Jaarverslag Militaire Inlichtingen- En Veiligheidsdienst (MIVD)
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst JAARVERSLAG 2007 Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst JAARVERSLAG 2007 Voorwoord Hierbij presenteer ik het elfde jaarverslag van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) over het jaar 2007. Naast het uitvoeren van de inlichtingentaken behorend bij het militair optreden van Nederland in de wereld, zijn in dit verslag aandachtsgebieden opgenomen waar de dienst zich in 2008 op zal richten. Ondersteuning van de Nederlandse missie in Afghanistan is voor de dienst ook in 2008 een prioriteit. De ondersteuning van de Nederlandse bijdrage aan de militaire missie in Tsjaad vormt voor de MIVD een andere prioriteit dit jaar. In 2007 werd de aandacht van de MIVD gericht op wereldwijde proliferatie van massavernietigingswapens en de ontwikkelingen rond chemi- sche en biologische wapens. Daarnaast vormde het onderwerp internationaal terrorisme een aandachtspunt uit het oogpunt van de contra- inlichtingen- en veiligheidstaak. De werkzaamheden van de MIVD zijn tevens geconcentreerd op de dreiging tegen defensiebelangen via spio- nage, radicaal islamisme, rechtsextremisme en antimilitarisme. Nationale en internationale samenwerking is voor de dienst cruciaal, vandaar dat hieraan in het jaarverslag aandacht wordt besteed. De ontwikkelingen op het gebied van (contra)inlichtingen- en veiligheid en de bedrijfs- voering van de dienst komen eveneens aan de orde. Aangezien de MIVD via de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 2002 over bijzondere bevoegdheden beschikt, is het in onze demo- cratische samenleving belangrijk dat de dienst transparant is in zijn publieke verslaglegging. Het jaarverslag wordt dan ook besloten met het hoofdstuk ‘Sturing en Verantwoording’. Dit jaarverslag vormt de publieke verantwoording over de handelwijze van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst over het afgelopen jaar. De minister van Defensie E. van Middelkoop 3 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Afrika 23 Inhoudsopgave 4 Democratische Republiek Congo en Burundi 23 Ethiopië-Eritrea 25 Hoofdstuk 1 | Taak, behoeftestelling, realisatie 6 Somalië 25 Wettelijke taak 7 Uganda 25 Inlichtingen- en Veiligheidsbehoefte Defensie en Aanwijzingsbesluit Buitenland 8 Tsjaad en Centraal-Afrikaanse Republiek 25 Jaarplan 8 West-Afrika 25 Aandachtsgebieden 8 Zimbabwe 25 Samenvatting activiteiten MIVD 2007 9 Capaciteitenplanning MIVD 2008 9 Hoofdstuk 4 | Inlichtingentaak: proliferatie 26 Nucleaire ontwikkelingen 27 Hoofdstuk 2 | Inlichtingentaak: militair optreden 10 Iran 27 Afghanistan ISAF 11 Noord-Korea 28 Balkan EUFOR 12 Ontwikkelingen chemische en biologische wapens 28 Irak NTM-I 15 Niet-statelijke actoren 28 UNTSO 15 Statelijke actoren 28 EU BAM Rafah 15 Overbrengingsmiddelen 28 UNIFIL 15 Militaire techniek 28 MONUC / EUSEC / EUPOL 16 Technologische ontwikkelingen 29 UNMIS / UNAMID 17 Proliferation Security Initiative 30 Hoofdstuk 3 | Inlichtingentaak: aandachtsgebieden 18 Hoofdstuk 5 | Contra-inlichtingen- en veiligheidstaak: internationaal terrorisme 32 Caraïbisch Gebied en Latijns-Amerika 19 Ontwikkelingen mondiale jihad 34 Nederlandse Antillen & Aruba 19 Statelijke ondersteuning van terrorisme 34 Venezuela 20 Terrorisme en georganiseerde criminaliteit 35 Colombia 20 Buitenlandse strijders 35 Suriname 21 Informatiejihad 35 Voormalige Sovjet-Unie 21 Het Global Islamic Media Front 37 Russische Federatie 21 Terrorisme op de Balkan 37 Andere voormalige Sovjetrepublieken 21 Piraterij en maritiem terrorisme 37 Azië 22 Indonesië 22 Hoofdstuk 6 | Contra-inlichtingen en veiligheidstaak: overige aangelegenheden 38 China 22 Contraspionage 39 Midden-Oosten 23 Radicaal islamisme en de krijgsmacht 39 Iran 23 Rechts-extremisme 40 4 Antimilitarisme 40 Reorganisaties 56 Veiligheidsbevordering 41 Uitzendingen 56 Industrieveiligheid 41 Bezetting 57 Veiligheidsonderzoeken 42 Arbeidsomstandigheden 57 Informatiebeveiliging 43 Peoplesoft 57 ICT-onderzoek 43 Automatisering 57 Elektronische veiligheidsonderzoeken 43 Digitalisering 59 Archieven 59 Hoofdstuk 7 | Ontwikkelingen op (contra)inlichtingen- en veiligheidgebied 44 Integrale veiligheid 59 Inlichtingen- en veiligheidsketen Defensie 45 Materieelbeheer 59 Defensie Inlichtingen en Veiligheids Raad 46 Huisvesting 59 Nationale veiligheid 46 Task Force Counter Improvised Explosive Devices (TF-CIED) 47 Hoofdstuk 10 | Sturing en verantwoording 60 Informatievoorziening 47 Verantwoordelijkheid 61 Open Source Intelligence (OSINT) 47 Raad voor de Nationale Veiligheid 61 Imagery Intelligence (IMINT) 47 Comité Verenigde Inlichtingendiensten Nederland 62 Medical Intelligence (MEDINT) 47 Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 62 Classified Intelligence (CLASSINT) 47 Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 62 Verzoeken tot inzage en klachtbehandeling 63 Hoofdstuk 8 | Samenwerking 48 Jaarverslag 63 Nationale samenwerking 49 Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) 49 Nationale Sigint Organisatie (NSO) 50 Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) 50 Coördinerend Overleg Terrorismebestrijding 50 Contraterrorisme Infobox 50 Internationale samenwerking 51 Bilateraal 51 Multinationaal 52 NAVO 52 Europese Unie 53 Hoofdstuk | 9 Bedrijfsvoering 54 Organisatieontwikkeling 55 Begroting 55 Inhoudsopgave 5 I Taak, behoeftestelling en realisatie Wettelijke taak De taken van de MIVD zijn vastgelegd in de Wet op de inlichtingen- en veiligheids dien- sten 2002 en de Wet veiligheidsonderzoeken. De Inlichtingentaken behelzen onder meer het verrichten van onderzoek in verband met de handhaving en bevordering van de inter- nationale rechtsorde voor zover de krijgs- macht daarbij is of kan worden betrokken. Voorts wordt onderzoek verricht naar het potentieel en de strijdkrachten van andere mogendheden. In het kader van de zogehe- ten buitenlandtaak verricht de MIVD onder- zoek betreffende andere landen, ten aanzien van onderwerpen met een militaire relevan- tie die door de minister-president, in over- eenstemming met de betrokken ministers, zijn aangewezen. In het kader van de contra-inlichtingen- en veiligheidstaken worden veiligheidsonder- zoeken uitgevoerd naar (aspirant)functiona- rissen voor vertrouwensfuncties bij Defensie, versie, terrorisme en extremisme. Tevens deze ministeries dreiginganalyses op ten maar ook onderzoeken naar activiteiten die stelt de MIVD op verzoek van de minister behoeve van de bewaking en beveiliging van de veiligheid of paraatheid van de krijgs- van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrela- personen en objecten, indien sprake is van macht kunnen schaden, zoals spionage, sub- ties en de minister van Justitie samen met militaire relevantie. Taak, behoeftestelling en realisatie 7 Inlichtingen- en Veiligheidsbehoefte Aandachtsgebieden Defensie en Aanwijzingsbesluit Het Jaarplan MIVD geeft een nadere uitwer- Buitenland king, in tijd en capaciteit, van de aandachts- Richtinggevend voor de planning van de gebieden waarop de MIVD zich het komende MIVD zijn enerzijds de jaarlijks door de jaar verwacht te gaan richten. De aandachts- minister van Defensie vast te stellen Inlich- gebieden omvatten landen en regio’s, maar tingen- en Veiligheidsbehoefte Defensie ook specifieke thema’s en onderwerpen. De (IVD) en anderzijds de Aanwijzing onder- intensiteit en diepgang waarmee de MIVD werpen Wet op de inlichtingen- en veilig- de ontwikkelingen op de diverse aandachts- heidsdiensten van de minister-president gebieden volgt, zijn te onderscheiden in drie (Aanwijzingsbesluit Buitenland) met betrek- categorieën. Die categorieën zijn: king tot de MIVD en de AIVD. a. Categorie I: gebieden waar de krijgsmacht Jaarplan permanent of voor crisisbeheersingsope- Het Jaarplan MIVD geeft inzicht in de toe- raties aanwezig is (dit zijn tevens de aan- deling van de personele en materiële capaci- dachtsgebieden die direct van invloed zijn teit, gebaseerd op de IVD en het Aanwij- op de taakstelling van eenheden); zingsbesluit Buitenland. De MIVD en de b. Categorie II: gebieden waar de krijgsmacht AIVD stemmen hun jaarplannen af. De voor crisisbeheersingsoperaties kán wor- minister van Defensie stelt het Jaarplan den ingezet, gebieden die gezien hun lig- MIVD vast, nadat dit is besproken in een ging van invloed (kunnen) zijn op onderraad van de ministerraad, de Raad voor lopende crisisbeheersingsoperaties en de Nationale Veiligheid. Het jaarplan 2006 is landen en/of thema’s die een specifiek voor 2007 marginaal aangepast. belang hebben voor het Nederlandse vei- ligheidsbeleid; c. Categorie III: gebieden die relevant zijn voor het Nederlandse veiligheids- en defensiebeleid, waardoor het tijdig signa- leren van ontwikkelingen in die gebieden van belang is (de zogenoemde indicator and warning-functie). Voor de aandachtsgebieden onder categorie I en II wordt gevraagd en ongevraagd een breed scala aan producten geleverd. Waar nodig worden bijzondere middelen ingezet. Voor aandachtsgebieden onder categorie III worden wel inlichtingen verzameld, maar in principe geen producten op voorhand gepland, tenzij ontwikkelingen met betrek- king tot een bepaald gebied dit (op ad-hoc basis) rechtvaardigen. 8 Jaarverslag 2007 | Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst Samenvatting activiteiten MIVD 2007 De MIVD heeft zich in 2007 met name gericht op het ondersteunen van de krijgs- macht bij de uitvoering van de operatie in de Afghaanse provincie Uruzgan en het onder- steunen van het verlengingsbesluit van de missie. Daartoe werd ten behoeve van de defensieleiding en de commandant Task Force Uruzgan (TFU) een breed scala aan (contra)inlichtingen- en veiligheidsproduc-