Ustanowienie planu ochrony Jaśliskiego Parku Krajobrazowego. Podka.2003.129.1809 z dnia 2003.10.06 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 6 października 2003 r.

Wejście w życie: 21 października 2003 r.

ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY PODKARPACKIEGO z dnia 30 września 2003 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony Jaśliskiego Parku Krajobrazowego Na podstawie art. 13a ust. 6 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 99, poz. 1079, zm.: Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1189, Nr 145, poz. 1623 z 2002 r. Nr 130, poz. 1112 z 2003 r. Nr 80, poz. 717) zarządza się, co następuje:

§ 1. Ustanawia się plan ochrony Jaśliskiego Parku Krajobrazowego, zwany dalej planem ochrony, stanowiący załącznik Nr 1-3 do niniejszego rozporządzenia.

§ 2. 1. Zobowiązuje się Dyrektora Zarządu Zespołu Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie do wdrożenia i kontroli realizacji planu ochrony. 2. Zobowiązuje się Dyrektora Zarządu Zespołu Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie do składania Wojewodzie, na koniec każdego roku kalendarzowego, informacji o realizacji ustaleń planu ochrony. § 3. Rozporządzenie podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego i wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1 Plan Ochrony Jaśliskiego Parku Krajobrazowego (spis treści)

Rozdział 1 Dane ogólne § 1. Podstawa prawna

§ 2. 1. Powierzchnia 2. Położenie wg podziału administracyjnego, fizyko-geograficzne, fito-geograficzne i według regionalizacji przyrodniczo-leśnej 3. Granice § 3. Stan środowiska

§ 4. Infrastruktura

§ 5. Formy własności gruntów

§ 5. 1. Dane demograficzne

Rozdział 2 Charakterystyka i diagnoza stanu przyrody § 6. Gleby

§ 7. Ekosystemy

§ 8. Siedliska przyrodnicze

§ 9. Gatunki roślin chronionych i ich siedliska

§ 10. Gatunki zwierząt chronionych i ich siedliska

§ 11. Krajobrazy

§ 12. Wartości kulturowe

Rozdział 3 Cele ochrony § 13. Przyrody nieożywionej

§ 14. Ekosystemów

§ 15. Gatunków roślin i zwierząt chronionych oraz ich siedlisk

§ 16. Krajobrazów

§ 17. Walorów kulturowych

Rozdział 4 Obszary działań ochronnych § 18. Obszary działań ochronnych Rozdział 5 Proponowane obszary i obiekty do objęcia formami ochrony przyrody § 19. Proponowane obszary i obiekty do objęcia formami ochrony przyrody

Rozdział 6 Zakres działań w obszarach chronionych § 20. Zakres działań w obszarach ochronionych

§ 20. 1. Zakres działań w obszarze ochrony rezerwatowej - I § 20. 2. Zakres działań w obszarze wzmożonej ochrony krajobrazowej - II § 20. 3. Zakres działań w obszarze ochrony krajobrazowej - III

Rozdział 7 Sposoby eliminacji lub minimalizacji zagrożeń dla przyrody § 21. Sposoby działań zmierzających do eliminacji lub minimalizacji zagrożeń dla przyrody

Rozdział 8 Obszary i sposoby ich udostępniania dla celów naukowych, dydaktycznych, edukacyjnych i turystycznych § 22. Obszary i sposoby ich udostępniania dla celów naukowych, dydaktycznych, edukacyjnych i turystycznych

Rozdział 9 Ustalenia do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego § 23. Ustalenia do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego

ZAŁĄCZNIK Nr 1a Plan Ochrony Jaśliskiego Parku Krajobrazowego (część opisowa)

Rozdział 1 Dane ogólne § 1. Podstawa prawna: Rozporządzenie Nr 20 Wojewody Krośnieńskiego z dn. 27 marca 1992 r. - w sprawie utworzenia Jaśliskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Województwa Krośnieńskiego Nr 7/92 poz. 54). Rozporządzenie Nr 17 Wojewody Krośnieńskiego z dn. 18 kwietnia 1996 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie utworzenia Jaśliskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Województwa Krośnieńskiego Nr 8/96 poz. 59) - poszerzenie powierzchni JPK. Rozporządzenie Nr 9 Wojewody Krośnieńskiego z dn. 17 marca 1997 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie utworzenia Jaśliskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Województwa Krośnieńskiego Nr 5/97 poz. 26) - wyłączenie z granic Jaśliskiego Parku Krajobrazowego pasa ziemi o 56 m szerokości pod linią elektroenergetyczną wysokiego napięcia 400 kV. § 2. 1. Powierzchnia Parku wynosi 25.288 ha, w tym: a) lasy - 19.129 ha - 76% JPK b) torfowiska i bagna - 38 ha - 0 % JPK c) łąki i pastwiska - 2.633 ha - 10% JPK d) grunty orne - 1.766 ha - 7% JPK e) wody otwarte - 136 ha - 1% JPK f) inne - 1.586 ha - 6% JPK ogółem - 25.288 ha - 1.00% Jaśliski Park Krajobrazowy 2. Park położony jest w województwie podkarpackim w gminach: a) Gmina Dukla, powierzchni 16.184 ha - 64% pow. JPK, b) Gmina Komańcza, powierzchni 8.345 ha - 33% pow. JPK, c) Gmina Krempna, powierzchni 759 ha - 3% pow. JPK. Jaśliski Park Krajobrazowy stanowi ważne ogniwo systemu ochrony przyrody chroniąc obszar pomiędzy Magurskim Parkiem Narodowym, a Ciśniańsko - Wetlińskim Parkiem Krajobrazowym. W granice JPK wchodzi 31 obrębów geodezyjnych, z czego 11 w całości i 20 częściowo (w tym 9 to tylko tereny leśne). 3. Według podziału fizyko-geograficznego Polski (wg Kondrackiego) Jaśliski Park Krajobrazowy leży: Obszar: Europa Zachodnia Podobszar: młode góry fałdowe i obniżenia przedgórskie Europy Zachodniej Prowincja: Karpaty Podprowincja: Zewnętrzne Karpaty Zachodnie Makroregion: Beskidy Zachodnie Dzielnica: Beskidy Niskie 4. Według podziału fito-geograficznego (wg Pawłowskiego, Szafera 1972 r.) Park znajduje się: Prowincja: Środkowo-europejska Podprowincja: Karpaty Dział: na granicy Karpat Zachodnich i Karpat Wschodnich Okręg: Beskidy Podokręg: Beskid Niski 5. Według regionalizacji przyrodniczo - leśnej (Trampler i inni 1990 r.) teren Parku leży w: VIII Krainie Karpackiej 2 Dzielnicy Pogórza Środkowo- beskidzkiego 7 Dzielnicy Beskidu Niskiego Mezoregionie Dukielskim 6. Granica Parku obejmuje: a) górną zlewnię Jasiołki - ca 60% pow. Parku, b) część górnej zlewni Osławy z Osławicą - ca 21% pow. Parku, c) część górnej zlewni Wisłoka - ca 13% pow. Parku, d) część górnej zlewni Wisłoki - 6% pow. Parku a jednocześnie: e) grzbiet beskidzki - w zachodniej części wyrównana linia zalesionych zboczy z garbami Jasieniowa (632 m n.p.m.) i Studennego Wierchu (702m n.p.m.) opada trochę ku Przełęczy Dukielskiej, by następnie na wsch. od niej wyrazistymi szczytami Piotrusia (728 m n.p.m.) i Ostrej (687 m n.p.m.), oraz ich przedłużeniem do głównego wododziału karpackiego z akcentami Tokarni (695 m n.p.m.) i Klepce (670 m n.p.m.) przejść na niewysokie pasmo graniczne pomiędzy Barwinkiem i Czeremchą spiętrzające się masywem Kamienia (857 m n.p.m.), a następnie szczytami Kanasiówki (823 m n. p.m.), Pasiki (848 m n.p.m.), Danawy (841 m n.p.m.) i Średniego Garbu (822 m n.p.m.), by obniżyć się do przejścia granicznego w Radoszycach i do Przełęczy Łupkowskiej, f) tereny użytków rolnych o przewadze łąk i pastwisk, g) tereny zainwestowane i zabudowane wsi Olchowiec, Barwinek, Tylawa, Lipowiec, Zyndranowa, Jaśliska, oraz w części wsi Polany, Mszana, Trzciana, Zawadka Rymanowska, Daliowa, Posada Jaśliska, Wola Wyżna, Wola Niżna, Moszczaniec, Wisłok Wielki. § 3. Stan środowiska: 1) Ocena jakości wód: Wody rzek i potoków płynących przez teren Jaśliskiego Parku Krajobrazowego nie są objęte systematycznymi badaniami. Biorąc pod uwagę fakt, że są to tereny źródliskowe, cieki płyną głównie przez tereny leśne można stwierdzić, że jakość wód jest dobra. Tylko jakość wód w ciekach i potokach płynących przez miejscowości czy osiedla może być niezadowalająca. Pogorszenie jakości wód jest spowodowane brakiem oczyszczalni ścieków. Ścieki wytwarzane na terenie Parku są głównie gromadzone w różnego rodzaju zbiornikach co stanowi potencjalne zagrożenie dla czystości wód powierzchniowych, podziemnych oraz gruntu. Możliwe jest również nielegalne odprowadzanie ścieków do wód powierzchniowych. Oczyszczalnia ścieków obsługująca większą ilość gospodarstw znajduje się w miejscowości Moszczaniec. Ścieki opadowe są odprowadzane bez oczyszczenia do wód powierzchniowych oraz do gruntu stanowiąc coraz większe zagrożenie Wyjątek stanowi przejście graniczne w Barwinku, gdzie ścieki opadowe odprowadzane są kolektorami do odbiornika, jednak na wylotach kolektorów nie ma zainstalowanych urządzeń podczyszczających. Należy się liczyć ze wzrostem ilości zanieczyszczeń ropopochodnych pochodzących z dróg, parkingów i innych powierzchni utwardzonych. Zanieczyszczenia te wraz z wodami opadowymi będą przedostawać się do wód powierzchniowych, podziemnych oraz gruntu zwłaszcza wtedy, gdy nie będą one oczyszczone. Wody gruntowe mają charakter szczelinowy, występują w obrębie spękanych piaskowców. Zasobnym zbiornikiem wód gruntowych jest piaszczysto - żwirowa pokrywa wyścielająca dolinę Jasiołki woda czerpana jest z trzech zasadniczych poziomów zlokalizowanych w: * dnach dolin - jest to poziom wód gruntowych występujących na głębokości 0,5 - 2,0m w obrębie aluwiów, związany jest z poziomem wody w ciekach, * stokach w obrębie pokryw stokowych - jest to poziom wód śródglinowych zawieszonych na głębokości 2 - 4m, wahania tego poziomu są duże, sięgają 2 - 3m, dochodzi do okresowego wysychania studni, * obrębie skał fliszowych - jest to poziom wód szczelinowych występujących na głębokości 5 - 10m, wahania tego poziomu są niewielkie, ale jest zmienna zasobność w wodę. Wody podziemne po badaniach w 1994 r. zaliczone zostały do wód wysokiej jakości. Na podstawie budowy geologicznej oraz stanu zaopatrzenia ludności w wodę wynika, że woda ujmowana jest głównie z poziomu czwartorzędowego. Poziom ten jest słabo izolowany od powierzchni utworami słabo przepuszczalnymi i nieprzepuszczalnymi. Jest on narażony na zanieczyszczenia. 2) Powietrze: Na omawianym terenie emisję kształtują przede wszystkim emisje ze źródeł: lokalnych kotłowni, indywidualnych palenisk domowych, wypalania węgla drzewnego, komunikacji samochodowej i transgranicznego przenoszenia zanieczyszczeń. Gminy Komańcza, Dukla, Krempna pod względem występowania zagrożeń środowiska zostały zaliczone do grupy A (ze względu na bardzo dobry stan środowiska). Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego na terenie Jaśliskiego Parku Krajobrazowego są: * źródła ciepła przede wszystkim paleniska domowe głównie w sezonie grzewczym, * ruch samochodowy zwłaszcza na drodze krajowej międzyregionalnej nr 9 i międzynarodowej nr E - 371 relacji Radom - Rzeszów - Barwinek - granica państwa (Słowacja). Na terenie Parku najwięcej obiektów będących źródłami emisji zanieczyszczeń do powietrza zlokalizowanych jest w miejscowościach, których zabudowa w całości położona jest w Parku (Barwinek, Tylawa, Polany, Zyndranowa, Trzciana, Wola Niżna, Wola Wyżna, Wisłok, Moszczaniec, Lipowiec). 3) Gleby nie są skażone. 4) Lasy nie są zagrożone skażeniami powietrza, natomiast występują okresowe zagrożenia drzewostanów żerami owadów liściożernych. § 4. Podstawową infrastrukturę w Parku stanowią: 1. drogi: a) krajowa nr: 9 - 10,500 km b) wojewódzka nr: 897 - 26,000 km c) powiatowe nr: 19396 - 9,144 km 19389 - 3,441 km 19388 - 5,171 km 19387 - 9,409 km 19386 - 5,400 km 19376 - 7,405 km 19375 - 3,100 km 19522 - 2,800 km 2. urządzenia i linie elektroenergetyczne oraz gazowe: a) energetyczne napowietrzne 400kV (wyłączone z granic Parku) - 13,2 km b) energetyczne napowietrzne 15kV - 57,5 km stacje transformatorowe Śn/nn - 36 szt. c) gazowe - 0 km 3) urządzenia, sieci i obiekty wodociągowe: a) w Jaśliskach, Lipowcu, Posadzie Jaśliskiej (Gmina Dukla) - 23,3 km b) w Barwinku (Gmina Dukla) - 6,0 km c) w Tylawie (Gmina Dukla) - 4,0 km d) Moszczańcu (Gmina Komańcza) - 1,5 km e) Wisłoku Wielkim (Gmina Komańcza) - 1,9 km f) ujęcia wody - 15 szt. 4. gminne wysypiska śmieci: a) Gmina Dukla - odpady wywożone na wysypisko w Dukli, b) Gmina Komańcza - odpady wywożone na wysypisko w Radoszycach usytuowanie przy granicy Parku, o pow. 1,5 ha i pojemności 17.000 m3, wypełnione w 25%, c) Gmina Krempna - odpady wywożone na wysypisko w Dukli. 5. sieć kanalizacyjna i oczyszczalnie ścieków: a) w Moszczańcu (Gmina Komańcza) - 1,5 km oczyszcz. mech.-biol. o przepustowości 150m3/d. - 1 szt. 6. przekaźniki telekomunikacyjne: a) w Tylawie (Gmina Dukla) na górze Dział w bud. - 1 szt. § 5. W Parku występują następujące formy własności gruntów: 1. lasy państwowe w Zarządzie Lasów Państwowych: a) Nadleśnictwo Dukla - 7.556 ha b) Nadleśnictwo Komańcza - 3.996 ha c) Nadleśnictwo Rymanów - 6.611 ha 2. lasy komunalne - 457 ha 3. lasy stanowiące własność osób fizycznych - 547 ha 4. wody stanowiące własność : a) Skarbu Państwa - 135 ha b) osób fizycznych (stawy rybne) - 1 ha 5. grunty rolne stanowiące własność: a) Skarbu Państwa - 342 ha b) komunalne - 4 ha c) osób fizycznych - 4.053 ha § 5. 1. Dane demograficzne Jaśliski Park Krajobrazowy położony jest na terenach w granicach 3 gmin (Dukla, Komańcza, Krempna), 31 miejscowości. W jego granice wchodzi 10 całych wsi, 21 wsi w części, w tym w 5 wsiach tylko areały leśne. Takie położenie Parku powoduje również podzielenie terenów zainwestowania na położone: - w granicach JPK, - w bezpośrednim sąsiedztwie JPK. Ludność zamieszkująca te tereny - biorąc pod uwagę całe jednostki administracyjne - wynosiła (według stanu na dzień 31.12.2000 r.) 5649 osób. W granicach JPK zamieszkiwało około 2641osób, co daje gęstość zaludnienia - 10 osób/ km2. Występuje tu zjawisko defeminizacji (96 kobiet / 100 mężczyzn), zmniejszający się przyrost naturalny (1995 r. - 4,6 ‰; 2000 r. - 3,6 ‰ - wyższy niż w woj. podkarpackim), i saldo migracji wewnętrznej i zagranicznej na 1000 osób (1995 r. - /-1,2 ‰/; w 2000 r. - /-4,3 ‰ /; wyższe niż na terenach wiejskich woj. podkarpackiego). Stopa bezrobocia w grudniu 2001 r. wynosiła ponad 17,3% i ma tendencje wzrostowe (jest wyższa niż w woj. podkarpackim). Rozmieszczenie ludności w terenie przedstawia poniżej zamieszczona tabela z danymi na dzień 31 grudnia 2000 r. GMINA - Ludność w % ludności w MIEJSCOWOŚ Ludność ogółem Ludność w JPK bezpośrednim JPK Ć sąsiedz. JPK 1 2 3 4 5 GMINA 3.743 61 2.277 1.291 DUKLA BARWINEK 237 100 237 - CZEREMCHA 0 0 - - DALIOWA 306 50 153 153 JAŚLISKA 446 100 446 - KAMIONKA 0 0 - - LIPOWIEC 3 100 3 - MSZANA 320 50 160 160 OLCHOWIEC 64 100 64 - POSADA 855 50 428 427 JAŚLISKA ROPIANKA 11 100 11 - SMERECZNE 0 0 - - (WADERNIK) SZKLARY 175 0 - - TRZCIANA 235 20 47 188 TYLAWA 385 75 290 95 WILSZNIA 0 0 - - (OLSZANKA) WOLA NIŻNA 288 50 144 144 WOLA WYŻNA 23 100 23 - ZAWADKA RYMANOWSK 249 50 125 124 A ZYNDRANOW 146 100 146 - A GMINA 1.608 14 215 1.353 KOMAŃCZA CZYSTOGARB 311 0 - 311 DOŁZYCA 87 0 - 87 JASIEL 0 0 - - ŁUPKÓW 476 0 - 476 MOSZCZANIEC 253 50 127 126 OSŁAWICA 40 0 - - POLANY 0 0 - - SUROWICZNE RADOSZYCE 148 0 - 148 RUDAWKA 0 0 - - JAŚLISKA SUROWICA 0 0 - - WISŁOK 293 30 88 205 WIELKI GMINA 298 50 149 149 KREMPNA POLANY 298 50 149 149 OGÓŁEM 5.649 47 2.641 2.793

Rozdział 2 Charakterystyka i diagnoza stanu przyrody § 6. 1. W Parku występują następujące gleby: a) gleby brunatne - 24.024 ha b) mady - 1.012 ha c) gleby glejowe - 252 ha 1) leśne: a) gleby brunatne - 18.966 ha b) gleby glejowe - 201 ha 2) rolnicze: orne /użytki zielone: ogółem: a) III klasy 266 / 200 - 466 ha b) IV klasy 804 / 800 - 1.604 ha c) V klasy 196 / 800 - 996 ha d) VI klasy i nieużytki 133 / 200 - 333 ha 2. Gleby rolnicze wykorzystywane są pod : 1) użytki zielone - 2.633 ha 2) uprawy: a) zbóż - 486 ha b) okopowych - 220 ha 3. Nawożenie gleb rolniczych wynosi - w większości nie nawożone 4. Odłogi i ugory - nie obsiewane corocznie grunty orne: gm. Dukla - 40% gm. Krempna - 60% gm. Komańcza - 90% § 7. Ekosystemy Parku są następujące: 1. leśne - 19.129 ha 2. wodne: 1) potoki - 135 ha 2) wody stojące - 1 ha 3. nieleśne: 1) półnaturalne - 3.731 ha 2) antropogeniczne: a) segetalne - 706 ha b) ruderalne - 1.586 ha § 8. W Parku występują następujące główne siedliska przyrodnicze: 1. zarośla wierzbowo - wrześniowe na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków /Salicion elaeagni/ - kod 3240, - powierzchnia 10,00 ha, 2. murawy kserotermiczne z istotnymi stanowiskami storczyków /Festuco - Bromete/ - kod *6210, -powierzchnia 250,00 ha, 3. górskie murawy bliźniczkowe /Nardion/ - kod *6230, -powierzchnia 300,00 ha, 4. zmiennowilgotne łąki trzęślicowe /Molinion/ - kod 6410, -powierzchnia 100,00 ha, 5. górskie ziołorośla, traworośla i zarośla liściaste /Betulo - Adenostylete/ - kod 6432, - powierzchnia 10,00 ha, 6. niżowe i górskie łąki użytkowane ekstensywnie /Arrhenatherion elatioris/ - kod 6510, - powierzchnia 1000,00 ha, 7. torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą - żywe /Sphagnetalia magellanici/ - kod *7110, -powierzchnia 9,00 ha, 8. torfowisko wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji /Sphagnetalia magellanici - zdegradowane/ - kod 7120, -powierzchnia 1,00 ha, 9. torfowiska alkaliczne i podmokłe łąki eutroficzne i kalcyfilne /Caricion davallianae, Cirsietum rivularis/ - kod 7230, -powierzchnia 150,00 ha, 10. kwaśne buczyny /Luzulo - Fagion/ - kod 9110, -powierzchnia 450,00 ha, 1 1. żyzne buczyny /Dentario glandulosae - Fagion, Galio odorati - Fagion/ - kod 9130, - powierzchnia 18.000,00 ha, 1 2. las lipowo - dębowo - grabowy - grąd /Tilio - Carpinetum/ - kod 9170, -powierzchnia 120,00 ha, 1 3. lasy łęgowe i nadrzeczne zarośla wierzbowe /Alnion glutinoso - incanae, Salicion albae/ - kod *91E0, -powierzchnia 135,00 ha, § 9. 1. Gatunki roślin podlegających ochronie (nazwa, liczebność): a) Gatunki roślin rodzimych dziko występujących objęte ochroną ścisłą: ROŚLINY NASIENNE AMARYLKOWATE – Śnieżyczka przebiśnieg /Galanthus nivalis/ - dość częsty TOINOWATE – Barwinek pospolity /Vinca minor/ - częsty ARALIOWATE – Bluszcz pospolity /Hedera helix/ - rzadki ASTROWATE – Dziewięćsił bezłodygowy /Carlina acaulis/ - dość częsty GOŹDZIKOWATE – Goździk kosmaty /Dianthus armeria/ - rzadki ROSICZKOWATE – Rosiczka okrągłolistna /Drosera rotundifolia/ - bardzo rzadki GORYCZKOWATE – Goryczka krzyżowa /Gentiana cruciata/ - dość częsty – Goryczka (goryczuszka) orzęsiona /Gentianella ciliata/ - rzadki – Goryczka (goryczuszka) wczesna /Gentianella lutescens/ - rzadki LILIOWATE – Zimowit jesienny /Colchicum autumnale/ - rzadki – Lilia złotogłów /Lilium martagon/ - rzadki – Ciemiężyca zielona /Veratrum lobelianum/ - dość rzadki – Cebulica dwulistna (olszoch) /Scilia bifolia/ - pospolity STORCZYKOWATE – Buławnik mieczolistny /Cephalanthera longifolia/ - rzadki – Buławnik wielkokwiatowy /Cephalanthera damasonium/ - rzadki – Gołek białawy /Leucorchis albida/ - rzadki – Gółka długoostrogowa /Gymnadenia conopsea/ - dość rzadki – Gnieźnik białawy /Neottia nidus - avis/ - rzadki – Kruszczyk szerokolistny /Epipactis helleborine/ - bardzo rzadki – Kruszczyk rdzawoczerwony /Epipactis atrorubens/ - bardzo rzadki – Kruszczyk błotny /Epipactis palustris/ - bardzo rzadki – Listera jajowata /Listera ovata/ - dość częsty – Podkolan biały /Platanthera bifolia/ - dość częsty – Podkolan zielonawy /Plantanthera chlorantha/ - bardzo rzadki – Storczyca kulista /Traunsteinera globosa/ - rzadki – Storczyk męski /Dactylorhiza mascula/ - rzadki – Storczyk(kukułka) bzowy /Dactylorhiza sambucina/ - rzadki – Storczyk (kukułka) plamisty /Dactylorhiza maculata/ - narażony na wyginięcie – Storczyk (kukułka) Fuchsa / Dactylorhiza fuchsii/ - dość częsty – Storczyk (kukułka) szerokolistny / Dactylorhiza majalis/ - rzadki – Storczyk samczy /Orchis morio/ - rzadki – Żłobik koralowy /Corallorhiza trifida/ - dość częsty JASKROWATE – Tojad wschodniokarpacki /Aconitum lasiocarpum/ - rzadki – Tojad mołdawski /Aconitum moldavicum/ - pospolity – Tojad wiechowaty /Aconitum degenii/ - bardzo rzadki – Tojad dzióbaty /Aconitum variegatum - rzadki – Orlik pospolity /Aguilegia vulgaris/ - rzadki RÓŻOWATE – Parzydło leśne /Aruncus sylvestris/ - dość częsty PSIANKOWATE – Pokrzyk wilcza jagoda /Atropa belladonna/ - rzadki KŁOKOCZKOWATE – Kłokoczka południowa /Staphylea pinnata/ - rzadki PAPROTNIKI SKRZYPOWATE – Skrzyp olbrzymi /Equisetum telmateia/ - pospolity WIDŁAKOWATE – Widłak goździsty /Lycopodium clavatum/ - dość częsty – Widłak jałowcowaty /Lycopodium annotinum/ - rzadki – Widłak wroniec (wroniec widlasty) /Huperzia selago/ - dość rzadki PAPROTKOWATE – Podrzeń żebrowiec /Blechnum spicant/ - rzadki – Pióropusznik strusi /Matteucia struthiopteris/ - bardzo rzadki – Paprotka zwyczajna /Polypodium vulgare/ - rzadki b) Gatunki roślin rodzimych dziko występujących objęte ochroną częściową: ROŚLINY NASIENNE KOKORNAKOWATE – Kopytnik pospolity /Asarum europeum/ - pospolity PRZEWIERTNIOWATE – Kalina koralowa /Vibumum opulus/ - pospolity GORYCZKOWATE – Goryczka trojeściowa /Gentiana asclepiadea/ - pospolity – Centuria pospolita /Centaurium erythraea/ - pospolity LILIOWATE – Konwalia majowa /Convallaria majalis/ - bardzo rzadki PIERWIOSNKOWATE – Pierwiosnek wyniosły /Primula elatior/ - pospolity – Pierwiosnek lekarski /Primula veris/ - dość rzadki KRUSZYNOWATE – Kruszyna pospolita /Frangula alnus/ - pospolity MARZANOWATE – Marzanka (przytulia) wonna /Galium odoratum/ - pospolity SKALNICOWATE – Porzeczka czarna /Ribes nigrum/ - 1 stanowisko CISOWATE – Cis pospolity /Taxus baccata/ - rzadki 2. Chronione siedliska roślin: a) murawy kserotermiczne (Festuco- Brometea) - /kod *6210/, powierzchnia 250,00 ha, b) murawy bliźniczkowe (Nardetalia) - /kod * 6230/, powierzchnia 300,00 ha, c) zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) - /kod 641 /, powierzchnia 100,00 ha d) mokre łąki użytkowane ekstensywnie (Cirsietum rivularis) - / kod 7230 /, powierzchnia 122,00 ha, e) niżowe i górskie łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatheretum medioeuropaeum, Gladiolo-Agrostietum) - kod 6510/, powierzchnia 1000,00 ha, f) torfowiska wysokie z roślinnością torfowotwórczą - żywe i zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji (Sphagnetalia magellanicici) - /kody *7110, 7120/, powierzchnia 10,00 ha, g) źródliska (Montio-Cardamintea) - /brak odpowiednika/, powierzchnia 1,00 ha, h) torfowiska alkaliczne (Caricion davalilianae, Caricion fuscae, Molinietalia, Phragmitetalia) - /kod 7230/, powierzchnia 28,00 ha, i) kwaśne buczyny górskie (Luzulo nemorosae - Fagetum)- /kod 9110 /, powierzchnia 450,00 ha, j) żyzne buczyny górskie (Dentario glandulosae - Fagetum) - / kod 9130 /, powierzchnia 18.000,00 ha, k) grąd subkontynentalny (Tillio - Carpinetum) - /kod 9170/,) - / kod 91E0/, powierzchnia 120,00 ha, l) podgórski łęg jesionowy na stanowiskach niżowych (Carici remotae - Fraxinetum)- /kod 91E0/ powierzchnia 10,00 ha, m) nadrzeczne i nadpotokowe olszyny górskie (Alnetum incanae, Caltho - alnetum) - / kod 91E0/, powierzchnia 95,00 ha. § 10. 1. Gatunki zwierząt prawnie chronione (nazwa gatunkowa, liczebność): a) Gatunki zwierząt rodzimych dziko występujących - objęte ochroną ścisłą: OWADY CHRZĄSZCZE Kózkowate – Nadobnica alpejska /Rosalia alpina/ - EN - na obszarze Park dość liczny MOTYLE Modraszkowate – Modraszek arion /Maculinea arion/ - pospolity Paziowate – Paź żeglarz /Iphiclides podalirius/ - stwierdzony – Niepylak mnemozyna /Parnassius mnemosyne/ - LC - 3 stanowiska BŁONKOSKRZYDŁE Pszczołowate – Trzmiel gajowy /Bombus locurum/ - pospolity – Bombus pascuorum / Bombus pascuorum/ - pospolity – Trzmiel kamiennik /Bombus lapidarius - częsty – Bombus ruderarius / Bombus ruderarius/ - częsty ŚLIMAKI TRZONKOOCZNE Ślimakowate – Ślimak winniczek (o średn. muszli do 30 mm) /Helix pomatia/ - liczny RYBY KARPIOKSZTAŁTNE Karpiowate – Strzebla potokowa /Phoxinus phoxinus/ - stwierdzony – Piekielnica /Alburnoides bipunctatus/ - VU - stwierdzony SCORPENOKSZTAŁTNE Głowaczowate – Głowacz pręgopłetwy /Cottus poecilopus/ - NT gatunek zagrożony PŁAZY PŁAZY OGONIASTE Salamandrowate – Salamandra plamista /Salamandra salamandra/ - dość liczny – Traszka karpacka /Triturus montandoni/ - LC rzadki gatunek – Traszka górska /Triturus alpestris/ - gatunek zagrożony – Traszka grzebieniasta /Triturus cristatus/ - NT stwierdzony – Traszka vulgaris / Triturus vulgaris/ - gatunek zagrożony PŁAZY BEZOGONOWE Ropuszkowate – Kumak górski /Bombina avariegata/ - dość liczny Ropuchowate – Ropucha szara /Bufo bufo/ - gatunek rzadki – Ropucha zielona /Bufo viridis/ - gatunek rzadki Rzekotkowate – Rzekotka drzewna /Hyla arborea/ - gatunek rzadki Rzabowate – Żaba moczarowa /Rana arvalis/ - stwierdzony – Żaba trawna /Rana tyemporaria/ - liczny – Żaba wodna /Rana esculenta/ - stwierdzony GADY ŁUSKOSKÓRE Jaszczurkowate – Jaszczurka zwinka /Lacerta agilis/ - pospolity – Jaszczurka żyworodna /Lacerta vivipara/ - stwierdzony Padalcowate – Padalec zwyczajny /Anguis fragilis/ - nieliczny Węże właściwe – Zaskroniec zwyczajny /Natrix ntrix/ - pospolity – Wąż Eskulapa /Elaphe longissima/ - 1 stanowisko CR skrajnie zagrożony – Gniewosz plamisty /Coronella austriaca/ - narażony na wyginięcie VU Żmijowate – Żmija zygzakowata /Vipera berus/ - dość liczny PTAKI PERKOZY – Perkozek /Tachybaptus ruficoll/ - (przelotny) – Perkoz dwuczuby /Podiceps crista/ - (przelotny) BRODZĄCE – Bocian czarny /Ciconia nigra/ - nieliczny (7-9 par) – Bocian biały /Ciconia ciconia/ - nieliczny (10 gniazd) BLASZKODZIOBE – Łabędź niemy /Cygnus dor/ - (przelotny) JASTRZĘBIOWATE – Trzmielojad /Pernis apivorus/ - nieliczny (3 stanow.) – Kania czarna /Milvus migrans/ - bardzo nieliczny – Kania ruda /Milvus milvus/ - nieliczny – Bielik /Haliaeetus albicilla/ - (przelotny) – Gadożer /Circaetus gallicus/ - bardzo nieliczny – Błotniak stawowy /Circus aeruginosus / - (przelotny) – Błotniak zbożowy /Circus cyaneus/ - (przelotny) – Błotniak łąkowy /Circus pygargus/ - (przelotny) – Jastrząb /Accipiter gentilis/ - nieliczny (6 par) – Krogulec /Accipiter nisus/ - (15-20 par) – Myszołów zwyczajny /Buteo buteo/ - średnio liczny, nielicznie zimujący (17 gniazd z lęgiem, 70 rewirów) – Myszołów włochaty /Buteo lagopus/ - nielicznie zimujący – Orlik krzykliwy /Aquila pomarina/ - średnio liczny, rzadki gatunek (30 par) LC – Orzeł przedni /Aquila chrysaetos/ - bardzo nieliczny, skrajnie zagrożony, ginący EN – Rybołów /Pandion haliaetus/ - (przelotny) SOKOŁOWATE – Pustułka /Falco tinnunculus/ - nieliczny (6-8 par) – Kobczyk /Falco vespertinus/ - (przelotny) – Kobuz /Falco subbuteo/ - nieliczny (2-3 pary) GRZEBIĄCE – Przepiórka /Coturnix coturnix/ - nieliczny/średn.-liczny ŻURAWIOWATE – Derkacz /Crex crex/ - średnio liczny (24-26 par) – Kokoszka wodna /Gallinula chloropus/ - (przelotny/lęgowy) – Żuraw /Grus grus/ - (przelotny) SIEWKOWE – Sieweczka rzeczna / Charadrius dubius/ - nieliczny – Czajka /Vanellus vanellus/ - nieliczny – Samotnik (brodziec samotny) /Tringa ochropus/ - (przelotny) – Łęczak (brodziec leśny) /Tringa glareola/ - (przelotny) – Brodziec piskliwy (kuliczek) /Actitis hypoleucos/ - nieliczny – Śmieszka /Larus ridibundus/ - (przelotny) – Rybitwa rzeczna /Sterna hirudo/ - (przelotny) KUKUŁKOWE – Kukułka /Cuculus canorus/ - średnio liczny SOWY – Płomykówka /Tyto alba/ - (p. zimujący) – Puchacz /Bubo bubo/ - (p. zimujący), rzadki gatunek NT – Pójdźka /Athene noctua/ - nieliczny – Puszczyk /Strix aluco/ - średnio liczny – Puszczyk uralski /Strix uralensis/ - średnio liczny, rzadki gatunek LC – Uszatka (sowa uszatka) /Asio otus/ - nieliczny/średn. liczny – Włochatka /Aegolius funereus/ - rzadki gatunek LC LELKOWE – Lelek (lelek kozodój) /Caprimulgus europaeus/ - (p.lęgowy i zimujący) JERZYKOWE – Jerzyk /Apus apus/ - (p. lęgowy) KRASKOWE – Zimorodek /Alcedo athis/ - nieliczny – Kraska /Coracias garrulus/ - bardzo nieliczny – Dudek /Upupa epops/ - bardzo nieliczny DZIĘCIOŁOWE – Krętogłów /Jynx torquilla/ - nieliczny – Dzięcioł zielonosiwy /Picus canus/ - nieliczny/średn. liczny – Dzięcioł zielony /Picus viridis/ - nieliczny – Dzięcioł czarny /Dryocopus martius/ - średnio liczny – Dzięcioł duży /Dendrocopos major/ - liczny – Dzięcioł białoszyi (dzięcioł syryjski) /Dendrocopos syriacus/ - nieliczny (2 pary) – Dzięcioł średni /Dendrocopos medius/ - nieliczny – Dzięcioł białogrzbiety /Dendrocopos leucotos/ - średnio liczny, rzadki gatunek NT – Dzięciołek /Dendrocopos minor/ - nieliczny – Dzięcioł trójpalczasty /Picoides triadactylus/ - nieliczny, rzadki gat. VU WRÓBLOWATE Skowronki – Lerka (skowronek borowy) /Lululla arborea/ - bardzo nieliczny – Skowronek (skowronek polny) /Alauda arvensis/ - średnio liczny Jaskółki – Brzegówka /Riparia riparia/ - (przelotny) – Dymówka /Hirundo rustica/ - średnio liczny – Oknówka /Delichon urbica/ - średn. liczny/liczny Pliszkowate – Świergotek drzewny /Anthus trivialis/ - liczny – Świergotek łąkowy /Anthus pratensis/ - średnio liczny – Pliszka żółta /Motacilla flava/ - regularna, nieliczna podczas przelotów – Pliszka górska /Motacilla cinerea/ - średnio liczny – Pliszka siwa /Motacilla alba/ - średnio liczny Jemiołuszki – Jemiołuszka /Bombycilla garrulus/ - zimujący Pluszcze – Pluszcz /Clinclus clinclus/ - nieliczny Strzyżyki – Strzyżyk /Troglodytes troglodytes/ - liczny Płochacze – Pokrzywnica (płochacz pokrzywnica) /Prunela modularis/ - bardzo rzadki Drozdowate – Rudzik /Erithacus rubecula/ - bardzo liczny – Kopciuszek /Phoenicurus ochruros/ - liczny – Pleszka / Phoenicurus phoenicurus/ - nieliczny – Pokląskwa /Saxicola rubetra/ - liczny – Kląskawka /Saxicola torquata/ - liczny – Białorzytka /Oenanthe oenanthe/ - bardzo nieliczny – Drozd obrożny /Turdus torquatus/ - średnio liczny – Kos /Turdus merula/ - liczny – Kwiczoł /Turdus pilaris/ - liczny – Śpiewak (drozd śpiewak) /Turdus philomelos/ - liczny – Paszkot /Turdus viscivorus/ - średnio liczny Pokrzewkowate – Świerszczak /Locustella naevia/ - bardzo nieliczny – Strumieniówka /Locustella fluviatilis/ - średnio liczny – Łozówka /Acrocephalus palustris/ - średnio liczny – Zaganiacz /Hippolais icterina/ - nieliczny – Piegża (pokrzewka piegża) /Sylvia curruca/ - średnio liczny – Cierniówka (pokrzewka cierniówka) /Sylvia communis/ - średnio liczny – Gajówka (pokrzewka ogrodowa) /Sylvia borin/ - liczny – Kapturka (pokrzewka czarnołbista) /Sylvia atricapilla/ - bardzo liczny – Świstunka (świstunka leśna) /Phylloscopus sibilatrix/ - liczny – Pierwiosnek /Phylloscopus collybita/ - bardzo liczny – Piecuszek /Phylloscopus trochilus/ - bardzo liczny – Mysikrólik /Regulus regulus/ - liczny – Zniczek /Regulus ignicapillus / - regularny, bardzo nieliczny podczas przelotów – Pokrzewka jarzębata /Sylvia nisoria/ - stwierdzony Muchołówki – Muchołówka szara /Muscicapa striata/ - średnio liczny – Muchówka mała /Ficedula parva/ - średnio liczny – Muchówka białoszyja /Ficedula albicollis/ - średnio liczny – Muchówka żałobna /Ficedula hypoleuca/ - nieliczna Raniuszki – Raniuszek /Aegithalos caudatus/ - średnio liczny Sikory – Sikora uboga (szarytka) /Parus palustris/ - średnio liczny – Czarnogłówka (sikora czarnogłowa) /Parus montanus/ - liczny – Czubatka (sikora czubatka) /Parus cristatus/ - nieliczny – Sosnówka /Parus ater/ - liczny – Modraszka (sikora modra) /Parus caeruleus/ - liczny – Bogatka /Parus major/ - liczny Kowaliki – Kowalik /Sitta europaea/ - średnio liczny Pełzacze – Pełzacz leśny /Certhia familiaris/ - liczny – Pełzacz ogrodowy /Certhia brachydactyla/ - nieliczny Remizy – Remiz /Remiz pendulinus/ - regularny, nieliczny podczas przelotów Wilgi – Wilga /Oriolus oriolus/ - nieliczny Dzierzby – Gąsiorek /Lanius collurio/ - liczny – Srokosz /Lanius excubitor/ - nieliczny/śred. liczny Krukowate – Sójka /Garrulus glandarius/ - średnio liczny – Orzechówka /Nucifraga caryocatactes/ - liczny – Kawka /Corvus monedula/ - nieliczny – Gawron /Corvus frugilegus/ - (przelotny/zalatujący) – Kruk /Corvus corax/ - średnio liczny Szpaki – Szpak /Sturnus vulgaris/ - liczny Wróble – Wróbel /Passer domesticus/ - liczny – Mazurek /Passer montanus/ - nieliczny Łuszczaki – Zięba /Fringilla coelebs/ - bardzo liczny – Jer /Fringilla montifringilla/ - regularny, nieliczny podczas przelotów – Kulczyk /Serinus serinus/ - średnio liczny – Dzwoniec /Carduelis chloris/ - średnio liczny – Szczygieł /Carduelis carduelis/ - średnio liczny – Czyż (czyżyk) /Carduelis spinus/ - licznie zimujący – Makolągwa /Carduelis cannabina/ - średnio liczny – Czeczotka /Carduelis flammea/ - licznie zimujący – Krzyżodziób świerkowy /Loxia curvirostra/ - średnio liczny – Dziwonia /Carpodacus erythrinus/ - nieliczny/śred. liczny – Gil /Pyrrhula pyrrhula/ - średnio liczny – Grubodziób /Coccothraustes coccothraustes/ - liczny Trznadlowate – Trznadel /Emberiza citrinella/ - liczny – Potrzos /Emberiza schoeniclus/ - regularny, nieliczny podczas przelotów – Potrzeszcz /Milaria calandra/ - bardzo liczny SSAKI OWADOŻERNE Jeżowate – Jeż wschodni /Erinaceus concolor/ - liczny Ryjówkowate – Ryjówka aksamitna /Sorex araneus/ - nieliczny – Ryjówka malutka /Sorex minutus/ - stwierdzony – Ryjówka górska /Sorex alpinus/ - stwierdzony – Zębiełek biały /Crocidua suaveolens/ - stwierdzony – Rzęsorek rzeczek /Neomys fodiens/ - stwierdzony – Rzęsorek mniejszy /Neomys anomalus/ - gatunek rzadki LC Kretowate – Kret /Talpa europaea / - z wyjątkami - liczny NIETOPERZE Podkowcowate – Podkowiec mały /Rhinolophus hipposideros/ - skrajnie zagrożony, ginący EN, stwierdzony Mroczkowate – Mroczek późny /Esptesicus serotinus/ - stwierdzony – Mroczek pozłocisty /Eptesicus nilssoni/ - rzadki gatunek NT – Mroczek posrebrzony /Vespertillo murinus/ - rzadki gatunek LC – Nocek wąsatek /Myotis mystacinus/ - stwierdzony – Nocek duży /Myotis myotis/ - stwierdzony – Gacek brunatny (wielkouch) /Plecotus auritus/ - stwierdzony – Gacek szary /Plecotus custriacus/ - stwierdzony – Borowiec wielki /Nyctalus noctula/ - stwierdzony – Mopek /Barbastella barbastellus/ - stwierdzony GRYZONIE Wiewiórkowate – Wiewiórka /Sciurus vulgaris/ - okresowo liczny Smużkowate – Smużka leśna /Sicista betulina/ - rzadki gatunek Popielicowate – Koszatka /Dryomys nitedula/ - rzadki gatunek NT – Popielica /Glis glis/ - rzadki gatunek NT liczny – Orzesznica /Muscardinus avellanarius/ - pospolity DRAPIEŻNE Niedźwiedziowate – Niedźwiedź brunatny /Ursus arctos/ - rzadki gatunek NT stwierdzony Psowate – Wilk /Canis lupus/ - rzadki gatunek NT liczny Kotowate – Żbik /Felis sylvestris/ - skrajnie zagrożony, ginący EN stwierdzony – Ryś /Lynx lynx/ - rzadki gatunek NT stwierdzony Łasicowate – Wydra /Lutra lutra/ - liczny – Gronostaj /Mustela erminea/ - nieliczny – Łasica /Mustela nivalis/ - nieliczny b) Gatunki zwierząt rodzimych dziko występujących - objęte ochroną częściową: ŚLIMAKI TRZONKOOCZNE Ślimakowate – Ślimak winniczek (o średn. muszli powyżej 30 mm) /Helix pomatia/ - liczny RYBY KARPIOKSZTAŁTNE Kozowate – Śliz /Barbatula barbatula/ - stwierdzony PTAKI WRÓBLOWE – Wrona siwa /Corvus corone cornix/ - nieliczny – Sroka /Pica pica/ - średnio liczny SSAKI GRYZONIE Bobrowate – Bóbr europejski /Castor fiber/ - wydobyty z zagrożenia - liczny DRAPIEŻNE Łasicowate – Wydra /Lutra lutra/ - liczny Uwaga! Zapisie uwzględniono również schemat klasyfikacyjny przyjęty w "Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Kręgowce": EX - gatunki wymarłe w świecie, EXP- gatunki wymarłe w Polsce, CR - gatunki zagrożone - krytycznie zagrożone, EN - gatunki zagrożone - zagrożone, VU - gatunki zagrożone - narażone, NT - gatunki niższego ryzyka - bliskie zagrożenia, LC - gatunki niższego ryzyka - najmniejsze troski. 2. Ostoje zwierząt podlegających ochronie: W granicach Jaśliskiego Parku Krajobrazowego uznana została "Zimowa ostoja jelenia" we południowo - wschodniej części parku, oraz wyznaczono 19 miejsc rozrodu i regularnego przebywania orła z rodzaju Aquila i 1 miejsce rozrodu i regularnego przebywania bociana czarnego Ciconia nigra. Wskazane zostało szereg terenów predysponowanych do uznania za ostoje zwierząt, oraz rejonów występowania ptaków chronionych i masowego występowania różnych gatunków motyli. § 11. Typy krajobrazów: 1) Waloryzacja biotyczna: a) krajobraz naturalny - 8% b) krajobraz półnaturalny - 78% c) kulturowy - 14% 2) Waloryzacja widokowa: a) krajobraz o najwyższych walorach widokowych - 9% b) krajobraz o wysokich walorach widokowych - 83% c) krajobraz potencjalnie zagrożony degradacją i dewastacją - 8% § 12. Wartości kulturowe: 1) zabytki architektury: (północna granica Jaśliskiego Parku przebiegająca drogą, dzieli tereny zabudowy wsi. Wyszczególnione poniżej obiekty znajdują się w granicach parku, na jego granicy i w jego bezpośrednim sąsiedztwie). a) cerkwie i dzwonnice - 9 szt. w tym 7 szt. w rejestrze zabyt. b) kościoły, kaplice - 4 szt. w tym 2 szt. w rejestrze zabyt. c) budynki mieszkalne i zagrodowe - 118 szt. w tym 10 szt. w rejestrze zabyt. d) inne (n.p: studnie, ule,mury, mosty) - 8 szt. w tym 3 szt. w rejestrze zabyt. e) kapliczki - 16 szt. w tym 0 szt. w rejestrze zabyt. f) krzyże przydrożne - 16 szt. w tym 0 szt. w rejestrze zabyt. g) cmentarze czynne - 12 szt. w tym 0 szt. w rejestrze zabyt. h) cmentarze nieczynne - 26 szt. w tym 0 szt. w rejestrze zabyt. j) stanowiska archeologiczne - 29 szt. w tym 0 szt. w rejestrze zabyt. 2) miejsca pamięci narodowej : a) mogiły - 4 szt. w tym 0 szt. w rejestrze zabyt. b) miejsca bitew - 7 szt. w tym 0 szt. w rejestrze zabyt.

Rozdział 3 Cele ochrony § 13. Celem ochrony przyrody nieożywionej jest: 1) zachowanie dziedzictwa geologicznego, 2) zapewnienie właściwej ochrony powołanym rezerwatom przyrody, 3) objęcie różnymi formami ochrony szczególnie interesujących, ważnych pod względem naukowym i dydaktycznym formacji geologicznych (wychodnie skalne, gołoborze na stromym stoku, osuwisko skalne ze skamieniałościami śladowymi, przełomy potoków ze skamieniałościami śladowymi i.t.p.) 4) zachowanie naturalnych zbiorników wodnych, 5) zachowanie ciągów rzecznych, przełomów, mokradeł i torfowisk, 6) zachowanie i ochrona zasobów wodnych podziemnego zbiornika z okresu czwartorzędu, stanowiącego źródło zaopatrzenia ludności w wodę do celów pitnych, 7) utrzymanie jakości powietrza na poziomie poniżej dopuszczalnych norm. § 14. Celem ochrony ekosystemów jest zachowanie bioróżnorodności i ich zgodności z gradientami wilgotności i żyzności przy zachowaniu naturalnych struktur i procesów troficznych: 1) ekosystemów leśnych: a) zachowanie i ochrona procesów ekologicznych, b) zachowanie naturalnych biocenoz i zoocenoz wraz z siedliskami, c) ochrona zachowawcza gatunków ginących, rzadkich i osobliwych jak i ich siedlisk, d) zachowanie mozaikowatości środowiska leśnego, e) utrzymanie korytarzy ekologicznych, f) zachowanie strefy ekotonowej, g) zapewnienie trwałego użytkowania lasów i rozwijanie wszechstronnej ich użyteczności drogą zachowania stabilnych siedlisk (jako nadrzędny cel wszelkich poczynań gospodarczych), h) ochrona lasów, a w szczególności zachowanie leśnych zasobów genetycznych, walorów krajobrazowych, cennych fragmentów przyrody; i) ochrona przed uszkodzeniami abiotycznymi i biotycznymi, które mają duży wpływ na stan sanitarny lasów oraz utrzymanie trwałości i ciągłości użytkowania; 2) ekosystemów wodnych: a) utrzymanie stałych i odpowiednich stosunków hydrologicznych, b) utrzymanie w stanie naturalnym terenów źródliskowych, c) utrzymanie w stanie naturalnym lub zbliżonym do stanu naturalnego koryt potoków wraz z przełomami, łęgami i mokradłami z zachowaniem wysokiej czystości wód, jako podstawowej sieci korytarzy ekologicznych, d) ochrona zasobów wodnych wód płynących i stojących przed zanieczyszczeniem, e) ochrona zachowawcza gatunków ginących, rzadkich i osobliwych jak i ich siedlisk, 3) ekosystemów nieleśnych: a) zachowanie strefy ekotonowej, b) ochrona przed synantropizacją zbiorowisk naturalnych, c) podniesienie chłonności gatunkowej zniszczonych i zubożałych antropogenicznie siedlisk, d) zachowanie i restytucja roślinności higrofilnej, e) ograniczanie zasięgu zbiorowisk ruderalnych, f) ochrona zachowawcza gatunków ginących, rzadkich i osobliwych jak i ich siedlisk, g) ochrona przed niekontrolowanym, nadmiernym zalesianiem, h) zachowanie mozaikowatości środowiska nieleśnego, § 15. Celem ochrony gatunków roślin i zwierząt oraz ich siedlisk jest: a) zabezpieczenie dziko występujących roślin i zwierząt oraz ich siedlisk, a w szczególności gatunków rzadko występujących, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem, b) zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej, c) zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin i zwierząt wraz z siedliskami poprzez utrzymywanie lub przywracanie ich do właściwego stanu, d) zachowanie żerowisk, e) zachowanie ostoi i ciągów migracji. § 16. Celem ochrony krajobrazów jest: a) zachowanie wartości ekologicznych, estetycznych i kulturowych terenu oraz związanych z nim elementów przyrodniczych, ukształtowanych przez siły przyrody, lub w wyniku działalności człowieka; oraz zwrócenie uwagi na nie lokalizowanie w najbliższym sąsiedztwie zabytków obiektów kłócących się z ich architekturą i najbliższym otoczeniem, a szczególnie obiektów, które mogą doprowadzić zabytki do zniszczenia, b) utrwalenie ich najwyższych wartości, między innymi poprzez: – ochronę przed zabudową i zalesianiem terenów o najwyższych walorach krajobrazowych, punktów widokowych, korytarzy ekologicznych, – określenie (na etapie opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów obejmujących lub sąsiadujących z terenami lub obiektami chronionymi prawnie) sposobu zagospodarowania bezpośredniego sąsiedztwa tak, aby nie pomniejszyć ich walorów i ekspozycji widokowej. – nie wprowadzanie osadnictwa na tereny otwarte niezamieszkałych wsi: Jasiel, Rudawka Jaśliska, Kamionka - utrzymanie stanu obecnego (IIIb,c), – zalecenie dostosowania architektury budynków do otaczającego krajobrazu z zastosowaniem detali architektonicznych charakterystycznych dla regionu, c) zapobieganie dewastacji, czy degradacji krajobrazu, a szczególnie na terenach specjalnej troski (potencjalnie zagrożonych degradacją i dewastacją krajobrazu i środowiska), poprzez: – utrzymanie kompozycyjnej spójności zabudowy wsi, – uporządkowanie istniejącej zabudowy, – wprowadzenie ładu i porządku, – przebudowę bądź maskowanie zielenią obiektów szpecących, – prawidłowe rozwiązanie gospodarki wodno - ściekowej i odpadami, – szczególną dbałość o efekty przestrzenne zabudowy (gabaryty, detal, wysoką jakość materiałów wykończeniowych, urządzanie terenów zieleni, placów, parkingów), – kontynuację (w zabudowie wiejskiej historycznie ukształtowanej) sposobów lokalizacji budynków, zasad kompozycji oraz form architektonicznych, – szybkie przeciwdziałanie w wypadkach wystąpienia negatywnych zmian i przeobrażeń krajobrazu (aby zatrzymać i zneutralizować nieprawidłowości), d) zachowanie ciągów i punktów widokowych, zagospodarowanie ich i udostępnienie turystom). § 17. Celem ochrony walorów kulturowych jest: a) zachowanie ich i należyte utrzymanie (obiekty zabytkowe - wg rejestru zabytków - powinny być objęte ochroną konserwatorską polegającą na zabezpieczeniu istniejących obiektów, oraz przywróceniu dawnej świetności zespołom, obiektom i układom, które uległy zniszczeniu). b) celowe wykorzystanie i udostępnianie dóbr kultury dla celów naukowych, dydaktycznych i wychowawczych, tak aby służyły nauce i popularyzacji wiedzy i sztuki, stanowiły trwały element rozwoju kultury i były czynnym składnikiem życia współczesnego społeczeństwa, c) wskazanie nie zinwentaryzowanych interesujących lub ważnych walorów kulturowych charakterystycznych dla przedmiotowego terenu - dotyczy to szczególnie istniejących mogił, cmentarzy czynnych i nieczynnych. d) wskazanie krajobrazów kulturowych i obiektów etnograficznych predysponowanych do objęcia ich różnymi formami ochrony prawnej - propozycja uznania za: – rezerwat kulturowy - cerkwisko i cmentarz w Mszanie (na granicy Jaśliskiego Parku Krajobrazowego) - dotyczy terenu po dawnej cerkwi oraz pobliskiego cmentarza. Wszystkie zachowane obiekty lub ślady obiektów należałoby zabezpieczyć w terenie, w miarę potrzeby konserwować i ewentualnie eksponować, – park kulturowy - historyczny układ wsi Czystogarb (Czystohorb - wieś lokowana w 1524 r.) w bezpośrednim sąsiedztwie Jaśliskiego Parku Krajobrazowego - dotyczy zachowania terenu po dawnej wsi do granicy historycznej rozłogu pól jako krajobrazu chronionego. Wszystkie zachowane obiekty lub ślady obiektów należałoby zabezpieczyć w terenie, ewentualnie eksponować, a w miarę potrzeby konserwować, oraz opracowanie i wyznaczenie strefy ekspozycji dla małomiasteczkowego układu urbanistycznego wsi Jaśliska (w granicach Jaśliskiego Parku Krajobrazowego). Miasto Jaśliska lokowano na prawie niemieckim w 1366 r. Dotyczy zachowania, wręcz rewaloryzowania charakterystycznego małomiasteczkowego układu urbanistycznego Jaślisk. e) Kontynuacja tradycji w budownictwie: – istniejące nieliczne przykłady tradycyjnego budownictwa zagrodowego (chałupy i chyże), zachować i remontować tak, aby nie naruszyć charakterystycznych cech regionalnych budynków. – dla nowobudowanych budynków zalecenie - wpisywania ich w tradycyjny układ zagrody z wprowadzeniem nowoczesnych mediów i zastosowaniem tradycyjnych materiałów wykończeniowych, oraz nawiązywania formy architektury do stylu regionalnego (np. dachy, ganki, zręby, okapy), f) Kultywowanie i przywracanie tradycyjnej kultury ludowej poprzez: – zachowanie tradycji obchodzenia świąt i zwyczajów, czyli odpustów kościelnych, targów, jarmarków i dożynek oraz itp., – pielęgnowanie wspomnień związanych ze znanymi wydarzeniami (n.p. miejsca bitew) lub postaciami, które były związane z tymi terenami, – tworzenie zespołów folklorystycznych, organizowanie plenerów i otwieranie galerii gdzie prezentowane byłyby wytwory rękodzieła artystycznego - rzeźby, malarstwa, haftu, gancarstwa itp. Uwaga! Obiekty projektowane i proponowane do objęcia ochroną prawną jako zabytki, rezerwaty kulturowe lub parki kulturowe - mogą być powołane do życia wyłącznie po opracowaniu planów specjalistycznych dla tych terenów, uzasadniających objęcie ich formą projektowanej ochrony prawnej (dla zabytków i rezerwatów kulturowych z wyznaczeniem ich otuliny) i określeniem sposobu zagospodarowania.

Rozdział 4 Obszary działań ochronnych § 18. Na obszarze Parku wyznaczono następujące obszary działań ochronnych: Obszary działań Lp. Powierzchnia (ha) Położenie ochronnych OBSZAR OCHRONY W granicach REZERWATOWEJ 1. 2.039,30 Jaśliskiego Parku (ISTNIEJĄCE Krajobrazowego REZERWATY PRZYRODY) Gmina Dukla, Nadleśnictwo Rymanów (oddz. 109, "Kamień nad 118-122, 129-131 w 1.1 302,32 Jaśliskami" Leśnictwach: Wola Niżna i Lipowiec), w obrębie masywu góry Kamień. Gmina Komańcza, Nadleśnictwo Komańcza (oddz. 165,166,168b-f,169b, c170, 173f, 174 w Leśnictwie Czystogarb, oraz Nadleśnictwo 1.2 "Źródliska Jasiołki" 1.585,01 Rymanów oddz.1,83,310A, 310L,312, 315, 327, 332,347.350,362b w Leśnictwach: Rudawka, Moszczaniec, Bieszczady) Gmina Dukla, Nadleśnictwo Dukla 1.3 "Przełom Jasiołki" 123,41 (oddz. 61a-c,63a- g,65a-h, obręb Tylawa) Gmina Dukla, Nadleśnictwo Dukla, 1.4 "Modrzyna" 17,84 obręb Tylawa (oddz. 152f, g) Wieś Ropianka, gmina 1.5 "Wadernik" 10,72 Dukla Nadleśnictwo Dukla oddz. 123 d,h) OBSZAR WZMOŻONEJ W granicach 2. OCHRONY 17.426,70 Jaśliskiego Parku KRAJOBRAZOWE Krajobrazowego J - (WOK) Istniejące użytki ekologiczne (bagna i młaki śródleśne Na terenach obszaru 2.1 porośnięte przez 25,87 WOK roślinność szuwarową, łąkową i zaroślową) w oddziałach leśnych: Nadleśnictwo 147d - roślinność Rymanów, Obręb 2.1.1 7,49 kserotermiczna Jaśliska, Leśnictwo Lipowiec, 2.1.2 150a 0,66 j.w. 2.1.3 156a 1,93 j.w. 2.1.4 154b 1,91 j.w. Nadleśnictwo Ryma- 2.1.5 88g 2,81 nów, Obręb Jaśliska, Leśnictwo Rudawka, 2.1.6 90h 0,32 j.w. 2.1.7 67f 0,22 j.w. Gmina Dukla, Nadle- śnictwo Rymanów, 2.1.8 4b 0,25 Obręb Jaśliska, Leśnictwo Szklary 2.1.9 15c 2,09 j.w. 2.1.10 18h 1,50 j.w. 2.1.11 21c 0,58 j.w. 2.1.12 24c 0,37 j.w. 2.1.13 25f 1,81 j.w. 2.1.14 25Ac 0,57 j.w. Gmina Dukla, Nadle- śnictwo Rymanów, 2.1.15 28Aa 1,92 Obręb Jaśliska, Leśnictwo Wola Niżna 2.1.16 93f 0,94 j.w. 2.1.17 93 h 0,50 j.w. Istniejący pomnik przyrody ożywionej - Gmina Komańcza, Cis pospolity (Taxus Nadleśnictwo 2.2 0,01 baccata) Rymanów, Leśnictwo Obwód - 31 cm, wys. Szachty, oddz.55a 3,5 m Lasy wodochronne i glebochronne łącznie ze stanowiskami, Lasy ALP na terenach 2.3 15.618,09 skupiskami roślin obszaru WOK chronionych i ostojami zwierząt Na terenach obszaru 2.4 Korytarze ekologiczne 125,00 WOK Na terenach obszaru 2.5 Strefy ekotonowe 160,00 WOK Tereny otwarte z Na terenach obszaru 2.6 możliwością 102,00 WOK zalesiania Tereny otwarte bez Na terenach obszaru 2.7 916,00 możliwości zalesiania WOK OBSZAR W granicach OCHRONY 3. 5.822,00 Jaśliskiego Parku KRAJOBRAZOWE Krajobrazowego J - (OK) Lasy wodochronne i zadrzewienia łącznie ze stanowiskami, Na terenach obszaru 3.1 1.004,00 skupiskami roślin OK chronionych i ostojami zwierząt

Tereny otwarte z Na terenach obszaru 3.2 482,00 możliwością OK zalesiania Tereny otwarte bez Na terenach obszaru 3.3 2.360,00 możliwości zalesiania OK Na terenach obszaru 3.4 Korytarze ekologiczne 375,00 OK Na terenach obszaru 3.5 Tereny zainwestowane 1.586,00 OK

Rozdział 5 Proponowane obszary i obiekty do objęcia formami ochrony przyrody § 19. Proponowane obszary i obiekty do objęcia formami ochrony przyrody przedstawia poniższa tabela; Powierzch Lp. Forma ochrony przyrody Położenie nia (ha) Projektowane rezerwaty 1 250,05 Na terenach obszaru WOK przyrody Gmina Komańcza, 1.1 Rezerwat przyrody "Szachty" 21,24 Nadleśnictwo Rymanów Odziały: 36,37a, 38,39,42b-d, 43,44f-h,45 228,81 Powiększenie istniejącego (proj. pow. Gmina Dukla, Nadleśnictwo 1.2 rezerwatu "Przełom Jasiołki" rez. Dukla, Obręb Tylawa, oddz.68, 69 352,22) Na terenach obszaru WOK, Powiększenie Magurskiego Gmina Dukla Nadleśnictwo 2. 76,00 Parku Narodowego Dukla, Obręb Tylawa, oddz.161, 162, 165, 167, 168, 169, 170, 172, Użytki ekologiczne (łąki, Na terenach obszaru WOK, pastwiska, halizny, tereny leśne 3. 50,98 Gmina Dukla, Gmina niezalesione) projektowane w Komańcza oddziałach leśnych: Gmina Komańcza, Nadleśnictwo 185h 3.1 2,70 Komańcza Obręb, Komańcza, Teren zakrzaczony Leśnictwo Dołżyca, 188b 3.2 0,37 j.w. Teren bagienny Gmina Komańcza, Nadleśnictwo 154Ab 3.3 2,35 Komańcza Obręb, Komańcza, Powierzchnia leśna niezalesiona Leśnictwo Radoszyce

3.4 154Ac 0,05 j.w. Powierzchnia leśna 159Aa 3.5 11,61 j.w. Powierzchnia leśna niezalesiona 159Ac 3.6 2,60 j.w. Powierzchnia leśna niezalesiona 211i 3.7 0,12 j.w. Halizna 217k 3.8. 0,72 j.w. Powierzchnia leśna niezalesiona 218d 3.9 4,26 j.w. Teren zakrzaczony Gmina Dukla Nadleśnictwo 26o 3.10 0,10 Rymanów Obręb, Jaśliska, Powierzchnia leśna niezalesiona Leśnictwo Szklary Gmina Komańcza Nadleśnictwo 56b 3.11 0,87 Rymanów Obręb, Jaśliska, Łąka Leśnictwo Szklary Gmina Dukla, Nadleśnictwo 86c 3.12 0,51 Rymanów Obręb, Jaśliska, Powierzchnia leśna niezalesiona Leśnictwo Rudawka Gmina Dukla, Nadleśnict wo 3.13 147Ah Łąka 0,67 Rymanów 3.14 Obręb, Jaśliska, Leśnictwo Lipowiec 147AR Łąka 0,17 j.w. 3.15 56c Gmina Komańcza Nadleśnict wo 56d Łąka 0,71 Rymanów 3.16 Pastwisko Obręb, Jaśliska, Leśnictwo Rudawka 75g 0,74 j.w. 3.17 Powierzchnia leśna niezalesiona 76f 0,95 j.w. 3.18 Powierzchnia leśna niezalesiona 76g 2,41 j.w. 3.19 Powierzchnia leśna niezalesiona 77f 0,88 j.w. 3.20 Powierzchnia leśna niezalesiona 77i 1,86 j.w. 3.21 Powierzchnia leśna niezalesiona 77j 0,05 j.w. 3.22 Powierzchnia leśna niezalesiona 78d 0,04 j.w. 3.23 Powierzchnia leśna niezalesiona 78f 0,49 j.w. 3.24 Powierzchnia leśna niezalesiona 78g 0,06 j.w. 3.25 Powierzchnia leśna niezalesiona 80 0,12 j.w. 3.26 Powierzchnia leśna niezalesiona 80A 1,11 j.w. 3.27 Powierzchnia leśna niezalesiona 82a 0,57 j.w. 3.28 Powierzchnia leśna niezalesiona 310g 1,40 j.w. 3.29 Powierzchnia leśna niezalesiona Gmina Komańcza Nadleśnictwo 310i 1,23 Rymanów Obręb, Jaśliska, 3.30 Powierzchnia leśna niezalesiona Leśnictwo Moszczaniec 311g 0,82 j.w. 3.31 Powierzchnia leśna niezalesiona 311h 0,68 j.w. 3.32 Powierzchnia leśna niezalesiona 319g 2,42 j.w. 3.33 Powierzchnia leśna niezalesiona 322a 0,39 j.w. 3.34 Ostoja zwierzyny łownej, powierzchnia leśna niezalesiona 337a 0,38 j.w. 3.35 Powierzchnia leśna niezalesiona

2,38 Gmina Komańcza Nadleśnictwo 3.36 345b Rymanów Obręb, Jaśliska, Powierzchnia leśna niezalesiona Leśnictwo Bieszczady 348j 1,17 j.w. 3.37 Powierzchnia leśna niezalesiona 352h 0,53 j.w. 3.38 Powierzchnia leśna niezalesiona 152n 0,54 j.w. 3.39 Pastwiska Gmina Komańcza Nadleśnictwo 152m 1,80 Rymanów Obręb, Jaśliska, 3.40 Łąka Leśnictwo Lipowiec Projektowane pomniki przyrody ożywionej (obiekty 0,15 j.w. 4. punktowe o pow.< 0,01 ha każdy) 0,06 Na terenach obszaru WOK 4.1 Jodła (Abies alba) Gmina Dukla, Nadleśnictwo 0,01 Rymanów, Leśnictwo Lipowiec, 4.2 Jodła (Abies alba) oddz.145b Gmina Dukla, Nadleśnictwo Jodła (Abies alba) 0,01 Rymanów, Leśnictwo Lipowiec, 4.3 obwód - 406 cm, wys. - 25 m oddz. 138b Gmina Komańcza, Nadleśnictwo 0,01 Rymanów, Leśnictwo Szachty, 4.4 Jodła (Abies alba) oddz. 45b Gmina Komańcza, Nadleśnictwo Cis pospolity (Taxus baccata) 0,01 Rymanów, Leśnictwo Szachty, 4.5 obwód - 15 cm, wys. 8 m oddz.46f, 47b Projektowane pomniki Gmina Komańcza, Nadleśnictwo przyrody nieożywionej (obiekty 0,01 Rymanów, Leśnictwo Szachty., 5. punktowe o pow.< 0,10 ha oddz. 44f każdy) Skałki 0,40 Na terenach obszaru WOK 5.1 (w oddz.42 leśnictwo Piotruś) Gmina Dukla, Nadleśnictwo Skałki 0,10 5.2 Dukla (w oddz.44 leśnictwo Piotruś) Gmina Dukla, Nadleśnictwo Skałki 0,10 5.3 Dukla (w oddz.50 leśnictwo Piotruś) Skałki Gmina Dukla, Nadleśnictwo 0,10 5.4 (w oddz.120 leśnictwo Wola Dukla Niżna) Niżna) Projektowany zespół Gmina Dukla, Nadleśnictwo 0,10 6. przyrodniczo- krajobrazowy Rymanów (góra Piotruś) Na terenach obszaru WOK, Gmina Dukla, Nadleśnictwo Projektowane stanowiska 90,27 Dukla, leśnictwo Piotruś 7. dokumentacyjne (wydzielenia z oddz. 39 a, b, c, d, f, g; 42 a, b, c, d, f; 45 a, b, c. Wyerodowane zbocze przy cieku Na terenach obszaru WOK i 27,00 7.1 z odsłonięciem fliszu karpackiego OK serii dukielskiej Na terenach obszaru WOK, Koryto i brzegi potoku Ropianka Gmina Dukla, Nadleśnictwo 12,00 7.2 z odsłonięciami wychodni warstw Rymanów, leśnictwo Rudawka (w fliszowych oddz. 90)

Rozdział 6 Zakres działań w obszarach chronionych § 20. Zakres działań w obszarach chronionych

§ 20. 1. Zakres działań w obszarze ochrony rezerwatowej - I. 1. Obszar ochrony rezerwatowej obejmuje najcenniejsze fragmenty środowiska przyrodniczego, ekosystemy zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, w tym: - siedliska przyrodnicze, - określone gatunki roślin i zwierząt, - elementy przyrody nieożywionej o istotnej wartości ze względów naukowych, przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych. 2. Poniżej zamieszczona tabela określa działania w obszarze ochrony rezerwatowej - I. Działania ochronne w obszarze ochrony rezerwatowej - I Jednostka Cel i Podstawow odpowiedzi Uwagi Obszar Przedmiot problem do Lp. e działania alna za (instrument działania ochrony rozwiązani ochronne działania y realizacji) a ochronne 1 2 3 4 5 6 7 Cały obszar Specyficzne Utrzymanie 1. Zarząd Przepisy przeznaczon biocenozy: trwałości Zachowanie Parku, prawne 1. y do obszary stosunków zbiorowisk Nadleśnictw (m.in. ochrony źródliskowe hydrologicz leśnych o: ustawa o zagospodaro waniu przestrzenny m, o ochronie przyrody, prawo Komańcza, wodne, o Rymanów, lasach), Dukla, plany jednostka urządzania sprawująca lasów, nadzór w studia lasach nie uwarunkow stanowiącyc ań i h własności kierunków Skarbu zagospodaro Państwa, w pobliżu wania nych i samorządy rezerwatowe źródlisk przestrzenne młaki, górne biocenotycz gmin: j zgodnie z 2. go gmin, części nych Komańcza, wcześniejsz Zapobiegani miejscowe potoków ze (zdolności Dukla, ymi e plany specyficzny retencyjnych Krempna, opracowania zanieczyszc zagospodaro mi ); zoocenoz PUW - mi ochrony zeniom wania biocenozami źródliskowy Wydz. rezerwatów i skażeniom przestrzenne ch Środowiska wód go, i Rolnictwa, wcześniejsz Woj. e Inspekcja opracowania Ochrony ochrony Środowiska rezerwatów, Zgodnie z Magurskieg kompetencja o Parku mi i Narodoweg przepisami o, programy obowiązując rolno- ego prawa środowisko we; i plany ochrony rezerwatów, oraz Magurskieg o Parku Narodoweg o, 1. Ochrona j.w. oraz zachowawcz kary a koryt i j.w., oraz pieniężne, organizacje, opłaty za brzegów Cały obszar stowarzysze gospodarcze rzecznych. przeznaczon nia itp. korzystanie Ochrona 2. Budowa y do związane z ze zachowawcz sztucznych ochrony Ciągi rybacko- środowiska, a spiętrzeń rezerwatowe rzeczne - wędkarskim warunki naturalnych tylko na 2. j zgodnie z korytarze korzystanie korzystania biocenoz i podstawie wcześniejsz potoków i m z wód, z wód stosunków dokumentacj ymi cieków PTTK, dorzeczy, hydrologicz i opracowania Regionalny pozwolenia nych mi ochrony Zarząd wodno - uzasadniając rezerwatów Gospodarki prawne, ej Wodnej w programy konieczność Krakowie rolno- tego środowisko typu działań we 1. Zarząd Przepisy Zabezpiecze Parku, prawne (o nie Nadleśnictw ochronie stanowisk a: przyrody, o roślin Komańcza, lasach, Rymanów, prawo Cały obszar Ochrona chronionych Dukla, łowieckie i przeznaczon istniejącej przed jednostka inne) plany y do różnorodnoś antropopresj sprawująca urządzania ochrony ci ą nadzór w lasów UGL, rezerwatowe gatunkowej (nadmierny lasach nie łowieckie 3. j zgodnie z Flora i populacji ruch stanowiącyc plany wcześniejsz gatunków turystyczny, h własności hodowlane, ym rzadkich, prace Skarbu plany opracowanie unikatowyc drogowe i Państwa, ochrony m ochrony h, leśne w samorządy rezerwatów rezerwatów zagrożonych pobliżu gmin: i MPN, stanowisk) Dukla, WFOŚ i 2. Stały Komańcza, GW, NFOŚ monitoring i Krempna, i GW, studia ewentualne Magurski uwarunkow korekty Park ań i kierunków zagospodaro szlaków Narodowy, wania turystycznyc PUW - przestrzenne h w Wydz. go gmin, celu Środowiska miejscowe zmniejszeni i Rolnictwa. plany a Zgodnie z zagospodaro wydeptywan kompetencja wania ia mi i przestrzenne roślin i przepisami go, umożliwieni obowiązując programy a ego prawa rolno- regeneracji środowisko we Zarząd Parku, Nadleśnictw a: Dukla, Komańcza, Krempna, MPN, PUW- Wydział Monitoring Cały obszar Ochrona Środowiska naturalnych ochrony Zbiorowiska procesów i Rolnictwa, procesów j.w. rezerwatowe roślinne ekologiczny Regionalna ekologiczny j ch Dyrekcja ch 4. Lasów Państwowyc h w Krośnie. Zgodnie z kompetencja mi i przepisami obowiązując ego prawa Monitoring Cały obszar Ochrona a) naturalnych ochrony procesów zbiorowiska procesów j.w j.w rezerwatowe ekologiczny leśne ekologiczny j ch ch 5. Cały obszar Fauna 1. 1. Działania Zarząd Plany zgodnie z

wcześniejsz ymi opracowania mi Parku, ochrony MPN, rezerwatów Nadleśnictw Zachowanie urządzania 2. W a: Dukla, naturalnej lasów, rezerwatach Komańcza, struktury i łowieckie bez planów Krempna, układów plany ochrony: Polski troficznych hodowlane, działania Związek 2. przepisy zgodne z Łowiecki, Zachowanie prawne programem Regionalna naturalnych /m.in. o ochrony Dyrekcja procesów ochronie przyrody Lasów ekologiczny przyrody, o Państwowyc ch lasach, nadleśnictw, h w Krośnie, (sukcesja) prawo 3. Na PUW - ochrony a) Fauna 3. łowieckie/, podstawie Wydz. rezerwatowe lasów Zachowanie środki dokumentacj Środowiska j reglowych stanowisk i informacyjn i i Rolnictwa, miejsc o - jednostka rozrodu edukacyjne uzasadniając sprawująca dużych skierowane ej tego typu nadzór w do lasach nie działania: miejscowej drapieżnikó będących zakaz ludności, w własnością gospodarcze wcześniejsz /niedźwiedź, Skarbu go e wilk, żbik, Państwa. opracowania ryś, orzeł Zgodnie z wykorzystan ochrony przedni/ kompetencja ia i rezerwatów 4. Ochrona mi i ingerowania i MPN dziuplaków w przepisami ostoje obowiązując rzadkich ego prawa zwierząt, z

dopuszczeni em ruchu

turystyczneg o na wydzielonyc h szlakach i możliwości obserwacji, zachowanie starodrzewi i drzew dziuplastych Plany urządzania lasów, studia 1. uwarunkow Zarząd Zachowanie ań i Parku, siedlisk i kierunków Nadleśnictw zoocenoz w zagospodaro a: Dukla, celu: 1. Działania wania Komańcza, a) zgodne z przestrzenne Krempna, zachowania opracowania go gmin, samorząd różnorodnoś mi miejscowe terytorialny, ci ochrony plany mieszkańcy gatunkowej rezerwatów zagospodaro b) Fauna gminy, Cały obszar b) ochrony 2. Zakaz wania łęgów inwestorzy, 5. ochrony siedlisk i gospodarcze przestrzenne PUW - cd. rezerwatowe miejsc go go, środki nadrzecznyc Wydz. j żerowania informacyjn h Środowiska gatunków wykorzystan o - i Rolnictwa, ia koryt edukacyjne, podmioty rzecznych i przepisy nadwodnych gospodarcze i łęgowych prawne Zgodnie z nadrzecznyc (m.in. prawo c) kompetencja h łęgów wodne, zachowania mi i ustawa o korytarzy przepisami ochronie obowiązując przyrody), ekologiczny ego prawa. ch opłaty za gosp. korzystanie ze środowiska, warunki korzystania z wód dorzeczy, pozwolenia wodno - prawne, opłaty za korzystanie z wód i urządzeń wodnych, kataster gospodarki wodnej, programy rolno- środowisko we Cały obszar c) Fauna ochrony źródliskowa j.w j.w j.w j.w rezerwatowe oraz rzek i j potoków § 20. 2. Zakres działań w obszarze wzmożonej ochrony krajobrazowej - II. 1. W obszarze wzmożonej ochrony krajobrazowej - II występują ekosystemy leśne zgodne ze siedliskiem i częściowo zgodne ze siedliskiem, oraz ekosystemy półnaturalne łąkowo- pastwiskowe. 2. Poniżej zamieszczona tabela określa działania w obszarze wzmożonej ochrony krajobrazowej - II. Działania ochronne w obszarze wzmożonej ochrony krajobrazowej - II. Jednostka Cel i Podstawow odpowiedzi Uwagi Obszar Przedmiot problem do Lp. e działania alna za (instrument działania ochrony rozwiązani ochronne działania y realizacji) a ochronne 1 2 3 4 5 6 7 Cały obszar Sieć 1. Ochrona 1. Zarząd Fundusze wzmożonej potoków z zachowawcz Zachowanie Parku, celowe na 1. ochrony bogatymi a, koryt i samorząd ochronę krajobrazow zespołami polepszenie brzegów terytorialny, środowiska, ej fauny warunków potoków i organizacje, środki cieków co najmniej 15 - 30 m po każdej stronie, informacyjn 2. stowarzysze o- Zapobiegani nia itp. edukacyjne, e związane z miejscowe zanieczyszc rybacko- plany zeniom wędkarskim zagospodaro wód (zakaz korzystanie wania odprowadza m z wód, przestrzenne nia nie Nadleśnictw go, plany życia a: Dukla, urządzania ryb i fauny oczyszczony Komańcza, lasów, nadwodnej, ch ścieków i Krempna, przepisy 2. Ochrona PUW - prawne

ciągów Wydział /m.in. prawo składowania rzecznych Środowiska wodne, śmieci), /koryta i Rolnictwa, prawo bentonicznej 3. Zakaz potoków i mieszkańcy ochrony , fauny budowania cieków z gminy, środowiska/, wodnej i zapór pasem inwestorzy, warunki z nadrzecznej tamujących łęgów i jednostki korzystania migrację mokradeł sprawujące wód fauny min nadzór nad dorzeczy, wodnej 15-30 m od gospodarką pozwolenia 4. brzegów leśną nie wodno - Zapobiegani potoków będącą we prawne, e kłuso- i cieków własności opłaty za wnictwu, i Skarbu korzystanie "dzikiemu" Państwa, z wód i biwakowani Zgodnie z urządzeń u. kompetencja wodnych, 5. mi i kataster Zapobiegani przepisami gospodarki e nisz- obowiązując wodnej, czeniu koryt ego prawa kary potoków i pieniężne stoków górskich

powodowan ych zrywką drzew i licznymi działaniami

gospodarczy mi/ np. pozyskiwani a żwiru/ 6. Zakaz lokalizowani a zabudowy w

bezpośredni m sąsiedztwie brzegów Nadleśnictw a, jednostki Miejscowe Utrzymanie spraw. plany stałych i nadzór nad zagospodaro odpowiedni lasami wania ch Wszystkie 1. Ochrona prywatnymi, przestrzenne stosunków torfowiska i gatunków samorząd go, plany hydrologicz tereny siedlisk terytorialny. urządzania nych, zakaz podmokłe wilgotnych Zgodnie z lasów, obniżania kompetencja programy poziomu mi i rolno- wody przepisami środowisko 2. Flora gruntowej obowiązując we ego prawa Ograniczani 2. Ochrona e sukcesji gatunków lasu - Cały obszar okresowe wzmożonej światłolubn usuwanie ochrony ych, których j.w. j.w. drzew i krajobrazow stanowiska krzewów ej znajdują się zgodnie z na proekologic polanach znymi śródleśnych celami oraz w planów obrębie urządzania traworośli i lasów ziołorośli Okresowe Zarząd zabiegi Parku, Plany przeciwdział nadleśnictw urządzania ające a, jednostki lasów, sukcesji lasu sprawujące łowieckie i krzewów nadzór nad plany gwarantując lasami hodowlane, e prywatnymi, wcześniejsz 3. Ochrona zachowanie samorząd e Polany gatunków na zbiorowisk terytorialny, opracowania śródleśne polanach łąkowych na Polski ochrony śródleśnych podstawie Związek MPN, planów Łowiecki. przepisy urządzania Zgodnie z prawne lasów i kompetencja /m.in. prawo programów mi i łowieckie, ochrony przepisami ustawa o przyrody obowiązując lasach/ nadleśnictw, ego prawa

1. Zachowanie zbiorowisk Nadleśnictw Miejscowe łęgowych a, samorząd plany wzdłuż rzek terytorialny, zagospodaro i potoków prywatni wania 4. Ochrona 2. Zakaz właściciele przestrzenne Cały obszar gatunków w lokalizowani gruntów, go, środki wzmożonej łęgach a zabudowy podmioty informacyjn ochrony w gospodarcze o - krajobrazow nadrzecznyc Zgodnie z edukacyjne, ej h bezpośredni kompetencja opłaty za m mi i gospodarcze sąsiedztwie przepisami wykorzystan brzegów obowiązując ie potoków - ego prawa środowiska, pas min. 15- 30 m od i pozostałych cieków

(uszczegóło wienie np. w mpzp) Zarząd Parku, MPN, Opracowani 5. Ochrona Obecnie nie nadleśnictw a ochrony, stanowisk ma a. przepisy 2. Stanowiska zagrożenia - Zgodnie z prawne w cd. roślin chronionych konieczny kompetencja tym ustawa gatunków monitoring mi i o ochronie roślin przepisami przyrody obowiązując ego prawa Zbiorowiska roślinne

1. Dla Zarząd terenów Parku, leśnych w nadleśnictw lasach a, jednostki sprawujące państwowyc nadzór nad Przepisy h lasami nie prawne obowiązują będącymi /ustawa o Tereny leśne 1. ustalenia własnością lasach, w całym Zbiorowiska Utrzymanie planów Skarbu prawo 3. obszarze leśne istniejącej urządzania Państwa, łowieckie/, wzmożonej - lasy struktury lasów prywatni plany ochrony zgodne z lasu uwzględniaj właściciele, urządzania krajobrazow siedliskiem ące Polski lasów, ej wytyczne z Związek łowieckie planu Łowiecki plany ochrony Zgodnie z hodowlane. parku. kompetencja 2. W lasach mi i niepaństwo przepisami wych obowiązując ego prawa ochronnych; przyjąć granicę wieku rębności, zakaz zrębów zupełnych, właściwe

projektowan ie szlaków

zrywkowyc h, ochrona starodrzewi, drzew dziuplastych

1. Prowadzenie zabiegów

pielęgnacyjn ych, hodowlanyc Przebudowa h i struktury sanitarnych Tereny leśne 2. Lasy lasu w - zgodnie z w całym częściowo kierunku planami obszarze zgodne z zgodnej z urządzania wzmożonej siedliskiem j.w. j.w. siedliskiem, lasu ochrony i na wielogatunk uwzględniaj krajobrazow gruntach owej i ącymi ej porolnych zróżnicowan wytyczne z ej wiekowo planu ochrony parku 2. Ochrona starodrzewi, drzew

dziuplastych .

1. Zachowanie odpo - wiednich populacji zwierząt kopytnych /jeleń / żerujących Zarząd na polanach Parku, tak by Nadleśnictw jednocześnie a: Dukla, Komańcza, zagwaranto Krempna, wać jednostki Przepisy trwałość sprawujące prawne 3. Polany nadzór nad Zachowanie /ustawa o Tereny leśne śródleśne, ekosystemó lasami nie mozaikowat lasach, w całym halizny, w leśnych, będącymi ości prawo obszarze 2. Nie własnością środowiska łowieckie/, wzmożonej przerzedzeni dopuszczani Skarbu leśnego I plany ochrony a w e do Państwa, różnorodnoś urządzania krajobrazow zarastania prywatni ci lasów, ej drzewostana polan właściciele, biologicznej łowieckie ch drzewami, Polski plany okresowe Związek hodowlane. usuwanie Łowiecki. drzew i Zgodnie z krzewów, kompetencja wykaszanie mi i roślinności przepisami zielnej - obowiązując zgodnie z ego prawa. planami urządzania lasu uwzględniaj ącymi wytyczne z planu ochrony parku i programami ochrony przyrody nadleśnictw, Przepisy Zarząd prawne, Zapobiegani Parku, miejscowe e naturalnej Nadleśnictw plany sukcesji lasu a: Dukla, zagospodaro na terenach Komańcza, wania lasów Krempna, przestrzenne państwowyc jednostki go, plany h zgodnie z sprawujące urządzania planami nadzór nad lasów, urządzania lasami nie dotacje z lasów będącymi funduszów uwzględniaj 4. własnością celowych, ącymi Tereny leśne Zbiorowiska Zachowanie Skarbu dotacje do wytyczne z i nieleśne traworośli i zbiorowisk Państwa, rozwijania planu ziołorośli prywatni gospodarki ochrony właściciele, pasterskiej parku, na PUW - /w tym pozostałych Wydział odszkodowa terenach w Środowiska nia za oparciu o i Rolnictwa. szkody odpowiedni Zgodnie z wyrządzone ą kompetencja przez dokumentacj mi i drapieżniki/ ę przepisami środki przyrodnicz obowiązując informacyjn ą. ego prawa. o - edukacyjne 1. Na Zarząd Przepisy 5. terenach Parku, prawne, Zbiorowiska lasów nadleśnictw miejscowe Ochrona państwowyc a, jednostki plany Tereny leśne półnaturalne różnorodnoś h sprawujące zagospodaro i nieleśne łąkowe i ci działania nadzór nad wania biologicznej zgodne z lasami nie przestrzenne pastwiskow planami będącymi go, plany e urządzania własnością urządzania uwzględniaj Skarbu lasów, ącymi dotacje z wytyczne z funduszów planu celowych, ochrony dotacje do parku. rozwijania 2. Na Państwa, gospodarki pozostałych prywatni pasterskiej terenach w właściciele. /w tym oparciu o Zgodnie z odszkodowa odpowiedni kompetencja nia za ą mi i szkody przepisami wyrządzone dokumentacj obowiązując przez e ego prawa. drapieżniki/ przyrodnicz środki ą, informacyjn okresowe o - koszenie i edukacyjne. wypas.

1. Na terenach lasów państwowyc h działania Nadleśnictw Zachowanie zgodne a, jednostki ostoi i zgodnie z sprawujące Plany korytarzy nadzór nad urządzania 6. planami ekologiczny lasami lasów, Zbiorowiska urządzania ch oraz prywatnymi, dokumentacj roślinne lasów połączeń samorząd e Tereny leśne /leśne/ 2. Na pomiędzy terytorialny. przyrodnicz szczególnie pozostałych nimi a Zgodnie z e, programy lasy obszarach: kompleksam kompetencja rolno- łęgowe a) i leśnymi na mi i środowisko zachowanie zboczach przepisami we istniejących dolin obowiązując lasów ego prawa. łęgowych b) zakaz wycinania drzew w pasie koło 15- 30 m od brzegów potoków oraz osuszania terenów na podstawie odpowiedni ch

dokumentacj i uzasadniając ych tego typu działania

Działania Plany ochronne urządzania zgodne na Zarząd lasów, podstawie Parku, programy planów MPN, ochrony urządzania nadleśnictw przyrody lasów a, Polski nadleśnictw, 1. Ochrona mające na Związek łowieckie fauny, celu : Łowiecki, plany 2. PUW - a) hodowlane, Zachowanie Wydz. zachowanie wcześniejsz stanowisk i Środowiska e Cały obszar ciągów miejsc i Rolnictwa, opracowania wzmożonej migracyjnyc 4. Fauna rozrodu, Regionalna, ochrony ochrony h, 3. Dyrekcja MPN, krajobrazu szczególnie Lasów miejscowe Zachowanie w dolin Państwowyc plany ostoi, (ochrona h, samorząd zagospodaro 4. ciągów terytorialny. wania Zachowanie przed Zgodnie z przestrzenne dziuplaków zabudową, kompetencja go, środki b) tworzenie mi i informacyjn stałych i przepisami o - okresowych obowiązując edukacyjne, osłon dla ego prawa kary zwierzyny pieniężne, (lasy, przepisy zadrzewieni a, zakrzewieni a, remizy, osłony miejsc lęgowych), c) wzbogaceni e naturalnej bazy żerowej dla zwierzyny w lasach, d) zachowanie istniejących naturalnych zbiorników prawne wodnych, rekonstrukcj a i tworzenie nowych, e) racjonalne stosowanie środków chemicznyc h w rolnictwie i leśnictwie f) ochrona zwierzyny przed zagrożeniem ruchu pojazdów

samochodo wych na drogach krajowych i wojewódzki ch.

1. Działania ochronne na podstawie planów urządzania lasów oraz

zabezpiecze nie przed: Nadleśnictw a) a, jednostki penetracją sprawujące ludzi gawr nadzór nad Plany w lasami urządzania promieniu prywatnymi, lasów, 200 m zakaz PUW Wydz. środki Środowiska informacyjn j.w. przebywania i Rolnictwa, o - 1. Ochrona b) PTTK, edukacyjne, Niedźwiedź gatunku odpowiedni prywatni kary flagowego. e kierowanie użytkownic pieniężne, szlaków y. przepisy turystycznyc Zgodnie z prawne o h kompetencja ochronie c) nakaz mi i przyrody. zachowania przepisami ciszy w obowiązując rewirach ego prawa. występowan ia

niedźwiedzi a, d) w okresie wczesnowio sennym zakaz zbierania poroży, f) zakaz polowań w matecznikac h, g) zakaz eksploatacji lasów w obrębie ostoi, g) konieczne oznakowani e gawry w promieniu 250 m i zamknięcie w tych miejscach ruchu turystyczneg o, zbieractwa poroży, ograniczenie prac leśnych - w okresie od grudnia do kwietnia, h) wskazane zabezpiecze nie wypasów i pasiek j.w. Zachowanie Ochrona ciszy w 2. Ryś, żbik j.w. j.w. gatunku rewirach i flagowego. ostojach j.w. Ochrona Ochrona 3. Wilk gatunku " j.w. j.w. ostoi konfliktowe go PUW - 1. Wydz. Wyznaczani Środowiska e stref i Rolnictwa, ochronnych Nadleśnictw a; Dukla, wokół Komańcza, 4. Orzeł gniazd, Krempna. przedni, 2. prywatni orlik Zachowanie właściciele krzykliwy, starodrzewi, j.w. gruntów, bocian 3. Ochrona podmioty czarny, Zachowanie j.w. gatunku gospodarcze puchacz, żerowisk - flagowego. , /zakłady gadożer, ochrona energetyczn łąk i kania ruda, e/, pastwisk w kania samorządy pobliżu czarna terytorialne lasów Zgodnie z przed kompetencja sukcesją mi i naturalną i przepisami zalesianiem obowiązując ego prawa

PUW - 1. Wydz. Utrzymanie j.w. Środowiska siedlisk i 5. wąż Ochrona i Rolnictwa, aktywne j.w. Eskulapa gatunku Nadleśnictw ich flagowego o Dukla, zabezpiecze prywatni nie właściciele gruntów, samorządy terytorialne, jednostki sprawujące nadzór nad lasami prywatnymi. Zgodnie z kompetencja mi i przepisami obowiązując ego prawa. 1. Utrzymanie struktury Zarząd wiekowej i Parku, Plany płciowej MPN, urządzania oraz Nadleśnictw lasów, plany liczebności a: Dukla, łowieckie, populacji Komańcza, plany zwierzyny, Krempna, hodowlane, właściwych Polski wcześniejsz Związek e dla Łowiecki, opracowania zapewnienia PUW - ochrony równowagi j.w. Wydz. MPN,

6. Jeleń, Ochrona Środowiska miejscowe ekosystemó sarna gatunku i Rolnictwa, plany w oraz kluczowego Regionalna zagospodaro realizacji Dyrekcja wania głównych Lasów przestrzenne celów Państwowyc go, środki gospodarczy h, samorząd informacyjn ch w terytorialny. o - leśnictwie, Zgodnie z edukacyjne, 2. kompetencja kary Zwalczanie mi i pieniężne, kłusownictw przepisami przepisy a i obowiązując prawne wszelkich ego prawa zjawisk szkodnictwa łowieckiego 1. Na terenach lasów państwowyc Zarząd j.w. h 1. Parku, zgodnie z nadleśnictw Systematycz planami na a, jednostki urządzania sprawujące renaturyzacj Miejscowe lasów, nadzór nad a plany 2. Na lasami siedlisk i zagospodaro pozostałych prywatnymi, odbudowa wania obszarach: samorządy, populacji przestrzenne - zabiegi PUW Wydz. zwierząt go, plany 7. Fauna pielęgnacyjn Środowiska bagiennych, urządzania terenów e i Rolnictwa, zaroślowych lasów, torfowisk Fundusz , uchwalanie bagiennych powstrzymu Ochrony użytków 2. jące Środowiska ekologiczny Podniesienie osuszanie i różnorodnoś ch, środki terenu, Gospodarki ci informacyjn - Wodnej, gatunkowej o - ograniczanie Zgodnie z terenów edukacyjne. sukcesji kompetencja objętych naturalnej, mi i silną - przepisami antropopresj selektywne obowiązując ą. koszenie ego prawa roślinności trawiastej i turzycowej

8. Fauna 1. 1. Zarząd Miejscowe terenów Stworzenie Utrzymanie Parku, plany warunków siedlisk nadleśnictw zagospodaro kserotermicz do poprzez a, jednostki wania nych, utrzymania wypas i sprawujące przestrzenne porolnych, się fauny i koszenie nadzór nad go, plany łąkowych siedlisk pastwisk, lasami urządzania otwartych i łąk prywatnymi, lasów, pastwiskow oraz samorządy, uchwalanie ych o półotwartyc zachowanie PUW Wydz. użytków cechach h odpowiedni Środowiska ekologiczny 2. Podniesienie ego różnorodnoś stanu ci jeleniowatyc

h na biologicznej terenach 3. i Rolnictwa, sąsiednich ch, środki Zachowanie Fundusz 2. informacyjn interesującej Ochrony Wzbogacani o - fauny Środowiska e siedlisk edukacyjne, kserotermicz i poprzez łowieckie nej Gospodarki plany użytków 4. Wodnej, prowadzenie hodowlane, Zachowanie Polski nasadzeń preferowani ekologiczny łowisk i Związek jarzębiny, e finansowej ch żerowisk Łowiecki. głogu gospodarki ptaków Zgodnie z tarniny pasterskiej, drapieżnych, kompetencja 3. programy mi i Utrzymanie rolno- migrujących przepisami starych środowisko przez obowiązując sadów we Beskid ego prawa 4. Ochrona Niski, pojedynczyc owadożercó h, starych w i drzew oraz

grup drzew roślinożercó w § 20. 3. Zakres działań w obszarze ochrony krajobrazowej - III. 1. W obszarze ochrony krajobrazowej - III dominują ekosystemy leśne częściowo zgodne lub niezgodne z środowiskiem, ekosystemy półnaturalne pastwiskowo-łąkowe i segetalne grunty orne, oraz tereny zainwestowania 2. Poniżej zamieszczona tabela określa działania w obszarze ochrony krajobrazowej - III. Działania ochronne w obszarze ochrony krajobrazowej - III Jednostka Cel i Podstawow odpowiedzi Uwagi Obszar Przedmiot problem do L.p. e działania alna za (instrument działania ochrony rozwiązani ochronne działania y realizacji) a ochronne 1 2 3 4 5 6 7 1. Tereny Sieć Utrzymanie 1. Zarząd Przepisy Rekultywacj Parku, prawne a samorząd (stawa o zniekształco terytorialny, zagospodaro nych Wojewódzki waniu obszarów Fundusz przestrzenny dolinnych Ochrony m, prawo 2. Środowiska ochrony Ograniczeni i środowiska, e Gospodarki prawo eksploatacji Wodnej, wodne) żwiru podmioty miejscowe do miejsc gospodarcze plany wyznaczony , zagospodaro ch nadleśnictw wania 3. a, jednostki przestrzenne Likwidacja sprawujące go, plany nadzór nad urządzania osiedleńcze, źródeł lasami lasów, kary obszar prywatnymi, pieniężne, przejściowy korytarzy zanieczyszc potoków i prywatni opłaty za pomiędzy ekologiczny zenia i cieków z właściciele gospodarcze obszarami ch i skażenia bogatą fauną gruntów, korzystanie ochrony różnorodnoś wód, wodną i Organizacje, ze ekosystemó ci a) nadrzeczną stowarzysze środowiska, w a gatunkowej likwidacja nia, itp. pozwolenia obszarami źródeł związane z wodno - urbanizacji ścieków rybacko - prawne,

wędkarskim opłaty za komunalnyc korzystanie korzystanie h, m z wód, z wód i b) PUW - urządzeń systematycz Wydz. wodnych, na Środowiska środki kanalizacja i Rolnictwa, informacyjn wsi, organizacje o - c) d/s edukacyjne, likwidacja rolnictwa. preferencyjn zagrożeń Zgodnie z e warunki kompetencja kredytowani wynikającyc mi i a inwestycji h z przepisami ochronnych, chemizacji obowiązując programy rolnictwa ego prawa. rolno- 4. Likwidacja szlaków zrywkowyc h z cieków i potoków 5. Zakaz obudowywa nia brzegów potoków /zakaz zabudowy w odległości mniejszej niż 15-30 m od potoków i cieków/, 6. Zakaz budowy środowisko zapór we tamujących migrację fauny wodnej, 7. Dopuszcza się zakładanie spiętrzeń wodnych i progów łatwych do sforsowania przez ryby 8. Zapobiegani e kłusownictw u - stała kontrola Przepisy prawne (st. o zagospodaro waniu przestrzenny m, o ochronie Zarząd przyrody, o Parku, ochronie samorząd gruntów terytorialny, rolnych i właściciele leśnych, prywatni, prawo Działania organizacje wodne)środ Ochrona ochronne d/s ki różnorodnoś wymieniono rolnictwa, informacyjn ci poniżej w MPN, o - gatunkowej L.p. 2 - 7 administracj edukacyjne, Cały obszar włącznie a rządowa. miejscowe 2. ochrony Flora Zgodnie z plany krajobrazu kompetencja zagospodaro mi i wania przepisami przestrzenne obowiązując go, ego prawa. wcześniejsz e opracowania ochrony MPN, kary pieniężne, warunki korzystania z dorzeczy 1. Utrzymanie Ochrona odpowiedni gatunków ego j.w. j.w. higrofilnych poziomu wód gruntowych 2. Stała obserwacja i

inwentaryza cja stanowisk ust. o zagospodaro waniu przestrzenny m, o ochronie przyrody, Zarząd gruntów 1. Parku, rolnych i Zachowanie samorząd leśnych, łęgów terytorialny, prawo nadrzecznyc właściciele wodne, h prywatni, Ochrona środki 2. Zakaz organizacje siedlisk informacyjn zabudowy w d/s gatunków o - sąsiedztwie rolnictwa, chronionych edukacyjne, brzegów MPN, w łęgach miejscowe potoków w administracj nadrzecznyc plany odległości a rządowa h zagospodaro mniejszej Zgodnie z wania niż 15-30 m kompetencja przestrzenne i od mi i go, przepisami pozostałych wcześniejsz obowiązując cieków, e ego prawa opracowania ochrony MPN, kary pieniężne, warunki korzystania z dorzeczy. Zachowanie 1. Zarząd Zbiorowiska ostoi i Zachowanie Parku, roślinne Plany korytarzy istniejących samorząd 3. Tereny leśne /leśne/ urządzania ekologiczny lasów terytorialny, szczególnie lasów. ch oraz łęgowych właściciele lasy łęgowe połączeń 2. Zakaz prywatni, wycinania drzew w pasie 15-30m od brzegów oraz osuszania terenów 3. W lasach państwowyc h zabiegi

pielęgnacyjn organizacje e, d/s hodowlane, rolnictwa, sanitarne MPN, powinny administracj być a rządowa, pomiędzy prowadzone nadleśnictw nimi a zgodnie z a, jednostki kompleksam planami sprawujące i leśnymi na urządzania nadzór nad zboczach lasów lasami dolin 4. Zakaz prywatnymi. wznoszenia Zgodnie z budynków i kompetencja urządzeń mi i nie przepisami związanych obowiązując z ego prawa gospodarką leśną i urządzeń nie związanych z prawidłowy m

funkcjonow aniem szlaków

turystycznyc h i ścieżek

dydaktyczny ch 1. Na terenach Zarząd lasów Parku, państwowyc samorząd h terytorialny, właściciele działania prywatni, zgodne z organizacje planami Preferencyjn d/s e warunki urządzania rolnictwa, kredytowani Zbiorowiska lasów - MPN, a gospodarki półnaturalne należy Zachowanie administracj pasterskiej Cały obszar - łąki jednak różnorodnoś a rządowa, /przewidzieć 4. ochrony pastwiska, ograniczyć ci nadleśnictw odszkodowa krajobrazu murawy zalesianie gatunkowej. a, jednostki nia za kserotermicz łąk, sprawujące szkody ne pastwisk i nadzór nad wyrządzone polan lasami przez 2. prywatnymi drapieżniki/, Systematycz Zgodnie z ne kompetencja użytkowanie mi i kośne przepisami i pasterskie obowiązując łąk i ego prawa pastwisk Zarząd Miejscowe 1. Parku, PUW plany Selektywne - Wydz. zagospodaro okresowe Zachowanie Środowiska wania usuwanie strefy i Rolnictwa, przestrzenne podrostów i Cały obszar ekotonowej Wydz. go, plany Strefa rolno- krzewów 5. ochrony pomiędzy Rozwoju urządzania leśna umiarkowan krajobrazu łąką, Regionalneg lasów, y pastwiskiem o, środki na wypas poza a lasem. nadleśnictw uaktualnieni obszarami a, e granicy

samorządy rolno - przewidzian terytorialne. leśnej, ymi do zalesienia, 2. Na terenach Zgodnie z lasów kompetencja preferowani państwowyc mi i e finansowe h przepisami gospodarki działania obowiązując pasterskiej zgodne z ego prawa planami urządzania lasów 1. Na terenach Zarząd osuszonych Parku, - właściciele gruntów, systematycz podmioty ne gospodarcze przywracani , e nadleśnictw a, jednostki dawnego Środki z sprawujące poziomu funduszy nadzór nad wód celowych, lasami gruntowych, plany Zbiorowisko Zachowanie prywatnymi, Cały obszar na urządzania siedlisk i restytucja organizacje 6. ochrony pozostałych lasów, wilgotnych i roślinności d/s krajobrazu obszarach preferowani podmokłych higrofilnej rolnictwa, zakaz e PUW - osuszania kredytowani Wydział terenów a inwestycji Środowiska ochronnych. 2. Na i Rolnictwa, terenach samorządy lasów terytorialne. państwowyc Zgodnie z h kompetencja działania mi i zgodne z przepisami planami obowiązując urządzania ego prawa lasów

7. Cały obszar Zbiorowiska 1. Ochrona 1. Zarząd Miejscowe plany Monitoring zagospodaro 2. wania przestrzenne przed Ograniczani Parku, go, ustawa: e zasięgu właściciele o ochronie synantropiza zbiorowisk gruntów, dóbr cją ruderalnych Podkarpacki kultury, zbiorowisk 3. Woj. zagospodaro naturalnych Podsadzanie Konserwato waniu 2. miedz i r Zabytków, przestrzenny ochrony synantropijn Podniesienie zarysów MPN, m, prawo krajobrazu e chłonności dawnych samorząd ochrony gatunkowej pól głogami, terytorialny. środowiska, zniszczonyc jarzębiną, Zgodnie z środki h i kompetencja 4. informacyjn mi i zubożałych Utrzymanie o - przepisami antropogeni starych edukacyjne, obowiązując cznie zadrzewień i wprowadzan ego prawa siedlisk sadów ie użytków przydomow ekologiczny ych ch, negocjacje. 1. Przepisy Systematycz prawne na /ustawa o renaturyzacj Zarząd ochronie a Parku, przyrody/, siedlisk i nadleśnictw miejscowe odbudowa a, samorząd plany populacji terytorialny, zagospodaro zwierząt odpowiedni wania Cały obszar Fauna Ochrona bagiennych, e zarządy przestrzenne 8. ochrony higrofilna populacji bagienno dróg. go, krajobrazu /płazy/ - łąkowych Zgodnie z negocjacje, w pobliżu kompetencja środki miejsc mi i informacyjn przepisami o - podmokłych obowiązując edukacyjne, /miejsca ego prawa programy rozrodu i rolno- migracji/. środowisko 2. we Zakładanie barierek

przydrożnyc h zapobiegają cych

rozjeżdżaniu płazów, budowa lub udrażnianie przepustów pod drogami, odpowiedni e

oznakowani e dróg.

1. Zarząd Likwidacja Parku, wadliwie samorząd terytorialny, skonstruowa PUW - nych słupów Wydz. Przepisy Środowiska prawne,

i Rolnictwa, miejscowe rozrządowyc organizacje plany h energii d/s zagospodaro elektrycznej Cały obszar rolnictwa, wania Ptaki Ochrona 2. 9. ochrony zakłady przestrzenne drapieżne populacji Sukcesywne krajobrazu energetyczn go, kablowanie e, podmioty negocjacje,

gospodarcze środki napowietrzn , prywatni informacyjn ych linii właściciele. o - Zgodnie z edukacyjne. elektrycznyc kompetencja h niskiego mi i napięcia przepisami w rewirach obowiązując ptaków ego prawa. drapieżnych 3. Ograniczani e do minimum lokalizowani a napowietrzn ych linii elektrycznyc h. 4. Ochrona starych i pojedynczyc h drzew oraz grup drzew. 5. Ochrona żerowisk przed naturalną sukcesją i zalesianiem. 6. Racjonalne stosowanie środków chemicznyc h w rolnictwie i leśnictwie 7. Stosowanie terminów i technik agrotechnicz nych nie

zagrażającyc h bytowaniu zwierzyny na danym terenie.

Rozdział 7 Sposoby eliminacji lub minimalizacji zagrożeń dla przyrody § 21. Sposoby eliminacji lub minimalizacji zagrożeń dla przyrody przedstawia poniższa tabela: Zagrożenia Sposoby eliminacji abiotyczne i lub Kto realizuje Uwagi biotyczne minimalizacji Utrzymanie pasów min. 15-30 m szer. po obu stronach potoków Degradacja korytarzy bez prawa zabudowy ekologicznych Samorząd Gminy budynkami i potoków zanieczyszczania wód oraz ochrona siedlisk łęgowych Działania edukacyjne Niszczenie stanowisk Nadleśnictwa, Zarząd o wartości terenu roślin chronionych o Zespołu Karpackich siedlisk ze skupiskami wysokich walorach Parków i stanowiskami roślin estetycznych Krajobrazowych i chronionych, (przenoszenie, instytucje uprawnione egzekwowanie sankcji zadeptywanie) do egzekucji prawnych Działania edukacyjne Nadleśnictwa, Zarząd Kłusownictwo, o szkodliwości Zespołu Karpackich kolekcjonerstwo procederu i jego Parków rzadkich gatunków skutkach; Krajobrazowych i (np. motyli, egzekwowanie sankcji instytucje uprawnione chrząszczy itp.) prawnych do egzekucji Wyznaczenie ostoi Penetracja miejsc rozrodu i bezpośrednia, a gniazdowania celem Nadleśnictwa, PUW - miejsca gniazdowania chronienia ich przed Wydz. Środowiska i i rozrodu zwierząt penetracją Rolnictwa, chronionych bezpośrednią i zminimalizowaniem ilości szlaków turystycznych Wyznaczenie ostoi - siedlisk ze stanowiskami roślin Zwiększona chronionych celem penetracja związana z wyłączenia ich z Nadleśnictwa pozyskiwaniem runa terenów penetracji leśnego bezpośredniej z pozyskiem runa leśnego Działania edukacyjne Nadleśnictwa, Turystyka - dotyczące właściwego Zarząd Zespołu wypłaszanie zachowania się turysty Karpackich Parków zwierzyny na szlaku Krajobrazowych Działania mediacyjne na temat ograniczenia Transgraniczne emisji zanieczyszczeń, zanieczyszczenia poparte wynikami Ochrona Środowiska powietrza - systematycznego zamieranie jodły monitoringu czystości powietrza Działania edukacyjne o zyskach z zalesiania Zalesianie gatunkami gatunkami zgodnymi z niezgodnymi z siedliskiem i dążność Nadleśnictwa siedliskiem do przebudowy niezgodnych drzewostanów Przeciwdziałanie nie Zmiana warunków uzasadnionemu wodnych - obniżenie odwadnianiu terenu i Samorząd Gminy poziomu wód obniżaniu poziomu gruntowych wód gruntowych Modernizacja układu Komunikacja - wzrost zwiększenie płynności ruchu, ruchu, budowa Administrator drogi zanieczyszczeń, obiektów inż. hałasu (ekrany), zieleń izolacyjna Komunikacja, a trasy Zapewnienie Administrator drogi migracji zwierząt bezkolizyjnych tras migracji zwierząt - obiekty inżynieryjne. Budowa i modernizacja wg kanonów sztuki z Proj. modernizacja i inwestycjami Administrator drogi budowa drogi S19 towarzyszącymi typu pasy zieleni izolacyjnej, obiekty inż. jw. Modernizacja i rozbudowa przejścia Wzrost ruchu na granicznego z przejściu granicznym organizacją obsługi z w Barwinku - otwarciem do środka, Wojewoda modernizacja zabezpieczając rozbudowa ograniczenie penetracji terenów sąsiednich Zaprojektowanie i Wzrost ruchu budowa przejść tranzytowego - drogowych lokalnych przejścia graniczne Wojewoda z ograniczeniem Radoszyce i dostępu dla pojazdów Czeremcha powyżej 3,5 T Opracowanie Nierozwiązana gminnych programów gospodarka wodno- zaopatrzenia w wodę ściekowa, a czystość oraz odprowadzenia i Samorząd Gminy i wód unieszkodliwienia inni inwestorzy powierzchniowych i ścieków socjalno- wgłębnych bytowych; i realizacja ich Zaproponowanie szerszej oferty usług z Ochrona prawna zakresu turystyki, środowiska, a rzemiosła, niemożność rozwoju przetwórstwa i innych Samorządy inwestycji mogących o odpowiednich, znacząco oddziaływać dopuszczalnych na środowisko parametrach do preferencyjnych realizacji realizacji Likwidacja i rekultywacja terenu; kompleksowe rozwiązanie Dzikie wysypiska gospodarki odpadami, Samorządy śmieci z wyznaczeniem złomowisk i zagospodarowaniem materiałów wtórnych (np. trociny) Dopuszczenie eksploatacji kruszyw z czaszy proj. zbiornika Eksploatacja kruszyw, "Dukla" dla potrzeb Właściciel koncesji a ochrona prawna lokalnych; rekultywacja wyrobisk dla potrzeb małej retencji

Tereny specjalnej 1) monitoring troski - potencjalne środowiska, zagrożenia mogące zakaz lokalizacji nastąpić w wyniku nowych wysypisk, wprowadzenia wspieranie inicjatywy niedozwolonej realizacji zakładu funkcji, złej utylizacji poza technologii lub granicami parku; nieprawidłowej 2) wprowadzenie eksploatacji: zakazu eksploatacji Wojewoda, 1) wysypisko śmieci, surowców Samorządy, 2) żwirowisko mineralnych Inwestor, eksploatowane, w granicach JPK na 3) żwirowisko obszarach: Właściciel koncesji eksploatowane, źródliskowych, 4) złoże żwiru do rezerwatów, eksploatacji, lasów o zgodnym 5) złoże żwiru do składzie gatunkowym eksploatacji, ze 6) droga krajowa - siedliskiem, wzrastający koryt rzek i potoków ruch komunikacyjny, 3) poprzedzanie 7) przejście graniczne przystąpienia do eksploatacji badaniami ekologicznymi w strefie spodziewanych wpływów na środowisko, wskazanie w alternatywnych Barwinku, rozwiązań 8) przejście graniczne lokalizacyjnych i w technologicznych, Radoszycach, prognozowanie zmian 9) wypalanie węgla w środowisku drzewnego w przyrodniczym, retortach - Barwinek, 4) wprowadzenie: 10) zasoby monitoringu kubaturowe po PGR środowiska, Polany - Dobaniec, badań ekologicznych 11) zasoby poinwestycyjnych kubaturowe po PGR 5) Nie lokalizowanie Mszana, w granicach JPK 12) zasoby przedsięwzięć kubaturowe po PGR znacząco Wola oddziałujących na Wyżna, środowisko, dla 13) zasoby których sporządza się kubaturowe po PGR raport obowiązkowo - Zawadka za wyjątkiem dróg Rymanowska, krajowych i 14) zasoby wojewódzkich, oraz kubaturowe po PGR przekaźnika Moszczaniec, radiokomunikacyjneg 15) zasoby o kubaturowe po PGR emitującego pola Wisłok Wielki. elektromagnetyczne o częstotliwościach od 30kHz do 300 GHz przy przejściu granicznym. 6) Ograniczenie do uzasadnionych, lokalizacji przedsięwzięć znacząco oddziałujących na środowisko, dla których obowiązek sporządzenia raportu może być wymagany, (np. inwestycje o charakterze strategicznym dla rozwoju gmin) przy wprowadzeniu obowiązku opracowania dla nich raportów 7) wykluczenie, lub zminimalizowanie zagrożeń lokalizacyjnych inwestycji - przedsięwzięć już istniejących poprzez podjęcie szeregu działań: - monitoring obiektów i urządzeń w celu utrzymania wysokiej sprawności technicznej, - modernizacja obiektów i urządzeń z zastosowaniem nowoczesnych, proekologicznych technologii, - przestrzeganie warunków ustalonych w koncesjach, przepisów szczególnych Nie dopuszczenie do Chęć rozproszenia rozproszenia nowej zabudowy na terenach zabudowy na terenach Samorząd Gminy nie uzbrojonych nie przeznaczonych w planach pod zabudowę Działania edukacyjne informujące o skutkach nadmiernego Samorządy, Chęć nadmiernego zalesiania i likwidacji Zarząd Zespołu zalesiania gruntów żerowisk; stosowanie Karpackich Parków rolnych się do zaleceń Krajobrazowych dotyczących ilości zalesień z PO JPK Zachęcanie do użytkowania gruntów poprzez wypasanie i Samorządy, Nagminne wieloletnie wykaszanie w celu Zarząd Zespołu odłogowanie gruntów utrzymania klas Karpackich Parków rolnych (stepowienie) gruntów i Krajobrazowych różnorodności biologicznej Wyznaczenie granicy rolno- leśnej, ograniczanie sukcesji Nieograniczana poprzez wykaszanie i wszyscy sukcesja naturalna wypasanie (zgryzanie) terenów w bezpośrednim sąsiedztwie lasów Działania edukacyjne Samorządy, o skutkach Zarząd Zespołu Wiosenne wypalanie stosowanego Karpackich Parków traw i ugorów - procederu, Krajobrazowych i zagrożenie pożarowe egzekwowanie sankcji instytucje uprawnione prawnych do egzekucji

Niekorzystne Działania na rzecz przeobrażenia siedlisk doprowadzenia do -obniżenie odporności zgodności roślinności wszyscy roślin na choroby z siedliskiem i wirusowe i szkodniki wzbogacenia różnorodności biologicznej

Rozdział 8 Obszary i sposoby ich udostępnianie dla celów naukowych, dydaktycznych, edukacyjnych i turystycznych § 22. Obszary i sposoby ich udostępnianie dla celów naukowych, dydaktycznych, edukacyjnych i turystycznych przedstawia poniższa tabela: Cel Obszar Sposób Lp. Kto realizuje Uwagi udostępnienia udostępnienia udostępnienia Za zgodą Ośrodki Prowadzenie Cały obszar właściwego naukowe, 1. badań parku wg organu Naukowe naukowych potrzeb ochrony Służby Parku przyrody Za zgodą właściwych Ścieżki Ośrodki organów dydaktyczne, naukowe, Edukacja i ochrony 2. fragmenty Służby Parku, dydaktyka przyrody, pod terenu parku Służby opieką wg potrzeb Nadleśnictw przewodnika dydaktycznego Organizacje i Grupy Trasami przedsiębiorst Turystyka wycieczkowe wyznaczonych wa 3. kwalifikowana > 15 osób z szlaków turystyczne, piesza przewodnikie turystycznych Służby Parku i m indywidualnie obowiązkowe zgłaszanie Łatwiejszymi Turystyka wyjścia na 4. szlakami j.w. j.w. narciarska trasę i godz. turystycznymi planowanego powrotu Trasami Tylko grupami Organizacje i wyznaczonych z przedsiębiorst Turystyka szlaków przewodnikie 5. wa j.w. konna konnych i m wyłącznie w turystyczne, drogami godzinach Służby Parku lokalnymi dziennych Organizacje i Drogami Grupy przedsiębiorst lokalnymi i wycieczkowe Turystyka wa 6. trasami > 15 osób z rowerowa turystyczne, ścieżek przewodnikie Służby Parku i rowerowych m indywidualnie Poprzez bazę Cały obszar turystyczną, parku z agroturystyczn wyłączeniem ą, oraz usługi z Gminy, Służby Rekreacja i 7. rezerwatów, nimi związane Parku i wypoczynek użytków na Nadleśnictwa ekologicznych wyznaczonych i ostoi w gminach terenach Poprzez zabezpieczenie Gminy, określonego Istn. drogami Nadleśnictwa, zaplecza krajowymi, Służby Parku, Turystyka usługowego, 8. wojewódzkimi organy i samochodowa parkingów, , powiatowymi służby punktów i gminnymi odpowiadające widokowych i za drogi usług turystycznych

Rozdział 9 Ustalenia do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego § 23. Ustalenia do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Strefy użytkowania Kontynuując przyjętą w opracowaniu zasadę ochrony walorów przyrodniczych z wyznaczonymi strefami walorów ekologicznych (zwanymi dalej obszarami o odpowiednim stopniu założonej ochrony) zakłada się, że odpowiadają one strefom użytkowania (zwanym dalej obszarami o odpowiednim stopniu założonej ochrony i sposobie zagospodarowania) i oznaczonych numerami jak poniżej. Wyznaczono następujące strefy użytkowania: Obszar ochrony rezerwatowej - I - teren o najwyższych walorach przyrodniczych i krajobrazowych, bez prawa wznoszenia budynków i budowli. Szczegółowe zasady zagospodarowania rezerwatów określą plany ochrony poszczególnych rezerwatów. Obszar wzmożonej ochrony krajobrazowej - II - to tereny o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych, w którym zakłada się ograniczać dostępność i formy użytkowania poprzez odpowiedni rodzaj zagospodarowania. W obrębie tego obszaru wyróżniono: 1. Obszar wzmożonej ochrony krajobrazowej - IIa - strefy ekotonowe bez prawa wznoszenia budynków i z ograniczonym prawem wznoszenia budowli. 2. Obszar wzmożonej ochrony krajobrazowej - IIb - teren lasów i zadrzewień bez prawa wznoszenia budynków i z ograniczonym prawem wznoszenia budowli. 3. Obszar wzmożonej ochrony krajobrazowej - IIc - tereny otwarte z możliwością zalesiania, bez prawa wznoszenia budynków i z ograniczonym prawem wznoszenia budowli. 4. Obszar wzmożonej ochrony krajobrazowej - IId - tereny otwarte bez prawa zalesiania, z ograniczonym prawem wznoszenia budynków i budowli. Wskazano w nim także tereny predysponowane do objęcia różnymi formami ochrony prawnej (np. projektowane rezerwaty przyrody - II/ Ic, proj. poszerzenie Magurskiego Parku Narodowego - II/ Id, proj. pomniki przyrody, proj. użytki ekologiczne, proj. zespoły przyrodniczo-krajobrazowe PTI). Powołanie do życia terenu objętego ochroną prawną będzie zależało od opracowania operatów i dokumentacji przyrodniczych uzasadniających przyjęcie danej formy ochrony prawnej, określających dokładne granice tych obszarów i zalecenia ochronne. Do momentu uznania w.w. obszarów za rezerwaty, lub obszary objęte inną formą ochrony prawnej, albo leśne kompleksy promocyjne itp. - należy je traktować jak inne tereny w całym obszarze wzmożonej ochrony krajobrazowej. Po utworzeniu rezerwatów obowiązują ustalenia jak dla obszaru ochrony rezerwatowej. Obszar ochrony krajobrazowej - III - są to tereny wymagające racjonalnego sposobu gospodarowania i użytkowania objęte ochroną krajobrazową. W obrębie tego obszaru wyróżniono: 1. Obszar ochrony krajobrazowej - IIIa - teren lasów i zadrzewień z ograniczonym prawem wznoszenia budynków i budowli, (tereny o dużych walorach krajobrazowych, nie zainwestowane i w zasięgu ingerencji człowieka). 2. Obszar ochrony krajobrazowej - IIIb - tereny otwarte z możliwością zalesiania, z ograniczonym prawem wznoszenia budynków i budowli, (tereny o dużych walorach krajobrazowych, nie zainwestowane, w zasięgu ingerencji człowieka, o charakterze przejściowym pomiędzy terenami o dużych wartościach przyrodniczych a terenami osiedleńczymi). 3. Obszar ochrony krajobrazowej - IIIc - tereny otwarte bez prawa zalesiania, z ograniczonym prawem wznoszenia budynków i budowli, (tereny o dużych walorach krajobrazowych, nie zainwestowane, w zasięgu ingerencji człowieka, o charakterze przejściowym pomiędzy terenami o dużych wartościach przyrodniczych a terenami osiedleńczymi i podlegające docelowo ekspansji osadnictwa). 4. Obszar ochrony krajobrazowej - IIId - tereny zainwestowania z prawem wznoszenia budynków i budowli, (tereny zurbanizowane i urbanizujące się - zgodnie z obowiązującymi planami zagospodarowania przestrzennego i studiami uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gmin - w zasięgu ingerencji człowieka; o istniejących tu funkcjach osadniczych, stwarzających specjalne problemy do rozwiązania, głównie w zakresie ograniczania negatywnych oddziaływań na środowisko, zachowania lub uzyskania harmonii krajobrazu oraz zachowania i wyeksponowania walorów turystyczno - wypoczynkowych). Są one wizytówką bytności i działalności człowieka. Jednocześnie po przeprowadzonych waloryzacjach terenu wskazano: 1. obszary o najwyższych walorach krajobrazowych, predysponowane do szczególnej ochrony i pielęgnacji, 2. tereny specjalnej troski, potencjalnie zagrożone degradacją i dewastacją krajobrazu i środowiska. Założenia ogólne Zakłada się, że do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego zgodnie z planem ochrony zostaną wprowadzone: 1. Istniejące i projektowane formy ochrony przyrody: rezerwaty, pomniki przyrody, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo - krajobrazowe, lasy uznane za ostoje, itd. 2. Istniejące i projektowane formy ochrony konserwatorskiej. 3. Obszary ochrony wód podziemnych i powierzchniowych. 4. Tereny ochrony korytarzy ekologicznych wzdłuż koryt rzek i potoków z proponowanymi zaleceniami ochronnymi. 5. Tereny utrzymania ekosystemów pastwiskowo - łąkowych z zakazem zalesiania, 6. Zalecenia dotyczące ochrony i kształtowania krajobrazu. 7. Obszary ochrony i użytkowania terenu. 8. Zasady i zalecenia zagospodarowania na w/w obszarach, uzależnione od stopnia ochrony obszaru parku. § 23. 1. W zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Południowa część Jaśliskiego Parku Krajobrazowego to tereny źródliskowe w lasach, w terenach niezabudowanych o dobrej jakości wody. Należy stwierdzić, ze wody powierzchniowe płynące przez teren Jaśliskiego Parku Krajobrazowego nie są objęte systematycznymi badaniami. Północna część Jaśliskiego Parku Krajobrazowego to tereny zurbanizowane, gdzie jakość wód w ciekach i potokach może być niezadowalająca z racji nierozwiązanej gospodarki wodno-ściekowej (braku oczyszczalni ścieków i odprowadzaniu wód opadowych bez oczyszczenia do wód powierzchniowych). Problem prawidłowego rozwiązania gospodarki wodno-ściekowej i utrzymania wysokiej czystości wód powierzchniowych i wgłębnych powinien być potraktowany priorytetowo i rozwiązany w jak najkrótszym okresie. Aby uzyskać założony cel, koniecznym staje się: - nie odprowadzanie do gruntu i wód powierzchniowych ścieków nie oczyszczonych, - do czasu realizacji kanalizacji sanitarnych wsi zalecenie stosowania rozwiązań indywidualnych w formie przydomowych oczyszczalni, lub zbiorników, - bezodpływowych wykonanych zgodnie z obowiązującymi przepisami (traktując te ostatnie jako tymczasowe), - przeciwdziałanie powstawaniu źródeł zanieczyszczeń, poprzez budowę lub rozbudowę systemu kanalizacji zakończonych oczyszczalniami ścieków w obrębie istniejącej i nowo powstającej zabudowy, - likwidowanie istniejących dzikich składowisk odpadów, rekultywacja terenu, zakaz lokalizacji nowych, oraz wspieranie inicjatywy realizacji zakładu utylizacji poza parkiem, - zorganizowany system usuwania śmieci i odpadów (pojemniki i kontenery na śmieci) i wywóz na zorganizowane wysypisko śmieci, zgodnie z zasadami przyjętymi na terenie gminy, - ograniczanie stosowania środków chemicznych zwłaszcza na obszarach szczególnie wrażliwych (obszary źródliskowe, tereny w sąsiedztwie ciągów ekologicznych). Ponieważ wydajność wód wgłębnych w utworach czwartorzędowych jest mała, proponuje się: - ograniczanie zabudowy na terenach uniemożliwiających zaopatrzenie w wodę ze źródeł lokalnych, - zaopatrzenie w wodę: z wodociągów lokalnych lub zbiorczych, realizowanych po wybudowaniu, lub równolegle z kanalizacją sanitarną. Analizę możliwości rozwiązań w zakresie gospodarki ściekowej i gospodarki odpadami przedstawia załączona do § 28 plansza o takim samym tytule. § 23. 2. W zakresie kształtowania bilansu wodnego na obszarze parku. Wody wgłębne występujące na terenie Jaśliskiego Parku Krajobrazowego to głównie wody typu dolinnego występujące w utworach czwartorzędowych w ośrodku porowym. Wydajność tych wód nie przekracza 2 m3/h. Tylko w dolinach rzecznych potencjalna wydajność wód czwartorzędowych wynosi od kilku do 30 m3/h. Teren należy do obszarów średnio- zasobnych w wody podziemne. Wody wgłębne doliny rzeki Wisłok i Jasiołki tworzą zbiornik wód podziemnych zaliczony do głównych zbiorników wód podziemnych w Polsce (GZWP nr 432). Doliny rzek Wisłok i Jasiołki uznane zostały za obszar wymagający wysokiej ochrony (OWO) - wg Kleczkowskiego. Nie jest określony dokładny zasięg zbiornika, ani jego zasoby wodne. W parku położone są źródliska dwóch dużych rzek Wisłoka (205 km) i Jasiołki (75 km). Średni przepływ Jasiołki na północnej granicy parku wynosi 4m3/s., a Wisłoka 2 m3/s. Wezbrania rzek występują w okresie topnienia śniegów oraz latem po nawałnicach deszczowych. Proponuje się: - utrzymywanie małych śródpolnych zbiorników wodnych (na obszarach IIc,d, IIIb,c), - nie stosowanie sztucznego, nieracjonalnego obniżania poziomu wód gruntowych poprzez jednostronnie prowadzone melioracje odwadniające (na obszarach IIIb,c), - zalecenie systematycznej konserwacji istniejących urządzeń melioracyjnych (na obszarze IIIc), - nie zmienianie koryt rzecznych, poza pracami związanymi z bezpieczeństwem powodziowym i budową ujęć wody pitnej, - małą retencję na terenach wyeksploatowanych żwirowisk w ramach ich rekultywacji, - zbiorniki wodne w oparciu o "młynówki", oraz służące ochronie przyrody i zrównoważonemu wykorzystaniu użytków rolnych i leśnych, a także związane z bezpieczeństwem przeciwpowodziowym i przeciwpożarowym o spiętrzeniu wody poniżej 1 m (na obszarach IIIc,d). § 23. 3. W zakresie propozycji eliminacji lub ograniczania źródeł zagrożeń dla środowiska. Na terenie JPK nie był dotąd prowadzony monitoring zmian w środowisku. Diagnoza stanu istniejącego wykazała, że szereg terenów potencjalnie jest zagrożonych degradacją i dewastacją krajobrazu i środowiska ze względu na sposób gospodarowania na nich, nie rozwiązaną gospodarkę wodno-ściekową, wzrastający ruch komunikacyjny, oraz eksploatację zasobów mineralnych (patrz rysunek planu nr 1 - załącznik nr 3). Proponuje się w celu zachowania w czasie walorów środowiska stosowanie szeregu działań eliminujących lub ograniczających zagrożenia dla środowiska, do których należy zaliczyć: - nie lokalizowanie wysypisk śmieci i odpadów przemysłowych w granicach JPK, likwidowanie i rekultywacja dzikich wysypisk śmieci, - nie lokalizowanie przedsięwzięć znacząco oddziałujących na środowisko, dla których sporządza się raport obowiązkowo na całym terenie (za wyjątkiem dróg krajowych i wojewódzkich oraz przekaźnika radiokomunikacyjnego emitującego pola elektromagnetyczne o częstotliwościach od 30 kHz do 300 GHz przy przejściu granicznym), - nie wprowadzanie działalności gospodarczej i użytkowania terenu, która mogłaby zniszczyć, lub zmienić w istotny sposób naturalny krajobraz, - ograniczenie do uzasadnionych, lokalizacji przedsięwzięć znacząco oddziałujących na środowisko, dla których obowiązek sporządzenia raportu może być wymagany, (np. inwestycje o charakterze strategicznym dla rozwoju gmin), - nie lokalizowanie retort wypału węgla drzewnego w obszarach najwyższej ochrony, obszarach źródliskowych, korytarzach ekologicznych, w bliskim sąsiedztwie zabudowy czyli w obszarze IIId, - eliminowanie uciążliwych oddziaływań na środowisko przyrodnicze i krajobraz poprzez nowoczesne technologie, kształtowanie pasm zieleni izolacyjnej zasłaniającej elementy degradujące krajobraz, itp., - budowę przepustów pod drogami, w celu likwidacji barier ekologicznych dla migracji gadów i płazów, - ograniczanie rozpraszania zabudowy, co pozwoli na zmniejszenie się powierzchni obszarów wolnych od zabudowy w terenach już na ten cel przeznaczonych, uzyskanie większej harmonii krajobrazu, oraz stworzy warunki do właściwej ochrony środowiska (zaopatrzenie w wodę, oczyszczanie ścieków, gromadzenie śmieci, ograniczenie infrastruktury technicznej) poprzez zmniejszenie kosztów realizacji infrastruktury technicznej. § 23. 4. W zakresie propozycji wskazań odpowiedniego działania dla prowadzenia racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. W granicach Jaśliskiego Parku Krajobrazowego powierzchnia lasów przekracza 76% powierzchni parku. Są to lasy pod zarządem Lasów Państwowych; tylko około 3% lasów to lasy prywatne i gminne. Występują one w zwartych kompleksach. Dla lasów państwowych zostały opracowane i zatwierdzone plany urządzenia lasów, określające dokładnie sposób gospodarowania na tych terenach i doprowadzenia do zgodności drzewostanów z siedliskami. Ze względu na dużą sukcesję naturalną odłogowanych gruntów rolnych w bezpośrednim sąsiedztwie terenów leśnych niezbędnym działaniem wydaje się: - uregulowanie granicy polno-leśnej na obszarach II, IIIa,b,c, ponadto zakłada się: - gospodarowanie w lasach zgodnie z ustaleniami zawartymi w planach urządzania lasów, ujmujących ich położenie na terenach prawnie chronionych (park krajobrazowy, rezerwaty przyrody, otulina parku narodowego) - dotyczy to obszarów I, IIa,b,c, IIIa,b. Tereny rolne stanowią ca 17% powierzchni parku, z czego około 63% jest odłogowana. Sytuacja taka zaistniała w związku z załamaniem się gospodarki rolnej sektora państwowego (PGR). Ze względu mocno zróżnicowane ukształtowanie terenu, specyficzne warunki klimatyczne (krótki okres wegetacji), szkody odzwierzęce i niskie zbiory; proponuje się: - sukcesywną zmianę użytkowania ziemi z gruntów ornych na użytki zielone trwałe na stokach o nachyleniu powyżej 15% (obszary IIc,d IIIb,c), - utrzymanie istniejącego układu upraw kulturowych (obszary IIc,d), - propozycję preferowania rolnictwa opartego na wykorzystywaniu trwałych użytków zielonych (na obszarach IIc,d, IIIa,b,c), - zakaz lokalizowania wielkotowarowych ferm przemysłowych przekraczających liczbę 240 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza (na całym terenie) i wielkoobszarowych intensywnych upraw przemysłowych (na obszarach IIc,d), - promowanie rozwoju agroturystycznych gospodarstw rolnych, oraz gospodarstw opartych na wykorzystaniu użytków zielonych. - wykluczenie funkcji osadniczej z obszarów IIIb,c, za wyjątkiem działek siedliskowo- zagrodowych dla nowo tworzonych gospodarstw o dużym areale gruntu, spełniających unijne wymogi co do wielkości gospodarki rolnej. Gospodarka rybacka na tych terenach praktycznie nie istnieje. Niemniej w wypadku wystąpienia tego typu zapotrzebowania proponuje się: - dopuszczanie budowy małych stawów ryb hodowlanych: typu karpiowatych (produkcja poniżej 4t/1ha pow. użytkowej stawu), i typu pstrągowatych (produkcja poniżej 1tony przy poborze 1 l wody / 1 sek.) w obszarze IIIb. § 23. 5. W zakresie propozycji wskazań terenów zdegradowanych do rekultywacji i odtworzenia ekosystemów. Terenami zdegradowanymi w granicach Jaśliskiego Parku Krajobrazowego zdecydowanie są tereny dzikich wysypisk śmieci i tereny poeksploatacyjne żwirów. Dla tych terenów koniecznym jest: - podejmowanie działań w celu likwidowania dzikich wysypisk śmieci, - zrekultywowanie terenów poeksploatacyjnych, przy czym proponuje się przeznaczenie ich pod małą retencję. Na terenach wskazanych jako potencjalnie zagrożonych degradacją i dewastacją krajobrazu i środowiska (patrz rysunek planu nr 1 - załącznik nr 3) proponuje się monitoring okresowy krajobrazu, czystości wód i powietrza, oraz ruchu komunikacyjnego w wskazanych newralgicznych punktach i szybkie reagowanie w wypadku wystąpienia zagrożeń, lub zmian w środowisku celem ich eliminacji. § 23. 6. W zakresie propozycji zagospodarowania terenów zieleni i zadrzewień: W granicach Jaśliskiego Parku Krajobrazowego poza terenami leśnymi istnieje pewna ilość terenów zieleni i zadrzewień do zachowania, jak i terenów gdzie należałoby ją wprowadzić. Proponuje się zatem: - utrzymywanie i wprowadzanie śródpolnych zadrzewień i zakrzewień przeciwdziałających erozji gruntu na obszarach IIc,d, IIIb,c, - zachowanie istniejących już enklaw zieleni w obszarze IIId, - utrzymywanie zieleni typu: cmentarze, starodrzewia, miejsca po nieistniejących obiektach kultu religijnego z możliwością ich powiększania, odnawiania, rekonstrukcji z zakazem lokalizowania na tym terenie inwestycji kubaturowych nie związanych z ich funkcjonowaniem na całym terenie, - wykluczenie zabudowy na terenach uznanych za zalewowe, oraz w bezpośrednim sąsiedztwie rzek i potoków w odległości mniejszej niż 15-30 m w przypadku terenu niezalewowego, celem zachowania zieleni łęgowej i ochrony korytarzy ekologicznych rzek i potoków szczególnie na obszarze IIId, - zachowanie udziału terenów biologicznie aktywnych (w tym zieleni średniej i wysokiej) na działkach przeznaczonych pod usługi i małą przedsiębiorczość co najmniej 35 % ich powierzchni, - zachowanie udziału terenów biologicznie aktywnych (w tym zieleni średniej i wysokiej) na działkach przeznaczonych pod mieszkalnictwo i usługi związane z turystyką i rekreacją - co najmniej 75% ich powierzchni, - izolowanie zielenią obiektów istniejących agresywnych krajobrazowo, dużych gabarytowo, wysokich kominów i innych istniejących obiektów szpecących krajobraz, lub stanowiących potencjalne zagrożenie dla walorów przyrodniczych czy krajobrazowych, § 23. 7. W zakresie propozycji wskazań gruntów do zalesień. Z racji pokrycia 76% powierzchni JPK lasami, uznaje się stopień zalesienia terenu za wystarczający. Ze względu na migracje zwierząt proponuje się wprowadzenie niewielkich powierzchni zalesień umożliwiających ich wędrówki pomiędzy sąsiednimi kompleksami leśnymi. Na rysunku planu nr 1 do Planu Ochrony Jaśliskiego Parku Krajobrazowego - załącznik nr 3 wskazano także tereny, które zdecydowanie, ze względu na swoje walory, powinny być wyłączone z zalesiania. Ponadto proponuje się: - nie zalesianie polan widokowych, oraz punktów i ciągów widokowych na obszarach II, IIIa, - przeznaczanie do zalesiania terenów wskazanych niniejszym opracowaniem, lub gruntów już zadrzewionych (sukcesja naturalna na gruntach porolnych) i o spadkach powyżej 25% w obszarze II, - do zalesiania przeznaczenie terenów wskazanych niniejszym opracowaniem, lub gruntów już zadrzewionych (sukcesja naturalna na gruntach porolnych) i o spadkach powyżej 15%, a przy zalesianiu gruntów rolnych wprowadzanie gatunków zgodnych z siedliskiem w obszarze IIIc, - ograniczenie zalesiania tylko do uzasadnionych przypadków (sukcesja naturalna na gruntach porolnych), a przy zalesianiu gruntów rolnych wprowadzanie gatunków zgodnych z siedliskiem w obszarze III. § 23. 8. W zakresie propozycji wskazań miejsc lokalizacji obiektów infrastruktury turystycznej i edukacyjnej. Na całym terenie proponuje się określoną infrastrukturę turystyczną, umożliwiającą takie udostępnienie terenów, które pozwoli zachować w czasie walory przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe tych terenów w zależności od przyjętej dla nich formy ochrony prawnej. W powiązaniu z istniejącymi szlakami turystyki kwalifikowanej zaproponowano pełny zestaw szlaków turystyki pieszej, konnej i rowerowej, ścieżek dydaktycznych, wraz z uwzględnieniem turystyki samochodowej. I tak proponuje się: - dostępność terenu rezerwatów ograniczyć do wyznaczonych miejsc i przejść (szlaki turystyczne, ścieżki dydaktyczne) pieszych, konnych, rowerowych, narciarskich, przy stosowaniu działań zapobiegających penetracji terenów w bezpośrednim ich sąsiedztwie: - dobre oznakowanie, - ciągła dbałość o ich stan techniczny i drożność, - wprowadzenie w ich sąsiedztwie barier roślinnych i technicznych, - stworzenie lepszych warunków poruszania się np. poręcze, balustrady, stopnie przy dużych spadkach (obszar I), - wykorzystanie terenu dla turystyki z ruchem prowadzonym po wyznaczonych ścieżkach dydaktycznych, szlakach turystyki pieszej, konnej, narciarskiej, rowerowej z lokalizacją urządzeń z nimi związanych jak: punkty widokowe - wieże widokowe, miejsca odpoczynku, schrony przeciw-deszczowe, obiekty małej architektury, jednak poza terenami w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatów i ostoi zwierząt w obszarach II, IIIa,b,c,d, - dopuszczenie budowy wyciągów i tras narciarskich zjazdowych, w przypadkach uzasadnionych, po wybraniu lokalizacji powodującej minimalne zagrożenia środowiska, sporządzeniu raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wykazującego, że przedsięwzięcie to nie stwarza zagrożenia, po uzyskaniu pozytywnych uzgodnień i wykonaniu odpowiednich zabezpieczeń terenowych w obszarach IIb,c,d, IIIa, - wykorzystanie terenów dla rozwoju turystyki i wypoczynku z dopuszczeniem lokalizacji urządzeń związanych z tą funkcją na otwartej przestrzeni tj. wyciągi narciarskie, trasy zjazdowe, urządzenia związane z saneczkarstwem, grami i zabawami na śniegu, wędkowaniem, odpoczynkiem nad wodą, itp. (poza terenami w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatów i ostoi) w obszarach IIIb,c, - w obszarach III b,c,d - przy szlakach dopuszczenie lokalizacji obiektów z nimi związanych jak: schroniska, punkty informacyjno-dydaktyczne, pola namiotowe, pola campingowe, stanice konne, jednak poza terenami w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatów i ostoi, - dopuszczenie lokalizacji kąpielisk na rzekach tylko w przypadku nie przegradzania ich całego koryta - kamienny próg, lub jako "młynówki" - dotyczy obszarów IIIb,c,d, - wykorzystanie obszaru IIId dla rozwoju turystyki kwalifikowanej i rekreacji z lokalizacją różnego rodzaju usług n.p. pensjonaty, małe hotele, pola biwakowe, campingowe, schroniska, punkty informacyjno-dydaktyczne, gospodarstwa agroturystyczne i inne z pełnym wyposażeniem w infrastrukturę sanitarną, oraz usługi uzupełniające (tj. handel, gastronomia, sport), a także obiekty towarzyszące (np. parkingi).

ZAŁĄCZNIK Nr 2 Zadania ochronne oraz sposoby ich wykonania Sposób Zadania wykonywania Jednostka Termin Lp. Uwagi ochronne zadania realizująca realizacji ochronnego 1 2 3 4 5 6 1) Budowa Samorządy zbiorowych terytorialne, lub właściciele Zgodnie z nieruchomości programami indywidualnyc gruntowych i gminnymi h oczyszczalni podmioty ścieków, gospodarcze 2) Budowa sieci Ochrona przed wodociągowej zanieczyszcze równocześnie 1. niem wód, z kanalizacją gleb i - powietrza dostosowanie do programów gospodarki wodno- ściekowej, 3) Likwidacja Samorządy "dzikich" terytorialne, Na bieżąco wysypisk nadleśnictwa śmieci, Sukcesywnie 4) w Wyznaczenie opracowywan nie ych kolizyjnych miejscowych miejsc wypału planach węgla zagospodarow drzewnego, ania przestrzennego 5) Wyznaczenie miejsc składowania złomu, odpadów poprzemysłow ych (drzewnych, pozostałości po wypale węgla drzewnego), na czas tymczasowego składowania przed wywozem poza teren parku, Samorządy terytorialne, 6) właściciele Wprowadzanie nieruchomości Na bieżąco ekologicznych gruntowych i źródeł energii, podmioty gospodarcze

7) Nadzór nad prawidłowości Starosta j.w. ą eksploatacji kruszywa, 1) Obejmowanie ochroną prawną

najcenniejszyc Wojewoda, h terenów samorząd terytorialny, przyrodniczyc nadleśnictwa, W miarę h, kulturowych Zarząd potrzeb i Zespołu krajobrazowyc Parków h Krajobrazowy (opracowanie ch dokumentacji

specjalistyczn Ochrona ych i obszarów i utworzenie), obiektów przyrodniczyc 2) 2. h, krajobrazu, Opracowywan zwierząt i ie roślin miejscowych zagrożonych planów wyginięciem zagospodarow ania

przestrzennego Samorząd dla większych W miarę terytorialny, kompleksów potrzeb Wojewoda zabudowy

mieszkaniowej i usługowej, oraz zalesieniach i objęciach ochroną prawną, 3) Dbałość o Samorząd Na bieżąco ład terytorialny przestrzenny i dyscyplinę budowlaną, 4) W budownictwie stosowanie form architektonicz nych i Samorząd materiałów Na bieżąco terytorialny wykończeniow ych nawiązujących do miejscowej tradycji, 5) Budowa obiektów inżynierskich nad i pod drogami krajowymi i wojewódzkimi Administrator Przy budowie i , aby nie drogi modernizacji stanowiły barier ekologicznych dla migracji gadów, płazów i ssaków, Nadleśnictwa, 6) właściciele Wyznaczenie nieruchomości Zadanie granicy rolno gruntowych, pierwszoplano -leśnej i samorząd we terenów do terytorialny, zalesienia Starosta