Plan Centrumversterking Uithuizen
Uithuizen is belangrijk. Als hart van ’t Hoogeland. Met voorzieningen en een volledig winkelaanbod. Een plek die mensen trekt en bindt.
We willen het goede behouden door op tijd te vernieuwen. Daarom dit plan. Met nuchtere ambitie, medewerking van lokale partners en groot draagvlak. Voor een duurzame toekomst. Plan Centrumversterking Uithuizen INHOUD
Verkeer, detailhandel én openbare ruimte Hoe het kan worden kan het Hoe De weg er naar toe naar er weg De In het kader van het provinciaal provinciaal het van kader het In uitvoeringsprogramma Leefbaarheid Participatie en draagvlak Besluitvorming Integraal Proces Uithuizen Aanvraag Toekomst
3.2
5. 3. 3.1 4. 4.1 4.2
Hoe het was was het Hoe Dorpse principes als voorleidraad de toekomst Hoe is het nu het is Hoe Noodzaak tot aanpak Problematiek en oplossingen Kwaliteit Uithuizen Uithuizen Verleden Heden
2.2 2. 2.1 1.1 1. Hart van ’t Hoogeland Plannen tot versterking van Uithuizen van centrum het 1.2 INHOUD 1. Heden HOOFDSTUK 1 — HEDEN HOOFDSTUK HOOFDSTUK 1 — HEDEN
1 HOOFDSTUK 1 — HEDEN 3
leeg plein.’ De haven is gedempt, gedempt, is De haven baan ruim is er auto, de aan gegeven uit is bebouwing de Met jaren. de 70’er een resultaat als — De Blink, jaren 70 — De Blink, 2015 ‘ Uithuizen is ontstaan is Uithuizen een vanuit wierde en een kent patroon twee van parallel lopende lange straten, oost- west georiënteerd, met daartussen dwarsverbindingen. De bebouwing de dorpskern in stamt grotendeels de uit tweede helft eeuw.Het echte dorpshart de van 19e ligt binnen het hoefijzer wordt dat gevormd door het Kerkplein, de Hoofdstraat Oost, en de Blink de Zuiderstraat. Aan de Hoofdstraat liggen met name winkels. Ook zijn verspreid, een aantaler, kerken gebouwd. Het de plein ontstaan is Blink de tweede in helft de van 20e eeuw, en toenam land over verkeer het van betekenis de toen dientengevolge de haven het van Boterdiep werd gedempt.
Structuur centrum van Uithuizen Uithuizen Structuur van centrum hetIn door partijen 35 opgestelde gezamenlijk Woon- en duidelijk is Leefbaarheidsplan 2013) Eemsdelta (WLP, onderstreept de dat regionale centra – Appingedam, Delfzijl en belang van – sterken zijn moeten Uithuizen blijven voor verzorgen de regio. Zij de omliggende dorpen met een uitgebreidpakket aan dagelijkse en niet-dagelijkse detailhandelsstructuur de is Uithuizen Voor voorzieningen. belangrijk. De overige branches – wonen, zorg, sport, recreatie goed en onderwijs vertegenwoordigd. – zijn Dit alles tezamen bepalend is voor een vitale gemeente. Met de en uitbreiding modernisering na de Uithuizen van er helaas zijn jaren ook ingrepen geweest70’er waardoor gedempt, is De haven gegaan. zijn verloren kwaliteiten er er baan ruim is gegeven aan autoverkeer en er vond te sturing plaatsweinig op de vergroting de van detailhandel. De afgelopen de leefbaarheid decennia zijn en de kwaliteit onderruimtelijke druk komen staan, te omdat er particulieren. en door overheid wordt geïnvesteerd minder Bereikbaarheid, ruimtelijke kwaliteit en voorzieningen zijn echter belangrijke factoren voor de leefbaarheid het van dorp en het omringende platteland.
inwoners. inwoners. de gemeente Eemsmond en haar circa 15.860 15.860 circa haar en Eemsmond gemeente de 1990 is Uithuizen het bestuurlijk centrum van van centrum bestuurlijk het Uithuizen is 1990 verzorgingsfunctie voor de omgeving. Sinds tot een regionaal centrum met een belangrijke belangrijke een met centrum regionaal een tot Na de Tweede Wereldoorlog groeide Uithuizen uit uit Uithuizen groeide Wereldoorlog Tweede de Na Uithuizen, op circa 30 km van de stad Groningen. Groningen. stad de van km 30 circa op Uithuizen, Noordoosten van de ligt provincie Groningen van ’t Hoogeland zijn van alle tijden. In het het In tijden. alle van zijn Hoogeland ’t van De wijde vergezichten en fraaie wolkenluchten en fraaie wolkenluchten vergezichten De wijde
1.1 Uithuizen Hoe is het nu het is Hoe
HEDEN — 1 HOOFDSTUK 2 HOOFDSTUK 1 — HEDEN 5
Molenerf en verbinding Hoofdstraat - Oosterstraat De Molenerf Blink,
Oosterstraat Blink
Havenweg De problematiek in kaartgebracht
Hoofdstraat Oost
Zuiderstraat
Schoolstraat Schoolstraatcluster
Haltermodel De twee probleemgebieden tussenen de verbinding het in worden locaties deze planCentrumversterking in Op bekeken. desamenhang van vorm de zo ontstaat kaart wordt project het In halter. een het daarom visie integrale deze genoemd. ‘haltermodel’
HEDEN — 1 HOOFDSTUK 4 Doelstelling de omliggende gemeentes. Daarom is het economisch De groeiende leegstand leidt tot verpaupering. Dit proces gezien belangrijk om de voorzieningen in stand te houden, 1.2 Noodzaak krijgt een negatieve doorwerking als het tij niet wordt te verbeteren én om leegstand tegen te gaan. Als er gekeerd. Daarom moet het centrum winkelgebied in niets gebeurt, ontstaat er een negatieve spiraal met als Uithuizen een duidelijk toekomstperspectief krijgen: gevolg dat supermarkten niet meer investeren en zullen versterken wat goed is en de mogelijkheden ten aanzien sluiten, andere winkels failliet gaan en er leegloop in tot aanpak van bereikbaarheid, verkeer, detailhandel en openbare het dorp Uithuizen ontstaat. Gelukkig hebben alle vier ruimte in samenhang aanpakken. Voor de leefbaarheid de supermarkten aangegeven dat ze willen uitbreiden. moeten de supermarkten in het dorp blijven, de Het moet nog blijken of ze dat ook daadwerkelijk gaan 1 — HEDEN HOOFDSTUK aanzuigende werking daarvan biedt ook aan de kleine doen. Ze investeren evenwel onder de conditie dat de Problematiek winkels een toekomstperspectief. Daarnaast is het randvoorwaarden goed zijn. En dus moet de gemeente goed voor de werkgelegenheid, nadrukkelijk ook die van investeren in de openbare ruimte, ten behoeve van de jongeren. Daardoor kunnen ook andere voorzieningen op bereikbaarheid en de aantrekkelijkheid. peil blijven waarmee specifiek jonge gezinnen (werk en en oplossingen inkomen) en ouderen (langer zelfstandig) worden bediend. Dit is de route naar een levendiger en bestendig Uithuizen. ‘Dit project is een impuls voor de HOOFDSTUK 1 — HEDEN woningbouwverenigingen om Om het centrum met daarin de supermarkten goed te kunnen laten functioneren, is gekozen voor het ook in het centrum te investeren, haltermodel. Dit dwingt tot het compacter en sterker met nieuwbouw. Dat is hartstikke maken van de voorzieningen om het centrum optimaal mooi!’ te kunnen laten functioneren. Dit betekent dat er twee — Harrie Sienot, wethouder Gemeente Eemsmond zones worden aangepakt, omdat zich daar de grootste problemen voordoen: aan de westkant, de omgeving Schoolstraat, en de grootste ingreep aan de oostkant, de In het verleden gemaakte keuzes worden teruggedraaid: Blink en het Molenerf. de openbare ruimte krijgt aantrekkingskracht De Blink is de plek waar in het verleden het Ommeland 6 Leegstand en verpaupering tegengaan door via het Boterdiep de Hoofdstraat kruiste. Het is een 7 regiovoorzieningen te verbeteren belangrijke wens om het centrum van Uithuizen, op basis Uithuizen is op dit moment nog een vitaal dorp in een van de historische structuur, weer te verbinden met het krimpregio. Door de regionale centrumfunctie trekt Ommeland en het water terug te brengen. Ook moet het het dorp bezoekers uit de gemeente Eemsmond en uit plein een aantrekkelijke plek worden. In het Woon- en Leefbaarheidsplan (2013) is vastgesteld dat Uithuizen een belangrijke plaats inneemt als regionaal centrum. Uit het Problematiek de Blink, Molenerf Collegebesluit 2014: ‘Er zijn voorzieningen en de verbinding Hoofdstraat - Oosterstraat aanwezig en er is een volledig winkelaanbod. Om deze centrumfunctie te behouden en te De Blink Vandaag de dag wordt de Blink ervaren als een leeg en versterken is het noodzakelijk om te blijven ongezellig plein zonder enige ‘reuring’. Ook de uitstraling van de panden en de leegstand aan de Blink zijn zorgelijk investeren in kwaliteit. In de komende periode en voor verbetering vatbaar. De Blink wordt begrensd door het bouwblok met boekhandel en appartementen wil de gemeente met alle betrokken erboven op de kop van het Boterdiep en de winkels aan de Oosterstraat. Het is winkel- en voetgangersgebied partijen hierover in overleg gaan om snel tot en vormt het centrale plein van Uithuizen. De destijds aanwezige parkeerplaatsen werden tien jaar geleden toekomstbestendige oplossingen te komen en opgeheven.. Na de laatste herinrichting staan er nog slechts enkele bomen, in 2011 werd de kiosk afgebroken. daarmee Uithuizen leefbaar te houden.’ Zowel rondom de Blink als op het Molenerf staat voornamelijk moderne bebouwing. Op de begane grond zijn centrumvoorzieningen gevestigd en daarboven wordt in één of twee bouwlagen gewoond. Molenerf Hoofdstraat – Oosterstraat Vanaf de Blink loopt een overdekte voetgangerspassage De doorgaande verbinding tussen de Hoofdstraat en de naar het aangrenzende gebied Molenerf, dat onderdeel is Oosterstraat is eruit gehaald, waardoor de Blink als het van het centrumwinkelgebied. Deze passage functioneert ware afgesneden is van het centrum. Bezoekers moeten totaal niet meer; vrijwel alle aanwezige units staan leeg en ver omrijden om in het centrum te komen. Als extra ‘Structurele als gevolg daarvan lopen er geen mensen doorheen. blokkade zijn in de Oosterstraat de parkeerplaatsen haaks Op het Molenerf zijn drie supermarkten gevestigd, aangelegd. verbeteringen samen met een bouwmarkt en de bijbehorende parkeervoorzieningen. Door de huidige situering van de 1 — HEDEN HOOFDSTUK winkels op het Molenerf vormen de gebouwen een ernstige voor het blokkade voor het publiek. Het is onmogelijk om makkelijk door te lopen naar het centrum. Dit is een gemiste kans. De winkels in het centrum moeten kunnen profiteren van winkelgebied de grote instroom aan bezoekers die de supermarkten op het Molenerf aantrekken. Dit vereist een goede verbinding tussen de Blink en het Molenerf. nodig’ HOOFDSTUK 1 — HEDEN
Dit plan heeft tot gevolg dat het winkelgebied in Uithuizen een duidelijk toekomstperspectief krijgt. De aantrekkingskracht van het gebied als koopcentrum voor ‘t Hoogeland zal na voltooiing onomstreden zijn. Tot in lengte van jaren zal de Noord-Groninger in Uithuizen terecht kunnen voor een breed scala aan voorzieningen die elders in de regio niet in deze mate worden aangetroffen. Bijkomende investeringen door ondernemers 8 (bovenop de investeringen van de supermarkten) 9 zijn absoluut te verwachten. De aankondiging en presentatie van de plannen leidden tot groot enthousiasme bij de bedrijven. Als direct gevolg zijn nu al investeringsplannen aangekondigd door bedrijven op het gebied van dierverzorging, Problematiek omgeving Schoolstraat persoonlijke verzorging, woninginrichting, IT- dienstverlening en kwaliteitshoreca. Dit resultaat is er al voordat er nog maar een schop de grond in Aan de Hoofdstraat Oost bevindt zich een Albert Heijn die gymnastieklokaal afgebroken om plaats te kunnen maken is gegaan. Onze verwachtingen voor initiatieven na in de loop der jaren meerdere uitbreidingen heeft gekend. voor uitbreiding van de supermarkten en de daarvoor voltooiing van de herinrichting zijn daarom zonder Een verbinding van het parkeerplein Schoolstraat naar de benodigde parkeerplaatsen. terughoudendheid groot. Hoofdstraat loopt via een, onlogisch gesitueerde, smalle Tegenover de Jacobikerk, die ietwat terug ligt van De algemene mening onder ondernemers is steeg. In de Schoolstraat is in de 70’er jaren nieuwbouw de Hoofdstraat, is in de 80’er jaren nieuwbouw duidelijk: hoe eerder er met de uitvoering wordt gerealiseerd zonder grote architectonische waarde: gerealiseerd ten behoeve van een kerkgemeenschap: het gestart, hoe beter. Na jaren van stilstand is er nu van HAT- eenheden tot een appartementengebouw en verenigingsgebouw de Rank. Deze bebouwing past niet de ambitie om mee werken aan een fantastisch een bibliotheek. Recentelijk is een daaraan grenzend goed in de dorpsstructuur. winkelhart voor ‘t Hoogeland. De blauwe variant in de plannen oogst veel enthousiasme. Het laten terugkeren van de haven in het centrum van Uithuizen houdt in dat het dorp wordt verrijkt met een belangrijk sfeerelement. Niet alleen de haven op zich fungeert als zodanig, ook de onmiddellijke omgeving kan door de voorgestelde aanpassingen veel aantrekkelijker worden gemaakt. Winkelen in Uithuizen wordt hierdoor een plezieriger beleving en de aanwezigheid van het water en de haven zal ondersteunend werken voor initiatieven op het gebied van toerisme en recreatie.
— Hans Koning, voorzitter Handelsvereniging Uithuizen HOOFDSTUK 1 — HEDEN 11 De passage plekke wordt wordt afgebroken. Ter In de passageIn tussen het Molenerf en de De levendigheid plek kan op terugkomen deze Het voormalige ABN AMRO kantoor op de hoek Voormalig ABN AMRO pand AMRO ABN Voormalig Probleem en devan Blink de Hoofdstraat Oost staat leeg. De gesloten gevel de van Hoofdstraat aan de zijde Oost biedt een aanblik. troosteloze Oplossing door het pand laten te invullen door de boekhandel nu die nog het in slopen te pand op de het van kop Boterdiep is gehuisvest. Blink staanBlink de van zes units vijf leeg. Het beeld de van leegstaande en deels winkels schept gesloten rolluiken een naargeestige Net de rest als in sfeer. Nederland van is gebleken soort dit dat passages functioneert. niet Oplossing een openbare weg aangelegd, als verbinding tussen het de van huurder overgebleven De enig Molenerf Blink. de en passage kan worden verplaatst naar een leegstaand pand hetin centrum. Passage Molenerf - Blink Probleem De leegstaande bank SNS op is de Blink Woongroep Marenland wenst hier Dit kan worden ingevuld door de te de Mitra (uit Hoekpand op de hoek Havenweg staat Blink- al aangekocht door de gemeente. Het pand de wordt bij centrumplannen gesloopt. Oplossing ter maken appartementen te levensloopbestendige vervanging slopen de van te appartementen op de van kop het Boterdiep. Leegstaand pand SNS Probleem Hoekpand Blink - Havenweg Probleem jaren leeg. Oplossing verplaatsen. te passage) slopen
De detailhandelsbestemming wordt weg Op de hoek de van Brouwerijstraat en Hoekpand Brouwerijstraat - Zuiderstraat - Hoekpand Brouwerijstraat Probleem Zuiderstraat staan “de voormalige Komeet” voormalige panden leeg staan “de Zuiderstraat verpauperd. erg zijn en Oplossing bestemd, zodat alleen wonen wordt toegestaan. Sloop en herontwikkeling de lijkt verpaupering gezien de optie. enige
concrete oplossingen voor de problematiek Het Plan Centrumversterking Uithuizen biedt Het Plan CentrumversterkingUithuizen van leegstand en van meer verpaupering winkelgebied het in panden veertig dan van Uithuizen. verpaupering leegstand enleegstand Oplossingen voor De situatie in beeld in situatie De
HEDEN — 1 HOOFDSTUK 10 HOOFDSTUK 1 — HEDEN 13 Doel om is de voormalige discotheek slopen te en Het gebouw de van voormalige Discotheek 538 in Grenzend aan het kernwinkelgebied staan Om deze leegstand Om deze lossen op te en Pand voormalige Discotheek 538 voormalige Pand Probleem de Leeuwstraat een is rotte kies. leegstaande Een is winkel gesloopt na een brand. Oplossing (zorg)appartementen toe voegen. te De locatie gelegen is op vijftig meter en de van Blink wordt gekoppeld aan de Hunsingoheerd. woonzorgcomplex van zorgmogelijkheden Leegstaand Hoofdstraat Probleem meerdere panden de Hoofdstraat in West leeg. Oplossing het winkelgebied compacter worden maken te winkelbestemmingen gesaneerd. inmiddels is Er een voorbereidingsbesluit genomen. Met de winkels in dit mogelijkheden de over gesproken worden actief zal gebied naar verhuizen om het te kernwinkelgebied. Het pand wordt deels gesloopt en er wordt De locatie de van vervallen en inmiddels Verenigingsgebouw De staat Rank leeg en aan is Het leegstaande jaren al pand naastde Locatie gymzaal gesloopte Schoolstraat Probleem gesloopte gymzaal aan de Schoolstraat ook dient aangepakt worden, te hiervoor zie pagina 8. Oplossing Bibliotheek krijgt een nieuwe door invulling het verplaatsen eenvan dierenartspraktijk nu buiten het die centrum is gevestigd. Rank De Leegstaand verenigingsgebouw Probleem verpauperen.het Oplossing een verbinding gemaakt met het parkeerterrein in de Schoolstraat. wordt Er onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om aan de nieuwe verbindingsroute een nieuw pand bouwen te past dat binnen de historische structuur devan Hoofdstraat Oost. Investeren saneren, of pagina zie 8. Voor deze panden deze Voor wordt op een ingezet nieuwe Het pand Brood- van en Banketbakkerij de Boer De Ahold supermarkt aan de Hoofdstraat Oost In de HoofdstraatIn Oost staat hetpand het van De eigenaar het wil verkopen. De kans groot is
Verpaupering pand Brood- en Banketbakkerij de Boer Probleem een in is zeer slechte staat. Oplossing hetdat moet (deels) worden gesloopt voor nieuwbouw met behoud van het karakteristieke voorpand. Verpaupering pand Albert Heijn Probleem aanis het verpauperen. De voldoet winkel meer niet aande eisen aan een die Albert supermarkt Heijn worden gesteld. Oplossing Leegstaand notariskantoor Probleem voormalige notariskantoor leeg. Het gebouw wordt tot eind door jaar dit de gemeente gebruikt verband in met de werkzaamheden aardbevingsversterking hetvan gemeentehuis. Aan de westzijde bestemmingsloze dit van gebouw staan nog twee verlatenpanden. Als er niets gebeurt staan er panden drie naast elkaar leeg. Oplossing invulling door winkels uit de niet-kernwinkelgebieden Advisering Rijs verplaatsen. Broekhuis te (distributieplanologie en ruimtelijk economische advisering) ingeschakeldis verandering om deze begeleiden. te
HEDEN — 1 HOOFDSTUK 12 14 HOOFDSTUK 2 — VERLEDEN 2. Verleden2.
15 VERLEDEN — 2 HOOFDSTUK 2.1 Uithuizen Hoe het was HOOFDSTUK 2 — VERLEDEN HOOFDSTUK HOOFDSTUK 2 — VERLEDEN
16 17 — Hoofdstraat Oost 1895
De typering van Uithuizen is als volgt samen te vatten: Uithuizen bezit een aantal bijzondere en een wierdedorp gebouwd op een kwelderwal met een hybride weg- en dijkstelsel. Het patroon van twee kenmerkende ruimtelijke kwaliteiten; deze zijn op evenwijdige straten met hun dwarsverbindingen is goed bewaard gebleven. De dorpsontwikkeling is onder meer te vatten als het DNA van het dorp. Kenmerkend gestimuleerd door het doortrekken van het Boterdiep, dat vanaf de tweede helft van de 17e eeuw eindigde in een is dat door een langzaam gegroeide historische haven op de plaats van de huidige Blink. De twee kernen (oost en west) zijn geleidelijk naar elkaar toegegroeid structuur, de bebouwing en architectuur een eigen tot een vrij dichte dorpsbebouwing ontstond. De oude structuur is nog steeds kenmerkend voor het dorp: een karakteristiek kennen. Het is belangrijk om nieuwe doorgaand lint van Hoofdstraat en Schoolstraat, met aan de oostzijde van het dorp vertakkingen naar de ontwikkelingen daarop te baseren en zodoende de voormalige haven aan het Boterdiep – nu de Blink – en de Menkemaborg. identiteit van Uithuizen verder te versterken. ‘Uithuizen, hét hart van ’t Hoogeland. Daar staan we voor!’ — Marijke van Beek, Burgemeester Gemeente Eemsmond – Kralensnoer 2.2 Kwaliteit De oorspronkelijke bebouwing langs de Hoofstraat en de Blink bestaat uit klassieke panden. De stedenbouwkundige korrelgrootte is klein. Er zit doorgaans ruimte tussen de panden die hun adres hebben Dorpse principes aan de Hoofdstraat. De panden rijgen zich als het ware als leidraad voor de aaneen tot een kralensnoer. 2 — VERLEDEN HOOFDSTUK toekomst HOOFDSTUK 2 — VERLEDEN
18 19
Historisch gezien vormt de Hoofdstraat de – Diversiteit in levensader van Uithuizen. De publieke kwaliteit de straatwand
van de Blink, in de vorm van levendigheid, is Naast panden van normale omvang staan grotere en bredere panden aan de Hoofdstraat, meestal terugliggend sterk afhankelijk van het functioneren van de ten opzichte van de doorgaande rooilijn. Hierdoor zijn er bijzondere plekken in de Hoofdstraat: het profiel is hier Hoofdstraat. De Blink is planologisch gezien een breed. De gebruikswaarde en verblijfskwaliteit van de verbijzondering van het lint dat de Hoofdstraat straat worden met deze brede plekken vergroot. vormt. Hier moet de levendigheid zich afspelen, hier moet ‘reuring’ zijn. Historische foto’s van de Hoofdstraat en de Blink laten een aantrekkelijk dorpsperspectief zien. Deze beelden van vroeger vormen een inspiratie voor de toekomst. Voor de beleving van zowel het winkelende publiek als de toeristische bezoeker is de historische situatie het uitgangspunt voor de toekomstige planvorming. – Overhoekse oriëntatie – Relatie dorp met openbare ruimte het omringende Bij zijstraten zijn karakteristieke hoekpanden gebouwd landschap waarbij de zijgevel een tweede voorgevel is. Deze gevel is overhoeks gedetailleerd en op de Hoofdstraat Vroeger was de relatie tussen het dorp en het landschap
georiënteerd. Het straatbeeld van de Hoofdstraat heeft intact; ze waren fijnmazig verweven. Men had vanuit 2 — VERLEDEN HOOFDSTUK hierdoor een aantrekkelijke ruimtelijkheid en afwisseling. de Hoofdstraat rechtstreeks zicht op het omliggende landschap. Om die kwaliteit terug te brengen is het zeer gewenst om het omliggende landschap en het vaarwater Boterdiep weer zichtbaar te maken vanuit het hart van het dorp, zoals het vroeger was. HOOFDSTUK 2 — VERLEDEN
De ‘dorpse principes’ zijn vertaald in de 20 volgende aanbevelingen 21 voor de aanpak van het kernwinkelgebied. – Grote programma’s — Vasthouden van kleinschaligheid – zoveel mogelijk op binnengebieden inzetten op behoud van winkels en publieksfuncties aan de Blink en in de Hoofdstraat. Vroeger maakten loodsen en kleine fabriekscomplexen in Uithuizen deel uit van het dorpse weefsel. Deze — De supermarkten zijn de trekkers in Uithuizen. De grotere complexen werden vaak op de binnenterreinen supermarkten mogen de dorpse kwaliteit echter niet gebouwd op afstand van de doorgaande straten. Deze aantasten en moeten een dienende functie hebben. Er binnenterreinen bieden de ruimtelijke flexibiliteit om liggen kansen voor de supermarkten om te profiteren minder publieke programma’s op te vangen, terwijl de van een aantrekkelijke dorpse context. vitaliteit van het weefsel wordt versterkt. Dit dorpse principe is uitermate geschikt voor een nieuwe toepassing — Het zicht naar het Boterdiep en het landschap is nu bij het inpassen van eigentijdse programma’s, zoals afgesloten door bebouwing; een bouwblok van negen bijvoorbeeld het vergroten van de supermarkten. appartementen met daaronder een boekhandel. Het Boterdiep liep vroeger door tot aan de Hoofdstraat. Deze historische situatie zou hersteld moeten worden.
— Het patroon van het hoefijzer afmaken door de Zuiderstraat door te trekken. De straat ligt dan in het verlengde van het Molenerf. Door deze ingreep ontstaan veel betere looplijnen van en naar de Blink; deze looplijnen liggen in het zicht waardoor er spontaner publieke uitwisseling ontstaat. 22 HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST 3. Toekomst 3.
23 TOEKOMST — 3 HOOFDSTUK Visie De problematiek en de kansen voor het centrum Plan de Blink, 3.1 Uithuizen zijn integraal bekeken. Er worden geen incidentele oplossingen voorgesteld. Er is ingezet op een verbetering Molenerf van de leefomgeving bij een krimptaakstelling. De plannen zijn tevens gericht op een versterking van de en verbinding Hoe het kan worden stedenbouwkundige structuur. De leefbaarheid van het dorp kan aanzienlijk worden Hoofdstraat - 3 — TOEKOMST HOOFDSTUK versterkt door te investeren in een hoogwaardige openbare ruimte. De kwaliteit van een dorpskern, door Oosterstraat water en groen verbonden met het omringende landschap, wordt teruggebracht naar het hart van het dorp. Eén van de belangrijkste verbeteringen is gericht op het verbinden van het Molenerf met de Blink. Door de verplaatsing en sloop van de supermarkten komt er ruimte om een logische verbinding te maken: een laan
HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST van het Molenerf – Snik naar de Zuiderstraat. De twee Wat we gaan doen supermarkten Lidl en Jumbo moeten beter passen in de ruimtelijke structuur. De voldoende aanwezige Het totale pakket aan maatregelen is modulair parkeerplaatsen krijgen een betere inrichting in het groen. opgebouwd. Er is geen risico van stagnering als een partij niet meedoet of later aanhaakt. De Blink ondergaat in de plannen een significante Belangrijke stappen binnen het haltermodel zijn verandering. Hiervoor is een voorstel uitgewerkt, waarin — Ontwikkelingen rondom de supermarkten. het water terugkomt tot op de Blink. Het verbinden van — Verbinding van parkeerterreinen met de huidige haven met een logische historische vaar- en het winkelgebied. wandelroute naar het centrum en de Menkemaborg is — Investeren in de Blink. daarvoor een belangrijke reden. 24 Het pand op de kop van het Boterdiep wordt daar gesloopt 25 en de Zuiderstraat wordt doorgetrokken naar het Molenerf. Zo ontstaat er een zogenaamd havenkwartier van de Blink en het Molenerf. Daarmee worden ook andere doelgroepen naar Uithuizen getrokken, zoals de kleine watersport. Bovendien brengt de aantrekkelijke grens Als hart van ’t Hoogeland speelt Uithuizen een tussen water en land andere ‘reuring’ op gang. De parkeerplaatsen op het Molenerf worden uit het zicht belangrijke rol voor veel mensen, ook in de gehouden door een groene verblijfsplek met bomen en daar ontstaat een mooi zicht op de Blink en het water. toekomst. Om het goede te behouden en het ‘Er is een rigoureuze aanpak nodig’ De bebouwing op de Blink kan niet losgezien worden van minder goede te verbeteren is vernieuwing nodig Een mooie gemeente als Eemsmond, de inrichting van het plein. Er is een kwaliteitsslag voor de verdient een aantrekkelijk winkel- 60’ er en 70’er jaren bebouwing nodig. Het voormalige pand – een ingreep om het centrum weer levendig van de SNS-bank, dat nu leeg staat wordt herontwikkeld. aanbod. Helaas mist het centrum Op de kop van de Blink, aan de kant van Hoofdstraat en aantrekkelijk te maken. Door middel van een van Uithuizen al jaren de benodigde Oost is ruimte voor een plein, waarop activiteiten plaats uitstraling. Om dit te kunnen kunnen vinden. Van belang is ook dat de Hoofdstraat weer stedenbouwkundige analyse is onderzocht wat verbeteren is een rigoureuze aanpak doorgaand verbonden wordt met de Oosterstraat. van het winkelcentrum nodig, de toekomstige mogelijkheden voor de Blink betere winkelmogelijkheden, meer Als variant is er een model dat in principe dezelfde sfeer, meer mogelijkheden voor uitgangspunten bevat, maar dan zonder water op de als dorpshart zijn. En er is gekeken naar de Blink. Het Boterdiep wordt in die variant uitgegraven tot ondernemers, meer aantrekkings- en met de plek waar nu nog het appartementengebouw mogelijke verbetering van de leefbaarheid als de kracht op toeristen. Deze voordelen met boekhandel staat. De Blink krijgt in deze variant zorgen voor een betere leefbaarheid, een inrichting met bomen en groen. In de discussies met supermarkten gaan verplaatsen of uitbreiden. en voorkomen of beperken een werkgroepen, politiek en bewoners gaat grote voorkeur uit leegloop van het dorp. Laten we naar de variant mét water. achteruitgang voorkomen en samen gaan voor een nog mooier Eemsmond.
— Ron en Jacqueline Burema, boekhandel Venema — Plan de Blink, Molenerf en verbinding Hoofdstraat - Oosterstraat HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST HOOFDSTUK
HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST Zuiderstraat
26 27
Blink
Oosterstraat
Hoofdstraat Oost — De Blink ondergaat in de plannen een aanzienlijke upgrade. Het Boterdiep loopt door zoals het vroeger was. HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST HOOFDSTUK
‘De levendigheid op het plein verhoogt hierdoor enorm. Iedereen komt iedereen met boodschappen doen weer tegen
HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST en er wordt weer gekletst en gelachen.’ — Jan Ekema, woont aan de Blink, Uithuizen
28 29 — De Hoofdstraat wordt weer verbonden met de Oosterstraat. HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST HOOFDSTUK HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST
30 31 — Een laan van het Molenerf via de Snik naar de Zuiderstraat. HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST HOOFDSTUK HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST
32 33 Plan omgeving ‘Tweederde deel van de bezoekers aan de Menkemaborg Schoolstraat komt niet uit de regio. De ervaring leert dat ze niet in Uithuizen ‘Ik ben De gemeente wil initiatieven van marktpartijen om te blijven, maar naar andere investeren honoreren. De Aldi heeft aangegeven te dorpen in de buurt gaan om 3 — TOEKOMST HOOFDSTUK willen investeren. Daarom zijn er verschillende varianten laaiend voor de verplaatsing van de Aldi gemaakt en zijn de een Groninger wierdedorp te randvoorwaarden voor de ontwikkelruimte van een nieuwe bekijken. Een verbetering van het Albert Heijn aangegeven. Op het moment dat er zicht is op centrum én het openstellen van de aan te kopen panden en er vooruitgang geboekt is in het enthou- proces van onteigening rond de nieuwe Aldi locatie, kan de kerk kunnen zorgen voor een het gekozen model nader worden uitgewerkt. stroom aan toeristen. Bezoekers van de Menkemaborg zullen na HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST Voor de inpassing van de Aldi zijn varianten getekend zodat siast’ er een afweging gemaakt kan worden over de voorwaarden voltooiing van de plannen naar aan de verplaatsing van de Aldi naar de Schoolstraat. het dorpscentrum wandelen om Bij nieuwbouw moeten er voldoende parkeerplaatsen tussen de Albert Heijn en de Aldi komen. En vooral is een boodschap te doen of koffie De gepresenteerde plannen zie ik als een van belang: een goede verbinding van dit parkeerplein te drinken aan het Boterdiep. Net geweldige impuls voor Uithuizen en de gemeente met het centrum. Daarom is de Rank-locatie als de Menkema’s dat vroeger Eemsmond en ik hoop dat alles snel wordt meegenomen bij de herontwikkelingsoverwegingen. gerealiseerd. Dit is het juiste moment omdat De verkeerskundige verbinding tussen de Schoolstraat deden.’ er duidelijk minder publiek op de Blink en in de parkeerplaats en de Hoofdstraat is onderzocht op de — Ida Stamhuis, directeur–conservator Menkemaborg winkels komt. De oorzaak van de verminderde meest logische ontsluiting, uitgangspunt daarbij is een interesse ligt deels aan internetinkopen, maar 34 tweerichtingsverkeersontsluiting die past in het dorpse ook zeker aan het feit dat het plein minder 35 beeld. gezellig is door leegstand en een slecht ogend winkelcentrum. Door het realiseren van de plannen wordt het centrum weer een aantrekkelijk middelpunt voor de klant. Dat zorgt ervoor dat mensen weer meer naar de echte winkels worden getrokken. Mijn voorkeur gaat uit naar de blauwe variant met terrasjes en de mogelijkheid om een bootje aan te leggen.
Voor bewoners wordt het weer aantrekkelijk en gezellig winkelen en wonen. Voor de ondernemers is het zeker van groot belang dat het gebied compacter wordt. Zonder deze grote verandering ben ik bang dat er nog meer ondernemers verdwijnen uit het centrum. Tenslotte, voor de bezoekers wordt parkeren eenvoudiger en zijn winkels daardoor beter bereikbaar. Het betekent Aldi Verbinding Schoolstraat voor iedereen dat Uithuizen weer bruisend wordt en Hoofdstraat en mensen van heinde en ver weer hier komen winkelen.
— Rijnje Venema-Ridder, inwoonster Uithuizen
Albert Heijn — Verplaatsing van de Aldi naar de Schoolstraat. HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST HOOFDSTUK HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST
36 37 centrum en aan het verbeteren van de bereikbaarheid voor 1. De Aldi krijgt een nieuwe vestiging bij de Schoolstraat de bekende en onbekende bezoeker. omgeving; voor de Albert Heijn wordt ingezet op 3.2 Integraal plan nieuwbouw. 1. Creëer een kleine en compacte centrumroute. Op een aantal plekken moet eenrichtingsverkeer 2. De Lidl wordt herbouwd of verplaatst en de Jumbo ingevoerd worden en in een tweetal straten kan de wordt aangepast. De doorgangspassage naar de Blink Verkeer, detailhandel rijrichting omgedraaid. Daarnaast is het van belang wordt gesloopt om de zichtlijnen vanaf de Blink naar de
om een doorsteek te maken op de Blink (Hoofdstraat supermarkten sterker te maken. 3 — TOEKOMST HOOFDSTUK – Oosterstraat). De ontsluiting van het parkeerterrein Schoolstraat vereist nadere studie. In de aanpak 3. Voor het Molenerf wordt de toegankelijkheid vergroot. én openbare ruimte supermarkten wordt tweerichtingsverkeer voor de auto voorgesteld om van het parkeerterrein de Hoofdstraat In de Hoofdstraat staan beeldbepalende panden, ze Oost en het Kerkplein te kunnen bereiken. vormen een groot contrast met de bebouwing van de supermarkten. Door veranderend koopgedrag en de economische crisis zijn hier al veel winkels verdwenen. P Ook twee bankfilialen zijn gesloten. De huidige leegstand
HOOFDSTUK 3 — TOEKOMST veroorzaakt verpaupering. Het hoekpand (oude ABN Amro) is een belangrijke locatie; het is van belang om dit pand een nieuwe functie te geven.
P Wonen In het centrum zijn twee locaties waar marktpartijen en corporaties in wonen willen investeren. In een
P aanloopstraat naar het centrum, de Departementsstraat, P liggen nu nog plekken braak. De woningcorporatie SUW P wil daar nieuwbouw realiseren om de af te breken HAT- eenheden in de Schoolstraat te compenseren. Op de Blink 38 wil corporatie Marenland, aangevuld met marktpartijen, 39 investeren op de locatie van de voormalige SNS-bank.
Openbare ruimte De Blink is ontstaan doordat in de 50’er jaren het Boterdiep werd gedempt. In Uithuizen bestond behoefte aan een Om tot een integraal plan te komen zijn diverse 2. Maak onderscheid in doelgroepen. Aanbevolen wordt plein voor het sterk groeiende aantal auto’s. Op ditzelfde om parkeerterreinen aan te wijzen voor kort en lang plein konden ook de kermis en wellicht de weekmarkt een doelen en thema’s in samenhang bestudeerd parkeren door het instellen van blauwe zones. Zó plek krijgen. De bebouwing werd vernieuwd, vrijstaande worden bezoekers en werknemers optimaal bediend. panden werden afgebroken en rechte stroken, drielaagse en besproken. Daarbij zijn de belangrijkste bebouwing werd toegevoegd – sociale huurwoningen met 3. Leg aantrekkelijke looproutes tussen parkeerterreinen, daaronder winkels. In de hoek Oosterstraat – Blink werd onderwerpen – verkeer, detailhandel en openbare het station, de Menkemaborg en de winkels aan. Bij de de beeldbepalende gele houtstekloods afgebroken ten supermarkten moet de bevoorrading verkeersveiliger behoeve van winkels met daarboven koopwoningen. ruimte – met elkaar verbonden. opgelost worden, zonder achteruitrijdend vrachtverkeer. Het plein van de Blink wordt door de meeste mensen als saai ervaren. Het gebied heeft weinig uitstraling, oogt kaal Detailhandel, supermarkten en strak. Op zaterdagen organiseert de Handelsvereniging Verkeer, parkeren en bereikbaarheid — Parkeercapaciteit De Aldi wordt gefaciliteerd in de verplaatsing van het Uithuizen regelmatig evenementen, maar in de rest van de Door de regionale functie van het winkelgebied komt Molenerf naar de Schoolstraat. Vervolgens kunnen de week vinden er weinig tot geen activiteiten plaats. het merendeel van de bezoekers per auto. Het aandeel twee overgebleven supermarkten Lidl en Jumbo op De huidige passage functioneert niet en is een obstakel voetgangers, fietsers en mensen dat per openbaar vervoer het Molenerf beter in de ruimtelijke structuur worden geworden in de relatie tussen het Molenerf en de van en naar het centrum reist, is relatief beperkt. Uit het ingepast. Daarmee komt er ook ruimte om een logische Blink. Concreet betekent dit, dat bezoekers van de in 2012 door Grontmij uitgevoerde parkeeronderzoek blijkt verbinding te maken van een nieuwe laan van het Molenerf supermarkten op het Molenerf niet naar de Blink gaan dat er in het centrumgebied voldoende parkeercapaciteit / de Snik naar de Zuiderstraat. De overdekte leegstaande en dat de zuidzijde van de Blink onvoldoende winkelend aanwezig is, ook op de piekmomenten. passage kan dan vervallen. Met de supermarkten wordt publiek trekt. Dit vraagt om een plan dat een structurele De huidige parkeerring ligt met name aan de westkant, overleg gevoerd over deze plannen. Het programma is verbetering oplevert. ver van het centrumgebied af. Ondanks de aanwezige afhankelijk van de respectievelijke investeerders. Dit bebording blijkt het in praktijk voor nieuwe bezoekers overleg verkeert nog in een vertrouwelijke fase. lastig om het juiste parkeerterrein te vinden. In het verleden is besloten om de Blink autovrij te maken. Dit heeft tot gevolg dat er geen directe route mogelijk is tussen het Molenerf en het oude centrum. Er zijn voorstellen tot optimalisatie van de verkeerssituatie gedaan. Deze dragen bij aan het verlevendigen van het 40 HOOFDSTUK 4 — DE WEG ER NAAR TOE 4. De weg er naar toe
41 HOOFDSTUK 4 — DE WEG ER NAAR TOE NAAR ER WEG DE — 4 HOOFDSTUK 2014: Discussie detailhandelstructuur In meerdere brainstormsessies is binnen vijf De supermarkten hebben de gemeente laten weten dat ze deelonderwerpen gezocht naar optimalisatie, namelijk de 4.1 Proces willen uitbreiden. Tegelijkertijd is er veel leegstand en zijn ontwikkeling van een marketingstrategie, de bestrijding er problemen met de bereikbaarheid door de gebrekkige van leegstand, harmonisering van de openingstijden verbinding van de winkels met het centrum. De intentie van winkels, betere profilering van de winkelpanden en van de supermarkten vormde voor de Handelsvereniging modernisering van het ondernemerschap. Het advies was HOOFDSTUK 4 — DE WEG ER NAAR TOE NAAR ER WEG 4 — DE HOOFDSTUK Participatie Uithuizen en MKB-Noord reden om de discussie te openen januari 2016 klaar. over de gewenste ontwikkeling van de detailhandel- structuur in het centrum. 2. Supermarkten (Broekhuis Rijs Advisering) Broekhuis Rijs heeft een visie, voorzien van een concreet De opdracht was om tot een voorstel voor herschikking en draagvlak actieplan, opgesteld, die unaniem bekrachtigd is door de van de supermarkten te komen, met als doel een beter Handelsvereniging. De gemeenteraad besloot in februari evenwicht in de bezoekersstromen en een betere 2015 dit plan verder uit te laten werken. Dat werd in juni verdeling van de parkeercapaciteit. In samenhang met de 2015 de start van het project Werk aan de Winkel. uitbreidingsmogelijkheden van de supermarkten en de mogelijke ontwikkeling van de Blink is een visie ontwikkeld op de stedenbouwkundige structuur van Uithuizen. Voor de opgave rond de supermarkten zijn ruimtelijke varianten Juni 2015: Beleidskaders voor Werk aan de Winkel getekend. HOOFDSTUK 4 — DE WEG ER NAAR TOE — Versterking van de twee-polenstructuur: het haltermodel. 3. Verkeer (bureau Witteveen+Bos met — Aan de ene kant de Hoofdstraat west, het Kerkplein vertegenwoordigers van de gemeente, de en de Schoolstraat en aan de andere kant de Blink, Handelsvereniging en de Verkeerscommissie) het Molenerf en de Oosterstraat met als verbindende Er werd gevraagd onderzoek te doen naar parkeer- schakel Hoofdstraat Oost. mogelijkheden, bereikbaarheid en routing. Daarbij lag de — Het bewerkstelligen van een open doorgang tussen de focus op mogelijkheden voor verbetering van de circulatie Blink en het Molenerf. voor auto’s en voetgangers binnen het centrum en werd — Verbetering van de functie en de uitstraling van de Blink. er onderstreept dat voldoende en gratis parkeerplaatsen 42 — Verbetering van de parkeerroute. van levensbelang zijn voor het functioneren van het 43 — Het uitwerken van marketing en profilering. winkelgebied. Bij de supermarkten moeten in de directe nabijheid voldoende parkeerplaatsen zijn.
4. Openbare ruimte en het verhogen van de Najaar 2015: Participatie aantrekkelijkheid Blink Een verandering op dit niveau vraagt om een Het college vindt en vond het van groot belang dat de (Jola Meijer i.s.m. bureau Ziegler | Branderhorst) aanpak breed gedragen zou worden. En dus zijn bewoners, Rond 2008 werden er inspanningen gepleegd om de zorgvuldig proces en om breed draagvlak. ondernemers, pandeigenaren en marktkooplieden Blink tot een prettig winkelgebied te maken, onder meer betrokken. De partijen werden uitgenodigd om deel te door de auto’s uit te bannen. Deze ingreep pakte anders Het Plan Centrumversterking Uithuizen wordt nemen aan het verder ontwikkelen van de plannen. Er uit dan verwacht, Het plein heeft sinds die tijd een werden vier werkgroepen onder externe projectleiding onaantrekkelijke uitstraling. Anno nu is de grote wens om gedragen door de lokale en regionale samenleving geformeerd, met als credo ‘Werkt u mee?’. meer levendigheid op de Blink te krijgen. Kan dit worden gerealiseerd door bijvoorbeeld groen, water en terrassen – het verbindt ondernemers en bewoners, ouderen De vier werkgroepen (winkeliers, supermarkten, verkeer of door stedenbouwkundige ingrepen? De vraag werd en openbare ruimte) zochten nadrukkelijk naar onderlinge gesteld door middel van welke ingrepen er verandering kan en jeugd, platteland en dorp. In het proces samenhang. plaatsvinden. In dit traject is informatie, input en feedback In met name de werkgroep de Blink waren ondernemers, opgehaald bij diverse betrokkenen, waarna een ruimtelijke hebben veel deelnemers van divers pluimage bewoners, pandeigenaren en deskundigen actief en programmatische verkenning gemaakt is. betrokken. Op weg naar februari 2016 kwam de werkgroep een stuwende rol gespeeld. Het doel bindt: een vijf keer bij elkaar. De werkgroep heeft benoemd wat er mis is én wat de wensen zijn. Vervolgens formuleerde ze de ‘Ik ben zelf het meest enthousiast sprankelend Uithuizen met dito voorzieningen. opgave. Dit document vormde de basis voor de selectie van een stedenbouwkundig-landschapsbureau dat over de over het feit dat de bewoners en vereiste kwaliteiten beschikt om de opgave uit te werken. de ondernemers van Uithuizen achter de plannen staan. Deze Februari 2016: uitkomsten van de vier werkgroepen 1. De winkeliers (vertegenwoordigers Handelsvereniging stedenbouwkundige ingreep zal Uithuizen (HVU) en ambtenaren van de gemeente een sociaal economische impuls Eemsmond) inluiden. Uithuizen denkt weer hebben advies uitgebracht over de centrumontwikkeling van Uithuizen. Daarbij was de toekomstbestendigheid van toekomstgericht.’ het winkeldorp leidend. — Franz Ziegler, architect Ziegler | Branderhorst 4.2 Besluitvorming ‘Prachtig! In één TOE NAAR ER WEG 4 — DE HOOFDSTUK woord, prachtig.’ HOOFDSTUK 4 — DE WEG ER NAAR TOE
De plannen voor de Blink in Uithuizen geven het dorp weer het gezicht dat zij verdient. Er staan prachtige panden in het dorp, maar mij als relatieve nieuwkomer ontgaat de samenhang. Ook valt me op hoe levendig en ondernemend de gemeenschap allerlei activiteiten organiseert. Maar als je dan naar onze pleinen kijkt, lijkt het 44 soms wel alsof de decorbouwers het dan nèt 45 hebben laten afweten. Terwijl in omliggende dorpen het dorpse sfeerplaatje evident is.
Het Hogeland heeft na de bevingen van afgelopen jaren wel een fikse oppepper nodig en Uithuizen Na het hiervoor beschreven proces heeft de ligt in het hart ervan. Ik vind dat alle (en liefst nog wat meer) in de tentoonstelling gepresenteerde gemeentelijke politiek zich over de voorstellen elementen straks in het straat- en waterbeeld terug te vinden moeten zijn. Dus geen half werk gebogen. Het bestuurlijke traject leidde tot graag. Dat de grote winkelketens, die in Uithuizen hun filiaal hebben, bij de plannen betrokken instemming met de voorstellen en het beschikbaar zijn, stemt mij hoopvol. Ook zij hebben belang bij een uitnodigend mooi centrum. Als de vakantie stellen van gemeentelijke financiële middelen. vierende seniore Nederlander dankzij de elektrische fiets (of huurauto) eindelijk ontdekt dat niet alleen Drenthe een mooie fietsprovincie Maart – juni 2016 is, lijkt me een Menkemahotelletje met een oer- — Vertrouwelijke raadsinformatieavond. Hollandse menukaart uit vervlogen tijden een — Ondernemersavond (grote opkomst, zeer positief, geweldig statement! besef dat er nu gehandeld moet worden). Wij ontvangen jaarlijks honderden bezoekers in — Raadsbesluit: toestemming over het naar buiten ons meditatiecentrum, uit binnen- en buitenland. brengen van twee modellen en het financieel Telkens weer toont men zich verrast over het beschikbaar stellen van het gemeentelijk aandeel. weidse Groninger landschap en de vriendelijke — Brede publieke informatieavond, peilen van een intieme sfeer in de dorpskernen om ons heen. voorkeursvariant waarin het water terugkomt op de Ik denk dat de plannenmakers de juiste snaar Blink. hebben geraakt en ik hoop dan ook dat straks — Vaststelling van de voorstellen en voor het publiek ook de Blink zo’n rol van vriendelijk onthaal mag opstelling van de maquette en posters in de hal van het vervullen. gemeentehuis. — Simon de Boer, bewoner meditatiecentrum Zen River Temple In de media HOOFDSTUK 4 — DE WEG ER NAAR TOE NAAR ER WEG 4 — DE HOOFDSTUK HOOFDSTUK 4 — DE WEG ER NAAR TOE
46 47 In de media ‘Het ziet er nu TOE NAAR ER WEG 4 — DE HOOFDSTUK niet uit’
Ik verwacht een grote verandering omdat de passage weggaat en de winkels een andere plek HOOFDSTUK 4 — DE WEG ER NAAR TOE krijgen omdat er water komt. Het wordt vast heel mooi en waarschijnlijk trekt het veel meer mensen.
Ik vind het een erg leuk idee maar weet niet of het meerwaarde heeft voor jongeren. Hoewel, als iets nieuw is, ga je wel kijken. Voor de ouderen is het leuk om aan het water te kunnen zitten als ze in het dorp zijn. 48 49 Dat er water komt, vind ik zelf ook leuk. Want water maakt mensen vrolijk. Als het gezellig en druk wordt door de veranderingen dan gaan ze de winkels vast ook aanpassen en dan wordt het winkelen veel leuker. En als het plein mooier wordt gaan de cafetaria’s ook beter lopen. Dit had tien jaar geleden al moeten gebeuren. Als de gebouwen op tijd vernieuwd waren was er geen achteruitgang ontstaan en was het hiervoor al aantrekkelijk geweest om naar het centrum te gaan.
Het is inmiddels zover dat er winkels leeg staan. Dat moet aangepakt worden. Het ziet er nu niet uit. De verandering moet wel snel komen, niet over tien of twintig jaar. Door zo’n verandering krijg je werk voor de mensen, alleen al de bouwbedrijven hebben meer te doen. Als het water terugkomt, moet daar wel een terras bij, zodat je daar gezellig kunt zitten. Ik denk dat het vooral in de zomer wel een leuke chillplek kan zijn. Ook voor ouderen is het fijn als ze even kunnen zitten, eigenlijk voor iedereen.
— Britt, Nienke en Ritchie (niet op de foto), jongeren – betrokken bij ExpressTV 50 HOOFDSTUK 5 — AANVRAAG 5. Aanvraag 5.
51 HOOFDSTUK 5 — AANVRAAG — 5 HOOFDSTUK Onderbouwing vastgelegd. Ook zullen detailhandelsbestemmingen in de De Provincie Groningen hanteert de subsidieregeling aanloopgebieden worden wegbestemd (dat zijn er ruim 40, 5. Aanvraag Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden. Eén van de zie blz 10 t/m 13). Het bestemmingsplan dient economisch regio’s omvat de DEAL-gemeenten die samen de regio uitvoerbaar te zijn. Daarvoor is subsidie noodzakelijk. Eemsdelta beslaan. Hiervoor is in samenwerking met Als er geen nieuw economisch haalbaar bestemmingsplan 35 organisaties (woningcorporaties, detailhandel, ter inzage ligt, kunnen aanvragen en gebruik die strijdig In het kader van zorg-, welzijns- en onderwijsinstellingen) en overheden zijn met de visie niet worden tegengehouden. Ze worden
(gemeenten Appingedam, Delfzijl, Eemsmond, Loppersum dan getoetst aan het huidige bestemmingsplan. Winkels 5 — AANVRAAG HOOFDSTUK en de Provincie Groningen) in maart 2013 het Woon- en kunnen zich dan bijvoorbeeld vestigen op locaties buiten Leefbaarheidsplan (WLP) vastgesteld. Uithuizen heeft een het kernwinkelgebied. Ook urgent is de huuropzegging van het provinciaal bovenlokale functie en is daarmee een centrumkern met de Aldi. De huurovereenkomst dient uiterlijk 30 nov 2016 als accent werken, wonen en voorzieningen. opgezegd te zijn, anders loopt deze 5 jaar door. Opzegging In het WLP worden de gevolgen voor de bevolkingsdaling kan alleen plaatsvinden als de gemeente investeert in de van de Eemsdelta aan de orde gesteld en is aangegeven openbare ruimte conform de visie en daarvoor dekking uitvoeringsprogramma welke acties kunnen worden ondernomen voor de heeft. Als de Aldi blijft zitten op de huidige locatie is de leefbaarheid. Alle partijen erkennen dat wonen en ruimte geplande doorgang van Molenerf naar Zuiderstraat niet
HOOFDSTUK 5 — AANVRAAG belangrijke pijlers zijn voor de leefbaarheid. Ook erkennen mogelijk. partijen dat de kwaliteit van de openbare ruimte een De uitstekende samenwerking tussen alle partijen Leefbaarheid maakt het ook urgent om de plannen door te zetten. Het voorwaarde is voor leefbaarheid. draagvlak voor de plannen is zeer groot. Alle partijen Een plan zou ook moeten aansluiten op een tweetal nota’s willen investeren. De investering van 20 miljoen zal alleen waarin richtlijnen zijn opgenomen voor toekomstige plaatsvinden als de plannen worden doorgezet. ontwikkeling. Als het komende jaar niet met dit plan wordt gestart is — In de nota Kernkwaliteiten Cultuurhistorisch Erfgoed het vertrouwen weg, zullen ook de investeringen van Eemsmond van mei 2012 bepleit Libau, de stichting ter derden wegvloeien, treedt nog meer leegstand op en is de bevordering en instandhouding van de bouwkundige neerwaartse spiraal een feit. en landschappelijke schoonheid in de provincie 52 Groningen, een herstel van de relatie tussen het dorp In dit ambitieuze plan Hart van ’t Hoogeland wordt de 53 en het Boterdiep met de haven. Tevens beveelt ze stip op de horizon gezet. Het is een integrale aanpak aan het doorgaande karakter van de Hoofdstraat en waarin de thema’s economische versterking, verkeer en de linten visueel te benadrukken en bij toekomstige bereikbaarheid, wonen en openbare ruimte met elkaar zijn ontwikkelingen tussen Schoolstraat en spoor aan te verbonden. Het plan is duurzaam en toekomstbestendig. sturen op het vergroten van de ruimtelijke kwaliteit. Door dit plan modulair op te bouwen kan het in haalbare De situatie in Uithuizen kenmerkt zich door een — In de Identiteitsstudie Uithuizen (KAW, juni 2009) realistische projecten concreet gemaakt worden. Al naar blijft de revitalisering van het centrum van Uithuizen gelang de omstandigheden is de volgorde aanpasbaar. gezamenlijke beleving van het uiteindelijke doel: een belangrijk item naast de bescherming van de De onderstaande modules zijn als aparte eenheden hoofdkwaliteiten voor de dorpsidentiteit. Het beleid is doorgerekend. een significante verbetering van de dorpskern. gericht op het in stand houden en versterken van de A. Hoofdstraat over de Blink doortrekken, Kop van de plaatselijke en regionale verzorgingsfunctie, alsmede Blink inrichten. Er is een proces op gang gekomen waarin alle het behoud van de ruimtelijke karakteristieken. B. Aldi verplaatsen, ruimte maken op het Molenerf. C. Lidl nieuwbouw op Molenerf, locatie bouwrijp maken. relevante partijen hun verantwoordelijkheid Urgentie D. Slopen: Lidl, Passage, SNS-pand. In het najaar van 2014 werd geconstateerd dat projecten E. Bouwrijp maken hoek Jumbo aan de Blink. nemen door mee te praten en, in belangrijke mate, in Uithuizen rond leefbaarheid, bereikbaarheid en F. Aanleg nieuwe ‘laan’ Zuiderstraat – Molenerf, bomen infrastructuur nog niet goed op gang komen. Inderdaad en parkeerplaatsen. mee te betalen. De gemeente Eemsmond vraagt ligt Uithuizen achter en wordt daar op aangesproken door G. Slopen bouwblok kop Boterdiep, uitgraven Boterdiep, de provincie; Delfzijl, Appingedam en Loppersum zijn al kop Boterdiep vormgeven. aan de provincie Groningen een bijdrage voor een veel verder. Met het voorliggende integrale plan voor de I. Havenweg / Boterdiep herprofileren, loopbrug centrumontwikkeling Uithuizen wordt een wezenlijke verwijderen. wezenlijke verbetering van de leefbaarheid in en stap gezet. De plannen zijn in overleg met diverse private marktpartijen tot stand gekomen. Meerdere marktpartijen Duurzaam rondom Uithuizen. investeren momenteel zelf in concrete planvoorstellen. Bij de herinrichtingswerkzaamheden openbare ruimte Het momentum is nu om door te pakken. Langer wachten worden bestaande bestratingsmaterialen zoveel mogelijk met uitvoering van de plannen is niet verantwoord en hergebruikt. Daarnaast zullen de afgevoerde materialen betekent het afhaken van private investeerders. Tevens verwerkt worden zodat het een tweede leven tegemoet gaat zullen individuele investeringen worden gedaan die niet in als bouwstof. Bij nieuwbouw door de supermarkten en bij het collectieve belang van het centrum zullen zijn. de bouw van woningen zal er goed gekeken worden naar De gemeente heeft om ongewenste ontwikkelingen te duurzaamheid, energiebesparingen en energie-opwekking. voorkomen een voorbereidingsbesluit genomen. Uiterlijk juni 2017 dient een (ontwerp) bestemmingsplan ter inzage te zijn gelegd waarin de plannen voor het centrum worden 54 HOOFDSTUK 5 — AANVRAAG tussen de €7,5 de tussen hangt uiteindelijke 9miljoen en De hoogte (1+2). overheid van de totale investering De bedraagt Resumé investeren. zullen ondernemers meer nog dat er verwachting is de €1miljoen het op en geraamd worden investeringen Deze verplaatst. passage uit de snackbar de en Mitra de Venema, Boekhandel worden en ingevuld opnieuw Blink en Departementstraat Schoolstraat, de aan panden worden Ook bekrachtigd. is inmiddels bedrijf ander een van verplaatsing ondernemer. De van een interesse de wekte winkelaan: staat die jaar leeg al een tien marktontwikkelingen zich nieuwe Er dienen ondernemers. bij geleid hebben al investeringen tot nieuwe investeringen dat de blijkt plannen van de brengen buiten naar het Door ook. anderen gaan de zijn: start, gemeente de als te vliegwieleffect een blijkt Het los. komen investeringen private en partijen, meerdere met samengewerkt Er wordt 4. €2miljoen. op geraamd worden investeringskosten circa14aangegeven De te bouwen. terug woningen hebben Marenland en SUW woningcorporaties De €9miljoen. is totaal €3miljoen investeren, gemiddeld supermarkten dat de wordt Verwacht realiseren. ruimte te openbare van de ten behoeve verschuivingen kunnensupermarkten worden om noodzakelijke gebruikt van de wensen De supermarkten. drie grote ruimte voor Er is te willen uitbreiden. aangegeven die allen hebben in Uithuizen, supermarkten Er zijn vier dit moment op 3. €3,5 op miljoen. geraamd worden hiervan kosten De afgebroken. Rank van de worden deel een en HAT-eenheden de Schoolstraat winkelpassage, de SNS bank, voormalige de Boterdiep, kop van het de op pand zullen het plannen van de onderdeel Als 2. zijn aanleg van de €5,5 totaalkosten miljoen. De Boterdiep. van het doortrekken zonder Blink, groene van een variant water is €1,4 van het brengen dan de miljoen meer terug Het af keuze van de hangen gemaakt. die wordt Blink van de kosten De Schoolstraat. parkeerterrein het van ontsluiting en aanleg de Zuiderstraat, en Molenerf ruimte: verbindingsroute de Blink, de openbare de van aanleg de voor is verantwoordelijk gemeente De 1. Kosten gelegd. toekomst de voor fundament krachtig voorzieningen worden er wordt verbeterd. een Kortom, en aangepakt wordt leegstand herontwikkeld, worden woningen centrum, het voor ‘huiskamers’ de vormen wordenparkeerterreinen beter ruimtelijk ingepast en aangepakt, ruimte wordt beter. en openbare De compacter Uithuizen in dit voorstel wordt centrumgebied Het financiering voor multiplier als plan Een
Investeringen derden Investering en corporaties supermarkten panden panden slechte aantal van een gebouwen sloop en Verwerving ruimte openbare Investering
4 3 2 1 12 op Staten zijn. juli gepubliceerd jl. Provinciale die door criteria de aan voldoet Eemsmond 2016 Leefbaarheid –2020. uitvoeringsprogramma van het kader in het aanvraag een hierbij gemotiveerd Eemsmond gemeente van de college het doet overwegende Alles Provincie aan Gevraagd houdingafwachtende aan nemen. een en niet willen die benutten huneigenaren kansen ruimte voor is geen panden van te slopen aankoop de bij name Met onderdeel. per kijkenzal kosten de naar kritisch gemeente dat de betekent Dat uitgevoerd. worden onderhandelingen en aanbestedingen kunnen deelplannen van uitkomsten de maken keuzes (inhoudelijk fasering), en €7,75kan Afhankelijk te van de afgedekt. miljoen worden van €9miljoen overheidsinvestering Van maximale de Keuzes en deelplannen FA-gelden van €1,4 deel resterende miljoenhet ingezet. wordt Daarnaast van €3,35 miljoen te reserveren. bedrag een besloten heeft van Eemsmond gemeenteraad De Dekking €1miljoen. op geraamd vooralsnog worden investeringen MKB €2miljoen. De investeren corporaties €9miljoen de en ook verwachting naar investeren waarop onderdelen Drie worden supermarkten uitgevoerd. in wijze de worden moeten af van keuzes die gemaakt gecreëerd (factor 6). van ruim €19 investering totaal een miljoenkan worden Bij toekenning van €3miljoen leefbaarheidsfondsen uit de gevraagd. € 3miljoen medefinanciering aan van bedrag een wordt Groningen provincie de Aan 8 7 6 5
ondertekende regionaleondertekende opgave (regiobestendig). partners regionale de door een aan gewerkt wordt Bij voorkeur partijen. betrokken de en partners regionale de door gedragen wordt project/programma Het (toekomstgericht). gebied bepaald in een bevolking van de samenstelling zijn veranderende gevolg van de die het opgaven de rekening met houdt project/programma Het doorwerking negatieve in Uithuizen, een en/of met verpaupering van leegstand situatie ernstige Er is van sprake een regiobestendig. en/of is toekomst project/programma Het subsidie sluitend of is dit op korte termijn. of korte is sluitend ditsubsidie op van de verlening is na project van het financiering De die meefinancieren. partijen andere tenminste twee Er zijn provincie de naast gebiedsontwikkeling. duurzame op is gericht project/programma Het ontwikkelingsvisie. en integrale leefbaarheids- een met onderbouwd uit of wordt voort komt project/programma Het leefbaarheid. de aan geleverd bijdrage termijn wordt sterke lange op een ook waarmee of wijk, dorp in een of gebied opgave van een aanpakken Het het project/programma de uitvoering, betreft
— te welkom zijn. te geven gevoel het in niet om Uithuizenmoeilijk toch mensen is het zo maar invloed, wegeen hebben weer het rijk. Op arm, oud, kind, publiek: divers een plein voor was dit zuidelijke uitnodigend hoe op me viel Het dorp. Portugees zomer, in een plein-met-fontein een op rustig’, zei mijn afgelopen zoon maakt ‘Water plaats. in eerste de inwoners de voor dorp, zijn, gastvrij moeten Zo een zou het koffie. kop bij een leest krant of de kan, even maar het als drinkt biertje water je een waar het aan terras met café goed een Wat terugzien, zou ik dat graag hoek. de op café het met haven oude van de hangt foto de waar of binnen buiten, broodje, een daar ik eet Soms terras. fraai een voor enige moeite Blink de lunchroom alleen doet en passage de buiten stoelen wat plastic snackbar zet de weer Bij mooi sokken. paar een tandpasta, broek, een boek, van een aankoop de doel: een je met ben dit plein Op van Uithuizen Blink. de op verdrinken inwoners de alsof lijkt Het zijnmoet geweest. architectuur interessante met dorp vriendelijke een van wat kijken glimp ooit op beter je vang een zelf zijn. niet welkom er na Pas bewoners de alsof nieuwbouw, benepen en pleinen je lege tref N46 Vanaf houden. de afstand op buitenstaander zijn die de wachters de Uithuizermeeden Uithuizen – en misschien wandelaar enkele een nauwelijks komen er toeristen, wereld, Een geheime wereld. mooie Wat een water in prieletjes. geluid de van het het vogels, de oesters, krabbetjes, zeekraal, de WadHet met dijk, lucht. de strakke de graan, het kleurstelling, tedere in nu en een autonoom en stoer land, Uithuizen, in polder. de boven Ik woon Prachtig Het ‘Het zijn’ welkom van gevoel inwoner Uithuizen Pauline Durlacher, directeur Schrijversvakschool,
55 HOOFDSTUK 5 — AANVRAAG — 5 HOOFDSTUK Contact
Jan Paul van den Berg 06 20 40 00 44 [email protected]
Gemeente Eemsmond Postbus 11 9980 AA Uithuizen
Colofon
Uitgave Gemeente Uithuizen 2016
Projectleiding Jola Meijer Concept & Design G2K Tekstredactie Marjolein Scherphuis
Beeldverantwoording Maquettes en ontwerptekeningen Ziegler I Branderhorst Fotografie Kees van de Veen blz 1, 7, 8, 9, 11, 35, 45, 49, 55 Overig beeldmateriaal beschikbaar gesteld door J. E. Ekema, T.B. Juk en M. Fokkens Plan Centrumversterking Uithuizen