër të vitit 2002”; nuk kemi lidhje me Kongresin e Partisë Socialiste, -Diskutime rreth raportit dhe projektligjit “Për prandaj kërkoj që të futet zëvendësimi i dy ministrave miratimin e Buxhetit faktik të Shtetit të vitit 2002”. të Qeverisë Nano. E përsëris se ne nuk jemi në Ndërkohë vëmë në dijeni Kuvendin se në varësi të kongreseve të Partisë Socialiste. Mendimet mbështetje të neneve 29 dhe 88 të Rregullores së absurde që jepen nëpër media se ndryshimet do të Kuvendit, me propozim të Kryetarit të Kuvendit, bëhen pas kongresit nuk mund të kenë vend për një deputeti Erjon Braçe caktohet anëtar i delegacionit institucion si Kuvendi. Prandaj kërkoj që të të përhershëm të Kuvendit në Parlamentin Evropian diskutohet edhe kjo çështje për ta futur në rendin e në vend të deputetes Ermelinda Meksi. ditës ose në programin e kësaj periudhe që po Ky vendim hyn në fuqi menjëherë. diskutojmë. Atëherë, fillojmë me çështjen e parë të rendit të Falemnderit! ditës, miratimi i programit të punës së Kuvendit për Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Paloka! periudhën 27 tetor-25 dhjetor 2003 dhe miratimin e Jam e detyruar të përgjigjem lidhur me procedurat kalendarit dyjavor. që ndjekim. Sapo të ketë material konkret për këtë Është zhvilluar mbledhja e Byrosë Parlamentare problem, do të përfshihet automatikisht në kalendarin
1815 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dyjavor ose në kalendaret pasuese. Zoti Topi. Zoti Gjana. Bamir Topi – Falemnderit, zonja Çeço! Jemin Gjana – Falemnderit! Në fakt, mjaft gjëra u munduam t’i ezaurojmë Dua të shtroj një problem që lidhet me një çështje në Byronë Parlamentare, por mjaft të tjera mbesin të diskutuar disa herë në Kuvend. Në programin e akoma pezull. punës ka mbetur në vazhdimësi i vënë si projekt, Vazhdoj ta ritheksoj që shqiptarët janë në prag por nuk gjen shprehje në asnjë prej kalendarëve të të dimrit, ndërsa dikush ka zgjedhur të bëjë plazh punimeve, megjithëse ka kaluar një vit. Mendoj se atje ku është verë, pasi është verë në hemisferën përpara se të fillojmë diskutimin për gjithë paketën jugore, ku bën pjesë edhe gjiri i Bahijas në Brazil. ligjore që ka të bëjë me Buxhetin dhe anekset që e Më rezulton se përveç problemeve të mëdha që shoqërojnë, do të ishte më se e domosdoshme që ka Qeveria, gjëra të cilat do të vazhdojnë të ne të kishim në kalendarin e punimeve projektligjin konsumohen, jemi në prag të miratimit të Buxhetit “Për disa shtesa dhe ndryshime në statusin e të për vitin 2004 dhe dy projektligje të rëndësishme, dënuarve dhe të përndjekurve politikë”, sepse ajo që fatin e kanë tashmë të përcaktuar. Është është një çështje që përmban një faturë të caktuar. projektligji “Për kompensimin e të përndjekurve Edhe shtyrja prej një viti e tij është absolutisht e politikë” dhe ai i pronave, dy ligje mjaft të papranueshme. Fakti që përsëri në këtë fundviti rëndësishme, të cilat me ndërgjegje të plotë nga tentohet të mos futet në kalendarin e punimeve do maxhoranca vazhdojnë të qëndrojnë kalendarëve. të thotë se edhe për vitin 2004 ai do të jetë një Gjatë kësaj kohe që ne po dëgjojmë një mungesë projektligj që do të mbetet jashtë axhendave të përkushtimi, qoftë edhe në hapje të kësaj seance, Kuvendit. Nëse ligji nuk do të miratohet përpara sesa më vijnë zëra nga deputetët e grupit tim parlamentar të fillojnë diskutimet për Buxhetin e Shtetit të vitit që kërkojnë të bëjnë propozime konkrete. Kështu, 2004 dhe nuk do të gjejë miratim, kuptohet që nuk për të absorbuar këto propozime dhe për t’i paraqitur, do të gjejë reflektim në shifrat e Buxhetit. E çmoj të grupi ynë kërkon gjysmë ore pushim. domosdoshme që të futet në kalendarin dyjavor që Makbule Çeço – Falemnderit! kemi përpara, ashtu siç është parashikuar në Me kërkesë të Grupit Parlamentar të Partisë program, ku thuhet se do të fillojë diskutimi në Demokratike keni gjysmë ore pushim. komisionet përkatëse, me qëllim që në dyjavorin tjetër ai të vijë në seancë plenare. * * * Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Gjana! Do të mundohemi ta përshpejtojmë këtë gjë. Makbule Çeço – Pas pushimit të kërkuar nga Zoti Pepa. zoti Topi e ka fjalën zotin Arbnori. Zyhdi Pepa – Falemnderit! Pjetër Arbnori – E nderuar zonja drejtuese e Do të ishte e udhës që në kalendarin e punimeve seancës! të Kuvendit t’i kushtohej vëmendje e veçantë Me dëshirën e mirë që të jap një kontribut për problemit të ligjit “Për kthimin dhe kompensimin e zgjidhjen e krizës së zgjatur të Qeverisë, duke marrë pronave për ish-pronarët”. Është futur disa herë në parasysh se asnjëri nga kandidatët e paraqitur si seancat e Kuvendit, janë bërë disa përpjekje. Tani ministër i jashtëm nuk fitoi votat e nevojshme në jemi në një lloj finaleje, sepse është paraqitur një Kuvend, po ashtu as kandidati për ministër i rendit, projekt, me të cilin ka punuar OSBE-ja. Është një duke marrë parasysh, gjithashtu, se nuk ka Qeveri problem i vështirë, i ndërlikuar, por ka mjaft në botë që të jetë pa ministër të jashtëm dhe pa projektligje që edhe mund të shtyheshin. Ky ministër të rendit, do të propozoja që Kryeministri projektligj duhej të parashikohej para hartimit të Nano të marrë mbi vete edhe detyrën e ministrit të Buxhetit të Shtetit, sepse ka të bëjë edhe me efekte Jashtëm edhe të ministrit të Rendit. Në qoftë se ai financiare, që duhet të parashikohen në Buxhetin e do të fuste në rendin e ditës edhe projektligjin “Për vitit 2004 e më tutje. statusin e të përndjekurve politikë” me angazhimin Falemnderit! e dhënies së dëmshpërblimit që i takon në bazë të Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Pepa! Kushtetutës dhe nenit 47 të Kodit Penal, atëherë Drafti ka ardhur. Do të formatohet si nismë ligjore mendoj që zoti Nano do të rrezikojë për të fituar e deputetëve dhe menjëherë pastaj do të pasqyrohet shumicën dhe të shpëtojë veten nga kriza qeveritare në programet tona të punës. që i rri pas veshit.
1816 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Arbnori! ne vetëm ata që do të shpallin mbrojtjen e parimeve Zoti Berisha. kushtetuese, por janë me dhjetëra e qindra mijë Sali Berisha – Të nderuar deputetë, qytetarë shqiptarë, të cilët janë të vendosur të E nderuar zonja drejtuese e seancës, mbrojnë kushtetutshmërinë e këtij vendi. Për atë të Kuvendi mblidhet sot i dhunuar, sepse ai dy herë cilin ka interesa kombëtare, ka interesa integruese, me radhë ka rrëzuar me votim të hapur jo vetëm rendi e qetësie nuk mund të pranohet Qeveria e ministrat, por faktikisht edhe Kryeministrin si rrëzuar në Kuvend, nuk mund të pranohet Qeveria e propozues të tyre. Prej tre muajsh ky Kuvend nuk zëvendësministrave. Kushtetuta e cila është statuti përmbush detyrën kushtetuese themelore ndaj themelor i shtetit përcakton qartë se nuk ka vakum vendit, atë të bërjes së vendit me Qeverinë e kushtetues dhe nuk e lejon atë për asnjë nga postet shumicës. Kjo jo se Kuvendi nuk është mbledhur, e mëdha të vendit, duke filluar nga Presidenti, jo se ai nuk ka votuar, por sepse 2 herë me radhë Kryeministri dhe ministrat. Në këtë frymë ka gjykuar padrinoja e provoi se është pakicë, se ka humbur edhe Gjykata Kushtetuese. Mos i impononi vendit edhe pseudoshumicën që ka pasur, se nga ajo shabllone dhe modele të turpshme e primitive! pseudoshumicë 15 deputetë të tij votojnë kundër Ju bëj thirrje që të ngriheni mbi interesat tuaja tij. Të gjithë këto nuk kanë rëndësi për atë dhe vetjake dhe mbroni interesa më të mëdha. Të jeni lejtnantët e krimit në Kuvend e më gjerë. Kryeministri të bindur se pasojat do të jenë shumë të rënda. ka gjithsej 64 vota këtu, megjithatë ai dhe lejtnantët Kushtetuta autorizon ministra me të drejtë urdhri e krimit në Kuvend pretendojnë se janë shumicë, dhe udhëzimi, kurse ju doni të autorizoni pavarësisht se në këtë sallë ka 140 deputetë. Kjo zëvendësministra, të krijoni qeverinë e është papërgjegjshmëri e plotë, është primitivizëm zëvendësministrave. total politik, është rrugaçëri e hapur kushtetuese Të nderuar deputetë, politike, është tërësisht e patolerueshme. Fatos Ju keni probleme midis njëri-tjetrit. Ju siguroj Nano kërkon të trajtojë shtetin shqiptar, Shqipërinë se nuk ka asnjë interes nga asnjë anëtar i opozitës njëlloj si firmat e tij Nano Copter ose Nano Travel. të ndërhyjë në problemet tuaja të brendshme, por Në Shqipëri nuk po vendos më Kuvendi, Kushtetuta, ju nuk mund të tërhiqni zvarrë vendin, Qeverinë, por vendos krimi dhe posaçërisht klani i Zemunit. përfaqësinë e vendit, jetën, sigurinë dhe rendin, për Ky klan emëron dhe shkarkon ministra, anëtarë të shkak të kongresit tuaj, për shkak të interesave të KQZ-së, shpërndan mandate sipas interesave të tij, klaneve tuaja. Unë mendoj që kjo sallë të mbetet përjashton dhjetëra mijë qytetarë nga votimi vetëm me kaq. Mendoj që të mblidheni e të vendosni për e vetëm që të nxjerrë mandatet që do. të bërë një hetim. Ka shumicën kryetari i Qeverisë Duke denoncuar këtë krizë të rëndë, edhe apo jo? Në qoftë se ai nuk ka 71 vota, të jeni ju që njëherë i bëj thirrje Presidentit të Republikës që të ta shkarkoni. ushtrojë të gjitha kompetencat kushtetuese për të Në mënyrë të përsëritur kam kërkuar këtu bërë vendin me Qeverinë që i takon, Qeveri me të votimin e fshehtë. E ka refuzuar. Ju jeni dëshmitarë gjitha portofolet, Qeveri që ka në këtë Kuvend të përpjekjeve të mia që ai të votohet fshehtas. U shumicën e mandateve të këtyre deputetëve. votua haptas. Dy herë resht mori 64 vota. I bëj thirrje Presidenti i Republikës dhe Kuvendi nuk mund të Presidentit të Republikës që të dekretojë shkarkimin heqin dorë nga parimi i qeverisjes së shumicës. Ky e këtij njeriu të papërgjegjshëm. Ai që të emëron, ai është parimi më i lashtë, më themelor, më vendimtar të shkarkon. Atë e ka emëruar Presidenti i i një demokracie që nga Greqia e lashtë deri sot, që Republikës. Ky njeri nuk ndjek rregullat më thotë: “Ai që nuk gëzon shumicën nuk mund të elementare. Ky njeri e koncepton Shqipërinë dhe qeverisë”. U bëj thirrje që të arsyetoni e të mos bëni Qeverinë Nano Copter, Nano Travel. E koncepton një veprim fatal për vendin. Në mënyrë absolute pronë dhe plaçkë të tij. E koncepton çiflig të tij, pushtetit i pakicës është i papranueshëm për ne. resort të tij. Nuk mund të pranojmë një gjë të tillë. Ne do të përdorim të gjitha mjetet kushtetuese. Ç’ministra jeni ju? Ju jeni të dorëhequr. Si ia Mos harroni, zonja drejtuese e seancës, se ne do lejoni vetes? Nuk keni minimumin e ndërgjegjes të fillojmë mbrojtjen e Kushtetutës këtu në Kuvend qytetare, politike. Si guxoni të uleni aty ne një kohë dhe jemi 55 burra e gra të vendosur të mbrojmë kur jeni jokushtetues, kur keni humbur shumicën, parimet e Kushtetutës gjer në fund, sepse kur postet e ministrit të jashtëm, të ministrit të rendit përndryshe Kuvendi nuk ka më kuptim. Nuk jemi mbushen nga njerëz të papërgjegjshëm. Kë
1817 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përfaqësoni ju? Ju nuk përfaqësoni këtë shumicë. -taksa për importet e taksueshme; Kjo shumicë nuk është me ju, është ndarë. Kjo -taksa mbi konsumin e karburantit; shumicë ju ka treguar se jeni pakica e vendit. Si ka -taksa vjetore nga tatimpaguesit për tvsh-në për mundësi që ju vazhdoni të merrni ato rroga? Si ka ndërtimin e rrugës Durrës-Kukës-Morinë. mundësi që shkoni e uleni në ato detyra? Të paktën Deri në fund të 9-mujorit të këtij viti janë arkëtuar bëni dorëheqjen dhe vazhdoni të bëni detyrën derisa për llogari të kësaj takse 3 miliardë e 800 milion t’ju zëvendësojnë. Kryejeni këtë akt qytetar. Mos e lekë, të cilat janë të depozituara pranë numrit të fusni vendin në Guiness. Shqipëria po futet në librin llogarisë së Qeverisë në Bankën e Shtetit për t’u Guiness. Shqipëria po përpiqet t’i imponohet përdorur. Këto do të grumbullohen edhe sipas perëndimit si vendi ku sundon pakica, por nuk mund urdhrave të investimeve përkatëse e janë në pritje të ndodhë kjo. të destinacionit të caktuar. E mbyll këtu. Nëse ju intereson të gjykoni me Pyetja e dytë: Cila është shkalla e reflektimit të gjakftohtësi, të merrni masat, sepse jeni shndërruar institucioneve përkatëse për shkeljet dhe abuzimet në një pakicë, mirë. Nëse nuk ju intereson, atëherë e vërtetuara në raportin e një viti më parë? këta 55 burra dhe gra do të vijnë këtu çdo ditë për të Edhe në raportin e diskutuar ditën e premte u mbrojtur Kushtetutën. Asgjë në botë nuk do të përmend që të gjitha institucionet shtetërore të mundë t’i mposhtë ata në vendimin e tyre për të kryesuara nga Këshilli i Ministrave, Ministri i Shtetit mbrojtur parimet kushtetuese të vendit. Do të shihni kanë bërë përpjekje këta 4-5 muajt e fundit për të ju se si ata 55 do të jenë të barabartë me 140, sesi zbatuar të tëra rekomandimet që ka lënë Kontrolli i do të mbrojnë shumicën e interesat e saj në këtë Lartë i Shtetit. Në një gjendje minimale janë realizuar vend. Merreni shumë seriozisht këtë. aktualisht mbi 75 për qind e rekomandimeve të Regjimet e pakicave janë regjimet më të urryera raportit të vitit të kaluar dhe janë duke u zbatuar në historinë e kombeve. Ato janë regjime armike të edhe 25 për qind. Për këtë ne kemi një kombeve. Paralajmërimi im është që të respektojmë korrespondencë ndërmjet ministrit të Shtetit me të rregullin themelor. gjithë ministrat, ministri i Financave me Kontrollin e Seancën e sotme mund ta zhvillojmë, sepse ky Lartë të Shtetit, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, ishte një paralajmërim. Në rast se padrinoja nuk Ministria e Shëndetësisë, Ministria e Energjetikës, shkarkohet, seancat e tjera do të jenë strikt Ministria e Financave, Ministria e Arsimit, Ministria mbrojtjes së Kushtetutës në Kuvend. Ne jemi të e Turizmit dhe Ministria e Transporteve. Në këtë betuar për Kushtetutën, për ato parime të cilat i kanë bashkëpunim ne themi se kemi gjetur gjuhën e duhur bërë vendet dhe shoqëritë demokratike. për të punuar e përmbushur të gjitha rekomandimet Falemnderit! që kanë qenë në gjendje. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Berisha! Pyetja e tretë nga Artan Hoxha është: Cili organ Miratimi i programit dhe kalendarit përfundoi. kontrolli përgjigjet për investimet e lëna përgjysmë, Kalojmë te problemi i tretë i rendit të ditës: për fondet e konsumuara, ndërkohë që objektet e Përgjigje pyetjeve rreth raportit të Kontrollit të Lartë veçanta nuk përfundohen, si dhe për objektet e të Shtetit “Mbi zbatimin e Buxhetit të Shtetit të vitit përfunduara, por me efekt ekonomik-social zero ose 2002”. Ftojmë Kryetarin e Kontrollit të Lartë të Shtetit të cunguara? që të japë përgjigjet e pastaj do të vazhdojmë me Nuk është e drejta e asnjë organi kontrolli të diskutimet. përgjigjet për përfundimin e kontratave të punimeve Mustafa Kërçuku – Kanë ardhur gjithsej 4 të ndërtimit të çfarëdo lloji qofshin ato, rrugë, pyetje nga deputetët. ujësjellës, kanalizime, por është e drejta e organeve Pyetja e parë është nga zoti Luigj Gjoka. ekzekutive të cilat i kanë miratuar dhe i kanë lënë Cili ka qenë fati i fondeve monetare të përgjysmë fondet e këtyre objekteve. Unë di që bëhet akumuluara nga taksa për rrugën Durrës-Kukës- fjalë për objektet e komunës së Ndroqit. Këto objekte Morinë, miratuar që në muajin qershor 2002? i ka për detyrë t’i kontrollojë Ministria e Pushtetit Megjithëse i takon Qeverisë që t’i përgjigjet kësaj Vendor, prefektura e Tiranës dhe vetë komuna e pyetjeje, unë do të jap një përgjigje të shkurtër. Ndroqit. Këto janë organet ekzekutive që duhet të Taksa përkatëse e kësaj rruge është miratuar përgjigjen për këto objekte ndërtimore. me ligjin nr. 8915, datë 27.6.2002 dhe ka në vetvete Bëhet edhe një pyetje tjetër: Në raport është 3 pjesë: shkruar shumë për subvencionin shtetëror. Nga kjo
1818 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
paraqitje, dhe nga praktika akoma më tepër, vërehen gjykohet ky raport, sepse është thjesht dhe vetëm shumë shkelje dhe abuzime me subvencionin. Si një mendim. organi më i lartë i kontrollit në vend, a e gjykoni ju Falemnderit! se duhet të ndryshojë taktika e derisotme? A keni Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Çeku! ju alternativa konkrete në këtë fushë? Vazhdojmë me diskutimet. Fjalën e ka zonja Në raportin tonë kemi dhënë edhe gjendjen e Meksi dhe përgatitet zoti Bode. realizimit të subvencionit, por meqenëse na kërkohet Ermelinda Meksi – E nderuara zonja drejtuese edhe një alternativë, ne ia kemi dhënë një të tillë e seancës, Komisionit të Ekonomisë dhe Privatizimit, para se Të nderuar kolegë deputetë, të vinim në Kuvend, kur është diskutuar ky raport. Do të theksoja që në fillim që Buxheti faktik i Na duket e pavend që të jepet subvencion për vitit 2002 nga pikëpamja e përbërjes është një arritje, prodhimin e librave shkollorë, ujësjellës e kanalizime, sepse ai përbën hapin dhe dokumentin e parë të të cilat tashmë shiten me çmime tregu dhe nuk pse hartuar sipas një kuadri politikash fiskale të ndihmohen me subvencion. Për mendimin tonë afatmesme, në të cilën një vend i veçantë i është këto lloj subvencionesh duhet të ndërpriten me ligj. dhënë avancimit të reformave dhe mbështetjes së Subvencioni për importimin e energjisë elektrike, për sektorëve socialë, ku me përparësi janë konsideruar pjesën që nuk mbulohet kosto me çmimin e shitjes, sektorët e shëndetësisë dhe arsimit. Kuadri fiskal duhet të vazhdojë akoma nga shteti, sepse çmimi është karakterizuar nga rregullime të ndërmjetme, përcaktohet në shportën e tij nga Këshilli i që kanë pasur për objekt respektimin e projekteve Ministrave. Ky është një çmim që përcaktohet për deficitin, menaxhimin dinamik të likuiditeteve dhe rregullisht çdo periudhë kohe. ruajtjen e raporteve të shpenzimeve publike kundrejt Këto ishin pyetjet e drejtuara. prodhimit të përgjithshëm bruto. Pavarësisht nga Falemnderit! zhvillimet politike në 6-mujorin e parë të vitit dhe Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Kërçuku! krizës energjetike të tejzgjatur, kuadri Kalojmë në diskutime rreth raportit. makroekonomik në përgjithësi ka ruajtur stabilitetin Urdhëro, zoti Çeku! në një kohë që treguesit kryesorë makro janë Robert Çeku – Zonja drejtuese e seancës, mbajtur nën kontroll. Nuk ka ndryshime në strukturën Unë e quaj të arsyeshme t’ju tërheq vëmendjen e GDP-së, referuar vitit paraardhës, ndërkohë që për një problem, i cili për shkak të ngarkesës bilanci i llogarive korrente ruan trendet e viteve psikologjike të ditëve të fundit është lënë në harresë. paraardhëse. Ky fakt kërkon që të tregohet një Po të shihni kalendarin që keni shpërndarë vetë, në vëmendje e veçantë për hartimin dhe zbatimin e pikën e pestë thuhet: Projektligji “Për miratimin e politikave më efikase në funksion të nxitjes së Buxhetit faktik të Shtetit të vitit 2002”. Ndërkohë, eksporteve. Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit iu përgjigjet Në funksion të përmirësimit të treguesve që pyetjeve të deputetëve. Nuk ka asgjë të keqe që t’i lidhen me Buxhetin e Shtetit, vlen të theksohen bësh pyetje atij. Në vend të tij duhet të jetë hapat e ndërmarra në drejtim të përmirësimit të përfaqësuesi i Qeverisë që duhet të përgjigjet. Pse veprimtarisë së organeve tatimore e doganore të duhet të përgjigjet përfaqësuesi i Qeverisë dhe jo konkretizuara këto në ndërmarrjen e reformave që Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit? Në nenin lidhen me kuadrin ligjor dhe institucional. Kështu, 164 pika b e Kushtetutës thuhet: “Kontrolli i Lartë i nuk mund të lëmë pa përmendur faktin që në Shtetit i paraqet Kuvendit mendim për raportin e përmirësimin e treguesve një rol të ndjeshëm kanë Këshillit të Ministrave për shpenzimet e vitit të luajtur faktorët menaxherial, si transformimi i kaluar”. Pra, Kontrolli i Lartë i Shtetit nuk paraqet administratës tatimore dhe doganore. Në këtë raport. Nuk është raport i veprimtarisë së Kontrollit kontekst është punuar në drejtim të luftës kundër të Lartë të Shtetit. Ky ishte një mendim, një vlerësim kontrabandës, korrupsionit, evazionit fiskal, gjë që për Buxhetin faktik. Kështu që unë mendoj që ju po ka sjellë arritje konkrete edhe në bllokimin e e orientoni gabim seancën. Pyetjeve duhet t’i trafiqeve, sekuestrimin e mallrave dhe normalitetin përgjigjet përfaqësuesi i Qeverisë. Diskutimet duhet e tregut. Përmirësimi i legjislacionit tatimor dhe të orientohen ndaj projektbuxhetit që sjell Qeveria. doganor duke ndërmarrë nisma ligjore në funksion Sigurisht mund të alternohen me mendimet e të përmirësimit të politikave zbatuese, në funksion Kontrollit të Lartë të Shtetit, por nuk mund të të përafrimit të legjislacionit me standardet
1819 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ndërkombëtare dhe veçanërisht me ato të BE-së, sidomos të atyre me financim të huaj. Një ndikim të është një punë që i shton vlerë procesit të integrimit drejtpërdrejtë në mosrealizimin e programeve të në strukturat Evropiane. investimeve publike në këta sektorë ka pasur Lidhur me të ardhurat e Buxhetit të Shtetit, do fragmentarizimi i pajustifikuar i menaxhimit të të vërenim se pavarësisht nga tejkalimet kundrejt ndihmës së huaj, problem ky që ka vazhduar dhe viteve paraardhëse për vitin 2002, mbledhja e tyre do të vazhdojë edhe në vitin 2003. ka rezultuar nën nivelin e projektuar. Mosrealizimet Lidhur me politikat dhe programet e mbështetjes lidhen kryesisht me një optimizëm të tepërt në së të ardhurave të shtresave në nevojë, është synuar projektimin e të ardhurave dhe pjesërisht me në një balancim të kërkesave dhe masës së përfitimit performancën ekonomike gjatë vitit në shqyrtim, e në një kohë që duhet të përshpejtohet procesi i cila në një masë është ndikuar edhe nga kriza kalimit të shërbimeve sociale drejt qeverisjes energjetike ose faktorë natyrorë të paparashikueshëm. vendore. Përmes inçensivave është synuar që Ndërkohë shkurtimet në buxhetin e investimeve politikat e përkrahjes sociale të nxisin punësimin duhet të konsiderohen me vëmendje, sepse ato kanë dhe të lehtësojnë problemet e varfërisë në vend. efekte të një karakteri shumëdimensional. Gjithsesi, kërkohet vënia e një roli më të madh Lidhur me shpenzimet, është mjaft e sektorit privat dhe orientimit të politikave përkatëse rëndësishme të konsolidohet lidhja e tyre me në funksion të krijimit të më tepër vendeve pune të përparësitë sektoriale dhe rajonale të vendit. Nga qëndrueshme, sesa vende pune të përkohshme, që pikëpamja e menaxhimit të shpenzimeve buxhetore indirekt konsiderohen si vende pune të dhe efektivitetit të përdorimit të fondeve buxhetore, subvencionuara. Masat e ndërmarra në drejtim të ndryshimet në Buxhetin e vitit 2000 duhet të ishin përmirësimit të përkrahjes për të papunët duhet të paraprirë nga analiza të posaçme. Po t’i referoheshim lidhen më mirë me politikat riintegruese përmes strukturës së shpenzimeve vërehet se shpenzimet fuqizimit të arsimimit dhe formimit profesional. korrente shënojnë një rritje prej 11 për qind kundrejt Lidhur me buxhetin e pushtetit vendor të 2002, vitit paraardhës, në një kohë që shpenzimet kapitale janë ndërmarrë një sërë hapash pozitivë në drejtim kanë një ulje. Shmangie të tilla flasin për dobësi në të thellimit të proceseve të decentralizimit dhe fushën e menaxhimit të shpenzimeve. Shpenzimet zgjerimit të autonomisë vendore. Kjo ka bërë që për personelin në administratën shtetërore të pushteti vendor të jetë gjithmonë e më i përgjegjshëm trajtuara në veçanti janë realizuar 99 për qind. për rolin që ka në qeverisjen e vendit. Këtu mund të Pavarësisht se kjo shifër shënon një arritje, në përmendim kalimin pothuajse të të gjitha funksion të objektivave të Buxhetit afatmesëm përsëri funksioneve ekskluzive të pushtetit vendor, mbetet punë për të realizuar objektivat e parashikuara përmirësimin dhe shpërndarjen e transfertave të në kuadrin e reformës për shërbimin civil. Ndërkohë pakushtëzuara dhe zbatimin e kritereve transparente e konsiderojmë të ulur realizimin e shpenzimeve në mënyrën e shpërndarjes së financimeve. kapitale në nivelin 75 për qind. Shkaqet nuk duhen Lidhur me menaxhimin e shpenzimeve publike, kërkuar vetëm në ndryshimin e kabineteve ose në tashmë përbën një fakt evident përmirësimi i ndryshimin e ligjit të Buxhetit, por edhe në dobësitë disiplinës fiskale, përmirësimi i menaxhimit në e vërejtura në fushën e menaxhimit të programimit KESH dhe likuiditete, përfshirë edhe modernizmin të investimeve publike, sidomos ato me financim të e sistemit dhe funksioneve të Thesarit. Aplikimi i huaj. programeve afatmesëm buxhetor ka mundësuar një Niveli i realizimit të investimeve publike në programim më të qëndrueshëm të buxheteve vjetore sektorët prioritarë të Strategjisë Kombëtare të dhe një lidhje më të mirë të politikave me burimet Zhvillimit Ekonomik Social për vitin 2002 ka qenë financiare. në kuota të ulëta. Në sektorin e shëndetësisë niveli Së fundi, kërkohet të merren në analizë të gjithë i realizimit të planit të investimeve publike për ata faktorë që kanë penguar realizimin e objektivave financimet e brendshme e të huaja ka qenë për vitin 2002, me qëllim përmirësimin e tyre në respektivisht 64 dhe 33 për qind. Në sektorin e mënyrë që të mos lejohet që të ndikojë në realizimin arsimit për vitin 2002 ai ka qenë 72 për qind, në një e buxheteve të ardhshme. Një vëmendje e posaçme kohë që realizimi i financimit të huaj është në nivele duhet të tregohet në të ardhmen për problemet e akoma më të ulëta. Shkaqet e mosrealizimit duhen mëposhtme: kërkuar në mënyrën e menaxhimit të projekteve, -Në kuadrin e përmirësimit të menaxhimit të
1820 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shpenzimeve publike do të veçonim menaxhimin e Makbule Çeço – Falemnderit, zonja Meksi! ndihmës së huaj. Pavarësisht nga arritjet e Fjalën e ka zoti Bode dhe përgatitet zoti Mezan deritanishme, programimi dhe planifikimi i saj në Malaj. Buxhet ka evidentuar dobësi. Kjo përkon me nevojën Ridvan Bode – E nderuara drejtuese e seancës, e përmirësimit të skemës së menaxhimit dhe Të nderuar kolegë deputetë, koordinimin e ndihmës së huaj, e cila rezulton tepër Bazuar në të dhënat dhe analizat e detajuara e fragmentuar në disa institucione. rreth zbatimit të Buxhetit të Shtetit për vitin 2002, -Mosrealizimi i planit të investimeve për duke shfrytëzuar edhe raportin e Kontrollit të Lartë financimet e huaja në vitin 2002 në një farë mase të Shtetit, që po e diskutojmë sot, më lejoni që t’ju është e lidhur me këtë fragmentarizim të skemës parashtroj edhe njëherë publikisht përfundimet dhe së menaxhimit të saj, përfshirë edhe strukturat qëndrimet e Partisë Demokratike bazuar në fakte përkatëse. Viti 2002 tregoi se problemi nuk qëndron rreth rezultateve dhe praktikave të qeverisjes në në përfshirjen ose jo të projekteve me financim të zbatimin e Buxhetit të Shtetit për vitin 2002. huaj në buxhet, por në menaxhimin e tyre, si dhe të Edhe pse Qeveria që ekzekutoi këtë Buxhet procedurave të donatorëve, të cilat ndryshojnë jo tashmë është rrëzuar për të tretën herë në këtë vetëm nga ato të buxhetit të brendshëm, por edhe Kuvend, edhe pse ky diskutim është jashtë kohe nga donatori në donator. Në këtë kuadër, gjatë vitit dhe duhet t’i adresohet problemeve të Buxhetit 2003 2003 nga ana e Këshillit të Ministrave janë marrë 2 në ekzekutiv e sipër, edhe pse misioni vëzhgues i nisma të rëndësishme të konkretizuara në krijimin Bashkimit Evropian dhe ai i përhershëm i FMN-së e 2 grupeve ndërministrore të punës. Njëri synon të kanë nxjerrë raportet e tyre për Buxhetin e vitit 2002, evidentojë shkaqet e mosrealizimit të investimeve të paktën 6 muaj përpara Qeverisë dhe Kontrollit të dhe të përcaktojë masat që duhet të ndërmerren në Lartë të Shtetit, ne e konsiderojmë tepër të realizimin e tyre dhe tjetri për përmirësimin e kuadrit rëndësishme reflektimin edhe njëherë rreth ligjor-institucional në lidhje me financimet e huaja. praktikave dhe koncepteve të dështuara të Qeverisë Dua të theksoj se edhe me të gjithë arritjet një gjatë vitit 2002. përpjekje më e spikatur duhet bërë në drejtim të Demagogjia me të cilën përfaqësuesja e ish- përmirësimit operacional dhe të ndërtimit të Qeverisë ose qeveritarë të ish-Kryeministrit u marrëdhënieve më efikase me tatimpaguesit. përpoqën ta bëjnë të largët Buxhetin e Shtetit nga Komisioni i apelim tatimeve me përbërjen e tij është interesat e qytetarit të thjeshtë, nuk mund të një hap i mirë në këtë drejtim, i cili duhet të mbulojnë të vërtetën se thelbi i rolit progresiv ose mbështetet edhe në të ardhmen. zhvillues të qeverisjes pasqyrohet në politikat e -Ngritja e kapaciteteve njerëzore nëpërmjet shpallura dhe praktikat e demonstruara në nxjerrjen trajnimeve të vazhdueshme dhe zbatimi i nismave dhe harxhimin e financave të Qeverisë. në funksion të modernizimit dhe kompjuterizimit të Më lejoni që nëpërmjet treguesve të publikuar sistemit të mbledhjes dhe monitorimit të të ardhurave zyrtarisht nga Qeveria dhe organizmat e tjera mendoj se duhet të vazhdojë të shihet si një kusht shtetërore, të faktoj së pari eficencën tepër të ulët i domosdoshëm për përmirësimin e aktivitetit të të Buxhetit të Shtetit për vitin 2002 ose e thënë më tatimeve dhe doganave. qartë sesa Buxheti i Shtetit ka qenë ndihmues, Në statusin e kryenegociatores në procesin e pengues ose neutral ndaj interesave të biznesit, si integrimit në strukturat Evropiane, përvoja lidhur me dhe shpresave të njerëzve për më shumë punësim proceset liberalizuese tregtare më bën të sjell në e mirëqenie. vëmendjen tuaj se duhet të jemi shumë të Në raport me iniciativën private dhe biznesin në kujdesshëm lidhur me politikat buxhetore në tërësi, praktikat e qeverisjes Nano gjatë vitit 2002 funksion të një harmonizimi më të mirë të politikave dhe politikat e ndjekura prej saj kanë qenë regresive, liberalizuese me ato fiskale, në mënyrë që të pothuajse ndrydhëse. Rritja ekonomike e vendit si optimizojmë sa më mirë kostot që mbartin në vetvete treguesi rezultativ më sintetik rezulton i përgjysmuar këto procese. në ritmet mesatare vjetore të gjithë periudhës së Në përfundim, shprehem pro miratimit të tranzicionit. E theksoj jo me rritje kundrejt vitit 2001, projektligjit “Për miratimin e Buxhetit Faktik të Shtetit siç citohet në raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, të vitit 2002”. por me përgjysmim. Efekti frenues i politikave fiskale Falemnderit për vëmendjen! dhe zbatimi i tyre ka të bëjë së pari me rritjen e
1821 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
mëtejshme të bazës së tatimeve dhe taksave, duke përbën prej 3-4 vjetësh një pengesë serioze për rritur numrin e tyre (u shtuan tre taksa të reja gjatë zhvillimin e biznesit. Pikërisht investimet buxhetore vitit 2002), duke ndërlikuar procedurat e nxjerrjes për energjetikën kanë qenë nga më të ulëtat, vetëm së tyre, e për pasojë shtimin e abuzivitetit 26 për qind në tërësi ose vetëm sa gjysma e fondeve administrativ në përcaktimin e masës së tyre. të akorduara për rehabilitimin e hidrocentraleve. Biznesit që zhvillon veprimtari në Shqipëri i duhet Investimet me fonde të donatorëve të huaj janë midis të tjerash të përballojë barrën më të lartë të realizuar vetëm 71 për qind e atyre të kontraktuara, taksave në të gjithë vendet e rajonit. Por nuk mjafton nga të cilat për ujësjellës e kanalizime vetëm 24 vetëm kjo. Në një vëzhgim të posaçëm rreth për qind. Por e keqja nuk mbaron këtu. Investimet procedurave të ekzekutimit të Buxhetit të Shtetit të e partnerëve tanë strategjikë të kushtëzuara edhe vitit 2002 FMN-ja arrin në përfundimin se: me aventimin e reformave të fazës së dytë të “Është urgjente nevoja e rishikimit të ligjeve të tranzicionit dhe fillimit të procesit të stabilizim- sakta dhe akteve nënligjore për t’i bërë ato asociimit në Bashkimin Evropian janë realizuar konsistente dhe për të eliminuar përcaktimet e vetëm 35 për qind. Ky është edhe një tregues cilësor dyzuara, detyra që e bëjnë zbatimin e ligjit subjektiv”. për punën e Qeverisë, që mat në fakt shkallën e Ky vëzhgim rikonfirmon saktësinë e avancimit të reformave strukturore dhe të përafrimit amendamenteve fiskale të paraqitura nga opozita të tyre në Bashkimin Evropian në objektet e në përfundim të vitit buxhetor 2002 dhe që u hodhën investimeve, procedurat e të cilave mbikëqyren nga poshtë nga maxhoranca juaj, duke theksuar se: specialistë dhe donatorë të huaj. Pra, aty ku “Janë jotransparente: mundësia e përfitimit abuziv nga zyrtarët tanë është 1.Praktikat e përcaktimit të vlerës doganore e kufizuar, shkalla e realizimit të këtyre investimeve nëpërmjet sistemit të çmimeve të referencës, ç’ka është gati në nivele simbolike. Ju kujtoj investimet lë shteg për praktika ilegale dhe diskrecionale. për rehabilitimin e shkollave dhe pajisjeve të tyre 2.Mosrimbursimi i tatimit të vlerës së shtuar gjatë realizohen vetëm 3 për qind, për ndërtimin e kalimit zinxhir të mallrave drejt konsumatorit. shkollave të reja vetëm 6 për qind, shpenzimet për 3.Barrierat e larta burokratike për të hyrë në rimëkëmbjen e zhvillimin e sistemit shëndetësor procesin e apelimit të taksave arbitrare të vendosura realizohen vetëm 27.8 për qind. nga administrata fiskale. Kërkohet parapagimi i Së treti, në raportin vëzhgues të FMN-së thuhet: masës së tyre para se të fillojë procedura e apelimit.” “Procedurat për investimet janë shumë komplekse, Këto janë konkluzione të FMN-së. jo të qarta e aspak transparente. Dukshëm janë Në raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit jomiqësore për investitorët. Afatet burokratike, caktohet një mungesë transparence në marrëdhëniet trajtimi arbitrar dhe i papërcaktuar, kostoja e lartë, me biznesin, duke e shndërruar nxjerrjen e përfshi shpesh pagesat joligjore (bakshishet) që detyrimeve fiskale në një pazar të administratës. kërkohen nga administrata tatimore dhe doganore Janë 476 subjekte të mëdhenj që deklarojnë karakterizojnë procesin e lëshimit të licencave dhe aktivitetet e tyre me humbje. Për çudi edhe Qendra lejeve”. Ky përbën një nga drejtimet e bllokimit të e Lotarive figuron me humbje. Për çfarë bëhen lotaritë investimeve, i cili ka bërë që gjatë vitit 2002 niveli i në Shqipëri? Kush i paguan diferencat? investimeve të brendshme të zbresë në 30-40 për Së dyti, masa e shpenzimeve të Buxhetit të qind, më i ulët nga një vit më parë, ndërkohë që Shtetit, dhe sidomos e këtyre, nuk kanë favorizuar investimet e huaja direkte janë më të ulëtat në 25 aspak klimën që ndihmon zgjerimin e investimeve vende në tranzicion. E thënë në një krahasim rajonal në biznesin privat. I vetmi zë i Buxhetit që do të janë sa 1/10 e investimeve të huaja që ka kishte një sens për ekonominë reale është ai i Maqedonia, një vend i cili ende nuk ka dalë nga investimeve publike. Ndërkohë që i vetmi zë i konflikti, lufta. mosrealizuar i shpenzimeve të Buxhetit 2002 janë Së katërti, papunësia dhe nxitja e hapjes së investimet publike. Janë tejkaluar shpenzimet vendeve të reja të punës duhet të përbënte një administrative, domethënë shpenzimet për pajisje, shqetësim për Qeverinë. Në të vërtetë, veç faktit që komoditet zyrash, udhëtime e dieta, por shpenzimet Ministria e Punës dhe Çështjeve Sociale ka fondin për rrugë e ujësjellës, ndërtim e meremetim më të madh në vlerë afro 23 miliardë lekë që shkollash, spitale e të tjera, janë realizuar vetëm 77 akordohen nga Buxheti, asnjë efekt konkret nuk po për qind. Nga të gjithë dihet se kriza energjetike jepet në përdorimin e tyre. Përkundrazi, statistikat
1822 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
janë alarmante në këtë drejtim. Statistikat e aspak transparent” - thuhet në raportin vlerësues shpallura flasin për një përkeqësim. Afro 195 mijë që FMN-ja i bën procedurave të Buxhetit 2002. vende pune, që ishin funksionale në vitin 1996, Më tej, ekonomia infomale në Shqipëri gjendet figurojnë të mbyllura në fund të vitit 2002. Punësimi në nivelet e saj më të larta, krahasuar me vendet e në sektorin privat është ende nën nivelin e të tjera të rajonit. Ndërsa komisionerët e Bashkimit punësuarve në administratën publike, 145 mijë vetë Evropian për të njëjtin Buxhet theksojnë në raportin ndaj 195 mijë në administratën publike. Të papunët e tyre: “Kushtet e favorshme të vendit, si dhe liria e skontohen nga regjistrat nëpërmjet të njëjtit marifet deklaruar e tregut mbeten të bllokuara për shkak të që hiqen votuesit nga listat. mungesës së kapaciteteve të mjaftueshme Së pesti, treguesit e mirëqenies sipas Buxhetit administrative dhe korrupsionit mjaft të përhapur”. 2002 vijnë në rënie. Inflacioni vjetor në total nga 2-3 Asnjë reflektim nuk është bërë në krahasim me për qind i parashikuar arriti në 6 për qind, ndërkohë praktikat e viteve paraardhëse. Në fushën e tenderimit që korrigjimi i pagave dhe pensioneve ishte vetëm të fondeve publike Kontrolli i Lartë i Shtetit bën fjalë 2-4 për qind për 4-mujorin e fundit. Numri i të për thellimin e shkeljeve të tenderave për investime. punësuarve është po ashtu në rënie. Nga 200 tendera të kontrolluara 180 ishin me shkelje Së fundi, Buxheti faktik i Shtetit 2002 rrit ligjore, ose 90 për qind e tenderave të zhvilluara ishin shkallën e borxhit publik, duke e çuar stokun e të kundërligjshëm, nga 52 për qind që ishin një vit brendshëm në 261 miliardë lekë ose 2 miliardë më parë. Për çfarë progresi bën fjalë Qeveria? dollarë, ndërsa i huaji 1.5 miliardë dollarë, nga të “Në fushën e pagave nuk respektohen tabelat e cilat 1.2 miliardë dollarë janë borxhi i Qeverisë dhe tyre”, thotë Kontrolli i Lartë i Shtetit. Shpërblimet 0.3 miliardë është borxhi i ndërmarrjeve publike, si jepen në mënyrë të jashtëligjshme. Vetëm një KESH-i ku shteti është garant. Ky borxh i konstatuar institucion me 40-50 punonjës ka dhënë mbi 10 në këto përmasa dhe shpenzimet në mënyrë milion lekë të reja shpërblime brenda një viti. Ka joeficente përbëjnë në perspektivë një bazë të rëndë korrigjim të dokumenteve të shpenzimeve operative, mbi ekonominë e vendit në vitet e ardhshme. tejkalohen shpenzimet e lejuara për telefoni dhe Aspekti i dytë që dua të theksoj ka të bëjë me pajisje zyre, paguhen jashtë ligjit për dietat e të tjera. faktin sesa ka qenë efektiv tërësia e masave dhe “Nuk ka argumente ligjore për përdorimin e fondit procedurave të përdorura nga Qeveria gjatë zbatimit rezervë të Këshillit të Ministrave” thuhet në raportin të Buxhetit 2002 në raport me qëllimet, objektivat e Kontrollit të Lartë të Shtetit. Ai vjen që të përdoret që ajo ka vetëdeklaruar në momentin e miratimit. si fond i mbulimit të gropave të zeza, që vijnë nga Në tërësi asnjë prej treguesve, me përjashtim të mosfunksionimi i qeverisjes ose për qëllime politike shpenzimeve, nuk janë realizuar. Të ardhurat janë e fushata elektorale. Një fushatë e pjesshme në 14 miliardë më pak. Privatizimi i tre ndërmarrjeve të Bulqizë bëri që të harxhohen 8 miliardë lekë të reja. mëdha dështoi. Në mes të vitit u detyruam të bëjmë “Dokumenti i Buxhetit i miratuar në Kuvend nuk ka një ndryshim në ligjin e Buxhetit. Shpenzimet detaje të mjaftueshme për të detyruar një qeverisje ndryshuan strukturën e tyre drejt shpenzimeve transparente” – thekson Fondi Monetar operative dhe të mirëmbajtjes. Qeveria ka dështuar Ndërkombëtar. Ndërsa konstatohet ngarkesa fiskale në angazhimin e saj për minimizimin e nivelit të më e lartë në rajon, niveli i vjeljes së taksave është korrupsionit. Ish-Qeveria ka deklaruar se ka zbatuar më i larti nga të gjitha vendet në rajon. Vetëm 17 planin e luftës antikorrupsion gjatë zbatimit të për qind e prodhimit të brendshëm bruto, ndërkohë Buxhetit në masën 93 për qind. Në të vërtetë raporti që vendet e tjera të rajonit e kanë mbi 30 për qind, vlerësues i FMN-së për praktikat e kësaj Qeverie, si Maqedonia 34 për qind, Kroacia 35 për qind, si dhe ai i misionit vëzhgues të BE-së kanë një Sllovenia 39 për qind. Shqipëria e ka 17 për qind qëndrim tepër kritikues e demaskues. “Paraqitja, edhe pse ka nivelin më të lartë të taksave në rajon. ekzekutimi dhe raportimi i Buxhetit vjetor nuk Shuma e detyrimeve të mbartura e të paarkëtuara plotëson ende standardet ndërkombëtare”, zonja nga subjektet në fund të vitit 2002 nuk është ashtu zëvendëskryeministre dhe jo ashtu siç thatë ju. siç thotë ish-Kryeministri. Vetëm në dogana e tatime “Koha e pakët e lënë për diskutim organit ligjvënës, janë 23 miliardë lekë, ndërkohë që nga të ardhurat vetëm një muaj, mungesa e detajeve në dokumentin nga shitja e pasurisë kombëtare nuk janë arkëtuar e miratuar, lejimi i transferimit të fondeve midis zërave 2 miliardë lekë të reja. Kjo përbën një rritje trefish ose midis dikastereve e bëjnë ekzekutimin e Buxhetit në krahasim me 3-4 vjet me parë ose në krahasim
1823 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me vitin 2001 borxhi i paarkëtuar i administratës dhe lidhen kryesisht me realizimin e të ardhurave fiskale është shtuar me 3 miliardë lekë të reja. buxhetore si për këtë vit që jemi, ashtu edhe për Partia Demokratike mendon se është koha për vitet e ardhshme. të përmirësuar rrënjësisht procedurat e buxhetimit, Së pari, të ardhurat nga sistemi fiskal dhe të zbatimit, kontrollit dhe raportimit për zbatimin e doganor nuk u plotësuan për vetëm 9 miliardë lekë. Buxhetit të Shtetit. Kjo nevojë theksohet për të tretin Pavarësisht se në krahasim me një vit më parë këto vit radhaz këtu në Kuvend. Janë deklaruar porgramet të ardhura janë rritur në një masë të nga ana e Kuvendit për të bërë ndryshime ligjore, konsiderueshme prej rreth 15 miliardë lekë, pra ka por ato nuk po ndërmerren në pritje për të ndryshuar një progres të dukshëm, mendoj se duke gjykuar Qeverinë, në pritje për të lënë stafetën tek qeveritë nga analiza që i ka bërë këtij problemi Ministria e e tjera. Për një ndryshim thelbësor të rolit të Buxhetit Financave dhe Qeveria ka vend për më tepër të Shtetit nuk nevojiten thjesht përmirësim përkushtim dhe përgjegjësi nga organet e ngarkuara procedurash. Nevojitet një tjetër vullnet politik, i cili që e menaxhojnë këtë proces. Sikurse theksohet të distancohet nga praktikat aktuale korruptive, edhe në raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, ne antiligjore të zbatimit të Buxhetit. nuk mund të lejojmë më që shoqëri të tëra me Falemnderit! kapacitete prodhuese e menaxhuese, që qarkullojnë Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bode! Keni miliona dollarë, të vazhdojnë e të deformojnë të shtesë 4 minuta në diskutim dhe ju lutem deputetëve dhënat kontabël për fitimin e realizuar, madje të të tjerë që do të marrin fjalën të respektojnë paraqesin edhe bilance me humbje. Me të drejtë minutazhin. Është ndarë me mirëkuptim minutazhi. kërkohet arkëtimi i detyrimeve buxhetore nga Zoti Malaj e ka fjalën dhe përgatitet zoti Tepshi. subjekte të biznesit të mesëm e atij të vogël, të Mezan Malaj – E nderuara zonja drejtuese e cilat shpesh kanë pretendime edhe për barrën seancës, fiskale, në një kohë që kompani dhe shoqëri Të nderuar deputetë, prestigjoze si MacAlbania, Coca Cola, Elda Parë në këndvështrimin e problemeve që Petrolium e të tjera nuk paguajnë tatimin mbi fitimin trajtojnë të dy raportet e paraqitura sot në Kuvend, ose detyrime të tjera të përcaktuara me ligj në mendoj se ato trajtojnë në mënyrë të saktë, realiste Buxhetin e Shtetit. Mendoj se ka ardhur koha që dhe me profesionalizëm si ecurinë e proceseve Ministria e Financave dhe organet e saj varëse duhet ekonomike, ashtu edhe rezultatet e mangësitë e të rrisin shkallën e përgjegjësisë për të forcuar sipas vërejtura në fushën e zbatimit të planit të Buxhetit ligjit kontrollin, të vënë përpara përgjegjësisë penale për vitin 2002. Sikurse del nga raportet e mësipërme, kryesisht ata ekspertë kontabël të korruptuar, që edhe gjatë vitit 2002 ekonomia shqiptare ka pasur pranojnë, hartojnë dhe miratojnë bilance kontabile zhvillime të rëndësishme që kanë ndikuar në fiktive. Ndërkohë nuk po ndërhyhet me mjete ligjore përshpejtimin e hapave për zvogëlimin e varfërisë për fillimin e procedurave të falimentimit për ato dhe rritjen e kapaciteteve investuese, që garantojnë kompani ose shoqëri private të biznesit të madh që një zhvillim të pandërprerë drejt standardeve rezultojnë me aktivitete me humbje prej disa vitesh. Evropiane. Megjithatë, duke gjykuar nga shifrat që Ky qëndrim nuk lë shije të mirë, prandaj Qeveria jepen hollësisht në raportin e Kontrollit të Lartë të (duke pasur parasysh që këtu është edhe ministri i Shtetit krahas arritjeve kemi të ekspozuar edhe një Financave) duhet të ndërhyjë energjikisht për këto pamje tjetër, ku dukuritë e evazionit fiskal, të tregut probleme të rëndësishme. informal të punës, gjendjes së detyrimeve të Krahas masave të fundit që ka marrë Qeveria prapambetura dhe të pashlyera nga subjektet në drejtim të përmirësimit të Kodit Doganor dhe debitore, të ardhurat nga privatizimi i pronës publike Tatimor, të procedurave doganore të bashkëpunimit e të tjera tregojnë se në përgjithësi shkalla e dhe bashkëveprimit të hallkave që menaxhojnë këtë përthithjes së të ardhurave buxhetore nuk është në sektor, për forcimin e kontrollit në pikat hyrëse dhe nivelin e duhur. Kjo përbën një rezervë të tranzit të mallrave dhe përsosjes së procesit të konsiderueshme që mund e duhet të përfshihet më aplikimeve të çmimeve të referencës, mendoj se ka mirë në skemën buxhetore dhe realizimin e shumë rezerva për të bërë të mundur mbylljen e të treguesve të paracaktuar në plan. gjitha shtigjeve që gjenerojnë evazion të përditshëm Lidhur me këto dukuri, diskutimin tim dua ta fiskal dhe përbëjnë një shtrat të ngrohtë për përqendroj në tre probleme, të cilat i quaj kryesore korruptimin e nëpunësve të shtetit. Këtu do të veçoja
1824 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
masat për: Mendoj se në këtë gjendje ka ndikuar edhe roli i -evidentimin më të saktë të subjekteve që pandjeshëm i organeve përkatëse në të gjitha hallkat ushtrojnë veprimtari fitimprurëse, sidomos në e shtetit për parandalimin e punës së zezë. Nuk biznesin e vogël; është punuar mirë me të gjitha format -planifikimin më real të kontributeve buxhetore, ndërgjegjësuese, organizative e ligjore për të duke mos përcaktuar kuota ose limite të njëjta në evidentuar dhe përthithur kontributet nga shumica shkallë territori, veprimtarie ose afërsie nga qendra dërrmuese e punonjësve të vetëpunësuar në bujqësi. në qytete; Masat e marra kohët e fundit nga Qeveria për të -vendosjen e kontrollit mbi xhiron përmes kasave ndryshuar skemën e arkëtimit të kontributeve për regjistruese; sigurimet shoqërore nga organet e tatim-taksave në -forcimin e organeve të Policisë Financiare e të rrethe mendoj se do të ndikojnë fuqimisht në vjeljen tjera. e detyrimeve. Sidoqoftë pa një kontroll të rreptë, Do të doja të shprehja mendimin tim edhe si operativ dhe analiza prognoze, sidomos nga 2 deputet i Vlorës. institutet përkatëse, objektivat e vendosura vështirë Së pari, do të veçoja faktin që rezultatet e mira se do të mund të realizohen. të arritura në vitin 2002, ku si rezultat i drejtimit në Duke shprehur bindjen se ky diskutim në Kuvend tërë organet tatimore të rrethit të Vlorës, u arrit që do të ndikojë për një analizë më serioze e më të të ardhurat për vitin 2002 në krahasim me 2001 të përkushtuar nga Ministria e Financave dhe Këshilli tejkaloheshin me 121 për qind. Njëkohësisht, numri i Ministrave për të nxjerrë konkluzione dhe për të i subjekteve u rrit nga 2100 në 2600. marrë masa për parandalimin e dukurive negative, Së dyti, nga të dhënat e raportit të Kontrollit të unë jam dakord me dy raportet e paraqitura në Lartë të Shtetit rezulton se deri në fund të vitit 2002 Kuvend dhe ju ftoj t’i miratojmë ato. gjendja e detyrimeve debitore kap shifrën e Falemnderit! përgjithshme prej rreth 32.2 miliardë lekë. Në këtë Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Malaj! vlerë peshën dërrmuese e zënë detyrimet e krijuara Zoti Ndoka e ka fjalën dhe përgatitet zonja nga subjekte private në dëm të organeve të sistemit Leskaj. fiskal e doganor për rreth 20 miliardë lekë. Siç shihet, Nard Ndoka – E nderuara drejtuese e seancës, gjendja është shumë shqetësuese dhe me tendenca Të nderuar kolegë, rritjeje nga viti në viti. Për këtë arsye duhet që Ka disa javë që kemi në dorë raportin e Kontrollit patjetër të përcaktohen masa për të vënë nën kontroll të Lartë të Shtetit “Mbi zbatimin e Buxhetit të Shtetit edhe këto rezerva shumë të mëdha që janë për rritjen për vitin 2002”. Jemi të ndërgjegjshëm që nuk është e të ardhurave të Buxhetit. një pasqyrë e plotë përmbledhëse e shpërdorimeve Ndonëse shumë nga këto detyrime i përkasin dhe korrupsionit në Qeverinë socialiste dhe viteve të kaluara dhe janë edhe një refleks i situatave administratën shtetërore. Kjo ka arsyet dhe rrethanat që kemi kaluar në vitet e mëparshme, kam bindjen e veta, me të cilat ne si opozitë duhet të merremi sa ka shuma që duhen caktuar. E rëndësishme edhe në të ardhmen. Sidoqoftë, është një fakt i qartë mbetet sigurimi i vëmendjes së Ministrisë së për publikun dhe politikën shqiptare që raporti i Financave dhe organeve të tjera shtetërore që të Kontrollit të Lartë të Shtetit ka radhitur një seri kryejnë një analizë më serioze të problemit duke rastesh kur Buxheti i Shtetit ka përfunduar në xhepat përcaktuar detyra dhe afate për vjeljen e atyre dhe thasët e atyre që kanë administruar këto para detyrimeve që janë plotësisht të mundshme. dhe miqve të tyre në sektorin privat. Pra, shihet qartë Së treti, buxheti i sigurimeve në strukturën e që oreksi i shtetarëve tanë dhe i zotit Nano, si Buxhetit zë një peshë shumë të konsiderueshme Kryeministër, për të abuzuar me lekët e Buxhetit të dhe përfaqëson afërsisht rreth 18.8 për qind të Shtetit, me lekët e taskapaguesve shqiptarë, po vjen shpenzimeve të Buxhetit. Kur dihet që për të duke u shtuar nga dita në ditë. Kjo deri atëherë kur balancuar shpenzimet për sigurimet shoqërore dhe këta të përgjigjen para ligjit. Për fatin e keq kjo nuk shëndetësore kërkohet ndërhyrja e Buxhetit shuma po ndodh as nga Kontrolli i Lartë i Shtetit, as nga e të cilave për vitin 2002 ka arritur në rreth 13.7 Prokuroria. Ka ndonjë rast ku politika bën kurban miliardë lekë, nga raporti i Kontrollit të Lartë të Shtetit ndonjë hajdut të vogël. Ka raste që politika bën rezulton se në këtë sektor, megjithë përmirësimet, presion dhe mban të lidhur ndonjë politikan hajdut ka ende mangësi e të meta të karakterit subjektiv. të madh, ka raste që hajdutët ngatërrohen njëri me
1825 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
tjetrin për zona influencash. Të gjithë dëgjuam në Bëjnë aleanca sa majtas, sa djathtas, madje edhe një televizion ish-Ministrin e Rendit, zotin Luan në fushata të rëndësishme. Shpeshherë hajdutët Rama, kur deklaroi: “I patë ato që protestuan përpara bërtasin “Kapeni hajdutin!” Ministrisë për të më hequr mua nga ministër? Ai në Makbule Çeço – Zoti Ndoka, mbaroi minutazhi të majtë është i lidhur me krimin e organizuar dhe që keni. Në qoftë se keni për të thënë ndonjë po përdoret nga politika. Ai tjetri në të djathtë ka përfundim, ju lutem shpejt. lidhje me klanet e drogës.” Vetëm për këtë akuzë Nard Ndoka – Të nderuar kolegë, të bërë publikisht Ministri i Rendit në çdo vend tjetër Kërkoj nga të gjithë ju që të reflektoni ndaj këtyre të botës duhet të akuzohet nga drejtësia për dukurive korruptive të dukshme, të shkruara dhe të mosveprim ose bashkëpunim me krimin. Pra, Ministri evidentuara në këtë raport të Kontrollit të Lartë të na tha se ai është hajduti, ai tjetri mafiozi i drogës. Shtetit. Të gjithë së bashku, politikanë të majtë, të Largohuni prej tyre! Mos i prekni! Unë i njoh. E di se qendrës e të djathtë, të përsërisim që deri tani nuk çfarë kanë vjedhur, por nuk ma mban t’i prek. i keni futur duart në Buxhetin e Shtetit dhe aferat e Kuptohet se ku ka rënë morali i kësaj tjera, të ngremë zërin e të detyrojmë institucionet e maxhorance. Çfarë mund t’i themi ne sot zotit shtetit të veprojnë ndaj të korruptuarve, që po na Kërçuku? Pse nuk ke punuar, pse nuk ke kaluar ndotin edhe me praninë e tyre mes nesh. për ndjekje penale disa abuzues ose më mirë disa Falemnderit! hajdutë? Kjo duhet bërë në të gjitha rastet, por nuk Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Ndoka! është bërë sa dhe si duhet nga Kontrolli i Lartë i Fjalën e ka zonja Leskaj dhe përgatitet zoti Bano. Shtetit. Valentina Leskaj – E nderuara zonja drejtuese Të gjithë jemi dëshmitarë të një realiteti të hidhur. e seancës, Sapo filloi zoti Kërçuku të gërmonte në bëmat e Të nderuar kolegë deputetë, Qeverisë dhe të Bashkisë së Tiranës, pati një lëvizje Realizimi i Buxhetit faktik për vitin 2002 është në drejtim të këtij institucioni të rëndësishëm, duke bërë objekt analize dhe refleksioni në të gjitha hallkat i kujtuar kryetarit të KLSH-së edhe shkarkimin e tij. drejtuese të Ministrisë së Punës dhe Çështjeve Për fatin e keq pati edhe bekimin e një pjese të Sociale. Duke qenë se raporti i Kontrollit të Lartë të opozitës. Ka disa momente që flitet edhe për punë Shtetit i adresohet Buxhetit të Institutit të Sigurimeve të mirë të Qeverisë, por pak gjëra qëndrojnë. Shumë Shoqërore për vitin 2002 në realizimin e të ardhurave të tjera janë të sajuara. Për shembull, thuhet që të dhe pakësimin e punës informale, monitorimin e ardhurat në total të Buxhetit të Shtetit për vitin 2002 treguesve ekonomiko-financiare dhe rritjen e nga 159.425 milion lekë të planifikuara janë realizuar qëndrueshmërisë së skemës së sigurimeve 150.476 milion lekë. Pra, në masën 94.4 për qind. shoqërore, po ndalem kryesisht në këto aspekte të Nuk thuhet se në këtë shifër është e caktuar nga punës së Ministrisë. vetë Qeveria pa asnjë studim serioz, madje edhe Nga të dhënat e Buxhetit faktik rezulton se ka me këtë shifër ka mosrealizim të ardhurash në arritje të ndjeshme në realizimin e programit të të vlerën prej rreth 9 milion lekë. Këtu kam shumë ardhurave nga kontributet dhe uljen e evazionit shifra, por për arsye kohe nuk po i lexoj. Ato që po kontributiv, rrjedhojë kjo edhe e një pune më të mirë, na dëgjojnë dhe media i dinë mirë bëmat tuaja. por edhe e forcimit të bashkëpunimit të të gjitha Qeveria tregohet aq e papërgjegjshme sa disa nga hallkave qeveritare, përfshirë Inspektoratin Shtetëror ministrat e rëndësishëm të saj nuk gjejnë as kohën të Punës, Tatim-taksat dhe strukturat e pushtetit për të ndenjur këtu, të paktën ata që nuk janë të vendor. Për vitin 2002 u realizuan 25.5 miliardë lekë shkarkuar, të cilët besoj se duhet t’i dëgjojnë këto të ardhura nga 22 miliardë të realizuara në vitin 2001 gjëra. ose 13 për qind më shumë. Vetëm nga firmat private Për fatin e keq nga njëra anë janë vjedhjet e janë arkëtuar 1.2 miliardë lekë më shumë se një vit qeveritarëve dhe nga ana tjetër është opozita, e cila më parë, si rezultat i rritjes së numrit të personave duke akuzuar shpeshherë me vend, por ndonjëherë të siguruar. edhe pa vend, e kanë imunizuar këtë popull nga Në zonat urbane u përfshinë në skemë rreth fjala “hajdut”. Kjo fjalë e ka humbur kuptimin. 23.300 kontribuues të rinj. Kështu, numri mesatar i Hajdutët qëndrojnë mes nesh duke na bërë pis. kontribuuesve në zonat urbane arriti në 333 mijë, Qëndrojnë në Qeveri duke përkeqësuar imazhin e që përmirësoi edhe raportin përfitues-kontribuues, i Shqipërisë kudo. Qëndrojnë në çdo parti politike. cili në fund të vitit 2002 arriti për herë të parë në 1
1826 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me 1. Në raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit edhe të ardhurat nga kontributet e fshatit dhe të ardhurat pse nënvizohen arritje të ndjeshme, evidentohen të jenë mbi 600 milion lekë më shumë se një vit më edhe diferenca në plotësimin e planit të të ardhurave parë, ndërsa numri i të siguruarve pritet të arrijë në nga të vetëpunësuarit në bujqësi në disa sektorë e 200 mijë. veçanërisht në bujqësi, në disa subjekte buxhetore Në të ardhurat kontributive ndikojnë edhe dhe jobuxhetore. Me gjithë arritjet në zhvillimin dhe detyrimet debitore të krijuara nga disa subjekte qëndrueshmërinë financiare të skemës së publike dhe buxhetore. Siç cilësohet edhe në raport, sigurimeve vërehen ende probleme që lidhen me 78.6 për qind e detyrimeve u përkasin subjekteve numrin e ulët të kontribuesve, me raportin jobuxhetore. Për zbatimin e planit të veprimit të kontribuues-përfitues, me shkallën e zëvendësimit, Qeverisë për zgjidhjen e detyrimeve të prapambetura zbatimin me rigorozitet të ligjshmërisë në akordimin janë nënshkruar memorandume për ristrukturimin e e përfitimeve. Diferencat në bujqësi lidhen me numrin borxhit. Në institucionet buxhetore janë lidhur ende të pakët të personave të siguruar në këtë aktmarrëveshje dhe është përcaktuar kalendari për skemë. Një ndër arsyet e kësaj dukurie ka qenë shlyerjen e këtyre detyrimeve. edhe ndikimi psikologjik i rritjes graduale të moshës Lidhur me punën e zezë, është forcuar kontrolli së daljes në pension dhe rritja e ndjeshme e dhe janë marrë disa masa që kanë pasur edhe një kamatëvonesave për mosderdhjen e kontributeve të ndikim pozitiv. Nga të dhënat tona rezulton se në akumuluara në vite. Këtë vit kjo situatë po vitin 2000 niveli i subjekteve private të palicencuara përmirësohet ndjeshëm si rezultat i miratimit të ligjit ishte 34 për qind, ndërsa punësimi ilegal ishte 28 për faljen e kamatëvonesave. Kjo tregon se reforma për qind, për vitin 2002 punësimi ilegal ishte 22 për ka një kosto momentale, por ajo ka një cak pozitiv qind dhe për vitin 2003 informaliteti i tregut të punës afatgjatë. Gjithsesi, bazuar në të dhënat analitike lehtësohet rreth 19 për qind. Pavarësisht nga këto, që rezultojnë nga studimet e bëra nga Instituti i shkalla e informalitetit mbetet ende e lartë dhe puna Sigurimeve Shoqërore, nuk mund të ndajmë të njëjtin e zezë e pranishme në mjaft sektorë. Informaliteti i mendim me konkluzionin e Kontrollit të Lartë të tregut të punës rrjedh kryesisht edhe nga ekonomia Shtetit se në fshat duhet të paguajnë kontribute në informale. Gjatë periudhës referuese janë realizuar skemën e sigurimeve 761 mijë persona. Të dhënat disa reforma të rëndësishme në sistemin e e INSTAT-it, të cilave u referohet Kontrolli i Lartë i sigurimeve shoqërore. Këto reforma nuk kanë të Shtetit, nuk marrin në konsideratë nivelin e bëjnë vetëm me menaxhimin dhe fuqizimin e skemës emigracionit në fshat dhe as faktin që rreth 80 mijë financiare a të transparencës, por edhe me familje fshatare trajtohen me ndihmë ekonomike. dimensionin njerëzor, me ndikimin e këtyre Ato nuk janë të detyruara dhe as nuk mund të përmirësimeve te klientët, cilësinë e shërbimit, paguajnë sigurimet shoqërore. Pavarësisht nga këto, performancën e të tjera. ne mendojmë se në sektorin bujqësor ka mjaft Duke përmendur shkurt disa nga reformat, rezerva e duhet të dyfishohet numri i kontribuuesve dëshiroj të nënvizoj se së pari në muajin qershor të në skemën e sigurimeve. Puna jonë është këtij viti përfundoi studimi për indeksimin e përqendruar në kombinimin e drejtë të shumës së pensioneve, në bazë të të cilit janë përcaktuar kontributeve që paguajnë fshatarët me shumën e rregullat, metodikat dhe afatet e indeksimit në pensionit. Për këtë përmirësuam edhe formulën e përputhje me legjislacionet për sigurimet shoqërore. përcaktimit të pensioneve dhe aktualisht personat Duke u mbështetur në rritjen e indeksit të çmimeve që kontribuojnë marrin pensione 25 për qind më të të grupit të artikujve të përcaktuar në këtë studim, lartë. propozohet që çdo vit të bëhet edhe indeksimi i Për të rritur interesin e fshatarëve për pjesëmarrje pensioneve. Në projektbuxhetin e sigurimeve në këtë skemë të sigurimeve shoqërore janë zbatuar shoqërore për vitin 2004 janë planifikuar edhe fondet këto masa: e nevojshme. 1. Periudha e sigurimit të një fermeri njihet si Së dyti, me kalimin e mbledhjes së kontributeve periudhë sigurimi mbi shtetin, pavarësisht se ata nga organet tatimore krijohet një sistem i konsoliduar paguajnë një kontribut gati sa 10 për qind e jo vetëm për të zgjeruar bazën e kontribuuesve, kontributit të qytetit. forcuar qëndrueshmërinë financiare të skemës për 2. Janë miratuar falje të kamatëvonesave. Për të pasur mundësi për të dhënë më shumë përfitime, vitin 2003 parashikohet që kjo të ketë një efekt në por edhe do t’i shërbehet më mirë dhe më shpejt
1827 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ndaj komunitetit të biznesit, duke reduktuar zvarritjet Ilir Bano – E nderuara zonja drejtuese e dhe kufizuar mundësitë për abuzim. seancës, Së treti, për herë të parë futet sistemi i auditit Të nderuar deputetë, në aktivitetin e Institutit të Sigurimeve Shoqërore Nga studimi i raportit të Kontrollit të Lartë të nga firma të specializuara, e bazuar edhe në Shtetit “Për zbatimin e Buxhetit të vitit 2002” viti i dispozitat ligjore të miratuara këtë vit nga ky Kuvend. parë i qeverisë së fundit Nano del qartë se realizimi Së katërti, po punohet për saktësimin dhe i treguesve kryesorë jo vetëm është shumë më dobët informimin e ecurisë së pensioneve në vite. Në këtë sesa parashikimi, por ka një përkeqësim të shumë mënyrë ka filluar një projekt për bazën e të dhënave prej tyre deri në vlera absolute në krahasim me vitet për zbardhjen e pensionit të çdo individi, e cila i paraardhëse. Vetë rritja vjetore e prodhimit të shërben jo vetëm forcimit të kontrollit nga institucioni, brendshëm bruto prej 4.7 për qind është rritja por edhe transparencës me klientin, pasi çdo ekonomike ndjeshëm më e vogël e realizuar në 10- pensionist do të ketë në dorë të dhënat personale vjeçarin 1993-2002, duke përjashtuar natyrisht vitin që nga koha e lidhjes së pensionit e në vazhdim. 1997. Ndër faktorët që në tërësinë e tyre çuan në Së pesti, reforma strukturore e nisur në Institutin këtë dështim qeveritar mendoj se ndër të parët e Sigurimeve Shoqërore është shoqëruar me është edhe niveli i realizimit të investimeve publike reduktimin e pozicioneve të tepërta të strukturave vetëm në masën 74 për qind. Por, më keq akoma, të panevojshme drejtuese, duke ulur kështu edhe niveli i tyre është 14.5 për qind më i ulët edhe sesa shpenzimet. Në Drejtorinë e Përgjithshme ndërsa investimet e kryera në vitin 2001. Nga 6.5 për qind numri i punonjësve u ul me 13 për qind, ai i drejtuesve dhe 6.9 për qind e prodhimit të brendshëm bruto që u ul me 30 për qind. Me të njëjtën strategji po përbënin investimet përkatësisht në vitet 2000 e vazhdon reforma strukturore edhe në Drejtorinë 2001, në vitin që po diskutojmë ato ranë në 5.6 për Rajonale dhe agjencitë lokale. qind të tij. Pra, pati një rënie relative rreth 20 për Edhe pse nuk janë objekt i raportit të paraqitur, qind me ndikim në rënien e ritmeve të zhvillimit. Ulja dëshiroj të informoj Kuvendin për disa nga reformat në këtë masë e investimeve publike në vitin 2002 e tjera që kontribuojnë në miradministrimin e fondeve nuk mund të justifikohet as me mosrealizimin e planit buxhetore dhe rritjen eficente të tyre për zbutjen e të të ardhurave buxhetore. Ky i fundit nuk e ka problemeve sociale. Për rritjen e efektivitetit të penguar aspak qeverinë e fundit Nano të realizojë përdorimit të fondeve të financuara nga Buxheti për pothuajse plotësisht shpenzimet korrente, sistemin e ndihmës dhe shërbimeve të përkujdesit, shpenzime që kanë të bëjnë ndër të tjera me rrogat, Ministria e Punës dhe Çështjeve Sociale po bën por edhe me shpërblimet e majme të administratës disa përmirësime ligjore, strukturore dhe qeveritare, me udhëtimet jashtë shtetit ose me organizative. Midis të tjerash janë 4 ndërhyrje të telefonat, karburantet për makinat shtetërore e të rëndësishme që përmirësojnë skemën e mbrojtjes tjerë. Për të gjitha këto janë harxhuar paratë e sociale. taksapaguesve pa asnjë kufizim, është shkelur ligji 1. Hartimi i një projektligji të ri për ndihmë dhe shpesh me qëllim përfitimi, siç vërehet edhe në për kujdesin shoqëror. raportin që ka paraqitur Kontrolli i Lartë i Shtetit. Po 2. Projektvendimi për pilotimin e shpërndarjes sjell një shembull. Shpenzimet operative të së ndihmës ekonomike dhe kushtëzimi i saj me programuara në 19.9 miliardë lekë jo vetëm që nuk punë dhe shërbime në komunitet (në 4 bashki). u shkurtuan, dhe vend kishte dhe ka për ta bërë 3. Projektvendimi për rikomisionimin e personave këtë me shumicë, por u tejkaluan duke arritur vlerën me aftësi të kufizuar. 20.5 miliardë lekë, pra 600 milion lekë më tepër. Në 4. Futja e standardizimit në shërbimet sociale këtë mënyrë këto shpenzime kalojnë me rreth 8 e të tjera. për qind shpenzimet për investime me fonde të Mendoj se këto reforma do të sjellin ndikim të brendshme, në një kohë kur ishin miratuar në ndjeshëm në menaxhimin dhe eficencën e skemës Buxhet në rreth 20 për qind më të ulëta. Kjo është së mbrojtjes sociale. edhe një nga veçoritë më negative të zbatimit të Së fundi, shprehem pro miratimit të projektligjit. Buxhetit në vitin e parë të qeverisë së fundit Nano, Falemnderit për vëmendjen! e pavërejtur qoftë edhe në qeveritë pararendëse Makbule Çeço – Falemnderit, zonja Leskaj! socialiste, me gjithë mangësitë e shumta të tyre. Fjalën e ka zoti Bano dhe përgatitet zoti Bruka. Pa një minimum përgjegjësie e gjithë barra e
1828 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
mosrealizimit të të ardhurave është shkarkuar në për qind. Kjo konfirmohet edhe nga e dhëna tjetër mosbërjen e investimeve për rrugë, ujë, dritë, shkolla qeveritare që në vitin 2002 kemi një rritje reale të e të tjera. Pa një minimum përgjegjësie janë transportit prej 10.1 për qind kundrejt vitit 2001. Duke shpërdoruar, përvetësuar paratë e shqiptarëve, janë e marrë parasysh këtë, si dhe duke bërë llogaritjet tejkaluar shpenzimet pa hesap në drejtime dytësore, përkatëse, rezulton se në vitin 2002 në krahasim është ndjekur rruga më e lehtë dhe më e keqja e me vitin paraardhës është vjedhur rreth 10 milion mundshme me pasoja për zhvillimin e vendit, për dollarë më tepër nga shtimi i kontrabandës së uljen e papunësisë dhe për zvogëlimin e varfërisë. karburanteve. Sikurse thashë fondet e buxhetit janë Pra, përkeqësimi relativ dhe shpesh absolut i keqpërdorur kaq sa janë mbledhur, por realizimi i të vjeljes së të ardhurave për Buxhetin e Shtetit, shtimi ardhurave është një kapitull më vete, e për mendimin i vjedhjes në të gjithë sistemin, dhe veçanërisht i tim kryesori i punës së keqe të Qeverisë. Në raportin kontrabandës së mallrave të akcizës, janë veçoritë e Kontrollit jepen një sërë mangësish që vazhdojnë kryesore të punës së papërgjegjshme të qeverisë prej vitesh, si baza e vogël e tatimpaguesve, së fundit Nano në vitin e parë të punës së saj, e mospagimi i tvsh-së nga subjekte me të ardhura pasqyruar kjo edhe në shifrat e buxhetit faktik që deri mbi 1 miliardë lekë të reja në vit e të tjera. Nga po shqyrtojmë. Duhet mbajtur parasysh se ky studimet e Qendrës Studimore të Kontabilitetit është mosrealizim në të ardhurat nga akciza që trajtova arritur në konkluzionin se evazioni fiskal në kushtet më lart është bazuar vetëm mbi shifrat e miratuara e vendit tonë llogaritet në 40 për qind. Njëkohësisht dhe jo në sasitë faktike të konsumit të këtyre ata theksojnë se kjo masë është shumë më e madhe mallrave në vend. Në qoftë se do të shikojmë të po të mbahet parasysh edhe kontrabanda, të cilën dhënat zyrtare të Ministrisë së Transporteve ose të nuk kanë arritur ta masin. Ministrisë së Energjetikës të botuara, konsumi i Një nga zërat me mosrealizim tepër të ndjeshëm karburanteve për një vit është mbi 600 mijë dollarë, janë të ardhurat nga akciza, të cilat në sektorin e ndërsa zhdoganohet më pak se gjysma. Pra, tatim-taksave përbëjnë 64.2 për qind të planit, kurse evazioni fiskal është mbi 15 milion dollarë në vit vetëm te doganat 78.7 për qind, 0.6 miliardë lekë më pak për këtë zë. Vetëm ulja e këtij treguesi do të bënte edhe sesa realizimi i viti 2001. Nga ana tjetër, rastet të mundur realizimin e të gjithë zërave të buxhetit e bllokimit ose të sekuestrimit nga organet tatimore për vitin 2002. të mallrave me akcizë pa pullë fiskale ose prodhim Për arsyet e sipërpërmendura nuk mendoj se kontrabandë me numër dhe me vlerë për vitin 2002 duhet miratuar buxheti faktik i vitit 2002. Miratimi i kanë qenë të pakta, ç’ka flet për shtrirje të tij do të thotë të miratojmë dështimin e Qeverisë, korrupsionit dhe rritje të mungesës së efektivitetit evazionin fiskal, regresin që shënoi realizimi faktik i të administratës në të gjithë hallkat e sistemit. Buxhetit të vitit 2002. Argumentet si ulja e importit të kafesë dhe Falemnderit! karburantit që jepen nga Qeveria për të mbuluar këtë Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bano! vjedhje të klaneve të lidhura me të, janë ndër Fjalën e ka zoti Bruka dhe përgatitet zoti Dule. gënjeshtrat më të pabesueshme të bëra deri më Brahim Bruka – E nderuara zonja drejtuese e sot. Është zhdoganuar 500 ton kafe më pak se në seancës, vitin 2001, por një dëm shumë herë më i madh është Të nderuar kolegë deputetë (që jeni pak në bërë nga rritja e kontrabandës së karburanteve. sallë), Kështu, ndërsa në vitin 2001 janë zhdoganuar E nderuara zonja ministre, (ministrat e tjerë po 275.400 ton, në vitin 2002 kjo shifër ra në 252.400 merren me punët e tyre) ose 23 mijë ton më pak në vlerë absolute. Në fakt, Realisht sot diskutojmë për raportin “Mbi masa relative e kontrabandës në krahasim me vitin zbatimin e Buxhetit të vitit 2002”. Mund të themi paraardhës është më e lartë, sepse sipas të dhënave me keqardhje që këtu ka dështuar qeverisja dhe të Ministrisë së Transporteve konsumi i tyre bëhet kanë dështuar të gjithë qytetarët shqiptarë, të cilët çdo vit me ritme gjithnjë në rritje si rezultat i shtimit nuk kanë përfituar asgjë nga ky buxhet. Si mund ta të inventarit të mjeteve dhe volumeve të punës në pranoj unë si deputet dhe si e pranon populli shqiptar transportin e mallrave dhe udhëtarëve. Të dhënat që AMC-ja deklarohet me humbje? E po ashtu Coca zyrtare të 5 viteve të fundit flasin për një ritëm të Cola. Çfarë ka bërë Kontrolli i Lartë i Shtetit në rritjes së konsumit vjetor të karburanteve afër 10 drejtim të këtyre kompanive që marrin të ardhura
1829 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
edhe nga xhepat tanë këtu në Kuvend, duke folur ato me fonde të brendshme 77 për qind dhe me me telefon celular? Çfarë ka bërë drejtësia shqiptare burim financimi të huaj vetëm 71 për qind, ose me dhe si përgjigjet Kontrolli i Lartë i Shtetit për masat një deficit të përgjithshëm në vlerë absolute prej rreth që duhej të kishte marrë drejtësia për këta abuzues 13.3 miliardë lekë. Rezulton se për investimet të mëdhenj me taksat e tatimpaguesve shqiptarë? kapitale nga burimet e Buxhetit të Shtetit, krahas Këto janë pronë e popullit dhe qytetarëve shqiptarë mangësive që vërehen në institucione të ndryshme e aspak e Qeverisë a dikujt tjetër që mund të mbajë shtetërore për përshpejtimin e procedurave për përgjegjësi. organizimin dhe zhvillimin e tenderave, faktorë Unë do të bëja vetëm një thirrje, në mënyrë që domethënës kanë qenë edhe kërkesat e pastudiuara të mos abuzoj me kohën, sepse është abuzuar me dhe të tepruara të ministrive të linjës për fonde fondet dhe taksat e këtyre qytetarëve. Në planifikimin investimesh, kërkesa këto që janë mbuluar nga e Buxhetit të vitit 2004 qeveria shqiptare (që nuk projekte të donatorëve të huaj, sidomos për blerje është hiç e tillë, as Kryeministri e as Qeveria) së pajisjesh. Kërkesat e pastudiuara mund dhe duhet bashku me deputetët e nderuar të planifikojnë të të evidentohen që në momentin e hartimit të planit ardhurat nga taksat për frymë për banorët në nga Ministria e Financave, duke i studiuar ato me Shqipëri, sepse ndryshe do të vazhdojnë të themel dhe duke bërë rishpërndarjen e fondeve gjatë keqpërdoren dhe të abuzohet pa fund. vitit për të mos lejuar në të ardhmen djegien Falemnderit! padrejtësisht të fondeve të planifikuara. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bruka! Për zbatimin e fondeve me burim financimi të Fjalën e ka zoti Ejup Tabaku, meqë zoti Dule huaj krahas faktorëve të tjerë ndikim të dukshëm nuk është dhe përgatitet zoti Gani Hoxha. ka pasur edhe shkalla e ulët e disbursimit të tyre, Ejup Tabaku – E nderuara zonja drejtuese e kryesisht për shkak të vonesave dhe zvarritjeve në seancës, procesin e shpronësimit të tokës, dobësive të Të nderuar kolegë deputetë, shfaqura për menaxhimin e projekteve nga njësitë e Nga analiza e treguesve ekonomiko-financiarë zbatimit, pagesat e tvsh-së e të tjera. Po të shihni që pasqyrohet në raportin e Këshillit të Ministrave edhe raportet, më dobët kanë punuar në këtë drejtim dhe të Kontrollit të Lartë të Shtetit për realizimin e Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit, e Buxhetit 2002 rezulton se në përgjithësi ekonomia cila ka realizuar këto investime vetëm në 35 për ka rritje të qëndrueshme dhe programi ekonomik e qind, Ministria e Shëndetësisë, Ministria e Arsimit, financiar i vendit është zbatuar. Tendencat e zhvillimit Fondi Shqiptar i Zhvillimit, që zënë 46 për qind e të ekonomik të vendit drejt rritjes tregojnë se gjatë vitit tjera. Theksojmë se sipas evidencave kjo gjendje e 2002 Qeveria dhe organet përkatëse shtetërore janë prapambetur në realizmin e fondeve për investime impenjuar më mirë në menaxhimin e faktorëve që vazhdon prej disa vitesh. Prandaj, mendoj se kërkon ndikojnë në realizimin e treguesve të Buxhetit. një analizë më të thelluar nga Qeveria, e cila duhet Kështu, si treguesit makroekonomikë, ashtu edhe të ndërhyjë e të vërë para përgjegjësisë institucionet realizimi i të ardhurave për frymë të popullsisë, niveli që krijojnë këto deficite. Duke iu referuar të dhënave i inflacionit dhe tregues të tjerë sintetikë pasqyrojnë që jepen në raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, nivele të kënaqshme dhe brenda parametrave të nga kontrolli që ka kryer ky institucion në disa parashikuar. Pa dashur t’i futem shifrave, sepse ato dikastere dhe në institucione të tjera shtetërore që jepen të plota në të dy raportet e paraqitura, në menaxhojnë fonde me burim financimi të huaj, diskutimin tim dua të përqendrohem kryesisht në qofshin këto në formë granti a kredi, rezulton se disa probleme që mendoj se duhet të jenë më tepër Ministria e Energjetikës ka prapambetje të theksuar në vëmendje të Qeverisë, Ministrisë së Financave në disbursimin e fondeve për projekte të zhvillimit të dhe organeve të tjera shtetërore të ngarkuara për energjetikës, Ministria e Arsimit për fonde që vijnë zbatimin e planit. për projekte të ndërtimit a rehabilitimit të shkollave, Përpos faktorëve të tjerë, zhvillimi ekonomik i Ministria e Transportit dhe Telekomunikacionit për vendit varet, gjithashtu, nga shkalla dhe mënyra e projekte për zhvillimin e infrastrukturës rrugore e të përthithjes e zbatimit të investimeve kapitale. Me tjera. Përpos shkaqeve objektive që lidhen me gjithë sukseset e arritura në këtë fushë, edhe për zvarritjen për lëvrimin e fondeve nga vetë donatorët, vitin 2002 rezulton se shpenzimet për investime gjatë mendoj se në këtë proces ka ndikim edhe puna e vitit janë realizuar vetëm 75 për qind. Përkatësisht pamjaftueshme e organeve shtetërore të ngarkuara
1830 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
për nxitjen dhe zbatimin e kërkesave dhe i Lartë i Shtetit duhet të informojë në mënyrë më procedurave që kërkon deri në zbatimin final të operative Kuvendin mbi zbatimin e masave projekteve. Duket se ka një mungesë koordinimi dhe rekomanduese. bashkëpunimi midis hallkave shtetërore, duke filluar Kështu, nuk e gjykoj me vend zvarritjen për disa nga ministritë e linjës, si Ministria e Ekonomisë, vite të amendimeve të ligjit organik të Buxhetit të deri te Ministria e Financave. Në këtë fushë mendoj Shtetit, ku krahas të tjerave është parashikuar edhe se ka ardhur koha që Ministria e Financave dhe përcaktimi i kritereve për përdorimin e fondit rezervë Ministria e Ekonomisë duhet të adoptojnë politika të Këshillit të Ministrave. Gjithashtu, me ngadalësi më efektive për zbatimin e financimeve të huaja. po veprohet nga Ministria e Financave për hartimin Krahas analizës së kësaj dukurie të faktorëve e detyrimeve debitore të prapambetura. Këto objektiv dhe subjektiv që ndikojnë në këtë detyrime vazhdojnë të përbëjnë një barrë të rëndë prapambetje, mendoj se kërkohet të rishikohen edhe për Buxhetin e Shtetit dhe sipas të dhënave që jepen dispozitat ligjore për t’i bërë ato më konkrete dhe në raport kanë prirje jo të ulen, por të rriten nga viti detyruese. Në këtë këndvështrim e quaj me vend në vit. Shumë i drejtë e me vend më duket edhe rekomandimin që jep Kontrolli i Lartë i Shtetit për të rekomandimi që jepet për krijimin e subvencionit të rishikuar të gjitha dispozitat ligjore në fuqi, duke shtuar padrejtësisht nga KESH-i në Buxhetin e hartuar e miratuar një ligj që t’i përgjigjet më mirë Shtetit gjatë viteve 1998-2002. zhvillimeve aktuale. Ligji ose akti normativ duhet të Nga verifikimi i bërë për zbatimin e masave nga përcaktojë qartë e prerë masat dhe përgjegjësitë Ministria e Financave rezulton se ndonëse ky për monitorimin, regjistrimin, vlerësimin dhe dikaster ka përgatitur një matricë të veçantë raportimin e këtyre financimeve. masash, kjo matricë ka mbetur pa u zbatuar. Një problem tjetër që dua të trajtoj në këtë Gjithashtu, i quaj shumë racionale edhe disa diskutim është edhe ai që lidhet me zbatimin e rekomandime që erdhën në këtë raport që lidhen rekomandimeve të Kontrollit të Lartë të Shtetit. Për me masat ligjore për të përcaktuar më qartë kriteret këtë problem gjykoj se Kontrolli i Lartë i Shtetit, dhe rregullat, të cilat disiplinojnë ose normojnë duke zbatuar një detyrim ligjor, e ka bërë praktikë shpenzimet e caktuara në skemën buxhetore, të vetën që për çdo rast raportimi në Kuvend, krahas sidomos shpenzimet për harxhimin e karburanteve, problematikës që shtjellon në raportet e tij, mbi përdorimin e telefonisë celulare, shpërblimet mbi bazën e përvojës dhe dukurive negative që zbulon pagat, kryerjen e shërbimeve të riparimeve e të tjerë. në procesin e kontrollit, jep edhe disa rekomandime Duke përfunduar, shpreh vlerësimin tim për të të rëndësishme, rekomandime këto që në përgjithësi dy raportet e paraqitura sot në Kuvend dhe i ftoj janë vlerësuar nga institucionet. deputetët t’i miratojnë ato. Duke u ballafaquar me problemet e shtruara në Falemnderit! Kuvend dhe mbi bazën e një analize të thelluar dhe Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Tabaku! dinamikën e dukurive që shfaqen në fushën e Fjalën e ka zoti Gani Hoxha dhe përgatitet zoti administrimit dhe përdorimit të fondeve publike, Durim Hushi. Komisioni i Ekonomisë, Financave dhe Privatizimit Gani Hoxha – E nderuara zonja drejtuese e në raportin e tij para Kuvendit, duke u mbështetur seancës, në këto rekomandime, ka paraqitur edhe mendimin Të nderuar kolegë deputetë, e tij dhe ka kërkuar nga Qeveria marrjen e masave Një ndër detyrat më të rëndësishme të aktivitetit ligjore e organizative për zbatimin e këtyre të Qeverisë është zbatimi korrekt i Buxhetit të rekomandimeve. Shtetit, mbledhja dhe administrimi i burimeve Nga të dhënat që jepen në raportin e Kontrollit financiare në mënyrë sa më të saktë. të Lartë të Shtetit dhe informacionet që kam rezulton Buxheti i Shtetit për vitin 2002, edhe pse u se në përgjithësi nga ministritë dhe institucionet miratua në kohë, që në dhjetor të vitit 2001, nuk shtetërore ka mirëkuptim dhe angazhim për zbatimin pati faktin të mbante vijueshmërinë e tij deri në fund e rekomandimeve. Po në këtë fushë kam mendimin të vitit. Qeveria solli përsëri në Kuvend në maj të se krahas masave që merr Qeveria duhet të forcohet 2002 një buxhet të ndryshuar, sepse llogaritë e para më shumë edhe kontrolli parlamentar për ishin bërë pa hanxhinë, pa futur këtu krizën e rëndë përshpejtimin e proceseve dhe zbatimin deri në një energjetike dhe goditjet që pësonte çdo ditë biznesi të detyrave që cakton Kuvendi, sikurse edhe Kontrolli dhe taksapaguesit shqiptarë. Megjithëse u miratua
1831 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
një buxhet i shtrënguar dhe pa shpresë që mund të ligjin “Për Buxhetin e Shtetit”, dukuri të cilën Kontrolli ndikonte në përmirësimin e jetës së shqiptarëve, i Lartë i Shtetit as që e ka në hesap fare. vërehet se menaxhimi i parave të shtetit shqiptar lë 4. Në shpenzimet e Buxhetit të Shtetit, në zërin akoma shumë për të dëshiruar. Kjo e pasqyruar edhe e shpenzimeve operative shifrat dhe abuzimet janë në raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit. Në këtë marramendëse. Shpenzimet për karburante, dieta, diskutim dua të evidentoj disa probleme që janë goma, riparime kapitale ose shpenzime të shumë shqetësuese dhe që u duhet dhënë papreventivuara të bëjnë të rrëqethesh nga ky luks i rrugëzgjidhje me çdo kusht. administratës, kurse nga ana tjetër rreth 35-40 për 1. Përse nuk u realizua plani i shpenzimeve që, qind e popullsisë jeton me asistencë sociale. e shprehur në vlerë, është rreth 14.8 miliardë lekë? Gjatë vitit 2002 është vjelur një taksë ekstra për Kush do të mbajë përgjegjësi për mosrealizimin e rrugën Durrës-Kukës-Morinë, e cila për një vit është investimeve dhe shpenzimeve kapitale, kur nevoja rreth 25 milion dollarë. Nga Kontrolli i Lartë i Shtetit për ta është e jashtëzakonshme, kur armata e të nuk ka asnjë informacion sesi janë mbledhur, papunëve është me mijëra? administruar dhe shpenzuar këto para. A kanë vajtur Mos vallë është një arsye centralizimi i fondeve në destinacion dhe çfarë do të bëhet në të ardhmen dhe tenderave vetëm në disa dikastere, duke mos me ta? Në përgjigjen e një pyetjeje të bërë sot për arritur në kohë për prokurimin e fondeve publike, pa këtë qëllim u tha se janë në një llogari bankare, gjë marrë parasysh këtu zvarritjet e qëllimshme dhe e cila bie në kundërshtim me konstatimet e bëra përsëritjet e tenderave në mënyrë të panevojshme, nga ky Kuvend. vetëm e vetëm për të kontrolluar rreptësisht Së fundi, në raportin e Kontrollit të Lartë të tangjentet që përftohen nga këto operacione? Shtetit flitet e flitet për arkëtime të ardhurash e E pafalshme është realizimi i investimeve me shpenzime parash, por në asnjë rast nuk informohet financime të huaja në masën 71.4 për qind ose rreth për efektivitetin e parave të shpenzuara dhe 6.6 miliardë lekë më pak. Ky tregues flet për një eficencën e investimeve, që në shumicën e rasteve nivel të ulët menaxhues të administratës shtetërore, lënë për të dëshiruar, si dhe abuzohet me ta duke duke u prezantuar përpara donatorëve të huaj si të ulur kështu efektivitetin e tyre dhe gërryer pa mbarim paaftë për të thithur këto investime dhe duke mos Buxhetin e Shtetit. justifikuar për të ardhmen nevojën për financime të Falemnderit! ekonomisë shqiptare. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Hoxha! 2. Në raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit Fjalën e ka zoti Hushi dhe përgatitet zoti Zef pasqyrohen dhjetëra raste për evazion fiskal në Gjoka. Nuk është? Atëherë, përgatitet zoti Hasan tatime e dogana, dhjetëra subjekte që paraqesin Hoxha. bilance me humbje, por në asnjë rast nuk vërehet Durim Hushi – E nderuara zonja drejtuese e as nga Kontrolli i Lartë i Shtetit ose dega e tatim- seancës, taksave se dhjetëra artikuj të rëndësishëm të Unë do të trajtoj vetëm dy probleme të ekonomisë si nafta, materiale ndërtimi a mallra të evidentuara në këtë raport dhe që kanë të bëjnë me konsumit të gjerë mbajnë në faturat tatimore çmime masat që Qeveria duhet të ketë parasysh për rritjen shumë më të ulëta se ato që shiten në treg, duke e efektivitetit të shpenzimeve buxhetore. shkaktuar një mosrealizim të tvsh-së shumë herë Nga raporti rezulton se detyrimet debitore të më të madh sesa konstaton sot Kontrolli i Lartë i paarkëtuara në sistemin fiskal gjatë vitit 2002 Shtetit. Arsyeja e kësaj dukurie është shumë e variojnë në rreth 23 miliardë lekë të reja. Kryesisht thjeshtë, sepse vjen nga manipulimi i dokumenteve ato i takojnë sektorit të tatim-taksave. 60 për qind e që përpunohet nëpër dogana. këtyre debitorëve janë subjekte private. Duke e 3. Në hartimin e projektbuxhetit u bë një bujë e kuptuar më mirë se çfarë do të thotë kjo shifër, si madhe për transparencën e shpërndarjes së fondeve, deputet i një qyteti si Elbasani më lejoni t’ju informoj, duke marrë pjesë në këto diskutime dhe përfaqësues të nderuar kolegë, se investimet në infrastrukturën të pushtetit vendor, por menjëherë pas miratimit të problematike të qytetit tim janë vetëm 1 miliardë buxhetit drejtuesit e dikastereve bëjnë ndryshime lekë të vjetra në vit. Në raport evidentohet edhe fakti të shpërndarjes së investimeve sipas dëshirave të që debitorët trashëgohen e shtohen nga viti në vit. tyre, tarafeve ose ndërhyrjeve, duke realizuar kështu Kaq bujar është ky shteti ynë, ose kaq e paaftë diskriminimin e zonave të caktuara duke shkelur është administrata shtetërore që nuk vjel këto
1832 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
detyrime?! Zbulimi më i madh që Kontrolli i Lartë i për dëmet e ardhura si pasojë e moszbatimit të Shtetit ka bërë në lidhje me këtë fakt është se ligjeve nga vartësit e tyre, kur ata nuk veprojnë, i administrata shtetërore kompetente nuk ka bërë ngarkon edhe ata me përgjegjësi. asnjë kërkesë në organet gjyqësore për fillimin e Për sa më lart, unë sugjeroj që Këshilli i procedurave të falimentimit të subjekteve me Ministrave të programojë brenda vitit zgjidhjen e detyrime të pashlyera. Sipas mendimit tim kemi detyrimeve debitore. Po kështu, i sugjeroj probleme jo vetëm me paaftësinë totale, por edhe Kryeministrit të kërkojë informacion të detajuar në me korrupsionin. Me bindjen se nuk kemi të bëjmë lidhje me personat që nuk kanë realizuar aspak me mungesën e akteve ligjore ose nënligjore rekomandimet e Kontrollit të Lartë të Shtetit dhe t’i që detyrojnë subjektet të shlyejnë detyrimet, por detyrojë ata dhe drejtuesit e tyre që të zbatojnë çdo me mungesën e dëshirës, si dhe me paaftësinë dhe rekomandim. korrupsionin. Aq më tepër në raste të tilla Së fundi, dëshiroj të falënderoj specialistët e përgjegjësia bie mbi administratën dhe kjo e del e Kontrollit të Lartë të Shtetit për raportin e paraqitur, plotë dhe pa ekuivokë. Në këtë këndvështrim, nuk e në veçanti Kryetarin e këtij Kontrolli, e t’i përgëzoj mund të jem plotësisht dakord me konkluzionin që ata për kontributet që sjellin në zhvillimin e japin specialistët e Kontrollit të Lartë të Shtetit kur përgjegjësive për të pasur një administratë shtetërore evidentojnë se shkaqet e rritjes së gjendjes të sa më profesionale, të përkushtuar dhe sidomos detyrimeve debitore është mungesa e bashkëpunimit më pak të korruptuar. ndërmjet sektorëve ose moszbatimi i marrëveshjeve Falemnderit! në fuqi për këtë problem. Sipas meje, shkak i vetëm Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Hushi! është mungesa e masave administrative në Fjalën e ka zoti Hasan Hoxha dhe përgatitet përputhje me kompetencat nga ana e administratës zoti Astrit Bushati. tatimore. Hasan Hoxha – E nderuara zonja drejtuese e Elementi i dytë midis problematikave që shtron seancës, materiali i paraqitur nga specialistët e Kontrollit të Të nderuar zotërinj deputetë, Lartë të Shtetit ka lidhje me kapitullin tradicional, I marrë në tërësinë e tij materiali i Kontrollit të me atë të detyrave të Kontrollit të Lartë të Shtetit Lartë të Shtetit “Për zbatimin e Buxhetit të vitit 2002” për ministritë dhe institucionet shtetërore, por të përbën një kontribut që vlerësohet për një ecuri më pazbatuara. Aty njihesh me fakte të tilla si 30 për të mirë të ekonomisë dhe zhvillimit të vendit. Mënyra qind e detyrave ose e rekomandimeve të pazbatuara si është ndërtuar ai vlerëson përmes shumë nga Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit, treguesve pozitën më të fuqizuar të ekonomisë, 25 për qind nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe karakteristikat kryesore të të cilave mund të jenë: Sportit, 80 për qind nga Ministria e Pushtetit Vendor -më shumë të ardhura se viti 2001; dhe Decentralizimit, 30 për qind nga Ministria e -më shumë shpenzime për zhvillimin e Jashtme, 50 për qind nga strukturat e Ministrisë së ekonomisë; Rendit Publik, Ministrisë së Mbrojtjes e të tjera. -raport më i përmirësuar midis të ardhurave dhe Shumica absolute e këtyre detyrave kanë të bëjnë shpenzimeve, gjë që ka çuar në reduktimin e borxhit me miliona lekë, me të cilat drejtuesit e këtyre të brendshëm, institucioneve duhet të ngarkojnë fajtorët ose si dhe shumë tregues të tjerë më të përmirësuar përvetësuesit, që të bëhet zhdëmtimi. makroekonomikë. Do të dëshiroja t’u drejtohesha zotërinjve E gjithë kjo ka pasur e ka në themel vizionin e drejtues të institucioneve, të cilëve u drejtohen plotë, programin e qartë dhe një punë më të zyrtarisht kërkesat e Kontrollit të Lartë të Shtetit. përgjegjshme të Qeverisë dhe të institucioneve të Vërtet sipas ligjit në fuqi ky Kontroll vetëm shtetit. E gjithë kjo ka pasur e ka në themel, siç rekomandon, por kjo ka të bëjë vetëm me faktin që thuhet edhe në materialin e Kontrollit të Lartë të ligji respekton kompetencat dhe autoritetin e tyre Shtetit, punën dhe ndërhyrjen e Qeverisë dhe të në krye të administratës shtetërore. Kjo nuk do të institucioneve të shtetit në përmirësimin e situatës, thotë aspak se ata kanë të drejtë që të mos kërkojnë siç kanë qenë operacionet në sistemin bankar, zhdëmtimin e vlerave materiale e monetare që efektet pozitive të paketës fiskale të miratuar një vit Qeveria u ka besuar aty ku ata drejtojnë. Vënia në më parë, riorganizimi i pjesshëm i administratës dijeni nga specialistët e Kontrollit të Lartë të Shtetit tatimore e të tjera. Në themel të këtyre rezultateve
1833 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
është edhe ruajtja e përparësive në financimin e disa mungesa e fondeve, kur fondet në projektet e huaja sektorëve parësorë, siç janë arsimi, shëndetësia, realizohen në më pak se 50 për qind. Ne kërkojmë infrastruktura në përgjithësi, dhe ajo rurale në të ndërtojmë ujësjellës, të furnizojmë fshatra e lagje veçanti. Kësisoj shoqëria jonë gjatë vitit 2002 është me ujë të pijshëm, ndërsa fondet digjen për mungesë shoqëruar edhe me shumë dukuri të tjera pozitive, të rakordimit të punës midis hidrogjeologjisë dhe si me pastrimin nga ndërtimet pa leje, me më shumë Ndërmarrjes së Përgjithshme të Ujësjellës- kënde rregulluese e me më pak ndërtime pa leje, Kanalizimeve. Kërkohet të ndërtohen rrjete vaditëse me më shumë vjelje të të ardhurave fiskale e me fonde të Bankës Botërore, por jo gjithkund ka doganore në kurriz të evazionit fiskal. Në bazë të gatishmëri për të plotësuar kriteret, për të pasur kontrolleve të ushtruara materiali është ndërtuar me edhe Shoqata të Përdorimit të Ujit dhe për t’iu të dhëna, vlerësime e konstatime. Aty gjen edhe përgjigjur me kontribute komunitetit në këtë rast. arritje, por edhe mundësi për më shumë. Aty gjen Në shumë raste komprometohen investime të mëdha edhe zbatim korrekt të legjislacionit, por edhe për ndërtimin e rrugëve, sepse mungojnë projekte a shumë shkelje ndaj tij. Konstaton edhe efekte pozitive sepse nuk sigurohen paraprakisht fondet për të legjislacionit të ri të hartuar, por edhe nevojën për shpronësime. ndryshime e përmirësime në legjislacion, për ligje Jo në pak raste zhvillimin e ekonomisë e frenon të tjera krejt nga e para për të mbuluar boshllëqe që ose mungesa e legjislacionit, ose ekzistenca e një vihen re në disa raste. Në materialin e Kontrollit të legjislacioni të vjetruar, të pakorrektuar me kohën e Lartë të Shtetit konstaton edhe nevojën ndoshta për faktorët e rinj që shfaqen në shumë sektorë të amnisti fiskale, për ndonjë burim të trashëguar të të ekonomisë e të jetës shoqërore. ardhurave, siç janë debitorët në gjithë ndërmarrjet Miliarda lekë harxhohen çdo vit për ndihmën bujqësore ose të tjerë debitorë. Krahas kësaj, duket ekonomike për familjet shqiptare në nevojë, por qartë domosdoshmëria që shteti me mekanizmat e duhet ta dinë të gjithë se një pjesë jo e vogël e këtij tij duhet të veprojë në mënyrë të programuar, fondi, që përkthehet në dhjetëra milionë lekë, nuk institucionale, ashpër dhe qartë për të mbledhur të përfundon në familjet në nevojë, por tek ato që janë gjithë të ardhurat që debitorë të ndryshëm i kanë të shkathët, që dinë të rregullojnë letrat, që atij. Janë për t’u nënvizuar shumë sugjerime e rregullojnë marrëdhëniet me drejtuesit e komunitetit rekomandime të vlefshme që përmban materiali nga e të tjerë. Ndërsa pjesa tjetër konsumohet në njëra pjesë në tjetrën, nga njëra çështje tek tjetra. mënyrë krejt parazitare. Shumë kushte e faktorë Duke qenë kaq e gjerë gama e problemeve, në kanë ndryshuar krahasuar me 10 vjet më parë kur u diskutimin tim kam gjykuar të trajtoj vetëm disa nga hartua ky ligj. Me një ligj tjetër, me të tjera koncepte faktorët që bëhen pengesë për një zhvillim më të e synime, milionat e miliardat e ndihmës ekonomike shpejtë e më efektiv të ekonomisë. Ky është një jo vetëm ndihmojnë më shumë familjet në nevojë, nga konkluzionet që ka materiali i Kontrollit të Lartë por përmes përdorimit aktiv të kësaj ndihme mund të Shtetit dhe që më ka bërë përshtypje e më ka të përkthehen në më shumë punë për komunitetin, pëlqyer. si bie fjala për mirëmbajtjen e rrugëve, shtimin e Së pari, më shpejt zhvillohet ekonomia dhe gjithë sipërfaqes së gjelbër, rregullimet e trotuareve e të jeta e vendit kur ka më shumë të ardhura, kur kjo tjerë. Me një ligj tjetër mund të disiplinohej e përdorej pjesë e buxhetit jo vetëm plotësohet në tërësinë e më me efektivitet edhe miliardat e fondeve për saj, por planifikohen saktë të gjithë faktorët dhe subvencione. Jo më kot bëra një pyetje dhe mora rezervat që ekzistojnë. Unë nuk do të përmend këtu një përgjigje të pjesshme nga kryetari i Kontrollit të shumë nga boshllëqet dhe deficitet në mosrealizimin Lartë të Shtetit. Le të marrim për shembull vetëm e të ardhurave, sepse shumë kolegë të tjerë i subvencionet për vaditje. Nga pasqyra e përmenden dhe ato janë fare të qarta në materialin shpërndarjes së këtij subvencioni nuk është vështirë e Kontrollit të Shtetit. të mësosh se i njëjti kriter i akordimit të tij nuk është Së dyti, zhvillimin e ekonomisë dhe të sektorëve gjithëpërfshirës në përfitim për shoqata dhe fermerë shoqërorë të vendit e frenon mosthithja e të gjithë të ndryshëm, pa llogaritur sesa nxitës ose frenues investimeve të programuara nga burimet e është ky për zhvillimin e bujqësisë. brendshme dhe nga donatorë të huaj. Ne kërkojmë Vetëm vjelja e efekteve pozitive nga disa shkolla të reja dhe të rehabilitojmë shkollat ndryshime që mund t’i bëhen ligjit të prokurimit të ekzistuese, por për këtë na nxirret si pengesë fondeve publike jam i sigurt që do të thithte më
1834 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shumë kursime të fondeve ose më shumë zbatim punës. cilësor e jetëgjatësi projekteve që zbatohen. Ndeshen individë zyrtarë të rangjeve të Në fushën komplekse të zbatimit të Buxhetit të ndryshme që kanë shkelur ligjet, kanë abuzuar Shtetit ekonomia dhe gjithë sektorët e jetës së qartazi me fondet publike që nga rrogat e dietat e vendit do të kishin ritme më të larta zhvillimi dhe deri me shpenzimet operative, me mosvjeljen e prosperiteti, kur secili institucion dhe gjithnjë ato, qëllimshme të tatimeve, me abuzime të hapura në kur çdo zyrtar dhe në çdo rast zbatojnë me doganë, sidomos me numrin e madh të qëndrimeve korrektesë ligjin, zbatojnë detyrat dhe programet, abuzuese, me tendera e fonde publike. Në çdo rast si dhe përgjigjen për to. Në materialin e Kontrollit të ka dëme konkrete, por për to është hedhur veçse Lartë të Shtetit këtë aspekt e gjen të shtjelluar një firmë konkrete nga një nëpunës i caktuar. Të dendur, e gjen herë me korrektesë, herë me gjithë këta nëpunës, edhe në qoftë lista e tyre tepër deformime të mëdha, gjen vjedhje dhe abuzime e gjatë, duhet të zhdëmtojnë arkën e shtetit krahas skandaloze. pasojave negative për vendin e punës. Është e Gamën e gjerë të sjelljes ndaj ligjit, zbatimin pafalshme të flitet në material për borxhe në miliona korrekt ose jo ndaj tij unë do ta klasifikoja në pamjen që i paskan shtetit individë e subjekte që kanë e mëposhtme: në institucione e zyrtarë të tyre që përfituar nga papërgjegjshmëria e institucioneve dhe nuk bëjnë mirë punën, që nuk janë korrekt e zyrtarëve. Është një listë me subjekte në faqen 17 përgjegjës për detyrat funksionale që kanë. Me këtë dhe 18 të materialit që i detyrohen shtetit në shuma shpjegohet një pjesë e evazionit të lartë fiskal që ka të mëdha. A nuk është paradoksale të përmenden ardhur nga: të tilla detyrime nga viti në vit e madje të thuhet se -mungesa e bashkërendimit të punës midis numri i subjekteve me detyrime të pashlyera në fund doganave dhe tatimeve, të vitit 2002 rezulton të jetë rreth 1400? Askush nuk -mosdërgimi nga Drejtoria e Përgjithshme e beson se shteti nuk mund të vjelë borxhin e tij, Tatimeve e planit vjetor të të ardhurave për çdo degë përveçse çdo njeri ka bindjen se nëpunësit e në rrethe, ngarkuar ose nuk merren me këtë punë ose kur -mosdetajimi i këtij plani për çdo subjekt merren e bëjnë në funksion të përfitimit dhe tatimpagues, interesave të tyre reciproke. -subjektivizmi i administratës tatimore në Të nderuar deputetë, përcaktimin e detyrimeve fiskale për çdo subjekt e Këtë radhë kam rezervuar diçka në diskutimin grup subjektesh. tim edhe për vetë Kontrollin e Lartë të Shtetit. Që Ja edhe një pamje tjetër e efekteve në evazionin autoriteti i këtij Kontrolli të jetë më i madh gjykoj, e lartë fiskal. Nga mungesa e bashkërendimit të se duhet të shmangë aq sa është e mundur punëve dhe detyrave midis Drejtorisë së përsëritjen e vetvetes, si në blloqet e problemet që Përgjithshme të Tatimeve, Drejtorisë së i nënshtrohen kontrollit, ashtu edhe në konkluzionet Përgjithshme të Doganave, Degës së Thesarit, Zyrës përkatëse. Bie fjala, nuk më duket normale të së Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme e të tjerë, përmenden vit pas viti subjekte të fuqishme vetëm në 7 degë tatimore të kontrolluara, thuhet në tatimpaguesish me fitim minimal ose me humbje, material, efekti negativ rezulton me 451 milion lekë. si ato të renditura në shumë faqe të materialit, ku Kjo vetëm sepse është shfaqur me tjetër nivel tvsh- përmend Coca Cola, Albtelekom, kompanitë celulare ja në momentin e importit të mallrave dhe në tjetër e shumë kompani e firma të tjera ndërtimi a tregtare. nivel nga deklarimi i subjekteve; tjetër ka qenë xhiroja Në vend të këtij fakti dëshpërues, në materialin e e tatueshme në bilancet financiare dhe tjetër xhiroja Kontrollit të Lartë të Shtetit duhet të zinte më shumë e deklaruar në formularin e pagesës së tvsh-së. Në vend arsyeja ose më thjesht shkalla e abuzimit dhe kësi rastesh, kur evazioni fiskal ose dëmet në detyrimi suplementar ndaj arkës së shtetit, personat ekonomi vijnë nga moskryerja e detyrave zyrtarë përgjegjës ose ekspertët kontabël funksionale, nga institucionet dhe nëpunësit e tyre, përgjegjës, që profesionin e tyre e kanë zëvendësuar minimalisht ato mund të tolerohen për një vit. Në gati me atë të sekserit. rast përsëritjeje largimi nga puna, zbritja në detyrë Një aspekt tjetër është ai i përsëritjes së janë përgjegjësi e organit të emërtesës. Në të çështjeve dhe përfundimeve. Përmenden edhe këtë kundërt, për këta punonjës jo që nuk ka të tilla masa, vit që nuk funksionojnë arkat regjistruese ose flitet por zor se gjen ndonjë shënim në dosjen e tyre të për kuponët tatimorë, librat e blerjes së xhiros e të
1835 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
tjera si këto. Thjesht pyetet: Kur kanë qenë shtetërore duket që në paaftësinë dhe pastaj edhe ndonjëherë në rregull këto pajisje, qoftë edhe 20 mungesën e vullnetit për alokimin e fondeve në për qind? Kur këto dokumente e pajisje i kanë strukturat që punojnë me fiskun dhe që arkëtojnë shërbyer zbutjes së evazionit fiskal, përveçse në të afro 2/3 e të ardhurave të përgjithshme në Buxhet. kundërt? Duke qenë kështu, për këtë lipsen të tjera Gjithashtu, keqpërdorimi i Buxhetit, keqmenaxhimi përfundime ose zbatim me çdo kusht nga çdo i tij nga organet përgjegjëse të qeverisjes dhe subjekt ose zëvendësim të tyre me tjetër keqadministrimi i financave publike tregojnë se kjo dokumentacion. Qeveri nuk meriton respektin e shqiptarëve. Sipas Kam disa sugjerime të tjera për Kontrollin e Lartë raportit, pas vitit 2002 borxhi u rrit në 42 miliardë të Shtetit, si për shembull të jetë më shumë i lidhur lekë. me median, të ketë më shumë konferenca shtypi Zotërinj deputetë, dhe njoftime për shtyp. Kjo do të bënte të mundur Të administrosh dhe drejtosh ekonomikisht që ta merrnin vesh ata që shkelin rregullin dhe ligjin është një punë e vështirë. Ne e dimë mirë këtë. Kjo se do të përgjigjen. Këtu mund të përmendim edhe kërkon kompetencë, por edhe përvojë. Sipas një aspekt tjetër, atë të rritjes së edukatës të punës mendimit tonë, kur strategjia zgjidhet gabim, taktika dhe profesionalizmit, të cilat mund të thellohen në dhe miniveprimtaria nuk të nxjerrin në selamet. Ne legjislacionin përkatës. të djathtët nisemi nga liria e forcës së sipërmarrjes, E përfundoj duke shprehur votën time pro ndërsa ju socialistët niseni gjoja nga barazia, por miratimit të këtyre dy materialeve. në fakt nga grabitja e biznesmenëve të suksesshëm. Falemnderit! Jo, socialistët e vrasin biznesin me ligjet tuaja të Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Hasan thella fiskale duke rritur informalitetin e në këtë Hoxha! mënyrë duke ulur numrin e operatorëve në treg. Lajmëruam që fjalën do ta merrte zoti Astrit Socialistët e ruajnë polarizimin me fanatizëm vetëm Bushati, por ai nuk është. Sipas Rregullores nuk e për interesat e tyre materiale. Si rezultat kemi rimerr dot më fjalën. Fjalën e ka zoti Çako dhe grumbullimin e alokimeve në rreth 17 për qind të përgatitet zoti Arben Malaj. Pastaj kalojmë në GDP-së, kur në vende të tjera të organizuara është diskutimet në emër të grupeve. rreth 35 - 40 për qind të GDP-së që grumbullohet Alfred Çako – E nderuara zonja drejtuese e për buxhetin. Pavarësisht nga vjegat për Qeverinë seancës, që herëpashere raporti vendos për shpërdorimet, ai Të nderuar deputetë, nuk mund të shfajësojë përgjegjësit kryesorë të Për të bërë një analizë të raportit të Kontrollit të keqpërdorimit. Kjo vjen edhe nga paaftësia e Lartë të Shtetit mbi shpenzimet e Buxhetit do të financave dhe shpenzimeve publike. Ne mendojmë duhej më shumë kohë dhe ne nuk mund të prekim që personat kryesorë përgjegjës për këtë janë veçse tangent problemet kryesore. Ndoshta duhet Kryeministri, ministri i Financave e pastaj vijnë me të bëhet praktikë që ky raport të analizohet më parë radhë ministrat dhe përfaqësuesit e organeve të në kohë dhe jo tani në fillim të nëntorit. tjera që bashkëpunojnë me Qeverinë. Po të thërrisni Nga një sy i shpejtë vihet re se disa probleme në ndihmë për një moment Konicën, personazhi i tij Kontrolli i Lartë i Shtetit ose i fsheh, ose i zbut tonet. i shkëlqyer i doktor Gjilpërës sot do t’i gjente me Do të veçonim shpenzimet e fondit rezervë të lehtësi kolegët e vet të paaftë e të korruptuar në Qeverisë dhe shifrat e dëmit nga institucionet krye të shtetit, si doktor Protagora Zalla, doktor qendrore qeverisëse, të cilat na duken shumë të Emrullahun e deri ministrat e tipit Salem Bozdo. ulëta. Zotërinj, rreth 45 për qind të të ardhurave Që në krye duhet theksuar fakti që ka një kombëtare janë informale. Në vend nuk ka pothuajse abuzim të përgjithshëm që së bashku me fare financime private të huaja. Bilanci i pagesave mosrealizimin e të ardhurave përbëjnë një dëm efektiv nuk është aspak optimist. Kjo kryesisht për shkak prej 1 miliardë e 330 milion lekë sipas raportit. Duke të deficitit tregtar prej afro 1 miliardë dollarë ose 2/ marrë parasysh edhe shumat e paarkëtuara nga 3 e Buxhetit. Në vend janë krijuar mekanizma dhe privatizimi dhe detyrimet e debitorëve ndaj shtetit, instrumentet e përsosur qeveritare për krijimin e kjo shumë shkon afër 300 milion dollarë ose sa rreth monopoleve dhe të oligopoleve. Borxhi i jashtëm dhe 1/5 e arkëtimeve që alokon ose përdor buxheti. i brendshëm ka shkuar afër 3 miliardë dollarë. Pra, Preludi i dobësisë së elasticitetit të organeve në ekonominë shqiptare ka importe të larta
1836 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
krahasuar me eksportet e nivel të ulët likuiditeti, mendojmë sesi duhet bërë kjo me sa më pak kosto edhe pse nga puna jashtë e shqiptarëve hyn një për shqiptarët dhe sa më shpejt pas përmirësimeve burim financues prej afro 700 milion dollarë në vit. ligjore zgjedhore. Siç thamë, ka edhe pak investime të huaja. Falemnderit! Së pari, janë problemet makroekonomike të vitit Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Çako! 2002 dhe, pavarësisht respektit që kam për Fjalën e ka zoti Malaj dhe mbyllim listën e zëvendëskryeministren, ajo nuk ishte aspak realiste diskutantëve, për të kaluar te shprehjet e mendimit kur deklaroi se parametrat makroekonomike të të grupeve. vendit janë të stabilizuara. Ato që tregojnë një gjë Arben Malaj – Falemnderit, zonja drejtuese e të tillë janë norma e inflacionit, të cilat nga 2-4 për seancës! qind që ishte planifikimi i vitit 2002 arriti në 5.4 për Të nderuar kolegë, qind, megjithëse unë mendoj se kjo është akoma Diskutimi dhe miratimi i raportit të Kontrollit të edhe më e lartë. Për këtë mund të bëjmë krahasimin Lartë të Shtetit “Mbi zbatimin e Buxhetit të Shtetit e çmimeve të produkteve. të vitit 2002” dhe projektligji “Për miratimin e Buxhetit E dyta është në lidhje me ritmin e rritjes së Faktik të Shtetit 2002” nuk është një proces rutinë, prodhimit dhe si rrjedhojë i mirëqenies së popullatës. por një mundësi për t’i dhënë një shtytje të Të ardhurat në vend për frymë shkojnë te 1500 mëtejshme përmirësimit të drejtimit të financave dollarë nga 1330 dollarë një vit më parë. Dihet se publike. Si i tillë ai ka merituar vëmendjen maksimale tashmë se GDP-ja rritet me 2 për qind e kjo sjell që edhe nga ana e Ministrisë së Ekonomisë. Në këtë të ardhurat për frymë të dyfishohen në 35 vjet. Pra, diskutim është përfshirë edhe detyrimi me statusin i bie që çdo gjeneratë të rrisë dy herë më shumë e Kryetarit të Këshillit Konsultativ të Biznesit. nivelin e jetesës. Më parë Partia e Punës dhe sot Transparenca dhe realizimi i prezantimit të pasardhësja e saj Partia Socialiste, për gati 60 vjet raportit të Buxhetit Faktik të Shtetit të vitit 2002, pa ndërprerje kanë deklaruar dhe deklarojnë rritje të raporti “Mbi realizimin e disa treguesve kryesorë që larta të GDP-së. Atëherë, sot nuk do të kishte rreth lidhen me borxhin për periudhën 1 janar-31 dhjetor 40 për qind të popullsisë ... 2002”, raporti “Mbi përdorimin e fondeve rezervë të Makbule Çeço – Zoti Çako, ju lutem Këshillit të Ministrave gjatë vitit 2002”, të prezantuara përmblidheni. në emër të Këshillit të Ministrave, e mundësojnë Alfred Çako – ... në kushtet më të ulëta. këtë analizë, ndërsa analiza e prezantuar nga Së treti është norma e papunësisë. Edhe për Kontrolli i Lartë i Shtetit bashkë me rekomandimet këtë shqiptarët me dy pare tru në kokë e dinë që përkatëse janë një prezantim i drejtpërdrejtë i shifrat e papunësisë nuk janë te 17 për qind, siç mundësive për të bërë realitet përmirësimin e deklarojnë INSTAT-i a Qeveria, por 42 për qind. menaxhimit të financave publike. Duke u shprehur Për shkak të korrupsionit dhe instrumenteve në tërësi dakord me analizën dhe rekomandimet, korruptive të përdorura edhe mbi përkatësitë politike, më poshtë do të shprehem në lidhje me këto. mënyra e shpenzimeve për investime të fondeve Në këtë pjesë dëshiroj ta konturoj diskutimin buxhetore ka ulur dukshëm efektivitetin e investimit, tim në këndvështrimin si Ministër i Ekonomisë dhe duke kriminalizuar në shkallë të lartë këtë aktivitet detyrimet që lindin nga ky funksion për krijimin e administrativ financiar dhe ekonomik, sidomos në një ambienti mbështetës dhe nxitës për prokurimet korruptive në fazën e tenderimit, lidhjes sipërmarrësit privatë në ekonominë shqiptare. Në dhe zbatimit të kontratave. Nga organet kryesore të këtë këndvështrim, rritja e të ardhurave tatimore do fiskut ka mosarkëtim prej rreth 8 për qind ose rreth të duhet të mbështetet më mirë se deri në sot në 70 milion dollarë. Gjithashtu, duket se pushteti politika fiskale dhe në zbatimin e tyre nga administrativ nuk funksionon në bashkëveprim me administrata fiskale, në mënyrë që: pushtetin e drejtësisë për të thithur ose shlyer sipas -të zgjerohet baza tatimpaguese, rastit pasojat ekonomike të formës së prerë me titujt -të rritet ndikim neutral i politikave fiskale dhe ekzekutiv të përmbarimit të gjykatave. zbatimi i tyre, Si përfundim, krahas ngërçit politik, kësaj -të minimizohen elementet dhe qëndrimi arbitrar maxhorance i ka ardhur koha të largohet edhe nga dhe korruptiv ndaj biznesit, e pse jo edhe e biznesit keqqeverisja dhe keqmenaxhimi i inputeve ndaj administratës. buxhetore. E rëndësishme është që të gjithë të Pikërisht këto përbëjnë sfidën në të cilën është
1837 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
angazhuar Qeveria. Ato përfaqësojnë përparësitë në shqetësim real është rritja absorbuese të bashkëpunimin tonë me specialistët e huaj dhe financimeve të huaja, që në tërësinë e tyre mund të gjenden të konkretizuara në studimin e Qeverisë jenë në trajtë granti, kredi të buta dhe kredi tregtare. Shqiptare në projektin FIAS dhe në grupet e punës, Ky element i rëndësishëm i Buxhetit të Shtetit ka që kanë filluar veprimtarinë e tyre për eliminimin e rëndësi të madhe së pari se për këtë shkak këto barrierave administrative në 4 grupe: fonde janë të orientuara në sektorë prioritarë të 1. Taksat dhe Tatimet ekonomisë shqiptare, por edhe të shërbimeve 2. Doganat publike, ku shteti duhet të investojë gjithnjë e më 3. Lejet e Ndërtimit shumë për të rritur cilësinë e shërbimeve publike si 4. Thjeshtëzimi i sistemit të apelimit. detyrim prioritar ndaj shtetasve të tij, duke rritur Ne ndodhemi në një fazë të re të zhvillimit thithjen me efektivitet të investimeve të huaja. Këto ekonomik të vendit, që bazohet gjithnjë e më shumë fonde janë të orientuara në shëndetësi, arsim, te hapja e ekonomisë. Janë firmosur një sërë energjetikë, furnizim me ujë dhe përpunimin e marrëveshjesh të tregtisë së lirë me vendet e rajonit, mbetjeve. po negociohet marrëveshja e tregtisë së lirë me BE- Së dyti, financimet e huaja mbulojnë sot rreth në dhe do të vazhdohet në këtë rrugë edhe me vende 50 për qind të financimeve të huaja nga Buxheti i të tjera. Kjo do të sjellë ndryshim strukturor të të Shtetit dhe jo të investimeve totale në ekonominë ardhurave në Buxhet, çka kërkon më shumë shqiptare, ku po vepron si prirje pozitive rritja e profesionalizëm gjatë analizave që marrin në investimeve private vendase dhe të huaja, tendenca konsideratë arsyet e mosrealizimit. këto që vërtetohen edhe nga tendenca në rritje e Më duhet të vlerësoj pozitivisht konkluzionin e kredive dhe nga rritja e investimeve private në Kontrollit të Lartë të Shtetit për uljen e aplikimit ekonominë shqiptare. abuziv të çmimit të referencës nga autoriteti doganor, Së treti, financimet e huaja kanë rëndësi edhe që pak vite më parë ishte në shifra shumë për shkak të kostos së borxhit. Burimet e zhvillimit shqetësuese. Po kështu, më duhet të theksoj se të ekonomisë shqiptare janë burimet e brendshme niveli i deficitit tregtar është i lartë, por struktura e të Buxhetit të Shtetit, financimet e huaja dhe tij, ku ritmet më të larta në rritje i zënë importet për investimet private. Është e detyrueshme për prodhim, investime dhe teknologji të reja, tregon Qeverinë përfshirja më e mirë e kapitalit privat në efekte nxitëse të këtyre importeve në zhvillimin e investime në sektorët realë të ekonomisë shqiptare, vendit. Trajtimi i deficitit tregtar si diçka e keqe në duke i dhënë mundësi Buxhetit të përqendrohet më ekonominë e një vendi, pa analizuar strukturat dhe mirë në përparësitë e tij ose në funksionet bazë të tendencat e tij, dhe aq më tepër analiza e bilancit shtetit. Të tilla janë arsimi, shëndetësia, mbrojtja tregtar jashtë kontekstit të bilancit të pagesave, sociale, rendi dhe siguria. Në këtë aspekt, rritja e tregon për mosnjohje të teorive moderne të zhvillimit tërheqjes së financimeve të huaja nga donatorët ekonomik, ose për profile nacionaliste në analizat bilateralë dhe institucionet ndërkombëtare ndihmon ekonomike të zhvillimit të vendit. në lehtësimin e Buxhetit nga kreditë tregtare, të cilat Duke rënë dakord me raportin e Ministrisë së janë të kufizuara në ligjin e Buxhetit dhe janë atribut Financave për buxhetin faktik të vitit 2002 dhe vetëm i Kuvendit. raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, Ministria e Për të gjitha këto arsye Ministria e Ekonomisë Ekonomisë është e angazhuar në përmirësimin e i ka kushtuar një vëmendje të veçantë përgatitjes shpenzimeve publike në përgjithësi dhe atyre dhe miratimit të ligjit “Për financimin e investimeve kapitale në veçanti. Raportet midis shpenzimeve të huaja” dhe njëkohësisht përsosjes së procesit të korrente dhe kapitale, harmonizimi më i mirë i programimit, bashkërendimit, monitorimit, përparësive kombëtare me ato sektoriale dhe regjistrimit, vlerësimit dhe raportimit të investimeve rajonale, ulja e deficitit buxhetor, si mundësi për të të huaja. Këtij procesi i dha një shtytje edhe Urdhri ulur koston e borxhit të Qeverisë dhe për të i Kryeministrit nr. 72, datë 15.5.2003 “Për ngritjen e përmirësuar strukturën e shpenzimeve të Buxhetit grupit ndërministror të ndjekjes së ecurisë të në favor të investimit, mbeten të detyrueshme në investimeve”. Para së gjithash kërkohen përmirësime politikat e nxitjes së qëndrueshmërisë së zhvillimit në nivel institucional dhe ligjor. Siç vihet në dukje të ekonomisë shqiptare. edhe në 2 raportet, si në atë të Ministrisë së Një vend të veçantë në raport, por edhe një Financave dhe në atë të Kontrollit të Lartë të Shtetit,
1838 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
plani i investimeve për vitin 2002 është realizuar shpresoj që kjo do të sjellë efekte pozitive në rritjen vetëm 71 për qind. e të ardhurave në Buxhetin e Shtetit. Për përmirësimin e menaxhimit të deficitit Një moment i rëndësishëm është analiza e buxhetor, borxhit të brendshëm dhe atij të jashtëm privatizimit. dëshiroj të theksoj se gjatë vitit 2002 kufiri për Së pari, debati që privatizimi nuk është thjesht financimet u planifikua dhe deficiti buxhetor i politikë arkëtimesh buxhetore, por politikë zhvillimi, planifikuar është vetëm 52 miliardë dhe është do të thotë që suksesi i privatizimit nuk është realizuar 42 miliardë. Në këtë mënyrë është realizuar thjesht çmimi i shitjes, por statusi i blerësit potencial deficiti më i ulët në terma absolute duke filluar që dhe për më tepër programi i investimeve për përfitime nga viti 1997. sociale. Të gjitha këto politika makroekonomike jo vetëm Së dyti, debati që është prezent sot në shtypin kanë ulur koston e Borxhit të Qeverisë, por kanë e shkruar e paraqet privatizimin thjesht si shitje. sjellë efekte shumë pozitive për biznesin shqiptar, Këto mangësi të formimit ekonomik jo vetëm sepse ulja e deficitit ka ndikuar në uljen e inflacionit, ndikojnë keq në vlerësimin e reformave, por në disa të cilat janë shoqëruar me ciklin e uljes së interesave raste mund të ndikojnë në deformimin e tyre. bankare, uljen e kostos së parasë, e për rrjedhojë Privatizimi në thelbin e tij është proces. Në funksion uljen e kostos së kreditit, duke i dhënë një nxitje të rritjes së përfitimeve nga privatizimi janë edhe më të madhe biznesit privat. hapat e hedhura për të siguruar përfitime Më duhet të diskutoj edhe për realizimin e të përfundimtare për konsumatorin, duke nxitur ardhurave nga derdhja e dividentit në të ardhurat nga investime teknologjike më të mira në prodhim- privatizimi. Sigurisht, analiza e shifrave nga Kontrolli shërbim-menaxhim dhe jo thjesht të ardhura që nuk i Lartë i Shtetit është i plotë. Analiza e faktorëve sjellin efekte pozitive. Pjesë e procesit të privatizimit është e bazuar, por ajo që dëshiroj të theksoj është janë edhe proceset që po realizohen në INSIG, në përpjekja që po bën Qeveria për të rritur Bankën e Kursimeve, dhënia me koncesione e transparencën e procesit të privatizimit dhe për të sektorit të ekonomisë shqiptare që doli jashtë minimizuar efekte korruptive. Me atributet ligjore të tregjeve për shkak të mosinvestimit në teknologjitë Ministrit të Ekonomisë kam ndaluar shitjen e e reja, ristrukturimi i KESH-it në tre divizione në ndërtesave, pa u konsideruar më parë mundësia e përputhje me direktivat Evropiane dhe si fazë përdorimit të tyre ose e trojeve për nevoja publike, përgatitore privatizimi, krijimi i autoritetit portual të shkolla, kopshte, qendra shëndetësorë, qendra portit të Durrësit, që shumë shpejt do të shoqërohet kualifikimi dhe mundësi zhvillimi biznesi në pushtetin me dhënien me koncesion dhe me transparencë vendor. Natyrshëm kjo mund të ketë ulur maksimale të investimeve për infrastrukturën e përkohësisht të ardhurat në Buxhet, por do të shërbimit në port. Pjesë e këtij procesi është ndikojë pozitivisht në drejtim të shpenzimeve, ku përgatitja për dhënien me tendera ndërkombëtare e shteti nuk duhet të blejë me çmime disa herë më të aeroportit të Rinasit nëpërmjet koncesionit. Me mëdha troje për investime në këto sektorë. raporte dhe mundësi më të mira për sektorin privat Njëkohësisht, me të njëjtin atribut kemi iniciuar janë projektet në parkun industrial të Vlorës, si kuadrin ligjor për thjeshtëzimin, dekoncentrimin dhe ndërtimi i depozitave, termocentrali, projekti AMBO. decentralizimin e shitjes së aseteve. Duhet marrë Me transparencë maksimale, duke e ftuar dhe si shembull praktika e deritanishme e shitjes së falënderuar median, ne do të synojmë të vazhdojmë karrove, makinave, vinçave dhe qenve të shkollës privatizimin e pjesëve shtetërore në të gjitha së qenve me miratim të Ministrit të Ekonomisë dhe shoqëritë e përbashkëta, sh.p.k.-të ose ish- me procedura që kalojnë 3-4 institucione shtetërore. ndërmarrjet e përbashkëta. Edhe pse ky proces i Jam i bindur se ato do të shoqërohen me efekte nisur duket se do të pengohet për interesa të pozitive. ngushta, duke kërkuar keqpërdorim të opozitës ose Po me nismën e Ministrisë së Ekonomisë u të deputetëve të veçantë, siç ndodhi me hotel miratua ndryshimi ligjor për vlerësimin e trojeve të Tiranën. Është detyrim politik dhe qytetar që t’i bëj lira, por edhe ato të sektorit publik, duke hequr të qartë publikut shqiptar që për vite me radhë këto praktikën e shitjes së trojeve me çmime simbolike, ndërmarrje e shoqëri jo vetëm që nuk derdhin të me çmime që deformonin konkurimin në treg, me ardhura në Buxhet, por shpeshherë shërbejnë për çmime që nxisnin qëndrime korruptive. Përsëri të nxitur qëndrime abuzive të administratës ndaj
1839 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
biznesit dhe të biznesit ndaj administratës. Shumë minuta kohë në emër të Grupit. drejtues të këtyre ndërmarrjeve, që në disa raste Teodor Laço – Edhe unë, si zoti Malaj, do t’u janë të emëruar nga organe shtetërore, në shumë drejtohem kolegëve deputetë që janë këtu dhe në mënyra pengojnë këtë proces jo në emër të parimeve kafe. Po them që mund t’u drejtohem edhe zonjave të tregut, jo në emër të kontributit të kompanive të të tryezave të boshatisura dhe zotërinjve me karrige tyre në Buxhetin e Shtetit ose për çështjet e zhvillimit po ashtu. të ekonomisë, por nën joshjen e presioneve për Mendoj se asnjë analizë serioze nuk mund të përfitime në trajtë tenderash me privatët, në trajtë bëhet jashtë momentit kohor, në të cilin ajo sillet në luksi për drejtuesit ose në trajtë përfitimesh vëmendje. Aq më tepër që analiza dhe debati në materiale. Sigurisht që i gjithë ky proces ka nevojë Kuvend jashtë situatave politike të kohës nuk janë edhe për mbështetjen tuaj. Ne do të synojmë gjë tjetër veçse përpjekje për të mbuluar me jorgan përmirësimin e administrimit në sektorin publik, krijesat e shëmtuara që prodhon politika. ristrukturimin, liberalizimin dhe privatizimin e tij. Viti Zotërinj deputetë, 2003 i ka prezantuar treguesit pozitivë. Sipas Ne kemi këtu një raport të Kontrollit të Shtetit vlerësimeve të misionit të fundit të FMN-së jemi që i përket rezultateve të vitit 2002 në zbatimin e shumë afër rritjes ekonomike 6 për qind, po rritet Buxhetit. Natyrisht është brenda ligjit, por duke u efektiviteti i sektorit publik dhe po ecet më shpejt bërë pas kaq kohe mund të duket se jemi paksa në liberalizimin dhe privatizimin e sektorëve të anakronikë, pavarësisht se i nënshtrohemi rëndësishëm të ekonomisë. procedurave të përfaqësuara nga ligjet tona. Po të Për të gjitha këto arsye, unë shprehem dakord ishte një situatë normale, ne sot mund të flisnim me raportin e Kontrollit të Lartë të Shtetit dhe ju ftoj me qetësi, të nxirrnim disa përfundime dhe të jepnim që ta votojmë atë. disa receta për rrugën e zgjidhjes së këtyre Falemnderit! problemeve. Mirëpo unë mendoj se tashmë Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Malaj! përfundimet kanë dalë. E vetmja recetë që mund të Kalojmë te grupi që ka më pak minutazh. Zoti jepet dhe që del edhe nga vërejtjet e shumta të Metko në emër të Grupit Parlamentar të Ballit raportit të Kontrollit të Shtetit është që të ndryshohet Kombëtar. koncepti, mënyra dhe ekipi që qeveris vendin. Uran Metko – Falemnderit, zonja drejtuese e Rrëzimi dy herë brenda 4 muajve i ministrave të sjellë seancës! këtu nga Presidenti, pas propozimit të Kryeministrit, Vërtet ne kemi përgatitur fjalën tonë, për sa i në fakt ka qenë këmbana që në mos ligjërisht, të përket raportit të Kontrollit të Lartë të Shtetit, por paktën moralisht, duhej të kishte çuar drejt vëmë në dukje më parë se çfarë pjesëmarrjeje kishte dorëheqjes çdo kryeministër, i cili është i në seancën para 4 ditësh, të cilën e shohim edhe përgjegjshëm. Pra, me përgjegjshmëri ai kupton sot. E kemi parasysh këtë angazhim kaq serioz detyrimin para shtetasve të vet dhe jo detyrimin para nga ana e maxhorancës, që vjen për shkak të egos dhe ambicieve të tij. Kjo ende nuk ka ndodhur. situatave që po kalon vendi. Në lidhje me këtë është Le të shpresojmë se mos nga Brazili na vjen me edhe prononcimi i fundit i ambasadorit amerikan, ndonjë alternativë bashkëkohore dhe jo bizantine. ku thotë se krimi po shkatërron Shqipërinë. Sido që në tone zakonisht të druajtura, raporti i Pavarësisht sesi është paraqitur ky raport, por për Kontrollit të Lartë të Shtetit prapëseprapë ka lëndë punën që është bërë për t’u paraqitur këtu, më vjen të mjaftueshme për të depërtuar në shkaqet e keq që edhe sot në këtë sallë nuk ndodhet asnjëri. dështimeve të njëpasnjëshme të qeverisjes së majtë, Ju bëj thirrje të gjithë kolegëve që t’i vlerësojnë këto e cila e ka çuar vendin në pragun e një krize gjëra, edhe pse e dimë sesi është paraqitur dhe me ekonomike, pse jo edhe politike. Le të nënvizojmë çfarë fryme, por duhet të ishin në sallë dhe ta disa fakte duke i sjellë në formë pyetjesh, për të dëgjonin, pavarësisht që kanë pseudomaxhorancën cilat askush nuk jep përgjigje me argumente e tyre. bindëse. Falemnderit! Pse në vitin 2002 u zhdoganuan 23 mijë ton Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Metko! karburante më pak se në vitin 2001, ose 9 për qind Zoti Ndue Preka në emër të Grupit Parlamentar më pak? të të Gjelbërve nuk është. Zoti Teodor Laço në emër Pse u zhdoganuan rreth 8.5 milion litra birrë më të Grupit Parlamentar Liberal Demokrat. Ke 10 pak sesa në vitin 2001?
1840 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Pse u rritën detyrimet debitore në sistemin fiskal kam dëgjuar të thotë nëse raportin e Kontrollit të nga tatimet e papaguara nga 8 miliardë në 1999 në Lartë të Shtetit e pranon ose jo. Kjo është shumë e 20 miliardë në vitin 2002? rëndësishme. Në qoftë se Ministri i Financave i ka Pse gjatë vitit 2002 organet tatimore nuk kanë dhënë përgjigje pozitive, zoti Bufi, ju e dini se çfarëdo bërë asnjë kërkesë padie pranë organeve gjyqësore të thotë kjo në trajtimin që do të bëj unë. për fillimin e procedurave të falimentimit ndaj Shumë falemnderit për ndihmën! subjekteve me detyrime të pashlyera? Cili është mendimi i Kontrollit të Lartë të Shtetit Përgjigjja që jepet në mënyrë telegrafike është: për Buxhetin faktik 2002? Në fakt, nuk ka një Për shkak të korrupsionit dhe kontrabandës. pozicionim të shkruar. Nuk kuptohet ose nuk thuhet. Këtu nuk është çështja që janë të implikuar Ajo që thotë Kontrolli i Lartë i Shtetit është vetëm peshqit e vegjël në dogana e tatime. Këtu problematika e gjerë e Buxhetit të vitit 2002 dhe na peshku është qelbur nga koka. Kjo aq shumë sa në ka lënë neve të mendojmë nëse duhet ta votojmë akuzat e ndërsjella para disa ditëve krerët e 2 ose ta rrëzojmë buxhetin faktik të vitit 2002 (unë grupimeve që ekzistojnë tani brenda PS-së e mendoj nuk është detyra e KLSH-së të imponojë akuzuan njëri-tjetrin hiç më pak por si të inkriminuar deputetët për mendimin që ka, por ka bërë mirë). dhe të përfshirë në trafiqe. Kështu, si në një vërvitje Sigurisht, të japësh një përgjigje mohuese, pra të qerthulli, ne vijmë prapë te fillimi. Problemi që del te rrëzosh Buxhetin 2002, është një krizë po aq thellë ky raport është Qeveria dhe qeverisja. Këtu nuk sa ç’është edhe kriza e Qeverisë aktuale. shtrohet problemi që do të mjaftonte që karrocës t’i Më lejoni të kaloj në disa pika nevralgjike të ndërroheshin kuajt, që ajo të ecë siç duhet. Është raportit. Pika e parë në të cilën dua të ndalem është vetë karroca që duhet ndërruar. Ajo ka dalë nga fakti që raportohet që deficiti në të ardhurat e boshtet dhe nga rrotat. Sa më shpejt ta kuptojë këtë Buxhetit 2002 do të ishte akoma më i madh sikur e majta që qeveris sot, aq më mirë për të dhe për të mos kishte hyrë një e ardhur prej 1.2 miliardë vendin. lekë nga taksa e rrugës Durrës-Kukës. Përfitoj nga Falemnderit! rasti t’ju them se kemi të bëjmë me një shkelje të Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Laço! jashtëzakonshme të Qeverisë, e cila do a nuk do, Fjalën e ka zoti Robert Çeku në emër të Grupit do të trajtohet kur të vijë Buxheti i vitit 2004. Kur Parlamentar të Partisë Republikane dhe përgatitet janë miratuar këto taksa, që morën emrin taksa zoti Tepshi. Majko, është thënë që janë taksa me destinacion Robert Çeku – Zonja drejtuese e seancës, rrugët. Nuk është thënë që do të hyjnë në të ardhurat Të nderuar deputetë, dhe në shpenzimet korrente të Buxhetit. Sikur të Në fakt, në seancën e sotme trajtohet buxheti bëj unë një pyetje: Ku janë të depozituara aktualisht faktik i vitit 2002, ose siç quhet ndryshe konsultimi këto lloj taksash, për sa kohë që nuk u miratua i Buxhetit, praktikë kjo e trashëguar nga vitet e fondi përkatës? U miratuan taksat, por jo fondi kaluara, që mund të gjente ndonjë zgjidhje tjetër pa special ku do të depozitohen këto taksa. Jam shumë kaluar në një seancë tjetër. Sido që të jetë, është kurioz të di se kush do të marrë guximin nga Qeveria një rast i mirë për të gjykuar mbi punën e Qeverisë. të përligjë përdorimin e taksës. E theksoj edhe njëherë, zonja drejtuese e seancës, Pika e dytë që më bën përshtypje nga raporti që ne kemi bërë një gabim procedural, sepse është fakti që detyrimet debitore rriten në Kontrolli i Lartë i Shtetit, sipas Kushtetutës neni përpjesëtime të frikshme për të sotmen dhe të 146 pika b: Detyrohet të japë mendim… ardhmen e vendit. Nga 9.5 miliardë lekë në vitin 1999 Makbule Çeço – Kemi edhe nenin 158, zoti kanë arritur në 23 miliardë në fund të vitit 2002. Çeku. Pyetja shtrohet: Kush do të përgjigjet për këtë Robert Çeku – Është fjala për raportin e kreditim të heshtur të korrupsionit? E përsëris edhe Kontrollit të Lartë të Shtetit. njëherë dhe ju përkthejeni si të doni. Është një Makbule Çeço – Ajo është për zbatimin e kreditim i heshtur i korrupsionit. Buxhetit dhe fondin shtetëror për vitin e kaluar. Së treti, ajo që mua më bën përshtypje, por që Robert Çeku – Ajo që është për të ardhur keq zotërinjve të Qeverisë nuk u ka bërë përshtypje, është është fakti që përfaqësuesit e Qeverisë kalojnë në pjesa e fundit e raportit. Aty propozohet që dëmet një paradë suksesesh, duke filluar nga treguesit efektive të parashikohen si të ardhura eventuale në makroeonomikë deri në detaje dhe asnjërin nuk e Buxhetin e vitit 2004. Unë mendoj se kemi të bëjmë
1841 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me një pozicion akumulativ të problematikës te mëdha, si Global Petrolium. Ai i ka borxh shtetit 71 Kontrolli i Lartë i Shtetit. Përderisa dëmet efektive milion lekë. Çdokush e di që ndërmarrjet e mëdha në vite krijuar Buxhetit të Shtetit në zëra përkatës që merren me naftën nuk mund të dalin me humbje nuk janë arritur të mblidhen si të ardhura në Buxhet, e nuk mund t’i rrinë borxh shtetit. Ne na del që përveç i takon Kontrollit të Lartë të Shtetit të bëjë këtë Coca Colës, që është përsëritur për disa vite, edhe propozim. Aktualisht çfarë propozohet? Po lexoj Uji i Tepelenës është me humbje. Edhe shteti rri e tekstin e plotë: bë sehir. Ne lavdërojmë drejtorin e Tatimeve, është “KLSH-ja rekomandon se të ardhurat buxhetore një djalë shumë energjik dhe i zoti, por këto të vitit 2004 që tani në fazën e hartimit të ndërmarrje na dalin me humbje. Çfarë duhet të bëjë projektbuxhetit duhet të rriten plotësisht për shumë shteti? Ka 4 vjet që dalin me humbje. Dalin edhe ne shkronjës “a” 1.3 miliardë”. Në një pikë tjetër bankat me humbje. Deri tani ne dimë se bankat në kemi 500 milion, pra gjithsej 1.9 miliardë lekë. Po Shqipëri dalin me fitime. Meqë nuk kanë krijuar treg të shtojmë edhe pikën f, atëherë shifra që financiar në Shqipëri, e nuk duan ta krijojnë, bankat rekomandon Kontrolli i Lartë i Shtetit arrin në 34 investojnë jashtë Shqipërisë. Ne marrim borxhe nga miliardë të reja si të ardhura potenciale plus atyre Banka Botërore, sepse duhet të përballojmë nevojat që parashikon Qeveria. Unë jam i pari që po e ngre tona, në një kohë që bankat që operojnë në Shqipëri (nuk e kontestoj, por e ngre) dhe personalisht do të i bëjnë transfertat jashtë dhe investojnë jashtë, në isha dakord që në Buxhetin e vitit 2004 të përshihej, vend që të financojnë në ekonominë shqiptare. Është meqenëse të gjithë e kemi pranuar e po ashtu edhe një problem shumë i madh dhe ministri i Ekonomisë Qeveria. Kjo mund të marrë formën e një vendimi të nuk duhet ta lejojë. Po ashtu edhe Ministri i Kuvendit dhe sot gjykoj që Komisioni i Ekonomisë Financave. Vërtet ato bëjnë transferta e tyre për dhe Financave është i detyruar, për shkak të pohimit fitime, por duhet të hapin tregun e investimeve në të heshtur të Kuvendit, ta marrë në konsideratë në Shqipëri. Komisioni i Ekonomisë duhet të jetë hartimin e Buxhetit të vitit 2004. përgjegjës për këtë. Kuvendi duhet të ngrejë më Falemnderit! shumë zërin e të analizojë më mirë këto probleme, Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Çeku! që të mos pranojmë vazhdimisht që këto ndërmarrje Fjalën e ka zoti Tepshi dhe përgatitet zoti Gjana. të mëdha na dalkan me humbje. Ato nuk paguajnë Qazim Tepshi – Falemnderit, zonja drejtuese borxhet që i kanë shtetit, të cilat po t’i mbledhësh e seancës! përbëjnë shuma të mëdha. Janë shuma të tilla që E thanë shokët parafolës që do të ishte mirë që nuk arrin dot t’i konceptosh se si mbarten nga viti deputetët të ishin këtu dhe të ndiqnin ecurinë e këtij në vit. Kjo është një çudi. Atëherë, do të mendojmë raporti, që e ka përgatitur me shumë eficencë se si është e mundur që kjo administratë lëvdohet. Kontrolli i Shtetit. Më vjen mirë se ky Kontroll nga Kush mban përgjegjësi? Nuk kemi më arsye që të viti në vit përmirëson punën e tij dhe ka paraqitur themi se ajo ka punuar mirë, në qoftë se kemi shuma një dokument, me të cilin do të dëshiroja të njihej i të tilla të mëdha të pambledhura, të papaguara. Ne gjithë populli shqiptar. Besoj se ai do të botohet, na dalin firma ndërtimi që nuk paguajnë sigurimet sepse këtu shikohen arsyet pse jemi akoma të shoqërore. Në Tiranë janë 2000 firma që ndërtojnë. varfër, pse nuk jemi akoma në gjendje të përballojmë Të gjithë jemi dëshmitarë se sa shitet metri katror. rrogat e vogla që kanë qytetarët shqiptarë, pensionet Ky është një abuzim dhe shteti e pranon. Në qendër që kanë prindërit tanë, që nuk përballojmë problemet metri katror shitet 600-700 dollarë dhe në vende më e mëdha. U bënë shumë vite që nuk kemi akoma të mira akoma më shumë. Është një lajthitje shumë në suficencë normale ujë, drita dhe sigurimin e të e madhe. Si mund të pranohet një gjë e tillë? Shteti ardhmes dhe të ndjehemi rehat. duhet të ndërhyjë e të fillojë procedimet që të Do të ishte mirë të botohej nga këta gazetarët ndërtohen shtëpitë me dijeni të tij, siç e bën gjithë që vijnë e dëgjojnë fjalimet politike patetike në bota për njerëzit që janë problematikë dhe nuk kanë Kuvend, të dëgjonin e të merrnin për bazë këtë raport strehim, kurse ne nuk e lëmë. Nuk paguajmë as e të botonin pjesë të tij. Do të shikonit se ku shkon sigurimet shoqërore dhe tvsh-në. Madje kërkojnë leku. edhe rimbursime të saj. E kuptoj që shteti mund të E tha bukur zoti Çeku që kreditohet korrupsioni ndihmojë a kreditojë një ndërmarrje të vogël, që sapo në Shqipëri nëpërmjet humbjeve të mëdha të parave, ka nisur punën, në mënyrë që ajo të ngrihet në të cilat nuk janë mbledhur akoma nga ndërmarrjet e këmbë e të punësojë njerëzit, por që ndërmarrje të
1842 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
mëdha që kanë përfituar duke ndenjur pranë shtetit, mandati, kuleta e vendit dhe duhet të jemi ne ata që arrijnë të mos i paguajnë shtetit detyrimet që kanë, bëjnë mbikëqyrjen e çdo gjëje, por mënyra sesi këtë nuk e di si ta konceptoj. Vërjani ju emrin. Ky zhvillohen debatet, si paraqiten raportet dhe si bëhen është administrim apo bashkëpunim për të krijuar diskutimet tregon se vëmendja jonë nuk është në humbje dhe dëme këtij vendi? Ju si deputetë mund këto që janë çështjet më themelore për një Kuvend. të përgjigjeni shumë mirë. Edhe debati i sotëm parlamentar, si gjithë të tjerët Ka një problematikë edhe AMC-ja, ku shteti e kësaj natyre, ka vetëm një qëllim. Qëllimi është shqiptar është pjesëmarrës në 15 për qind. Janë transparenca publike e qeverisjes së vendit. Ata që 507 milion që duhet të paguhen. Ka një mbledhje të qeverisin dhe ne që kontrollojmë kemi mundësinë Këshillit Administrativ të kësaj ndërmarrjeje dhe të dëshmojmë para publikut se si janë përdorur thuhet se do të rritet kjo kuotë, sepse do të shitet paratë që burojnë nga puna, biznesi dhe pasuritë e me më shumë të ardhura. Ne e dimë që Amc-ja ka taksapaguesve, shto këtu edhe donacionet e huaja fitime, siç ka Vodafone, Albtelekom, nafta. Ato janë që marrim. Mirëpo rëndom raportimet, diskutimet me fitime të mëdha. Atëherë ti si shtet, si Drejtori e tona dhe deklarimet e qeveritarëve dhe vartësve të Përgjithshme e Tatimeve, si Ministri Financash tyre ngarkohen me aq shumë ideologji teknike sa duhet të ndalesh dhe të zgjidhësh këto probleme. gjërat më shumë mjegullohen se sa qartësohen. E Këto nuk duhen lënë të kalojnë nga viti në vit. Nuk gjithë çështja përmblidhet në 2 koncepte shumë të arrij t’i vë një emër. Ndoshta një specialist i kësaj thjeshta. Ato janë mbledhja e të ardhurave publike fushe mund t’i vërë emër, ta justifikojë e të na dhe rishpërndarja e tyre. Gjithë procesin e mbledhjes mbushë mendjen se ky nuk është ndonjë dëm i dhe shpërndarjes së parave e drejtojnë strukturat e madh për shtetin shqiptar. Qeverisë dhe të vendit. Këtë proces natyrshëm e Është edhe një çështje tjetër që dua të ngre. përcjellin pengesa objektive dhe subjektive. Askush Akoma dalin me humbje doganat. Vetëm 4 artikuj nga ne nuk pretendon se çdo lek mund të mblidhet ka përmendur kryetari i Kontrollit të Shtetit në pa asnjë rrjedhje. Askush nuk mund të pretendojë informimin e tij. Ka përmendur naftën, cigaren, se edhe rishpërndarja e këtyre parave mund të bëhet kafenë dhe birrën, sepse janë mallra me akcizë. me drejtësi absolute. Për rastin e Qeverisë sonë Është edhe hekuri, çimentoja, sheqeri, orizi. Janë dhe të gjithë anekset e saj të ekzekutivit ky raport i mallra bazë që hyjnë në Shqipëri. Ka një evazion, Kontrollit të Lartë të Shtetit, ashtu si shumë raporte nuk paguhet tvsh-ja dhe kanë borxhe. Po të bëni të tjera të këtij institucioni, vërtetojnë se mekanizmi një llogari të thjeshtë do të shikoni se çfarë akcize menaxhues është në një nivel shumë të ulët. Raportit e tvsh mbledh shteti me 258 mijë litra naftë që hyjnë të Kontrollit të Lartë të Shtetit i bashkohen me në Shqipëri. Po t’i shikosh të gjitha këto mallra, faktime e konkluzione edhe raportet që vijnë nga nuk kuptohet pse duhet të dalin doganat tona pa institucionet që ndjekin zhvillimet në Shqipëri, i detyrime të mbledhura. Kush e mban përgjegjësinë? bashkohen edhe informacionet e shërbimeve të A do të ndalet ndonjëherë Kuvendi për këto specializuara të vendeve afër nesh, të vendeve dhe përgjegjësi? Kërkoj që kjo të shqyrtohet në institucioneve donatore ose të vendeve dhe Komisionin e Ekonomisë, të bëhet një debat për institucioneve që kujdesen për nivelet e sigurisë në këtë problematikë që Qeveria ose të marrë masa rajon e më gjerë. Shqetësimi se krimi po përmbyt që të mbyllen këto e të mos kalojë kjo problematikë Shqipërinë ka brenda edhe krimin ekonomik. Pra, nga viti në vit, ose të themi që kjo Qeveri nuk është ka edhe krimin mbi Buxhetin e Shtetit. Ne duhet të në rregull dhe nuk mund të drejtojë më vendin. qartësohemi pak më shumë për këto çështje. Edhe Falemnderit! mediat vendase, edhe mediat e huaja i janë Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Tepshi! bashkuar gjerësisht denoncimit të dukurisë së Fjalën e ka zoti Gjana dhe përgatitet zoti Bufi. keqqeverisjes së vendit. Pikërisht në procesin e Jemin Gjana – Të nderuar kolegë, buxhetimit, ku mblidhen dhe shpërndahen paratë Këto lloj debatesh duhet të hanë më shumë publike, duket se fokusohet e gjithë përplasja fatale kohë nga ne dhe të ketë më shumë shqetësim. për zona influence e klaneve të inkriminuara në Realisht herë pas here merremi me probleme që pushtet. janë më të rëndomta, ndërsa ai që është funksioni Le t’i referohemi pak një pjese të fakteve nga ynë kryesor mbetet më pak i diskutuar dhe debatuar raporti. Në vitin 2002 zhdoganohen 389 ton kafe, në strukturat e Kuvendit. Ne na është besuar 2884 ton cigare dhe 252400 ton karburant.
1843 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Normalisht mbrojtësit e Qeverisë do të fillojnë konsideroi këtë kreditim të korrupsionit. Pse ndodh menjëherë të bëjnë krahasimin me të shkuarën dhe kështu? Është vërtet pamundësi menaxhimi? Ne të bëjnë indeksin e viteve. Në qoftë se ulemi e mendojmë se jo. Ne mendojmë se përveç faktorëve llogarisim bashkërisht do të na rezultojë se vetëm objektivë, ka një faktor shumë të madh subjektiv për këto 3 artikuj nuk del që të kemi nga një pako dhe ai është fakti që atje ku mblidhen paratë merren kafe për familje gjatë vitit me këto sasi që në punë si shefa dhe përgjegjës jo punonjës, sepse zhdoganohen. Nuk del që të ketë një paketë cigare në administratën e shtetit jam i ndërgjegjshëm që për çdo 2-3 duhanpirës në Shqipëri. Rezulton se ka plot njerëz që punojnë me kurajë e ndërgjegje, çdo makinë që është sot në Shqipëri me dokumente por njerëz pazarxhinj që janë model i arbitraritetit të nuk e merr dot as edhe 1 /12 serbator karburant, shtetit, i cili punon për vete dhe për shefat. Si pra as 50 litra karburant në muaj. Duket se sa pak përdoren paratë që mblidhen? Ndërsa shpenzimet zhdoganojmë krahasuar më atë që përdorim. Kjo korrente rriten 12 miliardë, nga 2001 në 2002 sjell që edhe ato nivele të planifikuara të realizohen shpenzimet për investime pakësohen 6 miliardë, me përqindje të tilla skandaloze, siç është 64.2 për ndërkohë që shpenzimet operative janë në vlera qind akciza, 80 për qind tvsh-ja. Kur vjen problemi absolute më shumë se 50 për qind e shpenzimeve për 40 mijë biznese të vogla shifra shkon 90 për që shteti përdor për investime. Çfarë ndodh më tej qind. Duket që kemi një shtet të forte, i cili i kontrollon nëpër tendera dhe prokurime? Raporti i Kontrollit të të vegjlit dhe lë bizneset e mëdha të dalin me humbje Lartë të Shtetit flet për 10.2 milion lekë dëm efektiv. dhe jo pak por 476 të tilla. Një nga kolegët deputetë, Të jetë e vërtetë se kaq pak vidhet në tendera dhe zoti Hoxha, dha edhe shembuj konkretë se si prokurime për një vit në Shqipëri? Po qe kështu kompani të mëdha, që bëjnë miliona lekë fitime, në (është fjala për vetëm 10 milion lekë), le të themi të vërtetë i sjellin Buxhetit humbje dhe jo në një vit hallall. Pas kësaj shifre unë dua të shtroj disa pyetje. por për disa vite radhazi. Askush nuk shqetësohet. Çfarë fshihet pas konstatimeve të Kontrollit të Lartë Duket që ata që e kanë në dorë më shumë për t’u të Shtetit se në procesin e tenderimit dhe prokurimit shqetësuar bashkëpunojnë me ta. Goditet biznesi i të fondeve publike nuk zbatohen kërkesat për vogël, sepse prej tij nuk fitohet gjë. Njerëzit e paraqitjen dhe pranimin e dokumentacionit ligjor dhe fuqishëm në pushtet, me sa duket, lidhen me më të administrativ? Dokumentacioni nuk është i plotë, fuqishmit, sepse me ta mund të bashkëpunohet e është i pasaktë. Pranohen dokumente të pa të ndahen fitime. noterizuara, dokumente pa numër protokolli dhe pa Historia vazhdon edhe më tej. Detyrimet e datë, dokumente që janë tej afatit të vlefshmërisë, pashlyera në sistemin tatimor shkojnë nga 4.4 që lëshohen në emër të pensioneve dhe personave miliardë lekë në 1997 në 12 miliardë në 2000 dhe të tjerë. Komisionet nuk mbajnë dhe nuk plotësojnë në 20 miliardë në 2002. Duhet të keni në konsideratë procesverbale për zhvillimin e tenderit, nuk zbatojnë se ajo që e keni përcaktuar para disa vitesh si formula për të llogaritur pikët për vlerësim. Disa qeverisja e re demokratike i ka rritur 5 herë detyrimet institucione nuk i regjistrojnë fare prokurimet e të tatimore. Detyrimet doganore të pashlyera kanë tjera. Për mua dhe për shumë kolegë është e qartë shkuar brenda 3 vjetëve në 2.9 miliardë lekë. 2 herë se të gjitha këto “pakujdesi” paguhen me para, diku më shumë rritje në 3 vjet, që bëjnë gjithsej 23 10 diku 20 e ndonjëherë deri në 50 për qind të vlerës miliardë lekë. Janë 200 milion dollarë dhe kjo është së tenderit. Jam i ndërgjegjshëm se brenda dhe një shumë e konsiderueshme. jashtë kësaj salle, ata që e duan Qeverinë, do të E njëjta gjë ndodh me sigurimet shoqërore. thonë se kjo është gjuha e keqe e opozitës. Opozita Vetëm brenda vitit nga 4.2 në 5.1 miliardë lekë shkon vetëm shan dhe akuzon. Dakord, zotëri. Atëherë diferenca. Pra, rriten debitorët në sistemin e duhet t’i besoni më shumë tuajve, sesa t’i besoni sigurimeve shoqërore me 1 miliardë brenda një viti. asaj që del nga raporti. Besojeni sepse kryeministri U ka rënë rasti edhe bashkiakëve të Tiranës të i adresohet pararendësit të vet dhe zëvendësit të tij mburren se ç’bum ka me ndërtimet këtu, në një deri para tre muajve, se ka kryer veprime kriminale kohë që Tiranën e mbulon puna e zezë. Brenda një në favor të trafiqeve, ka pasur marrëdhënie viti rritet me 1 miliard detyrimet e papaguara të klienteliste me biznesin që shmang taksat. Ka sigurimeve shoqërore, përveç punës së zezë të abuzime të mëdha kriminale me fondet publike dhe paevidentuar dhe ne vazhdojmë të mburremi për me trojet publike. Ish-Kryeministri i adresohet shifrat e Buxhetit. Me të drejtë një koleg deputet e Kryeministrit aktual se është një peng i mafies, një
1844 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kryepushtetar që përdor pushtetin në interes të mendimet që shfaqën parafolësit, që një debat klaneve të dyshimta, se kryeministri e gris parlamentar i shërben transparencës së financave dorëheqjen i kërcënuar prej klaneve të mafies. publike dhe natyrisht është rast i mirë, veçanërisht Deklarata të tilla kemi dëgjuar prej ish-Prokurorit të për opozitën që të bëjë rolin e saj kritikues dhe Përgjithshëm, Klosit të shërbimeve, Ramës së opozitar ndaj Këshillit të Ministrave. Njëkohësisht, Rendit, të cilët kanë deklaruar për financime të siç u shfaq edhe sonte, shpeshherë vihet re shfaqje dyshimta të krimit të organizuar. E gjitha kjo mendimi që këto debate janë tepër të formalizuara zhvillohet në sytë tanë. Akuzat janë e mbi të gjitha dhe humbasin edhe rëndësinë për të cilën ato paratë në Buxhet mungojnë. Vetëm ndonjë analist kryhen. Unë mendoj t’i sugjeroj Byrosë Parlamentare bashkëmëkatar mund ta çmojë këtë si një luftë që sa herë që do të miratojmë një projektligj të tillë, politike. Gjithë kjo situatë e rëndë kërcënuese ka që ka procedurat e një projektligji të zakonshëm, edhe një dëshmi tjetër të qartë, goditjen e themelit mjafton certifikimi që i bën projektligjit raporti i të ndërtesës demokratike, që është vota. Kontrollit të Lartë të Shtetit dhe për të do të ishte e Makbule Çeço – Zoti Gjana, ju mbaroi afati. mjaftueshme të shpreheshin përfaqësuesit e grupeve Jemin Gjana – Trafiku i votave është deklaruar parlamentare dhe drejtuesit e komisioneve në zgjedhjet brenda partisë më të madhe. Votat parlamentare, ku bëhet debati përkatës. Një debat i elektorale të qytetarëve janë kthyer në mallin më të tillë i zakonshëm të duket sikur të largon nga rendi rëndomtë. Njerëzit që disponojnë para të pista i ditës, nga miratimi i projektligjit për buxhetin faktik. rezulton se blejnë vota, jo vetëm kur bëhen votime Duket sikur kthehet në një debat që ka të bëjë me në Durrës a Kukës, në Pogradec a Shijak, por arrijnë miratimin e raportit të Kontrollit të Lartë të Shtetit. të blejnë vota edhe brenda në sallën e Kuvendit. Po Për të gjitha këto probleme ne kemi debatuar disa blejnë vota edhe atje ku zgjidhet një anëtar në herë. Desha t’ju kujtoj që kur miratuam këshillin drejtues në mediat publike, blejnë vota projektbuxhetin e vitit 2002, ne kemi debatuar për gjithkund ku drejtuesi i duhet klaneve të mafies. këto probleme. Kur kemi debatuar rreth raportit vjetor Duke blerë votat me paratë e Buxhetit në çdo të Kontrollit të Lartë të Shtetit, kemi debatuar për instancë, i rrëmbehen paratë taksapaguesve këto probleme, dhe kemi diskutuar edhe herë të shqiptarë. Oligarkia që është në pushtet ia del të tjera, kur kemi pasur tematikë të caktuar për blejë çdo gjë që i del përpara, edhe qeverisjen, edhe problemet e zhvillimit të ekonomisë. Debate të tilla mediat, edhe legjislativin, edhe institucionet, edhe të sforcuara, jashtë funksionit kryesor që ka në komisionet, edhe këshillat. I blen me paratë tona, rendin e ditës. Pra, miratimi i këtij projektligji me të të gjithëve, tonat që jemi këtu brenda dhe të atyre siguri kthehet në debate shterpë që nuk kanë asnjë që janë jashtë kësaj salle. Këto dukuri i dinë të rol. gjithë, por një pjesë mesa duket edhe i dine, edhe i Megjithatë, unë dua të mbështes në emër të duan. Ja përse Shqipëria është një rrezik real. Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, faktin që Në këto kushte dhe në këtë situatë ne nuk mund raporti i Kontrollit të Lartë të Shtetit mbështet shifrat të japim një votë mbështetëse për shifrat e Buxhetit e paraqitura nga Këshilli i Ministrave në projektligjin të vitit 2002. që paraqitet. Projektligji është një akt formal, i cili Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Gjana! paraqet shifrat tashmë të kapërcyera, domethënë Zoti Bufi është folësi i fundit, në emër të Grupit të ardhurat që janë realizuar. Është i rëndësishëm Parlamentar të Partisë Socialiste. dhe i qartë pohimi në raportin e Kontrollit të Lartë të Ylli Bufi – Sot në rendin e ditës është miratimi Shtetit, që këto të ardhura dhe këto shpenzime janë i projektligjit “Për Buxhetin faktik të vitit 2002”. bërë në përputhje me ligjin që kemi miratuar për Tashmë është bërë një praktikë në punën tonë vitin 2002. Unë i ftoj të gjithë deputetët, të gjithë parlamentare që sa herë që miratohet projektligji kolegët për të miratuar këtë projektligj. Mosmiratimin për buxhetin faktik të një viti më parë, të shoqërohet e tij unë nuk do ta quaja ndonjë krizë, siç u tha me një debat që bëhet kryesisht i bazuar në raportin këtu, por përkundrazi do ishte një ‘nonsens’, sepse e Kontrollit të Lartë të Shtetit. këtu nuk flasim janë ose nuk janë shifra të sakta Në fakt, qoftë në ligjin e Buxhetit, qoftë edhe ato që paraqet projektligji. Shifrat janë të sakta, të kuadrin tjetër ligjor, në asnjë rast nuk është certifikuara nga Kontrolli i Lartë i Shtetit, kështu që kushtëzuar që miratimi i projektligjit do të shoqërohet për këto nuk ka çfarë të themi po ose jo. Ne vetëm patjetër me një debat. Unë mbështes shumë nga bëjmë një akt formal, që ato shifra që janë tashmë
1845 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të certifikuara, t’i kthejmë në një projektligj dhe dhe procedura të ndjekura në përputhje me nenin mbyllet kapitulli i vitit 2002. Për sa i përket nr. 158 të Kushtetutës, pika 4 dhe 5. Pjesa e 13, problematikës, është e gjithë kjo problematikë që financat publike që ta kenë të qartë edhe disa nga paraqitet në raportit e Kontrollit të Lartë të Shtetit. kolegët deputetë që shtruan problemin se nga ana Unë këtu, në emër të Grupit Parlamentar, dua të procedurale nuk jemi të mbështetur juridikisht. përshëndes bashkëpunimin që është arritur, midis Kalojmë atëherë te pika e pestë e rendit të ditës Këshillit të Ministrave dhe Kontrollit të Lartë të dhe fillojmë me parashtrimin e relacioneve të Shtetit, kujtoj këtu pohimin që sapo bëri edhe sot komisioneve përkatëse, të Komisionit të Ligjeve, dhe Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit kur tha që të Komisionit të Ekonomisë, lidhur me projektligjin rreth 75% e rekomandimeve të bëra janë ezauruar për miratimin e Buxhetit faktik të shtetit, të vitit dhe pjesa tjetër është në proces. Vlerësim bën, 2002. Diskutimet u bënë, grupet u shprehën për gjithashtu, edhe ministri i Financave, kur thotë që qëndrimin që do të mbajnë. Fjalën e ka zoti Braho, rekomandimet e Kontrollit të Lartë të Shtetit, janë për të parashtruar relacionin për projektligjin për pjesë e programeve të punës së Ministrisë së miratimin e Buxhetit faktik të shtetit të vitit 2002, Financave, dhe e programeve që ata kanë me në emër të Komisionit të Çështjeve Kushtetuese institucionet ndërkombëtare, siç është edhe dhe të Ligjeve. bashkëpunimi me Fondin Monetar Ndërkombëtar. Spartak Braho – Komisioni i Ligjeve në Doja të theksoja momentin tjetër të mbledhjen e datës 7 tetor shqyrtoi projektligjin për rëndësishëm që problematika e paraqitur nga miratimin e Buxhetit faktit të shteti të vitit 2002, të Kontrolli i Lartë i Shtetit, është një rast mjaft i mirë paraqitur nga Këshilli i Ministrave. Komisioni pasi u për të nxitur komisionet parlamentare dhe grupet njoh me projektligjin dhe përbajtjen e vetë raportit parlamentare, për të bërë amendamentet dhe të Kontrollit të Lartë të Shtetit, konstaton se në tëra ndryshimet e nevojshme në kuadrin ligjor për të drejtimet kushtetuese, ligjore dhe procedurale, mbyllur çdo shteg. Për të përmirësuar këtë kuadër projektligji është i rregullt, prandaj është dakord për ligjor, lidhur me menaxhimin e financave publike, miratimin e tij në këtë seancë. edhe ky është një hap shumë i rëndësishëm, dhe Falemnderit! do të thosha që tashmë një pjesë e mirë e ligjeve Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Braho! që kanë të bëjnë me financat publike janë në proces Fjalën e ka zoti Bufi, në emër të Komisionit të rishikimi. Në mënyrë të veçantë do të kërkoja që t’u Ekonomisë Financave dhe Privatizimit. përshpejtonte puna për të miratuar ligjin e ri organik Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë dhe të Buxhetit të Shtetit. Natyrisht, referimi që u bë Financave, ka shqyrtuar këtë projektligj, ne i kemi edhe nga mjaft diskutantë këtu raporteve të Fondit paraqitur një raport ku janë theksuar problematikat Monetar dhe problematikës së paraqitur prej tyre, kryesore e shtruar nga rekomandimet e Kontrollit mendoj që nuk është mënyra më e mirë për të bërë të Lartë të Shtetit, të cilat i mbështesim, me këtë politikë. Është po ajo problematikë që paraqet raporti rast unë doja të theksoj atë konkluzionin kryesor i Kontrollit të Lartë të Shtetit, që paraqitet nga që janë shpenzimet e Buxhetit të Shtetit, që janë Komisioni i Ekonomisë. Dhe pse ne e përflasim realizuar në përputhje me kërkesat e ligjit nr. 8379, Institucionin Ndërkombëtar, nuk është se ia shtojmë “Për hartimin dhe zbatimin e Buxhetit të Shtetit”, të rëndësinë, por është një problematikë siç e pohojnë konfirmuara edhe nga raporti i Kontrollit të Lartë të edhe vet raportet sepse këtu citohet vetëm një pjesë, Shtetit, Komisioni i Ekonomisë është dakord me vetëm problematika. Nuk citohet konkluzioni që kjo projektligjin për Buxhetin faktik të vitit 2002, të paraqitur problematikë, është në proces bashkëpunimi dhe nga Këshilli i Ministrave, dhe, gjithashtu, me raportin realizimi të Qeverisë Shqiptare, së bashku me e Kontrollit të Lartë të Shtetit për këtë projektligj. Fondit Monetar Ndërkombëtar. Falemnderit! Pra, për të gjitha këto arsye unë mendoj që në Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bufi! emër të Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, ju Atëherë, para se të kalojmë në votim, do të ftoj të gjithëve për të miratuar këtë akt formal që ka bëjmë prezencën, shikoni a ka ndonjë deputet në të bëjë me shifrat e buxhetit fraktik të vitit 2002. ambientet e tjera të Kuvendit? Falemnderit! Ju lutem, hiqini kartelat e deputetëve që nuk Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bufi! janë. Hapet votimi për prezencën. Vazhdon votimi. Mbyllim edhe diskutimet rreth raportit. Diskutime Atëherë, duhet edhe një deputet që të bëhemi
1846 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
71, kemi edhe 4 ministrat, bëhemi 74 deputetë. fuqi, 15 ditë pas votimit në fletoren zyrtare? Fillojmë nga votimi. Kalojmë në projektligjin në parim 10 kundër, 2 abstenime. Miratohet. me elektronikë. Hapet procesi i votimit. Mbyllet Atëherë e kalojmë projektligjin në tërësi me procesi i votimit. elektronikë. Vazhdon procesi i votimit. Mbyllet 46 pro dhe 4 ministra bëjnë 50, 13 kundër, 2 procesi i votimit. abstenime, miratohet në parim. 44 edhe 4, bëjnë 48, miratohet, 15 kundër, 6 Vazhdojmë në votimin nen për nen. Neni i parë, abstenime, 7 nuk morën pjesë në votim. bashkë me sugjerimet e Komisionit të Ligjeve. Zotërinj deputetë, falemnderit për mbylljen me Kush është dakord me nenin nr. 1? 10 kundër, sukses të kësaj seance. Seanca tjetër hapet ditën abstenim nuk ka. Kalon neni i parë. e enjte, në orën 10:00. Kush është dakord me nenin nr. 2 për hyrjen në Mirupafshim!
E enjte, 30.10.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, hapim sot. Neni nr. 100, Këshilli i Ministrave merr vendime seancën. me propozim të Kryeministrit ose të ministrit Fjalën e ka zoti Berisha! përkatës. Aktet e Këshillit të Ministrave janë të Sali Berisha – I nderuar zoti Kryetar! vlefshme kur nënshkruhen nga Kryeministri dhe Siç kemi bërë të ditur, jemi në një angazhim ministri përkatës. Neni nr. 102 ministri brenda dhe përkushtim të plotë, për të mbrojtur parimet drejtimeve kryesore të politikës së përgjithshme themelore kushtetuese, parimin e qeverisjes së shtetërore, drejton me përgjegjësinë e tij shumicës, parimin e respektimit të frymës dhe veprimtarinë që ka marrë në kompetencë. Ministri germës së Kushtetutës, si ligji themelor i shtetit. në zbatim të kompetencave të tij nxjerr urdhra dhe Zoti Kryetar! udhëzime. Çfarë po ndodh, zoti Kryetar? Po ndodh Dje ose pardje, partia juaj u anëtarësua në mugabizimi i institucioneve në Shqipëri dhe kjo jo internacionale. Shfrytëzoj këtë rast për të formuluar për fajin e tyre, por për shkak të Fatos Nanos dhe urimet e mia të sinqerta, por mendoj dhe konceptoj krizës së tij personale, sepse nuk mund ta them se çdo hap drejt integrimit është një hap drejt tani, por edhe nuk mund ta pohoj se Parlamenti standardeve Evropiane, drejt standardeve prej 140 deputetësh nuk ka një shumicë. Unë që të perëndimore. Kam bindjen se asnjë kryeministër jem i sinqertë me ju duhet ta them këtë, që të socialist ose social – demokrat i perëndimit që tre shkojmë drejt zgjedhjeve, por nuk mund ta faktoj herë me radhë do të humbiste ministrat në dhe nuk mund ta them, që ai që nuk ka shumicë në Parlament, pra do të humbiste shumicën në këtë Parlament dhe që është provuar tre herë, është Parlament, nuk do të kishte dhënë së paku tre herë Fatos Nano. Po çfarë po bëhet? dorëheqjen deri tani. Mirëpo, paradoksi i madh i juaji Ai po përcjell krizën në institucione të tjera, ai është se në vend që t’i besoni dhe të aplikoni do t’i provojë shqiptarëve se Parlamenti është i aritmetikën kushtetuese perëndimore, ju aplikoni në pavlerë, mbasi nuk i bën dot ata me Qeverinë që iu Shqipëri aritmetikën kushtetuese të Robert takon, në përputhje me Kushtetutën, ai do t’i provojë Mugabes. Në vend që të aplikohen në Shqipëri shqiptarëve se Presidenti është i pavlerë, mbasi standardet e perëndimit, aplikohen standardet e dekretet e tij rrëzohen dhe bien në Parlament si Mugabes nga Fatos Nano. Për tre herë me radhë simitet e Xhaferrit. Parlamenti nuk është në krizë, Kryeministri Shqiptar, në këtë Parlament, ka humbur në krizë është vetëm Mugabja i Shqipërisë dhe shumicën dhe sërisht gjenden mugabianë, të cilët ministrat e tij mugabianët. Atëherë, i nderuar zoti thonë se nuk ishte shumica ajo që kemi humbur, Kryetar, ju bëj thirrje ju të ndërmerrni në emër të po çfarë ishte? Po ju lexoj vetëm një nen të Parlamentit një takim urgjent me Presidentin e Kushtetutës, zoti Kryetar, si funksionon Qeveria Republikës dhe t’i kërkoni në emër të Parlamentit,
1847 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të shkarkojë Mugaben që nuk do të respektojë asnjë Presidenti dhe t’i paraqisni dhe të marrë vendimin. ligj. Nuk tolerohet më një situatë si kjo. Nuk mund të Zoti Kryetar! tolerohet rendi në Shqipëri, eksportues kryesor i Është i paprecedent në historinë e perëndimit krimit pa ministër Rendi. Nuk mund të tolerohet që një Kryeministër humbet shumicën dhe vazhdon Shqipëria pa Ministër të Jashtëm në procese të thotë, gjeniu i politikës i shekullit që shkoi, integrimi. Të tjerët e dinë më mirë se ne Kushtetutën Winston Çërçill, fitoi luftën dhe humbi një votë, dhe tonë, e dinë se kush është e vlefshme dhe kush në Parlament tha të famshmen deklaratë të tij: Is është e pavlefshme. Ju duhet të dëshmoni time to go! Dhe u largua. Po ju që nga këto banka përgjegjësinë minimale, ndaj vetes, familjes dhe mbështesni Mugaben, bëheni bashkëfajtor me të, vendit tuaj. Nuk mund të bëni kështu ju. Ç’është kjo ju, ju mbajnë lidhjet e krimit që keni me Mugaben, që bëni? Edhe shëtisni, edhe shkoni në Këshillin e dhe jo parimet kushtetuese. Me matematikën e Evropës, dhe shkoni në Parlamentin Evropian, edhe Mugabes Shqipëria shkon drejt Afrikës dhe nuk shkoni në Asamblenë Parlamentare të OSBE – së, shkon drejt Evropës. Prandaj zoti Kryetar, nuk edhe shkoni në asamblenë e NATO – s, por pesë përfaqëson vetëm Qeverinë mugabiane, përfaqëson, gjëra duhet t’i mësoni aty more, zotërinj, jo të silleni si Kryetar i Parlamentit, të gjithë Parlamentin. Duhet në këtë mënyrë, prandaj të lutem, zoti Kryetar, merre të ndërmarrësh edhe Presidentin e Republikës të me seriozitetin më të madh. Kur të fillojmë në dekretojë, shkarkimin e ministrit të shkarkuar dhe mbrojtje të Kushtetutës, këtu ka vetëm mbrojtje të humbur në Parlament. Kushtetute, dhe adhamudhët, dhe mugabët, nuk Zoti Kryetar! kanë më vend në Parlament. Parlamenti do jetë në A ka gjë më qesharake, a ka gjë më absurde, mbrojtje Kushtetute. Shko zotëri të lutem, në emër se të provokohet Parlamenti, mocion të tillë, mocion të Parlamentit, i thuaj Presidentit shkarkoje të atillë, votoj haptas tre herë kundër Kryeministrit, paranojakun politik. Shkarkoje njeriun që do të nuk kishit inat me Namik Doklen ju, mos më thoni qeverisë me matematikën e Robert Mugabes. ju mua se unë e di mirë këtë punë. Inatin e kishit Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, të them të me Fatos Nanon. Mos u bëni si struci. As me Marko drejtën unë ia u dhashë fjalën dhe ju lejova të flisnit Bellon, absolutisht as me njërin, as me tjetrin. sa deshët. Më ka pëlqyer një ide e juaja, që Kryeministri është i rënë, ndaj edhe të lutem para institucionet nuk duhet të interferojnë te njeri – tjetri. se të na impononi procedura hektike kushtetuese, Ne si Parlament kemi detyrat dhe kompetencat tona e cila është e njohur tashmë. Mbrojtja e Kushtetutës me Kushtetutë, dhe nuk duhet të interferojmë në në axhendë, deri sa të rivendoset kushtetutshmëria, pushtetet e tjera. Ne mund ta bëjmë atë të kërkojmë Ministria e Rendit nuk ka urdhra dhe udhëzime, nga pushtetet e tjera kur kemi kryer detyrën tonë sepse nuk ka kush të vëri kundërfirmën sipas kësaj. këtu në Parlament. Në qoftë se qëndrojnë ato që Ministria e Jashtme, nuk ka urdhra dhe udhëzime, shtruat juve, atëherë ju lind e drejta me Kushtetutë nuk ka marrëveshje. Ju mbajuni legjislaturës, që të kërkoni mocion mosbesimi, ju këtë gjë nuk e mbajuni ligjit themelor të shtetit, sepse ky është bëni, po ta kishit bërë unë do ta vija në rendin e një kusht themelor, pasojat janë shumë serioze. Nuk ditës për ta diskutuar, ndërsa me Presidentin unë zgjidhen problemet duke sjellë Adhamudhin këtu. kam kontaktuar dhe përsëri kontaktoj lirisht me të Dje dështoi marrëveshja me Fondin Monetar dhe mund të shkojë edhe mbas kësaj mbledhje të Ndërkombëtar. FMN –ja u largua pa nënshkruar kontaktoj, por atë që thatë juve, unë nuk mund t’ia marrëveshjen. Ku e keni marrëveshjen, nxirreni kërkoj, sepse nuk kam se ku ta mbështes, sepse marrëveshjen, ju jeni mashtrues! nuk është e drejtë e Presidentit që të shkarkojë Këto janë arsyet që këto mugabianë, dhunojnë Kryeministrin, pra nuk ka asnjë nen të Kushtetutës Kushtetutën, dhunojnë vendimet e Gjykatës që e ligjëron. Megjithatë për këtë frymë diskutimesh Kushtetuese, dhunojnë ligjet themelore të vendit. unë do të kontaktoj me Presidentin por them që Vendi nuk ka Qeveri. Dy portofolat më kryesore nuk edhe Presidentin, nuk duhet të futim në qorrsokak, kanë drejtim. Nuk mundet Kryeministri të urdhërojë, duke i kërkuar disa gjëra që nuk janë në pa kundërfirmën e ministrit. Nuk mundet kompetencën e tij. zëvendësministri të japë asnjë urdhër, asnjë udhëzim. Fjalën e ka zoti Ruçi. Kjo që ndodh është paranojë politike. Zoti Gramoz Ruçi – Më lejoni që edhe unë me të Kryetar, edhe një herë po ju kërkoj, që të shkoni te njëjtin sinqeritet të uroj anëtarësim sa më të shpejtë
1848 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të opozitës sonë në organizmat ndërkombëtare dhe i vullnetit, i unitetit të popujve dhe garantuesi i e vlerësoj përshëndetjen që bëri lidershipi i opozitës. zbatimit të kushtetutës në vend. Kjo është një arritje e demokracisë pasi pa integrimin Falemnderit! e të gjitha forcave politike shqiptare, kuptohet është Servet Pëllumbi – Po, për replikë zoti Malaj! i vështirë edhe integrimi i vendit tonë, të paktën në Arben Malaj – Dua të theksoj që emocionet këtë pikë jemi të përbashkët. Për sa i përket politike nuk e lënë ish–presidentin që të dallojë qartë problemeve që u trajtuan këtu, ne si maxhorancë se në çfarë nivel zhvillimi është Qeveria dhe vendi. me 75 deputetët e vet, si ata që votuan pro dekreteve Sigurisht ai ka të njëjtin mentalitet dhe ka të njëjtën dhe ata që abstenuan për dekretet. Besoj që kujtesë historike që FMN – ja i ndërpret institucionalisht edhe këtu në Parlament edhe marrëdhëniet kur Qeveria e çon vendin në kaos. I publikisht para opinionit publik shqiptar, kemi vetmi moment historik në bashkëpunimin e deklaruar që mandatin që na ka dhënë elektorati Shqipërisë me FMN-në, është koha e qeverisjes së shqiptar me shumicë, si forcë e parë politike me 75 Partisë Demokratike, për shkak të ngrirjes së deputetët e vet. Nuk do t’u a dhurojmë të dashur marrëdhënieve. Nuk ka ndërprerje, ndoshta ministri opozitarë, po do të shpalosim të gjitha përgjegjësitë i Financës ka detyrim që edhe liderit të opozitës t’i tona politike dhe institucionale për forcimin dhe dërgojë kopjen e bashkëpunimit Shqipëri-FMN. Mos konsolidimin e qeverisjes në Shqipëri. Prandaj, bërtit, se ju vini bërtisni këtu dhe pastaj ktheheni varianti që pozita t’i dhurojë pushtetin opozitës, duke qeshur atje, edhe pyesni si ata fëmijët e vegjël, harrojeni, të dashur opozitarë. Keni një rrugë të dytë e thash bukur apo jo? ta fitoni me mjete demokratike. Sa po u provuat dhe Zoti Berisha! përsëri regjistruat humbjen e radhës. Këtu ka një përfaqësues të Fondit Monetar Keni edhe një rrugë tjetër, që do ta krreni Ndërkombëtar që nuk ngurron të bëjë deklaratën Qeverinë Shqiptare me vinç, me top, me mitraloz, kur në një vend të priten ose të mbahen pezull siç keni deklaruar ju, zoti Berisha, në Rinas. Besoj marrëdhëniet. Deklarata zyrtare, një kopje të saj ju që kanë perënduar këto kohë, si për elektoratin duhet ta merrni, dhe nga përfaqësuesi i FNN-së që shqiptar, ashtu edhe për faktorin ndërkombëtar. Ne vepron në të njëjtin vend ku ju jeni lideri i opozitës ju ftojmë të shpalosni të gjitha përgjegjësitë tuaja si dhe në të njëjtën Qeveri që ne qeverisim, por ju nuk opozitë duke përdorur rrugën dhe mjetet keni të drejtë që të bëni presion psikologjik mbi institucionale që ju lejon dhe ju krijon Kushtetuta e shqiptarët se janë ndërprerë marrëdhëniet me FMN- Shqipërisë. Keni 3 – 4 vjet që e quani të lehtë, tani në, dhe praktika, meqë ke ish – ministra në krahun e quani dokument të rëndësishëm për zbatim, ajo u tënd, është që të mbarojnë negociatat, bëhet drafti krijon të gjitha hapësirat për t’i ushtruar në dhe në janar do të jetë mbledhja e bordit, kështu që Parlamentin Shqiptar, provojeni! Për sa i përket në qoftë se je i painformuar, puno pak më mirë me precedentëve dhe interpretimeve, që qeveriset ose ish – ministrat e tu që e dinë më mirë se ty, ideja që nuk qeveriset me zëvendësministrat, kemi folur edhe ju dini gjithçka ka qenë shkatërruese edhe për herë të tjera, nuk do t’i japim leksion njëri – tjetrit. kohën që ke qenë president, edhe për kohën që je Doja t’ju kujtoja vetëm një fakt, zoti Berisha, kur lider i opozitës. keni qenë ju president i vendit, një ministri e keni Servet Pëllumbi – Zotërinj, deputetë. lënë 7 muaj pa ministër. Ministrinë e Ndërtimit me Ju lutem, zoti Berisha, ai bëri një replikë për zotin Brojka, ju kujtoj këtu që ka dhënë dorëheqjen fjalën tuaj, mos të diskutojmë më për këtë çështje në muajin shtator, dhe është zëvendësuar kur ka që nuk e kemi në rendin e ditës. Prandaj, zotërinj ardhur qeveria Fino në mars, pra 7 muaj. Prandaj, deputetë, kalendari është miratuar, zoti Pjetër, nuk dy kute për të njëjtin problem, pra nuk ka që të bëni mund të diskutohet për kalendarin sot. siç them unë, dhe mos bëni siç bëj unë. Prandaj ju Fjalën e ka zoti Arbnori! e keni bërë dhe kërkoni pse ne e bëjmë, ne ju Pjetër Arbnori – Zoti Kryetar! garantojmë që nuk shkojmë më shumë se 7 muaj. Unë si deputet i Shkodrës, ngrihem për të folur Zoti Kryetar! lidhur me një gjë që nuk ka ndodhur kurrë, sapo u Së fundi, do të thosha që të paktën presione mor vesh fitorja e kandidatit të Partisë Demokratike politike të mos i bëjmë institucioneve kushtetuese, në Shkodër, u fikën dritat përnjëherësh, dhe tani siç është institucioni i Presidentit. Ta mbrojmë, ta drita në Shkodër ka vetëm 6 orë, dhe në gjysmën e forcojmë e ta konsolidojmë atë se është garantuesi natës dritat janë të fikura, dhe unë mund t’ju them
1849 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
edhe një gjë, që po bëhet dënimi kolektiv dhe si situatë e pa pranueshme gjë që manifestohet edhe përfaqësues i zonës sime, Bushat, Barbullush, Vau me atë mesazh që dha zoti Pjetër Arbnori, jo vetëm Dejës, unë i kam çuar ministrit të Energjetikës, në Shkodër, por në mbarë Shqipërinë ka probleme dokumentet me firmën e drejtoreshës së KESH-it të një krize të thellë ekonomike, ka probleme të një në Shkodër, ku vërtetohet që zona ime paguan 80 – krize të thellë sociale dhe së paku nga ana juaj që 85 % të pagesës së nevojshme dhe ajo trajtohet jeni atje, duhet patjetër një ndërgjegjësim i tërë sikur të paguante vetëm 9%. Dokumentet janë te terrenit politik dhe në radhë të parë një adresim i ministri i Energjetikës dhe unë protestoj këtu për institucionit të Kuvendit për Presidentin e Republikës dënimin që i bëhet Shkodrës dhe zonës sime, dhe që kjo situatë me Qeverinë Nano, e cila tashmë ky dënim është vetëm politik, prandaj unë bëj këtë realisht nuk ekziston, duhet të përfundojë. Të gjitha protestë, dhe do të ndezim këtë qiri në shenjë të llogaritë që ai ka bërë, për ta çuar deri në kongres, protestës për keqtrajtimin politik. jeni të bindur juve, jemi të bindur ne, që janë të Servet Pëllumbi – Atëherë, i fikim këta qirinj pashpresa, kështu që merreni iniciativën që të vazhdojmë punën. institucionale për të dalë nga kjo krizë e thellë dhe Po, zotërinj deputetë, rendin e ditës e kemi të së fundi u bë një paralelizëm për kohën e Qeverisë miratuar. Unë i dhashë fjalën zotit Berisha dhe pati Meksi 2, kur Ministria e Ndërtimit për 3 muaj ka dy replika për të. Unë këtu në listë shoh plot qenë, mbas kalimit të zotit Brojka në krye të deputetë, por ne për një çështje që nuk e kemi në Bashkisë së Tiranës, Kushtetuta e atëhershme rendin e ditës nuk mund të vazhdojmë diskutimin. parashikonte që sekretari i shtetit kishte ekuivalencë Po, zoti Topi! të plotë me ministrin dhe ishte brenda kufijve të Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! Kushtetutës, që gjithçka ishte kushtetuese dhe Së pari, po e nis pikërisht aty ku juve u shprehët normale. Kështu që unë mendoj se ajo që thatë ju për të komentuar rendin e ditës, pastaj për të kaluar për opozitën, që duhet të informohet, mendoj që në një koment, të të cilit diskutimet sapo iu bënë. vlen më shumë për ju që duhet t’i informoni më thellë. Është rast i përsëritur që këtu vinë propozime, në Falemnderit! rastin konkret në kalendarin e sotëm është për një Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Topi! kandidaturë për Enti Rregullator të Telekomunikacioneve. Fjalën e ka zoti Lesi, për procedurë. Vazhdimisht vinë kandidatura nga maxhoranca dhe Nikoll Lesi – Zoti Kryetar! asnjë herë nuk është respektuar vullneti i opozitës Nëse më lejon që ta thjeshtësoj më tepër për të bërë të mundur dhe balancimin në këto ente, problemin, në qoftë se unë dua si deputet i Kuvendit për të cilët të gjithë kemi shpresuar se janë të të kërkoj në interpelancë ose në seancë pyetjesh depolitizuar. Kështu që gjej rastin t’ju rikujtoj që duhet urgjente ministrin e Rendit. Pyetja e parë, kush do ndërhyrja juaj për të ndërgjegjësuar atë pjesë që të vij nga Ministria e Rendit, zëvendësministri? Ta akoma nuk është ndërgjegjësuar. zemë se ndodhi një gjë emergjente, është e drejta Së dyti, dola këtu për të bërë një balancim të ime legjitime që të kërkoj në interpelancë ose në atyre deklaratave të homologut, zotit Ruçi, Kryetarit seancë pyetjesh ministrin e Rendit. A mund të ma të Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, i cili në shpjegosh kush do të vijë këtu? Sepse vijim të një përshëndetje të zotit Berisha për zëvendësministri nuk është i kaluar në Parlament, anëtarësimin e Partisë Socialiste në internacionale, është i emëruar. tha diçka që nuk është aspak e vërtetë. Partia Pyetja e dytë, e kam me zotin Ruçi, i cili për Demokratike, si partia e parë antikomuniste në mua personalisht, ndoshta jam subjektiv në këtë pluralizëm, ishte e para që u integrua në organizmat pohim, mbetet shtylla kurrizore e PS-së dhe ai e politik të partive të djathta dhe më vjen keq që u mban të bashkuar PS-në, sepse Kryetari Nano, e deshën 13 vjet, ndoshta diçka më shumë, për të ka përçarë dhe po e shkatërron, por nuk jam aspak bërë detoksimin e formacionin tuaj që rriten nga dakord me pohimin e tij që doli këtu dhe përmendi Partia e Punës. Dhe së fundi, fatmirësisht edhe ju një eksperiencë, po e quajmë të kohës së Berishës, jeni në internacionalen e të majtës, për të bërë të për ministrin që tre muaj nuk ka qenë në detyrë. Ai mundur që edhe në Shqipëri të vinë pikërisht këto bën gabim që e përmend këtë si përvojë pozitive që mesazhe të bashkëpunimit për ta nxjerrë Shqipërinë është një përvojë negative. Nuk jam aspak dakord nga kriza. me zotin Ruçi, që i referohet një përvoje negative. E treta që dua të përmend është pikërisht ajo Së treti, Qeveria ka mbaruar, zoti Pëllumbi.
1850 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Qeveria nuk është legjitime, sepse janë rrëzuar tre Zoti Kryetar, ish të burgosurit dhe të përndjekurit dekretet e Kryeministrit Nano. politikë përsëri vazhdojnë të protestojnë, sepse ju Së katërti, nëse më lejoni, opozitë, pozitë, si ta jeni mashtrues me to, në pafundësi. Ju o duhet të dëshironi ju, kemi detyrimin të paktën moral që të deklaroni si Kryetar i Kuvendit që nuk do të Qeveriset vendi dhe unë po të them jo se është Malaj, miratojmë projektligjin për dëmshpërblimin e ish- të nuk kam asnjë interes, përveç ministrisë së tij, dhe burgosurve dhe të përndjekurve politikë, ose ju nuk Ministrisë së Mbrojtjes, dje, sepse kam qëlluar në mund t’i mbani ato me shpresë sa të kalojë edhe profesion edhe gazetar zoti Pëllumbi, asnjë ministër kjo pranverë, sa të kalojë edhe kjo verë, sa të kalojnë dhe asnjë nga administrata nuk funksiononte, deri këto zgjedhje, dhe sa të kalojë edhe ky dimër. Ju në orën 11:00, të gjithë në kafene ishin. Administrata duhet të dilni në ballë të atyre fatkeqëve, se fatkeq është shkatërruar. i keni bërë ju, dhe për 13 vjet emri demokraci që, Dhe së fundi, i kërkoj zotit Ruçi në këto fatkeqësisht, ju jeni pranuar në internacionale momente, meqenëse thotë që jam solid, të socialiste, dhe vazhdoni demagogjinë me njerëzit interesohet se cili ministër ka firmosur dorëheqjen që ju i keni bërë viktima të atij sistemi të kaluar, në këto momente dhe po e bën publike ose prandaj, që mos të vijë një ditë që mos t’ju lënë ju mbasdite ose ditën e hënë. zoti Kryetar, që të hyni në Parlament, dilni atje dhe Falemnderit! deklaroni, ose në mbështetje të tyre, ose deklaroni Servet Pëllumbi – Zoti Lesi, megjithëse nuk që nuk jeni viktima të komunizmit, por ju jeni edhe kam ndonjë detyrim t’i përgjigjem pyetjeve të sot viktima e kësaj Qeverie, të vdekur. Prandaj unë deputetëve, po të them se meqenëse do të bësh ju kërkoj zoti Kryetar, që nuk ka asnjë vlerë vazhdimi një seancë pyetjesh, duhet të dish që kjo është një i Parlamentit, nëse nuk do të zgjidhet çështja e situatë e përkohshme, do të plotësohet vendi dhe ministrave që kanë ngelur në këtë Parlament. Jemi do t’ju përgjigjet edhe pyetjeve tuaja. me një republikë parlamentare dhe fuqinë e ka ky Urdhëro zoti Berisha! institucion Parlamenti, prandaj respektoni këtë Sali Berisha – Mund të them me përgjegjësi Parlament, ose thoni ka dështuar edhe sistemi i absolute se qeverisja ka qenë mbi baza në respekt republikave, dhe t’i rikthehemi asaj që i kthen nderin të plotë të ligjeve kushtetuese të vendit, mbasi dhe dinjitetin këtij vendi. sekretarët e shtetit kanë qenë në ligjet kushtetuese, Falemnderit! për zona të barazuara me ministrat, dhe Kushtetuta Servet Pëllumbi – Zoti Spahia, institucionet shpreh ministrat dhe personat e barazuar me ta. në demokraci janë secili në vendin e vet, të Kështu që nuk ka pasur jo shtatë muaj, por as 7 përcaktuara me Kushtetutë, dhe nuk mund t’i kërkoni ditë vakum kushtetues në periudhën e qeverisjes një institucioni atë që nuk e ka në kompetencën e së Partisë Demokratike. Çdo variant tjetër është vet. matematikë e Mugabes, Ajaz Gramoz Ruçi. Zoti Metko, nuk do t’ua jap fjalën, sepse nuk do Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, të bëjmë diskutime për një temë që nuk e kemi në nuk do të vazhdojmë me debatet që nuk i kemi në rendin e ditës. Asnjë procedurë nuk ka, procedurat rendin e ditës. i kemi të miratuara, rendin e ditës e kemi të miratuar. Zoti Spahia, në qoftë se do të debatoni, nuk do Procedura është kur diskutojmë kalendarin ose kur t’jua jap fjalën. Në qoftë se do të flisni për procedurë, jemi në procesin e një projektligji, kush ka deklarata, urdhëroni! le t’i bëjë me shkrim. Eqerem Spahia – Zoti Kryetar! Mirë, urdhëro zoti Metko! Është më se normale që të diskutojmë në lidhje Uran Metko – Zoti Kryetar, unë sapo u ktheva me projektligjet, por përderisa ligjet që kalojnë nuk nga protesta që po zhvillohet para Parlamentin nga ka qeveri që t’i zbatojë, ne duhet t’i rikthehemi të persekutuarit politikë, ata po përleshen me Qeverisë. Realisht qiriu është simboli i errësirës, policinë dhe mendoj se shumë shpejt mund t’i kesh por qiriu ndizet edhe për shpirtrat e të vdekurve. edhe brenda Parlamentit. Të ngrihet një grup dhe të Qeveria ka vdekur dhe këto qiri janë në shenjë të kontaktojë në të njëjtën kohë. I bëj thirrje të gjithë Qeverisë së vdekur. Prandaj, me një Qeveri të vdekur deputetëve të djathtë, të dalin dhe të kontaktojnë ne nuk mund të vazhdojmë të miratojmë ligje. Këtë me ta, se ndoshta janë dhe te shkallët tani, ndryshe Qeveri që ka vdekur e ka rrëzuar vetë maxhoranca do të jetë keq për juve. socialiste. Servet Pëllumbi – Po, zotërinj deputetë, lidhur
1851 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me çështjen e ngritur për të përndjekurit politikë, parave të tyre. Kjo është sikur marrëveshja të bëhet kemi bërë sqarimet përkatëse, edhe në seancë kur me Shqipërinë ndërmjet një vendi tjetër perëndimor. e shqyrtuan, edhe në Byronë Parlamentare, jemi Servet Pëllumbi – Falemnderit! duke pritur kërkesën që i kemi bërë Qeverisë për Fjalën e ka zoti Berisha! atë çështje. Sali Berisha – Nuk mund të jetë vetëm e Pra, atëherë, kalojmë në procedurën e rendit të përgjithshme klauzola. Është natyrisht, një klauzolë ditës, projektligji “Për ratifikimin e Marrëveshjes së që synon të mbrojë paratë, por druhen shumë se Kredisë së Zhvillimit ndërmjet Republikës së marrëveshjen pararendëse dhe në shumat Shqipërisë dhe Shoqatës Ndërkombëtare për pararendëse, ministrat e babëzitur, edhe kanë programin e fazës së dytë të kredisë në mbështetje përdorur për ato qëllime dhe mosqëllime më të të uljes së varfërisë”. mbrapshta, ndaj dhe unë mendoj që duhet të bëhet Fjalën e ka zoti Braho! një hetim për marrëveshjen pararendëse. Por në këtë Spartak Braho – Komisioni pasi e shqyrtoi administratë ndodh shpesh që gjethet nuk të lënë projektligjin “Për ratifikimin e Marrëveshjes së të shohësh drurët, sepse pylli i korrupsionit është Kredisë dhe Zhvillimit ndërmjet Republikë së bërë tmerrësisht i dendur, ndaj edhe unë mendoj që Shqipërisë dhe Shoqatës Ndërkombëtare për marrëveshjen ta kalojmë, sepse është një qëllim zhvillim Ida, u shpreh për ratifikimin e saj në seancë shumë i madh i Bankës Botërore, për të ndihmuar plenare. viktimat e kësaj qeverisje që katandisen progresivisht Servet Pëllumbi – Falemnderit! çdo javë dhe çdo muaj më thellë në varfëri papunësi Fjalën e ka zoti Sherifi! dhe mjerim, por gjykoj që Parlamenti duhet të marrë Elmaz Sherifi – Kalon në seancë. një hetim për përdorimin e shumës së marrëveshjes Servet Pëllumbi – Falemnderit! së parë se në rast se nuk është përdorur për Po, zoti Bufi! diamante dhe argjendurina, mund të jetë përdorur Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë është për orgjira dhe konto bankare. dakord që të kalojë në seancë plenare për ratifikimin. Falemnderit! Servet Pëllumbi – Për Komisionin e Jashtëm. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Fjalën e ka zoti Zela. Fjalën e ka zoti Qesja! Ilir Zela – Dakord. Dilaver Qesja – Ky projektligji ishte për t’u parë Servet Pëllumbi – Atëherë, kush ka pyetje për edhe në komisionin e industrisë, mirëpo u tha që projektligjin! nuk do të kalojë sot në seancë plenare dhe nuk u Po, zonja Topalli! shqyrtua në këtë komision, edhe nga një kalim i Jozefina Topalli – Zoti Kryetar, kjo është shkurtër që i kam bërë unë projektligjit, aty nuk ka marrëveshja e dytë që bëhet në mbështetje të uljes asgjë diskrete për konto bankare. së varfërisë. Pyetja ime është për qëllimet e këtij Falemnderit! seksioni të kësaj marrëveshje. Shumat e kredisë Servet Pëllumbi – Kush ka tjetër për të folur. nuk do të përdoren për pije alkolike, tabakot të Po, zoti Hoxha. parafabrikuara, gurë të çmuar, gjysmë të çmuar, të Flamur Hoxha – Nuk e di nga e ka parë zoti përpunuara, të papërpunuara, bizhuteri prej floriri, Qesja, por në Komisionin e Industrisë nuk ka qenë metale prej argjendi, ose platini dhe mallra të për t’u parë ky projektligj. Kanë qenë dy projektligje armëpunuesve dhe argjendpunuesve, paratë e të tjera. Nëse ka vërejtje se duhet ta shikojë, jam marrëveshjes tjetër kanë shkuar për këto gjëra. dakord, por që nuk ka qenë në programin e miratuar, Falemnderit! dhe kur është miratuar rendi i këtij 15 ditori, në Servet Pëllumbi – Po, pyetje tjetër kush ka? seancën e kaluar, nuk ka propozim nga deputetët Kush do t’i përgjigjet, specialistët? për ta rishikuar apo ne, si komision. Nëse ka vërejtje Specialisti – Specialistët janë të lodhur. për esencën e projektligjit, le të ngrejë mendimin e vet. Servet Pëllumbi – Fjalën e ka zoti ministër! Servet Pëllumbi – Ka ndonjë tjetër? Nuk ka. Pyetja e zonjës Topalli është e vlefshme për t’u Atëherë, ju lutem kryetarëve të grupeve. trajtuar, këtu nuk bëhet fjalë për paragrafë që janë Servet Pëllumbi – Zoti Laço? marrëveshje midis Bankës Botërore të Shqipërisë, Teodor Laço – Dakord. por janë parimet bazë të institucioneve financiare Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? ndërkombëtare që ndalojnë çdo keqpërdorim të Maksim Begeja – Dakord.
1852 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Zoti Balla? Parlamentin të futet në diskutim vetëm në momentin Sadedin Balla – Dakord. e fundit të miratimit me çdo kusht të ligjeve që sillen Servet Pëllumbi – Zoti Malo? për kredi. Ne kemi kërkuar këtu në Parlament, zoti Vladimir Malo – Dakord. Kryetar, dhe në komisione është deklaruar: një Servet Pëllumbi – Zoti Bejtaj? proces rishikimi i ligjit për Buxhetin e Shtetit duhet Engjëll Bejtaj – Dakord. të bëhet në mënyrë urgjente. Ka qenë parashikuar Servet Pëllumbi – Zoti Topi? që në fillim të muajit shtator të depozitohet në Bamir Topi – Dakord. Kuvendin e Shqipërisë ligji organik për buxhetin e Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? shtetit, me ndryshime që presupozohen që t’i bëhen Bardhyl Agasi – Dakord. këtij ligji. Ende nuk ka ardhur asnjë ndryshim, Servet Pëllumbi – Pra, atëherë, mbyllim pikërisht është defekti i këtij ligji që krijon mundësi shqyrtimin e projektligjit të parë dhe kalojmë te dhe hapësira që në Shqipëri ende të vazhdojnë të projektligji i dytë, “Për ratifikimin e marrëveshjes kontraktohen kredi, të cilat janë të paleverdishme. ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Shoqatës Pak më parë një komision jo i ekonomisë dha idenë Ndërkombëtare për zhvillim Ida, për ndryshimin e meqë termat e kredisë ishin të favorshme, le të Marrëveshjes së Kredisë së Zhvillimit për projektin miratohet. E vërteta është që termat e kredisë nuk e mirëmbajtjes së rrugëve”. janë të favorshme, se në qoftë se konsiderojmë si Fjalën e ka zoti Selimaj! kosto të kredisë vetëm normën e interesit është një Nezir Selimaj – Komisioni, pasi u njoh me çështje dhe në qoftë se konsiderojmë që brenda relacionin e paraqitur, u shpreh dakord për ratifikimin zërave të kredisë, në mënyrë detyruese jepen 20 % e kësaj marrëveshje në seancë plenare. e kredisë për t’u përdorur për asistencë teknike, kjo Servet Pëllumbi – Falemnderit! do të thotë që norma e interesit të kredisë, duhet Fjalën e ka zoti Bufi! shtuar edhe me 20%. Ylli Bufi – Dakord! Zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Zoti Alushi! Vendi po vazhdon të futet borxh në mënyrë të Eduard Alushi – Falemnderit, zoti Kryetar! shpejtë, janë 3,5 milionë dollarë shuma totale e Gjatë diskutimit të këtij projektligji, deputetët e borxhit publik në fund të vitit 2002, sipas raportit të Komisionit për Indrustrinë e Punës Publike dhe Kontrollit të Lartë të Shtetit që diskutuam dy net Transportin shprehën shqetësimet për cilësinë e më parë. Është koha për të bërë hesape, sot Banka punimeve dhe efektivitetin e investimeve në disa e Shqipërisë njoftoi se ka ulur përsëri normën e segmente rrugore sidomos ato rurale për fazën e interesit, duke e çuar në 7 %. Ndërkohë ne parë të këtij projekti, i cili është në zbatim. Komisioni vazhdojmë të marrim kredi nga jashtë me norma kërkon që Ministria e Transportit, të marrë masat dhe kosto më të lartë interesash se sa borxhi i për shmangien e të metave dhe përmirësimin e brendshëm. Parlamenti dhe Qeveria duhet të kontrollit e të supervizimit të përdorimit të këtyre shprehen për mënyrën e futjes në borxh të vendit. fondeve. Si përfundim, duke pasur parasysh Në qoftë se përcaktojnë si borxh publik total nuk ka domosdoshmërinë e këtij investimi dhe kushtet pse të mbetemi të ngurtësuar drejt një borxhi më të lehtësuese të kredisë, komisioni e miraton atë me kushtueshëm. Mundet që të gjithë diferencat në një votë kundër. nevoja për financime të plotësohen me borxhin e Falemnderit! brendshëm, përderisa ekzistojnë burime financiare Servet Pëllumbi – Zoti Zela? të mjaftueshme në tregun e brendshëm financiar Ilir Zela – Dakord. dhe kjo do të jetë me një kosto shumë herë më të Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje për ulët nga kosto e kredive që po miratojmë dhe që projektligjin? thash nuk duhet marrë vetëm 15 % ose 10% i Kush dëshiron të diskutojë? kredisë së shkuar, por duhet shtuar dhe me 20% - Po, zoti Bode. 30% e fondit, e cila destinohet thjesht për asistencë Ridvan Bode – Falemnderit! teknike. E njëjta gjë duhet thënë edhe për kredinë e Lidhur me këtë projektligj në tërësi, për kreditë parë, për të cilën ne jemi dakord dhe ramë dakord që vazhdojnë të sillen në Parlament, unë dua të për ta miratuar. Duhet ta aprovojmë nga Parlamenti, ngre edhe një herë shqetësimin që marrja e kredive por Parlamenti duhet t’i kërkojë Qeverisë përse nuk ndjek ndonjë rregull korrekt dhe që detyron kredinë e ka me interesa. Është mbështetje
1853 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
buxhetore, po kushtëzohet për avancimin e Botërore janë nga më të lehtat dhe nuk kemi arritur reformave strukturore dhe gjej rast të dytë në të gjithë në një moment që tërësia e borxhit të Shtetit sistemin e institucioneve dhe të ekonomisë Shqiptar të konsiderohet si një pengesë për shqiptare. Përse për vitin 2002 kjo lloj kredie u zhvillimin, ne vendosim çdo vit në Parlament, dhe ju disbursua vetëm 35%? Sepse Qeveria aq mundi të votoni nivelin e kredive tregtare. Kështu që në këtë plotësojë si të thuash Kalendarin e kushteve që aspekt, unë besoj se Qeveria ka përmbushur të përcaktohen për këto lloj kredish dhe, kur miratojmë gjitha detyrimet e saj dhe është duke përshpejtuar këtu edhe kredi, ne sigurisht që duhet të themi diçka, hapësirat absorvuese të kredive dhe aq më tepër ku jo të jemi dakord për të mbështetur deficitin janë me kosto të ulët. Për sa i përket angazhimit buxhetor. Kalendari i reformave që parashikon më mirë të burimeve të brendshme në zhvillimin e kushtet e kësaj kredie, a mund të bëhet nga Qeveria? vendit, kjo mbetet një sfidë e cila kërkon edhe nivelin A mund të bëhet reale, sepse do të raportojmë prapë e caktuar të ndërmjetësve financiarë dhe të tregut që u realizua 10% kredia mbështetje buxhetore që të kapitaleve, për ta bërë të mundshëm dhe për ta jepet nga Ida. Mendoj që Parlamenti duhet të luajë angazhuar më mirë. Por, analiza e agregateve një rol më aktiv për këto lloj kredish dhe të mos monetarë nuk tregon që ka ndonjë hapësirë të vazhdoj t’i konsiderojë rutinë. Unë jam edhe në pafund dhe që janë me kosto më të ulët se kreditë Komisionin e Jashtëm. Në Komisionin e Jashtëm e Bankës Botërore, që janë më 0,75%. Mund t’i është thjeshtë sa të firmosim borderonë, se gjë tjetër konvertojmë dhe me 1,2, janë me 40 vjet dhe janë nuk bëjmë aty. Në Komisionin e Ekonomisë nuk ka me 10 vjet periudhë greis. Pra, duhet ta shikojmë hapësirë për të diskutuar, sepse gjithçka është në një analizë më të plotë tërësinë e burimeve mbyllur nga Qeveria. Përse miratohen në Parlament financiare me të cilat mbështetet zhvillimi i vendit. këto kredi rutinë? Për sa i përket komisionit parlamentar, është Falemnderit! diskutuar disa herë dhe ata kanë autoritetin e plotë, Servet Pëllumbi – Falemnderit! ta kërkojmë sa herë ata e konsiderojnë të arsyeshme Fjalën e ka zoti ministër. Qeverinë të raportojë përballë tyre, për tërësinë e Arben Malaj – Zoti Kryetar! kredive që merr, për kushtet e kredive që merr, për Së pari, shqetësimi që u ngrit nga lideri i prioritete, për të cilat i përdor, dhe ky është një opozitës, për hetime. Është e drejtë që nuk ka nevojë obligim ose një e drejtë thelbësore e Komisionit të që të marrë leje, në qoftë se mendon se ka nevojë Ekonomisë për të bërë analiza dhe për të marrë të që të kryejë hetime të paraqesë të gjithë procedurat. gjithë informacionin e domosdoshëm dhe për të Por për të sqaruar këtë Parlament si çdo kreditor ndihmuar pastaj vendimmarrjen në seancën tjetër, Banka Botërore të gjitha projektet që jep jo parlamentare. vetëm në Shqipëri i kontrollon, i auditon me Falemnderit! audituesit e saj ndërkombëtar. Zoti Bode e di shumë Servet Pëllumbi – Falemnderit! mirë që ky proces është procesi ligjor mbi Fjalën e ka zoti Ukperaj. përfundimin e një kredie. Momenti i dytë që Muhamet Ukperaj – Unë kam rezerva për diskutohet këtu ka të bëjë me statusin e Parlamentit zbatimin e fazës së parë të këtij projekti, dhe marrëdhëniet e saj me Qeverinë për kredimarrjen mirëmbajtjes së rrugëve rurale. e Qeverisë. Qeveria është duke respektuar në Së pari, cilësia për atë pjesë që mbuloj unë, lë maksimum autoritetin e Parlamentit, si i vetmi tepër për të dëshiruar. Fondet që janë caktuar për institucion që vendos futjen në borxh të vendit. mirëmbajtjen nuk janë të vogla, janë goxha po t’i Qeveria njëkohësisht është e angazhuar të gjejë krahasosh me FZSH-në. Janë të barabarta me burime sa më të lehta për të mbështetur zhvillimin rikonstruksion të atij aksi rrugor. Koha e dhe besoj se ka dy momente që janë të qarta, mirëmbajtjes varion 1,5 deri në 2 vjet, dhe jo aq sa sektorët në të cilët jepet kredia, dhe për këtë nga të thuhet, deri në vitin 2007-ën ose në 2004-ën. gjithë deputetët, nuk ka ndonjë shqetësim, qoftë Shumica dërrmuese përfundon dhe ajo që është dhe të opozitës, ndërsa nëse flasim për kushtet e kryesore është transparenca. Rrugët rurale bien diku kredisë, në tërësinë e mundësive financiare që ka në komunë ose në një bashki, dhe Pushteti Lokal zhvillimi ekonomik i vendit, është buxheti me burimet nuk di asgjë se çfarë bëhet, është e domosdoshme e brendshme, janë donatorët dhe janë me dispensi që ata që investojnë, një kopje të projektit ta private. Kushtet e kredisë të dhëna nga Banka dorëzojnë pranë Pushtetit Lokal dhe Pushteti Lokal
1854 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të jetë në gjendje të dijë se çfarë bëhet brenda shtruam çështjen në seancë plenare, e diskutuam, territorit të vet. Dhe kjo është vërejtja kryesore e dhe ligji u kthye për t’u plotësuar, kështu që unë imja. nuk mund të ndërpres seancën për të bërë një takim, Falemnderit! siç thoni ju. Unë jam gati t’i takoj edhe nesër, edhe Servet Pëllumbi – Fjalën e ka zoti Bufi! kur të duan, pra siç i kam takuar edhe i takoj, por Ylli Bufi – Në fakt diskutimet që bëjnë në edhe ju që merrni kontakte me ta mirë është që t’i Komisionin e Ekonomisë, për të gjitha ato thoni atyre se procedurat për këtë çështje i ka projektligje që kanë të bëjnë me marrjen e kredive ndjekur Parlamenti, dhe që ne jemi duke pritur ose në tërësi për probleme që kanë të bëjnë për faturën përkatëse nga Qeveria, që ta miratojmë në borxhin e jashtëm, kanë qenë edhe diskutime që Parlament. Në qoftë se nuk e bëni këtë dhe i mbani janë shoqëruar me një debat të plotë. Unë do të varur, doni që thjesht ata të mbeten rrugëve, atëherë thosha që këto probleme zoti Bode i ka trajtuar edhe është tjetër çështje. Vazhdojmë atëherë se ndërhytë në mbledhjen e komisionit, dhe nuk është çështja për një çështje që jemi në procesin e diskutimit në se mungon hapësira e nevojshme në komisione për emër të grupeve. Pra, zoti Bejtaj në emër të grupit. të zgjidhur këto probleme. Fakti që ende disa nga Engjëll Bejtaj – Dakord. problemet mbeten të pazgjidhura, mendoj se ka të Servet Pëllumbi – Zoti Goçi? bëjë me plotësimin e kuadrit ligjor të nevojshëm dhe Kristo Goçi – Dakord. në këtë aspekt jam dakord me atë që tha zoti Bode Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? këtu, që duhet shpejtuar puna dhe Qeveria të sjellë Bardhyl Agasi – Dakord. sa më shpejt projektligjin e ri të buxhetit, ligjin Servet Pëllumbi – Atëherë, mbyllim shqyrtimin organik të buxhetit, ose të ligjit që ka të bëjë me e projektligjit të dytë dhe kalojmë te projektligji i borxhin e jashtëm, për të gjetur të gjitha hapësirat e tretë, “Për ratifikimin e konventës numër 155 të nevojshme dhe për të saktësuar procedurat, por Organizatës Ndërkombëtare të Punës, për siguri në natyrisht duhet kjo duhet parë në një kontekst krejt punë, shëndetin dhe mjedisin e punës 1981”. tjetër dhe nuk ka të bëjë aspak me çështjen e Fjalën e ka zoti Selimaj. marrëveshjes për të cilën ne jemi duke diskutuar. I Nezir Selimaj – Komisioni i Ligjeve, pasi u njoh gjithë komisioni unanim përfshirë edhe zotin Bode, me relacionin e paraqitur dhe për mbajtjen e ka qenë dakord për ratifikimin e tij. projektligjit, u shpreh dakord për ratifikimin e këtij Falemnderit! protokolli në seancë plenare. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Dëshiron njëri Servet Pëllumbi – Falemnderit! tjetër të diskutoj? Fjalën e ka zoti Sherifi. Nuk ka. Elmaz Sherifi – Dakord. Atëherë, zoti Laço në emër të grupit! Servet Pëllumbi – Zoti Zela, në emër të Teodor Laço – Dakord. Komisionit të Jashtëm. Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Ilir Zela – Dakord. Ekrem Spahiu – Zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje? Nuk ka. Shumë gjëra po merren me nënvlerësim dhe unë Kush ka për të diskutuar? Nuk ka as diskutim. them që duhet ta ushtroni detyrën e Kryetarit të Servet Pëllumbi – Zoti Laço? Kuvendit, sepse atje para Kuvendit janë me qindra Teodor Laço – Dakord. protestues që kërkojnë të takohen me ju. Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? Unë mendoj që një përfaqësi duhet t’i takojë dhe Maksim Begeja – Dakord. t’i thotë ato çka mendoni ju, se si mund t’i qetësoni. Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Prandaj, nëse ju nuk jeni dakord që t’i takoni, unë Ekrem Spahiu – Dakord. iu bëj thirrje të gjithë deputetëve që kërkojnë Servet Pëllumbi – Zoti Bejtaj? sinqerisht që projektligji i tyre të kalojë në Kuvend. Engjëll Bejtaj – Dakord. Të dalim e të takohemi me ta dhe ata të shkojnë në Servet Pëllumbi – Zoti Malo? punën e tyre, dhe ne të vazhdojmë punën tonë. Vladimir Malo – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Spahia, të jeni në dijeni Servet Pëllumbi – Zoti Goxhi? që unë ata i kam takuar sa herë kanë kërkuar, në Kristo Goçi – Dakord. mënyrë institucionale, në selinë e Kuvendit. Pra, Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? sa herë kanë kërkuar, theksoj i kam takuar. E Bardhyl Agasi – Dakord.
1855 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Atëherë, mbyllim edhe projektligji në seancë plenare. shqyrtimin e projektligjit të tretë dhe kalojmë te Servet Pëllumbi – Falemnderit! projektligji i katërt, “Për ratifikimin e protokollit të Fjalën e ka zoti Alushi! vitit 2002, të konventës numër 155 të Organizatës Eduard Alushi – Falemnderit, zoti Kryetar! Ndërkombëtare të Punës, për sigurinë në punë, Edhe Komisioni për Industrinë në Punë Publike shëndetin dhe mjedisin e punës”. dhe Transportin është shprehur dakord duke Pra ajo ishte konventa, ky është protokolli. Në mbështetur vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. emër të Komisionit të Ligjeve, zoti Sherifi? Servet Pëllumbi – Falemnderit! Elmaz Sherifi – Dakord. Kush ka pyetje për projektligjin? Kush ka për të Servet Pëllumbi – Komisioni i Jashtëm, është diskutuar? shprehur dakord. Nuk ka as diskutim? Atëherë, zoti Laço? Në këtë kuadër, Komisioni i Politikës së Teodor Laço – Dakord. Jashtme është shprehur në parim dakord, për Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? kalimin e këtij projektligji në seancë plenare pa Maksim Begeja – Dakord. vërejtje. Servet Pëllumbi – Zoti Metko? Dakord, zoti Zela, se e lexova unë. Uran Metko – Dakord. Ka ndonjë pyetje? Po diskutim? Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Servet Pëllumbi – Zoti Laço në emër të grupit? Ekrem Spahiu – Dakord. Teodor Laço – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Bejtaj? Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? Engjëll Bejtaj – Dakord. Maksim Begeja – Zoti Spahiu? Servet Pëllumbi – Zoti Malo? Ekrem Spahiu – Dakord. Vladimir Malo – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Malo Servet Pëllumbi – Zoti Goçi? Vladimir Malo – Dakord. Kristo Goçi – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Bejtaj? Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? Engjëll Bejtaj – Dakord. Bardhyl Agasi – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Goçi? Servet Pëllumbi – Zoti Gjana? Kristo Goçi – Dakord. Jemin Gjana – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Minarolli në emër të Servet Pëllumbi – Pra, përfunduam edhe PD-së. shqyrtimin e projektligjit të pestë, kalojmë te pika e Vili Minarolli – Dakord. gjashtë, “Projektligji për Urdhrin e Farmacistëve në Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? Republikën e Shqipërisë”. Bardhyl Agasi – Dakord. Fjalën e ka zoti Selimaj. Servet Pëllumbi – Pra e mbyllim edhe Nezir Selimaj – Komisioni i Ligjeve, dhe për shqyrtimin e projektligjit të katërt. këtë projektligj është shprehur dakord me miratimin Kalojmë te projektligji tjetër “Për disa shtesa e tij në seancë plenare, duke pasur parasysh disa dhe ndryshime në ligjin numër 8310, datë vërejtje që do t’i bëjmë kur të diskutohet nen për 19.03.1998, “Për Sigurimin në Aviacionin Civil nen. Shqiptar””. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Fjalën e ka zoti Selimaj. Fjalën e ka zoti Hoti. Nezir Selimaj – Komision u njoh me Ferit Hoti – Falemnderit, zoti Kryetar! përmbajtjen e ndryshimeve të paraqitura, të cilat kanë Komisioni i Shëndetësisë dhe Mjedisit e ka si synim kryesor përforcimin e masave të sigurisë shqyrtuar këtë projektligj dhe ka bërë vërejtjet që në aeroportin “Nënë Tereza”. Sipas rekomandimeve besoj se do të merren në konsideratë në vazhdim. të bëra nga auditimi i kryer për sigurimin nga Servet Pëllumbi – Falemnderit! organizmat Evropianë të aviacionit civil, pas gjendjes Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka pyetje. së krijuar nga aktet terroriste të 11 shtatorit, duke Kush dëshiron të diskutojë? Nuk ka as qenë se këto ndryshime ngrenë në një standard më diskutime. të lartë dhe bashkëkohor nivelin e masave të sigurisë Zoti Laço? së Aviacionit Civil Shqiptar, në parim Komisioni i Teodor Laço – Dakord. Ligjeve u shpreh dakord për miratimin e këtij Servet Pëllumbi – Zoti Metko?
1856 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Uran Metko – Dakord. Vladimir Malo – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Servet Pëllumbi – Zoti Goçi? Ekrem Spahiu – Dakord. Kristo Goçi – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Malo? Servet Pëllumbi – Zoti Gjana? Vladimir Malo – Dakord. Jemin Gjana – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Bejtaj? Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? Engjëll Bejtaj – Dakord. Bardhyl Agasi – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Goçi? Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, Kristo Goçi – Dakord. përfunduam shqyrtimin e pikave që kishim në rendin Servet Pëllumbi – Zoti Gjana? e ditës për sot. Votimi do të bëhet në orën 12:00. Ju Jemin Gjana – Dakord. lutem njoftoni që në orën 12:00 bëhet votimi për Servet Pëllumbi – Zoti Agasi? prezencën dhe vazhdojmë me procesin e votimit. Bardhyl Agasi – Dakord. Zotërinj deputetë, ju lutem, uluni nëpër vende të Servet Pëllumbi – Pra, përfundojmë edhe fillojmë votimin për prezencën. Sekretaret të heqin shqyrtimin e projektligjit të farmacistëve. Pika e kartelat e tepërta. Mbyllet votimi i prezencës. fundit e rendit të ditës për të shqyrtuar, është dhe 102 me elektronikë, edhe 5 ministra, bëjnë 107. miratimi i kandidaturave të propozuara nga Këshilli Atëherë fillojmë procesin e votimit. Fillimisht do i Ministrave për anëtarë të Këshillit Drejtues të Entit të votojmë projektligjin “Për ratifikimin e Marrëveshjes Rregullator të Telekomunikacioneve. së Kredisë së Zhvillimit ndërmjet Republikës së Në emër të komisioneve, zoti Selimaj. Shqipërisë dhe Shoqatës Ndërkombëtare për Nezir Selimaj – Komisioni i Ligjeve, u njoh me zhvillimin Ida, për programin e fazës së dytë të kredisë kandidaturat e paraqitura dhe konstatoi se në në mbështetje të uljes së varfërisë”. aspektin ligjor ato përmbushin kriteret e nenit nr. 84 Hapet votim në parim. Vazhdon votimi. Mbyllet të ligjit 8618, datës 14.06.2000, “Për votimi. telekomunikacionet në Republikën e Shqipërisë”. 97 me elektronikë edhe 6 ministra, bëjnë 103, Kandidatët për anëtarë plotësojnë kriteret ligjore me miratohet në parim projektligji. 10 vjet përvojë pune në sektorët e ekonomisë, të Kalojmë në votimin nen për nen. drejtësisë dhe administratës publike. Duke qenë se Kush është dakord me nenin nr. 1? Kundër nuk kandidaturat e mësipërme i plotësojnë të gjithë ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. kriteret ligjore, Komisioni i Ligjeve u shpreh dakord Kush është dakord me nenin nr. 2 për hyrjen në për miratimin e tyre në seancë plenare. fuqi? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Votojmë projektligjin në tërësi, përsëri me Fjalën e ka zoti Alushi! elektronikë! Eduard Alushi – Falemnderit, zoti Kryetar! Hapet votimi. Mbyllet votimi. Komisioni për Industrinë, Punën Publike dhe 86 me elektronikë edhe 7 ministrat, bëjnë 93. Transportin, është shprehur dakord parimisht dhe Miratohet edhe në tërësi projektligji i parë. proceduralisht që kandidaturat e propozuara t’i Kalojmë në projektligjin e dytë, “Për ratifikimin kalojmë për shqyrtim dhe miratim në seancë e marrëveshjes ndërmjet Republikës së Shqipërisë plenare. dhe Shoqatës Ndërkombëtare për Zhvillimin Ida, për Falemnderit! ndryshimin e Marrëveshjes së Kredisë, së Zhvillimit Servet Pëllumbi – Falemnderit! për projektin e mirëmbajtjes së rrugëve”. Atëherë, zotërinjtë e komisioneve, të grupeve. Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. Zoti Laço? 84 me elektronikë, edhe 8 ministrat, bëjnë 92. Teodor Laço – Dakord. Miratohet në parim projektligji. Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Kalojmë në votimin nen për nen. Ekrem Spahiu – Dakord. Kush është dakord me nenin nr. 1? Kundër nuk Servet Pëllumbi – Zoti Metko? ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Uran Metko – Dakord. Kush është dakord me nenin nr. 2, për hyrjen Servet Pëllumbi – Zoti Bejtaj? në fuqi? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Engjëll Bejtaj – Dakord. Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. Servet Pëllumbi – Zoti Malo? Hapet votimi. Mbyllet votimi.
1857 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
87 me elektronikë, edhe 8 ministrat, bëjnë 95. projektligjit. Miratohet edhe në tërësi projektligji. Hedhim në votë nenin nr. 1. Kalojmë në projektligjin e tretë, “Për ratifikimin Kush është dakord me nenin nr. 1? Kundër nuk e konventës numër 195 të Organizatës ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Ndërkombëtare të Punës për Sigurinë në punë, Kush është dakord me nenin nr. 2? Kundër nuk shëndetin dhe mjedisin e punës, 1981”. ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin nr. 3? Kundër nuk 92 me elektronikë edhe 8 ministrat, bëjnë 100. ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet në Kush është dakord me nenin nr. 4? Kundër nuk parim. ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kalojmë në votimin nen për nen. Kush është dakord me nenin nr. 5? Kundër nuk Kush është dakord me nenin nr. 1? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 6? Kundër nuk Kush është dakord me nenin nr. 2 për hyrjen në ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. fuqi? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 7? Kundër nuk Votojmë projektligjin e tretë në tërësi me ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. elektronikë. Kush është dakord me nenin nr. 8? Kundër nuk Hapet votimi. Mbyllet votimi. ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. 89 me elektronike, edhe 7 bëjnë 96. Kundër nuk Kush është dakord me nenin nr. 9? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet edhe në tërësi ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. projektligji. Kush është dakord me nenin nr. 10? Kundër Kalojmë në projektligjin e katërt, “Për ratifikimin nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. e protokollit numër 2002, të vitit 2002 të konventës Kush është dakord me nenin nr. 11, me vërejtjet numër 155 të Organizatës Ndërkombëtare të Punës, që ka bërë komisioni? Kundër nuk ka. Abstenim për sigurinë në punë, shëndetin dhe mjedisin e nuk ka. Miratohet. punës, 1981”. Kush është dakord me nenin nr. 12, për hyrjen Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. në fuqi? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. 97 me elektronikë edhe 8 ministrat, bëjnë 105. Atëherë, votojmë projektligjin në tërësi me Miratohet në parim projektligji. elektronikë. Kalojmë në votimin nen për nen. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin nr. 1? Kundër nuk 94 me elektronikë, edhe 8 ministrat, bëjnë 102. ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Asnjë kundër. 2 abstenime. Miratohet edhe në Kush dakord me nenin nr. 2? Kundër nuk ka. tërësi projektligji. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kalojmë në projektligjin “Për Urdhrin e Atëherë, kalojmë në votimin në tërësi të Farmacistëve në Republikën e Shqipërisë”. projektligjit me elektronikë. Hapet votimi. Mbyllet Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. votimi. 87 me elektronikë, edhe 8 ministrat, bëjnë 95, 91 vota me elektronikë edhe 8 ministra, bëjnë asnjë kundër, 4 abstenime. Miratohet në tërësi 99. asnjë kundër asnjë abstenim. Miratohet në tërësi projektligji. projektligji. Kalojmë në votimin nen për nen. Në votimin nen Kalojmë në projektligjin tjetër “Për disa shtesa për nen zotërinj deputetë, do të marrim parasysh dhe ndryshime në ligjin nr. 8310, datë 19.03.1998, vërejtjet e dy komisioneve, të Komisionit të Ligjeve “Për sigurimin e Aviacionit Civil Shqiptar””. dhe të Komisionit të Shëndetësisë. Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin nr. 1? Kundër nuk 83 edhe 8 ministrat bëjnë 91. Asnjë kundër, 3 ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. abstenime. Miratohet në tërësi projektligji. Kush është dakord me nenin nr. 2? Kalojmë në votimin nen për nen. Këtu do të Po, urdhëroni zoti Begeja. mbajmë parasysh vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Maksim Begeja – Zoti Kryetar! Ka bërë dy vërejtjet për projektligjin në fjalë për nenin Në Komisionin e Bujqësisë dhe të Ushqimit, kur nr. 1 dhe nenin nr. 11. Pra, me vërejtjet e Komisionit ishin edhe specialistët përkatës, ne shtruam të Ligjeve do të bëjmë votimin nen për nen të problemin nëse ky urdhër përfshin edhe farmacistët,
1858 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
qofshin veterinerë ose bimorë, dhe na u tha se jo. nuk ekziston një urdhër i përbashkët i farmacisë Prandaj, propozoj që në këtë ligj të përcaktohet humane me farmacinë veterinare ose bujqësore, për farmacistët humanë, me qëllim që më tej, kur përkundrazi tendenca botërore është që gjërat të Ministria e Bujqësisë të përgatisë projektligjin kualifikohen thellësisht, kështu që detyrimisht duhet përkatës për farmacistët veterinerë ose bimorë të të përcaktohet janë farmacistë humanë, se ndryshe ketë dallim njeri ligj me ligjin tjetër. pastaj do të ketë përplasje nga pozicionet ligjore që Falemnderit! janë në ligjin e shërbimit veterinar dhe në ligjin e Servet Pëllumbi – Nuk e di a është përfshirë shërbimit human. në vërejtjet e Komisionit të Ligjeve kjo, zoti Braho? Servet Pëllumbi – Po, falemnderit! Nuk është përfshirë. Ka ndonjë mendim tjetër? Zoti Begeja, unë, propozim me shkrim për këtë, Po, urdhëro zoti Beja! nuk kam! Fatos Beja – Unë besoj që është e qartë se ne Po, zoti Braho! nuk na kushton gjë që duke shtuar vetëm termin Spartak Braho – Përpara se zoti Begeja ta sjellë human, e lëmë të hapur hapësirën për të ardhmen me shkrim të dëgjojmë edhe mendimin e që të dalë një ligj më vete. Nuk është thënë asnjë specialistëve të Ministrisë. gjë, përderisa nuk mund ta mbulojë siç thonë kolegët. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Ndryshe duhet të shtyhet, të analizohet, të shikohet Domethënë këtu ma merr mendja që farmacitë si e ka BE-ja. veterinare dhe bimore kanë ligje me vete nuk besoj Ne e shtojmë atë humanë këtu dhe të biem që të ngatërrohen me këtë. Megjithatë specialistët dakord që ta sjellë me shkrim ai dhe ne ta hedhim të japin mendimin e tyre. në votim. Specialisti – Siç u diskutua edhe në Fjalën e ka zoti Bejtaj! Komisionin e Bujqësisë, siç përcaktohet edhe në Engjëll Bejtaj – Falemnderit, zoti Kryetar! projektligjin e paraqitur, në këtë urdhër përfshihen Duke bërë analogji me një urdhër tjetër që është të gjithë farmacistët pavarësisht se ku punojnë, në Urdhri i Mjekëve, unë do të thosha se nëse do të sektorin shtetëror, në sektorin privat, në prodhimin dalë një projektligj, do ketë një ligj në të ardhmen farmaceutik, tregtisë farmaceutike ose në sektorin për mjekët jo humanë ose farmacistët jo humanë, veteriner. Kështu që ne e quajmë të ezauruar. Ne le të specifikohet në atë që do të vijë, pra te Urdhri nuk kemi pse t’i ndajmë farmacistët veterinerë dhe i Mjekëve, nuk është thënë urdhri i mjekëve humanë, farmacistët humanë. po Urdhri i Mjekëve. Dhe në këtë rast do të thosha Servet Pëllumbi – Po, zoti Begeja! që është Urdhri i Farmacistëve dhe nuk ka pse të Maksim Begeja – Falemnderit, zoti Kryetar! theksohet këtu ata që nuk janë, meqenëse ajo që Ne këtë problem e kemi diskutuar, edhe dominon është humania dhe jo pjesa tjetër. Atëherë, specialisti në Komision të Bujqësisë u shpreh specifikimi le të bëhet në një ligj të ardhshëm, nëse tekstualisht që nuk përfshihen farmacistët veterinerë do të ketë për farmacistët jo humanë dhe për mjekët ose bimorë, prandaj unë kërkoj që propozimi im të johumanë. hidhet në votim. Servet Pëllumbi – Po, e kam një shkrim unë, Servet Pëllumbi – Po, zoti Topi! po nuk është propozim, dhe aty thuhet, deputetët u Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! interesuan nëse ky urdhër do të përfshinte dhe Do të doja të korrigjoja specialistin. Në Shqipëri farmacitë veterinare dhe bimore që funksionojnë në ekzistojnë dy fakultete, është fakulteti i Mjekësisë vend. Pra, është shprehur si pyetje jo si propozim. Humane dhe Fakulteti i Mjekësisë Veterinare, të Fjalën e ka zonja Topalli! cilat në mënyrë respektive trajtojnë dy lëndë, Jozefina Topalli – Zoti Kryetar! farmakologjinë dhe farmacinë humane, dhe Ndoshta zgjidhja më e mirë, duke pasur farmakologjinë dhe farmacinë veterinare, të cilat parasysh edhe atë çfarë tha specialisti, por edhe reflektohen në ligje tërësisht specifike, futur këtu kolegët e tjerë, është për ta shtyrë dhe të shohim edhe argumentin tjetër që ka edhe farmaci bujqësore, se si e bën botën. Natyrisht, ne nuk do bëjmë ku inkludohen lëndë pesticide të cilat nuk kanë të ndryshe nga ç’bëjnë ata. Në qoftë se bota e ka një, bëjnë fare me lëndët farmakologjike dhe më habit do bëjmë një, në qoftë se bota nuk e ka ashtu, t’i pozicioni i specialistit, sepse në komision e ka japim vetes kohë që të korrigjojmë ose të pranuar argumentin tonë. Në asnjë vend të botës konvergojmë në të njëjtën ide, të mos jemi të ndarë.
1859 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Po, zoti ministër! koordinim vetë ky dikaster për këtë se si do jetë ky Mustafa Xhani – Unë do të thosha që titulli dhe si do të jetë ky tjetri? ndërhyrjet, edhe të zotit Topi, janë të drejta, dhe Falemnderit! kemi pasur mendimin që ky urdhër bën fjalë vetëm Servet Pëllumbi – Po, zoti Imami! për farmacistët humanë, në analogji edhe me urdhrin Arben Imami – Mua më duket më arsyeshme e mjekut, i cili flet vetëm për mjekët dhe nuk flet për që të shtyhet, sepse nuk është çështja vetëm te agronomët dhe për veterinerët. Mendoj që ky të titulli, por edhe vetë ligji duhet të ketë të përcaktuar kufizohet vetëm për farmacistët humanë. dhe të qartë se cili është objekti. Dhe do të ketë Servet Pëllumbi – Po, falemnderit! nevojë për t’u riparë, të paktën neni që do të merret Fjalën e ka zoti Gjana! me objektin e ligjit, pra me këta që janë për njerëzit Jemin Gjana – Unë mendoj se po ta lexoni dhe për këta të tjerët. relacionin që është hartuar që në 16 qershor nga Servet Pëllumbi – I gjithë projektligji është për Komisioni i Bujqësisë thuhet: Pas marrjes së farmacistët humanë. përgjigjeve nga specialisti Komisioni rekomandon Fjalën e ka zoti Dokle. që të ndryshohet titulli i projektligjit dhe të Namik Dokle – Zoti Kryetar! specifikohet ai vetëm pë farmacistët humanë”. Unë jam plotësisht dakord me propozimin e zotit Kështu që propozimi i Komisionit të Bujqësisë është Begeja, vetëm më çudit një fakt, pse Komisioni i me shkrim dhe nuk ka ndonjë mangësi. Bujqësisë merret vetëm një ligj që ka të bëje me Servet Pëllumbi – Po, atëherë, zotërinj farmacistët humanë. deputetë, këtu është fjala për të ndryshuar edhe Servet Pëllumbi – Po, sepse ka menduar se titullin e projektligjit, apo jo? mund të vinin edhe farmacistët e tjerë, prandaj e Nuk kemi pse ta kthejmë se ne në tërësi e kufizoi. votuam dhe për të shtuar një fjalë humanë nuk kemi Fjalën e ka zoti Hoti! pse e kthejmë. Derisa kemi miratuar Urdhrin e Ferit Hoti – Më në fund, zoti Kryetar, ma dhatë Mjekëve, që siç e tha ministri humanë le të jetë fjalën! edhe kjo humanë, kur të bëjmë ligjet e tjera e shohim. Ky ligj është studiuar me vëmendje jo vetëm Nuk kemi pse e kthejmë, mirë është që të jetë ky nga ne, por edhe nga grupe të tjera, dhe Komisioni Urdhër i Farmacistëve. i Bujqësisë ka bërë një propozim të saktë. Unë jam Fjalën e ka zoti Koja! dakord që edhe zotit Begeja t’ia merrni në Gjergj Koja - Po, falemnderit! konsideratë. Ajo që ka rëndësi është se duhet ta Unë do të gjykoja që mund të zgjidhet fare mirë dini se në fakultetet e veterinarisë në Shqipëri, deri duke e vendosur që në titull këtë projektligjin për më sot asnjëri nuk mbaron për farmacistë veterinarë Urdhrin e Farmacistëve Humanë, dhe kjo gjë ose farmacistë zooteknikë. Kjo është një ndër zgjidhet. Nuk mendoj që ka ndonjë argument bindës specialitetet që merret mbasi të mbarosh shkollën, që projektligji të shtyhet për faktin se ai është një kualifikohet, kështu që rrimë bashkë që ta shtyjmë projektligj që mbulon fare mirë një problematikë të ligjin dhe ta shqyrtojmë. Ligji është i shqyrtuar, është caktuar. krim që ta anulojmë sot. Bëjeni atë ndryshim që Kështu që po të rregullohet që në titull, mendoj propozoi zoti Begeja, ose siç e kanë propozuar që mund të kalojë fare mirë dhe nuk besoj se duhet këto të komisionit dhe hajdeni të vazhdojmë. të shtyhet. Servet Pëllumbi – Po, fjalën e ka Drejtoresha Servet Pëllumbi – Po, falemnderit! e Drejtorisë së Farmacistëve. Atëherë, ka ndonjë argument të ri për këtë, sepse Drejtoresha – Doja t’ju bëja këtu një sqarim, erdhi edhe propozimi për ta bërë farmacistë se ne që kemi ardhur këtu dhe kemi bërë këtë humanë? Urdhrin e Farmacistit, jemi një grup me specialistë Fjalën e ka zoti Karamelo! që kemi parë edhe literaturat e huaja, edhe pozitën Ligoraq Karamelo – Falemnderit, zoti Kryetar! që ka Fakulteti i Mjekësisë, i cili nxjerr kuadro Pa dashur që të bëjë rolin e specialistit, mua farmacistësh, dhe nuk quhet farmacistët humanë, më bën përshtypje një fakt që këtu kemi dy ose farmacistët veterinarë, nuk licencohen dhe nuk qëndrime të ndryshme nga i njëjti dikaster, titullari i diplomohen në Republikën e Shqipërisë. ministrisë jep një version tjetër dhe specialisti dhe Unë nuk kam ardhur të qesh me juve, nga drejtoria jep një version tjetër. Nuk e di a ka pasur Ministria e Shëndetësisë, dhe nga Fakulteti i
1860 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Mjekësisë, farmacistët veterinarë nuk licencohen. e mjekut, dhe me atë të mjekut veterinar. Mjeku Ne nuk licencojmë farmacistë veterinarë. Ne human ka ligjin e Hipokratit, kurse ne atje i therim licencojmë mjekë veterinarë. Ne kemi mjekë bagëtitë. Kështu që më duket kot e zgjasim, është veterinarë dhe nuk kemi farmacistë veterinarë. shumë i saktë termi i farmacisë. Megjithatë, në projektligjin “Për Urdhrin e Ligji në terminologji është korrekt dhe mirë është Farmacistëve” në strukturën e tij, Urdhri i që të mos demostrojmë mungesë kulture. Farmacistëve është një ent i pavarur. Asambleja që Falemnderit! do të zgjidhet, do të krijojë strukturën për farmacistë Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë! veterinarë, dhe kjo nuk përbën ndonjë paragjykim Unë kam këtu propozimin përkatës që lidhet që ju mund ta interpretoni si të doni. edhe me nenin nr. 2, por edhe me titullin. Falemnderit! Zoti Begeja, por edhe komisioni i ka bërë Servet Pëllumbi – Po, zoti Ruçi! rekomandimin përkatës që të thuhet për Urdhrin e Gramoz Ruçi – Kisha dy probleme zoti Kryetar! Farmacistëve humanë në Republikën e Shqipërisë. E para, specialistët që vinë këtu në Kuvend, të Kush është dakord me këtë amendim që i bëhet mbajnë vendin si specialistë dhe të ruajnë projektligjit? marrëdhëniet institucionale dhe të ikin me Hapet votimi me elektronikë, kush është dakord? parlamentarët. 41 edhe 6 ministra, bëjnë 47, nuk miratohet. E dyta, ju lutemi, jemi futur një diskutimi në 45 janë kundër dhe 12 abstenime, bëjnë 57. kundërshtim me Rregulloren e Parlamentit, diskutimi Zotërinj deputetë, amendimi i propozuar nuk në parim e bën për ligjin, nëse komisionet, deputetët, miratohet. Vazhdojmë votimin. ose grupet parlamentare kishin arsye që ta kthenin, Kush është dakord me nenin nr. 2, siç është në t’i parashtronin atëherë kur ishte koha, tani jemi në projektligj? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. moment votimi, pranohet ose nuk pranohet Miratohet. projektligji me kuorumet përkatëse të votave pro dhe Vazhdojmë votimin e neneve të tjera duke kundra. Në qoftë se ka amendamente për të mbajtur parasysh vërejtjet e dy komisioneve që propozuar dhe për të ndryshuar, të depozitohet te thamë edhe në fillim. juve një pro dhe një kundra dhe të votojmë Kush është dakord me nenin nr. 3? 1 kundër. projektligjin. Abstenim nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Pikërisht mbi këtë bazë lindi Kush është me nenin nr. 4? 1 kundër. Abstenim edhe debati, sepse zoti Begeja dhe Komisioni i nuk ka. Miratohet. Bujqësisë dhe Ushqimit ka rekomanduar që të Kush është dakord me nenin nr. 5? 1 kundër. ndryshojë titulli për Urdhrin e Farmacistëve humanë. Abstenim nuk ka. Miratohet. Fjalën e ka zoti Çukaj! Kush është dakord me nenin nr. 6? Kundër nuk Lekë Çukaj – Zoti Kryetar! ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kam një vërejtje edhe një sugjerim. Zotërinjtë Kush është dakord me nenin nr. 7? Kundër nuk deputetë, edhe specialistët kryesisht edhe ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. ministrat, edhe ata që formulojnë amendamente, do Kush është dakord me nenin nr. 8? Kundër nuk t’ju lutesha shumë që mos të vi kinezi të na mësojë ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. gjuhën shqipe, se ka rrezik të dali edhe tek Top Kush është dakord me nenin nr. 9? Kundër nuk Chanel. Kini kujdes se mos fusni fjalë kot që nuk i ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. marrim vesh. Do të ishte në nderin e këtyre Kush është dakord me nenin nr. 10? Kundër shqiptarëve që ka këtu në qoftë se ka të tillë, të nuk ka, abstenim nuk ka. Miratohet. kenë kujdes nga kinezi! Kush është dakord me nenin nr. 11, me vërejtjet Falemnderit! e dy komisioneve? Servet Pëllumbi – Po, urdhëro ta kam dhënë Servet Pëllumbi – Po, urdhëro zoti Braho! fjalën zoti Brokaj! Spartak Braho – Për nenin nr. 11, përplasen Sabit Brokaj – Më duket se e ngatërruam kot në formulimet e tyre. Komisioni i Ligjeve, me diskutimin, është krejtësisht e përcaktuar dhe e Komisionin e Shëndetësisë. ndarë. Termi farmacistë është ekskluzivisht humanë, Komisioni i Ligjeve ka formuluar amendamentin në të gjithë dokumentacionin mjekësor, dhe nuk ka në mënyrë që Këshilli Administrativ të dalë me numër absolutisht asgjë të përafërt, qoftë edhe në urdhrin tek, dhe është e domosdoshme të dalë me numër
1861 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
tek, me këtë kemi rënë dakord edhe me e urdhrit të mjekut kë person do ministri. Prandaj, specialistët. ju lutem në qoftë se doni të imitoni botën e Servet Pëllumbi – Po, zoti Hoti! perëndimit ku ndriçon demokracia për disa shekuj, Ferit Hoti – Po, për këtë pikë jemi dakord. vazhdoni! Unë jam dakord që ta bëjmë. Servet Pëllumbi – Atëherë, neni nr. 11, sipas Servet Pëllumbi – Po, fjalën e ka zoti Koja! vërejtjes së komisionit. Gjergj Koja – Falemnderit, zoti Kryetar! Po, zoti Hoti! E para, çështja është që vërtetë ka një përplasje, Ferit Hoti – Meqenëse në vazhdim ky është por që mund të zgjidhet fare mirë, lidhur me një forum ose një institucion i zgjidhur me votë të formulimin e nenit nr. 11, i cili në fakt edhe siç e ka lirë me pjesëmarrjen e tij, duhet t’i futen sa më pak formuluar Komisioni i Ligjeve, patjetër do të pësojë njerëzve ose dikasteret, pra që vinë të korruptuar. ndryshim, sepse të paktën fakulteti ose më saktë Ne e kemi formuluar kështu si mjek, meqenëse këtë departamenti i farmacisë nuk është më nën varësinë punë e njohim më mirë dhe në konsultë me të e Fakultetit të Shkencave të Natyrës, por ka kaluar dërguarit e forumit të ekspertëve. në Fakultetin e Mjekësisë. Pra që këtu kjo do të Ne kemi thënë kështu, në Këshillin Kombëtarë, riformulohet. Çështja është që nëse bëhet fjalë për bëjnë pjesë detyrimisht presidenti i Urdhrit të të dalë detyrimisht numër tek, ne me këtë arsyetim Farmacistëve, zëdhënësi i tij, presidentët e logjikuam edhe në Komisionin Parlamentar të këshillave të qarkut, si dhe një përfaqësues nga Shëndetësisë. Ç’punë ka përfaqësuesi i Ministrisë Ministria e Shëndetësisë, Sigurimet Shëndetësore së Drejtësisë këtu? Publike ose jo publike, ose Fakulteti i Mjekësisë. E dyta, na u duk nonsens që të futen edhe tre Meqenëse në të ardhmen ne parashikojmë që të tjerë nga Këshilli Kombëtar, ose nga Asambleja institucionet e sigurimeve shëndetësore nuk do të Kombëtare e Urdhrit të Farmacistëve, ndërkohë që jenë vetëm publike, por do të jenë edhe private, ky fare mirë prezenca e Presidentit e zëvendëspresidentit ishte një gjykim perspektiv. dhe e presidentëve të asamblesë së qarqeve e Falemnderit! plotëson këtë kuorum, së bashku me përfaqësuesit Servet Pëllumbi – Po, zoti Braho! e Ministrisë të Shëndetësisë, e theksoj të Institutit Spartak Braho – E para, prapë për këtë arsye të Sigurimeve dhe Kujdesit Shëndetësor, që këtu ne përplasemi sepse në numërimin që bëri zoti Hoti, parashikohet edhe perspektiva nëse do të krijohen i del numri çift. këto institute jopublikë si edhe mungesën apo E dyta, institut sigurimesh privat ne nuk kemi, heqjen e përfaqësuesit nga Ministria e Drejtësisë. se çfarë do të bëhet në të ardhmen, është tjetër Për sa i përket departamentit të farmacisë, punë. normalisht do të gjykohet që t’i lihet në varësi Së treti, nuk mund të shmanget tërësisht Fakultetit të Mjeksisë, ku ka kaluar farmacia dhe përfaqësimi në këtë këshillin e institucioneve më andej është në varësi të titullarit të këtij fakulteti shtetërore siç është Ministria e Shëndetësisë, të përcaktojë përfaqësuesin për në këtë asamble Ministria e Drejtësisë, etj. ose Këshill Kombëtarë, siç është formuluar këtu. Servet Pëllumbi – Zoti Hoti, diferencën e keni Prandaj, unë do të gjykoja që formulimi i Komisionit shumë të pakët në fakt, po megjithatë ju keni Parlamentar të Shëndetësisë është më afër realitetit formulime të ndryshme. dhe besoj se duke eliminuar përfaqësuesin e Ferit Hoti – Jam i detyruar që ta zgjasë këtë Ministrisë së Shëndetësisë numri është edhe tek, diskutim meqenëse e thash edhe një herë, ne kemi dhe ka një përfaqësim korrekt dinjitoz në studiuar edhe urdhrat të tjerë, të farmacistëve dhe marrëdhëniet dhe problematikën që do të kenë të mjekëve. Sa më pak duhet të futen në këto forume farmacistët ose ky urdhër me Ministrinë e të zgjidhura që janë edhe të pavarura futen në Shëndetësisë, ose edhe me Institutin e Sigurimeve grupimin e shoqërisë civile, në rast se futen drejtësia dhe Kujdesin Shëndetësor, që në fund të fundit i ka dhe shëndetësia këto interesa, duan të kenë një ata partnerë dhe ka edhe një kontratë për dialogues për problemet e tyre, dhe ne kemi pranuar, rimbursimin e medikamenteve. Prandaj, do të por të futen të gjithë, kryesisht këto dikasteret e propozoja që të miratohet ky propozim i ardhur nga ekzekutivit, ai nuk është më institucion i pavarur, ai Komisioni Parlamentar i Shëndetësisë. Unë nuk e është në varësi të Qeverisë. Kemi pasur raste të kuptoj se si përfaqësuesi dhe tekniku i Ministrisë tilla me Urdhrin e Mjekut, kur urdhrin e bëjnë kryetarët së Shëndetësisë bie dakord edhe me ne, edhe me
1862 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Komisionin e Ligjeve për një formulim që është i këtë zgjidhje kompromisi? ndryshëm me të dy komisionet. Ju falemnderit, për mirëkuptimin! Falemnderit! Atëherë, hedhim nenin nr. 11 në votim sipas Servet Pëllumbi – Atëherë, nuk kemi se çfarë vërejtjeve të Komisionit të Shëndetësisë, dhe për të diskutojmë më tej zotërinj deputetë, në qoftë se pjesë të paragrafit të dytë të ligjeve. Kundër nuk ka. lind nevoja ju të dy konsultohuni, dhe na bëni një se Abstenim nuk ka. Miratohet. kush do të përfshihet dhe kush nuk do të përfshihet. Kush është dakord me nenin nr. 12? Kundër Fjalën e ka zoti Beja! nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Fatos Beja – Nuk është problem thjesht numri Kush është dakord me nenin nr. 13? Kundër tek, që ta kuptojmë, sepse nga momenti që merret nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. vendimi me shumicën e të pranishmëve numri tek Kush është dakord me nenin nr. 14? Kundër është kapërcyer. Problemi është që ne gjykuam në nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. komision se është mirë që nga ajo asamble, për të Kush është dakord me nenin nr. 15? Kundër zbutur edhe pak përfaqësimin e institucioneve që nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. janë uficio, të futeshin dhe dy-tre personalitete të Kush është dakord me nenin nr. 16? Kundër fushës që i njeh asambleja. Njerëz me libra, njerëz nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. që janë autoritet që kanë 40 vjet në profesione etj. Kush është dakord me nenin nr. 17? Kundër Në qoftë se gjykohet e panevojshme, ose në qoftë nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. se ka një lajthitje, problemin e fakultetit hidheni në Kush është dakord me nenin nr. 18? Kundër votim dhe të kalojmë më tej. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Fjalën e ka zoti Topi. Kush është dakord me nenin nr. 19? Kundër Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Ndërhyrjen time po e bëj për një problem tjetër Kush është dakord me nenin nr. 20? Kundër që ka të bëjë me Parlamentin, dhe sidomos me nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. specialistët që asistojnë Parlamentin, në rast se Kush është dakord me nenin nr. 21? Kundër do t’i referohen dhe mund ta mbajnë shënim, është nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. një ligj i datës 23 shkurt të vitit 1993. Ta konsultojmë Kush është dakord me nenin nr. 22? Kundër ligjin, të shohim terminologjinë që është përdorur nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. dhe pastaj të kujtojmë se çfarë kanë thënë në këtë Kush është dakord me nenin nr. 23, për hyrjen sallë. në fuqi të projektligjit? Kundër nuk ka. Abstenim Pra nuk po futem në diskutim se ndoshta është nuk ka. Miratohet. projektligji që është diskutuar më gjatë se çdo lloj Votojmë projektligjin në tërësi. Hapet votimi me projektligji tjetër. Është mirë të diskutohet kështu, elektronikë. Mbyllet votimi. ndërkohë që kemi kaluar projektligje të tjerë shumë 73 me elektronikë, edhe 6 ministrat, bëjnë 79. të rëndësishëm pa i diskutuar, por e kam për Asnjë kundër, dhe asnjë abstenim. Miratohet administratën e Kuvendit, dhe për ato që asistojnë. projektligji edhe në tërësi. Tani kemi për të votuar Të shohim mos aprovojmë ligje të reja që bien në tre anëtarët e Këshillit Drejtues të Entit Rregullator kundërshtim me ligje që kanë kaluar në këtë të Telekomunikacioneve. Shqyrtimin e bëmë, tani do Parlament vite më parë. të kemi thjesht votimin, dhe tani votojmë një për një. Falemnderit! Zotërinj deputetë, votimin do ta bëjmë me Servet Pëllumbi – Po, zoti Braho! elektronikë. Hapet votimi i fshehtë me elektronikë, Spartak Braho – Gjithësesi, përpara llogjikës për kandidaturat e propozuara. Kandidatura e parë së specialistëve si të zotit Hoti ashtu edhe të zotit është zoti Shyqyri Meka. Koja etj të cilët e kanë këtë një ligj të profesionit të Meqenëse u sistemuam edhe zotërinjtë ministra, tyre. Unë personalisht tërhiqem nga formulimi i hapet votimi. E sqaroj edhe një herë që do të miratojmë propozuar nga Komisioni i Ligjeve, por doja që tre anëtarët të Entit të Telekomunikacioneve. Janë paragrafi i dytë i nenit nr. 11, të bëhet ashtu siç e ka tre kandidatura, pra tre për tre. Projektligj nuk ka propozuar Komisioni i Ligjeve, pasi kanë të bëjnë me kandidatura alternative. me një problem thjesht ligjor lidhur me mandatin 4 Hodhëm në votim zotin Shyqyri Meka. – vjeçar. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Servet Pëllumbi – Po, atëherë jeni dakord me 65 vota pro, 31 kundër, 1 abstenim, miratohet
1863 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kandidatura e zotit Shyqyri Meka. kandidatura e tretë. Kalojmë në votimin e zotit Dule Dervishi. Seancën e e deklaroj të mbyllur, seanca tjetër Hapet votimi. Mbyllet votimi. ditën e hënë, në orën 17:00. Përgjigje të pyetjeve të 55 vota pro, 34 kundër, 5 abstenime, fiton zotit Nikollë Lesit, nga ministri i Ekonomisë. kandidatura e dytë. Përgjigje të deputetit Niko Faber nga ministri i Kalojmë në kandidaturën e tretë, zonja Anila Kaçupi. Indrustrisë dhe Energjetikës. Përgjigje të pyetjeve Hapet votimi për zonjën Anila. Atëherë, mbyllet të deputetit Pal Dajçi, nga ministri i Industrisë dhe votimi. Energjetikës. 78 pro, 11 jo, 1 abstenim, miratohet edhe Mirupafshim ditën e hënë, zotërinj deputetë.
E hënë, 03.11.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, hapim Qeverie është ky. Ky ministër ka qenë i seancën. suksesshëm vetëm kur ishte në kohën e Qeverisë Para se të fillojmë nga shqyrtimi i rendit të ditës, së Pajtimit Kombëtar, të Finos ishte ministër, tani do doja të shtroja para jush një mendim të Byrosë nuk është ministër. Nuk e di se çfarë Qeverie Parlamentare, e cila për ta shpejtuar procesin e përfaqëson. shqyrtimit të projektligjeve për pronën që është një Servet Pëllumbi – Zoti Lesi ky është koncepti javë si sot, mendon që të mos presim Byronë, por juaj, fatkeqësisht i gabuar, lidhur me qeverisjen, ta fusim në kalendar për të filluar procedurat prandaj në qoftë se e tërhiqni kërkesën për përgjigjen parlamentare dhe sidomos për të kërkuar nga e pyetjeve, është e drejta juaj, në qoftë se nuk e Qeveria që të shprehet për çështjen e pronës. Pra, tërhiqni unë i kam dhënë fjalën zotit ministër të projektligji i paraqitur nga dy deputetët, zoti Mediu përgjigjet. dhe zoti Çako, dhe projektligjin e paraqitur nga një Fjalën e ka zoti Malaj! grup deputetësh, i cili mbështetet në projektligjin Arben Malaj – Falemnderit, zoti Kryetar i seancës! ose në materialin që këta deputetë e kanë Megjithëse qëndrimet e gazetës Koha Jonë janë shndërruar në projektligj me iniciativën e tyre. pa emër, në këtë rast paska një emër konkretë. Përgatitur me ndihmën e ekspertëve të OSBE-së. Kam detyrimin ndaj deputetit Lesi, t’i përgjigjem Pra, të dy këto projektligje do të shqyrtohen në interpelancës si anëtar i Qeverisë, që ka vullnetin seancë plenare, duke filluar procedurat mundësisht politik me votë, pavarësisht nga votimi kundra i zotit që nesër. Lesi në ndonjë rast të veçantë. Atëherë, dy janë Jeni dakord me këtë mendim të Byrosë pyetjet që ka bërë zoti Lesi. Parlamentare? Kush është dakord? Kundër nuk ka. E para, pse nuk keni marrë masa për të vendosur Abstenim nuk ka. Miratohet futja në Kalendar të rregullat dhe konkurrencën në fushën e medias së këtyre dy projektligjeve dhe komisionet të marrin shkruar siç përcakton edhe ligji “Për konkurrencën”. masa sipas përcaktimit. Atëherë, kalojmë në Është hera e dytë që paraqitem për interpelancë shqyrtimin e çështjeve të rendit të ditës. Fillimisht lidhur me konkurrencën në median e shkruar. kemi përgjigje të pyetjeve të deputetit Lesi, nga Interpelanca e parë është kërkuar nga një grup ministri i Ekonomisë, zoti Malaj. deputetësh, dhe është zhvilluar në muajin korrik të Po, zoti Lesi! këtij viti. Ministria e Ekonomisë duke e vlerësuar Nikoll Lesi – Zoti Kryetar! këtë problem që në atë periudhë i është përgjigjur Unë e kam bërë interpelancën më datë 3 shtator, pozitivisht çështjeve të ngritura. Në vijim kemi kur kishte Qeveri, tani nuk ka Qeveri, ministri i kujt asistuar Komisionin Parlamentar të Medias, duke
1864 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përgatitur për të një dosje të plotë me kuadrin ligjor redaksitë, me ndonjë përjashtim të rrallë, edhe për të vendeve të BE-së, shteteve anëtare dhe vendeve procedurat e mëtejshme të ndjekura nga strukturat të tjera. Në këto dosje janë paraqitur edhe praktikat përkatëse, siç ka qenë realizimi i seancës së e ndjekura nga autoritetet e konkurrencës në vendet dëgjimit midis palëve, ku dhe vetë gazeta ankuese e tjera, pikërisht për të ndihmuar edhe deputetët që nuk paraqiti përfaqësuesin e saj. Në këto kushte, të mirëkuptojnë hapat e nevojshme për të kryer një duke shfrytëzuar të gjitha hapësirat që lejon ligji hetim të plotë për çështje të tilla kaq të rëndësishme. aktual i konkurrencës, komisioni i konkurrencës Megjithatë, pas interpelancës së parë, deputeti vendosi që të zgjerohet baza e hetimit duke përfshirë Nikoll Lesi depozitoi në muajin gusht pranë në këtë proces redaksitë e gazetave të tjera, të cilëve Ministrisë së Ekonomisë një ankesë, ku pretendonte iu ka kërkuar informacionin e mëtejshëm. se gazetës Koha Jonë i bëhej konkurrencë e 1. Kjo është konkrete dhe një dosje të tillë e ka pandershme nga gazeta të tilla si Shekulli, edhe vetë deputeti Lesi. Në vendimin numër 6, datë Panorama, Gazeta Sot, Zëri i Popullit, Rilindja 10.10.2003, ku për ankesën e gazetës Koha Jonë Demokratike, Republika, dhe Ballkan, ndërmjet ndaj redaksive të gazetës Shekulli, Panorama, Sot, shitjes së produktit të tyre nën koston e prodhimit, Zëri i Popullit, Rilindja Demokratike, dhe Republika, duke gjykuar që deputeti Lesi ka të bëjë pikërisht vërehen se gjatë ndjekjes së procedurave të me ecurinë e procedurave, në shqyrtimin e ankesës deritanishme, Drejtoria e Konkurrencës, përveç palës së paraqitur prej tij, po sqarojmë si më poshtë. paditëse, redaksisë së gazetës Koha Jonë, ka pasur Fillimisht do të doja t’u informoja se strukturat bashkëpunim me redaksitë e gazetave Panorama përkatëse në Ministrinë e Ekonomisë, pra drejtoria dhe Zëri i Popullit për sigurimin e informacioni të e konkurrencës, duke e vlerësuar ankesën hapi kërkuar. procedurat e hetimit dhe iu kërkoi palëve të përfshira 2. Ka mungesë vlerësimi të çështjeve nga në këtë proces informacionin në përputhje të plotë redaksitë e gazetave Shekulli, Sot, Republika dhe me ligjin numër 8044, datë 7.12.1995 “Për Rilindja Demokratike për sa i takon dhënies së konkurrencën”, por megjithëse kërkesa ishte e informacionit të kërkuar nga Drejtoria e bazuar në ligj, siç edhe ju e keni parë, reagimi nga Konkurrencës. redaksitë e gazetave objekti i shqyrtimit të kësaj 3. Ka mosrespektim të kërkesës ligjore për çështje jo vetëm që nuk ishte pozitiv, por në disa pjesëmarrjen e palëve në seancën e dëgjimit të raste u negativizua dhe u personalizuar si debat Komisionit të Konkurrencës. Ky mosvlerësim u midis Qeverisë dhe gazetave përkatëse, megjithëse shfaq si nga pala paditëse, redaksia e gazetës Koha kërkesa zyrtare, e bashkangjitur dhe e dorëzuar Jonë, ashtu edhe nga palët e paditura përkatësisht pranë tyre mbante firmën e deputetit të këtij Kuvendi, nga redaksitë e gazetave Shekulli, Sot Republika, zotit Nikoll Lesi. Disa prej tyre filluan të Zëri i Popullit dhe Rilindja Demokratike. keqinterpretojnë objektin e kërkesës dhe bazën 4. Redaksia e gazetës Panorama ka vlerësuar ligjore të saj, ndërsa ndonjë tjetër kushtëzoi dhënien të gjitha procedurat e deritanishme, duke iu e informacionit me kërkesën për zgjerimin e bazës përgjigjur me korrektesë ftesës për të marrë pjesë së hetimit, pra me përfshirjen në procesin e në seancën e dëgjimit të komisioni të konkurrencës. shqyrtimit të çështjes edhe një sërë gazetash të Për sa më sipër, duke pasur të gjithë këtë analizë, tjera. Nisur nga reagimet e mediave në atë periudhë komisioni i datës 10 ka vendosur: Ministria e Ekonomisë dhe drejtoria përkatëse iu Së pari, Drejtoria e Konkurrencës të zgjerojë drejtuan dhe Lidhjes së Gazetarëve të Shqipërisë, procedurën e hetimit në përputhje me dispozitat e Shoqatës së Gazetarëve Profesionistë dhe Forumit ligjit nr. 8044, i datës 7.12.1995, “Për konkurrencën”, të Mediave të Lira, me qëllim sqarimin e procedurës ndryshuar me ligjin numër 8403, datë 10.9.1998, që ndiqej për shqyrtimin e një ankese të tillë sipas “Për një shtesë në ligjin e konkurrencës”, duke legjislacionit në fuqi, si dhe për ndërgjegjësim me përfshirë në këtë proces dhe redaksitë e gazetave vendosjen e rregullave në një treg të rëndësishëm, Korrieri, Albania, gazeta Shqiptare, gazeta Ballkan, siç është ai i medias së shkruar, theksojmë se me gazeta Dita, gazeta Tema, dhe gazeta Ekonomia. gjithë kërkesën zyrtare, si dhe me kontaktet me Së dyti, redaksitë e gazetave Shekulli, Sot dhe redaksitë e gazetave vetëm tre prej tyre paraqitën Rilindja detyrohen që brenda datës 30 tetor 2003 të pranë Drejtorisë së Konkurrencës informacionin e sigurojnë pranë Drejtorisë së Konkurrencës të gjithë kërkuar. Gjithashtu, nuk ka pasur vlerësim nga informacioni e kërkuar sipas shkresës numër 6148,
1865 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
datë 13.8.2003, pika 3 e këtij vendimi, redaksitë e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! gazetave Korrier, Albania, gazeta Shqiptare, gazeta Fjalën e ka zoti Lesi! Ballkan, gazeta Tema, gazeta 55, dhe gazeta Nikollë Lesi – Duke e falënderuar ministrin Ekonomia, detyrohen që brenda datës 5.11.2003 të Malaj, për mundimin që erdhi në seancë dhe u sigurojnë pranë Drejtorisë së Konkurrencës të gjithë përgjigj për dy pyetjet, unë dua të bëj një sqarim informacionin që do t’u kërkohet nga kjo drejtori. përpara se të mundohem të jap një përgjigje. Këtu Së fundi, Drejtoria e Konkurrencës të njoftojë nuk është asnjë lloj qëllimi privat, i nderuar zoti me shkrim për vendimet e Komisionit të ministër, dhe kolegë deputetë. Unë jam siç e dini Konkurrencës të gjithë redaksitë e gazetave. Këto ju, zoti Malaj, botues i vjetër, në qoftë se më lejohet janë hapat konkrete. të flas në cilësinë e botuesit, megjithëse këtu jam Ajo që dua të theksoj lidhur me pyetjen e parë deputet dhe kam kërkuar fjalën si deputet dhe jo si të deputetit Nikoll Lesi është fakti që Qeveria ka botues. Jam botues i vjetër edhe në kohën kur ndërmarrë një përafrim të legjislacionit në fushën e silleshin shkrime me emër, jo pa emër si Kastriot konkurrencës në përputhje me standardet Evropiane, Islami. Por, jam i detyruar të them se shqetësimi ç’ka do të thotë ju si deputet keni miratuar tashmë im është për një pushtet të katërt që këtu jemi ekzistencën e një autoriteti konkurrence që varet dëshmitarë të gjithë, edhe zoti Pëllumbi ka qenë, nga Kuvendi i Shqipërisë dhe nuk është më strukturë edhe në mandatin e vitit 1997 – 2001 ku në vend të e Qeverisë, çka mënjanon dhe debatin abuziv sa tij ishte zoti Gjinushi, unë kam kërkuar dhe vazhdoj herë që Qeveria kërkon të vendosë rregulla në tregun të kërkoj, sepse kam fakte dhe jam i bindur që duhet e lojës. Pra është Kuvendi i Shqipërisë që do të një transparencë e plotë në pushtetin e katërt në plotësojë numrin pesë të anëtarëve të autoritetit të Shqipëri, që është media. Pasi shumë biznesmen i konkurrencës. Është Kuvendi i Shqipërisë që do ta kanë ngritur mediat për t’i pasur si barrikadë, si ketë në varësi këtë autoritet dhe ky autoritet do të mbrojtje për bizneset e tyre, për kontrabandën dhe raportojë vetëm pranë Kuvendit dhe jo pranë për t’i përdorur si presion ndaj pushtetit ekzekutiv Qeverisë. dhe politik. Një pjesë e mafies ka ndërhyrë në media. Për sa i përket pyetjes së dytë, cilat gazeta Në këtë shqetësim unë kam kërkuar dhe vazhdoj të shiten poshtë kostos reale të prodhimit të tyre? Pse kërkoj që të ngrihet dhe të gjejmë një formulë dhe nga financohen që përballojnë jetën në treg, kontrolli parlamentar për të parë burimet e financimit ndërkohë që dalin me humbje? Më jepni me shkrim në media, siç kam thënë që nga gazeta Koha Jonë të gjithë bilancin e gazetave që kanë sjellë në dhe deri te gazeta më e fundit që ka dalë, dhe që Drejtorinë e Konkurrencës. Siç u pa edhe nga është gazeta 55. Të gjithë duhet të gjykojmë vendimi që ka marrë Drejtoria e Konkurrencës gjatë seriozisht, pa asnjë lloj shakaje të momentit, këtu fillimi të procesit të hetimit, akoma nuk jemi në fazën do jemi, ju vetë jeni politikan më i vjetër se unë, dhe që gazetat kanë dorëzuar të plotë materialin. po të them që ky lloj pushteti i katërt i medias i Sigurisht, transparenca për bilancet e gazetave ndërtuar në këtë formë që nuk ka bilance që është një detyrim që vjen edhe nga ligji i kontabilitetit financohet nga burime të fshehta të kontrabandës dhe mund të sigurohet edhe nga organet tatimore ose të mafies së drogës, unë them që do të jetë dhe nuk është obligim i Drejtorisë së Konkurrencës, pushtet i dhunshëm më vonë dhe dalëngadalë mbi që për arsye hetimi krijon një dosje të plotë që ta ju, mbi mua dhe mbi të gjithë. Kur unë e ngre këtë bëjë ajo transparente atë. Drejtoria e Konkurrencës shqetësim, zoti Malaj, dhe vazhdimisht unë kam dhe më konkretisht autoriteti i konkurrencës. Pra, filluar që t’i bëjë mirë llogaritë e mija i dashur, mos unë nuk do të jem më përballë jush për këtë problem, u shqetëso fare për mua, por po të them që pasi ka filluar ligji dhe ju shumë shpejt do të ngrini shqetësimi është mbi opinionin publik, sepse media autoritetin që do të bëhet nga Parlamenti. Bërja është pushtet që informon dhe mënyra e informimit transparentë e bilancit të gazetave është detyrim varet nga drejtimi i një botuesit që ka para dhe kërkesa e deputetit është e drejtë Rruga se ku kontrabande dhe biznese të fshehta. Duke duhen siguruar bilancet është pikërisht jo ajo që përfunduar, zoti Malaj, unë të kërkova në cilësinë e duhet, pasi nuk është autoriteti i konkurrencës ai ministrit që të thoshe me emra cilat gazeta ligjin që siguron bilancet për t’i bërë transparentë, por i për konkurrencën që është në fuqi? Ka gazeta, përdor ato për arsye hetimi. përjashtuar gazetat Zëri i Popullit, Rilindja Falemnderit! Demokratike, Republika, gazetat partiake që
1866 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përjashtohen nga zbatimi i këtij ligji, të cilin e kemi ri që ju keni miratuar ka parashikuar penalitete për votuar dhe është në fuqi akoma. Kemi gazeta me gazeta që nuk japin të dhëna dhe për gazeta që 32 faqe, madje ndonjë tjetër do të na dali me 48 shkelin konkurrencën e lirë në treg. I gjithë ky proces faqe, dhe do e shesë 50 lekë të vjetra. do kohën e nevojshme, por unë mendoj që dhe në Nëse me lejon, unë, meqenëse qenka pazari i dosjen që ju keni detajuar ç’do hap i detyrueshëm Qeverisë këto ditë, po marr 1 milionë dollarë dhe po për autoritetin e konkurrencës në Ministrinë e e shes gazetën 30 lekë të vjetra. Unë them që t’i Ekonomisë, për aq kohë sa ekziston ka qenë në duhet të ndërhysh i dashur, t’i je ekzekutivi, t’i ke përputhje me ligjin dhe në kohën duhur. Duhet më në dorë kontrollin, si te unë, ashtu edhe në gazeta shumë bashkëpunim që të vendosim rregulla të tjera. Në qoftë se doni ta kuptoni seriozisht, në konkrete në median e shkruar për të njëjtin shqetësim qoftë se doni që shtypin ta bëni pjesë të mafies siç që keni edhe ju, në mënyrë që të mos abuzohet është bërë një pjesë, po ju them hapur që mbi dhe të mos keqpërdoret politikisht media e shkruar kurrizin tuaj do të bjeri. Unë redaksinë time e kam për shkak të sponsorizimeve direkte ose indirekte. ngritur me thonj, ma kanë djegur, e kam ndërtuar Falemnderit! me të gjitha mënyrat, por jetoj shumë mirë edhe pa Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! mandatin e deputetit. Unë po ju them, merreni Atëherë, e mbyllim pikën e parë, kalojmë te seriozisht problemin, se do të keni punë ju me përgjigjet e pyetjeve të deputetit Niko Faber, nga median e ikriminiuar. ministri i Industrisë dhe Energjetikës, zoti Doda. Falemnderit! Fjalën e ka zoti Doda! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Lesi! Viktor Doda – I nderuar zoti Kryetar! Fjalën e ka zoti ministër. Të nderuar kolegë deputetë! Arben Malaj – Falemnderit! I nderuar zoti Faber! E para, unë dëshiroj të theksoj edhe një herë Nga deputeti i Korçës, zoti Niko Faber, më janë se Qeveria i ka dhënë rëndësinë që duhet drejtuar dy pyetje. Pyetja e parë është. denoncimit që ka bërë zoti Lesi, e para është Qeveria Kohët e fundit vërehet një përkeqësim i që ka iniciuar një ligj të ri dhe për herë të parë do të ndjeshëm i furnizimit të Korçës me energji elektrike. ngrihet një autoritet që varet nga Parlamenti, dhe Çfarë kriteresh po nxit dikasteri juaj edhe KESH-i, është jashtë ndikimeve qeveritare, për të hetuar të për ndërprerjet? A i qëndroni fjalës se kush paguan gjithë shkeljet në lojën e konkurrencës dhe kjo furnizohet me energji? strukturë është detyrë e Parlamentit. Ne kemi bërë Përgjigje. të gjitha shkresat zyrtare për të krijuar stafin e Gjendja energjetike e vendit për vitin 2003, ka detyrueshëm, buxhetin dhe të gjithë elementët që qenë relativisht e përmirësuar. Si rezultat i funksionojnë. Së dyti, ne kemi hapur hetimin dhe përpjekjeve për respektimin rigoroz të vlerave të mua si ministër nuk më lejohet, sepse nuk jam unë planifikuara të furnizimit me energji elektrike dhe të struktura e hetimit që pa konkluzionet e hetimit të kombinimit të mirë të mbulimit të nevojave të vendit përcaktojë emrat konkret të gazetave. Gjatë këtij me burimet tona elektroenergjitike dhe me importin. procesi janë duke u parë me kujdes eliminimi i Ruajtja në mënyrë rigoroze te kuotat e planifikuara ndikimit të reklamave shtetërore mbi gazetat për të është e domosdoshme për t’i bërë një shfrytëzim deformuar konkurrencën. optimal burimeve të energjisë elektrike dhe për të E dyta, në praktikën ndërkombëtare do të garantuar një furnizim dhe vijueshmëri të shikohet subvencionimi indirekt që bëjnë bizneset konsumatorëve, për të shmangur kështu konsumin mbi gazetat sidomos ato që nuk kanë vetëm gazetë, e plotë të rezervës elektro-energjetike që do të na por kanë edhe biznes tjetër dhe kryqëzojnë situatat çonte në një krizë në furnizimin me energji elektrike e tyre financiare, por dua të them që ndryshe nga të vendit. qëndrimi që mbajti shoqata në mediat televizive, Në këtë kuadër edhe për furnizimin me energji shoqatat në median e shkruar nuk i kanë dhënë elektrike të Korçës, sh.a KESH ka planifikuar vendin që duhet, bashkëpunimit në mënyrë që të energjinë e konsumuar për ç’do muaj në funksion kryhet hetimi i plotë. Ka edhe një mospërputhje të kërkesës për energji elektrike dhe mundësive ligjore që ligji i vjetër që është në fuqi, derisa të konkrete për ta mbuluar atë me prodhimin nga ngrihen strukturat e reja të autoritetit të burimet e vendit dhe nga importi. Gjithashtu, ndarja konkurrencës, nuk ka parashikuar penalitete. Ligji i e kuotës për furnizimin me energji elektrike për
1867 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
rrethet e prefekturës së Korçës, ashtu edhe për vetë ndërtimi i stacionin 400 deri në 110 kilovolt në Korçën, është marrë parasysh edhe niveli i hartimit Zemlak, që mendohet të vihet në punë brenda muajit të energjisë elektrike në të gjithë zonën. Arkëtimet dhjetor 2003. Afatin e leximit e ka deri në fund të e energjisë elektrike për nëntë mujorin me gjithë janarit 2004, ne e avancojmë në muaj këtë afat. prefekturën e Korçës janë si më poshtë. Korça si Dihet që ka përfunduar tashmë ndërtimi i linjës së zonë për familjarët, 80.7%, Pogradeci, 79.4 %, nënstacionit nga Zemlak deri në stacionin 110.10 Kolonja 86.2%, Bilishti 85.2%, dhe rrethi i Korçës kilovolt të Korçës. Ky investim ka një vlerë 9 milion 80.2%. Siç duket edhe nga të dhënat e mësipërme, euro dhe do të sigurojë furnizimin me energji elektrike rrethet e kësaj prefekture kanë një nivel të mirë të me parametra cilësor të këtij rajoni duke zgjidhur pagesës së energjisë elektrike, veçanërisht për përfundimisht problemin teknik të furnizimit të këtij familjarët aty ku kemi probleme më të mëdha. Kjo rajoni me energji elektrike. Gjithashtu, dua të theksoj reflektohet në kuotën e llogaritur për ta, ku orari i se gjatë vitit të kaluar përfundoj dhe rikonstruksioni ndërprerjeve ka qenë relativisht i reduktuar duke u i nënstacionit 110, 10 kilovolt i qytetit të Korçës, si krahasuar me rrethet e tjera që kanë nivel të ulët dhe disa fibra të këtij qyteti me vlerë 4.5 milionë pagese. Për muajin tetor 2002, kërkesa për energji euro. Në përfundim, dëshiroj të theksoj se duke filluar elektrike për rrethin e Korçës ka qenë 500 mijë kilovat nga muaj janar 2004 i gjithë rajoni i Korçës, nuk do orë në ditë, dhe realisht është furnizuar me rreth të ketë më probleme teknike të furnizimit me energji 437 mijë kilovat orë në ditë, ose e thënë ndryshe elektrike dhe, sikurse shpjegova edhe më sipër, është furnizuar me 87.5 % nga arkëtimet siç thashë sh.a KESH – i do të furnizojë rrethin e Korçës në për familjarët 80.2%, si rezultat i konsumit më të funksion të kërkesës për energji të mundësive shpejtë të kuotës së planifikuar, për shkak të konkrete për ta mbuluar atë me prodhimin dhe përdorimi të energjisë elektrike për ngrohje nga burimet e vendit dhe me importin, por edhe mbi konsumatorët. Kohët e fundit vihet re një përkeqësim bazën e arkëtimeve që bëjnë të gjithë abonentët e i furnizimi të energjisë elektrike në rrethet e këtij rrethi. prefekturës Korçë, megjithëse kuota e furnizimit të Pyetja e dytë. muajit tetor ka një rritje mbi atë që ato kanë paguar. Çfarë rregullash u zbatuan në lidhje me dhënien Siç e kemi shprehur edhe në raste të tjera, KESH- me koncesion të hidrocentralit të Gjanshit dhe kush i nuk merr përsipër dhe nuk mund të përballojë një e fitoi atë? furnizimin të kënaqshëm të popullatës me energji Përgjigje. elektrike në kushtet ku ajo përdoret në mënyrë Për dhënie me koncesion të hidrocentralit të masive për ngrohje. Gjanshit në rrethin e Korçës, është ndjekur procedura Për muajin nëntor 2003, kërkesa për energji ligjore e bazuar në nenin 3, 7, 9 të ligjit numër 7973, elektrike për rrethin e Korçës është llogaritur 600 datë 26.07.1995 “Për koncesionet dhe pjesëmarrjen mijë kilovat orë në ditë dhe realisht do furnizohet e sektorit privat në shërbimet publike dhe me 520 mijë kilovat orë në ditë kuotë tashmë e bërë infrastrukturë”. Nenit nr. 1 të ligjit numër 8582 datë, publike, ose edhe 6,7% e kërkesës për energji që 23.02.2000, “Për një shtesë në ligjin numër 8306, ka ky rreth. Theksoj që energjia që jepet kuota e datë 14.3.1998, “Për strategjinë e privatizimit të çdo muaji, varet nga arkëtimet e muajit të sektorëve me rëndësi të veçantë””. Për këtë paraardhshëm. Problemi i furnizimit me energji hidrocentral ka pasur vetëm një kërkesë si ofertë e elektrike të rrethit të Korçës, përveç se e shpjeguam pakërkuar nga subjekti juridik Spahiu sh.p.k. për më sipër, varet edhe nga rrjeti i transmetimit të këtij marrjen në koncesion të formës rehabilitim, rajoni. Siç dihet furnizimi me energji elektrike e shfrytëzim, transferim për një periudhë 35 – vjeçare rretheve Librazhd, Pogradec, Korçë, Kolonjë e Devoll, të këtij hidrocentrali. Subjekti kërkues ka paraqitur bëhet me një linjë radiali 110 kilovoltëshe tejet të një studim të plotë teknik dhe për biznesin e plotë amortizuara dhe me aftësi transmetimi të kufizuar, në këtë koncesion, bazuar në një menaxhim efektiv për shkak së cilës kohët e fundit ka pasur edhe të hidrocentralit në koncesion. Për këtë qëllim, ai ndërprerje të furnizimit me energji elektrike. Gjë kjo ka parashikuar rehabilitimin e të gjithë elementeve e trashëguar vit për vit, sidomos në tetor dhe deri në të veprës për përmirësimin e treguesve teknikë fund të marsit. Për të zgjidhur përfundimisht përfshi edhe montimin e një sistemi modern kontrolli problemin e sigurisë me energji elektrike të këtyre dhe të rregullimit të agregateve, duke rritur edhe rretheve, pra edhe të Korçës, është duke përfunduar prodhimin e energjisë elektrike. Investimi për
1868 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
rehabilitimin e hidrocentralit të Gjanshit përmban e të kërkoja seancë pyetjesh me ju zoti ministër, vlerën 1 milionë euro dhe prodhimi vjetor i energjisë nëse populli i Korçës nuk do t’i shlyente faturat e elektrike do të shkojë në 6,8 milionë kilovat orë nga energjisë elektrike, shlyerje, e cila, sipas shifrave 2,5 kilovat orë që ka sot kapaciteti. Këtij studimi i që kam edhe të dhënave nga drejtoria elektro është bërë oponencë nga studimi dhe projektime energjetike e Korçës, arrin sot në 95%, madje hidroteknike Akademia e Shkencave dhe sh.a korçarët jo sot, por edhe në vitin 1997 kur shteti ra, KESH–i që e ka pasur në administrim deri tani, të kanë zënë radhë për të paguar faturat e energjisë, cilët janë shprehur pozitivisht për këtë projekt. Për dhe kjo ndodh, jo se në Korçë paratë bien nga qielli, sa më sipër, u hartua edhe projektvendimi nga apo se ne jemi më budallenj. Ta zëmë se Shkodranët Ministria e Industrisë dhe Energjetikës, Ministria e harxhojnë dyfishin e energjisë elektrike për frymë Ekonomisë dhe Ministria e Bujqësisë dhe Ushqimit të popullsisë edhe në ato orë të gjata ndërprerje, se dhe morën mendimet pozitive nga Ministria e po të vepronim edhe ne kështu, pra të marrim prej Drejtësisë, Ministria e Financave, Ministria e vitesh energji dhe të mos e paguanim atë, atëherë Rregullimit të Territorit dhe Turizmit. Me vendimin e krejt sistemi energjetik do të falimentonte dhe Këshillit të Ministrave numër 391, datë 12.06.2003, Shqipëria do të ishte në errësirë të plotë. për fillimi e procedurës së dhënies me koncesion Ndaj dikasteri juaj edhe KESH-i, zoti ministër! dhe formës rehabilitim, operim, transferim, të Duhet t’i përmbahen fort rregullit që keni vënë vetë hidrocentralit të Gjanshit, u dha autorizimi për fillimin që furnizimi me energji të jetë me atë masë sa të e votimit dhe lidhjen e marrëveshjes së koncesionit shlyhen faturat. Në bazë të këtij rregulli, Korçës me këtë subjekt pasi e gjithë procedura ligjore dhe duhet t’i ndërprisni vetëm treçerek ore dhe jo më dy juridike ishte e rregullt. Marrëveshja e konstitucionit orë energjinë elektrike. Mua më shqetëson më u miratua me vendimin e Këshillit të Ministrave numër shumë një problem tjetër, ndërprerjet pa kriter që i 625, datë 11.09.2003, “Për miratimin e marrëveshjes bëhen fshatit në furnizimin me energji me urdhër të së koncesionit të formës routi, ndërmjet Ministrisë KESH-it, të cilat shkojnë dy herë më shumë në së Ekonomisë, Ministrisë së Industrisë dhe krahasim me qytetin. Gjendje, e cila rëndohet më Energjetikës, Ministrisë së Bujqësisë dhe Ushqimit tepër po të kemi parasysh rrjetin e amortizuar dhe nga njëra anë edhe shoqërisë Spahiu sh.p.k për avaritë e shumta, që kemi në zonën rurale, si dhe hidrocentralin e Gjanshit”. Më datë 28.10.2003, orët e ndërprerjes që korrespondojnë me orët e është bërë dorëzimi fizik i këtij hidrocentrali me mbrëmjes. Ky është një diskriminim, zoti ministër, administrim të koncensionarit të shoqërisë Spahiu që i cilëson njerëzit që jetojnë në fshat si qytetarë sh.p.k. të dorës së dytë dhe që bie ndesh me nenet nr. 17, Unë vlerësoj pjesëmarrjen e biznesmenëve 18, të Kushtetutës, aq më tepër kur në fshat kemi shqiptarë në rehabilitimin dhe ndërtimin e burimeve një ndriçim më të dobët të rrugëve dhe më pak rrugë gjeneruese të energjisë elektrike në Shqipëri, si në të asfaltuara se në qytet. Përveç kësaj, në zonën hidrocentralin e Gjanshit, ashtu dhe të objekteve të rurale tashmë janë krijuar biznese të tilla si fabrika tjera janë zbatuar me korrektësi të gjitha procedurat të përpunimit të qumështit, mishit edhe bukës, kur ligjore dhe kështu do të vazhdojmë për ç’do objekt. kemi mjelje mekanike, pulari dhe sfera me ngrohje, Falemnderit! frigorifer e industrisë së materiale të ndërtimit, të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! cilat jo vetëm që nuk pranojnë ndërprerje të Fjalën e ka zoti Niko Faber. energjisë, por disa prej tyre kërkojnë edhe dy burime Niko Faber – Falemnderit, zoti Kryetar! furnizimi për të evituar dëme. Unë nuk e di se si Siç e shikoni unë nuk kam marrë ndonjë qiri me ndiheni ju, zoti ministër, sepse edhe ju keni zonë vete, sepse Korça, pas disa luhatjeve, ka sot një fshati, ndaj do të kërkoja një angazhim personal furnizim gati normal me energji elektrike. Për më nga ana juaj për t’i dhënë fund këtij diskriminimi që tepër ndërprerjet shkonin katër orë në ditë. Bashkinë i bëhet fshatit në furnizimin me energji elektrike. e Korçës e kishim ne socialistët, tashmë janë vetëm Në lidhje me pyetjen e dytë dhe në dhënien me dy orë që atë e kanë marrë demokratët. Pra ç’do koncesion të hidrocentralit të Gjanshit, natyrisht insinuatë e ardhur deri këtu në Kuvend, se Korporata vazhdoj të kem shqetësimin dhe pas përgjigjes që Elektroenergjitike Shqiptare vepron politikisht me ju dhatë, sepse, me sa kam pyetur, në Korçë nuk ndërprerjet e energjisë elektrike, nuk i qëndron së janë marrë vesh kushtet dhe kriteret e dhënies me vërtetës. Unë nuk do të kisha marrë guximin të dilja koncesion të tij. Pra, nuk ka pasur transparencë,
1869 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
sepse përndryshe nuk u shuan firmat dhe moment privatizimi dhe bashkë kemi biseduar. Në profesionistët në Korçë që e kanë ndërtuar edhe Ministrinë e Industrisë dhe të Energjetikës nuk mbajtur në punë këtë hidrocentral, i cili prodhon pak disponohet të paktën asnjë kërkesë për ta marrë më shumë energji seç i nevojiten rrethit të Kolonjës me koncesion këtë hidrocentral. Ka paraqitur dhe t’i kjo jepet një firme të panjohur për ne nga kërkesë një kompani, të cilën e citova, janë zbatuar Fieri. Ne nuk dimë të jetë shpallur tender për dhënien të gjitha procedurat ligjore dhe ai tashmë e ka marrë me koncesion të këtij hidrocentrali, të paktën në në dorëzim objektin dhe nuk bëhet fjalë për anulim organet e medias nuk kemi parë një gjë të tillë. procedurash. Unë mbetem i hapur për kontroll të Federata e Ujit, në Gjansh ka qenë dhe do mbetet gjithë instancave të shtetit, përfshi edhe grupet shumë e interesuar për marrjen me koncesion të parlamentare, për të kontrolluar të gjithë procedurën këtij hidrocentrali, e cila ka bërë investime të mëdha që ka Ministria e Industrisë dhe Energjetikës, duke shfrytëzuar fondet e Bankës Botërore, dhe ka Ministria e Ekonomisë, Ministria e Bujqësisë për të në disponim rezervuarin që furnizon me ujë këtë trajtuar këtë objekt për dhënien me koncension. hidrocentral. Pra, kompleksi hidroenergjetik i Falemnderit! Gjanshit është në pronësi të dyfishtë, të dikasterit Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! tuaj dhe të dikasterit të bujqësisë, ndaj edhe do të Atëherë e mbyllim edhe këtë çështje edhe kërkoja anulimin dhe rishikimin e dhënies së këtij kalojmë në përgjigje të pyetjeve të deputetit Pal koncesioni nga ana e Qeverisë. DajçI, po nga ministri i Industrisë dhe Energjetikës, Falemnderit! zoti Doda. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Faber! Zoti Doda keni fjalën! Fjalën e ka zoti ministër! Viktor Doda – Falemnderit, zoti Kryetar! Viktor Doda – E falënderoj zotin Faber për Të nderuar kolegë deputetë! shqetësimin që paraqiti. Për pyetjen e parë dua të I nderur zoti Dajçi! theksoj se është e vërtetë që Korça është nga rrethet Edhe nga ana juaj kam marrë dy pyetje për t’ju më të mira të Shqipërisë që paguan. Është e vërtetë përgjigjur në Parlament. unë e theksova që ka ca probleme, sepse Korça Pyetja e parë. është vijë fundore e furnizimit me energji dhe prandaj Cila është situata energjetike aktualisht në thash që në dhjetor përfundon një investim tashmë vendin tonë? i shumëpritur për Korçën edhe për ne, sepse jep Përgjigje. impakte në zona të tjera të Shqipërisë. Sigurisht që Situata aktuale hidroenergjitike në përgjithësi unë i vlerësoj shqetësimet e zotit Niko për pyetjen paraqitet e mirë. Megjithëse edhe ky vit, që nga e parë, për të cilën duhet të impenjohen më mirë fundi i janarit dhe deri tani në tetor, u karakterizua edhe strukturat tona. E deklaroj edhe një herë nga një thatësirë e zgjatur, regjimi i shfrytëzimit të publikisht sepse nga një herë dhe Korçës edhe hidrocentralit në kaskatin e Drinit dhe në mënyrë të rretheve të tjera ne u biem pak në qafë, për t’ju dhënë veçantë të hidrocentralin e Fierzës, është mbajtur e energji rretheve të tjera, që paguajnë në një nivel kontrolluar dhe në nivelin optimal të mundshëm. Po 8% edhe 5%, gjë e cila realisht nuk është e drejtë, kështu edhe niveli i importit është mbajtur në mënyrë por problemet sociale që lindin na detyrojnë të tepër të kontrolluar, në mënyrë që ne të arrijmë disa kryejmë edhe veprime të tjera, dhe si shpagim dihet tregues që për nëntë mujorin paraqiten si vijon. se çfarë marrim. U prodhua 3,7 miliardë kilovat orë energji Në lidhje me pyetjen e dytë, zoti Niko, po jua elektrike, çka do të thotë 600 milion kilovat orë them hapur se Qeveria Shqiptare që në vitin 2001se energji elektrike më shumë se programi vjetor, ose ka paraqitur një platformë për privatizimin e 1,6 miliardë kilovat më shumë se programi nëntë hidrocentraleve të vegjël, gjë e cila është bërë edhe mujor. Për rrjedhojë, u importua më pak ose njëjta publike. Një pjesë e të cilave privatizohen në ankand, sasi me energji elektrike. Niveli i arkëtimit të një pjesë e të cilave është me koncesion. Në këtë energjisë elektrike për periudhën nëntë mujore nga kuadër, me procedura tepër të sakta, është vepruar 91,8 % u realizua 92, 3% i nëntë mujorit. Niveli i në përputhje me ligjin e koncesionit për dhënien me humbjeve është realizuar sipas programit që kemi koncesion të hidrocentralit të Gjanshit. Ju garantoj me donatorët 39,2% i nëntë mujorit. Dhe theksoj që të gjithë biznesmenët korçarë e dinë se ka një se treguesit që më lart i mora si bazë krahasimi hidrocentral në Gjansh, e dinë që ai është në janë treguesit kryesor të KESH-it të shprehur në
1870 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
programin e veprimeve të kësaj shoqërie për shërbejnë këtij qëllimi, që krahas menaxhimit të periudhën 2003 – 2005, për të cilët është rënë dakord burimeve energjetike t’i paraprijmë edhe fuqizimit të edhe më parë nga botërori, me gjithë donatorët e gjithë sistemit transmetim-shpërndarjes për të zbutur tjerë që na financojnë, me FMN-në dhe janë miratuar problematikën që lind nga mbingarkesa gjatë dimrit. nga Qeveria Shqiptare me vendimin e saj numër 27, Nuk pretendojmë që i kemi zgjidhur të gjitha problemet. datë 16.1.2003, që tregon se ne monitorohemi çdo Qeveria ka një strategji kombëtare të energjisë, e cila tre muaj nga donatorë të huaj. Kuota e nivelit në ngarkon Qeverinë dhe të gjithë institucionet e shtetit liqenin e Fierzës më datën 1 tetor të këtij viti ka vit për vit për përmbushjen e tyre. qenë 275,78, ose pak më e lartë se e njëjta periudhë Pyetja e dytë. e vitit të kaluar. Aktualisht ajo është 285 dhe e Pse është rritur afati i ndërprerjes së energjisë konsideroj nivel të kënaqshëm për të mos rrezikuar elektrike për Kurbinin? vendin të hyjë në kriza energjetike. Për të pasur Përgjigje. situatën plotësisht të kontrolluar, si edhe kuotën e Përcaktimi i kuotës së konsumit të rrethit nivelit të liqenit të Fierzës në fund të vitit me vlera të Kurbin, si për të gjithë rrethet e Shqipërisë, merr në planifikuara, KESH–i ka lidhur së fundi edhe një konsideratë edhe nivelin e pasurimit dhe të arkëtimit kontratë tjetër importi të energjisë elektrike për tre të energjisë elektrike të çdo rrethi. Arkëtimet e mujorin e katërt me një vlerë prej 350 milionë kilovat energjisë elektrike për nëntë mujorin e këtij viti për orë, e cila në sajë të menaxhimit të prurjeve do të rrethin e Kurbinit janë si më poshtë: bëhet eficiente marrja e saj. Si asnjëherë tjetër gjatë I gjithë rrethi i Kurbinit për abonentët familjar këtij viti është punuar për investime në sektorin për nëntë mujorin është31,6 %,për privatet 76, 5 energjik shqiptar për një shtrirje që prek të gjithë %. Niveli i arkëtimeve të energjisë elektrike nga territorin e vendit. Kjo është bërë si domosdoshmëri familjarët në rrethin e Kurbinit është 1, 5 herë më i për përmirësimin e nevojave teknike në sistemin e ulët nga mesatarja e vendit. Duke pasur gjithnjë transmetimeve dhe të shpërndarjes së energjisë parasysh se KESH – i është një kompani tregtare elektrike, si edhe për të hyrë sesionin e dimrit me dhe funksionon mbi bazën e ligjit për shoqëritë një gatishmëri sa më të lartë teknike. Në programin tregtare që ka miratuar ky Parlament, kurrësesi nuk e investimeve të vitit 2003 është parashikuar e gjithë do të pranojë një furnizim me energji elektrike me kjo problematikë. Më lejoni që unë të përmend disa përqindje të njëjtë si për ata që paguajnë, ashtu projekte, të cilat kanë përfunduar, dhe një pjesë e edhe për ata që nuk paguajnë. Pra domosdo që të cilave janë në implementim. Projekti i niveli i përqindjes së arkëtimit të energjisë elektrike transmetimit dhe i shpërndarjes, vlera e investimit për periudhën paraardhëse do të reflektohet në të këtij projekti kap shifrën 5,4 miliardë lekë. Ky përcaktimin e kuotës së furnizimit me energji projekt përfshin 12 objekte të rëndësishme dhe vlen elektrike për periudhën pasardhëse. të përmenden disa prej tyre. Nënstacioni 400, 110 Duhet theksuar, gjithashtu, se kohët e fundit Zemlak me vlerë 973 milionë lekë të reja, nënstacioni është ndjerë nevoja për më shumë energji elektrike 220, 110 Durrës me vlerë 719 milionë lekë të reja, në këtë rreth për faktin se është rritur ndjeshëm nënstacioni i ri 110, 10 Mamurras, me vlerë 82 përdorimi i saj për ngrohje. Siç e kemi shprehur në milionë lekë të reja, nënstacioni i ri 35, 10 që kanë raste të tjera dhe siç e shpreha edhe më parë për filluar punimet tani në Dajç me vlerë 45 milionë, Korçën, sh.a KESH-i e ka të pamundur të përballojë nënstacioni i ri 110, 20 Plepat Durrës me vlerë 92 furnizimin me energji elektrike edhe për ngrohje të milionë, nënstacioni i ri 110, 10 në Shupenc që kanë popullatës. Për muajin tetor 2003, kërkesa për filluar punimet me vlerë 47 milionë lekë. energji elektrike për rrethin e Kurbinit ka qenë 252 Rikonstruksioni i nënstacionit 35, 10 në Pukë me kilovat orë në ditë dhe realisht është furnizuar me vlerë 47 milionë lekë. Shpërndarja e Tiranës, 322 215 mijë kilovat orë në ditë. Pra furnizimi është bërë milionë lekë. Shpërndarja në Shkodër, 437 milionë në masën 85,3 % nga 31,6 % që paguajnë këto lekë, shpërndarja në Vlorë 385 milionë lekë, abonentë. Për muajin nëntor 2003 kërkesa për shpërndarja në Elbasan 473 milionë lekë. energji elektrike për rrethin e Kurbinit është llogaritur Blerja dhe instalimi i tre autotransformatorëve në masën 302 mijë kilovat orë në ditë. Dhe ne kemi 120 mega me vlerë 2, 7 milionë euro, të instaluar parashikuar, tashmë është bërë publike, që t’i japim tashmë në nënstacionin e Tiranës të Vaut të Dejës, 230 mijë kilovat orë në ditë, jo për ngrohje, por për dhe të Fierit, si dhe një sërë projektesh të tjera që i nevoja të tjera, pra shumë më tepër se sa aktualisht
1871 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
paguhet. Është tepër e rëndësishme të kuptohet janë të përmirësuara. Marr shkak nga kolegu dhe të vlerësohet nga ana e popullatës si parafolës, i cili vjen nga një rreth i cili ka sasinë e domosdoshmëri përdorimi i burimeve alternative të madhe të pagesës së energjisë elektrike, dhe më energjisë për ngrohje, gaz dhe burime të tjera që çuditi fakti që nuk kërkoi më drita sot, sepse Korça tashmë disponon tregu shqiptar. Edhe sikur energjia humbi. Më detyron mua të bëj pak politikë, elektrike të ishte e bollshme, përdorimi abuziv i saj meqenëse fitoi kryetari i bashkisë i Partisë do të sillte ngarkesa të mëdha të rrjetit dhe do të Demokratike, deputeti socilasit nuk kërkon drita më shkaktonte dëmtimin e tij dhe të pajisjeve. Unë për Korçarët, si rezultat i ndëshkimit. Unë kërkoj, shpresoj që edhe banorët e Kurbinit, duke qenë se zoti ministër, që ju të mos na ndëshkoni ne se populli ka mundësi për të realizuar ngrohjen edhe gatimin i Kurbinit voton për Partinë Demokratike. Unë ju bëj nëpërmjet përdorimit të burimeve të tjera, do të thirrje të gjithë qytetarëve demokratë dhe socialistë mirëkuptojnë apelin që i bëjmë lidhur me përdorimin ta paguajnë dhe mos ta shpërdorojnë energjinë në mënyrë sa më të drejtë të energjisë elektrike elektrike, por mënyrën se si ju po e mbysni biznesin dhe të pagesë së saj. Vetëm në këtë mënyrë do të e mesëm dhe të vogël, mënyrën se si ju nuk shtohet mundësia për të pasur më shumë orë me furnizoni institucionin e të cilëve e paguajnë, kjo drita. tregon për atë orientim të gabuar drejtim të një situate Ritheksoj se çdo rreth do të furnizohet me të tillë që e acaroni vetë për vendin. Unë, zoti ministër, energji elektrike vetëm në përqidjen që ai paguan, e jam gjithmonë i pranishëm mes njerëzve aty dhe iu kam theksuar disa herë këtë problem dhe vetëm them që keni të drejtë të kërkoni energji kur paguani. kështu do të vazhdojë të punojë. Ato që protestojnë Dhe unë po them se në qoftë se ju dhe dikasteri i kanë borxh KESH–it. Pra të paguhet energjia juaj do të insistoni për pagesën, të jeni të sigurt që elektrike që të kemi drita, se rrugë tjetër unë mendoj elektorati dhe populli i Kurbinit do t’ju paguajë që nuk ka. energjinë elektrike, por këtu ka edhe një handikap Falemnderit! të madh, se janë me mijëra familje që marrin ndihmë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! ekonomike dhe shteti nga njëra anë i jep 12 mijë Fjalën e ka zoti Dajçi. lekë të vjetra ndihmë ekonomike, nga ana tjetër i Pal Dajçi – Falemnderit, zoti ministër! kërkon 30 mijë lekë energji elektrike. Kush e zgjidh Po t’i lexosh me vëmendje dy pyetjet e mija këtë? Atëherë, në këtë kuptim, unë do të kërkoja kanë të bëjnë me atë që unë tashmë e di mirë. Ju që populli i Kurbinit, që e nxorën me një faturë përgjigjeni se gjendja është e përmirësuar në pagese të nivelit të ulët, është edhe ai popull që sistemin e energjetikës dhe unë nuk kisha nevojë Qeveria disa herë e përmbyt atë duke hapur digat e për leksione të mëdha për investimet ose për hidrocentraleve në kohën më të vështirë. Asnjë lekë programin, sepse ne mund të bëjmë një interpelancë nuk kanë marrë nga Qeveria këta. Unë këtu bëra bashkë në lidhje me këtë punë dhe me sistemin, thirrje sepse pengesat kanë qenë të mëdha, dhe programin e zhvillimit të energjetikës dhe dënimet janë kolektive dhe në një shoqëri siç është furnizimin e popullatës. Unë kërkoj me pyetjen e kjo e jona nuk ka dënime kolektive. Unë nuk di as parë t’ju argumentojë juve që e keni shumë gabim, t’i them përgjegjësit, as ministrit dhe as askujt që se ju i kufizoni popullatës së Kurbinit energjinë t’i japi drita atij që nuk paguan, por dënime kolektive elektrike, për mangësi të KESH–it dhe punonjësve unë këtu nuk pranoj. Biznesin e shkatërruam dhe të cilët punojnë në administratën e KESH–it dhe në unë jam këtu për t’ju thënë ju që mbas zgjedhjeve sektorët që ju keni atje në bazë. Unë që nga kjo të tetorit janë fshatra të tëra që rrinë pa energji foltore, i them dhe i bëj thirrje të gjithë popullit të elektrike, janë orë të zgjatura të tëra nga 10, 12, 16 Kurbinit ta paguajë energjinë elektrike. Unë këtu nuk orë. Unë kam lidhur edhe sistemin e ujit dhe pompat kërkoj që ju t’i jepni energji elektrike atyre që nuk nuk punojnë nëse ne nuk kemi energji elektrike dhe paguajnë, por atyre që paguajnë dhe kjo ju lind për kemi dy mangësi të mëdha. detyrë ju të merrni masat që të mos prisni fatura Zoti ministër! aforfe, qejfit nëpër klube, por të vendosni sahatet Unë do të kërkoja që bashkërisht të zhvillojmë ashtu siç janë të mbushura dhe shteti ka investuar kulturën dhe unë besoj që rrethi i Kurbinit e ka këtë në blerjen e masave të energjisë elektrike, t’i kulturë t’i përgjigjet edhe me pagesë më shumë se vendosni dhe ç’do qytetarë ta furnizoni me energji sa rrethi i Gramshit ose i ndonjë rrethi tjetër,që elektrike. Kjo është detyra juaj, meqenëse kushtet energjia elektrike nuk paguhet edhe atje, por
1872 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
furnizohet me orë tëra vetëm se votojnë për Partinë teknikisht nuk gjejmë dot zgjidhje. Zgjidhja është Socialiste. Kjo nuk është e ndershme. Ju e shihni, vendosja e kontatorëve që disiplinojnë cilindo. Për jeni përballuar me protesta, unë i kam ndaluar dhe sa i përket asaj që ne ndëshkojmë për bindjen unë jam munduar dhe për investime që bëni e që politike, ju garantoj, zoti Dajçi, publikisht, dhe këtë keni bërë edhe në periudhën e fushatës elektorale. deklaratë e kam bërë edhe mbrëmë në median, jo Janë nisur me dhjetëra transformatorë nga shqiptare, por ndërkombëtare, që absolutisht nuk kandidatët socialistë për t’i vendosur dhe nuk i ekziston as te ministri, as te Qeveria që të vendosët, sepse humbët. Është edhe investimi në penalizojmë. Faktet tregojnë të kundërtën, në qoftë një lagje të Laçit. Bëjeni edhe atë investim se është se Kurbini paguan 31% për abonentët, ne i në nderin tuajin ta bëni. Mos na e lini pëgjysëm furnizojmë mbi 75% - 80%. Unë e di, zoti Dajçi, që meqenëse humbi kandidati. Prandaj, do t’ju kërkoja komunën e Mamurrasit e ka fituar PD – ja, dhe kur që bashkërisht të shkojmë edhe të zgjidhim këtë nisëm bashkë për të ndërtuar nënstacionin që nuk krizë, nëse nuk doni të përballoni. u ndërtua asnjëherë që kur u elektrifikua Shqipëria Falemnderit, zoti ministër! dhe e dija që është i PD-së. Për hir të së vërtetës, Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dajçi! nuk kisha asnjë dyshim që do të fitonte PS – ja, por Fjalën e ka zoti ministër! e ka fituar prap PD – ja dhe atje po kryejmë një Viktor Doda – Falemnderit, zoti Kryetar! investim edhe më të fuqishëm se në zonën ku ka Për sa i përket kufizimeve të energjisë elektrike, fituar ministri që është deputet në Pukë. Investimi që vijnë nga mos prurja si duhet në eficiencë të plotë në Mamurras është 92 milionë lekë të reja nga të strukturave tona, unë e kam deklaruar dhe si sot KESH – i, kurse investimi në Pukë ka 47 milionë një javë në këtë Parlament, që, përveç vështirësive lekë të reja. Pra unë nuk e di se ku është problemi të tjera të arkëtimit të sistemit tonë energjetik, ne politik. Duhet t’jua them edhe një herë që absolutisht vazhdojmë që të kemi probleme edhe me strukturat nuk ka dhe nuk do ketë, dhe nuk do të ndodhë që tona, gjatë së cilës u evidentuan edhe me ne të ndëshkojmë abonentët ose rrethet për bindjet ballafaqimin që bëmë dje me drejtuesit lokalë të politike. Vetëm ato kritere që kemi përcaktuar. Për Milotit, por besoj se ka edhe në të tjerat me të cilat sa i përket që Kurbini është nevojë ekonomike, kemi gjithmonë ballafaqime. Absolutisht, unë ju KESH–i kryen veprimtari sipas ligjeve të shoqërive them hapur dhe përherë siç ju kam thënë edhe në tregtare. KESH–i nuk është shoqëri që bën Laç dhe gjithandej ku jemi takuar bashkë, ekziston subvencion për nivel varfërie. Unë këtu flas në emër vullneti plotë i ministrit për të bashkëpunuar me të ministrit të Industrisë dhe Energjetikës. KESH–i pushtetin vendor dhe për të goditur çdo fenomen që do të kryejë biznes në bazë të reformës së çmimeve prishte rregullin që duam të kemi, që nga strukturat të investimeve, të energjisë që shet dhe të energjisë tona për neglizhencat e tyre mos të vuajë popullata. që blen. Sigurisht që Qeveria ka në konsideratë dhe Në qoftë se popullata nuk paguan, atëherë hajde këtë problem dhe së shpejti do të dali një vendim bashkërisht të zgjidhim. Unë sinqerisht të falënderoj qeverie, që familjeve në nevojë nuk do t’u rritet çmimi për atë thirrjen që bëre nga ky Parlament, gjë të i energjisë elektrike në një konsum deri në 220 kilovat cilën e ke bërë edhe kur bashkë jemi takuar. Për sa në muaj për nevojat më të domosdoshme, i akorduar i përket faturës aforfe, ju e dini, zoti Dajçi, që ne plotësisht me Bankën Botërore. Ato që duan luks arritëm brenda këtij viti që të sigurojmë të gjithë më shumë, ato do të paguajnë reformë të thelluar fondet e nevojshme për të pajisur të gjithë abonentët dhe Qeveria do marrë në mbrojtje vit për vit shtresat në Shqipëri me kontaktorë, gjë të cilën edhe Kurbini në nevojë, se është angazhimi i saj shtresat në është parashikuar në kontingjentin e parë për të nevojë. Për sa i përket Gramshit, zoti Dajçi, i ka vendosur kontaktorin. Energjia elektrike teknikisht arkëtimet për nëntë mujorin 97 % dhe Kurbini i ka ka një problem, jo si Telekomi, nuk mund t’i stakosh 31,6%. direkt nga monitori abonentët. Je i detyruar të Falemnderit! stakosh çdo abonent dhe kuptohet të vendosen Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti ministër! kritere ku ka pagesa tepër të ulëta nëpër gabinat, Atëherë, zoti Luigj Gjoka, ka fjalën për të mbajtur stakohet nëpër kabina dhe kur ka pagesa tepër të një deklaratë. ulëta si rreth, nuk mund të priten tela në të gjithë Luigj Gjoka – I nderuar zoti Kryetar, të nderuar abonentët, shumica janë ato që paguajnë se sa ato zotërinj deputetë, besoj se për të gjithë deputetët, që nuk paguajnë. E kuptoj që nuk është mirë, por por edhe për Qeverinë është bërë e njohur protesta
1873 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
pesë ditore e banorëve të komunës së Milotit. Unë qeveritar me përfaqësues nga Ministria e Pushtetit jam këtu për t’i dhënë mbështetje të plotë protestës Vendor, Ministria e Industrisë dhe Energjetikës, dhe kërkesave krejt realiste të protestuesve. Banorët Ministria e Arsimit dhe e Shkencës, dhe Ministria e e Milotit erdhën në këtë protestë pasi janë konsumuar Punës dhe e Çështjeve Sociale, i cili pasi të njihet mjetet e tjera demokratike, pasi deputeti i tyre dhe nga afër me problemet dhe shqetësimet e kryetari i komunës i kanë bërë prezente problemet protestuesve, të hartojë një platformë për zgjidhjen e tyre në Parlament, në median e shkruar dhe e plotë dhe të shpejtë, dhe me afate plotësisht të elektronike dhe në të gjitha nivelet e Qeverisjes. Por përcaktuara të të gjithë këtyre problemeve. Në rast si përgjigje kemi marrë heshtjen dhe harresën e të kundërt, banorët e Milotit nuk do të ndalin plotë. Ata e ndjejnë veten, është fjala për protestën. E bëra këtë deklaratë përveç se për t’i protestuesit, plotësisht të braktisur nga Qeveria dhënë mbështetje kësaj proteste, por edhe për një socialiste dhe si shkak kryesor për këtë braktisje fakt tjetër. Jemi në prag të miratimit të Buxhetit dhe të komunës së Milotit, është fakti i vetëm që banorët Miloti, dhe Kurbini, dhe shumë zona të varfra të e kësaj komune votojnë gjithmonë për demokratët. Shqipërisë, duhet të kenë pjesën e vet në këtë Ata protestojnë për ujë edhe drita, dy produktet buxhet. e vetme të konsumit, për të cilat ka monopolin Falemnderit! Qeveria, ndërkohë që Miloti ju kujtoj se noton mbi Servet Pëllumbi – Falemnderit! ujë. Ata protestojnë për punë, pasi varfëria ka Atëherë, zotërinj deputetë ne me kaq e mbyllim pllakosur shumicën e qytetarëve. Ata protestojnë seancën e sotme. Seanca tjetër ditën e enjte në për infrastrukturën, për shkollat e shkatërruara dhe orën 10:00, sipas kalendarit që kemi miratuar në për shumë probleme të tjera. Në këto kushte i bëj rendin e ditës, për ditën e enjte datë 6.11.2003. thirrje serioze Qeverisë të ngrejë një komision Mirupafshim!
E enjte, 06.11.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, hapim Hapim shqyrtimin e projektligjeve. seancën. Fjalën e ka zoti Braho, projektligji “Për ratifikimin Rendin e ditës e keni përpara. e marrëveshjes së kredisë së zhvillimit ndërmjet Fjalën e ka zoti Berisha. Republikës së Shqipërisë dhe shoqatës Pëllumb Berisha – Unë dua të ngre një ndërkombëtare të zhvillimit Ida, për projektin e punës shqetësim. Mos qeverisja e këtyre kohëve të fundit së komunitetit”. po sjell një shqetësim të madh te qytetarët dhe unë Parlamenti ka rregulla, nuk është mbledhje që flas posaçërisht për qytetin e Durrësit? U bë me çdo gjë të thuhet jashtë rregullave. javë të tëra që energjia elektrike po mungon çdo Urdhëro, zoti Braho! ditë dhe mbi 16 orë. Unë jam konsultuar edhe me Spartak Braho – Komisioni pasi u njoh me deputetët e tjerë dhe me kolegët e pozitës, është i projektligjin për ratifikimin e memoradumit të njëjti shqetësim. Ne kërkojmë zgjidhje jo vetëm mirëkuptimit ndërmjet Qeverisë së Shqipërisë dhe nëpërmjet interpelancave që bën ministri këtu, ku komunitetin Evropian për statusin e misionit të thotë kemi vënë transfomatorë. Ky është kthyer në asistencës policore në përfundim u shpreh dakord një shqetësim shumë të madh. për ratifikimin e kësaj marrëveshje. Servet Pëllumbi – Mësohuni, se cilat janë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! procedurat, deklaratën bëheni në fund. Për Komisionin e Punës dhe Çështjeve Sociale. Atëherë, fillojmë rendin e ditës. Ju lutem shumë, Po zonja Pronjari? po jua them edhe një herë, mësohuni se çfarë ka Marjeta Pronjari – Dakord. Rregullorja për procedurë, mos fusni gjëra për Servet Pëllumbi – Zoti Bufi, për Komisionin e procedurë dhe të na devijoni seancën. Ekonomisë.
1874 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Ylli Bufi – Dakord. me bashkëpunimin e shërbimeve policore dhe Edhe në Komisionin e Ekonomisë është sistemi gjyqësor i prokurorisë, ndërmjet diskutuar dhe është miratuar për të kaluar në bashkëpunimit mes Ministrisë së Rendit Publik, seancë. Ministrisë së Drejtësisë dhe Prokurorisë së Për Komisionin e Jashtëm, zoti Mustafaj! Përgjithshme, vendosi në mënyrë unanime që Besnik Mustafaj – Dakord. projektligji t’i kalojë seancës plenare. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Falemnderit! Kush ka pyetje? Nuk ka pyetje. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Memia! Kush dëshiron të diskutojë? Nuk ka diskutime. Fjalën e ka zoti Mustafaj. Atëherë, ju lutem kryetarëve të grupeve. Besnik Mustafaj – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Laço? Servet Pëllumbi – Falemnderit! Teodor Laço – Dakord. Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka pyetje. Servet Pëllumbi – Zoti Roqi? Kush dëshiron të diskutoj? Nuk ka diskutim. Shpëtim Roqi – Dakord. Atëherë, ju lutem kryetarëve të grupeve. Servet Pëllumbi – Zoti Mediu? Servet Pëllumbi – Zoti Laço? Fatmir Mediu – Dakord. Teodor Laço – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Servet Pëllumbi – Zoti Roqi? Ekrem Spahiu – Dakord. Shqëtim Roqi – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Bejtaj? Servet Pëllumbi – Zoti Mediu? Engjëll Bejtaj – Dakord. Fatmir Mediu – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Malo? Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? Vladimir Malo – Dakord. Ekrem Spahiu – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti Bode? Servet Pëllumbi – Zoti Bejtaj? Ridvan Bode – Dakord. Engjëll Bejtaj – Dakord. Servet Pëllumbi – Zoti RuçI? Servet Pëllumbi – Zoti Malo? Gramoz Ruçi – Dakord. Vladimir Malo – Dakord. Servet Pëllumbi – Pra, mbyllim shqyrtimin e Servet Pëllumbi – Zoti Bode? projektligjit të parë. Ridvan Bode – Dakord. Kalojmë në projektligjin e dytë, “Për ratifikimin Servet Pëllumbi – Zoti RuçI? e memoradiumit të mirëkuptimit ndërmjet Qeverisë Gramoz Ruçi – Dakord. së Republikës së Shqipërisë dhe Komunitetit Servet Pëllumbi – Pra, mbyllim edhe Evropian për statusin e misionit të asistencës shqyrtimin e projektligjit të dytë. Kalojmë te policore të Komunitetit Evropian në Shqipëri”. projektligji i tretë, “Për disa shtesa dhe ndryshime Fjalën e ka zoti Braho, për projektligjin e dytë. në ligjin numër 7975, datë 26.07.1995, “Për barnat Spartak Braho – Jemi dakord të kalojë. narkotike dhe lëndët psikotroke””. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Fjalën e ka zoti Ruçi! Për Komisionin e Rendit, zoti Memia. Gramoz Ruçi – Zoti Kryetar, për këtë projektligj, Shaban Memia – Falemnderit! grupi jonë parlamentar nuk është i gatshëm. Duke Komisioni për Rendin dhe SHISH – in, në pasur parasysh edhe disa rezerva që kanë mbledhjen e tij të datës 4.11.2003, shqyrtoi komisionet e ndryshme, ne kërkojmë që të shtyhet projektligjin e sjellë nga Këshilli i Ministrave “Për për seancat e ardhshme, pasi është e nevojshme ratifikimin e memorandumit të mirëkuptimit ndërmjet që përfaqësuesit e komisioneve të Parlamentit, siç Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe është Komisioni i Shëndetësisë, Komisioni i Komunitetit Evropian për statusin e misionit të Bujqësisë, dhe Komisioni i Ligjeve duhet ulur të asistencës policore të Komunitetin Evropian në diskutojnë me disa përfaqësues të dikastereve siç Shqipëri Pameka”. Komisioni pasi dëgjoi edhe është ai Komisioni i Bujqësisë, Komisioni i mendimin e specialistëve të misionit të asistencës Shëndetësisë, Komisioni i Drejtësisë dhe Komisioni policore dhe Komunitetit Evropian në Shqipëri, duke i Rendit, që vërtetë pastaj të mbajmë një qëndrim vlerësuar se me ratifikimin e këtij memorandumi do për miratimin ose mos miratimin e tij. Pra, kërkesa të sigurohet mbështetja për Forcat e Policisë jonë është që të dalë nga kjo seancë. Shqiptare, si dhe do të ndërmarrë veprimtari që lidhen Servet Pëllumbi – Falemnderit!
1875 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Grupi i Partisë Socialiste kërkon shtyrjen e këtij Teodor Laço – Dakord. projektligji, përputhet edhe me disa kërkesa të ndonjë Servet Pëllumbi – Zoti Roqi? komisioni, por përderisa grupi nuk është gati për Shpëtim Rroqi – Dakord. këtë, ka të drejtë të kërkojë që të shtyhet. Pra e Servet Pëllumbi – Zoti Spahiu? shtyjmë shqyrtimin e këtij projektligji. Ekrem Spahiu – Dakord. Po, zoti Hoti! Servet Pëllumbi – Zoti Bejtaj? Ferit Hoti – Falemnderit shumë, zoti Kryetar! Engjëll Bejtaj – Dakord. Unë kisha vetëm një koment që ta ketë në Servet Pëllumbi – Zoti Malo? konsideratë edhe grupi maxhorancës së majtë. Ne Vladimir Malo – Dakord. si Komision i Shëndetësisë dhe i Mjedisit i kemi Servet Pëllumbi – Zoti Karamelo? kushtuar shumë vëmendje licencës. Është neni me Ligoraq Karamelo – Dakord. numër 14 që thotë se ministri i Shëndetësisë i jep Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? licencën për mbjelljen e këtyre produkteve që po Gramoz RuçI – Dakord. shfrytëzohen për lëndë psikotrope edhe për barnat Servet Pëllumbi – Pra e mbyllim edhe narkotikë. Meqenëse ka qenë një krizë e madhe që shqyrtimin e projektligjit të katërt. Kalojmë te reflektoi keq edhe në opinionin mbarëkombëtar edhe projektligji për arkivat. ndërkombëtar, për shkrelin mbjelljen me kërp, ne Fjalën e ka zoti Braho, për arkivat. ishim të mendimit që Ministria e Rendit dhe e Spartak Braho – Edhe projektligjin për arkivat, Bujqësisë dhe Ministria e Shëndetësisë të krijojë komisioni i ka shqyrtuar më vëmendje, ka bërë mjaft një komision ndërministror, të shqyrtojë licencën, vërejtje, të cilat do t’i paraqes gjatë shqyrtimit nen pastaj mund t’ia lejoj dhënien e licencës ministrit të për nen, në përgjithësi është dakord për miratimin e Shëndetësisë. Kjo është e shkruar këtu, ta kenë projektligjit në seancë. në konsideratë. Kjo është ideja pse e kemi kërkuar Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! këtë ndryshim. Fjalën e ka zoti Londo. Falemnderit! Bardhyl Londo – Falemnderit, zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Hoti! Edhe komisioni jonë është dakord që ligji të Kalojmë në projektligjin tjetër, “Për disa shtesa kalojë për shqyrtim në seancë plenare, natyrisht që dhe ndryshime në ligjin numër 8167, datë 21.11.1996, edhe ne kemi si komision vërejtjet tona për nenet “Për shërbimin shëndetësor stomatologjik””. Fillojmë përkatëse, të cilat do të paraqiten nen pas neni dhe sipas radhës. që ua kemi dhënë edhe juve. Por, meqë më jepet Fjalën e ka zoti Braho. fjala, zoti Kryetar, unë doja të ngre një problem në Spartak Braho – Komisioni pasi e shqyrtoi ligjin përgjithësi për paraqitjen e projektligjeve nëpër “Për shërbimin shëndetësor stomatologjik” ka bërë komisione, projektligji në fjalë, por edhe projektligje vetëm disa vërejtje, të cilat do t’i parashtrojë gjatë të tjera, vijnë me një ortografi të çuditshme, e cila shqyrtimin nen për nen dhe në përgjithësi është as shqipe nuk është, as edhe ndonjë gjuhë tjetër dakord për miratimin në seancë. evropiane nuk është, mund të jetë e ndonjë planeti Falemnderit! tjetër. Nuk është fjala këtu për një paraqitje thjesht Servet Pëllumbi – Falemnderit! nga ana e jashtme kulturore, por ligjet paraqiten në Fjalën e ka zoti Hoti. atë mënyrë sa ortografia ia ndryshon komplet Ferit Hoti – Edhe Komisioni i Shëndetësisë dhe kuptimin neneve përkatëse. Prandaj, unë do t’i Mjedisit i ka shqyrtuar me vëmendje amendamentet lutesha administratës së Këshillit të Ministrave ose e këtij projektligji dhe besoj që kur të vij radha e Administratës së Kuvendit Popullor që përgatit këto diskutimeve do të komentojnë këto ndryshimet e ligje, ose të tregohen më të kujdesshëm, ta kenë vogla që kemi propozuar. mendjen në punë, ose në rast se nuk dinë shkrim Falemnderit! dhe këndim të zëvendësohen me njerëz që dinë Servet Pëllumbi – Falemnderit! shkrim edhe këndim. Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka pyetje. Falemnderit! Kush dëshiron të diskutojë? Nuk ka as Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Londo! diskutime. Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka pyetje. Atëherë, ju lutem kryetarëve të grupeve. Kush dëshiron të diskutoj? Nuk ka diskutime. Zoti Laço? Atëherë, ju lutem kryetarëve të grupeve.
1876 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Zoti Laço? e tjera të vijnë për listprezencën dhe votimin. Kush Teodor Laço – Dakord. nuk ka marrë kartelën ta vendosë në vendin e vet. Servet Pëllumbi – Zoti Rroqi? Sekretaret të heqin kartelat që janë pa deputetë. Shpëtim Rroqi – Dakord. Fillimisht projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes Servet Pëllumbi – Zoti Mediu? së kredisë së zhvillimit ndërmjet Republikës së Fatmir Mediu – Dakord, por duhet të themi Shqipërisë dhe Shoqatës ndërkombëtare për zhvillim edhe ndonjë gjë pas dakordësisë, se u bëmë si puna IDA, për projektin e punës së komunitetit 2”. e traut ul e ngre dorën. Do të thosha dakord, por me Hapet votimi në parim. Vazhdon procesi i votimit. ato vërejtje që paraqiti zoti Braho në emër Komisionit Mbyllet votimi. të Ligjeve. 84 vota pro, 1 kundër, asnjë abstenim. Miratohet Servet Pëllumbi – Zoti Bejtaj? në parim projektligji. Engjëll Bejtaj – Dakord. Kalojmë në votimin nen për nen. Servet Pëllumbi – Zoti Malo? Kush është dakord me nenin nr. 1? Kundër Vladimir Malo – Dakord. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Zoti Karamelo? Kush është dakord me nenin nr. 2, për hyrjen Ligoraq Karamelo – Dakord. në fuqi? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Zoti Gjana? Votojmë projektligjin në tërësi, me elektronikë. Jemin Gjana – Dakord. Hapet votimi. Vazhdon votimi në tërësi i Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? projektligjit. Mbyllet votimi. Gramoz Ruçi – Dakord. 82 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Servet Pëllumbi – Pra e mbyllim edhe Miratohet edhe në tërësi projektligji. shqyrtimin e projektligjit “Për arkivat”, ndërsa Kalojmë në votimin e projektligjit të dytë “Për projektligji “Për statusin e ushtarakut të Forcave të ratifikimin e memorandumit të mirëkuptimit ndërmjet Armatosura të Republikës së Shqipërisë”, nuk është Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe gati. Komisionet nuk e kanë parë, nuk kanë dhënë Komunitetit Evropian, për statusin e misionit të mendimin përfundimtar, prandaj kuptohet që do të asistencës policore të Komunitetit Evropian në shtyhet edhe shqyrtimi i këtij projektligji. Shqipëri”. Zotërinj deputetë, kështu ne përfunduam Hapet votimi në parim, me elektronikë. Vazhdon shqyrtimin e projektligjeve, do të bëjmë votimin, por votimi në parim. Mbyllet votimi. para se të bëjmë pushimin për votimin, ju njoftoj që 83 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. me propozim të Grupit Parlamentar të Partisë Miratohet. Demokratike, deputeti Luan Skuqi do të jetë anëtari Kalojmë në votimin nen për nen. i Komisionit të Ligjeve. Po kështu, ky grup Kush është dakord me nenin nr. 1? Kundër nuk rekomandon që nënkryetari i këtij komisioni në vend ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. të zotit Ngjela, të jetë zoti Beja. Jeni dakord me Kush është dakord me nenin nr. 2? Kundër nuk këtë propozim të grupit? ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord? Kundër? E shikoj dorën e Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. zotit Mediu. Janë bërë edhe disa propozime të tjera Hapet votimi. Mbyllet votimi. për ndryshime në komisionet e tjera, të cilët do t’i 73 vota pro, asnjë kundër asnjë abstenim. njoftojmë javën e ardhshme. Miratohet edhe në tërësi projektligji. Atëherë, zotërinj deputetë, bëjmë 10 minuta Projektligji i tretë është shtyrë, votojmë pushim, lajmëroni deputetët, do të bëhet projektligjin që është i katërti në kalendarin për sot, listprezenca, dhe procesi i votimit në orën 11:00. “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin numër 8167, Mbas votimit zoti Et’hem Fejzollari do të bëj një datë 21.11.1996, Për Shërbimin Shëndetësor deklaratë. Stomatologjik. Hapet votimi në parim. Mbyllet votimi. * * * 69 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. Miratohet në parim projektligji. Kalojmë në votimin Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, rifillojmë nen për nen. Në votimin nen për nen, zotërinj seancën. deputetë, do mbajmë parasysh vërejtjet e Komisionit Sekretaret të lajmërojnë deputetët në ambientet të Shëndetësisë dhe Mbrojtjes së Mjedisit dhe të
1877 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Komisionit të Ligjeve me disa prej të cilave ka rënë fjalisë së dytë, licenca e importit është automatike, dakord edhe Komisioni i Shëndetësisë, pra mbi unë nuk mendoj që edhe Komisioni Parlamentar i bazën e vërejtjeve të këtyre dy komisioneve. Shëndetësisë dhe Mjedisit ishte i kësaj linje. Ne Po, zoti Beja! nuk mund të pretendojmë që sot ne jemi një vend Fatos Beja – Zoti Kryetar! anëtarë i BE – së, sepse nuk jemi. Ne nuk mund të miratojmë atë propozimin që Për këtë arsye, duke i llogaritur abuzimet që ka bërë Komisioni i Shëndetësisë për të hequr bëhen dhe duke llogaritur që rroli politikbërës dhe frazën e fundit, licenca e importit është automatike kontrollues i atribuohet dhe i kërkohet Ministrisë së te neni nr. 1, jo vetëm thjesht se është një kërkesë Shëndetësisë, nuk mundet absolutisht që kjo licencë e OBT – së, është një frazë shumë e qëllimshme, importi apo leje importi të jetë automatike pa është një frazë që kërkon që njerëzit dhe tregu të kontrolluar më parë ato çfarë hyjnë në Shqipëri. Për funksionojë jo sipas vullnetit se kush është drejtor këtë arsye, duke mos pasur parasysh emrat e në Ministrinë e Shëndetësisë dhe ta komandojë atë përveçëm se kush janë në Ministrinë e licencë si kuçedra dikur ujin, por të ketë mundësi Shëndetësisë, por duke llogaritur problematikën e që njerëzit, të cilët plotësojnë kriteret, kanë aftësitë punës, është e domosdoshme edhe për një periudhë profesionale dhe dëshirën që të punojnë në funksion të pacaktuar kohore që Ministria e Shëndetësisë të me ligjin dhe me tregun të kenë mundësi të marrin luajë rrolin e nevojshëm monitorues dhe kontrollues. një licencë, me të cilën të punohet në mënyrë të Falemnderit! rregullt, dhe jo për sa herë që duhet, sa herë që të Servet Pëllumbi – Falemnderit! importojnë të shkojnë në Ministrinë e Shëndetësisë. Pra, zotërinj deputetë, jemi duke diskutuar për Në këtë linjë, edhe unë kam qenë personalisht nenin nr. 1, u bë një sugjerim nga zoti Beja. kundër marrjes së lejes për ç’do importim që do të Po, nga Komisioni i Ligjeve urdhëro zoti Braho! hyjë në doganë. Është absolutisht frenim i tregtimit Spartak Braho – Me shpjegimet që dhanë të një malli siç janë edhe ilaçet. Megjithatë, duke specialistët e ministrisë lidhur me nenin nr. 1 u qenë kjo frazë këtu në fund, që është kërkesë e kuptua që nuk është fjala për licencë të mirëfilltë, e OBT – së, duke u nisur edhe nga një praktikë dhe cila kërkon procedura të posaçme për miratim, por nga abuzimet që ka praktikisht, që ne i dimë, ne është fjala për një leje importi ose më saktë për një nuk kemi pse ta bëjmë vendin tonë në një vend vënie në dijeni të ministrisë. Në të dyja rastet si në stoqesh të pastrimit të depove të vendeve të tjera. rreshtin e parafundit edhe në rreshtin e fundit fjala Atëherë, ne pranuam në parim që të heqim atë fjalën licencë importi duhet të zëvendësohet me fjalën leje licencë dhe ta bëjmë një leje, që çdo ngarkesë të importi. kalojë. Le të regjistrohet për një farë periudhe, derisa Ajo që ngatërron çështjen është fjala automatike. të stabilizohen gjërat, por ajo mund të pranohet në Licenca e importit është automatike, dhe në këtë qoftë se është fraza e fundit që licenca është kuptim edhe zoti Koja ka një shqetësim. Unë mendoj automatike, se pikërisht fraza e fundit, kërkesa e që fjalën automatike ta zëvendësojmë dhe të gjejmë OBT – së këtë kërkon, që të mos frenohet tregtimi një të metë për të dyja palët, dhe të themi leje e i ilaçeve ashtu si edhe i gjithë mallrave të tjera. importit jepet në çdo rast nga Ministria e Kështu që unë do t’ju propozoj që të mbajmë variantin Shëndetësisë. Nuk e di se çfarë mendimi kanë që ka në ligj me gjithë frazën e fundit dhe mund të specialistët? ndryshohet ajo licenca të bëhet leje për rastin e Servet Pëllumbi – Po, fjalën e ka zoti Hoti! parë në mënyrë që ne të mbajmë një lloj ekuilibri në Ferit Hoti – Falemnderit, zoti Kryetar! raport me fenomenet që janë aktualisht në Shqipëri. Për sa i përket amendamenteve të këtij ligji të Falemnderit! mëparshëm ju e dini që ka ekzistuar. Ne e kemi Servet Pëllumbi – Tani ne jemi duke votuar diskutuar edhe si grup, pra si Komision i Mjedisit nen për nen. dhe i Shëndetësisë, kemi pyetur edhe specialistët Po, urdhëro zoti Koja! e ministrisë, kemi pyetur edhe grupin e Gjergj Koja – Po, falemnderit zoti Kryetar! biznesmenëve të veprimtarisë së këtij lloji biznesi Unë do të gjykoja që licenca e portit stomatologjik, i cili ju e dini që ka aktivitet të mirëfilltë zëvendësohet me lejen e portit, kjo tani dihet, sepse privat. Unë nuk jam dakord me këto propozime. Unë ka disa vite që operohet me këtë praktikë. Problemi si kryetari i këtij komisioni nuk flas në emrin tim, që ne i kundërvihemi OBT – së lidhur me heqjen e por po flas në emër të anëtarëve, se votimet atje
1878 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
bëhen me mirëkuptim edhe me të drejtën e votës. lejes, i cili është në kundërvënie me konceptin e Unë po e vë në dijeni zotin Beja, sepse kemi pasur licencave automatike. Po të doni unë jam për ta fat të jemi intensivisht të lidhur me jashtë. Gjithashtu, hequr atë të lejes të kamionëve, dhe të lëmë vetëm duke pasur edhe profilin e shëndetësisë dhe të licencën. Të kontrollohen nga institucioni përkatës, mjekësisë. Kam parë që ç’do person që jeton brenda nga inspektorati, dhe të ndëshkohet me gjoba deri komuniteteve të shteteve, dhe që janë anëtarë të në heqjen e licencës të çdokujt i cili fut mall, aq më OBT – së, nuk kanë nevojë të marrin licenca të tilla tepër ilaçe në kundërshtim me standardet e as automatike, as ç’automatike. Mund të shkosh kërkuara. në një supermarket dhe shikon që edhe aty ke Ky është fenomeni, në qoftë se është për të repartin e pajisjeve për dentistët. Regjistrimet në hequr, hiqet e para, nuk mund të hiqet e dyta. Nuk doganë mjaftojnë. Meqenëse Shqipëria e mjerë, këtë mund t’i detyrojmë ne tregtarët që për çdo kamion aktivitet po e ndot me korrupsion, me krim, ka të të marrë licencë. Është absurde vërejtja e të huajve drejtë ekzekutivi që ndërhyn, atëherë zotërinjtë që që punojnë me Shqipërinë, është që në këtë vend shkojnë për të blerë, them se nuk bëjnë ndonjë nuk mund investosh sepse ka 100 licenca. Ky është aktivitet shumë të madh. Ato nuk kanë asnjë problemi, në qoftë se zotërinjtë nuk e kanë kuptuar objeksion, e firmosin edhe kur vinë në bazë të asaj dhe për zotin Hoti më vjen keq që nuk e ka kuptuar, dhe gjejnë origjinën e mallit. Shteti që e ka bërë, e ky është shqetësimi im. T’i heqim licencat për çdo ka prodhuar, rrugën që ka mbetur për të shkuar në kamion. Mund ta mbash licencën në parim, brenda doganë, se do të përputhet edhe me doganën. Kjo kritereve të caktuara, për hir të shëndetit të popullit. është për disiplinim provizor, në rast se duhet me Falemnderit! Word Trade Organization, ti heqin fare licencat. Ai Servet Pëllumbi – Fjalën e ka zoti Koja. që bën biznes i jep llogari vetëm doganave. Por, Gjergj Koja – Falemnderit, zoti Kryetar! fataliteti i këtij Parlamenti është sepse futet në OBT Më vjen keq që zoti Beja nuk ka kuptuar as – në, se futet në zonën e lirë të Ballkanit Perëndimor zotin Braho, as mua. E para ka një dallim shumë të dhe se nuk e respekton fare kodet e marrëveshjeve. madh midis licencës edhe lejes. Në problemet e Është edhe licencë automatike, thotë zoti Beja, importimit qoftë farmaceutik, qoftë stomatologjik, edhe të shkojmë prap që të marrim leje. Kjo është këtu po flasim me konceptin e lejes së importit, që qesharake. Komunikimet me komisionet ne i kemi, nuk do të thotë që leja e importit të luftojë me merremi vesh, por këtë herë nuk u morëm vesh, licencën e importit dhe do marrë licencë për çdo them që të merremi vesh në të ardhmen. kamion. Kjo është e para. Pra, kemi të bëjmë me Falemnderit! lejen e importi. Dhe nëse të gjithë biem dakord që Servet Pëllumbi – Po, zoti Beja, për replikë. ka pasur raste abuzimi ose mund të ketë përsëri Fatos Beja – Unë po habitem pak se duket dhe duhet një kontrollor dhe monitorues për këtë nuk është kuptuar thelbi i asaj që thash unë. çështje, këtë nuk mund ta luajë askush përveç Pikërisht kjo është, ose do t’i lësh sa më pak strukturave të Ministrisë së Shëndetësisë. Prandaj licenca, po do ekonomi tregu. Në këtë rast është po themi ne duhet t’i shmangemi edhe një herë të një fushë e veçantë dhe duhet patjetër një rregullsi. bëjmë amendime të projektligjeve, ose projektligje Ato që futen do vëzhgohen patjetër, sepse ndryshe të reja duke pasur parasysh emra të përveçëm. Mua tregtari abuzon me shëndetin e popullit. nuk më intereson kush është as ministër Nga momenti që pranohet licenca, ajo licencë Shëndetësie dhe as Drejtori i Shërbimit parësor ose nuk mund të jetë për çdo kamion të marrësh licencë, i Drejtorisë farmaceutike së Ministrisë së se do të thotë që për çdo kamion, të shkosh e të Shëndetësisë, mua më intereson si do të jetë lësh araçin te ai drejtori te Ministria e Shëndetësisë. mekanizmi i monitorimit dhe i kontrollit për të Prandaj, licencë automatike do të thotë institucioni shmangur abuzimin për të shmangur kontrabandën që e jep licencën, në rastin më konkret Ministria e për të shmangur futjen e mallit skarco e kështu me Shëndetësisë, do ta japi në përputhje me disa kritere radhë. Për këto arsye unë mendoj që është mëse të caktuara. Ato kritere i plotësojnë x numër logjike që në momentin që jetojmë lejohet monitorimi tregtarësh në Shqipëri, ata të shkojnë e ta marrin nga Ministria e Shëndetësisë, ndërmjet dhënies së atë licencë dhe mos jenë të detyruar që të shkojnë lejes së importit, dhe dhënia e lejes së importit nga të lypin sa herë që duan të bëjnë tregti. Ministria e Shëndetësisë, nuk ka asnjë kundërvënie Meqenëse ka abuzime, pranuam konceptin e dhe nuk ndodh asnjë kundërvënie dhe ndaj kritereve
1879 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të Organizatës Botërore të Tregtisë. Nëse drejtori, ndëshkuar ligjërisht ata që përdorin materiale jashtë specialisti ose ministri i shëndetësisë i kërkon para standardit dhe të dëmshme për shëndetin e njeriut. ryshfet atij që kërkon lejen e importit, është i lejuar Unë mendoj që në këtë rrugë duhet të heqim në të shkojë e të bëjë denoncimet në organet përkatëse qoftë se do të vazhdojmë me pengesa dhe me të drejtësisë. burokracira ne do të vazhdojmë të kufizojmë lirinë e Falemnderit! tregtisë në Shqipëri. Mos harroni jemi një notë sipër Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Bode! Koresë së Veriut dhe Kubës në lirinë tregtare në Ridvan Bode – Falemnderit, zoti Kryetar! Shqipëri. Jemi të kritikuar për mungesë të lirive Unë mendoj që ndërhyrja që bëhet në këtë ligj tregtare në Shqipëri. Ne vazhdojmë akoma të për të kufizuar ligjet për tregtinë, ndërkohë që ne zgjasim listën e pengesave që do të vendosim nëpër kemi shkruar Marrëveshjen me Organizatën Botërore dogana, ose nëpër leje, ose nëpër licenca. të Tregtisë, mendoj se nuk i kontribuon as zgjidhjes Falemnderit! së shqetësimit që ngrihet nëpërmjet miratimit të këtij Servet Pëllumbi – Falemnderit! paragrafi ose të këtyre sanksioneve në këtë ligj dhe Fjalën e ka zoti Braho. as në tërësi të problemit të cilësisë së mallrave, Spartak Braho – Komisioni i Ligjeve dhe dhe në tërësi nuk kam parasysh vetëm këto parafolësit, zoti Beja dhe zoti Bode, mbrojnë materiale që përdoren nga stomatologjia, por janë variantin e ardhur nga Qeveria. Dhe mua më vjen edhe të gjithë ilaçet e tjera që përdoren në degë mirë që mbrohet ky variant i paraqitur nga Qeveria i dhe sektorë të tjerë të shëndetësisë, nuk besoj se projektligjit pasi logjika e parashtruar prej tyre është zgjidhet në këtë formë, aq më tepër që këtu bëhet e saktë. Me përjashtim të fjalës licencë, e cila do të fjalë për materialet që përdoren nga stomatologjia, zëvendësohet me fjalën leje. Mendoj dhe u bëj thirrje të cilat në pjesën dërrmuese në qoftë se nuk jeni deputetëve të votojnë variantin e paraqitur nga dakord me konstatimin tim, mund të shkoni të Qeveria. verifikoni në doganë, futen kontrabandë, sepse janë Falemnderit! materiale me volume të vogla që transportohen Servet Pëllumbi – Falemnderit! kundrejt ryshfeteve nëpër çanta. Nuk ka nevojë as Fjalën e ka zoti Hoti, i fundit që do të diskutojë për leje, as për licencë për t’i sjellë këto materiale për këtë çështje. në Shqipëri. Nëse duhet vërtetë për të reflektuar në Ferit Hoti – Falemnderit, zoti Kryetar! këtë shqetësim unë mendoj që duhet forcuar Unë po flas për herë të fundit në këtë seancë, dispozitivi i kontrollit dhe i masave ligjore që duhet kuptohet që do të flas vazhdimisht në të ardhmen. të vinë kur materialet e futura janë jashtë standardeve Në rast se ka paraqitur shqetësime ky ligj, dy gjëra të përcaktuara nga Ministria e Shëndetësisë. janë, ose të hiqet licenca automatike, ose të lihet Ministria e Shëndetësisë nuk mund të përcaktojë kjo leja që ne propozojmë. Unë jam dakord se zoti dhe të japë leje të përditshme për hyrjen dhe daljen jurist e ka ndjekur mirë këtë ligj, pra ne kemi bërë e mallrave në Shqipëri. Kjo është absurde. Ministria një amendament në mënyrë që t’i afrohemi shumë e Shëndetësisë duhet të përcaktojë standardet për liberalizimit të kësaj pune. Në qoftë se e ka licencën materialet që tregtohen në Shqipëri, po ashtu masa automatike, nuk ka nevojë që të bëjë amendamente të veprimit të ndërhyrjes, penalitete për njerëzit që fare. Të shkojnë e të blejnë e t’i kontrollojnë aty ku nuk zbatojnë standardet e kërkuara për materialet keni origjinën. që përdoren në këtë sektor, pra në sektorin e Nëse doni të bëni ndryshimet nuk ka kuptim që shëndetësisë. E njëjta gjë mund të ndodhi dhe në të jetë edhe licenca automatike, edhe të shkojnë e sektorin e bujqësisë dhe të ushqimit për materialet të marrin lejen atje. Prandaj, ne kemi propozuar, sa e dëmshme për produkte ushqimore që vijnë nga herë që një biznesmen ose një kompani do të shkojë jashtë, që po ashtu janë të dëmshme për organizmin të blejë mbas porositësve filan material ose e njeriut dhe nuk kanë të bëjnë thjesht me cilësinë aparaturë, merr edhe paraqet listën në ministri, e e standardin e smaltit, por ka të bëjë me shumë e cila e kontrollon mbas asaj liste. shumë aspekte të tjera që lidhen me shëndetin e Në qoftë se licenca është automatike të mos njeriut. Pra, mendoj që në vend të kufizimit të shtimit hiqet fare dhe të mos bëhet ky amendament. të burokracisë dhe të krijimit të hapësirave për më Megjithatë, ne jemi munduar që të jemi konstruktiv, shumë korrupsion, le t’i kërkojmë ministrisë që të të flasin ekspertët e ministrisë. Aty është një mjek marrë përsipër detyrën për të kontrolluar dhe për të stomatolog shumë i shquar dhe me përvojë të
1880 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
madhe. Le të flasë zotëria, se është më i zoti se votuam një nga një. unë. Ferit Hoti – Zoti Kryetar! Falemnderit! Ju jeni njeri i karrierës akademike, na lejo të Servet Pëllumbi – Falemnderit! takohemi 5 minuta, ne takohemi për gjëra të kota. Po, ia japim fjalën edhe specialistit, sepse këtu Ky është një ligj me shumë rëndësi, edhe është i ndodhi që ministria mbron variantin që ka sjellë këtu, vetmi sektor i mjekësisë që është duke punuar mjaft ose mbron diçka tjetër. mirë si privat jo publik. Le të mblidhemi vetëm 5 Urdhëro, zoti specialist! minuta. Specialisti – Mua më duket se varianti i Servet Pëllumbi – Zoti Hoti! propozuar nga Qeveria është i drejtë dhe me Unë nuk kam ndonjë kundërshtim, edhe atë korrigjimin e Komisionit të Ligjeve kemi qenë dakord, mund të bëjmë, edhe atë leje mund ta jap, por unë sepse nuk e cenon esencën, ndërsa fjala automatike nuk po ju kuptoj se për çfarë e kërkoni, sepse realisht siç është thënë edhe në relacionin e Qeverisë është u diskutua për nenin nr. 1, kërkove edhe mendimin kërkesa e OBT – së. Kështu që edhe po të mbetet, e specialistit, edhe specialisti u shpreh, dhe nuk për ne ka rëndësi që të respektohet edhe kërkesa e mbetet më gjë për të diskutuar. opozitës. Çfarë do të diskutohet? E hodhëm edhe në votë, Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, u miratua edhe neni nr. 1, kështu që realisht nuk ka Komisioni i Shëndetësisë dhe i Mjedisit e tërheq më për të diskutuar. Prandaj, unë po hedh votimin propozimin. Apo ta hedhim në votë? që nuk përfundojë në tërësi. Do të biem dakord me diskutimin që u bë, që të Zoti Braho, për nenet e tjera keni mbetet sipas variantit të Qeverisë duke bërë fjalën mosmarrëveshje me komisionin? Nuk keni. Atëherë licencë, leje. Dakord! nuk ka problem zoti Hoti. Ne nenin nr. 1 e diskutuam Kush është dakord me nenin nr. 1, sipas variantit gjatë edhe specialistët e shprehën mendimin e tyre, të paraqitur? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. e hodhëm në votë, nuk ka se çfarë të diskutohet Miratohet. deri sa komisioni nuk ka kontestim. Komisioni i Kush është dakord me nenin nr. 2? Kundër nuk Ligjeve nuk kërkon që të diskutohet. ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Ferit Hoti – Komisioni i Ligjeve ka kundërshtim Kush është dakord me nenin nr. 3, me vërejtjet të madh, sepse këtu është shprehja e OBT – së, që janë bërë nga komisionet? Kundër nuk ka. pra licenca e importit është automatike. Abstenim nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Zoti Hoti! Kush është dakord me nenin nr. 4, për hyrje në Ju lutem shumë, unë ju lejova para votimit. fuqi? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Ndërpreva votimin në tërësi për t’ju dhënë mundësi, Votojmë projektligjin në tërësi me elektronikë. se në qoftë se do të kishit gjë për një nga nenet e Po, zoti Hoti! tjera, ne do t’i ktheheshim, ndërsa ju iu rikthyet nenit Ferit Hoti – Unë do të isha i mendimin të më që u diskutua më gjatë se gjithë nenet e tjera, dhe dëgjoni mirë me vëmendje, se prej këtij ligji të vogël, u votua në mënyrë të posaçme dhe të diferencuar. amendamentit, ne mund të mësojmë se çfarë Prandaj unë nuk shoh asnjë detyrim që të dy amendamentesh do të bëjmë edhe në të ardhmen. komisionet të bëjnë pushim, kur realisht çështja që Le të marrim një pushim, të diskutojmë ne u kontestua u kapërcye me votë. përfaqësuesit e këtyre komisioneve edhe të mos Ferit Hoti – Ju jeni duke i unifikuar. rrimë e të tallemi me punën tonë, sepse e njohim Servet Pëllumbi – Po, zoti Braho! mirë këtë sektor. Le të bëjmë një 5 minuta pushim, Spartak Braho – Zoti Kryetar! që të biem dakord. Ekspertët janë këtu, anëtarët e Të zbatojmë Rregulloren, neni numër 1, u votua. komisioneve janë këtu. Le të biem në një Zotërinjtë kanë vërejtje dhe përfundim kanë të drejtë marrëveshje. përsëri të rivotohet me vërejtjet që bëtë. Ta rivotojmë Servet Pëllumbi – Zoti Hoti, ne diskutuam përsëri dhe ta mbyllim këtë diskutim. vetëm për nenin numër 1 dhe ramë dakord që do të Servet Pëllumbi – Domethënë të rivotojmë mbetet sipas variantit të paraqitur me atë ndryshimin nenin nr. 1 prapë? që është propozuar që fjala licencë të zëvendësohet Atëherë, zotërinj deputetë, mbas debatit që me fjalën leje. Për dy nenet e tjera kemi rënë dakord bëmë dhe mbas mendimit që dha specialisti, ne me vërejtjet që kemi bërë të dy komisionet dhe i konkluduam që të votonim variantin e paraqitur nga
1881 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Qeveria me ndryshimin përkatës që u propozua nga ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. zoti Beja edhe nga zoti Braho, për fjalën licencë me Kush është dakord me nenin nr. 3? Kundër nuk fjalën leje. Pra edhe heqja e një fraze që është ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. parashikuar aty sipas Komisionit të Ligjeve. Kush është dakord me nenin nr. 4? Kundër nuk Kush është dakord me këtë variant për ta votuar ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. edhe një herë? Kush është dakord me nenin nr. 5? Kundër nuk Po, urdhëro zoti Beja! ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Fatos Beja – Kam frikë se zoti Hoti është Kush është dakord me nenin nr. 6? Kundër nuk ngatërruar në frazën e fundit. Ne jemi për të qenë ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. licencë. Licenca e një porti është automatike, që Kush është dakord me nenin nr. 7? Kundër nuk do të thotë vazhdon në kohë çdo dy vjet, në qoftë ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. se ka një vërejtje nga ministria ja heq licencën, ashtu Kush është dakord me nenin nr. 8? Kundër nuk siç ndodh me televizionet, ashtu siç ndodh me çdo ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. licencë tjetër. Një profesion i lirë që ka një licencë Kush është dakord me nenin nr. 9? Kundër nuk në qoftë se thyhen ligjin, i hiqet, ka penalitete. Në ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. rreshtin e parafundit, që është për çdo kamion Kush është dakord me nenin nr. 10? Kundër kërkohet licencë, ne jemi për çdo kamion të bëhet nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. leje dhe unë besoj që zoti Hoti është dakord me Kush është dakord me nenin nr. 11? Kundër nuk këtë ide. ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Pra, të dyja termat janë Kush është dakord me nenin nr. 12? Kundër edhe licencë, edhe leje. Në rastin e parë e lemë nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. leje, herën e dytë e lëmë licencë. Kush është dakord me nenin nr. 13? Kundër Atëherë, zotërinj deputetë, edhe një herë meqë nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. para votimit në tërësi lejohet një praktikë e tillë. Kush është dakord me nenin nr. 14? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 1, me këto nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. ndryshime që u bënë? Kundër nuk ka. Abstenim Kush është dakord me nenin nr. 15? Kundër nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Atëherë, votojmë projektligjin në tërësi me Kush është dakord me nenin nr. 15? Kundër elektronikë. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Hapet votimi. Vazhdon votimi. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin nr. 16? Kundër 57 vota pro, 1 kundër, 1 abstenim. Miratohet nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. edhe në tërësi projektligji. Kush është dakord me nenin nr. 17? Kundër Kalojmë në projektligjin e fundit për sot, për nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. arkivat. Kush është dakord me nenin nr. 18? Kundër Hapet votimi në parim, me elektronikë. Vazhdon nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. votimi. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin nr. 19? Kundër 75 vota pro, asnjë kundër asnjë abstenim. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Miratohet projektligji në parim. Kush është dakord me nenin nr. 20? Kundër Do të kalojmë në votimin nen për nen. Do të nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. kemi parasysh në votimin nen për nen, vërejtjet që Kush është dakord me nenin nr. 21? Kundër janë bërë nga dy komisionet, Komisioni i Ligjeve nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. dhe Komisioni i Arsimit Kulturës dhe Shkencës. Kush është dakord me nenin nr. 22? Kundër Komisioni i Arsimit Kulturës dhe Shkencës ka rënë nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. dakord me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve. Shumica Kush është dakord me nenin nr. 23? Kundër e vërejtjeve janë edhe të teknikës legjislative, siç u nuk ka. Abstenim nuk. Miratohet. tha këtu edhe nga zoti Londo. Prandaj votimin do ta Kush është dakord me nenin nr. 24? Kundër bëjmë duke pasur parasysh dhe vërejtjet e dy nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. komisioneve. Kush është dakord me nenin nr. 25? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 1? Kundër nuk nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 26? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 2? Kundër nuk nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet.
1882 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Kush është dakord me nenin nr. 27? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 55? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 28? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 56? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 29? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 57? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 30? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 58? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 31? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush ëshët dakord me neni nr. 59? Kundër nuk Kush është dakord me nenin nr. 32? Kundër ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 60, me vërejtjet Kush është dakord me nenin nr. 34? Kundër e dy komisioneve? Kundër nuk ka. Abstenim nuk nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 35? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 61? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 36? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 62? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 37? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 63? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 38? Kundër Kush ëshët dakord me nenin nr. 64? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me neni nr. 39? Kundër nuk Kush është dakord me nenin nr. 65? Kundër ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 40? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 66? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 41? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 67? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 42? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 68? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 43? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 69? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 44? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 70? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 45? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 71? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 46? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 72? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 47? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 73? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 48? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 74? Kundër nuk ka. Abatenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 49? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 75? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 51? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 76? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 52? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 77? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 53? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 78? Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 54? Kundër Kush është dakord me nenin nr. 79? Kundër
1883 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 80? Kundër Kush është dakord me neni nr. 105 dhe i fundit nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. për hyrjen në fuqi të këtij projektligji? Kundër nuk Kush është dakord me nenin nr. 81? Kundër ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Atëherë e hedhim projektligjin në votimin në Kush është dakord me nenin nr. 82? Kundër tërësi me elektronikë? Hapet votimi. Mbyllet votimi. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kundër nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Kush është dakord me nenin nr. 83? Kundër Votojmë projektligjin në tërësi për arkivat? nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Kush është dakord me nenin nr. 84, me vërejtjet 75 vota pro, asnjë kundër, asnjë abstenim. e dy komisioneve? Kundër nuk ka. Abstenim nuk Miratohet edhe në tërësi në projektligji për arkivat. ka. Miratohet. Projektligji “Për statusin e ushtarakut, forcat e Kush është dakord me nenin nr. 85? Kundër armatosura” u shty. Siç e thamë dhe tani do të nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. dëgjojmë deklaratën e zotit Fejzollari. Kush është dakord me nenin nr. 86? Kundër Et’hem Fejzollari – Deklaratë! nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Është shumë e saktë që unë nuk munda të vij Kush është dakord me nenin nr. 87? Kundër në votimin e dekreteve të Presidentit për nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. zëvendësimin e dy ministrave, por është po aq e Kush është dakord me nenin nr. 88? Kundër saktë se duke ardhur për në Tiranë, rrugës pësova nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. që aksident automobilistik duke u përplasur me një Kush është dakord me nenin nr. 89? Kundër kamion në kthesat e Qafë Thanës, që për fat të nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. madh timin dhe të shoferit që drejtonte automjetin Kush është dakord me nenin nr. 90? Kundër tonë, Zoti na shpëtoi jetën. Kjo fatkeqësi sigurisht nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. pati pasojat e veta. Kush është dakord me nenin nr. 91? Kundër E para, nuk munda të shprehja vullnetin tim me nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. anën e votës për të treguar në këtë mënyrë nëse Kush është dakord me nenin nr. 92? Kundër isha opozitar ose i shitur. nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. E dyta, nuk munda të mbyllja gojët e këqija si Kush është dakord me nenin nr. 93? Kundër të mediave të shkruara dhe ato vizive, që folën si nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. pas bindjeve të tyre dhe jo si pas logjikës, duke Kush është dakord me nenin nr. 94? Kundër arritur deri atje sa të deklaroni se edhe në gjendje nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. kome unë nuk duhet t’u paraqitesha për të votuar. Kush është dakord me nenin nr. 95? Kundër Shumë të tjerë i bëjnë autopsi karrierës time në nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Parlament. Këta ishin si të djathë edhe të majtë. Kush është dakord me nenin nr. 96? Kundër Arriti kulmin kur u shprehën për mua si tradhtar, nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. rebel, ose i shitur. Ç’është e vërteta, si familje Kush është dakord me nenin nr. 97? Kundër patriotike kemi derdhur gjak në të dy luftërat nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. botërore, kur shumë pjesëtarë të familjes time Kush është dakord me nenin nr. 98? Kundër mbetën të vrarë dhe të plagosur kundër pushtuesve nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. italianë edhe gjermanë. Megjithatë, edhe mbas Kush është dakord me nenin nr. 99? Kundër çlirimit të vendit, mbas largimit të babait tim nga nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. atdheu, për shkak të padrejtësive të sistemit u Kush është dakord me nenin nr. 100? Kundër konsiderua armik tradhtar dhe kjo për çudi vazhdon nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. edhe në ditët e sotme, kur ne shprehemi se kemi Kush është dakord me nenin nr. 101? Kundër vendosur pluralizëm politik duke shkuar në nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. vendosjen e demokracisë, atë demokraci të Kush është dakord me nenin nr. 102? Kundër ëndërruar nga shqiptarët e vërtetë sipas modelit nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. perëndimor. Është e vërtetë që ne jemi armiq, por Kush është dakord me nenin nr. 103? Kundër kemi qenë dhe mbetemi armiq të armiqve të nuk ka. Abstenim nuk ka. Miratohet. Shqipërisë. Është e vërtetë që ne jemi tradhtarë, Kush është dakord me nenin nr. 104? Kundër por kemi qenë edhe mbetemi tradhtarë të tradhtarëve
1884 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të kombit tonë. Për sa i përket në jemi të shitur, Po, urdhëro zoti Olldashi! nuk e besoj dhe ju vetë nuk duhet ta besoni, sepse Sokol Olldashi – Falemnderit! po të ishte ashtu do ishim shitur te komunizmi pa Sipas Rregullores, duhet që në fillim të seancës kryer ikjen tonë spektakolare të vitit 1975. Shkuam duhet të bëni një verifikim të prezencës, dhe me sa në Australinë e largët, ku me ndershmëri dhe shoh unë, në sallë nuk janë 70 deputetë. Ju lutem, djersën tonë realizuam dëshirat e lirisë edhe të bëni një verifikim të prezencës së deputetëve. ekonomisë. Në atë vend ku edhe zoti ka ndërtuar Servet Pëllumbi – Seanca hapet pa qenë shtëpinë e vet. nevoja e prezencës. Pra, nuk ka asnjë arsye që unë të shitem për Sokol Olldashi – Atëherë, unë po kërkoj që të ndonjë lëmoshë të Kryeministrit ose ndokujt tjetër. bëhet një verifikim i prezencës. Ju betohem se në të ardhmen do të votojë sipas Servet Pëllumbi – Atëherë, zoti Metko. bindjeve të mija për të mirën e këtij vendi dhe këtij Uran Metko – Falemnderit, zoti Kryetar! populli. Përfitoj nga rasti të shpreh keqardhjen time Në lidhje me kalendarin edhe një herë shprehim për një pjesë të kolegëve të mi, duke përfshirë shqetësimin tonë për mos futjen në kalendar për kryetarin e partisë sime, zotin Spahia, disa kryetarë ligjin e dëmshpërblimit e ish – të persekutuarve dhe të tjerë partie të djathtë apo të majtë, si edhe të burgosurve politikë. Kryetarin e Parlamentit, të cilët nuk u interesuan Zoti Kryetar! për gjendjen time shëndetësore, as në momentin Ne e dimë që Qeveria nuk ka asnjë lloj angazhimi kur morën vesh për aksidentin dhe aq më keq gjatë dhe nuk është e interesuar për të sjellë faturën, por dy javëve mbas aksidentit. Kjo tregon se sa vlerë megjithatë në një takim të fundit që keni pasur me ka një deputet në Parlament, kur në shumë raste përfaqësues të shoqatës mbarë kombëtare të të kthehet në përralla Kuvendi. Në këtë pikë, falënderoj persekutuarve politikë juve iu keni premtuar se do të gjithë ata shokë edhe miq deputetë, të cilët u ta përfshini në kalendar përpara se të kalojë buxheti. interesuan për shëndetin tim mbas këtij aksidenti. Nuk e di se derisa do të vazhdojë kjo punë kështu. Dhe së fundi, këtë fatkeqësi që më ndodhi mua nuk Servet Pëllumbi – Më vjen keq se keni qenë do ia gëzoja askujt prej jush si perëndimor që jam. prezentë dhe nuk e thatë saktë atë që diskutuam Falemnderit! me ta. Unë premtova që do ta ndjek problemin dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Fejzollari! do të bisedoj me Qeverinë dhe realisht. Në Zotërinj deputetë, para se të mbyll seancën ju mbledhjen e sotme të Byrosë Parlamentare, ministri njoftoj se seanca tjetër është ditën e hënë në orën Klosi dha mendimin e vet që Qeveria do të 17:00, do të kemi miratimin e kalendarit dhe mocion parashikojë një shumë të konsiderueshme për ta për debat me Kryeministrin kërkuar nga Grupi përfshirë në Buxhetin e vitit të ardhshëm. Duke Parlamentar i PDR – së, për liberalizimin e lëvizjes marrë përgjigje nga Qeveria për këtë çështje, ajo së shqiptarëve në Evropë. Byroja Parlamentare në është në kalendar, pra nuk e kemi hequr nga rendi i mbledhjen e sotme e miratoi me konsensus ditës. Sa të marrim përgjigjen, do ta fusim në seancë Kalendarin që iu është shpërndarë. Do të doja të plenare. Pa marrë përgjigjen ne nuk kemi se si e tërheq vëmendjen tuaj, zotërinj deputetë, që kësaj fusim. jave do të kemi seancë edhe ditën e mërkurë, datë Fjalën e ka zoti Arbnori! 12, ora 17:00, sepse siç e keni marrë vesh në vendin Pjetër Arbnori – Do flas shkurt, zoti Kryetar, tonë do të bëjë një vizitë Presidenti i Polonisë, zoti por do ta quaj të rëndësishme që ta përsëris për të Kfashnjefski, i cili do të vijë në Parlament ditën e disatën herë kërkesën për të futur në rendin e ditës mërkurë, pas takimit paraprak që do të bëjmë në dëmshpërblimin e të përndjekurve politikë. Ju njoftoj orën 17:00 do t’i drejtohet me një fjalim Kuvendit. që kam qenë si anëtar i Komisionit të të Drejtave të Pra jeni të porositur që në orën 17:00 të jeni në Njeriut në Kongresin Ndërkombëtar të Komiteteve sallë për të dëgjuar Presidentin e Polonisë, ndërsa të Lirisë, ku janë mbledhur disidentë nga Evropa ditën e enjte do të kemi projektligjet sipas kalendarit dhe ka vështruar çështjen e dëmshpërblimit të të të miratuar. Gjithashtu, ne kishim parashikuar në përndjekurve politikë dhe përpjekjet që bëjnë ata me kalendar që në datën 20 të shqyrtonim, projektligjin shoqata të ndryshme, me peticione, me e pronave, por nuk është përfshirë, u la që në qoftë demonstrata dhe me të gjitha veprimet për këtë se komisionet do të arrijnë të jenë gati ne do ta çështje dhe, gjithashtu, kisha njoftuar zotin përfshijmë në punimet e seancës plenare. Kryeministër, megjithëse edhe vjet i kisha shkruar
1885 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përpara se të bëhej Buxheti i Shtetit, dhe ai nuk e organizatave ambjentaliste në Republikën e ka vënë ujin në zjarr as vjet dhe as sivjet. Edhe këtë Shqipërisë, dhe ka vetëm një mbështetje, është vit nuk është planifikuar asgjë për dëmshpërblimin vetëm një ministër i mjedisit i të gjelbërve, kur të e të përndjekurve politikë, prandaj unë bashkohem gjithë të gjelbrit e Evropës janë kundër produkteve me të gjithë shokët e mi, që këtë çështje ne duhet të modifikuara gjenetikisht. Por, në Shqipëri në ta vëmë seriozisht në rendin e ditë së Kuvendit. vendin e paradokseve, ku partitë i ndërrojnë emrat Falemnderit! sipas funksioneve që marrim ministrat, çdo gjë mund Servet Pëllumbi – Falemnderit! të ndodhë. Është në nderin tuaj, zoti Kryetar, është Fjalën e ka zoti Rroqi! në nderin e Kryesisë së Kuvendit që të merret dhe Shpëtim Rroqi – Falemnderit, zoti Kryetar! ta shqyrtoj me seriozitet një praktikë të tillë. Unë Dua të mbështes zotin Metko edhe zotin Arbnori kam për detyrë të ngre zërin dhe të sensibilizoj në ato që parathanë. Është një problem i thënë edhe opinionin dhe mendimin e deputetëve të Republikës i stërthënë dhe vetëm po zvarritet, në një kohë që së Shqipërisë. Ju lutem më jepni përgjigje sa më me shqetësim po ju them që me datën 2.9.2003 ju parë, kush janë arsyet e vërteta që veprohet në këtë keni të depozituar një rezolutë për pronat çame në mënyrë nga Kuvendi i Shqipërisë. Byronë Parlamentare. Afati në bazë të Rregullores Falemnderit! për t’u shqyrtuar është 45 ditë dhe tashmë kanë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Pepa! kaluar 60. Ju lutem më jepni shpjegime për këtë Ju mos mi kërkoni mua arsyet, sepse unë nuk shkelje të rëndë të Rregullores. jam në gjendje t’jua jap ato arsye, por unë ju them Servet Pëllumbi – Është një shkelje satutore, se e kemi futur dy herë në seancë plenare këtë dhe është e vërtetë që ka kohë që ju e keni çështje dhe po dy herë është shtyrë nga seanca parashtruar atë dhe e keni kërkuar. Ne, sipas plenare, keni qenë prezentë edhe ju. Megjithatë ne Rregullores, ia kemi dhënë Komisionit të Politikës e kemi përfshirë në kalendarin e këtij dy javori, është së Jashtme, që ta shohë edhe nga këndvështrimi i pika nr. 6 e ditës së martë dhe të mërkurë, të datës vet. Komisioni i Politikës së Jashtme, nuk na i ka 18 dhe 19 për ta shqyrtuar në komisione dhe për të kthyer. Unë ju jap fjalën që do të marrë kontakte na dhënë përgjigje komisionet se çfarë do të bëjmë menjëherë dhe do të kërkojë që Komisioni i Jashtëm ne në seancë plenare për këtë projektligj. të na japë përgjigje brenda javës. Fjalën e ka zonja Topalli! Fjalën e ka zoti Pepa! Jozefina Topalli – Falemnderit, zoti Kryetar! Ylli Pepa – Falemnderit, zoti Kryetar! Dua të marr shkasë nga diskutimi i parafolësit Shkarkimi i dy anijeve me produkte të për shqetësimin e tij për ministrin e modifikuar modifikuara gjenetikisht përfundoi. U shfrytëzua ajo gjenetikisht, unë kam respekt për komentin dhe për që Republika e Shqipërisë nuk ka ligj për të ndaluar shqetësimin e tij, por unë kam përshtypjen se këtu importimin e produkteve të tilla. Tërheqja e ka gjëra shumë më thelbësore për të cilat duhet të projektligjit për biodiversitetin, ç’do Kuvend në botë diskutojmë dhe nuk duhet të bëjmë sikur nuk e duhet të niste procedura hetimi, sepse këto janë shohim dhe nuk e ndjejmë. Ndoshta pikërisht, zoti procedura korruptive. Kur një ligji, i cili mund të Kryetar, për “modifikime gjenetike” duhet folur këtu diskutohesh në Kuvend dhe mund të parandalonte për institucionin e Parlamentit, i cili prej muajsh hyrjen e dy anijeve me produkte të modifikuara është i nëpërkëmbur, fillimisht përmes mungesës gjenetikisht, siç e bëjnë edhe mjaft vende në Evropë, së ministrit të Jashtëm dhe prej disa javësh, thua nuk u bë, përsëri shoh në kalendarin e punimeve të se nuk ka në dorë asgjë, me mungesën e dy Kuvendit që ky projektligj nuk bëhet pjesë e ministrave të dy kolonave më të rëndësishme të diskutimit, do të kërkoja nga ju, zoti Kryetar, që të Qeverisë, të ministrit të Brendshëm dhe të ministrit shiheshin më mirë se kush janë arsyet dhe interesat të Jashtëm. Dhe siç jemi të gjithë në dijeni, para që Kuvendi i Republikës së Shqipërisë mban një pak ditësh Kryeministri Nano shkoi dhe i kërkoi qëndrim të tillë. Presidentit të Republikës së Shqipërisë edhe Unë nuk flas dhe nuk marr përsipër që të luaj dekretimin apo edhe betimin e ministrave pa pasur rolin e një pyke në marrëdhëniet midis të fuqishmëve. nevojë që ato të kalojnë në Parlament. Unë mendoj Flas këtu duke mbrojtur atë opinion të paraqitur nga se ky është institucioni i cili nuk mund të pranojë shumica e shkencëtarëve në Republikën e më që të nëpërkëmbet nga cilido qoftë ky, që duhet Shqipërisë, atë opinion të paraqitur nga shumica e të tregojë se ruan sovranitetin e vet. Unë ju kërkoj
1886 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ju si Kryetar i Parlamentit se ju shoh jo vetëm si Prandaj, në të gjitha procedurat parlamentare, përfaqësues i Partisë Socialiste, por edhe si duke pasur parasysh faktin që Qeveria brenda 30 përfaqësues i të gjithë atyre që kanë një mandat ditëve duhet të kthejë përgjigje dhe në qoftë se nuk përfaqësimi në votë dhe besimi, që të reagoni dhe kthen përgjigje atëherë mund të vazhdojë iniciativën të rivendosni autoritetin e Parlamentit në vend. parlamentare dhe diskutimi nëpër komisione, ju Kërkesa e dytë përsëri jua drejtoj juve, kërkoj juve, si Kryetar i Kuvendit, t’i drejtoheni meqenëse Qeveria nuk ekziston, është për Qeverisë dhe Kryeministrit që në mënyrë urgjente problemin e Shkodrës dhe të mungesës së dritave të sjellë sa më pak të dhëna statistikore, ku dhe si në këtë qytet, për një problem që e shkatërroi atë kthehet prona, sa dhe si do të shlyhet vlera qytet, e vdiq atë qytet për një problem për të cilin të financiare e kompensimit të pronarëve, sipas atij gjithë deputetët kanë folur me disa herë, për të cilën projekti të madh të paraqitur nga OSBE – ja dhe të janë bërë disa reagime, disa protesta qytetare që mbështetur nga dy partitë kryesore. kanë gjetur nga përgjigje refuzuese, përgjigje cinike E përsëris, diferencat mund t’i kemi të ndryshme dhe supercinike. Ndaj dhe ju drejtohem ju si Kryetar dhe konceptet krejt të ndryshme, detyrimet për të i Parlamentit që të ndërhyni për të mos shfaqur dhe vepruar brenda procedurave dhe logjikave për të mos përcjellë qëllime raciste ndaj këtij qyteti parlamentare, mendoj se e kemi që të gjithë të njëjtë, të veriut. për sa kohë kemi miratuar këtë procedurë Falemnderit! parlamentare dhe kemi këtë Kushtetutë në fuqi. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Servet Pëllumbi – Falemnderit! Fjalën e ka zoti Mediu! Zoti Mediu, të gjitha procedurat do të Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! respektohen. Në mbledhjen e javës së kaluar Byroja Unë e ngrita edhe sot në mbledhjen e Byrosë e ka parë posaçërisht problemin e pronës dhe të së Parlamentit, natyrisht ne mund të kemi qëndrime projektligjit përkatës dhe ka dhënë mendimin e vet, krejt të ndryshme, për sa i përket çështjes së pronës dhe unë mendoj se nuk ka asnjë pengesë për private dhe kjo është normale, sepse nuk është një shqyrtimin e këtyre projektligjeve. gjë e re, është një periudhë 10 – vjeçare që ka të Fjalën e ka zoti Apostoli! bëjë me këtë dhe pozicionet e partive politike duke Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! dhunuar të drejtën e pronarëve shqiptarë. Mendoj Do të doja të bëja një pyetje, është paraqitur që në seriozitetin e Kuvendit të Shqipërisë, në këtu në kalendar, në pikën 16, të shqyrtimit të draftit, seriozitetin e deputetëve është që çdo projektligj që të Rregullores së Kuvendit të Republikës së kalon nëpër komisione ose çdo projektligj që do të Shqipërisë, mesa di unë, dhe kam edhe programet kalojë në seancë plenare, duhet të përgatitet në e punës për periudhën e Kuvendit, edhe projektet mënyrë serioze. Dhe duke e parë në këtë aspekt, që janë depozituar në Kuvend. Këtu nuk figuron, unë mendoj se është mëse e domosdoshme që ndërsa te kalendari është futur. Dua ta di se kush e Qeveria Shqiptare përpara se këto dy projekte të ka futur dhe kush e ka marrë iniciativën, dhe mesa diskutohen nëpër komisione, ku dihet që fati i di unë Rregullorja është një nga ligjet madhore të projektligjit për dy deputetët do të kalojë duke u funksionimit të Parlamentit, dhe bëhet ose me grupe votuar në parim, siç u tentua sot kundër, të shikohet pune, ose me një vendim të veçantë. Cila është me seriozitetin më të madh se ku është fatura domosdoshmëria dhe kush e ka marrë iniciativën financiare dhe mundësia konkrete e kthimit të që e ka bërë dhe e ka përgatitur, se duket sikur pronës pronarëve. Jo vetëm për faktin se pse do të është futur në një mënyrë të fshehtë? Më fal për ketë edhe dhjetë vjet të tjera gënjeshtra për pronarët, termin që përdora, por jam i detyruar! por edhe për një arsye të thjeshtë, se ne do të Servet Pëllumbi – E përdore dhe e përdore krijojmë një kolaps të ri, një konflikt të ri social në shumë gabim se gjithçka është bërë brenda Shqipëri, me pretendimet e ligjit të paraqitur nga procedurave në dritën e diellit. Ju është dhënë OSBE – ja, dhe njëkohësisht do të vazhdojmë të kryetarëve të grupeve parlamentare që në konvikt. gënjejmë pronarët që kjo faturë financiare do të Kemi pritur deri tani që kryetarët e grupeve të na shlyhet nga Qeveria Shqiptare, në një kohë që thonë se ç’do bëjmë me atë variant të Qeveria Shqiptare nuk është e zonja të shlyejë fatura projektrregullores. Do të bëjmë edhe nga një kopje të tjera financiare ose t’i qëndrojë marrëveshjeve të dhe do ta japim të gjithë deputetëve, pra nuk ka tjera, në të cilat është e detyruar të qëndrojë. asgjë të fshehtë dhe asgjë sekrete, është iniciativë
1887 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
e dy grupeve e dy komisioneve, i Komisionit të mos bëhemi pjesë e papërgjegjshmërisë, e sfidave Mandatave dhe Komisionit të Rregullores dhe ndaj shkencës, ndaj teknologjisë, dhe ndaj Komisionit të Ligjeve. Sepse ka pasur edhe një programeve të zhvillimit që vinë në Shqipëri, të mos vendim të Gjykatës Kushtetuese që na ka obliguar krijojmë atë gogolin e homogjenëve. Ato janë pjesë për të bërë disa procedura sidomos kur ishte fjala e shkencës dhe e teknologjisë së përparuar. Sa për për prokurorin, për të bërë edhe procedurat e emrin e partive të mos shqetësohet njeri. Ai në qoftë ngarkimit dhe shkarkimit të disa titullarëve të se ka ndonjë merak mund të kalojë në ndonjë parti institucioneve kushtetuese. Pra, për të plotësuar me emër tjetër. Këto janë çështjet tona. këto boshllëqe dhe disa çështje të tjera që kanë Falemnderit! dalë nga praktika dhe procedurat parlamentare, dy Servet Pëllumbi – Falemnderit! komisionet kanë marrë iniciativën që nga fillimi i Fjalën e ka zoti Spahiu! marsit, mesa kujtoj, dhe kanë bërë një variant që Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! do ta gjykojmë pastaj të gjithë së bashku, nëse Është për të ardhur keq që ndiqen dy standarde është vërtetë varianti që na duhet. për dy probleme që pothuajse kanë të njëjtin qëllim. Gaqo Apostoli – Në program, kur është futur? Me datën 20 janar të vitit 2004 mbushen dy vjet që Apo do të miratohet sot? Është futur direkt në ka filluar të depozitojnë projektligje për ish të kalendar, pa u futur në program, prandaj po them. burgosurit dhe të përndjekurit politikë, pra për Se nuk është vetëm çështja e Gjykatës dëmshpërblimin e tyre dhe ju vazhdimisht thoni se Kushtetuese, po unë i hodha një sy sot dhe janë nuk është nxjerrë fatura financiare nga Qeveria. disa elemente thelbësore që tronditin edhe Ndërsa për kompensimin e pronarëve, ju kërkoni ta ndërtimin, edhe funksionimin e Parlamentit. kaloni këtë projektligj pa sjellë faturën financiare për Falemnderit! këtë ligj shumë të rëndësishëm që shuma është Servet Pëllumbi – Nuk ka se si e tronditin se mjaft e madhe. Prandaj, me të drejtë kërkohet që ne këtu jemi për ta diskutuar. këto pronarë që shpresojnë më shumë te Gaqo Apostoli – Asnjëri nuk po e diskuton. kompensimi se sa te kthimi i pronës, të deklarohet Servet Pëllumbi – Po, urdhëro zoti Çukaj! nga Qeveria fatura financiare e shtrirë në vite, se Lekë Çukaj – Ka qenë edhe zoti Gaqo këtu, kur do t’i marrin paratë e pronës së tyre. Prandaj, që para një viti, dhe kemi marrë një vendim Kuvendi ndryshe ndiqet për faturën e të burgosurve dhe për këtë çështje, dhe është punuar me një grup pune ndryshe ndiqet për faturën e pronarëve. Unë mendoj mes ekspertëve të tjerë rreth 8 muaj. Vërtetë ka se duhet të zbatohet i njëjti standard, për të dyja zgjatur shumë, por për arsye të procedurave çështjet për të cilat janë jetike për shumicën e parlamentare, erdhi deri tani, prandaj është edhe shoqërisë shqiptare. pak e vonuar. Kemi edhe konsulencën e OSBE-së, Falemnderit! tani shumë shpejt për këtë çështje, dhe do të dalë Servet Pëllumbi – Falemnderit! shumë e pjekur kjo punë. I njëjti standard do të zbatohet, por çështja është Servet Pëllumbi – Gjithsesi, zotërinj deputetë, që për ligjin e pronave Qeveria është përgjigjur, nuk ka asnjë gjë misterioze, ç’do gjë ka ndjekur ndërsa për atë nuk ka dhënë përgjigje. rrugën procedurale, me grupe pune, me komisionet Fjalën e ka zoti Memia! përkatëse. Është shpërndarë varianti që në korrik. Shaban Memia – Falemnderit, zoti Kryetar! Gjithkush do ta ketë në dorë, do gjykojmë dhe do Në kalendarin e punimeve të Kuvendit, për datën të vendosim. 10-20 nëntor është parashikuar që të diskutohet në Fjalën e ka zoti Preka! komisione projektligji “Për përgjimet e telekomunikimeve”. Për Kalendarin, jo për çështje jashtë Kalendarit! Është parashikuar, gjithashtu, që ta shohin Komisioni Ndue Preka – Falemnderit! i Ligjeve, Komisioni i Industrisë, Komisioni i të Edhe unë lidhur me programin, e mbështes zotin Drejtave të Njeriut. Nuk është parashikuar që këtë Pepa, lidhur me projektligjin për biodiversitetin. projektligj ta shohë dhe ta diskutoj Komisioni i Rendit Është e pajustifikuar zgjatja në kohë, pasi kjo është dhe SHISH – it. Kemi të bëjmë me një projektligj edhe plotësimi i një kuadri, i një pakete ligjore për mjaft të rëndësishëm për sa i përket angazhimit të problemet e mjedisit, ashtu sikurse do t’ju bëja thirrje përpjekjeve në luftën kundër krimit të organizuar, edhe kolegëve të tjerë, edhe zotit Pepa që të mos por është një projektligj shumë delikat pasi ka të bëhemi pjesë e një lëvizje të papërgjegjshme. Të bëjë me të drejtën e shtetit për të ndërhyrë në
1888 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përgjimet e komunikimeve dhe ka të bëjë pastaj me Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bode! vendosjen e balancës, për sa i përket të drejtave Parlamenti dhe parlamentarët nuk e kanë dhe lirive themelore të njeriut. Ne kemi bërë disa humbur aspak dinjitetin e tyre, vazhdojnë të punojnë seanca diskutimesh, kemi hapur një debat edhe me dhe me sukses madje. Në qoftë se ju keni mendimin organizmat dhe institucionet vendase edhe të huaja, që duhet mocion mosbesimi mund ta bëni dhe ne dhe është e domosdoshme që të përfshihet edhe mund ta parashikojmë menjëherë jo vetëm në Byro, Komisioni i Rendit dhe SHISH – it, për ta diskutuar por edhe në seancë në kalendarin e punimeve. Ne këtë. pa pasur gjë, nuk kemi se si të parashikojmë, pra Falemnderit! nuk kemi bërë asnjë shkelje në rastin e dhënë. Servet Pëllumbi – Po, zoti Bode! Qeveria vërtetë ka dy ministra më pak, por Qeveria Ridvan Bode – Marr fjalën edhe një herë për të vazhdon punën e vet. E kemi thënë që ajo është një diskutuar për rendin ditës nisur nga disa parashtesa situatë e përkohshme që do të korrigjohet në kohën që u bënë këtu për të dhe nga gatishmëria juaj për e duhur. t’ju dhënë përgjigje gjithçkaje. Por vetëm një gjëje Fjalën e ka zoti Ndoka! që lidhet me Parlamentit ju nuk i dhatë përgjigje. Nard Ndoka – Falemnderit, zoti Kryetar! Dhe ka të bëjë me shqetësimin që ngriti zonja Me shqetësim të madh e shikoj edhe unë futjen Topalli. Në dyjavorin e ardhshëm të punimeve të në rend dite edhe në mbledhjen e Byrosë Kuvendit, nuk flitet dhe nuk parashikohet asgjë, lidhur Parlamentare, nuk e ka një pikë të tillë. Mbasi ishin me një krizë parlamentare që jemi duke përjetuar ngutur në mbledhjen e KPDR-së pika 14, shqyrtimi prej kohësh dhe që ka të bëjë me humbjen e i draftit të Rregullores së Kuvendit në Republikën e votëbesimit të Qeverisë. Nëse ka një gjë ku ju, zoti Shqipërisë, ashtu siç u shpreh edhe zoti Apostoli, Kryetar, duhet të flisnit dhe duhet të shprehni nuk mendoj se është futur në një mënyrë të rregullt opinionin tuaj në mënyrë publike përpara ne në kalendarin e punimeve. Në qoftë se bëhet fjalë deputetëve, ishte pikërisht kjo. Parlamenti është për nënshkrimin e rregulloreve, normalisht do të anashkaluar tërësisht nga Kryeministri. Parlamenti merret një lloj konsensusi i të gjitha grupeve është dhunuar, është injoruar, është përçmuar në parlamentare. Është e vërtetë, unë kujtohem se para mënyrën më të paimagjinueshme nga Kryeministri. disa muajsh na ka ardhur një shkresë për draftin 3 dekrete të Presidentit që kanë të bëjnë me nga ana juaj, i cili nuk ka autor. Nuk është e vërtetë, propozime të Kryeministrit, këtu janë rrëzuar. Asgjë autori është Komisioni i Ligjeve, unë jam anëtar i nuk parashikohet në programin e punimeve për dy komisionit të ligjeve dhe nuk mbaj mend që në javët e ardhshme se ç’farë do të bëjë ky Parlament komision ka kaluar një draft i tillë, derisa bëhet fjalë për t’i dhënë legjitimitet Qeverisë, që e ka humbur për nënshkrimin e Rregullores, e cila është përfundimisht. Ç’farë duhet bërë për t’i dhënë një Kushtetuta e këtij Parlamenti, do të ishte mirë që veshje ligjore Qeverisë, e cila funksionon pa të ketë një konsensus prej të gjitha grupeve ministra? Në vend që të merremi pikërisht me këtë parlamentare, dhe të ketë një autorësi të personave çështje që është të tërësisht parlamentare, dhe që me emra, jo me komisione, jo njerëz anonim, për ka të bëjë me ne deputetët dhe me ju, zoti Kryetar, ndryshimin e këtij drafti. Aty ka mjaft gjëra të cilat si përfaqësuesi ynë, ne merremi këtu edhe me besoj janë në sensin negativ të përmirësimit të revolucionin e Budakovit, merremi me gjithçka tjetër, Rregullores. E përkeqësojnë këtë Rregullore që duke heshtur, duke kafshuar gjuhën për atë që kemi në fuqi, prandaj do shihet disi ndryshe dhe jo përbën thelbin e funksionit tonë si ligjvënës dhe si duke u futur në një mënyrë mund ta quaj tinzare në parlamentar, konsultimin e organeve më thelbësore seancën e Parlamentit. të ekzistencës së shtetit tonë, njërën prej të cilave Falemnderit! është Qeveria. Servet Pëllumbi – Çështja është zoti Ndoka, Zoti Kryetar! ju, për ndonjë nga ato problemet që ka Rregullorja, Ne presim që ju, Byroja Parlamentare, të keni ardhur edhe në zyrë tek unë për të kërkuar rivendosni në vend dinjitetin e parlamentarëve, rregullimet përkatëse. Pra edhe këtu nuk është bërë dinjitetin e këtij institucioni, i cili tashmë është gjë tjetër veç se është marrë iniciativa për të nëpërkëmbur dhe vazhdon të nëpërkëmbet ç’do ditë nga përpunuar dhe për t’i dhënë përgjigje disa çështjeve. Kryeministri, nga Qeveria dhe nga institucionet e tjera. Do t’i nënshtrohet punës, megjithëse siç thash është Falemnderit! ndarë që në korrik, do të bëjmë nga nja kopje për
1889 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
secilin deputet dhe duke diskutuar, duke ndrequr, marrëveshjen e stabilizim – asocimit dhe është e duke bërë amendimet përkatëse, mendoj se do të natyrshme që do të vijë koha të diskutohet edhe bëjmë një Rregullore shumë më të mirë se kjo që lëvizja e lirë me Ministren e Integrimit dhe kemi. Delegacionin e Komunitetit Evropian, por problemi Po, fjalën e ka zoti Apostoli! shtrohet që të sensibilizohet edhe vullneti politik i Gaqo Apostoli – Doja të bëja një prononcim, vendeve të Evropës, të sensibilizohet Qeveria që të zoti Kryetar, unë jam dakord me kalendarin përveç përgatitet nga ana financiare dhe teknike një projekt draftit të Rregullores, sepse e konsideroj futjen të i cili do të mundësonte regjistrin kombëtar të parregullt, prandaj ta miratojmë duke e hequr këtë qytetarëve shqiptarë, që do të duhet, natyrisht, edhe dhe të kalojmë në seancën tjetër mbasi të diskutohet për përfundimin e listave të zgjedhësve, pasi ju e me seriozitet në mbledhjen e Byrosë Parlamentare. dini se çfarë batërdie u bë në zgjedhjet e fundit. Do Vetë Kryetari im i grupit sot e ka marrë draftin, ai të mundësonte regjistrin e profesionit të çdo qytetari, mund të thuhet 14 korriku. problematikën ekonomike, financiare, shëndetësore, Servet Pëllumbi – Sot e ka marrë? fiskale, që të ishte në gjendje të lëvizte lirisht njëlloj Gaqo Apostoli – Po. si qytetarët e tjerë. Një projekt i tillë teknik, përveç Servet Pëllumbi – Nuk ka mundësi. sistemit të kompjuterizimit të dhënave për secilin Gaqo Apostoli – Unë e pyeta. qytetar, do të mundësonte përgatitjen e kartave të Servet Pëllumbi – Kur e ka marrë? identitetit që janë të domosdoshme, do të Gaqo Apostoli – Rregullorja e Parlamentit mundësonte sistemin e pasaportave të sidomos një Rregullore krejtësisht e re, se nuk janë kontrollueshme dhe të përgjegjshme të shtetit disa gjëra, por është krejtësisht e re, ka të bëjë me shqiptar. Përveç këtyre problemeve do të rregullat e lojës politike, ka të bëjë edhe me atë, mundësonte edhe kontrollin e kufirit, lëvizjen e dhe kështu që ka kohë ta diskutojmë, të paktën njerëzve në mënyrë të kontrolluar, eliminimin e mendoj së është futur në mënyrë të gabuar. trafiqeve të paligjshme të të gjitha llojeve, do të Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë! mundësonte profesionalizimin e policisë shqiptare, Këtu vërtetë nuk ka ndonjë urgjencë siç thoni që të ishte në të njëjtat standarde me policinë e ju, kjo ka një ligj që po punohet. Dhe nuk është e vendeve evropiane, do të mundësonte krijimin e një vërtetë, që nuk jam në dijeni, unë po them që është qendre unike që do të përdorej jo vetëm për të dhënat ndarë që në 14 korrik, dhe ju është dhënë kryetarëve e secilit qytetar, por edhe për të dhënat ekonomike, të grupeve. Do bëhet nga një kopje t’u jepet financiare, shëndetësore e profesionale të secilit deputetëve, dhe ne nuk kemi pse të nxitohemi në qytetar. Është një domosdoshmëri, prandaj kërkuam miratimin e saj. përgatitjen e një rezolute që Qeveria dhe Parlamenti Atëherë, zotërinj deputetë, jeni dakord me ta mbajnë parasysh që të bëjmë disa hapa në drejtim Kalendarin? Kush është dakord me Kalendarin? të lëvizjes së lirë të qytetarëve shqiptarë. Është e 2 kundra, abstenim nuk ka. Miratohet. domosdoshme se është një nga çështjet prioritare. Atëherë, kalojmë në pikën e dytë të rendit të Janë dy problematika të mëdha, përveç lëvizjes së ditës për sot, mocion për debat me Kryeministrin Fatos lirë. Është liberalizimi i ekonomisë, është edhe Nano, kërkuar nga Grupi Parlamentar i PDR – së, për çështja kombëtare, ku ky Parlament mund të gjejë liberalizimin e shqiptarëve në Evropë. partneritet midis vetes, sepse duke krijuar një klimë Fjalën e ka zoti Tepshi për të parashtruar siç e kemi deri më sot, një klimë të lartë armiqësore mocionin. midis dy partive të mëdha, duke krijuar një tensionim Qazim Tepshi – I nderuar zoti Kryetar! kaq të lartë, është e vërtetë që thashethemet që Të nderuar kolegë deputetë! fliten në Evropë për qytetarët shqiptarë e kanë E kam kërkuar këtë mocion debati me burimin edhe te ky tensionim që ndodh këtu. Secili Kryeministrin e Shqipërisë për një çështje kardinale deputet të diskutojë për këtë problem mjaft madhor, që shqetëson secilin qytetar të këtij vendi. E kam që qytetarët shqiptarë të mos denigrohen më kudo kërkuar me synimin që Parlamenti Shqiptar, Qeveria që lëvizin, por të respektohet dinjiteti i tyre njëlloj Shqiptare, të marrin një angazhim që të punojnë siç respektohet dinjiteti i çdo qytetari evropian. për të ndryshuar gjendjen në të cilën ndodhet lëvizja Mendoj që do të japim një kontribut të vlefshëm, e qytetarëve shqiptarë nëpër Evropë dhe nëpër botë. prandaj në këtë rezolutë ne kërkojmë që t’i bëhet Kemi një periudhë kohe që punojmë për thirrje parlamenteve të vendeve të BE-së, që të
1890 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shprehin një vullnet politik me qëllim që shqiptarët politike. Kjo është e mundur. Meqë është e mundur të mos ndjehen të izoluar, që shqiptarët të lëvizin në jetën politike në Shqipëri do të punohet që të njëlloj si të gjithë të tjerët, pra kemi një aspekt teknik bëhet e mundur të realizohet ky vullnet politik dhe që Qeveria duhet ta mbajë parasysh dhe një aspekt me vendet e Evropës. Është e parakohshme, duke politik që kërkohet edhe në Parlamentin Shqiptar, parë se është e vështirë për t’u realizuar, por në por edhe në parlamentet e vendeve të tjera. Është qoftë se Qeveria Shqiptare, Parlamenti Shqiptar, do një domosdoshmëri, zoti Kryetar, që ndoshta një të përgatiten edhe nga ana e projektit teknik, do të grup deputetësh të bëjnë një vizitë, përveç se kemi përgatiten edhe duke e kërkuar që të realizonin një grup parlamentar në parlamentin evropian dhe interesat e qytetarëve shqiptarë, unë shpreh bindjen kemi një komision integrimi, që të trajtonte çështjet që do të realizohet një çështje e tillë dhe nuk do të e lëvizjes së lirë, së bashku me organet e jetë e largët dita. Natyrisht përgatitja e një projekti specializuara në ministri të ndryshme, nuk mjafton të tillë nuk kërkon shumë kohë. Do financim, ky vetëm Ministria e Integrimit që të merret me këtë financim do t’i kërkohet vendeve të Komunitetit punë, duhet Ministria e Drejtësisë, Ministria e Evropian, sepse e kanë të detyruar, pasi shqiptarët Rendit, Ministria e Punëve të Jashtme që të nuk mund të jetojnë me kontradiktën e tyre, të lëvizin kombinojnë punën e tyre për të arritur një çështje të vetëm mallrat, të lëvizin financat, të lëvizin investimet tillë, edhe Ministria e Punës ka një rol të dhe njerëzit të rrinë në vend. jashtëzakonshëm për të përgatitur të gjithë Shqipëria nuk mund të izolojë popullsinë e saj dokumentacionin e nevojshëm për secilin qytetar. në mënyrë të vazhdueshme. Ka 13 vjet të lëvizjeve Po ndërkohë që do të kalohet ky proces, zoti të ndryshimeve të mëdha që kanë ndodhur në Kryetar, do të ishte e domosdoshme që Qeveria Shqipëri. Ju jeni dëshmitar të progresit që është Shqiptare, Ministria e Rendit, Ministria e Punës dhe bërë me jetën ekonomike dhe politike të vendit, në e Çështjeve Sociale, të punonin që emigrantët forcimin e institucioneve demokratike, në përpjekje shqiptarë që ndodhen në vendet e Evropës, si në për të maturuar demokracinë në Shqipëri, por nuk Greqi, Itali, Francë, Gjermani e Angli, të punonin mund t’i lëmë mënjanë problematikat që janë me Qeveritë e këtyre vendeve që atje ku janë t’u kryesore për secilin qytetar të Shqipërisë, si për mundësohej plotësimi i dokumentacionit të emigrantët që janë atje edhe për qytetarët që shkojnë nevojshëm, të arrijnë të legalizohen në këto vende, në radhë nëpër ambasada dhe humbet çdo lloj mos të ndeshen më para të papriturave dhe të personaliteti, çdo lloj dinjiteti. Është domosdoshmëri, largimit me forcë. Nuk kanë shkuar për qejf, kanë dhe kërkoj bashkëpunimin tuaj, të aprovojmë këtë shkuar për të punuar dhe për të jetuar. Besoj jeni të rezolutë dhe t’i kërkojmë Qeverisë që të bëjë hapat gjithë dakord me vitalitetin që ka shqiptari dhe e domosdoshëm për realizimin e një projekti të tillë. përpjekjen që bën për të mbrojtur jetën me çdo kusht. Falemnderit! Dhe ne duhet t’i ndihmojnë edhe si Qeveri, edhe si Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Tepshi! Parlament. Ju jeni dëshmitarë të gjithë, janë bërë Fjalën e ka zoti Kryeministër. disa marrëveshje për pranimin e refugjatëve në Fatos Nano – Falemnderit, zoti Kryetar! Shqipëri, ka njëanshmëri, duhen pasuar këto Të nderuar kolegë deputetë! marrëveshje me protokolle ekzekutive, ku Qeveria Objekti i këtij mocioni prek një çështje me të Shqiptare duhet të imponojë problemet e veta, të vërtetë të ndjeshme dhe po kaq të rëndësishme për imponojë interesat e veta, pra interesat e qytetarëve opinionin publik dhe shtetasit e Republikës së shqiptarë, me qëllim që edhe këta qytetarë të ndjehen Shqipërisë, duke qenë pjesë e rëndësishme të barabartë, sepse ndryshe, ne do të kemi fjalën organike dhe e pandarë e proceseve tona të bosh, jemi partnerë, partnerë në interesa të përafrimit dhe integrimit evropian. Kjo çështje ka të njëanshme nuk mund të ekzistojnë. Njëlloj siç thashë bëjë njëherësh me një nga parimet më të edhe më sipër, duhen partnerë edhe këtu brenda rëndësishme të sistemit të të drejtave dhe lirive vendit, po duhen partnerë edhe në vendet e Evropës. themelore të njeriut. Partnerë brenda vendit, do të thotë që për disa Çdo e drejtë ose liri që bën pjesë në këtë sistem çështje kardinale, siç është politika e jashtme, cungohet ndjeshëm, nëse nuk mbështetet me liberalizimi i ekonomisë, siç është lëvizja e lirë dhe komponentin e së drejtës dhe lirisë së lëvizjes së problemi i pronave, duhet të gjendet një konsensus qytetarit brenda ose jashtë vendit të vet. Nisur nga politik, duhet të punojnë bashkë të gjitha forcat ky koncept parimor dhe nga nevojat praktike të
1891 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
gjithsecilit për të qarkulluar dhe lëvizur lirisht, më vazhdoj të ndaj me ju shqetësimin se nuk mund të duhet të pohoj se të gjitha qeveritë shqiptare pas thuhet kjo për vendet e sistemit Shengen. Siç dihet, rënies së sistemit komunist, kush më shumë e kush lëvizja në hapësirën e Shengenit e ka fillesën në më pak, kanë bërë përpjekjet e veta për të marrëveshjen e nënshkruar më 1985 midis institucionalizuar me rrugë bilaterale dhe Gjermanisë, Francës dhe vendeve të Beneluksit. Kjo shumëpalëshe një regjim të lehtësuar lëvizjeje jashtë u shoqërua nga një numër i konsiderueshëm aktesh shtetit për qytetarët e Republikës së Shqipërisë. të nevojshme, të cilat hodhën bazat ligjore për Edhe pse e drejta e lëvizjes së lirë të çdo qenieje krijimin e një hapësire ku çdo shtetasi të vendeve të njerëzore figuron në dispozitat e para të të gjitha BE-së iu njoh e drejta për të lëvizur dhe qëndruar në akteve juridiko – ndërkombëtare, që trajtojnë aspekte mënyrë të lirë në territorin e shteteve anëtare. Madje, të ndryshme të të drejtave të njeriut, për shtetasit e karta e të drejtave themelore të BE – së, e shpallur një numri të madh vendesh vazhdon të mbetet ende si deklaratë fondamentale në samitin e nisjes të një mollë e ndaluar si çështje në diskrecion të dhjetorit të vitit 2000, parashikon se këto të drejta autoriteteve kompetente të shteteve ku shtetasit tanë mund t’i akordohen edhe qytetarëve të shteteve të kërkojnë të udhëtojnë, pra objektivisht çështja për të treta. Nëse ato plotësojnë disa kushte që lidhen cilën flasim paraqitet e koklavitur, sepse siç u tha me vizat ose kërkesa të tjera specifike, nisur nga nuk ka të bëjë vetëm me dëshirën ose me përpjekjet kjo mundësi juridike, Qeveria e Shqipërisë ka vënë e strukturave tona shtetërore dhe përfaqësuese. lëvizjen e lirë të shtetasve shqiptarë në detyrat e Megjithatë përvoja e vendeve të tjera tregon se saj prioritare. Në agjendën e diskutimeve për brenda legjislacionit të shteteve Shengen, efektivisht procesin e integrimit evropian në fund të vitit të kaluar, në përmasat e tyre ndeshen më tepër barriera, ka në një urdhër të Kryeministrit që mban numrin 277 hapësira që mund të shfrytëzohen në interes të dhe datën 8 tetor 2002, u ngrit dhe vazhdon të krijimit të lehtësirave për lëvizje më të lira. Prandaj funksionojë grupi i punës së ekzekutivit për hartimin edhe ngritjen e kësaj çështjeje në këtë mocion për e planit të masave të Qeverisë Shqiptare, për debat nga të nderuarit deputetë të Grupit përmirësimin e lëvizjes së lirë të shtetasve, nën Parlamentar të Partisë Demokrate, zotërinjtë, drejtimin e Ministrit të Shtetit për Integrimin. Synim Tepshi, Ndoka, Ndokaj, Curri dhe Berzani, e për një marrje aktiviteti të këtij grupi është, në konsideroj një shqetësim të ligjshëm dhe mënyrë të përqendruar, eksplorimi i mundësive për njëkohësisht një kontribut të përgjegjshëm për të lehtësimin e qarkullimin e shtetasve tanë në vendet eksploruar së bashku mundësitë eventuale të e zonës Shengen. Ky grup ka marrë në shqyrtim hedhjes së hapave të tjerë përpara dhe në drejtimin eksperiencat e mira të vendeve që janë përpara nesh e duhur. në këtë raport, si Rumania dhe Bullgaria, të cilat e Qeveria që unë drejtoj, e vetëdijshme për kanë futur të drejtën e qarkullimit të lirë në zonën domosdoshmërinë e krijimit të më shumë hapësirave Shengen tashmë. Ndërmarrja e një hapi të tillë edhe për qarkullimin e lirë, legal, të shtetasve, duke e për Shqipërinë, e kuptojmë që do të sillte një konsideruar këtë edhe një ndër oportunitetet e nxitjes stabilitet më të madh të flukseve migratore në vend për zhvillimin e vendit dhe përshpejtimin e proceseve dhe të shumë treguesve të tjerë të zhvillimit. Do të të integrimit, ka bërë përpjekje të vazhdueshme në forconte luftën kundër trafiqeve ilegale dhe krimit të të gjithë aspektet e kësaj çështjeje komplekse. Ne organizuar që lidhet me to, për shkak se qytetarët kemi identifikuar se çështja në fjalë është komplekse tanë nuk do të ishin kaq të prekshëm për t’iu afruar dhe nuk ka të bëjë vetëm me ne. rrugëve ilegale të emigrimit, pra nuk do të shërbenin Është një çështje që ngërthen në aspekte të si lëndë e parë për trafikantët, duke qenë të siguruar brendshme dhe ndërkombëtare ligjore, institucionale, dhe të mbrojtur në rrugët legale të kalimit të lirë të financiare, infrastrukturore pra, edhe shumë praktika. kufijve. Kjo do të sillte jo vetëm reduktimin e Gjithashtu, kur them se kjo është një çështje me mëtejshëm të asaj pjese të trafikut të qenieve karakter juridiko – ndërkombëtar, kam parasysh njerëzore që ende lëvizin, do të sillte kontrollin më nevojën e bashkëpunimit dhe të arritjes së efikas të lëvizjes së njerëzve midis kufijve dhe do t’i marrëveshjeve me shtetet e tjerë që e mbrojnë këtë krijonte mundësi akoma më të mëdha shtetit, për lëvizje. Nëse me vendet e Evropës Lindore, ose edhe të aktivizuar resurse, instrumente dhe marrëveshje me të tjerë më larg se kaq, janë arritur disa që, duke goditur më fuqishëm trafiqet e ndryshme, rezultate, për të cilat do të flas pak më poshtë, të mbronte më mirë lëvizjen e garantuar të shtetasve
1892 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
në të gjithë kufijtë tokësorë ose jo tokësore të vendit. shtetëror të Republikës së Shqipërisë, për të huajt, Liberalizimi i vizave me zonën Shengen kërkon të për azilin në Republikën e Shqipërisë, për forcohet pra dhe të përmirësohet kontrolli i kufijve, regjistrimin, klasifikimin, mënyrën e përdorimit dhe të konsolidohet bashkëpunimi ndërkombëtar në kontrollin e mjeteve lundruese me tonazh nën 20 në luftën kundër trafiqeve dhe krimit të organizuar, të të. Dhe një tërësi aktesh nënligjore të miratuara në bëhet më efikas bashkëpunimi në fushën e doganave zbatim të legjislacioni të lartpërmendur që kanë të dhe të kontrollit të integruar të kufijve. Të bëhet më bëjnë me hyrjen, qëndrimin dhe trajtimin e të huajve goditëse lufta kundër klandestinëve që kërkojnë ta në Republikën e Shqipërisë. Pjesë e këtij shfrytëzojnë territorin shqiptar si vend tranzit drejt legjislacioni janë, gjithashtu, strategjitë themelore vendeve të Bashkimit Evropian dhe, në mbështetje si strategjia e reformës në polici, strategjia të këtyre prioriteteve, por edhe të lëvizjes së lirë të kombëtare e luftës kundër trafikut dhe, më e shtetasve të Republikës së Shqipërisë, të ngrihet rëndësishme, e ritheksoj, strategjia e miratuar më një infrastrukturë komplekse e kohës jo vetëm në 27 shkurt 2003, për kontrollin dhe menaxhimin e pikat qendrore të kalimit të kufirit, por edhe në bazë, integruar të kufijve që shtrihen për t’u zbatuar në në të gjithë strukturën administrative të Republikës periudhën 2003 – 2006. së Shqipërisë, me një punë të kualifikuar dhe me Aktorët themelorë të ekzekutivit të përfshirë në fonde të konsiderueshme financiare në mbështetje këto procese janë Ministria e Rendit Publik, të saj. Ndërkaq, realizimi i një progresi të Ministria e Drejtësisë, Ministria e Pushtetit Vendor pamohueshëm, për sa i takon luftës kundër emigracionit dhe Decentralizimit, Ministria e Punëve të Jashtme, ilegal, për sa i takon politikës së liberalizimit të vizave, të cilat janë angazhuar me prioritet për rivlerësimin përmirësimit të ndjeshëm të situatës së kontrollit e legjislacionit, për të konsideruar dhe siguruar dhe menaxhimit të kufijve në bazë të një strategjie përqasjen me standardet e BE – së, për rishikimin kombëtare që është e standardeve të BE – së dhe dhe mendimin në veçanti të ligjeve për të huajt, për zbatohet edhe në vende të tjera të rajonit, është një azilin në Republikën e Shqipërisë dhe të akteve dhe hap dhe argument i besueshëm për t’i kërkuar BE – instrumenteve nënligjore që kanë të bëjnë me hyrjen, së amendimin e Rregullores së këshillit të 15 marsit qëndrimin dhe trajtimin e të huajve. Të gjitha këto të vitit 2001, lidhur me listimin e vendeve të treta, sipas rekomandimeve të dhëna nga Komisioni i qytetarët e të cilëve duhet të pajisen me viza kur Bashkimit Evropian. Ministria e Rendit Publik, kalojnë kufijtë e vendeve anëtare dhe atyre vendeve Ministria e Financave dhe Institucionet e tjera të qytetarët e të cilëve janë të përjashtuar nga kjo përfshira në këtë proces, janë ngarkuar me detyra kërkesë. Është i motivuar dhe unë e mirëpres ftesën konkrete që të vazhdojnë punën për të arritur për bashkëpunim dhe kontribut që sapo përmendi standardet evropiane nëpërmjet zhvillimit të një në emër të grupit të PDR-së zoti Tepshi. sistemi të analizës së riskut, për menaxhimin e Pozicionimi i Shqipërisë në listën e vendeve qytetarët kufijve, i cili vlerësohet si një instrument standard e të cilës duhet të pajisen me viza për të qarkulluar për të favorizuar qarkullimin e rregullt të shtetasve, në vendet e BE – së, ka kushtëzuar deri më tani duke garantuar kontroll efektiv në pikat e kalimit nevojën e hartimit të një plani masash që përcakton kufitar. Krahas procesit teknik dhe kompjuterik elementet ku do të përqendrohet puna e gjithashtu të ristrukturimit të të gjitha pikave të kalimit administratës shqiptare, sidomos e sektorëve që kufitar, është në proces kompjuterizimi dhe lidhja e kanë lidhje organike me këtë proces të garantimit tyre me sistemin qendror pranë Ministrisë së Rendit të lëvizjes së lirë dhe të pajisjes së shtetasve me Publik, me synim qarkullimin dhe komunikimin e dokumentet dhe infrastrukturat bazë të identitetit të shpejtë të informacioni të të dhënave në të gjitha qytetarit që lëviz lirisht. pikat e kalimit kufitar. Ndërkohë vazhdon instalimi Kjo punë ka si pikë të parë çështjen e në pikat e kalimit kufitar tokësor detar ose ajror i menaxhimit dhe të kontrollit të kufijve, që nis nga aparaturave për identifikimin e dokumenteve të plotësimi i bazës ligjore, ngritja e strukturave të parregullta për zbulimin dhe survejimin që përshtatshme, trajnimi profesional dhe arritja e parashikohet të përfundojë në maj të vitit 2006. Këto performancës që kërkohet nga vendet pritëse. Mund janë kaq të rëndësishme sa vetëm instalimi i të thuhet se ekziston një kuadër i gjerë ligjor i kamerave të sallën Vip të Aeroportit të Rinasit, përbërë nga ligjet për kufirin shtetëror të Republikës krahas pjesës tjetër, solli më në fund plotësimin e së Shqipërisë, për ruajtjen dhe kontrollin e kufirit standardeve për një linjë ajrore direkte midis Rinasit
1893 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe Londrës ose Rinasit dhe Teksasit. civile,për të përmirësuar dokumentacionin, Ekzistojnë disa projekte edhe në kuadër të kompjuterizuar shërbimet e gjendjes civile për Programit Kards që lidhen me menaxhimin e kufijve shtetasit, kualifikimin e punonjësve e të tjerë. Ngritja dhe fuqizimin e strukturave të policisë kufitare. Një e drejtorisë të gjendjes civile në Ministrinë e aspekt i rëndësishëm është edhe forcimi i Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit, dhe miratimi bashkëpunimit policor për luftën kundër trafiqeve të i paketës ligjore për gjendjen civile që ka ligjin nr. paligjshme, krimit të organizuar dhe emigracionit 89.50, të datës 10 tetorit të vitit 2002, për gjendjen ilegal për çka vendi ynë kap programe dhe civile, ligjin nr. 89.51, për numrin e identitetit të marrëveshje bashkëpunimi me shumë shtete të tjerë shtetasve, të së njëjtës datë, ligji nr. 89.52 për mbi baza bilaterale. Kohët e fundit, siç është bërë e dokumentin e identitetit të shtetasve shqiptarë, qartë me transparencën e nevojshme, këto natyrshëm shënuan një hap përpara të rëndësishëm marrëdhënie janë shtrirë edhe midis shërbimeve tona në këtë drejtim. Në anën tjetër krijimi i regjistrit të inteligjencës. Kjo ka sjellë jo vetëm rritjen e kombëtar të gjendjes civile do t’u krijojë mundësinë besimit në bashkëpunim, por edhe rritjen e shumë përdoruesve të tjerë si organeve tatimore të efikasitetit të luftës sonë komplekse kundër doganave, sigurimeve shëndetësore, Komisionit fenomeneve që rrisin profilin dhe besueshmërinë e Qendror të Zgjedhjeve, Institutit të Statistikave, Shqipërisë në tryezat ku jepen viza ose hiqen vizat Organeve të Drejtësisë, të Mbrojtjes, së Policisë për lëvizjen e lirë, kancelaritë perëndimore. Drejtime së Shtetit në ruajtjen e kufijve etj. Krahas shumë të tjera ku po punohet për arritjen e objektivit tonë përdoruesve privatë që në bazë të një kuadri ligjor për lëvizjen e lirë të shtetasve shqiptarë në hapësirat të përcaktuar të kenë kopje dhe referenca të Shengen, janë edhe përmirësimi i legjislacionit dhe besueshme, të plota ose të pjesshme mbi bazën e efektivitetit të punës në fushën e migracionit, azilit, regjistrit themeltar të gjendjes civile të shtetasve. E veçanërisht në marrëveshjet e ripranimit të të huajve gjitha kjo do të jetë edhe më mirë në shërbim të me disa vende anëtare ose jo të BE – së, deri te menaxhimit të problematikave të administrimit publik marrëveshja kuadër që u miratua në parim dhe do të të gjitha çështjeve që kanë të bëjnë me ushtrimin të aktivizohet brenda një periudhe dyvjeçare midis e të drejtave dhe lirive themelore të shtetasve në Shqipërisë dhe BE – së në tërësi, por edhe me vend. Në këtë mënyrë pra krijohet mundësia për të vende të tjera që sigurojnë përafrimin gradual të lëshuar dokumente identiteti me elementë sigurie politikës sonë të vizave në mënyrë që të lëvizim sipas standardeve të BE – së. Në kuadrin e nga lista negative në listën pozitive të BE – së. Programit Kards 2003, është propozuar një projekt Përmirësimi i lëvizjes së lirë të shtetasve të lirë në me vlerë afro 1 milionë euro. Që synon krijimin e një Evropë, kushtëzohet ndër të tjera edhe me pajisjen regjistri qendror të kompjuterizuar të gjendjes civile, e tyre me dokumente të tjera identiteti të që do të përfshijë të dhënat e rreth 390 zyrave të besueshme. Për të arritur në pajisjen e shqiptarëve gjendjes civile në të gjithë Shqipërinë. me dokumente të tilla është programuar të ngrihet Me gjithë përpjekjet e pandërprera ne jemi të një sistem i tërë modern i kompjuterizuar i ndërgjegjshëm se edhe për shkak të vështirësive regjistrimeve të gjendjes civile, mbi këtë sistem të objektive të trashëguara ose pengesash të shumta besueshëm të pajisjes së shtetasve me dokumente që kanë të bëjnë me krijimin e mentaliteteve identiteti do të mbështetet edhe nxjerrja e pasaportave bashkëkohore, krahas problemeve të sigurimit të prej jashtë shtetit, në anën tjetër ekzistenca e një fondeve që mbështesin realizimin e shpejtë të sistemi të tillë do të ofrojë databeizin që do të përdoret objektivave të vendosura, ne mbetemi të angazhuar më shumë në të ardhmen, regjistrin kombëtar të seriozisht të arrijmë rezultate në një kohë sa më të gjendjes civile që ka lidhje ndërveprimi me shumë afërt të mundshme sepse çdo kontribut i strukturave regjistra të tjerë themelorë për të drejtat e shtetasve që mund të ndikojë në këtë gjë do të mund të dhe për funksionimin e shtetit. Ekzistenca e një vlerësohej dhe mirëpritej nga Qeveria. Në këto regjistri të tillë do të krijojë besueshmëri për çdo lloj rrethana Qeveria ka bërë përpjekje të shumta për të statistike apo databeizi që përdor si burim të dhënat siguruar lehtësi kompensative për lëvizjen e lirë të nga zyrat e gjendjes civile. Për të arritur synimet e shtetasve në rrugët bilaterale. caktuara për modernizimin e këtij shërbimi po Ndër rezultatet e arritura ose që priten së afërmi, punojmë paralelisht për të plotësuar edhe kuadrin më lejoni të përmend lëshimin e vizave të gjata ligjor për të ristrukturuar shërbimin e gjendjes Shengen me Italinë, e cila konfirmoi në fillim të këtij
1894 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
viti trefishimin e kontigjentit të vizave Shengen tashmë projekt marrëveshje dhe u është kërkuar afatgjata, për kategori përfaqësuese shqiptarësh, nga shqyrtimi i heqjes së vizave, po akselerohen. 500 në 1500, që shtrihen deri te biznesmenët. Me Ministria e Punëve të Jashtme njofton se ka reaguar viza të gjata pajisen automatikisht mbi këtë pozitivisht në parim Kanadaja, por edhe ndonjë vend marrëveshje edhe familjarët e këtyre personaliteteve, tjetër i BE – së është në këtë proces. Është marrë bashkëshortë ose fëmijë, këto viza janë vënë në pëlqimi në parim për heqjen e vizave diplomatike dispozicion për kategori të përzgjedhura me vendet e Beneluksit, pala belge ka përfunduar personalitetesh të shoqërisë shqiptare nga fushat e shqyrtimin teknik dhe ka dhënë përgjigje pozitive, politikës, kulturës, artit, biznesit, sportit etj. Në mbetemi në pritje të përgjigjes nga pala holandeze zbatim të protokollit të komisionit të përbashkët për dhe ajo luksemburgase. bashkëpunimin mes dy vendeve të arritura në vitin Në fund të vitit të kaluar dhe në fillim të këtij viti 2002. Në marrëveshjen me Bullgarinë në fund të janë kontaktuar qeveritë e vendeve të Amerikës vitit që shkoi arritën të lehtësohen procedurat dhe Latine, 12 vende, veç atyre që tashmë kemi kontingjentet e vizave pothuajse për të gjithë marrëveshje për heqjen e vizave diplomatike dhe të kategoritë e personave që lëvizin, marrëveshja me shërbimit, dhe u është kërkuar heqja e vizave për Kroacinë ka hyrë në fuqi më 1 nëntor të vitit 2002, mbajtësit e pasaportave zyrtare. Kanë reaguar në bazë të saj jepen me procedura të përshpejtuara pozitivisht. Ndërkaq, janë duke u hedhur hapa një mijë viza afatgjata në shumë hyrje dalje për përfundimtarë me Ekuadorin, Brazilin dhe ndonjë individë të përzgjedhur dhe me kredenciale të vend tjetër. Madje qeveria e Ekuadorit ka pranuar verifikueshme. Për qytetarët e tjerë me këtë heqjen e njëanshme të vizave për qytetarët tanë. marrëveshje, garantohet dhënia e përshpejtuar e Heqja e vizave diplomatike me Zvicrën, me të cilën vizave brenda tre ditëve, lehtësimin e vizave me janë kryer të gjitha formalitetet për përfundimin e Slloveninë sipas bisedimeve të zhvilluara në qershor një marrëveshjeje, synon heqjen e vizave për të vitit 2003, është rënë dakord që së shpejti pasaportat diplomatike. Është marrë miratimi zyrtar Sllovenia të na lëshojë viza afatgjata me shumë hyrje- në parim dhe priten të mbyllen formalitete të dalje për personalitetet e shoqërisë, për shoferët e brendshme nga pala zvicerane. Një drejtim tjetër ku transporteve ndërkombëtare, si dhe të shkurtojë në po punohet seriozisht për gjetjen e hapësirave të maksimum dhënien e vizave për shtetas të tjerë. lëvizjes së lirë, është edhe ai i nismave Vizat për ta do të jepen brenda ditës. Lehtësime shumëpalëshe. Ku mund të përmendja Paktin e reciproke në lejimin e qarkullimit të njerëzve me Stabilitetit dhe nismën e Detit të Zi, me vendet e të Rumaninë parashikohen në marrëveshjen dhe në cilëve është kërkuar dhe insistuar vazhdimisht bisedimet e zhvilluara në fund të vitit të kaluar. Është lehtësimi dhe heqja e barrierave të vizave midis rënë dakord me Bosnje-Hercegovinën dhe përgatiten vendeve anëtare në këto nisma. Në anën tjetër të bisedimet në nivele ekspertësh për heqjen e vizave medaljes, duhet folur edhe për lehtësimin e diplomatike dhe të shërbimit krahas lehtësimit për qarkullimit të të huajve në Republikën e Shqipërisë. kategoritë e tjera, janë lehtësuar vizat me Sllovakinë, Në të njëjtën kohë për t’iu përshtatur më mirë e cila ka reaguar pozitivisht dhe pritet të përfundojë tendencave të kohës dhe të flukseve të shkëmbimit formalitetet përkatëse. Lehtësimi i vizave me Rusinë me botën, për rritjen e qarkullimit të njerëzve dhe është arritur në bisedime në rang ekspertësh dhe mallrave në drejtim të Shqipërisë, për t’i dhënë edhe pritet konkludimi i protokollit të nevojshëm. Heqja e më tepër impulse bashkëpunimit midis subjekteve vizave diplomatike dhe të shërbimit dhe lehtësimit shqiptare me ato të huaja, për të favorizuar turizmin të vizave me Ukrainën, sipas marrëveshjes në kuadrin e përpjekjeve që bën vendi për t’u përkatëse, është ratifikuar nga parlamentet e dy integruar, janë lehtësuar ndjeshëm kushtet e hyrjes vendeve dhe ka hyrë në fuqi në fillim të marsit të në Republikën e Shqipërisë për të huaj nga disa këtij viti. Heqja e vizave diplomatike dhe të shërbimit vende. me Serbinë dhe Malin e Zi, në bazë të marrëveshjes Së fundi u hoqën vizat për 11 vendet fqinjë dhe përkatëse, nuk ka hyrë ende në fuqi, pasi pret të kandidatë të BE – së gjithashtu, u hoqën gjithashtu ratifikohet nga parlamenti i tyre. Përpjekjet për vizat për zyrtarët italianë dhe rumunë me pasaporta heqjen e vizave diplomatike dhe të shërbimit me shërbimi. Në sezonin e verës do të hyjnë pa vizë të vendet komunitare, Kanadanë dhe Australinë, të huajt me kombësi shqiptare dhe nga vende fqinje cilave, veç Italisë dhe Greqisë, u janë paraqitur në rajon. Pra, në përgjithësi, është lehtësuar regjimi
1895 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
procedural për gjithë të huajt që vijnë në Shqipëri. marrëveshja e tregtisë së lirë dhe integrimi ekonomik Si konkluzion, më lejoni t’ju them, të nderuar i vendit në rajonin dhe në integrimin evropian do ta deputetë, duke u bashkuar me shqetësimin tuaj, bëjnë më ideal domosdoshmërinë për të Qeveria, me gjithë përpjekjet e vazhdueshme që ka harmonizuar liberalizimin e tregtisë me lehtësimin bërë dhe po bën për lehtësimin e lëvizjes së lirë të e lëvizjes së biznesit. Më konkretisht, vendi ynë ka shtetasve, është e ndërgjegjshme dhe e hapur për sot një marrëveshje të tregtisë së lirë me të punuar dhe bashkëvepruar akoma më shumë në Maqedoninë, e cila është në fazën e implementimit këtë drejtim. Prandaj ajo mirëpret kontributet e të që nga 15 korriku i vitit 2002. Marrëveshja e tregtisë gjithëve. së lirë Shqipëri-Kroaci është ratifikuar në 21 nëntor Falemnderit! të vitit 2002 dhe ka filluar implementimi i saj më 1 Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Kryeministër! qershor të vitit 2003. Marrëveshja e tregtisë së lirë Atëherë, zotërinj deputetë, hapim debatin. Shqipëri – Rumani, është nënshkruar në 26 mars Fjalën e ka zoti Arben Malaj! të vitit 2003, është ratifikuar në 17 prill dhe pritet Përgatitet zoti Besnik Mustafaj! ratifikimi i saj nga parlamenti rumun, me qëllim që Arben Malaj – Falemnderit, zoti Kryetar! të fillojë zbatimi i saj. Marrëveshja e tregtisë së lirë Dëshiroj të falënderoj deputetët për interesimin Shqipëri – Bullgari është nënshkruar në 25 prill të vitit e tyre lidhur me hapat e Qeverisë për nxitjen e 2003, është ratifikuar në 9 qershor të vitit 2003 dhe ka lëvizjes së lirë, parë kjo konkretisht edhe në raport filluar implementimi i saj në 1 shtator në vitit 2003. me lëvizjen e lirë të mallrave. Njëkohësisht duhet të Marrëveshja e tregtisë së lirë Shqipëri – Bosnje, falënderoj Parlamentin për mbështetjen që i jep nënshkruar në 29 prill të vitit 2003 dhe ratifikuar në politika Qeverisë për integrimin ekonomik të vendit. 10 korrik të vitit 2003. Marrëveshja me Unionin Serbi Njësia e ekonomisë gjatë vitit 2003 ka punuar – Mal i Zi dhe marrëveshja me Moldavinë janë intensivisht në bashkëpunim me institucionet e përafruar dhe do të nënshkruhej në nivel ministror linjës, përfaqësues të komunitetit të biznesit, për të më 13 nëntor të vitit 2003, pra tre ditë më vonë, në përmbushur angazhimet e marra në memorandumin Romë, në kuadër të zhvillimit të konferencës ndërrajonal të mirëkuptimit për liberalizimin dhe ministrore për Ballkanin, ku do të nënshkruhet edhe lehtësimin e tregtisë, si dhe në drejtim të deklarata ministrore për angazhim të mëtejshëm dhe nënshkrimit të marrëveshjes së tregtisë së lirë me rajonal të drejtim të politikave integruese për vendet e rajonit. lehtësimin dhe liberalizimin e mëtejshëm të tregtisë. Gjithnjë e më tepër nuk flitet thjesht për Me nënshkrimin e dy marrëveshjeve të fundit vendi liberalizim, por flitet edhe për lehtësim të tregtisë ynë mbyll ciklin e tregtisë së lirë me të gjitha vendet ku një vend të rëndësishëm zë lehtësimi i lëvizjes nënshkruese të memorandumit të tregtisë që së komunitetit të biznesit, parë në këtë njëkohësisht janë përfshirë në procesin e stabilizim këndvështrim, funksionon pozitivisht marrëveshja – asocimit me BE – në, përveç marrëveshjes së ndërmjet tri ministrive, Ministrisë së Punëve të tregtisë së lirë, që rrjedhin si obligim i këtij Jashtme, Ministrisë së Financës, Ministrisë së memorandumi, Ministria e Ekonomisë ka marrë Ekonomisë dhe Dhomës së Tregtisë, për aplikimin edhe hapa të tjera të rrjetit të marrëveshjes së e pasaportave të shërbimit për një numër të tregtisë së lirë dhe më konkretisht u arrit marrëveshja konsiderueshëm përfaqësues të biznesit. e tregtisë së lirë Shqipëri – Kosovë. Gjatë vitit 2003 Njëkohësisht, Ministria e Ekonomisë nxit dhe janë zhvilluar edhe dy raunde të negociatave. asiston nga afër përfaqësuesit nga Dhoma e Tregtisë Marrëveshja u nënshkrua në 7 korrik të vitit 2003, për të arritur marrëveshje specifike me ambasadat është ratifikuar në Kuvendin tonë në datën 29 korrik e vendeve partnere, duke pasur parasysh edhe dhe ka filluar implementimi i saj nga data 1 tetor e procesin e marrëveshjes të tregtisë së lirë. vitit 2003. Njëkohësisht, gjatë negociatave të marrëveshjes së Po kështu është zhvilluar dhe raundi i parë i tregtisë së lirë dhe në mënyrë të veçantë me raste negociatave për marrëveshjen e tregtisë së lirë konkrete, Rumani, Bullgari, dhe Kroaci, është arritur Shqipëri – Turqi. Vendi ynë vlerësohet që ka luajtur që të ketë një angazhim të plotë të Qeverisë të një rol evident në drejtim të rritjes së partneritetit këtyre vendeve për të aplikuar një sistem të veçantë rajonal dhe bashkëpunimit të ndërsjellë ekonomik vizash për përfaqësuesit e biznesit, por në këtë rast midis vendeve të Evropës Juglindore. Ministria e dëshiroj të theksoj se ritmet me të cilat po ecën Ekonomisë ka ndjekur nga afër plotësimin e të gjitha
1896 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
angazhimeve të Qeverisë Shqiptare, për të kontribuar kuptim fare të gabuar, për arsye se kjo është gjendje realisht në procesin e lehtësimit dhe të liberalizimit izolimi e shqiptarëve dhe për pasojë ka një kuptim të partneritetit tregtar midis vendeve tona dhe po aq të gabuar për mënyrën e zgjidhjes së vendeve të rajonit. Një moment i rëndësishëm është problemit. Sa për të sqaruar qortimin tim, po rendis edhe procesi i negocimit të Marrëveshjes së fare shkurtimisht, pa hyrë në hollësira, përcaktime Stabilizim – Asocimit midis vendit tonë dhe BE – së, që kolegët e mi të nderuar, pjesëtarët e opozitës, ku negociatat janë në procesin e tyre dhe ne bëjnë me qëllim arritjen e përfundimit se Shqipërisë shpresojmë te kemi një rezultat konkret sa më nga Komuniteti Ndërkombëtar po i bëhet një shpejt. padrejtësi dhe se pikërisht këtë padrejtësi duhet ta Është e domosdoshme që në negociata të zgjidhë Qeveria. Sipas tyre, dhe po citoj, “Shqipëria prezantojmë prirjet pozitive të rritjes së investime po jep një kontribut të çmuar në realizimin e prodhuese në ekonominë shqiptare, duke synuar stabilitetit, sigurisë dhe paqes në Ballkan dhe më të ruajmë tendencën pozitive që shfaqet në bilancin gjerë, dhe faktorët shqiptarë janë sot determinues tregtar, ku po rriten importet për teknologjitë e reja, për vijueshmërinë, qëndrueshmërinë dhe zhvillimin duke ndryshuar raportin dhe duke synuar që biznesi e një raporti të ri në politikën e jashtme, jo vetëm në shqiptar të mos jetë thjesht importues produktesh, rajonin tonë, por edhe në komunitetin evropian edhe por importues teknologjish të reja, teknologji që rrisin më gjerë”. konkurrencën e produktit shqiptar, teknologji që rrisin Përsëri po citoj, “Shqipëria është kontribuese mundësinë për të përmirësuar eksportet tona. në politikën botërore”. Vendi ynë është duke Vlerësoj se ndërmjet politikës së jashtme dhe promovuar parametra demokratikë në zhvillimin tryezës rajonale, vendi ynë ka shërbyer dhe është institucional dhe në ekonominë e tregut. Kështu vlerësuar si faktor stabiliteti në rajon, ndërsa vazhdohet në dy faqe e gjysmë, ku përshkruhet një nëpërmjet pjesëmarrjes aktive në politikat, Shqipëri të cilën unë, sado që nuk mbaj syze të lehtësimin e liberalizimit të tregtisë, vendi ynë errëta, të them të drejtën nuk e njihja. Në mbyllje të vlerësohet si faktor nxitës i zhvillimit në rajon. Ne paraqitjes së tyre patetike, kolegët e mi të nderuar do të synojmë që me politika të qarta, me strategji shprehen se izolimi i shqiptarëve është dëshmi, as konkrete e projekte prioritare të rrisim me efikasitet më shumë as më pak, e mungesës së vullnetit politik me politikat tregtare si burimi i qëndrueshmërisë së të Evropës dhe i kërkoj në mënyrë ultimative Qeverisë zhvillimit të ekonomisë shqiptare, të cilat duhet dhe Shqiptare ta detyrojë Komunitetin Evropian, po citoj, do të konkretizohen në rritjet e cilësisë dhe “që të hapë rrugën e lëvizjes së lirë të shqiptarëve standardin e jetesës së shqiptarëve. brenda një viti”. Falemnderit! Më vjen keq që detyrohem t’ju them, të dashur Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Malaj! miq, se me dashje ose pa dashje ju gaboheni. Ju Zoti Mustafaj e ka fjalën. siguroj se sikur gjysma e këtyre që thoni ju të ishin Përgatitet zonja Meksi. të vërteta, qytetarët shqiptarë nuk do të kishin pasur Besnik Mustafaj – I nderuar zoti Kryetar! më nevojë të drobiteshin përpara dyerve të Të nderuar kolegë deputetë! ambasadave për një vizë. Pra nuk është aspak Problemi i lëvizjes së lirë të shqiptarëve është mungesa e vullnetit politik të Evropës që na ka shumë i madh dhe në këtë pikë jemi të gjithë në një katandisur në këtë derexhe, sepse Evropa nuk ka mendje, madje siç e dëgjuam në një mendje me ne pasur kurrë ndonjë dashuri më të zjarrtë për bullgarët është edhe zoti Nano, pavarësisht se nuk mund të ose rumunët, bie fjala. Po i përmend bullgarët dhe gjente mënyrën më poshtëruese për t’iu drejtuar në rumunët, meqenëse me ata e kemi zilinë tani. përgjithësi Kuvendit e veçanërisht kërkuesve të Mungesë të hapur vullneti politik ka pasur dhe interpelancës. Ai paraqiti të gjithë didaktikën e vazhdon të ketë vetëm Qeveria Socialiste Shqiptare, problemit, por aspak përmbajtjen e tij. gjë që e pohoi fare qartë edhe delegacioni i Gjithsesi, unë e gjykoj të drejtë kërkesën e Komisionit Evropian gjatë bisedimeve të fundit, kur kolegëve të Partisë Demokratike të Re për këtë kryenegociatori, zoti Priebe, iu drejtua zonjës Meksi interpelancë. Por mënyra e parashtrimit të çështjes se Brukseli kishte një dyshim të fortë lidhur me nga ana e tyre, të paktën nisur nga teksti vullnetin politik të Qeverisë Shqiptare për arritjen e argumentues që ata i kanë drejtuar Kryetarit të Marrëveshjes së Asocim – Stabilizimit. Këtë Kuvendit, tregon fatkeqësisht se ata vetë kanë një informacion nuk e kam marrë nga mediat, por e ka
1897 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dëgjuar me veshët e mi. Ndjeheni mirë, zotërinj nëpunësve të lartë edhe të gjithë tregtarët, gazetarët, deputetë, ju edhe të gjithë shqiptarët, se nuk mund personalitetet e artit, kulturës etj. të ketë lëvizje të lirë për ne, pa arritur më parë Po kthehem përsëri te thelbi i problemit, i cili Marrëveshjen e Asocim – Stabilizimit. Madje puna nuk është aspak as teknik dhe as çështje e vullnetit e vërtetë për realizimin e kësaj ëndrre shqiptare, që politik të Evropës. Thelbi i problemit është këtu siç është lëvizja e lirë, fillon pikërisht me nënshkrimin na e tha edhe Kryetari i Parlamentit në këtë sallë. e kësaj marrëveshjeje, por siç mësuam të gjithë Shqiptarët janë sot një popull i braktisur në kushte para pak ditësh raundi tjetër i negocimeve për këtë që nuk kanë Qeveri dhe kjo rënie e Qeverisë vjen marrëveshje u shty me një afat të pacaktuar jo se pasi janë mahisur dhe gangrenizuar disa nga plagët dërgata e Brukselit përtonte, por se Qeveria jonë e mëdha që ia shkaktoi vendit kjo qeverisje. Po veçoj nuk është e gatshme. dy prej tyre: përhapjen e frikshme të krimit të Nuk mund të ndodhte ndryshe, ne sot kemi “de organizuar dhe degradimin e aftësive për të fakto” një vend pa qeveri dhe Brukseli nuk ka më kontrolluar kufijtë. Të dy këto çështje janë të lidhura kujt t’i flasë as për t’i thënë ç’nuk është bërë në ato me njëra-tjetrën dhe në këtu mund të flasim gjatë që duhej të bëheshin midis dy raundeve, as për t’i për to, sepse i dimë të gjithë. Prandaj po pyes vetëm kërkuar hesap pse nuk është bërë, as për t’i treguar se cili shtet serioz do të lejonte hyrjen pa verifikim se çfarë duhet bërë në të ardhmen e afërme. Kësisoj në territorin e tij të qytetarëve të një vendi, ku vetë ne po mbetemi pa të ardhme të afërme si vend dhe Ministria e Brendshme u lëshon pasaporta false kjo është një dramë e përbashkët për të gjithë ata kriminelëve, siç e pamë edhe një herë me anëtarët që kanë sy në ballë. Qeveria jonë ose beson vërtet e Hakmarrjes për Drejtësi. Ishin komisariatet e se ne shqiptarët nuk kemi sy për të parë dhe kjo policisë ato që kishin pajisur me pasaporta me emra tregon se është e sëmurë rëndë nga miopia. Para të rremë vrasësit e shoferit të Prokurorit të disa ditësh mora pjesë në një debat televiziv të Përgjithshëm, ose aspekti tjetër ai i trafiqeve. Zoti organizuar nga BBS – ja, lidhur pikërisht me procesin Nano krenohet se nuk ka më skafistë në Qeveri, po e integrimit. Aty ishte edhe zonja Meksi, e cila trafikant droge ka. Sipas statistikave italiane, gjatë pyetjes së një studenti për perspektivën e lëvizjes 9 muajve të parë të vitit 2003, janë kapur në territorin së lirë të qytetarëve iu përgjigj se kjo është çështje italian, pra të tranzituara nga Shqipëria, sasi droge e nënshkrimit të marrëveshjeve të ripranimit me të forta, 84 herë më shumë se në të gjithë vitin 1996. vendet anëtare të BE – së. Nuk është e vërtetë, Këto kanë arritur nga Bullgaria dhe Rumania, që zotërinj deputetë. Marrëveshjet e ripranimit janë mundësuan ndërprerjen e marrjes së vizave dhe vetëm një aspekt i problemit dhe jo më i rëndësishmi. futjen e lirë në vendet Shengen dhe në vendet e Përfitoj nga rasti këtu t’ju kujtoj se edhe proceset tjera. teknike nuk çojnë kurrë në realizimin tërësor të Falemnderit! lëvizjes së lirë të shqiptarëve, por që gjithsesi e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mustafaj! lehtëson qarkullimin e tyre, pra edhe ky proces Meqenëse zonja Meksi, që lajmëruam, nuk është ngadalësuar ose ndërprerë fare vitet e fundit. është tani këtu, fjalën e ka zoti Mediu! Po ju kujtoj vetëm një shembull, pas vitit 1997 Të përgatitet zoti Starova. qeveritë pasuese socialiste nuk kanë nënshkruar Fatmir Mediu – I nderuar zoti Kryetar! asnjë marrëveshje konsullore me ndonjë vend Të nderuar kolegë deputetë! evropian. Madje ka pasur ikje prapa. Kështu, për Natyrisht diskutimi i sotëm është i një rëndësie shembull, procesi i nënshkrimit të marrëveshjeve të veçantë për vetë faktin se çështja e lëvizjes së konsullore që mundësonte lëvizjen në Evropën lirë të qytetarëve shqiptarë është një çështje shumë Perëndimore të qytetarëve shqiptarëve me pasaporta thelbësore, e cila nuk ka të bëjë thjesht vetëm me diplomatike ose shërbimi, i filluar mirë nga Qeveria autoritetin dhe dinjitetin tonë si qytetarë, por edhe e Partisë Demokratike, u ndërpre. Janë prishur edhe me mundësitë për të shfrytëzuar të gjitha resurset disa marrëveshje ose ngushtuar edhe disa ekonomike që ofron rajoni, më gjerë BE – ja. E për marrëveshje të tilla të nënshkruara para vitit 1997, më tepër, duke dëgjuar me vëmendje edhe Ministrin si ajo me Austrinë, bie fjala, ku është anuluar edhe e Ekonomisë për marrëveshjet e tregtisë së lirë, lëvizja me pasaportë shërbimi. Nuk është e nënshkrimet e njëpasnjëshme të tyre, të cilat nuk parëndësishme një marrëveshje e tillë, sepse duhen konceptuar si detyra shtëpie, por thjesht Free përjashton nga proceset e vështira të vizave përveç Trade. Do të humbasin kuptimin dhe vlerën e tyre
1898 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
në qoftë se nuk do të ketë një lëvizje të qytetarëve, theksohet se procesi i reformës duhet të udhëhiqet do të rrisin shumë koston pa lëvizjen e qytetarëve nga një vullnet dhe vendosmëri e qartë politike për dhe pa lëvizjen e biznesit. BE – ja është një të afruar Shqipërinë me BE – në. Ne mendojmë se komunitet ligjesh dhe si i tillë ai detyron zbatimin e ecuria e reformave ka qenë shumë e ngadaltë dhe ligjeve të familjes evropiane ose standardet e tij nga nevojitet për shpejtim jo vetëm për fushat e kushdo i cili do t’i afrohet familjes evropiane. Problemi negociuara, por edhe në fushat e tjera, duket sikur i lëvizjes së lirë nuk është thjesht çështja e zgjidhjes Kryeministri flet njësoj si zoti Pribe me të njëjtën së problemit të vizave ose lëvizjes, nuk është thjesht gjuhë. Çështja është se Kryeministri i Shqipërisë, çështja e zgjidhjes së problemit të vizave ose nuk është zoti Pribe, por është zoti Nano. Dhe zoti lëvizjes drejt zonave Shengen, por është kthyer në Nano nuk ka përgjegjësinë e konstatimit, por ka një problem real edhe brendapërbrenda rajonit, në përgjegjësinë e përgjigjes dhe ecjes në rrugën e mundësitë që ofrohen për lëvizjen e qytetarëve reformave për të plotësuar të gjitha detyrimet që brenda vendeve të rajonit. Është evident fakti që rrjedhin nga BE – ja, se, siç e thashë edhe më sipër, shpesh është më e vështirë pajisja me vizë e BE – ja është një bashkësi, një komunitet ligjesh qytetarëve shqiptarë nga ambasadat e vendeve të dhe respektim ligjesh, dhe jo vetëm fjalë pa fund, rajonit, të cilat janë më afër BE – së, se sa nga vetë siç kanë ndodhur deri tani me Qeverinë Shqiptare. vendet e BE – së. Pavarësisht nga kërkesat e Problemi në Shqipëri nuk qëndron në faktin se kush vazhdueshme të Presidentit të Republikës, është rruga për BE – në, ose kush është rruga për kërkesave tona si deputetë edhe në Parlamentin të mundësuar lëvizjen e lirë të qytetarëve shqiptarë, Evropian, në emër të shqiptarëve, përsëri jemi në të por si do të realizohen detyrimet karshi BE – së. njëjtat standarde, përsëri jemi në të njëjtën situatë. Prandaj është shtruar pyetja në mënyrë të qartë Lëvizja e lirë, siç u tha nga Kryeministri, është bërë nga përfaqësuesi i Komisionit Evropian, zoti Pribe, një “mollë e ndaluar” për shqiptarët dhe po si mbas se sa ekziston vullneti i mjaftueshëm politik, në tij nuk është çështje dëshire ose pune konkrete. Shqipëri, në institucionet shqiptare, për t’u afruar Atëherë pyetja është se me kë ka të bëjë dhe pse me BE – në. Në mënyrë të qartë ai theksoi se nuk shqiptarët nuk mund të lëvizin të lirë. Më tej, ka Evropë ose forcë politike që mund të pranojë Kryeministri përmendi se është e domosdoshme Shqipërinë edhe Shqiptarët me këtë gjykim që është përmirësimi i kufijve, i infrastrukturës kufitare, për nivelin e krimit dhe trafiqeve në Shqipëri. Të gjithë menaxhimi i tyre ose menaxhimi i popullsisë, si forca politike kemi rënë dakord që duhet të jemi bashkëpunimi rajonal, lufta kundër krimit të pjesë e të njëjtit vullnet politik dhe angazhimi për organizuar dhe trafiqeve, bashkëpunimi në dogana t’u bërë pjesë e integrimit evropian, të bashkimit në dhe transparenca, kufizimi dhe kontrolli i familjen evropiane, duke përballuar së bashku koston klandestinëve të vendeve të tjera. Unë mendoj që e këtij procesi dhe duke u përpjekur që ta pikërisht këtu janë problemet, me realizimin e këtyre minimizojmë atë. Është e domosdoshme që për këtë detyrimeve karshi BE – së. Dhe le të shohim më secili të sqarohet dhe të kryejë detyrat e veta. Pa konkretisht se kush është shqetësim i BE – së, në dashur të justifikoj Parlamentin, dua të theksoj se takimin e fundit që Komisioni Evropian bëri me grupin ky proces nuk mund të shihet si privilegji i Qeverisë, e negociatorëve shqiptarë dhe problemet që ata kur rezultatet në negociata janë pozitive, dhe të ngritën. Në pikën e parë të deklaratës së tyre kërkohet të shpërndahet përgjegjësia. Madje në theksohet: BE – ja mendon se fushat që përbëjnë mënyrë absurde, deri të paqenë, të akuzohet opozita shqetësim, mbeten lufta kundër krimit të organizuar, për mosrealizimin e detyrimeve. Opozita ka dhënë trafiqeve dhe korrupsionit, po ashtu shqetësim mbështetjen e saj maksimale, por nën petkun e përbën funksionimi i institucioneve demokratike, mbështetjes së opozitës nuk mund të fshihet zbatimi i duhur i ligjshmërisë dhe qëndrueshmëria Qeveria për të munguar, për të justifikuar mungesën në administratën publike. Në pikën numër 2, thuhet në ecurinë e reformave, në luftën kundër krimit, se transparenca, sidomos ajo që ka të bëjë me përmirësimin e kufijve, menaxhimin e popullsisë etj, doganat, vazhdon të jetë problem. Nuk mund të të cilat janë parakushte për lëvizjen e lirë të japim një afat kohor për raundin tjetër të tyre, pa qytetarëve shqiptarë. Ky Parlament në mënyrë të vëmendje të veçantë në reforma, nuk do të jetë e përbashkët dhe me konsensus arriti që të miratojë mundshme të përballohen me sukses sfidat e një rezolutë pas debatit që u bë për raportin e BE – rëndësishme të së ardhmes. Në pikën numër 6, së për situatën në Shqipëri. Pika e parë e kësaj
1899 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
rezolute, detyronte Qeverinë që ndërtonte një thjeshtë, që të gjithë e dimë, dhe nuk ka nevojë që strategji kombëtare të integrimit, përfshirë këtu edhe të fshehim kokën si struci, të bëjmë të paditurin. lëvizjen e lirë të qytetarëve shqiptarë. Po kjo Qeveri Vendi ndodhet prej kohësh në krizë të dukshme në mënyrë të papërgjegjshme sot vjen dhe flet për politike, në një krizë e cila duket nga mungesa e dy politika të reja, në një kohë që brenda qershorit duhet ministrave shumë të rëndësishëm, por është edhe të sillte këtu në këtë Parlament detyrimet që kishte në një krizë të gjithanshme, në të cilat spikat krizën kjo strategji për gjithsecilin institucion, në mënyrë në ekonomi, dhe nuk ka nevojë të përmend papunësi që të harmonizoheshin politikat e institucioneve dhe shifra të larta, një inflacion, i cili mbahet me shqiptare. Për fatin e keq edhe sot e kësaj dite nuk sforcim në shifra të përcaktuara dhe që nuk i vlen ka asnjë strategji të tillë. Dhe përpara se të askujt, mungesë prodhimi, braktisje të prodhimit në diskutojmë për sukseset e integrimit evropian është fshat, mungesë krijimi të pasurisë së re, në shkallë mirë që të njohim detyrimet reciproke dhe t’i kombëtare. Thjesht unë do të thosha që në ekonomi përgjigjemi kërkesave reciproke si institucione. Qeveria administron dhe nuk drejton, nuk ka asnjë Parlamenti nuk është shtojcë e Ministres së lloj misioni, pra në këto kushte kur vendi është në Integrimit apo Qeverisë Shqiptare, Parlamenti ka një krizë të tillë kur spikat sot kriza politike, gjë që detyrën kushtetuese të kontrollojë Qeverinë, ka edhe aspektin pozitiv që tregon se elita e Ministren e Integrimit në plotësimin e detyrimeve politikës është pjekur për të kuptuar se këtij vendi karshi BE – së. Dhe duke e parë në këtë fokus, unë me krizë të gjithanshme duhet të zgjedhë në radhë mendoj që është e domosdoshme që Parlamenti të parë kriza politike, pra duhet që të ndryshohen Shqiptar të gjykojë pozicionet e veta. Është më se elitat që drejtojnë vendin, sepse kriza fillon të zgjidhet e domosdoshme që ne të ecim në rrugën e integrimit vetëm në këtë mënyrë, në mënyrë demokratike, pra evropian duke harmonizuar politikat dhe duke marrë nga lart dhe jo nga poshtë siç bëhet apo siç u bë në konsideratë dhe propozimet e opozitës, sidomos mënyrë të turpshme dhe jo patriotike në vitin 1997. luftën kundër krimit të organizuar dhe të korrupsionit. I pamë në zgjedhjet e fundit dhe bishtat e kësaj Zoti Kryetar! zgjedhjeje të fundit të turpshme janë akoma zvarritjet E thashë sot në Byronë Parlamentare, e quaj që bëjmë për Tiranën, kryeqytetin. Pamë edhe të turpshme lëvizjen e Ministres së Integrimit për të raportet paraprake, por edhe shenjat e raportit sjellë në takimin me përfaqësuesit e BE – së përfundimtar lidhur me këto zgjedhje. Dhe prapë deputetë që mund të këndojnë këngën e saj ose të manipulime dhe prapë vjedhje, nga kjo maxhorancë, Qeverisë. Veç në qoftë se Kryeministri Nano nuk nga kjo shumicë që qeveris vendin. Kemi para disa beson te ministrja e vet dhe mendon që mund ta ditësh ndërprerje apo pezullim të bisedimeve për plotësojmë me të tjerë. Duhet të kuptojmë që marrëveshjen e asocim - stabilizimit. Qeverinë pa Parlamenti Shqiptar me vendim të këtij Kuvendi ka ministra e kemi, kemi edhe një krizë të madhe që përcaktuar një komision të integrimit që merret me shpesh herë e harrojmë, krizën brenda shumicës. çështjen e integrimit. Me gjithë respektin që kam Kjo nuk është ashtu siç përpiqet zoti Nano ose për deputetët e këtij Parlamenti, mendoj që gjithsecili Partia Socialiste të tregojë sikur është një duhet të respektojë pozicionin e vet dhe detyrimet konkurrencë për zgjedhjet e kryetarit të partisë, nuk që ka. Prandaj nuk mund të ketë proces integrimi është përpjekje për të treguar sa demokratike është Shqipëria dhe nuk mund të ketë lëvizje të lirë, për Partia Socialiste, kjo është një krizë e brendshme, sa kohë që Qeveria nuk njeh se ku e ka vendin, për sepse askush nuk duhet të harrojë dhe këtë duhet sa kohë Qeveria nuk respekton Parlamentin, për sa ta themi gjithmonë, se përpara dy javësh të dy grupet kohë që Qeveria thjesht bën demagogji në zbatim brenda Partisë Socialiste i bënë akuza shumë të të detyrim karshi BE – së. rënda njëri – tjetrit. Në një kohë që prokuroria duhet Falemnderit! të kishte filluar procesin në këtë vend të çuditshëm, Servet Pëllumbi – Falemnderit! asgjë nuk ndodh, përkundrazi pretendohet në mënyrë Fjalën e ka zoti Starova! të çuditshme dhe qesharake që të flitet për lëvizje Zonja Meksi të përgatitet. të lirë të shqiptarëve. Shqiptarët mund ta meritojnë Arjan Starova – Zoti Kryetar! lëvizjen e lirë, por jo me këtë Qeveri. Unë mendoj që ky debat që kemi zgjedhur të Në radhë të parë duhet të krijohet besueshmëri bëjmë sot, është krejt pa vend. Kjo duket jo vetëm politike dhe pastaj të fillojë një debat i tillë për nga salla bosh, por edhe nga një arsye shumë e lëvizjen e lirë të shqiptarëve. Pra çështja themelore,
1900 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të nderuar kolegë, të gjithë kolegëve u drejtohem kam thënë edhe në raste të tjera të takimeve të dhe të pozitës dhe të opozitës, është zgjidhja e tjera, kërkimi i një lëvizje të lirë, pa viza, nuk do të krizës. Unë nuk kam ndonjë formulë magjike dhe thotë që të hysh edhe të dalësh në kufij, pa i hedhur askush nuk e ka këtë se si duhet zgjidhur, por ne sytë policit ose personit zyrtar atje, jo, një lëvizje e duhet të mendojmë për këtë gjë. Lëvizja e lirë dhe lirë, një lëvizje pa viza do të thotë që kalon edhe debati për të shndërrohen në utopi, në një përpjekje kontrolli bëhet më i imët në kufi. Atëherë çfarë të të kotë që bëjmë ne këtu, duke u përpjekur të keqe ka që të luftohet dhe pse na sillen një tog me mbulojmë atë që është kryesorja. argumente që ndoshta nuk i vlejnë Parlamentit për Pra, debati për lëvizjen e lirë të shqiptarëve do të treguar se po vihen kamera këtu ose atje dhe, të fillojë seriozisht atëherë kur të kemi një qeverisje meqë ky proces nuk ka mbaruar, prandaj nuk jepen të re. Në lidhje me thelbin e problemeve, meqenëse viza. Ne duhet të dimë të kërkojmë, nëse e shtrojmë dola këtu, me lejoni të them disa fjalë, shumë shkurt. problemin kështu, atëherë nuk ka asnjë argument, E dëgjova me vëmendje zotin Nano dhe vura re se i cili të pengojë Qeverinë tonë ose qeveritarët tanë ato që ai tha, ishin vetëm një përshkrim me hollësi në kërkesat e tyre, për të lehtësuar vizat jo kaq, por i një procesi, i cili mendohet dhe shpresohet që të shumë më tepër, nuk ka nevojë të lehtësohen vizat mbyllet me një lëvizje të lirë më të madhe të për elitarë, për politikanë ose biznesmenë, këtu shqiptarëve, por gjithmonë kështu ka qenë. Asgjë është fjalë për lëvizje të lirë masive të njerëzve. E nuk është arritur, madje unë do të përsërisja ato që kuptoj që nuk bëhet menjëherë kjo, por në këtë tha zoti Mustafaj, në shumë vende kanë qenë lëvizjet mënyrë ecën, nëse ne përfaqësojmë interesat tona, më të lira dhe më të gjera, midis zyrtarëve ose të nëse ne dimë të zbatojmë atë përvojë të dy vendeve ose edhe qytetarëve të lirë dhe kanë marrëdhënieve ndërkombëtare, atëherë gjërat ecin ardhur duke u ngushtuar, pra situata nuk është si duhet, nga ana tjetër nuk duhet të harrojmë edhe përmirësuar aspak. Nga ana tjetër do të thosha që, diçka dhe kjo është e treta. Rreziku në këtë lloj pa u futur në shumë hollësi, sepse ky problem mungese reciprociteti që kemi me lëvizjen e lirë. natyrisht është shumë i gjerë, dhe mund të thosha Ne kemi harruar diçka, ne krijojnë përshtypjen sikur shumë më tepër se sa kaq, por më lejoni të them rreziku i vjen botës nga shqiptarët, nëse këta vetëm tre gjëra lidhur me lëvizjen e lirë dhe thelbin e shkojnë pa viza, dhe nga tjetër harrojmë që njerëzit saj, megjithëse kjo siç thashë i takon një debati të e inkriminuar vijnë edhe nga bota tjetër jashtë mëvonshëm. Shqipëria nuk është mbrapa në lëvizjen Shqipërisë, qoftë lindore, qoftë perëndimore, pse e e lirë të qytetarëve të saj, sepse nuk ka plotësuar harrojmë këtë të vërtetë të madhe ne, mos vallë vetëm detyrimet që kanë ndaj komunitetit Shqipëria për problemet që ka inkriminuar, ndërkombëtar dhe, në radhë të parë, ndaj BE – së. inkriminohet vetëm me vetveten! Prandaj, pa dashur Shqipëria është në këtë gjendje sepse nuk ka ditur të justifikoj shkallën e krimit dhe lidhjes sime me të respektojë interesat e veta kombëtare. politikën e shumë defekteve të këqija, të mos E para, është shkelur një parim i mirënjohur në harrojmë se një pjesë e krimit vjen që andej, atëherë marrëdhëniet ndërkombëtare, sipas të cilit të gjitha përse tërë qytetarët janë pa viza, për çfarë arsye? interesat dhe marrëdhëniet midis vendeve ngrihen Pse pa kontroll? Pse pa asnjë lloj kontrolli dhe pse mbi baza ndërsjelltësie, ose reciprociteti. Natyrisht për shqiptarët shikohet ndryshe? Shqipëria nuk duhet t’i bëjë karshillëk botës, lidhur Unë mendoj që këtu ka vend për t’u respektuar me këtë, dhe të thotë që meqë ju nuk jepni viza, dhe për t’u futur ai parim i rëndësishëm reciprociteti, atëherë edhe ne t’i vëmë vizat BE – së. Për shumë prapë gjithmonë e përsëris jo me idenë që të mbyllim vende të ngjashme me të, por edhe në shumë vizat për Evropën Perëndimore, BE – në dhe shumë drejtime të tjera, parimi i njohur i reciprocitetit, i vende. Këtu është fjala si të stimulojmë lëvizjen e shkëmbimit të interesave, nga interesat politike, deri lirë të shqiptarëve, prandaj pa e zgjatur unë dua ta tek interesat materiale, duhet të funksionojë, kjo te mbyll fjalën time me këtë fjali: një dorëheqje e ne është harruar. shpejtë e Kryeministrit dhe e kësaj Qeverie, hap Më lejoni të kujtoj edhe diçka tjetër, të kërkosh rrugën jo vetëm për debatin e lirë, por mendoj që lëvizje të lirë nuk do të thotë që të kërkosh lëvizje të hap rrugën për një moral të ri në politikë dhe krijon pakontrolluar të njerëzve në kufij. Sepse shpesh herë favore dhe hapësira të reja dhe për vetë këto gjëra ngatërrohen, unë këtë e kam thënë kur Kryeministrin. ka qenë rasti edhe në Komisionin e Integrimit, e Falemnderit!
1901 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Starova! tanë ndërkombëtarë, përmasat e marra nga Qeveria Fjalën e ka zonja Meksi. në kontrollin dhe menaxhimin e kufijve si edhe luftën Ermelinda Meksi – I nderuar zoti Kryetar! ndaj emigracionit ilegal, e konsiderojmë si një Të nderuar kolegë deputetë! angazhim të vazhdueshëm dhe prioritar të Qeverisë Një element ndërmjet të tjera shumë i thellimin dhe ndërmarrjen e hapave konkretë në rëndësishëm në përpjekjet për lëvizjen e lirë të përshpejtimin e këtij procesi, si dhe arritjen e këtyre qytetarëve, janë edhe marrëveshjet e ripranimit dhe standardeve që kërkohen për lehtësimin e lëvizjes vetë Marrëveshja e Stabilizim - asocimit. Do të së qytetarëve shqiptarë në vendet e BE – së si një theksoja se marrëveshja e ripranimit që sapo u aspiratë e hershme. konkludua ndërmjet Shqipërisë dhe Komunitetit Kjo është arsyeja që ne përshpejtuam Evropian rrjedh si një detyrim i shprehur qartë, jo angazhimin tonë për të konkluduar përfundimin e vetëm në nenin nr. 18 të projektmarrëveshjes të kësaj marrëveshje ripranimi si një shprehje të stabilizim asocimit, por edhe si një rekomandim i angazhimit në këtë drejtim, me gjithë paragjykimet vazhdueshëm i shprehur në takimet e Task Forcave, që ekzistonin, me gjithë propagandën jo të kërkuar në të cilat është artikuluar domosdoshmëria e që iu bë këtij përfundimi sikur marrëveshja e nënshkrimit të marrëveshjes së ripranimit me ripranimit është kthimi i emigrantëve, çka është komunitetin sa më shpejt të jetë e mundur, dhe se, krejtësisht e kundërta. Ajo ka të bëjë me dominimin deri tani, në arritjen e kësaj marrëveshje, Shqipëria e menaxhimit të kufijve tanë dhe që shqiptarët të duhet të vazhdojë të nënshkruajë marrëveshjen e shkojnë si qytetarë dinjitozë kudo që ata shkojnë ripranimit me të gjitha vendet e BE – së, nëse ato e në vendet Evropiane dhe jo me atë imazh që për fat kërkojnë një gjë të tillë. të keq atyre iu është krijuar dhe nga mospasja e të Në këtë kuadër, Qeveria Shqiptare e ka tilla lloj rregullimesh. Perspektiva e lëvizjes së lirë konsideruar dhe e konsideron negocimin dhe të shtetasve shqiptarë në bazë të marrëveshjes së nënshkrimin e kësaj marrëveshjeje si një element stabilizim asocimit, është një perspektivë më shumë shumë i rëndësishëm jo vetëm për të luajtur rolin e në këtë proces. Përveç sa thashë edhe më sipër, saj aktiv, që i takon në përpjekjet ndërkombëtare në kuadër të marrëveshjes, shtetasit shqiptarë do për trajtimin me eficencë, të problemeve të ndryshme të përftojnë disa të drejta që do të lehtësojnë lëvizjen të gjeneruara nga emigracioni ilegal, por edhe si një e tyre në BE. Këto të drejta kanë të bëjnë me lirinë element potencialisht ndikues në përmirësimin e e qarkullimit të punonjësve, të drejtën e vendosjes lëvizjes së lirë të qytetarëve shqiptarë. Duhet të kihet në territorin e shteteve anëtare, për të ushtruar një parasysh se lëvizja e lirë e qytetarëve është veprimtari ekonomike, si dhe të drejtën e ofrimit të pazgjidhshmërisht e lidhur me realizimin dhe shërbimeve, të cilat konsiderohen si liri themelore plotësimin e disa standardeve që kanë të bëjnë të tregut të përbashkët të Komunitetit Evropian, kryesisht me menaxhimin dhe kontrollin e kufijve, përpara se ne të arrijmë liberalizimin e plotë të vizave menaxhimin e flukseve migratorë, luftën ndaj krimit për të gjithë qytetarët shqiptarë. Për sa i përket lirisë të organizuar dhe aktiviteteve të tjera të paligjshme. së qarkullimit të punonjësve, më saktë në nenin nr. Angazhimi që pala shqiptare ka marrë përsipër të 46 të saj parashikon parimin sipas së cilës zbatojë dhe të plotësojë në kuadër të kësaj punonjësit çdo person, i cili kryen gjatë një kohe në marrëveshjeje, si dhe implementimi në mënyrë të favor të një tjetri dhe në drejtimin e tij shërbime në plotë dhe të shpejtë i planit të maskave të hartuar këmbim të të cilave ai merr një pagë, shtetas nga Qeveria Shqiptare në lidhje me lehtësimin e shqiptar ligjërisht i punësuar në territorin e një shteti lëvizjes së njerëzve, do t’i hapnin rrugën realizimit anëtar të BE – së, duhet të trajtohet njëlloj si të standardeve të kërkuara, çka domosdoshmërish shtetasi i po këtij shteti, anëtar, për sa i përket do të sillte një impakt të drejtpërdrejtë në kushteve të punës, të pagës, të rekrutimit ose të përmirësimin e lëvizjes së lirë të njerëzve si një pushimit nga puna. Çdo diskriminim, bazuar mbi element themelor i procesit të integrimit evropian. shtetësinë, ndalohet në bazë të kësaj marrëveshje, Duhet të ritheksohet edhe një herë që lëvizja e lirë për më tepër bashkëshorti dhe fëmijët e një do të thotë progres i pamohueshëm në luftën ndaj punonjësi të punësuar ligjërisht në territorin e një emigracionit ilegal, politikës së vizave dhe kontrollit shteti anëtar, të cilët banojnë ligjërisht me përjashtim dhe menaxhimit të kufijve. Në këtë këndvështrim, të punonjësve të stinës dhe atyre të ardhur në bazë duke mirëkuptuar dhe vlerësimet e bëra nga partnerët të një marrëveshje bilaterale, kanë të drejtën e
1902 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
eksesit në tregun e punës të këtij shteti anëtar, gjatë saj, pra të marrëveshjes, do të merren masa për periudhës së qëndrimin profesional të autorizuar të zbatimin e lirisë së ofrimit të shërbimeve, për punonjësit. Duke pasur parasysh gjendjen e tregut shtetasit ose shoqëritë e palëve të kësaj të punës në BE, lehtësimi dhe punësimi për marrëveshje. Pra, siç shikohet, edhe pa arritur në punonjësit shqiptar në BE do të varet nga liberalizimin e plotë të vizave, i cili për të qenë realist marrëveshjet bilaterale që janë nënshkruar ose do kërkon kohën e duhur për të arritur ato standarde të nënshkruhen me shtetet e tjera anëtare të BE – së. që kërkon BE – ja, nëpërmjet nënshkrimit të Gjithashtu, Marrëveshja e Stabilizim - Asocimit marrëveshjes, krijohen facilitetet për pjesë të parashikon se punonjësve shqiptarë do t’i akordohet ndryshme të shoqërisë për të krijuar mundësinë e eksesi në projektet e trajnimit, me qëllim rritjen e një lëvizje më dinjitoze në vendet anëtare të BE – aftësive të forcës punëtore, për t’i bërë ballë së. Pikërisht duke pasur parasysh rëndësinë e kësaj konkurrencës në tregun e punës. Në bazë të saj, marrëveshje, edhe një herë nga tribuna e këtij shoqëritë shqiptare do të përfitojnë nga e drejta e Kuvendi kërkoj të bëj apel që mos të komprometohet vendosjes në territorin e shteteve anëtare të BE – së. dhe spekulohet me procesin e integrimit për të cilin Për të ushtruar një veprimtari ekonomike në bazë të për fat të mirë të gjithë forcat politike janë shprehur nenin nr. 50 të kësaj marrëveshjeje, shoqëritë, filialet me konsensus, duke e konsideruar atë një çështje ose degët shqiptare do të gëzojnë një trajnim jo të madhe kombëtare, jo çështje individësh, jo diskriminues menjëherë me hyrjen në fuqi të kësaj çështje thjesht e një Qeverie dhe më pak e një marrëveshjeje. Këto shoqëri mund të punësojnë personi, por çështje që i shërben zhvillimit të vetë shtetas shqiptarë në territorin e komunitetit, në qoftë vendit tonë, kërkoj që mos të spekulohet dhe aq se këta shtetas bëjnë pjesë në personelin bazë si më keq të mos thuhen të vërtetat lidhur me atë çka kuadrot e lartë që drejtojnë firmën ose punonjësit thotë BE – ja, që në mënyrë të shprehur dhe në me kualifikim të lartë të shoqërisë, sipas prani jo vetëm të deputetëve të pozitës, por edhe të marrëveshjes përkatësisht në nenin nr. 55 të saj. opozitës, kërkoi nëse ka vullnet politik. Duke Vetëm disa vjet pas hyrjes në fuqi të MSA – së, nënkuptuar të gjitha forcat politike dhe duke pasur këshilli i stabilizim asocimit do të vendosë, për parasysh që mbas kësaj pyetje bën tjetër pyetje që njohjen e kësaj të drejte shtetasve të të dy palëve, nuk ka lidhje aspak me problemet që po flasim, por duke ju dhënë të drejtën të ushtrojnë aktivitete ka lidhje me probleme që dalin jashtë, do të thosha, ekonomike si të pavarur. Liria e ofrimit të shërbimeve mundësive të shtetit shqiptar dhe kanë të bëjnë me është një mundësi që do t’i njihet çdo shtetasi, ose problematika të më të mëdhenjve, të cilat asnjëherë shoqërie shqiptare për të ofruar dhe realizuar nuk kemi qenë në gjendje që t’i zgjidhim, dhe nuk shërbime në mënyrë të përkohshme, mbi territorin do të kërkoja që të futeshim në këtë debat, i cili për e një shteti anëtar ose në territorin e tij, pra shtetasve Shqipërinë do të ishte i pafrytshëm. Nga ana tjetër, të një shteti tjetër anëtar, duke kryer një veprimtari duke iu përgjigjur zotit Mediu, do të thosha, të pavarur. Ky shërbim mund të rrjedhë nga një konsideroj shkallë emancipimi që në atë pak sasi veprimtari industriale, tregtare ose artizanale. kohore që patëm në takimin e deputetëve, qoftë të Marrëveshja e Stabilizim - Asocimit parashikon pozitës dhe të opozitës, me përfaqësues të angazhimin e palëve për të marrë masat e nevojshme komisionit, më shumë se një orë folën vetëm dy për të lejuar progresivisht ofrimin e shërbimeve nga deputetë të opozitës dhe vetëm pesë minuta zoti shoqëritë ose shtetasit shqiptarë, ose komunitarë Bufi si përfaqësuesi i pozitës. Kjo është do të thosha të vendosur në një territor të ndryshëm nga ai ku shkalla e kulturës dhe jo e turpit që duhet të na ndodhet marrësi i shërbimit. Përkatësisht neni mbulojë ne, por ata që nuk kuptojnë se ç’do të thotë numër 57 i marrëveshjes, për sa i përket ofrimit të emancipim që realisht na shpie në Evropë. shërbimeve palët nuk lidhen nga asnjë dispozitë Falemnderit! detyruese, pasi liberalizimi i këmbimit të shërbimeve Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Meksi! përkon shpesh herë një harmonizim normativ Fjalën e ka zoti Fejzollari. kompleks dhe nga ana tjetër sektori i shërbimeve Përgatitet zoti Metko! gjeneron një pjesë të madhe të punësimit, kështu Et’hem Fejzollari – Falemnderit, zoti Kryetar! që një liberalizëm i pa kontrolluar do të kishte pasoja Falënderoj Grupin Parlamentar të Partisë të rëndësishme në tregun e punës mbi të gjithë Demokrate të Re, për nismën që ka marrë. Siç dihet shtetin e asociuar. Disa vjet pas hyrjes në fuqi të lëvizja e lirë e shqiptarëve ka ekzistuar, por kjo ka
1903 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
qenë qeverisje e viteve 1928-1939, kur mbreti i respektin tuaj po qëndroj përballë jush, se në sallë shqiptarëve, Ahmet Zogu, krijoi mundësitë e të gjithë nuk kam se kujt t’ia kthej kurrizin, mbasi pjesa më shqiptarëve që të kishin lëvizje të lirë jo vetëm në e madhe e maxhorancës e ka braktisur sallën. Vetë Evropë, në BE, por në mbarë botën. Jam një nga Kryeministri është larguar nga salla dhe prandaj ata që kanë lëvizur në diktaturën më të egër. Jam vendosa që të flas nga këtej se, me sa shikoj unë, bashkuar në emigracion me mijëra e mijëra nga ana e maxhorancës kanë ngelur ata deputetë shqiptarë, të cilët gëzonin një dinjitet, një admirim që flenë nëpër hotele. Atje do jetë ftohtë nuk do të nga të gjithë shtetet përkatëse ku ata jetonin të lirë. ketë drita. Por ç’ndodhi më vonë, me ardhjen e diktaturës në Është absurde që t’i kërkosh kësaj Qeverie që Shqipëri mbas vitit 1944? Shqipëria u vetizolua, të të detyrojë Komunitetin Evropian për të hapur rrugën nderuar deputetë. Dhe kjo nuk ishte e shkurtër, por për një lëvizje të lirë të qytetarëve të Shqipërisë. për 46 vjet me radhë. Kryeministri nuk është në gjendje dhe nuk ka Çfarë ndodhi me shqiptarët? Tentuan të ikin dhe predispozicionin më të vogël që të mbrojë dhe t’u u konsideruan armiq dhe tradhtarë të popullit e të krijojë mundësi dhe siguri qytetarëve të vet, jo më atdheut. U privuan, u vranë, u burgosën dhe, më në jashtë vendit, por edhe brenda vendit. E dëgjuam fund, dhanë edhe jetën e tyre në burgjet famëkeqe fjalën demagogjike të Kryeministrit, janë fjalë të të diktaturës. Çfarë ndodhi mbas vitit 1990? Duke radhës, kur unë do të kisha dëshiruar që Kryeministri parë shpresat e së ardhmes, shpresat e përpara atij raporti të kishte lexuar dorëheqjen e tij. demokracisë, mbas rrëzimit të diktaturës më 1990, Unë nuk e di se si qytetarët shqiptarë, që ndodhen shqiptarët menduan se do të fitonin një demokraci jashtë shtetit dhe që duan të lëvizin, mund të gjejnë reale, të vërtetë, dhe të integroheshin jo vetëm me një mbështetje nga kjo Qeveri dhe nga ky Evropën, por me gjithë shtetet demokratike Kryeministër. Unë nuk e di se si Kryeministri i këtij perëndimore. Kur për fat të keq kjo nuk ndodhi, të vendi, i cili me paturpësinë më të madhe në fushatën nderuar deputetë. Pse nuk ndodhi? Sepse shqiptarët e vet elektorale shkon në veri në vendit në një familje u detyruan të ikin si klandestinë dhe, nga ekonomia ku djali i tyre u aksidentua jashtë kufijve të e keqe e tyre, u detyruan të bëjnë edhe shumë gjëra Shqipërisë në shtetin fqinjë Greqinë, dhe i thotë të papëlqyeshme në të gjitha shtetet përkatëse që kryefamiljarit se iu sjell përshëndetjet e ministrit të ata menduan se do të gjenin fushë me lule. jashtëm të Greqisë. Unë nuk e di se si Kryeministri Të nderuar deputetë! flet për një lëvizje të lirë të qytetarëve dhe për Siç e dini, unë kam jetuar më se dy dekada në lehtësira që mund t’i krijohen kësaj Qeverie, kur në një shtet perëndimor, siç është Australia. Shqiptarët krye të dikasterit më të rëndësishëm të ministrisë para vitit 1990, ishin të admiruar kudo që shkonin, më të rëndësishme, siç është Ministria e Punëve të në çdo forum, në çdo punë që ata drejtonin. Jashtme, akoma nuk kemi ministër. Unë nuk e di Çfarë ndodhi më vonë? Kur shqiptarët filluan të se si Kryeministri mund të realizojë apo mund të ikin si klandestinë, këta njerëz ishin të privuar ndihmojë qytetarët shqiptarë për këtë lëvizje të lirë pikërisht nga shteti shqiptar, sepse këta nuk kishin ose emigrantët që ndodhen jashtë, t’i sigurojë kur parë një herë se çfarë ishte pasaporta. Këta nuk në vend të ambasadorëve dhe personelit tjetër në kishin lëvizje të lirë, këta rrinë skutave të fshehur, përfaqësitë tona diplomatike kemi vetëm sekserë. sepse shtetet përkatëse i kapnin dhe i futnin nëpër Unë nuk e di se si Kryeministri mund t’i sigurojë burgje. Dhe pse ndodhi kjo? Atëherë, shqiptarët, këta qytetarë, kur përditë jepen në kronikat e zeza duhet të merreshin me krimin e organizuar, të se si emigrantët tanë përzihen nga Greqia, se si merreshin me vjedhje, me prostitucion, dhe shumica emigrantët tanë keqtrajtohen, se si emigrantëve tanë e tyre përfunduan nëpër burgje. Sot, siç dihet, me iu grisen pasaportat, ndërsa lehtësirat e krijuara nga mijëra shqiptarë ndodhen nëpër burgjet e Evropës. ana e Qeverisë janë vetëm për kriminelët. Unë nuk Me këtë rast unë do mendoja që Qeveria Shqiptare e di se si Kryeministri mundet që të japë këtë siguri të marrë masat e duhura dhe të krijojë mundësitë e për qytetarët shqiptarë. Gjatë gjithë kësaj qeverisjeje punësimit në Shqipëri. jemi paraqitur përpara botës vetëm me kriminelë dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Fejzollari! me prostituta, se të lehtësuar nëpër këto trafiqe janë Fjalën e ka zoti Metko! vetëm ata. Para pak ditësh, në Televizionin Shqiptar Uran Metko – Falemnderit, zoti Kryetar! doli një djalë i ri, i cili është marrë me largimin e Mund të kisha dalë edhe aty në foltore, por shqiptarëve, dhe përsëriti disa emra shefash
1904 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
komisariatesh dhe politikanësh të implikuar në këtë ofrojmë kontributin tonë për të bindur partnerët tanë gjë. Nuk e di se si zoti Kryeministër ka moralin të se ka ardhur përfundimisht koha që edhe shtetasit dalë dhe të bëjë këta demagogji përpara Parlamentit, shqiptarë të mos konsiderohen më si qytetarë të të paktën të ketë sado pak moral për të lexuar më dorës së dytë, por t’u njihen të gjitha të drejtat që mirë dorëheqjen e tij. Prandaj, edhe një herë unë burojnë nga konventat e marrëveshjes nuk kam pse të zgjatem më në emër të Partisë të ndërkombëtare për të udhëtuar lirisht si qytetarë të Ballit Kombëtar. Sinqerisht do të më vijë turp, nga Evropës. Është kjo politikë që me gjithë vështirësitë mënyra se si e vlerësoi Kryeministri dhe Qeveria, në drejtim të implementimit të reformave, për shkak në rast se kamerat mund të kenë mundësi le ta edhe të kapaciteteve të kufizuara legjislative, ka bërë fokusojnë se kush janë ata që janë të interesuar që edhe politika e evropiano – perëndimore ndaj për fatin e emigrantëve dhe të qytetarëve shqiptarë. vendit tonë, por edhe e rajonit, të moderohet. Pas Falemnderit! Samitit të Selanikut, ku nga të gjitha vendet e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Metko! përfshira në procese të stabilizim – asocimit i është Fjalën e ka zoti Bello! kërkuar Brukselit liberalizimi sa më parë i procesit Përgatitet zoti Dule. të dhënies së vizave, në lojë ka hyrë edhe Marko Bello – Falemnderit, zoti Kryetar! Parlamenti Evropian, i cili po rrit presionin ndaj Mocioni për debat që iniciuan deputetët e Grupit këshillit dhe komisionit në këtë drejtim. Kështu, Parlamentar të Partisë Demokrate, me Komisioni i Çështjeve të Jashtme dhe të Drejtave të Kryeministrin, mbi lëvizjen e lirë të qytetarëve tanë Njeriut në Parlamentin Evropian, nëpërmjet reporterit jashtë vendit duhet konsideruar i një rëndësie të Jus Lagen Dig, ka përgatitur dhe paraqitur që në veçantë, për sa kohë që shtetasit shqiptarë enden tetor të këtij viti një draft raport të dytë vjetor, dyerve të përfaqësive të huaja diplomatike për një vlerësues për procesin e stabilizim – asocimit në vizë, pa përmendur pastaj mënyrën se si shumë Evropën Juglindore. prej tyre trajtohen nga autoritetet e shteteve fqinjë, Duke u bazuar edhe në rezolutën paraardhëse teksa ndodhen në këto vende për punë, kurim, të Parlamentit Evropian, në atë të Samitit të arsimim, ose ndonjë hall tjetër. Unë dëgjova me Selanikut dhe në deklaratën e përbashkët të vëmendje raportin e Kryeministrit dhe mbështes të Ballkanit Perëndimor, të miratuar në këtë samit, gjitha përpjekjet e Qeverisë së maxhorancës raporti vë dukje se regjimi aktual i vizave ndërmjet socialiste në këtë drejtim, duke inkurajuar të gjitha Bashkimit Evropian dhe vendeve të procesit të institucionet përgjegjëse që nga Ministria e Punëve stabilizim asocimit minon dhe ngadalëson të Jashtme, Ministria e Rendit, Ministria e Drejtësisë perspektivën evropiane të këtyre vendeve dhe po dhe kështu me radhë, që të intensifikojnë hapat e bëhet shkak i poshtërimit të këtyre qytetarëve. Për mëtejshëm në këtë drejtim. Tashmë për të gjithë këtë arsye, Parlamenti Evropian i bën thirrje këshillit është e qartë se procesi i integrimit evropian dhe të zbusë gradualisht politikën e dhënies së vizave, euroatlantik, kërkon para së gjithash përpjekje të veçanërisht për politikanët, sindikatat, OJQ – të, vazhdueshme për të ndërtuar dhe zhvilluar një sistem studentët, biznesmenët dhe artistët. Ky qëndrim demokratik të stabilizuar, me një ekonomi tregu aplikohet i diferencuar hap pas hapi. Unë përfitoj funksionale, një politikë të jashtme moderne aktive nga ky rast për të sjellë në kujtesën e Parlamentit dhe të moderuar në rajon, si dhe ristrukturimin e kontributin e kolegëve tanë parlamentarë, pjesëtarë forcave të armatosura për t’i bërë ato të afta të japin të delegacioneve të ndryshme parlamentare në kontributin e tyre në misionet paqeruajtëse kudo në institucionet evropiane, të cilët e kanë ngritur botë. Si përfaqësues të Parlamenti, krahas kontrollit vazhdimisht zërin për diskriminimin e papranueshëm dhe nxitjes që ne i bëjmë dhe duhet t’i bëjmë që iu bë të shtetasve tanë në këtë drejtim. Megjithatë përfaqësuesve të ekzekutivi, mendoj se mund dhe duhet pranuar se disa nga kolegët e opozitës duhet të bëjmë më tepër duke përshpejtuar kalimin kapërcejnë në ndonjë rast logjikën e lojës politike e ligjeve në Parlament, të atyre ligjeve që favorizojnë dhe nxitojnë të godasin pa mëshirë çdo gjë, duke ose ndihmojnë reformat në drejtim të liberalizimit të nxirë edhe më tej imazhin, edhe kështu të lëvizjes së lirë të njerëzve, ideve dhe kapitaleve, pse përkeqësuar,të vendit. Ne duhet të jemi realistë, jo duke ndërmarrë edhe ne iniciativa konkrete sepse raportet e institucioneve ndërkombëtare, më ligjvënëse. Nga ana tjetër, përmes asaj që njihet si shumë se Qeverisë ose qeverive, u referohen shtetit dimension i diplomacisë parlamentare, ne duhet të dhe Shqipërisë dhe, si të tillë, ato nuk mund të
1905 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përdoren thjesht si armë në duart e opozitës, për të hollësisht arsyet sepse lëvizja e lirë e njerëzve në goditur me çdo mjet maxhorancën. Pa dashur të Shqipëri vazhdon të bëjë në vend numëro, madje të marr në mbrojtje fenomenet negative me të cilat shënojë disa hapa prapa në disa aspekte dhe këtë përballet shoqëria shqiptare sot, pa injoruar defektet më mirë se sa ne deputetët në këtë sallë e dinë në qeverisje, gjej rastin t’u kujtoj disa përfaqësuesve shtetasit shqiptarë, të cilët janë viktima të pritjeve tanë të opozitës së nderuar se çdo ekzagjerim për të gjata, të procedurave të ngatërruara dhe të të etiketuar vendin tonë si delen e zezë të rajonit, vështirësive pa fund për të marrë një vizë pranë ose si burimin e të gjitha të këqijave për Evropën, ambasadave të vendeve perëndimore dhe lindore. nuk i shërben imazhit të Shqipërisë, aq më pak luftës Praktikisht, mbas 13 vjetësh ne mbetemi sërish një reale për eliminimin e trafiqeve të paligjshme, vend relativisht i izoluar, për sa i përket lëvizjes së korrupsionit dhe krimit të organizuar. Pak më parë lirë. Unë e kuptoj se ky është një problem i madh, kolegu Mustafa iu referua zotit Pribe, i cili po bëhet është një shqetësim i madh, që nuk duhet më i njohur dhe më i dashur se zonja Doris Pak paragjykuar, i çdo deputeti që e ngre problemin. Ka këto kohët e fundit, u fol këtu për vullnetin politik, qenë edhe mbetet detyrimi i Parlamentit, i qeverive, por ne të gjithë jemi realistë se përfaqësuesit e i institucioneve në përgjithësi, për të zgjidhur Komisionit Evropian, kur i referohen vullnetit politik, problemin e lëvizjes së lirë të shtetasve shqiptarë, kanë në radhë të parë atë vullnet politik që ne duhet është një borxh që politika e një vendi ua ka të manifestojmë në drejtim të politikës së jashtme qytetarëve të vet, por praktikisht bilanci është të sigurisë së BE – së. Këtu kam parasysh vendimin negativ. Këtë borxh nuk e ka përmbushur dot politika tonë në bazë të sovranitetit që kemi si parlamentarë shqiptare dhe vetë niveli i lëvizjes së lirë të qytetarëve për të ratifikuar artikullin 98 në marrëveshjet me demaskon ditë për ditë demagogjinë dhe retorikën Shtetet e Bashkuara të Amerikës, lidhur me e Qeverisë për sa i përket këtij detyrimi. Ne i bëjmë Gjykatën Penale Ndërkombëtare, pra është një qejfin vetes kot kur rendisim këtu, jo ne por ministrat, vullnet politik i shprehur në mënyrë dërrmuese nga një mori marrëveshjesh ku listojnë një mori takimesh maxhoranca edhe nga opozita, për të cilën duhet rutine, bilaterale ose edhe marrëveshjesh që janë marrë një kosto, dhe kjo nuk duhet harruar. Nga pjesë e një agjendë ndërkombëtare, por që nuk kanë ana tjetër u fol se gjatë qeverisjes socialiste nuk prodhuar dhe nuk prodhojnë asnjë rezultat për sa i janë bërë marrëveshje në fushën konsullore, përket lëvizjes së lirë, pra lëvizja e lirë është matësi përkundrazi është trefishuar numri i marrëveshjeve më i saktë i efikasitetit që kanë veprimet e Qeverisë konsullore që vendi ynë ka nënshkruar me një sërë dhe marrëveshjet e ndryshme me vendet e rajonit vendesh për të lehtësuar dhënien e vizave. Për sa i dhe me vende e Evropës. Këtu unë, duke dëgjuar përket atyre pasaportave diplomatike që kishim me disa kolegë deputetë, duke dëgjuar edhe citimet e disa vende perëndimore, dhe këtu është fjala për tyre nga personalitetet e politikës Evropiane, Austrinë, të cilat u vendosën, ose u hoqën, më saktë mendova se është rasti të bëhet një pyetje: a do vizat për pasaportat diplomatike gjatë qeverisjes së Shqipëria? Është pyetje shumë kritike në këtë PD – së, ndodhi si puna e lopës me kovën e periudhë. A do Qeveria, a do Shqipëria të jetë pjesë qumështit, sepse pasi PD – ja siguroi heqjen e e Bashkimit Ekonomik Evropian, apo jemi në vizave, ishte po politika e saj për të veshur njerëzit qerthullin e një retorike të përgjithshme? Unë mendoj me tuta sportive, pasaporta diplomatike që i detyroi se kjo përgjigje duhet dhënë, edhe një herë, po ose pastaj këto vende të vinin në pikëpyetje seriozitetin jo. Mendoj se nuk ka arsye t’i krijoni iluzione e shtetit shqiptar dhe menjëherë të eliminonin vizat qytetarëve shqiptarë sikur çështja e lëvizjes së lirë për pasaportat diplomatike. ka mbetur për pak punë, që nuk është bërë një punë Falemnderit! e mirë, se nuk kemi gjetur kapacitete negociuse. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bello! Sigurisht që me gjithë kërkesat që deputetët, Kam lajmëruar zotin Dule, por ai nuk është, dhe ministrat, i bëjnë vazhdimisht, kapacitetet fjalën e ka zoti Zogaj. negociuese lënë për të dëshiruar. Shqipëria nuk ka Përgatitet Refat Derveni. prodhuar kapacitete negociuese që të mund të Preç Zogaj – I nderuar zoti Kryetar! tronditin, të vënë në lëvizje ose edhe të bindin Të nderuar zotërinj deputetë! partnerët evropianë për nevojën e lëvizjes së lirë të Unë pak a shumë ndaj të njëjtën pikëpamje me shqiptarëve. Kemi pasur një shans shumë të madh disa kolegë të opozitës që parashtruan këtu pas përfundimit të luftës në Kosovë, ai shans humbi
1906 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe unë kam përshtypjen se tani mundësitë dhe Edhe një herë i propozoj këtij Parlamenti dhe shanset janë bërë më të vogla dhe faktet e tregojnë Kryetarit që të japim shembullin e sundimit të ligjit këtë pse janë bërë më të vogla, sepse duhet ta dhe besoj se Kryetari më kupton se ku e kam fjalën, pranojmë botërisht dhe qartë para Parlamentit dhe sepse ligji është dhunuar në këtë Parlament dhe ne përpara opinionit publik, se nuk vendoset më, nuk po punojmë në një Parlament ku ligji është dhunuar. është komuniteti ndërkombëtar që vendos, është Falemnderit! vetë Shqipëria që vendos a do të ketë lëvizje të lirë Servet Pëllumbi – Falemnderit! apo jo. Komuniteti Ndërkombëtar e ka bërë punën Kam lajmëruar zotin Dervina, por ai nuk është, e vet. Po themi i ka ofruar Shqipërisë dyert drejt dhe zotin Karamelo, por edhe ai, gjithashtu nuk integrimit, por tani sfida e integrimit i përket vendit është. Atëherë i jap fjalën zotit Beja, dhe i fundit tonë. Kështu që do të lëvizim lirisht ose jo, do lëvizin zoti Berzani. qytetarët lirisht apo jo kjo varet tashmë kryesisht Fatos Beja – I nderuar zoti Kryetar! nga politika, nga qeverisja, nga rezultatet. Këtu u Pikë së pari unë dua të shpreh vlerësimin tim përmendën shumë aspekte që pengojnë dhe mendoj për shqetësimin që ka ngritur Grupi Parlamentar i se nuk ka kurajë asnjë prej ministrave që të kërkojë Partisë Demokrate të Re. Është një shqetësim që lëvizjen e lirë në Bruksel, sepse e ndjej se do t’i e kanë sot të gjithë shqiptarët. Jam pak i befasuar vinte turp, cilido qoftë ai, kur vendi i tij, prodhon lajme nga mënyra se si diskutoi Kryeministri dhe që vijnë në kundërshtim të plotë me standardet e zëvendëskryeministrja për një problem që është sigurisë dhe zhvillimit. Ne e dimë, ky është një vend vërtet një shqetësim për Shqipërinë. që nuk prodhon punësim, por papunësi, për shkak Unë, me thënë të drejtën, hapa programin e të politikave të Qeverisë. Ky është një vend që Qeverisë për të parë se çfarë angazhimi merrte prodhon çdo vit mijëra të rinj që nuk mund të shkojnë Qeveria në momentin që kërkoi miratimin në në shkollë të lartë për shkak të kritereve sovjetike Parlament dhe çfarë është bërë sot. Në programin të pranimit në shkollën e lartë. Nuk e di Perëndimi e Qeverisë, në pikën numër 9, thuhet shprehimisht se tërë këto njerëz të papunë dhe tërë këto nxënës që Qeveria angazhohet për shtimin e lehtësive dhe që nuk shkojnë në shkollë duan të ikin në perëndim, mbrojtjes për të gjithë ata shtetas që të ardhmen e jo për të lëvizur lirisht, por duan të ikin se nuk kanë shohin përtej kufijve shtetërorë. Sot mund të bëhet ku të rrinë, nuk janë budallenj as ata. Këtu është një bilanc dhe të pyesim të gjithë dhe të gjithë një vend, u tha këtu, ku po sundon krimi i organizuar, shqiptarët që dëgjojnë se çfarë lehtësirash ka krijuar dhe fakti është i thjeshtë. Ndonjë stuhi e vogël që Qeveria gjatë kësaj periudhe për qarkullimin e del nga goja e ndonjë diplomati të lartë perëndimor, shqiptarëve, sa i ka mbrojtur ajo shqiptarët dhe në dhe këtu pema qeveritare shkund një mori qoftë se flasim për një lëvizje të lirë të shqiptarëve, kriminelësh, sa fryn një erë e lehtë nga jashtë, bien atëherë shqiptarët që kanë lëvizur dhe lëvizin janë kriminelët nga pema e administratës dhe e Qeverisë. ata që janë jashtë Shqipërisë, dhe ata që janë në Pse nuk i sheh Perëndimi këta kriminelë, të cilët Shqipëri e duan të dalin jashtë Shqipërisë. kanë pushtuar edhe zyrat?! Zoti Kryetar, unë isha Në të dy rastet lëvizjet e tyre janë të penguara, në dilemë ta marr fjalën ose jo, sepse është e janë të kufizuara, janë të pagarantuara, janë të pahijshme të them të drejtën që të flas sot në pambrojtura. Këto janë faktet që ashtu siç është Parlament. Ky Parlament i dhunuar, të bëjë sikur fakti që kjo Qeveri mbahet me ato paratë e ushtron funksionet e veta, ndërkohë që ky Parlament emigrantëve, me rreth 600 milionë dollarë çdo vit, ka një damkë, sepse ka zbatuar ligjet dhe vazhdon dhe po të mos kishte këto para, as pagat e të sfidohet përsëri nga ata që janë rrëzuar në këtë nëpunësve nuk do të paguante dot, në një kohë që Parlament! Ky është një problem shumë esencial, nuk ka shpenzuar aspak për mbrojtjen e tyre. Ne të shumë madhor, megjithatë, për detyrimin që kemi gjithë jemi në korrent me informacionet që vijnë edhe për publikun, unë do të thosha këtë gjë për ta përditë me njerëz që vriten në kufij, me shqiptarë që mbyllur. Problemi i madh i yni, zotërinj deputetë të pengohen, me vështirësitë që kanë shqiptarët për majtë, të djathtë dhe qendrës, është ky: Këtu të qarkulluar për të marrë një vizë në Tiranë, ose sundon arbitrariteti, tani unë nuk po tregoj me gisht për të marrë vizë në vendet e tjera. se kush është kryearbitrari dhe nënarbitrari. Në qoftë Në qoftë se dëgjon Kryeministrin, Kryeministri se nuk bëjmë që vendin ta sundojë ligji, do bëjmë thotë që janë bërë suksese të mëdha, në marrjen e përralla dhe historira kot edhe këtu në Parlament. vizave, në qarkullim. Në qoftë se shikon realitetin,
1907 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
realiteti nuk është aspak i tillë, përkundrazi pengesa të vitit 2002, tani jemi në nëntor të vitit 2003 dhe më e madhe dhe më e parë për shqiptarët që duan nuk është bërë asnjë gjë. Qeveria nuk ka dhënë të udhëtojnë, që duan të lëvizin, janë pasaportat e asnjë cent që ai ligj të futet në praktikë, që të fillojë tyre, pasaporta shqiptare për fat të keq është regjistrimi i tërë shtetasve e të gjithë shtetasit pasaporta më pak e vlerësuar në tërë Evropën, është shqiptarë të kenë një letërnjoftimi të ri. pasaporta e cila është më e dyshuar, është Unë dyshoj shumë se edhe në buxhetin e pasaporta, e cila është më e falsifikuar, dhe kjo është ardhshëm Qeveria do ta fusë një fond të domosdoshëm në të gjitha raportet e Bashkimit Evropian. Këtë e minimal për të bërë regjistrin e shtetasve, për të bërë ndjen çdo shqiptar që kalon një kufi në Evropën. letërnjoftimet e reja, database, e cila është baza që të Pyetja më e thjeshtë është kush është përgjegjës garantojë pasaportat tona. Po ashtu ne e kemi të gjithë për këtë pasaportë që mishëron shtetin shqiptar. E të qartë që është korrupsion i lartë në nivelin e dimë të gjithë që u bë një tender për pasaportat, u dhënësve të pasaportave. Shembujt janë të gjallë pretendua se do të rritet garancia dhe pasaporta ditët e fundit, marrim pasaporta me lehtësi shqiptare do të vlerësohet më tepër. Çfarë ndodhi? U kriminelët, trafikantët dhe është një mundim i morën disa para dhe u futën nëpër xhepa, u bë gjithë jashtëzakonshëm për shqiptarët e tjerë, të cilët për ajo zhurmë, as një gjë konkrete, pasaportat shqiptare shkak të pasaportave false dhe trafiqeve të ndryshme vazhdojnë sot e kësaj dite të shikohen me dyshim, vuajnë për pasaportat që i kanë në mënyrë të rregullt nga të gjithë nëpunësit e kufirit të të gjithë vendeve të dhe në mënyrë ligjore. BE – së dhe të Evropës në përgjithësi. Unë do të përmend, gjithashtu, lehtësirat Pasaporta shqiptare është si çek i një banke të konsullore për të cilat zoti Kryeministër foli gjatë falimentuar, një çek që nuk pranon bankë tjetër ta këtu. Unë nxora nga interneti të gjitha të drejtat që paguajë. Për fat të keq ky është realiteti, nuk e thotë kanë në atë konsullore shqiptarët për qarkullimin e opozita, siç e tha këtu ndonjë koleg i pozitës, për tyre dhe për fat të keq, vura re që aty kanë mjaft fat të keq ky është realiteti, një realitet që ne e raste, që tha edhe një koleg tjetër këtu, hapa mbrapa shohim përditë. Unë mund t’ju them që jo më larg në raport me 1995 – 1996. Nuk është se e themi se pardje, të shtunën, tre profesorë shqiptarë që ne, siç tha zoti Marko këtu, por ju them konkretisht janë me një kurs specializimi në Lilë të Francës, vetëm në Malajzi dhe në Mal të Zi shqiptarët mund shkuan për një vizitë në Bruksel të shtunën si të shkojnë pa vizë. qytetarë me pasaporta dhe viza të rregullta (një prej Këto dy vende kanë qenë edhe këto janë. Vetëm tyre me një pasaportë diplomatike). Shkuan në në Turqi dhe në Maqedoni shqiptarët mund të Bruksel dhe kur erdhi ora për t’u kthyer përsëri në shkojnë me vizë në kufi. Asnjë hap përpara. Në Angli Lilë, i zbritën nga treni. Ishin një grup i madh me sot ju kërkojnë vizë edhe për transite. Nuk ka qenë kolegë të tyre nga të gjithë vendet e Evropës Lindore, më përpara, është shtuar tani. Në Rumani më por për fat të keq policët e trenit i zbritën publikisht, përpara mund të shkoje me pasaportë shërbimi, tani duke i fyer tre shqiptarët, vetëm sepse kishin nuk shkon më se nuk pranojnë më. Planet që kishte pasaporta shqiptare. I vetmi shpjegim që u dha, Kryeministri, ishin plane që mua m’u kujtuan me është që ky tren nga Brukseli shkon në Lilë dhe thënë të drejtën në ato plane masovike sepse ashtu nga Lila në Londër, prandaj ju me këto pasaporta tha ai që kam bërë një plan masash në tetor të vitit nuk mund t’ju lëmë të hipni në këtë tren. Ky është 2002, na foli për rezultate që nuk janë sot, por që do realiteti dhe mos harrojmë që në Bruksel kemi tre të vijnë në të ardhmen, dhe këto rezultate po ta keni ambasadorë. Kryeministri erdhi sot këtu na foli për parasysh ishin që do të kemi viza andej dhe viza këtej. marrëveshjen e re që do të bëjë me Brukselin. Është Vizat nga 500 do të bëheshin 1500 me Bullgarinë. absolutisht jashtë realitetit, është një fyerje për të Ose të drejtat e vizave afatgjata janë që të gjitha tërë intelektualët shqiptarë, është një fyerje për të qesharake. Po të shikojmë realitetin, nuk bëhet fjalë tërë shqiptarët që duan të qarkullojnë, dhe për këtë për 500 veta, nuk bëhet fjalë për 1000 veta. Bëhet fyerje ka vetëm një përgjegjës dhe është Qeveria fjalë për një strategji të përcaktuar qartë nga Ministria Shqiptare, e cila nuk është në gjendje të garantojë e Jashtme, nga Qeveria Shqiptare, në mënyrë që siguri dhe ligj për pasaportat që lëshon. numri i shqiptarëve të cilët kanë lehtësira në Unë ju them që e keqja fillon te letërnjoftimi. Ne qarkullimin e tyre të rritet progresivisht nga 1000 kemi miratuar një ligj për letërnjoftimin, dhe për veta nga 2000 në 4000 në 8000. Në mënyrë që regjistrin e shtetasve. Ligji është miratuar në tetor njerëzit që dalin në mënyrë të rregullt me lehtësira
1908 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të shtojnë bindjen te të huajt që ka shqiptarë. Nuk tyreve, jo i yni. Dhe deri tani, siç e dinë zotërinjtë janë të tërë shqiptarët trafikantë, për këtë duhet ministra, eksporti i shqiptarëve është 1 miliardë e një punë serioze nga Qeveria dhe nuk duhet që të gjysmë, ndërsa importi është 330 milionë dollarë. presim nga të tjerët. Ky është realiteti, mallrat e tyre i kanë të tëra Unë do t’ju them që shumë shqiptarë vuajnë për kushtet për të hyrë. Malli i shqiptarëve është krahu të marrë viza në Tiranë, por ka disa dhjetëra vende i lirë i punës. Çfarë është bërë nga Qeveria për ta për të cilat shqiptarët duhet të shkojnë ose në Romë, nxjerrë këtë mall në vendet e tjera? Çfarë është bërë ose në Athinë, ose në Shkup, ose edhe në Beograd nga Ministria e Punës, me gjithë planet që kanë për të marrë një vizë. Këto janë lehtësira që ka pasur për të nxjerrë sa më shumë njerëz të punësuar krijuar Qeveria? Ju e merrni me mend që për të marrë në mënyrë ligjore? një vizë në Kanada, dhe tani nuk janë të rrallë Zonja zëvendëskryeministre erdhi dhe foli sot shqiptarët që shkojnë edhe vijnë në Kanada, janë për atë që do të kenë shqiptarët kur Marrëveshja e të shumtë, është e pamundur të marrim vizë në Asocimit do të hyjë në fuqi. Po sigurisht po qe se Tiranë. Ku është përpjekja e Qeverisë, që shqiptarët hyn në fuqi Marrëveshja e Asocimit. Ne dhe vendet të kenë mundësi nëpërmjet shërbimeve të rregullta e evropiane kemi nënshkruar konventat dhe të drejta të arrijnë të kenë lehtësira për udhëtim? që kanë të huajt në vendet e tyre janë të drejtat e Po ju them që ka ambasada këtu në Tiranë, të konventave. Kjo është merita e Qeverisë, do të cilat i marrin edhe 100 dollarë aplikuesit shqiptar presim se kur do të nënshkruhet marrëveshja, pastaj për një vizë. Kur përgjigja është negative, kush do të kenë të drejtat shqiptarët. Unë gjykoj se ka shumë t’i mbrojë këta shqiptarë? Sigurisht Qeveria, punë për të bërë, në mënyrë që të ecet përpara nga autoritetet. Nuk mund të lihen shqiptarët, që Qeveria në këtë drejtim, është absolutisht një detyrë aplikojnë nëpër ambasada, të rrinë gjithë ditën aty për ta bërë Qeveria, është pjesë e detyrave të Qeverisë dhe të përçmohen. Unë po ju them, me raste dhe nuk mund të jem dakord me sugjerimin që bëjnë konkrete, me pasaportë diplomatike, një nëpunëse propozuesit e rezolutës që ne t’i drejtohemi qeverive konsullore në një ambasadë, kërkon detyrimisht një dhe parlamenteve të vendeve të tjera që të bëjnë atë notë verbale, një notë zyrtare. Po një pasaportë për të cilën është detyra e Qeverisë Shqiptare. diplomatike nuk është më e pavlefshme se një Falemnderit! pasaportë e zakonshme. Ajo ka të drejtë të aplikojë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Beja! një pasaportë diplomatike, si çdo pasaportë e Fjalën e ka zoti Berzani! zakonshme, për një vizë. Kush duhet t’i mbrojë këta Ilirjan Berzani – I nderuar zoti Kryetar! qytetarë që shkojnë edhe aplikojnë? Sigurisht Dëgjova me vëmendje kolegun opozitar të Ministria e Jashtme. Partisë Demokratike, zotin Mustafaj, por më erdhi Për fat të keq, nuk po bëhet kjo. Më të keq që, siç duket nga një xhelozi politike, sulmuan besueshme janë agjencitë e udhëtimit, të cilat iu më shumë nismën e Partisë Demokrate të Re, për ofrojnë klientëve të tyre vizat nëpër ambasada: më lëvizjen e lirë dhe, për fatin e keq të tyre, nuk lehtë kalojnë ato se sa të autorizuarit nga autoritetet shfrytëzuan këtë debat të iniciuar nga Grupi zyrtare shqiptare dhe kjo është një fatkeqësi. Kjo Parlamentar i Partisë Demokrate të Re për të dhënë tregon për mungesën e besimit në strukturat tona, alternativat e tyre të munguara. Do të ishte mirë për në pasaportat tona, në atë që ne presupozojmë me Partinë Demokratike të linte xhelozitë politike e të ligjet tona. Ne dëgjuam këtu zëvendëskryeministren mbështeste projektrezolutën, duke e përmirësuar edhe Ministrin e Ekonomisë që të flasin për atë ,në qoftë e nevojshme. I bëjmë thirrje Partisë negociatat që janë bërë deri më sot, edhe për Demokratike që t’i bashkëngjitet nismës sonë. progresin e madh që është bërë midis nesh dhe Nuk merret vesh se kur do t’u hiqet shqiptarëve BE – së në këto negociata. detyrimi për të ndenjur në radhë me ditë të tëra para Servet Pëllumbi – Zoti Beja, ka mbaruar koha! konsullatave, shpesh dhe duke u fyer nga ndonjë Fatos Beja – Edhe pak, zoti Kryetar! nëpunës i pasjellshëm, por siç duket dhe nga kriza Servet Pëllumbi – Një minutë kohë, zoti Beja! politika që ka mbërthyer Qeverinë socialiste, kjo Fatos Beja – E vërteta është që me këto do të vazhdojë akoma. Pra nuk parashikohet dot se negociata deri tani janë vendosur rregulla për ne kur ne shqiptarët do të konsiderohemi si qytetarë shqiptarët për hapjen e Shqipërisë, për hyrjen e të një shteti normal dhe jo si qytetarë të gradës së mallrave të tyre. Ky është progresi, progresi është i tretë. Pavarësisht se formalisht është BE – ja që na
1909 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
jep ose të drejtën për të kaluar kufirin pa viza, fitimi problemi është se sa ia mban premtimet që bën. Ja i kësaj të drejte është në dorën tonë, të shqiptarëve, një lajm i rreth katër muajve më përpara. Më 20 të arritjeve dhe sjelljeve tona. Nuk ia vlen të gusht 2002, Kryeministri Nano, në mbledhjen e diskutojmë me mënyra ksenofobie, duke ua hedhur fajin Komitetit Ndërministror të Politikave të Sigurimit evropianëve që nuk na lejojnë të qarkullojnë pa viza, siç Kombëtar, kërkoi hartimin e një programi veprimi i lejojmë ne ata, ose se Evropa ka detyrime ndaj nesh. për lëvizjen e lirë dhe të shpejtë të njerëzve në kufij Është e dobishme që të ngulisim në mendimin të Shqipërisë dhe kjo lëvizje qytetarëve shqiptarë të e shqiptarëve se ne për të metat tona nuk jemi arrijë nivelet e marrëveshjes së Shengenit. akoma anëtarë të BE – së, siç janë vendet e tjera, Kryeministri rreshtonte: programi i plotë për sigurinë, Austria, Belgjika, Danimarka, etj. Nuk jemi akoma kompjuterizimi i pikave kufitare, marrëveshje me as në listën e shteteve të ardhshme që do të futen fqinjët për kufirit dhe portet detare, standardizimi i në BE – në, siç është Rumania, Sllovakia, Malta dokumenteve të qytetarëve shqiptarë me parametrat etj, dhe as nuk jemi në listën e vendeve të treta, të e Shengenit, modernizmi i pikave kufitare të jenë të cilat nuk kanë nevojë për viza, për të hyrë në BE, niveleve të tilla që të arrijnë standardet e kësaj listën e bardhë të Shengenit, siç është Bullgaria, marrëveshje, të zgjerohen hapësirat e tjera të pikave Rumania, bile dhe Makao dhe Hong Kongu. Ne jemi të kalimit kufitar, përmirësimi i legjislacionit, sidomos në listën e zezë të Shengenit me Serbinë etj. Kjo i kodit detar, të bëhet një analizë e plotë dhe të është situata, e thënë pa doreza. Kryeministri do merren masa për situatat e krijuara në pikat kufitare, bëjë mirë të na jepte një listë të kërkesave që duhet Kapshticë dhe Kakavijë. Është shumë e të plotësojmë ne shqiptarët për të hyrë në BE pa rëndësishme nxitja e miratimit të ligjit të gjendjes viza, duke na shpjeguar se çfarë nuk ka bërë Qeveria civile dhe pajisja me karta identifikimi e shtetasve e tij për të përmbushur këto. shqiptarë. Paketa ligjore për këtë çështje u vendos Partia Demokrate mendon se Qeveria kanë bërë të kalojë për miratim në Qeveri në muajin shtator të shumë pak për të rregulluar situatën në mënyrë që vitit 2002, zotërinj kolegë, jo të vitit 2003, pajisja ta meritojmë të hyjmë në shtëpinë e tjetrit, në BE, me dokumente të ndryshme të qytetarëve shqiptarë siç lejohen të hyjnë deri banorët e një ishulli të dhe rritja e kredibilitetit të këtyre dokumenteve sipas brigjeve të Kinës, Makaos. Në vijim po rreshtoj disa standardeve të BE-së; flitet para skandalit të kërkesa që di se duhet të plotësojmë që të na lejojnë pasaportave dhe para skandalit të vrasjes së shoferit të hyjmë pa viza në BE. Përmirësimi i situatës të prokurorit nga Hakmarrja për Drejtësi me ekonomike dhe sociale, ulja e ekonomisë së zezë pasaportat e saj të falsifikuara. Atëherë del pyetja: dhe gri, zbatimi i ligjit penal dhe atij tregtar, kontroll ç’u bë me gjithë këto detyra? Kaloi gjithë ajo kohë, efikas i kufirit, mosfalsifikimi i pasaportave, pajisja apo Qeveria tallet me ne, me gjithë popullin shqiptar e pikave të kufirit me kompiutera, karta e identitetit, që pret së paku të rregullohen vizat, pasi nuk u ulja e korrupsionit, lufta kundër krimit të organizuar, dhanë paratë e piramidave! Kryeministri ynë duhet eliminimi i trafikut të femrave dhe pse jo dhe mësuar të jap premtime me afate që pastaj të japë mosvjedhja në zgjedhje, qoftë me lista ose qoftë llogari periodikisht për zbatimin me afate të edhe duke nxjerrë jashtë komisioneve partitë e vogla. premtimeve. Ne si Grup i Partisë Demokrate të Re, Kryeministri ynë është Kryeministri i një populli propozojmë të bëjmë një projektrezolutë, por nuk e që nuk ka ndjenja ksenofobie, siç është rasti në di se sa influencë do të ketë Qeveria që kemi. disa vende të ish Jugosllavisë. Ky është një prioritet Falemnderit! i yni ndaj fqinjëve, Serbisë, Malit të Zi dhe Servet Pëllumbi – Atëherë, e deklaroj të Maqedonisë, që më duket se janë nga ish vendet mbyllur debatin për mocionin e kërkuar nga Partia komuniste që u duhet dhënë vizë për të hyrë në Demokratike e Re. Në fund kemi për të miratuar BE. Pra janë premisat për shpejtimin e heqjes së projektrezolutën, por meqenëse numri i deputetëve vizave për në Bashkimin Evropian, qoftë qëndrimi nuk mjafton për të bërë votimin, atëherë votimin do dashamirës i shqiptarëve ndaj BE. Qoftë prirjet tona ta bëjë një ditë tjetër dhe ndërkohë i lutem grupit evropiane, qoftë roli pozitiv, që po luajmë në rajon përkatës të bëjë ndonjë konsultim përkatës që të dhe në botë, duke kryer detyrat tona në vendet në gjejmë një mbështetje konsensuale për rezolutën. konflikt, Afganistan, Bosnje, Irak, dhe deri dhe hapja Atëherë edhe një herë, zotërinj deputetë, ju tregtare me fqinjët në Ballkan dhe heqja e vizave për ta. kujtoj që ditën e mërkurë në orën 17.00 do të kemi Kryeministri ynë aktual i ka premtimet e lehta, seancë jashtë radhe, se vjen Presidenti i Polonisë.
1910 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Tani në fund bëjmë prezencën, për të parë se cilët Mbyllet votimi, 56, është numri i deputetëve janë shembullorët. prezentë me gjithë ndonjë shtesë që keni bërë. Hapet votimi i prezencës, ju lutem. Votoni, Seanca mbyllet, seanca tjetër ditën e mërkurë, zotërinj deputetë, vetëm me kartat tuaja. ora 17.00.
E mërkurë, 12.11.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, hapim tij që, nga të parët ndër vendet e Lindjes, nisën dhe seancën! zhvilluan me sukses të plotë dhe të shpejtë I nderuar zoti President i Republikës së Polonisë! transformimet e regjimit ekonomik e shoqëror në Të nderuar deputetë, të nderuar të ftuar! Poloni. Rruga e kompromisit dhe e pajtimit e dialogut Është kënaqësi e veçantë për mua të dhe e bashkëpunimit politik, e përvijuar që në vitin 1989, përshëndes dhe t’i uroj mirëseardhjen në përbën një përvojë specifike të vyer edhe për ne. Parlamentin tonë mikut të veçantë, Presidentit të Të nderuar miq, zotërinj deputetë, Shqipëria ka Republikës së Polonisë, zotit Aleksandër ende sfida për të përballuar. Aktualisht ne jemi në Kfashnjfshki. Vizita e tij është shprehja më e qartë fazën e negociatave për marrëveshjen e asocim- e miqësisë dhe e vullnetit të mirë politik, që ekziston stabilizimit në BE. Ne mund dhe duhet të përfitojmë midis dy vendeve dhe dy popujve tanë, si edhe e nga përvoja e Polonisë në rrugën e ngjashme të dëshirës së përbashkët për të ngritur në nivele më reformave drejt integrimit euroatlantik. Të dyja palët të larta marrëdhëniet tona në të gjitha fushat. mund të punojnë më intensivisht për identifikimin e Shqiptarët dhe polakët historikisht kanë pasur dhe mundësive të bashkëpunimit në fushën ekonomike, kanë shumë pika të përbashkëta, mbi të gjitha kur rezultatet do të dëshironim që të ishin më të aspiratën e përhershme për liri dhe të drejta të mira. Njëherësh Shqipëria ka shumë për të ofruar, barabarta me kombet dhe vendet e tjera, si edhe në ato fusha bashkëpunimi kur ajo ka mundësi dhe luftën dhe përpjekjet heroike për t’i fituar këto të resurse të pashfrytëzuara. Le të punojmë për t’i drejta. Dy vendet tona në shumë momente të hapur rrugë më tej këtij bashkëpunimi për të ndarë historisë kanë pasur edhe fate të përbashkëta, e bashkarish gëzimin e arritjeve konkrete. tillë ka qenë periudha e regjimit totalitar, kur provuam Dhe tani më lejoni t’i jap fjalën mikut tonë shumë të njëjtat privacione dhe vuajtje, të tilla janë periudha të nderuar, Presidentit të Republikës së Polonisë, e tranzicionit drejt shoqërisë demokratike dhe zotit Aleksandër Kfashnjefski. periudha e përpjekjeve të tanishme për t’u integruar Aleksandër Kfashnjefshki – Është një nder në Bashkimin Evropian dhe në NATO. dhe gëzim i madh për mua sot që po flas në Si Shqipëria, ashtu edhe Polonia, sot shohin Parlamentin Shqiptar. drejt së ardhmes, drejt miqësisë dhe bashkëpunimit të gjithanshëm. Shpreh bindjen se kjo vizitë e * * * Presidentit Kfashnjefshki do t’i shërbejë këtij qëllimi të madh të përbashkët. Zhvillimi i deritanishëm i Servet Pëllumbi – Zonja dhe zotërinj, deputetë, marrëdhënieve midis dy vendeve tona ka shënuar arritje më lejoni që në emrin tuaj të falënderoj Presidentin e të kënaqshme në fushën politike, të marrëdhënieve Polonisë, zotin Aleksandër Kfashnjefshki, për idetë ndërparlamentare, të arsimit, të mbrojtjes etj. dhe mesazhet miqësore dhe inkurajuese që shprehu Polonia është një pikë e rëndësishme referimi në fjalën e tij në këtë seancë të Kuvendit të në përpjekjet tona për të arritur standardet e Shqipërisë. nevojshme për integrimin euroatlantik të vendit tonë. Më lejoni të përcjell mikun e nderuar, zotin Kvashnjefski. Ne kemi ndjekur dhe ndjekim me admirim kurajën Makbule Çeço – Seanca tjetër hapet nesër në dhe largpamësinë e popullit polak dhe të liderëve të orën 10.00, sipas kalendarit të miratuar.
1911 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
E enjte, 13.11.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, hapim është ide e turpshme, është ide asgjësuese për seancën! sovranitetin e kombit, për sovranitetin e Parlamentit, Fjalën e ka zoti Berisha. për sovranitetin e vendit. Ne po përjetonim momentin Sali Berisha – Zoti Kryetar! e krijimit të një Qeverie, nga dy persona, në fakt Kërkova fjalën për të njoftuar opinionin publik nga Klani i Zemunit, në fakt në thelb nga klani i shqiptar dhe ndërkombëtar se, që sot, Partia Zemunit, zoti Kryetar. Më duhet të rikujtoj këtu edhe Demokratike dhe aleatët e saj nisin në këtë një herë, Kushtetuta e Shqipërisë nuk lejon vakuum, Parlament mbrojtjen e Kushtetutës dhe të gjitha nenet e përjashtojnë vakuumin. Nene të kushtetutshmërisë së vendit. Ne shpallim vendimin cilat nuk njohin Qeverinë e zëvendësministrave, janë sot dhe nisim zbatimin e tij, mbasi javën e parë ju pra të gjitha këto nene që janë sot të dhunuara, kemi njoftuar ju, për këtë imponim që na bëhet, janë të gjitha këto nene të cilat janë shndërruar në mbasi për shkak të procesit elektoral, u detyruam normat statutore të padrinos së Shqipërisë dhe të në mënyrë të kundraligjshme të toleronim një klanit të Zemunit. praktikë, një qeverisje tërësisht antikushtetuese. U Zoti Kryetar! detyruam për shkak të procesit elektoral të toleronim Fondi Monetar Ndërkombëtar para disa ditësh dhunimin e disa neneve të Kushtetutës. Poshtërimin u largua pa nënshkruar marrëveshjen Task Force të e plotë të Parlamentit, mbartës kryesor i sovranitetit BE-së, u largua duke pezulluar negociatat me të kombit. Shqipërinë që u hapën me insistimin e madh të Unë ju paralajmërova ju për këtë imponim që na opozitës. U larguan duke mos caktuar datën tjetër bëni dhe ju, zoti Kryetar, pas asaj seance bëtë një në një kohë kur në programin e tyre, në programin e deklaratë të cilën unë e përshëndeta. Ju u shprehët negociatave, data ka qenë e caktuar çdo gjashtë para mediave në mbrojtje të Kushtetutës. Mirëpo javë. U largua duke u kërkuar haptas autoriteteve zhvillimet e mëpasme ishin të kobshme, ishin të shqiptare dhe Parlamentit Shqiptar që ne nuk mund turpshme, ishin banditeske. të punojmë me Qeverinë e zëvendësministrave, ne Zoti Kryetar! nuk mund të punojmë në këto kushte. Pas deklaratës suaj, e lidhur ose e palidhur me Zoti Kryetar! të nuk kam të dhëna, kunetërit e shokut Xhemal, Këto ditë, Kryetari juaj, shpalli së bashku me dhe jo vetëm kunetërit, Kryeministri dhe jo vetëm Kryetarin e një partie pseudopozitare, koalicionin Kryeministri, përpunuan variantin e Qeverisë qeverisës, çështja Pollo është çështje e brendshme ekstraparlamentare. Dhe ju këtë nuk mund të ma e Partisë Socialiste dhe mua nuk më intereson, mua mohoni. Natyrisht ata që përpunuan këtë teori, janë më intereson Kushtetuta, mua më intereson rendi puçistë dhe, me këtë rast, unë ju kërkoj të shprehni kushtetues dhe unë i jap fjalën e nderit, se unë jam publikisht, jeni ju nga bashkautorët e kësaj teorie. I i vendosur së bashku me këta deputetë, së bashku kërkoj Presidentit të Republikës të qartësojë dhe të me shumicën e shqiptarëve, që sot të mbroj bëjë transparencë të plotë për qëndrimin e tij, mbasi Kushtetutën me çdo çmim. Dhe mos mendoni se indikacione të qarta ka se ky puç ndaj Parlamentit do ta përdorni si prostitutë, siç e keni përdorur deri po gatuhej me shpejtësi të madhe. Opozita ndërhyri më sot. Mos mendoni se do të vazhdoni me këtë jo për të bërë presione, opozita ndërhyri për të mënyrë më tej. Sot në këtë Parlament ne shpallim mbrojtur Kushtetutën dhe Kushtetutshmërinë. Në me vendosmëri të madhe, mbrojtjen e Kushtetutës rast se Presidenti e merr këtë si një presion, i them dhe kushtetutshmërisë së vendit ndaj cilitdo ministër, nga kjo sallë se nuk ka qenë presion, se nuk bëjmë president, cilitdo qoftë, nuk do mund të prekin më presione, por mbrojmë Kushtetutën. Sidoqoftë i ligjin themelor të vendit. Ndaj edhe unë ju ftoj ju të takon një sqarim publik para kombit, sepse ideja e pezulloni punimet, mblidh shumicën, ushtro Qeverisë jashtë parlamentare, është ideja më autoritetin tuaj në qoftë se edhe ti nuk ishe element puçiste, të cilën nuk e praktikojnë as dhe diktaturat dhe faktor i puçit të Qeverisë ekstraparlamentare, më të egra, as dhe diktaturat më të zeza. Ideja e sepse ju në këtë mënyrë doni që në Republikën ta mbajtjes së ministrave të betuar në Presidencë, nxirrni në Republikë të padrinos, Republikë
1912 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ekstraparlamentare. vazhdon qeverisja me zëvendësministra dhe të gjithë Zoti Kryetar! menduam dhe ramë dakord, të gjithë deputetët e Sot është dita që do të ndajmë në mënyrë opozitës dhe nga krahu tjetër kush është i përfundimtare, dy qëndrimet, do të ndajmë botën e përgjegjshëm për ta kuptuar situatën mirë ta marrë krimit, e cila për interesa të krimit dhunon fjalën dhe të thotë fjalën e tij këtu në Parlament. Kushtetutën, dhunon ligjin, dhunon institucionet, e Të gjithë deputetët e opozitës vendosën që të cila është e lidhur fund e krye me organizatat marrin fjalën dhe të mbrojnë Kushtetutën. terroriste të vendit, e cila është bërë këtu avokate e Falemnderit! tyre, e cila ka përdorur aulën e Parlamentit për t’i Servet Pëllumbi – Një gabim të vogël keni bërë mbrojtur ato ka përdorur sallën e gjyqit për t’i ju, që mund të kërkonit ta fusnit në rendin e ditës përfaqësuar ato dhe shoqëritë shqiptare, shoqëri që këtë dhe pastaj të flisnit të gjithë. Pra ky gabim i i vriten djemtë, që i mbytën në ujëra, që i degdisën vogël ju kushton që unë të vazhdoj sipas rendit të në të katër anët e botës. Vetëm e vetëm që klika e ditës që kemi miratuar bashkërisht në seancë padrinos dhe padrinoja të pasurohen çdo ditë e më plenare.Unë këtë po ju kërkoj që ta institucionalizoni. shumë duke vjedhë njerëzit më të varfër të Atëherë i jap fjalën zotit ministër që t’i përgjigjet kontinentit. Unë edhe një herë bëj thirrje ose ndërpre pyetjeve. seancën, ose ne këtu nuk kemi gjë tjetër vetëm t’u Ulu, zoti Memia, nuk ta kam dhënë fjalën. Janë lexojmë Kushtetutën. puçistë këto. Komandanti juaj ashtu tha se janë puçiste. * * * Shaban Memia – Zoti Kryetar, na jep fjalën! Servet Pëllumbi – Nuk ta jap fjalën! Ulu, zoti Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, rihapim Memia se nuk ta jap fjalën. Një çerek ore pushim. seancën! Meqenëse zonja Pronjari nuk pranoi të mbante interpelancën, atëherë kalojmë në përgjigjen * * * e pyetjeve të deputetit Nikollë Lesi nga ministri Dervishi. Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem, Procedura është e qartë. Po, zoti Pal, që kërkoi uluni në sallë! Atëherë, zotërinj deputetë, kemi pushimin. I kam dhe një borxh se bëra replikë me përgjigjen e pyetjeve të deputetit Nikollë Lesi. Por, të. Zoti Dajçi. zoti Lesi nuk është, kështu që del nga rendi i ditës Pal Dajçi – Falemnderit, zoti Kryetar! edhe kjo çështje. Prandaj të dyja çështjet që kishim Edhe pas pushimit prej gjysmë ore ne vendosëm për sot dalin nga rendi i ditës. Seanca tjetër është dhe konstatuam që vazhdon shkelja e Kushtetutës, ditën e enjte, në orën 10:00.
1913 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
E enjte, 20.11.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem thotë se Kryeministri dhe ministrat janë të detyruar zini vendet tuaja! Zotërinj deputetë, hapim seancën. të qëndrojnë në detyrë deri sa të vijë pasardhësi i Zotërinj deputetë, u bënë disa seanca me radhë tyre. që ne nuk po zbatojmë kalendarin e miratuar Pra, i nderuar zoti Kryetar, janë një seri nenesh bashkërisht në seancë. Mbrojtja e Kushtetutës që të cilat kërkojnë që jo klani i Zemunit, por kryetari i pretendohet nuk bëhet me fjalime dhe me zhurmë, shtetit të vendosë në Shqipëri, kurse këtu vendos por me procedurat parlamentare. klani i Zemunit. Këtu vendos padrinoja, përfaqësuesi Urdhëro, zoti Berisha. i klanit më të fuqishëm të ekonomisë kriminale të Sali Berisha – I nderuar zoti Kryetar! vendit. Këtu klani i Zemunit organizon porno-aleanca, Një muaj më parë nga kjo platformë ju urdhëron porno-aleanca. Këtu klani i Zemunit paralajmërova se Kryeministri i rrëzuar dhe njeriu i urdhëron fasadë-kandidatët. Këtu vendos krimi dhe papërgjegjshëm, politikani primitiv që shëtit si një jo ligji, këtu vendos krimi dhe jo Kushtetuta. fantazmë në Ballkan dhe në Evropë dhe merr mbi Ju zoti Kryetar keni përgjegjësitë tuaja të dyta vete turpin e qindra shkrimeve të shtypit evropian, pas Presidentit të Republikës. Të parën e ka sepse po vendos Shqipërinë në Gines si vendin e Presidenti. Në qoftë se Presidenti nuk ka fare vetëm pa ministër të jashtëm prej disa muajsh, si përgjegjësi le t’i thotë kombit kush është kryetari i vendin që në fakt është më shumë se kushdo tjetër shtetit, le t’i thotë kombit kush e ka përgjegjësinë, protektorat i krimit dhe mbetet pa ministër rendi, si le t’i thotë kombit kush e garanton Kushtetutën. Jo vendi në të cilin Kushtetuta shpallet një herezi e kështu të fshiheni pas njëri-tjetrit. vërtetë, si vendin në të cilin në gjuhën moderne, në Është shumë e qartë se nuk është në germën e gjuhën e sotme shteti nuk konsiderohet më një shtet Kushtetutës shkarkimi, por kau i çmendur, lopa e që funksionon por një shtet i dështuar. çmendur dërgohet atje ku e ka vendin. Nuk mund të Unë ju paralajmërova se ne si opozitë në rast lejojmë të shkelmojë mbi Kushtetutën, në këtë se ju nuk do të ushtroni funksionet tuaja, në rast se mënyrë. Nuk mund të lejojmë të shkelmojë mbi Presidenti i Republikës nuk do të ushtrojë detyrimet dinjitetin e vendit. Nuk mund të lejojmë të shkelmojë e tij kushtetuese dhe funksionet e tij, në këtë mbi ligjet, mbi institucionet e vendit. Parlament do të nisim betejën e mbrojtjes së Zoti Kryetar! Kushtetutës. Kjo është një situatë e patolerueshme. Kjo është Zoti Kryetar! një situatë e padurueshme më. Ju paralajmërova Do të ndalem pak dhe një herë të Presidenti i se padrinoja ka një qëllim. Një muaj më parë nga Republikës dhe t’i rikujtoj zotit President se një krizë kjo platformë, por ti ke gjyzlykë klasorë. Unë flas të tillë, nuk është qytetari i Shqipërisë ai që ka për këtu dhe ti më sheh si armik klase. Të paralajmërova, detyrë të garantojë zbatimin e Kushtetutës. Në një këtu e një muaj më parë se qëllimi i tij është paraliza krizë të tillë nuk është opozita ajo që emëron dhe e Parlamentit dhe e Presidentit e vetë të shëtisë si ç’emëron kryeministra. Në një krizë të nuk është gangster. as dhe deputeti i thjeshtë i Parlamentit, nuk janë Di ti ndonjë vend tjetër, di ndonjë histori të tillë institucionet e tjera ato të cilat ky dokument i ka në ndonjë vend tjetër? Ç’është ky? Është Parlament cilësuar kryetarë shteti. Pra, në rrethanat kur nenet apo jo? e kësaj Kushtetute, neni 100 i saj, i cili në pikën 4 Zoti Kryetar! shpall se aktet e Këshillit të Ministrave janë të Unë i kërkoj me urgjencë Presidentit ose të vlefshme kur nënshkruhen nga Kryeministri dhe shpërndajë Parlamentin, ose të vijë këtu në ministri propozues. Neni 102 i saj i cili deklaron Parlament, t’i drejtohet Parlamentit. Nuk mund të përsëri në pikën 4 se ministri brenda drejtimeve tolerohet më kjo. Në qoftë se zoti President e toleron kryesore të politikës së përgjithshme shtetërore gjendjen pa ministër të jashtëm, i rikujtoj se ka bërë drejton nën përgjegjësinë e tij veprimtarinë që ka në një gabim shumë të rëndë, sepse nuk mund të kompetencë. Ministri në zbatim të kompetencave heshtësh si kryetar shteti kur Kushtetuta dhunohet. të tij nxjerr urdhra dhe udhëzime. Neni 106 i saj Nuk mund të presësh të zgjidhë opozita detyrat e
1914 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Qeverisë dhe të qeverisjes. Kushtetuta i ka atributet mblidhemi ne këtu. Ç’është kjo që bëhet? Sepse të qarta. Pas Presidentit, përgjegjësi i dytë jeni ju, një amoral, një kryeministër pa moral, një politikan sepse ju sodisni dhe vështroni institucionin e primitiv, një inatçi, një hakmarrës, një njeri që nuk paralizuar, ju sodisni dhe vështroni vendin, ju sodisni ka asnjë parim, nuk do që vendi të ketë Qeveri, do dhe vështroni barbarinë që bën në Tiranë dhe në që Shqipëria të shndërrohet në Nanokopter, do që Himarë. Shqipëria të shndërrohet në Nanotravel, do që Parlamenti duhet t’u kërkojë të falur dhe duhet Shqipëria të shndërruar në pronën e tij dhe e ka të denoncojë me vendosmërinë më të madhe mafien shndërruar realisht, zoti Kryetar. e tokave, mafien e trojeve që po e terrorizon Himarën. Po pse ai bën çfarë të dojë në partinë tuaj, pse Turp i madh! Të terrorizosh një grup qytetarësh të u bën juve çfarë të dojë, dhe bravo i qoftë që ua bën cilët nuk lejohen të votojnë të lirë, të cilët mafia e se e meritoni dhe më keq. Mos mendoni se do t’ia trojeve është e gatshme t’i hedhë dhe në Jon vetëm bëni Shqipërisë? Shqipërisë nuk ia bëni dot. Unë ju e vetëm se ajo nuk voton për mafien e trojeve. them juve që ne protestat i kishim për Tiranën, por Qëndrimi ndaj Himarës është turp i madh i këtij shteti në qoftë se vazhdoni kështu, protestat do të jenë që nuk ka turp, nuk ka moral, nuk ka fytyrë. Çfarë për të gjithë Shqipërinë dhe kjo situatë nuk mund të ndodhi në Himarë? Do t’u them unë se çfarë ndodhi lejohet më. Vendi nuk poshtërohet më. Me njëri- në Himarë. Pak minuta pas mbylljes së qendrave tjetrin bëni çfarë të doni. Me vendin respektoni të votimit, pasi i përgjakën, pasi i dërguat vrasësit Kushtetutën, respektoni ligjin, respektoni rregullat. për të vrarë Theothori Llazarin, në të njëjtën minutë, Ju po i largoni çdo ditë shqiptarët, ju po e bëni në të njëjtën kohë, fiket drita e Vaut të Dejës dhe në jetën e shqiptarëve të padurueshme në këtë vend. Himarë. Çfarë mund t’i thonë të moshuarit vetes kur shohin Zoti Kryetar! se si një grusht pleqsh në Himarë keqtrajtohen më Çfarë lidhje vazhdimësie ka rrjeti elektrik i zi se në kohërat më të zeza. Çfarë kujtoni ju, se do Himarës me rrjetin elektrik të Vaut të Dejës? Kush të bindni Himarën të votojë për mafien? Himara nuk e projektoi këtë? Tani më thoni mua, urdhëroni në voton për mafien. Kanë një tipar ata, janë trima e të Tiranë, zoti Zogaj kërkoi një komision, t’ju sjellim mençur. Janë shquar për mençuri midis trevave të me dhjetëra tabela rezultatesh në të cilat shkruhet tjera. Lufta që ju bëni për t’u marrë trojet… e zezë mbi të bardhë se votuan 405 zgjedhës, për Gore, mbylle gojën se tani të vjen fundi! Ti je një kryetar 807 vota. Këtë mekanizëm përdorët në gore e turpshme. Ti je një hajdut që policia të ndiqte Himarë. Votuan 110 qytetarë për përfaqësuesit e për vjedhje xhepash. Mbylle gojën. Të kërkoj t’i mafies së tokave, 430 vota dhe pastaj fajin e paska japësh përgjigje gores. Nuk lëviz nga vendi pa e OSBE-ja, në vend që të falënderohet punonjësi që nxjerrë jashtë atë. Dil jashtë! Nxirre jashtë rrugaçin! qëndroi aty, ai qenka krimineli, ai qenka fajtori. Ky Nxirre jashtë të pafytyrin! Nxirre jashtë! Përfaqësoj është një shtet bandash, ky është një shtet i opozitën unë këtu. dështuar dhe kjo nuk mund të tolerohet më tutje. Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, seancën e Zoti Kryetar! drejtoj unë. Ju përfaqësoni opozitën. Ju dhashë Edhe një herë mos mendoni që do të lejojmë që fjalën si opozitë, por për fjalorin mund t’ju nxirrja Fatos Nano dhe klani i Zemunit të zvarritë Shqipërinë dhe juve jashtë. Këtu duhet respektuar etika nga humnera në humnerë, nga kriza në krizë, nga parlamentare. Në radhë të parë opozita duhet ta skandali në skandal. respektojë. Ju nuk lini epitet pa përdorur këtu. Zoti Kryetar! Sali Berisha – Në qoftë se nuk nxjerr jashtë Edhe një herë, ose jep dorëheqjen ose mbyll rrugaçin, këtu do të jetë keq. Nuk po flisja me të. Parlamentin. Dhe Presidenti të dalë t’i shprehet Unë po flisja me kombin. Shiko, ti nuk drejton më kombit dhe të mos fshihet prapa gishtit. Nuk Parlament këtu. Ti ke moralin e tij prandaj dhe e pranohet një situatë e tillë. Nuk mund të pranohet mban. Individë si ai që i ndiqte policia si hajdut një situatë e tillë dhe kjo nuk vazhdon më tutje. xhepash dhe që hynë në Parlament e që mbrojnë Ditën e hënë, Tirana do të jetë në shesh për Tiranën, Hakmarrjen për Drejtësi këtu, ata janë miqtë e shokët por ju garantoj se po vazhduat kështu Shqipëria do e tu. Po, po janë shokët e tu. Nxirri jashtë një herë të jetë në shesh për nderin dhe dinjitetin e saj. Më pastaj të flas. Mbaj qëndrim. dëgjoni fjalët! Një muaj më parë iu paralajmërova. Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, unë nuk kam Nuk bëtë asgjë. Na mblidhni këtu. Është turp që pse e nxjerr jashtë se, po të ishte ashtu, unë do t’ju
1915 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kisha nxjerrë jashtë të gjithëve për fjalorin që përdorni. këtë rast! Prandaj mbaj qëndrim ndaj tij në radhë të Sali Berisha – Unë jam në platformë. Ai ka parë, ose nxirre atë në krye të Parlamentit. Shko folur pa leje. Nxirre jashtë! Nxirre jashtë të them, ulu ti atje e të dalë ai të drejtojë Parlamentin, njërën ose dil bashkë me të jashtë, se nuk mund të drejtosh nga të dyja. Parlamentin me rrugaçë, me gore. Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, ju lutem, mos Servet Pëllumbi – Ulu, zoti Berisha, se po të i personalizoni gjërat. Ju dhashë fjalën për të mbajtur zbatoj Rregulloren, nuk mbetet asnjë nga ju atje në fjalimin e radhës me të njëjtat terma. sallë. Sali Berisha – Për të gjitha këto të kam Sali Berisha – Zoti Kryetar! paralajmëruar. Në qoftë se drejton Parlamentin, Himara është fytyra juaj e vërtetë. Ju të cilët drejto Parlamentin. Në rast se nuk e drejton, shko dërgoni banda për t’ju futur thika qytetarëve të ulu në vend të atij Orikut aty dhe të dalë ai i Himarës, ju, të cilët u fikni dritat himariotëve, ju jeni Hakmarrjes për Drejtësi të drejtojë Parlamentin. një bandë e rrezikshme, më e rrezikshmja në Servet Pëllumbi – Unë drejtoj Parlamentin dhe historinë e kombit. Ju jeni banda më e pafytyrë që jo mitingjet që doni të bëni ju në Parlament, jo kombi ka pasur në tërë historinë e vet. Fytyra juaj shndërrimin e Parlamentit në rrugë, zoti Berisha. është fytyra e hamurllukëve të zinj, që i futën thikën Kjo iu ngarkon me përgjegjësi juve që bllokoni Theodhori Llazarit. Fytyra juaj është fytyra e Parlamentin. Do të vijë koha që të përgjigjeni për banditëve. Fytyra juaj është fytyra e Orik Shytit që këtë që po bëni. qëndron aty. Fytyra juaj është fytyra e Altin Arapit Sali Berisha – Ato i drejtojmë ne, mos ki merak. që qëndron në Parlament. Fytyra juaj është fytyra e Mitingjet do t’i bëjmë ne dhe të jesh i bindur që banditëve, është fytyra e trafikantëve, është fytyra mitingjet tona do të ndihmojnë Shqipërinë. e kriminelëve. Këta jeni ju. Por unë të kërkoj ty dhe Servet Pëllumbi – Ndihmë të madhe po jepni. një herë. Sali Berisha – Çfarë Kryetar Parlamenti je ti Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, lërini këto more! Çfarë je ti more! Nuk të vjen turp! Ke një muaj përcaktime absolute se do të të kthehemi dhe ne ty që mban Parlamentin peng, pa qeveri. Ka një detyrë pastaj, për të gjitha çfarë ke bërë. Nuk është vendi Parlamenti, të japë qeveri. këtu tani për të bërë llogari të tilla. Servet Pëllumbi – Qeveria është në krye të Sali Berisha – Urdhëro! Edhe një herë të them. detyrës dhe ata dy ministra që i mungojnë do t’i Llogari të kërkoj që ç’ke më të unë ty. Kështu që zëvendësojmë. kërkoj dhe një herë që Parlamenti t’i kërkojë të falur Sali Berisha – Cila qeveri është në krye të Himarës, t’u kërkojë të falur Himarjotëve, t’i kërkojë detyrës?! Bandat janë në krye të detyrës, që shkojnë të falur Tiranës, t’u kërkojë të falur qytetarëve përgjakin zgjedhësit e Himarës. shqiptarë dhe Shqipërisë, përndryshe mos mendo Servet Pëllumbi – Denoncojini në prokurori se do të kesh parlament këtu. Këtu do të kesh vetëm bandat zoti Berisha se keni në çdo fjali që flisni për këtë temë për mbrojtjen e Kushtetutës. Do të kesh Zemunet. Zbuloja një herë kokën atij Zemunit. betejën kundër bashkëpunëtorëve të Hakmarrjes për Sali Berisha – Nuk ka qeveri. Janë bandat në Drejtësi që qëndrojnë në Parlament, kriminelëve. Do krye të detyrës, bandat që përgjakin popullin e të kesh betejën kundër atyre të cilët përcjellin Himarës. Prandaj dhe zgjidh cilën rrugë do të vrasësit në vende të tjera, terroristët në vende të marrësh, do të japësh dorëheqjen, çfarë do të bësh? tjera, dhe që qëndrojnë aty, dhe që në praninë tuaj i Jep dorëheqjen më mirë. kanë bërë avokatinë orikëve dhe altin arapëve. Janë Servet Pëllumbi – E zgjidh problemin tuaj kjo? të filmuara të gjitha prandaj dhe zgjidh pak, i thuaj Sali Berisha – E zgjidh. Kjo e zgjidh. Të dalin Parlamentit, mos e mblidh kot Parlamentin. Ti nuk bandat në krye të Parlamentit. je Kryetar, ti je një hiç. Ti je një dordolec i Fatos Servet Pëllumbi – Mbarove, zoti Berisha, apo Nanos që nuk meriton jo të ulesh aty por as të futesh do ta fillosh nga e para? në Parlament me këtë që bën. Sali Berisha – Jo nuk mbarova. Servet Pëllumbi – Po të ishte me dëshirën Servet Pëllumbi – Do ta fillosh nga e para tuaj po, nuk do të isha ulur. Me dëshirën tuaj nuk do fjalimin? të vija fare në Parlament, por ja që më ka votuar Sali Berisha – Unë nuk e kuptoj pse e mbledh elektorati edhe maxhoranca. Parlamentin? Pse e mbledh Parlamentin? Sali Berisha – Çfarë personaliteti tregon ti në Servet Pëllumbi – Parlamentin e mbledh,
1916 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
sepse jam i detyruar ta mbledh. Seanca e Ne tani kemi një kalendar të miratuar Parlamentit ka miratuar rendin e ditës të cilin ju po bashkërisht në seancë plenare dhe unë si kryetar e pengoni dhe unë, sa kohë kam këtë rend dite, do jam i detyruar që, atë që kemi miratuar bashkërisht, ta mbledh Parlamentin. ta miratojmë këtu në seancë plenare. Sali Berisha – Ne do të bëjmë mbrojtje të Për sa i përket kërkesës për dorëheqje dhe për Kushtetutës. Ti e ke mbushur Parlamentin me banda mosdorëheqje, ajo është një e drejta ime. Unë nuk dhe banditë dhe ne nuk kemi pyetur. Të jesh i bindur shoh asnjë arsye për të dhënë dorëheqjen vetë, që deri ditën që të vijë dekreti, ky Parlament nuk do sepse e kërkoni ju në atë formë krejtësisht të të mund të miratojë gjë tjetër përveç mbrojtjes së paargumentuar dhe të pabazuar, sepse në fund të Kushtetutës. Hiqe nga mendja. Edhe çdo lloj akti fundit institucionet janë të ndara. Secili ka detyrat që të kryeni ju, ne nuk largohemi nga Parlamenti, e veta dhe nuk mund të kërkojë nga Kryetari i ne do të mbrojmë Kushtetutën, ne do të qëndrojmë Parlamentit të shkarkojë Kryeministrin, ashtu në Parlament. sikurse nuk mund të kërkohet nga Presidenti të Njeriu nuk depersonalizohet në këtë mënyrë, shkarkojë Kryeministrin, sepse nuk ka asnjë sepse institucioni ka një kredo, ka një besim, ka mbështetje kushtetuese për ta bërë një hap të tillë. një emër. Ti je Kryetar Parlamenti. Ti nuk mund të Hapat për të shkuar deri në këtë dëshirë tuajën janë pajtohesh me këtë situatë. Ti nuk mund të qëndrosh pikërisht ato që theksova më lart. Kërkojeni në rrugë pa denoncuar publikisht primitivin, mikun e Nehat institucionale. Kërkojeni në rrugën e një mocioni Kullës, Nehatin e Qeverisë. Nuk mund të qëndrosh mosbesimi. Të diskutohet dhe të vendoset nëse ka pa denoncuar publikisht atë që bën banditin, që nuk maxhorancë, ka qeveri apo nuk ka qeveri. Ndërsa respekton asnjë rregull, që nuk respekton asnjë ligj. me fjalime të mbushura tërë epitete fyese nga fillimi Nuk mund të qëndrosh pa denoncuar ata që në fund nuk ndihmohet parlamentarizmi, veçse falsifikojnë me dhjetëra e qindra procesverbale në bllokohet. Tiranë. Nuk mund të qëndrosh pa denoncuar bandën Po, zoti Ruçi. në KQZ që voton për të hedhur poshtë ligjet që keni Gramoz Ruçi – Zoti Kryetar! miratuar këtu. Nuk mund të qëndrosh pa denoncuar Zotërinj deputetë! ata që vrasin djemtë e Himarës, vetëm e vetëm që Është seanca e tretë që në Parlamentin shqiptar, të votojnë për mafien e tokave. në vend të vazhdojë punën e tij në kushte normale Nuk mund të qëndrosh. Nuk ke vend ti këtu! Në dhe të procedojë sipas Rregullores së Parlamentit mbledhje të organizatës bazë je këtu? Ku je këtu! dhe agjendës së miratuar nga kjo seancë, po Prandaj dhe unë të them, jep dorëheqjen! Nuk ke dëgjojmë për të disatën herë anatemime, po rrugë tjetër! Në qoftë se të ka mbetur sado pak dëgjojmë për të disatën herë dhunim të Parlamentit, personalitet njerëzor, jep dorëheqjen! Ik! dhunim të insitucioneve të Presidentit, dhunim të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Berisha, institucionit të ekzekutivit shqiptar. për këshillën që po më jep. Unë, meqë dëgjova një Zotërinj opozitarë! fjalim të përsëritur të radhës, do të desha të Zoti Berisha! përsërisja disa mendime që i kam dhënë edhe në Që të bëheni i besueshëm dhe të përmbushni seancat e tjera. Parlamenti nuk mbrohet me fjalime misionin tuaj historik si opozitë, lexojeni mirë patetike, nuk mbrohet duke bllokuar punimet e tij, Kushtetutën dhe zbatoni procedurat parlamentare. por mbrohet duke na dhënë të gjithëve ato hapësira Unë nuk mund t’ju imponoj juve se çfarë mendoni kushtetuese që na jep ajo Kushtetutë që juve për ekzekutivin, por tashmë ne nuk ecim në rrugë çuditërisht në çdo fjalim e merrni t’ju shoqërojë këtu të pashkelur si dikur. në podium. Jemi shtet demokratik, kemi pozitë dhe opozitë, Pra, mbrohet duke kërkuar mocion mosbesimi dhe i kemi të gjitha hapësirat demokratike që ju si për atë që ju e akuzoni, mbrohet duke kërkuar opozitë, në qoftë se jeni vërtet e tillë, konstruktive, amendimin e ligjit “Për funksionimin e Këshillit të thërrisni këtu Kryeministrin, ballafaqohuni me të në Ministrave”, mbrohet duke kërkuar interpelancë, ose seancë pyetjesh. Pak durim, zoti Topi. Duke seancë pyetjesh. Ju asnjë nga këto nuk po e bëni. përfaqësuar shtetin tënd dhe timin me partnerët tanë Në qoftë se do ta bënit një propozim të tillë, ne me ndërkombëtarë. Pra, thirreni këtu në seancë procedurë të përshpejtuar do ta futnim në rendin e pyetjesh, thirreni në seancë me interpelancë, thirreni ditës dhe do ta shqyrtonim. këtu duke i bërë mocion mosbesimi. Këto janë tri
1917 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
rrugët institucionale që i krijon çdo demokraci e çdo atë që nuk mbrohet. Dhe nuk mund të mbrohet, shteti demokratik. zotërinj opozitarë, avokati që nuk di të mbrojë Nëse keni vërejtje dhe anatemoni me të madhe avokatin. Kryetarin e Parlamentit, i bëni presione, atë vërtet Avokati juaj ka marrë më pak vota se sa partia nuk e keni zgjedhur ju, por Kushtetuta dhe juaj që ndodh për herë të parë në fushatat tuaja Rregullorja e Parlamentit lejon që Kryetarit të elektorale. Edhe në vitin 2003, kandidati juaj të Parlamentit t’i bëni mocion. Bëjeni dhe provojeni! paktën mori votat e partisë suaj, kurse në vitin 2003 Dhe nuk jeni ju që duke treguar me gisht t’i tregoni kandidati juaj nuk merr dot as votat e partisë suaj se kur duhet të iki dhe si duhet të iki dhe nuk është dhe ju kërkoni që analizat që duhet të bëni dhe kjo rruga e ikjes apo e qëndrimit të tij. nxjerrjen e përgjegjësisë, qoftë dhe për avokatin që Nëse ju anatemoni Presidentin e vendit, të nuk mbron dot as avokatin, të bëhet avokat i avokatit vetmin institucion të pakontestuar deri tani dhe, për dhe t’ia bëjë avokatisë popullit në shesh. Jo, morë fat të keq, i pari që e kontestoni jeni pikërisht ju, se zotërinj, jemi në vitin 2003, prandaj uluni dhe shikoni nuk mund të duroni dot pa anatemuar dhe pa cenuar veten, uluni dhe zbatoni Kushtetutën në qoftë se institucione të tilla siç është kreu i shtetit, vërtet merakoseni për Kushtetutën, uluni dhe zbatoni megjithëse është i propozuar nga ju dhe i procedurat parlamentare dhe ushtroni atributet tuaja gjithëpranuar nga i gjithë spektri politik shqiptar. opozitare me një etikë parlamentare, me procedura Nëse vërtet, sipas jush, ai ka shkelur Kushtetutën, parlamentare, sipas Kushtetutës së vendit e sipas përsëri unë, në emër të maxhorancës, jo vetëm për ligjeve të këtij vendi. këtë institucion por për çdo institucion tjetër, nuk Ne jemi të vendosur që të zbatohet deri më një do të ngurrojmë të mbështesim nismat tuaja Kushtetuta, të zbatohen deri më një procedurat institucionale, nismat tuaja parlamentare, por nuk parlamentare, jemi të qetë, tregohemi të duruar, do është kjo rruga, zoti Berisha. të vazhdojmë të tregohemi të duruar, nuk ka për ta Prandaj, për të tretën herë këtu po na bëhet humbur durimin asnjë deputet socialist. Do të moral nga pozita për imoralitetin politik. Për të tretën vazhdojmë të shpalosim përgjegjësitë tona, para herë këtu na flitet për ligj nga një njeri që ka dhënë vendit në kohë dhe në momentin më të mirë dhe jo prova, që ka qenë vetëm Maliq dhe nuk ka njohur me sforcime dhe me patetizma të kësaj natyre. Nga asnjë ligj në këtë shtet, dhe pikërisht ky jeni ju, kjo askush nuk fiton, vetëm ata që nuk duan vendin zoti Berisha. tonë nga kjo krizë që kërkon të futet edhe Parlamenti Prandaj, të paktën, nuk kanë kaluar shumë vite shqiptar, edhe Presidenti i Shqipërisë, edhe Kryetari që të harroj. Mos bëni që me këtë patetizëm të i Parlamentit, edhe ekzekutivi dhe organet e tjera, ngjallni frikë dhe të kujtoni në memorien e shqiptarëve vetëm ai që me patetizëm iu përmendi këtu banditin, edhe nënat e veshura me të zeza, edhe institucionet kriminelin, kontrabandistin, vetëm ai do mjegull. Ju e shtetit të shkatërruara, edhe persekucionet po krijoni një mjegull pikërisht për këta elementë të politike, nga gazetarët e politikanët e deri te padëshiruar për popullin shqiptar, për institucionet gazetarët më të thjeshtë. e vendit, për shtetin shqiptar. Këtu po na flitet për kushtetutë, pikërisht nga ju E pra, ju po merrni një faturë të madhe morale, që dhe këtë Kushtetutë e keni quajtur leckë e politike, institucionale, kushtetuese, përpara vendit. prostitutë. Prandaj morali ka një kufi dhe nuk mund Sigurisht është e drejta juaj ta merrni dhe ta mbani të kërkohet moral nga pozitat e imoralitetit dhe nga këtë. Nëse lakoni çështjen e Himarës, askush te ai që nuk ka të drejtë morale. Partia Socialiste, nga baza deri në qendër, deri te Pra, shteti nuk mund të forcohet dhe nuk mund kreu i partisë, nuk ka deklaruar që ka fituar, nuk ka të konsolidohet nga pozitat e njeriut dhe e forcës deklaruar se pajtohet në qoftë se ka pasur dhunime politike antishtet. Duroni se viti 1997 nuk është larg, dhe manipulime, përkundrazi keni parë dhe keni ju e shkatërruat të gjithë shtetin. Duroni se viti 1998 dëgjuar institucionalisht, publikisht, politikisht që nuk nuk është larg, kur, i sulmuat dhe i përdhunuat me do të mbështesë asnjë rezultat të manipuluar, që puç të gjitha institucionet e këtij vendi, edhe këtë do të kërkojë të verë para përgjegjësisë këdo që ka sallë të nderuar e të respektuar. shkelur demokracinë në katër qendrat e votimit, që Pra, të nderuar opozitarë, mos kujtoni se do të inkurajon Komisionin Qendror të Zgjedhjeve dhe të fitoni. Në sheshe ju dilni, por duhet të dini një gjë, gjitha institucionet e shtetit të së drejtës në Shqipëri, çfarë kërkoni. Nuk është dalja në shesh që të mbroni që të vërë përpara përgjegjësisë këdo që shkel në
1918 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
demokracinë zgjedhore shqiptare. E pra çfarë të ka akuzuar. Nuk të beson kush. Vetëm ti nuk kërkoni?! Po është për t’u habitur, le të shprehen duhet të dalësh këtu për të mbrojtur atë. Kushdo ata që duhet të shprehen, por jo unë, jo ju, atëherë tjetër, sepse ti je i vetmi shqiptar të cilin ai e ka pse kërkoni të anatemohet forca e caktuar politike. akuzuar për vrasje, për tentativë vrasje, për atentat. Verbëria elektorale dhe politika partiake ju ka verbuar Çfarë do ti këtu për t’u përgjëruar për të?! Kush të që të shikoni edhe gjëra të tjera shumë të thella në beson ty?! interes të këtij vendi. Turp për këta politikanë Ndërsa përmende Tiranën, do të them unë ty. shqiptarë që verbëria e karrigeve nuk i lejon të Do të merret vesh procesverbal për procesverbal se shikojnë gjëra thelbësore për këtë vend, historia do si bandat, se si “Hakmarrja për drejtësi” dhe banda të dënojë, zoti Berisha, ty dhe mua bashkë. të lidhura me të, se si diplomatë, anëtarë të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ruçi! E skuadrës së pushkatimit të emëruar nga ju, se si ka fjalën për dy minuta zoti Berisha. Askush tjetër qeveritarë dhe përfaqësues të klanit të Zemunit, mos të kërkojë fjalën! falsifikuan jo një dhe dy por 127 tabela rezultatesh Sali Berisha – Së pari, një herë në dy minuta për të nxjerrë atë të cilin ti së bashku me të, sepse më duhet t’i them përfaqësuesit të kontrabandës duhet ta dinë shqiptarët, nga 412 firma ndërtimi, 16 së Shqipërisë dhe të krimit të organizuar që ishte funksionojnë, 12 kontrollohen nga Gramoz Ruçi, i këtu përpara që në këtë grup parlamentar vjen i dyti cili me Edvin Ramën ndanë para, 32 euro për metër pas padrinos, sepse në rast se Goro ishte kandidat katror. i ‘stamodumos’ vërtet nuk është Partia Socialiste Servet Pëllumbi – Koha e replikës është ajo që deklaroi fitoren në Himarë. Në rast se pesëfishuar, prandaj uluni ju lutem, se do t’jua pres Televizioni Shtetëror kontrollohet nga ‘stamoduma’ fjalën. edhe kjo, pastaj, nuk është e vërtetë, por ti Gramoz Sali Berisha – Më lër, të lutem, sepse kombi je si të ishe një vëlla siamez me Mugaben. Ti nuk duhet t’i dijë gjërat. E dëgjova atë unë. Unë këto ke as minimumin e minimumit të skrupullit njerëzor, kisha. qytetar, politik, ndaj dhe je në Shqipëri më i Servet Pëllumbi – Unë jua kam prerë fjalën. keqpërdoruri ndër të keqpërdorurit. Ty të përdor Ulu, zoti Berisha! Uluni se ju e dini mirë se çfarë padrinoja, pasi të ka lidhur, pasi të ka akuzuar për vendimesh ka të drejtë të marrë Kryetari i vrasje, pasi të ka akuzuar për vajin e derdhur në Parlamentit. Unë nuk bie në provokacionet tuaja. kthesat e Krastës, pasi të ka akuzuar për llozin e Ju më keni dhënë shkopinjtë e gomës në vitin 1996. sharruar të benzit, ty të bën ai tani të ligjërosh si të Megjithatë unë nuk desha ta kujtoja. Nuk më keni duash ti, si t’i pëlqejë atij, por të bën të flasësh me dhënë votat, nuk më keni votuar ju, por, meqenëse vete siç flisje kur nisje karvanin e kontrabandës së në çdo fjalim e përsërisni çështjen e dorëheqjes mushkave në Salari, kur të bllokuan cigaret që i sime, në qoftë se maxhoranca që më ka votuar e kaloje në makinë. Ti je mohimi i vetvetes. Ti je ai që kërkon dorëheqjen, unë jam gati ta jap. Ndërsa ju, del dhe mban ligjërata të tilla për të mbrojtur atë që si opozitë, keni të drejtë të bëni mocion për je, më i keqpërdoruri në politikën shqiptare dhe kjo shkarkimin tim dhe do ta mirëprisja. Atëherë në qoftë të ka ndodhur ty pasi të kapi, pasi të akuzoi dhe të se nuk e bëni mos dil këtu me fjalime patetike, provoi se si i derdhe vajin, për ta vidhosur, se si i krejtësisht të pabazuara dhe ofenduese në adresën preve veglën e makinës, për ta asgjësuar. Por këto, time, sepse nuk ua lejoj këtë. Unë nuk ju kam janë histori mafioze, këto janë histori mafioze, këto ofenduar. Unë e di që fjalimin tjetër ju nuk e keni, e janë histori kockash, këto nuk kanë rëndësi për keni mësuar përmendësh atë edhe çdo herë qytetarët. Për qytetarët rëndësi ka që parlamenti, përsërisni të njëjtat gjëra. Kujtoni se fitoni pikë dhe për të cilin kanë votuar, nuk funksionon, sepse në elektorat. Është çështja juaj, është e drejta juaj. padrinoja e paralizon. Rëndësi ka se kryetari i shtetit Atë taktikë e keni përdorur ju. Ju mendoni se kështu nuk arrin të ushtrojë funksionet e tij, sepse padrinoja Parlamenti vete normalisht deri te kongresi i partisë, e paralizon, se Kryetari i Parlamentit shndërrohet zgjidhet gjithçka, është një ndihmë konkrete që jepni jo sikur të ishte Kryetar Parlamenti por përgjegjësi i ju në këtë rrafsh. Prandaj nuk na mbetet tjetër veçse Nanokopterit, menaxheri i Nanotravel-it. t’ju falënderojmë. Besoj dhe Kryeministri mund t’ju Pra, të nderuar zotërinj, kjo është e vërteta. Pra falënderojë për këtë. Është e drejta ime të bëj replikë ju ku doni të fshiheni? Si doni të fshiheni? Se lotët me të, sepse, që nga fillimi në fund, më ka akuzuar. tuaj për Fatos Nanon janë të lidhura me krimin që ai Është e drejta ime të shpjegoj deri sa ai kërkon
1919 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dorëheqjen time, unë kam të drejtë të jap shpjegim. tuaja, ju lutem! Zotërinj deputetë, uluni nëpër vende, Atëherë, zotërinj deputetë, edhe një herë ju bëj ju lutem! Zotërinj deputetë, rihapim seancën. Do të thirrje që t’i lëmë këto muhabete. Nuk na nderojnë kalojmë në shqyrtimin e rendit të ditës që kemi aspak. Parlamenti është një institucion më vete, miratuar bashkërisht. Nuk ia jap fjalën askujt tjetër, pushtetet janë të ndara. Nuk mund të transplantohen veçse për rendin e ditës që e kemi miratuar defektet reale apo të supozuara të një pushteti te bashkërisht. Për asgjë tjetër nuk jua jap fjalën. Pa pushtetet e tjera. Funksionimi normal i Parlamentit filluar shqyrtimin e rendit të ditës nuk mund të jepet krijon kushtet edhe për zgjidhjen e problemeve që fjala për procedurë. Nuk jua jap fjalën. Uluni nëpër kanë arsyetimin dhe normalitetin e tyre. Prandaj, ju vende! Ti je pararoja e zhurmës, ulu. lutem shumë, unë do të kaloj në rendin e ditës për Zotërinj deputetë, ju jeni të vendosur të bëni sot. Nuk ia jap fjalën askujt. Mos e kërkoni. Unë zhurmë, ndërsa unë jam i vendosur të zbatoj kam një kalendar të miratuar nga seanca plenare Rregulloren. Rregullorja nuk e parashikon zhurmën dhe unë për atë kam detyrimin të veproj. Mos e që bëni ju. Po ta parashikonte, e kam thënë dhe një kërkoni fjalën. Parlamentin nuk do ta shndërrojmë herë tjetër, do t’ua jepja fjalën me radhë të bënit në miting, nuk mund ta shndërrojmë në rrugë. Ju zhurmë. Kushtetutën duhet ta dini ta lexoni. Ju nuk keni caktuar kohën e protestave. Bëni protestat në dini ta lexoni akoma. vendin e tyre, jo këtu. Prandaj unë do të kaloj në Atëherë, zotërinj deputetë, në një situatë të tillë, rendin e ditës. Nuk ia jap askujt fjalën. Nuk kam unë nuk kam gjë tjetër për të thënë veçse t’ju ngarkoj asnjë lloj detyrimi, sepse e di se çfarë do të thotë. me përgjegjësi ju që po bllokoni punimet e Deri sa kryetari juaj deklaron se asgjë tjetër nuk do Parlamentit përsëri, për të tretën herë, po dijeni të shqyrtohet përveç kësaj. Asnjërit nuk ia jap fjalën. taktika juaj nuk është taktikë opozitare konstruktive Një çerek ore pushim. por destruktive. Atëherë, unë e mbyll seancën. Seanca tjetër * * * është ditën e hënë. Keni caktuar mitingun të dielën, kështu që keni Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, zini vendet ku flisni.
E enjte, 27.11.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem zhvillimeve brenda për brenda partisë suaj. Sot kanë zini vendet! Bojkotimi i bojkotuesve. Zotërinj kaluar dhjetë ditë nga data kur në komisionet deputetë, hapim seancën! Në seancën e sotme kam parlamentare, në grupet parlamentare, duhet të menduar që nga çështjet që kemi pasur në kishte filluar diskutimi i projektbuxhetit të vitit 2004. kalendarin dyjavor, të evidentoj disa që janë nga më Pas dhjetë ditësh, nga data që ligji ngarkon Qeverinë urgjentet dhe që janë të lidhura me financime të për të ardhur në Parlament, ende nuk bëhet e ditur ndryshme. Besoj se nuk keni kundërshtim për nëse do të diskutohet buxheti brenda sezonit të kalendarin e ditës së sotme. Po, zoti Bode. vjeshtës dhe askush nuk mban përgjegjësi për Ridvan Bode – Zoti Kryetar! pezullimin e kohëzgjatjes, e kalendarit që duhet të Servet Pëllumbi – Procedura është e qartë. përdorë Parlamenti për të diskutuar projektbuxhetin Nuk ka nevojë për procedurë. Ju ka bojkotuar edhe e vitit 2004. media tani. Është lodhur me të njëjtat gjëra. Unë Qeveria jo vetëm që mbetet ilegjitime në për këtë media që është këtu përgjigjem. Ato, po të funksionimin e saj të brendshëm, por po shndërron duan, të vinë. në jo të ligjshëm Parlamentin, komisionet e këtij Ridvan Bode – Zoti Kryetar! Kuvendi dhe të gjithë procedurat që ndiqen. Jo vetëm Sikurse e shikoni dhe nga prezenca në sallë, buxheti i shtetit, por në këtë fundviti Qeveria duhet Parlamentin ju po e vendosni në funksion të të kishte sjellë në Parlament, përpara buxhetit,
1920 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
mendimin për dy ligje që janë diskutuar, janë marrë do të gjenden pesë vota të tjera për të mbështetur në konsideratë nga Byroja Parlamentare dhe që nuk Qeverinë. kanë asnjë mendim nga Qeveria. Është fjala për Ne jemi opozitë. Ju me dashje keni hapur një ligjin “Për kompensimin e pronës”. Ka vetëm një debat që Kuvendi të bëjë mocionin e mosbesimit, tërheqje të ligjit të prezantuar kohë më parë nga që nuk është detyrë e jona. Mocioni i mosbesimit Qeveria dhe nuk ka asnjë mendim zyrtar të Qeverisë nuk është detyrë e opozitës, është një e drejtë e Shqiptare për procedimin e mëtejshëm me projektin opozitës. Detyra juaj, e atyre që pretendojnë se janë e ofruar në Kuvend, në komisione dhe në grupe anë e maxhorancës dhe e Kryeministrit është që të parlamentare për t’u diskutuar, gjë që është produkt vijë këtu të vërtetojë nëse është vërtet maxhorancë, i një pune të bërë edhe nga OSBE-ja. të verifikojë votën e deputetëve, në të gjitha format Janë, po ashtu, një sërë ligjesh të tjera, të futura që ai mendon. Ne sigurisht që do të votojmë kundër në procedurë, por për të cilat Qeveria nuk po ushtron qeverisë që do të kompozojë zoti Nano, por nuk kompetencat e saj, detyrimet e saj për t’i legjitimuar mund të vazhdohet më gjatë kështu. Kriza të tjera në procedurat e brendshme të komisioneve të më të mëdha e presin vendin në qoftë se do të Kuvendit. Për më tepër, Qeveria kërkon ta shndërrojë vazhdojmë ta vëmë në funksion të 12 tetorit edhe këtë Kuvend në një shtojcë të vetën, duke e nxjerrë Kuvendin. Një sërë institucionesh janë vënë në zotin Kryeministër që është jo i ligjshëm, në krye të funksion të 12 tetorit. Ju vazhdoni ta shndërroni dhe kabinetit të zëvendësministrave. Ai e ka sjellë për Kuvendin. Kjo nuk është detyrimi juaj. Ju jeni duke ta miratuar dhe në Kuvend dhe në disa komisione, nëpërkëmbur të drejtën dhe dinjitetin e këtij Kuvendi, është aprovuar në mënyrë absurde tenderi për një jeni duke nëpërkëmbur opozitën. Prandaj ju kërkoj hekurudhë. Parlamenti nuk bën tendera. Le t’i bëjë edhe një herë që Kuvendit, përpara se t’i deklaroni Kryeministri tenderat me zëvendësministrat e tij, disa marrëveshje të cilat funksionojnë aktualisht dhe edhe pse në tërësinë e tyre janë të jashtëligjshëm të bëni sikur keni ardhur në Kuvend për të miratuar dhe bien ndesh me ligjin e prokurimeve publike. ligje, realisht t’i adresoni thirrjen tuaj kryetarit të Pikërisht për këtë gjë, meqenëse tenderi është i Qeverisë për të ardhur dhe për të sjellë në mënyrë jashtëligjshëm, për herë të parë në historinë e këtij urgjente kabinetin, për ta kthyer në legjitimitet Kuvendi do të merremi me miratimin e një tenderi funksionimin e Qeverisë dhe për t’i hapur rrugën për investime publike. realisht Kuvendit, për t’u marrë me ligjet që janë në Zoti Kryetar! kalendarin ligjor për t’u miratuar brenda datës 20 Ky funksionim jo i ligjshëm i Kuvendit është dhjetor dhe të cilat duken tepër larg. rezultat dhe i heshtjes suaj të gjatë dhe i Presidenti i Republikës është distancuar dhe i mospërfaqësimit tuaj që është në detyrimet tuaja, ka kërkuar publikisht Kryeministrit Nano që të vijë në atributet tuaja si Kryetar i Kuvendit, të këtij në Parlament e të kërkojë votëbesimin. Të njëjtën Parlamenti, por konsiderimi se ju vazhdoni të jeni gjë duhet të bëni dhe ju. Përndryshe ne do të një përfaqësues i lartë i Partisë Socialiste. vazhdojmë të bëjmë Shvejko-Parlamentin dhe ju do Parlamenti nuk mund të funksionojë, në funksion të të vazhdoni të na bëni leksionet e demokracisë alla statutit të Partisë Socialiste. Ne kemi një Ruçi. Edhe një herë, zoti Kryetar, përpara se të hapni Kushtetutë. Parlamenti nuk mund të jetë në funksion punimet e seancës së sotme, duhet që ju, si Kryetar të rregulloreve të brendshme të Partisë Socialiste. i Kuvendit, të na thoni përse nuk ka ardhur ende Ne kemi një Rregullore tonën dhe ju lutemi ta buxheti, përse Qeveria nuk jep mendim për ligjin e distanconi këtë Kuvend, këtë Parlament, organin pronave, për ish të përndjekurit politikë, përse më të lartë ligjvënës të vendit nga zhvillimet që keni Qeveria bllokon funksionimin normal të punimeve të brenda partisë suaj. Parlamenti nuk është vendi i Kuvendit dhe të komisioneve të tij. maxhorancave hipotetike dhe as i hipotekave Falemnderit! qeveritare, i hipotekave pronësore, i hipotekave të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bode! mandatave. Është vendi ku ne duhet të merremi dhe Veçse tani nuk po dihet se kush po e bllokon. të shprehim atë vullnet, që përfaqësojmë politikisht, Kjo është seanca e katërt që po e bllokoni ju dhe ju elektoral. Nuk është vendi ku mund të sajohen ankoheni tani se po e bllokoj unë. Këto janë maxhoranca brenda një ose dy javësh dhe sipas paradokse, zotërinj deputetë! Është kollaj të më orekseve të njërit apo të tjetrit, të rideklarohen me akuzosh mua që e bllokoj unë kur e bllokoni vetë. shpresë se do të gjendet nesër një ekuilibër tjetër, Mua nuk më bën përshtypje një akuzë e tillë por
1921 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
më duket absurditet nga ana juaj. Të jeni më realistë, Republikës të jetë në Parlament atëherë kur të mos zotërinj deputetë. Parlamenti ka Rregulloren e vet, ketë më vlerë. Prania e tij në Parlament është për ka funksionimin e vet dhe, në qoftë se bllokohet, të qenë garant i funksionimit të institucioneve që bllokohet nga ata që kanë qëllime të caktuara për fat të keq janë të tëra në krizë. Dhe unë besoj politike. Fjalën e ka zoti Topi. që ju, nga ai pozicion, duhet së paku të informoni Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! Parlamentin, të jeni transparent për gjithçka ka Unë po i përgjigjem drejtpërdrejt thirrjes suaj për ndodhur, të jeni transparent për atë që po ndodh në të qenë realist dhe për të qenë realist nuk besoj që Partinë Socialiste dhe nuk besoj që do të ketë më shumë se sot vendi është në një kaos të plotë shqiptar që jeton në Shqipëri, që po përjeton krizën institucional. Besoj që nuk ka askush një variant e thellë ekonomike e shoqërore që do të pranojë të për të dalë nga kjo lloj situate me demagogji dhe tërhiqet nga një Kryeministër që është recidivist në unë ju bëj thirrje edhe një herë nga kjo tribunë e të gjitha krizat në Shqipëri, që pranon të tërheqë lartë, do të thosha, për të kujtuar se jeta e një njeriu zvarrë shqiptarët në funksion të interesave të tij. E nuk është 800 vjet. Jeta, për fat të mirë, dhe për fat kemi provuar pesë herë, e kemi provuar gjashtë herë. të keq është e shkurtër, është biologji, sepse po të Unë nuk besoj që Shqipëria të ketë mbetur aq keq, mos ishte kjo biologji, sundimtarë, sikurse ne po që ky njeri të riciklohet dhe me të të riciklohet e shohim sot, do të jetonin në shekuj duke i mbajtur gjithë kriza. të tjerët nën presion, duke vepruar me arbitrarizëm Nga kjo pikëpamje, ajo që ne shohim në kalendar sikurse po vepron Kryeministri juaj. nuk është dominant i punës së Parlamentit. Kemi Po bëj të ditur edhe një herë që në takimin me më se dy muaj që po themi që Shqipëria minimalisht zotin President të Republikës, ju nuk jeni shfaqur si duhet të ketë organikën e plotë të Qeverisë. Atë që një mediator i zgjidhjes së krizës, por keni qenë si ju thashë në Byronë Parlamentare po jua them këtu, një pjesë e zgjidhjes në favor të maxhorancës. Kjo po kalojmë një paradoks të jashtëzakonshëm. Ne është e kuptueshme, jeni pjesëtar i maxhorancës, kërkojmë që juve t’ju plotësohen vendet vakante në por në atë pozicion me të cilin ju keni marrë pjesë Qeveri, juve që qeverisni nuk doni t’i plotësoni. Hajde në takimin me zotin President, së paku, duhet të e zgjidhni këtë paradoks. E zgjidhni ju ose, ishit të interesuar për ta nxjerrë të vetmin institucion minimalisht, një njeri me integritet dhe personalitet, që ka mbetur në Shqipëri, Parlamentin Shqiptar, nga që lë pozicionin, duke lënë bashkë me pozicionin kjo krizë. Është e qartë dhe ajo që demonstruat sot dhe krizën te ai që dëshiron ta mbajë vendin në në sallë, e tërë opozita është në pozicion, pra nuk krizë. po bllokon punimet e Parlamentit. Maxhoranca, nuk Falemnderit! është e pranishme, nuk është e pranishme fizikisht Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Topi! për të demonstruar dhe një herë që jeni në krizë të Desha të thosha vetëm kaq, që nuk do të ishte plotë dhe për fat të keq këtë krizë e demonstroni ju, mirë që të krijohen artificialisht situata që të fusin me mospraninë tuaj këtu, e demonstroni me në konflikt Kryetarin e Kuvendit me Presidentin e mungesën institucionale të funksionimit në Republikës, duke hamendësuar për qëndrime apo Parlament, e demonstroni me atë që tha zoti Bode për thënie në takime konfidenciale që bëhen te me shumë të drejtë, që jemi në prag të miratimit të Presidenti. Angazhimet e mira për problemin në fjalë buxhetit të vitit 2004, dhe ai që ka përgjegjësinë janë publike, madje edhe jashtë kompetencave të totale për të paraqitur buxhetin, për të vënë në mia si Kryetar i Kuvendit, por nuk dua të zgjatem funksionim të gjithë administratën publike, për të për tej për këtë çështje. vënë në funksionim komisionet e Parlamentit, ai Nuk përmenda ndonjë emër dhe nuk ka nevojë është pikërisht personi që në mënyrë artificiale po të bësh replikë me Kryetarin e Kuvendit. Nuk bëhet e pengon këtë proces duke e zhytur vendin totalisht replikë me Kryetarin. në krizë. Zotërinj deputetë, do të kalojmë në shqyrtimin Unë mendoj që, meqenëse kam qenë në takim e çështjeve të rendit të ditës? Zotërinj deputetë, me Presidentin, po përsëris dhe po bëj publike atë meqenëse ju paraqiteni kaq të preokupuar për që kam kërkuar atje, që zoti President i Republikës funksionimin e Parlamentit, unë do t’ju thosha që së paku duhet të vijë në Parlament dhe të shfaqë këto projektligje që kemi këtu janë të lidhura me publikisht atë çfarë ai tha, që unë do të jem në financime të rëndësishme për Shqipërinë, nuk janë Parlament. Unë nuk mendoj që zoti President i thjesht për zotin Nano. Prandaj, ndjenja e
1922 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përgjegjësisë le të shprehet pikërisht në angazhimin nga ju veçse të zgjidhni krizën brenda Partisë për të miratuar këto ligje. Kjo është detyra e Socialiste, vetëm të zgjidhni dy vendet vakante në Parlamentit dhe nuk është detyra e Parlamentit të Qeveri, plotësimin nga zëvendësministra në bërtasë, siç po bërtet rreshti i parë. Nuk ju jap të ministra. Ne po i themi edhe sot zotit Berisha që na drejtën e replikës. Atëherë, zoti Agasi. e bëri këtë kërkesë të sinqertë të tij, edhe juve Bardhyl Agasi – I nderuar zoti Kryetar! opozitarë, që ne jemi në zgjidhjen përfundimtare të Të nderuar deputetë! këtij problemi dhe shumë shpejt në këtë Parlament Të nderuar kolegë opozitarë! do të paraqitet lista për zëvendësimin e vendeve U bënë disa seanca parlamentare, sepse ju vakanteve me ministrat. Ju lutem shumë, të mos vëllezër opozitarë keni bllokuar Parlamentin për disa krijojmë kriza artificiale. Më vjen mirë që keni ardhur arsye krejtësisht të paqëndrueshme. Ne na vjen mirë plotësisht dhe është dobësia jonë, sepse ju kemi vërtet, që ju flisni nga njëra anë për zhbllokim të paragjykuar që ju do ta zhbllokoni Parlamentin dhe krizës, por na vjen keq nga ana tjetër që jeni ju shumë nga ne kanë ardhur me mendimin që ju do shkaktarë që po shkaktoni këtë krizë duke bllokuar ta bllokoni dhe nuk janë paraqitur. Përkundrazi, është institucionin më të rëndësishëm, siç është gjë pozitive që ju keni ardhur të gjithë. Ne jemi gati Parlamenti ynë. Duke pasur bindjen e plotë në të votojmë rendin e ditës, të diskutojmë për mungesën e të gjitha akteve tuaja për të vepruar në projektligjet që na presin dhe çdo gjë do të shkojë bazë të Kushtetutës, duke mos gjetur asnjë mbarë. hapësirë në dokumentin themeltar të shtetit, i cili Ne krizën tonë nuk e zgjidhim jo aq nga kërkesa dje mbushi pesë vjet dhe për fat të keq asnjë nga juaj por e zgjidhim në sajë të kërkesës së elektoratit përfaqësuesit tuaj nuk mori pjesë në atë ngjarje që tonë, në sajë të kërkesës së qindra mijërave u zhvillua. Kur përpara pesë vjetësh këtë dokument shqiptarëve që na besojnë me mandatin e tyre, që ju e quanit një leckë dhe në vërtet na vjen mirë që ju kërkojnë stabilitet të vendit, kërkojnë zhvillim të sot e vlerësoni, pavarësisht se nuk merrni pjesë në vendit, kërkojnë integrim. Prandaj, ju lutem, të mos këtë ceremoni të pesëvjetorit, ne kërkojmë që të krijojmë kriza të tilla, absurde për bllokimin e jeni objektivë, të njihni situatën konkrete të vendit Parlamentit, por me seriozitetin që na karakterizon tonë, të mos krijoni gjëra të paqena dhe kriza dhe për të cilin jemi votuar të gjithë bashkërisht, të artificiale. Qeveria po punon. Dje ka miratuar edhe zhvillojmë normalisht punimet e Parlamentit. buxhetin, kur ju e sillnit projektin tuaj të buxhetit Falemnderit! kur ishit në fuqi në qershor apo në maj të vitit Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Agasi! pasardhës, ne jemi brenda afateve tona. Është Zoti Berisha është diskutanti i fundit, pastaj do miratuar në Qeveri. Do të ndjekë rrugën procedurale. të fillojmë rendin e ditës. Mos e kërkoni më fjalën. Do të vijë në Parlament, do të diskutohet në Nuk ia jap asnjë tjetri. komisione, në grupe parlamentare dhe brenda afatit Sali Berisha – Zoti Kryetar! të caktuar do të gjejë miratimin e plotë në miratimin Prej më se një muaji tempulli i demokracisë brenda dhjetorit, siç e kemi pasur dhe herë të tjera. është futur në krizën më të thellë në tërë Ju flisni për krizën dhe sot u fol edhe nga kolegu ekzistencën pluraliste të tij. Kjo krizë vjen sepse Topi që kjo nuk është një detyrim, është një e drejtë. kryetari i Qeverisë së vendit, siç pohoi dy ditë më Dhe vërtet është një e drejtë dhe shfrytëzoni të parë, ka dhunuar Kushtetutën, ka dhunuar ligjin drejtën tuaj për të rrëzuar Qeverinë që ju nuk e doni themelor të shtetit dhe nga kryetar qeverie mund të dhe nuk e miratoni. Por ju duke qenë të bindur që vlerësohet pa diskutim si kryebanditi i vendit, si nuk ia arrini me votat tuaja, keni gjetur një rrugë kryebanditi i shtetit. tjetër, kthimin në pozicionet tuaja të vjetra, arkaike Zoti Kryetar! të bojkotit apo të bllokimit të Parlamentit. Ju jeni Çfarë mund të thotë biznesmeni i vogël kur fsheh më të bindur se sa ne se kjo është një rrugë e një pjesë të fitimit të tij dhe nuk e paguan dot taksën? pasuksesshme dhe nuk do t’ia arrini dot të rrëzoni Çfarë mund të thotë dhe të bëhet përgjegjës për qeverinë socialiste edhe me këtë rrugë të dytë. ligjin? Çfarë mund të thotë gjykatësi që është i Përpara dhjetë ditësh, në këtë foltore, kreu i detyruar të dënojë një djalë të uritur që vjedh një opozitës na është drejtuar dhe unë e kam kuptuar pulë të komshisë së tij? Çfarë mund të thotë polici si një dëshirë të sinqertë të tij, na është drejtuar ne që rri gjithë ditën në shi, në kërcënim, në rrezik për socialistëve që ne nuk kërkojmë asgjë më shumë të mbrojtur ligjin? Çfarë mund të thotë qytetari i
1923 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
thjeshtë i cili kontratën me ligjin e konsideron si Dua të deklaroj këtu se në rast se Fatos Nano garanci për jetën, për pronën e tij, për mbrothësinë, është qilimi i kuq për demin e krimit, Edvin Rama për sigurinë, për paqen, në një kohë kur kryetari i është pika e mjaltit për të katër klanet kriminale Qeverisë në thyerje flagrante të ligjit importon kryesore të kryeqytetit. Është ky bandit që ka helikopterët e Nanokopterit pa asnjë qindarkë taksë, favorizuar këto klane me kilometra të tëra troje. në një kohë kur në thyerje flagrante të ligjit shemb Është ky bandit që e ka ndarë Tiranën në zona të qendrën historike të Tiranës dhe lan paratë e tij të këtyre klaneve. Është ky bandit që përcjell me pista në qendër të Tiranës, në një kohë kur në thyerje delegacionet e bashkisë vrasës dhe supervrasës, flagrante të ligjit pushton brigjet për klanet e me pasaporta false jashtë shtetit. ekonomisë së tij kriminale dhe nuk i njofton Pra, zoti Kryetar, nuk është rastësi thyerja e shoqërisë se kujt ia dha ato. Kushtetutës. Janë banda në Qeveri, banda në Çfarë mund të thotë kushdo në një kohë kur ai, Parlament, banda në politikë, ndaj dhe ligji sot është kryebanditi i shtetit, shndërron klanin e Zemunit në bërë i paqenë, është bërë leckë Kushtetuta, është klanin që vendos kudo, nga kandidaturat për ministra bërë statut i nanokopterve, është bërë një hiç, është te kandidaturat për kryetar partie. Çfarë mund të bërë një rreckë. thotë qytetari i thjeshtë kur Kryeministri deklaron Ajo që është tronditëse është fakti se edhe se “po, e kam thyer Kushtetutën”. “Po ai që thyen persona, të cilët të paktën me sa jam në dijeni, nuk Kushtetutën jam unë, Kryeministri”, në fakt përfaqësojnë klane kriminale, edhe ata qëndrojnë kryebanditi i shtetit. të paralizuar dhe nuk bëjnë shtetarin, por bëjnë Zoti Kryetar! analistin, bëjnë gazetarin. Një ndër ta jeni dhe ju, Thyerja e Kushtetutës është sinteza, është me qëndrimin që mbani, sepse i ke bërë disa simboli i veprimeve të një qeverisje të paligjshme. deklarata. Por ti ke në dorë t’i thuash Kryeministrit Kushtetuta thyhet në këtë vend, sepse ky është i që në momentin deklaron se është thyer Kushtetuta, vetmi vend i Evropës dhe i botës ku 2/3 e taksave t’i thuash “largohu, jep dorëheqjen”, sepse nuk ka që paguajnë njerëzit e varfër vidhen, vidhen dhe gjë më të turpshme se të vijë 91-vjetori i shtetit dhe vetëm vidhen nga qeveritarët dhe klanet e tyre. vendi të gjendet pa rend kushtetues. Është Kushtetuta thyhet sepse këtu qeveritarët ndajnë përdhosje, është shkelmim mbi të gjithë përpjekjet fitimet e trafiqeve kriminale, jo më pak se miliarda gjigante e titanike që shqiptarët bënë për mëvetësi dollarë, të trafikut të drogës, të trafikut të dhe shtetin e tyre dhe sot pas 90 vitesh u del një prostitucionit, të trafikut të fëmijëve me klanet kryeministër bandit që thotë se rendi kushtetues kriminale që i kryejnë ato. është statuti i kompanisë sime apo i partisë sime. Po, zoti Kryetar, të gjitha organizatat kriminale Dhe këtu dua të dal, zoti Kryetar. Nuk më përket më të rrezikshme të vendit, kanë mbrojtësit e tyre, mua të ndërhyj në punët tuaja. mbështetësit e tyre në qeverisjen aktuale, natyrisht Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, ju lutem! më kryesori Fatos Nano. Edhe goditja që u bëhet Sali Berisha – Unë shoh se gjërat po zhvillohen bandave, për të cilën unë dua të përgëzoj organet e sikur të ishin një sekt i Tupac Amaru apo Sentiera rendit dhe zbatuesit e ligjit, ka prapa si motiv jo Luminosa. Çfarë janë këto që bëni?! Çfarë janë këto rendin dhe sigurinë e vendit, por ka prapa rivalitetin demonstrime arkaike, mesjetare?! Ju po tregoni se për të dominuar fitimet e trafiqeve kriminale të këtyre jeni totalisht në një degradim të plotë dhe total, se bandave, ka prapa për të pastruar zonat nga klanet antivlera është ligji juaj. që qëndrojnë pas qeveritarit më të fuqishëm të vendit Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, edhe një herë apo të dytit që vjen pas tij. do të doja t’ju tërheq vëmendjen se fjalimet nuk bëjnë Kushtetuta thyhet sepse Shqipëria është e përshtypje pse i mbush me lloj-lloj epitetesh fyese. vendosur në krye të listës së vendeve më të Kam të drejtë të ndërhyj, të moderoj diskutimin, korruptuara, me krim të organizuar që ka penetruar, sepse nuk respekton asnjë lloj etike parlamentare. sipas raporteve të Bashkimit Evropian, në të gjitha Sali Berisha – Të lutem, më fal një minutë! Ti nivelet e qeverisjes së këtij vendi. Pra, Kushtetuta je një doktrinar! Tani në qoftë se nuk doni për partinë thyhet sepse shqiptarët këtu përjashtohen nga një tuaj, nuk merrem me partinë tuaj unë, por problemi kapobandë e kryeqytetit, në dhjetëra e mijëra nga e është se janë të lidhura pazgjidhshmërisht thyerja drejta e votimit. e Kushtetutës me atë që ndodh në partinë tuaj. Ka Zoti Kryetar! një paralelizëm direkt sepse është një person, është
1924 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
i njëjti person që me banda po e mban peng këtë Servet Pëllumbi – I dhashë një pretekst për të vend. vazhduar fjalimin, me sa duket! Prandaj unë, edhe një herë, ju kërkoj juve Sali Berisha – Prandaj unë, edhe një herë, iu sikundër i kërkoj Presidentit të Republikës, t’i bëj thirrje, jepni dorëheqjen ose mbyll Parlamentin drejtohet urgjentisht, ta sjellë këtu atë mesazh të në një akt proteste ndaj banditit të shtetit, ndaj atij cilin, siç ka njoftuar grupet parlamentare të opozitës, i cili deklaron se Kushtetuta është thyer, por fajin e e ka shkruar. Nuk komunikohet vetëm me gazetarët, kanë armiqtë e partisë sime apo e ka opozita, apo dhe me ata komunikohet për Kushtetutën sigurisht, ky ose ai institucion. Ky është një turp. Ky është por nuk mund të komunikohet vetëm me gazetarët simboli i primitivizmit në politikë. As Mugabe nuk kur kemi të bëjmë me dhunimin e Kushtetutës. ka standarde të tilla. Ky është politikani më primitiv Këtij Parlamenti i ka rënë pika me kohë. Nuk sot në planet. Ky është njeriu i cili është verbuar komunikohet vetëm me gazetarët. Komunikohet me nga krimi që e ka mbuluar në të katër anët, është Parlamentin, bartësin kryesor të sovranitetit të një ushtar tmerrësisht i bindur i klanit të Zemunit vendit. Unë gjykoj dhe një herë se kjo situatë është dhe i klaneve me të cilat ndan përfitimet kriminale. e turpshme. Zoti Kryetar! Zoti Kryetar! Unë mendoj dhe një herë, bëni zgjidhjen tuaj, Ju keni dëgjuar këtu gjatë dy muajve, çdo përpara se ne të shpallim masa të tjera për të cilat përfaqësues i komunitetit ndërkombëtar ka shtruar jemi në studim dhe jemi gati t’i marrim. Unë po ju problemin e kushtetutshmërisë dhe ju bëni të garantoj se po vazhduam kështu do të detyrohen paditurin. Çdo përfaqësues i institucioneve më qytetarët të marrin në dorë çështjen e rendit serioze ndërkombëtare ka kërkuar zgjidhjen me kushtetues të vendit. Por duhet t’i mendoni mirë urgjencë, ju bëni të paditurin. Unë, edhe një herë iu gjërat. bëj thirrje, përpara se ne të shpallim grupin tjetër të Falemnderit! qëndrimeve tona, i jepni fund maskaradës Servet Pëllumbi – Është fat që qytetarët nuk antikushtetuese, ktheni ligjin e vendit të respektohet. ju dëgjojnë vetëm juve. Ju rrini kështu sepse çdo ditë ministrat e paligjshëm Zotërinj deputetë, nuk është fjala thjesht, sepse bëhen më të pasur, çdo ditë ministrat e pacipë shikoj rreshtin e emrave, për të mbajtur fjalime pa vjedhin dhe vetëm vjedhin në tendera, në taksa e anë e pa fund, pa asgjë konkrete. Në qoftë se vërtet tatime. jeni të preokupuar për parlamentarizmin, atëherë le Servet Pëllumbi – Më thoni një shembull të përdorim të gjitha instrumentet që na jep konkret, zoti Berisha, sepse fjalimi nga fillimi në Kushtetuta për mirëfunksionimin e Parlamentit dhe fund ka vetëm akuza në përgjithësi dhe, në qoftë se jo për ta bllokuar atë. Prandaj unë do t’ju ftoja të i keni konkrete, i çoni në prokurori. Pse i mbani? respektoni, dhe në mënyrë të veçantë i tërheq Sali Berisha – Shembuj të sjell sa të duash. vëmendjen zotit Berisha, që fjalimet e tij mendon Çdo ditë islamët e qeverisë, poçërit e qeverisë, se bëhen tingëlluese në qoftë se fyen, shan, përdor majmen e majmen duke vjedhur taksapaguesit lloj-lloj epitetesh që janë bërë tashmë të zakonshme shqiptarë dhe ndihmat ndërkombëtare. Kjo është dhe fatmirësisht nuk bëjnë më përshtypje as te arsyeja që kjo paketë e turpshme, ky grusht dëgjuesit. njerëzish të turpshëm, pa ndërgjegje politike e Këtu e rëndësishme është të flitet me argumente shoqërore, nuk ndihen, robtohen me krimin e dhe jo me fraza bombastike. Prandaj, zotërinj korrupsionin dhe vjedhjet e tyre, paçka se kryetari i deputetë, do të kalojmë në rendin e ditës. Kemi Qeverisë deklaron “po, po jemi antikushtetues”. Ligji disa projektligje. Nuk i jap më fjalën askujt. Nuk ka i tyre është vjedhja, ligji i tyre është abuzimi, ligji i nevojë Parlamenti për fjalime të tilla. Po të kishe tyre është korrupsioni, ligji i tyre është nxirja e gjëra konkrete, po. imazhit të vendit. Zotërinj deputetë, për procedurë, zoti Bode foli Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, e filluat përsëri që në fillim dhe nuk kam pse ia jap fjalën. Nga nga e para. Të lutem shumë se ka një kufi kjo! procedura kaloi pastaj në lloj-lloj akuzash sepse ne Sali Berisha – Çfarë kufiri? Po ku ka kufi për ju kemi rend dite vetëm për sot dhe nuk kemi dyjavorin. që nuk njihni Kushtetutën? Çfarë kufiri mund të ketë Prandaj, ju lutem shumë, zotërinj deputetë, tërheq për ju kur Kushtetuta nuk është kufi? Çfarë kufiri edhe një herë vëmendjen tuaj për rendin e ditës që mund të ketë tjetër, zotëri? kemi për sot.
1925 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Në qoftë se doni edhe sot të ndërprisni punimet Atëherë, unë detyrohem ta ndërpres seancën. e Parlamentit, unë këtë kënaqësi jua jap prapë, po Seancën tjetër do ta njoftoj nëpërmjet mediave. dijeni që është përgjegjësia juaj që keni në një lloj Komisionet të punojnë për ligjin e pronave, të punojnë pengu Parlamentin dhe pikërisht këto projektligje për buxhetin që vjen sot. që kemi sot kanë të bëjnë me financime që kanë Gëzuar festat! rëndësi për të tërë shqiptarët. Mirupafshim javën tjetër!
E enjte, 04.12.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem, Edhe një herë ju bëj thirrje juve të dëshmoni uluni nëpër vende! Zotërinj deputetë, hapim seancën! aktin më minimal të përgjegjësisë qytetarë. Ju e Ju lutem uluni! Në seancën e sotme kemi për të shihni se bllokimi i Parlamentit, bllokimi i shqyrtuar projektligjet që i kemi kaluar nga një institucioneve ka krijuar për padrinon, Shqipërinë, seancë në tjetrën pa i shqyrtuar dhe siç thashë shpellën e tij. Vetëm akti i fundit, vendimi i djalit të herën e kaluar janë emergjente për vetë faturat tezes së tij, Noti, për të trefishuar, dyfishuar tarifat financiare që bartin me vete. Po kështu në Byronë telefonike ka vetëm një shkak, ka vetëm një lidhje Parlamentare dje kemi shtruar dhe programin e që Fatos Nano dhe klani i Zemunit të lajë paratë e punës për paketën fiskale dhe projektligjin e pista në këtë pasuri të çmuar të kombit shqiptar, në buxhetit. këtë pak pasuri që u ka mbetur shqiptarëve. Zotërinj deputetë, sot nuk do të vazhdojmë si Pra, nuk do të mund të jenë shqiptarët aksionerë herët e tjera me debate dhe diskutime jashtë rendit por do të jenë paratë që grumbullon çdo ditë me të ditës. valixhe dhe thasë padrinoja me trafiqet dhe Për procedurë, Kushtetuta është dhe do të kompanitë e tij që ai i kontrollon politikisht dhe në vazhdojë të jetë, por nuk mbrohet Kushtetuta me mënyra të tjera. fjalë. Nuk mbrohet Kushtetuta duke marrë peng Zoti Kryetar! Parlamentin. Ç’më jeni ulur aty? Ju jeni qeveri jo kushtetuese! Zoti Berisha! Po, përse ndodhen këtu këta jo kushtetues? Po të Sali Berisha – Zoti Kryetar! paktën uluni si deputetë se unë nuk po them që Parlamentin po e merr peng tritol-kongresi, nuk jeni deputetë, por ministra nuk jeni ju. Ju jeni Parlamentin po e merr peng dajak-kongresi, qeveria e zëvendësministrave. Parlamentin po e merr peng ryshfet-kongresi, Mësojeni se në historinë e kombit, një Parlamentin po e merr peng mafia më e rrezikshme kryeministër ka dhënë dorëheqjen dhe shteti ka e Ballkanit dhe e Evropës. Parlamentin e ka marrë qenë në fillimet e tij, vetëm se një zëvendësministër peng njeriu, politikani më primitiv i kontinentit, njeriu guxoi të firmoste për ministër. Mësojeni se shteti që nuk njeh as parimet më elementare të drejtimit ka rregullat e veta. Mësoje zoti Kryetar se të shtetit dhe të demokracisë, njeriu që po dhunon kushtetutshmëria është parimi më themelor i shoqërive Kushtetutën, dhe ka bllokuar vendin duke u pasuruar perëndimore. Mësojeni se pa kushtetutshmëri nuk ka vetë çdo orë, çdo ditë, çdo javë në mënyrë të demokraci, se kushtetutshmëria është si kusht paligjshme. Parlamentin dhe vendin e ka marrë peng themelor që qytetarët të gëzojnë të drejtat e tyre, se ai që lëshon tarifat e Telekomit nëpërmjet djalit të kushtetutshmëria është kusht themelor që qeveritë tezes së tij, vetëm e vetëm sepse paratë e pista të dhe qeveritarët të kenë kufizimet e tyre, se tij dhe të klanit të Zemunit duan të lahen në kushtetutshmëria është kusht themelor që dajak- privatizimin e Telekomit shqiptar. kongreset, tritol-kongreset, ryshfet-kongreset të mos Zoti Kryetar! të mundin të marrin peng vendin, vlerat,
1926 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
demokracinë e tij. tregojmë shqiptarëve, duam t’u tregojmë evropianëve, Zoti Kryetar! duam t’u tregojmë amerikanëve, duam t’u tregojmë Edhe një herë ju bëj thirrje juve zotërinj ish perëndimorëve, duam t’i tregojmë të gjithë qytetarëve ministra, zini vendin tuaj. Mos rrini aty si dëshmi e të botës se vërtet në Shqipëri ka banditë qeveritarë dhunimit flagrant të rendit kushtetues. Ju jeni qeveri që dhunojnë Kushtetutën, se vërtet në Shqipëri, ka antikushtetuese, jo vetëm se jeni mëkatarë nga më banditë dhe krim të organizuar, që vendos, por ka të tmerrshmit në historinë e kombit, jo vetëm se dhe parlamentarë, ka dhe qytetarë që janë të betuar jeni të zhytur në korrupsion dhe ryshfete, jo vetëm për rendin kushtetues dhe kushtetutshmërinë e se dhunoni ligjet dhe pasuroheni çdo ditë dhe ju si vendit. padrinoja, por sepse kabineti dhe këshilli juaj Pra, ky është qëllimi i mbrojtjes që ne i bëjmë përbëhet nga zëvendësministra, se në Ministrinë e Kushtetutës në Parlament dhe mos mendoni, zoti Rendit firmos dhe vulos një gjykatës i shkarkuar Kryetar, se këtu mund të ketë temë tjetër. për vjedhje dhe korrupsion, një Papadhimë tjetër. Përndryshe do të na shtysh të bëjmë me urgjencë Por ju ata i gradoni, sepse e vërteta është që ndani mocionin e mosbesimit ndaj teje dhe të të çojmë me ta moralin e tyre. dhe ty në galerat e kongresit tënd, sepse edhe ti Prandaj, zoti Kryetar, ulini këta ministra në vend, atje do të shkosh. të marrin vendin e deputetit sepse aty është vendi i Servet Pëllumbi – Mbase je vonuar! Bëje, zoti Qeverisë kushtetuese, aty është vendi i ministrave Berisha! kushtetues. Aty nuk është vendi i qeverisë së Sali Berisha – E bëjmë, por nuk është zgjidhje ajo. Zemunit, aty nuk është vendi i qeverisë së zullumit, Servet Pëllumbi – Bëje! Nuk më tremb ti me aty nuk është vendi i qeverisë antikushtetuese. kërcënime të tilla. Ti më ke bërë dhe kërcënime te Zoti Kryetar! tjera dhe unë nuk jam trembur. Edhe një herë, vendi, shteti qëndron tërësisht i Sali Berisha – Nuk është zgjidhje. Zgjidhja paralizuar. Vendi po rrënohet. Asgjë nuk rrënon më është, ule këtë qeveri atje ku e ka vendin, sepse shumë se sa krimi i organizuar. Vështroje si ideolog nuk ka qeveri vendi. Qeveria është antikushtetuese. i marksizëm-leninizmit që je, sepse absolutisht aty Ule qeverinë, të lutem shumë, sepse këta po e e ke mendjen ti. Vështroje, se si krimi i organizuar damkosin Parlamentin, me praninë e tyre aty. Të po të rrënon partinë. Vështroje se si krimi i paktën të ulen si deputetë, të qëndrojnë si deputetë. organizuar po të organizon kongresin e partisë. Si mund të jetë ministër? Çfarë mund të flasë Vështroje se si krimi i organizuar po sjell delegatët zonjëza për integrimin kur nuk ka Ministër të e kongresit tuaj. Vështroje se si vendi dhe Parlamenti Jashtëm? Si mund të flasë kush për rendin? Kush ka mbetur peng i këtij palo kongresi, i cili është i mund të flasë për rendin kur një gjykatës i pushuar, pashembullt. i shkarkuar për korrupsion dhe vjedhje, lëshon urdhra Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, ke thënë që antikushtetues për rendin, shkarkon dhe ngarkon nuk ndërhyhet në punët e partive të tjera. ofiqarë të lartë të rendit. Kush mund të flasë? Jeni Sali Berisha – Shiko, mos më ndërhy mua, se bërë gazi i dheut! kur shoh Gërmenin ta rrahë klani i Zemunit, e ka Prandaj dhe unë kërkoj, akti i parë, që këta ish rrahur Kryeministri Gërmenin. Unë nuk kam ndonjë qeveritarë të ulen te deputetët. Të kuptohet që simpati, ti e di ti. Por nuk e ka rrahur klani i Zemunit, Parlamenti nuk mund të pranojë qeveri e ka rrahur Kryeministri. Kryeministri ka urdhëruar jokushtetuese, ndërsa padrinoja po. klanin e Zemunit që ta rrahin atë. Si ju duken ju Servet Pëllumbi – Edhe kjo që thoni ju është këto se janë gjëra që nuk i përkasin askurrkujt! Nuk antikushtetuese. i përkasin Shqipërisë, po kujt i përkasin? Kujt i Sali Berisha – Pse është antikushtetuese? Më përkasin? Koresë së Veriut. Po, këto janë të denja thuaj! për Korenë e Veriut. Servet Pëllumbi – Antikushtetuese sepse këta Prandaj, zoti Kryetar, mos na shtyni më tej sepse janë ministra të votuar këtu në Kuvend. ky është vendimi ynë i pandryshueshëm. Ju mbani Sali Berisha – Nuk është antikushtetuese. peng vendin për kongres-dajakun, për kongres- Përkundrazi, antikushtetuese është qeveria, tek neni ryshfetin. Ne do të qëndrojmë këtu, burra dhe gra të 100 i Kushtetutës. Ma sill pak një Kushtetutë këtu, vendosur për të mbrojtur kushtetutshmërinë. Ne e ju lutem! Neni 100 i Kushtetutës, t’jua lexoj për të dimë se kjo paralizë është e rëndë, por ne duam t’u njëqindtën herë, pika 4 thotë se “aktet e Qeverisë
1927 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
bëhen të vlefshme, ose janë të vlefshme vetëm Dade, pasi këtë kërkojnë recituesit e radhës, por të atëherë kur firmosen nga Kryeministri dhe ministri procedojmë me rendin e ditës të Parlamentit. respektiv”. Ku e ke Ministrin e Jashtëm, zoti Kryetar? Servet Pëllumbi – Falemnderit! Dije në rast se i ndodh ndonjë gjë Presidentit, merr Atëherë, zotërinj deputetë, kush është dakord skeptrin e vendit dhe bëhu President. Po si mund me programin e paraqitur për buxhetin? Ju lutem, të pranosh ti një gjë të tillë? Si mund të pranojë votoni! Ulini. Kush është kundër? Uluni! Nuk është Presidenti i Republikës një situatë të tillë? Ku është miting këtu. Vazhdoni të rrini atje. Ministri i Jashtëm? Atëherë, zotërinj deputetë, kalojmë në shqyrtimin Pra, zoti Kryetar, vendin po e rrënon krimi i e çështjeve të rendit të ditës. Është seanca e pestë. organizuar. Sot në Shqipëri vendos, i gjithëfuqishëm Është rend dite i bartur nga kalendari dyjavor. është bërë klani i Zemunit. Ai emëron ministrat. Zotërinj deputetë, rendi i ditës është nga Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, e more fjalën kalendari i dyjavorit të mëparshëm, ndërsa programi për procedurë dhe ke një orë që po flet. u miratua me shumicë votash. U diskutua në Byro Sali Berisha – Argumentet i kam edhe unë dje, u miratua dhe sot. Prandaj unë kaloj në këtu në Parlament, po të duash t’i nxjerr. Klani i shqyrtimin e rendit të ditës. Zoti Braho. Zemunit krijon aleanca. Klani i Zemunit rreh kryetarët Spartak Braho – Komisioni i Ligjeve në e Partisë Socialiste në rrethe. Klani i Zemunit mbledhjen e tij të datës 11 nëntor mori në shqyrtim terrorizon deputetët e Partisë Socialiste. Klani i projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes financiare Zemunit vendos në çdo gjë. nëpërmjet Qeverisë së Republikës së Shqipërisë Zoti Kryetar, ti je vetëm një kukull! Në qoftë se dhe komisionit të Komunitetit Evropian për programin nuk je i vetëdijshëm, dhe ti i klanit të Zemunit je. vjetor kombëtar të veprimit CARDS 2003”, paraqitur Prandaj, unë mendoj që ta mbyllësh Parlamentin. nga Këshilli i Ministrave. Komisioni, pasi u njoh me Po e vazhdove Parlamentin, ne këtu e kemi protestë. relacionin e paraqitur dhe projektligjin, u shpreh Kjo është protesta jonë qytetare, parlamentare, për dakord për miratimin në parim të projektligjit dhe mbrojtjen e Kushtetutës. votimin e tij në seancë plenare. Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, ulu të lutem! Falemnderit! Unë ta preva fjalën! Nuk të lejohet më! E more fjalën Servet Pëllumbi – Nuk lejoj të mbahet peng për procedurë, ulu të lutem. Parlamenti. Mbajeni peng po të doni. Nuk e lejoj. Sali Berisha – Të lutem shumë! Parlamenti do të funksionojë. Asnjë shkelje nuk ka. Servet Pëllumbi – Mikrofonin e preva. Zoti Falemnderit, zoti Braho! Berisha nuk vihet këtu të flitet si në miting. Nuk Zoti Bufi? është miting. E bëre propozimin, do ta kemi Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë diskutoi parasysh. Ulu, zoti Berisha! Jeni mësuar me akuza projektligjin “Për ratifikimin e marrëveshjes financiare dhe provokacione por këtu nuk është miting. Zoti midis Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe Berisha, jua kam prerë fjalën, ulu të lutem. Zoti Ruçi. Komisionit të Komunitetit Evropian për programin Gramoz Ruçi – Zoti Kryetar i Kuvendit, vjetor kombëtar të veprimit CARDS 2003”. Komisioni falemnderit! i Ekonomisë është dakord në parim për miratimin e E kam fjalën për procedurë. Është seanca e kësaj projektmarrëveshjeje. pestë. Edhe sot dëgjuam recitimin e radhës dhe Servet Pëllumbi – Nxirreni jashtë! Dhunë është pasi e dëgjuam edhe recituesin e ngjirur, ne nuk kjo që bën ti. Do të përgjigjesh për këtë. mund të mbajmë peng seancën e Parlamentit as Ndërpres seancën për 10 minuta. nga recitime të dalë boje dhe as nga recitues ngjiraçë. Prandaj, ju lutem, vazhdoni seancën sipas * * * procedurave të Parlamentit, pasi nuk mund të mbajmë peng institucionin dhe tempullin e Servet Pëllumbi – Uluni, ju lutem! Rifillojmë demokracisë në Shqipëri, siç është Parlamenti seancën. Zoti Zela, në emër të Komisionit të Shqiptar. Vazhdoni vetëm seancën e Parlamentit, Jashtëm për projektligjin e parë. duke proceduar me votimet e rendit të ditës. Kjo Ilir Zela – Komisioni në mbledhjen e tij të datës është kërkesa e maxhorancës dhe do t’ju lutesha 11 nëntor 2003 e shqyrtoi projektligjin dhe pas të gjithë kolegëve deputetë socialistë që të mos diskutimit u shpreh dakord në parim që ky projektligj përfshihen në asnjë replikë, qoftë edhe Ministrja të kalojë për miratim në seancë plenare.
1928 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Mbarove, zoti Zela? shfaqen këtu sindroma e izolimit dhe, besoj, që një Ilir Zela – Po. nga përfaqësuesit më autentikë jeni dhe ju, zoti Servet Pëllumbi – Falemnderit! Kryetar. Kush ka pyetje për projektligjin? Nuk ka. Atëherë Jua bëra të qartë dje në mbledhjen e Byrosë kryetarët e grupeve, ju lutem. Miratohet kalendari. Parlamentare që për të disatën herë ju nuk jeni më Kalendarin e kemi miratuar. Asnjë rregullore nuk kam ai që dirigjoni me votën tuaj Parlamentin, por jeni shkelur. Uluni, ju lutem! personi bashkëpunëtor në të gjithë atë që po bëhet Zotërinj deputetë, unë nuk mund t’ia jap fjalën prej dy-tre muajsh në Shqipëri. Nuk keni dhënë asnjë njeriut pa u ulur nëpër vende. Mirë, e mbaj unë lloj garancie si Kryetar i Kuvendit, që dini t’i trajtoni përgjegjësinë. Nuk kam frikë nga përgjegjësia, por të gjithë deputetët njësoj, sipas parimeve të ulu në vend. Mos bërtit! Përgjegjësi mbani ju, që Kushtetutës dhe të Rregullores. Përkundrazi, më keni pesë seanca që po bllokoni Parlamentin. Nuk vjen keq sepse kam pasur tjetër përshtypje për ju. mund ta jap fjalën në këto kushte unë. Në qoftë se Dje në mbledhjen e Byrosë Parlamentare ju u shfaqët nuk ulen deputetët e tu nëpër vende nuk ta jap fjalën. me një tjetër fytyrë duke i thënë opozitës, rrini atje, Zoti Topi do t’jua jap fjalën sa të mbaroj këtë që sepse ne jemi në gjendje dhe t’ju asgjësojmë. Kjo kam filluar. ka qenë ndoshta paraqitja juaj më e shëmtuar që Unë po zbatoj Rregulloren. Kanë folur kryetarët keni bërë në mënyrë publike para Byrosë e komisioneve. Do të mbyll çështjen e parë dhe do Parlamentare dhe para medieve. t’i jap fjalën kryetarit të grupit tuaj. Nga kjo pikëpamje, duke e ndier veten të fyer, Zoti Preka? jo thjesht si kryetar i grupit parlamentar por si Ndue Preka – Dakord. deputet, ju tërheq vëmendjen në mënyrë publike që Servet Pëllumbi – Zoti Karamelo? ju nuk e meritoni atë vend. Nuk e meritoni sepse ju Ligoraq Karamelo – Dakord. punoni në mënyrë të paragjykuar, ju vazhdoni ta Servet Pëllumbi – Zoti Bejtja? trajtoni Parlamentin sikur të jetë monokolor, ju Engjëll Bejtja – Dakord. vazhdoni të qëndroni në të njëjtat pozicione, sikurse Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? e shprehu zoti Berisha, në pozicionet ideologjike të Gramoz Ruçi – Dakord. viteve ’70 – ’80. Servet Pëllumbi – Uluni tani nëpër vende që Ky Parlament nuk mund të vazhdojë punën në t’ia jap fjalën kryetarit tuaj. Zoti Topi. këtë mënyrë, sepse, ka humbur çdo lloj Bamir Topi – Sa herë ma keni dhënë fjalën, natyrshmërie për të ushtruar detyrat kushtetuese. zoti Kryetar, kam qenë i detyruar t’ju falënderoj, por Ju vazhdoni të trajtoni problemet e buxhetit të vitit besoj që dhënia e fjalës në këtë moment është duke 2004, ndërkohë që jeni vetë të ndërgjegjshëm që shkelur totalisht procedurën, qoftë edhe atë Qeveria jo vetëm që nuk ka dy ministra, por qeveria procedurë të cilën ju e ndoqët për projektligjin e në tërësi është e dështuar, është e demotivuar dhe radhës. Ia dhatë fjalën zotit Ruçi, pastaj ma dhatë nuk ka asnjë lloj shansi që të gjejë maxhorancën mua. Ose ju nënkuptoni që shumë shpejt do të dilni këtu në këtë Kuvend. në opozitë dhe presupozoni që i fundit që e merr Nga kjo pikëpamje, edhe një herë ju them, zoti fjalën është kryetari i grupit parlamentar të Kryetar i Kuvendit, zbatoni Rregulloren, sepse çdo maxhorancës. Megjithatë kam konstatuar në deputet ka të drejtë të marrë fjalën për procedurë seancën e sotme që vitet kalojnë, por ju mbeteni po dhe nuk keni absolutisht të drejtë të paragjykoni ata që keni qenë. mendimin dhe fjalën e deputetit. Përndryshe ju duhet E dëgjova zotin Ruçi, kolegun tim, me të cilin të pohoni se jeni në të njëjtin pozicion, sikurse, ishte vazhdimisht kemi bërë përplasje idesh, debate, por Kuvendi monokolor, dhe nuk keni reflektuar në m’u duk një zë i dëgjuar i vitit 1990, i cili nuk ka mënyrë absolute gjatë këtyre 12-13 viteve. Vetëm ndryshuar fare as në mënyrën e komunikimit, as në në një drejtim, që ua thashë, jeni pasuruar, keni mentalitet dhe besoj se është po ai, vetëm me një uzurpuar gjithçka, të gjitha institucionet në Shqipëri ndryshim shumë të madh, ju jeni komunistët e fundit janë në dorën tuaj dhe besoj që ky nuk është fat i të viteve ’80, por praktikisht jeni kapitalistët e vitit mirë, por është fat i keq që juve ju afron fundin, sepse 2020. Keni futur në dorë gjithçka, keni zhytur në njerëzve që na ndjekin nëpërmjet kamerave, kaos total të gjitha institucionet, po zhytni në kaos nëpërmjet mediave e dinë fare mirë sa ju jeni të të gjithë Parlamentin, po bëni të mundur që të distancuar nga njerëzit.
1929 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Në po përjetojmë ditë e muaj me radhë grindje Atëherë, kryetarët e grupeve për projektligjin e dhe kacafytje, në kampin tuaj. Kemi preferuar të dytë. Zoti Preka? mos ndërhyjmë në çështjet që kanë të bëjnë me ju, Ndue Preka – Dakord. por kjo është bërë një situatë e papranueshme. Servet Pëllumbi – Zoti Bejtja? Përderisa dhe ju bini viktimë e këtyre grindjeve brenda Engjëll Bejtja – Dakord. klaneve tuaja, do të thotë që, dhe ju jeni zhytur Servet Pëllumbi – Zoti Karamelo? brenda kësaj klime, kësaj sindrome grindjesh që e Ligoraq Karamelo – Dakord. ka marrë peng jo vetëm Shqipërinë, institucionet, por Servet Pëllumbi – Zoti Ruçi? po bëhet një figurë e keqe edhe këtu në Parlament Gramoz Ruçi – Dakord. dhe besoj se protagonistët kryesorë jeni ju. Servet Pëllumbi – Zoti Rroqi? Atëherë, e Nga kjo pikëpamje, unë dal me mendimin e fundit mbyllim, me shqyrtimin e projektligjit. Uluni, zotërinj si kryetar i grupit parlamentar që, nëse ju nuk do të deputetë! lejoni procedurën që lejon Rregullorja, që çdo Atëherë, kalojmë te projektligji i tretë. Zoti deputet të marrë fjalën për të diskutuar për atë çka Braho? thotë rendi i ditës, atëherë, do të thotë që ju jeni i Spartak Braho – Lidhur me projektligjin “Për paragjykuar dhe ne do të braktisim seancën në përgjimet e komunikimeve”, komisioni pasi e shenjë proteste, duke ju thënë juve që nuk do të shqyrtoi, konstatoi se nuk ka elementë që bien lejojmë asnjë lloj zhvillimi të seancës, pa dalë në ndesh me Kushtetutën. Për shkak të vërejtjeve të pozicionin e natyrshëm që na lejon Kushtetuta dhe shuma, si nga stafi juridik, ashtu dhe nga ekspertë Rregullorja. të shoqërisë civile, ju paraqesim bashkëlidhur Servet Pëllumbi – Meritoni që të përgjigjem, variantin përfundimtar, për ta miratuar këtë projektligj, por unë nuk do të përgjigjem. Do të vazhdoj në seancë plenare. procedurën sipas rendit të ditës. Falemnderit! Atëherë kalojmë në pikën 2 të rendit të ditës. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! Zoti Zoti Braho, për projektligjin. Zoti Braho, në emër të Ceka në emër të Komisionit të Rendit dhe SHISH-it? Komisionit të Ligjeve. Neritan Ceka – Vërejtjet i kemi gjatë trajtimit Spartak Braho – Edhe për projektligjin “Për të ligjit në seancë. ratifikimin e marrëveshjes financiare ndërmjet Servet Pëllumbi – Falemnderit! Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe Atëherë kush ka pyetje? Diskutime? Nuk ka. Komisionit të Komunitetit Evropian për programin Zoti Preka? CARDS”, Komisioni i Ligjeve, në përfundim të Ndue Preka – Dakord. shqyrtimit, konstaton se është dakord për ratifikimin Servet Pëllumbi – Zoti Bejtja? e kësaj marrëveshjeje dhe miratimin në seancë Engjëll Bejtja – Dakord. plenare. Servet Pëllumbi – Zoti Karamelo? Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! Ligoraq Karamelo – Dakord. Zoti Bufi. Servet Pëllumbi – Zoti Ru-çi? Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë e i Gramoz Ruçi – Dakord. Financave është dakord që projektligji të kalojë në Servet Pëllumbi – Votimi do të bëhet në orën seancë plenare për miratim. 11:30. Do të bëhet listëprezenca. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bufi! Zoti Zela. * * * Ilir Zela – Komisioni për Marrëdhëniet Ndërkombëtare të Kuvendit e shqyrtoi projektligjin Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, uluni dhe u shpreh në parim dakord për miratimin e tij në nëpër vende, ju lutem. Sekretaret të fikin kartonët seancë plenare. që janë bosh. Do të votojmë tani për prezencën. Falemnderit! Tani jemi në proces votimi. Hapet votimi për Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Zela! prezencën. Teknika, hapeni votimin për prezencën. Zoti Spahia. Vazhdon votimi për prezencën. Atëherë e mbyll Shko në vendin tënd, të të jap fjalën! votimin e prezencës. 72 me elektronikë dhe 12 Zoti Spahia, ulu të lutem! ministra bëjnë 88 vota prezent. Atëherë fillojmë Jeni mësuar me mitingje, nuk bëni dot mitingje ju! procesin e votimit.
1930 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Votojmë projektligjin e parë. Unë zbatoj Neni 4. Kush është dakord? Ulini. 1 kundër. Rregulloren. Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes Abstenim? Nuk ka? Miratohet. financiare midis Qeverisë së Republikës së Shqipërisë Neni 5. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk dhe Komisionit të Komunitetit Evropian për programin ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. kombëtar vjetor të veprimit CARDS 2003”. Hapet Neni 6. Kush është dakord? Ulini. 1 kundër. votimi në parim. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Atëherë me kartonë, kush është dakord? Ulini. Neni 7. Kush është dakord? Ulini. 1 kundër. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. E bëra numrin. Numrin e pashë me elektronikë. Neni 8. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Atëherë, votojmë nenin 1. Kush është dakord ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. me nenin 1? Ulini. Neni 9. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Neni 2, për hyrjen në fuqi, kush është dakord? ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Miratohet projektligji për marrëveshjen CARDS Neni 10. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk 2003. ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Hapim votimin me elektronikë në tërësi. Është Neni 11. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk prishur. Atëherë kush është dakord me kartonë? ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Ulini. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Miratohet Neni 12. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk edhe në tërësi projektligji. ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Kalojmë në votimin e projektligjit të dytë. Neni 13. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Projektligji “Për ratifikimin e marrëveshjes financiare ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. ndërmjet Qeverisë së Republikës së Shqipërisë dhe Neni 14. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Komisionit të Komunitetit Evropian për programin ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. vjetor të veprimit CARDS 2003”. Kush është dakord Neni 15. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk në parim? Ulini. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. ka. Miratohet. Neni 16. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Votojmë nenin 1. Kush është dakord me nenin ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. 1? Ulini. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Neni 17. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Miratohet. ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Neni 2, për hyrjen në fuqi, kush është dakord? Neni 18. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Ulini. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Miratohet. Neni 19. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Votojmë projektligjin në tërësi. Kush është ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. dakord? Ulini. Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. Neni 20. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Miratohet. ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Kalojmë në votimin e projektligjit të tretë, Neni 21. Kush është dakord? Ulini. 1 kundër. projektligji “Për përgjimin e telekomunikimeve”. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Kush është dakord në parim? Ulini. 2 kundër. Neni 22. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Abstenim? Nuk ka. Miratohet në parim. ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Kalojmë në votimin nen për nen. Siç ishim në Neni 23. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk dijeni Komisioni i Ligjeve vërejtjet e veta i ka pasqyruar ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. në ligjin integral dhe Komisioni i Rendit ka vërejtjet Neni 24. Kush është dakord? Ulini. 1 kundër. e veta me vërejtjet përkatëse dhe mbështet vërejtjet Abstenim? Nuk ka? Miratohet. e Komisionit të Ligjeve. Neni 25. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Atëherë kalojmë në votimin nen për nen, bashkë ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. me vërejtjet e Komisionit të Ligjeve dhe të Rendit. (‘Brohoritje’ nga salla: Parti e Punës! Parti Enver!) Neni 1. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Servet Pëllumbi – Falemnderit! ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Neni 26. Kush është dakord? Ulini. 1 kundër. Neni 2. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk Abstenim? Nuk ka? Miratohet. ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. Kush është dakord me ligjin në tërësi? Ulini. 2 Neni 3. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk kundër. Abstenim? Nuk ka? Miratohet edhe në tërësi ka. Abstenim? Nuk ka? Miratohet. projektligji.
1931 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Zoti Beja, shpjegim vote. mangët, një Parlament të cenuar, një Parlament të Fatos Beja – Zoti Kryetar! dëmtuar, një Parlament të prishur, dhe ju keni Zotërinj deputetë! përgjegjësinë. Zotërinj deputetë socialistë! Atë që bëni brenda Partisë suaj Socialiste, kur Dua të shpreh keqardhjen time për këtë skenë kryetari juaj përjashton nga kongresi anëtarët e që iu ofrojmë sot shqiptarëve, dhe jo vetëm kryesisë, anëtarët e KPD-së, ju e keni bërë me shqiptarëve, po për këtë mënyrë me të cilën në qytetarët shqiptarë, duke përjashtuar nga listat ata Parlamentin shqiptar votohen ligjet. Po të kemi që janë opozitarët tuaj. Nuk është kjo mënyra e parasysh, një ligj të rëndësishëm siç është ligji për funksionimit të një shoqërie. Nuk keni votuar kundër përgjimet e qytetarëve shqiptarë, të cilin ju e vetvetes, ju keni votuar vetëm për mafien dhe vetëm miratuat në mënyrë të përdhunshme, kundër interesit për ata që duan diktaturën. E paçi me shëndet këtë të qytetarëve, pa lejuar diskutim, pa lejuar që këtu që po bëni! Qofshi ju! deputetët të shprehin mendimin e tyre, të mbrojnë Servet Pëllumbi – Falemnderit! interesin e qytetarëve, të cilët, ata përfaqësojnë, ju Atëherë, zotërinj deputetë, kishim në rendin e zoti Kryetar keni cenuar funksionimin normal e ditës votimin për komisionerët e Avokatit të Popullit, demokratik të këtij Parlamenti dhe ju zotërinj por meqë zotërinjtë na e prishën teknikën, sepse deputetë, keni cenuar mënyrën e miratimit të ligjeve edhe teknika duhet fajësuar, atëherë nuk e bëjmë në këtë Parlament, ju zotërinj keni prishur dot votimin e fshehtë. Parlamentin. Ju pasi prishët Qeverinë, pasi kemi Prandaj e mbyllim seancën. Komisionet të sot një Qeveri të cenuar, të dëmtuar, të mangët, ju punojnë për projektligjin e buxhetit. e detyruat Shqipërinë të ketë një Parlament të Mirupafshim!
E hënë, 08.12.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Fjalën e ka zoti Topi! nuk e di kush e mbron Buxhetin e Ministrisë së Bamir Topi – Sot duhet të kalojmë përmes Rendit dhe Buxhetin e Ministrisë së Jashtme, kur debatit paketën fiskale, edhe një pikë për shqyrtimin që dihet që këto dy dikastere kanë mjaft probleme e kërkesës së 35 deputetëve për ngritjen e një si dy dikastere kyç për jetën e ekzekutivit dhe të Komisioni Hetimor. shoqërisë shqiptare. Nga pikëpamja formale nuk më Para se të jap mendimin për rendin e ditës, i duket aspak serioze që, ndërkohë që kemi filluar rikthehemi edhe një herë asaj situate të këtë seancë të rëndësishme, aty ku duhet të ulen papranueshme që kaluam në seancën e fundit ministrat, për fat të keq, nuk është as një e treta e plenare, kur juve, në kundërshtim me Rregulloren, i kabinetit qeveritar dhe, në linjën e talljeve të mohuat fjalën për procedurë të gjithë pjesëtarëve të herëpashershme, mungon zoti Kryeministër, i cili grupit Parlamentar të Partisë Demokratike. Sipas është bërë e zakonshme të vijë vetëm për të bërë rregullit, cilido deputet mund të shprehet dy minuta. votimin formal, ndonëse këtë nuk ia ka lejuar dhe Çka ishte më e rëndë, kaluat në proces votimi pa formatimi i Grupit Parlamentar i Partisë Socialiste, pjesëmarrjen e të gjithë deputetëve. Duke ia mohuar i cili për shumë arsye ndodhet i përçarë dhe në krizë këtë, kaluat në një procedurë votimi arbitrar, çka të plotë. Nga kjo pikëpamje, unë edhe një herë ju përbën një shkelje të rëndë të Rregullores së kërkoj zoti Kryetar që të zbatoni Rregulloren pa marrë Parlamentit ku natyrisht i implikuar direkt jeni juve, përsipër që t’ju rikujtoj edhe një herë, si pjesëtar i zoti Kryetar. Një situatë jashtëzakonisht e rëndë, maxhorancës, për t’i kujtuar Grupit Parlamentar të kur vijmë në një moment kyç për shtetin, siç është Partisë Socialiste dhe Kryeministrit që të vazhdojë paketa fiskale dhe Buxheti i Shtetit. Ndërkohë juve në linjën normale të plotësimit të vendeve, sepse keni një Qeveri të paplotësuar, pa dy ministrat, dhe ka gjashtë muaj që nuk ka ministër të Jashtëm dhe
1932 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ka rreth tre muaj që nuk ka ministër të Rendit Publik. Sali Berisha – Zoti Kryetar! Ajo që ju mbetet për të bërë së paku zbatoni Ju doni ta ktheni Kuvendin në kongresin tuaj, Rregulloren e Parlamentit ku çdo deputet, por mos harro se ne jemi këtu opozitë, mos harro pavarësisht është i maxhorancës ose jo, ka të drejtë se ne përfaqësojmë shumicën që kundërshtoni ju. të marrë fjalën për procedurë së paku dy minuta. Ndaj edhe ju kërkoj që të zbatoni me rigorozitet Këtë të drejtë ju nuk mund t’ia mohoni, kështu që rregullat e Parlamentit. unë mendoj, vazhdoni të keni kujdes në zbatimin e I kërkoj Qeverisë të zbresë nga podiumi, sepse, Rregullores për ndryshe grupi parlamentar do të përveç mandatit të deputetit, nuk kanë asgjë reagojë me të gjithë mënyrat demokratike që ja lejon kushtetuese si Qeveri. Nuk mund të jenë ministra marrja e iniciativës kur ju nuk zbatoni Rregulloren. ata që fshehin krime edhe vrasje, nuk mund të jenë Falemnderit! ministra ata të cilën drejtojnë kontrabandën të cilët Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Topi! vjedhin me tendera, nuk mund të jenë ministra ata Unë doja të theksoja edhe një herë që e kam të cilët rrisin taksat e shqiptarëve në mënyrë të zbatuar Rregulloren dhe nuk mund t’ia jap fjalën pakonceptueshme vetëm dhe vetëm për të shtuar atyre deputetëve që ngrihen në këmbë dhe vijnë e kontot e tyre bankare. Nuk mund të jenë ministra pushtojnë podiumin. prandaj ata të cilët sjellin këtu paketa fiskale për të Ia jap fjalën atyre që qëndrojnë në vend dhe shtrirë monopolet e klanit të Zemunit nga Saranda kërkojnë fjalën në mënyrë të rregullt sipas në Tropojë. Nuk mund të jenë ministra, prandaj ulini Rregullores. ministrat këtu dhe t’i japim Parlamentit jo fytyrën e Fjalën e ka zoti Berisha! kongresit të fshesës së hekurt, kongresit që u është Sali Berisha – Zoti Kryetar! shndërruar në familje, kongresit që u dominua Së pari, dua të denoncoj qëndrimin tënd të tërësisht nga mafia. Më thoni mua, a keni dëgjuar papërgjegjshëm me të cilin riprodhove në Parlament ndonjëherë në histori që lideri të shpallë veten në seancën e shkuar kongresin famëkeq të partisë shpellat e mafies kryetar i familjes, keni ju normat e suaj, kongresin e fshesës së hekurt, kongresin e shqiptarëve apo jo? Keni ju normat e një shoqërie linjës staliniste të manipulimit masiv, të dhunës dhe të lirë apo jo, po ju që duartrokisni në histori të plota terrorit, kongresi në të cilin ju një parti që pretendonte Palfledi i Teminit, Eulegjis Emin Bar]in, ju fyeni të reformohej, e deklaruat publikisht në kombin, ju fyeni vendin, ju fyeni shoqërinë shqiptare. terminologjinë e klanit të Zemunit, “familje”. Edhe E vërteta është se Palfledit të Teminit, dhe një herë jam këtu për të njohur shqiptarët se në Eulegjis Emin Barçit, do t’ia dëgjoni shumë shpejt politikë konotacioni i fjalës familje është këngën. Po nuk kishte burra më të mirë se ju, kur diametralisht i kundërt më atë që është në shoqëri, dëgjonit atë që cicëronte për veten e tij, kur dëgjoni në qoftë se në shoqëri familja është baza e kulmin e vetëlavdërimit, dhe ju duartrokisni të shoqërisë, në politikë është pronë e mafies, është ngazëllyer në një akt të pafund sentimizmi të termi i mafies, është shoqëria e mafies, dhe kjo paskrupullt, si mund ta bënit ju këtë more? E bëni përbën një kërcënim të madh dhe serioz për çdo se jeni anëtarë të klanit të tij. Pse mos ta bënit shqiptar. Ai ishte një shantazh dhe skërmitje këtë kur çdo gjë tjetër përfaqësoni, por jo socialistët dhëmbësh. e thjeshtë. Zoti Kryetar! Ju ishit mbledhur atje zullumqarë, taksidarë, Ti mund ta pranosh Fatos Nanon si prijës i cili zemunarë! merr përsipër t’u prijë korbave për të ngrënë zogjtë Servet Pëllumbi – Atëherë, pas këtij humori, e tij. Ti mund të pranosh Fatos Nanon si prijës, i cili në fund i kthehemi punës. Vazhdojmë me rendin e merr përsipër t’i prijë familjes së tij në nivele të tjera ditës. Boll me fjalime të tilla, sepse jemi lodhur, kemi korrupsioni, ti mund të pranosh Fatos Nanon si një muaj e gjysmë. Atë merak që keni ju për Qeverinë, arkitekt të krimit të organizuar dhe prijës të krimit, Qeveria shumë shpejt do të sjellë dekretet këtu, por jo ne këtu dhe ti nuk ke të drejtë të pasqyrosh edhe do zgjidhet, mos keni merak. Prandaj unë do asgjë nga ajo familje që ju shpallët në kongres, në të kaloj në rendin e ditës. Procedura është shumë këtë Parlament. e qartë, zotërinj, kemi rendin e ditës, kemi paketën Servet Pëllumbi – Zoti Berisha! fiskale. Nuk jemi mbledhur këtu për të bërë mbledhjen Fjalën e ka zoti Bode! e kongresit. Ridvan Bode – Zoti Kryetar!
1933 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Ju nuk bëni mirë që nuk na e jepni fjalën për Për sqarim po ju them që Kalendari ose programi procedurë. për projektbuxhetin u diskutua në Byro dhe u votua Sado që të thoni ju se ne jemi normalë në këtë në seancë. Datat e caktuara si çdo vit janë të sallë këtu, kjo sallë ka hijen e kongresit, dhe është përafërta, në qoftë se komisionet nuk arrijnë me ato e vërtetë, prandaj nuk flet njeri për procedurën që data, ne kemi lënë edhe data rezervë për ta shtyrë ka dalë jashtë çdo norme edhe parashikimi të statutit dhe me qëllim që ta mbarojmë brenda sesionit të dhe të Rregullores së këtij Parlamenti. Nuk është këtij viti diskutimin e projektbuxhetit, pra nuk ka miratuar rendi i ditës për punimet e Kuvendit për të asnjë lloj shkelje në këtë mes. gjithë dyjavorëshin. Herën e fundit miratuat vetëm Mos krijojmë pengesa të mëtejshme të fillojmë rendin e ditës në rrëmujë të asaj date dhe nuk është nga puna. Gjithsecili është i lirë pastaj të flasë dhe diskutuar këtu në Kuvend se çdo të bëhet me të thotë çfarë të dojë. Kalendarin e punimeve të këtij Kuvendi për datat që Urdhëro për procedurë, zoti Lesi! keni parashikuar. I takonte Kuvendit, mendoj unë, Nikoll Lesi – Falemnderit, zoti Kryetar! që të ndalej, të diskutonte për datat dhe afatet që Jam i shqetësuar për mungesën e zogut të keni vendosur ju në Byronë Parlamentare, pasi vetmuar të PS – së, që nuk ndodhet në sallë, zotit ardhja e Buxhetit në Kuvend dhe diskutimi i tij në Kryeministër. Nëse arrini të ngrini nivelin e dikurshëm komisione dhe grupet parlamentare, nuk respekton të qëndrueshmërisë suaj, të përhershme në PS , si afatet ligjore, nuk respekton afatet e përcaktuara një njeri jo servil, mendoj që duhet t’i kërkoni urgjent, në procedurat për diskutimin dhe miratimin e zogut të vetmuar Kryeministër dhe Presidentit të Buxhetit të Shtetit. Duheshin pyetur dhe duheshin Republikës sjelljen urgjente të dy dekreteve të dy vendosur, mbase për të përshpejtuar dhe dekreteve të ministrave. intensifikuar punimet e këtij Kuvendi në komisione, Ne kemi biseduar edhe privatisht që janë çështje në grupe parlamentare, por gjithsesi një miratim për private dhe nuk bisedohen në sallë. E kam kërkuar Kalendarin e punës së Kuvendit në komisione dhe edhe miqësisht si koleg i ri, si deputet pra, të kam në seancë, duhet të diskutohej dhe kjo nuk është thënë dhe do insistoj që nuk është normale, zoti diskutuar. Kryetar i Parlamentit, që pas disa muajsh ne nuk Çështja e dytë, që nuk ka lidhje me këtë, ka të kemi ministra, ose më saktë ta kam konkretizuar bëjë me faktin, dhe kthehemi përsëri atje ku ju nuk para disa seancave, nëse mbani mend, se nëse donit ta diskutoni, se do të diskutohet Buxheti i unë si deputet, ose x deputet, kërkon interpelancë Shtetit dhe do të thërriten nëpër komisione ministra urgjente me Ministrinë e Rendit ose me Ministrin e për të dhënë shpjegime për nivelin e shpenzimeve Jashtëm, kush duhet të vijë e të paraqitet këtu në që ka çdo dikaster. Ju lutem na tregoni se kush të seancë? duhet thirret për të mbrojtur Buxhetin e Ministrisë Unë jam i vendosur me atë votën time dhe me së Punëve së Jashtme dhe Ministrisë së Rendit atë takatin tim që akoma nuk e kam vënë në dukje Publik. Mirë taksat i diskutuam dhe këto ministri po ta këshilloj miqësisht që nuk do ketë pa ardhur nuk kishin të bënin drejt për së drejti më propozime dy dekretet e zotit President të firmosura sigurisht konkrete ose të jepnin shpjegime. Po tani që vjen nga zoti Nano. Po të them miqësisht se jam shumë Buxheti, a mund të na thoni pak, zoti Kryetar, se kë i vendosur që para kongresit mos quhej sikur po duhet të presim për të na dhënë shpjegime për bëhej për zogun e vetmuar kjo gjë. Nuk do të bëhet Buxhetin e Ministrisë së Rendit, i cili përbën pjesën seancë parlamentare, zoti Kryetar, ose Kryetari im, dërrmuese të shpenzimeve të Buxhetit ose për mbaje mend këtë fjalë. Buxhetin e Ministrisë së Punëve të Jashtme, i cili Servet Pëllumbi – E ke gabim kërcënimin që ka nevojë për reforma të deklaruara tashmë dhe në më adreson mua, sepse unë nuk jam Parlamenti, komisionin tonë të politikës së jashtme. Prandaj unë zbatoj Rregulloren. mendoj se në këtë Parlament, përpara se të bëhen Atëherë, zotërinj deputetë, kalojmë në aksione për të miratuar ligje, në rrëmujë e sipër, shqyrtimin e rendit të ditës. bëhet mirë të diskutohet hapur dhe konkretisht për Zotërinj deputetë, rendin e ditës e keni të të kapërcyer problemet e mëdha që po përjeton miratuar, për procedurë nuk ka, do të fillojmë nga Parlamenti për të kapërcyer atë krizë që jemi duke rendi i ditës, prandaj kalojmë te projektligji “Për disa përjetuar prej një periudhe dy mujore. shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 89.77 datë Servet Pëllumbi - Falemnderit, zoti Bode! 12.12.2002, për sistemin e taksave në Republikën
1934 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
e Shqipërisë”. por edhe me grupet e tjera të opozitës, dhe Fjalën e ka zoti Braho! konstatohet i njëjti shqetësim, që juve nuk po i jepni Spartak Braho – Komisioni i Ligjeve, është fjalën as kryetarëve të grupeve parlamentare. shprehur dakord për miratimin e këtij projektligji. Shqetësimi tjetër është që një seancë kaq e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! rëndësishme që ka të bëjë me Paketën Fiskale që Zotërinj deputetë, ju lutem uluni nëpër vende! i intereson të gjithë shoqërisë shqiptare nuk po Atëherë 10 minuta pushim. transmetohet në televizion. E kërkon rregulli që juve të mblidhni Byronë Parlamentare në kohë e të * * * vendosni rregullat në mënyrë që seanca të mos precipitojë në kaos të plotë, kur besoj pa e tepruar Servet Pëllumbi – Fjalën e ka zoti Bufi, nga që jeni juve ai që po e shkaktoni këtë kaos, kështu Komisioni i Ekonomisë! që juve vetë duhet të ishit të kujdesshëm që kjo Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë, shqyrtoi seancë të transmetohej nga Televizioni Publik projektligjin, dhe është dakord për kalimin e tij në Shqiptar. seancë plenare. Unë shoh këtu vetëm një kamera të lëvizshme, Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bufi! nuk shoh asnjë lloj kameramani, pra nuk po e Fjalën e ka zoti Hoxha! regjistroni. Flamur Hoxha – Le të kalojë në seancë! Servet Pëllumbi – Zoti Topi! Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje për Megjithëse nuk është bërë një kërkesë e tillë projektligjin e parë! për ta transmetuar, kamerat janë këtu dhe do e Po, urdhëroni zoti Topi! transmetojnë. Bamir Topi – Zoti Kryetar! Bamir Topi – Unë mendoj që juve duhet Më vjen keq që në një mënyrë shumë mblidhni Byronë Parlamentare dhe ta vendosni këtë provokative ju vazhdoni me të njëjtin skenar. Ju rregull, është në interesin e të gjithëve, janë grupe kërkuat vetë të ndërprisni seancën për 10 minuta të tëra shoqërore në Shqipëri që kanë interes të dhe nuk dhatë arsyen pse e ndërpretë. Në rast se dëgjojnë se si po rriten nga taksat. juve nuk jepni shpjegime, atëherë rregulli është ky, Servet Pëllumbi – Zoti Topi! Në qoftë se rregulli duhet vendoset mbi bazën e Rregullores dhe vendosim që duhet transmetuar, le të transmetohet. jo pa qëllim dola atje, për t’ju kujtuar që duhet të Bamir Topi – Jeni juve ai personi i parë që duhet zbatoni Rregulloren ku t’i jepni çdo deputeti të të jeni i interesuar, të mos bëhet në formën e një drejtën e fjalës për procedurë. Keni bërë edhe një debati. gabim fatal, nuk keni miratuar në seancë Kalendarin Servet Pëllumbi – Ju, zoti Topi, jeni edhe në që kaluam në Byronë Parlamentare. Byronë Parlamentare dhe e dini që ka një rregull Servet Pëllumbi – E kemi miratuar edhe në për seancat që transmetohen, për të tjerat bëhet seancë edhe në Byro, dhe jua kam shpërndarë me kërkesë dhe vendoset në Byronë Parlamentare. firmën time të gjithëve. Bamir Topi – Procedura dhe kjo që po Bamir Topi – Zoti Kryetar! diskutojmë menjëherë duhet t’ju bëjë të interesuar Më vjen keq që ju jeni tepër konfuz dhe unë, në që të mblidhni Byronë Parlamentare për të vendosur emër të grupit parlamentar, për t’ju dhënë edhe pak rregullin. Juve kërkoni rregull nga deputetët, qetësi juve, edhe për të komentuar midis nesh këtë ndërkohë që jeni juve ai i pari që duhet të jepni gjendje kaq të rëndë në Parlament, kërkoj gjysmë shembull që të vendosni rregull në sallë. ore pushim. Servet Pëllumbi – Unë sugjerimin tuaj e quaj shumë të vlefshëm veç se do të kishte më tepër * * * forcë në qoftë se do të ishit juve dhe grupi juaj në mbajtjen e rregullit në seancë parlamentare. Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, rifillojmë Bamir Topi – Ne jemi mjaft korrektë! seancën. Servet Pëllumbi – Megjithatë, falemnderit për Fjalën e ka zoti Topi! sugjerimin. Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! Fjalën e ka zoti Gjana! Gjatë periudhës ne u konsultuam jo vetëm me Jemin Gjana – Zoti Kryetar! anëtarët e Grupit Parlamentar të Partisë Demokratike, Së pari, çështja e diskutimit në televizion nuk
1935 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
është një çështje që haset sot për herë të parë, të tensionuara, duke shkelur në mënyrë të hapur Paketa Fiskale dhe Buxheti i Shtetit, që nga viti Rregulloren, duke shprehur dhe koncepte që unë 1992 dhe deri më sot, kanë pasur transmetim të kam shumicën, por shumica vetëm në Parlament plotë publik, në radhë të parë nga ai televizion që nuk mund të përdoret për të mohuar të drejtën e kap të gjitha cepet e Shqipërisë, për të cilin ne që partive të opozitës, deputetëve të opozitës për të jemi këtu dhe të gjithë ata që janë jashtë kësaj salle folur. Rregullorja është shumë e qartë në këtë paguajnë taksat. Ndërsa pjesa tjetër kur duan të drejtim. Kur ka çështje për procedurë, jepet fjala regjistrojnë, kur nuk duan nuk regjistrojnë dhe bëjnë menjëherë. Kur ka dhunim të Kushtetutës dhe atë punë që gjykojnë ata se çfarë duhet të bëjnë. çështjeve të tjera madhore jepet fjala dhe ju Kështu që nuk ka nevojë të diskutohet ajo është asnjëherë nuk e keni bërë këtë gjë në seancat e një çështje që ka krijuar një precedent dhe ka 12 fundit, duke kaluar deri në provokime si miratimi i vjet në Shqipëri. Ju thoni që mbani rregull ju të Grupit ligjeve shumë të rëndësishme në një situatë krejt Parlamentar të Partisë Demokratike, por juve duhet normale, si ligji i përgjimeve, një ligj i cili duhej të të na jepni fjalën që të flasim. Ju thatë, në fjalën miratohej mundësisht me konsensus. tuaj që ajo që keni ju shqetësim, domethënë që Megjithatë, në një vend ku nuk ka qeveri, ku kemi ne përfaqësuesit e Partisë Demokratike këtu çdo gjë është në amulli, jo vetëm se mungojnë dy në Parlament, do të vijë pas disa ditësh. Pyetja zëvendësministra, por edhe situata në përgjithësi shtrohet, po juve nuk e keni shqetësim?Juve nuk e është reflektim i krizës së brendshme që keni ju në keni shqetësim. Do të thotë që juve mund të operoni qeverisjen e vendit, nuk mund të pritet gjë tjetër pa pasur Qeveri Kushtetuese, ju mund të sillni në përveç se këtyre veprimeve. Edhe ligje shumë të Parlament dhe të miratoni Paketën Fiskale, pa e rëndësishme si ligjet fiskale, po vazhdojnë të pasur Kryeministrin që është i pari njëri që duhet ta diskutohen dhe të miratohen duke shkelur mbrojë këtu në Parlament. Rregulloren e Kuvendit. Falemnderit! Më konkretisht, shkelja e parë, ligjet erdhën me Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Mediu. shumë vonesë në Kuvend, nuk pati kohë të Fatmir Mediu - Përpara se të kemi një diskutohen në të gjithë komisionet me seriozitet dhe qeverisje, e cila të paraqesë buxhetin dhe paketën të gjitha vërejtjet e komisioneve, siç do të ishte e fiskale, dua të theksoj gjithashtu që kjo paketë natyrshme, t’i mblidhte Komisioni i Ekonomisë, si fiskale vjen ndesh edhe me interesat e biznesit në komisioni i specializuar në këtë drejtim, dhe të jepte Shqipëri. Për më tepër, ne jemi parlamentarë dhe mendimin e vet institucional për vendimet dhe nuk dimë se çfarë bëhet me buxhetin e Kuvendit, sugjerimet që jepnin komisionet e tjera të linjës. zoti Kryetar, dhe nuk e dimë se kush e ka paraqitur Së dyti, e cila gjithashtu mendoj që është një dhe si e ka paraqitur. Prandaj, në qoftë se duam të shkelje flagrante. Rregullorja e përcakton qartë që bëjmë atë që duhet të bëjmë si deputetë, si pjesë e të gjitha ligjet, aq më tepër ligjet fiskale që sikurse këtij Kuvendi, është më se e domosdoshme që të dihet janë tepër të rëndësishme, duhet të diskutohen vendosim një herë e përgjithmonë një raport me nëpër komisione të paktën tre ditë përpara se të qeverisjen. Jo se kujt i përket kjo qeverisje, por vijnë në seancë plenare. Dhe këto ligje që ne po sepse institucioni i Parlamentit është institucioni diskutojmë këtu sot, në disa komisione janë bazë dhe qeverisja është produkt i këtij Parlamenti diskutuar sot. Sot janë diskutuar në komisione, sot dhe pa një qeverisje e cila të jetë e plotë në vijnë në seancë plenare. A është shkelje e pretendimet e saj, në analizën e saj për buxhetin Rregullores kjo? A është e lejueshme kjo? Mjafton apo për paketën fiskale, unë nuk mendoj që vetëm ky fakt që kjo seancë të anulohet, të lihet Parlamenti duhet të hyjë në punime të cilat nuk koha e nevojshme për zbatimin e Rregullores, tre bëjnë asgjë tjetër veçse formatizojnë një akt që ka ditë nga diskutimi në komision deri në miratimin e sjellë Qeveria dhe Parlamenti del krejtësisht jashtë ligjit në seancë plenare. lojës së vet si një institucion bazë i demokracisë Falemnderit! shqiptare. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bano! Falemnderit! Vetëm për këtë të fundit do të desha të jepja një Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Bano. përgjigje. Komisionet kanë punuar tërë javën, kanë Ilir Bano – Zoti Kryetar! filluar që të hënën, edhe atë rakordimin që thoni ju Në fakt, ka shumë seanca që po krijoni situata Komisioni i Ekonomisë e ka bërë. Kështu që nga
1936 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kjo pikëpamje nuk ka asnjë shkelje të Rregullores. të fillojë diskutimi i buxhetit më 20 nëntor. Ka një javë që po diskutojnë për paketën fiskale. Propozimet janë konkrete, të paktën 3 muaj më parë Madje unë desha t’i falënderoja komisionet që kanë duhet të fillojë diskutimi në Parlament. Ne, jo vetëm bërë një punë vërtet intensive dhe cilësore. që nuk përafrojmë procedurat tona me standardet e Ua thashë fjalën! E mora vesh! kërkuara, por përkundrazi dhe atë standard ligjor Është në komision edhe ai! që kemi shkruar 4-5 vjet të shkuara, nuk marrim Nuk i bëhen pyetje Kryetarit. As Kryetari nuk ju përsipër që ta zbatojmë. bën juve. Së dyti, zoti Malaj, për të mbrojtur të keqen që Urdhëro, zoti Malaj! ka sot fillimi i diskutimeve të buxhetit, përdor një Rendi i ditës është miratuar në Byronë marifet dhe thotë që nuk është e thënë që paketa Parlamentare. U votua këtu në seancë. Ua kam fiskale të jetë pjesë e buxhetit. Jo zotëri, në të gjitha dërguar edhe me shkrim me firmën time. mënyrat, format dhe paraqitjet, në të gjitha Urdhëro zoti Mezan Malaj. procedurat, ardhja e buxhetit shoqërohet me paketën Mezan Malaj – Zoti Kryetar! fiskale sepse që të dyja mbështesin njëri-tjetrin. Që t’i kemi diskutimet në mbështetje të ligjeve Paketa fiskale justifikon pjesën e të ardhurave të që janë miratuar në këtë Parlament, realisht vonesa buxhetit, kurse buxheti në kuptimin tradicional që për paraqitjen e materialit të buxhetit në komisione kemi ne, shpenzimet janë ana e dytë e këtij buxheti. ka vetëm gjashtë ditë, kur unë dua t’i kujtoj Nuk mund të ketë diskutim të buxhetit pa fiksuar veçanërisht zotit Bode që ka hyrë në muajin prill përfundimisht paketën fiskale. Por e keqja qëndron dhe maj me buxhet të pamiratuar kur ka qenë sepse Kushtetuta ka një nen dhe që detyron Ministër i Financave, gjashtë muaj me vonesë. Është kryetarin e Këshillit të Ministrave që të vijë të fakt, nuk po krijoj asgjë. paraqitet këtu në Kuvend për të paraqitur buxhetin Së dyti, dua t’ju them të gjithë zotërinjve dhe pjesët e tij, kurse Kryeministri nuk është këtu. opozitarë, paketa fiskale nuk përbën detyrim ligjor. Paketa fiskale është pjesë e buxhetit. Lërini Mund të ketë buxhet pa paketë fare. Po e them, kinezëritë! mund të ketë buxhet pa paketë dhe ne këtë e bëjmë Servet Pëllumbi – Është për buxhetin. Janë për të pasur një unitet midis treguesve të buxhetit dy gjëra që lidhen, por që nuk është e njëjta gjë. dhe paketës fiskale. Paketa fiskale mund të paraqitet Atëherë, zotërinj deputetë, ju lutem shumë, tani në janar, në shkurt, në mars, në prill, kur ta gjykojë do të vazhdojmë sepse e kemi lënë në mes të rëndësishme dhe të nevojshme ekzekutivi. diskutimin. Unë ju kam dhënë fjalën sepse mendoja Prandaj, meqenëse jeni njerëz që merreni me ligje, se do të flisnit për projektligjin në fjalë, ndërsa ju diskutimeve mund të mos u jepni ngjyra ligjore, u flisni për gjëra të tjera. Prandaj, në qoftë se nuk ka jepni ngjyra politike, është puna juaj. diskutime për projektligjin, do t’i jap fjalën kryetarëve Falemnderit! të grupeve. Zoti Laço? Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Bode, replikë. Teodor Laço – Falemnderit, zoti Kryetar! Ridvan Bode - Nuk diskutohen standardet në Unë besoj që nuk ka këtu në këtë sallë asnjë mënyrë apriori, por diskutohet zbatimi rigoroz i ligjit deputet që me vetëdije ose duke e shprehur apo dhe ne si Kuvend kemi detyrimin për të zbatuar ligjin duke mos e shprehur, të mos jetë i vetëdijshëm që ekzistues i cili detyron Qeverinë që brenda datës ne jemi në një situatë jonormale. Dhe kjo situatë 20 nëntor sipas ligjit duhet të dorëzojë në Parlament, jonormale ka shumë kohë që po vazhdon. Në një në grupet parlamentare dhe në komisione projektin situatë jonormale ligji kryesor i shtetit që është ligji e buxhetit dhe paketën fiskale, që të dyja kanë për buxhetin, miratimi i buxhetit dhe i paketës ardhur njëherësh, dhe pastaj të fillojë diskutimi i tyre. fiskale, nuk mund të diskutohet. Pa u ndryshuar E ka detyrimin që buxheti dërgohet në datën 20. Në situata këtu nuk mund të diskutohet. Këtu mungojnë qoftë se doni ta shtyni më tej, po ju kujtoj të gjitha tre faktorë, të cilët janë të domosdoshëm për të asistimet ndërkombëtare që janë bërë në fushën e qenë të pranishëm në këtë seancë, në mënyrë që buxhetimit në Shqipëri i deklarojnë procedurat tona në qoftë se do të hyjë në diskutim paketa fiskale t’u si procedura jotransparente dhe të qeverisjes së drejtohen pyetje dhe të përgjigjen. Nuk është i standardeve që kërkohen nga vendet që kanë mjaftueshëm Ministri i Financave për mua. Këtu nënshkruar marrëveshje me FMN-në dhe me mungon Kryeministri dhe ai mungon duke bërë një Bashkimin Evropian. Në asnjë vend nuk ndodh që sfidë prepotence për mendimin tim. Ai thotë bëj si
1937 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të dua unë, vij kur të dua, diskutoni çfarë të doni, Falemnderit! mua aq më bën. Kjo sfidë që bën sot nuk është e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Metko! Ti re, është prej disa muajsh rresht dhe ka të bëjë me mbro ato vlerat e Ballit se vlerat e tjera i mbrojmë mosplotësimin e kabinetit qeveritar me ministra dhe vetë ne. Urdhëro, zoti Çeku. mosjelljen e propozimit për ministrat e rinj. Këtu Robert Çeku – Falemnderit, zoti Kryetar! mungojnë dy ministra, të cilët duhet normalisht të U bë disa herë që jemi në një situatë anormale ishin sepse nuk janë në kabinet, domethënë është në këtë Parlament. Në momentin aktual që flasim një Qeveri e cila në një segment të madh të saj unë gjykoj që nuk është opozita që po bllokon është inekzistente dhe përveç të tjerave, unë Parlamentin sepse dhe ju u shprehët dhe unë bie mbështes argumentimin që dha këtu zoti Bode, nuk dakord me ju, që, komisionet përkatëse kanë bërë mund të shkëputet diskutimi i buxhetit nga paketa një punë voluminoze për paketën fiskale. Por këtu fiskale përderisa 50% e të ardhurave të buxhetit ka shumë probleme. Problemi kryesor nuk i takon sigurohen nga paketa fiskale. Kështu që më duket paketës fiskale dhe buxhetit. Problemi kryesor ka se diskutimi i këtyre projektligjeve që kanë ardhur të bëjë me faktin që Qeveria nuk është në krye të për paketën fiskale është krejtësisht i pamundur për detyrës. Sikur t’i lë pjesët që folën kolegët e mi arsyet që thamë, për arsye të cilat janë madhore parafolës, unë si anëtar i Komisionit të Ekonomisë dhe nuk mund të arrihet derisa të mos jetë plotësuar kam shumë pyetje për t’i adresuar Kryeministrit, i kabineti qeveritar. cili aktualisht nuk është në këtë sallë. Kjo është Falemnderit! forma më e butë e të shprehurit. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Metko? Servet Pëllumbi – Është Ministri i Financave, Uran Metko – Falemnderit, zoti Kryetar! zoti Çeku. Edhe ne jemi të vetëdijshëm për pozicionin tepër Robert Çeku – Ministri i Financave, meqenëse të vështirë që ndodheni, por megjithatë burri gjen ju më pyetët, nuk ka qenë përveçse një herë në forca, sidomos në moshën tuaj dhe me përvojën Komisionin e Ekonomisë. Nuk mund t’i adresoj tuaj, që të shprehet realisht përpara këtij Parlamenti. pyetjet e mija një personi i cili nuk ka qenë për ta Servet Pëllumbi – Lëre moshën time ti! Do të mbrojtur paketën fiskale. Unë kam kaq flasësh për projektligjin apo jo?! Nuk kam mbetur profesionalizëm sa të mos ia adresoj pyetjet një unë që të më qash hallin ti. Se gjithmonë kur flet ti, njeriu që nuk i mbron. për moshën time të ka zënë meraku. Prandaj, që ta mbyll këtë fjalim të shkurtër, se (Të qeshura në sallë) po harxhojmë shumë kohë kot, pa u realizuar Vazhdo! përbërja e Qeverisë ne nuk mund të kalojmë dot në Uran Metko – E mo, çke? Se rrojte, pa u plake! diskutimin e kësaj pakete. Unë nuk po të them ndonjë gjë të keqe. Falemnderit! Megjithatë, zoti Kryetar, unë prapë shpresoj se Servet Pëllumbi – Po të ishte Ministri i ju keni kohë për të bërë një shërbim i cili është Jashtëm, do të ishte paketa fiskale ndryshe!? Zoti konform ligjeve të këtij shteti dhe besoj se kjo nuk Spahia? ju heq aspak besnikërinë që ju keni për partinë tuaj Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! dhe për subjektin që përfaqësoni, por do të dëshiroja Po bëhet gati një muaj që Kuvendi nuk vazhdon që përpara se të mbylleni në kornizën tuaj partiake, normalisht punimet e tij dhe përgjegjësi kryesor jeni duke parë gjendjen në të cilën ndodhet vendi, duke ju, sepse keni dashur të fitoni kohë që të zhvillonte parë vlerat që po shpalos ky Parlament, përpara punimet kongresi juaj, i cili i mbylli punimet me opinionit publik dhe elektoratit shqiptar që nuk besoj sukses, ku fitoi shoku Mao. Prandaj, përderisa dhe se është përsëritur ndonjëherë, për t’ju paraprirë kongresi ka mbaruar nuk është aspak në nderin tuaj shumë gjërave dhe shumë halleve më të mëdha që si Kryetar i këtij Kuvendi që të vazhdoni ta zgjasni ka ky vend, që në këtë fundviti dhe në pritjen e vitit këtë krizë pa fund, në mossjelljen e ministrave për të ri, ju që e keni varfëruar më tepër se kurrë, që po të votuar në Parlament, ku ju e deklaroni herë pas talleni çdo ditë me të persekutuarit politikë, që po here që keni shumicën absolute dhe nuk keni nevojë talleni çdo ditë me pronarët, që po talleni çdo ditë për mbështetje. Prandaj, është e kotë që të me ata që nuk kanë drita, nuk kanë ujë, nuk kanë vazhdojmë ne që po diskutojmë për projektligjet, pa bukë, nuk kanë asgjë. Prandaj, gjejeni kurajën përpara sjellë ministrat apo qeverinë e re që ndoshta mund se të ndodhë ajo që ndodhi në Tbilisi, zoti Kryetar. të bini në një emërues të përbashkët.
1938 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Zoti Kryetar, ditën e enjte, në datën 04.12 ju paraqitni projektbuxhete në Kuvend dhe do të ishte jeni dëshmitar i një seance që do të jetë në turpin e mirë që të kishte dhe një mbledhje të kryetarëve të këtij Parlamenti, ku miratuat tre projektligje që nuk grupeve parlamentare përpara seancës, që të gjitha di askush se çfarë u fol dhe si u miratuan, kjo ka ligjet e rëndësishme që kanë lidhje me qenë mjaft e rëndësishme për vendin. Prandaj, dhe projektbuxhetin në mënyrë laksative, ato duhet të në respektim të Rregullores ne kërkojmë zbardhjen transmetohen nga televizioni publik shqiptar dhe një e asaj seance, dhe ju të viheni përpara përgjegjësisë gjë e tillë si duket nuk ndodh qëllimisht për arsye për zhvillimin e asaj seance të turpshme dhe mos se disa janë të interesuar për monopolet e tyre që kërkoni që Parlamenti të vazhdojë me paketën kanë të bëjnë në lidhje me këto ndryshime që fiskale, apo për buxhetin e vitit 2004 sepse të gjithë kërkohen të kryhen. Dhe ajo që më shqetëson është shqiptarët nuk janë aspak të interesuar për këtë që disa deputetë u morën shumë me kongresin e paketë fiskale, dhe projektbuxhet sepse asnjë Partisë Socialiste, i cili nuk i intereson besoj tregues nuk është në përmirësim përveçse jeni Kuvendit të Shqipërisë. Në qoftë se dikush ka vërejtje mashtrues ndaj dy pikave kryesore që ka vite që për kongresin, t’i drejtohet me shkrim kryetarit të kërkojnë, ish të burgosurit dhe të përndjekurit garancive statutore, zotit Mark Nikolli ose Mark politikë, për dëmshpërblimin e tyre dhe nuk keni Avdisë, dhe ne të vazhdojmë procedurat përfshirë asnjë zë në projektbuxhetin e vitit 2004, parlamentare normale që vijmë në Kuvend dhe nuk ashtu edhe për ligjin e pronave që nuk ka mbetur e dimë do të zhvillohet seanca parlamentare apo jo. sipas jush asnjë rrugë tjetër, përveçse kompensimit Falemnderit! dhe ju nuk keni përfshirë asnjë zë, asnjë qindarkë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ndoka. për këtë, dhe nuk e di se çfarë kërkoni ju të miratoni Zoti Preka? këto projektligje që nuk i shërbejnë askujt. Ndue Preka – Falemnderit, zoti Kryetar! Prandaj, në mbështetje të të gjithë kolegëve Unë, duke mos e konsideruar normale parafolës të opozitës, ju nuk duhet të vazhdoni në mungesën e dy ministrave në kabinetin qeveritar, asnjë mënyrë që të diskutoni për projektligje këtu, dua që të tërheq vëmendjen e të gjithë deputetëve pa sjellë emrat e ministrave për të cilët Shqipëria pjesëmarrës në sallë për më shumë seriozitet, pasi ka kaq kohë që edhe formalisht të ekzistojnë sepse unë, në tavolinën time, të pjesëtarëve të grupit tim, qeveri nuk kemi që nga viti 1997, përveçse e zgjatni. kam një punë mjaft serioze që është bërë lidhur me Por shyqyr që ndodhin ngjarje ndërkombëtare si ndryshimet në paketën fiskale që është e mbështetur çështja e Sadamit apo çështje të tjera që nuk në tetë projektligje me tabela dhe me materiale merren me Shqipërinë sepse ato që ndodhin në ndihmëse, mbi të cilat është mbështetur një punë Shqipëri nuk i gjen në asnjë vend të botës. mjaft serioze e të gjithë komisioneve të Parlamentit. Falemnderit! Këtu unë shoh qëndrime kontradiktore të mjaft Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Ndoka? deputetëve, të cilët me sebepe politike dalin jashtë Nard Ndoka – Falemnderit, zoti Kryetar! vizionit të tyre si deputetë. Është nga materialet Do të ishte procedura normale sikur ta nisnit më serioze që është paraqitur lidhur me ndryshimet me mendimet e kryetarëve të grupeve parlamentare. e paketës fiskale. Ne nuk fillojmë sot pa paketë Besoj se është tepër vonë, megjithëse unë kam fiskale. Nuk po krijojmë ndonjë shtet të ri. Këto janë disa kohë që kërkoj fjalën. Ka një projektrezolutë të ndryshime serioze të cilat i janë nënshtruar një pune paraqitur nga Grupi Parlamentar i Partisë Demokrate serioze në komisione, janë paraqitur këtu sugjerime të Re për lëvizjen e lirë, ka disa kohë që Parlamenti që duhet t’i marrë në konsideratë Qeveria dhe janë është i ndërprerë dhe besoj që do të futet, sepse një bazë e mirë edhe për shqyrtimin në një seancë është e trashëguar nga seancat parlamentare të mjaft të afërt, pasi po diskutojmë edhe për respektim kaluara dhe në rendin e ditës duhet të jetë pika e afatesh, për të diskutuar projektligjin më të parë përpara paketës fiskale. rëndësishëm, projektbuxhetin e shtetit për vitin në Kurse, për sa i përket paketës fiskale, mendoj vazhdim. se është një ligj mjaft i rëndësishëm, minimalja Falemnderit! Kryeministri i vendit duhet të jetë në sallën e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Preka! Zoti Kuvendit. Këto janë ligje mjaft të rëndësishme që Apostoli. kanë të bëjnë me rritjen e taksave doganore dhe Gaqo Apostoli – Falemnderit, zoti Kryetar! tatimeve që ju i ndryshoni sipas qejfit sa herë Unë mendoj që ne nuk duhet të fshehim faktin
1939 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
që ka një situatë anormaliteti. Nuk është çështja pse ju shkelni rëndë Rregulloren e Parlamentit dhe thjesht për paketën fiskale, por për atë që vjen më përse opozita me insistim ka kërkuar fjalën për pas, buxhetin e shtetit. Ne si gjithmonë do të bëjmë procedurë. diskutime teknike dhe politike, do të kalojmë në Së pari, ju zoti Kryetar në kundërshtim me votim etj. Por, së pari, nga pikëpamja procedurale, Rregulloren, i keni mohuar fjalën anëtarëve të do të them që, dhe relacionet që janë paraqitur nga opozitës për të diskutuar për rendin e ditës. komisionet, mbajnë datën 15, datën e sotme, Së dyti, është rendi i ditës i pamiratuar dhe ju domethënë që asnjëherë në praktikat tona nuk është jeni futur në diskutimin e projektligjeve pa miratuar bërë. Nejse, kjo është e para dhe më e thjeshta. E kalendarin në seancë plenare. dyta, është fakt që ne sot përjetojmë, dhe i gjithë Së treti, më vjen keq, kam respekt për vendi jo vetëm Parlamenti, një situatë politike, specialistët, ju i thërritët specialistët, jo pa qëllim e parlamentare, qeveritare anormale e cila ndikon dhe nisa me specialistët për t’i lënë jashtë kësaj vorbulle, ka kohë që ndikon në të gjithë jetën e vendit dhe të sepse i njoh personalisht, kanë integritet dhe gjithë jemi përgjegjës, si nga opozita, si nga pozita profesionalizëm. I thërritët në fund, atëherë kur nuk mbi të gjitha, që ta kalojmë këtë situatë. Mirëpo kjo ka vlerë, pasi morët mendimin e kryetarëve të kalohet në mënyrë kushtetuese. Dhe unë do të grupeve parlamentare. kërkoja në emër të grupit, me shumë mirëkuptim Jo pa qëllim e lashë të katërtin dhe të parafundit, dhe me shumë tolerancë që të bëjmë një pakt ju shkelët rëndë procedurën për paraqitjen e paketës mirëkuptimi, që kur do të kalohet kjo situatë, nuk fiskale dhe nuk thërritet këtu zotin Islami për ta them pas një viti, pas dhjetë vitesh, por shumë paraqitur. shpejt. Pra, një pakt midis dy grupimeve të Të lutem, zoti Bufi, mos u bëj pjesë e skemës Parlamentit që kur do të propozohet data që do të së degjenerimit të Parlamentit, sepse jeni besoj nga paraqiten këtu ministrat etj., për të kaluar situatën anëtarët më të vjetër të këtij Parlamenti dhe mbi anormale kushtetuese që kemi apo situatën supe mbani mjaft mëkate. antikushtetuese në Qeveri. Dhe kjo është më e Dhe e fundit, ju keni pranuar të zhvilloni një rëndësishmja. Ne kot i bëjmë të gjitha këto situata seancë të rëndësishme pa Kryeministrin, i cili duhet sepse kemi votuar, pavarësisht flasim për regjime të ishte këtu edhe sikur të ishte i plotë kabineti të tjerë që bashkërisht i kemi quajtur regjime të tjera, qeveritar, aq më shumë kur mungojnë dy ministra që kemi kundërshtuar ligje dhe antiligje, ne që kemi të rëndësishëm dhe aq më shumë kur Kryeministri qenë në opozitë dikur dhe përsëri sot përsëriten gjëra sipas informacioneve të pakontestueshme, të cilat të tjera që mua ndërgjegjja nuk m’i lejon. vijnë nga burime të besueshme ndodhet në Paris Falemnderit! duke demonstruar në mënyrë të hapur një tendencë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Apostoli! abuzimi me Parlamentin. Unë sigurisht datë nuk mund të jap, por vetëm mund Nga kjo pikëpamje, ne e konsiderojmë këtë të them, nga informacioni që kam, që Kryeministri seancë të parealizuar dhe për t’u konsultuar, për të ka kontaktuar sot me Presidentin. Se çfarë zgjidhje dhënë vendimin përfundimtar në emër të grupit, unë do të japin, është puna e tyre. Zoti Zogaj, në emër kërkoj gjysmë ore pushim. të grupit. Servet Pëllumbi – Po e kërkuat një herë për Preç Zogaj – Unë, në emër të grupit, kërkoj këtë çështje, zoti Topi. Meqë flisni për Rregulloren, gjysmë ore pushim. atëherë po ju them, se e para nuk është në Servet Pëllumbi – Po nuk kërkohet pushim Rregullore të bëni për të njëjtën çështje dy herë në këtë moment, kur janë duke u shprehur kryetarët pushim. E dyta, nuk është aspak e vërtetë që ne e grupeve. Ju lutem, ka Rregullore seanca! Seanca nuk kemi miratuar rendin e ditës. E kemi miratuar, nuk ndërpritet në mes. Pa mbaruar kjo procedurë e përsëris edhe një herë, në Byronë Parlamentare, nuk bëhet pushim. Ju lutem shumë! Do të flasësh e kemi votuar edhe në seancë. Pra, jemi në përputhje në emër të grupit për projektligjin, pastaj kërkoje me programin që kemi miratuar për paketën fiskale pushimin. dhe buxhetin. Bëmë edhe një aktivitet të gjerë publik Preç Zogaj – Nuk i kam mbledhur deputetët. përpara mediave ku u prezantua paketa fiskale dhe Servet Pëllumbi – Zoti Topi? projektbuxheti. Pra, gjithçka është brenda Rregullores Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! dhe gjithashtu po brenda Rregullores është që nuk Po ju numëroj në mënyrë eksplicite pesë pika kërkohet pushim i dytë për të njëjtën çështje.
1940 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Atëherë, ju lutem, zoti Ruçi, për projektligjin. (Të qeshura në sallë) Shiko, nuk je në mal këtu, të lutem shumë! More Servet Pëllumbi – Shkoni në kooperativë të vesh! Kështu shko fol para botës, jo me mua! Ik gjeni brigadierin! tani! Mirë, mirë, je trim i madh ti, e di që je trim, po Zoti Pepa, mbarove! ik tani! Trim i madh je ti po ik tani, ulu aty! Po je trim Zyhdi Pepa – Mbarova. ti, dakord, se ke pirë nja pesë gota atje! Po t’i tregoj Servet Pëllumbi – Falemnderit! Kush ka pyetje se ka rregulla Parlamenti, ka etikë në Parlament! për projektligjin? Zoti Angjeli. Deputeti nuk vjen për të pirë këtu! Ik të lutem! Anastas Angjeli – Kam një pyetje. Në faqen 3 Zoti Ruçi të relacionit për këtë projektligj është shtuar një faqe Gramoz Ruçi – Grupi Parlamentar i Partisë me të dhëna. Dua sqarim se çfarë përfaqësojnë këto Socialiste ka shqyrtuar me shumë përgjegjësi për sepse as në komision nuk ishin. sistemin e taksave në Republikën e Shqipërisë dhe Servet Pëllumbi – Kush ka pyetje tjetër? Po, është plotësisht dakord me projektligjin e paraqitur zonja Topalli. Nuk përgjigjet Kryeministri për paketën nga Qeveria dhe mbështet vërejtjet që ka bërë fiskale. Ja ku e keni ministrin dhe zëvendëskryeministren. Komisioni i Ekonomisë dhe i Financave. Kush ka pyetje tjetër? Atëherë, zotërinj specialistë, ju Servet Pëllumbi – Urdhëro, zoti Ruçi! lutem përgjigjuni? Gramoz Ruçi – Mbarova, zoti Kryetar. Ulu në vend që të të jap fjalën! Plotësisht dakord me projektligjin e paraqitur nga Specialisti, ju lutem, përgjigjuni pyetjes së zotit Qeveria së bashku me vërejtjet e bëra nga Komisioni Angjeli. i Ekonomisë dhe Financës. Zoti Berisha, situatën e keni krijuar ju me Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ruçi! konceptet tuaja anarkiste, me anarkizmin tuaj nuk Atëherë e mbyllim shqyrtimin e projektligjit të mbahet partia. parë. Urdhëro, specialist! Kalojmë te projektligji i dytë. Projektligji i dytë S’ka gjë, kur të vini, më fusni në burg ju, se jeni “Propozim për një ndryshim në ligjin nr. 8981, datë mësuar me burgje ju! Kështu doni ju! Ju vetëm 12.12.2002, “Për miratimin e niveleve të tarifës kërcënime dini të bëni. doganore”. Zoti Angjeli mund ta përsërisni pyetjen, sepse Zoti Selimaj? nuk është fiksuar pyetja juaj. Nezir Selimaj – Komisioni i Ligjeve e ka Anastas Angjeli – Në faqen 3 të relacionit për shqyrtuar dhe është dakord me kalimin në seancë këtë projektligj është shtuar një tabelë e madhe. plenare. Çfarë përfaqëson kjo tabelë? Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Selimaj! Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem Zoti Bufi? uluni nëpër vendet tuaja. Do t’ua jap fjalën për Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë e ka projektligjin sa herë të doni. shqyrtuar këtë projektligj. Është dakord të kalojë Gjashtë seanca keni bërë zhurmë jo fjalë. në seancë plenare duke bërë shtesat përkatëse që Uluni nëpër vende që t’ju jap fjalën! Mirë, rrini në janë paraqitur në raportin e komisionit. këmbë, dakord! Është e drejta juaj, jeni deputetë, Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Gjana? çfarë t’ju bëj! Në emër të Komisionit të Bujqësisë. Zoti Pepa? Specialisti, e keni mikrofonin? Vazhdo, përgjigju! Zyhdi Pepa – Komisioni i Bujqësisë dhe Dhjetë minuta pushim. Ushqimit e ka shqyrtuar këtë projektligj në prani të specialistëve të Ministrisë së Bujqësisë, Ministrisë * * * së Financave, përfaqësuesve të agrobiznesit shqiptar. Deputetët të gjithë u shprehën dakord në Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem parim me këtë projektligj. Gjatë shqyrtimit nen për zini vend në sallë! Zotërinj deputetë, ju lutem uluni nen komisioni ka bërë këto propozime që të futet nëpër vendet tuaja! Zotërinj deputetë, me kërkesë një shtesë për t’i përjashtuar nga tatimi mbi vlerën e të kryetarit të Grupit Parlamentar të Partisë shtuar kafshët e gjalla të racës të dhuruar për Demokratike, projektligjet që vijojnë, meqenëse, disa fermerët, siç është vepruar për qumështin që prej tyre, relacionet i kanë me datën e sotme dhe përpunohet, të shihet edhe pjesa tjetër. nuk ka pasur mundësi për t’i shqyrtuar, do t’i shtyjmë Falemnderit! për ditën e enjte, duke përfunduar atë projektligj që
1941 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kanë për t’u shprehur vetëm kryetarët e grupeve, drejtoni në atë formë që drejtuat. E vërteta është që dhe të tjerat do t’i shtyjmë për ditën e enjte. Atëherë, dhe ligji për sistemin e tarifave doganore është ju lutem kryetarëve të grupeve. Zoti Laço? Nuk miratuar sot në Komisionin e Ekonomisë, është. Zoti Metko? Projektligji i dytë “Për një ndryshimet që janë propozuar, sepse ne i kemi ndryshim për miratimin e niveleve të tarifës diskutuar ditën e enjte, kemi rënë dakord që të doganore”. diskutohet midis komunitetit të biznesit dhe Uran Metko – Përderisa seanca u zhvillua në Ministrisë së Financave dhe sot para dite unë jam një anomali totale, ne abstenojmë, nuk kemi asnjë thirrur në mbledhje në komision, pikërisht për këtë mendim punë, që të mbyllim diskutimin e miratimit të sistemit Servet Pëllumbi – Zoti Begeja? të tarifave doganore. Është e sotmja kjo. Dhe këto Maksim Begeja – Zoti Kryetar! duhen diskutuar të gjitha së bashku. Nuk është Dhe projektligji për të cilin ju flisni është pjesë normale ajo që mbyllët pak më parë. Vendosen tre integrale e gjithë paketës fiskale. Prandaj, duhet të taksa të reja dhe mbyllet me ulje e ngritje kartoni shtyhen të gjithë projektligjet në qoftë se shtyhen pa u marrë vesh në Shqipëri se çfarë ndodhi. Atë që punimet për ditën e enjte. miratuat pak më parë janë taksat që vendosen mbi Falemnderit! automjetet dhe asnjë qytetar shqiptar nuk e mori Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Spahia? vesh. Eqerem Spahia – Zoti Kryetar, edhe ju e dini Servet Pëllumbi – Zoti Bode, do t’i diskutojmë që asnjë projektligj nuk është diskutuar sonte. nen për nen ditën e enjte. Kështu që meqenëse ato do të lihen për ditën e Ridvan Bode – Jo nen për nen, diskutimet enjte të kalojë edhe ky projektligj që ju e kaluat bëhen në parim. Zoti Kryetar, diskutimet bëhen në krejtësisht jashtë Rregullores. parim. Më fal, zoti Kryetar, nuk ka ndodhur që një Servet Pëllumbi – Ajo ishte në përputhje me paketë fiskale të mos paraqitet zyrtarisht përpara Rregulloren. Zoti Ndoka? Parlamentit. Dhe kjo paketë fiskale nuk u paraqit Nard Ndoka – Të shtyhet për ditën e enjte. zyrtarisht, as nga ministri, as nga zëvendëskryeministrja, Servet Pëllumbi – Zoti Zogaj? që duhet të ishte Kryeministri këtu, sipas Kushtetutës. Preç Zogaj – Falemnderit! Unë bisedova me Dhe fillojmë bëjmë procedura sa për të kaluar radhën. anëtarët e grupit tonë parlamentar. Tre prej tyre më Nuk është normale. Ju mund të bëni si të doni, por konfirmuan se sot, në orën 10:00, janë thirrur në ky është abuzim, abuzim, abuzim në Parlament. mbledhje për të diskutuar për projektet, dhe nuk Servet Pëllumbi – Ajo paraqitje zoti Bode ishin të përgatitur për të dhënë një mendim, për të bëhet për projektligjin e buxhetit. Nuk bëhet për pjekur një mendim të grupit. Kështu që dhe unë paketën fiskale, sepse paketë fiskale miratojmë jam për ta shtyrë që ata të kenë kohën për ta gjatë gjithë vitit. diskutuar. Ridvan Bode – Jo, zoti Kryetar, dhe vitin e Ja pra, ku janë, të ngrihen në këmbë vetë! kaluar, në qoftë se e mbani mend, i kemi paraqitur Servet Pëllumbi – Komisioni i Ekonomisë ka në bllok. Ka pasur një diskutim në parim. Çfarë filluar në orën 11:00. Dakord. Zoti Topi? përmbledh paketa fiskale? Bamir Topi – Zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Mund të diskutohet në Meqenëse i njëjti shqetësim për të cilin ju e parim për të gjitha dhe po diskutohet veç e veç. shtytë të enjten qëndron edhe për pikën 2, gjë të Është më mirë madje. cilën e argumentoi mjaft mirë zoti Bode dhe unë ia Ridvan Bode – Paketa fiskale prezantohet si lë fjalën zotit Bode në emër të grupit parlamentar. e tërë. Ta marrin vesh shqiptarët se çfarë po Servet Pëllumbi – Po. vendoset në Parlament. Ridvan Bode – Zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Bufi? Ne kërkuam kushte më normale për të diskutuar Ylli Bufi – Zoti Kryetar! dhe në emër të Grupit Parlamentar të Partisë Meqenëse këtu u dhanë disa variante se si mund Demokratike unë iu kam paraqitur rreth 20 faqe me të spostohet për një ditë tjetër, përfundimisht është amendamente që kanë të bëjnë me diskutimin e hapur te çështja e datës së relacioneve. Unë mund ligjeve. t’ju them këtë që nga shtatë projektligje që bëjnë Nuk u futëm në këto procedura sepse thamë që pjesë në paketën fiskale, nga të shtata vetëm një, të gjejmë një mirëkuptim tjetër. Ju preferuat të ai i tarifave doganore ka datën e sotme. Të gjithë të
1942 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
tjerët, pra gjashtë të tjerët janë miratuar gjatë javës Servet Pëllumbi – Falemnderit! së kaluar. Atëherë dhe në emër të grupit fole, zoti Bufi? Për sa i përket mënyrës së prezantimit të Ylli Bufi – Po. paketës fiskale, pa dyshim që ka shumë modele, Servet Pëllumbi – Atëherë, zotërinj deputetë, por nuk ka asnjë detyrim ligjor të trajtohet kështu siç unë do ta ndërpres seancën. Pesë projektligjet e thotë njëri apo tjetri deputet. Vërtet do të ishte mirë të tjera do t’i diskutojmë ditën e enjte. Nuk besoj të bëhej një diskutim normal, por diskutim normal jo në ketë justifikim. Ditën e enjte, në orën 10:00. një situatë anormale që është këtu në sallë. Qeverinë e keni këtu.
E enjte, 18.12.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem dhe përfaqësues të komunitetit ndërkombëtar. uluni nëpër vende! Zotërinj deputetë, hapim seancën! Qëllimi im ka qenë dhe mbetet i njëjtë, nxitja e Në seancën e sotme, Presidenti i Republikës, zoti zgjidhjes kushtetuese dhe sa më të shpejtë të Alfred Moisiu, do t’i drejtojë një mesazh Kuvendit. krizës. Ftoj zotin President, të marrë fjalën. Fatkeqësisht, deri tani dy institucionet Alfred Moisiu – I nderuar zoti Kryetar! përgjegjëse kushtetuese, Qeveria dhe Kuvendi, ende Të nderuar deputetë, zonja dhe zotërinj! nuk kanë ofruar një zgjidhje të tillë. Kjo situatë Sot, dëshiroj të ndaj me ju dhe opinionin publik jonormale duhet të marrë fund sa më parë. Zgjatja e shqiptar shqetësimin tim të thellë për dy çështje të mëtejshme e krizës mund të ndikojë deri në rëndësishme që kanë të bëjnë me të sotmen dhe stabilitetin aq të nevojshëm si dhe kredibilitetin në perspektivën e demokracisë dhe shtetit të së drejtës, raport me faktorët ndërkombëtarë dhe të na sjellë krizën në Qeveri dhe problemet e shfaqura në pasoja të padëshirueshme. zgjedhjet lokale të 12 tetorit. Në këto rrethana, duke vënë re papërgjegjshmërinë Kuvendi i Shqipërisë me atributet dhe të drejtën e mjaftueshme për qeverisjen e vendit e gjykova të e tij kushtetuese rrëzoi në tre raste dekretet për arsyeshme se është momenti që t’ju drejtohem juve, miratimin e dy ministrave të rinj të propozuar nga si përfaqësues të drejtpërdrejt të popullit, të merrni Kryeministri. Vendimi juaj legjitim u shoqërua me përgjegjësitë që u takojnë dhe të kontribuoni për zgjedhjen nga ana e Kryeministrit për vazhduar zgjidhjen e saj. Kuvendi është institucioni kryesor drejtimin e Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe të kushtetues në republikat parlamentare dhe si i tillë Rendit Publik me zëvendësministrat përkatës. Për ka një rol të pazëvendësueshëm në zgjidhjen e mua, si President i Republikës, kjo situatë nuk ka krizave, sidomos në raport me Qeverinë. Në qenë dhe nuk është normale. Ajo cenon përputhje me këtë mision ju ftoj që sot dhe në të kushtetutshmërinë. Mosplotësimi i vendeve në Qeveri ardhmen të përdorni mekanizmat kushtetues dhe ka ndikuar në mirëqeverisjen në sektorët përkatës, përgjegjshmërinë politike për të imponuar, qeverisje në funksionimin e administratës dhe për pasojë dhe normale të vendit, kapërcimin e krizave dhe zhvillimin në ecurinë e procesit të integrimit të vendit. Këtë e forcimin e institucioneve. pikëpamje e kam shprehur publikisht si dhe në Forcimi i shtetit dhe demokracisë, kërkojnë takimet zyrtare me Kryeministrin, me Kryetarin e institucione të forta dhe udhëheqës politikë të Kuvendit dhe me përfaqësues të forcave kryesore përgjegjshëm ndaj ligjit, të cilët përpara interesave politike. personale dhe atyre partiake vënë interesat e vendit. Në përputhje me përgjegjësitë e mia Elektorati ka nevojë të shohë politikanë dhe politika kushtetuese, gjatë dy muajve të fundit kam zhvilluar që bazohen në moral dhe në ligj, që në veprimet një sërë konsultimesh me Kryeministrin, Kryetarin dhe vendimet e tyre të tregojnë sjellje qytetare dhe e Kuvendit, Gjykatën Kushtetuese, forcat politike përgjegjshmëri. Përvoja e shteteve demokratike na parlamentare, me personalitete të jetës shoqërore mëson se shteti i së drejtës dhe demokracia nuk
1943 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kanë asgjë të përbashkët me modelet e vjetra të Në këtë kuadër zgjedhjet e tetorit, ndonëse të partisë-shtet dhe mentalitetet që burojnë prej tyre. cilësuara si më të mira në krahasim me të kaluarën, Asnjë aktivitet partiak, presion apo shantazh politik janë një rast nga i cili duhet të nxjerrim mësimet e nuk mund të dalë mbi Kushtetutën dhe institucionet nevojshme të gjithë. Në këto zgjedhje ne arritëm të kushtetuese. E drejta demokratike e protestës dhe eliminojmë mangësitë e zgjedhjeve të kaluara, e kritikës politike nuk duhen tejkaluar, duke mbajtur sidomos në drejtim të zhvillimit të një fushate të qëndrime apo duke bërë thirrje jokushtetuese. qetë dhe qytetare, të përdorimit ligjor të forcave të Interesi i qytetarëve dhe i vendit kërkon përpjekje policisë, të shërbimit informativ, të raportit midis dhe përgjegjësi për zgjidhjen e krizave dhe jo nxitje, shtetit dhe partive dhe të rolit të medias. Megjithatë, personalizim apo politizim të skajshëm të tyre. ditën e votimeve u konstatuan probleme shqetësuese Klasa politike në veprimet, deklarimet dhe me listat, sidomos në Tiranë dhe Durrës. Probleme aksionet politike e institucionale nuk duhet të harrojë serioze u shfaqën dhe në administrimin e rezultateve asnjëherë se faturën e krizave e paguajnë qytetarët të zgjedhjeve dhe të ankesave. Komisionet dhe i gjithë vendi, siç ka ndodhur fatkeqësisht deri zgjedhore të qendrave të votimit lokale dhe komisioni më tani. Ne kemi nevojë për një shtet dhe një shoqëri qendror, jo gjithmonë ishin në gjendje të kryenin si që njeh, zbaton dhe vepron mbi bazën e Kushtetutës duhet detyrën e tyre ligjore. Me qëndrimet e tyre të dhe të ligjeve. Ky është një parim dhe detyrim pamotivuara ligjërisht ato e zgjatën procesin në themelor për Presidentin dhe për çdo qytetar tjetër mënyrë të panevojshme. Për sqarimin ligjor të kësaj të Republikës. situate i kam kërkuar prokurorisë të verë përpara Bindja ime është se ligjet janë të mira dhe përgjegjësisë çdo komisionet dhe zyrtar që ka sigurojnë stabilitet kur vetë institucionet që burojnë abuzuar me votën dhe ligjin. Kushdo që ka luajtur prej tyre i njohin dhe i respektojnë ato. Kushtetuta apo deformuar të drejtën kushtetuese të zgjedhjes e Shqipërisë, pavarësisht nga mangësitë që në dhe vullnetin e lirë të zgjedhësve, duhet të përballet ndonjë rast nuk kanë munguar të evidentohen, me ligjin. Praktikat e deritanishme të komisionarëve përcakton qartë kompetencat dhe përgjegjësitë e që shkelin ligjin dhe cenojnë integritetin e proceseve çdo institucioni kushtetues. Detyra jonë është zgjedhore për qëllime partiake u duhet dhënë fund. respektimi i këtyre kompetencave dhe bashkëpunimi Ripërsëritja e zgjedhjeve në 118 qendra votimi në ndërinstitucional me frymën e Kushtetutës. Tiranë është rasti më i mirë për të dëshmuar se Asnjë institucion, për asnjë arsye, nuk duhet të partitë dhe komisionet zgjedhore kanë reflektuar transferojë konfliktet e veta të brendshme tek seriozisht mbi gabimet, se ne jemi në gjendje të institucionet e tjera kushtetuese. Çdo ndërhyrje apo bëjmë zgjedhje të lira dhe të ndershme. garë midis institucioneve dhe shfrytëzimi i situatës Ftoj të gjithë institucionet e përfshira në procesin së krijuar për interesa të ngushta, qoftë dhe partiake, zgjedhor, të mësojnë nga gabimet e së kaluarës, jo vetëm e dëmton normalitetin dhe stabilitetin e vendit. për t’i thelluar ato në forma të tjera, por për t’i Forcat politike, duhet të mësohen të respektojnë eliminuar. Të gjithë presim prej tyre reflektim dhe vendimet e organeve kushtetuese dhe të pavarura rritje të kulturës zgjedhore dhe ligjore. Ftoj subjektet dhe kur vendimet e tyre nuk përputhen me interesat zgjedhore të pakënaqura nga rezultatet e veçanta e tyre të momentit. të zgjedhjeve të heqin dorë nga sulmet ndaj sistemit Të nderuar deputetë! të drejtësisë dhe atij kushtetues, si dhe të Në këto vite tranzicioni, Shqipëria ka vuajtur nga respektojnë parimet kushtetuese dhe demokratike polarizimi dhe protagonizmi politik. Koha ka treguar mbi të cilat ato janë ngritur. se kur në vend të tyre funksionojnë bashkëpunimi Politikanët dhe zyrtarët mund të kenë detyrime dhe fryma e mirëkuptimit, qytetarët e kanë ndjerë morale ndaj forcave politike që preferojnë, por veten më mirë, zhvillimi ekonomik ka shënuar rritje, detyrimi më i madh i tyre është ai përballë ligjit, vendi ka fituar stabilitet dhe siguri, imazhi i tij është qytetarëve dhe vendit. Forcat politike, kapacitetet e përmirësuar. Qytetarët presin shumë sepse janë të tyre njerëzore, është mirë t’i përdorin jo për cenim shumta nevojat dhe shqetësimet që duhet të marrin të proceseve zgjedhore apo për nxitje të krizave zgjidhje dhe për të cilat kërkohet kontributi i të politike, por për hartimin dhe shpalljen e alternativave gjithëve. Çdo pengesë në këtë rrugë, qoftë ajo krizë konkrete për zgjidhjen e problemeve të shumta që në Qeveri apo problem zgjedhor, cenon reformat dhe shqetësojnë qytetarët dhe vendin tonë. përparimin e vendit. Në këto zgjedhje, qytetarët dëshmuan më
1944 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shumë maturi e përgjegjësi se sa politika. Me mbështetjes politike dhe e besimit kushtetues midis refuzimin e tyre të matur ndaj politikës konfliktuale institucioneve, pavarësisht nga motivet, duhet ata kanë dhënë dhe po japin një mesazh të qartë zgjidhur me mjete legjitime dhe brenda normave prej të cilit të gjithë duhet të mësojmë. Në këtë kushtetuese. Kuvendi e ka për detyrë t’i japë vendit kontekst, e konsideroj shumë të rëndësishëm, qeverisje legjitime, të plotë dhe të qëndrueshme. fillimin e një procesi transparent për rishikimin, Qeveria duhet ta njohë dhe ta respektojë pushtetin përmirësimin dhe plotësimin e Kodit Zgjedhor, si dhe kushtetues të tij. Mospërmbushja e këtij parimi ka për hartimin e listave reale të zgjedhësve. Përvoja bërë që vendi të humbë shumë kohë dhe energji të tregoi se administrimin e zgjedhjeve duhet ta bëjnë dobishme. institucione profesionale, jopolitike dhe të besueshme. Me këtë rast, e ftoj dhe një herë publikisht Çdo zgjidhje tjetër e bazuar në komisionarë të Kryeministrin, të plotësojë sa më parë Qeverinë ose komanduar partiakë apo institucione formalisht të të ofrojë zgjidhje të reja. Shpreh bindjen time, dhe balancuara nuk përbën garanci për zgjedhje të lira besoj dhe bindjen tuaj dhe të opinionit publik, që në dhe të ndershme. listën e emrave të rinj, nuk duhen përfshirë figura të Njëkohësisht, Qeveria duhet të marrë masa përfolura dhe të akuzuara nga vetë drejtuesit e lartë serioze dhe të menjëhershme për informatizimin e të ekzekutivit, pa dhënë më parë sqarime publike regjistrit të gjendjes civile. Pushteti lokal dhe organet për ta. Nëse nuk ndodh kështu, pra kur institucionet ndihmëse, lipset gjithashtu të zgjidhin problemin e e shtetit nuk funksionojnë, dhe kur forcat politike emërtimit përfundimtar të rrugëve, të numërimit të në Kuvend nuk janë në gjendje të krijojnë zgjidhje banesave si dhe të informatizimit real dhe të plotë kushtetuese për krizat në qeveri, atëherë çdo të adresave. alternativë ligjore është e hapur, përfshirë dhe ajo e Nisur nga shqetësimet mësipërme, jam duke matjes së përkrahjes që partitë kanë nga elektorati. shqyrtuar mundësinë që bashkë me Kryesinë e Në përfundim, ftoj dhe një herë forcat politike të Kuvendit dhe Qeverinë, të ngremë një grup të reflektojnë brenda kuadrit institucional, ftoj Qeverinë “urtish”, të përbërë nga personalitete të njohura të ringrejë urat e besimit me Kuvendin dhe ftoj ju, të politike, publike dhe akademike, të cilët brenda një nderuar deputetë, të përdorni autoritetin tuaj limiti kohor të analizonin të gjithë problemet kushtetues për të ndihmuar në kapërcimin e krizës. zgjedhore në vite dhe të hartonin një studim me Ju falemnderit për vëmendjen! propozime konkrete për daljen përfundimtare nga Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, më lejoni situata që prodhojnë zgjedhje të kontestuara. që në emrin tuaj të falënderoj Presidentin e Tashmë, është e qartë për këdo se përballimi i Republikës, zotin Alfred Moisiu për mesazhin që i sfidës për zgjedhje sipas të gjitha standardeve drejtoi Kuvendit. demokratike është bërë domosdoshmëri për vendin. Dhe tani më lejoni që të përcjell Presidentin e Për këtë qëllim çdo segment i shtetit lipset të kryejë Republikës. Ndërkohë iu njoftoj se do të ndërpritet detyrën e tij. seanca për një orë me qëllim që Komisioni i Zhvillimi i fushatës është detyrim i partive politike. Ekonomisë të shqyrtojë amendamentet e paraqitura Garantimi i saj është dhe duhet të jetë përgjegjësi e nga zoti Bode. Pra, rifillon seanca në orën 12:00. Qeverisë dhe e institucioneve përkatëse kushtetuese. Duke përmbushur secili detyrën e vet * * * ligjore do të arrijmë të rikthejmë besimin e popullit te politika dhe institucionet, do t’u tregojmë miqve Makbule Çeço – Ju lutem, të nderuar deputetë, tanë dhe botës së qytetëruar se jemi plotësisht në zini vendet dhe të rifillojmë seancën. gjendje të zhvillojmë zgjedhje vërtet të lira, të drejta, Fillojmë me shqyrtimin e projektligjit “Për disa të ndershme dhe demokratike. shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8560, datë Të nderuar deputetë! 22.12.1999 “Për procedurat tatimore në Republikën Për mua si President, si për të gjithë ju e Shqipërisë”. Për mendimet e paraqitura kur të vijmë ligjvënësit, nuk ka asgjë më të rëndësishme se sa në votimin nen për nen do t’i kalojmë një për një. stabiliteti, zhvillimi dhe përparimi i vendit. Unë jam i Atëherë fillojmë! Zoti Braho? angazhuar dhe i vendosur t’i mbroj ato me mjetet Sokol Olldashi - Përpara se t’i jepni fjalën zotit kushtetuese në dispozicion. Parë në këtë Braho kam përshtypjen që Komisioni i Ligjeve nuk këndvështrim, vlerësoj se, çdo humbje e e ka kaluar paketën. Kështu që mirë do të ishte që
1945 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ashtu siç u diskutua në Komisionin e Ekonomisë Zoti Berisha, për procedurë. të diskutohej në Komisionin e Ligjeve. Sali Berisha – Ne vendosëm të marrim pjesë Makbule Çeço – Ju lutem, edhe një herë, zoti në këtë debat, sepse interesat e shqiptarëve, Olldashi? interesat e biznesit shqiptar, interesat e biznesit të Sokol Olldashi – Atëherë dhe një herë, vogël, interesat e fermerëve shqiptarë po Komisioni i Ligjeve nuk i ka shqyrtuar çështjet nëpërkëmben, po kërcënohen, po shkelmohen nga sikurse i ka shqyrtuar Komisioni i Ekonomisë. një qeveri e cila për hir të së vërtetës vjen këtu me Makbule Çeço – Kanë qenë problemet ekonomike. një mungesë totale dinjiteti, me një mungesë të plotë Sokol Olldashi - Gjithsesi ka gjëra që duhen përgjegjshmërive. Unë ju lutem të mendoni vetëm parë, përputhen apo nuk përputhen me ligjet të tjera një moment, rriten 30% akcizat e naftës dhe ekzistuese, me Kushtetutën, procedurë që ndiqet karburantit, rriten 25% taksat mbi biznesin e vogël, për të gjitha projektet që hidhen në seancë. mbeten të rritura 15% tarifat për të gjitha importet Makbule Çeço – Gjithsesi kur të vijmë te dhe lëndët e para, goditet në mënyrë fatale prodhimi trajtimi nen për nen. vendas dhe investimet vendase. Shteti, sikur të ishte Po, zoti Braho, keni fjalën! Kemi projektligjin “Për një zuzar, në kundërshtim me të gjitha kontratat, disa shtesa dhe ndryshime të ligjit nr. 8560, datë në kundërshtim me të gjitha praktikat, e vendosura 22.12.1999, “Për procedurat tatimore në Republikën nga biznesmenë që kanë investuar në prodhim, tani e Shqipërisë”. ndryshon kushtet, dhe e bën këtë me një qeveri që Spartak Braho – Komisioni i Ligjeve e shqyrtoi nuk ka as kurajën që të paraqitet këtu në këtë projektligjin “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin platformë, për të shpallur këtë paketë makabre, por “Për procedurat tatimore në Republikën e përkundrazi, njëlloj si në vakt, nën zgjedhë, të lutem, Shqipërisë”, pjesën e paketës fiskale, konstatoi se të dalë qeveria të paraqesë, në qoftë se duam të në aspektin ligjor dhe procedural dhe në aspektin e bëjmë, të paraqesë ligjet dhe ne pranuam të teknikës legjislative përgjithësisht nuk ka vërejtje. angazhohemi edhe në amendamente, edhe në Ndërsa për disa nene të veçanta komisioni ka diskutim. Por në qoftë se ju doni t’i jepni këtë karakter paraqitur disa vërejtje të cilat do t’i paraqesë gjatë të turpshëm, të padenjë, jo për një parlament, por shqyrtimit nen për nen. këtë nuk e bën kush, atëherë përgjegjësia do të Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Bufi, në jetë e juaja. emër të Komisionit të Ekonomisë, Financave dhe U diskutuan amendamentet në Komisionin Privatizimit? Ekonomik, bëtë mirë, normale. Të diskutohen në Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë dhe Komisionin e Ligjeve dhe të fillojë të vijë Qeveria e Financave e ka shqyrtuar këtë projektligj. Në parim të paraqesë këtu ligjet dhe të fillojmë diskutimin siç është dakord. Vërejtjet nen për nen i ka paraqitur është për të filluar, për një çështje që prek të gjithë në raportin që ka secili deputet përpara. Gjithashtu, shqiptarët por jo qeveritarët, për një çështje e cila sot ne diskutuam dhe një sërë amendamentesh që nuk është e thjeshtë të heqësh, të zerosh taksën kanë të bëjnë edhe më këtë projektligj, një pjesë të për çdo produkt importi dhe dihet se kush e ka rëndësishme të të cilave ne i miratuam. Sidoqoftë monopolin. Është absolutisht për Dukën, për Spartak do të shprehemi konkretisht për to nen për nen kur Poçin, është për kompanitë e tyre. Po, zotërinj! Kjo të kalojmë në votimin nen për nen të projektligjit. vjen për qeverinë dhe jo për OBT-në, sepse OBT-ja Në parim jemi dakord. për të cilën ne kemi qenë dhe mbetemi promotorë, Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bufi! Zoti ka nene dhe rregulla që përcakton negocimin, sepse Braho keni për të shtuar diçka? OBT-ja nuk është kurrë për shkatërrimin e prodhimit Spartak Braho – Lidhur me atë sugjerimin që të një vendi. Në të kundërt, është për nxitjen e këtij bëri Olldashi, në qoftë se Komisioni i Ekonomisë prodhimi. Po këtu ju keni sjellë nenin e rritjes së ka shqyrtuar dhe do të paraqesë amendamente akcizë të naftës, në një kohë kur Duraku juaj, Duraku është e përcaktuar në Rregulloren e Kuvendit që të i Qeverisë, 2/3 e naftës që importon i ka pa doganë. tëra amendamentet duhet t’i shqyrtojë Komisioni i Po, zotërinj! Por para se të sillni këtë, na thoni pse Ligjeve. Kështu kemi ecur dhe kjo është praktika. nuk detaksohen 2/3 e naftës në Shqipëri. Merrni Makbule Çeço – Po, zoti Braho, përpara se të shifrat, shikoni konsumin! Të bëni të pacipin dhe kalojmë pastaj në shqyrtimin nen për nen, komisioni banditin është e lehtë, t’u thoni shqiptarëve se po ju të bëjë trajtimet. çlirojmë, siç keni shkruar në relacion, se kemi hequr
1946 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
akcizën e parafinës dhe po nxisin prodhimin e Zoti Ruçi! qirinjve. Duhet të jesh cinik e shpirtkazmë dhe i Gramoz Ruçi – E nderuar zëvendëskryetare e turpshëm si ai që ka shkruar këto rreshta. Parlamentit dhe drejtuese e seancës! Domethënë na falënderoni shqiptarë se po u Të nderuar deputetë! mbrojmë kandilin! Unë në emër të maxhorancës socialiste desha Pra, ju lutem, zonja kryesuese e seancës, të të përshëndes aktin e fundit të kryetarit të Partisë zbatohen të gjitha normat se kemi të bëjmë me një Demokratike, zotit Berisha, dhe desha ta akt jashtëzakonisht madhor. Ju sot keni sjellë këtu përshëndesja për faktin e kthimit në normalitet në një paketë për të rënduar, për të rritur taksat, shtuar procedurat parlamentare. Kjo është kërkesa që ne këtu edhe atë që bëri djali i tezes i Fatos Nanos, i kemi bërë prej kohësh. Të përshëndes edhe cili pa asnjë ligj, daleni se këtu do të jemi, dhe kontributet që kanë të gjithë përfaqësuesit e skandalet e Telekomit këtu në këtë platformë do t’i opozitës në të gjithë komisionet e Parlamentit sjellim të gjitha, pa asnjë ligj, pa asnjë vendim, as shqiptar, ashtu sikurse dhe me opsionet që ka dhe të bordit që keni ngritur ju vetë, trefishon, paraqitur grupi parlamentar që u shqyrtuan me pesëfishon tarifat telefonike, i detyron shqiptarët të shumë përgjegjësi nga Komisioni i Ekonomisë, ku paguajnë identikisht për telefoninë e tyre, sa sipas informacionit, megjithatë, ajo do të dalë gjatë italianët, paçka se ata kanë një rrogë të paktën njëzet seancës, janë marrë parasysh. herë më të madhe se ajo e shqiptarëve. Kështu bën Sigurisht është brenda kritereve dhe do të edhe Andi i territ, Andi i Kesh-it, edhe ai si pa gjë të zbatohen të gjitha rregullat dhe procedurat keq vendos të rrisë energjinë 20%. Një hajdut që parlamentare lidhur me Komisionin e Ligjeve, por dënon kolektivisht shqiptarët. Unë ju them këtu se nëse ato janë thjesht të karakterin ekonomik dhe sahatet nuk vihen jo sepse nuk ekzistojnë në tregun teknik, kuptohet që nuk ka punë Komisioni i Ligjeve. botëror, sepse tregu botëror është i mbushur me Në qoftë se kanë të bëjnë me aspektin kushtetues sahate për matjen e energjisë të të gjitha llojeve, dhe ligjor, sigurisht që do t’i shqyrtojë dhe shikojë ai. por sepse kjo sipërmarrje me këtë hajdut në krye, Për sa u përket problemeve të tjera, zoti Berisha, bën shqiptarët t’i paguajnë dyfishin, trefishin e është e drejta juaj të bëni politikën tuaj opozitare, shpenzimeve të tyre. Ju i keni me sahat shtëpitë por do t’ju lutesha për hatër të opinionit publik që të tuaja, kurse qytete të tëra lihen pa matës, vetëm e luajmë me të vërtetën apo sadopak e vërtetë. Të vetëm që t’u merret atyre sa do taksidari juaj. flitet këtu që 30% rriten, 25% e biznesit të vogël etj. Pra, unë jam që ta diskutojmë paketën, sepse Fryma e paketës fiskale nuk është kjo, por është ne kemi vendosur sot të marrim pjesë, por të pikërisht ajo që bëhen zero, është e kundërta. Të respektojmë rregullat e këtij diskutimi. Amendamentet flitet këtu që Kryeministri po udhëton nëpër botë, tona të diskutohen nga Komisioni i Ligjeve. ku Kryeministri është në selinë e tij dhe po punon, Më fal një minutë, të lutem! pikërisht në atë frymë edhe sipas kërkesës suaj Të fillojë diskutimi, ju ta mbroni, ne ta dhe të atij shqetësimi që keni paraqitur, përsëri është kundërshtojmë, të paraqesim argumente. Qytetarët një mashtrim i paskrupullt i opinionit publik. Të flitet shqiptarë të cilët paguajnë këto taksa duhet të këtu që nuk është fryma e OBT-së, në një kohë që dëgjojnë të dy palët. e gjithë paketa fiskale është pikërisht nën frymën e Në qoftë se dëshironi këto janë rregullat të cilat OBT-së, përsëri është një mashtrim i opinionit publik. i imponon dhe Rregullorja e Parlamentit, por kërkoj Ashtu sikurse do të vlerësoja edhe maxhorancën të vijnë këtu ministrat dhe Kryeministri. Mund të socialiste që është tërësisht dakord me vendosjen them se dhe ministrat mund t’i mbrojnë këto ligje e sahateve siç thoni juve, por do të dëshiroja dhe do sepse Kryeministri siç e merrni vesh ju ka fluturuar të kërkoja që publikisht, qoftë dhe një herë të vetme diku në Lihtenshtein apo po feston fitoren e korbit kryetari i opozitës dhe opozita shqiptare të bënte që ha zogjtë e tij. apel për një gjë që konsumatorët shqiptarë të Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Berisha, paguajnë energjinë, qoftë dhe një herë për hatër të sepse dhe afati për procedurë kaloi. Falemnderit. së vërtetës. Kështu që i gjithë kabineti qeveritar do Sali Berisha – Kam shumë respekt për të jetë prezent në Parlament gjatë shqyrtimit të ekspertët, por këtu le të vijnë ministrat. paketës fiskale dhe do të japin shpjegimet për çdo Makbule Çeço – Falemnderit! Kemi Ministrin pyetje dhe për çdo shpjegim që do të kërkojë jo e Financave që do të përgjigjet për gjithçka këtu. vetëm opozita por edhe maxhoranca.
1947 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Falemnderit! Të vazhdojmë nga puna! Makbule Çeço – Zoti Berisha, vendosëm që Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Ruçi! Fjalën do të vendosim rregull apo jo?! Të lutem se ke 5 e ka kërkuar zoti Mediu. Zoti Berisha. minuta që po flet! Replika është vetëm 2 minuta! Sali Berisha – Mendova se do të kërkonit të Mos bëjmë si puna e atij që thotë “bëni si them falur dhe do të tërhiqni paketën mizore të taksave, unë, mos bëni si bëj unë”. por parafolësi këtu është shndërruar në një Zoti Mediu, pastaj për replikë zoti Duka. mashtrues profesionist dhe dëshmitar të rremë. Që Fatmir Mediu – Falemnderit zonja drejtuese e ju po shkatërroni biznesin, sot është një mendim seancës! universal i biznesmenëve shqiptarë që ju po Së pari, unë dua të theksoj që në mbyllje të ndryshoni të gjitha kushtet e kontratave të tyre për Kuvendit herën e fundit, ne kërkuam dhe besoj që t’i shkatërruar ata siç ka shkatërruar Duka prodhimin gjetëm mirëkuptimin që të rishikoheshin nga e para bujqësor të vendit. të gjitha ligjet e paketës fiskale dhe mendoj që duhet Zotërinj, sot prodhimi bujqësor mbulon vetëm 1/ t’i rikthehemi nga e para. 11 e nevojave të shqiptarëve, kundrejt 1/5 që E dyta, nuk bie dakord me idenë e zotit Ruçi mbulonte në vitin 1996, periudhë kur shqiptarët ishin sepse Rregullorja përcakton që pavarësisht 600 mijë frymë më shumë. Juve natyrisht nuk iu problemeve ekonomike apo teknike Komisioni i intereson sepse juve, Duka u blen shumicën prej Ligjeve në mënyrë të domosdoshme duhet ta jush në një pesëminutësh. Çfarë jeni ju? Unë ju rishikojë çdo amendament dhe duhet të ulet të pashë mirë se kush ishit. gjykojë rreth tij dhe do të ishte mirë të bëhej një Prandaj dhe unë po kërkoj vetëm rregullin e mbledhje urgjente e Komisionit të Ligjeve ku zoti Parlamentit, por se është rritur apo jo taksa e Bode, si njeriu që përfaqëson këto amendamente, biznesit të vogël shkoni dhe pyesni biznesmenët, të vijë dhe të japë shpjegimet e duhura dhe ne, te të cilëve ju jua kaloni atë nga 4% në 5% dhe, për të marrim qëndrimin tonë si Komision Ligjesh përpara gjithë ata që njohin matematikën, jo të Mugabes si se të kalojmë në seancë plenare. ty, kjo është një rritje prej 29%. Prandaj, dhe Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Mediu! mundësisht, ju keni bërë një paketë të Dy projektligjet e para janë kaluar, janë mbyllur papërgjegjshme, çnjerëzore dhe me këtë paketë ju shqyrtimet dhe kur të vijë puna për trajtimin nen për synoni vetëm një gjë, të konsolidoni kompanitë e nen, do t’i shikojmë nen për nen pastaj me të gjithë Durakut, Dukës, Poçit etj. mendimet. Tani kemi filluar trajtimin e projektligjit Po, po është shumë interesant. Nafta kapet, të tretë, po e shqyrtojmë. Për Komisionin e Ligjeve të ushqimet kapen, ndërtimet kapen. Tre boshte që mbarojmë shqyrtimin në parim, të mblidhet Komisioni kontrollojnë, këta më kryesorët, por natyrisht dini i Ligjeve dhe të japë edhe ai mendimin e tij. dhe ju disa përreth tyre, nuk e vë në dyshim, dhe Zoti Duka e ka fjalën. mënyra se si e përcillni ju këtë është me të vërtetë Agron Duka – Unë do të thosha që nuk më e padenjë, është tragjike. vjen keq për zotin Berisha, sepse, në fund të fundit, Të qeshësh kur rrit dhe rëndon, kur rrit taksa dëgjon një fjalë dhe e amplifikon pa i ditur problemet, mbi qytetarët e tu, të qeshësh kur detyron fëmijët e por më vjen keq për ato që e rrethojnë, që janë tyre të largohen nga Shqipëria, të qeshësh kur sheh ekonomistë, bëjnë pjesë në komisione ligjesh, në qytetarë të cilët jetojnë me dy vakte, të qeshësh ku komisione bujqësie etj., dhe në ato që thuhet në sheh qytetarët që marrin ushqimet me lista, të adresën time nuk ka asgjë të vërtetë. Në qoftë se qeshësh kur sheh fëmijët e tyre të qajnë me lot ndonjë nga ata merr guximin që ta thotë që ka të mjerimi në shkollë se shkojnë të uritur, do të thotë vërteta, atëherë le të ballafaqojmë mendimet. Këtu të kesh humbur çdo ndjenjë njerëzore, do të thotë bëhet fjalë që ka konflikt interesash për firmën që të jesh bërë gazi i elegjive të Eminit, do të thotë të unë jam anëtar ose posedoj. Faktikisht nuk është e kesh humbur çdo element të ndërgjegjes qytetarë. vërtetë, sepse Ministria e Bujqësisë nuk ka Çfarë është kjo? Si ka mundësi që t’ia lejoni propozuar dhe nuk ka kërkuar ndonjëherë heqjen e vetes një gjë të tillë? Ju jeni shndërruar në kuptimin doganave për prodhimet bujqësore, në asnjë rast. absolut në KPD-ar, sinonim i babëzisë, Anëtarë të komisioneve janë pozita dhe opozita. Në pashpirtësisë, shpirtkazmërisë. qoftë se ndonjë anëtar i opozitës e vërteton këtë Të lutem, dakord, por unë fola. Ky është atëherë unë po them që ka të drejtë Berisha. problemi! Kjo në rastin më të mirë është mungesë dijesh
1948 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe informacioni dhe në rastin normal është një përgatitur në bashkëpunim me përfaqësues të shpifje e paskrupullt e cila vazhdon dhe nuk e di biznesit dhe shoqatave të prodhuesve të industrisë deri sa do të vazhdojë ky kalvar shpifjesh. ushqimore dhe bujqësisë. Gjithsej nga ana jonë janë Propozimi që është bërë nga specialistët tanë, propozuar reduktimi i tarifave doganore nga 15% dhe është reduktimi i tarifave për artikuj që shërbejnë si 10% në 2% të 13 artikujve që kanë peshë në koston materiale ndihmëse për industrinë agro-përpunuese. e prodhimit. Pra, bëhet fjalë për artikuj që nuk prodhohen fare në Për sa i përket, kjo firma AIBA u bë shumë vend dhe në asnjë rast për artikuj që prodhohen në legjendë për shkak të Berishës, megjithatë një farë vend. Për të respektuar Kuvendin, dhe ato që kanë reklame po i bëhet, ne, domethënë AIBA, jam i një ide qoftë dhe minimale të ekonomisë, ju bëj me detyruar të përgjigjem për shkak të replikës, nga dije se gjatë procesit të hartimit të paketës fiskale, gama e madhe e artikujve, e kam thënë disa herë, specialistët tanë kanë punuar intensivisht edhe në importojmë vetëm grurë dhe misër për lëndë të para konsultim të pandërprerë me përfaqësues të për blegtorinë, për të cilat gruri dhe misri, prandaj e biznesit dhe në asnjë rast nuk ka asnjë lloj ankese them që duhet të pyesni se nuk keni dijeni për këto nga përfaqësues të biznesit për negociatat që kanë probleme, e kanë tarifën doganore 2% dhe TVSh- bërë më Ministrinë e Bujqësisë. në natyrisht 20%. Për të dyja këto unë në Çfarë kemi propozuar ne për akcizat, TVSh-në Komisionin e Bujqësisë dhe në Qeveri kam kërkuar dhe tarifat doganore? Po jua them shkurtimisht. Mbi të mos hiqet ky 2% i tarifës doganore për arsye të akcizat është përgatitur studimi dhe propozimi për ruajtjes së prodhimit të vendit, nga të cilat arritën të heqjen e akcizës së karburanteve që përdoren në ruajnë misrin, pra dogana e misrit vazhdon të jetë bujqësi, si ai për përpunimin e tokës me mekanikë ende 2%. bujqësore ashtu dhe për ngrohjen e serave, për të Nuk e di se ku qëndron ky konflikt i interesave cilin ne kemi rreth një vit që po punojmë. Studimi që unë personalisht dhe kompania AIBA ka për të tregoi se kjo politikë mund të ndikonte në rritjen minimizuar prodhimin e vendit. Nuk e kuptoj. Në 10%-20% të prodhimit bujqësor. Nga ana jonë qoftë se ka ndonjë gjë me argumente, me fakte, tashmë është e njohur që për këtë vit është e nuk ma merr mendja se ju dini t’i thoni këto probleme, pamundur të hiqet, të paktën për gjashtëmujorin e sepse nuk keni punuar asnjëherë, nuk e keni idenë parë, prandaj u propozua një projektpilot i cili me sa se si janë këto punë, kështu që i kërkoni ndonjë di është aprovuar dhe nga Komisioni i Ekonomisë. tjetri që të vijë e t’i thotë. Për të vazhduar pastaj, nëse kjo do të japë efekte Falemnderit! pozitive, të aplikojmë për heqjen e akcizës së naftës Makbule Çeço – Falemnderit! Po, zoti Duraku. dhe të karburanteve për bujqësinë në gjashtëmujorin Shyqyri Duraku – I detyruar të replikoj me e dytë të këtij viti, ashtu siç bëmë edhe për naftën kryetarin e opozitës, meqenëse më përmendi emrin për peshkimin. lidhur me zotërimin e tregut të karburanteve me 2/3 Mbi TVSH-të kemi propozuar aplikimin e TVSh-së e importeve, gjërat kanë evoluar jo ashtu siç mendon së zdritshme për industrinë e grumbullimit dhe zoti Berisha sepse në fushën e karburanteve është përpunimit të qumështit. Ky propozim është futur bërë revolucion në drejtim të luftës kundër në paketën fiskale si ndryshim i ligjit për TVSH-në. monopoleve. Sot në tregun e karburanteve veprojnë Aplikimi i kësaj mase do të stimulojë në masë të jo pak, por mbi 50 shoqëri që importojnë karburante konsiderueshme përpunuesit e qumështit duke dhe vetë kryetari i opozitës duke më njohur nga afër ndikuar në uljen e kostos si dhe rritjen e e di shumë mirë që unë nuk merrem me probleme konkurrueshmërisë së prodhimit të tyre. Gjithashtu, të jashtëligjshme. Së dyti, unë nuk i përkas, nuk ne mendojmë se aplikimi i kësaj mase nuk do të jam “edhe Duraku i Qeverisë”, unë jam një person ndikojë në uljen e të ardhurave në buxhetin e shtetit, “as i Tosit, as i Salës”, por ka rëndësi të madhe përkundrazi krijimi i një mjedisi për konkurrencë të këto që them përpara miqve të mi deputetë, dhe barabartë në treg do të ndikojnë në grumbullimin e këtë që them edhe për krahun e majtë por e them sasive më të mëdha të qumështit nga këto kompani. edhe për krahun e djathtë. Unë vazhdoj të jem një Mbi tarifat doganore, po kështu kemi propozuar biznesmen serioz në fushën që ushtroj veprimtari për reduktimin e nivelit të tarifave doganore për disa tregtare. Nga ana tjetër, dua ta këshilloj edhe artikuj që shërbejnë si materiale ndihmëse për kryetarin e opozitës që në qoftë se ne duhet të industrinë agro-ushqimore. Këto propozime janë artikulojmë njerëz në Parlament për punën që
1949 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kryejmë, e mira e të mirave është të mos e zgjerojë Falemnderit! këtë fushë veprimi në mënyrë jo të drejtë duke Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Duraku! Zoti nëpërkëmbur dinjitetin e deputetëve, por ta mbajë Topi keni fjalën. aty ku e ka, dhe nuk është mirë që komshiu im të Bamir Topi – Falemnderit, zonja Çeço! më luftojë mua sepse kam një biznes, sepse dhe Në fakt, rrjedhën normale që propozoi zoti informacionin e ka më të mirë se kush merret me Berisha për të diskutuar paketën fiskale, për fat të kontrabandë dhe kush shkel ligjet e shtetit dhe në keq e prishi ndërhyrja provokative e zotit Ruçi, i cili, cilin sektor bëhen evazione fiskale. duke demonstruar në mënyrë sipërfaqësore sikur Së fundi, dua të them dhe që për taksën e rrugës gëzohej nga kjo ndërhyrje racionale, pastaj e thellon Durrës-Kukës, me paratë që janë grumbulluar nga problemin me një frymë thellësisht negativiste, duke kjo taksë, aktualisht po fillon rruga Durrës-Kukës iu përgjigjur gjithmonë me një frymë tjetër mendimeve dhe ka filluar segmenti i parë. Të jeni të bindur që racionale të opozitës. Sa për atë ilaritet që po në qoftë se nuk marrim diçka, pikërisht nga këto krijohet këtu nuk është faji ynë, për fat të keq në taksa të cilat janë menduar nga Qeveria për t’u klimën e paradokseve shqiptare kur bëhet fjalë për dhënë, pavarësisht nga masa e taksës. Kur them kapitalistë të mëdhenj gjithmonë janë nga krahu i kështu unë them që në qoftë se duam të bëjmë një majtë, ndryshe nga çdo rrjedhë normale që ka rrugë dhe po ju them dhe këtë tjetrën në qoftë se ka politika botërore. Kështu që bëhet fjalë për interesa korridor nr. 8, në qoftë se ka korridor nr. 9, në qoftë të drejtpërdrejta, natyrisht, ka një shprehje se herë se ka korridor nr. 10, po ju them para të gjithë pas here këtu në këtë tribunë meqenëse flasim për deputetëve parlamentarë, pa dallim si të majtë dhe opinionin e gjerë, duhet të përdorim edhe terminologji të djathtë, po ju them se rruga Durrës-Kukës është të popullit. Nuk e di barkngopuri se çfarë heq superkorridori shqiptar. Në qoftë se nuk e kuptojmë barkzgropthi, që do të thotë se shumica e këtë që rruga Durrës-Kukës është një superkorridor shqiptarëve janë në varfëri të thellë, ju këtu tentoni ku lidhen interesat e të gjithë shqiptarëve dhe të të realizoni paketa fiskale në interes të një grupi të gjithë deputetëve pa përjashtim dhe interesimi ynë, caktuar dhe tashmë këtë e di jo thjesht opozita që ne kemi bërë një gabim fatal, sidomos, po ju them është këtu, këtë e di i tërë opinioni shqiptar: njerëzit dhe këtë tjetrën që për mua dhe zotin Berisha, për e veshur me pushtet janë njerëzit më të pasur në nga vijmë ne, ai nga Tropoja dhe unë nga Kukësi, Shqipëri dhe do të ishte paradoks tjetër në rast se është një sukses shumë i madh që kjo rrugë po do të mendohej që kjo klasë e lidhur me interesa do bëhet për anët tona, po bëhet për të lidhur anët tona, të punonte kundër interesave të saj. për t’i shërbyer atij populli nga vijmë ne dhe është Nga kjo pikëpamje, për ta risjellë edhe një herë në të mirën tonë kjo. në normalitet këtë seancë unë në emër të Grupit Së fundi, dua të theksoj atë që ka të bëjë me, Parlamentar të Partisë Demokratike, ju kërkoj, zonja unë e kam shprehur dhe në grupin parlamentar, po Çeço, ta riktheni totalisht diskutimin aty ku u fillua e shpreh edhe këtu. Taksa që është vënë 65% për në seancën tjetër, sepse jeni dëshmitare, jemi të karburantin e naftës, jua them me përgjegjësi shumë gjithë dëshmitarë që seanca tjetër plenare ishte e të madhe përpara Parlamentit, ajo taksë duhet mbushur me anormalitet, sa që edhe zoti Pëllumbi patjetër të shoqërohet me një tolerim tjetër që duhet e pranoi që në seancën tjetër do të ridiskutojmë jo t’i bëhet naftës në bujqësi dhe në peshkim. Nuk thjesht në mënyrë teknike por do të bëjmë edhe mund të jetë një akcizë e naftës me 65% dhe si ai diskutimin politik, sepse interesat janë të kundërta. që ka një benz 3000 dhe shkon furnizohet për qejf e Ndryshe nuk do të ishte një palë në opozitë dhe të dalë të bëjë një shëtitje nëpër rrugët e Tiranës, si pala tjetër në pozitë. Kam kërkuar herën tjetër, e ai që punon me traktor në arë të lërojë tokën me atë rikërkoj dhe sot, një demonstrim të asaj çfarë keni çmim të karburantit. Dhe kjo është një e drejtë të paraqitur në emër të Qeverisë. Ne do të japim cilën duhet ta kërkojmë të gjithë ne. E kam kërkuar argumentet tanë dhe të jeni të bindur që ka shumë në grup parlamentar, po e kërkoj dhe këtu që kjo argumente për t’ju thënë që kjo paketë fiskale është taksë duhet të studiohet me imtësi. Në qoftë se përgatitur politikisht në mënyrë të qëllimshme dhe vendoset kjo taksë 65% për naftën është e besoj teknikisht në mënyrë tepër të dobët. Kështu domosdoshme të shoqërohet edhe me atë tolerim që unë besoj që ka objekt për diskutim, për debat. që duhet t’i bëjmë bujqësisë dhe peshkimit në këtë Ta fillojmë debatin edhe një herë nga e para, për t’ju realitet. larguar atyre qëllimeve provokative nga cilido që
1950 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ekziston nga kampi i majtë i maxhorancës. parim dhe për të shprehur qëndrimin e Partisë Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Topi! Demokratike rreth saj, gjë që nuk e bëri Është rënë dakord me të gjithë dhe kështu është maxhoranca, më lejoni që të parashtroj konkluzionet dhe Rregullorja që projektligjeve të shqyrtuara nuk i tona, konsideratat tona rreth paketës fiskale. kthehemi më. Kur të vijë problemi për t’i trajtuar nen Nevoja për të rishikuar kuadrin ligjor fiskal dhe për nen do t’i shikojmë pastaj. Mund të bëni dhe për ta riorientuar atë drejt një sistemi me eficiencë trajtimin politik të tyre. Po, zoti Bufi. në raport me ekonominë në kuptimin e nxitjes së Ylli Bufi – Për çështjen e procedurës. strategjive investuese në vend dhe më efektiv në Meqenëse insistohet se duhet të bëhet një debat raport me buxhetin e shtetit në kuptimin e vënies kjo është pjesë e procedurës. Domethënë për çdo nën kontroll të masës së madhe të deficitit buxhetor projektligj është pjesa e diskutimeve ku debatohet të krijuar gjatë viteve 1997 e 1998, kanë qenë pritur qoftë nga ana e deputetëve, qoftë mbrohet nga ana që të shpallej një paketë fiskale për vitin 2004 me e Qeverisë. Për çdo projektligj do të bëhet debati këto drejtime. Veç deklarimeve nga ana e Qeverisë përkatës. Atje ku ka më shumë do të flasim më për një angazhim të tillë kanë qenë disa sugjerime shumë, por nuk do të flasim në përgjithësi, do të insistuese të Bankës Botërore dhe Fondit Monetar flasim konkretisht për çdo projektligj, atje ku shtohen Ndërkombëtar në ndërmarrjen e një veprimi të tillë. taksat apo atje ku pakësohen taksat, do të bëhet “Siguria ligjore është e pamjaftueshme dhe ligjet debati përkatës. Pastaj, përveç diskutimit në parim tregtare të papërshtatshme për forcimin dhe zhvillimin që flasim të gjithë, do të flasim dhe nen për nen, e biznesit”, konkluduan komisionerët e Bashkimit edhe për ndryshimet që ka bërë Komisioni i Evropian në raportin e tyre të disa muajve më parë. Ekonomisë, edhe për ndryshimet që propozon Grupi Ndërsa një mision i posaçëm i Fondit Monetar Parlamentar i Partisë Demokratike. Kështu që mua Ndërkombëtar adresonte këtë nevojë më më duket se është një procedurë krejt normale me konkretisht: “Është urgjente nevoja për të rishikuar të cilën kalon çdo projektligj. Po kalojmë gjashtë ligjet e taksave dhe akteve nënligjore për t’i bërë projektligje. Për secilin prej tyre do të ndjekim një ato konsistente dhe për të eliminuar përcaktimet e procedurë normale që ka Rregullorja e Kuvendit. dyzuara të tyre që e bëjnë zbatimin e ligjit subjektiv”. Makbule Çeço – Atë po bëjmë, zoti Bufi. Jemi Në fakt paketa fiskale, nëse do të shprehemi me te projektligji i tretë. Kanë ndërhyrë për procedurë. një konkluzion rreth saj nga Bashkimi i Dhomave të Atë po sqarojmë. Zoti Bode. Tregtisë dhe Industrisë: “Merr parasysh vetëm dhe Ridvan Bode – E nderuar zonja kryetare! kryesisht interesat për mbushjen e arkës së shtetit”. Të nderuar deputetë kolegë deputetë! Efektet e kësaj pakete ndryshimesh në raport me Në të vërtetë diskutimi i kësaj pakete duhej të ekonominë reale, atë monetare dhe financat publike ishte bërë me procedura më transparente dhe me priten të mos jenë në kahun e pretenduar nga një angazhim më të sinqertë nga ana e Qeveria. Për më tepër sistemi ynë fiskal nëpërmjet maxhorancës, e cila po duket se është e interesuar kësaj pakete konsolidon disa aspekte negative të për të mos bërë publike dhe për të mos bërë të vërejtura prej disa vitesh, disa prej të cilave do të njohur se çfarë po vendoset me këtë të ashtuquajtur mundohem t’i përmend më poshtë. paketë fiskale për vitin 2004 dhe ju zonja kryetare e Së pari, kemi të bëjmë me një rritje të re të seancës në vend që të merreni me mikrofonat e ngarkesës fiskale dhe jo uljes së saj. Ndërkohë që ndryshkura më mirë të hapni procedurën për të edhe pa rritjen që sanksionon paketa e re fiskale diskutuar të gjithë deputetët. ngarkesa teorike ligjore fiskale konsiderohet e Është e vërtetë që javën e parë u diskutua në madhe dhe madje më e lartë nga disa vende të tjera rrëmujë një ligj dhe u ndërpre i dyti, pikërisht sepse të rajonit dhe ato në tranzicion. E ndërsa kjo nuk plotësonte standardet ligjore dhe rregulloret e ngarkesë ligjore me taksa mbi biznesin vazhdon të miratuara për t’u futur në procedurë, sepse po atë rritet, ngarkesa ligjore shkon mbi 40% të prodhimit ditë që diskutohej në Parlament, po atë dite ishte të brendshëm bruto, rendimenti fiskal ose i thënë diskutuar dhe ishte vendosur në Komisionin e ndryshe shkalla e vjeljes së tyre vazhdon të mbetet Ekonomisë dhe ka qenë kjo artifica ligjore që shtyu më e ulëta, thotë FMN-ja, ndër vendet në rajon dhe atë seancë. ato kandidate për anëtarësim në Bashkimin Sidoqoftë meqë dola këtu dhe meqë jemi të Evropian. interesuar për të diskutuar për paketën fiskale në Në vitin 2002 dhe 2003 të ardhurat fiskale
1951 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shkuan në 19% të prodhimit të brendshëm bruto, për litër nga 30 lekë që është aktualisht, ndërsa ajo ose më pak se gjysma e ngarkesës ligjore. e naftës rritet me 30% të nivelit aktual të saj, gjë që Ndërkohë që vende të tjera të rajonit në tranzicion, do të shpërndajë efektet e kësaj mase mbi me të njëjtin nivel taksash dhe madje në disa më të ekonominë dhe konsumatorin në mënyrë direkte pasi ulët, kanë një rendiment dy herë më të lartë në prek çmimin e transportit dhe atë të burimeve krahasim me Shqipërinë. Për shembull Sllovenia energjetike alternative. Sikurse dhe rriten me plus arkëton 40% të prodhimit të brendshëm bruto, mbi 25% taksa mbi biznesit e vogël, kryesisht në Kroacia 41% të prodhimit të brendshëm bruto. fushën e shërbimeve dhe të profesioneve të lira, Maqedonia 34% etj. sikurse dhe disa taksa të tjera të parëndësishme. Korrupsioni i përhapur në strukturat e larta Së treti, ndryshimet në paketën fiskale nuk qeverisëse dhe në administratën fiskale janë shkaku prekin pozitën e administratës publike dhe të i rendimentit tepër të ulët në mbledhjen e taksave. ekzekutivit në tërësi që nëpërmjet akteve nënligjore Ndërkohë që efektet e një fenomeni të tillë të në shumicën e rasteve, duke përfituar dhe nga evazionit fiskal janë më fatale, jo thjesht për dëmin mungesa e përcaktimit të saktë ligjor sigurojnë në që i sjellin arkës së shtetit se sa shkatërrimit të mënyrë abuzive autoritetin për të përcaktuar jashtë rregullave të tregut dhe të konkurrencës në të. kritereve ekonomike e në mënyrë abuzive masën Paketa fiskale rrit më tej barrën fiskale, barrën dhe kohën e nxjerrjes së taksave. Shifrat e e taksave dhe nuk e ul. Nëpërmjet vendosjes së mësipërme për rendimentin fiskal do të thonë se disa taksave të reja, si dhe rritjen e masës së mesatarisht në çdo dy biznese një paguan sipas taksimit për një sërë taksash të tjera, sipas ligjit dhe një nuk paguan fare. Kjo ka dëmtuar rëndë propozimit të Qeverisë, ndryshime që vijnë pas tregun dhe ka dekurajuar strategjitë investuese nga dështimit të taksave të përkohshme aktuale të njëra anë dhe ka thelluar informalitetin dhe rrugës Durrës-Kukës dhe pas përdorimit të shumave inkriminimin e ekonomisë nga ana tjetër. të arkëtuara prej tyre, siç u pranua publikisht për të Një vëzhgim i posaçëm i Fondit Monetar financuar deficitin buxhetor, ndërkohë që neni 4 i Ndërkombëtar rreth procedurave të nxjerrjes së ligjit ndalonte një gjë të tillë dhe i destinonte taksat taksave për vitin 2002 dhe tremujorin e parë të vitit vetëm për ndërtimin e kësaj rruge. në vijim arrin në përfundimin se është urgjente nevoja Shtohen dy taksa të tjera dhe rriten disa akciza, për rishikimin e ligjeve dhe akteve nënligjore, për t’i jo në kuadrin e një takse të rrugës Durrës-Kukës, bërë ato konsistente për të eliminuar abuzimin që siç u munduan ta interpretojnë këtu, por për të vjen prej dy interpretimeve. Ky vëzhgim rikonfirmon konsoliduar taksa të tilla në buxhetin e shtetit. edhe një herë se janë jotransparente praktikat e Konkretisht shtohen taksa e qarkullimit të përcaktimit të vlerës doganore nëpërmjet sistemit automjeteve që do të thotë një pagesë e re prej 7000 të çmimeve të referencës, çka lë shteg për praktika lekësh të reja për pronarët e autoveturave që i ilegale e diskrecionale, çka nuk preket në paketën shtohet pagesës aktuale prej 5000 lekë të reja. fiskale. Mosrimbursimi i TVSH-së gjatë kalimit Ndërsa për automjetet me mbi 4+1 vende dhe për zinxhir të mallrave deri te konsumatori, barrierave automjetet e tonazheve të mëdha pagesa aktuale të larta burokratike për të hyrë në procesin e apelimit si taksë regjistrimi dhe taksë aksi do të shtohet të taksave arbitrare të vendosur nga administrata edhe me 15000 lekë të reja. fiskale, kërkohen parapagimi i masës së detyrimeve Së dyti, një taksë për regjistrimin e lojërave të dhe të gjobave para se të fillojnë procedurat e fatit, kazinove dhe hipodromeve, e cila veç rritjes së apelimit, çështje këto të ngritura edhe vitin e kaluar vlerës shumëfish në krahasim me atë çka paguhej dhe më parë nga opozita. deri më sot sanksionon parapagimin e shumave që Praktikat aktuale të administrimit abuziv e në fillim të vitit, në momentin e regjistrimit, çka do arbitrar të taksave janë dukshëm joefektive në raport të thotë një riorganizim i këtij tregu në funksion të me stabilitetin e kërkuar të financave publike dhe, segmenteve që detyruan këto ndryshime dhe po janë ineficiente në raport me biznesin privat, ashtu mundësi të strukturimit në këtë fushë të ndërkohë që implikojmë të tjera të rrezikshme të biznesit të kapitaleve të dyshimta. tyre në raport me thellimin e korrupsionit dhe Tatime të tjera pësojnë rritje, të tilla si akciza e informalitetin e inkriminimin e biznesit po bëhen karburanteve, në masën rreth 30% të vlerës aktuale. gjithnjë edhe më evidente. Respektivisht akciza e benzinës shtohet me 8 lekë Së treti, me ndryshimet e shpeshta dhe kaotike
1952 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të politikave fiskale të përpunuara në mënyrë të praktikat e qeverisjeve të Kubës dhe të Libisë. Një mbyllur dhe shpesh të influencuara nga interesa shkallë e tillë, tepër e ulët e lirive ekonomike që tregtare të bizneseve me influenca në vendimmarrjen vjen “nga një kuadër ligjor tregtar i papërshtatshëm”, politike, ka bërë që të rritet pasiguria e investitorëve sipas BE-së dhe që për fat të keq në vend të dhe të dekurajohen strategjitë investuese, sidomos korrigjimit vijon konsolidimin e praktikave të në sektorë prodhues dhe në agro-industri, dhe nuk qeverisjes aktuale, duhet ndryshuar, por nuk merret është ashtu siç tha zoti Duka se po mbështet në konsideratë në paketën e propozuar nga Qeveria. agrobiznesin. Bëhen zero tarifat e importit të mallrave Së katërti, tërësia e formulimeve në paketën bujqësore e të perimeve dhe ruhet 10% tarifa e fiskale me rritjen e nivelit të taksave, me shtimin e importit të plastmasit që duhet të përdoret për kompetencave nënligjore të administratës fiskale, bujqësinë apo dhjetëra e dhjetëra lëndë të tjera të me dobësimin e dispozitave ndëshkuese, vazhdojnë para, plehra e të tjera që përdoren nga industritë të rritin barrierën e pengesave për të tërhequr dhe nga bujqësia në Shqipëri. biznesin drejt normalizimit të tij. Thellimi i Gjendja e sigurisë publike dhe pamjaftueshmëria informalitetit të ekonomisë së vendit është një nga e ligjeve ekonomike e tregtare e sidomos zbatimi problemet më të mprehta të ekonomisë sonë dhe tepër subjektiv i tyre pranohet gjerësisht se së bashku me pastrimin e parave dhe ekonominë ushtrojnë ndikimin më të dukshëm negativ për sa i kriminale, për misionin e Bashkimit Evropian takon zbatimit të lirive të deklaruara ekonomike si përbëjnë aspektet më shqetësuese që duhen trajtuar dhe vënies në eficiencë të potencialeve për zhvillimin me urgjencë nga Qeveria. “Trajtimi i këtij problemi e aspiruar ekonomik. Nga një vëzhgim i situatës në është i pamjaftueshëm”, thuhet në këtë raport. këtë aspekt komisionerët e Bashkimit Evropian në “Kuadri ligjor i mangët dhe vetë strukturat e pranverën të vitit 2003 konstatonin se “siguria ligjore ngarkuara ligjërisht janë shumë të dobëta”. Zyrtarisht është e pamjaftueshme dhe ligjet tregtare të pranohet një ekonomi informale prej 40% të vëllimit papërshtatshëm për të forcuar zhvillimin e biznesit total të ekonomisë. Të tjera vrojtime bëjnë fjalë për privat”. Sipas një statistike të publikuar nga Banka një shifër që kalon gjysmën e prodhimit të brendshëm Botërore dy muaj më parë, rreth një analize bruto (dy muaj më parë misioni i FMN-së). Sidoqoftë krahasuese për 28 vende në tranzicion, Shqipëria edhe sa pranon Qeveria, gjysma informale dhe pjesa renditet në vendin e parafundit për nivelin e kriminale brenda saj janë më të lartat në të gjitha investimeve direkte në ekonomi. Maqedonia, një vendet e rajonit. vend fqinj me ne, edhe pse mund të kishte një sërë Për ta bërë këtë më të prekshme dhe konkrete rrethanash të tjera jo të favorshme për të investuar le të përmendim disa tregues të matshëm që lidhen ka masën e investimeve të huaja direkte për frymë me shkallën e informalitetit të ekonomisë dhe që afro dhjetë herë më të lartë se Shqipëria. Disa prej janë publikuar nga institucionet ndërkombëtare që arsyeve të vërteta referohen në materialin e cituar asistojnë Shqipërinë. më lart të misionit të posaçëm të Fondit Monetar Së pari, treguesi më i prekshëm është Ndërkombëtar, ku midis të tjerave thuhet se: rendimenti i të ardhurave fiskale me 19% ndaj “Procedurat për investime janë shumë komplekse, prodhimit të brendshëm bruto, kur të gjitha vendet e jo të qarta e aspak transparente dhe dukshëm janë tjera të rajonit dhe ato që aspirojnë për anëtarësi në jomiqësore për investitorët. Afatet burokratike të BE e kanë mbi 30%. trajtimit të tyre, trajtimi arbitrar dhe i papërcaktuar, Së dyti, sipas një raporti të Bankës Evropiane kostoja e lartë, përfshi shpesh pagesat joligjore, për Rindërtim dhe Zhvillim të vitit 2002, madhësia e bakshishet që kërkohen nga administrata tatimore “taksës së ryshfetit” në Shqipëri jo vetëm është më dhe doganore karakterizojnë procesin e lëshimit të e larta në rajon por është dyfishuar nga viti 1999 në licencave dhe lejeve.” vitin 2002, duke qenë kështu në të njëjtin nivel me Në një publikim të tre muajve më parë një Kirgizistanin, Azerbajxhanin dhe Gjeorgjinë. fondacion amerikan, duke bërë klasifikimin e 156 Së fundi, rritja e sasisë së cash-it, parasë në vendeve të botës për nga shkalla e lirisë ekonomike, qarkullim me lekë në dorë për frymë në Shqipëri, klasifikon praktikat aktuale të qeverisjes si jo të lira është dyfishuar në krahasim me vitin 1998. Pra kemi ekonomikisht dhe vlerëson ndërhyrjen shtetërore një përkeqësim të mëtejshëm. Nga ekuivalenti i mbi biznesin me notën më të keqe në të gjithë dollarit 128 që ka qenë, në atë në ekuivalent aktual vendet e rajonit ose me një notë më shumë se 310 dollarë për frymë cash në qarkullim. Pra kemi
1953 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
më shumë se dyfishin, dy herë e gjysmë me shumë. me paketën fiskale, më duhet t’ju bëj të ditur se në Duke qenë kështu Shqipëria vendi me qarkullimin materialin e fundit, në raportin e fundit të Fondit monetar me lekë në dorë më i larti dhe dy herë më Monetar Ndërkombëtar, në paragrafin 42 thuhet: i lartë se të gjithë vendet e rajonit të cilat kanë nivel “Shqipëria ka bërë shumë përparime gjatë këtyre pagash dhe nevojash për qarkullim me para në dorë viteve të fundit në përmirësimin e transparencës se sa Shqipëria. fiskale. Ajo plotëson standardet e kodit të Dhe së fundi, të nderuar kolegë, më lejoni t’ju transparencës fiskale në disa fusha. Ekziston një kujtoj se paketa e re fiskale e shoqëruar edhe me nivel i lartë qartësie përgjegjësish midis degëve të një rritje të disa çmimeve monopol që vijnë nga ndryshme të Qeverisë dhe veprimtaritë e Qeverisë ndërmarrjet publike, të tilla si rritja e çmimit të janë përgjithësisht të dalluara mirë nga veprimtaria energjisë elektrike, rritja e çmimit të telefonisë fikse, e Bankës Qendrore, ato të institucioneve të tjera shkëput më tej zhvillimet e ekonomisë publike dhe financiare publike dhe në shumicën e rasteve edhe financave të shtetit nga zhvillimet në buxhetin nga ato të kompanive.” familjar dhe kërkesën konsumatore. Një paketë e Dhe në paragrafin 43 thuhet: tillë rritjesh taksash dhe çmimesh për shërbimet “Është bërë një përparim i ndjeshëm në publike bëhet jashtë çdo parashikimi në buxhet për raportimin dhe monitorimin e buxhetit.” të korrigjuar të paktën efektet e tyre në fuqinë blerëse Paketa fiskale që ju paraqitet sot për shqyrtim të buxheteve familjare që përfitojnë nga shpenzimet është fryt i një pune serioze e këmbëngulëse publike, ose e thënë ndryshe, që të korrigjohen për disamujore e të gjithë faktorëve pjesëmarrës në të, vitin 2004 pagat dhe pensionet. Qeveria nuk duke nisur që nga Ministria e Ekonomisë, ministritë parashikon dhe nuk pranon të marrë një detyrim të e tjera të linjës e institucionet e tjera shtetërore e tillë në buxhetin që po miratojmë. Kjo përbën një deri te përfaqësitë e biznesit, stafin e financave, pa dëshmi tjetër të karakterit thjesht administrativ, harruar asistencën dhe konsulencën e partnerëve aspak ekonomik e shoqëror të paketës fiskale që të përhershëm ndërkombëtarë si Fondi Monetar propozohet nga Qeveria. Ndërkombëtar e Banka Botërore. Për këto arsye, Partia Demokratike ka deklaruar Sqaroj se dokumenti për shqyrtim është qëndrimin e saj në kundërshtim me këtë paketë diskutuar dhe ka marrë miratimin e të gjithë fiskale dhe nga ana tjetër ka paraqitur një paketë institucioneve kompetente, duke u nisur që nga amendamentesh të cilat nuk synojnë ndryshimin e Komiteti i Politikave Ekonomike dhe Këshilli i barrës fiskale në Shqipëri, por synojnë të eliminojnë Ministrave. Po kështu më lejoni të falënderoj praktikat abuzive dhe po ashtu të krijojnë hapësira veçanërisht të gjithë komisionet parlamentare, për të vënë nën kontroll korrupsionin e lartë dhe sidomos Komisionin e Ekonomisë dhe Financës për informalitetin në zgjerimin e ekonomisë shqiptare. kontributin në përmirësimin e kësaj pakete. Kam Falemnderit! kënaqësinë gjithashtu të deklaroj se procesi i Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bode! Do hartimit dhe diskutimit të projektbuxhetit dhe t’ju kujtoj zotërinjve deputetë që jemi në shqyrtimin paketës fiskale është kthyer tashmë në një nga e projektligjit të tretë. Çdo projektligj do të trajtohet proceset më të konsultuar e më transparent për të si projektligj i paraqitur në Parlament dhe do të gjithë strukturat e Qeverisë me biznesit dhe publikun, ndjekim të njëjtat procedura. Zoti Islami. Ka të drejtë, ku Ministria e Financave dhe e Ekonomisë, kanë pa radhë, zoti ministër të paraqesë. Ka kaluar luajtur rolin e koordinatorit, bashkërenduesit dhe projektligji 8977 dhe projektligji 8981. Janë të lehtësuesit të konsultimit dhe mediatizimit të këtij shkruara. Jemi te pika e tretë. Ju lutem, i kemi procesi. shqyrtuar, jo miratuar. Zoti Islami. Në qoftë se nuk Paketa, është një bashkësi ligjesh për të cilat doni të vazhdoni punën, thoni që nuk duam të marrim Kuvendi ka detyrimin ligjor për t’i shqyrtuar veças, pjesë. E dëgjuam dhe zotin Bode për trajtimin politik ndërkohë që koncepti i paketës është kthyer në një të të gjitha së bashku. Tani të dëgjojmë dhe zotin traditë që shoqëron ligjin e buxhetit. Pjesë e pandarë Islami dhe të vazhdojmë procedurat normale. e përgjegjësisë në rritje të maxhorancës socialiste Kastriot Islami – E nderuara kryetare e është edhe serioziteti në bashkërendimin e politikës seancës! fiskale me procesin e hartimit të projektbuxhetit të Të nderuar deputetë! shtetit, e cila realizon një ndërlidhje të plotë me Para se të filloj të paraqes opinionin tim lidhur bllokun e të ardhurave fiskale në buxhetin e shtetit.
1954 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Kjo paketë gjithashtu reflekton rekomandimet e pothuajse i njëjtë me ato të vendeve të tjera. studimit për reduktimin e barrierave fiskale të kryer Përveç këtyre, dua të përmend këtu edhe FIAS, si dhe rekomandimet e Bashkimit Evropian lehtësirat fiskale si: në funksion të procesit të negocimit të procesit të a)disidentët për pjesëmarrje mbi 25% stabilizim-asocimit dhe respektimit të angazhimeve përjashtohen nga tatimi mbi fitimin; nga marrëveshjet me institucionet financiare b)njihet një minimum i patatueshëm prej 10000 ndërkombëtare OBT, FMN etj. lekë në muaj; Gjatë procesit të diskutimit për nivelin e c)në tatimin mbi të ardhurat personale aplikohen përfshirjes në paketën fiskale të propozimeve të tarifa progresive 5-25%; ardhura, krahas nevojës së ruajtjes së ritmeve të Ligji për TVSH-në ofron një sërë përjashtimesh larta të rritjes së të ardhurave me fokus kryesor si shërbimet financiare, diplomatët etj. Eksportuesve përmirësimin e administrimit, reduktimin e evazionit u bëhet rimbursimi i tepricës kreditore të TVSh-së dhe informalitetit, janë marrë në konsideratë brenda 30 ditëve. Për makineritë dhe pajisjet që zhvillimet e ekonomisë vendase, nevojat për importohen për të investuar në fushën e prodhimit, mbështetjen e investimeve private, vendase e të ndërtimet dhe telekomunikacionet, zbatohet sistemi huaja dhe mosngritja e barrës aktuale fiskale. i shtyrjes së pagesës së TVSH-së. Sipas këtij Të nderuar kolegë deputetë! sistemi TVSH-ja nuk paguhet në doganë në çastin Më lejoni fillimisht të paraqes më poshtë një e importit. vlerësim për barrën fiskale të paketës aktuale të Për të dytën herë radhazi Ministria e Financave, krahasuar me atë të një viti më parë dhe ndonjë gjatë procesit të diskutimit të paketës fiskale, në të krahasim me barrën fiskale në vendet e tjera të gjitha strukturat institucionale llogarit të gjithë rajonit. efektet që sjell paketa respektive, e detajuar sipas Shqipëria klasifikohet si një prej vendeve me të gjitha amendimeve ligjore që propozohen. Kështu barrën fiskale më të ulët në Evropë. Kjo ngarkesë në qoftë se paketa e re fiskale 2004 përmban fiskale në vendin tonë krahasuar me fqinjët tanë në projektligjet që ju keni në dispozicion, konkretisht rajon është mjaft e ulët sidomos për tatimin mbi efektet e tyre janë: fitimin dhe tatimin mbi të ardhurat personale. I vetmi 1.Procedurat tatimore – efekti zero; tatim i cili është në nivele standarde është TVSH, i 2.Tatimi mbi të ardhurat – efekti zero; cili në Shqipëri është 20%, ndërkohë që në vendet 3.Tatimi mbi vlerën e shtuar – efekti zero; e tjera të rajonit kjo tarifë lëviz në kufijtë 19%-22%. 4.Akciza, meqenëse është bërë transformimi i Po kështu grumbullimi i të ardhurave nga ky tatim taksës së rrugës Durrës-Kukës, ka një efekt 1.8 duke qenë në nivelin 7.3%-7.5% e GDP-së është miliardë; në diapazonin e standardeve evropiane për sa i 5.Taksa e automjeteve, meqë është bërë përket rendimentit fiskal apo performancës fiskale transformimi i taksës së rrugës, ka një efekt plus 1.4; e cila lëviz në kufijtë 6.4% - 8% e GDP-së. 6.Taksa e rrugës ka një efekt minor 3.3; Pra të Më konkretisht, po i referohem nivelit të tarifave dyja bashkë japin efekt zero; fiskale në këto vende: 7.Niveli i tarifës doganore ulet me minus 907 TVSH-ja: Greqia 18%, Bullgaria 22%, Rumani milionë; 22%, Shqipëria 20%; 8.Sigurimet shoqërore – efekt zero; Tatimi mbi fitimin: Greqia 35-40%, Turqia 25- Në total paketa ka një efekt minus 907 milionë 27%, Bullgaria 30%, Rumania 38%, Shqipëria 20%; lekë. Tatimi mbi të ardhurat: Greqia 0-45%, Turqia 25- Pra krahasuar kjo paketë fiskale me të gjithë 55%, Bullgaria 0-40%, Rumania 0-45%, Shqipëria barrën fiskale të një viti më parë kemi vetëm një ulje 0-22%; me minus 907 milionë lekë. Pra në tre tatimet kryesore bazë Shqipëria Gjithashtu përmes kësaj pakete, realizohet edhe renditet me barrën fiskale më të ulët. një objektiv tjetër, lidhur me progresin për Për sa i përket tarifave doganore në kuadër edhe konsolidimin e procesit fiskal përmes heqjes së të përfundimit të marrëveshjes së tregtisë së lirë, mbitaksës prej 1% për të gjitha importet e në pothuajse të gjithë vendet e rajonit dhe të taksueshme dhe respektimit të detyrimeve ligjore e anëtarësimit të Shqipërisë në OBT, niveli i këtyre kontraktuale ndërkombëtare me OBT-ne dhe BE-në. tarifave përveçse shkon drejt uljes është edhe Duhet të nënvizojmë se përmes kësaj pakete
1955 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kryhen ndryshime të legjislacionit fiskal me synim përmes shtimit dhe lehtësimit të procedurave përmirësimin progresiv dhe përafrimin me standardet tatimore, rritjen e mëtejshme të transparencës në evropiane duke i kushtuar rëndësi reduktimit të marrjen e vendimeve dhe procedurave ankimuese, qëndrimit subjektiv të administratës fiskale ndaj publikimin në gazetat zyrtare të ligjeve të reja fiskale. biznesit dhe rritjes së rendimentit fiskal përmes 6.Vazhdimin e konsolidimit të legjislacionit fiskal zgjerimit të bazës së tatueshme e reduktimit dhe veçanërisht ligjit të akcizave, procedurave progresiv të informalitetit dhe të evazionit fiskal. tatimore, tatimit mbi të ardhurat etj. Nisur nga vlerësimi serioz i të gjithë 7.Zbatimin e reformës për transferimin e të konkluzioneve të negociatave me BE-në, të bëra të drejtës për të mbledhur kontributet shoqërore dhe njohura në mbledhjen e komitetit ndërministror të shëndetësore te Drejtoria e Përgjithshme e politikave ekonomike dhe nga argumentet e Tatimeve. paraqitura zyrtarisht nga Ministria e Ekonomisë për Më lejoni të risjell në vëmendjen tuaj se duke plotësimin e detyrimeve që rrjedhin nga zbatimi i filluar nga viti 2000 është përcaktuar përmes marrëveshjes me OBT-në, lindi nevoja e rivlerësimit vendimmarrjes së Kuvendit për nivelin e tarifave të nivelit të zbatimit të detyrimeve të OBT-së, doganore një qëndrim i moderuar e fleksibël për sa kryesisht në kontekstin e negociatave me BE-në e i përket respektimit të detyrimit të OBT-së, me cila do të kishte impakt në paketën fiskale dhe për arsyetimin për të balancuar impaktin në të ardhurat rrjedhojë edhe në projektbuxhetin e vitit 2004. E fiskale, për të krijuar kushtet dhe klimën nxitëse thënë në mënyrë direkt për publikun dhe politikën për prodhimin vendas në periudhën afatshkurtër. shqiptare, ky respektim për të cilin kemi rënë dakord I njëjti arsyetim dhe qëndrim është mbajtur të gjithë unanimisht, jo vetëm politikisht por edhe gjithashtu gjatë përgatitjes së këtyre dokumenteve ligjërisht, përmes ratifikimit të marrëveshjes me OBT- për vitin 2004, në të cilin kanë marrë pjesë në dhe BE-në nga Kuvendi, ka dhe do të ketë koston përfaqësuesit e të gjithë ministrive të linjës. dhe faturën e vet financiare në periudhën afatshkurtër, Duke qenë i bindur për përmirësimet ligjore që ndërkohë që dihen avantazhet e integrimit në sjellin rregullimet e kësaj pakete fiskale, ju ftoj, të periudhën afatmesme dhe afatgjatë. bëheni pjesë aktive e diskutimeve dhe kontributit Kjo paketë në funksion dhe në vazhdimësi të tuaj direkt në të, nga aktet më të rëndësishme që objektivave të paketës fiskale të vitit të kaluar synon: harton Qeveria dhe Ministria e Financave. 1.Të garantojë ruajtjen e stabilitetit Edhe një herë tjetër falënderoj të gjithë deputetët makroekonomik; konsolidimin e të ardhurave fiskale dhe kryesisht anëtarët e Komisionit të Ekonomisë në funksion të realizimit të shpenzimeve në përputhje e Financës, të Ligjeve, Bujqësisë e Industrisë për me prioritetet strategjike; të zhvillimit të kontributet e tyre përmirësuese. qëndrueshëm dhe të uljes së deficitit së Falemnderit! përgjithshëm buxhetor në mbështetje të objektivave Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Islami! Për të parashikuara në programin afatmesëm për vitin procedurë, zoti Berisha. 2004-2006 dhe në marrëveshjet me institucionet Sali Berisha – Është fat i madh që këtij nuk i financiare ndërkombëtare. beson kurrkush! 2.Të kontribuojë në reduktimin e mëtejshëm të (Të qeshura në sallë) evazionit fiskal e kontrabandën dhe të garantojë Makbule Çeço – Kjo hyn në procedurë, zoti fuqizimin e administratës tatimore dhe doganore në Berisha!? Zoti Islami. funksion të forcimit të funksioneve investiguese e Kastriot Islami – Je bërë si cari i Parlamentit! kontrolluese. (Të qeshura në sallë) 3.Të përafrojë legjislacionin dhe praktikat fiskale Makbule Çeço – Kastriot, ju lutem! Zotërinj me ato të BE-së me objektiv integrimin evropian. deputetë, janë edhe pesë deputetë që duan të 4.Të krijojë një klimë të favorshme për një diskutojnë dhe zotit Ruçi që do t’ia jap fjalën, se zhvillim të qëndrueshëm të biznesit vendas e të huaj është kryetar grupi. Të mbyllim diskutimet dhe me kushte lehtësuese për zhvillimin e industrisë në shqyrtimin e projektligjit të tretë, dhe do të bëjmë vend nëpërmjet uljes së tarifës doganore për një sërë pushim. Shihemi në orën pesë pasdite. produktesh. Në parim po trajtohen dhe dy projektligjet e para, 5.Të realizojë një mjedis më të favorshëm ligjor zoti Gjana! Të lutem! Në qoftë se doni të vazhdojmë!? për biznesin vendas dhe atraktiv për biznesin e huaj Për procedurë, merre fjalën! Urdhëro!
1956 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Jemin Gjana – Së pari, në qoftë se Ministri i Kujtoj këtu që jemi përpara dy problemeve. Për dy Financave tha në fjalën e tij se paketa fiskale është projektligjet e para kanë folur ata që deshën të flisnin akti më i rëndësishëm i ministrisë së tij dhe i në parim. Por kjo nuk do të thotë se do t’i pritet fjala Këshillit të Ministrave dhe ndërkohë ai doli aty të të tjerëve që të flasë edhe për ato dy projektligje, si mbrojë paketën fiskale në parimet e saj. Është e në parim, si nen për nen, ashtu sikurse dhe për vërtetë ajo që thotë zoti Bufi se këtu mund të bëhet projektligjet e tjera. Të thonë çfarë të duan apo të një diskutim siç bëhet zakonisht për të gjitha ligjet, shprehin verdiktin e tyre si të duan. Tani po vete ora por paketa fiskale ka një koncept unik të saj, ka 2:30. Është bërë dhe një kërkesë që duhet t’i shikojë gjëra që janë të lidhura dhe të ndërvarura me njëra- Komisioni i Ligjeve vërejtjet, sugjerimet dhe ato që tjetrën, ka ligje që reflektojnë mbi të gjitha ligjet e ka propozuar opozita. Do të gjykoja, propozoja dhe tjera. Kështu që në qoftë se këtu u hap një debat do të kërkoja dhe mirëkuptimin tuaj si drejtuese e atëherë na lini të shprehemi dhe ne të tjerët. Ka seancës dhe të opozitës që ta ndërpresim këtë deputetë, ka kryetarë komisionesh, ka përfaqësues debat këtu. Ndërkohë të bëjmë një pushim deri në të pozitës dhe të opozitës. Ato çfarë shtroi në parim orën 5:00. Komisioni i Ligjeve gjatë kësaj kohe të Ministri i Financave kemi të drejtë që të gjithë të shqyrtojë dhe të plotësojë atë kërkesë që kërkoi reflektojmë mbi to. Ne këtu nuk jemi kukulla. Çështja opozita, në qoftë se ka ndonjë vërejtje dhe të këtu nuk mbyllet me një, dy, tre, pesë. Na jepni vazhdojë pastaj me miratimin e projektligjeve. fjalën të flasim edhe ne për paketën fiskale. E hapët Falemnderit! debatin… Në qoftë se doni të flas Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Ruçi! Zoti Topi? Makbule Çeço – E more fjalën, pra. Nuk e Bamir Topi – Duke e vlerësuar si një mendim hapëm debatin, por u lejua zoti Bode që të racional, bashkohem me propozimin e zotit Ruçi parashtronte në emrin e grupit tuaj. U lejua dhe që të mblidhet Komisioni i Ligjeve dhe pastaj të Ministri i Financave që të parashtronte, meqë ishte vazhdojmë në seancë plenare pasdite. kërkesa juaj, dhe pastaj do të… Makbule Çeço – Në orën 5:00 pasdite. Atëherë Jemin Gjana – O zonjë, pse je atje lart, mund rimblidhemi në orën 5:00 pasdite. Falemnderit! të biesh ndonjë ditë këtu poshtë edhe ti. Atje lart ke Zoti Bode, ju lutem, shkoni në Komisionin e dalë rastësisht. Prandaj mos më ndërpre. Nuk ke Ligjeve që të referoni amendimet që të mos të drejtë të flasësh ti kur flas unë. vonohemi më. Makbule Çeço – Jo, nuk të ndërpres! Jemin Gjana – Do ta filloni paketën nga e para. * * * Do t’i bëjmë transparente… Makbule Çeço – Jo, nuk rikthehen procedurat. Makbule Çeço – Fillojmë atëherë! Zotërinj Ato që janë mbyllur. deputetë, fillojmë seancën. Jemin Gjana – Së pari, atë ligj që miratuat Ilir Bano – Zonja nënkryetare! javën e shkuar e keni miratuar pa prezencën e Zotërinj deputetë! medies, të patransmetuar, pa transparencë publike. Në tërësinë e saj paketa fiskale e paraqitur nuk Duhet të ktheheni për t’i diskutuar gjërat nga e para. bën gjë tjetër veçse shton barrën tatimore mbi Duhet të jepni hapësirë për të gjithë dhe duhet ta shtresat më të gjera, përkeqëson kushtet e zhvillimit shtrini në kohë diskutimin që njerëzit të marrin vesh të biznesit si dhe zyrtarizon më tej mundësinë për se çfarë bëhet. Ndryshe bëjeni si të doni. evazion fiskal, për kontrabandë, për superfitime të Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Gjana! Të pamerituara për klane të caktuara, që edhe tashmë lutem, zoti Bode, nuk flitet dhjetë herë për të njëjtin janë të superpasura nëpërmjet kësaj rruge. Është e problem. Hajde për procedurë. qartë për të gjithë që prodhimi vendas si në bujqësi Gramoz Ruçi – Zonja kryetare e seancës! ashtu dhe në industri është i dobët, në shumicën e Zoti Bode prisni se e kam marrë unë fjalën tij me teknologji jokonkurruese me atë evropiane të përpara. Kisha radhën. perëndimit por edhe të lindjes. Ritmet e rritjes së tij Së pari, dhe një herë bëj të qartë që ne jemi të janë nga më të ulëtat. Investimet dhe interesi për to gatshëm dhe nuk është gatishmëria jonë që jua si nga biznesi vendas dhe nga ai i huaj janë të pakta siguron, jua sigurojnë të gjitha procedurat dhe pothuajse inekzistent. Kjo pasqyrohet edhe në parlamentare zotërinjve të pozitës dhe të opozitës deficitin e madh eksport-import, duke e kthyer vendin për të shprehur pikëpamjet e tyre për të gjitha ligjet. tërësisht të varur nga prodhimet e huaja deri për
1957 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
produkte bujqësore dhe blegtorale që tradicionalisht koston, rritur fitimin, përballuar konkurrencën e huaj, kanë qenë më se të vetëmjaftueshme. Kostoja më duke u sjellë si të barabartë në treg. Të njëjtën gjë ulët aktuale e produkteve analoge të huaja i ka do të realizojë ulja e akcizës dhe si rrjedhim e asfiksuar ato të vendit dhe në këtë drejtim nuk është çmimit të karburanteve për industrinë, tregtinë, marrë asnjë masë për ndryshimin e situatës. ndërtimin, transportin dhe koston e nivelin e jetës Me miratimin e niveleve të reja të tarifave së qytetarëve. doganore gjendja natyrisht që vetëm do të Të gjitha këto, pa prekur të ardhurat në buxhet, përkeqësohet. Në relacionin e Këshillit të Ministrave pasi sot zhdoganohet vetëm gjysma e karburanteve, thuhet që ky nivel është në përputhje me angazhimin kurse më shumë se gjysma tjetër kalon kontrabandë politik të Qeverisë shqiptare të shprehur gjatë për klanet qeverisëse me një dëm efektiv në buxhetin procesit të anëtarësimit në Organizatën Botërore e shtetit prej rreth 60 milionë dollarë dhe, këtë të të Tregtisë, si dhe reflekton dhe sugjerimet e bëra dhënë nuk e japim ne si opozitë, por është një e gjatë raundit të fundit të negociatave për dhënë zyrtare e administratës së kësaj Qeverie. Unë marrëveshjen e stabilizim-asocimit. Po e marrim të po kujtoj këtu që dy funksionarë të lartë, mirëqenë, ndonëse në negociatat duhet përkatësisht të Ministrisë së Energjetikës dhe argumentuar dhe synuar që të vihen dhe të pranohen Transportit, në dy materiale të botuara te “Shqipëria kushte në përputhje dhe në shërbim të integrimit të në rrugën e saj drejt integrimit” dhe “Ekonomia dhe vendit nëpërmjet zhvillimit të tij, përafrimit me vendet tranzicioni” deklarojnë që konsumi i karburanteve e tjera në kushte të barabarta. Prandaj edhe quhet në Shqipëri është mbi 650 mijë ton në vit me negociata. Qeveria jonë, siç u deklarua dhe në një mundësi deri në 800 mijë ton. Të gjithë e dimë takim që bëmë së fundi në Bruksel nga njëkohësisht që nga raportet që na vijnë çdo vit për Evroparlamentarë, nënshkruan çdo gjë që i kërkohet realizimin e buxhetit të shtetit për mallrat që dhe nuk zbaton asgjë. Pa u zgjatur për këtë, edhe ç’doganohen sasia e karburanteve nuk arrin shifrën në qoftë se nuk mund të arrihej më shumë, gjë për 300 mijë ton. Duke shtuar edhe prodhimin vendas të cilën unë dyshoj që të jetë e vërtetë, Qeveria duhej rezulton se rreth 300 mijë ton karburante të kalojnë të mendonte dhe të mendojë masa të tjera për të çdo vit kontrabandë duke siguruar ato superfitime bërë të mundur ekuilibrimin e tyre dhe më tej krijimin që thamë të klaneve qeverisëse. e mundësive për zhvillimin e prodhimit të vendit për Ne duhet t’i japim fund praktikës së miratimit të ta bërë atë konkurrues që jo vetëm të plotësojë ligjeve fiskale, barrën e të cilave e mban biznesi nevojat e brendshme por edhe për eksport. Për joqeveritar si dhe shumica dërrmuese e shqiptarëve, shembull, çfarë po bëhet për uljen e kostos së pasi do të kemi në stanjacion dhe regres dhe më shërbimeve në bujqësi por edhe më gjerë, ku pa tepër se kaq, do të kemi fuqizim të tejskajshëm të dyshim çmimet e larta dhe në rritje të karburanteve klaneve të dyshimta që po uzurpojnë edhe pushtetin kanë një peshë kryesore. Këtu, për më keq, politik në Shqipëri me pasoja të mëdha për vendin propozohet që akciza e tyre të rritet ende dhe as që që do të kërkojnë gjithashtu energji të shumta për mendohet ulja e tyre. t’u ndrequr në të ardhmen. Në të kundërt vazhdon Shpesh, përdoren argumente që duhen të duke u thelluar i njëjti drejtim i gabuar. Për shembull ardhura për buxhetin e shtetit, se shteti mbahet me që në projektligj, në projektligjin “Për përcaktimin e taksa dhe parulla të tjera të gatshme të hedhura në tatimeve dhe taksave”, Qeveria parashikon 60% treg me shumicë si këto. Patjetër që duhen taksa evazion fiskal për taksën e qarkullimit rrugor e cila për buxhetin, por ato duhet të barazpeshojnë nevojat është nga më të lehtat për t’u kontrolluar dhe e shtetit me ato për jetesë më të mirë dhe për mbledhur pothuajse 100%. Unë jam krejt kundër investime në ekonomi, sikurse dhe mbi të gjitha vendosjes së saj për arsyet që përmenden në duhet të jenë të njëjta për të gjithë qytetarët për një amendamentin përkatës të grupit tonë parlamentar. mall, aktivitet apo shumë të caktuar, sipas rastit. Por kam përshtypjen që mund të parashikohet që Me këtë kuptim ekzistojnë të gjitha mundësitë që në ligj, që një taksë për automjetet ta paguajnë mbi edhe duke i ulur ndjeshëm, për shembull akcizat e 40% e tyre. Si do të seleksionohen automjetet? Cilat karburanteve të merren po kaq të ardhura në buxhet. do të jenë kriteret? Apo si zakonisht shtohet një Efekti natyrisht që do të jetë pozitiv në shumë plane. mundësi për vjedhje nga funksionarët e niveleve të Do të ulen tarifat e punimeve bujqësore që thamë dyta dhe të treta të shtetit. më lart duke e nxitur prodhimin e tyre, duke ulur Në materialet e sipërcituara më lart jepet saktë
1958 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
numri i objekteve në Shqipëri dhe me taksat e pa ujë, sigurisht të papunë dhe me nivel varfërie që menduara në projektligjin e paraqitur duheshin llogaritet nga mungesa e këtyre gjërave. Ka tre vjet parashikuar të ardhura në buxhet nga kjo taksë mbi që ky shtet ka vendosur edhe një projekt të Bankës 2.5 miliardë lekë. Në fakt sikurse shkruhet në Botërore për të vendosur kontatorë në mënyrë që relacionin e Këshillit të Ministrave nga ato do të mallin që është energji elektrike, qytetarët ta blejnë mblidhen rreth 1 miliardë lekë, kurse sipas asaj që aq sa harxhojnë. Në fakt u duhet të paguajnë dyfish na thanë specialistët kjo shifër mund të shkojë deri dhe trefish me këtë gjendje që kanë. Dhe akoma në 1.4 miliardë, pra shumë më pak se mundësia më e madhe do të bëhet kjo pagesë siç thuhet nga reale. drejtoria e KESH-it në muajin janar. Zotërinj deputetë! Unë doja t’i thosha Ministrit të Financave, po të Ne kemi evazion të lartë fiskal çka është pranuar ishte këtu, që përpara se të mbrojë paketën fiskale, nga organizma të pavarur të vendit por edhe pse nuk u thotë qytetarëve që këtë taksë që ndërkombëtarë. Ne vazhdojmë të miratojmë ligje që mblodhëm përgjatë dy viteve nuk e harxhuam zyrtarizojnë evazionin fiskal. Këto janë ligje për atëherë kur ju kishit nevojë nga fatkeqësitë natyrore klane të ngushta që përjashtohen nga detyrimet dhe ose fatkeqësitë e papërgjegjshme të Bashkisë së pasurohen, sikurse janë ligje mbytëse për shumicën Tiranës për t’i ndihmuar ata qytetarë të atë gjendje që paguan dhe shkon drejt falimentimit. që ishin, por e paskeni shpenzuar për të mbuluar Falemnderit! deficitin buxhetor që është një shprehje për të Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bano! Fjalën mbuluar, ndoshta shpenzimet e tepruara të e ka zoti Çako. Përgatitet zoti Minarolli. administratës dhe ndoshta mund të kenë shkuar Alfred Çako – Zonja kryetare e seancës! edhe për udhëtime turistike të qeveritarëve tanë të Zotërinj deputetë! lumtur. (Për arsye teknike të incizimit, vazhdimi i Ashtu siç doja t’i thosha, që kemi dy-tre vjet që diskutimit nuk dëgjohet) e ngremë problemin e dëmshpërblimit të ish të Vili Minarolli – Është thënë që para dy vitesh përndjekurve politikë, që e kanë të drejtën e tyre me një ligj të Parlamentit për futjen e taksës për marrjen e këtij dëmshpërblimi, sepse kanë gjakun ndërtimin e rrugës Durrës-Kukës. Dy vite radhazi e tyre mbi këtë vend, dhe përsëri e bëjnë veshin e qytetarët e këtij vendi paguajnë para për këtë taksë shurdhër dhe i kalojnë sikur nuk ka ndodhur asgjë. me destinacion të caktuar dhe, kur vjen puna ata Në një zonë ku jam edhe deputet, në nuk e kanë të qartë ose nuk u thuhet hapur që këto Kodërkamëz, shteti kërkoi t’i vidhte qytetarët duke para që u grumbulluan kanë shkuar për të mbuluar ia ndërprerë energjinë elektrike. Ata pasi i kishin deficitin buxhetor të shkaktuar nga papërgjegjshmëritë shpenzuar të gjitha mundësitë e tjera, dolën dhe e atyre që administrojnë taksat e shqiptarëve dhe jo bënë një zgjidhje të tyre, dhe pastaj shteti u detyrua atje ku duhet të shkonin këto para. që t’ua kthente ato që donte t’ua merrte me forcë. Po ndodhin disa fenomene në këtë vend. Unë përfitoj nga kjo mundësi për t’u shprehur atyre Parlamenti harton ligje dhe rrit taksat. Shoqëritë vlerat e tyre qytetare dhe për t’u thënë të gjithë aksionere, anonime vendosin rritjen e çmimeve në qytetarëve të tjerë se për një shtet që e bën veshin ndërmarrjet e tyre që janë edhe ato ndërmarrje e shurdhër, mënyra më e mirë është të kërkosh atë shtetërore duke rritur çmimet, siç është Telekomi të drejtë që të takon. Dhe unë do t’i them të gjithë ose energjia elektrike. Pra të gjitha këto forma janë zgjedhësve të mi që të vazhdojnë të kërkojnë me forma për të vjedhur, pakësuar të ardhurat e forma të tjera, të cilat ua rrisin vlerat e tyre si qytetarë, shqiptarëve dhe e gjithë propaganda për uljen e atë që duhet t’ua japë ky shtet për të drejtat e tyre. nivelit të varfërisë që propagandohet nga Qeveria ose Falemnderit! nga organizmat ndërkombëtare është një flluskë Makbule Çeço – Falemnderit! Zonja Topalli keni sapuni. Domethënë ne me këtë mënyrë nuk po fjalën dhe përgatitet zoti Pepa. shkojmë sot drejt uljes së varfërisë por drejt rritjes Jozefina Topalli – Zonja kryesuese e seancës! së varfërisë. Asnjëherë një paketë fiskale që sjell rritje të tjera Konkretisht, zonja kryetare e seancës, në këtë taksash nuk ka ardhur kaq me vonesë dhe në moment që unë po flas, në zonën elektorale që është mënyrë kaq agresive. Thua se rritje të tjera të taksave në mes të Tiranës, pjesë e Shqipërisë evropiane janë gjëja më e fundit për t’u diskutuar. Sigurisht siç thotë ish kryetari i Bashkisë, janë pa drita, janë për ata që janë në pushtet është mirë që shqiptarët
1959 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të mos marrin gjë vesh se do t’i shtohet ngarkesa Sepse Albacopter nuk paguan taksë, sepse Duka fiskale dhe se do t’i duhet t’i paguajë edhe më dhe Dukesha nuk paguajnë taksë, sepse ne shumë shtetit para që nuk i kthehen më në asnjë ndërrojmë katër, pesë, gjashtë drejtorë doganash lloj forme. Në fakt, gjatë gjithë këtyre viteve, për Vit vetëm në një vit. Sepse në ekonominë hije të Ri këtë përshesh i kemi bërë përherë. Populli më punonjësit, konsumatorët, votuesit, taksapaguesit, i varfër në Evropë që ngarkohet me një peshë taksash të shkatërruar në buxhetin e tyre të familjes do të që shkon në 40% të GDP-së, me një kenë dhe më pak zë për të dëgjuar. shumëllojshmëri që shkon nga 70 deri në 80 tipe të Nga një anë rriten taksat fukarenjve, nga ana ndryshme, por asnjëherë nuk i tregohet se ku tjetër rritet kontrabanda, rritet evazioni fiskal, shkojnë këto para. Apo më mirë, i mbledhim, sa i falsifikohen bilancet. Ligji është një kaos i mbledhim, si i mbledhim apo nuk i mbledhim?! përgjithshëm në të gjithë nënligjet që i përkasin Shyqyr që flasin institucionet ndërkombëtare dhe paketës fiskale në përgjithësi dhe ky i fundit në fakt studimet e tyre tregojnë se të ardhurat fiskale funksionon vetëm sipas një rregulli, një po një jo janë vetëm 19% e GDP-së, pra vetëm gjysma e dhe si puna e vetë ministrave. Vetëm në një ekonomi ngarkesës ligjore. Thënë shqip në çdo dy biznese hije në fakt mund të ndodhin të gjitha këto dhe mund një paguan, tjetri nuk është e thënë. Krahasuar me të ndodhi që rriten, rriten, rriten taksat dhe investimet vendet fqinje ne jemi te fundit të rreshtuar në vetëm zvogëlohen. Me këtë rrugë vetëm Kyrgiz mbledhjen e taksave. Pra, pavarësisht se kemi Republic mund ta na e kishte lakmi. taksat më të larta dhe me shtrirjen më të gjerë, Falemnderit! thënë jo shqip, jemi qeveria më kleptokrate. Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Pepa dhe Zotërinj deputetë! pastaj fjalën e merr zoti Gjana. Paratë në fakt nuk zhduken, nuk avullojnë në Zyhdi Pepa – Falemnderit, zonja drejtuese e ajër. Ato shkojnë në xhepin e dikujt, në xhepin e seancës! spekulantëve dhe të gjithë spekulatorët bashkë Sigurisht që diskutimi i paketës fiskale është bëjnë atë që shteti humb. Me këtë politikë të re, në mjaft i rëndësishëm sepse paketa fiskale në rast këtë kuptim ne vetëm vazhdojmë të shqetësohemi se do ta përkthejmë në gjuhën e organizmit të njeriut e të kujdesemi që spekulatorët të kenë më shumë në lidhje me buxhetin përfaqëson ngushtimin apo punë. Dhe kjo vjen në një kohë që çmimet e dritave zgjerimin e venave të cilat do të japin të ardhura për rriten, tarifat e telefonave janë më të larta se në Itali, buxhetin. Është e natyrshme që të gjithë të jenë të tani përsëri taksat e biznesit rriten, të karburanteve interesuar për paketën fiskale, në radhë të parë e me radhë. Sa më keq, aq më mirë, thoni ju. deputetët, partitë politike që i përfaqësojnë ato në Me këtë paketë, hiqni taksën e rrugës Durrës- Kuvend dhe në mënyrë të veçantë janë të interesuar Kukës dhe vendosni që shqiptarët të paguajnë edhe qytetarët e këtij vendi. 70000 mijë lekë të vjetra të tjera për çdo makinë të Po ta shohim paketën fiskale të paraqitur nga vogël. Po a nuk i detyrohemi t’u shpjegohemi pikëpamja e performancës së paraqitjes, ajo bën qytetarëve se ku shkuan paratë e rrugës Durrës- një hap jashtëzakonisht përpara sepse me Kukës që u mblodhën për dy vjet, pse u përdor ajo informacionin dhe me transparencën me të cilën për mbulimin e deficitit, kush ju lejon ju që të bëni është realizuar, ajo vërtet i ka dhënë mjaft këto operacione, pse gjithë ky deficit, pse nuk keni informacion të gjithëve për ta parë Shqipërinë vërtet marrë masa paraprake, pse nuk mblidhen taksat e në vendin që i takon, në vendin e fundit për sa i planifikuara dhe pse gjithë kjo ekonomi informale? përket arritjes së objektivave në raport me vendet Shumë thjesht në fakt. Sepse këtu, asnjë njeri nuk që janë në tranzicion. Është e tepërt t’i referohem përgjigjet për benefitet personale në kurriz të kostos të gjitha pasqyrave sepse secili lexon dhe kupton publike. Sepse zyrtarë të korruptuar dhe politikanë se Shqipëria është në radhët e fundit në plotësimin të lartë marrin të ardhura shtesë private, e thënë e atyre objektivave që i takojnë një vendi, për të ndryshe ryshfete në shkëmbim të ekonomisë gri. mbledhur në mënyrë të drejtë ato burime financiare Sepse ministrat pa këtë mjedis nuk mund të rrisin që i takojnë për t’i përdorur për buxhetin, për më tej monopolet e tyre paçka se ata kanë zhvillimin e këtij vendi. Sigurisht, që kjo është situata deformuar tërësisht tregun dhe kanë vdekur bizneset e Shqipërisë. Por ama nuk duhet të mohojmë atë e tjera. Rriten taksat sepse shpenzimet për luksin tjetrën, që është mjaft e rëndësishme, atë progres e pallatit të pushtetit janë ende të pamjaftueshme. të jashtëzakonshëm që kanë realizuar financat
1960 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shqiptare gjatë kësaj periudhe. të paktën bujqësisë shqiptare me 400 mijë familje Unë, duke mbajtur gjithnjë një pozicion kritik fermere, do të pranojë që shumica e tyre do të ndaj qeverisë time, kam kërkuar vazhdimisht që ne falimentojnë dhe do të pranojë, dhe jam i lumtur që duhet të insistojmë pikërisht në mobilizimin të shoh të paktën 1/3 e tyre që të lulëzojnë. Por maksimal të atyre burimeve legjitime të të ardhurave, nuk mund të pranoj këtë qëndrim që mban Ministria të cilat shkapërderdhen në këtë vend. Por, në anën e Ekonomisë, Ministria e Financave dhe në tjetër, unë nuk mund të mohoj dhe nuk mund të përgjithësi që mbahet në ambientin e debateve mos vlerësoj edhe përpjekjet maksimale që janë bërë politike dhe ekonomike në Shqipëri për atë mbrojtje gjatë kësaj periudhe. legjitime që i takon prodhimit dhe prodhuesve Sigurisht që paketa fiskale që paraqitet, nuk shqiptarë. Unë e di që ne nuk do të arrijmë të mundet të anashkalojë dhe të kapërcejë detyrimet konkurrojmë me 400 mijë familje të vogla fermere ndërkombëtare që Shqipëria, si një vend që kërkon me nga një hektar, pa asnjë lloj subvencioni, pa asnjë të aderohet në Evropë dhe në familjen botërore duhet lloj ndihme, pa asnjë lloj asistence në raport edhe të plotësojë. Shqipëria, ka detyrime për Organizatën me Maqedoninë, e cila vërtet është në një konflikt Botërore të Tregtisë. Shqipëria ka njëkohësisht edhe por është shumë më mirë ekonomikisht se sa ne, detyrime për marrëveshjet e tregtisë së lirë, që ajo për të mos thënë me Greqinë, e cila është e ka nënshkruar me vendet e rajonit. Unë jam dakord subvencionuar totalisht nga Bashkimi Evropian. në parim me nënshkrimin e këtyre marrëveshjeve. Pra, duke e pranuar këtë kosto politike të futjes Jam dakord, sigurisht në parim, sepse këto përbëjnë së vendit në Organizatën Botërore të Tregtisë dhe edhe njëkohësisht detyrime për çdo vend serioz i në marrëveshjet e tregtisë së lirë me rajonin, unë cili nënshkruan marrëveshje ndërkombëtare, i cili nuk mund të kuptoj këtë qëndrim kaq kundërshtues është i detyruar t’i respektojë ato. Por, unë kam kur ne kërkojmë që të paktën bujqësia shqiptare të insistuar vazhdimisht, në cilësinë e negociatave, në shmangë pagesën e akcizës për naftën. A e cilësinë e analizave, në cilësinë e bisedimeve për kuptoni? Le ta paguajnë akcizën për naftën ata që ta paraqitur Shqipërinë dhe ekonominë shqiptare me kanë benza, por jo ai fshatari që ka një traktor dhe atë realitet në të cilin ajo ndodhet. Dhe vazhdimisht, që do të punojë tokën. Unë e di që dhe kjo nuk do kam insistuar dhe insistoj, dhe tani, se, në rast se të shkojë e tëra në dobi të atyre fshatarëve të varfër Shqipëria vërtet duhet të pranojë marrëveshjen e sepse një pjesë e këtij veprimi që unë e kam Organizatës Botërore të Tregtisë për hapjen apo për përkrahur dhe do ta përkrah, do të shkojë në dobi të liberalizimin e tregtisë, në rast se Shqipëria duhet një grupi më të kufizuar njerëzish, por le ta bëjmë të jetë e hapur me ekonominë e vendeve të rajonit të paktën edhe këtë veprim. atëherë unë i kërkoj qeverisë time ,të hapemi që Sigurisht, këtu ka mjaft politika të cilat duhet të mallrat të hyjnë pa doganë në Shqipëri, por unë nuk diskutohen dhe duhet të diskutohen me këtë frymë, mund të kuptoj dhe të pranoj se përse në Shqipëri me këtë dashamirësi. Ta zëmë, përjashtimi i akcizës të hyjnë me doganë lëndë të para dhe ndihmëse të për naftën, unë e kuptoj që do të ishte një nxitje që cilat nuk prodhohen në Shqipëri dhe të cilat rrisin Ministri i Mjedisit duhet të ishte në mënyrë koston e prodhimit shqiptar dhe e bëjnë atë kategorike kundër, sepse ne do të bëjmë të jokonkurrues në tregun e vendeve të rajonit për të kundërtën që të rrisim akcizën për naftën, të bëjmë mos thënë në tregun evropian dhe më gjerë. politika bllokuese që të mos digjet naftë po të digjet Sigurisht, kur flas kështu, unë përsëri e vë veten benzinë super pa plumb për të mbrojtur ambientin në një pozitë të gjysmë demagogut në raport me tonë. Por unë nuk shoh këtu asnjë veprim as nga të opinionin publik. Përse? E vë në pozitën e gjysmë gjelbrit, as nga të kuqtë dhe as nga blutë. Unë nuk demagogut sepse ne edhe sikur ta bëjmë këtë, ne e kuptoj dot se çfarë bëhet në këtë Kuvend. nuk do të jemi konkurrues me ekonominë e vendeve Falemnderit! të rajonit, sepse ekonomia e vendeve të rajonit është Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Pepa! Fjalën ekonomia më e subvencionuar. Ajo aplikon aktualisht e ka zoti Gjana dhe përgatitet zoti Malaj. subvencione të rënda mbi prodhimin dhe mbi Jemin Gjana – Të nderuar kolegë! konsumin. Ajo ka një stad teknologjik Grupi i projektligjeve që kemi përpara sot është jashtëzakonisht të avancuar në raport me ne. nga më të rëndësishmit dhe është nga obligimet Megjithatë unë e kam pranuar dhe këtë sfidë dhe më të mëdha që ka Parlamenti Shqiptar si çdo kam thënë: në këtë sfidë të madhe që i është vënë parlament tjetër, që ka Qeveria Shqiptare si çdo
1961 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
qeveri tjetër. Me të, ne përcaktojmë edhe nivelin e Që kur vjen paketa, që nga mënyra se si taksave dhe nivelin e tatimeve, përcaktojmë po me diskutohet, që nga hapësira, koha që i lihet në ligj dhe mënyrën se si i mbledhim dhe si i dispozicion asaj për t’u zbatuar nesër. A e dimë ne administrojmë ato. Mirëpo duket se debatet që janë deputetët shqiptarë, a e dinë shqiptarët, se pas dy zhvilluar në komisionet parlamentare kur vjen çështja javësh kjo paketë do të hyjë në funksion. Sa janë të për të ardhur këtu, në seancën e Kuvendit nga që përgatitur njerëzit e biznesit? Sa janë të përgatitur palët marrin përsipër një pjese, të kthehen në tregtarët tanë? Sa janë të përgatitur prodhuesit tanë? mbrojtës të ekzekutivit dhe një pjesë të sulmojnë Sa janë të përgatitur konsumatorët tanë për ta ditur ekzekutivin, bie i gjithë realiteti që shfaqet para nesh këtë? Çfarë ndodh pas kësaj? Nuk e di me qëllim në ekonominë shqiptare, në financat shqiptare. apo pa qëllim, por pastaj administrata shndërrohet Realisht në komisionet parlamentare bëhen në arbitrare. Merr ligjin që kemi miratuar sot pas shumë më tepër debate se sa bëhen këtu në seancë dhjetë ditësh, i shkon njeriut të biznesit dhe i thotë plenare dhe ka shumë më tepër shqetësim, së paku që ka ndërruar ligji, është ky, është ndryshe, janë nga kolegët deputetë. Dua të theksoj dhe të them ndryshe procedurat. Që duket se sa shqetësim dhe se ka shumë më pak shqetësim për t’u paraqitur sa preokupacion ka. Pastaj na vihen disa barriera përpara komisioneve parlamentare, drejtuesit e përpara, të paktën nëpër komisionet parlamentare. ekzekutivit shqiptar, të cilët preferojnë të çojnë atje Thuhet se jemi të detyruar t’i bëjmë kështu sepse zëvendësit e tyre, ekspertët e tyre, drejtorët e tyre kemi standarde. Kemi standarde që burojnë nga dhe të mos paraqiten kurrë vetë në këto komisione marrëveshjet e tregtisë së lirë, që kemi nënshkruar për të debatuar lidhur me politikat. Çfarë ndodh? me disa dhe presim të nënshkruajmë me disa të Ndodh që e gjitha kjo që konsiderohet paketë fiskale, tjerë. Kemi standarde që na i rekomandon FMN-ja. konsiderohet nga Qeveria Shqiptare, por Kemi standarde që na i rekomandon Banka fatkeqësisht dhe nga Parlamenti Shqiptar si një Botërore. Kemi standarde që na i rekomandon mekanizëm për të mbushur buxhetin e shtetit. Pra Organizata Botërore e Tregtisë etj. Dakord, zotërinj shohim vetëm njërën anë, vetëm njërin funksion të të nderuar. Vetëm se kurrkush nuk shqetësohet, kësaj pakete dhe pak shqetësohemi për shumë nga ata që kanë në dorë për t’u shqetësuar, nga ata probleme të tjera që lidhen në mënyrë të që kanë në dorë të firmosin, nga ata që kanë në drejtpërdrejtë nga mënyra se si e ndërtojmë paketën dorë të marrin vendime. Nëse qenkemi të detyruar fiskale. Bëjmë apo nuk bëjmë politikë ekonomike të zbatojmë standardet për liri të tregut të mallrave, me paketën fiskale në Shqipëri? Kështu si e bëjmë a shqetësohen ata që drejtojnë sot Qeverinë ne nuk bëjmë sepse ka disa realitete që na Shqiptare për liri të tjera, për standarde të tjera të përplasen të gjithëve në fytyrë. Deficiti tregtar i lëvizjes. Nuk lëvizin vetëm mallrat dhe kapitalet, Shqipërisë po e kalon 1 miliardë dollarë, çka do të lëvizin dhe njerëzit. Mallrat mund të hyjnë si të duan, thotë se po na përmbytin të gjitha produktet e huaja, pa tarifa, pa dogana në Shqipëri. Biznesmenët jo ato të teknologjive të larta, por produkte të huaja shqiptarë nuk mund të dalin jashtë Shqipërisë pa që janë si preshi, si qepa edhe të tjera, edhe uji, viza. Qytetarët shqiptarë nuk mund të dalin jashtë edhe birra që thonë se vjen nga Gjermania në fakt Shqipërisë pa viza. Politikanët dhe diplomatët prodhohen në kufi me Shqipërinë. Asgjë nuk e shqiptarë nuk mund të dalin jashtë Shqipërisë pa prodhojmë vetë. viza. Këto nuk janë standarde? Mandej nga kjo liri Paketa fiskale nuk të jep mundësi të thuash se lëvizjeje qytetarët shqiptarë vriten në kufij dhe si nxitet prodhimi vendas, sa e nxisim ne prodhimin qenkemi të detyruar të zbatojmë vetëm një pjesë të vendas, biznesin vendas, jo thjesht tregtinë por standardeve. Për pjesën tjetër nuk paskemi biznesin, atë që prodhon, sa i nxisim investimet e përgjegjësi ne si shtet, ne si politikanë, ne si huaja në vend. Gjithandej ka transferim kapitalesh, qeveritarë?! Po standarde për të vënë sistemin e gjithandej bëhen investime të huaja. Miliarda dollarë drejtësisë në eficiencë kemi?! Asnjëherë nuk bëhet lëvizin nga një kontinent në një tjetër, nga një vend ‘casus beli’. Po standarde për kontrabandën dhe në një tjetër. Sa është Shqipëria atraktive në rajon për korrupsionin kemi?! Po standarde për të drejtat dhe jashtë rajonit? Me cilat ligje do t’i ndërtojmë ne e njeriut kemi?! Po standarde për zgjedhje të lira në këto politika tërheqëse të transferimit të kapitaleve, Shqipëri ka apo nuk ka? Askush nuk shqetësohet të investimeve të huaja në vend, përveçse me ligjet nëse duhet të plotësohen këto standarde. Por e paketës sonë fiskale. shohim për të plotësuar standarde të cilat në të
1962 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
vërtetë duket se shërbejnë dhe për interesa grupesh cilësie e standarde janë, i dimë të gjithë se i dhe lobesh të veçanta. Këtu reagojnë kolegët në konsumojmë nga tregu mallrat që marrim nga të sallë, reagojnë dhe ministrat, reagojnë dhe deputetë, huajt. por një gjë është për t’u shpjeguar. Në qoftë se një Prandaj, për të gjitha këto arsye do të ishte ministër, në qoftë se një deputet ose një shumë e rëndësishme që të gjitha këto t’i shohim zëvendësministër, në qoftë se një drejtor drejtorie, në kompleks dhe jo si çështje shifrash. Të mos ecim të cilët janë njerëz që kanë të drejtë të firmosin, që me konceptin, një pjesë ta mbrojë se nuk janë rritur, janë vendimmarrës, kanë firma ndërtimi, kanë firma janë rritur zotëri. I kemi ngarkesat tatimore më të importi, kanë firma karburantesh, kujt mund t’i larta se të tjerët. E kemi peshën specifike të të mbushin mendjen ata se nuk ka këtu interesa. ardhurave nga burimet fiskale më të vogël në raport Dëgjoni se çfarë ka thënë Smithi disa dhjetëra vite me GDP-në se sa e kanë të tjerët. Kjo është më parë, jo sot: “Nuk na e siguron drekën mirëdashja kontradiktore. Kjo nuk shkon. Prandaj më parë se e kasapit, as e birrabërësit, as e bukëpjekësit, por të shndërrohemi në mbrojtës pa argumente të asaj kujdesi i tyre për të realizuar interesin vetjak.” Këta, që ka ardhur është mirë që të gjithë palët këtu në ministrat tanë, këta deputetët tanë, këta drejtorët e sallën e Parlamentit të mund të reagojnë. Unë besoj drejtorive tona, këta zëvendësministrat tanë, këta se ka një reagim të komisioneve parlamentarë, i qenkan jashtë interesit të tyre, nuk paskan konflikt cili, nuk duhet pranuar vetëm si reagim në parim, interesash. Pra këto lloj shpjegimesh nuk bindin por duhet shkuar drejt atyre ndryshimeve që janë askënd në Shqipëri. rekomanduar nga komisionet, të cilat rekomandohen Pastaj, si mund të mbrohet prodhimi vendas, sot dhe nga opozita në Parlament, për të mos i atë që dhe shumë kolegë të tjerë e thanë përpara, parë ato me skepticizëm, me qëllim që të mund të që ndërkohë që duam të mbajmë tarifa për të gjithë minimizojmë të keqen. Nuk është se e zgjidhim lëndët e para, për të gjithë lëndët ndihmëse që nuk tërësisht por të keqen e minimizojmë në qoftë se i prodhojmë dot në vend dhe që janë mjeti, janë këto propozime që vijnë nga komisionet bazë për prodhimin bujqësor vendas, së paku për parlamentare, që vijnë nga opozita parlamentare të atë agro-bujqësor të gjitha produktet e gatshme merren në konsideratë dhe t’i nënshtrohen një duhet të shkojnë drejt zeros në tarifat e tyre. A ka gjykimi real, të drejtë, pa pasione në sallën e këtu një disproporcionalitet? A ka këtu një gjë që Parlamentit. nuk shkon? Si ka mundësi? Si duhet ta shpjegojmë Falemnderit! faktin që në dhjetëvjeçarin e fundit prodhimi i grurit Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Malaj e ka në Shqipëri është ulur me 200 mijë ton? Numri i fjalën. krerëve të gjedhëve në Shqipëri është ulur me 100 Arben Malaj – Falemnderit, zonja kryetare e mijë krerë? Numri i bagëtive të imta është ulur me 1 seancës! milionë krerë, nga 4.1 milionë në 3 milionë? Unë e kam të vështirë se ky vend këtu ka shumë Sipërfaqja e tokës bujqësore është 200 mijë hektarë lot, dhe të zonjës nënkryetare dhe të zotit Gjana. tokë më pak e mbjellë në dhjetëvjeçarin e fundit. Do të kërkoja mirëkuptim nga deputetët për më Për cilën arsye? Nuk duan të punojnë shqiptarët? shumë përgjegjësi dhe më pak militantizëm. Unë Apo dhe atyre që punojnë e që prodhojnë dhe që nuk habitem kur dëgjoj që opozita nuk voton buxhetin kanë ngritur me mundin dhe me djersën e tyre sera sepse nuk mundet që një opozitë që të jetë në rrugë nuk u shiten prodhimet, sepse invadohet vendi nga të jetë kaq civile sa të vijë dhe të diskutojë realisht prodhimet e huaja, për interesa lobesh brenda dhe për buxhetin. Aq më tepër që edhe agresivitetin e jashtë Shqipërisë. Të gjitha këto, kemi për detyrë rrugës fatkeqësisht do ta sjellë edhe në diskutimin t’i shohim dhe t’i shqyrtojmë ne. Ndërkohë, nuk kemi e buxhetit. gjë tjetër në dorë. Subvencionet me sa duket, as Sigurisht, nuk kam frikë të flas edhe për nuk na lenë t’i bëjmë dhe as nuk kemi mundësi t’i konceptin nëse kanë apo jo interesa ministrat, por bëjmë. Politika krediti as kemi mundësi të bëjmë, kam frikë se fushata elektorale e 12 tetorit e Partisë as me sa duket nuk na lënë të bëjmë sepse ka disa Demokratike me ato shpenzime astronomike dhe kushtëzime nga organizmat financiare që na ndjekin. aq luksoze, kam frikë se i tregon më mirë dhe më Edhe politikat tona fiskale i godasim. Dhe çfarë qartë se ku janë rrënjët e korrupsionit në ekonominë mbetet? Mbetet që ne të bëhemi një vend plasdarme shqiptare dhe nga vijnë paratë e shpenzimeve për të shitur prodhimet e të tjerëve dhe se me çfarë luksoze.
1963 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Por le të ndalemi te paketa fiskale. Së pari, dua integrimit të rajonit, është duke u integruar me të bëj të qartë që nuk ka pse të bllokohen punimet korridoret ekonomike siç është korridori i tetë, siç e Parlamentit në konceptin paketës fiskale. Qeveria janë korridoret e energjisë, siç janë korridoret e gjen një mënyrë racionale për të prezantuar turizmit dhe një sërë projektesh të tjera. propozimet e saj. Por termi “paketë fiskale” në Së treti, edhe për debatet që bëni për OBT-në. konceptin juridik nuk është pjesë as e Kushtetutës Së pari duhet të keni parasysh në këtë pjesë që dhe as e ligjit të buxhetit. Ndoshta puna më e mirë marrëveshjet kalojnë në Parlament dhe është e Parlamentit do të ishte miratimi një nga një i të Parlamenti ai që certifikon politikat që ndërmerr gjitha ligjeve dhe ecja në mënyrë racionale për këtë Qeveria. Por nga momenti që këto politika proces. Ndërsa debatet e pafundme,deri dy ditore, ekonomike certifikohen nga Parlamenti i vendit se si do të diskutohet paketa fiskale, e gjitha bashkë obligimi është për t’i zbatuar ato. Njëkohësisht duhet apo një nga një, vetëm realizuan një qëllim, atë të të bëjmë të qartë që negociatat me OBT-në kanë bllokimit të funksionimit normal të aktivitetit të pasur në dispozicion një kohë dhjetëvjeçare për të Parlamentit dhe për një element kaq të rëndësishëm hapur tregun shqiptar. Ne as kemi nxituar dhe as siç është paketa fiskale në tërësinë e saj. kemi vrapuar por nuk mund të pranojmë që një Dhe nga ana tjetër, dëgjojmë këtu deputetët e ekonomi e mbyllur të zhvillohet më mirë dhe më opozitës që qenkan shumë të shqetësuar se kur do shpejt se sa një ekonomi e integruar. ta marrë vesh konsumatori i thjeshtë apo biznesmeni Edhe me marrëveshjet e tregtisë së lirë, i thjeshtë ndryshimin e paketës fiskale ose ligjeve periudha në dispozicion për biznesin shqiptar që të tatimore. Në qoftë se do të duhet të pengohet unë konsolidohet dhe të bëhet konkurrues është tetë nuk kam merak që do të njoftohen apo jo vjet, Është hapur pjesa që i takon prodhimeve konsumatorët sepse nuk ka transparencë më të industriale. Është mbajtur e mbyllur, mund të them, mundshme. Të gjitha seancat në komisionet pjesa që i takon prodhimit bujqësor dhe në shifra parlamentare janë përballë medies, e gjithë kjo ,konkrete vetëm për marrëveshjet e tregtisë së lirë seancë është përballë publikut dhe kjo është mënyrë mund të theksoj. Në të tetë këto marrëveshje, e informimit të opinionit publik. Rruga ligjore është Shqipëria ka realizuar nivelin më të ulët të hapjes dekretimi në kohë i ligjit dhe vënia në dispozicion së tregut për produktet bujqësore nga vendet e ndërmjet njoftimit zyrtar në gazetën zyrtare. Pra nëse rajonit, që është vetëm 5.1%. Në raport me realisht e kemi shqetësimin te biznesi dhe Shqipërinë Bullgaria e ka hapur tregun e saj me konsumatori shqiptar, duhet të respektojmë afatet 14%, Maqedonia 52%, Kroacia 14.2%, Bosnja 51%, e mundshme të miratimit të paketës dhe buxhetit Rumania 10.9% dhe Serbia e Mali i Zi 27%. Pra që të kemi kohën normale në dispozicion për ta shkalla e hapjes së ekonomisë shqiptare për pjesën bërë atë efektive me fillimin e vitit të ri. e sektorit bujqësor ka qenë më e ulët se të gjithë të Dëgjoj shumë debate lidhur me politikat tjerat dhe duhet të theksojmë që nuk mund ta ekonomike dhe për statusin e Ministrit të mbështesim zhvillimin e vendit thjesht me politika Ekonomisë. Dua të theksoj, që dallimi është i qartë, mbrojtëse, megjithëse ato pranohen dhe janë të nëse do të ketë diskutime për nivele tarifash thjesht domosdoshme në periudhën që ne kemi parashikuar dhe vetëm për artikuj ky është deformim i diskutimit. dhe që nuk është e pakët, por është 9-vjeçare. Qeveria është e qartë se mbështetja e biznesit Moment tjetër, është që të gjitha negociatat dhe kërkon së pari një ambient të qetë politik dhe ky marrëveshjet e tregtisë së lirë janë bërë me biznesin. është parakusht kudo. Së dyti kërkon stabilitet Ka qenë biznesi në tryeza ai që ka kërkuar sasi të makroekonomik. Së treti, kërkon politika të qarta caktuara të hapjes së tregut shqiptar në raport me të zhvillimit ekonomik të vendit çka në thelbin e tyre, vendet e rajonit dhe hapjen e tregut të vendeve të sidomos në këtë periudhë, sjellin si të re procesin e rajonit me biznesin shqiptar. Ajo që është pozitive integrimit ekonomik të vendit në nivel rajonal, dhe që duhet theksuar janë, kërkesat në rritje që evropian dhe global. vijnë nga kompanitë shqiptare për të rinegociuar Së dyti, Qeveria është tërësisht e angazhuar sasitë shtesë që ata duan të shesin në tregun e për projekte konkrete në ekonominë shqiptare që e Maqedonisë, në tregun e Serbisë dhe në tregun e integrojnë atë. Shqipëria nuk i ngjan më një fshati vendeve të tjera të rajonit. Nëse do të marrim debatin në të cilën nuk kalon asnjë rrugë. Shqipëria, tashmë, që ju bëni se sa është mbajtur parasysh kërkesa e është duke u integruar realisht me mundësitë e komunitetit të biznesit, mund të bëj të qartë rastin
1964 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
më konkret: në negociatat me palën serbe kur dihet gjitha eksportet e vendeve të Ballkanit perëndimor që ata kanë një avantazh në prodhimin dhe eksportin në drejtim të tregut evropian përveç tre produkteve e grurit, Qeveria Shqiptare mbështeti vetëm në të cilat bëjnë pjesë peshku, vera dhe mishi i viçit kërkesën e komunitetit të biznesit shqiptar. Pra nga që stimulohet me hormone, gjë që nuk lejohet, të 10 mijë tonë që kërkonte pala serbe në këto gjitha eksportet e tjera janë të mundshme të hyjnë negociata, pala shqiptare, biznesi shqiptar ishte në në tregun evropian me tarifën zero. Pra Qeveria, gjendje të përballonte pa një konkurrencë abuzive është duke negociuar politika më të plota që rrisin vetëm 2500 ton. Kjo u shkrua dhe në marrëveshje. prodhimin bujqësor dhe që e bëjnë këtë sektor më Pra nuk është se nuk ka bashkëpunim. prezent në tregun e brendshëm dhe i krijojnë atij Ajo që është më thelbësore është se cilët janë hapësira më të mëdha për t’u zhvilluar. faktorët e rritjes, domethënë do të mbetemi vetëm Është i hapur dhe është shqetësues problemi te politikat doganore apo do të shikojmë tërësinë e që ka të bëjë me nivelin e ekonomisë informale. faktorëve të rritjes të ekonomisë shqiptare ku më Nuk është një fenomen i ri por përmasat e tij janë kryesorja dhe ndoshta më penguese është ajo që shqetësuese dhe Qeveria e njeh këtë shqetësim është mbi tavolinat tuaja dhe që ka të bëjë me duke kërkuar dhe më shumë bashkëpunim me të kuadrin e ri ligjor të pronësisë, i cili në të gjitha gjithë faktorët e mundshëm. Hapi konkret i Qeverisë analizat shkencore mbetet faktori pengues për Shqiptare dhe që është zyrtar është asistenca që zhvillimin e këtij sektori. ka marrë nga Organizata për Bashkëpunim dhe Është politika që do të ndiqet lidhur me Zhvillim e cila në vitin 2004 do të bëjë studimin e kreditimin, e cila unë shpresoj që është duke u plotë të faktorëve të ekonomisë informale dhe përmirësuar, duke u bërë më e mundshme për politikave që ndihmojnë në uljen sa më shpejt të biznesin. Ka efekte shume pozitive në biznesin në ekonomisë informale. Kjo nuk është një sfidë as zonat urbane, në biznesin e madh, kërkohen më të gjashtëmujore, as tremujore dhe as njëvjeçare. Ne plota skemat e kreditimit për sektorin rural, dhe kjo orientohemi nga bashkëpunime afatgjata dhe japim përbën një detyrim. Por në të gjitha sfidat tona duhet garancitë për t’i realizuar të gjitha politikat që do të parë këndvështrimi afatgjatë i cili ka nevojë të rekomandohen nga ky studim. orientohemi më shumë nga politikat nxitëse se sa Elementi i fundit në ndihmë të biznesit, që ka nga politikat mbrojtëse, të orientohemi më shumë lidhje me marrëdhëniet e biznesit me administratën nga faktorët bazë të rritjes se sa tarifat konkrete publike në përgjithësi dhe me administratën fiskale për artikujt konkretë. Në këtë këndvështrim unë në veçanti. Gjatë diskutimit të bërë edhe në ligjin besoj se, është e detyrueshme të ecim në konceptin për procedurat tatimore propozimet që janë bërë që biznesin shqiptar ta asistojmë nga afër, që të ulë edhe nga përfaqësuesit e Partisë Demokratike kanë të gjitha kostot. Mbështesim Ministrinë e gjetur mbështetje në plotësimet e nevojshme të Ekonomisë dhe kjo është pjesë e filozofisë që ne kuadrit ligjor që minimizojnë abuzivitetin dhe krijojnë kemi përcjellë edhe në nomenklaturat doganore, një marrëdhënie më të mirë midis biznesit dhe bërjen zero të të gjitha tarifave të lëndëve ta para administratës. dhe të materialeve ndihmëse të cilat ndihmojnë Përsëri detyrohem të them se sfidat nuk biznesin shqiptar të ulë kostot, së pari të rrisë zgjidhen thjesht me ndryshime në kuadrin ligjor por peshën e tij në tregun e brendshëm dhe së dyti të kërkojnë një angazhim më të plotë nga të gjithë ne. jetë i mundshëm për të konkurruar në tregje të Falemnderit ! mëdha, që krijohen nga marrëveshjet e Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Malaj! Zoti bashkëpunimit, fillimisht rajonale dhe pastaj ato Gjana. evropiane. Jemin Gjana – Falemnderit! Sepse, theksoj dhe momentin tjetër që ka një Nuk është çështja të përmend emrin ose jo, strategji të saktë, një politikë të qartë edhe të sepse emrin njëri-tjetrit ia përmendim përditë ne. Komisionit Evropian për të mbështetur vendet e Problemi është që në qoftë se disa të vërteta këtu Ballkanit perëndimor dhe ka mbi një vit që ka filluar kolegët e shumicës i konsiderojnë si qarje të të aplikohet një politikë e re, preferenciale, për opozitës, unë detyrohem të ripërsëris që nga viti eksportet e vendeve të Ballkanit, ku ne ende nuk 1997 e deri sot, deficit tregtar i Shqipërisë është 4 kemi arritur të përfitojmë për shkak të nivelit në të herë. Në qoftë se nuk është kështu zoti Malaj ju cilin është prodhimi bujqësor në vendin tonë, për të keni të drejtë të thoni të kundërtën.
1965 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Së dyti, investimet e huaja direkte janë ulur. Unë po na prezanton Qeveria, deri sa dhe treguesin e nuk i kam parë shifrat e buxhetit të këtij viti në tërësi, politikës që quhet ngarkesë ose barrë fiskale e kam parë të bujqësisë. Nëse ju nuk i dini kam për trajton në mënyrë diametralisht të kundërt me atë borxh t’jua vë ato në dispozicion dhe t’i vërtetojmë që e trajton opozita. Opozita ka disa vjet që thotë se ato janë ulur. që ngarkesa fiskale, barra e tatimeve në Shqipëri Së treti, nuk është qarje por është një realitet është shumë e rëndë, tatimpaguesit nuk e fakti që kur Bashkimi Evropian na e sjell raportin përballojnë dot. Ky ka qenë denoncimi dhe kërkesa këtu dhe thotë se krimi i organizuar në bashkëpunim konstante e opozitës. Cila është përgjigja e me pushtetarët vjedh nga Buxheti i Shtetit 300 Qeverisë? Zoti Ministër i Financave edhe sot e tha, milionë dollarë, do të thotë se zhdoganohen në Shqipëria ka ngarkesën fiskale më të ulët në vendet Shqipëri më pak se 50 litra karburant për çdo makinë e rajonit, jo ta krahasojmë me vendet e botës. Një në muaj. Me çfarë punojnë makinat e tjera? Me çfarë gënjeshtër e jashtëzakonshme e cila bazohet punojnë kohën tjetër? Zhdoganohen 1 paketë cigare pikërisht në një manipulim qeveritar. për 5 duhanpirës në Shqipëri. Çfarë ndodh tjetër? Zotërinj, më lejoni t’ju bëj të ditur ku bazohet Po të përdoret aq kafe sa zhdoganohet në Shqipëri manipulimi, pse dalin këto shifra? Barra fiskale do të thotë se duhet ta bëjmë me tollon si para vitit paraqitet në letër më e ulët se vendet e rajonit, sepse 1990. Këto janë shqetësime. Nuk besoj se janë Qeveria spekulon me emëruesin e thyesës. Çdo të qarje. thotë kjo? Barra fiskale është një tregues, një Prandaj mirë është t’i shohim këto dhe ju jeni pjesëtim që në numërues ka shumën e taksave që Ministër i Ekonomisë. Në radhë të parë, duhet të paguhen dhe në emërues ka GDP-në. Një GDP e jeni ju ai që me paketën fiskale, me këto ligje të cila paraqitet nga viti në vit me ngjyrë rozë të rritur kërkoni nxitje për prodhimin vendas, se ekonomia dhe pa asnjë shpjegim konkret ku bazohet që në është prodhimi vendas, nuk është sa sjellin të huajt këtë tregues në letër që është i ulët. Në fakt po ta te ne dhe sa sjellin me tregtinë e tyre gjysmat e zhveshim dhe ta zhveshim të gjithë GDP-në me parave të cilat i fusin nëpër xhepat e tyre tregtarët. çmimet korente e parë dhe me kursin e monedhës Dhe sa investime vijnë? Sa i nxisim investitorët e së huaj do të shihni sa lakuriq jemi përpara botës. huaj? Si e kemi situatën krahasuar me vendet e Por çfarë ndodh? Ne, jemi i vetmi vend nga vendet tjera të rajonit, vendet e tjera në tranzicion, me në tranzicion që po e dënojmë veten më shumë nga vendet e tjera gjeo-politike dhe gjeo-ekonomike? sa e meritojmë. Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti Në teorinë e financave publike, ata që marrin Çeku dhe përgatitet zoti Arbnori. vesh, thuhet që ka kombe që e dënojnë veten me Robert Çeku – Zonja drejtuese e seancës! vdekje për shkak të politikës fiskale. Ne për shkak Të nderuar deputetë! të paditurisë sonë po e dënojmë veten më shumë Kur trajtohet paketa fiskale si paradhoma e nga sa e meritojmë. Cili është rezultati? Shqipëria buxhetit të shtetit janë shumë çështje që ngrihen që vjet e sa vite do të vijnë, nuk do të marrë kurrë në të njëjtën kohë. Së pari më lejoni të them që të kredi të buta. Pse nuk guxoni të thoni që ne jemi të gjitha sistemet ekonomike bazohen në ide konkrete. detyruar që sot e tutje të marrim kredi me terma Ekonomitë konkrete që të ecin dhe zhvillohen komerciale, që asnjë nga ne nuk e di si do të jetë bazohen në ide konkrete. Kjo që ne trajtojmë që interesi në vitet që vijnë? Nuk flet njeri për këto quhet paketë fiskale, në cilën ide konkrete të çështje, as Ministri i Financave. zhvillimit të ekonomisë së vendit bazohet? Është Atëherë dhe për median dhe për ata që dëgjojnë, një pyetje që nuk merr përgjigje, nuk ka asnjë ide. ne duhet t’i themi ‘by-by’ të gjithë kredive me terma Përvoja 13-vjeçare të paktën duhet ta kishte çuar të buta që kemi marrë për 10 vjet dhe për shkak të qeverinë të prezantonte në këtë sallë cilat janë gjërat paditurisë tonë që e llogarisim GDP-në dhe që do të retushohen dhe çfarë prezanton si ide të re ngarkesën fiskale më të ulët se vendet e rajonit. ekonomike për t’u debatuar me deputetët. Ne duket Cilat janë tre karakteristikat themelore të kësaj sikur jemi në fazën fillestare të vitit 1991-92. që quhet paketë fiskale? Tani më lejoni ta ngre pak më lart diskutimin. Unë mendoj se karakteristika e parë dhe më Paketa fiskale që trajtojmë sot është apo nuk është themelore e kësaj që quhet paketë fiskale është t’i politikë fiskale? Përgjigja është po. Paketa bëjë makijazh dy gafave të Qeverisë. Gafa e parë nënkupton politikën fiskale. Po çfarë politike fiskale ka të bëjë me atë që padrejtësisht mori emrin “taksa
1966 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Majko”. Po të shikoni ligjet që keni në tavolinë do të gjithnjë më e madhe. shihni që është hequr kjo që quhej “taksa Majko” Së dyti, kush do të marrë përsipër, që meqenëse dhe është shpërndarë në ligje të tjera për të ruajtur u hoq kufiri te TVSH-ja, faktin që këta biznesmenë pothuajse të njëjtën shifër parash që mblidhen. E të vegjël për 2-3 muaj kanë falimentuar. Kush do ta futur në Parlament me shumë bujë si një taksë që i marrë përsipër këtë, t’i përgjigjet?! Askush! takon një rruge kombëtare me rëndësi strategjike, Dhe së treti zotërinj, karakteristikë specifike, shihni se çfarë po ndodh, po ikën në heshtje. Nga shumë e veçantë në gjykimin tim e kësaj pakete një bujë e madhe në një heshtje. Nuk guxon njeri të është që Qeveria e ka çuar biznesin në gjykatë për thotë se çfarë ndodhi me “taksën Majko”. Pse? divorc. Është e para herë që biznesi paraqitet në Sepse paratë e mbledhura u përdorën për të mbuluar kundërshtim me Qeverinë në formë të argumentuar. deficitin e buxhetit të shtetit. Ministri i Financave Është shumë interesante të shikoni oshilacionet e duhet të kishte aq kurajë profesionale sa të thoshte: marrëdhënieve biznes – Qeveri Shqiptare. Në fillim “Zotërinj, na falni, gabuam! Kishim një qëllim të mirë thatë që i keni partnerë. Ministri i Ekonomisë s’ka i cili degjeneroi rrugës.” Dhe sot për hir të së vërtetës dy minuta që tha se bashkëpunojmë. Tani ne po e rruga Durrës-Kukës nuk është më prioritet. Mund avancojmë. Ju jeni në divorc përfundimtar me të fillojë me disa dinamit e kapsula por nuk është biznesin, sepse ju biznesin po e shihni si armik, rruga kapsula. Sepse për sa kohë që hyn në thjesht dhe vetëm për të vjelur, asgjë tjetër. buxhetin e shtetit rruga Durrës-Kukës do të Dhe që ta mbyll, zonja drejtuese e seancës, konsiderohet si një projekt normal, nuk është më shpresoj që dhe opozita është dakord me mua, ne projekt prioritar. do të votojmë kundër paketës fiskale jo thjesht dhe Gafa e dytë e Qeverisë ka të bëjë drejtpërdrejt vetëm se jemi opozitarë. Ne do të votojmë kundër me OBT-në. Opozita në momentin që hymë në OBT kësaj pakete sepse rrit mjerimin në Shqipëri dhe në shfaqi rezervat e saj dhe kjo është detyrë e opozitës. gjykimin tim do të votojmë kundër paketës fiskale Tani fakti që pranimi i Shqipërisë në OBT u sepse realisht nuk ka paketë. konsiderua si një privilegj dhe si një arritje e madhe Falemnderit! e Qeverisë, pas dy-tre vitesh po kthehet në Makbule Çeço – Falemnderit! Është e vërtetë bumerang sepse Qeveria tre vjet rresht pa vetëm që ju keni deklaruar që është një minipaketë dhe kënaqësinë e anëtarësimit por nuk ka parë fare nuk ka ndryshime thelbësore, megjithatë për barrën e detyrimeve që rrjedhin nga marrëveshjet. publikun jepet një pamje tjetër. Dhe unë, e akuzoj publikisht Qeverinë, që nuk është Ju lutem zoti Arbnori, t’ia japim pak fjalën zotit sot këtu, që marrëveshjet i firmos dhe nuk do t’i Malaj, sepse e përmendi zoti Çeku. zbatojë. Ndryshe nuk ka kuptim që biem në një Arben Malaj – E para, dua të jap një sqarim moment kaq të vështirë sa punën e pabërë të tre lidhur me diskutimin për nivelin e GDP-së apo kreditë viteve duhet ta bëjmë menjëherë brenda një muaji. e buta të Qeverisë Shqiptare dhe dua t’i them zotit Karakteristika e dytë e të ashtuquajturës paketë Çeku që nuk është ashtu si e prezanton ai për fiskale është rritja thjesht për efekte buxhetore e opinionin publik shqiptar. Nëse Shqipëria realisht barrës së tatimeve. Nuk gjejmë asnjë argumentim duhet të përfitojë kredi të buta sipas standardeve të që të na thotë pse rriten këto tatime. Tatimet në Bankës Botërore, shqiptarët asnjë ditë nuk duhet Shqipëri duhet të rriten mbi bazën e argumenteve të kenë të ardhura për frymë më shumë se 875 ekonomikë, jo se qeveria ka nevojë për para. Më dollarë në vit. Mirëpo edhe në deklaratat tuaja nëpër thoni një qeveri në botë, dhe qeverinë amerikane që mitingjet politike keni deklaruar dhe përpara pesë thotë nuk kam nevojë për para. Nuk ka qeveri në vjetësh se këtë nivel shqiptarët e kanë kaluar. Nga botë që të mos ketë nevojë për para. Por kur shkojnë ana tjetër dua të them që Shqipëria ka një në një parlament të nderuar, ministri i financave, marrëdhënie shumë të mirë me këto organizma të kryeministri argumentojnë domosdoshmërinë dhe cilat nuk kanë aplikuar në mënyrë kategorike këtë mirëkuptimin e parlamentit dhe të publikut për standard për vende të cilat duan të kapërcejnë taksat. Kurse këtu taksat vendosen thjesht për prapambetjen e trashëguar ku bën pjesë edhe efekte se nuk del Buxheti i Shtetit. Shqipëria. Dhe ju jeni në këtë Parlament, jeni në Rritja e akcizës në 30% do të sjellë efekte zinxhir. atë komision, ku vetëm gjatë këtij viti keni kaluar Nuk është kaq e thjeshtë. Rritja reale në Shqipëri një sërë kredish të buta, më qartë për shqiptarët nuk është asnjëherë sa rritja e tatimeve, është kredi që janë 40-vjeçare, që janë me 0.75% interes
1967 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe që për 10 vjet nuk paguajmë kapital por paguajmë goxha debate akademike se çfarë është paketa vetëm interesin. Pra në atë komision që jeni ju fiskale, çfarë është politika fiskale, si del dhe si vazhdoni të firmosni nga këto marrëveshje. Kështu pjesëtohet treguesi për të dalë GDP-ja, por ne nuk që nuk është mirë që të krijoni perceptim të gabuar duhet në asnjë rast të japim mesazhin e keq që edhe për opinionin publik shqiptar. Shqipëria ka humbur mundësinë të marrëmbështetje Së dyti, kredi të tilla të buta Qeveria Shqiptare me burimet financiare të kredive të buta për të realizon dhe janë në tavolinat tuaja dhe marrëveshjet vazhduar investimet dhe nuk mund të ndikojmë që ka me vendet si Greqi, Itali e Gjermani. Dhe ne negativisht në opinion për të krijuar perceptime të kemi arritur të negociojmë gjithmonë që për shkak gabuara për “taksën Majko”. të prapambetjes së trashëguar, për shkak të Falemnderit! investimeve të mëdha që kërkon infrastruktura Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Arbnori dhe shqiptare, për shkak të investimeve të mëdha që përgatitet zoti Luan Skuqi. kërkon energjia, furnizimi me ujë, përpunimi i Pjetër Arbnori – Zotërinj deputetë! mbetjeve, krijimi i kushteve për turizëm të arrijmë të Ne mendonim dhe dëshironim që rrugën Durrës- kemi mbështetjen që këto kredi të jenë sa më të Kukës që do të arrinte në Prishtinë dhe ndoshta në buta në mënyrë që barra e borxhit të mos krijojë një Nish ta bënim mundësisht me donacione ose me krizë të re financiare në Shqipëri. koncesione. Por ja ,që ndryshoi situata. Tani kjo Lidhur me “taksën Majko”, nuk është mirë që rrugë mund të quhet e parapaguar. Por ndoshta nuk kjo të kthehet në një ballafaqim politik. Ju duhet të ka për të filluar. Nuk them që nuk ka filluar taksa, jeni më të qartë se të tjerët për shkak të përvojës por, nuk ka filluar rruga dhe nuk e dimë nëse ka për suaj në kabinetet e mëparshme që nuk ka të ardhur të filluar. Paratë e mbledhura nga shteti, nga disa jashtë buxhetit dhe nëse ka një element që e me dëshirë dhe nga disa pa dëshirë, janë përdorur deformon buxhetin e një shteti janë të ardhurat që për mbuluar buxhetin deficitar të shtetit në mbahen jashtë buxhetit të shtetit. Dhe detyrimisht kundërshtim me ligjin. Unë do ta përkrahja këtë të ardhurat nga taksat do të ishin brenda buxhetit. taksë po qe se do të shkonte në destinacion. Por Por, ne socialistët kemi sjellë një ligj për atë atë tani, më vjen keq për zotin ministër që mori nismën taksë që ju kemi dhënë ju pushtetin e plotë për të por që nuk i pa paratë që u mblodhën në emër të tij, kontrolluar dhe qindarkën e fundit të mbledhjes së por që këto para ia panë dhe i ndjenë lezetin të kësaj takse për përdorimin e saj. Dhe është pikërisht tjerët. Të paktën këto para të ishin përdorur nga momenti për të parë pjesën e mbledhur me pjesën dikasteri i tij që në të shumtën e rasteve duket që e përdorur. Dhe rakordimi përfundimtar do të bëhet ka synime të mira në strategjinë e mbrojtjes. pikërisht nga Kuvendi i Shqipërisë i cili do të marrë Ndryshimi i emrit të ligjit tani, në taksë të në dorë tërësinë e “taksës Majko” të mbledhur dhe qarkullimit rrugor ishte një mënyrë e re për të përdorimin e kësaj vetëm për këtë qëllim. Por nga përdorur po ato të ardhura ose më tepër se aq, por ana tjetër është e qartë që kjo rrugë nuk ka nevojë pa e bërë rrugën e ëndërruar dhe që të gjithë e as për 30 milionë dhe as për 60 milionë dollarë. Ajo përkrahim. Më vjen të përsëris se projekti i rrugës rrugë vetëm me një projekt paraprak kërkon 250 që nis nga Durrësi ose nga Shëngjini vazhdon gjatë milionë dollarë dhe do të jeni ju që do të vendosni luginës së Drinit që është e vetmja rrugë natyrore vazhdimin e prioritetit pasi Qeveria Shqiptare e drejt Ballkanit qendror, pra drejt Prishtinës dhe konsideron ende prioritet. Por nuk mund të abuzohet Nishit, është një projekt më se njëshekullor i që këto para i ka përdorur Qeveria Shqiptare për të konceptuar, i studiuar nga gjeografë të njohur, mbuluar deficitin apo për të abuzuar me to. Duhet ekonomistë të shquar dhe politikanë më emër. Arsyet të dini një gjë që Buxheti i Shtetit certifikohet dhe gjeografike janë argumentuar, arsyet janë përligjur, aty do të dalë e saktë e gjithë shifra e “taksës Majko”, por politika e ka penguar që aso kohe kur nuk sa është mbledhur gjatë këtyre dy viteve që ajo u ekzistonte Partia e Punës, Partia Socialiste ose aplikua. Partia Demokratike. Por kishte interesa gjeopolitike Nga ana tjetër, paratë e mbledhura kanë të ndryshme që synonin pengesa apo kahe të destinacionin e përdorimit, dhe do të jeni ju që do të ndryshme zhvillimi. vërtetoni me politikën e investimeve dhe projektet e Kontradikta e sotme kryesore është se nga investimeve se si këto para u përdorën për këtë duhet të kthehet në vendlindje shqiptari i mërguar. qëllim për të cilin u mblodhën. Ne mund të bëjmë Nga Durrësi nëpër tokë shqiptare për në Kosovë,
1968 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
nga Durrësi në Tetovë e në Shkup, nga Durrësi port në rajon dhe më gjerë, nuk arrijnë që në buxhetin e i madh nga ku mund të kalojnë miliona ton mallra të shtetit të pasqyrojnë shifra të tilla të ardhurash që eksportuara e të importuara. Por kanë lindur tani, t’i përgjigjen kësaj barre fiskale? Duhet të themi që edhe disa variante të tjera të huaja. Shqiptari duhet niveli i të ardhurave nga burimet tatimore në buxhetin të kalojë nga Selaniku nëpër Greqi, Maqedoni e e shtetit nuk e kalon shifrën 20% por shkon nga Kosovë, apo nga Evropa perëndimore nëpër Serbi e 15% në 20% të prodhimit të brendshëm bruto. Këto Kosovë. Unë nuk jam kundër kalimit nëpër vende të shifra tregojnë qartë për një evazion të lartë fiskal. huaja, por jam për leverdinë e kalimit nëpër luginën Tregojnë gjithashtu se në Shqipëri lulëzon një e Drinit që është rruga më e leverdishme. ekonomi informate, e cila në mënyrë konsistente Kjo është rruga ideale por shpesh herë idealja dhe e mbështetur nga klanet e maxhorancës në politikë është e pakalueshme ose e invalide, ka disbalancuar ekonominë dhe bizneset pakapërcyeshme. Ne nuk jemi xhelozë që kjo rrugë normale në Shqipëri. Prandaj, ligjet e paketës fiskale të realizohet edhe në vitet e qeverisjes socialiste nuk janë gjë tjetër veçse instrumente për të shqyer por Qeveria e zëvendësministrave ka më tepër interes xhepat tashmë të shpuar të shqiptarëve dhe të që ato para të rrugës së pafilluar, të zënë vrimat e bizneseve të ndershme. Jo vetëm kaq por dhe të shpuara të buxhetit. Po të jetë për të shpenzuar ardhurat e siguruara të pasqyruara në buxhet janë paratë e huaja në mënyrë të paligjshme në vend që pre e babëzisë së qeveritarëve dhe shpërdorimeve të shpenzohen në mënyrë të ligjshme për të për shpenzime luksi si dhe në tenderat e grabitura përndjekurit politikë, të cilët ka vite që nuk marrin nga qeveria. Dua të pyes qeverinë, tashmë të atë që u takon me Kushtetutë dhe me nenin 57 të gjymtuar se ku përfunduan të ardhurat nga taksa e Kodit Penal për dëmshpërblimin e djersës, mundit rrugës Durrës-Kukës dhe pse ato nuk barten sipas dhe gjakut që kanë derdhur gjatë kohës e vuajtjes ligjit në vitet e mëpasshme. së dënimit. Në qoftë se para dy vitesh, përmes një Falemnderit! frazeologjie nacionaliste, u arrit të sigurohej një Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Arbnori! mbështetje politike për këto taksa, përsëri tani me Fjalën e ka zoti Skuqi. Përgatitet zoti Bruka dhe demagogji dhe me të tjera instrumente kërkohet të janë për të diskutuar zoti Beja, zoti Hasan Hoxha, goditen rëndë qytetarët duke futur rritjen e taksës zoti Mediu, zoti Berisha, zoti Qesja dhe zoti Balla. për benzinën me 8 lekë, si dhe akcizën e naftës Luan Skuqi – Zonja drejtuese e seancës! nga 50% në 65%, çka jep një efekt në çmimin e saj Zotërinj deputetë! për litër plus 5 lekë. Duke pasur parasysh sferat e Siç e kemi përjetuar pas kësaj situate anormale gjera të ekonomisë dhe të biznesit ku përdoren në të cilën maxhoranca aktuale iu desh t’i mbyllte karburantet, çdokush është në gjendje të kuptojë gojën opozitës, sot opozita në rolin e saj në mbrojtje se çfarë ndodh me koston e jetesës së shqiptarëve, të interesave të shqiptarëve po flet për paketën fiskale pra të çdo individi. Kjo kosto rritet akoma më tepër dhe papërgjegjshmërinë e Qeverisë, e cila, si kur qytetari ynë detyrohet nga deputetët e tij të antikushtetuese që është, ka sjellë një paketë fiskale paguajnë për veturën 7 mijë lekë të reja plus dhe në dëm të interesave të shqiptarëve dhe për varfërimin për makinat që kanë taksë mbi aks 115 mijë lekë të e tyre të mëtejshëm. Opozita duke kërkuar që kjo reja plus. maxhorancë e paligjshme, kjo Qeveri e paligjshme Le të gjykojmë pak, të nderuar deputetë, se çfarë të mos vazhdojë më qeverisjen e saj njëherësh ndodh me një familje në vendin tonë kur rryma kërkoi që ky vend të mos ketë një maxhorancë të elektrike rritet, tarifat e Telekomit rriten çdo vit, taksat gjymtuar dhe një qeveri invalide. dhe çmimet rriten pafundësisht. Tashmë, ne nuk na Edhe kjo paketë fiskale që vjen sot në Parlament, mbetet gjë tjetër veçse që qeveria aktuale t’i thotë nuk është gjë tjetër veçse një pasqyrë e krizës shqiptarëve të mos mbajnë më makina, të mos aktuale që ka përfshirë maxhorancën dhe Qeverinë, përdorin elektrikun, të mos përdorin telefonat por të e cila me gjymtimin e saj kërkon t’ia faturojë marrin gavetat dhe të ushqehen nëpër mensat shoqërisë shqiptare duke e dënuar atë të zvarritet popullore dhe pastaj të brohorasin për prijësin tuaj në mjerim të plotë. të ri pavarësisht se e katandisi gjendjen e Sot, jemi të detyruar të gjithë së bashku të shqiptarëve më keq se në kohën e prijësit tuaj të pyesim: Ku shkojnë paratë e shqiptarëve, të cilët vjetër. megjithëse kanë një barrë fiskale nga më të lartat Unë, me shumë dëshirë, do të mbështesja çdo
1969 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
iniciativë që, përmes instrumenteve fiskalë, kërkon që e ngrenë traun e doganës sa herë që të duan, të mbrojë dhe të rrisë prodhimin vendas, sidomos atyre që disponojnë magazinat doganore, që atë bujqësor. Për këtë qëllim mendoj se lëshimi që asnjëherë nuk i hoqën pavarësisht nga kërkesa e bëhet për përpunimin e qumështit me faturë vetjake, opozitës. personale, duhet të shtrihet edhe në përpunimin e Të nderuar qytetarë shqiptarë! lëndëve të tjera të bujqësisë dhe të blegtorisë me Diskutimi sonte në pamje të parë është jo shumë qëllim që kësaj industrie ose këtyre punishteve që i prekshëm për ju. Por peshën e tij në kurrizin tuaj janë të përhapura në të gjithë Shqipërinë t’i japim do ta ndjeni pas 1 janarit kur në kurrizin tuaj do të një stimul. Po kështu, të krijohen mundësitë që të vijnë taksidarët e qeverisë që është fantazmë dhe prodhohet sa më shumë në bujqësi, dhe të krijojmë në momentin që po diskutoj. një hapësirë për shitjen e mallrave bujqësore. Një Gjithmonë, qeveria thotë se do të integrojmë masë e tillë do të nxiste prodhimin vendas dhe do qytetarët shqiptarë. Një, gjë është e vërtetë, të siguronte dhe të ardhura nga eksporti. integrimi ndodh shkallë-shkallë dhe shkalla e parë Zonja dhe zotërinj! e integrimit është lëvizja e lirë e njerëzve që Tashmë dihet mjaft qartë se kjo qeveri është e absolutisht nuk e ka parashikuar dhe nuk ka bërë paaftë të administrojë drejt dhe me nikoqirllëk paratë asgjë tjetër përveç demagogjisë, qeveria aktuale. e shqiptarëve për t’i drejtuar ato në rrugë, shkolla e Dhe shkalla e dytë është integrimi nëpërmjet spitale. Po të shikosh vendin, rrugët e tij janë bërë mallrave. Tentohet të bëhet nga qeveria por në kurriz si në kohën e pas Luftës së Dytë Botërore pas të prodhimit vendas. Dhe shkalla e tretë është bombardimeve. Shikoni kur kaloni në qytetet integrimi nëpërmjet komunikimit të ideve. Nuk shqiptare, në Kavajë e kudo, rrugët janë krejtësisht planifikohet nga qeveria sepse do të grabisë xhepat të shkatërruara. Prandaj, ju bëj thirrje deputetëve të tuaj vetëm me mallrat. Po i marrim me radhë. maxhorancës, t’i tregoni rrugën kësaj qeverie, aty Taksa e rrugës Durrës-Kukës ose e ku e ka vendin dhe mos pranoni arnimet e saj në ashtuquajtura “taksa Majko”. Kjo taksë ka rreth një qoftë se vërtet e quani veten zogj të lirë, ndryshe do vit e gjysmë që është grumbulluar dhe sipas të tregoheni si zogj inkubatori të pularive tuaja që evidencave duhet të ishin në buxhetin e shtetit me janë të destinuara vetëm për thertore. 6.8 miliardë lekë. Unë si i lindur në Kukës kam pasur Falemnderit! dëshirë dhe kam paragjykuar që kjo rrugë do të Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Skuqi! bëhet. Por faktet tregojnë ndryshe. Sipas kërkesës Fjalën e ka zoti Bruka. Zoti Bode, nuk diskutohet së opozitës shqiptare, sipas raportit të Kontrollit të dy herë për të njëjtin problem, prandaj, mos e vër Lartë të Shtetit, sipas Bankës Botërore, nuk ekziston më emrin. Zoti Berisha, edhe ju. Që të jemi në rregull asnjë grosh nga kjo taksë. Por nuk ka shpjegime me Rregulloren dhe të mos bëjmë shumë demagogji ku ka vajtur. Unë them se është shpërdoruar nga por të respektojmë së pari vetë rregullat. Të lutem, Qeveria. Asnjë ministër nuk përgjigjet. Kryeministri kur të vijë problemi për ta diskutuar nen për nen nuk e merr përsipër. Prandaj u them pastaj ke të drejtën për të folur. Vazhdo, zoti Bruka bashkëqytetarëve të mi që të mbani shpresë te Brahim Bruka – E nderuar drejtuese e demagogjia sepse ajo rrugë nuk bëhet. seancës! Kush e pengon Qeverinë Shqiptare që në qoftë Të nderuar kolegë deputetë! se e kishte sasinë e duhur të parave të mos bënte Të nderuar qytetarë dhe taksapagues shqiptarë! tender që të bëhej ajo rrugë, por Kryeministri çoi Deklaroj votën time kundër tarifave fiskale të pesë traktorë dhe ca kapsollë për të trembur Ilir paraqitura në Kuvend për arsye sepse qeveria jonë Metën dhe tha që filloi rruga. Por puna e papaguar fantazmë, prej gjashtë muajsh ka planifikuar si në Shqipëri është hequr në vitin 1990. Nuk bëhet peshqesh për festat e fundvitit grabitjen e më punë në Shqipëri me punë vullnetare dhe në trishtueshme për një vit që fillon më 1 janar. Nuk e qoftë se djemtë shqiptarë shkojnë ushtarë shkojnë ka penguar askush qeverinë që të paraqesë për detyrën e tyre fisnike dhe jo për shpërdorim nga ministrat dhe të ishte e plotë. Por sot, tregohet Kryeministri shqiptar. shumë e fuqishme, shumë kompetente qeveria kur Është taksa tjetër për tatimin mbi të ardhurat planifikon për grabitjen tuaj njëvjeçare. që parashikohej me rritje deri në 25%. Ky ligj do të Këto taksa do të kenë peshën e tyre te të gjithë veprojë në disa kategori biznesi përshirë këtu shqiptarët përveç monopoleve të qeveritarëve, atyre shërbime dhe profesione të lira. Mjerë ata njerëz që
1970 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
do të kenë fatin të regjistrohen si profesionistë të Kryeministrit që kemi rritje trefishe të tarifës të lirë, sepse, do të kenë taksa të parapaguara në fillim telefonisë fikse, grabitje që do t’u bëhet shqiptarëve të vitit. Këtu duhet të ishte bërë zgjidhja që me kohë që para vitit të ri sepse nuk është marrë parasysh por në një ekonomi ku mbisundojnë monopolet, ligji, nuk ka kaluar akoma në Entin Rregullator të korrupsioni dhe të afërm të qeveritarëve, do të miratuar nga Kuvendi i Shqipërisë por shfaqet diku vazhdojë evazioni fiskal, do të vazhdojë ekonomia lart. Njerëzit e Kryeministrit, ca drejtori të KESH-it, informale. të cilët i bëjnë jashtë qeverisë planet e tyre sepse Taksa tjetër që flet për akcizat në Republikën e ashtu i dalin për llogaritë e tyre. Shqipërisë. Këtu kemi një rritje rreth 30% të akcizës Nuk mund të le pa prekur këtu, në këto tarifa që së karburanteve. Para dy muajsh, në fushatën bien në kurriz të shqiptarëve dhe për fatkeqët, elektorale për pushtetin vendor Kryeministri punonjësit e sektorit shtetëror, buxhetor siç janë deklaronte: “të gjithë fermerët dhe sipërmarrësit e arsimtarët dhe mjekët. Ata që më 1 janar do të agrobiznesit do të kenë karburante pa akcizë”. Por grabiten nga taksambledhësit shqiptarë por nuk ndodhi e kundërta brenda dy muajsh. Sot qeveria e parashikohet ndonjë rritje e rrogës së tyre. Po t’i Kryeministrit e ngre akcizën 30% dhe i përjashton krahasosh me nivelet e rrogave të shërbimeve private fermerët, përjashton agrobiznesin dhe gjithçka që ndryshojnë 2-3 herë. Prandaj ata të mos presin duhet të mbështetet nga Qeveria Shqiptare për aspak nga Qeveria por ta zgjidhin drejt rrugën e tyre arsyen e vetme sepse qeveritarët kanë monopolet, se çfarë do të bëjnë për jetën e tyre. nuk duan që biznesi shqiptar të dalë nga ngërçi i Po kaloj te zona ku jam unë deputet. Aty jetojnë qeverisë. Ka hequr diçka nga akcizat, e cilësuar rreth 80 mijë banorë. Çdo vit Qeveria Shqiptare iu shumë me dokumentet e Qeverisë Shqiptare e të ka ngarkuar taksa, mbase ua ka marrë dhe në fillim Ministrisë së Financave, hiqet akciza e parafinës të vitit me fletëgjobë, por për 7 vjet prej qeverisë për të rritur prodhimin vendas të qirinjve. Parashikimi socialiste nuk kanë përfituar asnjë kabinë elektrike, i Qeverisë është se nuk do të ketë drita, do të kemi asnjë ujësjellës, asnjë rrugë, asnjë kopsht, asnjë errësirë, të prodhojmë sa më shumë qirinj që të ambulancë, asnjë çerdhe dhe asgjë. A do t’i mbledhë ndriçohen shqiptarët. taksat prapë kjo qeveri? Çdo të bëjë për këta banorë? Tarifat doganore. Tarifë zero për disa produkte Do t’i garantojë terrin, do t’i garantojë baltën, do t’i që futen nëpërmjet traut të doganës. Por kjo të thotë do t’ju integroj në Evropë ndërsa do t’i nderuar deputetë dhe të nderuar shtetas shqiptarë ndëshkojë çdo ditë. do të sjellë detyrimisht falimentimin e bizneseve dhe Kështu që e ripërsëris, vota ime duke u nisur investitorëve vendas. Lëvizjet dhe ndryshimet në nga të gjitha këto që thashë është kundër dhe e rritjen e tarifave doganore nuk ndjekin prioritetet e mbështes me këto argumente që dhashë. ekonomisë shqiptare dhe as nevojat reale te biznesit. Falemnderit! Përkundrazi, në disa raste ato dominohen nga Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti interesa të ngushta të segmenteve të shtetit apo të Beja dhe përgatitet zoti Artan Hoxha. komuniteteve të biznesit afër qeveritarëve. Këtu duket Fatos Beja – Unë besoj që ka gjithë këto ditë shumë qartë që në emërimet e vitit 2003 në krye të që ne po u flasim shqiptarëve për disa ligje që kanë doganave të njerëzve të afërt të Kryeministrit që ardhur në Parlament të cilat praktikisht ngrenë pavarësisht se opozita shqiptare e kundërshtoi në çmimet dhe tatimet për disa mallra, bashkimi i të mënyrë të hapur, duhej ndërhyrja e FMN-së që ai cilave krijon atë që u quajt paketë fiskale jo nga Papadhima i famshëm të gjejë vendin e duhur. Por opozita por nga qeveria dhe që këtu sot kemi dëgjuar e pasoi dikush tjetër Papadhimën që para dy javësh gjëra nga më të çuditshmet si për shembull u rihoq, fatkeqësisht sepse nuk janë garantuar të pretendimi nga Qeveria dhe nga Ministri i Financave ardhurat nga doganat. Por nuk mund të garantohen se e gjithë kjo paketë, të gjitha këto ligje nuk kanë të ardhurat nga doganat kur sa herë që qeveritarët ndonjë efekt në buxhet. Nga ana tjetër, Qeveria lëvizin traun nuk paguhet dogana. Por vetëm këmbëngul që të kalojë këtë paketë ligjore, që të qytetarët e shkretë, biznesmenët pa mbështetje kalojë këto ligje pasi të kalojë buxhetin, çka janë politike duhet të kalojnë gjithçka në arkën e shtetit, dy gjëra që nuk shkojnë me njëra-tjetrën. të tjerët në arkën e xhepit. Unë nuk kam ndërmend t’i futem analizës me Kemi dhe gjëra të tjera, peshqeshe për fundvitin. terma ekonomikë siç u bë qoftë ne prezantimin e Njoftohemi nga Telekomi shqiptar, njerëz të afërt të ministrit, qoftë në diskutimet e shumë kolegëve, por
1971 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
unë do të doja të sqaroja për njerëzit e thjeshtë që në buxhetin që do të administrojë Qeveria. na dëgjojnë dy-tre elemente të këtyre ligjeve që kanë Një pretendim tjetër që u ngrit këtu sot ishte në ardhur sot në Parlament. lidhje me heqjen e disa tarifave doganore të cilat u Një prej tyre thotë që për çdo litër naftë që do të justifikuan me idenë e futjes në OBT, e detyrimeve shitet në Shqipëri shtohen 5 lekë të reja në shitjen të OBT-së e të tjera. OBT-ja është një forum e saj si tatim për shtetin. Tjetra thotë që për çdo ndërkombëtar që në botën e sotme të globalizimit litër benzinë do të shtohet nga 3 deri në 7 lekë si është në interesin e të gjithë shteteve anëtare që të tatim përsëri për shtetin. Këtu dëgjuam që këto marrin pjesë në të dhe ta shfrytëzojnë pjesëmarrjen karburante do t’i përdorim disa njerëz që kanë benza në të për interesin e vendeve të tyre. Edhe ne si dhe që dalim për xhiro rreth qytetit, aq më tepër Shqipëri duhet të bëjmë të njëjtën punë. nga një koleg deputet që është biznesmen i Çfarë ndodh praktikisht? Në emër të OBT-së karburanteve, një koleg socialist, në një kohë që e hiqen taksat doganore dhe çohen në tarifën zero vërteta nuk është kështu. E vërteta është që me për disa mallra, ndër të cilët unë do të përmend një, karburant punojnë të gjitha makinat dhe automjetet që të jetë më e kuptueshme për njerëzit, tarifat e në Shqipëri dhe ato para do t’i paguajnë si ata që peshkut të të gjithë llojeve që hyjnë në Shqipëri nga kanë makina private ashtu dhe ata qytetarë që do 15% kalon në zero dhe po të kemi parasysh që dhe të vijnë nga të gjithë cepat e Shqipërisë për të çuar karburanti për peshkarexhat shqiptare i ulet çmimi familjarët e tyre në spital, për të ardhur në Tiranë, atëherë do të kuptojmë që të gjithë shqiptarët nuk për të udhëtuar nga një vend të tjetrin, sepse ky do të hanë më peshk kapet në brigjet shqiptare, çmim që ngrihet, ky tatim që merret nga karburantet peshk të freskët, por do të hanë nga ato peshq që është një tatim që do ta paguajnë të gjithë qytetarët, do të vijnë me vapor, të cilët bien peshk që ngrirë që do të pasqyrohet dhe në biletën e mjeteve me të nga oqeani dhe që shqiptarët e njohin se e kanë cilat do të udhëtojnë qytetarët, do të pasqyrohet në parë nëpër trotuare, nga ai peshk që ngrihet dhe buxhetin e familjeve të qytetarëve dhe jo vetëm shkrihet dhe shitet për konsum të shqiptarëve. Në karburanti por dhe tatimi i ri që shtohet mbi çdo një kohë që peshku i mirë kur tarifa bëhet zero edhe mjet përsëri do të jetë mbi kurrizin e të gjithë për dalje, do të thotë që peshku i mirë do të iki i qytetarëve. Nuk është vetëm për ata benza që vijnë gjithi jashtë Shqipërisë. Unë nuk besoj se shqiptarët rrotull për xhiro dhe për qejf. përfitojnë nga ligje të tilla të kësaj pakete. Unë besoj që përdorimi i rrugës së Kosovës si Unë përsëri dua të kap problemin tjetër që u justifikim për këtë ngritje të tatimit mbi karburantet përmend këtu sot në prezantimin e ministrit. Ideja është një përdorim abuziv, është një përdorim për që për ndryshimin e këtyre tarifave është marrë nga të justifikuar veprimin e qeverisë se gjoja ky tatim u mendimi i shoqatave të biznesit. Sigurisht që ne rrit meqë FMN-ja ndaloi përdorimin e një takse të jemi këtu edhe për të mbrojtur biznesin shqiptar, veçantë dhe kërkoi që të futet në një taksë të por ne jemi këtu për të mbrojtur në radhë të parë shpërndarë. E vërteta është që rruga e Kosovës do konsumatorët shqiptarë dhe ashtu siç merret të bëhet dhe rruga e Kosovës do të bëhet dhe sikur mendimi i shoqatave të biznesit, mendimi i të ngrihet tatimi dhe sikur të mos ngrihet tatimi mbi pronarëve, i tregtarëve të mëdhenj, çka është karburantet. Rruga e Kosovës do të bëhet si një normale, ata normalisht do të mendojnë për të vullnet politik i të gjithë shqiptarëve, si një dëshirë e ardhurat e tyre, për fitimet e tyre. Ne na takon të të gjithë shqiptarëve dhe kurrkush deri më sot nuk i mendojmë edhe për konsumatorin, për njeriun e është kundërvënë ndërtimit të kësaj rruge. Përdorimi thjeshtë. Këtu u hodh ideja se duke futur TVSh-në i rrugës së Kosovës si justifikim për ngritjen e tatimit për qumështin ndihmohet biznesi. A është pyetur për karburantet është abuzive sepse iu jep mesazhin shoqata e konsumatorëve se çfarë u intereson? Me shqiptarëve që nuk kemi çfarë të bëjmë, kjo bëhet sa di unë nuk ka vapor me qumësht që vjen në Durrës për rrugën e Kosovës. Pra do të futen në vështirësi apo në portet e tjera të Shqipërisë që tregtarët shqiptarët brenda Shqipërisë sepse na duhet të shqiptarë të jenë të interesuar të marrin qumështin ndërtojmë rrugën e Kosovës. e fshatarëve në mënyrë që me TVSH-në, të jenë Unë gjykoj që nuk është një justifikim i thjeshtë njëlloj në pagesë pasi e marrin në momentin e parë. i Qeverisë. Është më tepër se kaq dhe le të Problemi është pse nuk shtrihet kjo gjë dhe për vajin, analizohet ashtu siç është, si një ngritje e tatimit të pse nuk shtrihet kjo dhe për prodhimet e tjera të karburanteve për të prurë të ardhura suplementare asaj industrie të vogël që kemi ne në Shqipëri, sepse
1972 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
praktikisht ka dy fabrika vaji mjaft të mëdha në gjitha prodhimet në tregut shqiptar, të gjitha çfarë Shqipëri. Në qoftë se lehtësira për TVSH-në krijohet konsumojmë ne në shtëpitë të jenë të gjitha të huaja. dhe për ato do të thotë që të nxitet prodhimi i lëndës Dhe të mos harrojmë që praktikisht të gjitha vendet së parë për prodhimin e vajit dhe të mos ta kenë më që kemi fqinjë kanë qenë shtete të ish Jugosllavisë, të thjeshtë pronarët e këtyre fabrikave të mëdha të kanë qenë prestarë të të njëjtit treg të përbashkët. vajit që të marrin lëndën e parë nga jashtë, por të Kurse Shqipëria nuk ka qenë në një treg me ato jenë njëlloj të interesuar për të marrë lëndë të parë dhe është më e vështirë për prodhuesin shqiptar të nga prodhuesit e bujqësisë shqiptare, apo në të ketë komplementaritet me prodhuesit e vendeve të njëjtën mënyrë për prodhimet e tjera të bujqësisë të tjera fqinje. Është detyrë e qeverisë që të mbrojë cilat përpunohen në tregun shqiptar. prodhuesin shqiptar jo të happen të gjitha dhe në Çfarë propozuam ne konkretisht? Ne si opozitë kurriz të shqiptarëve. propozuam që të hiqet tarifa zero për të gjitha ato Një element tjetër që doja të shtoja ishte mallra të cilat nuk prodhohen në Shqipëri që problemi i çmimeve të referencës që futen nga shërbejnë si lëndë e parë për industrinë dhe për ato inspektorët e tatimeve. Është e qartë se deri tani makineri të cilat nuk prodhohen në Shqipëri. Pra, janë përdorur çmimet e referencës në doganat dakord për tarifën zero, por për ato mallra që hyjnë shqiptare për mallrat që hyjnë në Shqipëri. Në qoftë në Shqipëri jo në kurriz të prodhimit shqiptar. se pranohet që ky koncept “çmimet e referencës” Ekzekutivi edhe sot në mbledhjen e Komisionit të të jenë dhe në dorë të atyre që mbledhin tatimet, Ligjeve që ne bëmë ngriti pretendimin se për t’i futur atëherë kuptohet që ne futemi në elementët e një për një të gjitha këto makineri të cilat ekzistojnë ekonomisë së tregut dhe shtojmë elementët e në libër me kodin përkatës për secilin prej tyre do ndikimit të qeverisë në këtë treg. Është absolutisht disa muaj kohë. Përfaqësuesit e ekzekutivit në e papranueshme ashtu siç është e papranueshme Komisionin e Ligjeve thanë që kjo bëhet por duhen kur sipas një prej ligjeve që na vijnë këtu përjashtohet nxjerrë një për një të gjitha lëndët e para. Problemi nga tatimi i qirasë që marrin organet shtetërore për është fare i thjeshtë, në atë libër, nuk po flasim objektet pronë shtetërore. Objektet pronë shtetërore thjesht në parim, flasim një për një me kodin dhe objektet pronë private në ekonominë e tregut përkatës të çdo makinerie, ashtu siç është bërë janë të barabarta. Ose ka tatim për të gjithë ose për peshkun që nga 15% u bë zero. nuk ka tatim për të gjithë. Ka tatim për privatët, për Zoti Bufi, problemi nuk është thjesht në parim, të gjithë qytetarët që janë me qira, të paguajnë tatim por ashtu siç vihen një numër artikujsh me kod, të për shtëpitë e tyre që i japin me qira, kurse shteti vihet dhe për makineritë dhe për të gjitha të tjerat kur jep me qira objektet e tij të mos paguajë tatim. dhe të mos kalohet nga peshqit një për një kur Është përsëri një element që vjen në këtë paketë makineritë nuk i ke të gjitha në ligj një për një nga në kundërvënie me konceptin e ekonomisë së fillimi deri në fund, në një kohë që kjo duhet shtrirë tregut. në të gjitha lëndët e para që shërbejnë për prodhimin Një element tjetër që unë do të ndalesha janë në Shqipëri dhe është e mundshme për t’u realizuar. organet tatimore të cilat me këtë ligj kanë të drejtë Unë nuk besoj që ka ndonjë pengesë ose mungesë të marrin edhe lejen e qarkullimit të automjetit në vullneti, vetëm se ka një urgjencë për ta bërë shpejt qoftë se kapin një shkelje. Në qoftë se ka një shkelje e shpejt dhe të mos presim që të futen një për një të mallrave është i ndëshkueshëm pronari i mallrave të gjitha ato. Unë gjykoj atë të arritshme dhe është dhe nuk është i ndëshkueshëm shoferi i cili me në ndihmë të Shqipërisë dhe të prodhuesve kamionin e tij, me një leje që jepet nga një dikaster shqiptare. Por nuk është aspak OBT-ja që të kalosh tjetër mund të transportojë mallrat për llogari të një nga 15% në zero. Kalo nga 15% në 10%, nga 10% pronari të caktuar. Në qoftë se pronari i mallit nuk në 8%, nga 8% në 2% dhe pastaj në zero. Pikërisht ka paguar tatimin në doganë nuk ka faj shoferi dhe këtu është detyrimi i Qeverisë, jo thjesht hapja, që t’i merret leja e qarkullimit të automjetit. Ky është nuk kemi se çfarë të bëjmë dhe do të vemi te tarifa absurditet i ri, një ndërhyrje në mënyrë joligjore, jo zero, por kalimi nga një shifër e lartë te zero të jetë të rregullt dhe që përsëri do të jetë në kurriz të në mënyrë të shkallëzuar. Ashtu si hapja dhe shqiptarëve. marrëveshjet e tregtisë së lirë me vendet fqinje të Duke parë disa nga këto elementë që janë më jenë gjithashtu të shkallëzuara duke mbrojtur të thjeshta për t’u kuptuar, unë besoj që miratimi i interesin e shqiptarëve sepse nuk është mirë që të ligjeve të tilla nuk është në interes të shqiptarëve
1973 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe do të ishte mirë që ne si Parlament të mos i amendamentet përkatëse. miratojmë në mënyrë që shqiptarët të mos Gjithashtu në kuadrin e diskutimit në komisione dëmtohen prej tyre. ka sugjerimet dhe propozimet përkatëse edhe Falemnderit! Komisioni Parlamentar i Bujqësisë dhe Ushqimit, Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Hasan sigurisht dhe komisionet e tjera parlamentare. Pra, Hoxha dhe përgatitet zoti Mediu. Nuk bën replikë zonja kryetare e seancës, ne deputetët kemi në me mua të lutem! Të lutem, zoti Dajçi mos e prish tavolinat tona për këto probleme tre materiale që seancën tani, lëre ta vazhdojë. Kur të vijë radha në duhet t’u referohemi. Le të fillojmë nga diskutimi fund të diskutosh! për çdo projektligj e për çdo nen të tyre dhe në rastin Hasan Hoxha – Zonja kryetare e seancës! e duhur të ballafaqojmë alternativat, t’i mbështesim Unë nuk do të shprehem tani për përmbajtjen e apo t’i kundërshtojmë ato me argumentat përkatëse, paketës fiskale. Sigurisht që bie dakord me shumë pastaj të veprojmë sipas procedurave të nevojshme nga ato probleme që shtroi zoti Pepa, sidomos kur parlamentare. foli për bujqësinë dhe për mbështetjen që i duhet Falemnderit! dhënë asaj, të paktën për heqjen e akcizës për Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Mediu dhe karburantet që përdoren në bujqësi apo për probleme përgatitet zoti Qesja. të tjera. Fatmir Mediu – E nderuara drejtuese e Unë gjithashtu nuk dua të diskutoj as politikisht seancës! për problemet e paketës fiskale e të projektbuxhetit. Të nderuar kolegë deputetë! Madje mendoj se ne nuk duhet të humbim kohë Më lejoni që në fillim të fjalës time të theksoj duke bërë politikë për politikë. Tashmë të gjithë e faktin që është tërësisht e papranueshme mungesa dimë që njerëzit janë të lodhur nga politika, sidomos e prezencës dhe seriozitetit të Qeverisë në kur ne vihemi në rolin e atij se kush po i mbron më diskutimin e kësaj pakete fiskale dhe duket qartë shumë ekonominë e familjeve shqiptare, kush po që kjo ka të bëjë me gjykimin që ata kanë për mbron më shumë biznesin dhe prodhimet e vendit, Parlamentin, për diskutimet dhe debatet që kush është më shumë i shqetësuar për përmirësimin zhvillojmë këtu, për angazhimet që mund të nxjerrin e raportit eksport-import, për nivelin e ekonomisë nga ky Parlament. Fakti është që ky Parlament informale, për ndryshimet në kursin e këmbimit është shndërruar në një shtojcë të keqe të Qeverisë, valutor etj. Boll më për t’u treguar shqiptarëve se i cili ngre dhe ul dorën sipas kërkesave të një grupi kush ka program më të favorshëm për ekonominë e të caktuar dhe jo të thellohet në problematikën e tyre, boll përsëri për t’u thënë shqiptarëve se kush shoqërisë shqiptare apo kërkesat që ka biznesi po bëhet më shumë garant i tyre, bie fjala për ulje shqiptar ose dhe konsumatorët shqiptarë që lidhen të barrës fiskale për vitin e ardhshëm apo të tjera drejtpërdrejt me paketën fiskale që ne do të probleme si këto. miratojmë ose do ta hedhim poshtë sot. Të gjithë shtresat dhe grupet shoqërore tashmë Të gjitha politikat integruese, hapjes së tregut dinë t’i ndajnë këto gjëra, prandaj t’i lemë ata të tonë dhe lidhja me tregjet rajonale e globale synojnë gjykojnë vetë për programet, ligjet dhe paketën rritjen ekonomike të vendit tonë duke konsideruar fiskale, të vlerësojnë vetë ata dhe shkallën e zbatimit si prioritare ekonominë familjare. Në këtë kuadër të tyre e ndër vite, dhe nivelin e evazionit fiskal sot për të stimuluar zhvillimin e ekonomisë dhe për të e ndër vite e të tjera probleme si këto. garantuar konkurrencën në tregun rajonal, por mbi Ne sot kemi disa projektligje që bëjnë disa të gjitha për të parë çfarë lloj shteti dhe ekonomie korrigjime në paketën fiskale, që shtojnë apo duam të ngremë, paketa fiskale dhe diskutimi i saj pakësojnë sipas rastit kuotat fiskale për biznesin ka një rëndësi të jashtëzakonshme. apo për grupe të ndryshëm të tij me synime të Në çdo pretendim të politikës fiskale e për më ndryshme, në gjykimin tim vetëm një pjesë të tepër të një pakete të tërë, ajo orienton ose në nevojshme e të drejta. Nga ana tjetër nga Grupi tendencën e forcimit të shtetit duke ndërruar një Parlamentar i Partisë Demokratike kemi për çdo shtet etatist që kërkon të kontrollojë gjithçka duke projektligj mendime e propozime për disa ndryshime tentuar vetëm zvogëlimin e deficitit buxhetor ose në që nuk po i paragjykoj as për sensin politik që mund krijimin e hapësirave për të nxitur një biznes dhe të kenë, as për barrën ekonomike që bartin. Sigurisht ekonomi konkurruese zhvillimi i të cilit zhvillon edhe kam ndonjë vërejtje për mënyrën se si janë paraqitur parametra më pozitivë për vetë buxhetin e shtetit.
1974 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Bashkimi Evropian dhe Fondi Monetar mënyrë të vazhdueshme e përdor autoritetin e saj Ndërkombëtar ka kërkuar rishikimin urgjent të ligjeve në kundërshtim me ligjin për të favorizuar grupe apo për taksat dhe aktet nënligjore për t’i bërë ato sa individë të caktuar dhe e nxjerrin nga tregu biznesin më qëndrueshme. Unë natyrisht në fjalën time nuk e ndershëm. Të gjithë biznesmenët, këdo që kemi mund të jem më konkret në qëndrimet e mia rreth takuar apo kemi dëgjuar, lojën me çmimet e kësaj pakete sa ç’janë vetë biznesmenët shqiptarë. referencës e kanë përcaktuar si politikë të Shqetësimi i tyre është i qartë. Paketa fiskale merr qëllimshme për favorizimin dhe korrupsionin. Po parasysh vetëm interesin për mbushjen e arkës së ashtu edhe rimbursimi i tatimit të vlerës së shtuar shtetit. Pra ky është qëllimi i paketës fiskale të është bërë pothuajse i pamundur në kalvarin e prezantuar nga Qeveria. mundimshëm të një administrate që vetëm merr pa Partia Republikane si forcë e djathë i jep njohur asnjë detyrim që ligji u jep në raport me mbështetje shqetësimit të këtyre biznesmenëve dhe biznesin. ka bindjen se jo mbushja e arkës së shtetit në kurriz Të nderuar kolegë deputetë! të biznesit por mbështetja ndaj tij, orientimi i tij është Të gjithë me përgjegjshmëri kemi përcaktuar rruga e vetme e zhvillimit ekonomik të vendit dhe pozicionin tonë që të përballemi së bashku në sfidat forcimit të rregullit e të shtetit shqiptar. integruese të Bashkimit Evropian apo sfida të tjera, Përpara se të fillojmë të ngremë barrën fiskale të cilat nuk mund të mbulohen dot as me për vitin në vijim ne duhet të merrnim në analizë demagogjinë boshe të Qeverisë dhe negociatës në situatën e sotme dhe pasojat që ngarkesa e sotme parim dhe as me letrat fyese që ministrja përkatëse fiskale ka sjellë mbi ekonominë dhe biznesin, ka dërgon në kancelaritë e Bashkimit Evropian për ndihmuar apo ka penguar kjo barrë fiskale biznesin kolegët e vetë duke u bërë qesharakë si qeverisje shqiptar dhe ekonominë shqiptare. dhe si shqiptarë. Nuk mund të gjesh biznesmen që ta shohë këtë Ne u angazhuam në marrëveshjet e tregtisë së shtet si partner, përveç biznesit konjuktural të lidhur lirë dhe kjo është një gjë shumë pozitive. Jemi vendi me Qeverinë. Përkundrazi represioni i shtetit mbi që i kemi mbyllur të gjitha këto marrëveshje me biznesin me vendime e veprime subjektive apo ligje vendet në rajon sipas kërkesës së Paktit të të cilat stimulojnë monopole të ndryshme dhe të Stabilitetit dhe Bashkimit Evropian, por duhet t’i caktuara janë praktika të dukshme që po e mbysin shtrojmë një pyetje vetes dhe të kërkojmë mbi të biznesin dhe ekonominë familjare shqiptare duke e gjitha një bashkëpunim me biznesin vendas dhe lënë Shqipërinë një nga vendet më të prapambetura grupet e interesit që këto marrëveshje të mos kthehen ekonomike. Duket qartë se tendenca për të mos në pengesë për zhvillimin e ekonomisë shqiptare, kontrolluar, madje për të stimuluar evazionin fiskal të mos rrisin vetëm importet, të shkatërrojnë dhe ekonominë informale duke shtrënguar në rrethin biznesin embrional shqiptar dhe të krijojnë pasoja gjithnjë në zvogëlim taksapaguesit e rregullt është jo të vogla për ekonominë tonë. Do të ishte e tendenca kryesore e qeverisë socialiste. ndershme që përballë biznesit këto marrëveshje të Ne si Parti Republikane Shqiptare dhamë tregtisë të lirë të ktheheshin në “free trade mbështetjen për taksën e rrugës Durrës-Kukës, jo agreement” për të mundësuar që tregu dhe biznesi për të mbështetur Qeverinë por për të ndërtuar vërtet ynë të bëhej tërheqës për rajonin dhe ne të kishim një rrugë e cila do të krijonte mundësi të reja vendin tonë dhe identitetin tonë në ekonominë zhvillimi. Por për fatin e keq ajo u përdor për të rajonale. mbuluar deficitin buxhetor në kundërshtim me ligjin Një pjesë e paketës fiskale ka të bëjë me dhe asnjeri nuk dha llogari për këtë çështje. miratimin e nivelit të tarifave doganore. Ndryshimet Rritja e ngarkesës fiskale jo vetëm do të krijojë në nivelet e tarifave doganore, për gjykimin e Partisë pengesa në zhvillimin e biznesit por do të cenojë në Republikane nuk reflektojnë politikat ekonomike mënyrë të vazhdueshme e të drejtpërdrejt zhvilluese të deklaruara nga Qeveria dhe as konsumatorët, qytetarët e thjeshtë, buxhetorët dhe propozimet e sugjerimet e shumta që ka bërë ata që janë në kushte të thella varfërie dhe që Partia komuniteti i biznesit në mënyrë të vazhdueshme Socialiste pretendon që përfaqëson sepse u ka nëpërmjet shoqatave apo dhomave të tregtisë. marrë votën. Sikurse shkruhet edhe në relacionin përkatës Nga ana tjetër është e dukshme që administrata ndryshimet detyrohen nga angazhimet të është tejet e politizuar, aspak profesionale. Ajo në prapambetura të Qeverisë në kuadrin e marrëveshjes
1975 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me Organizatën Botërore të Tregtisë. Asnjë nga ne Për sa kohë paketa fiskale vjen ndesh me interesat nuk është kundër pjesëmarrjes në Organizatën e biznesit shqiptar dhe në mënyrë të drejtpërdrejt, Botërore të Tregtisë apo marrëveshjen me të. duke ardhur ndesh me interesat e biznesit shqiptar Çështja është e thjeshtë në momentin që është vjen ndesh me interesat e qytetarëve shqiptarë, negociuar kjo marrëveshje ka pasur vetëm një qëllim, Partia Republikane do të votojë kundër kësaj pakete kredoja politike që mund të realizohej nga kjo fiskale. marrëveshje dhe nuk ka pasur asnjë lloj thellimi në Falemnderit! problemin e ekonomisë shqiptare dhe të biznesit Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Mediu! Zoti shqiptar dhe pasojat e kësaj marrëveshjeje ne i Qesja e ka fjalën dhe përgatitet zoti Balla. vuajmë sot. Dilaver Qesja – Zotërinj deputetë! Ndryshimi i tarifave ekspozon edhe një herë më Zonja drejtuese e seancës! shumë prodhimin vendas nga konkurrenca e padrejtë Në paketën fiskale që Qeveria sjell sot në e mallrave të importuara nga vendet të cilat Parlament ka një mungesë të plotë transparence subvencionojnë çmimet apo elementë të tyre duke për sa i përket të ardhurave që do të shkojnë në diskriminuar dhe falimentuar në rrugë joekonomike buxhetin e shtetit dhe përdorimit të tyre. dhe jo të ndershme bizneset shqiptare. Propozimet E përmendën edhe parafolësit por unë duke qenë e Qeverisë çojnë në nivelin zero tarifat doganore të në Komisionin e Transporteve dua të analizoj në një produkteve bujqësore e të agro-industrisë ndërkohë plan tjetër taksën e rrugës Durrës-Kukës-Morinë. që ruajnë nivele relativisht të larta për importet e Këtu kemi qenë kur është analizuar përdorimi i lëndëve të para që nuk mund të prodhohen në vend buxhetit i vitit 2002 dhe nga Qeveria është thënë se dhe të ambalazheve që përdoren në shumë biznese taksa e mbledhur për vitin 2002, në fund të vitit në sektorin agro-ushqimor. E pra agrobiznesi është normalisht do të shkonte në zvogëlimin e deficitit pjesa më vitale e zhvillimit ekonomik të vendit tonë. buxhetor të vitit 2002, por menjëherë në vitin Kjo përbën një goditje në dekurajimin e strategjive ushtrimor 2003 do të thellohej përsëri deficiti i investuese vendase dhe në falimentimin e një sërë buxhetit në të njëjtën vlerë dhe kjo taksë do të bizneseve që kanë investuar në këta sektorë dhe shkonte në destinacionin e saj. Mirëpo, jo vetëm që që nuk po mund të orientohen dot nga lëvizjet e nuk ndodhi kjo gjë por edhe taksa e vjelë në vitin shpeshta dhe të papërcaktuara të ligjeve fiskale dhe 2003 që është po në të njëjtën vlerë siç thuhet nga të qëndrimeve të qeverisë në Shqipëri. Qeveria do të shkojë në zvogëlimin e deficitit Ndryshimet e propozuara në paketën fiskale jo buxhetor të vitit 2003 dhe në vitin 2004 kur kjo rrugë vetëm nuk realizojnë asnjë përmirësim të mendohet që të fillojë, në destinacion ose në procedurave për investime, të cilat janë ndërkaq dispozicion janë vënë vetëm 1/10 e atyre parave që sipas ekspertëve të Fondit Monetar shumë janë vjelë gjatë dy viteve, 2002 dhe 2003. Dhe komplekse, jo të qarta dhe aspak transparente dhe konkretisht gjatë këtyre dy viteve për këtë taksë dukshëm jo miqësore për investitorët. Por ndërmjet është paguar nga taksapaguesit shqiptarë një vlerë deformimit dekurajues për investitorët dhe prodhuesit prej 7 miliardë lekësh. Ndërsa në vitin 2004 janë vendas të rrjetit të tarifave përbëjnë një problem të ri gati projektet për të filluar kjo rrugë dhe vihen në madhor për investimet. Angazhimet e papërgjegjshme dispozicion vetëm 1/10 e këtyre fondeve, pra rreth që janë marrë në kohën e nënshkrimit të 680 milionë lekë. marrëveshjes me OBT-në ku nënshkruhen tarifa zero Tani, që t’i thuash këto gjëra këtu nuk është edhe për importet e produkteve bujqësore, industrinë ndonjë problem sepse i themi dhe asnjeri nuk ia vë e vajit, asaj të peshkut etj., për të cilat vende me veshin. Unë mendoj se ky Parlament duhet që të ekonomi më të konsoliduar dhe me nivel më të lartë ngrejë një komision sepse ka një shkelje të plotë të të lirisë së ekonomisë së tregut, të pa krahasuar ligjit për përdorimin e buxhetit dhe të gjenden ku me të vendit tonë vazhdojnë t’i mbajnë si çështje janë këto para, të thellohet deficiti buxhetor i vitit pezull dhe në diskutim, apo në tërësi për mallra të 2004 në vlerën 7 miliardë lekë dhe këto para të cilat në vendin e tyre të origjinës subvencionohen shkojnë në destinacion, pasi projektet për rrugën mbi çmimin apo e formojnë atë jashtë me Durrës-Kukës-Morinë janë të plota dhe këto para pjesëmarrjen e politikave zyrtare të asistimit dhe mund të absorbohen nga ky objekt brenda vitit 2004. mbështetjes financiare. Kjo përbën një çështje Po kështu,në paketën fiskale që i sillet sot shumë serioze për zhvillimin e ekonomisë shqiptare. Parlamentit ka edhe disa gjëra që nuk shkojnë dhe
1976 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
që i përmendën dhe parafolësit. Mendohet që sjellë vërdallë ligje me muaj e vite të tëra në këtë prodhuesit e qumështit të rimbursohen për vlerën e Parlament dhe duke mos parashikuar asgjë në TVSH-së së sasisë së qumështit që ata do të buxhetin e shtetit për kompensimin e tyre. grumbullojnë. Çfarë është kjo? Atyre u jepet e drejta Nga ana tjetër asnjë lekë nga të ardhurat fiskale të presin faturë vetë dhe këto para t’i fusin në xhepin nuk parashikohet për energjitë alternative për të dalë e tyre pa asnjë lloj kufizimi dhe kontrolli. Thuhet se nga kjo krizë e thellë që po shkatërron jetën dhe kjo gjë nxit prodhimin e qumështit. Por po të ishte biznesin e shqiptarëve. Ku janë subvencionet e fjala për të nxitur prodhimin e qumështit, fatura e dhëna nga Buxheti i Shtetit për tre vitet e fundit për TVSH-së duhej t’i rimbursohej atyre që e prodhojnë Korporatën Elektroenergjetike që janë të qumështin, fermerëve, jo atyre që e përpunojnë. Për papërdorura për destinacionin e dhënë dhe janë mendimin tim kjo gjë duhet të korrigjohet dhe në shifra marramendëse që arrijnë në miliarda lekë, që qoftë se ka vend për të rimbursuar duhet të sipas detyrave të lëna nga Kontrolli i Lartë i Shtetit rimbursohen fermerët që e prodhojnë qumështin dhe duhet të ishin kthyer prapë në buxhetin e shtetit, jo ata që e përpunojnë. por që janë përdorur padrejtësisht nga kjo korporatë Gjithashtu, ka një mungesë të plotë për destinacione të tjera. Ndërsa Korporata transparence për sa i përket përdorimit të taksës Elektroenergjetike harxhon qindra milionë lekë për që propozohet të vihet për mjetet e transportit. Aty reklamë, shqiptarët vuajnë errësirën e plotë me lagje thuhet që kjo taksë do të zëvendësojë “taksën e fshatra të tëra ku thuajse me muaj të tërë duhet Majko” që ishte për rrugën Durrës-Kukës-Morinë dhe të rrinë pa drita e transformator kur vetëm për për mirëmbajtjen e rrugëve, ndërsa nga ana tjetër reklamë harxhohen vlera të atilla që janë të barabarta për këtë rrugë parashikohet një vlerë fare minimale me vlerën e 1000 copë transformatorëve. në krahasim me atë që pretendohet se do të vilet Zotërinj deputetë! dhe është vjelë nga këto taksa. Nga ana tjetër, kur Po të keni parasysh që jo rritja por zvogëlimi i në komisionin tonë ka ardhur buxheti i rrugëve nga taksave dhe i tarifave mbi biznesin e vogël dhe të specialistët përkatës që e kanë mbrojtur këtë buxhet mesëm do të çonin në gjallërimin e biznesit shqiptar është thënë se të gjitha objektet që ishin në vazhdim asnjëri nga ne, qoftë të majtë qoftë të djathtë nuk dhe duhej të vazhdonin në vitin 2004 nuk mund të duhet ta votonim këtë paketë fiskale. Unë kam vazhdojnë për arsye se nuk ka buxhet për këtë parasysh fjalimin që ka mbajtur presidenti i Shteteve problem. Po të bëhet një llogaritje dhe të ketë një të Bashkuara të Amerikës në muajin mars të vitit të ndarje diskrete dhe transparente të këtyre parave kaluar për rigjallërimin e ekonomisë amerikane, por që do të vileshin nga kjo taksë i takon që të gjitha edhe për rritjen e të ardhurave në buxhetin e këtij objektet që kanë qenë në vazhdim duhet të shteti. Ai propozon që të ulen taksat dhe tarifat për vazhdonin prapë. Por kjo gjë nuk ndodh dhe më e biznesin e vogël dhe të mesëm në masën 25%- keqja është se ato objekte që po vazhdojnë janë 30%, ndërsa ne propozojmë që këto taksa dhe tarifa bërë me një ndarje politike. Vazhdojnë në pjesët ku për biznesin shqiptar që edhe kështu si-ç është Partia Socialiste në pushtet ka fituar dhe janë hequr është i rrënuar të shtohen dhe vetëm të shtohen. totalisht në pjesën tjetër ku ka fituar Partia Po përse nuk bëhet një llogari tjetër, që nga ulja e Demokratike dhe opozita. këtyre taksave e tarifave biznesi do të marrë frymë, Nga ana tjetër, paketa fiskale rrënon biznesin e do të shtohet dhe kështu dhe të ardhurat në buxhet vogël dhe të mesëm, rrënon prodhimin bujqësor do të rriten. Por ne i kemi hipur një revani mbrapsht vendas, ul eksportet dhe i hap rrugë importeve të duke shtuar dhe rënduar taksat dhe tarifat. mallrave të huaja në drejtim të Shqipërisë duke bërë Pra unë mendoj se jo shtimi i taksave dhe i kështu uljen e GDP-së. tarifave do të çojë në shëndoshjen e buxhetit të Të ardhurat e propozuara nga vjelja e taksave shtetit, në rritjen e të ardhurave në buxhetin e shtetit, që propozohen nga kjo paketë fiskale nuk sjellin por zvogëlimi i këtyre taksave dhe tarifave përmes asnjë lekë për ato dy ligje kryesore për të cilat shtimit dhe rritjes së biznesit të vogël dhe të mesëm Parlamenti ka diskutuar gjatë gjithë vitit 2003 siç do të çojë jo vetëm në rritjen e të ardhurave në është ligjit që është propozuar “Për kthimin dhe buxhetin e shtetit por edhe në gjallërimin e kompensimin e pronave” dhe ligji “Për kompensimin ekonomisë shqiptare dhe në shtimin e vendeve të e të përndjekurve politikë”. Kjo tregon se çfarë reja të punës. Por kjo gjë nuk ndodh sa kohë që demagogjie bën kjo qeveri me këto dy shtresa duke qeveritarët shqiptarë me një paaftësi të madhe, duke
1977 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
jetuar në një komfort të pamerituar harxhojnë miliona interesave në sektorë delikatë si tatim-taksat dhe e miliona e nuk mendojnë fare për popullin e varfër. doganat. Jo pak herë gjatë viteve të fundit Pse nuk mendojnë se sa familje shqiptare jetojnë ballafaqimet e klaneve janë zhvilluar në rrafshin e në varfëri të plotë, sa të aftë për punë emigrojnë çdo dominimit të administratave doganore e tatimore për vit duke mos parë asnjë mundësi jetese në vendin e të realizuar interesa të caktuara që kanë për pasojë tyre, sa çifte të reja nuk janë në gjendje dhe nuk evazionin në këto fusha. Bizneset e mesme e të kanë asnjë mundësi financiare për të filluar jetën e vogla janë më të tronditura nga kjo paketë fiskale tyre por që në ditët e para shkojnë drejt divorcit, sa pasi ka të ngjarë që investimet të tyre të është numri i divorceve në Shqipëri gjatë viteve të falimentojnë. fundit, sa fëmijë në zonat rurale nuk kanë mundësi Qeveria justifikohet se ul taksat doganore për të ndjekin shkollat për shkak të përqendrimit të prodhimet e importit për mjaft artikuj pasi është e shkollave për mungesë fondesh në qendrat e imponuar nga marrëveshjet me Organizatën Botërore komunave duke shtuar në mënyrë të dhimbshme të Tregtisë dhe Bashkimin Evropian. Këtu analfabetizmin në Shqipëri. Dhe përballë të gjithë kamuflohen qarqe të caktuara qoftë të brendshme këtyre plagëve të shoqërisë shqiptare kemi një por që kanë lidhje dhe me qarqe të caktuara dhe aparat burokratik i cili mendon vetëm për të mbushur jashtë. xhepat e për të shtuar taksat e shqiptarëve. Një dukuri negative mbetet servilizmi dhe Prandaj për këto arsye dhe për shumë arsye të inferioriteti i specialistëve tanë ndaj institucioneve tjera që i thanë parafolësit dhe mund t’i thonë ata ndërkombëtare për të argumentuar qartë para tyre që do të flasin më pas, unë deklaroj votën time gjendjen, problemet, teknologjitë dhe situatën e kundër kësaj pakete fiskale dhe i bëj thirrje dhe të prodhimit vendas. tjerëve që të mendohen mirë përpara se ta votojnë. Zonja dhe zotërinj deputetë! Falemnderit! Më lejoni që të sjell në vëmendjen tuaj një fakt. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Qesja! Mbreti Leka I, gjatë fushatës për referendumin në Fjalën e ka zoti Balla dhe përgatitet zoti Gjoka. vitin 1997, pati zhvilluar një takim me përfaqësuesit Deklarimet i bëni që në fillim dhe mos i zgjasni e Bankës Botërore kishte polemizuar me ta për faktin shumë fjalimet. që tregu dhe prodhimi vendas nuk ishte i përgatitur Sadedin Balla – E nderuara zonja drejtuese e për t’u hapur ndaj tregut e prodhimit global dhe se seancës! duhej mbështetur me kredi për të përmirësuar Të nderuar deputetë! teknologjitë, marketingun dhe shumë komponentë Çdo fund viti shqiptarët presin me ankth buxhetin të tjerë. Pas këtij takimi përfaqësuesit e Bankës e shtetit paraprirë nga paketa e re fiskale, presin Botërore i kishin vlerësuar objeksionet e tij dhe i nëse barra e taksave do të lehtësohet sado pak kishin kërkuar një takim të dytë ku i kishin shprehur apo jo. E them që në fillim se paketa e re fiskale rrit habinë se përse specialistët tanë hezitonin të barrën e taksave që vjen nga rritja e çmimit të argumentonin specifikat e prodhimit dhe të tregut energjisë elektrike, e rritjes së kostos së impulseve vendas. Sot specialistët e Qeverisë me neglizhencën telefonike e të tjera, pasi TVSH-ja mbetet ajo që e tyre në këtë drejtim po ndikojnë dhe stimulojnë ishte. falimentimin e prodhimit vendas. Me argumentet që Në paketën e re fiskale taksapaguesit shqiptarë ka dhënë Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë dhe do të përballen me një sërë taksash të reja që do të Këshilli i Agrobiznesit kanë vënë në spikamë këtë ndikojnë në buxhetin e familjeve shqiptare ndërkohë gjendje të rëndë të prodhimit vendas. Ne legalistët që nuk hapen vende të reja pune dhe rrezikojnë të nuk mund të bëhemi mëkatarë në tërë këtë rrokullimë mbyllen me dhjetëra e qindra vende pune vitin e të ekonomisë si rezultat i politikave tuaja të ardhshëm. papërgjegjshme ndaj nuk do ta votojmë paketën Një ndër dukuritë më negative të qeverisjes fiskale. socialiste është tendenca për të centralizuar sa më Falemnderit! shumë kompetencat në duart e një apo disa Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Balla! Dhe personave. Nuk mund ta konceptoj përse duhet që diskutimi i fundit i zotit Gjoka. Kryeministri të caktojë strukturën dhe organikën e Luigj Gjoka – E nderuar zonja drejtuese e drejtorisë së tatim-taksave. Lufta e klaneve në PS seancës! pa dyshim ka ndikimet e saj dhe në ballafaqimin e Të nderuar deputete!
1978 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Do ta filloj fjalën time me një vërejtje serioze për Së pari, do të thosha që Qeveria duhet t’i kërkojë Byronë e Kuvendit dhe Kryetarin e Kuvendit për falje opozitës që para dy vitesh kundërshtoi taksën problemin e radhës të diskutimeve të tre për rrugën Durrës-Kukës dhe jo rrugën, pasi siç mund projektligjeve shumë të rëndësishme në fund të këtij të jeni në dijeni, në qoftë se nuk jeni po ua bëj të viti. Dy prej tyre kanë të bëjnë më paketën fiskale njohur që në fushatën elektorale të vitit 1996 Partia ndërsa i treti ka të bëjë më kompozimin e qeverisë Demokratike e ka shpallur si prioritet rrugën Durrës- së re ose do të thosha dekompozimin e saj. Kukës-Morinë dhe jo se e shpallëm ne, por ajo ishte Në fakt t’ju përmendësh juve fjalën “qeveri” është një prioritet natyror e strategjik, qoftë për ne qoftë si të përmendësh fjalën “litar” në shtëpinë e të varurit për popullin vëlla kosovar. apo t’i përmendësh dikujt fjalën urë kur ai nuk e ka Ne ishim kundër kësaj takse, së pari sepse kaluar ende lumin. ishim të bindur se ajo do të përdorej jo për rrugën Unë do të isha për atë që në fillim të shqyrtohej por për të mbushur gropat e buxhetit të krijuara nga qeveria e re, domethënë projektligji mbi ekipin e ri mosvjelja e taksave dhe nga kontrabanda në doganë. qeveritar dhe programin e tij sepse mund të ndodhë Së dyti, ashtu siç kanë bërë vërejtje dhe që një qeveri tjetër mund të kishte filozofi tjetër dhe institucionet financiare ndërkombëtare të cilat parime të tjera për të ndërtuar qoftë paketën fiskale, këshillojnë qeverinë tonë, sistemi i taksave duhet qoftë buxhetin e ri për vitin 2004. të jetë unik dhe jo i copëtuar, taksa x për shkollën Megjithatë kjo është një anomali e radhës për y, taksa tjetër për rrugën filan. Kështu që ishte qeverisjen socialiste, kështu që jemi të detyruar për krejtësisht logjike që ajo lloj takse as nuk duhej të hir të qytetarëve që t’ju ofrojmë diçka, sadopak, të ishte e tillë dhe as nuk funksionoi si i e tillë, pra për marrim pjesë në diskutime dhe të bëjmë vërejtjet rrugën Durrës-Kukës. tona qoftë për paketën fiskale qoftë kur t’i vijë radha Unë them se Qeveria duhet t’i kërkojë falje edhe për buxhetin e shtetit. zotit Majko. Do të kisha kënaqësinë që ai të Tani do të flas pak për paketën fiskale që në prononcohej pasi ai është nismëtari i kësaj takse, fakt duhet quajtur barra fiskale e cila në vend që të madje vetë taksën e pagëzuam në publik së bashku jetë burim i nxitjes së punësimit, i uljes së si “taksa Majko”. Në fakt ajo sot duhet pagëzuar ekonomisë informale e cila zë një peshë tronditëse ndryshe “taksa e humbur”. për ekonominë tonë, e pa llogaritur saktë deri më Gjithashtu duhet t’i kërkojmë falje dhe banorëve tani, thuhet 37% por ndoshta kjo shifër është shumë të zonave nga kalon kjo rrugë pasi është për të ardhur më e madhe, rrënon biznesin e vogël, rrit papunësinë turp që kur shkuat në fushatën elektorale për dhe shkallën e informalitetit, shkatërron zgjedhjet vendore, jo se u merakosa shumë unë konkurrencën dhe ndëshkon prodhimin vendas. Dhe sepse nuk besoheshit, se gjoja deputeti i zonës, filozofia në të cilën mbështetet kjo barrë fiskale demokrat, nuk e ka firmosur atë kërkesën e Qeverisë është filozofia e shtetit të fortë. Do të isha disi dakord nga lobimi i rrugës Durrës-Kukës-Morinë. Dhe në në qoftë se vërtet ne e kemi një shtet të tillë. Por fakt ajo është firmosur diku fshehtas por siç e thashë realiteti i fakteve flet krejt ndryshe. Vendi ynë është kam bërë dhe interpelancë për këtë dhe kam kërkuar i dominuar nga krimi i organizuar me të cilin janë të që kjo rrugë ose për të thënë më mirë procesi i lidhur dhe segmente qeveritare, korrupsioni galopant, fillimit të kësaj rruge të përshpejtohej. trafiqet e qenieve njerëzore, krimi ordiner etj. Kjo Pse themi që kjo rrugë shoqërohet me një thuhet jo vetëm nga opozita por edhe nga të gjitha konfuzion të plotë? Na u premtua se do të mbaronte institucionet politike, ekzekutive dhe financiare studimi i fizibilitetit në muajin qershor dhe se do të evropiane dhe më gjerë. fillonin punimet në muajin shtator të vitit 2003. Do të them edhe dy fjalë për taksat, në veçanti Asnjëra nga këto nuk ka ndodhur. akcizat e reja për karburantet dhe taksat për Gjithashtu kemi dëgjuar në shtyp dhe në mediat automjetet të cilat qeveria shprehet se do të kenë elektronike se do të bisedohej me kompani të huaja ndikim inidirekt për rrugën Durrës-Kukës-Morinë. të fuqishme në mënyrë që kjo rrugë të jepej me Megjithëse folën dhe të tjerë për këtë problem, unë koncension. Nga ana tjetër rrisim akcizat për jam i detyruar të flas pak për këtë rrugë pasi ajo karburantet, rrisim taksat për automjetet në mënyrë kalon përmes zonës sime elektorale dhe pas që të mbledhim të ardhura për këtë rrugë. Atëherë, korridorit të tetë ka qenë rruga e dytë që është cili është varianti që do të zbatohet për ndërtimin e mbështjellë me shumë konfuzion. kësaj rruge? Është e sigurt që është tym i plotë
1979 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
sepse në qoftë se i përmbahemi rrugës duke ulur këtë tarifë doganore ne të konsumojmë koncensionare që ne pothuajse nuk e kemi zbatuar peshk i cili vjen nga jashtë me çmime tepër të ulëta, deri më sot, atëherë nuk ka pse të vendosim akciza peshk me ngrirje të thellë mbi dhjetë e njëzetë vjeçar për karburantet, të rrisim taksat e automjeteve sepse dhe të mos shijojmë peshkun i cili rritet dhe janë dhe në nivelin që ishin janë mjaft të larta. krijuar impiante shumë të favorshme, duke filluar Kështu që unë nuk po vazhdoj më tej sepse nga Saranda dhe në të gjithë bregdetin tonë. Pra fjalë të tjera kemi për të thënë kur të diskutojmë politika e parë e gabuar dhe e paargumentuar. buxhetin. Së dyti, nuk ka pse të ulet tarifa doganore nga Falemnderit për vëmendjen! dhjetë në zero për disa fara specifike që ndoshta Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Gjoka! nuk mund të zënë peshë si volum siç është kërpi. Atëherë e mbyllim këtë debat që më tepër u Cili lloj kërpi është ky? Kush do ta fusë, kur dihet improvizua se sa ishte i planifikuar. Megjithatë nuk se në mbarë vendin tonë është bërë një luftë tepër bëmë keq që e bëmë dhe këtë debat. korrekte nga policia për shfarosjen e atyre bimëve Kemi shqyrtuar deri tani dy relacionet, ose janë narkotike një pjesë e të cilave i përket llojit të paraqitur dy relacionet kryesore të Komisionit të kanabisit. Ligjeve dhe të Komisionit të Ekonomisë për ligjin Së treti, për të stimuluar zhvillimin e bujqësisë nr. 8560, datë 22.12.1999 “Për procedurat tatimore është e papranueshme që vajrat e të gjitha në Republikën e Shqipërisë”. Diskutimet janë bërë kategorive, të rafinuara të parafinuara, megjithëse dhe kanë prekur pothuajse të gjitha projektet që kemi ato të parafinuara shërbejnë për industrinë e sapo në diskutim. Atëherë le të shprehin mendimin ngritur të rafinerimit të vajit, duke ulur tarifa doganore kryetarët e grupeve parlamentare dhe të kalojmë në nga dhjetë në zero stopon në vend zhvillimin e projektligjin tjetër, pasardhës. Zoti Çako? bujqësisë dhe përkrahjen e fermerëve për zhvillimin Alfred Çako – Ne, zonja kryetare e seancës, e e bimës së lulediellit e cila në mbi shtatë rrethe në deklaruam dhe gjatë diskutimit që jemi kundër shkallë vendi ne mund të radhitemi ndër vendet me paketës fiskale. rendiment më të lartë në rajon. Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Gaqo Në një anë ne duket sikur stimulojmë ndërsa Apostoli? në kahun tjetër, në mënyrë të drejtpërdrejt ne Gaqo Apostoli – Këta të emocionojnë! Duan pengojmë përkrahjen e kësaj bime dhe të fermerit replika! Por megjithatë, them që seanca u zgjat dhe për ta stimuluar për ta mbjellë. Konkretisht edhe në në përgjithësi sipas vërejtjeve që bëra herën e kaluar ringritjen e industrisë përpunuese të lulediellit që është sipas procedurave. Unë jam dakord që të po tenton edhe në këto vite ne përsëri i bëjmë një kalojë në proces votimi. frenim zhvillimit të saj. Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Malo? Pra, duke parë që duhen marrë në konsideratë Vladimir Malo – Falemnderit! këto sugjerime të cilat janë trajtuar me konsekuencë Duke e parë me vëmendje paketën fiskale ne dhe korrektësi edhe në komisione ne themi që gjykojmë në tërësi si grup se ajo kërkon vlerësim, paketa mund të kalojë dhe duhet të kalojë me është e harmonizuar me projektligjin për buxhetin, propozimet përkatëse. megjithatë duhen marrë në konsideratë disa vërejtje Këto që ne theksuam dhe përmendëm nuk është të dhëna qoftë nga Komisioni i Bujqësisë dhe një se çorientojnë dhe ndikojnë te Buxheti i Shtetit. Këto pjesë e parafolësve, por ia vlen që t’i theksojmë së bashku me tarifën e naftës e cila nuk duhet të dhe ne. rritet nga 30% në 60% dhe është i paargumentuar Konkretisht në miratimin e niveleve të tarifës fakti që kjo kompenson atë që shtohet për rritjen e doganore ku përfshihen mbi një mijë nënprodukte taksës së automjeteve. Në rrugën që do të ndërtohet të ndryshme dhe duke i klasifikuar në dy grupe, një deri në Kukës nuk do të kalojnë traktorë, do të pjesë e cila shërben si lëndë e parë për industrinë kalojnë taksi, kështu që drejtpërdrejt bujqësia do ta tonë dhe një pjesë si produkte të konsumit direkt ndiejë dyfishimin e produkteve doganore për ne gjykojmë se kanë kaluar pa vëmendje në uljen produktet e naftës. Pra, edhe kjo kërkon vëmendje zero të tarifave doganore nënprodukte si: të gjitha duke bashkëngjitur edhe ato që përmendëm më nënproduktet e peshkut të cilat në vetvete janë 250 sipër. lloje. Është e papranueshme që megjithëse ne kemi Pra, në tërësi paketa fiskale me këto vërejtje që subvencionuar naftën për peshkimin në shkallë vendi ne sugjerojmë meriton që të kalojë.
1980 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Falemnderit! Taulant Dedja – Edhe Komisioni i Çështjeve Makbule Çeço – Falemnderit zoti Malo! Zoti Kushtetuese dhe Ligjeve u shpreh dakord për Topi? Jemi tashmë në shprehjen e mendimeve për miratimin e këtij projektligji duke mbështetur vërejtjet projektligjet në veçanti, secili më vete. Jemi te e Komisionit të Ekonomisë dhe Financës. projektligji 8560 për të cilin u parashtruan dhe Makbule Çeço – Falemnderit! Atëherë në emër relacionet e komisioneve. të grupeve nuk besoj se është nevojshme më të Bamir Topi – Falemnderit, zonja Çeço! shprehen. Megjithatë, zoti Çako? Kundër ose pro Unë besoj që në këtë seancë të zgjatur mendimi që të mos bëjmë komente sepse i bëmë të tëra i opozitës ka qenë mjaft analitik. Kanë folur pothuajse komentet. të gjithë pjesëtarët e Grupit Parlamentar të Partisë Alfred Çako – Kundër. Demokratike dhe për të gjithë ligjet ne mbajmë një Makbule Çeço – Zoti Ceka? qëndrim. Kemi paraqitur amendamentet tona për të Neritan Ceka – Dakord. korrigjuar sadopak platformën e këtyre projektligjeve, Makbule Çeço – Zoti Bejtja? por tek e fundit ne mendojmë që të gjithë këto Engjëll Bejtja – Dakord. projektligje nuk shënojnë absolutisht asnjë arritje Makbule Çeço – Zoti Xhindi? në sensin e kalimit të vështirësive ekonomike që ka Fatmir Xhindi – Dakord. mbarë shoqëria shqiptare, biznesi dhe për këtë Makbule Çeço – Zoti Bode? arsye grupi parlamentar do të shprehet për çdo Ridvan Bode – Grupi Parlamentar i Partisë projektligj kundër kësaj pakete fiskale jo për hir të Demokratike mendon se propozimet e bëra nga një qëndrimi negativist por, sikurse e thashë, pas Qeveria lidhur me projektligjin “Për tatimin mbi të një gjykimi shkencor, në radhë të parë nga ajo çka ardhurat”, ndryshimet përkatëse që propozohen nuk paraqiti zoti Bode pastaj të gjithë me radhë, mendoj reflekton nevojën për të ngritur një infrastrukturë që ne gjithçka e paraqitëm në prezantimin tonë dhe administrative më eficiente dhe për të tentuar që të tek e fundit edhe votimi kundër paketës fiskale është arrijmë në kushte të përafërta me vendet e tjera të mjaft i argumentuar. rajonit dhe me objektivat e deklaruara nga ana e Falemnderit! Qeverisë. Makbule Çeço – Falemnderit zoti Topi! Zoti Edhe një herë në propozimet e bëra nga Qeveria Ruçi? ndodh që vazhdon të rritet ngarkesa fiskale, vazhdon Gramoz Ruçi – Grupi Parlamentar i Partisë të rritet arbitrariteti administrativ dhe nuk Socialiste është dakord me projektligjin e paraqitur. parashikohen mjete efikase për t’i vënë nën kontroll. Falemnderit! Kjo përbën taksën me evazion më të lartë në Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Ruçi! Shqipëri. 18% është ngarkesa fiskale e këtij zëri Atëherë kalojmë te projektligji i katërt “Për disa “tatimit mbi të ardhurat” dhe vilet në masën 1.4% e shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8438, datë prodhimit e prodhimit të brendshëm bruto. Sa për 28.12.1998 “Për tatimin mbi të ardhurat”. Fillojmë dijeninë dhe vëmendjen e të nderuarve ministrave parashtrimin e relacioneve të komisioneve po iu kujtoj se një vend fqinj me ne, Maqedonia e ka përkatëse. Zoti Bufi, në emër të Komisionit të ngarkesën fiskale të kësaj lloj takse në masën Ekonomisë? 16.5%, ndërkohë që vjel 2.5 herë më shumë se Ylli Bufi – Edhe këtë projektligj Komisioni i Shqipëria nga kjo lloj takse në strukturë. Ekonomisë e ka marrë në analizë. Ka bërë disa Pra mendoj që propozimet e bëra nga Qeveria ndryshime në disa nene të cilat janë paraqitur në nuk priren nga nevoja për të formalizuar këtë lloj raport si edhe në amendamentet e opozitës. Kështu takse dhe për të vënë nën kontroll evazionin e madh që kur të kalojmë nen për nen do të ndalemi sipas që ekziston mbi tatimin mbi të ardhurat. raportit. Falemnderit! Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bufi! Zoti Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bode! Zoti Sherifi? Për Komisionin e Punës dhe të Çështjeve Agasi? Sociale? Zoti Haxhiu? Bardhyl Agasi – Dakord. Asllan Haxhiu – Dakord. Makbule Çeço – Projektligji “Për disa shtesa Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Haxhiu! Për dhe ndryshime në ligjin nr. 7928, datë 27.04.1995 Komisionin e Çështjeve Kushtetuese dhe Ligjore, “Për tatimin mbi vlerën e shtuar i ndryshuar”. Në zoti Dedja? emër të Komisionit të Ekonomisë, zoti Bufi?
1981 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë është dakord. Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Laço? Ka vetëm dy amendamente në nenin 3 dhe nenin 4, Teodor Laço – Falemnderit, zonja kryetare e të cilat do t’i shqyrtojmë kur të diskutojmë nen për seancës! nen. Vota jonë është e kushtëzuar mjaft nga Makbule Çeço – Falemnderit! Në emër të serioziteti me të cilin do të merren propozimet dhe Komisionit të Ligjeve? Zoti Dedja? amendamentet që ka bërë opozita. Do të shohim Taulant Dedja – Edhe Komisioni i Ligjeve është se si do të diskutohen dhe pastaj do të vendosim. dakord duke mbështetur vërejtjet e Komisionit të Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Mediu? Ekonomisë dhe Financave. Fatmir Mediu – Unë e shpreha qëndrimin edhe Makbule Çeço – Në emër të Komisionit të në fjalën time, zonja drejtuese e seancës. Për mua Bujqësisë dhe Ushqimit, zoti Gjana? kjo paketë fiskale vjen tërësisht ndesh me zhvillimin Jemin Gjana – Vërejtjet e Komisionit të e biznesit në Shqipëri, cenon interesat e tyre dhe Bujqësisë dhe të Ushqimit janë bërë me shkrim dhe për pasojë cenon dhe interesat e konsumatorëve janë të shpërndara. Kërkoj që ato të merren në dhe qëndrimi i Partisë Republikane është kundër konsideratë dhe të votohen në seancë. kësaj pakete fiskale. Makbule Çeço – Falemnderit! Atëherë kalojmë Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Spahia? në shprehjen e mendimeve të kryetarëve të grupeve. Eqerem Spahia – Falemnderit, zonja drejtuese Zoti Çako? e seancës! Alfred Çako – Kundër. Edhe Grupi Parlamentar i Partisë Lëvizja e Makbule Çeço – Zoti Ceka? Legalitetit është kundër këtij projektligji të paketës Neritan Ceka – Dakord. fiskale, por nëse do të merren parasysh Makbule Çeço – Zoti Bejtja? amendamentet e paraqitura nga deputetët e Engjëll Bejtja – Dakord. opozitës sigurisht që do të mbahet parasysh. Makbule Çeço – Zoti Xhindi? Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Agasi? Fatmir Xhindi – Dakord. Bardhyl Agasi – Dakord. Makbule Çeço – Zoti Bode? Makbule Çeço – Mbyllim dhe shqyrtimin e këtij Ridvan Bode – Falemnderit, zonja drejtuese e projektligji. Kalojmë te projektligji “Për disa shtesa seancës! dhe ndryshime në ligjin nr. 8976, datë 12.10.2002 Lidhur me tatimin mbi vlerën e shtuar, Grupi “Për akcizat””. Zoti Braho, në emër të Komisionit të Parlamentar i Partisë Demokratike mendon se Ligjeve? propozimet e bëra nga Qeveria në mënyrë të Spartak Braho – Komisioni nuk ka bërë vërejtje diferencuar për disa lloje biznesi duhet të shtrihen për projektligjin “Për akcizat” pasi e ka parë si në më gjerë dhe në këtë vijim kemi paraqitur disa aspektin ligjor e procedural ashtu edhe të teknikës amendamente, të cilat synojnë që të mundësohet legjislative të rregullt. përdorimi i lëndëve të para me prodhim bujqësor Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Bufi, për shqiptar në një sërë industrish. Janë diskutuar dhe Komisionin e Ekonomisë? unë do të ftoja këtë seancë që kur të diskutohet Ylli Bufi – Edhe Komisioni i Ekonomisë është nen për nen të mbështetet ideja për t’i dhënë dakord. Ka paraqitur dy vërejtje në raport, për mundësi që sektorë të tjerë përveç atij të industrisë akcizën që ka të bëjë me mekanikën bujqësore dhe së qumështit të mund të favorizohen për të përdorur serat. Ju keni një raport shtesë që jua kam paraqitur lëndën e parë që vjen nga bujqësia shqiptare. me shkrim. Do ta diskutojmë në nenin përkatës. Gjithashtu duke u nisur nga fakti për të Makbule Çeço – Zoti Gjana, ne emër të evidentuar nivelin e kësaj takse në Shqipëri, më lejoni Komisionit të Bujqësisë? t’ju kujtoj të nderuarve ministra se Shqipëria e ka Jemin Gjana – Edhe Komisioni i Bujqësisë ka ngarkesën teorike ligjore fiskale 20% dhe vjel 7% të mbajtur një qëndrim i cili është bërë shqetësim në GDP-së nga kjo taksë, Bullgaria e ka 20% dhe vjel strukturat e Parlamentit, në komisionet 8.3% të GPD-së, Maqedonia e ka 19% dhe vjel parlamentare, ndoshta me më pak vëmendje këtu 7.3%, Sllovenia e ka 19% dhe vjel 8.3%. Siç e shikoni në seancë. Komisioni është shprehur se nuk bie Shqipëria ka nivelin më të lartë në rajon për tatimin dakord me rritjen e akcizës së karburanteve dhe mbi vlerën e shtuar. ndërkohë ka kërkuar që të amendohet projektligji Falemnderit! për akcizat duke lënë një hapësirë kohe 6-mujore
1982 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
për vitin që vjen dhe duke filluar pastaj nga një 1 karburantin dhe për sektorë të tjerë jetikë të jetë si korriku i 2004, të përjashtohen nga akciza projekti që paraqitet këtu që nga 50% të kalojë në karburantet dhe lubrifikantët që përdoren në bujqësi. 65%, kur ne si Komision i Bujqësisë dhe i Ushqimit Ky ka qenë njëri prej propozimeve të Komisionit të kemi kërkuar me votë unanime që akciza për Bujqësisë dhe së dyti, për shumë arsye, mes të karburantin që përdoret në punimet bujqësore të tjerave edhe për efekte të prodhimit vendas, edhe hiqet. për efekte të mbrojtjes së konsumatorëve, edhe për Në fund të fundit kemi të bëjmë me atë që është efekte të rritjes së të ardhurave të buxhet, është një karburant që do të përdoret nga traktorët, nga propozuar që akciza e cigareve të importit të rritet autokombajnat. Nuk do të përdoret nga benzat dhe nga 10% në 15% ose e konvertuar në lekë për çdo kjo akcizë e karburantit, me shpresë them se do të paketë. ndikojë së paku më zhvillimin e bujqësisë. Makbule Çeço – Falemnderit! Në emër të Kurse për sa i përket problemit tjetër që ne si Komisionit të Industrisë, Punëve Publike dhe Komision i Bujqësisë dhe i Ushqimit kemi kërkuar Transportit, zoti Eduard Alushi? Zoti Hoxha? është çështja e akcizës për prodhimin e cigareve Flamur Hoxha – Edhe Komisioni i Industrisë e në vend. Barra fiskale për cigaret në të gjithë ka shqyrtuar projektligjin. Kolegët e opozitës kanë Evropën për të cilën ne kërkojmë dhe jemi shprehur bërë vërejtje të cilat janë pasqyruar në të gjithë dakord, pa asnjë dallim të forcave politike amendamentet e diskutuara në Komisionin e se duam të shkojmë, është disa herë më e lartë, të Ekonomisë dhe të Ligjeve. Mbeten për t’u miratuar gjithë jemi dëshmitarë, sepse nuk ma merr mendja në seancë. që ndonjë i pranishëm këtu në sallë nuk ka qenë në Falemnderit! Evropë. Një Marlboro bën 4 euro minimalisht, kurse Makbule Çeço – Falemnderit! Atëherë zoti një Marlboro në Shqipëri bën më pak se 1 dollar. Pepa keni për të diskutuar? Lexoj argumentin qesharak të paraqitur se ne nuk Zyhdi Pepa – Falemnderit, zonja drejtuese e po e bëjmë këtë sepse prodhimi i cigareve këtu seancës! është i parëndësishëm. Sigurisht që për të diskutuar meqë bëhet fjalë Dakord, të nderuar kolegë deputetë, prodhimi i për ndryshime të rëndësishme që parashikon cigareve në Shqipëri është i parëndësishëm dhe ka projektligji. Bëhet fjalë për një rritje të akcizës për rezultuar i parëndësishëm si rezultat i politikave naftën nga 50% në 65% dhe nuk bëhet fjalë fare për kundër prodhimit të cigareve në Republikën e të projektuar politika zhvillimore për bujqësinë. Shqipërisë për t’i hapur dyert të gjithë fqinjëve që Sigurisht që paketa fiskale kur paraqitet nuk ka ata të hyjnë me cigaret e tyre në tregun e Shqipërisë. për qëllim që të realizojë në mënyrë sa më të lehtë Nuk e kam fjalën vetëm për fqinjët e afërt por edhe realizimin e të ardhurave për buxhetin, ashtu siç për fqinjët e largët ose për prodhuesit kryesorë të nuk ka dhe synim një paketë fiskale apo një buxhet cigareve në glob. Atëherë nuk do të ishte me interes që paraqitet në Kuvend që të realizojë në mënyrë për të gjithë shqiptarët që ne ta rrisim akcizën dhe sa më të lehtë apo që nuk dihet realizimin e ta rrisnim çmimin e cigareve për shqiptarët me qëllim shpenzimeve që paraqet pjesa tjetër e një buxheti. që shqiptarët të paktën t’i drejtonim drejt përdorimit Unë tani do të flas për pjesën e parë, për të të verës dhe jo drejt përdorimit të cigareve. Ky popull ardhurat dhe është bërë praktikë, të paktën te ne i varfër është kthyer në një konsumator të madh të që paketa fiskale merr në konsideratë se si mund cigareve edhe në sajë të këtyre politikave. të realizohen sa më shumë të ardhura paçka se si Le t’i referohemi një herë strategjisë që na ka mund të ndikojnë këto në politikat e zhvillimit të servirur Banka Botërore. Strategjia e Bankës sektorëve të ekonomisë, paçka se si do të ndikojnë Botërore është për t’i dhënë prioritet arsimit dhe këto në politikat e mbrojtjes së konsumatorit apo të shëndetësisë. A ndikon kjo politikë që ne ndjekim shëndetit të këtij populli. në akcizën e cigareve në mbrojtjen e shëndetit të Ne, zakonisht i referohemi standardeve evropiane konsumatorëve, apo mbrojtjen e shëndetit të me dëshirën e përbashkët për t’u bërë pjesë e konsumatorëve ne do ta mbrojmë me sa më shumë Evropës. Dhe standardet evropiane çuditërisht bien investime të drejtpërdrejta në fushën e shëndetësisë ndesh me standardet që paraqiten këtu. Nuk ma dhe jo me politika të tjera të tilla siç është politika merr mendja që ndonjë standard evropian i cili e ka që ne të paktën të arrijmë ta bëjmë një paketë cigare përjashtuar prej kohësh bujqësinë nga akcizat për në të njëjtin standard me vendet evropiane.
1983 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Unë do të isha i mendimit që ne duhet të jemi ne jemi vendi i parë që po zbulojmë polin e veriut. agresivë në këtë lloj politike dhe nuk kemi pse të Këtu nuk ka nevojë për eksperimente në botën përdorim standarde të dyfishta që herë pas here na kapitaliste. Bota kapitaliste është kaq diverse dhe rekomandohen. Nga njëra në na thonë bëni politika kaq e provuar në modelet e saj sa që nuk ka mbetur për mbrojtjen e shëndetit, nga ana tjetër na thonë më për të provuar, por ka mbetur për të zgjedhur. ulni akcizën për cigaren në Shqipëri. Dhe janë po Dhe ne zgjedhjet i kemi sepse këto zgjedhje i bën këta që vijnë nga Uashingtoni apo nga Brukseli. Në Komuniteti Evropian dhe nuk ka nevojë që të bëjmë këtë rast jam skeptik ndaj këtyre rekomandimeve eksperimente se si ne do të mund ta bëjmë që që na japim për politikat. Në fund të fundit ne duhet karburanti në bujqësi duke i hequr akcizën të të jemi të vendosur për të hartuar politika shqiptare shmangim evazionin. Një vend me evazion kaq të që përputhen me standardet e zhvillimit dhe që madh le të provojë dhe një evazion të vogël dhe jam mbrojnë interesat e këtij kombi. i bindur që zhvillimet dhe impaktet do të jenë më Pse e them që janë standarde të dyfishta? Sepse pozitive se sa paragjykimet regresive që kanë këta është një standard që na rekomandohet që duhet drejtues të cilët për vite me radhë e sabotojnë me të mbrojmë shëndetin e konsumatorëve dhe pastaj dashje sepse nuk duan që të zhvillohet bujqësia vjen standardi i dytë që mos rrisni akcizën, sepse sepse me shpirt nuk duan që vërtet të reduktohet ju nuk jeni në gjendje që të mbuloni kontrabandën varfëria në fshat. dhe evazionin. Sigurisht asnjeri të mos mendojë se po bëj Unë do të kërkoja që ne duhet të përpiqemi të demagogji se duke hequr akcizën për karburantin gjithë në këtë të dytën, të luftojmë evazionin dhe ne të nesërmen do të fillojmë të mbajmë fjalimin e kontrabandën. Ndoshta nuk arrijmë ta bëjmë famshëm, një masë e jashtëzakonshme në rritjen e totalisht, por të paktën ta çojmë paketën e cigareve mirëqenies të fshatarësisë sonë punonjëse. Në jo 4 euro por të paktën 2 euro. Nuk e shoh këtë si mënyrë absolute jo. Impakti është shumë i vogël burim për financat shqiptare, nuk e them këtë për t’i por është një mesazh që i hap rrugë reformave për detyruar financat shqiptare dhe drejtuesit e tyre për zhvillim dhe progres. Për t’i hapur rrugë atyre t’iu vënë barrë që nuk i mbajnë mbi supet e tyre, por reformave që shqiptarët të ndihen të pavarur kur të paktën e them këtë si një mesazh që ne duhet t’i marrin veprime në politika dhe të mos ndihen të japim këtij publiku. nënshtruar ndaj atyre që rekomandon OBT-ja, Banka Paketa fiskale, të nderuar kolegë deputetë, e Botërore apo FMN-ja dhe për t’i zbatuar ato në përsëris edhe një herë nuk është qëllim për t’ju mënyrë shabllone sepse dhe këto rekomandime nuk imponuar prodhuesve, taksapaguesve, komuniteteve, janë të atilla siç paraqiten këtu dhe siç na cicerohen, vendit që unë ta realizoj detyrën time sa më mirë, domethënë të përkthyera gabim nga leksionet e por ka detyrimin madhor për të nxitur prodhimin, për Brukselit apo të Uashingtonit. të nxitur biznesin, për të mbrojtur jetën e atyre që Falemnderit! ne përfaqësojmë këtu. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Pepa! Zoti Prandaj, unë i bëj thirrje edhe një herë kolegëve Berisha. deputetë që të jenë sensibël ndaj propozimeve që Sali Berisha – Pavarësisht nga fakti se ka këtu ka bërë Komisioni i Bujqësisë dhe i Ushqimit. Të prej këtyre qeveritarëve që në rast se do të mund t’i jenë sensibël sepse nga njëra anë kemi një strategji diagnostikoje mund të thoshe se gënjeshtrën e kanë për zhvillimin dhe për uljen e varfërisë. Atëherë unë sëmundje të lindur, jam i detyruar zonja drejtuese e i drejtohem ministrave, i drejtohem qeverisë sime: seancës t’i paraqes opinionit publik përpara Zhvillimi është bujqësia, është dega më e kamerave, ju lutem drejtoni kamerën, se deklaratat rëndësishme. Varfëria është fshati. Pjesa kryesore e qeveritarëve se Shqipëria ka taksat më të ulëta që ka varfërinë më të madhe. Atëherë për ta zhvilluar në rajon janë thjesht një shpifje e bazuar në trillim, bujqësinë, degën më të rëndësishme që jep GPN- janë një gënjeshtër që kanë si sfond vetëm moralin në dhe për të ndihmuar sadopak edhe në mënyrë e papërgjegjshëm të tyre. modeste, edhe për të justifikuar këtë vend që ne Unë nuk do të marr këtu të gjitha vendet por do zëmë këtu, atëherë unë ju propozoj që t’i mbështetni t’i referohem në këtë statistikë të shkurtër një vendi unanimisht propozimet që bën Komisioni i Bujqësisë fqinj, Maqedonisë. Në rast se Shqipëria ka një TVSH dhe i Ushqimit. Unë nuk mund të pajtohem me prej 20%, Maqedonia ka një TVSH prej 19%. Në qëndrime të tilla që “bëjmë një eksperiment”, sikur rast se Shqipëria ka sigurimet shoqërore më të lartat
1984 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
45.9%, Maqedonia fqinje i ka ato vetëm 30%. Në Durrës-Kukës. Le ta lexojë pak ligjin që kemi votuar rast se Shqipëria ka taksat mbi të ardhurat 18%, këtu zoti Duraku që në fakt përfaqëson zotin Nano Maqedonia i ka ato 16.5%. këtu. Neni 4 i ligjit për taksën e atij që nuk mund të Zonja drejtuese e seancës, tani u kërkoj jetë kurrkund, thotë se “të ardhurat nga këto taksa kamerave t’i paraqesin publikut vjeljen. Pra, sipas përdoren vetëm për ndërtimin e rrugës Durrës-Kukës. kësaj tabele Maqedonia ka taksa më të ulëta se Fondet e papërdorura brenda vitit mbarten në vitet e Shqipëria, kurse vjel me një nivel më të ulët taksash ardhshme.” Ku janë këto të ardhura? 100 milionë dyfishin e asaj që vjel Shqipëria në raport me GDP- dollarë që paguan taksapaguesit shqiptarë në çdo në. Në rast se Shqipëria vjel 19%, Maqedonia vjel mall që blen. Sa shkuan këto në rrugën Durrës- 34% të GDP-së. Këto nuk janë statistika të Kukës? Do të thotë që ti je shndërruar në një fatush Adhamudhit, këto nuk janë statistika të opozitës, të mjerë, se ti këtu duhet të denoncoje përdorimin e nuk janë as të Halimit të financave të Nolit, por janë turpshëm, të papërgjegjshëm të 100 milionë statistika të Fondit Monetar Ndërkombëtar. Dhe unë dollarëve që përbënin afërsisht gjysmën e rrugës ju kërkoj këtu të mos dilni të mashtroni publikun se Durrës-Kukës. Po 100 milionë dollarë që u mblodhën veçse dëshmoni cinizmin tuaj ekstrem ndaj njerëzve me këtë taksë as nuk u mbartën për rrugën, fitilat e që ju po varfëroni gjithnjë e më shumë me rrënimin së cilës u përdorën kundër Ilir Metës, as nuk u ekonomik që po ju krijoni atyre. përdorën për projekte, por u përdorën për t’u bërë Tani le t’i rikthehemi pak akcizave. Po, e rrush e kumbulla nga ata shërbëtor i të cilëve je deklarova në mëngjez dhe e deklaroj tani, me bindjen shndërruar ti që del këtu dhe spekulon me taksën, më të thellë se këto akciza lëvizen jo për interes të pavarësisht se shqiptarët edhe 30% më shumë janë buxhetit të shtetit, jo për interes të shpenzimeve në varfëri. Mbron rritjen e një akcizë në një kohë kur publike, por lëvizen për interesa të klaneve të Fatos nuk paguan taksa për të 2/3 e atyre që importon ti Nanos. Si mund të shpjegohet, më thoni ju lutem të dhe klani yt i rreshtuar tërësisht me Kryeministrin nderuar deputetë, që akciza e paketës së cigares shqiptar. Pra, më thoni ju mua, duhet të rrisim Durrësi është e barabartë me atë të paketës së akcizat apo duhet të vjelim ato që kemi vendosur, cigares Dunhill, dhe kjo 20 lekë, në një kohë kur në një kohë kur po ky institucion i nderuar fakton se paketës Durresi i del që të jetë 100% sepse çmimi Qeveria Shqiptare me administratën e saj vjedh dhe i asaj pakete është gjithsej 200 lekë dhe 200 lekë i shpërdoron, jo 10, 20 apo 100 milionë në vit, vjedh vini ju akcizën, në një kohë kur Dunhill-it ose ndonjë dhe shpërdoron 2/3 e asaj që duhet të mbledhë, supermarke tjetër ju vini të njëjtën akcizë dhe kjo vjedh dhe shpërdoron 500 milionë dollarë në vit. Po për faktin e vetëm se pijet e forta, duhanet e luksit i kush i vjedh? Do t’i referohem këtu zotit Bode, i cili tregton Zemuni që ka për përfaqësues Kryeministrin u shpreh se sipas Fondit Monetar Ndërkombëtar e vendit. Dhe jo vetëm Zemuni, por një klan tjetër, në dy biznesmenë njëri nuk paguan. Jo, absolutisht, shumë i afërt me Kryeministrin, i ftohur ndonjëherë në dhjetë biznesmenë, nëntë paguajnë, por Dukët e i ngrohur herë- herë. Këta janë ato që lëvizin dhe dhe Durakët e qeverisë nuk paguajnë, dhe këta e dini dhe ju zonja kryetare. Sepse Kryeministri ka përbëjnë shkakun kryesor të vjedhjes, shpërdorimit, një veti, po të jetë puna për para bën paqe edhe me evazionit fiskal. Ju keni krijuar sistemin e klientelës. Gramozin që e akuzon për vrasje. A mendoni ju për Keni krijuar rreth vetes një grusht biznesmenësh këta prodhues shqiptarë? A mendoni ju për fshatarët me të cilët bëni kontrabandën më të papërmbajtur, e Belshit? Ku është ai fshatari i Belshit këtu? A të cilët financojnë çarterat dhe pushimet tuaja, të mendoni ju për fshatarët e Elbasanit, të Shkodrës? cilët financojnë vilat dhe shkollimet tuaja, ndërsa A mendoni ju për prodhuesit e duhanit? Ka dhe gjobisni, keqtrajtoni qindra e mijëra të tjerë. E kam përdorime industriale duhani jo vetëm që pihet. Pra, theksuar dhe e theksoj dhe një herë, në Tiranë janë akciza e duhanit të nderuar KPD-arë, po si të tillë 416 firma ndërtimi. Vetëm kompanitë që kontrollon po silleni ju këtu. Jo kongresmenë nuk janë këta, Gramoz Ruçi me Edvin Ramën fitojnë të drejtën për ishin të tjerë. Akciza e duhanit ka vetëm interesin e të ndërtuar ose të tjerat paguajnë detyrimisht 32 klanit të Zemunit. euro për metër katror. Le t’i kthehemi pak naftës. Deputeti Duraku që Politika e rritjes së akcizave është politikë e në fakt është edhe ai një patericë ekonomike e Fatos çmendurisë. Nuk ka të bëjë aspak me asnjë kërkesë Nanos, doli këtu dhe rrahu gjoksin për rrugën e të OBT-së. Ne jemi promotorë të anëtarësimit të Kukësit. Na foli këtu ky naftopatriot për rrugën Shqipërisë në OBT. Ne do të mbetemi absolutisht
1985 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
besnikë të tregtisë së lirë, por si mund të shpjegoj deri sot, madje i kujtoj se disa sejmenë të tij që unë që hiqen taksat e importeve të Dukës dhe botojnë një gazetë që ka dërguar përballë meje, rëndohen taksat e të gjithë importeve të fermerëve kanë dështuar. Zoti ish President kërkon që të bësh shqiptarë. Si mund të shpjegoj unë që rëndohet nafta politikë të madhe. Mos u merr me mua por merru në një kohë kur 2/3 e saj me statistikë vijnë me njerëzit e tu, mbasi çdo ditë që vjen ti gjithnjë e kontrabandë? Si mund the shpjegoj unë që më tepër futesh në krizë. Meraku për duhanin dhe trefishohen dhe pesëfishohen tarifat e telefonisë në naftën të kanë mbetur nga viti 1996, nga ish firmat një kohë kur ky ent është përgatitur për të larë Duka, tuaja si Shqiponja e të tjera që shkatërruan jo vetëm Zemuni dhe Nano paratë e pista. E dini ju se cilat bujqësinë shqiptare por edhe biznesin shqiptar. Sa janë marrëveshjet e telefonisë? Do t’jua sjell unë në për të tjerat do ta lë një ditë tjetër dhe shpresoj që Parlament, të shihni ju. dhe një nga miqtë e mi që ndodhet në grupin tënd (Të qeshura në sallë) nuk denjoi të të shoqëronte ty në zonën time. Kaq Qeshni, qeshni! E provuat se nuk jeni asgjë tjetër kisha. veç KPD-arë, të denjë vetëm për sallat që patët në Makbule Çeço – Falemnderit! Vazhdojmë me TOB dhe jo në Parlament. Jeni një fatkeqësi e vërtetë. diskutimet për projektligjin që kemi në shqyrtim. Zoti Jeni bërë simbol i babëzisë, simbol i të keqes, Malaj? simbol i mjerimit, simbol i plaçkitjes së qytetarëve Arben Malaj – Dua t’i them zotit Berisha se shqiptarë dhe qeshni këtu, në një kohë kur vendosni qeveria socialiste ka përgjegjësinë e plotë. Meqë mbi ta taksat më të larta në Ballkan dhe në Evropë. ankohesh për duhanin dhe meqë ke në krah zotin Pra, këto janë të nderuar zotërinj, faktet dhe jo Bode, në vitin 1996, në vitin e suksesit tënd politik ato që paraqesin dy ministra, dy adhamudhë të ke 600 ton cigare të zhdoganuara ndërsa sivjet ke vërtetë të ekonomisë shqiptare. Edhe një herë ju 3000 ton. Është e vërtetë se ke zhdoganuar naftë bëj thirrje, votoni kundër kësaj pakete për të shpëtuar më shumë vetëm kur ia shite atë Millosheviçit. Merri sadopak elementët e fundit të ndërgjegjes qytetare, shifrat i ke në krah. për t’u rikujtuar se përfaqësoni këtu jo vetëm KPD- Makbule Çeço – Zoti Bode ka të drejtën e në e Fatos Nanon, por përfaqësoni dhe socialistët replikës, zoti Berisha jo. Të lutem zoti Berisha, e Salarisë, përfaqësoni socialistët e Shishtavecit, vetëm zotin Bode përmendi. Zoti Bode. të Kukësit dhe të mbarë Shqipërisë të cilët sot Ridvan Bode – Gjërat e pakrahasueshme nuk jetojnë në varfëri dhe në mjerim si të tjerët, mund të krahasohen dhe zoti Malaj bën atë të përfaqësoni dhe ata të cilët nisin fëmijët e tyre në pamundurën. A vjen nga tryeza e rakisë apo vjen rrugët e Greqisë dhe të Italisë se nuk kanë asnjë nga zyra e ministrisë. Në vitin 1996 zoti Malaj janë vend pune për ta, përfaqësoni ata të cilët çojnë zhdoganuar 985 ton cigare dhe janë prodhuar 3500 fëmijët në shkolla pa xhama dhe në të ftohtë, sepse tonë cigare të tjera në fabrikat e cigareve në Shqipëri. fondet shpenzohen për luks dhe për veturat tuaja. Ajo që po kërkojmë ne është pikërisht që a mund ta Mos harroni se nuk përfaqësoni vetëm KPD-në e ulim pak importin dhe të fillojnë iniciativat prodhuese Fatos Nanos. Nuk përfaqësoni vetëm luksin e në Shqipëri. Në vitin 1996 janë paguar tatime e taksa babëzinë që u ka molepsur. Nuk përfaqësoni vetëm për 4700 tonë cigare. Në vitin 2003 janë paguar për mashtrimet e këtyre qeveritarëve por jeni këtu për 3200 tonë cigare. Kjo është e vërteta. Por, ju të të përfaqësuar dhe shqiptarët, përndryshe do të nderuar qeveritarë, dhe ju, zoti Malaj, duhet t’ju vijë damkoseni si KPD-arë, të cilët çdo ditë e më shumë rëndë, sepse jeni cinikë me taksat dhe akcizat që fitojnë urrejtjen e shqiptarëve, të cilët çdo ditë e më vendosni. Ju i keni shtuar në masën 30% dhe vetëm shumë fitojnë neverinë e shqiptarëve, të cilët çdo në një buxhet sepse mendoni se këtu nuk ka reagim ditë e më shumë fitojnë përçmimin e shqiptarëve që t’ju kundërshtojnë ju, nuk ka reagim sindikalist, me cinizmin ekstrem, me babëzinë që u dëshmojnë politik dhe sipas të gjitha organizimeve të tjera që atyre. duhet të marrë në mbrojtje një rritje në një vit të Falemnderit! vetëm të akcizave në 30%. Ju jeni cinikë në taksat Makbule Çeço – Zoti Duka. që vendosni se vetëm një njeri cinik dhe një qeveri Agron Duka - Përmendja e emrit tim dhe e cinike mund të shkruajë në të njëjtin relacion që rrit zonës sime tregon se zoti ish President është në 30% akcizat e karburanteve që janë me përdorim të një krizë totale dhe i çorientuar. Përgjigjen për mua gjerë dhe të ndikojnë në të gjitha industritë. Shkruani dhe për zonën time e ka marrë që nga viti 1992 e se qeveria po përpiqet dhe po bën heqjen e akcizës
1986 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
së parafinës për të ndihmuar industrinë e qirinjve në është jo serioze që një ligj për akcizat që ka vetëm Shqipëri. Kjo është faqe e zezë. Këtë mund ta thoni tre-katër muaj që është futur në veprim ndryshohet vetëm ju që jeni cinikë ose që keni ndonjë me një ligj tjetër. Nga ana tjetër ndryshimi i paramendim që për shkak të krizës energjetike dhe propozuar nga qeveria për ligjin për akcizat në shtrenjtimit të karburanteve do të na ndriçoni jo me tërësinë e tyre rëndon më tepër situatën e vështirë elektrik por me qirinj për dimrin ku po futemi. energjetike që përjeton vendi në tërësi dhe Falemnderit! sipërmarrjet ekonomike në mënyrë të veçantë pasi Makbule Çeço – Falemnderit! Atëherë kalojmë ndryshimet konsistojnë para së gjithash në rritjen në shprehjen e mendimit të grupeve parlamentare. mbi 30% të nivelit aktual të akcizave të karburanteve. Zoti Çako apo zoti Metko? Ç’ke zoti Metko, kur nuk Për këtë Grupi Parlamentar i Partisë Republikane ke kryetarin e grupit, çfarë të të bëj unë ty? Zoti shpreh votën e tij kundër këtij ndryshimi për akcizat Çako është shprehur deri tani për grupin tuaj. Hajde, në Republikën e Shqipërisë. zoti Metko, ta dëgjojmë zërin dhe ty. Zoti Laço? Falemnderit! Teodor Laço – Falemnderit zonja kryetare! Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Spahia? Unë nuk dua të vë prapë kasetën që përdora Eqerem Spahia – Falemnderit, zonja drejtuese herën e parë, kështu që ato që thashë mbeten në e seancës! fuqi, vetëm dua të shpreh një lloj keqardhjeje për Sot gjatë gjithë ditën keni shqyrtuar këto ilaritetin me të cilin përcillen këtu disa propozime, projektligje që janë mjaft të rëndësishme, por duket disa amendamente serioze që janë bërë nga që nuk ka aspak seriozitet nga maxhoranca e juaj Komisioni i Bujqësisë dhe që janë mbështetur dhe sepse gjatë gjithë ditës Kryeministri i vendit i cili nga përfaqësuesit specialistë të pozitës dhe të duhet të ishte këtu nuk ka ardhur fare. Ai vazhdon opozitës. Dhe për ilaritetin tjetër me të cilin përcillet të tallet me shqiptarët. Përderisa sot edhe kreu i ai lumi i epiteteve që përdor doktori. Ju kujtoni se e shtetit erdhi dhe dha një mesazh të qartë dhe ai vini në pozitë të vështirë, por në të vërtetë me nuk gjendet në sallë. Nuk gjendet në sallë as për qeshjen dhe me ilaritetin tuaj përpara opinionit publik, projektligjin më të rëndësishëm të këtij viti. Kështu është ai që iu vë në pozitë të vështirë dhe mua më që edhe ju jeni të bindur që këto projektligje nuk vjen keq për këtë situatë sepse tregon se me sa janë aspak të tilla që do të nxisin prodhimin vendas seriozitet i merrni ju kritikat dhe vërejtjet. Më duket por vetëm nxisin të ardhurat e pushtetarëve aktualë se dy propozime të cilat u bënë këtu, i pari për që ndoshta shpresojnë shumë që të marrin edhe heqjen e akcizë së karburanteve të bujqësisë dhe i karrige të reja. Prandaj Grupi Parlamentar i Partisë dyti për rritjen e akcizës së importit të cigareve janë Lëvizja e Legalitetit shpreh votën kundër sikurse dhe me vlerë dhe ky Parlament dhe deputetët e nderuar për projektligjet e tjera që u diskutuan. të të gjithë krahëve duhet t’i mbështetin dhe t’i Falemnderit! përkrahin sepse janë në dobi të nxitjes dhe jo të Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Karamelo? proteksionizmit, të nxitjes së prodhimit vendas. Ligoraq Karamelo – Falemnderit, zonja Falemnderit! drejtuese e seancës! Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Laço! Në Grupi i Qendrës Liberaldemokrate parimisht emër të Grupit Parlamentar të Ballit kush do të është dakord për ligjin e akcizave por në përmbajtjen flasë? Hajde, zoti Metko! e vet ka disa konsekuenca të cilat bien ndesh Uran Metko – Falemnderit, zonja drejtuese e sidomos me ruajtjen dhe stimulimin e prodhimit seancës! vendas meqë bëhet fjalë konkretisht për duhanin Megjithatë, ju i dini përbërjet e grupeve dhe nuk dhe karburantet. Është vërtet një shqetësim i madh ka pse t’i drejtoheni se kush do të flasë, sepse kur i të gjithë masës, sidomos i dhomave të tregtisë i thua “kush do të flasë?” mund të flasë dhe ndonjë por dhe vetë prodhuesve të duhan-cigareve me sa tjetër këtu brenda sallës. Megjithatë në emër të jemi në dijeni, të cilët kanë shprehur gatishmërinë Grupit Parlamentet të Partisë së Ballit Kombëtar për të rritur prodhimin vendas në rast se do të kenë ne shprehin votën tonë kundër ligjit të akcizave. një farë stimulimi. Kështu stimulimi i politikave të Falemnderit! tilla duhet të jetë pa dyshim në qendër të politikës Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Mediu? tatimore e buxhetore të qeverisë sepse nuk mund Fatmir Mediu – Në gjykimin e Partisë të bëhet fjalë për një integrim thjesht duke importuar Republikane dhe grupit të saj parlamentar, e para dhe duke siguruar të ardhura vetëm nga importi, por
1987 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
nëpërmjet një prodhimi i cili detyrimisht do të eksplicite u shpreh nga zoti Gjana dhe zoti Pepa sigurojë të ardhurat e mjaftueshme për të ngritur në emër të Komisionit të Bujqësisë, gjë që do të dhe nivelin e mirëqenies të vendit. thotë se ky sektor prioritar mjaft i rëndësishëm, bie Falemnderit! ndesh me të gjitha projektligjet që janë në paketën Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Bejtja? fiskale. Kështu që unë mendoj se pa u trajtuar me Egjëll Bejtja – Dakord. kujdes ky sektor prioritar që jo vetëm ka të bëjë me Makbule Çeço – Zoti Preka? një përqendrim të rëndësishëm demografik të Ndue Preka – Falemnderit, zonja drejtuese e popullsisë në zonat rurale por edhe me ndikimin në seancës! GDP mendoj që kjo i rëndon gjithsesi tërë asaj Në emër të Grupit Parlamentar të Gjelbrit, të shtrese që jeton në varfëri, që edhe në të dhënat e Partisë Agrare Ambientaliste, ne duke qenë Bankës Botërore konsiderohet si shtresa më e varfër parimisht dakord për kalimin e këtij projektligji në në vendin tonë. seancë votimi, mbështesim fuqimisht heqjen e Falemnderit! akcizës së karburanteve për punimet bujqësore dhe Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Ruçi? për serat me ngrohje. Jashtë retorikës politike ne e Gramoz Ruçi – Dakord. gjykojmë që kjo vërtet është një barrë fiskale për Makbule Çeço – Projektligji “Për një ndryshim buxhetin e shtetit por e gjykojmë që është në në ligjin nr. 8976, datë 12.12.2002 “Për akcizat” funksion të punësimit më aktiv të dhjetëra mijëra paraqitur nga Qeveria në datën 15.02.2003" është forcave aktive që gjenden në fshat, është në funksion inkluduar në projektligjin që sapo kaluam. Kështu të rritjes dhjetëra milionë dollarë dhe në bazë të një që kalojmë në projektligjin e fundit “Për disa studimi që ka paraqitur Ministria e Bujqësisë efektet ndryshime në ligjin nr. 9136, datë 11.09.2003 “Për në rritjen e GDP-së të prodhimit bujqësor janë mbi mbledhjen e kontributeve të detyrueshme të 100 milionë dollarë dhe efektet në rritjen e të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore në ardhurave të buxhetit janë rreth 2.5 herë. Ne themi Republikën e Shqipërisë””. Për Komisionin e Ligjeve? që në kushtet e detyrimeve integruese, plotësimit Taulant Dedja – Po, komisioni shprehet të detyrimeve si rezultat i pranimit në Organizatën dakord. Botërore të Tregtisë, si rezultat i nënshkrimit të një Makbule Çeço – Dakord, zoti Dedja. Për sërë marrëveshjesh të cilat do të çojnë edhe në Komisionin e Ekonomisë zoti Bufi? unifikimin e doganave është një detyrim ndaj Ylli Bufi – Dhe Komisioni i Ekonomisë është fermerëve shqiptarë për të mos i diskriminuar por dakord. për të krijuar një hapësirë mbështetje ndaj tyre. Makbule Çeço – Për Komisionin e Punës dhe Gjithashtu, ne shprehim rezervën tonë për nivelin e Çështjeve Sociale zoti Sherifi? ulët të akcizave sidomos për duhanet dhe për pijet Elmaz Sherifi – Dakord. e forta. Këtë e shohim edhe në funksion të rritjes së Makbule Çeço – Atëherë nëse ka për të të ardhurave të buxhetit të shtetit por edhe në diskutuar? Këto u diskutuan gjerësisht në paraqitjen funksion të mbrojtjes së shëndetit të popullit. që i bënë politikisht paketës fiskale kështu që Falemnderit! kalojmë në shprehjen e mendimit nga grupet Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Ndoka? parlamentare. Zoti Laço? Nard Ndoka – Edhe Grupi Parlamentar i Partisë Teodor Laço – Falemnderit, zonja kryetare! Demokrate të Re shpreh votën kundër ligjit për Për të mos u treguar refraktarë më duhet të akcizat. pranoj që ky projektligj është më i argumentuar se Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Topi? të tjerët, përderisa numri i kontribuesve dhe i Bamir Topi – Falemnderit! përfituesve nga sigurimet shoqërore ka një raport i Unë në emër të grupit e kam shprehur qëndrimin cili e kushtëzon këtë gjë. Por meqenëse e gjithë për të gjithë paketën por desha të bëj një koment filozofia e paketës është në mospërputhje me lidhur me ato probleme që dolën për projektligjin që optikën tonë, dhe për këtë ligj si për të tjerët ne do ne sapo diskutuam. Mendoj që një nga defektet më të japim votën tonë kundër. të mëdha të qeverisë që ka të bëjë me politikën Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Metko? ekonomike sikurse është edhe paketa fiskale është Uran Metko – Dhe Grupi Parlamentar i Ballit mungesa e vizionit për prioritetet që ka Shqipëria, Kombëtar shpreh votën kundër këtij projektligji. gjë që u diskutua edhe nga kolegët dhe në mënyrë Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Begeja?
1988 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Maksim Begeja – Edhe Grupi Parlamentar i mbyllim këtë pastaj rrimë tërë natën me çështjen e Partisë Republikane shpreh votën e tij kundër në fundit. Është çështje më vete ajo. Zoti Olldashi, po kuadrin e të gjithë paketës fiskale. të jetë një por dhe një kundër ne e zgjidhim edhe Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Spahia? me votim. Unë them ta zgjidhim me mirëkuptim. Eqerem Spahia – Edhe Grupi Parlamentar i Mbarojmë paketën. Po, urdhëro, zoti Olldashi. Partisë Lëvizja e Legalitetit shpreh votën kundër. Sokol Olldashi – Falemnderit! Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Karamelo? Problemi është pak më i thjeshtë. Më duket se Ligoraq Karamelo – Dakord. po e koklavisim pa ndonjë shkak. Përveç praktikës Makbule Çeço – Zoti Bejtja? që ne kemi përdorur gjithmonë në seanca që kemi Engjël Bejtja – Dakord. diskutuar në parim të gjitha çështjet dhe në fund Makbule Çeço – Zoti Preka? kemi kaluar në votim secilën prej tyre, përveç kësaj Ndue Preka – Dakord. pika e fundit e rendit të ditës së sotme ka një Makbule Çeço – Zoti Ndoka? specifikë. Ajo nuk është një pikë që votohet. Paraqet Nard Ndoka – Kundër. grupi i nismëtarëve relacionin dhe ajo është çështje Makbule Çeço – Zoti Topi? automatike sepse nuk është hera e parë që ngremë Bamir Topi – Kundër. komisione. Nuk ka nevojë për votim. Votim do të Makbule Çeço – Zoti Ruçi? bëjmë përsëri vetëm për paketën fiskale dhe jemi Gramoz Ruçi – Dakord. në rregull. Makbule Çeço – Atëherë mbyllim dhe Makbule Çeço – Zoti Olldashi, nuk është shqyrtimin e këtij projektligji dhe kalojmë në votim praktikë e përhershme ajo që ju parashtroni këtu. të të gjithë këtyre projektligjeve. Çështjen e fundit Kemi mbyllur një cikël të tërë dhe është më se do ta lëmë në fund pastaj, pasi të mbarojmë dhe logjike që gjithë paketën ligjore që e kemi trajtuar me votimin. Mbarojmë votimin dhe pastaj kalojmë dhe si të njëjtë dhe të ndarë, dhe përsëri në fund po sepse mund të veprojmë dhe ndryshe. Në rregull. e marrim si një paketë të tërë, dhe pastaj kalojmë Vazhdojmë atëherë me shqyrtimin e kërkesës së te çështja e fundit që është krejt e ndryshme nga paraqitur nga një grup deputetësh për ngritjen e një çështja që kemi në fjalë. Pra është një mendim pro komisioni hetimor. Po, zoti Ruçi, urdhëro! dhe një mendim kundër. Po të jetë e hedhim në Gramoz Ruçi – Zonja drejtuese e seancës! votim dhe mbaroi, e zgjidh seanca procedurën. Kur Nuk e kuptoj se çfarë do të thotë që nuk flet nuk e gjejmë gjuhën e përbashkët dhe mirëkuptimin njeri. Ne kishim shtatë projektligje që përmblidhen e vendos seanca, prandaj ju lutem mos u tregoni në atë që quhet paketë fiskale. Bëmë gjithë atë kokëfortë. Ky është rasti i përhershëm, ose më i diskutim në parim. Tani kemi kaluar në votim. Nuk vazhdueshëm që kemi zgjidhur këtu në seancë, që mund të ndërpritet votimi për asnjë arsye tjetër, dhe kemi mbaruar paketën dhe kemi kaluar te çështjet pastaj vazhdojmë me çështjen e dytë. e ndryshme. Po, zoti Topi. Makbule Çeço – Po, zoti Topi. Bamir Topi – Zonja Çeço! Bamir Topi – Falemnderit, zonja Çeço! Falemnderit që më dhatë sërish fjalën. Ju duhet Unë mendoj se nuk ka asnjë gabim procedural të keni parasysh se seanca e sotme ka një specifikë për sa ju komunikuat tani sepse kur diskutohet për që po transmetohet në mënyrë të drejtpërdrejt dhe rendin e ditës, diskutohet në mënyrë integrale, nga besoj se dhe ju vetë duhet të kuptoni që nuk mund pika e parë deri te e nënta, pavarësisht nga specifika të ndryshoni pozicion brenda disa sekondave. që ka paketa fiskale. Nga kjo pikëpamje unë mendoj Fillimisht iu thashë, iu falënderova, pra iu thashë të të procedoni me pikën e fundit dhe pastaj të kalojmë drejtë për pozicionin objektiv dhe menjëherë pas një në votimin nen për nen. sugjerimi që iu erdhi nga zoti Ruçi, ju ndryshuat Makbule Çeço – Zoti Topi, të lutem, në qoftë pozicion. Unë mendoj që po t’i ktheheni në se do ta shikojmë rendin e ditës shqyrtimi i kërkesës retrospektivë të gjithë seancave, ka pasur seanca është çështje më vete dhe paketa është problem me dhjetë çështje, secila çështje ka qenë specifike, më vete. Mbaruam shqyrtimin e paketës. Kalojmë kështu që nuk është argument ky që mund të në votim dhe nuk ka asnjë gjë tjetër. Nuk janë bërë përdorni sot. Brenda kësaj seance ka çështje gjithmonë në fund votimet sepse kemi një paketë të specifike që kanë të bëjnë me paketën fiskale. tërë që e diskutuam edhe në parim, diskutuam dhe Është një çështje sikurse është ajo e Shkallnurit politikisht, kemi tërë ditën që diskutojmë dhe e dhe besoj se nuk është asnjë lloj gabimi procedural,
1989 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përkundrazi kjo është korrektësia procedurale. Ju Komisionit të Ekonomisë. duhet të vazhdoni me pikën e fundit dhe pastaj është Kush është dakord me nenin 1? Neni 1 nuk ka ajo që thotë zoti Olldashi me shumë të drejtë, sipas amendament. Kundër? Miratohet. ligjit komisionet hetimore veprojnë në mënyrë Shpjegim vote zoti Topi. automatike, sepse përndryshe maxhoranca Bamir Topi – Falemnderit, zonja Çeço! gjithmonë do ta hidhte poshtë. Kështu që disa Ju kujtoj që në këtë orë të vonë nuk po i ndiqni komisione hetimore janë ngritur në Parlament. Kemi si duhet rregullin dhe procedurën. Të jeni e bindur vepruar në të njëjtën mënyrë. Ju lirojmë edhe juve se kur flet zoti Bufi, flet në emër të komisionit. Por nga ky lloj sikleti sepse ky komision pas paraqitjes zoti Bufi është përfaqësues i Partisë Socialiste apo nga zoti Lesi jam i bindur që do të funksionojë në jo. Ne kemi paraqitur amendamente sikurse e kërkon mënyrë automatike. Kështu që veproni në pozicionin Rregullorja e Parlamentit dhe natyrisht për t’u tuaj të parë. Mos ndryshoni. shprehur dhe për të dhënë shpjegimin sepse çdo Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Topi! amendament ka shpjegimin e vet përkatës, fjala i Por pikërisht sepse kjo seancë transmetohet jepet përfaqësuesit të opozitës. Mos e merrni të drejtpërdrejt nga televizioni, shqyrtimi i kërkesës për mirëqenë dhe besoj se duhet të jetë korrekte në ngritje të komisionit hetimor nuk transmetohet. Kemi projektligjet e tjera apo jo. vetëm këtë. Prandaj duhet mbyllur ky cikël që të Makbule Çeço – Falemnderit zoti Topi! Zoti Bufi? regjistrohet dhe pastaj zotërinjtë të ikin. Ky është Ylli Bufi – Edhe një herë në nenin 1 nuk ka argumenti. Më ndihmoi zoti Topi fatmirësisht. Atëherë asnjë amendament. Është normale që në nenet që kalojmë në votim. ka amendamente të votojmë fillimisht për Gjysmë ore pushim. amendamentin, pastaj për nenin që ka projektligji. Por nuk më duket gjë normale. Kur diskutuam në * * * Komisionin e Ekonomisë për të gjitha amendamentet i pamë me shumë vëmendje, një Makbule Çeço – Zotërinj deputetë! Rifillojmë pjesë të mirë të tyre i kemi marrë në konsideratë. seancën! Zini vendet, zotërinj deputetë sepse do të Po ju them që nga 20 amendamente 12 i kemi fillojmë votimin për prezencën. Zotërinj deputetë, gati miratuar, pavarësisht se e filluam me një për të filluar votimin për prezencën? Hapim votimin amendament që nuk e morëm në konsideratë dhe për prezencën. Mbyllim votimin. 108 me elektronikë unë nuk e kuptoj se si nene të tjera që nuk kanë dhe 9 ministra bëjnë 117 prezentë. lidhje me amendamentet përsëri votohen kundër. Ne Atëherë, kalojmë në votimin e projektligjit “Për kemi marrë në konsideratë 12 amendamente nga disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8977, datë 20 të propozuara. Ka projektligje që ne i kemi 12.12.2002 “Për sistemin e taksave në Republikën miratuar të tëra amendamentet dhe mua më duket e Shqipërisë””. Kalojmë në votimin në parim me pa kuptim, kur i miraton amendamentet ata prapë elektronikë. Hapet votimi. Vazhdon procesi i votimit. votojnë kundër. Nuk e kuptoj dot këtë logjikë. Mbyllet votimi. 55 me elektronikë dhe 9 ministra Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bufi! Zoti bëjnë 64 vota pro. Miratohet në parim. Topi e ka fjalën. Kalojmë në votimin nen për nen. Komisioni i Bamir Topi – Falemnderit! Ekonomisë, ju lutem lidhur dhe me amendimet. Po, Unë dua t’i kujtoj zotit Bufi që asnjë lloj arsyetimi zoti Bufi. subjektiv i tij nuk mund të bindi opozitën, aq më Ylli Bufi – Në projektligjin për sistemin e taksave shumë që në të tërë veprimtarinë e tij në krye të atij nuk ka asnjë ndryshim nga Komisioni i Ekonomisë. komisioni ai ka një qëndrim jashtëzakonisht të Ka dy propozime, dy amendamente nga Grupi orientuar majtas. Nëse ne shprehemi në mënyrë Parlamentar i Partisë Demokratike për shfuqizimin eksplicite, nuk shprehemi për nenin 1, por shprehemi e pikës 21 dhe për heqjen në nenet 3 dhe 4 të pikës për nenin 2. Natyrisht do të vijmë te neni 2 por ne 1. Komisioni i Ekonomisë nuk është dakord me këto do t’i trajtojmë gjërat ashtu siç duhet apo jo. Ai do amendamente të Grupit Parlamentar të PD-së. të japë mendimin në emër të komisionit. Dakord? Prandaj mbetet projektligji që është propozuar nga Makbule Çeço – Dakord. Po, zoti Bufi. Qeveria. Ylli Bufi – Sinqerisht nuk e kuptoj si e bën Makbule Çeço – Falemnderit! Atëherë vlerësimin e punës sime zoti Topi kur ai nuk ka qenë projektligji i paraqitur nga Qeveria me mendimet e ndonjëherë në mbledhje të komisionit, por dua t’u
1990 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
them vetëm një gjë që unë vlerësoj të tërë punën që Janë taksa që krahasuar me projektin e një viti më kanë bërë deputetë e opozitës në komision, sepse parë janë dyfish më të larta. Kjo është dhe një arsye nuk kanë diskutuar në komision kështu siç është e dytë për të votuar kundër. folur sot në seancë plenare nga opozita. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Gjana! Për Amendamentet e bëra prej tyre nuk kanë asnjë lidhje procedurë zoti Dedja, pastaj zoti Mediu. me diskutimet në parim të bëra prej tyre, por janë Taulant Dedja – Falemnderit, zonja kryetare e propozime teknike dhe në qoftë është për majtas seancës! kam përshtypjen që disa nga këto propozimet janë Unë sinqerisht do t’i lutesha kolegëve të opozitës majtas. të mos bënin rolin e budallait. Në qoftë se ata Makbule Çeço – Zoti Topi, të mos bëjmë mendojnë se duan të na mbajnë këtu gjithë natën, dialogje tani, të lutem. ne ia kemi marrë dorën në KPD nga tre ditë e nga Bamir Topi – Falemnderit! Besoj që është një katër ditë. Jemi gati që edhe qeverinë ta bëjmë këtu. dialog që i shërben këtij qëllimi. Unë edhe një herë Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Mediu. i kujtoj zotit Bufi. Ai është kryetar i komisionit. Vërtet Fatmir Mediu – Për të shpjeguar votën dhe unë nuk jam në atë komision por të jeni i bindur se njëkohësisht paqartësinë që shprehu zoti Bufi pse kam informacion të plotë sepse jam kryetar i grupit deputetët e opozitës, po flas për deputetët e Partisë parlamentar. Unë besoj që të gjitha propozimet që Republikane, pavarësisht nga amendamentet që janë bërë, e kemi shprehur edhe në qëndrimin ndaj vijnë më pas votojnë kundër në nenet. Për sa kohë paketës fiskale, kemi thënë që ne do të votojmë është votuar në parim kundër, një ligj nuk mund kundër paketës fiskale por të gjitha amendamentet lexohet në një nen të vetëm. Një ligj lexohet në janë për ta rregulluar sadopak këtë paketë fiskale e tërësinë e neneve të tij. Për sa kohë është votuar cila nuk demonstron asnjë lloj profesionalizmi në kundër në parim, në mënyrë të padiskutueshme ka gjykimin tonë. dhe votën kundër për nenet e caktuara të këtij ligji. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Topi! Atëherë Makbule Çeço – Falimnderit! Atëherë nuk ka shpresojmë që amendamentet tuaja të miratuara më nevojë për shpjegim vote sepse u shpjeguan do t’i miratoni. votat, se është votuar në parim kundër. Po, zoti Gjana, shpjegim vote. Kalojmë te neni 2. Kemi amendamentin që pika Jemin Gjana – Së pari lidhur me atë që 21 shfuqizohet. Kush është dakord? Ulini. Kundër? kontestoi zoti Bufi lidhur me, pse votojmë kundër. Nuk fiton. Edhe sikur amendamentet e paraqitura mbi Kalojmë te votomi i nenit 2. Kush është dakord projektligjin 8977, datë 12.12.2002, janë dy sipas projektit të ligjit dhe mendimeve të dhëna nga amendamente të paraqitur nga opozita, nga Grupi komisioni? Ulini. Kundër? Miratohet neni 2. Parlamentar i Partisë Demokratike, të miratohen nga Për procedurë, zoti Olldashi. ju, kjo nuk do të thotë se Grupi Parlamentar i Partisë Sokol Olldashi – Falemnderit! Demokratike do të votojë pro këtij projektligji sepse Zonja kryetare e seancës që ju mund ta shikoni ky projektligj në 2002, një vit më parë, është votuar në pikëpamje vizuale se sa janë më shumë dhe se kundër prej nesh. Atëherë kemi paraqitur sa janë më pak unë e kuptoj, por votimi që të jetë amendamente, atëherë nuk kemi pranuar që ky ligj një procedurë serioze kërkon që ju të thoni që x të ndërtohej në këtë mënyrë. E keni ndërtuar me nen me kaq vota pro dhe me kaq vota kundër shumicën tuaj të votave dhe me votën tonë kundër. rrëzohet. Nuk mund të thoni i shikoj që janë më Ne nuk mund të bëjmë atë që kemi votuar vjet shumë ose i shikoj që janë më pak. kundër dhe sivjet ky ligj qenka bërë ndryshe. Është Makbule Çeço – Falemnderit! Do ta bëj me po i njëjti ligj. Në qoftë se kemi paraqitur elektronikë. amendamente, siç e thamë dhe në diskutimet tona, Kalojmë te neni 3. Amendamenti i nenit 3 është i kemi paraqitur për të pakësuar të keqen, jo për ta për të hequr pikën 1. Kush është dakord? Kush bërë projektligjin të pranueshëm nga ne. Kjo është është kundër? Vetëm ju që keni votuar kundër në arsyeja e parë. parim. 1 abstenim. Bie amendamenti. Arsyeja e dytë është se rritjet janë të Vazhdojmë me votimin e nenit 3 sipas papranueshme. Taksa për një automjet bëhet 70 projektligjit dhe mendimeve të shprehura nga mijë lekë të vjetra. Taksa për një automjet me më komisioni. Kush është dakord? Ulini. Kundër? shumë se 4+1 vende bëhet 105 mijë lekë të vjetra. Abstenime? Nuk ka. Miratohet.
1991 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Amendamenti i nenit 4, të hiqet pika 1. Kush Kjo që kërkohet tani nga Grupi Parlamentar i PD-së është dakord? Kundër? Bie amendamenti. që të ulen të gjitha. Këtu nuk është fjala të ulen të Atëherë, sipas projektligjit të paraqitur nga gjitha. Këtu është çdo lëndë e parë apo material Qeveria bashkë me mendimet e shprehura nga ndihmës ka një kod të caktuar, ka një numër të Komisioni i Ekonomisë. Kush është dakord? caktuar në Kodin Doganor. Nuk mund të miratojmë Kundër? Abstenime? Nuk ka. Miratohet. në parim që të ulen të gjitha, sepse duhet bërë një Neni 5. Nuk ka amendime, sipas projektit studim dhe çfarë ka mbetur ende pa u bërë zero. bashkë me mendimet e komisionit. Kundër? Ne si komision i kemi lënë detyrë Këshillit të Abstenime? Miratohet. Ministrave të na paraqesë brenda tremujorit të parë Neni 5, për hyrjen në fuqi. Kush është dakord? studimin përkatës për t’i shkuar deri në fund kësaj Kundër? Abstenime? Miratohet. çështjeje që lëndët e para dhe materialet ndihmëse Kalojmë në votimin në tërësi të projektligjit me të shkojnë drejt zeros për të dhënë vërtet një ndihmë elektronikë. Hapet votimi. Mbyllet votimi. 54 me të rëndësishme për prodhimin vendas. Këtë shpjegim elektronikë dhe 10 ministra bëjnë 64 vota pro. desha të jap në emër të komisionit. Miratohet. Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bufi! Zoti Bode. Kalojmë në votimin e projektligjit “Për një Ridvan Bode – Falemnderit! Propozimet që ndryshim në ligjin nr. 8981, datë 12.12.2002, “Për kemi bërë në emër të Grupit Parlamentar të Partisë miratimin e niveleve të tarifës doganore””. Demokratike reflektojnë një nevojë për të mbështetur Votojmë projektligjin në parim, me elektronikë. dhe për të përkrahur agro-industrinë dhe çdo industri Hapet votimi. Mbyllet votimi. 55 edhe 10 ministra prodhuese e përpunuese në Shqipëri nëpërmjet bëjnë 65 vota pro. Miratohet projektligji në parim. kalimit në tarifa zero të lëndëve të para, të linjave të Kalojmë në votimin nen për nen. Komisioni i prodhimit, të makinerive dhe pajisjeve, të Ekonomisë? Ju lutem, zoti Bufi? ambalazheve që nuk prodhohen në Shqipëri. Ylli Bufi – Pra i gjithë projektligji ka vetëm një Por në Komisionin e Ekonomisë dhe në tërësi nen. Është fjala për aneksin 1/1 që është në bie dakord. Nga ana e Qeverisë pranohet se nuk nomenklaturën e niveleve të tarifës doganore. Ka është e rëndësishme në buxhetin e shtetit sasia e një propozim nga Grupi Parlamentar i Partisë të ardhurave që vjen prej këtyre elementeve që Demokratike, i cili në parim shprehet që “tarifat kërkohet të kalojnë në tarifën zero, por kur vjen puna doganore të lëndëve të para dhe lëndëve ndihmëse për ta zbatuar nuk pranohet nga Qeveria. Unë mendoj të bëhen zero”. Komisioni i Ekonomisë ka diskutuar që mospranimi i një gjëje të tillë, pra i tarifave zero gjatë për këtë çështje. Kjo ka qenë arsyeja që ne e për lëndët e para, për makineritë e pajisjet, për linjat kemi shtyrë miratimin e këtij projektligji në komision e prodhimit dhe për ambalazhet që nuk prodhohen dhe dy ditë, sepse gjykuam që biznesi brenda në Shqipëri, dhe nga ana tjetër kalimi në tarifa zero strukturave që ka ekzekutivi në Këshillin Konsultativ gjithnjë e më shumë i produkteve të gatshme, të Biznesit në Ministrinë e Ekonomisë ta rinegociojë mallrave të përfunduara do të vendosë industritë dhe dhe një herë me Këshillin e Ministrave dhe pasi investimet në Shqipëri në një situatë falimentimi të rinegociuan sollën një dokument të firmosur nga detyruar. Kjo është e papranueshme. Ruhet taksa Ministria e Ekonomisë, Ministria e Financave dhe e importit të plastmasit të serave me normë 10% nga vetë përfaqësuesit e biznesit, ku kanë rëndë taksë doganore, ndërkohë që perimet e kultivuara dakord që lëndët e para që janë në shërbim të nga serat importohen nga jashtë me një tarifë zero prodhimit vendas të arrijnë tarifat doganore deri në në doganë. Kjo do të thotë që me dashje ne zero dhe këto artikuj janë në raportin që ka Komisioni kërkojmë të bllokojmë strategjitë prodhuese dhe i Ekonomisë. Domethënë, ambalazh, tetratak, investuese në Shqipëri. Janë këto papërgjegjshmëri koncentrat çaji, plastmasë, fletë plastmase dhe në strategjitë e investimit që kanë bërë që Shqipëria bikerinat. Pra, këto ishin kërkesat e biznesit të cilat të jetë e 27-ta nga 28 vende në tranzicion dhe që të janë marrë në konsideratë nga Ministria e ketë investime të huaja direkte dhjetë herë më pak Ekonomisë dhe ajo e Financave, për të cilat është se sa Maqedonia. shprehur dakord edhe Komisioni i Ekonomisë. Falemnderit! Pra, këto kanë qenë kërkesat që ka bërë biznesi Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bode! Zoti Bufi. dhe ne i kemi marrë në konsideratë këto lëndë të Ylli Bufi – Desha të theksoj dhe një gjë tjetër para për të cilat në debatin e sotëm u fol shumë. që për mua është shumë e rëndësishme. Propozimi
1992 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
i bërë nga Grupi Parlamentar i PD-së është në u interesojnë bizneseve të tyre, dhe këto i paraqesin kundërshtim të plotë me atë çfarë ata kanë folur në pastaj si interpretime se mbrojnë të gjithë këtë seancë. Shikoni se çfarë thuhet në formulim: komunitetin e biznesit, kjo është e paqartë, është e “ngarkohet Këshilli i Ministrave për përgatitjen e padrejtë, është jotransparente dhe nuk është e qartë aneksit”. Deri më tani ju kritikuat që Qeveria ka bërë se çfarë përfaqësojnë. gjithë këto të këqija dhe tani i thoni Qeverisë i bëni Prandaj unë do të kërkoja që të votohet edhe si të doni tarifat doganore. Absolutisht jo. Kjo është propozimi që vjen nga opozita, por të votohet edhe kompetencë e Parlamentit dhe ne nuk kemi përse propozimi që vjen nga Komisioni i Bujqësisë dhe t’ja delegojmë Këshillit të Ministrave të bëjë aneksin, Ushqimit, i cili veç kësaj ka bërë dhe një propozim por është një kompetencë kushtetuese e të dytë. Ka futur në përjashtime nga kjo listë disa Parlamentit. Prandaj them që propozimi i bërë për artikuj që janë kërkuar me ngulm nga komuniteti i nenin 1 që t’ja ngarkojë Qeverisë këtë detyrë është biznesit siç është çështja e vajit ushqimor, siç është i papranueshëm. çështja e disa lloje peshqish, siç është çështja e Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Gjana. birrës prodhim vendi. Unë kërkoj që seanca plenare Jemin Gjana – Ajo që thotë zoti Bufi është e t’i marrë në konsideratë këto propozime që vijnë drejtë në parim. E dimë ne që nuk është Këshilli i nga Komisioni i Bujqësisë dhe i Ushqimit dhe t’i Ministrave që ka të drejtën të vendosë taksa dhe votojë ato. tatime. Problemi është që amendamenti që ka Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Angjeli. paraqitur Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike Anastas Angjeli – Për hir të së vërtetës, bën specifikimin përkatës, nuk i lë gjë në dorë propozimi i zotit Bode nuk është bërë sot për këtë qeverisë. Qeverisë i lë detyrën të evidentojë se kush çështje. Është bërë që gjatë diskutimit në komision janë materialet ndihmëse, lëndët e para, makineritë dhe ka një filozofi të caktuar që propozon që të gjitha dhe pajisjet të cilat nuk prodhohen në vend. Dhe tarifat për lëndët e para të bëhen zero. Këtu ka tre përjashtimi është pikërisht për këto. Edhe sikur të probleme kryesore: duam ne, nuk kemi informacionin e nevojshëm, nuk 1.I formuluar në atë mënyrë që është bërë neni kemi informacionin e duhur, nuk mund t’i saktësojmë është antikushtetues dhe nuk mund të miratohet. ne cilat janë lëndët e para, makineritë e pajisjet dhe Zoti Bode për mënyrën e formulimit ka rënë dakord lëndët ndihmëse të cilat nuk prodhohen në vend. edhe në komision. Unë e mora fjalën për të theksuar dhe një fakt 2.Ka një problem tjetër që brenda atij neni në tjetër. Propozimi nuk vjen vetëm nga Grupi parim që propozoi zoti Bode, bëri disa propozime Parlamentar i Partisë Demokratike. Propozimi vjen për lëndë të caktuara të cilat ne si komision ia lamë dhe nga Komisioni i Bujqësisë dhe Ushqimit dhe Qeverisë dhe komunitetit të biznesit dhe na solli aty ka pasur një qëndrim unanim, për të bërë zero me shkrim një listë të tyre të cilat i kemi vënë në tarifat doganore për lëndët e para dhe ndihmëse, vërejtjet e komisionit dhe kemi rënë dakord. edhe kjo e specifikuar në Komisionin e Bujqësisë, 3.Ato që tha zoti Gjana tani nuk janë në që nuk prodhohen në vend. E gjitha kjo është për t’i propozimin e zotit Bode, janë në Komisionin e ardhur në ndihmë agro-industrisë. Bujqësisë të cilat janë reflektuar në Komisionin e Kjo që bëhet sot në seancë nuk e çmoj se është Ekonomisë. transparente. Komisionet nuk kanë përparësi për Prandaj, unë mendoj që tani nuk kemi rrugë efekt të marrëdhënieve të tyre me ekzekutivin. Në tjetër veçse të votojmë nenin e vetëm i cili ka vetëm qoftë se një material dhe një procesverbal i tillë i një tabelë me disa faqe për arsye se propozimi i është paraqitur Komisionit të Ekonomisë dhe të zotit Bode kërkon pesëdhjetë faqe tabelë nga Financave ai nuk është paraqitur në një komision mbrapa, të cilët nuk na i dha. Ato që na i dhanë që është më drejtpërdrejt i lidhur me segmentet e janë miratuar. Prandaj propozoj që të votohet. agro-industrisë dhe me segmentet e biznesit të agro- Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Pepa. industrisë. Sepse këtu u bëka fjalë për disa artikuj Zyhdi Pepa – Falemnderit, zonja drejtuese e të veçantë, për ambalazhe, tetrapak, bikerina. Në seancës! qoftë se njerëz që drejtojnë biznese apo pjesë të Arsyeja që ne në Komisionin e Bujqësisë dhe agro-industrisë që u interesojnë këto, shkojnë dhe të Ushqimit propozuam që tarifat doganore për firmosin në një ministri të caktuar për të ulur, për të lëndët e para dhe ndihmëse që nuk prodhohen në bërë zero tarifat e lëndëve të para dhe ndihmëse që vend dhe që përdoren nga industria agro-ushqimore,
1993 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
nuk kishte të bënte vetëm me faktin që kjo mund të insistoj dhe kërkoj që kjo kërkesë të merret jetë një rrugë që duhet ta përdori Ministria e parasysh. Ekonomisë, Ministria e Financave dhe Qeveria Falemnderit! shqiptare për ta vënë pak a shumë në pozita të Makbule Çeço – Në listën e diskutuesve janë barabarta biznesin tonë të brishtë që sapo ka filluar zoti Mediu, zoti Hysa dhe zoti Çako. Zoti Mediu. të lindë në raport me bizneset e tjera të konsoliduara Fatmir Mediu – Zonja drejtuese e seancës! të vendeve të rajonit e të Evropës, po ka qenë fakti Çështja është, a do të kemi një gjykim sepse duke kaluar zë pas zëri ato që propozohen preferencial siç është paraqitur aty duke e marrë në në paketën fiskale sipas të cilave disa kalojnë dhe mënyrë subjektive atë pjesë të agrobiznesit që ka disa nuk kalojnë mua personalisht m’u krijua negociuar me Ministrinë e Financave, apo do të mendimi se këto janë propozime të targetuara, për përpiqemi që t’i afrohemi realitetit në mënyrë që t’i çuar në objektiva të caktuara. Pra, nuk janë agrobiznesi të ketë ndihmën e nevojshme nëpërmjet pozicione për të ndihmuar zhvillimin e ekonomisë lëndës së parë apo elementëve ndihmës. Unë shqiptare por janë ndërhyrje që bëhen lart e poshtë mendoj që është e detyrueshme t’i lehtësojmë të për të ndihmuar biznese specifike. gjitha produktet dhe jo vetëm një pjesë të produkteve Prandaj, ne si Komisionin i Bujqësisë dhe i ose lëndëve të para të cilat kemi arritur në një Ushqimit, siç e tha dhe parafolësi, zoti Gjana, marrëveshje midis Ministrisë së Financave dhe një vendosëm unanimisht që lista e paraqitur nga pjese të biznesit që nuk e dimë nëse përfaqëson të Ministria e Financave dhe Qeveria në paketën fiskale tërë nevojën dhe kërkesën e agrobiznesit shqiptar. për lëndë të para dhe ndihmëse për të cilat nuk Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Hysa. është marrë parasysh kërkesa për reduktimin e Ndriçim Hysa – Edhe unë si anëtar i Komisionit tarifës doganore nga 15% në 10%, nga 10% në 2% të Bujqësisë deklaroj se me të vërtetë këto janë etj., ne thamë për të gjitha këto që janë paraqitur diskutuar dhe janë debatuar gjatë por në përfundim këtu dhe jo për një listë që mund ta çojë problemin ne theksuam që të gjitha propozimet tona do të te Qeveria, të aplikohet tarifa doganore zero. diskutoheshin me Komisionin e Ekonomisë dhe unë Kërkuam në mënyrë të veçantë për një artikull, i jam i mendimit që të diskutohet dhe votohet ashtu për të cilin unë nuk jam dhe shumë ekspert, kanaçe siç e ka lënë Komisioni i Ekonomisë. alumini nga tarifa 10% në 2% dhe ne i themi nga Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Çako. 10% në 0%, një propozim që nuk është marrë Alfred Çako – Falemnderit, zonja drejtuese e parasysh nga Ministria jonë e nderuar e Financave seancës! dhe nga Ministria e Ekonomisë sepse po ta shohësh Edhe unë mendoj se shqetësimi që është dhënë këtu efekti është 45 milionë lekë, pra 450 milionë dhe në amendamentin e paraqitur nga Grupi lekë të vjetra. Mua nuk më intereson ky efekt, por Parlamentar i Partisë Demokratike është i drejtë. kur unë pyeta zëvendësministren ajo më tha: “ne Njëkohësisht nga Komisioni i Bujqësisë këto dy pikat këtë e kemi bërë sepse kemi një marrëveshje me që janë propozuar janë të drejta. Por, gjithsesi, Rumaninë që e kemi zero”. Për mua kjo është e mendimi është se e vetmja alternativë që ka palejueshme. Pra ne pranojmë ta kemi të targetuar Shqipëria është futja në strukturat integruese me një vend zero dhe nuk pranojmë ta kemi për të ekonomike sepse dhe në qoftë se këto nuk do të gjitha vendet e rajonit zero. Nga pikëpamja kalojnë këtë vit, do të kalojnë ndoshta vitin tjetër ekonomike në thelb është njësoj, por nga pikëpamja dhe megjithëse biznesi ynë është i brishtë unë politike dhe e ndershmërisë do të thotë si këshillë mendoj që këtu një rol të rëndësishëm duhet të ndaj biznesit: “shkoni të gjithë në Rumani dhe merrni kishte Qeveria e cila duhej ta kishte vendosur në kanaçet e aluminit për t’i futur për agro-industrinë relacionin që dërgoi për ligjin në qoftë se ajo do të shqiptare”. Kjo është arsyeja që unë kam insistuar kishte ndonjë politikë subvencionuese për të dhe insistoj, të paktën për këtë listë tarifa të jetë realizuar strategjinë fitim-fitim nga të gjitha palët dhe zero. Për të tjerat le të mendojmë dhe të studiojmë jo fitim-humbje, ku humbësit do të ishim ne në të ardhmen se çfarë efektesh mund të ketë shqiptarët. Prandaj, unë mendoj që topin për të biznesi, -çfarë efektesh mund të ketë Ministria e luajtur në këtë rast e kishte Qeveria, e cila nuk ka Financave për të mbushur thesin bosh të financave bërë gjë tjetër veçse është paraqitur si një “yes man” shqiptare nga që nuk është në gjendje të arrijë atë duke luajtur vetëm me strategjinë që e përmenda performancë që kërkon për evazionin fiskal. Prandaj dhe në fillim, fitim për partnerët tanë dhe humbje
1994 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
për ne. Ne jo se jemi kundër proceseve integruese, Kalojmë në votim projektin e paraqitur nga por jemi kundër strategjisë fitim-humbje. Qeveria me mendimet e dhëna nga Komisioni i Falemnderit! Ligjeve. Hapet votimi me elektronikë. Vazhdon Makbule Çeço – Falemnderit! Atëherë, hedhim procesi i votimit, zotërinj deputetë. Mbyllet procesi në votim amendamentin e paraqitur nga Grupi i votimit. 54 me elektronikë edhe 10 ministra bëjnë Parlamentar i Partisë Demokratike. Nuk votojmë më 64 vota pro. Miratohet neni 1. se është antikushtetuese, megjithatë është Neni 2, për hyrjen në fuqi. Kush është dakord? paraqitur. Puna është se Komisioni i Ligjeve, zoti Nuk besoj të ketë nevojë për elektronikë. Për nenin Bufi, ka dhënë mendimin, pasi i diskutoi të gjitha 2 nuk ka shpjegim vote sepse është hyrja në fuqi. amendimet se i vlerëson këto amendime sipas Atëherë e hedhim në votim në tërësi me rregullave procedurale të përcaktuar në Rregulloren elektronikë. Hapet votimi. Mbyllet procesi i votimit. e Kuvendit dhe të kalojnë për votim në seancën 52 me elektronikë dhe 10 ministra bëjnë 62 vota plenare. Nuk ka dhënë mendim tjetër. Prandaj më pro. Miratohet dhe në tërësi projektligji. mirë veprojmë si me të gjitha amendamentet e tjera. Kalojmë në votimin e projektligjit “Për disa Po, zoti Bufi. shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8560, datë Ylli Bufi – Zonja drejtuese e seancës! 22.12.1999 “Për procedurat tatimore në Republikën Kur them nuk votohet dot, nuk është fjala thjesht e Shqipërisë””. është apo nuk është kushtetuese. Nuk qëndron këtu Hapin votimin në parim, me elektronikë. Mbyllim problemi. Problemi është që ne po diskutojmë për procesin e votimit. 54 me elektronikë dhe 10 ministra tarifa të Kodit Doganor. Ai amendament thotë kështu: bëjnë 64 vota pro. Miratohet në parim projektligji. “të bëhen zero të gjitha”. Nuk votojmë dot për të Kalojmë në miratimin nen për nen. Zoti Bufi? gjitha. Do të votojmë për gjëra konkrete, me kod të Ylli Bufi – Nëse doni për të thjeshtuar caktuar, me tarifa të caktuara. Nuk kemi se si procedurat unë mund të mos flas për çdo votojmë. Atë e themi të gjithë për të gjitha, por nuk amendament që kemi bërë si komision. Është votohet dot. Nuk është konkrete. raporti. Kolegët i kanë përpara të gjitha. Të votohen Makbule Çeço – Po, zoti Gjana dhe një herë. nenet me këto ndryshime. Jemin Gjana – Nuk diskutohet kështu! Makbule Çeço – Me ndryshimet dhe pastaj kur Amendamenti i paraqitur duhet të votohet. Pastaj të ketë amendime, do të kemi parasysh që të ka një amendim i cili është një amendim i Komisionit votohet përpara dhe do të na sugjeroni si ka vendosur të Ekonomisë. Ka një amendim i cili është i Komisioni i Ligjeve. Komisionit të Bujqësisë. Të tria janë amendime që Ylli Bufi – Po, do të shpreh mendimin e nuk përputhen me njëra-tjetrën, të tria duhet të komisionit. votohen. Votojini me radhë. Makbule Çeço – Për nenin 1 nuk ka amendim. Makbule Çeço – Formalisht i votojmë, zoti Sipas projektligjit dhe mendimeve të dhëna nga Gjana, dhe nuk ka asgjë të keqe. Komisionin i Ekonomisë, kush është dakord? Ulini. Jemin Gjana – Dakord, pra, t’i votosh sepse 3 kundër. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. ndryshojnë njëri nga tjetri. Duhet të votohen secili Neni 2. Kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk më vete. ka. Abstenim. Nuk ka. Miratohet, bashkë me Makbule Çeço – Amendimi i zotit Bode. Kush mendimet e dhëna nga komisioni. Nuk do ta përsëris është dakord? Me elektronikë, nuk ua prishim qejfin! më këtë. Ju lutem, deri sa janë paraqitur do të zbatojmë Për nenin 3, amendim nuk ka. Sipas projektit formalisht procedurat që kemi. Hapet votimi. Mbyllet me vërejtjet e Komisionit të Ekonomisë, kush është procesi i votimit. Kundër janë 47 dhe 10 ministrat dakord? Kundër? Nuk ka. Abstenim? Nuk ka. bëjnë 57. Nuk fiton. Miratohet. Hedhim në votim amendimet e Komisionit të Neni 4. Kush është dakord? Kundër? 1 Bujqësisë, me elektronikë. Nuk është e njëjta gjë, abstenim. Miratohet. kaq ndryshime thotë zoti Gjana. Shikoni dhe Neni 5. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? ndryshimet, votoni, mos u lodhni. Hapet votimi. Miratohet. Zotërinj deputetë, votoni me elektronikë. Mbyllet Neni 6. Zoti Bufi kemi amendamente të votimi. 45 me elektronikë dhe 10 ministra bëjnë 55 paraqitura? vota kundër. Nuk fiton. Ylli Bufi – Për nenin 6, në projektligj propozohet
1995 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të bëhet një amendament nga Grupi Parlamentar i po e lexoj. Futet pra e gjithë kjo pjesë që është Partisë Demokratike që në Komisionin e Apelimit bërë me germa kursive. Futet e tëra, por “në rastin të Tatimeve të shtohet dhe përfaqësues nga Ministria e vlerësimit në rritje kur nuk buron nga një akt e Ekonomisë dhe është një çështje për të cilën kemi kontrolli”. Pra pranohet ky formulim por shtohet fjala rënë dakord. Në fakt propozimi konsiston në dy “kur nuk buron nga një akt kontrolli”. Është e shkruar momente. Së pari që në këtë komision të emërohen në formulimet e amendamenteve. anëtarë veç e veç nga secili institucion, por nuk ramë Makbule Çeço – Zoti Bode? dakord sepse ky komision është në varësi të Ministrit Ridavn Bode – Jemi dakord. të Financave, pra emërimet bëhen nga Ministri i Makbule Çeço – Kush është dakord? 1 kundër. Financave, por përzgjedhja bëhet nga Ministria e 2 abstenime. Miratohet. Financave, nga Ministria e Ekonomisë, nga Dhoma Neni 11. Kemi amendim, zoti Ylli? e Tregtisë, nga Ministria e Drejtësisë dhe nga Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë është shoqatat e ekonomistëve profesionistë. Pra, ramë plotësisht dakord me të gjithë formulimin të të tria dakord që të bëjmë një ndryshim që të shtohet edhe pikave të këtij amendimi. Me këtë rast, duke marrë një nga Ministria e Ekonomisë për të cilin ramë shkas nga ky amendim fjalët “manipulim të dakord dhe me zotin Bode. çmimeve” të zëvendësohen me “deformim të Makbule Çeço – Zoti Bode? çmimeve”, në të gjithë projektligjin. Ridvan Bode – Dakord. Makbule Çeço – Kështu keni rënë dakord Makbule Çeço – Atëherë, të ecim me votimin plotësisht? Kush është dakord? Po, zoti Beja. Ka e projektit të paraqitur nga Qeveria dhe me zoti Beja një sugjerim dhe pastaj e hedhim në votim. ndryshimet përkatëse dhe me ndryshimin që është Fatos Beja – Te neni 11, pjesa e parë, shkronja rënë dakord sipas amendimit. Kush është dakord? c, fut praktikisht çmimet e referencës në sistemin e 4 kundër. 1 abstenim. Miratohet. tatimeve, që do të thotë, ndërsa deri më sot Qeveria Po, zoti Zyhdi Pepa, shpjegim vote. ka përcaktuar çmime e referencës në dogana, duke Zyhdi Pepa – Falemnderit që më dhatë fjalën i futur ato dhe në tatime, inspektorët e tatimeve do për shpjegimin e votës. Në rast se paketa fiskale të vendosin çmimet. Domethënë Qeveria përcakton kalon në këtë mënyrë, unë do të kisha një kërkesë, çmimet në doganë dhe brenda në treg. Është se çfarë mendimi ka instituti privat i financave për absolutisht në kundërshtim me logjikën e ekonomisë këtë çështje. së tregut. Unë i ftoj dhe deputetët socialistë, pikën Falemnderit! c, të mos e votojmë. Nuk është logjike që për hir të Makbule Çeço – Falemnderit zoti Pepa! Vitit të Ri të futet inspektori të përcaktojë çmimet Neni 7. Kush është dakord? Nuk ka amendime. në treg. Është absurde. Çmimet i përcakton tregu. Kundër? Abstenim? Miratohet. Dhe ju lutem hidheni në votim. Neni 8. Kemi amendimin e paraqitur nga zoti Makbule Çeço – Zoti Bode, ju jeni autori dhe Bode. Zoti Ylli Bufi? komisioni ka rënë dakord me këtë. Po, zoti Bode. Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë ka rënë dakord Ridvan Bode – Në fakt verifikimi dhe rivlerësimi tërësisht me formulimin e bërë në amendamentin i transaksioneve është një e drejtë që ligji tashmë përkatës, me përjashtim që fjala “zyrtarisht” të bëhet ia njeh autoritetit tatimor dhe nuk është këtu që “publikisht”. sanksionohet për herë të parë. Këtu ne kufizojmë Makbule Çeço – Fjala “zyrtarisht” të bëhet fushën e veprimit të tij. Domethënë propozimet që “publikisht”. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? kam bërë unë janë për ta kufizuar organin tatimor Miratohet. që të mos quajë manipulim apo deformim të çmimit Neni 9. Kush është dakord? 3 kundër. Abstenim? çfarëdolloj ndryshimi të çmimit, por vetëm Nuk ka. Miratohet. ndryshime të çmimit të cilat kanë një afat, përdoren Neni 10. Kemi amendime? në mënyrë konstante për një kohë shumë të zgjatur Ylli Bufi – Pas nenit 10 të projektligjit shtohet dhe që janë nën çmimet e tregut. Kjo është një e një nen. Është amendament i Grupit Parlamentar drejtë që tashmë e ka organi tatimor, nuk e merr të Partisë Demokratike, me të cilin Komisioni i për herë të parë. Ekonomisë është dakord dhe është i rëndësishëm. Makbule Çeço – Atëherë e hedhim në votë. Pas nenit 10, shtohet një nen me këtë përmbajtje: Kush është dakord? 2 kundër, zoti Beja dhe zoti “pika 3 e nenit 31 ndryshohet si më poshtë….”. Nuk Çeku. 1 abstenim, zoti Mediu. Miratohet.
1996 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Neni 12. Nuk kemi amendime. Kush është Makbule Çeço – Zoti Bode? dakord? 4 kundër. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Ridvan Bode – Është e njëjta gjë. Pas nenit 12 kemi amendim. Makbule Çeço – Nuk ka nevojë për shpjegim Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë nuk ra dakord atëherë? për këtë amendament. Diskutuam, ramë dakord, Ridvan Bode – Shpjegimi është ky. Unë kështu që e hedhim në votë. sanksionoj që duhet të parapaguajë përpara se të Makbule Çeço – Po, zoti Bode. futet në procesin e apelimit administrativ dhe çudia Ridvan Bode – Falemnderit! Unë thjesht për ta është këtu se që të shkosh të ankohesh në gjykatë sqaruar përpara deputetëve se çfarë nënkupton dhe t’i kërkosh paratë tatimpaguesit është normale, amendamenti i paraqitur në këtë pikë, pas nenit 12 por që të kalosh nga taksidari, pra inspektori i dhe që i referohet nenit 43. Është fjala që subjektet tatimeve që vete në derën e biznesmenit, te drejtori tatimpaguese që kundërshtojnë pagimin e tatimit i degës së tatimeve, nuk mund të shkosh për t’u për arsyet që ata i shikojnë ligjore dhe i shikojnë se ankuar përpara se të kesh paguar taksat. Kjo është vijnë në përputhje me realitetin ekonomik, detyrohen e papranueshme. Për të vajtur e për t’u ankuar te me ligjin aktual që të parapaguajnë përpara se të drejtori duhet ta paguash një herë taksat, pastaj të apelojnë, përpara se të ndjekin procedurën për të shkosh te drejtori. Kjo nuk ndodh, kjo nuk është kundërshtuar tatimin, të gjithë masën e tatimit deri administratë. Mirëpo për të vajtur në gjyq u dashka më sot, gjobat dhe kamatëvonesat. që të parapaguajë, por që të vete të ankohem nga Në fakt, kjo përbën një procedurë të inspektori te drejtori duhet të parapaguajë sepse papranueshme dhe që konsiderohet si jo nuk më pret drejtori pa i treguar faturën që kam transparente. Unë i referohem dhe një konstatimi, parapaguar detyrimin që më ka caktuar inspektori. vlerësimi që ka bërë Fondi Monetar Ndërkombëtar Këto gjëra që nuk mund të vazhdojnë të ndodhin në për këtë nen në biznes, i cili thotë: “Me barrierat e një administratë, por ku vazhdojnë të ndodhin. larta për hyrjen në procesin e apelimit të taksave (e Vazhdo hidhe në votë! quan procedurë jo transparente) një apeluesi i Makbule Çeço – E hedhim në votë. Kush është kërkohet që të paguajë qind për qind të vlerës së dakord me amendimin e nenin 13 nga zoti Bode? taksave përpara se të apelojë. Procedurat janë jo Ulini. Kundër? Nuk miratohet zoti Bode. transparente përderisa kundërshtia e informacioneve Sipas tekstit të ligjit të paraqitur nga Qeveria në fjalë nga autoriteti fiskal është i paprovuar si i dhe mendimeve të dhëna nga Komisioni i vërtetë ose jo. Ndërkohë që depozitat e llogartive Ekonomisë, kush është dakord? Ulini. Kundër? Nuk bankare ngrihen si pagesa për shumën e kërkuar ka. Miratohet. përpara se të fillojë apelimi.” Kjo është e shkruar Neni 14. Kemi përsëri amendim nga zoti Bode? shprehimisht si një procedurë jo transparente dhe Ylli Bufi – Edhe ky amendim është në të njëjtën jo në standardet e nënshkruara nga Shqipëria me linjë. Nuk ramë dakord. Fondin Monetar Ndërkombëtar. Makbule Çeço – Atëherë, e hedhim në votë Komisioni i Ekonomisë, i nxitur nga administrata mendimin, zoti Bode, që të mos bëjmë shpjegime tatimore, nuk e pranoi këtë amendim, çka do të të tjera. Është e njëjta linjë logjike, kështu që thotë se taksidarët do të shkojnë të caktojnë taksat kuptohet do të shkojnë të lidhura njëra me tjetrën. dhe nga ai moment do detyrohen të paguajnë qind Kush është pro? Kundër? Nuk miratohet. për qind detyrimin fiskal pavarësisht nëse detyrimi i Sipas tekstit, kush është dakord? Kundër? vendosur është i ligjshëm apo i paligjshëm. Abstenim? Miratohet. Falemnderit! Neni 15. Zoti Bufi? Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bode! Ylli Bufi – Jemi dakord me amendamentin. Atëherë nuk na mbetet gjë tjetër veçse të hedhim Makbule Çeço – Dakord me amendamentin. në votë amendimin. Kush është dakord me Atëherë kush është dakord? Përputhet amendimin e zotit Bode? Kundër? Zotërinj ministra! amendamenti me tekstin e ligjit dhe me vërejtjet e Zoti Bode, nuk miratohet. Komisionit të Ekonomisë. Miratohet. Vazhdojmë me nenin 13. A ka amendim neni 13? Neni 16. Kush është dakord? Nuk ka amendime. Ylli Bufi – Edhe ky amendim ka lidhje me 1 kundër, zoti Mediu. 1 abstenim, zoti Laço. amendimin e mëparshëm, prandaj Komisioni i Miratohet. Ekonomisë nuk ra dakord për këtë amendim. Neni 17. Nuk ka amendime. Kush është dakord?
1997 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Kundër? 1 abstenim, zoti Garuli. Miratohet. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Neni 18. Nuk ka amendime. Kush është dakord? Neni 8. Nuk ka amendim. Kundër? 1 abstenim. Miratohet. Ylli Bufi – Hiqet neni 8. Neni 19, sipas tekstit bashkë me vërejtjet e Makbule Çeço – Sipas Komisionit të komisionit. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Ekonomisë, për heqjen e nenit 8, kush është dakord? Miratohet. Kundër? Abstenim? Miratohet heqja e nenit 8. Neni 20. Kemi amendim të paraqitur. Zoti Bufi. Neni 9. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Ylli Bufi – Në fakt, e sqaruam në komision dhe Miratohet. me zotin Bode që neni 20, si ai që është amenduar Neni 10. Kush është dakord? Kundër? nga Grupi Parlamentar i PD-së, ashtu dhe korrigjimi Abstenim? Miratohet. që i bën komisioni janë e njëjta gjë. Pra, vihet afati Neni 11. Kush është dakord? Kundër? në zgjatjen e kontrollit, 30 ditë kalendarike. Pra, Abstenim? Miratohet. është i njëjtë. Pra, është marrë në konsideratë. Neni 12. Zoti Bufi? Makbule Çeço – Zoti Bode? Ylli Bufi – Jemi dakord me amendamentin. Ridvan Bode – Dakord. Makbule Çeço – Dakord me amendimin. Kush Makbule Çeço – Atëherë kush është dakord? është dakord? Po, zoti Tabaku, por jemi në votim. 1 kundër. 1 abstenim. Miratohet, sipas vërejteve të Ejup Tabaku – Për nenin 12, unë në komision Komisionit të Ligjeve dhe amendimit të paraqitur nga dhe një grup shokësh jemi shprehur se nuk duhet zoti Bode. të qëndrojë amendimi që kërkon zoti Bode. E para, Neni 21. Nuk ka amendim. Kush është dakord? ky është një ligj i miratuar vetëm vjet. Për herë të Kundër? 1 abstenim, zoti Olldashi. Miratohet. parë është aplikuar këtë vit. E dyta, dëshiroja të Neni 22, për hyrjen në fuqi. Kush është dakord? shprehej Ministri i Financave ose specialistët sepse Kundër? Abstenim? Miratohet. ka një efekt financiar të madh. E treta, është e ardhur Hedhim në votim projektligjin në tërësi, me që i shkon direkt pushtetit vendor dhe absolutisht elektronikë. Hapet votimi. Ju lutem, zotërinj nuk duhet ta bëjmë këtë gabim. Unë do të kërkoja deputetë, por votohet me elektronikë. Mbyllet votimi. mendimin e Ministrit të Financave ose specialistit. 55 me elektronikë dhe 10 ministra bëjnë 65 vota Makbule Çeço – Ka të drejtën e tij sikurse e pro. Miratohet. keni pasur dhe ju. Komisioni i Ekonomisë është Kalojmë në votimin e projektligjit “Për disa shprehur dakord. Ai ka një mendim. Mundet të na shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8438, datë ndihmojnë dhe specialistët. Zotërinj specialistë ka 28.12.1998 “Për tatimin mbi të ardhurat””. ndonjë koment rreth sugjerimit të deputetit Tabaku? Votojmë projektligjin në parim, me elektronikë. Specialisti – Ne si specialistë kemi bindjen që Hapet votimi. Mbyllet votimi. 56 me elektronikë dhe kjo do të ishte e gabuar sepse do të krijonte pabarazi 10 ministra bëjnë 66 vota pro. Miratohet në parim. midis kategorive të tatimpaguesve, do të krijonte Kalojmë në votimin nen për nen. Ju lutem, paqartësi të mëdha kompetencash midis pushtetit komisioni të na ndihmojë me amendimet e lokal dhe pushtetit qendror dhe nga ana tjetër do të paraqitura. shoqërohej me efekte të ndjeshme në të ardhurat e Neni 1 nuk ka amendim. Kush është dakord? 6 pushtetit lokal të llogaritura në rreth 500 milionë lekë. kundër. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Makbule Çeço – Zoti Berisha, të kemi respekt Neni 2, nuk ka amendime, me vërejtjet e për specialistët sepse vijnë na ndihmojnë ne. Zoti Komisionit të Ekonomisë. Kush është dakord? Bode. Kundër? Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Ridvan Bode – Unë them ta hedhim në votë. Neni 3. Nuk ka amendime. Kush është dakord? Nuk është asnjë lloj shqetësimi. Pushteti lokal Ulini. 3 kundër. Asbtenim? Nuk ka. Miratohet. gjithnjë e më shumë ka marrë dhe do të marrë Neni 4. Nuk ka amendime. Kush është dakord? kompetenca. Ju keni pranuar dhe keni miratuar një 6 kundër. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. strategji të decentralizimit dhe duhet t’ua lemë që Neni 5. Kush është dakord? 3 kundër. Abstenim? pushteti vendor të ketë një të ardhur edhe më të Nuk ka. Miratohet. madhe. E cakton vetë pushteti vendor masën e Neni 6. Kush është dakord? 15 kundër. taksës për biznesin e vogël. Nuk ka nevojë t’i vëmë Abstenim? Nuk ka. Miratohet. dhe një tatim mbi xhiron deri në një farë kufiri. E Neni 7. Kush është dakord? 15 kundër. kanë pranuar të gjithë. Ju lutem, hidheni në votim
1998 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe ta mbyllim këtë histori. elektronikë. Hapet procesi i votimit. Vazhdon procesi Makbule Çeço – Zoti Bufi? i votimit. Mbyllet votimi. 51 me elektronikë dhe 10 Ylli Bufi – Në fakt ky debat u bë dhe në komision ministra bëjnë 61 vota pro. Miratohet në parim. dhe shqetësimi që tha specialisti pikërisht ishte ky Kalojmë në votimin nen për nen. që tha dhe këtu, që ka një rrezik që pushteti vendor Për nenin 1 nuk kemi amendim. Sipas projektit meqenëse ende nuk i ka shumë të konsoliduara të paraqitur bashkë me mendimet e Komisionit të strukturat që mbledhin tatimet ndoshta rrezikohet. Ekonomisë, kush është dakord? Kundër? Ne si komision, në parim e mbështesim këtë Abstenim? Miratohet. propozim sepse mendojmë që gjithmonë e më Neni 2. Kemi amendimin e paraqitur nga zoti shumë pushteti vendor do të marrë kompetenca dhe Bode. Zoti Bufi? është sfida e vetë pushtetit vendor nëse do realisht Ylli Bufi – Është një debat që edhe Komisioni i të ketë kompetenca për të mbledhur të ardhura që Ekonomisë e ka bërë në mbledhjet e tij edhe para duhet t’i investojë për zhvillimin e zonave të cilat amendimit. Pasi e shqyrtuam përsëri dhe mbulon. Prandaj e miratuam. amendimin nuk jemi dakord si Komision i Makbule Çeço – Atëherë hedhim në votim Ekonomisë. Pra, të mbetet varianti i Qeverisë. amendimin bashkë me mendimin e komisionit. Kush Makbule Çeço – Zoti Beja. është dakord? E bëjmë me elektronikë. Hapet votimi Fatos Beja – Unë dua t’jua shpreh edhe me elektronikë. Vazhdoni votimin. Mbyllet votimi. deputetëve socialistë që është e padrejtë që 65 vota pro. Atëherë fiton. ndërtesat pronë publike të përjashtohen nga tatimi Neni 13. Nuk ka amendime. Kush është dakord? kur jepen me qira nga organet publike. Është njëlloj 3 kundër. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. që ju si qytetar të paguani tatim kur jepni me qira Neni 14. Ka amendim. objektet tuaja. Edhe shteti duhet të jetë i barabartë Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë është dakord me ju, dhe qeveria duhet të jetë e barabartë me ju. me këtë amendament. Të mbështetet. Pra të hiqet Nuk është logjike që qeveria të përjashtojë veten neni 14 i projektligjit. nga tatimi dhe të detyrojë qytetarët të paguajnë tatim Makbule Çeço – Kush është dakord të hiqet për qiratë për objektet e tyre. Prandaj unë ju ftoj të neni 14 i projektligjit? Kundër? Atëherë miratohet gjithëve të votojmë kundër këtij neni i cili është heqja e nenit 14. kundër logjikës së ekonomisë së tregut. Pas nenit 14 të projektligjit shtohet një nen me Makbule Çeço – Zoti Berisha. përmbajtje sipas amendimeve të paraqitura. Zoti Sali Berisha – Unë mendoj që përveç Bufi? hapësirave të dhëna pushtetit të katërt, medieve të Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë nuk e cilat vërtet mund të përjashtohen dhe mund të bëhet mbështet shfuqizimin e nenit 32/6. një favor, në mënyrë që ky pushtet të ketë mundësi Makbule Çeço – Kush është dakord? Kundër? të ushtrojë veprimtarinë e tij, të gjitha të tjerat t’i Nuk miratohet. nënshtrohen sepse është normale që shteti të Neni 15. Nuk ka amendime. Kush është dakord? barazojë me shtetasit përveç atyre hapësirave 2 kundër. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. publike që u janë dhënë kompanive të medieve të Neni 16, që shfuqizon nenin 34. Kush është cilat të kenë një lehtësi. dakord? 2 kundër. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Makbule Çeço – Domethënë jeni i të njëjtit Neni 17. Nuk ka amendime. Kush është dakord? mendim me projektligjin e paraqitur nga Qeveria? Kundër? Abstenim? Miratohet. Sali Berisha – Jo. Jam i mendimit me Neni 18, për hyrjen në fuqi. Kush është dakord? amendamentin Bode, por duke përjashtuar mediat. Kundër? Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Fatos Beja – Tatimin e paguan ai që merr Atëherë e hedhim projektligjin në votim në tërësi qiranë. me elektronikë. Hapet votimi. Vazhdon procesi i Sali Berisha – Ia merr mediave ai pastaj. Mediat votimit. Mbyllet votimi. 55 me elektronikë dhe 10 të jenë të përjashtuara. ministra bëjnë 65 vota pro, 18 kundër. Miratohet. Makbule Çeço – Falemnderit zoti Berisha! Zoti Kalojmë te projektligji i pestë “Për disa shtesa Bode? Do të bëjë shpjegimin ai që ka bërë dhe ndryshime në ligjin nr. 7928, datë 27.04.1995 amendimin, ju lutem. “Për tatimin mbi vlerën e shtuar” i ndryshuar”. Ridvan Bode – Unë vetëm një gjë doja të Hedhim në votim në parim projektligjin, me thosha që nuk është parimore që të bësh diferencim
1999 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të tregut për nga mënyra apo për nga pronësia. Tregu të drejtë. E votojmë dhe një herë me elektronikë është një dhe unik. Në treg si të jetë private, si të nenin 3 sipas Komisionit të Bujqësisë. Hapet votimi. jetë pronë publike, duhet të konkurrojë mbi të njëjtat Mbyllet procesi i votimit. Miratohet. rregulla, përndryshe nuk do të ketë lojë tregu, Neni 4. Nuk ka amendime. Kush është dakord? përndryshe nuk do të ketë konkurrencë të drejtë. Kundër? Abstenim? Miratohet. Janë me dhjetëra biznese, nuk po them se është Neni 5. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? pjesa dërrmuese, që ushtrojnë veprimtarinë e tyre Miratohet. në prona publike të marra me qira dhe këta sigurisht Neni 6. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? ndodhen në një pozitë më të favorizuar nga pjesa Miratohet. tjetër e biznesit. Tatimi i vlerës së shtuar përbën Kemi kërkesën për shtim të një neni pas nenit 20% të çmimit të qirasë dhe kjo do të thotë se ata 6 nga zoti Bode. Zoti Bufi? që janë në pronë publike shtetërore janë të favorizuar Ylli Bufi – Në projektin që ka paraqitur Këshilli nga pikëpamja e kostos. Është normale të mos bëni i Ministrave bëhet një përjashtim, TVSH-në për diferencim të pronës, të mos bëni diferencim të produktin e qumështit. Amendamenti i zotit Bode tregut. Në treg futen të gjithë të barabartë për të kërkon përjashtimin nga TVSh-ja për të gjitha lëndët konkurruar në mënyrë të drejtë. e para bujqësore e blegtorale. Pas diskutimeve që Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Bode! bëmë në komision ramë dakord që përveç qumështit Atëherë nuk na mbetet gjë tjetër veçse të hedhim të shtohet gruri, ulliri dhe rrushi. Ramë dakord me në votim amendimin. Kush është dakord? Kundër? zotin Bode dhe me komisionin. Atëherë bie amendimi. Makbule Çeço – Atëherë sipas paraqitjes që i Hedhim në votim nenin 2 sipas projektit të bëri zoti Bufi. Po, zoti Bode, ke ndërruar mendim? paraqitur nga Qeveria dhe mendimeve të Komisionit Ridvan Bode – Nuk kam ndërruar mendim, të Ekonomisë. Kush është dakord? Kundër? vetëm doja të theksoja se zoti Bufi i përmendi emrin Miratohet. e lëndës së parë, por industritë nuk e kanë ashtu Neni 3. Nuk ka amendime. Zoti Gjana. dhe duhet thënë sipas industrive. Këtu është industria Jemin Gjana – Neni 3 bën fjalë për të shtuar e qumështit, duhet thënë fabrikat e blojes, duhet pas nenit 24 një tjetër 24/1. Ndërsa nga Komisioni i thënë fabrikat e vajit dhe duhet thënë industria e Bujqësisë ke një propozim i cili duhet renditur te prodhimit të pijeve alkolike. Është fjala për lëndët e neni 24. Pra duhet vënë një nen 2/1 për të shtuar para. Nuk është për gjë tjetër. Por duhet përdorur një pikë (e) te neni 24 sipas së cilës përjashtohet lloji i industrisë ku përdoret. Aty themi fabrikat e nga TVSH-ja furnizimi falas me kafshë të gjalla race qumështit, do të themi fabrikat e miellit, do themi për fermerët. fabrikat e vajit dhe do të themi fabrikat ose punishtet Ju lutem, votojeni këtë propozim që vjen nga e pijeve alkolike. Komisioni i Bujqësisë. Makbule Çeço – Po, zoti Bufi. Makbule Çeço – Zoti Bufi, i keni parë e Ylli Bufi – Nuk duhen përmendur fabrikat, por rakorduar me Komisionin e Bujqësisë? duhet përmendur se ne po ndihmojmë bujqësinë, Ylli Bufi – Komisioni i Ekonomisë e ka lëndët e para bujqësore, pra qumështi, gruri, ulliri shqyrtuar dhe këtë propozim të Komisionit të dhe rrushi. Bujqësisë dhe nuk është dakord të miratohet. Makbule Çeço – Zoti Beja, për procedurë. Makbule Çeço – Atëherë kush është dakord Fatos Beja – Unë përsëri po habitem sepse me nenin 3 sipas projektit dhe Komisionit të këtu gjoja në emër të ndihmës së bujqësisë futet Ekonomisë, sepse ai është komisioni bazë? Ne ulliri dhe nuk futet soja, nuk futet luledielli në qoftë ecim me logjikën që vërejtjet e komisionit bazë se ka dy fabrika shumë të mëdha që prodhojnë vaj merren parasysh. në Shqipëri, këtu në Tiranë dhe në Fier. Në qoftë se Kush është dakord me mendimet e Komisionit duam të ndihmojmë që këto fabrika të marrin lëndën të Bujqësisë që nuk i ka pranuar Komisioni i e parë te fshatarët shqiptarë duhet të nxisim që të Ekonomisë? prodhojnë fshatarët shqiptarë luledielli, sojë e të tjera Atëherë fiton propozimi i Komisionit të që janë të nevojshme për to, plus ullirin. Prandaj, Bujqësisë. unë gjykoj që është logjike që të ndihmojmë lëndën Nuk ka procedurë tani zoti Olldashi, vazhdojmë! e parë që furnizon industritë përkatëse dhe del e Kanë vërejtje për numërimin e votave dhe kanë qartë ajo.
2000 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Makbule Çeço – Po, zoti Angjeli. 12.12.2002 “Për akcizat””. Anastas Angjeli – Po të vazhdojmë kështu del Votojmë projektligjin në parim, me elektronikë. e qartë se duhet të shfuqizojmë tatimin e vlerës së Hapet votimi. Vazhdon votimi. Mbyllet votimi. 53 me shtuar. Unë ju bëj thirrje që të ndalojmë këtu se po elektronikë dhe 10 ministra bëjnë 63 vota pro. e masakrojmë. Nuk ka studim as për sojën e as Miratohet në parim projektligji. për këto të tjerat. Për katër artikuj që i kemi diskutuar Po, zoti Pepa. me agrobiznesin kanë rëndë dakord dhe Partia Zyhdi Pepa – Falemnderit zonja drejtuese e Demokratike dhe ne. Ju lutem shumë mos vazhdoni seancës! më tutje. Mua më duket se këtu shkelen me katër këmbë Makbule Çeço – Falemnderit! procedurat parlamentare. Ju i jepni një lloj prevalence Atëherë e hedhim në votim sipas paraqitjes. Po Komisionit të Ekonomisë e të Financave, kur kjo çfarë ke, o Ejup tani! Po, kanë rënë dakord. E kam prevalencë atij mund t’i njihet vetëm kur komisionet amendamentin këtu dhe e paraqiti Ylli me gojë. e veçanta ia atribuojnë atij një gjë të tillë. Komisioni Sipas paraqitjes që i bëri zoti Bufi. Është miratuar i Bujqësisë dhe i Ushqimit ka mendimin e vet për të në Komisionin e Ekonomisë. Janë të shkruara. Kush gjitha këto ligje që ka paraqitur dhe ju nuk keni të është kundër? Nuk ka. Miratohet. drejtë që të hidhni në votim vetëm mendimet e Neni 7. Zoti Bufi, për nenin 7? Kush është Komisionit të Ekonomisë e të Financave dhe të mos dakord? Kundër? Abstenim? Miratohet. ndaleni në shqyrtimet e Komisionit të Bujqësisë e Neni 8. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? të Ushqimit apo dhe të komisioneve të tjera. Miratohet. E dyta, unë nuk kam asnjë material se çfarë Neni 9. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? vendimesh ka marrë Komisioni i Ekonomisë dhe i Miratohet. Financave, madje edhe vetë e anëtarët e Komisionit Neni 10, për hyrjen në fuqi. Kush është dakord? të Ekonomisë dhe të Financave nuk kanë material Kundër? Abstenim? Miratohet. të tillë. Kështu që kjo mënyrë e votimit, megjithëse E hedhim në votim në tërësi projektligjin, me jemi në orët e vona të natës, nuk është normale elektronikë. Hapet votimi. Ju lutem, zotërinj sepse është një gjë jashtëzakonisht serioze dhe deputetë, se erdhi fundi! Vazhdon procesi i votimit. në rast se ka kaluar ora 11:15, nuk ka ndonjë gjë të Mbyllet votimi. 77 me elektronikë dhe 10 ministra keqe që të vazhdojmë nesër, apo pasnesër. bëjnë 87 vota pro. 5 kundër. 8 abstenime. Miratohet Makbule Çeço – Zoti Pepa, është me shkrim, në tërësi projektligji. me vulë, me të gjitha dhe amendimet paraqiten këtu Ka shpjegim vote. Ka të drejtën e tij. Zoti Beja. jo te ju. Fatos Beja – Zonja Çeço, unë në parim kam Zyhdi Pepa – E para, ti nuk ke të drejtë të votuar pro këtij ligji për ato arsye të cilat u diskutuan bësh interpretim të fjalës time. As ti e as kushdo këtu në sallë. Votova dhe ju ftova që të votonim tjetër. Të lutem, më dëgjo. Unë nuk kam asnjë kundër për nenin i cili krijon një padrejtësi midis material këtu. Të njëjtën gjë thotë edhe ai deputet shtetit dhe midis individit. Është një çështje parimore që është anëtar i Komisionit të Ekonomisë. Unë dhe unë ju ftova që ta hidhnit në votim të pastër, jo nuk po shpif. Po flas gjëra reale. Unë nuk kam, as të ftonit deputetë hajde, hajde dhe kalojë kështu në ai nuk ka. Ne kemi marrë vendime si Komision i këtë mënyrë, dhe të kalonte ashtu siç kaloi, që do Bujqësisë dhe i Ushqimit. Ju nuk i merrni në të thotë që ata deputetë të cilët sipas mendimit tuaj konsideratë. Kush jeni ju? Kush është Komisioni i votuan për këtë nen janë deputetë që votojnë për Ekonomisë përpara Komisionit të Bujqësisë? A e një shtet të padrejtë, një shtet i cili detyron qytetarët kuptoni ju apo jo? e tij të paguajnë tatim dhe nuk e detyron veten e tij Makbule Çeço – I kemi marrë në konsideratë, të paguajë tatim. Është tërësisht e kundërt me si nuk i kemi marrë! I kemi hedhur në votim, zoti logjikën e ekonomisë së tregut, prandaj mua më Pepa! vjen shumë keq që ju manovruat në atë mënyrë për Zyhdi Pepa – Komisioni i Ekonomisë mund të votimin atij ligji. të marrë ato vendime kur ne i themi që për këtë Makbule Çeço – Nuk bëra asnjë manovrim. çështje ja lë mendimin Komisionit të Ekonomisë Zbatova vetëm procedurat. apo Komisionit të Ligjeve. Nëse ka kaluar ora 11:30 Kalojmë në votimin e projektligjit “Për disa ju vazhdoni dhe votoni madje me tufa nenet, por në shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 8976, datë këtë mënyrë nuk mund të votohet dhe nuk është
2001 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
fare normale. Kjo është arsyeja që ligjet tona pas e shtetit. Paketa fiskale, pikërisht prandaj e kemi tre muajsh vijnë për amendime. Dhe kjo është quajtur paketë sepse ka një efekt direkt mbi buxhetin arsyeja që në mënyrë të fshehtë të futen dhe pa dyshim do të koordinohet nga një komision amendamente qorrazi sepse bëhen bisedime të që mendoj që pa dyshim do të jetë Komisioni i fshehta dhe mbrohen interesa dhe deputetët nuk Ekonomisë dhe i Financave. dinë se për çfarë votojnë. Të lutem, pyeti të gjithë Pra, po zbatojmë një procedurë që e kemi deputetët nëse kanë materialin e Komisionit të zbatuar përherë, që e zbatojnë të gjitha parlamentet Ekonomisë e të Financave, për këtë për të cilin po dhe nuk ka asnjë gjë të veçantë, as për të bërë ngrenë dorën. Po ngrihet dora për paketën fiskale tifozllëk për njërin komision apo për tjetrin. Pa që janë qindra milionë dhe miliarda lekë. Ikim nga dyshim kur të ketë një ligj organik, të rëndësishëm një palë në palën tjetër. Kështu nuk mund të për bujqësinë, është Komisioni i Bujqësisë që e veprohet. Kështu nuk funksionon asnjë parlament vendos dhe nuk është as i Ligjeve, as i Ekonomisë në botë. Nuk mund të kalojë një paketë fiskale në etj. Ose kur të ketë ndonjë gjë për ushtrinë është mënyrë maratonë duke vrapuar, për katër orë. Dhe Komisioni i Mbrojtjes. për një ligj mund të qëndrosh tre ditë, një javë dhe Makbule Çeço – Është e qartë Rregullorja për dy muaj. Nëse është sjellë me vonesë atëherë është këtë, zoti Ylli. Zoti Topi. tjetër çështje. Për mua nuk është fare normale Bamir Topi – Falemnderit, zonja Çeço! sepse, për shembull, kalojmë grurin dhe lëmë misrin Nëse e konsideroni që deputetët këtu janë sepse kështu mendon njëri, se kujton se i di të ezauruar do të ishte një problem tjetër që mund ta gjitha. Po çfarë dallim ka gruri nga misri, zotërinj? konsideronim edhe për një shtyrje, por unë do të Pse mos të përfshihen lëkurët, zotërinj? Apo sepse bija shumë dakord me atë mendimin që shprehu për grurin ty të intereson e për misrin nuk të zoti Pepa. Do t’ju kujtoja dhe një herë atë gabim intereson? Pse kështu veprohet? Dhe çfarë do të procedural që keni bërë që në fillim të trajtimit të ndodhë? Sapo të kalojë ky ligj, pas dy javësh do të projektligjeve, komisionet parlamentare janë në vijë amendamenti, na falni po me grurin do të vijë barazi të plotë, qoftë dhe kur diskutohet paketa dhe misri, me misrin do të vijnë dhe lëkurët, me fiskale. Komisioni i Ekonomisë nuk ka të drejtën e lëkurët do të vijë dhe rrushi, dhe kumbullat e do të supervizionit në mënyrë absolute. Kështu që, iu shtojmë një listë të madhe. Dhe do të bëhet rrush e thashë që në fillim, mos merrni vetëm mendimin e kumbulla siç po bëhet ky Kuvend. zotit Bufi, por të shprehen të gjitha komisionet që Kjo është arsyeja që unë kam votuar në janë përfshirë në këtë proces. Pra, ky gabim që u shumicën kundër dhe unë nuk mund të pajtohem bë në fillim vazhdoi që të përsëritej dhe ratë sërish edhe me pozicione kaq refraktare. Ai propozon që në gabim, duke neglizhuar mendimin profesional të të ndalemi në këtë amendament, asnjë lloj debati, Komisionit të Bujqësisë dhe Ushqimit. Kështu që asnjë lloj diskutimi, por përkundrazi ngrihet dora dhe unë nuk kam çfarë t’i shtoj fare atij diskutimi mjaft votohet për t’i dhënë organeve tatimore tamam korrekt dhe analitik që bëri zoti Pepa. funksionet e një komande ushtarake sipas së cilës Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Topi! Por ne urdhri i komandantit është ligj, ai zbatohet dhe pastaj përgjithësisht kemi këtë praktikë. Një komision apelohet. Kështu nuk mund të punohet. Kjo nuk quhet i parë ose më i lidhur drejtpërdrejt me është demokraci. projektligjin dhe komisionet e tjera ose rakordojnë Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Pepa! Zoti ose i hedhim në votim siç kemi vepruar këtu. Më Bufi. vjen keq. Kështu që nuk ka asnjë gabim procedurial. Ylli Bufi – Padyshim që komisionet Të gjitha procedurat janë zbatuar me rregull. parlamentare janë të barabartë të gjithë njëri me Vazhdojmë! Po, zoti Çukaj. tjetrin, por këtu bëhet fjalë për diskutime të disa Lekë Çukaj – Zonja kryesuese e seancës! ligjeve që kanë efekte të veçanta. Për shembull, në Për një lloj zilie që shfaqet mes komisioneve, qoftë se diskutohet një projektligj që ka të bëjë me nuk ka ndonjë problem, sepse është pasdite vonë një kod civil apo penal, pa dyshim që prioritar do të tani. Problemi është shumë i thjeshtë. Rregulloren jetë Komisioni i Ligjeve që është një organ i e kemi të qartë. Ju keni të drejtë në atë çfarë thatë. specializuar. Kur është fjala për buxhetin, pa dyshim Por zotërinjtë kanë të drejtë në një pikë. Me sa duket është një komision që ka prioritet sepse koordinon spiunët brenda komisionit kanë treguar se kanë qenë të gjitha efektet dhe i përmbledh të gjitha në buxhetin vetëm tre vetë që e kanë bërë atë punë, dhe është
2002 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
bërë sot. Mirëpo duke pasur parasysh Rregulloren ngatërrohet shumë kjo punë. Prandaj, do të lutesha, që duhen 48 orë, pavarësisht nga kërcënimet që kur të vijë edhe shoku Servet, ta ketë parasysh këtë. bën ndonjë këtej prapa që mos ta tregoj, por unë do Unë e kam detyrim elektoral prandaj e them këtu. ta tregoj që vërtet relacioni është shpërndarë, ata Falemnderit! nuk e kanë, por ka një shkelje të vogël. Makbule Çeço – E lave shpirtin nga detyrimi Marrëveshja është bërë vetëm ndërmjet zotit elektoral. Zoti Gjana, zoti Bruka, zoti Pepa, zoti Bode dhe zotit Bufi. Unë nuk e di pse janë aq xhelozë Bode dhe zoti Çukaj, këta janë të regjistruar. Hiqe ata të krahut andej, që ka negociuar dhe i ka realizuar nga kompjuteri zotin Çukaj. Zoti Gjana, zoti Pepa, ato. Bukur fort! Nuk është shkelur procedura vetëm zoti Bode. Zoti Pepa nuk ka më për të diskutuar për sepse ka rënë dakord zoti Bode dhe në fakt nuk të njëjtën gjë. Zoti Gjana, pastaj zoti Bode dhe e duhet të ishte bërë kështu. Ata kanë të drejtë dhe mbyllim. zoti Bufi ka rënë në kurthin e zotit Bode. Zoti Bode Jemin Gjana – Unë do të apeloja që të nuk flet. Nuk e thotë tani, por e thonë shokët e tij vazhdonim me projektligjin i cili është shfaqur në që ka shkelje. Normalisht mirë e kanë. Unë i thashë tabelë. zotit Bufi paradite: do të fusin në kurth ata dhe do Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Bode. ta bëjnë çorap, sepse kështu e kanë zakon. Tani Ridvan Bode – Nuk do të bëj asnjë lloj replike, zoti Pepa ka të drejtë, për arsye procedurale që veçse dua të shpjegoj që nuk është e vërtetë që thotë për rezultatin që jep kjo, për hilen që u bë. Ne amendamentet duhet të kalojnë 24 apo 48 orë do të kalojmë në procesin e shqyrtimit të përpara. Edhe gjatë seancës bëhen amendamente, projektbuxhetit. Ministria e Financës bashkë me bëhen diskutime dhe nuk është nevoja për të pasur Ministrinë e Pushtetit Lokal nuk janë gati të sjellin afate të tilla. buxhetin analitik sepse ka ndryshuar krejtësisht Makbule Çeço – Zoti Bode, amendamentet metodika e hartimit. Ju dhe ne bashkë, si të kalojnë në komisione, por amendamentet në sallë papërgjegjshëm që jemi, nën shtyrjen e atyre do të nuk duhet të prekin thelbin e problemit, duhet të kalojmë në kolaps, meqenëse buxheti do të bëhet jenë vetëm korrektime. Të lutem, jemi në proces brenda datës 28. Megjithatë ata duan për ta shtyrë votimi dhe nuk ka më diskutime. për të mos e realizuar tani dhe gjoja u bëmë një Neni 1. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? favor atyre, por ramë në grackë dhe e kemi detyruar Miratohet. Qeverinë që të mos jetë gati. Neni 2. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Falemnderit shumë që më morët vesh tani vonë. Miratohet. Por shkelja procedurale është prezent, sepse hileja Neni 3. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? e kësaj marrëveshjeje dha këtë produkt që quhet Miratohet. tel me gjemba pastaj. Neni 4. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Falemnderit! Miratohet. Makbule Çeço – Zoti Lekë ajo u bë publike. Neni 5. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? Pas mesazhit të Presidentit, u kërkua pushim dy Miratohet. orë dhe nga ora 12:00 që e lamë për të filluar kemi Pas nenit 5 të projektligjit shtohet një nen me filluar në orën 13:30. Prandaj, ju lutem shumë, për përmbajtjen që e keni në tavolinat tuaja dhe zoti gjërat që i kaluam dhe për ato që kemi zbatuar Bufi të na relatojë përfundimin e diskutimit të këtij procedurat mos u fusni përsëri. Zoti Malaj, urdhëro. amendimi në komisionin e tij. Mezan Malaj – Unë mendoj që po i vlerësojmë Ylli Bufi – Që të mos flas dy herë, në këtë shumë çështjet anësore që nuk lidhen me problemin projektligj ka dy amendamente. Një pas nenit 5 dhe me të cilin kemi që në mëngjes deri tani. Unë kam një të hiqet neni 6. Për të dy këto amendamente një kërkesë nga një përfaqësues i elektoratit në Komisioni i Ekonomisë nuk ka rënë dakord. zonën time dhe dua të më dëgjojnë të gjithë Makbule Çeço – Atëherë, hedhim amendimin deputetët. Më ka bërë një kërkesë e më ka thënë pas nenit 5 të projektligjit. Kush është dakord? t’ju lutem juve që mos i zgjasni deri në mes të natës Kundër? Nuk miratohet. diskutimet në Parlament sepse ju dhe ditën kur ju Para se të kalojmë te neni 6, zoti Gjana e ka shikon jeni si gjysmakë, jo më kur vete mesi i natës. fjalën. Nuk arrini dot dhe dëmtoni shumë edhe cilësinë e Jemin Gjana – Problemi është që ju i keni me ligjeve, të problemeve e të procedurave dhe shkrim propozimet e të gjitha komisioneve.
2003 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Makbule Çeço – Zotëri ndërhyni ju kur nuk ka Makbule Çeço – Kërkohet prezenca. Ju lutem, ndonjë gjë që nuk shkon me Komisionin e uluni zotërinj! Maxhoranca kërkon përsëritjen e Ekonomisë. Unë nuk do rri t’i hap të gjitha. votimit. Njerëzit që janë prezentë do të votojnë. Jemin Gjana – Te neni 6 problemi shtrohet për Sali Berisha – E nderuar drejtuese e seancës! akcizën e karburanteve. Njëri propozim është edhe Vonë jemi por rregullat duhet t’i ndjekim. Ai i Komisionit të Ekonomisë, i cili nuk është marrë rezultat është i vlefshëm. Zotërinj, nuk ka pasur dy në konsideratë, për ta lënë siç është, pra për ta kohë për votim. Një kohë patëm të gjithë. Patëm hequr nenin 6 dhe mbetet siç është akciza për kohë të votojmë, votuam pro dhe kundër. karburantet. Ndërkohë Komisioni i Bujqësisë ka Makbule Çeço – Kanë ankesë ndaj meje zoti propozimin që nga data 1 korrik 2004 të Berisha, sepse e mbylla shpejt votimin. Kështu që përjashtohen nga akciza karburantet dhe lubrifikantët do ta përsërisim dhe një herë. që përdoren në bujqësi. Sali Berisha – Mos e bëj këtë! E ke shumë Makbule Çeço – Zoti Bufi, ky propozim i gabim! Jo, e ke gabim, nuk përsëritet votimi. Komisionit të Bujqësisë ka kaluar në Komisionin e Makbule Çeço – Ju lutem, do ta përsërisim Ekonomisë. Ju lutem, relatoni gjërat që edhe unë dhe një herë, sepse është gabimi im. Uluni, zoti të veproj sipas procedurave. Berisha! Zoti Berisha, ju lutem. Maxhoranca ka të Ylli Bufi – Është diskutuar jo një herë, por kemi drejtë të kërkojë rivotim sepse nuk i kanë votuar një javë që merremi vetëm me këtë çështje dhe Braçe, Shabani, Selimaj që janë në sallë. Ngrini përfundimisht kemi rënë dakord, pasi kemi rënë kartonët atëherë, zotërinj, që nuk keni votuar me dakord edhe me Ministrin e Bujqësisë, të elektronikë dhe e mbyllim këtë punë. Ekonomisë e të Financave. Dhe nuk është bërë as Hapet votimi dhe një herë. Uluni, se do të me dy e as me tre vetë. Është bërë në prani dhe votojmë dhe një herë. Fillojmë dhe një herë votimin. veçanërisht duke u mbrojtur nga përfaqësuesit e Zotërinj deputetë, fillon votimi, kini mendjen në votim. Këshillit të Agrobiznesit që morën pjesë për tre Jemi për nenin 6, sipas propozimit të Komisionit të seanca rresht në Komisionin e Ekonomisë dhe Bujqësisë. Financave. Jemin Gjana – Po nuk votohet kështu. Si u Makbule Çeço – Atëherë, meqë nuk kanë rënë votoka dy herë për të njëjtën gjë! dakord komisionet hedhin në votim propozimin e Makbule Çeço – Vazhdon procesi i votimit. E Komisionit të Bujqësisë. Kush është dakord? Me mbylla procesin e votimit. 56 pro, 51 janë kundër elektronikë, meqë ndahet me pak vota. Hapim dhe 10 ministra bëjnë 61. Nuk miratohet. procesin e votimit. Keni relacionet përkatëse zotërinj! Kalojmë në votimin e nenit 7, për hyrjen në fuqi. Vazhdon procesi i votimit. Mbyllet votimi. 57 me Kush është dakord? Kundër? Miratohet. elektronikë pro. Nuk miratohet. Llogarite pak. Ke Kalojmë në votimin në tërësi të projektligjit, i cili pjesëmarrjen 119 zotëri. Duhet 50% + 1. Janë na ngjalli shumë diskutime. Hapet votimi me kundër ministrat. elektronikë. Filloi votimi në tërësi zoti Gjana. Nuk Jemin Gjana – 41 ke abstenimin dhe votën kishte asnjë kërkesë. kundër. Shto dhe 8 që janë këtu bëjnë 49. Aty janë Jemin Gjana – Zonjë e nderuar! 57 pro. Procedurat parlamentare janë krejt të qarta. Ato Makbule Çeço – O zotëri, unë dua 50% + 1 të nuk janë as të tuat, as të Islamit. Prandaj, të lutem pjesëmarrësve. shumë, zbato rregullat. Së pari bëre votimin dhe Jemin Gjana – Nuk llogaritet mbi 119. votimi ishte krejt i rregullt sepse numri i njerëzve që Llogaritet mbi ata që marrin pjesë në votim. morën pjesë në votim ishte 57. Nuk është për Makbule Çeço – Zoti Ruçi. shpjegim vote vetëm. Ju e denatyruat procesin. Gramoz Ruçi – Ju lutem, zonja Bule! Absolutisht po. Dhe bëtë një votim nën presion për Zonja drejtuese e seancës! herë të dytë. Ju nuk mbani premtimet tuaja. Ju nuk Siç e shikoni tabelën, ka mbetur një numër i bëni atë që bëtë vetë. Hodhët poshtë atë që miratuat konsiderueshëm deputetësh pa votuar, pasi ju e vetë. Absolutisht në kundërshtim. Nuk mund të futen mbyllët shpejt votimin. Po të them Anastas Angjeli, në votim njerëzit sa herë që të duan. Votimi i parë Bashkim Fino, Shyqri Duraku, Et’hem Ruka e të ishte votim i vlefshëm. Votimi i dytë ishte i tjerë nuk kanë votuar. Prandaj, ju lutem shumë, të pavlefshëm. Është votim në kundërshtim me përsëritet votimi. Rregulloren.
2004 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Makbule Çeço – Jo, nuk ishte i vlefshëm, sepse Fatos Beja – Neni 1 përjashton të gjithë fermerët ma kontestoi maxhoranca. Zoti Topi. nga kontributet për sigurimet shoqërore. Unë doja Bamir Topi – Zonja Çeço! të pyesja ekspertët se kush do t’i paguajë këto Sa më shumë i afroheni fundit të kësaj seance, kontribute në të ardhmen për fermerët, qytetarët? aq më shumë shtoni arbitraritetin tuaj. Keni bërë Apo nuk do të marrin më pension fshatarët në një veprim në kundërshtim total me Rregulloren dhe Shqipëri? me çdo normë të moralit të individit që drejton këtë Makbule Çeço – Tani pas votimit, mund të seancë. Votimi ishte i vlefshëm. Nuk është hera e japësh një sqarim. Një minutë, ulu. Po e votoj dhe parë që e bëni këtë punë dhe ishte totalisht e një herë. Ulu, pra, të japi shpjegimet ai që të sqarojë pamoralshme nga ana juaj që ta rikthenit votimin ty dhe ta votosh dhe ti pastaj, të mos votosh kundër. mbi bazën e një udhëzimi që iu erdhi nga kryetari i Specialisti – Në fakt me këtë nen nuk grupit parlamentar. parashikohet përjashtimi, por është parashikuar që Makbule Çeço – Zoti Topi, të lutem. Edhe këto të vazhdojnë ta paguajnë kontributin e tyre në moralin dhe gjërat e tjera nuk jua lë juve t’i diskutoni. Institutin e Sigurimeve Shoqërore. Pra të Unë jam e detyruar që të marr parasysh në bazë të vetëpunësuarit në bujqësi, për këtë bëhet fjalë. Të Rregullores kërkesën e deputetëve dhe të kryetarit vetëpunësuarit në bujqësi nuk do ta derdhin të grupit maxhoritar që konteston votimin. Të lutem, asnjëherë kontributin e sigurimeve shoqërore në jemi në përputhje me Rregulloren. Nuk ka më administratën tatimore por do të vazhdojnë ashtu diskutime. Zoti Ruçi. siç vazhdojnë dhe sot te Instituti i Sigurimeve Gramoz Ruçi – Zotërinj deputetë! Shoqërore. Zonja drejtuese e seancës! Makbule Çeço – Vazhdojmë me nenin 2. Kush Nuk është problemi se ju zbatuat një kërkesë është dakord? Kundër? Abstenim? Miratohet. të maxhorancës, por unë kisha dhjetë deputetët të Neni 3. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? cilët nuk kishin shkelur sustat. Pra, deputetë Miratohet. kërkonin që të evidentonin votën pro, kundër apo Neni 4. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? abstenim. Ne kërkojmë pse na ka mbetur një votues Miratohet. pa votuar në fushatë elektorale dhe nuk lejojmë që Neni 5. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? të votojë deputeti në sallën e Parlamentit. Miratohet. Makbule Çeço – Atëherë, zotërinj deputetë, Hedhim në votim projektligjin në tërësi, me edhe një herë e hedhim në votim në tërësi, meqë elektronikë. Hapet votimi. Mbyllim procesin e votimit. unë ndalova procesin e votimit të projektligjit në fjalë. 11 ministra dhe 56 bëjnë 67 vota pro. 40 kundër, 3 E ndalova me kërkesë të zotit Gjana dhe bëra një abstenime. Miratohet. shkelje tjetër. Fillon procesi i votimit për projektligjin Falemnderit për durimin. “Për akcizat nr. 8976, datë 12.12.2002”. Vazhdon Kalojmë te çështja e fundit e rendit të ditës. Jo, procesi i votimit. 65 pro, 45 kundër, 2 abstenime nuk ka për të ikur askush. Do të mbyllim rendin e dhe pjesa tjetër nuk morën pjesë në votim. Miratohet. ditës sot. Kemi shqyrtimin e kërkesës së paraqitur Nuk ka procedurë më. nga një grup deputetësh për ngritjen e një komisioni Kalojmë te projektligji “Për disa ndryshime në hetimor për të hetuar ngjarjen e Shkallënurit. Zoti ligjin nr. 9136, datë 11.09.2003, “Për mbledhjen e Lesi, në emër të deputetëve firmëtarë. Ju lutem, kontributeve të detyrueshme të sigurimeve zotërinj deputetë, kini dhe pak durim se do të shoqërore dhe shëndetësore në Republikën e përfundojmë shpejt. Shqipërisë””. Nikollë Lesi – Të nderuar deputetë! E hedhim në votim në parim këtë projektligj, me Megjithëse është orë e vonë, por ka një çështje elektronikë. Hapet votimi. Vazhdon procesi i votimit. që flitet për kryetarin e partisë së maxhorancës dhe Mbyllet procesi i votimit. 57 me elektronikë dhe 10 Kryeministrin aktual, zoti Nano. Që të mos zgjatem ministra bëjnë 67 vota pro. 37 kundër. 3 abstenime. dhe të mos vonojmë njëri-tjetrin, keni përpara Miratohet në parim projektligji. relacionin që ka shpërndarë sekretaria, kërkesa e Kalojmë në votimin nen për nen. një grupi deputetësh, pra 1/4 e Parlamentit për Neni 1. Kush është dakord? Kundër? Abstenim? ngritjen e një komisioni hetimor parlamentar. Ky Nuk ka, Miratohet. komision bazohet në nenin 77 pika 2 e Kushtetutës Zoti Beja. së Shqipërisë ku thuhet: “Kuvendi ka të drejtë dhe
2005 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me kërkesë të 1/4 të të gjithë anëtarëve të tij, është Ky vendim ka dhe një pikë tjetër që nëse nuk e i detyruar të caktojë komision hetimi për të shqyrtuar ka zoti Ruçi ia vë në dispozicion. Pasi ka shqyrtuar një çështje të ve-çantë”. Pra sipas relacionit dhe dhe interpretuar Gjykata Kushtetuese fjalën “e bazuar në Kushtetutën e Shqipërisë, në nenin detyruar” thotë: “Ngritja e komisioneve hetimore përkatës, një grup deputetësh, 35 veta, kemi kërkuar parlamentare kur kërkohet nga 1/4 e deputetëve të hetojmë për një çështje konkrete të pasqyruar është e detyrueshme.” dhe nga media, për një akuzë ku thuhet se më datë Dhe e fundit, bazuar në ligjin nr. 8891, datë 5 shkurt 2001 në fshatin Shkallënur ka ndodhur një 02.05.2002 “Për organizimin dhe funksionimin e aksident automobilistik për të cilin është filluar komisioneve hetimore të Kuvendit” miratuar nga ne procedimi penal nr. 48 nga prokuroria e Durrësit, dhe që është në fuqi, në nenin 3 thotë: “Komisioni për arsye se në këtë aksident ka vdekur shtetasi hetimor i Kuvendit ngrihet edhe për të hetuar mbi Petrit Islami. Në të janë hedhur akuza se autor i zyrtarë me imunitet që kanë lidhje me çështjen që këtij aksidenti, me pasojë vdekjen e shtetasit Petrit është objekt i hetimit”. Islami, është Kryeministri aktual, zoti Fatos Nano. Së fundi fare, ne ju kemi paraqitur dhe një Bazuar në realacion ne kërkojmë përveç se për projektvendim që e keni përpara. 6 nga pozita dhe 5 të hetuar dhe për të sqaruar akuzat mbi Kryeministrin nga opozita, emrat t’i propozojë opozita kryesore. edhe për të hetuar organin e prokurorisë i cili e ka Nëse zoti Ruçi, siç ka pohuar në media dhe sipas mbyllur çështjen. Ne dyshojmë se në mbylljen e një vendimi të grupit të tij parlamentar, që nuk do ta kësaj çështjeje janë implikuar figura të larta të miratojë, i sugjeroj, ka këtu një kryetar Komisioni shtetit, konkretisht Kryeministri i Shqipërisë, zoti të Ligjeve, i tij është nuk është i imi, ta dëgjojë atë Fatos Nano. dhe pastaj se ngrihet në mënyrë automatike ky Meqenëse kryetari i grupit të maxhorancës, zoti komision, nuk diskutohet. Diskutohen vetëm emrat. Gramoz Ruçi, ka paraqitur disa objeksione dhe Falemnderit! është i gatshëm ta kundërshtojë, unë i referohem Makbule Çeço - Po, zoti Ruçi. Zoti Berisha, që në këtë sallë kur ishte i interesuar dhe i gatshëm kemi shqyrtimin e kërkesës. Ju lutem. Është për interesa meskine politike, zoti Nano ngriti shqyrtimi, kështu është programuar. komisionin për Fatos Klosin dhe Edi Ramën dhe Gramoz Ruçi – Uluni! Merre fjalën pas meje mënjëherë u aprovua. Ngriti komision për ish dhe hidhi poshtë ato që do të them unë. kryetarin e Shërbimit Informativ, për kryetarin e Makbule Çeço – Zoti Berisha, ju lutem! Juve Bashkisë, tani e ka radhën kryetari Partisë Socialiste nuk ju ndërhyn njeri në diskutim dhe askush nuk ka dhe Kryeministri. të drejtë t’i ndërhyjë njëri-tjetrit në diskutim. E ka Pra, ne kemi këtu një vendim të Gjykatës fjalën zoti Ruçi. Kushtetuese që e interpreton pikë për pikë dhe e Gramoz Ruçi – Shkurt do të flas. Nuk do të hedh poshtë atë që ka thënë zoti Ruçi dhe që e ka merrem me replika se më përmendi emrin nja dhjetë të gatshme për ta pohuar, për ta hedhur poshtë këtë herë zoti Lesi. Prandaj unë do të flas sipas komision. Me vendim nr. 18, datë 14 maj 2003, Kushtetutës, vetëm për Kushtetutën dhe për ligjin Gjykata Kushtetuese me kërkesë të 32 deputetëve ,zoti Berisha, pa asnjë merak. ka dhënë shpjegime për çështjen e Komisionit Rama Atëherë, grupi i maxhorancës e ka studiuar me pikë për pikë për këtë pjesë që kërkojmë ne. Nëse shumë vëmendje dhe me shumë përgjegjësi më lejoni, po jua citoj. Ndër të tjera vendimi thotë: kërkesën e bërë nga 35 deputetët e opozitës me në “Kushtetuta në nenin 77, pika 2 duke njohur të drejtën krye liderin e Partisë Demokristiane, zotin Lesi. për të ngritur komisione hetimore si e drejtë e 1/4 të Prandaj, më lejoni që të shpreh argumentat e deputetëve për të vepruar në mënyrë të pavarur nga maxhorancës dhe mendimin e saj lidhur me shumica parlamentare ka evituar njëkohësisht edhe kërkesën e bërë. disa pengesa ligjore që mund të krijohen si rrjedhojë Pra, lidhur me kërkesën e deputetëve për ngritjen e vendimmarrjes. Nëpërmjet shprehjes “është e e këtij komisioni hetimor në vlerësimin dhe në detyruar”. Kjo nënkupton se ka evituar veçanërisht gjykimin tonë është se ajo nuk gjen mbështetje në për ngritjen e komisionit hetimor kalimin e çështjes ligjin që i referohet, ligji nr. 8891, datë 02.05.2002, në procedurat e zakonshme të votimit duke vendosur “Për organizimin dhe funksionimin e komisioneve një balancë ndërmjet shumicës për të vendosur dhe hetimore” dhe njëherësh kërkesa shkel parimet të drejtës të pakicës së cilësuar.” kushtetuese të pavarësisë së institucioneve të
2006 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
parashikuara nga kjo Kushtetutë që është hash shpirtra njerëzish. Tani unë do të them këto Prokuroria, pra organ që ushtron ndjekjen penale ty. Komisioni do të ngrihet. Ti je ai, ti je banditi që dhe përfaqëson akuzën sipas nenit 148 të fsheh krimet. Ti je bandit. Nuk del dot ti këtej. Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë. Komisioni do të ngrihet dhe ti je nën hetim. Ti je Ngjarja që kërkohet të hetohet sipas objektit të njeriu që ke ushtruar presion bashkë me bandat e vendosur nga grupi nismëtar është një ngjarje që tua mbi atë që i ke vrarë djalin dhe i ke fshehur dihet, është e evidentuar, është e njohur dhe është trupin. Je ti personi direkt. Hetimi është për ty. e vërtetuar. Hetimi është për Gramoz Ruçin dhe ti as që mund Të lutem, zoti Berisha, të vazhdoj unë. Të ta pengosh këtë. vazhdoj zoti Berisha? Pra, në këto kushte kjo ngjarje Të nderuar zotërinj! nuk mund të përbëjë një çështje të veçantë për Ngjarja është tragjike. Sipas shtypit, me një krijimin e komisionit hetimor siç e kërkon ligji pasi makinë të Qeverisë, konkretisht të ministrit Klosi, ajo përbën thjesht dhe vetëm një ngjarje të një qytetar është shtypur. Pa dyshim vrasje pa zakonshme penale e cila është nën hetim. dashje. Deri këtu është asgjë. Por pjesa e dytë Po kështu sipas pikës 2 të nenit 3 të ligjit nr. është shumë më e rëndë se krimi. Ai ka qenë militant 8891, datë 02.05.2002, “Për organizimin dhe i Partisë Socialiste. Asnjë rëndësi nuk ka. Mos funksionimin e komisioneve hetimore”, komisioni mendoni ju se e kapërceni thjesht këtë. E keni nuk mund të hetojë, duke dhënë përgjegjës kur shumë gabim. Në vendin tuaj do të ulet fantazma e çështja është në hetim dhe kur prokuroria nuk e ka tij deri sa vrasja e tij të zbardhet. Mos mendoni ju përcaktuar si të tillë autorin që doni ta bëni ju liderin se mund të kaloni mbi krimin kaq thjesht. Jo, jo jeni e maxhorancës. Ndërsa prokuroria ka një argument gabim. Mos mendoni ju se mund të përdorni të tillë, i rezulton një gjë e tillë gjatë hetimit, në shumicën për të fshehur krime. Sepse ky krim i përfundim të tij, ajo është e detyruar të na drejtohet kryer pa dashje shndërrohet më i rëndë se me dashje ne dhe jo ne t’i ndërhyjmë në proces asaj. kur fshihet në mënyrë të tillë siç doni ta fshihni ju. Përveç parimit të përgjithshëm kushtetues të Atëherë caktoni njerëzit që të fillojë punën ndarjes së përgjegjësive ndërmjet institucioneve komisioni. Përndryshe ne shpallim komisionin dhe kushtetuese, në analizë të pikës 3, 4, 5 të nenit 22 fillojmë punën në mënyrë të pavarur. Sillni anëtarët të ligjit nr. 8891 rezulton se komisioni mund të e komisionit! Komisioni është i ngritur. Nuk krijohet vetëm për hetimin e çështjeve për të cilat diskutohet. Doni të negociohet objekti?! Mos nuk ka filluar çështje penale nga organi i prokurorisë. mendoni ju se shpirtin e Islamit e kapërceni kështu. Kjo për faktin se në çdo rast ligjvënësi, që jemi ne, Lëre ti që shkel mbi kufomat në këtë mënyrë. Ti e kemi nisur fillimin e çështjes penale vetëm pas nuk je njeri. Kujt i thua lëre ti? Po unë nuk e lë kurrë raportit të komisionit hetimor dhe nuk njeh në asnjë dhe ata që kanë firmosur nuk e lënë kurrë atë. Keni rast përdorimin e këtij raporti si plotësim hetimi të vrarë njeriun! I dilni zot vrasjes! Keni shtypur njeriun?! prokurorisë e cila e ka nisur. Do t’i dilni zot. As mos mendoni se bllokoni Prandaj ajo është në kundërshtim me Kushtetutën, komisionin. Ke qenë në makinë Gramoz Ruçi! Ke ajo është në kundërshtim me ligjin organik për qenë në makinë Blendi Klosi! Do t’i dilni zot vrasjes?! komisionet hetimore. Në këtë këndvështrim, Sepse ai nuk është mushkë. Nuk keni shtypur një mbështetur vetëm në ligj, ne e kundërshtojmë gomar, por keni shtypur një burrë 70 vjeç. Nuk keni vendimin dhe aspak që ju, në emër të rreshtave të shtypur një lopë, por keni shtypur një qytetar të këtij Kushtetutës apo të ligjit, doni të zhvilloni me liderin vendi. Prandaj mos mendoni se do të përdorni e maxhorancës luftë politike. Luftën politike keni pushtetin për të fshehur krimin. Ju garantoj se deri mjete të tjera për ta zhvilluar dhe jo këtë. Harrojeni sa të ngrihet dhe të funksionojë komisioni nuk do të dhe në rastin kur të jeni në pushtet të burgosni liderin ketë çështje tjetër në këtë Parlament. e opozitës, jo më tani. Vrasjet tuaja do të zbardhen dhe ne do ta Falemnderit! zbardhim këtë vrasje sepse e keni fshehur në mënyrë Makbule Çeço – Po, zoti Berisha. të turpshme, e keni fshehur si banditë. E vratë, duhet Sali Berisha – Së pari, harroje ti se mund të të shkonit në prokurori. E vratë, duhet të shkonit në bllokosh Kushtetutën sa të jemi ne këtu në këtë familje. E vratë dhe i bëtë terror kryefamiljarit dhe ai Parlament. Së dyti, çështja nuk është nisur. Jo, nuk ishte anëtar i partisë suaj. Ju i çuat bandat atij për fusim njeri në burg ne. Po harroje ti se mund të ta bërë të heshte. Çfarë është kjo? Po këto nuk i
2007 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kaloni kurrë ju! Ne nuk dimë as kush ishte në timon, apo ai, ne kemi çështjen Islami për të diskutuar as se kush nuk ishte në timon. Ne dimë që është dhe vrasjen e tij. Atë po. Ajo do të hetohet, ajo do të vrarë sipas shtypit me targën e makinës së tij. Ne diskutohet, ajo nuk kapërcehet më tej. dimë se në makinë ka qenë zoti Ruçi, ka qenë Makbule Çeço – Zoti Ruçi ka replikë, pastaj Blendi Klosi. Le të provohen ndryshe. Çfarë ke ti? I zoti Lesi. provoni ndryshe. Gramoz Ruçi – Zoti Berisha, disa herë në këtë Është një ngjarje që qarkullon prej 3 vitesh në tribunë, emrin tim e ke lakuar në të gjitha rasat dhe shtyp, që herë del dhe herë nuk del, por ajo do të në të gjitha gjinitë, si ke dashur ti: kriminel, hajdut, dalë. Le ta provojë hetimi se kush e ka shtypur. kontrabandist, magazina doganore, firma ndërtimi. Fakti është se ai burrë nuk jeton më. Fakti është As nuk kam marrë ndonjëherë mundimin që të bëj se shpirti i tij kërkon drejtësi. Fakti është se familja replikë. E para e punës se të njohin të gjithë që ia e tij kërkon drejtësi. Fakti është se jeni të vegjël të fut kot kur flet dhe e dyta sepse unë kam një parim, fshiheni në krim. Ju jeni vrasës! Ju keni vrarë, janë lidershipin e opozitës edhe kur kam qenë në opozitë disa prej jush që kanë vrarë. Dhe ne e dimë mirë dhe në pushtet e kam respektuar dhe asnjëherë këtë. Ju mendoni se do të mbyllni krimet tuaja. Ato nuk kam marrë guximin dhe kurajën ta denigroj nuk mbyllen kurrë. Vrasja nuk parashkruhet. Jeni publikisht ose mediatikisht. shumë gabim. Mos harroni se guri i varrit të tij do Duhet të dini dhe një gjë tjetër që rrugaçin di ta t’u rëndojë në qafë gjithë jetën, deri sa të zbardhet bëj më mirë se juve unë, por asnjëherë nuk jam vrasja. Rri ti! Hajde dëshmitar ti se kanë vrarë! Djali treguar rrugaç. Më fal, por tërë kohën me mua je i të atit ju ka akuzuar. Ju ka bërë letër. Është anëtar treguar rrugaç ordiner, e para. E dyta, unë kur ke i Partisë Socialiste. Jeni shumë të vegjël ju për të qenë ti në pushtet, kam qenë vetëm katër muaj në shkelmuar mbi shpirtra të vdekurish. Ju keni marrë pushtet, kurse ju keni qenë pesë vjet në pushtet. jetë, keni vrarë. Jeni të regjistruar në regjistrat e Fatkeqësisht ato katër muaj që isha në pushtet m’u krimit. Të jeni të sigurt se ato një nga një do të vranë katër djem dhe në pesë vjet unë jam paraqitur hetohen. në hetimin tënd politik 35 herë, sa herë më kanë Por kjo është një vrasje pa dashje. Shëmtia e kërkuar, në çdo orë të ditës dhe të natës. E treta, saj është se keni fshehur krimin. në mes të Shkodrës, ti e di mirë, në gjykatat e tua, Makbule Çeço – Zoti Berisha, ju e keni dhënë i di të gjitha skemat unë por nuk dua të flas këtu, vendimin tani. Çfarë kërkoni? Po dënoni kolektivisht janë paraqitur dhe publiku shqiptar dhe ligjet dhe po quani vrasës njerëz. Ju po e jepni, po thoni shqiptare e dinë Ruçin për këtë çështje. Kurse ju jeni vrasës. Për çfarë e do komisionin hetimor zoti Berisha pesë vjet në pushtet, numri juaj ka vajtur pastaj? Ka procedime penale. Nuk jemi ne penalistë pesë mijë, me veprimet dhe me mosveprimet e tua që do të zbulojmë vrasjet dhe shkeljet me makinë. dhe hetimi dhe Parlamenti të hoqi imunitetin dhe të Sali Berisha – Të lutem, nuk ka vendim. tha: “paraqitu në prokurori”. Nuk vajte asnjëherë. Kushtetuta nuk ka vendim. Lidershipin tuaj mbajeni, Prandaj, në emër të ligjit dhe të drejtësisë dhe por për shpirtin e 70-vjeçarit që pret drejtësi, do të në emër të shpirtrave të vdekur, vetëm ju nuk keni punojmë për të. Hiqeni nga mendja se do të mund të drejtë morale të ngriheni këtu dhe të më drejtoni ta fshihni më tej të vërtetën e këtij krimi. Jo, dhe jo. gishtin mua. Nëse keni gjë për mua për këtë ngjarje, Harroje zoti Ruçi! Ta harroni secili prej jush! Çështja bëj kallëzimin. Jam gati sot, në mes të natës, të do të zbardhet. Ne as nuk penalizojmë, as nuk shkoj në prokurori, në gjykatë, ku të duash ti dhe të dënojmë, por ju nuk mund të fshihni më tej krimin përgjigjem penalisht. Qartë! që keni kryer në atë natë të shkurtit të vitit 2001, Prandaj, në planin moral dhe politik, bëj kujdes! sepse është djali që ju akuzon, janë dëshmitarë të Sot sa për fillim kam kaq. Ndonjë ditë në qoftë se tjerë që ju akuzojnë, janë anëtarë të forcave të rendit do të bëjmë debat unë e ti, unë nuk kam asnjë që ju akuzojnë. Çështja do të zbardhet. Keni bërë dëshirë të bëj debat, vazhdojmë e bëjmë publikisht krimin, merrni përgjegjësitë. Nuk e keni bërë, ju në televizion, në Parlament dhe ku të duash ti, qoftë kërkojmë të falur. dhe në Tropojë të shkojmë bashkë unë e ti. Qartë! Komisioni do të ngrihet. Çështja e komisionit Makbule Çeço – Hajde se do ta firmosin ata është çështje e pakapërcyeshme, e përcakton që e kanë denoncuar. Ulu, zoti Paloka, se i kemi Kushtetuta. Komisioni është i ngritur. Për objektin, dhënë fjalën zotit Lesi. në qoftë se konsideroni se nuk duhet të citohet ky Nikollë Lesi – Të nderuar kolegë!
2008 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Nuk më intereson pjesa e replikës Berisha-Ruçi. Ju lutem! Prova është njeriu që do të vijë të Është çështje e tyre, për pjesën që kanë privatisht. dëshmojë. Zoti Marko, të lutem, ta mbaroj fjalën, Unë jam një nga firmëtarët e këtij komisioni pastaj mund të replikosh. parlamentar hetimor. E kam të drejtë kushtuese, Unë kam dokumente dhe dosje dhe unë kërkoj jam i bazuar në kushtetutë, lexova vendimin e komision parlamentar, unë nuk jam prokuror. E kam Gjykatës Kushtetuese në mënyrë taksative që të bazuar në Kushtetutë, kam të gjitha dokumentet sqaron për një çështje që kanë kërkuar 32 deputetë dhe çështjet që ju do të bindeni pasi të fillojmë hetimin. të kryesuar nga zoti Braho në mos gabohem në Po ju them së fundi, thërritni dhe një herë muajin maj të këtij viti për çështjen e komisionit Edi mendjes, po ju them sinqerisht që nëse zoti Nano Rama. Kur i interesonte një pjese të maxhorancës do të kishte, ose më saktë nuk do të ishte i përzierë dhe të Kryeministrit për të ruajtur kolltukun e ngriti në këtë çështje, ose nuk ka bërë aksidentin, ai do çështjen e komisionin Edi Rama në sekondë dhe të vinte këtu dhe do të thoshte: ‘ngrini komisionin’ Edi Rama kishte tre çështje penale për hetim në që të fitonte më tepër kapital politik. Të thoshte Prokuroinë e Tiranës dhe ju e ngritët se kishit ‘sulmuat’, ‘gënjyet’. Të vijë e ta pranojë ose pranoni interes. Pse? Ju lutem! Zoti Xhafa, ta mbaroj fjalën! ju, dhe po ju them unë spektakël do t’ju nxjerrin Zoti Xhafa, tre çështje penale kishte zoti Rama në faktet. Prokurorinë e Tiranës dhe ju për interesa politike të Pra, dhe një herë ky është një aksident që ka Fatos Nanos dhe të një pjese të maxhorancës e ndodhur rastësisht. Ka qenë dhe një zëvendësministër, shitët Edi Ramën. Dhe po ju them jo një gjë të re. ka qenë dhe ish bashkëshortja dhe një femër tjetër në Këtu kam qenë, në sallë të Parlamentit dhe nuk vend të dytë. Do të dalin që të gjitha në komisionin votuar për komisionin Edi Rama, as për Berishën, hetimor parlamentar. Do të shikoni! as për Fatos Nanon për këtë komision. Falemnderit! Po e përsëris edhe një herë, ju kur kishit interes Makbule Çeço – Zotërinj, kemi për të votuar për ta shitur, e ngritët komisionin. Tani për një çështje projektvendimin. Po si do të bëhet vendim që është e bazuar në Kushtetutë keni frikë për të projektvendimi po nuk u votua. Çfarë flisni kështu? hetuar. Po të ishte i interesuar Fatos Nano që është Atëherë, zotërinj deputetë, kemi projektvendimin i pastër në këtë çështje, ai duhej të vinte këtu dhe nr… do t’ia vëmë datën për ngritjen e një komisioni të thoshte: ‘hetoni, jam i hapur përballë ligjit’ dhe hetimor për të hetuar ngjarjen e Shkallënurit. E keni turpi do të më mbetej mua të parit dhe 34 deputetëve të tërë aty. E hedhim në votim. Kush është dakord të tjerë. Por po ju them hapur, nëse ngrihet ky për miratimin e këtij vendimi? Për kthimin në vendim komision do të shikoni spektakël nga deklarata dhe të këtij projekti, kush është dakord? Atëherë bie dëshmia e ish bashkëshortes së Fatos Nanos, projektvendimi. E mbyllim seancën. Seanca tjetër Rexhina Nanos që ka qenë në makinë. Mbajeni hapet ditën e hënë në orën 5:00 pasdite për mend këtë fjalë! Dhe kaseta, inçizimi, shefi i shqyrtimin e projektligjit të buxhetit. qarkullimit rrugor të Durrësit, dokumente të tjera. Natën e mirë!
2009 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
E hënë, 22.12.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e pasdites, ora 17:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, hapim spektakël me kaseta dhe dokumente. seancën! Në seancën e sotme sipas programit kemi Prandaj, unë të kërkoj zoti Kryetar, meqenëse parashtrimin e projektbuxhetit për vitin 2004. Ramë atë natë ishte vonë, 12:45, zonja Makbule ishte e dakord në Byronë Parlamentare që sot të bëhet lodhur, zoti Ruçi po i lodhur, dhe pa dashje e hodhën parashtrimi i buxhetit, të bëhen edhe pyetjet, ndërsa në votë. Ju më thoni, hidhet apo nuk hidhet në votë debatet për projektligjin e buxhetit do t’i zhvillojmë komisioni hetimor parlamentar, bazuar në Kushtetutë nesër në orën 10:00 dhe në vazhdim. dhe në vendimin e Gjykatës Kushtetuese. Procedura është e qartë, zoti Lesi, nuk kemi Falemnderit! për procedurë. Nuk kemi seancë për të bërë Servet Pëllumbi – Falemnderit! Është hedhur diskutime për gjëra të tjera. Jo, nuk ta jap fjalën! në votë projektvendimi me të cilin ju shoqëronit Zotërinj deputetë, mos filloni përsëri praktikën e kërkesën dhe projektvendimi gjykohet nëse është njohur të çështjeve të procedurës. Urdhëro, zoti Lesi. në përputhje me ligjin ose jo dhe votohet. Pra, një Çështjet e procedurës lidhen me procedurën e çështje që është votuar në Parlament nuk mund të sotme, jo me çështje të tjera. Prandaj, ju lutem zhbëhet më. Në qoftë se ju keni vërejtje për këtë shumë, kjo është për procedurë. drejtohuni te Gjykata Kushtetuese. Drejtohuni te Nikollë Lesi – Zoti Pëllumbi! Gjykata Kushtetuese për këtë vendim që ka marrë Në seancën tjetër, ju nuk keni qenë. Keni qenë Parlamenti. duke udhëtuar nëpër Ballkan, në mos gabohem. E Prandaj, ju lutem shumë, unë këtë çështje e ka drejtuar seancën zonja Makbule. Ju jeni në dijeni, quaj të mbyllur. Ajo është mbyllur me votë. Zoti Lesi, me kërkesë të 35 deputetëve, bazuar në Kushtetutën të thashë fjalën, fole, tani nuk ke të drejtë të flasësh. e Shqipërisë, si iniciatorë të një komisioni të quajtur Unë flas me deputetët e kësaj salle. Të lutem shumë, Komisioni i Shkallënurit, ku akuzohet Kryeministri zoti Lesi me kërcënime nuk ke se çfarë bën këtu. ynë, zoti Nano, për një çështje që dihet tashmë. More vesh apo jo! Mos më bërtit mua se të nxjerr Ne, bazuar në Kushtetutë, dhe është në mënyrë jashtë! Unë të nxjerr jashtë! Vazhdo kështu dhe të laksative, zoti Kryetar, lexova këtu edhe vendimin e shikosh! Gjykatës Kushtetuese kur për pjesën e detyruar Atëherë, zotërinj deputetë, për procedurë sot thotë ‘nuk votohet’, vetëm caktohen emrat, objekti për të folur për një çështje të kaluar nuk mund të dhe afati i këtij komisioni. jap fjalën. Nuk mund të jap fjalën për një çështje që Së dyti, unë e përsëris fare shkurt që edhe është votuar këtu në Parlament. Nuk e jap fjalën komisioni Klosi, edhe komisioni Edi Rama, për të për këtë çështje. cilën e pohova një herë dhe po e them për së dyti, Zoti Topi, meqë është kryetar i grupit. nuk kam votuar, sepse e di që ka qenë një Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! kompromis i ndyrë i liderit të maxhorancës për të Së pari, ju vë në dijeni që Grupi Parlamentar i djegur kryetarin e bashkisë Edi Rama për interesat Partisë Demokratike, i cili u mblodh sot në orën e tij të karriges. Po të them me të njëjtën procedurë 13:00 diskutoi së pari me preokupacion dhunimin që e ngritët komisionin Edi Rama, atëherë edhe arbitrar të seancës së Parlamentit dhe të vullnetit komisioni i ashtuquajtur ose Nano ose Shkallënur të deputetit apo të grupit të deputetëve për atë duhet të ngrihet, sepse ju shkelni Kushtetutën në qëndrim skandaloz të kryesueses së seancës, këtë mënyrë. Zoti Nano është në sallë. Nëse, nuk zonjës Çeço, e cila pa marrë parasysh Kushtetutën, po shtoj asnjë gjë me tepër kur nuk ka qenë në Rregulloren dhe pikërisht në mënyrë eksplicite sallë, atë po përsëris, që do të ishte në nderin e tij, funksionimin e komisioneve hetimore parlamentare, me kërkesën e tij që ta ngrinte këtë komision dhe bëri votimin e radhës duke rënë në kundërshtim të nëse rezultonte, që nuk rezulton, që nuk vërtetohen plotë pikërisht me atë material ku para së gjithash akuzat e mia, të 35 deputetëve dhe të medias, ai që kryeson seancën duhet të jetë tepër i atëherë unë jam, ose më saktë turpi bie mbi mua kujdesshëm që të mos rrëshqasë nga binarët e dhe përgjegjësinë qoftë morale qoftë ligjore e mbaj Kushtetutës dhe të Rregullores së këtij Parlamenti. unë përsipër. Por do të shohësh një komision Nga kjo pikëpamje, unë edhe një herë shpreh
2010 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
këtu mendimin dhe vendimin e Grupit Parlamentar më asnjë lloj shkeljeje të kësaj natyre. Është në të të Partisë Demokratike, që duke kërkuar në mënyrë drejtën e çdo deputeti ta marrë fjalën për çështje legjitime funksionimin e këtij komisioni në mënyrë shumë të rëndësishme sikurse është dhe dhunimi i automatike ju të riktheni edhe një herë atë seancë, fundit i Rregullores dhe i Kushtetutës. e cila sikurse dëshmohet nga të pranishmit këtu, Falemnderit! po sikurse edhe unë iu kërkova në mbledhjen e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Topi! Byrosë Parlamentare, të merrni informacionin e Meqë e bëtë mbledhjen e Byrosë sekrete, po të duhur dhe mbi bazën e këtij informacioni real të them që ne kishim vetëm një takim për të caktuar riktheni këtë seancë. kohën e debatit për buxhetin. Pra, nuk kishim asnjë Së dyti, unë edhe një herë iu rikthej juve në çështje për të shqyrtuar dhe ajo vazhdoi vetëm pesë kujtesë atë që iu thashë në Byronë Parlamentare, minuta dhe nuk kishte nevojë fare për medien. Pra seanca e sotme e Byrosë Parlamentare është të mos i paraqitim gjërat ndryshe nga sa janë. zhvilluar në një sallë të mbyllur, pa praninë e medias Tani, zotërinj deputetë, edhe një herë kërkoj dhe kjo ka ngjallur dhe një lloj habie te përfaqësuesit mirëkuptimin tuaj. Ajo çështje që është votuar, për e mediave, duke paragjykuar edhe një qëndrim tuajin mua është e mbyllur. Zotërinj deputetë, Parlamenti të ndërgjegjshëm për këtë vendim që media të mos zhvillohet sipas programit të vet. Në programin e ishte e pranishme sot. sotëm kemi parashtrimin e projektbuxhetit. Nuk Së treti, ju duhet të jeni të ndërgjegjshëm dhe kemi revizionimin e seancave të mëparshme. për një çështje tjetër shumë të rëndësishme. Sot Prandaj, unë ia thashë fjalën kryetarit të grupit paraqitet Buxheti i Shtetit. Në hyrje të Parlamentit parlamentar që shtroi mendimet e veta dhe nuk jam ka një përfaqësi të të përndjekurve politikë. Ata gjatë i detyruar t’ju jap fjalën për çështje të së kaluarës. gjithë kohës kanë ndjekur me vëmendje diskutimet Po të jetë për çështjet e sotme, të procedurave nëpër komisione. Kanë konstatuar me keqardhje të sotme jua jap unë fjalën. Urdhëro, zoti Paloka, të që jo vetëm po gënjehen në mënyrë sistematike shikojmë çfarë do të thuash ti për seancën e sotme. prej dy vitesh nga Qeveria, por së fundi shohin edhe Edi Paloka – Falemnderit, zoti Kryetar, që ma cinizmin tuaj që në buxhetin e vitit 2004 nuk jep fjalën pas dhjetë seancash! parashikohet asgjë për kompensimin e tyre, çka do Për procedurë, po ju kujtoj dhe një herë, nuk do të thotë që ata janë të ezauruar plotësisht, qoftë të përsëris fjalën që u thanë këtu meqë e keni merak fizikisht qoftë psikologjikisht, dhe kërkohet patjetër përsëritjen e fjalëve. Do t’ju them vetëm dy fjalë lidhur një prononcim i juaji si Kryetar i Kuvendit, pasi herë me shkeljen e Kushtetutës që ju e keni bërë të pas here jeni prononcuar ndoshta për të qetësuar zakonshme. Për mua ju bëtë shumë mirë që votuat ata, për ta shtyrë problemin, por jeni Kryetar i herën tjetër duke shkelur Kushtetutën sepse kështu Parlamentit që së pari ka për detyrë kushtetuese të treguat që zotëria që është i akuzuar nuk është monitorojë dhe të kontrollojë jo vetëm punën e thjesht i akuzuar por është fajtor. Unë do të kërkoja, Qeverisë dhe prononcimin e saj. të paktën, që zoti Fatos Nano të prononcohej lidhur Unë pas dy vitesh mund të konstatoj dhe mund me këtë çështje këtu dhe të mos bëjë sikur po flitet të deklaroj që Qeveria aktuale është tallur ne mënyrë për ndonjë njeri që është në Hënë, sepse po flitet sistematike dhe tepër cinike me këtë shtresë të për një akuzë që është ngritur ndaj tij. Le të çohet përvuajturish, të cilët jo vetëm kanë vuajtur gjatë dhe të prononcohet ai, pastaj vazhdojmë dhe e këtyre viteve, por sot vuajnë një lloj trajtimi tepër diskutojmë këtë çështje. cinik, skandaloz do të thosha dhe një tallje në një Falemnderit! trajtë moderne por që tek ata rëndon më shumë se Servet Pëllumbi – Falemnderit! sa ai persekutim fizik që kanë pasur gjatë këtyre Zotërinj deputetë, edhe një herë po ju them, për viteve. procedurë flitet për atë që është në rendin e ditës Nga kjo pikëpamje, unë po ju them juve që Grupi dhe jo për debate të tjera. Prandaj, ju lutem shumë, Parlamentar i Partisë Demokratike do të vazhdojë nuk do t’jua jap më fjalën. Fjalën do t’ia jap të kërkojë fjalën jo për ta zvarritur seancën, por për Kryeministrit për të parashtruar buxhetin. t’ju rikujtuar juve që së pari jeni ju që duhet të trajtoni Zoti Kryeministër e keni fjalën! këtë seancë mbi bazën e Rregullores së Parlamentit Zotërinj deputetë, po bëni figurë shumë të keqe! dhe ndërhyrjes suaj të vazhdueshme për t’i ndërprerë Nuk mund të revizionojmë një vendim që është marrë fjalën deputetëve. Po ju them që nuk mund të lejojmë me vota këtu në Parlament. Ulu, zoti Bode! Nuk ka
2011 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
rend dite. Nuk po diskutojmë rend dite. Ulu në vend projektligjit të parë të pasuar nga projektligje të tjera, se ta jap më vonë fjalën. Ulu në vend se i kam dhënë deri te projektligji i fundit me 53 firmëtarë. fjalën Kryeministrit. Pas Kryeministrit ta jap unë Prandaj, zoti Kryetar, unë kërkoj që të ndërprisni fjalën. Ulu në vend! seancën dhe të takoni atë përfaqësi që ka që në Zoti Kryeministër, filloni! orën 17:00 që kërkon të takohet me ju. Me kërkesën e kryetarit të Grupit Parlamentar Falemnderit! të Partisë Demokratike, gjysmë ore pushim. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Spahia! Ata i kam takuar sa herë kanë dashur, por ne sot * * * jemi duke diskutuar pikërisht shtrimin e projektbuxhetit. Do të diskutojmë nesër gjithë ditën Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem për projektbuxhetin dhe takimi im me ta nuk mund zini vend në sallë. Zotërinj deputetë, rifillojmë të shtojë asgjë, sepse nuk e vendos unë buxhetin, seancën. Zoti Spahia, urdhëro. e vendosim ne këtu bashkërisht. Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! Zoti Mediu. Në mënyrë të vazhdueshme, zoti Kryetar, po Fatmir Mediu – Falemnderit, zoti Kryetar! shkelni Rregulloren, duke na paragjykuar dhe duke Më lejoni të tërheq vërejtjen për faktin sepse sa mos na e dhënë fjalën dhe nuk keni asnjë të drejtë herë që diskutohet për procedurë, ose kërkohet të që t’i hiqni të drejtën e fjalës çdo deputeti, aq më paktën nga kryetarët e grupeve, duhet ta kenë të tepër kryetarëve të grupeve parlamentare. drejtën e fjalës, për të thënë dhe ata gjykimin e tyre U bënë disa kohë që ju na paragjykoni dhe ju për çështje të ndryshme. kujtoni se janë dy grupe parlamentare në Parlament, Meqenëse jemi në seancën për të diskutuar për Partia Socialiste dhe Partia Demokratike, ndërkohë buxhetin unë shikoj disa paradokse që kanë të bëjnë që vazhdimisht ne nuk na e jepni fjalën. Besoj që me angazhimet që kemi marrë ne si Parlament, duke jam i pari në listën e kërkesës për procedurë dhe lënë mënjanë angazhimet e qeverisjes. Prej kohësh ka të bëjë për rendin e ditës. kemi futur në agjendën e punimeve të Parlamentit Ne sonte diskutojmë projektligjin më të diskutimin për ligjin për të përndjekurit politikë dhe rëndësishëm të vitit siç është projektligji për buxhetin unë këtu mbështes totalisht atë që kërkoi zoti e vitit 2004 dhe nuk e di zoti Kryetar se nga cila Spahia. hyrje keni hyrë në Parlament, kur para godinës së Sipas Kushtetutës, zoti Kryetar, Qeveria vetëm Parlamentit janë mbledhur me qindra ish të burgosur brenda 30 ditëve duhet të sjellë faturën financiare. dhe ish të përndjekur politikë, që kërkojnë që në Ka kaluar më shumë se sa një vit dhe nuk bëhet projektbuxhetin e vitit 2004 të përfshihet fatura asnjë përpjekje nga ana e Qeverisë për të financiare për dëmshpërblimin e tyre. Ata fatkeqë kompensuar financiarisht të përndjekurit politikë apo të atij sistemi që ju përfaqësoni presin një takim me për të dhënë faturën financiare dhe për të shkuar ju sepse takime të vazhdueshme që kanë pasur më tej në miratimin e një ligji sipas të gjitha me drejtues të Qeverisë dhe me ju personalisht nuk elementeve të shpresës dhe kërkesës së të e kanë zgjidhur hallin e tyre. përndjekurve politikë. Unë mendoj që duhet më Prandaj, përpara se të fillohet të diskutohet shumë respekt për ata njerëz dhe nuk duhen trajtuar projektbuxheti i vitit 2004, unë mendoj që ju duhet si pjesë kriminale e kësaj shoqërie siç janë trajtuar të takoni një përfaqësi të tyre dhe t’ju thoni nëse do për 45 vjet. të përfshihen ose jo në projektbuxhetin e vitit 2004. Nga ana tjetër, zoti Kryetar, ky Kuvend me qejf Për mua nuk ka asnjë vlerë vazhdimi i mëtejshëm i të madh hodhi firma mbi një projekt për pronën seancës, nëse ju nuk do të dilni t’i takoni ata që private, duke ecur mbi logjikën e kompensimit para godinës presin një përgjigje nga ju, zoti Kryetar. financiar të pronës private dhe buxheti që ne duam Prandaj, unë ftoj të gjithë deputetët, sidomos të miratojmë nuk parashikon asnjë qindarkë për 53 deputetë që kanë firmosur projektligjin e fundit çështjen e pronës private, me arsyetimin që nuk që të kërkojnë pikërisht që ju të takoni këtë shtresë. është miratuar ligji në një kohë që para se të Ata kanë ardhur nga rrethet, janë në shi dhe në të miratohet ligji patjetër që duhet dhe fatura financiare ftohtë për një të drejtë të ligjshme që e kërkojnë që për sa i përket ligjit përkatës. prej 13 vitesh dhe ju jua keni premtuar. 20 janari po Nga ana tjetër, meqenëse jemi deputetë të këtij vjen dhe mbushen 2 vjet që nga depozitimi i Kuvendi, zoti Kryetar, nuk ka turp më të madh, ky
2012 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Kuvend nuk ka diskutuar buxhetin e vet, ka diskutuar parafolës, përfaqësues të grupeve parlamentare, buxhetin e të gjitha dikastereve dhe nuk di kush janë emergjente, janë të tilla që kërkojnë me janë politikat që duhet të marrë përsipër Kuvendi domosdo përgjigje konkrete. Meqenëse sot këtu, për proceset e integrimit, kush janë angazhimet që në programin e seancës është paraqitja e buxhetit duhet të ketë Kuvendi dhe ka marrë vetëm një faturë. nga zoti Nano, unë do të mendoja që pa pritur të Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, mos u bëhet pyetje për këto probleme, ai do të ishte e futni në përmbajtjen e projektligjit të buxhetit, sepse udhës të jepte një përgjigje nëse buxheti i vitit që nuk e kemi parashtruar akoma. vjen ka ndonjë gjasë të parashikojë problemin e Fatmir Mediu – Të lutem, në qoftë se do t’i kompensimit të të përndjekurve politikë apo ka parashtrosh, zoti Kryetar, nuk mbetet asgjë për të ndonjë hapësirë për të filluar të paktën një pjesë të korrigjuar. Atëherë, në qoftë se do të parashtrosh kompensimit të tyre, apo ka disa mundësi të tjera buxhetin siç është, pa të përndjekurit politikë, pa për të filluar kompensimin e ish pronarëve dhe ish pronarët, pa parë se çfarë është bërë me kthimin e pronave ose kompensimin e tyre sipas Parlamentin, unë nuk e di se çfarë do të korrigjosh më. projektligjit i cili pritet të vijë në Parlament. Servet Pëllumbi – Falemnderit! Po, nga Ne na duket që vonesa e miratimit të këtyre dy kryetarët e grupeve, zoti Rroqi. projektligjeve që kanë të bëjnë me të përndjekurit Shpëtim Rroqi – Zoti Kryetar! politikë dhe me ish pronarët nuk mund të shërbejë Më vjen keq se bashkë jemi përballur me si një justifikim për mospërfshirjen në buxhetin e dhjetëra herë në Byronë Parlamentare. Ka qenë vitit që vjen të asnjë fondi për këtë problem. pothuajse në çdo mbledhje në rend të ditës Falemnderit! dëmshpërblimi i të përndjekurve politikë. Ju dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit! Nga kryetarët përfaqësuesi i Qeverisë në Byro janë shprehur dhe e grupeve, zoti Zogaj. për shuma të caktuara të parashikuara për të Preç Zogaj – Falemnderit zoti Kryetar! përndjekurit politikë. Fatura e Qeverisë nuk erdhi Edhe unë e ndiej për detyrë të nënvizoj se edhe kurrë në Parlament. Ata njerëz që tani po rrinë në kjo seancë, sikurse një numër i madh seancash të shi, dikush mund të buzëqeshë këtu, por duhet të mëparshme, po zhvillohet në kushtet e kuptoni që kanë shumë më tepër të drejtë se disa antikushtetutshmërisë. Duket e tepërt, por mendoj që bërtasin këtu. se është pikërisht momenti sonte që të përsëris Atyre nuk u kthen dot as rininë, as jetën, as dhe një herë se dhe debati për buxhetin e shtetit po pronën, ndërsa këtu vazhdohet me buzëqeshje zhvillohet në rrethanat kur Qeveria nuk ka plotësuar ironike, vazhdohet me gënjeshtra, vazhdohet me dy vendet vakante, atë të Ministrit të Rendit dhe të spekulime nga më të ulëtat. Ndërsa fjalët e thëna Ministrit të Jashtëm, çështje që janë bërë objekt i zyrtarisht, dhe ky është shtet qesharak, shtet një tensioni të madh në këtë Parlament, jo sepse kallamash, nga përfaqësuesi i Qeverisë këtu na dalin opozita ka forcë dhe fuqi që të ndikojë ose kërkon një flluskë sapuni. të marrë pjesë në këto zhvillime, por thjesht për të Zoti drejtues i seancës, po ju deklaroj që nuk mbrojtur Kushtetutën dhe për të evituar një precedent, do të marrim pjesë në votim të këtij buxheti në qoftë i cili sipas bindjes sime, e kam thënë dhe në seanca se nuk parashikohet për të përndjekurit politikë një të tjera, do të ketë pasoja. Unë nuk e di se kush do shumë e mjaftueshme për të filluar dëmshpërblimin të mbajë përgjegjësi për krijimin e një precedenti të e tyre. E përsëris për të filluar, sepse kjo faturë me tillë, ku për muaj të tërë qeveria lihet e paplotësuar, sa duket nuk do të vijë kurrë në Parlament, ndërsa madje dhe tani që kongresi i Partisë Socialiste ka ata duhet të jenë të qetë, të mos rrinë më në shi por përfunduar dhe pikëpyetja e madhe në këtë seancë të shkojnë në shtëpitë e tyre me qira, sepse ata është kjo: e ka maxhorancën qeveria apo nuk e ka janë dhe pa shtëpi, ndërsa këtu le të vazhdohet me në këtë Kuvend për të diskutuar ligjin financiar që një pseudobuxhet i cili nuk parashikon asgjë për është ligji më i rëndësishëm i një qeverie? qytetarët e vet por vetëm t’i vjedhë qytetarët e vet. Ne nuk mund të bëjmë sikur nuk ka ndodhur Falemnderit! asgjë. E kemi nënvizuar dhe do ta nënvizojmë Servet Pëllumbi – Falemnderit! Vazhdojmë me vazhdimisht, jemi distancuar dhe do të distancohemi kryetarët e grupeve. Zoti Laço. deri në fund nga ky precedent i panjohur në jetën Teodor Laço – Falemnderit, zoti Kryetar! politike shqiptare. Ne na duket që problemet që ngritën deputetët Natyrisht që nesër do të diskutojmë për
2013 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
buxhetin, do të diskutojmë dhe për karakterin politik Jashtëm. Po i vjen koha për të shkuar për pushime të buxhetit në disa drejtime, ku janë planifikuar fonde dimërore dhe akoma nuk e kemi Ministrin e Jashtëm. për shtresa që mendohen si votues të maxhorancës Për fat të keq nuk kemi as Ministrin e Rendit dhe socialiste, megjithëse taksat që mbushin arkën e besoj që paraqitja e këtij buxheti vjen pas një situate shtetit nuk kanë ngjyrë dhe do të kishte qenë jo anormale në të cilën ndodhet Qeveria aktuale, një vetëm e udhës, por një akt më shumë se sa fisnik, qeveri e zhytur totalisht në krizë. Të gjithë jeni të që në buxhetin e këtij viti ashtu siç është planifikuar vetëdijshëm, të gjithë jeni të informuar për këtë vitin e kaluar dhe këtë vit për shtresa të tjera, siç e situatë e cila ka implantuar në tërë shoqërinë thashë që mendohen si votues të Partisë Socialiste, shqiptare një krizë të vërtetë, një krizë e cila nuk të kishte filluar kompensimi gradual i ish të gjen shans për t’u zgjidhur edhe në zërat kryesorë përndjekurve që po shoqërojnë këtë seancë me të buxhetit të shtetit. protestën e tyre në hyrje të Parlamentit. Për fat të keq akoma diskutojmë sot për një Është e vërtetë që janë bërë shumë takime me thyerje të rëndë të Kushtetutës, për një thyerje të përfaqësues të kësaj shtrese. Edhe në Byronë rëndë të Rregullores së Parlamentit, për një pozicion Parlamentare është diskutuar disa herë, por fakti aspak moral të zoti Kryeministër, i cili në një situatë është se gjithë ky kontakt mund të përmblidhet me të tillë, natyrisht pa e paragjykuar por edhe pa i fjalinë e njohur: “fjalët e mira dhe gurët në trastë”, imponuar që të marrë fjalën, sepse është në të drejtën sepse dhe në horizont nuk duket të ketë ndonjë e tij, do ta kishte zgjidhur shumë mirë duke zgjidhje për problemin që ata shtrojnë prej kaq demonstruar pafajësinë e tij në atë çfarë kërkohet kohësh dhe që është pikësëpari një akt drejtësie nga komisioni hetimor i cili në mënyrë automatike, për ato arsye që i përmendën parafolësit. edhe pas një konfirmimi që ka ardhur nga Gjykata Unë e mbështes propozimin e disa parafolësve Kushtetuese për raste precendentë, futet menjëherë se me këtë shtresë duhet folur me afate. Nuk mund në lojë pa pasur parasysh që do të votohet nga të lihen gjërat pezull duke kaluar nga buxheti në maxhoranca. Përndryshe asnjë komision parlamentar buxhet pa dhënë asnjë zgjidhje konkrete për ta. që propozohet nga opozita nuk do të kishte shansin Përndryshe unë mendoj se thjesht po provokojmë që të vazhdonte punën. Precedentët i kemi, tensione të cilat do të kishin qenë të evitueshme në konfirmimin e Gjykatës Kushtetuese e kemi, kështu qoftë se do të kishte një minimum vullneti për t’i që praktikisht duhet të ishim futur në lojë. konsideruar taksat që mbushin arkën e shtetit, taksa Ajo, që nuk kemi dhe vazhdojmë të mos e kemi, të të gjithëve dhe jo taksa të një pale. është mungesa e prononcimit të zoti Kryeministër Falemnderit! që gjithsesi është në të drejtën e tij morale për ta Servet Pëllumbi – Falemnderit! Nga kryetarët marrë fjalën ose jo. e grupeve, zoti Topi. Nga kjo pikëpamje edhe paraqitja e buxhetit të Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! shtetit, me të cilin ne kemi qenë në kontakt, e kemi Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike studiuar, ndonëse materiale të dobëta nuk meritojnë ridiskutoi me shqetësim anormalitetin që ka vazhduar të studiohen por mund të kalojnë edhe në mënyrë të mbizotërojë edhe në seancën e sotme. Më vjen sipërfaqësore, ajo çka ka bërë përshtypje është mirë që juve së fundmi reflektuat për t’ia dhënë së neglizhenca totale për të përndjekurit politikë. pari fjalën kryetarëve të grupeve parlamentare, por E rimarr edhe një herë fjalën për t’ju rikujtuar që nuk besoj që të keni reflektuar për të realizuar keni më shumë se dy vjet që jo vetëm neglizhoni. procedurën parlamentare që sipas Rregullores, Të neglizhosh është shkalla e parë mungesës së sikurse e thashë edhe më parë e keni detyrim që përgjegjshmërisë por juve me vullnet të plotë e keni çdo deputeti kur kërkon fjalën për procedurë t’i jepni destinuar këtë shtresë të shoqërisë tepër të të drejtën e fjalës. përvuajtur të qëndrojë në dëshpërim të plotë për të Natyrisht, jemi këtu sot të mbledhur për një mos pasur shans për t’u rikuperuar të paktën nga moment tepër të rëndësishëm, sikurse është pikëpamja monetare. Kjo gjë shikohet edhe në prezantimi i buxhetit të shtetit për vitin 2004. buxhetin aktual. Meqenëse, pas shumë kohësh, zoti Kryeministër E rimarr fjalën edhe një herë për atë shtresë të ndodhet këtu, më duhet të kthehem disi në gjerë të ish pronarëve, të cilët si shtresa më e retrospektivë për t’i kujtuar zotit Kryeministër se iku civilizuar e shoqërisë kanë mbetur në shpresë të në pushimet verore duke lënë peng Ministrin e rikuperimit të pronës vetëm duke iu referuar ligjit
2014 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe rregullave të shtetit, gjë të cilën ju nuk ishit në në komisione, vetëm pak ditë pas privatizimit të gjendje ta realizonit. suksesshëm të bankës më të madhe në vend, asaj Ka mjaft elementë të tjerë që ne mund të të Kursimeve me një vlerë që do të thesarizohet në diskutojmë për buxhetin e shtetit, por unë do të buxhetin e shtetit, siç dihet, prej 126 milionë dollarë thosha që një material i dobët, një material i cili do amerikanë. të prezantohet këtu nga një Kryeministër i dobët, i Kjo është një provë që Shqipëria, qeverisja, një qeverie të dobët, i një maxhorance në krizë, do institucionet dhe ekonomia e saj kanë kredibilitetin të ishte e pafalshme për opozitën që të humbiste e duhur dhe janë larg parametrave apo perceptimeve këto minuta apo orë për të dëgjuar demagogjinë e të ndonjë krize që pretendohet. radhës dhe për t’u bërë pjesë e kësaj demagogjie, Përtej efekteve financiare, futja në tregun e kur shtresat e shoqërisë shqiptare, shtresat në Shqipërisë e Raiffasen Bank, një ndër më të nevojë nuk preken pozitivisht, sektorët prioritarë nuk spikaturat në Evropë dhe në botë, është një tregues atakohen, arsimi dhe shëndetësia do të vazhdojnë i qartë i progresit të gjithanshëm që vendi ynë ka të mbeten në krizë të plotë. arritur në procesin e zbatimit të reformave Atëherë duke iu lënë në rastin e volitshëm për transformuese, të vënies më mirë në funksionim të të dëgjuar monolgun e zotit Kryeministër, opozita, institucioneve të shtetit të së drejtës, të hapjes dhe të paktën Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike standardizimit të tregut, të rezultateve të dhe të gjithë ata që dëshirojnë ta ndjekin rrugën e pakontestueshme në luftën kundër informalitetit në tij, do të mungojnë në këtë seancë plenare, për të ekonomi dhe korrupsionit në administrimin publik, mos dëgjuar, sikurse e thashë edhe një herë, si dhe i ecurisë normale të negociatave për asocimin demagogjinë e radhës të zotit Kryeministër, i cili e Shqipërisë në Bashkimin Evropian. ende dhe besoj edhe në ditët që vijnë do të mbetet Projekti ushtrimor financiar që Qeveria ka i mbytur në gropën e krizës së thellë. paraqitur dhe që dukshëm është përmirësuar dhe Falemnderit! pasuruar me kontributet e çmuara të të gjithë Servet Pëllumbi – Atëherë, zoti Kryeministër deputetëve në komisionet e Kuvendit, në thelb dhe e keni fjalën për të parashtruar projektbuxhetin e në sintezë, është buxheti i përshpejtimit të integrimit vitit 2004. të Shqipërisë në strukturat Euroatlantike, Fatos Nano – I nderuar Kryetar i Kuvendit! përkatësisht në Bashkimin Evropian dhe në NATO. Të nderuar kolegë deputetë, përfshi dhe ata që Tashmë kemi negociuar me sukses më shumë po dalin nga salla! se gjysmën e kapitujve për marrëveshjen e Para se të filloj të raportoj me përgjegjësinë e stabilizim-asocimit dhe reformat e programuara për Kryeministrit dhe të kryetarit të maxhorancës së t’u financuar edhe me buxhetin e vitit 2004, do të vërtetë dhe funksionale që qeveris vendin në vitin e jenë konsolidim i mëtejshëm edhe i këtij procesi shtatë pas krizës të atyre që dolën, më lejoni të drejt nënshkrimit të marrëveshjes. Ato mbështeten theksoj se faktet janë kokëfortë. Fakti që zoti nga ky projektbuxhet që është paraqitur, i cili Berisha vazhdon të jetë në këtë sallë dhe jo në garanton ritme të larta zhvillimi dhe integrimi. Bënçë, fakti që zoti Lesi vazhdon të jetë deputet i Nga kjo pikëpamje, duke vazhduar të këtij Kuvendi dhe fakte të tjera që lidhen dhe me konsiderojmë integrimin Euroatlantik të Shqipërisë statusin dhe imunitetin e deputetëve të opozitës që prioritet kombëtar, ftoj për bashkëpunim në emër të sapo dolën, janë konfirmimi më i plotë i asaj të kësaj maxhorance të gjithë spektrin progresist vërtete që shkolla politike e maxhorancës nuk bën politik, deputetët e Kuvendit, përfaqësuesit e viktima. Dhe do t’i ftoja deputetë e opozitës, edhe shoqërisë civile dhe aktorë të tjerë të interesit, deri nën shembullin e kongresit më të fundit të Partisë te të përndjekurit politikë apo shtresat në nevojë që Socialiste, të ndiqnin, në mos autoshkollën politike të bashkojnë kontributet për të përmbushur sa më të socialistëve, shembullin e tyre. shpejt aspiratën mbarëpopullore për integrim, Të nderuar deputetë! integrim kombëtar dhe integrim evropian të Kam privilegjin dhe përgjegjësinë, si Shqipërisë. Kryeministër dhe kryetar i maxhorancës, të paraqes Projektbuxheti që po shqyrtojmë ka një orientim përpara jush dhe të gjithë opinionit publik projektin thelbësor për mbështetjen e procesit të reformave, e buxhetit të vitit 2004. Ky projektbuxhet nis fazën reformave që forcojnë shtetin ligjor të së drejtës, e miratimit të tij plenar nga Kuvendi pas shqyrtimit reformave që konsolidojnë institucionet dhe vendosin
2015 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
funksionimin e tyre mbi standardet e administrimit ekonomik dhe shoqëror të vendit dhe që mbështesin publik të botës moderne ku po integrohemi, reformat përshpejtimin e mëtejshëm të proceseve të integrimit që thellojnë hapjen e ekonomisë kombëtare ndaj Euroatlantik të Shqipërisë. aktorëve dhe faktorëve rajonalë e globalë të tregut, Në hartimin e draftit buxhetor që shqyrtohet në reformat që thellojnë luftën kundër informalitetit në Kuvend janë të përfshira në mënyrë të detajuar ekonomi dhe ndaj evazionit fiskal në veçanti, reformat vlerësimet dhe veçanërisht rekomandimet që janë që margjinalizojnë më tej korrupsionin drejt eliminimit kthyer në terma angazhimesh dhe marrëveshjesh të plotë të tij, reformat që mbështesin më mirë dhe reciproke nga partnerë ndërkombëtarë që na me politika të qarta e transparente sipërmarrjet e asistojnë, veçanërisht Fondi Monetar Ndërkombëtar vogla dhe të mesme, reformat që nxisin shtimin e dhe Banka Botërore. mëtejshëm të eksporteve dhe përmirësojnë Me këtë projekt për herë të parë kemi arritur që strukturën e importeve në favor të investimit buxhetin nacional ta vëmë në mënyrë të prodhues, të makinerive dhe pajisjeve që shtojnë kontrollueshme dhe funksionale në funksion të produktin kombëtar dhe aktivizojnë resurset zhvillimeve lokale, duke harmonizuar më mirë vendase, dhe më në fund reformave që shtojnë prioritetet kombëtare të zhvillimit dhe integrimit me sigurinë e qytetarëve dhe të fshatarëve shqiptarë, ato të qarqeve, bashkive dhe komunave në procesin pra të shtetasve si individë dhe të sipërmarrjes si e thellimit të reformave të decentralizimit të motor zhvillimi, përmes intensifikimit të luftës kundër qeverisjes vendore. çdo forme të krimit të organizuar apo viktimizimit të Investimet publike në infrastrukturë, arsim, shtetasve nëpërmjet trafiqeve. shëndetësi, përkrahje sociale e të tjera, gjithnjë e Risi në projektin ushtrimor financiar 2004 të më mirë po orientohen te njerëzit në nevojë në të shtetit është dhe fillimi i zgjidhjeve të mëdha për të gjithë territorin e republikës ku ata kanë zgjedhur të gjitha çështjet e trashëguara, përfshirë sidomos dhe jetojnë apo ku lëvizin dhe asistohen për të krijuar atë të kthimit dhe kompensimit të pronave, të vendbanimet e tyre. E thënë ndryshme maxhoranca dëmshpërblimit të të përndjekurve politikë në jonë qeverisëse vazhdon ta thellojë me vendosmëri regjimin komunist, të sistemit përfundimtar të procesin e vënies së shtetit, institucioneve dhe të familjeve të dëmtuara apo të përmbytura për shkak fondeve publike që mblidhen mbi bazën e ligjit në të ndërtimit të veprave apo infrastrukturave të mëdha shërbim të qytetarëve në të gjithë territorin. publike në vite, sidomos adaptimi i një skeme Ky buxhet tashme ka marrë formë përfundimtare funksionale dhe i shtrirë në kohë i mbështetjes dhe pret miratimin e Kuvendit të Shqipërisë. Ai financiare të shtresave të njerëzve në nevojë, duke qarkullon vetëm 1/3 e prodhimit të brendshëm bruto. ruajtur pa dyshim si prioritet brezin e artë, brezin e Prandaj në hartimin e tij ka pasur prioritet absolut tretë, pensionistët, veteranët apo invalidët e punës. sipërmarrja e lirë private, ritmet e konsolidimit, Pa përmbushjen me sukses të këtyre zhvillimit të saj në mbështetje të procesit të ruajtjes reformave, ambicia për integrim kombëtar dhe së aftësive konkurrues e të sipërmarrjes vendase evropian do të shndërrohej në demagogji boshe. Ndaj për integrim në tregjet kombëtare, rajonale dhe ju ftoj të heqim dorë nga interesat apo spekulimet e globale. politikës së ditë apo të grupit dhe të mbështesim Edhe në vitin 2004 për shkak të ecurisë me kontribute dhe votë ndërtuese këtë ushtrim progresive të reformave në institucionet e shtetit, buxhetor për zhvillim dhe integrim që kemi paraqitur. në administratën publike, në treg e të tjera, Të nderuar deputetë! investimet publike dhe private, vendase dhe të huaja Rritja e prodhimit të brendshëm bruto me 6%, do të kalojnë rendin e një miliardë dollarëve. Kjo kontrolli mbi inflacionin në kufijtë mbi 2-4%, mbajtja shumë do të arrijë në mbi 3 miliardë dollarë e deficitit të brendshëm buxhetor në nivelet 4.7% të amerikanë deri ne fund të vitit 2005. produktit të brendshëm bruto, ulja e dukshme e Më lejoni të afirmoj me kënaqësi racionale se papunësisë në kufijtë e 10%, rritja e peshës specifike asnjëherë më parë politikat dhe investimet publike të të ardhurave tatimore dhe doganore në 27.3% të nuk kanë qenë kaq të favorshme për zgjerimin e produktit të brendshëm, mbajtja e borxhit të jashtëm sipërmarrjes private. Nga ana tjetër gjej rastin të në vetëm 27% të prodhimit të brendshëm bruto që ftoj përfaqësuesit e sipërmarrjes së suksesshme karakterizojnë buxhetin e ri, janë parametra që vendase të pranojnë të ndajnë peshën në rritje të garantojnë ritme të larta zhvillimi të qëndrueshëm kostos së reformave me shtetin për të përshpejtuar
2016 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
së bashku përfitimin themelor, vazhdimin dhe duke thelluar rolin dhe kontributin e sektorëve të kurorëzimin me sukses të integrimit me dinjitet dhe shërbimeve që rrisin interesin e investimeve të huaja potenciale konkurruese në Bashkimin Evropian. direkte në ekonominë tonë dhe konsolidojnë më tej Më lejoni të garantoj Kuvendin dhe opinionin bashkëpunimin e sipërmarrjes vendase me atë të huaj. publik në emër të Qeverisë se projektbuxheti që Prandaj, ritheksoj se buxheti i vitit 2004 do të kemi paraqitur për miratim është një harmonizim i hyjë në histori si buxheti i integrimit. mirë i nevojave aktuale të zhvillimit me sfidat Të nderuar deputetë! perspektive të integrimit që kanë nisur. Tregues i Më lejoni në emër të Qeverisë, t’ju falënderoj në qartë për këtë prioritet janë shpenzimet e mënyrë të veçantë për kontributin që keni dhënë në konsiderueshme që destinohen për arsimimin e të gjitha etapat e hartimit dhe diskutimit të këtij brezit të ri si dhe për formimin profesional të projektbuxheti. Gjithashtu dua të falënderoj punëkërkuesve sipas nevojave shumë dinamike të përfaqësuesit e sipërmarrjes vendase dhe të huaj, tregut vendas të punës në hapje. përfaqësuesit e sindikatave, ekspertët dhe Ky projektbuxhet për herë të parë nuk paraqitet konsulentët dhe partnerët tanë ndërkombëtarë që si një thes të ardhurash dhe shpenzimesh, por është na asistojnë në të gjithë këtë proces transformimesh detajuar për çdo destinacion apo projekt, duke rritur dhe zhvillimi, Fondin Monetar Ndërkombëtar, Bankën kështu transparencën në hartimin dhe zbatimin e Botërore dhe Bashkimin Evropian. tij, mbi të gjitha duke mundësuar realisht monitorimin Jam i bindur që në traditën e diskutimit të e tij nga ligjvënësit, faktorët e interesit dhe projektbuxheteve, në seancat në vijim të Kuvendit, taksapaguesit. Edhe për shkak të programimit do të dëgjojmë dhe shumë kërkesa, edhe kritika afatmesëm të zhvillimit ekonomik e social të vendit, nga ana e deputetëve që janë përfaqësues buxheti 2004 nuk synon të financojë thjesht objekte, institucionalë në Kuvendin e Shqipërisë të zonave por projekte që me efektet e tyre direkte dhe të dhe të komuniteteve të tyre elektorale. Duke e tërthorta përshpejtojnë dhe konsolidojnë ritmet e konsideruar në princip dhe me një angazhim në vijim rritjes ekonomike dhe të mirëqenies për konsum. shqetësimin dhe impenjimin tuaj të natyrshëm Në prioritetet e sanksionuara në këtë projekt të përballë detyrimeve dhe përgjegjësive kushtetuese, ushtrimit financiar të shtetit për vitin 2004, si për politike, morale dhe njerëzore që keni për zgjedhësit pjesën e të ardhurave dhe për shpenzimet e respektivë do të kërkoja të mirëkuptonit vështirësitë investimet, ne jemi të bindur se arrijmë të garantojmë e një Kryeministri apo të Qeverisë për të privilegjuar një të ardhme të afërt më të mirë për të gjithë apo diskriminuar secilën nga 100 zonat elektorale shtetasit, për të gjitha rajonet e vendit, për të gjitha jashtë disa standardeve apo parametrave të pranuara shtresat, gjinitë apo grupmoshat, për të gjitha nga të gjithë ne, në maxhorancë apo në opozitë siç sipërmarrjet pavarësisht vendit të ushtrimit apo janë ato të integrimit në Bashkimin Evropian. madhësisë së tyre. Duhet që të gjithë të kuptojmë realisht se rritja Në këtë projektbuxhet ne kemi arritur të e mirëqenies së përgjithshme, konsolidimi dhe harmonizojmë zbatimin e të gjitha strategjive zgjerimi i sipërmarrjes private, shtimi i qëndrueshëm sektoriale dhe kombëtare të zhvillimit, me objektivin i investimeve publike, reduktimi i mëtejshëm i kryesor kombëtar, e ritheksoj, përshpejtimin e papunësisë, rritja e të ardhurave për punonjësit e integrimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian dhe sektorëve publikë që na shërbejnë të gjithëve është në NATO. Ky është pra, buxheti i integrimit afatgjatë. një raport i përcaktuar midis përfitimeve dhe kostove. Njëkohësisht për shkak të vazhdimësisë së Qeverisë i duhet të vendosë midis nevojës për të ritmeve të shpejta dhe të qëndrueshme të rritjes ndërtuar sa më parë rrugën Durrës-Kukës-Morinë ekonomike për disa vite me radhe, Qeveria përmes apo për të ndërtuar në bashkitë dhe komunat e këtij mbledhjes dhe përdorimit të të ardhurave publike, aksi 30 ujësjellës, 20 shkolla apo 50 qendra gjithnjë e më me efikasitet, është e garantuar që shëndetësore për vitin 2004. Besoj se kemi dhe gjatë vitit 2004 do të arrijë suksese të spikatura vendosur drejt bashkërisht, pra dhe me opozitën që në reduktimin e varfërisë dhe në rritjen e treguesve rruga Durrës-Kukës-Morinë ka prioritet kombëtar dhe të mirëqenies dhe të konsumit të përgjithshëm rajonal dhe, si e tillë, kjo e privon relativisht Qeverinë përmes politikave të qarta që zgjerojnë më tej tregjet nga plotësimi dhe financimi i disa nevojave të tjera, e kapitaleve, të investimeve dhe të punës, që por në mënyrë të vendosur dhe të pa ekuivoke hap përmirësojnë strukturën e ekonomisë kombëtare rrugë për një zhvillim të shpejtë të të gjitha trevave
2017 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
që përshkon ky aks që ka nisur nga ndërtimi dhe Kuvendi i Shqipërisë, përmbushja konstante e të që nxit integrimin e trevave ku kalon në procesin e cilave lejoi hapjen dhe progresin e negociatave përgjithshëm të evropianizimit të vendit. Shqipëri-BE. Ai ka rritur ndjeshëm besimin dhe Në këtë këndvështrim, ky projektbuxhet është interesin e investitorëve seriozë ndërkombëtarë për dhe projekt i kësaj të ardhmeje të sigurt të të të investuar drejtpërsëdrejti në Shqipëri burime të gjithëve. rëndësishme, ai ka bërë që Shqipëria të eksportojë Po ashtu jam i sigurt se në diskutimet e paqe dhe stabilitet në botë nëpërmjet suksesit të deputetëve, do të kemi rastin të dëgjojmë, shpresojmë ristrukturimit të forcave të armatosura dhe të të mos ta kemi humbur, fjalime apologjike për bashkëpunimit të shkëlqyer me aleatët euroatlantikë sipërmarrjen vendase që po i marrkemi frymën. dhe gradualisht në këto shtatët vjet të gjitha këto Qeveria është e detyruar por dhe e vendosur të luftojë po e bëjnë vendin partnerë më të denjë të miqve me çdo mjet ligjor evazionin fiskal dhe karakterin dhe të aleatëve mbështetës të zhvillimit dhe të ende të ndjeshëm të ekonomisë informale. integrimit tonë. Rezultatet e arritura deri më tani janë shumë Ky projektbuxhet është i vendosur në një motivuese dhe të padiskutueshme. Ato janë në favor platformë inflacioni të ulët, të mbështetur në një rritje të sipërmarrjes së lirë dhe të ndershme dhe të një të disiplinës fiskale, prandaj na lejon të ecim të rritjeje të qëndrueshme. sigurt në shtratin e stabilitetit të rritjes dhe të Qeveria është e detyruar t’u garantojë institucioneve. konsumatorëve shqiptare produktin apo shërbimin Konkretisht projektbuxheti i viti 2004 synon dhe më të lirë dhe më të lirë, pavarësisht se çfarë marke garanton që të ardhurat buxhetore të arrijnë në 197.4 i përket. Nga këto dy aspekte më lejoni të afirmoj miliardë lekë me një rritje prej 12.7% kundrejt vitit qetësisht se ne do të mbetemi qeveri e luftës kundër 2003, nga ku të ardhurat tatimore si rezultat i diskriminimit të operatorëve të tregut, po aq sa dhe thellimit të reformave të rritjes së efikasitetit të mostolerimit të privilegjeve të pamerituara që administratës fiskale, kombinuar dhe me përpjekjet penalizojnë konsumatorët dhe vetë operatorët për eliminimin e evazionit dhe reduktimit e ekonomisë ekonomikë. informale, do të programohen në nivelin e 170.6 Nga kjo pikëpamje ne nuk jemi duke shpikur, miliardë lekë ose 20.74% e produktit të brendshëm por po zbatojmë me rigorozitet politikat bruto. Të ardhurat nga administrata tatimore dhe makroekonomike dhe të tregut që kanë rezultuar të doganore për vitin 2004 janë planifikuar 125.6 miliardë suksesshme për vendet në zhvillim, strategjitë lekë ose afërsisht 15%, në mënyrë të përsëritur për kombëtare të zhvillimit kombëtar dhe përpjekjet për këtë vit, rritje kjo e barabartë me rritjen e të ardhurave të arritur standardet që na integrojnë sa më shpejt sa dy vite bashkë, 2001 dhe 2002. Duhet theksuar në Bashkimin Evropian dhe në tregjet rajonale e më që kjo rritje bazohet në konsolidimin e mëtejshëm gjerë. të këtyre administratave përmes thellimit të Të nderuar deputetë! reformave dhe jo rritjes të barrës fiskale siç Programi buxhetor për vitin 2004 mbështetet në trumbetohet në mënyrë të papërgjegjshme nga një analizë realiste të arritjeve dhe faktorëve që ndonjë psudoekonomist. përcaktojnë situatën ekonomike dhe sociale për vitin Për administratën tatimore reforma do të që po mbyllet, në rritjen progresive të të ardhurave vazhdojë në drejtim të mbledhjes së kontributeve të buxhetit, në thellimin e reformave, në shoqërore, zgjerimit të informatizimit të sistemit, administrimin e të ardhurave tatimore dhe doganore, vazhdimit të diagnostikimit tërësor të legjislacionit në luftën kundër evazionit fiskal dhe kontrabandës fiskal, përmirësimit të procedurave të rekrutimit, dhe në forcimin e dukshëm të kapaciteteve në të përmirësimit cilësor të resurseve të administratës gjitha këto administrata. fiskale për rritjen e kapaciteteve me theks të veçantë Shpenzimet publike përqendrohen në sektorët profesionalizmin, zbatimin e kuadrit ligjor sipas prioritarë të arsimit, shëndetësisë dhe përkrahjes standardeve evropiane. sociale me gati mbi 70% të totalit të shpenzimeve Edhe administrata doganore, krahas realizimit të alokuara për sektorët që financohen nga shteti. më të mirë të të ardhurave do të vazhdojë t’i kushtojë Më lejoni t’ju them se projektbuxheti i paraqitur vëmendje të rëndësishme reformës. Do të vazhdohet në Kuvend vazhdon të sigurojë mbështetje financiare të punohet për marrjen e masave që lehtësojnë për të gjitha prioritetet qeverisëse që ka mbështetur aktivitetin komercial, që përpunojnë më mirë
2018 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
rregulloret e brendshme mbi lehtësimin, njësimin e projektbuxhetin 2004 janë të rendit 239.6 milionë procedurave dhe formaliteteve doganore, duke i sjellë lekë. Kjo korrespondon me një rritje prej 302 në parametrat e Bashkimit Evropian, duke rritur miliardësh ose 14.4% më shumë se i pritshmi i vitit gjithashtu dhe efektivitetin e kontrolleve doganore 2003. Parashikimi i shpenzimeve buxhetore për të nxitur dhe jo frenuar flukset komerciale. mbështetet në ndikimin që do të kenë ato për Lidhur me shpenzimet publike, projektbuxheti i zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik të vendit me vitit 2004 propozon rritje të tyre pa lejuar që pesha ritme të larta, synim që shprehet qartë me rritjen e specifike e borxhit publik të shtohet. Përndryshe diferencuar midis shpenzimeve korente me 11% dhe qytetarët dhe sipërmarrësit nuk do të ngarkohen me shpenzimeve për investime publike me 25%. Në total detyrim për të përballuar një borxh të ri publik. Ky shpenzimet dhe investimet publike pritet të zënë projektim i shpenzimeve kontribuon kështu në 28% të GDP-së në një kohë kur Kroacia, për mbajtjen dhe forcimin e stabilitetit makroekonomik shembull, që ka aplikuar për anëtarësim të plotë në dhe të monedhës si dhe në alokimin e më shumë Bashkimin Evropian e ka këtë tregues 50% të burimeve për zgjerimin dhe përmirësimin e produktit të brendshëm bruto dhe siç e dini treguesin shërbimeve bazë publike për të zbatuar angazhimet e GDP-së për frymë rreth katër herë më të lartë se e programit bazë të qeverisë që kemi ndërmarrë. Shqipëria. Një nga karakteristikat kryesore të këtij Në procesin e përafrimit për anëtarësim në projektbuxheti është dhe optimizimi dhe racionalizimi Bashkimin Evropian, Shqipëria do të vazhdojë t’u i mëtejshëm i shpenzimeve. Në të janë përfshirë një afrohet këtyre treguesve vit pas viti, siç është numër reformash për përmirësimin e menaxhimit të projektuar në strategjinë kombëtare për zhvillim shpenzimeve publike. Është përgatitur për herë të ekonomik dhe social. katërt programi afatmesëm buxhetor i cili ka rritur Në funksion të realizimit të reformës së plotë cilësinë e programimit duke e familjarizuar dhe arsimore dhe shkencore, programi buxhetor i vitit Kuvendin e Shqipërisë me këtë dokument pune 2004 mbetet i orientuar në arritjen e disa objektivave nëpërmjet njohjes paraprake të deputetëve me kryesore si: rritja e numrit të frekuentuesve të politikat, me prioritetet e Qeverisë për tre vitet e shkollave tetëvjeçare dhe të mesme në të gjithë ardhshme dhe kjo e lehtëson procesin e ushtrimit territorin, thellimi i reformës së arsimit të lartë që vjetor buxhetor. ka hyrë në rrugën e strukturimit mbi bazën e Në projektbuxhetin e vitit 2004, struktura e procesit të deklaratës së Bolonjës, vazhdimi i fondeve që miratohen nga Kuvendi është më e gjerë, reformës në kërkimin shkencor veçanërisht në investimet publike janë paraqitur me projekte dhe përmirësimin dhe standardizimin e kurrikulave, fillimi do të miratohen me nivel programesh duke rritur i zbatimit të strategjisë afatmesme dhe afatgjatë kështu transparencën dhe përgjegjshmërinë e të për reformimin e sistemit arsimor dhe të përkthimit gjitha agjencive ekzekutuese të buxhetit përkundrejt shkencor e të tjera. institucioneve të specializuara të kontrollit dhe Në decentralizimin e arsimit parauniversitar, shtetasve. Bashkia e Tiranës do të vazhdojë të pilotohet duke Kompetenca e Qeverisë për rialokime të fondeve i kaluar kompetencat e investimeve që deri më tani do të ulet më tej, nga 10% në 7%, duke rritur më tej ka qenë kompetencë e Ministrisë së Arsimit. kompetencat e Kuvendit të Shqipërisë në Gjatë vitit 2004 me shpenzimet e buxhetit të programimin dhe kontrollin buxhetor dhe kjo shpreh shtetit parashikohen të ndërtohen 50 shkolla të reja një vullnet të qartë politik të Qeverisë dhe dhe të rikonstruktohen 125 shkolla ekzistuese. maxhorancës për më shumë transparencë në Buxheti në rritje i shëndetësisë për vitin 2004, në zbatimin e buxhetit si dhe për nivelin e rritur të 19 miliardë lekë nga 16.7 miliardë që ishte kapaciteteve programuese të administratës civile. parashikuar për vitin 2003, rritet pra me 17% duke Më në fund mënyra e hartimit dhe e prezantimit shprehur vazhdimin dhe plotësimin e politikave të këtij projektbuxheti pasqyron dhe përvojën më të mbështetëse për zhvillimin prioritar të këtij sektori mirë ndërkombëtare sepse është ndërtuar me që Qeveria ka nisur që në programimin e rekomandimet e Fondit Monetar Ndërkombëtar, të projektbuxhetit afatmesëm 2004-2006. Bankës Botërore dhe të ekspertëve të Bashkimit Përmes buxhetit të vitit të ardhshëm do të Evropian e më gjerë. vazhdojë trajtimi me përparësi i atyre treguesve të Shpenzimet buxhetore që programohen në shëndetit publik që paraqiten nën nivelin mesatar,
2019 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
duke riorganizuar shërbimin parësor dhe duke parauniversitar, hekurudhës dhe nxitjes së punësimit zgjeruar rrjetin e shërbimit në të gjithë territorin e duke synuar të lehtësohet barra e reformave vendit. Rritja e shpenzimeve për rimbursimin e shumëplanëshe përballë shtresave në nevojë. barnave si rezultat i shumë efekteve do të vijë nga Subvencioni i energjisë elektrike parashikohet ndryshimi, së fundmi, i masës së mbulimit të afro 1.7 miliardë lekë ose afro 50% më i ulët nga pensionistëve me 100% të barnave të listës me rreth buxheti i vitit 2003, ulje që vjen si rezultat i 200 milionë lekë, si dhe nga ndryshimi i kufizimeve konjukturave të favorshme si edhe i një reforme të për disa nga barnat e listës, e të tjera. thellë në menaxhimin e Korporatës Elektroenergjetike Në infrastrukturë një orientim prioritar ka dhe do Shqiptare siç ishim angazhuar një vit më parë. të vazhdojë të ruajë sistemi rrugor dhe ai hekurudhor Për sa i takon procesit të decentralizimit, rritja krahas aviacionit civil. Gjatë vitit 2004 në shpenzimet e të ardhurave nga biznesi i vogël, zgjerimi i aplikimit e buxhetit parashikohen të shpenzohen me fondet të taksës mbi tokën bujqësore dhe sidomos rritja e e buxhetit rreth 6 miliardë lekë në ndërtim dhe të ardhurave vendore në krahasim me një vit më mirëmbajtje rrugësh, si dhe janë programuar të parë me rreth 30%, konfirmojnë produktet pozitive ndërtohen gati 50 ujësjellës me një vlerë prej 470 të decentralizimit fiskal, çka tregon se vendosmëria milionë lekë dhe do të realizohen mbi 20 projekte jonë për të thelluar decentralizimin po krijon baza studimi për ndërtimin e ujësjellësve të rinj. dhe kapacitete më të shëndosha që garantojnë Përparësi i është dhënë gjithashtu edhe zhvillimit thithjen dhe ofrimin e shërbimeve publikë më cilësore të turizmit dhe aksesorëve apo shërbimeve në dhe gjithnjë e më pranë përfituesve direkt të tyre. mbështetje të tij që do të vazhdojnë ta bëjnë këtë Pjesë e këtij decentralizimi është dhe kalimi në sektor më konkurrues në tregjet rajonale dhe globale pronësi të njësive të qeverisjes vendore të një pjese duke zgjeruar dhe hapësirat për vende të reja pune. të ujësjellësve dhe të ndërmarrjeve të ujësjellës Zbatimi i politikës për zhvillimin e integruar të kanalizimeve brenda vitit 2004, si dhe aplikimi i turizmit mbështetet në nxitjen e sipërmarrjes në këtë skemave të reja financiare për ndihmën ekonomike sektor me të ardhme të sigurt. përmes pilotimit të njësive të qeverisjes vendore. Në bujqësi ndër programet më prioritare janë Dua të sjell në vëmendjen e Kuvendit se në ato në drejtim të sigurisë dhe të mbrojtjes së buxhetin e vitit 2004, na duhet të përballojmë dhe konsumatorit, infrastrukturës së ujitjes, kullimit dhe një rritje të ndjeshme të shpenzimeve për pagesat mbrojtjes nga përmbytjet, si dhe mbështetja për e principalit të borxhit të jashtëm me rreth 80% më prodhimin bimor, blegtoral, peshkimin dhe shumë se sa niveli i vitit 2003, e barabartë kjo me agroindustrinë. Karakteristikë në këtë sektor është rreth 50% të shumës së paguar për të gjithë ruajtja e nivelit të investimeve duke angazhuar periudhën nga viti 1995 deri në vitin 2003 të marrë gjithnjë e më shumë burime të brendshme me një së bashku. rritje rreth 11% në krahasim me vitin 2003. Është tregues i shëndoshjes së financave Shpenzimet për sigurime dhe ndihmë sociale publike në projektbuxhetin e vitit 2004 edhe vëmendja kanë një rritje prej 9% në krahasim me vitin 2003 që u është kushtuar borxheve të ndërsjella midis dhe arrijnë në total në 2004-ën në afro 500 milionë ndërmarrjeve publike dhe moslejimit të krijimit të dollarë. Në këtë drejtim është synuar përmirësimi i borxheve të reja. Në kuadrin e vazhdimit të politikës metodës së alokimit të fondeve. Ajo që është më e për pastrimin e këtyre llogarive që është krijuar pas rëndësishme është synuar decentralizimi i mëtejshëm viteve ’90 dhe që rëndonin në mënyrë fiktive bilancet i kësaj skeme për të rritur kompetencat e pushtetit e këtyre ndërmarrjeve kemi parashikuar një fond vendor në bashkëfinancim dhe administrim të tjetër prej 1.6 miliardë lekësh. skemës së përkrahjes sociale. Pjesë e rëndësishme Pjesë e rëndësishme e politikave tona buxhetore e kësaj skeme është edhe mbrojtja e shtresave të është dhe krijimi i një klime akoma më të favorshme varfra nga domosdoshmëria e kryerjes së reformave për sipërmarrjen shqiptare. Qëndrueshmëria e në sektorin energjetik me një shumë prej 300 milionë stabilitetit makroekonomik që forcon më tej ky lekësh të parashikuar edhe në projektbuxhet. projektbuxhet, në përputhje dhe me parashikimet e Subvencioni i parashikuar në vitin 2004 do të Bankës së Shqipërisë, krijon hapësirën që kredia ruajë të njëjtin nivel me vitin 2003, por prioritet i është për ekonominë gjatë vitit 2004 të arrijë në rreth 77 dhënë subvencionimit të çmimit të ujit të pijshëm, miliardë lekë ose 16.5 miliardë lekë më shumë se vaditjes dhe kullimit, librave shkollorë për arsimin sa në vitin 2003, tregues që shpreh ekspansionin e
2020 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
qëndrueshëm të sipërmarrjes legjitime private rezultojnë në një mbështetje buxhetore me rreth 25 vendase dhe suksesin e pamohueshëm të politikave milionë euro brenda tremujorit të parë të vitit që vjen. dhe reformave të zbatuara nga Qeveria në këtë Kjo mbështetje vjen në funksion të respektimit të të funksion. Në këtë drejtim jemi duke hartuar një plan gjitha detyrimeve që Shqipëria ka me OBT-në dhe më të plotë veprimi për heqjen e mëtejshme të me Bashkimin Evropian si dhe në funksion të zbutjes barrierave administrative për investimin privat, pjesë të ndikimeve fiskale dhe të atyre mbi biznesin e të cilit ishin dhe ndryshimet që u reflektuan në vendas për periudhën afatshkurtër për shkak të paketën fiskale që shoqëron këtë buxhet. respektimit të detyrimeve të OBT-së, pra dhe të Zoti Kryetar i Kuvendit! Bashkimit Evropian. Të nderuar kolegë deputetë! Në përfundim më lejoni të theksoj se përmes Më lejoni sërish të falënderoj të gjithë deputetët këtij buxheti ne kërkojmë përmbushjen e synimeve për pjesëmarrjen aktive ne komisionet e Kuvendit tona afatgjata për përparimin e Shqipërisë dhe për që diskutuan projektin e paraqitur nga Qeveria. Në ta integruar atë aty ku i takon në familjen e madhe mënyrë të veçantë dhe të merituar do të falënderoja evropiane pa humbur kohë. Ne jemi të bindur se Komisionin e Ekonomi-Financës që me shumë zhvillimi i qëndrueshëm, politikat e matura monetare seriozitet dhe profesionalizëm bashkërendoi inputet dhe fiskale, sjellja e performancës së administratës e të gjitha komisioneve duke i integruar në një në standardet moderne që u japin qytetarëve dhe propozim që u rakordua me Qeverinë për disa sipërmarrësve shërbimet e duhura, kontribuesve më përmirësime të mëtejshme të projektit, duke arritur të mëdhenj të zhvillimit, pra u ofrojnë siguri dhe rialokime prej rreth 1 miliardë e gjysmë lekësh. stabilitet për të filluar biznese të reja apo për të Rialokimet përmblidhen në: zgjeruar ato ekzistuese, duke rritur fitimet, gjeneruar -rreth 700 milionë lekë për sektorin prioritar të punësim dhe mirëqenie. Ne mbetemi të bindur se arsimit; vetëm duke ndjekur këto politika zhvillimi që nxisin -rreth 350 milionë lekë për sektorin e investimet në sektorë prioritarë zgjerohen mundësitë infrastrukturës; për të tërhequr progresivisht më shumë investime -rreth 200 milionë lekë për sistemin e drejtësisë. private vendase dhe të huaja në Shqipëri. Ne Ato mundësohen nga: mbetemi të bindur se vetëm kështu mund të -Shkurtimi i rreth 600 milionë lekë shpenzime sigurohet një e ardhme evropiane për të gjithë operative dhe investime të parashikuara të kryheshin shqiptarët. Është e rëndësishme të kuptojmë që nga vetë administratat qendrore duke synuar kjo e ardhme e Shqipërisë në Bashkimin Evropian menaxhim më të mirë të fondeve publike të vëna në nuk është thjesht një filozofi e përqafuar nga të dispozicion. gjithë, nuk është thjesht një çështje vlerash por -Shkurtimi i afro 300 milionë lekëve nga fondi është njëkohësisht një kontakt dhe ballafaqim i rezervë i Këshillit të Ministrave, dhe kjo demonstron drejtpërdrejt dhe i pandërprerë në kohë me detyrimet dhe një herë vullnetin e Qeverisë për një buxhet dhe përfitimet që rrjedhin nga procesi i përafrimit, gjithnjë e më pranë programimeve reale, pa shumë standardizimit dhe integrimit. rezerva dhe me një menaxhim të kujdesshëm Të nderuar deputetë! konform kritereve e standardeve të përdorimit të Më lejoni që të ripërsëris ftesën për të gjithë që fondit rezervë. të ushtroni kompetencën tuaj për t’u bërë pjesë e -Më tej rritjen e të ardhurave jotatimore me 300 monitorimit të ekzekutivit në zbatimin e këtij buxheti, milionë lekë si dhe rialokime të tjera në zëra të ndërkohë që konstatoj me kënaqësi se shoqëria ndryshëm të buxhetit. civile, sipërmarrja dhe publiku në tërësi e kanë rritur Përveç kësaj dua të sjell në vëmendjen e rolin e tyre vëzhgues dhe konsultues, por Kuvendit edhe skenarin realist dhe pozitiv që po monitorues në mënyrë të veçantë, mbi Qeverinë dhe bashkërendohet me Fondin Monetar Ndërkombëtar agjencitë e tjera ekzekutuese të buxhetit. për muajt që vijnë, për të rritur më tej shpenzimet Duke vlerësuar se ky buxhet mundëson për investime publike me rreth 17 miliardë lekë për pikërisht arritjen e të gjitha objektivave tona të 18 muajt e ardhshëm, si rezultat i privatizimit të programuara dhe integruese, ju ftoj ta votojmë së suksesshëm të Bankës së Kursimeve dhe bashku buxhetin e vitit 2004. bashkëpunimit më të ngushtë të qeverisë me Falemnderit dhe punë të mbarë! strukturat e Bashkimit Evropian që priten të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Kryeministër!
2021 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Dhe tani fjalën ia japim Ministrit të Financave, mbështetet në strategjinë kombëtare të zhvillimit zotit Islami. ekonomik dhe social dhe programin afatmesëm Kastriot Islami – I nderuar zoti Kryetar! buxhetor. Të nderuar kolegë! 3.Forcimin e mëtejshëm të qëndrueshmërisë Ky buxhet në mënyrë të natyrshme mund të fiskale. thuhet se është jo vetëm më i miri dhe të tjerë që do 4.Përmirësimin e menaxhimit të shpenzimeve. të pasojnë do të jenë progresivisht më të mirë, dhe 5.Përmirësimin e korrelacionit midis strategjisë ky progres do të evidentohet në të gjithë aspektet kombëtare të zhvillimit ekonomiko-social dhe sepse vendi ynë nën drejtimin e kësaj maxhorance programit afatmesëm buxhetor. është futur në udhën e pakthyeshme të zhvillimit 6.Ruajtjen e stabilitetit fiskal përmes rritjes së dhe të integrimit. të ardhurave nga tatimet dhe doganat nëpërmjet Por ky projekt jo vetëm që është krahasimisht kryerjes së reformave në administratat tatimore e më i miri, por siguron dhe ritmin më të lartë të këtij doganore. progresi e performance në të gjitha aspektet. Ky Tiparet themelore të buxhetit 2004 do të ishin: buxhet është buxheti i financimit të reformës, i 1.Të ardhurat buxhetore për vitin 2004 do të rriten financimit të zhvillimit dhe mbi të gjitha i financimit me 12.7% krahasuar me realizimin e pritshëm të të integrimit. Ky është buxheti i parë që merr në vitit 2003, e thënë ndryshe me një rritje prej 22.2 konsideratë impaktin e integrimit dhe mbështetet miliardë lekë. nga BE për integrimin. Ky konkluzion në aspektin 2.Niveli i shpenzimeve buxhetore do të ndjekë profesional është evident, ndërkohë që politikisht, ritmin e rritjes së të ardhurave buxhetore, duke u ashtu si në të gjithë parlamentet e botës rritur me 30.32 miliardë lekë, e thënë ndryshe me demokratike, do të kishte dy vlerësime, dy cilësime, 14.4%. dy qëndrime e për rrjedhojë dy mënyra të ndryshme 3.Rritja e shpenzimeve buxhetore është e votimi. I mirëkuptoj dhe do t’i mirëkuptoj të gjitha e ndryshme në strukturë. Shpenzimet korente do të në mënyrë racionale qëndrimet e ndryshme ndaj rriten me 11%, ndërsa shpenzimet për investime këtij dokumenti të rëndësishëm për shqiptarët, por me 25% nga të cilat ato me financim të brendshëm e rëndësishme mbi të gjitha është dërgimi i mesazhit me 19%. të stabilitetit te partnerët tanë ndërkombëtarë që na 4.Për vitin 2004 niveli i huamarrjes së brendshme asistojnë e monitorojnë. ne terma të GDP-së do të mbetet i pandryshuar në Ky buxhet është hartuar duke respektuar ligjin kufirin 2.7%. organik të buxhetit dhe dokumentet programorë të Situata makrofiskale dhe arritjet e vitit 2003. Qeverisë e marrëveshjet kontraktuale me partnerët Situata makroekonomike e vitit 2003 kryesisht ndërkombëtare. Për herë të parë është vënë në ka qenë në përputhje me parashikimet. Nga analizat dispozicion të Kuvendit programi afatmesëm e ecurisë të treguesve kryesore ekonomikë buxhetor, duke lejuar gati tre muaj kohë në parashikohet që objektivi i rritjes ekonomike prej 6% dispozicion së bashku me buxhetin vjetor për debat të arrihet, niveli i inflacionit të jetë në kufijtë 2-4%, e diskutim nga Kuvendi. niveli i deficitit buxhetor të ruhet brenda kufijve të Procesi i prezantimit, diskutimit dhe shqyrtimit planifikuar si dhe ruajtja e një pozicioni të favorshëm ka qenë organizuar dhe mediatizuar në funksion të të bilancit të pagesave. rritjes së transparencës jo vetëm përballë anëtarëve Të ardhurat buxhetore në fund të nëntë mujorit të Kuvendit, por kryesisht përballë publikut. Ka 2003 arritën në 119.5 miliardë lekë dhe krahasuar vetëm pak vite dhe kjo e theksuar në dy vitet e fundit, me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar këto të që vihen në dispozicion të plotë të gjitha dokumentet ardhura rezultojnë 11.7% më të larta ose rreth 12.5 e buxhetit në nivel objekti e projekti. miliardë lekë më shumë. Vlerësohet që deri në fund Projektbuxheti është ndërtuar duke pasur të vitit të ardhurat e buxhetit të shtetit të jenë në parasysh përmbushjen e një sërë objektivash të cilat nivelin 175.2 miliardë lekë ose 13.3% më të larta se do t’i paraqes shkurtimisht si më poshtë: viti 2002. 1.Konsolidimin e stabilitetit makroekonomik të Të ardhurat tatimore në fund të nëntëmujorit 2003 vendit duke ruajtur dhe përshpejtuar ritmet e rritjes arritën në rreth 85.5 miliardë lekë ose rreth 11.4 ekonomike. miliardë lekë më shumë krahasuar me të njëjtën 2.Zbatimin e një programi buxhetor që periudhë të vitit të kaluar. Të ardhurat tatimore për
2022 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
vitin 2003 vlerësohet të arrijnë në rreth 150 miliardë rritje e cila do të jetë pasojë si e reformave strukturore lekë, pra 16% më të larta se ato të vitit 2002. ashtu dhe aplikimit të indeksimit të pagave me nivelin Disa nga parashikimet dhe parametrat e inflacionit nga muaji korrik. Në terma të GDP-së markoekonomike për vitin 2004 do të jenë: shpenzimet e personelit për vitin 2004 do të arrijnë Parametrat e përgjithshëm të perspektivës në rreth 6.2%. makroekonomike për vitin 2004 përmblidhen në Subvencionet do të vazhdojnë të mbeten në ruajtjen e stabilitetit makroekonomik të vendit në nivele pothuaj të njëjta me të pritshmet e vitit 2003. kufijtë e rritjes prej 6%, reformën strukturore në Peshën më të madhe specifike e ka subvencioni vazhdim dhe në përputhje me strategjinë kombëtare. për sektorin e energjisë elektrike i cili parashikohet Ndërsa politikat monetare mbështetur nga një regjim të jetë 1.7 miliardë lekë ose rreth 50% më i ulët nga fleksibël i kursit të këmbimit do të fokusohet në buxheti fillestar i vitit 2003. Në këtë nivel ka ndikuar mbajtjen e inflacionit të të njëjtin kufij të programuar si përmirësimi i situatës hidroenergjetike ashtu edhe 2-4%. përmirësimi i treguesve ekonomikë e financiarë të Niveli i të ardhurave buxhetore për vitin 2004 KESH-it. është parashikuar të arrijë në 197.4 miliardë lekë, Shpenzimet operative dhe të mirëmbajtjes janë që do të thotë një rritje prej 12.7%. Kjo rritje i parashikuar në 22.6 miliardë lekë krahasuar me 19.3 dedikohet rritjes së të ardhurave tatimore në rreth miliardë lekë të parashikuara për t’u realizuar në 14%, ku të ardhurat nga tatimet dhe doganat priten vitin 2003 me një rritje prej 17.1%, rritje e cila në të rriten me rreth 13.5%. Të ardhurat nga tatimet masën rreth 630 milionë lekë nga ndryshimet dhe doganat janë programuar të arrijnë në nivelin strukturore ku përfshihet kalimi i fondeve të shërbimit 129.6 miliardë lekë duke u rritur me 15.8 miliardë shëndetësor parësor nga grant i pakushtëzuar në lekë ose rreth 13.8% kundrejt realizimit të pritshëm grant të kushtëzuar dhe kalimi i shërbimit të të vitit 2003. Në vitin 2004 të ardhurat tatimore që transportit të arsimtarëve nga grant i pakushtëzuar do të grumbullohen nga administrata tatimore në grant të kushtëzuar. Në të njëjtën masë janë parashikohet të rriten me 18% krahasuar me nivelin pakësuar edhe fondet në zërin grant i pakushtëzuar e pritshëm të vitit 2003. Të ardhurat jotatimore janë i pushtetit vendor. Në këtë zë të shpenzimeve nuk parashikuar duke mbajtur parasysh nivelin e përfshihen shpenzimet e funksionit që i përkasin realizimit gjatë vitit 2003 si dhe faktorë të rinj që do qeverisjes vendore. Optimizimi dhe racionalizimi i të shfaqen në vitin 2004. këtyre shpenzimeve do të jetë një nga objektivat e Të ardhurat nga privatizimi janë parashikuar Qeverisës për vitin e ardhshëm. duke mbajtur parasysh shkallën e privatizimit të Rritja e investimeve nga viti në vit ka sjellë kompanisë INSIG si parashikimin e Ministrisë së automatikisht dhe nevojën për më shumë shpenzime Ekonomisë mbi të ardhurat nga privatizimi i sektorit të mirëmbajtjes, veçanërisht në shkolla, spitale, jostrategjik. Në total parashikimi arrin në 5.53 rrugë etj. Nga ana tjetër Qeveria po punon që të miliardë lekë nga të cilat 1.4 miliardë i takojnë përcaktojë norma e standarde financiare për privatizimit të INSIG-ut. shpenzimin që lidhen me administratën publike me Shpenzimet buxhetore për vitin 2004 synim racionalizimin e tyre. parashikohen të rriten me 30.2 miliardë lekë ose Shpenzimet për interesa janë parashikuar në 14.4%. Parashikimi i shpenzimeve buxhetore është mbi 31 miliardë lekë ose 5.5% më të larta se bazuar në ndikimin që do të kenë ato në zhvillimin realizimi i pritshëm i vitit 2003. Në këtë zë ndikimin ekonomik të vendit. Ky synim shprehet qartë në më të madh e kanë shpenzimet për interesa të rritjen e diferencuar midis shpenzimeve korente dhe brendshme, por njëkohësisht dhe rritja graduale e shpenzimeve për investime publike. Më poshtë le kostos së shërbimit të borxhit të jashtëm. të japin disa detaje që lidhen me parashikimin e Veçanërisht shpenzimet për pagesën e principalit shpenzimeve buxhetore për vitin 2004. të borxhit të jashtëm kanë një rritje të lartë si rezultat Shpenzimet për personelin do të vazhdojnë të i fillimit të pagesës së principalit për kreditë e marra zënë një pjesë të konsiderueshme në shpenzimet që nga viti 1992 të cilat kishin një periudhë të korente dhe në buxhet me rreth 50.9 miliardë lekë mosshërbimit dhjetëvjeçar. ose 21.12% e totalit të shpenzimeve të tij. Shpenzimet kapitale në projektbuxhetin e vitit Shpenzimet për personelin në vitin 2004 do të 2004 janë parashikuar rreth 47.3 miliardë lekë ose pësojnë një rritje prej 12% krahasuar me vitin 2003, rreth 9.4 miliardë lekë më shumë krahasuar me 37.9
2023 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
miliardë lekë që parashikohet realizimi i pritshëm i 400 milionë lekë. vitit 2003. Në raport me GDP-në shpenzimet kapitale Buxheti i paraqitur nuk ka marrë në konsideratë parashikohen të zënë 5.75% krahasuar me 5.1% të ardhurat prej rreth 14 miliardë lekë nga privatizimi dhe parashikimin për realizimin e pritshëm gjatë vitit i Bankës së Kursimeve, si dhe një mbështetje të 2003. pritshme nga Bashkimi Evropian me rreth 3 miliardë Programi i investimeve të brendshme për vitin lekë, për faktin se është aplikuar metodologjia e 2004 parashikon një total prej 23.7 miliardë lekë prezantimit të skenarit rezervë pozitiv në momentin ose 19.1% më shumë se sa rezultati i pritshëm i kur këto të ardhura do të bëhen të disponueshme vitit 2003, ku financimi i brendshëm është për buxhetin e shtetit. Skenari pozitiv i cili do të parashikuar të jetë 19.9 miliardë lekë. negociohet me Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe Të nderuar kolegë! do të vihet në dispozicion të Kuvendit në Sikur e përmenda dhe më sipër do të falënderoja gjashtëmujorin e parë të vitit 2004 do të jetë në dhe të gjithë pjesëmarrësit dhe në mënyrë të veçantë funksion të rritjes së shpenzimeve kapitale dhe të deputetët për të gjithë pjesën racionale dhe uljes së deficitit për vitet 2004-2005. profesionale të propozimeve. Veçanërisht do të Në skenarin pozitiv të rialokimit për gjashtëmujorin vlerësoja kontributin e Komisionit të Ekonomisë dhe e dytë të vitit 2004 dhe në vijim do të bëhen të gjitha Financës, i cili ka dhënë një kontribut direkt për përgatitjet dhe do të merren në konsideratë jo vetëm përmirësimet e mëtejshme të projektbuxhetit të vitit objektivat që lidhen me investime në sektorët 2004 të paraqitur nga Qeveria. prioritarë të arsimit, shëndetësisë dhe Mbi bazën e bashkërendimit të të gjithë infrastrukturës, në funksion të zhvillimit e integrimit propozimeve dhe kërkesave nga Komisioni i evropian por edhe në funksion të integrimit të Ekonomi-Financës me komisionet e tjerë dhe të brendshëm të ish të persekutuarve dhe në aspekt Ministrisë së Financave, me Komisionin Ekonomi- të zbatimit të ligjit “Për kompensimin e ish Financë dhe miratimin e Kryeministrit është rënë pronarëve”. dakord të pasqyrohen sugjerimet dhe rekomandimet Të nderuar deputetë! e mëposhtme: Duke iu falënderuar për kontributin tuaj direkt 1.Arsimi shtohet me një fond për investime prej gjatë diskutimeve në komisionet parlamentare iu ftoj 700 milionë lekë. të bëheni pjesë aktive e debatit dhe të votoni pro 2.Investimi në infrastrukturë do të rriten me 350 projektit të buxhetit që sikurse e përmenda është milionë lekë. rrjedhojë e një pune serioze e të gjithë stafit të 3.Bujqësia rritet me 50 milionë lekë. Ministrisë së Financave dhe Qeverisë. 4.Sistemi gjyqësor do të rritet edhe me rreth Fatkeqësisht në këtë seancë nuk duhet të kemi 200 milionë lekë. opozitën e dobësuar, me alternativë të dobët, me 5.Si dhe disa institucione të tjera marrin 125 argumente të dobëta, me shanse të vogla për t’u milionë lekë. rritur dhe mundësi të vogla për t’u bërë e besueshme Duke rritur dhe alokuar në këtë mënyrë me rreth dhe e dobishme. 1.4 miliardë lekë totalin e shpenzimeve buxhetore. Falemnderit për vëmendjen! Këto shpenzime do të përballohen nga këto burime Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! shtesë: Zotërinj deputetë, përpara se të mbyll seancën ju 1.Shkurtim i shpenzimeve operative dhe të kujtoj që pyetjet duhet t’i bëni me shkrim, në qoftë investimeve të administratës së lartë publike me rreth se nuk i keni bërë ende. Në qoftë se ndonjë nuk ka 600 milionë lekë. mundur t’i formulojë deri tani, nesër deri në orën 9:00 2.Shkurtimi i fondeve për subvencione. në Departamentin e Seancave të paraqisni pyetjet. 3.Reduktimi i fondit rezervë të Këshillit të Seanca fillon nesër në orën 10:00, me përgjigjen Ministrave me rreth 15%. e pyetjeve dhe me debatin rreth projektbuxhetit. 4.Dhe shtesë në të ardhurat jotatimore me rreth Natën e mirë!
2024 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
E martë, 23.12.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, Seanca e paradites, ora 10:00 zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem e buxhetit vetëm në momentin kur janë tashmë të zini vend në sallë. Zotërinj deputetë, ju lutem uluni disbursuara. nëpër vende! Zotërinj deputetë, ju lutem uluni nëpër Edhe për sa i përket Bankës së Kursimeve dhe vende dhe të fillojmë seancën! Fillojmë seancën. INSIG-ut është bashkërenduar me FMN-në, Në seancën e sotme kemi përgjigjen e pyetjeve të kryesisht për Bankën e Kursimeve meqenëse siç deputetëve për projektligjin e buxhetit dhe do të do jeni në dijeni suksesi ndodhi përpara dy-tre ditësh, të shprehen komisionet dhe pastaj debati duke që të mos përfshihen në buxhet të ardhurat nga diskutuar secili sipas dëshirës. Zoti Topi! privatizimi i Bankës së Kursimeve, ndërkohë që janë Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! përfshirë të ardhurat nga INSIG-u. Mora fjalën për procedurë. Në respektim të atij Në momentin që të ardhurat nga privatizimi i akordi që patëm në mbledhjen e Byrosë Bankës së Kursimeve dhe mendohet që tremujorin Parlamentare, diskutimi u la i hapur, i lirë, por për e parë ato të bëhen të disbursueshme në buxhetin ta disiplinuar, unë kam sjellë aty një listë të e shtetit, atëherë do të sillet në Parlament një skenar diskutantëve që shprehën dëshirën për të diskutuar. pozitiv i projekbuxhetit të vitit 2004, gjë që do të Kështu që do të ishte e udhës edhe për grupet e negociohet edhe me misionin e Fondit Monetar tjera dhe pastaj të bëhej një lloj klasifikimi duke lënë Ndërkombëtar dhe do të jetë Parlamenti ai që do të terren të lirë për debatin, sepse përndryshe do ta miratojë pikërisht të ardhurat dhe shpenzimet merrnin të gjithë fjalën me butona dhe do të krijohej përkatëse me synimin për të financuar projekte një lloj kaosi. prioritare në arsim, shëndetësi, infrastrukturë, por Falemnderit! edhe për dy probleme të tjera që ne mendojmë se Servet Pëllumbi – Dakord zoti Topi. Edhe zoti do të arrijnë të programohen nga pikëpamja ligjore Ruçi ka sjellë një listë. Kështu që unë do ta kem që lidhen me kompensimin e ish pronarëve dhe parasysh dhe do t’u referohem emrave që më keni problemin e ish të persekutuarve. paraqitur. Pyetja e dytë. Atëherë për përgjigjen e pyetjeve e ka fjalën zoti Të ardhurat nga taksa mbi tokën për vitin 2004 Islami. parashikohen në 500 milionë lekë. Çfarë masash Kastriot Islami – I nderuar zoti Kryetar! do të merren për të realizuar këtë taksë dhe për Të nderuar kolegë deputetë! çfarë do të përdoren ato nga pushteti vendor? Për pyetjet që janë bërë ndaj Qeverisë, po Taksa mbi tokën bujqësore është një taksë përgjigjem për të gjitha ato, që janë tashmë të lokale, e aplikuar në vitin 2003. Duke qenë një vit gatshme, sepse kanë ardhur një sërë pyetjesh dhe elektoral, strukturat e pushtetit vendor, sepse është po përgatiten njëkohësisht përgjigjet, për pyetjet që një taksë që mblidhet nga pushteti vendor, kanë kanë ardhur dhe vazhdojnë të vijnë dhe minutën e realizuar mbledhjen e kësaj takse në masën që ju fundit. vlerësoni në pyetjen tuaj. Parashikimi prej 500 Në faqen 41 të projektbuxhetit theksohet se, në milionë lekë merr në konsideratë mundësitë reale rast të një privatizimi ,të suksesshëm, buxheti i vitit të vjeljes së kësaj takse. Për rrjedhojë Ministria e 2004 do të rishikohet. Çfarë kuptoni me privatizim Financave mendon se ky objektiv është realist. të suksesshëm dhe çfarë masash do të ndërmerren Kështu në kuadrin e forcimit të kapaciteteve të për të arritur këtë? Kush janë objektet e tjera që do pushtetit vendor për të përballuar proceset e të privatizohen përveç Bankës së Kurismeve dhe decentralizmit fiskal dhe financiar, ky parashikim Telekom-it? Sa të ardhura parashikoni të realizoni vlerësohet se do te realizohet. nga ky privatizim i suksesshëm? Pyetja tre: Edhe në fjalën time, edhe në materialin e Projektligji mbi kthimin dhe kompensimin e paraqitur nga Qeveria, në relacionin për pronave, në nenin 23, detyron Këshillin e Ministrave projektbuxhetin, është shprehur fakti që të gjithë të që të caktojë një zë të veçantë në buxhetin e shtetit, ardhurat nga privatizimi do të përfshihen në buxhet për një periudhë dhjetëvjeçare duke filluar nga viti bazuar në metodologjinë që ato do të bëhen pjesë 2004 si fond kompensimi në të holla për subjektet e
2025 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shpronësuara. Në projektbuxhetin e paraqitur kjo Pyetja e parë: nuk parashikohet. Si do të realizohet ky detyrim Ju, një vit më parë, pyetjes sime për ligjor? dëmshpërblimin e ish të dënuarve, i jeni përgjigjur Buxheti që po paraqesim sot ka kthyer në shifra se Qeveria do ta realizojë atë. Si e ndjeni veten në të gjithë detyrimet që burojnë nga aktet ligjore dhe raport me zotimin tuaj pas një viti kur nuk keni bërë nënligjore të miratuara. Ligji në fjalë nuk është bërë asgjë dhe për më tepër që në projektbuxhetin e vitit ende një detyrim ligjor i miratuar, gjë që nuk mund 2004 nuk është parashikuar asnjë zë për të ushqehet në buxhet nga projekti i paraqitur nga dëmshpërblimin e tyre? A do të dëmshpërblehen Ministria e Financave. ata për vitin 2004? Menjëherë, sapo Parlamenti të miratojë këtë Duhet të sqaroj që pyetjet e zotit Spahia janë projektligj, Qeveria dhe Ministria e Financave, në ndërtuar për Kryeministrin, por në emër të Qeverisë bazë të formulës dhe efekteve buxhetore që do të jam ngarkuar unë të bëj përgjigjet. përllogariten, do të gjejë burimet e nevojshme për Në parimet e financave publike nuk mund të të përballuar këtë kosto. Dhe mendohet që kjo të parashikohen fonde buxhetore për politikat për të jetë pjesë e diskutimit të skenarit pozitiv që mund cilat nuk ka akte ligjore apo nënligjore të miratuara. të ketë dhe rialokime edhe në këtë funksion. Pavarësisht nga përpjekjet e Qeverisë ende nuk ka Pyetja 4: të miratuar ndonjë akt, efektet e të cilit do të duhet Sipas ligjit nr. 7748 dhe nenit 57 të Kodit të të parashikohen në buxhetin e shtetit. Duke vlerësuar Procedurës Penale, duhet të parashikohet në buxhet problematikën e kësaj shtrese të popullsisë, Qeveria dëmshpërblimi i të persekutuarve politikë. Pse në prej disa muajsh po ndjek në vijim nëpërmjet një projektbuxhetin e vitit 2004 lejohen shkelje të ligjeve grupi pune opsionet e mundshme të zgjidhjes të duke mos parashikuar fondin përkatës? problemit të tyre. Kjo punë që po kryhet, synon të Edhe në fjalën e Kryeministrit, edhe në vendosë ligjshmërinë ndaj abuzimeve ndaj pronësisë paraqitjen time, edhe në pyetjen e mëparshme, unë dhe shpërblimeve të pajustifikuara deri më sot, do t’ju jepja të njëjtën përgjigje si pyetja tre. synon zgjidhjen me drejtësi të të gjithë nevojave në Pyetja 5: një proces të shtrirë në kohë duke mos kërcënuar Komisioni i Ekonomisë, kërkon rritje të të shumicën dhe duke mos cenuar të drejtat e ligjshme, ardhurave prej 17 miliardë lekë për mbulimin e si dhe duke korrigjuar, deformimet pa rënduar deficitit buxhetor, shpenzimeve operative, taksapaguesit shqiptarë. Në fund të këtij procesi shpenzime kapitale, ku ndër të tjera parashikohet Qeveria do të vlerësojë dhe do të vërë në dispozicion një fond për zbatimin e ligjit për kompensimin e burimet e nevojshme financiare. pronave dhe shpërblimin e të përndjekurve politikë. Pyetja 2: Sa parashikoni se do të përdorni nga ky fond për A është e gatshme Qeveria që të kompensojë këto dy shtresa të popullsisë dhe sa i përgjigjet ai në vlerë monetare pronarët legjitimë, nëse rikthimi i nevojave konform ligjit? pronave ose kompensimi i tyre në natyrë është i Nga Komisioni i Ekonomisë kemi marrë një pamundur? kërkesë në lekë të reja, jo në lekë të vjetra, me 1.42 Përgjigjen e thashë edhe në pyetjen e miliardë lekë nga të cilat 700 milionë investime, për mëparshme, edhe në emër të Kryeministrit, Qeveria arsimin, 200 milionë për gjyqësorin, 350 për do të respektojë të gjitha detyrimet që do të rrjedhin përmirësime në infrastrukturë dhe diferenca për nga ligji që do të miratojë Kuvendi për këtë qëllim. shpenzime në disa zëra të tjerë. Të gjitha këto Pyetja 3: shpenzime do të përballohen nga burime shtesë apo Si e shpjegoni, zoti Kryeministër, mosrealizimin rialokime si shkurtimi i shpenzimeve të e shpenzimeve kapitale dhe financimeve të huaja administratës së lartë si për investime ashtu dhe për vitin 2003? Çfarë masash ka marrë Qeveria që për shpenzime operative, rritja e bashkimit të të këto të realizohen në vitin 2004? ardhurave jofiskale dhe përdorimi i fondit rezervë apo Përgjigje: shkurtimi i fondit rezervë të Këshillit të Ministrave. Niveli i shpenzimeve kapitale është i lidhur me Kjo kërkesë e Komisionit të Ekonomisë dhe faktorë objektivë dhe subjektivë. Qeveria ka kërkuar Financës është bashkërenduar me Ministrinë e dhe insistuar për projektizimin më të mirë të Financave dhe është bërë pjesë e projektbuxhetit. investimeve publike dhe rritjen e eficiencës në Ka katër pyetje nga zoti Eqerem Spahiu. përdorimin e tyre. Për këtë qëllim gjatë vitit 2003
2026 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
janë ndërmarrë disa hapa të rëndësishëm të të vitit 2002, ka reflektuar në një përmirësim të konkretizuar në disa akte nënligjore të cilat dukshëm të nivelit të burimeve që përdoren nga garantojnë menaxhimin më të mirë dhe efikasitetin organet e pushtetit vendor. Kjo pasqyrohet, në faktin e tyre. se të ardhurat lokale të parashikuara në vitin 2003 Kjo ka rezultuar në praktikë me investime të do të tejkalohen duke treguar drejtësinë e vendimeve mbështetura në projekte të studiuara mirë dhe të të mara në këtë fushë. Rastet specifike dhe prioritizuara sipas dokumenteve të Qeverisë, problematika e shfaqur në disa raste ka qenë bazë strategjisë kombëtare të zhvillimit ekonomiko-social për përmirësuar më tej mënyrën e shpërndarjes dhe dhe programit afatmesëm buxhetor. përdorimit të burimeve lokale për vitin 2004. Në fushën e financimeve të huaja, parashikimet Duke kërkuar mirëkuptimin tuaj, stafi është duke optimiste nga njëra anë dhe procedurat e zgjatura përgatitur të gjithë përgjigjet e pyetjeve që kanë dhe mjaft komplekse të donatorëve, e kanë detyruar ardhur gjatë kësaj kohe. Qeverinë të jetë e kujdesshme në parashikimin e Falemnderit për vëmendjen! tyre, për vitin 2004, si dhe në marrjen e masave për Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! rritjen e nivelit të menaxhimit të tyre. Atëherë, mbaruam me përgjigjet e pyetjeve. Do Pyetja 4: të shprehen komisionet. Në emër të Komisionit të A ka pasur parasysh Qeveria faktin se Ligjeve? Zoti Dedja? zhvendosja e barrës fiskale nga doganat në tatimet Taulant Dedja – Komisioni i Çështjeve do të rrisë koston e prodhimeve vendase, duke i Kushtetuese dhe Ligjeve në bazë të kalendarit të bërë ato edhe më të ekspozuara ndaj mallrave të punës së Kuvendit, programit të punës si dhe importit. kalendarit të punës së komisionit për shqyrtimin dhe Përgjigja: miratimin e projektligjit “Për buxhetin e shtetit të Në paketën fiskale, që paraqiti, dhe sapo u vitit 2004” ka shqyrtuar këtë projektligj të paraqitur miratua nga Kuvendi, Qeveria paraqiti një projektligj nga Këshilli i Ministrave. për nivelet e tarifave doganore, ulja e të cilave nuk Duke filluar nga data 11/12/2003 deri në datën plotësoi qind për qind marrëveshjet e OBT-së, 19.12.2003, Komisioni i Ligjeve duke respektuar pikërisht për të mbrojtur prodhimin vendas. Madje kalendarin e punës për projektbuxhetin 2003, dëgjoi edhe ato grup-produktesh tarifat e të cilëve u ulën, Ministrin e Financave për prezantimin e përgjithshëm janë kryesisht lëndë të para në ndihmë të prodhimit që i bëri projektbuxhetit të vitit 2004. Nga ky vendas. prezantim si dhe nga relacioni i paraqitur nga Po kështu Kuvendi i la kohë Qeverisë që brenda Këshilli i Ministrave, komisioni konstatoi se buxheti tre muajve të parë të vitit 2004 të paraqesë një studim i vitit 2003 ka objektiva të përcaktuara qartë që mbi lëndët e para të mundshme për t’u rishikuar konsistojnë në: tarifat doganore. Pjesa tjetër e paketës nuk ka -Konsolidimin e stabilitetit makroekonomik të krijuar asnjë rritje të barrës fiskale, përkundrazi kjo vendit, duke ruajtur dhe përshpejtuar ritmet e rritjes paketë lehtëson dhe thjeshtëzon procedurat ekonomike. tatimore, gjë që është në ndihmë të biznesit. -Zbatimin e planit buxhetor që mbështetet në Rritja e të ardhurave nga administrata tatimore, strategjinë kombëtare të zhvillimit ekonomik dhe në krahasim me administratën doganore, është një social të vendit. proces i natyrshëm i cili reflekton edhe rritjen e -Programin afatmesëm buxhetor, në funksion të kapaciteteve të administratës tatimore për të ulur përputhjes së përparësive të zhvillimit me kryerjen evazionin fiskal. Fakt për këtë janë shifrat gjithnjë e reformave për realizimin e procesit të stabilizim- në rritje, nga viti në vit. asocimit me Bashkimin Evropian, të integrimit në Pyetje tjetër: NATO etj. Në disa komuna të rrethit të Elbasanit taksa -Forcimin e mëtejshëm të qëndrueshmërisë mbi biznesin e vogël dhe taksa mbi regjistrimin nuk fiskale, luftës kundër evazionit fiskal, kontrabandës, është mbledhur sipas planifikimit për arsye objektive. korrupsionit, ekonomisë informale dhe përmirësimin A janë ndryshuar kuotat apo është gjetur zgjidhje e menaxhimit të shpenzimeve publike, duke rritur tjetër në buxhet? efektivitetin e përdorimit të burimeve nëpërmjet një Përgjigje: procesi transparent. Rezultati i reformës fiskale, të ndërmarrë në fund Për sa i përket buxhetit të drejtësisë,
2027 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
projektbuxheti i sistemit gjyqësor është hartuar duke komunave për të përcaktuar të ardhurat e veta mbajtur parasysh objektivat dhe zhvillimin e vendore të realizuara në nivel vendor. politikave në kuadër të thellimit të pavarësisë të këtij Përmirësime të tjera në buxhetin e vitit 2004 sistemi. Institucionet e përfshira në sistemin janë: gjyqësor, si gjykatat e të gjitha niveleve, Gjykata 1.Kalimi i kompetencës së investimeve të një Kushtetuese, Shkolla e Magjistraturës, Avokati i pjese të arsimit parauniversitar për Bashkinë e Popullit, Inspektorati i Këshillit të Lartë të Drejtësisë, Tiranës, i cili do të jepet si grant bllok i kushtëzuar gëzojnë pavarësi administrative, ekonomike dhe për investime në fushën e arsimit. financiare për realizimin e qëllimeve dhe të detyrave 2.Kalimi në pronësi të njësive të qeverisjes të përcaktuara me ligjet përkatëse. Këto si vendore të një pjese të ujësjellësve dhe ndërmarrjeve institucione publike buxhetore, që gëzojnë cilësinë të ujësjellës-kanalizimeve. e personit juridik, kanë si përparësi zbatimin në 3.Dhënia si fond i kushtëzuar në buxhetin e vitit parim të pavarësisë së tyre nga pushtetet e tjera. 2004 të shpenzimeve operative për sektorin e Prioritetet edhe me buxhetin 2004, do të lidhen me shëndetësisë. realizimin e detyrave të përcaktuara me ligj për këto 4.Aplikimi i skemave të reja financiare dhe institucione të pavarura që gëzojnë cilësinë e kompetenca për ndihmën ekonomike, nëpërmjet personit juridik. pilotimit të njësive të qeverisjes vendore. Nga relacioni u konstatua se projektbuxheti i Pas këtij relatimi të përgjithshëm, të Ministrit të vitit 2004 për sistemin gjyqësor është mbështetur Financave, dhe diskutimeve të anëtarëve të tij, në në realizimin e objektivave të vendosura nga vetë ky parim Komisioni konstaton se në aspektin ligjor sistem. Në përgatitjen e projektbuxhetit për projektligji është konform Kushtetutës, neneve 78, Ministrinë e Drejtësisë prioritetet për vitin 2004 janë 83, pika 1 dh 158, si dhe konform ligjit organik “Për këto: hartimin dhe miratimin e buxhetit në Republikën e 1.Përmirësimi i vazhdueshëm i sistemit të Shqipërisë”. Në përmbajtje të dispozitave të këtij burgjeve që konsiston në përmirësimin e kushteve projektligji nuk ka formulime që vijnë në kundërshtim dhe në rritjen e kapaciteteve të tyre. Është me dispozitat kushtetuese, pasi miratimi i buxhetit parashikuar futja në funksion e burgut në Lezhë. bëhet me ligj. 2.Kalimi i administrimit të sistemit të Në aspektin procedural, projektligji vjen si nismë paraburgimit nga Ministria e Rendit Publik në legjislative e Këshillit të Ministrave, është depozituar Ministrinë e Drejtësisë. në Kuvend dhe i është nënshtruar shqyrtimit sipas 3.Përmirësimi i punës së shërbimit të rregullave procedurale të shqyrtimit dhe të miratimit përmbarimit gjyqësor me synim final ekzekutimin të projektligjeve sipas Rregullores së këtij Kuvendi. tërësor të vendimeve gjyqësore. Në aspektin e teknikës legjislative, komisioni Për sa i përket reformës së decentralizimit dhe paraqet kërkesat që ka depozituar pranë Komisionit të autonomisë lokale, qëllimi kryesor është që të Ekonomisë e Financave dhe buxhetit për pushteti lokal të zotërojë mjetet e nevojshme plotësimin e këtyre institucioneve si më poshtë. financiare dhe funksionet e përcaktuara me ligj. Në Gjithashtu paraqesim dhe këto vërejtje. bazë të legjislacionit në fuqi, pushteti vendor vendos 1.Neni 7. Në fund të tij të shtohen fjalët “pa në mënyrë të pavarur për bazën e nivelit të taksës, cenuar autonominë e tyre”. për procedurat e administrimit dhe mënyrën e 2.Aneksi 1, pika 4, kuadrati i dytë dhe i tretë të mbledhjes së taksave vendore, për përjashtimin ose korrigjohen vitet në 2004 e 2003 dhe të hiqen fjalët lehtësimin e kategorive të ndryshme të komuniteteve “plus të ardhurat e parashikuara nga taksa vendore në pagimin e taksave, për përdorimin e të ardhurave mbi biznesin e vogël, tatimi i thjeshtëzuar mbi të të grumbulluara nga taksat vendore. ardhurat, taksën e regjistrimit të automjeteve”. Po Sot i janë transferuar pushtetit vendor të gjitha këtu në pikën 6, te fondi i kompensimit për qarqet funksionet ekskluzive të parashikuara në ligjin të amendohet shifra 28 milionë e 247. organik “Për organizimin dhe funksionimin e 3.Aneksi 3, te sektori i arsimit, të hiqet paragrafi qeverisjes vendore”, me të gjitha fondet përkatëse. tre. Ajo çfarë është domethënëse, ka të bëjë me Këtu, për sa më lart në parim, komisioni me shumicë ndryshimin e përbërjes së këtyre të ardhurave. Kjo votash u shpreh dakord për miratimin në seancë plenare përfaqëson një autonomi të rritur të bashkive dhe të projektbuxhetit të shtetit për vitin 2004.
2028 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Anëtarët e opozitës në komision në parim u milionë, ndërsa parashikimi për këtë vit është 130 shprehën kundër miratimit të projektbuxhetit të milionë. Me shifrën e akorduar për investime nuk shtetit për vitin 2004, duke hedhur poshtë dhe mund të bëhet as një rikonstruksion godinash të kundërshtuar objektivat dhe qëllimet e këtij buxheti rreth 40 prokurorive në rrethe. Gjithashtu, amortizimi të shprehura në relacionin që shoqëron këtë i sistemit kompjuterik të organit të prokurorisë është projektbuxhet. Gjithashtu, po në parim në komision në masën mbi 75%. Për këtë arsye, u planifikuan u mbështet mendimi që në seancë plenare të votohet rreth 15 milionë lekë për blerje kompjuterësh, ky propozim i Komisionit të Ligjeve: “Asnjë komunë serverësh dhe fotokopjesh sipas Vendimit të Këshillit të mos ketë fond të pakushtëzuar më të vogël se 5 të Ministrave nr. 675, datë 20.12.2002, e cila duhej milionë lekë”. Komisioni ka bërë këtë punë për të prokurohej nga Ministria e Ekonomisë. Gjatë këtij shqyrtimin e asaj pjese të buxhetit që është në viti ky prokurim nuk u realizua dhe këto fonde digjen vartësi të tij. duke shkaktuar anomali në funksionimin e Komisioni i Çështjeve Kushtetuese dhe Ligjeve institucionit të Prokurorisë. gjatë mbledhjes së zhvilluar në datat 15, 16 dhe 17 Hyrja në fuqi e ligjit “Për gjykatën e krimeve të dhjetor 2003, thirri në mbledhje të gjitha institucionet rënda”, automatikisht vë në lëvizje edhe strukturën shtetërore që i përkasin fushës së veprimtarisë së e prokurorisë nga e cila 22 prokurorë dhe 40 oficerë komisionit për shqyrtimin e projektbuxhetit dhe të policisë gjyqësore do të ndjekin çështjet në të konkretisht, Ministrinë e Drejtësisë, Prokurorinë e gjithë Shqipërinë. Kjo prokurori ka gjithashtu nevojë Përgjithshme, Zyrën e Administrimit të Buxhetit të për ambiente pune dhe për një fond parash për të Pushtetit Gjyqësor, Këshillin e Lartë të Drejtësisë, cilat nuk është bërë asnjë planifikim dhe Gjykatën Kushtetuese, Inspektoratin e Lartë të përllogaritje. Deklarimit të Pasurive, Avokatin e Popullit, Avokatin Shpenzimet operative. Kërkesa ka qenë e Shtetit. Ministrinë e Qeverisjes Vendore dhe plotësisht e argumentuar për 245 milionë, ndërsa Decentralizimit, Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, janë parashikuar në projektbuxhet vetëm 130 milionë. Komisionin e Shërbimit Civil si dhe Shkollën e Në këto shpenzime futen detyrimet e domosdoshme Magjistraturës. Pas dëgjimit të diskutimit me që burojnë nga Kodi i Procedurës Penale, krijimi i përgjegjësi mbi kërkesat e titullarëve të këtyre strukturave të reja për luftën kundër krimit të institucioneve, Komisioni i Ligjeve e gjykoi të organizuar, bashkëpunimi me prokuroritë homologe rëndësishme dhe të domosdoshme që t’i kërkojë për kryerjen e hetimeve të përbashkëta, shpenzimet Komisionit të Ekonomisë, Financave dhe Buxhetit pritje-përcjellje, përkthime, transkriptime etj. si dhe përfaqësuesve të Ministrisë së Financave Gjithashtu, në buxhetin e Prokurorisë së gjetjen e mundësive për fondet e kërkuara nga këto Përgjithshme është e domosdoshme që të institucione. parashikohet edhe fondi i pagave të oficerëve të Dhe më konkretisht, për projektbuxhetin e policisë gjyqësore të prokurorisë, të cilëve me një Prokurorisë së Përgjithshme. Gjatë diskutimit në nismë ligjore të ndërmarrë që së shpejti do të komision të projektbuxhetit të Prokurorisë së miratohet në Kuvend, do t’u rriten pagat në një raport Përgjithshme unanimisht u konsiderua një të arsyeshëm me prokurorët. domosdoshmëri e madhe plotësimi i të gjithë Komisioni i Çështjeve Kushtetuese dhe Ligjeve kërkesave të këtij institucioni, i cili luan rolin kryesor në unanimitet i pranon si të domosdoshme këto në luftën kundër kriminalitetit, krimit të organizuar kërkesa dhe i kërkon Komisionit të Ekonomisë dhe dhe trafiqeve të paligjshme. Kështu për pagat, bazuar Financës si dhe Ministrisë së Financave që të në nevojat reale si dhe në rritjen e planifikuar prej garantojnë sigurimin e këtyre fondeve duke bërë 8% të këtij fondi, janë kërkuar fond page edhe për shtesën përkatëse për Prokurorinë e Përgjithshme sigurimet shoqërore 628 mijë lekë, shumë e cila për një funksionim normal të punës në këtë organ është planifikuar për miratim. shumë të rëndësishëm në luftën kundër kriminalitetit. Në shtator 2003 u rritën pagat e prokurorëve në Për projektbuxhetin e pushtetit gjyqësor. masën 46% ose me një efekt prej 69 milionë lekësh, Komisioni dëgjoi projektet dhe sugjerimet e shumë e cila nuk është patur në konsideratë në përfaqësuesve të pushtetit gjyqësor në lidhje me këtë projektbuxhet. Për investimet është kërkuar projektbuxhetin e tij. Gjatë diskutimit të bërë në këtë në mënyrë të argumentuar 310 milionë lekë komision u konstatuan këto probleme, të cilat duhet ndërkohë që në vitin 2003 ky fond ka qenë 143 të mbahen parasysh nga Komisioni i Ekonomisë
2029 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe Ministria e Financave, dhe më konkretisht: institucioni të ri për të siguruar kushtet normale të Nuk është parashikuar në buxhet që më 1 janar punës të këtij institucioni si dhe efikasitetin në punën 2004 hyn në fuqi ligji “Për gjykatën e krimeve të e tij. Në mënyrë të veçantë duhet të mbahet në rënda”, zbatimi i të cilit ka një faturë financiare e konsideratë artikulli 231 ku janë akorduar 40 milionë cila akoma nuk është përllogaritur saktë dhe për të lekë ndërsa janë kërkuar 65 milionë lekë, këto më cilën duhen fonde të tjera shtesë. Kështu nga se të domosdoshme për ndërtimin e një godine të llogaritja e vetë institucionit rezulton se duhet re pasi ajo ekzistuese nuk plotëson asnjë parametër 47.349.000 lekë në artikullin 600, 7.777.000 lekë në teknik. artikullin 601 dhe 31.000.000 lekë në artikullin 602. Për projektbuxhetin e Avokatit të Popullit. Për shpenzimet operative janë parashikuar 222 Komisioni u njoh me kërkesën e Avokatit të Popullit milionë lekë. Nga përfaqësuesit e këtij pushteti u i cili në përgjithësi nuk kishte pretendime, por u kërkua shtesë në këtë zë të buxhetit një shumë paraqit një kërkesë e përsëritur edhe nga viti i kaluar prej 22 milionë lekësh e cila e çon 244 milionë lekë për të shtuar fondin e pagës me 4 milionë lekë me këtë zë, kërkesë kjo, e cila, u konsiderua e qëllim rritjen e numrit të punonjësve për hapjen e domosdoshme për funksionimin normal të gjykatave. zyrave rajonale të Avokatit të Popullit, kërkesë kjo Komisioni sugjeron që të mbështetet brenda e ligjit organik të këtij institucioni. Komisioni mundësive kjo rritje. gjithashtu i sugjeron Komisionit të Ekonomisë Edhe në fondin e investimeve të ketë një shtesë marrjen në konsideratë të kësaj kërkese të Avokatit të paktën me 10 milionë lekë, duke theksuar këtu të Popullit. që rritja e fondit të investimeve krahasuar me vitin Për projektbuxhetin e Avokatit të Shtetit, projekti 2003 është vetëm 2%. Brenda mundësive, duke për vitin 2004 ka rritje, por në artikullin 600 dhe 601 mbajtur në konsideratë faktin që kjo është një nuk është bërë azhurnimi me urdhrin e Kryeministrit kërkesë e përsëritur mundësisht t’i akordohet një nr. 161, datë 8.12.2004, me anë të të cilit është fond prej 3 milionë lekësh Konferencës Kombëtare rritur numri i punonjësve me 9 vetë. Kështu nga 51 Gjyqësore si një organ kushtetues për përballimin që ka qenë aktualisht numri i punonjësve, është 60 e shpenzimeve të organizimit të kësaj konference, vetë. Për këtë arsye, komisioni i kërkon Komisionit shpenzime të cilat deri më sot janë përballuar vetëm të Ekonomisë e Financave dhe Ministrisë së nga donatorët. Financave të bëjnë rakordimet e nevojshme në Në përfundim, Komisioni i Çështjeve buxhetin e këtij institucioni. Kushtetuese dhe Ligjeve unanimisht pranoi kërkesën Për projektbuxhetin e Ministrisë së Pushtetit e përfaqësuesve të Zyrës të Administrimit të Buxhetit Vendor dhe Decentralizimit. Me miratimin e paketës të Pushtetit Gjyqësor dhe i sugjeron Komisionit të fiskale që bëri transferimin e disa taksave nga taksa Ekonomisë e Financave dhe Ministrit të Financave kombëtare në taksa vendore, në ligjin e buxhetit të që të plotësojnë kërkesat në këtë sektor. vitit 2003 u mbajt një fond kompensimi për të Për projektbuxhetin e Gjykatës Kushtetuese. amortizuar gabimet e mundshme lidhur kjo me Gjykata Kushtetuese pati një kërkesë që brenda taksën e automjeteve dhe taksën e transaksioneve mundësive, artikulli 231 nga 10 milionë lekë të bëhet të pasurive të paluajtshme. Midis parashikimit në 15 milionë lekë. Komisioni i Ligjeve e përcjell këtë fund të vitit 2002, për këto taksa, dhe faktit të vitit kërkesë te Komisioni i Ekonomisë. 2003, të mbledhura ekziston një diferencë – 500 Për projektbuxhetin e Inspektoratit të Lartë të milionë lekë. Diferenca e evidentuar prej 500 milionë Deklarimit e të Kontrollit të Pasurive. Duke qenë se lekë midis parashikimit jo të saktë në dhjetor të vitit ky institucion është i ri dhe pothuajse po ngrihet 2002 dhe arkëtimit faktik për vitin 2003, të taksës nga e para, si dhe duke marrë në konsideratë volumin së regjistrimit të automjeteve dhe të taksës së e madh të punës, që duhet të përballojë Inspektorati transaksionit të pasurive të paluajtshme duhet t’i i Lartë, Komisioni i Ligjeve e konsideroi të drejtë të shtohet transfertës së pakushtëzuar për pushtetin pranojë të gjitha kërkesat e bëra nga titullari i vendor për vitin 2004. Kjo diferencë ka impakte institucionit. Kështu, fondi total i akorduar është 118 negative në buxhetin e pushtetit vendor për vitin 2003 milionë lekë, ndërkohë që kërkesa është bërë për dhe njëkohësisht mbartet si diferencë në buxhetin 171.694.000 lekë. Nga ana e Komisionit të e vitit 2004. Komisioni i Ligjeve e konsideroi të Ekonomisë dhe Ministrisë së Financave të gjendet papranueshme këtë situatë në buxhetin e pushtetit edhe mundësia për plotësimin e kërkesave të këtij vendor dhe kërkon nga ana e Komisionit të
2030 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Ekonomisë e Financave si dhe nga Ministria e dhe u bë prezantimi i projektbuxhetit dhe i paketës Financave të bëhen përllogaritjet e nevojshme në fiskale nga Ministri i Financave në një mbledhje të mënyrë që ky buxhet të mos jetë me deficit. përbashkët të kryetarëve të komisioneve dhe të Për projektbuxhetin e Komisionit Qendror të kryetarëve të grupeve parlamentare. Gjithashtu, në Zgjedhjeve. Nga ky institucion, u kërkua që të rriten Komisionin e Ekonomisë dhe Financave, guvernatori shpenzimet administrative, të paktën me 27 milionë i Bankës së Shqipërisë prezantoi programin monetar lekë, para të cilat mund të hiqen nga fondi i të Bankës së Shqipërisë për vitin 2004. investimeve të këtij institucioni. Gjithashtu, u kërkua Gjatë shqyrtimit të projektligjit “Për buxhetin e që të bëhet një rregullim i brendshëm ndërmjet shtetit”, Komisioni i Ekonomisë ka mbajtur kontakte zërave të buxhetit në mënyrë që të justifikohet rritja të vazhdueshme me drejtuesit dhe specialistët e e pagave. Numri aktual i punonjësve të këtij Ministrisë së Financave, të dikastereve dhe institucioni është shumë më i madh, se vendimi i institucioneve të tjera, me drejtuesit e institucioneve Këshillit të Ministrave i cili parashikon 21 vetë, të pavarura dhe me drejtuesit e komisioneve të ndërsa atje janë të punësuar 60 vetë. Ky fakt, ka përhershme parlamentare të Kuvendit, si edhe me nevojë gjithashtu që të korrigjohet. Komisioni i shoqata joqeveritare që mbështesin zhvillimin e Ligjeve i sugjeron Komisionit të Ekonomisë dhe sektorit të arsimit. Në këtë rast të fundit, komisioni Ministrisë së Financave që brenda mundësive dhe dëgjoi në një mbledhje të veçantë kërkesën e këtyre buxhetit të akorduar këtij institucioni t’i bëhen organizatave për të rritur shpenzimet për arsimin. rakordimet e nevojshme në lëvizjen e shifrave. Komisioni i Ekonomisë dhe Financave, bën këto Për projektbuxhetin e Komisionit të Shërbimit vlerësime dhe propozime në seancë plenare për Civil. Komisioni i Shërbimit Civil ngriti problemin e projektbuxhetin e vitit 2004. parashikimit të një fondi të veçantë për shërbimin 1.Projektbuxheti mbështetet në strategjinë e civil, për shpërblimin e punonjësve në bazë të zhvillimit ekonomik dhe social të vendit dhe, në vlerësimit vjetor të punës, në zbatim të vendimit marrëveshjen trevjeçare të lidhur me fondin monetar. përkatës të Këshillit të Ministrave, i cili ka tre vjet Në përgjithësi treguesit kryesorë të parashikuar në që ka dalë dhe ende nuk ka gjetur zbatim. projekt, janë në përputhje me projeksionet e Dhe së fundi, për projektbuxhetin e Shkollës së programit afatmesëm buxhetor për vitet 2004-2006. Magjistraturës. Për sa i përket kësaj shkolle Dua të theksoj se kjo përbën një arritje të komisioni mbështeti kërkesën për një shtesë prej rëndësishme sepse shmang qëndrimet subjektive 46 milionë lekë në artikullin 604 të cilin ai e në alokimin e fondeve sipas sektorëve apo ndarjes konsideroi të drejtë duke marrë në konsideratë administrative. Diskutimet dhe debatet për këto do argumentimin që duke filluar nga viti 2004 në të zhvendosen tashmë në debatet që do të bëhen Shkollën e Magjistraturës do të zhvillohen me fondet për hartimin e strategjisë dhe programit afatmesëm e veta, trajnimet për të gjithë gjyqtarët, trajnime të buxhetor. cilat janë nga treditore deri në një muaj. Së fundi, 2.Projektbuxheti, siguron, qëndrueshmërinë e komisioni i kërkon Komisionit të Ekonomisë e tregueseve makroekonomikë dhe të rritjes Financave, dhe Ministrisë së Financave gjetjen e ekonomike. Kundrejt realizimit të pritshëm të vitit mundësive për përmbushjen e kësaj kërkese të 2003, projektbuxheti i vitit 2004 parashikon rritjen e drejtë. prodhimit të brendshëm bruto në masën 6%, rritjen Falemnderit! e të ardhurave në masën 12.7% dhe të shpenzimeve Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dedja! Në në masën 14.4%. Deficiti buxhetor për vitin 2004 emër të Komisionit të Ekonomisë, zoti Bufi. është parashikuar të jetë 42 miliardë e 158 milionë Ylli Bufi – Duke filluar nga data 27 nëntor deri lekë dhe huamarrja e brendshme është parashikuar më 19 dhjetor, Komisioni i Ekonomisë dhe i të jetë 2.7% të prodhimit të brendshëm bruto e cila Financave ka shqyrtuar projektligjin për buxhetin e është brenda parametrave të parashikuar në shtetit të vitit 2004 si edhe paketën fiskale, programin afatmesëm buxhetor. dokumente këto të paraqitura nga Këshilli i 3.Projektbuxheti parashikon rritjen e të Ministrave. Për shqyrtimin e projektligjit “Për ardhurave tatimore dhe doganore, në përputhje me buxhetin e shtetit”, u hartua një program i veçantë mundësitë reale të ekonomisë dhe të administratës pune, për bashkërendimin e punës për shqyrtimin e shtetërore për mbledhjen dhe administrimin e të projektbuxhetit me komisionet e tjera të Kuvendit ardhurave, dhe mbi këtë bazë mundësitë e
2031 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
financimeve të shpenzimeve të buxhetit të shtetit mundësive të këtij projekti, Komisioni i Ekonomisë për arsimin, shëndetësinë, infrastrukturën, mbrojtjen propozon, që, shpenzimet dhe investimet sociale etj. Rritja e të ardhurave për vitin 2004 krijon administrative në tërësi të ulen në masën 10% dhe mundësinë për financimin e shpenzimeve sipas kjo ulje prej 600 milionë lekë bashkë me burimet e prioriteteve sektoriale, të caktuara në programin tjera të kalojë për rritjen e financimeve për arsimin afatmesëm të shpenzimeve buxhetore, për në masën 700 milionë lekë, nga të cilat 100 milionë mbështetjen e zhvillimit ekonomik e social të vendit, lekë nga të ardhurat. për arsimin, shëndetësinë, mbrojtjen sociale dhe 6.Shpërndarja e investimeve, është parashikuar infrastrukturën. Në projektbuxhet janë marrë në tërësisht në përputhje me strategjinë e zhvillimit. konsideratë ndryshimet që u bënë gjatë miratimit Megjithatë komisioni ishte i mendimit se zëri i të paketës fiskale në nivelet e taksave dhe tarifave shpenzimeve kapitale, sidomos për investimet në doganore dhe efektet e përmirësimeve të infrastrukturë duhet të rritet. Pas diskutimeve të legjislacionit për administrimin më të mirë të të shumta për këtë çështje, komisioni i propozon ardhurave tatimore dhe doganore. seancës plenare që investimet të rriten me 350 4.Projektbuxheti parashikon vazhdimin e milionë lekë. Detajimi i kësaj rritjeje të bëhet në programit të decentralizimit dhe të pavarësisë përputhje me prioritetet e përcaktuara në strategjinë financiare të pushtetit vendor. Reforma që u bë vitin e zhvillimit ekonomik dhe social të vendit. e kaluar për decentralizimin e sistemit fiskal, duke 7.Mbështetur në propozimet e komisioneve të shtuar kompetencat e bashkive dhe të komunave tjera të Kuvendit, Komisioni i Ekonomisë ka rënë për mbledhjen e të ardhurave me karakter vendor, dakord për të miratuar disa prej tyre si më poshtë: që sigurohen nga taksat për biznesin e vogël, tatimin -Prokurorisë së Përgjithshme t’i shtohen 120 për pasurinë e paluajtshme, taksa për tokën milionë lekë për të përballuar rritjen e pagave të bërë bujqësore, taksa për regjistrimin e automjeteve dhe në fund të vitit prej 70 milionë lekë dhe nevojën për disa taksa të tjera, kanë dhënë efekte pozitive në më shumë investime në masën 50 milionë lekë. rritjen e të ardhurave të pushtetit vendor. Pas -Zyrës së Administrimit të Buxhetit të Pushtetit përcaktimit të formulës së shpërndarjes të granteve Gjyqësor i shtohen 70 milionë lekë, nga të cilat 30 nga Buxheti i Shtetit, për buxhetet e organeve të milionë lekë për paga dhe 20 milionë lekë për pushtetit vendor dhe pas kalimit në administrim të shpenzime operative dhe për të përballuar koston e organeve të pushtetit vendor të taksës për biznesin krijimit të Gjykatës së Krimeve të Rënda. e vogël dhe të taksave vendore, raporti i të ardhurave -Ministrisë së Bujqësisë i shtohen 30 milionë të veta me pjesën e grantit nga Buxheti i Shtetit ka lekë për të përballuar rritjen e kostos së energjisë arritur në më shumë se 56%. Megjithatë, komisioni për hidrovoret. konstaton se procesi i transferimit të kompetencave -Ndërsa Drejtorisë së Përgjithshme të Pyjeve i nga dikasteret në pushtetin vendor, në disa raste shtohen 20 milionë lekë nga të ardhurat për nuk shoqërohet me financimet përkatëse. Komisioni investime. nuk është dakord që shpenzimet e parashikuara -Kontrollit të Lartë të Shtetit i shtohen 22 milionë për transportin e mësuesve dhe për shërbimin lekë për të përballuar nevojat për fondin e pagave. parësor t’i rikthehen dikastereve të arsimit dhe të -Arkivit të Shtetit i shtohen 14 milionë lekë në shëndetësisë, qoftë edhe në formën e grantit të zërin investime. kushtëzuar ato duhet të jenë pjesë e buxheteve të -ATSH-së i shtohen 2 milionë lekë për përballimin pushtetit vendor. e një aktiviteti ndërkombëtar. 5.Komisioni Parlamentar i Ekonomisë diskutoi -Shkollës së Magjistraturës i shtohen 2 milionë në mënyrë të veçantë shpenzimet e parashikuara lekë për të përballuar shpenzimet për trajnime. për arsimin. Megjithëse ato janë në përputhje me -Ministrisë së Mbrojtjes i akordohen ndryshimet nivelet e parashikuara në programin afatmesëm të e propozuara nga Komisioni Parlamentar i Mbrojtjes. buxhetit, akumulimi i problemeve të shumta në këtë -Gjithashtu komisioni është dakord dhe me sektor kërkon rritjen e financimeve për sektorin e propozimin e bërë nga Komisioni i Çështjeve Sociale arsimit. Një rishikim i tillë mendoj se duhet bërë për ndryshimet brenda fondit që ka Ministria e Punës dhe duhet filluar që me programin buxhetor dhe e Çështjeve Sociale. afatmesëm. Duke pasur parasysh se rritja e 8.Për të kompensuar këto ndryshime, Komisioni mëtejshme e financimeve për arsimin del jashtë i Ekonomisë propozon disa ndryshime, në
2032 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
projektbuxhetin e vitit 2004 si më poshtë: edhe mbështetjen buxhetore që do të jepet nga Për shkurtime shpenzimesh. Bashkimi Evropian brenda këtij viti, Komisioni i -Shpenzimet operative e administrative Ekonomisë i propozon Këshillit të Ministrave që shkurtohen me 350 milionë lekë që përbën rreth 10% brenda tremujorit të parë të vitit 2004 të paraqesë të buxhetit të institucioneve qendrore për këtë një projektligj të veçantë për rritjen e të ardhurave qëllim. buxhetore për vitin 2004 me vlerën 17 miliardë lekë, -Shpenzimet administrative për investime shumë kjo që duhet të rialokohet për mbulimin e shkurtohen në masën 250 milionë lekë që përbën deficitit buxhetor, shpenzimeve operative dhe rreth 16% të tyre. shpenzimeve kapitale në përputhje me prioritetet -Shpenzimet për subvencione shkurtohen me qeverisëse. Në këtë mënyrë, bëhet e mundur edhe 40 milionë lekë nga të cilat 20 milionë lekë në marrja në konsideratë e financimeve të nevojshme subvencionin e ujit dhe 20 milionë lekë në për zgjidhjen e kërkesave të paraqitura nga subvencionin e hekurudhave. komisionet parlamentare si edhe detyrimeve e -Fondi rezervë i Këshillit të Ministrave shkurtohet angazhimeve të tjera ligjore apo politike si ato që me 300 milionë lekë. lidhen me shpërblimin e shtresave të ndryshme Rritje, shtesa të ardhurash. shoqërore, theksoj këtu problemin që lidhet me ish -Të ardhurat jotatimore, rriten në masën 330 të përndjekurit politikë, me zbatimin e ligjit për milionë lekë. kompensimin e pronave, çështje këto që janë tashmë -Të ardhurat nga privatizimi rriten në masën 150 në agjendën e Parlamentit Shqiptar. Mbi bazën e milionë lekë. këtyre ndryshimeve në projektligjin e vitit 2004, -Si dhe të ardhurat nga dikasteret sipas Komisioni i Ekonomisë propozon të bëhen propozimit të bërë nga Komisioni Parlamentar i ndryshime në nenet përkatëse që mendoj se nuk Mbrojtjes. ka nevojë t’i lexoj përsëri, sepse këto do të (Në tabelën bashkëlidhur raportit të komisionit shqyrtohen kur të diskutohet projektligji një për një. janë pasqyruar ndryshimet në projektbuxhet për të Komisioni i Ekonomisë, mbështetur dhe në gjitha këto institucione.) analizën që bëri afro dy muaj më parë për realizimin Pas shqyrtimit të buxhetit të institucioneve të e buxhetit faktik të vitit 2002, mendon të ripërsërisë pavarura nga Qeveria, Komisioni i Ekonomisë tërheqjen e vëmendjes edhe për këto çështje, të vlerëson punën që bëri Komisioni i Ligjeve për të cilat lidhen me realizimin e objektivave të buxhetit dëgjuar të gjithë kërkesat e tyre, por në këtë rast që po miratojmë. mendon se një pjesë e tyre mund të realizohen në Së pari, kufizimin e evazionit fiskal i cili vazhdon kuadrin e këtij projektbuxheti dhe pjesa tjetër, siç të jetë pengesë për rritjen e të ardhurave në buxhetin do të themi dhe në pikën e mëposhtme, ato do të e shtetit. Nxjerrjen e detyrimeve debitore të miratohen në rastin e një skenari që parashikohet prapambetura, të cilat përbëjnë një rezervë të në gjashtëmujorin e parë të vitit të ardhshëm. Pra, rëndësishme për rritjen e të ardhurave të buxhetit të Komisioni i Ekonomisë propozon disa ndryshime shtetit dhe në mënyrë të veçantë problemet që në numrin e punonjësve që janë në tabelën 1, dhe lidhen me uljen e kostos së borxhit. konkretisht: Gjatë analizës së buxhetit të institucioneve të -Prokuroria e Përgjithshme miratohet me numër pavarura, Komisioni i Ekonomisë, konstatoi se, punonjësish 760 vetë. vendosja e pagave në këto institucione ka prishur -Këshilli i Lartë i Drejtësisë bëhet 34 vetë. hierarkinë e pagave të vendosura me ligj. Për këtë -Dhe Autoriteti i Konkurrencës me 15 vetë. qëllim, komisioni i rekomandon Këshillit të 9.Komisioni i Ekonomisë mori në shqyrtim të Ministrave të paraqesë në Kuvend brenda tremujorit gjitha kërkesat e paraqitura nga komisionet e tjera të parë të vitit 2004, një raport të plotë të sistemit të parlamentare dhe në parim ato i vlerëson si pagave të këtyre institucioneve si dhe propozimet shqetësime të drejta. Një pjesë e tyre është mundur për ndryshime ligjore eventuale. të përfshihet në alokimet e thëna më sipër, por marrja Në përfundim të diskutimeve që u bënë për në konsideratë e të gjithë këtyre kërkesave del jashtë projektbuxhetin e vitit 2004, Komisioni i Ekonomisë mundësive të këtij buxheti. me shumicë votash ra dakord që projektligji “Për 10. Duke pasur parasysh rezultatin shumë pozitiv buxhetin e shtetit të vitit 2004” të paraqitet për të arritur në privatizimin e Bankës së Kursimeve, si miratim në seancë plenare, me ndryshimet që
2033 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
propozohen në këtë raport. në buxhetin e shtetit të vitit 2004 për vetë efektet e Deputetët e opozitës në Komisionin e pritshme nga ky investim. Ekonomisë dhe të Financave mbajtën pozicionin Gjykohet e domosdoshme shtesa e subvencionit kundër miratimit të projektbuxhetit të vitit 2004 duke të energjisë në masën 0.5 miliardë lekë për llogari dhënë argumentet përkatëse të cilat besoj do t’i japin të kompanisë DAH. edhe në diskutimin që do të bëhet në këtë seancë. Ministria e Transportit dhe e Telekomunikacionit. Me këtë raport, Komisioni i Ekonomisë fton të Rruga Durrës-Morinë mbetet një objektiv parësor gjithë deputetët për miratimin e projektligjit “Për i Qeverisë. Fillimi i punimeve në këtë rrugë duhet të buxhetin e shtetit” të paraqitur nga Këshilli i shoqërohet me akordimin optimal të fondeve për vitin Ministrave. 2004 dhe me ritmet e duhura të realizimit të Falemnderit! investimeve në këtë rrugë. Vëmendja dhe reagimi i Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bufi! Në deputetëve është përqendruar në faktin se fondi i emër të Komisionit për Industrinë, Punët Publike akumuluar nga taksa e rrugës Durrës-Morinë gjatë dhe Transportin, zoti Hoxha. viteve 2002-2003, si edhe destinacioni i taksës së Flamur Hoxha – Komisioni Parlamentar për re që do të aplikohet në vitin 2004 për automjetet, Industrinë, Punët Publike dhe Transportin në disa duhet të orientohen me transparencë nga Qeveria, mbledhje radhazi, shqyrtoi projektbuxhetin e vitit pasi nga llogaritjet e përafërta rezulton se vetëm 2004 të paraqitur nga Këshilli i Ministrave me 10% e këtyre fondeve janë programuar për t’u pjesëmarrjen e përfaqësuesve të Ministrisë së investuar në rrugën Durrës-Morinë gjatë vitit 2004. Industrisë dhe Energjetikës, Ministrisë së Transportit Përpjekjet e Këshillit të Ministrave, për dhe Telekomunikacionit, Ministrisë së Rregullimit përshpejtimin e procedurave për sigurimin e të Territorit dhe Turizmit, Ministrisë së Ekonomisë, financimeve për fillimin dhe realizimin e investimeve Ministrisë së Pushtetit Lokal dhe Decentralizimit si në akset kryesore të vendit si Rrogozhinë-Lushnjë, dhe Ministrisë së Financave. Lushnjë-Fier, Fier-Vlorë, Tepelenë-Gjirokastër etj., Duke përshëndetur bashkëpunimin konstruktiv duhet të jenë më të mëdha sepse mundësimi i disa dhe argumentet transparente për analizën sektoriale prej tyre nuk duket optimist. dhe dikasteriale të realizuar, komisioni propozon Mirëmbajtja dhe rehabilitimi i segmenteve rrugorë nevojën e ndryshimeve të mundshme në prioritetet të aksidentuar apo në emergjencë kërkon një apo anekset e projektbuxhetit të shtetit për disa vëmendje dhe trajtim më të drejtë në buxhetin e prej tyre. shtetit. Së pari, Ministria e Industrisë dhe Energjetikës. Për vitin 2004 disa projekte të nisura që në vitin Politikat dhe burimet e financimit për të realizuar 2002 mbeten pa u financuar edhe në vitin 2004. futjen e energjive alternative në zhvillimin ekonomiko- Destinacioni i përdorimit të fondeve të miratuara nga social të vendit duhet të jenë prioritet i Këshillit të taksa e automjeteve për mirëmbajtjen e rrugëve në Ministrave ashtu siç janë parashikuar në dokumentet nivel lokal duhet të programohet saktësisht në bazë e rëndësishme të zhvillimit sektorial dhe energjetik. të këtyre kritereve, duke mos lënë asnjë rreth të Është e domosdoshme të studiohet dhe veçantë në nivele të ulëta të planifikimit të fondeve përpunohet më tej, për t’u bërë dhe më efektive, për këtë qëllim. politikat dhe perspektivat konkrete për përtëritjen e Së treti, Ministria e Rregullimit të Territorit dhe industrisë nxjerrëse dhe përpunuese në sektorët Turizmit. Vlerësohen të drejta politikat ë ndërtuara minerarë. Ndërtimi i strategjive të zbatueshme dhe nga Qeveria për përfundimin e objekteve në vazhdim, realizimi me rigorozitet i planit të veprimeve për për përqendrimin e investimeve të programuara, për trajtimin e debive të konsumatorëve ndaj KESH sh.a. ndarjen më të mirë gjeografike të investimeve, për të cilat arrijnë në vleftën 28.5 miliardë lekë, si dhe rrjetin urbanistik të qyteteve dhe qendrave të niveli i realizimit të arkëtimeve korente, mbetet banuara. Por ka vend që përllogaritja dhe programimi përgjegjësi e drejtpërdrejt e Qeverisë dhe i tyre në buxhetin e shtetit të vitit 2004 të jetë më i kondicionim thelbësor i situatës të zhvillimeve në drejtë. sektorin elektroenergjetik. Problematika e mprehtë dhe emergjente për Burimet financiare prej 1 miliardë lekë, për furnizimin me ujë të pijshëm të popullatës duhet të rikonstruksionin e TEC-it në Fier, objektiv i parealizuar trajtohet më me shumë përparësi dhe kompetencë deri tani nga Qeveria, duhet të konkretizohet domosdo në ndërtimin e strategjive dhe politikave për
2034 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
investimet, reformën, ristrukturimet dhe Megjithatë, unë dua t’ju them se në Komisionin miradministrimin e këtij sektori. e Bujqësisë dhe të Ushqimit është diskutuar me Duhet të trajtojmë me kujdes kontradiktat midis një shqetësim shumë të madh nga të gjithë kolegët investimeve të huaja të pritshme për vitin 2004, problemi i buxhetit të vitit 2004 dhe i paketës ligjore financimit të kostos lokale të programuar në buxhet që kishte të bënte me sistemin e taksave dhe prej 0.9 miliardë lekë, si dhe kërkesës së tatimeve i parë si i lidhur ngushtë me këtë buxhet. përllogaritur nga Ministria prej 1.7 miliardë lekë. Unë ju bëj me dije, dhe pasqyrat janë Agravimi social i problemeve të strehimit për bashkëlidhur, se nga viti 1997 deri në vitin 2004, shkaqe dhe arsye të njohura, ndonëse nuk mund të buxheti i Ministrisë së Bujqësisë vërtitet në shifrat trajtohet dhe zgjidhet në një periudhë të shkurtër e 6 deri 6.5 miliardë lekëve, në një kohë që në të evidenton nevojën për të akorduar nga Buxheti i gjitha relacionet, në të gjitha raportet, në të gjithë Shtetit për vitin 2004 një fond prej 150 milionë lekësh agjitpropin që bëhet brenda dhe jashtë sallës së mbi kuotën e programuar në projektbuxhetin e Kuvendit të Shqipërisë, brenda dhe jashtë kancelarive paraqitur nga Qeveria. të Kryeministrisë dhe Ministrive të Shqipërisë thuhet Së katërti, Ministria e Pushtetit Lokal dhe se bujqësia është ajo që ka rritjen më të madhe Decentralizimit. Vlerësohet e arsyeshme që në ekonomike, bujqësia është ajo që ka peshën buxhetin e shtetit për Ministrinë e Pushtetit Lokal specifike më të madhe në prodhimin e përgjithshëm dhe Decentralizimit të shtohet shuma prej 500 të vendit e të tjera, por unë do t’i quaja përralla gjëra milionë lekë si diferencë e parashikimit jo të saktë si këto. në dhjetor të vitit 2002 dhe arkëtimeve faktike të Fakti që për tetë vite rresht buxheti i Ministrisë realizuara gjatë vitit 2003 të taksës së regjistrimit së Bujqësisë, i asaj që mbulon interesat e së paku të automjeteve dhe taksës së transaksioneve të 57% të familjeve shqiptare, qëndron në shifra të pasurisë së paluajtshme të cilat duhet t’i palëvizura, është i pandryshuar. Po të kemi parasysh shtohen transfertës së pakushtëzuar për efektet inflacioniste të këtyre tetë viteve dalim nën pushtetin vendor 2004. kuotat e asaj me të cilën është filluar në vitin 1997 Miratimi i paketës fiskale 2004 hoqi tatimin mbi me një qeverisje të re. Problemi është që pak nga xhiro për biznesin e vogël me xhiro nga zero në 3 kolegët, pak nga zyrtarët e ekzekutivit i marrin në milionë lekë e cila vilet nga pushteti vendor. Kjo ka konsideratë shqetësimet që ka bujqësia. impakt dhe në buxhetin e pushtetit vendor për vitin E njëjta situatë është dhe me Drejtorinë e 2004 në vleftën 500 milionë lekë e cila duhet Përgjithshme të Pyjeve, dhe në pikëpamje të parashikuar në financimet nga burimet e tjera për buxhetit dhe në pikëpamje të investimeve dhe unë vitin që vjen. dua të përcjell shqetësimin e të gjithë kolegëve të Në përfundim, Komisioni për Industrinë, Punët Komisionit të Bujqësisë dhe të Ushqimit për këtë Publike dhe Transportin duke vlerësuar të gjithë mënyrë të trajtimit të buxhetit dhe të paketës ligjore procesin e analizës dhe diskutimeve të të sistemit të taksave dhe tatimeve, e cila ndikon projektbuxhetit për vitin 2004, duke qenë i bindur në atë debat të madh që zhvillohet herë teorikisht për konstruktivitetin e mendimeve dhe sugjerimeve dhe herë praktikisht në mes asaj çfarë është tregti të deputetëve të komisionit, të mundshme për t’u e lirë dhe asaj çfarë është nxitje dhe mbrojtje e reflektuar në politikat dhe anekset e buxhetit të prodhimit vendas. Ne nuk prodhojmë gjë tjetër shtetit për vitin 2004, shprehet dakord për shqyrtimin përveçse mund të prodhojmë ndonjë gjë në bujqësi. e tij në seancë plenare. Të tjerat do të presim dhe për shumë vite t’i marrim Falemnderit! nga jashtë. Por duket se shumicën e produkteve Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Hoxha! bujqësore ende vazhdojmë ta marrim nga jashtë dhe Komisioni i Bujqësisë dhe i Ushqimit, zoti Gjana. pak gjasa ka që me këto nxitje ligjore dhe me këto Jemin Gjana – Falemnderit zoti Kryetar! nxitje nga buxheti të mund ta nxisim bujqësinë dhe Në fakt, leximi i këtyre relacioneve tona tani pas fermerin shqiptar për të arritur shkallën e prodhimit vendimit që ka marrë Komisioni i Ekonomisë dhe i dhe për të qenë në treg, jo për të punuar thjesht për Financave, i cili na ka hedhur nga një thërrime nga të mbajtur familjen. ato propozime që kemi dërguar ne atje, duket se Unë po i lexoj këto propozimet që kemi paraqitur, është ndonjë fjalim post mortum këtu në seancë. por nuk besoj se kanë për t’u konsideruar as nga Kështu që gjykoj që pak vlerë ka për ta lexuar. kjo seancë siç nuk janë konsideruar nga Komisioni
2035 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
i Ekonomisë dhe i Financave, megjithëse unë u çfarë konsumojmë dhe çfarë hamë. Por drejtorët e përpoqa atje të bëja një pasqyrë të cilën nuk po e drejtorive në Ministrinë e Bujqësisë deklarojnë se bëj këtu në emër të komisionit sepse duke e bërë mish me kontenier vjen nga zona të Amerikës Latine këtë pasqyrë në Komisionin e Ekonomisë dhe të të palicensuara dhe përpunohet këtu në Shqipëri Financave, fatkeqësisht disa prej kolegëve ose dhe nuk guxon kush ta ngrejë zërin sepse drejtori ndonjë prej kolegëve atje më tha që po na bën thotë që tregtarët e mishit më kërcënojnë çdo ditë politikë. Në fakt nuk isha duke bërë politikë, por e po të bëj një gjë të tillë. Të paktën ne të kemi vërteta është që disa prej shifrave kryesore të mundësi të japim aq para, 10 milionë lekë ishin bujqësisë shqiptare janë të përkeqësuara në këto kërkuar për t’u dhënë shtesë që të mund t’i vite. Po le ta them pastaj në fjalën, nuk po e them kontrollojmë, të mund të bëhen analiza. Ne e kemi tani në emër të komisionit që të mos kuptohet prapë stomakun e fortë normalisht por mund të ndodhin këtu se po e bëj politikën në emër të komisionit. dhe gjëra që nuk parashikohen. Është kërkuar një shtesë shpenzimesh për Dy probleme të tjera janë që normalisht ishin hidrovoret që lidhet me energjinë elektrike, prej 52 probleme të karakterit më shumë teknik se sa të milionë lekësh. Është marrë në konsideratë vetëm politikave buxhetore, fakti që kemi të Ministria e një pjesë e saj prej 30 milionë lekë. Në fakt do të Bujqësisë 72 milionë lekë detyrime të prapambetura ishte pozitive që të merrej e gjitha, sepse do ta të sigurimeve shoqërore dhe kemi 150 milionë lekë paguajmë. Në të gjitha rastet e përmbytjeve jemi të TVSH për investimet në bujqësi, të cilat normalisht detyruar ta paguajmë, së paku për të larguar ujërat, shpeshherë edhe në marrëdhënie me donatorët pa atyre që dëmtohen në fshat, prodhimet bujqësore bëhen pengesë për zhvillimin dhe investimet e huaja. të të cilëve i rrëmbejnë ujërat dhe balta, çfarë kemi Te Drejtoria e Përgjithshme e Pyjeve të cilës i mbetur për t’i paguar. Kështu që ka pasur tërësisht kanë rënë në mënyrë drastike investimet. Niveli i argumente. Sa të marrim nga fondi rezervë i Këshillit investimeve të saj krahasuar me vite më parë ka të Ministrave apo të bëjmë ndryshime buxhetore shkuar në kuotën 20%. Ishte kërkuar kjo kryesisht gjatë vitit për të përballuar këto çështje, është më për arsye të rënies së investimeve të huaja në mirë që t’i kemi në gatishmëri hidrovoret që të mos sektorin e pyjeve. Ishte kërkuar një shtesë prej 61 na ndodhin përmbytje të shkallëve të tilla siç na milionë lekë. Është marrë në konsideratë 20 milionë kanë ndodhur në këto vite. lekë nga Komisioni i Ekonomisë. Një çështje tjetër që nuk është marrë në Ndërsa propozime të tjera, njëri që kishte të konsideratë është problemi i sëmundjeve parazitare, bënte me mallra dhe shërbime dhe tjetri që kishte edhe përgjithësisht i problemit të sëmundjeve në të bënte me pagat dhe sigurimet shoqërore, edhe blegtori. E kam paraqitur me shqetësim edhe në këto nuk janë marrë në konsideratë. Komisionin e Ekonomisë dhe të Financave, sepse Unë do t’i ftoja kolegët, propozimet i kanë të vatrat e infeksionit të nderuar kolegë, nga zonat e shkruara përpara, në qoftë se mendojnë se nga një jugut të Shqipërisë, sigurisht të interferuara nga thërrime mund t’i bëjnë dy thërrime për bujqësinë, e jashtë kufijve, unë dua t’ju them se sipas ekspertëve kanë në dorë të votojnë kur ne do të miratojmë shifrat dhe drejtorëve të drejtorive në Ministrinë e Bujqësisë e këtij buxheti, gjë që nuk shpresoj shumë se ka janë që edhe në zona të tilla, në masive të tilla për të ndodhur. blegtorale siç është Kalaja e Dodës e të tjera, janë Falemnderit! ngjitur sëmundje të rrezikshme të cilat në momente Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Gjana! Për të caktuara mund të na sjellin katastrofa të Komisionin e Punës dhe Çështjeve Sociale, zoti paparashikueshme. Nuk është marrë në konsideratë Sherifi. propozimi. Elmaz Sherifi – Falemnderit, zoti Kryetar! Për problemet e kontrollit të sigurisë ushqimore Edhe Komisioni i Punës dhe Çështjeve Sociale ishte bërë një propozim, i cili përsëri nuk është marrë e diskutoi me shumë përgjegjësi projektbuxhetin e në konsideratë. Dhe duhet të keni parasysh që në vitit 2004, sidomos për zbatimin e politikave sociale. pikëpamje të sigurisë ushqimore, të kontrollit të Komisioni shqyrtoi me mjaft kujdes parashikimet e cilësisë së produkteve që marrim nga jashtë dhe që bëra në këtë projektligj lidhur me zbatimin e prodhojmë në vend jemi më keq se të gjitha vendet politikave të hartuara në fushën e rritjes së e tjera të rajonit. Po ta dimë edhe ne që jemi këtu pensioneve. Meqenëse jemi edhe gjatë zbatimit të në këtë sallë, besoj se shumica jonë nuk e di se fazës së katërt të strategjisë, Instituti i Sigurimeve
2036 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Shoqërore në mënyrë që të realizojë objektivat e Punës dhe Çështjeve Sociale dhe kërkon që të parashikuara për zbatimin e kësaj faze për vitin 2004, shtohet me 100 milionë lekë. Pra ky fond nga 200 e ka të nevojshme që të mbulojë efektet financiare milionë të bëhet 300 milionë lekë dhe të ulet fondi i që do të vijnë nga rritja e diferencuar e pensioneve, pagesës së papunësisë nga 1 miliardë e 300 milionë rreth 759 milionë lekë. Prandaj dhe komisioni kërkon lekë në 1 miliardë e 200 milionë lekë. që ky rregullim të bëhet në buxhet nëpërmjet Komisioni vlerëson se projektbuxheti i paraqitur politikave të financimit nga Buxheti i Shtetit, ose në tërësi bën disa zgjidhje të mira të karakterit social nëpërmjet burimeve të rritjes së të ardhurave të këtij prandaj është pro kalimit të tij në këtë seancë instituti. Gjithsesi komisioni kërkon që kjo fazë e plenare dhe i fton deputetët ta miratojnë atë. katërt të gjejë zbatimin e plotë në buxhetin e Falemnderit! vitit 2004. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Sherifi! Komisioni e mbështeti këtë kërkesë të drejtë, Komisioni i Arsimit, Kulturës, Shkencës dhe Sportit, prandaj dhe i sugjeron Qeverisë dhe Ministrisë që zoti Londo. t’i gjejnë të gjitha rrugët e nevojshme për ta bërë sa Bardhyl Londo – Falemnderit, zoti Kryetar! më të zbatueshëm dhe zgjidhjen përfundimtare të Komisioni i Arsimit, Kulturës, Shkencës dhe të gjithë atyre praktikave të cilat rezultojnë defektoze Sportit në disa mbledhje të tij ka shqyrtuar që nga viti 1993. projektligjin “Për buxhetin e shtetit të vitit 2004”, duke Sipas diskutimeve që u zhvilluan në komision u ndalur veçanërisht në lidhje me buxhetin e shtetit rezulton se dhe efektet financiare të zbatimit të ligjit për arsimin dhe shkencën. Komisioni vlerëson se nr. 9928, datë 29.07.2003, “Për trajtimin e ve-çantë projektbuxheti është hartuar në përputhje me ligjin të pilotëve”, nuk janë reflektuar në fondet e Institutit nr. 8379, datë 29.07.1998 “Për hartimin dhe zbatimin të Sigurimeve Shoqërore. Efekti financiar llogaritet e buxhetit të shtetit të Republikës së Shqipërisë”. 170 milionë lekë. Fondi për mbulimin e këtyre Projektbuxheti është në funksion të realizimit të shpenzimeve nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore reformës së plotë arsimore e shkencore për vitin e sipas formulimit që është bërë dhe në ligjin përkatës ardhshëm duke u orientuar qartë drejt arritjes së bëhet nga Buxheti i Shtetit, prandaj edhe për këtë disa objektivave kryesore që lidhen me hartimin dhe çështje komisioni sugjeron gjetjen e burimeve për fillimin e zbatimit të një strategjie afatmesme dhe ta bërë të zbatueshme në vitin 2004 këtë ligj. afatgjatë për reformimin e sistemit arsimor e Lidhur me fondet për sigurimin shëndetësor, shkencor. sipas kërkesës të drejtuesve të këtij institucioni, Mbi bazën e një studimi e diskutimi të gjerë të disbalancimi prej 200 milionë lekë i buxhetit të këtij projektbuxhetit të vitit 2004 në fushën e arsimit dhe institucioni, mund dhe duhet të financohet nga fondi shkencës, komisioni vlerëson programin financiar rezervë i tij, një praktikë që nuk ka rezultuar deri të shtetit në këtë sektor të rëndësishëm. Fakti që më sot. Ky fond do të shërbejë për mbulimin e të Buxheti i Shtetit për arsimin në vitin 2004 është 1.7% gjitha efekteve financiare që kanë ardhur si rezultat më i madh se viti i kaluar ose gati sa dyfishi i rritjes i zbatimit të Vendimit të Këshillit të Ministrave për së buxhetit në shkallë vendi, dëshmon qartë për një t’ju siguruar ato favore dhe përfitime masës së madhe mbështetje më të madhe të shtetit këtë, të pensionistëve për të marrë tërë kontigjentet e krahasimisht me vitin që po lëmë pas. përfitimeve nga rimbursimi i ilaçeve. Duke vlerësuar projektbuxhetin e këtij vitit i cili Komisioni me kërkesën e Ministrisë së Punës, ka pësuar rritje, pa hyrë në hollësi, për arsyet që do propozon një rregullim të masës së zërave të t’i rendisim më poshtë, komisioni njëherazi mendon buxhetit dhe konkretisht lidhur me fondin e se buxheti për arsimin e shkencën duhet të jetë më parashikuar për programin e nxitjes së punësimit i madh dhe duhet të rritet pikërisht në këtë seancë për vitin 2004, i cili parashikon 200 milionë lekë dhe plenare. fondit të pagesës së papunësisë i cili parashikohet Së pari, komisioni konstaton se Shqipëria 1 miliardë e 300 milionë lekë. Duke qenë se Ministria vazhdon të mbetet nga vendet e fundit në botë duke ka nisur disa strategji për ndryshimin e skemës së e krahasuar buxhetin për arsimin me GDP-në. pagesës së papunësisë dhe meqenëse në thelb disa Së dyti, me gjithë arritjet e këtyre viteve pas përfitues nga kjo skemë do të fillojnë të trajtohen vendosjes së pluralizmit, përsëri te ne në fushën e tashmë nga programet e nxitjes së punësimit, infrastrukturës shkollore ka shumë për të bërë pasi komisioni e mbështet propozimin e Ministrisë së në mjaft shkolla ka klasa me deri 50-60 nxënës e
2037 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me mungesa në pajisje bashkëkohore, laboratorike tjera nuk i është imponuar Qeverisë në drejtim të etj. Që të ulet ky numër poshtë 35 nxënësve në çdo rritjes së buxhetit për nevojat që ka kultura dhe klasë duhet të rritet numri i ndërtimit të shkollave të sporti. Nganjëherë vërehet dhe një politikë e padrejtë reja. Kjo sidomos në qendrat e mëdha urbane, ku e shpërndarjes së investimeve. Për këto dhe arsye si rrjedhojë e lëvizjeve të mëdha demografike nga të tjera Komisioni i Arsimit, Kulturës, Shkencës dhe zonat rurale drejt këtyre qendrave, numri i nxënësve Sporteve mendon që të rishikohet buxheti për është rritur ndjeshëm. Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. Së treti, duke qenë se në zonat rurale niveli i Falemnderit! mësimdhënies lë shumë për të dëshiruar për një Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Londo! varg arsyesh, mendojmë që në sistemin part-time Komisioni i Rendit dhe i SHISH-it, zoti Memia. pikërisht në këto zona të thithen sa më shumë Shaban Memia – Falemnderit, zoti Kryetar! studentë duke krijuar lehtësira financiare dhe nga Komisioni për Rendin dhe SHISH-in në datat shteti. 10, 16 dhe 17 dhjetor shqyrtoi projektligjin “Për Së katërti, në kuadrin e thellimin të reformës në buxhetin e shtetit 2004”, iniciativë e Këshillit të arsimin e lartë, kryerjes së veprimeve në drejtim të Ministrave. Në komision u thirrën drejtues dhe autonomisë financiare të shkollave të larta duke specialistë të Ministrisë së Rendit, SHISH-it dhe vlerësuar arritjet në vitin 2003, Komisioni i Arsimit, Ministrisë së Financave. Komisioni i Rendit evidentoi Kulturës, Shkencës dhe Sportit mbështet tre probleme në parashikimin e buxhetit për Konferencën Kombëtare të Rektorëve të Ministrinë e Rendit, moszgjidhja e të cilave do të Universiteteve në lidhje me strukturën e përdorimit vërë në vështirësi realizimin e detyrave nga Policia të fondeve të siguruara nga të ardhurat e veta duke e Shtetit. bërë që niveli i financimit në këtë zë të rritet sipas 1.Bazuar në Vendimin e Këshillit të Ministrave kërkesës së tyre, pra sipas kërkesës të nr. 333, datë 29.05.2003 “Për pagat e punonjësve Konferencës së Rektorëve. të Policisë së Shtetit”, më 15 shtator 2003 ka filluar Për kulturën. Komisioni i Kulturës, Shkencës aplikimi i sistemit të ri të pagave për gradat në dhe Sporteve duke e parë me seriozitet hartimin e Policinë e Shtetit. Efekti financiar për vitin 2003 është projektbuxhetit për kulturën dhe sportin, konstaton përballuar nga buxheti i vitit 2003 i Ministrisë së se në hartimin e projektbuxhetit të këtij viti janë bërë Rendit. Bazuar në këtë vendim për vitin 2004 është përpjekje për të mbajtur gjithnjë në vëmendje kërkuar në Ministrinë e Financave shuma e vazhdimësinë e punës së mirë të nisur gjatë vitit domosdoshme për fondin e pagave prej 8.32 miliardë 2003 për ruajtjen dhe konservimin e trashëgimisë lekë. Në projektbuxhetin e vitit 2004 kjo shifër është kulturore, ku vlerën më të madhe dhe në vitin 2004 ulur në 8 miliardë lekë. Diferenca prej 320 milionë e zë restaurimi i monumenteve të kulturës. lekë është e pajustifikueshme dhe Ministria e Rendit Njëherazi janë parashikuar dhe ndërhyrje në objekte nuk ka asnjë mundësi tjetër financiare sepse shifra të trashëgimisë kulturore siç janë muzetë, 8.32 miliardë lekë është llogaritur nën nevojat reale. bibliotekat, qendrat kulturore etj. Gradat janë dhënë në bazë të Vendimit të Këshillit Komisioni, krahasimisht me vitin e kaluar të Ministrave nr. 64, datë 02.02.2001 “Për vlerëson hapin që është bërë për të investuar në inkuadrimin e gradave ushtarake në gradat e Policisë fushën e trashëgimisë kulturore, megjithëse edhe së Shtetit”. Pakësimi dhe kalimi i shpenzimeve në këtë fushë nevojat janë shumë më të mëdha se operative për shpenzime personeli është i pamundur sa përmbush buxheti aktual. sepse ky kalim rrit shpenzimet operative të vitit 2004 Për zërat e tjerë që lidhen me kulturën dhe mbi nivelin e vitit 2003 e për pasojë nuk realizohen sportin gjatë shqyrtimit të projektbuxhetit, komisioni nevojat e shërbimeve kryesore të policisë si vëren me shqetësim pamjaftueshmërinë e këtij automekanikë, veshmbathje, ndërlidhje etj. buxheti. Në këtë drejtim mjafton të theksojmë se 2.Vendimi i Këshillit të Ministrave nr. 52, datë investimet janë ulur afro 2% krahasimisht me vitin 30.01.1995, punonjësit e policisë përfitojnë ushqim 2003. Komisioni pa hyrë në detaje të projektbuxhetit falas gjatë kohës së shërbimit. Ky vendim është për kulturën e sportin në këto zëra, për zbatuar pjesërisht vetëm gjatë periudhës së luftës pamjaftueshmërinë e tij konstaton se është në Kosovë. Ministria e Rendit vazhdimisht ka përgjegjësi e Qeverisë por edhe e Ministrisë së kërkuar zbatimin e këtij vendimi, por edhe nga Kulturës, Rinisë dhe Sportit, e cila si edhe herët e parashikimi i vitit 2004 këto fonde që llogariten në
2038 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shumën 250 milionë lekë nuk janë parashikuar në vënë në NATO. buxhetin e këtij dikasteri. Deputetët kërkuan në Pavarësisht nga këto ne e konsiderojmë të mbledhjen e komisionit që të parashikohet ky fond rëndësishme që për buxhetin e këtij viti Komisioni i dhe t’u garantohet trajtimi me ushqim punonjësve Ekonomisë, siç u tha këtu edhe nga zoti Bufi, të të policisë ose në rast të kundër Qeveri ta shfuqizojë marrë parasysh kërkesën e Komisionit të Mbrojtjes këtë vendim e të mos bëjë lojëra me strukturat që të paktën të ardhurat të cilat vijnë nga burime të themelore të shtetit shqiptar. brendshme të vetë Ministrisë së Mbrojtjes të 3.Duke analizuar zërin e shpenzimeve për mbërrijnë atë nivel të kërkuar nga Komisioni i investime, u konstatua se masa e rritjes së këtyre Mbrojtjes. Këto, në radhë të parë janë të ardhura të shpenzimeve prej 3.5% krahasuar me vitin 2003 cilat sistemi i sotëm i mbrojtjes i prodhon vetë, nuk është shumë e ulët dhe nuk i përgjigjet detyrave në i shkaktojnë asnjë shpenzim buxhetit të shtetit, rritje, sidomos në fushën e policisë kriminale, përveç se rrisin në një farë mënyrë raportin e deficitit shkencore, kufitare dhe rrugore, duke vështirësuar të përgjithshëm në raport me GDP-në sipas një zbulimin dhe goditjen e veprimtarisë kriminale e cila marrëveshje që ka bërë Ministria e Financës. po intensifikohet nga dita në ditë. Ne jemi të bindur që në qoftë se këtu do të Këto probleme që kanë të bëjnë me buxhetin e negociohet me seriozitet me Ministrinë e Financës Ministrisë së Rendit ia bëmë të njohur edhe ne mund të mbërrijmë një rezultat i cili mund të jetë Komisionit të Ekonomisë dhe Financave. i kënaqshëm edhe për Ministrinë e Mbrojtjes të Në përfundim Komisioni i Rendit dhe SHISH-it paktën në këtë aspekt. Për sa i përket zërave të duke kërkuar që problemet e mësipërme të merren tjera ne shpresojmë që buxheti i këtij viti të mbulojë parasysh dhe të futen në rrugën e zgjidhjes dhe disa nga angazhimet të cilat lindin si detyrime ligjore parashikimin në buxhetin e shtetit për vitin 2004, i nga statusi i ri për ushtarakët i cili pret të aprovohet. bën edhe një herë thirrje seancës plenare që të Faktikisht ne e kemi konsideruar të aprovuar, por merret parasysh dhe të garantohet mbështetja ligjërisht nuk ka kaluar akoma. financiare e qëndrimit në këmbë të institucionit. Me këto kërkesa, në qoftë se Ministria e Falemnderit! Financës do të këtë lëshim ndaj Komisionit të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Memia! Mbrojtjes, besoj që ky buxhet mund të konsiderohet Komisioni i Mbrojtjes, zoti Shehi. i pranueshëm, pavarësisht nga nevojat tepër të Dashamir Shehi – Zoti Kryetar! mëdha që ka ende ushtria shqiptare për të plotësuar Të nderuar kolegë! detyrat e veta. Komisioni Parlamentar i Mbrojtjes mori në Falemnderit! shqyrtim projektbuxhetin për vitin 2004 për Ministrinë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Shehi! Për e Mbrojtjes dhe rezulton që me gjithë kërkesat e Komisionin e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes së mëdha që ka pasur reformimi i ushtrisë shqiptare Mjedisit, zoti Koja. dhe me angazhimin që është marrë nga ky Gjergji Koja – Falemnderit, zoti Kryetar! Parlament që brenda vitit 2010 buxheti për Forcat e Komisioni i Shëndetësisë dhe i Mbrojtjes së Armatosura, për Ministrinë e Mbrojtjes, do të Mjedisit në prani dhe të Ministrit të Shëndetësisë mbërrinte në 2% të GDP-së, siç edhe angazhimi mori në shqyrtim projektligjin “Për buxhetin e shtetit që kemi bërë përpara aleatëve tanë perëndimorë, të vitit 2004”. Komisioni pas diskutimesh konstatoi jemi ende tepër prapa me këtë objektiv. disa mangësi në drejtimet e mëposhtme: Gjatë këtij viti buxheti praktikisht është rritur me Së pari, mungesa e tabelave të detajuara për një mesatare shumë të vogël, 0.027% nga 0.1% që projektbuxhetin e Ministrisë së Shëndetësisë në duhej të rritej në krahasim me vitin paraardhës. Duke zërin investime, ku të sqarohej objekti dhe shuma e vazhduar me këtë rritje, duke mos respektuar investimeve siç e kanë të detajuar dhe ministritë e normativat që ishin vënë për deri në vitin 2010, po tjera. akumulohet një vonesë e madhe për sa i përket Së dyti, ka mosdiferencim të buxhetit të mbërritjes së buxhetit në 2% të prodhimit të shërbimit spitalor sekondar nga ai terciar, vërejtje e përgjithshëm bruto për vitin 2010. Me këto ritme konstatuar dhe vënë në dukje edhe nga përfaqësuesi sigurisht që në vitet e ardhshme do të duhet që të i Ministrisë së Financave. bëhet një sakrificë e madhe në buxhetet e Së treti, ka një mungesë të theksuar vizioni dhe Shqipërisë për të mbërritur ato objektiva që kemi fonde mjaft të pakta për rehabilitimin e infrastrukturës
2039 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
fizike tejet të amortizuar të shërbimit onkologjik në Në përfundim, komisioni pasi u njoh me kërkesat Qendrën Spitalore Universitare “Nënë Tereza” si dhe e institucioneve të sipërpërmendura dhe i diskutoi për blerjen e aparaturave të shtrenjta për këtë ato me specialistët përkatës të institucioneve dhe shërbim. te Ministrisë së Financave, arriti në përfundimet e Komisioni propozon, gjithashtu, dhe ndryshimin mëposhtme: e mëposhtëm në buxhetin e Institutit të Sigurimeve Për ATSH-në. të Kujdesit Shëndetësor, në kushtet kur vetëm Meqenëse në qershor të vitit 2004 në Tiranë do efektet e rimbursimit të barnave nga ndryshimet e të zhvillohet Asambleja e 13-të e Përgjithshme e fundit që janë bërë me vendimet e Këshillit të Aleancës së Agjencive Mesdhetare të Lajmeve, ku Ministrave gjatë vitit 2003 kapin vlerën prej rreth 3 ATSH ka presidencën e radhës, për përballimin e miliardë e 46 milionë lekë, dhe gjithashtu ndryshimet shpenzimeve të këtij aktiviteti të rëndësishëm ATSH- në ligjin “Për sigurimet shëndetësore” për financimin së do t’i nevojitet një fond shtesë në shumën 2.5 e shërbimit të aparaturave të shtrenjta në Qendrës milionë lekë në zërin shërbime. Komisioni vlerëson Spitalore Universitare kapin vlerën 139 milionë lekë, se fondi i kërkuar nga institucioni për përballimin e propozojmë që totali i shpenzimeve për vitin 2004 shpenzimeve për këtë veprimtari në raport me për Institutin e Sigurimeve dhe Kujdesit Shëndetësor buxhetin e këtij institucioni është shumë më i madh të jetë 5 miliardë 350 milionë lekë nga 5 miliardë dhe i kapërcen mundësitë reale të vetë institucionit 150 milionë lekë që është parashikuar. Këtë për t’i mbuluar me fondet e veta. Duke pasur disbalancim prej 200 milionë lekësh Instituti i parasysh kërkesën e paraqitur nga ATSH për të Sigurimeve dhe Kujdesit Shëndetësor do ta pasur një zë më vete në buxhetin e institucionit me përballojë me rezervën e tij që ka në fondin rezervë, destinacion të përcaktuar, komisioni mendon dhe fond i cili në bazë të ligjit nr. 7870, datë 13.10.1994 sugjeron gjetjen e mundësive për t’i alokuar ATSH- “Për sigurimet shëndetësore në Republikën e së fondin e kërkuar për zhvillimin e kësaj veprimtarie Shqipërisë” si dhe në statutin e këtij instituti mund nga Buxheti i Shtetit brenda procedurave të të përdoret pikërisht në rastin kur zgjerohet skema mundshme dhe të lejueshme. e sigurimeve shëndetësore. Fondi në fjalë është Për RTSH-në. krijuar nga akumulimi në vite i rezultatit financiar Institucioni i RTSH-së ka paraqitur pranë vjetor dhe aktualisht është në një shumë të komisionit pretendimet e veta lidhur me fondet e konsiderueshme. Prekja e këtij fondi në këto raste parashikuara në projektbuxhetin e shtetit për këtë është e përcaktuar qartë por asnjëherë nuk është institucion. Komisioni duke vlerësuar pozitën e këtij mundësuar përdorimi. transmetuesi publik dhe situatën aktuale të tij në Në përfundim Komisioni i Shëndetësisë dhe pajisje dhe infrastrukturë në raport me detyrimet Mbrojtjes së Mjedisit propozon ndryshimet si më ligjore që ky transmetues ka ndaj publikut dhe me poshtë që, përveç nenit 3, të shtohet neni 3/1, ku objektivat strategjikë të tij, duke marrë parasysh disbalancimi i buxhetit të Institutit të Sigurimeve dhe edhe pozitën e këtij transmetuesi publik në raport Kujdesit Shëndetësor do të financohet nga fondi me tregun tashmë të zhvilluar të medias elektronike rezervë i tij në shumën prej 200 milionë lekësh. dhe pjesa teknike që rrjedhin prej kësaj situate për Pas diskutimit në komision, me shumicë votash transmetuesin publik si përfaqësues i interesave të u vendos që projektligjit të kalojë për miratim në publikut si dhe detyrimin që ligji i njeh shtetit për të seancë plenare propozimet e mësipërme. mbuluar këto shpenzime që lidhen me të gjithë këtë Falemnderit! problematikë, vendosi të mbështesë rritjen e fondit Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Koja! të akorduar për buxhetin e këtij institucioni lidhur Komisioni për Mjetet e Informimit Publik, zoti Ulqini. me ato zëra që kanë të bëjnë me investimet për Musa Ulqini – Falemnderit, zoti Kryetar! rinovimin e teknologjisë dhe aparaturat e këtij Edhe Komisioni për Mjetet e Informimit Publik transmetuesi në mënyrë që të përshtatet me mori në shqyrtim dhe diskutoi projektligjin “Për standardet e tregut të transmetuesve radiotelevizivë buxhetin e shtetit për vitin 2004” dhe në ve-çanti atë dhe për të bërë të mundur plotësimin e detyrimeve pjesë të buxhetit që i përket institucioneve të ligjore që ky transmetues ka për shfrytëzimin e Këshillit Kombëtar të Radios dhe Televizionit, burimeve që ka në dispozicion në mënyrë të plotë Radiotelevizionit Shqiptar dhe Agjencisë Telegrafike dhe eficiente pasi ato janë pronë e publikut dhe duhet Shqiptare. t’i shërbejnë atij.
2040 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Për Këshillin Kombëtar të Radios dhe e punës së komisionit si letra, ankesa, kërkesa, Televizionit, KKRT-në. peticione, pasi ndryshe këto peticione do të mbeten Lidhur me fondin e parashikuar në projektbuxhetin krejtësisht formale. e shtetit për këtë institucion, komisioni u shpreh Anëtarët e komisionit duke parë se u mbajtën dakord dhe nuk ka ndonjë vërejtje apo propozim. qëndrime të ndryshme lidhur me miratimin e tij Në të njëjtën mënyrë është shprehur dhe KKRT. vendosën të shprehen në seancën plenare Në përfundim, komisioni vlerëson se në parim përkatëse. është dakord që projektligjit “Për buxhetin e shtetit Nënkryetari i komisionit, zoti Agron Tato. për vitin 2004” të kalojë në seancë plenare. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Arbnori! Falemnderit! Pra, dëgjuam relacionet e komisioneve. Tani do të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ulqini! hapim debatin për projektbuxhetin e vitit 2004. Janë Komisioni i Politikës së Jashtme, zoti Zela? dhënë rreth 70 emra deputetësh për diskutim. Do Ilir Zela – Falemnderit, zoti Kryetar! t’ju lutesha që të tregoheshit sa më racionalë në Edhe Komisioni i Politikës së Jashtme e ka parë diskutime për të mos e zgjatur kohën tej mase. projektligjin “Për buxhetin e shtetit 2004”. Në lidhje Maksimumi i kohës së diskutimit do të jetë deri 10 me nevojat që ndien shërbimi i jashtëm për minuta, me përjashtim të atyre që përfaqësojnë mbështetje më të mirë financiare, i kemi paraqitur komisionet. Gjithashtu, do t’ju njoftoja që mendoj ato pranë Komisionit të Ekonomisë e Financës dhe që ta bëjmë pa ndërprerje me qëllim që të mbarojmë me këtë rast duam të përshëndesim punën e këtij po sot dhe me qëllim që deputetët të kenë mundësi, komisioni për të sjellë buxhetin në parametrat më sidomos të rretheve të shkojnë pranë familjeve, të mirë të mundshëm. Prandaj mbështesim meqë është edhe festa e Krishtlindjeve. Atëherë rekomandimet e Komisionit të Ekonomisë e diskutantja e parë është zonja Ermelinda Meksi. Financës. Përgatitet zoti Gjana. Falemnderit! Ermelinda Meksi – Falemnderit, zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Zela! Dhe Të nderuar kolegë deputetë! relacioni i fundit i komisioneve, Komisioni për të Më lejoni të shpreh vlerësimin për punën e bërë Drejtat e Njeriut, Minoritetet dhe Peticionet, zoti nga Ministria e Financave dhe të gjithë ministritë Arbnori. dhe institucionet e tjera për të hartuar buxhetin e Pjetër Arbnori – Falemnderit, zoti Kryetar! vitit 2004. Dokumenti që paraqitet sot për miratim Komisioni për të Drejtat e Njeriut, Minoritetet është rezultat i një pune intensive dhe i një procesi dhe Peticionet ka bërë një relacion për projektligjin diskutimi dhe konsultimi jo vetëm brenda strukturave “Për buxhetin e shtetit për vitin 2004”. Komisioni të Qeverisë dhe të Parlamentit por dhe ynë, ditën e martë, 16.12.2004, vazhdoi shqyrtimin përfaqësuesve të shoqërisë civile dhe komunitetit e projektligjit “Për buxhetin e shtetit për vitin 2004”. të biznesit. Gjatë diskutimeve anëtarët e komisionit përsëritën Ky buxhet, nga pikëpamja e përbërjes, përbën edhe një herë kërkesën se në këtë projekt duhet të një dokument të hartuar sipas një kuadri politikash ishte një zë me një shifër të caktuar për fiskale afatmesme të cilat i përgjigjen nevojave dëmshpërblimet e ish të përndjekurve e të burgosurve strategjike të zhvillimit ekonomik dhe social të vendit. politikë. Ai konkretizon përpjekjen me ritmet e kërkuara në Gjithashtu, meqenëse studentët e degëve fushën e reformave duke mos cenuar treguesit e matematike e fizikë të Universitetit të Tiranës, situatës makroekonomike dhe makrofinanciare të trajtohen që prej katër vitesh me një bursë nga shteti, vendit. Disa tipare të këtij buxheti janë si vijon: prej afro 7.000 lekë, u kërkua që kjo e drejtë t’u Së pari, buxheti i vitit 2004 dëshmon se sot jemi njihet të gjithë studentëve të degëve matematikë e në gjendje të investojmë me burimet tona. Kjo është fizikë të të gjitha universiteteve të Shqipërisë dhe të një gjë që duhet të përshëndetet pse jo dhe nga mos ketë asnjë dallim midis tyre. Shuma që nevojitet opozita. Buxheti i këtij viti konfirmon një nga risitë e është rreth 20 milionë lekë. buxhetit të vitit 2003, kursimet publike janë pozitive. Kryesia e komisionit kërkon që në buxhetin e Kjo do të thotë se me të ardhurat buxhetore ne sot Kuvendit të caktohet një zë për infrastrukturën, mund të mbulojmë shpenzimet korente dhe madje ndjekjen, verifikimin, inspektimin në vend të arrijmë të bëjmë investime edhe me fondet tona. problemeve të shumta që ndeshen në veprimtarinë Totali i të ardhurave buxhetore për vitin 2004 është
2041 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
24% e GDP-së, ndërsa shpenzimet korente 22.6% të Shqipërisë, siç u tha dhe dje nga Kryeministri e GDP-së. Ky është një zhvillim që duhet për një shumë prej 25 milionë euro. Kjo kërkesë përshëndetur nga të gjithë me një tendencë që duhet pasi është mbështetur në parim nga vendet anëtare të mbështetet nëse kemi parasysh se Shqipëria ka së shpejti do të miratohet nga Komisioni Evropian pasur gjatë gjithë tranzicionit kursime publike duke respektuar procedurat përkatëse për këtë negative. qëllim. Një ndihmë e tillë sigurisht do të ndikojë në Tipar tjetër i buxhetit të vitit 2004 është se ai drejtim të përballimit të efekteve që sjell reduktimi i mbështetet në mënyrë të qartë në reformën e të ardhurave në buxhetin e shtetit si pasojë e decentralizimit të pushtetit vendor. Sipas të dhënave reformës liberalizuese tregtare. të këtij buxheti burimet e pushtetit lokal rriten nga Buxheti i vitit 2004 është shprehje e angazhimit 56% në 62%, duke rritur pjesën e taksës mbi dhe përmirësimit të treguesve të deficitit të buxhetit biznesin e vogël, duke kaluar në nivel lokal të të shtetit. Është fakt se tendenca e këtij treguesi ardhurat nga taksa e tokës, etj. Natyrisht që kjo është në konstante uljeje, duke kaluar nga 6.2% është në logjikën e strategjisë së decentralizimit të të GDP-së për vitin 2002 në 4.7% të saj në vitin pushtetit lokal që në analizë të fundit synon të afrojë 2003-2004. më mirë shtetin me qytetarin. Të nderuar kolegë! Së treti, buxheti i vitit 2004 reflekton respektimin Nëse duam të faktojmë angazhimin tonë nga ana e Qeverisë së angazhimeve në kuadër të personal, institucional dhe politik lidhur me procesin reformës që do ta bëjë më të thellë procesin e e reformave në përgjithësi si dhe atë të integrimit të integrimit në Bashkimin Evropian. Nuk besoj se ka vendit në Bashkimin Evropian në veçanti, le të ndokush në këtë sallë që nuk pohon angazhimin e mbështesim me përgjegjësi në emër të këtij misioni tij personal dhe të forcës politike që përfaqëson se këtë dokument dhe të japim votën tonë pro miratimit është në favor të integrimit të vendit, aspekt i të tij duke lënë mënjanë interesat e ngushta që për rëndësishëm i të cilit është liberalizimi i tregut. Besoj fat të keq reflektohen edhe në momente të miratimit po kaq shumë se nga të gjithë është kuptuar se të dokumenteve të rëndësishëm financiarë që lidhen liberalizimi i tregut është një proces që shoqërohet me zhvillimet ekonomike dhe sociale të vendit. në mënyrë të pandashme si me përfitimet dhe me Falemnderit! kostot përkatëse të paevitueshme. Servet Pëllumbi – Falmenderit, zonja Meksi! Një nga format e kostos direkte është ajo që Zoti Gjana e ka fjalën. Zoti Mediu të përgatitet. shprehet në të ardhurat doganore, të munguara për Jemin Gjana – Falemnderit, zoti Kryetar! efekt të liberalizimit të tregut. Por a do të thotë kjo Të nderuar kolegë! se duhet të reduktojmë të ardhurat buxhetore dhe Të gjithë jemi të ndërgjegjshëm se buxheti i për pasojë shpenzimet buxhetore? Në fakt kjo do Shqipërisë përmban karakteristikat e buxhetit të një të ishte alternativa më e disfavorshme. Në buxhetin vendi në tranzicion dhe të një vendi në zhvillim. që na propozohet është ruajtur ritmi i rritjes së të Megjithatë, një çështje që është sa politike aq edhe ardhurave buxhetore duke respektuar parimin e morale, sa institucionale aq edhe ligjore, është që zhvendosjes dhe të përqendrimit të të ardhurave nga më pak se sa të bëjmë demagogji dhe të doganat në tatimet e brendshme, si duke mashtrojmë, duke i përpunuar shifrat ashtu si na e përmirësuar administrimin fiskal dhe parashikuar në do interesi i punës, të mund të shfaqim realitetet një të ardhme të afërt reformën në drejtim të rritjes me të cilat përballemi dhe të mund të bëjmë të gjithë së të ardhurave nga të ardhurat tatimore. së bashku atë çfarë duhet të bëjmë për ta ndryshuar Ndërkaq në cilësinë e Ministres së Integrimit, këtë realitet. dëshiroj të kujtoj se nëse përparojmë në reformën Është fare e thjeshtë të vish këtu e të luash me politike, ekonomike dhe institucionale ne do të kemi objektivat e mijëvjeçarit që i kanë përcaktuar të tjerët. mundësinë për të pasur mbështetje buxhetore në Të luash këtu dhe me marrëveshje që ne nënshkruajmë rritje dhe nga ana e Bashkimit Evropian. Ritmet e bilaterale apo multilaterale me organizma të tjerë. reformës përveç përfitimeve në vetvete do të krijojnë Çështja është të shohim se cilat janë efektet që kushtet për të përfituar dhe financiarisht nga pasojnë zhvillimet ekonomike dhe sociale në vend. Bashkimi Evropian. Në këtë kuadër do të dëshiroja Studimet vërtetojnë se jemi ndër vendet me t’ju informoj se nga ana a Bashkimit Evropian është treguesit më të përkeqësuar lidhur me objektivat e duke u trajtuar kërkesa për mbështetjen buxhetore mijëvjeçarit. Çështja është se këto tregues, sipas
2042 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të dhënave dhe studimeve që bën Banka Botërore, Së treti, nuk mund të mashtrohet kështu siç që i kanë dhe institucionet tona të ekzekutivit, që mashtrohet me deficitin tregtar në Shqipëri. Është bëjnë dhe mekanizma të tjerë që ndjekin zhvillimet 4-5 herë më i lartë se 10 vite më parë. Sigurisht aty ekonomike dhe financiare në vend, nuk ecim në ka dhe efekte objektive që ndikojnë, por shumica e rrugën e zvogëlimit të nivelit të varfërisë në vend. efekteve janë efekte subjektive, janë efekte që lidhen Përkundrazi, Shqipëria ka bërë hapa negative në drejtpërdrejt me atë se sa Qeveria Shqiptare, sa rritje në peshën specifike të familjeve dhe të institucionet e shtetit shqiptar punojnë për të rritur popullsisë që jeton në nivel varfërie. Dhjetë vjet më prodhimin e brendshëm, për të pasur një rritje reale pas, krahasuar me vitet 1994-95, shifra rezulton të të GDP-së. Ne diskutojmë dhe mburremi me rritje jetë dy-tre herë më e lartë se sa ka qenë 10 vjet më të GDP-së vit për vit në një kohë që na thellohet vit parë. për vit deficiti tregtar. Atëherë si ne mundet të dalim përpara Një çështje tjetër e madhe, një debat shumë i shqiptarëve dhe të bëjmë fjalë për objektivat e hapur që zhvilluam lidhur me sistemin e taksave e mijëvjeçarit për popullsinë dhe për zhvillimin, për tatimeve, për problemet e arbitraritetit të reduktimin e varfërisë? Është më mirë që gjërat t’i administratës, për problemet e evazionit fiskal. themi hapur, siç janë, dhe objektivat t’i vendosim të Normalisht ne nuk mund të alokojmë dhe të fusim tilla që të mund t’i realizojmë. në buxhet të gjitha paratë që mund të vinin nga Dje bëmë mirë që nuk e dëgjuam fjalën e zhdoganimi i karburanteve, i kafesë, i cigareve dhe Kryeministrit, sepse normalisht është demagogjike. i shumë artikujve të tjerë. Por ka një realitet që duhet Është demagogjike të dalësh përpara shqiptarëve ta pranojmë dhe t’ua themi shqiptarëve, që ne dhe të thuash në vitin 2004 në Shqipëri ka vetëm zhdoganojmë aq cigare sa t’i takojë për pesë 10% të papunë. Kujt i thotë Fatos Nano se janë duhanpirës një paketë cigare në Shqipëri, që t’i 10% të papunë në Shqipëri? Është e pandershme. takojë që për çdo makinë që përdorin shqiptarët 30 Nuk është normale. Është fyese, është e turpshme. litra karburant në muaj, që t’i takojë që ta 10%, unë i them Kryeministrit se mund t’i gjejë shpërndajmë kafenë siç e kemi shpërndarë dikur vetëm para kinema “Partizanit”. Por në qoftë se me tallona. Nga mallrat e akcizës sigurisht vjen një Kryeministri bën propagandë sa për vete dhe merret pjesë e madhe e peshës specifike të të ardhurave me bizneset e tij, në qoftë se ministrat e tij e kanë të sistemit të taksave dhe tatimeve në buxhetin e nga një shtëpi në Tiranë, nga një apartament dhe shtetit. nga një vilë në Durrës, nga një apartament dhe nga Çfarë ndodh me investimet? Unë do ta pranoja një vilë në Pogradec, nga një apartament dhe nga që të ishte më mirë kështu, që administrata është një vilë në Vlorë apo në Sarandë, dhe aktivitete të e paaftë dhe e pazonja t’ia sjellë investimet tjera, po të doni u them me emra. Ju kanë parë të Parlamentit Shqiptar në zëra un block dhe jo objekt pushoni edhe në Durrës, edhe në Vlorë, edhe në për objekt. Por nuk është kjo arsyeja. Me sa duket Pogradec, edhe në Sarandë, kudo në apartamentet arsyeja është që deri në fund të tremujorit të parë tuaja. ne nuk arrijmë ta marrim vesh. Pse? Sepse Sigurisht nuk mund ta shihni nivelin e papunësisë Kryeministrit, sepse ministrave, sepse deputetëve në Shqipëri! Si mund të bësh fjalë për nivel papunësie të veçantë, sepse njerëzve që kanë më shumë 10%, në një kohë që vetëm në bujqësi janë 600-700 peshë specifike në vendimet e ekzekutivit u intereson mijë krahë pune. Të punësuar janë ata? Po 600 mijë t’i lëvizin ato në zërat që duan ata, në vende ku shqiptarë që janë në moshë pune që janë jashtë mund të bëhen tendera siç mund të duan ata dhe kufijve të Shqipërisë dhe mijëra të tjerë që kërkojnë për shumë arsye të tjera të kësaj natyre. për ditë rrugët për t’u larguar? Nuk janë popullsi e Një çështje shumë e rëndësishme dhe shumë papunë? Pra, përpara se sa të bëjmë demagogji e prekshme, ne e kemi debatuar në Komisionin e me këto lloj shifrash, është mirë t’i themi realitetet Bujqësisë dhe të Ushqimit, e kam shtruar dhe në si-ç janë. Ato nuk janë realitete që mund të Komisionin e Ekonomisë e të Financave, tani po eliminohen për një ditë, as për një vit, as dhe për jua them edhe si përfaqësues i opozitës. një dekadë, por ne duhet t’i pranojmë siç janë dhe Zotërinj të nderuar, çështja në bujqësinë të luftojmë të gjithë bashkërisht për t’i ndryshuar e shqiptare shkon duke u përkeqësuar. Nuk mund të jo të mashtrojmë shqiptarët duke iu thënë se vetëm lihet bujqësia shqiptare në fatin e asaj se fermerët 10% e shqiptarëve në moshë pune janë të papunë. shqiptarë janë prodhues privatë. Ka një realitet të
2043 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
pamohueshëm. Sipërfaqet e mbjella në Shqipëri strukturat parlamentare, nuk flas më për ekzekutivin: kanë ardhur në rënie në vitet e fundit. Numri i krerëve ligji për pronat dhe efektet e tij financiare, ligji për në blegtori ka ardhur në rënie. 1 milionë krerë të ish të përndjekurit politikë dhe efektet e tij financiare. imta më pak kemi krahasuar me 5-6 vite më parë. Nuk duhet të vazhdojmë të bëjmë demagogji. Të 100 mijë krerë gjedhë më pak. Prodhojmë 200 mijë gjithë jemi të ndërgjegjshëm për kosto, por të gjithë ton grurë më pak. Prodhojmë gati të njëjtën sasi deklarojmë se procesi duhet filluar. Por kur vjen mishi. Të gjithë këto përse? Sepse nuk ka interes momenti për të filluar nuk shfaqim vullnetin e duhur fermeri shqiptar. Të rinjtë shqiptarë pranojnë më mirë politik me numra për t’i ngritur kartonët, për ta filluar të shkojnë të ruajnë dhitë në shtetet fqinjë, të procesin. Duhet hapur zëri në buxhet, dhe për ish mbjellim dhe të prodhojnë domatet në shtetet fqinjë të përndjekurit dhe për ish pronarët. Ndryshe ligjet se sa të merren me bujqësinë në vendin e tyre për që i kemi nëpër sirtarët tanë edhe për një vit tjetër efekt të çmimeve, për efekt të mungesës së do të thotë se mbeten të vdekura. Sa do të jenë ndihmës, për efekt të atij skandali që u bë këtu kur shumat? Të diskutojmë dhe të dialogojmë! Të votuam për karburantin për bujqësinë dhe shumë shikojmë mundësitë, të diskutojmë kostot! Por të gjëra të tjera që lidhen me të. mos bëjmë demagogji, sepse me demagogji nuk e Në qoftë se nuk do t’i kemi në konsideratë këto, shpëtojmë situatën. Nuk mund ta tejkalojmë situatën për ta nxitur dhe mbështetur më shumë prodhimin me demagogji, në qoftë se ne nuk i shohim treguesit bujqësor në vend, për të bërë politikë me paketën realisht, situatat realisht dhe e mbajmë njëri-tjetrin tonë fiskale, për të bërë politikë me buxhetin tonë. në këmbë duke iu kundërvënë njëri-tjetrin me Nuk kemi qenë dhe nuk jemi kundër as atyre deklarata. marrëveshjeve të tregtisë së lirë që kemi nënshkruar Shumë herë debatet që bëhen në komisionet me rajonin, as të asaj marrëveshje që kemi parlamentare janë debate shumë më të efektshme. nënshkruar me OBT-në. Por marrëveshjet nuk mund Sa vihet këtu në sallën e Parlamentit, harrohen të të tunden për të mbajtur në këmbë mirazhin e gjitha ato lloj debatesh, harrohen të gjitha ekzekutivit, sepse lufta nuk është vetëm te ne, është angazhimet, harrohen dhe deklaratat që bëhen në të gjithë botën. Ne vërtet nuk jemi vend që përpara medias dhe publikut, dhe bëjmë atë që nuk subvencionojmë se nuk kemi mundësi të duhet të bëjmë. Fatkeqësisht, të paktën për këto subvencionojnë dhe nuk na lenë. Kemi pak politika dy probleme kemi dy vjet që bëjmë një demagogji kreditimi, por mos harroni se ne kemi nënshkruar të papranueshme dhe po mbetemi të gjithë në një marrëveshje dhe pranojmë në kushte tërësisht thes. Kjo nuk është e lejueshme për ne. Ose duhet diskriminuese. të deklarohemi që asnjë projektligj nuk do ta kthejmë Kolegë të nderuar, 350 miliardë dollarë në ligj, ose ndryshe duhet të jemi seriozë sepse iu harxhohen në vit në vendet e zhvilluara për ta kemi dhënë mundësi shqiptarëve, por këto janë subvencionuar bujqësinë, 1 miliardë dollarë në ditë. kontigjente më të pakta. Ndoshta nuk janë Si do të përballemi ne atëherë? Si mund ta mbrojmë, kontigjentet që përcaktojnë me votë për të ardhur si mund ta nxisim prodhuesin shqiptar? Si mund ta njëri apo tjetri në pushtet, por siç kemi dhënë pasuri barazpeshojmë në rajon dhe më tej rajonit? të tundshme dhe të patundshme njerëzve në fshat Të gjitha këto janë të një karakteri më të gjerë dhe në qytet në këto 10 vjet, le të mendojmë dhe se sa shifra të veçanta, të një karakteri më shumë për këtë kategori për shumicën dërrmuese të tyre, politik. Por ne duhet t’i pranojmë realitetet, duhet të sepse një pjesë kanë mundur të përfitojnë duke dimë që ato marrëveshje që nënshkruajmë sigurisht shfrytëzuar konjukturat e pushtetit. Por, janë një që kanë efektet e tyre pozitive, që kanë efektet e pjesë e madhe e tyre që kanë mbetur të patrajtuar tyre në proceset e integrimit, por që kanë efektet e dhe kështu si po sillemi ne në Parlamentin Shqiptar, tyre negative. Nuk dëgjon askënd në Shqipëri, as do të mbeten të patrajtuar. në ekzekutiv, as në institucione, as në sallën e Do t’ju ftoja që t’i kishit në konsideratë këto Parlamentit që të mundet t’i evidentojë këto efekte shqetësime që vijnë edhe nga komisionet dhe të mundet të luftojë për t’i balancuar, për t’i parlamentare dhe nga deputetë të opozitës. barazpeshuar, që të mos shkojmë kovë pusi siç po Falemnderit! shkojmë në shumë sfera të aktivitetit tonë. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Gjana! Zoti Çështja e fundit që dua të shtroj është një çështje Mediu e ka fjalën. Përgatitet zoti Majko. që është debatuar dje, ka dy vite që debatohet në Fatmir Mediu – I nderuar zoti Kryetar!
2044 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Të nderuar kolegë deputetë! miratimit apo pranimit apriori të buxhetit ose të Më lejoni që në fillim të fjalës time të theksoj ligjeve që përcjell Qeveria, por dhe të kontrollit të faktin se ky Parlament për fatin e keq po humbet realizimit të këtij buxheti, të shpenzimeve publike. çdo vlerë të tij si një institucion dhe po kthehet në Prandaj mendoj se ky Kuvend nuk mund të një shtojcë të Qeverisë duke justifikuar demagogjinë, mbajë qëndrim vetëm lidhur me raportet që përcjell mashtrimet, shkeljet e ligjit dhe të Kushtetutës nga Kontrolli i Lartë i Shtetit për shpenzimet publike, ana e Qeverisë. Natyrisht që nuk dua të mbetem por duhet të ketë edhe një komision të posaçëm abuziv në thënien time por do ta justifikoj atë çfarë për shpenzimet e buxhetit në mënyrë që të rrisë thashë më sipër. autoritetin dhe kërkesën e tij karshi ekzekutivit, të Për sa thashë më sipër, më lejoni të parashtroj fitojë autoritetin që i duhet në raport me qeverisjen pse ky Parlament nuk ka asnjë vlerë edhe në e vendit. diskutimet për buxhetin. Që në pyetjen e parë që E dëgjoj me vëmendje dhe me respekt kërkesën do të shtroja nga deputetët dhe kolegët e mi se, a e e zëvendëskryeministres dhe Ministres së di ndonjëri se sa është buxheti i këtij Parlamenti? Integrimit, zonjës Meksi që ky buxhet të miratohet Si janë parashtruar nevojat për buxhetin e edhe në emër të qëllimeve integruese. Natyrisht Parlamentit? A është përcjellë ideja dhe kërkesa e këto janë qëllime të mira. Por këto qëllime janë të çdo deputeti për të angazhuar vetveten në procesin realizueshme atëherë kur të gjithë së bashku të e ligjbërjes, miratimit të ligjeve apo kontrollit të diskutojmë për kërkesat e Bashkimit Evropian, për ekzekutivit. Parlamenti nuk ka diskutuar në asnjë kërkesat e NATO-s, sa janë pasqyruar ato në këtë komision buxhetin e tij. Ka pranuar apriori një projektbuxhet, sa vërtet Parlamenti Shqiptar do të përtëritje rutinë të kërkesës së administratës ketë rol në proceset e integrimit evropian apo të drejtuar Qeverisë. integrimit në NATO. Pra, dua të them që është e Në planifikimin e këtij buxheti jo vetëm nuk është domosdoshme që të ketë një diskutim serioz dhe marrë në konsideratë asnjë mundësi investimi për një rakordim të të gjitha institucioneve për sa i përket të rritur autoritetin e punës së deputetëve dhe këtyre proceseve. Përndryshe këto procese do të infrastrukturën e Parlamentit e cila dallon shumë personalizohen, do të kemi individë si protagonistë qartë nga infrastruktura dhe autoriteti i Qeverisë në dhe asnjëherë nuk do të marrin vlerën e tyre reale. disfavor të Parlamentit. Po ashtu nuk është Më lejoni që të kaloj dhe në dy çështje tepër parashikuar asnjë fond për politika konkrete që kanë konkrete, ku ky Parlament përsëri humbet autoritetin të bëjnë me rolin e Kuvendit të Shqipërisë në procese e tij, jo vetëm në raportet me qeverisjen por dhe në të rëndësishme si ato të integrimit Euroatlantik dhe detyrimet që ka karshi qytetarëve të tij. marrëdhëniet me Parlamentin Evropian, Këshillin e Ne republikanët kemi bindjen se kjo Qeveri, ish Evropës dhe parlamenteve të vendeve të tjera për të të përndjekurit politikë dhe pronarët i ka parë dhe i forcuar marrëdhëniet e Kuvendit të Shqipërisë me shikon me syrin e shtresave reaksionare, duke i institucione të rëndësishme. Dhe këto që po ju them konsideruar armiq. Këtë thënie nuk e kam thjesht unë zotërinj deputetë, natyrisht që gjithsecili nga ju për të kujtuar se çfarë kanë vuajtur në këto 50 vjet i thotë nën zë. Por për fatin e keq nuk po gjejmë ish të përndjekurit dhe pronarët. Është e vërtetë për kurajën për t’i dhënë autoritetin vetes sonë dhe për gjykimin tim, mbase nuk është e vërtetë për ty! Dhe të punuar të gjithë së bashku që institucioni bazë i dua të theksoj faktin që shikohen po me këtë sy, demokracisë shqiptare të fitojë autoritetin e tij të për faktin se nuk ka asnjë interesim serioz për ish nevojshëm kushtetues. të përndjekurit politikë, për të marrë atë që Asnjë nga deputetët nuk ka pasur rastin të parashikojnë ligjet, Kodi i Procedurës Penale. Nuk shikojë, diskutojë apo gjykojë buxhetin e Kuvendit. ka asnjë qëndrim serioz nga ana e këtij Parlamenti Dhe për sa kohë ushqimi, financat karshi këtij për të parë se kush është rruga e kthimit të pronës. Kuvendi do të jenë në dorë dhe do të kontrollohen Partia Republikane e ka theksuar në qëndrimin nga Qeveria asnjëherë ky Kuvend nuk ka për të e saj që ligji i përgatitur nga OSBE-ja është një ushtruar autoritetin e tij kushtetues, asnjëherë ky demagogji e radhës dhe po në këtë frymë Kuvend nuk do të jetë në lartësinë e detyrave të tij demagogjike, u firmos nga deputetët e këtij Kuvendi, dhe asnjëherë deputetët e këtij Kuvendi nuk mund sepse kryesisht synon në kompensimin financiar të kenë autoritetin e përfaqësuesve të popullit. të pronarëve. Dhe unë dua t’i them zotit ministër, i Mendoj se ky Parlament nuk ka vetëm detyrën e cili me cinizëm thotë se brenda këtij buxheti, pasi
2045 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të miratohet ligji, do të shikojmë se çfarë do t’u të vazhdueshme dhe me indiferentizmin apo me japim. Nuk ka për t’u dhënë asgjë. Dua t’i them gënjeshtrat e shtetit, i cili vazhdon të gënjejë se do brenda normave të etikës që gënjen, sepse nuk ka t’i kompensojë. për t’i dhënë asgjë pronarëve dhe ish të përndjekurve Ka më shumë se një vit e gjysmë, zoti Kryetar politikë, sepse nuk mund të lëvizë buxhetin si t’i dhe kolegë deputetë, që ne nuk ushtrojmë autoritetin dojë qejfi atij. tonë kushtetues për të bërë ligjin, pavarësisht që Edhe në fondin rezervë zoti ministër, që ju e Qeveria gënjen se do të sjellë një faturë financiare. keni në një vlerë rreth 50 herë më pak se sa është e Ne kemi detyrimin për të respektuar Kodin Penal, nevojshme për të kompensuar financiarisht pronarët, Kodin e Procedurës Penale dhe ligjin nr. 7748, i cili nuk keni asnjë mundësi për të realizuar flet për kompensimin. Kemi detyrimin për të miratuar kompensimin financiar të pronës, sepse do të atë ligj të përcjellë nga 57 deputetë të këtij Kuvendi duheshin rreth 60 vjet për të realizuar atë kompensim dhe të detyrojmë Qeverinë që të kompensojë të financiar të pronës ndërkohë që projektligji përndjekurit politikë. Nuk mund të luajmë me këta parashikon jo më shumë se sa 10 vjet. E pra kjo njerëz, duke i parë si numër, janë shumë apo janë është një demagogji e radhës në raport me pronarët. pak. Këta janë njerëz që kanë nevojë dhe në bazë Është absurde të pretendohet që të miratohet të ligjit duhet t’i përgjigjemi dhe t’i respektojmë të një herë ligji pastaj të shikojmë sa është fatura drejtat e tyre, si për ish të përndjekurit politikë ashtu financiare dhe pastaj ta parashikojmë në buxhet. dhe për pronarët. Sipas Kushtetutës çdo ligj që kalon në Parlament Prandaj, zoti Kryetar, dje, përpara se të futej dhe projektligji ka filluar të diskutohet duhet të dhe të diskutohej ky projektbuxhet, kërkova që të shoqërohet me faturë nga ana e Qeverisë brenda shikoheshin me vëmendje si buxheti i Kuvendit ashtu 30 ditëve. Në qoftë se nuk ka faturë brenda 30 ditëve dhe kompensimi i ish të përndjekurve politikë, edhe kalohet në proces miratimi dhe Qeveria është e teoria e kompensimit financiar të pronarëve që nuk detyruar t’i përgjigjet kërkesave që ka ligji për faturën ka për të ndodhur asnjëherë. Sepse në qoftë se do financiare. Dhe ju duhet ta kishit parashikuar në të kalojmë e do të miratojmë ligje pa parë se si buxhet sepse po ky ligj thotë që brenda vitit 2004 duhet t’i respektojmë ato, unë mendoj që ky duhet të fillojë dhe kompensimi financiar i pronarëve, institucion i cili është shumë i rëndësishëm për nga duke përcaktuar dhe një fond të veçantë. emri, por aspak i rëndësishëm për nga veprimi dhe Unë kam bindjen që nuk ka për të pasur as fond mënyra se si është katandisur, nuk do të bëjë të veçantë e as kompensim financiar, por e them asnjëherë detyrën e tij. Ne asnjëherë nuk do të jemi këtë dhe për kolegët e mi të opozitës që ndoshta përfaqësues të të drejtave të qytetarëve shqiptarë, shikojnë një dritëhije se mund të kompensohen nuk do të jemi përfaqësues të votës së tyre. pronarët. Asnjëherë nuk ka për të ndodhur. Dhe dua Prandaj, Partia Republikane deklaron votën e t’i them kolegëve të mi të opozitës që, për të dalë saj kundër këtij buxheti, i cili është vetëm një teori nga thesi i demagogjisë së socialistëve, është e dhe demagogji e Partisë Socialiste. detyrueshme që të vendoset një raport i drejtë me Falemnderit! pronarët, pavarësisht se janë grup i vogël apo grup i Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mediu! madh, kanë të drejtën që të përfitojnë pronën e tyre, Zoti Majko e ka fjalën. Përgatitet zoti Minarolli. kanë të drejtën që të fitojnë atë çka iu ka rrëmbyer Pandeli Majko – I nderuar zoti Kryetar! në mënyrë të padrejtë ligji. Të nderuar deputetë! Nga ana tjetër, në bazë të këtyre ligjeve, sipas Më lejoni t’ju konfirmoj seriozitetin e të gjithë Kushtetutës brenda 30 ditëve, duhet të ishte dhënë strukturave përkatëse të Ministrisë së Mbrojtjes në përgjigja për ish të përndjekurit politikë. Ka më hartimin e projektbuxhetit për dikasterin tonë për shumë se një vit që në Kuvendin e Shqipërisë, më vitin 2004. Duke iu thënë këtë gjë kërkoj të shfrytëzoj firmën e 57 deputetëve, të majtë e të djathtë, është rastin për të falënderuar Komisionin Parlamentar të përcjellë një ligj i cili ka të bëjë me kompensimin Mbrojtjes por edhe Ministrinë e Financave dhe financiar të ish të përndjekurve politikë. Ka më Komisionin e Ekonomisë për ndihmën e pakursyer shumë se një vit që njerëz që kanë vuajtur tmerrin e që na kanë dhënë dhe për asistencën e vazhdueshme diktaturës, që iu janë shkatërruar familjet, që nuk e që kanë ofruar për hartimin e projektbuxhetit për dinë ku i kanë të afërmit e tyre, përballen me Ministrinë e Mbrojtjes. Parlamentin dhe me Qeverinë Shqiptare në protesta Më lejoni të ndaj me ju bindjen time që ky
2046 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
projektbuxhet është realist, i përputhshëm me maksimalja dhe standardi i Forcave të Armatosura nevojat tona dhe ofron mjetet dhe mekanizmat në NATO, do të jetë 2% e GDP-së, për të mbajtur përkatës për realizimin me sukses të reformave kështu dhe për të modernizuar Forcat e Armatosura komplekse në Forcat tona të Armatosura. Duke të Republikës së Shqipërisë. nënvizuar faktin se të gjithë aktorët dhe faktorët e Në hartimin e projektbuxhetit për mbrojtjen janë përfshirë në këtë proces kanë ofruar bashkëpunimin mbajtur parasysh këto synime: më të mirë të mundshëm, dëshiroj të them se një -Zhvillimi dhe motivimi i personelit. gjë e tillë është rezultat i ndërgjegjësimit tonë të -Sigurimi i funksionimit dhe zhvillimit normal të përbashkët për domosdoshmërinë e thellimit të aktivitetit të Forcave të Armatosura. reformës dhe suksesin e saj. -Sigurimi i mjeteve të nevojshme për pasurimin Hartimi i projektbuxhetit të mbrojtjes për vitin dhe përmirësimin e aftësive operacionale dhe të 2004 është një lexim i kujdesshëm i nevojave të infrastrukturës të strukturave dhe elementeve të mbrojtjes, i bazuar në mundësitë ekonomiko- sistemeve kryesore prioritare të saj. financiare të vendit, në prioritetet e Qeverisë për -Krijimi i bazave të domosdoshme për përdorimin e burimeve financiare, por dhe në nevojat lehtësimin, vijimin dhe zbatimin e planit 10-vjeçar të progresive për zhvillimin dhe transformimin e Forcave reformës së mbrojtjes. të Armatosura për periudhën 2004-2006 dhe planin -Plotësimi i detyrimeve ushtarake në procesin e veprimit për anëtarësim. e integrimit të Forcave tona të Armatosura në NATO. Ne parashikojmë që kërkesat tona për buxhetin Duke përmendur këto synime, më lejoni të të përbëjnë bazën e domosdoshme të punës për nderuar deputetë, të shënoj faktin se pjesa ristrukturimin dhe reformimin e Forcave të dërrmuese e tyre janë në të njëjtën kohë synime të Armatosura të shprehura në planin e zbatimit gjithëpranuara nga shoqëria shqiptare, por edhe nga afatgjatë të Forcave të Armatosura. Në rast të politika shqiptare në tërësi, të shprehura këto në kundërt, do të gjendeshim përballë ngadalësimit të pranimin e domosdoshmërisë të çuarjes deri në fund reformave dhe mospërmbushjen e detyrimeve të reformës në fushën e mbrojtjes. Falë përpjekjeve ushtarake për integrim në strukturat Euroatlantike. të përbashkëta detyra e sotme Forcave të Ministria e Mbrojtjes bazuar në dokumentin e Armatosura nuk është ajo e një të kaluare jo fort të strategjisë ushtarake të Republikës së Shqipërisë, largët, sepse në këtë përmirësim të imazhit të saj strategjisë së shpenzimeve afatmesme të mbrojtjes jemi të gjithë aksionerë dhe se duhet të vazhdojmë për vitet 2004-2006 dhe në analizën e informacionit të ruajmë e të kuptojmë edhe më lart ato aksione e kërkesave të strukturave të Forcave të Armatosura dhe në të ardhmen. Është një e vërtetë që tashmë kërkon një buxhet të përcaktuar që do të përmbushë po e përqafojmë së bashku, një e vërtetë që po na nevojat e kërkuara. pohohet dhe nga partnerët tanë Euroatlantikë se Kërkesa jonë për këtë shumë bazohet Forcat tona të Armatosura janë një nga segmentet gjithashtu dhe në dokumentin e strategjisë e shoqërisë sonë më progresive dhe më pranë ushtarake të Republikës së Shqipërisë, miratuar me realizimit të aspiratës për integrim në familjen konsensus nga Kuvendi i Shqipërisë dhe dekretuar Euroatlantike. nga Presidenti i Republikës, në të cilin ndër të tjera Ne besojmë se gjatë vitit 2004 do të arrihet të theksohet se: zbatimi i programit për reformën dhe normalizohet plotësisht dhe do të përmirësohet në modernizimin e mbrojtjes i përshkruar në strategjinë një masë të konsiderueshme niveli i kushteve të ushtarake kombëtare, do të kërkojmë dhënien e jetesës e të punës dhe i përgatitjes luftarake, fondeve të barabartë me 1.2% të prodhimit të kryesisht në strukturat tona aktive të përcaktuara brendshëm bruto për vitin 2002 dhe për një rritje si prioritare për këtë vit. Si të tilla do të përmendja vjetore prej 0.1% të GDP-së deri në vitin 2010. Në Brigadën e Reagimit të Shpejtë, Qendrën Kombëtare bashkëpunim me Komisionin e Mbrojtjes ne të Stërvitjes, Regjimentin Komando, atë të synojmë ta çojmë në përqindje për vitin 2004 në Helikopterëve, Spitalin Ushtarak Qendror Universitar etj. 1.3% të GDP-së fondin e caktuar për Ministrinë e Thelbi i synimeve tona të parashtruara kërkon Mbrojtjes dhe strukturat e saj. shndërrimin gradual të Forcave të Armatosura në Pas këtij viti, në vitin 2010 është parashikuar që një forcë ushtarake të pakët në numër, të arsyeshme Qeveria do të mbështesë mbrojtjen me fonde që do për kushtet dhe mundësitë e vendit tonë por të aftë të parashikohen, siç e thashë dhe më lart, të përmbushë detyrimet kushtetuese, ligjore dhe
2047 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kërkesat për integrim në NATO. Mund t’ju konfirmoj i tij dhe jo përdorja si një arenë dhe armë lufte midis se nga 1 janari i vitit 2004 hyn në fuqi sistemi i ri i pozitës dhe opozitës, do të jenë pra temat e debatit pagave të lidhura me gradat, gjë që përbën në tonë parlamentar. Më lejoni të besoj se ka ardhur reformën e Forcave tona të Armatosura evolucionin prej kohësh çasti që në këtë sallë të mos diskutohet më pozitiv dhe plotësimin e një kushti të si mes armiqsh por ndërmjet kundërshtive të ideve domosdoshëm për integrim në NATO. dhe alternativave. Për t’i realizuar këto synime, Ministria e Falemnderit! Mbrojtjes në hartimin e projektbuxhetit ka shënjuar Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ministër! prioritetet e saj. Ky projektbuxhet, për më tepër, Fjalën e ka zoti Minarolli. Përgatitet zoti Angjeli. garanton mbulimin nga pikëpamja financiare e Vili Minarolli – I nderuar Kryetar! kostos së miratimit të statusit të ushtarakut, që Të nderuar kolegë! shumë shpejt do të jetë në tryezat tuaja. Miratimi i buxhetit është një moment mjaft i Projektbuxheti kushtëzon programet, veprimet dhe rëndësishëm për një qeveri që ka marrë përsipër zhvillimet e mëposhtme: përgjegjësinë e të qeverisurit të një vendi dhe të një -Zhvillimi dhe motivimi i personelit i cili përbën populli. Së pari është një proces transparent bazën e sigurisë për transformimin dhe modernizimin llogaridhënie përpara atyre që i kanë besuar mundin e Forcave të Armatosura. dhe djersën e tyre për ta administruar. Tregohet si -Reduktimin gradual të personelit të oficerëve janë shpenzuar e do të shpenzohen paratë e dhe përmirësimin e strukturës së personelit. Ky taksapaguesve e në rastin e qytetarit shqiptar paratë proces shoqërohet edhe nga rritja e numrit të e atyre që janë më të varfrit në Evropë e nga më të ushtarëve profesionistë dhe reduktimi i ushtarëve të varfrit në botë. Çfarë është bërë me këto para? A u shërbimit të detyrueshëm aktiv. ndryshua jeta e qytetarëve? A u rrit shpresa për një -Riorganizimi, transformimi dhe zhvillimi i një jetë më mirë, për më shumë punë, për shërbim forcë ushtarake më të vogël në numër por më të shëndetësor më të mirë, për arsim ku të mësohet e jo motivuar, më aktive dhe më efektive në reagim. ku bëhet sikur mësohet, e të vijmë më tej për identitete -Rritja dhe përmirësimi i kapaciteteve për kulturore e veprimtari shkencore, artistike etj. zhvillimin e përgjithshëm kulturor, arsimor dhe Dhe, në këtë gjykim, kemi të drejtë të mendojmë profesional të personelit ushtarak. se çfarë u tha pikërisht një vit më parë. Mbrëmë foli -Përmirësimi gradual i kushteve të jetesës, me orë të tëra Kryeministri. Po ai që foli edhe një vit punës dhe aktivitetit të përditshëm në Forcat e më parë dhe përsëri bëri propagandë dhe demagogji Armatosura. siç ka bërë gjithnjë, sepse tha që kishim bërë një -Riorganizimi dhe transformimi progresiv i hap të madh drejt parajsës tokësore dhe tani po sistemit të komandimit e drejtimit të Forcave të bëjmë hapin përfundimtar për të qenë një vend me Armatosura. standarde ekonomike si vendet e Evropës. Varet se -Përmirësimi dhe zhvillimi i strukturës ushtarake me çfarë kuti e mat dhe se me çfarë sysh shikon në të cilën nevojat tona krahasuar me ato të vendeve rreth e rrotull. anëtare të NATO-s do të jenë të konsiderueshme Po ta shikosh vendin që qeveris nga lartësia e për një periudhë jo të shkurtër kohe. avionit çarter, pasi ke bërë një shëtitje turistike në Të nderuar deputetë! Evropë e më tej, atëherë flet si e ëma e Zeqos në Duke e shpresuar ta konsideroni projektbuxhetin majë të thanës. Nuk ka më varfëri, sepse edhe ata e mbrojtjes për vitin 2004 si realist dhe plotësisht të të varfërve që ishin, u dha zonja e parë ca bamirësi argumentuar, më lejoni që si deputet i maxhorancës dhe mori një dekoratë si dëshmi. Nuk ka të papunë së sotme qeverisëse të nënvizoj edhe një herë dhe ndoshta mbrëmë mund të jetë kuptuar se rëndësinë e posaçme që ka votimi ynë i sotëm, jo ndoshta këtë vit do të marrim krahë pune nga thjesht për të argumentuar numra dhe për të bërë Evropa. Shërbimi mjekësor në standardet më të larta aritmetikë të thjeshtë parlamentare, por për të ofruar dhe ilaçet falas nga shtetari i parë. Arsimimi i kontribute që do të ndikojnë drejtpërdrejt në lulëzuar. Bujqësia në nivele të papara etj. përmirësimin e qeverisjes edhe mbi pakicën që Kurse ne që i kemi këmbët në tokë dhe sytë në ndodhet në opozitë. ballë shohim një realitet tjetër, papunësi të rritur në Duke shpresuar se diskutimi dhe jo mohimi shifrat që nuk thuhen kurrë, mjerim dhe varfëri e apriori i projektbuxhetit, se përmirësimi i mundshëm tejskajshme, pa drita dhe aty ku paguhet qind për
2048 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
qind, duhet të blesh ujë që të mos infektohesh, për më shumë drita dhe ta paguajnë si të gjithë shërbim mjekësor inekzistent, arsim që nuk guxon mallrat e tjerë, sa harxhojnë dhe jo sa doni ju, por të thotë se sa është niveli i analfabetizimit dhe nuk i vini matës elektrikë. Kanë nevojë edhe për mësim sa për të thënë, një biznes që rrënohet çdo strehim me kosto të ulët apo diçka më të lartë se ditë dhe lulëzim i monopoleve të qeveritarëve, një kostoja, por jo dyfish e trefish më të lartë. Kanë vend që prodhon vetëm pallate me para të dyshimta, nevojë për ujë të painfektuar, rrugë të ndriçuara dhe që prodhon drogë, trafik klandestinësh dhe për kushte të tjera normale që të tjerët në këtë qytet prostitucioni dhe krim të organizuar dhe në të gjithë i kanë edhe pse kanë paguar edhe ata po ato taksa. këtë maskaradë ajo që është më e vështirë për t’u Unë dola këtu, të nderuar kolegë, jo për t’ju thënë kuptuar dhe më e kamufluar në të shpjeguar është se keni keqadministruar taksat e qytetarëve, keni fakti se djersa dhe mundi i qytetarëve është bërë shpërdoruar djersën dhe mundin e tyre dhe nuk rrush e kumbulla nga ata që qytetarët e varfër të duhet t’jua besojnë më këtë administrim, unë dola këtij vendi ia besuan për t’i administruar. këtu të komunikoj me zgjedhësit e mi për t’u thënë Dhe prapë, ju dilni e përrallisni këtu që qytetarët se taksat e tyre Qeveria i bën rrush e kumbulla dhe ende nuk e dinë që ky buxhet prej miliardash që ju unë nuk kam besim se do ta rregulloni gjendjen. e shpërndani si ju do qejfi dhe e shpenzoni përsëri Përkundrazi, kam sigurinë se do të vazhdoni të si ju do qejfi, është shkaku që ata janë më të varfër shpërdoroni dhe abuzoni ato që paguajnë qytetarët, e më të pashpresë për një rregullim më të mirë të prandaj do ta votoj kundër buxhetin që ju keni bërë. gjendjes. Nëse do kenë ose jo përsëri drita dhe ujë, Falemnderit! do të paguajnë taksa më të larta e do blejnë me Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Minarolli! çmime më të larta, pra pjatë më të boshatisur dhe Zoti Angjeli. Të përgatitet zonja Pronjari. uri më të madhe. Thoni se do të ulet niveli i Anastas Angjeli – I nderuar zoti Kryetar! papunësisë në 10% dhe mendja të shkon te Të nderuar deputetë! premtimi i gjashtë viteve më parë për 2500 vende Natyrisht që diskutimi i projektbuxhetit përbën pune. Po si mund të thuash që do të hapen vende një moment shumë të rëndësishëm pasi ai përbën pune kur me format që po ushtrohen po shkatërrohet dokumentin më të rëndësishëm ekonomik, financiar biznesi, po tremben investitorët vendas dhe po dhe juridik mbi të cilin kryqëzohen interesat më të përzihen investitorët e huaj. mëdha të shtetit, ekonomisë, të individëve, interesa Ju të nderuar qeveritarë, flisni për miradministrim ekonomike, financiare, sociale, por natyrisht të gjitha të buxhetit, por nuk e thoni më thjesht dhe më qartë këto në funksion të politikave të zhvillimit të vendit. se pse u varrosën në baltën e Lanës, te shkolla Projektbuxheti i paraqitur është një projekt i cili Teknologjike apo te Bërryli, miliarda lekë të buxhetit mbështetet në radhë të parë në vazhdueshmërinë e për të ndryshuar rrjedhjen e Lanës dhe nuk u ndërtua sigurimit të një stabilitetit makroekonomik në vite qoftë edhe vetëm një shkollë, kur e dini që popullsia dhe të vazhdimit të sigurimit të qëndrueshmërisë e Tiranës është 3-4 fishuar në krahasim me kohën ekonomike dhe financiare në vend, në një realizim kur u ndërtua shkolla e fundit. në përgjithësi të treguesve ekonomikë dhe Në zonën elektorale ku unë jam deputet, që financiare në vitet e kaluara dhe deri më sot, në është pjesë e Tiranës Evropiane siç thotë ish paketën fiskale të miratuar vetëm disa ditë më parë, kryebashkiaku, është 4-5 fishuar popullsia dhe nuk në programin e Qeverisë dhe në objektivat dhe është ndërtua qoftë edhe një shkollë që mësimi të prioritetet e saj, në programin afatmesëm buxhetor, mos bëhet me 50-60 nxënës në një klasë dhe me në programin e zhvillimit ekonomik dhe social kur tre turne, apo të ketë një shkollë të mesme të vetme prioritetet mbeten arsimi, shëndetësia dhe për mijëra nxënës. infrastruktura, në politikën e decentralizimit të Sot ju flisni për buxhetin e vitit që vjen, pasi pushtetit vendor, në kërkesat e marrëveshjes së analizuat se si i administruat taksat e qytetarëve stabilizim-asocimit dhe pa dyshim në marrëveshjet në vitin që po lëmë. Banorët e zonës ku unë jam që ne kemi me organizmat ekonomikë financiarë deputet janë taksapagues njëlloj si të gjithë ndërkombëtarë por veçanërisht me Fondin Monetar qytetarët e tjerë të Tiranës. Por Qeveria për disa Ndërkombëtar. vjet radhazi vetëm u merr paratë dhe nuk u bën Kur theksova mbështetjen në vazhdimin e asgjë. Edhe ata kanë nevojë për një rrugë më shumë stabilitetit makroekonomik në vite kam parasysh që, të shtruar, por nuk u bëhet. Edhe ata kanë nevojë që pas vitit 1997, vazhdon që të sigurohet një
2049 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
qëndrueshmëri e treguesve makroekonomikë, një në buxhetin e shtetit, të miratohet ndryshimi në rritje ekonomike e qëndrueshme. Duke marrë në projektligjin “Për rritjen e shpenzimeve të buxhetit konsideratë këtë në projektbuxhetin e vitit 2004 të shtetit”, natyrisht për atë pjesë që lejohet nga të parashikohet një vazhdim i kësaj rritjeje, veçanërisht ardhurat e privatizimit, sepse një pjesë e tyre do të i prodhimit të brendshëm bruto 6%, i rritjes së të shkojë edhe për mbulimin e borxhit. Të miratohet ardhurave në masën 12.7% dhe i shpenzimeve në një paketë, e cila do të japi një zhvillim të më tejshëm masën 14.4%, dhe ajo që është e rëndësishme me prioriteteve ekonomike të vendit, nëpërmjet këtyre një kontroll të plotë mbi deficitin dhe inflacionin, pasi shpenzimeve, veçanërisht në infrastrukturë, arsim, çdo humbje e kontrollit mbi këta tregues do të prishte shëndetësi dhe në luftën kundër varfërisë. një qëndrueshmëri ekonomike dhe pa dyshim edhe Unë mendoj se ky do të jetë një shans pozitiv. zbatimin e politikave të zhvillimit. Kjo është e lidhur ngushtë me atë se çfarë duhet të Çfarë sjell ky buxhet? Për mendimin tim sjell mbulohet me këto shpenzime. Është një rast shumë përballimin në përgjithësi të politikave të zhvillimit i mirë që, edhe me pretendimet që ka opozita për që janë parashikuar për këtë vit dhe në vazhdim. sa i përket problemeve për përfshirjen dhe për Sjell përballimin, veçanërisht, të reformave kompensimin e ish-pronarëve, të gjejmë një mundësi ekonomike që merren në vend edhe në kuadër të për miratimin e ndryshimit që do të bëhet pas integrimit. Sjell, atë që duhet theksuar, përballimin sigurimit të të ardhurave të Bankës së Kursimeve. e politikave të çështjeve sociale, që janë të lidhura Të fillojmë këtë proces dhe garancia e dytë do të edhe me strategjinë e zhvillimit ekonomik e social, jetë vetë zbatimi i këtij buxheti që do të miratojmë veçanërisht për arsimin, shëndetësinë dhe për sot, sidomos në drejtim të realizimit të të ardhurave përballimin e problemeve të politikave sociale që tatimore dhe doganore, në përdorimin me efektivitet rrjedhin nga politikat e sigurimeve shoqërore. Po të të shpenzimeve, në eleminimin e veprimeve arbitrare mbledhësh të tre këto tregues zënë mbi 35%të të organeve fiskale që mund të jenë ndjerë shpenzimeve të buxhetit të shtetit dhe në të njëjtën ndonjëherë, në përballimin e kostos së borxhit të kohë sjell vazhdimësinë e bashkëpunimit me brendshëm e të jashtëm. Natyrisht, ndjekja e institucione ndërkombëtare dhe përballimin e politikave të tjera si harmonizimi i politikës buxhetore kushteve dhe kritereve të reformave të vendosura me politikën monetare, harmonizimi më i mirë i në marrëveshjen e asocim-stabilizimit. politikave të Ministrisë së Financave dhe të Bankës Duke ndjekur me vëmendje diskutimin që është së Shqipërisë për problemet që kanë të bëjnë me zhvilluar për projektbuxhetin në komisione dhe në kursin e këmbimit, me administrimin sa më të mirë Parlament, unë do të ndalem në dy momente të rezervës valutore dhe të ndjekjes së ecurisë të kryesore. Jo të gjitha problemet mund të zgjidhen zhvillimeve të politikave monetare në vendet e me një projektbuxhet, mund të mendohet se ky Evropës e Shtetet e Bashkuara të Amerikës, dhe të buxhet nga kjo pikëpamje është i shtrënguar, por ndikimit të këtyre politikave në ekonominë rajonale çdo lirim që mund të bëhet mund të jetë me pasoja dhe në ekonominë e vendit tonë. për stabilitetin makroekonomik. Në të njëjtën kohë, Çështja e dytë, që dua të theksoj në diskutimin unë do të thosha se është një shans që, përveç tim, ka të bëjë me çështjen e decentralizimit. Hapat këtij shtrëngimi që ekziston për efekt të kontrollit të e shënuara gjatë këtyre viteve në procesin e stabilitetit makroekonomik, ne kemi një shans, decentralizimit janë të suksesshme. Tashmë, sepse pritet një vit i mbarë financiar. Kjo është e organet lokale ndjejnë vetëveprimin e tyre në disa lidhur me dy kushte. drejtime, si dhe në aspektin financiar. Edhe kalimet Së pari, është e lidhur me zbatimin e buxhetit e sivjetëshme janë një hap përpara në këtë drejtim, ekzistues dhe por, unë do të thosha që ende, duke marrë në Së dyti, është e lidhur me faktin që tashmë është konsideratë shpenzimet që ka pushteti lokal që janë përfunduar tenderi i Bankës së Kursimeve; shitja e 8.82%, nevojitet që në të ardhmen të vazhdojmë në një aseti shumë të madh, i cili do të rrisë të ardhurat këtë frymë, në frymën e decentralizimit të e buxhetit të shtetit dhe duke qenë se buxheti është mëtejshëm financiar, natyrisht duke pasur një pronë e Parlamantit me siguri që do të mirëpritet jo monitorim të plotë të tyre. vetëm nga maxhoranca, por edhe nga opozita. Në Çështja e tretë dhe e fundit është në mbështetje kohën e përfundimit të marrëveshjes dhe e kalimit të diskutimit të parafolësit të Partisë Republikane, të të ardhurave nga privatizimi i bankës së kursimeve për sa i përket një momenti shumë të rëndësishëm
2050 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
që ka të bëjë me buxhetin, që është lidhur me dy Barazisë Gjinore, komision në të cilin bëj pjesë. çështje. Çështja e parë ka të bëjë me monitorimin Nga statistikat e shumta të publikuara nga dhe kontrollin e buxhetit nga Parlamenti, pasi lidhur organizatat ndërkombëtare por edhe nga disa me transparencën ka shumë informacion. shoqata të pavarura, rezulton se shumë nga Informacioni që i jepet Parlamentit nga qeveritë në problemet më të rënda sociale kanë ardhur si vite ka ardhur gjithnjë në rritje. Ka një informacion rezultat i një gjendjeje mjaft të keqe ekonomike, në të bollshëm të treguesve ekonomikë dhe financiarë të cilën aktualisht ndodhet pjesa më e madhe e i cili mund t’i shërbejë parlamentarëve, por tashmë popullsisë. Ndërkohë, duke u nisur nga programi i duhet rritur kontrolli nga ana e Parlamentit mbi Qeverisë dhe strategjisë për zhvillimin social- zbatimin e buxhetit dhe të funksionojë gjithnjë e mirë ekonomik si dhe reduktimin e varfërisë mund të themi një nënkomision që është në Komisionin e me bindje të plotë se duke filluar nga miratimi i Ekonomisë, pse jo duke u orientuar edhe nga paketës fiskale si dhe projektbuxheti i paraqitur nga çështjet e kontrollit buxhetor. Çështja tjetër ka të Qeveria e zotit Nano, që në fillim them se për bëjë me buxhetin e Parlamentit. Natyrisht nuk është shqiptarët po troket një vit më i vështirë, i cili jo ashtu siç e theksoi drejtpërdrejtë parafolësi im që vetëm nuk do të ofrojë ndonjë ndryshim pozitiv por Parlamenti nuk di asgjë për buxhetin e tij. Duhet pritet që gjendja e tyre ekonomike do të vazhdojë të kuptuar një gjë që Parlamenti e ka atë pavarësi në përkeqësohet edhe më tej. buxhet dhe ne mund të bëjmë më shumë për të, Qeveria në këtë projektbuxhet dëshmon edhe sepse në qoftë se ne nuk bëjmë për Parlamentin një herë paaftësinë e saj për të përmirësuar cilësinë është e pamundur të gjykojmë pastaj edhe për e jetës së shqiptarëve, për të rritur e nxitur buxhetin në përgjithësi. Por e rëndësishme është punësimin si dhe për të ulur varfërinë. Miratimi i që duhet të kuptojmë që institucionet e pavarura paketës së fundit fiskale tregoi edhe një herë që janë me të vërtetë të pavarura por jo qind për qind të Qeveria socialiste më shumë ka qenë e interesuar pavarura dhe nuk mund të ketë buxhet që të për kongresin e saj se sa për masa që do të nxisin miratohet veç e veç për çdo institucion këtu në më tej biznesin shqiptar, apo për taksa më të ulëta Parlament. Ato janë të pavarura por pjesë e kuadrit që do të çonin më tej në varfërimin e shqiptarëve. të buxhetit të konsoliduar dhe sipas ligjit organik që Madje, jo në pak raste, qeveria Nano nuk i ka marrë ka sot shteti ynë, procedurat për miratimin e buxhetit në konsideratë dhe propozimet e disa ministrive apo fillojnë nga ato institucione, janë të pavarura, i dhe të komisioneve për një rritje të buxhetit në zëra propozojnë vetë, por ato janë të kuadruara, të gjithë të ndryshëm, çka do t’i ofronte qytetarit shqiptar institucionet e pavarura në buxhetin e shtetit. Kështu një përmirësim gjithsesi të vogël të ndihmës sociale që në këtë masë edhe deputetët, edhe komisionet apo shumë së pensionit. Fakti që nuk janë marrë janë njohur me buxhetin e Parlamentit dhe ajo është parasysh tregon edhe një herë që Qeveria e majtë e pjesë e këtij buxheti që po miratojmë sot. ndodhur në krizë nuk është e aftë të krijojë fondet e Duke pasur në konsideratë çfarë thashë më domosdoshme. Ky projektbuxhet tregon qartë se sipër, që çfarë merr në konsideratë ky buxhet, çfarë nuk ofron asnjë shpresë për ndryshimin e gjendjes siguron ai dhe çfarë presim ne me një skenar aktuale në të cilën ndodhen kategori të tëra sociale optimist, duke përfshirë këtu dhe të ardhurat nga si pensionistët, invalidët, të papunët, fëmijët me një privatizimi i Bankës së Kursimeve, unë mendoj se prind etj., që të ardhurat e tyre personale klasifikohen ky buxhet mbështet objektivat kryesore të zhvillimit si ndër më të varfrat. Polarizimi i shoqërisë, ekonomik, social të vendit tonë, prandaj ai duhet pabarazia dhe varfëria ekstreme e një pjese të mirë votuar. të saj, janë shprehje e ekonomisë së qeverisë suaj, Falemnderit! por njëherazi janë edhe fenomenet më të theksuara Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Angjeli! në të gjithë vendet e Evropës Qendrore e Juglindore. Zonja Pronjari. Të përgatitet zoti Fino. Pra, natyrshëm të lind pyetja: a ndjen përgjegjësi Marieta Pronjari – I nderuar zoti Kryetar! ky shtet për këto shtresa të popullsisë që gjithë Të nderuar kolgeë deputetë! mbijetesën e tyre e kanë të bazuar mbi të ardhurat Diskutimin tim për projektbuxhetin e vitit 2004 që shteti i jep atyre. Faktet e shumta dëshmojnë do ta fokusoja në disa drejtime kryesore të cilat për të kundërtën. Përderisa ky shtet nuk tregon as kanë lidhje me Komisionin e Punës dhe Çështjeve përpjekjen më të vogël në drejtim të përmirësimit të Sociale, njëherazi dhe ato të Nënkomisionit të jetës të shtresave të tilla si të pensionistëve apo
2051 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ata që fitojnë ndihma sociale, atëherë nuk më mbetet listë projektesh, studimesh, programesh, që siç e gjë tjetër veç t’ju kujtoj se ndihma sociale apo dimë të gjithë kanë koston e tyre, sidomos disa pensionet qesharake, me gjithë premtimet për rritje projekteve që u përmendet dhe emri në këtë në vazhdim, nuk mjaftojnë për të plotësuar as projektbuxhet. Unë dua të vë theksin për një nevojat më minimale të tyre, aq më tepër kur brenda statistikë shumë të rëndësishme, siç është norma vitit 2003 ishte premtuar që do të realizohej dhe faza e inflacionit që nuk duhet të harrohet nga zoti Islami e katërt e rritjes së pensioneve të diferencuar, gjë e në këtë projektbuxhet. Siç është publikuar nga cila nuk është realizuar dhe ende për fat të keq në Banka e Shqipërisë, norma vjetore e inflacionit për këtë projektbuxhet nuk është parashikuar fondi i muajin tetor është 2.9%. Duke marrë parasysh që nevojshëm. Kjo do të thotë që prindër, të moshuar, norma e inflacionit respekton gjithmonë dëshirën e pensionistë nuk kanë mundësi të pinë ndonjë kafe Qeverisë dhe të Bankës qendrore, për të mos kaluar me miqtë ose shokët e tyre dhe ata që e gëzojnë 2%-3%fatkeqësisht domethënie e këtyre shifrave këtë shans janë vetëm prindër të fëmijëve emigrantë është se pagat për këtë vit nuk do të rriten më shumë të cilët me djersën e tyre kontribuojnë për këtë vend. se 1%-1.5%. Ky buxhet përmban në vetvete dhe Ndërkohë, rritja e taksave të reja si ajo e energjisë një primat tjetër, atë që është projektbuxheti i parë elektrike apo e tarifave telefonike kërcënon për një në të cilin nuk parashikohen rritje pagash. Fondi i varfërim të mëtejshëm jo vetëm të këtyre shtresave pagave për vitin 2004, në bazë të projektit, rritet me por dhe të gjithë shqiptarëve të tjerë. 10%krahasuar me vitin 2003. Por, në fakt, këto para Kur diskutohet mbi një projektbuxhet, pa dyshim do të përdoren për rritjen e pagave të vitit 2003, rritje që është e domosdoshme të shohësh se sa ai e cila nuk është mbuluar me fonde në mjaft ministri përputhet me programin e Qeverisë, objektivat e tij, dhe institucione qendrore. Dhe nuk ka dyshim që sepse pikërisht mbi këto kritere është “nënshkruar” në këtë nivel pagash si mësuesit, mjekët apo dhe kontrata me zgjedhësit. Gjithashtu vetë punonjës të tjerë të administratës shtetërore do të objektivat e projektbuxhetit duhet të jenë në harmoni vazhdojnë të gjejnë mënyra të parregullta për të ndërmjet tyre. Pra kur flasim për rritje ekonomike siguruar një jetesë të thjeshtë për familjet e tyre dhe shifra të larta të tyre, në të njëjtën kohë ne dhe ndërkohë duke keqësuar atë të palës tjetër. kemi nënvizuar dhe rritjen e mirëqenies së nivelit të Duke lënë mënjanë për një çast problemet e jetesës së shtresave të ndryshme të popullsisë. Të qytetarëve, të cilët të paktën kanë një rrogë dhe gjitha këto janë procese zinxhir dhe që me këputjen pse të vogël, le të hidhemi te shifra e papunësisë e e njërës prej këtyre hallkave objektivi i vënë nuk mund cila përbën një sfidë më vete dhe që ky buxhet nuk të realizohet. Pra, në të vërtetë a është shoqëruar ka asnjë shans për ndryshim. Në raportin që rritja ekonomike me zbutjen e problemeve sociale shoqëron nivelin e papunësisë në projektbuxhet, të shqiptarëve, të cilët zënë vendet e para kur bëhet niveli i papunësisë jepet me 15.2%, më i larti në fjalë për renditjen e treguesve të ndryshëm negativë rajon. Kryeministri në fjalën e mbajtur në kongres dhe vendet e fundit anasjelltas. Nuk duhet harruar raporton papunësinë 13%, ndërkohë që organizatat për asnjë çast që shqiptarët janë aktualisht populli ndërkombëtare shprehen se papunësia është jo më më i varfër i Evropës dhe njëkohësisht kanë ritmet e vogël se 25%, ndërsa instituti i sindikatave më të ngadalta të zhvillimit të Evropës Juglindore. përcakton atë në nivelin 35%-40%. Por nuk mund Nisur nga faktet e përmendura del se buxheti dhe të lë këtu pa përmendur dhe faktin që papunësia Qeveria e ka parë të arsyeshme t’i akordojë është në nivele akoma më të larta te gratë, të cilat Ministrisë së Punës dhe Çështjeve Sociale, si një vuajnë dhe varfërinë më të madhe. Kështu vetëm po ndër ministritë që duhet të ishte çelësi i zgjidhjes t’i referohemi disa shifrave të papunësisë të dala së disa problematikave më akute që po kalon nga studime të ndryshme të vajzave dh grave në shoqëria shqiptare, t’i akordojë 25 milionë e 295 rrethin e Elbasanit, kur Ministrja e Punës dhe e mijë lekë, shifër kjo që nuk premton më një ndryshim Çështjeve Sociale është dhe deputetja më e re, thelbësor. Pra, duke pasur parasysh që buxheti i rezulton se Elbasani ka papunësinë e grave 51.6%, akorduar për vitin 2003 ishte 23 milionë e 737 mijë Cërriku 62.9%, Librazhdi 42.8%, Peqini në 49.8%. lekë, rritja reale e buxhetit është 0.9% më i madh Pra, ka ndër shifrat më të larta të papunësisë. se një vit më parë. Megjithëse në Komisionin e Punës dhe të Çështjeve Natyrshëm më lind e drejta dhe e vë në diskutim Sociale u insistua për të pasur një buxhet të veçantë se me çfarë fondesh do të vihet në jetë e gjithë ajo si për integrimin gjinor ashtu dhe për problemet që
2052 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
sot shqetësojnë vajzat dhe gratë, justifikimi zonjës mundimshëm të diktaturës së shkuar. Qeveria dhe ministre se ky financim do të jetë i shpërndarë në gjithë shoqëria shqiptare ka detyrimin më të madh çdo ministri për mendimin nuk qëndron ose dhe në për këtë shtresë për ta rehabilituar të paktën këtë rast zgjidhja e këtyre problemeve do t’i lihet nëpërmjet shpërblimit sepse vitet e vuajtjeve askush totalisht vetëm shoqatave dhe donatorëve nuk ua zbut dot. Opozita, duke njohur dhe pranuar ndërkombëtarë. E njëjta gjendje papunësie gjendjen reale ekonomike të shqiptarëve, duke raportohet dhe nga studime të tjera në rrethin e konstatuar dhe denoncuar në vazhdimësi, Korçës apo në zonat veriore dhe verilindore të vendit, veçanërisht ekonominë informale dhe pasojat e saj, gjendja e cila pa dyshim të çon në një varfëri të ku evazioni i madh fiskal në ekonominë tonë duket tejskajshme dhe rritjen e problemeve sociale, pasi qartë nëpërmjet aplikimit të diskriminimit apo që rreth 800 mijë shqiptarë jetojnë në një varfëri selektive të taksave, tarifave doganore si dhe ekstreme si dhe fakti që shifrat e varfërisë nuk po monopolet, shpesh të fshehura, ka bindjen që njohin ulje gjatë dy viteve të fundit, megjithëse shqiptarët do të përjetojnë nivele të reja të varfërisë. strategjitë e Qeverisë për reduktimin e varfërisë dhe Me këto veçori të këtij projektbuxheti, që janë buxheti i paraqitur nga Qeveria,mendoj se nuk rrit shprehje e qeverisjes suaj krizë të vazhdueshme asnjë shpresë për ndryshimin e kësaj gjendjeje. dhe që nuk premton asnjë rritje në cilësinë e jetës Prandaj, dhe opozita këmbëngul dhe nuk është së shqiptarëve, ne si opozitë nuk jemi dakord. Ne dakord me këtë buxhet. Në këtë kontekst, unë dua nuk i shohim zgjidhjet e problemeve jetike të t’ju kujtoj juve zotërinj qeveritarë dhe kolegë deputetë shqiptarëve as në ndryshimin e ministrave të cilin ju se krimi në dy llojet e tij, vrasjet dhe vetëvrasjet tashmë e keni kthyer në një ritual të zakonshëm, i kohët e fundit janë shtuar, madje një statistikë cili bëhet vetëm si rezultat i luftës së brendshme rajonale për vendet e Evropës Juglindore publikuar për pushtet ekonomik dhe as në projektbuxhetin e këto kohë, rendit Shqipërinë në krye të kësaj liste vitit 2004 që është paraqitur nga Qeveria juaj, por të krimit me 12.7 vrasje në mijë banorë. Janë këto vetëm në zgjedhjet e lira dhe të ndershme. shifra dhe të tjera të relatuara nga burime të Falemnderit! ndryshme që duhet të shqetësonin Qeverinë e zotit Makbule Çeço – Falemnderit, zonja Pronjari! Nano, për të reaguar me të gjitha mjetet, veçanërisht Fjalën e ka zoti Fino dhe përgatitet zoti Londo. me ato financiare për të ndryshuar këtë gjendje Bashkim Fino – E nderuar drejtuese e alarmante dhe pasoja për familjen e shoqërinë seancës! shqiptare. Të nderuar deputetë! Është një fakt botërisht i pranuar që papunësia Ligji i Buxhetit të Shtetit për vitin 2004 që ne është burim i rritjes së varfërisë dhe i problemeve diskutojmë sot është dokumenti ekonomik kryesor sociale dhe në këtë kontekst një gjë duhet të bëhet i programit të Qeverisë për vitin 2004. Ky ligj shumë e qartë, në qoftë se nuk pranojmë pasqyron vazhdimësinë e përmbushjes së papunësinë në përmasat reale asnjëherë nuk do të objektivave kryesore të maxhorancës qeverisëse. jemi në gjendje të hartojmë dhe politika efektive për Programi buxhetor 2004 mbështet strategjinë uljen e saj. Duke qenë se varfëria është në rritje, kombëtare për zhvillimin ekonomik dhe social, veçanërisht në disa pjesë të vendit, unë mendoj se zhvillimin e reformave në kuadër të integrimit në dhe zhvillimi i vendit mbetet seriozisht i kërcënuar strukturat euro-atlantike, inkurajimin e biznesit dhe nga kjo varfëri dhe për rrjedhojë kjo gjendje është e zhvillimin e tregut, përmirësimin dhe rritjen e kërcënuar dhe nga kjo Qeveri krizë. Ajo që më bën rendimentit të qeverisjes. Në teorinë dhe praktikën përshtypjen është se pozita ndjehet shumë e e jetës parlamentare projektligji i buxhetit për vitin e detyruar dhe bën përpjekjet maksimale për të ardhshëm fiskal kërkon dhe pranon oponencë dhe pensionet shtresave shoqërore apo grupeve të kontributin e secilit, pozitës, opozitës, komunitetit veçanta që i kanë shërbyer këtij vendi dhe për këtë të biznesit, shoqërisë civile, etj. Në këtë kontekst fakt mirë vepron. Por kur shoh se nuk është i njëjti është momenti që në diskutimin e këtij ushtrimi të qëndrim edhe ndaj shtresës së ish të përndjekurve shpalosim mendimet dhe idetë tona pa pasur frikë politikë që është një detyrim sa shtetëror po aq dhe nga konsumimi apo amortizimi i kapitalit politik. moral. Ndaj kësaj shtrese mendoj se Qeveria Nano Në çdo vend të botës buxheti është një ligj që vazhdon me të njëjtën neglizhencë të denigrojë atë pasqyron objektivat e politikës ekonomike e sociale pjesë të popullsisë e cila ka vuajtur kalvarin më të të maxhorancës qeverisëse.
2053 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Të nderuar deputetë, të bazuar mbi këtë filozofi deputetë?! Unë mendoj se jo. Atëherë pse në diskutimin tim do të shtjelloj disa probleme që shpenzojmë kaq shumë para për këto institucione? kanë të bëjnë me objektivat që qëndrojnë përpara Duke u treguar dorëlëshuar me paratë e popullit rreth ekonomisë shqiptare dhe zgjidhjet që ofron Qeverisë kemi krijuar 25 agjenci, komitete, projektbuxheti i vitit 2004. komisione, në kohën kur importet i kemi 1.2 miliardë Së pari, sipas projektbuxhetit të vitit 2004, GDP- dollarë më shumë se eksportet, ngritëm Agjencinë ja do të rritet 6%, e përkthyer në terma më të thjeshtë e Nxitjes së Eksporteve. Në kohën kur investimet e do të thotë se sektori publik, sektori privat dhe huaja ka rreth 2-3 vjet që i realizojmë nën 70%, ne individë do të konsumojnë dhe do të investojnë 6% si deputetë lejuam të ngrihet Agjencia e Nxitjes së më shumë se në vitin 2003. Inflacioni do të luhatet Investimeve. Po kështu, vegjetojnë 12 institucione në shifrat 2% -4% ose çmimet e konsumit të gjerë shkencore nën vartësinë e Ministrisë së Bujqësisë. do të kenë këtë rritje. Deficiti buxhetor, në raport Pra, buxheti i vitit 2004 duhet të përdoret, për me GDP-në, do të jetë 4.7% dhe rezervat valutore mendimin tim, me nikoqirllëk nga paratë që paguajnë do të arrijnë mbi 1 miliardë dollarë. Kjo tablo është taksapaguesit. e mjaftueshme për të arritur në përfundimin se vitin Së katërti, sistemi i pagave është për të ardhur e ardhshëm ekonomia do të ketë rritje. keq; ende nuk është në nivelin e kërkuar. Pa bërë Së dyti, në vitin 2002 ishin planifikuar të filozofi, dua të tregoj vetëm disa shembuj për investoheshin nga Buxheti i Shtetit 51 miliardë lekë. deputetët dhe për teleshikuesit. Nëpunësi më i lartë, Këtë vit plani i investimeve është 49 miliardë lekë. që është i pavarur dhe që nuk kam asgjë personale, Për vitin 2004 në buxhet janë parashikuar 47 miliardë është Guvernatori i Bankës, i cili çdo muaj regjistron lekë investime. Unë nuk mendoj që në një vend në dhe firmos si rrogë 3 milion lekë të vjetra. Pas zhvillim si Shqipëria ku shpenzimet buxhetore do Presidentit, njeriu që e ka rrogën më të lartë është të rriten me 15 miliardë lekë më shumë se këtë vit, kryetari i Kontrollit të Shtetit, i cili merr një rrogë grafiku i investimeve të vijë në zbritje. Unë mendoj mujore 20% më të lartë nga ajo e Kryeministrit të se jemi në kohë që t’i japim më shumë investime vendit. Imagjinoni se ç’përgjegjësi politike ka ekonomisë, sepse qytetarët kanë nevojë për më kryeministri. Ai merr një rrogë, siç e thashë, 20% shumë shkolla, rrugë, spitale dhe ujësjellës. Prandaj më të lartë. Unë kam bërë një përllogaritje dhe them në këtë sens buxheti 2004 duhet të kishte një raport se sot në Shqipëri ka 500 veta që marrin rrogën e më të drejtë midis shpenzimeve korente dhe atyre kryeministrit. Ju të nderuar deputetë ndoshta do të kapitale në favor të rritjes së këtyre të fundit. befasoheni kur të mësoni se avokati i popullit, Së treti, po ta investigosh në mënyrë shumë të avokati i shtetit, gjyqtarë a prokurorë të rangut të thjeshtë mënyrën se si shpërndahen disa qindra lartë paguhen sikur të jenë kryeministra të milionë lekë, kupton se në disa sektorë dhe zëra të Shqipërisë. mos u befasoni, por drejtori i INSIG-ut buxhetit të shtetit, ende nuk janë kryer reforma. Mes merr çdo muaj 1.8 milion lekë të vjetra. Mos u kolonave të buxheti kanë zënë vend institucione që befasoni se dy nëndrejtorët e INSIG-ut paguhen si si “parazitë” mbijetojnë me taksat që paguajnë të ishin deputetë si ju e si unë. Mos u befasoni se qytetarët. Ka pesë-gjashtë vjet që buxheti ushqen pesë drejtorë drejtorish në INSIG marrin 1.1 milion Entin Kombëtar të Zonave të Lira. Më thoni të lekë. Edhe pse pagat janë nga më të larta kompania nderuar deputetë, keni parë ndonjë zonë të lirë në këtë fund viti radhitet në vendin e katërt. Për të ekonomike që të inaugurohet gjatë kësaj kohe? mos e zgjatur me shifra të tjera, që i kam nxjerrë Sigurisht që jo. Atëherë pse e kemi hapur thesin e dhe që thashë janë 500 veta, do t’ju lutesha, zotërinj buxhetit? Për mendimin tim ja dhe një “parazit” tjetër deputetë, të kujdeseshit për tabelën 1.1 të botuar që kërkon 109 milionë lekë, ndërkohë që për në faqen nr. 7 të projektbuxhetit. Prandaj ka ardhur investimet e rrugëve rurale i kemi dhënë vetëm 200 koha që të kemi një hierarki të pagave të nëpunësve milionë lekë. Kjo quhet Agjencia Telegrafike publikë që paguhen nëpërmjet fondeve të buxhetit Shqiptare. Cili ministër, deputet apo diplomat, ka të shtetit. Dhe këtu, mendoj unë, duhet ngritur lexuar në këto 10 vjet ndonjë lajm të prodhuar nga komision parlamentar hetimor për të bërë hierarki ky institucion? Besoj se asnjë. Një “parazit” tjetër të pagave. është Komisioni i Letrave me Vlerë. Ka 6-7 vjet që e Së fundi, sot aktualisht ne kemi një Pushtet kemi ngritur dhe e ushqejmë si me biberon, po Vendor që nuk është as satelit, as dorë e zgjatur e produktet e punës së tij a i keni parë, të nderuar Pushtetit Qendror, por një Pushtet Vendor të pavarur
2054 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
që detyrimisht bashkëpunon me Pushtetin Qendror. Poloni zë rreth 15% të GDP-së. Nuk them se Duke ecur me vendosmëri në rrugën e zgjedhjes së menjëherë duhet të arrimë në këto nivele, por decentralizimit ne hedhim poshtë çfarëdo mentaliteti mundësitë për t’iu afruar këtyre vendeve janë: kuadri që kërkon të zgjasë jetën e shtetit të centralizuar, ligjorë, ligji “Për organizimin dhe funksionimin e si mungesë e kapaciteteve lokale, prishjen e qeverisjes vendore”, si dhe ligje të tjera për ekuilibrave të zhvillimit, pa harruar se autonomi e decentralizimin janë më të mirë dhe bashkëkohorë Pushtetit vendor nuk do të thotë pavarësi dhe se sa vendet që unë i mora si shembull më lartë. federalizëm, por përgjegjësi e iniciativë brenda Në vazhdën e këtij konstatimi, dua të tërheq së fundi kuadrit ligjor të një vendi demokratik evropian ku ne vëmendjen edhe në dy aspektet që kanë të bëjnë synojmë të shkojmë. Një vit më parë disa nga ne e me trajtimin financiar të Pushtetit vendor. shihnin me skepticizëm miratimin e paketës ligjore Së pari, javën e kaluar miratuam paketën fiskale, për decentralizimin fiskal, duke dyshuar në duke marrë në konsideratë edhe amendamentet e kapacitetet e Pushtetit vendor, në thithjen e propozuara nga opozita. Një nga këto amendamente impenjimin e tyre të kësaj reforme. Tashmë, një vit ishte edhe përjashtimi nga tatimi i thjeshtuar mbi më vonë edhe më skeptiku mund të jetë bindur për fitimin e subjekteve të biznesit të vogël, që realizon drejtësinë, domosdoshmërinë dhe rendimentin e një xhiro vjetore rreth 3 milion lekë. Ky ndryshim ka lartë të zhvillimit të kësaj reforme. Ecuria e një efekt 500 milion lekë më pak në buxhetin e mbledhjes së taksave e tarifave vendore për vitin Pushtetit vendor të vitit fiskal 2004. Atëherë, më lind 2003 tregon qartë për impenjimin e e organeve të pyetja për propozuesit e këtij amendamenti: Çfarë Pushtetit vendor në zbatimin e reformës. Kështu, kishte parasysh propozuesi në këtë rast; uljen e të ardhurat e mbledhura nga taksat dhe tarifat barrës fiskale apo uljen e të ardhurave për Pushtetin vendore për periudhën janar-nëntor 2003 janë më të vendor? Dua të shpjegoj se ulja apo ngritja e barrës larta se në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar dhe fiskale bëhet gjithmonë e mbështetur në studime parashikohen që në fund të viti të shkojnë 6.2% më dhe analiza. Në rastin konkret ne nuk kishim ndonjë shumë se në vitin 2003. studim dhe aq më tepër barra fiskale e kësaj Të nderuar kolegë, këto nuk na shërbejnë për kategorie taksapaguesish është më e vogla në rajon. të fshehur ndonjë mangësi apo për të treguar se Kjo do të thotë se kjo masë ka ndikuar vetëm në këto ishin maksimumi që mund të bënim, por i uljen e të ardhurave të Pushtetit vendor. Më këtë theksova këto të dhëna për Pushtetin vendor për të dua të theksoj jo vetëm fenomenin negativ të treguar se stafi dhe stadi ku është filluar kjo reformë ndërhyrjeve emergjente dhe pa studime në sistemin nga maxhoranca qeverisëse flasin qartë për një fiskal, por edhe nevojën e kompensimit të këtij efekti ndryshim të pa krahasueshëm për vitet 1992-1997. negativ për buxhetin e Pushtetit vendor. Pavarësisht nga hapat pozitivë të bërë në drejtim të Së dyti, ndër obligimet kryesore në zbatim të përdorimit të një formule në ndarjen dhe shpërndarjen paketës ligjore fiskale për decentralizimin fiskal ishte e granteve për Pushtetin vendor, mendoj se monitorimi dhe korrektimi i ndonjë gabimi të bërë transferta e pakushtëzuar që buxheti i shtetit i përdor në buxhetin e vitit 2003. në këtë këndvështrim Pushtetit vendor është ende akoma e vogël. Në rezulton një diferencë prej 500 milion lekësh më pak projektbuxhetin e vitit 2004, po ta lexoni me kujdes, për vitin 2003 nga taksat e automjeteve dhe taksat pjesa e grantit që buxheti i shtetit parashikon për e transaksioneve të mjeteve imobilare. Kjo diferencë Pushtetin vendor zë 3% të shpenzimeve gjithsej të nuk është rrjedhojë e punës së dobët e pushteti buxhetit të shtetit ose 0.76% të produktit të vendor, për mendimin tim, por është rrjedhojë e brendshëm bruto, ndërkohë që shpenzimet e parashikimit të gabuar të bërë nga pushteti qendror buxhetit të shtetit zënë 30% të GDP-së. Kjo shifër në buxhetin e vitit 2003. Prandaj, kjo diferencë duhet është e ulët në krahasim me përgjegjësitë që ka të jetë e kompensuar në transfertën e buxhetit të pushteti vendor ndaj komuniteteve të tyre. Kontributi shtetit për vitin 2004. Duke vlerësuar punën e bërë që buxheti i shtetit parashikon për Pushtetin vendor nga maxhoranca në drejtim të forcimit dhe të i krahasuar me vendet e tjera është shumë i ulët. konsolidimit të autonomisë vendore, mendoj se jemi Kështu, në Bullgari shpenzimet për Pushtetin vendor në rrugë të mbarë, e cila duhet të vazhdojë edhe zënë 8% të produktit të brendshëm bruto. Në Rumani më tej. zë 9% të produktit të brendshëm bruto. Edhe në Të nderuar deputetë, pavarësisht nga disa vende të tjera lindore të zhvilluara si Hungari, Çeki, vërejtje që unë konstatoj në këtë projektbuxhet, të
2055 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
cilat nuk cenojnë përmbushjen e objektivave dhe për krerët apo babanë e poligamisë. kryesore për vitin 2004, unë ju ftoj të votojmë Do të ndalem pak shkurtimisht tek buxheti i projektbuxhetin e vitit 2004. arsimit, aq shumë i diskutuar kohët e fundit, dhe do Falemnderit! të bëj një krahasim të thjeshtë fare me vendet e Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Fino! Zoti tjera të Evropës apo me vendet që na rrethojnë. Të Londo, keni fjalën. Të përgatitet zoti Mezan Malaj. dhënat, natyrisht, nuk janë të mijat, por janë Bardhyl Londo – Falemnderit, zonja kryetare statistika ndërkombëtare. Pavarësisht se buxheti e seancës! për arsimin këtë vit ka 11.7% rritje në krahasim me Zotërinj deputetë, ndryshe nga herë të tjera, vitin e kaluar, gjë të cilën unë e përshëndes dhe e diskutimin tim do ta mbaj nga vendi, sepse më duket vlerësoj, gjithashtu edhe punën e Ministrisë së se ky buxhet nuk meriton të ngrihesh në këmbë. Arsimit që argumentoj dhe gjeti mbështetjen e Këtë e them jo thjesht si përfaqësues i opozitës, qeverisë, përsëri ne jemi vendi i fundit, duke e por e them si përfaqësues dhe njeri që është marrë krahasuar fondin që jepet, investimet që bëhen në dhe merret vazhdimisht me kulturën, sepse buxheti arsim, në Evropë. Madje jo vetëm në Evropë, por në fushën e kulturës është vërtetë një turp i jemi nga vendet e fundit të të gjithë botës, duke jashtëzakonshëm. Kjo më detyron që të mos llogaritur edhe Afrikën. Për shembull, përqindja e ngrihem fare në këmbë dhe ashtu siç propozohet volumit të shpenzimeve për arsimin, e buxhetit për edhe në komision, unë propozoj që buxheti i kulturës arsimin tek ne në krahasim me GDP-në është 3%, dhe disa çështje në buxhetin e arsimit të rishikohen ndërsa mesatarja botërore e GDP-së është 5%. dhe të shtohen fondet. Në seancë plenare, nëse Vendet e Bashkimit Evropian shpenzojnë është e mundur. mesatarisht 5% të GDP-së për arsimin, megjithatë Në radhë të parë, meqë jemi në fund të dhjetorit, këmbëngulin për një rritje të ndjeshme të saj, në ju uroj Krishtlindjet të gjithëve ju dhe të gjithë atyre mënyrë që BE-ja të shndërrohet në një ekonomi që na dëgjojë, sepse unë jam besimtarë dhe më më kompetitive. Mesatarja e vendeve me të ardhura duket me vend që t’ju uroj në Parlament Krishtlindjet. mesatare, ku përfshihet edhe Shqipëria është 4.8% Gjithashtu, përshëndes kolegët e krahut të majtë e GDP-së. Ne e kemi 3%. Pak më shumë është të kësaj salle, për përfundimin e kongresit, ku sipas ajo e vendeve evropiane në tranzicion. Për shembull, meje rezultati më i madh dhe më i shënuar ishte për vitin 2000 Bjellorusia e Llukashenkos e kishte ajo që ata u shpallën tani përfundimisht me një 6% buxhetin për arsimin në krahasim me GDP-në. familje të bashkuar, me një baba të vetëm. Pra, u Çekia 4.3%, Estonia 4.4%, Hungaria 7.6%, Letonia kthyen edhe një herë në poligami, pikërisht në atë 4.8%, Lituania 6.3%, Sllovakia 4.7%, Sllovenia formacion që njerëzimi e ka braktisur shekuj më 4.4%, Ukraina 4%. Pra, siç shihet, në këtë fushë parë. Megjithatë, ne respektojmë zgjedhjen e secilit ne jemi vendi për faqe të zezë. Në listën e vendeve, dhe ju urojmë suksese juve dhe kryefamiljarit tuaj, duke e krahasuar buxhetin që akordohet me GDP- që më në fund u kthye në Parlament pas vizitave në në, Shqipëria është e 93-ta. Me ritmet që paraqet Moulin Rouge e ku ta di unë se ku ka qenë, kur programi afatmesëm qeveritar parashikohet që për pikërisht këtu diskutohej paketa fiskale. Sot, për përmirësimin e përqindjes së GDP-së për arsimin çudi, që diskutohet buxheti i shtetit, kryeministri gjatë viteve 2004-2005 ne do të mund të arrijmë nuk ka ardhur në seancë. Në dy momentet më të shifrën e tanishme të Maqedonisë vetëm pas 57 rëndësishme të jetës së një Parlamenti, Kryeministri vitesh. Të gjitha këto flasin për një gjendje tronditëse mungon në sallë. Me sa duket atij i duket i që duhet të na shqetësojë dhe duhet të vëmë alarmin, mjaftueshëm vetëm mendimi i vetë. ai është akoma pavarësisht se deklarojnë se këtë vit arsimi ka rritje. i mendimit se shoqëria duhet të jetë pa opozitë dhe Do t’i hidhja një sy, qoftë edhe kalimthi, nuk duhet ta dëgjojë fare opozitën. Por, opozita është Ministrisë së Kulturës, megjithëse shumë çështje i opozitë dhe do të ekzistojë pavarësisht nga dëshirat kemi biseduar edhe në komisionin përkatës. Këtë e njërit apo tjetrit. I përmenda këto sepse ato kanë ministri kohët e fundit nuk e thërrasin më Ministria një lidhje të ngushtë me buxhetin që po diskutojmë e Kulturës, por Ministria “Do ta bëjmë, sepse të sot. Sepse maxhoranca në vend që të hartojë e të gjitha çështjet që ngrihen në ministri thuhet “Do ta mendojë një buxhet për një shoqëri evropiane, siç bëjmë” dhe pothuajse nuk bëhet asgjë. Unë do t’i pretendojmë të jemi, ka menduar dhe ka hartuar kthehesha pak taksave për librin meqë para një jave një buxhet sipas mentalitetit të poligamisë së saj aprovuam edhe paketën fiskale. përsëri ne jemi vendi
2056 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
i vetëm, madje do të thosha vendi i turpshëm në të vërtetë kushdo mund të habitet. Për shembull, botë, ku edhe libri taksohet në maksimum. Në investim parashikohet për fushën sportive të Kolonjës Shqipëri libri e ka tvsh-në 20%. Asnjë vend tjetër i së Lushnjës. Besoj se nuk ka asgjë të keqe. Unë botës nuk e ka tvsh-në 20% për librin. Për shembull, dua të di se në çfarë kategori është kjo Kolonja e Rusia një vend që nuk është më i pasur se ne dhe Lushnjës. A ka ekip apo jo? Apo jeni të mendimit që që ka një traditë shumë të madhe botimi e ka 0%. të bëjmë fushën pastaj të krijojmë ekipin? Ose, Çfarë do të thotë kjo? Kjo do të thotë se Dostojeski, ndoshta kjo është zonë me atë përfshihet në Tolstoi e të tjerë nuk taksohen kur paguhen. Një elektoratin e zonjës ministre. Janë parashikuar fonde vend si Greqia e ka 4%. Çfarë do të thotë kjo? Kjo për ristrukturimin e stadiumit të Cakranit në Fier. do të thotë se Elitis, nobelisti i tyre, nuk taksohet. Tani, me sa di unë Shqipëria ka shumë që duhen Po kështu Franca, Anglia kanë një tvsh shumë të ristrukturuar, ka shumë ekipe që janë në kategorinë ulët. Vetëm ne e kemi 20%. Kjo do të thotë se ne e parë, të apo të tretë. Unë nuk e di që Cakrani të duam të pasurojmë shtetin, duke botuar Naim ketë stadium. Desha të pyes sërish se në ç’kategori Frashërin ose shkrimtarë të sotshëm si Ismail është ky ekipi i Cakranit që duhet të ristrukturohet Kadarenë. A ka turp më të madh se ky? Është ngritur stadiumi i tij? Në rast se do të ishin mbaruar disa herë ky problem dhe ministria thotë vetëm “Do stadiumet e tjera, le të ristrukturohej edhe stadiumi ta bëjmë”. Deri tani nuk ka bërë absolutisht asgjë. i Cakranit e të gjithë. Ne jemi i vetmi vend i botës ku libri është ende në Makbule Çeço – Zoti Londo, kini parasysh rrethim. Libri ynë nuk mund të kalojë edhe trevat ku kohën, sepse keni 4 minuta që keni përfunduar. jetojnë shqiptarët. Ju do të thoni se ç’lidhje ka kjo Bardhyl Londo – Jua kam borxh. me buxhetin? Kjo ta të bëjë shumë me të gjitha kjo. Në Divjakë, në zonën e zonjës ministre, janë Edhe sivjet pasi Ministria e Kulturës tha: “Do ta parashikuar fonde për një stadium, që unë nuk e di bëjmë”, edhe sivjet libri jonë u pengua të hyjë në të ketë stadium atje, gjithashtu, fonde për riparimin Maqedoni. e Shtëpisë së Kulturës. Është bërë shumë mirë, Duke parë buxhetin e sivjetshëm të Ministrisë prandaj ata e votuan. Parashikohen fonde për “Do ta bëjmë”, siç quhet ndryshe, ajo që të bie në palestrën në Krutje dhe për qendrën e kulturës në sy është rrëmuja, është mungesa e vizionit. Gratisht. Po të shikosh të gjitha fondet që Shumicën e fondeve e ka marrë trashëgimia parashikohen në fushën e kulturës kanë një qark kulturore, mirëmbajtja e saj. Unë jam plotësisht shumë të mbyllur dhe për fat të keq Veriu është dakord që trashëgimia kulturore të ketë sa më lënë absolutisht në harresë. Me përjashtim të pak shumë fonde, por unë nuk jam dakord që zërat e gjërave që janë parashikuar në Shkodër, pothuajse tjerë në buxhet të harrohen fare. Për shembull, në të gjithë Veriun nuk ka asnjë lloj investimi në trashëgimia kulturore ka gjysmën e buxhetit, ndërsa fushën e kulturës. Kjo nuk mund të falet, sepse do kultura tjetër e bashkëngjitur me sportin ka po aq të na çonte në shumë gjëra të gabuara, në shumë fonde sa ka edhe një zi i vetëm trashëgimia kulturore. përfundime që nuk do t’i dëshironte askush. Kjo për mua është një çudi dhe një çrregullsi. Është Përfundimisht, unë mendoj se buxheti i Ministrisë e vërtetë ndoshta që në Ministri të Kulturës kjo “Do ta bëjmë” është jo vetëm i pamjaftueshëm, por drejtori mund të kërkojë, mund të imponohet drejtoria edhe i hartuar e i shpërndarë pa asnjë kriter si nga e trashëgimisë, por kjo nuk do të thotë se zërat e qeveria, ashtu edhe nga ministria. tjerë të kulturës të lihen mënjanë. Falemnderit! Le të vazhdojmë me disa anë të tjera të buxhetit Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti të asaj që quhet Ministria “Do ta bëjmë”. Një nga Mezan Malaj. Të përgatitet zoti Luigj Gjoka. zërat më të fuqishëm e më të shtrenjtë në listën e Mezan Malaj – E nderuar zonja kryetare e investimeve të kësaj ministrie është blerja e një seancës! autoveture për titullarin e ministrisë. Në kushtet që Të nderuar deputetë, diskutimi i sotëm, që do është kultura, që janë teatrot, që janë institucionet të shoqërohet me miratimin e këtij buxheti, është kulturore, të shpenzosh kaq shumë! Unë mendoj një nga përgjegjësitë më të mëdha politike të çdo se titullari mund të bëjë një ose dy vjet qoftë edhe kuvendi e të çdo deputeti në të gjithë botën me një makinë të zakonshme. Në investimet e demokratike. Unë vlerësoj se në këtë buxhet është ministrisë parashikohen ndonjëherë një shpërndarje arritur të harmonizohen drejtë politikat e ekzekutivit. e çuditshme investimesh. Unë do të thosha se me Me synim që ky të shndërrohet në mekanizmin e
2057 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
duhur për t’i shërbyer më mirë progresit e përparimit tona nëpërmjet përmirësimit të procedurave, të vendit, duke shmangur njëkohësisht rrezikun e reduktimit të informalitetit dhe evazionit, reduktimit mbetjes së tij thjesht një akt burokratik e të barrierave dhe rritjes së kapaciteteve të administrativ. Nisur nga të dhënat e paraqitura në administratave tona fiskale. buxhet, vlerësoj se gjatë këtij viti ka pasur zhvillime Ne, sot, të nderuar deputetë, kemi në fuqi një të rëndësishme që kanë ndikuar në përshpejtimin e paketë fiskale të konceptuar thjeshtë, por që merr hapave për zvogëlimin e varfërisë dhe rritjen e parasysh parimet bazë të fiskalitetit e që ka kapaciteteve investuese, që garanton një zhvillim të gjeneruar të ardhura gjithnjë në rritje në kondicion e pa ndërprerë drejt standardeve evropiane. Unë si në harmoni me interesat e biznesit të vendit tonë. deputet, do ta votoj këtë buxhet për disa arsye Unë vlerësoj dhe do të votoj këtë buxhet, për faktin themelore. E rëndësishme është që ky buxhet se ekonomia po zhvillohet mbështetur edhe nga fakti mbështet në një ambient të qëndrueshëm se gjatë këtij viti u dhanë rreth 660 milion dollarë makroekonomik e që konkretizohet në një rritje të kredi dhe njëkohësisht rezerva valutore bankare arriti prodhimit të përgjithshëm bruto në masën prej 6%, në 1 miliard dollarë, rezervë e cila nuk e kemi pasur duke qenë nga më të lartat në rajon ku kam parasysh asnjëherë të tillë vitet e mëparshme. Njëkohësisht, Serbinë, Slloveninë, Kroacinë, Maqedoninë. është për të përmendur që ndërsa të ardhurat e Njëkohësisht, është mbajtur nën kontroll dhe është buxhetit rriten, ne aplikojmë zbritje të tagrit doganor arritur një nivel i kënaqshëm i inflacionit në kufijtë 2- në fushën e barnave, në fushën e agro-biznesit për 4%, çka flet për një qëndrueshmëri financiare të lëndët e para të prodhimit vendas, çka tregon një strukturave financiare të vendit tonë. Shikoj se të politikë të drejtë për zhvillimin dhe mbështetjen e ardhurat e buxhetit dhe sidomos të ardhurat tatimore prodhimit vendas. Përball këtyre fakteve, të cilat nuk rriten vazhdimisht. Unë dua t’u them të gjithë mund të identifikohen thjesht si mbështetje politike deputetëve dhe në veçanti atyre që kritikojnë, të për qeverinë, opozita nuk mund të spekulojë as kthehen e të shikojnë se në vitin 2002 ne realizuam politikisht dhe as ekonomikisht. Është e drejta e 159 miliard lekë të ardhura. Në këtë vit që mbyllëm saj të mos votojë, por nuk është e drejta e saj të kemi arritur dhe e kemi mbyllur me rreth 17 miliard mohojë arritjet e paraqitura në këtë projektbuxhet. më shumë, ose 175 miliard lekë dhe parashikohet Duke e mbështetur, dhe duke e deklaruar votimin për vitin e ardhshëm nivelin prej 197 miliard e gjysmë. tim pro buxhetit, unë nuk mund të jem objektiv pa Pra, rreth 22 miliard lekë më shumë se viti që po vënë në dukje disa rezerva, ndaj të cilave kam qenë mbyllim. Njëkohësisht, unë shikoj si deputet që edhe konstant. Që buxheti i shtetit si ligj themelor shpenzimet, ku kam parasysh investimet buxhetore të zbatohet, kërkon patjetër angazhim, seriozitet e rriten nga një vit në tjetrin dhe në këtë vit ato kontroll nga administrata shtetërore në të gjitha planifikohen 31 miliard lekë më shumë, çka unë nivelet e saj; që nga komunat e deri në aparatin e kuptoj se do të bëhen më shumë rrugë, më shumë Këshillit të Ministrave. Unë do të kërkoja nga ujësjellës, më shumë investime në sektorët prioritarë Kryeministri që viti 2004 të jetë viti i shndërrimit të në arsim, në shëndetësi dhe në sektorë të tjerë të administratës në një administratë profesioniste, kujdesit social. Unë konstatoj se edhe në vitin 2004 korrekte, të përgjegjshme e të pa korruptuar. E do të tregohet kujdes nga ky buxhet. Në shërbimet kërkoj këtë sepse, siç dihet, në buxhetin e këtij viti sociale, ku është parashikuar një rritje reale e pagave ne kemi parashikuar rreth 30 miliard lekë për 110 dhe e pensioneve. Ky buxhet do të vazhdojë të mijë punonjës, ku ne kemi parasysh paga, zyra, mbështes e të konsolidojë reformat në drejtim të makina, dieta për jashtë e për brenda vendi. Lutja thellimit të procesit të decentralizimit, duke u që i bën populli, nëpërmjet ne deputetëve, është që mbështetur në objektivat e strategjisë kombëtare. kjo administratë të kuptojë se janë paratë e paratë Njëkohësisht vlerësoj faktin se në këtë buxhet u e popullit që e mbajnë. Prandaj duhet t’i shërbejnë bënë përpjekje serioze në përmirësimin e e të mos e zhvasin, të mos e depersonalizojnë, të legjislacionit fiskal, siç është paketa e cila iu mos e korruptojnë si biznesmenin, ashtu edhe bashkëngjit dhe pati një diskutim aktiv në këtë qytetarin e thjeshtë që për nevojat e tij drejtohen në projektbuxhet. Kjo paketë është mjaft e përpunuar zyrat e shtetit. Strukturat shtetërore që janë të dhe me transparencë e frymë mirëkuptimi, si me ngarkuara me ndjekjen e korrupsionit të drejtojnë publikun e gjerë, ashtu edhe me biznesin. Nuk e rrit vëmendjen nga punonjësit që organizojnë sektorët barrën fiskale, por është në harmoni me synimet ku krijohen ose harxhohen të ardhurat e buxhetit,
2058 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ku kam parasysh deri njerëzit që drejtojnë aktualisht Përfundimisht, duke vlerësuar dhe peshuar si ekzekutivin shqiptarë, në mënyrë që të konstatojnë shumë pozitiv buxhetin e vitit 2004, unë ftoj deputetët që niveli i jetës së tyre nuk është realisht ai i të votojnë këtë si shenjë e përgjegjësisë sonë merituari. politike dhe e realizmit që shpreh aktualisht buxheti Të nderuar deputetë, do të doja të ngre një i vitit 2004. Problemet, nevojat që ka qyteti i Vlorës problem që lidhet me buxhetin, por lidhet edhe me për investime, për të cilat unë kam rezervat e mia, politika mjaftë të rëndësishme për zhvillimin e dhe ia kam ngritur Kryeministrit, nuk po ngre në agrobiznesit në Shqipëri. Unë mendoj se problemet këtë seancë, pasi vetë Kryeministri ka rënë dakord që lidhen me zbatimin e marrëveshjes me që këto probleme do t’i shqyrtojë një për një me ne Organizatën Botërore të Tregtisë, duhet të deputetët e qytetit të Vlorës. vlerësohen paralelisht me shqetësimet që u ngritën Falemnderit! nga biznesi gjatë shqyrtimit të këtij buxheti. Në Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Malaj. kushtet kur ekonomitë tona bujqësore, që ne për Fjalën e ka zoti Luigj Gjoka. Të përgatitet zoti Luan ironi i quajmë ferma, në fakt janë ekonomi natyrale Memushi. të vogla, janë nga më të copëtuarat në të gjithë Luigj Gjoka – E nderuar zonja kryetare e Evropën. Në kushtet kur si rezultat i efekteve seancës! negative të zbatimit të politikave të gabuara në fillimin Të nderuar deputetë! Projektbuxheti i vitit 2004, e tranzicionit me firmat piramidale, u shkatërruan i paraqitur për diskutim dhe votim në Kuvend, është mijëra hektarë plantacione me vreshta e agrume u tepër dëshpërues, sepse, së pari, nuk merr shkatërrua i gjithë sistemi i kullimit dhe i vaditjes, parasysh interesat e dy grupeve të mëdha shoqërore, si një nga sistemet më të rëndësishme të bujqësisë siç janë grupi i rëndësishëm i ish-pronarëve , si dhe tonë, pra në kushtet kur mungojnë strukturat e ish të përndjekurve politik. Dihet se këto dy grupe qëndrueshme, të cilat mbështesin dhe zhvillojnë shoqërore i janë nënshtruar një persekutimi të prodhimin bujqësor, për shkak të kostos së lartë që shumëfishtë politik, ekonomik, pronësor, fizik dhe kanë aktualisht sot, ato nuk mund të përballen në arsimor, saqë ky lloj persekutimi ka qenë në trajtën treg me prodhimet që vijnë nga vende të cilat kanë e një genocidi të vërtetë. Unë do të thosha se thelbi me qindra vjet që kanë hyrë në ekonominë e tregut. i një shteti demokratik, i një shteti post diktatoral Në këto kushte, futja e vendit tonë në Organizatën matet me qëndrimin ndaj këtyre dy grupeve. Një Botërore të Tregtisë, për mendimin tim, është prirë qëndrim jo dashamirës, jo pozitiv ndaj tyre tregon më shumë nga ndjekja e modës politike sesa nga se thelbi i shtetit demokratik është i rrezikuar. Duke veprimi i mbështetur në njohjen dhe analizën e besuar se ky problem, siç u trajtua, do të trajtohet gjendjes reale të bujqësisë të vendit tonë. Unë e edhe nga të tjerë, unë do të kaloj në trajtimin e disa kuptoj se politikat globalizuese janë gjuhë me të problemeve që kanë të bëjnë me zonën time cilat flet sot ekonomia botërore, por të gjithë gjuhët, elektorale. të nderuar deputetë, duan kohën e tyre që të Qytetarët dhe vizitorët e Laçit përsëri nuk do të mësohen. Historikisht, luftërat janë bërë dhe bëhen kenë të rikonstruktuar zonën e Patokut, pra rrugën për gjetjen e tregjeve, jo për prodhim. Sot, në kohët që lidh qytetin me detin, madje as edhe segmentin moderne, bota e mençur shpik disa struktura prej 4 km që lidh superstradën me qytetin, segment ndërkombëtare që pa luftëra popuj të vonuar si ne, të cilin e shfrytëzojnë, përveç banorëve dhe vizitorëve në mënyrë vullnetare, bien në këtë çark politik, duke të zonës së Kurbinit, por edhe dhjetëra mijëra u shndërruar në blerës të mallrave të tyre dhe duke pelegrinë që vijnë nga të gjitha krahinat e vendit për u kthyer kurrizin prodhimeve të vendit tonë dhe duke të vizituar Kishën e Shën Ndoit. Thuhet se politika e lënë vendin tonë në mungesë zhvillimi. Unë kërkoj nuk ka shumë moral, por thuhet edhe tjetra se që krahas përpjekjeve për zbatimin e detyrimeve politikë pa moral nuk ka. Në këtë rast, unë do të ndaj kësaj organizate që quhet OBT, ekzekutivi thosha se a mund të flasësh për moral politik kur shqiptarë të shikojë mundësitë dhe në bashkëveprim dëgjon Kryeministrin Nano të deklarojë në Gramsh me strukturat financiare ndërkombëtare të kërkojë se qeveria ka dhënë fonde për ndërtimin apo subvencione, me qëllim që edhe vendi jon, për shkak rehabilitimin e 42 akseve rrugore, sikur Gramshi të të prapambetjes historike dhe për shkak të ishte New York? Megjithëse rashë dakord me veten tranzicionit tejet të zgjatur dhe shkatërrimtarë, të që këto akse rrugore t’i përktheja si rrugë, rrugëza hyjë në dinamikën e zhvillimit të vendeve evropiane. dhe rrugica, përsëri e kam të pa mundur të kuptoj
2059 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shkallën e madhe të diferencimit dhe diskriminimit vitit 2002. Pra, në të dy problemet shteti nuk njeh që iu bë qyteteve të tilla si Laçi, Rubiku, Miloti etj.. as borxhin e vet ndaj qytetarëve, as vendimet e Si është e mundur të mos gjenden fonde për të gjykatave të veta. E them këtë, sepse në buxhet rikonstruktuar një rrugë prej 8 km të gjatë, siç është nuk është parashikuar asgjë për shlyerjen e këtij rruga e Patokut, e cila përveç të gjithë vlerave të borxhi. Përse atëherë i kërkohet qytetarit të paguaj tjera ka edhe vlera turistike? Ndërkohë është të gjithë detyrimet ndaj shtetit? Kjo marrëdhënie e premtuar disa herë se do të bëhet. Unë i kërkoj shtetit me qytetarët e vet është e pa pranueshme, qeverisë që të rivlerësojë me seriozitet edhe njëherë është jo korrekte, madje, do të thosha, është e këtë problem që në këtë buxhet, pasi qytetarët e turpshme. Shteti duhet të ndërtojë një grafik kohor Laçit dhe të Kurbinit nuk do t’ua falin kurrë këtë për shlyerjen e borxhit të vet ndaj qytetarëve, duke padrejtësi me të cilën trajtohen ata. Mashtrimi, parashikuar në buxhet çdo vit fondet për shlyerjen e mungesa e moralit politik dhe papërgjegjshmëria tyre. pas Gramshit shfaqet edhe në Rubik. Në këtë qytet Problem tjetër, shumë i rëndësishëm, që do të gjatë së njëjtës fushatë zgjedhore, Kryeministri trajtoj është ai i ndërtimit të rrugës Durrës-Kukës. premtoi se qeveria e tij do të planifikonte 3.5 milion Sipas statistikave mendohet se janë grumbulluar dollarë për të rivënë në punë uzinën metalurgjike të rreth 7 miliard lekë me anë të taksës së kësaj rruge, bakrit, por kur sheh tabelat shoqëruese të miratuar me ligj dy vjet më parë, nga ky Parlament. projektbuxhetit vë re se janë parashikuar vetëm 9.5 Tashmë dihet se kjo taksë në kundërshtim me ligjin, milion lekë për të ruajtur gjendjen e saj të konservim që ndalonte tjetërsimin e saj, është përdorur për të mbylljes. Sigurisht që qytetarët dhe ish-punonjësit mbuluar një pjesë të evazionit fiskal. Me fjalë të tjera, e kësaj uzine nuk ranë në grackën e këtij mashtrimi mund të jetë përdorur për çdo gjë tjetër, por vetëm të radhës. Ndërkohë, ish-punëtorët e uzinës së bakrit për rrugën jo. Ndërkohë, për këtë vit është Rubik kanë kërkuar prej vitesh mundësinë e parashikuar që vetëm 10% e kësaj shume të pensionit të parakohshëm, duke i trajtuar ata me grumbulluar, pra rreth 70 milion lekë, të vihen në statusin e punonjësve të minierave në përputhje me dispozicion të rrugës me pretekstin se nuk ka front shkallën e vështirësisë që paraqet çdo vend pune pune për të përdorur më shumë fonde. Unë i kërkoj në atë uzinë. Është e domosdoshme që Ministria e qeverisë, përsëri, të rivlerësoj edhe njëherë shifrën Punës dhe Çështjeve Sociale në bashkëpunim me në fjalë. Në rast të kundërt, mund të thuhet se taksa Ministrinë e Industrisë dhe Energjetikës të bëjnë e kësaj rruge, si dhe zëvendësimi i saj me dy studimin e plotë të këtij problemi, si dhe të shohin mbitaksa të reja për karburantet dhe automjetet mundësinë e zgjidhjes së tij. Ndërkohë, dëshiroj t’i është fasadë. I tërheq vëmendjen edhe të tërheq vëmendjen qeverisë edhe për dy probleme ashtuquajturit lobing i rrugës Durrës-Kukës, që është që kanë të bëjnë me zonën e Kurbinit dhe që ka vite rasti të tregojë peshën e vet politike, duke bërë që janë shfaqur. presionin e vet; së pari, për të sqaruar se çfarë ka Problemi i parë ka të bëjë me dëmshpërblimin ndodhur me fondet e mbledhura për këtë rrugë gjatë që duhet të bëjë shteti për 400 familje fermere në dy vjetëve dhe; së dyti, për të rritur në mënyrë të fshatin Shullaz, të komunës Milot, pasi fermat e ndjeshme pjesën e buxhetit për këtë vit. Në rast të tyre bujqësore janë dëmtuar nga tymrat e gazrat e kundërt, lobingu në fjalë është krijuar vetëm për uzinës së bakrit Laç. Të gjitha këto familje, me efekte propagandistike të përkohshme. vendime gjyqësore të formës së prerë, kanë fituar Së fundi, dua të them dy fjalë për buxhetin për të drejtën e dëmshpërblimit që në vitin 1997, por arsimin, i cili zë 3% të produktit të brendshëm bruto, deri tani nuk kanë përfituar asnjë qindarkë. Meqenëse 2 herë më pak se shtete të tilla si: Bjellorusia, për këtë uzinë është shpallur demulimi, është bërë Moldavia, Kongo etj.. Buxheti për arsimin tek ne e mundur të grumbullohen para nga shitja e inerteve është 3% e GDP-së, ndërsa mesatarja botërore dhe hekurishteve sa për 8% të borxhit shtetëror është 5%. Jemi jashtëzakonisht ulët. Mendoj, se ndaj tyre. në këtë rast duhet vënë alarmi për ngritjen e tij. Me Problemi i dytë ka të bëjë me një detyrim këtë buxhet nuk ka garanci që të realizohet reforma financiar që shteti ka ndaj një grupi të vogël arsimore e premtuar, e cila ka të bëjë me punonjësish të uzinës superfosfatit të Laçit, detyrim infrastrukturën fizike; kini parasysh që mungojnë të cilin e merr përsipër shteti sipas një vendimi shkollat. Kemi shkolla në kryeqytet, ku numri i gjyqësor, po të formës së prerë, i dhënë në janar të nxënësve në klasë është 60-70. A mund të jetë
2060 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
pjesëmarrës një nxënës në një proces të tillë vëmendje nga konferenca e rektorëve të mësimor? Reformën kurrikulare, që ka të bëjë me universiteteve të vendit tonë. Konkretisht ata planet, programet dhe tekstet, pajisjen e shkollave kërkojnë që nga të gjithë të ardhurat dytësore që me mjete didaktike dhe laboratorike, ndryshimin e marrin, nga 519 milion lekë që u lejohet të jetë 944 raportit paradoksal midis arsimit profesional dhe milion lekë. Këtë kërkesë e keni të shoqëruar me arsimit të mesëm të përgjithshëm. Duhet t’ju kujtoj, tabelën përkatëse. Këto para janë paratë e zotërinj deputetë, se ky raport është 80% në arsimin komunitetit, të prindërve të këtyre studentëve dhe e përgjithshëm dhe 20% arsimi i mesëm profesional. ata nuk i japin për të fuqizuar buxhetin e shtetit, por Ky është dhe presioni i madh që bëjnë një numër i për të rritur cilësinë e procesit mësimor në madh nxënësish për të ndjekur universitetet, sepse universitete. Është i pa kuptueshëm një tavan i tillë po të kishin mbaruar shkolla të mesme profesionale, dhe kjo vjen sepse ne akoma nuk kemi aprovuar ata do ta kishin më të lehtë të integroheshin në ligjin për autonominë financiare të universiteteve. tregun e punës sipas profesioneve të fituara. Mirëpo Nuk mund të rritet niveli i mësimdhënies në dihet se për arsimin profesional duhen buxhet universitet dhe i kualifikimit shkencor të pedagogëve, katërfishi i arsimit të mesëm të përgjithshëm. Pa në qoftë se nuk i lejojmë ato që të ardhurat dytësore rritur përqindjen e GDP-së për arsimin t’i përdorin vetë. parauniversitar, nuk do të mund të përmirësojmë këtë Falemnderit! raport paradoksal midis arsimit të mesëm të Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti përgjithshëm dhe arsimit profesional. Memushi. Të përgatitet zoti Jak Ndokaj. Gjithashtu është edhe problemi i rrogave. Luan Memushi – E nderuar zonja kryetare e Megjithëse këtë problem e përmenda të fundit, ky seancës! mund të ishte problemi i parë që duhet të merret Të nderuar kolegë deputetë! Limitet e vendosura buxheti i shtetit, pasi arsimtarët tanë janë në gjendje për buxhetin e Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës kritike ekonomike. Do të thosha se ata kontribuojnë për vitin 2004, pas diskutimit dhe miratimit të tyre shumë për arsimin me gjithë kushtet e vështira në në Këshillin e Ministrave dhe shqyrtimeve në të cilat punojnë. Sot problemi i arsimit është bërë komisionet e Kuvendit për arsimin dhe ekonominë, një çështje për shumë grupe të presionit dhe të mund të deklarohet se ato tentojnë të ruajnë dhe interesave, si për shembull rrjetin e OJF-ve për mbështesin reformat, standardet dhe indikatorët në arsimin parauniversitar RROA, Institutin e financave rritje për të gjitha nivelet arsimore. Projektbuxheti publike IFFP dhe lëvizja Mjaft, të cilat po bëjnë për Ministrinë e Arsimit dhe të Shkencës i vitit 2004 presion mbi qeverinë dhe parlamentin tonë për të rezulton të përmirësojë sistemin e pagave në masën rritur nga 3% në 3.7% të produktit të përgjithshëm 11.7%, shpenzimet korente në masën 19% dhe në bruto në buxhetin për arsimin. unë e shpall veten total, në qoftë se i referohemi edhe shpenzimeve që aleat të këtyre organizatave dhe ftoj deputetët të Pushteti vendor deklaron se bën për arsimin nga përkrahin këtë nismë të tyre. Gjithnjë e më shumë granti, rezulton të përfshijë 10.7% të buxhetit total të ndjeshëm për arsimin po bëhen edhe grupet e të këtij vendi dhe JDP-ja të ngrihet në nivelin 3.13. interesave, siç janë komuniteti i prindërve, i Duke iu referuar vetëm financimeve të brendshme, mësuesve dhe i nxënësve. Është krejt e kuptueshme pa financimet e huaja, buxheti i shtetit për arsimin që të ngjallet ky interesim, sepse ka të bëjë me në vitin 2004 rezulton të jetë 12.7% më i lartë se ai mbijetesën tonë si komb dhe më tej me i vitit 2003 ose 2560 miliard lekë më shumë. Kjo bashkëjetesën tonë komode me familjen evropiane. rritje në mënyrë të diferencuar rezulton të ketë një Gjithashtu, do të tërheq vëmendjen për një shpërndarje të tillë: për pagat 11.7% më e lartë se problem që ka të bëjë me buxhetin për universitetet. viti 2003, për shpenzimet korente 19% më e lartë Siç dihet, universitetet, përveç buxhetit të shtetit të se viti 2003, për investime 13.2% më shumë se viti caktuar për procesin arsimor e shkencor, kanë edhe 2003 dhe në total 12.7% më shumë se shpenzimi disa të ardhura dytësore, të cilat gjithnjë e më shumë total dhe buxheti i vitit 2003, duke synuar kështu po bëhen më të mëdha. Fondeve që kanë të drejtë konsiderimin e arsimit si një nga sektorët prioritar të përdorin nga këto kuota dytësore u është vënë të qeverisë dhe të Shtetit Shqiptar. E kushtëzuar nga Ministria e Financave një tavan i pa pranueshëm. nga ruajtja e limiteve për secilin nga tre kolonat e Disa nga deputetët dhe drejtues të komisioneve më buxhetit për arsimin dhe kërkimin shkencor, Ministria të rëndësishme duhet të kenë një letër ku kërkohet e Arsimit ka synuar për një politikë sektorale më
2061 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
fleksibël, me reformime të ndërmarra në sistem në arsim dhe zbatimin e detyrimeve që burojnë nga kuadrin e reformës tërësore të tij është bërë e anëtarësimi i vendit tonë në procesin e Bolonjës. mundur të krijohen mundësi më të mëdha për rritjen Kjo priret të përsoset dhe të zhvillojë më tej shkallën e ndjeshme të efikasitetit të përdorimit dhe e autonomisë financiare universitare, duke shpërndarjes së financimit në arsim. Kjo politikë e evidentuar e pranuar më realisht burimet e financimit Shtetit Shqiptar në arsim dhe në kërkimin shkencor, të këtij niveli arsimor, si nga tarifa e shkollimit, ashtu gjithnjë e më e konsultuar me përfituesit, me grupet edhe nga buxheti dhe të ardhurat e veprimtarive të e interesuara dhe e bazuar në përfundimet e pastra shërbimesh fitimprurëse të tyre. Përcaktimi studimeve përkatëse, synon mbështetjen e dhe shprehja më e qartë për këto çështje me siguri nevojshme buxhetore për disa tregues tepër të lartë do të çojë në uljen e subvencionit shtetërore, duke sasior, të shënuar në vitin e fundit sidomos në çliruar më shumë fonde në dobi të niveleve të tjera arsimin e mesëm, ku tërheqja e nxënësve që arsimore. Për herë të parë buxheti i këtij viti i mbaruan arsimin e detyrueshëm e kaloi objektivin e Ministrisë së Arsimit dhe të Shkencës do të ketë caktuar për vitin 2005 me 70%, duke arritur në 71% një zë më vete për kërkimin shkencor në shkollat e nga 64% që ishte ky tregues në vitin 2002. Rritjen e larta. Ky buxhet në fushën e investimeve pretendon pranimeve në arsimin e lartë, ku regjistrimet në vitin të jetë produkt i një politike tërësisht transparente, e parë për sistemin me kohë të plotë arritën në 12 sepse ka siguruar dhe do të vazhdojë të sigurojë në mijë student nga 7500 që ishte ky tregues në vitin themel të finalizimit të detajimit të tij pjesëmarrjen 2002, pa përfshirë këtu 5500 studentë me kohë të aktive të përfituesve, të formacioneve dhe pjesshme. Politika e programimit të buxhetit të vitit organizatave jofitimprurëse të organizmave rinore e 2004 për arsimin dhe kërkimin shkencor synon, studentore të pushtetit vendor dhe përfaqësuesve gjithashtu, optimizimin e shpërndarjes së burimeve të zgjedhur, për të optimizuar përdorimin e këtyre njerëzore, në mënyrë që të lehtësohet sistemi nga burimeve financiare. Kriteri themelor i ndarjes së këtij struktura dhe nga personeli i pa nevojshëm. Tashmë, zëri të buxhetit për vitin 2004 do të vazhdojë të jetë në nivel vendi po synohet drejt një raporti sa më të zbutja e diferencave ekzistuese për mjedise pranueshëm nxënës-mësues në të gjitha zonat dhe mësimore. Me investimet e deritanishme është përqendrimi i shkollave po dëshmon se jo vetëm që arritur të mësojnë në kushte normale rreth 70% e rritet cilësia e mësimdhënies, por po shmangen nxënësve, ndërkohë përpjesëtimet ndërmjet rretheve edhe disa tregues negativë të trashëguar, sikurse e qarqeve vazhdojnë të mbeten të mëdha me gjithë mbeten ende raportet me diferenca të mëdha përpjekjet për zbutje graduale. Po kështu, duhet mësues-nxënës apo numri i nxënësve për klasë. theksuar se me gjithë investimet e vazhdueshme Edhe në këtë plan buxhetor bëhet kujdes i veçantë për objektet shkollore mbeten edhe 50% e tyre e për shpërndarjen e shpenzimeve korente sipas pa rikonstruktuar, ku mësojnë rreth 30% e nxënësve parimit “Fondet ndjekin nxënësin dhe studentin”. në shkallë vendi. Një politikë komplekse e Ministrisë Politika e Ministrisë së Arsimit dhe të Shkencës në së Arsimit dhe të Shkencës vazhdon të ndërmarrë shpërndarjen e buxhetit të vitit 2004 synon e të zbatojë edhe në fushën e decentralizimit, si konsiderimin në prioritet të arsimit bazë, i cili akoma brenda sistemit, ashtu edhe në bashkëpunim me vazhdon të jetë i margjinalizuar në raport me nivelet pushtetin vendor. Ka filluar dhe është në proces e tjera të arsimimit dhe mjafton të përmendim se riorganizimi i drejtorive arsimore ekzistuese, drejtori shpenzimet, sipas kësaj politike, do të vazhdojnë arsimore rajonale dhe 24 zyra arsimi në rrethet që të realizojnë dhe të zbatojnë dhënien e teksteve në nuk janë qendër qarku, duke iu përshtatur organizimit përdorim falas për arsimin e detyrueshëm dhe do të të pushtetit vendor. Ky organizim i ri, shoqëruar edhe sigurojë një rritje më të kontrolluar të financimit të me kompetenca e përgjegjësi drejt decentralizimit arsimit të lartë nga buxheti i shtetit, duke stimuluar dhe dekoncentrimit, synon të rrisë ndjeshëm për këtë nivel arsimimi burime të tjera financimi. Kjo bashkëpunimin midis strukturave të ministrisë dhe politikë financimi në arsim mbështet thellimin e pushtetit vendor dhe do të lejojë politika më efektive reformës arsimore në të gjitha nivelet, sidomos në rajonale në fushën e arsimit, duke bërë më të sistemin e kurrikulave, sigurimin e pajisjeve dhe interesuara edhe pjesëmarrësit e komunitetit, grupet laboratorëve shkollorë, sistemin e trajnimit dhe e interesuara, sindikalistët dhe vetë nxënësit e kualifikimit të mësuesve, drejtuesve dhe ekspertëve studentët. Në përdorimin e subvencionit, ministria të arsimit, sistemin e vlerësimit dhe akreditimit në po adapton politikën e uljes graduale të tij, në
2062 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
mënyrë që të zvogëlohen veprimtaritë me humbje. vlerësuar në mënyrë absolute, sepse sipas këtij Për këtë arsye do të vazhdojë të thellohet më tej projektbuxheti parashikohet që Ministrisë së Arsimit reformimi i mënyrës së trajtimit të studentëve dhe për vitin 2004 t’i rikthehet një funksion, siç është ai konviktorëve, si dhe do të bëhen përmirësime të reja i transportit të nxënësve dhe mësuesve… në subvencionimin e librit shkollor për të tre nivelet. Makbule Çeço – Zoti Memushi, kini parasysh Ndërhyrjet e bëra gjatë vitit 2003 në strukturat dhe kohën, ju lutem! funksionet e veçanta arsimore synojnë përdorimin Luan Memushi - …Fondet e Planifikuara për efektiv të burimeve financiare. Të tilla janë edhe ndërtimet dhe rehabilitimet sipas niveleve për vitin krijimi i një sistemi kombëtar inspektimi, trajnimi 2004 do të kenë për objekt përfundimin e 80 dhe kualifikimi me një piramidë të qartë nga qendra objekteve mësimore në shkallë vendi, fillimin dhe në bazë, duke nënkuptuar këtu krijimin e sektorëve përfundimin e 169 objekteve të tjera me buxhetin e përkatës në drejtoritë arsimore rajonale, ngritjen e vitit 2004 dhe fillimin e 19 objekteve të tjera që do të institutit të kurrikulave e standarde dhe ngritjen e përfundojnë në vitin 2005. Pra, gjithsej 268 objekte qendrës arsimore të trajnimit e të kualifikimit në nivel shkollore. Investimet, sipas qarqeve, zënë këtë kombëtar, të cilat do të standardizojnë dhe shpërndarje: optimizojnë shpenzimet për këto veprimtari të Dibra 4.28%, rëndësishme, për cilësinë e shërbimit në arsim, Durrësi 3.41%, duke shmangur përdorimin e pa rakorduar dhe të Elbasani 7.78%, copëzuar të vrojtuar në vite për këto çështje. Krijimi Fieri 8.22%, i institutit të kurrikulave dhe standardeve dhe i Gjirokastra 3.48%, qendrës arsimore për trajnim dhe kualifikim synon Korça 8.66%, të mundësoj fokusimin e burimeve njerëzore dhe Vlora 11.72%, financiare në favor të thelbit të reformës arsimore Berati 5.73%, në proces, që mund të emërtohet “Reformë e Tirana 11.52%, përmbajtjes shkollore”, duke mundësuar formulimin Shkodra 8.82%, dhe zbatimin e një kurrikule kombëtare të përshtatur Lezha 5.12%, me kërkesat e shoqërisë në zhvillim dhe integrim. Kukësi 2.67%. Kështu, duke zbatuar strategjinë afatmesme në Duke vlerësuar shqetësimi qytetarë gjithnjë në arsimin parauniversitar, brenda 5 viteve që vijnë do rritje në fushën e arsimit dhe oponencën e opozitës, të synohet që të gjithë programet e tekstet shkollore por veçanërisht shqetësimin e organizatave rinore e të jenë të reja ose të ripunuara. Duke përdorur studentore, organizatave sindikale në arsim, si dhe terminologjinë e formulimit të buxhetit në nivel të gjithë organizatave të tjera jofitimprurëse, lëvizjen kombëtar, planifikimi i tij për Ministrinë e Arsimit Mjaft dhe organet e medias, për sensibilizimin e dhe Kërkimit Shkencor mbështetet dhe nxit bërë për një përkujdesje e një strategji më konkrete, zhvillimin e të gjithë programeve kryesore të këtij për mbështetjen financiare për zhvillimin e arsimit, sistemi, të cilat janë dhe mbeten realizimi i shërbimit si sektori më me rëndësi për të sotmen e të ardhmen arsimor bazë, shërbimi i arsimit të mesëm me dy e vendit, duhet theksuar se në vijimësi do të zbatohet nënfushat si: ai i përgjithshëm dhe profesional, një politikë transparente për vendimmarrjen, duke arsimin e lartë, kërkimin shkencor, kurrikulat bashkëpunuar me përfituesit dhe shoqërinë civile, kombëtare, trajnimin e mësuesve, menaxhimin dhe me komunitetin dhe të zgjedhurit vendor e ligjvënësit, administrimin, infrastrukturën mësimore etj. Për në mënyrë që fondet buxhetore që propozohet të arsimin është parashikuar një rritje pagash nga 6- shtohen në buxhetin e këtij viti të sigurojnë 11.7%. Në këtë mënyrë, pagat e punonjësve konsensus maksimal. Me këtë rast, falënderoj mësimor sipas niveleve do të shënojnë përmirësim. sërish komisionet parlamentare të arsimit dhe Pagat vazhdojnë të përbëjnë 70% të buxhetit total ekonomisë për mbështetjen e dhënë, duke të Ministrisë së Arsimit dhe të Shkencës edhe në shpresuar se e ardhmja do të jetë më konkrete edhe buxhetin e vitit 2004, ndërsa numri i punonjësve të për një motivim financiar më dinjitoz të mësuesve sistemit përbën rreth 40% të numrit të përgjithshëm dhe profesorëve. të punonjësve buxhetor në shkallë vendi. Kuota e Falemnderit! shpenzimeve operative për Ministrinë e Arsimit zë Makbule Çeço – Falemnderit, zoti Memushi! Fjalën rreth 19% të buxhetit, por kjo kuotë nuk duhet e ka zoti Jak Ndokaj. Të përgatitet zoti Elmaz Sherifi.
2063 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Jak Ndokaj – E nderuar zonja drejtuese e Si i tillë, unë nuk shoh ndonjë arsye që deputetët, seancës! si përfaqësues legjitim të zgjedhësve, të votojnë një Të nderuar kolegë deputetë! Debati i sotëm, në ndarje fondesh që nuk merr parasysh asnjë kërkesë lidhje me buxhetin e vitit të ardhshëm, vjen në kohën të vetë zgjedhësve. Maxhoranca i ka votat për të e gabuar dhe si i tillë nuk kërkon më realitetin dhe votuar çdo projektbuxhet që sjell qeveria, por ajo me rolin që buxheti i shtetit duhet të luaj në nuk ka të drejtë që me shumicën e kartonit t’u japë mirëqeverisjen e vendit. Është normale që buxheti fund shpresave të qytetarëve për punë, ujë, drita, të diskutohet në Kuvend në muajin dhjetor, por nuk rrugë, spitale dhe shkolla. është normale që të diskutojmë një buxhet të Të nderuar deputetë, biznesi shqiptar ka bërë miratuar nga një qeveri që pritet të ikë brenda javës hapa të guximshëm për të ndërtuar një treg të lirë, dhe i shërben një qeverie të re, që pritet të fillojë të ndershëm dhe konkurrues. Për vetë kushtet punë pas një muaji. Kryeministri ka sjellë një buxhet gjeografike, numrin e popullsisë, prapambetja e që premton se është në përputhje të plotë me madhe e së kaluarës, është normale që pjesa më e nevojat dhe prioritetet e zhvillimit të ekonomisë, madhe e biznesit shqiptar të jetë i drejtuar kryesisht shkurtimet e shpenzimeve, rritjen e investimeve dhe tek biznesi i vogël dhe i mesëm. Ne nuk kemi firma stabilitetin ekonomik në tërësi. Ndërsa ne dhe korporata të mëdha që kalojnë kufijtë rajonal të diskutojmë buxhetin, Kryeministri bën një hap tjetër tregut, por kemi firma dhe biznesmenë që me të publik, duke shpallur një platformë programore për ardhurat e tyre sigurojnë mbijetesën e familjeve të qeverinë e re, që duhet të formohet brenda pak tyre. Pra, në këtë prizëm realist, çdo qeveri shqiptare ditësh. Platforma e re e Kryeministrit bazohet në e ka për detyrë të jetë ndihmës e zhvillimit të biznesit, dy prioritete kryesore: integrimi Euroatlantik dhe të liberalizojë kuadrin ligjor dhe të marrë masa sidomos përfundimin me sukses të marrëveshjes lehtësuese për mbijetesën e tij. Këtë funksion së asocim-stabilizimit me Bashkimin Evropian, si qeveria e ushtron përmes ligjeve dhe sistemit të në rritjen e ritmeve të zhvillimit ekonomik. Janë dy taksave. Fatkeqësisht, biznesi ndodhet në një pikë prioritete, të cilat nuk përputhen me programin aktual kritike, ku më shumë konsumohet prodhimi i huaj të qeverisë që ka hartuar projektbuxhetin e vitit 2004. sesa prodhohet, më shumë paguhet taksa për Në këto kushte shtrohen pyetjet: Çfarë buxheti po shtetin sesa për investimet në përmirësimin e diskutojmë? Kush qeveri e merr përsipër teknologjive të prodhimit. Jashtë kësaj salle të administrimin, suksesin apo dështimin e tij? Sa Kuvendit, në çdo qytet e në çdo ditë të gjithë ata që përputhet ai me prioritetin që Kryeministri ka bërë duan të shohin, shohin me dhimbje se një pjesë e publik për qeverinë e re të integrimit? Këto dhe të madhe e biznesit familjar dhe biznesit të vogël është tjera pyetje që lidhen me to nuk kanë marrë përgjigje në prag të falimentimit, se lista e gjatë me familjarë akoma as nga Kryeministri dhe as nga Ministri i që blejnë ushqime dhe nuk kanë të ardhura të Financave, sepse qoftë njëri, qoftë tjetri nuk janë të paguajnë kanë rritur varfërinë e familjeve, por edhe sigurt se pas një ose dy javësh do të jenë në detyrë. kanë dëmtuar rëndë iniciativën e lirë. Se të gjithë Pra, qeveria e gjymtuar, e paralizuar, e frikësuar nga strukturat e shtetit i trajtojnë bizneset si burime fitimi mungesa e votave të duhura në Parlament, harton dhe jo partner të hartimit të politikave të zhvillimit. dhe na sjell një buxhet krize që ofron vazhdimin e Se Shteti Shqiptar nuk merr në mbrojtje prodhimin krizës dhe jo zgjidhjen e saj. Në këto kushte, vendas, por, përkundrazi, mbyll sytë nga trafiku dhe qytetarët e zhgënjyer nga premtimet e pa mbajtura kontrabanda e ardhur nga shtetet e tjera kundër elektorale, për uljen e papunësisë, nuk kanë asnjë prodhimit vendas. Se zyrtarë të shtetit, të lidhur me shpresë se do të arrijnë të sigurojnë një vend pune. interesa të dyshimta financiare, imponojnë çmimet Nuk jepet shpresë për rritjen e investimeve, për e tregut; firmat që lejohen të importojnë mallrat përmirësimin e situatës së furnizimit me energji kontrollojnë tregun e ngrohjes, të furnizimit me elektrike, me ujë e me nevoja të tjera emergjente. ushqime, me ujë dhe me pajisje elektronike. Se Pra, buxheti i ri nuk merr përsipër zgjidhjen e asnjë mijëra familje detyrohen për kushte ekonomike të prej problemeve kryesore që shqetësojnë qytetarët. mos dërgojnë fëmijët në shkolla. Se mijëra të tjerë Ai bën të kundërtën; shndërrohet në buxhet që u paguajnë miliona lekë grupeve të korruptuar ose ligjëron rritjen e shpenzimeve qeveritare, rritjen e shtetit për të siguruar një të drejtë studimi. Se me kostos që qytetarët që do të paguajnë për qeverinë. akuza për korrupsion pushuan nga puna doganierë, Buxheti pranon varfërinë dhe rrit luksin e qeverisë. tatimorë, zyrtarë të lartë, deri edhe ministra e
2064 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
politikanë të tjerë, por asnjë nuk vendoset para që viti 2004 do të jetë viti i zgjedhjeve të reja drejtësisë. Përkundrazi, një pjesë e tyre riciklohet parlamentare, ndaj kam të drejtë të vlerësoj se dhe zënë vende të tjera të larta në administratë. buxheti, debati dhe qeveria janë jashtë realitetit që Këto dhe të tjera fakte na bëjnë të besojmë se hartimi ekziston përtej sallës së këtij Parlamenti. Unë e i buxhetit nuk është bërë mbi bazën e nevojave reale shpreh votën time kundër këtij buxheti. të qytetarëve, se ka mungesë të ndjeshme Falemnderit! transparence me publikun dhe se qeveria është e Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti interesuar vetëm të rrisë shpenzimet e saj, pa dhënë Sherifi. Të përgatitet zoti Arbnori. llogari për kriteret që ka zgjedhur për shpërndarjen Elmaz Sherifi – E nderuar drejtuese e seancës! e të ardhurave. Transparenca dhe morali politik Të nderuar kolegë deputetë! Projektbuxheti i kërkon që qeveria të japë llogari për devijimin që i paraqitur nga qeveria është nga momentet ku është bërë buxhetit të vitit të kaluar, investimet që deputetët duhet të shprehin jo vetëm përgjegjësitë nuk janë bërë asnjëherë, shumat e mëdha të taksave politike, por edhe aftësitë e tyre profesionale, nëse të qytetarëve që janë zhdukur në xhepat e zyrtarëve i zotërojnë ato, për të korrigjuar ato zëra ose të lartë. Shkoi koha kur Kryeministri dhe ministrat nomenklatura që do ta bënin atë më të besueshëm gënjenin qytetarët, duke përuruar tre-katër herë të dhe më të realizueshëm. Politikisht mund të njëjtën rrugë ose shkollë. Tani njerëzit kërkojnë gjëra justifikohet çdo kritikë ose akuzë, sepse kohët e konkrete, punë reale. Kjo frymë dhe këto tregues i fundit është bërë modë që në debatet tona sundon mungojnë buxhetit të shtetit për vitin 2004. miratimi pikërisht akuza. Unë rezervoj mendimin se kjo nuk i tij nuk mund të jetë një lajm i mirë për qytetarët e është mënyra më e mirë për të sjellë qoftë edhe vendit. përfitime politike, përkundrazi, gjykimi objektiv e Të nderuar kolegë, buxhetet bëhen për të shkencor është alternativa që sjell edhe këto mirëqeverisur e miradministruar ekonominë dhe përfitime të kërkuara. Nuk është e vërtetë se shtetin. Ato hedhin bazë për zhvillimin e vendit, rritjen maxhoranca është e kënaqur nga ky projektbuxhet, e mirëqenies, luftën ndaj korrupsionit dhe garantimin përkundrazi, edhe vetë ministritë në kërkesat e tyre në tërësi të një të ardhme më të mirë. Kjo përvojë kanë pasur kërkesa më të larta. Nuk do të ishim botërore nuk përputhet aspak me atë që shohim realistë e të besueshëm nëse nuk do të pranonim dhe që po ndodh në buxhetet e qeverisë shqiptare. se ky projektbuxhet është më i garantuar për të Në kundërshtim me këto parime, buxheti i shtetit plotësuar disa nga strategjitë sektorale. Në aspektin për vitin 2004 u thotë qytetarëve në nevojë “Ta social, projektbuxheti synon të bëjë të zbatueshme shtyjmë edhe një vit”. Pra, ai nuk zgjidh probleme, mjaft nga politikat e karakterit social, për zhvillimin por thellon probleme. Bashkohem me vlerësimin e e shërbimeve në komunitete dhe realizimin e ndonjë figure politike të Partisë Socialiste, kur thotë ndërhyrjeve afatshkurtra e afatmesme në tregun e se duhet hequr dorë nga praktika kur buxheti i shtetit punës, sidomos nëpërmjet zgjerimit të rrjetit të hartohej për të mbushur gropa elektorale dhe interesa formimit profesional dhe programeve për nxitjen e të vogla të atyre që kanë pushtet. Ai duhet hartuar punësimit. Kjo ishte edhe arsyeja që kërkuam duke u bazuar në strategji konkrete dhe afatgjatë. ndryshime në projektbuxhet dhe transferimin e disa Në prioritet dhe investime që i kalojnë kufijtë e zonës fondeve nga pagesat e paaftësisë për tregun e elektorale të një ministri dhe që sjellin rezultate punës. pozitive për të gjithë. Të tillë do të ishin: rritja e Projektbuxheti me fondet dhe politikat bën të investimeve në arsim dhe në shëndeti, ulja e taksave realizueshme disa nga statuset e miratuara në për biznesin e vogël e të mesëm, rritja e shanseve parlament dhe një nga arritjet më të mëdha të këtij të kreditimit për familjet në nevojë, ulja e projektbuxheti është marrja përsipër e përballimit shpenzimeve qeveritare dhe rritja e investimeve të rritjes së përfitimeve të statusit të invalidëve të publike, sidomos në sektorët strategjik të punës e të kujdestarëve të tyre të cilët dyfishohen ekonomisë, siç janë infrastruktura, energjia, furnizimi në numër. Me rëndësi janë përfitimet në paga, të me ujë etj.. cilat do të njohin rritje dhe nuk është e vërtetë se Së fundi, dëshiroj të përsëris faktin se ne po kanë ulje. Paga minimale do të jetë mbi 10.000 lekë debatojmë për një buxhet të miratuar nga një qeveri të reja dhe paga mesatare do të jetë mbi 22.000 që nuk qeveris dhe që i shërben një qeverie që ende lekë të reja, kur vetëm dy vjet më parë këto paga nuk është krijuar. Nuk është marrë parasysh as fakti ishin 7.500 lekë dhe 17.000 lekë. nuk është e vërtetë
2065 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
se paketa fiskale e rrit barrën fiskale ndaj shoqërisë. në periudhën 2004-2006 të ketë një rritje të produktit Unë po marr vetëm një tregues: tatimin mbi të të përgjithshëm bruto në masën 6-7% në vit. Në ardhurat. Me paketën fiskale që kaluam merret llogaritjen e treguesve janë pasur parasysh edhe përsipër të mos tatohen pagat. ritmet e rritjes së buxhetit të këtij instituti për vitet e Arritja më e madhe është në fushën e sigurimeve fundit.Dinamika e zhvillimit të numrit të shoqërore. Gjatë vitit 2003, objektivi kryesor ka qenë pensionistëve, të numrit të kontribuesve, politikat e rritja e të ardhurave përmes shtimit të numrit të rritjes së numrit të personave të siguruar, ulja e kontribuesve në skemën e sigurimeve shoqërore. evazionit dhe arkëtimi i detyrimeve të prapambetura Në funksion të këtij objektivi janë përmirësuar janë disa nga synimet ku duhet të përqendrohet rregullat e kontrollit dhe të bashkëpunimit vëmendja. ndërinstitucional, duke siguruar një shtesë të numrit Komisioni i Punës dhe i Çështjeve Sociale të kontribuesve. Ndonëse barra kontributive e kërkon garantimin e rritjes së pensioneve për fazën punëdhënësve, në favor të fondit të sigurimeve e katërt të ngushtimit të dallimeve të pensioneve, i shoqërore, u pakësua këtë vit, për periudhën 11 cili ka filluar në dhjetor të këtij viti dhe duhet bërë mujore janë mbledhur 2.7 milion lekë më tepër. Kjo efektiv edhe në projektbuxhetin e vitit 2004, duke tregon se reforma në fushën e sigurimeve shoqërore filluar nga 1 korrik 2004. Mbi bazën e programeve të është mjaft e suksesshme. Gjatë vitit 2003 kemi mësipërme, të ardhurat direkte nga kontributet e parë se si ka ndryshuar disa nga fushat e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore për vitin veprimtarisë së këtyre subjekteve. Tani jemi në prag 2004 janë llogaritur 33 miliardë e 689 milion lekë të ndryshimeve të reja, ku kontributet tashmë, me një rritje 13%. Ky është një objektiv shumë sidomos për VIP-at, do të mblidhen nga Drejtoria e inkurajues dhe që do të sjellë përfitime për të gjithë Përgjithshme e Taksave dhe Tatimeve. Kjo do të masën e madhe të pensionistëve. Në këto kushte tregojë një vëmendje më të madhe të të gjitha dhe me qëllim që edhe në vitin e ardhshëm të institucioneve, për të mos ulur kujdesin për realizohet rritja e pensioneve në masën 10% është mbledhjen e këtyre kontributeve. problemi një, që ne e trajtuam edhe në relacion që Të gjitha masat e marra nga qeveria, në zbatim duhen gjetur mundësitë për të përballuar 759 milion të buxhetit të miratuar, kanë bërë që për vitin 2003 lekë nga buxheti i shtetit ose sigurimi i më shumë të ardhurat mesatare për pensionistët në qytet të të ardhurave nga Instituti i Sigurimeve Shoqërore, jenë 8100 lekë. gjatë këtij viti është kryer dhe për të bërë të realizueshëm këtë objektiv për të cilin miratuar studimi për mundësinë e kalimit nga rritja folëm. Për vitin 2004, është e mundur të sigurohen në indeksimin e pensioneve dhe po punohet që edhe fonde për të garantuar statusin e ushtarakut, krahas rritjes së parashikuar të pensioneve të një projektligj i cili është në diskutim, statusin e përmbushet ky detyrim ligjor, që do të thotë garantim punëtorëve të shkurtuar, sidomos në uzinat i indeksit real të pensioneve. Vazhdimi i reformave ushtarake Gramsh e Poliçan, si dhe statusin e ish të nisura, ndërmarrja e reformave dhe rritja e të përndjekurve politikë, të cilëve duhet t’u efektivitetit të mbledhjes së kontributeve, si dhe garantohen ato të drejta ligjore që iu takojnë. Këshilli forcimi i qëndrueshmërisë financiare afatgjatë, i Ministrave theksoi se gjatë vitit 2004 duhet të bëhet mbeten synimet kryesore, ku duhet të përqendrohet subvencionimi i energjisë elektrike për familjet në vëmendja e institucioneve përkatëse. Treguesit e nevojë. Për këtë duhet të tregohet një kujdes i projektbuxhetit për vitin e ardhshëm, kanë parasysh veçantë nga institucionet që do të merren me edhe realizimin tërësor dhe pjesor të objektivave të ekzekutimin e këtyre politikave, me qëllim që të përcaktuara në strategjinë afatgjatë të zhvillimit të eleminohen deformimet që janë vërejtur në praktikë sistemit të sigurimeve shoqërore, në themel të të dhe nuk përfitojnë ata që duhet të përfitojnë. Unë cilit qëndrojnë dy objekte: së pari, garantimi i jam i bindur se me këto ndryshime që ka ky mbulimit sa më të plotë të popullsisë së vendit me projektbuxhet do të ketë më tepër përfitime nga elementë të sigurimeve shoqërore, për të ulur shtresat në nevojë dhe nga e gjithë shoqëria në evazionin në këtë fushë dhe; së dyti, intensifikimi i tërësi. përpjekjeve për forcimin e mëtejshëm të Falemnderit! qëndrueshmërisë financiare të skemës. Makbule Çeço – Falemnderit! Zoti Arbnori, keni Në hartimin e projektbuxhetit të vitit 2004 janë fjalën. Të përgatitet zoti Dedja. pasur parasysh këto objektiva dhe parashikohet që Pjetër Arbnori – E nderuar kryetare e seancës!
2066 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Të nderuar deputetë! Diskutimi im do të jetë burgosurit të mbetur gjallë, për familjet e të kundër buxhetit të shtetit, i cili mohon vuajtjet e ish pushkatuarve, për të internuarit e Tepelenës, të burgosurve politikë dhe të drejtat e tyre të Portopalermo, Kurveleshit etj.. Në emër të 53 ligjshme. Njeriu më i shurdhër i qeverisë, deputetëve të nderuar, emrat e të cilëve po i numëroj Kryeministri, zoti Fatos Nano, ka më se dy vjet që sot me respekt, përfaqësues të të gjitha partive i ka mbushur veshët me pambuk dhe nuk dëgjon politike, të djathta e të majta, po ju paraqes edhe zërin e të burgosurve politik që demonstrojnë para njëherë kërkesën e vuajtshme për të futur një zë Kryeministrisë, para Kuvendit, që kërkojnë konkret, jo me gënjeshtra, në buxhetin e shtetit për dëmshpërblimin e ligjshëm të mbështetur mbi dëmshpërblimin direkt të ish të burgosurve politikë, Kushtetutën, në nenin nr. 57 të Kodit Penal. Njeriu të cilët fatkeqësisht po vdesin çdo ditë për shkak të më i verbër i qeverisë, Kryeministri, zoti Fatos Nano moshës, vuajtjeve, djersës, privacioneve që kanë ka vënë syze të zeza vetëm për të mos lexuar kaluar e po kalojnë sot e kësaj dite. Unë i respektoj Kushtetutën, vetëm për të mos parë kërkesat e këta 53 deputetë të nderuar nënshkrues dhe do të protestat me shkrim dërguar atij, dërguar respektojë edhe ata deputetë të tjerë që do të institucioneve kombëtare e ndërkombëtare, për të bashkohen me ne për të zgjidhur këtë problem të mos parë firmat e 53 deputetëve demokratë, rëndësishëm. Emrat e deputetëve firmëtarë janë: demokratë të rinj, republikanë, legalistë, ballistë, Pjetër Arbnori, socialistë, liberal demokratë që kërkojnë miratimin Pal Dajçi, e ligjit për statusin e të përndjekurve politikë. Valentin Palaj, Zoti Fatos Nano, është viti i dytë që ju nuk Dilaver Qesja, përgjigjeni, që nuk merrni mbi vete përgjegjësinë që Eqerem Spahia, iu ngarkon detyra institucionale. Ju vazhdoni të Et’hem Fejzollari, paguani 450 milion lekë dëmshpërblim për vuajtje Bahri Kollçaku, të paqena ish-sekretarin e parë të Komitetit Qendror Gjovalin Bzheta, të Partisë së Punës dhe ish-Presidentit të Jemin Gjana, Republikës, zotit Ramiz Alia, i cili gjatë kohës së Shaban Memija, pushtetit të tij ka vrarë me anë të vartësve të tij, në Bamir Topi, kundërshtim me ligjin dhjetëra djem të rinj në kufi, Sali Shehu, pa gjyq, të lidhur me tel me gjemba dhe ka dhënë Sadedin Balla, urdhër që të shëtiten të gjakosur nëpër rrugët e Lekë Çukaj, qytetit të Shkodrës e të qyteteve të tjera, në karroceri Maksim Begeja, kamionësh. Gjithashtu, ka tërhequr zvarrë të rinj të Neritan Alibali, vrarë në plazhet e Shqipërisë. për këtë, zoti Fatos Teodor Laço, Nano dhe qeveria e tij, asnjëherë e plotësuar, e Arian Starova, shpërblejnë, ndërsa qindra e mijra ish të burgosur Robert Çeku, politikë rrinë në të ftohtë, në shi, ditën e natën në Preç Zogaj, demonstrata të ligjshme para Parlamentit, para Arben Imami, Kryeministrisë, duke vuajtur për buke e për strehë. Ligoraq Karamelo, Kryeministri paguan me dëmshpërblim ish- Kristo Goxhi, Prokurorin e Përgjithshëm, Aranit Çela, i cili ka Fatos Beja, dhënë qindra dënime me pushkatim ndaj njerëzve Spartak Ngjela, të pafajshëm dhe tani, për këto krime ka marrë me Ilir Bano, dhjetëra miliona lekë. Përpjekja jonë është e Nard Ndoka, vazhdueshme me metoda të ndryshme; të gjitha Qazim Tepshi, demokratike. Ne nderojmë ata qindra mijëra ish të Edi Paloka, burgosur politik, që çdo ditë ndeshen me dhunën Jak Ndokaj, policore. Ne nderojmë të gjithë ata ish të burgosur Ilirjan Bezhani, politik, që shkruajnë artikuj, letra, peticione Zef Gjoka, kombëtare e ndërkombëtare për arritjen e realizimit Muhamet Ukperaj, të dëmshpërblimit të drejtë e të ligjshëm për të gjithë Sokol Olldashi, të vuajturit nga diktatura, së pari, për ish të Ndre Legisi,
2067 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Vili Minarrolli, pushtetit lokal. Herën e dytë të përmbytjes, kur Marjeta Pronjari, qindra familje kanë mbetur pa strehë, qeveria nuk u Ferid Hoti, mblodh asnjëherë për të caktuar ndihma emergjente Luigj Gjoka, për mijëra njerëz të shkatërruar. Asgjë nuk është Zydi Pepa, parashikuar në buxhetin e vitit 2004. qeveria bën Bardhyl Londo, presion edhe me anën e buxhetit ndaj popullsisë të Ndue Preka, zonës sime, e cila vazhdimisht ka votuar vetëm për Brahim Bruka, demokracinë. Në këto rrethana, unë jam kundër Pëllumb Berisha, buxhetit të vitit 2004. theksoj se jam i autorizuar Dashamir Shehi, nga të gjitha shoqatat për të mbrojtur miratimin e Uran Metko, statusit për dëmshpërblimin e ish të burgosurve Alfred Cako, politik dhe do të vazhdoj me ndihmën e të gjithë Vangjel Dule, miqve, e të gjithë deputetëve të çdo partie, të mbroj Nikollë Lesi, këtë status. Ridvan Bode, Falemnderit! Marko Bello, Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti Namik Dokle. Dedja! Të përgatitet zoti Kollçaku. Çështja e dëmshpërblimit të burgosurve politikë Taulant Dedja – Falemnderit, zonja drejtuese teorikisht nuk është çështje e një partie. Ajo është e seancës! çështje e të gjitha partive të djathta e të majta. Në Të nderuar kolegë, fjalën time do ta përqendroj qoftë se nuk zgjidhet kjo çështje do t’i rëndojë në ato aspekte të këtij projektbuxheti, të cilat lidhen qeverisë së sotme dhe çdo qeverie të ardhshme, me procesin dhe reformën e decentralizimit. qoftë e majtë, qoftë e djathtë. Ne nuk duam t’i japim Veçanërisht pas vitit 1997, Shqipëria ka bërë progres karakter politik problemit të dëmshpërblimit të ish në decentralizimin e funksioneve, burimeve dhe të të burgosurve politik. Refuzimi i shqyrtimit nga ana pronave, por ky proces më domethënës ka qenë në e qeverisë së zotit Nano, vetvetiu i jep karakter politik fushën e decentralizimit fiskal. Miratimi i paketës të njëanshëm. Në fund të relacionit për buxhetin fiskale vitin që shkoi bëri të mundur kalimin e disa përmendet në mënyrë të paqartë se të ardhurat nga taksave si taksa vendore, si dhe rregullimin e bazës privatizimi i Bankës së Kursimeve do të përdoren dhe të nivelit të tyre në përputhje me ndryshimet edhe për dëmshpërblimin e të përndjekurve politikë. ekonomike që kanë ndodhur këto vitet e fundit, duke Unë theksoj se po nuk u caktua që sot një zë i bërë rritjen e të ardhurave vendore në nivel të veçantë në buxhet, për dëmshpërblimin e ish të konsiderueshëm për buxhetet e shumë bashkive, burgosurve politikë, kjo mbetet një mashtrim, me komunave. Autoriteti i dhënë me ligj për përcaktimin qëllim që qeveria e Fatos Nanos të kapërcejë e nivelit të taksës, pavarësisht se në disa bashki radhën. vonoi miratimi i buxheteve të tyre në fillim të këtij Lidhur me zonën time elektorale nr. 3, komuna viti, përsëri tregoi se hapësira ligjore e krijuar do të Barbullush, bashkia e Vaut të Dejës. Do të them se ndihmojë në zhvillimin e demokracive lokale buxheti është katastrofik, zëri i investimeve është nëpërmjet vendimmarrjes me përfshirje të publikut pothuajse në zero, shkollat janë në gjendje të dhe në veçanti të grupeve të interesit. Formula për mjerueshme, shëndetësia përtokë, rrugët janë të ndarjen e transfertës së pakushtëzuar, e cila shënoi mjera e të pakalueshme, ndihma shoqërore është për herë të parë hapin më të rëndësishëm në gjithnjë e më e pakët, ndërsa shtohet papunësia financimin e funksioneve të quajtura funksione të dhe varfëria. Dritat janë si qiri, kur komuna Bushat veta, në ligjin “Për organizimin dhe funksionimin e Barbullush paguan deri në 85% të energjisë qeverisjes vendore”, realizoi transparencë, elektrike. Do të marr vetëm një shembull të dy proporcionalitet dhe drejtësi në ndarjen e fondeve, komunave tepër të varfra, të goditura keq edhe nga përkundrejt një vendimi Ad-Hoc, që ishte dikur në fatkeqësi natyrore; Vig-Mnelë dhe Hajmel. Lumi i diskrecion të plotë të ministrive përkatëse. Alokimi pabesë e i shfrenuar i Gjadrit e ka shembur dy herë i transfertës së pakushtëzuar nga Parlamenti përbën digën e vjetër tek mali i rrëzuar edhe të renë, që një arritje të vlerësuar si e tillë, pasi më në fund sapo u rindërtua. Pastaj, mori përpara urën e re 50m është vetë Parlamenti që miraton dhe alokon fondet mes Vigut e Mnelës, ndërtuar me kontributin e për financime në funksion të vetave, ku qeverisja
2068 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
vendore ushtron kompetencë të plotë administrative, politikës për transferimin e ujësjellës-kanalizimit tek mirëmbajtëse, investuese dhe rregullatore, ashtu siç pushtetet vendore? Çfarë parashikohet të bëhet gjatë miraton dhe alokon fondet për financimin e 2004 për çështjet e subvencionimeve të investimeve funksioneve që ushtrohen nga pushteti qendror. Kjo kapitale dhe të miratimit të tarifave, me qëllim që në tregon hapat e para drejt shkëputjes vendore nga momentin e transferimit tek pushtetet vendore të tutela dhe kontrolli i pushtetit qendror dhe raporte mos i kalojmë në sistem ujësjellësish dhe të reja në shpërndarjen e fondeve ndërmjet pushtetit kanalizimesh që nuk mund të operoj dhe për pasojë qendror dhe atij vendor. Me gjithë arritjen e shënuar mund të sjellë përkeqësime të situatës? përsëri vihet re se edhe në projektbuxhetin e shtetit Unë tërheq vëmendjen edhe njëherë për të për vitin 2004 ka fonde të cilat mbeten diskrecion i kujtuar se ku kanë çuar vendimet e nxituara të shpërndarjes së ministrive, pavarësisht se janë ministrisë përgjegjëse për ujësjellës në të kaluarën. funksione vendore që prej 1 janarit 2001. Si të tillë Shembulli më domethënës ishte marrëveshja mund të përmendim fondin për investime në koncesionare për furnizimin me ujë të pijshëm në infrastrukturën urbane, i cili vazhdon të administrohet Elbasan, e cila vazhdon të penalizojë qytetarët e nga Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit, këtij qyteti, i cili megjithëse një nga më të mëdhenjtë megjithëse kompetenca investuese për këtë vazhdon të përjetojë varfëri, madje me gjithë funksion i ka kaluar pushtetit vendor me ligjin “Për problemet që ka pasur zbatimi i kësaj marrëveshje, organizimi dhe funksionimin e qeverisjes vendore” 2 ministrat përgjegjës për zbatimin e saj as nuk e në korrik 2000. Ky fond duhet të përfshihej në totalin kanë marrë mundimin të vijnë në qytetin e Elbasanit e transfertës së pakushtëzuar që në vitin 2002. Mos për të diskutuar me autoritetet vendore dhe me përfshirja është gabim i përsëritur dhe në përfaqësuesit e zgjedhur të këtij qyteti. kundërshtim me ligjin nr. 8652. E njëjta situatë Nga ana tjetër, unë do të doja të vlerësoja hapin paraqitet edhe për fondin për mbështetje për e ndërmarrë për pilotimin në Bashkinë e Tiranës të infrastrukturën urbane dhe rurale, që administrohet kompetencës investuese për arsimin parauniversitar. nga Ministria e Pushtetit vendor dhe Decentralizimit. Me gjithë këtë nismë pozitive drejtë decentralizimit Përse nuk përfshihet ky fond në totalin e transfertës në sektorët social, përsëri ky hap është shumë i së pakushtëzuar, ku edhe ndarja është më vogël me të pritshmin. Përcaktimin e sektorëve transparente dhe sipas kritereve objektive ndërmjet social si funksione të përbashkëta, ku edhe njësitë pushteteve vendore, por i lihet në diskrecion vendore do të kenë rolin e tyre. Ligji nr. 8652, në ministrisë; veprim që mbart subjektivizmin e vet? kreun për dispozita kalimtare parashikonte se që Nga ana tjetër fondet e disponueshme për në 1 janar 2002, nëpërmjet ligjeve sektorale do të kompensim janë në shumën e 188 milion lekë. Ky bëhej ndarja e kompetencave për arsimin fond është më i vogël nga ai i vitit të kaluar, por parauniversitar, për kujdesin parësor shëndetësor përsëri mbetet rreth 3% e totalit të transfertës së dhe kujdesin social, ndërkohë që në këtë pa kushtëzuar dhe shpërndarja e tij nga Ministria e projektbuxhet nuk shikoj asnjë ndryshim në financim Pushtetit vendor mund të mos ndihmojë bashkitë në financimin e këtyre funksioneve. Si një aktor dhe dhe komunat të cilat realisht kanë nevojë. Kjo për kontribues i drejtpërdrejtë që në fillimet e procesit vetë faktin se edhe kriteret për shpërndarjen e fondit të decentralizimit, unë kërkoj nga qeveria të bëjë të kompensues, në aneksin nr. 2 të ligjit, lënë hapësira mundur zbatimin e plotë të ligjit nr. 8652, që do të për subjektivizëm. sillte edhe reflektime në projektbuxhetin e shtetit, Gjithashtu, unë do të ngre edhe disa çështje të ndryshime që do të rrisnin më tepër autonominë tjera që janë të lidhura me transferimin e funksioneve vendore dhe do të përmirësonin shërbimet publike dhe të pronave. Në projektbuxhet vihet re se fondet të ofruar qytetarëve. Unë kujtoj edhe njëherë afatet për financimin e ujësjellës-kanalizimeve vazhdojnë e fundit të këtij viti, të cilat kanë qenë të parashikuara të jenë në administrimin e Ministrisë së Rregullimit që në vitin 2000 kur u miratua ligji përkatës. I bëj të Territorit dhe Turizmit. Çfarë është bërë që ky thirrje Kryeministrit, që krahas parametrave që ka funksion t’i kalojë njësive të qeverisjes vendore, vendosur për vlerësimin e performancës së ministrave ndërkohë që ligji nr. 8652 parashikonte t’i kalonte të veçantë, të vendosë edhe zbatimin pa vonesë të që në 1 janar 2002? A ka ndonjë afat të ri për kalim agjendave sektorale të decentralizimit, të cilat janë apo transferim në fazat e këtij funksioni rast pas shkelur me të dyja këmbët. Në qoftë se një vit më rasti, siç është parashikuar në dokumentin e parë jam shprehur, këtu në këtë Kuvend, se
2069 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
decentralizimin e kanë penguar burokratët e errësirë? Ata vetëm një moment nuk duan të kenë ministrive, tani e them me plotë gojë se ka ministra drita; kur duan të mos na shohin dhe të na dëgjojnë. të veçantë që e pengojnë atë, madje që kanë Këtë armiqësi të politikës me elektoratin na e dhuruat riakumuluar tendera pa fund në duart e ministrive ju dhe ne si opozitarë nuk duhet ta pranojmë. që drejtojnë. Kjo situatë, sipas meje, nuk mund të Personalisht, nuk mund të pranoj buxhetin tuaj për tolerohet dhe do të marrë fund njëherë e mirë. arsimin, kulturën, rininë dhe sportet, si të vetmet Gjithsesi, në përfundim të diskutimit tim, unë pedana që na ofrojnë dhe mundësojnë integrimin do të doja të deklaroja votën time në favor të këtij me Evropën. Bashkimi Evropian, për të cilin jam i projektbuxheti, natyrisht me shpresën që do të bindur, nuk pret të zhvillojmë e të përfaqësohemi merren parasysh edhe ato propozime që unë dhe me armët luftarake, por do të na pranojë me dinjitetin disa kolegë të tjerë kemi bërë, veçanërisht lidhur dhe kulturën tonë, integritetin dhe arsimin tonë, me problemet që lidhen me decentralizimin në edukatën dhe qytetarinë origjinale shqiptare. Për përgjithësi të funksioneve. këtë jam i bindur se duhet të shpenzojmë më shumë. Falemnderit! Gjithmonë kam menduar se Shqipëria nuk mund të Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti bashkohet dhe të integrohet me familjen Evropiane, Kollçaku. Të përgatitet zoti Blushi. pa mundur të bashkojë dhe të integrojë qytetet, Bahri Kollçaku – E nderuar zonja drejtuese e bashkitë dhe komunat e saj brenda vetes. Ju bëj seancës! me dije se harta buxhetore socialiste, me dashje, Të nderuar deputetë! Duke pasur pak kohë në pa përgjegjësi dhe në poshtërim flagrant ka fshirë dispozicion, nën pretekstin e përfaqësuesit të partisë nga projektet e saj investimet për qytetin e Kavajës. së vogël, më duhet të shpreh mendimin tim për Një vit më parë, kam shprehur keqardhjen se buxhetin e qeverisë jo nën pozicionin komod të mendova se ndoshta është lapsus dhe mos opozitarit, por realisht për të ndikuar dhe ndihmuar përqendrimi i specialistëve dhe politikanëve tuaj, por sado pak që ky buxhet nuk është profesional, është tani jam i bindur në mos kujdesin tuaj për ata banorë i një anshëm, është politik dhe lë shteg për abuzim. dhe bashkëqytetarët e mi. Qytetari i thjeshtë shqiptarë, që mundëson të lexojë Zoti Kryeministër, një qytet me rreth 120 mijë dhe të shohë shifrat e buxhetit tuaj, nuk mund të banorë, nën diktatin territorial të Kryeqytetit të ushqej optimizëm dhe besueshmëri në ecurinë e Shqipërisë, dergjet me institucione shtetërore të jetës së përditshme dhe në ecurinë e zhvillimit të vjedhura dhe me qira. Absolutisht i saktë dhe me vendit të tij. Papërgjegjshmëri totale dhe buxhet me profesionalizëm, të gjitha projektet kanë ardhur nga blloqe të parafabrikuara, ndryshime shifrash të pushteti vendor pranë dikastereve dhe ministrive tuaja përafërta me vitin e kaluar dhe mos seriozitet për të përkatëse për këto probleme. Një qytet që ka shumë minimizuar sado pak problemet dhe hallet jetësore kohë që në aspektin qytetarë, tregtarë e arsimor, të qytetarit shqiptarë. Buxheti juaj, si një rreth i moral e kultural, individualisht dhe privatisht është mbyllur, nuk krijon mundësi hapësirash edhe për integruar me proceset perëndimore, por që ata që duan të punojnë, sepse ju i kufizoni. Ju harroni pengohet, ndalet dhe përdhoset nga qeveria juaj. se ne jemi vendi që kemi fituar lirinë me njerëz jo të Ish-rruga nacionale ka humbur identitetin e saj, rrugë lirë, sepse asgjë nuk stimuloni, asgjë nuk zgjeroni që integron, lëviz dhe zhvillon të gjithë qytetin. dhe asgjë nuk zmadhoni që këta njerëz të mund të Pavarësisht tonit që unë përdor, dhimbja që unë lëvizin. Është për të ardhur keq, se shpërndarja e shpreh, ju akuzoj qytetarisht për papërgjegjshmëri buxhetit është haptazi abuzive me tendencë dhe totale të stafit tuaj, për moskujdesje minimale për xhentilizëm preferencial. Nuk mund ta konceptoj rrethin e Kavajës. Askush të mos mundohet e të ndryshe, kur një zonë aspak produktive, aspak shfrytëzojë hallet e problemet e qytetit dhe urbane dhe e pabanueshme stimulohet, sepse ka qytetarëve për kredo politike, për rritje elektorati dhe deputetin socialist apo ministër. Qëkur qeveria juaj monopol partiak. Ai qytet i përket kavajasve me të ka filluar politikën e ndarjes në bashkinë e nënës mirat e të këqijat e tij, me baltë e llucë, pa drita e dhe të njerkës, në zona pozitë dhe zona opozitë, fetarë, të edukuar dhe qytetarë që presin kujdesin politikë e cila na përçan, na ndan dhe na armiqëson. tuaj. Të mos nëpërkëmben, por të marrin pjesën që Politika buxhetore, e pa detajuar si duhet nga ana u takon dhe të jetojnë të qetë në pjesën që u fali juaj, nuk përfshin aspak zgjidhjen përfundimtare të Zoti! Të lëmë në një anë përkatësitë partiake për energjetikës. Deri sa do ta lëmë këtë popull në fushata elektorale, sepse ata nuk jetojnë vetëm për
2070 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të votuar, por janë qytetarë të emancipuar që duan bashkitë e qarqeve Lezhë, Kukës, Dibër dhe dhe respektojnë ligjet e shtetit shqiptarë. Shkodër, ku dominon padyshim opozita, të cilat të Falemnderit! gjitha bashkë kanë mbledhur gati 1.5% të taksës Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti në shkallë kombëtare. Ndërkohë kanë arritur në afro Ben Blushi. Të përgatitet zoti Pëllumb Berisha. 80% në komunat e qarqeve Fier, Gjirokastër, Berat Ben Blushi – E nderuar zonja kryetare! etj.. Unë jam i bindur se në vitin 2004 kjo e ardhur Të nderuar deputetë! Besoj se ky buxhet që do të kthehet në zërin kryesor që furnizon buxhetin kemi përpara na jep ende arsye të mbetemi optimist dhe pjesën dërrmuese të komunave të vendit, pa për të ardhmen e procesit të decentralizimit. Dua të dyshim në qoftë se ajo merret seriozisht dhe kthehem një vit më parë, besoj se të gjithë në këtë padyshim që kjo është e vërtetë edhe për të gjitha sallë e mbajnë mend se sa skeptike e të ardhurat e pushtetit vendor. Përgjithësisht, mendoj kundërshtuese ishte një pjesë e kësaj salle, kur u se sot ka shumë tregues që na bëjnë të kemi propozua që në favor të pushtetit lokal të kalonin shpresë se decentralizimi po avancon jo si një qëllim një numër taksash, mbi të gjitha ajo e biznesit të në vetvete, por si një instrument, i cili shërben për vogël dhe taksa e tokës bujqësore. Sot që flasim, të rritur standardin e jetës, për të ulur varfërinë, si pikërisht për shkak të interesit të vet bashkive e dhe për të përmirësuar mjaft shërbime themelore komunave, për të rritur të ardhurat e tyre. ne kemi që nga arsimi, shëndetësia etj. Natyrisht që afro 4 mijë subjekte, më shumë të regjistruara të decentralizimi në po të njëjtën masë i ndihet biznesit të vogël apo një tejkalim të parashikimit administratës së lartë shtetërore, duke e ndihmuar me afro 7%. Sot, autonomia financiare e pushtetit të shkëputet nga mjaft praktika rutinë ekzekutimesh lokal, që përbën dhe thelbin e autonomisë në të panevojshme, të cilat realisht bllokojnë nevojën përgjithësi, është shumë më e konsoliduar. Në qoftë për politikëbërje. Pavarësisht nga dëshira e shumë se raporti i të ardhurave të veta gjatë vitit 2003 ishte prej nesh, për të avancuar me shpejtësi më të lartë 54% me 46%, në fund të vitit 2004 ai do të rezultojë në procesin e ndarjes së funksioneve sidomos në në të paktën 65% për të ardhurat e veta dhe 35%. arsim, shëndetësi dhe në çështjet sociale, ujësjellës Pra, me një peshore që anon gjithmonë e më shumë dhe kanalizime, unë mendoj se viti 2004 do t’i japë nga të ardhura që krijojnë rrugë autonome. Kur përfundimisht këtyre pyetjeve. Këtë vit ne kemi nisur bëjmë këtë bilanc, nuk duhet të harrojmë të pilotojmë në arsim, duke i dhënë Bashkisë së subjektivitetin që ka shoqëruar gjithë këtë ndryshim Tiranës të gjithë fondin e investimeve për arsimin, gjatë vitit 2003. Fjalën e kam për faktin se ky ishte në mënyrë që ajo të projektojë dhe të prokurojë, viti i parë i pilotimit të decentralizimit të thelluar fiskal pra, të vendosë për llojin dhe karakterin e ndërhyrjeve dhe se faktorë me karakter elektoral, faktorë që që do të realizojë. Shumë shpejt do të gjykojë për lidhen me aftësimin e pamjaftueshëm të një numri cilësinë e këtij pilotimi dhe jam i sigurt se kjo praktikë të konsiderueshëm të administratave lokale për të do të duhet të shtrihet me të njëjtën shpejtësi edhe krijuar të ardhura, si dhe faktorë që lidhen me në nivel bashkish kryesore apo qarqesh, të cilat sa defekte administrative të trashëguara nga organet më shpejt duhet dhe do të marrin kompetenca më tatimore, nuk mund të mos merreshin parasysh. të forta në investime dhe prokurime fondesh publike. Është më se e qartë se këto arsye dhe mjaftë të Gjatë vitit 2004 do të kalojnë në kompetencë të tjera do të jenë shumë më të neutralizuara gjatë pakthyeshme të pushtetit vendor, i cili po na jep vitit 2004. Qoftë njësitë e qeverisjes vendore, ashtu gjithnjë e më shumë prova të miradministrimit të edhe organet tatimore, që bëjnë agjentin për afro punëve të komunitetit, sidomos çështjet që lidhen 40% të këtyre të ardhurave në rang kombëtar, janë me mirëmbajtjen e shkollave, qendrave shëndetësore. sot më të përgatitur për të administruar këtë proces. Për momentin kemi vendosur të pilotojmë edhe Besoj se të gjithë ata që vjet votuan kundër aplikimit ndihmën ekonomike, duke përzgjedhur sipas disa të taksës së tokës bujqësore, sivjet do të na japin kritereve strikte se në cilat njësi do të lihet autonomi të drejtë duke parë këto shifra të realizuara në një e plotë në shpërndarjen e ndihmës ekonomike, gjë vit të vështirë elektoral. Për 10 muaj janë mbledhur që patjetër do të ndikojë në optimizimin e kësaj afro 121 milion lekë të ardhura ose afro 43%. Taksa skeme, e cila sot mbetet në dukje parazitare edhe e tokës bujqësore është aplikuar në 122 komuna për shkak të pushtetit vendor, mbetet ende e pa ose në 40% të tyre. Për fat të keq, kjo taksë nuk interesuar për ta ndryshuar. Kjo risi parashikon që është aplikuar pothuajse fare në komunat dhe duke u integruar përmes punëve të komunitetit,
2071 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përfituesit e asistencës sociale, njësia vendore, varfrat në Shqipëri rreth 80, të cilat sivjet do të bashkia apo komunë qoftë mund të administrojë përfitojnë një koeficient ekstra, një koeficient projekte të pavarura me shumën e kursyer të fondeve lehtësues në kontekstin e ndarjes së buxhetit në nga kjo skemë, sigurisht pa ndryshuar kriteret e formë granti. Mendoj se një detyrim ekskluziv i vitit përfitimit të asistencës. Pra, është një ndryshim i të ardhshëm është hartimi i ligjit “Për financat madh. vendore”, një ligj ky që do ta vendoste në pozita më Unë dua të theksoj se decentralizimi nuk mund të garantuara grantin në raport me buxhetin e shtetit, të jetë një proces i cili nuk merr parasysh duke i dhënë më shumë autonomi Parlamentit në mbarëvajtjen e reformave të tjera, qofshin këto në shpërndarjen e grantit, e sanksionuar me ligjin e arsim, shëndetësi, infrastrukturë apo mjedis. Kjo sipërcituar. Megjithatë, mendoj se viti 2004 do të është arsyeja që shumëkush sot mendon se procesi duhet të thellojë një numër reformash në drejtim të do të duhej të ecte më shpejtë. Unë dua të kujtoj se konsolidimit të pushtetit vendor, duke vazhduar me kur janë vendosur afatet e delegimit të kompetencave transferimin e funksioneve të veta, përfshirë këtu ato në strategjinë e decentralizimit, të miratuar në këtë që lidhen me arsimin, shëndetësinë, ujësjellës- Kuvend, ne nuk kishim adoptuar ende strategjinë kanalizimet etj., me qartësimin e kompetencave që kombëtare për zhvillimin ekonomik e social. Sot, i takojnë pushtetit vendor në fushën e arsimit, rezulton se jo gjithçka mbetet e përputhur. Vizione shëndetësisë dhe mbrojtjes sociale. Me hartimin e që lidhen me rritjen e cilësisë së shërbimeve në standardeve kombëtare në kryerjen e shërbimeve arsim, shëndetësi, infrastrukturë etj. nuk përputhen publike për komunitetet, me institucionalizimin e gjithmonë me shpejtësinë që parashikon strategjia procesit të trajnimit të pushtetit vendor, për të cilin e decentralizimit, si dhe ligji organik i qeverisjes së fundmi është miratuar një strategji që bëhet vendore. Në këtë kuptim edhe gjatë vitit që vjen ne efektive duke filluar nga janari i vitit të ardhshëm. do t’ia kushtëzojmë pushtetit vendor kuotën e Gjithashtu, detyrim për vitin 2004, me shpresë që financimit të shëndetit parësor, megjithëse për dikë Ministria e Pushtetit vendor dhe qeveria do të gjejë kjo mund të duket si prapaktheu në procesin e konsensus, mbetet përmirësimi i ndarjes decentralizimit. Unë mendoj se për qytetarin administrative territoriale, iniciativë kjo e bllokuar, shqiptarë rëndësi ka cilësia e shërbimit që ofrohet. për fat të keq, nga opozita për efekte elektorale. Pak ka rëndësi se kush bën çfarë në lëmshin e Kam shpresë që gjatë vitit të ardhshëm ne do të burokracisë tonë. Ndërkaq, dua të them se edhe sjellim një projekt në Parlament, i cili detyrimisht gjatë vitit 2004 do të ruhet dhe përmirësohet mënyra do të duhet të gjejë konsensusin e kësaj salle. e shpërndarjes së grantit që qeveria e ofron me anë Duke përfunduar, besoj se ky Kuvend do të të formulës që garanton barazi, transparencë dhe mbështes jo vetëm buxhetin, por një buxhet i cili në shmang çdo subjektivizëm me karakter politik apo thelbin e vet mbështet konsolidimin e pushtetit personal. Granti ndahet me koeficient të njëjtë për vendor për vitin 2004. të gjithë. Është viti i dytë fiskal që transferta e Falemnderit! pakushtëzuar, pra granti, shpërndahet mes njësive Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti të qeverisjes vendore sipas kësaj formule. Përvoja Berisha. Të përgatitet zoti Duraku. e fituar dhe problemet e evidentuara gjatë këtyre Pëllumb Berisha – Falemnderit, zonja viteve në aplikimin e formulës së shpërndarjes së kryesuese e seancës! transfertës së pakushtëzuar kanë shërbyer për Të nderuar zotërinj deputetë! Unë e kam pasur përmirësimin e formulës për vitin 2004, që me dyshim të marrë fjalën sot për të diskutuar shkurtimisht janë: Mesatarisht të gjitha njësitë e buxhetin e shtetit të vitit 2004, por, duke pasur qeverisjes vendore përfitojnë 10% të fondeve më parasysh që jam deputet zone, nuk mund të rri pa shumë nga buxheti i shtetit se një vit më parë. Të thënë dy fjalë për këtë projektbuxhet, i cili po të gjitha njësitë e qeverisjes vendore marrin më shumë studiohet mirë nuk mund t’i thuhet buxhet edhe nga grant se viti 2003. Fondet për frymë, për komunat ai që ka minimumin e kulturës ekonomike. Ka disa dhe bashkitë, janë rritur; për komunat nga 1500 në arsye shumë të forta që unë do të votoj kundër këtij 1750 lekë për frymë, për bashkitë nga 2500 në 2750 buxheti. Si deputet i një zone të Durrësit shoh se, lekë për frymë. ashtu si buxheti i vitit që shkoi edhe planifikimet Një risi e ndarjes është selektimi i komunave. për buxhetin e vitit 2004, ka një lënie pas dore të Ne kemi selektuar komunat të kriteruara si më të zonave elektorale në krye të të cilave janë deputetë
2072 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të opozitës. Gjatë vitit që kaloi dhe në projektin e kemi filluar të ndërtojmë themelet e kësaj ndërtese këtij buxheti tregohet se investimet në ato zona janë që quhet Shqipëri moderne, me projektues, zbatues minimale në 0 lekë në ujësjellës, shtrim rrugësh, e supervizorë të përgjegjshëm. Ky projektues, në infrastrukturë dhe në shërbime publike. Siç e zbatues e supervizor i përgjegjshëm është vetë dinë shumë nga deputetët, në zonën time ndodhet Partia Socialiste dhe qeverisja e saj. Kjo është e edhe një pjesë shumë e diskutuar kohët e fundit, reflektuar edhe në projektbuxhetet e viteve të fundit, problemi i Porto Romanos, një ndër vatrat më veçanërisht në buxhetin e vitit 2004, të cilin po e shkatërruese të asaj zone, ku qindra qytetarë diskutojmë sot. Atë që duhet të bëj unë në diskutimin jetojnë, përveç mjerimit të plotë, në mes të helmeve. tim dhe zotërinjtë deputetë, zonja kryetare, është Nga qeveria dhe pushteti lokal kërkohet një vëmendje se popullit duhet t’i flasim hapur. T’u themi se krahas shumë e madhe, por edhe në projektin e buxhetit arritjeve të buxhetit të vitit 2004, ky buxhet nuk i 2004 nuk parashikohet asgjë për këtë zonë. Si mund kënaq plotësisht kërkesat në rritje të popullit për të votoj pro këtij projektbuxheti, i cili në tërësinë e punë, ujë, drita, rrugë, shkolla, paga etj.. Periudha vet ka krijuar artificialisht dhe me paramendim një që kalojmë, për pjesën më të madhe të popullit tonë, varfëri të tejskajshme? do të jetë një periudhë sakrifice. Duke qenë deputet Duke u bazuar në atë që kemi parë në buxhetin i Kukësit dua të theksoj dy probleme të rëndësishme e shtetit, ne kërkojmë një angazhim të qeverisë dhe për këtë zonë. një përfshirje të dëmshpërblimit të të burgosurve E para, nuk mund të qahem për mungesë politik. Qeveria jo vetëm nuk i merr për bazë, por si investimesh, se ne deputetët, tashmë, nuk i gjithmonë tregohet cinike me vuajtjet dhe me përkasim vetëm një zone të caktuar elektorale. Në problemet që ka pasur kjo shtresë, e cila vazhdon emër të popullit të asaj zone dua të shpreh mirënjohje t’i vuajë çdo ditë edhe nën pushtetin tuaj. Si mund për Qeverinë Shqiptare për atë çfarë ka bërë të të votoj për këtë projektbuxhet, kur ky përveç kësaj paktën për këto dy vitet e fundit. Kukësi është qyteti shtrese e cila proteston çdo ditë edhe shtresa të i dytë në vendin tonë, pas Tiranës, që ka përfituar tjera si ajo e fermerëve, pensionistëve e të papunëve rreth 15 milion dollarë për ndërtimin e një aeroporti, janë të diskriminuar nga ky projektbuxhet? Me këtë punimet e të cilit kanë filluar dhe po ecin shumë projektbuxhet do të thotë që ne do të kemi më mirë. Brenda tre mujorit të parë të vitit 2004, fshatrat shumë varfëri, më pak drita, më pak ujë, më pak Gostil, Shtiqen, Nanc do të përfitojnë 3 miliardë e investime, më pak shkolla. Kjo tregon për një 500 milion lekë për shpronësimet dhe po brenda mosangazhim të qeverisë në projektligjin më të këtij viti do të fillojë kualifikimi dhe trajnimi për rëndësishëm të vitit. Nuk mund të jem pro këtij bashkëqytetarët e mi kuksianë, që do të punojnë projektbuxheti, pasi ky buxhet nuk përfaqëson në këtë aeroport. Rrethi i Kukësit ka përfituar dy interesat e shtresave të ndryshme të popullsisë. kalime kufitare me Kosovën, Shishtavecin dhe Prandaj, unë deklaroj votën time kundër këtij Orgjostin. Këto të mbështetura mbi investime dhe projektbuxheti dhe ftoj të gjithë deputetët, që e tashmë kanë përfunduar. Së shpejti do të miratohet ndjejnë se ky projektbuxhet nuk është ai që zgjidh edhe kalimi i tretë ndërkufitar në Borje. Ajo që tashmë hallet, por pasuron xhepat e qeveritarëve, të votojnë përbën një nga problemet kryesore është zgjidhja kundër. përfundimtare të kompensimit të familjeve të Falemnderit! përmbytura nga hidrocentrali i Fierzës. Pas krizës Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti kosovare dhe ndryshimeve politike në rajon, qyteti i Duraku. Të përgatitet zoti Bano. Kukësit vazhdon të jetë problemi i ditës që lidhet Shyqyri Duraku – Kam kënaqësinë të shpreh me veprën madhështore të super korridorit Durrës- disa mendime rreth projektbuxhetit të vitit 2004, duke Morinë, duke e kthyer atë në kryeqendër për veriun theksuar se ky buxhet, që po diskutojmë sot, është e Shqipërisë. edhe për këtë duhet të falënderojmë i një vendi që deri dje nuk prodhohej, i një vendi që KRT-në e Republikës, veçanërisht zotin Nano, që ka përjetuar një nga humnerat ekonomike si ajo e ndihmuan për variantin e ri të rrugës nëpërmjet skemave piramidale, i një vendi që ka përjetuar grykës së Fanit, jashtë atyre lobeve që e kanë ngjarjet tragjike të vitit 1997, pasojat e të cilit ndjehen mbajtur peng këtë rrugë me synimin e tyre për të edhe sot. kaluar në drejtime të tjera. Tani, puna në segmentin Të gjithë kemi dëshirë që ky buxhet të jetë si i Milot-Rrëshen ka filluar me intensitet. Unë kam vendeve të zhvilluara, por fakti është se ne sapo shkuar në vend dhe kam parë se atje po punohet në
2073 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
mënyrë shembullore nga ekipi i Ministrisë së ekonomik, investitorët do të jenë më shumë të Mbrojtjes. Por, për mendimin tim, kjo nuk është e interesuar për të investuar në këto zona. Ky është mjaftueshme. Fondet aktualisht janë. Shumë mjete një parakusht në luftën kundër varfërisë dhe rritjen e moderne bashkëkohore që Ministria e Mbrojtjes standardeve të jetesës në këto zona. disponon janë të pa zëna me punë, prandaj kërkoj Së fundi, bashkohem me mendimin e mjaft nga qeveria dhe kryesisht nga zoti Kryeministër që deputetëve, por edhe gatishmërisë që paraqiti brenda tremujorit të parë të vitit 2004 të fillojë puna Kryeministri dje në fjalën e tij, për transparencë ndaj paralel edhe me segmente të tjera të kësaj rruge. vërejtjeve të deputetëve për projektbuxhetin, që Tani nuk ka asnjë pengesë për të filluar akset e megjithëse sot do ta votojmë, rrugët për rrugës Kukës-Morinë dhe Kukës-Kalimash. Kjo do përmirësimet në projektbuxhet mbeten hapur. të mirëpritej jo vetëm nga popullsia e kësaj zone, Falemnderit! por edhe nga vëllezërit tanë kosovar dhe veçanërisht Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti nga biznesi që kohët e fundit ka intensifikuar Bano. Të përgatitet zoti Poçi. ndjeshëm investimet në Kosovë. Krahas arritjeve, Ilir Bano – Zonja nënkryetare! që përmenda më lartë, ajo që është më shqetësuese Zotërinj deputetë! Nga diskutimet e mëparshme, për këto zona mbetet papunësia e madhe, mungesa që kemi zhvilluar në Kuvend,për probleme analoge, e investimeve dhe projekteve që kanë ndikime të është vënë në dukje tendenca negative e programimit larta social-ekonomike. Ajo që e rëndon së tepërmi dhe e zbatimit të një strukture shpenzimesh që ka situatës është fakti se zona verilindore, siç dihet deformuar raportet midis shpenzimeve korente dhe nga të gjithë, trashëgon një prapambetje të theksuar atyre kapitale, pikërisht në vitet 2002 dhe 2003 që krahasuar me zona të tjera nga sistemi i mëparshëm janë edhe vitet kur vendi po qeveriset nga qeveria komunist. Unë shoh mangësi në koordinimin e punës fundit e zotit Nano, krahasuar me raportet përkatëse ndërmjet ministrive, në zbatimin e projekteve që kanë të qeverive paraardhëse socialiste. Mosrealizimi i në prioritet këto zona. Dhe kur vjen puna për t’i ndjeshëm i të ardhurave, si pasojë e rritjes së konkretizuar shndërrohen në shashka që më shumë trafiqeve, kontrabandës dhe evazionit fiskal, është bëjnë zhurmë e tym, sesa punë në ndryshimin e shoqëruar me uljen përkatëse të shpenzimeve gjendjes. Kjo është një nga arsyet që ne deputetët kapitale, pra të investimeve për rrugë, ujë, arsim vazhdojmë të përballemi me të njëjtat probleme si etj., ndërsa shpenzimet korente në përgjithësi nuk në vitin 2001 edhe tani në fund të vitit 2003, me ato janë prekur. Qeveria Nano ka vazhduar harxhimi dhe probleme që aktualisht ndeshet edhe vetë pushteti shpërdorimin e tyre në masë të plotë dhe lokal. Këtu kam parasysh edhe deputetët e tjerë shpeshherë edhe duke i tejkaluar vlerat e me të cilët ndajmë të njëjtin shqetësim, pasi parashikuara, siç ka ndodhur shpesh për shpenzimet pothuajse të gjithë përballemi me të njëjtat probleme operative dhe të personelit. Pra për shpenzime e shqetësime, siç janë: kërkesat e panumërta të karburante, telefona, dieta për jashtë shtetit, për qytetarëve për strehim, kur përballemi me fatkeqësi shpërblime e rrogat e majme, të cilat jo rrallë janë natyrore si zjarre, rrëshqitje, sëmundje, ndotje përvetësuar nëpërmjet shkeljes së vendimeve që vetë ambienti etj. Të gjitha këto duhet të jenë në qeveria i nxjerr. Kështu, ndërsa në vitet 2000 dhe vëmendjen e qeverisë. Nuk mund t’i lemë njerëzit 2001 investimet publike përbënin 6.8% dhe 7% të në mëshirën e fatit. Ekzistojnë të gjitha variantet prodhimit të brendshëm bruto, në vitin 2002 ato ranë për zgjidhjen e këtyre problemeve, ashtu siç i kanë në 5.6% të tij, duke qenë edhe në vlerë nominale zgjidhur të gjitha vendet e tjera më të zhvilluara se shumë më të vogla se në vitet paraardhëse. Ky vit ne, duke shtuar një prim sigurimi të detyrueshëm që po mbyllet konfirmoi të njëjtën tendencë në apo një mundësi financimi bashkive dhe komunave përkeqësim; shpenzimet kapitale u ulën më tej duke për t’u dhënë zgjidhje këtyre shqetësimeve. Një zënë vetëm 5.1% të prodhimit të brendshëm bruto element shumë i rëndësishëm është edhe angazhimi me një rënie relative 30% kundrejt vitit 2001. Ndërsa i qeverisë dhe administratës shtetërore në diferenca në vlerë absolute është rreth 5.5 miliardë përmirësimin e klimës së përgjithshme të biznesit, lekë më pak. Paratë që u hiqen investimeve shkojnë të forcohet dialogu me biznesin privat, të sigurohet për shpenzimet korente, një zë i të cilave një trajtim i barabartë i bizneseve dhe të reduktohet shpenzimet operative për shembull, rezultuan si 9 evazioni fiskal. Në këtë mënyrë, duke krijuar kushte mujor i vitit 2003 me një rritje prej 104%. Në tërësi atraktive, duke përfshirë edhe ruajtjen e stabilitetit pesha e investimeve ndaj harxhimeve që bënë
2074 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
administrata Nano u ul nga 30.4% në 2001 deri në makine, dieta jashtë shtetit etj., me 2.7 miliardë 24 dhe 22.6%. Bie në sy fakti që i vetmi përbërës i lekë krahasuar me të pritshmin e vitit 2003. Duke shpenzimeve korente që pasqyron mosrealizim na paraqitur këtë projektbuxhet qeveria Nano tregon është pikërisht ai që nuk duhej prekur për kushtet e se e ka perfeksionuar zinxhirin e shpërdorimit, të vendit tonë. Në fund të këtij viti, qeveria Nano mburret korrupsionit, vjedhjes së parave të taksapaguesve se parashikon një kursim prej 600 milion lekësh në shqiptarë. Çështje të tjera të vendit si mirëqenia, këtë drejtim. Edhe projektbuxheti i vitit 2004 ndjek punësimi dhe zhvillimi nuk përbëjnë shqetësimin e të njëjtën rrugë, duke i ulur këto shpenzime më tej saj. Për qeverinë e rëndësishme për t’u mbajtur në kundrejt tërësisë së shpenzimeve të buxhetit dhe këmbë ky sistem, është që kur bosët pasurohen prodhimit të brendshëm, sikurse vihet re rënie e me shpejtësi dhe sasi marramendëses nga ndjeshme kundrejt viteve pararendës të qeverisë kontrabanda, evazioni fiskal etj., të ndjehen të Nano. Çfarë ka ndryshuar në Shqipëri, kur kënaqur edhe ndihmësit më poshtë në piramidën papunësia edhe sipas të dhënave zyrtare që jepen qeverisëse, të cilët ndajnë midis tyre plaçkën që në në raportin e këtij projektbuxheti, është e njëjtë. Kur tërësinë e saj është shumë miliardëshe, të rrogave varfëria është aq e thellë sa, sipas po këtyre të larta, të fitimeve milionëshe nga blerjet e materialeve zyrtare të qeverisë Nano, për shkak të ashtuquajtura të vogla, të shpërblimeve dhe dietave kequshqyerjes një në çdo shtatë fëmijë shqiptarë më të mëdha se rroga, të përdorimit dhe paraqet mangësi të theksuara në zhvillim, ndërsa shpërdorimit të telefonave, makinave për nevoja një në tre rritet me mangësi të tilla. është sarkazëm personale etj. Dua të shtoj se te kjo qeveri nuk e hidhur të mburrësh se ua shtove më tepër varfërinë ndjehet dhe nuk vërehet asnjë reflektim edhe për këtyre familjeve, se kurseve nga buka e tyre 600 konstatimet dhe sugjerimet e herëpashershme që i milion lekë, kur shpërdoron shumëfish për të ka bërë Kontrolli i Lartë i Shtetit në vazhdimësi për kënaqur edhe klane të mëposhtme në hierarkinë e abuzimet e mëdha me shpenzimet korente. shtetit që janë shtrirë dhe po i zënë frymën Zotërinj deputetë, me këtë strukturë administratës nën shembullin e kapos së tyre. Në shpenzimesh, me uljen relative dhe absolute të zërin e shpenzimeve për ndihmën ekonomike është investimeve publike dhe me rritjen e harxhimeve përfshirë edhe një shumë prej rreth 300 milion lekë, qeveritare, me uljen e ndihmës për shtresat në që, sipas qeverisë, do të shërbejë do të shërbejë si mjerim bashkëshoqëruar me rritjen e kostos së kompensim për shtresat e varfra për të përballuar jetesës edhe si pasojë e çmimeve më të larta të rritjen e parashikuar të çmimit të energjisë elektrike energjisë elektrike dhe telefonit, miratimi dhe më për vitin 2004. Në qoftë se do të marrim parasysh tej zbatimi i buxhetit të paraqitur për vitin 2004 nuk numrin e familjeve të kësaj shtrese, atëherë secila jep asnjë shpresë se kjo gjendje do të ketë ndonjë prej tyre do të përfitojë më pak se 100 lekë në muaj; ndryshim për mirë. Në të kundërt, ky është një saktësisht 80 lekë. Kjo, në një kohë kur pagesa e buxhet vetëm për të konsoliduar forcimin ekonomik rritur për të do të kërkojë shumë herë më tepër. të klasës qeverisëse, e cila ndërkohë nga pasuria e Mjafton të kujtoj se vetëm nga ulja e kuotës së tejmadhe e grumbulluar është bërë aq e sigurt në energjisë që paguhet me çmim të reduktuar nga vetvete sa që me arrogancë dhe pa pyetur fare thyen 300 lekë në 200 lekë orë në muaj, buxheti i qytetarëve Kushtetutën dhe qeveris me zëvendësministra, ose shqiptarë rëndohet me 500 lekë të tjera. Pra, kur ndalon me votim të drejtën e patjetërsueshme, e kosto e energjisë elektrike rritet mesatarisht rreth 1 drejtë kushtetuese, të pakicës parlamentare për mijë lekë në muaj ose kur nga rreth 3-4 mijë lekë që hetim parlamentar. Ky është buxhet i sakrificës dhe do të kushtojë ajo në një muaj kompensohet vetëm i varfërisë, por i asaj sakrifice nëpërmjet të të cilit 1 mijë lekë, kjo është ironia tjetër që bën qeveria qeveria prish paratë e atyre që sakrifikohen. Bën Nano me shqiptarët. Ajo mashtron duke thënë se shpenzime për vete, shton monopole dhe do të bëjë kompensim dhe praktikisht nuk e realizon njëkohësisht i përjashton këto monopole nga atë. Pa u menduar gjatë, në këtë buxhet që nuk i detyrimi për të paguar detyrimet fiskale si doganë, mbyll dot të gjitha hallet tona edhe kur është i tatime etj., duke e ligjëruar vjedhjen dhe balancuar dhe mirëpërdorur, qeveria rrit koston mosderdhjen në buxhet të dhjetëra e qindra milion mbajtjes së ministrive dhe të administratës qendrore dollarëve. Është buxhet që, ndërsa vidhet në këto me 1.13 miliardë lekë, ndërsa shpenzimet operative, përmasa, lë pa parashikuar asgjë për problemet ato shpenzime që thamë për telefona, karburant reale të këtij vendi, ndër to edhe për kthimin e pronave
2075 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe kompensimin e të përndjekurve politikë. mëdha nuk do të thotë se ne kemi braktisur Falemnderit! vëmendjen nga projekte të tjerë më të vegjël për Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti përmirësimin e rrugëve në rrethe apo lokalitete të Poçi. Të përgatitet zoti Zef Gjoka. caktuara të vendit. Ne jemi të ndërgjegjshëm për Spartak Poçi – E nderuar zonja kryesuese e domosdoshmërinë e ndërhyrjes me investime edhe seancës! në mjaft objekte, rehabilitimi i të cilave do të ndikojë Të nderuar kolegë deputetë! Me buxhetin e vitit mjaft në përmirësimin e cilësisë së jetesës dhe 2003 u realizuan volumet e punimeve të parashikuara zhvillimin e komuniteteve. Ne i njohim mjaft mirë në akset kryesore kombëtare, rrugët turistike, rrugët këto kërkesa dhe jemi duke përgatitur programet ndërkufitare, portet, hekurudhat etj. Realizimi i prioritare të ndërhyrjes dhe të financimit. Një investimeve buxhetore për 11 mujorin 2003 kap vëmendje e veçantë i është kushtuar aspektit të shifrën 1045. Kjo nënkupton që është punuar më studim projektimit. Tashmë është kuptuar mirë se shumë se sa mundësitë financiare në dispozicion për zhvillimin e infrastrukturës paraprirja me studime për këtë vit. Përveç punimeve gjatë vitit 2003, dhe projekte konkrete është e domosdoshme për siguruam përfundimin e mjaftë studimeve dhe angazhimin e organizmave financiare ndërkombëtare, projektimeve për objekte të rëndësishme si akse të thithjen e fondeve dhe ecurinë e shpejtë të projekteve. rinj rrugor, rrugët ndërkufitare, rrugë turistike, unaza Mungesa në këtë drejtim na kanë penguar të ecim qytetesh, ura të mëdha etj.. Gjithashtu, me financime me ritme më të shpejta. Duke investuar sot për të huaja, përfunduam punimet në segmentin rrugor studim-projektimin e elementëve të rëndësishëm dhe Qukës-Qafë-Thanë, Tapizë-Fushë-Krujë, urat mbi strategjik të infrastrukturës, kemi hedhur baza dhe Mat e Drin, Interchange i Dajlanit etj. Në total kemi krijuar klimën e duhur për progres të shpejtë investimi i huaj për vitin 2003 kap shifrën 4.7 miliardë në vitet e ardhshme. lekë. Projektbuxheti i vitit 2004 edhe në sektorin e Më lejoni që, pa hyrë në detaje, të përmend transportit dhe telekomunikacionit është konceptuar elementët kryesorë te të cilët ne do të përqendrohemi i tillë, që t’i shërbejë, në radhë të parë, krijimit të gjatë vitit 2004. Me mjetet tona financiare do të kushteve të duhura për integrimin e transporteve tona përfundojmë krejtësisht punimet në segmentin rrugor në ato rajonale, evropiane dhe fazës aktuale që po Rrogozhinë-Elbasan. Ky është një investim mjaft i kalon zhvillimi i ekonomisë së vendit. Ky rëndësishëm, pasi ky segment së bashku me atë projektbuxhet do të na lejojë që gjatë vitit 2004 të të Elbasan-Librazhd, që po ndërtohet me financime vijojmë punën e nisur dhe të përfundojmë zbatimin të huaja, kompletojnë rikonstruksionin e plotë të asaj e projekteve të rëndësisë së veçantë. Në ndryshim pjese të rëndësishme të gjurmës së Korridorit 8 që nga praktikat e viteve të kaluara, politika e ndjekur lidh portin e Durrësit me Maqedoninë. Një angazhim në hartimin e këtij projektbuxheti është moscopëzimi të madh merr buxheti i vitit 2004 edhe në përfundimin në fragmente dhe mosshpërndarja e mjeteve e rrugës Lezhë Shkodër me rreth 2 miliardë lekë. financiare në objekte të vogla në tërësinë e rrjetit të Do të përfundojmë brenda muajit gusht 2004 infrastrukturës sonë. Kështu, vëmendje e veçantë punimet e ndërtimit të tre seksioneve të kësaj rruge, kushtuar përqendrimit të financimeve në përfundimin përkatësisht: Balldre-Pirraj, Pirraj-Vau i Dejës dhe për avancimin maksimal në punimet për akset Vau i Dejës-Shkodër. Në vijim të angazhimit tonë kryesore rrugore të vendit. Një gjë e tillë është e për zhvillimin e transporteve në veriun e vendit dhe domosdoshme, pasi vetëm kështu do të jemi në përmirësimin e infrastrukturës në zonat ndërkufitare, gjendje t’u përgjigjemi si duhet projekteve për brenda sezonit të verës të vitit të ardhshëm, do të integrimin e transporteve rajonale dhe të përmbushim përfundojnë punimet e nisura në rrugën e Muriqanit detyrimet tona ndaj Bashkimit Evropian dhe që lidh Shkodrën me Malin e zi. Në kuadrin e partnerëve të tjerë në rajon. Ndjekja e një politike të rikonstruksionit të rrugëve turistike, gjatë vitit 2004 tillë provon seriozitetin dhe përgjegjshmërinë e do të vijojë dhe do të përfundojnë punimet në zonën angazhimit tonë në këtë proces. Kjo do të japë një Orikum-Dhërmi. Punimet e kryera në këtë seksion sinjal pozitiv jo vetëm për organizmat partnere, por gjatë vitit 2003 japin një garanci që punimet të edhe për investitorët privat, tërheqja e të cilëve është kompletohen brenda sezonit të verës së ardhshme e një rëndësie të veçantë për të ardhmen e dhe në standarde e cilësi bashkëkohore. Do të transporteve dhe të infrastrukturës së vendit në vazhdojmë financimin e rrugës Bajram Curri-Morinë. përgjithësi. Gjithashtu, përqendrimi në objektet e Viti 2003 shënoi vitin e fillimit të punimeve për
2076 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
korridorin Durrës-Kukës-Morinë, përveç përfundimit përfundojë puna për projektet e zbatimit për një të studimit të fizibilitetit që u financua nga Banka numër objektesh të rëndësishme si: Qafë-Thanë- Botërore me financim nga buxheti i shtetit, përfundoi Pogradec, Pogradec-Korçë, Fier-Tepelenë, Fier- dhe projekti i zbatimit për segmentin e parë prej 26 Vlorë, Konispol-Sarandë, bajpaset Rrogozhinë dhe km të segmentit Milot-Rrëshen. Njëkohësisht, në Shkozet, rrugët dytësore të Vorës, terminali i këtë segment filluan punimet e ndërtimit nga forcat trageteve në portin e Durrësit, faza e parë e e ushtrisë. Në vitin 2004 buxheti i shtetit do të rikonstruksionit të portit të Vlorës etj.. Mbështetur financojë vazhdimin e punimeve në ndërtimin e në ecurinë e mirë të punëve gjatë vitit 2003 me segmentit Milot-Rrëshen dhe kryerjen e projektit të Bankën Evropiane të Investimeve, Bankën Evropiane zbatimit për pjesën tjetër të rrugës. Përveç fondit të për Rindërtim dhe Zhvillim dhe Qeverinë Italiane, jemi krijuar nga taksa e posaçme, mendojmë se buxheti në prag të arritjes së një marrëveshjeje të i shtetit do të sigurojë për këtë rrugë financime të rëndësishme për kompletimin me financim të një tjera, që do të sigurohen ndoshta nga privatizimet e numri projektesh të rëndësishme për punimet e objekteve të rëndësishme që po bëhen tani. Në vijim ndërtimit në infrastrukturën rrugore. Nga këto të përpjekjeve tona për tërheqjen e donatorëve e marrëveshje vetëm paketa e BEI pritet të kapë financimeve për ndërtimin e kësaj rruge, informoj se shifrën prej 80 milion euro. Viti 2004 do të shënojë aktualisht po punoj me Bankën Botërore për një një moment shumë të rëndësishëm edhe për projekt prej 28 milion dollarësh, si kontribut i parë i përmirësimin rrënjësor të punës për mirëmbajtjen huaj për objektin Durrës-Morinë. Përveç alternativës dhe riparimin e rrugëve kombëtare ekzistuese. Në së investimeve publike, unë ju informoj se deri tani vijim të zbatimit të projektit të Bankës Botërore për janë ofruar disa propozime për ndërtimin e kësaj mirëmbajtjen e rrugëve, me vlerë totale 30 milion rruge me koncesion. Mendojmë se kjo përbën një dollarë, gjatë vitit 2004 do të investohen edhe 1 alternativë tjetër të rëndësishme për financimin e miliard lekë në punimet rutinë dhe periodike për saj. Në lidhje me këtë po punojmë edhe për mirëmbajtje. Kjo do të kryhet nëpërmjet 21 përcaktimin e një skeme financimi, e cila do të kontratave që do të lidhen që në fillim të vitit me kombinojë të gjithë mundësitë e paraqitura për firmat private dhe vendase. këtu nuk përfshihen ndërtimin e plotë të rrugës dhe brenda një kohe prej investimet dhe kontratat që do të lidhen nga ky 4 vjetësh. Përveç investimeve direkte, buxheti i projekt për rrugët rurale. Përveç infrastrukturës shtetit do të mbështesë me rreth 2.5 miliardë lekë rrugore në vitin 2004 do të fillojnë të kompletohen ose rreth 36% të investimeve totale buxhetore, dhe vepra të tjera të rëndësishme për infrastrukturat investimet e huaja që për vitin 2004 kapin shifrën e llojeve të tjera të transportit. prej 6.2 miliard lekë kundrejt 4.7 miliardë që u Në transportin hekurudhor, buxheti i shtetit do realizuan gjatë vitit 2003. Me investimet e huaja gjatë të vazhdojë mbështetjen me 400 milion lekë për vitit 2004 do të vazhdojmë kompletimin e akseve përmirësimin e gjendjes së vagonëve të udhëtarëve rrugore kombëtare veri-jug dhe lindje-perëndim, akse dhe mirëmbajtjen e infrastrukturës së rrjetit. Në vitin të tjera të rëndësishme rrugore, porte detare etj. 2004 do të punohet për konkretizimin e projektit me Konkretisht, në vitin 2004 do të fillojnë punimet në shoqërinë amerikane General Elektrik dhe fillimin e segmentin Lushnjë-Fier me financim nga qeveria punimeve për modernizimin e linjës Tiranë-Durrës Italiane, Tepelenë-Gjirokastër me financim të dhe lidhjen me aeroportin në Rinas. Ky projekt do përbashkët nga BEI dhe BERSH dhe Vorë-Fushë- të sjellë rreth 85 milion dollarë investime të reja për Krujë së bashku me bajpasin e Kamzës, me hekurudhat shqiptare. Më tej, për zhvillimin e financim nga Banka Islamike. Gjithashtu, do të hekurudhave në tërësi është biseduar dhe jemi në fillojnë punimet edhe për fazën e dytë të rehabilitimit përfundim të tratativave me Bankën Botërore për një të portit të Durrësit për përmirësimin e infrastrukturës studim të gjerë dhe një projekt zhvillimi për to. Ky në ndërtimin e një terminali të pasagjerëve. Të dyja projekt pritet që, në vijim të strategjisë rajonale të këto investime janë të siguruara nga BEI. Në Bankës Botërore dhe Bashkimit Evropian, të bëjë segmentin Elbasan-Librazhd punimet do të të mundur shndërrimin e hekurudhave shqiptare të intensifikohen me objektivin që të përfundojnë në atyre rajonale dhe të Korridorit 8. Për vetë gjendjen fillim të vitit 2005. Po kështu, në aeroportin e Kukësit ekzistuese, zhvillimi i hekurudhës do të mbetet në parashikohet që punimet të mbarojnë në vitin 2004. qendër të vëmendjes së punës sonë me donatorët Po me financime të huaja gjatë vitit 2004 do të dhe agjencitë e zhvillimit. Objektivi ynë është
2077 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përafrimi i standardeve të hekurudhave tona me ato nuk u dihet më fati dhe zbatimi i tyre në praktikë rajonale dhe sigurimi i rolit që ajo duhet të luaj në ndeshet në pengesa të paparashikuara, pikërisht kuadër të Korridorit 8 dhe atij Jug-Veri. sepse ato bëhen me nxitim sa për të kaluar radhën. Për aviacionin civil, një hap i rëndësishëm do të Në hartimet e tyre nuk ka fare transparencë dhe bëhet në zbatimin e fazës së dytë të projektit të nuk merret në konsideratë mendimi i atyre që do të kontrollit të trafikut ajror nga ana e kompanisë së duhet ta zbatojnë atë. njohur Lockhead Martin. Zbatimi i kësaj faze do të Të gjithë e dimë se para se të merremi me bëhet nëpërmjet një financimi me 30 milion dollarë, shpërndarjen e disiplinimin e të ardhurave, rëndësi që do të sigurohet nga kredi të huaja. Fillimi i vitit themelore ka mënyra se si krijohen këto të ardhura. 2004 pritet të shënojë përfundimin e procedurave Para pak ditësh, këtu u miratua me forcën e kartonit për tenderimin dhe lidhjen e kontratës me paketa fiskale që është e lidhur ngushtë me koncesionin me kompaninë fituese për aeroportin projektligjin e buxhetit që po diskutojmë sot. Duke Nënë Tereza të Rinasit. Ky koncesion pritet të sjellë qenë se kjo paketë fiskale është hartuar nga zyrat një investim privat prej rreth 152 milion dollarësh. e qeverisë, pa marrë fare parasysh gjendjen reale Gjatë vitit 2004 pritet të përfundojë studimi i dhe mundësinë e taksapaguesve më të varfër të fizibilitetit për shndërrimin e aeroportit në Pishporo rajonit, ajo është e destinuar të mbetet vetëm në nga ushtarak në civil. Kjo, më pas, do të shoqërohet letër dhe për mosrealizimin e të ardhurave do të edhe nga investime përkatëse nga Qeveria Italiane. dëgjojë justifikime të tilla si: Na pengoi opozita, Lufta Me koncesionin e Rinasit dhe përfundimin e e brendshme politike apo dhe arsye të tjera që në aeroporteve të tjera dytësore si ai i Kukësit, çdo rast përpiqen të justifikojnë dështimet e qeverisë Pishporos etj., transporti i brendshëm ajror në nga viti në vit. Është e pa mundur të përballohet Shqipëri pritet të marrë dimensione krejt të reja. rritja e akcizave të karburanteve në masën 30%. Si konkluzion, mendojmë se projektbuxheti i vitit Kjo rritje do ketë pasoja shkatërruese për aktivitetet 2004 realizon një përputhje të mirë të mundësive bujqësore dhe do të asfiksojë sektorin e peshkimit, tona maksimale me nevojat dhe prioritetet për të cilat kanë qenë në ditë zezë edhe pa këtë rritje. zhvillimin dhe integrimin e transporteve shqiptare. Heqja e taksave doganore për shumë produkte Natyrisht që nevojat janë shumë më të mëdha se bujqësore do të frenojë edhe ato pak aktivitete sa shuma që na vihet në dispozicion, por mendojmë prodhuese që mezi kanë mbijetuar deri tani. se gjatë vitit 2004 mund të hidhet një hap i Propozimi i drejtë dhe logjik i opozitës për të ulur rëndësishëm për sa i përket krijimit të mundësive çmimin e karburantit për bujqësinë u hodh poshtë për zhvillime intensive në vitet që vijnë. Njëkohësisht, nga ana e socialistëve pa asnjë lloj argumenti. Po jam i bindur se me këtë buxhet dhe me çfarë është kështu, do të ndikojnë direkt në uljen e nivelit të bërë deri tani do të jemi në gjendje t’i përgjigjemi jetesës edhe rritja e çmimit të energjisë dhe telefonit me kohë angazhimeve tona kundrejt Bashkimit dhe në fund të vitit që vjen treguesit e varfërisë do të Evropian dhe vendeve të tjera të rajonit, në kuadër shënojnë rritje të konsiderueshme. Por, qeveria edhe të strategjive rajonale dhe më gjerë. Ju ftoj të për këtë i shmanget përgjegjësisë, duke treguar miratoni këtë projektbuxhet! papërgjegjshmëri të skajshme dhe mungesë të Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti theksuar vullneti për të pranuar ndershmërisht në Gjoka. Të përgatitet zoti Niko Faber. interes të shtetasve të shtetasve të saj kur deklaron Zef Gjoka – Zonja drejtuese e seancës! se kjo është kostoja e integrimit. Ky është një Të nderuar deputetë! Duke parë me kujdes mashtrim i madh, pasi të gjithë e dimë se si kusht, projektligjin për buxhetin e shtetit për vitin 2004, që përveç kushteve të tjera për integrim në strukturat e në fakt duhet të jetë projektligji më i rëndësishëm Bashkimit Evropian, nuk është rritja e varfërisë, por për një qeveri normale, të bie në sy fakti se ai nuk rritja e nivelit të jetesës të shtetasve shqiptarë. është konsideruar kaq i rëndësishëm nga hartuesit Problemi i parë është sigurimi i atyre të ardhurave e tij, pasi ai jo vetëm që nuk parashikon që një të buxhetit të shtetit, që nuk është aspak i garantuar pjesë e problemeve kryesore që ka sot ekonomia dhe së dyti se si do të shpërndahen këto të ardhura. shqiptare t’i zgjidhë, por as që ndikoi në reduktimin Mbi çfarë kriteresh bëhet shpërndarja e të ardhurave, e masës së tyre. Ai konsiderohet nga qeveria si një sidomos për investimet publike? Ka apo nuk ka ligj i radhës, si shumë të tillë që, pasi miratohen prioritete të miratuar më parë dhe që duhet të këtu nga shumica pa ditur se për çfarë bëhet fjalë, shërbejnë si referenca për çdo qeveri? Është e sigurt
2078 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
që shpërndarja e investimeve nuk bëhet mbi bazën drejtuese e seancës! e prioriteteve, por i shërbejnë si burime të fuqishme Të nderuar kolegë deputetë! Për të gjashtin vit, korrupsioni, bëhen mbi bazën e interesave të që është në qeverisjen e vendit Partia Socialiste, ngushta klanore, duke favorizuar një zonë në kurriz ne e sjellim në kohë në kuvend projektligjin për të tjetrës, duke favorizuar një qytet në kurriz të tjetrit buxhetin e shtetit, për vitin 2004, me treguesit më e duke e ndarë Shqipërinë në zona të favorizuara, të lartë e më cilësorë të të gjitha viteve të tranzicionit. që janë ato të qeverisë dhe në zona të diskriminuara, Për herë të parë në një buxhet të Shtetit Shqiptar të që janë ato të opozitës. Më kot që shpresojnë ish ardhurat parashikohet të arrijnë në shifrën rekord të përndjekurit politik që të miratohet ligji për prej 164 miliard lekë, shpenzimet 206 miliard, duke kompensimin e materialeve të punës së tyre të zbritur deficitin buxhetor në shifrën më të ulët prej papaguar nëpër burgjet komuniste, pasi ato po 20%. Kolegët opozitarë edhe gjatë këtij debati nuk trajtohen nga kjo qeveri si një shtresë e përbuzur. pushojnë së etiketuari se ekonomia shqiptare është Atyre u është premtuar disa herë zgjidhja e problemi në krizë, në kolaps, madje nga më të thellët. Por, të kompensimit që do të ishte për ta më shumë një nëse kjo është kështu, si do të quanim vitin e gjashtë shpërblim moral, pasi ka të bëjë me respektimin e të qeverisjes së Partisë Demokratike, kur për herë Kushtetutës dhe megjithatë as në këtë të parë në historinë e këtij vendi shteti mbeti pa projektbuxhet nuk parashikohet asnjë qindarkë në buxhet? A mund të quajmë në krizë ekonominë që favor të tyre. Duke parë financimet e parashikuara rritet edhe këtë vit me ritme prej 6% të prodhimit të për investime për rrethin e Lezhës, në përgjithësi përgjithshëm kombëtar, që mban inflacionin në dhe për zonën e Zadrimës, Kallmetit, Balldrenit e të nivelin 2-4%, monedhën kombëtare në kushtet më Shëngjinit, zonë e cila më ka mandatuar në këtë të favorshme të këmbimit, të ardhurat për frymë në Kuvend, bie në sy harresa e madhe dhe e 1660 dollarë dhe që ka siguruar stabilitet të përvitshme që ka kjo qeveri për këtë zonë. Nuk çmimeve? parashikohet të investohet për të parandaluar Debati për projektbuxhetin filloi që me paketën përmbytje të përvitshme që ndodhin në të gjithë fiskale, ku jashtë çdo konteksti u fillua me historinë zonën, por sidomos në komunat Blinisht, Dajç, e rrugës Durrës-Morinë, që ne socialistët e iniciuam Balldren, Shëngjin. Nuk parashikohet të ndërtohet dhe do ta çojmë deri në fund për të përfunduar me asnjë ujësjellës, kur më shumë se pesë fshatra të lot krokodili, gjoja me preokupimin për fatin e Zadrimës e kanë prej vitesh problemin themelor. biznesit, i cili, sipas, tyre po falimenton. Vetë fakti Gjithashtu, nuk parashikohet të financohen as që gjatë vitit 2003 ekonomisë i janë shtuar 3000 ndërtimi i rrugëve lidhëse të qendrave të komunave biznese të reja të licensuara, tregon për të me zonat më të thella dhe me rrugët kryesore në të kundërtën. Nga i njëjti krahë u dëgjuan pasthirma pesë komunat e kësaj zone. Nuk flitet për për nivelin shumë të lartë të taksave, madje më të përmirësim dhe furnizim me energji elektrike, lartin në Evropë, që aplikojmë ne, ndërkohë kur e pavarësisht se pagesa shtohet dhe nuk është më pranojnë që evazioni fiskal është ende tepër i lartë shkak për mungesën e vazhdueshme të saj. Portit dhe ky është realiteti që duhet ndryshuar. të Shëngjinit, si i vetmi port lidhës i perëndimit me Ne duhet të përmirësojmë më tej sistemin e veriun e Shqipërisë, me investimet e parashikuara tatim-taksave. Paketa fiskale që miratuam është një do t’i duhen dhjetëra vite që të kthehet në një port hap përpara në këtë drejtim por që duhet të që t’i shërbejë zonës. shoqërohet edhe me hapa të tjerë. Singapori një Në përfundim, vlen të theksohet se në gjithë këtë shtet i vogël me 3 milionë banorë, gati sa Shqipëria, zonë, qeveria e drejtuar nga zoti Nano ka planifikuar ka arritur një shkallë të tillë të mbledhjes së taksave të ndërtojë vetëm një kanal të ujërave të zeza në me të cilin përballon një nivel investimesh që fshatin Torovicë dhe kjo u bë pasi ujërat e zeza u barazohet me gjysmën e investimeve të krejt përhapën përgjatë rrugës nacionale Lezhë-Shkodër. shteteve të Evropës lindore. Këto janë disa nga arsyet përse unë do të votoj Në ekonominë e tregut është i njohur fakti që kundër këtij projektligji. taksat shumë të larta frenojnë investimet. Te ne kjo Falemnderit! gjë nuk është vërtetuar. Vitin që po mbyllim, në Korçë Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka fjalën biznesmenët korçarë vunë në funksionim disa fabrika zoti Faber. Të përgatitet zoti Haklaj. moderne të karakterit prodhues për prodhimin e Niko Faber – Falemnderit, e nderuar zonja tullave, mermerit, pijeve dhe përpunimit të mishit
2079 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me investime të një rendi nga dy deri gjashtë milionë Ministrinë e Bujqësisë dhe Ushqimit dhe Drejtorinë euro, krahas shumë njësive të tjera më të vogla të e Përgjithshme të Pyjeve. Edhe pse ka një rritje të prodhimit të veshjeve, agro-përpunimit, bujqësisë etj. lehtë për sistemin e bujqësisë në buxhet duhet thënë Sivjet për herë të parë dega e tatimeve në Korçë se kjo është tepër modeste për këtë sektor jetik të kaloi shifrën e një miliardë lekëve në vjeljen e ekonomisë shqiptare, e cila ushqen mbi 50% të tatimeve, duke licencuar njëkohësisht edhe 200 popullsisë së vendit dhe i siguron ekonomisë mbi subjekte të reja. 35% të GDP-së. Por edhe kur taksat janë shumë të ulëta nuk Unë nuk kam ndonjë alergji për ushtrinë dhe sigurohen fonde për rrugët, shkollat, shërbimin dëshiroj që të futemi sa më shpejt në NATO, por shëndetësor etj. Unë mendoj se krahas evazionit zhvillimin dhe transformimin e Forcave të Armatosura fiskal ne vuajmë jo pak edhe nga kjo e dyta dhe Qeveria duhet të luftojë ta bëjë me ndihmën e këtu nuk bëhet fjalë për biznesin e vogël që këtë vit vendeve mike dhe jo me fondet e buxhetit të shtetit për shkak të decentralizimit dha një rezultat të duke rritur, siç ndodh këtë vit, 12% shpenzimet e kënaqshëm por për biznesin e madh për të cilin mbrojtjes ndaj vetëm 2% të atyre të bujqësisë. organeve tatimore dhe Qeverisë duhet t’i dhembë Akoma më e rëndë është gjendja në pyjet ku më shumë koka për t’u vjelë atë që u takon si dhe buxheti dhe investimet e parashikuara për vitin 2004 për t’i vënë në pozita të barabarta. pësojnë ulje ndaj vitit 2003. Nuk duhet të harrojmë Projektbuxheti i vitit 2004 që paraqet sot Qeveria se pyjet zënë mbi 40% të territorit të Shqipërisë, ne e dimë që nuk është një buxhet bollëku. Ai është pra janë një pasuri e paçmuar që kërkon mbrojtje një buxhet i hartuar me kujdes dhe me dorë të dhe kujdes të ve-çantë. shtrënguar por njëkohësisht dhe një buxhet zhvillimi. Unë i theksoj këto sepse projektbuxheti që Ai mbështetet mirë në programin buxhetor paraqit, sidomos për sa i përket të ardhurave nuk afatmesëm për vitet 2004-2006 dhe strategjinë është statik por dinamik që gjatë rrugës, siç e kombëtare të zhvillimit ekonomiko-social, duke theksoi Kryeministri, do të përmirësohet ndjeshëm pasur njëkohësisht në vëmendje objektivat dhe nga privatizimi i suksesshëm i Bankës së Kursimeve detyrimet që burojnë nga marrëveshjet që ka Qeveria dhe objekteve të tjera strategjike. Ndaj dhe me Bankën Botërore, Fondin Monetar Ndërkombëtar përmirësimet në investimet për bujqësinë dhe pyjet etj. Ky buxhet mendoj se do të sigurojë kërkoj të bëhen me përparësi. qëndrueshmërinë e zhvillimit ekonomik, do të Shqipëria është bërë tashmë anëtare e konsolidojë më tej stabilitetin makroekonomik dhe Organizatës Botërore të Tregtisë. Gjithashtu ndodhemi qëndrueshmërinë fiskale. Ky buxhet i siguron në një rajon ku shtetet fqinjë bëjnë investime dhe gjithashtu Korçës një vijueshmëri të mirë zhvillimi, subvencione të fuqishme për bujqësinë. Ne jemi një transferta të pakushtëzuara për komunat dhe vend i vogël, nuk jemi as Shtetet e Bashkuara dhe bashkitë mbi nivelin e vitit të kaluar. as Anglia, shtete të fuqishme që subvencionojnë Në Korçë krahas përfundimit të investimit për çdo vit prodhimin bujqësor me 350 miliardë dollarë. nënstacionin elektrik të Zëmblakut, i dyti nënstacion Ka ardhur koha që edhe ne të mos i shikojmë si më i fuqishëm pas atij të Elbasanit që fillon të tabu subvencionet për bujqësinë nëse duam të jemi funksionojë në janar të vitit 2004, një investim i ri konkurrues e të mos e falimentojmë atë. Ka ardhur fillon nga zbatimi në mbështetje të bujqësisë, koha që një paketë masash favorizuese në rikonstruksioni i sistemit ujitës dhe kullues të mbështetje të bujqve dhe atyre që banojnë në zonat Vëntrokut që tashmë është parashikuar me fonde rurale të niset nga Qeveria sepse Shqipëria nuk konkrete në buxhetin e shtetit dhe është shpallur është vetëm Tirana. Kryefjalën e kësaj pakete duhet dhe tenderi ndërkombëtar për zbatimin e tij dhe që ta zërë heqja e akcizës për naftën për mekanikën do të pasohet nga investime të tjera për ndërtime e bujqësore, serat e industrinë agro-përpunuese, pra rikonstruksione shkollash, rrugësh, ujësjellësish, naftë më të lirë për ata që punojnë tokën, masë që studime urbanistike si ai për qendrën e Korçës, duhet të shoqërohet me uljen e çmimit të ujit për restaurime objektesh si shtëpia e Mihal Gramenos vaditje, subvencionim të plotë të rritjes së çmimit të e deri te restaurimi i objekteve të kultit në energjisë elektrike për hidrovoret dhe stacionet e Voskopojë. vaditjes dhe barazim të shpejtë të pensioneve të Komisioni i Bujqësisë dhe i Ushqimit shqyrtoi fshatit me ato të qytetit. Edhe në buxhetin e këtij me kujdes shifrat e akorduara në buxhet për viti rritje prej vetëm 20% e pensioneve të fshatit në
2080 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
krahasim me 10% të qytetit jo vetëm që nuk e mbyll 4.000 trajtohen me përkrahje sociale nga kacidhet gërshërën por e hap edhe më tepër. e asistencës suaj që nuk mjaftojnë as për t’u Së fundi, në kuadrin e përmirësimit të deficitit varrosur e jo për të jetuar. Këtu flitet për vila në plazh buxhetor Ministria e Bujqësisë dhe Ushqimit duhet e vakanca mbretërish e despotësh dhe askush nuk të shohë me shqetësim dhe të programojë masa u kujtua për rrugën 10 km Qafë Morinë –Sopot. Më konkrete për ngushtimin e bilancit të importit me vjen mirë që marr fjalën pas zotit Poçi i cili vetëm eksportin të produkteve ushqimore i cili ka arritur dha një premtim demagogjik dhe nuk përcaktoi në 1 me 10 në favor të eksportit. fondin për këtë rrugë dhe afatin kohor për ndërtimin Në përfundim unë shpreh votën time pro miratimit e saj. të këtij projektligji. Në buxhetin parashikohen qindra bodigardë, Falemnderit! vetura luksoze e fluturime çarter dhe askush nuk Makbule Çeço – Falemnderit zoti Faber! Zoti kujtohet për kromin e Kamit, boksidet dhe pyjet, Haklaj e keni fjalën dhe përgatitet zoti Vladimir Malo luginën e Valbonës, luginën e Drinit, korridorin i Grupit Parlamentar të të Gjelbërve. Adriatik - Alpe, rrugën Bajram Curri – Plavë e Guci, Azgan Haklaj – E nderuar zonja kryesuese e që realizon unazën e integimit, kumbullën dhe arrën, seancës! gështenjën dhe të tjera pasuri të vendlindjes dhe Të nderuar deputetë! vendzgjedhjes sime. Rrallë ngjitem në këtë tribunë e cila për Vetëm një serbogrekofil, i udhëhequr nga rëndësinë që ka në një republikë parlamentare, përfaqësuesi i kësaj filozofie Fatos Nano, që duhet të ishte tepër e nderuar, por që fatkeqësisht fatkeqësisht ka zënë rrënjë por që dhe do të thahet është jo pak e zhvleftësuar. Por gjithsesi detyrohem shpejt, ka bërë që shteti i maunave të harrojë nga vota e zgjedhësve të mi të marr fjalën për të kontributin e Tropojës në çlirimin e Kosovës. E pra shprehur disa shqetësime jetësore, për buxhetin e maunet tuaja në buxhet marrin mallkimin e 60 mijë shtetit që në fakt është kushtetuta e veprimtarisë kosovarëve strehuar në Tropojë, 60 tropojanëve të ekonomiko-financiare e vendit për një vit. Nuk kam gjymtuar, 15 të vrarëve në këtë luftë, 400 shtëpive ndërmend të komentoj diskutimet e kolegëve qofshin të shkatërruara e që më kot pritën këtë buxhet për kundër apo pro. Ato dhe të tjerat i gjykojnë zgjedhësit ndonjë kthesë ekonomike. me votë të lirë duke na vlerësuar apo ndëshkuar Ju me dashje latë pa planifikuar nyjën e secilin. Ajo që më zgjon shqetësimin më të madh integrimit kombëtar, ballkanik, korridorin Adriatik – është Tropoja, vendi që më ka besuar të jem këtu Alpe, sepse e dini mirë se nga Tropoja nuk kaloni mes jush, e cila më hoqi prangat e metistoklasistëve drogë dhe nuk zhvillohen trafiqe që iu mbajnë ju gjallë sikundër ndezi shkëndinë që nuk mund të shuhet e me lukse sulltanësh Brunei e Shqipërinë e çojnë për pluralizmin shqiptar dhe qëndresën ndaj drejt listës së zezë, popullin në varfëri të plotë fatale terrorizmit shtetëror etj. E pikërisht kompensimi që ku dhe tufëzat e Ramiz Alisë do të ishin lakmitare ju i bëni Tropojës prej gjashtë vitesh në buxhetet për koston astronomike të jetesës. Ju do të tuaja është sa qesharake aq dhe precedent i ri për kundërshtoni sepse në buxhetet dhe shpenzimet të cilin do t’ju akuzoj me argumente ju shtetarët tuaja figurojnë miliarda lekë që harxhoi Ilir meta dhe dhe parlamentarët socialistë. Fatos Klosi për terroristë dhe kalecë, për policë dhe Këtë akuzë e bëj jo për bindje politike që na blinda me të cilët gjakosët Tropojën, kyçin kombëtar ndajnë dhe askund nuk takohen, por për indiferencën të integrimit, demokracisë dhe shqiptarizmës. dhe meskinitetin tuaj, për dashakeqësinë tuaj ndaj Ju zoti Nano, kryetar i disa qeverive dhe qindra Tropojës, nyjës historike të lidhjes sonë kombëtare, dështimeve, a mund të pranoni një pyetje dhe të Tropojës që damkoset, gjakoset, militarizohet, guxoni qytetarisht t’i jepni përgjigje: A është e martirizohet për gjashtë vjet, ju sot po e lini pa tmerrshme dhe paradoksale që Tropoja e buxhet. E pra, nga kjo tribunë ju akuzoj në emër të hidrocentraleve kthehet në Tropojën e qirinjve dhe zgjedhësve të mi, në emër të historisë së largët e të pishës? A ndiheni ndopak fajtor për gjashtë vjet të sotme, qysh prej gjashtë vitesh dhe në këtë me radhë të qeverisjes suaj që bashkinë demokrate buxhet e keni lënë Tropojën e të gjithë verilindjen e të Bajram Currit e obliguat ta kthejë buxhetin e saj Shqipërisë me lëmoshat e 10%-shit. Keni harruar në vlerë për blerje toke, për varreza të të 40 mijë banorë, 71% e të cilëve janë të papunë në përndjekurish politikë të vrarë nga bandat tuaja në mënyrë të pavullnetshme. Nga 13.748 familje, rreth pushtet? Sqarojmë këtu se janë dhjetë ish të
2081 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
burgosur politikë të vrarë dhe me në krye kryetarin edhe të objektivitetit të vlerësimit të treguesve e saj, zotin Ramadan Demiraj, të cilët nuk ka Zot ekonomiko-financiar, i cili sjell si produkt të vet në botë që i mban. Sepse vetë i projektuat dhe i qëndrueshmërinë e zhvillimit ekonomik të vendit, realizuat. Kostumi juaj ka ndryshuar vërtet nga doku duke mbajtur nën kontroll treguesit makroekonomik. kinez dhe xhepat proletarë të Mao Ce Dunit, është Është e natyrshme që secili prej nesh ka shndërruar në Armani, Versaçe, por brendia juaj argumentin që nga një projektbuxhet i vitit të kërkoj mbetet ashtu siç ishte, veçse pak e shpërfytyruar. më shumë, por para se të bëjmë këtë ne duhet të Le të jem i sinqertë me ju: keni të drejtë të bëjmë një vlerësim të këtij projektbuxheti në raport hakmerreni ndaj Tropojës, ndaj Sali Berishës dhe me disa realitete të vendit tonë. Azem Hajdarit, sepse, në krye të demonstruesve, i Së pari, niveli ekonomik ose më saktë të vunë lakun babait tuaj shpirtëror Enver Hoxhës. ardhurat e mundshme brenda një viti nga gjithë Tropoja dhe unë, por edhe e gjithë Shqipëria e aktiviteti i ekonomisë kombëtare, i cili përcakton kupton hakmarrjen tuaj; është hakmarrje konturet e projektbuxhetit. fondamentale e xhematit për mjekrën e Hoxhës. Së dyti, niveli i mbështetjes më financime të Këtë hakmarrje e bëtë edhe ndaj nesh dhe Kosovës huaja në kuadrin e mjaft projekteve. Të dy këto të nacionaliste ashtu si në vitin 1945 kur divizionet e fundit përcaktojnë kapacitetin e për burimet e Ramiz Alisë groposën për llogari të Titos bijtë e mundshme për burimet e mundshme të financimit shqiptarizmit. Ju nuk keni buxhet për Tropojën, se që ka përllogaritur ky projektbuxhet. Ku mundtë ju i trembeni lidhjes shpirtërore kombëtare. Keni vlerësohet projektbuxheti pozitivisht? Ka përcaktim përjetësisht përbuzjen e Presidentit Rugova, i cli më korrekt të sektorëve dhe fushave prioritare, e me qeverinë e tij i akordoi 3 milion euro segmentit ndërthurë kjo me reformën integruese, ku synon Gjakovë – Qafë-Morinë, ndërsa këtu mjaftoheni vendi jonë, në Bashkimin Evropian. Me gjithë vetëm me demagogji për pjesën Sopot – Qafë- përmirësimet në strukturën e ekonomisë, nuk duhet Morinë. Pra, ju hoqët fundin e segmentit Sopot – të ulet pesha specifike e disa sektorëve, sidomos i Qafë-Morinë. Nisur nga këto dhe mijëra fakte të tjera, sektorit të bujqësisë. Rritja e prodhimit bujqësor që nuk na premton koha t’jua numëroj, kam edhe për këtë vit vërehet se është nga 2.1 në 3%. autorizimin e votës së lirë, e plebeshitarit të Ndonëse e ulët ajo shpreh një tendencë pozitive. Tropojës, t’ju deklaroj se Tropoja dhe pushteti i saj Investimet e bëra për industrinë agro-përpunuese, lokal, demokrat, që flamurin tuaj rozë e uli organizimin e prodhimit bujqësor, rritjen e shkallës përjetësisht në gjysmështizë, mbijeton edhe pa së mekanizimit, organizimi i tregtimit të prodhimit buxhetin tuaj. bujqësor dhe marketingut. Përmirësime në Krijoni qeveri dhe merreni edhe Janullatosin infrastrukturën e kullimit dhe të ujitjes ka ndikuar ministër, po deshët! Jeni qeveri në mërgim, sepse pozitivisht në këtë rritje, por duke qenë se pesha e doni të mërgoni demokracinë nga ky vend. Merrni prodhimit bujqësor është ende e lartë për ekonominë kacidhet tuaja që nisin nga kordoni i veriut të kombëtare dhe duke qenë se në bujqësi janë të Shqipërisë dhe blini me to anije, maune, bëni vila punësuar 5-8% e forcave të punës, sektori i bujqësisë pa leje, blini drogë që të helmoni perëndimin! Zoti ju mbetet prioritar për rigjenerimin e ekonomisë së paftë dhe ju gjykoftë! vendit. Vetëm për vitin 2003 eksporti i prodhimeve Unë largohem nga ky podium, duke shprehur agro-industriale është rritur me 36.4%. Atëherë, kontestimin dhe neverinë time për buxhetin tuaj. Zoti Krijojmë vet një konkluzion, duke investuar për këtë e shpëtoftë Shqipërinë nga ju! Prisni sot dhe mot sektor përpunues do të ulim nivelin e importeve të mallkimin kombëtar. Pra, deklaroj edhe njëherë produkteve bujqësore, që zënë 21% të totalit të deklaroj votën time kundër buxhetit tuaj. importeve në përgjithësi. Në madhësi relative, fondet Falemnderit! për bujqësinë nuk duhet të jenë më të ulëta se të Makbule Çeço – Zoti Malo, keni fjalën. Të sektorëve të tjerë dhe të ketë ekuilibër ndërmjet përgatitet zoti Viktor Doda. zonave. Projektbuxheti i vitit 2004 mundëson Vladimir Malo – E nderuar zonja drejtuese e integrimin e bujqësisë kombëtare me atë në rajon e seancës! më gjerë. Gradualisht po përballohen nga bujqësia Të nderuar kolegë deputetë! Projektligji për shqiptare aftësia konkurruese me prodhimet e buxhetin e shtetit për vitin 2004, që ne po diskutojmë, vendeve të tjera më të zhvilluara. Shpesh bëhen ka një përpunim më real jo vetëm të hartimit, por lidhje që projektbuxheti bën inaktiv ritmin e zhvillimit
2082 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të bujqësisë, duke lënë mijëra hektarë pa mbjellë, shmangur ato investime që ngurtësojnë para, duke duke ulur rendimentet, krerët e bagëtive etj., në fakt përqendruar investime në ato degë e sektorë që tendenca është e kundërt e krahasuar me një rigjenerojnë tërësisht ekonominë kombëtare. periudhë jo të largët. Interesi për të shfrytëzuar në Në përfundim, puna e bërë për planifikimin e maksimum tokën, interesi për përmirësimin e buxhetit sjell programim, planifikim, menaxhim dhe strukturës së kulturave bujqësore në raport me fitimet administrim më të mirë të kapaciteteve financiare që ato sjellin në njësi të sipërfaqes, duke ia të mundshme që ka ky vend për rigjenerimin e përshtatur ekonomisë së tregut. Shtimi i blegtorisë, ekonomisë kombëtare dhe integrim në standardet agro-industrisë, kontrollet për sigurinë ushqimore, e Bashkimit Evropian. Mbetet të vlerësohet, të organizimi i prodhimit, përpunim i tregtimit, eksportet përmirësohet dhe të miratohet ky projektbuxhet. në grupe dhe shoqata fermerësh janë tendenca Falemnderit! pozitive, të cilat ky projektbuxhet i favorizon. Makbule Çeço – Falemnderit! Fjalën e ka zoti Programimi i investimeve është bërë me synim për Viktor Doda. Me lejen e zotit Gruli, t’ia kalojmë fjalën të bërë zgjidhje të qëndrueshme, afatgjata dhe me zonjës Leskaj pas zotit Doda. Pastaj fjalën e ka efektivitet, duke futur elementë të rinj në zoti Garuli dhe më pas zoti Gani Hoxha. përzgjedhjen e tyre. Nevojat për investime, sigurisht, Viktor Doda – E nderuar zonja kryetare e janë më të mëdha për të harmonizuar zhvillimin e të seancës! gjitha degëve në shkallë vendi. Por, gjykojmë se Të nderuar deputetë! Më lejoni fillimisht të për një planifikim të programimit më të mirë të paraqes para Kuvendit se si pritet të realizohen buxhetit duhen bërë edhe disa sugjerime. Kalimi detyrat e buxhetit për vitin 2003 nga Ministria e dhe programimi i investimeve të bëhet pas një Industrisë dhe Energjetikës. verifikimi konkret të nevojave aktuale për çdo degë Buxheti i shtetit për Ministrinë e Industrisë dhe dhe zonë. Koordinimi dhe më i mirë i investimeve energjetikës për vitin 2003 është parashikuar 5.8 në shkallë vendi, për ato investime me natyrë të miliardë lekë dhe pritet që të realizohen pothuajse njëjtë, sepse për një investim të caktuar jep para të gjithë zërat e tij 100%. Sipas sektorëve situata edhe fondi i zhvillimit dhe disa dikastere së bashku. paraqitet si vijon: Kjo nuk kontrollon mirë shpërndarjen proporcionale Mbështetje për gjeoshkencat 456 milion lekë, midis zona. Mendoj se një koordinator i tillë mund rreth 4% më shumë se ato të realizuara gjatë vitit të ishte Ministria e Pushtetit vendor, e cila njeh më 2002, fonde të cilat parashikohen të realizohen mbi realisht problemet dhe nevojat për çdo komunë dhe bazën e projekteve studimore të miratuara nga bashki. Prandaj edhe fondet e rakorduara për këtë Ministria e Industrisë dhe Energjetikës. ministri duhet të jenë më të plota. Mbështetje për minierën 97 milion lekë, fonde Së dyti, për të mos lënë shkas për të të cilat janë përdorur kryesisht për mbylljen e paragjykuar njëri tjetrin dhe për të qenë më objektiv minierave të braktisura dhe një pjesë për kalimin e në investimet ndërmjet zonave, të ketë indeks të tyre në likuidim. investimeve për frymë në mënyrë progresive, i cili E veçanta këtë vit për gjeoshkencat është se bën të mundur një vlerësim më analitik dhe krijon fondet janë përdorur për të kryer tema me rëndësi mundësi të shpërndarjes më reale të investimeve, aplikative jo vetëm për sektorin e Ministrisë së duke evituar subjektivizmin. Kështu do të na lindë e Industrisë dhe Energjetikës, por edhe për sektorë drejta që për Lushnjën, e cila shtrihet në një pozicion të tjerë të rëndësishëm të ekonomisë. Pra, për t’i gjeografik shumë të favorshëm, të ketë më shumë paraprirë investimeve të ardhshme. Nga projekt- investime në infrastrukturë, për rrugët nacionale, për studimet që institutet në vartësi të kësaj ministrie energjinë elektrike, për ujin e pijshëm etj. dhe të kanë kryer gjatë vitit 2003 mund të përmendim: mos përmendet ndonjë minifinancim për ndonjë fushë Gjeoshkencat e aplikuara në shërbim të volejbolli, e cila është plotësisht e merituar, për ekipe administrimit të territorit dhe të burimeve natyrore. që janë me traditë në shkallë vendi. Kjo u premtua Vlerësimi dhe menaxhimi i baseneve të ujërave edhe nga ministri i financave, që një koeficient të nëntokësorë, si pasuri kombëtare, për të hartuar tillë për vlerësimin dhe indeksin e investimeve për politika zhvillimi afatgjatë. Gjeomjedisi dhe frymë do të bëhet duke filluar që nga fillimi i vitit të venddepozitimi i mbetjeve urbane dhe problemet e ardhshëm. Efektiviteti i investimeve të realizuara në ndotjeve. Monitorimi i ambientit. Menaxhimi dhe vend, duke vlerësuar edhe më mirë dhe duke komercializimi i të gjithë dhënave të gjeologjisë.
2083 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Monitorimi i minierave të mbyllura dhe përpilimi i përdorimi i këtyre fondeve është vënë në zbatim të grafikëve të kufijve të minierave dhe të zonave të ligjit të buxhetit dhe kuadrit ligjor respektiv, për rrezikshme. Vlerësimi i qëndrueshmërisë të përdorimin e fondeve publike. Kontrolli i ushtruar nga shpateve shkëmbore në infrastrukturën e ndërtimeve Kontrolli i Lartë i Shtetit dhe nga Drejtoria e Kontrollit dhe masat për rritjen e sigurisë afatgjatë të tyre. Financiar në ministri nuk ka vërejtur abuzime me Studimet teknike ekonomike mbi potencialin fondet buxhetore. Të gjitha sferat në administrim të prodhues të materialeve të ndërtimit dhe të mineraleve Ministrisë së Industrisë dhe Energjetikës kanë të tjera në aksin rrugor Durrës – Morinë. Identifikimi përmbushur detyrimet e tyre ndaj buxhetit, si edhe dhe inventarizimi i lëndëve kimike ndotëse në pajisjet kanë përballuar edhe detyrime të prapambetura e Kombinatit Metalurgjik, Elbasan. Domosdoshmëria sipas grafikut të hartuar nga Qeveria Shqiptare me e vendosjes në zbatim të një sistemi standardesh FMN-në për këtë problem. industriale e ligjore, të harmonizuara ato me të gjithë Projektbuxheti i vitit 2004 është hartuar duke treguesit e Bashkimit Evropian, si dhe janë kryer të mbajtur për bazë treguesit e buxhetit afatmesëm, gjitha punët përgatitore që i takojnë Shtetit Shqiptar arritjet e vitit 2003 dhe larminë e problematikave që për projektin e naftësjellësit Amo. duhen përballuar për vitin 2004. Për energjinë Financim për vitin 2003 ka pasur edhe për elektrike planifikimi i fondeve për vitin 2004 është industrinë minerare, nga të cilat industria e kromit bërë duke iu referuar vendimit të Këshillit të 29 milion lekë, industria e bakrit 48.5 milion lekë Ministrave për miratimin e programit të veprimeve dhe miniera të tjera 19.5 milion lekë, pra shuma në dhe përmirësimit të treguesve tekniko-financiar të total 97 milion lekë. Siç duken fonde të mëdha ka KESH-it për vitin 2003-2005, duke parashikuar një pasur industria e bakrit dhe e kromit. Shoqëritë që subvencion për energjinë elektrike një vlerë prej 1.7 merren me këto aktivitete, përveç privatizimit, miliard lekë. Në lidhje me parashikimet e konservimit dhe mbylljes, gjatë këtij viti kanë subvencionit për importin e energjisë elektrike për dorëzuar edhe objekte në koncesion dhe ka vitin 2004 është pasur parasysh, gjithashtu, sasia monitoruar aktivitetin e shoqërive koncesionare, që e domosdoshme e energjisë elektrike, si dhe kryejnë investime dhe fillimin e aktivitetit prodhues mbulimin e diferencës së çmimit që aktualisht edhe për të respektuar kontratat e hartuara për këtë për vitin 2004 aplikohet në industrinë e kromit. qëllim. Gjithashtu, është kërkuar edhe parashikimi i një Për sa i takon realizimit të fondeve të miratuara, fondi prej 1.6 miliard lekë për detyrimet e për subvencionin e energjisë elektrike, paraqiten si prapambetura, fond i cili mund të akordohet ashtu vijon: Importi i energjisë elektrike subvencion për si gjatë vitit 2003 në zbatim të vendimeve të qeverisë vitin 2003 nga 3.4 miliard lekë të parashikuara, deri për shlyerjen e detyrimeve të prapambetura ndaj tani të shpenzuara me një kursim të ndjeshëm 833 KESH-it. Për sa i takon parashikimit të shpenzimeve milion lekë. Subvencion për energjinë për industrinë kapitale për vitin 2004, parashikohen për ndërtim, e kromit nga 400 milion lekë të parashikuara, pritet montim dhe makineri për ministrinë dhe institucionet realizimi 400 milion lekë. Duke krahasuar vitin 2002, në vartësi të saj, siç janë Agjencia Kombëtare e ku për importin përdoren 3.1 miliardë lekë, duket se Energjisë, Reparti i Shpëtimit të Minierave, Policia për vitin 2003 është përdorur vetëm 21% e fondit të Elektrike, Inspektorati i Pajisjeve Elektrike, parashikuar për këtë qëllim. Theksojmë se kjo ka Inspektorati i Pajisjeve nën Presion. Këto fonde ardhur si rezultat i menaxhimit të mirë të KESH-it, parashikohen në masën 106 milion lekë. mbyllje të treguesve ekonomik në rritje dhe përmirësimit të dhe konservim minierash, fonde të cilat nevojiten situatës gjatë këtij viti. Nga 3.4 miliard lekë, rreth për mbylljen e sektorëve të minierave tashmë të 2.6 miliard lekë nuk janë tërhequr për subvencion, abandonuara, të cilat paraqesin rrezikshmëri për por i kanë mbetur buxhetit të shtetit për t’u përdorur banorët e zonave përreth të cilave ndodhen këto sipas nevojave të vetë buxhetit. KESH-i si pasojë e miniera, si edhe për konservimin e disa objekteve, përmirësimit të treguesve të humbjeve dhe të të cilat mendohet se në të ardhmen do të vihen në arkëtimit, niveli i të ardhurave për vitin 2003 ka arritur shfrytëzim dhe se do të jenë efektive. Këto fonde në 21.8 miliard lekë nga 17.5 miliardë lekë për vitin janë parashikuar në masën 127 milion lekë. 2002. Humbjet në vitin 2003 u realizuan 39% nga Mbështetje për gjeoshkencat; të gjitha këto janë 41.7% për vitin 2002, ndërsa arkëtimet 92% nga fonde për temat studimore, që kryejnë institutet në 88% që u realizuan në vitin 2002. Theksojmë se vartësi të ministrisë, vazhdimi i temave të vitit 2003
2084 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe temat e reja që do të aplikohen gjatë vitit 2004. Valentina Leskaj – Falemnderit, zonja kryetare Fonde për privatizimin dhe strukturimin e e seancës! ndërmarrjeve të sistemit të industrisë, fonde të cilat Të nderuar kolegë deputetë! Programimi i parashikohen për ruajtjen e objekteve dhe aseteve fondeve buxhetore, për sistemin e mbrojtjes sociale, që janë në procesin e privatizimit. Këto fonde është mbështetur në vlerësimin social-ekonomik të parashikohen në masën 12 milion lekë. Për vitin nevojave të popullsisë, duke vlerësuar me përparësi 2004 strukturat e Ministrisë së Industrisë dhe grupet vulnerabël dhe ato në rrezik. Vendi që zënë Energjetikës kanë kryer punën përgatitore që pas shpenzimet për mbrojtjen sociale në buxhetin e vitit miratimit të buxhetit nga Parlamenti të fillojë 2004 provojnë se rritja e efektivitetit të menaxhimit menjëherë zbatimin e tij. të fondeve publike dhe kalimi në politika sociale Ju siguroj se ky buxhet mbështet tërësisht aktive, decentralizimi, të institucionalizimit të fushat që mbulon Ministria e Industrisë dhe shërbimeve, kalimi drejt shërbimeve komunitare dhe Energjetikës dhe veçanërisht sektorin elektro- rritja e përgjegjësisë të qeverisjes vendore nuk janë energjetik. Kuptohet, për diferencë çmimi të importit thjesht prioritete në letër, por veprime të programuara të energjisë. Mbështetja buxhetore në këtë sektor dhe të mbështetura financiarisht, ligjërisht e do të bëjë që në viti 2004 të shënojë përmirësime të institucionalisht. Edhe pse për sistemin e mbrojtjes ndjeshme si në aspektin strukturor dhe në atë sociale nga buxheti i shtetit dhe i sigurimeve financiar. Në vitin 2004 do të ndahet aktiviteti i shoqërore destinohen rreth 1/3 e buxhetit, dëshiroj transmetimit nga ai i prodhimit dhe shpërndarjes së të nënvizoj që në fillim se aktualisht ne plotësojmë energjisë elektrike. Hap ky i rëndësishëm, për të vetëm një pjesë të nevojave të popullsisë për ndihmë cilën qeveria ka bërë vendimmarrjen e saj dhe fillimi dhe shërbime sociale. Gjithsesi, një pjesë e tyre po i vitit fillon implementimin e tij. Kjo do të krijojë plotësohen me burime komplementare nga partnerët mundësi më të mëdha për tregun e lirë të brendshëm e donatorët, si dhe shërbimet nga ofrues privat të të energjisë elektrike, por edhe krijimin e kushteve shoqërisë civile. Buxheti për mbrojtjen sociale për reale për integrimin në tregun rajonal të energjisë vitin 2004 është hartuar në përputhje me objektivat elektrike. Gjithashtu, do të organizohet i gjithë afatmesëm dhe afatgjatë të strategjisë për zhvillimin sektori i shpërndarjes dhe i prodhimit po brenda vitit ekonomik e social të vendit. Detyrimet integruese, 2004. Përmirësim të dukshëm do të ketë edhe në objektivat e mijëvjeçarit dhe strategjitë sektorale dhe treguesit e humbjeve të arkëtimeve të energjisë konkretisht strategjinë e punësimit dhe formimit elektrike. Humbjet do të ulen gjatë vitit 2004 në profesional, strategjinë e shërbimeve sociale, masën 36.7% kundrejt 39.2% që pritet të realizohen strategjinë e sigurimeve shoqërore, përveç strategjive në 2003. Arkëtimet do të rriten në 93.2% nga 92% të tjera, që janë për grupe të veçanta ose për grupe që pritet të realizohen në 2003. Të ardhurat e KESH- vulnerabël, si ajo e romëve, grave, fëmijëve etj. Të it do të rriten në 26 miliard lekë kundrejt 21.8 miliard gjitha këto objektiva janë mbështetur në programin që pritet të realizohen për vitin 2003. Një përmirësim e buxhetit afatmesëm, i cili për mbrojtjen sociale i tillë i treguesve do të çojë edhe në heqjen fare të ka programuar një rritje graduale, të qëndrueshme subvencionit nga buxheti i shteti për vitin 2005 e në të fondeve për mbulimin e nevojave, për uljen e vazhdim, duke respektuar marrëveshjen që ka Qeveria varfërisë dhe përmirësimin e cilësisë së jetesës së Shqiptare me Fondin Monetar Ndërkombëtar. Çlirimi njerëzve. i buxhetit nga fondet subvencionuese do t’i japë Dëshiroj të nënvizoj të paktën tre elementë pozitiv mundësi qeverisë që në buxhet të parashikojë fonde të këtij buxheti, që rritet me nivelin e të ardhurave, për investime e jo më për subvencionim të këtyre me investimet dhe me kalimin nga politika pasive sektorëve. në politikë aktive. Për sa i përket të ardhurave, për Të nderuar deputetë, këto janë drejtimet mos t’i ngrënë kohën këtij Parlamenti, sepse niveli kryesore të projektbuxhetit të vitit 2004 për Ministrinë i të ardhurave u theksua edhe nga kryetari i e Industrisë dhe Energjetikës. Referuar saktë, e Komisionit Parlamentar për Punën dhe Çështjet thashë më sipër, ftoj të gjithë deputetët të miratojnë Sociale, zoti Elmaz. Ndërsa për sa i përket dy projektbuxhetin e vitit 2004. elementëve të tjerë, unë do të thosha se dhënia Falemnderit! përparësi investimeve vlerëson qëndrueshmërinë e Makbule Çeço – Falemnderit! Zonja Leskaj, skemave sociale dhe garanton qëndrueshmëri në keni fjalën! Të përgatitet zoti Garuli. rritjen e përfitimeve të publikut. Në raport me vitin
2085 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
2003 investimet rriten 130%, ndërsa me 2200 rriten e informalitetit do të rrisin përfitimet e njerëzve ne 209%. Nga financimi i huaj investimet rriten 5 herë nevojë. në krahasim me vitin 2002 dhe 1.4 herë në raport Dëshiroj gjithashtu të veçoj dy ndër aksionet e me vitin 2003. Kjo do të thotë se partneriteti me rëndësishme që Ministria e Punës dhe e Çështjeve komunitetin ndërkombëtar është rritur dhe zgjeruar. Sociale ka programuar për vitin 2004 për rritjen e Element tjetër pozitiv i këtij buxheti është se efektivitetit të përdorimit të fondeve buxhetore vetëm adresimi i fondeve buxhetore garanton kalimin në shërbimin social. E para, është pilotimi i gradual nga politikat pasive në ato aktive. Kalimi shpërndarjes së ndihmës ekonomike. Ne hyjmë në drejt politikave sociale aktive që përbën dhe thelbin një skemë të re duke e kushtëzuar atë me punë, e reformave tona, reflektohet në tërë strukturën e me shërbime në komunitetit. E dyta, është buxhetit të vitit 2004. rikomisionimi, rivlerësimi i të gjithë personave me Për nxitjen e punësimit në vitin 2004 janë aftësi të kufizuar në përputhje me standardet dhe programuar 33% më shumë fonde në krahasim me kriteret e aftësimit. vitin 2003. Dhënia prioritet formimit profesional për Unë besoj se zbatimi i këtyre masave pritet të shkak të strukturës së popullsisë, ose të strukturës ketë një impakt të ndjeshëm që do të rrisë moshore se dihet që është një popullsi shumë e re kompetencat e bashkive dhe komunave, por dhe dhe që hyn në tregun e punës dhe reformave përgjegjësinë e tyre për pilotimin e fondeve të ekonomike strukturore, është mbështetur me rritjen ndihmës ekonomikë të kushtëzuar me punë dhe e fondeve publike për ngritjen e qendrave të reja shërbime sociale. Gjithashtu do të rriten të ardhurat publike të formimit, duke synuar në mbulimin e për familjet dhe niveli i punësimit pasi familjet që do nevojave për formim në të gjithë territorin e vendit. të marrin pjesë në këto projekte kushtëzuese të Buxheti i vitit 2004 parashikon 134 milionë lekë ndihmës ekonomike do të kenë mundësi të marrin investime në fushën e formimit profesional. të ardhura deri në nivelin e pagës minimale, çka do Brenda kësaj logjikë janë ulur fondet buxhetore të thotë që është trefishi i nivelit të sotëm. për programin e pagesës së papunësisë, një program Do të përmirësohet infrastruktura komunitare pasiv, në favor të fondeve për financimin e programeve nëpërmjet zbatimit të projekteve në dobi të për nxitjen e punësimit, problem që u ngrit dhe nga komunitetit si rrugë, kanalizime etj. Gjithashtu Komisioni i Punës dhe i Çështjeve Sociale këtu. pilotimi do të shërbejë për të fituar një përvojë, për Gjatë tre viteve të fundit, financimet për këtë program të përmirësuar shpërndarjen e ndihmës ekonomike janë reduktuar çdo vit nga 15-20%, fonde të cilat për të ardhmen në të gjithë territorin. Do të ulet kanë kaluar në programe aktive. abuzivizmi në përdorimin e fondeve buxhetore. Për programet e shërbimeve sociale buxheti i Dëshiroj të them se duke i rikomisionuar mbi vitit 2004 është rreth 10% më i lartë se një vit dhe 52 mijë persona me aftësi të kufizuar të cilët rreth 20% më i lartë se viti 2002. Këto rritje të përfitojnë nga buxheti i shtetit mbi 4.7 miliardë lekë qëndrueshme të fondeve publike për zbutjen e në vit, do të frenohet rritja artificiale e përfituesve varfërisë dhe mbështetjen e grupeve sociale në dhe përfitimi do të shkojë atje ku janë nevojat reale nevojë realizohen në harmoni me objektivat të popullsisë. afatmesëm dhe afatgjatë të strategjisë për zhvillimin Pra, ne besojmë se kjo reformë e re e saponisur ekonomik e social të vendit. 9.6 miliardë lekë do të në qoftë se ul 1% informalitetin, sjell 25 milionë lekë destinohen gjatë vitit të ardhshëm për programin e përfitim për buxhetin e shtetit dhe një rishpërndarje ndihmës ekonomike, pagesën për personat me për njerëzit në nevojë, duke synuar jo rishpërndarjen aftësi të kufizuar si dhe shërbimet sociale në qendrat e varfërisë por përmirësimin e cilësisë së jetës. rezidenciale dhe në komunitet, siç janë të Reforma e ndërmarrë nga Ministria e Punës dhe moshuarit, fëmijët, romët, të braktisurit, viktimat e Çështjeve Sociale ofron një mekanizëm të ri që trafiqeve etj. Këto fonde të shoqëruara me uljen e forcon rregullat për vlerësimin dhe për fitimin e informalitetit, dhe dëshiroj të informoj Parlamentin pagesës së paaftësisë dhe minimizimin e rasteve që vetëm gjatë vitit 2002-2003 janë ulur rreth 20 mijë abuzive, ndan përgjegjësitë midis institucioneve familje nga skema e ekonomike që e merrnin atë financuese të cilat kontrollojnë fondet me institucionet në mënyrë abuzive është ulur në 19% informaliteti zbatuese të cilat përgjigjen për vlerësimin e paaftësisë do të thosha në punën e zezë. Pra të dy këto dhe pagesat përkatëse. Besoj se impakti do të jetë elemente, rritja e komponentëve të buxhetit dhe ulja i ndjeshëm.
2086 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Në funksion të zbatimit të këtyre politikave të që po bën një rishikim tërësor të ligjeve, vendimeve reja këto ditë vjen në Parlament projektligji i ri “Për në fushën e sigurimeve shoqërore që do të na japë ndihmën dhe shërbimet sociale”. Ky projektligj një optikë të re, të qartë në përcaktimin e niveleve të pasqyron të gjitha ndryshimet ekonomike, sociale ndërhyrjes drejt një përmirësimi shumëdimensional dhe juridike të nevojshme për sistemin e mbrojtjes e tërësor të sistemit të sigurimeve shoqërore. sociale. Projekti zgjeron kufijtë ligjorë të përftimit Besoj që garanci për zbatimin e këtij buxheti për familjet e varfra dhe për personat me aftësi të janë format disa nga të cilat unë i përmenda dhe të kufizuar, shton përgjegjësitë dhe rrit rolin dhe tjerat që vijojnë, janë ndryshimet strukturore, kompetencat e pushtetit vendor e të shoqërisë civile institucionale, ligjore që kanë ndodhur dhe që janë në krijimin e shërbimeve sociale në komunitet. në proces. Nga përmirësimi i statusit të invalidëve të punës, Ju ftoj ta votoni atë! pas miratimit të ligjit përkatës në tetor të vitit 2003, Falemnderit! invalidët do të përfitojnë një shtesë mbi pensionin e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Leskaj! invaliditetit, një pagesë për paaftësinë dhe 3000 mijë Zoti Garuli. Përgatitet zoti Gani Hoxha. lekë në muaj për ata që gëzojnë statusin e plotë Aleksandër Garuli – Falemnderit, zoti Kryetar! invaliditetit dhe 2000 lekë për ata që e kanë të Dëshiroj të tërheq vëmendjen drejt një problemi pjesshëm. Nga ky përmirësim përfitojnë rreth 27 mijë i cili për fat të keq vazhdon të mbetet në heshtje invalidë pune për të cilët buxheti parashikon të nga kjo Qeveri si dhe nga shumica e këtij Parlamenti. mbështesë me rreth 840 milionë lekë në vit. Të tilla Para disa muajsh ky Parlament ka miratuar një përfitime do të kenë nënat që lindin më shumë se ligj mbi emigracionin i cili kishte një faturë jo të vogël tre fëmijë, kujdestaria për njerëzit me aftësi të financiare. Në këtë ligj, tashmë të miratuar nga ky kufizuar, personat paraplegjikë e tetraplegjikë, jetimët Parlament, përcaktohen saktë detyrimet e shtetit mbi 18 vjeç e grupe të tjera. për arsimimin e fëmijëve të emigrantëve në gjuhën Filozofia e re e politikave dhe e legjislacionit që shqipe, detyrimet e shtetit për ruajtjen e kulturës po adoptojmë në shërbimet sociale ka në qendër dhe të trashëgimisë kombëtare, krijimin e qendrave klientin. Buxheti për sigurimet shoqërore mban kulturore të shoqatave të emigrantëve në vendet parasysh plotësimin e objektivave për përsosjen e pritëse, vendosjen e lidhjeve të qëndrueshme sistemit që lidhet me përmirësimin e koeficientit të ndërmjet bashkësive shqiptare dhe nxitjen e varësisë të sistemit i cili ka ndryshuar nga 0.5 me 1 veprimtarive me tematikë kombëtare, si dhe ngritjen që ka qenë në vitin 2002, në 1.1 me 1, uljen e deficitit e një komiteti ndërministror me një sërë detyrash të skemës se pensioneve urbane, rritjen e diapazonit që kërkonin shpenzime. të pagave mbi të cilat derdhen kontribute, rritjen e Nëse sheh me vëmendje dhe kalon nëpër masës së kontributit për zonat rurale, uljen e rreshtat e këtij projektbuxheti, konstaton që në asnjë përqindjes së kontributeve nga 42.5% në 38.5%. nga dikasteret përkatëse që lidhen drejtpërdrejtë më Dua të sqaroj Parlamentin sepse këtu është përdorur këtë problem nuk është parashikuar asnjë lekë për një shifër 45.9%, në fakt është 38.5%, rritjen këto probleme lidhur me zbatimin e këtij ligji. graduale të moshës së daljes në pensione shoqëruar Meqenëse e marr fjalën menjëherë pas ministres, me mundësi për pension të reduktuar, rritjen e pagës që drejtpërdrejtë mbulon këtë sektor, dhe në minimale për efekt kontributi, futjen e sistemit të diskutimin e saj nuk trajtohej aspak një nga detyrat auditimit, nisjen e projektit të ri për zbardhjen e kryesore të këtij dikasteri, lidhja e këtij vendi dhe pensioneve dhe shumë projekte të tjera. ruajtja e raporteve me emigrantët. Buxheti mban gjithashtu parasysh faturën Duhet të kujtojmë këtu se emigrantët janë financiare të masave të fundit të Qeverisë për taksapagues dhe kontribues tepër të rëndësishëm vendosjen e sigurimit suplementar, pra që përfshin në buxhetin e këtij shteti. Në qoftë se përmendim disa kategori siç janë ushtarakët, minatorët e vetëm taksën që ata paguajnë 30 euro për një nëntokës, veteranët dhe disa kategori të tjera dhe legalizim dokumenti pranë përfaqësive tona, pra rreth grupe vulnerable. Buxheti garanton rritjen e masës 800 mijë emigrantë, minimalisht nga 2 dokumente së pensioneve të qytetit dhe fshatit si dhe faturën e të legalizuar, ndonëse po legalizojnë nga 4-5 të tilla, korrigjimit të diferencave dhe padrejtësive sociale nëse bën një aritmetikë të thjeshtë rezulton se rreth të krijuara gjatë periudhë 1993-1997 nga 50 milionë euro janë të ardhurat vetëm nga kjo taksë. legjislacioni. Aktualisht ne kemi ngritur një grup pune Nëse llogarisim sikur vetëm 50 euro të sjellë në
2087 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Shqipëri secili prej tyre, pra bëjnë dhe rreth 50 Të bësh analizën e fenomeneve të këtij milionë euro të tjera. Dhe nëse llogarisim që ata kur projektbuxheti dhe mënyrën e përgatitjes dhe vijnë për pushime gjatë periudhës së verës ose të diskutimit të tij duhet shumë kohë. Por unë do të vitit të ri sjellin rreth 200 milionë dollarë të ardhura përshkruaj disa elemente thelbësorë që kërkojnë të tjera, pra që i konsumojnë në Shqipëri. Duhet të zgjidhje. kujtohemi që ata janë faktorë tepër i rëndësishëm Së pari, në disa dikastere u bënë disa takime në mbushjen e buxhetit të shtetit. të zgjeruara për trajtimin e buxhetit që kishte lidhje Pra, ky shtet nëse ata do t’i shikonte jo si bijtë me zona dhe qarqe të veçanta. Takime në kushte e këtij vendi por me një sy fare të ftohtë dhe do t’i formale thjesht për t’u njohur me shifrat e projektit, shikonte thjesht si interes ekonomik, duhej të ishte pa marrë parasysh nevojat dhe kërkesat specifike kujtuar pak më shumë që në këtë projektbuxhet të për çdo zonë apo qark. Takime të tilla duhet të parashikonte ato pak shpenzime që kërkohen për bëheshin shumë kohë më parë, duke diskutuar zbatimin e ligjit që kemi miratuar për emigracionin. prioritetet e nevojat e më pas të rreshtoheshin ato Pra, ky shtet lidhur me këtë çështje, siç shihet në letra dhe tabela. Po kështu dhe diskutimi në në këtë projektbuxhet funksionon si një komisione nuk pati kohën e mjaftueshme e duke gjysmëpërcjellës. Pra, fiton shumë nga emigrantët mos marrë në konsideratë kërkesat për ndryshime dhe nuk u jep atyre asgjë. Dhe të kujtohemi që mbi në projektligjin që paraqitet sot për votim. ta rëndon një racizëm i tmerrshëm aty ku janë dhe Së dyti, paketa fiskale dhe paketat e miratuara sikur të mos mjaftonte ky racizëm shoqërohet dhe për këtë qëllim nga maxhoranca përbën hallkën më me diskriminimin që i bën shteti i tyre duke i lënë të dobët të këtij projektbuxheti, i cili i mbështet të në një harresë kaq fatale. Pra, jo thjesht duke parë ardhurat në një sistem të rënduar taksash dhe këtë projektbuxhet nga një këndvështrim opozitar, tatimesh që është vështirë t’i rreshtosh në letër pa por duke tentuar ta shoh nga një këndvështrim le dhe t’i paguash ato. Pra, nga ky nivel taksash qytetar, për mua do të mjaftonte vetëm ky fakt për arkëtimi i tyre do të jetë i pamundur pasi dhjetëra të votuar kundër dhe për ta parashprehur qëndrimin biznese kanë falimentuar që këtë vit pa marrë tim kundër këtij projektbuxheti. Duke mos tentuar parasysh mbylljen e aktiviteteve të tjera për vitin të trajtoj problemet e tjera që u ngritën, por vetëm ushtrimor në vazhdim. Sikur të mos mjaftonin taksat ky fakt do të më mjaftonte, kjo braktisje fatale e 1/ dhe tatimet ekzistuese për vitin 2003, u desh të 3 të popullsisë, që nuk është rasti i parë që Qeveria, shtohej taksa e re e qarkullimit rrugor, rritja e tatimit edhe në programet e saj dhe në këtë projektbuxhet mbi të ardhurat, rritja e akcizës së naftës dhe që ka sjellë, i lë në harresë 1/3 më vitale të kombit benzinës, duke rritur respektivisht 5 dhe 8 lekë për tonë. litër çmimet, si dhe rishikime të niveleve të tarifës Falemnderit! doganore për artikuj që vazhdojnë të mbeten monopol Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Garuli! Zoti i njerëzve të veçantë. Gani Hoxha e ka fjalën dhe të përgatitet zonja Rritja e këtyre taksave pa dyshim që do të Fatbardha Shabani. ndikojë në treg duke thelluar varfërinë e njerëzve në Gani Hoxha – Zoti Kryetar! nevojë e me burime të vogla financiare. Me paketën Të nderuar kolegë! fiskale u bënë edhe disa ndryshime në ligjin “Për Diskutimi dhe debati për projektbuxhetin e një tatimin e vlerës së shtuar”. U reklamua si ndihmë shteti pa dyshim përbën momentin më të për fermerët kompensimi i TVSH-së për faturat e rëndësishëm madje pikën më kulmore të aktivitetit qumështit, por në fakt ai favorizon disa përpunues të një parlamenti. Në pamje të parë të këtij të qumështit, duke konkurruar baxhot dhe projektbuxheti do të ballafaqohesh me tabela përpunuesit e vegjël. Kurse fermerët e vegjël mbeten shpenzimesh e të ardhurash por duke hyrë në përsëri të pambrojtur nga sistemi fiskal në Shqipëri. analizën e tyre do të shohësh lakuriqësinë e Së treti, shqetësim të madh dhe papërgjegjshmëri programit ekonomik të Qeverisë, të shpenzimeve e Qeverisë përbën ndarja e investimeve, duke administrative galopante e pa kriter, të nivelit të ulët diskriminuar zona të caktuara, si edhe raporti të investimeve, të ndarjes së tyre në mënyrë skandaloz i shpenzimeve korente me investimet në diskriminuese e klienteliste, të mungesës totale të raportin 3 me 1, duke rënduar shqiptarët me një politikave ekonomike që do t’u kthenin shpresën ngarkesë financiare të administratës që në vend që shqiptarëve të zhytur në varfëri dhe mjerim. të vijë duke u shkurtuar ajo rritet çdo ditë, duke u
2088 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shndërruar në një makinë burokratike e korruptive Buxheti i Ministrisë së Rregullimit të Territorit dhe strehë e militantëve partiakë. nuk ndërhyn prej vitesh në infrastrukturën, sistemimin E, në këto rrethana, ky buxhet nuk është në dhe asfaltimin e qytetit të rrënuar totalisht. Pa le të gjendje të ndihmojë në zhvillimin ekonomik, aq më bësh fjalë për strehimin apo furnizimin me ujë të pak në zbutjen e varfërisë dhe papunësisë masive. zonave rurale, të cilat nuk janë në hesap fare. Të nderuar deputetë! Vëmendje e veçantë duhet t’i kushtohet buxhetit Më poshtë unë po evidentoj politikat e Qeverisë të pushtetit lokal. Megjithëse kemi një ligj për dhe disa dikastereve në këtë projektbuxhet, për pushtetin lokal, sipas standardeve Evropiane e në qarkun e Dibrës dhe rrethin e Matit veçanërisht. përputhje me Kartën Evropiane të Autonomisë Konkretisht, buxheti i Ministrisë së Arsimit për Lokale, përsëri buxheti i vitit 2004 bart në vetvete këtë rreth është tepër i vogël në nivelin e 30 milionë një nivel të lartë të financimeve dhe shërbimeve lekëve që, duke u krahasuar me nevojat minimale publike në nivel lokal nga administrata qendrore. vetëm për rikonstruksionin e shkollave ekzistuese, Financimi i përqendruar nga ministritë e linjës duhet 10 vjet rresht që të riaftësohen sipas këtij ritmi, është tendencë për t’i mbajtur organet e pushtetit pa llogaritur këtu nevojat për shkolla të reja, për vendor të kontrolluara, nën presion dhe duke bërë pajisje apo mirëmbajtje. shpërndarjen e fondeve publike në mënyrë Në këto rrethana të ambienteve të mësimit, klienteliste e mbajtur jashtë vëmendjes zonat që pagave të ulëta të arsimtarëve, të mungesës së drejtohen nga opozita. Madje, edhe në atë buxhet kuadrove apo të pamundësisë së funksionimit të që disponon kjo ministri të bie në sy menjëherë në shkollave private, për nivel të ulët ekonomik, arsimi zërin ‘investime për rrugët rurale’ në shumën prej po shkon drejt degradimit total apo në nivelet e 200 milionë lekë që nuk detajohet por lihet në analfabetizmit të ri. Sikur të mos mjaftonin këto, kompetencë të dikasterit për të bërë dhurata sipas edhe ndarja e fondeve ekzistuese nga kjo Ministri interesave të tyre. është 2-5 herë më e ulët se shumë rrethe në jug të Nuk mund të lë pa përmendur sot buxhetin e vendit, për këtë vit ushtrimor, pa llogaritur investimet akorduar nga Ministria e Punës dhe e Çështjeve shpërpjestuese të viteve të shkuara. Sociale. Ky dikaster që ka peshën më të madhe të Buxheti i Ministrisë së Transporteve për vitin fondeve të buxhetit, 25.3 miliardë lekë, përsëri nuk 2004 për këtë zonë paraqitet totalisht i zbrazur, edhe arrin të favorizojë qarkun e Dibrës si zonë e varfër pse kjo ministri posedon pjesën më të madhe të dhe pa burime financiare që duhet të jetë direkt nën buxhetit në shumën prej 13.2 miliardë lekësh. Për vëmendjen e kësaj ministrie. Ajo mjaftohet me 12 rrethin e Matit ajo nuk parashikon asgjë. Rruga milionë lekë për programet e rritjes së punësimit në nacionale Milot-Klos është totalisht jashtë një qark me një popullsi 250 mijë banorë. Po kështu normalitetit, madje po shfrytëzohen si rrugë edhe fondi i ndihmës ekonomike është në nivelin nacionale rrugët dhe unazat e bashkive Burrel e 75% të nevojave të njerëzve pa asnjë burim tjetër Klos, duke i nxjerrë ato jashtë përdorimit nga mjetet financiar. Kurse investimet e buxhetit dhe të huaja e tonazhit të lartë. në këtë qark janë për çudi zero, kur qarqe ku është Megjithatë, kërkesat tona dhe të pushtetit deputete zonja ministre përfitojnë 30 milionë lekë vendor, kjo ministri nuk do t’ia dijë se ka edhe atje apo Tirana 600 milionë lekë, ndërsa ky qark nuk rrugë dhe njerëz. Në këto rrethana, duhet që merr asnjë grosh. bashkitë përkatëse të bllokojnë trafikun në qytetet Problemet që ka zona janë vërtet të mëdha dhe e si pasojë e bllokimit të të gjithë qarkullimit në askush nuk pretendon që ato të zgjidhen brenda këtë zonë të bëjë që ministria të kujtohet se duhet një buxheti, por shpërndarja racionale e parave dhe të ndërhyjë sadopak. Duhet të kujtoj këtu se edhe favorizimi i zonave më në nevojë duhet të jetë kur është investuar në këtë aks ato kanë pasur vlera prioritet i një projektbuxheti duke bërë të mundur minimale dhe investimi ka qenë totalisht jashtë hapa në rritjen e drejtzgjidhjes dhe jo në thellimin e eficiencës. varfërisë, humbjes së shpresës dhe largimit të Po e zymtë paraqitet situata e investimeve nga njerëzve nga vendlindja e tyre. Ministria e Bujqësisë duke mos dhënë asnjë Nga sa thashë më lart, unë nuk mund të shpresë për rrugëdalje për bujqësinë si dhe shprehem në favor të këtij projektbuxheti. Duke abandonimin total të veprave ujitëse, aq të nevojshme deklaruar votën kundër qoftë për politikat ekonomike për fermerët. të tij, për ndarjen diskriminuese dhe jo korrekte të
2089 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
parave të tij si dhe mos marrjen parasysh të drafteve maxhorancës, zë një vend të rëndësishëm. dhe amendamenteve që solli opozita në Parlament Megjithatë, unë mendoj se për arsimin profesional, për paketën fiskale. Unë tërheq dhe një herë qoftë ai trevjeçar apo pesëvjeçar, duhet t’i kushtohet vëmendjen që miratimi i këtij projektligjit të jetë arenë më shumë vëmendje si me anë të strukturës ligjore ku të ballafaqohen idetë, vizionet dhe strategjitë t’i hapet më shumë hapësirë për të krijuar vetë të ekonomike duke e detyruar Qeverinë të marrë ardhura dhe pastaj t’i përdorin ato për rritjen e përgjegjësi përpara shqiptarëve, duke e zhveshur cilësisë së mësimdhënies, sepse kështu do të debatin nga demagogjia dhe mungesa e shkojmë në shkurtimin e fondeve për kualifikimet profesionalizmit. profesionale. Ju falemnderit për vëmendjen, por duke Vit pas viti Qeveria ka rritur pensionet në fshat shpresuar sado pak që gjërat të bëhen ashtu siç e dhe në qytet si dhe ka punuar për zbatimin e projektit kërkojnë interesat e popullit. të ngushtimit të diferencave të krijuara midis Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Hoxha! pensioneve të caktuara para dhe pas vitit 1993, por Zonja Shabani e ka fjalën. Zoti Palaj të përgatitet. edhe të përdorimit të koeficientëve të pabarabartë Fatbardha Shabani – I nderuar Kryetar i seancës! të indeksimit. Natyrisht këto janë pasoja që ne Të nderuar kolegë deputetë! trashëguam, por unë mendoj se kjo anomali e krijuar Si në çdo fundviti, Kuvendi po analizon me duhet të marrë fund, si dhe mbështetja financiare e përgjegjësi projektbuxhetin e vitit 2004. Në qoftë se të gjitha vendimeve të marra për statuset e ndryshme do ta analizojmë në kompleksitet programin si të veteranëve, dëshmorëve, pilotëve që u mor financiar të vitit 2004, ai shënon një hap të kohët e fundit me qëllim që këto shtresa t’i prekin rëndësishëm përpara në drejtim të ruajtjes dhe ato realisht. konsolidimit të mëtejshëm të arritjeve pozitive, të Të nderuar kolegë! treguesve makroekonomikë dhe atyre të buxhetit, Prioriteti ynë në infrastrukturë është tërësisht i por mendoj se më pozitive është se ky projektbuxhet përcaktuar dhe konsiston kryesisht në rrugët dhe mbështetet në një realitet konkret dhe të akset që kanë filluar ndërtimet e që janë në vazhdim. qëndrueshëm, gjë që përbën një bazë nisjeje të Mendoj se infrastruktura e brendshme e qyteteve lë sigurt për konsolidimin e mëtejshëm të rritjes shumë për të dëshiruar. Meqenëse jam e zgjedhur ekonomike, të ruajtjes së inflacionit në kufijtë 2-4%, në qytetin e Vlorës, dua të sjell në vëmendjen e si dhe të rritjes së të ardhurave të buxhetit. Qeverisë se me gjendjen që ka arritur infrastruktura Por, fatkeqësisht, në vend të analizave e brendshme e qytetit, qeverisja vendore me atë ekonomike apo dhe atyre të ndershme politike, këtu buxhet që disponon dhe me ato kompetenca që i opozita jo vetëm që bojkoton seancën dhe nuk lejon ligji nuk mundet të bëjë dot gjë dhe aty ka denjon të dëgjojë, por vetëm përçmon dhe injoron zona e lagje që në qoftë se nuk ndërhyhet sot jo sukseset e arritura, duke harruar kohën kur qeverisnin vetëm që do të jetë vonë për ato komunitete por që kalonte gjashtëmujori i parë e punohej me edhe financimet do të duhen disa fish. Ndërkohë buxhete mujore e tremujore, ku nervi i punës u vra mendoj se dhe në punimet që bëhen në rrugët duke stimuluar parazitizmin ose fitimin e parave në kryesore ka nevojë për një supervizion shumë të rrugë të pista, kur te njerëzit u stimulua mendimi i rreptë sepse cilësia e punimeve sipas standardeve pasurimit të shpejtë dhe pa punë. lë për të dëshiruar. Të nderuar kolegë të opozitës! Unë mendoj se në paraqitjen e projekteve dhe Unë shpresoj se ju e doni por dhe në qoftë se kryesisht në ato për rrugët ka shumë mbingarkesë, nuk doni ju, Shqipëria nën qeverisjen e maxhorancës e thënë më hapur preventiva të fryra dhe më vonë socialiste u fut në rrugën e progresit, rritjes reale situacione shtesë duke rritur kështu dhe duke ekonomike dhe jo fiktive duke punuar për realizimin rënduar koston për njësi, por ndërkohë lë vend edhe e prioriteteve të qarta të zhvillimit të vendit si dhe për abuzime. rriti ndjeshëm kredibilitetin ndërkombëtar të vendit Projektbuxheti i vitit 2004 mbështetet tonë. financiarisht edhe në pagesën e TVSh-së për Objektivat e buxhetit 2004 janë ambicioze. Ato investimet e huaja. Meqenëse në zonën time, ku kërkojnë impenjim e koordinim për realizimin e tyre. jam edhe kandiduar, pritet prej kohësh një investim Edhe në këtë projektbuxhet subvencioni për arsimin pilot nga Kooperacioni Italian, i parealizuar deri tani dhe shëndetësinë, si dy nga prioritetet bazë të por as edhe me ndonjë afat zbatimi, por vetëm vit
2090 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
pas viti në pritje dhe mospërfshirje në buxhet asgjë Shqipërisë. Zhvillimi i bujqësisë shqiptare tani po për këtë zonë, për infrastrukturën e saj dhe shkon drejt asfiksimit të plotë. Me rritjen e akcizës sistemimin e kësaj lagjeje bën që ky komunitet të së karburanteve në 30% në vend që të ulej për ndihet keq sepse zona është bregdetare dhe bujqësinë, fermeri shqiptar tani nuk është në gjendje prioriteti ynë për zhvillimin e turizmit kërkon të të punojë tokën dhe të dalë në treg me prodhimet e veprohet ndryshe. tij. Shpenzimet për punimin dhe mbjelljen e tokës Unë mendoj se kapacitetet profesionale e sot janë më të mëdha se prodhimi i dalë nga këto intelektuale në fushën e projektimit urban duhen punime. Sot fermeri shqiptar, për të mbijetuar, po stimuluar me fonde, sepse duke qenë një qytet detyrohet të shesë bagëtitë për të mbjellë tokën. bregdetar, pra qytet turistik, kërkon më shumë Kjo vërehet edhe në uljen e numrit të gjedhëve në vëmendje, kërkon më shumë studime e projektime 120 mijë krerë në katër vitet e fundit dhe në mbi 1 afatgjatë dhe kjo jo vetëm në Vlorë por në të gjitha milion i numrit të dhenve. ato vende ku investimi e sjell shumë shpejt fitimin. Janë realizuar në bazë të orientimeve të OBT- Të nderuar kolegë! së disa marrëveshje të tregtisë së lirë. Nuk jemi Është e sigurt se, në këto dy ditë, shtresat në kundër këtyre marrëveshjeve, por këto marrëveshje nevojë që po na dëgjojnë presin me padurim të janë firmosur nga qeveritarë të papërgjegjshëm. Me evidentojnë atë çfarë atyre u intereson, që u sjell këto marrëveshje fermeri shqiptar diskriminohet më shumë mirëqenie, më shumë integrim në jetën plotësisht. Po analizoj shkurtimisht marrëveshjen e përditshme. Natyrisht ato kërkojnë pensione më me Maqedoninë, të firmosur nga zonja Meksi. të mëdha se këto që kanë, më shumë matës për Shqipërisë i lejohet eksporti i vajit të ullirit, energjinë e për ujin, më shumë alternativa për molusqeve, peshq, lëkurë dhe lesh, produkte këto ngrohje e punë e të tjera. Por ky projektbuxhet, duke që edhe për konsumatorin shqiptar janë të pakta, i pasur në qendër të vëmendjes, nuk mund të dhe i lejohet importimi nga Maqedonia i prodhimeve përfshijë ëndrra të parealizueshme, por mundësi si domate, shalqi, djathë, patate etj. Kjo bën që konkrete në rritje të vazhdueshme, sepse në gjashtë tregu shqiptar të mbytet nga prodhimet e vendeve vjet qeverisje maxhorancës socialiste i është dashur fqinjë dhe prodhimi i fermerit shqiptar të mbetet stok të mjekojë e të mbyllë plagë të mëdha që hapi në vend. qeverisja e mëparshme, e cila jo vetëm nuk bëri Ju kujtoj zotërinj qeveritarë dhe deputetë se sot reformat e duhura për kohën por disa herë e çoi Shqipëria importon në vit produkte bujqësore e vendin prapa, që më e pakta që mund të bëjë është blegtorale me një vlerë monetare 1 miliardë e 174 që të kthejë sytë prapa dhe të kërkojë një ndjesë milionë dollarë. Kjo tregon se bujqësia shqiptare publike. është asfiksuar plotësisht nga prodhimet e vendeve Unë jam e bindur se ky projektbuxhet do të fqinje dhe si rezultat i politikave diskriminuese të shoqërohet gjatë vitit 2004 edhe me paketë tjetër Qeverisë shqiptare. Vetëm një zë është realizuar investimesh, për shkak se viti 2004 paraqitet një vit deri tani në eksportet shqiptare, ai i leshit. Shtroj i mbarë financiar, por edhe për shkak të privatizimeve pyetjen: Do të vazhdoni me strategjinë e gjelbër të të suksesshme duke bërë që shtetasit shqiptarë Xhuvelit ku theksohet se bujqësia shqiptare duhet ta ndiejnë veten më mirë. Me shpresën dhe besimin të dalë në eksportet bujqësore me raki rrushi e se Qeveria e integrimit do të bëjë realitet këtë buxhet qumësht dhie? të integrimit, shpreh votën time pro këtij projekti. Falënderoj Qeverinë për trajtimin e duhur për Falemnderit! eksportet e leshit. Ku i keni premtimet elektorale Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Shabani! për mbështetje të prodhimit vendas dhe kredi për Zoti Palaj ka radhën. Përgatitet zoti Rahmi bujqësinë shqiptare? A e dini se ia keni vendosur Mehmetllari. litarin në fyt fermerit shqiptar? Kam parë me Valentin Palaj – Falemnderit, zoti Kryetar! vëmendje planifikimet për zonat që përfaqësoj. Ku Të nderuar kolegë deputetë! janë deklarimet e ministrave dhe Kryeministrit në Kam parë me vëmendje projektbuxhetin e vitit Shkodër dhe në Parlament për rrugën e Velipojës 2004 dhe paketën fiskale tani të kaluar në dhe të urës së Bunës? Po premtimet e bëra vitin e Parlament. Vërej me shqetësim të madh se Qeveria kaluar me rastin e përmbytjeve, për ndërhyrje me aktuale po diskriminon fermerin shqiptar dhe zonat fonde të Bankës Botërore dhe të Ministrisë së veriore të harruara totalisht si zonat më të varfra të Bujqësisë në lumin Bunë për mbrojtjen nga
2091 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
erozioni?! Ku shkuan ato para, rreth 70 milionë lekë autostradave dhe një infrastrukture të shtrirë të reja?! gjithandej, të kenë mundësinë e transportit dhe Gjithashtu, vë re se shpesh herë, edhe ato fonde telekomunikacionit komod, të furnizimit më të mirë që planifikohen në buxhet lëvizin sipas konjukturave me ujë dhe energji elektrike, të kenë më shumë elektorale dhe bëhet transferimi i tyre nga një zonë shanse për t’u punësuar, madje edhe për të zgjedhur në një zonë tjetër siç ndodhi me fondin e rrugës së vendin e punës etj. Në këto vite njerëzit lëvizin më Velipojës. Përfundimisht theksoj se ky projektbuxhet lirshëm si brenda dhe jashtë vendit. Jeta e njerëzve është diskriminues për zonat rurale dhe në veçanti është bërë më e sigurt dhe besimi te strukturat e për zonën e veriut të Shqipërisë. Si deputet i shtetit është më e lartë se asnjëherë tjetër. Në këto Shkodrës, e harruar nga kjo Qeveri, deklaroj votën vite biznesi ka provuar frymëmarrjen më të plotë dhe time kundër këtij buxheti i cili nuk bën gjë tjetër shikon te Qeveria një partnere serioze për zhvillimin veçse realizon shkatërrimin përfundimtar të fermerit e tij të mëtejshëm. Në këto vite morën një zhvillim shqiptar. të paparë mediat e lira ku ju keni mundësi të flisni e Falemnderit! të përbaltni gjithçka të mirë të arritur gjatë këtyre Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Palaj! Zoti viteve, madje edhe të kërcënoni, pa iu hyrë asnjë Mehmetllari dhe përgatitet zoti Qesja. gjemb në këmbë. Në këto vite morën formë të plotë Rahmi Mehmetllari – Zoti Kryetar i Kuvendit! institucionet e pavarura të një shteti ligjor ku secili Të nderuar kolegë! prej tyre gëzon të drejtën për të pasur një buxhet të Gjatë studimit me vëmendje të projektbuxhetit pavarur nga Qeveria dhe politika e ditëve të tjera. të vitit 2004 u përpoqa të jem sa më realist duke e Por ju, të nderuar kolegë të opozitës, nuk parë atë si në aspektin e përgjithshëm ashtu edhe dëshironi t’i shikoni këto arritje ose më mirë ju tentoni në atë sektorial, rajonal dhe lokal. Nga ky studim t’i mohoni dhe t’i nxini ato, duke i sjellë një të keqe rezulton se ky projektbuxhet në tërësinë e tij shumë të madhe jo thjesht Partisë Socialiste dhe pasqyron mundësitë reale të ekonomisë sonë për Qeverisë, por dëmtoni imazhin e mirë të Shqipërisë. të siguruar të ardhurat e nevojshme për financimin Madje ju e bëni këtë edhe kur organizmat e sektorëve më të rëndësishëm, duke balancuar në ndërkombëtarë, që na monitorojnë, shprehin masën më të mirë të mundshme pjesën e konsumit, vlerësime pozitive për hapat që ka bërë Shqipëria pra paga, pensione e ndihmë ekonomike e të tjera në këto vite. Me këtë nuk dua të them se ne kemi me atë të investimeve kapitale në të cilën marrin arritur gjithçka, se te ne nuk ka probleme për t’u përparësi të dukshme sektorë që i shërbejnë zgjidhur, si në fushën e reformave legjislative- drejtpërdrejtë komunitetit si arsimi, shëndetësia, strukturore ashtu edhe në fushën e investimeve etj. infrastruktura, ujësjellës e kanalizime etj. Është kjo Përkundrazi, te ne ka shumë punë për të bërë dhe arsye që unë do të ftoja të gjithë kolegët deputetë, ne jemi votuar dhe vazhdojmë të votohemi pikërisht përfshi edhe ata të opozitës, që të shikojnë më me për të marrë përgjegjësitë, sepse shumica e realizëm dhe më me gjakftohtësi materialin e shqiptarëve vazhdon t’ia besojë fatet e veta pikërisht paraqitur e të votojnë atë duke hequr dorë nga Partisë Socialiste dhe aleatëve të saj. Unë do të qëndrimet demode të votimit kundër për gjithçka. bashkohesha me sugjerimet profesionale të ndonjë Por me sa duket ju nuk doni të jetoni me realitetin kolegu të opozitës por nuk mund të pajtohem me dhe vazhdoni t’i bini avazit të vjetër, prej të cilit e akuzat e vazhdueshme të lidershipit të PD-së, nga keni të pamundur të shkëputeni. goja e të cilit nuk ka mbetur njeri në këtë sallë pa u Të nderuar kolegë! baltosur, nuk ka pasur ndonjë lëvizje për reforma pa Parë në dinamikë, të ardhurat e buxhetit të u paragjykuar apo pa u sulmuar para se ajo të lindë shtetit kanë ardhur në rritje të vazhdueshme, duke ose të fillojë të zbatohet. krijuar mundësi e shanse si për rritjen e pagave, të Mendimi është se shqetësimet reale të opozitës pensioneve e të ndihmës ekonomike për të papunët nuk janë ato që pozohen këtu. Shqetësimi i vërtetë dhe për shtresat e margjinalizuara në tërësi ashtu i saj është zhgënjimi i madh që provuan shqiptarët dhe për investime. Kanë qenë vitet e qeverisjes nga qeverisja e mbrapshtë e tyre. Prandaj, kjo e socialiste e progresiste gjatë të cilave qytetarët fundit, me një stërmundim të jashtëzakonshëm, shqiptarë shikojnë ndërtimin dhe ristrukturimin e mundohet t’i mbushë mendjen shqiptarëve dhe shkollave, të spitaleve, të qendrave shëndetësore joshqiptarëve që ne të gjithë jemi njëlloj, të paaftë në të gjithë Shqipërinë, të shikojnë ndërtimin e apo të ligj. Kjo është më e pakta. Jo, zotërinj, nuk
2092 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
është kështu! Ju nuk duhet të keqpërdorni lënda e parë për industrinë agro-ushqimore, apo sinqeritetin tonë, kur ne pranojmë përgjegjësitë tona ushqimet për blegtorinë, të vijnë nga jashtë, kur për një qeverisje më të mirë, për të ecur edhe më prodhimi vendas nuk mungon? Sa i vjen në ndihmë shpejt kur kritikojmë njëri-tjetrin dhe madje dhe fermerit shqiptar shërbimi këshillimor që funksionon vetveten. Ky reflektim është shprehje e përgjegjësisë në çdo rreth? Këto janë, pra, disa shqetësime që politike dhe gatishmërisë sonë për të marrë përsipër ka sot bujqësia jonë e që duhen zgjidhur. barrë edhe më të rënda. Dhe këtë e bëjmë sepse Por ne problemin e fshatit duhet ta shikojmë jemi më të interesuar se ju për të shëruar plagët e më gjerë se sa prodhimi bujqësor. Te ne ende nuk trashëguara nga e kaluara e largët dhe e afërt. Puna përfunduar migrimi i brendshëm i popullsisë. Por më e lehtë në këtë botë është të vështrosh të tjerët pas kaq vitesh ne kemi nxjerre konkluzionin se cilët kur punojnë dhe t’i përflasësh ata. Këtë punë keni janë zonat rurale që edhe për një kohë mjaft të gjatë, marrë përsipër edhe ju ta bëni, por kështu nuk mund për arsye nga më të ndryshmet, do të vazhdojnë të të fitosh besimin e atyre që dëgjojnë, survejojnë dhe mbeten ende të populluara, prandaj këto zona duhet votojnë. Prandaj ju nuk mund të ndryshoni dot rolin e të mbështeten me investime jo vetëm në fushën e opozitës që keni marrë dhe që nuk dini ta luani atë. bujqësisë por edhe në infrastrukturë, arsim, Të nderuar kolegë! shëndetësi etj. Më konkretisht për zonën time Nuk u futa në shifrat e këtij buxheti, pasi ato u elektorale, në qarkun e Korçës, në gamën e gjerë përmendën dhe u komentuan nga shumë kolegë, të problemeve, më emergjente paraqiten: por do të trajtoja disa probleme shumë shkurt. 1.Ribonifikimi i fushës së Maliqit e cila vazhdon Së pari, do të tërhiqja vëmendjen për të përmbytet edhe me reshjet më minimale dhe me prapambetjen që vazhdon të ketë sektori i bujqësisë. këtë fushë e kanë lidhur jetën e tyre mijëra banorë Po të kemi parasysh numrin e njerëzve të angazhuar të komunës së Vreshasit dhe të komunave të tjera në bujqësi, kushtet klimatike e tokësore që Zoti i përreth. ka falur Shqipërisë, si dhe përvojën që kemi në këtë 2.Financimi i rikonstruksionit të ujësjellësit për fushë, do të thosha që për ne është e pafalshme tre fshatra me rreth 3500 banorë të komunës së gjendja e këtij sektori. A mund të na falet që ne të Progrit për rreth 25 milionë lekë. eksportojmë vetëm 10% të atyre vlerave që ne 3.Financimi për shpimin e disa puseve për ujë importojmë? A mund të na falet ne që importet të pijshëm në komunën e Liqenasit për rreth 18 bujqësore të zënë 21% të totalit të importeve? Unë milionë lekë që do t’i shërbente shtatë fshatrave të do ta pranoja dhe do ta quaja fare normale që ne të minoritetit maqedonas. importojmë makineri e pajisje, të importonim artikuj 4.Financimi i kanalizimit të ujërave në fshatin elektronikë dhe teknologji bashkëkohore, por të Sheqeras për rreth 31 milionë lekë ku banojnë rreth harxhosh 21.1 miliardë lekë për produkte bujqësore 3500 banorë e që përmbyten vazhdimisht për shkak e ushqimore kjo duhet të na bëjë të mendohemi të topografisë së relievit ku është ndërtuar. mirë dhe të hedhim vështrimin nga bujqësia. 5.Rehabilitimi i rrugës Zëmblak-Doganë e Rregullimi i raporteve me strukturën e GDP-së nuk Gorricës e cila do të lidhte Korçën me zonën turistike bëhet duke abandonuar bujqësinë por duke e të Prespës dhe me Maqedoninë. vlerësuar atë njëlloj dhe si sektorët e tjerë. 6.Asfaltimi i rrugës Rrëmbec-Ormanë prej rreth Në fakt, ne vazhdojmë të harxhojmë mjaft para 20 milionë lekë. për bujqësinë si në fushën e ujitjes, kullimit, në atë Duke e mbyllur diskutimin tim, do të shprehja mbrojtjes së bimëve e të kafshëve e etj. Por me sa bindjen se këto kërkesa do të gjejnë vendin e duhur duket efektiviteti i tyre është ende shumë i ulët. Një gjatë detajimit të buxhetit sipas objekteve dhe do të nga shkaqet, për mendimin tim, është moseficienca ftoja kolegët deputetë për ta votuar projektbuxhetin e strukturave të Ministrisë së Bujqësisë dhe e paraqitur. Ushqimit. Për shembull, si mund të lihen drejtoritë Falemnderit! e bujqësisë në rrethe jashtë përgjegjësisë dhe të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Mehmetllari! drejtës së monitorimit të investimeve që bëhen në Zoti Dilaver Qesja e ka fjalën. Të përgatitet zoti Besnik fushën e mbrojtjes së bimëve! Kush i kontrollon firmat Dervishi. Urdhëro, për procedurë që merren me trajtimet kimike të bimëve dhe të Pal Dajçi – Mua më vjen keq se diskutoi edhe tokave? Si do të bëhet me sigurimin e tregjeve të Ministri i Energjetikës dhe sot është projektligji më shitjes të prodhimeve bujqësore? Pse duhet që i rëndësishëm dhe me ata që kemi komunikuar nuk
2093 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
ka drita. Për çfarë po e japim me televizion që mos se do të kishte hapa konkrete, të cilat duhet të ta shohë asnjeri? Tani më vjen shumë keq! Me të shohin të pasqyruar në buxhetin e këtij viti, por gjithë që kemi komunikuar nuk kanë drita. Del fatkeqësisht asnjë hap nuk është ndërmarrë dhe ministri këtu na thotë rezultatet. I çoni drita sot të nuk është pasqyruar në këtë buxhet. paktën qytetarëve të shohin se çfarë do të ndodhë Ka një impakt në fushën e energjetikës ku këto me ta vitin tjetër. financime që jep buxheti jepen në formë paradhënie, Falemnderit! sepse kuptohet që tenderat e energjetikës janë Servet Pëllumbi – Vazhdoni, zoti Qesja! tenderat me të cilat lidhen interesat e qeveritarëve Dilaver Qesja – Sot që po diskutohet buxheti më të lartë dhe pjesa e papërdorur nga këto salla është bosh si zakonisht kur diskutohen ligjet subvencione nuk i kthehet më buxhetit. Në qoftë se themelore. Këtu nuk janë ato veshë dhe ata sy që do të shohim me vëmendje raportin e Kontrollit të duhet të dëgjojnë dhe të shikojnë për të reflektuar Lartë të Shtetit në Korporatën Elektroenergjetike në sadopak nga ato vërejtje që bën opozita apo dhe tre vite e fundit ndodh i njëjti fenomen që përsëritet. vetë deputetët e pozitës. Në fakt bie në sy një diçka Jepen subvencione nga buxheti dhe, megjithëse nuk që deputetët e pozitës, pavarësisht se e miratojnë përdoren për destinacionin, Korporata Elektroenergjetike me urdhër buxhetin, kur vjen puna për të bërë një këto vlera nuk i kthen më në buxhet. Desha t’i bëj analizë analitike për këtë buxhet të gjithë kanë një pyetje ministrive të linjës: Ku shkojnë këto fonde? vërejtje thelbësore në fushat e tyre, si fjala vjen Pse nuk i kthehen buxhetit? Kur ne këtu diskutojmë parafolësi për bujqësinë, të tjerë për infrastrukturën, për një buxhet kaq të varfër, për një mungesë për ujësjellës e të tjera. Kjo tregon që ky buxhet ka investimesh në të gjitha fushat e jetës, ndërsa shumë defekte. Unë, si specialist i fushës, do të Korporata Eletroenergjetike merr subvencione dhe i ndalem në diskutimin tim për projektbuxhetin e vitit përdor ato jo në destinacionin e duhur pa ia kthyer 2004 për energjetikën. buxhetit! Është për të ardhur keq që në këtë projektbuxhet Në këtë buxhet nuk janë paraparë fare investimet për energjetikën nuk thuhet pothuajse asgjë. Në për energjetikën dhe as në komision nuk u paraqit relacionin që e shoqëron buxhetin thuhen disa shifra gjë. U tha që, më vonë, ministri do të thërresë që mundohen të justifikojnë një farë suksesi në deputetët sipas qarqeve për të diskutuar investimet fushën e energjetikës, si rritja e prodhimit vendas, në energjetikë, gjë e cila nuk ndodhi, dhe sot buxheti që nuk është për meritë të shtetit por është për vjen këtu në Parlament për t’u diskutuar dhe për t’u meritë të reshjeve që kanë rënë, të Zotit. Ndërsa kaluar me shumicën e kartonëve, pa e ditur asnjëri kur vjen puna për të parë se çfarë do të bëhet me nga ne si deputetë se çfarë do të bëhet me zonat e energjetikën shqiptare, sikurse edhe vitet e tjerë tyre për investimet në fushën e energjetikës. edhe për vitin 2004 është vënë një 1.7 miliardë lekë Gjithashtu ministri ka premtuar për një burim të subvenciome nga buxheti, me të cilin mundohet të mundshëm që ne e kemi dhe që po degradohet dita- lajë duart me këtë sektor kaq të rëndësishëm. ditës që është TEC-i i Fierit, që mund të shtonte në Ne e kemi diskutuar thellësisht edhe në mënyrë potenciale furnizimin me energji elektrike komision me përfaqësues të kësaj ministrie dhe të zonës së jugut. Do të jepeshin financime për këtë kemi dhënë vërejtjet tona si opozitë për sa i përket vit, domethënë për vitin 2004, por në buxhet nuk energjetikës, por fatkeqësisht shohim që në buxhet parashihet asgjë. Nga Qeveria bëhet vetëm show nuk është reflektuar asgjë në këtë fushë kaq të kur thuhet se do të kemi burime të reja energjetike rëndësishme dhe kaq të prekshme për qytetarët dhe le të përmendim këtu inaugurimin që bëri shqiptarë. Kryeministri aktual para disa viteve për të filluar Kjo shumë prej 1.7 miliardë lekë që financohet punimet në një hidrocentral në lumin e Vjosës, të nga buxheti nuk thotë asgjë se çfarë do të bëhet cilin harrojeni sepse nuk është bërë asgjë për këtë me burimet e reja për të cilat ka kaq nevojë punë. Gjithashtu bëhet show kur thuhet se do të energjetika shqiptare, jo vetëm në fushën e energjisë fillojmë punimet për ndërtimin e TEC-it të Vlorës elektrike por edhe në fushën e energjive alternative. dhe për energji të tjera që do të prodhohen me mulli Edhe vjet dhe sivjet e kemi ngritur këtë problem në me erë e të tjera, ndërsa në fakt energjetika shqiptare diskutimet që kemi në komisione, energjetika nuk po njeh asnjë investim për sa i përket burimeve shqiptare ka nevojë për energjitë alternative për të të reja dhe energjive alternative. Nga ministri është të cilat ministri edhe në fillim të këtij viti është zotuar thënë se do të ketë hapa konkrete të shoqëruara
2094 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe me investime për futjen e energjive të tjera, Nga ana tjetër, KESH-i dhe Ministria e sidomos për gazin për gatim dhe ngrohje në mënyrë Energjetikës, për hir të plotësimit të këtyre të përqendruar dhe konkretisht asgjë nuk është synimeve, e kanë vendosur furnizimin me kuota çfarë konkretizuar në buxhet. në fakt nuk përbën as një risi, por përkundrazi i Gjithashtu, në Komisionin e Industrisë, në fillim detyron shqiptarët që të mbeten në errësirë edhe të këtij viti u tha se matja e manipuluar, pra matësit për vitin e ardhshëm. Por nga ana tjetër, faturat aforfe e rinj do të vendoseshin që në tremujorin e fundit të në gjysmën e popullatës nuk bëjnë gjë tjetër veçse këtij viti dhe do të fillonte në mënyrë masive montimi i vjedhin ditën për diell shqiptarët në masën 25% i tyre në të gjitha qytetet e Shqipërisë. Nga njëra pasi fatura aforfe presupozon që furnizimi të jetë pa anë i themi gjërat, ndërsa nga ana tjetër nuk bëhet ndërprerje kur në fakt ka shumë zona të Shqipërisë asnjë hap konkret. Edhe shifrat që raportojnë ministri që më shumë se gjysmën e kohës ditore e kanë të dhe drejtori i Korporatës Eleketroenergjetike për ndërprerë energjinë elektrike. Nga ana tjetër kjo numrin e konsumatorëve që kërkojnë matje të mënyrë furnizimi me orare, teknikisht është përqendruar janë krejtësisht kontradiktore. Njëri thotë krejtësisht e palejuar pasi shkakton mbingarkesa se 280 mijë konsumatorë që kërkojnë matje, ndërsa të detyruara në rrjet çka sjell dëmtime dhe avari të tjetri thotë se 340 mijë konsumatorë, pra i takon të ndryshme në këtë sistem të cilat çojnë edhe në jetë gjysma e Shqipërisë pa matje të përqendruar. ndërprerje të tjera të paplanifikuara të energjisë. Por Të gjitha këto e bëjnë të pabesueshëm për kjo nga ana tjetër çon edhe në një reagim kolektiv. shqiptarët se ky buxhet që jepet për energjetikën Unë mund t’ju them ju se, me këtë mënyrë furnizimi, do t’u sigurojë atyre një furnizim pa ndërprerje dhe ka rrethe që e kanë pasur koeficientin e pagesës më vjen keq që parafolësi tha që shqiptarët gjatë në masën 95%, ndërsa sot ky koeficient pagese ka këtyre viteve të qeverisjes socialiste kanë pasur zbritur në masën 50%. furnizim më të mirë me energji elektrike. Desha t’i Por, që e bën më të rëndë këtë buxhet në fushën kujtoj parafolësit se deri në vitin 1998 Shqipëria nuk e energjetikës, është fakti që, në mënyrë krejtësisht ka njohur asnjëherë ndërprerje të furnizimit me arbitrare, Korporata Elektroenergjetike e ka rritur energji elektrike, ndërsa nga viti 1998 e këtej çmimin e energjisë elektrike mbi 40%, çka do të konsumatorët shqiptarë janë të detyruar të thotë se shqiptarët do të jenë më të varfër në xhepat përjetojnë ndërprerje të detyruara të energjisë e tyre për të paguar faturën e energjisë elektrike. elektrike si dënim kolektiv. Gjysma e konsumatorëve Servet Pëllumbi –Zoti Qesja koha ka mbaruar. shqiptarë që e paguajnë energjinë elektrike prapë Dilaver Qesja – Dhjetë minuta është koha. janë të detyruar të përjetojnë ndërprerjet e detyruara Servet Pëllumbi – Po, pra ka kaluar dhjetë të energjisë elektrike. Korporata Elektroenergjetike minuta. Vazhdo, zoti Qesja. Po të jap edhe një dhe Ministria e Energjetikës nuk kanë asnjë hap minutë. konkret në këtë drejtim. Përsëri me këtë shifër që Dilaver Qesja – Korporata e ka ulur nga 300 jepet në buxhet shqiptarëve u thuhet se edhe për kilovat në 200 kilovat, ndërsa në vendet fqinje është vitin në vazhdim do të ketë ndërprerje të energjisë çuar në 500 kilovat. Kjo tregon se fatura për energjinë elektrike dhe shqiptarët për hir të atyre detyrave që elektrike do të rëndojë më tepër gjatë vitit të vendosin donatorët për ta arritur nivelin e humbjeve ardhshëm. dhe nivelin e arkëtimeve do të ketë fatura aforfe në Unë jam dakord që duhet bërë liberalizimi i gjysmën e konsumatorëve dhe do të ketë ndërprerje çmimeve në fushën e energjisë, por ky liberalizim të energjisë elektrike. duhet bërë paralelisht me rritjen e të ardhurave, Njëkohësisht, ne kërkuam në komision sqarime ndërsa në Shqipëri ka dy vjet që pagat nuk rriten, se sa ka vajtur debia që të tjerët i kanë Korporatës megjithatë faturat e energjisë elektrike sa vijnë e Elektroenergjetike dhe shifra që u dha aty ishte se shtohen. deri në fund të këtij kjo shifër do të arrijë në 29 Tani, për sa i përket zonës time elektorale. Në miliardë lekë, çka do të thotë se në qoftë se do të buxhetin e vitit 2004 nuk janë parashikuar fonde për ketë strategji për mbledhjen e këtyre debive të të 3/4 e pagesave të prapambetura të punëtorëve të prapambetura sistemi energjetik shqiptar nuk ka fabrikës së çimentos, për të cilat këtu, në fund të nevojë për investime të huaja, por me 270 mijë dollarë vitit që shkoi, iu dha vetëm një këst për të cilin unë që është kjo debi mund të ndërtohet një burim i ri sa është pata dhe një seancë pyetjesh me Kryeministrin dhe fuqia e vendosur e Vaut të Dejës, rreth 250 Megavat. do të desha sot që Kryeministri të jepte shpjegime
2095 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
pse nuk është parashikuar në buxhet pagesa e 3/4 Respektimi i kuadrit makroekenomik është e këtyre pagesave të prapambetura. elementi që në fund të fundit vendos për nivelin e Gjithashtu, meqenëse zoti Dervishi është këtu investimeve. Prandaj është e kuptueshme që nuk unë kam parë me kujdes buxhetin dhe për sa i mund të plotësohen të gjitha kërkesat e bëra sido përket familjeve që jetojnë në brezin sanitar të që në esencë ato mund të jenë plotësisht të ujëmbledhësit të Bovillës. Ministri premtoi se në nevojshme. Nga ana e organeve të pushtetit vendor muajin dhjetor kjo punë do të merrte zgjidhje, janë dërguar kërkesa për rreth 18 miliardë lekë ndërsa në buxhetin e vitit 2004 përsëri nuk është investime. Në përcaktimin e investimeve u bazuam paraparë asgjë. në kriteret e mëposhtme: Për sa i përket investimeve në fushën e 1.Përfshirja e objekteve në vazhdim që janë infrastrukturës, këto për zonën time pothuajse janë financuar pjesërisht në vitet e kaluara me qëllim që zero. Ka pasur objekte që kanë qenë në vazhdim, investimi të bëhet efektiv. kanë qenë parashikuar që të vazhdojnë në vitin 2004 2.Përfshirja e projekteve rajonale me vlera të dhe të përfundojnë në vitin 2005. Investimet për vitin mëdha që kanë një impakt në një numër sa më të 2004 janë ndërprerë. Gjithashtu edhe për fushën e madh banorësh. strehimit megjithëse janë 300 familje në nevojë asgjë 3.Shpërndarja gjeografike sa më optimale në të nuk është parashikuar në këtë buxhet. Investimet gjithë vendit\n. për rrjetin elektrik për qytetin e Krujës janë zero. 4.Gjithashtu janë parë me përparësi zonat me Po ashtu Ministria e Kulturës nuk ka akorduar fondet perspektivë zhvillimi të qëndrueshëm ekonomik dhe e nevojshme për kështjellën, fasada perëndimore e turistik. së cilës rrezikon të bjerë duke rrezikuar edhe 5.Mbështetja me fonde buxhetore, me kosto shembjen e disa shtëpive muze, megjithëse një ekip lokale dhe TVSH për projektet me financim të huaj. inxhinierësh e kanë parë dhe e kanë vlerësuar si Qëllimi ynë është që, bashkërisht, të emergjencë. Unë nuk e kuptoj se si në buxhetin e rakordojmë prioritetet e investimeve kryesisht mbi kësaj ministrie është detajuar një fond prej 100 bazë qarku, por edhe bashkie e komune, duke marrë milionë lekësh për blerjen e një autoveture për parasysh kërkesat dhe problematikat e tyre me titullarin e kësaj ministrie dhe nuk parashikohen synimin që të arrijmë në hartimin e programeve fonde për emergjenca. Ose janë parashikuar fonde rajonale të zhvillimit. Shifrat e propozuara reflektojnë për ndërtim stadiumesh e palestrash në rrethin e këtë bashkëpunim. Në këtë projekt-program i jepet Lushnjes, të cilat i kalojnë 120 milionë lekë dhe për përparësi investimeve në zonat që kanë përparësi këto emergjenca nuk parashikohet asgjë. zhvillimin e turizmit. Kështu janë parashikuar fonde Për të gjitha këto dhe për arsye të tjera unë i si për objekte konkrete ashtu dhe për studime të bëj thirrje të gjithë deputetëve të spektrit politik që zonave për zhvillimin e tij. bëjnë pjesë në këtë Parlament që përpara se ta Një prioritet tjetër në buxhetin e këtij viti është votojnë këtë buxhet ta shohin me sy objektiv. mbështetja me fonde në fushën e strehimit, ku do Falemnderit! të synohet mbështetja e kategorive më prioritare Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Dervishi e siç janë të pastrehët që banojnë në prona private ka fjalën dhe përgatitet zoti Olldashi. dhe kategoritë në nevojë, si të verbrit, jetimët, Besnik Dervishi – I nderuar zoti Kryetar! personat paraplegjikë dhe tetraplegjikë, qytetarët që Të nderuar deputetë! kanë humbur banesat në skemat piramidale etj. Hartimi i buxhetit të shtetit për vitin 2004 Ashtu si dhe gjatë vitit 2003, vëmendja do të pasqyron në fakt një barazpeshë dinamike midis vazhdojë të përqendrohet në furnizimin me ujë të kërkesave në rritje të bazës, plotësimin të pijshëm të popullatës që siç shihet edhe nga shifrat objektivave të programit të qeverisë në kuadrin e e projektbuxhetit janë më të larta se zërat e tjerë të strategjisë kombëtare të zhvillimit ekonomik dhe investimeve. Tashmë ne kemi hartuar strategjitë e social dhe mundësive reale për financim që gjeneron furnizimit me ujë në zonat urbane dhe ato të zonave ekonomia jonë bashkë me kontributin e komunitetit rurale, të cilat do të luajnë një rol të madhe për ndërkombëtar të donatorëve. Ai nuk është një buxhet tërheqjen e investimeve nga donatorët e huaj dhe klientelist por i bazuar në prioritetet e vendosura do të rrisin efektivitetin e këtyre investimeve. bashkërisht që janë materializuar në programin e Investimet në infrastrukturën ujore synojnë jo vetëm Qeverisë. zgjerimin dhe rehabilitimin e sistemeve por edhe
2096 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përmirësimin e drejtimit dhe administrimit të Si objektiva të buxhetit përcaktohen: ndërmarrjeve, duke nxitur format alternative të Konsolidimi i stabilitetit makroekonomik, menaxhimit, kryesisht ato të dhënies me koncesion. pikërisht ky që sapo u përmend më lart, tregues Është pasur parasysh që aty ku ka hapësirë plotësisht fiktiv që shërben për të manipuluar financiare të përdoren financimet nga komuniteti i stanjacionin e ekonomisë, apo më mirë krizën e donatorëve. Gjatë vitit të ardhshëm financimet nga ekonomisë shqiptare. donatorët e huaj kapin një shifër prej 5 miliardë e Së dyti, ruajtja dhe përshpejtimi i ritmeve të 431 milionë lekë, të cilat vetëm në sektorin e rritjes. Në fakt nuk parashikohet asnjë përshpejtim ujësjellës-kanalizimeve janë rreth 5 miliardë lekë. në ritmet e rritjes sepse rritja ekonomike, një tregues Kjo shifër është një tregues i nivelit të lartë të që ka ardhur gjatë gjithë këtyre viteve në rënie duke bashkëpunimit me komunitetin ndërkombëtar. filluar nga 13% që ka qenë më 1995, në 12.7% në Gjithashtu janë rritur studimet urbanistike, të 1998, në 7.6% në 2001 dhe në 6% në vitin 2003. cilat kapin një vlerë prej 100 milionë lekë dhe Edhe për vitin 2004 parashikohet të jetë përsëri 6%, përfshijnë hartimin e planeve rregulluese të disa e barabartë me atë që pretendohet të merret në fund qyteteve. të këtij viti. Më së shumti kjo rritje do të shënohet Të nderuar deputetë! në sektorin e ndërtimit dhe shërbimeve, ndërkohë Jam i bindur se secili prej jush në zonën e vet që në sektorët prodhues të ekonomisë nuk elektorale ka specifikat, nevojat dhe mangësitë e parashikohet ndonjë rritje për t’u shënuar, sikurse veta. Nëse do të donim të plotësonim secilën prej nuk parashikohet ndonjë rritje për t’u shënuar edhe tyre, nuk do të mjaftonte as edhe një buxhet shumë në eksportet, përgjatë vitit të ardhshëm, gjë që do herë më i madh se ky i yni. Aftësia jonë është të të thotë, duke konsideruar parashikimin për rritje të identifikojmë përparësitë dhe prioritetet, ato sektorë mëtejshme të importeve, do të kemi një thellim të të cilët i sigurojnë ekonomisë së vendit zhvillim të mëtejshëm të deficitit në bilancin tregtar që për tetë qëndrueshëm, ata sektorë të cilët janë identifikuar muajt e parë të vitit 2003 llogaritet me 7%, pra 9.5% tashmë si burime të sigurta zhvillimi ekonomik. e GDP-së, që është niveli më i lartë i deficitit tregtar Duhet të jemi të ndërgjegjshëm që një përzgjedhje historikisht. e tillë ka koston e vet momentale por që, e parë në Për më tepër, deficiti tregtar është realisht më i aspektin afatgjatë, është e vetmja rrugë për të madh se sa raportohet për shkak të importeve të pa siguruar investime të plota për atë çka po përpiqemi raportuara apo më mirë për shkak të shmangies në që të kursejmë sot. Duke shprehur bindjen se dogana të kokave të krimit ekonomik apo të dukëve pikërisht mes jush qëndron mirëkuptimi i kësaj të korrupsioneve dhe të kontrabandës. Pra, të gjitha politike iu bëj thirrje të gjithë deputetëve për ta mallrat, të gjitha importet e futura në mënyrë të miratuar projektbuxhetin e paraqitur ne Kuvend. paligjshme bëjnë që fiktivisht deficiti tregtar të Falemnderit! raportohet më i vogël se sa është në fakt. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dervishi! Për të përforcuar argumentin, mund t’i drejtohemi Zoti Olldashi e ka fjalën dhe përgatitet zoti Xhuveli. fare mirë raportimeve për realizimet e vitit që shkoi Sokol Olldashi – Zoti Kryetar! ku ju përdorni sisteme krahasimi arkaike me vitin I nderuar zoti Xhuveli! 1938, me qeverinë e Pandeli Evangjelit apo të Koço I them zoti Xhuveli sepse është e sigurt që ai do Kotës, pa bërë asnjë lloj konotacioni në lidhje me të jetë ministër në kabinetin e ardhshëm dhe është poezinë e famshme të Nolit për Salep Sulltanin ku ndërkohë i vetmi përfaqësues i Qeverisë që na nderon përmendet dhe puna e Halimit. Kemi arritur kaq më në diskutimin e projektbuxhetit. shumë se në atë vit, ndërkohë që në të ardhurat e Nuk kishte dashakeqësi në këtë mes. parashikuara në buxhetin e vitit 2002 nuk janë Në hyrjen e projektbuxhetit që është paraqitur realizuar në asnjë zë tjetër përveçse nga pushteti nga Qeveria thuhet se ky program mbështetet në lokal dhe kjo sigurisht nuk është meritë e qeverisjes një ambient të qëndrueshëm makroekonomik dhe qendrore. Në të gjitha drejtimet e tjera keni që këtu gjithçka me këtë projekt nis shtrembër. mosrealizime. Keni 19 miliardë lekë më pak nga Realisht ky program mbështetet mbi fiktivitetin dhe tatimet dhe 22 miliardë lekë më pak nga doganat. informalitetin e ekonomisë shqiptare, tipare që i Në total 41 miliardë lekë që zhduken nga kontrabanda paraqet si stabilitet por që realisht përbëjnë një faktor dhe evazioni i grupeve kriminale që sponzorizojnë frenues dhe jo nxitës për rritjen e ekonomisë. helikopterët jokryeministrorë të zotit Nano.
2097 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Si objektiv i tretë i buxhetit përcaktohet zhvillimi duke bërë që nga shitjet e këtyre sektorëve i tregut financiar. Nga ana tjetër ne jemi sot një ndër strategjikë të përftohej vlera reale e tregut, gjë që vendet me sistemin më të prapambetur bankar, ndër nuk ka ndodhur. vendet në zhvillim, një vend ky ku gjysma e parave Fiktiviteti i projektbuxhetit dhe relacioni mbi qarkullojnë në cash, pra jashtë sistemit, me një bazën ku mbështetet ky projektbuxhet është informalitet që vërtitet në rreth 50% dhe kjo situatë shembullor. Unë përmenda lart disa shifra nuk mund të jetë gjë tjetër veçse përgjegjësi e kontroverse, në qoftë se mund t’i quanim kështu, ekzekutivit, konkretisht Kryeministrit, Ministrit të por nëse ka një aspekt ku ky fiktivitet vihet re në Financave dhe Bankës së Shqipërisë. mënyrë të pakundërshtueshme janë referenca për Objektiv tjetër i buxhetit është krijimi i një çështjen e punësimit. ambienti të favorshëm bashkëpunimi për zhvillimin Raportohet një rritje prej 10 mijë të punësuarish e sektorit privat. Ndërkohë që me paketën fiskale gjatë vitit 2003. Banka e Shqipërisë në fakt thotë 7 që miratuam tre ditë më parë ju dëmtuat seriozisht mijë, megjithatë 3 mijë po ia falim Qeverisë. sipërmarrjen vendase. Me rritjen e akcizave, me Ndërkohë që sipas statistikave qoftë të INSTAT-it, përjashtimin nga taksat të një sërë produkteve të qoftë të Bankës së Shqipërisë, krahu i lirë i punës importit, pa e shoqëruar këtë me përjashtimin e që krijohet çdo vit në Shqipëri për efekt të moshës mallrave dhe importit që shërbejnë si lëndë e parë është 70 mijë. Pra nga 70 mijë keni punësuar 7 për prodhimin vendas, ju keni dëmtuar seriozisht mijë dhe e quani këtë meritë, e quani sukses të sipërmarrjen shqiptare. qeverisjes që një në dhjetë njerëz të aftë për punë Në qoftë se i referohemi raportit për realizimin e gjen një vend pune. E raportoni si një rritje 1.1% më të ardhurave gjatë vitit 2003, shohim se vetëm të tepër se në vitin 2002, por nuk thoni që në krahasim ardhurat nga tatimi mbi biznesin e vogël janë me vitin 2001 jeni shumë më keq se sa keni qenë. realizuar, madje janë tejkaluar duke shënuar një Nga 1 milionë e 71 mijë të punësuar në vitin 2001, kuotë prej 122.5%. Kjo është dëshmi vetëm e në vitin 2003 janë të punësuar 927 mijë. Pra vetëm arbitraritetit dhe abuzivizmit të administratës suaj gjatë qeverisjes së zotit Nano kanë humbur punën tatimore mbi biznesin e vogël dhe nuk mund të jetë 144 mijë shqiptarë. Në qoftë se ky është sukses?! një përllogaritje e gabuar sepse do të na kishte çuar I njëjti fiktivitet duket në raportimin për rritjen e që të kishim tejkalime edhe në zërat e tjerë të të treguesit të prodhimit, për shembull mall i shitur në ardhurave. Kemi vetëm te biznesi i vogël dhe nuk KESH, ndërkohë që qytetet e Shqipërisë, nuk guxoj asnjë shpjegim tjetër përveç abuzivizmit dhe të flas për komunat që kanë mbi 5-6 orë ndërprerje arbitraritetit të administratës tatimore ndaj këtij të energjisë elektrike çdo ditë, KESH-i raporton që biznesi. Dhe ky arbitraritet e abuzivizëm nuk mund gjatë vitit që po mbyllet shitjet e tij kanë qenë të sjellë krijimin e një ambienti të favorshëm 246.7%. Dhe kjo gjë në këtë situatë të ndërprerjes bashkëpunimi për zhvillimin e sektorit privat, por së energjisë elektrike nuk mund të jetë gjë tjetër mund të sjellë vetëm bllokimin e sipërmarrjes së përveçse rezultat i vjeljes së sforcuar të faturave lirë, sidomos në nivelin e biznesit të vogël. Ndërkohë aforfe që Korporata u dërgon qytetarëve në vend që vendi, për fat të keq, ndër 28 vende në zhvillim t’i pajisë me matës elektrikë. renditet i 27-ti për investimet direkte në ekonomi. Zoti Kryetar! Objektiv tjetër i buxhetit është vazhdimi i Unë do të doja të ndalesha edhe në një aspekt privatizimit të sektorëve strategjikë, një proces ky të fundit, sepse shoh që ka mbetur dhe pak kohë. që vazhdon të kryhet në mungesë të plotë të Servet Pëllumbi – Sipas teje, i dhe tre minuta transparencës dhe të besueshmërisë, sikurse zotit Qesja. ndodhi në rastin e fundit, atë të Bankës së Sokol Olldashi – Po, por ju nuk i pranuat, Kursimeve, që vetëm pesë minuta pasi zoti Islami përndryshe do të kisha qenë më konciz. shpalli zarfet me ofertat dhe ofertën fituese, u Aspekti i fundit ku unë dua të ndalem është prirja kontestua nga përfaqësuesit e njërës prej dy firmave klienteliste e fondeve që u janë dhënë bashkive dhe pjesëmarrëse. Pa i hyrë këtij argumenti në thellësi, komunave. Pa dashur të jem lokalist, do t’ju jap dy do të doja të kujtoja që fare mirë këto privatizime shembuj që lidhen me Bashkinë dhe rrethin Durrës. mund të kishin kaluar sipas një përvoje të shumë Po marr komunën Xhafëzotaj për të cilën kam prej vendeve të lindjes, në bursën e Tiranës, duke nxjerrë statistika dhe është një nga komunat e bërë kështu që procesi të ishte tërësisht transparent, mëdha të vendit dhe që ka marrë fonde më pak se
2098 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
sa komuna Pishaj, Gramash, komuna Vertop në një buxhet që do të sjellë përmirësime të dukshme Kuçovë, Velabisht në Kuçovë, në komunën Qendër mjedisore për vitin për të cilin po diskutojmë. të Mallakastrës që është pjesë e zonës elektorale Buxheti i shtetit dhe financimet e huaja përbëjnë të Ministrit të Financave apo në komunën Qendër dy nga burimet kryesore financiare për mjedisin për të Vlorës ku është Ministri i Ekonomisë. vitin 2004. Ato do të zbatohen nga një sërë I njëjti problem haset dhe në Bashkinë e Durrësit. institucionesh si Ministria e Mjedisit, Ministria e Duke marrë të gjithë qytetet e mëdha, Durrësi është Industrisë dhe Energjetikës, Ministria e Bujqësisë përftuesi i grantit më të ulët prej 51 milionë lekësh. dhe e Ushqimit, Ministria e Rregullimit të Territorit Ndërkohë që të gjithë qytetet e tjera kanë fonde dhe Turizmit, Ministria e Pushtetit vendor dhe shumë më të larta se sa qyteti i Durrësit dhe në Decentralizimit si dhe ministri apo institucione të qoftë se këtë do të përpiqeshim ta justifikonim me tjera. Një burim tjetër i konsiderueshëm janë të të ardhurat që vilen, me të ardhurat lokale, kjo nuk ardhurat e siguruara nga pushteti vendor të cilat do qëndron sepse do të rrëzonte argumentin për të gjejnë një përdorim gjithnjë e më të madh në Tiranën. Popullsia e Durrësit nuk është më pak se infrastrukturën mjedisore. Të rëndësishme sa 1/3 e popullsisë së Tiranës, po marr minimumin, konsiderohen edhe investimet e ndërmarra nga dhe nuk mundet që kryeqytetit të përftojë subjektet ekonomike private që në zbatim të shtatëfishin e fondeve të qytetit të Durrësit, madje kushteve mjedisore të vendosura nga Ministria e të marrë Berati ose Lushnja më shumë se sa Mjedisit kanë financuar dhe do të vazhdojnë të Durrësi. financojnë në drejtim të mbrojtjes dhe të përmirësimit Pra këto janë probleme të keqllogaritjes të të situatës mjedisore në tërësi në vend. klientelizmit dhe në një farë mënyre do të rëndojnë Vetëm gjatë këtyre dy viteve Ministria e Mjedisit mbi investimet në zona të caktuara të vendit dhe ka vendosur rregulla dhe kushte konkrete për mbi për më tepër kur bëhet fjalë për Durrësin që është 1000 subjekte ekonomike për të ndërmarrë nga ato qyteti i dytë i Shqipërisë. vetë masa në drejtim të përmirësimit të teknologjisë Falemnderit! dhe respektimit të standardeve mjedisore. Gjatë vitit Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Olldashi! 2003 shuma e investimeve të realizuara për mjedisin Zoti Xhuveli e ka fjalën dhe përgatitet zoti Balla. vetëm nga disa subjekte të mëdha kalon vlerën e Lufter Xhuveli – I nderuar zoti Kryetar! 20 milionë dollarëve të përdorura në instalimin e Të nderuar deputetë! impianteve të trajtimit të pluhurave, impianteve të Mjedisi përbën një nga çështjet e rëndësishme trajtimit të ujërave teknologjikë, investimeve në për mbrojtjen e të cilit po tregohet një kujdes në infrastrukturën mjedisore, në shtimin e sipërfaqeve rritje nga Qeveria, Ministria e Mjedisit, ministritë e të gjelbëruara etj. Midis tyre unë do të doja të linjës, nga subjektet ekonomike si dhe nga vetë përmend investimet private në fushën e industrisë, komuniteti. Falë mbështetjes edhe nga ky Parlament siç është fabrika e çimentos në Elbasan, fabrika e problemet e mjedisit janë tashmë më të njohura dhe çelikut po në Elbasan, fabrika e Darfos gjithashtu më të evidentuara si dhe kanë hyrë në fazën e në Elbasan, Eurofish në Lezhë, kompanitë e naftës, përmirësimit më të shpejtë të tyre. Në krijimin e një OMB në Gjirokastër, Inanaftalin në Vlorë, fabrikat e situate të tillë në përmirësim ka kontribuar edhe grumbullimit dhe përpunimit të letrës etj. buxheti i këtij viti, pra i vitit 2003, i cili nga ana e Investime më të mëdha do të vazhdojnë të Ministrisë së Mjedisit është realizuar plotësisht. financohen nga subjekte private edhe gjatë vitit 2004. Hartimi nga Ministria e Mjedisit i paketës ligjore Instalimi i impianteve dhe pajisjeve për trajtimin e të miratuar nga Parlamenti si dhe mundësimi i shkarkimeve në mjedis, ndërhyrjet për rehabilitimin zbatimit të saj nga një sërë aktesh nënligjore të e mjedisit, përmirësimet në infrastrukturë e të tjera miratuara nga Qeveria, përbëjnë një hap të do të jenë disa nga drejtimet për t’u financuar nga rëndësishëm të ndërmarrë gjatë këtyre dy viteve në këto subjekte edhe gjatë vitit të ardhshëm. drejtim të mbrojtjes së mjedisit. Burim tjetër financiar kryesor për mjedisin për Buxheti i shtetit i vitit 2004 për Ministrinë e vitin 2004 përbën financimi i huaj. Me mbështetjen Mjedisit është një buxhet modest, por i parë në financiare të donatorëve siç është Fondi për Mjedisin komplementaritet me fondet e ministrive të linjës, Global, Bashkimi Evropian, PNUD-i, Banka me donacionet ndërkombëtare apo të shteteve të Botërore, UNEP-i, Qeveria Japoneze, Qeveria e veçanta, si dhe i strukturave të tjera, ai do të jetë Mbretërisë së Bashkuar, Qeveria Hollandeze, Qeveria
2099 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Suedeze, sekretariatet e konventave mjedisore etj., rurale. Nga Drejtoria e Përgjithshme e Pyjeve dhe janë në vazhdim të zbatimit si dhe do të fillojnë në Kullotave mbi 186 milionë lekë për përmirësimin e zbatohen gjatë vitit të ardhshëm një sërë projektesh pyjeve dhe mbrojtjen ndaj erozionit. Nga Fondi mjedisore. Ato kanë të bëjnë me rehabilitimin e Shqiptar i Zhvillimit për infrastrukturën rurale mbi 2 mjedisit, me mbrojtjen e ekosistemeve bregdetare miliardë e 270 milionë lekë. dhe liqenore, monitorimin e mjedisit dhe shuma e Nisur nga projektet e mësipërme fondet e përgjithshme e planifikuar vetëm për vitin 2004 i parashikuara gjithnjë në rritje tregojnë qartë se kalon 10 milionë euro me donacionet e mësipërme strukturat qendrore, organet vendore, subjektet ndërkombëtare. ekonomike private etj., po ndërgjegjësohen gjithnjë Investimet e huaja do të përdoren në zona të e më shumë për mbrojtjen e mjedisit. Për mbrojtjen tilla si në liqenin e Pogradecit, në liqenin e e mjedisit kërkohet kontributi i të gjithëve, Shkodrës, në liqenet e Prespës, në zonat e ndotura ndërgjegjësimi i opinionit, përfshirja e publikut në të Porto Romanos në Durrës, në PVC-në e Vlorës vendimmarrje, forcimi i kontrollit dhe zbatimi i parimit etj. Me anë të këtyre investimeve do të bëhet e “ndotësi paguan”, janë disa nga elementët që do të mundur eliminimi i stokut të arsenikut në ish uzinën bëjnë të mundur administrimin me efektivitet më të e azotikut në Fier dhe do të financohen një sërë lartë të burimeve financiare në drejtim të përmirësimit projektesh ë lidhen me trajtimin e ujërave të zeza, të vazhdueshëm të mjedisit dhe shfrytëzimit racional me mbetjet urbane, mbetjet e rrezikshme e të tjera të burimeve natyrore për një mjedis më të pastër si këto. Në lidhje me sistemin e monitorimit dhe më të shëndetshëm, për një zhvillim më të nëpërmjet Qeverisë së Hollandës gjatë vitit 2004 do qëndrueshëm të vendit. të investohen 500 mijë euro për fuqizimin e Sa më sipër, dhe duke e konsideruar miratimin laboratorit të monitorimit si dhe për fuqizimin e buxhetit si një nga vendimet më të rëndësishme institucional. Në qytetin e Vlorës dhe të Sarandës të Kuvendit, vendim që i hap rrugë zhvillimit më të me fondet e Bashkimit Evropian do të ndërtohet shpejtë të vendit si dhe duke pasur parasysh që impianti i trajtimit të ujërave të zeza në shumën 10.2 nevojat janë gjithnjë shumë më të mëdha nga milionë euro. Me mbështetjen e Qeverisë Gjermane mundësitë buxhetore, unë do të ftoja në emër të është planifikuar të investohet në projekte në fushën Partisë Agrare Ambientaliste të gjithë deputetët e e trajtimit të ujërave të zeza në Shkodër, Pogradec këtij Kuvendi për të miratuar buxhetin e paraqitur e Lushnjë në shumën 13 milionë euro, si dhe do të nga Qeveria. Deputetët e Partisë Agrare investohet për ndërtimin e vendgrumbullimeve të Ambientaliste do ta mbështesin atë plotësisht. mbetjeve urbane në qytetet Korçë dhe Pogradec. Falemnderit! Fondet e investimeve për mjedisin, të planifikuara Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Xhuveli! në buxhetet e ministrive të linjës, do të përdoren Zoti Balla e ka fjalën. Zoti Koja të përgatitet. për menaxhimin e burimeve natyrore, ndërtimin e Sadedin Balla – I nderuar Kryetar! kanaleve të kullimit, të hidrovoreve, ndërtimin e Të nderuar deputetë! kanaleve të ujërave të zeza, përmirësimin e Për ne politikanët periudha e fundvitit është infrastrukturës, administrimin e mbetjeve, periudhë e ngarkuar pune për të analizuar treguesit përmirësimin e zonave të plazhit etj. Mund të e buxhetit, realizimin për vitin paraardhës dhe përmend më konkretisht se nga Ministria e parashikimin për vitin e ardhshëm. Për popullin e Bujqësisë dhe Ushqimit do të investohen 2 miliardë thjeshtë, i cili vuan mungesën e energjisë, çmimet e 390 milionë lekë në funksion të përmirësimit të e larta në treg, rritjen e vlerës së mjaft shërbimeve, ujitjes dhe të kullimit, efektet mjedisore të të cilave mungesën e vendeve të punës, degradimin e janë tashmë të njohura, si dhe për burimet natyrore. shërbimit shëndetësor, degradimin e arsimit, Nga Ministria e Rregullimit të Territorit dhe Turizmit ryshfetin për administratën shtetërore etj., shqyrtimi do të investohen mbi 2 miliardë e 300 milionë lekë i buxhetit shpreh ironinë dhe demagogjinë e për përmirësimin e infrastrukturës urbane për pushtetit. Njerëzit tashmë janë ngopur e tejngopur ujësjellës e kanalizime. Nga Ministria e Industrisë me lugën e zbrazur, janë ngopur e tejngopur me të dhe Energjetikës mbi 450 milionë lekë për ashtuquajturin stabilitet makroekonomik, kontroll i infrastrukturën dhe përmirësimet teknologjike. Nga inflacionit etj. Në një farë mënyrë ata janë zhgënjyer Ministria e Pushtetit Vendor dhe Decentralizimit mbi nga politika e pushtetarëve tanë pasi shohin ditë 200 milionë lekë për infrastrukturën urbane dhe për ditë kristalizimin e polarizimit të pasurive. Në
2100 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
njërën anë pasurimin pa fund në rrugë të dyshimta shembull, që pret të anëtarësohet në 2007 në BE ta klaneve të lidhura me pushtetin dhe në anën aplikon një taksë doganore 240% ndaj birrave që tjetër njerëzit e ndershëm që nuk bëjnë dot prokopi, importohen, ndërsa Qeverinë tonë e karakterizon që nuk arrijnë dot mirëqenien që meritojnë me një zell i tepruar për të realizuar qorrazi klauzolat e djersën e ballit në një sistem të korruptuar. marrëveshjeve me OBT-në dhe më Bashkimin Nga të dhënat del se buxhetit të shtetit i Evropian. E njëjta situatë e rëndë është edhe për mungojnë nga mbledhja e të ardhurave të vitit deri industrinë e peshkimit. më tani rreth 10 miliardë lekë. Rreth 10 milionë Shpenzimet kapitale janë realizuar për periudhën dollarë është evazioni nga të ashtuquajturat mallra janar-shtator në 66.2%, çka tregon paaftësinë e të forta si cigare, karburante, kafe etj. Ndryshimi i Qeverisë për të krijuar fronte pune dhe vende të reja krerëve të doganave nuk ka dhënë asnjë rezultat pune. Ndërsa shpenzimet operative janë realizuar pasi trau i doganës ulet e ngrihet sipas interesave në masën 104% madje duke përdorur edhe fondin të klaneve të pushtetit, mesa duket porositë vijnë rezervë të Këshillit të Ministrave. Të bën përshtypje nga instanca shumë më të larta se Drejtoria e një deklarim i kryetarit të Kontrollit të Lartë të Shtetit Doganave. në Komisionin e Ekonomisë se ministrat bëjnë Situata në bujqësinë shqiptare është harxhime kolosale për karburant e telefona që për katastrofike. Rreth 40% e tokës ka mbetur djerrë. një muaj kapin shifrën rreth 1.6 milionë lekë të vjetra. Fermerët nuk mund të përballojnë çmimet Rrogat e institucioneve të pavarura bëhen sipas katastrofike të karburanteve. Kostoja e punimeve oreksit në shifra gati-gati astronomike dhe të për njësi të sipërfaqes sa vjen e ngrihet. Importet e pakonceptueshme. Ndoshta ka ardhur koha të produkteve bujqësore e blegtorale për shtatëmujorin rikonceptohet ndërtimi i administratës në të gjithë 2003 (janar-shtator) kanë arritur vlerën 21.6 miliardë institucionet e shtetit në drejtim të një eficience dhe lekë, duke përbërë rreth 21% të totalit të importeve. racionaliteti. Në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar Zonja dhe zotërinj! ato shënojnë një rritje prej 8.3%. Importi i produkteve Sistemi arsimor dhe shëndetësor në Shqipëri të sektorit bujqësor është rritur me rreth 10.8% dhe është në gjendje të mjeruar. E them këtë se ai produkteve agro-industriale pothuajse ka mbetur përgjithësisht mësuesit por dhe mjekët e infermierët në të njëjtin nivel me atë të vitit të kaluar. Është punojnë në kushte jashtëzakonisht të vështira, me rritur importi i produkteve blegtorale me 50.5% dhe pagesa skandaloze. Duhet realizuar reforma e thellë importi i produkteve të peshkimit me rreth 2.5 herë. sa nuk është tepër vonë, pasi nuk duhet të na vijë Importi në vlerë i produkteve bujqësore dhe blegtorale çudi që në të ardhmen të dëgjojmë çfarëdolloj është gati 10 herë më i lartë se ai i eksporteve. fenomeni negativ në këto fusha. Para se t’i kritikojmë Sipas Këshillit të Agrobiznesit Shqiptar fermerët për shpërdorim detyre mësuesit duhet t’u krijojmë zotërojnë sot vetëm 3700 traktorë në një kohë që kushte normale për mësimdhënie, duhet të kenë nevojat optimale janë për 14000 traktorë. Shqipëria klasa me numër optimal nxënësish, duhet të kenë ka 1.5 deri 2 agregate për çdo traktor, ndërkohë që rroga për të përballuar jetesën. Para se t’i gjykojmë vendet e rajonit kanë 5 deri në 7 agregate dhe vendet mjekët për ryshfete duhet t’u krijojmë kishte normale e perëndimit mvi 7 agregate për çdo traktor. Sipas pune, aparatura dhe teknologji të përshtatshme, Këshillit të Agrobiznesit Shqiptar administrata rroga dinjitoze etj. tatimore është nën trysninë e lobit të karburanteve, Për investimet në arsim ne jemi të i cili nuk është i interesuar të ndryshojë skema krahasueshëm me vendet më të humbura të Afrikës. aktuale pasi i cenohen interesat. Një e ardhme e Një barrë të rëndë për buxhetin tonë përbëjnë errët e pret agrobiznesin shqiptar në vitin 2004. Do investimet e herëpashershme për institucionet e të jenë ndoshta rreth 5 milionë euro që do t’i shtetit për t’i përshtatur dhe adaptuar sipas shijeve mungojnë buxhetit të shtetit nga prodhimi i birrës të titullarëve që shkojnë e vijnë. 10.7 milionë dollarë së vendit, e cila po shkon drejt falimentimit. Sipas po kushton rikonstruksioni i Kryeministrisë. Një po këtij Këshilli të Agrobiznesit e gjithë kjo vjen nga shumë goxha të madhe por merr Këshilli i Ministrave që lobet greke të eksportuesve të birrës që sundojnë në buxhetin e vitit 2004 prej 940 milionë lekësh. Me për vite të tëra tregun shqiptar, ushtrojnë trysni mbi sa duket ne kemi dy qeveri për shpenzime, qeverinë Qeverinë Shqiptare, madje ata po ushtrojnë trysni e ministrave dhe qeverinë e këshilltarëve. dhe në qarqe të caktuara në Bruksel. Rumania, për Në buxhetin e ri nuk planifikohen asgjë për
2101 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kompensimin e punës së papaguar të ish të me parametrat e buxhetit për vitin 2004. Organizimi persekutuarve nga regjimi komunist. Kurrë nuk u i një sërë veprimtarish kombëtare dhe ndërkombëtare mbaruan verifikimet e Këshillit të Ministrave e nuk u në fushën e sportit dhe të artit, si për shembull arrit në një konkluzion të drejtë për shpërblimin e piktura, teatri, muzika do të jenë gjithashtu një tyre. Në Shqipëri akoma funksionon mekanizmi prioritet në projektbuxhetin e vitit 2004. diabolik i luftës së klasave. Ju keni shpërblyer të Konkretisht, janë parashikuar fonde për aktivitetet gjitha shtresat e majta të luftës partizane me ndërkombëtare, me qëllim bashkërendimin me pensione të majme, ndërsa ish të përndjekurit dhe institucionet analoge dhe pjesëmarrjen në konkurse të persekutuarit vazhdojnë kalvarin e vuajtjeve dhe dhe aktivitete ndërkombëtare kulturore dhe sportive, mashtrimeve. për pagesat, për kuotizacionet në organizatat Para nesh ka ardhur një projektligj për kthimin ndërkombëtare apo dhe për blerje të literaturës së dhe kompensimin e pronave pronarëve legjitimë. Në huaj. buxhet nuk ka asnjë zë të parashikuar për Ruajtja e vlerave kombëtare përbën një element kompensime. Decentralizimi mbetet sfida kryesore me rëndësi në politikën kulturore të Qeverisë për çdo qeveri. Të habit fakti që në vend që qeveria Shqiptare. Për ruajtjen e objekteve, të cilat kanë të praktikojë decentralizimin po i kthehet vlera të veçanta kulturore-artistike, nga buxheti i centralizimit. Në transfertën për pushtetin lokal nuk shtetit janë parashikuar fonde për institucione të tilla figurojnë shërbimet operative për shëndetësinë dhe si Galeria Kombëtare e Arteve, Muzeu “Gjergj fondet e transportit të mësuesve. Përsëri pushteti Kastriot Skënderbeu” në Krujë, Biblioteka qendror nuk i shpërngul drejtoritë nga ministritë drejt Kombëtare, Muzeu Historik Kombëtar, Muzeu pushtetit vendor. “Onufri” në Berat, Muzeu i Artit Mesjetar në Korçë Buxheti i vitit 2004 nuk është aspak bindës dhe Arkivi Qendror Shtetëror i Filmit. prandaj nuk do ta votojmë. Një drejtim i rëndësishëm i buxhetit për kulturën Falemnderit! dhe artet parashikohet të jetë ai i financimit që shkon Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Balla! për institucione të nivelit lokal që janë planifikuar Zonja Dade e ka fjalën dhe përgatitet zoti Skuqi. sipas kërkesave konkrete të paraqitura nga pushteti Arta Dade – I nderuar zoti Kryetar i Kuvendit! vendor në bazë të respektimit të kuadrit ligjor dhe Të nderuar kolegë deputetë! afateve të parashikuara dhe pa dyshim që me Projektbuxheti i Qeverisë i konsideron fushat e decentralizimin e pushtetit vendor këto struktura të kulturës, rinisë dhe sporteve, si sfera të rëndësishme qeverisjes vendore do të bëhen më të përgjegjshme të aktivitetit shoqëror. Parimet mbi të cilat është dhe do të marrin më shumë përgjegjësi në drejtim ngritur ky buxhet përfshijnë financime në ato të zhvillimit të kulturës, të artit dhe të sporteve. prioritete që përbëjnë shtyllat e programit të Qeverisë Duke qenë se dhe në vitin 2004 investimet në këto fusha. Projektbuxheti parashikon financimin kapitale do të trajtohen sipër institucionet kombëtare e institucioneve të formatit kombëtar. Ky kriter i ashtu dhe për ato vendore nga vetë MKRS, në shifrat përgjithshëm në buxhetin e vitit 2004 përfshin e parashikuara në projektbuxhetin e vitit 2004 këto financime të rëndësishme në një numër të financime janë parashikuar në masën 730 milionë konsiderueshëm institucionesh që përbëjnë lekë. Në këtë shifër është përfshirë edhe financimi i krenarinë e kulturës, artit e sporteve tona. Së dyti, grantit të Qeverisë Greke. Gjithashtu 55.8 milionë në hartimin e këtij projektbuxheti është pasur lekë janë parashikuar për restaurime nga Instituti i parasysh drejtimi i flukseve të financimit kryesisht Monumenteve të Kulturës dhe nga shtatë degët e drejt zonave me popullsi të qëndrueshme dhe tij nëpër rrethe për restaurimin e rreth 55 monumenteve zhvillim të shpejtë ekonomik. Dihet se një mjedis të kulturës të cilat janë tejet të dëmtuara si në Berat, favorizon kultivimin dhe zhvillimin e vlerave të Gjirokastër, Korçë, Sarandë, Kavajë. qëndrueshme në art, kulturë e sport. Edhe për institucionet e artit skenik janë Niveli i kërkesave për financime të paraqitura parashikuar investime si në kompanitë teatrore për Ministrinë e Kulturës, Rinisë e Sporteve, kundrejt shtetërore të Teatrit Kombëtar, Teatrit të Operës dhe atyre të parashikuara në projektbuxhetin e Baletit, Teatrit të Kukullave Tiranë, Bibliotekës përgjithshëm të vitit 2004 në vlerë absolute, shënon Kombëtare. një rritje në masën 1.15%. Kjo lejon një kombinim Në kuadrin e realizimit të objektivave qeverisëse më të mirë të nevojave reale të artit, kulturës e sportit MKRS i ka kushtuar rëndësi të veçantë plotësimit
2102 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të kuadrit ligjor, ndryshime këto që priten të kenë ulët të të ardhurave, nuk kanë mundur të shpjegojnë efekte pozitive financiare. Mund të përmendim arsyet e vërteta të deficitit tregtar dhe buxhetor si kështu shtesat e bëra gjatë vitit 2003 në ligjin për dhe kolapsin e plotë në të cilin është zhytur akcizat dhe për koncesionet apo ligjin mbi ekonomia shqiptare. sponzorizimet, ku synohet të sigurohen të ardhura Aq më tepër, mjaft e trishtueshme bëhet situata shtesë më të mëdha në fushën e botimeve dhe atë kur në këtë fundviti Qeveria Shqiptare dhe deputetët të sporteve. e maxhorancës i bëjnë dhuratë këtij populli paketën Së fundi, të nderuar kolegë, dëshiroj t’i jap një fiskale si një mbingarkesë të pajustifikueshme që përgjigje të shkurtër spekulimeve të bëra në këtë kërkon të mbushë arkën e shtetit në kurriz të seancë nga një deputet i opozitës, i cili meqë ka varfërimit të qytetarëve. Unë mendoj se zgjidhja e lënë poezinë, i është kthyer rakisë, rreth gjeografisë çështjes së mbushjes së buxhetit përmes rritjes së së financimeve të parashikuara në buxhet për taksave është e gabuar dhe nuk ndihmon në kulturën dhe sportet. E ftoj kolegun në fjalë të mos zgjidhjen e problemeve të mëdha me të cilat spekulojë përpara kanaleve televizive dhe kamerave ballafaqohet sot vendi. duke lexuar bishtin e një liste të gjatë financimesh, Në qoftë se në projekt synohet me të drejtë që të cilat përfshijnë jo zona gjeografike apo elektorale në vitin 2004 të arrihet një rritje prej 10% të të siç dëshiron ai ta lexojë listën, por një shtrirje të ardhurave si pasojë e rritjes së prodhimit të gjerë institucionesh nga veriu në jug. I nderuar koleg, brendshëm bruto me 6% apo si pasojë e zgjerimit fushata është larg! Ju sapo e humbët njërën! Duroni të bazës fiskale të tatimpaguesve, nuk mund dhe sa të vijë tjetra! nuk është aspak e drejtë që parashikimi i rritjes së Falemnderit! të ardhurave nga ulja e evazionit fiskal, apo reforma Servet Pëllumbi – Falemnderit zonja Dade! Zoti në administratë, ose ulja dhe eliminimi i ekonomisë Skuqi e ka fjalën dhe përgatitet zoti Braho. informale që po i zë frymën ekonomisë shqiptare, Luan Skuqi – I nderuar zoti Kryetar! të jetë në shifra minimale, kur dihet se rezervat më Të nderuar deputetë! të mëdha fshihen pikërisht në këto drejtime kryesore. Momenti i zhvillimit të debatit për buxhetin e Nga analiza e shifrave dhe e fakteve të këtij shtetit në Parlament sigurisht që është një moment projektbuxheti duket qartë se kurba e kontributeve mjaft i rëndësishëm dhe në mënyrë të natyrshme ai të qytetarëve të thjeshtë apo e të bizneseve të pasqyron diferencat programore dhe konceptuale në ndershme në buxhet i afrohet vazhdimisht dhe në politikat e zhvillimit, prioritetet dhe në mjaft probleme mënyrë progresive vertikales, ndërsa kurba e të tjera të ekonomisë dhe të jetës shoqërore kontributeve të bizneseve të qeveritarëve apo klaneve shqiptare. pranë tyre dhe në shërbim të tyre u afrohet një Duke studiuar me shumë kujdes këtë projekt të drejtëze horizontale. Atëherë secili prej nesh ka të paraqitur nga Qeveria kuptohet qartë se këtu nuk drejtë të pyesë se ku nga kush administrohen këto bëhet fjalë për përpjekje seriozë për zgjidhje të para të pa derdhura në buxhet, çfarë politikash problemeve që shqetësojnë sot shoqërinë shqiptare, ushqejnë dhe ushqehen dhe çfarë klanesh i përdorin por është vetëm një demagogji e dekoruar me shifra ato, kujt dhe pse i intereson që në këtë vend të që më shumë se sa bindin qytetarët krijojnë dyshime mbizotërojnë monopolet, duke goditur biznesin për seriozitetin e tyre. Pra, e thënë shkurt, ky projekt vendas. Sigurisht që të gjitha këto që thashë mund të përkufizohet “fjalë, zotëri, fjalë”. projektohen dhe zbatohen nga Qeveria dhe në Megjithatë në respekt të këtij Parlamenti si shërbim të klaneve brenda saj. Prandaj ky projekt institucion dhe sidomos të zgjedhësve tanë që po nuk jep asnjë shpresë për të siguruar të ardhura të na ndjekin do të përpiqem të jap disa mendime mbi mjaftueshme për zhvillimin e vendit dhe për të çështje të ve-çanta, të cilat sipas gjykimit shfaqin siguruar atë minimum të domosdoshëm për një jetë në mënyrë të qartë dështimin e plotë të qeverisjes minimalë ekonomike dhe shoqërore. së majtë si dhe të bartjes në të të krizës së thellë Në kundërshtim me këtë perspektivë të rritjes që po përjeton sot maxhoranca antikushtetuese. Në së të ardhurave qëndron rritja e shpenzimeve ku këto kushte, shkruesit e këtij teksti që quhet nevojës së madhe për rritjen e investimeve, i zënë projektbuxhet, nuk kanë mundur që të mbulojnë me frymën babëzia e qeveritarëve për shpenzime luksi. fjalë varfërimin e mëtejshëm të shqiptarëve, nuk kanë Prandaj, si të mos mjaftonte stoku i lartë i borxhit mundur të argumentojnë arsyen e këtij niveli kaq të të trashëguar në vitet e mëparshme, në vitin 2004
2103 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
parashikohet që shpenzimet të rriten përmes një analizosh fondet e kushtëzuara dhe të borxhi prej 42 miliardë lekësh, të cilat do t’i rëndojnë pakushtëzuara që i janë akorduar bashkisë së qytetit sot dhe në të ardhmen ekonomisë së vendit. të Kavajës. Duhet t’ju informoj, zotërinj deputetë, Mendoj se Qeveria, tashmë e gjymtuar, duhet se ky qytet nga kjo Qeveri ka marrë një grant prej të kishte një ndjenjë më të lartë përgjegjësie të vetëm 25 milionë lekësh, ndërkohë që Këshilli i shpjegonte për sfidat që duhet të përballojë ekonomia Ministrave vetëm në fondin e pagave ka 290 milionë shqiptare dhe qytetari ynë si pasojë e stokut të lekë dhe, së bashku me fondet e tjera, Bashkia e borxhit të brendshëm prej 270 miliardë lekësh dhe Kavajës merr më pak se vetë fondi i pagave të aq më tepër kur në vitin që vjen do të fillojë të paguhet Këshillit të Ministrave, vetëm e vetëm se aty janë gjerësisht principiali i borxhit të jashtëm. grumbulluar këshilltarë apo nëpunës të lartë që Dua të ndalem, gjithashtu, dhe në disa çështje marrin paga dhjetë herë më të larta se paga e një të politikave sektoriale dhe sidomos në një nga arsimtari. Po kështu dhe në zërin e investimeve dhe sektorët prioritarë buxhetorë siç është ai i arsimit. në total Këshilli i Ministrave merr një buxhet prej 8- Fjalët e mia dhe rritja e pretenduar e fondeve në 9 herë më të madh se sa buxheti i një bashkie këtë sektor, duke u ballafaquar me nevojat e saj mesatare në vend. nuk janë gjë tjetër veçse hipokrizi. Shifra e përqindjes Këto fakte të shkruara nga vetë dora e së shpenzimeve totale për arsimin në raport me qeveritarëve në këtë buxhet tregojnë me kryeneçësi prodhimin e brendshëm bruto nuk ka rritje por ka se çfarë diskriminimi po pëson pushteti vendor dhe ulje në raport me vitet e mëparshme. Mendoj se veçanërisht se çfarë diskriminimi po pësojnë qytete reformat e parashikuara në arsim janë në rrugën e të caktuara siç është ai i Kavajës, i cili në gjysmën duhur por duhet gjithashtu dhe është e detyrueshme e tij është krejtësisht i parealizuar sepse unaza që në këto reforma të parashikohet kosto reale e është bërë e pakalueshme dhe e papërdorshme. tyre, kualifikimet, shtrirja në kohë e në hapësirë dhe Ky qytet e ndjen veten krejtësisht të braktisur dhe efektet në buxhet. Është gjithashtu cinike që në të dënuar nga një hakmarrje e verbër politike. këtë projektbuxhet të deklarohet ekzistenca e Të nderuar zotërinj deputetë! klasave me 55 deri në 60 nxënës dhe paralelisht Duke qenë i bindur se ky projekt nuk i jep me këtë të mos hartohet një program ku të përgjigje asnjërit prej problemeve që shqetësojnë parashikohen fondet dhe afatet kur kjo mangësi të vendin, duke qenë i bindur se kjo Qeveri e arnuar eliminohet plotësisht. Po ashtu në këtë projekt nuk ose jo me një kryetar të penalizuar, se kjo parashikohen në mënyrë të studiuar se çfarë do të maxhorancë invalide nuk mund të zgjidhë problemet, bëhet dhe kur do të bëhet e mundur që të mos ketë nuk mund të zgjidhë krizën por vetëm e thellon atë, më shkolla të rrënuara, pa xhama, pa çati, pa jam kundër votimit të këtij projektbuxheti në mësues të kualifikuar, ku në vend që të mësohet Parlament. dalin kontigjente analfabetësh. Nga ana tjetër Falemnderit! mendoj se një kujdes i veçantë duhet t’i kushtohet Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Skuqi! Zoti arsimtarëve për t’i trajtuar ata me dinjitet profesional Braho e ka fjalën dhe përgatitet zoti Begeja. dhe ekonomik. Spartak Braho – Pa dyshim duke vlerësuar Gjithashtu, dua të ndalem pak dhe në analizimin përpjekjet që bën Qeveria në mjaft drejtime për rritjen e zbatimit të politikave të autonomisë fiskale dhe e treguesve në projektligjin për buxhetin e shtetit decentralizimit, ku duhet të themi hapur se pushteti unë nuk dua të ndalem posaçërisht në to pasi për vendor është i diskriminuar financiarisht dhe në to diskutuan mjaft kolegë të tjerë. kompetenca nga pushteti qendror, gjë që bën mjaft Unë do të theksoja atë pjesë të projektligjit ku kërcënuese të ardhmen e demokracisë së vendit. bëhet fjalë posaçërisht për buxhetin e organeve të Po të shikojmë me vëmendje shpërndarjen e fondeve sistemit të drejtësisë. Është e domosdoshme që të të kushtëzuara dhe të pakushtëzuara nga Qeveria kuptohet dhe vlerësohet nga Qeveria se nuk ka luftë në bashki e komuna, shikon dy elemente negativë. efikase kundër krimit të organizuar, krimit ordiner E para, ka një përqendrim të madh kompetencash apo dhe atij pa dashje, në qoftë se nuk stimulohet dhe financash në dorë të Qeverisë dhe, e dyta, ka modernizimi i organeve të specializuara për ndjekjen një disproporcion të pajustifikuar në ndarjen e e zbulimin e krimeve siç janë organet e drejtësisë fondeve nga një njësi vendore në tjetrën. Më së miri në përgjithësi dhe organi i prokurorisë në veçanti. ky shpërpjesëtim dhe diskriminim duket po të Ajo maxhorancë që nuk lufton krimin, është e
2104 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
destinuar të humbasë kredenciale qeverisëse. Në pothuajse i ri, i ngritur nga e para dhe që për shkak këtë kuptim unë nuk mund të mbështes këtë buxhet, të volumit të madh të punës që do të përballojë në pjesën e fondeve që u takojnë sistemit të kërkon që të mbështetet me fonde dhe veçanërisht organeve të drejtësisë, pasi, në krahasim me vitin e ky institucion duhet të mbështetet me atë që quhet kaluar, këtë vit ato kanë ulje të ndjeshme. tavolina pune, zyra pune. Kërkesa e këtij institucioni Kështu, është e pakuptueshme që për organin për t’i akorduar 171 milionë lekë është e e prokurorisë, megjithëse është kërkuar në mënyrë domosdoshme, është e nevojshme, ndërtesa e re të argumentuar një fond prej 310 milionë lekësh, që ata kanë planifikuar që duhet t’u jepet është si të ndërkohë që në vitin 2003 ky fond ka qenë 143 milionë thuash hapi i parë që Qeveri dhe Kuvendi duhet të lekë, me shifrën e akorduar për investime nuk mund ndërmarrë për të mbështetur fuqimisht këtë organ të bëhet as një rikonstruksion godinash të organeve të rëndësishëm. të prokurorive nëpër rrethe, duke pasur parasysh Së treti, unë do t’i sugjeroja gjithashtu Qeverisë, se sot për sot ndërtesat e prokurorive nëpër rrethe Ministrit të Financave, që të mbështesë njëkohësisht janë ndërtesat më të dobëta dhe më të këqija. edhe Shkollën e Magjistraturës që është dhe Gjithashtu, ky organ ende trashëgon një sistem fidanishtja kur përgatiten juristët e rinj, gjykatësit kompjuterik të amortizuar në masën 75% dhe, dhe prokurorët. Është e domosdoshme që edhe megjithëse u planifikuan 15 milionë lekë për blerjen Shkolla e Magjistraturës, megjithëse ka bërë një e tyre, për shkak se Ministria e Ekonomisë i vonoi, punë mjaft të lavdërueshme dhe përgjithësisht ajo ky prokurim nuk u realizua. ka siguruar fonde nga donatorët, por për shkak se Ajo që dua të theksoj dhe vë në dukje këtë vit trajnimet do të zhvillohen nga vetë shkolla, njëkohësisht është se hyrja në fuqi e ligjit “Për është e domosdoshme që ministria ta mbështesë gjykatat e krimeve të rënda”, automatikisht vë në atë me një shtesë minimale rreth 4 milionë e 660 lëvizje dhe strukturën e prokurorisë, rreth 22 mijë lekë, por gjithsesi kërkon vëmendje të veçantë. prokurorë dhe 40 oficerë të policisë gjyqësore, të Në përfundim unë do të gjykoja për një qëndrim cilët do të ndjekin krimet e rënda në të gjithë pozitiv ndaj këtij buxheti, personalisht, në qoftë se Shqipërinë. Është kjo prokurori, veç sistemit të Qeveria do t’i marrë në konsideratë dhe do t’i gjyqtarëve që do të ndjekin krimet e rënda që kanë vlerësojë vërejtjet e mësipërme që i bëj unë këtij nevojë për ambiente pune, për fonde, për paga dhe buxheti për sistemin e organeve të drejtësisë dhe, në këtë buxhet nuk është bërë asnjë lloj planifikimi. veçanërisht, për ato kërkesa që ka paraqitur organi Gjithashtu, nuk janë parashikuar në i prokurorisë. projektbuxhetin e këtij viti rreth 180 milionë lekë si Falemnderit! shpenzime të domosdoshme që burojnë nga Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Braho! Zoti detyrimet që përcakton Kodi i Procedurës Penale Begeja e ka fjalën dhe përgatitet zoti Hoxha. për strukturat e reja që ngrihen, për bashkëpunimin Maksim Begeja – I nderuar zoti Kryetar! me prokuroritë homologe, për kryerjen e veprimeve Të nderuar kolegë deputetë! të përbashkëta hetimore, për shpenzimet pritje e Së pari, ndjej keqardhje për zotin Ministër të përcjellje, përkthime, transkriptime etj. Edhe në këtë Financave i cili, i rënë pre e demagogjisë qeveritare, drejtim organi i prokurorisë është krejtësisht i nuk ishte në gjendje që t’i përgjigjej pyetjeve të bëra. zbuluar. Kjo ndodh sepse buxheti i paraqitur nuk është gjë Janë këto arsyet, shtoj edhe faktin që së shpejti tjetër veçse huazimi i disa leksioneve teorike bajate Kuvendi do të miratojë edhe rritjen e pagave për të marra nga literatura dhe jo i bazuar në nevojat që oficerët e policisë gjyqësore, që unë i kërkoj edhe ka zhvillimi ekonomik i vendit dhe zgjidhja e një herë Këshillit të Ministrave, Ministrit të Financave problemeve themelore që shqetësojnë sot qytetarët që të garantojë dhe të korrigjojë shifrat mbështetëse shqiptarë. për organit e prokurorisë pasi vetëm në këtë mënyrë Të ndërtosh një buxhet i cili nuk merr parasysh do të kemi një funksionim normal të këtij organi të ligjet e miratuara apo ato që me përparësi do të rëndësishëm. miratohen nga ky Parlament, dhe këtu flitet për një Së dyti, një institucion mjaft i rëndësishëm i cili periudhë prej jo më shumë se dy muaj, është është ngritur dhe funksionon me ligj të posaçëm të demagogji dhe mashtrim ndaj qytetarëve shqiptarë Parlamentit është Inspektorati i Lartë i Deklarimit të cilëve u kërkohen më shumë taksa e tatime dhe dhe të Kontrollit të Pasurive. Ky është një institucion nga ana tjetër nuk i jepet ajo që atyre u takon. E
2105 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kam fjalën këtu për ligjin mbi pronat dhe atë për mund të përdoret për kompensim fizik, sa toka janë dëmshpërblimin e të përndjekurve politikë. Pas dhënë në mënyrë abuzive në pronësi apo me qira shumë makinacionesh dhe demagogjish u hodh pushtetarëve, ish pushtetarëve dhe klaneve të tyre, poshtë projektligji “Për kthimin dhe kompensimin e si do të merren këto për t’u përdorur për kompensim pronave” i paraqitur nga Partia Republikane, fizik dhe sa mbeten përfundimisht prona që duhen projektligj i cili i jep zgjidhje problemit të pronës me kompensuar në vlerë. Pas këtij bilanci Qeveria duhet kosto minimale për buxhetin e shtetit, theksoj me të thotë se kaq kam dhe ju pronarë mos prisni të kosto minimale për buxhetin e shtetit. Ky projektligj kompensoheni më. u zëvendësua me draftin e përgatitur nga OSBE-ja Të nderuar anëtarë të Qeverisë! dhe është paraqitur për shqyrtim në komisionet Mos vazhdoni demagogjinë me pronarët! Mos parlamentare. vazhdoni t’i persekutoni ata ashtu siç vepruan Detyra e dhënë nga organizmat ndërkombëtare paraardhësit tuaj gjatë pesëdhjetë viteve të errësirës dhe premtimi i vetë zotit Kryeministër ishte që ky komuniste. Mos vazhdoni të shkelni ligjin themeltar, ligj të përfundonte brenda vitit 2003, pra brenda Kushtetutën, e cila e konsideron pronën të shenjtë muajit dhjetor. Konfliktet brenda PD-së dhe drejtimi dhe të paprekshme. Mos vazhdoni të shkelni të i vendit nga një Qeveri e çalë në të dyja këmbët që drejtat dhe liritë themelore të njeriut të sanksionuara nuk funksionon, bën që edhe për këtë ligj të mos në konventat ndërkombëtare. Evropa nuk ju pranon respektohen afatet sikurse dhe për gjithçka tjetër. kështu. Populli do t’ju dënojë. Megjithatë, ai parashikohet të kalojë për miratim E vetmja rrugë për zgjidhjen e drejtë të këtij brenda tremujorit të parë të vitit 2004. Në nenin 23 problemi, pa rënduar buxhetin e shtetit, e ritheksoj të këtij projektligji është përcaktuar ndër të tjera që: pa rënduar buxhetin e shtetit, është kthimi pa “duke filluar nga filluar nga viti 2004 dhe për një kufizim i pronës pronarëve të ligjshëm, konform periudhë 10 vjeçare Kuvendi caktoi një zë të veçantë Kushtetutës dhe në këtë kuadër abrogimi i të gjithë në buxhetin e shtetit si fond kompensimi për ligjeve që bien në kundërshtim me nenin 41 të saj. kompensimin në të holla të subjekteve të Meqenëse po diskutojmë buxhetin e vitit të shpronësuara”. Ndërkohë në projektbuxhetin e ardhshëm, është e domosdoshme që në këtë paraqitur nuk është parashikuar asnjë lekë për këtë buxhet të krijohet domosdoshmërish fond për kompensim. Pra, dhe nëse do të arrihet miratimi i kompensimin në vlerë të subjekteve të shpronësuara projektligjit mbi pronat, ai nuk do të gjejë zbatim dhe jo zë i veçantë në buxhet por fond i veçantë. por do të mbetet në letër. Këtë e konfirmoi pikërisht Për këtë kërkoj që Komiteti Shtetëror i Kthimit dhe dhe zoti Ministër i Financave në përgjigjet që ai dha Kompensimit të Pronave të përfundojë brenda pak më parë. tremujorit të parë studimin ku të dalin nevojat për Po t’i referohemi të dhënave të Qeverisë për kompensimin në vlerë të pronarëve. Ky studim do kompensimin në vlerë të pronave, të vlerësuara sipas të nxjerrë se sa fond nevojitet për kompensimin në çmimeve të tregut, për të cilat ka pasaktësi dhe vitin 2004. Për mbulimin e këtij fondi nga buxheti fshehje të realitetit me tendencë të uljes së sasisë kërkoj të përdoren: së pronave që duhen kompensuar, rezulton se 1.Taksa e tokës bujqësore në raport me nevojiten rreth 4.8 miliardë dollarë. Në rastin më të sipërfaqen e tokës që duhet kompensuar në shkallë mirë, nëse përdoren pronat shtetërore për qarku; kompensimin fizik të pronarëve, kjo shifër mund të 2.Taksa mbi ndërtesat e biznesit që janë ngritur reduktohet në 2-2.5 miliardë dollarë. Ku dhe kur do mbi trojet e pronarëve; të gjenden këto fonde? Përgjigja e zotit Ministër të 3.Diferenca të mbulohet nga të ardhurat nga Financave se presim miratimin e ligjit dhe pastaj do privatizimi në raport me raport me objektivin për të gjejmë burimet e financimit është vazhdë e kompensimin brenda dhjetë viteve të pronarëve të demagogjisë qeveritare. Kjo ndodh jo vetëm për ligjshëm. shkak të politikës së dështuar financiare që kanë Nëse për pronarët, zoti Ministër pret “miratimin ndjekur qeveritë socialiste në këto pesë vjet të e ligjit”, ai bie në kundërshtim me vetveten kur flitet qeverisjes së tyre, por dhe për shkak që Qeveria për të persekutuarit politikë. Sipas nenit nr. 57 të aktuale nuk është në gjendje të saktësojë se sa Kodit të Procedurës Penale dhe ligjit nr. 7748, pra janë kërkesat e pronarëve që duhen kompensuar, ka ligj të përcaktuar që i saktëson këto gjëra, sa është sipërfaqja e tokës pronë shtetërore që dëmshpërblimi i tyre jo vetëm që duhet të ishte bërë
2106 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
më parë, por detyrimisht ai duhet të parashikohet realiteteve. Shifrat flasin vetë. Kush ka sy le të lexojë në çdo projektbuxhet që ne miratojmë këtu në dhe shikojë. Parlament. Ky dëmshpërblim nuk është lëmoshë Opozita, sigurisht, duhet të luajë rolin e saj, por që i kërkohet Qeverisë. Ai është kompensim në vlerë ajo asgjë nuk pranon, çdo gjë e mohon, çdo arritje i një pjese të mundit dhe djersës që ka derdhur kjo e quan gënjeshtër qeveritare, mashtrim etj. Por shtresë e shoqërisë, vuajtjeve që ka përballuar ajo realitetet kanë ndryshuar dhe ekonomia e zhvillimi i në ndërtimin e qindra objekteve e veprave të saj që monitorohen edhe nga organizmat ndërtuara prej tyre gjatë pesëdhjetë viteve të regjimit ndërkombëtarë e të tjerë maten edhe me shifra, një të kaluar. Të shkelësh mbi të drejtat e kësaj shtrese pjesë e të cilave është paraqitur edhe në të shoqërisë do të thotë ta përbuzësh atë, do të projektbuxhetin e vitit të ardhshëm. thotë të mos lejosh integrimin e saj në jetën e vendit, Kështu, duke pasur parasysh arritjet e vitit 2003, do të thotë të shkelësh mbi Kartën e të Drejtave sektorët e industrisë, për shembull, flasin për një dhe Lirive Themelore të Njeriut. stabilitet dhe rritje graduale, çka tregon për Parë vetëm në këto dy aspekte, pra të pronës konsolidim të tyre po të kemi parasysh prirjen e dhe të të persekutuarve politikë, buxheti që ju kërkoni përgjithshme të ekonomisë në këto vitet e fundit. të miratoni është i papranueshëm. Nga ana tjetër, Industria ka një rritje prej 2.7%, ndërtimi 11.3%, duke qenë të bindur në jetën e shkurtër të qeverisjes transporti 10.6%, shërbimet në masën 6.4% etj. suaj pasojat e këtij buxheti ju kërkoni t’ia kaloni Edhe brenda degëve ka rritje të dukshme të sektorit qeverive pasardhëse dhe t’ia lini në kurriz pronarëve prioritar si prodhimi i energjisë elektrike, industria e dhe të persekutuarve politikë. lëkurë-këpucëve, prodhimi i karburanteve, eksporti Nisur nga arsyet e mësipërme deklaroj votën i çimentos, shërbimi postar, ritme të mira në ndërtim, time kundër miratimit të këtij projektbuxheti. fluksi brendshëm dhe i jashtëm nga turizmi etj. Të Falemnderit! gjitha këto kanë çuar në rritjen e të ardhurave, Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Begeja! investimeve, paga dhe pensione më të larta, Fjalën e ka zoti Hoxha. Përgatitet zoti Bzheta. mbështetje për energjetikën, dhënie fondesh për Flamur Hoxha – I nderuar Kryetar! sektorë prioritarë si arsimi, shëndetësia etj., të cilat Të nderuar deputetë! përbëjnë disa nga elementët që të bindin përse Buxheti i shtetit dhe miratimi i tij përbën kulmin buxheti i vitit që vjen ka rëndësi për t’u realizuar dhe e debatit midis dy krahëve të politikës, ku natyrshëm miratuar. E rëndësishme është të njohim realitetin përballen platformat programore. Është për të ardhur dhe të dimë ku po shkojmë. keq, por shpesh flitet me mburrje se po ta kishte Duke qenë deputet i një zone, dua të sjell në pushtetin opozita do të bënte mrekullira, dhe harrojnë vëmendje të hallkave përkatëse disa probleme për se jo shumë vjet më parë ata ishin në pushtet dhe e efekt të plotësimit dhe të përmirësimit të pamë se çfarë bënë, duke na lënë edhe një faturë projektbuxhetit, por jo si material që do t’i shkonin marramendëse prapa. Vetëm me fondet e përdorura për shtat kritizerëve, me bindjen që do të gjejnë për këto riparime që bëri qeverisja në këto vite, do zgjidhje nga ndjekja që dikasteret përkatëse do t’u të ishin realizuar shumë objekte të cilat i kërkon bëjnë atyre për vitin 2004. zot opozita. Ata harrojnë gjithashtu se të drejtën E shikoj të arsyeshme, por edhe të për të paraqitur projekte e ka ajo forcë politike që domosdoshme, ndërhyrjen nga ana Ministrisë së merr shumicën dhe këtë shumicë e kemi marrë ne. Rregullimit të Territorit dhe Turizmit për zgjidhjen e Diskutues të ndryshëm, gjithashtu, deklarojnë problemit që ka dalë në mirëmbajtjen e ambienteve edhe votën kundër, thua se do të binin dakord me të përbashkëta nëse ndërtohen për strehim sot dhe kuotat që parashikohen në projektbuxhet kur ne më parë, ndërmjet miratimit të ligjit përkatës për pamë me sytë tanë që edhe për amendamentet e bashkëpronësinë. Nëse vazhdon kështu, kur paketës fiskale të miratuar përpara disa ditësh, ndërtuesi heq dorë në momentin e shitjes së godinës propozimet e tyre i votonin kundër, me sa duket për te pronari, ndërkohë që ky i fundit interesohet vetëm inerci opozite. Mund të kenë të drejtë dhe që mund për sipërfaqen e brendshme të apartamentit të tij, të bie dakord se vlerësimin do ta bëni me logjikë do t’i lërë pas dore këto ambiente që u takojnë të dhe shkencore, por jo me nihilizëm dhe pesimizëm. gjithë banorëve. Nëse nuk ndërhyhet sot, do të jetë Në fund të fundit, metoda e të krahasuarit mbetet vonë nesër. më racionalja në vlerësimin e arritjeve dhe të Gjithashtu kjo ministri në bashkëpunim edhe me
2107 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Ministrinë e Pushtetit Lokal dhe Decentralizimit veprime të tilla po detyrojnë banorët të largohen drejt duhet të zgjidhë marrjen në dorëzim dhe qendrave të mëdha duke boshatisur zona të tilla. administrimin sidomos të ujësjellësve të vegjël e në Investimet për rrugë, ujësjellës, energji elektrike, veçanti në fshatra, frenimin e shkatërrimit të për shkolla apo qendra shëndetësore janë të baseneve dhe të shtretërve të lumenjve nga domosdoshme dhe mbeten jetësore edhe për disa shfrytëzimi pa kriter i zhavorreve të tyre. Ashtu siç familje kudo që banojnë ato. nuk mund të ecet më pa ligje në shërbimet funerale, Gjithashtu ka një komunitet prej afro 50 mijë atë të gjelbërimit dhe mirëmbajtjes së tyre, planet banorësh, zona që përfshihet rreth aksit rrugor dhe miratimi i studimeve urbanistike etj. Është për Këlcyrë-Berat, të cilët lëvizin me shumë vështirësi të ardhur keq por aktualisht është sektori më i në këtë rrugë, ndër më të vjetrat në vendin tonë. paplotësuar me ligje të domosdoshme. Mendoj se duhet të shpejtohet për realizimin e Marrja në administrim dhe rritja e shkallës së projektit për asfaltimin nga të dy krahët Berat dhe përgjegjësisë sidomos për ujin e pijshëm, do të Këlcyrë. Kjo masë efektive dhe ekonomike do të evitojë shumë anomali që krijohen sot për këtë mall lehtësojë së tepërmi jetën dhe lëvizjen e këtyre në çdo fshat, komunë apo bashki. banorëve të mrekullueshëm. Mendoj se Ministria e Si përfaqësues i një zone të thellë rurale e shikoj Transporteve do ta bëjë të mundur vazhdimin e punës të arsyeshme të mbështes propozimin e favorizimit së nisur për këtë rrugë që po dëmtohet çdo ditë e të fermerëve që vadisin tokat me stacione pompash më shumë. në uljen e çmimit të energjisë elektrike. Ku çmim Më duket i drejtë dhe shqetësimi i ngritur nga aktualisht është i lartë dhe shpesh po i detyron organet e qeverisjes vendore, mbështetur dhe nga fermerët t’i lënë tokat pa vaditur dhe për pasojë edhe Ministria e Pushtetit Lokal dhe Decentralizimit në prodhimin të parealizuar. Kam mendimin që për diskutimin e projektbuxhetit nëpër komisionet vaditjen çmimi të jetë sa çmimi i energjisë që jepet parlamentare lidhur me taksën e regjistrimit të për stacionet e pompave të ujësjellësve për ujin e automjeteve. Ka një kontradiktë ndërmjet shifrës së pijshëm. Kjo jo vetëm do të favorizojë fermerët tanë mjeteve të regjistruara gjatë vitit dhe numrit të madh por edhe do të ndikojë rritjen e prodhimit me kosto të mjeteve që figurojnë nëpër evidenca të ndryshme. relativisht të ulët. Për zonën e Përmetit, për Për rrjedhojë në llogaritë e pushtetit lokal derdhen shembull, që vadit të gjithë luginën me stacione më pak se gjysma e kësaj vlere si detyrim i grantit pompash nëpërmjet lumit Vjosë, kjo masë është që duhet t’u japë shteti atyre. Mendoj se kjo taksë mjaft efektive. Nuk besoj se ka ndikime të ndjeshme dhe vjelja e saj nuk është në kompetencë të pushtetit në buxhet, por dhe Ministria e Industrisë dhe vendor. Energjetikës së bashku me Entin Rregullator të Duke vlerësuar punën e bërë nga Qeveria dhe Energjisë, kanë hapësira për të vepruar në favor të projektbuxhetin e paraqitur, vlerësimet e debatet e fermerëve, duke pasur parasysh edhe shqetësimin zhvilluara nëpër komisione apo grupe, ju ftoj të e lindur në këto vite për pagesën e energjisë elektrike nderuar deputetë ta miratojmë atë. apo për pagesën e saj aforfe nga shumë Falemnderit! konsumatorë, zgjidhja dhe angazhimi i Qeverisë dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit zoti Hoxha! Zoti i ministrisë përkatëse për vendosjen e matësve për Bzheta e ka fjalën. Zoti Memia të përgatitet. çdo konsumator brenda vitit 2004 do të krijojë Gjovalin Bzheta – Të nderuar deputetë! mundësinë dha hapësirën për të favorizuar Procedimi i ndjekjes së taksave të këtij viti nga propozimin e mësipërm. FMN-ja ka shtrënguar këtë të fundit të thotë: “të Kam mendimin, gjithashtu, se detajimi i fondeve rishikohet ligji mbi taksat”. Dhe administrata jonë dhe projekteve shpesh mbartin me vete dhe shtetërore si përgjigje tenton të rritë 25% taksën e vlerësimin subjektiv të aparatçikëve të ndryshëm. biznesit të vogël. Nisma qeveritare për të rritur taksat Nuk më duket e drejtë, por që njësi sipërfaqe apo në përgjithësi dhe ato për biznesin e vogël në për numër banorësh të njëjtë fondet jepen me veçanti, përveçse gabim është një masakrim që i diferenca të ndryshme edhe pse argumentet të jenë bëhet ekonomisë shqiptare dhe ardhmërisë së saj, subjektivë. Unë jam dakord që objektet dhe fondet duke mos harruar se jemi shteti më i varfër i Evropës. e mëdha do të jepen për qendrat e mëdha urbane, Si dilet nga kjo gjendje? Faktikisht duhet të por kjo nuk do të thotë që qendrat e vogla dhe ato ekzistojë vullneti politik, sepse përvoja botërore nuk rurale të shikohen me syrin e njerkës, sepse dhe mungon. Biznesi i vogël në botë jo vetëm që
2108 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
përkrahet por vitin e parë të aktivitetit, madje në disa e një institucioni varet nga qesja e parave del se vende edhe të dytin, përjashtohet nga taksat. Kurse pushteti qendror është 11 herë më i fuqishëm, duke te ne shfaqen metoda mbytëse të reja taksimi për i shndërruar kryetarët e bashkive dhe komunave më biznesin e ri dhe shkohet deri aty sa në projektligjin shumë në drejtorë komunaleje se sa përfaqësues e sivjetshëm të sistemit fiskale të shtohet një taksë të cilët zgjidhin hallet e popullit. e re për regjistrimin e lojërave të fatit, për shembull Centralizimi shkon deri aty sa edhe në qoftë se kazinove, hipodromeve, bizneseve të tjera të kësaj komuna apo bashkia gjen fondet për të ndërtuar një fushe, veç vlerës shumëfish të taksave që paguajnë shkollë të re duhet të marrë leje në ministri. Shkurt deri më sot do të detyrohen që t’i paguajnë këto dhe ky projektbuxhet sivjet të krijon përshtypjen se shuma që në fillim të vitit, në momentin e regjistrimit është hartuar sa për të kaluar radhën, me shpenzime duke rënduar shumë një biznes përpara se ai të rutinë, në mjekësi, në arsim, në bujqësi etj., një lindë. Metodat të kundërta përdoren në pranim e buxhet që nuk i jep Shqipërisë një strategji të më gjerë. Biznesi përkrahet e inkurajohet në vitet e caktuar, një identitet në globalizmin rrethues., një para me qëllim që të shëndoshet dhe pastaj është buxhet ogurzi në të cilin nuk thuhet sa vende të një burim që i jep buxhetit më shumë dhe pa dëmtuar reja pune do të ketë deri në fund të vitit 2004, por veten. Politika të tilla që kanë në bazë zvogëlimin e përkundër kësaj parashikohen 50 miliardë lekë për taksave e kanë kthyer Spanjën në vendin me asistencë sociale. ekonomi më dinamike të Evropës, apo periudha e Për mendimin tim ky buxhet është një buxhet i qeverisjes së ish presidentit amerikan Regan që uli shifrave të ftohta dhe tallëse dhe nuk merr parasysh minimalisht taksat për biznesin, me të vërtetë në të luftojë tregues negativë dhe madje shkatërrues vitin e parë dhe të dytë pati ulje të buxhetit amerikan të ekonomisë shqiptare për të cilat kanë dhënë por pas kësaj periudhe papunësia shkoi afër zeros alarmin institucionet prestigjioze ndërkombëtare si dhe buxheti dyfishoi të ardhurat duke mbetur, duke ligjet tregtare dhe procedurat ligjore janë të mbetur koha e qeverisjes së këtij burri shteti ish papërshtatshme për zhvillimin e biznesit dhe periudha më e artë e ekonomisë amerikane. Kurse prodhimit vendas. te ne taksat dhe shpenzimet për hapjen e licencës Informaliteti dhe krimi ekonomik janë më të lartat janë jashtëzakonisht të larta duke rënduar së tepërmi në rajon. Fondacioni amerikan shkon edhe më tej një biznes përpara se ai të lindë, duke i shtuar kur thekson se praktikat ekonomike të Qeverisë burokracinë dhe arrogancën e nëpunësve shtetërore, kundër lirisë së biznesit janë afërsisht si në Kubë. shpeshherë hapja e licencës i ngjan një kalvari të FMN-ja jep alarmin se madhësia e taksës së vërtetë. Taksat e larta jo vetëm që dëmtojnë biznesin ryshfetit është më e madhja në rajon dhe është por prishin konkurrencën, duke rritur ndjeshëm dyfishuar që nga viti 1999. tregun informal dhe korrupsionin në organet tatimore. Një nga rendet më negative të këtij Problemi më i madh i zbatimit të buxhetit në projektbuxheti vazhdon të jetë shpërndarja e padrejtë Shqipëri mbetet centralizimi ekstrem i buxhetit. e fondeve që e bën më të pandershëm këtë Bashkitë dhe komunat aktualisht kanë të drejtë të projektbuxhet. Vetëm 10% të shpenzimeve totale japin vetëm certifikata dhe vërtetime, meqë kanë do të të jepen për vitin 2004 nga Ministria e premtuar gjatë fushatave dhe është normale që Rregullimit të Territorit për të gjithë pjesën verilindore bashkitë dhe komunat të zgjidhin probleme të tilla dhe të gjithë pjesën time elektorale, në një kohë që si dritat, ujin, strehimin, arsimin, shëndetësi etj. Për kjo zonë është shpallur nga Qeveria si zona më e të realizuar këto duhen para, duhet buxhet. Të gjitha varfër e vendit dhe për më tepër ekziston një projekt këto probleme jetike për popullin janë jashtë antivarfëri nga Qeveria Shqiptare. Për zonën time kompetencave të bashkive dhe komunave. Ato elektorale jeni shndërruar në një qeveri pikatore, me zgjidhen nga qendra. Shkurt ky buxhet shërben she pikatore dritat, me pikatore ujin, me pikatore për ta vënë pushtetin lokal ligjërisht nën ombrellën përfaqësimin në qeverisjen e vendit dhe nuk keni e Qeverisë. harruar që me pikatore të jenë dhe investimet e Shpenzimet e projektbuxhetit të shtetit për vitin buxhetit të vitit 2004. 2004 do të jenë 205 miliardë lekë. Vetëm 17 miliardë Bashkia e Koplikut, megjithëse paguan gati do të kenë bashkitë dhe komunat. Të tjerat do t’i 100% dritat, mund të quhet bashkia e territ. ketë Qeveria. Megjithëse është premtuar një nënstacion elektrik Dhe në qoftë se në ekonominë e tregut pavarësia për vitin 2004 nuk është parashikuar ndërtimi i tij.
2109 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Megjithëse ekipi i Veleçikut është në grupin A2 nuk ekonomia shqiptare duhet të lehtësohet nga është parashikuar ndërtimi i stadiumit të këtij qyteti, ngarkesa e taksave dhe nga barra fiskale. por është parë e arsyeshme ndërtimi i disa Përkundrazi në paketën fiskale që keni miratuar dy stadiumeve të fshatrave të Lushnjës. ditë më parë jo vetëm që nuk karakterizohet nga Vazhdon të jetë një turp i hapur mosdhënia për fryma e lehtësimit të taksave, por përkundrazi ajo një kohë të pacaktuar të asnjë fondi për ndërtimin e ka disa taksa të reja dhe rritje të këtij sistemi. Është rrugës apo ndërtimit të doganës së Bashkimit në vendosur taksa për qarkullimin në masën 70 dhe komunën Kelmend, në një kohë kur pala malazeze 150 mijë lekë, sipas llojit të automjeteve, gjë e cila ka përfunduar punimet që prej dy vjetësh dhe të do të prekë të gjithë pronarët e automjeteve në shkosh te kjo doganë duhet të jesh alpinist pasi Shqipëri, do të ndikojë në rritjen dhe do të mungon rruga, mungon ndërtesa, dritat dhe gjithçka. komprometojë shumë rëndë koston e transportit. Besoj se investimi në këtë doganë për vitin 2004 do Po kështu rritja në masën 30% e akcizës së të ishte më përfaqësuese për këtë shtet se sa karburanteve, e cila do të ketë pasojë rritjen e çmimit ndërtimi i stadiumit të Cakranit që është parashikuar të naftës dhe të benzinës do të prekë ekonominë e të ndërtohet nga buxheti i vitit 2004. të gjithë familjeve shqiptare, do të rritë koston e Falemnderit! transportit në tërësi, do të prekë të gjithë bizneset Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bzheta! dhe në mënyrë të veçantë fermerët shqiptarë pasi Zoti Memia e ka fjalën. Zoti Dajçi të përgatitet. Po, do t’u rrisë në mënyrë të ndjeshme koston e punës zoti Olldashi. për fermën e tyre. Sokol Olldashi – Zoti Kryetar! Duke zgjeruar tarifën doganore për importin e Meqenëse u bënë gati nëntë orë që kjo seancë prodhimeve bujqësore, prodhimet vendase do të jenë po diskuton, a mundeni të na përcaktoni një kohë të diskriminuara, prandaj shqiptarët do të jenë të kur do të bëhet votimi? pambrojtur. Gjithashtu, kjo krizë do të thellohet Servet Pëllumbi – Po, rreth orës 9:00 do të akoma më tej pasi lihet në masën 10% tarifa bëhet votimi. doganore për lëndët e para të cilat përdoren për Sokol Olldashi – Falemnderit! investim në bujqësi. Ky vit do të çojë në kolaps të Servet Pëllumbi - Zoti Memia. plotë të prodhimit bujqësor vendas dhe bujqësisë Shaban Memia – Zoti Kryetar! shqiptare. Duke i shtuar parashikimin e rritjes së Të nderuar deputetë! çmimit të energjisë elektrike, tarifave të telefonave Duke dëgjuar ministrat e kabinetit, tashmë të etj., ky vit do të sjellë më shumë varfëri për paligjshëm, pasi gjatë këtij gjashtëmujori është shqiptarët. rrëzuar dy herë dhe duke iu referuar situatës Shqipëria tashmë ka sistemin e taksave më të konkrete që ka vendi do t’i shkonte për shtat historia lartin në Evropë, varfërinë dhe papunësinë më të e vajzës së sapomartuar që e pyeste e ëma për lartë. Në krah të kundërt evazioni fiskal është më i gjendjen ekonomike të familjes: “Moj nënë, kur dëgjoj larti në Evropë. Pra, mblidhen më pak para në me veshë, lumja unë! Kur shoh me sy, e mjera unë”. buxhetin e shtetit se në çdo vend. Kjo është produkt Zotërinj ministra! i asaj që padrinoja ka ngritur në sistem mafien Ju duhet të bëni sot transparencën e paketës shtetërore dhe përdor të tërë mekanizmat e shtetit fiskale dhe të projektbuxhetit për t’iu treguar në funksion të bizneseve, trafiqeve dhe korrupsionit. shqiptarëve se çfarë i pret për vitin e ardhshëm dhe Realizimi i buxhetit të vitit 2003 ka një sërë çfarë dhurate i bëni në prag të festave. problemesh. Investimet, si zëri kryesor, janë Zotërinj deputetë! realizuar vetëm 80%. Kemi të bëjmë me një deficit Një qeveri e përgjegjshme e cila ka për objektiv shumë të madh të papranueshëm. Një skandal kryesor zhvillimin e vendit dhe rritjen e mirëqenies shumë i madh është fakti që paratë e mbledhura së qytetarëve të vet, përmes paketës fiskale dhe në masën rreth 60 milionë dollarë për taksën e buxhetit harton politika mbrojtëse, nxitëse dhe ashtuquajtur “Majko”, për rrugën Durrës-Kukës jo zhvilluese. Por duke parë projektbuxhetin që kemi vetëm që u është ndërruar destinacioni, destinacion përpara mungojnë totalisht këto politika, madje, i përcaktuar me ligj, por janë përdorur për të mbyllur përkundrazi ka shumë mekanizma frenues dhe vrimat e zeza të buxhetit dhe të Qeverisë dhe ngrihen bllokues. shumë pikëpyetje për përdorimin e tyre. Institucionet ndërkombëtare kanë vlerësuar që Projektbuxheti i vitit 2004 parashikon një deficit
2110 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të brendshëm rreth 10% më të lartë. Kjo rëndon Falemnderit! ekonominë për vitin e ardhshëm dhe dëmton Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Memia! ekonominë në perspektivën e saj. Zëri i investimeve Zoti Dajçi e ka fjalën dhe përgatitet zoti Xhani. për vitin 2004, megjithëse kemi rritje të taksave Pal Dajçi – Falemnderit, zoti Kryetar! parashikohet 2 miliardë lekë më pak. Pra do të kemi Të nderuar kolegë! më pak rrugë, më pak shkolla, më pak qendra U bënë orë të tëra që ne diskutojmë rreth shëndetësore etj. projektbuxhetit, ashtu si gjithmonë, opozita në Të nderuar deputetë! kërkim të një projektbuxheti efektiv dhe pozita në Janë dy probleme madhore që ka ekonomia mbrojtje të këtij projektbuxheti. Nëse do t’i analizosh shqiptare dhe vendi. Në buxhetin e vitit 2004 nuk diskutimet e deputetëve del që dhe ata kanë kërkesa janë parashikuar si zë në vete fondet për shpërblimin por mendojnë se në perspektivë do të realizohen. e ish të përndjekurve politikë për punën e pashpërblyer. Të diskutosh për projektbuxhetin pa Nuk është parashikuar në projektbuxhetin e vitit 2004 Kryeministrin, pa Ministrin e Financës, pa Ministrin si zë në vete kompensimi i pronarëve të ligjshëm. e Ekonomisë, pa ministra të cilët nuk do të jenë Duhet të kemi të qartë të gjithë se ky nuk ka për të nesër në qeverinë e ardhshme, pa një qeveri e cila pasur ndonjëherë stabilitet dhe ekonomia e tregut të ketë kushtetutshmërinë, them se dhe ata që kanë nuk ka për të pasur të ardhme pa zgjidhur këto dy mundësinë të na dëgjojnë pasi mungesa e madhe probleme, pa shpërblyer ata të cilët kanë ndërtuar e energjisë elektrike nuk do t’i lejojë, them që nuk Shqipërinë pa u paguar dhe kanë paguar faturën që merr ndonjë rëndësi të veçantë. Unë do t’i kujtoja tashmë e dimë dhe pa vendosur në vend të drejtën Kryeministrit që sot është dita që ai duhet të rrijë e pronës si institucion themelor i ekonomisë së në sallë, duhet të diskutojë dhe të mbrojë tregut, kapitalizmit dhe shumë elementëve të tjerë projektbuxhetin më të cilin mendon të qeverisë për të cilët nuk dua të zgjatem. vendin. Për të mos folur nga ana teknike e këtij Të nderuar deputetë! projektbuxheti për të cilin këtë radhë ju keni gjetur Së fundi, dua të ndalem pak në buxhetin e një formë bisedimi të stërzgjatur, duke e shpërndarë Ministrisë së Rendit. Qeveria e drejtuar nga padrino sipas dikastereve dhe po të shohësh në projektet e ka shikuar me një sy armiqësor Ministrinë e Rendit që dikasteret kanë dërguar prej dy muajsh lind një dhe punonjësit e policisë. Me sa duket punonjësit e mendim që këto dikastere janë preokupuar për policisë i dinë aferat e tyre dhe i ka diskriminuar ata problemet që ka vendi dhe që i kanë shtruar për për t’i mbështetur në luftën kundër krimit në tërësi e zgjidhje. Natyrisht unë them që ajo ka qenë vetëm në mënyrë të veçantë kundër krimit të organizuar. një zhurmë sepse në raportin përfundimtar të Nuk ka garantuar sistemin e pagave. Parashikohet projektligjit për buxhetin nuk janë projektuar dhe nuk një deficit prej 420 milionë lekë në fondin e pagave. janë vendosur ato prioritete që dikasteret i kanë Pra, punonjësit e policisë shqiptare në buxhetin që vendosur sipas drejtimeve në këtë projektbuxhet. paraqitet për t’u miratuar nuk kanë të garantuar fondin Unë nuk do të flas për buxhetin në tërësi, por, e pagave. Së dyti, nga viti 1995 ka një vendim qeverie duke qenë një deputet zone, do të flas vetëm për që u garanton trajtim me ushqim punonjësve të rendit rrethin e Kurbinit dhe do të kap disa fusha dhe në në shërbim dhe ka një faturë rreth 240 milionë lekë. fushën e investimeve. Për këtë rreth ky projektbuxhet Edhe për këtë nuk është parashikuar fond në ka mangësi të mëdha. Do ta nis me fushën e buxhetin e vitit 2004. Është e domosdoshme t’u infrastrukturës rrugore kur rruga nacionale e bërë garantohet, sepse kanë shumë privacione dhe prej meje disa herë objekt debati në seancat situata kriminale në Shqipëri ka ardhur duke u rritur. parlamentare as në këtë projektbuxhet nuk është Përndryshe duhet që Qeveria të ketë kurajën ta projektuar. E mbetur si rrugë nacionale ka mbetur shfuqizojë këtë ligj e t’u thotë në mënyrë të pa investime edhe nga fondacionet e ndryshme. Pra, ndershme: “nuk e përballoj dot dhe nuk u gënjej”. rruga nacionale që bashkon Thumanën me qendrën Nuk mund të shkohet me mashtrime më tutje. Kurbinit, Laçin, është një rrugë në të cilën ka vite Të nderuar deputetë! që nuk investohet. Po kështu dhe në rrugën Paketa fiskale dhe buxheti i vitit 2004 rrisin më nacionale e cila lidh qendrën e Laçit me tej varfërinë, papunësinë dhe thellojnë më tej krizën superstradën dhe me komunën Fushëkuqe ka vite ekonomike dhe në këto rrethana do të ishe i të tëra që nuk investohet. E kam ngritur këtë problem papërgjegjshëm po të votoje pro këtij projektbuxheti. këtu dhe herë pas here ministrat kanë mashtruar
2111 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me premtimet e tyre, premtime të cilat dhe ju në reflektuar edhe në strategjinë kombëtare të zhvillimit fushatat elektorale i keni premtuar dhe nuk i keni ekonomiko-social. Ministria e Shëndetësisë, duke mbajtur. Kjo tregon për moskujdesin në këtë sektor. shfrytëzuar kapacitetet e saj me anë të një Një sektor tjetër është ai që të gjitha shkollat e rrethit informacioni të mjaftueshëm nga institucionet e të Kurbinit kanë nevojë për rikonstruksion dhe në vartësisë dhe nga përvoja e krijuar në hartimin e momentin final të këtij projektligji asnjë nga këto projektbuxhetit afatmesëm të mëparshëm, me shkolla nuk është futur në investime. Falë Zotit, asistencën e dhënë nga Ministria e Financave dhe është futur me një grant të vogël për investime një ekspertët e huaj, implementoi procesin e hartimit shkollë e mesme në qendër të Laçit. Këtë e them të projektbuxhetit afatmesëm për sektorin për sepse të gjitha shkollat nuk kanë as oborr rrethues periudhën 2004–2006. qëllimi mbetet një alokim më për të marrë formën e një objekti shkollor. Një i përshtatshëm i burimeve, që për sektorin mbeten problem tjetër, i cili mbetet emergjent për rrethin e ende të kufizuara, që t’i përgjigjen arritjes së Kurbinit, është investimi në objektet e pushtetit lokal. objektivave përmes politikave të caktuara dhe Krahas decentralizimit që flitet me të madhe, nuk marrjen e masave prioritare, sikurse përcaktohen parashikohet asgjë tjetër në këtë projektbuxhet. Kemi edhe në strategjinë afatgjatë të sektorit. Përfundimi shumë mangësi në objektet e institucioneve të i procesit të hartimit të këtij dokumenti, të programit bashkive dhe komunave. Në zonën e Fushkuqit buxhetor afatmesëm për periudhën 2004-2006, ka mungon komuna si objekt, mungon objekti në shërbyer si një linjë udhëheqëse edhe për bashkinë e Mamurrasit, si dhe objekti në bashkinë projektbuxhetin e sektorit për këtë periudhë. e Laçit. Edhe këtu nuk bëhet asgjë. Projeksionet e shpenzimeve janë mbështetur në Në fushën e shëndetësisë, në këtë projektbuxhet tavanet që i janë dhënë Ministrisë së Shëndetësisë ai spital, i cili i shërbente qytetit të Laçit, jo që nuk nga Ministria e Financave përmes udhëzimit për projektohet dhe të ketë buxhet për ta mirëmbajtur, hartimin e projektbuxhetit afatmesëm 2004-2006. por sipas urdhëresave të dikasterit ai duhet të Alokimet e propozuara të burimeve tregojnë se shkrihet dhe të kthehet në qendër ambulatore. shpenzimet në shëndetësi janë prioritet dhe janë Mendoj se një nga problemet e tjera që ka mangësi parashikuar të rriten nga 2.4 në 2.9 të GDP-së gjatë ky projektbuxhet është ajo çka ne kemi diskutuar tre viteve të ardhshëm. Shpërndarja programore edhe për rreth një vit rresht, me këmbënguljen e shtresës këtë vit ka ruajtur linjën e programeve të kaluara, së të përndjekurve politikë. Unë si deputet mbështes me përjashtim të bashkimit të dy programeve; ata njerëz, të cilët, me të drejtën e tyre të ligjshme, kujdesit sekondar dhe atij terciar, duke i trajtuar si kërkojnë dëmshpërblim, por që nuk parashikohet nënprograme në rubrikën “Shërbime të kujdesit asgjë në projektbuxhetin e këtij vit. Ashtu siç u tha spitalor”. Kjo për arsye teknike, sepse një pjesë e nga parafolësit, në këtë projektbuxhet edhe për madhe e ndërhyrjeve janë me programe të shpronësimin e pronarëve nuk është parashikuar përbashkëta dhe ka një ndarje jo të qartë midis asgjë. Prandaj, duke qenë i qartë në mendimet e këtyre shërbimeve, pasi shërbimet e kujdesit terciar mija, që ky projektbuxhet nuk jep asnjë hapësirë të Tiranës kryejnë edhe shërbime të kujdesit spitalor dhe asnjë mendim për zhvillimin e këtij vendi, por sekondar për Tiranën. Objektivat madhore afatgjate është një demagogji false sa për të kaluar këtë që kemi evidentuar për secilin program janë: radhë, unë mendoj që jo vetëm unë, por edhe një Përmirësimi i gjendjes shëndetësore të pjesë e kolegëve socialistë, që mendojnë t’i popullatës. shërbejnë elektoratit, të mos e votojnë këtë Përmirësimi i sasisë dhe cilësisë së shërbimeve projektbuxhet. të ofruar. Falemnderit! Kemi evidentuar disa objektiva të rëndësishme Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dajçi! Zoti afatmesme, realizimi i të cilave do të kërkojë Xhani keni fjalën! Të përgatitet zonja Topalli. ndërhyrjen në të gjithë pjesët e sistemit si: Mustafa Xhani – I nderuar zoti Kryetar! Sigurimi i një aksesi të popullatës ndaj shërbimeve Të nderuar kolegë deputetë! Shëndeti është në bazë shëndetësore. garë me prioritete të tjera që ka qytetari shqiptar, Plotësimi 100% i nevojave për qendra por ai mbetet gjithmonë shqetësimi themelor për shëndetësore. çdo shoqëri. Në këtë këndvështrim qeveria e ka Plotësimi 50% i nevojave për ambulanca fshati. programuar shëndetësinë si prioritet të saj, kjo e Riorganizimi i shërbimit spitalor pas miratimit
2112 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të ligjit “Për shërbimin spitalor”. Transferta për ISKSH-në në 12%. Sigurimi i personelit të nevojshëm në qendrat Siç vëmë re nga shifrat e mësipërme, buxheti i shëndetësore dhe ambulanca në zonat rurale dhe Ministrisë së Shëndetësisë ka pasur një rritje në të largëta dhe i personelit të kualifikuar në spitalet krahasim me vitin e kaluar, si dhe me projeksionet e rretheve. e rritjes në sektorët e tjerë. Për hartimin e Sigurimi i shërbimeve të tjera private si klinika projektbuxhetit për vitin 2004, Ministria e dentare dhe farmaci në të gjithë zonat, nëpërmjet Shëndetësisë ka pasur parasysh këto kritere: së përmirësimit të sistemit të licencimit të tyre. pari, hartimi i buxhetit për shpenzimet operative jo Përmirësimi i efektivitetit dhe eficiencës në mbi baza historike, por bazuar në disa kuota përdorimin e burimeve. orientuese shpenzimesh, frekuencën e aktiviteteve Përmirësimi i procesit të planifikimit të shëndetësore, treguesit statistikor dhe përvojën e shpërndarjes dhe të monitorimit të përdorimit të akumuluar në vite. Deri në vitet e mëparshme burimeve, si në nivel qendror dhe lokal, përmirësimit financimi i institucioneve është bërë mbi baza të menaxhimit dhe të sistemit të informacionit. historike. Për hartimin e buxhetit 2004, Ministria e Problemet e krijuara, të mbartura, lidhur me Shëndetësisë ka punuar për të realizuar një financim alokimet në pjesën e shpenzimeve të pushtetit bazuar në disa kuota orientuese për çdo nivel spitali, vendor për shëndetësinë, kanë qenë larg realitetit, shërbimi apo qendre shëndetësore. Është kërkuar por një gjë e tillë u rregullua në ligjin e buxhetit të dhe vënë theksi në realizimin e buxhetit të këtij viti, ku ky do të shkojë në formën e grantit të institucioneve shëndetësore, në alokimin dhe kushtëzuar në pushtetin lokal. Për hartimin e monitorimin e fondeve të veçantë për mirëmbajtje si projektbuxhetit të ministrisë së Shëndetësisë për ndërtimore, ashtu edhe në drejtim të pajisjeve, vitin 2004, kjo ministri është bazuar në legjislacionin kryesisht mjekësore, duke respektuar një nga në fuqi dhe konkretisht në ligjin organik nr. 8379, rekomandimet kryesore të dala nga analizat e datë 29.7.1998, “Për hartimin e buxhetit të shtetit kryera. Gjithashtu, në drejtim të menaxhimit të në Republikën e Shqipërisë”, udhëzimin e Ministrisë shërbimeve të sistemit e të shërbimeve për të, në së Financave nr. 14, datë 10.7.2003 dhe programin fillim të vitit 2001 u prezantua futja e dy projekteve buxhetor afatmesëm 2004-2006. pilot me efekt zgjerimin e skemës së financimit të Së pari, tavanet e projektbuxhetit afatmesëm sigurimit të kujdesit shëndetësor. Konkretisht: i pari 2004-2006 i kemi me këto shifra: në spitalin e Durrësit, për nivelin spitalor dhe ai i Tavani i miratuar në projektbuxhetin për vitin autoritetit rajonal shëndetësor të Tiranës për 2004, për shëndetësinë është 21 miliardë e 689 shërbimin e kujdesit shëndetësor. Synimi në milion lekë. mbështetjen e këtyre projekteve do të ishte shtrirja Tavani i propozuar nga Ministria e Shëndetësisë e gjetjeve dhe rekomandimeve të dala prej tyre në për vitin 2004 është 22 miliardë e 703 milion lekë. të gjithë vendin në rast të një eksperience të Tavani i miratuar, në mënyrë paraprake, për vitin suksesshme të këtyre programeve pilot. 2004 nga Ministria e Financës për shëndetësinë Së dyti, financimi i shërbimit shëndetësor është 19 miliardë e 970 milion lekë. parësor nga ana e Ministrisë së Shëndetësisë, jo Siç shihet jemi akoma shumë larg standardeve nëpërmjet pushtetit lokal siç ka qenë financimi i tre të Evropës dhe vendeve fqinjë. Pra, shpenzimet e viteve të fundit. Pra, ashtu siç e thashë më sipër, ky buxhetit të shtetit për vitin 2004, për Ministrinë e fond i kalon pushtetit lokal në formën e një granti të Shëndetësisë janë 14 miliardë e 820 milion lekë kushtëzuar, por i kontrolluar tashmë edhe nga dhe për Institutin e Sigurimeve të Kujdesit Ministria e Pushtetit Vendor, gjithashtu, edhe nga Shëndetësor 5 miliardë e 150 milion lekë, e ndarë Ministria e Shëndetësisë, për sa i përket në kontribute 2 miliardë e 800 milion lekë dhe nga standardeve dhe paketave. Financimi i shërbimeve financimi i buxhetit 2 miliardë e 350 milion lekë. të shëndetit publik do jetë tërësisht nga fondet e Nga analiza e çdo grupi shpenzimesh, sipas viteve, Ministrisë së Shëndetësisë, pasi edhe për këtë mund të themi: shërbim edhe në vitet e kaluara kemi pasur probleme Paga dhe sigurimet në krahasim me vitin 2003 lidhur me financimi nga pushteti lokal. Diçka e re do të rriten 11%. në këtë fushë do të jetë angazhimi gjithnjë e më i Shpenzimet operative 27% madh i Ministrisë së Shëndetësisë në programin e Investimet nga buxheti 16% vaksinimit dhe të imunizimit kombëtar, ku financimi
2113 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
në këtë drejtim do të jetë në rritje nga viti në vit deri Investimet mbi kërkesat e Institutit të Shëndetit në një mbulim të plotë dhe në tërheqjen Publik. Blerje pajisje mjekësore për shërbimin përfundimtare të UNICEF-it nga ky program. Lidhur shtetëror dentar. Blerje automjetesh për d.sh.p. me përcaktimin e fondeve të investimeve për vitin Kriteret e përdorura për kujdesin shëndetësor 2004, janë marrë parasysh një sërë kriteresh. Në spitalor, kriteret kryesore që u përdorën për drejtim të shpenzimeve për investimet kapitale, planifikimin e investimeve në këtë shërbim janë: Ministria e Shëndetësisë për periudhën buxhetore realizimi i politikave për investime në sektorin 2004-2006, që veçanërisht për vitin 2004 ka spitalor. Pra, kryesisht është mbyllja e cikleve që respektuar tavanet e dhëna, të cilat reflektojnë një kanë qenë të hapura gjatë vitit 2003, ku mund të rritje të financimit nga buxheti i brendshëm jashtë përmendim si më të rëndësishme përfundimin dhe parametrave konstante të viteve të kaluara për të vënien në punë të objektit të ri të shërbimit obstetrik mbuluar deri diku uljen e financimeve në këtë drejtim – gjinekologjik, ku janë parashikuar 200 milion lekë, nga ndihma e huaj. Natyrisht, në mënyrë të detajuar një shërbim bashkëkohor i reanimacionit me 25 financimi i brendshëm dhe i huaj paraqitet në tabelat milion lekë për spitalin universitar të mushkërive, përkatëse, por paraprakisht ky projekt paraqet gjithashtu, do të bëhen investime të rëndësishme raporte më të balancuara mes fushës së kujdesit në sistemin elektrik, të ujit, të ngrohjes, hidrosanitar, shëndetësor parësor dhe shërbimeve të kujdesit me blerja e një skaneri për QSU-në. Po kështu do të shtretër, përkatësisht sekondar dhe terciar. Kriteret ketë investime në spitalin e Korçës, Lushnjës, Fierit, e përdorura për financimin e investimeve për kujdesin Peshkopisë, Shkodrës, Lezhës, Durrësit, shëndetësor parësor janë: Gjirokastrës, Elbasanit dhe Beratit. Investime për qendra shëndetësore të reja. Për Një çështje tjetër për t’u diskutuar do të ishte ndërtimet e tyre jemi bazuar në numrin e popullatës ajo e pagave të punonjësve të sektorit, ku në vitet e që mbulohet nga kjo qendër. Shërbimet mjekësore fundit Ministria e Shëndetësisë ka qenë tepër e që do të ofronte, personel shëndetësor, mjeku i interesuar dhe e impenjuar me strategjinë që duhet familjes. Prioritet iu dha edhe objekteve të ndjekur në menaxhimin sa më të përshtatshëm të propozuara fillimisht në qytet dhe në zonat rurale të burimeve njerëzore dhe politikën e shpenzimeve të largëta. lidhur me personelin në sistemin shëndetësor. Kjo Investime për ambulanca në fshatra. Numri i tyre gjë është parë nga dy këndvështrime thelbësore. i parashikuar për investime për çdo rreth u bazua Së pari, duke konsideruar tepër të rëndësishëm në kërkesat prioritare për ato fshatra që ishin renditur trajtimin financiar të stafit, si një ndër elementët si të domosdoshëm. Çdo rrethi në raport me qendrat kryesor të motivimit në punë me rezultate të caktuara shëndetësore i janë rakorduar investime për dhe performancën e saj. ambulanca fshatrash, blerje pajisje zyre për qendrat Së dyti, referuar zërave të shpenzimeve të këtij shëndetësore të reja. Për çdo rreth është përgatitur sistemi publik të kushtueshëm, brenda së cilit kompleti bazë i pajisjeve nga drejtoria e shërbimit shpenzimet e personelit vazhdojnë të zotërojnë një parësor, që i është vënë në dispozicion drejtorisë peshë të madhe në buxhetin e përvitshëm. ekonomike dhe që do të ndihmojë në kryerjen e Me gjithë vëmendjen e vazhdueshme, në vitet e tenderit të përgjithshëm për nevojat e përbashkëta fundit, për një rritje graduale të nivelit të pagës për për çdo rreth. punonjësit buxhetorë, akoma ekziston një Blerje pajisjesh mjekësore, bazë për qendrat disekuilibër ekonomik në raportin e të ardhurave me shëndetësore të reja. Edhe për këtë është koston e jetesës. Gjatë dy viteve të fundit Ministria përmirësuar kiti bazë i këtyre pajisjeve nga drejtoria e Shëndetësisë ka aplikuar një sistem të ri pagash e shërbimit parësor që është vënë në dispozicion të për personelin e lartë. Zbatimi i kësaj politike, si drejtorisë ekonomike dhe që do të ndihmojë për dhe shtesa e fondit të pagave në këtë projektbuxhet kryerjen dhe kompletimin e këtyre ambulancave. do të sigurojë rritje të diferencuar në pagat e Blerje pajisjesh laboratorike për laboratorët punonjësve të sektorit shëndetësor krahasuar me klinikë biokimikë. Për sa i përket pajisjeve të sektorë të tjerë, diferencim në paga për punonjësit laboratorëve, si klinikë biokimikë, ashtu edhe ato të e niveleve të ndryshme të shërbimit shëndetësor, shëndetit publik, ekziston standardi që garanton rritje të diferencuar në vartësi të institucionit ku edhe para zhvillimit të tenderit uniformitetin e punon çdo punonjës, rritje page më të lartë se sa laboratorit në të gjitha rrethet. rritja mesatare për kategori të veçanta punonjësish
2114 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
në sektor. Aplikimi i sistemit të ri të pagave për spitalet etj.. Ju flisni për strategji, por realisht reforma personelin e infermieristikës ka sjellë diferencim në nuk bëni. pagën e bazuar në nivelin arsimor të punonjësit. Si Gabimet tuaja nuk janë të rastësishme. Ato, për rezultat i rritjes së minimumit jetik, rritje në paga fat të keq, nuk janë as sistematike, në fakt nuk më shumë se mesatarja për punonjësit e nivelit të janë as gabime. Ato janë preferenca, janë motivimi, ulët, trajtim të diferencuar për punonjësit mjek, besimi i juaj. Këtu duket se çdo gjë merr fund. Kjo infermierë kur punojnë larg vendbanimit të tyre, zgjidhje e juaja është rezultat i një konsensusi mes shpërblimi i shërbimit mjekësor të ofruar nga korpusi interesave të fuqishme brenda grushtit tuaj. Këtu akademik i Fakultetit të Mjekësisë në institucionet nuk flitet më për dështim ekonomik, por mungesa e e nivelit terciar. shqetësimit për atë që nuk ushqehet dot, që nuk Së fundi, duke qenë të bindur se kompleksiteti shkollohet më është një dështim moral. Nuk është i sistemit shëndetësor publik dhe vështirësitë që çështje e pikëpamjeve të tregjeve e të qeverisë apo ekzistojnë në informacion e në mjaft hallka të tjera qeverisjes, kjo më shumë është çështje vlerash. do të vazhdojnë të ushtrojnë ndikimin e vet në Miqësisht do t’ju bëj një sugjerim; televizionet japin parashikimet buxhetore dhe në ndjekjen e kontrollit shumë politikë, flasin për numra deputetësh, për transparent të tyre, do të shpreheshim se ky koalicione, kongrese, kongresmenë, parlamentarë dokument projektbuxheti është një hap përpara në etj., por për fat kanë filluar t’i kushtojnë hapësirë drejtim të përmirësimit të proceseve të politikave edhe atyre fenomeneve që ju e ne, të gjithë, nuk i buxhetore në sektorin e shëndetësisë. prekim nga makina. Miqësisht ju ftoj t’i ndjeni, t’i Falemnderit! shihni fytyrat e fëmijëve në veriun e rraskapitur. Janë Servet Pëlllumbi – Falemnderit, zoti ministër! skena vërtet drithëruese, por në fakt ato i shohim Fjalën e ka zonja Topalli. Të përgatitet zoti Çaçi. edhe këtu në mes të Tiranës. Sigurisht që ka disa Jozefina Topalli – Në teori, në funksionimin e arsye që lidhen me shumë shkaqe dhe mes këtyre logjikës së buxhetit, qeveria ekziston për të kryer papunësia, që edhe në këtë aspekt jemi kampion. shërbime dhe për të prodhuar të mira dhe, si i tillë, Pas gjashtë-shtatë vjetësh, kur punësimi në 1996 buxheti është pasqyra e politikave të shpenzimeve ishte 1.176.000, ajo ka zbritur në 927.000, kur shifra dhe taksimeve. Si produkt i këtyre politikave, në e brezit rritet me 70.000 çdo vit dhe ju nuk tërhiqni realitet kjo ngjan si një dokument i një konsensusi as 7.000 prej tyre. Nuk flisni për informalitet për të fuqishëm të një elite të pasurish kundrejt të gjithë treguesit në tregun e punës edhe pse Shqipëria të tjerëve. Situata reale ekonomike, që lexohet edhe paguan 45.9% për kontributet për sigurimet këtu, është në një kontrast të thellë me optimizmin shoqërore, duke ia kaluar edhe këtu të gjithëve. Për kongresual të Kryeministrit. Asnjë qeveri ekstreme, demagogji kësaj radhe nuk thoni se punësimi është konservatore nuk do të kishte guxuar të bënte atë prioritet i lartë. Nuk pretendoj që të guxoni të thoni që qeveria socialiste realizoi në këtë vend. Jo vetëm se kjo duhet të mbetet e tillë edhe para uljes së që jeni larg programeve ekonomike të së majtës inflacionit, të paktën kur ky është nën 15% në vit. klasike apo moderne, por as amortizatori më i Nuk po ju dëgjoj as verbalisht se do të luftoni varfërinë amortizuar social nuk ndihet ndokund. Ndoshta nuk dhe të promovoni rritjen ekonomike direkte. doni të dini, ndoshta nuk doni të besoni, por, kolegë Politika juaj ka qenë më e keqja e çdo lloj të nderuar, pabarazia ekonomike ekstremi që po alternative tjetër që mund të ishte. Nuk është rastësi ravijëzoni po e çon këtë vend në një dramë njerëzore. që ndihma për ushqim, për ata që nuk kanë asgjë, Ju ndoshta nuk takoni fshatarë të mjerë, punëtorë është vetëm një rutinë në Ministrinë e Punës e të papunë, fëmijë 10-vjeçar që shesin karta ose Çështjeve Sociale, pa asnjë rezultat. Këta njerëz karta telefonike. Ju ndoshta nuk jetoni në pallate nuk kanë nevojë për këtë lloj “bamirësie”. Në botë, me pensionistë të fikur, me analfabet të rritur, me përqindja e njerëzve që jetojnë me më pak se 1 mësues të harruar, por kjo nuk do të thotë se ata dollar në ditë, ka rënë nga 20% të popullsisë botërore nuk janë ose nuk ekzistojnë. Ju thoni me këtë buxhet para 25 viteve, në 9% sot, kurse i atyre me nën 2 se stabiliteti është në agjendë, por krijimi i punës dollarë në ditë nga 44% në 21%. Kurse te ne kjo është jashtë. Ju rrisni taksimin me ligj, por të shifër fluturo, fluturon. ardhurat nuk vijnë. Flisni për parametrat Zotërinj! Shqipëria nuk është qendra e Tiranës makroekonomikë, por rritja ekonomike zbret. Ju dhe punësimi nuk është administrata. Zhvillim nuk përmendni paratë, por që nuk shkojnë tek shkollat, do të thotë të ndihmosh pak njerëz të bëhen të pasur
2115 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
apo të krijosh disa kompani të mbrojtura ose Falemnderit! monopole prej të cilëve përfiton elita e vendit. Nuk Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Topalli! është që të sjellësh Benetonin për qendrën e pasur Fjalën e ka zoti Çaçi. Të përgatitet zoti Beja. e të lësh ruralet e varfra në mizerje, të blesh Gucci Albert Çaçi – Të nderuar deputetë! në një dyqan të kryeqytetit apo në ndonjë vend tjetër, Në vija të përgjithshme jam dakord me buxhetin siç thotë Stiglis, nuk do të thotë se kemi një ekonomi e vitit 2004, në të parashikohet një rritje e tregu por një ekonomi të sëmurë. Zhvillim do të thotë kënaqshme, e cila do të ndikojë në një ecuri të sigurt transparencë e shoqërisë, përmirësim i jetës së drejt zhvillimit dhe integrimit Evropian të vendit. Unë fukarenjve, të mundohesh që çdokush të ketë një dua të trajtoj disa probleme. shans për sukses, për kujdes shëndetësor dhe për Në sektorin e drejtësisë, në buxhetin e viteve të edukim. shkuara, për sa i përket sektorit, është vetëm një Ky dokument financiar nuk mund të fshehë çfarë shpërpjesëtim i ndarjes së fondeve në disfavor të ka shkuar mbrapsht, por nuk shprehte se çfarë mund sektorit të prokurorisë në raport me sektorët e tjerë të bëhet ndryshe paçka se Kryeministri për pak dhe të sistemit. Duke e konsideruar këtë sektor nga më mund të na thotë se është një titan në këtë fushë. të rëndësishmit në luftën kundër krimit dhe duke Në fakt ai ka ndihmuar jo pak që tregjet të humbin, parë gjendjen e tyre aktuale, e konsideroj shumë të që informacioni të tretet, që institucionet, përfshirë rëndësishme që përveç shtesës prej 150 milion që autoritetet doganore, të jenë virtuale, që biznesi i iu shtua në momentet e fundit, të shihet mundësia vogël të tkurret. Ai ka ndihmuar me këto politika që që gjatë alokimeve në vazhdim të bëhen shtesa të pasojat të jenë shkatërruese, jo thjesht duke iu tjera për të përmirësuar më shumë kushtet e punës referuar matjeve abstrakte statistikore por si vuajtje në këtë sektor. reale njerëzore. Në hartën e varfërisë që po nxin më Duke parë edhe gjendjen e investimeve në disa shumë se një vit më parë në veriun e braktisur, sektorë, vazhdon një dukuri e trashëguar për shkak dëgjohet për ngjarje të dhimbshme në qendër të të planifikimit të objekteve pa projekte të miratuara, cilave, janë personazhe fëmijë. Dhe përgjigje që i por thjesht në projekt-ide. Koha e realizimit të tyre jepet kësaj harte, sipas buxhetit fillon me rrugën është zhvendosur në fundin e vitit dhe, aktualisht, Lezhë-Shkodër dhe mbaron me rrugën Durrës- shumë financime janë të bllokuara nga Ministria e Kukës, por në fakt të paktën pesë herë e kam dëgjuar Financave, duke iu bërë barrë investimeve të vitit po në këtë sallë, në këtë podium dhe po nga ky 2004. Prandaj, do të kërkoj që, pavarësisht nga lufta Kryeministër se rruga e parë duhej të ishte mbaruar që bëjmë si deputetë për të futur objekte pa projekte një vit më parë. “Po ju bëjmë rrugën Durrës – Kukës” përfundimtare, nuk duhet të planifikohet gjatë - thotë Kryeministri dhe madje duhet t’ia dimë për detajimit si pas objekteve në muajin janar e në nder, pavarësisht se paratë e paguara prej dy vjetësh vazhdim. Një vëmendje e veçantë duhet t’i kushtohet për të kanë shkuar për të mbuluar gropën e hapur problemit të strehimit, akoma vazhdon të investojnë nga “bamirësit” të pallatit të pushtetit. Për më tepër shumë pak në këtë sektor. Jam i mendimit që një që në këtë buxhet janë parashikuar para vetëm për pjesë e konsiderueshme e fondeve që do të shtohen më pak se 4 km pjesë të kësaj rruge. Po të ndalemi nga alokimi, për shkak të privatizimit të Bankës së në këtë zonë, jo për të shtypur butonat e minave, Kursimeve, t’i kalojnë këtij sektori për të zbutur njerëzit mund t’ju shpjegojnë se çfarë është varfëria. sadopak këtë problem shumë shqetësues. Gjatë “Papunësia na shkatërroi” – është thënë vazhdimisht vitit 2004 parashikohet fillimi i punëve dhe akse në Shkodër – “fëmijët e mi ishin të rritur, të uritur autostradale Lushnje – Fier dhe Fier – Vlorë, që dhe unë i thashë se orizi do të zihet derisa ata ranë kanë një rëndësi vitale për zhvillimin e zonës së në gjumë të uritur. Por, kur je i varfër nuk ka as jugut të vendit dhe sidomos për turizmin në zonën e çfarë të thuash në publik, ndihesh inferior, ke frikë rivierës. Në këto kushte, do të kërkoja nga Ministria nga çdo gjë, varesh nga çdokush, askujt nuk i e Transportit që jo vetëm të shpejtojë procedurat e duhesh dhe çdo ditë ke frikë për të nesërmen. Mund fillimit të punimeve, por edhe të planifikojë në kohë të mos mbrosh as vajzën tënde nga huliganët, ndërsa fondet për shpronësimet në mënyrë që nga ana jonë qeveritarët sot përsëri flasin për projekte. Por ata të mos krijojmë asnjë vonesë në këtë drejtim. përsëri gënjejnë. Nga anët tona nuk ka rrugë, Një tjetër problem shumë shqetësues në vend nuk ka para për të ushqyer, ndërsa ai po bën një është përpunimi i mbetjeve të ngurta. Gjendja po tjetër vilë.”. rëndohet me shpejtësi, duke dëmtuar seriozisht
2116 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shëndetin në qendrat e banuara, për shkak se pothuajse i barabartë me atë të vitit që po përfundon. sistemet aktuale të përpunimit janë të rreth 40-50 Ministri na tha këtu se të gjitha njësitë vendore marrin vjetëve më parë. Është e vërtetë se teknologjitë e më shumë grant sesa viti 2003. Po, por kjo është reja janë shumë të kushtueshme dhe aktualisht nuk mesatarisht vetëm 1.5 milion për çdo njësi vendore. ka asnjë qytet në Shqipëri që të përdorë teknologji Ky është përparimi? 15 milion lekë të vjetra për një të reja përpunimi. Unë konstatoj se ka edhe një lloj bashki si Tirana, Vlora, apo për një komunë do të konfuzioni në trajtimin e këtij problemi midis tre sjellin përparimin? Në buxhetin e vitit të ardhshëm ministrive, asaj të Ambientit, Turizmit dhe të bëhet një prapa në ndryshimin e financimeve Pushtetit Vendor. Lënia në dorë e këtij problemi qendrore për shërbimin parësor shëndetësor dhe Pushteti Vendor, me fonde kaq të mëdha të bashkive arsimin parashkollor e parauniversitar nga financime dhe qarqeve, duke e trajtuar në kuadër të të pakushtëzuara në transferta të kushtëzuara, çka decentralizimit për shkak të fondeve shumë të përbën në vetvete një pengesë në ushtrimin e mëdha që ato kërkojnë, do të thotë që ky problem funksioneve ligjore nga pushteti vendor. Ministri i kaq i madh të mbetet pa zgjidhur edhe për vitet e pushtetit vendor kësaj i thotë decentralizim i ardhshme. Unë do të kërkoja që nga ana e qeverisë, thelluar? Nuk ka gjë më absurde se të pretendosh në mënyrë të veçantë nga Ministria e Ambientit, të se kjo u bë për hir të cilësisë së shërbimit! Pse vendosë në qendër të bisedimeve me donatorë të decentralizimi e ul cilësinë e shërbimeve? Prandaj huaj dhe investitorët privatë, për të nisur sa më parë, nuk zbatohen nenet e ligjit “Për organizimin dhe pa qenë tepër vonë, vënien në përpunim të funksionimin e qeverisjes vendore”, të cilat kanë hyrë teknologjive të reja, pasi, në këtë mënyrë, do të në fuqi prej tre vjetësh dhe nuk zbatohen ende në përmirësojmë shumë përpunimin e këtyre mbetjeve praktikë? Në një studim për qeverisjen vendore në të cilat përbëjnë një rrezik të madh për shëndetin e Shqipëri, Banka Botërore thoshte, muajin e shkuar, njerëzve. Duke shpresuar se këto probleme, që se në vend ekziston një autonomi e pamjaftueshme ngrita unë, të merren në konsideratë, shpreh bindjen de fakto e shpenzimeve vendore, duke përfshirë edhe se buxheti i vitit 2004 do të jetë një buxhet që do të përgjegjësitë ekskluzive. Edhe buxheti që qeveria nxisë zhvillimin ekonomik të vendit. ka sjellë për vitin 2004, dëshmon se Shqipëria edhe Falemnderit! për vitin e ardhshëm do të mbajë modelin e vjetër, Servet Pëllumbi – Falemnderit! Fjalën e ka sipas të cilit qeverisja qendrore në vend që të ndjekë zoti Beja. Të përgatitet zonja Çeço. politikat e vendosjes së standardeve të monitorimit, Fatos Beja – Falemnderit, zoti Kryetar! të kontrollit e të vlerësimit, do të merret përsëri me Të nderuar deputetë! Duke analizuar buxhetin mikromenaxhimin e shpërndarjes së shërbimeve për qeverisjen vendore gjatë vitit 2004, vërejmë, për vendore. Do të ishte mirë që qeveria, para se të fat të keq, të njëjtat defekte si ato të buxhetit për sillte ligjin e buxhetit, të kishte hartuar dhe sjellë në vitin që po mbaron, çka dëshmon të njëjtën mendësi Parlament për miratim ligjin “Për financat e qeverisjes të qeverisjes së përqendruar dhe mungesën e vendore”, që është bërë tashmë i domosdoshëm vullnetit politik për të kryer decentralizimin financiar për të rregulluar në mënyrë të qartë të gjitha që kërkohet nga Karta Evropiane e Autonomisë marrëdhëniet ndërqeverisëse. Ky ligj do të forconte Lokale, nga strategjia kombëtare e decentralizimit autoritetet vendore dhe aftësitë e tyre menaxhuese, dhe nga ligji “Për organizimin dhe funksionimin e do të përcaktonte qartë përgjegjësitë e tyre dhe do qeverisjes vendore”. Kur sheh se përsëri 19% të t’i bënte ato personalisht përgjegjës për rezultatet qeverisë do të administrojnë 92% të parave të para ligjit dhe elektoratit vendor. Ky ligj është i shqiptarëve dhe 384 kryetarë bashkish e komunash domosdoshëm që të mund të realizohet strategjia do të qeverisin vetëm 8% të parave të tyre, atëherë e miratuar e decentralizimit dhe e autonomisë e kupton menjëherë se sloganet për decentralizimin vendore, e cila kërkon që buxheti i qeverisjes vendore dhe qeverisjen vendore janë vetëm demagogji, sepse të hartohet, të miratohet dhe të administrohet nga nuk mund të ketë decentralizim pa decentralizim vetë organet vendore në fillim të vitit buxhetor, fiskal dhe përqendrimi i parasë nuk është gjë tjetër pavarësisht nga buxheti i shtetit, duke ia lënë atë si veçse përqendrim pushteti e kontroll i plotë i tij. kompetencë të plotë Këshillit Vendor dhe Është për të ardhur keq që vetëm 2.2% e prodhimit ekzekutimin e tij organit ekzekutiv të qeverisjes të brendshëm bruto i jepet qeverisjes vendore, për vendore. Në vend të kësaj, qeveria këtë vit na ka më tepër transferta nga buxheti i shtetit është sjellë një përcaktim nga Tirana të nevojave dhe
2117 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
mënyrës së përmbushjes së tyre për të gjithë të shpejtë të kapitalit të mbetur. Buxheti ka një qytetarët e bashkive dhe komunave, çka është në çekuilibrim të konsiderueshëm në madhësinë e kundërshtim të plotë me parimin e subsidiaritetit që transfertës së kushtëzuar kundrejt transfertës së kërkon ligji. Kjo është arsyeja që edhe ky buxhet pakushtëzuar, çka sjell një voluntarizëm politik të bën një shpërndarje jo eficente të shpenzimeve qeverisjes qendrore në kryerjen e investimeve publike vendore dhe ruan ende një pabarazi kapitale vendore. Në vend që të përcaktojnë horizontale të konsiderueshme në shpenzimet për përdorimin e shpenzimeve vendore përkatëse frymë. Kjo pabarazi thelbësore ndërmjet njësive të ministritë e linjës do të bënin mirë të përcaktonin qeverisjes vendore, mund të rritet me formulën e rregullat e administrimit dhe vendosjen e standardeve tanishme të shpenzimeve lokale. të shërbimeve publike vendore, ngritjen e Më lejoni t’ju kujtoj se në studimin e përmendur mekanizmave të besueshëm të kontrollit dhe të të Bankës Botërorë theksohet: “Të ardhurat vendore vlerësimit si dhe ushtrimin e kontrollit efektiv në mbeten të ulëta dhe në mënyrë sasiore Shqipëria financë dhe në cilësinë e sasinë e shërbimeve të është shumë mbrapa nga vendet e Evropës. kryera nga organet e qeverisjes vendore. Disekuilibret fiskale, vertikale dhe horizontale janë Si përfundim do të thosha se edhe buxheti i domethënëse në Shqipëri dhe për shkak të paraqitur për vitin e ardhshëm shfaq sëmundjen e shpërndarjes jo simetrike të nevojave dhe kapacitetit pashëruar të përqendrimit financiar në duart e të taksave në të gjitha njësitë, këto disekuilibre qeverisë qendrore dhe në kurriz të qeverisjes vendore synojnë të rriten me decentralizimin e përgjegjësive çka do të thotë jo vetëm një buxhet larg mundësive dhe autonominë e të ardhurave.”. të transparencës për bashkësitë vendore por edhe Formula e paraqitur nga buxheti nxit përpjekjet larg vullnetit të tyre për shpenzimin e kontributeve për taksat vendore në komunitetet e pasura, por financiare që ata vetë paguajnë sipas nevojave dhe komunitetet e varfra mbeten prapa për mungesë prioriteteve që ata i gjykojnë të arsyeshme. Njëherazi kapacitetesh tatimore. Me gjithë pretendimet e kjo mënyrë e përcaktimit dhe e shpenzimit të fondeve qeverisë e me koeficientët e parashikuar për lokale pengon edhe kontrollin nga elektorati të ekualizim, ky diferencim do të përmirësohet. Në aftësive dhe përgjegjësisë publike që kanë të buxhet pranohet hapur se 156 komuna dhe 37 bashki zgjedhurit e tyre lokalë, çka përbën në vetvete dhe kanë burime të kufizuara dhe pamundësi për të një pengesë në funksionimin demokratik të ushtruar funksionet e tyre ligjore. Por, 156 komuna bashkësive vendore. Një buxhet i tillë nuk mund të dhe 37 bashki përbëjnë më shumë se gjysma e të sigurojë një votë mbështetëse. gjitha njësive vendore që ka vendi. Të gjithë e Falemnderit! kuptojmë se diferencime të tilla të ndjeshme në të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Beja! ardhurat për frymë të banorëve të këtyre njësive, Zonja Çeço e ka fjalën dhe përgatitet zoti Bode. bëhen burim i migrimit të këtyre banorëve drejt Makbule Çeço - I nderuar zoti Kryetar! njësive të tjera dhe të braktisjes së territoreve të Zonja dhe zotërinj deputetë! tyre. Për këtë arsye, ne, si Komision i Ligjeve, Pasi një shqyrtimi të gjithanshëm në komisionet sugjeruam që granti i pakushtëzuar të garantojë për parlamentare sot po shqyrtojmë në seancë plenare të gjithë njësitë vendore një minimum prej 5 milion projektligjin “Për buxhetin e vitit 2004”, pra për 12 lekësh. Le të kujtojmë se kaq kushton një muajt e ardhshëm. Që në fillim do të dëshiroja të apartament për një familje në bashkitë e mëdha. nënvizoja se ky projektbuxhet është hartuar dhe Njësitë vendore duhet të vihen në kushte që të mbështetur mbi një analizë realiste të arritjeve dhe kryejnë funksionet e tyre ligjore, duke përfshirë faktorëve që kanë përcaktuar situatën ekonomike planifikimin urban, menaxhimin e tokës, strehimin, dhe sociale të vitit 2003 dhe që unë shkurtimisht do mbrojtjen e mjedisit vendor, mbrojtjen civile, t’i parashtroja në disa drejtime kryesore dhe shërbimet për ujin e pijshëm, kanalizimet etj. dhe konkretisht në rritjen progresive të të ardhurave të marrjen e përgjegjësive për investimet kapitale. buxhetit, në thellimin e reformave, në miradministrimin Buxheti i paraqitur nga qeveria bën një ndarje të e të ardhurave tatimore dhe doganore, në thellimin e papërshtatshme në përcaktimin e përgjegjësive për luftës kundër evazionit fiskal dhe kontrabandës, në shpenzimet kapitale ndërmjet investimit dhe forcimin e kapaciteteve të administratave përkatëse mirëmbajtjes, çka tenton të çojë drejt mirëmbajtjes ekonomike, tatimore, doganore etj. jo optimale të shpenzimeve dhe përkeqësimit shumë Gjithashtu do të doja të nënvizoja si një moment
2118 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
tejet të rëndësishëm, me efekte të mëdha financiare i kemi miratuar në këtë Parlament, që kanë synuar përveç efekteve të tjera të mëdha pikërisht faktin që ecurinë e pandërprerë, konsolidimin dhe thellimin e ka të bëjë me privatizimin e suksesshëm të Bankës procesit të reformave pothuajse në të gjitha fushat së Kursimeve që është banka më e madh në vend, konkrete ekonomike, fiskale e financiare, arsimore privatizim nga i cili do të përftohen në thesar 120 e shëndetësore, qeverisëse etj. Këtij qëllimi i milionë dollarë. shërben dhe thellimi hap pas hapi i procesit të Nga shqyrtimi i projektbuxhetit për të cilin po decentralizimit dhe të rritjes së autonomisë së debatojmë sot nuk është e vështirë, veçse kush nuk qeverisjes vendore, veçanërisht të asaj financiare të dëshiron, të evidentohet qartazi orientimi thelbësor tyre. i tij në drejtim të mbështetjes së procesit të reformave Fakti që investimet e programuara synojnë të që forcojnë shtetin ligjor, që konsolidojnë kenë ndikim me një rreze më të gjerë popullsie se institucionet përmes vendosjes së funksionimit të sa komunitetet në bazë ndarjesh territoriale në tyre në standarde moderne të administratimit publik. bashki dhe komuna dëshmon për një element tjetër Gjithashtu, do të dëshiroja të vihej në vëmendjen shumë pozitiv në drejtim të vizionit dhe të koncepteve e të gjithë zotërinjve deputetë dhe të opinionit publik mbi të cilat është hartuar ky projektbuxhet, sikurse se ky projektbuxhet krijon hapësira të gjera për t’u dhe ndikimi me një rreze më të shtrirë kohore se sa orientuar drejt reformave që synojnë: Së pari të nënkupton një buxhet vjetor. Pra nuk mund të mos thellojnë hapjen e ekonomisë kombëtare ndaj evidentojë harmonizimin e ushtrimit buxhetor vjetor faktorëve dhe aktorëve rajonalë dhe globalë të tregut. me atë afatmesëm, duke krijuar mundësitë për Së dyti të thellojnë luftën kundër informalitetit në realizimin e sigurt të strategjive sektoriale, ekonomi dhe evazionit fiskal në veçanti. Së treti të harmonizimin e tyre me ato kombëtare dhe të gjitha thellojnë luftën kundër korrupsionit, abuzimit, krimit këto në funksion, në fund të fundit, të zhvillimit të organizuar, trafiqeve etj. ekonomik dhe social dhe të reduktimit të varfërisë. Projektbuxheti që po shqyrtojmë veç të tjerash Pra për rrjedhojë të rritjes së mirëqenies, të zgjidhjes synon që të japë një mbështetje më të mirë përmes së problemeve jetësore, ujë, rrugë, kanalizime, politikave transparente dhe të qarta, sipërmarrjeve strehim etj. të vogla dhe të mesme, nxitjes së shtimit të Duke përshëndetur dhe në emër të popullatës mëtejshëm të eksporteve, si dhe përmirësimit të gjirokastrite parashikimin në planin e investimeve strukturës së importeve me tendencë, me orientim të këtij projektbuxheti të një investimi madhor me dhe synim për të favorizuar investimin prodhues, një fond prej 632 milionë lekësh për rehabilitimin e investim në drejtim të makinerive, të pajisjeve që ujësjellësit të Gjirokastrës, kur aktualisht kjo shtojnë prodhimin dhe produktin kombëtar duke popullatë furnizohet me 1 deri 2 orë ujë në 24 orë. aktivizuar burimet dhe resurset vendase natyrore, Do të parashtroja domosdoshmërinë dhe nevojën gjeografike, ekonomike, njerëzore etj. për rritjen e mëtejshme të kujdesit dhe të investimeve Gjithashtu do të nënvizoja se një ndër arritjet që kanë të bëjnë, veç të tjerash, dhe me ndërtim e më të rëndësishme që përmban ky projektbuxhet blerje banesash për të pastrehët gjirokastritë, për gjykoj se qëndron në faktin që me të drejtë mund të të lehtësuar barrën e shtetit në drejtim të ringjalljes, thuhet se për herë të parë buxheti nacional vihet në ruajtjes dhe mbrojtjes së banesave karakteristike funksion të zhvillimeve lokale, duke harmonizuar me dhe të gjitha veprave monumentale unikale kulturore qartësi prioritetet kombëtare të zhvillimit dhe që mbart në vetvete ky qytet, unikal në Ballkan, integrimit me ato të qarqeve, bashkive dhe komunave pse jo dhe më gjerë se sa Ballkani, vlera të cilat i dhe, në të njëjtën kohë, duke orientuar investimet kapërcejnë kufijtë e një qyteti dhe çmohen të publike në infrastrukturë , në arsim, në shëndetësi, barabarta me vlerat e identitetit tonë kombëtar. në përkrahje sociale, në punësim etj., çka dëshmon Për të gjitha këto arsye të nderuar zotërinj qartë për një orientim dhe thellim të procesit të deputetë, me bindje dhe ndërgjegje ju ftoj që ta vënies së politikave të administratës publike dhe të votojmë këtë projektbuxhet dhe, nga ana tjetër, ju vetë shtetit në shërbim të qytetarëve. ftoj që të lëmë mënjanë përkatësitë partiake që Në këtë këndvështrim do të nënvizoja si një nxisin për vlerësime dhe qëndrime nihiliste, cinike, moment shumë të rëndësishëm reformën ligjore që madje deri dhe etiketime që u shfaqën edhe sot në ka të bëjë me përgatitjen, me hartimin dhe miratimin këtë seancë nga këndvështrime thjesht politike por e paketave ligjore të ndryshme, shumicën e të cilave aspak etike, sipas të cilave familja socialiste qenka
2119 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
krijuar mbi bazën e poligamisë ose poliandrisë, çka mungesës së kapaciteteve të mjaftueshme më kujton se zotëria që e përmendi këtë ka lexuar administrative dhe korrupsionit të përhapur”, së fundi ose sot veprën e Engelsit “Origjina e përcaktim i cili vazhdon të mbetet pezull mbi çdo familjes, e pronës private dhe e shtetit”, apo edhe artikull të buxhetit e slogan të Qeverisë. As vonesat ndonjë rast tjetër që ka të bëjë me një përfaqësim në paraqitjen e buxhetit, as kujdesi i tepruar për ta që mua m’u duk i pautorizuar, nga ndonjë deputet mbajtur larg vëmendjes së qytetarëve dhe as që nxitoi të shprehte qëndrimin pro apo kundër agresioni demagogjik qeveritar në këtë seancë socialistëve të personalitetit të Kosovës, Ibrahim parlamentare nuk mund të fshehin thelbin e projektit Rugova, çka krijon amulli dhe kaos ose hedh të buxhetit të vitit 2004 si buxhet që vijon bartjen e shashka tymuese për marrëdhëniet midis Kosovës problemeve të pazgjidhura prej një kohe të gjatë, që dhe Shqipërisë. mbingarkon ekonominë dhe individin me taksa të Falemnderit! reja, që nuk programon e normon zhvillimin e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zonja Çeço! reformave të deklaruara, që dëmton më tej tregun Zoti Bode e ka fjalën. Zoti Malaj përgatitet. dhe funksionimin e tij, që thellon deformimin e Ridvan Bode – I nderuar zoti Kryetar! strukturës së shpenzimeve publike drejt atyre Zotërinj deputetë! joefektive, që përshkallëzon cinizmin në raport me Opinioni i gjerë publik priste që në buxhetin e natyrën sociale edhe pse qeveria ka emrin vitit 2004 të reflektoheshin prioritetet e deklaruara, socialiste, që garanton vetëm komoditetin për duke korrigjuar deformimet e shkaktuara deri më administrimin e abuziv të financave të shtetit, duke sot, duke përmirësuar njëherazi standardet e siguruar njëherazi garën e njëqindpërqindshave të kërkuara edhe nga partnerët ndërkombëtarë për realizimeve si pjesë e emulacionit socialist të paraqitjen dhe ekzekutimin e buxhetit. kabineteve të majta. Në të vërtetë projektbuxheti i vitit 2004 për Në mënyrë të sintetizuar projektbuxheti i mënyrën se si u prezantuat dhe para së gjithash Qeverisë për vitin e ardhshëm karakterizohet nga: për tërësinë e koncepteve e praktikave që përmban Së pari, zgjerimi i hapësirave të shpenzimeve i largohet më tej rrethit të interesave qytetare, për dhe ekonomisë publike në raport me ekonominë të mbetur një instrument i rutinës burokratike, pa reale e atë private. Zoti Nano dhe gjysmë kabineti i asnjë vlerë publike. Vonesat e mëdha në paraqitjen tij vazhdon të gënjejë veten ose bën sikur beson te e projektit, përgjysmimi i afateve ligjore për protagonizmi fals i qeverisë për zgjidhjen e diskutimin e tij në komisione, injorimi i propozimeve problemeve që ka ekonomia dhe të pasojave të rënda të përdoruesve të buxhetit apo i grupeve të shoqërore që ka sjellë frenimi i zgjatur ekonomik, interesave, fshehja dhe bllokimi i diskutimit publik nëpërmjet shtimit të pandërprerë të shpenzimeve të treguesve të projektbuxhetit 2004, janë jo thjesht publike, të cilat, aq më tepër nën qeverisjen aktuale defekte formale të tij se sa marifeti i radhës rritin karakterin joprodhues dhe ineficient të tyre. nëpërmjet të cilit Kryeministri Nano, njëlloj si fshehu Thellimi i përvitshëm i kësaj tendence nuk ka të krimin e tij në Shkallënuer synon të kamuflojë dëmin bëjë me frymëzimet e gabuara filozofike, gjoja të që do t’i sjellë ekonomisë ky buxhet. majta, se sa me interesat korruptive të një pjese të I ashtuquajturi Kryeministër, me kabinet të ushtruesve të pushtetit të sotëm që i shikojnë këto mangët për gati gjysmë viti u mundua që, nëpërmjet shpenzime si prenë që presin të gjuajnë në tenderat pasazheve të zgjedhura të fjalimit që u mbajti e prokurimet që do të bëjnë. anëtarëve të kongresit të tij një javë më parë, të Edhe një herë, sipas Qeverisë, parashikohet që bëjë makijazhin e një gjysmë kabineti të një ekonomia reale, pra prodhimi i brendshëm bruto të maxhorancë të përgjysmuar, e cila ka humbur rritet me 6%, ndërsa ekonomia qeveritare, tërësisht dinamizmin dhe vullnetin për t’u angazhuar domethënë buxheti i shtetit do të rritet me 15% në në zgjidhjen e dhjetëra problemeve që zmadhohen krahasim me vitin 2003, pra tre herë më shumë. e shtohen me kalimin e kohës. Asgjë nuk parashikohet në buxhet nga arkëtimi Por demagogjia tashmë nuk mjafton përballë i debitorëve, të llogaritura nga administrata tatimore konkluzionit mbi qeverisjen aktuale bërë disa muaj në shumën që kalojnë 30 miliardë lekët dhe që ky më parë nga komisionerët e Bashkimit Evropian se Parlament ka vendosur se duhet të arkëtohen për “kushtet e favorshme për vendin si dhe liria e vitin 2004. E ndërsa për vete Qeveria nuk parashikon deklaruar e tregut mbeten të bllokuara për shkak të përmirësim të administrimit të pushtetit lokal, pa i
2120 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kaluar asnjë taksë qendrore, i shtohet planit të të përbën tendencën më shqetësuese të kryerjes së ardhurave edhe me 25% më shumë. shpenzimeve. Së dyti, parashikimi i të ardhurave me rezervë E njëjta gjë mund të thuhet edhe në raportet që ndërkohë që rritet më tej barra fiskale mbi biznesin përcakton projektbuxheti ndërmjet shpenzimeve dhe zgjerohet ekonomia informale. Me miratimin e qendrore dhe shpenzimeve që i atribuohen pushtetit të ashtuquajturës paketë fiskale një javë më parë, lokal, rreth 400 bashkive dhe komunave të cilave Qeveria pasi kositi buxhetet e familjeve me 7 deri dhe për vitin 2004 nuk do t’u jepen si grant më shumë 15 mijë lekë të reja si taksë për qarkullimin e se 4% e të ardhurave që disponon buxheti qendror. automjeteve, rriti akcizën e karburanteve në masën Ndërkohë që asnjë taksë nuk është decentralizuar, 30%, duke detyruar për pagimin e tyre, direkt ose dhe mësoheni se tatimi mbi të ardhurat për biznesin indirekt, të gjitha bizneset dhe konsumatorët. e vogël nuk është taksë lokale. Rritja e barrës së taksave bëhet në një kohë kur Së katërti, mungesa e prioriteteve dhe ndërkaq kemi ngarkesën më të lartë në krahasim mosrespektimi i strategjive të deklaruara për me vendet e tjera dhe vjelim më pak se gjysmën e prioritetet e zhvillimit të vendit. Dhe këtu nuk është tyre. Vjelim 20% të prodhimit të brendshëm sipas fjala për mosrespektimin e të ashtuquajturit program planit të vitit 2004 kur ngarkesa ligjore është 40% qeveritar apo strategji për zbutjen e varfërisë dhe deri 45%. zhvillimit të vendit, të miratuar vetëm dy muaj më Pranohet publikisht nga Kryeministri se mbi 1/3 parë, por në radhë të parë për efektet e investimeve e ekonomisë është informale dhe deklaron se do të publike në nxitjen dhe favorizimin e investimeve bëjë presion për formalizimin e saj, por një gjë e private. E quaj të tepërt që t’ju kujtoj edhe një herë tillë mbetet propagandë, nëse i referohemi asaj që se investime direkte private të brendshme dhe të shkruhet në projektbuxhetin e Qeverisë. Të ardhurat huaja për frymë të popullsisë janë më të ulëtat në e buxhetit parashikohet të rriten me 9% në krahasim 27 vendet ish komuniste. me vitin 2003 dhe në këtë rritje përfshihen edhe Efektiviteti i dobët i shpenzimeve publike bëhet efektet e taksave të reja, edhe pretendimi për rritjen edhe më i prekshëm nëse i referohemi investimeve ekonomike prej 6%, edhe efektet e inflacionit prej publike të vitit 2004. Ato jo vetëm janë në rënie si 4%. Pra Qeveria parashikon që taksat e reja dhe total, por kanë pësuar një deformim edhe më të rritja e akcizave të kompensojnë thellimin e evazionit madh nëse i referohemi natyrës së tyre. Shpenzimet fiskal dhe rritjen e ekonomisë informale, madje edhe për ujësjellës e kanalizime, rrugë urbane e të tjera 1% nga rritja prodhimit të brendshëm duhet të janë sa gjysma në krahasim me një vit më parë. Me destinohet për këtë lloj evazioni. gjithë fondin e së ashtuquajturës kredi greke të Së treti, deformimi i mëtejshëm i natyrës së premtuar prej 7 vitesh, për vitin 2004 do të strehohen shpenzimeve publike duke i rritur peshën specifike nga shteti gjithsej vetëm 200 familje të pastreha. dhe tendencën e shpenzimeve joefektive e të Asnjë prioritet për zhdukjen e varfërisë të deklaruar pakthyeshme, duke i dhënë atyre prioritet dhe në strategjinë e Qeverisë nuk ruhet. Investimet e qëndrueshmëri. Në projektbuxhetin e Qeverisë për mësipërme për të gjithë zonën verilindore nuk kalojnë vitin 2004 i vetmi zë për të cilin koncepti ‘shpenzim as 10% të totalit, ndërkohë që kjo zonë deklarohet publik’ do të kishte kuptimin e tij të vërtetë, ‘investime se është prioritare për investime të kësaj natyre. kapitale publike’ në vend që të pësonin rritje kanë Fondet e ashtuquajtura për investime, veç pësuar rënie, madje edhe në masë absolute, 2 masës që bëhet pre e korrupsionit në procesin e miliardë lekë të reja më pak se në vitin e kaluar. tenderimit, gjithnjë e më shumë po i largohen Ndërkohë që shpenzimet operative të Qeverisë janë destinimit për krijimin e pasurive fikse publike dhe rritur me 18% ose me 3 miliardë lekë më shumë se po kalojnë në destinacione që nuk shkojnë për viti që po kalon. shtimin e pasurive publike. Kështu, në Ministrinë e Deformimi i strukturës së shpenzimeve nuk Energjetikës gjithë fondi i investimeve prej 645 qëndron vetëm në raportin midis shpenzimeve për milionë lekësh është destinuar për asistencë teknike investime me shpenzimet korente por edhe brenda në masën 462 milionë lekë ose 72% e fondit të këtyre të fundit, ku rënia në strukturë e zërave të investimeve është për asistencë teknike dhe për të tillë si arsimi dhe shëndetësia në favor të konservuar ndërmarrjet që çdo ditë amortizohen dhe shpenzimeve të dikastereve qendrore, në pesë vjet humbasin vlerën në pritje të privatizimit të tyre për fondi i Këshillit të Ministrave është pesëfishuar, shumë 183 milionë lekë. Asnjë investim i natyrës
2121 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
së mirëfilltë që i takojnë investimeve publike. papunësisë, jo duke punësuar të papunët, por duke Për më tej, edhe brenda për brenda zërave të dëbuar ata nga treg shqiptar dhe nga listat e investimeve që krijojnë pasuri publike, raportet nuk përkrahjes shoqërore që harton Qeveria. i korrespondojnë nevojave të ekonomisë. Për Qeveria, me projektbuxhetin e paraqitur, kërkon shembull, në Ministrinë e Bujqësisë 500 milionë lekë të lajë duart edhe një here edhe me ish të shkojnë për asistencë teknike dhe 1.7 miliardë lekë përndjekurit, një projektligj për të cilët prej më se janë të destinuara për hartim projektesh. Nga 4.6 një viti e gjysmë po endet nga Parlamenti në Qeveri miliardë që janë destinuar për pasuri të trupëzuara, dhe anasjelltas pa marrë kurrë përgjigje. Dhe po 60% e tyre janë vetëm për ndërtime dhe pajisje ashtu edhe me ish pronarët, një projektligj për të zyrash. Ndërkohë që kanalizimet, zhvillimi i sektorit cilët, i hartuar edhe me ndërmjetësimin e OSBE- të bujqësisë, vaditjet, kullimet e të tjera të kësaj së, u shty për diskutim e miratim pas miratimit të natyre që janë destinimi i natyrshëm i investimeve buxhetit. në fushën e bujqësisë, nuk përbëjnë as 20% të Për të dy këto grupe shoqërore, edhe pse vëllimit gjithsej të investimeve që ka Ministria e publikisht, Qeveria është deklaruar se do të bëjë Bujqësisë. trajtimin e tyre, nuk parashikohet asgjë në buxhetin Fshehja pas totaleve dhe harxhimi i parave të e shtetit. Kjo do të thotë që edhe për vitin 2004 nuk taksapaguesve jashtë destinacioneve të natyrshme, mund të bëhet asgjë për ta. Përsëri fatura, që sot ndërkohë që borxhi publik për shkak të këtyre do të diskutohen e vendosen, do të arkivohen në shpenzimeve është gati trefishuar në pesë vjet do sirtarët qeveritarë për të pritur një buxhet tjetër. të shndërrohet në një problem të papërballueshëm Është 10 miliardë lekë fatura në buxhet që për ekonominë tonë në vitet që vijnë. Qeveria aktuale paguan për trajtime e veçanta që u Së pesti, thellimi i problemeve shoqërore që vijnë bëhen grupeve të caktuara sociale. Ndërsa për dy si pasojë e masave të paorientuara si dhe injorimi i kategoritë e mësipërme, për të drejtat e tyre që janë detyrimeve të deklaruara ndaj shtetasve. Tërësia e pranuar edhe nga maxhoranca aktuale masave të deklaruara në buxhet, sikurse dhe rritja projektbuxheti i Qeverisë për vitin 2004 hesht, duke imponuese e çmimeve monopol të energjisë evindentuar kështu një nga aspektet e tij më të elektrike, telefonisë fikse, të ndodhura këto njëherazi errëta, atavizmin e tij klasor. me rritjen e pritur të çmimeve të karburanteve për Së fundi, projektbuxheti i Qeverisë konsolidon afro 20%, për shkak të rritjes së akcizës, implikojnë karakterin konvencional të stabilitetit makroekonomik, pasoja të pashmangshme në rritjen e kostos së i cili forcohet gjithnjë e shumë me përkeqësimin e buxheteve familjare shqiptare. treguesve cilësorë e rezultativë të ekonomisë sonë. Por përballë një fakti të tillë dhe për çudi për Gjatë viteve të fundit deklarimi i rritjes së prodhimit herë të parë, Qeveria nuk pranon të deklarojë masën të brendshëm bruto me 6%-8% do të thotë 40%- e rritjes së pagave dhe pensioneve, aq më tepër që 50% për pesë vjet, është shoqëruar me një rritje të edhe rritja e premtuar e vitit që po mbyllet ishte një deficitit tregtar për afro 2-3 herë. Vitin e kaluar deficiti premtim i rremë, fushativ i stilit allanano. tregtar arriti në mbi 1.2 miliardë dollarë dhe për vitin Në projektin e paraqitur gati eliminohen tërësisht në vijim ai do të thellohet edhe më tej në krahasim instrumentet për më shumë drejtësi sociale, por, e me afro 500 milionë dollarë, që ka qenë pesë vite mbetur pa asnjë justifikues, braktiset edhe fjalia e më parë. E njëjta gjë mund të thuhet edhe për numrin fundit e demagogjisë sociale që ka përdorur shpesh e vendeve të punës të cilat janë pakësuar me afro Qeveria. U harrua, madje, edhe deklarimi dhe 15% kur prodhimi i brendshëm bruto deklarohet se angazhimi i një viti më parë për ndërmarrjen e është rritur rreth 50%. strategjive mbështetëse në këmbim të atyre Dhe ky stabilitet makroekonomik trumbetohet asistenciale. Tregu i punës, edhe informal siç është, në një kohë kur borxhi publik vazhdon të thellohet nuk mund të absorbojë fuqinë e re punëtore, pale me shpejtësi. Sipas Bankës së Shqipërisë në fund pastaj të pakësojë numrin e atyre që prej kohësh të vitit të kaluar borxhi i brendshëm arriti në 261 kanë humbur shpresat për punë. miliardë lekë ose 2 miliardë dollarë, ndërsa ai i huaj Sipas raportit të Bankës së Shqipërisë numri i 1.5 miliardë dollarë. Viti 2002 shënoi gjithashtu edhe të punësuarve është rreth 200 mijë veta më pak, deficitin më të madh të llogarisë korente duke arritur krahasuar me 5-6 vite të kaluara. Përveç statistikave në 9.5% të prodhimit të brendshëm bruto. të rreme qeveritare që flasin për rënie të nivelit të Këtij zhvillimi kaotik treguesish i shtohet edhe
2122 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
një i ri, edhe më fatal se të tjerët dhe që vulos nivelin zhvillimin, mbështet ritmet e rritjes ekonomike, e lëngatës së gjatë ekonomike nën modelin socialist, mbështet qëndrueshmërinë dhe cilësinë e rritjes në Banka e Shqipërisë e ka çuar rezervën valutore në një tërësi politikash ekonomike, ku buxheti, pa 1 miliardë dollarë, kur ligjet tona parashikojnë një dyshim, ka një vend të rëndësishëm. Ne jemi të rezervë të barabartë me 4.5 muaj importe. Banka vendosur ta bazojmë rritjen ekonomike të vendit te vazhdon të ngurtësojë valutë për t’i injektuar pak hapësirat gjithnjë e më të mëdha të biznesit privat serum pulsit të lekut që nuk rreh më dhe nuk ndjek në ekonominë shqiptare duke theksuar dot më dinamizmin e valutave të huaja, Qeveria domosdoshmërinë e rritjes së kapaciteteve dhe vazhdon të zhvillojë ekonominë e importeve, eficiencës të enteve rregullatore. kursimet e popullatës vazhdojnë të shtojnë sasinë Ne i bazojmë zhvillimet e ardhshme ekonomike e bonove të thesarit që emetohen si deficit buxhetor, në integrimin gjithnjë e më shumë të ekonomisë të papunët vazhdojnë të marrin rrugët e botës, shqiptare, duke rritur shkallën e hapjes së bizneset vazhdojnë të zvogëlojnë vëllimin e aktivitetit ekonomisë sonë, duke përfshirë në të gjitha politikat, të tyre, investimet direkte për frymë të popullsisë iniciativat, tryezat dhe projektet dypalëshe, rajonale vazhdojnë të ulen, informaliteti dhe kriminaliteti i dhe Evropiane. Ne nuk mund të synojmë integrimin ekonomisë vazhdojnë të rriten, ministrat vazhdojnë ekonomik të vendit pa rritur bashkëpunimin, pa të forcojnë frymën e autokritikës këtu në Parlament, lehtësuar dhe liberalizuar më tej tregtinë, pa krijuar Parlamenti, po ashtu, zhvillon frymën e debatit, një ambient të ri për biznesin privat, vendas dhe të qeveritë e majta vazhdojnë të rikompozohen për të huaj, pa thelluar reformat, pa luftuar abuzivitetin, pa mos funksionuar e të tjera, dhe ky është modeli i luftuar korrupsionin, pa mbështetur më mirë se deri një buxheti formal të një pushtetit ilegal, të një sot zhvillimin e biznesit në zonat rurale, pa investuar ekonomie virtuale. më shumë për arsim, shëndetësi dhe politika aktive Për këto arsye Grupi Parlamentar i Partisë sociale. Demokratike do të votojë kundër projektbuxhetit që Këto nuk janë deklarata, këto janë prioritetet Qeveria paraqiti këtu sot në këtë seancë. tona në vizionin afatgjatë se si vendi do të përfitojë Falemnderit! gjithnjë e më shumë nga mundësi në rritje. Po le të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Bode! jemi më konkretë për atë çfarë bëhet për të Zoti Malaj e ka fjalën. Përgatitet zoti Berisha. mbështetur më mirë zhvillimin e vendit me politika Arben Malaj – I nderuar zoti Kryetar i seancës! afatgjate dhe me vizionin e qartë për të ardhmen Të nderuar kolegë! tonë. Qeveria ka sot strategjinë e zhvillimit ekonomik Zotërinj deputetë! dhe social të vendit, ku i jep prioritet tre sektorëve: Diskutimi i buxhetit të vitit 2004 përbën jo vetëm arsim, shëndetësi dhe politikave sociale. Vendi ka momentin më të vështirë për Kuvendin por dhe sot studimin e plotë të hartës së varfërisë dhe syon momentin kur maxhoranca synon të prezantojë të orientojë atje politika dhe projekte më të qarta që vizionin e saj për përshpejtimin e reformave ulin koston shtesë të biznesit dhe të jetës së ekonomike, rritjen e qëndrueshmërisë ekonomike, përditshme të shqiptarëve. Qeveria ka synuar që rritjen e mundësisë investuese të biznesit privat, të çdo sektor të ketë strategjitë afatgjata të zhvillimit, cilat së bashku duhet të sjellin efektin e qartë, atë duke filluar nga strategjia e sektorit të energjisë, të rritjes së mirëqenies. turizmit, strategjia e gjelbër, strategjia e zhvillimit Buxheti i shtetit që siguron transformimin e të arsimit, strategjia e zhvillimit të shëndetësisë. politikave, objektivat dhe synimet e qeverisë, Fakti që këto strategji kanë një periudhë shtrirje më realitete të prekshme e të testueshme, përbën pa të madhe se mandatet politike të qeverisë kërkon dyshim një nga momentet më thelbësore të aktivitetit që të përmirësohet më tej bashkëpunimi Qeveri, të Qeverisë. Parë në këndvështrimin e Ministrisë Parlament, qarqe universitare, organizata së Ekonomisë, buxheti do të sjellë këto efekte: joqeveritare për të rritur cilësinë dhe jetëgjatësinë e Synon të garantojë stabilitetin e treguesve këtyre strategjive, pa mohuar në asnjë rast që çdo makroekonomikë të vendit, në dallim nga debatet e forcë ose koalicion politik fitues do të ketë opozitës që e reduktojnë buxhetin thjesht në analiza platformën e tij konkrete. shifrash. Në dallim nga opozita që e redukton rritjen Në prioritetin integrues të vendit Qeveria është ekonomike të vendit thjesht në impaktin e shifrave pjesëtare aktive në iniciativat e bashkëpunimit. Më të buxhetit, maxhoranca jonë qeverisëse e mbështet konkretisht, vetëm gjatë vitit 2003 janë arritur të
2123 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
nënshkruhen tetë marrëveshje të tregtisë së lirë me më të sofistikuar, investim për të respektuar të gjitha vendet e rajonit, ku në mënyrë të veçantë standardet e BE-së, duke shfrytëzuar dhe më shumë dhe ajo me Kosovën. Është e vetmja marrëveshje hapësirat që do të krijohen në tregjet e reja. që Kosova ka sot me vendet e rajonit. Janë miratuar Dëgjova debatin për deficitin tregtar dhe dëshiroj në Parlament gjashtë prej tyre dhe janë në zbatim të theksoj që deficiti tregtar i këtij vendi vërtet rritet, katër. Jemi optimistë që në vitin e ardhshëm efekti i por lexoni shifrat she strukturën e tij, 75% e këtij tyre të jetë më i pranishëm në shkëmbimin e deficiti është pikërisht për të importuar teknologjinë avantazheve krahasuese midis bizneseve të vendeve e re në ekonominë shqiptare dhe për të importuar të rajonit. Kërkesat e para për rinegocim, për më materiale ndihmëse që nxisin prodhimin vendas. Pra shumë hapësira për prodhimet shqiptare në tregun me këtë strukturë është shumë e lehtë të kuptosh maqedonas, kosovar por dhe atë serb janë efekti i që rritja e importit jep impakt në zhvillim dhe ky drejtpërdrejtë i këtyre politikave dhe i këtyre është një import zhvillues dhe import konsumesh. marrëveshjeve. Biznesi shqiptar po gjen tregje të Për më tepër dhe programet e mbështetura nga reja dhe kërkon më shumë mbështetje nga politikat donatorët më shumë se çdo herë tjetër po e Qeverisë. Po me këtë obligim vendi është duke përqendrohen në mbështetjen e biznesit shqiptar. negociuar marrëveshjen e tregtisë së lirë me Presioni pozitiv i hapjes së tregjeve, presioni i rritjes Bashkimin Evropian. Dëshiroj të theksoj se ndërsa së konkurrencës do të ndikojë në cilësinë e hartimit për prodhimet industriale shkalla e hapjes së dhe zbatimit të politikave, do të ndikojë mbi ekonomisë shqiptare është e lartë, për prodhimet politikëbërësit, por natyrshëm do të ndikojë dhe mbi bujqësore dhe agro-përpunuese shkalla e hapjes si vetë biznesin shqiptar. Ky nuk është trajtim teorik, në marrëveshjet me OBT-në, në marrëveshjet e ky nuk është prezantim suksesesh. Kjo është tregtisë së lirë me vendit e rajonit por dhe në mundësi debati për më shumë bashkëpunim për marrëveshjen me BE-në synon të jetë graduale dhe zhvillimin e ardhshëm të vendit. e shtrirë në shumë vite. Njëkohësisht, Bashkimi Evropian do të Qeveria nuk mund të mos e respektojë dhe mbështesë reduktimin e kostos së uljes së të njëkohësisht synon të jetë aktive në bashkëpunimin ardhurave, duke i dhënë vendit një mbështetje prej me komunitetin e biznesit për të rritur aftësinë rreth 35 milionë euro. I mirëkuptoj të gjithë deputetët, përfituese të tij nga politikat e reja ekonomike. Ne përfaqësuesit e biznesit por dhe kompanitë konkrete do të synojmë të rrisim përfitimet e biznesit vendas i që kërkojnë politika më të qarta nxitëse për biznesin. cili është shumë i rëndësishëm në qëndrueshmërinë Është vërtetë që sidomos në tregun e produkteve dhe në ritmet e rritjes ekonomike në vend. Jemi duke bujqësore dhe agro-përpunuese, ka partnerë tregtarë bashkëpunuar për të pasur një paketë politikash që janë vende Evropiane dhe që përfitojnë nga ekonomike, hapje graduale në fushën e bujqësisë, politikat agrare të BE-së. Kërkohet që ne të ulje të barrës fiskale për lëndët e para dhe materialet prezantohemi me studime më të plota, studime ndihmëse të prodhimit vendas, politika nxitëse sektoriale dhe nënsektoriale për të eliminuar kredituese, ulje e kostos së kreditimit, ngritja e konkurrencën jo të drejtë apo dhe në disa raste agjencive shtetërore mbështetëse për zhvillimin e abuzive. Grupet e punës të ministrive por dhe të ndërmarrjeve të vogla e të mesme, rritjen e vetë komunitetit të biznesit, së bashku me qarqet eksporteve, thithjen e investimeve të huaja direkte, universitare që duhet të kenë një peshë më të madhe programe të reduktimit të barrierave administrative, në këto studime si dhe organizata të specializuara studim për faktorët e rritjes ekonomike dhe janë duke përgatitur argumentet e plota për t’u reduktimin e informalitetit. Ky proces nuk është i paraqitur pranë Organizatës Botërore të Tregtisë dhe lehtë, ka vështirësi të mëdha, por është rruga që na në negociatat me Brukselin. garanton zhvillimin afatgjatë të vendit, është që ka Qeveria shqiptare ka argumentuar përballë garantuar sukses edhe në vendet e tjera që janë partnerëve tanë domosdoshmërinë për të harmonizuar sot në pragun e derës së hyrjes në BE. më mirë kostot me përfitimet duke qenë e qartë për Aplikimi prej dy vjetësh i sistemit preferencial të thelluar uljen e tarifave doganore për të gjithë për eksportet shqiptare është një mesazh pozitiv elementët e prodhimit vendas dhe kjo ulje e që vjen nga Bashkimi Evropian. Për përfitimet reale konsiderueshme në të ardhurat doganore të mos të biznesit shqiptar atij do t’i duhet të ndjekë me çojë në reduktimin e investimeve dhe shpenzimeve prioritet investime në teknologjinë e re, moderne dhe në ekonominë shqiptare.
2124 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Moment tjetër i rëndësishëm është politika e mbetjeve dhe për sektorin e energjisë. Qeveria investimeve në ekonominë shqiptare. Dëshiroj të italiane si donatori kryesor bilateral mbështet me theksoj se tërësia e investimeve në ekonominë shuma të konsiderueshme sektorin e energjisë, shqiptare vjen gjithnjë në rritje dhe nuk është ashtu infrastrukturën rrugore dhe linja të veçanta kreditimi siç thekson zoti Bode. Qeveria po nxit zhvillimet për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme. Qeveri greke private në sektorët realë të ekonomisë, duke synuar po bashkëpunon për financimin e 50 milionë euro që investimet e mëdha të mund të mbështeten më grant për infrastrukturën shqiptare dhe nxitjen e mirë në burimet private dhe të rritet partnershipi biznesit. Qeveria amerikane, nëpërmjet USAID-it, midis sektorit publik dhe atij privat. ka nxitur projekte të mëdha për mbështetjen e Buxheti i shtetit gjithnjë e më shumë duhet të biznesit shqiptar dhe rritjes së aftësisë së tij përqendrohet në funksionet dhe shërbimet bazë të konkurruese. Qeveria japoneze jep grante çdo vit tij. Është pikërisht kjo politikë që po e bëhet e për të nxitur teknologjinë e re në sektorin e bujqësisë. pranishme në zhvillimet e ekonomisë shqiptare. Në këndvështrimin tim si Ministër i Ekonomisë Privatizimi i suksesshëm në sistemin bankar, INSIG, dëshiroj të theksoj se pas reformave të suksesshme, telekomunikacion, sektori i naftës, projektet private kemi mundësi rritjeje për të përballuar më mirë prej qindra milionë dollarësh vetëm këtë vit janë sektorët prioritarë. Më konkretisht pas nivelit të prezentë, siç janë koncesionet në ish kombinatin deficitit vetëm rreth 4.5% të produktit të brendshëm metalurgjik, ish industrinë e bakrit, koncesioni i bruto, vendi ka mundësi të shpërndajë më mirë në aeroportit kombëtar për të bërë atë modern, drejtim të rritjes së investimeve publike shtesën e koncesionet për termocentrale. Pra Qeveria po i të ardhurave çdo vit, që ndërsa në vitet e para orienton më mirë investimet buxhetore në projekte shkonte tërësisht për uljen e deficitit pasi Partia të mëdha në infrastrukturën e vendit. Prandaj sot Demokratike la një deficit 14% të produktit të shikoni investime në akset kryesore. Korridori i tetë brendshëm bruto, tani me 4.5% rritja do të shkojë është në fazën e tij të investimeve të plota. Miliona për rritjen e investimeve sidomos në sektorët dollarë për portin e Durrësit. Miliona dollarë për aksin prioritarë. Lezhë-Shkodër. Miliona dollarë për sektorin e Sigurisht që, për të kapërcyer prapambetjen e energjisë dhe njëkohësisht marrëveshje konkrete për trashëguar në infrastrukturë, vendi do të shpenzojë furnizimin me ujë dhe përpunimin e mbetjeve. më shumë se sa arkëton, por ritmet e rritjes së Por projekte më të mëdha do të jenë të stokut të brendshëm dhe për më tepër kostoja e pranishme në vitin 2004. Investime të mëdha në këtij borxhi janë reduktuar ndjeshëm dhe zoti Bode rrugën Durrës-Kukës do të nisin gjatë këtij viti. Do i ka shifrat mbi tavolinë. të nisë aksi rrugor Lushnjë-Fier. Po punohet për të Momenti i dytë janë të ardhura të konsiderueshme bërë gati nisjen e aksit Fier-Vlorë. Banka Evropiane nga privatizimet e suksesshme, transparente dhe me për Investime ka premtuar mbështetje për aksin Fier- procedura ndërkombëtare. Rasti më konkret është Tepelenë. Këto nuk janë akse preferenciale për privatizimi i Bankës së Kursimeve me 126 milionë deputetë apo ministra, por këto janë akset ku sipas dollarë. E dyta është shitja e një pjese të INSIG-ut studimit të vetë institucioneve ndërkombëtare kalon me 13 milionë dollarë. Brenda muajit janar miratohet fluksi më i madh i mallrave dhe i shërbimeve që sjell dhënia me koncesion e aeroportit, ku fituesi do të efekte pozitive për jetën e shqiptarëve, kudo ku ata paguajë një pagesë konkrete për buxhetin e shtetit. jetojnë. Por projekte të tjera janë negociuar dhe do Është në hapat konkrete shitja e mundshme të japin efekte pozitive. Vetëm Fondi Shqiptar i Albtelekomit dhe njëkohësisht është përgatitur gati Zhvillimit do të ketë në dispozicion për vitet e për privatizim sektori i naftës. Privatizimet e ardhshme rreth 60 milionë dollarë marrëveshje të suksesshme dhe transparente do të shtojnë të miratuara. Banka Evropiane për Investime sapo ardhurat në dispozicion të buxhetit të shtetit. nënshkroi një marrëveshje për 27 milionë euro për Natyrshëm destinacioni primar dhe kryesor i përmirësimin e furnizimit me ujë në Shqipëri. Banka këtyre të ardhurave do të jetë reduktimi i borxhit, Islamike e Zhvillimit sapo ka miratuar marrëveshjen por një pjesë e konsiderueshme do të orientohet për aksin Vorë-Fushë Krujë dhe fazën e dytë të drejt investimeve të mëdha në ekonominë shqiptare. spitalit të Durrësit. Qeveria gjermane vazhdon të Do të jetë Kuvendi i Shqipërisë ai që do të marrë investojë çdo vit 15-20 milionë dollarë për vendimet përkatëse. Do të duhet të orientojmë këto përmirësimin e furnizimit me ujë, përpunimin e investime suplementare në sektorët kryesorë:
2125 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
energji, në korridoret ekonomike, në akset kryesore, dinë vetë se çfarë po prodhojnë e çfarë po shesin. por njëkohësisht duhet t’i orientojmë dhe në rrugët Nuk mbetet t’i thoni ju se po rritni ekonominë, po e brendshme që rrisin mundësitë e turizmit apo të rritni mirëqenien dhe të pranosh në mënyrë publike zhvillimit dhe ka mundësi të investohet pse jo dhe sot se po rrisim investimet publike, kur, e shkruar e për rrugën e Thethit, në Dardhë, në Velipojë, në zezë mbi të bardhë, investimet publike për vitin 2004 Patok, në Seman, në Dhërmi dhe në Borsh, kudo ulen me 4% në krahasim me vitin 2003. Është e ku riaktivizohen potencialet turistike për shqiptarët shkruar në relacionin tënd. Apo do të thuash se dhe të huajt. Do të duhet të investohet në energji kemi rritje të investimeve direkte në ekonomi kur për ta harruar këtë element frenues të ekonomisë përpara dy muajve ta publikoi Banka Evropiane për shqiptare, do të duhet të investohet për furnizimin Rindërtim dhe Zhvillim dhe tha që je në vendin e 27 me ujë, për ambientin që pengon turizmin, por nga 28 vende në tranzicion. Vetëm Azerbajxhanin sidomos për arsimin dhe shëndetësinë, që ke lënë prapa. përcaktohen si faktorë të rritjes cilësore të vendit. Pra, duhet më shumë përgjegjësi, zoti Ministër. Një ekonomi ku rriten njëkohësisht investimet e Ne u ngremë problemet, u tregojmë se si mund të buxhetit, investimet private dhe konsumi në tërësinë zgjidhen. Ne kemi alternativën tonë, ju vazhdoni me e tij ka tendenca rritjeje krijojnë bazën që ritmet e demagogjinë tuaj por gjithnjë e më shumë po i rritjes ekonomike të jenë të larta dhe të largoheni të vërtetës dhe po i largoheni zgjidhjes. qëndrueshme. Shqipëria është në këtë stad të Falemnderit! zhvillimit të saj. Ky zhvillim duhet mbështetur me Arben Malaj – Zoti Berisha, jam ministër dhe qëndrueshmërinë politike, me bashkëpunim më të flas sipas Rregullores së Kuvendit. Rri aty ti, ti mirë me rajonin, me integrim sa më efektiv të vendit komandon që aty. Zotit Bode dua t’i tregoj që parimet tonë. Shqiptarët shpresojnë dhe meritojnë një e krahasimit të shifrave nuk janë me thasë dhe me opozitë që konkurron me politika dhe ritme rritjeje trasta, janë në raport me produktin e brendshëm dhe jo një opozitë që ndërmerr dhe nxit kriza bruto dhe ky është standard ndërkombëtar. Nuk më sistematike. Nuk shpresoj që opozita të mbështesë takon mua të të mësoj metodologjinë. Por, meqë buxhetin por të mos pengojë zhvillimin dhe integrimin ke qenë ministër dhe profesor, të paktën në e vendit. Për të gjitha këto arsye mbështes këtë metodologji mos bëj gabime. Të gjithë shifrat që jap buxhet dhe u ftoj për ta miratuar. unë si Ministër i Ekonomisë janë të sakta dhe të Falemnderit! plota. Nuk mendoj se është e nevojshme ta mbajmë Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Malaj! liderin e opozitës në këmbë dhe kolegun tuaj. Zoti Bode. Sali Berisha – I nderuar zoti Kryetar! Ridvan Bode – Unë e kam thënë dhe një herë Së pari, përpara se të denoncoj këtë do t’ju tjetër, duhet të kesh përgjegjësinë që ka kjo qeveri, denoncoj juve zoti Kryetar, për aktin e shëmtuar përgjegjshmërinë që kanë këta qeveritarë që në vend tuajin personal me të cilin ju kërkoni të mbuloni një të heshtjes zgjedhin kundërvënien. Të bësh krim monstruoz që mesa duket ka ndodhur në datën demagogji dhe të thuash importet janë rritur se janë 5 shkurt në komunën Shkallënur, në të cilën, dikush rritur makineritë dhe pajisjet kur të dhënat e doganës me një targë shtetërore, ka shtypur dhe marrë jetën flasin për këto shifra: makineritë dhe pajisjet zënë një qytetari shqiptar dhe dikush tjetër nga klani i 8-10% të importeve, ushqimet, mallrat ushqimore Zemunit dhe nga udhëheqja e lartë e Partisë zënë 60-70% të importeve. Merri se je ministër, mos Socialiste ka mbyllur gojën me revole pas koke kanë fol qesim! Merr statistikat që ka Instituti i Statistikave fshehur vrasjen pa dashje të një njeriu. Por e them dhe Banka e Shqipërisë për natyrën e importeve. këtu se fshehja e krimit është më e shëmtuar se Së dyti, të flasësh për deficit, se vallë a ka lënë vrasja me paramendim. Dua t’ju rikujtoj juve dhe ju Partia Demokratike deficit publik, ky është një e dini shumë mirë se këtu e 30 vjet më parë kur mashtrim. I gjithë borxhi publik në pesë vjet të Kryeministri mizor i Shqipërisë vrau aksidentalisht qeverisjes së Partisë Demokratike ka qenë 640 në gjah një oficer, dhe të më falin familjarët e tij, milionë dollarë. Borxhi aktual i qeverisë është 4.4 sepse mund të jenë duke më dëgjuar tani, ai vërtet miliardë dollarë. Keni rritur 3.8 miliardë dollarë. Zoti nuk shkoi në burg, sepse ligjet nuk punonin, ishin Malaj, keni bërë pesë buxhete. Nga pesë buxhete, vullneti i diktatorit, por ama njohu vrasjen, e di shumë 2.2 e keni marrë borxh, 2.8 i keni tuajat. Shikoni se mirë ti, jam i sigurt që ti e di, dhe shteti, ai shteti ku e keni të keqen. Lëreni demagogjinë. Njerëzit e siç ishte, u doli zot me një përkujdesje të caktuar
2126 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
fëmijëve të këtij oficeri. Ndërsa ju mendoni se do të të varrosur. Tani, mos e përbalt Parlamentin më mund të mposhtni opozitën dhe… tutje. Mendohu mirë, mos na bëj se ne nuk duam, Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, kjo temë është të bëjmë as prokurorin e as gjykatësin, por në diskutuar një seancë të tërë. Sot kemi buxhetin. ndërgjegjen tonë nuk do të mund të kapërcehet Sali Berisha – Do të them unë këtu se guri i kurrë. Një njeri, e theksoj dhe një herë, tridhjetë vjet varrit, shpirti i tij do të mbeten në këtë Parlament, më parë Mehmet Shehu pasi fuste oficerët nëpër derisa drejtësia të bëhet për viktimën. Ne jemi këtu gëmusha për të trembur lepuj e derra, vrau një oficer, në anën e viktimës. Kur tre vjet më parë, një ministër por e njohu vrasjen dhe nuk e fshehu. E di gjithë bëri një aksident, dha dorëheqjen. U bë si bë por ai Shqipëria këtë, e di dhe ti. Kurse në vend që të aktin e parë qytetar e bëri dhe u bë disponibël, nuk ngrihesh e t’i thuash atij, prano komisionin sepse kërkoi si ti, nuk kërkoi që Kryeministrit t’i bëhej bëhet fjalë për jetën e një njeriu, kërkon t’i shtypësh imunitet dhe mbrojtje, por u çimunizua vetë dhe u të drejtën kushtetuese opozitës. Mos provoko më paraqit përpara organeve të drejtësisë. Ndërsa ju tej! Ne kemi lejuar buxhetin sepse është një doni ta vishni me një vello më të zezë se natën e përcaktim kushtetues dhe ne duke qenë një krimit këtë krim të shëmtuar. Edhe një herë ju them, përcaktim kushtetues ne donim të bllokonim ju mund të serviloseni ‘in extremis, ju mund të Parlamentin për një përcaktim kushtetues. Ky është qeshni përpara kufomës dhe fantazmës së tij, ju qëndrimi ynë. Kjo është arsyeja që ne sot jemi këtu mundet që dhe prindërit tuaj t’ia falnit Kryeministrit për të diskutuar për buxhetin. Tani unë do të filloj tuaj po t’i shtypte, por ju nuk do të mundni kurrë diskutimin tim. fshatarin e Shkallënurit ta bëni të paqenë dhe I nderuar zoti Kryetar! drejtësia do të bëjë punën e saj. Unë të kërkoj ty të Të nderuar deputetë! mendosh mirë, të mendosh shumë mirë për krimin Shokë KPD-arë! e shëmtuar. Jam sot këtu për të denoncuar këtë buxhet si Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, mos më buxheti i vjedhjes dhe hajnisë i shqiptarëve, si kërcëno mua se nuk kam çfarë të mendohem unë. buxheti i varfërisë dhe mjerimit të shqiptarëve, si I menduar jam. buxheti i cinizmit ekstrem, amoral të një klike Sali Berisha – Zoti Kryetar, jam për procedurë qeveritarësh të babëzitur, si buxheti i diskriminimit këtu, nuk jam për fjalën. Unë iu kërkoj juve që ta të madh të shqiptarëve, si buxheti i përçarjes sociale mendoni mirë këtë se as akceset histerike të të shqiptarëve, si buxheti i klaneve të ekonomisë Gramoz Ruçit, as shpërthimet kriminale të ndonjë kriminale, si buxheti i një fatkeqësie të vërtetë tjetri nuk do të mund të fshehin krimin e shëmtuar. kombëtare. Nikollë Lesi disponon dokumente. Zoti Kryetar, nuk Dhe unë dua të theksoj këtu, zoti Kryetar, e kemi ngritur ne, ndonëse ne kishim dëgjuar shumë denoncoj dhe votoj kundër këtij buxheti, sepse ky por pa dëshmi dhe dokumente nuk mund ta ngrinim është buxheti i vjedhjes së shqiptarëve dhe këtë çështjen. Zoti Lesi, i cili për hir të së vërtetës, është kësaj here nuk e them vetëm unë, por kësaj here e në këtë Parlament pa dyshim më i pavaruri në thotë Fondi Monetar Ndërkombëtar, i cili në mënyrën e tij, por nuk mund të mos mbështetej dokumentet e tij ka provuar se 2/3 e taksave dhe të totalisht nga opozita kur ai merr përsipër të mbrojë tatimeve të njerëzve më të varfër të kontinentit vidhen një çështje jetike, vendimtare, jeta e njeriut është e shpërdorohen nga qeveria e adhamudhëve, nga më themelorja. Ata që kanë vendosur firma nuk i qeveria kleptokrate, nga qeveria e Fatos Nanos, i kanë vendosur firmat për a lënë në baltë zotin Lesi. cili është dhe arkitekt kryesor i sistemit të Zoti Lesi në telefonin e tij dhe mund t’jua tregojë korrupsionit në Shqipëri. Nuk e them këtë vetëm dhe juve, ka dhe ofertat e klanit të Zemunit dhe jo unë por e thonë dhe 77% e shqiptarëve që në pak por dhe gjysmë milionë dollarë për të mbyllur studimin e fundit ndërkombëtar tregoi ministra, tregoi gojën. Asgjë nuk do të mund të mbyllë gojë dhe këta ministra dhe shumë të tjerë që nuk janë këtu, komisioni duhej të ngrihej. as më shumë e sa më pak si hajdutë, si të korruptuar. Servet Pëllumbi – Çojeni në prokurori, zoti Nuk e them vetëm unë por e thonë sipas studimit Berisha. Mos vazhdoni t’i mbani se pastaj bëheni ndërkombëtar 68% e shqiptarëve që tregojnë dhe bashkëpunëtorë. dëshmojnë se vjedhja e tyre, se korrupsionin e Sali Berisha – Prokurorëve jua mbyllni gojën, qeveritarëve e konsiderojnë fatkeqësinë më të siç jua mbyllët gojën deri më sot familjarëve të Islamit madhe të tyre.
2127 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Zoti Kryetar, e dënoj këtë buxhet, e denoncoj ujë, dhjetë herë më prodhimtare, është Misir i këtë buxhet, sepse ky buxhet është buxheti i vërtetë. Por, qeveritarët nuk i lanë ta punojnë. Unë klaneve kriminale të ekonomisë kriminale, i klanit votoj kundër, në emër të të përndjekurve politikë. të Zemunit, i klanit të zullumit dhe i klaneve të Fatos Zoti Kryetar, po ju kujtoj një moment. Keni Nanos. mbyllur sesionin në qershor me zotimin solemn se Po, zotërinj! Dëgjoni ministrat cinikë. Vijnë këtu ligji i parë që do të hyjë në këtë Parlament do të dhe shprehin gëzim për deficitin tregtar. More xhahilë jetë ligji i të përndjekurve. dhe injorantë, deficit tregtar do të thotë mosprodhim, Servet Pëllumbi – Dhe e kemi diskutuar në deficit tregtar do të thotë të rriten çdo ditë e më seancë, në fillim të shtatorit, zoti Berisha. shumë importi i ushqimeve, do të thotë të mbetet Sali Berisha – Po se cili është solemniteti yt çdo ditë e më shumë djerrë toka shqiptare, do të le ta diskutojnë të gjithë shqiptarët, le ta shohin thotë të mbetet çdo ditë e më shumë në fushë. Ku shqiptarët. Po i mbani ata për diskriminim, për është ky zoti Kokeri që më flet për mollët e Kolonjës, urrejtje klasore. Ju nuk keni ndryshuar. Ju, të cilat mbeten dhe kalben vetëm e vetëm se Dukët përkundrazi, në një kohë kur një kontigjent i caktuar, duan të importojnë çdo gjë! Por çfarë jeni more? Po të cilët krijojnë dhe çfarë nuk krijojnë u jepni shuma ju jeni KPD-arë! Rri rehat aty ti, mbylle gojën! Sepse përrallore. Të persekutuarve, atyre që janë lëngata Dukët çdo ditë e më shumë bëjnë kontrabandën e e kombit, pa të cilët nuk mund të ketë drejtësi në ushqimeve. I kujt është vapori në Durrës me grurin qoftë se nuk bëjmë drejtësi me ta, ata i shtyni nga e plumbuar? I kujt është vapori në Durrës me grurin muaji në muaj, nga viti në vit. Atyre ju u tregoni e helmuar? Mos bërtit se përfaqëson klanin më të shkopinjtë e policit, sepse keni urrejtjen klasore. fuqishëm të ekonomisë kriminale të vendit dhe se Dhe keni moral të sillni këtu një buxhet pa asnjë nuk ka luftë politike por ka luftë parimore, sepse qindarkë të përcaktuar për shekuj burgje, për lumenj për shkakun tënd, të importeve të tua, shqiptarët gjaku, për lumenj dhimbje, të cilët 25% e popullsisë importojnë sot 10/11 e atyre që hanë, sepse ishte shqiptare derdhi në regjimin më të egër që Evropa importi vetëm 4/5 dhe sot është 10/11. Ja pra se si ka njohur pas Luftës së II Botërore. të krenohemi se po bëjmë një replikë tregtare. Ja Do të votoj kundër në emër të biznesmenëve të pra se si paratë që shqiptarët i fitojnë me djersën e vegjël shqiptarë që ju sot iu rrisni dhe 25% taksat. ballit, duke punuar në mbarë botën, shkojnë për të Dhe kjo vetëm e vetëm se klanet pro qeveritare nuk ushqyer monopolistët e qeverisë dhe Fatos Nanon. paguajnë, të cilët akumulojnë 80% të fitimit në Këta jeni ju. Shqipëri paguajnë gjithsej 10% të kontributeve në Zoti Kryetar, ky është buxheti i klaneve të buxhet. Shkatërroni vendet e punës, u rrisni taksën. ekonomisë kriminale të qeverisë shqiptare. Po dhe Do të votoj kundër në emër të fëmijëve të po, sepse ju rritët 30% akcizën e naftës në një kohë Shqipërisë. 500% keni rritur shpenzimet qeveritare. kur nuk zhdoganoni 2/3 e naftës që vjen dhe kujt 500% keni rritur shpenzimet në ministri. 500% keni nuk ia zhdoganoni? Por sigurisht atyre që i paguajnë rritur shpenzimet në kryeministri. Po të llogarisim Kryeministrit më shumë, ata që i çojnë valixhet inflacionin nga viti 1997 deri më sot keni pakësuar dhe strajcat me euro atij. Askujt tjetër nuk i paguajnë 40% shpenzimet për arsimin. Lexoni, zoti Kryetar, doganën ata të cilët i paguajnë çarterin, ata të cilët raportin e fundit të PNUD-it. Mos beso nastradinë i paguajnë pushimet. dhe derdimenë, të cilët fëmijët e tyre i shkollojnë në Zoti Kryetar, ky është buxheti i cinizmit ekstrem, kolegjet e Evropës duke vjedhur paratë e sepse ju vrisni me këtë buxhet. Çfarë bëhet me taksapaguesve shqiptarë dhe këtu paraqesin si monopolet e qeveritarëve? Shkatërrohen, shkatërrohen lumturi arsimin. Lexoni PNUD-in çfarë thotë. Raporti dhe vetëm shkatërrohen vende pune. Sigurisht! Se i fundit i PNUD-it thotë se “Në raport me shpenzimet po të marrësh grurin e helmuar e ta sjellësh në e përgjithshme, shpenzimet për arsimin në Shqipëri Shqipëri, siç është anija e fundit në Durrës, se po janë ulur me 25%”. Qeshni, prandaj dhe unë ju them të mbledhësh mallrat e skaduar nga Evropa, KPD-arë dhe jo parlamentarë sepse nuk jeni natyrisht fermerët e Myzeqesë, të Korçës, ata të parlamentarë, sepse ju nuk përfaqësoni asgjë tjetër Shqipërisë së mesme do të shkojnë të punojnë në vetëm atë klikë të babëzitur që vjedh çdo ditë ishujt e Egjeut, në Kalabri, do të punojnë si shegertë shqiptarët. Qeshni, prandaj dhe u them KPD-arë. në tokat e të tjerëve, megjithëse toka e tyre është Zoti Kryetar, unë do të votoj kundër, sepse ju dhjetë herë më cilësore, dhjetë herë më e pasur më me këto buxhete po rrënoni jo vetëm të sotmen, por
2128 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
po vidhni e po shkatërroni të ardhmen e shqiptarëve. bujq në Greqi, Itali, Turqi dhe vende të tjera, dhe kjo Çdo do të thotë borxh? Çdo të thotë deficit buxhetor? vetëm e vetëm sepse këtu ka dalë kuçedra dhe Ta rrisësh në proporcione që e rrisni ju dhe vetëm e kuçedra është miku i Kryeministrit, ai është personi vetëm se vidhni, pse shpërdoroni, do të thotë të i cili shkatërroi bujqësinë shqiptare, ai është personi rrënosh jo vetëm të sotmen por të rrënosh dhe të që taksat dhe tatimet i rregullon sipas interesave të ardhmen e gjeneratës që vjen. Një shtëpi e cila importit të tij. Ai është personi që shkatërron zhytet e gjithnjë e më shumë në borxhe i shëmbëllen duhanet, sepse duhani lëviz kontrabandë. asaj varkës që zhytet gjithnjë e më shumë në Zoti Kryetar, çfarë ndërgjegje ka këtu, kur një thellësitë e ujit. Ju po falimentoni shtetin me borxhet paketë e mykur duhan i Durrësit që ka çmimin 200 që krijoni. Pra, unë nuk kam se si të votoj për këtë lekë, tatohet njëlloj, tatohet 200 lekë, siç tatohet buxhet. Cesterfield-i apo Dunhill-i, që kushtojnë 4 mijë apo Unë votoj kundër këtij buxheti në emër të 6 mijë lekë. Cila është ndërgjegjja? punonjësve të administratës shqiptare. I siguroj ata Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, mbaroi edhe se në qoftë se unë kam qëndrime të ashpra ndaj kaseta. klikës në drejtim, kam respektin më të madh për Sali Berisha – Prandaj ju jeni KPD-arë e nuk shumicën e tyre. Ua njoh aftësitë, ua njoh mund të jeni parlamentarë. Dhe unë do ta mbyll ekspertizën, e di mirë se çka bëhet nga qeveritarët, këtë fjalë duke ftuar të gjithë deputetët e opozitës por e di mirë se ata janë njerëz të përkushtuar, janë të votojnë kundër. Sigurisht do të bëjmë këtu një të thjeshtë në shumicën e tyre, jetojnë me djersën betejë, sepse janë të përndjekurit politikë, janë e tyre dhe ju në këtë buxhet nuk parashikoni asnjë pronarët që presin vendosjen në buxhet të fondit rritje rrogë. Parashikoni salltanete zyrash, për pronat. parashikoni orendi të importuara nga firmat më Çfarë serioziteti keni ju zoti Kryetar, kur e ti e di luksoze, parashikoni orgjira dhe udhëtime, por nuk shumë mirë, e ke takuar disa herë përfaqësinë e parashikoni rritjen e rrogës të atyre të cilët mbajnë OSBE-së, është punuar me angazhim të madh për këtë ngrehinë që ju e shkatërroni çdo ditë mbi supet ligjin dhe ligji “Për kthimin dhe kompensimin e dhe mendjet e tyre. pronave”, që shumë nga aleatët e mi nuk janë dakord Unë do të votoj kundër në emër të të gjithë me të, ka një nen në të cilin thuhet: “krijohet fondi shqiptarëve, sepse le të jenë ata socialistë, le të për kompensimin e pronave”. Ku janë paratë? Talleni jenë pa parti, le të jenë demokratë, le t’i përkasin ju me pronarët? Edhe këtë e keni sens klasor. çdo partie, por interesat e tyre ekonomike, interesat Servet Pëllumbi – Po të mos e kishit bllokuar e tyre politike rrënohen me këtë buxhet dhe ju siguroj seancën, do të ishte miratuar ai projektligj, zoti ju se janari do të jetë akoma më i hidhur. Ky buxhet Berisha. këtu është kthyer, ky buxhet nuk është buxhet, ky Sali Berisha – Ky është buxheti i përçarjes buxhet është ndëshkim për shqiptarët, ky buxhet kombëtare, i përçarjes sociale. Ne jemi kundër tij. është ndëshkim i madh për biznesin shqiptar. Sa Servet Pëllumbi – Bllokimi i seancave bllokoi mirë ju hiqni taksën për të gjitha prodhimet e edhe miratimin e atij projektligji. Atëherë, zotërinj gatshme dhe u lini taksën 15% për të gjitha importet deputetë sipas listës që kam këtu për diskutim është e lëndës së parë. Prodho po deshe, i thonë kësaj edhe zoti Ukperaj. Pastaj në emër të grupeve. Zoti në Shqipëri. Ku të lë unë të prodhosh ti! Të mbys, Ukperaj, do të flasësh? Përgatitet zoti Tepshi. sepse Shqipëria duhet të jetë Republika e Bananeve, Teknika, lidheni mikrofonin e zotit Ukperaj! republikë tregtare e bananeve dhe asgjë tjetër. Muhamet Ukperaj – Zoti Kryetar! Anastas, nuk e kam fjalën për Llazin që importon Të nderuar deputetë! bananet, sepse i ka importuar edhe gjatë periudhës Në fillim të fjalës sime deklaroj votën time kundër sonë, por e kam fjalën në kuptimin e republikave të këtij projektbuxheti, sepse është një projektbuxhet cilat nuk kanë ligj e as moral por që kanë vetëm më i sakatuar se sa i vitit që shkoi. Po përmend zuzarë, kleptokratë, qeveritarë të papërgjegjshëm disa nga arsyet pse do të votoj kundër këtij të cilët rrënojnë çdo ditë qenien e qytetarëve të tyre. projektbuxheti. Unë do të votoj kundër në emër të fermerëve Së pari, qarku i Kukësit dihet që është qarku shqiptarë, të cilët çdo vit e më shumë lënë djerrë më i prapambetur dhe më i varfër i Shqipërisë, jo tokën e tyre të mrekullueshme, të cilët me mall të për fajin e banorëve të këtij qarku, por për shkak të madh, me zemër të ngrirë nisin fëmijët e tyre si politikave ekonomike të qeverive socialiste në vite.
2129 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Është një qark me shumë probleme sociale dhe nuk ka asgjë të parashikuar. Nuk e di se kush e nuk ka asnjë nismë nga ana e Qeverisë për t’i shtrëngoi Fatos Nanon që të mashtrojë dhe të zgjidhur ato. Konkretisht: gënjejë këtu në Parlament dhe nuk e di se pse Mbetet i pazgjidhur problemi i banorëve, pronat qeveritarët shqiptarë, Qeveria Shqiptare nuk i e të cilëve janë përmbytur nga liqeni i Fierzës. Rrethi kërkojnë këto dëmshpërblime te qeveria serbe, i Kukësit ka 29 fshatra që janë të prekura nga liqeni sepse ishte ushtria serbe ajo që shkaktoi këto i Fierzës, konkretisht 4400 familje me 1600 hektarë dëme. Por siç duket më shumë i intereson tokë. Rrethi i Hasit, 15 fshatra me 1270 familje me marrëdhëniet e mira me qeverinë serbe se sa 426 hektarë tokë. Gjendja ekonomike e këtyre kompensimi i qytetarëve të saj. Kush do të përgjigjet banorëve është kritike pasi gjithçka kishin është për jetimët në Has, në Kukës dhe në Tropojë? Kush përmbytur nga liqeni i Fierzës. U përmbytën shtëpitë do të përkujdeset për invalidët? Sigurisht qeveria, dhe u përmbyt toka më e mirë e këtyre dy rretheve, në qoftë se ka, sepse dihet që qeveri nuk ka. lugina e Drinit të Zi. Po të shkosh dhe të shikosh se Infrastruktura është një problem gangrenë për ku jetojnë këto familje, në gjendje të mjerueshme, qarkun e Kukësit. Ka një vit e gjysmë që është bërë në komunat Majzi, Spajza, Tërthore, Gjinaj e Surroj, një zhurmë e madhe për rrugën Durrës-Kukës, për atëherë do të diskutohej në parametra të tjerë për ndërtimin e saj si aks kombëtar. U vendos një taksë kompensimin e tyre. ekstra, taksë posa-çërisht për këtë rrugë që unë do Të jetosh në fshat dhe të mos kesh tokë, ta quaja “taksa e mashtrimit”. Në një vit e gjysmë u shtëpinë ta kesh në tokën e tjetrit dhe shteti nuk mblodhën rreth 40 milionë dollarë posaçërisht për ndërhyn për ta zgjidhur këtë problem, kjo vetëm në këtë rrugë dhe për vitin 2004 janë parashikuar vetëm Kukës, në Has dhe në Tropojë mund të ndodhë. Në 657 milionë lekë investime në këtë aks rrugor, ose fund të vitit që shkoi për rreth një muaj rresht pati e thënë ndryshe 10% e fondit të mbledhur. Ku është protesta paqësore nga banorët e dëmtuar nga liqeni pjesa tjetër e fondit? Sigurisht në buxhetin e shtetit. i Fierzës, ku kulmin e arritën me grevën e urisë. Në Loja që është bërë me vendosjen e kësaj takse dhe këto Qeveria u kujtua që të krijojë një grup me vjedhjen pastaj të saj ka dy anë negative. E ndërministror pune për zgjidhjen e problemit me para, u krijua një ide sikur do të ndihmohen banorët datën 07.01.2003. U deklaruar që zgjidhja e e këtyre zonave ku kalonte ky aks dhe do të hapej problemit do të fillojë më datë 15.02.2003. Në fakt një derë për zhvillimin e kësaj treve. E dyta, u edhe sot e kësaj dite nuk ka asnjë lloj alternative, mashtruan taksapaguesit shqiptarë, të cilët e dinin nuk ka asnjë lloj fature për këtë problem. që po paguanin për rrugën Durrës-Prishtinë por në Problemi i pronave dihet që është një problem fakt paguan një supertaksë për buxhetin e shtetit. kompleks, por problemi i pronarëve të dëmtuar nga Kjo ndodh vetëm në Shqipëri, ku qeveria vetë e shkel liqeni i Fierzës është një problem i veçantë dhe duhet ligjin, ligj i cili miratohet në Parlament më parë. trajtuar si problem i veçantë, sepse ata nuk po Në relacionin e projektbuxhetit thuhet që kërkojnë rikthimin e pronave të humbura para 70-80 Ministria e Transporteve ka prioritet rrugët që lidhin viteve, sepse nuk po kërkojnë prona të mëdha, por Shqipërinë me Kosovën. Konkretisht njëra nga këto po kërkojnë që të kenë mundësi për të jetuar dhe është rruga Krumë-Qafë Prushi. Ka filluar investimi për të shkolluar fëmijët e tyre. këtë vit dhe përsëri në relacion thuhet që në ato Së dyti, në vitin 1999, në pranverën e këtij viti, objekte që vazhdojnë punimet nuk do të ndërpriten në qarkun e Kukësit pati dëme të shumta lufte. investimet. Por çfarë ndodh? Në tabelat përkatëse Kryesisht dëme më të mëdha pati rrethi i Hasit. nuk ka as edhe një lloj fondi. Nuk e di nëse ata që Vlen të përmendim, nëse dikujt i pëlqen që të kanë bërë relacionin dhe ata që kanë bërë tabelat dëgjojë, pati 27 të vdekur, 230 të plagosur, 39 fshatra janë pjesëtarë të Këshillit të Ministrave? Apo e kullota dhe tokë të bllokuar nga minat, brezi kufitar ndoshta dikush ka bërë relacionin dhe dikush tjetër 120 km komplet i infektuar nga minat. ka bërë tabelat dhe nuk kanë bashkërenditje. Duke Kryeministri shqiptar, zoti Fatos Nano, në një e parë në tërësi kjo rrugë bën përjashtim nga objektet seancë pyetjesh në datën 08.11.2002, deklaroi se e tjera sepse objekte të tjera që kanë qenë në merr përsipër faturën e dëmeve të luftës. Dhe, meqë investim brenda këtij viti janë përsëri vitin tjetër. nuk ka mundësi për vitin 2003 në atë projektbuxhet Infrastruktura rrugore e qarkut Kukës është që të kompensonte sadopak këto dëme, do ta totalisht e shkatërruar. Lidhja e këtij qarku me qarkun shikonte në vitet pasardhëse. Por siç shihet në 2004 e Dibrës nuk është e realizueshme. Ekziston një
2130 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
rrugë, “Rinia”, që është hapur dikur me kazma e ulet TVSH-ja. Ishte FMN-ja që e detyroi Qeverinë lopata, në të cilën sot nuk kalohet dot dhe po të shqiptare të ngrejë TVSH-në, ta bëjë 20% dhe 2 duash të shkosh nga Kukësi në Peshkopi duhet të muaj përpara dukej që Qeveria shqiptare nuk ishte vish më parë në Milot, pastaj të kthehesh për në e aftë t’i jepte argumente FMN-së përse duhej të Peshkopi. Duhet që sa më parë të bëhet projekti i ulej TVSH-ja në Shqipëri. Dhe ky popull, kaq i varfër, kësaj rruge dhe mundësisht të shihet mundësia për paguan edhe energjinë elektrike me 20%, edhe ujin ndryshimin e aksit. me 20%, edhe telefonin me 20%, edhe ushqimet Së fundi, varfëria sa vjen e thellohet. 50% e me taksë 20%. Pra, kjo Qeveri nuk bën asgjë për ta familjeve në qarkun e Kukësit trajtohen me ndihmë përmirësuar pak gjendjen e varfër që ka populli ekonomike. Sasia dhe mënyra e shpërndarjes së shqiptar. saj nuk është ndihmë për këtë shtresë të popullsisë Ishte një mundësi dhe është një mundësi, dhe dhe mund të quhet një lëmoshë. Në radhë të parë pritej që siç u diskutua në Komisionin e Ekonomisë duhet të ndryshoja sasia që i jepet familjeve në dhe në komisione të tjera të hiqej TVSH-ja për disa nevojë, duke pasur parasysh se sipas studimeve, artikuj, duhej të ishte diskutuar dhe për këto nevoja minimumi jetik është 60 dollarë për frymë në muaj. themelore të jetës të çdo qytetari shqiptar. Unë Të paktën të arrijë në 30 dollarë në frymë në muaj, çuditem se si edhe Kryeministri, edhe ministrat e por të mos i mashtrojnë njerëzit me ndihmën tjerë nuk kanë ngulur këmbë me FMN për t’i dhënë ekonomike me atë ndihmë me të cilën nuk paguajnë argumente që është e domosdoshme që të ulet kjo dot as energjinë elektrike. TVSH. Dhe ne na ka kapur për fyti FMN-ja dhe na Për emergjencat civile në projektbuxhet thotë ‘kaq është limiti juaj’, ‘kaq mund të ecet dhe parashikohet që nga buxheti i qarqeve do të ketë jo më shumë’. vetëm 3% për të mbuluar emergjencat civile, çka Unë e kuptoj që për çdo gjë jepet si arsye FMN-ja, nuk zgjidh asnjë problem. Ka shumë probleme me Banka Botërore e të tjera, por kur ky shtet, kur kjo djegiet e shtëpive, shkatërrimet si rezultat i qeveri do të jetë në gjendje që të ketë dinjitet dhe rrëshqitjeve dhe dosjet e dëmeve sa vijnë e shtohen të mbrojë interesat e saj, zhvillimin e saj, dhe asnjë lloj kompensimi nuk ka nga Qeveria. përmirësimin e gjendjes ekonomike. Përditë ke Duke përfunduar, vota ime është kundër këtij shtresa të abandonuara në rrugë që bëjnë buxheti, sepse është thjesht buxhet për pagat e demonstrime. Janë ish të burgosurit politikë që buxhetorëve dhe nuk ka asnjë lloj investimi. kërkojnë një minimum kompensimi nga kjo qeveri. Falemnderit! Nuk po bëhet asgjë. Janë ish pronarët që kërkojnë Makbule Çeço – Zoti Tepshi, keni fjalën dhe një minimum kompensimi. Nuk u vu asgjë në atë përgatitet i fundit, zoti Çako. buxhet. Kërkohet një minimum rritje pagash. Këtu Qazim Tepshi – Zonja kryetare e seancës! një deputet i njohur theksoi që janë 500 nëpunës që Meqë është shumë vonë sonte, u bën shumë kanë rrogën më të madhe se sa Kryeministri. Kjo diskutime gjatë gjithë ditës, unë desha të trajtoj është një çmenduri. Më gjej një vend në botë që të vetëm pak gjëra. Vërtet këtu u përmendën nga folësit ndodhë një fenomen i tillë!? Është urgjente që të edhe kuçedra, edhe klanet, edhe varfëria dhe shumë ndalohet dhe të riparohet një çështje e tillë dhe kontradikta. Por vendi ka nevojë për një buxhet, vendi Komisioni i Ekonomisë nuk duhet të lejonte që të ka nevojë për qeverisje. Edhe siç është dhënë kalonte ky buxhet po të mos riparohej një gjë e tillë. kontributi në Komisionin e Ekonomisë dhe në Në qoftë se, përveç Presidentit dhe Kryeministrit komisione të tjera, mund të jepej edhe këtu. Pra dhe deputetëve, ka fenomene të tilla që nuk kërkohet një alternativë. Ky buxhet ka shumë të përmirësojnë gjendjen, kjo është një shenjë e keqe. meta dhe theksi vihet te shërbimet e te ndërtimet, Dhe çfarë ndodh? Në vijim të kësaj problematike prandaj rritja ekonomike bazohet vetëm në dy kaq të madhe për pagat që nuk mendohet akoma, aspekte, janë shërbimet, janë ndërtimet, lihet vazhdohen shpenzime për qeverisjen, vazhdohen për mënjanë agrobiznesi, lihet turizmi dhe lihet aspekti Qeverinë, vazhdohen për ministritë etj. Ka 900 e ca i prodhimit. milionë lekë shpenzime aparati i Kryeministrisë, 350 Ky vend ka nevojë që të krijojë të ardhura, zonja milionë ka Bashkia e Tiranës dhe Bashkia e Durrësit kryetare e seancës, dhe nuk duhet të qëndrojë nën që është bashkia e dytë e Shqipërisë ka 55 milionë tutelën e vazhdueshme të Bankës Botërore, të FMN- lekë. Është një disorganizim shumë i madh. Nuk së, e cila, edhe dy muaj përpara, nuk pranoi që të po flas për çështjet që ngritën deputetët këtu për
2131 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
decentralizimin, për sistemin fiskal, për paketën askush nuk i mbron. Kur do të mbrohen këto? Kur fiskale, për diferencat që ka ulja dhe rritja e bazës do të bëhet e përgjegjshme kjo qeveri dhe këta fiskale pa asnjë analizë dhe jepen vetëm shifra të ministra? Çfarë do të ndodhë? Kur do të bëhen të rritjes makroekonomike. Kanë dy-tre parametra dhe përgjegjshëm? Janë në gjendje t’i përgjigjen këtij mjaftohen me ato. populli, këtyre njerëzve? Çfarë do të bëhet me rininë Cili është përgjegjës për këtë gjendje kaq që nuk ka perspektivë për punë, nuk ka shtëpi? Kur katastrofike që ndodhet Shqipëria dhe pa do të planifikohet një gjë e tillë? Çdo vit duhet bërë perspektivë? Cili do t’i japi një shpresë këtij populli, një hap, një progres. Jo me detaje ekonomike dhe këtij vendi që ky afat, ky limit do të vijë duke u të ndihemi skllevër të FMN-së, bien një lapër në ngushtuar dhe do të përmirësohet situata faqe dhe ministri ul kokën. Kur do të ndryshohen ekonomike. Nuk po flasim për situatën politike. këto gjëra? Kur do ta marrin guximin këta ministra Situata politike është pasojë e kësaj gjendjeje që të jenë dinjitozë përpara të huajve dhe të thonë që është, që ndodh në të vërtetë. Ka mijëra e mijëra ky vend është sovran, ky vend ka dinjitet, këta qytetarë që jetojnë me lista. Gjendja në fshat është shqiptarë kanë dinjitet, e meritojnë këtë dinjitet të katastrofike. Shkoni në çdo qytet të shikoni se si respektohet dhe të ruhet. është gjendja, kudo papunësi. Dhe këtu thuhet 10% Në qoftë se nuk është në gjendje kjo qeveri t’ia nga Kryeministri apo Ministri i Financave. Vetë thotë hapur këtij populli që nuk mundet ta përballojë dokumenti i buxhetit e ka 15%. Është një këtë dinjitet që kërkojnë shqiptarët. Prandaj, zonja kontradiktë, ndoshta është një lapsus që kanë, por kryetare e seancës, unë e mora fjalën për tërë këta është e madhe papunësia. Dhe unë nuk shikoj, në elemente. Nuk dua të vazhdohen e të zvarriten gjërat. qoftë se nuk rritet prodhimi, në qoftë se nuk rriten Ka të drejtë kryetari partisë më të madhe opozitare të ardhurat për këtë vend, ne do të shkojmë nga viti të thotë që ka kuçedra, ka dragonj, ka gjëra të në vit duke u grindur kështu. ngjashme. Nuk duhet të flasim më me fjalë të tilla, Unë i bëj thirrje këtyre deputetëve, sidomos atyre por të jemi të ndërgjegjshëm që duhet të që merren me administrimin e ekonomisë dhe të bashkëpunojmë pozitë-opozitë, për ta bërë këtë financave, të jenë më të përgjegjshëm, të jenë më vend. Kështu si ecet, nuk bëhet ky vend. të kujdesshëm që të mendojnë të komunikojnë direkt Falemnderit! me nevojat që ka ky vend. Të mos e lenë të zgjatur Makbule Çeço – Falemnderit! në kohë mungesën e zhvillimit ekonomik të këtij Diskutimi i fundit. Zoti Çako, keni fjalën dhe vendi. Nuk ecën vendi vetëm me shërbime. Është e pastaj e marrin fjalën kryetarët e grupeve. vërtetë që Evropa e ka si domethënie kryesore Alfred Çako – E nderuara zonja kryesuese e shërbimin, por ka një nivel të lartë prodhimi. Ne jemi seancës! vetëm konsumatorë dhe duket se disa shtete Të nderuar deputetë! përreth nesh kanë nevojë që kjo Shqipëri të rrijë Është një gjë e rrallë që këtë projektbuxhet po vend konsumimi, vend trafiqesh, kalime të trafiqeve na e sjell një qeveri e munguar, një qeveri së cilës i dhe asgjë më shumë. Kjo qeveri është përgjegjëse mungojnë dy ministrat e saj kryesorë për shkak të që të mos e lejojë një gjë të tillë. Në qoftë se nuk krizës së Partisë Socialiste, e cila krizën e saj e ka është e përgjegjshme t’ia deklarojë këtij populli, këtij çuar në qeveri. Për shkak të kundërshtimit të vendi që nuk mund ta arrijë një gjë të tillë. opozitës për të zbatuar Kushtetutën dhe ligjshmërinë Dhe jo të ndodhë, siç ndodhi me ambasadën e qeverisë kanë hyrë në konflikt këto dy institucione gjermane disa ditë më parë që i refuzon vizën një dhe ky konflikt natyrisht që topin ia ka kaluar deputeti të Kuvendit të Shqipërisë. Një konsull i një Gjykatës Kushtetuese, e cila, si një pushtet i tretë, ambasade gjermane heziton të punojë dhe të i varur tërësisht nga Qeveria, ka gjashtë muaj që përgatisë vizën për deputetin shqiptar. Ky është një hesht. skandal. Duhej që Qeveria shqiptare ta shpallte Përpara se të flisja për projektbuxhetin, do të person ‘non grata’ këtë diplomat dhe të thërriste preferoja të flisja për dy probleme që gjithashtu janë ambasadorin gjerman në ministri dhe ta vinte përpara të rëndësishme dhe që mund të kenë lidhje indirekte përgjegjësisë. Përse duhet kjo ambasadë? Për me buxhetin. Shitja e bankës së Kursimeve një fasada. Kështu ndodh dhe me ambasada të tjera. partneri vërtet serioz, kryesisht nga menaxhimi dhe Shkojnë qytetarët shqiptarë pa dinjitet. Askush nuk përgatitja optimale për shitjen që i bëri stafi drejtues kujdeset për t’i mbrojtur. Grisen pasaportat dhe i bankës. Përveç këtij fakti, do të thosha mendimin
2132 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
tim se shitja tërësisht e të gjithë kapitalit të bankës, prej 40 milionë lekë të reja. Këto janë dy institucione bankës së huaj, sado prestigjioze dhe perëndimore që përballen me krimin dhe pa një luftë me efikasitet që është Raiffasen Bank të 100% të kapitaleve të kundër tij është e vështirë që Shqipëria të integrohet saj, mendoj që është një strategji e gabuar që ka në strukturat e integrimit rajonal dhe më gjerë në ndjekur Qeveria shqiptare dhe përkatësisht Ministria ato të Bashkimit Evropian. e Financave, duke pasur parasysh edhe shitjet e Qeveria ka paraqitur si sukses ruajtjen e bankave të kursimeve të vendeve të tjera të rajonit parametrave makroekonomikë. Po t’i shohim me tonë. kujdes këto parametra do të shohim se janë pak Problemi i dytë që desha të prekja është një kontradiktore. Inflacioni thuhet se është mbajtur afro problem akut që ka shqetësuar vazhdimisht 3% dhe mendohet që të mbahet dhe në vitin e Parlamentin në lidhje me bazën ushtarake të Bishtit ardhshëm në këto nivele. Inflacioni i ulët, e dimë të Pallës. Në ngjarjet e dënueshme të fundit në këtë nga teoria ekonomike, mbahet shumë i ulët për bazë ka hipoteza se ajo ngjarje ka qenë e infiltruar shkak të papunësisë shumë të lartë që ekziston në nga qarqe të interesuara pro greke për të larguar vend. Megjithëse Qeveria nuk i llogarit emigrantët palën shqiptare nga kjo bazë. Në qoftë se kjo do të si shtetas të saj të papunë, papunësia megjithatë ishte e vërtetë, lexoni dhe shtypin e sotëm, atëherë është shumë më e lartë se fillimi i dy shifrave, ajo ky do të ishte një gur i rëndë në qafën e drejtuesve është rreth 23-24%, pavarësisht se në buxhet na politikë të Ministrisë dhe sidomos të Ministrit të paraqitet me një shifër prej afro 16%. Këtu ndoshta Mbrojtjes, zotit Majko. Nuk mjafton që të mbash llogariten dhe të punësuarit sezonalë, gjë që e cila një kollare kuq e zi që të tregosh se je patriot, sepse nuk ndodh në llogaritjen që bëhet në vendet e tjera në vend të kollares kuq e zi, në qoftë se kjo do të demokratike. ishte e vërtetë, shumë mirë zotit Majko mund t’i Gjithashtu, rritja ekonomike dhe të ardhurat për shkonte një kollare me dy ngjyrat e flamurit grek, frymë, si një tregues shumë i rëndësishëm i bojëqielli dhe të bardhë. parametrave makroekonomikë, nuk justifikon shifrat Tani po kalojmë në diskutimin e buxhetit. Po të e dhëna çdo vit, ku rritja reale është paraqitur sikur shikohet me kujdes pas kalimit të paketës së re ka qenë mbi 6%. Mjafton t’ju sjell një shembull nga fiskale dhe sidomos ligjit për uljen e tarifave Shtetet e Bashkuara, të cilat me një rritje prej 1.7% doganore apo rritja e akcizë së karburanteve për 41 vjet, arritën të dyfishonin nivelin ekonomik mendohet se kjo do të japë si efekt një përkeqësim dhe të ardhurat kombëtare apo produktin e në nivelin e jetesës së popullsisë. Vërtet mund të brendshëm bruto. Në qoftë se Shqipëria do të kishte kemi në treg mallra me cilësi më të lartë dhe çmim pasur një rritje mesatarisht prej 4%, në këto 14 vjet më të ulët se ato të prodhuara në vend, por kjo do duhet të ishin dyfishuar këto parametra, gjë e cila të na kthente në një popull joprodhues, vetëm realisht nuk ka ndodhur. konsumatorë, me papunësi të lartë dhe një popull Në vendin tonë nuk mund të jenë të ardhurat që do të jetonte vetëm me remitancat e veta në një për frymë 2100 dollarë pasi mbi 55% e popullsisë kohë kur lëvizja e faktorëve të prodhimit, sidomos e në vend jeton në një varfëri ekstreme. Për çdo rritje punës (e njerëzve) do të ishte në këtë stad të me 1% të GDP-së, kur kjo është mbi 2.5%, kemi integrimit një mollë e ndaluar për shqiptarët. një ulje të papunësisë me 0.5%. Meqenëse rritja ka Ajo që unë dua të theksoj, është mosfinancimi qenë këto shtatë vjet qeverisje mesatarisht me 7- në buxhet i dy zërave të nevojshëm, siç janë 8%, i bie që çdo vit papunësia duhej të binte me dëmshpërblimi për ish të burgosurit politikë dhe për rreth 3% në vit dhe në 7 vjet duhej të binte më 20% pronarët legjitimë. Partia e Ballit Demokrat ku unë apo 21%. Pra i binte që pas vitit 1997 dhe deri më bëj pjesë qëndron në krah të interesave të këtyre sot të mos kishim papunësi. Dihet se papunësia shtresave jo thjesht se ajo identifikohet me këto prej rreth 6% konsiderohet nga teoritë ekonomike shtresa, por sepse kjo është një e drejtë që ne do si papunësi zero për shumë arsye. ta mbështesnim për çdo shtresë tjetër në nevojë, Inflacioni ashtu si dhe papunësia përfaqëson një pasi parimi ynë politik është drejtësia. problem të rëndësishëm makroekonomik, por kostot Unë do të përmendja se në buxhet ka probleme e tij janë më të padukshme se papunësia. Me në lidhje me mosfinancimin e Ministrisë së Rendit papunësinë nuk arrihet produkti potencial. Ndërsa Publik në një masë prej 400 milionë lekë të reja. ka papunësi, nuk ka rënie të prodhimit. Nga inflacioni Gjithashtu, dhe mosfinancimi i prokurorisë, të paktën ka reduktim të të ardhurave reale.
2133 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Po të shikohet bilanci i pagesave ai është pozitiv, Turizmi ka mbetur vetëm në stadin e një turizmi është afërsisht 61.2 milionë dollarë për shkak të familjar, i pakredituar nga institucionet financiare dhe remitancave dhe importeve të larta dhe njëkohësisht sidomos pa infrastrukturë. Ky sektor ka qenë dhe prej investimit dhe kreditimit të huaj të ekonomisë, është prioritet për ekonominë tonë me një gjeografi i cili në të ardhmen, sidomos tani që kemi filluar të të favorizuar. paguajmë principialin e kreditimeve para dhjetë Megjithatë, mendoj se i suksesshëm ka vitesh, këto do të jenë gjithmonë e më shumë një rezultuar decentralizimi i pushtetit vendor në barrë shumë e rëndë në ekonominë dhe të ardhurat aspektin e menaxhimit dhe arkëtimit të financave kombëtare. nga disa taksa. Kjo tregon edhe se mbledhja e të Deficiti tregtar, unë mendoj që është mbi një ardhurave nga organet qendrore, përpara këtij miliardë dollarë, por Qeveria e paraqet në shifrat rreth decentralizimi, ka lënë për të dëshiruar si i paaftë 700 milionë dollarë. me e pakta dhe më e shumta si i korruptuar. Për Bie në sy që sektori i bujqësisë kontribuon vetëm zgjerimin e bazës së tatimpaguesve, siç e paraqet me 8% të eksporteve në të gjithë volumin e Qeveria që ka një shtim prej 5000 subjekteve, unë përgjithshëm të eksporteve në vend. Ky sektor zë mendoj se për këto subjekte të licencuara (por 31% të prodhimit të brendshëm bruto dhe është jo shumica prej tyre nuk e vazhdojnë aktivitetin e logjike, jo racionale, që të ketë një peshë kaq të biznesit) Qeveria këtu duhet të na kishte dhënë se vogël në eksportet e vendit. Në fakt ky sektor i sa kanë falimentuar për shkak të filozofisë suaj të ekonomisë ka pasur mundësi që të mos lejonte një taksidarit. import prej 700 apo 750 milionë dollarë të mallrave Pikërisht për shkak të filozofisë sonë të kundërt ushqimore nga jashtë. në drejtimin ekonomik të vendit, si të djathtë që jemi, Pas ngritjes së akcizës së karburanteve ky natyrisht që nuk ka se si ne të japim votën pro sektor nuk do të rrisë prodhimet, edhe pse ne duhet Qeverisë. t’i ikim cilësimit si një vend me ekonomi bujqësore. Falemnderit! Gjithashtu, ajo që na shqetëson është fakti që Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Çako! rritja e volumit tregtar me jashtë vazhdon të rritet në Atëherë, zoti Shehi është i fundit. Pastaj në emër favor të importeve. Ministri i Ekonomisë theksoi se të grupeve. Një minutë, zoti Shehi! Fjalën e ka për nuk ka ndonjë të keqe nga importet, duke aluduar procedurë zoti Topi. se importet tona rriten në drejtim të futjes së Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! makinerive apo të produkteve si lëndë e parë për E kuptoj që jeni shumë i vëmendshëm në prodhim, por kjo nuk shoqërohet me një rritje të dhënien e radhës, por po ju informoj për diçka që prodhimit të brendshëm kombëtar. Pra, del që këto besoj se nuk jeni i informuar, që fjala e zotit Berisha importe nuk janë në këto zëra por janë në mallra të nuk është transmetuar në televizion, çka përbën një konsumit. shkëputje nga i gjithë rregulli i transmetimit të Një problem tjetër është problemi i mosfinancimit seancës. Kështu që unë me këtë rast kërkoj gjysmë të rrugës Durrës-Kukës, si një rrugë shumë prioritare ore pushim në emër të grupit për një konsultim me për të ardhmen e popullsisë shqiptare që jetojnë në grupin, ndërkohë ju jap juve dhe teknikës mundësinë të dyja anët e shteteve. Qeveria nuk mund të që të futet në transmetim fjala e tij. justifikohet për shpenzimin e 60 milionë dollarëve, Servet Pëllumbi – Nuk e di! Nuk ka pasur asnjë e ka përdorur në fakt për financimin e deficitit lloj ndërprerje. buxhetor, të mbledhur nga taksa për këtë rrugë. Bamir Topi – Pikërisht unë kërkova gjysmë ore Pas shitjes së Bankës së Kursimeve, nuk e dimë pushim për t’ju dhënë mundësi edhe juve të nëse Qeveria do të interesohet vetëm për rrugët me informoheni. fqinjët e jugut, sidomos në korridorin që kalon në Servet Pëllumbi – Doni pushim vetëm për këtë aksin e Kakavijës apo dhe për rrugën Durrës-Kukës, punë? Po, gjysmë ore pushim, me kërkesën e Grupit që do të lidhë Shqipërinë me Kosovën. Parlamentar të Partisë Demokratike. Për financimin e rrugës Qafë Thanë –Pogradec – Korçë, por edhe asaj Elbasan – Librazhd nuk kemi * * * parë që të ketë ndonjë argument që Qeveria po punon me insistim në drejtim të kësaj çështjeje, Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, rifillojmë pra të korridorit Klinton. seancën!
2134 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Lidhur me problemin e ngritur nga zoti Topi, u derdhej Shqipërisë, do të ishim shumë të kënaqur. informuam. Gjatë minutazhit të lajmeve të orës 20:00 Realisht ne e dimë që zoti Nano e ka dorën e lehtë është ndërprerë transmetimi direkt para diskutimit dhe gojën e lehtë kur bëhet fjalë për shumë zero. të zotit Bode dhe menjëherë pas përfundimit të Një herë tha 200 mijë vende pune. Pastaj raporton edicionit të lajmeve ka filluar transmetimi i seancës se kemi rritje 470%. Pra, duke e ditur se ky person së Parlamentit. Pra, nuk ka ndonjë problem e ka shumë të lehtë t’i prodhojë miliardat dhe shqetësues. milionat e zerot, ne besojmë, jo besojmë por është Atëherë, zotërinj deputetë, ftoj kryetarët e realisht e pamundur, aq më shumë e thënë nga zoti grupeve të shprehen për projektligjin e buxhetit. Po, Nano. zoti Laço. Pavarësisht se buxheti që paraqiti ishte shumë Teodor Laço – Me fal, zoti Kryetar, unë jam i bukur, esenca e këtij buxheti realisht është e gati, por fjalën e kishte Dashamir Shehi. trishtuar, për faktin e thjeshtë sepse premtimet e Servet Pëllumbi – Një minutë, zoti Laço. Ka vetë kësaj qeverie të paraqitura në buxhetin dyvjeçar një replikë. Zoti Londo çfarë keni? afatmesëm, nuk janë respektuar. Dhe këtu me gjithë Bardhyl Londo – Kam një replikë me zonjën dëshirën e mirë të Komisionit të Arsimit dhe të Dade. Komisionit të Ekonomisë dhe një grupi mbështetës Servet Pëllumbi – Nuk ju ka përmendur emrin për të rritur buxhetin për arsimin, nga 3.7% që duhej zonja Dade dhe ju nuk ishit i pranishëm. Jam shumë të ishte ndaj prodhimit të brendshëm bruto, është i qartë për këtë. Zoti Shehi, ju lutem. vetëm 3.1% e GDP-së nga ajo që duhej të ishte Dashamir Shehi – Të nderuar zonja dhe 3.7% nga premtimet e vetë kësaj qeverie. zotërinj, kolegë deputetë! Buxheti për ushtrinë, për të pasur një nivel Buxheti i vitit 2004, siç është diskutuar gjatë integrimi, për sa i përket NATO-s, qe duhej të ishte gjithë ditës së sotme nga një pjesë e mirë e rritur në ato nivele të cilat i afroheshin 2% të produktit opozitës, është vetëm një lloj kopje e zbehtë e atij të brendshëm bruto në fund të reformës, është ende që ishte për vitin 2003, me të vetmin ndryshim të prapa. dukshëm, për ata që i vënë rëndësi ndryshimit Nuk kemi asnjë lloj buxheti për ligjin për pronat brenda strukturës së një buxheti që raporti midis për të cilin është bërë aq shumë zhurmë, me të shpenzimeve të mirëmbajtjes dhe të administratës cilin mund të përballohej të paktën pjesa e parë për shtetërore dhe të investimeve direkte është të filluar një skemë e cila mund t’i jepte një lloj përkeqësuar. Në qoftë se do ta shikonim, përveç entuziazmi zgjidhjes së këtij problemi. Nuk kemi këtij ndryshimi, i cili është negativ, pjesa tjetër e absolutisht asnjë lekë në këtë buxhet. Ashtu siç buxhetit nuk është gjë tjetër veçse një përsëritje e nuk kemi asnjë lekë edhe për problemin e madh i indeksuar e të njëjtës strukturë buxhetore siç kemi cili e ka ndjekur nga pas edhe Parlamentin gjatë pasur në vitin 2003. këtyre ditëve me anë të protestave, për problemin e Kjo do të thotë që kësaj qeveria i mungon jo të përndjekurve. vetëm thjesht fantazia, por i mungon edhe dëshira Njëkohësisht kemi një rritje të rrogave, të cilat që realisht të sulmojë në ato sektorë të cilët janë pretendohet që do të rriten 8% në muajin korrik, që më produktivë dhe për të cilët ka nevojë Shqipëria po ta përkthejmë shqip i bie 4% rritje, domethënë dhe drejt tyre të adaptojë një buxhet i cili realisht gjatë gjithë vitit do të kemi një rritje mesatare rrogash mund të prodhojë zhvillim për vendin. prej 4%. 4% në një buxhet për të cilin deklarohet Dje dëgjuam Kryeministrin që ngriti në qiell këtë nga vetë Ministri i Financave që inflacioni do të jetë buxhet, që është arritja më e madhe. Sigurisht nga 2%-4%, praktikisht ne jemi në nivelin zero. Dhe të ana e përfaqësimit teknik, e letrave, e ngjyrosjes, e mos harrojmë se jemi në vitin në të cilin kemi shifrave dhe statistikave, pa dyshim që është një pretenduar se do të ngrihet çmimi i energjisë arritje në krahasim me buxhetet e viteve të tjera. elektrike, do të ngrihen çmimet e shërbimeve të Por, nga përmbajtja dhe esenca, nuk ka absolutisht, telefonisë, për të mos thënë për një pjesë siç e thamë, asgjë të re. shërbimesh të tjera që është e natyrshme në një Zoti Kryeministër përmendi një miliardë dollarë shtet i cili është në proces reformimi. investime për vitin 2004. Përmendi tre miliardë dollarë Nga kjo pikëpamje thamë që ky buxhet nuk për vitin 2005. Unë do të isha shumë i lumtur dhe, paraqet absolutisht asgjë të re. Gjithnjë mbi kokën besoj dhe ju të gjithë këtu, sikur ky lumë parash t’i e këtij buxheti, siç e kemi përmendur dhe vjet nga
2135 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
kjo tribunë, qëndron edhe shpata e deficitit tregtar, i dhe asnjë lloj zhvillimi. Nuk ka fusha të cilat do të cili e përmendi dhe një koleg këtu, brenda 9-mujorit shkojë t’i atakojë dhe t’i japi perspektivë zhvillimit është 1 miliardë lekë e deri në fund të vitit do të të vendit. arrijë të paktën në 1.3 deri në 1.4 miliardë lekë. Ka ardhur koha që të bëhet një reformë radikale Paratë e emigrantëve po vijnë duke rënë çdo vit dhe në të gjithë elementet e shtetit shqiptar, ndryshe ky është e natyrshme që do të vijnë duke rënë. buxhet është sa për të mbajtur me bukë nëpunës Investimet nga Banka Botërore dhe nga bilaterali që shpeshherë, në rastin më të mirë janë dembelë, që kemi me disa shtete të tjera, dhe nga Komuniteti në rastin më të keq janë të korruptuar. Kështu që Evropian me anë të programit CARDS kanë ardhur me këtë formulë ky shtet nuk shkon përpara. Do t’i duke rënë nga viti në vit. Askush sot nuk është në shtyjë siç i ka shtyrë edhe vitet e tjera. gjendje të thotë me cilin do të mbushet, me çfarë Prandaj unë gjykoj që ka ardhur dita që të bëhet parash do të mbushet ky deficit tregtar në vitet që një reformë radikale jo vetëm në buxhet por në të do të vijnë, aq më tepër që me liberalizimin që kemi gjithë strukturën administrative të shtetit, në të gjithë bërë tani, për të respektuar edhe organizma si aparatin shtetëror. Dhe këtë unë mendoj se mund Organizata Botërore e Tregtisë, sigurisht që ta bëjë vetëm një grup politik, një forcë politike e eksportet do të vijnë duke u zvogëluar, importet do cila nuk rri duke numëruar numrat se sa janë apo të vijnë duke u rritur. Tendenca është negative për sa nuk janë në Parlament. sa i përket eksporteve të vendit, kështu që deficiti Viti 2004 do të jetë viti ku do të tentohet ngritja tregtar do të vijë në rritje. e çmimit të energjisë elektrike, liberalizimi i çmimeve Brenda këtij buxheti nuk shohim asnjë sinjal tregtare, në qoftë se realisht duhet të bëjmë reformë, politike përmirësuese për sa i përket këtij drejtimi. që do të shkojnë të privatizohen edhe ato pak Aq më tepër, duhet ta themi këtu realisht, që nivelet segmente që kanë shtetërore. Dhe unë besoj që ky e kooperimit tonë për sa i përket integrimit me grup drejtues që drejton nuk është në gjendje ta Komunitetin Evropian, pa dyshim që janë nga nivelet bëjë. Më shumë se sa një krizë buxheti dhe krizë më të ulëta. Domethënë një krizë e tillë që kemi ne financiare ky vend ka nevojë për një zgjidhje politike, në marrëveshje me Brukselin dhe me organizmat e ndryshe këto shifra që kemi këtu përpara do t’i tjera ndërkombëtare, këtu mund të jetë vetëm në matricojmë edhe vitin tjetër si lloj makaronash që vitet 1996-97. Nuk ka pasur ndonjë pikë kaq të ulët do të dalin vit për vit njëlloj, por vetëm me më pak se sa i kemi marrëdhëniet gjatë kësaj periudhe. vezë e me më pak mjaltë e më të varfra e më të Domethënë janë të gjitha gjasat që pas këtij holla. Ky është buxheti i Shqipërisë. buxheti, nuk dua të bëj Kasandrën, por unë nuk Nga kjo pikëpamje, ne si krah opozite, gjykojmë shikoj absolutisht asgjë të mirë. që nuk kemi votë pro këtij buxheti, pavarësisht nga Unë zotërinj të nderuar, mendoj që ka ardhur disa elementë përmirësimi që janë bërë me dëshirën koha dhe këtu do të hap një parantezë njëminutëshe, e mirë të disa deputetëve në këtë sallë. që në politikën shqiptare dhe në politikën ekonomike Falemnderit! të kthehemi të bëjmë një reformë të vërtetë, një Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Shehi! reformë radikale. Ne nuk bëjmë gjë tjetër veçse vit Atëherë zotërinj deputetë, zoti Laço në emër të për vit shpërndajmë çikërrima mëshire e mjerimi, trupit. dhe arnimi në rastin më të mirë, në të gjithë brimat Teodor Laço – Falemnderit, zoti Kryetar! dhe skutat e këtij shteti që shpeshherë është si një Për këtë buxhet, por dhe për buxhete të tjera thes i shpuar. mund të diskutohet nga këndshikime të ndryshme, Domethënë shpërndajmë nga 5 milionë lekë të nga këndi thjesht politik, nga këndi i politikave vjetra për të gjitha komunat e Shqipërisë, ekonomike diverse, nga këndi i propozimit të shpërndajmë disa para për të mbajtur në këmbë një alternativave etj. Por unë do të preferoj ta shikoj nga administratë që me zor mund të qëndrojë, një përcaktim programatik, që mund ta quaj, i cili shpërndajmë në 40 prokurori për të mbajtur sistemin bëhet në pjesën shpjeguese të buxhetit, nga një e drejtësisë në të gjithë Shqipërinë, në 40 gjykata frazë e cila duket goxha shpresëdhënëse për që kanë vetëm nga 2 gjykatës, shpërndajmë nëpër shqiptarët e çdo kategorie, e cila thotë: “Ky buxhet shkolla të cilat mezi mbajnë tjegullat e veta në të mban parasysh interesat e të gjithë shoqërisë”. gjitha fshatrat më të humbura të Shqipërisë. Ky Tani, të mësuar të ngopen me lugën bosh buxhet nuk tenton që të ketë asnjë lloj përqendrimi qytetarët ka gjasa ta hanë edhe këtë herë sapunin
2136 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
për djathë, mirëpo në fund do ta shikojnë qartë se resurse njerëzore dhe trashëgimi të tillë që mund ta interesin e kujt ka pasur parasysh ky buxhet dhe bëjmë vendin tërheqës për të huajt. Por të jeni të kë ka lënë në prapalistë si zakonisht. Duke u nisur sigurt që asnjeri nuk e merr mundimin dhe nuk e nga ky arsyetim, unë do të qëndroja në tre momente merr malli të vijë për të parë ngjyrat e ndezura të të cilat kushtëzojnë edhe votën time. pallateve të socializmit në Tiranë apo qoftë edhe E para, këtu jam në përsëritje, e di, por prapë argjinaturën e Lanës, sido që këto janë punë të se prapë përsëritja përforcon problemin. Ka gati një dobishme. vit e gjysmë që në këtë Kuvend janë sjellë dy Artistët shqiptarë, një komunitet relativisht fare projektligje që kanë të bëjnë me pronën dhe të i vogël po ta krahasojmë me punonjësit e arsimit përndjekurit politikë. Për këta projekte janë bërë apo të shëndetësisë, për të cilët flitet shumë, dhe debate maratonë. Është thënë për ligjin e me të drejtë flitet, nga ana financiare trajtohen kompensimit të të përndjekurve se duhet përcaktuar shumë keq. Në përqasje me punonjësit e fatura financiare, se kjo faturë është tepër e lartë, administratës qendrore, drejtorë drejtorish, shefa etj; pastaj është thënë se mund të ulet, janë bërë ata duken krejt të diskriminuar. Për ta pothuajse bisedime tërkuzë me shoqatat e të përndjekurve, nuk mendon askush. Ata nuk mund të miklohen me një fjalë është shtyrje, shtyrje, shtyrje, deri sa me titujt e vjetër apo me titujt e rinj si “Mjeshtër i ligji mbeti në letër. Dhe me një ligj të pamiratuar në madh i punës”. Këta mjeshtër të mëdhenj të punës Kuvend Qeveria e ka të lehtë t’i lajë duart si Pilati. marrin pagë sa 1/10 e pagës të atyre 500 nëpunësve Nuk parashikon asnjë qindarkë për këtë padrejtësi të lartë të institucioneve të ndryshme shtetërore ose që po rëndon mbi shpinën e kërrusur dhe mbi të pavarura që paguhen nga një deri tre milionë lekë shpirtrat e vrarë nga vuajtjet të këtyre njerëzve. Unë të vjetra dhe që kanë rrogë më të madhe se sa mendoj se zvarritjet kanë qenë të qëllimshme, madje Kryeministri, siç na e tha këtu, dhe bëri mirë që e nuk ka munguar as hileja, as hipokrizia dhe as kurthi tha, zoti Fino. në të cilin i futi Qeveria shoqatat e të përndjekurve. Komuniteti i artistëve që paguhen nga buxheti i E njëjta skemë ka funksionuar edhe për ligjin shtetit nuk është më i madh se kaq. Sikur së paku “Për kthimin dhe kompensimin e pronave”. Këtu u 15-20 mijë lekë të reja të ulej paga e tyre dhe t’u thanë disa fjalë ngushëlluese se, meqë parashikohet shtohej artistëve të skenës apo punonjësve të një vit me të ardhura më të mira, sepse do të dalë muzeve, diferenca e thellë prapë do të mbetej, por në treg përveç Bankës së Kursimeve edhe kompani se gjendja e tyre do të ishte më e mirë. Sikur diçka të tjera, mund të fillojë diçka, e nënvizoj fjalën diçka, pas presjes dhjetore të hiqej, për shembull, nga edhe për kompensimin e ish pronarëve. Mirëpo për buxheti i ushtrisë apo i rendit, për shembull 0.1% këtë nuk ka asnjë garanci. Pra, a mund të thuhet ose 0.2%, buxheti për kulturën dhe sportin do të se ky buxhet i ka marrë parasysh interesat e kësaj vinte në një shifër afër asaj të vitit 1996 kur ishte shtrese që përmenda? 1.3% e të gjithë buxhetit, kurse tani, siç tha zonja E dyta, parashikimet në buxhet për kulturën. Ministre është rreth 1.1%. Këtu shumë vetave ua u ka qejfi të shfaqen si të Institucionet që mbulon Ministria e Kulturës, kulturuar, disa i kanë pasur kushtet të bëhen të tillë Rinisë e Sporteve, institucione qendrore janë shumë, dhe janë, por unë shumë rrallë, në mos fare, kam institucionet e monumenteve të kulturës, teatri, dëgjuar prej tyre t’u vejë mendja te njerëzit që janë opera, muze, kinostudio, stadiume, por buxheti i arsenali i artit dhe i kulturës, te institucionet artistike, tyre, i investimeve për to është rreth sa dyfishi i te libri dhe filmi, te teatri dhe piktura, te bibliotekat, buxhetit që merr Ministria e Mbrojtjes vetëm për muzetë dhe monumentet. Madje as deputetëve të arsimin. Të më falë zoti Majko por këto janë shifra Gjirokastrës dhe të Beratit, po marr dy shembuj nga që kam gjetur unë këtu. Por meqë më se gjysma e qytetet që janë perla të arkitekturës dhe këtij buxheti investimesh parashikohet të jetë nga trashëgimisë kulturore, kur shohin mjerimin e tyre financime të huaja, ka të ngjarë të ndodhë si me dhe rrënimin e pashpresë deri tani, më duket se zor atë grantin e famshëm të ndërtimit të shtëpive për se kanë pasur guximin ta grenë zërin për këtë ata që humbën paratë në firmat piramidale, i cili rrënim. humbi në kalendat greke shtatë vjet dhe tani u shfaq Të gjithë e dinë se, nëse duam që të rrisim fluksin me përmasa fare të vogla. e turistëve të huaj, por edhe të ardhurat, duhet të Pra, a mund të thuhet se ky buxhet merr zhvillojmë atë që quhet turizëm kulturor. Ne kemi parasysh interesat e kësaj shtrese e cila bën pjesë
2137 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
në elitën kulturore? Sigurisht besoj duke blerë një shqiptarëve? Integrimi nuk mund të shprehet me fjalë veturë prej 100 mijë dollarësh e merr goxha parasysh e me demagogji, por me vepra. Kemi më shumë se interesin e atij që do ta trashëgojë apo fitojë postin tetë muaj që kemi miratuar në Kuvend ligjin “Për e Ministrit të Kulturës. Në qoftë se do të jeni, zonja funksionimin e pushtetit vendor”, i cili ka të bëjë me Dade, më lejoni miqësisht t’ju bëj nja dy sugjerime, numrin e identitetit personal të njerëzve që jetojnë dhe mua nuk mund të më thoni, siç i thatë një në Shqipëri, gjithashtu, edhe me kartën e identitetit kolegut tim, se e kam lënë poezinë dhe kam filluar që duhet të ketë çdo njeri në Shqipëri. Si mund të rakinë dhe nuk bëtë mirë që ia thatë sepse ai është deklarohen këta njerëz, kur Kryeministri shqiptar i nga ata poetë të shquar të letërsisë shqipe që po të mashtron çdo ditë! Fatkeqësisht, Kryeministri nuk dojë, siç ka bërë një poezi për një zeshkane, bën ka parashikuar 1 milion shqiptarë që ndodhen në edhe për ngjyra të tjera. Evropë, të cilët janë të integruar. Në buxhetin e Pra, unë do t’ju sugjeroja: E para, lëreni këtë shtetit thuhet që të luftojmë varfërinë. Por, si mund veturë dhe jepjani këto para drejtorisë rajonale të të luftohet varfëria, kur për zonat më të varfra në monumenteve të kulturës të Shkodrës, e cila ka Shqipëri, në projektet që janë paraqitur në buxhetin fonde sa gjysma e vlerës së kësaj veture, ose jepjani e shtetit, nuk ka asnjë grosh? Por, në fushatat drejtorisë rajonale të monumenteve të kulturës të zgjedhore thuhet se do të ndihmojmë zonat e varfra, Beratit, e cila ka fond aq sa vlen vetura. Dhe një në një kohë që 50% e popullsisë, sipas studimeve, sugjerim tjetër të dytë, mos ma merrni për keq, mos jeton në varfëri absolute. e përdorni më termin kompani shtetërore teatrore, Marrim sektorin e shëndetësisë. Themi se kemi që jua kanë sugjeruar vartësit tuaj. Ju e dini që përmirësim të treguesve të shëndetësisë në artistët e Teatrit Kombëtar protestuan të gjithë së Republikën e Shqipërisë, por nuk mjafton vetëm e bashku kundër këtij emërtimi të ri, sepse institucioni thëna. Në pjesën më të madhe të komunave, për i tyre që quhet Teatër Kombëtar nuk mund ta ndërrojë fat të keq, qendrat shëndetësore janë në objekte emrin sipas tekave të nëpunësve të ministrisë dhe me qira, pa pajisje, nuk ka as aparat tensioni si të quhet kompani, ose më mirë eja në radhë. shërbim parësor për njerëzit. Në spitalin qendror Dhe e treta, që të mos mbetet fjalë në erë “Nënë Tereza” ka gjashtë muaj që aparaturat nuk premtimi i marrjes parasysh të interesave, them se funksionojnë për shkak të buxhetit dhe për asnjë buxheti e trajton administratën e lartë të ekzekutivit, arsye tjetër. si mund të themi se kemi një shërbim të gjyqësorit dhe të institucioneve të tjera të shëndetësor të siguruar mirë, kur nuk funksionon pavarura, ku anëtarët e bordeve marrin paga dy herë Instituti i Sigurimeve? më të larta se sa pedagogët e universiteteve, sikur Në sektorin e arsimit. Kemi shumë shkolla, që ne të jemi në vendet e pasura arabe ku futet një i shohim në media dhe i shkelim me këmbë si shkop dhe del naftë. Shikoni vetëm rritjen e deputet zone që jemi, që po bien brenda. Kjo nuk shpenzimeve administrative, shikoni vetëm porositë është reformë arsimore. Në të gjithë zonat rurale të për vetura luksoze e të tjera. Ku jemi? Çfarë jemi? Shqipërisë nuk ka laborator në asnjë shkollë. Po të Sheikë të naftës?! krahasojmë mësuesit me ato të shkollave private, Them se këto janë tri arsye të mjaftueshme kanë një rrogë 50% më të vogël. Ne kemi miratuar brenda shumë arsyeve të tjera për të mos e votuar ligjin “Për institucionet private”, por duhet të ngremë këtë buxhet. shërbimin në institucionet shtetërore që të kenë Falemnderit! barasvlerë. Kjo është konkurrenca! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Laço! Në buxhet nuk shihet asgjë për strehimin dhe Zoti Bruka në emër të grupit të Ballit Kombëtar. turizmin. Mijëra shqiptarë janë të pastrehë dhe ne Është shënuar nga ju këtu. iu premtojmë çdo ditë se do të strehohen. Brahim Bruka – Zoti Kryetar, Buxheti i shtetit, Buxheti nuk parashikon asgjë edhe për që u nis nga qeveria fantazmë, e mbetur pa dy përmbytjet. Janë njerëz ata që u janë përmbytur ministra prej gjashtë muajsh, përfundojë në duart e pronat e tyre, që presin prej 13 vjetësh nga Qeveria një qeverie gjoja e integrimit, por unë do ta quaj Shqiptare dhe nga Parlamenti Shqiptar të trajtohen qeveria e Dushkut, pasi, sipas thashethemeve, si njerëz, por nuk trajtohen të tillë. Nuk ka dëshirë, kështu është emërtuar ditët e fundit. Si mund të nuk ka vullnet. U premtojnë se do të kalojnë quhet qeveri e integrimit një qeveri e cila në buxhetin përmbytjen sa herë që shkojnë për fushatë në rrethet e vitit 2004 nuk përshkruan asgjë për integrimin e përkatëse. Nuk mund të lë pa përmendur edhe ish-
2138 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
pronarët. Është shkelur afati kushtetues, janë kushte mua më kujtohet filmi “Nuk ka paqe nën ullinj”. shkelur afatet ligjore, por kanë rënë edhe premtimet Unë habitem se si flasim ne për rritjen e prodhimit e bujshme për këtë shtresë, të cilët kërkojnë të të vajit të ullirit, kur poshtë ullinjve nuk ka paqe. drejtën, demonstrojnë dhe nuk iu jepet. Deri kur do Së treti, ne jemi në një fazë kur nuk duhet të të jetë kështu? Nuk është përfshirë në asnjë zë flasim më për rritjen e GDP-së, zotërinj deputetë. çështja e ish-pronarëve në ligjin “Për buxhetin e Ne duhet të kërkojmë dhe të gjejmë një konsensus, shtetit 2004”. që të flasim për uljen e GDP-së, sepse kjo do të na Servet Pëllumbi – Zoti Bruka, Mbaroi koha. afrojë afër realitetit dhe do të na japë të drejtë të Fjalën e ka zoti Rroqi. ankohemi me botën financiare për të kërkuar kredi Shpëtim Rroqi – Falemnderit, zoti Kryetar! dhe financime nga jashtë. Ne jemi kaq fodullë, kaq Unë nuk kam shumë për të folur, por po them mendjemëdhenj dhe kaq të paditur, sa nga viti në vit arsyet se përse e mora fjalën. Janë 1000 – 2000 flasim për rritje të GDP-së dhe nuk shikojmë arsye për të votuar kundër këtij projektbuxheti, por bumerangun që po na vjen si shtet. Ne po u themi ka një arsye madhore për të cilën ne deklaruam se të huajve se po ecim para dhe nuk kemi nevojë për do të votojmë kundra. Është një shtresë në Shqipëri, ndihmën tuaj. Shihni se ç’po ndodh me financimet që ky projektligj e nxjerr jashtë ligjit. E keni e huaja! Nga njëri vit në tjetrin po vijnë duke u tkurrur mashtruar dy vjet me radhë. Enver Hoxha, kur i futi dhe në një pjesë të madhe fajin e kemi vetë, ose në burg si kundërshtarët e vetë politikë, ishte i fajin e ka qeveria që prezanton në këtë sallë, nga detyruar t’u siguronte një çati, një krevat, një pjatë viti në vit, një rritje artificiale të GDP-së. Po ta ndaja supë dhe kamxhikun prapa, ndërsa ju i keni lënë buxhetin në dy pjesë, në pjesën e të ardhurave dhe vetëm kamxhikun. Kjo është një arsye e të shpenzimeve, më lejoni t’ju them se ka ardhur mjaftueshme që ky projektbuxhet të votohet kundër. koha që ne të ndryshojmë pjesën e llogaritjes së të Ta marrin vesh të gjithë shqiptarët se ajo që është ardhurave. Ne duhet të vendosim atë që quhet detyrim i kësaj qeverie, për të rehabilituar këta drejtësi fiskale për shkak se situata e viteve të fundit njerëz, i kthen në po atë fytyrë të shëmtuar të atij po rëndohet nga njeri vit në tjetrin dhe në vend të realiteti që ata kanë jetuar në burgun e Enver Hoxhës. drejtësisë fiskale ne kemi arbitraritetin fiskal. Unë Falemnderit! ju propozoj që të mendohet seriozisht me këtë Servet Pëllumbi – Falemnderit! çështje. Ka ardhur koha të kalojmë në termin “pay Në emër të Grupit të Partisë Republikane, zoti as you earn”, që do të thotë paguaj për aq sa fiton. Çeku. Në qoftë se fiton shumë, do të paguash shumë. Në Robert Çeku – Zoti Kryetar! qoftë se fiton pak, do paguash pak. Në qoftë se nuk Të nderuar kolegë deputetë! Pas një maratone fiton fare, nuk paguan asgjë. Kjo është drejtësia të gjatë diskutimesh, do të përpiqem të jem sa më fiskale. konciz. Sikurse dihet botërisht, buxheti i shtetit Unë mendoj që disa të vërteta të hidhura duhen është një ngrehinë shifrash, e cila bazohet mbi një thënë në këtë sallë. Është e papranueshme që pas tregues që ka formën e një hipoteze. Kjo hipotezë kaq protestash të ish të përndjekurve politik, quhet me terma realë GDP, ose prodhim i brendshëm ndërkohë që edhe opozita ka ngritur prej kohësh dy bruto. çështje themelore, për fat të keq injorohen. Po filloj nga kjo sepse e gjithë ndërtesa e E para është çështja e ish të përndjekurve buxhetit bazohet mbi GDP-në. Personalisht mendoj politikë. Unë nuk pres dhe nuk kërkoj që kjo çështje se po vazhdojmë të bëjmë një gabim shumë të madh të zgjidhet brenda vitit 2004. Unë pres dhe kërkoj në tre drejtime kryesore. që kjo çështje të fillojë të zgjidhet dhe është në Së pari, jemi koshientë që ne nuk jemi në gjendje nderin tuaj që një shumë e caktuar të jetë në të llogarisim vetë prodhimin e brendshëm bruto, por buxhetin e vitit 2004. ky na serviret nga të huajt dhe ne e pranojmë pa Çështja e dytë është ligji “Për pronat”. Unë nuk ndonjë kontestim të dukshëm. pres dhe nuk kërkoj që ju ta zgjidhni brenda vitit Së dyti, ku bazohet rritja e prodhimit të 2004, por unë pres dhe kërkoj që një fond i caktuar brendshëm bruto në një vend ku nuk ka prodhim duhet të jetë brenda buxhetit të vitit 2004. Në vitet industrial, nuk ka prodhim bujqësor dhe sektori i në vazhdim, qeveritë që do të qeverisin këtë vend ta vetëm që në këto vite ka marrë jetë, siç është sektori zhvillojnë dhe ta realizojnë këtë detyrim madhor që i ndërtimit, ka pësuar një ulje drastike? Në këto ka shoqëria shqiptare.
2139 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Zotërinj deputetë, duke filluar nga 1 janari deri midis viteve 2003 dhe 2002 dhe anashkalohet në 31 dhjetor 2004, realiteti që do të prekim do të krahasimi i realizimit në planin e buxhetit të vitit jetë i hidhur. Investimet publike kanë më pak se 2003. Kështu, nuk mund të nënvlerësohet fakti se vitet e kaluara dhe me më pak shanse për t’u të ardhurat buxhetore janë 5 miliardë lekë më të realizuar. Numri i të papunëve do të vijë duke u rritur, vogla se planifikimi dhe se kjo diferencë kaq ardhur sepse qeveria që kemi sot nuk pranon të ballafaqohet kryesisht nga mos vjelja e tvsh-së, ndonëse qeveria me dilemën. Dilema e këtij vendi do të vazhdojë të mburret se zhdoganimi i mallrave kryesore ka pasur jetë: inflacion apo papunësi. Në qoftë se do të rritje. Gjithashtu, planifikimi i shpenzimeve kapitale mbajmë inflacionin nën kontroll, siç kërkojmë të për vitin 2004 është 2 miliard lekë më e vogël se bëjmë, atëherë ka një çmim. Paguani me papunësi! planifikimi i vitit 2003. Ky projektbuxhet nuk mund Zoti kryetar, ka shumë arsye për të votuar të përmbush kërkesat e zhvillimit, sepse që në kundër, jo thjesht për forcë zakoni, jo thjesht se themel ai është konceptuar gabim. Si mund të jemi opozitarë. Në qoftë se e kuptova drejtë konteksti kuptohet synimi për uljen e peshës specifike të i fjalës së Kryeministrit, ishte “Në fund të tunelit ka bujqësisë në ekonominë shqiptare, ku prodhimi dritë”. agro-industrial është dy herë më i vogël se importi i Zoti Kryeministër, janë dy gjëra që duhet t’u thoni produkteve bujqësore dhe blegtorale? Si mund të shqiptarëve: e para, sa i gjatë është tuneli dhe; e pranohet që prodhimi i energjisë elektrike rritet në dyta, drita në fund të tunelit është fikse apo e 92.1%, ndërsa konsumi i energjisë elektrike për lëvizshme? popullatën dhe biznesin rritet vetëm me 12.4%? Si Falemnderit! mund të argumentohet ulja e tarifave doganore, kur Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Çeku! importet janë katër herë më të mëdha se eksportet? Zoti Spahia. Cila është logjika ekonomike, ku shpenzimet korente Eqerem Spahia – I nderuar zoti Kryetar! rriten dy herë më shpejt se shpenzimet kapitale etj.? Të nderuar kolegë! Po bëhen më shumë se 12 Në këtë projektbuxhet nuk planifikohen dy zëra orë që ka filluar diskutimi i projektligjit më të shumë të rëndësishëm; dëmshpërblimi i ish të rëndësishëm të vitit 2003 dhe më në fund dënuarve politikë dhe kompensimi i pronarëve të Kryeministrit dhe ministrave të tij iu kujtua të vijnë. ligjshëm. Në qoftë se qeveria do të kishte vullnetin U bë disa vite që në prezantimin e projektbuxhetit e mirë për të përmbushur këto detyrime kushtetuese, trumbetohen si arritje të politikës ekonomike të duke u treguar largpamëse dhe duke e ditur se ato qeverisë disa tregues të përgjithshëm makroekonomik dëmshpërblime dhe kompensime nuk mund të si niveli i kontrolluar i inflacionit, madhësia e rritjes kryhen brenda një viti, ajo, fare mirë, mund të ekonomike, kursi i qëndrueshëm i këmbimeve planifikonte një zë të përafërt për një shlyerje të valutore etj. Ne do të ishim të kënaqur sikur këto pjesshme të këtyre detyrimeve sipas mundësive të tregues të shoqëroheshin edhe me efekte të buxhetit. Por, nuk keni ndërmend të bëni një gjë të drejtpërdrejta në standardet e jetesës së qytetarëve tillë. të thjeshtë, në hapjen e vendeve të punës dhe uljen Me futjen e partive opozitare në Parlament, në e papunësisë, në ristrukturimin e ekonomisë dhe janar të vitit 2002, e gjithë opozita ka kërkuar pikë bërjen e saj kompetitive drejt standardeve evropiane. së pari që të dëmshpërblehen ish të burgosurit dhe Në të vërtetë, ashtu siç ka ndodhur deri më sot, e të përndjekurit politik, në respektim të ligjeve audituar edhe nga të huajt edhe duke zbatuar disa kushtetuese dhe të Kodit Penal. Qeveria e asaj kohe parime fikse, në këtë projektbuxhet qeveria ka ngriti pretendimin se nuk mund të dëmshpërblenin paraqitur një kombinim mekanik shifrash, ku nga ish të përndjekurit politikë, sepse ishte një faturë njëra anë vihet re përpjekja e forcuar për të shumë e madhe dhe nuk ishte e përfshirë në grumbulluar sa më shumë të ardhura dhe nga ana buxhetin e vitit 2002. Deputetët e opozitës në tjetër paaftësia e saj për të përdorur këto të ardhura përgjithësi e kanë kontestuar këtë dhe kanë kërkuar në shpenzime eficiente. Pas pretendimeve për që të fillonte dëmshpërblimi i tyre nga fondi rezervë. tregues dhe reforma standarde shihet mungesa e Në 20 janar 2002 është depozituar projektligji i parë sovranitetit të qeverisë në hartimin e projektbuxhetit. për dëmshpërblimin e ish të burgosurve dhe të Në relacionin përmbledhës bie në sy, mungesa e përndjekurve politikë dhe ky projektligj është shtyrë transparencës dhe tendenca për të fshehur gjërat. kohë pas kohe, muaj pas muaji me arsyetimet më Në relacion bëhet krahasimi i realizimit të zërave banale. Sipas Rregullores, qeveria e ka për detyrë
2140 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
të shprehet brenda një muaji për faturën financiare. ligj apo pa ligj. Sa lekë keni planifikuar në buxhetin Në Kryesinë e Kuvendit janë depozituar edhe disa e vitit 2004, për kompensimin e këtyre pronarëve? projektligje të tjera për dëmshpërblimin e ish të Mua më vjen keq, se bashkë me kryetarin e Partisë burgosurve politikë, por përsëri qeveria është Socialiste dhe Kryeministrin aktual janë bashkuar shurdhe e memece. Projektligji i fundit është me edhe disa kryetarë partish të opozitës. Në datën 18 firmat e 53 deputetëve nga i gjithë spektri politik, dhjetor, në tryezën e organizuar nga Kryetari i por qeveria nuk e ka ndërmend që ta planifikojë në Shtetit, zoti Moisiu, kanë firmosur dhe në krye të projektbuxhetin e vitit 2004. Në të njëjtën kohë, një tyre qëndron firma e Kryeministrit Nano i pasuar vit më parë i kemi kërkuar qeverisë që të planifikojë nga zoti Sali Berisha etj., që kërkojnë që deri më një zë në buxhetin e vitit 2003, pikërisht, për 15 shkurt të vitit 2003 të kalojë projektligji i pronave dëmshpërblimin e tyre dhe ajo nuk e bëri. Gjatë në Parlament. Sot jemi në fund të dhjetorit dhe as gjithë vitit 2003 kemi kërkuar që kjo të përfshihej në nuk e keni ndërmend ta kaloni. Por, ai ishte një projektbuxhetin e vitit 2004, por qeveria nuk do t’ia karrem për të mashtruar ndërkombëtarët për të di për këtë shtresë. firmosur marrëveshjen e stabilizim-asocimit. Prandaj, Zotërinj, ne kemi dy shkresa, që edhe zoti ju jeni mashtrues, nuk keni ndërmend të qeverisni Servet Pëllumbi, si Kryetar i Kuvendit, i ka marrë; dhe llogaritë tuaja janë vetëm për të kaluar ditët. njërën në datë 19.12.2004 dhe tjetrën sot, që Kush mund t’i besojë përrallave tuaja në këtë kërkonte një takim me Kryetarin e Kuvendit dhe projektbuxhet, ku nuk keni planifikuar asnjë qindarkë Kryeministrin, që të planifikohej një zë në për kompensimin e pronarëve legjitimë, si të vetmen projektbuxhetin e vitit 2004. Por, zoti Nano as do ta mundësi që keni, pasi pronat ua keni zaptuar? Cili dijë se ka ndokund të vuajtur, se ai për katër vitet e pronar legjitim mund të besojë në përrallat tuaja, burgut të tij bëri sikur të ishin 400 vjet. Ndërsa ajo kur familja mbretërore shqiptare, me një ligj të shtresë, që është edhe pa shtëpi, pa bukë, pa ujë, miratuar nga ky Kuvend, degdiset sa në një banesë vjen e proteston para godinës së Parlamentit në shi, në tjetrën, për të tretën herë radhazi kundrejt qerasë, në të ftohtë, ju nuk keni as vullnetin më minimal që sepse qeveria nuk merr përsipër të zbatojë ligjet që t’i takoni. Kjo tregon papërgjegjshmërinë tuaj. Kush ka nxjerrë ky Kuvend? Ku mund të besojë një pronar mund t’i besojë përrallave tuaja për këtë legjitim? projektbuxhet, kur nuk planifikoni asnjë qindarkë për Është humbje kohe të merresh me këtë dëmshpërblimin e tyre? Ku e merrni këtë të drejtë projektbuxhet. Por, për opinionin, nëse na ndjekin, ju dhe ku e gjeni këtë guxim për t’u tallur me viktimat ne deputetët e opozitës jemi munduar t’ju themi se e sistemit tuaj? A mund të quheni qenie njerëzore si po ju mashtron qeveria dhe do t’ju varfërojë edhe normale, kur mbrëmë të ndodhur para protestës së më shumë gjatë vitit 2004. Zvogëlimi i taksave këtyre fatkeqëve në shi, të ftohtë, në errësirë para doganore dhe kompensimi i tyre me të ardhura nga godinës së Parlamentit, duke kërkuar të takonin tatimet jo vetëm që do të jenë një barrë e rëndë për Kryetarin e Kuvendit dhe Kryeministrin, ju nuk biznesin prodhues dhe do të zvogëlojë investimet e denjuat të na jepnit fjalën edhe ne deputetëve? Të brendshme, por është një kërcënim serioz për njëjtën gjë bëtë edhe sot. Ju jeni të pa shpirt ndaj prodhimin vendas, i cili me brishtësinë e tij do të kësaj shtrese, sepse ju jeni persekutorët e tyre. Ju ketë të vështirë të përballojë konkurrencën e mallrave jo vetëm nuk keni ndërmend t’i dëmshpërbleni sipas të huaja dhe do të shkojë drejt falimentimit të plotë. ligjeve në fuqi, por edhe i provokoni nga dita në ditë Në këto kushte rritja e të ardhurave tatimore me 21 që t’i fusni përsëri në burg. miliardë lekë është një objektiv i paarritshëm dhe Pikë tjetër e rëndësishme e këtij projektbuxheti barrë e rëndë për biznesin dhe shqiptarët. Ky për vitin 2004 është edhe çështja e kthimit të pronave. projektbuxhet karakterizohet nga mosmbështetja si Partia Lëvizja e Legalitetit është për kthimin e duhet e strategjisë afatmesme të zhvillimit, duke pronave pa asnjë kusht, por disa parti edhe e juaja caktuar fonde të pamjaftueshme për shëndetësinë, kërkoni që të bëni kompensimin në vlerë. Ju, zotërinj arsimin, ndihmën ekonomike, pagesën e socialistë, e dini që kemi ndërruar sistem dhe kjo papunësisë etj. Me këtë buxhet do të vazhdojë të ekonomi mbështetet në pronën private. ku mendoni thellohet deficiti buxhetor, i cili dhe kështu është i ju se do të ktheni pronat? Sipas jush, e vetmja lartë. Rënia e financave të huaja dhe rritja e peshës mundësi është kompensimi, sepse tokat e së huamarrjes së brendshme do të ngushtojë pronarëve legjitim i keni zënë dhe i keni zaptuar me hapësirat e kreditimit të biznesit nga bankat.
2141 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Për këto e shumë të tjera, Grupi Parlamentar i mbrojtja sociale e shtresave në nevojë etj.. Ky Partisë Lëvizja e Legalitetit shpreh votën kundër këtij projektbuxhet, duke u mbështetur në një analizë projektligji për buxhetin e shtetit të vitit 2004. realiste të arritjeve të vitit 2003, parashikon një Njëkohësisht, ftojmë të gjithë deputetët e Parlamentit situatë të favorshme makroekonomike për vitin në që të votojnë me përgjegjshmëri, duke e rrëzuar këtë vazhdim. Kështu, parashikohet një rritje ekonomike projektligj, sepse në këtë projektbuxhet sanksionohet prej 6% të prodhimit të prodhimit të brendshëm bruto, më tej mjerimi i shqiptarëve, deformimi i ekonomisë niveli i të ardhurave buxhetore parashikohet të rritet dhe nuk hapen perspektivat për të ardhmen e vendit. rreth 13% dhe ato tatimore 14%, duke ruajtur në Falemnderit! një nivel të ulët dhe të kontrolluar inflacionin dhe Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Spahia! deficitin buxhetor. Zoti Preka e ka fjalën. Të nderuar kolegë, Shqipëria jonë, si vend në Ndue Preka – I nderuar zoti Kryetar i Kuvendit! tranzicion dhe në rrugën e sfidave për integrimin I nderuar zoti Kryeministër! euroatlantik, ka një mori problemesh që shtrohen Të nderuar kolegë deputetë! Projektbuxheti i për zgjidhje, të cilat po të pretendosh t’i zgjidhësh shtetit për vitin 2004, që na paraqitet sot, në seancë me buxhetin e një viti, mendoj që është absurd. Por, plenare, për miratim, si programi kryesor financiar i asnjëri nga ne nuk mund të mohojë rrugën pozitive shtetit për zhvillimin e vendit në vitin e ardhshëm, dhe nuk mund të kontestojë zhvillimet pozitiviste është një hap i rëndësishëm në drejtim të ruajtjes në infrastrukturë në përgjithësi dhe atë të rrugëve dhe konsolidimit të mëtejshëm të arritjeve pozitive në veçanti, në zhvillimin urban, në sektorët e të treguesve makroekonomik. Ky program shëndetësisë, arsimit, mbrojtjes dhe në aspektin mbështetet në një bazë më të qëndrueshme të social, që janë realizuar me buxhetet e viteve në arritjeve të vitit 2003, si në drejtim të ruajtjes së vazhdim dhe me buxhetin vitit 2003. Në sensin e inflacionit në kufij të lejueshëm në nivelet 2,4%, në përmirësimeve të punës të qeverisë me buxhetin rritjen progresive të të ardhurave të buxhetit të shtetit, brenda hapësirave ligjore, ne sugjerojmë që brenda në mbajtjen nën kontroll të deficitit buxhetor dhe në hapësirave që i lejon ligji “Për buxhetin e shtetit” t’i menaxhimin më të mirë të shpenzimeve. Garanci jepet një mbështetje e veçantë bujqësisë dhe fshatit. për realizimin e këtij programi financiar është edhe Mbështetja e bujqësisë në këtë buxhet mbetet më privatizimi i suksesshëm nga qeveria shqiptare i shumë një slogan, pasi rritja e prodhimit të Bankës së Kursimeve, duke futur në tregun tonë përgjithshëm në këtë sektor parashikohet të financiar një operator me emër ndërkombëtar, siç realizohet me një nivel shpenzimesh si 2003-shi ose është Banka austriake dhe duke rritur disponibilitetet me një tentativë ulje. Ne e shtrojmë me theks të financiare rreth 150 milion dollarë. Vlen të theksohet veçantë nevojën e mbështetjes të bujqësisë dhe të se procesi i hartimit dhe i diskutimit të këtij programi industrisë agro-ushqimore me një paketë të veçantë financiar u karakterizua nga një pjesëmarrje e gjerë masash nga qeveria për vetë peshën që zënë në e të gjithë operatorëve të interesuar dhe me një ekonominë kombëtare, por edhe për riskun dhe shkallë shumë të lartë transparence. Edhe diskutimi pozitat diskriminuese që po krijohen për bizneset i sotëm, me orë të gjata, me pjesëmarrje të gjerë të tona të brishta në këtë proces ngritjeje, duke u të gjithë deputetëve të të gjithë grupeve përballur me konkurrencën e egër të bizneseve parlamentare, flet për një gjithëpërfshirje dhe rajonale dhe më gjerë, që janë me përvojë dhe të kontribut të të gjithë kolegëve në hartimin e këtij afirmuara. Ne kërkojmë, në mënyrë të përsëritur, programi shumë të rëndësishëm. Dëshiroj të vë në heqjen e akcizës për karburantet dhe lubrifikantet e dukje edhe punën e kujdesshme dhe të përgjegjshme punimeve bujqësore, duke filluar me zbatimin e një që bënë të gjithë deputetët në komisionet projekti pilot për tre rrethe fushore, kërkojmë parlamentare, me Ministrinë e Financave dhe ministri vendosjen e shërbimit këshillimor të domosdoshëm të tjera të linjës, në funksion të përmirësimeve të për fermerin shqiptar, masa të veçanta për mundshme. mbështetjen e fermerëve me farëra dhe fidanë cilësor, Të nderuar kolegë, projektbuxheti i vitit 2004 me kafshë të racave cilësore, ngritjen e linjave të mbështetet në realizimin e objektivave të përcaktuara veçanta të kreditit mekanikën bujqësore dhe agro- në strategjinë kombëtare të zhvillimit ekonomik dhe industrinë dhe mbështetjen me linja krediti për social, duke mbështetur me prioritet sektorë të tjerë ngritjen e fermave blegtorale që i rezistojnë tregut, si arsimi, shëndetësia, infrastruktura, energjetika, ngritjen e pemëtoreve, vreshtave etj. Këto kërkesa
2142 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
janë të mbështetura në studime të plota nga ministria përpjekjeve e rropatjeve të popullit shqiptarë në e linjës dhe të justifikuara me përfitime ekonomike rrugën e ngjitje Evropiane. Në qoftë se në Shqipëri për fermerin, buxhetin e shtetit dhe përmirësimin e të ardhurat për frymë në vitin 1993 ishin 500 dollarë bilancit valutor. Nevojën e masave mbështetëse nga dhe këtë vit janë rreth 1300 dollarë, atëherë llogaria qeveria për prodhimin vendas ne e shtrojmë edhe del se për 10 vjet këto të ardhura janë shtuar vetëm për faktin se zbatimi i marrëveshjes së tregtisë së 100 dollarë në vit. Po të krahasojmë me nivelin më lirë me vendet e rajonit dhe detyrimet e pranimit në të ulët të Komunitetit Evropian, Portugalinë dhe Organizatën Botërore të Tregtisë, në shumë raste Greqinë, që në vitin 1993 të ardhurat për frymë ishin po krijojnë dizavantazhe për bizneset tona dhe 9 mijë dollarë sot ato i kanë 15 mijë dollarë për veçanërisht për agrobiznesin, duke e çuar atë në frymë. Pra, ato janë shtuar nga 550 dollarë për frymë shumë raste në diskriminim ose në rrezik çdo vit. Me këto ritme Greqia dhe Portugalia do të falimentimi, siç është industria e vajit, qumështit, arrijnë anëtarët më të mëdhenj të Këshillit Evropian, miellit, birrës etj. në të cilat në dhjetëvjeçarin e fundit që kanë standardet e 25mijë dollarëve për frymë, janë investuar me teknologji bashkëkohore qindra përveç Luksemburgut dhe Zvicrës që kanë nivelet e milionë dollarë. luksit botëror nga 36-40 mijë dollarë për frymë, për Të nderuar kolegë, Partia Agrare Ambientaliste rreth 13-15 vjet. Ritmet tona për të kapur Greqinë dhe grupi i saj parlamentar i përmbahet fort parimit dhe Portugalinë janë të tilla që na lejojnë t’i arri,më për zhvillimin kompleks të fshatit, duke e reduktuar ato për 140 vjet dhe Evropën për 250 vjet. Këto shifra varfërinë aty ku është prezente dhe jo duke e duken shumë të rënda kur i dëgjon, sepse menjëherë transferuar atë me mbipopullim të qendrave urbane. na shkon mendja se për këtë ecuri të papranueshme Ne jemi për politika të studiuara në mbështetje të jemi ne ata burra të cilëve duhet t’u skuqet faqja, urbanizimit të fshatit. Duke shprehur besimin se ata drejt të cilëve do të drejtohet shikimi i vrarë dhe qeveria do të reflektojë ndaj mangësive të mundshme i pezmatuar i një populli që kurrë nuk do të pajtohet për korrigjim dhe me besimin se ky buxhet në me nivele të tilla dhe me qeverisje të tilla. Dëshpërimi zbatimin e tij do të shënojë një hap progresiv drejt shkon deri atje sa të konstatojë se të gjithë ne integrimit të brendshëm dhe atij euroatlantik, ju ndryshojmë pak nga njëri-tjetri. Deputetë, ministra, ftojmë të votoni projektligjin për buxhetin e shtetit politikanë e shkencëtarë! Kur qeveritë përbëhen nga për vitin 2004, të paraqitur nga qeveria. këta njerëz që ndryshojnë pak nga njëri-tjetri edhe Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Preka! qeveritë do të ndryshojnë pak nga njëra-tjetra. Zoti Bejtaj. Atëherë, me të drejtë do të pyesë dikush: Po ku t’i Engjëll Bejtaj – Falemnderit, zoti Kryetar! gjejmë ata që diferencohen në mënyrë të Grupi Parlamentar i Partisë Socialdemokrate do konsiderueshme nga njëri-tjetri? Unë mendoj se të mbështesë projektbuxhetin. shpresa e vetme është përsëri këtu, është tek ne, Falemnderit! është tek ju, është midis nesh, duke kërkuar tek Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Goçi. rrugët për zhdukjen e plagëve të reja të shoqërisë Kristo Goçi – Zoti Kryetar! tonë. Në Shqipëri nuk duhet të ketë qeveri që të Të nderuar kolegë deputetë! Kur mblidhemi në qëndrojë në këmbë në qoftë se vazhdon korrupsioni Kuvend në emër të Kushtetutës dhe të ligjit nr. 8379 galopant kur ligjërohet tenderi i çmendur me 10% “Për miratimin dhe zbatimin e buxhetit të shtetit”, në xhep të të madhit dhe të vazhdojmë të bëjmë në mënyrë mekanike jam i detyruar të shoh se si politikë të “madhe” dhe jetë të lumtur, duke u administrohen paratë e këtij shteti, paratë e këtij familjarizuar me këtë prapësi. Në Shqipëri nuk ka populli. Unë nuk kam ndërmend të thellohem me qeveri që duhet të qëndrojë në këmbë, kur 13 vjet vërejtje esenciale për shifrat e ndara sipas pas fitores të pluralizmit politik, shqiptarët nuk kanë institucioneve qendrore dhe njësive vendore, me energji elektrike. Në Shqipëri nuk duhet të qëndrojë përjashtim që në komunat dhe bashkitë e fituara në këmbë një qeveri që nuk i mbyll derën krimit të nga Partia e Bashkimit Për të Drejtat e Njeriut, kemi organizuar, trafiqeve kriminale dhe prostitucionit. vërejtje si grup parlamentar, madje deri diku duke Asnjë Bos politik të mos kujtojë se është kaq i zoti parë se janë vënë re vlerësime si për fëmijët e sa të mbajë peng Shqipërinë, pavarësisht nga thirrjet njerkës. Ajo që më bën të shqetësohem është se emocionale në tribuna stacionare dhe të tashmë jemi mësuar të miratojmë viti për vit improvizuara. Nuk duhet të mendojë asnjë qeveri projektbuxhete të cilat i bëjnë një shoqëri të vakët se do të ketë jetë të gjatë në qoftë se nuk u garanton
2143 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shtetasve lëvizje të lirë në Evropë, në qoftë se nuk që të bëhet një diferencim me ata që janë martir të garanton mbrojtjen e të gjithë refugjatëve shqiptar lirisë, siç janë të përndjekurit politikë, vetëm për në të gjithë botën, në qoftë se zgjedhje të lira e të arsye klasore, sepse nuk konsiderues votues të ndershme në bazë të një regjistrimi real të popullsisë. partisë në pushtet. Taksat që mbushin arkën e Kritika nuk vlen për një qeveri. Kritika vlen për të shtetit nuk kanë ngjyrë dhe drejtësia sociale, pajtimi gjithë qeveritë, vlen për të gjithë ne. Nuk e di se sa kombëtar janë slogane ose fjalë boshe në qoftë se vend ka mbetur për autokritikë, pasi priten vetëm nuk shoqërohen me akte. Jam i bindur se as familjet vepra. e dëshmorëve nuk do ishin dakord që një palë të Më lejoni të shpreh, në emër të grupit shihet me syrin e nënës e një palë tjetër me syrin e parlamentar, si vendim politik të partisë tonë, që njerkës. vota të lexohet në momentin e caktuar dhe në Momenti i dytë ka lidhje me rrugën Durrës – kushte të caktuara. Ne do të votojmë pro buxhetit Kukës. Duke qenë edhe anëtar i lobit parlamentar të shtetit. të kësaj rruge, kam përshtypjen se qeveria ka Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Goçi! kapitulluar përball grupeve që nuk e duan këtë rrugë, Zoti Zogaj. që kanë kërkuar leje në Serbi dhe ndonjë vend tjetër Preç Zogaj – I nderuar zoti Kryetar! për të bërë këtë rrugë ose jo. Këtu nuk pati as Të nderuar kolegë deputetë! Unë kam transparencë, as qartësi për fatin konkret të fondit përshtypjen se dalëngadalë po mbërrimë në pikën që u mblodh nga taksa “majko”, sikurse nuk ka asnjë kur duhet të shtrojmë edhe një herë një gjëagjëzë perspektivë të qartë për afatin e ndërtimit të kësaj të vjetër, të cilën shqiptarët e kanë ditur gjatë viteve rruge nga ushtria, ndërkohë që rrugët për të cilat të regjimit të kaluar: ç’është një gjë që rritet e rritet paguhen taksat, ndërtohen me tendera nga kompani dhe nuk duket. Besoj se të gjithë e dinë përgjigjen, serioze shqiptare ose të huaja. Kjo do të ishte është mirëqenia. Shqiptarët janë këtu dhe do të zgjidhja për të ndërtuar këtë aks kryesor të zhvillimit gjykojnë se sa e vërtetë është kjo. Basti i ri për të ekonomisë shqiptare, kosovare e më gjerë. buxhetin e vitit 2004 u hodh sot dhe koha do të Qeveria ka kapitulluar përball lobeve që nuk e duan dëshmojë se kush kishte të drejtë. Në këtë debat këtë rrugë. Ky është një moment që kërkon të gjatë, natyrisht, kolegët deputetë, veçanërisht transparencë. kolegët e opozitës, bën kriticizmin dhe oponencën Momenti i tretë ka lidhje me taksat. Natyrisht e ligjit financiar. Unë nuk dua të përsëris shumë që opozita nuk do pushojë së kërkuari, së gjëra racionale, që u thanë nga parafolësit, dëshiroj denoncuari rritjen e barrës fiskale, por është momenti të nënvizoj shkurtimisht tre momente. sot që të pohojnë para opinionit, para biznesit një Momenti i parë ka lidhje me denoncimin e një pohim, që unë e konsideroj shumë logjik, të një akti të papranueshëm, të cilin unë e bëra edhe në përfaqësuesi të FMN-së në Shqipëri, i cili tha: “Nuk seancën e mëparshme dhe që lidhet me një jemi ne që akuzohemi shpesh sikur vendosim taksat mentalitet diferencues e klasor në kompensimin e dhe kondicionojmë rrugët e zhvillimit etj., sepse këtu shtresave që meritojnë kompensim ose shpërblim, ka një hapësirë spekulimi me FMN-në. Taksat i siç është shtresa e të përndjekurve. Vitin e kaluar vendos populli shqiptar.”. Kjo duket si retorikë, por edhe këtë vit qeveria me të drejtë ka planifikuar fonde kjo është një e vërtetë absolute. Taksat i vendosin për familjet e dëshmorëve. Ne kemi qenë dhe jemi qytetarët me programet që votojnë. Natyrisht që dakord që nderimi për të rënët dhe familjet e tyre të opozita do të vazhdojë të mbrojë biznesin, do mos ndalet asnjëherë. Natyrisht të regjimit komunist, vazhdojë të hedhë vizionin e vet për përgjysmimin e të rënët janë nderuar edhe gjatë regjimit komunist taksave, por janë qytetarët që i vendosin taksat. dhe ndonëse është një nga të vetmet pika që nuk Pastaj është maxhoranca e votuar që ka përgjegjësi është kontestuar asnjëherë nga opozita për këto taksa dhe për mbajtjen e fjalës. Me këtë antikomuniste. Pas vitit 1990 fitoi qytetari koncepti rast dua t’i kujtoj Kryeministrit se në kongresin i ri se janë dëshmorë të gjithë ata që i vret plumbi i elektoral të vitit 2001 Partia Socialiste konkurroi me armikut, të gjithë ata që bien për atdheun, të gjithë opsionin e uljes së tvsh-së në 12%. Në vitin 2001 ata që bëjnë një vepër për interes publik. Pra, u me këtë janë marrë votat. Ky buxhet mbulon 3 vjet zhduk lufta e klasave edhe për dëshmorët. e gjysmë të mandatit të maxhorancës socialiste. Nuk kemi asnjë vërejtje që kjo kategori të shihet Gjëja më e lehtë është kriticizmi i këtij buxheti dhe me kujdes nga çdo qeveri, po është e papranueshme ky kriticizëm mua nuk më jep asnjë shije. Por, ajo
2144 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
që më shqetëson ka të bëjë me një fakt tjetër. Këtu pasur një sfidë publike me liderin shpirtëror të së krijohet përshtypja sikur këto janë mundësitë dhe majtës, me zotin Dritëro Agolli, të cilin e përshëndes ka një teknologji që kërkon të përcjellë buxhetin si nga kjo tribunë. Debati ka qenë shumë principal. maksimumi i mundshëm, sikur jemi të detyruar të Zoti Nano pas ardhjes në pushtet në 1997 pretendoi jemi në këto nivele. Unë e përgënjeshtrojë këtë të realizojë një administratë politike dhe mentalitet. Mendoj dhe kam bindjen se Shqipëria administrative mbi bazat dhe principet e ka mundësi shumë më tepër. Njëherë një udhëtar i teknokracisë. Sot është viti 2003 e po diskutojmë huaj e përshkroi Shqipërinë si një vend ku njerëzit për vitin 2004. Unë personalisht pas gjashtë vjetësh ecin zbathur në tokë të artë. Për ta perifrazuar mund i jap plotësisht të drejtë parimeve që publikoi zoti të kujtoj se vetëm në sistemin bankar janë mbi 3 Agolli. Ai përdori një term të cilin nuk preferoj ta miliardë dollarë dhe për këtë mun të mburret kushdo. citoj, ndonëse është futur si një ndër termat më Jashtë bankave janë më shumë se kaq, mbase edhe popullor dhe më sinjifikativ për të personifikuar jo 2-fishi. Pra, ky është një vend i pasur. A ka ndonjë vetëm zotin Nano, por të gjithë qeverisjen e tij. projekt për të mobilizuar gjithë këto resurse e Natyrisht, nuk e përdora këtë jashtë kontekstit për kapitale. Kjo do guxim, sepse pa guxim nuk të cilin po diskutojmë, sepse ky projektbuxhet është qeveriset. Unë jam kundër aventurizmit, por duhet ndërtuar, përgatitur pikërisht nga një staf politik, i guxim. cili është në standardet e termit alternativ që ka Këtu kemi rastin konkret që një bashki ankohet përdorur zoti Dritëro Agolli. Duke vazhduar diskutimin se nuk ka lekë për shkolla. Është bashkia më e tim në emër të grupit, do të thosha që Grupi madhe e Shqipërisë që ka gjysmën e buxhetit që Parlamentar i Partisë Demokratike, sikurse u shpreh ka marrë Kryeministria. Po ku do t’i marrë lekët për me terma shumë profesional, do të votoj kundër këtij shkolla kjo bashki, ose të tjera si ajo, kur paratë projektbuxheti, sepse ky është projektbuxheti i cili derdhen kanaleve e rrugëve. E kam fjalën për ujin, i varfëron më tej shqiptarët. Është e njëjta skenë të sepse këtu asnjë nuk ka vëmendje për të vitalizuar cilën e kam përjetuar, sikurse edhe ju, një vit më resurset e Shqipërisë, që është uji konkretisht. parë me po të njëjtët aktorë, po i njëjti Kryeministër, Sigurisht, ne e dimë janë monopole të Lutrakit, Coll gjithmonë në një sens pexhorativ për sa i përket Center etj. Unë dua të them se shqiptarët janë në strukturës së qeverisë, e cila është pa dy ministra kurth, gjithashtu, edhe disa qeveritarë që janë këtu. të rëndësishëm, me një projektbuxhet tepër të dobët Unë shpresoj që shqiptarët të jenë aq inteligjentë pa asnjë lloj shansi për të kthyer optimizmin tek sa të shmangin kurthet ku kanë rënë. shqiptarët, tek deputetët, një pjesë e të cilëve është Në vështrimin tonë ne kemi një buxhet krejt tjetër lodhur nga kjo lojë e gjatë, kur në momentin që që nuk ka asnjë lidhje me këtë buxhet rutinor dhe diskutojmë për buxhetin të gjithë diskutojnë për për këtë arsye ne nuk e votojmë këtë buxhet që numra etj. Dikush, në një debat televiziv e konsideroi është plotësisht kundër vizionit tonë, vizion i cili i si një lojë të pisët. Ai tha se kishte dashur të përdorte jep zgjidhje problemeve të tjera që lidhen jo me një term të ngjashëm me atë të zotit Agolli, por për vitrinën, por me përmbajtjen. shkak të impaktit publik nuk e bëri. Biem në këtë Falemnderit! situatë, duke pasur të njëjtën fytyrë, të njëjtin Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Zogaj! kameraman, të të vetmit institucion publik, i cili Zoti Ndoka. buxhetohet nga shteti, i cili është i lodhur nga Nard Ndoka – Zoti Kryetar, për shumë e shumë mëngjesi në darkë. Dy orë më parë më tha se asgjë arsye unë e tërheq diskutimin, në emër të Grupit nuk ka lëvizur nga rroga e tij. Situata është shumë Parlamentar të PDR-së. Desha t’i kërkoj zotit e qartë. Kryeministër të shtojë në buxhet një zë për Unë nuk dëshiroj t’ju mbaj gjatë me fjalën time, dëmshpërblimin e ish të burgosurve politik dhe të por do t’ju jap me pak fjalë se në ç;fazë ndodhet mos tallet më me ta. Në emër të Grupit Parlamentar ekonomia shqiptare. Shqiptarët janë lodhur duke të PDR-së, deklaroj votën kundër buxhetit. përdorur terma, duke dëgjuar fjalime, por me pak Servet Pëllumbi – Falemnderit! fjalë Shqipëria ka si sektor prioritar bujqësinë. Zoti Topi. Shqipëria ka, sipas statistikave, 1.5-2 herë më pak Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! sipërfaqe toke të punueshme. Shqipëria punon 50% Të nderuar zotërinj deputetë, të tokës së vetë të punueshme. Në vitin 1997, njeriu që po ikën tani nga salla ka E para, buxheti nuk e merr në konsideratë këtë
2145 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
sektor prioritar. Po ju them edhe një herë se është zhvillimit, për të cilat Kuvendi ka informacion të plotë një sektor i cili përjeton sot fizionominë e mesjetës dhe është autor i tyre. Ky buxhet është në përputhje të feudalizmit, kur për shkak të atij ligji ka pasoja të me objektivat tona afatmesme dhe afatgjata. Sipas jashtëzakonshme. Ne nuk kemi shans edhe për Kushtetutës ky buxhet ka dhe merr ekskluzivitetin shumë kohë pas këtij momenti të futemi në e Kuvendit, si produkt politik i tij që synon t’i japë parametrat e zhvillimit kapitalist. Kjo është një nga ekonomisë, shoqërisë dhe shtetit shqiptar një arsyet që ne kërkojmë që zoti Nano, i cili nuk është shtysë para. Është e vërtetë që maxhoranca e ka i pranishëm në këtë moment, të rikonsiderojë me për detyrë votimin dhe miratimin e buxhetit të shtetit shqetësim kryesor këtë problem. që ka hartuar qeveria vetë. Më lejoni të shpjegohem Së fundi, por jo e fundit, ju e keni pasur dhe e se e shoh totalisht të përligjur dhe të ftoj të gjithë keni plotësisht të mundshme që të realizoni skemën kolegët e mi deputetë të Kuvendit të votojmë këtë e kompensimit të tyre. ju në mënyrë të qëllimshme buxhet për të treguar se politika tek ne është e nuk e bëni. Ju dëshironi t’i shihni në dëshpërim të emancipuar, është e çliruar nga ngarkesat sipas të plotë, pasi i keni marrë lirinë, i keni marrë familjet. cilave maxhoranca është për të votuar buxhetin, Shqiptarët e kanë humbur sensibilizimin e tyre, se ndërsa opozita është për të kundërshtuar atë. një organizëm i lodhur e humb sensibilizimin për të Personalisht gjej në buxhetin e shtetit të vitit 2004 reaguar. Të jeni të bindur se me këto përmasa të shumë argumente që më bindin dhe përligjin votimin politikës tuaj ky sensibilitet në mënyrë të natyrshme pro të të gjithë deputetëve në pamundësi për t’i do t’i rikthehet shqiptarëve për të mos lejuar që trajtuar të gjitha ato, në mbështetje dhe të shumë kundër asaj filozofie politike që ka krahu i majtë të diskutimeve profesionale dhe politike. më lejoni të dilni në një tezë të panatyrshme për formacionin ndalem në disa momente që i gjykoj të tuaj, ku një pjesë njerëzish pasurohen pafundësisht rëndësishme. dhe shumica e shqiptarëve çdo ditë e më shumë Buxheti i shtetit për vitin 2004 duhet votuar së zhyten në varfëri e mjerim. pari sepse duhet t’i japim vendit një impuls të ri në Falemnderit! rrugën e zhvillimit dhe të rritjes ekonomike. Viti 2004 Servet Pëllumbi – Falemnderit! është një nga vitet më decizive që ndikon në Zoti Ruçi. zhvillimin dhe begatimin e vendit. Ndryshe nga vitet Gramoz Ruçi – I nderuar zoti Kryetar! e tjera paraardhëse, ky vit është vit i qetë politikisht, Të nderuar deputetë! pa ngarkesa dhe pa fushata zgjedhore. Për rrjedhojë Ligji “Për buxhetin e shtetit” padyshim përbën buxheti i vitit 2004 është buxhet pune. Është buxhet detyrimin vjetor më të rëndësishëm politik dhe që e rikthen vendin dhe jetën politike në normalitetin legjislativ të çdo kuvendi. Kalimi në Kuvend përbën, e vet. Unë besoj se rritja e parashikuar 6% e pa asnjë dyshim, momentin më të rëndësishëm ekonomisë shqiptare për vitin 2004 është një rritje politik për maxhorancën, kur është fjala për të reale, të cilën e ndjejmë në të gjithë elementët e treguar përgjegjësitë e veta qeverisëse dhe, po konsolidimit të shtetit dhe të shoqërisë tonë. Nëse kështu, për opozitën për të shpalosur aftësitë për ky buxhet na garanton 6% rritje ekonomike, të bërë oponencën e vet duke kontribuar kështu në maxhoranca dhe vendit i sigurohen dhe i garantohen pozicionin e vet për mirëqeverisjen e vendit. Si 6% më pak krime, 6% më pak ndërprerje dritash, kryetar i Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste e 6% më shumë rrugë në këtë vit, 6% më shumë vlerësoj si shumë të dobishme kontributin e të gjithë vende pune, 60% më pak korrupsion etj.. deputetëve pa përjashtim, e të gjithë institucioneve Së dyti, buxheti i shtetit për vitin 2004 duhet dhe konsulentëve në adresë të përmirësimit dhe të votuar sepse ai është produkt i një administrate më argumentimit më të mirë të të gjithë raporteve në profesionale se vitet e tjera. Specialistët dhe përdorimin dhe shpërndarjen e fondeve të ekspertët e të gjithë ministrive, të të gjithë bashkive, parashikuara për vitin 2004. buxheti i shtetit është të të gjithë prefekturave, komunave dhe të paketa më e madhe politike vjetore që harton qeveria institucioneve të tjera kanë më tepër se 6 muaj që dhe që kalon dhe miraton Kuvendi. Sot mund të punojnë me projektbuxhetin, që sot kthehet në themi me bindje se buxheti i shtetit për vitin 2004 buxhet, për vitin që vjen. Buxheti i shtetit për vitin nuk është më vetëm produkt i qeverisë. Ai vërtet 2004 nuk është një ëndërr e bukur, po është një është formuluar nga qeveria në përputhje me realitet është një dokument i harmonizuar politikash programin e saj në harmoni me strategjitë tona të në fushën e grumbullimit të të ardhurave dhe të
2146 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
shpërndarjes së tyre. unë respektoj jo vetëm sistemin tonë fiskal, mbi administratën tonë që është angazhimin e mbi 3800 punonjësve në të gjithë e aftë të drejtojë vendin në përputhje me ligjet dhe piramidën shtetërore, por respektoj, gjithashtu, edhe me politikat që miratojmë këtu në Kuvendin tonë. këshillat, konsultat, sugjerimet e organizatave Ekonomia jonë ka ndryshuar shumë. Është rritur financiare ndërkombëtare partnere me qeverinë tonë. shumë pesha e shërbimit, është shtuar sektori i Unë respektoj njëkohësisht edhe kontributin dhe tregtisë, ai i bankave, i turizmit, i transportit, i angazhimin e të gjithë komisioneve të Kuvendit, pa telekomunikacioneve etj.. Edhe buxheti i shtetit për përkushtimin e të cilave do të ishte i pamundur ky vitin 2004 ndjek po këtë tendencë. Ne po ndërtojmë diskutim dhe miratim që do të bëjmë sot. Kur në më shumë ura komunikimi dhe bashkëpunimi me aspektin profesional dhe teknik shoh gjithë këtë sektorin privat të ekonomisë. këtë nuk e themi as angazhim, shoh gjithë këta specialistë që kanë për modë, as për të bërë politikë elektorale. Biznesi kontribuar politikisht, e kam më të thjeshtë ta votoj privat e ndjen veten lojtar në një ambient me më dhe e kamë po kaq të thjeshtë të ftoj për votim jo shumë rregulla loje, të qarta dhe të barabarta për të vetëm deputetët e maxhorancës dhe aleatët e vet, gjithë. Këtë e konsiderojmë edhe në vëllimin e por edhe ata të opozitës. investimeve të mëdha private njësoj si edhe në Së treti, buxheti i shtetit për vitin 2004 duhet vëllimin e investimeve publike që bën shteti. votuar se është buxheti i prioriteteve të zhvillimit Së gjashti, buxhetin e shtetit për vitin 2004 ju ekonomik e social të vendit. Në të vendin parësor e ftoj ta votojmë, sepse në të ka një frymë të qartë të zënë arsimi, shëndetësia e infrastruktura. Nuk ka kujdesit të shtetit për sektorin publik për ndërmarrjet Shqipëri të zhvilluar dhe të përparuar pa mbështetur dhe kompanitë e shërbimeve të mëdha publike. dhe financuar ndërtimin e shkollave, rritjen e numrit Kështu, ka përmirësime të ndjeshme të kujdesit të të të rinjve që ndjekin shkollat në kushte më të mira, shtetit për KESH-in, Telekomin, bankat, për pa kujdesin për njeriun dhe jetën e tij, pa ndërtuar mirëmbajtjen e rrugëve etj.. Viti 2004 është një hap dhe pa zgjeruar rrjetin e rrugëve, furnizimin me energji para drejt forcimit dhe konsolidimit financiar të elektrike, sistemimin e urbanizimit të qyteteve. Nëse organeve të administratës vendore. Viti 2003 tregoi ne nuk do të investonim në këto sektorë, atëherë se ne bëmë shumë mirë që zgjeruam kompetencat programet tona politike nuk do të ishin të spektrit edhe në sektorë të pushtetit vendor. Për vitin 2003 politik që përfaqësojmë dhe nuk do të ishte as janë mbledhur më shumë tatime e taksa që lidhen program politik. me biznesin e vogël dhe me atë të mesëm, me tarifat Së katërti, buxheti i shtetit për vitin 2004 është e shërbimeve, me taksat vendore etj., të cilat vitet e buxhet që mund të konsiderohet si buxhet i një vendi kaluara nuk mblidheshin pothuajse fare nga në procesin e integrimit. Sot Shqipëria ndërton administrata fiskale. kjo jo vetëm e bëri më të buxhet ndryshe nga ato të disa viteve më parë. Sot, përgjegjshëm pushtetin vendor, por i dha edhe më siç e shohim, nuk po ndërtojmë buxhetin e punëve shumë kompetenca dhe mjete financiarë edhe të emergjencës, buxhetin e mënjanimit të pasojave mundësi për më shumë punë e më shumë të ndryshme apo buxhetin e rivendosjes së rendit investime. apo të shtetit, të konsolidimit të policisë apo të Së shtati, buxheti i shtetit për vitin 2004 na jep konsolidimit të doganave. Sot po hedhim një hap një panoramë tjetër edhe në lidhje me privatizimet. tjetër para në rrugën e rritjes ekonomike të ndërtimit Me privatizimin ditët e fundit të Bankës së Kursimeve, të programeve që vetëfunksionojnë, që nuk kanë me futjen në sistemin tonë bankar të një banke të gjithmonë pamjen e programeve dhe të tranzicionit. re Evropiane të fuqishme dhe moderne, na krijohet Kam përshtypjen se buxheti i shtetit të vitit 2004 bindja se po i krijohen më shumë mundësi e kushte nuk është buxhet i një viti totalisht në tranzicion, ekonomisë shqiptare të zhvillohet më shpejt. Për por buxhet i një viti në rritje. Kjo tregon se ekonomia vitin 2004 ne parashikojmë që të ardhurat vjetore jonë po shënon një ndryshim të ri cilësor. për frymë të popullsisë të kalojnë 2200 dollarë, çka Së pesti, ekonomia shqiptare ka ndryshuar tregon për një ndryshim vërtet cilësor dhe progres shumë në krahasim me atë të disa viteve më parë. të vlerësueshëm. sot nuk bëhet fjalë për buxhet të ndërtuar tërësisht Së fundi, ky buxhet është buxhet i ndërtuar në apo në shumicë, me ndihma dhe me kredi nga përputhje me kushtet reale të vendit tonë. Ai nuk jashtë. Sikurse e shohim për vitin 2004 buxheti i është buxhet i luksit, nuk është buxhet i tepricave shtetit mbështetet mbi ekonominë shqiptare, mbi dhe i suficiteve. Ai nuk mund të jetë i tillë. Ai është
2147 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
një nga buxhetet më të mira që mund të bëhen në bindja e plotë se ky sektor i vlerësuar në të gjithë Shqipëri në kushtet e ekonomisë shqiptare. Buxheti dokumentet e qeverisë si më prioritari kërkon që kemi mbi tavolina është buxhet i ndërtuar mbi mbështetje jo vetëm të garantuar, por specifike dhe kushtet dhe burimet që kemi dhe menaxhojmë. Për më të madhe me projektbuxhetin e 2004-ës. E këtë arsye unë ju ftoj edhe njëherë të gjithëve ta pranoj sugjerimin e Komisionit të Ekonomisë për votojmë atë. një shtesë në buxhetin e investimeve për këtë sektor Falemnderit! me vlerën 700 milion lekë. Në reflektim të saj qeveria, Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Ruçi! duke iu qëndruar prioriteteve të programit të saj dhe Fjalën e ka Kryeministri Nano. të strategjisë të zhvillimit ekonomik dhe shoqëror Fatos Nano – I nderuar Kryetar i Kuvendit! të vendit, ka bashkërenduar shkurtimin e Të nderuar kolegë deputetë! shpenzimeve administrative për administratën E kam për detyrë të rikonfirmoj vlerësimin qendrore si ato operative dhe të investimeve, konvergjent të qeverisë dhe të Kuvendit për projektin përkatësisht në masën 10 dhe 16% për të garantuar e buxhetit të ri si një hap progresi në parametrat financimin e kësaj shtese për buxhetin e arsimit dhe flukset e të ardhurave dhe shpenzimeve, të prej 700 milion lekësh. ruajtjes së qëndrueshmërisë makroekonomike dhe Për infrastrukturën dhe investimet në funksion fiskale dhe të mbështetjes për gjithë spektrin e të zhvillimit të mëtejshëm të saj, Komisioni i reformave të ndërmarra në dobi të ecurisë së Ekonomisë ka propozuar një shtesë në masën 350 mëtejshme të zhvillimit dhe integrimit të Shqipërisë milion lekë dhe meqenëse ajo përfshin projekte në planin kombëtar dhe ndërkombëtar. Me mjaftë të rëndësishme për tregun e integruar autoritetin e Kryeministrit më lejoni t’ju garantoj se kombëtar, përmirësimin e shërbimeve publike dhe duke ndjekur me vëmendje së bashku me qeverinë konsolidimin e ritmeve të zhvillimit ekonomik e që drejtoj dhe me stafet e agjencive të specializuara, shoqëror të vendit, duke nënkuptuar më shumë rrugë, që lidhen në mënyrë institucionale me hartimin dhe ujësjellës, fonde për strehim etj. ne do të mbulojmë zbatimin e buxhetit, të gjitha diskutimet e deputetëve të ardhurat për të financuar këto projekte shtesë i kam analizuar me shumë kujdes raportet dhe duke shkurtuar fondin rezervë të Këshillit të informacionet e komisioneve të Kuvendit dhe në këtë Ministrave me 15%. Në këtë mënyrë qeveria pikë e kam për kënaqësi dhe detyrë të vlerësoj rikonfirmon vullnetin e saj politik për të vazhduar të kontributin sugjerimet dhe rekomandimet racionale kufizojë kompetencat e veta buxhetore duke i dhënë që të gjithë ata sjellin për të pasuruar dhe më shumë hapësirë Kuvendit në vendimmarrje dhe përmirësuar ushtrimin financiar buxhetor të vitit 2004. kontroll për buxhetin. Kam nxitur qeverinë dhe administratën në vartësi të Për sistemin e drejtësisë, duke vlerësuar saj dhe veten për gatishmëri dhe predispozicion të konsensusin e përgjithshëm të këtij prioriteti për plotë për të reflektuar të gjithë rekomandimet dhe luftën kundër trafiqeve dhe krimit edhe unë mirëpres sugjerimet e arsyeshme dhe të zbatueshme për të propozimet e Komisionit të Ligjeve për përmirësimin cilat ka ende hapësira në projektin që diskutuam. e projektbuxhetit, në veçanti për Prokurorinë e Në funksion të kthimit të tij në një dokument të të Përgjithshme, Pushtetin Gjyqësor në tërësi, Këshillin gjithë shtetasve dhe sidomos edhe të vlerësuar e të e Lartë të Drejtësisë dhe sidomos në zërat që kanë mbështetur nga partnerët e qeverisë brenda dhe të bëjnë me politikën e rritjes së diferencuar të jashtë vendit. Më lejoni, gjithashtu, të theksoj se pagave për sistemin e drejtësisë dhe prokurorinë. mirëkuptoj problematikën e diskutuar sot gjatë gjithë Prandaj, më lejoni të konfirmoj që qeveria ka siguruar ditës në seancë, që lidhet me përmirësimet e mbështetje buxhetore përkatëse në këtë funksion. mundshme të projektit dhe mbi këtë bazë të Një kujtesë e mirëpritur nga qeveria ishte propozimi paraqesë disa konkluzione që reflektojnë qëndrimin i Komisionit të Ligjeve për të rritur buxhetin e pranues dhe konstruktiv të maxhorancës për të pushtetit gjyqësor në veçanti në dobi të financimit përmirësuar projektbuxhetin 2004. Konkretisht disa të gjykatave të krimeve të rënda që nisin të nga problemet dhe sugjerimet kryesore të reflektuara funksionojnë nga 1 janari, për shkak se detyrimi dhe të bashkërenduara përmes Komisionit të ligjor tashmë ka lindur. Për sa i përket shqetësimit Ekonomisë dhe Financave, pa shpërfillur kontributet të ngritur për buxhetin e disa institucioneve të direkte të komisioneve të tjera dhe të deputetëve në pavarura jashtë qeverisë i kam kërkuar ministrit të seancë, theksoj në fushën e arsimit është krijuar shtetit të realizojë një analizë më racionale lidhur
2148 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
me efektivitetin e tyre dhe të formulojë propozimet nga Kuvendi. Shumë kërkesave të komisioneve që përkatëse brenda hapësirave të buxhetit të ri. kanë një arsyetim të argumentuar, por dalin jashtë Gjithashtu, po ky institucion është në hapat e fundit mundësive të burimeve të këtij buxheti, prandaj do e studimit për të lidhur nivelin e pagave në të rialokohen në kohë, duke pasur parasysh se administratën publike me performancën dhe me skenari i të ardhurave, mbi të cilat mbështetet hierarkinë e një sistemi nxitës. Prandaj ky buxheti i ri, është realisht mobilizues dhe mbështetet projektbuxhet do të mbështesë këto nevoja duke plotësisht nga paketa fiskale, si dhe reforma vendosur në ligj në një nen të veçantë për çdo menaxherale dhe administrative që nxit më tej ajo. institucion numrin e punonjësve dhe fondin e pagave Dua të sjell në vëmendjen tuaj se në vitin 2004 për buxhetin e tyre. Po kështu, kemi bashkërenduar krijohen mundësitë dhe resurset që të programohen dhe marrë parasysh propozimin e Komisionit të dhe të nisin të mbulohen efektet financiare të të Ekonomisë dhe Komisionit të Bujqësisë dhe gjitha iniciativave ligjore që do të miratojë Kuvendi, Ushqimit për një shtesë në buxhetin e këtyre duke i kushtuar vëmendjen e duhur prioritare, sektorëve në masën 50 milion lekë. Në total, gjithashtu, angazhimeve politiko-qeverisëse, që janë kërkesat e plotësuara për t’u financuar nga qeveria, tashmë në agjendën tonë për t’u zgjidhur, siç është duke përmirësuar projektin në zërin e shpenzimeve kompensimi i pronave dhe i të përndjekurve politikë. për buxhetin e vitit të ardhshëm, arrijnë në nivelin Nuk përfshihet në ushtrimin projekt t ë paraqitur, prej 1.42 miliardë lekë. Konsideroj si shumë të sepse nuk ka lindur detyrimi ligjor për t’i mbuluar. rëndësishme diskutimet në seancë plenare që u Por, kjo nuk do të thotë se nuk ka burime për të përqendruan tek nxitja e mëtejshme e procesit të futur në shtrat dhe filluar disiplinimin dhe thellimit të reformave të decentralizimit fiskal, që programimin në kohë të zgjidhjes së këtyre siç u njohë gjerësisht edhe këtu ka rritur dhe do të problemeve sensitive dhe prioritare për integrimin vazhdojë të rrisë autonominë financiare të pushtetit kombëtar. Që gjatë tremujorit të parë të vitit 2004, vendor, duke ndikuar njëkohësisht në rritjen e në një agjendë të ngjeshur veprimesh institucionale, fondeve publike për pushtetin vendor dhe në ligjore dhe ekzekutive do të ketë aksione dhe masa financimin më të mirë të shërbimeve publike që për t’u ndërmarrë në funksion të realizimit të një njësitë e qeverisjes vendore ofrojnë. Tashmë është skenari pozitiv shpenzimesh, mbështetur në të konfirmuar me rezultatet e këtij viti se të ardhurat ardhurat suplementare nga privatizimi dhe në nga taksat vendore tejkalohen në masën 6.2%, mbështetjen buxhetore të Komunitetit Evropian, që ndërsa në vitin 2004 të ardhurat nga taksat vendore realizohet në fund të tremujorit të parë të vitit që është programuar në mënyrë realiste të rriten 30% vjen. në krahasim me faktin e vitit 2003. Kjo është një Pra, kolegu Çeku, tuneli nuk lëviz, drita po rezervë për të ardhurat e pushtetit vendor krahas afrohet. Më lejoni t’ju pyes se në cilën anë të dritës taksës mbi tokën bujqësore, ku rezerva potenciale jeni? për t’u mobilizuar në përputhje me performancën Falemnderit! dhe menaxhimin që duhet të sigurojnë organet e Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Kryeministër! qeverisjes vendore në bashkëpunim me autoritetet Atëherë, zotërinj deputetë përveç paraqitjes së fiskale është një shumë prej 1.3 miliardë lekësh buxhetit, gjatë debatit u bënë 71 diskutime. Tani do resurse reale. të bëjmë votimin për prezencën dhe votimin për Duke vlerësuar, gjithashtu, shqetësimin e projektligjin. Hapet votimi për prezencën! 117 dhe Komisionit të Rendit dhe SHISH-it për financimin e 15 ministrat, pra 132 prezenca. Kalojmë votimin e sistemit të ri të pagave sipas gradave për Policinë e projektligjit “Për buxhetin e shtetit për vitin 2004”. Shtetit, në emër të qeverisë më lejoni të shpreh Votimi në parim me elektronikë. Hapet votimi. vlerësimin se mënyra e aplikimit të sistemit të ri ka Mbyllet votimi. 65 me elektronikë dhe 15 ministrat, nevojë të rishikohet. Prandaj qeveria mendon se 80 vota pro, 50 vota kundër, asnjë abstenim, 2 nuk fondet e parashikuara në buxhetin 2004 për të kanë marrë pjesë në votim. mbështetur aplikimin e sistemit të ri të gradave janë Kalojmë në votimin nen për nen me kartonë. Në të mjaftueshme. Më këtë projekt të paraqitur, të votimin nen për nen do të keni parasysh vërejtjet e përmirësuar me vërejtjet e komisioneve parlamentare Komisionit të Ekonomisë, i cili ka rakorduar vërejtjet qeveria ka siguruar financimin e të gjitha objektivave e komisioneve të tjera për të cilat foli edhe dhe prioriteteve të programit të saj të njohura edhe Kryeministri. Votat shpjegohen në fund. Dakord,
2149 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
urdhëro, zoti Londo! Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Bardhyl Londo – Nuk ka kërkuar vetëm Neni 7. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! Komisioni i Ekonomisë të bëjë ndryshime, sepse Abstenim? Nuk ka. Miratohet. ky komision është si të gjithë komisionet e tjera. Neni 8. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! Edhe komisionet e tjera kanë kërkuar të bëjnë Abstenim? Nuk ka. Miratohet. ndryshime. Unë ju kërkoj të zbatoni procedurën dhe Neni 9. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! të hidhni në votim të gjithë kërkesat që kanë Abstenim? Nuk ka. Miratohet. komisionet e tjera. Neni 10. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! Servet Pëllumbi – Zoti Londo, Komisioni i Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Ekonomisë ka një status të veçantë në rastin Neni 11. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! konkret, kur është fjala për buxhetin. ai i ka marrë Abstenim? Nuk ka. Miratohet. të gjitha vërejtjet, i ka rakorduar bashkë me ministrat Neni 12. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! përkatës, prandaj dhe e morëm për bazë votimin e Abstenim? Nuk ka. Miratohet. tyre. Neni 13. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! Po, zoti Londo. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Bardhyl Londo – Jam dakord me këtë që thoni Neni 14. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! ju, por më tregoni ligjin e Parlamentit që Komisioni Abstenim? Nuk ka. Miratohet. i Ekonomisë ka një status të veçantë dhe unë jam Neni 15. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! gati ta pranoj. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Servet Pëllumbi – Kjo është Rregullorja, kjo Neni 16. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! që zbatojmë gjithmonë. Abstenim? Nuk ka. Miratohet. Neni 1. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Neni 17, për hyrjen në fuqi të projektligjit. Kush Abstenim? Nuk ka. është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! Abstenim? Nuk Neni 2. Kush është Dakord? Ulini! Kundër? Ulini! ka. Miratohet. Abstenim? Miratohet neni 2. Votojmë në tërësi projektligjin me elektronikë. Neni3. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! Hapet votimi. Mbyllet votimi. 66 me elektronikë dhe Abstenim? Nuk ka. Miratohet me shumicë votash. 15 ministrat, 81 vota pro, 50 kundër, asnjë abstenim, Neni 4. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! një nuk ka marrë pjesë në votim. Miratohet Abstenim? Nuk ka. Miratohet. projektligji i buxhetit për vitin 2004. Neni 5. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! Atëherë, zotërinj deputetë, seancën e deklaroj të Abstenim? Nuk ka. Miratohet. mbyllur. Seancën tjetër do ta njoftojmë me anë të medias. Neni 6. Kush është dakord? Ulini! Kundër? Ulini! Gëzuar Krishtlindjet! Natën e mirë!
2150 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
E hënë, 29.12.2003 Drejton seancën Kryetari i Kuvendit, zoti Servet Pëllumbi
Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem Zoti Kryetar! zini vendet në sallë! Jo më të pakta janë ato që shkruhen këtu për Zotërinj deputetë, hapim seancën e fundit të Finon, të cilit Nano i thotë nga Miri i Xhikes, por kur sesionit të pestë të legjislaturës 16. Pra nuk është Fino i kthehet dhe i thotë se je ti që bëje orgjira me seancë e jashtëzakonshme, por është seanca e javë të tëra në hipodromin e Mirit të Xhikes, e qepi zakonshme e mbylljes së sesionit. Sot kemi dhe e mbylli gojën. Për hir të së vërtetës ai klan në dekretet e Presidentit për ndryshimet në Këshillin e regjistrat shqiptarë dhe ndërkombëtarë ka qenë klan Ministrave. kryesor i pluhurit të bardhë. Procedura është shumë e qartë, megjithatë unë Zoti Kryetar! po tregohem tolerant dhe po ju jap fjalën për Është e thjeshtë të deklarosh se është dita e procedurë, zoti Berisha. fundit e Parlamentit, por kjo është dita e zezë dhe Sali Berisha – Zoti Kryetar! dita e turpit të parlamentit, sepse sot ju sillni për të Kjo është seanca e turpit, e papërgjegjshmërisë, votuar kundrejt ryshfetit kokat mafioze më të seanca në të cilën baronët e drogës të kryesuar rrezikshme të vendit. Ju vini këtu të kompletuar, pasi nga Fatos Nano, përfaqësuesit e klaneve më Duka i krimit dhe Mumuthi i korrupsionit shpërndanë kriminale të vendit të përfaqësuar nga Fatos Nano, qindra mijëra dollarë për të blerë vota deputetësh, Agron Duka, Arben Malaj, Anastas Angjeli, Bashkim për të blerë kontestatorë, oponentë. Edhe ata të Fino, Spartak Poçi etj.. Duan të kurorëzojnë edhe duarve të pastra i sollën këtu si duart e pista. Ky njëherë veprën e tyre, duan të rivendosin drogën, kabinet më i ziu, më i inkriminuari, më i korruptuari aktet terroriste, aktet kriminale në piedestalin e që nga vitet 13 deri sot, përbën një ngjarje të zezë qeverisë. Ti je një nga trafikantët e drogës në Vlorë, në historinë kombëtare. Të mbledhësh të gjithë një nga ata të cilët për të zhdukur kundërshtarin përfaqësuesit e krimit ekonomik shqiptar, të gjithë tënd i pagove kryetarit tënd 300 mijë dollarë dhe përfaqësuesit e trafiqeve dhe organizatave kriminale tani ke mbetur si çakall i prishur. Ti i bën nder këtij e t’i vendosësh ato në qeveri do të thotë të Parlamenti, sepse ky Parlament nuk është më përgatitësh konfrontimin e pashmangshëm me Parlament, është strofull e horrave të shtetit, është shoqërinë shqiptare. Të mendosh se me lidhje të strofull e banditëve në pushtet, është strofull Qafë- krimit do të forcosh pushtetin tënd, unë ju garantoj Morinë e hajdutëve me ligj, strofull e vrasësve që se do të jetë qeveria më afatshkurtër në historinë e fshehin krimet, strofull e bandave në pushtet, strofull kombit. Të mendosh se mund të pajtohet pronari i e kriminelëve me kollare, strofull e trafikantëve të Nano Travel, i Nano Kopter me trafikantët e tjerë të kollarisur, strofull e Mirit të Xhikes, Nard Kokës, Orik drogës, do të jenë të shkurtra kohërat kur ata do të Shytit, është strofull e të gjithë organizatave përballen me mbarë shoqërinë shqiptare. kriminale të vendit. Është pikërisht Angjeli i cili në një nga deklaratat Zoti Kryetar, më lejoni të lexoj disa pasazhe për e tij i përgjigjet kryetarit tuaj. Deklaroj se është vrarë shqiptarët. Çfarë thotë arkitekti i sistemit të një njeri me makinë nga një politikan i lartë. Shpresoj korrupsionit dhe të krimit, pronari i Koko Travel, i që të mos jetë e vërtetë dhe nëse është kështu Nano Travel që i ka shndërruar kompanitë e tij në kush është? Ju bashkoj sot në lidhje të fëlliqura transportues kryesor droge. I ka shndërruar krimi, në lidhje vrasjeje, kontrabande, droge. Ju kompanitë e tij në kompani fitimesh përrallore. Do bashkoj sot në një babëzi të papërmbajtur, në një t’ju denoncoj publikisht se përfaqësoni klanet më të koncert në të cilin nuk gjen asgjë tjetër veçse klithma rrezikshme të Evropës. Anastas Angjeli është e çirrje të krimit të të gjitha ngjyrave, nga ai ordiner përfundimisht i papërgjegjshëm, i diskredituar në deri tek ai i organizuar dhe më rëndë, por në mënyrë opinioni publik. Ka prekur fondin rezervë të qeverisë, të veçantë janë trafiqet e drogës, vjedhja e financave. ka emëruar jashtë kritereve në dogana, ka përgatitur Të rikthesh Arben Malaj në financa është dhjetë herë punësimin e kushërinjve te tatimet, ka marrë shesh më e ndershme të sjellësh Lefter Cenaj në atdhe, në fshatin turistik në Ksamil, në Lezhë, në Tiranë sepse ky ka vjedhur në katër kompani, ndërsa Lefteri dhe në mbarë Shqipërinë. ka pasur vetëm një kompani. Të sjellësh Malaj në
2151 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
krye të financave është njësoj si të sjellësh Global Jozefina Topalli – Zoti Kryetar! Fud. Bashkim Fino për llogari të ortakut të tij i ka Të gjithë deputetët kanë të drejtë për procedurë, marrë me firmën e Arben Malaj jo më pak se 300 ashtu siç kemi të drejtë që pas çdo votimi të flasim milion lekë. Të sjellësh në krye të financave Arben dhe të komentojmë votën tonë. Malaj, do të thotë të sjellësh hajdutin më të madh e Servet Pëllumbi – Ajo e drejtë është e lidhur më të papërmbajtur të financave shqiptare. kur diskutohet për kalendarin ose programin dymujor, Ju nuk jeni parlamentar, ju jeni ajo specie jo kur gjithçka është e qartë. pseudoqytetarësh, jeni ajo specie individësh të Jozefina Topalli – Jo, zoti Kryetar është e zhveshur nga çdo normë, të shkëputur nga çdo lidhje shkruar në Rregullore dhe detyra e juaj është të me shoqërinë shqiptare, që jeni të lidhur me njëri- respektoni Rregulloren. tjetrin me qindra e mijëra fije krimi. Unë e kuptoj Servet Pëllumbi – Unë po ju jap fjalën për reagimin tuaj. Ju siguroj se do t’ju rezervojë edhe procedurë nga dy minuta për të mos ju mbetur unë qëndrimin tim. Opozita shqiptare do t’ju rezervojë ndonjë peng, megjithëse të gjithë fjalët që po thoni qëndrimin e saj. Shoqëria shqiptare do t’ju japë atë janë jashtë salle. që meritoni. Shihini dosjet, që i keni pothuajse të Jozefina Topalli – Zoti Kryetar! gjithë. Ju keni dosje krimi nga më monstruozet. Ai Presidenti na ka sjellë disa dekrete. Ndryshe që pagoi largimin e Niko Betonit është i akuzuar nga herë të tjera, në çdo dekret flitet për çdekretim nga qeveritarët e tij si trafikant kryesor droge në dhe emërim brenda të njëjtit akt. Është hera e parë Vlorë dhe me paratë e drogës likuidoi kundërshtarin që sillet në këtë formë dhe mua më duket se është e tij. Sa më shumë bërtisni, aq më shumë dëshmoni jo normale, jo ligjore, duke i hequr të drejtën disa se çfarë jeni. deputetëve që mund të dëshirojnë të votojnë për një Zoti Kryetar, mendoj se kjo seancë është dita e çdekretim me po dhe me një dekretim për jo. turpit në historinë e Parlamentit. Është dita e E para, ju nuk i jepni mundësi deputetëve të papërgjegjshmërisë së madhe. Dua të them se ata votojnë sipas vullnetit të tyre. që mendonin se ju, zoti President, do të ishit një E dyta, e ndjej për detyrë që të shfrytëzoj këtë faktor dhe pengesë kundër korrupsionit, ata sot rast për të kërkuar ndjesë për votën që i kam dhënë kuptuan se ju jeni kapaku i luftës kundër dy vjet përpara dekretuesit të këtyre emrave. Si korrupsionit, sepse ju jeni një bashkautor i sistemit qytetare e këtij vendi unë turpërohem për Presidentin të korrupsionit dhe se me dekretimet e sotme ke e vendit tim që po në këtë sallë, po në këtë tribunë, ngjyer penën tënde, karrigen e presidentit në krimin vetëm dhjetë ditë përpara i tha në një mesazh e organizuar, në korrupsionin më të madh që historia shqiptarëve se nuk dekreton ministra të përfolur. Si e vendit ka njohur. qytetare e këtij shteti turpërohem për Presidentin Shoqëria shqiptare është shumë e vendosur, se që nuk respekton doktrinën kuhtetuese, që kur ata që ju i presupozoni si gomerë të kuq, do t’ju ndryshojnë 60% e vendeve ministrore është i tregojnë Lanën shumë shpejt, do t’ju tregojnë vendin detyruar të fillojë rivotimi nga Kryetari i Kabinetit, ju kriminelë të kollarisur, që bëni drogën, gjë që nuk e bëri. korrupsionin, vidhni financat, që vendosni monopolet, Zoti Kryetar jam e detyruar që t’ju them, duke iu që rrisni taksat për t’u pasuruar. referuar Kushtetutës së Parlamentit, nenit nr. 137, Më mbetet të denoncoj para opinionit publik ju detyroheni të mos fusni në rivotim emra që janë shqiptar dhe ndërkombëtar këtë moment, këtë rrëzuar njëherë pa kaluar tre muaj. Natyrisht, nuk zhvillim, i cili, jam i bindur se do të ketë pasoja mund të rri pa i bërë një pyetje Kryeministrit, katastrofale për ekonominë shqiptare. Ai që mendon pavarësisht se është kundërshtari im politik: A ka të zgjidhë krizën e tij duke pushtetuar të gjithë klanet pasur fatkeqësinë për të vrarë atë zotërinë nga kriminale, do të marrë vendin e turpit në historinë e Durrësi apo jo? këtij vendi, do të marrë vendin që i takon. Ky është Servet Pëllumbi – Zoti Bode. Fatos Nano. Ridvan Bode – Falemnderit, zoti Kryetar! Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, kërkoj Për procedurë, do të mundohemi të shprehim mirëkuptimin tuaj, sepse procedura është shumë e atë qëndrim, që do të ishte normale ta shprehnim qartë. Ne kemi për të votuar dekretet e Presidentit, të me diskutime të rregullta, sepse nuk ka ndodhur cilët nuk diskutohen , por vetëm votohen. Megjithatë, ndonjëherë në këtë periudhë të pluralizmit politik po i jap fjalën zonjës Topalli për procedurë. në Shqipëri që të ndryshohet një kabinet nga e para
2152 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
dhe që të mos lejohet që të bëhet diskutim në dekretet e Presidentit. Për sa i përket problemit që Parlament. Këtu nuk kemi të bëjmë me një votim të ngrihet, që është qeveri e re apo jo, ju duhet e dini një emri, por kemi plot 12 ndryshime. Rreth 60% të se neni 96 i Kushtetutës thotë: “Kryeministri votohet posteve të kabinetit aktual detyrohet të në dy raste: me program dhe me kabinet, në fillim rikompozohet, të rialokohet një kabinet dhe juve ju të legjislaturës dhe kur vendi është vakant.”. vjen çudi se përse ne kërkojmë të drejtën për të Aktualisht, asnjëri prej këtyre rasteve nuk është folur. Do flisnim gjerë e gjatë për këtë qeveri për aktualisht. Ndryshimet që bëhen në kabinetin kusuret që ka ajo për programin e saj, për bllokimin qeveritar janë ndryshime plotësisht në përputhje me e zgjatur të krizës, për largimin e vendit nga kushtetutën dhe dekretet e Presidentit janë, perëndimi, për varfërimin e shqiptarëve, për bllokimin gjithashtu, në përputhje me Kushtetutën. Në qoftë e biznesit, për mbretërimin e krimit, për shndërrimin se në një dekret është vënë edhe lirimi i një ministri e Shqipërisë në vendin e trafiqeve, etj, gjëra që dhe ngarkimi i një tjetri, kur është fjala që ministri tashmë dihen. Por, Kryeministri preferoi të na e lëviz brenda për brenda kabinetit qeveritar, nuk ka mbyllë gojën, të na sjellë disa dekrete ku dekretohet asnjë shkelje, sepse të dyja këto janë fiksuar në ngarkimi, dekretohet shkarkimi. Ne kemi nevojë nene të veçanta. Në një njëjtën kohë, në Kushtetutë për të diskutuar, sepse këtu sot nga ana procedurale ose në ligje të tjera nuk është se si duhet formuluar kemi një rikompozim total të qeverisë. Futen individë, dekreti. Kjo është kompetencë e presidentit. parti politike në një koalicion dhe me një program Zotërinj deputetë, ju ftoj që të kthehemi tek që muaj më parë e kanë votuar kundra. Nuk e di se procedurat normale të votimit të dekreteve të si do ta ndjente veten Partia Social Demokrate, kur Presidentit. Për procedurë nuk kemi se çfarë të merr pjesë në një kabinet programin e të cilit e nuk diskutojmë. Megjithatë unë po iu jap fjalën disave e ka votuar disa muaj më parë! Këtu ka imoralitet. që po këmbëngulin. Nga pikëpamja politike qeveria nuk funksionon me Po, zoti Haklaj. Nëse nuk flisni për procedurë, një program të shprehur qartë dhe partitë e koalicionit do ju pres fjalën. që marrin pjesë në të, të mund të shprehen se janë Azgan Haklaj – Falemnderit, zoti Kryetar! dakord me programin qeverisës të miratuar një vit Kaluam dy momente evenimente shumë të më parë. janë parti të cilat kanë votuar në mënyrë rëndësishme të jetës politike shqiptare, siç ishte të vazhdueshme kundër praktikave, programeve të buxheti i shtetit dhe sot që po kalojmë qeverinë e qeverisjes që ata sot kanë vendosur t’i japin votën. rikompozuar nga zoti Kryeministër. Servet Pëllumbi – Zoti Bode, mbaroi koha. Në radhë të parë, unë jam këtu për të protestuar Ridvan Bode – Thërriten në të njëjtin kabinet për ndalimin e dhënies së fjalës sime nga televizioni individë që kanë akuzuar në mënyrë publike njëri- shtetëror, sepse jemi këtu për të komunikuar me tjetrin me akuza shumë të rënda. Krijohet precedenti zgjedhësit tanë dhe natyrisht nëpërmjet kësaj më i rëndë i politikës shqiptare. Kryeministri aktual tribune. i ka marrë me radhë i ka akuzuar ata që sot i thërret Zoti Kryetar, ju thatë se nëse nuk jeni për në qeveri për t’u kërkuar votën. Kjo nuk është qeveri procedurë do ju ndërpres fjalën. Unë nuk e marr e programeve, e zgjidhjes, e moralit, kjo është qeveri shpesh fjalën. Por, të jeni i bindur se nuk mund të e numrave dhe numrat në këtë moment të vështirë më ndaloni fjalën. Unë po flas edhe për qeverinë, janë amoralë për ju, të nderuar deputetë, që do të edhe për buxhetin. votoni këtë kabinet që mund të jetë historik dhe I nderuar Kryetar! unikal në historinë e Shqipërisë nga mënyra se si Të nderuar zonja dhe zotërinj deputetë! Vendosa kompozohet, se si formohet, nga mënyra se si kalon të marrë fjalën jo për radhë dhe obligim, por për në këtë seancë të Parlamentit. hidhërim dhe shqetësimin më të madh që kam Servet Pëllumbi – Zoti Bode, uluni në vend se ndjerë në jetën time politike. sot paraqitet para koha mbaroi. popullit shqiptar qeveria më e papërgjegjshme, më Zotërinj deputetë, nuk marrim në analizë e përfolur individualisht dhe kolektivisht, më e qeverinë, por kemi për të votuar dekretet e korruptuara deri në limitet e korrupsionit, më e Presidentit. Këtu nuk ka vend për procedurë. Në pabesueshmja, më e tmerrshmja në botën moderne qoftë se keni vërejtje për qeverinë, kur të fillojë sesioni të mijëvjeçarit të ri. Nuk kam besuar kurrë në tjetër kërkoni interpelancë, mocione etj., ç’të doni, grupimet tuaja social komuniste të pamoralshme kjo është e drejta juaj. Sot ne kemi për të votuar dhe përfituese. Nuk më ka bindur kurrë as ndarja
2153 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
juaj kur nuk ndaheshit për principe, por për ndarje kush do të kënaqet dhe kush nuk do të kënaqet, telash të pasurisë kombëtare dhe prioritetet tuaja por në ç’rrugë është orientuar Shqipëria. Për fatin e tek armiqtë tanë shekullorë. Ju sot po e ktheni në keq, pavarësisht nga lavdia që i vesh vetes qeveria kartodrom qeverinë për të injoruar përgjithmonë e sotme, duket qartë se Shqipëria është në atë rrugë pluralizmin dhe demokracinë në Shqipëri. Ju, Zoti që nuk duhet të jetë. Kjo qeverisje e ka nxjerrë në Kryeministër, doni të tejkaloni edhe Enver Hoxhën ankand Shqipërinë duke e bërë si njolla e turpit, kur nuk përfillni asnjë vullnet politik. korrupsionit dhe e krimit të organizuar. Është kjo Servet Pëllumbi – Zoti Haklaj, mbaroi koha, qeverisje që e ka lënë jashtë dyerve të integrimit do ju pres fjalën. Shqipërinë. Thanë se do të integrohemi brenda Hazgan Haklaj – Ju pështyni e lëpini, shaheni gjashtë mujorit të presidencës italiane dhe askush e putheni, e akuzoni njëri-tjetrin për AIDS, martoheni nuk mban asnjë loj përgjegjësie për hapjen ose e divorcoheni, celebroheni me kontrabandën. moshapjen e negociatave. Servet Pëllumbi – Zoti Haklaj, ju preva fjalën. Unë iu them të gjithë deputetëve, sidomos atyre Zoti Haklaj, po bëni figurë jo të mirë, sepse unë jua të opozitës që kanë dëshirë të shprehen në raport kam prerë fjalën. Ju lutem, uluni nga podiumi! Zoti me votuesit e tyre për qëndrimin që kanë karshi Haklaj, kjo nuk është seancë për fjalime të tilla. kësaj qeverie, do të ishte gabim i madh që të kalojë Unë jua kam prerë fjalën, po flisni kot. Unë ia dhashë si një votim rutinë. Unë mendoj se ka ardhur koha fjalën dhe ai abuzoi me të. që qytetarët shqiptarë të dëgjojnë jo vetëm thjeshtë Zotërinj deputetë, ju po e shihni se si po abuzohet emra ndryshimesh në kabinet apo ngacmime në me kërkesën për procedurë. Unë i preva fjalën zotit raporte personale, por kush është politika dhe Haklaj, megjithatë ai mendon se trimëria tregohet përgjegjësia që ka Kryeministri, ku do të arrijë duke shkelur Rregulloren. Kryeministri me ndryshimet e tij. Pastaj të shikojmë Zoti Mediu për procedurë. se si votohet. Njëkohësisht të merren në analizë Fatmir Mediu – Zoti Kryetar! ajo pjesë e deputetëve të Partisë Socialiste, të cilët Së pari, unë mendoj se ne jemi në një moment nuk ndodhen në këtë sallë për shkak të presionit shumë të vështirë, pas gjashtë muajsh qeverisje që ka brenda për brenda kësaj partie, por që janë antikushtetuese dhe ky votim nuk mund të kaloj si në të njëjtën logjikë që Shqipëria nuk po qeveriset. votim i radhës dhe Parlamenti të shndërrohet në një Servet Pëllumbi – Ju e keni pasur prej kohësh rreshtim buratinësh, të cilët mund të flasin vetëm mundësinë që të bënit një mocion mosbesimi, që me komando. Në qoftë se një pjesë e deputetëve të të thoshit të gjitha këto. Këtë nuk e keni bërë. Sot, Parlamentit shqiptar e kanë pranuar këtë rol, unë ne kemi dekretet e Presidentit për të votuar dhe besoj se opozita shqiptare nuk ka përse ta pranojë dekretet, sipas Rregullores dhe Kushtetutës, nuk këtë pozicion dhe këtë rol. Prandaj, është më se e bëhen me debat. Megjithatë unë do t’i jap fjalën domosdoshme që të shprehet qëndrimi i deputetëve, kryetarëve të grupeve. sepse janë përfaqësues të popullit edhe në Zoti Ndoka. ndryshime të tilla. Nuk jemi në ndryshim normal, Nard Ndoka – Falemnderit, zoti Kryetar! zoti Kryetar. Keni qenë ju, Kryetari i shtetit, Është normale që sot kalohen disa dekrete të përfaqësues të ndryshëm të institucioneve Presidentit, por aspak normale të mos zbatohet ndërkombëtare që kanë shprehur në mënyrë të Rregullorja. Në bazë të Rregullores është e shprehur vazhdueshme që ky vend po qeveriset në mënyrë qartë se do të shprehen para votimit të gjithë grupet antikushtetuese. parlamentare. Ose do të flasin kryetarët e grupeve Zoti Kryetar, vetëm në Shqipëri ndodh që të parlamentare, ose një përfaqësues nga grupet. Nuk qeveriset në mënyrë antikushtetuese e askush të është mirë të kalojmë në anarki të thyejmë mos mbajë përgjegjësi dhe Kryeministri ta kalojë si Rregulloren pa asnjë lloj motivi, se kjo bëhet rrugë të jetë një çështje e radhës çështjen e votimit të më herë pas here, por të vazhdojmë të procedojmë në shumë se 2/3 e kabinetit. Prandaj, mendoj se është bazë të kësaj Rregullore që ne vetë e kemi miratuar. më se legjitime të diskutojmë edhe për një arsye Besoj se është e domosdoshme që grupet shumë të madhe, se nuk është thjeshtë çështje parlamentare duan të shprehen me një përfaqësues ndryshimit të disa emrave, por rrugës në të cilën do për të marrë pjesë në diskutimin e këtyre dekreteve të ecë Shqipëria. Nuk është thjeshtë se kush do të që do të kalojmë sot. jetë ministër i një portofoli apo i një portofoli tjetër, Servet Pëllumbi - Falemnderit, zoti Ndoka!
2154 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Zoti Laço. Së pari, në lidhje me dekretet, unë kam për të Teodor Laço – Falemnderit, zoti Kryetar! thënë për procedurë që Presidenti më mirë të kishte Mua më duket se jemi në një moment të tillë që heshtur se sa të na jepte disa paralajmërime dhe kërkon një debat të vërtetë jo thjesht sepse qeveria pastaj të mos i mbante. Më mirë të kishte heshtur, ka qenë në një krizë të gjatë dhe tani vjen me se asnjëri nuk e detyron që të japë gjykimet e veta pretendimin që të kompletohet, por për arsye se ne para kësaj çështjeje kemi të drejtë që pas çdo votimi të shpjegojmë Së dyti, dua të them që informatat kundër disa votën, në qoftë se do të zbatoni Rregulloren ashtu ministrave të rinj apo të vjetër, që dekretohen dhe siç duhet. Që të mos flasim për 12 ndryshimet, unë çdekretohen, unë nuk i kam nga shokët e mi, unë i e gjykoj të drejtë që t’u jepet fjala kryetarëve të kam nga vetë Kryeministri i vendit, i cili sipas grupeve parlamentare, por edhe deputetëve të tjerë dëshirës i ka nxirë sa ka mundur dhe pastaj i ka të cilët njëkohësisht do të shpjegojnë votën e tyre zbardhur sa ka mundur. kundër, kur është fjala për të shpjeguar votën. Nuk Së treti, dua të them se unë nuk e kam njohur mund të mohoni të drejtën që ka deputeti për të të ndjerin Islami nga Shkallnuri, e kam dëgjuar nga shpjeguar shkakun se përse voton kundër, përderisa gazetat e ndryshme edhe nga bashkëshokë të kemi të bëjmë me një votim të hapur. Pavarësisht Kryeministrit, të cilët duket se kanë pasur ndonjë se Rregullorja nuk parashikon debat për dekretet, arsye për të folur lidhur me vrasjen e tij. Është mirë debati është i nënkuptuar. Unë mendoj se debati në nderin e Kryeministrit që të japë shpjegime për duhet të bëhet. këtë çështje. Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Laço. E Ju, zoti Kryetar, thatë se nuk ka ndryshuar ndonjë drejta për të shpjeguar votën për të gjithë deputetët, program i qeverisë, unë shoh edhe ndryshimin e por ne ende nuk kemi filluar procesin e votimit. vetë aleancës. Ajo quhej Aleanca për Shtetin, tani Zoti Dedja. quhet Aleanca për Integrimin. Unë do të thosha se Taulant Dedja – Falemnderit, zoti Kryetar! ajo ka qenë aleancë kundër shtetit dhe tani mund Dje në kryeqytetin e Shqipërisë, në Tiranë, u të jetë aleancë kundër integrimit. zhvilluan zgjedhjet e pjesshme për Kryetarin e Falemnderit! Bashkisë së Tiranës dhe tashmë të gjithë qytetarët Servet Pëllumbi – Falemnderit! e Tiranës dhe të Shqipërisë janë njohur me rezultatin Zoti Rroqi. dhe me fitoren e padiskutueshme të zotit Edi Rama, Shpëtim Rroqi – Zoti Kryetar! Kryetarit aktual të Bashkisë së Tiranës, i cili është Së pari, në mbështetje të fjalës së zonjës Topalli edhe përfaqësues i Partisë Socialiste të Shqipërisë. edhe unë kërkoj ndjesë për votën pro që kam dhënë Përse e bëra këtë parantezë? Për t’u thënë për Presidentin e shtetit, i cili deklaroi se nuk do të kolegëve të nderuar të opozitës se me mënyrën që dekretonte ministra të përfolur, ndërkohë që ata janë po veprojnë në këto seanca, ku e shohin se dekretuar. Njëkohësisht, nuk kemi asnjë kërkesë maxhoranca jonë është e garantuar, po bëhen të ndjese publike nga zoti Kryeministër që i ka bërë lodhshëm. Në fakt nuk po bëhen të lodhshëm për këto akuza. ne, se ne si KPD-arë që jemi ia kemi marrë dorën Së dyti, mendoj që në këtë seancë çdo dekret dhe i përballojmë edhe dy ditore, edhe tre ditore, dhe çdo votim duhet të diskutohet, është e drejta e edhe natën e Vitit të Ri, po të kenë dëshirë, por në çdo deputeti. Këtu po mundohet të kalohet një qeveri fakt po bëhen të lodhshëm për qytetarët shqiptarë, që do të trajtojë Shqipërinë, një qeveri që u vetëfut të cilët këto ditë e kanë mendjen për festën e Vitit në krizë për muaj të tërë, ndërsa tani me llogarinë e të Ri, te përgatitjet. Pra, do të ishte mirë të mos i numrave dhe me ngopje interesash personale vjen lodhnim, hajdeni t’i votojmë ato dekrete. Do të ishte këtu për të kaluar një qeveri sikur të kalonte një mirë që opozita të vepronte më qetë, se ndoshta grup kopshti. kështu do të vijë një ditë që t’i bindë shqiptarët për Unë deklaroj votën tonë kundra dhe, ju lutem, t’u marrë atyre maxhorancën, sepse kështu si e ka për çdo votim ne do të kërkojmë fjalën për shpjegim nisur në çdo votim nuk ka për ta marrë asnjëherë vote. maxhorancën. Falemnderit! Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Dedja! Servet Pëllumbi – Falemnderit! Zoti Arbnori. Zoti Topi. Pjetër Arbnori – Të nderuar zotërinj deputetë! Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar!
2155 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Në fakt e quaj obligim në emër të grupit t’ju rëndësishëm, pikërisht duke rënë në kundërshtim rikërkoj zbatimin e Rregullores së Parlamentit për me parimet e respektimit të institucioneve të shtetit, t’i dhënë fjalën për procedurë të gjithë kolegëve të duke u bërë palë me ju. Të paktën mos u bëni ju Grupit Parlamentar të Partisë Demokratike, të cilët palë me këtë dyshe e cila po e fut vendin në krizë të që në fillim të seancës kanë kërkuar të thonë diçka thellë institucionale. Sa për program e sa për për këtë seancë shumë të rëndësishme. Unë e personalitete në qeveri janë personazhe të ricikluar. kuptoj shumë mirë nxitimin tuaj dhe të atyre që janë Zoti Kryeministër me të tjerët, në mënyrë ulur në karriget ministrore. Të jeni të sigurt se të reciprokisht të merituar kanë shkëmbyer batuta për gjithë kanë biletat e prenotuara për të festuar festat gjëra shumë të rëndësishme, shumë serioze. Nuk i e fundvitit në perëndim, në hotele shumë luksoze, keni lënë hapësirë deputetëve të opozitës për të ndërkohë që do të lënë në errësirë, në mjerim e në bërë oponencën në këtë kuptim, i keni bërë ju të varfëri shqiptarët, të cilët pas dy netësh për ironi të gjitha. Keni ardhur këtu të bëni kalimin formal të fatit, duke iu referuar shprehjes tradicionale që “çdo radhës. Ne do të rezervojmë të drejtën që në emër popull e meriton qeverinë që ka”, do të detyrohet të të opozitës të shpjegojmë votën tonë kundër. ngrejë një dolli për ato që meriton t’i ketë mbi kokë. Edhe njëherë, zoti Kryetar, unë ju kujtoj t’i jepni Unë jam këtu jo vetëm në emër të grupit parlamentar, fjalën për procedurë kolegëve tanë deputetë, sepse por jam edhe deputet i zgjedhur drejtpërdrejtë dhe, ata e kanë kërkuar fjalën. meqenëse situatat këtu shpeshherë kanë marrë Falemnderit! pamje paradoksale, unë do të bëjë komunikimin tim Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, desha të të drejtpërdrejtë me zotin Kryeministër, të cilin e sqaroja edhe njëherë që parlamentet funksionojnë ftoj së paku të më shohë në sy. me maxhorancë dhe opozitë, funksionon sipas një Së pari, ju vazhdoni të jeni në krye të qeverisë Rregulloreje, kur janë dekretet veprohet sipas pa strukturë e formë sa kohë që midis jush ka dekreteve, kur janë projektligje, veprohet sipas personazhe të përçudnuar e të deformuar si në trup projektligjeve. Askujt nuk i mohohet e drejta të e moral, zvarranikë e pa personalitet, ndonëse jeni shpjegojë votën. Zoti Gjana, rendi i ditës është futur në librin e shtëpisë gjithçka pasi ju e meritoni. miratuar që në mbledhjen e Byrosë dhe në sallë kur Së dyti, ju keni qenë i aftë të t’i faturoni e lajmërova. E kemi deklaruar në mbledhjen e institucionit të Presidentit, opozitës duke qenë i Byrosë që seanca e fundit do të jetë për dekretet e bindur për të kundërtën, duke na dhënë ne të gjithëve Presidentit. Unë nuk ju kuptoj ju, zotërinj të opozitës, që e kemi mbështetur zotin President mundësinë sepse pa ardhur dekretet ju flisni vetëm për dekretet, ta meritojmë të qeverisemi nga ju. sot që erdhën dekretet, jeni kundër dekreteve. Ju Së treti, ju asnjëherë nuk keni rrezikuar nuk jeni koherent në qëndrimet tuaja. seriozisht, pasi në ditë të vështira keni pasur miq të Zotërinj deputetë kërkoj edhe njëherë blerë edhe në opozitë, të cilët ndonëse kanë marrë mirëkuptimin tuaj të zbatojmë Rregulloren, të votat e së djathtës ju kanë mbajtur në jetë si për të votojmë dekretet. Në qoftë se doni precedent për të treguar se ju përfaqësoni edhe interesat e të bërë zhurmë, siç keni bërë edhe herë të tjera, mund përndjekurve apo të ish pronarëve, të cilët mesa ta bëni, por opozita nuk është baras zhurmë. duket e meritojnë t’ju kenë ju në drejtim. Zoti Spahia. Së katërti, ju nuk keni rrezikuar nga aleatët tuaj Eqerem Spahia – Falemnderit, zoti Kryetar! pasi ata janë personazhe multiplikativë të vizatur Realisht nuk kemi pasur qeverisje prej shtatë nga ju, zoti Kryeministër, prandaj ata kanë pranuar vitesh, por edhe një kabinet formal kemi më shumë të qeverisen nga ju pasi të kanë merituar. se gjashtë muaj që nuk e kemi dhe opozita ka qenë Së fundi, ju keni pasur meritën të hyni në e vendosur të sillte dy ministra të munguar për t’i internacionalen e të majtëve si përfaqësues tipik i votuar. Ne nuk kërkojmë që të pengojmë kabinetin shtresës së pasanikëve të ri, duke i dhënë mundësi qeveritar, por ne kërkojmë që të ndiqen të gjitha shqiptarëve, popullit më të përvuajtur e më të varfër procedurat për kalimin e miratimit të një qeverie në të kontinentit që pas dy netësh të ngrenë një dolli Kuvend. në errësirë për ju duke të merituar plotësisht. Ne jemi në opozitë dhe, sigurisht, nuk i kemi Dilni nga kjo situatë paradoksale, së pari ju, zoti numrat e domosdoshëm për ta rrëzuar këtë qeveri, Kryetar i Kuvendit, sepse zoti Presidenti i Republikës por ju e dini shumë mirë që maxhoranca juaj nuk e humbi sfidën e tij në krye të atij institucioni të është një maxhorancë e konfirmuar në elektorat.
2156 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Pra ne nuk kemi një maxhorancë të dalë nga Pal Dajçi – Falemnderit, zoti Kryetar! elektorati po zoti Fatos Nano atë që kishte menduar Do të kisha dëshirë të më dëgjonit. Unë mund për presidentin e tij për sa i përket Dushkut, e futi t’ju them sot të gjithë shqiptarëve nga kjo tribunë se në qeveri, numrat e deputetëve të Dushkut për të kjo është kartolina e Vitit të Ri që Presidenti i kaluar këtë kabinet qeveritar. Republikës u bën shqiptarëve, të cilët janë pa drita, Shqiptarët janë të interesuar jo për ndërrimin e janë pa ujë, janë pa punë. Kam pasur fatin që isha emrave të ministrave, sepse ministrat janë ndërruar te Komisioni i Fajdeve. Zoti Malaj, ta kam treguar nga të gjithë këta deputetë që janë këtu dhe nuk faturën. Jemi ballafaquar. Të thashë faturën 50 emocionon asnjë emër asnjë shqiptar, por duan të milionëshe dhe do ta them prapë sot dhe do të vijë dinë se sa do të jenë të realizueshme ato premtime dita kur do ta paguajë. që ju i keni dhënë Romano Prodit, siç e mashtruat Prandaj do të doja ta thosha këtu që nga kjo më 31 janar kur firmosët për hapjen e negociatave. qeveri me këtë fytyrë. Pashë dhe reagime nga Shqiptarët janë të interesuar se sa ky kabinet i ri shumë kolegë këtu. Unë ju shoh në fytyrë dhe ju e qeveritar do të realizojë ato që morët përsipër në di që nuk e pranoni, sepse pothuajse 80% e Samitin e Selanikut. Shqiptarët janë të interesuar ministrave nuk flasin njëri me tjetrin. Jeni sharë e që ky kabinet i ri, a do të bëjë dëmshpërblimin e ish ofenduar, ashtu si të gjithë shqiptarët ju kanë parë. të përndjekurve dhe ish të burgosurve politikë, a do Keni kthyer dhe Parlamentin ashtu si KPD-në. Këtu të bëjë kthimin e pronave të pronarëve legjitimë, a ka disa njerëz që e kanë mendjen te mandati i do të eci në rrugën e reformave ashtu siç keni deputetit dhe jo te elektorati, sepse nëse do të kishte deklaruar. Por shqiptarët janë të bindur se ky kabinet shqiptarë këtu sot duhet të çoheni dhe të thoni si i ri nuk do t’u sjellë asgjë atyre porse vetëm se do po i festojnë shqiptarët festat e Vitit të Ri, me drita, t’u shtojë edhe më shumë varfërinë dhe mjerimin, me rend, me qetësi?! Pra kjo është qeveria që ne i sepse nuk janë ministra që nuk janë provuar në paraqesim shqiptarëve. Bravo i qoftë dhe Presidentit qeverisjen e tyre. Të gjitha ministrat janë të provuar sepse hyri në marrëveshje, hyri në lidhje me këta e të stërprovuar, madje një pjesë e mirë e tyre janë të dhe shqiptarët e mësuan se Presidenti i rregulloi akuzuar drejtpërdrejtë nga Kryeministri Fatos Nano. punët e tij nëpërmjet Kryeministrit dhe se Unë kam qenë nismëtar i ngritjes së një Kryeministri e ka mendjen te celulari dhe mesazhet komisioni parlamentar me 28 firma të deputetëve që shkëmbejnë njëri me tjetrin dhe nuk e ka mendjen për të hetuar akuzat e Fatos Nanos ndaj ish te ajo Qeveri, e cila me këto parime demokratike ministrave të kabinetit Meta. Dhe me sa duket ka kur ndryshohet më shumë se 70% e Qeverisë, duhet ardhur koha që t’i plotësojmë dhe 7 firma dhe të të paraqitet një program i ri. Cilin program do të ngrihet ky komision hetimor parlamentar për të bërë zbatojë kur 10 ministra shkarkohen? Ministri tjetër? të mundur verifikimin e akuzave të Fatos Nanos ndaj Pa e lexuar programin e tij dhe e patë se si e kaluat këtyre ministrave që sot kërkon t’i rikthejë në buxhetin. kabinet. Prandaj kjo është një shkelje dhe do t’ju lutesha Prandaj, shqiptarët sot shohin jo një qeveri që shumë dhe në emër të shumë kolegëve të tjerë, do të jetë në shërbim të tyre por një qeveri që do të kolegët të cilët iu kanë kthyer në estradë, mos u marrë mandatet dhe do të dalë nga kufijtë aktualë bën më qesharakë, por jepni votën kundër kësaj të shtetit shqiptar për t’u kthyer nesër, pas qeverie në mënyrë që ne të bëjmë një zgjidhje tjetër pushimeve të janarit, dhe për të vazhduar në rrugën për shqiptarët. e tyre të kahershme në kaq vite. Falemnderit! Në emër të Grupit Parlamentar të Partisë Lëvizja Servet Pëllumbi – Zoti Dajçi nuk ka asnjë e Legalitetit shprehim votën kundër këtij kabineti rregull të shkruar diku që të thotë se po të dhe njëkohësisht kërkojmë edhe nga të gjithë ndryshohen disa ministra, të vijë i tërë kabineti dhe deputetët të cilët nuk shohin asnjë rreze shprese te programi. Zoti Skuqi. kjo qeveri, e kam fjalën për deputetë brenda radhëve Luan Skuqi – Falemnderit, zoti Kryetar! të maxhorancës, të votojnë kundër. Seanca e sotme pa dyshim është kurorëzimi i Falemnderit! një turpi të madh, të cilin na e ka servirur Servet Pëllumbi – Falemnderit! maxhoranca e gjymtuar socialiste në këtë prag të Atëherë, nga kryetarët e grupeve? Po, urdhëro, Vitit të Ri. Propozimi i emrave për anëtarë të zoti Dajçi. Dy minuta. Qeverisë përbën një turp të madh, në radhë të parë
2157 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
sepse vijnë nga ai Kryeministër i cili në mënyrë Çështjet që diskutojnë dhe kolegët e tjerë janë antiligjore bllokoi ndërtimin e komisionit hetimor për çështje që pranojnë apo nuk pranojmë dhe pse po vrasjen e Shkallënurit, në të cilën ai akuzohet vetë diskutojmë që në rendin e ditës. Mënyra se si si personi kryesor. paraqiten çështjet janë jo në përputhje as me E dyta, pasi ndërtoi një qeveri të tipit gomone rregullat, as me Rregulloren, as me moralin politik, para disa vitesh, për gjashtë muaj përdori këtë as me detyrat që ka Parlamenti. gomone të shpuar për të integruar vendin dhe në Ju keni harxhuar qindra orë mbledhje partiake vend që ta integrojë atë e çoi akoma më thellë në këto gjashtë muaj për të ardhur deri në ditën e sotme varfëri e në mjerim dhe larg Evropës. dhe nuk keni kurajë që të lini Parlamentin, i cili duhet E treta, në këtë Qeveri janë propozuar të t’i japë konfidencën Qeverisë. Normalisht më në fund bashkëqeverisin njerëz me akuza të ndërsjella për me vota. Por funksion derivat i Kuvendit është njëri-tjetrin, me fakte të ndërsjella. Pra, në të vërtetë qeverisja, jo derivat i qindra orëve mbledhje partiake. nuk kemi një Qeveri, por një fole gjarpërinjsh. Prandaj, hapni më shumë hapësirë për Parlamentin, E katërta, kjo është një Qeveri e blerë nga paratë që të gjithë të thonë fjalën e tyre dhe pastaj sigurisht e pista të klaneve dhe të mafias që sot ka uzurpuar do të shkoni në votim. pushtetin në Shqipëri. Por përpara se të shkojmë në votim mos harroni E pesta, kjo periudhë ka qenë një nga periudhat se kemi dy ndryshime themelore. Së pari e keni më të zeza të politikës shqiptare dhe i ngjan politikës shpërbërë të gjithë Qeverinë. Janë 19 dekrete të së periudhës së tufëzimit. Ramiz Alia me dhunë e Presidentit. Numëroji, zoti Pëllumbi, i ke përpara, diktaturë tufëzoi bagëtitë në këtë vend dhe mjeroi janë 19. Lëviz të gjitha kabinetet, të gjitha portofolat, shqiptarët, ndërsa Nano, me dhunë dhe para, pasi më të rëndësishmet e këtij vendi, me financa, me tufëzoi kongresin tuaj, tufëzoi KPD-në e tani po ekonomi, me ministri të jashtme, me rend e të gjitha tufëzon Parlamentin. të tjerat. Veç kësaj ke shkuar te Presidenti i Prandaj zotërinj, t’i themi “jo” kësaj Qeverie dhe Republikës me Kryeministrin tënd dhe vjen këtu në të japim një zgjidhje të re për shqiptarët. Parlament me një koalicion të ri, pra do të thotë me Falemnderit! një program të ri, të cilin nuk e shohim asgjëkund Servet Pëllumbi – Jeni plotësisht të lirë t’i thoni të shkruar. “jo” sa herë të doni, por Parlamenti ka rregulla, do Së treti, unë jam deputet i këtij Kuvendi, kam të votojë dhe votohet me shumicë. Pra, zoti Gjana dëgjuar një raport të Presidentit të Republikës, më për dy minuta. është adresuar. Edhe mua, edhe juve dhe të gjithë Jemin Gjana – Zoti Pëllumbi, së pari me ju. kolegëve të tjerë na është adresuar një raport. Në Nuk është e vërtetë që ju e keni miratuar që sot në qoftë se na është adresuar formalisht, është çështje seancë plenare do të diskutohen dekretet e tjetër. Në qoftë se na është adresuar sipas të drejtës Presidentit, në Byronë Parlamentare. Të paktën unë që jep Kushtetuta dhe Rregullorja e këtij Kuvendi, nuk e kam në informacionet, as nga kryetari i grupit atëherë më lejoni t’i kërkoj Presidentit të Republikës tim parlamentar as nga ndonjë kryetar i grupeve të që, në zbatim të atij raporti që ka paraqitur këtu të tjera, as nga ndonjë komunikim i juaji këtu në seancë më bëjë të qartë, të bëhet transparent, për plenare. Keni njoftuar në media që sot do të mblidhet deklarimet që i ka bërë këtij Kuvendi, për atë çfarë seanca plenare dhe keni bërë të qartë dhe objektin. ka deklaruar në raportin e tij adresuar Kuvendit. Gjithë debati ynë këtu nuk është për dekretet. Së katërti, ne kemi hapur një proces në këtë Së pari është për rendin e ditës. Një rend dite i Kuvend. Ju e keni mbyllur me një votë ilegjitime dhe padiskutuar dhe i pamiratuar me konsensus në kjo nuk ka të bëjë me ndonjë çështje tjetër, përveçse Byronë Parlamentare hap diskutim dhe shkon në me atë që lidhet që do të rimandatojë Qeverinë, me votim në seancë plenare. Në këtë kuptim ju nuk Kryeministrin e vendit. Është krijuar një komision keni asnjë të drejtë dhe ju hapët seancën duke thënë: parlamentar. E keni mbyllur në mënyrën më të ‘do të votojmë dekretet’, në një kohë që dekretet paligjshme, antikushtetuese, në kundërshtim me nuk janë ende në rendin e ditës, nuk kanë miratim Rregulloren, në kundërshtim me ligjin. Prandaj, pa të kësaj seance, as konsensual, as miratim me votë. u hapur ajo çështje, pa u ridiskutuar, nuk ka asnjë Kështu që ju në këtë pikëpamje nuk keni të drejtë vlerë të diskutohet formësimi i një kabineti të cilin do të na hiqni të drejtën e fjalës për të diskutuar për ta drejtojë i njëjti individ për të cilin 35 deputetë kanë rendin e ditës. kërkuar krijimin e një komisioni hetimor parlamentar.
2158 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Servet Pëllumbi – Zoti Gjana, të mbaroi koha. ndonjë qamet i madh. Nuk po bëjmë bilancin e viti këtu. E dyta e punës, nga anët e kryetarit të grupit Jemin Gjana – Nuk po bëjmë asnjë bilanc të tuaj parlamentar ka një shprehje për këto lloj qeverish vitit po bëjmë bilancin e asaj që lidhet me atë që po si ajo e Nanos që i thonë “Qeveri e Xhofes”. Kjo bëjmë sot. qeveria juaj është bërë si “Qeveria e Xhofes” dhe Servet Pëllumbi – Zoti Gjana, për sa i përket nga koalicioni për shtetin, se shtetin e bëtë, keni rendit të ditës, në mbledhjen e fundit të Byrosë kam kaluar tani të bëni integrimin, gjë që i ngjan një kënge deklaruar… sarkastike që këndohej qëmoti: Koha jote ka marrë fund. Dy herë më tepër se “Korçën e kërkove koha ke folur, prandaj nuk ke të drejtë të flasësh më Korçën të dhanë tutje. Bëje dhe Korçën Për sa i përket rendit të ditës, në mbledhjen e Siç bëre Beranë” fundit të Byrosë kam thënë që seanca e fundit do t’i Servet Pëllumbi – Mbaroi koha. Prejani fjalën. kushtohet dekreteve të Presidentit. Ditën që votuam Zoti Bano. për buxhetin, gjithashtu deklarova që seanca e fundit Ilir Bano – Zoti Kryetar! do të jetë për dekretet e Presidentit për ndryshimet Jo rrallë përmendni që Parlamenti ka pakicë dhe në Qeveri dhe askush nuk e ka kundërshtuar këtë. shumicë, dhe jo rrallë veproni në mënyrë të tillë sikur Prandaj, ne mund të vazhdojmë me kohën dy kjo shumicë ka të drejtë absolute për t’i prerë fjalën, minuta që të flasin deputetët meqë e kanë merak. për t’i prerë të drejtat pakicës në këtë Parlament. Zoti Olldashi. Një nga rastet më flagrante kur është vepruar kështu Sokol Olldashi – Falemnderit, zoti Kryetar! është edhe rasti i para dy javëve, kur u votua në E para, që të mbetem brenda 2 minutave, kundërshtim flagrant me Kushtetutën, pengimi i çështja e parë që kam unë, është që keni prej disa punës së komisionit hetimor parlamentar për hetimit seancave një kërkesë të 35 deputetëve për ngritjen e çështjes së aksidentit të Shkallënuerit. Ju e dini, e një komisioni hetimor. Unë jam një nga këta 35 zoti Kryetar, që Kushtetuta e përcakton qartë, ligji deputetë që kanë nënshkruar dhe kërkoj që ju të përkatës po ashtu. Ka dhe një vendim të Gjykatës vendosni të respektoni Kushtetutën e Shqipërisë. Kushtetuese për një rast analog, që kërkesa e 35 Ky komision sipas nenit 77/2 të Kushtetutës së deputetëve, e pakicës nuk votohet, nuk është e drejta Shqipërisë është automatik. Precedentët për këtë i e shumicës për ta bllokuar atë. keni. Janë krijuar disa komisione në këtë Kuvend Dhe, pikërisht, njeriu që e ka bllokuar, është dhe kanë funksionuar mbi këtë bazë. Interpretimin Kryeministri Nano, i cili nga media është akuzuar e Gjykatës Kushtetuese për çështjen e keni dhe si autori i këtij aksidenti. Aksidenti dihet, është Gjykata Kushtetuese ka thënë që komisioni është përsëritur dhe nga kolegë të tjerë, është një fatkeqësi automatik dhe i detyrueshëm. Prandaj nuk keni se që mund t’i ndodhë kujtdo, por fshehja e tij është çfarë prisni tjetër dhe futeni në rendin e ditës këtë një krim i shëmtuar. Ai është një krim shumë më i çështje dhe zgjidheni. madh edhe se sa vetë ndodhja e aksidentit, aq më E dyta, për sa i përket kërkesës morale që tepër kur nga media ka dalë e qartë që prokuroria Kryeministri të përgjigjet nëse është i implikuar në është ndodhur përballë presioneve, përballë këtë çështje apo jo, ndoshta mund të shpresojmë kërcënimeve për ta mbyllur këtë çështje, ndërsa për një përgjigje gjatë seancës së sotme, pa u Kryeministri Nano deri tani nuk denjon të japë asnjë trembur se mund të shkaktojmë ndonjë përlotje në shpjegim, sikurse nuk ka dhënë asnjë shpjegim lozhën lart. edhe për akuzat e rënda, ku i ka quajtur mafiozë, Për sa i përket Qeverisë, shumë shkurt. I nderuar kontrabandistë, hajdutë, ata që sot po i dekreton zoti Xhuveli, në seancën për buxhetin unë ju drejtova në qeverinë e tij. ju, sepse isha i bindur që do të vazhdonit të ishit Servet Pëllumbi – Zoti Bano, i harxhove 2 ministër. Me një lëkundje të vogël të tokës, jeni minutat për çështje që nuk lidhen. Më vjen keq se prapë. Kemi një nxitim të madh të zotit Kryetar që je deputet me përvojë. është i pashpjegueshëm. Ne kemi gjashtë muaj që Ilir Bano – Jo, këto lidhen, sepse ne po ju presim që të sillni ministrat e rinj, të mbushni diskutojmë miratimin e një qeverie të re Nano, në vendet, të rregulloni numrat. Për gjashtë muaj që ju një kohë që kemi pezull një çështje tjetër. pritëm ne, prisni dhe ju 60 minuta se nuk është Servet Pëllumbi – Prejani fjalën! Zoti Topi.
2159 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Bamir Topi – Falemnderit, zoti Kryetar! Shpjegimi i votës bëhet vetëm në fund, sepse në Në emër të grupit unë kërkoj gjysmë ore pushim çdo vend të botës dihet që opozita voton kundër për konsultim. qeverisë dhe shpjegimin e bën global. Servet Pëllumbi – Gjysmë ore pushim me Atëherë, hapet votimi për Dekretin nr. 40/50 më kërkesën e Grupit të Partisë Demokratike. këtë përmbajtje: “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 * * * të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Nano dekretoj: Servet Pëllumbi – Zotërinj deputetë, ju lutem Neni 1 uluni nëpër vende! Atëherë, rifillojmë seancën zotërinj Zoti Namik Dokle emërohet Zëvendëskryeministër. deputetë! Do të kalojmë në votimin e dekreteve. Neni 2 Përpara se të kalojmë në procesin e votimit Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” bëjmë një votim për prezencën, me elektronikë. Hapet votimi për dekretin 40/50. Nuk ka Hapet votimi. Mbyllet votimi. 115 janë me elektronikë shpjegim vote për dekretet. Hapet votimi, zotërinj dhe 13 ministrat bëjnë 128 prezenca. deputetë. Vazhdon procesi i votimit. 62 me Atëherë fillojmë me Dekretin 40/49. elektronikë dhe 13 ministra bëjnë 75 vota pro. “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Miratohet Dekreti 40/50. të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Zotërinj deputetë, ju bëj thirrje të uleni nëpër Nano dekretoj: vende. Në fund ju jap fjalën të shpjegoni votën. Neni 1 Sali Berisha – Zoti Kryetar, po votoni si bandit! Zonja Ermelinda Meksi shkarkohet nga detyra Servet Pëllumbi – Kalojmë në Dekretin 40/ e Zëvendës-kryeministrit dhe Ministrit të Shtetit për 52, me këtë përmbajtje: Integrim Evropian. “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Neni 2 të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Zonja Ermelinda Meksi emërohet Ministër i Nano dekretoj: Integrimit Evropian. Neni 1 Neni 3 Zoti Arben Malaj shkarkohet nga detyra e Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Ministrit të Ekonomisë. Atëherë, hedhim në votë Dekretin nr. 40/49, me Neni 2 tre nenet që ju lexova. Hapet votimi. Zoti Arben Malaj emërohet Ministër i Financave. Zotërinj deputetë, dekretet votohen kështu siç Neni 3 janë njësh. Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Sali Berisha – Dekreti mund të ketë 10 nene Hapet votimi, zotërinj deputetë! Uluni nëpër dhe dekreti votohet njëlloj si ligji nen për nen. Por, vende! Jua jap unë fjalën! Vazhdon procesi i votimit. këtu, Presidenti i Republikës që një herë i bën 63 me elektronikë dhe 13 ministra bëjnë 76 vota dekretet të ndara dhe një herë i bën dekretet të pro. Miratohet Dekreti 40/52. bashkuara, po bën sallatë praktikën e dekretimit që Zotërinj deputetë, jua thashë fjalën sa herë është një praktikë kushtetuese. deshët dhe si deshët. Tani kemi procesin e votimit Servet Pëllumbi – Zoti Berisha, jemi në proces dhe ju po bëni shkelje shumë të rëndë. votimi. Dekretet i bën Presidenti, ashtu si e sheh ai Dekreti nr. 40/51: të arsyeshme. “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Sali Berisha – Unë jam dakord, por po zgjodhi të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos njërën mënyrë. Urdhëro, na thuaj si të votojmë. Nano dekretoj: Servet Pëllumbi – Jemi në proces votimi. Neni 1 Hapet votimi për Dekretin nr. 40/49. Vazhdon votimi. Zoti Kastriot Islami shkarkohet nga detyra e Zotërinj deputetë, në këtë rast është lëvizje Ministrit të Financave brenda kabinetit, prandaj i ka futur në një dekret. Neni 2 65 vota pro me elektronikë dhe 13 ministra bëjnë Zoti Kastriot Islami emërohet Ministër i Punëve 78 vota pro. 20 kundër. 1 abstenim. 30 nuk kanë të Jashtme. marrë pjesë në votim. Miratohet Dekreti 40/49. Neni 3 Atëherë kalojmë në dekretin tjetër 40/50. Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.”
2160 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Hapet votimi. Vazhdon procesi i votimit për Zoti Besnik Dervishi shkarkohet nga detyra e Dekretin nr. 40/51. Mbyllet votimi. 64 vota pro dhe Ministrit të Rregullimit të Territorit dhe Turizmit. 13 ministra bëjnë 77 vota pro. 6 kundër. 46 nuk kanë Neni 2 marrë pjesë në votim. Miratohet Dekreti 40/51. Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Vazhdojmë me Dekretin nr 40/55: Hapet votimi. Vazhdon votimi, zotërinj deputetë. Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Mbyllet votimi. 58 me elektronikë dhe 13 ministra të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos bëjnë 71 vota pro. 11 kundër. 5 abstenime. 45 nuk Nano dekretoj: kanë marrë pjesë në votim. Miratohet Dekreti nr. Neni 1 40/58. Zoti Anastas Angjeli emërohet Ministër i Kalojmë në Dekretin nr. 40/59 Ekonomisë. “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Neni 2 të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Nano dekretoj: Hapet votimi me elektronikë. Do të humbisni Neni 1 edhe shpjegimin e votës, sepse nuk po votoni Zoti Bashkim Fino emërohet Ministër i kundër. Atëherë, vazhdon procesi i votimit, zotërinj Rregullimit të Territorit dhe Turzimit. deputetë! Mos u hutoni nga zhurma! Mbyllet votimi. Neni 2 63 me elektronike dhe 13 ministra bëjnë 76 vota Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” pro. 5 kundër. Asnjë abstenim. 45 nuk kanë marrë Hapet votimi. Vazhdon procesi i votimit. Mbyllet pjesë në votim. Miratohet Dekreti nr. 40/55. votimi. 63 me elektronikë dhe 13 ministra bëjnë 76 Kalojmë në dekretin tjetër, Dekreti 40/56 vota pro. 8 kundër. 2 abstenime. 42 nuk kanë marrë “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 pjesë në votim. Miratohet Dekreti 40/59. të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Kalojmë në Dekretin nr. 40/60: Nano dekretoj: “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Neni 1 të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Zoti Spiro Peçi shkarkohet nga detyra e Ministrit Nano dekretoj: të Drejtësisë Neni 1 Neni 2 Zoti Mustafa Xhani shkarkohet nga detyra e Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Ministrit të Shëndetësisë. Hapet votimi i Dekretit 40/56. Vazhdon votimi Neni 2 për zotin Spiro Peçi. Mbyllet votimi. 61 me Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” elektronikë dhe 13 ministrat bëjnë 74 vota pro. 2 Hapet votimi. Vazhdon votimi. Mbyllet votimi. 59 kundër. 3 abstenime. 50 nuk kanë marrë pjesë në dhe 13 bëjnë 72 vota pro. 7 kundër. 10 abstenime. votim. Miratohet dekreti 40/56. 40 nuk kanë marrë pjesë në votim. Miratohet Dekreti Kalojmë në Dekretin nr. 40/57: 40/60. “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Kalojmë në Dekretin nr. 40/61: të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Nano dekretoj: të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Neni 1 Nano dekretoj: Zoti Fatmir Xhafa emërohet Ministër i Drejtësisë Neni 1 Neni 2 Zoti Leonard Solis emërohet Ministër i Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Shëndetësisë Hapet votimi, zotërinj deputetë. Mbyllet votimi. Neni 2 63 me elektronikë dhe 13 ministra bëjnë 76 vota Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” pro. 6 kundër. Asnjë abstenim. 47 nuk kanë marrë Hapet votimi. Vazhdon votimi. Mbyllet votimi. 63 pjesë në votim. Miratohet Dekreti 40/57. me elektronikë dhe 13 ministra bëjnë 76 vota pro. 7 Kalojmë në Dekretin nr. 40/58: kundër. 2 abstenime. 44 nuk kanë marrë pjesë në “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 votim. Miratohet Dekreti nr. 40/61. të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Kalojmë në Dekretin nr 40/62: Nano dekretoj: “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Neni 1 të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos
2161 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Nano dekretoj: abstenime. 41 nuk kanë marrë pjesë në votim. Neni 1 Miratohet Dekreti nr. 40/65. Zonja Valentina Leskaj shkarkohet nga detyra Kalojmë në Dekretin nr. 40/66: e Ministrit të Punës dhe Çështjeve Sociale. “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Neni 2 të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Nano dekretoj: Hapet votimi me elektronikë. Vazhdon votimi, Neni 1 zotërinj deputetë. Mbyllet votimi. 58 dhe 13 bëjnë Zoti Lufter Xhuveli shkarkohet nga detyra e 71 vota pro. 8 kundër. 10 abstenime. 40 nuk kanë Ministrit të Mjedisit. marrë pjesë në votim. Miratohet Dekreti 40/62 Neni 2 Kalojmë në votimin e Dekretit 40/63: Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Hapet votimi. Vazhdon votimi. Mbyllet votimi. 54 të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos me elektronikë dhe 13 ministra bëjnë 67 vota pro. Nano dekretoj: 10 kundër. 7 abstenime. 45 nuk kanë marrë pjesë Neni 1 në votim. Miratohet Dekreti 40/66. Zoti Engjëll Bejtaj emërohet Ministër i Punës Kalojmë në Dekreti nr. 40/67 dhe Çështjeve Sociale. “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Neni 2 të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Nano dekretoj: Hapet votimi. Vazhdon votimi. Mbyllet votimi. 62 Neni 1 me elektronikë dhe 13 ministra bëjnë 75 vota pro. Zoti Et’hem Ruka emërohet Ministër i Mjedisit 10 kundër. 3 abstenime. 41 nuk kanë marrë pjesë Neni 2 në votim. Miratohet Dekreti 40/63. Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Kalojmë në votimin e Dekretit 40/64: Hapet votimi. Vazhdon votimi. Mbyllet votimi. 60 “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 me elektronikë dhe 13 ministra bëjnë 73 vota pro. të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos 10 kundër. 4 abstenime. 42 nuk kanë marrë pjesë Nano dekretoj: në votim. Miratohet Dekreti 40/67. Neni 1 Kalojmë në Dekretin nr. 40/70: Zonja Arta Dade shkarkohet nga detyra e “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Ministrit të Kulturës, Rinisë e Sporteve të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Neni 2 Nano dekretoj: Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Neni 1 Hapet votimi. Vazhdon procesi i votimit. Mbyllet Zoti Marko Bello emërohet Ministër Shteti për votimi. Mbyllet votimi. 53 me elektronikë dhe 13 Koordinimin. ministra bëjnë 66 vota pro. Gjysma e 128 është 64. Neni 2 8 kundër. 11 abstenime. 44 nuk kanë marrë pjesë Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” në votim. Miratohet Dekreti nr. 40/64. Hapet votimi. Vazhdon votimi. Mbyllet votimi. 64 Kalojmë në dekretin nr. 40/65: me elektronikë dhe 13 ministra bëjnë 77 vota pro. 4 “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 kundër. 2 abstenime. 46 nuk kanë marrë pjesë në të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos votim. Miratohet Dekreti nr. 40/70. Nano dekretoj: Kalojmë në Dekretin e fundit nr. 40/71: Neni 1 “Në mbështetje të neneve 99, 93 dhe 98 pika 1 Zoti Blendi Klosi shkarkohet nga detyra e të Kushtetutës, me propozim të Kryeministrit Fatos Ministrit të Shtetit pranë Kryeministrisë Nano dekretoj: Neni 2 Neni 1 Zoti Blendi Klosi emërohet Ministër i Kulturës, Zoti Igli Toska emërohet Ministër i Rendit Publik. Rinisë dhe Sporteve. Neni 2 Neni 3 Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Ky dekret hyn në fuqi menjëherë.” Hapet votimi. Vazhdon votimi. Mbyllet votimi. 63 Hapet votimi. Mbyllet votimi. 61 me elektronikë me elektronikë dhe 13 ministra bëjnë 76 vota pro. 8 dhe 13 ministra bëjnë 74 vota pro. 10 kundër. 4 kundër. Asnjë abstenim. 44 nuk kanë marrë pjesë
2162 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
në votim. Miratohet Dekreti nr. 40/71. mbështetjen me iniciativa politike të të gjithë Pra, zotërinj deputetë me kaq miratuam Kuvendit të dialogut dhe të integrimit të organizatave ndryshimet në Qeveri sipas dekreteve ta paraqitura përfaqësuese të të ish përndjekurve dhe të ish nga Presidenti. Fjalën e ka zoti Kryeministër. pronarëve në procesin e realizimit të zgjidhjeve që Fatos Nano – I nderuar Kryetar i Kuvendit! ata meritojnë dhe që i nevojiten të gjithë vendit. Të nderuar kolegë deputetë! Në komponentin tjetër, ne kemi detyra të Ju falënderoj për mbështetjen dhe për maturinë rëndësishme të përmbylljes së negociatave për me të cilën mbështetët Koalicionin për Integrim dhe marrëveshjen e stabilizim-asocimit me Bashkimin Qeverinë e tij. Më lejoni t’ju garantoj se Qeveria e Evropian dhe të vazhdimit të reformave të përmirësuar do të vazhdojë të kryejë me shumë ristrukturimit të Forcave të Armatosura për të bërë përkushtim dhe me rezultate detyrat prioritare që të mundur që edhe Shqipëria të plotësojë standardet përballojnë institucionet e shtetit shqiptar në etapën të anëtarësimit në NATO me Samitin e Stambollit e integrimit. Më lejoni të angazhohem solemnisht në vitin 2006. përpara jush se detyrat e integrimit ne i konsiderojmë Unë besoj se mbështetja juaj do të shpërblehet dyplanëshe, ato të integrimit kombëtar që përfshijnë me punë, rezultate dhe me kontakte politike dhe objektivat dhe programet e arritjes së standardeve njerëzore intensive nga anëtarët e kabinetit qeveritar të Bashkimit Evropian, nëpërmjet reformave të që ju votuat. përshpejtuara institucionale, ekonomike, Ju falemnderit dhe ju uroj të gjithëve Gëzuar Vitin administrative dhe sociale në vend, duke i dhënë e Ri dhe mbarësi për vitin 2004. zgjidhjen e duhur dhe problemeve të integrimit të të Servet Pëllumbi – Falemnderit, zoti Kryeministër! përndjekurve politikë të regjimit komunist, si dhe Zotërinj deputetë, duke iu uruar suksese zgjidhjes së plotë dhe përfundimtare të çështjes së ministrave që porsa votuam, deklaroj mbylljen e kthimit dhe të kompensimit të pronave për ish seancës dhe njëherësh të sesionit të pestë të pronarët, për kategoritë e pakënaqura deri më sot. legjislaturës të 16-të. Gëzuar Vitin e Ri. Sesioni tjetër do Unë do të falënderoja dhe prezencën në seancë të hapet të hënën e tretë të janarit, pra më 19 janar 2004. të grupit të Partisë Demokratike të Reformuar, me Urimi “Gëzuar Vitin e Ri” iu takon edhe të cilët shpresoj të ndërtojmë në proces një deputetëve që fatkeqësisht braktisën sallën. partneritet për krijimin e kuadrit ligjor dhe për Mirupafshim!
2163 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
TREGUESI I EMRAVE
A Bruka, Brahim: 1829, 1970, 2138 Agasi, Bardhyl: 1735, 1737, 1753, 1754, 1755, Bufi, Ylli: 1736, 1738, 1754, 1755, 1756, 1765, 1853, 1855, 1856, 1857, 1923, 1981, 1982 1787, 1788, 1844, 1845, 1846, 1852, 1853, Alibali, Neritan: 1727 1855, 1875, 1928, 1930, 1941, 1942, 1943, Alushi, Eduard: 1736, 1754, 1788, 1853, 1856, 1946, 1951, 1981, 1982, 1988, 1990, 1992, 1857 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2002, Arbnori, Pjetër: 1726, 1757, 1816, 1849, 1885, 2003,2004, 2031 1968, 2041, 2066, 2155 Bushati, Astrit: 1795, 1797 Angjeli, Anastas: 1941, 1993, 2001, 2049 Brokaj, Sabit: 1773, 1861 Apostoli, Gaqo: 1767, 1887, 1888, 1890, 1939, 1980 Bzheta, Gjovalin: 2108
B C Bano, Ilir: 1828, 1936, 1957, 2074, 2159 Ceka, Neritan: 1780, 1800, 1930, 1981, 1982 Balla, Sadedin: 1765, 1853, 1978, 2100 Berisha, Sali: 1734, 1800, 1801, 1817, 1847, 1847, 1851, 1852, 1912, 1914, 1915, 1916, 1917, Ç 1919, 1923, 1924, 1925, 1926, 1927, 1928, Çako, Alfred: 1758, 1764, 1773, 1836, 1837, 1980, 1933, 1946, 1947, 1948, 1956, 1984, 2004, 1981, 1994, 2132 2007, 2008, 2126, 2127, 2128, 2129, 2151, 2160 Çaçi, Albert: 2116 Berisha, Pëllumb: 1874, 2072 Çeço, Makbule: 1779, 1815, 1816, 1817, 1818, Bello, Marko: 1905 1819, 1821, 1824, 1825, 1826, 1828, 1829, Beja, Fatos: 1859, 1863, 1878, 1879, 1882, 1907, 1830, 1831, 1832, 1833, 1836, 1837, 1840, 1909, 1932, 1971, 1999, 2000, 2001, 2005, 1841, 1842, 1843, 1845, 1846, 1911, 1945, 2117 1946, 1947, 1948, 1949, 1950, 1951, 1954, Bejtaj, Engjëll: 1765, 1772, 1853, 1855, 1856, 1956, 1957, 1959, 1960, 1961, 1963, 1965, 1857, 1858, 1875, 1876, 1877, 1929, 1930, 1966, 1967, 1968, 1970, 1971, 1974, 1976, 1981, 1982, 1988, 1989, 1989, 2143 1978, 1980, 1981, 1982, 1983, 1984, 1986, Begeja, Maksim: 1736, 1737, 1753, 1754, 1755, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991, 1992, 1993, 1762, 1763, 1764, 1765, 1787, 1788, 1789, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 1852, 1855, 1856, 1858, 1859, 1942, 1989, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2105 2008, 2009, 2053, 2056, 2057, 2059, 2061, Berzani, Ilirian: 1909 2063, 2065, 2066, 2068, 2070, 2071, 2072, Blushi, Ben: 2071 2073, 2074, 2076, 2078, 2079, 2079, 2081, Bode, Ridvan: 1742, 1821, 1853, 1875, 1880, 1889, 2082, 2083, 2085, 2085, 2118, 2131, 2132 1920, 1933, 1937, 1942, 1951, 1981, 1982, Çeku, Robert: 1819, 1841, 1938, 1966, 2139 1986, 1992, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, Çukaj, Lekë: 1783, 1861, 1888, 2002 2003, 2120, 2126, 2152, 2153 Braho, Spartak: 1735, 1736, 1737, 1738, 1753, 1754, 1756, 1764, 1765, 1767, 1773, 1780, D 1787, 1788, 1789, 1846, 1852, 1859, 1861, Dade, Arta: 1798, 1799, 2102 1862, 1863, 1874, 1875, 1876, 1878, 1880, Dajçi, Pal: 1753, 1754, 1755, 1872, 1913, 2093, 1881, 1928, 1930, 1936, 1946, 1982, 2104 2111, 2157
2164 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Dedja, Taulant: 1775, 1981, 1982, 1988, 1991, Kërçuku, Mustafa: 1803, 1818 2027, 2068, 2155 Koja, Gjergj: 1860, 1862, 1878, 1879, 2039 Dervina, Refat: 1789 Koçi, Petro: 1739, 1742, 1759, 1775, 1776, 1784, Dervishi, Besnik: 1743, 1744, 2096 1785, 1786, 1787 Dizdari, Limoz: 1764 Kollçaku, Bahri: 2070 Dule, Vangjel: 1789 Duka, Agron: 1948, 1986 Duraku, Shyqyri: 1949, 2073 L Laço, Teodor: 1754, 1755, 1788, 1789, 1840, 1852, 1855, 1856, 1875, 1876, 1877, 1937, 1982, F 1987, 1988, 2013, 2135, 2136, 2155 Faber, Niko: 1791, 1869, 2079 Londo, Bardhyl: 1735, 1876, 2037, 2056, 2057, Fejzollari, Et’hem: 1884, 1903 2135, 2150 Fino, Bashkim: 2053 Leskaj, Valentina: 1826, 2085 Lesi, Nikoll: 1728, 1742, 1783, 1786, 1850, 1864, 1866, 1934, 2005, 2008, 2010 G Legisi, Ndre: 1766, 1767 Goçi, Kristo: 1774, 1776, 1855, 1856, 1857, 2143 Garuli, Aleksandër: 2086, M Malaj, Arben: 1837, 1849, 1854, 1864, 1867, 1896, Gj 1963, 1967, 1986, 2123, 2126 Gjana, Jemin: 1755, 1784, 1816, 1843, 1845, 1856, Malaj, Mezan: 1774, 1824, 1937, 2003, 2057 1857, 1860, 1877, 1936, 1957, 1961, 1965, Majko, Pandeli: 2046 1982, 1991, 1993, 1995, 2000, 2003, 2004, Mediu, Fatmir: 1875, 1877, 1887, 1898, 1936, 2035, 2042, 2158, 2159 1948, 1974, 1982, 1987, 1991, 1994, 2012, Gjoka, Luigj: 1873, 1978, 2059 2044, 2154 Gjoka, Zef: 2078 Mehmetllari, Rahmi: 2092 Metko, Uran: 1765, 1840, 1851, 1856, 1857, 1885, 1904, 1938, 1942, 1987, 1988 H Memia, Shaban: 1729, 1875, 1888, 1913, 2038, 2110 Haklaj, Azgan: 2081, 2153, 2154 Memushi, Luan: 2061, 2063 Haxhiu, Asllan: 1981 Meksi, Ermelinda: 1819, 1902, 2041 Hoxha, Gani: 1743, 1831, 2088 Milo, Paskal: 1739 Hoxha, Flamur: 1753, 1852, 1936, 1983, 2034, 2107 Minarolli, Vili: 1856, 1959, 2048 Hoxha, Hasan: 1833, 1974 Malo, Vladimir: 1753, 1754, 1853, 1855, 1856, Hoti, Ferid: 1737, 1747, 1748, 1856, 1860, 1862, 1857, 1875, 1876, 1877, 1980, 2082 1876, 1878, 1880, 1881 Mustafaj, Besnik: 1727, 1875, 1897 Hushi, Durim: 1832, 2135 Moisiu, Alfred(President i Republikës): 1730, 1943 Hysa, Ndriçim: 1994
N I Nano, Fatos: 1891, 2015, 2148 Islami, Kastriot: 1811, 1954, 1956, 2022, 2026 Ndoka, Nard: 1735, 1737, 1765, 1787, 1788, 1789, Imami, Kastriot: 1728, 1860 1825, 1826, 1889, 1939, 1942, 1988, 1989, 2145, 2154 Ndokaj, Jak: 1749, 1752, 2064 K Karamelo, Ligoraq: 1860, 1876, 1877, 1929, 1930, 1987, 1989
2165 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
O Q Olldashi, Sokol: 1885, 1945, 1946, 1991, 2097, Qesja, Dilaver: 1852, 1976, 2094, 2095 2098, 2110, 2159
R P Rama, Luan: 1749, 1752, 1768, 1781, 1785 Palaj, Valentin: 2091 Ruçi, Gramoz: 1742, 1765, 1771, 1775, 1776, Paloka, Edi: 1727, 1787, 1815, 2011 1781, 1785, 1788, 1789, 1790, 1848, 1861, Pepa, Zyhdi: 1736, 1754, 1816, 1886, 1941, 1960, 1875, 1876, 1877, 1917, 1928, 1941, 1947, 1983, 1993, 1996, 2001 1957, 1981, 1988, 1989, 2004, 2005, 2006, Pëllumbi, Servet: 1725, 1726, 1727, 1728, 1729, 2008, 2146 1730, 1734, 1735, 1736, 1737, 1738, 1739, Ruka, Et’hem: 1772 1742, 1743, 1744, 1745, 1747, 1748, 1749, Roqi, Shpëtim: 1727, 1753, 1754, 1755, 1756, 1752, 1753, 1754, 1755, 1756, 1757, 1758, 1786, 1875, 1876, 1877, 1886, 2013, 2139, 1759, 1760, 1762, 1763, 1764, 1765, 1766, 2155 1767, 1768, 1770, 1772, 1773, 1774, 1775, 1776, 1777, 1779, 1780, 1781, 1782, 1783, 1784, 1785, 1786, 1787, 1788, 1789, 1790, S 1792, 1795, 1796, 1797, 1798, 1799, 1800, Selimaj, Nezir: 1853, 1855, 1856, 1857, 1941 1801, 1802, 1803, 1811, 1815, 1847, 1848, Skuqi, Luan: 1786, 1969, 2103, 2157 1849, 1850, 1851, 1852, 1853, 1854, 1855, Spahiu, Ekrem: 1726, 1729, 1735, 1736, 1737, 1856, 1857, 1859, 1860, 1861, 1862, 1863, 1753, 1754, 1755, 1756, 1785, 1788, 1789, 1864, 1866, 1867, 1869, 1870, 1872, 1873, 1802, 1851, 1855, 1856, 1875, 1876, 1888, 1874, 1875, 1876, 1877, 1878, 1879, 1880, 1938, 1942, 1982, 1987, 1989, 2012, 2140, 1881, 1882, 1885, 1886, 1887, 1888, 1889, 2156 1890, 1891, 1896, 1897, 1898, 1900, 1902, Starova, Arian: 1753, 1788, 1900 1903, 1904, 1905, 1906, 1907, 1909, 1910, 1911, 1912, 1913, 1914, 1915, 1916, 1917, 1919, 1920, 1921, 1922, 1923, 1924, 1925, 1926, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1932, Sh 1933, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938, 1939, Sherifi, Elmaz: 1755, 1756, 1762, 1789, 1852, 1940, 1941, 1942, 1943, 1945, 1946, 2010, 1855, 1856, 1988, 2036, 2065 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2021, 2024, Shehi, Dashamir: 1764, 1774, 1787, 2039, 2135 2025, 2027, 2031, 2034, 2035, 2036, 2037, Shabani, Fatbardha: 2090 2038, 2039, 2040, 2041, 2042, 2044, 2046, 2048, 2049, 2051, 2086, 2088, 2090, 2091, 2092, 2093, 2094, 2095, 2096, 2097, 2098, T 2100, 2102, 2103, 2104, 2105, 2107, 2108, Tato, Agron: 1737, 2110, 2111, 2112, 2115, 2116, 2117, 2118, Tabaku, Ejup: 1830, 1998 2120, 2123, 2126, 2127, 2128, 2129, 2134, Tepshi, Qazim: 1728, 1797, 1799, 1842, 1890, 2131 2135, 2136, 2138, 2139, 2140, 2142, 2143, Topi, Bamir: 1757, 1765, 1766, 1780, 1783, 1788, 2144, 2145, 2146, 2148, 2149, 2150, 2151, 1789, 1792, 1801, 1816, 1850, 1853, 1859, 2152, 2153, 2154, 2155, 2156, 2157, 2158, 1863, 1922, 1929, 1932, 1935, 1940, 1942, 2159, 2159, 2150, 2163 1950, 1957, 1981, 1989, 1990, 1991, 2002, Preka, Ndue: 1735, 1737, 1765, 1788, 1888, 1929, 2005, 2010, 2014, 2025, 2134, 2145, 2155, 1930, 1939, 1988, 2142 2160 Pronjari, Marieta: 1874, 2051 Topalli, Jozefina: 1739, 1852, 1859, 1886, 2115, Poçi, Spartak: 2076 2152 Patriks Koks(President i Parlamentit Europian): 1777
2166 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
U Xhindi, Fatmir: 1981, 1982 Ulqini, Musa: 2040 Ukperaj, Muhamet: 1854, 2129 Z Zela, Ilir: 1753, 1754, 1852, 1853, 1855, 1928, Xh 1929, 1930, 2041 Xhani, Mustafa: 1860, 2112 Zogaj, Preç: 1906, 1940, 1942, 2013, 2144 Xhuveli, Lufter: 1745, 1748
2167 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
PASQYRA E LËNDËS
Seanca e datës 01.09.2003 ...... 1725
Seanca e datës 04.09.2003 ...... 1730
Seanca e datës 08.09.2003 ...... 1738
Seanca e datës 11.09.2003 ...... 1753
Seanca e datës 25.09.2003 ...... 1763
Seanca e datës 02.10.2003 ...... 1777
Seanca e datës 14.10.2003 ...... 1783
Seanca e datës 16.10.2003 ...... 1787
Seanca e datës 21.10.2003 ...... 1792
Seanca e datës 23.10.2003 ...... 1800
Seanca e datës 27.10.2003 ...... 1815
Seanca e datës 30.10.2003 ...... 1847
Seanca e datës 03.11.2003 ...... 1864
Seanca e datës 06.11.2003 ...... 1874
Seanca e datës 12.11.2003 ...... 1911
Seanca e datës 13.11.2003 ...... 1912
Seanca e datës 20.11.2003 ...... 1914
Seanca e datës 27.11.2003 ...... 1920
Seanca e datës 04.12.2003 ...... 1926
Seanca e datës 08.12.2003 ...... 1932
Seanca e datës 18.12.2003 ...... 1943
Seanca e datës 22.12.2003 ...... 2010
2168 Viti 2003 Legjislatura e 16-të
Seanca e datës 23.12.2003 ...... 2025
Seanca e datës 29.12.2003 ...... 2151
Treguesi i emrave ...... 2164
2169