UCHWAŁA NR IV/ 20 /2015 RADY GMINY BIERAWA

z dnia 16 lutego 2015 r.

w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla terenów położonych w sołectwach Bierawa i Lubieszów

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013r. poz. 594, poz. 645 i poz. 1318 oraz z 2014 r., poz. 379 i poz. 1072), art. 12 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 27 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r., poz. 199) oraz uchwały Rady Gminy Bierawa Nr XLIII/298/2014 z dnia 13 maja 2014 r., Rada Gminy Bierawa uchwala co następuje: § 1. Uchwala się zmianę Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla terenów położonych w sołectwach Bierawa i Lubieszów. § 2. Integralną część niniejszej uchwały stanowią: 1) tekst jednolity zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bierawa - załącznik nr 1; 2) rysunek Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bierawa w skali 1:10 000 obejmujący obszar gminy - załącznik nr 2. § 3. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Bierawa. § 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady

Joachim Morcinek

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 1 Zał ącznik Nr 1 do Uchwały Nr IV/20/2015 Rady Gminy Bierawa z dnia 16 lutego 2015 r. WÓJT GMINY BIERAWA

47-240 BIERAWA ul. Wojska Polskiego 12

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BIERAWA

UJEDNOLICONY TEKST STUDIUM PO PRZEPROWADZONEJ ZMIANIE Uchwał ą Nr XLIV/324/2006 Rady Gminy Bierawa z dnia 26 czerwca 2006 roku Uchwał ą Nr XXI/123/08 Rady Gminy Bierawa z dnia 11 marca 2008 roku Uchwał ą Nr XLII/319/10 Rady Gminy Bierawa z dnia 5 marca 2010 roku Uchwał ą Nr XLVIII/371/10 Rady Gminy Bierawa z dnia 31 sierpnia 2010 roku Uchwał ą Nr XL /265/13 Rady Gminy Bierawa z dnia 20 grudnia 2013 roku oraz Uchwał ą Nr IV/20/2015 Rady Gminy Bierawa z dnia 16 lutego 2015 roku

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 2 Podstawa i zakres zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa przeprowadzone procedura planistyczną od czerwca 2014r.

Do opracowania zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa przystąpiono na podstawie Uchwały Nr XLIII/298/2014 Rady Gminy Bierawa z dnia 13 maja 2014r. Zmiana studium obejmuje tereny sąsiadujące na południe i wschód z aktualnie funkcjonującą kopalnią kruszyw naturalnych, na styku sołectw Bierawa i Lubieszów, o powierzchni 8,93ha. Na terenach eksploatacji złoża kruszywa naturalnego, na styku sołectw Bierawa i Lubieszów, oznaczonych symbolem 1PE ustala się: • obszar górniczy przewidywany do eksploatacji zło ża metod ą odkrywkow ą znajduje si ę w granicach udokumentowanego zło ża kruszywa naturalnego „Bierawa III”, • sposób kształtowania wyrobiska oraz technologia górnicza winny zapewni ć maksymalne wykorzystanie zasobów obszaru górniczego, przy jednoczesnym respektowaniu zasad ochrony środowiska przyrodniczego.

Zmiana studium sporządzona została zgodnie z ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z późniejszymi zmianami). Zgodnie z §8 ust.2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118 z 2004r., poz. 1233) – niniejsze opracowanie stanowi zmianę studium polegającą na uzupełnieniu tego dokumentu o pojedyncze ustalenia, które podlegają zmianie przestrzennej i w przeznaczeniu terenu, godnie z zapisami ustawowymi. Projekt zmiany studium wykonano w formie ujednoliconej z wyróżnieniem projektowanej zmiany kolorem pomarańczowym w tekście i na rysunku projektu studium w skali 1 : 10 000. Ponadto dla potrzeb sporządzonego projektu zmiany studium została wykonana Prognoza oddziaływania na środowisko, zgodnie z zakresem zawartym w art.51 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 1235 z późniejszymi zmianami).

Opracowanie zmiany przeprowadził zespół Pracowni Projektów Urbanistycznych-Architektoniczno „RAF - PROJEKT” w Gliwicach w składzie: - mgr inż. arch. Zemaryalai Rafik – główny projektant - mgr in ż. arch. Maciej Szymanowicz - mgr in ż. arch. Małgorzata Bima

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 3 Podstawa prawna i zakres zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa” przeprowadzonej procedurą planistyczną w okresie listopad 2012 – listopad 2013 rok

Do opracowania zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa” przystąpiono na podstawie Uchwały Nr XXI/141/12 Rady Gminy Bierawa z dnia 18 kwietnia 2012 roku. Zmiana Studium dotyczy kwestii zaopatrzenia w gaz i objęła obszar o długości ok. 1,5 km i szerokości 4 m, położony w sołectwie Kotlarnia, pomiędzy drogą wojewódzką nr 408 a liniami elektroenergetycznymi 15 kV, 110 kV i 220 kV. Zmiana studium ma umożliwić realizację sieci gazowniczej, w tym budowę gazociągu średniego ciśnienia przez tereny leśne w sołectwie Kotlarnia. Zmiana studium umożliwia opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w ramach którego przeprowadzona zostaje procedura uzyskania zgody Ministra Środowiska na przeznaczenie gruntów leśnych na cele nieleśne.

Zgodnie z § 8 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – niniejsze opracowanie stanowi zmianę studium polegającą na uzupełnieniu tego dokumentu o pojedyncze ustalenia. Tekst studium ma formę ujednoliconą, z wyróżnieniem projektowanych zmian. Na rysunku studium, w porównaniu do rysunku z 2010 r. wprowadzono oznaczenie „obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów leśnych na cele nieleśne”. Przedmiotem uchwały Rady Gminy Bierawa przyjmującej zmianę studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest niniejszy ujednolicony tekst studium oraz rysunek studium w skali 1:10 000 – „Proekologiczna strategia rozwoju – zasady polityki przestrzennej”, tj. ww. załącznik nr 2. Ponadto opracowano dokumentację prac planistycznych dokumentującą wymagane ustawą czynności przy sporządzaniu w/w opracowania.

Opracowanie zmiany - Biuro Rozwoju Regionu Sp. z o.o. w Katowicach w składzie: - mgr inż. arch. Tomasz Rubiniec – główny projektant - mgr Wojciech Tomczyk - kierownik tematu - mgr in ż. Ewa Kom ędera - Krzysztof Sikora - mgr Janina Witkowska

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 4 Podstawa prawna i zakres zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa” przeprowadzonej procedurą planistyczną w okresie wrzesień 2009 – sierpień 2010 rok.

Do opracowania zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa” przystąpiono na podstawie Uchwały Nr XXXVII/269/09 Rady Gminy Bierawa z dnia 28 września 2009 roku. Zmiana Studium objęła 2 tereny, dla których planowane są inne, aniżeli przyjęte w dotychczasowej polityce przestrzennej gminy kierunki zagospodarowania, a mianowicie wskazanie tych terenów jako obszarów, na których rozmieszczone będą obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2, a także inne obiekty o charakterze usługowo- handlowym, stacje paliw, parkingi, drogi dojazdowe. Korzystnym jest fakt położenia tych terenów przy drodze wojewódzkiej nr 408 w sołectwie Brzeźce, w bezpośrednim sąsiedztwie takiego samego obszaru ustalonego w polityce przestrzennej miasta Kędzierzyn-Koźle. Zmiana sporządzona została zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z § 8 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – niniejsze opracowanie stanowi zmianę studium polegającą na uzupełnieniu tego dokumentu o pojedyncze ustalenia. Tymi ustaleniami zgodnie z zapisami ustawowymi, które podlegają zmianie są: kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów. Do publicznego wglądu wyłożono projekt w formie ujednoliconej z wyróżnieniem projektowanej zmiany. Zmianę „Studium…” wprowadzono do tekstu i rysunku „Studium…” opracowanego w 2009 i 2010 roku. Przedmiotem uchwały Rady Gminy Bierawa przyjmującej zmianę studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w celu określenia polityki przestrzennej, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego jest niniejszy ujednolicony tekst studium oraz rysunek studium w skali 1:10 000 – „Proekologiczna strategia rozwoju – zasady polityki przestrzennej”. Ponadto opracowano dokumentację prac planistycznych dokumentującą wymagane ustawą czynności przy sporządzaniu w/w opracowania. Równolegle z opracowywaną zmianą „Studium…” przeprowadzona została strategiczna ocena oddziaływania na środowisko.

Opracowanie zmiany przeprowadził zespół Pracowni Urbanistycznej „AGO- PROJEKT” s.c. w Raciborzu w składzie: - mgr inż. arch. Barbara Zimoch – główny projektant - mgr in ż. arch. Bo żena Orzeł - Tomasz Pozimski

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 5 Podstawa prawna i zakres zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa” przeprowadzonej procedurą planistyczną w okresie maj 2009 – marzec 2010 rok.

Do opracowania zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa” przystąpiono na podstawie Uchwały Nr XXIX/194/08 Rady Gminy Bierawa z dnia 8 grudnia 2008 roku. Zmiana Studium objęła 24 tereny, dla których planowane są inne, aniżeli przyjęte w dotychczasowej polityce przestrzennej gminy kierunki zagospodarowania. Generalnie Rada Gminy wskazała obszary, na których planowana jest urbanizacja (zabudowa mieszkaniowa, zabudowa usługowa, obiekty sportu i rekreacji), obszary realizacji celów publicznych – (droga wojewódzka nr 408 na odcinku stanowiącym obejście sołectwa Brzeźce jako droga główna ruchu przyśpieszonego) oraz obszary wydobycia kopalin ze złoża. Także została dokonana korekta zasięgu terenów zalewowych. Zmiana sporządzona została zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z § 8 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – niniejsze opracowanie stanowi zmianę studium polegającą na uzupełnieniu tego dokumentu o pojedyncze ustalenia. Tymi ustaleniami zgodnie z zapisami ustawowymi, które podlegają zmianie są: kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, obszary oraz zasady ochrony środowiska oraz jego zasobów. Do publicznego wglądu wyłożono projekt w formie ujednoliconej z wyróżnieniem projektowanej zmiany. Zmianę „Studium…” wprowadzono do tekstu i rysunku „Studium…” opracowanego w 2008 roku. Przedmiotem uchwały Rady Gminy Bierawa przyjmującej zmianę studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w celu określenia polityki przestrzennej, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego jest niniejszy ujednolicony tekst studium oraz rysunek studium w skali 1:10 000 – „Proekologiczna strategia rozwoju – zasady polityki przestrzennej”. Ponadto opracowano dokumentację prac planistycznych dokumentującą wymagane ustawą czynności przy sporządzaniu w/w opracowania. Równolegle z opracowywaną zmianą „Studium…” przeprowadzona została strategiczna ocena oddziaływania na środowisko.

Opracowanie zmiany przeprowadził zespół Pracowni Urbanistycznej „AGO- PROJEKT” s.c. w Raciborzu w składzie: - mgr inż. arch. Barbara Zimoch – główny projektant - mgr in ż. arch. Bo żena Orzeł - mgr in ż. arch. Karolina Kostka-Sczyrba

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 6 Podstawa prawna i zakres zmiany „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa” przeprowadzonej procedurą planistyczną w okresie maj 2007 – luty 2008 rok.

Na podstawie Uchwały Nr IX/69/2007 z dnia 21 maja 2007 roku przyst ąpiono do sporz ądzania zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa”. Przedmiotem zmiany „Studium…” są tereny poło żone w granicach sołectw Ortowice, Lubieszów i Dziergowice przeznaczone pod budow ę zbiornika przeciwpowodziowego oraz tereny poło żone w rejonie granic administracyjnych gminy nie obj ęte dot ąd ustaleniami „Studium…”. Potrzeba zmiany „Studium…” wyst ąpiła zarówno ze wzgl ędów formalnych jak i merytorycznych. Wzgl ędy formalne, to konieczno ść opracowania „Studium…” dla obszaru całej gminy w jej granicach administracyjnych (art. 9 ust. 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Dz. U. z 2003 roku Nr 80, poz. 717, z pó źniejszymi zmianami), wzgl ędy merytoryczne to konieczno ść wskazania wszystkich terenów przeznaczonych dla budowy zbiornika przeciwpowodziowego przy zało żonych wcze śniej maksymalnych rz ędnych pi ętrzenia wody. Zmiana sporz ądzona została zgodnie z ustaw ą z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z § 8 ust. 2 Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – niniejsze opracowanie stanowi zmian ę studium polegaj ącą na uzupełnieniu tego dokumentu o pojedyncze ustalenia. Tymi ustaleniami zgodnie z zapisami ustawowymi, które podlegaj ą zmianie s ą: - kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, - obszary oraz zasady ochrony środowiska oraz jego zasobów. Do publicznego wgl ądu wyło żono projekt w formie ujednoliconej z wyró żnieniem projektowanej zmiany. Zmian ę „Studium…” wprowadzono do tekstu i rysunku „Studium…” opracowanego w 2006 roku. Przedmiotem uchwały Rady Gminy Bierawa przyjmuj ącej zmian ę studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w celu okre ślenia polityki przestrzennej, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego jest niniejszy ujednolicony tekst studium oraz rysunek studium w skali 1:10 000 – „Proekologiczna strategia rozwoju – zasady polityki przestrzennej”. Ponadto opracowano dokumentacj ę prac planistycznych dokumentującą wymagane ustaw ą czynno ści przy sporz ądzaniu w/w opracowania.

Opracowanie zmiany przeprowadził zespół Pracowni Urbanistycznej „AGO- PROJEKT” s.c. w Raciborzu w składzie: - mgr inż. arch. Barbara Zimoch – główny projektant - mgr in ż. arch. Bo żena Orzeł - mgr in ż. arch. Karolina Kostka-Sczyrba

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 7 ZAKRES I PODSTAWA ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BIERAWA PRZEPROWADZONEJ PROCEDURĄ PLANISTYCZNĄ W OKRESIE WRZESIEŃ 2005 ÷÷÷ MAJ 2006 R. ______

Potrzeba zmiany studium obowi ązuj ącego na obszarze gminy Bierawa od 2000 roku (studium zostało przyj ęte uchwał ą Rady Gminy Bierawa Nr XVIII/165/2000 z dnia 20 pa ździernika 2000 r.) wynikn ęła z przyj ęcia w strategii rozwoju gminy nowego elementu – BUDOWA ZBIORNIKA PRZECIWPOWODZIOWEGO w sołectwach Lubieszów, Ortowice, Grabówka, Dziergowice i Kotlarnia na terenach eksploatacji piasków prowadzonej przez Kopalni ę Piasku „Kotlarnia” . Zakres terytorialny planowanego zbiornika jak równie ż jego potencjalny wpływ na rozwój gminy nie były uwzgl ędnione w obowi ązuj ącym studium. St ąd w zmianie studium wprowadzono korekty w tek ście studium i na rysunku studium tylko w tym zakresie, który dotyczy samego zbiornika jak równie ż terenów otaczaj ących, które b ędą zwi ązane funkcjonalnie z tym nowym elementem zagospodarowania przestrzennego gminy. Zmiana sporz ądzona została zgodnie z ustaw ą z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i spełniona została procedura kolejno ści i zakresu formalno-prawnego studium wyszczególniona w art. 11 tej ustawy. Zgodnie z § 8 ust. 2 Rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – niniejsze opracowanie stanowi zmian ę studium polegaj ącą na uzupełnieniu tego dokumentu o pojedyncze ustalenia. Tymi ustaleniami zgodnie z zapisami ustawowymi, które podlegaj ą zmianie s ą: - kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, - obszary oraz zasady ochrony środowiska oraz jego zasobów. Przeprowadzono analiz ę wpływu planowanego zbiornika przeciwpowodziowego na strategiczne kierunki rozwoju gminy. Przyj ęto, że budowa zbiornika nie wpłynie na zmian ę tych kierunków oraz nie b ędzie przesłank ą budowy nowych funkcji na jego obrze żach. Wynika to głównie z konieczno ści ochrony lasów otaczaj ących od wschodu, południa i zachodu planowany zbiornik. Poniewa ż pozostała cz ęść studium poza obszarem planowanego zbiornika przeciwpowodziowego jest nadal aktualna jak oceniono – zmian ę studium wprowadzono do tekstu i na rysunek studium opracowanego w 2000 roku. Do publicznego wgl ądu wyło żono projekt w formie ujednoliconej z wyró żnieniem projektowanej zmiany. W tek ście studium wyło żonym do publicznego wgl ądu (tekst ten znajduje si ę w dokumentacji prac planistycznych) zmiany te wprowadzono w rozdziale VII na stronach 110, 111, 114, 115, 121, 122, 123, 124, 127, 128, 133 i 134, a na rysunku studium obszar zmian oznaczono graficznie. Tekst rozdziałów I ÷VI pozostał bez zmian, gdy ż uwarunkowania rozwoju gminy od czasu uchwalenia studium nie uległy zasadniczym zmianom. Wynika to z faktu, że zbiornik przeciwpowodziowy planowany jest na terenach powierzchniowej eksploatacji piasku prowadzonej przez kopalni ę „Kotlarnia”, co było uwzgl ędnione w dotychczasowych uwarunkowaniach jej rozwoju. Inny zakres i funkcja planowanego zbiornika w porównaniu z zasadami rozwoju gminy ustalonymi w obowi ązuj ącym studium nie ma równie ż wpływu na strategi ę rozwoju przestrzennego gminy.

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 8 Podstawowa plansza rysunku studium w ramach niniejszej zmiany wprowadzona została równie ż do zapisu komputerowego. Przedmiotem uchwały Rady Gminy Bierawa przyjmuj ącej zmian ę studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w celu okre ślenia polityki przestrzennej, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego jest niniejszy ujednolicony tekst studium, oraz rysunek studium w skali 1:10 000 – „Proekologiczna strategia rozwoju – zasady polityki przestrzennej. Oddzieln ą cz ęś ci ą opracowania jest dokumentacja prac planistycznych dokumentuj ąca wymagane ustaw ą czynno ści przy sporz ądzaniu n/n opracowania.

Opracowanie zmiany przeprowadził zespół Pracowni Urbanistycznej w Rybniku Sp. z o.o. w składzie: - mgr inż. arch. Wiesław Chmielewski – główny projektant - mgr in ż. arch. Jadwiga Grabiec - techn. bud. Adam Piórecki - techn. ekon. Gra żyna Skotarczyk

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 9

Zespół Przedstawicielski Gminy Bierawa

Powołany w celu współuczestniczenia w sporz ądzaniu Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Bierawa.

Przewodnicz ący Zespołu

Wójt Gminy - Henryk Chromik

Członkowie Zespołu

Przewodnicz ący Rady Gminy - Joachim Niemann Zast ępca Wójta Gminy - Ryszard Goł ębowski Członek Zarz ądu Gminy - Rajnold Kusz Członek Zarz ądu Gminy - Artur Streissel Członek Zarz ądu Gminy - Oswald Morcinek Kierownik Referatu Inwestycji - Józefa Kami ńska Dyrektor GCKiR w Bierawie - Mirosław Wierzba Inspektor ds. Rolnictwa - Krystyna Pander Przewodnicz ący Komisji Rolnictwa Rady Gminy - Antoni Chromik Dyrektor Kopalni Piasku „Kotlarnia"S.A. - Mieczysław Paszkowski

Nadle śniczy Nadle śnictwa Rudy - Kazimierz Szabla

Nadle śniczy Nadle śnictwa Kędzierzyn - Zbigniew Walisko

Wła ściciel gospodarstwa rolnego - Leszek Krzywniak

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 10 PRACOWNIA URBANISTYCZNO - ARCHITEKTONICZNA

RAFPROJEKT

44-153 TWORÓG MAŁY, ul. Raska 7, Filia w Gliwicach: 44-100 Gliwice ul. Zwyci ęstwa 14 tel. 238 43 63 tel. (0-32) 231 00 21 wew. 202, konto: PKO l/O Gliwice nr 56 10202401 105630190 tel./fax. (032) 238 87 40

Zleceniodawca: Zarząd Gminy Bierawa, umowa nr 7/99/U/117

Zespół Autorski Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Bierawa

Kieruj ący opracowaniem - główny projektant Studium mgr in ż. arch. Zemaryalai Rafik uprawnienia urbanistyczne nr 123/87

Współpraca autorska: mgr in ż. arch. Katarzyna Bondek in ż. arch. Mariusz Galuk mgr in ż. arch. Aleksandra Szczerbik mgr in ż. arch. Jolanta W ęgli ńska

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 11 SPIS TRE ŚCI:

ROZDZIAŁ I CZ ĘŚĆ INFORMACYJNO – PRAWNA I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY BIERAWA ……...... 14 1. Informacje formalne ...... 16 1.1. Podstawa opracowania ...... 16 1.2. Funkcje prawne studium ...... 16 1.3. Rola i zadania studium w procesie planistycznym ...... 16 1.4. Metoda sporz ądzania i zakres problemowy studium. Okre ślanie polityki przestrzennej gmin …………………...... 17 1.5. Prace merytoryczne - faza przygotowawcza …...... 17 2. Ogólna charakterystyka gminy ...... 21

ROZDZIAŁ II WARUNKI PRZYRODNICZE ...... 23 1. Charakterystyka geomorfologiczna i fizycznogeograficzna………...... 24 1.1. Charakterystyka geomorfologiczna...... 24 1.2. Charakterystyka fizycznogeograficzna...... 24 1.3. Ogólna charakterystyka środowiska geograficznego gminy...... 25 2. Uwarunkowania geologiczne …...... 27 2.1. Budowa geologiczna...... 27 2.2. Warunki hydrogeologiczne...... 27 2.3. Gleby ...... 27 2.4. Kierunek wiatru...... 28 2.5. Klimat...... 28 3. Zagro żenia dla środowiska naturalnego...... 28 3.1. Zagro żenia dla powietrza atmosferycznego...... 28 3.2. Przeobra żenia powierzchni...... 31 3.3. Zagro żenia dla wód podziemnych...... 32 4. Wody powierzchniowe...... 33 4.1. Bierawka...... 33 4.2. Odra ...... 34 4.3. Potok Ł ącza...... 35 4.4. Zagro żenia kl ęskami żywiołowym...... 35 4.5. Zagro żenia hałasem...... 36 4.6. Zagro żenia elektromagnetyczne i promieniowania...... 36 5. Charakterystyka przyrody i warunki biotyczne ...... 36 5.1.Szata ro ślinna...... 36 5.1.1 .Wykaz stwierdzonych ro ślin naczyniowych na terenie gminy Bierawa..... 37 5.1.2. Obszary cenne florystycznie ...... 39 5.2. Walory faunistyczne gminy Bierawa...... 40 6. Ekosystemy le śne ...... 42 6.1. Charakterystyka typów siedliskowych lasów...... 43 6.2. Zagro żenia...... 44 6.3. Ochrona terenów le śnych ...... 45

- 8 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 12 ROZDZIAŁ III UWARUNKOWANIA HISTORYCZNO – KULTUROWE ...... 46 1.Warto ści krajobrazu kulturowego gminy Bierawa...... 47 1.1. Zabytki...... 47 1.2. Obiekty o du żych warto ściach kulturowych i zabytkowych wnioskowane do obj ęcia ochron ą prawn ą na podstawie wpisu do rejestru zabytków …………………………………………………………. 54 1.3. Obiekty o du żych warto ściach kulturowych i zabytkowych proponowane do obj ęcia ochron ą prawną przepisami prawa miejscowego ...... 55 ROZDZIAŁ IV WARUNKI GOSPODARCZE...... 56 1. Gospodarka ...... 57 2. Rolnictwo ...... 57 2.1. Gleby i rolnicza przestrze ń produkcyjna...... 58 2.1.1. Gleby - charakterystyka i typifikacja...... 58 2.1.2. Charakterystyka kompleksów rolniczej przydatno ści gleb...... 60

ROZDZIAŁ V WARUNKI DEMOGRAFICZNE ...... 72 1. Analiza demograficzna...... 73 2. Gęsto ść zaludnienia...... 77 3. Struktura wieku ludno ści...... 77 4. Struktura ludno ści wg płci...... 77 5. Charakterystyka procesów demograficznych...... 78 6. Źródła utrzymania, aktywno ść zawodowa i poziom wykształcenia ludzi...... 80 7. Bezrobocie...... 81 8. Wnioski ...... 81

ROZDZIAŁ VI JAKO ŚĆ ŻYCIA MIESZKA ŃCÓW ...... 82 1. Budownictwo mieszkaniowe...... 83 1.1 Ruch budowlany...... 84 1.2 Potrzeby mieszkaniowe...... 85 2. Usługi ...... 85 2.1 Obsługa ludno ści w zakresie usług finansowanych z bud żetu gminy lub pa ństwa...... 86 2.1.1. Przedszkola...... 86 2.1.2. Szkoły podstawowe i gimnazjalne...... 87 2.1.3. Kultura...... 88 2.1.4. Usługi w zakresie ochrony zdrowia ...... 88 2.2. Handel, gastronomia i rzemiosło...... 89 3. System komunikacyjny...... 89 3.1. Komunikacja kolejowa...... 89 3.2. System drogowy...... 89 3.3. Komunikacja wodna...... 93 4. Systemy in żynieryjne...... 94 4.1. System zaopatrzenia w wod ę...... 94 4.2. System odprowadzania ścieków...... 96 4.3. System odprowadzania wód opadowych...... 97 4.4. Zaopatrzenie w gaz...... 97 4.5. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą...... 97 4.6. System telekomunikacyjny...... 99 - 9 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 13 4.7. Zaopatrzenie w ciepło...... 100 4.8. Gospodarka odpadami stałymi...... 100 5. Inne usługi...... 101 5.1. Ochrona przeciwpo żarowa...... 101 5.2. Ziele ń...... 101 5.3. Cmentarze...... 102

ROZDZIAŁ VII KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I ZASADY POLITYKI PRZESTRZENNEJ WYMAGANE DLA REALIZACJI PROEKOLOGICZNEJ STRATEGII ROZWOJU ...... 103 1. Strategia i kierunki rozwoju struktury funkcjonalno - przestrzennej gminy Bierawa...... 105 1.1. Cele i strategia rozwoju...... 105 1.2. Kierunki zagospodarowania przestrzennego...... 105 1.3. Szanse dla rozwoju...... 106 1.4. Zagro żenia dla rozwoju...... 106 2. Kierunki i zasady ochrony dóbr kultury...... 106 3. Kierunki ochrony i kształtowania środowiska...... 107 4. Kierunki rozwoju rolnictwa oraz poprawa jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej ...... 114 4.1. Modernizacja i restrukturyzacja rolnictwa...... 114 5. Kierunki rozwoju przemysłu i działalno ści gospodarczych...... 115 6. Kierunki rozwoju i przekształce ń struktur osadniczych...... 118 7. Kierunki rozwoju mieszkalnictwa...... 118 8. Kierunki rozwoju usług...... 119 9. Kierunki rozwoju turystyki, rekreacji i wypoczynku...... 120 10.Kierunki rozwoju systemu komunikacyjnego gminy...... 121 10.1. System kolejowy...... 121 10.2. System drogowy...... 121 10.3. System komunikacji wodnej...... 122 11.Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej...... 122 11.1. Zaopatrzenie w wod ę...... 122 11.2. Kanalizacja sanitarna...... 122 11.3. Zaopatrzenie w ciepło...... 123 11.4. System zasilania w energi ę elektryczn ą...... 123 11.5. Gospodarka odpadami stałymi...... 123 11.6. System telekomunikacyjny……...... 123 12. Obszary, dla których wymagane jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego...... 124

ROZDZIAŁ VIII UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM …………………………… 127 1. Uzasadnienie przyj ętych w zmianie studium rozwi ąza ń …………………… .. 128 2. Synteza ustale ń zmiany studium ………………………………………………… 128

UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM …………………………… 129 1. Uzasadnienie przyj ętych w zmianie studium rozwi ąza ń ………………………. 129 2. Synteza ustale ń zmiany studium ………………………………………………… 129

- 10 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 14 UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM ……………………………. 130 1. Uzasadnienie przyj ętych w zmianie studium rozwi ąza ń ………………………. 130 2. Synteza ustale ń zmiany studium …………………………………………………. 130

UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM ……………………………. 131 1. Uzasadnienie przyj ętych w zmianie studium rozwi ąza ń ………………………. 131 2. Synteza ustale ń zmiany studium …………………………………………………. 131

UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM ……………………………. 132 1. Uzasadnienie przyj ętych w zmianie studium rozwi ąza ń ………………………. 132 2. Synteza ustale ń zmiany studium …………………………………………………. 133

SPIS TABEL ZAMIESZCZONYCH W TEK ŚCIE 1. Wska źniki zanieczyszczenia rzeki Bierawski. 2. Wska źniki zanieczyszczenia rzeki Odry. 3. Wska źniki zanieczyszczenia potoku Ł ącza. 4. Struktura gatunkowa ro ślin wykorzystanych przy rekultywacji po żarowiska. 5. Wykaz obiektów obj ętych prawn ą ochron ą konserwatorsk ą. 6. Grunty wsi Bierawa. 7. Grunty wsi Brze źce. 8. Grunty wsi Stare Ko źle. 9. Grunty wsi Stara Ku źnia. 10. Grunty wsi Grabówka. 11. Grunty wsi Ortowice. 12. Grunty wsi Kotlarnia. 13. Grunty wsi Goszyce. 14. Grunty wsi Lubieszów. 15. Grunty wsi Dziergowice. 16. Grunty wsi Solarnia. 17. Struktura wieku ludno ści gminy Bierawa 1997 – 1999. 18. Ruch naturalny i w ędrówkowy ludno ści gminy Bierawa w latach 1995 – 1999. 19. Emigracje zagraniczne ludno ści gminy Bierawa w latach 1995 – 1999. 20. Zasoby mieszkaniowe gminy Bierawa woj. uzyskanych danych z Urz ędu Gminy dla poszczególnych sołectw. 21. Zmiany w zasobach mieszkaniowych gminy Bierawa w latach 1995 – 1999. 22. Zmiany warunków mieszkaniowych w gminie Bierawa w latach 1995 – 1999. 23. Wska źniki obrazuj ące poziom zamieszkiwania w gminie Bierawa. 24. Ilo ść wydanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w latach 1995 – 2000 ( stan na 30.05.2000r.).

- 11 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 15 25. Wykaz placówek przedszkolnych gminy Bierawa – stan na rok 1999. 26. Szkoły podstawowe i gimnazja. 27. Biblioteki i filie biblioteczne. 28. Charakterystyka obiektów o środków zdrowia. 29. Drogi powiatowe. 30. Wykaz dróg zaliczonych do kategorii dróg gminnych na terenie Gminy Bierawa. 31. Zestawienie obiektów komunikacji – stan na 31.12.1999r. 32. Ilo ść pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy Bierawa. 33. Produkcja i sprzeda ż wody w gminie Bierawa za rok 1999. 34. Dane o wodoci ągach. 35. Ewidencja sieci wód opadowych. (Stan na 31.12.1999r.). 36. Wykaz stacji transformatorowych 15/ 0.4 kV w Gminie Bierawa. 37. Wykaz i charakterystyka obiektów ł ączno ści. 38. Ochrona przeciwpo żarowa – wykaz i charakterystyka obiektów. 39. Wykaz i charakterystyka pracowniczych ogródków działkowych. 40. Wykaz i charakterystyka cmentarzy. 41. Wykaz pomników przyrody obj ętych ochron ą prawn ą na podstawie wpisu do rejestru województwa opolskiego wraz z obiektami proponowanymi do wpisu.

SPIS WYKRESÓW ZAMIESZCZONYCH W TEK ŚCIE

1. Struktura gospodarstw indywidualnych. 2. Bonitacja gruntów w gminie Bierawa Stan na 31.12.1999 r. 3. Ludno ść gminy Bierawa w latach 1975 – 1988. 4. Ludno ść gminy Bierawa w ostatnich pi ęciu latach 1995 – 1999. 5. Struktura wieku ludno ści gminy Bierawa. 6. Liczba ludno ści w poszczególnych sołectwach w latach 1995 – 1999. 7. Ruch naturalny i w ędrówkowy ludno ści gminy Bierawa w latach 1995 – 1999.

- 12 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 16

Bibliografia i materiały źródłowe:

1. Zmiany jako ści wód powierzchniowych województwa opolskiego z 1996 roku. WIO Ś. Opole, czerwiec 1997r. 2. Zmiany jako ści wód powierzchniowych woj. opolskiego. WIO Ś. Opole, czerwie 1998r. 3. Rocznik statystyczny województwa opolskiego. Urz ąd Statystyczny w Opolu1995, 1996, 1997, 1998, 1999r. 4. Weryfikacja programu ochrony środowiska i gospodarki wodnej w woj. opolskim na lata 1986-2010. Intereko sp. z o. o. Opole, grudzień 1997r. 5. Raport Wydz. Ochrony Środowiska przy Zakładach Azotowych w K ędzierzynie- Ko źlu z 31. Grudnia 1999r. zawieraj ący analiz ę pomiaru st ęż eń gazów i pyłu w stacjach monitoringu powietrza zlokalizowanych w rejonie Zakładów Azotowych w K ędzierzynie-Ko źlu. 6. Ocena stanu środowiska gminy Bierawa opracowana przez Zakład Ochrony Środowiska „Delta” sp. z o. o. ze stycznia 1990r. 7. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa opracowany przez Biuro Planowania Przestrzennego w Opolu. 8. Mapy sozologiczne w skali 1:50 000, Arkusz M-34-61-B, Arkusz M-34-61-A z 1996 roku. 9. Komentarz do mapy sozologicznej opracowany przez zespół w składzie: D. Absalon, T. Janowski, M. Le śniok, wydany w 1996r. 10. Stan środowiska w woj. opolskim w latach 1997-1998, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Opole 1999r. 11. Waloryzacja przyrodnicza lasów i gruntów niele śnych znajduj ących si ę w stanie posiadania Nadle śnictwa K ędzierzyn z 1998r. 12. Uzasadnienie nadania niektórym obszarom i obiektom przyrodniczo cennym na terenie Nadle śnictwa K ędzierzyn odpowiedniego statusu ochrony prawnej. Bytom 1999r.

- 13 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 17

ROZDZIAŁ I

CZ ĘŚĆ INFORMACYJNO – PRAWNA

I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY BIERAWA

- 14 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 18

USYTUOWANIE GMINY BIERAWA

NA TLE WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO

POWIAT KĘDZIERZYNSKO- KOZIELSKI

GMINA BIERAWA

LEGENDA:

OPOLE

POWIAT K ĘDZIERZYNSKO- KOZIELSKI

GMINA BIERAWA

- 15 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 19 l. Informacje formalne

1.1. Podstawa opracowania. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest nowym rodzajem opracowania wprowadzonym do systemu planowania w Polsce, regulowanym Ustaw ą z dnia 7 lipca 1994r.o zagospodarowaniu przestrzennym (jednolity tekst Dz. U. nr 15 z 1999r. poz. 139). Studium jest cz ęś ci ą lokalnego systemu planowania, które na podstawie Ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorz ądzie terytorialnym (Dz. U. nr 16 z 1990r. poz. 95 z pó źniejszymi zmianami) nale ży do zada ń własnych gminy. Ponadto podstaw ę prawn ą sporz ądzania studium stanowi Uchwała Rady Gminy Bierawa nr VIII z dnia 28.06.1999r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa.

1.2. Funkcje prawne studium.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nie jest przepisem gminnym, wobec czego nie mo że stanowi ć podstawy do wydawania decyzji. Podstawowym celem jego sporz ądzania jest okre ślenie przez organy gminy polityki przestrzennej. Jest wi ęc studium aktem prawnym, przyjmowanym uchwał ą Rady Gminy, wi ążą cym organy gminy w sprawach kształtowania i realizacji kierunków i sposobów zagospodarowania oraz ochrony przestrzeni gminy. St udium tworzy baz ę informacyjn ą o uwarunkowaniach i mo żliwo ściach rozwoju, tak że zewn ętrznych, które są kształtowane przez organy rz ądowe. Umo żliwia organom gminy wykonanie funkcji koordynacyjnych w planowaniu strategii rozwoju i podejmowaniu działa ń operacyjnych – bie żą cych w zgodno ści z uwarunkowaniami środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz zasadami kształtowania przestrzennego i harmonii głównych elementów struktury funkcjonalnej gminy. Ponadto studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania pełni ważną rol ę w promocji gminy , jaka jest niezb ędna w procesie aktywnego poszukiwania źródeł jej rozwoju.

1.3. Rola i zadania studium w procesie planistycznym .

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego stanowi instrument sterowania procesami zagospodarowania przestrzeni dla całego obszaru gminy. Uchwalone przez Rad ę Gminy uzyskuje rang ę prawa lokalnego, a jego ustalenia obowi ązuj ą tylko władze i Zarz ąd Gminy. Przyj ęte i zatwierdzone w studium kierunki zagospodarowania przestrzennego Rada Gminy realizuje poprzez działania administracji samorz ądowej, przy zastosowaniu powszechnie obowi ązuj ących przepisów prawa szczególnego. Podstawowym zadaniem studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania s ą: a. rozpoznanie aktualnej sytuacji gminy, istniej ących uwarunkowa ń oraz problemów zwi ązanych z jej rozwojem, b. sformułowanie kierunków zagospodarowania przestrzennego i zasad polityki przestrzennej, c. stworzenie podstawy do koordynacji planów miejscowych, d. promocja rozwoju obszaru górniczego.

- 16 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 20 1.4. Metoda sporz ądzania i zakres problemowy studium . Okre ślanie polityki przestrzennej gminy.

W odniesieniu do sporz ądzania studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy wyst ępuj ą dwie wa żne okoliczno ści ustrojowe i prawne : • pierwsza z nich to konstytucyjnie wyznaczone i odpowiednio uprawnione organy samorz ądu terytorialnego; gmina jest wi ęc podmiotem i przedmiotem działania tych organów w granicach administracyjnych gminy • druga okoliczno ść to regulacje ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, które w woj. 6 wymagaj ą od organów gminy okre ślenia polityki przestrzennej .

Zakres problemowy studium. W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące w szczególno ści z: 1. dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu, 2. wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów szczególnych, 3. stan funkcjonowania środowiska przyrodniczego i kulturowego, w tym stanu rolniczej przestrzeni produkcyjnej, 4. prawa własno ści gruntów, 5. jako ści życia mieszka ńców, 6. zada ń słu żą cych do realizacji ponadlokalnych celów publicznych. W wyniku studium powinno nast ąpi ć okre ślenie : • obszarów obj ętych ochron ą środowiska przyrodniczego i kulturowego • lokalnych warto ści zasobów środowiska przyrodniczego i zagro żeń środowiskowych, • obszarów rolniczej przestrzeni produkcyjnej, • obszarów zabudowanych z ewentualnym wskazaniem terenów wymagaj ących przekształce ń lub rehabilitacji, • obszarów, które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę „tereny rozwojowe”, które mog ą by ć przeznaczone pod zabudow ę mieszkaniow ą oraz przewidzianych do organizowanej działalno ści inwestycyjnej, • kierunków rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej, ze wskazaniem obszarów, na których b ędą stosowane indywidualne i grupowe systemy oczyszczania ścieków • obszarów obj ętych obowi ązkiem sporz ądzenia planów zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów szczególnych lub ze wzgl ędu na istniej ące uwarunkowania

1.5. Prace merytoryczne – faza przygotowawcza. Obecnie obowi ązuj ący miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa został sporz ądzony w 1994 r. , zatwierdzony uchwał ą Rady Gminy w Bierawie nr VI/39/94 z dnia’ 12.12.1994r. ( Dz. Urz ęd. Woj. Opolskiego nr 28 z dnia 15.12.1994r.), który został sporz ądzony według ustawy z 1984 roku o planowaniu przestrzennym. Zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami w/w plan traci swoj ą wa żno ść z dniem 30.12.2001r., je śli nie zostanie wprowadzona zmiana obowi ązuj ących przepisów prawnych. Ponadto zgodnie z trybem obowi ązuj ącej ustawy z dnia 7 lipca 1994roku o zagospodarowaniu przestrzennym, władze samorz ądowe gminy Bierawa przyst ąpiły do sporz ądzenia zmian fragmentów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy zatwierdzonego nast ępuj ącymi uchwałami

- 17 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 21 Rady Gminy w Bierawie: - nr XXII/232/97 z dnia 11.12.1997r.ogłoszonej w Dzienniku Urz ędowym nr 3 poz. 9 z dnia l2.02.1998r. - nr DC/65/99 z dnia 07.07.1999r., ogłoszonej w Dzienniku Urz ędowym nr 32 poz. 197 z dnia 08.09.1999r. - nr XVI/146/2000 z dnia23.06.2000r. W okresie od 15.09.1999r. do maja 2000r. zostały zebrane, przygotowane b ądź opracowane nast ępuj ące materiały warunkuj ące przyst ąpienie do opracowania projektu studium : • mapy sytuacyjno-wysoko ściowe w skali 1:25 000 i 1:10 000 pochodz ące z pa ństwowego zasobu geodezyjno-kartograficznego, • mapy glebowo-rolnicze obszaru gminy w skali 1:10000, • mapy ewidencji wraz ze struktur ą własno ści w skali 1:10000, wykaz ewidencji Agencji Rolnej Skarbu Pa ństwa, • mapy tematyczne i sozologiczne w ró żnych skalach oraz z ró żnych źródeł, dotycz ące : - form geomorfologicznych i hydrografii, - obszarów górniczych, złó ż kopalin piasku i żwiru oraz przeobra żeń powierzchni ziemi, - warunków glebowo-rolniczych, lasów i terenów zieleni, - zanieczyszczenia środowiska, w szczególno ści wód i atmosfery, • materiały dotycz ące planu ogólnego gminy obejmuj ące: - zmiany planu ogólnego gminy uchwalane w latach 1997 – 2000r. - decyzje wyra żaj ące zgod ę na zmian ę przeznaczenia gruntów rolnych na inne cele, - wnioski o dokonanie zmian w ustaleniach planu oraz dokumenty Urz ędu Gminy zwi ązane z planowaniem przestrzennym, • katalog zabytków sztuki w Polsce tom VII – woj. opolskie pod redakcj ą T. Chrzanowskiego i M. Korneckiego, • Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego, 1997 Wrocław, • Elaborat urz ądzenia gospodarstwa le śnego, stycze ń 1993 Nadle śnictwo Kędzierzyn, • Ochrona przyrody w Śląsku Opolskim ( E. Ku źniewski 1996 ), • Ocena efektywno ści działa ń oraz projektowanych rozwi ąza ń dla wód Bierawski (Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych 1993 ), • Opracowania wykonane dla potrzeb studium przez Pracowni ę Projektów Urbanistyczno-Architektonicznych „Rafprojekt” : - Inwentaryzacja u żytkowania, zagospodarowania i uzbrojenia terenów w obszarze gminy Bierawa na mapach w skali 1:10000. - Analiza dotychczasowego przeznaczenia terenów według planu ogólnego i jego zmian na mapach w skali 1:10000. - Studia dotycz ące przydatno ści rolniczej gruntów ornych w skali 1:10000. - Studia dotycz ące struktury własno ściowej gminy Bierawa w skali 1:10000. - Analizy i studia dotycz ące przyrodniczych i funkcjonalno-przestrzennych powi ąza ń gminy Bierawa w skali 1:10000. - Ocena środowiska przyrodniczego i krajobrazu kulturowego gminy Bierawa w skali 1:10000. - Analizy demograficzne i poziomu życia ludno ści w gminie. - Analiza aktywno ści gospodarczej gminy Bierawa. - Dokumentacja fotograficzna gminy Bierawa – 200 sztuk zdj ęć formatu 10 x 15 i 15 x 20.

- 18 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 22 Analiza w/w wymienionych materiałów wykazała ich kompletno ść i przydatno ść merytoryczn ą do opracowania projektu Studium w szczególno ści według wymaga ń woj. 6 ust. 4 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym oraz uwzgl ędnia regionaln ą i lokaln ą specyfik ę uwarunkowa ń, zwłaszcza w zakresie celów i strategii rozwoju oraz kierunków przekształce ń struktury funkcjonalnej gminy. W obr ębie prac analityczno-studialnych, uwzgl ędniaj ących materiały zgromadzone w fazie przygotowawczej studium obejmuje: a. Analizy i diagnozy stanu istniej ącego w zakresie : • Relacji zwi ązanych z usytuowaniem w regionie. • Kształtowania struktury osadniczej gminy Bierawa w okresie historycznym i współczesnym. • Aktualno ści ustale ń miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa. • Funkcjonowania komunikacji w układzie lokalnym i regionalnym. • Funkcjonowania in żynieryjnej obsługi terenów. b. Waloryzacj ę krajobrazu przyrodniczego i kulturowego obejmuj ącą mi ędzy innymi: • Charakterystyk ę geofizyczn ą, geomorfologiczn ą, gleb, wód i szaty ro ślinnej. • Tereny i obiekty o warto ściach przyrodniczych i kulturowych wskazane do ochrony, oraz dla których uzasadnione jest wykonanie opracowa ń konserwatorskich lub rewaloryzacyjnych. c. Waloryzacj ę okre ślaj ącą uwarunkowania i potencjalne mo żliwo ści rozwoju funkcji mieszkaniowych, turystyczno- rekreacyjnych i usługowo-gospodarczych. • Okre ślenie rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w tym tereny wył ączone z zabudowy. • Wyznaczenie stref terenów rozwojowych istniej ącej struktury osadniczej nowych terenów oraz przewidzianych do zagospodarowania. d. Analizy demograficzne poziomu życia ludno ści i aktywno ści gospodarczej gminy oraz analizy i studia komunikacyjne, w tym obwodnica Bierawa i Dziergowice –Solarnia. Wymienione w punktach a – d analizy i studia maj ą odniesienie zawarte w tre ści opracowa ń graficznych studium. Zestaw plansz ekspozycyjnych w obr ębie prac analityczno – studialnych od nr 1 do 12 wykonanych technik ą kolorow ą w 1 egz. Stanowi ą one materiały wyj ściowe do studium i podlegaj ą archiwizacji w zasobach archiwalnych gminy Bierawa.

Materiały wyj ściowe s ą nast ępuj ące : I. Zestaw plansz ekspozycyjnych w obr ębie prac analityczno studialnych : a) rysunki sytuuj ące gmin ę Bierawa w regionie : Rys. 1. Usytuowanie gminy w regionalnym systemie komunikacyjnym, skala 1 : 150 000. Rys. 2. Poło żenie geograficzno-przyrodnicze. Rys. 3. Poło żenie w regionalnym systemie osadniczym, skala 1 : 150000. b) rysunki dotycz ące gminy Bierawa w granicach administracyjnych (analizy i studia): Rys. 4. Krajobraz naturalny. A. Rze źba terenu i wody powierzchniowe, skala 1 : 10000. Rys. 5. Krajobraz naturalny. B. Szata ro ślinna – lasy, skala 1 : 10000.

- 19 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 23 Rys. 6 Krajobraz przyrodniczy i kulturowy. Waloryzacja i strefowanie, skala 1 : 10000. Rys. 7. Struktura glebowo-rolnicza, skala 1 : 10000 . Rys. 8. Struktura własno ściowa gruntów oraz bonitacje gleb, skala 1 : 10000. Rys. 9. System powi ąza ń komunikacyjnych w obr ębie gminy, skala 1 : 10000. Rys.10. Analiza stanu istniej ącego i rozbudowy systemu obsługi technicznej na terenie gminy , skala 1 : 10000. Rys.11.Ocena stanu zagospodarowania przestrzennego i ustale ń planu ogólnego gminy Bierawa z 1994 roku, skala 1 : 10000. Rys.12. Wyniki oceny i identyfikacja problemów warunkuj ących rozwój gminy – synteza zbiorcza, skala 1 : 10000. II. Cz ęść wynikowa, zawieraj ąca rozstrzygni ęcia studium obejmuje : 1. okre ślenie celów i strategii perspektywicznego rozwoju gminy, uwzgl ędniaj ącej mi ędzy innymi: • regionalne uwarunkowania rozwoju, • podstawowe problemy lokalne, których rozwi ązywanie warunkuje rozwój gminy, • zagro żenia i szans ę realizacji przyj ętej proekologicznej strategii rozwoju, 2. okre ślenie polityki przestrzennej gminy warunkuj ącej realizacj ę proekologicznej strategii rozwoju, w tym : • zwi ązanie rozwoju gminy z relacjami zewn ętrznymi – regionalnymi w celu aktywizacji gospodarczej, • zasady u żytkowania i zagospodarowania obszarów le śnych i rolniczej przestrzeni produkcyjnej w sposób chroni ący ich warto ści i znaczenie ich dla głównych funkcji gminy, • wymagania ochrony krajobrazu kulturowego i przyrodniczego, • zasady ograniczania wpływu głównych źródeł zagro żeń i degradacji środowiska oraz krajobrazu przyrodniczo – kulturowego, • zasady rozbudowy układu komunikacyjnego i tworzenia układu dróg rowerowych oraz zagospodarowania szlaków turystycznych, • warunki i zasady zagospodarowania przestrzennego istniej ących struktur osadniczych oraz terenów rozwojowych, • zasady obsługi infrastruktury technicznej terenów, • wyznaczenie obszarów, dla których sporz ądzenie planów miejscowych jest obowi ązkowe, oraz dla których obowi ązek ten powstaje z ustaleniem zawartym w studium. Wymieniona w pkt. I.-II. cz ęść wynikowa studium ma odniesienie zawarte w tre ści plansz nr 13, 14 i 15. c) rysunki dotycz ące gminy Bierawa w granicach administracyjnych (projekt rozstrzygni ęcia Studium) : Rys. 13. Proekologiczna strategia rozwoju. A. Zasady polityki przestrzennej skala 1 : 10000. Rys. 14. Proekologiczna strategia rozwoju. B. Zasady rozbudowy układów komunikacyjnych skala 1 : 10000. Rys. 15. Proekologiczna strategia rozwoju. C. Zasady rozbudowy systemów technicznej obsługi terenów skala 1 : 10000. Cz ęść wynikowa, zawieraj ąca rozstrzygni ęcia studium stanowi tre ść Uchwały Rady Gminy w Bierawie.

- 20 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 24 2. Ogólna charakterystyka gminy . Gmina Bierawa poło żona jest w południowo-wschodniej cz ęś ci województwa opolskiego. Od południa i wschodu gmina graniczy z województwem śląskim . Najbli ższe otoczenie gminy Bierawa to : od północy miasto K ędzierzyn - Ko źle i gmina Ujazd, od zachodu gmina Re ńska Wie ś, od południowego zachodu gmina Cisek, a od strony wschodniej i południowej jednostki woj. śląskiego : miasta i gminy So śnicowice oraz Ku źnia Raciborska i gmina Rudziniec. Zachodnia granica gminy przebiega wzdłu ż rzeki Odry. Gmina Bierawa znajduje si ę w strefie oddziaływania i powi ąza ń ekonomicznych, społecznych i kulturalnych aglomeracji opolskiej oraz jej zespołów miejsko-przemysłowych ukształtowanych na osi Odry, tj. K ędzierzyn-Ko źle, Blachownia, Zdzieszowice i Krapkowice. Zajmuje obszar o powierzchni 11924 ha z czego 63% zajmuj ą lasy. Stanowi ą one fragment le śnego pasa ochronnego Górno śląskiego Okr ęgu Przemysłowego. Gmina tworzy 12 sołectw: Bierawa, Brze źce, Dziergowice, Goszyce, Grabówka wraz z Osiedlem Korzonek, Kotlarnia, Lubieszów, Ortowice, Stara Ku źnia, Stare Ko źle i Solarnia. Ł ączne zaludnienie na dzie ń 31.12.1999r wynosiło 8318 osób. Podstawowe funkcje gminy ukształtowały si ę w wyniku jej poło żenia w strefie uprzemysłowienia i urbanizacji, gmina znajduje si ę w bezpo średnim s ąsiedztwie du żego o środka przemysłowego jakim jest miasto K ędzierzyn - Ko źle oraz w s ąsiedztwie GOP-u ( Górno śląskiego Okr ęgu Przemysłowego). W gminie wyst ępuje zło żono ść funkcji: - mieszkalnictwo, - rolnictwo, - przemysł wydobywczy.

Użytki rolne stanowi ą około 22,9% ogólnej powierzchni gminy. Wska źnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej jest niski i wynosi 64 pkt. ( woj. opolskie 89%). Wg stanu ewidencji gruntów na dzie ń 31.12.1999r. ogólna powierzchnia gminy wynosi 11924 ha (1,4% powierzchni woj. opolskiego), na któr ą składa si ę : 22,9% ( 2723 ha) – użytki rolne, w tym : • 70,9% (1931 ha) – grunty rolne • 29,1 % (792 ha) – użytki zielone 63,0% (7392 ha)-lasy 14,1% (1858 ha) – tereny pozostałe tj. komunikacyjne, osiedle ńcze, nieu żytki woj. 14.10% 22,90%

tereny u żytków rolnych

tereny lasów

tereny pozostałe tj. komunikacyjne, osiedleńcze i nieu żytki 63,00%

- 21 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 25

Przemysł wydobywczy na terenie gminy reprezentowany jest przez kopalni ę piasku podsadzkowego oraz eksploatacj ę kruszywa przez Kopalni ę „Kotlarnia" ”.A. Tereny eksploatacyjne stanowi ą powierzchni ę około 570 ha we wsiach: Kotlarnia, Lubieszów, Ortowice i Dziergowice. Natomiast Zakłady Eksploatacji Kruszyw w Opolu prowadz ą eksploatacj ę kruszyw w Dziergowicach. Tereny eksploatacyjne stanowi ą powierzchni ę około 97 ha. Poza w/w zakładami na terenie gminy zlokalizowany jest zakład eksploatacji piasku i żwiru w Solami o powierzchni około 21 ha. Gmina Bierawa posiada dogodne warunki komunikacyjne, które stanowi ą: - dwutorowa elektryczna linia kolejowa relacji K ędzierzyn - Nędza - Racibórz - sie ć dróg kołowych w tym wojewódzkie : ► droga nr 408 Gliwice - Kędzierzyn - Ko źle ► droga nr 425 Bierawa - Racibórz - Kędzierzyn.

W zakresie usług mieszkańcy gminy korzystaj ą z usług podstawowych. Usługi wy ższego rz ędu jak: szkolnictwo ponadpodstawowe, lecznictwo specjalistyczne i zamkni ęte oraz administracja powiatowa, s ądownictwo i kultura dost ępne s ą w mie ście powiatowym K ędzierzyn-Ko źle.

- 22 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 26

ROZDZIAŁ II

WARUNKI PRZYRODNICZE

- 23 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 27 l. Charakterystyka geomorfologiczna i fizycznogeograficzna

1.1. Charakterystyka geomorfologiczna ( wg M. Klimaszewskiego). Regiony geomorfologiczne charakteryzuj ą si ę wyodr ębnionymi formami powierzchni ziemi, które zostały ukształtowane w procesach geologicznych. Gmina Bierawa nale ży do nast ępuj ących jednostek geomorfologicznych : 1. makroregion – Kotlina Raciborsko-Oświ ęcimska, 2. mezoregion – Kotlina Raciborska,

region 1 - Wysoczyzny Przywy żynne - obejmuje cz ęść południowo-wschodni ą gminy region 2 - Niecka Kozielska - obejmuje cz ęść północno-zachodni ą gminy.

Znaczna cz ęść obszaru gminy Bierawa jest poło żona na Wysoczy źnie Przywy żynnej. Dzieli si ę ona na Wysoczyzn ę Rachowick ą le żą cą pomi ędzy rzek ą Kłodnic ą i Bierawk ą, oraz Wysoczyzn ą Wilczy le żą cą pomi ędzy dolin ą Bierawki i Rudy. Wierzchowiny wysoczyzn osi ągaj ą wysoko ść 240 - 270 m. n. p. m. Niecka Kozielska obejmuje północno-zachodnie cz ęś ci Gminy Bierawa. Jest to lekko pofałdowana równina o wysoko ści 220 - 240 m n. p. m. Rze źba terenu została ukształtowana w formie wy żyny polodowcowej poprzecinanej płytkimi dolinami rzecznymi. Obszar Wysoczyzny Przywy żynnej charakteryzuje si ę ostrymi wyrze źbieniami dolin cieków wodnych. Deniwelacje dochodz ą tam do 50 m. Na obszarze Niecki Kozielskiej wyst ępuj ą szerokie doliny rzeczne o deniwelacjach dochodz ących do 30 m. Powierzchnia terenu opada lekko w kierunku zachodnim ku dolinie Odry. Doliny rzek i cieków wodnych s ą martwe, bez naturalnego przepływu wód. Wzdłu ż cieków wodnych zlokalizowanych na południe od rzeki Bierawki wyst ępuj ą rzeczne tamy zalewowe.

1.2. Charakterystyka fizycznogeograficzna

Fizjograficznie gmina Bierawa przynale ży do Kotliny Raciborskiej wchodz ącej w skład Niziny Śląskiej.

Kotlina Raciborska stanowi najdalej na wschód wysuni ętą cz ęść Niziny Śląskiej. Jej wysoko ść nad poziomem morza w obr ębie gminy Bierawa wynosi 170 m do 220 m. Gmina Bierawa poło żona jest nad uj ściem rzeki Bierawki, przy uj ściu do rzeki Odry. Odra stanowi naturaln ą zachodni ą granic ę gminy. Gmina Bierawa z racji swego poło żenia ( przy płd-wsch granicy województwa opolskiego) znajduje si ę pod wpływem oddziaływania jednostek terytorialnych województwa opolskiego i śląskiego.

- 24 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 28 1.3. Ogólna charakterystyka środowiska geograficznego gminy

Bierawa Wie ś Bierawa poło żona jest w regionie Niziny Śląskiej w podregionie Niecki Kozielskiej. Zachodni ą granic ę Bierawy stanowi rzeka Odra, do której wpada przepływaj ący przez wie ś prawobrze żny jej dopływ - rzeka Bierawka.

Brze źce Poło żone s ą w regionie Niziny Śląskiej, w centrum podregionu Niecki Kozielskiej. Zasadniczy wpływ na całokształt warunków geograficznych i rolniczych wywiera blisko ść Odry. Obszar wsi znajduje si ę na płaskim terenie prawobrze żnym rzeki Odry. Jedynie na południowy-wschód od zabudowa ń teren lekko wznosi si ę osi ągaj ąc wysoko ść 180 m n. P. m.

Stare Ko źle Wie ś poło żona jest w regionie Niziny Śląskiej w centrum podregionu Niecki Kozielskiej. Zasadniczy wpływ na całokształt warunków geograficznych i rolniczych wywiera blisko ść Odry. Zabudowa wsi jest zwarta. Północno-zachodnia cz ęść Starego Ko źla przecina szosa relacji Gliwice - Kędzierzyn Ko źle. Wie ś poło żona jest na płaskim terenie prawobrze żnym rzeki Odry. Na południowy wschód od zabudowa ń teren lekko wznosi si ę osi ągaj ąc 190 m. Natomiast północny w ąski pas poło żony jest na starym piaszczystym terenie odrza ńskim.

Stara Ku źnia Znajduje si ę w regionie Niziny Śląskiej w podregionie Niecki Kozielskiej. W przewadze poło żona jest w szerokim dnie doliny Odry i charakteryzuje si ę rze źbą płask ą. Wie ś jest mała o zwartej zabudowie, poło żona w środku pól, ze wszystkich stron otoczona lasami. Przez środek wsi oraz w cz ęś ci północno-zachodniej płynie ciek III rz ędu - Przykopa ( Ł ącza ). Na terenie sołectwa Stara Ku źnia ciek Przykopa przyjmuje dopływ lewobrze żny i płynie w kierunku południowo-zachodnim ku dolinie rzeki Bierawka. W/w ciek ł ączy si ę z Bierawk ą na wschód od wsi Ortowice.

Grabówka Poło żona jest w podregionie Niecki Kozielskiej na Nizinie Śląskiej. Teren lekko obni ża si ę w kierunku rzeki Bierawki. W północnej cz ęś ci Grabówki przepływa ciek Bierawka, dopływ Odry.

Ortowice Poło żone s ą w podregionie Niecki Kozielskiej na Nizinie Śląskiej. Wioska jest mała o zabudowie lu źnej, cz ęś ciowo zwartej. Rozło żona jest wzdłu ż rzeki Bierawki szosy Kędzierzyn Ko źle -Gliwice. Ze wszystkich stron otoczona jest kompleksami le śnymi. Przez środkow ą cz ęść wsi przepływa rzeka Bierawka, dopływ Odry.

- 25 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 29 Kotłarnia Kotlarnia poło żona jest we wschodniej cz ęś ci podregionu Niecki Kozielskiej w regionie Niziny Śląskiej. Teren posiada rze źbę płask ą bardzo słabo urozmaicon ą łagodnie opadaj ącą na zachód.

Goszyce Poło żone s ą na Nizinie Śląskiej, w podregionie Niecki Kozielskiej. Wie ś mała o zabudowie zwartej otoczona ze wszystkich stron lasami . W cz ęś ci północnej przebiega szosa z K ędzierzyna Ko źla do Gliwic.

Lubieszów Lubieszów poło żony jest na Nizinie Śląskiej, w podregionie Niecki Kozielskiej. Na wschodniej stronie ci ągn ą si ę du że obszary le śne. W cało ści terenu przewa ża rze źba niskofalista. Teren o wysoko ści 180 m obni ża si ę ku Odrze prawie o 20 m, przy czym zaznaczaj ą, si ę dwa poziomy: ni ższy pas około 500 m szeroko ści ci ągn ący si ę wzdłu ż Odry zaj ęty przez mady oraz wzniesienie, na którym poło żone s ą zabudowania wsi biegn ące równolegle do Odry. W stronie zachodniej natomiast przewa żaj ą skłony słabe.

Dziergowice Poło żone s ąw regionie Niziny Śląskiej i podregionie Niecki Kozielskiej. Znajduj ą si ę na terenie płaskim, lekko wznosz ącym si ę w kierunku północno-wschodnim. Obejmuj ą cz ęść tarasu współczesnego i starszego prawego brzegu Odry. W północno- wschodniej cz ęś ci terenu wyst ępuj ą skłony o minimalnym nachyleniu w kierunku doliny Odry.

Solarnia Poło żona jest na Nizinie Śląskiej w podregionie Niecki Kozielskiej w jej wschodniej cz ęś ci. Cały teren o płaskiej rze źbie jest lekko nachylony w kierunku zachodnim ku dolinie Odry. Przez obszar Solami przepływa par ę drobnych kanałów i rowów doprowadzaj ących wod ę w kierunku rzeki Odry.

- 26 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 30 2. Uwarunkowania geologiczne.

2.1. Budowa geologiczna Obszar gminy Bierawa poło żony jest w Kotlinie Raciborskiej, jednostce geologicznej stanowi ącej najdalej wysuni ętą cz ęść Niziny Śląskiej wzdłu ż brzegów Odry, u podnó ża Wy żyny Śląskiej. Teren gminy pokrywaj ą nast ępuj ące utwory ( wg Runie 1986 ): - czwartorz ędowe holoce ńskie muły, iły i piaski oraz torfy wyst ępuj ące w dolinie Odry, - plejstoce ńskie piaski oraz żwir rzeczny wyst ępuj ący we wschodniej cz ęś ci doliny Odry, - trzeciorz ędowe mioce ńskie ( sarmat ) wapienie, iły i mułowce wyst ępuj ące w okolicy wsi Korzonek. Pod wzgl ędem geologicznym obszar gminy Bierawa poło żony jest w centralnej cz ęś ci basenu sarmackiego zaliczonego do trzeciorz ędu ( miocenu ). Centralna cz ęść basenu sarmackiego obejmuje obszar pomi ędzy Zdzieszowicami, Sierakowicami i Ku źni ą Raciborsk ą.

2.2. Warunki hydrogeologiczne Pod wzgl ędem hydrogeologicznym obszar gminy Bierawa poło żony jest w rejonie przedsudeckim - podregionie K ędzierzy ńskim oraz regionie Raciborskim. Podregion K ędzierzy ński obejmuje w północnej cz ęś ci gminy wsie: Brze źce, Stare Ko źle, Grabówk ę oraz obszar le śny poło żony na północny zachód od Starej Ku źni. Na w/w obszarze wyst ępuje główny poziom u żytkowo-wodono śny. W l ądowych osadach miocenu wydajno ści tego poziomu si ęgaj ą 10-120 m 3/h, a miejscami powy żej 130 m 3/h. W utworach czwartorz ędowych wyst ępuje poziom wodono śny . Wydajno ści tego poziomu si ęgaj ą 10-30 m 3/h. Rejon Raciborski obejmuje w południowej cz ęś ci gminy wsie : Bierawa, Lubieszów, Dziergowice, Solarni ę, Korzonek, Ortowice, Kotlarni ę, Goszyce i Star ą Ku źni ę. Charakteryzuje si ę wyst ępowaniem głównego poziomu u żytkowego w utworach czwartorz ędu. Wydajno ści tego poziomu si ęgaj ą 10-30 m 3/h. Kolejny poziom wodono śny znajduje się w utworach trzeciorz ędowych miocenu lądowego w postaci piasków, rzadziej żwirów, poło żonych na gł ęboko ści 30 - 80 m. Wydajno ść tego poziomu si ęga 20 - 40 m 3/h. Na terenie gminy Bierawa bardzo istotn ą rol ą, z punktu widzenia wód podziemnych, stanowi czwartorz ędowa rynna erozyjna. Rynna ta przebiega z południowego wschodu na północny zachód, zgodnie z biegiem Odry. Na terenie gminy rynna obejmuje Grabówk ę, Korzonek, Ortowice oraz cz ęść zachodni ą wyrobiska piaskowego „Kotlarnia".”

2.3. Gleby

Gleby wyst ępuj ące na obszarze gminy Bierawa zostały wytworzone : a) ze skał osadowych (glin lekkich, piasków gliniastych i piasków): • brunatne - powstałe w środowisku oboj ętnym, w podło żu lasów li ściastych, maj ą odczyn oboj ętny lub alkaliczny, posiadaj ą charakterystyczne zabarwienie powstałe w wyniku uwolnienia si ę zwi ązków żelaza,

- 27 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 31 • brunatne wyrugowane, pseudobielice, bielice - powstałe w warunkach du żej wilgotno ści, przy udziale ro ślinno ści ł ąkowej, w wyniku procesu darniowego, • mady rzeczne - gleby napływowe charakteryzuj ące si ę uło żeniem warstwowym odpowiadaj ącym poszczególnym wylewom rzeki, b) w procesach organicznych : • torfowe ( torfowiska niskie ) - powstałe w warunkach silnego uwilgocenia, posiadaj ące w swoim składzie cz ęś ciowo rozło żone ro śliny hydrofilne, tworz ące gąbczast ą warstw ę torfow ą osi ągaj ącą niekiedy kilka metrów mi ąż szo ści, maj ą odczyn zbli żony do oboj ętnego.

2.4. Kierunek wiatru Na terenie gminy przewa żaj ą wiatry z kierunku południowego, południowo- zachodniego i północno-zachodniego. Przewa żaj ącym kierunkiem wiatru w chłodnej porze roku jest kierunek południowy i południowo-zachodni. Kierunki te stanowi ą średnio w roku ł ącznie 35% wiatrów ( w półroczu zimowym nawet 43% ). Średnie pr ędko ści wiatrów w południowej cz ęś ci gminy s ą ni ższe (nie przekraczaj ą 2,5 m/s) w porównaniu z pozostałym terenem. Warto ść energetyczna wiatru jest niska ze wzgl ędu na niewielkie jego pr ędko ści i cz ęste cisze.

2.5. Klimat Gmina Bierawa poło żona w obr ębie Niecki Kozielskiej charakteryzuje si ę klimatem korzystnym z punktu widzenia potrzeb rolnictwa. Zgodnie z podziałem Polski na dzielnice rolniczo-klimatyczne (R. Gumi ńskiego) analizowany obszar gminy le ży w dzielnicy podsudeckiej, której liczba dni z przymrozkami w ci ągu roku waha si ę od 100 do 110, a czas zalegania pokrywy śnie żnej wynosi 70-80 dni. Średnioroczna suma opadów w wieloleciu 1961-1990 w Starej Ku źni wynosiła 722 mm. Maksymalne sumy miesi ęczne opadów notuje si ę w miesi ącu lipcu (92 mm), natomiast minimalne przypada na luty i marzec (41 mm). Jest to jeden z rejonów o najlepszych warunkach agroklimatycznych, o czym świadcz ą : - długo ść okresu wegetacyjnego i temperatury w tym okresie umo żliwiaj ą nawet upraw ę ro śliny tak ciepłolubnej jak soja (wg Łykowskiego z 1986 r.) - korzystne sumy opadów atmosferycznych i ich nadwyżka nad parowaniem. Klimat gminy charakteryzuje si ę nast ępuj ącymi parametrami: • średnia temperatura roczna + 7,5 do – 8,0°C • roczna suma opadów 650 mm • czas trwania okresu wegetacyjnego 210 do 220 dni • czas zalegania pokrywy śniegowej 70 do 80 dni

3. Zagro żenia dla środowiska naturalnego 3.1. Zagro żenia dla powietrza atmosferycznego. Na terenie gminy Bierawa nie ma rozwini ętego przemysłu powoduj ącego emisj ę zanieczyszcze ń do powietrza atmosferycznego. - 28 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 32 Tło zanieczyszcze ń tworzy oddziaływanie przemysłu rejonu K ędzierzyn-Ko źle, Zakład Przemysłu Chemicznego „Blachownia", ”Zakłady Azotowe K ędzierzyn, Zakłady Koksownicze Zdzieszowice. Natomiast tło lokalne tworz ą miejscowe kotłownie, w tym fermy hodowlane i kotłownie domowe. Na terenie gminy Bierawa generalnie brak jest obiektów stanowi ących zagro żenie dla stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Stan zanieczyszczenia wynika tu głównie z oddziaływania czynników zewn ętrznych. Stan sanitarny powietrza atmosferycznego zale żny jest od polityki władz pa ństwowych i wojewódzkich, dotycz ącej przekształce ń strukturalnych i technologicznych przemysłu na terenie s ąsiedniego miasta K ędzierzyn-Ko źle. Badania stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego wskazuj ą na stosunkowo wysokie poziomy zanieczyszcze ń pochodz ących głównie z procesów energetycznego spalania paliw, a w szczególno ści opadów pyłu i dwutlenku siarki. W 1996r. wg Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w rejonie K ędzierzyna- Ko źla zarejestrowano najwy ższe warto ści st ęż enia tlenków siarki na terenie woj. opolskiego. Nie przekroczyły one jednak warto ści dopuszczalnej normy średniorocznej i średniodobowej. Pomiary st ęż enia pyłu zawieszonego wykazały wówczas przekroczenia średniodobowe ponadnormatywn ą wysoko ść st ęż enia na terenie gminy Bierawa z s ąsiaduj ących Zakładów Azotowych w K ędzierzynie-Ko źlu. W ostatnich latach wg otrzymanego raportu z Wydziału Ochrony Środowiska Zakładów Azotowych w K ędzierzynie-Ko źlu emisje zanieczyszcze ń do powietrza atmosferycznego z zakładów przemysłowych na terenie K ędzierzyna maj ą charakter spadkowy. Stan ten najlepiej odzwierciedla analiza uci ąż liwo ści emisji substancji zanieczyszczaj ących do powietrza z Zakładów Azotowych „K ędzierzyn" ”.A. ze stycznia 1999r. Wykazała ona, że żadna z 27 emitowanych substancji zanieczyszczaj ących nie powoduje przekrocze ń st ęż eń dopuszczalnych w powietrzu. Nie jest tak że przekroczony dopuszczalny opad pyłu. Zakłady od wielu lat realizowały szeroki program zmierzaj ący do zmniejszenia emisji zanieczyszcze ń. W ostatnich 5-ciu latach zrealizowano mi ędzy innymi nast ępuj ące działania: - budowa instalacji Kwasu Azotowego IV, która zast ąpiła instalacj ę Kwasu

Azotowego II (ograniczenie emisji NO X), - modernizacja w ęzła inwersji azotynu do azotanu sodu na instalacji Azotynu

i Azotanu Sodu (ograniczenie emisji NO X), - budowa instalacji mechanicznej granulacji salmagu i wył ączenie instalacji Saletrzaku II (ograniczenie emisji amoniaku i pyłu), - budowa w ęzła odzysku benzenu na instalacji Bezwodnika Maleinowego, - modernizacja instalacji Mocznika (ograniczenie emisji amoniaku).

Oprócz efektów w ograniczaniu emisji ww. zanieczyszcze ń uzyskano zmniejszenie energochłonno ści i dodatkowy efekt w postaci zmniejszenia emisji energetycznych (SO2,

NO X, CO i pyłu). Na zmniejszenie emisji energetycznych wpływ miało tak że wył ączenie szeregu instalacji technologicznych takich jak : aminoplastów, amin, alkoholi tłuszczowych, wosków twardych i chromopolu. - 29 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 33 Opisane wy żej działania spowodowane zmniejszenie emisji zanieczyszcze ń zarówno pyłowych, jak i gazowych. Na przestrzeni lat 1995-1999 uzyskano ograniczenie emisji zanieczyszcze ń ogółem z 14565,4 t/r do 8001,2 t/r, tj. o 45,1%, w tym: pyłów z 1085,0 t/r do 546,6 t/r, tj. o 49,6%, gazów z 13480,4 t/r do 7454,6 t/r, tj. o 44,7%.

Szczegółowe informacje wynikaj ące z przeprowadzonych przez Zakłady Azotowe bada ń zawiera tabela i wykres

Emisja roczna (t) 1995 1996 1997 1998 1999 Ogółem 14565,4 12626,4 11550,9 8324,9 8001,2 Pyły 1085,0 1105,0 870,5 642,6 546,6 Gazy 13480,4 11521,4 10680,4 7682,3 7454,6

1995 1996 1997 1998 1999

- 30 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 34 Z powy ższych bada ń zawartych w tabeli wynika, że aktualnie wpływ Zakładów Azotowych (bezpo średni s ąsiad) na zagospodarowanie przestrzenne gminy Bierawa jest minimalny, a uzyskane wyniki bada ń zgodne s ą z wymogami ochrony powietrza. Z raportu Zakładów Azotowych wynika, że nie przewiduje si ę budowy rafinerii ropy naftowej, a jedynie cz ęść petrochemiczn ą (przeróbka produktów rafineryjnych). W razie powstania takiej inwestycji powinna ona by ć zrealizowana zgodnie z zasadami ochrony środowiska i nie spowodowa ć pogorszenia stanu środowiska naturalnego i zdrowia ludno ści gminy. W procesach planistycznych nale ży kierowa ć si ę ogólnymi zasadami stosowania niskosiarkowych paliw gazowych i płynnych, zakazem lokalizacji lokalnych kotłowni zbiorczych na paliwa stałe wewn ątrz obszarów o znacznym stopniu urbanizacji.

3.2. Przeobra żenia powierzchni Na terenie gminy Bierawa trwa działalno ść przemysłowa wynikaj ąca z eksploatacji zło ża przez kopalni ę „Kotlarnia" ”.A. Jest to zło że piasku podsadzkowego oraz piasku ze żwirem jako kopaliny towarzysz ącej. Piasek ze żwirem uszlachetnia si ę w zakładzie przeróbczym do granulacji mieszanek żwirowo- piaskowych i wykorzystuje dla potrzeb budownictwa. Kopalnia „Kotlarnia" ”.A. administracyjnie znajduje si ę w gminie Bierawa. Zło ża materiału podsadzkowego obszaru górniczego „Kotlarnia",” będące baz ą działalno ści kopalni w cz ęś ci północnej poło żone s ą w gminie Bierawa, we wsiach Grabówka, Ortowice, Lubieszów i Dziergowice, a w cz ęś ci południowej w gminie Ku źnia Raciborska (wowoj śląskie). Dotychczasowa działalno ść kopalni skupia si ę w cz ęś ci północnej zło ża na obszarze o powierzchni ok. 900 ha. Całkowita powierzchnia terenu złó ż wynosi 3956 ha. Kontynuacja eksploatacji złó ż b ędzie powodowała przeobra żenie powierzchni terenu na cz ęś ci gruntów b ędących obecnie we władaniu kopalni i na całym obszarze gruntów planowanych do zaj ęcia do 2015 r. Ł ączna powierzchnia gruntów zwi ązana z działalno ści ą kopami w roku 2015 wyniesie 1117 ha. Ł ączna powierzchnia gruntów przekształconych robotami górniczymi w ko ńcowej fazie eksploatacji w 2015 r. wyniesie ok. 926 ha. W dotychczasowym okresie działalno ści kopalni zrekultywowano oraz przekazano w u żytkowanie Agencji Lasów Pa ństwowych Nadle śnictwa Rudy Raciborskie teren o pow. 51,5 ha. Wpływ eksploatacji uwidacznia si ę głównie w zakresie zmiany stosunków hydrologicznych w granicach terenu górniczego. Na znacznej powierzchni terenu pierwotny poziom wody gruntowej zalegał poniżej 3,5 m od powierzchni terenu, dalsze jego obni żenie zwi ązane jest z prowadzon ą wgł ębn ą odkrywkow ą eksploatacj ę piasku. Na podstawie bada ń przeprowadzonych przez Geoprojekt Opole na terenie leju depresyjnego w Kopalni Kotlarnia zostało stwierdzone obni żenie poziomu wód gruntowych nie wywieraj ące szkodliwego wpływu na stopie ń zag ęszczenia podło ża gruntowego i jego własno ści wytrzymało ściowych, w tym stabilno ści górotworu. Szkody górnicze wyst ępuj ą w wyniku odwodnienia terenów rolnych w rejonach gdzie pierwotny poziom wód gruntowych stwierdzony został na gł ęboko ści do 2 m pod pow. terenu. W le śnym środowisku przyrodniczym przy pierwotnym poziomie wód gruntowych do 3 m pod pow. terenu ujawnia si ę ujemny wpływ odwodnienia w zwi ększonej intensywno ści procesu wydzielania si ę posuszu w drzewostanach sosnowych oraz spadku bie żą cego przyrostu pier ścienicy drzew. Skutki oddziaływania kopalni w zakresie przekształcenia powierzchni ziemi i gleb le śnych mo że złagodzi ć sukcesywna rekultywacja w kierunku wodno-le śnym oraz zagospodarowanie terenów po zako ńczeniu robót górniczych. - 31 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 35 3.2.2. Zło że kruszywa naturalnego „Dziergowice" poło żone jest na północny wschód od miejscowo ści Dziergowice i Solarnia, w odległo ści ok. 12 km od Kędzierzyna. Zasi ęg zło ża wyst ępuj ący w całym rejonie jest znacznie wi ększy, a granice zło ża biegn ące po skrajnych otworach wiertniczych nie s ą naturalne. Zasoby geologiczne i przemysłowe rozpoznane s ą w kat. C, natomiast jako ść kopaliny w kat. B jej przydatno ści dla celów budownictwa. Kopalnia Dziergowice znajduje si ę w zaawansowanej fazie eksploatacji prowadzonej od ok. 40 lat. Obszar górniczy „Dziergowice" ” powierzchni 116 ha utworzony został zarz ądzeniem Ministra Przemysłu nr 69 z dnia 04.12.1989r. Rejon zło ża „Dziergowice" stanowi fragment rozległej rynny erozyjnej, w obr ębie której zalegaj ą utwory czwartorz ędowe wykształcone w postaci piasków i żwirów o ł ącznej mi ąż szo ści od 9 do 20 m. Obecny stan eksploatacji zło ża jednoznacznie okre śla projektowane kierunki eksploatacji. Eksploatowane jest pole zachodnie do granicy filaru od linii PKP relacji Racibórz - Kędzierzyn do drogi le śnej ok. 9 ha. Pole to uzyskało zgod ę na zmian ę sposobu u żytkowania z terenów le śnych na cele niele śne ( pismo nr ZS-B- 2120/143/99 d.s. RGM-60120/2/99 z dn. 18.11.1999 roku Ministra Środowiska). W nast ępnej kolejno ści nast ąpi eksploatacja pola wschodniego do wschodniej granicy zło ża do roku 2015, po czym kopalnia zako ńczy działalno ść górnicz ą. W skład obszaru górniczego „Dziergowice" ”chodzi cz ęść terenu o powierzchni 41 ha po rekultywacji wyrobiska poeksploatacyjnego została zagospodarowana w kierunku wodnym. Obecnie akwen ten przeznaczony został na k ąpielisko ze wzgl ędu na czysto ść wody I klasy. Obszar górniczy i tereny górnicze „Bierawa III” utworzone zostały decyzj ą Marszałka Województwa Opolskiego DO Ś II.7422.2011 z dnia 04.04.2011r. Na terenach poło żonych w s ąsiedztwie (na południe i wschód) prowadzonej obecnie eksploatacji zło ża „Bierawa IV” planowana jest równie ż eksploatacja powy ższego zło ża. Po zako ńczeniu eksploatacji zło ża tereny wyrobiska poeksploatacyjnego zostan ą zrekultywowane w kierunku rolno-wodnym, a w otoczeniu nowoutworzonych zbiorników wodnych zostanie ukształtowana przestrze ń publiczna w zakresie rekreacji i wypoczynku. Cemex Polska sp. z o.o. posiadaj ąca koncesj ę na wydobycie kruszywa naturalnego ze zło ża „Bierawa” na podstawie koncesji wydanej 4 wrze śnia 2013r. w granicach obszaru górniczego „Bierawa IV” (równego terenowi górniczemu „Bierawa IV” o powierzchni 57,93ha). Powierzchnia udokumentowanego zło ża wynosi 100,62 ha. Cały obszar obj ęty koncesj ą wydobywcz ą jest w dyspozycji Cemex Polska. Znaczna cz ęść tego terenu jest ju ż wyeksploatowana, w tym du ży obszar został ju ż zrekultywowany.

3.3. Zagro żenia dla wód podziemnych Badania jako ści wód gł ębinowych potwierdzaj ą systematyczny i post ępuj ący wzrost zanieczyszczenia wód poziomu czwartorz ędowego i nie potwierdzaj ą wzrostu zanieczyszczenia wód poziomu trzeciorz ędowego (basenu sarmackiego). Zagro żeniem dla wód podziemnych s ą drobne zakłady usługowo-wytwórcze, odprowadzaj ące drobne ilo ści silnie zanieczyszczonych ścieków technologicznych oraz odpadowych do rowów przydro żnych i bezpo średnio do gruntu. Równie ż brak kanalizacji sanitarnej i nieszczelno ść szamb, szczególnie w dolinach cieków wodnych charakteryzuj ących si ę wysokim poziomem wód gruntowych. W wi ększo ści przypadków zanieczyszczenia te przenikaj ą do ni ższych warstw gruntu.

- 32 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 36 W procesach planistycznych zwi ązanych z konieczno ści ą spełnienia wymogów dotycz ących ochrony środowiska, w szczególno ści ochrony zasobów wód podziemnych, wymagane s ą działania, które mo żna podzieli ć na trzy kategorie: - działania dotycz ące kształtowania warunków inwestycyjnych, zmierzaj ące do racjonalnej i planowej eksploatacji zasobów środowiska naturalnego i jego ochrony w szczególno ści ochrony zasobów wód podziemnych i uj ęć wody (uj ęcia wody w Dziergowicach, Korzonku i w Starym Ko źlu), - działania dotycz ące stanu istniej ącego, zmierzaj ące do redukcji aktualnie prowadzonej destruktywnej działalno ści gospodarczej, - działania dotycz ące zabezpiecze ń przed wprowadzeniem do wód ścieków mog ących wywoływa ć tak że zmiany fizyczne, chemiczne i biologiczne wód, które uniemo żliwiałyby prawidłowe funkcjonowanie ekosystemów wodnych i spełnianie przez wody okre ślonych dla nich wymaga ń jako ściowych zwi ązanych z ich użytkowaniem . Na terenie całej gminy (równie ż w granicach opracowania) znajduje si ę Główny Zbiornik Wód Podziemnych Nr 332 Subniecka K ędzierzy ńsko-Głubczycka. Działalno ść w zakresie eksploatacji zło ża powinna by ć prowadzona w sposób zapewniaj ący ochron ę zasobów wód podziemnych i powierzchniowych, zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami z zakresu Prawa wodnego

4. Wody powierzchniowe Gmina Bierawa poło żona jest nad rzek ą Bierawk ą, przy jej uj ściu do rzeki Odry. Odra stanowi naturaln ą zachodni ą granic ę gminy. S ąsiedztwo od północy Zakładów Chemicznych w K ędzierzynie oraz eksploatacja złó ż piasku w Kotłami decyduj ą o warunkach hydrologicznych obszaru gminy. Zakłady w K ędzierzynie poprzez eksploatacj ę uj ęcia wód gruntowych powoduj ą odczuwalne obni żenie poziomu wód powierzchniowych. Piaskownia w Kotłami działa odwadniaj ąco a zasi ęg oddziaływania okre śla wytworzona depresja zwierciadła wody. Jego zasi ęg obejmuje wsie : Kotlarnia Ortowice, Grabówka. Natomiast jest widoczne oddziaływanie uj ęcia wody Zakładów Kędzierzyn na obszarze całej gminy Bierawa. Cały teren gminy Bierawa poło żony jest na obszarze prawostronnego dorzecza rzeki Odry, która stanowi ciek I-go rz ędu i zachodni ą granic ę gminy. Jej podstawowymi bezpo średnimi dopływami na terenie gminy jest rzeka Bierawka i potok od strony wsi Dziergowice. Poza Bierawk ą na obszarze gminy wody powierzchniowe stanowi rzeka Ł ącza - od strony wsi Stara Ku źnia, która wpada do Bierawki miejscowo ści Korzonek.

4.1. Bierawka Ponadnormatywne zasolenie wód w uj ściowym odcinku Bierawki wskazuj ą wszystkie wyniki oznacze ń: substancji rozpuszczonych, PEW, chlorków sodu i potasu, a tak że siarczanów (62%). Wody Bierawski charakteryzuj ą si ę nadmiern ą zawarto ści ą azotu azotanowego (77% wyników oznacze ń), Miana Coli 39%, żelaza 20% i fosforanu ogólnego 15%. Krytyczny stan zanieczyszczenia charakteryzuj ą ju ż wody Bierawki wpływaj ące na teren województwa opolskiego, co wi ąż e si ę z funkcj ą tego cieku jako odbiornika znacznych ilo ści zasolonych „wód dołowych" kopal ń oraz niedostatecznie oczyszczonych ścieków miejsko-przemysłowych. Udział lokalnych źródeł zanieczyszczenia w dolnym opolskim odcinku Bierawki jest znikomy, a uwzgl ędniaj ąc wpływy potoku Ł ącza mo żna przyj ąć dominacj ę procesów samooczyszczania.

- 33 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 37 Lp. Wska źnik zanieczyszczenia Wyniki oznacze ń z 1998 r. Przeci ętne (Ss) Ekstremalne (S E) 1. Tlen rozpuszczony 9,8 7,5 2. BZT 2,9 11,0 3. CZN 11,6 18,1 4. Substancje rozpuszczone 3177 6883 5. Chlorki 1399 1883 6. Siarczany 330 835 7. PEW 4950 11550 8. Azot amonowy 1,64 3,5 9. Azot azotynowy 0,104 0,407 10. Azot azotanowy 3,43 6,22 11. Azot ogólny 7,68 9,09 12. Fosforany 0,18 0,88 13. Fosfor ogólny 0,24 0,9

4.2. Odra Stwierdzony wynikami wielokrotnej serii bada ń zakres zmian azotu azotanowego (0,068-0336 mgN/dm 3), jest dowodem na to, że w roku 1998 wody Odry w przekroju granicznym z woj. śląskim charakteryzowały si ę praktycznie ci ągłym ponadnormatywnym zanieczyszczeniem (st ęż enie dopuszczalne dla wód klasy trzeciej zostało przekroczone). Wysoka cz ęsto ść przekrocze ń warunków dopuszczalnych dla wód klasy trzeciej (62-70%)daj ą wyniki oznacze ń fosforu i Miana Coli. W ograniczonej ilo ści bada ń stwierdzono je dla PEW, fosforanów, zawiesiny ogólnej, chlorofilu „a",” sodu oraz incydentalnie dla chlorków i fenoli lotnych. Wszystkie te wyniki zadecydowały o klasyfikacji wód tego odcinka Odry jako o przeci ętnej jako ści wód - wysoki stan zanieczyszczenia, du że zasolenie. Du ży wpływ na zanieczyszczenie wód Odry na odcinku gminy Bierawa ma jej prawobrze żny dopływ - Bierawka, a tak że ścieki przemysłowe z zakładów na terenie Kędzierzyna - Koźla. Lp. Wska źnik zanieczyszczenia Wyniki oznacze ń z 1998 r. Przeci ętne (Ss) Ekstremalne (S E) 1. Tlen rozpuszczony 9,6 5,7 2. BZT 4,2 7,6 3. CZN 7,6 11,5 4. Substancje rozpuszczone 710 1273 5. Chlorki 220 526 6. Siarczany 91 141 7. PEW 1129 2600 8. Azot amonowy 0,68 1,72 9. Azot azotynowy 0,088 0,336 10. Azot azotanowy 3,50 4,30 11. Azot ogólny 6,01 9,01 12. Fosforany 0,51 1,22 13. Fosfor ogólny 0,44 0,85 - 34 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 38 4.3. Potok Ł ącza Stan sanitarny wód w uj ściowym odcinku tego prawobrze żnego dopływu Bierawski charakteryzuje si ę bardzo du żą zmienno ści ą, o czym świadcz ą stwierdzone w 1997r. dwukrotnie objawy nadmiernego zanieczyszczenia bakteriologicznego, a jednocze śnie 4 wyniki oznacze ń Miana Coli, odpowiadaj ące kryteriom normatywnym klasy pierwszej. Tak że w przypadku wód potoku Ł ącza decyduj ące znaczenie dla wyników klasyfikacji przeci ętnej ich jako ści miały oznaczenia fosforu ogólnego w wi ększo ści (55%) przekraczaj ące kryteria dopuszczalne klasy trzeciej. Pozostałe wyniki bada ń mo żna uzna ć za wyj ątkowo dobre. Lp. Wska źnik zanieczyszczenia Wyniki oznacze ń z 1998 r. Przeci ętne (Ss) Ekstremalne (S E)

1. BZT 5 2,0 2,7 2. Substancje rozpuszczone 185 219 3. Azot amonowy 0,45 1,15 4. Azot azotynowy 0,01 0,022 5. Fosforany 0,05 0,17

4.4. Zagro żenia kl ęskami żywiołowymi Tereny nad Odr ą i Bierawk ą stanowi ą naturalny obszar zalewowy w okresach stanów powodziowych. Sytuacje te jako losowe maj ą ogromny wpływ na sytuacj ę ekonomiczn ą gminy. Nie bez znaczenia jest stan czysto ści wód Bierawki i Odry. Ta ostatnia w czasie wylewów silnie zanieczyszczonych wód powoduje znaczne szkody poprzez ska żenie terenów zalewowych. Równie ż Bierawk ą prowadzi ładunek zanieczyszcze ń, który kwalifikuje j ą jako wody poza klasyfikacj ą. Ostatnia powód ź w 1997 roku obj ęła swoim zasi ęgiem około 60% terenu gminy. Powód ź ta spowodowała nie notowane do tej pory straty w gospodarce komunalnej, wodnej, rolnictwie i komunikacji. Istniej ący system ochrony przeciwpowodziowej nie spełnił oczekiwa ń w zakresie zabezpieczenia ludno ści i mienia przed zalaniem. Pas terenów zalewanych rozci ąga si ę na szeroko ści 1-5 km w dolinie rzeki Odry. System ochrony od powodzi w dorzeczu górnej i środkowej Odry ukształtowany został praktycznie w pierwszym trzydziestoleciu naszego wieku, pó źniej był jedynie uzupełniany lub modernizowany. Dotychczasowe katastrofalne powodzie wykazały, że konieczna jest przebudowa systemu zabezpiecze ń przeciwpowodziowych środkowej i górnej Odry zwłaszcza, że w ostatnich latach wzrasta cz ęsto ść oraz nasila si ę gwałtowno ść zjawisk metereologicznych i hydrologicznych. Ochrona przed powodzi ą powinna by ć rozpatrywana i rozwi ązana wył ącznie w sposób kompleksowy. Zadania zwi ązane z przebudow ą systemu ochrony przed powodzi ą maj ą charakter ponadlokalny i nale żą do władz rz ądowych i samorz ądowych szczebla wojewódzkiego. Zadania te wymagaj ą wprowadzenia do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Podstaw ą stworzenia skutecznego technicznego systemu ochrony przed powodzi ą terenów środkowej i górnej Odry, przewidzianego do realizacji w ramach zada ń rz ądowych i wojewódzkich jest: • budowa nowych zbiorników retencyjnych, wielofunkcyjnych na Odrze oraz jej dopływach, w tym szczególnie budowa zbiornika „Racibórz" o pojemno ści 193,2 mln m 3 , zapewniaj ącego nowe warunki retencji i redukowania kulminacji fali wezbraniowej • zwi ększenie ilo ści polderów zalewowych w dolinie rzeki Odry - 35 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 39 • zwi ększenie rozstawu wałów w celu obni żenia fali kulminacyjnej • udro żnienie mi ędzywala i koryta Odry • budowa nowych obwałowa ń • modernizacja wałów istniej ących Realizacja nowoczesnego systemu przeciwpowodziowego przez władze wojewódzkie i krajowe niew ątpliwie ograniczy stopie ń zagro żenia powodziowego. Wzdłu ż rzeki Bierawki na bezpo średnie ryzyko powodzi jest nara żony pas terenu o szeroko ści do 600 m. Ryzyko powodzi wywołuj ą wody zalewowe o prawdopodobie ństwie przewy ższenia p=1%. Na terenach tych obowi ązuj ą nast ępuj ące zakazy: – wykonywania urz ądze ń wodnych oraz wznoszenia innych obiektów budowlanych, z wyj ątkiem planowanego gazoci ągu średniego ci śnienia So śnicowice – Bierawa, – sadzenia drzew lub krzewów, z wyj ątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby regulacji wód oraz ro ślinno ści stanowi ącej element zabudowy biologicznej doliny rzeki, – zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robót z wyj ątkiem planowanego gazoci ągu średniego ci śnienia So śnicowice – Bierawa i robót zwi ązanych z regulacj ą lub utrzymywaniem wód. Realizacja planowanego zbiornika przeciwpowodziowego dla rzeki Bierawki wpłynie na zmniejszenie bezpo średniego ryzyka powodzi w gminie.

4.5. Zagro żenia hałasem. Hałas przedostaj ący si ę do środowiska na terenie gminy jest pochodn ą funkcjonowania obiektów produkcyjnych, przemyski wydobywczego, rzemiosła oraz komunikacji. Przez gmin ę przebiega droga wojewódzka nr 408 relacji Kędzierzyn - Ko źle - Gliwice oraz droga relacji Racibórz - Kędzierzyn. Dominuje ruch lokalny (samochody osobowe i dostawcze) z udziałem ruchu ci ęż kiego (samochody ci ęż arowe, autobusy i ci ągniki).

4.6. Zagro żenia elektromagnetyczne i promieniowania. Zagro żenia tego typu w gminie obecnie s ą niewielkie. Stwarza je jedynie istniej ąca linia dwutorowa 110 kV relacji K ędzierzyn - Kuźnia Raciborska oraz linia dwutorowa 220 kV relacji K ędzierzyn - Rybnik. Zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami prawnymi dla lokalizacji funkcji chronionych nale ży zachowa ć odległo ść od źródła oddziaływania: - strefa ochronna I dla linii 110 kV od skrajnego przewodu, gdzie dopuszcza si ę przebywanie wył ącznie osób zatrudnionych przy eksploatacji urz ądze ń - strefa ochronna I dla istniej ącej linii 220 kV 6m od skrajnego przewodu - strefa ochronna II dla istniej ącej linii 220 kV 35m od skrajnego przewodu.

5. Charakterystyka przyrody i warunki biotyczne .

5.1. Szata ro ślinna. Obszar gminy Bierawa zgodnie z podziałem geobotanicznym Polski ( Szafer, 1977r.) le ży w prowincji Nizinno-Wy żynnej, Środkowoeuropejskiej, działu Bałtyckiego, po cz ęś ci w podziale A4 - pasa Wy żyn Środkowych kotliny Śląskiej oraz okr ęgu Nadodrza ńskiego. Krajobraz Bierawy jest do ść bogaty. Du żą powierzchni ę gminy zajmuj ą lasy. Wi ększe kompleksy lasów wyst ępuj ą na północ od Bierawy, na obszarze chronionego krajobrazu. Pomimo i ż wi ększo ść przypadków fitocenozy le śne na w/w obszarze s ą silnie odkształcone, to jednak zachowało si ę w nich jeszcze wiele

- 36 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 40 interesuj ących gatunków ro ślin naczyniowych, w tym równie ż prawnie chronionych jak : Widłak go ździsty (Lycopodium), Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum), Lilia złotogłów (Lilium martagon), Konwalia majowa (Convaliiaria majalis). Rosn ą one na rozproszonych stanowiskach mi ędzy Bieraw ą a K ędzierzynem - –oźlem. W dolinie Odry na ł ąkach, miedzach, wzdłu ż rowów odwadniaj ących wyst ępuje tak że w rozproszeniu Zimowit jesienny ( Colochicum autumnale ). Jego udokumentowane stanowiska znajduj ą si ę w miejscowo ści Bierawa, Stare Ko źle i Brze źce. Na południe od miejscowo ś c i Ł ą cza w sołectwie Stara Ku ź nia w odkształconych lasach gradowych niewielki udział w runie stanowi ą: Kopytnik pospolity (Asarum europacum), Wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum . W tej okolicy istniej ą ponadto fragmenty pomaturalnych ł ąk towarzysz ącym dolinom rzecznym Odry, Bierawki i Łączy. Post ępuj ąca mechanizacja prac polowych i prowadzona od dziesi ątków lat na tych ziemiach chemiczna walka z chwastami spowodowały, że wi ększo ść upraw kukurydzy, buraków i zbó ż pozbawiona jest typowych dla tego regionu chwastów. Na ich miejsce wkroczyły inne, które poprzednio nie były tu tak cz ęste i liczne. Do powszechnych chwastów na tym obszarze nale żą : Miotła zbo żowa (Apera spica), Mi ęta polna (Mentla a rvensis), Komosa biała (Chenopodium potysperum), Ostró żeczka polna (Consolida regalis) i Szczawik żółty (Oxalis stricte).

5.1.1. Wykaz stwierdzonych ro ślin naczyniowych na terenie gminy Bierawa ( gatunki wyró żnione tłustym drukiem s ą obj ęte ochron ą prawn ą) :

Barszcz zwyczajny (Heracelum spohondylium). Barwinek pospolity (Vinca minor). Bez lilak pospolity (Syringa vulgaris) Biedrzeniec . mniejszy (Pimpinella saxifrage) Biedrzeniec wielki . (Pimpinella maior) Bli źniaczka psia trawka. (Nardus stricta) Bluszcz pospolity (Hedera helix). Bluszczyk kurdybanek (Glechoma hederacea). Bniec biały (Melandrium album) Bodziszek błotny . (Geranium palustre) Bodziszek cuchn ący. (Geranium Robertianium) Bodziszek ł ąkowy. (Geranium pratense) Bodziszek porozcinany. (Geranium dissectrum). Borówka brusznica (Veccinium myrtillus). Borówka czarna (Veccinium myrtillus). Brodawnik jesienny (Leontodon hispidus). Brzoza brodawkowata (Betula verrucosa). Buk zwyczajny (Fagus silvatica). Bukwica zwyczajna (Betonica officinalis). Bylica piołun (Artemisia absinthium). Bylica pospolita (Artemisia vulgaris). Bylica polna (Artemisia compestris). Chaber bławatek (Centaurea cyanus). Chaber driakiewnik (Centaurea scabiosa). Chaber ł ąkowy (Centaurea jacea). Chaber nadre ński (Centaurea rhanana). - 37 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 41 Cmiel zwyczajny (Humulus lupulus). Chrzan pospolity (ARmoracia lapathiofolia). Chwastnica jednostronna (Echinochloa crus-galli). Cieciorka pstra (Coronilla varia). Ciemi ęż yk białokwiatowy (Vincetoxium officinale). Cykoria podró żnik (Cichorium intybus). Cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera). Czartawa pospolita (Circaea lutetiana). Czeremcha ameryka ńska (Padus serotina). Czeremcha zwyczajna (Padus avium). Czere śnia (Cerasus avium). Czermie ń błotna (Calla palustris). Czerwiec roczny (Scleranthus annuus). Czosnaczek pospolity (Alliaria officinalis). Czy ścica drobnokwiatowa (Calamintha acinos). Czy ściec błotny (Stachys palustris). Czy ściec le śny (Stachys silvatica). Dąb czerwony (Quercus rubra). Dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum thapsiforme). Dziki bez czarny (Sambucus nigra). Fiołek le śny (Viola silvestris). Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium maius). Głóg dwuszyjkowy (Crataegus oxyacantha). Grab pospolity (Carpinus betulus). Gr ąż el żółty (Nuphar Iuteum). Gruszka pospolita (Pirus communis). Grzybie ń biały (Nyphea alba). Gwiazdnica pospolita (Stelaria media). Jarz ąb pospolity (Sorbus aucuparia). Jaskier rozłogowy (Ranunculus repens). Jasnota purpurowa (Laminum purpureum). Klon jesieniolistny (Acez negundo). Kalina koralowa (Viburaum opulus). Konwalia majowa (Convaliiaria majalis). Kozłek lekarski (Valeriana officinalis). Kruszczyk szerokolistny (Egiipaptis latifolia). Kruszyna pospolita (Frangula alnus). Krwawnik pospolity (Achillea millefolium). Leszczyna (Corylus avellana). Lipa drobnolistna (Tilia cordata). Łopian wi ększy (Arctium lappa). Łubin trwały (Lupinus polypyllos). Macierzanka zwyczajna (Thymus pulegiodes). Mak polny (Papaver rhoeas). Malina wła ściwa (Rubus ideaus).

- 38 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 42 Mlecz polny (Sonchus arvensis). Mniszek pospolity (Taraxacum officinale). Naparstnica purpurowa (Digitalis grandiflora). Olsza szara (Alnus incana). Perz wła ściwy (Agropyron repens). Pi ęciornik kurze ziele (Potentilla erecta). Podbiał pospolity (Tussilango cerifolia). Pokrzywa zwyczajna (Urtica diotica. Poziomka pospolita (Fragaria vesca). Rumian polny (Anthemis arvensis). Rzepik pospolity (Agrimonia eupatoria). Sitowie le śne (Scirpus silvaticus). Skrzyp polny i le śny (Eguisetum arvense, silvaticum). Sosna zwyczajna (Pinus silvestris). Starzec zwyczajny (Senecio vulgaris). Stokrotka pospolita (Bennis perennis). Storczyk szerokolistny (Orchis latifolia). Szczaw polny (Rumex acetosella) Śliwa tarnina (Prunus spinoza. Śnieguliczka biała (Symporicarpos albus). Świerk pospolity (Picea abies). Tatarak zwyczajny (Acorus calamus). Tawuła średnia (Spiraea media). Topola biała (Populus balsamifera). Tulipanowiec ameryka ński (Liriodendron tulpifera). Tymotka ł ąkowa (Phleum pratense). Wi ąz pospolity (Ulmus campestris). Wierzba biała (Salix alba). Wierzba iwa (Salix caprea). Winobluszcz pi ęciolistkowy (Pathenocissus quinquefolia). Winoro śl wła ściwa (Vitis vinifera). Wi śnia pospolita (Cerasus vulgaris). Wrzos zwyczajny (Calluna vulgaris). Wyka czteronasienna (Vicia tetraspererma). Zawilec gajowy (Anemone nemorosa). Zimowit jesienny (Colchicum autumnale). Złocie ń wła ściwy (Chrysantheum leucanthemum). Żabieniec babka wodna (Alisma plantago-aąuatica). Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis).

5.1.2. Obszary cenne florystycznie W zwi ązku z silnym przekształceniem naturalnej szaty ro ślinnej, przejawiaj ącym si ę mi ędzy innymi wygini ęciem po ostatniej wojnie licznych gatunków rzadkich i chronionych, oraz w zwi ązku ze znaczn ą degradacj ą ekosystemów gminy nale ży dba ć o zachowanie fragmentów słabo przekształconych biocenoz, to jest ł ąk, zadrzewie ń i wód szczególnie w ci ągu doliny Odry - Korytarza - 39 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 43 ekologicznego o randze mi ędzynarodowej, wyznaczonego przez INCN ( Światowa Unia Ochrony Przyrody i jej Zasobów ). Nale ży d ąż yć do odtworzenia systemu zadrzewie ń śródpolnych, pełni ących funkcj ę ł ączników ekosystemów ekologicznych danego terenu.

5.2. Walory faunistyczne gminy Bierawa Na terenie gminy Bierawa nie prowadzono dotychczas systematycznych bada ń faunistycznych. Stan wiedzy o faunie tego obszaru jest zatem niewielki. Analiza ekologicznych uwarunkowa ń wyst ępowania rzadkich gatunków pozwala jednak wnioskowa ć, że gmina, pomimo silnego przekształcenia środowiska przyrodniczego, nale ży do obszarów cennych faunistycznie. Terenami o du żym potencjale siedliskowym dla ró żnych gatunków zwierz ąt s ą : rzeka Odra i Bierawka , potok Przekopa (Ł ącza) wraz z pasmem nadrzecznych zadrzewie ń wierzbowo-topolowych, łąki i wody starorzeczy Odry wraz z przyległymi zadrzewieniami, zró żnicowane gatunkowo bogate ekosystemy le śne oraz ekosystemy zadrzewieniowe nie wykształcaj ące struktury ekologicznej typowej dla lasu. Wskazane powy żej ostoje fauny s ą terenami rolnymi przylegaj ącymi do Odry. Do gatunków rzadkich na Opolszczy źnie, a wyst ępuj ących na terenie gminy Bierawa zaliczy ć mo żna zwi ązane z rzek ą Odr ą ptactwo wodne, a wi ęc: kokoszk ę, brod źca samotnego, siewk ę rzeczn ą i remiza. Poza tym starorzecza Odry i jej brzegi to dobre zimowisko dla kaczek krzy żówek.

Tereny gminy nale żą ce do doliny rzeki Odry posiadaj ą wi ększe znaczenie w pełnieniu funkcji korytarza ekologicznego, w szczególno ści dla migruj ącego Bram ą Morawsk ą wzdłu ż doliny Odry ptactwa wodno-błotnego. Obszar gminy poło żony jest w korytarzu przelotów ornitofauny, który ma znaczenie regionalne. Generalny kierunek przelotów to północ-południe wzdłu ż doliny Odry. Charakterystyczn ą cech ą obszarów gminy jest współwyst ępowanie 3 grup zwi ązanych z siedliskami ludzkimi i terenami rolniczymi. Charakteryzuj ą si ę umiej ętno ści ą dostosowania do silnie przekształconych ekosystemów i cz ęsto szerok ą tolerancj ą ekologiczn ą na ró żne czynniki środowiska. Typowym gatunkiem tej grupy jest bocian biały. Fauna gminy Bierawa podobnie jak flora jest bogata pod wzgl ędem gatunkowym. Ró żnorodno ść gatunkowa wyst ępuje przede wszystkim w przypadku ptaków, w śród których mo żna wyró żni ć nast ępuj ąco:

Dzi ęcioł mały (Dryobates minor) Jaskółka dymówka (Hirundo rustica) Kukułka (Cuculus canorus) Skowronek polny (Alanda arvensis) Słowik rdzawy (Luscinia megarhynchos) Sroka (Pica pica) Szpak ( S turnus vulgaris ) Wrona (Corvus corone) Wróbel (Paser domesticus) Zi ęba (Fringilla coclebs)

Gmina Bierawa pod wzgl ędem liczebno ści zwierzyny łownej nale ży do jednej z zasobniej szych gmin na Opolszczy źnie. Ró żnorodno ść gatunkowa zwierzyny łownej na terenie gminy Bierawa jest nast ępuj ąca:

- 40 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 44 Jele ń (Cervus elephus Sarna (Capredus capreolus) (SusScrofa) Dzik (Vulpes vulpes) Lis (Martes martes) Kuna le śna (Mustela putorius) Tchórz (Ondatra zibethica) Pi żmak (Lepus europaeus) Zaj ąc szarak (Phasianus colchicus) Ba żant (Perdix perdix ) Kuropatwa ( Fulica atra atra) Łyska (Anatidae) Kaczka dzika (Columbae) Goł ąb dziki (Buteo buteo) (Falco tinnunculus)

- 41 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 45 6. Ekosystemy le śne. Las jest najbogatszym ekosystemem ka żdego krajobrazu. Jest zespołem ró żnych organizmów, w śród których dominuj ącą rol ę spełnia fitocenoza drzewiasta. Lasy i zadrzewienia maj ą wspóln ą cech ę odr ębna od innych ekosystemów, któr ą jest długowieczno ść oraz maj ą istotne znaczenie w utrzymaniu składu atmosfery przez zmniejszanie siły wiatru, osłabiaj ą tempo parowania, zmniejszaj ą amplitud ę waha ń temperatury powietrza, co wpływa dodatnio na wzrost wszelkiej ro ślinno ści. Lasy zajmuj ą powierzchni ę około 7488 ha, co stanowi 63,0 % powierzchni gminy Bierawa. Nale żą do kompleksu lasów rudzkich, które wraz z lasami pszczy ńskimi tworz ą pomost ekologiczny przebiegaj ący mi ędzy dolinami Wisły i Odry wraz ze strefami podgórskimi Karpat i Sudetów. Poprzez Bramę Morawsk ą łącz ą si ę z Europ ą Południow ą spełniaj ąc rol ę makroostoi dla wielu gatunków zwierz ąt i ptaków. S ą równie ż miejscem czasowego postoju ptaków w ędrownych. Zasadnicza cz ęść obszarów le śnych administrowana jest przez Regionaln ą Dyrekcj ę Lasów Pa ństwowych w Katowicach i stanowi stref ę ochronn ą dla przemysłu woj. śląskiego. Z punktu widzenia formy własno ści lasy gminy Bierawa mo żemy podzieli ć na: - lasy pa ństwowe - lasy niepa ństwowe. Lasy pa ństwowe obejmuj ą grunty le śne nale żą ce cz ęś ciowo do : • Nadle śnictwa Kędzierzyn , obr ęb K ędzierzyn • Nadle śnictwa Rudy Raciborskie, obr ęb Ku źnia Raciborska • Nadle śnictwa Rudziniec. Powierzchnia lasów pa ństwowych gminy Bierawa wynosi około 6566 ha, co stanowi około 4% lasów w województwie opolskim. 73% tej warto ści przypada na grunty le śne nale żą ce do obr ębu K ędzierzyn. Najmniejsze obszarowo s ą lasy nale żą ce do obr ębu Rudziniec, stanowi ące 10% ogólnej powierzchni zalesionej gminy Bierawa. Reszta natomiast to grunty le śne obr ębu Ku źnia Raciborska Nadle śnictwa Rudy Raciborskie. Tereny pokryte drzewostanem w gminie Bierawa nale żą w wi ększo ści do lasów o charakterze ochronnym ( grupa I) tzn. ich główn ą funkcj ą jest spełnienie zada ń ogólnospołecznych, a zwłaszcza glebochronnych klimatycznych, wodochronnych, rekreacyjno - zdrowotnych oraz estetyczno - krajobrazowych. Natomiast tylko niewielk ą cz ęść zaliczy ć mo żna do lasów grupy II – o charakterze produkcyjnym, których zadanie polega na produkcji surowca drzewnego na potrzeby gospodarki. Na obszarze gminy Bierawa dominuj ą lasy zaliczane do II strefy zagro żenia. [Kryterium przyporz ądkowania gatunków le śnych do poszczególnych stref zagro żenia (I, II, III) jest sposób wzrostu oraz roczniki igieł świerka i sosny.] Do najwa żniejszych typów gleb le śnych na obszarze gminy Bierawa nale żą : - rdzawe - bielicowe - bielice - brunatne - czarnoziemy - murszowe - mady - torfowe. Na całym obszarze wyst ępuj ą nast ępuj ące typy siedliskowe lasów : - bór suchy - bór świe ży - bór mieszany świe ży

- 42 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 46 - bór wilgotny - bór mieszany wilgotny - bór mieszany bagienny - las świe ży - las mieszany świe ży - las mieszany wilgotny - las wilgotny - olsy. 90% lasów stanowi bór mieszany świe ży i bór mieszany wilgotny. Gatunkami dominuj ącymi s ą sosn ą świerk, brzoza i olsza. Podczas ostatniego po żaru lasów, jaki miał miejsce w 1992r., spaleniu uległo około 12 tysi ęcy hektarów lasu z terenu województwa śląskiego i opolskiego. Był to najwi ększy tego typu po żar w Europie. Lasy w znacznym stopniu zostały odbudowane poprzez nasadzenia nowych drzew. W latach 1994/95 zako ńczone zostały prace polegaj ące na ustaleniu zaistniałych zmian i rekultywacji po żarowiska.

Struktura gatunkowa ro ślin wykorzystanych przy rekultywacji po żarowiska.

Typ siedliskowy Gatunki drzew wykorzystanych przyUwagi lasu bór mieszany świe ży modrzew europejski Jako przedplon dla buka bór mieszany pospolitego wilgotny i d ębu bezszypułkowego las mieszany wilgotny ols brzoza brodawkowata ols jesionowy olcha czarna jesion wyniosły bór świe ży bór suchy sosna zwyczajna brzoza brodawkowata bór wilgotny bór mieszany pozostawione do naturalnego zabagnienia Do lasów niepa ństwowych zalicza si ę tereny zadrzewione : • nale żą ce do Agencji Rolnej Skarbu Pa ństwa • stanowi ące mienie gminne • nale żą ce do indywidualnych wła ścicieli

6.1. Charakterystyka typów siedliskowych lasów : Zbiorowiska lasów olsowych - olsy, olsy jaworowe. Wyst ępuj ą w postaci stosunkowo rzadkich skrawków lub fragmentów obszaru le śnego, na bagnach organicznych, torfowiskach niskich. Poziom wód gruntowych jest tam bardzo wysoki, okresowo wyst ępuje powierzchnia zatapiaj ąca lokalne zagł ębienia. Stanowi ą zbiorowisko le śne wysokopienne o du żym zwarciu. Gatunkiem dominuj ącym jest olsza czarna (Alnus glutinosa). Towarzysz ą jej jesion wyniosły (Fraxunus glutinosa) brzoza omszona oraz świerk pospolity ( Picea excela). W podszyciu wyst ępuj ą ró żne gatunki wierzb ( Salix sp ) kruszyna pospolit ą jarz ąb pospolity, kalina koralowa. Runo le śne jest bogate, o pokryciu 80 do 90 % powierzchni ma charakter mozaikowy Charakterystyczne dla zespołów lasów suchych i bardziej ubogich jest wyst ępowanie tam bylin i paproci.

- 43 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 47 Zbiorowiska typu gradowego - las świe ży, las mieszany świe ży, las mieszany wilgotny, las wilgotny - są zlokalizowane na glebach żyznych - brunatnych oraz słabo zbielicowanych (obszary najubo ższe) o podło żu gliniasto-piaszczystym mniej lub bardziej wilgotnym. Poziom wód gruntowych jest gł ęboki, poni żej jednego metra. Drzewostany gradowe s ą wielogatunkowe. Gatunkami dominuj ącymi s ą : grab pospolity (Carpinus betulus), lipa drobnolistna (Tilia cordata), d ęby szypułkowy i bezszypułkowy (Quercus robor i Quercus sessilis) oraz klony, jawor pospolity i polny. Warstwa krzewów jest bogata, ale nie osi ąga du żego zwarcia. Wyst ępuj ą leszczyna pospolita (Corylus avellana), trzmielina brodawkowata i pospolita.

Zbiorowiska typu boru mieszanego - bór mieszany świe ży, bór mieszany wilgotny. Stanowi ą ok. 90% powierzchni lasów gminy Bierawa. Zajmuj ą siedliska o charakterze po średnim pomi ędzy zasobami stanowisk lasów mieszanych a panuj ącymi na glebach ubogich borami. Wyst ępuj ą na glebach słabo i średnio zbielicowanych, o gł ębokim poziomie wód gruntowych, na podło żu gliniasto- piaszczystym. Drzewostany borów mieszanych s ą do ść widne. Gatunkiem dominuj ącym jest sosna pospolita (Pinus silvestris), a jej udział procentowy jest uzale żniony od prowadzonej gospodarki le śnej. Dodatkowo w drzewostanach borów mieszanych wyst ępuj ą : świerk pospolity (Picea ab rze modrzew (Larix sp.), a z gatunków drzew li ściastych d ąb szypułkowych 1 bezszypułkowy, brzoza brodawkowata, lipa drobnolistna i topola. W warstwie krzewów wyst ępuj ą: leszczyna, trzmiełina brodawkowata i pospolita, jarz ąb pospolity, kalina koralowa oraz ró żne gatunki głogów. W runie dominuj ą byliny i krzewinki.

Zbiorowiska borów - bór suchy, bór świe ży, bór wilgotny - wyst ępuj ą na glebach ubogich o podło żu piaszczystym. Przybieraj ą ró żne formy zale żne od stopnia wilgotno ści podło ża. Drzewostan jest stosunkowo rzadki. Gatunkiem dominuj ącym ( czasami jedynym) jest sosna pospolita (Pinus silvestris ). Zwarcie koron drzew osi ąga zazwyczaj 60 do 70%. Ściółk ę borów tworzy przede wszystkim trudnorozkładaj ąca si ę, zwarta warstwa szpilek sosnowych. Utrudnia ona dost ęp tlenu do gleby tworz ąc warunki, w których szybko nast ępuje proces zakwaszania i ubo żenia. W zwi ązku z tym pomimo, że las jest widny i świetlisty poszycie i runo s ą do ść ubogie, zarówno pod wzgl ędem ilo ściowym jak i jako ściowym. Na terenach poło żonych przy wodach otwartych wyst ępuj ą ro śliny charakterystyczne dla: - zbiorowisk wód płyn ących - zbiorowisk wód stoj ących - zbiorowisk szuwarowych - zbiorowisk bagiennych. W zbiorowiskach bagiennych cz ęsto tworz ą si ę torfowiska niskie . S ą to torfowiska eutroficzne - bogate w sole mineralne. Ich cech ą charakterystyczn ą jest spi ętrzanie si ę wód przepływaj ących przez ni ą wraz ze wzrostem torfowiska. Dzi ęki temu podnosi si ę zwierciadło wody i torfowisko mo że pozostawa ć w tym samym miejscu przez dłu ższy czas. Wyst ępuj ą tam zbiorowiska ro ślin torfowiskowych lub zbiorowiska olsów.

6.2. Zagro żenia .

W gospodarstwie le śnym o bardzo długim cyklu produkcyjnym istnieje stałe prawdopodobie ństwo zagro żenia lasu poprzez wiele czynników mog ących zadecydowa ć o jego istnieniu jako formacji ro ślinnej. Jako źródła tych zagro żeń wymienia si ę czynniki abiotyczne, biotyczne i antropogeniczne. - 44 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 48 Czynniki abiotyczne to specyficzne warunki klimatyczne wynikaj ące z poło żenia geograficznego, ukształtowania terenu i warunków glebowych. Czynnikami biotycznymi maj ącymi wpływ na stan zdrowotny lasów s ą migracje owadów le śnych i choroby grzybowe, a w fazie uprawy i młodnika gryzonie i zwierzyna płowa (liczna populacja jelenia, daniela i sarny). Ze wzgl ędu na du żą powierzchni ę drzewostanów monolitowych (sosna 65%), jedno wiekowych, będących pod wpływem szkodliwego działania przemysłu, zagro żenia te nabieraj ą szczególnej wagi. Czynniki antropogeniczne to efekt działalno ści gospodarczej człowieka, przede wszystkim uto żsamianej z wpływem zanieczyszcze ń przemysłowych na ekosystemy le śne, jak zanieczyszczenie powietrza, gleby i wód. Pomimo regresu gospodarczego przełomu lat 80-90, nadal odgrywaj ą istotn ą rol ę w kształtowaniu stanu zdrowotnego lasów. Emisje przemysłowe s ą równocze śnie czynnikiem wpływaj ącym na procesy chorobowe drzew.

6.3. Ochrona terenów le śnych . Bezpo średnio z terenami le śnymi w granicach administracyjnych gminy Bierawa granicz ą du że zakłady chemiczne i przetwórcze aglomeracji k ędzierzy ńsko- kozielskiej i śląskiej. Cało ść drzewostanów od wielu lat znajduje si ę w zasi ęgu szkodliwych emisji pyłów i gazów. Osłabienie odporno ści w tym szczególnie gatunków iglastych, sprzyja szkodom wtórnym. Na skutek przerzedzania drzewostanów i nadmiernego o świetlania dna lasów inne ro śliny wyparły normalne runo le śne. W sumie spowodowało to ogromne zagro żenie po żarowe. Du ży po żar z roku 1992 pochłon ął 9500 ha lasów nale żą cych do Nadle śnictwa Rudziniec i Rudy Raciborskie, z czego 2230 ha nale żą ce do Nadle śnictwa K ędzierzyn. W/w po żar lasów wpłyn ął na specyfikacj ę działalno ści nadle śnictw. Zagospodarowanie po żarzysk odbywa si ę według szczegółowego programu, którego wa żną cz ęś ci ą jest system zabezpiecze ń przeciwpo żarowych powstaj ących kompleksów upraw. Elementy techniczne : pasy przeciwpo żarowe, drogi, zbiorniki wody i l ądowiska s ą tak samo wa żne jak hodowla drzewostanów mo żliwie odpornych pod ka żdym wzgl ędem. Dąż y si ę do tego aby układ przestrzenny lasów chronił przed powstaniem rozległych po żarów. Realizowany jest program, który ze wzgl ędu na skal ę oraz nowatorskie rozwi ązania ma szans ę sta ć si ę programem modelowym przez wiele najbli ższych lat. Pierwszy etap odnowienia całej powierzchni po żarzyska został zako ńczony wiosn ą 1996 r. Degradacja środowiska spowodowana działalno ści ą przemysłu sprawiła, że na terenie Nadle śnictwa K ędzierzyn, które zagospodarowuje wi ększo ść lasów gminy Bierawa, nie ma ani jednego rezerwatu przyrody. Nie umniejsza to jednak faktu, że funkcje przyrodnicze lasu znacznie przewy ższaj ą tutaj jego znaczenie gospodarcze. Z tych wzgl ędów cało ść terenów le śnych na podstawie Zarz ądzenia Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Le śnictwa została zaliczona do lasów ochronnych. W zwi ązku z powy żej stwierdzonymi faktami ochrona lasów musi by ć ukierunkowana na minimalizacj ę oddziaływania obecnych i przyszłych zagro żeń. Celem doskonalenia podstawowych zasad gospodarki le śnej s ą: • trwało ść lasów i ci ągło ść wykorzystania ich wielostronnych funkcji, • powi ększanie zasobów le śnych i wzmaganie ich korzystnego wpływu na warunki życia człowieka i przyrody, • powszechna ochrona lasów.

- 45 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 49

ROZDZIAŁ III

UWARUNKOWANIA HISTORYCZNO - KULTUROWE

- 46 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 50 1. Warto ści krajobrazu kulturowego gminy Gmin ę Bierawa nale ży zaliczy ć do terenów niezbyt bogatych w zasoby dziedzictwa kulturowego w województwie opolskim. Obiekty zabytkowe wyst ępuj ą we wszystkich wsiach gminy. Dominuj ąca ich cz ęść znajduj ą si ę na terenie Bierawy, Dziergowic, w Starym Ko źlu, w Starej Ku źni i Brze źcach. Najliczniejsz ą grup ę stanowi ą budynki mieszkalne, natomiast najmniej liczna jest grupa zabytków przemysłowych i gospodarczych, stanowi ących zaledwie 3% ogólnej liczby obiektów zabytkowych. Na terenie gminy nie wyst ępuj ą zało żenia parkowo-pałacowe i dworskie. Ziele ń publiczn ą stanowi ą zabytkowe cmentarze w Bierawie, Dziergowicach oraz w Starym Ko źlu. Do chwili obecnej nie ustanowiono prawnie stref ochrony konserwatorskiej, a tak że stref ochrony krajobrazu kulturowego.

Wykaz obiektów obj ętych prawn ą ochron ą konserwatorsk ą. Lp. Miejscowo ść Obiekt Nr rejestru Data Uwagi

1. Bierawa Ko ściół parafialny p.w. św. Trójcy 111/54 2. Stare Ko źle Ko ściół parafialny p.w. św. Jana 1205/66 Nepomucena 3. Dziergowice Kostnica cmentarna 822/64 4. Kotlarnia Ko ściół poewangelicki obecnie 727/64 14.08 .1964 katolicki 5. Stara Ku źnia Le śniczówka ul. Brzozowa 2115/85 18.10.1985 ruina 6. Kotlarnia Szkoła ewangelicka 1613/66 nie istnieje

1.1. Zabytki:

Sołectwo Bierawa Jedn ą z najwcze śniejszych wzmianek o Bierawie jest dokument wystawiony przez Ksi ęcia Kazka Bytomskiego w dniu 31.10.1308 r., który maj ątek dziedziczny swego słu żki Bartłomieja de Berawa, jak równie ż i dziedziców jego zmarłego brata, przenosi na prawa niemieckie. W pó źniejszych latach Bierawa przechodzi w r ęce rodziny Dluhomilów w wyniku koligacji z rodzin ą Fredericka Reiswitz, pana K ędzierzyna i Grabówki. W roku 1774 zakupiła maj ątek barona von Reiswitz hrabina Amalia von Hoym, która w roku 1782 wychodz ąc za ma ż za Fredericka Ludwiga Fiirst z rodziny Hohenlohe-Oehringen wł ączyła Bieraw ę do wło ści Sławi ęcickich. Taki stan posiadania Bierawy przetrwał do 1945r. Godnym uwagi jest w Bierawie zabytkowy ko ściół murowany wybudowany jako protestancki w stylu renesansowym w XVI wieku z fundacji Piotra Dluhomila. • Ko ściół Parafialny P. W. Św. Trójcy. Istniał ju ż w średniowieczu, w obecnym kształcie zbudowany w drugiej poł. XVI wieku, w roku 1562. W 1614 r. ko ściół powi ększony został o wie żę i w XVIII wieku o kaplic ę od strony południowej. Około 1700 r. został zbudowany główny ołtarz w stylu barokowym. Od połowy XVIII ko ściół staje si ę katolickim, a od 1915 r. parafialnym. Odnawiany w 1952 r. oraz w latach 1961- 62. Ostatnio w 1999 r. odnowiono elewacje oraz pokrycie wie ży ko ścielnej. - 47 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 51 Pó źnorenesansowy, orientowany, murowany, otynkowany. Salowy, czteroprz ęsłowy, z trójbocznym zamkni ęciem od wschodu i kwadratow ą wie żą od zach., przy której od płd. cylindryczna wie życzka schodowa. Od północy przy drugim prz ęś le od wschodu kaplica zamkni ęta trójbocznie; od południa przybudówka obejmuj ąca: w przyziemiu zakrysti ę i krucht ę z klatk ą schodow ą, na pi ętrze dwie lo że kolatorskie, pomi ędzy którymi w ąski korytarz. Prz ęsła korpusu nierównej szeroko ści, najszersze drugie od wschodu. Wn ętrze nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami. W lo ży nad zakrysti ą szwy sklepienne podkre ślone pasami pokrytymi płask ą dekoracj ą ro ślinn ą, w kruchcie i lo ży ponad ni ą wydobyte druty sklepienne. Ściany korpusu rozczłonkowane filarami przy ściennymi. W kaplicy północnej w naro żnikach załamane pilastry, dźwigaj ące uproszczone belkowanie i gzyms. Arkada kaplicy zamkni ęta półkoli ście, analogicznie zamkni ęte arkady ló ż. Dach siodłowy o jednej kalenicy, przechodz ący na przybudówk ę południow ą, z półkolist ą połaci ą od wschodu i półkolistymi okienkami strychowymi, krytymi dachówk ą; na kalenicy nowsza wie życzka na sygnaturk ę. Kaplica o podziałach płycinowych, z dachem wielospadowym, krytym dachówk ą. Wie ża o czterech kondygnacjach, z których dwie dolne kwadratowe, górne ośmioboczne. Trzecia kondygnacja zako ńczona wydatnym gzymsem, czwarta znacznie w ęż sza, nadbudowana zapewne w. XVIII, nakryta hełmem baniastym z o śmioboczn ą latarni ą, podbitym blach ą. W/w obiekt zapisany jest w rejestrze zabytków pod numerem 111/54. • Figura kamienna na postumencie, pó źnobarokowa z około I poł. XVIII wieku przedstawiaj ąca św. Jana Nepomucena. • Dom przy ul. ks. Ottona Steiera nr 1 murowany, wybudowany w latach 20-tych XX wieku. • Dom przy ul. ks. Ottona Steiera nr 2 murowany, wybudowany w latach 20-tych XX wieku. • Dom przy ul. ks. Ottona Steiera nr 3 murowany, wybudowany w latach 20-tych XX wieku. • Dom przy ul. ks. Ottona Steiera nr 4 murowany, wybudowany w latach 20-tych XX wieku. • Dom przy ul. ks. Ottona Steiera murowany, kryty strzech ą, wybudowany na pocz ątku XX wieku. • Dom przy ul. ks. Ottona Steiera nr 24, 27 murowany, kryty strzech ą, wybudowany na pocz ątku XX wieku. • Dom przy ul. Ko ścielnej nr 1 własno ść szkoły, murowany, wybudowany w XIX wieku • Dom przy ul. Powsta ńców nr 2, własno ść Poczty Polskiej, murowany, wybudowany w XIX wieku. • Dom przy ul. Powsta ńców nr 7,Ośrodek Zdrowia, murowany, wybudowany w XIX wieku. • Dom przy ul. Powsta ńców nr 10, murowany, wybudowany na pocz ątku XX wieku. Stanowiska archeologiczne zlokalizowane na terenie Bierawy Stanowisko 1. Ślady osadnictwa paleolitycznego i z epoki br ązu. Poło żone na wschód od Bierawy, przy skraju lasu, około 250m na południe od skrzy żowania drogi wylotowej na Lubieszów. Stanowisko 4. Ślady osadnictwa neolitycznego z okresu wpływów rzymskich i średniowiecznego, poło żone na działce nr 184/1. Stanowisko 5. Pradziejowy punkt osadniczy poło żony na wschód od rzeki Bierawka.

- 48 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 52 Stanowisko 7. Ślady osadnictwa neolitycznego poło żone około 10 m na zachód od ko ścioła. Stanowisko 18. Ślady osadnictwa neolitycznego zwi ązane z ludno ści ą kultury pucharów lejowatych, poło żone na wschód od Bierawy. Stanowisko 20. Grodzisko poło żone około 200m na zachód południowy wschód od ko ścioła parafialnego, na wyspie utworzonej przez Bierawk ę jej starorzecze (ul. Dąbrowa 10). Sołectwo Brze źce Najstarsza wzmianka o istnieniu wsi znajduje si ę w testamencie ks. Mieszka Opolskiego z 1246r., w którym nadaje klasztorowi Dominikanów w Raciborzu maj ątek „Breze". W pó źniejszych dokumentach nazw ę wsi zapisywano Bresca i Villa Brzeszcze. We wsi obok gospodarstw wło ścia ńskich istniało dominium nale żą ce do posiadło ści ks. Von Hohenlohe w Sławięcicach. Brze źce do roku 1817 nale żały do powiatu toszeckiego, a po nowym podziale administracyjnym do prowincji śląskiej. W roku 1871 zostały przył ączone do powiatu kozielskiego i do 1945r. stanowiły odr ębn ą gmin ę wiejsk ą. Od 1975r. sołectwo Brze źce le ży w granicach administracyjnych gminy Bierawa. • Kaplica. Zbudowana w 1786 roku, bez cech stylowych, orientowana, murowana z cegły i otynkowana. Kształt prostok ątny z półkolist ą absyd ą oraz kwadratow ą wie żą od zachodu. Wewn ątrz sklepienie kolebkowe z lunetami. Wej ście i okna zamkni ęte półkoli ście. Od zachodu półszczyty ze spływami wtopione w wie żę , w górnej cz ęś ci o śmioboczn ą. Dach siodłowy, kryty dachówk ą, na wie ży namiotowy kryty blach ą. • Dom przy ul. Gliwickiej nr 13, murowany, zbudowany w XIX wieku, murowany otynkowany, parterowy, trójosiowy; dach siodłowy kryty dachówk ą. • Dom przy ul. Gliwickiej nr 21, murowany, zbudowany na przeł. XIX i XX wieku. • Dom przy ul. Gliwickiej nr 22, murowany, zbudowany na przeł. XIX i XX wieku. • Dom przy ul. Gliwickiej nr 23 i 28, murowany, zbudowany na przeł. XIX i XX wieku. • Dom przy ul. Gliwickiej nr 33, murowany, zbudowany w 1931 roku. • Dom przy ul. Gliwickiej nr 36, murowany, zbudowany w XIX wieku. • Dawny Zajazd przy ul. Gliwickiej 41, zbudowany w 1810 r. , przebudowany w 1890 i 1911 r., murowany z cegły i otynkowany. • Dom przy ul. Nowej nr 1, murowany, zbudowany w XX wieku, murowany otynkowany, parterowy, trójosiowy; dach siodłowy kryty dachówk ą. • Dom przy ul. Nowej nr 17, murowany, zbudowany w XIX wieku. • Dom przy ul. Nowej nr 25, 28, 40 murowany z XIX, XX wieku. • Trzy d ęby szypułkowe (Quercus robur) na wale przeciwpowodziowym wpisane do rejestru woj. opolskiego pod nr 223. • Trzy d ęby szypułkowe (Quercus robur) na wale przeciwpowodziowym wpisane do rejestru woj. opolskiego pod nr 224. • Dąb szypułkowy (Quercus robur) przy polnej drodze wpisany do rejestru woj. opolskiego pod nr 233. • Trzy d ęby szypułkowe 150 m od drogi K ędzierzyn - Brze źce wpisane do rejestru woj. opolskiego pod nr 234.

- 49 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 53 Sołectwo Stare Ko źle Pierwsza wzmianka o istnieniu tej wsi pochodzi z 1223 roku. • Ko ściół Parafialny P. W. Św. Jana Nepomucena . Wzmianka o budowie ko ścioła pochodzi 1335 r., a w obecnym kształcie zbudowany był w latach 1806 - 1808. W 1921 roku ko ściół został spalony, odbudowany 1921-22, ostatnio odnawiany w 1953 r. Odbudowany ko ściół, po po żarze w 1921 r., jest murowany, otynkowany, bezstylowy z dekoracj ą neobarokow ą. W połowie XIX w. został zbudowany główny ołtarz w stylu neorokokowym z płaskorze źbami św. Jana Nepomucena oraz Chrystusa i Matki Boskiej. Prezbiterium zamkni ęte ścian ą prost ą, przy nim od wschodu kwadratowy składzik, od południa prostok ątna zakrystia z empor ą na pi ętrze. Przy zakrystii od wschodu niewielkie pomieszczenie. Szersza nawa prostok ątna, trójprz ęsłowa, z kwadratow ą wie żą od zachodu. Wschodnie naro żniki nawy zaokr ąglone. Wewn ątrz stropy płaskie, w składziku sklepienie kolebkowe z lunetami. T ęcza zamkni ęta półkoli ście. Analogicznie zamkni ęta arkada empory. Okna zamkni ęte łukiem odcinkowym. Dach siodłowy o jednej kalenicy, kryty dachówk ą; na zakrystii i składziku trój spadowe kryte łupkiem. Wie ża o dwóch kondygnacjach, z których górna o śmioboczna, nakryta hełmem baniastym pobitym blach ą. Godnym uwagi s ą: obraz Chrystusa Zmartwychwstałego w stylu pó źnobarokowym z XVIII wieku, płaskorze źba Adoracji Dzieci ątka w stylu pó źnorenesansowym z 1600 r. oraz Krucyfiks barokowy z XVIII wieku. W/w obiekt zapisany w rejestrze zabytków woj. opolskiego pod numerem 1205/66. • Kaplica cmentarna z pocz ątku XX w., murowana. • Kapliczka I Chrystusa z pocz ątku XX wieku . • Kapliczka II Matki Boskiej z pocz ątku XX wieku. • Kapliczka III Św. Krzysztofa z pocz ątku XX wieku. • Plebania zbudowana w pierwszej poł. XIX wieku, murowana, otynkowana, parterowa z mieszkalnym poddaszem; prostok ątna z dwutraktowym układem wn ętrz i sieni ą po środku; elewacja frontowa siedmioosiowa z naro żnikami uj ętymi boniowaniem; dach naczółkowy z now ą lukarn ą kryty dachówk ą, znajduje si ę przy ul. Szkolnej 7. • Dom przy ul. Szkolnej zbudowany na pocz ątku XX wieku, kryty dachówk ą, obecnie szkoła. • Dom przy ul. Wolno ści 57 - dawna gospoda, murowany, z pocz ątku XX wieku. • Stanowisko archeologiczne - grodzisko sto żkowate, średniowieczne; wpisane do rejestru zabytków woj. opolskiego pod nr A-326/71. • Cztery d ęby szypułkowe (Quercus robur) na wale przeciwpowodziowym (nr rejestru woj. opolskiego 110). • Pi ęć d ębów szypułkowych (Quercus robur) na wale przeciwpowodziowym (nr rejestru woj. opolskiego 137.) • Cztery d ęby szypułkowe (Quercus robur) na starym wale przeciwpowodziowym (nr rejestru woj. opolskiego 138).

Sołectwo Stara Ku źnia Wie ś poło żona jest w śród lasów ci ągn ących si ę przez Sławi ęcice do Rudzi ńca. W połowie XIX wieku wła ścicielem wsi był ksi ążę August von Hohenlohe. • Le śniczówka (przy ul. Brzozowej) - zbudowana w XIX wieku, murowana z cegły, otynkowana, wzniesiono j ą na rzucie prostok ąta. W/w obiekt wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem 2115/85 z dn. 18.10.1985 r. (stan obecny - ruina). • Kapliczka - zbudowana w 1690 r. wg tradycji, drewniana, w konstrukcji słupowej, szalowana deskami. Kwadratowa, nakryta daszkiem namiotowym z a żurow ą wie życzk ą na sygnaturk ę. Dach kryty gontem. Wewn ątrz znajduje si ę rze źba św. - 50 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 54 Jana Nepomucena, barokowa z XVIII wieku. • Wie ża obserwacyjna - murowana, zbudowana na przełomie XIX i XX wieku. • Dom łowczego - zbudowany na przełomie XIX i XX wieku, murowany, pi ętrowy. • Stajnia łowczego - zbudowany na przełomie XIX i XX wieku, murowana. • Stodoła łowczego - zbudowany na przełomie XIX i XX wieku, murowana. • Domy przy ul. Wieczorka nr 5,9,22 - murowane, zbudowane na przełomie XIX i XX wieku. • Dom przy ul. Wieczorka nr 26- murowany, zbudowany w II połowa XIX wieku.

Stanowiska archeologiczne zlokalizowane na terenie Starej Ku źni: Stanowisko - grodzisko poło żone około 200 m na zachód od le śniczówki, nad ciekiem Przykopa.

Sołectwo Grabówka • Kapliczka murowana przydro żna z połowa XIX wieku, zlokalizowana przy ul. Wiejskiej 48. • Dom przy ul. Wiejskiej 48, murowany z cegły licówki i klinkierowej, fugowany, zbudowany w pierwszej poł. XIX wieku. • Stanowisko 2 - pradziejowy punkt osadniczy, zlokalizowany na północ od szosy Grabówka – Ortowice. • Stanowisko 3 – pradziejowy punkt osadniczy, zlokalizowany na północ od szosy Grabówka – Ortowice. • Stanowisko 4 - pradziejowy punkt osadniczy, zlokalizowany mi ędzy szos ą Grabówka - Ortowice a rzek ą Bierawk ą. • Stanowisko 5 - pradziejowy punkt osadniczy zlokalizowany w lesie , przy wschodnim skraju wsi, ok. 100 m na północ od szosy wylotowej w kierunku Ortowi. • Stanowisko A - punkt osadniczy z epoki kamienia; stanowisko wpisane do rejestru zabytków woj. opolskiego pod numerem A-164/68. • Stanowisko B - punkt osadniczy z okresu mezolitu; stanowisko wpisane do rejestru zabytków woj. opolskiego pod numerem A-193/68. • Stanowisko C - punkt osadnictwa średniowiecznego; stanowisko wpisane do rejestru zabytków woj. opolskiego pod numerem A-l94/66.

Sołectwo Ortowice • Kapliczka Matki Boskiej, murowana, z pocz ątku XX wieku. • Dom murowany z pocz ątku XX wieku, zlokalizowany przy ul. Gliwickiej nr 10. • Dom murowany z pocz ątku XX wieku, przy ul. Wiejskiej nr 6. • Dąb szypułkowy rosn ący w lesie Nadle śnictwa K ędzierzyn, w oddziale nr 124, wpisany do rejestru zabytków woj. opolskiego pod nr 144.

Sołectwo Kotlarnia Wie ś Kotlarnia le ży nad Bierawk ą, dopływem Odry. Otaczaj ą j ą lasy kiedy ś nale żą ce do rodziny Hohenlohe ze Sław ęcic. Dzi ś Kotlarnia jest niedu żą wiosk ą, w dawnych jednak czasach była miejscowo ści ą o znaczeniu hutniczym, a nawet ośrodkiem ówczesnego przemysłu. Ksi ążę Hohenlohe, rezyduj ący w Sławi ęcicach zakładał w okolicy Kotłami szereg wi ększych lub mniejszych zakładów hutniczych. W 1702 roku ksi ęstwo Sławi ęcice otrzymał od Augusta Mocnego hrabia Jakub Fleming . W 1709 roku pomi ędzy lasami zbudował ku źni ę miedzi oraz fabryk ę blach miedzianych i osad ę nazwał Jakobswalde. W 1714 roku dobra Sławi ęcic przeszły w posiadanie sakso ńskiego hrabiego Adolfa Magnusa. - 51 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 55 W 1771, poprzez spowinowacenie rodów, dobra Sławi ęcic wraz z nimi Kotlarnia przeszły na własno ść Hohenlohe i pozostały a ż do roku 1945. W drugiej poł. XVIII wieku nast ąpił wielki rozwój przemysłu w Kotłami. W 1774 roku uruchomiono fabryk ę ły żek, a w fabryce mosi ądzu około 1780 roku produkowano czarny drut zegarmistrzowski, mosi ądz na instrumenty muzyczne itwojW 1791 roku było tu 12 ró żnych zakładów wokół Kotłami, w Starej Ku źni, Ortowicach i Goszycach. Wydobywano tu równie ż rud ę żelaza, jednak pod koniec XVIII wieku zaprzestano wydobycia. W 1775 roku Fryderyk Wielki dał zezwolenie na budowę ko ścioła. Powstała tu wtedy drewniana budowla, w której mie ścił si ę ko ściół, szkoła i probostwo. Jednak ju ż w 1811 roku budowla zacz ęła podupada ć. Nowy ko ściół zacz ęto budowa ć 30 marca 1815 roku i w 1816 roku został po świ ęcony. W 1815 roku zamieszkało w Kotłami 776 osób, a pó źniej ich liczba dochodziła do 2000r. W latach 1816- 1818 wybudowano tu szkoł ę oraz szereg innych obiektów użyteczno ści publicznej, takich jak poczta, budynek dyrekcji huty, domy robotników i inne. W 1848 roku fabryki zamkni ęto z powodu ich nierentowno ści. Do upadku Kotłami przyczyniała si ę kolej żelazna i wybudowanie Kanału Kłodnickiego, od których była zbyt oddalona, oraz powstanie wysokich pieców koksowniczych i cynkowni w Bytomiu. • Ko ściół poewangelicki, obecnie katolicki - zbudowany w 1815 r. na miejscu poprzedniego drewnianego ko ścioła, murowany z cegły, otynkowany, klasycystyczny. Elewacj ą frontow ą zwrócony ku południowi. Salowy, z prostok ątn ą zakrysti ą i klatk ą schodow ą od północy oraz portykiem od południa, ponad którym nadbudowana wie ża. Wewn ątrz empora na rzucie elipsy, wypełniaj ąca całe wnętrze wsparta na drewnianych kolumnach, w przedłu żeniu których kolumny podtrzymuj ące pozorne sklepienie kolebkowe, zamkni ęte hemisferycznie od południa. Dach czterospadowy, nad zakrysti ą trój spadowy, kryty blach ą. Nad portykiem wej ściowym kwadratowa wie ża o ści ętych naro żnikach, w których kolumny podtrzymuj ące gzyms koronuj ący. Dach wieży czterospadowy, kopulasty, pobity blach ą. Ambona w stylu rokokowym z przełomu XVIII wieku została przeniesiona z poprzedniego ko ścioła. W/w obiekt zapisany jest w rejestrze zabytków woj. opolskiego pod nr 727/64 z dnia 14.08.1964r. • Dawna szkoła ewangelicka zbudowana w latach 1816-1818 - obecnie nie istnieje. Obiekt wpisany był do rejestru zabytków woj. opolskiego pod nr 1613/66. • Dom murowany, z pierwszej poł. XIX wieku mieszcz ący si ę przy ul. Gliwickiej 25, obecnie siedziba Szkoły Podstawowej. • Dom murowany z pierwszej poł. XIX wieku mieszcz ący si ę przy ul. Gliwickiej 7, obecnie siedziba Poczty.

Sołectwo Goszyce ▪ Kaplica przydro żna, murowana, zbudowana w XIX wieku, przebudowana została z pocz ątkiem XX wieku • Dom (gospoda) murowany, z pocz ątku XX wieku, mieszcz ący si ę przy ul. Gliwickiej 1.

- 52 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 56 Sołectwo Lubieszów • Kapliczka drewniana z pierwszej poł. XIX wieku. • Dom murowany z pocz ątku XX wieku, przy ul. Bierawskiej nr 17. • Dom murowany z pocz ątku XX wieku przy ul. Bierawskiej nr 53. • Dom murowany z pocz ątku XX wieku przy ul. Bierawskiej nr 62. • Stanowisko 1-ślady osadnictwa z okresu neolitu (kultury przeworskiej). pó źno średniowiecznego - zlokalizowany na działce nr 527. • Stanowisko 2 - osada neolityczna poło żona na działce nr 524. • Stanowisko 3 - punkt osadniczy oraz osada pó źno średniowieczna zlokalizowana na działce nr 543.

Sołectwo Dziergowice

Najstarsza wzmianka o tej wsi pochodzi z 1274 roku, kiedy to ksi ążę Władysław II Opolski zezwala swojemu zaufanemu rycerzowi Henrykowi przepisa ć swoje dobra „Chro ścina" ”a prawo niemieckie. (Dokument z 12. Sierpnia 1274 roku) Pocz ątki wsi Dziergowicz si ęgaj ą 1380 roku. Około roku 1571 Piotr Dluhomil kupuje Dziergowice i przekazuje je swojej siostrze, która jest zam ęż na z Bogusławem Freiherr von Zwole und Goldenstein. Do roku 1604 Dziergowice były jej własno ści ą. Kolejni wła ściciele to: Rodzina hr. Oppersdorf - –d 1604 do 1644 i von Gaschin od 1644 do 1834. Pó źniej wie ś jest w r ękach rodziny von Sprinzenstein und Freiherren von Reibnitz. Do kronikarskich ciekawostek nale żą równie ż rzekome przemarsze protestanckich wojsk du ńskich i szwedzkich wzdłu ż Odry do Pragi (1631 rok ). Na pograniczu Dziergowic z Solarni ą znajdowa ć si ę miał cmentarz poległych żołnierzy szwedzkich z około 1630 roku. Wykopaliska na dolnym cmentarzu parafialnym potwierdziły wiarygodno ść , natrafiono bowiem na szable szwedzkie. W 1830 roku Dziergowice były ju ż wi ększ ą wsi ą, liczyły 544 mieszka ńców. We wsi istniał tartak, 2 młyny wodne, cegielnia, le śniczówka wybudowana przez hr. Leopolda Gaszyn ę, a przez star ą Odr ę docierały tu barki. Wie ś dzieliła si ę wtedy na pewne skupiska domów np.: Przy ko ściele, Na brzegu, Pod świ ęcie, Za wsi ą, Ksi ęż a Łąka, Lasoki, Ruda. W roku 1900 koło stacji Juliusz Fraenkel uruchomił cementowni ę. W tym czasie sytuacja ekonomiczna znacznie si ę poprawiła: wzrosło zatrudnienie, w sklepach było du żo towarów, niskie podatki. Stan taki trwał niestety tylko do I wojny światowej. • Kostnica cmentarna - zbudowana w 1794 roku z fundacji młynarza Jana Jaskółki, konstrukcji drewnianej szkieletowej z wypełnieniami ceglanymi. Wzniesiona na rzucie prostok ąta, z niewielk ą zbli żon ą do kwadratu przybudówk ą od wschodu, mieszcz ącą kapliczk ę. Dach siodłowy ze sko śną połaci ą, kryty gontem. Kapliczka z wej ściem i oknami zamkni ętymi półkoli ście, nakryta wysokim dachem namiotowym, łącz ącym si ę z dachem kostnicy i zwie ńczonym drewnian ą wie życzk ą na sygnaturk ę, nakryt ą gontow ą iglic ą z ozdobnym ażurowym monogramem Maria.; w/w obiekt zapisany jest w rejestrze zabytków woj. opolskiego pod nr 822/64 z dnia 18.04.1964 r. • Ko ściół parafialny P.W. Św. Anny ma histori ę ści śle zwi ązan ą z losami wsi. Zbudowano go w 1610 roku jako drewniany. W roku 1780 postawiono przy ko ściele wie żę z dzwonnic ą uprzednio rozebran ą w ko ściele św. Bartłomieja w Łanach, w latach 1820 - 1830 dobudowano now ą zakrysti ę i oratorium, a w 1857r. kaplic ę ró żańcow ą. Po wielkim po żarze wsi w 1903 roku ko ściół wybudowano jako murowany. W 1965 roku ufundowano 3 spi żowe dzwony.

- 53 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 57 • Kapliczki zbudowana w pierwszej połowie XIX wieku, murowane, otynkowane. 1 - Prostok ątna, z wej ściem i oknami prostok ątnymi oraz dachem siodłowym - wewn ątrz znajduje si ę rze źba ludowa św. Jana Nepomucena. 2 - Przybudowana do zabudowa ń gospodarskich przy ul. Odrza ńskiej. W kształcie słupa z półkoli ście zamkni ętą wn ęką. Rze źby Chrystusa Frasobliwego i św. Jana Nepomucena, ludowe. • Budynek przemysłowy - garbarnia przy ul. Powsta ńców Śląskich, murowany, z pocz ątku XX wieku. • Dom przy ul. Ko ścielnej 3 - murowany, zbudowany na przełomie XIX i XX wieku. • Dom przy ul. Kozielskiej 5 - murowany, zbudowany na przełomie XIX i XX wieku. • Dom przy ul. Kozielskiej 9 - murowany, zbudowany w XX wieku. • Dom przy ul. Le śnej 6 - drewniany, konstrukcji zr ębowej, parterowy, kryty dachem siodłowym z pierwszej połowy XIX wieku. • Dom przy ul. Raciborskiej 7 - murowany, z pocz ątku XX wieku. • Dom przy ul. Odrza ńskiej 1 - konstrukcja słupowo-zr ębowa, zbudowany 1840 roku. • Dom przy ul. Wodnej 36 - konstrukcja słupowo-zr ębowa, zbudowany 1840 roku. • Dom przy ul. Wodnej 38 - konstrukcja słupowo-zr ębowa, zbudowany 1805 roku. • Stanowisko 3 - ślad osadnictwa neolitycznego i osada ludno ści kultury przeworskiej, wpisane do rejestru zabytków . woj. opolskiego pod nr A-922/91. • Stanowisko 6 - ślady osadnictwa neolitycznego ludno ści kultury łu życkiej i średniowiecznego.

Sołectwo Solarnia

Jak podaj ą stare kroniki Raciborskie osada mogła powsta ć w roku 1631. W tym te ż czasie Ksi ęstwo Raciborskie znalazło si ę w posiadaniu tzw. „Cesarskiej Izby (austriackiej)".”Szukano terenów pod zabudow ę, gdy ż odkryto w ziemi mocno zasolone źródła. W pobli żu Dziergowic, wybudowano drewniany zakład, w którym poprzez odparowywanie wody uzyskiwano sól. Osad ę nazwano Solarnia - Salzwerk. Pó źniej miejscowo ść nabrała wi ększego znaczenia jako warzelnia soli transportowanej z Wieliczki. W 1795 roku osada nale żała do pana von Wilczek, w 1845 roku administracyjnie wie ś nale żała do powiatu raciborskiego. W 1936 roku Solarnia zmieniła nazw ę na Salzforst, przy której została a ż do 1945 roku. • Kapliczka murowana św. Jana zbudowana na przełomie XIX/XX wieku. • Dom murowany zbudowany w latach 1880-81 przy ul. Raciborskiej 26. • Dom murowany zbudowany na przełomie XIX-XX wieku przy ul. Raciborskiej 38. • Dom murowany zbudowany na przełomie XIX-XX wieku przy ul. Raciborskiej 48. • Dom murowany zbudowany na przełomie XIX-XX wieku przy ul. Raciborskiej 49. • Dom murowany zbudowany w pierwszej poł. XX wieku przy ul. Raciborskiej 56.

1.2. Obiekty o du żych warto ściach kulturowych i zabytkowych wnioskowane do obj ęcia ochron ą prawn ą na podstawie wpisu do rejestru zabytków: 1. Kaplica w Brze źcach przy ul. Gliwickiej z 1786 roku. 2. Kapliczka w Grabówce z I połowy XIX wieku. 3. Kapliczka w Starej Ku źni przy ul. Brzozowej z 1690 roku. 4. Rze źba św. Jana Nepomucena przy ko ściele parafialnym w Bierawie z około 1700 roku. 5. Ko ściół parafialny p.w. św. Anny w Dziergowicach z 1903 roku. 6. Zespół obiektów łowczego w Starej Ku źni: wie ża obserwacyjna, dom, stajnia oraz stodoła z XIX wieku.

- 54 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 58

1.3. Obiekty o du żych warto ściach kulturowych i zabytkowych proponowane do obj ęcia ochron ą prawn ą przepisami prawa miejscowego:

1. Dom wraz zabudow ą zagrodow ą w Brze źcach przy ul. Gliwickiej 46. 2. Domy w Brze źcach przy ul. Nowej nr 21 i 23. 3. Dom w Grabówce przy ul. Wiejskiej 48.

- 55 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 59

ROZDZIAŁ IV

WARUNKI GOSPODARCZE

- 56 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 60 1. Gospodarka.

Działalno ść gospodarcza na terenie gminy Bierawa obejmuje głównie produkcj ę rolniczo-hodowlan ą, le śną, przemysłow ą (przemysł wydobywczy) oraz usługi. Działalno ść produkcyjno - usługow ą (poza rolnictwem) na terenie gminy prowadziły 43 zakłady rzemie ślnicze, 14 placówek handlowych, 3 zakłady z udziałem kapitału zagranicznego (austriacki, belgijski i niemiecki) oraz 92 podmioty prowadz ące działalno ść gospodarcz ą (stan na dzie ń 30.12.1999r.). Ponadto na terenie gminy działaj ą 3 zakłady przemysłu wydobywczego: - kopalnia piasku i żwiru „Kotlarnia" ”.A.. - zakłady eksploatacji kruszyw w Dziergowicach. - zakłady eksploatacji piasku i żwiru w Solarni.

2. Rolnictwo.

Rolnictwo jest jedn ą z podstawowych działalno ści gospodarczych gminy Bierawa. Powierzchnia gruntów ornych i u żytków zielonych ł ącznie wynosiła 2814 ha, co stanowi około 23,6% ogółem powierzchni gminy. W śród gruntów ornych zdecydowanie przewa żaj ą gleby o najni ższej jako ści (klasy IV-VI), które ł ącznie zajmuj ą a ż 77,3% ogólnej powierzchni gruntów ornych. Gleby najwy ższej jako ści klasy I-III zajmuj ą zaledwie 22,7% powierzchni gruntów ornych. Gospodarstwa indywidualne w gminie charakteryzuj ą si ę stosunkowo mał ą powierzchni ą. Zaledwie 17 gospodarstw rolnych to s ą gospodarstwa o powierzchni powy żej 15 ha. W rolnictwie gminy Bierawa podobnie jak w województwie opolskim przewa ża kierunek upraw zbo żowo - przemysłowo - pastewny: 68% powierzchni gruntów ornych zajmuj ą grunty pod zasiew zbó ż i 23% zajmuj ą uprawy przemysłowe i pastewne. Struktura gospodarstw indywidualnych

500 400 300 200 100

0 0,5 do 2 ha 2 do 5 ha 5 do 7 ha 7 do 10 ha 10 do 15 powy żej 15

ilo ść gospodarstw rolnych

- 57 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 61 2.1. Gleby i rolnicza przestrze ń produkcyjna (Sporz ądzono na podstawie map glebowo-rolniczych Wojewódzkiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych w Opolu )

2.1.1. Gleby - charakterystyka i typifikacja Skałami macierzystymi dla gleb gminy Bierawa s ą utwory czwartorz ędowe uło żone z piasków i glin pochodzenia wodno-lądowego oraz piasków i glin pochodzenia aluwialnego. W dolinach rzecznych wyst ępuj ą ponadto utwory organiczne. Przybli żona ich inwentaryzacja przedstawia si ę nast ępuj ąco : rodzaje gleb zajmowana powierzchnia w ha gliny (gleby gliniaste) 1454,0 tj. 51,2% piaski (gleby piaskowe) 1168,0 tj. 41,1% organiczne 219,0 tj. 7,7% Z powy ższych utworów wytworzyło si ę kilka typów gleb, które ró żni ą si ę mi ędzy sob ą nie tylko morfologi ą profilu glebowego ale i wła ściwo ściami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi. Typy gleb zajmowana powierzchnia w ha mady 1950,0 ha tj. 67,2% brunatne 529,0 ha tj. 18,6% organiczne 219,0 ha tj. 7,6% pseudobielicowe 6,5 ha tj. 6,4% czarne ziemie 1,0 ha tj. 0,01% Jak wynika z zał ączonego zestawienia dominuj ą w gminie mady, zwane cz ęsto glebami aluwialnymi wypełniaj ącymi doliny rzek.

Klasy bonitacyjne . Klasyfikacja gleb w gminie Bierawa wykonana została w latach sze ść dziesi ątych i jest na bie żą co aktualizowana. Według danych ewidencyjnych w śród użytków rolnych gminy wydzielono : 24,4% gleb bardzo dobrych i dobrych ( kl. II i III ) szczególnie chronionych przed wył ączeniem ich z rolniczego u żytkowania, w tym : kl. II 2,7% -51 ha kl. III 10,1% -194 ha 21,5% gleb średnio dobrych, w tym : kl. IVa 13,1% -245 ha kl. IVb 8,4% -157 ha.

Użytki zielone: 27,8% ł ąk i pastwisk o glebach bardzo dobrych i dobrych, w tym kl. I 0,2% - 2 ha kl. II 6,2% - 63 ha kl. III 21,4% -218 ha 23,7% ł ąk i pastwisk o glebach średnich ( kl. IV), 48,5% ł ąk i pastwisk o glebach słabych i bardzo słabych, w tym : kl. V 32,2% - 328 ha kl. VI 16,3% -166 ha

- 58 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 62 Bonitacja gruntów w gminie Bierawa Stan na 31.12.1999 r.

700 600 500 400 300 200 100 0 kl. I kl II kl. IIIa kl. lllb kl. IVa kl. IVb kl V kl VI kl. VI

klasy bonit. gruntów ornych klasy bonit. u żytków zielonych

- 59 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 63 2.1.2. Charakterystyka kompleksów rolniczej przydatno ści gleb

Pod nazw ą kompleksów rolniczej przydatno ści gleb nale ży rozumie ć takie gleby, które wykazuj ą zbli żone wła ściwo ści rolnicze i mog ą by ć podobnie użytkowane. Kompleksy te stanowi ą jak gdyby okre ślone siedliska najbardziej odpowiednie dla poszczególnych ro ślin uprawnych. Nazwy kompleksów rolniczej przydatno ści gleb pochodz ą od zbó ż ozimych - pszenicy i żyta, które s ą najlepszymi ro ślinami wska źnikowymi.

W glebach ornych, z wyj ątkiem terenów podgórskich i górskich, wyró żnia si ę nast ępuj ące kompleksy rolniczej przydatno ści gleb :

• Kompleks 1 - pszenny bardzo dobry Kompleks ten obejmuje najlepsze gleby w kraju, zasobne w składniki pokarmowe o gł ębokim poziomie próchniczym, dobrej strukturze, przepuszczalne, przewiewne, a równocze śnie magazynuj ące du że ilo ści wilgoci. Gleby te wyst ępuj ą na terenach płaskich lub na bardzo łagodnych pochyło ściach, nie wymagaj ą regulacji stosunków wodnych, do uprawy s ą stosunkowo łatwe, osi ąga si ę na nich wysokie plony nawet najbardziej wymagaj ących ro ślin bez wi ększych nakładów. Łatwo nabywaj ą i zachowuj ą cechy wysokiej kultury. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczane s ą do I-ej i II-ej klasy.

• Kompleks 2 - pszenny dobry Do kompleksu pszennego dobrego zaliczamy gleby nieco mniej urodzajne jak do kompleksu 1-go. Przewa żnie b ędą to gleby zwi ęź lejsze i ci ęż sze do uprawy lub, gdzie poziom wód gruntowych mo że ulega ć ju ż pewnym wahaniom, okresowo gorzej przewietrzane albo okresowo wykazuj ące słabe niedobory wilgoci. Gleb tego kompleksu nie mo żna jednak nazwa ć glebami wadliwymi, gdy ż ujemne cechy wyst ępuj ą w nich w stopniu tylko nieznacznym. Do kompleksu tego zalicza si ę równie ż niektóre gleby lekkie, lecz tylko takie, które z natury swojej s ą glebami pszennymi. Na glebach kompleksu 2-go udaj ą si ę wszystkie ro śliny uprawne, lecz otrzymanie odpowiednio wysokich plonów zale żne jest od wysoko ści nakładów i od przebiegu pogody. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczane s ą przewa żnie do klasy IIIa i IIIb.

••• Kompleks 3 - pszenny wadliwy Kompleks ten obejmuje gleby średnio zwi ęzłe i ci ęż kie niecałkowite zalegaj ące na przepuszczalnych podło żach oraz gł ębokie i całkowite ( średnio zwi ęzłe i ci ęż kie ) ale poło żone na zboczach, nara żone na szybki spływ wody. Wyst ępuj ą w nich okresowo niedobory wilgoci i s ą wra żliwe na susz ę. Nadaj ą si ę bardziej pod upraw ę pszenicy ni ż żyta, lecz wysoko ść plonów uzale żniona jest przede wszystkim od ilo ści i rozkładu opadów. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby tego kompleksu zaliczane s ą przewa żnie do klasy IIIb, IVa a niektóre do klasy IVb.

- 60 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 64 • Kompleks 4 - żytni bardzo dobry lub pszenno-żytni W skład kompleksu 4-go wchodz ą najlepsze gleby lekkie wytworzone przewa żnie z piasków gliniastych mocnych całkowitych lub piasków gliniastych (lekkich i mocnych ) zalegaj ących na zwi ęź lej szych podło żach. Gleby te s ą strukturalne i posiadaj ą dobrze wykształcony poziom próchniczy oraz wła ściwe stosunki wodne. Nale żą tu równie ż niektóre gleby pyłowe. Wskutek odpowiedniego nawo żenia i agrotechniki stosowanej przez dłu ższy okres czasu gleby te osi ągaj ą wy ższy poziom kultury co daje mo żliwo ść uprawy ro ślin jak w kompleksach pszennych. W przypadku nieodpowiedniej uprawy i słabego nawo żenia zachowuj ą raczej słaby stopie ń kultury i wtedy lepiej opłaca si ę uprawa żyta, ziemniaków oraz innych ro ślin, które mog ą by ć uprawiane na glebach gorszych. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczane s ą przewa żnie do klasy IIIa, IIIb i IVa.

• Kompleks 5 - żytni dobry Kompleks ten obejmuje gleby l żejsze i mniej urodzajne ni ż zaliczane do kompleksu 4-go. S ą to gleby na ogół wra żliwe na susze i mniej zasobne w składniki pokarmowe. Gleby te uwa żać nale ży za typowo żytnio-ziemniaczane, lecz na których uprawia si ę równie ż j ęczmie ń ozimy, owies oraz inne ro śliny 0 niezbyt wysokich wymaganiach glebowych. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczane s ą do klasy IVa i IVb.

• Kompleks 6 - żytni słaby Do kompleksu tego zaliczane s ą głównie gleby wytworzone z piasków słabogliniastych całkowitych i gł ębokich oraz piasków gliniastych lekkich pod ścielonych (do ść płytko) piaskiem lu źnym lub żwirem. Gleby te s ą zbyt przepuszczalne, okresowo za suche i ubogie w składniki pokarmowe. Dobór ro ślin uprawnych dla tych gleb jest bardzo ograniczony i sprowadza si ę głównie do uprawy żyta, ziemniaków, seradeli i łubinów przy czym plony tych ro ślin zale żne są w bardzo du żym stopniu od ilo ści i rozkładu opadów oraz nawo żenia. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby tego kompleksu zaliczane s ą do klasy IVb i V.

• Kompleks 7 - żytni najsłabszy czyli żytnio-łubinowy W skład kompleksu 7-go wchodz ą najsłabsze gleby wytworzone z piasków lu źnych i słabo gliniastych pod ścielonych ( do ść płytko ) piaskiem lu źnym 1 żwirem. Gleby te s ą trwale za suche i ubogie w składniki pokarmowe. Na glebach tego kompleksu uprawia si ę jedynie żyto i łubin żółty gorzki, przy czym plony tych ro ślin są bardzo niskie. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczane s ą do klasy VI.

• Kompleks 8 - zbo żowo-pastewny mocny Do kompleksu 8-go zaliczamy gleby średnio zwi ęzłe i ci ęż kie (pszenne) okresowo i trwale podmokłe oraz najlepsze gleby torfowe i murszowe. W latach mokrych gleby te daj ą ni ższe plony, w latach suchych mo żna otrzyma ć plony do ść wysokie. Wynika st ąd, że gleby tego kompleksu stwarzaj ą pewne ryzyko uprawy ro ślin wra żliwych na trwał ą lub okresow ą podmokło ść gruntów.

- 61 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 65 Aby zwi ększy ć wierno ść plonów nale ży zwi ększy ć w płodozmianie udział traw oraz innych ro ślin pastewnych. Ze wzgl ędu na rodzaj gleb oraz ich przydatno ść rolnicz ą w ramach tego kompleksu wyró żniamy : 1. Kompleks 8 - zbo żowo-pastewny mocny na glebach mineralnych. Na glebach tego kompleksu obok traw, koniczyn, owsa, buraków pastewnych, brukwi, kapusty mo żemy uprawia ć tak że pszenic ę ozim ą, której plony zale żne będą głównie od przebiegu pogody, a tak że pszenic ę jar ą. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczane s ą do klasy IIIb, IVa i niekiedy V. 2. Kompleks 8a - zbo żowo-pastewny mocny na glebach organicznych (torfowych i murszowych). Na glebach tego kompleksu obok traw, koniczyn, owsa, ziemniaków, buraków pastewnych, brukwi, kapusty możemy uprawia ć pszenic ę jar ą, z ro ślin przemysłowych rzepak jary i konopie. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczane s ą do klasy IIIa i III b.

• Kompleks 9 - zbo żowo-pastewny słaby Kompleks ten obejmuje mineralne gleby lekkie ( żytnie) nadmiernie uwilgotnione, okresowo i trwale podmokłe. Do kompleksu tego wchodz ą równie ż gorsze gleby wytworzone z torfów i murszów. Podobnie jak w poprzednim kompleksie wyró żnia si ę tu : 1 Kompleks 9 - zbo żowo-pastewny słaby na glebach mineralnych. Na glebach tych zwykle uprawia si ę: żyto, owies, brukiew, kapustę. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczane s ą do klasy IV i V. 2 Kompleks 9a - zbo żowo-pastewny słaby na glebach organicznych (torfowych i murszowych). Na glebach tych obok wymienionych wy żej ro ślin, mo żna uprawia ć koniczyn ę szwedzk ą, konopie, słonecznik pastewny, a na niektórych równie ż marchew pastewn ą. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te zaliczane s ą do klas IVa, IVb i V.

Grunty wsi Bierawa

Typy i podtypy gleb Kompleksy gleb ornych i Symbole Gatunki gleb użytków zielonych wg mapy mady brunatne grunty orne klasy II kompleks 1F pyły zwykłe ilaste bardzo ci ęż kie pszenny bc bardzo dobry mady bardzo grunty orne klasy IIIa 2F gliny pylaste ci ęż kie kompleks pszenny dobry bc mady grunty orne klasy IIIa 2F gliny ci ęż kie kompleks pszenny bc wadliwy mady grunty orne klasy IIIa 2F gliny średnie pylaste kompleks pszenny dobry c mady bardzo grunty orne klasy IVa 8F gliny ci ęż kie ci ęż kie kompleks zbo żowo-pastewny bc

mady grunty orne klasy IVb 8F gliny średnio pylaste kompleks zbo żowo-pastewny c

- 62 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 66 brunatno-kwa śne grunty orne klasy V kompleks 6Bk piaski gliniaste żytnio-ziemniaczany pgl p. pl brunatno-kwa śne grunty orne klasy VI 7Bk piaski lu źne kompleks żytnio-łubinowy pl brunatno-kwa śne grunty orne klasy VI 7Bk piaski słabo gliniaste kompleks żytnio-łubinowy ps. pl

Grunty orne użytki zielone : 182,0 ha klasy II - 24,0 IIIa - 83,0 IIIb - 75,0 IVa - 74,0 IVb - 66,0 V -115,8 VI - 93, Razem - 530,8 ha

Grunty wsi Brze źce

Typy i podtypy gleb Kompleksy gleb ornych i użytkówSymbole wg Gatunki gleb zielonych mapy glebowo - rolniczej

mady brunatne grunty orne klasy II, kompleks 1F gliny lekkie pylaste pszenny bardzo dobry s mady brunatne grunty orne klasy IIIa, 2F piaski dorodne kompleks pszenny dobry s mady brunatne grunty orne klasy IVa, 8F bc gliny ci ęż kie ci ęż kie kompleks pszenny dobry mady brunatne grunty orne klasy IVa, 2F gliny ci ęż kie pylaste kompleks zbo żowo pastewny bc : pl brunatno-kwa śne grunty orne klasy V, kompleks 6BK ps: pl piaski słabo pylaste żytni słaby mady brunatne grunty orne klasy IVa, 5F s:pl piaski lu źne średnie kompleks żytni, żytnio- ziemniaczany dobry Grunty orne klasy użytki zielone: 50,0 ha II - 20,0 IIIa - 56,9 IIIb - 10,9 IVa - 5,0 V - 43,0 VI - 23,0 Razem 203,8 ha

- 63 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 67

Grunty wsi Stare Ko źle

Typy i podtypy gleb Kompleksy gleb ornych i Symbole wg Gatunki gleb użytków zielonych mapy glebowo rolniczej

mady brunatne grunty orne klasy II, kompleks 1F glina lekka pylasta pszenny bardzo dobry

mady brunatne grunty orne klasy IIIa, 2F iły zalegaj ące na piasku zwykłym

mady brunatne grunty orne klasy IVb kompleks 5F piaski gliniaste lekkie żytni ( żytnio-ziemniaczany)

brunatno-kwa śne grunty orne klasy V kompleks 6Bk piaski słabo gliniaste żytni ( żytnio-ziemniaczany)

brunatno-kwa śne grunty orne klasy VI kompleks 7Bk piaski lu źne żytni najsłabszy (żytnio- ziemniaczany) pl

pseudobielicowe grunty orne klasy VI kompleks 9A piaski lu źne zbo żowo-pastewny ps : pl

mady brunatne grunty orne klasy IVa kompleks 8F gliny lekkie zbo żowo -pastewny mocny Mady grunty orne klasy IVa kompleks 8F iły pylaste zbo żowo-pastewny

Grunty orne użytki zielone : klasy: 128,2 ha II - 5,0 IIIa - –5,0 IIIb -35,9 IVa -35,0 IVb - –0,9 V -31,0 VI - 63,0 Razem 225,8 ha

- 64 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 68

Grunty wsi Stara Ku źnia

Typy i podtypy gleb Kompleksy gleb ornych i Symbole wg Gatunki gleb użytków zielonych mapy glebowo- rolniczej

mady brunatne użytki zielone klasy V, 3zF ps. pl piaski słabo gliniaste kompleks słaby

brunatne grunty orne klasy VI, 7B ps. pl piaski lu źne kompleks żytni najsłabszy

użytki zielone 14,0 ha Grunty orne klasy: V - 1,9 VI -63,0 Razem 64,9 ha

- 65 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 69

Grunty wsi Grabówka

Typy i podtypy gleb Kompleksy gleb ornych i Symbole wg Gatunki gleb użytków zielonych mapy glebowo- rolniczej

mady brunatne grunty orne klasy V, 6F piaski gliniaste kompleks żytni słaby pgl. ps : . pl

mady brunatne grunty orne klasy VI, 7F piaski słabe gliniaste kompleks żytnio łubinowy ps.pl

brunatno-kwa śne grunty orne klasy VI, 7BK piaski słabo gliniaste kompleks żytnio łubinowy ps.pl

mady brunatne grunty orne klasy RZ-VI, R - N F piaski lu źne kompleks R-N rolniczo ps.pl nieprzydatny

użytki zielone: Grunty orne 7,1 ha klasy : V - 3,4 VI -39,6 Razem 43,0 ha

- 66 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 70

Grunty wsi Ortowice

Typy i podtypy Kompleksy gleb ornych Symbole Gatunki gleb gleb i u żytków zielonych wg mapy glebowo- rolniczej mady grunty orne klasy IVb 6P gliny lekkie pylaste kompleks żytni słaby glp. pl

mady brunatne grunty orne klasy kompleks 7Fb piaski żytni najsłabszy pl

Grunty orne użytki zielone klasy: 15,0 ha IVb - 1,3 V - 24,0 VI - 46,0 Razem 71,3 ha

- 67 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 71 Grunty wsi Kotlarnia

Typy i podtypy gleb Kompleksy gleb ornych i Symbole Gatunki gleb użytków zielonych wg mapy glebowo- rolniczej mady brunatne grunty orne klasy IVb, 6F piaski słabo gliniaste kompleks żytni (żytnio- pgl. ps : pl ziemniaczany)

mady brunatne grunty orne klasy IVb, 5F gl.ps gliny lekkie piaski kompleks żytnio- słabo gliniaste ziemniaczany

mady użytki zielone klasy VI, 3zF ps rl piaski słabo kompleks bardzo słaby gliniaste piaski lu źne

Grunty orne u żytki zielone 11,6 ha klasy: IV b - 5,5 V - 8,0 VI - 3,0 Razem - 16. 16,5 ha

Grunty wsi Goszyce

Typy i podtypy gleb Kompleksy gleb ornych i Symbole Gatunki gleb użytków zielonych wg mapy glebowo- rolniczej mady brunatne grunty orne klasy IVa, 5F gliny lekkie piaski kompleks żytni dobry glp . pl. lu źne

mady brunatne grunty orne klasy V, kompleks 6F piaski słabo gliniaste żytni słaby ps:pl

mady brunatne użytki zielone klasy V, 3zF piaski lu źne kompleks słaby pl

- 68 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 72

Grunty wsi Lubieszów

Typy i podtypy gleb Kompleksy gleb ornych i Symbole wg Gatunki gleb użytków zielonych mapy glebowo- rolniczej mady grunty orne klasy IIIa, 2F c:pgl gliny ci ęż kie pylaste kompleks pszenny dobry

mady grunty orne klasy IIIa, 2F c gliny ci ęż kie kompleks pszenny dobry

mady brunatne grunty orne klasy III kompleks 3F piaski słabo gliniaste pszenny wadliwy c: ps

mady grunty orne klasy IVb 8F bc gliny ci ęż kie kompleks zbo żowo-pastewny

brunatno- grunty orne klasy V kompleks 7Bk ps.pl iły pylaste wyługowane żytnio-łubinowy

mady użytki zielone klasy III kompleks 2zF c gliny ci ęż kie pszenny dobry

mady glejowe użytki zielone klasy VI kompleks 3zFG bc iły pylaste pszenny wadliwy

Grunty orne użytki zielone klasy: 81,9 ha IIIa - 18,1 IIIb - 26,9 IVa - 22,3 IVb - 18,8 V - 9,2 VI - 61,6 Razem: 156,9 ha

- 69 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 73 Grunty wsi Dziergowice

Typy i podtypy gleb Kompleksy gleb ornych i Symbole wg Gatunki gleb użytków zielonych mapy glebowo- rolniczej mady brunatne grunty orne klasy II kompleks 1F bc gliny ci ęż kie pszenny bardzo dobry

mady brunatne użytki zielone klasy III 2sF bc gliny ci ęż kie kompleks średni

mady brunatne grunty orne klasy III b 2F bc gliny ci ęż kie kompleks pszenny dobry

mady brunatne grunty orne klasy IVa 8F bc gliny ci ęż kie kompleks zbo żowo- pastewny

murszowate grunty orne klasy V 9m. ps.pl piaski słabo gliniaste kompleks zbo żowo- pastewny słaby

bielicowe grunty orne klasy V 6A ps.pl piaski słabo gliniaste kompleks żytni słaby

brunatno-kwa śne grunty orne klasy VI 7Bk ps.pl piaski lu źne kompleks żytnio-łubinowy

Grunty orne użytki zielone : klasy : 203,0 ha II - 15,5 IIIa - 52,0 IIIb - 41,0 IVa - 59,0 IVb - 13,0 V - 98,0 VI -146,0 Razem 424,5 ha

- 70 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 74 Grunty wsi Solarnia

Typy i podtypy gleb Kompleksy gleb ornych Symbole Gatunki gleb i u żytków zielonych wg mapy glebowo- rolniczej bagienny podtyp grunty orne klasy V kompleks 9Mp piaski lu źne murszowaty pastewno-zbo żowy słaby pl

pseudobielicowy grunty orne klasy VI A7 piaski lu źne kompleks żytnio-łubinowy pl

bagienny grunty zielone klasy V 3zE podtyp mułowo- słabe mt:pl ----- torfowy

bagienny użytki zielone klasy V 3zNP podtyp mułowo- słabe pl ----- torfowy

Grunty orne użytki zielone: klasy: 81,0 ha V - 23,9 VI - 37,8 ______Razem 61,7

- 71 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 75

ROZDZIAŁ V

WARUNKI DEMOGRAFICZNE

- 72 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 76 1. Analiza demograficzna

Analiza demograficzna rozwoju gminy Bierawa stanowi podstaw ę budowy koncepcji zagospodarowania przestrzennego. Obszar gminy Bierawa o powierzchni 119 km 2 zamieszkuje 8318 osób ( wg stanu na 31.12.1999 roku ), co stanowi % populacji woj. opolskiego. Na przestrzeni lat 1975 - 1999 wyst ąpił spadek liczby mieszka ńców gminy. W stosunku do stanu ludno ści z 31.12.1975 roku ludno ść gminy zmniejszyła si ę o 1788 osób tj. 21,49%. Analiza rozwoju demograficznego gminy w latach 1975 - 1988 notuje du ży spadek zaludnienia (o 835 osób - tj. 9% ) zwi ązany głównie z masowymi wyjazdami całych rodzin do Republiki Federalnej Niemiec na pobyt stały. W latach 1988 - 1994 odnotowano nast ępny du ży spadek liczby mieszka ńców o 629 osób, a wpływ na to miała głównie równie ż emigracja ludno ści za granic ę. Procesy demograficzne do tej pory maj ą charakter spadkowy. Zmiany liczby ludno ści gminy Bierawa w latach 1975 - 1988 oraz 1995 -1999 przedstawione zostały na zał ączniku graficznym.

Ludno ść gminy Bierawa w latach 1975 - 1988

10500

10000

9500

9000

8500

8000 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988

LICZBA MIESZKA ŃCÓW

- 73 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 77

Ludno ść gminy Bierawa w ostatnich pi ęciu latach 1995 - 1999

1995 1996 1997 1998 1999

LICZBA MIESZKA ŃCÓW

- 74 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 78 LICZBA LUDNO ŚCI W POSZCZEGÓLNYCH SOŁECTWACH GMINY BIERAWA W LATACH 1995 - 1999

GOSZYCE BIERAWA

152 1540 1520 150 1500 148 1480 146

1460 144 1440 142 1420 140 1995 1996 1997 1998 1999 1995 1996 1997 1998 1999

BRZE ŹCE DZIERGOWICE

720 1900 1890 700 1880 680 1870 1860 660 1850 1840 640 1830 620 1820

1995 1996 1997 1998 1999 1995 1996 1997 1998 1999

GRABÓWKA KORZONEK

220 360 215 340 210 320

205 300 200 280 195 260 1995 1996 1997 1998 1999 1995 1996 1997 1998 1999

- 75 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 79

KOTLARNIA STARA KU ŹNIA

900 690 850 680

800 670 660 750 650 700 640

1995 1996 1997 1998 1999 1995 1996 1997 1998 1999

LUBIESZÓW SOLARNIA

565 600 560 595 555 590 540 585 545 580 540 575

1995 1996 1997 1998 1999 1995 1996 1997 1998 1999

ORTOWICE STARE KO ŹLE

920 310 900 308 880 306 304 860 302 840 300 820 298 800 1995 1996 1997 1998 1999 780 1995 1996 1997 1998 1999

- 76 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 80 2. Gęsto ść zaludnienia . Według stanu na dzie ń 31.12.1999r. na 1 km 2 powierzchni ogólnej w gminie Bierawa przypadało 70 mieszka ńców. Na przestrzeni lat 1975 - 1999 wska źnik gęsto ści zaludnienia był zró żnicowany i kształtował si ę od 74 do 85 osób/l km 2 powierzchni ogólnej gminy. Dla porównania średni wska źnik g ęsto ści zaludnienia woj. opolskiego w 1999 roku wynosił 111 osób/l km 2. Decyduj ący wpływ na wska źnik zaludnienia ma powierzchnia lasów. W gminie Bierawa lasy stanowi ą 63% powierzchni ogólnej. Wył ączaj ąc powierzchni ę lasów, wska źnik g ęsto ści zaludnienia terenów poza le śnych wynosi 111 osób/1 km , a na terenach wiejskich woj. opolskiego 82,7 osób/1 km . W latach 1995 - 1999 w śród 12 wsi gminy żadna nie wykazała wzrostu liczby ludno ści, natomiast liczba ta zmniejszyła si ę o 334 osoby, co stanowi 4% ogółem liczby mieszka ńców gminy.

3. Struktura wieku ludno ści . Społeczno ść gminy Bierawa charakteryzuje si ę niskim odsetkiem ludno ści w grupie przedprodukcyjnej ( 0 - 1 7 lat), stan na dzień 31.12.1999r. wynosił 1706 osób co stanowi 20% ogółem ludno ści gminy. Natomiast liczba ludno ści w wieku produkcyjnym na dzie ń 31.12.1999r. kształtowała si ę na poziomie 5388 osób, co stanowi 65% ogółem ludno ści. W tym samym okresie liczebno ść grupy poprodukcyjnej wynosiła 1200 osób, co stanowi 14% ogółem ludno ści.

4. Struktura ludno ści wg płci. Wska źnik feminizacji ludno ści (tj. liczba kobiet przypadaj ąca na 100 męż czyzn) w latach 1975 - 1999 w gminie Bierawa był zró żnicowany i kształtował si ę od 94 do 105. W ostatnich 5 latach tj. od roku 1995 - 1999 odnotowuje si ę zrównowa żona struktura ludno ści gminy Bierawa: na 100 męż czyzn przypada 105 kobiet. Nale ży podkre śli ć, że dla stosunków demograficznych w Polsce, w tym równie ż dla województwa opolskiego i wsi opolskiej charakterystyczna jest przewaga liczebna kobiet nad m ęż czyznami. Tabela Struktura wieku ludno ści gminy Bierawa 1997 - –999

Wiek 0-6 7-15 16- 19 20-65 20-60 pow.65 pow.60 Razem

Ple ć M K M K M K M K M K M K M + K 1997 281 304 670 638 263 268 2636 2289 312 810 4162 4309 8471

1998 267 300 637 606 258 283 2591 2251 340 835 4093 4275 8368

1999 250 290 595 571 262 293 2592 2241 347 853 4046 4248 8294

- 77 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 81 Struktura wieku ludno ści gminy Bierawa

14% 21%

ludno ść w wieku przed produkcyjnym 21%

ludno ść w wieku produkcyjnym 65%

ludno ść w wieku poprodukcyjnym 14%

65%

5. Charakterystyka procesów demograficznych . W latach 1995 - 1999 przyrost rzeczywisty liczby ludno ści był ujemny i wyniósł 311 osób, ale tempo niekorzystnych procesów zostało nieznacznie spowolnione. Niekorzystne zmiany liczby ludno ści wynikaj ą z ujemnego przyrostu naturalnego oraz wysokiego poziomu emigracji zewn ętrznych.

Tabela Ruch naturalny i w ędrówkowy ludno ści gminy Bierawa w latach 1995 - 1999 Lata Liczba Przyrost Przyrost Urodzenia Zgony Imigracja Emigracja Saldo ludno ści rzeczywisty naturalny 1995 8642 + 1 80 79 + 58 -48 + 6

1996 8695 + 53 + 2 78 76 + 64 -48 + 16

1997 8561 -134 -7 85 78 + 69 -37 + 32

1998 8522 -39 + 13 76 63 + 74 -177 -103

1999 8318 -204 -31 60 91 + 123 -64 + 41

Ogółem - -324 -22 + 379 -387 + 374 -388 -8

- 78 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 82 Regres demograficzny gminy ( dalsze zmniejszanie się liczby ludno ści ) wynika głównie z utrzymuj ącego si ę du żego odpływu emigracyjnego za granic ę oraz jego negatywnych skutków w ruchu naturalnym.

Tabela Emigracje zagraniczne ludno ści gminy Bierawa w latach 1995 - 1999 Rok 1995 1996 1997 1998 1999

Liczba osób 48 48 37 177 64

źródło: roczniki statystyczne WUS w Opolu.

Według raportu gminy, Bierawa została pod koniec lat 70-tych dotkni ęta fal ą wyjazdów do Europy Zachodniej. Wyje żdżano całymi rodzinami, ale przede wszystkim wyje żdżała młodzie ż, która widziała w tym szans ę na szybkie dorobienie si ę i podniesienie statusu materialnego. Mo żna przyj ąć , że ok. 30% ludno ści naszej gminy przebywa za granic ą. W latach 1977-1998 wyjechało 3415 osób, z tego 1429 nie dokonało wymeldowania z gminy Bierawa. Stanowi to ok. 7% liczby ludno ści. Niezale żnie od emigracji stałej na terenie gminy Bierawa wyst ępuje zjawisko emigracji czasowej. Wi ąż e si ę to z prac ą poza granicami kraju, głównie osób z wykształceniem średnim i zasadniczym zawodowym. Czasowe migracje nale ży uzna ć za czynnik wpływaj ący pozytywnie na kształtowanie si ę sytuacji w zakresie ograniczenia bezrobocia na lokalnym rynku pracy.

Ruch naturalny i w ędrówkowy ludno ści gminy Bierawa w latach 1995 - 1999

100 80 60 40 LICZB A URODZE Ń 20 0 1995 1996 1997 1998 1999

100

80

60 LICZBA ZGONÓW 40

20

0

1996 1996 1997 1998 1999

- 79 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 83 140 120 100 80 IMIGRACJA 60 40 20 0 1995 1996 1997 1998 1999

200

150

100 EMIGRACJA

50

0 199S 1996 1997 1998 1999

6. Źródła utrzymania, aktywno ść zawodowa i poziom wykształcenia ludno ści. Ludno ść gminy Bierawa utrzymuje si ę głównie ze źródeł pozarolniczych. Wg ostatnich danych pochodz ących ze spisu powszechnego z 1988 roku ludno ść ta stanowiła 9,09% ogółem mieszka ńców gminy. W tym samym czasie na terenie gminy Bierawa liczba zawodowo czynnych stanowiła 5495, co stanowi 64% ogółem ludno ści gminy. Poziom wykształcenia ludno ści gminy w 1988 wg ostatnich danych pochodz ących ze spisu powszechnego wykazywał tendencje do wzrostu w stosunku do danych z 1978r. Dominuj ącym wykształceniem ludno ści jest wykształcenie podstawowe. Dokładne dane przedstawia poni ższa tabela.

Ludno ść w wieku 15 lat i wi ęcej z wykształceniem : Liczba osób Wy ższym 103 Średnim 999 Zasadniczym zawodowym 253 Podstawowym 3330 Pozostali ucz ący si ę 23 Nieustalony poziom wykształcenia 15 Ogółem 7095

- 80 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 84

7. Bezrobocie. Negatywnym zjawiskiem w gminie Bierawa jest wzrost liczby bezrobotnych wiatach 1995 -1999. Lata Kobiety Męż czy źni Ogółem 1999 198 278 1998 150 201 1997 137 172 1996 175 239 1995 182 252

Źródła utrzymania : rolnicze 781 osób pozarolnicze 8586 osób

Jak wynika z powy ższych danych bezrobotni w gminie to głównie kobiety w przedziale wieku 18-44 lat, posiadaj ące wykształcenie niepełne podstawowe lub zasadnicze, a tak że średnie policealne.

8. Wnioski .

Wy żej opisane procesy demograficzne pozwalaj ą postawi ć tez ę, że zmiany w ogólnej liczbie ludno ści gminy i jej strukturze wiekowej maj ą charakter spadkowy. Sytuacja ta w konsekwencji musi wpływa ć na elastyczn ą polityk ę w zakresie kształcenia jak i zatrudnienia ludno ści. Do 2010 roku niew ątpliwie nast ąpi dalszy spadek liczby ludno ści gminy, warunkowany dotychczasowym niskim przyrostem naturalnym i wysokim poziomem migracji. Zgodnie z „Prognoz ą demograficzn ą do 2010 roku w przekroju miast i gmin” Instytutu Śląskiego w Opolu, w okresie do 2010 roku zaludnienie gminy ulegnie dalszemu spadkowi do około 6% - z 8318 osób w 1999 roku, do poziomu 7818 osób w 2010 roku.

- 81 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 85

ROZDZIAŁ VI

JAKO ŚĆ ŻYCIA MIESZKA ŃCÓW

- 82 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 86

1. Budownictwo mieszkaniowe.

Łączne zasoby mieszkaniowe gminy Bierawa w/g uzyskanych danych z Urz ędu Gminy dla poszczególnych sołectw przedstawia tabela.

Stan na 31.12.1999r. Lp. Miejscowo ści Liczba ludno ści Liczba budynków mieszkalnych 1 Bierawa 1456 397 2 Brze źce 655 164 3 Dziergowice 1849 481 4 Goszyce 148 41 5 Grabówka 204 59 6 Korzonek 279 12 7 Kotlarnia 780 37 8 Lubieszów 554 170 9 Ortowice 308 96 10 Stara Ku źnia 653 170 11 Stare Ko źle 825 240 12 Solarnia 586 172 Ogółem 8318 2039

Zmiany zasobów mieszkaniowych na analizowanym obszarze na przestrzeni ostatnich pi ęciu lat przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco : Tabela Zmiany w zasobach mieszkaniowych gminy Bierawa w latach 1995 - 1999

Wska źnik 1995 1996 1997 19 98 1999

Ilo ść mieszka ń 2463 2464 2465 2468 2466

Ilo ść izb 11148 11157 11167 11188 11179

Pow. u żytkowa 260400 211200 211400 212100 212100 mieszka ń

Liczba mieszka ń oraz liczba izb w gminie od roku 1955 - 1999 ustabilizowała si ę, wahania liczbowe s ą minimalne. Zmiany standardów zamieszkania na terenie gminy Bierawa kształtowały si ę nast ępuj ąco:

- 83 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 87 Zmiany warunków mieszkaniowych w gminie Bierawa w latach 1995 - 1999 wska źnik 1995 1996 1997 1998 1999 3.74 3.63 3.58 3.56 3.56 liczba osób w mieszkaniu 3.78 4.53 4.53 4.53 4.53 liczba izb w mieszkaniu 105.72 85.71 85.76 85.90 86.00 powierzchnia u żytkowa mieszkania 26.90 23.60 23.90 24.10 24.0 powierzchnia u żytkowa na jednego mieszka ńca

Warunki mieszkaniowe w gminie od roku 1974 do chwili obecnej ulegaj ą stałej poprawie. Wynika to ze spadku liczby ludno ści. W porównaniu ze średnimi wska źnikami dla województwa opolskiego wska źniki obrazuj ące poziom zamieszkiwania w gminie Bierawa s ą korzystne i przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco:

Wska źnik Województwo opolskie Gmina Bierawa

Liczba osób / mieszkanie 3.35 3.56 Liczba izb / mieszkanie 3.87 4.53 Pow. u żytkowa / osob ę (m 2) 21.1 24.2 Średnia pow. u żytkowa / 70 85.9 mieszkanie Rozkład przestrzenny standardów zamieszkiwania terenu jest zró żnicowana. Oceniaj ąc w/w wska źniki dla poszczególnych wsi gminy mo żna stwierdzi ć, że najlepsze warunki mieszkaniowe wyra żone stosowanymi wska źnikami maj ą mieszka ńcy sołectwa Bierawa, Dziergowice, Kotlarnia i Brze źce. Na terenie gminy Bierawa stara zabudowa mieszkaniowa zrealizowana przed 1944 rokiem stanowi około 46% ogólnej liczby budynków mieszkalnych i wynosi około 938.

1.1 Ruch budowlany . Analiz ą obj ęto wydane pozwolenia na budow ę lub modernizacj ę i rozbudow ę budynków mieszkalnych. W latach 1995 - 1999 na terenie gminy Bierawa wydano ogółem 204 pozwole ń na budow ę wszystkich inwestycji, w tym 153 pozwole ń dotyczyło modernizacji oraz rozbudowy istniej ącej zabudowy mieszkaniowej. Najbardziej dynamicznie rozwijaj ą si ę nast ępuj ące sołectwa: Bierawa, Dziergowice, Brze źce, Stara Ku źnia oraz Stare Ko źle. Ilo ść wydanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w latach 1995 - 2000 (stan na 30.05.2000r.)

Lp. Miejscowo ść 1995r. 1996r. 1997r. 1998r. 1999r. 2000r. Razem l. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 1 Bierawa - - - 4 4 - 8 a 6 5 4 7 9 34 b - 84 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 88 2 Brze źce - 1 1 5 - 10 a 8 3 - - 2 - 13 b 3 Stare Ko źle - - 1 3 1 - 5 a 5 5 2 3 3 1 19 b 4 Lubieszów 1 - - - - - 1 a 1 - 1 1 1 1 5 b 5 Dziergowice 2 2 1 3 4 4 13 a 8 7 3 8 3 3 46 b 6 Solarnia - - 1 2 - - 3 a 2 2 2 1 2 - 9 b 7 Goszyce 1 - - 1 1 2 5 a - 1 - - 3 - 4 b 8 Stara Ku źnia 1 1 2 1 2 2 9 a 2 4 3 1 - 13 b 9 Grabówka ------a - 2 1 1 - - 4 b 10 Kotlarnia 1 1 1 2 1 - 6 a - - 1 1 - - 2 b 11 Ortowice - - - - 1 - 1 a - - - 3 1 - 4 b 12 Ogółem 38 24 31 45 50 16 204 a - nowe inwestycje b - uzupełnienia zabudowy

1.2. Potrzeby mieszkaniowe. Potrzeby mieszkaniowe gminy Bierawa do 2010 roku s ą niewielkie, a wynika ć będą głównie z wymiany starej zabudowy na now ą oraz przekształce ń funkcjonalnych istniej ących budynków mieszkalnych. Prognozowany spadek liczby ludno ści z 8318 osób w roku 1999 do 7818 w roku 2010 ( 6 % ) wpłynie na dalsz ą popraw ę standardów mieszkaniowych na terenie gminy. Przeci ętna liczba osób w gospodarstwie domowym obecnie wynosi około 3,5 osoby. Prognoza potrzeb mieszkaniowych wskazuje, że na terenie całej gminy zwi ększa si ę ilo ść modernizacji i remontów istniej ących budynków mieszkalnych. Przewiduje si ę równie ż realizacj ę głównie jednorodzinnej zabudowy mieszkaniowej. Dotychczasowe preferencje mieszka ńców wskazuj ą na potrzeb ę wyznaczenia nowych terenów mieszkaniowych poza terenami zalewowymi. W zwi ązku z powy ższym „Studium" ustala nowe tereny mieszkaniowe dla zaspokojenia potrzeb mieszka ńców gminy i z poza gminy. Ustalone tereny posiadaj ą łatwy dost ęp do komunikacji i infrastruktury technicznej. Tereny wyznaczone pod nowa zabudow ę mieszkaniow ą obejmuj ą sołectwa: Bierawa, Stare Ko źle, Lubieszów, Dziergowice i Solarni ę.

2. Usługi Gmina Bierawa jest wyposa żona w usługi na poziomie średnim. Lokalnym ośrodkiem administracyjno-usługowym jest wie ś Bierawa, która posiada szeroki wachlarz usług podstawowych dla ludno ści. Pomocniczymi o środkami usługowymi są sołectwa Dziergowice i Kotlarnia, wyposa żone w rozszerzony zakres usług o charakterze podstawowym. - 85 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 89

2.1 Obsługa ludno ści w zakresie usług finansowanych z bud żetu gminy. 2.1.1 .Przedszkola. Przedszkola s ą elementem wyposa żenia terenów zabudowy mieszkaniowej. Na terenie gminy funkcjonuje 7 przedszkoli publicznych finansowanych z bud żetu gminy. W roku 1999 dysponowały one ł ącznie 448 miejscami; do 12 oddziałów ucz ęszczało 248 dzieci. Stan techniczny obiektów przedszkolnych jest zadowalaj ący, oprócz znajduj ącego si ę w Dziergowicach przy ul. Raciborskiej, przewidzianego do likwidacji z dniem 01.09.2000 roku. Wykaz placówek przedszkolnych gminy Bierawa - stan na rok 1999

Lp Adres poszczególnych Pow. Liczba Zatru - Stan Stopie ń obiektów dnie nie działki w ha Oddziałów Miejsc Dzieci techniczny wykorzystania w% 1. 2. 3. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 1. ul. D ąbrowy 4 0,44 3 100 76 11 Dobry 76 47-240 Bierawa

2. ul. Rybna 0,57 1 50 18 5 Średni 36 Brze źce 47-223 K ędzierzyn-Ko źle

3. ul. Braci Wolnych 0,35 2 48 38 7 Średni 79 Stare Ko źle 47 -223 K ędzierzyn -Ko źle 4. ul. Klasztorna 2 0,66 2 100 42 8 Dobry 42 47-224 Dziergowice

5. Osiedle Kotlarnia 47-246 0,10 2 100 42 8 Dobry 42 Kotlarnia

6. ul. Bierawska 0,10 1 25 23 2 Zły 92 47-244 Dziergowice

7. ul. Raciborska 1 25 11 2 Do 44 47-244 Dziergowice likwidacji 01.09.2000 8. Ogółem - 12 448 250 43 - -

Ogólny stopie ń wykorzystania miejsc w placówkach przedszkolnych w skali gminy jest niedostateczny. Wska źnik ucz ęszczalno ści dzieci do przedszkola kształtuje si ę na poziomie około 56% na terenie całej gminy. W najmniejszym stopniu wykorzystane s ą przedszkola w Brze źcach (36%), Dziergowicach (42%) i w Kotłami (42%). Na jeden oddział przedszkolny przypada w gminie około 20,8 dzieci, co jest równe wska źnikowi obliczonemu dla gmin wiejskich województwa opolskiego. Na jednego wychowawc ę przypada 5,8 dzieci ( średnio w woj. opolskim dla gmin wiejskich 13,3). Stwierdza si ę, że poziom wyposa żenia gminy w przedszkola oraz poziom świadczonych usług jest zadowalaj ący. Liczba dzieci w grupie wiekowej przedszkolnej ( 3-6 lat) od pocz ątku lat dziewi ęć dziesi ątych wykazuje tendencj ę spadkow ą. Prognoza na rok 2010 wskazuje utrzymanie liczebno ści dzieci na poziomie 460. Oznacza to, że przy zało żeniu 95%-wej ucz ęszczalno ści do przedszkoli dzieci w grupie wiekowej 3-6 lat, stan liczbowy i wyposa żenie istniej ących przedszkoli jest wystarczaj ący.

- 86 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 90 2.1.2. Szkoły podstawowe i gimnazjalne. Na terenie gminy Bierawa w roku 1998/99 funkcjonowało 7 szkół podstawowych finansowanych z bud żetu gminy. Pi ęć z nich prowadziło nauczanie w pełnym zakresie od I do VIII klasy, a tylko dwie od I do V. Szkoły podstawowe dysponowały 50 pomieszczeniami do nauki. Posiadały 46 oddziałów, do których ucz ęszczało 826 dzieci w grupie wiekowej 7-14 lat. Ponadto dzieci z sołectwa Goszyce ucz ęszczały do Szkoły Podstawowej w Sierakowicach (gmina So śnicowice) oraz z sołectwa Brze źce do Szkoły Podstawowej w K ędzierzynie. Tabela Szkoły podstawowe i gimnazja Lp. Adres Liczba Liczba Sala Zatrudni e- Stan poszczególnych uczniów pomieszcz oddział uczniów Klasy Gimnasty nie Techni - obiektów na jedn. eń do ów - czna w osobach czny pom. do nauki (tak lub nauki nie) 1. 2 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 1 ul. Ko ścielna 2 25 4 4 101 Gimna- Tak 11 Średni 47-240 Bierawa zjum 2 ul. Ko ścielna 2 20 8 7 160 I-VIII Tak 29 Średni 47-240 Bierawa 3 ul. Wieczorka 17 8 9 141 I-VIII Nie 18 Dobry Stara Ku źnia 47-246 Kotlamia 4 ul. Szkolna 5 9 9 7 78 I-VIII Nie 16 Dobry Stare Ko źle 47-223 K ędzierzyn 5 ul. Kozielska 6 21 10 9 209 I-VIII Tak 23 Dobry 47 -244 Dziergowice 6 ul. Sław ęcicka 6 11 5 5 56 I-V Nie 9 Dobry filia w Kotlarni 47-246 Kotlarnia 7 ul. Raciborska 13 6 5 81 Nie 19 Dobry dwuj ęzyczna w Solarni 47-244 Dziergowice

Razem 50 46 826 125

Od pocz ątku lat dziewi ęć dziesi ątych liczba dzieci w grupie wiekowej 7-14 lat wykazuje tendencj ę spadkow ą. W roku 1994 liczba ta wynosiła 1487 uczniów, a w 1999r. ju ż tylko 1102. Liczby te wykazuj ą ró żnic ę 385 uczniów. Do szkół na badanym obszarze ucz ęszczało 80-85% dzieci tej grupy wiekowej. Ogólny standard zaspokajania potrzeb mieszka ńców w zakresie szkolnictwa podstawowego, wyra żony liczb ą uczniów na jedno pomieszczenie do nauczania, kształtuje si ę średnio na poziomie 16,52 uczniów. W poszczególnych szkołach wska źnik ten kształtuje si ę nast ępuj ąco: • Bierawa 20,0 uczniów/jedno pomieszczenie do nauki • Stara Ku źnia 17,6 ucz./j.p.d.n. • Dziergowice 21,0 ucz./j.p.d.n. • Kotlarnia 11,0 ucz./j.p.d.n. • Solarnia 13,0 ucz./j.p.d.n. Zgodnie z prognozowan ą struktur ą wieku ludno ści, udział dzieci w grupie wiekowej 7-14 lat b ędzie si ę zmniejszał i w 2010 roku osi ągnie poziom około 1036 dzieci. - 87 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 91 Zakładaj ąc utrzymanie dotychczasowego wska źnika ucz ęszczalno ści tj. 16,52 w szkołach na terenie gminy na poziomie max. 85%, szkoły podstawowe i gimnazjalne b ędą musiały zapewni ć wska źnik 18 uczniów/ pomieszczenie do nauki. Stan wyposa żenia w/w szkół jest zadowalaj ący, a jedynym mankamentem jest brak sal gimnastycznych w pi ęciu szkołach podstawowych.

2.1.3. Kultura. Na terenie gminy Bierawa działalno ść kulturalna jest finansowana z bud żetu gminy, która prowadzi Gminne Centrum Kultury i Rekreacji. W skład Gminnego Centrum Kultury i Rekreacji wchodz ą: - Dom Kultury w Bierawie oraz jego filie w Starej Kuźni, Dziergowicach - Biblioteki w Bierawie, Dziergowicach, Starej Ku źni, Kotlarni i Starym Ko źlu Kluby w Korzonku i Brze źnach. Biblioteki i filie biblioteczne Nazwa obiektu Adres Pow. u żytkowa Ilo ść tomów w m 2 Gminna Biblioteka 47-240 Bierawa ul. 77 12679 Publiczna w Bierawie Ko ścielna Filia biblioteczna w 47-246 Stara Ku źnia ul. 40 8651 Starej Ku źni Brzozowa 33 Filia biblioteczna w 47-246 Kotlarnia ul. 20 3965 Kotlarni Gliwicka 30 Filia biblioteczna w 47-244 Dziergowice ul. 55 6095 Dziergowicach Dworcowa 5 Filia biblioteczna w 47-223 Stare Ko źle ul. 32 4111 Starym Ko źlu Wolno ści 27 Ogółem 224 35501

2.1.4. Usługi w zakresie ochrony zdrowia. W zakresie podstawowym ochrony zdrowia 8318 mieszkańców gminy obsługiwanych jest przez trzy o środki zdrowia znajduj ące si ę w Bierawie, Dziergowicach i Kotłami.

Charakterystyka obiektów o środków zdrowia Stan na 30. 12.1999r.

Lp. Rodzaj urz ądze ń Adres Powierzchnia Powierzchni Liczba Liczba Stan terenu a użytkowa gabinetów gabinetów techniczny w ha w m2 lekarskich pozostałych

1. Gminny Ośrodek Bierawa 0;37 770 3 1 Średni Zdrowia 2. Wiejski Ośrodek Dziergowice 0,22 82 2 1 Średni Zdrowia 3. Wiejski Ośrodek Kotlarnia - 127 2 2 Średni Zdrowia Ogółem 0,59 979 7 4

- 88 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 92 Gmina Bierawa dysponuje obecnie 4 etatami lekarskimi, w tym tylko 1 etatem stomatologicznym oraz 2 piel ęgniarkami. Na 10000 mieszka ńców gminy przypada 3, 6 lekarza (przy ś redniej wojewódzkiej wynosz ą cej w 1998r.17,2 lek./l0000 mieszk.) oraz 2,4 piel ęgniarek na 10000 mieszka ńców (przy średniej wojewódzkiej 49,4 piel./10000mieszk). Na terenie gminy na jednego lekarza przypada 2772 osób. Uwzgl ędniaj ąc procesy starzenia si ę i pogarszanie stanu zdrowotnego społecze ństwa gminy zakłada si ę do 2010 r. liczb ę 2000 osób na jednego lekarza. Wskazane jest zatrudnienie drugiego stomatologa z uwzgl ędnieniem leczenia profilaktycznego w przedszkolach i szkołach. Obsług ę w zakresie lecznictwa szpitalnego oraz specjalistycznego zapewnia mieszka ńcom gminy znajduj ące si ę w s ąsiedztwie miasto K ędzierzyn Ko źle.

2.2. Handel, gastronomia i rzemiosło. Na analizowanym obszarze gminy działalno ść handlow ą prowadzi ogółem 41 placówek. Zapewnia to mieszka ńcom gminy średni wska źnik obsługi stacjonarnej placówki handlowej wyra żony liczb ą 4,92 przypadaj ącą na 1000 mieszka ńców gminy. Z oblicze ń wynika średnio 203 mieszka ńców na jeden sklep. Zauwa ża si ę wzrost liczby placówek handlowych we wsiach b ędących lokalnymi o środkami usługowymi jak Bierawa i Dziergowice. Zasadnicz ą zalet ą istniej ącej struktury przestrzennej wyposa żenia terenu gminy w stacjonarne placówki handlowe jest to, że znajduj ą si ę one w ka żdej wsi, a ich koncentracja wyst ępuje w Bierawie i Dziergowicach. Wg danych Urz ędu Gminy na terenie gminy Bierawa prowadzi działalno ść gospodarcz ą 14 placówek handlowych. Dominuj ą bary i mała gastronomia. Na terenie osiedla Korzonek przy ul. Gliwickiej zlokalizowana jest restauracja z du żą sal ą konsumpcyjn ą. Działalno ść gospodarcz ą na terenie gminy prowadzi 34 zakłady rzemie ślnicze.

3. System komunikacyjny. Na terenie gminy Bierawa wyst ępuj ą dwa systemy komunikacyjne: kolejowy i drogowy. Potrzeby komunikacyjne mieszka ńców gminy zaspokajane s ą obecnie przez system drogowy, pełni ący podstawow ą rol ę w powi ązaniach komunikacyjnych obszaru gminy z o środkami wy ższego rz ędu. System kolejowy pełni funkcj ę uzupełniaj ącą w powi ązaniach komunikacyjnych gminy.

3.1. Komunikacja kolejowa. Przez teren gminy przebiega linia kolejowa nr 151 relacji K ędzierzyn -Racibórz z przystankiem kolejowym w Bierawie. 3.2. System drogowy. System drogowy odgrywa najistotniejsz ą rol ę w obsłudze komunikacyjnej mieszka ńców gminy. • Drogi wojewódzkie Sie ć dróg wojewódzkich na terenie gminy Bierawa relacji północ-południe ł ączy aglomeracj ę śląsk ą z województwem opolskim. Droga nr 408 relacji Kędzierzyn -Ko źle - Gliwice w stanie obecnym jest jednojezdniowa o dwóch pasach ruchu, nawierzchni bitumicznej i szeroko ści jezdni 5,5m. Na całym swym przebiegu nie odpowiada ona parametrom stawianym drodze III klasy technicznej. Jej długo ść na odcinku Brze źce - Goszyce wynosi 15,27 km. Droga wojewódzka nr 425 relacji Bierawa - Rudy jest jednojezdniowa o dwóch pasach ruchu, nawierzchni bitumicznej i szeroko ści jezdni 5,1m. Na całym swym przebiegu przez teren gminy szczególnie przez sołectwa Lubieszów, Dziergowice i Solarni ę nie odpowiada ona parametrom drogi IV klasy technicznej. Na odcinku Bierawa - Solarnia jej długo ść wynosi 10,47 km. - 89 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 93 W zwi ązku z powy ższym konieczna jest budowa obwodnicy na odcinku drogi wojewódzkiej nr 425 w celu wyeliminowania uci ąż liwo ści tranzytowego ruchu samochodowego z obszaru zabudowanego, w sołectwach Bierawa, Dziergowice i Solarnia. W tym celu Studium wyznacza mo żliwo ści budowy obwodnicy (korekta przebiegu w Bierawie do ulicy Dworcowej, w Dziergowicach poprzez przedłu żenie istniej ącej ulicy Brzozowej do ulicy Dworcowej, w Solarni równolegle do linii PKP K ędzierzyn - Racibórz). W granicach Solarni z Ku źni ą Raciborsk ą nast ąpiłoby poł ączenie z drog ą wojewódzk ą nr 425. Przebudowa odcinka drogi 425 stanowi zadanie ponadlokalne, wnioskowane do uj ęcia w programach rz ądowych. Do zada ń lokalnych słu żą cych realizacji celów publicznych jest wymagana kontynuacja modernizacji dróg gminy i przestrzeni publicznych z rozszerzeniem zakresu robót o budow ę dróg ruchu samochodowego i ście żek oraz chodników dla pieszych. • Drogi powiatowe Są to drogi V klasy technicznej, przy czym wi ększo ść nie spełnia wymaga ń normatywu technicznego tej klasy. Drogi powiatowe odgrywaj ą istotn ą rol ę w powi ązaniach komunikacyjnych terenu gminy z układem drogowym wy ższego rz ędu i s ą nast ępuj ące: Numer drogi Trasa Długo ść na terenie gminy w km 27402 Kędzierzyn - Kotlarnia 8,363 27404 Cisek - Bierawa 2,290 27449 Korzonek - Bierawa 2,408 27450 Bierawa do drogi 408 1,722 27452 dojazd do stacji Dziergowice 0,432 27463 Kotlarnia - Tworóg Mały (przez las ) 5,500 27474 przez wie ś Brze źce 1,516 27433 Ortowice - Stara Ku źnia 2,770

• Drogi gminne (lokalne ) Na terenie gminy jest 80 odcinków dróg gminnych. S ą one uzupełnieniem kołowej komunikacji wewn ętrznej. Ułatwiaj ą poł ączenie pomi ędzy wsiami, stanowi ą równocze śnie trasy transportu płodów rolnych, ułatwiaj ą dojazd do pól uprawnych mieszka ńcom gminy.

Wykaz dróg zaliczonych do kategorii dróg gminnych na terenie gminy Bierawa. Lp. Numer drogi Nazwa drogi ( ulicy ) 1 Stara Ku źnia 2 2703001 ul. Ł ączników ul. Le śna 3 2703002 ul. Kołodzieja ul. 22 Lipca 4 2703003 ul. Ogrodowa ul. Krasickiego 5 2703004 6 2703005 2703006

- 90 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 94 Ortowice 7 2703007 ul. Polna Lubieszów 8 2703008 ul. 9 Maja 9 2703009 ul. Krótka 10 2703010 ul. Okr ęż na 11 2703011 ul. Polna 12 2703012 ul. Odrza ńska 13 2703013 ul. Le śna Brze źce 14 2703014 ul. Nowa 15 270301 5 ul. Odrza ńska 16 2703016 ul. Ko ścielna 17 2703017 ul. Ł ąkowa Stare Ko źle 18 2703018 ul. J. Melcza 19 2703019 ul. Polna 20 2703020 ul. Le śna 21 2703021 ul. Piaskowa 22 2703022 ul. M. Konopnickiej 23 2703023 ul. Przedszkolna 24 2703024 ul. Zamkni ęta 25 2703025 ul. Nowa 26 2703026 ul. Smolenia 27 2703027 ul. Leona Stolorza 28 2703028 ul. Sobieskiego 29 2703029 ul. J. Leszczyka 30 2703030 ul. Wolno ści 31 2703031 ul. Ko ścielna 32 2703032 ul. Szkolna 33 2703033 Stare Ko źle - Landzmierz So larnia 34 2703034 ul. Dolna 35 2703035 ul. Ko ściuszki 36 2703036 ul. Powsta ńców 37 2703037 ul. Jakuba 38 2703038 ul. Le śna 39 2703039 ul. Kwiatowa 40 2703040 ul. Sienkiewicza 41 2703041 ul. Raciborska 42 2703042 ul. J. Szeli Bierawa 43 2703043 ul. 3 Maja 44 2703044 ul. D ębowa 45 2703045 ul. M. Wióry 46 2703046 ul. Ser żyński 47 2703047 ul. Ko ściuszki 48 2703048 ul. Ogrodowa 49 2703049 ul. Dolna 50 2703050 ul. Le śna 51 2703051 ul. 22 Lipca

- 91 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 95

52 2703052 ul. J. Jacka 53 2703053 ul. Sobieskiego 54 2703054 ul. Polna 55 2703055 ul. Ko ścielna 56 2703056 ul. Sienkiewicza 57 2703057 ul. D ąbrowy 58 2703058 ul. Krótka 59 2703059 ul. W. Polskiego 60 2703060 ul. D ąbrowskiego 61 2703061 ul. Paderewskiego

Dziergowice 62 2703062 ulTurska 63 2703063 ul. Olszowa 64 2703064 ul. Polna 65 2703065 ul. Działkowa 66 2703066 ul. Wodna 67 2703067 ul. Le śna 68 2703068 ul. Powsta ńców Śląskich 69 2703069 ul. Graniczna 70 2703070 ul. Parkowa 71 2703071 ul. Brzozowa 72 2703072 ul. Kolejowa 73 2703073 ul. Słoneczna 74 2703074 ul. Ogrodowa 75 2703075 ul. Klasztorna 76 2703076 ul. W ąska 77 2703077 ul. Olimpijska 78 2703078 ul. Sportowa 79 2703079 ul. Sienkiewicza 80 2703080 ul. Piaskowa 81 2703081 ul. Kwiatowa 82 2703082 ul. Krótka 83 2703083 ul. Nowa 84 2703084 ul. Ko ścielna 85 2703085 ul. Droga Dziergowice - Rudy Dane uzyskane z Urz ędu Gminy Bierawa

- 92 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 96 Zestawienie obiektów komunikacji - stan na 31.12.1999r. Kategoria obiektu Drogi Mosty i wiadukty Przepusty

Wojewódzkie 29,596 km — — — — Powiatowe 25,000 km 4 szt. 5 szt. 194,4 m 60,5 m Gminne 35,000 km — — — —

Ilo ść pojazdów zarejestrowanych na terenie gminy Bierawa

Rok Sam. Motocy - autobusy Sam. Sam. Ci ągniki Ci ągniki Nacze - Przycze Przycze Moto - Osób. kle Ci ęż ar. Ci ęż ar. siodłowe rolnicze py -py -py rowe -osób. ci ęż ar. sam. rolnicze ry l. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 1996 1811 83 2 80 11 10 140 10 20 98 a 52 4 0 1 5 2 2 1 1 0 16 b

1997 1946 86 8 95 18 14 170 9 24 72 a 100 2 1 5 46 6 10 2 4 4 10 b

1998 2015 88 8 107 20 15 187 7 33 56 a 108 2 1 5 45 6 10 j> 4 6 7 b

1999 2136 93 10 121 30 20 192 23 87 57 a 133 5 1 5 42 4 10 3 6 9 7 b

a - sektor prywatny b - sektor uspołeczniony

3.3. Komunikacja wodna. Zachodni ą granic ę gminy Bierawa stanowi rzeka Odra, która jest drog ą wodn ą śródl ądow ą II klasy technicznej mi ędzynarodowej. Na terenie gminy nie ma żadnych punktów załadunkowych lub wyładunkowych. Obsługuj ąca ten szlak wodny Odra wykorzystana mo że by ć przez barki o wyposa żeniu od 500 do 600t, w zwi ązku z czym, w perspektywie przewidywana jest modernizacja koryta rzeki.

- 93 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 97 4. Systemy in żynieryjne.

4.1. System zaopatrzenia w wod ę. Aktualnie w gminie Bierawa funkcjonuj ą trzy komunalne wodoci ągi grupowe, które zaopatruj ą w wod ę wszystkie wsie gminy. S ą to: - wodoci ąg grupowy Korzonek obejmuj ący zasi ęgiem obsług ę sołectw: Bierawa, Grabówka, Korzonek, Ortowice, Stare Ko źle, Kotlarni ę i Goszyce - wodoci ąg grupowy Stare Ko źle obejmuj ący swoim zasi ęgiem obsług ę wsi Stare Ko źle i Brze źce - wodoci ąg grupowy Dziergowice obejmuj ący zasi ęgiem wsie Dziergowice i Solarni ę. Wodoci ąg grupowy Korzonek. Uj ęcie wody dla tego wodoci ągu stanowi ą dwie studnie gł ębinowe: AR-bis i AR (studnia awaryjna). Ilo ść wody w studniach: 3 Qmax godz. = 70,9m /h 3 Qmax dobowe =1211 m /d 3 Qśr dobowe = 984 m /d Z bada ń fizyko - chemicznych wody wynika, że woda posiada odczyn oboj ętny (pH 7,0), ponadnormatywn ą ilo ść zwi ązków żelaza, i jest znacznej twardo ści. W zwi ązku z tym woda po uzdatnieniu magazynowana jest w zbiorniku wyrównawczym.

Wodoci ąg grupowy Stare Ko źle. Uj ęcie wody dla tego wodoci ągu stanowi ą dwie studnie gł ębinowe - jedna podstawowa, druga awaryjn ą obsługuj ące wsie Stare Ko źle i Brze źce. Strefa ochrony w/w uj ęcia wynosi 20x36m. Parametry wydajno ści studni s ą nast ępuj ące: - studnia nr 1 - gł ęboko ść 103,8m 3 Qmax godz. = 66m /h 3 Qmax dobowe =1584 m /d - studnia nr 2 - gł ęboko ść 101 m, na podstawie decyzji nr O Ś.III-6210/152/98/bs z 1998r.

Wodoci ąg grupowy Dziergowice. Uj ęcie wody dla tego wodoci ągu stanowi studnia gł ębinowa na terenie własno ści Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej w Dziergowicach. Pobór wód podziemnych dla potrzeb wodoci ągu grupowego w Dziergowicach wynosi 73m 3/h i 1288,5m 3/d. Strefa ochronna uj ęcia wody składa si ę z : 1. terenu ochrony bezpo średniej (studni i stacji uzdatniania wody) o promieniu 10 m od osi studni tj. o powierzchni 82 x 34,4 m = 2985m2 2. terenu ochrony po średniej w celu ochrony sanitarnej o promieniu 80 m tj. o powierzchni 25,343m 2 3. terenu ochrony po średniej w celu ochrony zasobów wodnych o promieniu 86,5 m od osi geometrycznej studni. Na podstawie decyzji nr O Ś.11-7520-6/9/94 z dnia 20.05.1994r.

Na terenie gminy Bierawa oprócz w/w uj ęć istniej ą zakładowe uj ęcia wód

podziemnych. Studnia S 3 i S 4 w Kotłami - własno ść Kopalni Piasku Kotlarnia S.A.

Parametry wydajno ści studni S 3 i S 4 są nast ępuj ące :

- 94 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 98 - studnia S3 Gł ęboko ść 42 m 3 Qmax godz = 69,6 m 3 Qmax dobowe = 1670,4 m - studnia S4 Gł ęboko ść 42 m 3 Qmax godz = 62,2 m 3 Qmax dobowe = 1492,8 m Na podstawie decyzji nr O ŚR-III-6210-MK/51/99. Długo ść sieci wodoci ągowej na terenie gminy oraz w poszczególnych sołectwach wraz z produkcj ą i sprzeda żą wody za rok 1999 przedstawia tabela. Produkcja i sprzeda ż wody w gminie Bierawa za rok 1999 Miejscowo ść Produkcja Zu życie Woda Straty i zu życie po Sprzeda ż wody Zu życie 3 wody m na wtłoczona wtłoczeniu wody na 3 potrzeby do sieci m % Ogółem Gosp. 1 mieszk. własne m3 Dom. L/d/m Stare Ko źle 24336 23289 77 ,1 Brze źce 14584 14232 59,5 Razem 63830 4020 59810 20882 34,9 38921 37522 69,3 Korzonek 12279 11240 103,7 Grabówka 4978 4561 61,3 Ortowice 7420 7420 66 Stara Ku źnia 12824 11228 47,1 Kotlarnia 20071 17998 63,2 Goszyce 3141 2994 55,4 Bierawa 41151 38498 72,4 Razem 138540 14465 124075 22211 17,9 101864 93939 66,9 Dziergowice 37180 34089 50,5 Lubieszów 11470 11055 54,7 Solarnia 8611 8252 38,6 Razem 85345 2745 82600 253400 30,7 57261 53396 48,9 Ogółem 287715 21230 266485 68440 26,7 198045 184856 60,9

- 95 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 99 Dane o wodoci ągach

Stan na koniec roku W roku sprawozdawczym Długo ść czynnej sieciLiczba Czynne Woda dostarczona Niedobór Nazwa rozdzielczej poł ącze ń do zdroje uliczne odbiorcom wody miejscowo ści ulicznej w km budynków mieszkalnych Razem W tym i zbiorowego gospodarstwo zamieszkania m domowym 0 l 2 3 4 5 6 01 Ogółem 79,5 2021 - 208,3 171,5 - 02 Brze źce 5,8 165 - 15,9 12,7 - 03 Stare Ko źle 9,5 237 - 21,7 21,2 - 04 Bierawa 10,4 375 - 42,2 30,0 - 05 Lubieszów 4,2 167 - 10,9 10,7 - 06 Dziergowice 10,0 507 - 37,8 35,2 - 07 Solarnia 9,4 172 - 8,9 8,3 - 08 Grabówka 4,3 58 - 2,6 2,6 - 09 Korzonek 1,3 29 - 20,0 17,5 - 10 Ortowice 3,6 92 - 6,5 6,5 - 11 Stara Ku źnia 12,0 151 - 10,9 10,0 - 12 Kotlarnia 3,8 30 - 19,0 15,0 - 13 Goszyce 5,2 38 - 1,70 1,7 -

4.2. System odprowadzania ścieków. Obecnie na terenie gminy brak jest zorganizowanych systemów odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków. Jedyna oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna o przepustowo ści 374m 3/d, zlokalizowana jest w Kotlarni. Oczyszczalnia ta przyjmuje ścieki z osiedla mieszkaniowego Kotlarnia oraz z sołectwa Goszyce. Natomiast z osiedla mieszkaniowego w Korzonku i sołectwa Grabówka ścieki odprowadzane s ą kolektorami sanitarnymi do oczyszczalni ścieków Zakładów Azotowych w K ędzierzynie Ko źlu. W roku 1999 została opracowana nast ępuj ąca koncepcja systemu odprowadzania 1 oczyszczania ścieków dla całej gminy : - odprowadzenie ścieków z sołectwa Stare Ko źle i Brze źce kolektorami sanitarnymi wraz z przepompowniami do oczyszczalni miasta K ędzierzyn-Ko źle, - odprowadzenie i oczyszczanie ścieków dla sołectwa Bierawa, Grabówka, Lubieszów, Dziergowice i Solarnia kolektorami sanitarnymi wraz z przepompowniami do oczyszczalni ścieków w Zakładach Azotowych w K ędzierzynie - Ko źlu, - odprowadzenie ścieków kolektorami sanitarnymi wraz z przepompowniami z sołectwa Kotlarni ą Goszyce, Ortowice i Stara Ku źnia do oczyszczalni ścieków znajduj ącej si ę w Kotlarni, która obecnie wykorzystana jest do 50% mocy. Oczyszczalnia w Kotlarni posiada pozwolenie wodnoprawne do roku 2010, po tym terminie musi by ć remontowana lub zlikwidowana. Alternatywne odprowadzenie przyj ętych ścieków zbiorczym kolektorem sanitarnym prowadzone b ędą do oczyszczalni ścieków w Zakładach Azotowych.

- 96 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 100

4.3. System odprowadzania wód opadowych. Na terenie gminy Bierawa brak jest zorganizowanych systemów odprowadzania wód opadowych. Kanalizacja przydro żna wód opadowych funkcjonuje fragmentarycznie na obszarze sołectw Bierawa, Dziergowice, Stara Ku źnia, Lubieszów, Stare Ko źle i Solarnia. Całkowita długo ść kanalizacji wód na terenie gminy wynosi 4866 m. Wymagane jest opracowanie koncepcji systemów odprowadzenia wód opadowych dla całej gminy oraz budowa kanalizacji deszczowej. Ewidencja sieci wód opadowych. (Kanalizacja surowa kryta wykonana z rur betonowych) Stan na 31.12.1999r. Lp. Miejscowo ść Ulica Długo ść 1. Bierawa a. cz ęś ciowo Dworcowa, cz ęś ciowo ks. Ottona Steiera 619 b. Ko ścielna (z rur PCV) 475 c. Wióry, D ąbrowskiego, Wojska Polskiego 938 d. Gliwicka, Odrza ńska 500 2. Dziergowice e. Dworcowa - cało ść 1495 f. cz ęś ciowo Raciborska 90 g. cz ęś ciowo Wodna 196 3. Stara Ku źnia
łącz ąca ulice Wieczorka i Kołodziejsk ą 50 4. Lubieszów
cz ęś ciowo Bierawska 180 5. Stare Ko źle
cz ęś ciowo Melcza 60 6. Solarnia
cz ęś ciowo Raciborska 100 7. Osiedle Kotlarnia
osiedle mieszkaniowe 163 Ogółem 4866

4.4. Zaopatrzenie w gaz. Na obszarze gminy Bierawa brak jest sieci gazu przewodowego, przesyłowej i rozdzielczej. Mieszka ńcy poszczególnych wsi zaopatrywani s ą w gaz bezprzewodowy. W roku 1991 powstała koncepcja programowa gazoci ągu Kędzierzyn - Brze źce. Gazoci ąg zaprojektowany został wraz z ocen ą uwarunkowa ń gazyfikacji gminy Bierawa przez „Gazoprojekt" z Wrocławia. Koncepcja ta nie została zrealizowana. Obecnie trwaj ą prace projektowe nad realizacj ą gazoci ągu średniego ci śnienia So śnicowice – Bierawa, który może sta ć si ę źródłem zaopatrzenia gminy w gaz, stosownie do potrzeb i zainteresowania potencjalnych odbiorców.

4.5. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą. Na terenie gminy Bierawa w chwili obecnej nie ma źródeł energii elektrycznej. Istniej ący GPZ Kotlarnia 110/15 kV ( dwa transformatory 1010 MVA ) jest własno ści ą Kopalni Piasku Podsadzkowego i nie zasila odbiorców komunalnych.

- 97 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 101 Przez teren gminy przebiegaj ą tranzytowo linie wysokiego napi ęcia: - dwutorowa 220 kV relacji K ędzierzyn - Rybnik ( 2 x 3AFI8-525) - dwutorowa 110 kV relacji K ędzierzyn - Sierakowice; z linii tej zasilany jest GPZ Kotlarnia - jednotorowa 110 kV relacji K ędzierzyn - Ku źnia Raciborska. Długo ść tych linii na obszarze gminy wynosi: 220kV-ok. 17 km 110kV-ok. 24 km Energia elektryczna dla odbiorców z terenu gminy dostarczana jest przez GPZ Chemik w K ędzierzynie Ko źlu. Przesył mocy dokonywany jest ci ągami liniowymi 15 kV, w które wł ączone s ą 32 stacje transformatorowe przelotowe lub na odczepie. Linie 15 kV wykonywane s ą jako napowietrzne o przekrojach 25, 35, 50, 70 AFI. Na terenie gminy nie wyst ępuj ą linie kablowe 15 kV. Długo ść tych linii w stanie istniej ącym wynosi ok. 45 km. Ponadto na terenach istniej ącej Kopalni Piasku przebiegaj ą linie 15 kV i 6 kV, które nie są poł ączone z sieci ą komunaln ą. Stacje transformatorowe 15 kW 04 kV wykonane s ą jako słupowe lub wie żowe. Na terenie gminy nie wyst ępuj ą stacje typu kablowego. Wykaz stacji transformatorowych wraz z charakterystyk ą podano w tabeli. Wykaz stacji transformatorowych 15/ 0,4 kV w gminie Bierawa

Lp. Nazwa stacji Moc transformatora Maksymalna moc (kVA) transformatora (kVA) 1. 2. 3. 4. 1 Brze źce Wie ś - 3 szt. 100 250 2 Stare Ko źle I – 6 szt. 50 160 3 Stare Ko źle II 125 250 4 Bierawa I-7 szt. 100 160 5 Bierawa II Bierawa 100 250 6 Ogrodowa Bierawa 50 160 7 RSP 250 400 8 Lubieszów - 3 szt. 34/68 250 9 Dziergowice Wie ś I - 9szt. 200 250 10 Dziergowice Brzozowa 100 160 11 Dziergowice Osiedle 50 160 12 Dziergowice Piaskowa 200 250 13 Dziergowice Wie ś II 100 160 14 Solarnia - 3 szt. 75 160 15 Ksi ęż e ł ąki - - 16 Grabówka - 2 szt. 63 250 17 Korzonek Osiedle - 2 szt. 250 10/20 400 160 18 Korzonek Wie ś 19 Ortowice Wie ś 50 250 20 Kotlarnia Wie ś I - 6 szt. 100 250 21 Kotlarnia Wie ś II 100 160 22 Kotlarnia Osiedle 200 250 23 Goszyce - 2 szt. 30 250 24 St ępnica 30 25

- 98 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 102 25 Stara Ku źnia Wie ś - 2 szt. 50 100 160 26 Stara Ku źnia Osiedle 250 Razem ~3000 Suma mocy istniej ącej w stacjach transformatorowych wynosi 2,8 MVA. Ci ąg liniowy 15 kV relacji Stare Ko źle - Ku źnia Raciborska został w 1978 roku oddany remontowi kapitalnemu. Przekroje przewodów linii po remoncie wynosz ą 70 AFI. Sie ć niskiego napi ęcia na całym obszarze gminy wykonana jest jako napowietrzna o zró żnicowanych przekrojach. Wyst ępuj ące podpory s ą podporami drewnianymi lub betonowymi. O świetlenie ulic na terenie gminy jest zró żnicowane ( żarowe lub rt ęciowe ) i w wielu przypadkach wymaga gruntownej modernizacji. Zgodnie z informacj ą Rejonu Energetycznego w K ędzierzynie-Ko źlu zachowane s ą wymagane warunki i parametry napi ęciowe. Mo żna uzna ć, że istniej ący system zasilania gminy w energi ę elektryczn ą zaspokaja obecne potrzeby mieszka ńców i gospodarki. Istnieje równie ż mo żliwo ść modernizacji i rozwoju energii elektrycznej na terenach przewidzianych pod inwestycje mieszkaniowe i usługowe.

4.6. System telekomunikacyjny. Rozwój systemu telekomunikacji przewodowej i bezprzewodowej uwzgl ędniaj ący popraw ę standardów obsługi i zabezpieczenia mieszka ńców obejmuje rozbudow ę istniej ących central telefonii przewodowej. Gmina Bierawa w 1999r. wyposa żona była w pi ęć stacji telefonicznych telefonii przewodowej w sołectwach: Bierawa, Dziergowice, Kotlarnia, Brzeźce i Stare Ko źle. W/w stacje obsługiwały 1040 abonentów, co stanowiło wska źnik 125 aparatów telefonicznych przypadaj ących na 1000 mieszka ńców.

Wykaz i charakterystyka obiektów ł ączno ści. Lp. Nazwa Miejscowo ść Pow. Ilo ść Uwagi użytkowa w abonentów m2 1. Stacja telekomunikacyjna Bierawa 116 400 2. Stacja telekomunikacyjna Dziergowice 56 200 3. Stacja telekomunikacyjna Kotlarnia 54 200 4. Stacja telekomunikacyjna Brze źce 6 120 Stacja kontenerowa 5. Stacja telekomunikacyjna Stare Ko źle 6 120 Stacja kontenerowa Razem 238 1040

Na terenie gminy Bierawa s ą obecnie budowane 4 anteny nadawcze telefonii bezprzewodowej w Bierawie, Grabówce, na osiedlu Kotlarnia oraz na terenie Kopalni Piasku „Kotlarnia" S.A. Do roku 2010 przewiduje si ę rozwój telefonii bezprzewodowej obejmuj ącej swym zasi ęgiem sołectwa Stare Ko źle i Dziergowice. Rozbudowy wymaga centrala telefoniczna w sołectwie: Brze źce, Stare Ko źle, Dziergowice i Kotlarnia.

- 99 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 103 4.7. Zaopatrzenie w ciepło. Na terenie gminy Bierawa brak jest centralnego systemu zaopatrzenia w ciepło obejmuj ącego wszystkie sołectwa. Osiedle mieszkaniowe w Kotlarni z 155 mieszkaniami o powierzchni u żytkowej 7789 m 2 jest zaopatrywana w ciepło przez kolektory ciepłownicze z kotłowni Kopaliny Piasku Kotlarnia S.A. oraz przez wymiennikowni ę, która znajduje si ę na terenie osiedlowym. Natomiast osiedle mieszkaniowe w Korzonku z 96 mieszkaniami o powierzchni u żytkowej 5166 m 2 jest zaopatrzone poprzez kolektor ciepłowniczy z kotłowni w Zakładach Azotowych w K ędzierzynie - Ko źlu. W gminie dominuj ą indywidualne systemy zasilania budynków mieszkalnych w ciepło. Przewa ża ogrzewanie piecowe w ęglowe, z małym udziałem gazowego i olejowego. W „Studium" preferuje si ę ogrzewanie czystymi no śnikami energii, o niskiej emisyjno ści dwutlenku w ęgla. W zwi ązku z rozproszeniem oraz mał ą intensywno ści ą zabudowy zcentralizowana gospodarka cieplna nie jest opłacalna i do 2015 roku nie przewiduje si ę wprowadzenia centralnego systemu zaopatrzenia w ciepło w pozostałych sołectwach. Długo ści sieci kanalizacji CO. na terenie gminy przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco: • Korzonek osiedle - kolektor C.O.-2x35mb = 70mbo średnicy φ 75 mm z rur izolowanych • Kotlarnia - długo ści sieci CO. z komorami i kanałami φ 150 mm - 1160 mb - długo ści sieci zewn ętrznej CO. i C.W. - 174 mb.

4.8. Gospodarka odpadami stałymi. Gospodarka odpadami komunalnymi na terenie gminy Bierawa jest całkowicie uregulowana. Gmina korzysta z nowoczesnych składowisk odpadów w Bierawie zbudowanych w 1995 roku, o pow. 2,92 ha z czego obecnie wykorzystywanych jest tylko 50% powierzchni. Przewiduje si ę prowadzenie eksploatacji wysypiska w dwóch etapach : - pojemno ść I-ego etapu szacuje si ę na 51738 m 3 - pojemno ść II-ego etapu szacuje si ę na 8778 m 3, łączna pojemno ść wysypiska wyniesie 60516 m 3. Gminne składowisko komunalne posiada system zabezpiecze ń technicznych chroni ących środowisko przed zagro żeniami. Według prognoz dotychczasowy system składowania odpadów z terenów wiejskich ma wystarczy ć na około 15 lat. Proponowany docelowy system organizacji odpadami komunalnymi, opracowany przez Wydział Ochrony Środowiska Urz ędu Wojewódzkiego w Opolu wraz z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska, przewiduje wł ączenie gminy Bierawa do centralnego składowiska odpadów komunalnych w rejonie Polskiej Cerekwi, obejmuj ącego gminy: Polska Cerekiew, Bierawa, Cisek i Pawłowiczki.

- 100 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 104 5. Inne usługi.

5.1. Ochrona przeciwpo żarowa. Gmina Bierawa jest wyposa żona w 9 jednostek Ochotniczej Stra ży Po żarnej. Tradycja stra żacka w niektórych sołectwach si ęga XIX wieku. W/w jednostki OSP s ą zlokalizowane w sołectwach: Bierawa, Brze źce, Dziergowice, Goszyce, Kotlarnia, Lubieszów, Solarnia, Stare Ko źle i Stara Ku źnia. Najnowszy nowoczesny obiekt OSP został wybudowany w 1999 roku w Kotlarni przy wje ździe do osiedla mieszkaniowego. Ilo ść jednostek OSP zabezpiecza potrzeby w zakresie po żarnictwa na terenie gminy.

Ochrona przeciwpo żarowa - wykaz i charakterystyka obiektów. Lp. Nazwa obiektu Miejscowo ść Kubatura obiektu 1. Stra żnica OSP Bierawa 450 2. Stra żnica OSP Brze źce 105 Stra żnica OSP Dziergowice 264 4. Stra żnica OSP Goszyce 36 5. Stra żnica OSP Kotlarnia 700 6. Stra żnica OSP Lubieszów 240 7. Stra żnica OSP Solarnia 100 8. Stra żnica OSP Stare Ko źle 140 9. Stra żnica OSP Stara Ku źnia 48

5.2. Ziele ń Gmina Bierawa w porównaniu z innymi obszarami województwa opolskiego nie wyró żnia si ę szczególnymi walorami zieleni parkowo-pałacowej. Na terenie gminy funkcj ę ochronn ą pełni ą lasy stanowi ące otulin ę bioklimatyczn ą. Ziele ń wypoczynkowa i izolacyjna towarzyszy osiedlom mieszkaniowym w Kotlarni i Korzonku. Ziele ń towarzysz ąca ma równie ż udział przy ogrodach przeddomowych, obiektach usługowych oraz u żyteczno ści publicznej. Pracownicze ogródki działkowe, które zaliczane s ą do zieleni wypoczynkowej zlokalizowane s ą w sołectwach: Kotlarnia, Stara Ku źnia i osiedlu Korzonek. Ogólna powierzchnia ogródków działkowych na terenie gminy wynosi 12 ha. Wykaz i charakterystyka pracowniczych ogródków działkowych Lp. Okre ślenie poło żenia zespołu Pow. terenu Sposób ogródków działkowych w ha zagospodarowania 1. Kotlarnia - przy osiedlu mieszkaniowym 2,97 Cz ęś ciowo Kopalni Piasku Podsadzkowego urz ądzony

2. Osiedle Korzonek - przy osiedlu 2,25 Cz ęś ciowo mieszkaniowym W.Z.A. urz ądzony 3. Stara Ku źnia - przy osiedlu 6,79 Cz ęś ciowo mieszkaniowym W.Z.A. urz ądzony Ogółem 12,01

- 101 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 105 5.3. Cmentarze. Na terenie gminy Bierawa funkcjonuje sze ść cmentarzy, w tym trzy cmentarze zabytkowe zlokalizowane w sołectwach : Bierawa, Dziergowice i Stare Ko źle. Powierzchnia cmentarzy na terenie gminy wynosi ok. 4 ha. Wykaz i charakterystyka cmentarzy

Lp. Nazwa Miejscowo ść Pow.terenu Procent w ha wykorzystania 1. Cmentarz wyznaniowy Bierawa 1,16 80%

2. Cmentarz wyznaniowy Dziergowice 0,69 100%

3. Cmentarz komunalny Kotlarnia 0,50 5%

4. Cmentarz wyznaniowy Stare Ko źle 0,90 90% E 3,90

- 102 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 106

ROZDZIAŁ VII

KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

I ZASADY POLITYKI PRZESTRZENNEJ

WYMAGANE

DLA REALIZACJI PROEKOLOGICZNEJ STRATEGII

ROZWOJU

- 103 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 107 LEGENDA: GRANICA ADMINISTRACYJNA GMINY BIERAWA

TERENY ROZWOJOWE O FUNKCJACH J.N. NA TERENIE GMINY

MIESZKANIOWEJ USŁUGOWEJ

TURYSTYCZNEJ

- 104 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 108

1. Strategia i kierunki rozwoju struktury funkcjonalno- przestrzennej gminy Bierawa.

1.1. Cele i strategia rozwoju. Perspektywicznym celem rozwoju gminy Bierawa jest osi ągni ęcie wysokiego poziomu dobrobytu mieszka ńców z równoczesnym osi ągni ęciem europejskich standardów ekologicznych (mierzonych wska źnikami środowiska przyrodniczego i warunków zamieszkania). Dla realizacji tego celu niezb ędne jest okre ślenie strategii perspektywicznej w sferze społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego formułuje strategi ę działa ń, jaka jest wła ściwa dla kompetencji organów samorz ądu terytorialnego w sprawach gospodarki przestrzennej. Jest to strategia proekologiczna, gdy ż jej ukierunkowanie w najwi ększym stopniu zapewnia osi ągni ęcie celów perspektywicznych. Proekologiczna strategia rozwoju przestrzennego w długookresowych działaniach wymaga promowania i wykorzystania szans dla rozwoju przestrzennego gminy oraz eliminowania zagro żeń.

1.2. Kierunki zagospodarowania przestrzennego Okre ślaj ą one długofalowy proces rozwoju struktury funkcjonalno- przestrzennej gminy Bierawa, wyznaczone zostały przez cele rozwoju gminy oraz przez szans ę i ograniczenia wynikaj ące z istniej ących uwarunkowa ń rozwoju. Ustala si ę długofalow ą ewolucj ę struktury przestrzennej gminy uznan ą przez samorz ąd lokalny, zgodnie z predyspozycj ą poszczególnych obszarów do rozwoju ró żnych rodzajów zagospodarowania i u żytkowania. Utrzymanie i rozwój wiod ącej funkcji gminy to: rozwój mieszkalnictwa, usług, rolnictwa, przemysłu wydobywczego oraz docelowo zagospodarowanie i przekształcenie terenów poeksploatacyjnych do rekreacji, sportu i turystyki. W strategii przekształcania terenów poeksploatacyjnych tworzone b ędą warunki dla zbudowania przez Regionalny Zarz ąd Gospodarki Wodnej, na terenach eksploatacji piasków prowadzonej przez Kopalni ę Piasku „Kotlarnia” – zbiornika przeciwpowodziowego dla rzeki Bierawki zlokalizowanego na cz ęś ci powierzchni sołectw Lubieszów, Ortowice, Grabówka, Dziergowice i Kotlarnia. Wymienione funkcje i kierunki rozwoju przedstawione zostały w punktach 1-11 niniejszego rozdziału. Osi ągni ęcie rozwoju wymaga realizacji nast ępuj ących celów szczegółowych:
mieszkaniowo - usługowych ukierunkowanych na wysoki standard oraz ograniczanie i wykluczenie lokalizacji obiektów, które mog ą powodowa ć emisj ę zanieczyszcze ń środowiska lub obni żenie walorów krajobrazu przyrodniczego i kulturowego,
lokalizacji obiektów i urz ądze ń usługowych,
rozwoju małej i średniej przedsi ębiorczo ści,
skoordynowanie trwaj ącej eksploatacji piasków przez Kopalni ę Piasku „Kotlarnia” z budow ą zbiornika przeciwpowodziowego obejmuj ącego obszar inwestycji o powierzchni około 1000 ha jako przedsi ęwzi ęcia mog ącego zalicza ć si ę do inwestycji rz ądowych obj ętych „Programem Odra 2006”,
wykorzystanie walorów przyrodniczych gminy na cele rozwoju turystyczno- wypoczynkowego,
modernizacji i restrukturyzacji rolnictwa poprzez: - zmiany dotychczasowej struktury wielko ściowej gospodarstw rolnych, - produkcj ę wysokiej jako ści surowców i artykułów żywno ściowych oraz rozwoju hodowli zwierz ąt, - 105 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 109

rozbudowy i modernizacji infrastruktury technicznej,
budowy i modernizacji sieci dróg gminnych,
budowy kanalizacji i systemu unieszkodliwiania ścieków,
prawidłowej ekologicznie gospodarki le śnej.

1.3. Szanse dla rozwoju • poło żenie w strefie oddziaływania aglomeracji jednostek terytorialnych województwa opolskiego i śląskiego • wysoka w skali regionu atrakcyjno ść krajobrazu przyrodniczego i kulturowego • du ży udział powierzchni le śnych, które stanowi ą 63% powierzchni gminy • przebieg drogi nr 408 relacji Gliwice - Kłodzko • dost ępno ść do budowanej autostrady Kijów - Kraków - Wrocław - Drezno, poprzez w ęzły komunikacyjne w Gliwicach Ostropie i Olszowej • mo żliwo ść utworzenia retencji wodnej o powierzchni i pojemności znacz ącej w skali województwa.

1.4. Zagro żenia dla rozwoju. • emisja zanieczyszcze ń środowiska ze źródeł zlokalizowanych w aglomeracji katowickiej oraz zespole K ędzierzyn Ko źle - Blachownia • lokalizacja przemysłu wydobywczego, produkcji rolniczej i hodowlanej oraz składowisk odpadów komunalnych • ograniczenie rozwoju funkcji usługowych w obszarze gminy Bierawa • opó źnienia w rozbudowie systemów oczyszczania ścieków • strefa zalewowa rzeki Odry i Bierawki

2. Kierunki i zasady ochrony dóbr kultury. Wymóg ochrony krajobrazu kulturowego i przyrodniczego stanowi ącego o to żsamo ści społeczno ści lokalnej warunkuj ący atrakcyjno ść gminy w regionie, obejmuje oznaczone na rysunkach nr 5 i nr 6 wymienione poni żej obszary i obiekty. I. Obiekty obj ęte ochron ą prawn ą na podstawie wpisu do rejestru zabytków województwa opolskiego pod numerami: • 111/ 54 ko ściół parafialny p.w. Św. Trójcy w Bierawie • 1205/ 66 ko ściół parafialny p.w. Św. Jana Nepomucena w Starym Ko źlu • 822/ 64 kostnica cmentarna w Dziergowicach • 727/ 64 ko ściół dawny ewangelicki w Kotlarni • 2115/ 85 le śniczówka w Starej Ku źni przy ul. Brzozowej • 1613/ 66 szkoła ewangelicka w Kotlarni Uwaga: wymieniona w rejestrze zabytków le śniczówka w Starej Ku źni jest w stanie ruiny, a szkoła ewangelicka w Kotlarni nie istnieje.

II. Obiekty o du żych warto ściach kulturowych i zabytkowych wnioskowane w „Studium" do obj ęcia ochron ą prawn ą na podstawie wpisu do rejestru zabytków: 1. kaplica w Brze źcach przy ul. Gliwickiej z 1786 r. 2. kapliczka w Grabówce przy ul. Wiejskiej z połowy XIX w. 3. kapliczka w Starej Ku źni przy ul. Brzozowej z 1690 r. 4. rze źba Św. Jana Nepomucena na cokole, barokowa. Kamienna, z 1700 roku. Umieszczona przy drodze, przed ko ściołem parafialnym Św. Trójcy (przy murze od strony zachodniej) w Bierawie. 5. Ko ściół parafialny p.w. św. Anny w Dziergowicach z 1903 roku. 6. Zespół obiektów łowczego przy w Starej Ku źni: wie ża, dom łowczego, stajnia oraz stodoła.

- 106 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 110 III. Wybrane obiekty o du żych warto ściach kulturowych i zabytkowych obj ęte ochron ą prawn ą przepisami prawa miejscowego : 1. Budynek w Bierawie przy ul. Dworcowej 9 2. Domy w Bierawie przy ul. Ks. Ottona Steiera nr 2 i nr 4 3. Dom w Bierawie przy ul. Ks. Ottona Steiera 8 4. Budynek w Bierawie przy ul. Ks. Ottona Steiera 9 5. Domy w Brze źcach przy ul. Nowej nr 1, 17, 25, 28 i 40 6. Dom w Brze źcach przy ul. Gliwickiej 41 pozostałe obiekty j. w.: 7. Bierawa: domy przy ul. ks. Ottona Steiera nr 1, nr 3, nr 24, nr 27 , domy przy ul. Powsta ńców : nr 2 - przebudowany, nr 7 (o środek zdrowia), nr 10 - w trakcie rozbiórki 8. Brze źce: dom przy ul. Gliwickiej nr 17, nr 21, nr 22, nr 23, nr 28, nr 33, nr 36 9. Stare Ko źle: kaplica cmentarna, kapliczka I. Chrystusa, kapliczka II. Matki Boskiej ,kapliczka III. Św. Krzysztofa, dom przy ul. Szkolnej 7 - plebania, dom przy ul. Szkolnej (obecnie szkoła), dom przy ul. Wolno ści 57 10. Stara Ku źnia: domy przy ul. Wieczorka nr 5, nr 9, nr 22, nr 26 - nie istnieje 11. Ortowice: kapliczka Matki Boskiej, dom przy ul. Gliwickiej nr 10,dom przy ul. Wiejskiej nr 6 12. Kotlarnia: dom przy ul. Gliwickiej 25 (szkoła podstawowa) - przebudowany, dom przy ul. Gliwickiej 7(poczta) 13. Goszyce: kaplica przydro żna, dom (gospoda) przy ul. Gliwickiej 1 14. Lubieszów: kapliczka drewniana, domy przy ul. Bierawskiej nr 17, nr 53 i nr 62 15. Dziergowice: kapliczka św. Jana, budynek (garbarnia) przy ul. Powsta ńców Śląskich, dom przy ul. Ko ścielnej 3, domy przy ul. Kozielskiej nr 5 i nr 9, dom przy ul. Le śnej 6, dom przy ul. Raciborskiej 7, dom przy ul. Odrza ńskiej 1, domy przy ul. Wodnej nr 36 i nr 38 16. Solarnia kapliczka Św Jana, domy przy ul. Raciborskiej nr 26, nr 38 - przebudowany, nr 48, nr 49, nr 56 IV. Obiekty o du żych warto ściach kulturowych i zabytkowych proponowane w „Studium" do obj ęcia ochron ą prawn ą przepisami prawa miejscowego: • dom wraz z zabudow ą zagrodow ą w Brze źcach przy ul. Gliwickiej nr 46 • dom w Brze źcach przy ul. Nowej nr 21 i nr 23 • dom w Grabówce przy ul. Wiejskiej nr 48 Ponadto cmentarze posiadaj ące starodrzew i nagrobki wykazuj ące cechy zabytkowe: • cmentarz katolicki przy ul. Powsta ńców Śląskich w Bierawie (mogiła Powsta ńców Śląskich) • cmentarz parafialny przy ul. Ko ścielnej w Starym Ko źlu • cmentarz parafialny przy ul. Kozielskiej w Dziergowicach

3. Kierunki ochrony i kształtowania środowiska Kierunki i formy ochrony przyrody. System ekologiczny gminy Bierawa tworz ą powi ązane funkcjonalnie i strukturalnie ekosystemy le śne, l ądowe i wodne. Ochrona asów musi by ć ukierunkowana na minimalizacj ę oddziaływania obecnych i przyszłych zagro żeń zarówno zewn ętrznych, cywilizacyjnych i klimatycznych, jak i wynikaj ących z uproszcze ń stosowanych dotychczas w gospodarce le śnej. Celem ochrony lasów s ą dalsze doskonalenia podstawowych zasad gospodarki le śnej według nast ępuj ących zasad: - trwało ści lasów i ci ągło ści wykorzystania ich wielostronnych funkcji

- 107 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 111 - powi ększenia zasobów le śnych i wzmagania ich korzystnego wpływu na warunki życia człowieka i funkcjonowania cało ści przyrody - powszechnej ochrony lasów. Ze wzgl ędu na wielostronne funkcje lasów w zagospodarowaniu przestrzennym w rozumieniu lokalnym i krajobrazowym, działalno ść gospodarcza w lasach powinna by ć prowadzona uwzgl ędnieniem mi ędzynarodowych kryteriów i wska źników zrównowa żone- go rozwoju lasów i le śnictwa zmierzaj ących do : 1. zachowania biologicznej ró żnorodno ści lasów, 2. utrzymania produkcyjnej zasobno ści lasów, 3. utrzymania zdrowia i żywotno ści ekosystemów le śnych, 4. ochrony zasobów glebowych i wodnych w lasach.

Podstawowymi osiami systemu ekologicznego s ą doliny rzeczne:
dolina rzeki Odry - na całym przebiegu granicy na zachodzie, stanowi ąca granic ę administracyjn ą gminy,
dolina rzeki Bierawki stanowi ąca od wschodu granic ę gminy do uj ścia do Odry
dolina potoku Ł ącza Uzupełnienie systemu lokalnego o du żej warto ści środowiska przyrodniczego stanowi ekosystem le śny w dolinie Bierawki i Ł ączy. Nowym elementem modelu ekologicznego rozwoju gminy może być planowany zbiornik preciwpowodziowy, który usytuowany jest w centrum obszaru gminy. Budowa tego zbiornika może wpłynąć korzystnie na klimat lokalny oraz kondycję biologiczną lasów, może stanowić również rejon atrakcyjnego krajobrazu i użytkowań o znaczeniu ponadlokalnym. Obszar gminy Bierawa, ze wzgl ędu na skoncentrowane zagospodarowanie przestrzeni i przekształcanie naturalnych ekosystemów, nie nale ży do najbardziej atrakcyjnych przyrodniczo gmin województwa opolskiego. Dotychczas na terenie gminy nie inwentaryzowano terenów i obiektów przyrodniczo cennych, do obj ęcia ochron ą prawn ą w postaci szczególnych form ochrony przyrody. Analiza uwarunkowa ń przyrodniczych doliny Odry na odcinku gminy Bierawa, wskazuje na niewielk ą funkcjonalno ść przyrodnicz ą korytarza ekologicznego doliny w skali ponadlokalnej. Funkcjonowanie w/w korytarza ekologicznego wymaga przeprowadzenia prac nad zwi ększeniem funkcjonalno ści przyrodniczej doliny przez:
badania inwentaryzacyjne przeprowadzone wył ącznie dla potrzeb studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa, których celem jest rozwój ładu przestrzennego obszaru, pozwoliły na obj ęcie obszarów i obiektów o znaczeniu lokalnym ochron ą przepisami prawa miejscowego. Proponuje si ę obj ąć ochron ą: - zespół przyrodniczo - krajobrazowy doliny potoku Ł ącza w Starej Ku źni na osi wchód-zachód; wymieniony obszar o du żych walorach przyrodniczych stanowi mozaik ę ekosystemów le śnych, ł ąkowych i wodnych; skarpa doliny Ł ączy to mieszane biocenozy drzew li ściastych z dominacj ą d ębów i grabów oraz licznymi innymi gatunkami drzew; mozaika krajobrazowa ró żnych typów ekosystemów wykształciła stałe miejsca ekologiczne dla ró żnych gatunków zwierz ąt i ro ślin - dolin ę rzeki Odry, Bierawki (z dopuszczeniem mo żliwo ści przekształce ń zwi ązanych z budow ą zbiornika przeciwpowodziowego) i Ł ączy obowi ązuje zakaz zabudowy celem zapewnienia warunków funkcjonowania systemu ekologicznego - pomniki przyrody o żywionej jak: - 108 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 112
Aleja lipowa wzdłu ż ul. A. Mickiewicza w Bierawie
Aleja kasztanowa wzdłu ż ul. T. Ko ściuszki i Szkolnej w Starym Ko źlu
Aleja d ębowa wzdłu ż drogi prowadz ącej do ogródków działkowych w Kotlarni - zwi ększenie udziału lasów i zadrzewie ń, wilgotnych ł ąk oraz wód powierzchniowych, przy zachowaniu struktury u żytkowania gruntów - zachowanie ci ągło ści przestrzennej i sposobu ochrony ekosystemów ł ąkowych, wodnych i le śnych.

- 109 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 113 Wykaz pomników przyrody obj ętych ochron ą prawn ą na podstawie wpisu do rejestru woj. opolskiego wraz z obiektami proponowanymi Szczególne formy ochrony przyrody - pomniki przyrody a) istniej ą 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Nr zarz ądzenia Dz. urz. Poło żenie Opis obiektu data woj. poz. Obr. le śny oddz. Gmina rodzaj wiek drzew obwód Wysoko ść stan poddz. le śnictwo (cm) (m) zdrowotny 146 na wale Brze źce 3 d ęby ppowodz. szypułkowe 223 na skraju lasu Brze źce Dąb szypułkowy

224 na wale Brzeźce 3 d ęby ppowodz. szypułkowe 283 przy polnej Brze źce Dąb szypułkowy drodze 234 150moddr. Brze źce 3 d ęby Kędz.-Brze źce szypułkowe 110 na wale Stare Ko źle 4 d ęby ppowodz. szypułkowe 137 na wale Stare Ko źle 5 d ębów ppowodz. szypułkowych 138 na starym Stare Ko źle 4 d ęby wale ppowodz. szypułkowe 237 na starym Stare Ko źle 2 d ęby wale ppowodz. szypułkowe

- 110 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 114 10. 395 na wale Stare Ko źle 3 d ęby ppowodz. szypułkowe 11. 144 Nr 2 124 n Ortowice Dąb szypułkowy 300 565 3 15.02.1956 DOZ. 12 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 10. b) proponowane

1. 189 h Bierawa Dąb 300 620 3 Kozialawy 2. 209 a Bierawa Dąb 200 390 2 Stara 3. 209 a Bierawa Dąb 250 503 2 Stara 4. 209 a Bierawa Grab 150 200 1 Stara 5. 227 a Bierawa Dąb 200 396 2 Stara 6. 213 j Bierawa Dąb 300 401 2 Ortowice 7. 213 k Bierawa Dąb 350 426 2 Ortowice 8. 214k Bierawa Dąb 300 403 2 Ortowice 9. H9 g Bierawa Buk 200 346 1 Blachownia 10. 122 d Bierawa Buk 200 346 2 Blachownia 11. 122 d Bierawa Buk 200 328 1 Blachownia

- 111 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 115 12. 120 d Bierawa Buk 200 333 27 3 Blachownia 13. 121 c Bierawa Buk 200 340 30 1 Blachownia 14. 121 c Bierawa Buk 200 347 31 1 Blachownia 15. 121 c Bierawa Buk 200 345 30 3 Blachownia 16. 121 c Bierawa Buk 200 350 31 1 Blachownia 17. 174 b Kędzierzyn Buk 200 329 28 2 Stampnica 18. 174 b Kędzierzyn Buk 200 359 30 2 Stampnica 19. 116 d Bierawa Buk 200 342 27 2 Sław ęcice 20. 263 c Bierawa Dąb 350 400 18 3 Kotlarnia 21. 262 g Bierawa Dąb 350 400 24 1 Kotlarnia 22. 262 i Bierawa Dąb 400 475 22 3 Kotlarnia 23. 264 d Bierawa Dąb 400 452 19 2 Kotlarnia 24. 269 d Bierawa Dąb 350 401 18 2 Kotlarnia 25. 272 1 Bierawa Dąb 340 382 22 1 Kotlarnia

- 112 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 116 26. 273 iX Bierawa Wi ąz 200 252 22 1 Kotlarnia 27. 265 g Bierawa Czere śnia 130 124 18 1 Kotlarnia 28. 265 g Bierawa Czere śnia 130 125 18 1 Kotlarnia 29. 265 g Bierawa Czere śnia 130 150 18 1 Kotlarnia 30. 230 d Bierawa Dąb 250 369 25 1 Kotlarnia UWAGA: aktualny wykaz pomników przyrody zlokalizowanych na terenie gminy Bierawa znajduje si ę na stronie internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Opolu (www.opole.rdos.gov.pl).

- 113 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 117 4. Kierunki rozwoju rolnictwa oraz poprawa jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Rolnictwo stanowi jedn ą z wiod ących funkcji gminy. Modernizacj ę jego mo żna osi ągn ąć poprzez wspomaganie korzystnych zmian strukturalnych, prowadz ących do zmniejszenia liczby małych gospodarstw rolnych oraz zwi ększenia areału indywidualnych gospodarstw. Dla potrzeb intensywnego rozwoju rolnictwa preferuje si ę ro ślinn ą i przemysłow ą produkcj ę zwierz ęcą. Szczególnie rozwój hodowli bydła w dolinie rzeki Odry oraz gospodark ę ryback ą na terenie sołectw: Stare Ko źle, Bierawa, Lubieszów i Dziergowice. W obr ębie tych terenów gospodarka rolna musi by ć dostosowana do warunków środowiskowych stwarzaj ących mo żliwo ść uwzgl ędnienia zagro żeń dla głównego zbiornika wód podziemnych nr 332 stanowi ącego na tym terenie obszar wysokiej ochrony. Wymagana jest równie ż realizacja centralnego systemu odbioru i oczyszczania ścieków we wsiach poło żonych w granicach obszaru najwy ższej ochrony, głównie zbiornik wód podziemnych. Na pozostałym obszarze gminy we wsiach Solarnia, Goszyce, Kotlarnia, Ortowice i Stara Ku źnia, gdzie funkcja rolnicza jest uzupełniaj ąca preferowany jest rozwój: - gospodarki rybackiej na bazie powstaj ących zbiorników poeksploatacyjnych złó ż po powierzchniowej eksploatacji złó ż surowców naturalnych - specjalistycznej produkcji ro ślinnej, warzywniczej i ogrodniczej. Obszary rolne wył ączone z zabudowy. Na podstawie obowi ązuj ących przepisów za całkowicie wył ączone z zabudowy i obj ęte szczególn ą ochron ą s ą: • kompleksy u żytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego zaliczonych do klasy I - II, przede wszystkim wyst ępuj ące w dolinie rzeki Odry. • kompleksy u żytków rolnych o glebach pochodzenia organicznego (gleby murszawo - torfowe) • kompleksy u żytków rolnych poło żonych w granicach udokumentowanych złó ż surowców mineralnych (Dziergowice - Solarnia, Lubieszów). • kompleksy u żytków rolnych poło żonych na terenach zalewowych. Podstawowe kierunki działa ń w celu ochrony terenów rolnych obejmuj ą: - ochron ę u żytków rolnych wysokich klas bonitacyjnych przed zmian ą sposobu użytkowania, w tym szczególnie przed zabudow ą, a tak że ich przydatno ści dla prowadzenia gospodarki rolnej - ochrona gleb pochodzenia mineralnego przed zmian ą stosunków wodnych oraz sposobu ich u żytkowania, - ochron ę gruntów poło żonych w granicach udokumentowanych złó ż surowców naturalnych przed zainwestowaniem i degradacj ą, - ochron ę gruntów poło żonych mi ędzy wałami rzeki Odry przed lokalizacj ą nowej zabudowy oraz ograniczenie mo żliwo ści rozwoju zabudowy istniej ącej, a docelowo jej eliminacj ę.

4.1. Modernizacja i restrukturyzacja rolnictwa. Gmina Bierawa posiada nie najlepsze warunki dla rozwoju rolnictwa, dlatego te ż mo żliwo ści rozwojowych nale ży upatrywa ć w realizacji nast ępuj ących zada ń: - produkcja wysokiej jako ści surowców i artykułów żywno ściowych - zmiany dotychczasowej struktury wielko ściowej gospodarstw rolnych.

- 114 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 118 Według prognoz w skali kraju procentowa powierzchnia poszczególnych grup wielko ściowych gospodarstw rolnych powinna odpowiada ć nast ępuj ącym wielko ściom :
do 5 ha 5% (41 % liczby gospodarstw)
5 – 20 ha 15% (30 % liczby gospodarstw)
20 – 50 ha 30% (21 % liczby gospodarstw)
50 - 100 ha 20% (6 % liczby gospodarstw)
powy żej 100 ha 30% (2% liczby gospodarstw) - rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej, w szczególno ści:
budowa i modernizacja sieci dróg gminnych
rozbudowa i modernizacja sieci wodoci ągowej
zagospodarowanie odpadów komunalnych. 5. Kierunki rozwoju przemysłu i działalno ści gospodarczych. Na obszarze gminy Bierawa poza istniej ącymi przy Zakładach Azotowych „K ędzierzyn S.A.” zakładami produkcyjno-usługowymi nie przewiduje si ę rozwoju przemysłu nie zwi ązanego z podstawow ą baz ą surowcow ą gminy, któr ą gwarantuj ą istniej ące zło ża surowców mineralnych, przetwórstwo rolno-spo żywcze oraz ró żnorodne formy działalno ści gospodarczych. Na terenie gminy funkcjonuje 9 zakładów pracy, w tym mi ędzy innymi: a. trzy z udziałem kapitału zagranicznego, tj - Spółka „Bekaert” w Kotlarni ze stuprocentowym kapitałem belgijskim, - ”Bitunowa” w Bierawie z pi ęć dziesi ęcioprocentowym udziałem kapitału Austriackiego, - „Rinnen" Polska w Bierawie mi ędzynarodowe przedsi ębiorstwo transportowo - spedycyjne z kapitałem niemieckim, b. Kopalnia Piasku „Kotlarnia" S.A. obejmuj ąca swym obszarem około 1000 ha, c. Opolskie Zakłady Kruszyw Mineralnych w Dziergowicach działaj ące na obszarze 74 ha, d. CEMEX Polska sp. z o.o. posiadaj ąca koncesj ę na wydobywanie kruszywa naturalnego ze zło ża „Bierawa” na podstawie koncesji wydanej 7 lipca 2009r. w granicach obszaru o powierzchni 25,68 ha. Działalno ść polegaj ąca na powierzchniowej eksploatacji prowadzona b ędzie zgodnie z posiadanymi koncesjami w obszarach górniczych „Kotlarnia III” i „Kotlarnia – Zachód” (dla których ustanowiony jest teren górniczy „Kotlarnia”), w obszarze górniczym „Dziergowice”, który pokrywa si ę z terenem górniczym „Dziergowice” i w obszarze górniczym „Bierawa II ”, pokrywaj ącym si ę z terenem górniczym „Bierawa II ”. Ponadto na terenie gminy funkcjonuje 200 innych podmiotów gospodarczych zajmuj ących si ę działalno ści ą handlow ą, gastronomiczn ą, rzemie ślnicz ą oraz hurtowo-składow ą. Ró żnorodne formy działalno ści gospodarczych zwi ązane z nast ępuj ącymi sołectwami: - cz ęść zachodnia: Dziergowice, Lubieszów i Bierawa ( wschodni brzeg Odry) s ą preferowane do lokalizacji przetwórstwa rolno-spo żywczego ze wzgl ędu na: - dobre powi ązania komunikacyjne - drogowe i kolejowe, - dost ępno ść do bazy surowcowej jak ą zapewnia intensywna produkcja ro ślinna i zwierz ęca, - tereny u żytków zielonych doliny rzeki Odry, których rozwój dopuszcza si ę pod warunkiem uregulowania gospodarki wodno-ściekowej, - ochron ę środowiska przyrodniczego, - ochron ę krajobrazu przyrodniczo-kulturowego,

- 115 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 119 - cz ęść północna Dziergowic, wschodnia Lubieszowa i zachodnie Ortowice s ą preferowane do eksploatacji złó ż przemysłu materiałów budowlanych oraz kruszyw, zwi ązanej z istniej ącą baz ą surowcow ą, której rozwój dopuszcza si ę pod warunkiem: - ochrony stanu sanitarnego wód podziemnych basenu sarmackiego i wód powierzchniowych, - uwzgl ędnienia roli terenów poeksploatacyjnych w lokalnym systemie ekologicznym. W zwi ązku z wyst ępowaniem złó ż kruszyw i piasku ustala si ę nast ępuj ące strefy aktywno ści gospodarczych: − na styku sołectw Bierawa i Lubieszów stref ę o powierzchni 96,90 ha, oznaczone symbolem 1P, − Lubieszów stref ę o powierzchni 2,65 ha, oznaczone symbolem 2P, − Dziergowice stref ę o powierzchni 24,26 ha, oznaczone symbolem 3P, − na styku sołectw Bierawa i Lubieszów stref ę o powierzchni 8,93 ha, oznaczon ą symbolem 1PE. Docelowo przewiduje si ę system ochrony terenu i jego mo żliwo ści wykorzystania oraz zagospodarowania do rekreacji i wypoczynku. • Na najwi ększym pod wzgl ędem powierzchniowym obszarze eksploatacji surowców mineralnych (obszar górniczy Kopalni Piasku „Kotlarnia”) ustala si ę mo żliwo ść budowy zbiornika przeciwpowodziowego, którego rejon lokalizacji pokazano na rysunku studium „Proekologiczna strategia rozwoju – zasady polityki przestrzennej”. Budowa tego zbiornika mo że by ć skoordynowana z kontynuacją eksploatacji piasków do roku co najmniej 2016 (wg posiadanej przez kopalni ę koncesji), co wymaga odpowiednich rozwi ąza ń technicznych i sposobu eksploatacji. Ustala si ę nast ępuj ące parametry i zasady realizacji zbiornika przeciwpowodziowego dla rzeki Bierawki: - zamierzenie budowy zbiornika musi by ć poprzedzone analiz ą ewentualnych zagro żeń ska żenia wód gruntowych poprzez kontakt hydrauliczny wód rzeki Bierawki z wodami zbiornika podziemnego, - w pracach wst ępnych wymagane jest wykonanie dokumentacji geologiczno- in żynierskiej w obr ębie zbiornika i jego obwałowa ń ze szczególnym uwzgl ędnieniem zalegania warstwy nieprzepuszczalnej oraz ustaleniami przydatno ści gruntów zalegaj ących w wyrobisku dla budowy obwałowa ń, przy czym mo żliwe jest w tym celu wykorzystanie materiałów, bada ń i dokumentacji ju ż opracowanych, - budowa zbiornika nie mo że wykracza ć poza obszar obj ęty zgodami Ministra Środowiska na przeznaczenie gruntów le śnych na cele niele śne, - przed przyst ąpieniem do projektów budowlanych zbiornika przeprowadzone b ędą badania przepuszczalno ści gruntów w zakresie lokalizacji zbiornika pod k ątem ewentualnych zagro żeń zanieczyszczenia wód Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 332 w aspekcie mo żliwego kontaktu hydraulicznego tych wód z zanieczyszczonymi wodami rzeki Bierawki retencjonowanymi w zbiorniku, w tym zakresie mo żliwe jest wykorzystanie dokumentacji i ekspertyz już wykonanych, istotne będzie równie ż podj ęcie działa ń systemowych dotycz ących regulacji gospodarki ściekowej w dorzeczu Bierawki, - zbiornik realizowany będzie w 2 cz ęś ciach; zbiornik górny, mniejszy z uj ęciem wód na rzece Bierawce w Kotlarni, zbiornik dolny, wi ększy ze spustem wód do rzeki Bierawki w rejonie po wschodniej stronie zabudowy sołectwa Grabówka, - do urz ądze ń hydrotechnicznych zlokalizowanych pomi ędzy zbiornikiem górnym i dolnym oraz po południowej stronie rzeki Bierawki mo żliwa b ędzie realizacja dojazdu od strony terenów zabudowanych sołectwa Ortowice oraz od strony osiedla Korzonek,

- 116 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 120 - inwestycja b ędzie zadaniem rz ądowym, - czysto ść wód powierzchniowych w zbiorniku dolnym nie mo że by ć ni ższa ni ż II klasa, natomiast dopuszcza si ę mo żliwo ść retencjonowania wód rzeki Bierawki w zbiorniku górnym o czysto ści III klasy do czasu zako ńczenia realizacji regionalnego programu „Czysta Bierawka”, - całkowita pojemno ść dyspozycja zbiornika planowana jest w przedziale około 10 ÷40 mln m 3, - do budowli hydrotechnicznych i rekultywacji fragmentów terenów poeksploatacyjnych nie b ędących w obr ębie lustra wody zbiornika dopuszcza si ę wykorzystanie mas ziemnych przemieszanych i usuwanych w zwi ązku z prowadzon ą eksploatacj ą surowców mineralnych, - do budowy obwałowa ń i innych budowli ziemnych zwi ązanych ze zbiornikiem nale ży wykorzystywa ć jedynie masy ziemne przemieszczane i usuwane w trakcie prowadzonej eksploatacji piasku na zło żu Kotlarnia, - maksymalne rz ędne pi ętrzenia wody: w zbiorniku górnym 187 m n.p.m., w zbiorniku dolnym 182 m. n.p.m., - do rekultywacji le śnej w otoczeniu zbiornika przeznaczone b ędą tereny poło żone co najmniej 1 m powy żej poziomu pi ętrzenia wody w zbiorniku, - budowa planowanego zbiornika jako przedsi ęwzi ęcia mog ącego znacz ąco oddziaływa ć na środowisko wymaga sporz ądzenia raportu oddziaływania na środowisko zgodnie z obowi ązuj ącymi w tym zakresie przepisami.

• Rekultywacja po eksploatacji górniczej kopalni „Dziergowice" Eksploatacja górnicza powoduje zmiany w powierzchni terenu polegaj ące na likwidacji obszarów le śnych, w miejsce których powstało wyrobisko odkrywkowe gł ęboko ści 8 - 20 m, które do rz ędnej 182,3 m n.p.m. wypełnione jest wod ą. Dla obszarów obj ętych działalno ści ą górnicz ą został ustalony rybacki kierunek rekultywacji. W zwi ązku z zako ńczeniem eksploatacji w północnej cz ęś ci wyrobiska, zgodnie z ustaleniami projektowymi oraz decyzj ą Urz ędu Gminy Bierawa przewiduje si ę przyspieszenie tempa rekultywacji wyeksploatowanego obszaru górniczego. Powstanie zbiornika wodnego otoczonego od strony północnej i wschodniej ścian ą lasu urozmaici płaski teren zło ża i polepszy walory krajobrazowe. Po rekultywowaniu obrze ży zbiornika i wykorzystaniu go do hodowli ryb oraz rekreacji, teren ten b ędzie bardziej atrakcyjny. Rozwój ro ślinno ści w strefie brzegowej polepsza warunki siedliskowe dla fauny i flory charakterystycznej dla jezior. Wylesienie obszaru eksploatacji nie narusza fizycznie du żego obszaru le śnego wyst ępuj ącego w tym rejonie. Zako ńczenie działalno ści górniczej oraz zako ńczenie rekultywacji całego obszaru poeksploatacyjnego przewiduje si ę do roku 2015. - Bierawa, Brze źce, Stare Ko źle i Ortowice preferowane s ą do lokalizacji małych i średnich zakładów wytwórczych, urz ądze ń obsługi rolnictwa, handlu hurtowego, magazynów, składów i baz transportowych oraz innych wynikaj ących z potrzeb inwestycyjnych podmiotów gospodarczych, jak równie ż ze względu na dobre powi ązania komunikacyjne. Wy żej wymienione zakłady pracy zapewniaj ą miejsca pracy poza rolnictwem. Istnieje równie ż mo żliwo ść wykorzystania terenów byłych gospodarstw uspołecznionych, pod warunkiem uregulowania gospodarki wodno-ściekowej oraz przestrzegania ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego. - Pozostałe tereny gminy, na których dopuszcza si ę wykorzystanie istniej ącej zabudowy magazynowo-składowej lub uspołecznionych gospodarstw rolnych na prowadzenie ró żnorodnych form działalno ści gospodarczej.

- 117 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 121

6. Kierunki rozwoju i przekształce ń struktur osadniczych. Przekształcenia struktur osadniczych zostały podporz ądkowane nast ępuj ącym zasadom:
preferencji dla rozwoju mieszkalnictwa i wszelkich form działalno ści gospodarczej poło żonych poza stref ą zalewow ą, s ą to tereny znajduj ące si ę w dolinie rzeki Odry i Bierawski,
wykluczeniu lokalizacji wszelkiej zabudowy uznaj ącej tereny rezerwowane pod realizacj ę nowoczesnego systemu zabezpiecze ń powodziowych na terenach zalewowych.

7. Kierunki rozwoju mieszkalnictwa. W zwi ązku z istniej ącym stopniem zagro żenia powodziowego przewiduje si ę nast ępuj ąco:
ograniczenie rozwoju mieszkalnictwa do czasu realizacji nowoczesnego systemu zabezpiecze ń przeciwpowodziowych w sołectwach:
zakaz budowy nowych obiektów mieszkalnych na terenie zalewowym oznaczonym w Studium na rys. 13. S ą to tereny obejmuj ące w cz ęś ci zachodniej sołectwa Brze źce i Stare Ko źle, w cz ęś ci południowo-zachodniej Bierawy wraz z dolin ą rzeki Bierawki oraz w południowej cz ęś ci sołectw: Ortowice, Goszyce i Dziergowice. Na terenach o ograniczonym rozwoju mieszkaniowym dopuszcza si ę remonty i modernizacje istniej ącej zabudowy mieszkaniowej. Natomiast waloryzacj ę przestrzeni gminy Bierawa, okre ślaj ącą potencjalne mo żliwo ści rozwoju funkcji mieszkaniowej z usługami towarzysz ącymi dopuszcza si ę poza terenami zalewowymi.

Studium wyznacza strefy terenów rozwojowych przeznaczonych dla funkcji mieszkaniowej i usługowej towarzysz ącej i s ą one nast ępuj ące: - Lubieszów przy ul. Le śnej o pow. 1,85 ha, oznaczone symbolem 1M, - Bierawa przy ul. Ogrodowej o pow. 0,70 ha, oznaczone symbolem 2M, - Stare Ko źle w s ąsiedztwie ul. Polnej i Le śnej o pow. 25 ha, oznaczone symbolem 3M, - Stare Ko źle przy ul. Braci Wolnych o pow. 12 ha, oznaczone symbolem 4M, - Brze źce przy ul. Rybnej o pow. 0,20 ha, oznaczone symbolem 5M, - Bierawa przy ul. A. Mickiewicza i Dworcowej o pow. 53 ha, oznaczone symbolem 6M, - Dziergowice przy ul. Odrza ńskiej o pow. 0,34 ha, oznaczone symbolem 7M, - Bierawa przy ul. Ogrodowej i Nowe Osiedle o pow. 22 ha, oznaczone symbolem 8M, - Dziergowice przy ul. Kozielskiej o pow. 5,37 ha, oznaczone symbolem 9M, - Stara Ku źnia przy ul. Ogrodowej i 22-go Lipca o pow. 20 ha, oznaczone symbolem 10M, - Lubieszów przy ul. Bierawskiej i Le śnej o pow. 5 ha, oznaczone symbolem 16M, - Dziergowice przy ul. Kozielskiej i Nowej o pow. 30 ha, oznaczone symbolem 19M, - Solarnia przy ul. Raciborskiej i Ko ściuszki o pow. 7 ha, oznaczone symbolem 21M. W pozostałych sołectwach dopuszcza si ę rozwój mieszkaniowy do poziomu zaspokajaj ącego potrzeby mieszka ńców, w formach polegaj ących na uzupełnieniu

- 118 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 122 zabudowy lub zabudowie w cz ęś ci wsi cechuj ącej si ę wi ększ ą koncentracj ą. W tej kategorii wyznacza si ę nast ępuj ące strefy rozwoju mieszkalnictwa jednorodzinnego: − Lubieszów przy ul. Bierawskiej o pow. 0,50 ha, oznaczone symbolem 1MN, − Lubieszów w rejonie ulicy Le śnej o pow. 0,98 ha, oznaczone symbolem 2MN, − Stara Ku źnia przy ul. Kołodzieja o pow. 2,42 ha, oznaczone symbolem 3MN, − Stare Ko źle przy ul. Wolno ści o pow. 1,30 ha, oznaczone symbolem 4MN.

8. Kierunki rozwoju usług. Kierunki rozwoju usług stanowi ące potrzeb ę poprawy standardów wyposa żenia terenu oraz zaspokojenia potrzeb mieszka ńców gminy obejmuj ą: - rozbudow ę oraz wzmocnienie roli wielofunkcyjnego gminnego o środka w sołectwie Bierawa poprzez kompleksowe wyposa żenie w urz ądzenia obsługi ludno ści, - realizacj ę obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2 w sołectwie Brze źce, - rozwój uzupełniaj ącego o środka usługowego w sołectwach: Dziergowice, Kotlarnia i Stare Ko źle. Pozostałe sołectwa gminy b ędą wyposa żone w usługi elementarne, przy czym poziom ich wyposa żenia b ędzie uzale żniony od poziomu popytu. Studium wyznacza strefy terenów rozwojowych przeznaczonych do lokalizacji obiektów i urz ądze ń usługowych: handlowych (w tym obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2, oznaczone symbolami 1UC oraz 2UC) i rzemie ślniczych oraz usług sfery przetwórczej i produkcyjnej z wył ączeniem inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi. Są to nast ępuj ące obszary i tereny : − Brze źce – przy drodze wojewódzkiej nr 408 relacji Gliwice – Kędzierzyn – Ko źle i przy granicy gminy obszar o powierzchni 8,30 ha oznaczony na rysunku studium symbolem 1UC oraz obszar o powierzchni 3,09 ha oznaczony na rysunku studium symbolem 2UC, − Stare Ko źle – przy granicy gminy i w s ąsiedztwie ulicy Polnej i Le śnej o powierzchni 9,2 ha, oznaczony symbolem 2U, − Bierawa – teren przy ulicy Powsta ńców o powierzchni 0,21 ha, oznaczony symbolem 3U, − Grabówka – teren przy ulicy Wiejskiej o powierzchni 0,34 ha, oznaczony symbolem 4U, − Bierawa – teren przy ulicy Gliwickiej (droga nr 408 relacji Gliwice – Kędzierzyn – Ko źle ) i Mickiewicza o powierzchni 61,21 ha, oznaczony symbolem 5U, − Dziergowice – teren przy ulicy Ogrodowej o powierzchni 0,63 ha, oznaczony symbolem 6U, − Bierawa – teren przy ulicy Gliwickiej i linii kolejowej o powierzchni 3,22 ha, oznaczony symbolem 7U, − Solarnia – teren przy ulicy Raciborskiej o powierzchni 0,32 ha, oznaczony symbolem 8U, − Ortowice – teren przy ulicy Gliwickiej o powierzchni 12,87 ha, oznaczony symbolem 11U, − Kotlarnia – teren przy ulicy Gliwickiej (droga nr 408 relacji Gliwice - Kędzierzyn – Ko źle ) o powierzchni 3,4 ha, oznaczony symbolem 12U. Tereny oznaczone symbolami 1UC, 2UC , 2U, 5U, 7U, 11U oraz 12U są zlokalizowane poza terenami zalewowymi i posiadaj ą dost ęp do:

- 119 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 123
drogi kołowej numer 408 relacji Gliwice – Kędzierzyn – Ko źle poprzez sie ć dróg lokalnych,
linii kolejowej relacji K ędzierzyn – Nędza – Racibórz,
sieci infrastruktur technicznej. W/w tereny wyznaczone pod usługi w „studium" stanowi ą ofert ę dla potencjalnych inwestorów strategicznych gminy oraz inwestorów spoza gminy z kapitałem zagranicznym. Zadaniem samorz ądu lokalnego jest promowanie tych terenów i popieranie inwestorów celem znalezienia miejsc pracy dla ludno ści gminy. Tereny oznaczone symbolami 3U, 4U, 6U i 8U przewiduje si ę zagospodarowa ć obiektami i urz ądzeniami usług o charakterze podstawowym. Dla poprawienia obecnego stanu wyposa żenia terenów gminy planuje si ę utworzenie nowego cmentarza w Dziergowicach przy ulicy Nowej o pow. 1,73 ha, na terenie oznaczonym symbolem 1 ZC.

9. Kierunki rozwoju turystyki, rekreacji i wypoczynku. Poło żenie gminy Bierawa w strefie oddziaływania aglomeracji jednostek terytorialnych województwa opolskiego i śląskiego stwarza szans ę dla rozwoju ruchu turystycznego, rekreacyjno-sportowego oraz wypoczynkowego. Za rozwojem ruchu turystycznego i sportowo-rekreacyjnego na terenie gminy przemawia wysoka w skali regionu atrakcyjno ść krajobrazu przyrodniczego i kulturowego, du ży udział powierzchni le śnych stanowi ących 63% powierzchni gminy oraz dobre skomunikowanie dzi ęki drogom nr 408 relacji Gliwice - Kłodzko i 425 relacji Racibórz - Kędzierzyn. W zwi ązku z powy ższym Studium wyznacza nast ępuj ące tereny pod rozwój turystyki, rekreacji i wypoczynku wraz z przeznaczonymi dla nich funkcjami: - sołectwo Lubieszów przy ul. Bierawskiej i Polnej o pow. 5 ha, oznaczone symbolem 5UT przewidziane na cele budownictwa letniskowego, - sołectwo Stara Ku źnia przy ul. Le śnej o pow. 5 ha, oznaczone symbolem 9UT pod ośrodek wypoczynkowy agroturystyki wraz ze stadnin ą koni - osiedle Korzonek w sąsiedztwie ulicy Gliwickiej i ulicy Nowej o pow. 2,93 ha, oznaczony symbolem 10UT pod o środek sportowo – rekreacyjny z drobnym handlem, usługami i gastronomi ą, - Ortowice w s ąsiedztwie ulicy Górniczej o pow. 0,25 ha, oznaczony symbolem 11UT pod o środek rekreacyjny, - Dziergowice teren o pow. 76 ha, oznaczony symbolem 17UT pod o środek wędkarski na bazie powstaj ących zbiorników poeksploatacyjnych, - Dziergowice przy ul. Kozielskiej o pow. 7 ha, oznaczony symbolem 18UT, - Dziergowice teren o pow. 41 ha, oznaczony symbolem 20UT, pod o środek wypoczynkowo-rekreacyjny (istniej ące k ąpielisko) z dopuszczeniem lokalizacji specjalistycznych urz ądze ń rekreacji oraz mo żliwo ści realizacji rozwini ętej bazy noclegowo-żywieniowej, przy uwzgl ędnieniu lokalnego systemu ekologicznego i ochrony środowiska przyrodniczego, - nie wyklucza si ę kształtowania funkcji rekreacyjnej zwi ązanej z planowanym zbiornikiem przeciwpowodziowym, szczególnie na obrze żach zbiornika dolnego, który charakteryzuje si ę wi ększ ą powierzchni ą oraz planowanym wy ższym stopniem czysto ści wód.

- 120 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 124 W zwi ązku z budow ą zbiornika przewiduje si ę równie ż rozwój usług sportowo- rekreacyjnych i gastronomicznych w sołectwach Ortowice, Grabówka po północnej stronie rzeki Bierawki.

10. Kierunki rozwoju systemu komunikacyjnego gminy. 10.1. System kolejowy Kierunki rozwoju systemu komunikacji kolejowej obejmuj ą:
adaptacj ę i modernizacj ę istniej ącej linii kolejowej 151 relacji K ędzierzyn-Ko źle - Nędza - Racibórz do granicy pa ństwa, uj ętej w opracowaniach planu zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego, dla ruchu pasa żerskiego i towarowego
modernizacj ę przystanków kolejowych w Bierawie i Dziergowicach

10.2. System drogowy Kierunki rozwoju systemu komunikacji drogowej gminy zwi ązane s ą z popraw ą jego funkcjonalno ści i obejmuj ą:
budow ę odcinka drogi wojewódzkiej nr 425 relacji Racibórz – Kędzierzyn-Ko źle stanowi ącego obwodnic ę drogow ą w Bierawie, Lubieszowie, Dziergowicach i Solarni i ł ącz ącego si ę z drog ą wojewódzk ą nr 408 relacji Gliwice - Kędzierzyn – Ko źle,
budow ę przeło żenia odcinka drogi nr 408 relacji Gliwice – Kędzierzyn – Ko źle w rejonie granicy gminy z miastem K ędzierzyn – Ko źle jako kontynuacja ustalonego w planie miejscowym miasta K ędzierzyn – Ko źle przebiegu drogi klasy główna ruchu przy śpieszonego (1KGP),
modernizacj ę skrzy żowa ń linii kolejowej z drog ą wojewódzk ą nr 425 w Dziergowicach i Solarni, w tym mo żliwo ść skrzy żowania tej drogi z lini ą kolejow ą w dwóch poziomach,
budow ę wiaduktu nad szlakiem kolejowym w przebiegu drogi nr 408 w Bierawie (uj ęty w planach zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego),
budow ę obwodnicy w przebiegu drogi wojewódzkiej nr 425 dla wsi Bierawa, Lubieszów, Dziergowice, Solarnia oraz przeprawy mostowej przez rzek ę Odr ę pomi ędzy wsiami Przewóz i Dziergowice, uj ęte w planach zagospodarowania przestrzennego województwa opolskiego,
budow ę dróg dojazdowych do północnych obrze ży planowanego zbiornika przeciwpowodziowego od drogi nr 408 Gliwice – Kłodzko,
korekta przebiegu łuku poziomego na odcinku skrzy żowania drogi wojewódzkiej nr 425 relacji Racibórz - Kędzierzyn-Ko źle z ulicami Dworcową i Odrza ńsk ą w Dziergowicach,
korekta łuku poziomego drogi powiatowej nr 27449 relacji Bierawa – Korzonek w Grabówce,
budowa chodnika w Solarni równolegle do przebiegu drogi nr 425 relacji Racibórz - Kędzierzyn-Ko źle,
budowa chodnika na odcinku Korzonek osiedle do wsi Korzonek przy drodze nr 408 (ul. Braci Wolnych) relacji Gliwice – Kłodzko,
modernizacja dróg i ulic gminnych polegaj ąca na: - wykonaniu nawierzchni ulepszonej na drodze nr 2703034 (ul. Dolna) oraz na drodze nr 2703039 (ul. Kwiatowa) w sołectwie Solarnia, - modernizacji nawierzchni ulepszonej w Dziergowicach na odcinku drogi

- 121 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 125 gospodarstwa rolnego relacji Dziergowice-Lubieszów-Bierawa i Stare Ko źle. Kierunki rozwoju systemu komunikacji drogowej w gminie wymaga kontynuacji i modernizacji dróg gminnych i przestrzeni publicznych z rozszerzeniem zakresu robót o budow ę lokalnych dróg rowerowych wydzielonych w stosunku do dróg o ruchu samochodowym i ście żek oraz chodników dla pieszych. Proponowana w studium budowa lokalnych dróg rowerowych obejmuje: - budow ę ście żek (drogi rowerowe) rekreacyjno - turystyczne, w kierunku północno- południowym, ł ącz ącym sołectwa: Brze źce, Stare Ko źle, Bieraw ę Lubieszów i Dziergowice, a w kierunku wschodnio-zachodnim Bieraw ę i Star ą Ku źni ę, - adaptacj ę szlaku turystycznego tzw. traktu królewskiego (na terenie le śnym administrowanym przez Nadle śnictwo K ędzierzyn-Ko źle), który poł ączy Grabówk ę z o środkiem turystycznym w Starej Ku źni i K ędzierzynie, - adaptacj ę szlaku turystycznego ł ącz ącego Ortowice ze Star ą Ku źni ą i Blachowni ą, - budow ę ście żek rowerowych o znaczeniu gospodarczym i lokalnym, łącz ącym Dziergowice z Solarni ą oraz Star ą Ku źni ę z Blachowni ą. 10.3. System komunikacji wodnej Kierunki rozwoju komunikacji wodnej stanowi ące o rozwoju funkcji transportowych rzeki Odry z uwzgl ędnieniem ochrony warto ści przyrodniczych obejmuje:
przystosowanie rzeki Odry do warunków jakie musi spełnia ć mi ędzynarodowa droga wodna śródl ądowa III klasy technicznej poprzez korekt ę przebiegu koryta rzeki lub budow ę kanału Odra - Dunaj oraz rozbudow ę nowej infrastruktury hydrotechnicznej. W studium utrzymuje si ę propozycj ę dla dwóch wariantów przebiegu kanału Odra - Dunaj o szeroko ści pasa rezerwowego około 100 m. Na jego obszarze obowi ązuje zakaz lokalizacji inwestycji stałych. Realizacja w/w inwestycji stanowi program rz ądowy i b ędzie finansowana z bud żetu centralnego. 11. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej. Wyznacza si ę strefy rozwoju infrastruktury technicznej poło żone w sołectwach: − Stara Ku źnia, oznaczone symbolem 1IT, − Dziergowice, oznaczone symbolem 2IT.

11.1. Zaopatrzenie w wod ę. Istniej ące uj ęcia wody zapewniaj ą w okresie perspektywicznym wystarczaj ącą ilo ść zarówno do spo życia jak i dla potrzeb gospodarczych gminy. Wymagane jest wykonanie przył ącza wody dla terenów rozwojowych przewidzianych w Studium dla zabudowy mieszkaniowej i usługowej. Do roku 2010 utrzymuje si ę wyposa żenie terenu gminy w system zaopatrzenia w wod ę czyst ą obejmuj ący sw ą obsług ą 100% mieszka ńców gminy.

11.2. Kanalizacja sanitarna. Kierunki rozwoju systemu odbioru i oczyszczania ścieków do roku 2015 obejmuj ą: 1. odprowadzenie ścieków z sołectwa Stare Ko źle i Brze źce kolektorami sanitarnymi do oczyszczalni ścieków miasta K ędzierzyn-Ko źle, 2. odprowadzanie i oczyszczanie ścieków z sołectwa Bierawa, Lubieszów, Dziergowice i Solarnia kolektorami sanitarnymi do oczyszczalni ścieków w K ędzierzynie-Ko źlu, 3. odprowadzenie ścieków z sołectw: Goszyce, Kotlarnia, Ortowice i Stara Ku źnia do

- 122 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 126 oczyszczalni ścieków w Kotlarni. Po 2010 roku oczyszczalnia w Kotlarni musi by ć wyremontowana lub zlikwidowana. W wypadku likwidacji odprowadzenie przyj ętych ścieków nast ąpi zbiorczym kolektorem sanitarnym prowadzonym do oczyszczalni ścieków w Zakładach Azotowych.

11.3. Zaopatrzenie w ciepło. Kierunki rozwoju ciepłownictwa na terenie gminy uwzgl ędniaj ą potrzeb ę poprawy stanu sanitarnego powietrza atmosferycznego poprzez preferencje czystych no śników energetycznych o niskiej emisji dwutlenku w ęgla do atmosfery.

11.4. System zasilania w energi ę elektryczn ą. Kierunek rozwoju elektroenergetyki uwzgl ędniaj ący rozwój i popraw ę standardów zaspokojenia obecnych oraz przyszłych potrzeb mieszka ńców i gospodarki gminy obejmuje : • budow ę linii średniego napi ęcia relacji Kotlarnia-Stara Ku źnia celem poprawy potrzeb energetycznych oraz modernizacj ę stacji transformatorowej w sołectwie Stara Ku źnia, • remont i modernizacj ę sieci niskiego napi ęcia w Dziergowicach, • budow ę nowych stacji transformatorowych dla sołectw wyznaczonych na terenach rozwojowych w Studium a s ą to : Brze źce, Stare Ko źle, Bierawa, Ortowice, Stara Ku źnia i Dziergowice.

11.5. Gospodarka odpadami stałymi. Kierunki rozwoju gospodarki odpadami stałymi obejmuj ą adaptacj ę istniej ącego składowiska odpadów komunalnych w Bierawie oraz rozbudow ę II etapu wysypiska. Ł ączna pojemno ść wysypiska wyniesie 87778 m 3. Ilo ść odpadów komunalnych dla gminy Bierawa do roku 2015 szacuje si ę na 105720 m 3. W zwi ązku z powy ższym proponowany docelowy system organizacji odpadami komunalnymi opracowany przez Urz ąd Wojewódzki w Opolu obejmuje wł ączenie gminy Bierawa do centralnego składowiska odpadów komunalnych w rejonie Polskiej Cerekwi.

11.6. System telekomunikacyjny. Kierunki rozwoju systemu telekomunikacji przewodowej i bezprzewodowej uwzgl ędniaj ące popraw ę standardów obsługi i zabezpieczenia mieszka ńców obejmuj ą rozbudow ę istniej ących central telefonii przewodowej. Gmina Bierawa w 1999r. wyposa żona była w pi ęć stacji telefonicznych telefonii przewodowej w sołectwach: Bierawa, Dziergowice, Kotlarnia, Brzeźce i Stare Ko źle. W/w stacje obsługiwały 1040 abonentów, co stanowiło wska źnik 125 aparatów telefonicznych przypadaj ących na 1000 mieszka ńców. Dla zapewnienia poprawy warunków funkcjonowania sieci zakłada si ę kontynuacj ę rozwoju telekomunikacji przewodowej, która spowoduje dalszy wzrost liczby abonentów na terenie gminy oraz uzyskanie wska źnika g ęsto ści min. 350 telefonów na 1000 mieszka ńców do roku 2010, co stanowi 2908 telefonów. Na terenie gminy Bierawa s ą obecnie budowane 4 anteny nadawcze telefonii bezprzewodowej w Bierawie, Grabówce, na osiedlu Kotlarnia oraz na terenie Kopalni Piasku „Kotlarnia" S A . Do roku 2010 przewiduje się rozwój telefonii bezprzewodowej

- 123 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 127 obejmuj ącej swym zasi ęgiem sołectwa Stare Ko źle i Dziergowice. Rozbudowy wymaga centrala telefoniczna w sołectwie: Brze źce, Stare Ko źle, Dziergowice i Kotlarnia.

12. Obszary, dla których wymagane jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Podstawowy dokument planistyczny gminy Bierawa stanowi opracowany w trybie poprzedniej ustawy o planowaniu przestrzennym miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa, zatwierdzony Uchwał ą Rady Gminy w Bierawie nr VI/39/94 z dnia 12.12.1994r. i ogłoszonej w Dzienniku Urz ędowym Województwa Opolskiego nr 28 poz. 243 z dnia 15.12.1994r. Zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami w/w plan traci swoj ą wa żno ść z dniem 30.12.2001r., je śli nie zostanie wprowadzona zmiana obowi ązuj ących przepisów prawnych. Ponadto zgodnie z trybem obowi ązuj ącej ustawy z dnia 7 lipca 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym, władze samorz ądowe gminy Bierawa przyst ąpiły do sporz ądzenia zmian fragmentów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy zatwierdzonego nast ępuj ącymi uchwałami Rady Gminy w Bierawie: - nr XXII/232/97 z dnia 11.12.1997r., ogłoszonej w Dzienniku Urz ędowym nr 3 poz. 9 z dnia 12.02.1998r. - nr IX/65/99 z dnia 07.07.1999r., ogłoszonej w Dzienniku Urz ędowym nr 32 poz. 197 z dnia 08.09.1999r. - nr XVI/146/2000 z dnia 23.06.2000r. Zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami Ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym obowi ązek sporz ądzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmuje: tereny, na których przewiduje si ę realizacj ę inwestycji rz ądowych i wojewódzkich, zgodnie z Ustaw ą z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym (jednolity tekst Dz. U. z 1999r. nr 15 poz. 139 z pó źniejszymi zmianami). Do zada ń rz ądowych o znaczeniu ponadlokalnym mo żna zaliczy ć budow ę skutecznego systemu przeciwpowodziowego dla doliny rzeki Odry, w tym budowa i modernizacja obwałowa ń przeciwpowodziowych na terenie gminy Bierawa. Zabezpieczenie przed powodzi ą doliny Odry, ze wzgl ędu na ponadlokalny charakter inwestycji winny by ć uwzgl ędnione w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju i wprowadzone zgodnie z obowi ązuj ącą ustaw ą o zagospodarowaniu przestrzennym do planu zagospodarowania przestrzennego województwa, którego zadaniem jest okre ślenie obszarów realizacji tych działa ń. Ponadto warunkiem niezb ędnym realizacji wymienionych działa ń planistycznych jest wprowadzenie ich do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, sporz ądzonych dla tych terenów przy współudziale finansowym samorz ądu wojewódzkiego nale ży przede wszystkim okre śli ć:
obszary wykluczone z zabudowy oraz o ograniczonym u żytkowaniu
obszary przewidywane do zalania w sytuacjach ekstremalnych. Do inwestycji ponadlokalnych na terenie gminy Bierawa „Studium" ustala budow ę obwodnicy drogowej na odcinku drogi wojewódzkiej nr 425 relacji Racibórz - Kędzierzyn-Ko źle. Celem wyeliminowania uci ąż liwo ści ruchu tranzytowego z obszaru ciasno zabudowanego w sołectwach Bierawa, Lubieszów, Dziergowice i Solarnia. Tras ę przeło żenia drogi nr 425 pokazano na rysunku planu studium.

- 124 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 128

Wyznaczenie obszarów, dla których sporz ądzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowi ązkowe oraz obszarów, dla których obowi ązek ten powstaje w zwi ązku z nast ępuj ącymi ustaleniami w „Studium": A. obszary górnicze kopaliny pospolitej materiałów podsadzkowych; w przypadku gdy przedsi ębiorcy przemysłu górniczego wyka żą , że eksploatacja na tych obszarach nie powoduje pogorszenia i nie wywiera ujemnych wpływów na środowisko przyrodnicze oraz gdy po zako ńczeniu eksploatacji wprowadzone zostan ą prace rekultywacyjne terenu na własny koszt, wówczas organ koncesyjny mo że zwolni ć z obowi ązku sporz ądzenia planów zagospodarowania przestrzennego obszarów funkcjonalnych, B. obszary, dla których „Studium" ustala obowi ązek sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego poprzedzonych opracowaniem studium urbanistyczno - konserwatorskiego, w celu okre ślenia szczegółowych ustale ń w zakresie ochrony i rewaloryzacji układów i obiektów zabytkowych oraz wyznaczenia stref ochrony konserwatorskiej, C. obszary rozwojowe, dla których „Studium" ustala obowi ązek sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w kolejno ści i terminach wymaganych dla aktywizacji tych terenów, D. obszary obejmuj ące tereny istniej ącej zabudowy z rezerwami rozwojowymi, dla których Studium wskazuje mo żliwo ść sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego tylko w przypadku stwierdzenia konieczno ści w okresowej ocenie zmian w zagospodarowaniu przestrzennym lub na podstawie analizy zgłoszonych w tej sprawie wniosków. Na terenie zalewowym Studium ustala ograniczenie rozwoju budownictwa mieszka- niowego do czasu realizacji zabezpiecze ń przeciwpowodziowych i obejmuj ą one: - zakaz budowy nowych obiektów mieszkalnych na terenie zalewowym - na terenach o ograniczonym rozwoju dopuszcza si ę remont i modernizacje substancji mieszkaniowej. Tereny rolne planowane do zabudowy maj ą by ć przeznaczone na cele nierolnicze zgodnie z Ustaw ą z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. nr 16 poz. 78) przeznaczone pod rozwój mieszkalnictwa, usług, urz ądze ń obsługi ruchu turystycznego, sportowego i wypoczynkowego oraz ró żnorodnych form działalno ści gospodarczej, urz ądze ń infrastruktury techniczne i komunikacji obejmuj ą sołectwa: Brze źce, Stare Ko źle, Bierawa, Ortowice, Stara Ku źnia, Lubieszów, Dziergowice i Solarni ę. Tereny niezb ędne dla podj ęcia działalno ści rozwojowej ze wzgl ędu na konieczno ść zaspokajania potrzeb mieszka ńców gminy w zakresie nowych inwestycji. W celu wykorzystania szans dla rozwoju, jakie wyznacza przestrze ń gminy Bierawa, okre ślono szereg stref rozwojowych i wskazano dla nich funkcje najbardziej po żą dane zgodnie z przyj ętymi celami i strategi ą rozwoju . Tereny w tych strefach s ą ofert ą gminy skierowan ą i adresowan ą do zagospodarowania przez inwestorów wewn ętrznych i zewn ętrznych. Zasady, które ukierunkowuj ą działania promocji tych terenów s ą nast ępuj ące: 1. tereny o symbolach 1UC, 2UC, 2U, 5U, 7U, 11U, 12U, ze wzgl ędu na ich poło żenie przy drodze wojewódzkiej nr 408 relacji Gliwice – Kędzierzyn - Ko źle są predysponowane dla lokalizacji obiektów handlowych, rzemie ślniczych i wytwórczych nie powoduj ących jednak ska żenia środowiska, ponadto wyst ępuj ące na obszarach sołectw tereny 3U, 4U, 6U oraz 8U predysponowane do rozwoju usług o charakterze lokalnym,

- 125 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 129 2. tereny o symbolach 1M, 2M, 3M, 4M, 5M, 6M, 7M, 8M, 9M, 10M, 16M, 19M i 21M, dla których po żą dan ą funkcj ą jest mieszkalnictwo rodzinne, 3. tereny o symbolach 5UT, 9UT, 10UT, 11UT, 17UT, 18UT i 20UT, dla których po żą dan ą funkcj ą jest turystyczno - sportowa, rekreacyjna oraz wypoczynkowa,

4. teren o symbolu 14W, na którym dopuszcza si ę budow ę zbiornika przeciwpowodziowego dla wód rzeki Bierawki, pod warunkiem uwzgl ędnienia ochrony poło żonych w tym terenie stanowisk archeologicznych . Budowa zbiornika planowana jest dla terenów poeksploatacyjnych i terenów planowanej eksploatacji piasku prowadzonej przez Kopalnię „Kotlarnia”. Przyst ąpienie do sporz ądzania miejscowych planów zagospodarowania terenów rozwojowych powinno nast ępowa ć w takiej kolejno ści, gdy zaistniej ą warunki i mo żliwo ści okre ślenia programu ich zagospodarowania. Z tych wzgl ędów nie okre śla si ę granic tych terenów, s ą to strefy bez okre ślenia ilo ści działek oferowanych jak równie ż bez formy ich zabudowy i intensywno ści. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, sporz ądzanych dla tych terenów nale ży zapewni ć:
koncentracj ę zabudowy na terenach chronionych przed powodzi ą (poza strefami zalewowymi),
prawidłowe powi ązania projektowanego układu komunikacyjnego z istniej ącymi drogami,
prawidłowe rozwi ązanie w zakresie infrastruktury technicznej, przede wszystkim w zakresie realizacji systemu odbioru i oczyszczania ścieków w oparciu o opracowan ą koncepcj ę skanalizowania gminy,
ochron ę środowiska przyrodniczego w tym szczególnie wód powierzchniowych i podziemnych przed degradacj ą. Na podstawie powy ższych zapisów studium opracowane zostały i uchwalone miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego sołectw: Bierawa, Stare Ko źle, Brze źce, Ortowice, Stara Ku źnia, Kotlarnia, Goszyce, Grabówka, Solarnia, Lubieszów (wi ększa cz ęść ) i osiedla Korzonek. W trakcie opracowania znajduje si ę miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego sołectwa Dziergowice. Opracowania miejscowego planu wymaga północno-wschodni fragment terenów sołectwa Lubieszów, który nale ży wł ączy ć w granice miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zbiornika przeciwpowodziowego w granicach ustalonych graficznie na rysunku studium ( teren 14W).

Dla planowanego gazoci ągu średniego ci śnienia So śnicowice – Bierawa na odcinkach przebiegaj ących przez tereny le śne w sołectwie Kotlarnia wymagana jest zmiana przeznaczenia gruntów le śnych na cele niele śne, dla łącznej powierzchni ok. 0, 37 ha.

- 126 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 130

ROZDZIAŁ VIII

UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA

PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń

ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM

- 127 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 131 1. Uzasadnienie przyj ętych w zmianie studium rozwi ąza ń. „Studium…” jest dokumentem planistycznym okre ślaj ącym polityk ę zagospodarowania przestrzennego gminy sporz ądzanym dla jej całego obszaru. Pełni ono rol ę koordynacyjn ą w programowaniu rozwoju gminy. „Studium…” nie jest przepisem prawa miejscowego, nie mo że stanowi ć zatem podstawy do podejmowania decyzji administracyjnych, jest jednak dokumentem formalnym przy przygotowywaniu aplikacji o przyznanie środków z funduszy europejskich. Przeprowadzona w 2007 roku procedura zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa ma podstaw ę prawn ą w Uchwale Nr IX/69/2007 Rady Gminy Bierawa z dnia 21 maja 2007 roku. Zmiany „Studium…” obejmuj ą obszar, na którym zakłada si ę przekształcenia istniej ącej struktury przestrzennej w kierunku funkcji produkcyjnych realizowanych głównie w rejonie Zakładów Azotowych „K ędzierzyn S.A.”, a wi ęc w obszarze o funkcji zdeterminowanej aktualnym zagospodarowaniem, a tak że obszar na którym dopuszcza si ę budow ę zbiornika przeciwpowodziowego dla wód rzeki Bierawki. Budowa zbiornika planowana jest dla terenów poeksploatacyjnych i terenów planowanej eksploatacji piasku prowadzonej przez Kopalni ę „Kotlarnia”. Zmiany zostały dokonane w niniejszej cz ęś ci tekstowej „Studium……” i wydane w postaci tekstu ujednoliconego z wyró żnionymi kolorow ą czcionk ą fragmentami zmienionego tekstu. Równie ż zmiany zostały wprowadzone do tre ści rysunku studium w skali 1:10 000 pt.: „Proekologiczna strategia rozwoju – zasady polityki przestrzennej” , a granice terenów, dla których dokonano zmian oznaczono graficznie na w/w rysunku studium. Wprowadzone zmiany stanowi ą niewielk ą korekt ę polityki przestrzennej gminy ustalonej w roku 2006 w przyj ętym Uchwał ą Nr XLIV/324/2006 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa i wynikaj ą z konieczno ści: - ustalenia kierunków zagospodarowania przestrzennego dla terenów poło żonych w granicach administracyjnych gminy, a nie obj ętych dotychczas opracowaniem „Studium….”. - nieznacznej weryfikacji ustale ń kierunków zagospodarowania przestrzennego dla terenów poeksploatacyjnych i terenów planowanej eksploatacji piasku prowadzonej przez Kopalni ę „Kotlarnia”, w świetle opracowanej dokumentacji planowanego zbiornika przeciwpowodziowego. W zwi ązku ze zmianami legislacyjnymi dotycz ącymi planowania przestrzennego w gminach w przyszło ści nale żałoby rozwa żyć opracowanie nowej edycji „Studium…” weryfikuj ącej generalnie polityk ę przestrzenn ą gminy.

2. Synteza ustale ń zmiany „Studium…”. Niniejsz ą zmian ą „Studium…” nie uległy zmianie strategiczne cele rozwoju gminy, kierunki rozwoju gminy ani nawet instrumenty realizacji rozwoju gminy. Generalnie nieznaczne zmiany zostały dokonane w zakresie regulacji przestrzennych zagospodarowania gminy. Wskazano na terenie gminy obszary do tej pory nie obj ęte ustaleniami „Studium….”, a zatem usuni ęto uchybienie formalne dotychczas obowi ązuj ącego dokumentu. Ponadto skorygowano granice obszaru realizacji obiektów i urz ądze ń przyszłego zbiornika przeciwpowodziowego, a tak że uzupełniono zasady zagospodarowania obszarów nara żonych na ryzyko powodzi. Zmiana „Studium…” została przeprowadzona zgodnie z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003 roku Nr 80, poz. 717, z pó źniejszymi zmianami).

- 128 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 132 UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM 1. Uzasadnienie przyj ętych w zmianie studium rozwi ąza ń.

Przeprowadzona w 2009 i 2010 roku procedura zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa ma podstaw ę prawn ą w Uchwale Nr XXIX/194/2009 Rady Gminy Bierawa z dnia 8 grudnia 2008 roku. Zmiany „Studium…” obejmuj ą szereg obszarów, na których zakłada si ę przekształcenia istniej ącej struktury przestrzennej w kierunku funkcji mieszkaniowych, usługowych oraz produkcyjnych. Zmiana przewiduje równie ż przebieg nowej trasy drogi nr 408 w północnej cz ęś ci gminy. Przebieg ten jest skoordynowany z ustalonym w planie miejscowym miasta K ędzierzyn – Ko źle dalszym ci ągiem tej planowanej inwestycji drogowej. Zmiany zostały dokonane w niniejszej cz ęś ci tekstowej „Studium……” i wydane w postaci tekstu ujednoliconego z wyró żnionymi klorem czerwonym czcionk ą fragmentami zmienionego tekstu. Równie ż zmiany zostały wprowadzone do tre ści rysunku studium w skali 1:10 000 pt.: „Proekologiczna strategia rozwoju – zasady polityki przestrzennej”, a granice terenów, dla których dokonano zmian oznaczono graficznie na w/w rysunku studium kolorem czerwonym. Wprowadzone zmiany stanowi ą nieznaczn ą korekt ę polityki przestrzennej gminy ustalonej 11 marca 2008 roku w przyj ętym Uchwał ą Nr XXI/123/2008 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa. i wynikaj ą z decyzji Rady Gminy o uwzgl ędnieniu zgłoszonych w tej materii postulatów mieszka ńców gminy. W zwi ązku ze zmianami legislacyjnymi dotycz ącymi planowania przestrzennego w gminach w przyszło ści nale żałoby rozwa żyć opracowanie nowej edycji „Studium…” weryfikuj ącej generalnie polityk ę przestrzenn ą gminy.

2. Synteza ustale ń zmiany „Studium…”.

Niniejsz ą zmian ą „Studium…” nie uległy zmianie strategiczne cele rozwoju gminy, kierunki rozwoju gminy ani nawet instrumenty realizacji rozwoju gminy. Generalnie nieznaczne zmiany zostały dokonane w zakresie regulacji przestrzennych zagospodarowania gminy. Wskazano na terenie gminy nowe obszary przewidziane do urbanizacji oraz do eksploatacji kruszyw naturalnych i piasku. Zmiana „Studium…” została przeprowadzona zgodnie z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 roku, Nr 80, poz. 717, z pó źniejszymi zmianami). Prace nad zmianami „Studium…” były poddane weryfikacji poprzez przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.

- 129 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 133 UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM

1. Uzasadnienie przyj ętych w zmianie studium rozwi ąza ń.

Przeprowadzona w 2009 i 2010 roku procedura zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa ma podstaw ę prawn ą w Uchwale Nr XXXVII/269/09 Rady Gminy Bierawa z dnia 28 wrze śnia 2009 roku. Zmiany „Studium…” obejmuj ą dwa obszarów, na których zakłada si ę rozmieszczenie obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2. Zmiany zostały dokonane w niniejszej cz ęś ci tekstowej „Studium……” i wydane w postaci tekstu ujednoliconego z wyró żnionymi kolorem zielonym fragmentami zmienionego tekstu. Równie ż zmiany zostały wprowadzone do tre ści rysunku studium w skali 1:10 000 pt.: „Proekologiczna strategia rozwoju – zasady polityki przestrzennej”, a granice terenów, dla których dokonano zmian oznaczono graficznie na w/w rysunku studium kolorem zielonym. Wprowadzone zmiany stanowi ą nieznaczn ą korekt ę dotychczasowej polityki przestrzennej gminy ustalonej w przyj ętym wcze śniej Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa. W zwi ązku ze zmianami legislacyjnymi dotycz ącymi planowania przestrzennego w gminach w przyszło ści nale żałoby rozwa żyć opracowanie nowej edycji „Studium…” weryfikuj ącej generalnie polityk ę przestrzenn ą gminy.

2. Synteza ustale ń zmiany „Studium…”. Niniejsz ą zmian ą „Studium…” nie uległy zmianie strategiczne cele rozwoju gminy, kierunki rozwoju gminy ani nawet instrumenty realizacji rozwoju gminy. Zmian ę wprowadzono na obszarach przewidywanych w dotychczas obowi ązuj ącym dokumencie „Studium…” pod usługi, zatem dopuszczenie na tych terenach obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powy żej 2000 m 2 nie stanowi istotnej zmiany, a jedynie dostosowuje polityk ę przestrzenn ą gminy do współczesnych potrzeb. Generalnie wprowadzon ą zmian ą nie wskazano nowych obszarów przewidzianych do urbanizacji. Zmiana „Studium…” została przeprowadzona zgodnie z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 roku, Nr 80, poz. 717, z pó źniejszymi zmianami). Prace nad zmianami „Studium…” były poddane weryfikacji poprzez przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.

- 130 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 134 UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM

1. Uzasadnienie przyj ętych w zmianie studium rozwi ąza ń.

Przeprowadzona w okresie listopad 2012 – listopad 2013 roku procedura zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa ma podstaw ę prawn ą w Uchwale Nr XXI/141/2012 Rady Gminy Bierawa z dnia 18 kwietnia 2012 roku. Zmiana „Studium…” dotyczy kwestii zaopatrzenia w gaz i obj ęła obszar o długo ści ok. 1,5 km i szeroko ści 4 m, poło żony w sołectwie Kotlarnia, pomi ędzy drog ą wojewódzk ą nr 408 a liniami elektroenergetycznymi 15 kV, 110 kV i 220 kV. Zmiana studium ma umo żliwi ć realizacj ę sieci gazowniczej, w tym budow ę gazoci ągu średniego ci śnienia przez tereny le śne w sołectwie Kotlarnia. Zmiana studium umo żliwia opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, w ramach którego przeprowadzona zostaje procedura uzyskania zgody Ministra Środowiska na przeznaczenie gruntów le śnych na cele niele śne.

Zmiany zostały dokonane w niniejszej cz ęś ci tekstowej „Studium……” i wydane w postaci tekstu ujednoliconego z wyró żnionymi kolorem fioletowym fragmentami zmienionego tekstu. Zmiana została równie ż wprowadzona do tre ści rysunku studium w skali 1:10 000 pt.: „Proekologiczna strategia rozwoju – zasady polityki przestrzennej”, w postaci granic obszarów wymagaj ących zmiany przeznaczenia gruntów le śnych na cele niele śne. Wprowadzone zmiany stanowi ą nieznaczne uzupełnienie dotychczasowej polityki przestrzennej gminy ustalonej w przyj ętym wcze śniej Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa.

2. Synteza ustale ń zmiany „Studium…”. Niniejsz ą zmian ą „Studium…” nie uległy zmianie strategiczne cele rozwoju gminy, kierunki rozwoju gminy ani instrumenty realizacji rozwoju gminy. Zmian ę wprowadzono na obszarze pasa technologicznego linii elektroenergetycznej średniego napi ęcia 15 kV. Wprowadzon ą zmian ą nie wskazano nowych obszarów przewidzianych do urbanizacji. Zmiana „Studium…” została przeprowadzona zgodnie z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 roku, Nr 80, poz. 717, z pó źniejszymi zmianami).

- 131 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 135 UZASADNIENIE ZAWIERAJ ĄCE OBJA ŚNIENIA PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM

1. Uzasadnienie przyj ętych w zmianie studium rozwi ąza ń Studium jest podstawowym instrumentem polityki przestrzennej gminy zawieraj ącym uwarunkowania oraz kierunki rozwoju społecznego i gospodarczego w zakresie bezpo średniego oddziaływania na przestrze ń. Jest to dokument planistyczny okre ślaj ący polityk ę zagospodarowania przestrzennego gminy sporz ądzony dla jej całego obszaru. Studium jest przepisem gminnym powszechnie obowi ązuj ącym i stanowi wytyczn ą do sporz ądzenia planów miejscowych. Przeprowadzona procedura zmiany studium sporz ądzona została dla terenów poło żonych w sołectwie Bierawa i ma podstaw ę prawna w uchwale Nr XLIII/298/2014 Rady Gminy Bierawa z dnia 13 maja 2014r. dotycz ącej przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany studium. Zmian ę studium wprowadzono do tekstu i rysunku studium opracowanego i przyj ętego w 2013r. uchwał ą Rady Gminy Bierawa. Zmiana studium obj ęła teren s ąsiaduj ący na południe i wschód z aktualnie funkcjonuj ącą kopalni ą kruszyw naturalnych o powierzchni 8,93ha. Eksploatacja w w/w terenie zostanie uruchomiona w najbli ższych latach. Zło że Bierawa posiada dokumentacj ę geologiczn ą zatwierdzona przez Prezesa Centralnego Urz ędu Geologii. Cała powierzchnia udokumentowanego zło ża wynosi 100,62ha. Zło że „Bierawa” jest eksploatowane od 2006r. na terenie w ustanowionym obszarze górniczym „Bierawa III”. Obecnie przedsi ębiorstwo Cemex Polska posiada koncesj ę na wydobycie kruszywa z obszaru górniczego „Bierawa IV” (cz ęść zło ża Bierawa) o powierzchni 57,93ha. W okresie od 2006 do 2012r. dokonano rozpoznania terenów przylegaj ących do udokumentowanego zło ża, co spowodowało zapotrzebowanie na sporz ądzenie zmiany studium. Zmiana studium sporz ądzona została zgodnie z art.28 ust 2 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 647 z pó źniejszymi zmianami) oraz zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118 z 2004r., poz. 1233). W ramach zmiany studium dokonano ujednolicenia tekstu i rysunku Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bierawa. Równie ż zmiany zostały wprowadzone do tre ści rysunku studium w skali 1 : 10 000. Wymieniony projekt wprowadza niewielkie zmiany w aktualnie obowi ązuj ącym studium. Dotyczy zmiany przeznaczenia niewielkiego terenu obecnie wykorzystywanego przyrodniczo (głównie pola uprawne II i III klasy bonitacyjnej oraz tereny ł ąk IV klasy bonitacyjnej) na tereny przeznaczone pod eksploatacj ę kruszyw naturalnych 1PE.

- 132 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 136 2. Synteza ustale ń zmiany studium Niniejsze opracowanie stanowi zmian ę studium polegaj ącą na uzupełnieniu tego dokumentu o pojedyncze ustalenia, które podlegaj ą zmianie przestrzennej i w przeznaczeniu terenu, zgodnie z zapisami ustawowymi. Projekt zmiany studium wykonano w formie ujednoliconej z wyró żnieniem projektowanej zmiany kolorem pomara ńczowym zastosowanym w tek ście projektu i na rysunku studium. Dla potrzeb sporz ądzanego projektu zmiany studium została wykonana Prognoza oddziaływania na środowisko, zgodnie z zakresem zawartym w art. 51 ustawy z dnia z 3 pa ździernika 2008r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (j.t. Dz.U. z 2013r. poz. 1235 z pó źniejszymi zmianami). Ponadto zostanie opracowana dokumentacja prac planistycznych wymagana ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

- 133 -

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 137

Id: BB87988F-C0E7-4555-A9A8-38D16780381C. Podpisany Strona 138